2
) )313سێشه‌مم ه 2012/2/14
hewalusyaset.awene@gmail.com
ئه‌و مه‌الیه‌ی به تۆمه‌تی تێزابڕشتن ب ه ئافره‌تدا تۆمه‌تباره ،دهگهڕێتهوه کوردستان
مه‌ال سه‌لمان
به‌ڕێوه‌به‌رێکی البراو ژوره‌كه ی چۆ ڵ ناكات
وا بڕیاره كۆتایی ئه‌م مانگه دڵشاد گه‌رمیان����ی بگه‌ڕێت����ه‌وه هه‌رێم����ی كوردس����تان‌و ب����ه‌دوای ئه‌ویش����دا مه‌ال س����ه‌لمان دێته‌وه كه پێش����تر به‌تۆمه‌ت����ی تێزابك����ردن به‌قاچ����ی ئافره‌تان����دا له‌هـــه‌ولێ����ره‌وه به‌ره‌و ئێران هه‌اڵتبوو. سلێمانی ،ئاوێنه :سه‌رچاوه‌یه‌كی ئ����اگادار به‌ئاوێن����ه‌ی راگه‌یان����د كه كۆتایی مانگ دڵشاد گه‌رمیانی وه‌ك ئه‌ندامی مه‌كته‌بی سیاسی كۆمه‌ڵی ئیس��ل�امی له‌ئێران����ه‌وه دهگهڕێتهوه
كوردس����تان‌و كۆمه‌ڵیش ئاماده‌كار ی ئه‌وه‌ی بۆ ده‌كات كه به‌ڕێوڕه‌سمێك پێشوازی گه‌ڕانه‌وه‌ی لێبكات. ئ����ه‌م س����ه‌رچاوه‌یه ئام����اژه به‌وه ده‌كات كه ئام����اده‌كاری بۆ ئه‌وه‌ش ده‌كرێت به‌دوای گه‌ڕانه‌وه‌ی دڵش����اد گه‌رمیانی����دا ،مه‌ال س����ه‌لمانیش كه پێش����تر راوێژكاری م.عه‌لی باپیر‌و له‌هه‌ولێر نیشته‌جێ بوو ،به‌تۆمه‌تی ئه‌وه‌ی له‌پش����ت تێزابكردن به‌قاچی ئافره‌تان����ه‌وه ب����ووه ب����ه‌ره‌و ئێران هه‌اڵتووه.
سه‌رچاوه ئاگاداره‌كه وتی "به‌هۆ ی خوێندن����ی مناڵه‌كانیه‌وه ،هاتنه‌وه‌ی مه‌ال سه‌لمان ده‌كه‌وێته پاش دڵشاد گه‌رمیانی". دڵش����اد گه‌رمیان����ی ك����ه یه‌كێكه له‌س����ه‌ركرده دیاره‌كان����ی كۆمه‌ڵی ئیس��ل�امی ،ل����ه‌دوای هاتن����ی ئه‌مه‌ریكانه‌وه بۆ عێراق له2003دا كه گومانی ئه‌وه‌ی����ان لێده‌كرد هاوكاری گروپ����ه ئیس��ل�امییه توندڕه‌وه‌كانی كردبێت‌و ده‌یانویس����ت ده‌ستگیری بكه‌ن ،به‌ره‌و ئێران هه‌اڵتبوو.
"تێزابكردن به‌مه‌الكه‌دا په‌یوه‌ند ی به‌كێشه ی ره‌وتی سهلهفیو سۆفیگه‌رییه‌وه‌‌یه"
به‌ڕێوه‌به‌ری ئه‌وقافی سلێمانی هۆكار ی تێزابكردن ب���ه‌و مه‌الیه‌ی له‌س���لێمانی تێزاب به‌ده‌موچاویدا كرا ده‌گه‌ڕێنێته‌وه ب���ۆ "كێش���ه‌و ملمالنێی نێ���وان ره‌وتی سهلهفیو ره‌وتی سۆفیگه‌ری". س���لێمانی ،ئاوێن���ه :به‌ڕێوه‌ب���ه‌ری دوای گواس���تنه‌وه‌ی به‌ڕێوبه‌رێك���ی ئه‌وقافی س���لێمانی ئاكۆ حه‌س���ه‌ن به فه‌رمانگه‌ی به‌ڕێوبه‌رایه‌تی كش���توكاڵی ئاوێنه‌ی راگه‌یاند كه جیاوازی‌و ملمالنێی س���لێمانی له‌پۆس���ته‌كه‌ی‌‌و دانان���ی نێوان ره‌وتی سه‌له‌فی ره‌وتی سۆفیگه‌ری كه‌سێكیتر ،مانگێك تێپه‌ڕیوه‌‌و تاوه‌كو هه‌ندێكجار له‌نێو مزگه‌وته‌كانی ش���اری ئێستا ئه‌و به‌ڕێوبه‌ره ژوره‌كه‌ی ته‌سلیم سلێمانی روو له‌توندوتیژی ده‌كات. ب ه به‌ڕێوبه‌ره تازه‌كه ناكات. ناوبراو وتی "ئه‌وه‌ی له‌قسه‌ی ئه‌و مه‌الیه ی ه و ه ئ��� ی س���لێمانی ،ئاوێن���ه :دوا تێگه‌یش���توین كه تێزاب به‌ده‌موچاویدا به‌ڕێوبه‌ری پالندانان له‌الیه‌ن به‌ڕێوبه‌ری كرا ،په‌یوه‌ندی به‌كێشه‌ی نێوان ره‌وتی گشتی كشتوكاڵ له‌پۆس���ته‌كه‌ی دوور سهلهفیو ره‌وتی سۆفیگه‌رییه‌وه هه‌یه، خراوه‌ت���ه‌وه‌‌و له‌بری ئه‌و كه‌س���ێكی تر كه به‌مدواییه هه‌س���تمانكردووه له‌نێوان كه پێش���تر هه‌ر له‌و به‌ڕێوبه‌رایه‌تییه ،مه‌الكان خۆیان ی���ان له‌نێوان مه‌الكان‌و به‌ڕێوبه‌ری به‌ش���ی ب���ی جی ئای ئێس نوێژكه‌ران���دا جی���اوازی‌‌و ملمالنێكانی بووه له‌ش���وێنه‌كه‌ی دانراوه ،به‌اڵم ئه‌و نێوانیان رووی له‌توندوتیژی كردووه". به‌ڕێوبه‌ره تاوه‌كو ئێس���تا ئاماده نییه به‌ڕێوه‌به‌ری ئه‌وقافی سلێمانی جه‌غتی ژوره‌كه‌ی ته‌سلیم به به‌ڕێوبه‌ره تازه‌كه له‌سه‌ر ئه‌وه‌ش كرده‌وه كه "ئه‌و كێشه‌یه بكات. ئه‌بێت دادگا یه‌كالییبكاته‌وه‌و ئێمه پێش كه‌س���ێكی نزی���ك ل���ه‌و فه‌رمانگه‌یه بڕیاری دادگا ناكه‌وین ،به‌اڵم هه‌ستمان كه نه‌یویس���ت ناوی ئاش���كرا بكرێت ،به‌و كێشه‌یه كردووه‌‌و ئه‌و مامۆستایه‌ش ب���ه ئاوێنه‌ی راگه‌یاند ك���ه ئه‌و دیمه‌نه كه هێرشی كراوه‌ته سه‌ر ،دوای یاسایی كه‌ش���ێكی ناشرینی دروس���ت كردووه ،له‌سه‌ر كه‌س���ێك تۆمار كردووه ،به‌اڵم وتیش���ی "رۆژانه به‌ڕێوبه‌ره له‌سه‌ر كار لێكوڵینه‌وه نه‌گه‌یشتۆته ئه‌نجام". جێی ئاماژه‌یه ،شه‌وی 2/12له‌گه‌ڕه‌كی البراوه‌ك���ه دێت ب���ۆ ده‌وام ،ژوره‌كه‌ی بۆ پ���اك ده‌كه‌ن���ه‌وه‌‌و ده‌ڕواته ده‌رێ‌‌و سه‌ركارێزی شاری س���لێمانی‌‌و له‌كاتی ژوره‌كه‌شی كلیل ئه‌دات ،هه‌روه‌ها چی چون���ی بۆ مزگ���ه‌ت ،كه‌س���ێك تێزابی كه‌ره‌سته‌ی ئه‌و ژوره‌شه دابه‌شی كردووه كرد به‌‌ده‌موچاوی "مه‌ال عه‌بدولڕه‌حمان به‌ژوره‌كانی تردا ،به‌ڕێوبه‌ره تازه‌كه‌ش ،مه‌جی���د"ی وتارخوێ���ن‌و پێش���نوێژی مزگه‌وتی حاج���ی عه‌بدوواڵ‌و بووه هۆی تاوه‌كو ئێستا بێ ژوور ماوه‌ته‌وه". سوتانی ده‌موچاوی به‌ڕێژه‌ی .%9 ئه‌و مه‌الیه‌ی تێزاب کرا به ده‌موچاویدا ریکالم
نێچیرڤان بارزانی په‌یوه‌ند ی به‌جه‌الل ی سام ئاغاوه ده‌كات ی ی رابردوودا نێچیرڤان بارزان له‌م ماوه‌یه ی ی پارتی ،په‌یوه‌ند جێگری س���ه‌رۆك ی ی چاودێر ی دیوان ی پێشوو به‌سه‌رۆك ی سام ئاغا)وه ده‌كات‌و دارایی (جه‌الل ی ته‌ندروس���تی، جگ ه له‌پرس���ینی بار ی داوای لێده‌كات كه داواكه‌ی س���ه‌رۆك ی ی قبوڵ بكات بۆ‌وه‌رگرتن هه‌رێم بارزان ی چاكسازی هه‌رێم. لیژنه ی هه‌ولێ���ر ،ئاوێنه :س���ه‌رچاوه‌یه‌ك
ی راگه‌یان���د ك ه ئ���اگادار ب��� ه ئاوێن���ه له‌س���ه‌ره‌تای ئه‌م مانگ���ه‌دا نێچیرڤان ی ی په‌یوه‌ندی كردووه به‌سه‌رۆك بارزان ی ی دارای ی دیوان���ی چاودێ���ر پێش���وو ی س���لێمانی-ه‌وه‌‌و وێڕای پرسینی بار ته‌ندروس���تی ،داوای لێك���ردووه ك��� ه ی هه‌رێم ی چاكسازی سه‌رۆكایه‌ت لیژن ه وه‌ربگرێت. ی بۆ ئه‌و‌ه كرد س���ه‌رچاوه‌ك ه ئاماژ‌ه
كه ناوبراو به‌نیازنییه له‌م قۆناغه‌دا هیچ ی‌وه‌ربگرێت. ی حكوم پۆستێك ی دووه‌می ئه‌مساڵدا هه‌ریه‌ك له‌كانوون له‌تاڵه‌بان���یو بارزان���یو نه‌وش���یروان ی په‌یوه‌ندی‌و سه‌ردانه‌و‌ه مسته‌فا له‌ڕێگا ناوبراویان به‌سه‌ر كردۆته‌وه. ی س���ام ئاوێن ه په‌یوه‌ندیكرد به‌جه‌الل ئاغاوه ،به‌اڵم ناوبراو ئاماده‌نه‌بوو‌ه هیچ لێدوانێك له‌وباره‌یه‌و‌ه بدات.
مه‌ال به‌ختیار ده‌درێت ه دادگا ی كه مه‌ال ئه‌و پێش���مه‌رگ ه كه‌مئه‌ندامه ی به‌ختیار‌و پاسه‌وانه‌كانی له‌ناو مه‌كته‌ب سیاسی یه‌كێتیدا هێرشیان كرد‌ه سه‌ری، ی ی سكااڵ له‌بنكه‌ی پۆلیس���ی به‌ختیار ی مه‌ال به‌ختیار تۆماركرد. له‌دژ ی س���لێمانی ،ئاوێن���ه :پێش���مه‌رگه ی خانه‌نش���ین ،رۆسته‌م دێرین‌و عه‌قید
ی محه‌م���ه‌د له‌لێدوانێكدا بۆ ئاوێن ه عه‌ل رایگه‌یان���د كه ل���ه‌دوای هێرش���كردن ه ی ی له‌الیه‌ن به‌رپرس���ی ده‌سته س���ه‌ر ی ی یه‌كێت ی سیاس��� كارگێ���ڕی مه‌كته‌ب (مه‌ال به‌ختیار)و پاس���ه‌وانه‌كانی له‌ناو مه‌كته‌ب���ی سیاس���یدا ل���ه ()1/18و ی ی بۆ ماوه دواتریش ده‌س���تگیركردن
ی زانیاری یه‌كێتی" 10رۆژ ل���ه "ده‌زگا ی ی له‌دژ به‌بێ فه‌رمانی دادوه‌ر ،سكااڵ ی "من مه‌ال به‌ختیار تۆمارك���ردوه‌‌و وت ی وه‌ك ئه‌وان ناكه‌م ،ب���ۆ وه‌رگرتنه‌وه ماف���ی خۆم په‌ن���ام بۆ یاس���ا بردوه، ی هیوادارم له‌م كێش���ه‌یه‌دا ده‌س���ه‌اڵت یاسا بێالیه‌نان ه مامه‌ڵ ه بكات".
هه‌واڵ
ئاوێنه‌ی روداوه‌کان
له‌بەهاری هەموو کۆمەڵگایەکدا شۆڕش بەدی نایە.. کامەران عەزیز خۆپیش����اندان‌و راپەڕی����ن‌و ش����ۆڕش ،س����ێ رێگای ناڕەزایەتی‌و خرۆش����انی جەماوەری‌و کۆمەاڵیەتی����ن ،له‌ئاس����تی جیاجی����اداو له‌هەلومەرجە جیاوازەکاندا روودەدەن. واتا ئەم ئاستی ناڕەزایەتیانە هەر یەکەیان زادەی بێبەشی‌و سەرکوت‌و ناعەدالەتیەکانە.. زادەی داواو خواست‌و ویستی سەردەمیانەی هاواڵتیان����ە .بەکورت����ی کێش����ە ئاب����وری‌و سیاس����یو کۆمەاڵیەت����یو یاس����اییەکانە کە دەبێت����ە هۆی کۆکردن����ەوەی دەنگ‌و هاواری ی����ەک بەیەکی مرۆکان����ی کۆمەڵ����گا ..ئەم کێش����انە‌و چەندەها کێشەی دییە کە دەبێتە هەوێن����ی یەکگرتووک����ردن‌و بەهێزبوون����ی ئیرادەی خۆڕسک‌و سەربەخۆی هاواڵتیان دژ بەدەسەاڵتداران. له‌بەه����اری ( )٢٠١١کوردس����تان بەهەمانش����ێوەی واڵتان����ی عەرەب����ی دەنگ‌و ش����ەپۆل‌و باهۆزی راپەڕین بۆ چاکس����ازی‌و راماڵینی دەس����ەاڵت گرتیەوە ،راپەڕین بووە جێگای مش����تومڕ‌و قس����ە لێکردنی خەڵکی کوردستان‌و پرسیار‌و گومانە قەتیسماوەکان له‌بەرامبەر دەسەاڵتداران‌و حکومەتی هەرێمدا له‌جاران زیاتر ش����ەفافتر بوەوە ..ش����ێوەی بەڕێوەبردنی دەسەاڵتدارانی کوردستان زیاتر کەوتە بەر رەخنەی جدی .س����ەرەڕای بوونی کێش����ە جۆراوجۆرەکان‌و بێمافی‌و گەندەڵی‌و ناعەدالەتی ،بەاڵم هەن����دێ فاکتەر هەن کە تا ئێستا رێگایان له‌پراکتیزەکردنی توڕەیی‌و ناڕەزایەتیەکان گرتووە. فاکت����ەری یەکەم :هاوکێش����ەی سیاس����ی رۆژهەاڵتی ناوەڕاس����ت جێگیر نییه‌و هەمیشە له‌گۆڕانکاریدای����ە ،هەلومەرج����ی سیاس����ی کوردس����تانیش داب����ڕاو نییه لەم هاوکێش����ە سیاس����یانە ،هەر گۆڕانکارییەکی بچوک یان گەورە ،خەڵکی کوردستان توشی هەڵوێستە کردن‌و وەقف����ەو چاوەڕوان����ی دەکات .بۆیە خەڵکی کوردستان بەردەوام له‌دڵەڕاوکێدان، ناتوانن بڕیاری حاس����م بدەن ،بۆیە توڕەیی‌و هەس����تان‌و راپەڕینیان دژ بەدەسەاڵتی حازر بەکات‌و زەمەنێکی دی����ی لەبارتر‌و گونجاوتر دەسپێرن. فاکتەری دووەم:هاوتا نەبوون‌و بێمتمانەیی مەهامی ئۆپۆزس����یۆن له‌گەڵ داواو خواستە س����ەربەخۆکانی خەڵکی کوردستان .حیزبە ئۆپۆزس����یۆنەکانی کوردس����تان له‌ئەنجامی س����اغنەبوونەوەی خۆی����ان له‌نێ����وان بەرەی خەڵک‌و دەسەاڵتدا ،بەردەوام هەوڵی داوە کە بە مەهام‌و ئامانجە تایبەتییەکانی خۆیانەوە تەواوی خۆپیش����اندان‌و راپەڕینەکان ئیحتیوا بکەن ،یان ویس����تیانەو دەیانەوێت ئاراستەی سروشت‌و س����ەربەخۆیی خۆپیش����اندانەکان بەرەو نیشانەیەک ببەن کە هەمان نیشانەی تیرەکانی خۆیان بێت. فاکت����ەری س����ێیەم :کوردس����تان وەك میس����ر‌و تونس ئێس����تا دەوڵەتێکی سیاسی نێو دەوڵەت����ی نییه ..ناوچەیەکی جوگرافی- سیاسی شەرعی نییه ،واتا تا ئێستا کێشەی سیاسی-نەتەوەیی بەتەواوی چارە نەکراوە. فاکت����ەری چواره‌م :س����ەرباری ئەوەی کە توڕەییەکانیان پەنگ����ی خواردۆتەوە ،له‌ئان‌و س����اتدایە ،ترس����ێك هەیە ئەم توڕەبوونەی خەڵکی کوردستانی له‌چاوەڕوانیدا راگرتووە.. ئەویش ئەوەی����ە ،دەیانەوێت خۆیان له‌نێوان کار‌و ئەنجامدا س����اغ بکەن����ەوە ..نایانەوێت کارێ����ك بکەن کە ئەنجامەک����ەی دژ بەماف‌و ئازادیەکانی����ان بوەس����تێتەوە ..واتا خەڵکی کوردس����تان نایانەوێ����ت هەمان دەس����ەاڵتی ناعەدالەت‌و گەندەڵ ،دەس����ەاڵتێکی دیکەی سەرکوتکەری کۆنەپەرست‌و ئیسالمگەرا‌و نامۆ بەسەر سەریانەوە دروست ببێتەوە‌و هێندەی تر ماف‌و ئازادیە فەردی‌و کۆمەاڵیەتیەکانیان کەمتر‌و کەمتر بکاتەوە. فاکت����ەری پێنج����ه‌م :ت����ا ئێس����تا بێجگە ل����ەوەی حیزبەکانی کوردس����تان چەکدارن‌و هەریەکیان خاوەنی هێزی پێشمەرگەو سوپا‌و لیوای تایب����ەت‌و بەتالیۆن‌و زێرەڤانی‌و هێزی دژە تی����رۆر‌و دەزگای زانیاری‌و پاراس����تنن، له‌نێو حیزبەکانیش����دا هەر کەس����ایەتیەکی سیاس����ی خاوەنی حیمایە‌و هێ����زی تایبەت‌و عەش����یرەتەکەیەتی .واتا سوپایەکی گشتی‌و س����ەربەخۆ بوونی نییه کە دەوری بەرگری‌و پارێزگاری واڵت‌و هاوواڵتی����ان ببینێت ،واتا بێجگە لەوەی مەترسی هێز‌و سوپای دەرەکی هەیە ،ئ����ەم هێ����زە ناوخۆییان����ەی حیزب‌و سەرکردەکانی کوردستانیش هەمان مەترسی گ����ەورەن له‌دروس����تکردنی ه����ەر فەزایەکی شێواو‌و پاشاگەردانی‌و بکوژ‌و ببڕ! له‌کۆتاییدا دەڵێم ،گەر هێزێکی متمانەپێکراو بۆ خەڵکی کوردس����تان دروس����ت نەبێت ،بۆ بەدیهێنان‌و پڕکردن����ەوەی ئایندەیەکی ،ئەوا ئ����ەم فاکتەرانە‌و هەن����دێ فاکتەری دیکە کە شانسی گەورەی دەسەاڵتدارانی کوردستانی تێدای����ەو له‌هەمان کاتدا بێشانس����ی خەڵکی ستەملێکراوی کوردستان ،ئەوا دەسەاڵتدارانی کوردستان لەم باهۆزە بە سەالمەتی رزگاریان دەبێت‌و ژیانی پڕ له‌گەندەڵی‌و نا عەدالەتی‌و نا یەکسانی‌و شێواوی بۆ خەڵکی کوردستان هەروەك خۆی بەردەوامی پێدەدەن. Kamaran91@gmail.com