ژماره‌ 302

‫کوا لێکۆڵینەوەی یاسایی لەخوێنی‬ ‫سۆرانی مامە حەمە‪ ،‬عەبدولستار تاھیر‪ ،‬سەردەشت عوسمان‬

‫ریکالم‬

‫ریکالم‬

‫‪www.awene.com‬‬

‫ژماره‌ (‪)302‬‬ ‫سێشەممە ‪2011/11/29‬‬

‫داهاتی حانوتی قوتابخانەکان‬

‫»» ‪78‬‬

‫داهاتی‌ په‌روه‌رده‌ی‌ سلێمانی‌ له‌حانوته‌كان‬ ‫ملیارێك‌و ‪100‬ملیۆن دینار بووه‌‬

‫وەزارەتی رۆشنبیری‬

‫»» ‪3‬‬

‫‪156‬شوێنی هونەری‬ ‫ملیارێك‌و‪ 532‬ملیۆن وەردەگرن‬

‫ی سیاسیی‌ گشتییه‬ ‫رۆژنامه‌یه‌ك ‌‬ ‫کۆمپانیای ئاوێنه‌ ده‌ریده‌کات‬

‫ ‬

‫‪12‬‬ ‫پێ»»‬ ‫»»‪17‬‬ ‫‪10‬‬

‫قومارکردن‌و تۆپی‬ ‫جۆرێكی‌ تر له‌قوماركردن‬ ‫له‌گازینۆكانی‌ سلێمانی‌‬

‫پارێزگار ‌ی كه‌ركوك‬ ‫نهێنیه‌كانی‌ كێشه‌ی‌ فڕۆكه‌خانه‌ی‌‬ ‫كه‌ركوك ئاشكرا ده‌كات‬

‫»» ‪4‬‬

‫به‌رهه‌م ساڵح جێگریی‌ سه‌رۆكی‌ هه‌رێم ناكات‬

‫ی حكومه‌ت‬ ‫ی سه‌رۆك ‌‬ ‫ی جێگر ‌‬ ‫عیماد ئه‌حمه‌د‌و حاكم قادر پاڵێوراون بۆ پۆست ‌‬ ‫ی‬ ‫له‌گه‌ڵ وه‌رگرتنه‌وه‌ی‌ پۆستی‌ سه‌رۆك ‌‬ ‫ی‬ ‫حكوم���ه‌ت له‌یه‌كێت���ی‌‪ ،‬پارتی‌ داوا ‌‬ ‫ی كردوو‌ه ك ‌ه د‪.‬به‌رهه‌م ساڵح‬ ‫له‌یه‌كێت ‌‬ ‫ی هه‌رێم‪،‬‬ ‫بكرێت���ه‌ جێگری‌ س���ه‌رۆك ‌‬ ‫بەاڵم ناوبراو ره‌تیكردۆته‌وه‌‪ ،‬هاوكات‬ ‫هه‌ریه‌ك له‌عیماد ئه‌حم ‌هد‌و حاكم قادر‬ ‫حه‌مه‌ج���ان دوو پاڵێ���وراوی‌ به‌هێزن‬

‫ی‬ ‫ی پۆست ‌‬ ‫له‌ناو یه‌كێتیدا بۆ وه‌رگرتن ‌‬ ‫ی حكومه‌ت‪.‬‬ ‫ی سه‌رۆك ‌‬ ‫جێگر ‌‬ ‫ی‬ ‫تایب���ه‌ت به‌ ئاوێنه‌‪ :‬س���ه‌رچاوه‌یه‌ك ‌‬ ‫ئ���اگادار ب���ه‌ ئاوێن���ه‌ی‌ راگه‌یان���د‪،‬‬ ‫ی‬ ‫له‌سه‌ره‌تای‌ س���اڵی‌ ئاینده‌وه‌‪ ،‬پارت ‌‬ ‫ی‬ ‫ی حكومه‌ت له‌یه‌كێت ‌‬ ‫ی سه‌رۆك ‌‬ ‫پۆست ‌‬ ‫وه‌رده‌گرێت���ه‌وه‌و ت���ا ئێس���تا تاکه‌‬

‫كاندیدی‌ ئه‌و حیزب ‌ه بۆ ئه‌م پۆس���ت ‌ه‬ ‫ی‬ ‫نێچیرڤان بارزانییه‌‪ ،‬هه‌روه‌ها پارت ‌‬ ‫داوای‌ له‌یه‌كێتی‌ كردووه‌ ك ‌ه د‪.‬به‌رهه‌م‬ ‫ی‬ ‫س���اڵح كاندید بكات ب���ۆ وه‌رگرتن ‌‬ ‫ی هه‌رێم‪،‬‬ ‫پۆس���تی‌ جێگری‌ س���ه‌رۆك ‌‬ ‫ب���ه‌اڵم ناوب���راو له‌الی‌ خۆی���ه‌و‌ه ئه‌و‬ ‫ی ره‌تكردۆته‌وه‌‪.‬‬ ‫پۆسته‌ ‌‬

‫ی بۆ ئه‌و‌ه‬ ‫ئه‌و س���ه‌رچاوه‌یه‌ ئام���اژه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫كرد كه‌ بۆ پۆستی‌ جێگری‌ سه‌رۆك ‌‬ ‫هه‌رێ���م‪ ،‬پارت���ی‌ د‪.‬به‌رهه‌م س���اڵح‌و‬ ‫ی پێ په‌س���ه‌نده‌‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫عه‌دنان موفت ‌‬ ‫ی پێ له‌سه‌ر كۆسره‌ت ره‌سوڵ‬ ‫یه‌كێت ‌‬ ‫جێگری‌ س���كرتێری‌ گشتی‌‪ -‬بۆ ئه‌و‬‫پۆسته‌ داده‌گرێت‪.‬‬

‫ی‬ ‫ه���ه‌ر س���ه‌باره‌ت به‌دابه‌ش���كردن ‌‬ ‫پۆسته‌كان له‌نێوان پارتی‌‌و یه‌كێتید‌ا‬ ‫ی‬ ‫به‌تایبه‌ت���ی‌ ب���ۆ پۆس���تی‌ جێگر ‌‬ ‫ی‬ ‫ی حكومه‌ت‪ ،‬س���ه‌رچاوه‌كه‌ ‌‬ ‫سه‌رۆك ‌‬ ‫ی بۆ ئه‌وه‌ كرد ك ‌ه له‌ناو‬ ‫ئاوێنه‌ ئاماژه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫یه‌كێتیدا بۆ ئه‌و پۆسته‌ دوو كاندید ‌‬ ‫به‌هێ���ز هه‌یه‌ ك��� ‌ه ئه‌وانی���ش عیماد‬

‫ئه‌حمه‌د‌و حاكم ق���ادر حه‌مەجان‪-‬ن‌‪.‬‬ ‫س���ه‌رچاوه‌ك ‌ه جه‌خت له‌س���ه‌ر ئه‌و‌ه‬ ‫ی‬ ‫ی هه‌ر كاندیدێك ‌‬ ‫ده‌كاته‌و‌ه ك ‌ه دانان ‌‬ ‫یه‌كێت���ی‌ بۆ ئ���ه‌و پۆس���ت ‌ه ده‌بێت‬ ‫له‌الیه‌ن پارتیش���ه‌و‌ه په‌س���ه‌ندبێت‌و‬ ‫رای‌ پــارتــی‌ ل���ه‌و باره‌یه‌وه‌ به‌هه‌ند‬ ‫وه‌رده‌گـیـرێـت‪.‬‬

‫"بارزان ‌ی ئاماد‌ه نییه‌ به‌رپرسی‌ لق ‌ی چوار راده‌ست ‌ی دادگا بكات"‬ ‫بارزان���ی‌ ل���ه‌دوا كۆبوون���ه‌وه‌ی‌ نێوان‬ ‫پارتی‌‌و یه‌كێت���ی‌‪-‬دا ئاماژه‌ی‌ بۆ ئه‌وه‌‬ ‫كردووه‌ كه‌ ئه‌وان ئاماده‌نین به‌رپرسی‌‬ ‫لق���ی‌ چ���وار راده‌س���تی‌ دادگا بكه‌ن‪،‬‬ ‫ئه‌ندامێك���ی‌ مه‌كته‌ب���ی‌ سیاس���ی‌ ئه‌و‬ ‫حیزبه‌ش ده‌ڵێت "به‌رپرسی‌ لقی چوار‬ ‫دیفاع���ی له‌باره‌گایه‌كی حیزب كردووه‌‬ ‫ب���ه‌ فه‌رمانی حیزب‪ ،‬م���ه‌رج نییه‌ ئه‌و‬ ‫بچێته‌ دادگا‪ ،‬ره‌نگه‌ به‌یانی پارتی من‬ ‫بنێریته‌ دادگا!"‪.‬‬

‫ریکالم‬

‫هه‌ولێر‪ ،‬ئاوێنه‌‪ :‬هه‌رچه‌نده‌ س���ه‌رۆكی‌ پارتی‌‌و یه‌كێتی‌ كه‌ له‌هه‌فته‌ی‌ رابردوودا یه‌كه‌م���دا ده‌بێ���ت ئ���ه‌و خه‌ڵكان���ه‌ی‬ ‫هه‌رێ���م (بارزانی‌) له‌كۆتای���ی‌ مانگی‌ له‌سه‌الحه‌دین سازكرا‪ ،‬بارزانی‌ ئاماژه‌ی‌ خه‌ڵكی���ان هاندا بۆ س���ه‌ر باره‌گاكه‌ی‬ ‫حوزه‌یران���دا له‌ڕێگای‌ ده‌ركردنی‌ چه‌ند بۆ ئه‌وه‌ كردووه‌ كه‌ به‌رپرسی‌ لقه‌كه‌ی‌ ئێم���ه‌ بانگهێش���ت بكرێ���ن‪ ،‬ئێمه‌ش‬ ‫بڕیارێك���ه‌وه‌ داوایكرد ئه‌و كه‌س���انه‌ی‌ له‌سلێمانی‌ راده‌ستی‌ دادگا ناكات‌و ئه‌و داوامان له‌سه‌ر خه‌ڵك هه‌یه‌و خه‌ڵكیش‬ ‫مێشكی خه‌ڵكی ئاوداوه‌ تابێن باره‌گای‬ ‫هان���ی‌ خۆپیش���انده‌رانیان داوه‌ ب���ۆ نوێنه‌رایه‌تی‌ حیزبی‌ له‌وێ كردووه‌‪.‬‬ ‫كاری‌ توندوتی���ژی‌‌و ئه‌وانه‌ی‌ ته‌قه‌یان ئه‌ندام���ی‌ مه‌كته‌بی‌ سیاس���ی‌ پارتی‌‪ ،‬پارتی بس���وتێنن‪ ،‬ئه‌گه‌ر ئ���ه‌وان داوا‬ ‫ل���ه‌ هاوواڵتی���ان‌و پۆلی���س ك���ردووه‌ كاكه‌می���ن نه‌ج���ار له‌چاوپێكه‌وتنێكی‌ له‌س���ه‌ر به‌رپرس���ی لق تۆمارده‌كه‌ن‪،‬‬ ‫ده‌س���تگیر بكرێ���ن‪ ،‬س���ه‌رچاوه‌یه‌كی‌ تایبه‌تدا له‌سه‌ر هه‌مان كێشه‌ رایگه‌یاند ئێم���ه‌ش خه‌ڵك هه‌یه‌ داوای له‌س���ه‌ر‬ ‫ئ���اگادار به‌ ئاوێنه‌ی‌ راگه‌یاند كه‌ له‌دوا "به‌رپرس���ی‌ لقی‌ چوار ده‌ڕواته‌ به‌رده‌م تۆمار ده‌كه‌ین"‪.‬‬ ‫كۆبوونه‌وه‌ی‌ نێوان مه‌كته‌بی‌ سیاس���ی‌‌ دادگا‪ ،‬چۆن ن���اڕوات‪ ،‬بەاڵم له‌قۆناغی ناوبراو باس له‌وه‌ ده‌كات كه‌ به‌رپرسی‌‬

‫لقی‌ چوار دیفاعی له‌باره‌گایه‌كی حیزب‬ ‫ك���ردوه‌‌و ده‌ڵێت "ب���ه‌ فه‌رمانی حیزب‬ ‫مه‌رج نییه‌ ئ���ه‌و بچێته‌ به‌رده‌م دادگا‪،‬‬ ‫ره‌نگ���ه‌ به‌یان���ی پارتی م���ن بنێرێته‌‬ ‫دادگا‪ ،‬ئه‌ندامێكی مه‌كته‌بی سیاس���ی‬ ‫بنێرێ���ت‌و بڵێت ئه‌وه‌ نوێنه‌ری حیزبه‌و‬ ‫كاره‌كه‌ بڕیاری حیزب بووه‌‪ ،‬با ئه‌وكاته‌‬ ‫لێپێچینه‌وه‌ له‌گه‌ڵ من بكرێت"‪.‬‬ ‫له‌دوای‌ ده‌رچوونی‌ ئه‌و بڕیاره‌ی‌ سه‌رۆكی‌‬ ‫هه‌رێم س���ه‌باره‌ت به‌ خۆپشاندانه‌كانی‌‬

‫مانگی‌ شوبات له‌س���لێمانی‌‪ ،‬هاوواڵتی‌‬ ‫ئیبراهیم���ی‌ كاك���ه‌ ئه‌ح���ه‌‌و چه‌ندین‬ ‫رۆش���نبیر‌و چاالك���وان چوونه‌ت���ه‌‬ ‫ب���ه‌رده‌م دادگا‪ ،‬هه‌روه‌ها به‌ڕێوه‌به‌ری‌‬ ‫پۆلیسی‌ كاره‌باش له‌س���لێمانی‌ چۆته‌‬ ‫به‌رده‌م دادگا‪ ،‬بەاڵم پارتی‌ تا ئێس���تا‬ ‫به‌رپرسی‌ لقی‌ چواری‌ ته‌سلیمی‌ دادگا‬ ‫نه‌كردووه‌‪.‬‬ ‫»»‪3‬‬

‫ریکالم‬

‫ناونیشان‪ :‬سلێمانی گه‌ڕه‌کی شۆڕش ‪ 101‬شه‌قامی ‪2‬سالم خانووی ‪ 56‬ته‌له‌فۆن‪ 2136622 3210501 3210502 :‬هه‌ولێر ‪ ،‬فولکه‌ی کوران ‪ -‬به‌رامبه‌ر نه‌خۆشخانه‌ی ژینی تایبه‌ت (مۆبایل)‪ 07504531388 :‬‬

‫ئاریافۆن‪ 2560031 :‬کۆمپانیای پەیپەر ئاوێنە دابەش دەکات‬

‫نرخی ‪ 1000‬دینار ‬

‫تیراژ ‪5500 :‬‬

‫‪2‬‬

‫)‪ )302‬سێشه‌مم ‌ه ‪2011/11/29‬‬

‫‪hewalusyaset.awene@gmail.com‬‬

‫یه‌كێتی‌ سكرتاریه‌تی‌ ئه‌نجومه‌ن ‌ی ناوه‌ند له‌پۆسته‌كانیان دوور ده‌خاته‌وه‌‬ ‫ی ئیشوكارمان بكات‬ ‫ی نییه‌ ده‌ستكار ‌‬ ‫ی بۆ ‌‬ ‫ی سیاس ‌‬ ‫سكرتێری‌ ئه‌نجومه‌ن‪ :‬مه‌كته‌ب ‌‬ ‫ئا‪ :‬ئاسۆ سه‌راوی‌‬ ‫به‌بڕیارێكی‌ مه‌كته‌بی‌ سیاسی‌ یه‌كێتی‌‪،‬‬ ‫گۆڕانكاری‌ له‌سكرتاریه‌تی‌ ئه‌نجومه‌نی‌‬ ‫ناوه‌ندیی‌ یه‌كێتیدا ده‌كرێت‪ ،‬سكرتێر‌و‬ ‫جێگری‌ یه‌كه‌می‌ ئه‌نجونه‌كه‌ش‬ ‫ره‌تیده‌كه‌نه‌وه‌ كه‌ گۆڕانكاریه‌كان‬ ‫به‌فه‌رمانی‌ مه‌كته‌بی‌ سیاسیی‌ بوبێت‌و‬ ‫ده‌ڵێن "مه‌كته‌بی‌ سیاسی‌ بۆی‌ نییه‌‬ ‫ده‌ستكاری‌ ئیشوكاره‌كانی‌ ئه‌نجومه‌نی‌‬ ‫ناوه‌ند بكات"‪.‬‬ ‫له‌دوای‌ كۆنگره‌ی‌ س���ێیه‌می‌ یه‌كێتی‌‬ ‫له‌مانگی‌ حوزه‌یرانی‌ س���اڵی‌ رابردوه‌وه‌‌و‬ ‫بۆ باشتركردنی‌ كاروباره‌كانی‌ یه‌كێتی‌‪،‬‬ ‫ئه‌نجومه‌نی‌ ناوه‌ندیی‌ دروستكرا‪.‬‬ ‫س���ه‌رچاوه‌یه‌كی‌ ئاگادار بۆ ئاوێنه‌ی‌‬ ‫روونك���رده‌وه‌ ك���ه‌ ل���ه‌دوا كۆبونه‌وه‌ی‌‬ ‫مه‌كته‌بی‌ سیاس���ی‌ یه‌كێتیدا بڕیاردراوه‌‬ ‫هه‌ری���ه‌ك له‌س���كرتێری‌ ئه‌نجومه‌ن���ی‌‬ ‫ناوه‌ندی���ی‌ (به‌كری‌ حاجی‌ س���ه‌فه‌ر)‌و‬ ‫جگێره‌كانی‌‌و (بڕیارده‌ر)ی‌ ئه‌نجومه‌نه‌كه‌‬

‫له‌پۆسته‌كانیان دووربخرێنه‌وه‌و هۆكاری‌‬ ‫ئ���ه‌و گۆڕانكاریان���ه‌ش ده‌گه‌ڕێته‌وه‌ بۆ‬ ‫ئه‌وه‌ی‌ كه‌ سكرتاریه‌تی‌ ئه‌نجومه‌نه‌كه‌‪،‬‬ ‫وێڕای‌ ئه‌وه‌ی‌ له‌ناوخۆیاندا كێش���ه‌یان‬ ‫هه‌یه‌‌و ته‌با نین‪ ،‬ئیشوكاره‌كانیش���یان‬ ‫به‌باش���ی‌ نه‌كردووه‌‪ ،‬ئه‌مه‌ جگه‌ له‌وه‌ی‌‬ ‫چه‌ن���د ئه‌ندامێك���ی‌ ئه‌نجومه‌نه‌ك���ه‌ش‬ ‫ل���ه‌م ماوه‌ی���ه‌ی‌ راب���ردوودا واژۆی���ان‬ ‫ب���ۆ ئه‌نجامدان���ی‌ ئ���ه‌و گۆڕانكاریی���ه‌‬ ‫له‌سكرتاریه‌تدا كۆكردووه‌ته‌وه‌‪.‬‬ ‫به‌اڵم سكرتێری‌ ئه‌نجومه‌نی‌ ناوه‌ندی‌‬ ‫یه‌كێت���ی‌‪ ،‬به‌كری‌ حاجی‌ س���ه‌فه‌ر ئه‌و‬ ‫قسانه‌ی‌ ره‌تكرده‌وه‌‌و به‌ئاوێنه‌ی‌ راگه‌یاند‬ ‫"مه‌كته‌بی‌ سیاس���ی‌ یه‌كێتی‌ بۆی‌ نییه‌‬ ‫ده‌ستكاری‌ كاره‌كانی‌ ئه‌نجومه‌نی‌ ناوه‌ند‬ ‫بكات"‪.‬‬ ‫ناوب���راو هه‌رچه‌ن���ده‌ له‌س���ه‌ره‌تادا‬ ‫ئاماده‌نه‌بوو له‌و باره‌یه‌وه‌ هیچ لێدوانێك‬ ‫بدات‪ ،‬به‌اڵم دوات���ر ره‌زامه‌ندیی‌ نواند‌و‬ ‫ئام���اژه‌ی‌ ب���ه‌وه‌دا ك���ه‌ گۆڕانكاری���ی‌‬ ‫له‌ن���او ئه‌نجومه‌نه‌ك���ه‌دا به‌ده‌س���ت‬ ‫ئه‌ندامه‌كانیه‌تی‌ نه‌ك كه‌س���ی‌ تر‌و وتی‌‬

‫"ج���ارێ‌ هیچ گۆڕانكاریی���ه‌ك نه‌كراوه‌‪،‬‬ ‫ه���ه‌ر گۆڕانكارییه‌كی���ش ببێ���ت ‪101‬‬ ‫ئه‌ندام���ی‌ ئه‌نجومه‌نی‌ ناوه‌ن���د بڕیاری‌‬ ‫له‌سه‌ر ده‌ده‌ن‪ ،‬نه‌ك خه‌ڵكانی‌ تر"‪.‬‬ ‫س���كرتێره‌كه‌ی‌ ئه‌نجوم���ه‌ن ئ���ه‌و‬ ‫گۆڕانكاریانه‌ش���ی‌ به‌حاڵه‌تێكی‌ ئاسایی‌‬ ‫ناوب���رد‌و وت���ی‌ "هه‌م���وو حیزبێ���ك‬ ‫ئاره‌زومه‌نده‌ له‌وه‌ی‌ گۆڕانكاری‌ له‌پۆستی‌‬ ‫كه‌سه‌ حیزبییه‌كانیدا بكات"‪.‬‬ ‫وه‌ك س���ه‌رچاوه‌ ئاگاداره‌كه‌ی‌ ئاوێنه‌‬ ‫باس���یكرد "ناچاالك���ی‌" ئه‌نجومه‌نه‌كه‌‬ ‫به‌پل���ه‌ی‌ یه‌كه‌م بووه‌ته‌ ه���ۆی‌ ئه‌وه‌ی‌‬ ‫بڕی���اری‌ ئ���ه‌و گۆڕانكاریان���ه‌ بدرێت‌و‬ ‫وتی‌ "ئه‌نجومه‌نی‌ ناوه‌ند به‌ئاڕاس���ته‌ی‌‬ ‫ئامانجی‌ دروس���تبونه‌كه‌یان كار ناكه‌ن‪،‬‬ ‫بۆ نمون���ه‌ له‌ماوه‌ی‌ راب���ردودا گڵكۆی‌‬ ‫هونه‌رمه‌ندێكی���ان له‌ش���اری‌ كه‌ركوك‬ ‫نوێكردۆته‌وه‌‪ ،‬له‌كاتێك���دا كارێكی‌ له‌و‬ ‫ش���ێوه‌یه‌ ئه‌گه‌ر حیزبه‌كه‌ش مه‌به‌ستی‌‬ ‫بێت بیكات‪ ،‬ده‌بێت له‌ڕێگای‌ مه‌كته‌بی‌‬ ‫ناوه‌ن���دی‌ راگه‌یاندن���ه‌وه‌ بی���كات‪،‬‬ ‫ن���ه‌ك ئه‌نجومه‌ن���ی‌ ناوه‌ن���د‪ ،‬چونكه‌‬

‫حه‌وته‌مین پێشانگا ‌ی‬ ‫نێوده‌وڵه‌تی‌ له‌سلێمان ‌ی كرایه‌وه‌‬

‫به‌رپرسی‌ مه‌ڵبه‌ند ‌ی ‪ 3‬ی یه‌كێت ‌ی‬ ‫داوا ده‌كات له‌پۆسته‌كه‌ ‌ی الببرێت‬ ‫به‌رپرس���ی‌ مه‌ڵبه‌ندی‌ س���ێی‌ یه‌كێتی‌ یه‌كێتی‌ ناردووه‌ كه‌ داوا ده‌كات كه‌سێك ‌‬ ‫ی‬ ‫له‌هه‌ولێ���ر‪ ،‬ئاس���ۆ مامه‌ند ناس���راو به‌ تر شوێنه‌كه‌ی‌ بگرێته‌وه‌و به‌رپرسیارێتی‌‬ ‫(ئاس���ۆ ئه‌ڵمانی‌) له‌نامه‌یه‌ك���دا داوای‌ مه‌ڵبه‌نده‌كه‌ له‌ئه‌ستۆ بگرێ‌‪.‬‬ ‫ئه‌و سه‌رچاوه‌یه‌ هۆكاری‌ ئه‌و داوایه‌ی‌‬ ‫له‌تاڵه‌بانی‌ كردووه‌ كه‌ له‌پۆس���ته‌كه‌ی‌‬ ‫ئه‌ڵمانی‌ بۆ چه‌ند خاڵێك گه‌ڕانده‌وه‌ كه‌‬ ‫الببرێت‪.‬‬ ‫هه‌ولێ���ر‪ ،‬ئاوێن���ه‌‪ :‬س���ه‌رچاوه‌یه‌كی‌ یه‌كێكیان ئه‌وه‌یه‌ "ئاسۆ ئه‌ڵمانی‌ خه‌ڵكی‌‬ ‫ئاگادار به‌ئاوێنه‌ی‌ راگه‌یاند كه‌ به‌رپرسی‌ ش���اری‌ هه‌ولێر نییه‌‌و ده‌یه‌وێت كه‌سێك‬ ‫ی ببێته‌ به‌رپرس���ی‌ مه‌ڵبه‌ن���د كه‌ خه‌ڵكی‌‬ ‫مه‌ڵبه‌ندی‌ س���ێی‌ یه‌كێتی‌ نیش���تمان ‌‬ ‫له‌هه‌ولێر‪ ،‬ئاس���ۆ ئه‌ڵمانی‌ له‌م ماوه‌ی ‌هی‌ ش���اره‌كه‌ بێت‪ ،‬هه‌روه‌ها له‌ماوه‌ی‌ چه‌ند‬ ‫رابردودا نامه‌یه‌كی‌ بۆ سكرتێری‌ گشتی‌ مانگی‌ رابردودا به‌ش���ێك له‌كادیره‌كانی‌‬

‫بانگه‌واز ‌ی ژماره‌(‪)144‬‬

‫كاری‌ ئه‌نجومه‌نه‌ك���ه‌ چاودێریكردن���ی‌ ئه‌نجومه‌نی‌ ناوه‌ند وه‌ك یه‌كێك له‌ده‌زگا‬ ‫ئیشوكاره‌كانی‌ حیزبه‌‪ ،‬نه‌ك ئه‌و كارانه‌ی‌ كاراكان���ی‌ ن���او یه‌كێتی‌ ئیش���ی‌ خۆ ‌‬ ‫ی‬ ‫به‌باشی‌ كردووه‌"‪.‬‬ ‫ئێستا خۆیان پێوه‌ سه‌رقاڵ كردوه‌"‪.‬‬ ‫س���ه‌باره‌ت ب���ه‌و گۆڕانكاریانه‌ش كه‌‬ ‫هه‌ر له‌و باره‌یه‌وه‌ به‌كری‌ حاجی‌ سه‌فه‌ر‬ ‫ئاماژه‌ی‌ ب���ه‌كاری‌ ئ���ه‌و گڵكۆیه‌ كرد‌و له‌س���كرتاریه‌تی‌ ئه‌نجومه‌نی‌ ناوه‌ندیدا‬ ‫وت���ی‌ "كاتێك ئه‌وه‌ بۆ ئه‌و هونه‌رمه‌نده‌ ده‌كرێ���ت‪ ،‬ئ���ه‌و وتی‌ "ناكرێت ئێس���تا‬ ‫كراوه‌‪ ،‬من له‌كوردس���تان نه‌بوم‪ ،‬به‌اڵم هه‌موو شتێك بڵێم‪ ،‬به‌اڵم ره‌نگه‌ ئه‌گه‌ر‬ ‫ئه‌گه‌ر له‌كارێك���ی‌ وه‌هادا یارمه‌تیده‌ری‌ پێویس���ت بكات له‌پ���اش ماوه‌یه‌كی‌ تر‬ ‫مه‌كته‌بی‌ ناوه‌ن���دی‌ راگه‌یاندن بووبین‪ ،‬هه‌ندێ‌ قسه‌‌وباس رونبكه‌مه‌وه‌‪ ،‬له‌گه‌ڵ‬ ‫خۆ كفر نیی���ه‌‪ ،‬به‌پێچه‌وانه‌وه‌ كارێكی‌ ئه‌وه‌ش���دا حیزبه‌كه‌م ه���ه‌ر كارێكم پێ‬ ‫باش���یان كردووه‌‪ ،‬چونك���ه‌ ئه‌نجومه‌نی‌ بس���پێرێ‌‪ ،‬ئه‌گه‌ر له‌توانامدا هه‌بوو بێ‬ ‫ناوه‌ند بۆی‌ هه‌یه‌ (ته‌داخول) له‌هه‌موو دوودڵی‌ ده‌یكه‌م"‪.‬‬ ‫له‌الیه‌كی‌ ت���ره‌وه‌ جێگ���ری‌ یه‌كه‌می‌‬ ‫ئیشوكاره‌كانی‌ یه‌كێتیدا بكات"‪.‬‬ ‫سكرتێری‌ ئه‌نجومه‌نی‌ ناوه‌ندی‌ یه‌كێتی‌ سكرتێری‌ ئه‌نجومه‌نی‌ ناوه‌ندی‌ یه‌كێتی‌‪،‬‬ ‫جه‌ختیش���یكرده‌وه‌ كه‌ به‌پێی‌ ئامانجی‌ زرار ج���ۆاڵ به‌ئاوێن���ه‌ی‌ راگه‌یان���د كه‌‬ ‫دروس���تبوونی‌ ئه‌نجومه‌نه‌ك���ه‌ كاریان به‌پێ���ی‌ په‌ی���ڕه‌وی‌ ناوخ���ۆی‌ یه‌كێتی‌‬ ‫كردووه‌‌و وتیش���ی‌ "لێپێچینه‌وه‌ش���مان "نابێت مه‌كته‌بی‌ سیاس���ی‌ (ته‌داخول)‬ ‫ك���ردوه‌‪ ،‬ب���ه‌اڵم ئیش���وكاره‌كانی‌ ئێمه‌ له‌كاره‌كانیاندا بكات"‌و نه‌یشارده‌وه‌ كه‌‬ ‫به‌و ج���ۆره‌ نییه‌ ه���ه‌ر كارێكمان كرد وه‌ك ئه‌نجومه‌نی‌ ناوه‌ن���د‪ ،‬گۆڕانكاریی‌‬ ‫له‌ڕاگه‌یاندنه‌كانه‌وه‌ ئاش���كرای‌ بكه‌ین‪ ،‬له‌چه‌ن���د پۆس���تێكدا ده‌ك���ه‌ن‌و وت���ی‌‬ ‫ی "هه‌ندێ‌ گۆڕانكاریمان به‌ده‌س���ته‌وه‌یه‌‪،‬‬ ‫دیاره‌ هیچ ده‌زگای���ه‌ك بێ‌ كه‌م‌وكوڕ ‌‬ ‫نابێت‪ ،‬به‌اڵم به‌بڕوای‌ ئێمه‌‪ ،‬تائێس���تا به‌اڵم تائێستا ته‌واو نه‌بووه‌"‪.‬‬

‫هه‌ولێر ده‌س���تیان له‌كاركێش���اوه‌ته‌وه‌‌و‬ ‫ئه‌م���ه‌ش كاریگه‌ری���ی‌ ده‌بێت له‌س���ه‌ر‬ ‫هه‌ڵبژاردنی‌ ئه‌نجومه‌نی‌ پارێزگاكان"‪.‬‬ ‫سه‌رچاوه‌كه‌ وتی‌ "به‌رپرسی‌ مه‌ڵبه‌ند‬ ‫ده‌یه‌وێت پێش هه‌ڵبژاردنه‌كان سكرتێری‌‬ ‫گشتی‌ ره‌زامه‌ندی‌ له‌سه‌ر داواكه‌ی‌ بدات‌و‬ ‫كه‌سێكی‌ تر شوێنی‌ بگرێته‌وه‌"‪.‬‬ ‫ئاوێنه‌ هه‌وڵیدا لێدوانی‌ ئاسۆ ئه‌ڵمانی‌‬ ‫وه‌ربگرێ���ت‪ ،‬به‌اڵم هه‌وڵه‌كانی‌ بێس���ود‬ ‫بوو‪.‬‬

‫ی‬ ‫ی زیاتر به‌ره‌وپێش ‌‬ ‫ی ده‌یكه‌نه‌وه‌‪ ،‬هه‌رچ ‌‬ ‫ی سلێمان ‌‬ ‫ی بازرگانی‌‌و پیشه‌ساز ‌‬ ‫ژوور ‌‬ ‫ی‬ ‫ی بكه‌ن‪ .‬ئ���ه‌و وت ‌‬ ‫ی ب���ه‌رن‌و گه‌وره‌ت���ر ‌‬ ‫ی نێوده‌وڵه‌ت ‌‬ ‫حه‌وته‌می���ن پێش���انگا ‌‬ ‫ی زیاتر له‌‪ 22‬واڵت‌و "ئـــه‌مس���اڵیش پێش���انگاكه‌ ه���ه‌ر‬ ‫ی به‌به‌شدار ‌‬ ‫‪‌ DBX‬‬ ‫ی‬ ‫ی جۆراوج���ۆر له‌س���ـــــــه‌ره‌تاو‌ه س���ــــه‌ركه‌وتووی ‌‬ ‫‪ 200‬كۆمپانی���ای‌ ب���وار ‌‬ ‫ی‬ ‫پێ���وه‌ دیاره‌ ك��� ‌ه ده‌ی���ان كۆمپانیا ‌‬ ‫كرده‌وه‌‪.‬‬ ‫ی ناودارو جێی‌ متمانه‌ به‌ش���دارییان تیا‬ ‫ئاوێنه‌‪ ،‬سلێمانی‌‪ :‬ئه‌ندامی‌ ئه‌نجومه‌ن ‌‬ ‫ی كردووه‌"‪.‬‬ ‫ی سلێمان ‌‬ ‫ی بازرگانی‌‌و پیشه‌ساز ‌‬ ‫ژوور ‌‬ ‫ی ‪DBX‬‬ ‫پێش���انگای‌ نێوده‌وڵه‌ت��� ‌‬ ‫ی‬ ‫ی س���ۆفی‌" به‌ئاوێن���ه‌ ‌‬ ‫"دالوه‌ر عه‌ل��� ‌‬ ‫ی ئه‌م مانگه‌ به‌رده‌وام‬ ‫ی ‪ 27‬تا ‪‌ 30‬‬ ‫ی رۆژان ‌‬ ‫راگه‌یاند ك���ه‌ پالنیان داناوه‌ بۆ ئه‌وه‌ ‌‬ ‫ی ده‌بێت‪.‬‬ ‫ی س���ااڵنه‌ له‌سلێمان ‌‬ ‫ئه‌م پێش���انگای ‌ه ‌‬

‫بانگه‌واز ‌ی ژماره‌(‪)146‬‬

‫ریکالم‬

‫ریکالم‬

‫ژماره‌‪23548 :‬‬ ‫رێكه‌وت‪2011/11/23 :‬‬

‫ژماره‌‪23361 :‬‬ ‫رێكه‌وت‪2011/11/22 :‬‬

‫س���ه‌رۆكایه‌تی‌ ش���اره‌وانی‌ س���لێمانی‌ بۆ جاری‌ دووه‌م ئاگاداری‌ گش���ت كۆمپانیا‌و به‌ڵێنده‌ران ده‌كات ك ‌ه‬ ‫ناسنامه‌ی‌ پۆلێنكردنی‌ وه‌زاره‌تی‌ پالندانانیان هه‌یه‌‪ .‬كه‌ كه‌مكردنه‌وه‌یه‌كی‌ نهێنی‌ هه‌یه‌ بۆ كاری‌‪ /‬گه‌یاندنی‌‬ ‫پرۆژه‌ی‌ خزمه‌تگوزاری‌ بۆ پرۆژه‌ی‌ نیش���ته‌جێی‌ سه‌رده‌م‌و دیالنس���یتی‌‪ /‬قۆناغی‌ دووه‌م به‌ كۆدی‌ ‪.0149‬‬

‫س���ه‌رۆكایه‌تی‌ شاره‌وانی‌ س���لێمانی‌ بۆ جاری‌ دووه‌م ئاگاداری‌ گش���ت كۆمپانیا‌و به‌ڵێنده‌ران ده‌كات كه‌‬ ‫ناس���نامه‌ی‌ پۆلێنكردنی‌ وه‌زاره‌تی‌ پالندانانیان هه‌یه‌‪ .‬كه‌مكردنه‌وه‌ی‌ نهێنی‌ هه‌یه‌ بۆ كاری‌‪ /‬دروستكردن ‌ی‬ ‫باخچه‌یه‌ك له‌گه‌ره‌كی‌ سنه‌ ژماره‌ ‪ 317‬له‌سه‌ر موڵكی‌ ژماره‌ ‪ 634/39‬له‌كه‌رتی‌ ‪ 3‬هۆمه‌ره‌ كوێر به‌كۆدی‌‬

‫هه‌ركه‌س ئاره‌زووی‌ به‌ش���داری‌ كردنی‌ هه‌یه‌ له‌رۆژی‌ (‪ )2011/11/23‬س���ه‌ردانی‌ بینای‌ س���ه‌رۆكایه‌تیمان‬ ‫بكات له‌ته‌الری‌ نوێ‌ی‌ س���ه‌رۆكایه‌تی‌ شاره‌وانی‌ سلێمانی‌ له‌ش���ه‌قامی‌ سالم به‌رده‌م پردی‌ خه‌سره‌و خاڵ‌‬ ‫به‌ش���ی‌ پالندانان‪ /‬نهۆمی‌ پێنجه‌م به‌مه‌به‌س���تی‌ وه‌رگرتنی‌ ته‌نده‌ر به‌رامبه‌ر به‌(‪)30.000‬سی‌ هه‌زار دینار‬ ‫كه‌ ناگه‌رێته‌وه‌ بۆ خاوه‌نه‌كه‌ی‌‪ ،‬كرێی‌ باڵوكردنه‌وه‌ی‌ ئه‌م ئاگاداریه‌ ده‌كه‌وێته‌ ئه‌س���تۆی‌ ئه‌و كه‌س���ه‌ی‌ كه‌‬ ‫ته‌نده‌ره‌كه‌ی‌ بۆ ده‌رده‌چێت‪.‬‬ ‫‪.1‬وه‌رگرتنی‌ ته‌نده‌ر ده‌س���ت پێده‌كات ل���ه‌ڕۆژی‌ ‪ 2011/11/23‬تا ‪)11( 2011/12/8‬ی‌ پێش نیوه‌رۆ جگه‌‬ ‫له‌رۆژانی‌ پێنج شه‌ممه‌ كاتژمێر (‪)10‬ی‌ پێش نیوه‌رۆ‪.‬‬ ‫‪.2‬دوا مۆڵه‌ت بۆ گه‌رانه‌وه‌ی‌ ته‌نده‌ر رۆژی‌ دووش���ه‌ممه‌ ‪ 2011/12/12‬كاتژمێر ‪10‬ی‌ سه‌رله‌به‌یانی‌ پێویسته‌‬ ‫ئه‌و كۆمپانیا یان به‌ڵێنده‌رانه‌ی‌ ته‌نده‌ر ده‌هێننه‌وه‌ له‌هۆڵی‌ كردنه‌وه‌ی‌ ته‌نده‌ر له‌نهۆمی‌ زه‌مینی‌ بیكاته‌ ناو‬ ‫س���ندوقی‌ تایبه‌ت به‌پێشكه‌ش���كردنی‌ ته‌نده‌ر واژوو بكات له‌سه‌ر فۆرمی‌ تایبه‌ت به‌ گه‌رانه‌وه‌ی‌ ته‌نده‌ر به‌‬ ‫پێچه‌وانه‌وه‌ كه‌ صندوقه‌كه‌ داخرا دوای‌ ئه‌و كاته‌ هیچ ته‌نده‌رێك وه‌رناگیرێت‪.‬‬ ‫‪.3‬رۆژی‌ كردنه‌وه‌و ئاشكراكردنی‌ ته‌نده‌ر رۆژی‌ دووشه‌ممه‌ ‪ 2011/12/12‬كاتژمێر (‪)10.30‬ی‌ پێشنیوه‌رۆ‪.‬‬

‫هه‌ركه‌س ئاره‌زووی‌ به‌ش���داری‌ كردنی‌ هه‌یه‌ له‌رۆژی‌ (‪ )2011/11/23‬س���ه‌ردانی‌ بینای‌ س���ه‌رۆكایه‌تیمان‬ ‫بكات له‌ته‌الری‌ نوێ‌ی‌ س���ه‌رۆكایه‌تی‌ ش���اره‌وانی‌ سلێمانی‌ له‌شه‌قامی‌ سالم به‌رده‌م پردی‌ خه‌سره‌و خاڵ‌‬ ‫به‌ش���ی‌ پالندانان‪ /‬نهۆمی‌ پێنجه‌م به‌مه‌به‌ستی‌ وه‌رگرتنی‌ ته‌نده‌ر به‌رامبه‌ر به‌(‪)15.000‬پازده‌ هه‌زار دینار‬ ‫كه‌ ناگه‌رێته‌وه‌ بۆ خاوه‌نه‌كه‌ی‌‪ ،‬كرێی‌ باڵوكردنه‌وه‌ی‌ ئه‌م ئاگاداریه‌ ده‌كه‌وێته‌ ئه‌س���تۆی‌ ئه‌و كه‌س���ه‌ی‌ كه‌‬ ‫ته‌نده‌ره‌كه‌ی‌ بۆ ده‌رده‌چێت‪.‬‬ ‫‪.1‬وه‌رگرتن���ی‌ ته‌نده‌ر له‌رۆژی‌ ‪ 2011/11/23‬ت���ا رۆژی‌ ‪)11( 2011/12/8‬ی‌ پێش نیوه‌رۆ جگه‌ له‌رۆژانی‌‬ ‫پێنج شه‌ممه‌ كاتژمێر (‪)10‬ی‌ پێش نیوه‌رۆ‪.‬‬ ‫‪.2‬دوا مۆڵه‌ت بۆ گه‌رانه‌وه‌ی‌ ته‌نده‌ر رۆژی‌ دووشه‌ممه‌ ‪ 2011/12/12‬كاتژمێر ‪10‬ی‌ سه‌رله‌به‌یانی‌ پێویسته‌‬ ‫ئه‌و كۆمپانیا یان به‌ڵێنده‌ران���ه‌ی‌ ته‌نده‌ر ده‌هێننه‌وه‌ له‌هۆڵی‌ كردنه‌وه‌ی‌ ته‌نده‌ر له‌نهۆمی‌ زه‌مینی‌ بیكاته‌‬ ‫ناو س���ندوقی‌ تایبه‌ت به‌پێشكه‌شكردنی‌ ته‌نده‌ر واژوو بكات له‌سه‌ر فۆرمی‌ تایبه‌ت به‌ گه‌رانه‌وه‌ی‌ ته‌نده‌ر‬ ‫به‌ پێچه‌وانه‌وه‌ كه‌ صندوقه‌كه‌ داخرا دوای‌ ئه‌و كاته‌ هیچ ته‌نده‌رێك وه‌رناگیرێت‪.‬‬ ‫‪.3‬رۆژی‌ كردن���ه‌وه‌و ئاش���كراكردنی‌ ته‌ن���ده‌ر رۆژی‌ دووش���ه‌ممه‌ ‪ 2011/12/12‬كاتژمێ���ر (‪)10.30‬ی‌‬ ‫پێشنیوه‌رۆ‪.‬‬

‫‪msp‬‬

‫مه‌رجه‌كانی‌ به‌شداریكردن‪:‬‬ ‫‪.1‬س���ه‌رجه‌م كۆمپانیاو به‌ڵێنده‌ران كه‌ ناسنامه‌ی‌ پۆلێنكردنی‌ وه‌زاره‌تی‌ پالندانانیان‌و یه‌كێتی‌ به‌ڵێنده‌ران‬ ‫یان هه‌یه‌ ده‌توانن به‌شداری‌ بكه‌ن‪.‬‬ ‫‪.2‬لیژنه‌ی‌ كردنه‌وه‌و سپاردنی‌ پرۆژه‌كان پابه‌ند نی ‌ه به‌ كه‌مترین نرخه‌وه‌‪.‬‬ ‫‪.3‬هیچ ته‌نده‌رێك له‌دوای‌ كاتی‌ دیاری‌ كراو وه‌رناگیرێته‌وه‌‪.‬‬ ‫‪.4‬ئه‌گه‌ر رۆژی‌ كردنه‌وه‌ی‌ ته‌نده‌ر به‌ر پشوی‌ فه‌رمی‌ كه‌وت ئه‌وا رۆژی‌ دوای‌ پشووی‌ فه‌رمی‌ له‌كاتی‌ ده‌وامی‌‬ ‫ئاسایی‌ دا ته‌نده‌ره‌كه‌ ئه‌كرێته‌وه‌ له‌هه‌مان كات‌و شوێندا‪.‬‬ ‫‪5.‬بارمته‌ی‌ یاس���ایی‌ له‌كات ‌ی گه‌رانه‌وه‌ی‌ ته‌نده‌ردا كۆمپانیا یان به‌ڵێنده‌ر پێویسته‌ له‌بانقێكی‌ حكومی‌ بری‌‬ ‫(‪ )35.000.000‬سی‌‌و پێنج ملیۆن دینار پێشكه‌شی‌ ده‌كات به‌چه‌كی‌ په‌سه‌ندكراو یان خطاب ضمان ئه‌گه‌ر‬ ‫نا ته‌نده‌ره‌كه‌ی‌ فه‌رامۆش ده‌كرێت‪ ،‬پاشان ئه‌وه‌ی‌ كاره‌كه‌ی‌ پێده‌ سپێردرێت بارمته‌ی‌ یاسایی‌ پێده‌كرێت‬ ‫به‌ بری‌ له‌‪%5‬ی‌ بڕی‌ تێچوی‌ پرۆژه‌كه‌ پێش واژۆ كردنی‌ گرێبه‌ست‪.‬‬ ‫‪.6‬پێویسته‌ به‌ڵێنده‌ر ناونیشان‌و وێنه‌یه‌ك له‌پێناسی‌ ئه‌ندازیاری‌ به‌ڵێنده‌ر هاوپێچ بكات‪.‬‬ ‫‪7.‬پێویس���ته‌ له‌س���ه‌ر كۆمپانیا یان به‌ڵێنده‌ر له‌كات‌و گه‌رانه‌وه‌ی‌ ته‌نده‌ردا(ج���دول تقدم العمل) بهێنێت‬ ‫وه‌ پێویس���ته‌ كۆمپانیا ی���ان به‌ڵێنده‌ر كه‌ كاره‌كه‌ی‌ پێده‌س���پێردرێت(جدول تق���دم العمل)به‌ پرۆگرامی‌‬ ‫(‪ )pirmavera‬پرۆژه‌كه‌ پێشكه‌ش بكات‪.‬‬ ‫‪.8‬له‌گه‌ڵ‌ گه‌رانه‌وه‌ی‌ نوس���خه‌ی‌ اصلی‌ ئه‌و ته‌نده‌ره‌ی‌ به‌ڵێنده‌ر یان كۆمپانیا پێشكه‌شی‌ ده‌كات پێویسته‌‬ ‫نوسخه‌ی‌ كۆپیش بگه‌رێنێته‌وه‌‪.‬‬ ‫‪.9‬پێویسته‌ هه‌ر كۆمپانیایه‌ك كه‌ داوای‌ ته‌نده‌ر ده‌كات پشتگیری‌ ئه‌ستۆ پاكی‌ باجی‌ ده‌رامه‌ت پێشكه‌ش‬ ‫بكات پێش وه‌رگرتنی‌ ته‌نده‌ر بۆ ساڵی‌ ‪.2011‬‬ ‫‪.10‬پابه‌ندبوون به‌رێنمایی‌ بۆ هه‌موو به‌ڵێنده‌ره‌كانی‌ پرۆژه‌كان كه‌ هاوپێچه‌ له‌گ ‌هڵ‌ ته‌نده‌ره‌كه‌دا‪.‬‬ ‫‪.11‬پێویس���ته‌ كۆمپانیا نوێنه‌ری‌ خۆی‌ ده‌ست نیشان بكات به‌نوسراوی‌ فه‌رمی‌ وه‌ به‌ پشتگیری‌ كلێشه‌ی‌‬ ‫كۆمپانیا وه‌ ته‌نها ئه‌و نوێنه‌ره‌ بۆی‌ هه‌یه‌ سه‌ردانی‌ شاره‌وانی‌ بكات بۆ كاروباری‌ پرۆژه‌كه‌‪ ،‬وه‌ ئاماده‌بێت‬ ‫له‌رۆژی‌ كردنه‌وه‌ی‌ ته‌نده‌ردا‪ ،‬پێویسته‌ نوێنه‌ری‌ ناوبراو ناونیشانی‌ به‌ریدی‌ ته‌واوی‌ خۆی‌ پێشكه‌ش بكات‪،‬‬ ‫به‌پش���تگیری‌‌و مۆركردنی‌ الیه‌نی‌ په‌یوه‌ندی‌ دار (موخت���ار) به‌گوێره‌ی‌ فۆرمی‌ زانیاری‌ ئاماده‌كراو له‌الیه‌ن‬ ‫سه‌رۆكایه‌تیمان(به‌ش���ی‌ پالندانان)وه‌ له‌كاتی‌ گۆرینی‌ ناونیش���انیدا ده‌ست به‌جێ‌ ئاگاداری‌ سه‌رۆكایه‌تی‌‬ ‫ش���اره‌وانی‌ سلێمانی‌‪ /‬پالندانان بكات سه‌باره‌ت به‌ ناونیش���انه‌ تازه‌كه‌ی‌ به‌پێچه‌وانه‌وه‌ به‌رپرسیار ده‌بێت‬ ‫به‌رامبه‌ر یاسا‪.‬‬ ‫‪.12‬پێویس���ته‌ داواكاریه‌كانی‌ هاتوو له‌س���ه‌ره‌وه‌ وه‌ك (هه‌ویه‌ی‌ پۆلینكردن���ی‌ كۆمپانیا‪ ،‬هه‌ویه‌ی‌ یه‌كێتی‌‬ ‫به‌ڵێنده‌ران‪،‬هه‌وی���ه‌ی‌ به‌ریوه‌به‌ری‌ رێپێدراو‪ ،‬هه‌ویه‌و نوس���راوی‌ ته‌خویل‌و به‌ڵێننامه‌ی‌ دادنوس بۆ نوێنه‌ر‬ ‫ئه‌گ���ه‌ر هه‌بوو‪ ،‬هه‌وێ���ی‌ ئه‌ندازیاری‌ كۆمپانیا‪ ،‬ئه‌س���تۆپاكی‌ باج���ی‌ ده‌رامه‌ت‪،‬س���ه‌رجه‌میان به‌ وێنه‌ی‌‬ ‫ره‌نگاوره‌نگ(كۆپ���ی‌ مله‌وه‌ن) له‌ناو زه‌رفێك وه‌ك به‌ش���ێك له‌ته‌نده‌ره‌كه‌ له‌گه‌ڵ‌ گه‌رانه‌وه‌ی‌ ته‌نده‌ره‌كه‌دا‬ ‫پێشكه‌ش بكرێت‪.‬‬ ‫‪.13‬مه‌رجه‌ له‌س���ه‌ر به‌ڵێنده‌ر هه‌تا بری‌ سپێردراوی‌ ته‌نده‌ر كه‌ ئاماده‌بێت به‌ جێبه‌جێكردنی‌ برگه‌كانی‌ ناو‬ ‫ده‌رخس���تنه‌كه‌ وه‌هه‌ر برگه‌یه‌كی‌ نوێ‌ كه‌ پێویس���ت بێت وه‌به‌ پێدانی‌ هیچ نرخێكی‌ ناو ته‌نده‌ره‌كه‌ بێجگه‌‬ ‫له‌نرخی‌ نوێ‌ بۆ برگه‌ نوێكان‪.‬‬ ‫‪.14‬ه���ه‌ر كۆمپانی���ا‌و به‌ڵێنده‌رێك كه‌داوای‌ لێب���وردن له‌جێبه‌جێكردنی‌ پرۆژه‌كه‌ ده‌كات‪ ،‬پێویس���ته‌ به‌‬ ‫نوسراوێك داوای‌ لێبوردنه‌كه‌ی‌ پێشكه‌شی‌ لیژنه‌ی‌ كردنه‌وه‌ی‌ ته‌نده‌ری‌ سه‌رۆكایه‌تی‌ شاره‌وانی‌ سلێمانی‌‬ ‫بكات‪.‬‬ ‫‪.15‬ئه‌و كۆمپانیایه‌ی‌ به‌شداری‌ ده‌كات پێویسته‌ كاری‌ هاوشێوه‌ (خزمه‌تگوزاری‌‪ ،‬قیرتاو كردن) پێشكه‌ش‬ ‫بكات كه‌ پێشتر جێبه‌جێیكردوه‌‪.‬‬ ‫‪.16‬ئه‌و كۆمپانیایه‌ی‌ به‌ش���داری‌ ده‌كات ده‌بێت كارگه‌ی‌ قیری‌ هه‌بێت یاخود نوس���راوی‌ فه‌رمی‌ پێبێت كه‌‬ ‫هاوبه‌ش���ی‌ كردووه‌ له‌گه‌ڵ‌ كارگه‌یه‌كی‌ قیر بۆ جێبه‌جێكردنی‌ ئه‌م پرۆژه‌یه‌ واته‌ جۆین ڤینجه‌ر بێت له‌گه‌ڵ‌‬ ‫كارگه‌یه‌كی‌ قیر‪.‬‬ ‫‪.17‬ده‌رخس���ته‌ به‌نرخه‌وه‌ ده‌درێته‌ كۆمپانیا وه‌ پێویس���ته‌ كۆمپانیا له‌كاتی‌ پێشكه‌ش���كردنه‌وه‌ی‌ ته‌نده‌ر‬ ‫گوژمه‌ جێبه‌جێكردنی‌ پرۆژه‌كه‌ به‌رێژه‌ی‌ ‪ +‬یان – واته‌ سه‌رو كه‌شف یان ژێر كه‌شف پێشكه‌ش بكات‪.‬‬ ‫ئه‌ندازیار‬ ‫عه‌بدولكه‌ریم فاتح عوسمان‬ ‫جێگری‌ سه‌رۆكی‌ شاره‌وانی‌ سلێمانی‌‬

‫‪msp.0158‬‬

‫مه‌رجه‌كانی‌ به‌شداریكردن‪:‬‬ ‫‪.1‬سه‌رجه‌م كۆمپانیا‌و به‌ڵێنده‌ران كه‌ ناسنامه‌ی‌ پۆلێنكردنی‌ وه‌زاره‌تی‌ پالندانانیان‌و یه‌كێتی‌ به‌ڵێنده‌ران‬ ‫یان هه‌یه‌ ده‌توانن به‌شداری‌ بكه‌ن‪.‬‬ ‫‪.2‬لیژنه‌ی‌ كردنه‌وه‌و سپاردنی‌ پرۆژه‌كان پابه‌ند نیه‌ به‌ كه‌مترین نرخه‌وه‌‪.‬‬ ‫‪.3‬هیچ ته‌نده‌رێك له‌دوای‌ كاتی‌ دیاری‌ كراو وه‌رناگیرێته‌وه‌‪.‬‬ ‫‪.4‬ئه‌گ���ه‌ر رۆژی‌ كردنه‌وه‌ی‌ ته‌نده‌ر به‌ر پش���وی‌ فه‌رمی‌ كه‌وت ئه‌وا رۆژی‌ دوای‌ پش���ووی‌ فه‌رمی‌ له‌كاتی‌‬ ‫ده‌وامی‌ ئاسایی‌ دا ته‌نده‌ره‌كه‌ ئه‌كرێته‌وه‌ له‌هه‌مان كات‌و شوێندا‪.‬‬ ‫‪.5‬بارمته‌ی‌ یاس���ایی‌ له‌كاتی‌ گه‌رانه‌وه‌ی‌ ته‌نده‌ردا كۆمپانیا یان به‌ڵێنده‌ر پێویس���ته‌ له‌بانقێكی‌ حكومی‌‬ ‫بری‌ (‪ )10.000.000‬ده‌ ملیۆن پێشكه‌ش���ی‌ ده‌كات به‌چه‌كی‌ په‌س���ه‌ندكراو ی���ان خطاب ضمان ئه‌گه‌ر نا‬ ‫ته‌نده‌ره‌كه‌ی‌ فه‌رامۆش ده‌كرێت‪ ،‬پاشان ئه‌وه‌ی‌ كاره‌كه‌ی‌ پێده‌ سپێردرێت بارمته‌ی‌ یاسایی‌ پێده‌كرێت به‌‬ ‫بری‌ له‌‪%5‬ی‌ بڕی‌ تێچوی‌ پرۆژه‌كه‌ پێش واژۆ كردنی‌ گرێبه‌ست‪.‬‬ ‫‪.6‬پێویسته‌ به‌ڵێنده‌ر ناونیشان‌و وێنه‌یه‌ك له‌پێناسی‌ ئه‌ندازیاری‌ به‌ڵێنده‌ر هاوپێچ بكات‪.‬‬ ‫‪.7‬پێویس���ته‌ له‌س���ه‌ر كۆمپانیا یان به‌ڵێنده‌ر له‌كات‌و گه‌رانه‌وه‌ی‌ ته‌نده‌ردا(ج���دول تقدم العمل) بهێنێت‬ ‫وه‌ پێویس���ته‌ كۆمپانی���ا یان به‌ڵێنده‌ر كه‌ كاره‌كه‌ی‌ پێده‌س���پێردرێت(جدول تق���دم العمل)به‌ پرۆگرامی‌‬ ‫(‪ )pirmavera‬پرۆژه‌كه‌ پێشكه‌ش بكات‪.‬‬ ‫‪.8‬له‌گه‌ڵ‌ گه‌رانه‌وه‌ی‌ نوسخه‌ی‌ اصلی‌ ئه‌و ته‌نده‌ره‌ی‌ به‌ڵێنده‌ر یان كۆمپانیا پێشكه‌شی‌ ده‌كات پێویسته‌‬ ‫نوسخه‌ی‌ كۆپیش بگه‌رێنێته‌وه‌‪.‬‬ ‫‪.9‬پێویسته‌ هه‌ر كۆمپانیایه‌ك كه‌ داوای‌ ته‌نده‌ر ده‌كات پشتگیری‌ ئه‌ستۆ پاكی‌ باجی‌ ده‌رامه‌ت پێشكه‌ش‬ ‫بكات پێش وه‌رگرتنی‌ ته‌نده‌ر بۆ ساڵی‌ ‪.2011‬‬ ‫‪.10‬پابه‌ندبوون به‌رێنمایی‌ بۆ هه‌موو به‌ڵێنده‌ره‌كانی‌ پرۆژه‌كان كه‌ هاوپێچه‌ له‌گه‌ڵ‌ ته‌نده‌ره‌كه‌دا‪.‬‬ ‫‪.11‬پێویس���ته‌ كۆمپانیا نوێنه‌ری‌ خۆی‌ ده‌ست نیشان بكات به‌نوسراوی‌ فه‌رمی‌ وه‌ به‌ پشتگیری‌ كلێشه‌ی‌‬ ‫كۆمپانیا وه‌ ته‌نها ئه‌و نوێنه‌ره‌ بۆی‌ هه‌یه‌ سه‌ردانی‌ شاره‌وانی‌ بكات بۆ كاروباری‌ پرۆژه‌كه‌‪ ،‬وه‌ ئاماده‌بێت‬ ‫له‌رۆژی‌ كردنه‌وه‌ی‌ ته‌نده‌ردا‪ ،‬پێویسته‌ نوێنه‌ری‌ ناوبراو ناونیشانی‌ به‌ریدی‌ ته‌واوی‌ خۆی‌ پێشكه‌ش بكات‪،‬‬ ‫به‌پش���تگیری‌‌و مۆركردنی‌ الیه‌نی‌ په‌یوه‌ندی‌ دار (موختار) به‌گوێره‌ی‌ فۆرمی‌ زانیاری‌ ئاماده‌كراو له‌الیه‌ن‬ ‫سه‌رۆكایه‌تیمان(به‌ش���ی‌ پالندانان)وه‌ له‌كاتی‌ گۆرینی‌ ناونیشانیدا ده‌ست به‌جێ‌ ئاگاداری‌ سه‌رۆكایه‌تی‌‬ ‫شاره‌وانی‌ سلێمانی‌‪ /‬پالندانان بكات س���ه‌باره‌ت به‌ ناونیشانه‌ تازه‌كه‌ی‌ به‌پێچه‌وانه‌وه‌ به‌رپرسیار ده‌بێت‬ ‫به‌رامبه‌ر یاسا‪.‬‬ ‫‪.12‬پێویس���ته‌ داواكاریه‌كانی‌ هاتوو له‌س���ه‌ره‌وه‌ وه‌ك (هه‌ویه‌ی‌ پۆلینكردنی‌ كۆمپانیا‪ ،‬هه‌ویه‌ی‌ یه‌كێتی‌‬ ‫به‌ڵێنده‌ران‪،‬هه‌وی���ه‌ی‌ به‌ریوه‌به‌ری‌ رێپێدراو‪ ،‬هه‌ویه‌و نوس���راوی‌ ته‌خویل‌و به‌ڵێننامه‌ی‌ دادنوس بۆ نوێنه‌ر‬ ‫ئه‌گ���ه‌ر هه‌بوو‪ ،‬هه‌وێ���ی‌ ئه‌ندازیاری‌ كۆمپانیا‪ ،‬ئه‌س���تۆپاكی‌ باج���ی‌ ده‌رامه‌ت‪،‬س���ه‌رجه‌میان به‌ وێنه‌ی‌‬ ‫ره‌نگاوره‌نگ(كۆپ���ی‌ مله‌وه‌ن) له‌ناو زه‌رفێك وه‌ك به‌ش���ێك له‌ته‌نده‌ره‌ك ‌ه له‌گه‌ڵ‌ گه‌رانه‌وه‌ی‌ ته‌نده‌ره‌كه‌دا‬ ‫پێشكه‌ش بكرێت‪.‬‬ ‫‪.13‬مه‌رجه‌ له‌سه‌ر به‌ڵێنده‌ر هه‌تا بری‌ سپێردراوی‌ ته‌نده‌ر كه‌ ئاماده‌بێت به‌ جێبه‌جێكردنی‌ برگه‌كانی‌ ناو‬ ‫ده‌رخس���تنه‌كه‌ وه‌هه‌ر برگه‌یه‌كی‌ نوێ‌ كه‌ پێویست بێت وه‌به‌ پێدانی‌ هیچ نرخێكی‌ ناو ته‌نده‌ره‌كه‌ بێجگه‌‬ ‫له‌نرخی‌ نوێ‌ بۆ برگه‌ نوێكان‪.‬‬ ‫‪.14‬ه���ه‌ر كۆمپانی���ا‌و به‌ڵێنده‌رێك كه‌داوای‌ لێب���وردن له‌جێبه‌جێكردنی‌ پرۆژه‌كه‌ ده‌كات‪ ،‬پێویس���ته‌ به‌‬ ‫نوسراوێك داوای‌ لێبوردنه‌كه‌ی‌ پێشكه‌شی‌ لیژنه‌ی‌ كردنه‌وه‌ی‌ ته‌نده‌ری‌ سه‌رۆكایه‌تی‌ شاره‌وانی‌ سلێمانی‌‬ ‫بكات‪.‬‬ ‫‪ .15‬ئه‌و كۆمپانیایه‌ی‌ به‌شداری‌ ده‌كات پێویسته‌ كاری‌ هاوشێوه‌ (كۆنكرێتی‌) پێشكه‌ش بكات كه‌ پێشتر‬ ‫جێبه‌جێیكردوه‌‪.‬‬ ‫‪.16‬ده‌رخس���ته‌ به‌نرخه‌وه‌ ده‌درێته‌ كۆمپانیا وه‌ پێویس���ته‌ كۆمپانیا له‌كاتی‌ پێشكه‌شكردنه‌وه‌ی‌ ته‌نده‌ر‬ ‫گوژمه‌ جێبه‌جێكردنی‌ پرۆژه‌كه‌ به‌رێژه‌ی‌ ‪ +‬یان – واته‌ سه‌رو كه‌شف یان ژێر كه‌شف پێشكه‌ش بكات‪.‬‬ ‫ئه‌ندازیار‬ ‫عه‌بدولكه‌ریم فاتح عوسمان‬ ‫جێگری‌ سه‌رۆكی‌ شاره‌وانی‌ سلێمانی‌‬

‫رونکردنه‌وه‌‬

‫له‌ژم���اره‌ (‪ )301‬رۆژی سێش���ه‌ممه‌ رێكه‌وت���ی‬ ‫(‪ ،)2011/11/22‬له‌الپه‌ڕه‌(‪)16‬ی رۆژنامه‌كه‌تان‬ ‫(رۆژنام���ه‌ی ئاوێنه‌) بابه‌تێكت���ان باڵوكردۆته‌و‬ ‫له‌ژێر ناونیش���انی (دانیش���توانی ش���وقه‌كانی‬ ‫روناكی‪....‬هتد)‪.‬‬ ‫ب���ۆ ئ���اگاداری هه‌مووالی ‌هك‌و ب���ه‌ تایبه‌تیش‬ ‫دانیش���توانی ش���وقه‌كانی رووناكی‪ ،‬چۆڵكردنی‬ ‫ئه‌م ش���وقانه‌ هیچ په‌یوه‌ندییه‌كی به‌ئاسایشی‬ ‫ئیس���كانه‌وه‌ نییه‌و داواشیان له‌هیچ هاوواڵتیه‌ك‬ ‫نه‌كردووه‌ ش���وقه‌كانیان چۆڵبكه‌ن‪ .‬ئه‌م جۆره‌‬ ‫كارانه‌ ده‌بێت به‌پێی یاس���او له‌ڕێگای ده‌زگای‬ ‫تایبه‌تمه‌نده‌وه‌ بێت‪ .‬وه‌كو ئاشكراش���ه‌ ئه‌ركی‬ ‫ئێمه‌ پاراستنی س���ه‌روماڵی هاوواڵتیانه‌‪ .‬ئه‌گه‌ر‬ ‫هه‌ر كه‌س���ێكیش به‌ناوی ئاسایش���ه‌وه‌ قسه‌ی‬ ‫له‌گه‌ڵ كردبن‪ ،‬ئه‌مه‌ ره‌فتارێكی تاكه‌كه‌س���ییه‌و‬ ‫په‌یوه‌ندی���ی ب���ه‌ ئاسایش���ه‌وه‌ نیی���ه‌‪ .‬ئ���ه‌و‬ ‫هاوواڵتیان���ه‌ش ده‌توان���ن له‌الم���ان س���كااڵی‬ ‫له‌س���ه‌ر تۆماربكه‌ن‪ .‬ئه‌وه‌ی جێگه‌ی سه‌رنجه‌‪،‬‬ ‫ئاماده‌كاری ئه‌م بابه‌ته‌ په‌یوه‌ندی پێوه‌كردین بۆ‬ ‫وه‌رگرتنی رای ئێمه‌‪ ،‬ئێمه‌ش به‌هه‌مان شێوه‌ی‬ ‫س���ه‌ره‌وه‌ رای خۆمان پێدا‪ ،‬ب���ه‌اڵم به‌داخه‌وه‌‬ ‫رایه‌كه‌ی ئێم���ه‌ی له‌گه‌ڵ بابه‌ته‌كه‌ی خۆیدا باڵو‬ ‫نه‌كردۆته‌وه‌‪.‬له‌گه‌ڵ رێزماندا‬ ‫راگه‌یاندنی ب‪ .‬ئا‪ .‬هه‌ولێر‬

‫ریکالم‬

‫هه‌واڵ‬

‫ئاوێنه‌ی روداوه‌کان‬

‫ئاڵوگۆڕ ‌ی سه‌رۆك وه‌زیر‬ ‫عه‌بدولڕه‌زاق شه‌ریف‬ ‫چه‌ند هه‌فته‌یه‌كیت����ر‪ ،‬حكومه‌تی‌ هه‌رێمی‌‬ ‫كوردس����تان‪ ،‬به‌پێ����ی‌ رێككه‌وتنێكی‌ به‌ر‬ ‫له‌ح����ه‌وت س����اڵی‌ نێ����وان (ی‌‪.‬ن‪.‬ك)‌و‬ ‫(پ‪.‬د‪.‬ك)‪ ،‬له‌نێ����وان س����ه‌رۆك وه‌زی����ری‌‬ ‫ك����ۆن‌و نوێدا‪ ،‬ئاڵوگ����ۆڕی‌ پێده‌كرێ‌‪ .‬هه‌ر‬ ‫به‌و رێككه‌وتنه‌‪ ،‬دوو س����اڵ پێش ئێس����تا‬ ‫ه����ه‌ردوو حی����زب به‌ی����ه‌ك لیس����ت‌و یه‌ك‬ ‫به‌رنام����ه‌ی‌ كار چون����ه‌ هه‌ڵبژاردن����ه‌وه‌و‬ ‫كابینه‌ی‌ شه‌شه‌میان پێكهێنا‪ ،‬له‌به‌رئه‌وه‌ی‌‬ ‫رێككه‌وتنه‌كه‌ وه‌ك خۆی‌ كاری‌ پێده‌كرێت‪،‬‬ ‫ئاڵوگۆڕه‌ك����ه‌ش كاردان����ه‌وه‌ی‌ نه‌گه‌تیڤی‌‬ ‫له‌س����ه‌ر كابین����ه‌ی‌ وه‌زاری‌‌و به‌رنام����ه‌ی‌‬ ‫لیستی‌ كوردستانی‌ نابێت‪ .‬هه‌ر ته‌عدیلێكی‌‬ ‫وه‌زاریش بكرێ����ت‪ ،‬له‌پێناوی‌ خزمه‌تكردنی‌‬ ‫به‌رنامه‌ی‌ پێشودا ده‌بێت‪ ،‬دواجار ده‌چێته‌‬ ‫خزم����ه‌ت هاوپه‌یمانێتی‌ س����تراتیژییه‌وه‌‪،‬‬ ‫به‌دڵێك����ی‌ فراوانیش����ه‌وه‌ الی‌ ئه‌ندام����ان‌و‬ ‫الیه‌نگرانی‌ هه‌ردوو حی����زب وه‌رده‌گیرێت‌و‬ ‫هانده‌رێكیشه‌ بۆ شۆڕبونه‌وه‌ی‌ زیاتری‌ ئه‌و‬ ‫هاوپه‌یمانێتیه‌‪.‬‬ ‫چه‌ند هه‌فته‌یه‌كیتر‪ ،‬س����ه‌رۆك وه‌زیری‌‬ ‫ن����وێ‌‪ ،‬ك����ۆن ده‌بێ����ت‌و كۆنه‌ك����ه‌ش نوێ‌‬ ‫ده‌بێت����ه‌وه‌‪ ،‬ئ����ه‌و گه‌ره‌نت����ی‌ دوو به‌ڵێنی‌‬ ‫ده‌وێ‌‪ ،‬یه‌كه‌می����ان له‌حیزب����ی‌ هاوپه‌یمان‪،‬‬ ‫رێگ����ر نه‌بێ‌ له‌وه‌ی‌ ده‌س����ه‌اڵته‌كانی‌ خۆی‌‬ ‫ب����ۆ تێكه‌ڵكردن����ه‌وه‌و رێكخس����تنه‌وه‌ی‌‬ ‫ئاسایش‪ ،‬پێشمه‌رگه‌‪ ،‬دارایی‌ به‌كاربهێنێت‪،‬‬ ‫ئه‌ویتریان له‌ئۆپۆزسیۆنه‌ كه‌ له‌ته‌شكیله‌ی‌‬ ‫كابینه‌كه‌یدا‪ ،‬سه‌نگ‌و ره‌نگ‌و ده‌نگی‌ ئه‌وانی‌‬ ‫به‌شێوه‌یه‌ك له‌شێوه‌كان تیادابێت‪ .‬ئه‌مه‌ش‬ ‫گرانترین ئه‌ركی‌ ئ����ه‌م قۆناغه‌یه‌و كاتێكی‌‬ ‫زۆر زیاتری‌ له‌م چه‌ن����د هه‌فته‌یه‌ ده‌وێت‪.‬‬ ‫ده‌بوایه‌ پێش دووس����اڵ نێچیرڤان بارزانی‌‬ ‫به‌جێگریی‌ ی����ان به‌وه‌زیریی‌ ل����ه‌م كابینه‌‬ ‫نوێیه‌دا بمایه‌ته‌وه‌‪ ،‬گه‌ر وایبكردایه‌‪ ،‬دوای‌‬ ‫چه‌ن����د هه‌فته‌یه‌كیتر به‌پڕۆژه‌و كرداره‌كانی‌‬ ‫(د‪.‬به‌رهه‌م س����اڵح)‌و وه‌زی����رو به‌ڕێوه‌به‌رو‬ ‫ستافی‌ شه‌ش����ه‌مین كابینه‌ نامۆ نه‌ده‌بوو‪،‬‬ ‫له‌نزیك����ه‌وه‌ ده‌س����تكه‌وته‌كان‪ ،‬كێش����ه‌و‬ ‫گرفته‌كان����ی‌ حكومه‌تی‌ ده‌زانی‌‌و باش����تر‬ ‫حاڵی‌ ده‌بوو‪ ،‬ده‌بوایه‌و نه‌یكرد‪ ،‬خۆ نه‌چوه‌‬ ‫بچێ‌‪ ،‬ئ����ه‌و ده‌رفه‌ته‌ له‌به‌رده‌م ئه‌میتریاندا‬ ‫ماوه‌‪.‬‬ ‫چه‌ند هه‌فته‌یه‌كیتر‪ ،‬س����ه‌رۆكی‌ ئێس����تا‬ ‫به‌ڕووی‌ قۆناغێكی‌ سه‌ختی‌ ژیانی‌ سیاسی‌‌و‬ ‫ته‌نگژه‌ی‌ ئه‌ركی‌ ئاینده‌ی‌ خۆیدا ده‌بێته‌وه‌‬ ‫(به‌غدا‪ ،‬س����ه‌ری‌ ره‌ش‪ ،‬س����لێمانی‌‌و كاری‌‬ ‫حیزبی‌) له‌ئاستی‌ تموحی‌ سیاسی‌ ئه‌ودانین‌و‬ ‫ئه‌زمون����ی‌ خ����ۆی‌‌و هه‌ڤاڵه‌كانی‌ خۆیش����ی‌‬ ‫له‌ملمالنێ‌‌و رێگریدا‪ ،‬ژبیرناكات‪ .‬ده‌كرێت‌و‬ ‫ده‌توانێ����ت‪ ،‬د‪.‬به‌رهه‌م س����اڵح‪ ،‬به‌جێگری‌‬ ‫س����ه‌رۆك وه‌زیری‌ ئاینده‌ ی����ان به‌وه‌زیریی‌‬ ‫له‌كابینه‌كه‌دا‪ ،‬بمێنێته‌وه‌‪ ،‬ئه‌م پره‌نسیپه‌ بۆ‬ ‫وه‌زیره‌كان‌و ستافی‌ كابینه‌كه‌یش دروسته‌‪،‬‬ ‫بۆ نمونه‌ ده‌كرێ����ت له‌پێناوی‌ به‌رنامه‌كانی‌‬ ‫تواناس����ازی‌‌و سیس����ته‌می‌ (ڤه‌لكۆتیدا)‪،‬‬ ‫وه‌زیری‌ خوێندنی‌ ب����ااڵ‪ ،‬به‌یاریده‌ده‌ر یان‬ ‫به‌ڕاوێژكار له‌وه‌زاره‌ته‌كه‌یدا بمێنێته‌وه‌‪ .‬چما‬ ‫هه‌موویان له‌پێناوی‌ خزمه‌تكردنی‌ كۆمه‌اڵنی‌‬ ‫خه‌ڵك����ی‌ كوردس����تان‌و جێبه‌جێكردن����ی‌‬ ‫به‌رنام����ه‌ی‌ لیس����تی‌ كوردس����تانیدا‪ ،‬ئه‌و‬ ‫ئه‌ركه‌ نیش����تمانیه‌یان له‌ئه‌ستۆ نه‌گرتووه‌‪.‬‬ ‫ره‌نگیش����ه‌ له‌دوای‌ دووس����اڵیتر هه‌موویان‬ ‫سه‌رله‌نوێ‌ نوێببنه‌وه‌‪.‬‬

‫‌هه‌نوکه‬

‫)‪ )302‬سێشه‌مم ‌ه ‪2011/11/29‬‬

‫‪hewalusyaset.awene@gmail.com‬‬

‫‪3‬‬

‫ئه‌ندامێكی‌ مه‌كته‌ب ‌ی سیاسی‌ پارتی‌‪ :‬كه‌سی وه‌كو كاك نێچیرڤان‬ ‫پێویستی به‌و‌ه نیی ‌ه داوابكات بیكه‌نه‌ سه‌رۆكی حكومه‌ت‬ ‫ ئا‪ :‬نزار گزالی‪ ،‬هه‌ولێر‬ ‫ئه‌ندامی مه‌كته‌بی سیاسی‌و سه‌رۆكی‬ ‫ئه‌نجومه‌نی سه‌ركردایه‌تی لەپارێزگای‬ ‫هه‌ولێری پارتی‪ ،‬كاكه‌ ئه‌مین نه‌جار‬ ‫سه‌باره‌ت به‌پێكهێنانی‌ كابینه‌ی‌ نوێی‌‬ ‫حكومه‌تی‌ هه‌رێم‌و راده‌ستنه‌كردنی‌‬ ‫به‌رپرسی‌ لقی‌ چوار به‌دادگا‪ ،‬بۆ‬ ‫ئاوێنه‌ ده‌دوێت‪ .‬‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬ئاش���كرایه‌ پۆس���تی سه‌رۆكی‬ ‫حكومه‌ت وه‌رده‌گرنه‌وه‌‪ ،‬به‌اڵم وته‌بێژی‬ ‫مه‌كته‌بی سیاس���ی پارتی له‌لێدوانێكی‬ ‫رۆژنامه‌وانیدا ده‌ڵێت "نێچیرڤان بارزانی‬ ‫تائێستا خۆی‌ یه‌كالیی نه‌كردۆته‌وه‌ بۆ‬ ‫پۆس���ته‌كه‌" ئایا ئه‌مه‌ له‌وه‌وه‌ هاتووه‌‬ ‫كه‌ له‌وه‌ ده‌ترس���ن ئۆپۆزسیۆن نه‌یه‌ته‌‬ ‫نێو حكومه‌ت‌و كێش���ه‌تان بۆ دروست‬ ‫بكات؟‬ ‫كاكه‌مین نه‌ج���ار‪ :‬ئێمه‌ له‌گه‌ڵ یه‌كێتی‬ ‫رێككه‌وتن���ی س���تراتیژیمان هه‌ی���ه‌‪،‬‬ ‫له‌چوارچێوه‌ی رێككه‌وتنه‌كه‌ش دووساڵ‬ ‫جارێك س���ه‌رۆكی حكوم���ه‌ت ئاڵوگۆڕ‬ ‫ده‌كرێت‪ ،‬ئێستا فه‌تره‌ی خۆمانه‌‌و سه‌ری‬ ‫س���اڵ ئاڵۆگۆری ده‌س���ه‌اڵت ده‌كرێت‪،‬‬ ‫كه‌سی وه‌كو كاك نێچیرڤان‪ ،‬پێویستی‬ ‫به‌وه‌ نییه‌ داوابكات بیكه‌نه‌ س���ه‌رۆكی‬ ‫حكومه‌ت‪ ،‬چونكه‌ ئ���ه‌و جێگه‌ی خۆی‬ ‫دیاره‌و به‌رپرسیاریه‌تیشی هه‌یه‌‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫ئێمه‌ وه‌كو پارتی‌و مه‌كته‌بی سیاس���یی‬ ‫ئه‌ومان كاندید كردووه‌‪ ،‬له‌به‌ر كۆمه‌ڵێك‬ ‫هۆكاری���ش ئه‌و به‌ب���اش ده‌بینین‪ ،‬ئه‌و‬ ‫جێگری س���ه‌رۆكی پارتیی���ه‌و كادری‬ ‫ئه‌و حیزبه‌یه‌‪ ،‬بۆیه‌ وه‌كو ئه‌ركێك ئه‌و‬ ‫پۆسته‌ وه‌رده‌گرێت‪ ،‬نه‌ك وه‌ك پۆست‪،‬‬ ‫چونكه‌ ئێمه‌ كادرین‌و كه‌ حیزبه‌كه‌مان‬ ‫ئه‌ركێكمان پێ ده‌سپێرێت‪ ،‬ده‌یكه‌ین‪،‬‬ ‫مه‌رج نییه‌ پێشمان خۆش بێت‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫ده‌بێت ئه‌ركه‌كه‌ بكه‌ین‪.‬‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬ش���ێوه‌ی ئه‌و حكومه‌ته‌ چییه‌‬ ‫ك���ه‌ پارت���ی ده‌یه‌وێ���ت‪ ،‬ئای���ا پارتی‬ ‫مه‌به‌س���تیه‌تی‌ حكومه‌ت وه‌رگرێته‌وه‌‪،‬‬ ‫ی���ان ده‌یه‌وێ���ت حكومه‌تێك���ی‌ بنكه‌‬ ‫فراوان دابمه‌زرێنێ‌ به‌به‌ش���داریكردنی‬

‫ئه‌وانه‌ی له‌لقی چوار‬ ‫بوون پاسه‌وانی لق‬ ‫بوون‪ ،‬خۆ به‌رپرسی‬ ‫لقیش چه‌كی پێنه‌بوو‪..‬‬ ‫ته‌قه‌شی له‌كه‌س‬ ‫نه‌كردووه‌‪ ،‬ته‌نها‬ ‫پاسه‌وانه‌كان ته‌قه‌یان‬ ‫كردووه‬ ‫ کاکە ئەمین نەجار‬ ‫ئۆپۆزسیۆن؟‬ ‫كاكه‌مین نه‌جار‪ :‬وه‌رگرتنه‌وه‌ی حكومه‌ت‬ ‫ئیس���تحقاقی خۆمانه‌و وه‌ریده‌گرینه‌وه‌‪،‬‬ ‫به‌اڵم پێمان باش���ه‌ حكومه‌تێكی بنكه‌‬ ‫فراوان بێ���ت‪ ،‬ئۆپۆزس���یۆن بێته‌ نێو‬ ‫حكومه‌ته‌وه‌‪ ،‬له‌سه‌ر ئه‌ساسی قه‌باره‌ی‬ ‫هه‌ر حیزبێك بێت به‌شداری له‌حكومه‌ت‬ ‫ب���كات‪ ،‬ئه‌وان���ه‌ی ك���ه‌ به‌ش���داریی‬ ‫هه‌ڵبژاردنیان كردووه‌و خه‌ڵكێك ده‌نگی‬ ‫پێداون مافی خۆیانه‌ به‌پێی ئه‌و قه‌باره‌یه‌‬ ‫بێنه‌ ناو پرۆس���ه‌ی سیاسی‪ ،‬حكومه‌ت‬ ‫حكومه‌ت���ی هه‌مومان���ه‌‪ ،‬وه‌ك چ���ۆن‬ ‫له‌په‌رله‌مان هه‌موویان به‌شدارن‪ ،‬پێمان‬ ‫باش���ه‌ حكومه‌ت به‌هه‌مان شێوه‌بێت‌و‬ ‫حكومه‌تێكی بنكه‌ فراوان بێت‪ .‬ئه‌گه‌ر‬ ‫له‌حاڵه‌تێكیشدا نه‌هاتن‪ ،‬ده‌كرێت وه‌كو‬ ‫ئۆپۆزس���یۆن بمێننه‌وه‌و كاری خۆیان‬

‫بكه‌ن ت���ا ده‌گه‌ینه‌ هه‌ڵب���ژاردن‪ ،‬ئه‌و‬ ‫كاته‌ش ره‌نگه‌ ده‌رئه‌نجامه‌كان بگۆڕێن‪.‬‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬ئێس���تا له‌نێو خه‌ڵكیدا باسی‬ ‫ئه‌وه‌ ده‌كرێت ك���ه‌ پارتی وه‌ك حیزبی‬ ‫یه‌كه‌م له‌كوردستان‌و سه‌رۆكی هه‌رێمیش‬ ‫وه‌ك سه‌رۆكی ئه‌و حیزبه‌‪ ،‬هێنده‌ی كار‬ ‫له‌س���ه‌ر ئه‌وه‌ ده‌كه‌ن كه‌ ئۆپۆزسیۆن‬ ‫رازی بكه‌ن‪ ،‬هێنده‌ كاریان له‌سه‌ر ئه‌وه‌‬ ‫نه‌كردووه‌ جه‌ماو‌هر‌و خه‌ڵك رازی بكه‌ن‪،‬‬ ‫تۆ ئه‌مه‌ چۆن ده‌بینی؟‬ ‫كاكه‌می���ن نه‌جار‪ :‬خ���ۆی ئێمه‌ پێمان‬ ‫خۆشه‌ ئۆپۆزسیۆن رازی بێت‪ ،‬چونكه‌‬ ‫ئۆپۆزسیۆنیش نوێنه‌ری خه‌ڵكێكی‌ ئه‌م‬ ‫واڵته‌یه‌‪ ،‬ئیدی كه‌ ئۆپۆزسیۆنمان رازی‬ ‫كرد‪ ،‬واتای ئه‌وه‌یه‌ به‌ش���ێك له‌خه‌ڵكی‬ ‫ئه‌و واڵته‌ كه‌ ده‌نگی به‌ ئۆپۆزس���یۆن‬ ‫داوه‌‪ ،‬رازی ك���راوه‌‪ ،‬ئه‌وه‌ش ش���تێكی‬

‫چاك���ه‌‌و خراپ نییه‌‪ ،‬ئ���ه‌وه‌ی تر ئێمه‌‬ ‫پ���ڕۆژه‌و به‌رنامه‌م���ان هه‌ب���ووه‌و ك ‌ه‬ ‫دێینه‌ س���ه‌رحوكم چی‌ ده‌كه‌ین‪ ،‬ئێمه‌‬ ‫به‌رنامه‌مان هه‌یه‌ كه‌ به‌رنامه‌ی‌ لیستی‬ ‫هاوپه‌یمانییه‌‌و له‌س���ه‌ر ئ���ه‌و پڕۆژه‌یه‌‬ ‫ده‌ڕۆین‪ ،‬چونكه‌ خه‌ڵك ده‌نگی پێداوین‬ ‫له‌س���ه‌ر بنچین���ه‌ی ئه‌و خاڵ���ه‌‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫له‌هه‌مانكاتدا نه‌ك هه‌ر ئۆپۆزس���یۆن‪،‬‬ ‫به‌ڵك���و پێمان خۆش���ه‌ هه‌موو خه‌ڵكی‬ ‫كوردس���تان لێمان رازی بێت‪ ،‬پێمان‬ ‫خۆشه‌ ئه‌و حكومه‌ته‌ حكومه‌تی هه‌موو‬ ‫خه‌ڵ���ك بێت‌و هه‌م���وو خه‌ڵك به‌رگری‬ ‫لێبكه‌ن‌و به‌ ماڵی خۆیانی بزانن‪.‬‬ ‫ئاوێن���ه‌‪ :‬س���ه‌رۆكی هه‌رێ���م جه‌ژن���ی‬ ‫ره‌مه‌زانی راب���ردوو بڕیاری ده‌ركرد كه‌‬ ‫ئ���ه‌و تۆمه‌تبارانه‌ی ته‌قه‌ی���ان كردووه‌‬ ‫له‌خه‌ڵك‌و پۆلی���س‌و ئه‌وانه‌ی كه‌ هانی‬ ‫توندوتیژییان داوه‌‪ ،‬ده‌س���تگیر بكرێن‪،‬‬ ‫ئه‌وه‌ب���وو هاوواڵتی���ه‌ك له‌هه‌ڵه‌بج���ه‌‬ ‫ده‌س���تگیركرا‪ ،‬چاالكوانان له‌سلێمانی‌‬ ‫چون���ه‌ ب���ه‌رده‌م دادگا‪ ،‬ب���ه‌اڵم ئێوه‌‬ ‫ئاماده‌نین به‌رپرس���ی لقه‌كه‌تان بنێرنه‌‬ ‫ب���ه‌رده‌م دادگا! ته‌نان���ه‌ت به‌پێی ئه‌و‬ ‫زانیاریان���ه‌ی ده‌س���ت ئاوێنه‌ كه‌وتون‪،‬‬ ‫له‌دواكۆبون���ه‌وه‌ی مه‌كته‌بی سیاس���ی‬ ‫پارت���ی‌و یه‌كێت���ی‪ ،‬س���ه‌رۆكی‌ هه‌رێم‬ ‫(مه‌س���عود بارزان���ی) وتویه‌ت���ی من‬ ‫نایده‌مه‌ ده‌ست دادگا‪ ،‬چونكه‌ به‌رگریی‬ ‫له‌من كردووه‌‪ ..‬ئه‌م���ه‌ چۆن چۆنییه‌؟‬ ‫ئایا یاس���ا ته‌نها ب���ۆ خه‌ڵكی هه‌ژاره‌‪،‬‬ ‫به‌اڵم بۆ كادر‌و به‌رپرسانی ئێوه‌ نییه‌؟‬ ‫كاكه‌می���ن نه‌جار‪ :‬كه‌ ش���ته‌كان باس‬ ‫ده‌كرێ���ن‪ ،‬پاشه‌وپێش���یان پێده‌كرێت‪،‬‬ ‫س���ه‌رۆكی هه‌رێم بڕیارێكی ده‌ركرد بۆ‬ ‫ئیجرائاتك���ردن ل���ه‌و كاره‌س���اته‌ی كه‌‬ ‫له‌خۆپیشاندانه‌كان رویداو ئه‌ویش یه‌ك‬ ‫خاڵ نییه‌ چوار خاڵه‌‪ ،‬یه‌كه‌میان ده‌ڵێت‬ ‫ئه‌وانه‌ی هانی خۆپیش���اندانیان داوه‌‪،‬‬ ‫خه‌ڵكیان بردۆته‌ س���ه‌ر لقی چوار‪ ،‬لقی‬ ‫چوار له‌سلێمانی‌ نه‌ كاره‌باو نه‌ ئاو نه‌هیچ‬ ‫مافێكی هاوواڵتیانی له‌به‌رده‌ستدا نییه‌‬ ‫له‌س���لێمانی‪ ،‬به‌ چ مه‌به‌ستێك خه‌ڵكت‬ ‫ب���رده‌ ئه‌وێ‪ ،‬ئیدی ده‌بێ���ت یه‌كه‌مجار‬ ‫ئه‌وان���ه‌ بانگهێش���ت بكرێ���ن كه‌ هانی‬

‫ئه‌گه‌ر ئه‌وان داوا له‌سه‌ر به‌رپرسی‬ ‫لق تۆمارده‌كه‌ن‪ ،‬ئێمه‌ش خه‌ڵك‬ ‫هه‌یه‌ داوای له‌سه‌ر تۆمار ده‌كه‌ین‬ ‫خه‌ڵكی���ان داوه‌‪ ،‬مه‌ال له‌س���ه‌ر مینبه‌ر‬ ‫ده‌ڵێ���ت ئه‌وه‌ جیهاده‌‪ ،‬س���ه‌د س���اڵ ‌ه‬ ‫جیهادی وا نه‌كراوه‌‪ ،‬ئیدی ئه‌گه‌ر جیهاد‬ ‫هه‌بێ���ت‪ ،‬ده‌بێت كافری���ش هه‌بێت كه‌‬ ‫تاوانبار هه‌بێ���ت ده‌بێت زوڵملێكراویش‬ ‫هه‌بێ���ت‪ ،‬ئایا م���ه‌ال مه‌زلۆمه‌‌و ئێمه‌ش‬ ‫كافری���ن؟ ئای���ا ئه‌وان���ه‌ی چونه‌ نێو‬ ‫جاده‌ جیهادی���ان ده‌كرد‌و ئێمه‌ش كافر‬ ‫بوین؟ خۆی ده‌بێت لێپیچینه‌وه‌ له‌گه‌ڵ‬ ‫ئه‌وانه‌ش بكرێ���ت‪ .‬مێردمنداڵێكی (‪10‬‬ ‫تا ‪ )15‬سااڵن هانبده‌ی‌و بینێریته‌ سه‌ر‬ ‫باره‌گای حیزبێ���ك به‌بێ ئه‌وه‌ی كاری‬ ‫به‌و باره‌گایه‌وه‌ په‌یوه‌س���ت بێت‪ ،‬ئه‌ی‬ ‫ئه‌وه‌ هاندان نییه‌؟ خاڵێكی دیكه‌ دێته‌‬ ‫پێش‪ ،‬ئه‌ویش ئه‌گه‌ر پۆلیس‌و ئاسایش‬ ‫داكۆك���ی له‌م���اڵ‌و موڵك س���ه‌روه‌تی‬ ‫ده‌وڵه‌ت‌و باره‌گاكان نه‌كات‪ ،‬ئه‌ی كاری‬ ‫چییه‌؟ من له‌تۆ ده‌پرسم ئه‌گه‌ر یه‌كێك‬ ‫به‌یانی بێته‌ س���ه‌ر ماڵی ت���ۆ نایه‌یته‌‬ ‫ده‌ن���گ؟ ئه‌وانه‌ی له‌لقی چ���وار بوون‬ ‫پاس���ه‌وانی لق بوون‪ ،‬خۆ به‌رپرس���ی‬ ‫لقی���ش چه‌ك���ی پێنه‌بوو‪ ..‬ته‌قه‌ش���ی‬ ‫له‌كه‌س نه‌كردووه‌‪ ،‬ته‌نها پاسه‌وانه‌كان‬ ‫ته‌قه‌ی���ان ك���ردووه‌‪ ،‬ئه‌گ���ه‌ر ته‌قه‌یان‬ ‫نه‌كردب���ا‪ ،‬ده‌چونه‌ س���ه‌ریان‌و ده‌یان‬ ‫كوشتن‪ ،‬باره‌گای چه‌مچه‌ماڵتان بینی‪،‬‬ ‫ئاگریان له‌ناو حه‌وش���ه‌ی لق كرده‌وه‌و‬ ‫گڕیان به‌ردایه‌ تایه‌و ره‌وانه‌ی ژوره‌وه‌یان‬ ‫كرد‪ ،‬من ده‌پرس���م ئه‌و پاسه‌وانه‌ی كه‌‬ ‫چه‌كی به‌ده‌سته‌ ده‌كرێت ده‌سته‌و ئه‌ژنۆ‬ ‫بوه‌ستێت‌و خۆی‌و به‌رپرسه‌كه‌ی بكوژن‪،‬‬ ‫بۆیه‌ ناچ���اره‌ داكۆكی بكات‪ .‬ئیتر هه‌ر‬ ‫پاسه‌وانێك داكۆكی له‌باره‌گه‌ی حیزب‌و‬ ‫حكومه‌ت كرد‪ ،‬تۆ بیخه‌یته‌ دادگا چۆن‬ ‫ده‌بێت‪ ،‬ئه‌ی ئه‌وه‌ له‌كاتی به‌جێهێنانی‬ ‫ئه‌ركه‌ك���ه‌ی خۆی نه‌ب���وو‪ ،‬ئیدی ئێمه‌‬ ‫الریمان نییه‌ ئه‌وانه‌ی كه‌ هانی خه‌ڵكیان‬

‫داوه‌‪ ،‬ئه‌وان���ه‌ی كه‌ خه‌ڵكیان هێناوه‌ته‌‬ ‫س���ه‌ر باره‌گاكان با بگیرێن‪ 450 ،‬كه‌س‬ ‫له‌خۆپیشاندانه‌كان بریندار بووه‌‪ ،‬په‌نجا‬ ‫كه‌س كه‌مئه‌ندام بووه‌‪ ،‬ئایا ئه‌وانه‌ كێ‬ ‫وای لێكردوون‪ ،‬هه‌مووی به‌رپرسی لقی‬ ‫چوار كردویه‌تی؟‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬پرسیاره‌كه‌ی من تۆمه‌تبار یان‬ ‫تۆمه‌تبارنه‌كردنی به‌رپرس���ی لقی چوار‬ ‫نییه‌‪ ،‬من ده‌پرس���م ئایا بۆ ئه‌و نانێرنه‌‬ ‫به‌رده‌م دادگا تا ئه‌و ش���تانه‌ی به‌منی‬ ‫ده‌ڵێیت له‌وێ بۆ دادگای رونبكه‌نه‌وه‌؟‬ ‫كاكه‌مین نه‌جار‪ :‬ده‌ڕواته‌ به‌ر ده‌م دادگا‬ ‫چۆن ناڕوات‪ ،‬به‌اڵم له‌قۆناغی یه‌كه‌مدا‬ ‫ده‌بێت ئه‌و خه‌ڵكانه‌ی خه‌ڵكیان هاندا‬ ‫بۆ س���ه‌ر باره‌گاكه‌ی ئێم���ه‌‪ ،‬با ئه‌وان‬ ‫بانگهێش���ت بكرێن‪ ،‬ئێم���ه‌ش داوامان‬ ‫له‌سه‌ر خه‌ڵك هه‌یه‌‌و خه‌ڵكیش مێشكی‬ ‫خه‌ڵكی ئ���اوداوه‌ تابێن باره‌گای پارتی‬ ‫بس���وتێنن‪ ،‬ئه‌گه‌ر ئه‌وان داوا له‌س���ه‌ر‬ ‫به‌رپرس���ی لق تۆمارده‌ك���ه‌ن‪ ،‬ئێمه‌ش‬ ‫خه‌ڵ���ك هه‌ی���ه‌ داوای له‌س���ه‌ر تۆمار‬ ‫ده‌كه‌ی���ن‪ ،‬دواتر به‌رپ���رس لقی چوار‬ ‫دیفاعی له‌باره‌گایه‌كی حیزب كردووه‌ به‌‬ ‫فه‌رمانی حیزب‪ ،‬مه‌رج نییه‌ ئه‌و بچێته‌‬ ‫دادگا‪ ،‬ره‌نگه‌ به‌یانی پارتی من بنێریته‌‬ ‫دادگا‪ ،‬ئه‌ندامێكی مه‌كته‌بی سیاس���ی‬ ‫بنێرێت‌و بڵێ���ت ئه‌وه‌ نوێنه‌ری حیزبه‌‌و‬ ‫كاره‌كه‌ بڕیاری حیزب بووه‌‪ ،‬با ئه‌وكاته‌‬ ‫لێپێچینه‌وه‌ له‌گه‌ڵ من بكرێت‪ ،‬چونكه‌‬ ‫بابه‌ته‌كه‌ مه‌سه‌له‌یه‌كی شه‌خسی نییه‌‪،‬‬ ‫دیفاعك���ردن بووه‌ له‌ب���اره‌گای لقێك‪،‬‬ ‫واجبێك���ه‌ جێبه‌جێی ك���ردووه‌‪ ،‬ئیدی‬ ‫یاس���ا هه‌یه‌و مانای ئه‌وه‌ نییه‌ ئه‌وه‌ی‬ ‫هانی داوه‌ بێتاوانه‌و ئه‌و دیفاعی كردوه‌‬ ‫تاوانب���اره‌‪ ،‬ئیدی هه‌مووم���ان ده‌چینه‌‬ ‫ب���ه‌رده‌م دادگا‪ ،‬بڕیاره‌كه‌ی س���ه‌رۆكی‬ ‫هه‌رێمیش وایه‌‪.‬‬

‫وه‌زاره‌ت ‌ی رۆشنبیری‌ مانگانه‌ سه‌دان ملیۆن دینار به‌فیڕۆ ده‌دات‬ ‫ ئا‪ :‬ئاوێنه‌‬ ‫ی كه‌‬ ‫به‌پێی‌ چه‌ند نووسراوێكی‌ فه‌رم ‌‬ ‫ده‌ست ئاوێنه‌ كه‌وتووه‌‪ ،‬وه‌زاره‌تی‌‬ ‫رۆشنبیری‌ حكومه‌تی‌ هه‌رێمی‌‬ ‫كوردستان مانگانه‌ سه‌دان ملیۆن‬ ‫دینار بۆ چه‌ندین گۆڤار‌و رۆژنامه‌و‬ ‫سه‌نته‌ری‌ رۆشنبیری‌‌و تیپی‌ هونه‌ری‌‬ ‫خه‌رج ده‌كات‪ ،‬كه‌ هه‌ندێكیان نه‌ك‬ ‫هه‌ر چاالكییان نییه‌ یان سااڵنێكی‌‬ ‫زۆره‌ چاالكییان نه‌ماوه‌‪ ،‬به‌ڵكو‬ ‫بوونێكی‌ راسته‌قینه‌یان نییه‌و ته‌نها‬ ‫به‌ناو هه‌ن‪.‬‬

‫ی‬ ‫وه‌زاره‌تی‌ رۆشنبیر ‌‬ ‫ی‬ ‫ی یه‌كه‌م ‌‬ ‫له‌شه‌ش مانگ ‌‬ ‫‪2011‬دا ملیارێك‌و پێنج‬ ‫سه‌د‌و سی‌‌و دوو ملیۆن‬ ‫ی داو‌ه به‌‪156‬‬ ‫دینار ‌‬ ‫ی رۆشنبیریی‌و‬ ‫سه‌نته‌ر ‌‬ ‫ی‬ ‫ی هونه‌ر ‌‬ ‫تیپ‌و گروپ ‌‬ ‫هه‌ولێر‬

‫جێی سه‌رسوڕمانە‌‬ ‫ی ئه‌و‬ ‫ی هه‌ر‌ه زۆر ‌‬ ‫زۆربه‌ ‌‬ ‫ی له‌م لیستانه‌دا‬ ‫ناوانه‌ ‌‬ ‫هاتون‌و مانگان ‌ه‬ ‫مینحه‌و به‌خشین‌و پار‌ه‬ ‫ی‬ ‫له‌وه‌زاره‌تی‌ رۆشنبیر ‌‬ ‫وه‌رده‌گرن هیچ‬ ‫چاالکییەکیان نییە‬

‫به‌پێی‌ سێ‌ نوس���راوی‌ فه‌رمی‌ كه‌ هه‌ر‬ ‫س���ێكیان ب���ه‌رواری‌ س���اڵی‌ ‪2011‬یان‬ ‫له‌سه‌ره‌‪ ،‬وه‌زاره‌تی‌ رۆشنبیری‌ به‌ناوی‌‬ ‫هاوكارییه‌وه‌ پاره‌یه‌كی‌ زۆر بۆ چه‌ندین‬ ‫سه‌نته‌ری‌ رۆش���نبیری‌‌و تیپی‌ شانۆیی‌ له‌نووس���راوی‌ دووه‌مدا كه‌ ب���ه‌رواری‌ ده‌زگاكان���ی‌ راگه‌یاندن���ی‌ هه‌ولێ���ری‌‬ ‫هون���ه‌ری‌ خه‌رج ده‌كات‪ ،‬ك���ه‌ مانگانه‌ ‪2011/4/18‬ی‌ له‌س���ه‌ره‌‌و واژۆی‌ پایته‌ختی‌ كردووه‌‪ ،‬ئاماژه‌ به‌ناوی‌ ‪156‬‬ ‫به‌س���ه‌دان ملی���ۆن دین���ار مه‌زه‌ن���ده‌ بای���ز تاڵه‌بان���ی‌ پێوه‌یه‌‌و ئاڕاس���ته‌ی‌ سه‌نته‌ری‌ رۆش���نبیری‌‌و تیپی‌ هونه‌ری‌‬ ‫ده‌كرێ���ت‪ .‬ئه‌گه‌رچ���ی‌ به‌پێ���ی‌ ئ���ه‌م به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تی‌ گش���تی‌ رۆش���نبیری‌‌و ده‌كات ك���ه‌ به‌خش���ین له‌وه‌زاره‌ت���ی‌‬ ‫ی كراوه‌ به‌مه‌به‌ستی‌ رۆشنبیری‌‌و الوان به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تی‌ گشتی‌‬ ‫لیس���تانه‌ هه‌ندێك له‌و سه‌نته‌رو بنكه‌ هونه‌ری‌ س���لێمان ‌‬ ‫رۆش���نبیری‌‌و تیپی‌ شانۆیانه‌ له‌چاالكی‌ مینحه‌دان به‌چه‌ند سه‌نته‌رو گروپێكی‌ رۆشنبیری‌‌و هونه‌ر‪ -‬هه‌ولێر وه‌رده‌گرن‌و‬ ‫دانه‌بڕاون‪ ،‬به‌اڵم زۆربه‌ی‌ هه‌ره‌ زۆریان هونه‌ری‌ س���لێمانی‌‪ ،‬هاتوو‌ه "له‌س���ه‌ر كۆی‌ ئه‌و به‌خش���ینه‌ی‌ له‌شه‌ش مانگی‌‬ ‫فه‌رمانی‌ به‌ڕێز س���ه‌رۆكی‌ ئه‌نجومه‌نی‌ یه‌كه‌م���ی‌ ‪2011‬دا به‌م ‪ 156‬س���ه‌نته‌ره‌‬ ‫ته‌نانه‌ت ناویشیان نه‌بیستراوه‌‪.‬‬ ‫به‌پێی‌ نووسراوی‌ یه‌كه‌میان كه‌ رێكه‌وتی‌ وه‌زیران له‌‪( 2011/4/6‬به‌ته‌له‌فون) دوا رۆش���نبیری‌‌و تیپ‌و گروپه‌ هونه‌ریانه‌‬ ‫‪ 2011/2/8‬له‌س���ه‌ره‌و ئیم���زای‌ كاوه‌ به‌دوای‌ نوسراومان ژماره‌ نهێنی‌ (‪ )34‬دراوه‌ ‪ 1,532,130,000‬دین���ار (یه‌ك‬ ‫مه‌حمود ش���اكری‌ وه‌زیری‌ رۆشنبیری‌ ل���ه‌‪‌2011/1/30‬و (‪ )75‬له‌‪ 2011/3/2‬ملیار‌و پێنج سه‌دو دوو ملیۆن‌و سه‌دو‬ ‫پێوه‌یه‌‪ ،‬داوا له‌سه‌رۆكایه‌تی‌ ئه‌نجومه‌نی‌ ئه‌م پارانه‌ی‌ له‌لیستی‌ هاوپێچدا خه‌رج سی‌ هه‌زار دینار) بووه‌‪.‬‬ ‫وه‌زی���ران ده‌كات ك���ه‌ ره‌زامه‌ندی���ی‌ بكه‌ن"‪ ،‬كه‌ لیسته‌ هاوپێچه‌كه‌ ناوی‌ ‪ 20‬ئه‌م���ه‌ له‌كاتێكدای���ه‌ ك���ه‌ زۆرێك له‌و‬ ‫ی له‌بواری‌ رۆشنبیری‌‌و شانۆو‬ ‫بفه‌رمون له‌سه‌ر خه‌رجكردنی‌ هاوكاری‌ ناوه‌ندی‌ روناكبی���ری‌‌و تیپی‌ هونه‌ری‌‌و كه‌سانه‌ ‌‬ ‫ئه‌و تیپ‌و سه‌نته‌رانه‌ی‌ شاری‌ سلێمانی‌ شانۆیی‌ تیا هاتووه‌ كه‌ مینحه‌ی‌ چوار هونه‌ردا كار ده‌كه‌ن ئاماژە بەوە دەکەن ‬ ‫كه‌ به‌سێ‌ لیست هاوپێچی‌ نووسراوه‌كه‌ مانگی شه‌ش���یان ‪ 10‬ملی���ۆن دیناره‌‌و ژمارەیەکی کەم لەم سەنتەرو گەلەری‌و‬ ‫كراون‌و به‌ناوی‌ تیپی‌ ش���انۆی‌ ئاریان مینحه‌ی‌ مانگانه‌ی‌ ده‌ ناوه‌ندیشیان ‪ 4‬گروپە هونەریانە بەش���ێوەیەکی کارا ‬ ‫کاردەکەن‪ ،‬بەاڵم سه‌رسوڕمانی‌ خۆیان‬ ‫ده‌س���تپێده‌كات‌و به‌ناوی‌ (سه‌نته‌ری‌ بۆ ‪ 8‬ملیۆن دیناره‌‪.‬‬ ‫پێگه‌یاندنی‌ رۆژنامه‌نووس���ان) كۆتایی‌ له‌نوسراوی‌ سێهه‌میش���دا كه‌ به‌رواری‌ به‌رامبه‌ر به‌وه‌ش ده‌رده‌بڕن كه‌ زۆربه‌ی‌‬ ‫دێت‌و كه‌ ژماره‌یان ‪ 68‬تیپ‌و سه‌نته‌ره‌‌و ‪2011/9/18‬ی‌ له‌س���ه‌ره‌و واژۆی‌ هه‌ره‌ زۆری‌ ئه‌و ناوانه‌ی‌ له‌م لیستانه‌دا‬ ‫هاوكاری‌ مانگان���ه‌ی‌ به‌رزترینیان دوو به‌ڕێوه‌ب���ه‌ری‌ به‌ش���ی‌ راگه‌یان���دن‌و هاتون‌و مانگانه‌ مینحه‌و به‌خشین‌و پاره‌‬ ‫ملی���ۆن‌و پێنج س���ه‌د ه���ه‌زار دیناره‌و په‌یوه‌ندیه‌كانی‌ به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تی‌ گشتی‌ له‌وه‌زاره‌تی‌ رۆشنبیری‌ وه‌رده‌گرن‪ ،‬هیچ‬ ‫نزمترینیش���یان یه‌ك ملی���ۆن دیناره‌‪ ،‬رۆش���نبیری‌‌و هونه‌ری‌ هه‌ولێری‌ س���ه‌ر چاالكییه‌كی‌ رۆش���نبیری‌‌و هونه‌رییان‬ ‫كۆی‌ ئه‌م سێ‌ لیس���ته‌ش مانگانه‌ ‪ 80‬به‌وه‌زه‌راتی‌ رۆش���نبیری پێوه‌یه‌و وه‌ك نییه‌و ته‌نانه‌ت ناوی‌ زۆربه‌ش���یان هه‌ر‬ ‫پره‌نس���یپی‌ ش���ه‌فافییه‌ت ئاڕاسته‌ی‌ نه‌بیستراوه‌‪.‬‬ ‫ملیۆن دینار وه‌رده‌گرن‪.‬‬

‫‪4‬‬

‫)‪ )301‬سێشه‌مم ‌ه ‪2011/11/22‬‬

‫‪hewalusyaset.awene@gmail.com‬‬

‫هەنوکە‬

‫پارێزگار ‌ی كه‌ركوك نهێنیه‌كانی‌ كێش ‌ه ‌ی فڕۆكه‌خانه‌ ‌ی كه‌ركوك ئاشكرا ده‌كات‬ ‫ئا‪ :‬ئاوێنه‌‬ ‫پارێزگاری‌ كه‌ركوك د‪.‬نه‌جمه‌دین كه‌ریم‬ ‫له‌چاوپێكه‌وتنێكی‌ تایبه‌تی‌ ئاوێنه‌دا‬ ‫جه‌خت له‌سه‌ر ئه‌وه‌ ده‌كاته‌و‌ه كه‌ له‌گه‌ڵ‬ ‫كشانه‌وه‌ ‌ی ئه‌مه‌ریكا له‌عێراق‪ ،‬ئه‌گه‌ر ‌ی‬ ‫سه‌رهه‌ڵدان ‌ی توندوتیژی‌ له‌كه‌ركوكیش‬ ‫ئه‌گه‌رێك ‌ی كراوه‌یه‌‌و هێزه‌كانمان بۆ‬ ‫رووبه‌ڕووبوونه‌وه‌یان ئاماده‌ن‪ ،‬ناوبرا‌و‬ ‫ئاماژه‌ بۆ ئه‌وه‌ ده‌كات كه‌ ساڵ ‌ی ‪2011‬‬ ‫كه‌ركوك سه‌رجه‌م بودجه‌ی‌ خۆ ‌ی‬ ‫له‌پڕۆژه‌كاندا خه‌رج ده‌كات‪.‬‬ ‫له‌گه‌ڵ كشانه‌وه‌ ‌ی ئه‌مه‌ریكا‪ ،‬قاعیده‌‌و‬ ‫به‌عسیه‌كان خۆیان كۆده‌كه‌نه‌وه‌‬ ‫پارێزگار ‌ی كه‌رك���وك نه‌جمه‌دین كه‌ریم‬ ‫ئام���اژه‌ بۆ ئ���ه‌وه‌ ده‌كات ك���ه‌ هێزه‌كان ‌ی‬ ‫ئه‌مه‌ریكا هه‌موویان له‌كه‌ركوك كشاونه‌ته‌وه‌‌و‬ ‫پێشبینیش ده‌كات له‌داهاتوودا توندوتیژ ‌ی‬ ‫كه‌ركوك بگرێته‌وه‌‪ .‬ئه‌و باس له‌وه‌ ده‌كات‬ ‫ك ‌ه پێش���تر ئه‌مه‌ریكیه‌كان ده‌وریان بینیو‌ه‬ ‫له‌گه‌مارۆدانی‌ ئه‌م كێش���انه‌دا‌و بۆ به‌رگرتن‬ ‫له‌ه���ه‌ر بارگرژییه‌كیش هێ���زی‌ ئاڵتونییان‬ ‫دروس���تكرد كه‌ تائێس���تا ئه‌م هێزه‌ ماوه‌‌و‬ ‫كاره‌كانی‌ خۆیان ده‌كه‌ن‪.‬‬ ‫ب���ه‌الی‌ پارێ���زگاری‌ كه‌ركوك���ه‌وه‌ ك��� ‌ه‬ ‫ئه‌ندام ‌ی مه‌كته‌بی‌ سیاسی‌ یه‌كێتیشه‌‪ ،‬ئه‌و‬ ‫هێزانه‌ ‌ی ك ‌ه هه‌ڕه‌ش ‌ه له‌بارودۆخی‌ ئارامی ‌ی‬ ‫كه‌ركوك ده‌ك���ه‌ن "داروده‌س���ته‌ ‌ی رژێم ‌ی‬ ‫پێشوو ئه‌نسارسونه‌‌و رێكخراوی‌ قاعیده‌ن‌و‬ ‫له‌نێوانیش���یاندا هه‌ماهه‌نگ ‌ی هه‌یه‌‌و له‌گه‌ڵ‬ ‫نزیكبوون���ه‌وه‌ی‌ كش���انه‌وه‌ی‌ هێزه‌كان��� ‌ی‬ ‫ئه‌مه‌ری���كا كه‌‌وتوونه‌ت���ه‌ جموجوڵ‌و چه‌ك‬ ‫دابه‌ش���كردن به‌س���ه‌ر ئه‌ندامان ‌ی خۆیاندا‌و‬ ‫ئێم���ه‌ش هێزه‌كانمان له‌ئاماده‌باش���یداین‬ ‫ب���ۆ رووبه‌ڕووبوونه‌وه‌یان ك���ه‌ پێكهاتوون‬ ‫له‌پۆلی���س‌و ئاس���ایش‌و لی���وای‌ دوان���زه‌‌و‬ ‫لیوایه‌ك ‌ی پێشمه‌رگ ‌ه كه‌ له‌قه‌ره‌هه‌نجیره‌"‪.‬‬ ‫نه‌جمه‌دین كه‌ریم ئاماژه‌ بۆ ئه‌وه‌ ده‌كات‬ ‫ك ‌ه دانیشتوان ‌ی كه‌ركوك به‌ كورد‌و عه‌ره‌ب‌و‬ ‫توركمانه‌وه‌ پێیان خۆش نیی ‌ه ئه‌م بارودۆخ ‌ه‬ ‫ئارامه‌ی‌ ش���اره‌كه‌یان تێك بچێت‪" ،‬چونك ‌ه‬ ‫ئێستا ژیان‌و گوزه‌رانی‌ خه‌ڵك به‌ره‌و باشتر‬ ‫ده‌ڕوات‌و خه‌ریك���ه‌ خزمه‌تگوزاریی‌ باش���تر‬ ‫ده‌بێت"‪.‬‬

‫"مالیكی‌ به‌ڵێن ‌ی داوه‌ ك ‌ه فڕۆكه‌خانه‌ك ‌ه‬ ‫بكرێت به‌مه‌ده‌نی‌"‬ ‫سه‌باره‌ت به‌دوا پێشهاته‌كان ‌ی مه‌سه‌له‌ ‌ی‬ ‫فڕۆكه‌خانه‌ك���ه‌ی‌ كه‌رك���وك ك���ه‌ هێ���ز ‌ی‬ ‫سوپای‌ عێراق به‌شێكی‌ كۆنترۆڵ كردووه‌‪،‬‬ ‫د‪.‬نه‌جمه‌دی���ن كه‌ری���م ده‌ڵێت "س���ه‌رۆك‬ ‫وه‌زیران به‌ڵێن ‌ی داو‌ه ك ‌ه ئه‌و فڕۆكه‌خانه‌ی ‌ه‬ ‫بكرێت ب ‌ه فڕۆكه‌خانه‌یه‌ك ‌ی مه‌ده‌نی‌‪ ،‬ئێستا‬ ‫ئێمه‌ خه‌ریكی‌ ئاماده‌كردن ‌ی نوسراوه‌كانین‬ ‫بۆئه‌وه‌ ‌ی بیبه‌ینه‌ به‌غ���داد‌و فڕۆكه‌خانه‌ك ‌ه‬ ‫به‌ڕه‌سم ‌ی بكه‌ین ‌ه فڕۆكه‌خانه‌یه‌كی‌ مه‌ده‌نی‌‌و‬ ‫ئ���ه‌و كاته‌ش ئ���ه‌م هێزانه‌ی‌ تی���ا نامێنن‌و‬ ‫ده‌چنه‌ ده‌ره‌وه‌"‪.‬‬ ‫پارێ���زگار ‌ی كه‌ركوك ب���اس له‌چۆنیه‌ت ‌ی‬ ‫هاتنه‌ ناوه‌وه‌ی‌ سوپاكه‌ ده‌كات‌و ده‌ڵێت "ئه‌م‬ ‫فڕۆكه‌خانه‌یه‌ له‌سااڵنی‌ رابردودا پێش روخان ‌ی‬ ‫رژێم‌و دواتریش فڕۆكه‌خانه‌یه‌ك ‌ی سه‌رباز ‌ی‬ ‫ب���ووه‌‪ ،‬ئ���ه‌و ش���وێنانه‌ ‌ی ئه‌مه‌ریكیه‌كان ‌ی‬ ‫لێب���وون به‌فڕۆكه‌خانه‌ی‌ كه‌ركوكیش���ه‌وه‌‪،‬‬ ‫به‌جێیانهێش���توه‌و ته‌س���لیمیان كردۆته‌و‌ه‬ ‫ب���ه‌ هێزی‌ عێراقی‌‪ ،‬هه‌ڵبه‌ت��� ‌ه ئێمه‌ لێره‌دا‬ ‫ره‌خنه‌مان له‌حكومه‌ت���ی‌ به‌غداد ئه‌وه‌ بوو‬ ‫ك ‌ه بۆ ئه‌م ئاڵوگۆڕكردنه‌ ده‌بوایه‌ ئیداره‌ ‌ی‬ ‫كه‌ركوك ئاگادار بكرایه‌ته‌وه‌‪ ،‬چونك ‌ه ئێم ‌ه‬ ‫پێش���تریش به‌ڵێنمان پێدراب���وو له‌الیه‌ن‬ ‫وه‌زیر ‌ی گواستنه‌وه‌‌و گه‌یاندن به‌ڕێز (هاد ‌ی‬ ‫عامری‌) ك��� ‌ه ئه‌وان ره‌زامه‌ن���دن بۆئه‌وه‌ ‌ی‬ ‫فڕۆكه‌خانه‌ك��� ‌ه بكرێته‌ مه‌ده‌نی‌‪ ،‬له‌به‌رئه‌و‌ه‬ ‫ئێمه‌ به‌باش���مان ده‌زانی‌ ئاگامان لێبوایه‌‌و‬ ‫ته‌نیسیقێك له‌نێوانماندا هه‌بوایه‌"‪.‬‬ ‫س���ه‌باره‌ت ب���ه‌ هاتنی‌ س���وپا ‌ی عێراق‬ ‫له‌به‌غ���داوه‌ ك���ه‌ هه‌ندێ���ك س���ه‌رچاوه‌ ‌ی‬ ‫رۆژنامه‌نووس���ی‌ جه‌خت ده‌كه‌نه‌و‌ه ك ‌ه دوو‬ ‫فه‌وجی‌ س���ه‌رباز ‌ی له‌به‌غ���داو‌ه هاتونه‌ت ‌ه‬ ‫فڕۆكه‌خان���ه‌ی‌ كه‌رك���وك‪ ،‬پارێ���زگار ئه‌و‬ ‫زانیاریان���ه‌ ره‌تده‌كات���ه‌وه‌‌و ده‌ڵێ���ت "هێز‬ ‫له‌به‌غداد‌و هیچ پارێزگایه‌ك ‌ی تره‌و‌ه نه‌هاتۆت ‌ه‬ ‫ن���او كه‌رك���وك‪ ،‬فڕۆكه‌خان���ه‌ ‌ی كه‌ركوك‬ ‫زۆر گه‌وره‌یه‌‪ ،‬نزیك���ه‌ ‌ی ‪ 48‬هه‌زار دۆنمه‌‪،‬‬ ‫نه‌ك به‌فه‌وجێ���ك‪ ،‬به‌ڵك���و به‌فیرقه‌یه‌ك ‌ی‬ ‫عه‌سكه‌ریش زه‌حمه‌ته‌ بیاندۆزیته‌وه‌‪ ،‬چونك ‌ه‬ ‫شوێنه‌ك ‌ه ئه‌وه‌ند‌ه گه‌وره‌یه‌‪ ،‬ئێم ‌ه له‌به‌رئه‌و‌ه‬ ‫هه‌س���تاین ئاگاداری‌ هێزه‌ ئه‌منییه‌كانمان‬ ‫كرده‌و‌ه به‌تایبه‌ت��� ‌ی پۆلیس كه‌ بیپارێزن‌و‬ ‫رێگ��� ‌ه نه‌ده‌ن كه‌س بچێته‌ ناویه‌وه‌ تا ئێم ‌ه‬ ‫كێشه‌كه‌ چاره‌سه‌ر ده‌كه‌ین"‪.‬‬

‫بانگه‌واز ‌ی ژماره‌(‪)136‬‬

‫ب���ۆ چاره‌س���ه‌ركردنی‌ كێش���ه‌كه‌ش‪،‬‬ ‫پارێ���زگار ده‌ڵێت "ئێمه‌ چوین���ه‌ به‌غداد‌و‬ ‫له‌گه‌ڵ‌ مالیكی‌ س���ه‌رۆك وه‌زیران قسه‌مان‬ ‫ك���رد‌و ئه‌ویش به‌وپ���ه‌ڕی‌ راش���كاوییه‌و‌ه‬ ‫وتی‌ كێش���ه‌م نیی ‌ه فڕۆكه‌خانه‌ك���ه‌ ببێت ‌ه‬ ‫مه‌ده‌ن���ی‌‪ ،‬پاش ئ���ه‌وه‌ی‌ ئێم���ه‌ش بۆمان‬ ‫رونكرده‌وه‌ ك���ه‌ ئ���ه‌و فڕۆكه‌خانه‌ی ‌ه له‌ناو‬ ‫سنوری‌ ش���اره‌وانی‌ كه‌ركوكه‌‌و پێشتریش‬ ‫ه���ه‌ر فڕۆكه‌خانه‌یه‌ك��� ‌ی مه‌ده‌ن��� ‌ی بووه‌‪،‬‬ ‫ئێس���تاش وه‌زیر ‌ی گواستنه‌وه‌ ره‌زامه‌ندی ‌ی‬ ‫نیشان داوه‌ بۆئه‌وه‌ ‌ی فڕۆكه‌خانه‌كه‌ بكرێت ‌ه‬ ‫مه‌ده‌نی‌‪ ،‬ته‌نانه‌ت ئێمه‌ نوس���راوی‌ وه‌زیر ‌ی‬ ‫به‌رگ���ری‌ پێش���ومان الیه‌ ل���ه‌(‪ )2008‬ك ‌ه‬ ‫ده‌ڵێت با فڕۆكه‌خانه‌ك ‌ه به‌ش���ێكی‌ بكرێت ‌ه‬ ‫مه‌ده‌نی‌‌و به‌شێكیش���ی‌ بكرێته‌ سه‌ربازی‌‪،‬‬ ‫جا ئێمه‌ش ئه‌و ش���تانه‌مان پێوت‌و ئه‌ویش‬ ‫وتی‌ با بكرێت به‌هه‌ردووكی‌‪ ،‬ئێمه‌ش وتمان‬ ‫به‌كه‌ڵك نایه‌ت به‌شێك ‌ی بكرێت ‌ه سه‌ربازی‌‪،‬‬ ‫ئیتر پێ ‌ی باشبوو بكرێت ‌ه مه‌ده‌نی‌"‪.‬‬ ‫د‪.‬نه‌جمه‌دی���ن ئ���ه‌وه‌ رونده‌كات���ه‌وه‌ ك ‌ه‬ ‫له‌ده‌وروب���ه‌ر ‌ی فڕۆكه‌خانه‌‪ ،‬س���وپا ‪800‬‬ ‫كه‌س���یان هه‌یه‌ قوتابین‌و فێریان ده‌كه‌ن‪،‬‬ ‫ئه‌و ئامێرانه‌ش��� ‌ی ك ‌ه هه‌یان ‌ه ئه‌وان وتیان‬ ‫له‌به‌رئه‌وه‌ی‌ ئه‌و شتان ‌ه س���ه‌ربازین‪ ،‬بۆی ‌ه‬ ‫كه‌سی‌ تر ناتوانێت بیپارێزێ‌ جگه‌ له‌سه‌رباز‪،‬‬ ‫"سه‌رۆك وه‌زیران وت ‌ی كه‌ ده‌مه‌وێ‌ دڵنیاتان‬ ‫بكه‌م���ه‌وه‌ ك ‌ه هه‌وڵ ‌ی ته‌واوتان بۆ بده‌م ك ‌ه‬ ‫ئه‌و فڕۆكه‌خانه‌یه‌ش بكه‌ین ‌ه مه‌ده‌نی‌‪ ،‬ئیتر‬ ‫كه‌ وای���وت ئێمه‌ش بینیمان ك��� ‌ه هێنان ‌ی‬ ‫فه‌وجێ���ك كه‌ ل���ه‌‪ 500‬كه‌س���یش كه‌متر‌ه‬ ‫ته‌نان���ه‌ت رۆژی‌ روداوه‌ك���ه‌ ك���ه‌ پۆلیس‌و‬ ‫س���ه‌رباز به‌رامبه‌ر یه‌كتر وه‌ستابوون‪12 ،‬‬ ‫هه‌ڵگر ‌ی لێب���وو له‌گه‌ڵ‌ چه‌ن���د پیكابێكدا‬ ‫كه‌ خه‌ڵكیان ده‌هێنای���ه‌ ژوره‌و‌ه به‌هه‌مو ‌ی‬ ‫‪ 150‬ك���ه‌س نه‌ده‌بوو‪ ،‬ئیتر ئێمه‌ش ك ‌ه ئه‌و‬ ‫به‌ڵێنه‌مان وه‌رگرت‪ ،‬به‌كێش���ه‌مان نه‌زان ‌ی‬ ‫ك ‌ه ئه‌و هێزه‌ ‌ی له‌به‌رده‌رگا ‌ی فڕۆكه‌خانه‌ی ‌ه‬ ‫بچنه‌ ژوره‌وه‌ بۆئه‌وه‌ی‌ ش���وێنه‌كه‌ بپارێزن‬ ‫كه‌ ئامێر‌و خه‌ڵكه‌كه‌ی‌ خۆیان ‌ی لێیه‌"‪.‬‬ ‫پارێزگار س���ه‌باره‌ت به‌ رۆڵی‌ ئه‌و هێزان ‌ه‬ ‫ب���اس ل���ه‌و‌ه ده‌كات ك ‌ه ئه‌و هێ���زه‌ هیچ‬ ‫په‌یوه‌ندییه‌كیان به‌ بار ‌ی ئه‌منی‌ ش���اره‌و‌ه‬ ‫نیی���ه‌‌و ده‌س���ت له‌كاروب���ار ‌ی كه‌رك���وك‬ ‫وه‌رن���اده‌ن‌و ده‌ڵێ���ت "له‌هه‌مانكاتدا هێز‌ه‬ ‫ئاڵتونیه‌ك��� ‌ه له‌وێیه‌‌و ئێم��� ‌ه ده‌توانین ئه‌و‬ ‫هێزه‌ به‌هێزی‌ پۆلیس��� ‌ی خۆمان به‌هێزتر ‌ی‬

‫د‪.‬نه‌جمه‌دین كه‌ریم‬ ‫بكه‌ی���ن كه‌ بیانبه‌ینه‌ ئه‌وێ‌‪ ،‬له‌س���ه‌ر ئه‌و‌ه‬ ‫هیچ تێبینییه‌ك��� ‌ی نه‌بوو قبوڵی‌ كرد‪ ،‬بۆی ‌ه‬ ‫ئێس���تا وه‌زعه‌كه‌ له‌وه‌دایه‌ ك ‌ه س���ه‌رباز ‌ی‬ ‫فه‌وج ‌ی دووی‌ لی���وا ‌ی ‪‌ 15‬ی فیرقه‌ی‌ ‪‌ 12‬ی‬ ‫عێراق���ی‌ لێی���ه‌ ته‌نان���ه‌ت ئه‌و ش���وێنانه‌‬ ‫ده‌پارێزن كه‌ په‌یوه‌ندییان به‌قوه‌ی‌ جه‌و ‌ی‬ ‫عێراقییه‌وه‌ هه‌یه‌ به‌خه‌ڵك‌و ئامێره‌كانه‌وه‌‪،‬‬ ‫هیچ په‌یوه‌ندیی‌ به‌پاراس���تن ‌ی شوێنه‌كان ‌ی‬ ‫تره‌وه‌ نییه‌"‪.‬‬ ‫ده‌رباره‌ی‌ هه‌ڵوێس���ت ‌ی ئه‌مه‌ریكییه‌كان‪،‬‬ ‫د‪.‬نه‌جمه‌دی���ن كه‌ری���م ده‌ڵێت "س���ه‌فیر ‌ی‬ ‫ئه‌مه‌ریكاش ده‌یویس���ت بۆ ئه‌م مه‌سه‌له‌ی ‌ه‬ ‫ئاگادار بێت چۆنه‌‪ ،‬چونكه‌ ئه‌وان رایان وابوو‬ ‫كه‌ له‌به‌رئه‌وه‌ی‌ فڕۆكه‌خانه‌ك ‌ه سه‌ربازییه‌‪،‬‬ ‫له‌به‌رئه‌و‌ه ده‌بێت بدرێت به‌سه‌رباز"‪.‬‬ ‫له‌كات���ی‌ هاتنه‌ ناوه‌وه‌ی‌ س���وپا‪ ،‬به‌پێ ‌ی‬ ‫زانیاری ‌ه رۆژنامه‌وانیه‌كان پۆلیس له‌س���ه‌ر‬ ‫رێ���گای‌ تازه‌‪ ،‬رێ���گا له‌س���وپاك ‌ه ده‌گرن‪،‬‬ ‫د‪.‬نه‌جمه‌دین كه‌ری���م ده‌ڵێت "هه‌ڵبه‌ت ‌ه من‬ ‫وه‌ك باس���مكرد هێزێك ه���ات‪ ،‬به‌اڵم ئێم ‌ه‬ ‫نه‌مانهێش���ت له‌بازگ���ه‌ی‌ كه‌رك���وك بێت ‌ه‬ ‫ن���اوه‌وه‌‪ ،‬نازانم چه‌ند ك���ه‌س بوون‪ ،‬چوار‬ ‫بۆ پێن���ج ئوتومبیل بوون‪ ،‬به‌اڵم به‌ته‌ئكید‬ ‫ف���ه‌وج نه‌بوو‪ ،‬چونكه‌ ف���ه‌وج ‪ 500‬تا ‪800‬‬ ‫كه‌سه‌"‪.‬‬ ‫س���ه‌باره‌ت به‌كێش���ه‌ی‌ فڕۆكه‌خانه‌ك��� ‌ه‬ ‫پارێزگار جه‌خت له‌س���ه‌ر ئ���ه‌وه‌ ده‌كاته‌و‌ه‬

‫بانگه‌واز ‌ی ژماره‌(‪)153‬‬

‫ریکالم‬

‫ك ‌ه هه‌نگاوه‌كانی‌ په‌یوه‌س���ت به‌و كێشه‌یه‌‪،‬‬ ‫هه‌م���وی‌ به‌ئ���اگادار ‌ی تاڵه‌بان���ی‌‌و بارزان ‌ی‬ ‫ك���راو‌ه "من ك ‌ه له‌به‌غداد بووم‪ ،‬مام جه‌الل‬ ‫له‌وێ‌ بووه‌‌و په‌یوه‌ندی‌ راسته‌وخۆم له‌گه‌ڵ ‌ی‬ ‫هه‌بووه‌‪ ،‬ده‌ستخۆشیش���ی‌ لێكردین كه‌ به‌و‬ ‫شێوه‌یه‌ كێشه‌كه‌ كۆتایی‌ پێهات‪ ،‬دواتریش‬ ‫له‌گ��� ‌ه ‌ڵ جه‌ناب ‌ی كاك مه‌س���عود ته‌له‌فۆنم‬ ‫ك���رد بۆئ���ه‌وه‌ی‌ جارێكیتر ش���ته‌كانی‌ بۆ‬ ‫باس بكه‌مه‌وه‌‪ ،‬ئه‌ویش ده‌ستخۆش��� ‌ی كرد‌و‬ ‫پێیخۆشبوو‪ ،‬وه‌زیری‌ پێشمه‌رگه‌‌و ناوخۆش‬ ‫ئاگایان لێبوو"‪.‬‬ ‫س���ه‌باره‌ت به‌حاڵه‌تی‌ ئین���زار‌و ناردن ‌ی‬ ‫پێشمه‌رگ ‌ه له‌س���لێمانییه‌وه‌‪ ،‬د‪.‬نه‌جمه‌دین‬ ‫كه‌ری���م وتی‌ ك���ه‌ ئ���ه‌وان نایانه‌وێت هیچ‬ ‫هێزێكی‌ كوردستان بچێته‌ شار ‌ی كه‌ركوك‪،‬‬ ‫"چونك���ه‌ ئێم��� ‌ه لیوایه‌كی‌ پێش���مه‌رگه‌ ‌ی‬ ‫خۆمان هه‌یه‌ ك ‌ه له‌قه‌ره‌هه‌نجیره‌‪ ،‬پێویست ‌ی‬ ‫نه‌كرد هیچ هێزێك ‌ی تر بێته‌ ناوش���اره‌وه‌‌و‬ ‫نه‌شهاتبوون"‪.‬‬ ‫راست‌ نییه‌ كه‌ ته‌نها ‪‌ %57‬ی بودجه‌ ‌ی‬ ‫ئه‌مساڵمان خه‌رج كردبێت‬ ‫رۆژنام���ه‌ ‌ی ئاوێنه‌ نوس���راوێكی‌ فه‌رم ‌ی‬ ‫به‌ش���ی‌ ژمێریاری‌ ئه‌نجومه‌ن���ی‌ پارێزگا ‌ی‬ ‫ده‌س���ت كه‌وتووه‌ كه‌ ئام���اژه‌ به‌وه‌ ده‌كات‬ ‫هه‌ت���ا (‪ )2011/11/15‬له‌بودج���ه‌ ‌ی‬ ‫هه‌رێم���ه‌كان‌و پت���رۆدۆالر ته‌نه���ا ‪‌ %57‬ی‬ ‫سه‌رفكراوه‌‪ ،‬له‌و باره‌یه‌وه‌ نه‌جمه‌دین كه‌ریم‬ ‫وت ‌ی "ئه‌م ‌ه راس���ت نییه‌‪ ،‬ئێم���ه‌ میزانیه‌ ‌ی‬ ‫ئه‌مس���اڵمان له‌كه‌رك���وك ‪ 108‬ملیار دینار‬ ‫بووه‌ له‌په‌ره‌پێدان ‌ی هه‌رێمه‌كان‪ ،‬بۆی ‌ه ئێم ‌ه‬ ‫ل���ه‌و ‪ 108‬ملیار‌ه ‪ %100‬هه‌مووی‌ س���ه‌رف‬ ‫ده‌كه‌ین"‪.‬‬ ‫س���ه‌باره‌ت ب���ه‌م مه‌س���ه‌له‌یه‌‪ ،‬ناوبراو‬ ‫رونكردنه‌وه‌ی‌ زیاتر ‌ی دا‌و ده‌ڵێت "ئێم ‌ه تا‬ ‫دووشه‌ممه‌ی‌ پێش���و زیاتر له‌‪ 95‬ملیارمان‬ ‫س���ه‌رفكردووه‌‪ ،‬ئه‌وه‌ به‌بێ‌ ئه‌وه‌ی‌ هه‌ند ‌ێ‬ ‫مه‌س���روفاتی‌ ت���ر له‌كۆتای ‌ی مانگ���دا دێت ‌ه‬ ‫سه‌ری‌‪ ،‬ئه‌گه‌ر ئه‌وه‌ بێته‌ سه‌ری‌‪ ،‬له‌وانه‌ی ‌ه‬ ‫یه‌ك دیناریش نه‌مابێت‪ ،‬جا ئه‌و پاره‌یه‌ ‌ی تر‬ ‫ك ‌ه هه‌یه‌‌و خراوه‌ته‌ سه‌ر ئه‌وه‌‌و نیسبه‌كه‌ ‌ی‬ ‫كه‌مكردۆته‌وه‌‪ ،‬پاره‌ی‌ پترۆدۆالره‌ كه‌ ئه‌گه‌ر‬ ‫هیچیشی‌ لێ س���ه‌رف نه‌كه‌ین ناگه‌ڕێته‌و‌ه‬ ‫بۆ به‌غ���داد‪ ،‬چونكه‌ سیس���ته‌مه‌كه‌ وایه‌‪،‬‬ ‫به‌اڵم ئه‌مسا ‌ڵ به‌غداد هه‌موی‌ كرد به‌یه‌ك‌و‬ ‫ك���ردی‌ ب ‌ه ‪ 351‬ملیار‪ ،‬به‌اڵم خۆم به‌هه‌موو‬

‫فه‌رمانگه‌كانم وتووه‌‌و ئه‌نجومه‌نی‌ پارێزگاش‬ ‫ئ���اگادار‌ه كه‌ ئێمه‌ نامان���ه‌وێ‌ پاره‌ ‌ی پترۆ‬ ‫دۆالر هه‌روا س���ه‌رف بكه‌ین به‌شتی‌ بچوك‬ ‫بۆئ���ه‌وه‌ی‌ بڵێین پاره‌مان س���ه‌رفكردووه‌‪،‬‬ ‫چونكه‌ پێویس���تییه‌كان ‌ی كه‌ركوك ئێجگار‬ ‫زۆره‌‪ ،‬ویستگه‌ی‌ كاره‌با‌و ئاوه‌ڕۆمان ده‌وێ‌‪،‬‬ ‫ئوتێل‌و ش���وێنی‌ نیش���ته‌جێبونمان نییه‌‪،‬‬ ‫بۆیه‌ ئێم ‌ه به‌ڕاستی‌ ویستومان ئه‌و پاره‌ی ‌ه‬ ‫به‌شێوه‌یه‌ك بمێنێته‌وه‌ بۆئه‌وه‌ی‌ بۆ پڕۆژه‌ ‌ی‬ ‫س���تراتیژ ‌ی به‌كاری‌ بهێنین‪ ،‬له‌گه‌ڵ‌ پاره‌ ‌ی‬ ‫ئه‌مساڵیشدا كه‌ زیاد ده‌كات‪ ،‬ده‌توانن ئه‌و‬ ‫پڕۆژان ‌ه بكه‌ین"‪.‬‬ ‫پارێزگار باس له‌وه‌ش ده‌كات "نزیكه‌ ‌ی ‪50‬‬ ‫ملیار هه‌ی ‌ه ك ‌ه چه‌ند رۆژێك ‌ی تر چه‌كه‌كه‌ ‌ی‬ ‫بۆ ده‌كه‌ین تا س���ه‌رف بك���رێ‌ ك ‌ه ئه‌وه‌ش‬ ‫حس���اب نه‌كراوه‌‪ ،‬ئه‌ویش پاره‌ی‌ كاره‌بای ‌ه‬ ‫كه‌ ده‌بێ���ت بیده‌ینه‌ كۆمپانی���ا ‌ی ئه‌حمه‌د‬ ‫ئیس���ماعیل‪ ،‬بۆی ‌ه ئه‌گه‌ر ئ���ه‌و پاره‌یه‌ش‬ ‫بده‌ین واته‌ ئێم��� ‌ه له‌پاره‌ی‌ پترۆ دۆالره‌ك ‌ه‬ ‫س���ه‌رفه‌كه‌مان ده‌گاته‌ نزیكه‌ ‌ی ‪ 95‬بۆ ‪100‬‬ ‫ملیار دینار‪ ،‬له‌به‌رئه‌و‌ه ئه‌و ژماره‌یه‌ی‌ ئه‌وان‬ ‫هه‌مویان كۆكردۆت���ه‌وه‌ پاره‌ی‌ په‌ره‌پێدان ‌ی‬ ‫هه‌رێمه‌كان‌و پت���رۆ دۆالریش‪ ،‬بۆیه‌ ئه‌وه‌ ‌ی‬ ‫س���ه‌رفمان كردووه‌‌و لێی���ان ده‌ركردووه‌‌و‬ ‫نیسبه‌ته‌ك ‌ه به‌و شێوه‌یه‌ هاتووه‌‪ ،‬ده‌مه‌وێت‬ ‫ئه‌وه‌ش بڵێم‪ ،‬ئه‌مس���اڵ‌ یه‌كه‌مین س���اڵ ‌ه‬ ‫پاره‌ ‌ی په‌ره‌پێدانی‌ پارێزگاكان له‌كه‌ركوك‬ ‫هه‌موی‌ س���ه‌رف بكر ‌ێ به‌ب��� ‌ێ ئه‌وه‌ی‌ یه‌ك‬ ‫فلس ‌ی بگه‌ڕێته‌وه‌"‪.‬‬ ‫س���ه‌باره‌ت به‌پ���ڕۆژه‌ س���تراتیژییه‌كان ‌ی‬ ‫كه‌رك���وك‪ ،‬د‪.‬نه‌جمه‌دی���ن كه‌ری���م ده‌ڵێت‬ ‫"وێس���تگه‌یه‌ك ‌ی كاره‌ب���ا ‌ی ‪ 500‬مێگاوات ‌ی‬ ‫ئه‌مسا ‌ڵ ده‌س���ت ‌ی پێده‌كه‌ین‪ ،‬ئه‌و پڕۆژه‌ی ‌ه‬ ‫هه‌ر مێگاواتێك میلۆنێ���ك دۆالری‌ ده‌وێ‌‪،‬‬ ‫پ���ڕۆژه‌ی‌ ئاوه‌ڕۆمان هه‌یه‌ ك��� ‌ه وه‌زاره‌ت ‌ی‬ ‫ش���اره‌وانی‌ ك���ه‌ ل���ه‌(‪)2008‬ه‌و‌ه ده‌ڵێ���ن‬ ‫ده‌یكه‌ی���ن‌و نه‌یانك���ردووه‌‪ ،‬هه‌ندێ‌ ش���ت ‌ی‬ ‫ترم���ان وه‌ك كڕین���ی‌ كامێ���را‌و ئامێ���ر ‌ی‬ ‫كه‌ش���فكردنی‌ ته‌قین���ه‌وه‌كان ئ���ه‌وه‌ش‬ ‫پاره‌یه‌ك���ی‌ زۆر ‌ی ده‌وێ‌‪ ،‬وێس���تگه‌یه‌ك ‌ی‬ ‫كاره‌با له‌سه‌روی‌ كه‌ركوك بۆ دابه‌شكردن ‌ه‬ ‫‪ 30‬ملیاری‌ تیایه‌ خس���تومانه‌ت ‌ه به‌رنامه‌ ‌ی‬ ‫ساڵی‌ داهاتوو‪ ،‬ئێستا به‌رنامه‌مان هه‌ی ‌ه بۆ‬ ‫دروس���تكردنی‌ ئوتێل‌و مۆڵ‪ ،‬هه‌ر ئه‌مسا ‌ڵ‬ ‫‪ 180‬قوتابخانه‌مان داوه‌ به‌دروس���تكردن‪،‬‬ ‫زۆربه‌شیان له‌ته‌واوبووندان"‪.‬‬

‫بانگه‌واز ‌ی ژماره‌(‪)135‬‬

‫ریکالم‬

‫ریکالم‬

‫ژماره‌‪23362:‬‬ ‫رێكه‌وت‪2011/11/22:‬‬

‫ژماره‌‪22710 :‬‬ ‫رێكه‌وت‪2011/11/15 :‬‬

‫ژماره‌‪23363 :‬‬ ‫رێكه‌وت‪2011/11/22 :‬‬

‫س���ه‌رۆكایه‌تی‌ شاره‌وانی‌ س���لێمانی‌ بۆ جاری‌ سێهه‌م ئاگاداری‌ گش���ت كۆمپانیا‌و به‌ڵێنده‌ران ده‌كات كه‌‬ ‫ناس���نامه‌ی‌ پۆلێنكردن���ی‌ وه‌زاره‌تی‌ پالندانانیان هه‌یه‌‪ .‬ك���ه‌ كه‌مكردنه‌وه‌یه‌كی‌ نهێن���ی‌ هه‌یه‌ بۆ كاری‌‪/‬‬ ‫دروس���تكردنی‌ شۆس���ته‌و كۆنكرێت كردن‌و قیرتاو كردنی‌ كۆاڵنی‌ ژماره‌(‪ )1‬پشت خوێندنگای‌ زه‌رگه‌ته‌ی‌‬ ‫بنه‌ره‌تی‌‌و خوێندنگای‌ گه‌لی‌ ئاماده‌یی‌ یه‌كێكت ‌ی كچان‌و باخچه‌ی‌ ساوایانی‌ زه‌ماوه‌ند هه‌روه‌ها رێك خستنی‌‬ ‫شوێنی‌ باخچه‌ی‌ ته‌نیشتی‌ له‌گه‌ره‌كی‌ بێسارانی‌ ژماره‌(‪)122‬به‌ كۆدی‌ ‪msp.141‬‬ ‫هه‌ركه‌س ئاره‌زووی‌ به‌ش���داری‌ كردنی‌ هه‌یه‌ له‌رۆژی‌ (‪ )2011/11/23‬س���ه‌ردانی‌ بینای‌ س���ه‌رۆكایه‌تیمان‬ ‫بكات له‌ته‌الری‌ نوێ‌ی‌ س���ه‌رۆكایه‌تی‌ ش���اره‌وانی‌ سلێمانی‌ له‌شه‌قامی‌ سالم به‌رده‌م پردی‌ خه‌سره‌و خاڵ‌‬ ‫به‌ش���ی‌ پالندانان‪ /‬نهۆمی‌ پێنجه‌م به‌مه‌به‌ستی‌ وه‌رگرتنی‌ ته‌نده‌ر به‌رامبه‌ر به‌(‪)15.000‬پانزه‌ هه‌زار دینار‬ ‫كه‌ ناگه‌رێته‌وه‌ بۆ خاوه‌نه‌كه‌ی‌‪ ،‬كرێی‌ باڵوكردنه‌وه‌ی‌ ئه‌م ئاگاداریه‌ ده‌كه‌وێته‌ ئه‌س���تۆی‌ ئه‌و كه‌س���ه‌ی‌ كه‌‬ ‫ته‌نده‌ره‌كه‌ی‌ بۆ ده‌رده‌چێت‪.‬‬ ‫وه‌رگرتنی‌ ته‌نده‌ر ده‌س���ت پێده‌كات له‌رۆژی‌ ‪ 2011/11/23‬ت���ا ‪)11( 2011/12/8‬ی‌ پێش‬ ‫‪ -1‬‬ ‫نیوه‌رۆ جگه‌ له‌رۆژانی‌ پێنج شه‌ممه‌ كاتژمێر (‪)10‬ی‌ پێش نیوه‌رۆ‪.‬‬ ‫دوا مۆڵه‌ت بۆ گه‌رانه‌وه‌ی‌ ته‌نده‌ر رۆژی‌ دووشه‌ممه‌ ‪ 2011/12/12‬كاتژمێر ‪10‬ی‌ سه‌رله‌به‌یانی‌‬ ‫‪ -2‬‬ ‫پێویسته‌ ئه‌و كۆمپانیا یان به‌ڵێنده‌رانه‌ی‌ ته‌نده‌ر ده‌هێننه‌وه‌ له‌هۆڵی‌ كردنه‌وه‌ی‌ ته‌نده‌ر له‌نهۆمی‌ زه‌مینی‌‬ ‫بیكاته‌ ناو س���ندوقی‌ تایبه‌ت به‌پێشكه‌شكردنی‌ ته‌نده‌ر واژوو بكات له‌سه‌ر فۆرمی‌ تایبه‌ت به‌ گه‌رانه‌وه‌ی‌‬ ‫ته‌نده‌ر به‌ پێچه‌وانه‌وه‌ كه‌ صندوقه‌كه‌ داخرا دوای‌ ئه‌و كاته‌ هیچ ته‌نده‌رێك وه‌رناگیرێت‪.‬‬ ‫رۆژی‌ كردنه‌وه‌و ئاش���كراكردنی‌ ته‌نده‌ر رۆژی‌ دووشه‌ممه‌ ‪ 2011/12/12‬كاتژمێر (‪)10.30‬ی‌‬ ‫‪ -3‬‬ ‫پێشنیوه‌رۆ‪.‬‬

‫سه‌رۆكایه‌تی‌ شاره‌وانی‌ سلێمانی‌ ئاگاداری‌ گشت كۆمپانیا‌و به‌ڵێنده‌ران ده‌كات كه‌ ناسنامه‌ی‌ پۆلێنكردن ‌ی‬ ‫وه‌زاره‌ت���ی‌ پالندانانیان هه‌یه‌‪ .‬كه‌ كه‌مكردنه‌وه‌یه‌ك ‌ی نهێنی‌ هه‌یه‌ بۆ كاری‌‪ /‬دروس���ت كردنی‌ شۆس���ته‌و‬ ‫قیرتاوكردنی‌ ش���ه‌قامی‌ ‪( A3‬كۆاڵنی‌ چه‌مه‌كه‌) له‌گوندی‌ هه‌واڵ‌ له‌س���نوری‌ شاره‌وانی‌ به‌كره‌جۆ به‌ كۆدی‌‬

‫سه‌رۆكایه‌تی‌ شاره‌وانی‌ سلێمانی‌ بۆ جاری‌ سێهه‌م ئاگاداری‌ گشت كۆمپانیا پله‌(‪)4-3-2-1‬كان ده‌كات ك ‌ه‬ ‫ناسنامه‌ی‌ پۆلێنكردنی‌ وه‌زاره‌تی‌ پالندانانیان هه‌یه‌‪ .‬كه‌ كه‌مكردنه‌وه‌یه‌كی‌ نهێنی‌ هه‌یه‌ بۆ كاری‌‪ /‬كۆنكرێت‬ ‫كردنی‌ هه‌ندێ‌ له‌كۆاڵنه‌كان‌و شه‌قامه‌كانی‌ گه‌ره‌كی‌ كوره‌ كاژاو ‪ 325‬له‌جیاكراوه‌كانی‌‪37‬ی‌ قرگه‌‪ -‬قۆناغی‌‬ ‫یه‌كه‌م به‌ كۆدی‌ ‪msp.0140‬‬ ‫هه‌ركه‌س ئاره‌زووی‌ به‌شداری‌ كردنی‌ هه‌یه‌ له‌رۆژی‌ (‪ )2011/11/23‬سه‌ردانی‌ بینای‌ سه‌رۆكایه‌تیمان بكات‬ ‫له‌ته‌الری‌ نوێ‌ی‌ س���ه‌رۆكایه‌تی‌ شاره‌وانی‌ سلێمانی‌ له‌ش���ه‌قامی‌ سالم به‌رده‌م پردی‌ خه‌سره‌و خاڵ‌ به‌شی‌‬ ‫پالندانان‪ /‬نهۆمی‌ پێنجه‌م به‌مه‌به‌ستی‌ وه‌رگرتنی‌ ته‌نده‌ر به‌رامبه‌ر به‌(‪)450.000‬چوار سه‌دو په‌نجا هه‌زار‬ ‫دینار كه‌ ناگه‌رێته‌وه‌ بۆ خاوه‌نه‌كه‌ی‌‪ ،‬كرێی‌ باڵوكردنه‌وه‌ی‌ ئه‌م ئاگاداریه‌ ده‌كه‌وێته‌ ئه‌ستۆی‌ ئه‌و كه‌سه‌ی‌‬ ‫كه‌ ته‌نده‌ره‌كه‌ی‌ بۆ ده‌رده‌چێت‪.‬‬ ‫‪.1‬وه‌رگرتنی‌ ته‌نده‌ر ده‌س���ت پێده‌كات له‌رۆژی‌ ‪ 2011/11/23‬تا ‪)11( 2011/12/8‬ی‌ پێش نیوه‌رۆ جگه‌‬ ‫له‌رۆژانی‌ پێنج شه‌ممه‌ كاتژمێر (‪)10‬ی‌ پێش نیوه‌رۆ‪.‬‬ ‫‪.2‬دوا مۆڵه‌ت بۆ گه‌رانه‌وه‌ی‌ ته‌نده‌ر رۆژی‌ دووشه‌ممه‌ ‪ 2011/12/12‬كاتژمێر ‪10‬ی‌ سه‌رله‌به‌یانی‌ پێویسته‌‬ ‫ئه‌و كۆمپانیا یان به‌ڵێنده‌ران���ه‌ی‌ ته‌نده‌ر ده‌هێننه‌وه‌ له‌هۆڵی‌ كردنه‌وه‌ی‌ ته‌نده‌ر له‌نهۆمی‌ زه‌مینی‌ بیكاته‌‬ ‫ناو س���ندوقی‌ تایبه‌ت به‌پێشكه‌شكردنی‌ ته‌نده‌ر واژوو بكات له‌سه‌ر فۆرمی‌ تایبه‌ت به‌ گه‌رانه‌وه‌ی‌ ته‌نده‌ر‬ ‫به‌ پێچه‌وانه‌وه‌ كه‌ صندوقه‌كه‌ داخرا دوای‌ ئه‌و كاته‌ هیچ ته‌نده‌رێك وه‌رناگیرێت‪.‬‬ ‫‪.3‬رۆژی‌ كردن���ه‌وه‌و ئاش���كراكردنی‌ ته‌ن���ده‌ر رۆژی‌ دووش���ه‌ممه‌ ‪ 2011/12/12‬كاتژمێ���ر (‪)10.30‬ی‌‬ ‫پێشنیوه‌رۆ‪.‬‬

‫‪msp.0157‬‬

‫هه‌ركه‌س ئاره‌زووی‌ به‌ش���داری‌ كردنی‌ هه‌یه‌ له‌رۆژی‌ (‪ )2011/11/16‬س���ه‌ردانی‌ بینای‌ س���ه‌رۆكایه‌تیمان‬ ‫بكات له‌ته‌الری‌ نوێ‌ی‌ س���ه‌رۆكایه‌تی‌ ش���اره‌وانی‌ سلێمانی‌ له‌شه‌قامی‌ سالم به‌رده‌م پردی‌ خه‌سره‌و خاڵ‌‬ ‫به‌ش���ی‌ پالندانان‪ /‬نهۆمی‌ پێنجه‌م به‌مه‌به‌ستی‌ وه‌رگرتنی‌ ته‌نده‌ر به‌رامبه‌ر به‌(‪)15.000‬پانزه‌ هه‌زار دینار‬ ‫كه‌ ناگه‌رێته‌وه‌ بۆ خاوه‌نه‌كه‌ی‌‪ ،‬كرێی‌ باڵوكردنه‌وه‌ی‌ ئه‌م ئاگاداریه‌ ده‌كه‌وێته‌ ئه‌س���تۆی‌ ئه‌و كه‌س���ه‌ی‌ كه‌‬ ‫ته‌نده‌ره‌كه‌ی‌ بۆ ده‌رده‌چێت‪.‬‬ ‫‪.1‬وه‌رگرتنی‌ ته‌نده‌ر ده‌س���ت پێده‌كات له‌رۆژی‌ ‪ 2011/11/16‬تا ‪)11( 2011/12/1‬ی‌ پێش نیوه‌رۆ جگه‌‬ ‫له‌رۆژانی‌ پێنج شه‌ممه‌ كاتژمێر (‪)10‬ی‌ پێش نیوه‌رۆ‪.‬‬ ‫‪.2‬دوا مۆڵه‌ت بۆ گه‌رانه‌وه‌ی‌ ته‌نده‌ر رۆژی‌ دووش���ه‌ممه‌ ‪ 2011/12/5‬كاتژمێر ‪10‬ی‌ سه‌رله‌به‌یانی‌ پێویسته‌‬ ‫ئه‌و كۆمپانیا یان به‌ڵێنده‌ران���ه‌ی‌ ته‌نده‌ر ده‌هێننه‌وه‌ له‌هۆڵی‌ كردنه‌وه‌ی‌ ته‌نده‌ر له‌نهۆمی‌ زه‌مینی‌ بیكاته‌‬ ‫ناو س���ندوقی‌ تایبه‌ت به‌پێشكه‌شكردنی‌ ته‌نده‌ر واژوو بكات له‌سه‌ر فۆرمی‌ تایبه‌ت به‌ گه‌رانه‌وه‌ی‌ ته‌نده‌ر‬ ‫به‌ پێچه‌وانه‌وه‌ كه‌ صندوقه‌كه‌ داخرا دوای‌ ئه‌و كاته‌ هیچ ته‌نده‌رێك وه‌رناگیرێت‪.‬‬ ‫‪.3‬رۆژی‌ كردنه‌وه‌و ئاشكراكردنی‌ ته‌نده‌ر رۆژی‌ دووشه‌ممه‌ ‪ 2011/12/5‬كاتژمێر (‪)10.30‬ی‌ پێشنیوه‌رۆ‪.‬‬ ‫مه‌رجه‌كانی‌ به‌شداریكردن‪:‬‬

‫مه‌رجه‌كانی‌ به‌شداریكردن‪:‬‬ ‫‪ -1‬سه‌رجه‌م كۆمپانیاو به‌ڵێنده‌ران كه‌ ناسنامه‌ی‌ پۆلێنكردنی‌ وه‌زاره‌تی‌ پالندانانیان‌و یه‌كێتی‌ به‌ڵێنده‌ران‬ ‫یان هه‌یه‌ ده‌توانن به‌شداری‌ بكه‌ن‪.‬‬ ‫‪ -2‬لیژنه‌ی‌ كردنه‌وه‌و سپاردنی‌ پرۆژه‌كان پابه‌ند نیه‌ به‌ كه‌مترین نرخه‌وه‌‪.‬‬ ‫‪ -3‬هیچ ته‌نده‌رێك له‌دوای‌ كاتی‌ دیاری‌ كراو وه‌رناگیرێته‌وه‌‪.‬‬ ‫‪ -4‬ئه‌گه‌ر رۆژی‌ كردنه‌وه‌ی‌ ته‌نده‌ر به‌ر پش���وی‌ فه‌رمی‌ كه‌وت ئه‌وا رۆژی‌ دوای‌ پش���ووی‌ فه‌رمی‌ له‌كاتی‌‬ ‫ده‌وامی‌ ئاسایی‌ دا ته‌نده‌ره‌كه‌ ئه‌كرێته‌وه‌ له‌هه‌مان كات‌و شوێندا‪.‬‬ ‫‪ -5‬بارمته‌ی‌ یاس���ایی‌ له‌كاتی‌ گه‌رانه‌وه‌ی‌ ته‌نده‌ردا كۆمپانیا یان به‌ڵێنده‌ر پێویس���ته‌ له‌بانقێكی‌ حكومی‌‬ ‫بری‌ (‪ )8.000.000‬هه‌ش���ت ملیۆن پێشكه‌شی‌ ده‌كات به‌چه‌ك ‌ی په‌سه‌ندكراو یان خطاب ضمان ئه‌گه‌ر نا‬ ‫ته‌نده‌ره‌كه‌ی‌ فه‌رامۆش ده‌كرێت‪ ،‬پاشان ئه‌وه‌ی‌ كاره‌كه‌ی‌ پێده‌ سپێردرێت بارمته‌ی‌ یاسایی‌ پێده‌كرێت به‌‬ ‫بری‌ له‌‪%5‬ی‌ بڕی‌ تێچوی‌ پرۆژه‌كه‌ پێش واژۆ كردنی‌ گرێبه‌ست‪.‬‬ ‫‪ -6‬پێویسته‌ به‌ڵێنده‌ر ناونیشان‌و وێنه‌یه‌ك له‌پێناسی‌ ئه‌ندازیاری‌ به‌ڵێنده‌ر هاوپێچ بكات‪.‬‬ ‫‪ -7‬پێویس���ته‌ له‌س���ه‌ر كۆمپانیا یان به‌ڵێنده‌ر له‌كات‌و گه‌رانه‌وه‌ی‌ ته‌نده‌ردا(جدول تقدم العمل) بهێنێت‬ ‫وه‌ پێویس���ته‌ كۆمپانی���ا یان به‌ڵێنده‌ر كه‌ كاره‌كه‌ی‌ پێده‌س���پێردرێت(جدول تق���دم العمل)به‌ پرۆگرامی‌‬ ‫(‪ )pirmavera‬پرۆژه‌كه‌ پێشكه‌ش بكات‪.‬‬ ‫ی ئه‌و ته‌نده‌ره‌ی‌ به‌ڵێنده‌ر یان كۆمپانیا پێشكه‌شی‌ ده‌كات پێویسته‌‬ ‫‪ -8‬له‌گه‌ڵ‌ گه‌رانه‌وه‌ی‌ نوسخه‌ی‌ اصل ‌‬ ‫نوسخه‌ی‌ كۆپیش بگه‌رێنێته‌وه‌‪.‬‬ ‫‪ -9‬پێویس���ته‌ هه‌ر كۆمپانیایه‌ك كه‌ داوای‌ ته‌نده‌ر ده‌كات پش���تگیری‌ ئه‌س���تۆ پاك���ی‌ باجی‌ ده‌رامه‌ت‬ ‫پێشكه‌ش بكات پێش وه‌رگرتنی‌ ته‌نده‌ر بۆ ساڵی‌ ‪.2011‬‬ ‫‪ -10‬پابه‌ندبوون به‌رێنمایی‌ بۆ هه‌موو به‌ڵێنده‌ره‌كانی‌ پرۆژه‌كان كه‌ هاوپێچه‌ له‌گه‌ڵ‌ ته‌نده‌ره‌كه‌دا‪.‬‬ ‫‪ -11‬پێویسته‌ كۆمپانیا نوێنه‌ری‌ خۆی‌ ده‌ست نیشان بكات به‌نوسراوی‌ فه‌رمی‌ وه‌ به‌ پشتگیری‌ كلێشه‌ی‌‬ ‫كۆمپانیاوه‌ ته‌نها ئه‌و نوێنه‌ره‌ بۆی‌ هه‌یه‌ سه‌ردانی‌ شاره‌وانی‌ بكات بۆ كاروباری‌ پرۆژه‌كه‌‪ ،‬وه‌ ئاماده‌بێت‬ ‫له‌رۆژی‌ كردنه‌وه‌ی‌ ته‌نده‌ردا‪ ،‬پێویسته‌ نوێنه‌ری‌ ناوبراو ناونیشانی‌ به‌ریدی‌ ته‌واوی‌ خۆی‌ پێشكه‌ش بكات‪،‬‬ ‫به‌پش���تگیری‌‌و مۆركردنی‌ الیه‌نی‌ په‌یوه‌ندی‌ دار (موختار) به‌گوێره‌ی‌ فۆرمی‌ زانیاری‌ ئاماده‌كراو له‌الیه‌ن‬ ‫سه‌رۆكایه‌تیمان(به‌ش���ی‌ پالندانان)وه‌ له‌كاتی‌ گۆرینی‌ ناونیشانیدا ده‌ست به‌جێ‌ ئاگاداری‌ سه‌رۆكایه‌تی‌‬ ‫شاره‌وانی‌ سلێمانی‌‪ /‬پالندانان بكات س���ه‌باره‌ت به‌ ناونیشانه‌ تازه‌كه‌ی‌ به‌پێچه‌وانه‌وه‌ به‌رپرسیار ده‌بێت‬ ‫به‌رامبه‌ر یاسا‪.‬‬ ‫‪ -12‬پێویس���ته‌ داواكاریه‌كانی‌ هاتوو له‌س���ه‌ره‌وه‌ وه‌ك(هه‌ویه‌ی‌ پۆلینكردنی‌ كۆمپانیا‪ ،‬هه‌ویه‌ی‌ یه‌كێتی‌‬ ‫به‌ڵێنده‌ران‪،‬هه‌وی���ه‌ی‌ به‌ریوه‌به‌ری‌ رێپێدراو‪ ،‬هه‌ویه‌و نوس���راوی‌ ته‌خویل‌و به‌ڵێننامه‌ی‌ دادنوس بۆ نوێنه‌ر‬ ‫ئه‌گ���ه‌ر هه‌بوو‪ ،‬هه‌وێ���ی‌ ئه‌ندازیاری‌ كۆمپانیا‪ ،‬ئه‌س���تۆپاكی‌ باج���ی‌ ده‌رامه‌ت‪،‬س���ه‌رجه‌میان به‌ وێنه‌ی‌‬ ‫ره‌نگاوره‌نگ(كۆپ���ی‌ مله‌وه‌ن) له‌ناو زه‌رفێك وه‌ك به‌ش���ێك له‌ته‌نده‌ره‌كه‌ له‌گه‌ڵ‌ گه‌رانه‌وه‌ی‌ ته‌نده‌ره‌كه‌دا‬ ‫پێشكه‌ش بكرێت‪.‬‬ ‫‪ -13‬مه‌رجه‌ له‌سه‌ر به‌ڵێنده‌ر هه‌تا بری‌ سپێردراوی‌ ته‌نده‌ر كه‌ ئاماده‌بێت به‌ جێبه‌جێكردنی‌ برگه‌كانی‌ ناو‬ ‫ده‌رخس���تنه‌كه‌ وه‌هه‌ر برگه‌یه‌كی‌ نوێ‌ كه‌ پێویست بێت وه‌به‌ پێدانی‌ هیچ نرخێكی‌ ناو ته‌نده‌ره‌كه‌ بێجگه‌‬ ‫له‌نرخی‌ نوێ‌ بۆ برگه‌ نوێكان‪.‬‬ ‫‪ -14‬ه���ه‌ر كۆمپانیا‌و به‌ڵێنده‌رێك ك���ه‌داوای‌ لێبوردن له‌جێبه‌جێكردنی‌ پرۆژه‌كه‌ ده‌كات‪ ،‬پێویس���ته‌ به‌‬ ‫نوسراوێك داوای‌ لێبوردنه‌كه‌ی‌ پێشكه‌شی‌ لیژنه‌ی‌ كردنه‌وه‌ی‌ ته‌نده‌ری‌ سه‌رۆكایه‌تی‌ شاره‌وانی‌ سلێمانی‌‬ ‫بكات‪.‬‬ ‫‪ -15‬ده‌رخس���ته‌ به‌نرخه‌وه‌ ده‌درێته‌ كۆمپانیا وه‌ پێویس���ته‌ كۆمپانیا له‌كاتی‌ پێشكه‌شكردنه‌وه‌ی‌ ته‌نده‌ر‬ ‫گوژمه‌ جێبه‌جێكردنی‌ پرۆژه‌كه‌ به‌رێژه‌ی‌ ‪ +‬یان – واته‌ سه‌رو كه‌شف یان ژێر كه‌شف پێشكه‌ش بكات‪.‬‬

‫‪.1‬سه‌رجه‌م كۆمپانیاو به‌ڵێنده‌ران كه‌ ناسنامه‌ی‌ پۆلێنكردنی‌ وه‌زاره‌تی‌ پالندانانیان‌و یه‌كێتی‌ به‌ڵێنده‌ران‬ ‫یان هه‌یه‌ ده‌توانن به‌شداری‌ بكه‌ن‪.‬‬ ‫‪.2‬لیژنه‌ی‌ كردنه‌وه‌و سپاردنی‌ پرۆژه‌كان پابه‌ند نیه‌ به‌ كه‌مترین نرخه‌وه‌‪.‬‬ ‫‪.3‬هیچ ته‌نده‌رێك له‌دوای‌ كاتی‌ دیاری‌ كراو وه‌رناگیرێته‌وه‌‪.‬‬ ‫‪.4‬ئه‌گ���ه‌ر رۆژی‌ كردنه‌وه‌ی‌ ته‌نده‌ر به‌ر پش���وی‌ فه‌رمی‌ كه‌وت ئه‌وا رۆژی‌ دوای‌ پش���ووی‌ فه‌رمی‌ له‌كاتی‌‬ ‫ده‌وامی‌ ئاسایی‌ دا ته‌نده‌ره‌كه‌ ئه‌كرێته‌وه‌ له‌هه‌مان كات‌و شوێندا‪.‬‬ ‫‪.5‬بارمته‌ی‌ یاس���ایی‌ له‌كات���ی‌ گه‌رانه‌وه‌ی‌ ته‌نده‌ردا كۆمپانیا یان به‌ڵێنده‌ر پێویس���ته‌ له‌بانقێكی‌ حكومی‌‬ ‫بری‌ (‪ )12.000.000‬دوانزه‌ ملیۆن پێشكه‌ش���ی‌ ده‌كات به‌چه‌كی‌ په‌سه‌ندكراو یان خطاب ضمان ئه‌گه‌ر نا‬ ‫ته‌نده‌ره‌كه‌ی‌ فه‌رامۆش ده‌كرێت‪ ،‬پاشان ئه‌وه‌ی‌ كاره‌كه‌ی‌ پێده‌ سپێردرێت بارمته‌ی‌ یاسایی‌ پێده‌كرێت به‌‬ ‫بری‌ له‌‪%5‬ی‌ بڕی‌ تێچوی‌ پرۆژه‌كه‌ پێش واژۆ كردنی‌ گرێبه‌ست‪.‬‬ ‫‪.6‬پێویسته‌ به‌ڵێنده‌ر ناونیشان‌و وێنه‌یه‌ك له‌پێناسی‌ ئه‌ندازیاری‌ به‌ڵێنده‌ر هاوپێچ بكات‪.‬‬ ‫‪.7‬پێویس���ته‌ له‌س���ه‌ر كۆمپانیا یان به‌ڵێنده‌ر له‌كات‌و گه‌رانه‌وه‌ی‌ ته‌نده‌ردا(ج���دول تقدم العمل) بهێنێت‬ ‫وه‌ پێویس���ته‌ كۆمپانی���ا یان به‌ڵێنده‌ر كه‌ كاره‌كه‌ی‌ پێده‌س���پێردرێت(جدول تق���دم العمل)به‌ پرۆگرامی‌‬ ‫(‪ )pirmavera‬پرۆژه‌كه‌ پێشكه‌ش بكات‪.‬‬ ‫‪.8‬له‌گه‌ڵ‌ گه‌رانه‌وه‌ی‌ نوسخه‌ی‌ اصلی‌ ئه‌و ته‌نده‌ره‌ی‌ به‌ڵێنده‌ر یان كۆمپانیا پێشكه‌شی‌ ده‌كات پێویسته‌‬ ‫نوسخه‌ی‌ كۆپیش بگه‌رێنێته‌وه‌‪.‬‬ ‫‪.9‬پێویسته‌ هه‌ر كۆمپانیایه‌ك كه‌ داوای‌ ته‌نده‌ر ده‌كات پشتگیری‌ ئه‌ستۆ پاكی‌ باجی‌ ده‌رامه‌ت پێشكه‌ش‬ ‫بكات پێش وه‌رگرتنی‌ ته‌نده‌ر بۆ ساڵی‌ ‪.2011‬‬ ‫‪.10‬پابه‌ندبوون به‌رێنمایی‌ بۆ هه‌موو به‌ڵێنده‌ره‌كانی‌ پرۆژه‌كان كه‌ هاوپێچه‌ له‌گه‌ڵ‌ ته‌نده‌ره‌كه‌دا‪.‬‬ ‫‪.11‬پێویس���ته‌ كۆمپانیا نوێنه‌ری‌ خۆی‌ ده‌ست نیشان بكات به‌نوسراوی‌ فه‌رمی‌ وه‌ به‌ پشتگیری‌ كلێشه‌ی‌‬ ‫كۆمپانیا وه‌ ته‌نها ئه‌و نوێنه‌ره‌ بۆی‌ هه‌یه‌ سه‌ردانی‌ شاره‌وانی‌ بكات بۆ كاروباری‌ پرۆژه‌كه‌‪ ،‬وه‌ ئاماده‌بێت‬ ‫له‌رۆژی‌ كردنه‌وه‌ی‌ ته‌نده‌ردا‪ ،‬پێویسته‌ نوێنه‌ری‌ ناوبراو ناونیشانی‌ به‌ریدی‌ ته‌واوی‌ خۆی‌ پێشكه‌ش بكات‪،‬‬ ‫به‌پش���تگیری‌‌و مۆركردنی‌ الیه‌نی‌ په‌یوه‌ندی‌ دار (موختار) به‌گوێره‌ی‌ فۆرمی‌ زانیاری‌ ئاماده‌كراو له‌الیه‌ن‬ ‫سه‌رۆكایه‌تیمان(به‌ش���ی‌ پالندانان)وه‌ له‌كاتی‌ گۆرینی‌ ناونیشانیدا ده‌ست به‌جێ‌ ئاگاداری‌ سه‌رۆكایه‌تی‌‬ ‫شاره‌وانی‌ سلێمانی‌‪ /‬پالندانان بكات س���ه‌باره‌ت به‌ ناونیشانه‌ تازه‌كه‌ی‌ به‌پێچه‌وانه‌وه‌ به‌رپرسیار ده‌بێت‬ ‫به‌رامبه‌ر یاسا‪.‬‬ ‫‪.12‬پێویس���ته‌ داواكاریه‌كانی‌ هاتوو له‌س���ه‌ره‌وه‌ وه‌ك(هه‌ویه‌ی‌ پۆلینكردن���ی‌ كۆمپانیا‪ ،‬هه‌ویه‌ی‌ یه‌كێتی‌‬ ‫به‌ڵێنده‌ران‪،‬هه‌وی���ه‌ی‌ به‌ریوه‌به‌ری‌ رێپێدراو‪ ،‬هه‌ویه‌و نوس���راوی‌ ته‌خویل‌و به‌ڵێننامه‌ی‌ دادنوس بۆ نوێنه‌ر‬ ‫ئه‌گ���ه‌ر هه‌بوو‪ ،‬هه‌وێ���ی‌ ئه‌ندازیاری‌ كۆمپانیا‪ ،‬ئه‌س���تۆپاكی‌ باج���ی‌ ده‌رامه‌ت‪،‬س���ه‌رجه‌میان به‌ وێنه‌ی‌‬ ‫ره‌نگاوره‌نگ(كۆپ���ی‌ مله‌وه‌ن) له‌ناو زه‌رفێك وه‌ك به‌ش���ێك له‌ته‌نده‌ره‌كه‌ له‌گه‌ڵ‌ گه‌رانه‌وه‌ی‌ ته‌نده‌ره‌كه‌دا‬ ‫پێشكه‌ش بكرێت‪.‬‬ ‫‪.13‬مه‌رجه‌ له‌سه‌ر به‌ڵێنده‌ر هه‌تا بری‌ سپێردراوی‌ ته‌نده‌ر كه‌ ئاماده‌بێت به‌ جێبه‌جێكردنی‌ برگه‌كانی‌ ناو‬ ‫ده‌رخس���تنه‌كه‌ وه‌هه‌ر برگه‌یه‌كی‌ نوێ‌ كه‌ پێویست بێت وه‌به‌ پێدانی‌ هیچ نرخێكی‌ ناو ته‌نده‌ره‌كه‌ بێجگه‌‬ ‫له‌نرخی‌ نوێ‌ بۆ برگه‌ نوێكان‪.‬‬ ‫‪14.‬ه���ه‌ر كۆمپانی���ا‌و به‌ڵێنده‌رێك كه‌داوای‌ لێب���وردن له‌جێبه‌جێكردنی‌ پرۆژه‌كه‌ ده‌كات‪ ،‬پێویس���ته‌ به‌‬ ‫نوسراوێك داوای‌ لێبوردنه‌كه‌ی‌ پێشكه‌شی‌ لیژنه‌ی‌ كردنه‌وه‌ی‌ ته‌نده‌ری‌ سه‌رۆكایه‌تی‌ شاره‌وانی‌ سلێمانی‌‬ ‫بكات‪.‬‬ ‫‪15.‬ده‌رخس���ته‌ به‌نرخه‌و‌ه ده‌درێته‌ كۆمپانیا وه‌ پێویس���ته‌ كۆمپانیا له‌كاتی‌ پێشكه‌شكردنه‌وه‌ی‌ ته‌نده‌ر‬ ‫گوژمه‌ جێبه‌جێكردنی‌ پرۆژه‌كه‌ به‌رێژه‌ی‌ ‪ +‬یان – واته‌ سه‌رو كه‌شف یان ژێر كه‌شف پێشكه‌ش بكات‪.‬‬

‫ئه‌ندازیار‬ ‫عه‌بدولكه‌ریم فاتح عوسمان‬ ‫جێگری‌ سه‌رۆكی‌ شاره‌وانی‌ سلێمانی‌‬

‫ئه‌ندازیار‬ ‫عه‌بدولكه‌ریم فاتح عوسمان‬ ‫جێگری‌ سه‌رۆكی‌ شاره‌وانی‌ سلێمانی‌‬

‫مه‌رجه‌كانی‌ به‌شداریكردن‪:‬‬ ‫‪.1‬س���ه‌رجه‌م كۆمپانیا پله‌(‪)4-3-2-1‬كان كه‌ ناس���نامه‌ی‌ پۆلێنكردنی‌ وه‌زاره‌ت���ی‌ پالندانانیان‌و یه‌كێتی‌‬ ‫به‌ڵێنده‌ران یان هه‌یه‌ ده‌توانن به‌شداری‌ بكه‌ن‪.‬‬ ‫‪.2‬لیژنه‌ی‌ كردنه‌وه‌و سپاردنی‌ پرۆژه‌كان پابه‌ند نیه‌ به‌ كه‌مترین نرخه‌وه‌‪.‬‬ ‫‪.3‬هیچ ته‌نده‌رێك له‌دوای‌ كاتی‌ دیاری‌ كراو وه‌رناگیرێته‌وه‌‪.‬‬ ‫‪.4‬ئه‌گ���ه‌ر رۆژی‌ كردنه‌وه‌ی‌ ته‌نده‌ر به‌ر پش���وی‌ فه‌رمی‌ كه‌وت ئه‌وا رۆژی‌ دوای‌ پش���ووی‌ فه‌رمی‌ له‌كاتی‌‬ ‫ده‌وامی‌ ئاسایی‌ دا ته‌نده‌ره‌كه‌ ئه‌كرێته‌وه‌ له‌هه‌مان كات‌و شوێندا‪.‬‬ ‫‪.5‬بارمته‌ی‌ یاسایی‌ له‌كاتی‌ گه‌رانه‌وه‌ی‌ ته‌نده‌ردا كۆمپانیا یان به‌ڵێنده‌ر پێویسته‌ له‌بانقێكی‌ حكومی‌ بری‌‬ ‫(‪ )60.000.000‬شه‌ست ملیۆن دینار پێشكه‌شی‌ ده‌كات به‌چه‌كی‌ په‌سه‌ندكراو یان خطاب ضمان ئه‌گه‌ر نا‬ ‫ته‌نده‌ره‌كه‌ی‌ فه‌رامۆش ده‌كرێت‪ ،‬پاشان ئه‌وه‌ی‌ كاره‌كه‌ی‌ پێده‌ سپێردرێت بارمته‌ی‌ یاسایی‌ پێده‌كرێت به‌‬ ‫بری‌ له‌‪%5‬ی‌ بڕی‌ تێچوی‌ پرۆژه‌كه‌ پێش واژۆ كردنی‌ گرێبه‌ست‪.‬‬ ‫‪.6‬پێویسته‌ به‌ڵێنده‌ر ناونیشان‌و وێنه‌یه‌ك له‌پێناسی‌ ئه‌ندازیاری‌ به‌ڵێنده‌ر هاوپێچ بكات‪.‬‬ ‫‪.7‬پێویس���ته‌ له‌س���ه‌ر كۆمپانیا یان به‌ڵێنده‌ر له‌كات‌و گه‌رانه‌وه‌ی‌ ته‌نده‌ردا(ج���دول تقدم العمل) بهێنێت‬ ‫وه‌ پێویس���ته‌ كۆمپانی���ا یان به‌ڵێنده‌ر كه‌ كاره‌كه‌ی‌ پێده‌س���پێردرێت(جدول تق���دم العمل)به‌ پرۆگرامی‌‬ ‫(‪ )pirmavera‬پرۆژه‌كه‌ پێشكه‌ش بكات‪.‬‬ ‫ی ئه‌و ته‌نده‌ره‌ی‌ به‌ڵێنده‌ر یان كۆمپانیا پێشكه‌شی‌ ده‌كات پێویسته‌‬ ‫‪.8‬له‌گه‌ڵ‌ گه‌رانه‌وه‌ی‌ نوسخه‌ی‌ اصل ‌‬ ‫نوسخه‌ی‌ كۆپیش بگه‌رێنێته‌وه‌‪.‬‬ ‫‪.9‬پێویسته‌ هه‌ر كۆمپانیایه‌ك كه‌ داوای‌ ته‌نده‌ر ده‌كات پشتگیری‌ ئه‌ستۆ پاكی‌ باجی‌ ده‌رامه‌ت پێشكه‌ش‬ ‫بكات پێش وه‌رگرتنی‌ ته‌نده‌ر بۆ ساڵی‌ ‪.2011‬‬ ‫‪.10‬پابه‌ندبوون به‌رێنمایی‌ بۆ هه‌موو به‌ڵێنده‌ره‌كانی‌ پرۆژه‌كان كه‌ هاوپێچه‌ له‌گ ‌هڵ‌ ته‌نده‌ره‌كه‌دا‪.‬‬ ‫‪.11‬پێویس���ته‌ كۆمپانیا نوێنه‌ری‌ خۆی‌ ده‌ست نیشان بكات به‌نوسراوی‌ فه‌رمی‌ وه‌ به‌ پشتگیری‌ كلێشه‌ی‌‬ ‫كۆمپانیا وه‌ ته‌نها ئه‌و نوێنه‌ره‌ بۆی‌ هه‌یه‌ سه‌ردانی‌ شاره‌وانی‌ بكات بۆ كاروباری‌ پرۆژه‌كه‌‪ ،‬وه‌ ئاماده‌بێت‬ ‫له‌رۆژی‌ كردنه‌وه‌ی‌ ته‌نده‌ردا‪ ،‬پێویسته‌ نوێنه‌ری‌ ناوبراو ناونیشانی‌ به‌ریدی‌ ته‌واوی‌ خۆی‌ پێشكه‌ش بكات‪،‬‬ ‫به‌پش���تگیری‌‌و مۆركردنی‌ الیه‌نی‌ په‌یوه‌ندی‌ دار (موختار) به‌گوێره‌ی‌ فۆرمی‌ زانیاری‌ ئاماده‌كراو له‌الیه‌ن‬ ‫سه‌رۆكایه‌تیمان(به‌ش���ی‌ پالندانان)وه‌ له‌كاتی‌ گۆرینی‌ ناونیشانیدا ده‌ست به‌جێ‌ ئاگاداری‌ سه‌رۆكایه‌تی‌‬ ‫شاره‌وانی‌ سلێمانی‌‪ /‬پالندانان بكات س���ه‌باره‌ت به‌ ناونیشانه‌ تازه‌كه‌ی‌ به‌پێچه‌وانه‌وه‌ به‌رپرسیار ده‌بێت‬ ‫به‌رامبه‌ر یاسا‪.‬‬ ‫‪.12‬پێویس���ته‌ داواكاریه‌كانی‌ هاتوو له‌س���ه‌ره‌وه‌ وه‌ك(هه‌ویه‌ی‌ پۆلینكردن���ی‌ كۆمپانیا‪ ،‬هه‌ویه‌ی‌ یه‌كێتی‌‬ ‫به‌ڵێنده‌ران‪،‬هه‌وی���ه‌ی‌ به‌ریوه‌به‌ری‌ رێپێدراو‪ ،‬هه‌ویه‌و نوس���راوی‌ ته‌خویل‌و به‌ڵێننامه‌ی‌ دادنوس بۆ نوێنه‌ر‬ ‫ئه‌گ���ه‌ر هه‌بوو‪ ،‬هه‌وێ���ی‌ ئه‌ندازیاری‌ كۆمپانیا‪ ،‬ئه‌س���تۆپاكی‌ باج���ی‌ ده‌رامه‌ت‪،‬س���ه‌رجه‌میان به‌ وێنه‌ی‌‬ ‫ره‌نگاوره‌نگ(كۆپ���ی‌ مله‌وه‌ن) له‌ناو زه‌رفێك وه‌ك به‌ش���ێك له‌ته‌نده‌ره‌كه‌ له‌گ ‌هڵ‌ گه‌رانه‌وه‌ی‌ ته‌نده‌ره‌كه‌دا‬ ‫پێشكه‌ش بكرێت‪.‬‬ ‫‪.13‬مه‌رجه‌ له‌سه‌ر به‌ڵێنده‌ر هه‌تا بری‌ سپێردراوی‌ ته‌نده‌ر كه‌ ئاماده‌بێت به‌ جێبه‌جێكردنی‌ برگه‌كانی‌ ناو‬ ‫ده‌رخس���تنه‌كه‌ وه‌هه‌ر برگه‌یه‌كی‌ نوێ‌ كه‌ پێویست بێت وه‌به‌ پێدانی‌ هیچ نرخێكی‌ ناو ته‌نده‌ره‌كه‌ بێجگه‌‬ ‫له‌نرخی‌ نوێ‌ بۆ برگه‌ نوێكان‪.‬‬ ‫‪14.‬ه���ه‌ر كۆمپانی���ا‌و به‌ڵێنده‌رێك كه‌داوای‌ لێب���وردن له‌جێبه‌جێكردنی‌ پرۆژه‌كه‌ ده‌كات‪ ،‬پێویس���ته‌ به‌‬ ‫نوسراوێك داوای‌ لێبوردنه‌كه‌ی‌ پێشكه‌شی‌ لیژنه‌ی‌ كردنه‌وه‌ی‌ ته‌نده‌ری‌ سه‌رۆكایه‌تی‌ شاره‌وانی‌ سلێمانی‌‬ ‫بكات‪.‬‬ ‫‪ 15.‬ئه‌و كۆمپانیایه‌ی‌ به‌ش���داری‌ ده‌كات پێویسته‌ كاری‌ هاوشێوه‌ (كۆنكرێت كردن) پێشكه‌ش بكات كه‌‬ ‫پێشتر جێبه‌جێیكردوه‌‪ ،‬كه‌ بری‌ تێچوی‌ پرۆژه‌كه‌ له‌(‪ )1.000.000.000‬یه‌ك ملیار كه‌متر نه‌بێت‪.‬‬ ‫‪.16‬ده‌رخس���ته‌ به‌نرخه‌وه‌ ده‌درێته‌ كۆمپانیا وه‌ پێویس���ته‌ كۆمپانیا له‌كاتی‌ پێشكه‌شكردنه‌وه‌ی‌ ته‌نده‌ر‬ ‫گوژمه‌ جێبه‌جێكردنی‌ پرۆژه‌كه‌ به‌رێژه‌ی‌ ‪ +‬یان – واته‌ سه‌رو كه‌شف یان ژێر كه‌شف پێشكه‌ش بكات‪.‬‬ ‫ئه‌ندازیار‬ ‫عه‌بدولكه‌ریم فاتح عوسمان‬ ‫جێگری‌ سه‌رۆكی‌ شاره‌وانی‌ سلێمانی‌‬

‫کوردستانی‬

‫‪kurdistany.awene@gmail.com‬‬

‫ئێزدییه‌كان ئه‌ڵمانیا ده‌كه‌ن به‌مه‌ڵبه‌ندی‌ خۆیان‬ ‫ئا‪ :‬ئاوێنه‌‬ ‫گه‌وره‌ترین ره‌وه‌ندی‌ ئێزیدی‌ ده‌ره‌وه‌ی‌‬ ‫كوردستان له‌ئه‌ڵمانیا كۆبووه‌ته‌وه‌‪،‬‬ ‫دكتۆر مه‌مۆ فه‌رحان ده‌ڵێت "له‌وێ‌‬ ‫هه‌ست به‌ئازادییه‌كی‌ ته‌واو ده‌كه‌ن‌و‬ ‫هه‌ستی‌ كوردبوونیشیان زۆر به‌هێزه‌"‪.‬‬ ‫سازدانی‌ كۆنفرانسی‌ ماڵی‌ ئێزدییه‌كان‬ ‫له‌ئۆڵدنبێرگ���ی‌ ئه‌ڵمانیا‪ ،‬س���ه‌ره‌تای‌‬ ‫ئ���ه‌م هه‌فته‌یه‌ جێی‌ س���ه‌رنجی‌ زۆرێك‬ ‫له‌میدیاكان���ی‌ ئه‌ڵمانیا ب���وو‪ ،‬كه‌ ئه‌و‬ ‫واڵته‌یان كردووه‌ به‌مه‌ڵبه‌ندی‌ سه‌ره‌كی‌‬ ‫خۆیان‌و زۆربه‌ی‌ ئه‌وانه‌ی‌ له‌كوردستانی‌‬ ‫عێ���راق‌و توركی���ا‌و س���وریاو واڵتانی‌‬ ‫ئه‌رمینیا‌و گورجستانه‌وه‌ زێدی‌ خۆیان‬ ‫به‌جێده‌هێڵ���ن‌و رووده‌كه‌ن���ه‌ ئه‌وروپا‪،‬‬ ‫له‌ئه‌ڵمانیا كۆده‌بن���ه‌وه‌‪ .‬دكتۆر مه‌مۆ‬ ‫فه‌رحان كه‌ س���ااڵنێكی‌ زۆر له‌ئه‌ڵمانیا‬ ‫ژیاوه‌‌و پێش���تر وه‌زی���ری‌ كۆمه‌ڵگه‌ی‌‬ ‫مه‌ده‌ن���ی‌ ب���ووه‌ له‌حكومه‌ت���ی‌ ئه‌یاد‬ ‫عه‌الوی‌‌و ئێستا به‌ڕێوه‌به‌ری‌ سه‌نته‌ری‌‬ ‫لێكۆڵین���ه‌وه‌ی‌ ئه‌وروپیی���ه‌ له‌زانكۆی‌‬ ‫دهۆك‌و ئه‌ندامی‌ لیژن���ه‌ی‌ راوێژكارانی‌‬ ‫ئێزدییه‌كانیشه‌‪ ،‬ئاماژه‌ به‌وه‌ ده‌كات كه‌‬

‫زیاتر له‌‪ 70‬هه‌زار ئێزیدی‌ له‌ئه‌ڵمانیادا‬ ‫ه���ه‌ن‪ ،‬نزیك���ه‌ی‌ ‪ 45‬هه‌زاریان وه‌ختی‌‬ ‫خۆی‌ له‌سه‌ره‌تای‌ شه‌سته‌كانی‌ سه‌ده‌ی‌‬ ‫رابردوه‌وه‌ روویان كردووه‌ته‌ ئه‌و واڵته‌‬ ‫كه‌ ئه‌ڵمانیا داوای‌ ده‌س���تی‌ كرێكاری‌‬ ‫له‌توركیا كردووه‌‪ ،‬دواتریش ‪ 25‬هه‌زار‬ ‫ئێزیدی‌ له‌عێ���راق‌و س���وریا‌و واڵتانی‌‬ ‫سۆڤیه‌تی‌ جارانه‌وه‌ روویان له‌ئه‌ڵمانیا‬ ‫كردووه‌‪.‬‬ ‫مه‌م���ۆ به‌ئاوێن���ه‌ی‌ راگه‌یان���د ك���ه‌‬ ‫"له‌س���ه‌ره‌تاوه‌ ئێزیدیه‌كان���ی‌ توركیا‬ ‫به‌مه‌به‌س���تی‌ ئابوری‌ ب���ه‌ره‌و ئه‌ڵمانیا‬ ‫كۆچیان كرد‪ ،‬به‌اڵم دواتر له‌سه‌ره‌تای‌‬ ‫هه‌ش���تاكانی‌ س���ه‌ده‌ی‌ رابردوودا كه‌‬ ‫لیژنه‌یه‌ك���ی‌ لێكۆڵین���ه‌وه‌ی‌ ئه‌ڵمانی‌‬ ‫له‌هانۆڤه‌ره‌وه‌ هاته‌ توركیا س���ه‌رنجیدا‬ ‫چه‌وس���اندنه‌وه‌ی‌ ئایینی���ان به‌رامبه‌ر‬ ‫په‌یڕه‌و ده‌كرێت‪ ،‬له‌به‌رئه‌وه‌ ره‌زامه‌ندی‌‌و به‌هه‌لومه‌رجی‌ ئابورییه‌وه‌ بوو‪ ،‬پاشان‬ ‫ئاس���انكاری ئه‌وه‌ی���ان بۆ ك���ردن كه‌ مه‌سه‌له‌ی‌ ملمالنێی‌ ئایینی‌‌و نه‌ته‌وه‌یی‌‌و‬ ‫به‌كۆمه‌ڵ‌ بچنه‌ ئه‌ڵمانیا"‪.‬‬ ‫زیاتر به‌هۆی‌ "مه‌ترس���ی‌ په‌ره‌سه‌ندنی‌‬ ‫ناوب���راو ئام���اژه‌ی‌ ب���ه‌وه‌ ك���رد كه‌ گروپ���ه‌ تون���ده‌ڕه‌وه‌ ئیس�ل�امییه‌‬ ‫ئێزدییه‌كان���ی‌ عێراقیش له‌به‌ر چه‌ندین تیرۆریسته‌كانه‌وه‌" بوو‪.‬‬ ‫ه���ۆكاری‌ جیاواز رووی���ان كرده‌ ئه‌وێ‌ مه‌م���ۆ وت���ی‌ "ئێزیدیه‌كان���ی‌ ئه‌ڵمانیا‬ ‫كه‌ له‌س���ه‌ره‌تای‌ نه‌وه‌ده‌كانی‌ سه‌ده‌ی‌ زیات���ر له‌ویالیه‌ت���ی‌ دێرتاس���تانگن‌و‬ ‫رابردووه‌وه‌ مه‌سه‌له‌كه‌ زیاتر په‌یوه‌ندی‌ هانۆڤ���ه‌رو كۆڵ���ن‌و ئۆڵدنبێ���رگ‬

‫ئازادی‬ ‫هۆکاری سەرەکی‬ ‫مانەوەی ئێزدییەکانە‬ ‫لەئەڵمانیا‬

‫روخانی ئه‌سه‌د حه‌تمییه‌‬

‫نیش���ته‌جێن‌و به‌ش���ێوه‌یه‌كی‌ گشتیش‬ ‫له‌هه‌لومه‌رجێكی‌ ئابوری‌ باش���دا ژیان‬ ‫به‌سه‌ر ده‌به‌ن‪ ،‬به‌تایبه‌تی‌ ئێزدییه‌كانی‌‬ ‫توركیا كه‌ له‌س���ه‌ره‌تای‌ شه‌سته‌كانی‌‬ ‫س���ه‌ده‌ی‌ راب���ردووه‌وه‌ رۆش���توون‌و‬ ‫ئێس���تا ن���ه‌وه‌ی‌ دووه‌م‌و س���ێهه‌میان‬ ‫پێگه‌شتوون‌و پڕۆفیس���ۆرو پارێزه‌ری‌‬ ‫به‌ناوبانگ‌و چه‌ندین ملیۆنه‌ریشیان تیا‬ ‫هه‌ڵكه‌وتووه‌"‪.‬‬ ‫ئاماژه‌ی‌ به‌وه‌ش كرد كه‌ ته‌نانه‌ت له‌ڕووی‌‬ ‫سیاسیشه‌وه‌ ئێزدییه‌كان له‌ئه‌ڵمانیادا‬ ‫چاالكن‌و جگه‌ له‌وه‌ی‌ پێش���تر كچێكی‌‬ ‫ئێزی���دی‌ به‌ناوی‌ "فه‌له‌كن���اس ئوجا"‬ ‫ئه‌ندام���ی‌ په‌رله‌مان���ی‌ ئه‌وروپا بووه‌‪،‬‬ ‫ئێس���تا دوو گەنجی نه‌وه‌ی‌ س���ێهه‌می‌‬ ‫ئێزیدیه‌كانی‌ توركیا له‌په‌رمانی‌ محه‌لی‌‬ ‫ویالیه‌ته‌كاندا ئه‌ندامن‌و به‌شێكی‌ زۆری‌‬ ‫ئێزدییه‌كانی���ش هه‌ڵس���وڕاوی‌ حیزبی‌‬ ‫سه‌وزی‌ ئه‌ڵمانیان‪.‬‬ ‫مه‌مۆ وتی‌ "هه‌س���تی‌ كوردبوون له‌نێو‬ ‫ئێزدییه‌كان���ی‌ نیش���ته‌جێی‌ ئه‌ڵمانیادا‬ ‫گه‌لێ���ك به‌هێزت���ره‌‪ ،‬به‌تایبه‌ت���ی‌‬ ‫ئێزدییه‌كان���ی‌ عێ���راق له‌ن���او پارتی‌‌و‬ ‫یه‌كێتیدا له‌وێ‌ زۆر چاالكن‪ ،‬به‌رپرسێكی‌‬ ‫مه‌ڵبه‌ندی‌ یه‌كێتی‌ له‌ئه‌ڵمانیا ئێزدییه‌‌و‬

‫)‪ )302‬سێشه‌مم ‌ه ‪2011/11/29‬‬

‫‪5‬‬

‫له‌لق���ی‌ ‪6‬ی‌ پارتیش���دا زۆر كارگێڕ ‌‬ ‫ی‬ ‫ئێزدی���ی‌ ه���ه‌ن‪ ،‬ئه‌مه‌ جگه‌ ل���ه‌وه‌ی‌‬ ‫په‌كه‌ك���ه‌ش كاریگه‌رییه‌ك���ی‌ دی���اری‌‬ ‫له‌سه‌ریان هه‌یه‌"‪.‬‬ ‫ناوب���راو باس���ی‌ ل���ه‌وه‌ كرد ك���ه‌ له‌م‬ ‫ی���ه‌ك دوو س���اڵه‌ی‌ دواییدا به‌ش���ێك‬ ‫له‌ئێزدیی���ه‌كان دوای‌ ئ���ه‌وه‌ی‌ ل���ه‌وێ‌‬ ‫ره‌گه‌زنام���ه‌ی‌ ئه‌ڵمان���ی‌ وه‌رده‌گ���رن‪،‬‬ ‫ده‌گه‌ڕێنه‌وه‌ بۆ عێراق‪ ،‬به‌اڵم ئاماژه‌ی‌‬ ‫به‌خاڵێكی‌ گرنگ كرد كه‌ ده‌بێته‌ هۆی‌‬ ‫مانه‌وه‌ی‌ ئێزدیی���ه‌كان له‌ئه‌ڵمانیا‪ ،‬كه‌‬ ‫ئه‌ویش "ئازادیی���ه‌‪ ،‬به‌تایبه‌تی‌ ئازادی‌‬ ‫بیروباوه‌ڕی‌ ئایینیان"‪.‬‬ ‫ئه‌م���ه‌ له‌كاتێكدای���ه‌ ك���ه‌ پیرۆزترین‬ ‫په‌رس���تگاو م���ه‌زاری‌ ئێزدیی���ه‌كان‬ ‫ده‌كه‌ونه‌ ناوچه‌كانی‌ شێخان‌و شنگال‌و‬ ‫اللش���ه‌وه‌ له‌كوردس���تانی‌ باشورو ئه‌و‬ ‫ناوچانه‌ش زێدی‌ سه‌ره‌كی‌ ئێزدییه‌كانه‌‪،‬‬ ‫هه‌رچه‌نده‌ ئێزدییه‌كان به‌س���ه‌ر چه‌ند‬ ‫واڵتێكی‌ دیكه‌ی‌ وه‌ك سوریا‌و توركیا‌و‬ ‫ئه‌رمینیا‌و گورجس���تاندا دابه‌ش بوون‪،‬‬ ‫ئام���اره‌ نافه‌رمییه‌كانیش ئاماژه‌ به‌وه‌‬ ‫ده‌كه‌ن ك���ه‌ ژماره‌ی‌ په‌یڕه‌وانی‌ ئایینی‌‬ ‫ئێزدیی له‌سه‌رتاس���ه‌ری‌ جیهاندا زیاتر‬ ‫له‌ملیۆنێك كه‌سه‌‪.‬‬

‫په‌كه‌كه‌و پارتی‌‌و یه‌كێتی‌ كاریگه‌رییان له‌سه‌ر كوردی‌ سوریا هه‌یه‌‬

‫ داود چیچه‌ك‬ ‫خۆپیشاندانێکی کورد لەشاری عامودا‬ ‫ئه‌نجومه‌ن���ه‌ كاركردنه‌ بۆ ئ���ه‌وه‌ی‌ كورد له‌هه‌مانكات���دا له‌كۆنگ���ره‌ی نیش���تمانی سوریایه‌كی دیموكرات بكه‌ له‌دواڕۆژدا گه‌ر‬ ‫ ئا‪ :‬ئاوێنە‬ ‫خاوه‌نی‌ یه‌ك ده‌نگ‌و یه‌ك هه‌ڵوێست بێ‌‌و كوردیدا به‌شداربوون‌و چه‌ندین كه‌سایه‌تی مافه‌كانی‌ ك���ورد نادیده‌ بگرێت‪ .‬له‌هه‌موو‬ ‫به‌هێزانه‌ نوێنه‌رایه‌تی‌ كورد بكات‪ ،‬ئامانج‌و سه‌ربه‌خۆی‌ سیاسی ناوداری‌ وه‌ك میشیل خۆپیشاندانه‌كانی س���وریادا كورد رۆڵ‌‌و‬ ‫له‌م گفتوگۆیه‌ی‌ ئاوێنه‌دا‪ ،‬چاالكوانێكی‌‬ ‫دروشمیشی "كار كردنه‌ بۆ گۆڕینی رژێمی كیلۆ‌و هه‌یس���م مه‌ناعیشیان له‌گه‌ڵه‌‪ .‬ئه‌م كاریگه‌ری���ی‌ خۆی‌ هه‌یه‌ له‌به‌رئه‌وه‌ی‌ نه‌ك‬ ‫سیاسی‌ كوردی‌ سوریا داوود چیچه‌ك‬ ‫سوریا"‪ .‬هه‌روه‌ها هه‌وڵدانه‌ بۆ هێنانه‌سه‌ر هه‌یئه‌یه‌ ته‌نس���یقی نیش���تمانی دروشمی هه‌ر له‌ "عاموداو قامش���لۆو ده‌رباس���یه‌و‬ ‫كه‌ له‌سه‌ره‌تای‌ هه‌شتاكانی‌ سه‌ده‌ی‌‬ ‫كاری‌ ده‌وڵه‌تێك���ی عه‌لمانی‌و دیموكراتی‌و (نا بۆ توندوتیژی‪ ،‬ن���ا بۆ تائیفیه‌ت‪ ،‬نا سه‌رێ‌ كانی‌و دێریك‌و كوبانی‌و عه‌فرین"‪،‬‬ ‫رابردووه‌وه‌ چووه‌ته‌ نێو ریزه‌كانی‌‬ ‫فره‌ ره‌ن���گ‌و هه‌وڵدان ب���ۆ دابین كردنی‌ بۆ ده‌س���تێوه‌ردانی‌ س���ه‌ربازی‌ ده‌ره‌كی‌) به‌ڵكو له‌دیمه‌ش���ق‌و حه‌له‌ب‌و شوێنه‌كانی‌‬ ‫په‌كه‌كه‌وه‌و له‌‪2003‬شه‌وه‌ له‌گه‌ڵ‌ چه‌ند‬ ‫تریش ك���ورد به‌ڕێژه‌یه‌كی‌ به‌رچاو بوونی‌‬ ‫ماف���ی دیاریكردنی‌ چاره‌ن���وس بۆ گه‌لی‬ ‫هاوڕێیه‌كیدا حیزبی‌ وفاقی‌ كوردی‌‬ ‫هه‌یه‌و ئاماده‌یه‌‪ .‬ئێستا به‌رده‌وام وه‌فدی‬ ‫كورد‪ .‬له‌الیه‌كی دیكه‌شه‌وه‌ ئه‌م ئه‌نجومه‌نه‌‬ ‫سوریایان پێكهێناوه‌‪ ،‬ده‌رباره‌ی‌ دوا‬ ‫ك���وردی له‌قاهیره‌ئاماده‌یه‌و به‌ش���داریی‌‬ ‫وه‌ك نوێنه‌رایه‌تی‌ كورد ته‌نس���یق له‌گه‌ڵ‌‬ ‫گۆڕانكارییه‌كانی‌ سوریا‌و چاالكی‌ كورد‬ ‫له‌هه‌موو گفتوگۆكانی‌ جامیعه‌ی‌ عه‌ره‌بیدا‬ ‫ئۆپۆزیس���یۆنی سه‌رتاس���ه‌ریی‌ س���وریا‬ ‫له‌و واڵته‌دا ده‌دوێت‪.‬‬ ‫ده‌كات‪.‬‬ ‫ده‌كات‪ ،‬چونك���ه‌ له‌كۆنگره‌ك���ه‌دا بڕی���ار‬ ‫ئاوێن���ه‌‪ :‬ئه‌وه‌ن���ده‌ی‌ ئێ���وه‌ تێبینیتان‬ ‫ئاوێن���ه‌‪ :‬به‌مدواییه‌ الیه‌ن���ه‌ كوردییه‌كان له‌س���ه‌ر ئ���ه‌وه‌ درا ك���ه‌ ه���ه‌ر حیزبێك‬ ‫كردووه‌ هه‌ڵوێس���تی‌ په‌كه‌ك���ه‌ به‌رامبه‌ر‬ ‫ئه‌نجومه‌ن���ی‌ نیش���تمانی‌ كوردس���تانیان له‌هه‌ر ئیئتیالفێكدا بێت پێویس���ته‌ خۆی‬ ‫به‌ڕووداوه‌كانی‌ ئێس���تای‌ س���وریا چییه‌‪،‬‬ ‫پێكهێنا‪ ،‬ئ���ه‌م ئه‌نجومه‌نه‌ له‌كام حیزب‌و بكێش���ێته‌وه‌و له‌بن چه‌ت���ری ئه‌نجومه‌نی‌‬ ‫راسته‌ وه‌ك باس ده‌كرێت په‌یوه‌ندییه‌كانی‌‬ ‫كه‌سایه‌تیانه‌ پێكهاتووه‌‌و ئه‌رك‌و ئامانجی‌ نیشتمانی كوردیدا كار بكات‪ ،‬هه‌رچه‌نده‌ تا‬ ‫له‌گه‌ڵ‌ رژێمی‌ سوریادا بوژاندۆته‌وه‌؟‬ ‫ئێستا ئه‌م خاڵه‌ جێبه‌جێ‌ نه‌كراوه‌‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫چییه‌؟‬ ‫چیچه‌ك‪ :‬هه‌ڵوێس���تی‌ ئێستای‌ په‌كه‌كه‌‪،‬‬ ‫چیچه‌ك‪ :‬ئه‌نجومه‌نی‌ نیش���تمانی كوردی ئه‌نجومه‌نه‌كه‌ له‌الیه‌ن شه‌قامی‌ كوردییه‌وه‌‬ ‫كاردانه‌وه‌ی���ه‌ به‌رامب���ه‌ر به‌هه‌ڵوێس���تی‬ ‫له‌‪ 10‬حیزبی كوردی س���وریا پێكهاتووه‌‪ ،‬پش���تیوانییه‌كی‌ زۆری‌ لێده‌كرێت‪ ،‬چونكه‌‬ ‫توركیا‌و له‌دژی‌ هه‌ڵوێس���تی‌ ئه‌و واڵته‌یه‌‪،‬‬ ‫ك���ه‌ بریتی���ن له‌"حیزب���ی دیموكرات���ی پێكهێنانی‌ پێویس���ت بوو‪ ،‬دوای‌ ئه‌وه‌ی‌‬ ‫توركیا به‌ئاش���كرا پش���تگیری خۆی بۆ‬ ‫پێش���كه‌وتنخوازی ك���وردی له‌س���وریا كه‌ ئۆپۆزسیۆنی عه‌ره‌بی خۆی رێكخست‬ ‫ئیخوان موس���لمین راگه‌یان���دووه‌ كار بۆ‬ ‫به‌س���ه‌رۆكایه‌تی‌ حه‌مید حاجی ده‌روێش له‌توركیا به‌ناوی ئه‌نجومه‌نی‌ نیش���تمانی‬ ‫"‪" ،‬حیزب���ی دیموكراتی كورد له‌س���وریا س���وریاوه‌ ك���ه‌ له‌ئیخ���وان موس���لمین‌و به‌رزكردووه‌ت���ه‌وه‌‪ ،‬باڵوێ���زی‌ ئه‌مه‌ری���كا ئ���ه‌وه‌ ده‌كات ك���ه‌ دوای روخانی‌ رژێمی‬ ‫(الپارتی) به‌س���ه‌رۆكایه‌تی‌ عه‌بدولحه‌كیم كوتله‌ی ئیعالنی‌ دیمه‌ش���ق‌و ته‌نسیقیاتی له‌س���وریا له‌گه‌ڵ‌ وه‌فدێك ل���ه‌م هه‌یئه‌دا به‌شار ئه‌سه‌د ئه‌وان بێنه‌ سه‌ر ده‌سه‌اڵت‪،‬‬ ‫بشار"‪" ،‬حیزبی یه‌كێتی دیموكراتی كورد گه‌نجانی‌ ش���ۆڕش‌و چه‌ندین كه‌س���ایه‌تی دانیش���ت‌و وه‌زیری ده‌ره‌وه‌ی به‌ریتانیاش هه‌ڵوێس���تی‌ په‌كه‌ك���ه‌ دژ به‌ئه‌نجومه‌نی‌‬ ‫له‌سوریا (الوحده‌) به‌سه‌رۆكایه‌تی‌ محێدین سه‌ربه‌خۆی‌ وه‌ك دكتۆر بورهان غه‌لیون له‌گه‌ڵی���ان دانیش���ت‌و له‌هه‌مانكاتیش���دا نیش���تمانی س���وریایه‌ كه‌ له‌ئه‌ستانبوڵ‬ ‫شێخ ئالی"‪" ،‬حیزبی ئازادی كورد له‌سوریا كه‌ س���ه‌رۆكی ئه‌م مه‌جلیسه‌یه‌و چه‌ندین له‌گ���ه‌ڵ‌ جامیعه‌ی عه‌ره‌بیش دانیش���تن‪ ،‬دامه‌زرا‌و به‌ش���ێكی زۆریش���ی‌ له‌ئیخوان‬ ‫به‌سه‌رۆكایه‌تی‌ مسته‌فا جومعه‌" ‪" ،‬حیزبی كه‌س���ایه‌تی س���ه‌ربه‌خۆی‌ ك���وردی‌ وه‌ك ئ���ه‌وه‌ی‌ جێی‌ س���ه‌رنجه‌ له‌هه‌م���ووو ئه‌م موس���لمین پێكهات���ووه‌‪ .‬ئ���ه‌م ئیخوانانه‌‬ ‫یه‌كێتی كورد له‌س���وریا به‌س���ه‌رۆكایه‌تی‌ "عه‌بدولباس���ت س���ه‌یدا "و دوو نوێنه‌ری دانیشتنانه‌دا نوێنه‌ری (‪)PYD‬ی حیزبی دان به‌ماف���ی ك���ورددا وه‌ك نه‌ته‌وه‌یه‌ك‬ ‫نانێ���ن‌و ده‌ڵێن مافی‌ ك���ورد وه‌ك مافی‌‬ ‫ئیس���ماعیل حه‌مێ‌"‪" ،‬حیزبی دیموكراتی حیزبی كوردی سوریا كه‌ حیزبی یه‌كیتی كورد ئاماده‌بوون‪.‬‬ ‫كورد له‌سوریا به‌سه‌رۆكایه‌تی‌ نه‌سره‌دین ك���ورد له‌س���وریاوحیزبی ئ���ازادی كورد ئاوێن���ه‌‪ :‬ئای���ا ت���ا ئێس���تا ك���ورد هاوواڵت���ی س���وری هه‌ی���ه‌‌و دژ به‌مافی‬ ‫ئیبراهیم"‪" ،‬حیزبی چه‌پی كورد له‌سوریا له‌سوریا بوون‪ ،‬ئه‌م ئه‌نجومه‌نه‌ دروشمی توانیویه‌ت���ی‌ رۆڵێكی‌ كاریگ���ه‌ر ببینێت دیاریكردنی‌ چاره‌نوسی كوردن‌و خوازیاری‌‬ ‫به‌سه‌رۆكایه‌تی‌ محه‌مه‌د موسێ‌"‪" ،‬حیزبی روخان���ی رژێمی س���ووریای‌ هه‌ڵگرتووه‌‪ .‬له‌خۆپیشاندانه‌كانی‌ سوریا‌و له‌ئیداره‌كردنی‌ ده‌ستێوه‌ردانی‌ توركیان‪ .‬له‌به‌رامبه‌ریشدا‬ ‫په‌كه‌كه‌ له‌دژی ده‌س���تێوه‌ردانی‌ توركیایه‌‬ ‫دیموكراتی كوردی سوری به‌سه‌رۆكایه‌تی‌ هه‌روه‌ه���ا ئۆپۆزس���یۆنێكی‌ تریش هه‌یه‌ سیراع‌و دانیشتنه‌كانی‌ قاهیره‌دا؟‬ ‫جه‌مال ش���ێخ باقی"‪" ،‬حیزبی یه‌كسانی‌و به‌ناوی "هه‌یئه‌ی ته‌نس���یقی نیشتمانی بۆ چیچ���ه‌ك‪ :‬به‌دڵنیای���ی‌‪ ،‬رۆڵ���ی ك���ورد له‌س���وریادا‪ ،‬به‌اڵم ئه‌مه‌ مانای‌ ئه‌وه‌ نییه‌‬ ‫دیموكراتی كورد له‌سوریا به‌سه‌رۆكایه‌تی‌ گۆڕانكاری له‌سوریا"‪ ،‬ئه‌م ئیئتیالفه‌ له‌‪ 11‬كاریگ���ه‌ری زۆره‌ له‌خۆپیش���اندانه‌كاندا‪ ،‬ك���ه‌ په‌كه‌ك���ه‌ په‌یوه‌ندیی هه‌ی���ه‌ له‌گه‌ڵ‌‬ ‫عه‌زی���ز داود"‪" ،‬حیزب���ی نیش���تمانی حیزبی عه‌ره‌بی‌و ‪ 4‬حیزبی كوردی سوریا چونك���ه‌ پێكهاته‌ی گه‌لی س���وریا (‪ %15‬رژێمی سوریادا‪ ،‬به‌و واتایه‌ی‌ چۆن توركیا‬ ‫دیموكراتی كورد له‌سوریا به‌سه‌رۆكایه‌تی‌ پێكهات���ووه‌‪ ،‬ئ���ه‌م هه‌یئه‌یه‌ له‌دیمه‌ش���ق كوردن‪ %13 ،‬عه‌له‌وین‪ %14 ،‬مه‌س���یحین هه‌ڕه‌ش���ه‌ له‌س���وریا ده‌كات به‌ئیخ���وان‬ ‫كۆنگ���ره‌ی خ���ۆی به‌س���ت‌و له‌حیزب���ی‌ (كلدان‪ ،‬ئه‌رمه‌ن‪ ،‬ئاش���وری‪ ،‬س���ریان)‪ ،‬موسلمین‪ ،‬س���وریاش به‌په‌كه‌كه‌ هه‌ڕه‌شه‌‬ ‫تاهیر سفوك"‪.‬‬ ‫ئه‌م ئه‌نجومه‌نه‌ به‌ئاماده‌بوونی‌ ‪ 250‬ئه‌ندام‪ ،‬چه‌بی عه‌ره‌بی به‌س���ه‌رۆكایه‌تی حه‌سه‌ن ‪ %7‬ئیس���ماعیلین‪ %4 ،‬توركمان���ن‪ %2 ،‬له‌توركیا بكات‪ ،‬ئه‌مه‌ ملمالنێی‌ سیاسییه‌‪.‬‬ ‫كۆنگره‌ی خۆی له‌‪2011/10/26‬دا به‌ست‪ ،‬عه‌بدولعه‌زیم‌و ‪ 4‬حیزبی كوردی (حیزبی چه‌ركه‌س���ن‪ %57 ،‬عه‌ره‌ب���ی س���ونین)‪ ،‬نه‌ك له‌خۆشه‌ویس���تی‌ په‌كه‌كه‌یه‌‪ .‬ئه‌گینا‬ ‫ك���ه‌ ئه‌ندامه‌كانی‌ ‪ 100‬كه‌س���یان حیزبی یه‌كیتی دیموكراتی ‪ PYD‬كه‌ سالیح موسلیم به‌س���ه‌رنجدان ل���ه‌م پێكهاته‌ی���ه‌‪ ،‬كورد وه‌ك ئاش���كرایه‌ په‌كه‌ك���ه‌ داوای ماف���ی‬ ‫بوون‌و ‪ 150‬كه‌سایه‌تیش���یان س���ه‌ربه‌خۆ سه‌رۆكیه‌تی‌‌و نزیكه‌ له‌په‌كه‌كه‌وه‌‪ ،‬حیزبی نه‌ت���ه‌وه‌ی دووه‌م���ه‌ له‌س���وریاو چ���ی چاره‌نوس���ی كورد ده‌كات بۆ كوردستانی‬ ‫بوون كه‌ رۆش���نبیران‌و سیاس���ه‌تمه‌دار‌و چه‌پی كورد له‌سوریاو حیزبی دیموكراتی ئیئتالف���ی ئۆپۆزس���یونی پێكدێت به‌بێ‌ س���وریا‌و دروش���می‌ ئی���داره‌ی‌ زاتی بۆ‬ ‫به‌ش���ێك له‌ته‌نس���یقیاتی گه‌نجان���ی‌ كوردی س���وری‌و حیزبی دیموكراتی كورد ك���ورد نابێ‌‪ ،‬ه���ه‌ر یه‌ك ل���ه‌و كوتالنه‌ی‌ كوردی سوریای‌ به‌رز كردووه‌ته‌وه‌‪ .‬به‌ده‌ر‬ ‫خۆپیش���انده‌ر بوون‪ .‬ئه‌رك‌و مه‌هامی ئه‌م له‌س���وریا) پێكهات���ووه‌‪ ،‬ئ���ه‌م ‪ 3‬حیزبه‌ پێشتر باسمان كرد ناتوانێ نوێنه‌رایه‌تی‌ له‌مه‌ش ئه‌م پاگه‌ندانه‌ زیاتر پڕ‌وپاگه‌نده‌ی‌‬

‫ی‬ ‫پەیوەندی ئێستا ‌‬ ‫په‌كه‌ك ‌ه لەگەڵ سوریا‬ ‫كاردانه‌وه‌ی ‌ه به‌رامبه‌ر‬ ‫به‌هه‌ڵوێستی توركیا‬

‫توركیای���ه‌‪ ،‬چونك���ه‌ توركی���ا ده‌زانێ���ت‬ ‫رۆژئ���اوای كوردس���تان ‪ 800‬كیلۆمه‌ت���ر‬ ‫سنووری‌ به‌س���نووری‌ توركیاوه‌یه‌‌و ترسی‌‬ ‫ئه‌وه‌یه‌تی‌ كه‌ كورد ببێته‌ ده‌س���ه‌اڵتداری‌‬ ‫ئ���ه‌و ناوچانه‌‪ ،‬وه‌ك ئاشكراش���ه‌ توركیا‬ ‫به‌هه‌موو شێوه‌یه‌ك نكۆڵی‌ له‌مافی‌ كورد‬ ‫ده‌كات‌و پێیخۆش نییه‌ ئه‌وه‌ رووبدات‪.‬‬ ‫ئاوێن���ه‌‪ :‬هه‌ڵوێس���تی‌ یه‌كێت���ی‌‌و پارتی‌‬ ‫به‌رامبه‌ر به‌ڕووداوه‌كانی‌ ئێس���تای‌ سوریا‬ ‫چۆن هه‌ڵده‌سه‌نگێنن؟‬ ‫چیچه‌ك‪ :‬پارتی‌و یه‌كێت���ی رووداوه‌كانی‬ ‫ئیستای س���وریا وه‌ك به‌شێك له‌به‌هاری‬ ‫عه‌ره‌ب���ی لێیده‌ڕوان���ن‌و ده‌زانن كه‌ گه‌لی‬ ‫س���وریا پێویس���تی به‌گۆڕان���كاری ئه‌م‬ ‫رژێمه‌‌و هه‌نگاونانه‌ به‌ره‌و دیموكراس���ی‌و‬ ‫ئازادی‪ .‬له‌وه‌ش گرنگتر پشتگیری ئه‌مانه‌‬ ‫له‌مافه‌كانی كورد له‌ڕۆژئاوای كوردستان‌و‬ ‫گرنگی دان به‌یه‌كڕیزی الیه‌نه‌ كوردییه‌كانی‌‬ ‫كوردستانی سوریا‪.‬‬ ‫ئاوێن���ه‌‪ :‬ئایا په‌كه‌كه‌و پارت���ی‌‌و یه‌كێتی‌‬ ‫ده‌توان���ن چ كاریگه‌رییه‌كی���ان له‌س���ه‌ر‬ ‫رووداوه‌كانی‌ سوریا هه‌بێت؟‬ ‫چیچه‌ك‪ :‬ئه‌مانه‌ سێ‌ حیزبی به‌ئیمكانات‌و‬ ‫گه‌وره‌ی‌ كوردس���تان‌و مه‌رجعیه‌تی گه‌لی‬ ‫ك���وردن‪ .‬به‌یه‌ك هه‌ڵوێس���تی‌ ئه‌م هه‌ر‬ ‫سێ حیزبه‌‪ ،‬كورد به‌هێزو گه‌وره‌ ده‌بێت‪.‬‬ ‫دیاره‌ كێشه‌ی‌ سوریا كێشه‌یه‌كی هه‌رێمی‌‌و‬ ‫نێوده‌وڵه‌تییه‌‌و له‌س���ه‌روو توانای‌ حیزب‌و‬ ‫الیه‌نێكی‌ سیاسییه‌وه‌یه‌‪ ،‬بڕیاری كۆتایی‌‬ ‫ئه‌م كێشه‌یه‌ ئێس���تا به‌ده‌ست جامیعه‌ی‌‬ ‫عه‌ره‌ب���ی‌‌و نه‌ت���ه‌وه‌ یه‌كگرتووه‌كانه‌وه‌یه‌‪.‬‬ ‫پێموای���ه‌ په‌كه‌ك���ه‌و پارت���ی‌‌و یه‌كێت���ی‌‬ ‫كاریگه‌رییه‌ك���ی‌ زۆریان له‌س���ه‌ر حیزب‌و‬ ‫الیه‌نه‌ كوردییه‌كانی‌ سوریا هه‌یه‌و ده‌توانن‬ ‫له‌یه‌كتریان نزیك بخه‌نه‌وه‌‪.‬‬ ‫ئاوێن���ه‌‪ :‬ئای���ا كه‌وتنی‌ رژێمی‌ س���وریا‬ ‫حه‌تمییه‌؟‬ ‫چیچ���ه‌ك‪ :‬به‌دڵنیای���ی‌ حه‌تمییه‌‪ ،‬چونكه‌‬ ‫ئه‌م رژێمه‌ تاوان���ی‌ جه‌نگیی‌ ئه‌نجامداوه‌‌و‬ ‫به‌ه���ه‌زاران خه‌ڵكی‌ مه‌ده‌نی‌ كوش���تووه‌و‬ ‫به‌هه‌زارانی‌ ده‌س���تگیركردووه‌و به‌هه‌زاران‬ ‫كه‌سیش له‌ترسا كۆڕه‌ویان كردووه‌‪ ،‬هه‌موو‬ ‫الیه‌نه‌كانی ئوپۆزسیۆن گه‌یشتونه‌ته‌ ئه‌و‬ ‫ب���اوه‌ڕه‌ی‌ كه‌ ده‌بێت ئ���ه‌م رژێمه‌ بڕوات‪،‬‬ ‫واڵتانی‌ گرنگی‌ ناوچه‌كه‌و جیهانیش هه‌وڵی‌‬ ‫خۆیان به‌و ئاڕاسته‌یه‌دا خستووه‌ته‌ گه‌ڕ‪.‬‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬ئایا دوای‌ روخانی‌ رژێمی‌ ئه‌سه‌د‪،‬‬ ‫كورد ده‌توانێ‌ ناوچه‌یه‌كی‌ تایبه‌ت به‌خۆی‌‬ ‫دابمه‌زرێنێت له‌ناو سوریادا؟‬ ‫چیچ���ه‌ك‪ :‬له‌ڕاس���تیدا ئه‌م���ه‌ په‌یوه‌ندی‌‬ ‫به‌هه‌ڵوێستی ئوپۆزسیۆنی عه‌ره‌بییه‌وه‌یه‌‪،‬‬ ‫ئه‌گه‌ر ئوپۆزسیۆنی عه‌ره‌بی به‌شێوه‌یه‌كی‌‬ ‫ره‌گه‌زپه‌رس���تانه‌ ته‌ماش���ای مافه‌كان���ی‬ ‫ك���ورد ب���كاو ماف���ی چاره‌نوس���ی كورد‬ ‫ب���ه‌ڕه‌وا نه‌زانێ‌‌و نكۆڵ���ی‌ لێنه‌كات‪ ،‬كورد‬ ‫ده‌توانێت ئ���ه‌وه‌ بكات‪ ،‬كورد له‌س���وریا‬ ‫داوای جیابوون���ه‌وه‌ ن���اكات‪ ،‬كورد داوای‬ ‫"ئۆتۆنۆمی" یان "ئیداره‌ی زاتی" ده‌كات‪.‬‬ ‫دروش���می كورد (دیموكراسی بۆ سوریاو‬ ‫ئازادی بۆ رۆژئاوای كوردس���تان)ه‌‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫گه‌ربێتوو رژێمی دوای ئه‌س���ه‌د ئینكاری‬ ‫ماف���ی كورد بكات‌و وه‌ك نه‌ته‌وه‌ی دووه‌م‬ ‫له‌سوریای نوێدا نه‌ناسرێت‪ ،‬ئه‌وكاته‌ كورد‬ ‫ده‌بێت كار ب���ۆ دامه‌زراندنی‌ ئه‌زمونێكی‌‬ ‫هاوش���ێوه‌ی‌ هه‌رێمی كوردستانی عێراق‬ ‫له‌كوردستانی سوریادا بكات‪.‬‬

‫خودا حافیز‬

‫دانیال‬

‫ی رابردوو‪ ،‬مه‌رگ هات‌و یه‌كێك‬ ‫هه‌فت ‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫ی كورد ‌‬ ‫له‌دۆست ‌ه هه‌ر‌ه دڵس���ۆزه‌كان ‌‬ ‫ی برد‪ ،‬دۆستێك له‌و دۆست ‌ه‬ ‫له‌گه‌ ‌ڵ خۆ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ك ‌ه زۆرج���ار له‌جیهان ‌‬ ‫ده‌گمه‌نان��� ‌ه ‌‬ ‫خۆرئ���اواو‌ه له‌ناخه‌و‌ه به‌كو ‌ڵ بۆ ئێش‌و‬ ‫ی كورد ده‌گریا‪ .‬له‌ڕۆژگارێكدا‬ ‫ئازاره‌كان ‌‬ ‫ی‬ ‫ك ‌ه كورد له‌تاریكترین ساته‌وه‌خته‌كان ‌‬ ‫خۆیدا ده‌ژیا‪ ،‬ئه‌م ه���ات‌و بوو به‌چرا‪،‬‬ ‫ی كورد"یان‬ ‫ی "دایك ‌‬ ‫به‌ناهه‌ق نه‌بوو ناو ‌‬ ‫به‌سه‌ر "دانیال میتران"دا دابڕی‌‪ ،‬چونك ‌ه‬ ‫ی كورد‬ ‫ی هه‌وڵیدا مه‌س���ه‌ل ‌ه ‌‬ ‫تا توان��� ‌‬ ‫ی په‌ژمورده‌و‬ ‫ی گه‌لێك��� ‌‬ ‫وه‌ك مه‌س���ه‌ل ‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫ی س���نوور ‌‬ ‫زۆرلێك���راو له‌چوارچێو‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫ده‌وڵه‌ت��� ‌ه ش���ه‌ڕه‌نگێزو داخراوه‌كان ‌‬ ‫ی ناوه‌ڕاس���ت ده‌ربهێن���ێ‌‌و‬ ‫رۆژهه‌اڵت��� ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ب���كات‪ ،‬ت���ا توان��� ‌‬ ‫به‌نێوده‌وڵه‌ت��� ‌‬ ‫ی كورد ته‌نها‬ ‫هه‌وڵی���دا په‌یوه‌ندییه‌كان ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ژوورو دااڵن ‌ه تاریكه‌كان ‌‬ ‫له‌چوارچێو‌ه ‌‬ ‫ی رۆژئاوادا قه‌تیس نه‌مێنێ‌‌و‬ ‫موخابه‌رات ‌‬ ‫ی‬ ‫ی بكات‪ ،‬تا توان ‌‬ ‫به‌ڕه‌سمی‌‌و شه‌فافتر ‌‬ ‫ی‬ ‫ی س���ه‌ر ‌‬ ‫هه‌وڵیدا برا ناكۆك‌و به‌خوێن ‌‬ ‫ی كورد ئاش���ت‌و كۆك‬ ‫یه‌ك تینووه‌كان ‌‬ ‫ی له‌گه‌ ‌ڵ‬ ‫ی هه‌وڵ��� ‌‬ ‫بكات���ه‌وه‌‪ ،‬ت���ا توان ‌‬ ‫كورد دا تا باش���تر خۆی���ان رێكخراوو‬ ‫ی‬ ‫ی كارا ‌‬ ‫به‌هێزتر بكه‌ن‪ ..‬دانیال رۆڵێك ‌‬ ‫ی ئه‌م ناوچ ‌ه ئارامه‌شدا‬ ‫له‌دروس���تكردن ‌‬ ‫ی كوردستان‬ ‫ی ك ‌ه ئێس���تا به‌هه‌رێم ‌‬ ‫بین ‌‬ ‫ی تۆ هه‌ر‬ ‫ناوده‌برێ‌‪ ..‬هه‌ربۆی��� ‌ه مه‌رگ ‌‬ ‫ی له‌ناخه‌و‌ه دڵگران‌و نیگه‌ران‬ ‫هه‌موومان ‌‬ ‫كرد‪..‬‬ ‫ی روناكترین‬ ‫خودا حافیز دانیال‪ ،‬ئ��� ‌ه ‌‬ ‫چرا‪..‬‬ ‫خوێنەرانی بەرێز‬ ‫گۆشەی "ژورێک لەئاوێنە"ی بەختیار‬ ‫عەلی‪ ،‬ئەم هەفتەیە بەهۆی سەرقاڵی‬ ‫بەڕێزیانەوە باڵونابێتەوە‪....‬‬ ‫لەگەڵ داوای لێبوردن‪.‬‬

‫‪6‬‬

‫تایبه‌ت‬

‫)‪ )302‬سێشه‌مم ‌ه ‪2011/11/29‬‬

‫دهۆك‪ ...‬میدیاكاران ‌ی كوردستان ‌ی (باكور‌و باشور) ‌ی كۆكرده‌وه‌‬ ‫ئا‪ :‬پشتیوان جه‌مال‪ ،‬دهۆك‬ ‫میدیاكارانی‌ باكور‌و باشور ئاماژه‌ به‌و‌ه‬ ‫ی‬ ‫ده‌كه‌ن كه‌ به‌كۆبونه‌وه‌یان له‌دیدار ‌‬ ‫ی دهۆك) جگ ‌ه‬ ‫(میدیاكاران له‌شار ‌‬ ‫ی‬ ‫له‌یه‌كتر ناسینیان‪ ،‬باس له‌كێشه‌كان ‌‬ ‫ی ناوچه‌كانیان ده‌كه‌ن‪ ،‬هه‌روه‌ها‬ ‫میدیا ‌‬ ‫به‌چه‌ند راسپارده‌یه‌كیش كۆتاییان‬ ‫به‌دیداره‌كه‌یان هێنا‪.‬‬ ‫ی‬ ‫وه‌زاره‌ت���ی‌ رۆش���نبیری‌‌و الوان��� ‌‬ ‫ی (‪)11/26-25‬‬ ‫حكومه‌تی‌ هه‌رێم له‌ڕۆژان ‌‬ ‫ی‬ ‫له‌ش���اری‌ دهۆك (دیداری‌ میدیاكاران ‌‬ ‫ی رێكخست‬ ‫كوردستانی‌ باكور‪ -‬باشور) ‌‬ ‫ك��� ‌ه زیات���ر له‌دووس���ه‌د رۆژنامه‌وان‌و‬ ‫ی ئاماده‌بوون‪.‬‬ ‫ده‌زگای‌ میدیای ‌‬ ‫ی دیداره‌كه‌دا له‌الیه‌ن‬ ‫له‌ه���ه‌ردوو رۆژ ‌‬ ‫ی‬ ‫چه‌ندی���ن رۆژنامه‌وان‌و مامۆس���تایان ‌‬ ‫زانك���ۆو‌ه له‌هه‌ردووال چه‌ن���د بابه‌تێك‬ ‫له‌س���ه‌ر میدی���ا‌و چۆنیه‌ت���ی‌ ب���ه‌ره‌و‬ ‫پێشخس���تنی‌ پێشكه‌ش���كرا‌و دوات���ر‬ ‫به‌ئاماده‌كردن���ی‌ چه‌ند راس���پارده‌یه‌ك‬ ‫ی هات‪.‬‬ ‫كۆتای ‌‬ ‫ی‬ ‫میدیاكاران���ی‌ هه‌ردووال س���ازكردن ‌‬ ‫ی باش‬ ‫ئ���ه‌و دیداره‌ی���ان به‌هه‌نگاوێك��� ‌‬ ‫ی میدیاكاران‌و‬ ‫وه‌سفكرد بۆ كۆكردنه‌وه‌ ‌‬ ‫ئاگاب���وون له‌گرفته‌كان���ی‌ یه‌كت���ری‌‪،‬‬ ‫ی‬ ‫له‌هه‌مانكاتیش���دا پێیانوایه‌ كه‌ به‌هۆ ‌‬ ‫ئه‌و دی���داره‌وه‌ له‌نزیك���ه‌وه‌ یه‌كترییان‬ ‫ی‬ ‫ناس���ی‌‌و ده‌توانن له‌ئاینده‌دا په‌یوه‌ند ‌‬ ‫هه‌بێت له‌نێوانیاندا‪.‬‬ ‫ی (ئازادیا‬ ‫ی رۆژنام���ه‌ ‌‬ ‫سه‌رنوس���ه‌ر ‌‬ ‫واڵت)‪ ،‬محه‌م���ه‌د ئه‌می���ن یه‌ڵ���درم‬ ‫له‌لێدوانێك���دا بۆ ئاوێن ‌ه جه‌ختیكرده‌و‌ه‬ ‫ی‬ ‫ك ‌ه ئه‌و دیدار‌ه ب���ۆ لێكنزیككردنه‌وه‌ ‌‬ ‫ی ه���ه‌ردووال كارێكی‌ زۆر‬ ‫میدیاكاران��� ‌‬ ‫باش���ه‌‪ ،‬چونك ‌ه له‌نزیكه‌و‌ه زیاتر یه‌كتر‬ ‫ی‬ ‫ده‌ناس���ن‌و ئاش���نا ده‌بن به‌كاره‌كان ‌‬ ‫یه‌كتری‌‪.‬‬ ‫ناوب���راو ئاماژه‌ی‌ ب���ه‌وه‌دا ك ‌ه ره‌نگ ‌ه‬ ‫ی باكور‌و باش���ور‬ ‫پێش���تر میدیاكاران��� ‌‬ ‫ئاگای���ان له‌كاره‌كانی‌ یه‌كتر نه‌بووبێت‪،‬‬ ‫ی ئه‌م دیداره‌‌و‬ ‫به‌اڵم ده‌كرێت له‌ڕێگ��� ‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫دوای‌ یه‌كت���ر ناس���ین‪ ،‬په‌یوه‌ندییه‌ك ‌‬ ‫ی‬ ‫باش���تر هه‌بێت له‌نێوانیاندا‌و هاوكاری ‌‬ ‫یه‌كتر بكه‌ن‪.‬‬ ‫ی باكور‬ ‫یه‌ڵ���درم وتی‌ "له‌كوردس���تان ‌‬ ‫له‌گ���ه‌ ‌ڵ ئه‌و زوڵم‌و س���ته‌م ‌هی‌ له‌الیه‌ن‬ ‫ی‬ ‫ده‌وڵه‌ت���ه‌وه‌ هه‌ی���ه‌‪ ،‬ب���ه‌اڵم ئ���ازاد ‌‬ ‫رۆژنامه‌گه‌ری���ش تاڕاده‌یه‌ك���ی‌ به‌رچاو‬ ‫باش���ه‌‪ ،‬بۆی���ه‌ بێگوم���ان ده‌توانی���ن‬

‫ ‬ ‫گفتوگۆی‌ میدیاكارانی‌ باكوری‌ كوردستان له‌یه‌كه‌مین رۆژی‌ دیداری‌ میدیاكاران‬ ‫ی‬ ‫ی هه‌ردووال سوود له‌ئه‌زمون ‌‬ ‫میدیاكاران ‌‬ ‫یه‌كتر وه‌ربگرین"‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ی یه‌كێتی‌ نوسه‌ران ‌‬ ‫هه‌روه‌ها سه‌رۆك ‌‬ ‫ئامه‌د‪ ،‬شێخ موس سه‌فه‌ر له‌لێدوانێكدا‬ ‫ی‬ ‫ب���ۆ ئاوێن���ه‌‪ ،‬دیداره‌ك���ه‌ی‌ به‌كارێك ‌‬ ‫باش وه‌س���فكرد‌و ئام���اژ‌هی‌ به‌وه‌دا ك ‌ه‬ ‫ئه‌زموونێكی‌ باش���بوو بۆیان‌و پێیوای ‌ه‬ ‫ی له‌و ش���ێوه‌ی ‌ه‬ ‫ئه‌گه‌ر س���ااڵنه‌ دیدار ‌‬ ‫دوب���ار‌ه بكرێته‌وه‌‪ ،‬ئ���ه‌وا كارێكی‌ زۆر‬ ‫باشتره‌‪.‬‬ ‫ی "ل���ه‌م س���ه‌رده‌مه‌دا‬ ‫س���ه‌فه‌ر وت��� ‌‬ ‫ته‌كنه‌لۆجی���ا پێش���كه‌وتوه‌‌و ك���ورد‬ ‫ده‌توانێت س���ود ل���ه‌و ته‌كنه‌لۆجیای ‌ه‬ ‫وه‌ربگرێ‌‪ ،‬بۆی���ه‌ ده‌خوازین له‌ئاینده‌دا‬ ‫ی‬ ‫پردێكی‌ په‌یوه‌ندی‌ له‌نێوان میدیاكاران ‌‬ ‫هه‌ر چوار پارچه‌كه‌دا دروست ببێت"‪.‬‬ ‫ل���ه‌ڕۆژی‌ دووه‌م���ی‌ دیداره‌ك���ه‌دا‬ ‫رۆژنامه‌ن���وس (موحس���ین ئه‌دی���ب)‬ ‫ی باش���ور‪،‬‬ ‫ی كوردس���تان ‌‬ ‫میدی���اكار ‌‬ ‫ی‬ ‫بابه‌تێك���ی‌ له‌ژێر ناونیش���انی‌ (ئازاد ‌‬ ‫رۆژنامه‌گه‌ری‌ له‌نێ���وان رێككه‌وتننام ‌ه‬ ‫نێوده‌وڵه‌تییه‌كان‌و یاسا نیشتمانییه‌كان)‬ ‫دا پێشكه‌شكرد‪.‬‬

‫ی‬ ‫موحس���ین ئه‌دی���ب ناوه‌ڕۆك��� ‌‬ ‫ی بۆ ئاوێن ‌ه ئاش���كراكرد ك ‌ه‬ ‫بابه‌ته‌كه‌ ‌‬ ‫هه‌م���وو رێككه‌وتننام��� ‌ه جیهانییه‌كان‬ ‫ی‬ ‫ی رۆژنامه‌وان ‌‬ ‫پێداگیرییان له‌سه‌ر ئازاد ‌‬ ‫ی‬ ‫ك���ردووه‌‌و له‌ده‌ستوریش���دا زۆرب��� ‌ه ‌‬ ‫واڵت ‌ه عه‌ره‌بی���ه‌كان ئیمزایان كردووه‌‌و‬ ‫له‌هه‌مانكاتدا هه‌مووش���یان ده‌ڵێن ك ‌ه‬ ‫ی رۆژنامه‌گه‌ریی ‌ه‬ ‫ده‌بێ���ت ئ���ه‌و ئ���ازاد ‌‬ ‫ی یاسادا رێكبخرێ‌‪ ،‬ئه‌دیب‬ ‫له‌چوارچێو‌ه ‌‬ ‫ی "راس���ت ‌ه ئێم���ه‌ش ده‌ڵێن ده‌بێت‬ ‫وت ‌‬ ‫ی یاس���ادا‬ ‫ئ���ه‌و ئازادیی ‌ه له‌چوارچێو‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫رێكبخرێ‌‪ ،‬ب���ه‌اڵم ئای���ا ره‌نگدانه‌ك ‌ه ‌‬ ‫ئ���ه‌م یاس���ای ‌ه چۆن���ه‌؟ هه‌ندێجار ئه‌و‬ ‫یاسانه‌ كۆت‌و به‌ندیان بۆ رۆژنامه‌نوس‬ ‫دان���او‌ه ك ‌ه نابێت هه‌ن���دێ‌ كار بكات‪،‬‬ ‫چونك ‌ه ئه‌گ���ه‌ر بیكات س���زا ده‌درێ‌‪،‬‬ ‫ی له‌به‌رامبه‌ردا چ س���زایه‌ك دانراو‌ه‬ ‫ئه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی جێبه‌جێكردن بۆئه‌و‌ه ‌‬ ‫بۆ ده‌س���ه‌اڵت ‌‬ ‫ی رۆژنامه‌نوس���یان دا‬ ‫ئه‌گ���ه‌ر س���زا ‌‬ ‫لێكۆڵینه‌وه‌یان له‌گه‌ڵدا بكرێ‌؟"‪.‬‬ ‫موحس���ین ئه‌دی���ب له‌ئێس���تادا‬ ‫خوێن���دكاری‌ ماس���ته‌ر‌ه له‌یاس���ادا‬ ‫ی‬ ‫ی به‌یروت‪ ،‬ناونیش���انی‌ نام ‌ه ‌‬ ‫له‌زانكۆ ‌‬

‫ماسته‌ره‌كه‌شی‌ بریتیی ‌ه ل ‌ه (چۆنیه‌تی‌‌و‬ ‫ی ره‌نگدانه‌وه‌ی‌ پره‌نس���یپ ‌ه‬ ‫چه‌ندیه‌ت��� ‌‬ ‫ی رۆژنامه‌گه‌ریی‬ ‫نێوده‌وڵه‌تییه‌كانی‌ ئازاد ‌‬ ‫ی‬ ‫له‌یاس���ا نیش���تمانییه‌كاندا)‪ ،‬ئه‌و وت ‌‬ ‫"ده‌بێ���ت له‌هه‌م���وو واڵتێكدا به‌یاس���ا‬ ‫ی‬ ‫ی زانیار ‌‬ ‫بچه‌سپێنرێ‌ ك ‌ه س���ه‌رچاوه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫هه‌بێت بۆ رۆژنامه‌نوس���ان‌و ده‌ركردن ‌‬ ‫ی‬ ‫رۆژنام��� ‌ه ئاس���ان بێ���ت‌و داخس���تن ‌‬ ‫ی‬ ‫رۆژنام���ه‌ش نه‌مێنێ‪ ،‬چونكه‌ ئیش��� ‌‬ ‫ی‬ ‫رۆژنامه‌نوس زۆر گرنگه‌‌و دابه‌شكردن ‌‬ ‫كاره‌كان ‌ه به‌سه‌ر هه‌موو كایه‌كاندا‪ ،‬بۆی ‌ه‬ ‫ێ ئه‌و كار‌ه‬ ‫ی نه‌بێت‪ ،‬ناتوان ‌‬ ‫ئه‌گه‌ر ئازاد ‌‬ ‫بكات"‪.‬‬ ‫ئه‌م رۆژنامه‌نوس���ه‌ باس���ی‌ له‌وه‌كرد‬ ‫ك ‌ه ئ���ه‌م دیدار‌ه پردێك ب���وو له‌نێوان‬ ‫ی‬ ‫میدیاكارانی‌ باكور‌و باشور‪ ،‬به‌و پێی ‌ه ‌‬ ‫ی په‌یوه‌ندیكردن‬ ‫له‌ئێستاش���دا هۆیه‌كان ‌‬ ‫پێش���كه‌وتوون‪ ،‬بۆی ‌ه میدیا ده‌توانێت‬ ‫ی دیكه‌و‌ه‬ ‫له‌سه‌روو هه‌موو ده‌سه‌اڵته‌كان ‌‬ ‫ده‌وڵه‌ت دروست بكات‪.‬‬ ‫ی "ل���ه‌م دی���داره‌دا‬ ‫ئه‌دی���ب وتیش��� ‌‬ ‫گه‌وره‌ترین كێشه‌مان زمان بوو‪ ،‬چونك ‌ه‬ ‫ی له‌یه‌كتر نه‌ده‌گه‌یشتین‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫به‌باش ‌‬

‫فۆتۆ‪ :‬پشتیوان‬

‫دیداره‌ك ‌ه‬ ‫ی باش‬ ‫به‌ڕێژه‌یه‌ك ‌‬ ‫ئامانجه‌كانی‌ پێكا‬ ‫ێ ئه‌م ‌ه‬ ‫له‌هه‌م���وو حاڵه‌تێك���دا ده‌ك���ر ‌‬ ‫ی‬ ‫س���ه‌ره‌تایه‌ك بێت‌و له‌ئاین���ده‌دا كار ‌‬ ‫باش���تر بكه‌ی���ن‪ ،‬چونكه‌ ئێم���ه‌ چه‌ند‬ ‫ی میدیاییمان هه‌یه‌‌و ئه‌وانیش‬ ‫ده‌زگایه‌ك ‌‬ ‫ی میدیاییه‌و‌ه پێش���كه‌وتوترن‪،‬‬ ‫ل���ه‌ڕو ‌‬ ‫ێ له‌ڕێگه‌ی‌ ئه‌وانیش���ه‌و‌ه‬ ‫بۆی ‌ه ده‌ك���ر ‌‬ ‫ئاشنایه‌تی‌ له‌گه‌ ‌ڵ میدیای‌ توركدا په‌یدا‬ ‫بكه‌ین ك ‌ه تاڕاده‌یه‌ك نمونه‌یه‌كی‌ باش ‌ه‬ ‫له‌خۆرهه‌اڵتی‌ ناوه‌ڕاستدا"‪.‬‬ ‫ی دیكه‌‪،‬‬ ‫به‌اڵم هه‌ن���دێ‌ له‌میدیاكاران ‌‬ ‫ره‌خن���ه‌‌و تێبنیی���ان هه‌بوو له‌س���ه‌ر‬ ‫ی به‌ڕێوه‌چوون���ی‌ دیداره‌كه‌‪،‬‬ ‫چۆنیه‌ت��� ‌‬

‫ی كوردستان‪ ،‬ساالر‬ ‫به‌ڕێوه‌به‌ری‌ ده‌نگ ‌‬ ‫ی‬ ‫عوس���مان له‌كاتێك���دا دروس���تكردن ‌‬ ‫ی به‌هه‌نگاوێكی‌ گرنگ زانی‌‪،‬‬ ‫دیداره‌ك���ه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫به‌اڵم ره‌خنه‌شی‌ له‌دیداره‌ك ‌ه گرت‌و وت ‌‬ ‫ی دیدار بكه‌ین‪ ،‬چونك ‌ه‬ ‫"ئێم ‌ه نه‌مانتوان ‌‬ ‫یه‌كێ���ك له‌بنه‌ماكانی‌ دی���دار بریتیی ‌ه‬ ‫ی‬ ‫له‌دیال���ۆگ‪ ،‬یه‌كێك له‌خاڵ ‌ه گرنگه‌كان ‌‬ ‫سه‌رخس���تنی‌ دیالۆگی���ش بریتیی��� ‌ه‬ ‫ی رێكخستنی‌ دیالۆگ‪،‬‬ ‫له‌میكانیزمه‌كان ‌‬ ‫به‌اڵم ئێم���ه‌ نه‌مانتوانی‌ دیدارێكی‌ باش‬ ‫ی‬ ‫ی پێشكه‌شكردن ‌‬ ‫بكه‌ین‪ ،‬چونكه‌ له‌كات ‌‬ ‫بابه‌ته‌كاندا هه‌ریه‌كه‌‌و له‌فه‌زای‌ خۆیه‌و‌ه‬ ‫ی ده‌كرد‌و نه‌یانده‌توانی‌ تێكه‌ڵییه‌ك‬ ‫قسه‌ ‌‬ ‫ی هه‌ردووال دروس���ت‬ ‫له‌نێوان جوگرافیا ‌‬ ‫بكه‌ن"‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ی گش���ت ‌‬ ‫له‌به‌رامب���ه‌ردا به‌ڕێوه‌به‌ر ‌‬ ‫ی رۆش���نبیری‌‌و‬ ‫راگه‌یان���دن له‌وه‌زاره‌ت ‌‬ ‫ی‬ ‫ی دیداری‌ میدیاكاران ‌‬ ‫الوان‌و به‌رپرس��� ‌‬ ‫ی (باكور‪ -‬باشور)‪ ،‬هه‌ڵگورد‬ ‫كوردستان ‌‬ ‫ی له‌لێدوانێك���دا ب���ۆ ئاوێن ‌ه‬ ‫جوندیان��� ‌‬ ‫ی‬ ‫رایگه‌یاند ك ‌ه مه‌به‌ستیان له‌ڕێكخستن ‌‬ ‫ی‬ ‫ی پردێك ‌‬ ‫ئ���ه‌و دی���دار‌ه دروس���تكردن ‌‬ ‫ی‬ ‫ی بووه‌ له‌نێ���وان میدیاكاران ‌‬ ‫په‌یوه‌ند ‌‬ ‫ی بناس���ن‌و‬ ‫ی یه‌كتر ‌‬ ‫ه���ه‌ردووال بۆئه‌و‌ه ‌‬ ‫ی میدیا له‌نێوان هه‌ردووالدا‬ ‫بزان���ن كار ‌‬ ‫ی "به‌ڕێژه‌یه‌كی‌ زۆر‬ ‫چۆن���ه‌‪ ،‬بۆی ‌ه وت��� ‌‬ ‫باش‪ ،‬دیداره‌كه‌ ئامانجه‌كانی‌ پێكا"‪.‬‬ ‫له‌كاتی‌ گفتوگۆك���ردن له‌دیداره‌كه‌دا‪،‬‬ ‫له‌الی���ه‌ن ئاماده‌بوان���ه‌و‌ه ده‌وت���را ك ‌ه‬ ‫ده‌بوو ئه‌و دی���دار‌ه "كۆنفرانس" بوایه‌‪،‬‬ ‫ی ئاماژ‌هی‌ به‌وه‌دا ك ‌ه‬ ‫له‌مڕووه‌و‌ه جوندیان ‌‬ ‫ی‬ ‫كاری‌ كۆنفرانس گه‌وره‌تره‌‌و رێكخستن ‌‬ ‫ی ده‌وێ‌‪ ،‬به‌اڵم ئاش���كرایكرد ك ‌ه‬ ‫زیاتر ‌‬ ‫له‌به‌رنامه‌یاندای��� ‌ه كارێك���ی‌ گه‌وره‌ت���ر‬ ‫بكه‌ن‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ی پێوای ‌ه باسكردن ‌‬ ‫هه‌ڵگورد جوندیان ‌‬ ‫ی میدیاكاران ك ‌ه‬ ‫هه‌ندێ‌ له‌و بابه‌تان��� ‌ه ‌‬ ‫ی خۆی���ان ده‌كرد‪،‬‬ ‫ی ناوچه‌كان��� ‌‬ ‫باس��� ‌‬ ‫ی ب���اش بووه‌‪ ،‬چونك��� ‌ه ره‌نگ ‌ه‬ ‫كارێك ‌‬ ‫ی‬ ‫پێش���تر میدی���اكاران به‌كێش���ه‌كان ‌‬ ‫یه‌كترییان نه‌زانیبێت‪ ،‬به‌اڵم به‌و هۆیه‌و‌ه‬ ‫له‌كێشه‌كان تێگه‌یشتن‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ی ش���ار ‌‬ ‫س���ه‌باره‌ت به‌هه‌ڵبژاردن��� ‌‬ ‫دهۆكی���ش بۆ ئ���ه‌و دی���داره‌‪ ،‬ناوبراو‬ ‫ی‬ ‫رونیك���رده‌و‌ه ك��� ‌ه پێش���تر زۆرب���ه‌ ‌‬ ‫چاالكییه‌كان له‌ش���اره‌كانی‌ (سلێمانی‌‌و‬ ‫هه‌ولێر) س���ازده‌كرا‪ ،‬ب���ه‌اڵم ئه‌مجار‌ه‬ ‫ێ بك���ه‌ن‪ ،‬جگ ‌ه‬ ‫ی نو ‌‬ ‫ویس���تیان كارێك ‌‬ ‫ی‬ ‫ی باك���ور به‌زار ‌‬ ‫ل���ه‌وه‌ش میدیاكاران ‌‬ ‫كرمانج���ی‌ قس���ه‌ ده‌كه‌ن ك��� ‌ه نزیك ‌ه‬ ‫ی دهۆك‪.‬‬ ‫ی شار ‌‬ ‫له‌زاراوه‌ ‌‬

‫قایمقامی‌ رواندز‪ :‬داخوازی خه‌ڵكی‌ ئه‌وه‌یه‌‪ ،‬سه‌رۆكی شاره‌وانی ده‌ست له‌كار بكێشێته‌وه‌‬ ‫ئا‪ :‬نزار گزالی‬ ‫قایمقامی رواندز‪ ،‬سیروان سیرینی‬ ‫له‌دیمانه‌یه‌كی‌ ئاوێنه‌دا باس له‌كێشه‌‌و‬ ‫كه‌موكوڕیه‌كانی شارۆچكه‌ك ‌هی‌ ده‌كات‪،‬‬ ‫هاوكات سه‌باره‌ت به‌خۆپیشاندانه‌كانی‬ ‫ی‬ ‫هه‌فته‌ی رابردوی دانیشتوان ‌‬ ‫سنوره‌كه‌ی‌ ده‌دوێت‌و له‌و باوه‌ڕه‌شدای ‌ه‬ ‫ی شاره‌وان ‌‬ ‫سه‌رۆك ‌‬ ‫ی رواندز كه‌مته‌رخه‌م سیروان سیرینی‬ ‫بووه‌ له‌ئیش‌و كاره‌كانیدا هه‌ر ئه‌وه‌ش‬ ‫به‌هۆكاری‌ خۆپیشاندانه‌كانی‌ ئه‌م‬ ‫دوایی ‌هی‌ قه‌زاكه‌ ده‌زانێ‌‪.‬‬ ‫ئ���ه‌و هه‌رچه‌نده‌ پێیوای���ه‌ به‌به‌راورد‬ ‫له‌گه‌ڵ س���ااڵنی پێشوو رواندز ده‌ستی‬ ‫ئاوه‌دان���ی پێگه‌یش���تووه‌‪ ،‬ب���ه‌اڵم‬ ‫نایش���ارێته‌و‌ه ك��� ‌ه كێش���ه‌ی زێراب‌و‬ ‫كۆنكرێ���ت نه‌كردنی ته‌واوی‌ ش���ه‌قام‌و‬ ‫كۆاڵن���ه‌كان‪ ،‬یه‌كێك���ن له‌هه‌ر كێش��� ‌ه‬ ‫ی بۆ‬ ‫دیاره‌كانی‌ قه‌زاكه‌‌و هۆكاره‌كه‌ش��� ‌‬ ‫كه‌می���ی‌ بودج ‌ه ده‌گه‌ڕێنێته‌وه‌و ده‌ڵێت‬ ‫"به‌هۆی كه‌می ژماره‌ی دانیش���توانی‌‪،‬‬ ‫بودج���ه‌ی روان���دز له‌هه‌م���وو قه‌زاكان‬ ‫كه‌متره‌‪ ،‬چونك ‌ه ژماره‌ی دانیش���توانی‬ ‫ته‌نها (‪ 24‬تا ‪ )25‬هه‌زار كه‌س���ه‌‪ ،‬بۆی ‌ه‬ ‫ته‌نها توانراوه‌ كار له‌سه‌ر خزمه‌تگوزاری ‌ه‬ ‫بنچینه‌ییه‌كان بكه‌ین"‪.‬‬ ‫ئه‌و به‌رپرس���ه‌ باس له‌وه‌ش ده‌كات‬ ‫ك ‌ه گرنترین ئه‌و پ���ڕۆژه‌ بنه‌ڕه‌تیانه‌ی‬ ‫له‌ماوه‌ی س���ێ س���اڵی رابردوو كاریان‬ ‫له‌س���ه‌ری كردووه‌‪ ،‬خۆی له‌الیه‌نه‌كانی‬ ‫ئاو‌و كاره‌باو قوتابخانه‌كان ده‌بینێته‌و‌ه‬ ‫"گون���دی واهه‌ی��� ‌ه ب ‌ه درێژای���ی ژیان‪،‬‬ ‫كاره‌بای پێنه‌گه‌یشتووه‌ ئێمه‌ توانیمان‬ ‫كاره‌بای بۆ ببه‌ین‪ ،‬ئێستاش هیچ گوندێك‬ ‫نه‌ماو‌ه كاره‌بای پێنه‌گه‌یشتبێت"‪.‬‬ ‫به‌گردبون���ه‌و‌ه‬ ‫س���ه‌باره‌ت‬ ‫جه‌ماوه‌ریه‌كه‌ی دانیشتوانی قه‌زاكه‌ش‬ ‫ی ‪ 11/23‬ئه‌نجام���درا‪،‬‬ ‫ك��� ‌ه ل���ه‌ڕۆژ ‌‬ ‫قایقمام ئه‌وه‌ی‌ رونكرده‌و‌ه كه‌ به‌شێك‬ ‫ل���ه‌و داواكاریان���ه‌ی خۆپیش���انده‌ران‬

‫ئه‌گه‌ر (‪ 15‬تا ‪)20‬‬ ‫ملیار دینارمان بۆ‬ ‫ته‌رخان بكرێت‪،‬‬ ‫ی‬ ‫هه‌موو گرفته‌كان ‌‬ ‫قه‌زاكه‌ بنه‌بڕ ده‌كه‌ین‬

‫خستبویانه‌ڕوو‪ ،‬پێشوتر ئه‌وان كاریان‬ ‫له‌س���ه‌ر كردووه‌‪ ،‬ئه‌و گه‌ڕه‌كی‌ نه‌ورۆز‬ ‫به‌نمونه‌ ده‌هێنێته‌وه‌و ده‌ڵێت "پڕۆژه‌ی‬ ‫ئه‌و گه‌ڕه‌ك ‌ه پڕۆژه‌یه‌كی زۆر گه‌وره‌یه‌و‬ ‫ئێس���تا له‌ب���واری جێبه‌جێكردندایه‌"و‬ ‫ی‬ ‫راشیگه‌یاند ك ‌ه له‌م هه‌فته‌یه‌وه‌ هه‌ڵمه‌ت ‌‬ ‫قیرتاوكردن ده‌ستپێده‌كه‌ن‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ی تاپۆكردن ‌‬ ‫سه‌باره‌ت ب ‌ه باس‌و خواس ‌‬ ‫(‪ )1.113‬خان���وو كه‌ به‌ش���ێوه‌یه‌كی‬ ‫ی‬ ‫ی به‌ئاگای���ی‌‌و رێگه‌پێدان��� ‌‬ ‫زێده‌ڕۆی��� ‌‬ ‫ی "هه‌ڵبه‌ت ‌ه‬ ‫شاره‌وانی‌ دروستكراون‪ ،‬وت ‌‬ ‫ئه‌م ‌ه به‌ر له‌هاتنی‌ ئێمه‌ بووه‌ بۆ رواندز‪،‬‬ ‫ی‬ ‫له‌گه‌ڵ ئه‌وه‌شدا توانیومانه‌ ره‌زامه‌ند ‌‬ ‫ئه‌نجومه‌نی‌ وه‌زیرانی له‌سه‌ر وه‌ربگرین‬ ‫بۆ تاپۆ كردنیان‪ ،‬ئێس���تاش فه‌رمانی‬ ‫ئه‌نجومه‌نی وه‌زیرانمان له‌به‌رده‌سته‌ بۆ‬ ‫پێكهێنانی لیژنه‌یه‌ك"‪.‬‬ ‫دیارترین ئه‌و هۆكارانه‌ش كه‌ بونه‌ت ‌ه‬ ‫ی قه‌زاكه‌‪،‬‬ ‫ی هاوواڵتیان ‌‬ ‫هۆی خۆپیشاندان ‌‬ ‫به‌ب���ڕوای‌ ئه‌و به‌رپرس��� ‌ه ده‌رئه‌نجامی‬ ‫كه‌مته‌رخه‌می به‌ش���ێك له‌به‌ڵێنده‌ران‬

‫ ‬ ‫دیمه‌نێک له‌ڕه‌واندز‬ ‫ب���ووه‌ "هه‌ندێ���ك له‌به‌ڵێن���ده‌ره‌كان‌و‬ ‫چاودێران���ی ش���اره‌وانیش ل���ه‌ڕووی‬ ‫پڕۆژه‌كان���ه‌و‌ه‬ ‫جێبه‌جێكردن���ی‬ ‫كه‌مته‌رخه‌مییان هه‌بووه‌"‪.‬‬ ‫س���ه‌باره‌ت ب���ه‌وه‌ش كه‌ س���ه‌رۆكی‬ ‫ش���اره‌وانی روان���دز له‌لێدوانێك���ی‬ ‫رۆژنامه‌وانی���دا رایگه‌یان���دوه‌ ك��� ‌ه‬ ‫"داواكاری خۆپیش���انده‌ران ره‌وان‌و‬ ‫وێ���ڕای كه‌مته‌رخه‌م���ی به‌ڵێنده‌ره‌كان‬ ‫تائێس���تا لێپیچینه‌وه‌ی���ان له‌گ���ه‌ڵ‬ ‫نه‌كراوه‌"‪ ،‬سیرینی ده‌ڵێت "ئه‌وه‌ی ك ‌ه‬ ‫په‌یوه‌ست بوبێت به‌ده‌زگاكانی پۆلیس‌و‬ ‫ئاس���ایش‪ ،‬ئێمه‌ كه‌مته‌رخه‌م نه‌بوین‌و‬ ‫لێپێچینه‌وه‌مان كردووه‌‪ ،‬به‌اڵم به‌ڵێنده‌ر‬ ‫ك ‌ه هاتۆت ‌ه ئێره‌ بۆ خزمه‌تكردن هاتووه‌‪،‬‬ ‫ناكرێ���ت ئێم ‌ه ئیهانه‌ی���ان پێ بكه‌ین‪،‬‬ ‫ئه‌وه‌ی هه‌یه‌ به‌ش���ێوه‌یه‌كی یاس���ایی‬ ‫مامه‌ڵه‌م���ان له‌گه‌ڵیان ك���ردوه‌و ئه‌گه‌ر‬ ‫به‌ڵێنده‌رێك له‌كاتی خۆیدا پڕۆژه‌كه‌ی‬ ‫جێبه‌جێ نه‌كردبێت له‌ڕێگه‌ی یاس���او‌ه‬ ‫ی ك���ردووه‌‪،‬‬ ‫لێپێچینه‌وه‌م���ان له‌گه‌ڵ��� ‌‬

‫باشتر بوو‪ ،‬پێش ئه‌وه‌ی خه‌ڵك‬ ‫لێی بێته‌ ده‌نگ‪ ،‬سه‌رۆكی‬ ‫شاره‌وانی خۆی‌ ده‌ستی‌ له‌كار‬ ‫بكێشایه‌ته‌وه‌‬ ‫ی ئێمه‌ داخوازی هه‌ره‌ گه‌وه‌ری‬ ‫به‌ب���ڕوا ‌‬ ‫خه‌ڵكه‌ك���ه‌ ئه‌وه‌ب���وو ك��� ‌ه س���ه‌رۆكی‬ ‫شاره‌وانی ده‌س���ت له‌كار بكێشێته‌وه‌‪،‬‬ ‫له‌به‌رئ���ه‌وه‌ی (‪ )11‬س���اڵه‌ له‌وێی��� ‌ه‬ ‫نه‌یتوانیو‌ه كێشه‌كان چاره‌سه‌ر بكات‪،‬‬ ‫نه‌یتوانیو‌ه وه‌كو پێویست هه‌ماهه‌نگی‌و‬ ‫په‌یوه‌ندییه‌كی ب���اش له‌گه‌ڵ جه‌ماوه‌ر‬ ‫ی‬ ‫دروس���ت ب���كات"‪ .‬ناوبراو ئه‌وه‌ش��� ‌‬ ‫خس���ته‌ڕوو كه‌ هه‌ر له‌به‌رئه‌و‌ه بووه‌ ك ‌ه‬ ‫خۆپیش���انده‌ران پێداگیرییان له‌س���ه‌ر‬ ‫ئه‌و‌ه كردوه‌ ك ‌ه س���ه‌رۆكی ش���اره‌وانی‬ ‫ی‬ ‫بێته‌ ناو خۆپیش���انده‌رانه‌وه‌‪ ،‬ئه‌و وت ‌‬ ‫"سه‌رۆكی شاره‌وانی ئاماد‌ه نه‌بوو بچێت ‌ه‬

‫ن���او خۆپیش���انده‌ران‪ ،‬له‌كاتێكدا ئێم ‌ه‬ ‫بێ‌ پاس���ه‌وان چوین گرفته‌كانیش���مان‬ ‫گه‌یاند‌ه سه‌روو خۆمان"‪.‬‬ ‫له‌ب���ار‌هی‌ ئ���ه‌وه‌ش وه‌ك قایمقام تا‬ ‫ی‬ ‫ی خه‌ڵك ‌‬ ‫چه‌ندێك پشتگیری‌ ئه‌و داوایه‌ ‌‬ ‫ی ده‌ست له‌كاركێشانه‌وه‌ی‬ ‫ده‌كات ك ‌ه داوا ‌‬ ‫سه‌رۆكی ش���اره‌وانی ده‌كه‌ن‪ ،‬سیرینی‬ ‫ی "وه‌كو س���ه‌رۆكی یه‌كه‌ی ئیداری‪،‬‬ ‫وت ‌‬ ‫ره‌نگه‌ خه‌ل���ه‌ل له‌ش���اره‌وانیدا ببینم‪،‬‬ ‫ب���ه‌اڵم زۆر به‌جدیش هه‌وڵم���ان داو‌ه‬ ‫س���ه‌رۆكی ش���اره‌وانی هه‌وڵب���دات‬ ‫زیات���ر رێ���ز له‌داخ���وازی هاوواڵتیان‬ ‫بگرێت‪ ،‬من نزیكه‌ی (‪ )2‬س���اڵ‌و نیو‌ه‬

‫فۆتۆ‪ :‬نزار‬

‫ده‌ستبه‌كاربوم‪ ،‬به‌اڵم ئه‌و (‪ )11‬ساڵ ‌ه‬ ‫له‌‌و پۆس���ته‌دایه‌‪ ،‬زۆر جار بۆ خۆش���م‬ ‫ئه‌و گله‌یی ‌ه ده‌كه‌م ك ‌ه منیش ‪ 4‬س���اڵ‬ ‫له‌پۆس���ته‌كه‌م مامه‌و‌ه پێم وای ‌ه مرۆڤ‬ ‫خۆی له‌خ���ۆی بێزار ده‌بێت‌و خه‌ڵكیش‬ ‫لێی بێزار ده‌بێت‪ ،‬بۆی ‌ه ته‌ندروس���تر‌و‬ ‫باش���تر بوو‪ ،‬پێش ئه‌وه‌ی خه‌ڵك لێی‬ ‫ی‬ ‫بێت ‌ه ده‌نگ‪ ،‬سه‌رۆكی شاره‌وانی خۆ ‌‬ ‫ده‌ستی‌ له‌كاربكێشایه‌ته‌وه‌"‪.‬‬ ‫سه‌باره‌ت به‌ بودجه‌ی ته‌رخانكراو بۆ‬ ‫ساڵی ‪ ،2012‬قایمقام ئه‌و‌ه ده‌خاته‌ڕوو‬ ‫ك ‌ه ته‌نها ب���ڕی (‪ 2‬ملیار‌و ‪ 500‬ملیۆن‬ ‫دین���ار) ی���ان ب���ۆ ته‌رخانك���راو‌ه ك ‌ه‬ ‫به‌بۆچونی‌ ئه‌و‪ ،‬ئه‌و بڕه‌ پاره‌یه‌‪ ،‬به‌شی‬ ‫ی‬ ‫پڕۆژه‌كان‌و كه‌موكوڕیه‌كانی سنوره‌كه‌ ‌‬ ‫ن���اكات‪ .‬بۆی ‌ه وت���ی‌ "من پێم باش��� ‌ه‬ ‫حكومه‌ت���ی هه‌رێم وه‌ك���و بودجه‌یه‌كی‬ ‫تایبه‌ت‪ ،‬ئه‌گه‌ر نزیك���ه‌ی (‪ 15‬تا ‪)20‬‬ ‫ملی���ار دینارم���ان بۆ ته‌رخ���ان بكات‪،‬‬ ‫ده‌توانی���ن ت���ه‌واوی گیروگرفته‌كان���ی‬ ‫قه‌زاكه‌ بنه‌بڕ بكه‌ین"‪.‬‬

‫عێراق‬

‫)‪ )302‬سێشه‌مم ‌ه ‪2011/11/29‬‬

‫‪Iraq.awene@gmail.com‬‬ ‫ی عێراق ناكات به‌رانبه‌ر‬ ‫شانشینی‌ ئوردن دوو ساڵه‌ هیچ پاره‌یه‌ك راده‌ست ‌‬ ‫ئه‌و نه‌وته‌ی‌ كه‌ به‌نرخی‌ هه‌رزان له‌م واڵته‌ ده‌یبات‌و پاساویشی‌ ئه‌وه‌یه‌ ك ‌ه‬ ‫قه‌رزه‌كانی‌ له‌گه‌ڵ عێراق ته‌سفییه‌ نه‌كراون‪.‬‬ ‫به‌پێی‌ سه‌رچاوه‌ ئاگاداره‌كانیش له‌ماوه‌ی‌ ئه‌م دوو ساڵه‌دا رۆژی‌ ‪ 10‬هه‌زار‬ ‫به‌رمیل نه‌وتی‌ داو‌ه به‌ئوردن به‌ ‪ 30‬دۆالر له‌كاتێكدا نرخه‌كه‌ی‌ له‌سه‌روو ‪100‬‬ ‫دۆالره‌وه‌یه‌‪.‬‬

‫ی‬ ‫ی ئاماری‌ وه‌زاره‌تی‌ كۆچ‌و كۆچبه‌رانی‌ عێراق‪ ،‬زیاتر ل ‌ه ‪ 250‬خێزان ‌‬ ‫به‌پێ ‌‬ ‫ی موسڵ گه‌ڕاونه‌ته‌و‌ه جێگا‌و رێگای‌ خۆیان‪.‬‬ ‫ئاواره‌ی‌ ده‌ڤه‌ر ‌‬ ‫ئه‌م ئاوارانه‌ له‌ده‌ورانی‌ توندوتیژیی‌ تایفی‌ زێدی‌ خۆیان به‌جێهێشوو‌ه‬ ‫له‌موسڵ‌و روویان ل ‌ه ‪ 6‬پارێزگای‌ عێراق كردبوو‪ ،‬له‌پاش گه‌ڕانه‌وه‌یان‪،‬‬ ‫ی بۆ‬ ‫ی ‪ 4‬ملیۆن دینار پاداشت ‌‬ ‫وه‌زاره‌تی‌ ناوبراو هه‌موو خێزانێك بڕ ‌‬ ‫دابینكردن‪.‬‬

‫النی‌ كه‌می‌ خانه‌نشینی‌ ده‌كرێت به‌ ‪ 300‬هه‌زار‌و كه‌رتی‌ تایبه‌تیش ده‌گرێته‌وه‬

‫ی كرێكارانی‌ كه‌رتی‌ تایبه‌ت له‌‪%40‬ه‌وه‌ دابه‌زیوه‌ بۆ كه‌متر ‪%10‬‬ ‫‌له‌عێراق ژمار‌ه ‌‬

‫ی ‪ 5‬ملیۆن‬ ‫موچه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫كه‌س له‌عێراق گۆڕان ‌‬ ‫به‌سه‌ردا دێت‬

‫ی‬ ‫عێراق قه‌به‌بوون‌و هه‌ڵئاوسانی‌ ده‌ست ‌‬ ‫كاره‌ له‌داموده‌زگاكان���ی‌ ده‌وڵ���ه‌ت‌و‬ ‫ی گش���تیی‌‌و‬ ‫دامه‌زراوه‌كان���ی‌ كه‌رت��� ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ژم���ار‌هی‌ فه‌رمانبه‌ران��� ‌‬ ‫زیادبوون��� ‌‬ ‫ی زیاد‬ ‫ی حكومییه‌ به‌ش���ێوه‌یه‌ك ‌‬ ‫كه‌رت��� ‌‬ ‫له‌پێویس���ت‪ .‬به‌مدواییان���ه‌ش هه‌ندێك‬ ‫لێكۆڵینه‌و‌ه باڵوكراونه‌ته‌و‌ه كه‌ جه‌غت‬ ‫ی پشتبه‌ستن‬ ‫له‌وه‌ ده‌كه‌نه‌وه‌ سیاسه‌ت ‌‬ ‫ی نوێی‌ كار‬ ‫ی هه‌ل ‌‬ ‫به‌ده‌وڵه‌ت له‌خوڵقاندن ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ده‌بێت له‌كوش���تن ‌‬ ‫له‌دوورمه‌ودا رۆڵ ‌‬ ‫ی ته‌مه‌ڵی‌‪.‬‬ ‫گیانی‌ داهێنان‌و باڵوكردنه‌وه‌ ‌‬ ‫ی ئه‌م سیاسه‌ته‌دا خه‌ڵك وه‌كو‬ ‫له‌سای ‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫ی حكومی��� ‌‬ ‫ی وه‌زیف��� ‌ه ‌‬ ‫كار ته‌ماش���ا ‌‬ ‫ی زانكۆ‬ ‫ده‌ك���ه‌ن‌و هه‌م���وو ده‌رچوویه‌ك ‌‬ ‫كه‌ دانه‌مه‌زرابێت خۆی‌ به‌بێكار ئه‌ژمار‬ ‫ده‌كات‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ی دارای ‌‬ ‫هه‌ر له‌م میانه‌یه‌ش���دا‪ ،‬وه‌زیر ‌‬ ‫ی رایگه‌یاندوه‌ ك ‌ه‬ ‫عێراق‪ ،‬رافیع ئه‌لعیساو ‌‬ ‫ی‬ ‫‪ 8‬ترلیۆن دینار پار‌ه ئاراسته‌ی‌ خه‌رج ‌‬ ‫ی ‪،2012‬‬ ‫به‌كارهێن���ان ده‌كه‌ن له‌بودج ‌ه ‌‬ ‫ئه‌م���ه‌ش بۆ دابینكردن���ی‌ پار‌ه بۆ ئه‌و‬ ‫ی فه‌رمانبه‌راندا‬ ‫زیاده‌ی‌ به‌س���ه‌ر موچه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫دێت له‌مساڵدا كه‌ ژماره‌یان ده‌وروبه‌ر ‌‬ ‫ی‬ ‫‪ 5‬ملیۆن فه‌رمانبه‌ره‌‪ .‬هه‌روه‌ها ره‌خن ‌ه ‌‬ ‫ی عێراقیش‬ ‫س���ه‌ره‌كیی‌ س���ه‌ر ئابوور ‌‬ ‫ی له‌س���ه‌ر‬ ‫پشتبه‌س���تنی‌ ته‌واوه‌تییه‌ت ‌‬ ‫ی ئاژانس��� ‌ه‬ ‫نه‌وت به‌جۆرێك راپۆرته‌كان ‌‬ ‫حكوم���ی‌‌و نیمچه‌ حكومیی���ه‌كان ئه‌و‌ه‬

‫ی‬ ‫ی بودجه‌ ‌‬ ‫ئاش���كرا ده‌كه‌ن ك��� ‌ه ‪‌ %95‬‬ ‫ی نه‌وت‬ ‫عێراق پش���ت به‌ هه‌نارده‌كردن ‌‬ ‫ی وه‌به‌رهێن���ان‌و‬ ‫ده‌به‌س���تێت‌و داهات��� ‌‬ ‫ی‬ ‫ی گش���تی ‌‬ ‫كه‌رتی‌ تایبه‌ت له‌‪%5‬ی‌ كۆ ‌‬ ‫ی واڵت‪ ،‬تێپه‌ڕ ناكات‪.‬‬ ‫داهات ‌‬ ‫ی‬ ‫ی دارایی‌ په‌رله‌مان ‌‬ ‫ی لیژنه‌ ‌‬ ‫ئه‌ندامه‌كه‌ ‌‬ ‫عێ���راق‪ ،‬رونیك���رده‌وه‌‪ ،‬لیژنه‌كه‌ی���ان‬ ‫به‌ته‌ماب���وو‌ه له‌م ماوه‌یه‌دا س���ه‌رجه‌م‬ ‫ی‬ ‫پڕۆژه‌‌و پێشنیازه‌كانی‌ بۆ راستكردنه‌وه‌ ‌‬ ‫بودج���ه‌‌و موچ��� ‌ه ته‌واو ب���كات‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫ی یاس���اكانه‌و‌ه‬ ‫به‌ه���ۆی‌ كه‌ڵه‌كه‌بوون��� ‌‬ ‫له‌ئه‌نجومه‌نی‌ نوێن���ه‌ران‪ ،‬نه‌یتوانیوه‌‌و‬ ‫ی‬ ‫ی "به‌اڵم به‌دڵنیاییه‌وه‌ له‌گه‌ڵ ساڵ ‌‬ ‫وت ‌‬ ‫ی‬ ‫ی لیژن���ه‌ ‌‬ ‫ی ‪ 2012‬ئه‌نجامه‌كان��� ‌‬ ‫نوێ��� ‌‬ ‫ی ده‌رده‌چێت‌و هه‌موو فه‌رمانبه‌ران‬ ‫دارای ‌‬ ‫ی به‌سه‌ر موچه‌كانیاندا دێت‬ ‫گۆڕانكاری ‌‬ ‫به‌وانه‌ی‌ هه‌رێمی‌ كوردستانیشه‌وه‌"‪.‬‬ ‫ی‬ ‫هه‌روه‌ه���ا به‌پێ���ی‌ ئ���ه‌و زانیاریانه‌ ‌‬ ‫ی لیژنه‌ك���ه‌و‌ه‬ ‫تائێس���تا له‌گفتوگ���ۆ ‌‬ ‫ی تایبه‌ت‬ ‫گه‌شتوه‌ت ‌ه ئاوێنه‌‪ ،‬سندوقێك ‌‬ ‫ی له‌عێ���راق داده‌نرێت‌و‬ ‫به‌خانه‌نش���ین ‌‬ ‫ی موچه‌وه‌ له‌فه‌رمانبه‌ران‪،‬‬ ‫له‌ڕێگای‌ بڕین ‌‬ ‫ی ئه‌م س���ندوق ‌ه‬ ‫هه‌وڵده‌درێ���ت پ���اره‌ ‌‬ ‫ی به‌رده‌وامدابێ���ت‪ ،‬هه‌روه‌ها‬ ‫له‌گه‌ش���ه‌ ‌‬ ‫ی ئه‌ژماركردنی‌ موچ ‌ه‬ ‫بڕیار وای ‌ه رێ���ژه‌ ‌‬ ‫ی له‌نێوان س���ه‌رجه‌م‬ ‫ب���ۆ خانه‌نش���ین ‌‬ ‫فه‌رمانگه‌كان���دا یه‌كبخرێ���ت‪ ،‬چونك ‌ه‬ ‫ی ده‌وڵه‌ت‬ ‫ئێس���تا له‌هه‌ندێك فه‌رمانگه‌ ‌‬ ‫‪ %80‬ئه‌ژم���ار ده‌كرێ���ت‌و له‌هه‌ندێكیتر‬ ‫كه‌متر‌و بۆ س���ه‌رجه‌م فه‌رمانبه‌رانیش‬ ‫ساڵی‌ خانه‌نشین بوون نزم ده‌كرێته‌و‌ه‬ ‫ی‬ ‫له‌‪ 63‬ساڵه‌و‌ه بۆ ‪ 60‬ساڵ‌و ئه‌ژماركردن ‌‬ ‫ی‬ ‫رێ���ژه‌ی‌ مووچ���ه‌ش بۆ خانه‌نش���ین ‌‬ ‫ی‬ ‫له‌‪ %80‬كه‌متر نابێت‌و كه‌مترین موچه‌ ‌‬ ‫خانه‌نشینیش له‌‪ 300‬هه‌زار دینار كه‌متر‬ ‫نابێت"‪.‬‬ ‫ی به‌ئاوێن ‌ه‬ ‫ی ئه‌وه‌ش��� ‌‬ ‫ش���ۆڕش حاج��� ‌‬ ‫ی خانه‌نشینی‌‪،‬‬ ‫راگه‌یاند كه‌ یاسای‌ نوێ ‌‬ ‫ی خزمه‌ت‌و جۆری‌ كار‬ ‫ته‌مه‌ن‌و س���ااڵن ‌‬ ‫ی داهاتوو ده‌كه‌وێته‬ ‫ره‌چاو ده‌كات‌و ساڵ ‌‬ ‫‌كار‪.‬‬

‫ئه‌م رێكخراوه‌ ئه‌وه‌ش���ی‌ ئاشكراكردوو‌ه‬ ‫كه‌ زۆرێ���ك له‌گه‌نج���ان له‌ش���اره‌كانی‌‬ ‫ناوه‌ڕاست‌و باشوری‌ عێراق به‌فێڵ خۆیان‬ ‫ده‌كه‌ن به‌پارێزه‌ر‌و له‌م رێگایه‌وه‌ كچان‌و‬ ‫ژنانی‌ كێش���ه‌دار په‌لكێش ده‌كه‌ن به‌الی‌‬ ‫خۆیان‌و كاتێك ده‌زانن بوونه‌ته‌ قوربانیی‌‬ ‫بازرگان���ی‌ س���ێكس‪ ،‬هه‌ندێكجاری���ش‬ ‫بانده‌كان پشت به‌شۆفێری‌ تاكسییه‌كان‬ ‫ده‌به‌س���تن ب���ۆ دیاریكردن���ی‌ كچان���ی‌‬ ‫به‌ش���خوراو‌و لێقه‌وم���او‌و دوات���ر له‌ژێر‬ ‫ن���اوی‌ "یارمه‌تیدان���دا ناچاریان ده‌كه‌ن چەند پەنابەرێکی عێراقی لەسوریا‬ ‫به‌له‌شفرۆش���ی‌"‪ .‬رێكخراوی‌ "ئیراده‌مان" له‌ئه‌نجامی‌ ئه‌مه‌ش كچان‌و ژنانی‌ عێراق ئه‌مه‌ش هه‌ر ده‌چێته‌ خانه‌ی‌ ئیستیغاللی‌‬ ‫جه‌غت ل���ه‌وه‌ش ده‌كاته‌وه‌ قه‌باره‌ی‌ ئه‌م ل���ه‌و واڵته‌ به‌ئاس���انی‌ ده‌بن���ه‌ نێچیری‌ سێكس���ییه‌وه‌"‪ .‬به‌پێ���ی‌ زانیارییه‌كانی‌‬ ‫جۆره‌ قاچاغچێتییه‌ زۆر له‌وه‌ گه‌وره‌تره‌ ده‌س���ته‌مۆی‌ بانده‌ له‌شفرۆش���ییه‌كان‌و "ئیراده‌م���ان" هاوس���ه‌رگیریی‌ هاوین���ه‌‬ ‫كه‌ ئاش���كراكراوه‌‌و ده‌ڵێت "ده‌یان هه‌زار‬ ‫عێراقی قوربانیی‌ راسته‌وخۆی‌ بازرگانی‬ ‫سێكسن به‌شێوه‌ی‌ یاساغ"‪.‬‬ ‫به‌پێی‌ راپۆرتی‌ ئه‌م رێكخراوه‌‪ ،‬س���وریا‬ ‫شوێنی‌ مه‌به‌س���تی‌ ئه‌و عێراقیانه‌یه‌ كه‌‬ ‫ی له‌شفرۆش���ی‌ كارده‌كه‌ن‌و له‌م‬ ‫له‌ب���وار ‌‬ ‫واڵته‌ ‪ 50‬هه‌زار عێراقیی‌ ناچار كراون كه‌‬ ‫كاری‌ له‌شفرۆش���ی بكه‌ن له‌نێو ملیۆن‌و ده‌ڵێ���ت "زۆربه‌ی‌ خێزان���ه‌كان له‌پێناو بریتییه‌ ل���ه‌وه‌ی‌ خێزان���ه‌ عێراقییه‌كان‬ ‫نیوێ���ك هاوواڵتی‌ په‌نابه‌ری‌ عێراقیدا كه‌ مانه‌وه‌دا ناچ���ارن كچه‌كانیان بنێرن بۆ كچه‌كانیان ناچار ده‌كه‌ن رۆژانی‌ هه‌ینی‌‬ ‫له‌سوریا ده‌ژین‪.‬‬ ‫هاوس���ه‌رگیریی‌ بكه‌ن‌و رۆژانی‌ ش���ه‌ممه‌‬ ‫كاری‌ له‌شفرۆشی‌"‪.‬‬ ‫ی‬ ‫‌‬ ‫‌نابردن‬ ‫ه‬ ‫پ‬ ‫ی‬ ‫‌‬ ‫هۆكار‬ ‫‌مان"‬ ‫ه‬ ‫رێكخراوی‌ "ئیراد‬ ‫ئ���ه‌م راپۆرت���ه‌ باس ل���ه‌وه‌ش ده‌كات ت���ه‌اڵق ده‌درێن‌و ل���ه‌وه‌رزی‌ هاویندا كه‌‬ ‫ه‬ ‫‌‬ ‫‌و‬ ‫ه‬ ‫‌گێڕێت‬ ‫ه‬ ‫د‬ ‫ی‬ ‫‌‬ ‫‌شفرۆش‬ ‫ه‬ ‫ل‬ ‫عێراقییه‌كان بۆ‬ ‫ئه‌م كچانه‌ی‌ عێراق له‌یانه‌ ش���ه‌وانه‌كانی‌ گه‌ش���تیارانی‌ كه‌ن���داو ده‌كه‌نه‌ س���وریا‬ ‫ه‬ ‫‌‬ ‫چونك‬ ‫‌سوریا‪،‬‬ ‫ه‬ ‫ل‬ ‫‌رانیان‬ ‫ه‬ ‫بۆ خراپی‌ گوز‬ ‫دیمه‌شقدا كار ده‌كه‌ن‌و ده‌ڵێت "له‌مه‌ش ئه‌م جۆره‌ هاوس���ه‌رگیرییه‌ زیاتر ده‌كات‬ ‫ناتوانن‬ ‫‌وێت‪،‬‬ ‫ه‬ ‫بك‬ ‫‌ست‬ ‫ه‬ ‫د‬ ‫ناتوانن كاریان‬ ‫خراپت���ر ئه‌وه‌ی���ه‌ كه‌ زه‌واج���ی‌ هاوینه‌ له‌كاتێك���دا هیچ گره‌نتییه‌كی‌ یاس���ایی‌‬ ‫‌و‬ ‫ن‬ ‫‌ربگر‬ ‫ه‬ ‫و‬ ‫ه‬ ‫‌‬ ‫‌و‬ ‫ه‬ ‫مان‬ ‫ی‬ ‫‌‬ ‫ه‬ ‫‌‬ ‫ئیقام‬ ‫به‌باشی‌ ڤیزه‌‌و‬ ‫هه‌یه‌ له‌نێو په‌نابه‌رانی‌ عێراق له‌سوریا‌و مه‌ده‌ن���ی‌ له‌گه‌ڵدا نییه‌ وه‌ك���و میرات‌و‬

‫دابینكردنی‌ ش���وێنی‌ نیش���ته‌جێبوون‌و‬ ‫خواردن‌و ئه‌م���ه‌ش خۆیان‌و مناڵه‌كانیان‬ ‫ده‌خات���ه‌ ب���ه‌ر مه‌ترس���ی‌ برس���ێتی‌‌و‬ ‫سواڵكردن‪.‬‬ ‫ئ���ه‌م رێكخ���راوه‌ نیگه‌ران���ه‌ ل���ه‌وه‌ی‌‬ ‫كۆمه‌ڵ���گای‌ نێوده‌وڵه‌تی‌ ئ���ه‌م توێژه‌ی‌‬ ‫فه‌رامۆشكردوه‌‌و هیچ جۆره‌ پاراستنێك‬ ‫نایانگرێته‌وه‌‪ .‬جێگای‌ ئاماژه‌یه‌ ماوه‌یه‌ك‬ ‫له‌مه‌وپێ���ش كه‌ناڵ���ی‌ ‪ cnn‬چیرۆك���ی‌‬ ‫كچێك���ی‌ عێراق���ی‌ باڵوك���رده‌وه‌‪ ،‬ك���ه‌‬ ‫كۆمه‌ڵێ���ك قاچاغچی‌ كچێكی‌ عێراقییان‬ ‫فڕاندبو‌و به‌ره‌و سوریا‌و له‌وێشه‌وه‌ به‌ره‌و‬ ‫ئیمارات���ی‌ عه‌ره‌ب���ی‌‌و پ���اش هه‌ڵهاتنی‌‬ ‫نه‌یتوان���ی‌ بگه‌ڕێته‌وه‌ بۆ عێراق‪ ،‬چونكه‌‬ ‫به‌ڵگه‌نام���ه‌ی‌ نه‌بوو ناچ���ار به‌ته‌زویر‌و‬ ‫به‌قاچاغ گه‌ڕایه‌وه‌ واڵتی‌ خۆی‌‌و له‌س���ه‌ر‬ ‫ئه‌م "سنور به‌زاندنه‌ نایاساییه‌ش" ئێستا‬ ‫دادگا سزای‌ زیندانیكردنی‌ بۆ بڕییه‌وه‌‪.‬‬

‫خۆپیشاندانێکی گۆڕەپانی تەحریر لەبەغدا‬ ‫حاجی‌ رونیك���رده‌وه‌ "یه‌كێك له‌ئه‌رك‌و‬ ‫ئا‪ :‬الپه‌ڕه‌ی‌ عێراق‬ ‫ی ئه‌م لیژن ‌ه‬ ‫گرنگیپێدانه‌ سه‌ره‌كییه‌كان ‌‬ ‫ی‬ ‫تایبه‌ته‌ بریتیی ‌ه له‌نه‌هێشتنی‌ جیاواز ‌‬ ‫ی‬ ‫هاوكات له‌گه‌ڵ په‌ره‌سه‌ندن ‌‬ ‫ی نێ���وان موچ���ه‌ی‌ فه‌رمانب���ه‌ران‬ ‫زۆر ‌‬ ‫ی‬ ‫ناڕه‌زاییه‌كان له‌سیستمی‌ ئێستا ‌‬ ‫ی‬ ‫له‌سه‌رتاسه‌ری‌ عێراق‌و نزیككردنه‌وه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫موچه‌‌و سیستمی‌ ئیداره‌كردن ‌‬ ‫ی سه‌رجه‌م موچه‌كان"‪.‬‬ ‫ئاست ‌‬ ‫ی‬ ‫ئابووری‌ عێراق‪ ،‬لیژن ‌هی‌ دارای ‌‬ ‫ی "جگه‌ له‌مووچه‌‪،‬‬ ‫شۆڕش حاجی‌ وتیش ‌‬ ‫ی‬ ‫ئه‌نجومه‌نی‌ نوێنه‌ران‪ ،‬سه‌رقاڵ ‌‬ ‫ی چه‌ند راسپارده‌‌و پڕۆژه‌یه‌ك ‌ه ئ���ه‌م لیژنه‌ی���ه‌ كار بۆ ئ���ه‌وه‌ ده‌كات‬ ‫داڕشتن ‌‬ ‫ی‬ ‫ده‌س���ته‌به‌ری‌ كۆمه‌اڵیه‌ت���ی‌‌و موچه‌ ‌‬ ‫ی خواست له‌سه‌ر‬ ‫بۆ كه‌مكردنه‌وه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی بۆ سه‌رجه‌م ئه‌و كه‌سانه‌ ‌‬ ‫خانه‌نشین ‌‬ ‫ی جۆرێك‬ ‫كه‌رتی‌ گشتی‌‌و دروستكردن ‌‬ ‫ی تایبه‌ت���دا كار ده‌كه‌ن دابین‬ ‫له‌كه‌رت��� ‌‬ ‫ی موچ ‌ه‬ ‫له‌دادگه‌ریی‌ له‌سیستمی‌ گشت ‌‬ ‫ی‬ ‫ب���كات له‌داهات���وودا له‌پێن���او ئه‌وه‌ ‌‬ ‫له‌واڵت‪.‬‬ ‫گوش���ار له‌س���ه‌ر خه‌رجی‌ به‌كارهێنان‬ ‫ی‬ ‫ی گش���تی ‌‬ ‫ی ك��� ‌ه ئاوێن ‌ه كه‌متر ببێت���ه‌و‌ه له‌بودجه‌ ‌‬ ‫ی هه‌ندێ���ك زانیار ‌‬ ‫به‌پێ ‌‬ ‫ی لیس���ت ‌ه ده‌وڵه‌ت"‪.‬‬ ‫ی په‌رله‌مانتاران��� ‌‬ ‫ل���ه‌زار ‌‬ ‫ی تائێس���تا‬ ‫ی به‌پێی‌ ئه‌و پێشنیازانه‌ش��� ‌‬ ‫كوردییه‌كان���ه‌و‌ه له‌به‌غ���دا ده‌س���ت ‌‬ ‫ی له‌لیژنه‌ داراییه‌ك ‌هی‌ په‌رله‌ماندا كراون‪،‬‬ ‫كه‌وتووه‌‪ ،‬لیژن���ه‌ی‌ دارایی‌ ئه‌نجومه‌ن ‌‬ ‫ی‬ ‫ی كه‌می‌ موچه‌ ‌‬ ‫ی ئه‌گه‌ری‌ زۆر هه‌یه‌ الن ‌‬ ‫نوێنه‌رانی‌ عێ���راق‪ ،‬لیژنه‌یه‌كی‌ بچوك ‌‬ ‫ی بكرێ���ت ب��� ‌ه ‪ 300‬هه‌زار‬ ‫پێكهێن���اوه‌ ك��� ‌ه جگ���ه‌ له‌ژماره‌یه‌ك خانه‌نش���ین ‌‬ ‫ی ده‌س���تی‌ كار‬ ‫ی دینار ب���ۆ ئه‌وه‌ی‌ هان ‌‬ ‫په‌رله‌مانت���ار‪ ،‬چه‌ن���د پس���پۆڕێك ‌‬ ‫ی ناوخۆی���ی‌‌و بیانی‌ له‌خۆ بدرێ���ت زیاتر روو له‌كه‌رت���ی‌ تایبه‌ت‌و‬ ‫بواری‌ دارای ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ئه‌م لیژنه‌یه‌ش بریتیی ‌ه كۆمپانی���اكان بك���ه‌ن وه‌ك ل���ه‌وه‌ ‌‬ ‫ده‌گرێت‪ ،‬كار ‌‬ ‫ی‬ ‫ی چاویان له‌س���ه‌ر دامه‌زراندنی‌ حكومی ‌‬ ‫له‌س���ه‌ر له‌نوێ داڕشتنه‌وه‌ی‌ سیستم ‌‬ ‫ی‬ ‫ی خانه‌نش���ین بوون‌و بێ���ت‪ .‬هه‌روه‌ها به‌پێی‌ ئه‌و زانیاریانه‌ ‌‬ ‫موچه‌‌و سیس���تم ‌‬ ‫ی‬ ‫ی لیژن���ه‌ بچوككراوه‌كه‌ ‌‬ ‫ی له‌گفتوگۆكان ‌‬ ‫ی فش���ار‌ه له‌سه‌ر كه‌رت ‌‬ ‫كه‌مكردنه‌وه‌ ‌‬ ‫ی عێراقه‌وه‌ ده‌س���ت‬ ‫ی به‌كارهێنان له‌پڕۆژ‌ه دارای���ی‌ په‌رله‌مان ‌‬ ‫كش���تی‌‌و بودجه‌ ‌‬ ‫ی ‪ .2012‬له‌مباره‌یه‌و‌ه ئاوێن���ه‌ كه‌وت���ووه‌‪ ،‬هه‌ندێ���ك ئام���ار‬ ‫یاس���ای‌ بودجه‌ ‌‬ ‫ی دارایی‌ عێراق‪ ،‬شۆڕش كۆكراونه‌ت���ه‌وه‌ ك ‌ه ئاماژه‌ به‌و‌ه ده‌كه‌ن‬ ‫ی لیژنه‌ ‌‬ ‫ئه‌ندام ‌‬

‫"‪ 50‬هه‌زار كچه‌ عێراقی‌ به‌ناچاریی‌‬ ‫له‌سوریا له‌شفرۆشی‌ ده‌كه‌ن"‬ ‫ئا‪ :‬ئاوێنە‬ ‫به‌پێی‌ راپۆرتێكی‌ به‌ریتانی‌ چه‌ندین‬ ‫باندی‌ قاچاخچی‌ ئاودیوكردنی‌ كچان‬ ‫له‌عێراقدا هه‌ن به‌ره‌و سوریا‌و له‌وێ‬ ‫ناچاریان ده‌كه‌ن كه‌ كاری‌ له‌شفرۆشیی‌‬ ‫بكه‌ن‪.‬‬ ‫به‌پێ���ی‌ راپۆرتی‌ ماڵپ���ه‌ڕی‌ ‪‌ Rue89‬‬ ‫ی‬ ‫فه‌ره‌نس���ی‌‪ ،‬رێكخراوێك���ی‌ ناحكومی���ی‌‬ ‫به‌ریتانی���ا ئاش���كرایكردوه‌‪ ،‬كه‌ چه‌ندین‬ ‫بان���دی‌ ئاودیوكردن���ی‌ كچ���ان‌و ژن���ان‬ ‫له‌عێراق���دان كه‌ كچانی‌ عێراق ده‌به‌ن بۆ‬ ‫س���وریا‌و له‌وێ ناچاری���ان ده‌كه‌ن كاری‌‬ ‫له‌شفرۆش���یی‌ بكه‌ن‌و "ئه‌مه‌ش به‌شێكه‌‬ ‫له‌بازرگانیكردن به‌مرۆڤ‌و هه‌ندێك جاریش‬ ‫ده‌س���تی‌ خێزانه‌كانی‌ خۆیانی‌ تێدایه‌"‪.‬‬ ‫ئه‌م رێكخ���راوه‌ كه‌ ناوی‌ "ئیراده‌مان" ی‌‬ ‫به‌ریتانییه‌‪ ،‬چه‌ندین كچی‌ گه‌نجی‌ عێراقی‌‬ ‫كه‌ ‪%20‬یان له‌خوار ‪ 18‬ساڵه‌وه‌ن له‌الیه‌ن‬ ‫بانده‌كانی‌ قاچاغچی‌ به‌مرۆڤه‌وه‌ ده‌كرێنه‌‬ ‫ئامانج به‌تایبه‌ت ئه‌وانه‌ی‌ به‌ته‌نها ده‌ژین‬ ‫له‌شاره‌كاندا یان كێشه‌ی‌ خێزانییان هه‌یه‌‬ ‫یان به‌زۆر به‌شوو دراون‪ .‬به‌پێی‌ زانیاری‌‬ ‫ئه‌م رێكخراوه‌ به‌ریتانیی���ه‌‪ ،‬ئه‌م كچانه‌‬ ‫بۆ ماوه‌یه‌ك ده‌ستبه‌سه‌ر ده‌كرێن له‌ناو‬ ‫گه‌راج‌و ش���وێنه‌ گشتییه‌كاندا تا نرخیان‬ ‫له‌س���ه‌ر داده‌نرێت‌و دوای‌ فرۆش���تنیان‬ ‫ئاودیوی‌ سنور ده‌كرێن‪.‬‬

‫ی خانه‌نشین‬ ‫ته‌مه‌ن ‌‬ ‫بوون داده‌به‌زێنرێت‬ ‫ی‬ ‫بۆ ‪ 60‬ساڵ‪ ،‬كه‌رت ‌‬ ‫تایبه‌تیش ده‌گرێته‌وه‌‌و‬ ‫ی موچه‌ش‬ ‫النی‌ كه‌م ‌‬ ‫ده‌كرێت ‌ه ‪ 300‬هه‌زار‬ ‫ی‬ ‫ی به‌عس (‪ )2003‬رێژ‌ه ‌‬ ‫به‌ر له‌ڕووخان ‌‬ ‫ی كار‌و كارمه‌ندان���ی‌ ده‌وڵ���ه‌ت‬ ‫ده‌س���ت ‌‬ ‫ی‬ ‫ی تایبه‌ت‌و كۆمپانیاكان ‪‌ %40‬‬ ‫له‌كه‌رت��� ‌‬ ‫ی هه‌موو عێراق‬ ‫كۆی‌ گشتیی‌ كارمه‌ندان ‌‬ ‫ی‬ ‫كه‌مت���ر نه‌بووه‌‪ ،‬به‌اڵم ئێس���تا رێژ‌ه ‌‬ ‫كارمه‌ندانی‌ كه‌رتی‌ تایبه‌ت له‌نێوان ‪-5‬‬ ‫ی ده‌وڵه‌ت‬ ‫ی كارمه‌ندان ‌‬ ‫‪ %10‬كۆی‌ گشتی ‌‬ ‫ی ده‌ڵێت‬ ‫پێكده‌هێنێت‌و ش���ۆڕش حاج ‌‬ ‫ی ئه‌م‬ ‫ی ئێم��� ‌ه بزانین ه���ۆكار ‌‬ ‫"ئ���ه‌وه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی گشتی ‌‬ ‫خواست ‌ه زۆر‌ه له‌س���ه‌ر كه‌رت ‌‬ ‫ی خانه‌نشینییه‌"‪.‬‬ ‫ی موچه‌ ‌‬ ‫بوون ‌‬ ‫ی ئابووریناس���ان‪ ،‬یه‌كێ���ك‬ ‫به‌بۆچون��� ‌‬ ‫ی‬ ‫له‌نیش���انه‌كانی‌ دواكه‌وتن���ی‌ ئابوور ‌‬

‫ی‬ ‫ی هاوین ‌ه هه‌ی ‌ه له‌نێو په‌نابه‌ران ‌‬ ‫زه‌واج ‌‬ ‫عێراق له‌سوریا‌و ئه‌مه‌ش هه‌ر ده‌چێت ‌ه‬ ‫ی سێكسییه‌وه‌‬ ‫خانه‌ی‌ ئیستیغالل ‌‬

‫پرۆفایل‬

‫‪7‬‬

‫سه‌الحه‌دین‬ ‫ئا‪ :‬الپه‌ڕه‌ی‌ عێراق‬

‫نوری‌ مالیكی‌ سه‌رۆك وه‌زیران پالنی‌‬ ‫دانابوو قه‌زاكانی‌ سامه‌ڕا‌و دوجه‌یلی‌‬ ‫لێ دابڕێت‌و له‌گه‌ڵ كازمییه‌ بیانكاته‌‬ ‫پارێزگای نۆزده‌یه‌مینی‌ عێراق كه‌‬ ‫زۆرینه‌ی‌ دانیشتوانه‌كه‌ی‌ له‌تایفه‌ی‌ شیعه‌‬ ‫بێت‪ ،‬به‌اڵم ئه‌نجومه‌نی‌ ئه‌م پارێزگایه‌‬ ‫پێشده‌ستیی‌ كرد‌و سه‌الحه‌دینی‌ وه‌كو‬ ‫هه‌رێمێكی‌ سه‌ربه‌خۆ له‌چوارچێوه‌ی‌‬ ‫عێراقدا راگه‌یاند‪.‬‬ ‫پارێ���زگای‌ س���ه‌الحه‌دین له‌حه‌فتاكان��� ‌ی‬ ‫س���ه‌ده‌ی‌ رابردوودا له‌ناوه‌ڕاس���تی‌ عێراق‬ ‫بنیاتنراوه‌‌و له‌كاتی‌ جیاكردنه‌وه‌ی‌ سنوری‌‬ ‫ئیداری���ی‌ ئ���ه‌م پارێزگایه‌ش���دا چه‌ندین‬ ‫ناوچه‌ی‌ له‌كه‌رك���وك‌و به‌غدا بۆ بڕدراوه‌‪،‬‬ ‫ناوبانگ���ی‌ زۆری‌ ئ���ه‌م پارێزگایه‌ش زیاتر‬ ‫ده‌گه‌ڕێته‌وه‌ بۆ ئه‌وه‌ی‌ كه‌ زێد‌و ش���وێنی‌‬ ‫له‌دایكبونی‌ سه‌الحه‌دینی‌ ئه‌یوبیی‌ گه‌وره‌‬ ‫فه‌رمانده‌ی‌ ئیس�ل�ام‌و س���ه‌دام حس���ێنی‌‬ ‫گه‌وره‌ دیكتاتۆری‌ پێشووی‌ عێراقه‌‪.‬‬ ‫هه‌ندێك سه‌رچاوه‌ مێژووی‌ دروستبوونی‌‬ ‫ئاوه‌دانی‌ له‌سه‌الحه‌دین ده‌گێڕنه‌وه‌ بۆ ‪8‬‬ ‫هه‌زار ساڵ به‌ر له‌زاین‌و له‌وكاته‌وه‌ به‌رده‌وام‬ ‫خه‌ڵكی‌ تێداژیاوه‌ تا ئه‌وكاته‌ی‌ ناوی‌ لكا‬ ‫به‌ناوی‌ س���ه‌الحه‌دینه‌وه‌ كه‌ توانی‌ قودس‬ ‫له‌چنگی‌ دیانه‌كان ده‌ربهێنێت‌و سه‌رجه‌می‌‬ ‫سنوریی‌ قه‌ڵه‌مڕه‌ویی‌ خه‌الفه‌تی‌ ئیسالمی‌‬ ‫له‌ناوه‌ڕاس���تی‌ مێژووی‌ ئیس�ل�امیدا یه‌ك‬ ‫بخات‪.‬‬ ‫له‌ڕووی‌ ئیدارییه‌وه‌ سه‌الحه‌دین له‌(‪175‬‬ ‫كم باكوری‌ به‌غدا) له‌ش���اره‌دێ‌و قه‌زاكانی‌‬ ‫تكریت‪ ،‬دۆر‪ ،‬س���امه‌ڕا‪ ،‬به‌له‌د‪ ،‬زلوعییه‌‪،‬‬ ‫ئیسحاقی‌‌و یه‌سریب‪ ،‬شرگات‪ ،‬دوز‪ ،‬بیجی‌‪،‬‬ ‫ئامرلی‌‪ ،‬سلیمان بیگ‪ ،‬تاجی‌‪ ،‬موعته‌سه‌ك‌و‬ ‫سینییه‌ پێكدێت‌و گرنگترین ئه‌م شارانه‌ی‌‬ ‫سه‌ر ئه‌م پارێزگایه‌ش سامه‌ڕایه‌ كه‌ وێڕای‌‬ ‫گرنگیی���ه‌ مێژووییه‌كه‌ی‌‪ ،‬وه‌كو پایته‌ختی‌‬ ‫سه‌رده‌مێك له‌س���ه‌رده‌مه‌كانی‌ خه‌الفه‌تی‌‬ ‫ئیس�ل�امی‌‪ ،‬ئارام���گای‌ ئیمام���ی‌ ده‌یه‌م‌و‬ ‫یازده‌یه‌می‌‌و ش���یعه‌ دوازده‌ ئیمامییه‌كان‬ ‫له‌خۆ ده‌گرێت‪ ،‬كه‌ ئیمام هادی‌‌و حه‌سه‌ن‬ ‫عه‌سكه‌رین‌و س���ااڵنه‌ هه‌زاره‌ها هاوواڵتی‌‬ ‫ش���یعه‌ ب���ۆ به‌جێهێنانی‌ زی���اره‌ت رویان‬ ‫تێده‌ك��� ‌هن‌و وه‌كو مه‌زارێك���ی‌ زۆر پیرۆز‬ ‫لێیان ده‌ڕوانن‪.‬‬ ‫ل���ه‌ڕووی‌ جوگرافیش���ه‌وه‌‪ ،‬س���ه‌الحه‌دین‬ ‫به‌س���ه‌ر رووب���اری‌ دیجل���ه‌دا ده‌ڕوانێت‌و‬ ‫بۆ كش���توكاڵ‌و ئاژه‌ڵداری���ی‌ ناوچه‌یه‌كی‌‬ ‫به‌پیته‌‪ ،‬ئه‌مه‌ش وایكردووه‌ خوت خوته‌ی‌‬ ‫دروس���تكردنی‌ هه‌رێم بكه‌وێته‌ مێش���كی‌‬ ‫به‌رپرس���ه‌كانیه‌وه‌‪ .‬ل���ه‌‪27‬ی‌ تش���رینی‌‬ ‫یه‌كه‌می‌ ئه‌مساڵیشدا (‪ )2011‬ئه‌ندامانی‌‬ ‫ی ده‌نگ‬ ‫ئه‌نجومه‌ن���ی‌ س���ه‌الحه‌دین به‌كۆ ‌‬ ‫س���ه‌الحه‌دینیان وه‌كو هه‌رێ���م راگه‌یاند‌و‬ ‫له‌مباره‌ی���ه‌وه‌ داوایه‌كیان ب���ۆ حكومه‌تی‬ ‫ناوه‌ندیی‌ به‌غدا به‌رزك���رده‌وه‌ بۆ ئه‌وه‌ی‌‬ ‫هه‌نگاوی‌ یاسایی‌‌و ئیداریی بۆ هه‌ڵگرێت‪.‬‬ ‫به‌رپرس���انی‌ ئیداری���ی‌ س���ه‌الحه‌دین‬ ‫ه���ۆكاری‌ ئ���ه‌م هه‌ن���گاوه‌ ده‌گێڕن���ه‌وه‌‬ ‫ب���ۆ په‌راوێزخس���تنیان له‌الی���ه‌ن به‌غدا‌و‬ ‫له‌ڕاگه‌یاندن���ی‌ ئه‌م بڕیاره‌ش���دا ره‌خنه‌ی‌‬ ‫توندیان گرت له‌وه‌ی‌ كه‌ حكومه‌تی‌ به‌غدا‬ ‫به‌رده‌وامه‌ له‌ئیستیمالككردنی‌ زه‌وی‌ له‌چوار‬ ‫ده‌وری‌ مه‌زاری‌ ئیمامه‌ عه‌سكه‌رییه‌كان كه‌‬ ‫ته‌قاندنه‌وه‌ی���ان ل���ه‌‪2006‬دا بووه‌ هه‌وێن‌و‬ ‫یه‌ك���ه‌م پریش���كی‌ جه‌نگێك���ی‌ خوێناوی‌‬ ‫تایف���ی‌ له‌نێ���وان ه���ه‌ردوو پێكهات���ه‌ی‌‬ ‫ش���یعه‌‌و س���وننه‌دا له‌عێ���راق‪ .‬هه‌روه‌ها‬ ‫ئه‌م به‌رپرس���انه‌ی‌ س���ه‌الحه‌دین توڕه‌ن‬ ‫له‌بڕیاری‌ فه‌س���ڵكردنی‌ ‪ 144‬مامۆس���تا‌و‬ ‫وانه‌بێژ ‌ی زانكۆیی‌ له‌م ش���اره‌ به‌تۆمه‌تی‌‬ ‫به‌عس���یببون‌و تاقه‌ چاره‌سه‌ریش بۆ ئه‌م‬ ‫پرسانه‌ی‌ پارێزگاكه‌یان له‌وه‌دا ده‌بیننه‌وه‌‬ ‫ببن به‌هه‌رێمێكی‌ سه‌ربه‌خۆ له‌چوارچێوه‌ی‌‬ ‫عێراقی‌ فیدراڵدا بۆ ئه‌وه‌ی‌ به‌هه‌مانشێوه‌ی‌‬ ‫هه‌رێمی‌ كوردستان موماره‌سه‌ی‌ ده‌سه‌اڵت‬ ‫خۆیان بكه‌ن‪.‬‬ ‫هه‌ندێك سه‌رچاوه‌ی‌ سیاسی‌‌و ئاگادار باس‬ ‫له‌وه‌ ده‌كه‌ن كه‌ به‌رله‌وه‌ی‌ س���ه‌الحه‌دین‬ ‫بیر له‌وه‌ بكاته‌وه‌ ببێت به‌هه‌رێم‪ ،‬مالیكی‌‬ ‫باس���ی‌ ئه‌وه‌ی‌ بۆ كردوون ك���ه‌ به‌ته‌مایه‌‬ ‫سامه‌ڕا‌و دوجه‌یل له‌م پارێزگایه‌ دابڕێت‪،‬‬ ‫به‌اڵم ئ���ه‌وان فریای‌ خۆی���ان كه‌وتوون‌و‬ ‫به‌ڕاگه‌یاندنی‌ هه‌رێ���م‪ ،‬رێگه‌یان له‌مالیكی‌‬ ‫گرتووه‌‪ ،‬له‌وكاته‌ش���ه‌وه‌ تائێستا له‌سه‌ر‬ ‫ئاس���تی‌ عێراق مش���تومڕ‌و ناكۆكی‌ توند‬ ‫هاتوه‌ته‌ ئاراوه‌‌و له‌كاتێكدا كه‌ ش���یعه‌كان‬ ‫به‌هه‌موو جۆرێك ئه‌م داوایه‌ ره‌تده‌كه‌نه‌وه‌‪،‬‬ ‫سه‌ركرده‌ سوننه‌كانی‌ په‌رله‌مان‌و حكومه‌ت‬ ‫داكۆكیی‌ لێده‌كه‌ن‪.‬‬

‫‪8‬‬

‫‪aburi.awene@gmail.com‬‬

‫)‪ )302‬سێشه‌مم ‌ه ‪2011/11/29‬‬

‫ئابووری‬

‫ئەم الپەڕەیە بە سپۆنسەری ژووری بازرگانی‌و پیشەسازی سلێمانی چاپ‌و باڵودەکرێتەوە‬

‫باو باوی‌ باخ دروستكردنه‌‬

‫عێراق ‪ 70‬ملیارد‬ ‫قازانج ده‌كات‬

‫له‌ ‪ 1600‬باخی‌ شارباژێڕ ‪ 20‬باخیان مۆڵه‌تی‌ یاسایی‌ هه‌یه‌‬ ‫ئا‪ :‬ئاسۆ سه‌راوی‌‬

‫ی حكومه‌ت‪،‬‬ ‫ی سه‌رۆك ‌‬ ‫به‌فه‌رمانێك ‌‬ ‫لێكۆڵینه‌وه‌ له‌دروستكردنی‌ ئه‌و‬ ‫ی‬ ‫باخانه‌ ده‌كرێت‪ ،‬كه‌ به‌زیاده‌ڕه‌و ‌‬ ‫ی سورداش‌و شارباژێڕ‬ ‫له‌ناوچه‌كان ‌‬ ‫ی‬ ‫دروستكراون‪ ،‬به‌ڕێوه‌به‌ری‌ كشتوكاڵ ‌‬ ‫ی‬ ‫شارباژێڕ رایده‌گه‌یه‌نێ‌ كه‌ له‌نزیك ‌ه ‌‬ ‫‪ 1600‬باخی‌ سنوره‌ك ‌هی‌‪ 20 ،‬باخیان‬ ‫ی‬ ‫مۆڵه‌تیان هه‌یه‌‌و به‌ڕێوه‌به‌ر ‌‬ ‫ی دوكانیش ئاشكرای‌ ده‌كات‬ ‫كشتوكاڵ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی سنور ‌‬ ‫ی ‪ 200‬باخ ‌‬ ‫كه‌ له‌نزیك ‌ه ‌‬ ‫مێرگه‌پان‪ 61 ،‬باخ مۆڵه‌تیان هه‌یه‌‪،‬‬ ‫به‌بڕوای‌ ئابوریناسێكیش‪ ،‬ئه‌و باخان ‌ه‬ ‫كه‌مترین سودی‌ ئابورییان هه‌یه‌‪.‬‬ ‫‪ 61‬باخی‌ مێرگه‌پان‬ ‫مۆڵه‌تی‌ یاساییان هه‌ی ‌ه‬ ‫ی‬ ‫ی زۆر‌ه له‌ناوچ ‌ه جیاجیاكان ‌‬ ‫ماوه‌یه‌ك��� ‌‬ ‫ی به‌تایبه‌ت‬ ‫ی سلێمان ‌‬ ‫ی پارێزگا ‌‬ ‫س���نور ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ش���ارباژێڕ‌و مێرگه‌پان‪‌ -‬‬ ‫له‌سیته‌ك‪‌ -‬‬ ‫ی س���ورداش‪ ،‬كۆمه‌ڵێك كه‌س‬ ‫س���نور ‌‬ ‫ی ده‌ك���ڕن‌و ده‌یكه‌ن ‌ه باخ‪،‬‬ ‫به‌دۆنم زه‌و ‌‬ ‫ی ئه‌و باخانه‌ش‬ ‫مه‌به‌ست له‌دروستكردن ‌‬ ‫ی دوكان‪،‬‬ ‫ی كشتوكاڵ ‌‬ ‫هه‌ر وه‌ك به‌ڕێوه‌به‌ر ‌‬ ‫ی ده‌كات‪ ،‬ته‌نها‬ ‫مسته‌فا حه‌م ‌ه ساڵح باس ‌‬ ‫ی خاوه‌نه‌كانیانه‌‪،‬‬ ‫بۆ كات به‌س���ه‌ربردن ‌‬ ‫ی باخداری‌‌و‬ ‫ی بوار ‌‬ ‫نه‌ك گه‌شه‌س���ه‌ندن ‌‬ ‫ی كشتوكاڵی‌‪،‬‬ ‫ی به‌روبوم ‌‬ ‫ده‌س���تكه‌وتن ‌‬ ‫ی ئه‌و‬ ‫ی وته‌كان ‌‬ ‫ئه‌م��� ‌ه له‌كاتێكدا به‌پێ��� ‌‬ ‫ی ئ���ه‌و باخان ‌ه‬ ‫به‌ڕێوه‌ب���ه‌ره‌‪ ،‬زۆرب��� ‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫ی دروس���تكراون‪ ،‬به‌پێ ‌‬ ‫ب ‌ه زی���اده‌ڕه‌و ‌‬ ‫ی‬ ‫ی به‌ڕێوه‌به‌رایه‌ت ‌‬ ‫ئه‌و به‌دواداچونان��� ‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫ی دوكان كردویه‌تی‌‪ ،‬له‌نزیك ‌ه ‌‬ ‫كشتوكاڵ ‌‬ ‫ی مێرگه‌پان‪ ،‬ته‌نها ‪61‬‬ ‫ی سنور ‌‬ ‫‪ 200‬باخ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی یاساییان هه‌یه‌‪ ،‬به‌پێ ‌‬ ‫باخیان مۆڵه‌ت ‌‬ ‫ی مس���ته‌فا حه‌م ‌ه س���اڵح‪،‬‬ ‫زانیاریه‌كان ‌‬ ‫ی مێرگه‌پان ‪ 100‬تا‬ ‫ی س���نور ‌‬ ‫زه‌ویه‌كان ‌‬ ‫ی هه‌یه‌‪ ،‬ئه‌ویش وه‌ك‬ ‫ی تاپۆ ‌‬ ‫‪ 150‬دۆنم ‌‬ ‫ی‬ ‫ی شێخه‌كان ‌‬ ‫ی ده‌كات موڵك ‌‬ ‫ئه‌و باس��� ‌‬ ‫ی سنوره‌كه‌ش‬ ‫ی تر ‌‬ ‫شه‌ده‌ڵه‌یه‌‪ ،‬زه‌ویه‌كان ‌‬ ‫ی س���ه‌خه‌ری‌و ل���ه‌وه‌ڕگان‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫زه‌و ‌‬ ‫ی‬ ‫هه‌روه‌ك مسته‌فا حه‌م ‌ه ساڵح ئاماژ‌ه ‌‬ ‫ی ئه‌و‬ ‫پێ���ده‌كات‪ ،‬به‌ش���ێك له‌خه‌ڵكان ‌‬ ‫ی‬ ‫ناوچان��� ‌ه خۆیان كردوو‌ه ب��� ‌ه خاوه‌ن ‌‬ ‫ی‬ ‫ی تر ‌‬ ‫زه‌ویه‌كان‌و ب ‌ه دۆنم ب ‌ه كه‌س���ان ‌‬ ‫ی ده‌یكڕن‬ ‫ی "ئه‌وانه‌ش ‌‬ ‫ده‌فرۆشن‪ ،‬ئه‌و وت ‌‬ ‫ی یاساییان هه‌بێت‬ ‫ی مۆڵه‌ت ‌‬ ‫ێ ئه‌و‌ه ‌‬ ‫به‌ب ‌‬ ‫ی ده‌یكه‌ن ‌ه ب���اخ‪ ،‬ده‌یان‬ ‫ب ‌ه زی���اده‌ڕه‌و ‌‬ ‫نوس���ینگ ‌ه له‌و س���نوره‌دا كراوه‌ته‌و‌ه‬ ‫ی ئ���ه‌و زه‌ویانه‌‪،‬‬ ‫ب���ۆ كڕین‌و فرۆش���تن ‌‬ ‫ی حكومه‌تن‬ ‫له‌كاتێكدا ئه‌و زه‌ویان ‌ه مۆڵك ‌‬ ‫ی ئه‌و ناوچان���ه‌"‪ .‬ناوبراو‬ ‫ن���ه‌ك خه‌ڵك ‌‬ ‫ی ئه‌و‬ ‫ی كرد ك ‌ه بۆ به‌دواداچون ‌‬ ‫ئاشكراش ‌‬ ‫ی حكومه‌ت‌و‬ ‫زیاده‌ڕه‌ویانه‌‪ ،‬ب��� ‌ه فه‌رمان ‌‬ ‫د‪.‬به‌رهه‌م‪ ،‬لیژنه‌یه‌كیان دروستكردوو‌ه‬ ‫ی‬ ‫ی هه‌موو ئه‌و باخان ‌ه ‌‬ ‫بۆ به‌دواداچون��� ‌‬ ‫له‌سنوره‌كه‌دا دروستكراون‪.‬‬

‫هه‌رچه‌نده‌ له‌مانگ����ی‌ ‪ 10‬رابردوو نارده‌ن ‌ی‬ ‫نه‌وت ‌ی عێراق دابه‌زی‌ بۆ نزمترین ئاس����ت‬ ‫له‌ماو‌هی‌ ئه‌مساڵدا‪ ،‬به‌اڵم چاودێرانی‌ بواری‌‬ ‫ئابووری‌ پێش����بینی‌ ئه‌وه‌ ده‌كه‌ن كه‌ ئه‌م‬ ‫مانگه‌ قه‌ره‌ب����وو ‌ی ئه‌وه‌ش بكاته‌وه‌‌و كۆی‌‬ ‫گشتیی‌ داهاتی‌ نه‌وتی‌ عێراق له‌ماوه‌ی‌ ئه‌م‬ ‫‪ 10‬مانگ ‌ه بكاته‌وه‌‪.‬‬ ‫ئاژانسه‌كان‪ ،‬ئاوێنه‌‪ :‬به‌پێی‌ ئه‌و داتایانه‌ی‌‬ ‫له‌به‌رده‌س����تدان‌و كۆمپانی����ای‌ راوێژكاریی‌‬ ‫نه‌وتی‌ عێ����راق باڵویكردونه‌ته‌وه‌‪ ،‬به‌هۆی‌‬ ‫كۆنی‌‌و داخوران ‌ی بۆریه‌كانی‌ هه‌نارده‌كردنی‌‬ ‫نه‌وته‌و‌ه له‌م����او‌هی‌ دوو مانگی‌ رابردوودا‪،‬‬ ‫هه‌نارده‌كردنی‌ نه‌وتی‌ عێراق بۆ ئاستێكی‌‬ ‫نزم دابه‌زی����وه‌‪ ،‬ب����ه‌اڵم چاوه‌ڕوانده‌كرێت‬ ‫نارده‌نییه‌ زۆره‌كانی‌ ئه‌م دواییه‌ قه‌ره‌بوی‌‬ ‫ئ����ه‌و كه‌مبوون����ه‌ ب����كات‌و له‌م ب����واره‌دا‬ ‫عێ����راق قازانجێكی‌ باش ب����كات له‌داهاتی‌‬ ‫هه‌نارده‌كردنی‌ نه‌وت‪ .‬ئه‌م كۆمپانیایه‌ كه‌‬ ‫له‌بواری‌ توێژین����ه‌و‌هی‌ نه‌وتدا كارده‌كات‪،‬‬ ‫پێش����بینی‌ ئ����ه‌وه‌ش ده‌كات ك����ه‌ داهاتی‌‬ ‫عێ����راق بگات ‌ه ‪ 70‬ملی����ارد دۆالر له‌ماوه‌ی‌‬ ‫ئه‌م ‪ 10‬مانگه‌دا‪.‬‬

‫ی ئه‌و باخان��� ‌ه چیی ‌ه ك ‌ه ب ‌ه‬ ‫چاره‌نوس��� ‌‬ ‫ی دروس���تكراون"‪ .‬سه‌باره‌ت‬ ‫زیاده‌ڕه‌و ‌‬ ‫ی ئ���ه‌و باخانه‌ش‪،‬‬ ‫ی ئاب���ور ‌‬ ‫ب ‌ه س���ود ‌‬ ‫ێ ك ‌ه به‌ش���ێك له‌و‬ ‫ناوبراو رایده‌گه‌یه‌ن ‌‬ ‫باخان��� ‌ه هاتونه‌ت ‌ه به‌رهه‌م‪ ،‬ئه‌و ده‌ڵێت‬ ‫ی باشیان‬ ‫"به‌شێك له‌و باخان ‌ه به‌روبوم ‌‬ ‫پێگه‌یش���تووه‌‪ ،‬ئه‌گ���ه‌ر حكومه‌ت ب ‌ه‬ ‫ی‬ ‫ی مۆڵه‌تیان پێبدات‪ ،‬گه‌ش��� ‌ه ‌‬ ‫فه‌رم��� ‌‬ ‫زیاتریش ده‌كه‌ن"‪.‬‬

‫هه‌رچه‌نده‌ ئه‌و‬ ‫زه‌ویانه‌ به‌كارهێنراون‌و‬ ‫كراونه‌ت باخ‪ ،‬به‌اڵم ‬ ‫به‌كارهێنانێكی‌‬ ‫ئابوریانه‌ نییه‌‪ ،‬زیاتر‬ ‫به‌كارهێنانێكه‌ بۆ‬ ‫كات به‌سه‌ربردنی‌‬ ‫خاوه‌نه‌كانیان‬

‫ی‬ ‫ی كشتوكاڵ ‌‬ ‫س���اڵح) له‌به‌ڕێوه‌به‌رایه‌ت ‌‬ ‫ی ئاشكرا كرد ك ‌ه تائێستا‬ ‫دوكان ئه‌و‌ه ‌‬ ‫ی سنوره‌كه‌یان‬ ‫ی باخه‌كان ‌‬ ‫ی كه‌م ‌‬ ‫به‌شێك ‌‬ ‫روپێوی���ی‌‌و هه‌ژمار ك���ردووه‌‪ ،‬عه‌باس‬ ‫ی روونكرده‌و‌ه ك ‌ه مه‌به‌ست‬ ‫ساڵح ئه‌و‌ه ‌‬ ‫ی لیژنه‌ك���ه‌‪ ،‬روپێوی‌‌و‬ ‫له‌دروس���تكردن ‌‬ ‫ی هه‌موو‬ ‫نه‌خشه‌كێش���ان‌و هه‌ژماركردن ‌‬ ‫ئ���ه‌و باخانه‌ی��� ‌ه ك��� ‌ه ل���ه‌‌و ناوچه‌یه‌دا‬ ‫دروس���تكراون‪ ،‬ئه‌و ده‌ڵێ���ت "تابزانین‬ ‫ی هه‌یه‌‌و‬ ‫ئه‌و باخان��� ‌ه چه‌ندیان تاپ���ۆ ‌‬ ‫چه‌ندیش���یان گرێبه‌ستیان هه‌ی ‌ه یاخود‬ ‫ی دروستكروان"‪ .‬سه‌باره‌ت‬ ‫به‌زیاده‌ڕه‌و ‌‬ ‫ی ئ���ه‌و باخان���ه‌ش ك ‌ه‬ ‫ب ‌ه چاره‌نوس��� ‌‬ ‫ی‬ ‫ی دروستكراون‪ ،‬ئه‌و باس ‌‬ ‫به‌زیاده‌ڕه‌و ‌‬ ‫ل���ه‌و‌ه كرد ك ‌ه حكومه‌ت بڕیار له‌س���ه‌ر‬ ‫ی "ئێم��� ‌ه ته‌نها ئه‌و‬ ‫ئ���ه‌و‌ه ده‌داو وت��� ‌‬ ‫كار‌ه ده‌كه‌ین ك ‌ه پێمان س���پێردراوه‌‪،‬‬ ‫ی هه‌موو ئه‌و باخانه‌ش كه‌ب ‌ه‬ ‫چاره‌نوس ‌‬ ‫ی حكومه‌ت‬ ‫ی دروستكراون له‌ال ‌‬ ‫زیاده‌ڕه‌و ‌‬ ‫خۆیه‌ت���ی‌‪ ،‬ده‌بێ���ت چاره‌س���ه‌رێكیش‬ ‫ی‬ ‫بدۆزرێت���ه‌وه‌‪ ،‬چونك ‌ه ئه‌و‌ه كێش��� ‌ه ‌‬ ‫ی زۆره‌"‪.‬‬ ‫كۆمه‌ڵێك خه‌ڵك ‌‬

‫ل ‌ه ‪ 1600‬باخ ‪20‬یان‬ ‫مۆڵه‌تی‌ یاسایی‌ هه‌ی ‌ه‬ ‫ی ش���ارباژێڕ‪،‬‬ ‫ی كش���توكاڵ ‌‬ ‫به‌ڕێوه‌به‌ر ‌‬ ‫حه‌مه‌ڕه‌شید عه‌بدولڕه‌حمان باس له‌و‌ه‬ ‫ده‌كات ك ‌ه له‌س���نوره‌كه‌یاندا به‌تایبه‌ت‬ ‫له‌س���یته‌ك‌و بازه‌گی���ر‌و س���یره‌مێرگ‌و‬ ‫ی تریش‪،‬‬ ‫شارس���تێنه‌‌و چه‌ندی���ن گوند ‌‬ ‫زیاد ل��� ‌ه ‪ 1600‬باخ دروس���تكراون ك ‌ه‬ ‫ی یاساییان‬ ‫ی ‪ 20‬باخێكیان مۆڵه‌ت ‌‬ ‫نزیك ‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫ی تر به‌زیاده‌ڕه‌و ‌‬ ‫هه‌یه‌‪ ،‬هه‌م���وو ئه‌وان ‌‬ ‫دروستكراون‪ ،‬ئه‌و به‌ڕێوه‌به‌ر‌ه ئه‌وه‌ش‬ ‫ی‬ ‫چاره‌نوسی‌ ئه‌وان ‌هی‌ به‌ زیاده‌ڕه‌و ‌‬ ‫روونده‌كاته‌و‌ه ك��� ‌ه ماوه‌یه‌ك له‌مه‌وبه‌ر‬ ‫ی حكومه‌ته‌‬ ‫دروستكراون له‌ال ‌‬ ‫ی ك��� ‌ه بۆ هه‌موو زانیارییه‌كیان له‌سه‌ر ئه‌و باخان ‌ه‬ ‫ی ئ���ه‌و لیژنه‌ی��� ‌ه ‌‬ ‫س���ه‌رۆك ‌‬ ‫ی بۆ س���ه‌روخۆیان به‌رزكردۆته‌و‌ه "ئێستا‬ ‫ی له‌س���نور ‌‬ ‫ی ئه‌و باخان ‌ه ‌‬ ‫به‌دواداچون ‌‬ ‫ی حكومه‌تین تابزانین‬ ‫مێرگه‌پ���ان دروس���تكراون (عه‌ب���اس چاوه‌ڕێی وه‌اڵم��� ‌‬

‫ی باخه‌كان‬ ‫كه‌مترین ‌‬ ‫سودی‌ ئابورییان هه‌ی ‌ه‬ ‫ی‬ ‫ی ئابور ‌‬ ‫ی مامۆس���تایه‌ك ‌‬ ‫به‌اڵم به‌بڕوا ‌‬ ‫ی سلێمانی‌‪ ،‬ئه‌و باخان ‌ه كه‌مترین‬ ‫زانكۆ ‌‬ ‫ی ئابورییان لێده‌بینرێ‌‪ ،‬ئابوریناس‌و‬ ‫سود ‌‬ ‫ی باس‬ ‫ی زانكۆ‪ ،‬جه‌میل عه‌ل ‌‬ ‫مامۆس���تا ‌‬ ‫ی ده‌كات‪ ،‬به‌و‬ ‫ی زه‌و ‌‬ ‫ی بوون��� ‌‬ ‫له‌گرنگ��� ‌‬ ‫ی هه‌موو چاالكی��� ‌ه ئابورییه‌كان‬ ‫پێی��� ‌ه ‌‬ ‫ی هه‌یه‌‪،‬‬ ‫پێویستیان ب ‌ه رووبه‌رێك زه‌و ‌‬ ‫ئه‌و ئابوریناس ‌ه ئاماژ‌ه به‌و‌ه ده‌كات ك ‌ه‬ ‫ی یه‌كێك��� ‌ه له‌ده‌رامه‌ت��� ‌ه ده‌گمه‌ن‌و‬ ‫زه‌و ‌‬ ‫ی‬ ‫ی چاالك ‌‬ ‫ی ئابوری‌‪ ،‬به‌و پێی ‌ه ‌‬ ‫گرنگه‌كان ‌‬ ‫ی له‌سه‌ر ده‌كرێت‬ ‫ی هه‌مه‌چه‌شن ‌ه ‌‬ ‫ئابور ‌‬ ‫ی شار ك ‌ه‬ ‫ی ده‌ره‌و‌ه ‌‬ ‫به‌تایبه‌ت زه‌ویه‌كان ‌‬ ‫ی كشتوكاڵ‬ ‫بڕیار‌ه زیاتر بۆ به‌رهه‌مهێنان ‌‬ ‫س���ودیان لێوه‌ربگرێت‪ ،‬به‌اڵم وه‌ك ئه‌و‬ ‫ی‬ ‫ی زه‌ویه‌كان ‌‬ ‫ی زۆر ‌‬ ‫ی ده‌كات‪ ،‬به‌شێك ‌‬ ‫باس ‌‬ ‫ی‬ ‫ی شار كراونه‌ت ‌ه باخ‪ ،‬زۆرین ‌ه ‌‬ ‫ده‌ره‌و‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫ی بوار ‌‬ ‫ئه‌و باخانه‌ش بۆ گه‌شه‌سه‌ندن ‌‬ ‫ی سودیان لێوه‌رناگیرێ‌‪،‬‬ ‫ی باخدار ‌‬ ‫ئابور ‌‬ ‫ئ���ه‌و ده‌ڵێت "هه‌رچه‌ند‌ه ئ���ه‌و زه‌ویان ‌ه‬ ‫به‌كارهێن���راون‌و كراون���ه‌ت باخ‪ ،‬به‌اڵم ‬ ‫ی ئابوریان ‌ه نییه‌‪ ،‬زیاتر‬ ‫به‌كارهێنانێك��� ‌‬ ‫ی‬ ‫به‌كارهێنانێك ‌ه بۆ كات به‌س���ه‌ربردن ‌‬ ‫ی‬ ‫خاوه‌نه‌كانیان‪ ،‬ئه‌وه‌ش ده‌چێت ‌ه خان ‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫خراپ مامه‌ڵه‌كردن له‌گه‌ڵ ده‌رامه‌تێك ‌‬ ‫ی ك ‌ه ئه‌وی���ش زه‌وییه‌‪،‬‬ ‫ی ئابور ‌‬ ‫گرنگ��� ‌‬ ‫ی‬ ‫ده‌بێت ئه‌وه‌شمان بیر نه‌چێت ك ‌ه زه‌و ‌‬ ‫ی‬ ‫ته‌نها ئێم ‌ه خاوه‌نی نین‪ ،‬به‌ڵكو موڵك ‌‬ ‫ی داهاتوش���ه‌‪ ،‬بۆی��� ‌ه ده‌ڵێم‬ ‫نه‌وه‌كان��� ‌‬ ‫ده‌بێت به‌ئابوریان ‌ه به‌كاربهێنرێ‌"‪ .‬ئه‌و‬ ‫ی له‌و دیارده‌ی ‌ه هه‌ی ‌ه‬ ‫ی زۆر ‌‬ ‫مه‌ترسییه‌ك ‌‬ ‫ی‬ ‫ك ‌ه خه‌ریك ‌ه له‌كوردستاندا به‌ته‌واوه‌ت ‌‬ ‫س���ه‌رهه‌ڵده‌دا‪ ،‬ئه‌وی���ش ئه‌وه‌ی��� ‌ه ك ‌ه‬ ‫ی زۆریان‬ ‫ی كه‌م‪ ،‬سه‌رمایه‌یه‌ك ‌‬ ‫خه‌ڵكانێك ‌‬ ‫به‌ده‌س���ته‌وه‌یه‌‪ ،‬سه‌رمایه‌كانیش���یان‬ ‫ی ب ‌ه‬ ‫ئابوریان ‌ه به‌كارناهێنن‪ ،‬نمونه‌ش��� ‌‬ ‫ی ئه‌و باخان ‌ه هێنایه‌و‌ه ك ‌ه‬ ‫دروستكردن ‌‬ ‫ی‬ ‫ی زۆر ‌‬ ‫ی خه‌رجییه‌ك ‌‬ ‫س���ه‌ره‌ڕای ئه‌و‌ه ‌‬ ‫تێدا ده‌كرێت‪ ،‬به‌اڵم كه‌مترین داهاتیان‬ ‫ی خاوه‌نه‌كانیش���یان‬ ‫بۆ كۆمه‌ڵگا‌و خود ‌‬ ‫ده‌بێت‪ ،‬ئه‌و ده‌ڵێت "خاوه‌ن س���ه‌رمای ‌ه‬ ‫ی به‌كارده‌هێنێ‌‪،‬‬ ‫ئازاد‌ه چۆن سامانه‌ك ‌ه ‌‬ ‫ب���ه‌اڵم ده‌بێ���ت له‌الی���ه‌ن حكومه‌ته‌و‌ه‬ ‫ی‬ ‫هاندان هه‌بێت بۆ ب���اش به‌كارهێنان ‌‬ ‫ئه‌و سه‌رمایه‌یه‌"‪.‬‬

‫‪ 150‬ده‌وڵه‌مه‌ند ‌ی‬ ‫عێراق ‌ی ‪ 13‬ملیارد‬ ‫دۆالریان هه‌یه‌‬

‫هاوینەواری دووکان بوەتە شوێنی حەوانەوەی بەرپرسان فۆتۆ‪ :‬یەحیا ئەحمەد‬

‫به‌شێك له‌و باخانە ئه‌گه‌ر حكومه‌ت‬ ‫مۆڵه‌تیان پێبدات‪ ،‬گه‌شه‌ ده‌كه‌ن‬

‫ی نه‌بێته‌وه‌‪ ،‬ناتوانین‬ ‫یاساییه‌و‌ه یه‌كالی ‌‬ ‫ێ‬ ‫باس له‌داهاتیان بكه‌ین‪ ،‬چونك ‌ه ئه‌ش ‌‬ ‫ی گه‌وره‌‌و‬ ‫له‌ئاینده‌دا ئه‌و‌ه ببێت ‌ه گرفتێك ‌‬ ‫ی باخه‌كان"‪.‬‬ ‫تێكچون ‌‬ ‫ئه‌و جه‌خت له‌و‌ه ده‌كاته‌و‌ه ك ‌ه پێویست ‌ه‬ ‫ی‬ ‫ی زۆر ‌‬ ‫ی هه‌رێم هاندانێك��� ‌‬ ‫حكومه‌ت��� ‌‬ ‫ی‬ ‫ی زه‌ویه‌كان به‌شێوازێك ‌‬ ‫هه‌بێت بۆ ئه‌و‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫باخه‌كان‪ ،‬گرفتی‌ خاوه‌ندارێتییان هه‌یه‌ ئابوریان ‌ه به‌كاربهێنرێ���ن‪ ،‬ئه‌و نمون ‌ه ‌‬ ‫ی زۆرین��� ‌ه ‌‬ ‫ی تر ‌‬ ‫گرفتێك ‌‬ ‫ی وه‌كو ئێ���ران هێنایه‌و‌ه ك ‌ه‬ ‫ی ئه‌و باخانه‌‪ ،‬به‌واڵتێك��� ‌‬ ‫ه���ه‌روه‌ك مامۆس���تا جه‌می���ل عه‌ل ‌‬ ‫ی ئه‌م ‬ ‫ی له‌ڕاب���ردوودا به‌ش���ێك له‌گه‌نجان ‌‬ ‫ی نه‌بون���ه‌و‌ه ‌‬ ‫خس���تیه‌ڕوو‪ ،‬یه‌كالی��� ‌‬ ‫ی واڵت ‌ه بۆ كاركردن روویان تێكردوه‌‪ ،‬ئه‌و‬ ‫خاوه‌ندارێت��� ‌‬ ‫ی هه‌بوو ك ‌ه‬ ‫ی "ئێرانیش ته‌نها ئه‌و‌ه ‌‬ ‫ی زه‌ویه‌كانیه‌ت���ی‌‪ ،‬ئ���ه‌و وت ‌‬ ‫ی "هه‌تا ئ���ه‌و زه‌ویان��� ‌ه ‌‬ ‫وت��� ‌‬ ‫ی‬ ‫ی باش بۆ چاالك ‌‬ ‫ی به‌شێوەیه‌ك ‌‬ ‫ی بۆ باخ زه‌ویه‌كان ‌‬ ‫به‌كارهێن���راون خاوه‌ندارێتییان له‌ڕوو ‌‬ ‫ی‬ ‫ی زۆر ‌‬ ‫ی به‌كارهێنابوو‪ ،‬زه‌وییه‌ك ‌‬ ‫ی ئابور ‌‬

‫ی هه‌نار‌و سێو‌و پرته‌قاڵ‪،‬‬ ‫كردبوو‌ه باخ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی واڵت ‌‬ ‫بۆی ‌ه پێویس���ت ‌ه ئێم��� ‌ه ئه‌زمون ‌‬ ‫ی بۆ‬ ‫ئێران بهێنین ‌ه واڵته‌كه‌مانه‌وه‌‌و زه‌و ‌‬ ‫ی گرنگ به‌كاربهێنین نه‌ك‬ ‫ی ئابور ‌‬ ‫چاالك ‌‬ ‫بۆ به‌رژه‌وندیی‌ تاكه‌ كه‌س"‪.‬‬ ‫ی هه‌موو ئه‌و وتان���ه‌‪ ،‬ناوبراو‬ ‫س���ه‌ره‌ڕا ‌‬ ‫ئه‌و‌ه روونده‌كاته‌و‌ه ك��� ‌ه چه‌ندین جار‬ ‫ی‬ ‫ی ب���وار ‌‬ ‫ش���اره‌زایان‌و مامۆس���تایان ‌‬ ‫ئاب���وری‌‪ ،‬باس���یان له‌و‌ه ك���ردوو‌ه ك ‌ه‬ ‫ی باش سود‬ ‫پێویس���ت ‌ه به‌ش���ێوه‌یه‌ك ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ئابور ‌‬ ‫ی بوار ‌‬ ‫له‌ده‌رامه‌ت��� ‌ه گرنگه‌كان ‌‬ ‫ی وه‌ربگی���رێ‌‪ ،‬ب���ه‌اڵم وه‌ك‬ ‫وه‌ك زه‌و ‌‬ ‫ئه‌و ده‌ڵێ���ت "گرفته‌ك ‌ه له‌وه‌دای ‌ه كه‌س‬ ‫گوێمان لێناگرێ‌"‪.‬‬

‫داهاتی‌ په‌روه‌رده‌ی‌ سلێمانی‌ له‌حانوته‌كان ملیارێك‌و ‪100‬ملیۆن دینار بووه‌‬ ‫ ئا‪ :‬نیشتمان ئارام‬ ‫به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تی‌ په‌روه‌رده‌ی‌ سلێمانی‌‪،‬‬ ‫سااڵنه‌ زیاتر له‌‪ 300‬حانوتی خوێندنگا‬ ‫ده‌داته‌ كرێ‌‪ ،‬داهاتی‌ ئه‌و كرێیه‌ش‪،‬‬ ‫‪%25‬ی‌ بۆ په‌روه‌رده‌‌و ‪%75‬ی‌ بۆ‬ ‫خوێندنگاكان خۆیانه‌‪ ،‬به‌پێی‌ وته‌ی‌‬ ‫لێپرسراوی‌ به‌شی‌ یاسایی‌ ئه‌و‬ ‫به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تیه‌‪ ،‬به‌كرێدانه‌كان‬ ‫به‌شێوه‌ی‌ موزایه‌ده‌ ده‌كرێت "به‌اڵم‬ ‫ئه‌گه‌ر خوێندنگایه‌ك خواستی‌ له‌سه‌ر‬ ‫زۆر بوبێت‪ ،‬ئه‌وه‌ش بوبێته‌ هۆی‌ به‌رزی‌‬ ‫نرخه‌كه‌‪ ،‬ئه‌وا وه‌ستاندومانه‌ له‌ڕێگه‌ی‌‬ ‫تیروپشكه‌وه‌ داومانه‌ به‌كرێ‌"‪.‬‬ ‫لێپرس���راوی‌ به‌ش���ی‌ یاس���ایی‌‬ ‫له‌به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تی‌ په‌روه‌رده‌ی‌ سلێمان ‌ی‬ ‫ئه‌وین جه‌الل عه‌زیز‪ ،‬له‌دیدارێكی‌ ئاوێنه‌دا‬ ‫ئاماژه‌ به‌وه‌ ده‌كات‪ ،‬كه‌ سااڵنه‌ حانوتی‌‬ ‫زیاتر له‌‪ 300‬خوێندنگا ده‌ده‌ن كرێ‌‌و باس‬

‫ل���ه‌وه‌ش ده‌كات كه‌ ك���رێ‌ حانوتی‌ هه‌ر‬ ‫خوێندنگای���ه‌ك ‪ %25‬بۆ به‌ڕێوه‌به‌رایه‌ت ‌ی‬ ‫په‌روه‌رده‌ی‌ س���لێمانی‌ ده‌بێت‌و ‪ %75‬بۆ‬ ‫خوێندنگاكان خۆی���ان ده‌بێت‪ ،‬هه‌روه‌ها‬ ‫ئ���ه‌وه‌ش روونده‌كاته‌وه‌ كه‌ له‌و ‪%75‬ه‌ی‌‬ ‫داهاتی‌ خوێندنگاكه‌‪ ،‬به‌پێی‌ رێنماییه‌كان‬ ‫‪ %40‬ب���ۆ ئیداره‌ی‌ خوێندنگه‌كه‌‌و ‪ %10‬بۆ‬ ‫خوێنكاری‌ س���ه‌ركه‌وتوو كه‌مده‌رامه‌ت‌و‬ ‫‪ %10‬ب���ۆ چاالك���ی‌ وه‌رزش���ی‌‌و ‪ %10‬بۆ‬ ‫چاالك���ی‌ هونه‌ری‌‌و ‪ %5‬ب���ۆ كتێبخانه‌ی‌‬ ‫خوێندنگ���ه‌كان ده‌بێت‪ .‬س���ه‌باره‌ت به‌‬ ‫‪%25‬ه‌كه‌ی‌ په‌روه‌رده‌ش هێمای‌ بۆ ئه‌وه‌‬ ‫كرد ك���ه‌ ‪ %50‬بۆ ئ���ه‌و خوێندنگایانه‌ی‌‬ ‫كه‌ فرۆش���گایان نییه‌‌و به‌پێ���ی‌ ژماره‌ی‌‬ ‫خوێنكاره‌كانیان پێیان ده‌درێ‌‌و ‪%50‬كه‌ی‌‬ ‫تریش���ی‌ ب���ۆ په‌روه‌رده‌كان���ی‌ ده‌ره‌وه‌‬ ‫به‌كاردێت‪.‬‬ ‫له‌ب���اره‌ی‌ داهاتی‌ ئه‌م س���اڵی‌ حانوتی‌‬ ‫خوێندن���گا‌و قوتابخانه‌كان‪ ،‬به‌پاس���اوی‌‬ ‫ئه‌وه‌ی‌ تائێستا كاره‌كانیان ته‌واو نه‌بوو‪،‬‬

‫هیچ ئامارێكی‌ ئاش���كرا نه‌ك���رد‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫س���ه‌باره‌ت به‌داهاتی‌ س���اڵی‌ ‪ 2010‬وت ‌ی‬ ‫"‪5‬ملیار‌و ‪100‬ملی���ۆن‌و ‪ 489‬هه‌زار‌و ‪750‬‬ ‫دینار بووه‌‌و تائێستاش ‪ 500‬ملیۆن دینار‬ ‫له‌بانكدا ماوه‌"‪.‬‬ ‫دان���ی‌ ن���رخ‌و چۆنێت���ی‌ خه‌ماڵندن���ی‌‬ ‫به‌كرێدان���ی‌ ئ���ه‌و فرۆش���گایانه‌ش هه‌ر‬

‫ئ���ه‌وه‌ش له‌ب���ه‌ر چ���او ده‌گی���رێ‌ ئایا‬ ‫خوێندنگاكه‌ كوڕانه‌ یاخود كچان‪ ،‬چونك ‌ه‬ ‫كچان زیاتر پاره‌ خه‌رجده‌كه‌ن له‌كوڕان‪،‬‬ ‫ئ���ه‌و ده‌ڵێت "هه‌ڵس���ه‌نگاندن بۆ هه‌موو‬ ‫ئ���ه‌و بوارانه‌ ده‌كرێت‪ ،‬ئه‌وج���ا لیژنه‌كه‌‬ ‫به‌كرێدان���ی‌ ئ���ه‌و خوێندنگه‌ی���ه‌ دیاری‌‬ ‫ده‌كات‪ ،‬ب���ه‌اڵم هیچ مه‌رجێكیان نییه‌ بۆ‬

‫وه‌ك ئه‌و لێپرس���راوه‌ی‌ په‌روه‌رده‌ باسی‌‬ ‫ده‌كات‪ ،‬لیژنه‌كی���ان هه‌یه‌ بۆ خه‌ماڵندن ‌ی‬ ‫كرێی‌ ئ���ه‌و فرۆش���گایانه‌‪ ،‬لیژنه‌كه‌ش‬ ‫هه‌ندێك خاڵ له‌به‌رچاو ده‌گیرێت‪ ،‬له‌وانه‌‬ ‫شوێنی‌ جوگرافی‌ خوێندنگه‌كه‌‪ ،‬ژماره‌ی‌‬ ‫خوێنكاره‌كان���ی‌‌و ج���ۆری‌ خوێندنگه‌ كه‌‬ ‫ئاماده‌یی���ه‌ یاخود بنه‌ڕه‌ت���ی‌‪ ،‬هه‌روه‌ها‬

‫ئه‌و كه‌سه‌ی‌ كه‌ دێته‌ موزایه‌ده‌كه‌وه‌"‪.‬‬ ‫ئه‌وی���ن جه‌الل ئه‌وه‌ش���ی‌ نه‌ش���ارده‌و‌ه‬ ‫كه‌ ئ���ه‌وان ناتوانن به‌ته‌واوت���ی‌ رێگری‌‬ ‫له‌قۆرخكاری‌ بگرن‪ ،‬چونكه‌ "ئه‌و كه‌سه‌ی‌‬ ‫فرۆش���گاكه‌ به‌كرێ‌ ده‌گرێت���ه‌وه‌‪ ،‬مه‌رج‬ ‫نییه‌ خۆی‌ بێت بۆ موزایه‌ده‌كه‌‪ ،‬له‌وانه‌یه‌‬ ‫براده‌رێكی‌ یاخود كه‌سێكی‌ نزیكی‌ خۆی‌‬

‫ئه‌مساڵ به‌رزترین نرخی‌ به‌كرێدان ‌ی‬ ‫حانووت گه‌شتوه‌ته‌ ‪ 36‬ملیۆن دینار‬

‫بنێرێت"‪.‬‬ ‫ئه‌وه‌ن���ده‌ی‌ ئاوێن���ه‌ به‌دواداچون���ی‌ بۆ‬ ‫كردووه‌‪ ،‬به‌رزترین نرخی‌ به‌كرێدان له‌ئه‌م‬ ‫س���اڵدا له‌خوێندنگایه‌كی‌ كچان بوو‪ ،‬كه‌‬ ‫به‌بڕی‌ ‪ 36‬ملیۆن دین���ار بووه‌‪ ،‬ناوبراو‬ ‫ئه‌وه‌شی‌ ئاشكرا كرد كه‌ زۆرترین خواست‬ ‫بۆ به‌كرێ‌ گرتن له‌س���ه‌ر خوێندنگاكانی‌‬ ‫كچانه‌‪ ،‬ئه‌وی���ن جه‌الل ده‌ڵێ���ت "به‌اڵم‬ ‫ئه‌گه‌ر خوێندنگایه‌ك خواس���تی‌ له‌سه‌ر‬ ‫زۆر بوبێت‪ ،‬ئه‌وه‌ش بوبێته‌ هۆی‌ به‌رزی‌‬ ‫نرخه‌كه‌‪ ،‬ئه‌وا وه‌س���تاندومانه‌و له‌ڕێگه‌ی‌‬ ‫تیروپش���كه‌وه‌ داومانه‌ بكرێ‌"‪ .‬له‌كۆتایی‌‬ ‫وته‌كانیدا ئه‌و به‌رپرس���ه‌ی‌ پ���ه‌روه‌رده‌‬ ‫ئه‌وه‌شی‌ رونكرده‌وه‌ كه‌ جگه‌ له‌لیژنه‌كانی‌‬ ‫قایمقامیه‌ت‌و ته‌ندروس���تی‌ كه‌ ناو به‌ناو‬ ‫سه‌ردانی‌ حانوتی‌ خوێندنگاكان ده‌كه‌ن‪،‬‬ ‫ئه‌وانی���ش وه‌ك���و پ���ه‌روه‌رده‌ به‌نیازن‬ ‫لیژنه‌یه‌ك���ی‌ تایبه‌ت دروس���ت بكه‌ن بۆ‬ ‫ئه‌وه‌ی‌ به‌ب���ه‌رده‌وام‌و وردت���ر چاودێری‌‬ ‫حانوته‌كان بكه‌ن‪.‬‬

‫به‌پێ����ی‌ دوا راپۆرت���� ‌ی كۆمپانیای‌ ویلس‬ ‫ئیكسی‌ س����ه‌نگافور ‌ی تایبه‌ت به‌ زانیاریی‌‬ ‫ئابووری‌ كۆ ‌ی سامانی‌ گشتی‌ سه‌رمایه‌داره‌‬ ‫هه‌ره‌ ده‌وڵه‌مه‌نده‌كانی‌ جیهان ده‌گاته‌ ‪25‬‬ ‫ترلیۆن دۆالر‪ ،‬ئه‌م بڕه‌ سامانه‌ش به‌ته‌نها‬ ‫موڵكی‌ ‪ 185‬هه‌زار‌و ‪ 795‬كه‌س����ه‌ له‌پێنج‬ ‫كیشوه‌ر‌ه سه‌ره‌كییه‌ك ‌هی‌ جیهان‪.‬‬ ‫ئاژانس����ه‌كان‪ :‬ئ����ه‌م راپۆرت����ه‌ ئ����ه‌وه‌ش‬ ‫ئاشكرا ده‌كات كه‌ زۆربه‌ی‌ ده‌وڵه‌مه‌ندانی‌‬ ‫جیهان له‌ئه‌مه‌ری����كان‪ .‬به‌پێی‌ راپۆرته‌كه‌‪،‬‬ ‫له‌ڕۆژهه‌اڵتی‌ ناوه‌ڕاستدا ده‌وڵه‌مه‌نده‌كانی‌‬ ‫س����عودیه‌ له‌پل ‌هی‌ یه‌كه‌م����دان به‌جۆرێك‬ ‫به‌ته‌نها هه‌زار‌و ‪ 225‬سه‌رمایه‌داری‌ سعودی‌‬ ‫بایی‌ ‪ 227‬ملیارد دۆالر س����امانیان هه‌یه‌‌و‬ ‫س����ه‌رمایه‌دارانی‌ س����عودیه‌ رێژه‌ی‌ زیاتر‬ ‫له‌‪%27‬ی‌ سه‌رمایه‌داران ‌ی كۆی‌ رۆژهه‌اڵتی‌‬ ‫ناوه‌ڕاس����ت پێكده‌هێنن ك����ه‌ ژماره‌یان ‪4‬‬ ‫هه‌زار‌و ‪ 490‬كه‌س����ه‌‪ .‬له‌پاش س����عودیه‌‪،‬‬ ‫ئیم����ارات پل���� ‌ه ‌ی دووه‌م ‌ی هه‌ی����ه‌ (‪775‬‬ ‫ده‌وڵه‌مه‌ن����د ‪ 116‬ملیارد دۆالریان هه‌یه‌)‪،‬‬ ‫هه‌روه‌ها كوه‌یت پل ‌ه ‌ی سێیه‌می‌ هه‌یه‌ (‪720‬‬ ‫ده‌وڵه‌مه‌ن����د ‪ 112‬ملی����ارد دۆالریان هه‌یه‌)‬ ‫به‌دوای‌ ئه‌مانیش����دا ئیسرائیل دێت (‪315‬‬ ‫ده‌وڵه‌مه‌ن����د ‪ 68‬ملی����ارد دۆالریان هه‌یه‌)‬ ‫له‌پل���� ‌هی‌ پێنجه‌میش����دا ده‌وڵه‌مه‌نده‌كانی‌‬ ‫قه‌ته‌ر دێ����ت (‪ 290‬ده‌وڵه‌مه‌ند ‪ 45‬ملیارد‬ ‫دۆالریان هه‌یه‌)‪ .‬س����وریا پله‌ی‌ شه‌شه‌می‌‬ ‫هه‌یه‌‌و ‪ 225‬ده‌وڵه‌مه‌ند ‪ 23‬ملیارد دۆالریان‬ ‫هه‌ی����ه‌‌و له‌عێراقیش كه‌ پل����ه‌ی‌ حه‌وته‌می‌‬ ‫هه‌یه‌ ‪ 150‬ده‌وڵه‌مه‌ند ‪ 13‬ملیارد دۆالریان‬ ‫هه‌یه‌‌و كۆتا ده‌وڵه‌ت ‌ی رۆژهه‌اڵتی‌ ناوه‌ڕاست‬ ‫سه‌لته‌ن ‌ه ‌ی عومان ‌ه ك ‌ه ‪ 140‬ده‌وڵه‌مه‌ند ‪18‬‬ ‫ملیارد دۆالریان هه‌یه‌‪.‬‬

‫نوجێف ‌ی دوو ملیارد‬ ‫دیناری‌ بۆ ئۆفیسه‌كه‌ ‌ی‬ ‫خه‌رجكردووه‌‬ ‫كۆمه‌ڵێك راپ����ۆرت‌و زانیاری‌ رۆژنامه‌وان ‌ی‬ ‫ئاماژه‌ به‌وه‌ ده‌كه‌ن كه‌ ئوس����امه‌ نوجێفی‌‬ ‫س����ه‌رۆكی‌ په‌رله‌مان���� ‌ی عێ����راق بڕی‌ دوو‬ ‫ملی����ارد دینار ‌ی عێراقیی‌ خه‌رجكردووه‌ بۆ‬ ‫پۆش����ته‌كردنه‌و‌ه ‌ی ماڵ‌و ئۆفیسی‌ تایبه‌تی‌‬ ‫خۆی‌‪.‬‬ ‫ئاژانس����ه‌كان‪ :‬به‌پێ����ی‌ ئ����ه‌م زانیارییانه‌‬ ‫ك���� ‌ه له‌لیژنه‌كانی‌ چاودێ����ری‌ په‌رله‌مانه‌وه‌‬ ‫دزه‌یكردووه‌‪ ،‬ئوس����امه‌ نوجێفی‌ سه‌رۆكی‌‬ ‫په‌رله‌مان له‌به‌ش���� ‌ه پار‌هی‌ سه‌رۆكایه‌تی‌‌و‬ ‫نه‌س����ریی ‌هی‌ ئه‌نجومه‌نی‌ نوێنه‌ران بایی‌ ‪2‬‬ ‫ملیارد دینار مه‌سره‌فی‌ بۆ ماڵ‌و ئۆفیسی‌‬ ‫خۆی‌‌و پاسه‌وانه‌كان ‌ی كردووه‌‌و ناڕۆشنی‌‌و‬ ‫ش����اردنه‌وه‌ له‌چۆنییه‌ت���� ‌ی خه‌رجكردن����ی‌‬ ‫ده‌رماڵه‌كان����ی‌ ئه‌نجومه‌ن����ی‌ نوێنه‌ران����دا‬ ‫هه‌یه‌‪ .‬هه‌روه‌ها سه‌رچاوه‌ ئاگاداره‌كانیش‬ ‫ئه‌وه‌یان ئاشكراكردوو‌ه له‌ماوه‌ی‌ ‪ 2‬ساڵدا‬ ‫نوجێف ‌ی ‪ 15‬جار چوه‌ته‌ توركیا‌و زۆربه‌ی‌‬ ‫ئه‌م سه‌ردانانه‌ش بۆ كار ‌ی تایبه‌ت‌و له‌سه‌ر‬ ‫داوه‌تی‌ شه‌خس����یی‌ بووه‌‪ ،‬ب����ه‌اڵم به‌ئیفاد‬ ‫حسابی‌ كردووه‌ له‌سه‌ر په‌رله‌مانی‌ عێراق‌و‬ ‫خه‌رج‌و تێچونه‌كانی‌ له‌بودجه‌ی‌ په‌رله‌مان‬ ‫سه‌رف كردووه‌‪.‬‬

‫خوێندن‬

‫)‪ )302‬سێشه‌مم ‌ه ‪2011/11/29‬‬

‫‪xwenden.awene@gmail.com‬‬

‫په‌روه‌رده‌ی‌ خانه‌قین‪ ،‬پڕۆگرامی‌ له‌كوردستان‌و‬ ‫پرسیاره‌كانی له‌به‌غداو‌ه داده‌نرێت‬ ‫ئا‪ :‬ئیحسان مه‌ال فوئاد‬ ‫به‌ هۆی سێ ئیداره‌یی‌و بوونی دوو‬ ‫په‌روه‌رده‌ی‌ سه‌ر به‌ حكومه‌تی‬ ‫ناوه‌ندی‌و هه‌رێمی كوردستان‪،‬‬ ‫ده‌رچوواندنی بڕیارو رێنمایی جیاواز‪،‬‬ ‫په‌روه‌رده‌ی‌ خانه‌قین تووشی چه‌ندین‬ ‫كێشه‌و گرفت بووته‌وه‌‪ ،‬به‌ڕێوه‌به‌ری‬ ‫په‌روه‌رده‌ی‌ ناوبراویش ده‌ڵێت‬ ‫"له‌خانه‌قین دوو په‌روه‌رده‌ هه‌یه‌و هه‌ر‬ ‫په‌روه‌رده‌یه‌كیش به‌ سیستم‌و بڕیاری‌‬ ‫خۆی كارده‌كات"‪.‬‬

‫هه‌رجاره‌و که‌سێک ده‌ینوسێت‬

‫چاره‌ك ‌ه‬ ‫ده‌وامه‌كان ‌ی‬ ‫په‌روه‌رده‌‬ ‫م‪ .‬سه‌ریاس سه‌مین‬

‫سێ جۆر مامۆستا‬ ‫هه‌یه‌‪ ،‬مامۆستا‬ ‫ی‬ ‫هه‌ی ‌ه موچه‌ك ‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫له‌سه‌ر په‌روه‌رد‌ه ‌‬ ‫دیاله‌یه‌و‬ ‫مامۆستاش هه‌ی ‌ه‬ ‫له‌سه‌ر یه‌كێتی‌و‬ ‫جۆره‌كه‌ی دیكه‌یان‬ ‫له‌هه‌ولێره‌و‌ه‬ ‫موچه‌یان بۆ دێت‬

‫به‌ڕێوه‌به‌ری پ����ه‌روه‌رده‌ی‌ خانه‌قین‬ ‫حسێن سایه‌‪ ،‬له‌لێدوانێكدا بۆ رۆژنامه‌ی‌‬ ‫ئاوێنه‌ وتی "خانه‌قین دوو په‌روه‌رده‌ی‌‬ ‫تێدایه‌‪ ،‬یه‌كێك س����ه‌ر به‌ دیاله‌و ئه‌وی‬ ‫تریان س����ه‌ر ب����ه‌ حكومه‌ت����ی هه‌رێمی‌‬ ‫كوردس����تان‪ ،‬به‌اڵم ه����ه‌ر الیه‌كمان به‌‬ ‫سیستمی خۆمان كار ده‌كه‌ین"‪.‬‬ ‫رۆژنامه‌ن����وس‌و چاالكوان����ی‌ ب����واری‌‬ ‫مه‌ده‌نیش له‌خانه‌قین سه‌الم عه‌بدوڵاڵ‪،‬‬ ‫باس له‌وه‌ده‌كات ك����ه‌ له‌خانه‌قین دوو‬ ‫په‌روه‌رده‌ هه‌یه‌‪ ،‬یه‌كێك سه‌ر به‌ دیاله‌و‬ ‫ئه‌وی‌ تر سه‌ر به‌ هه‌رێمی‌ كوردستان‪،‬‬ ‫فۆتۆ‪ :‬یه‌حیا ئه‌حمه‌د‬ ‫چه‌ند خوێندکارێک له‌ده‌ڤه‌ری گه‌رمیان له‌کاتی رۆشتن بۆ قوتابخانه‌ ‬ ‫به‌اڵم كاتێك له‌په‌روه‌رده‌ی‌ كوردستان‬ ‫به‌ڕێوه‌ب����ه‌ری پ����ه‌روه‌رده‌ی‌ ناوبراو دابڕێنراوب����وو‪ ،‬كه‌چ����ی سیس����تم‌و مامۆستا له‌ناوچه‌ی دیاله‌‪ ،‬به‌ڕێوه‌به‌ری بووه‌ته‌ كێشه‌‪ ،‬هه‌رچه‌نده‌ ئه‌مساڵ پۆلی‬ ‫موچه‌ دێت‪ ،‬دوو جۆره‌‪ ،‬موچه‌ی‌ هه‌ولێرو‬ ‫موچه‌ی‌ س����لێمانی‌‪ ،‬ه����اوكات موچه‌ی‌ باس ل����ه‌وه‌ ده‌كات ئه‌وانه‌ی‌ له‌به‌غداوه‌ تاقیكردنه‌وه‌كانی����ان گه‌ڕایه‌وه‌ س����ه‌ر پ����ه‌روه‌رده‌ی‌ خانه‌قی����ن وتی‌ "س����ێ نۆیه‌میش بووه‌ به‌ كوردی‪ ،‬مامۆستاكان‬ ‫دیاله‌ش بوونی‌ هه‌یه‌‪ ،‬ئه‌مه‌ش كرده‌یه‌كی‌ پرس����یاره‌كان ده‌رده‌كه‌ن هیچ ئاگایان هه‌رێمی كوردس����تان‪ ،‬به‌و شێوه‌یه‌ش جۆر مامۆس����تا هه‌یه‌‪ ،‬مامۆستا هه‌یه‌ خولی تایبه‌تیان بۆ كرایه‌وه‌ به‌ راهاتنی‬ ‫زۆر ناش����یاوو ناش����رینه‌‪ ،‬بڕی����اره‌كان له‌كتێب‌و مه‌نهه‌جی‌ ئێمه‌ نییه‌‪ ،‬چونكه‌ پرس����یاری تاقیكردنه‌وه‌كان����ی ئێمه‌ش موچه‌كه‌ی‌ له‌سه‌ر په‌روه‌رده‌ی‌ دیاله‌یه‌و زمانی كوردی‪ ،‬به‌اڵم كێش����ه‌كه‌ ئه‌وه‌یه‌‬ ‫مامۆس����تاش هه‌یه‌ له‌س����ه‌ر یه‌كێتی‌و مامۆس����تایه‌ك خوێندنی ب����ه‌ عه‌ره‌بی‬ ‫به‌جیاجیا ده‌رده‌چێ����ت‪ ،‬ئه‌مه‌ش وای‌ هه‌موو س����اڵێك مه‌نه���� ‌هج‌و كتێبه‌كانی له‌كوردستانه‌وه‌ دابنرێت"‪.‬‬ ‫حس����ێن س����ایه‌ راش����یگه‌یاند ك����ه‌ جۆره‌ك����ه‌ی دیكه‌ی����ان له‌هه‌ولێ����ره‌وه‌ ته‌واو كردبێت‪ ،‬ناتوانێت به‌ یه‌ك مانگ‬ ‫كردووه‌ بواری‌ په‌روه‌رده‌ له‌خانه‌قین به‌ پ����ه‌روه‌رده‌ی‌ هه‌رێ����م ده‌گۆڕدرێ����ت‌و‬ ‫رێكوپێكی‌ به‌ڕێوه‌ نه‌چێت‪ ،‬بۆیه‌ جۆره‌ به‌غداش ئاگای‌ لێ نییه‌و هه‌ر له‌س����ه‌ر هه‌رچه‌نده‌ س����ه‌باره‌ت ب����ه‌ خوێندنی موچه‌ی����ان ب����ۆ دێ����ت‪ ،‬ك����ه‌ ئه‌مه‌ش فێری ك����وردی ببێت‌و وان����ه‌ی فیزیاو‬ ‫مه‌ركه‌زیه‌تێك هه‌بێت باشتره‌‪ ،‬چونكه‌ مه‌نهه‌ج‌و سیستمه‌ كۆنه‌كه‌ پرسیاره‌كان زمانی كوردی كۆنفرانسی په‌روه‌رده‌یی كێش����ه‌یه‌كی گه‌وره‌ی����ه‌‪ ،‬بۆی����ه‌ ئه‌گه‌ر زانست‌و كیمیا به‌ كوردی بڵێته‌وه‌"‪.‬‬ ‫مامۆس����تا حس����ێن ئام����اژه‌ده‌كات‬ ‫ئێستا بڕیاره‌كان به‌ جیا ده‌رده‌كرێت‪ ،‬ده‌رده‌كه‌ن‪ ،‬ئه‌مه‌ش بووه‌ته‌ كێشه‌یه‌كی ناوچه‌ دابڕێن����راوه‌كان له‌به‌غدا له‌الیه‌ن ئه‌وانه‌ی‌ له‌هه‌ولێره‌وه‌ موچه‌یان بۆ دێت‬ ‫زۆر گ����ه‌وره‌و هه‌م����وو خوێنداكاران����ی به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تی گشتی خوێندنی زمانی بگه‌ڕێندرێنه‌وه‌ بۆ سه‌ر په‌روه‌رده‌كه‌مان كه‌ پێویس����تیان به‌وه‌ی����ه‌ ده‌رچووانی‬ ‫بۆنه‌كانیش به‌ جیا ده‌كرێنه‌وه‌‪.‬‬ ‫كوردییه‌وه‌ ئه‌نجامدرا‪ ،‬به‌اڵم نه‌گه‌یشته‌ كارێكی باشه‌و زیاتر خزمه‌ت به‌ بواره‌كه‌ زانكۆكانی كوردستانیان بۆ دابمه‌زرێنن‌و‬ ‫ئه‌و به‌رپرسه‌ی‌ په‌روه‌رده‌ی‌ خانه‌قین نیگه‌ران‌و بێزار كردووه‌‪.‬‬ ‫س����وودی لێده‌بینین‪ ،‬كه‌چی ئه‌وانه‌ی‌‬ ‫ده‌كات"‪.‬‬ ‫هه‌رچه‌نده‌ هه‌ردوو وه‌زاره‌تی هه‌رێم‌و ئامانج‌و هیچ ده‌رئه‌نجامێكی نه‌بوو‪.‬‬ ‫ده‌ڵێت "ئێمه‌ وه‌كو په‌روه‌رده‌ی‌ س����ه‌ر‬ ‫كێش����ه‌یه‌كی دیك����ه‌ی‌ پ����ه‌روه‌رده‌ی دامه‌زرێندراون له‌و سنوره‌‪ ،‬ده‌رچووانی‬ ‫"پێم وایه‌ چاره‌س����ه‌ری كێش����ه‌كان‬ ‫به‌ هه‌رێم سه‌رپه‌رشتی خوێندنی زمانی ناوه‌ندی����ان ئ����اگادار كردووه‌ت����ه‌وه‌‪،‬‬ ‫كوردی ده‌كه‌ین له‌خانه‌قین‪ ،‬خوێندنی ب����ه‌اڵم وه‌اڵم نه‌دراونه‌ت����ه‌وه‌‪ .‬س����ایه‌ به‌ش����ێوه‌یه‌ك ده‌بێ����ت كه‌ پرس����یاری خانه‌قی����ن ئه‌وه‌ی����ه‌ مامۆس����تاكانیان كۆلێ����ژه‌ عه‌ره‌بییه‌كان����ی دیال����ه‌و‬ ‫كوردیش تاڕاده‌یه‌ك سه‌ركه‌وتوو بووه‌‪ ،‬ده‌ڵێت "ئێمه‌ وه‌زاره‌ت����ی په‌روه‌رده‌ی تاقیكردنه‌وه‌كان له‌په‌روه‌رده‌ی‌ هه‌رێمی هیچ ش����اره‌زاییه‌كیان له‌زمانی كوردیدا به‌غداو ش����وێنه‌كانیترن‪ ،‬ئه‌مه‌ش هه‌ر‬ ‫هه‌موو بڕی����ارو میتۆده‌كان (مه‌نهه‌ج)‌و عیراق‌و پ����ه‌روه‌رده‌ی‌ دیاله‌و حكومه‌تی كوردستانه‌وه‌ دابنرێت‌و لیژنه‌ی تایبه‌ت نییه‌و خوێندنی����ش به‌زمانی كوردییه‌‪ ،‬كێشه‌یه‌‪ ،‬بۆیه‌ ئێستا خه‌ڵكی شاره‌كه‌‬ ‫كتێبه‌كانمان له‌كوردستانه‌وه‌ بۆ دێت‪ ،‬هه‌رێمیش����مان له‌و كێش����انه‌ ئ����اگادار به‌و كێش����ه‌یه‌ دروس����تبكرێت‌و له‌گه‌ڵ س����ایه‌ له‌وباره‌ی����ه‌و‌ه ده‌ڵێ����ت "به‌ڵێ منداڵه‌كانی����ان له‌خوێندنی كوردییه‌وه‌‬ ‫ب����ه‌اڵم كێش����ه‌ی‌ گه‌وره‌م����ان ئه‌وه‌یه‌ كردووه‌ته‌وه‌‪ ،‬به‌اڵم تائێستا وه‌اڵمی ئه‌و په‌روه‌رده‌ی‌ به‌غداو دیاله‌ رێكبكه‌ون"‪ ،‬مامۆس����تاكانی ئێمه‌ به‌ زمانی عه‌ره‌بی ده‌گوێزن����ه‌وه‌ بۆ خوێندن����ی عه‌ره‌بی‪،‬‬ ‫سیس����تم‌و مه‌نهه‌جم����ان كوردیی����ه‌و داواو نوسراوانه‌ی‌ ئێمه‌یان نه‌داوه‌ته‌و‪ ،‬ئه‌م ‌ه تاكه‌ چاره‌س����ه‌ر بوو به‌ الی ئه‌و خوێندنیان ته‌واو ك����ردووه‌و مه‌نهه‌جی له‌به‌ر ئه‌وه‌ی مامۆس����تاكانی قوتابخانه‌‬ ‫خوێندیش به‌ كوردییه‌‪ ،‬ئه‌مه‌ش توانای‌ كوردیی����ه‌كان ب����ه‌ ته‌واوه‌ت����ی‌ كوردی‬ ‫پرسیاری تاقیكردنه‌وه‌كان له‌وه‌زاره‌تی‌ "لێ����ره‌وه‌ داواكارم له‌حكومه‌تی هه‌رێم به‌ڕێوه‌به‌ره‌ی په‌روه‌رده‌وه‌‪.‬‬ ‫س����ه‌باره‌ت به‌بوون����ی چه‌ن����د جۆر تێگه‌یاندنی ئه‌و خوێندكارانه‌یان نییه‌و نازانن"‪.‬‬ ‫وه‌ك����وو چ����ۆن مه‌خم����ور ناوچه‌یه‌كی‬ ‫په‌روه‌رده‌ی‌ به‌غداوه‌ ده‌رده‌چێت"‪.‬‬

‫ل ‌ه ‪ 2600‬داوا‪ 400 ،‬قوتابی‌ له‌زانكۆ ‌ی كوردستان وه‌رده‌گیرێن‬ ‫ی‬ ‫ئا‪ :‬ئارام مامشه‌ی ‌‬ ‫ی‬ ‫وه‌رگرتنی‌ قوتابیان له‌زانكۆ ‌‬ ‫كوردستان بۆ ئه‌مساڵی‌ خوێندن‬ ‫(‪ )2012 -2011‬دوو قات ده‌بێته‌وه‌‌و‬ ‫جێگری سه‌رۆكی زانكۆكه‌ش‬ ‫رایده‌گه‌یه‌نێت "رێژه‌ی‌ پێشكه‌شكردن‬ ‫ی چاوه‌ڕوانیه‌كانی‬ ‫بۆ زانكۆك ‌ه ئاست ‌‬ ‫زانكۆی‌ تێپه‌ڕاندووه‌"‪.‬‬ ‫زانكۆی كوردستان‪ -‬هه‌ولێر زانكۆیه‌كی‬ ‫حكومی‪ ،‬س���ه‌ربه‌خۆی نێوده‌وڵه‌تییه‌‌و‬ ‫له‌س���اڵی ‪2006‬ه‌وه‌ دام���ه‌زراوه‌‪ .‬ب��� ‌ه‬ ‫پێچه‌وان���ه‌ی زانك���ۆ حكومییه‌كان���ی‬ ‫دیكه‌ی هه‌رێم���ه‌وه‌‪ ،‬پێشكه‌ش���كردن‬ ‫ب���ۆ خوێن���دن ل���ه‌م زانكۆی���ه‌ له‌ڕێی‬ ‫پرۆگرامی زانكۆالین یاخ���ود ناوه‌ندی‬ ‫وه‌رگرتنه‌وه‌ نییه‌‪ ،‬به‌ڵكو راس���ته‌وخۆ‬ ‫ب ‌ه خودی زانكۆكه‌و‌ه به‌س���تراوه‌ته‌وه‌‪.‬‬ ‫به‌گوێ���ره‌ی ئه‌و زانیاریان���ه‌ی زانكۆك ‌ه‬ ‫خستوویه‌تیی ‌ه روو‪ ،‬له‌هاوینی ئه‌مساڵ‬ ‫له‌س���ه‌رووی ‪ 2600‬قوتاب���ی داوای‬ ‫خوێندنیان پێش���كه‌ش ب���ه‌و زانكۆی ‌ه‬ ‫كردووه‌ له‌كاتێك���دا ته‌نها ‪ 400‬قوتابی‬ ‫وه‌رگی���راوه‌‪ ،‬ئه‌مه‌ س���ه‌رباری ئه‌وه‌ی‬ ‫قوتابیان له‌كاتی پێشكه‌ش���كردنه‌كه‌دا‬ ‫ده‌بێت تاقیكردنه‌وه‌ی توانستی زمانی‬ ‫ئینگلی���زی ئه‌نجام ب���ده‌ن له‌زانكۆكه‌‪.‬‬ ‫ژماره‌ی پێشكه‌ش���كارانی خوێندن بۆ‬ ‫زانكۆك ‌ه له‌ساڵی خوێندنی ‪2010 -2009‬‬ ‫ته‌نها ‪ 52‬كه‌س بوون‌و له‌س���اڵی ‪-2010‬‬ ‫‪ 2011‬به‌رزب���ووه‌وه‌ ب���ۆ ‪ 800‬قوتابی‪،‬‬ ‫ب���ه‌م پێیه‌ش رێژه‌ی پێشكه‌ش���كردنی‬ ‫داواكاری خوێن���دن له‌زانك���ۆ له‌ماوه‌ی‬ ‫دوو س���اڵی ‪ 2009‬ب���ۆ ‪ 2011‬به‌ زیاتر‬ ‫‪ %4900‬به‌رزبووه‌ت���ه‌وه‌‪ .‬هه‌رچی كۆی‬ ‫ژماره‌ی قوتابیانیش���ه‌‪ ،‬له‌ساڵی ‪-2010‬‬ ‫‪ 2011‬ژماره‌ی���ان ‪ 420‬قوتابی بووه‌‪ ،‬بۆ‬ ‫ئه‌مساڵ بووه‌ت ‌ه ‪ 815‬قوتابی‪.‬‬

‫ته‌خته‌ره‌ش‬

‫‪9‬‬

‫خوازیاری‌ ئه‌وه‌ین‬ ‫له‌داهاتوودا ‪8 - 5‬‬ ‫هه‌زار خوێندكار‬ ‫وه‌ربگرین‪،‬‬ ‫ئه‌مساڵیش تێكڕا‬ ‫ی ‪%81‬مان‬ ‫نمره‌ ‌‬ ‫وه‌رگرتووه‌‬ ‫ ‬ ‫هۆڵێکی وانه‌ خوێندن له‌زانکۆی کوردستان له‌هه‌ولێر‬ ‫جێگری سه‌رۆكی زانكۆی‌ كوردستان‪،‬‬ ‫د‪.‬ته‌حس���ین ره‌فی���ق رایگه‌یان���د ك ‌ه‬ ‫ئه‌مس���اڵ زانك���ۆ چه‌ن���د هه‌ڵمه‌تێكی‬ ‫گ���ه‌وره‌ی راگه‌یان���دن‌و گه‌ڕان���ی‬ ‫له‌ناوچه‌كانی كوردس���تان ئه‌نجامداوه‌‌و‬ ‫وتی "س���تافی زانكۆكه‌م���ان چوون بۆ‬ ‫كه‌ركوك‪ ،‬س���لێمانی‪ ،‬ده���ۆك‪ ،‬زاخۆ‪،‬‬ ‫ش���ه‌قاڵوه‌‪ ،‬حاجی ئۆمه‌ران‪ ،‬س���ۆران‌و‬ ‫بارزان‪ ،‬له‌هه‌موو ئ���ه‌و جێگایانه‌ش ب ‌ه‬ ‫تێروته‌س���ه‌لی باس له‌كۆلێژ‌و به‌ش��� ‌ه‬ ‫جیاوازه‌كانی خوێندن له‌زانكۆ كراوه‌"‪.‬‬ ‫ناوب���راو ئه‌وه‌ش���ی راگه‌یان���د ك ‌ه ئه‌م‬ ‫هه‌ڵمه‌تان ‌ه زۆر سه‌ركه‌وتوو بوون‌و ئێم ‌ه‬

‫تاكه‌ زانك���ۆی هه‌رێمی كوردس���تانین‬ ‫ك ‌ه ‪%10‬ی قوتابییه‌كانمان هی ش���اری‬ ‫كه‌ركوك بێت"‪.‬‬ ‫به‌رپرس���انی زانكۆكه‌ ئه‌وه‌ش ده‌ڵێن‬ ‫ك���ه‌ به‌ه���ۆی نه‌بوونی واس���ته‌‌و خزم‬ ‫خزمێنه‌وه‌‪ ،‬توانیویانه‌ قوتابی له‌هه‌موو‬ ‫چینێكی كۆمه‌اڵیه‌ت���ی وه‌ربگرن‌و وتی‬ ‫"ئێمه‌ ده‌رفه‌تی یه‌كس���انمان بۆ هه‌موو‬ ‫پێشكه‌ش���كارێكی ئاره‌زوومه‌ند دابین‬ ‫ك���ردو به‌وپه‌ڕی شانازیش���ه‌وه‌ ده‌ڵێین‬ ‫واسته‌مان له‌هیچ كه‌سێك قبوڵ نه‌كرد‌و‬ ‫ئه‌و وشه‌یه‌ش له‌الی ئێمه‌ بوونی نییه‌"‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ناوب���راو رونیك���رده‌وه‌ قۆناغه‌كان��� ‌‬

‫فۆتۆ‪ :‬ئارام‬

‫ی ئه‌وان بریتیی ‌ه له‌هه‌بوونی‬ ‫وه‌رگرتن ال ‌‬ ‫كۆنمره‌یه‌ك���ی دیاریك���راو‪ ،‬قۆناغ���ی‬ ‫دووه‌م‪ ،‬ئه‌نجامدان���ی تاقیكردن���ه‌وه‌ی‬ ‫زمانی ئینگلیزی‌و قۆناغی س���ێیه‌میش‬ ‫چاوپێكه‌وت���ن‪ ،‬ئه‌و‌ه ئێم ‌ه پێی ده‌ڵێین‬ ‫كورس���ییه‌ك له‌زانكۆكه‌م���ان ب���ۆ تۆ‬ ‫ته‌رخان ده‌كه‌ین‪ .‬جا ئه‌و كه‌س ‌ه له‌چی‬ ‫توێژێكی كوردس���تانه‌وه‌ هاتووه‌ گرنگ‬ ‫نییه‌‪ ،‬له‌گه‌ڵ ئه‌وه‌شدا یارمه‌تی‌و هانی‬ ‫قوتابی كه‌مده‌رامه‌تم���ان داو‌ه له‌المان‬ ‫بخوێنن"‪.‬‬ ‫د‪.‬ته‌حسین ره‌فیق جێگری سه‌رۆكی‬ ‫زانكۆی كوردس���تان‪ -‬هه‌ولێر ئاماژه‌ی‬

‫به‌وه‌ش���كرد كه‌ زانكۆ سه‌ركه‌وتووبوو‌ه‬ ‫له‌ڕاكێش���انی قوتابیان���ی پل��� ‌ه به‌رزو‬ ‫ئه‌مه‌ش كۆنمره‌ی قوتابیانی وه‌رگیراوی‬ ‫ئه‌مس���اڵی به‌رزكردۆت���ه‌وه‌ له‌‪%79‬ی‬ ‫پاره‌و‌ه بۆ ‪.%81‬‬ ‫به‌رپرسه‌كه‌ی زانكۆك ‌ه ئه‌وه‌ش ده‌ڵێت‬ ‫ك ‌ه خوازیاریی ئ���ه‌وان ئه‌وه‌یه‌ ژماره‌ی‬ ‫قوتابیان���ی زانكۆكه‌ی���ان له‌ئاین���ده‌دا‬ ‫له‌نێوان ‪ 5‬هه‌زار ب���ۆ ‪ 8‬هه‌زاردا بێت‪.‬‬ ‫د‪.‬ته‌حسین وتی "ئێم ‌ه له‌زانكۆ نوخب ‌ه‬ ‫پێده‌گه‌یه‌نین كه‌ بتوانن له‌كار‌و پیشه‌ی‬ ‫خۆیاندا پێشڕه‌وی بكه‌ن‪ .‬یه‌كێك‌ له‌شت ‌ه‬ ‫ده‌گمه‌نه‌كان���ی زانكۆكه‌مان ئه‌وه‌ی ‌ه ك ‌ه‬ ‫ئێم ‌ه په‌یڕه‌وی س���تانداری نێوده‌وڵه‌تی‬ ‫ده‌كه‌ین ب ‌ه روانینی ناوخۆیی"‪.‬‬

‫ی "نیو‬ ‫سه‌ره‌تا پێویست ‌ه بپرسین چه‌مك ‌‬ ‫ی دونی���اوه‌ داهێنراوه‌و‬ ‫ده‌وام" له‌كوێ��� ‌‬ ‫ی واڵتمان كراوه‌؟ یان حاڵه‌ك ‌ه‬ ‫ه���اورده‌ ‌‬ ‫ی خۆمانه‌؟ ده‌بێت‬ ‫پێچه‌وانه‌یه‌و داهێنراو ‌‬ ‫ئ���ه‌وه‌ش بڵێم نیو ده‌وام له‌س���ه‌رجه‌م‬ ‫ی پێنج‬ ‫فه‌رمانگه‌كان���دا هه‌ی���ه‌و رۆژان ‌‬ ‫ی بڕیار‌ه‬ ‫ێ ده‌وترێت‌و ئید ‌‬ ‫شه‌مم ‌ه وای‌ پ ‌‬ ‫ێ ئ���ه‌و‌ه ده‌زانم ك ‌ه‬ ‫ی���ا نا نازان���م‪ ،‬وه‌ل ‌‬ ‫ی دیك ‌ه‬ ‫ب��� ‌ه نیو‌ه ناچڵ���ی‌‌و زۆر له‌ڕۆژان ‌‬ ‫بێخه‌مترن‪.‬‬ ‫نی���و ده‌وام له‌خوێندنگه‌كان���دا‬ ‫ی ئه‌و‬ ‫ی هه‌ی���ه‌و به‌هۆ ‌‬ ‫ی دیك ‌ه ‌‬ ‫ش���ێواز ‌‬ ‫ی‬ ‫فشاره‌وه‌ دروستبووه‌ ك ‌ه له‌سه‌ر بینا ‌‬ ‫خوێندنگه‌كان دروس���ت ب���ووه‌‪ ،‬له‌دوو‬ ‫ێ ده‌وام‌و گه‌ر بینایه‌كی نزیك‬ ‫ده‌وام‌و س ‌‬ ‫ل���ه‌و بینایه‌ش ن���ۆژه‌ن بكرێته‌وه‌ چوار‬ ‫ده‌وامی���ش ده‌بێت‪ ،‬ك ‌ه ئه‌مان ‌ه نه‌ك نیو‬ ‫ده‌وام نین‪ ،‬به‌ڵكو روبعه‌ ده‌وامیش نین!‬ ‫ی‬ ‫ئاخر زۆرن كاربه‌ده‌س���ت‌و به‌رپرسان ‌‬ ‫په‌روه‌رده‌ ماش���ه‌ڵاڵ له‌قات‌و بۆینباخ‌و‬ ‫ی دوا مۆدیل���دا گرفتێكی���ان‬ ‫س���ه‌یاره‌ ‌‬ ‫ێ‬ ‫نییه‌‪ ،‬به‌اڵم له‌ئاست نه‌بوونی‌ بیناو ب ‌‬ ‫حورمه‌تیكردن به‌ كاته‌و‌ه هه‌ڵوێستێكیان‬ ‫ی خوێندنیش‬ ‫نییه‌و بۆ دروستكردنی‌ بینا ‌‬ ‫ی‬ ‫ێ خه‌من وه‌ك ئه‌وه‌ی‌ وه‌زاره‌ت ‌‬ ‫هێند‌ه ب ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ب��� ‌ه ژماره‌یه‌ك ‌‬ ‫په‌روه‌رد‌ه پێویس���ت ‌‬ ‫ئه‌وت���ۆی‌ بینا نه‌بێ���ت‪ ،‬له‌كاتێكدا دوا‬ ‫لێدوان���ی‌ وه‌زاره‌تی‌ په‌روه‌رد‌ه ئه‌و‌ه بوو‬ ‫ك ‌ه پێویس���تیان ب ‌ه هه‌زار بینا هه‌یه‌ بۆ‬ ‫ی دوو ده‌وامی‌‌و‬ ‫رزگار ب���وون له‌كێش���ه‌ ‌‬ ‫ێ ده‌وامی‌‪.‬‬ ‫س‌‬ ‫ی‬ ‫بێگوم���ان وه‌ك چۆن س���ه‌رله‌به‌ر ‌‬ ‫ش���ت ‌ه مادیه‌كانی‌ ئ���ه‌م واڵت��� ‌ه له‌ژێر‬ ‫هه‌ڕه‌ش���ه‌و خ���راپ به‌كارهێنانیان���ن‬ ‫له‌الیه‌ن ده‌س���ه‌اڵته‌وه‌‪ ،‬به‌هه‌مان شێو‌ه‬ ‫مه‌عنه‌ویه‌كانی���ش ل���ه‌و هه‌ڕه‌ش���ان ‌ه‬ ‫ێ‬ ‫بێبه‌ش نی���ن‪ ،‬چ گاڵته‌جاڕیه‌ك ‌ه س��� ‌‬ ‫ده‌وام���ی‌ خوێن���دن له‌تاك���ه‌ بینایه‌كدا‬ ‫ی خۆش���گوزه‌رانی‌‌و‬ ‫بخوێنن‌و چاوه‌ڕوان ‌‬ ‫ده‌س���تی‌ كارو ئاوه‌دانی‌‌و شتیتری‌ له‌م‬ ‫بابه‌ته‌یان لێبكه‌یت‪ ،‬وانه‌یه‌ك ته‌نها ‪30‬‬ ‫خوله‌ك بێت‌و وه‌كو بامیه‌ ئه‌م س���ه‌رو‬ ‫ی بكرێ‌ ته‌نها ‪ 20‬خوله‌ك بۆ‬ ‫ئه‌وس���ه‌ر ‌‬ ‫ی باب���ه‌ت ده‌مێنێته‌وه‌و گه‌ر‬ ‫مامۆس���تا ‌‬ ‫به‌پێی‌ پێ���وه‌ره‌ په‌روه‌رده‌ییه‌كان بێت‬ ‫ی‬ ‫مامۆس���تا نه‌ك ناتوانێ���ت بابه‌ته‌كان ‌‬ ‫ی‬ ‫وانه‌كه‌یان بۆ باس بكات‪ ،‬به‌ڵكو فریا ‌‬ ‫ساڵو‌و رۆژباش���یش ناكه‌وێت! كه‌م نین‬ ‫ژماره‌ی‌ ئه‌و مامۆس���تایانه‌ی‌ ب ‌ه ده‌ست‬ ‫ی‬ ‫كه‌می‌ كاته‌و‌ه ده‌ناڵێنن‌و ناتوانن حه‌ق ‌‬ ‫بابه‌ته‌كه‌یان بده‌ن‪ ،‬زۆریش���ن به‌رپرس ‌ه‬ ‫ی‬ ‫په‌روه‌رده‌یی���ه‌كان گاڵت��� ‌ه به‌كات��� ‌‬ ‫ی‬ ‫مامۆستا‌و فێرخوازو له‌ئه‌نجامدا به‌كات ‌‬ ‫خۆشیان ده‌كه‌ن‪.‬‬ ‫ێ ماناش��� ‌ه‬ ‫هی���چ زه‌روور نیی���ه‌و ب ‌‬ ‫سه‌رجه‌می‌ پشووه‌كان خوێندنگه‌كانیش‬ ‫بگرێته‌وه‌‪ ،‬چونكه‌ فێرخوازو مامۆس���تا‬ ‫پێویس���تیان ب���ه‌ فه‌رمانگه‌كانی‌ دیك ‌ه‬ ‫ی موشریفه‌كان‪،‬‬ ‫نییه‌‪ ،‬مه‌گه‌ر له‌به‌ر خاتر ‌‬ ‫چونك ‌ه ئه‌وان زۆر مان���دوون‌و رۆژانیتر‬ ‫ی‬ ‫به‌به‌رده‌وامی‌ سه‌رقاڵی‌ هه‌ڵسه‌نگاندن ‌‬ ‫ی دونیادا‬ ‫مامۆس���تایانن! ئاخر له‌كوێ ‌‬ ‫ێ "كۆچی‌‪-‬‬ ‫ی سێ‌ ساڵی‌ نو ‌‬ ‫هه‌بووه‌ سه‌ر ‌‬ ‫زایین���ی‌‪ -‬كوردی‌" پش���وو بێ���ت‌و بیر‬ ‫له‌كاتی‌ فێرخواز نه‌كرێته‌وه‌؟ ئه‌مه‌ جگ ‌ه‬ ‫ی جۆراو جۆرو‬ ‫ی دیك ‌ه ‌‬ ‫له‌چه‌ندین پشوو ‌‬ ‫هه‌ریه‌كه‌ی���ان له‌ژێر ناونیش���انێكدان‌و‬ ‫ی گه‌وره‌ش به‌فێرخواز ده‌گه‌یه‌نێت‌و‬ ‫زیان ‌‬ ‫ێ ده‌ربه‌س���ت‌و‬ ‫س���ه‌ره‌نجامیش ب��� ‌‬ ‫الموباالتیان ده‌كات‪.‬‬ ‫ی په‌روه‌رد‌ه‬ ‫له‌ڕاستیدا ده‌بوو وه‌زاره‌ت ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ده‌وام ‌‬ ‫ی تایبه‌ت ب��� ‌ه كات ‌‬ ‫رۆژمێرێك ‌‬ ‫ی پش���ووه‌كان‬ ‫ی دابنێ‌‌و س���ه‌رجه‌م ‌‬ ‫خۆ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ب���كات‌و به‌رچ���او روون��� ‌‬ ‫دی���ار ‌‬ ‫به‌مامۆس���تا‌و فێرخ���واز ب���دات‪ ،‬نه‌ك‬ ‫ی فێرخواز له‌مامۆس���تا بپرسێت‌و‬ ‫ئه‌و‌ه ‌‬ ‫مامۆس���تاش له‌به‌ڕێوه‌ب��� ‌هر‌و ئه‌وی���ش‬ ‫ی‬ ‫له‌موش���ریف‌و ئه‌وانیش ده‌ڵێن سه‌یر ‌‬ ‫ی ده‌ڵێن؟! هه‌ر بۆی ‌ه‬ ‫‪ tv‬بكه‌ن بزانن چ ‌‬ ‫ی په‌روه‌رده‌ خه‌م‌و‬ ‫پێویس���ت ‌ه وه‌زاره‌ت ‌‬ ‫ی ج���دی‌ بۆ ئ���ه‌م ئه‌زمه‌ی ‌ه‬ ‫چاره‌س���ه‌ر ‌‬ ‫ی‪5‬‬ ‫دابنێ���ت‪ ،‬چونك ‌ه وه‌ك���و خه‌مخۆر ‌‬ ‫رۆژی‌ ده‌وام���ی‌ خوێندن پێش ده‌خات‪،‬‬ ‫ده‌بێت خه‌مێكیش له‌و هه‌موو پش���وو‌ه‬ ‫بخوات‌و له‌س���وودو زیانیان بكۆڵێته‌وه‌‪،‬‬ ‫پرسیاری‌ جدیش ئه‌وه‌یه‌‪ ،‬ماهیه‌تی‌ ئه‌م‬ ‫هه‌موو پشووه‌ چییه‌؟‬ ‫‪Saryass19@gmail.com‬‬

‫‪10‬‬

‫)‪ )302‬سێشه‌مم ‌ه ‪2011/11/29‬‬

‫‪komelayety.awene@gmail.com‬‬

‫کۆمەاڵیه‌تی‬

‫کۆمه‌اڵیه‌تی‬

‫‪komelayety.awene@gmail.com‬‬

‫سه‌یركردن ‌ی گرته‌ سێكسیه‌كان له‌نێوان چێژو خوودا‬ ‫ئا‪ :‬له‌یال جه‌مال‬ ‫كچان‌و كوڕان سه‌باره‌ت‬ ‫به‌ته‌ماشاكردنی‌ ئه‌و گرت ‌ه‬ ‫ی‬ ‫سێكسییانه‌ی‌ باڵوده‌بنه‌وه‌‪ ،‬بیروڕا ‌‬ ‫جیاوازیان هه‌یه‌‪ ،‬هه‌ندێكیان‬ ‫په‌شیمانن‌و هه‌ندێكی‌ تریش‬ ‫ی‬ ‫چێژی‌ لێده‌بینن‪ ،‬توێژه‌ره‌وه‌یه‌ك ‌‬ ‫كۆمه‌اڵیه‌تیش باس له‌و‌ه ده‌كات ك ‌ه‬ ‫ی خراپ‬ ‫ئه‌و گرته‌ ڤیدۆییان ‌ه كاریگه‌ر ‌‬ ‫ی‬ ‫ی پێشكه‌وتن‌و داهێنان ‌‬ ‫له‌سه‌ر ئاست ‌‬ ‫ی‬ ‫ئه‌و گه‌نجان ‌ه جێدێڵێت له‌كات ‌‬ ‫ئاڵوده‌بوونیدا‪.‬‬

‫ ‬ ‫کۆمه‌ڵێک گه‌نج له‌کاتی سه‌یرکردنی یاری تۆپی پێ‬

‫قوماركردنی‌ موسه‌قه‌فانه‌‬

‫له‌فه‌یسبوکه‌وه‌‬

‫جۆرێك ‌ی تر له‌قوماركردن له‌گازینۆكان ‌ی سلێمانی‌‬ ‫ئا‪ :‬یه‌حیا به‌رزنجی‌‬

‫ی‬ ‫ی یاری‌ تۆپ ‌‬ ‫به‌هۆی ته‌ماشاكردن ‌‬ ‫ی هه‌رێم‬ ‫پێ‌‪ ،‬هه‌ندێک له‌گازینۆكان ‌‬ ‫ی‬ ‫ی قومارو به‌ستن ‌‬ ‫بونه‌‌ته‌ شوێن ‌‬ ‫مه‌رج له‌ڕێگ ‌هی‌ كۆمپانیایه‌كه‌وه‌ ك ‌ه‬ ‫ی‬ ‫قوبرسییه‌و له‌هه‌ولێر تورك به‌ڕێوه‌ ‌‬ ‫ده‌بات‪.‬‬ ‫ی موسه‌قه‌ف‬ ‫قوماركردن ‌‬ ‫ی‬ ‫یه‌كێ���ك له‌و گه‌نجانه‌ی‌ ك ‌ه ش���وێن ‌‬ ‫ی هه‌ی ‌ه له‌س���لێمانی‌‪،‬‬ ‫ی بلیارد ‌‬ ‫یاریكردن ‌‬ ‫ی‬ ‫ی داناوه‌‌و له‌ڕێگ���ه‌ی‌ هێڵ ‌‬ ‫البتۆپێك��� ‌‬ ‫ئه‌نته‌رنێت���ه‌و‌ه مه‌رج بۆ ئ���ه‌و یاریان ‌ه‬ ‫ی ئه‌و‬ ‫ده‌به‌س���تێت كه‌ هاموش���ۆكه‌ران ‌‬ ‫گازینۆی ‌ه سه‌ریان تێكردووه‌‪.‬‬ ‫ی چون ‌ه ناو ئه‌و قوماره‌و‌ه‬ ‫ئه‌و سه‌ره‌تا ‌‬ ‫ی‬ ‫ده‌گێڕێت���ه‌و‌ه "براده‌رێكم هه‌ی ‌ه قومار ‌‬ ‫ی‬ ‫ی شه‌قام ‌‬ ‫ی ده‌كرد‪ ،‬فلس���ه‌كه‌ ‌‬ ‫قورس��� ‌‬ ‫ێ‬ ‫ی هه‌ند ‌‬ ‫س���ه‌هۆڵه‌كه‌‪ ،‬ی���ان له‌باخ��� ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ده‌ك���رد‪ ،‬واز ‌‬ ‫ی ت���ر ‌‬ ‫به‌رپ���رس یار ‌‬ ‫ی‬ ‫هێنابوو‪ ،‬ئه‌م قوماره‌ی‌ دۆزیبۆوه‌‌و ناو ‌‬ ‫ی موسه‌قه‌فانه‌"‪.‬‬ ‫نابوو قومار ‌‬ ‫ی‬ ‫ی قس���ه‌كانیدا وتیش��� ‌‬ ‫ئه‌و له‌درێژه‌ ‌‬ ‫"س���ه‌ره‌تا له‌گازینۆیه‌ك یاریم ده‌كرد‌و‬ ‫ی ئیس���پانی‌‌و‬ ‫مه‌رجم بۆ یاریه‌كانی‌ خول ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ئه‌وروپا‌و یاریه‌كان ‌‬ ‫ی پاڵه‌وانێت ‌‬ ‫خول��� ‌‬ ‫نادییه‌ ئینگلیزییه‌كان ده‌به‌ست‪ ،‬پاش‬ ‫ی ئێس���تا‬ ‫ئ���ه‌وه‌ی‌ كارم ل���ه‌م بلیارد‌ه ‌‬ ‫كرد‪ ،‬خۆشم په‌یوه‌ندیم به‌و كۆمپانیای ‌ه‬ ‫ی ئیش ده‌كه‌م"‪.‬‬ ‫كردووه‌‌و ئێستا به‌فه‌رم ‌‬ ‫ئ���ه‌و له‌ڕاب���ردودا كرێكاری‌ ك���ردووه‌‪،‬‬ ‫ی‬ ‫هه‌موو رۆژێك پ���اره‌ی‌ كرێكارییه‌كه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫ل���ه‌وه‌دا خ���ه‌رج كردووه‌‪ ،‬خ���ۆ وته‌ن ‌‬ ‫ی پێو‌ه گرتووه‌‪ .‬ئه‌و ده‌ڵێت‬ ‫ئێستا خوو ‌‬ ‫"له‌چوار یاری‌ ئه‌م هه‌فته‌ی ‌ه ‪ 390‬هه‌زارم‬ ‫تێك���ردووه‌‪ ،‬مانگانه‌ك���ه‌م ‪ 500‬دۆالر‌ه‬ ‫هێشتا موچه‌م وه‌رنه‌گرتووه‌‪ 300‬دۆالریم‬ ‫به‌قومار دۆڕاندووه‌"‪.‬‬ ‫شه‌ممه‌و یه‌كشه‌مم ‌ه قوماركردن گه‌رمه‌‬ ‫ب ‌ه وته‌ی‌ ئ���ه‌و خاوه‌ن بلی���ارده‌ ك ‌ه‬ ‫ی ئاش���كرا بكرێت‪،‬‬ ‫پێیباش نه‌بوو ناو ‌‬ ‫ی شه‌ممه‌و یه‌كشه‌مم ‌ه‬ ‫ی رۆژان ‌‬ ‫له‌به‌رئه‌وه‌ ‌‬ ‫ی تیا‬ ‫ی خول���ی‌ ئیس���پانیا ‌‬ ‫یارییه‌كان��� ‌‬ ‫ی‬ ‫ده‌كرێ���ت‪ ،‬ئ���ه‌و دوو رۆژ‌ه پ���اره‌ ‌‬ ‫ی‪2‬‬ ‫ی ده‌گات��� ‌ه نزیكه‌ ‌‬ ‫به‌ش���داربووه‌كان ‌‬ ‫ی‪6‬‬ ‫ی "له‌سلێمان ‌‬ ‫ملیۆن دینار‪ .‬وتیش��� ‌‬ ‫ی ئه‌و كۆمپانیای ‌ه‬ ‫نوس���ینگه‌ی‌ وه‌كو لق ‌‬ ‫ی من خه‌ڵك زۆر‬ ‫كراوه‌ته‌وه‌‌و به‌ ب���ڕوا ‌‬ ‫ی گه‌نج‌و‬ ‫ی تێك���ردووه‌‪ ،‬به‌تایبه‌ت ‌‬ ‫س���ه‌ر ‌‬ ‫ئه‌وان���ه‌ش ك���ه‌ خولیای‌ تۆپ���ی‌ پێ‌و‬ ‫ی یارییان هه‌یه‌‪ ،‬له‌به‌رئه‌و‌ه‬ ‫س���ه‌یركردن ‌‬ ‫ئه‌و نوسینگان ‌ه زیاتر ده‌بێت"‪.‬‬ ‫ئه‌و كۆمپانیای��� ‌ه رۆژانه‌ خا ‌ڵ ئه‌دات‬ ‫ی‬ ‫ی ده‌كه‌ن‪ ،‬به‌پێ ‌‬ ‫ی كه‌ یار ‌‬ ‫به‌و دوو تیپه‌ ‌‬ ‫ی كۆمپانیاك ‌ه بۆ دۆڕاندن یان‬ ‫لێكدانه‌وه‌ ‌‬ ‫بردن���ه‌و‌هی‌ ئه‌و دوو تیپ���ه‌‪ ،‬به‌رده‌وام‬ ‫ی‬ ‫ی به‌رنامه‌ڕێژ ‌‬ ‫ی به‌رژه‌وه‌ندی‌ خۆ ‌‬ ‫به‌پێ ‌‬

‫)‪ )302‬سێشه‌مم ‌ه ‪2011/11/29‬‬

‫رۆژانه‌ ئه‌و‬ ‫كۆمپانیایه‌‬ ‫نزیكه‌ی‌ ‪ 10‬ملیۆن‬ ‫دینار له‌هه‌رێمی‌‬ ‫كوردستان‬ ‫راده‌كێشێت‬

‫فۆڕمی یارییه‌کان‌و پۆینت دانانی کۆمپانیاکه‌‬ ‫ی كوردس���تان راده‌كێش���ێت‬ ‫ی ئ���ه‌و الو‌ه له‌هه‌رێم ‌‬ ‫ده‌كات‪ ،‬ب���ه‌اڵم به‌وت���ه‌ ‌‬ ‫ی ئ���ه‌و به‌ش���داربوانه‌و ئ���ه‌و‬ ‫ی وای ‌ه ده‌دۆڕێت‪ ،‬له‌ڕێگ���ه‌ ‌‬ ‫"كۆمپانیاكه‌ش ج���ار ‌‬ ‫ی ئه‌رده‌ن‌و عێراق نوسینگانه‌ش ك ‌ه سه‌ر به‌ ئه‌وانن‪.‬‬ ‫به‌نمون ‌ه له‌یاریه‌ك���ه‌ ‌‬ ‫ێ‬ ‫ی داب���وو به‌عێ���راق‪ ،‬كات ‌‬ ‫‪ 8‬پۆینت��� ‌‬ ‫ی یاری‌‬ ‫مه‌رج به‌ستن‌و سه‌یركردن ‌‬ ‫عێراق یه‌كس���انی‌ كرده‌وه‌‪ ،‬كۆمپانیاك ‌ه‬ ‫ی تیا نامێنێ‌‪ ،‬به‌هه‌موو‬ ‫یاریه‌ك ‌ه چێژ ‌‬ ‫هه‌ڵه‌یكرد‪ 8 ،‬پۆینته‌كه‌ی‌ هێش���تبۆوه‌‪،‬‬ ‫ی ئه‌و‬ ‫ی عێراق شێوه‌یه‌ك وه‌هات لێدێت‪ ،‬ده‌خواز ‌‬ ‫ی بۆ بردنه‌و‌ه ‌‬ ‫خه‌ڵك به‌گش���ت ‌‬ ‫ێ ك ‌ه تۆ پاره‌ت له‌سه‌ر‬ ‫به‌س���تبویان‪ ،‬ئه‌گ���ه‌ر ب��� ‌ه ‪ 100‬دۆالر تیپه‌ س���ه‌ركه‌و ‌‬ ‫ی دان���اوه‌‌و پۆینتت كڕیوه‌‪ .‬س���امان ك ‌ه‬ ‫ی بێت‪ ،‬ئه‌وا به‌بردنه‌وه‌ ‌‬ ‫وه‌س���ڵت بڕ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ته‌مه‌ن ‪ 18‬ساڵ ‌ه به‌ته‌واوه‌ت ‌‬ ‫گه‌نجێك ‌‬ ‫هۆگ���ری‌ ئ���ه‌و م���ه‌رج به‌س���تن ‌ه بوو‌ه‬ ‫ێ‬ ‫"ئه‌گه‌ر رۆژێك نه‌یه‌مه‌ گازینۆ‌و مه‌رج ‌‬ ‫ێ ناكه‌وێت"‪.‬‬ ‫نه‌به‌ستم‪ ،‬خه‌وم ل ‌‬ ‫ی‬ ‫ئه‌و گه‌نجه‌ وه‌ك زۆرێك له‌ئاماده‌بوان ‌‬ ‫ئ���ه‌و گازینۆی ‌ه ئه‌وه‌ش ناش���ارێته‌وه‌‪،‬‬ ‫ك��� ‌ه ده‌یدۆڕێنێ‌‪ ،‬تاوه‌ك���و دوو رۆژێك‬ ‫ی‬ ‫ی نادات‪ ،‬وتیش��� ‌‬ ‫ی به‌ر ‌‬ ‫توڕه‌یی‌‌و بێزار ‌‬ ‫ی وای ‌ه ك ‌ه قه‌رزێك ده‌كه‌م بۆ مه‌رج‬ ‫"رۆژ ‌‬ ‫ی‬ ‫به‌ستن‪ ،‬شانسه‌كه‌م له‌وه‌دای ‌ه ب ‌ه پاره‌ ‌‬ ‫قه‌رز تاوه‌كو ئێس���تا هه‌ر بردومه‌ته‌وه‌‪،‬‬ ‫ده‌نا بیدۆڕێنم ریسوا ده‌بم‪ ،‬چونك ‌ه هیچ‬ ‫كارێكم نیی ‌ه تاوه‌ك���و بتوانم قه‌رزه‌ك ‌ه‬ ‫بده‌مه‌وه‌"‪.‬‬ ‫یه‌كێكیتر به‌ناوی‌ س���ه‌ركۆ سه‌باره‌ت‬ ‫ی به‌دوور‬ ‫ب���ه‌و قوماركردنه‌‪ ،‬ئه‌و خ���ۆ ‌‬ ‫ی كردن���ه‌‪ ،‬هه‌رچه‌ند‌ه‬ ‫گرتووه‌ له‌و یار ‌‬ ‫ی‬ ‫ی سه‌یری‌ یار ‌‬ ‫ێ له‌و گازینۆی ‌ه ‌‬ ‫ده‌ترس��� ‌‬ ‫ی به‌و تی���ا ده‌كات‪ ،‬رۆژێك ته‌م���اع بیگرێت‬ ‫عێ���راق كۆمپانیاك��� ‌ه ‪ 800‬دۆالر ‌‬ ‫ی بخزێت ‌ه ئه‌و‬ ‫كه‌س ‌ه داوه‌‪ ،‬س���ه‌ره‌تا كۆمپانیاكه‌ ك ‌ه ئه‌وی���ش وه‌ك هاوڕێكان��� ‌‬ ‫ی ئه‌و قومار‌ه‬ ‫ی هه‌یه‌‪ ،‬قوماركردنه‌وه‌ "ئه‌وان���ه‌ ‌‬ ‫ی له‌سلێمان ‌‬ ‫ی سه‌ره‌ك ‌‬ ‫بنكه‌یه‌ك ‌‬ ‫ی‬ ‫ده‌یانویس���ت ئ���ه‌و پاره‌یه‌ ن���ه‌ده‌ن ب ‌ه ده‌كه‌ن‪ ،‬له‌كاتی‌ یاریه‌كه‌دا به‌ته‌واوه‌ت ‌‬ ‫ی زۆری���ان‬ ‫ی ده‌رده‌ك���ه‌ون‪ ،‬حه‌ماس���ێك ‌‬ ‫ی كۆمپانیاك��� ‌ه هه‌ڵه‌ ‌‬ ‫ی ئ���ه‌و‌ه ‌‬ ‫بیانو ‌‬ ‫ك���ردووه‌‪ ،‬به‌اڵم خه‌ڵ���ك رازی‌ نه‌بوو‪ ،‬هه‌یه‌"‪.‬‬ ‫ی خه‌ڵكیان دا"‪.‬‬ ‫دواجار پاره‌ ‌‬ ‫دهۆك‌و كۆیه‌ له‌پێشه‌وه‌ن‬ ‫به‌ب���ڕوای‌ ئه‌و گه‌نج���ه‌‪ ،‬رۆژان ‌ه ئه‌و‬ ‫ی تر‬ ‫ی نوس���ینگه‌یه‌ك ‌‬ ‫به‌بڕوای‌ خاوه‌ن ‌‬ ‫ی ‪ 10‬ملیۆن دینار‬ ‫كۆمپانیای��� ‌ه نزیك���ه‌ ‌‬

‫گه‌نج ئه‌گه‌ر‬ ‫خووبداته‌ ئه‌و‬ ‫كاره‌‌و پاره‌ی‌‬ ‫پێنه‌بێت‪ ،‬ره‌نگه‌‬ ‫ببێته‌ هاندان بۆ‬ ‫كردنی‌ تاوان‬

‫ك ‌ه ئه‌وی���ش گازینۆیه‌كی‌ ت���ره‌‪ ،‬باس‬ ‫ی دهۆك‌و‬ ‫له‌و‌ه ده‌كات گه‌نج له‌شاره‌كان ‌‬ ‫كۆیه‌ش زۆر خویان به‌م قوماركردنه‌و‌ه‬ ‫ی‬ ‫ی ئه‌و كه‌سه‌‪ ،‬خێرای ‌‬ ‫گرتووه‌‪ .‬ب ‌ه بڕوا ‌‬ ‫ی بردنه‌وه‌‪ ،‬ئه‌وه‌ش‬ ‫پ���اره‌ وه‌رگرتن دوا ‌‬ ‫پاڵنه‌رێك��� ‌ه بۆ ئ���ه‌و گه‌نجان��� ‌هی‌ ئه‌و‬ ‫یاریی ‌ه ده‌كه‌ن‪" .‬یارییه‌ك ‌ه س���ه‌عات ‪4‬‬ ‫ی‬ ‫ی یه‌ك سه‌عات به‌پێ ‌‬ ‫ته‌واو ببێت‪ ،‬دوا ‌‬ ‫وه‌س���ڵه‌كان پاره‌ی‌ ب���راوه‌كان ده‌گات ‌ه‬ ‫المان له‌ڕێگه‌ی‌ كه‌سێكه‌و‌ه ك ‌ه سه‌ر ب ‌ه‬ ‫ی سلێمانییه‌"‪ .‬ئاوێن ‌ه‬ ‫لق ‌ه سه‌ره‌كیه‌كه‌ ‌‬ ‫هه‌وڵیدا ژم���ار‌ه ته‌له‌فۆنی‌ خاوه‌نی‌ ئه‌و‬ ‫كۆمپانیا س���ه‌ره‌كیی ‌ه وه‌ربگرێت‪ ،‬ئه‌و‬ ‫شه‌ش نوسینگه‌ی ‌ه باسیان له‌و‌ه ده‌كرد‬ ‫كه‌ ئه‌وان ته‌نها ئه‌و كه‌س��� ‌ه ده‌ناسن‌و‬ ‫هیچ ژمار‌ه ته‌له‌فونێكی‌ كۆمپانیاكه‌یان‬ ‫له‌ال نییه‌‪.‬‬ ‫پۆلیس‌و الیه‌نی‌ په‌یوه‌ندیدار چییان‬ ‫كردووه‌‬ ‫ی پۆلی���س ك��� ‌ه رێگ��� ‌ه‬ ‫ئه‌فس���ه‌رێك ‌‬ ‫پێنه‌دراو‌ه بۆ راگه‌یان���د لێدوان بدات‪،‬‬ ‫ی به‌وه‌دا نه‌یبیستوو‌ه قوماركردن‬ ‫ئاماژه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی پێبدرێت‪ .‬ئه‌وه‌ ‌‬ ‫ی مۆڵه‌ت��� ‌‬ ‫ب ‌ه فه‌رم ‌‬ ‫ێ ده‌كرێت‪،‬‬ ‫قوماركردن به‌ یاری‌ تۆپی‌ پ ‌‬ ‫ی تازه‌یه‌‪ ،‬به‌اڵم ب ‌ه مه‌ترسیدار‬ ‫ش���تێك ‌‬ ‫ی كرد "گه‌نج ئه‌گه‌ر خووبداته‌ ئه‌و‬ ‫وه‌سف ‌‬ ‫ی پێنه‌بێ���ت‪ ،‬ره‌نگ ‌ه ببێت ‌ه‬ ‫كاره‌‌و پار‌ه ‌‬ ‫ی تاوان وه‌كو دزیكردن‌و‬ ‫هاندان بۆ كردن ‌‬ ‫ی تر‪ ،‬پێویست ‌ه باوك‌و‬ ‫ده‌ستبڕین‌و تاوان ‌‬ ‫دای���ك هه‌وڵب���ده‌ن گه‌نجه‌كانیان له‌و‬ ‫ش���ێو‌ه الدان ‌ه دوور بخه‌نه‌وه‌‪ ،‬ئه‌وه‌ش‬ ‫ی كردن‌و‬ ‫به‌ چاودێریكردنیان‌و ئامۆژگار ‌‬ ‫ی‬ ‫لێپرس���ینه‌وه‌‪ ،‬چونك ‌ه له‌و ته‌مه‌نانه‌ ‌‬ ‫‪ 14‬بۆ ‪ 18‬س���اڵ به‌رده‌وام پێویستیان‬ ‫ب ‌ه ئامۆژگاری‌‌و لێپرس���ینه‌و‌ه هه‌یه‌‪ ،‬ب ‌ه‬ ‫ی به‌ر‬ ‫ی ئه‌مڕۆدا ناتوان ‌‬ ‫ی له‌دنیا ‌‬ ‫تایبه‌ت��� ‌‬ ‫ی تر هه‌یه‌‌و‬ ‫له‌و شتان ‌ه بگری‌ ك ‌ه له‌واڵتان ‌‬ ‫ی‬ ‫الی‌ ئێم��� ‌ه نییه‌‪ ،‬پاش���ان پۆلیس چ ‌‬ ‫ی داناوه‌‪،‬‬ ‫بكات‪ ،‬كه‌س���ێك كۆمپانیایه‌ك ‌‬ ‫ی‬ ‫ی پشك ‌‬ ‫ی ئه‌نته‌رنێته‌و‌ه ده‌توان ‌‬ ‫له‌ڕێگه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫لێبكڕی���ت‪ ،‬خه‌ڵك به‌خواس���تی‌ خۆ ‌‬ ‫ئ���ه‌و كار‌ه ده‌كات‪ ،‬پۆلی���س ناتوانێت‬ ‫ی ئه‌و دۆخ ‌ه بكات"‪.‬‬ ‫كۆنترۆڵ ‌‬

‫ی ته‌مه‌ن ‪ 21‬س���اڵ ‌ه‬ ‫ش���ه‌ن كچێك��� ‌‬ ‫به‌پێكه‌نین���ه‌و‌ه ب���اس ل���ه‌و‌ه ده‌كات‬ ‫ی‬ ‫ی سه‌ته‌الیته‌و‌ه به‌دز ‌‬ ‫به‌رده‌وام له‌ڕێگه‌ ‌‬ ‫ی ڤیدیۆ سێكس���یه‌كان‬ ‫ماڵه‌وه‌ س���ه‌یر ‌‬ ‫ی‬ ‫ی دوای‌ نوستن ‌‬ ‫ی شه‌وان ‌‬ ‫ده‌كات‪ ،‬زۆربه‌ ‌‬ ‫ماڵه‌وه‌یان ئاوها به‌س���ه‌ر ده‌بات‪ ،‬ئه‌و‬ ‫ی ئه‌و‬ ‫ی سه‌یركردن ‌‬ ‫س���ه‌باره‌ت به‌هۆكار ‌‬ ‫كه‌نااڵن ‌ه ده‌ڵێت "س���ه‌ره‌تا بۆی ‌ه سه‌یرم‬ ‫كرد تابزانم سێكس چۆنه‌‪ ،‬به‌اڵم دواتر‬ ‫خووم پێو‌ه گرت"‪.‬‬ ‫به‌ وت ‌هی‌ ش���اره‌زایه‌ك‪ ،‬له‌ئێس���تادا‬ ‫ی‬ ‫ی سێكس ‌‬ ‫ده‌س���تكه‌وتنی‌ وێنه‌و ڤیدیۆ ‌‬ ‫له‌الی���ه‌ن گه‌نجانه‌وه‌ كاریكی‌ ئاس���انه‌‪،‬‬ ‫ی كه‌ناڵ‌و سایت ‌ه سێكسیه‌كان‌و‬ ‫له‌ڕێگه‌ ‌‬ ‫ئه‌نته‌رنێت���ه‌وه‌‪ ،‬چونكه‌ ئ���ه‌و كه‌نااڵن ‌ه‬ ‫ی له‌شفرۆشین‌و ئه‌و‬ ‫س���ه‌ر ب ‌ه بانده‌كان ‌‬ ‫رێگه‌یه‌ش تاك���ه‌ رێگه‌ی ‌ه بۆ بازرگانی‌‌و‬ ‫ریكالمك���ردن بۆ پیش���ه‌كه‌یان‪ .‬ره‌نگ ‌ه‬ ‫ی‬ ‫روانین له‌و كه‌نااڵن ‌ه تاڕاده‌یه‌ك ئاسای ‌‬ ‫ی‬ ‫ی نائاس���ایی ‌ه "بون ‌‬ ‫بێ���ت‪ ،‬به‌اڵم ئه‌و‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫ی مۆبایل ‌‬ ‫ئ���ه‌م گرتانه‌ی ‌ه له‌ناو ئامێ���ر ‌‬ ‫ی‬ ‫ی به‌رده‌وام ‌‬ ‫گه‌نجان���دا‌و س���ه‌یركردن ‌‬ ‫ئه‌وگرت ‌ه سێكس���یانه‌ی ‌ه ك ‌ه زیاتر وه‌ك‬ ‫خ���ووی‌ لێدێت"‪ .‬له‌الیه‌كی‌ تریش���ه‌وه‌‪،‬‬ ‫ی پێ���ی‌ وای ‌ه‬ ‫ی كۆمه‌اڵیه‌ت��� ‌‬ ‫توێژه‌رێك��� ‌‬ ‫ل���ه‌ڕووی‌ پرس��� ‌ه كۆمه‌اڵیه‌تیه‌كان���ه‌و‌ه‬ ‫ی هه‌بوو‌ه له‌س���ه‌ر گه‌نجان‌و‬ ‫كاریگه‌ری��� ‌‬ ‫ی گه‌نجان دان ب���ه‌وه‌دا ده‌نێن‬ ‫زۆرب���ه‌ ‌‬ ‫ك ‌ه ئه‌و گرتان ‌ه ئاڵوگ���ۆڕی‌ پێده‌كرێت‬ ‫ی‬ ‫له‌نێوانیان���دا‪ ،‬ه���ه‌ر بۆی���ه‌ حوكم��� ‌‬ ‫ی به‌س���ه‌ردا ده‌س���ه‌پێت‪.‬‬ ‫دیارده‌بوون ‌‬ ‫ی سێكسه‌و‌ه‬ ‫ی پرس��� ‌‬ ‫توێژه‌ره‌ك ‌ه له‌باره‌ ‌‬ ‫پێیوای���ه‌ "س���ێكس وه‌ك غه‌ری���ز‌ه‬ ‫ی حه‌یاتیی��� ‌ه بۆ مرۆڤ‪،‬‬ ‫پێویس���تییه‌ك ‌‬ ‫به‌اڵم دواج���ار ئه‌میش له‌ژێر كۆنترۆڵ‌و‬ ‫ی م���رۆڤ ده‌رناچێت‪،‬‬ ‫ویس���تی‌ خ���ود ‌‬ ‫ی مرۆڤ ك ‌ه‬ ‫ی ژیان ‌‬ ‫ب���ه‌اڵم ئه‌و قۆناغ���ه‌ ‌‬ ‫ی الوی‌ یان راستر ته‌مه‌نێكه‌ ك ‌ه‬ ‫ته‌مه‌ن ‌‬ ‫ی سێكسیان‬ ‫تیایدا گه‌نجان موماره‌سه‌ ‌‬ ‫نه‌ك���ردووه‌‪ ،‬قۆناغێك��� ‌ه ورووژێنه‌ره‌‪،‬‬ ‫ی شه‌رقیدا ته‌نها‬ ‫چونكه‌ له‌كۆمه‌ڵگه‌یه‌ك ‌‬ ‫ی هاوس���ه‌رگیرییه‌وه‌ رێگ ‌ه ب ‌ه‬ ‫له‌ڕێگ��� ‌ه ‌‬ ‫سێكس ده‌درێت" ‪.‬‬ ‫ی ته‌مه‌ن ‪ 23‬س���اڵه‌و‬ ‫ئ���اكام كوڕێك ‌‬ ‫فه‌رمانب���ه‌ره‌‪ ،‬ل���ه‌و باره‌ی���ه‌و‌ه ده‌ڵێت‬ ‫"ناتوان���م ژن بێنم ناچ���ار خۆم به‌تاڵ‬ ‫ی گرت ‌ه‬ ‫ی س���ه‌یركردن ‌‬ ‫ده‌كه‌مه‌و‌ه له‌ڕێگه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫سێكسیه‌كانه‌وه‌"‪ ،‬له‌هه‌مانكاتدا وه‌هاب ‌‬ ‫ی ئاكام ‌ه‬ ‫ته‌مه‌ن ‪ 51‬ساڵ ئه‌ویش هاوڕا ‌‬ ‫ی غه‌ریز‌ه‬ ‫"ته‌نها بۆ خۆشی‌‌و بۆ تێركردن ‌‬ ‫جنسیه‌كانمان س���ه‌یری‌ ده‌كه‌ین‪ ،‬ئێم ‌ه‬ ‫ی خۆشیه‌و‌ه‬ ‫ی داخراوداین"‪ .‬له‌ال ‌‬ ‫له‌واڵتێك ‌‬

‫ ‬ ‫گه‌نجێک له‌کاتی سه‌یرکردنی سایتێکی سێکسی‬

‫کێشه‌که‌ له‌وه‌دایه‌‬ ‫که‌‌ سیسته‌می‌‬ ‫په‌روه‌رده‌ییمان‬ ‫هه‌یه‌تی‌‪ ،‬هیچ‬ ‫به‌رچاوڕونییه‌ك‌و‬ ‫زانیارییه‌ك نادات‬ ‫به‌ خوێندكار بۆ‬ ‫ناسین‌و ئاشنایی به‌‬ ‫ئه‌ندامی‌ زاووزێیان‬

‫به‌بڕوای‌ من‬ ‫سه‌یری‌ نه‌كه‌ی‌‬ ‫چاكتره‌‪ ،‬تاوه‌كو‬ ‫رۆژێك به‌ ره‌سمی‌‬ ‫هاوسه‌رگیری‌‬ ‫ده‌كه‌ی‌‌و‬ ‫چێژ له‌و‬ ‫مه‌سه‌له‌یه‌ش‬ ‫ده‌بینی‌‬

‫ی عه‌باس مه‌حمود‬ ‫ی كۆمه‌اڵیه‌ت ‌‬ ‫توێژه‌ر ‌‬ ‫ی گرت ‌ه‬ ‫پێیوایه‌ "روانی���ن‌و ئاڵووێركردن ‌‬ ‫سێكس���ییه‌كان له‌نێ���وان گه‌نجه‌كاندا‪،‬‬ ‫ی ئ���ه‌وه‌ی‌ هێناوه‌ت ‌ه‬ ‫ی سێكس��� ‌‬ ‫فه‌راغ ‌‬ ‫ی "گه‌نجان���ی‌ ئێم ‌ه‬ ‫ئ���اراوه‌"‪ .‬وتیش��� ‌‬ ‫ی سێكس���یدا ده‌ژین‪ ،‬ناچار بۆ‬ ‫له‌فه‌راغ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ئه‌و فه‌راغ ‌ه په‌نا بۆ ڤیدیۆ ‌‬ ‫پڕكردنه‌وه‌ ‌‬ ‫ی ده‌به‌ن‪ ،‬ئه‌م ‌ه له‌كاتێكدا زۆرێك‬ ‫سێكس ‌‬ ‫ئاشنا نین به‌غه‌ریزه‌ جنسیه‌كانیان ك ‌ه‬ ‫ی به‌و كه‌موكورتیه‌و‌ه‬ ‫ئه‌مه‌ش په‌یوه‌ند ‌‬ ‫ی په‌روه‌رده‌ییمان‬ ‫هه‌ی ‌ه كه‌ سیس���ته‌م ‌‬ ‫هه‌یه‌ت���ی‌‪ ،‬هی���چ به‌رچاوڕونیی���ه‌ك‌و‬ ‫زانیاریی���ه‌ك نادات ب��� ‌ه خوێندكار بۆ‬ ‫ناسین‌و ئاشنایی ب ‌ه ئه‌ندامی‌ زاووزێیان‬ ‫به‌جۆرێك گه‌نج���ان بزانن ده‌بێت ب ‌ه چ‬ ‫ی ته‌ندروس���ت سێكس بكه‌ن‪،‬‬ ‫رێگه‌یه‌ك ‌‬ ‫ی‬ ‫بۆی ‌ه زۆر له‌و گه‌نجانه‌ی‌ كه‌ س���ه‌ره‌تا ‌‬ ‫ی‬ ‫ی جنسییانه‌‪ ،‬توش ‌‬ ‫ی غه‌ریز‌ه ‌‬ ‫ته‌قینه‌وه‌ ‌‬ ‫ی ئه‌خالقی‌‌و‬ ‫ی الدان��� ‌‬ ‫چه‌ندی���ن حاڵه‌ت ‌‬ ‫ی دیارده‌ك ‌ه‬ ‫ی ده‌بن‪ ،‬خ���ود ‌‬ ‫كۆمه‌اڵیه‌ت ‌‬

‫دیارده‌یه‌كی‌ نه‌خوازراوو نادروسته‪ ،‬زۆر‬ ‫ی‬ ‫كات حاڵه‌ته‌ك ‌ه ترس‌و شڵه‌ژانی‌ ده‌رون ‌‬ ‫دروستده‌كات"‪.‬‬ ‫ی ته‌مه‌ن ‪ 21‬س���اڵه‌و‬ ‫نی���ان كچێك��� ‌‬ ‫ی ئ���ه‌و گرتان ‌ه‬ ‫یه‌كێكه‌ ل���ه‌و كچان���ه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫سه‌یرده‌كات‪ ،‬ئه‌و ده‌ڵێت "ئه‌و كاتانه‌ ‌‬ ‫ی گرت���ه‌ی‌ سێكس���ی‌ ده‌كه‌م‪،‬‬ ‫س���ه‌یر ‌‬ ‫ی‬ ‫هه‌س���ت به‌ترس ده‌ك���ه‌م‪ ،‬حاڵه‌تێك ‌‬ ‫ێ‬ ‫ناخۆش���م له‌ال دروس���ت ده‌بێت كات ‌‬ ‫ی‬ ‫ئه‌بینم كچ���ه‌كان له‌الیه‌ن ئه‌و پیاوانه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫سێكسیان له‌گه‌ڵ ده‌كه‌ن به‌ شێوازێك ‌‬ ‫وه‌حشیان ‌ه مامه‌ڵه‌یان له‌گه‌ڵ ده‌كرێت‪،‬‬ ‫ی‬ ‫به‌ڕاستی‌ وات لێدێت به‌سووك سه‌یر ‌‬ ‫ی‬ ‫ی من سه‌یر ‌‬ ‫ئه‌و كرداره‌ بكه‌ی‌‪ ،‬به‌بڕوا ‌‬ ‫نه‌ك���ه‌ی‌ چاكتره‌‪ ،‬تاوه‌ك���و رۆژێك ب ‌ه‬ ‫ی هاوسه‌رگیری‌ ده‌كه‌ی‌‌و چێژ له‌و‬ ‫ره‌سم ‌‬ ‫مه‌سه‌له‌یه‌ش ده‌بینی‌"‪.‬‬ ‫ی‬ ‫توێژه‌ره‌ك ‌ه ب���ۆ زیاتر روونكردنه‌وه‌ ‌‬ ‫ی له‌نێوان ته‌ماش���اكه‌راندا‬ ‫ئه‌و حاڵه‌ته‌ ‌‬ ‫دروست ده‌بێت‪ ،‬ئه‌و دابه‌شیان ده‌كات‬

‫فۆتۆ‪ :‬ئاوێنه‌‬

‫ی گه‌نجه‌كان‬ ‫ب��� ‌ه دوو به‌ره‌وه‌ "حاڵه‌ت��� ‌‬ ‫ی گرت ‌ه‬ ‫ی س���ه‌یركردن ‌‬ ‫جی���اواز‌ه له‌كات ‌‬ ‫سێكس���یه‌كاندا‪ ،‬كه‌س هه‌یه‌ هه‌ست ب ‌ه‬ ‫ترس ده‌كات‌و كه‌س���یش هه‌ی ‌ه هه‌ست‬ ‫ی‬ ‫ب���ه‌ چێژ ده‌كات‪ ،‬چه‌ن���د جۆر حاڵه‌ت ‌‬ ‫ی هه‌یه‌‪ ،‬ل���ه‌م كاته‌دا‬ ‫ترس���انیش بوون ‌‬ ‫ێ‬ ‫ی كچ���ان ئه‌وه‌یه‌ كات ‌‬ ‫جۆرێكی���ان ال ‌‬ ‫ده‌بین���ن هاوڕه‌گه‌زه‌كانی���ان وه‌ك كااڵ‬ ‫مامه‌ڵه‌یا پێ ده‌كرێت‪ ،‬ترس له‌وه‌ی ‌ه ك ‌ه‬ ‫خۆشیان گیرۆده‌ی‌ دۆخێكی‌ له‌و جۆر‌ه‬ ‫ی‬ ‫ببن‪ ،‬جۆری‌ دووه‌می���ان ئه‌و نامۆییه‌ ‌‬ ‫ی سێكس��� ‌ه له‌كۆمه‌ڵ���گای‌ ئێمه‌دا‬ ‫خود ‌‬ ‫كاتێكیش مرۆڤ به‌جۆریك له‌جۆره‌كان‬ ‫ێ‬ ‫ده‌س���ت ده‌بات بۆ شتێك كه‌ واده‌زان ‌‬ ‫ی‬ ‫ی رووبه‌ڕووبوونه‌وه‌ ‌‬ ‫ی سور‌ه ترس ‌‬ ‫هێڵ ‌‬ ‫ی دروست ده‌بێت‪ ،‬جۆرێكی‌ تر له‌ترس‬ ‫ال ‌‬ ‫ێ ئه‌و جۆر‌ه‬ ‫ی كچان ‌ه كات ‌‬ ‫به‌هه‌مانشێوه‌ ال ‌‬ ‫ی‬ ‫ی بیان ‌‬ ‫گرتانه‌ ده‌بینن كه‌ گرته‌ی‌ سێكس ‌‬ ‫نین‪ ،‬به‌ڵكو له‌الی���ه‌ن كوڕێكه‌و‌ه ڤیدیۆ‬ ‫گیراوه‌ ك ‌ه كاتێك له‌گه‌ڵ كچێكدا بوو‌ه‬ ‫ێ یان‬ ‫ی بووب ‌‬ ‫جا به‌ناوی‌ خۆشه‌ویس���ت ‌‬ ‫ئافره‌ته‌كه‌ له‌شفرۆش بێت گیراوه‌و باڵو‬ ‫كراوه‌ته‌و‌ه كه‌ حاڵه‌تی‌ له‌و جۆره‌ش زۆر‬ ‫ی‬ ‫ی زۆر ال ‌‬ ‫ی ترسێك ‌‬ ‫بووه‌و ده‌بێته‌ مایه‌ ‌‬ ‫ێ متمانه‌ییشی‌ لێ ده‌كه‌وێته‌و‌ه‬ ‫كچان‌و ب ‌‬ ‫به‌رامبه‌ر كوڕان"‪.‬‬ ‫ی له‌م راپۆرته‌دا‬ ‫سه‌رجه‌م ئه‌و كچانه‌ ‌‬ ‫دوێنراون‪ ،‬ده‌ڵێن حه‌زمان ده‌كرد وه‌ك‬ ‫كوڕان له‌ناو مۆبایله‌كانمان ئه‌و له‌قتان ‌ه‬ ‫هه‌بوای��� ‌ه كه‌ س���ه‌یرمان ك���ردووه‌‪ ،‬بۆ‬ ‫ی به‌رده‌وام سه‌یری‌ بكه‌ین‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫ئه‌وه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫له‌ترس���ی‌ ماڵه‌و‌ه یان له‌ترسی‌ ئه‌وه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫مۆبایله‌كه‌ی���ان بكه‌وێت ‌ه به‌ر ده‌س���ت ‌‬ ‫ی بگرن‪.‬‬ ‫كه‌سێك‪ ،‬ناوێرین هه‌ڵ ‌‬ ‫له‌و باره‌یه‌وه‌ نیان پێیوای ‌ه له‌وه‌ش���دا‬ ‫ناتوانن وه‌كو كوڕان بن‪.‬‬ ‫ی‬ ‫س���ه‌یركردن‌و بینین���ی‌ ئه‌ندام��� ‌‬ ‫ی دینه‌و‌ه‬ ‫ێ بابه‌تێك���ه‌ له‌ڕوانگ���ه‌ ‌‬ ‫زاووز ‌‬ ‫ی‬ ‫به‌هه‌موو ش���ێوه‌یه‌ك قه‌ده‌غه‌یه‌و چ ‌‬ ‫ی ژن‌و پیاوێ���ك یان كچ‌و كوڕێك‬ ‫ئه‌وه‌ ‌‬ ‫ی ‪21‬‬ ‫بیبینێ���ت‪ ،‬ب���ه‌اڵم وه‌ك ش���ه‌هاب ‌‬ ‫س���ا ‌ڵ ئاماژ‌هی‌ بۆ ده‌كات‌و پاساوی‌ بۆ‬

‫ی‬ ‫ده‌هێنێته‌و‌ه كه‌ ده‌یه‌وێ‌ له‌زینا رزگار ‌‬ ‫ی‬ ‫ببێت "بۆی ‌ه سه‌یریان ده‌كه‌م تا توش ‌‬ ‫ی ئه‌و‌ه بكه‌م‬ ‫زینا‌و گوناهـ نه‌بم س���ه‌یر ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ناموسی‌ خه‌ڵك ‌‬ ‫ی به‌دوا ‌‬ ‫باشتر‌ه له‌وه‌ ‌‬ ‫ی ته‌مه‌ن ‪ 22‬س���اڵیش‬ ‫بك���ه‌وم"‪ .‬دیار ‌‬ ‫ی‬ ‫ی هاوڕه‌گه‌زه‌كان ‌‬ ‫ی قسه‌كان ‌‬ ‫ی ئه‌وه‌ ‌‬ ‫وێڕا ‌‬ ‫ی له‌وه‌ كرد‬ ‫دووبار‌ه ده‌كرده‌وه‌‪ ،‬باسیش ‌‬ ‫ك ‌ه "سه‌یركردنیان به‌ پێویست ده‌زانێت‬ ‫ی ئێم ‌ه‬ ‫بۆ ش���اره‌زایی‌‪ ،‬چونك ‌ه گه‌نجان ‌‬ ‫ی‬ ‫هیچ ش���اره‌زاییه‌كیان نیی��� ‌ه له‌باره‌ ‌‬ ‫سێكسه‌وه‌"‪ ،‬له‌وه‌ش���دا كۆمه‌ڵناسه‌ك ‌ه‬ ‫ی‬ ‫ی نابینێت "ئه‌و گرته‌ سێكس���یانه‌ ‌‬ ‫وا ‌‬ ‫ی‬ ‫له‌ناو گه‌نجان باڵون‪ ،‬ته‌نها بۆ مه‌به‌ست ‌‬ ‫ی‬ ‫وروژاندنن‪ ،‬له‌كاتێكدا ڤیدیۆی‌ زانست ‌‬ ‫هه‌ی���ه‌ كه‌ له‌دی���دی‌ سێكس���ۆلۆژیاو‌ه‬ ‫ی‬ ‫سه‌یركردنیان گرنگه‌ بۆ ئه‌و گه‌نجانه‌ ‌‬ ‫هاوسه‌رگیری‌ ده‌كه‌ن"‪.‬‬ ‫ی ‪25‬‬ ‫رێزه‌ كچێكی‌ فه‌رمانبه‌ره‌و ته‌مه‌ن ‌‬ ‫ی‬ ‫س���اڵه‌‪ ،‬ئه‌و ده‌گێڕێته‌و‌ه ك ‌ه له‌مۆبایل ‌‬ ‫ی هاوڕێی���دا ب���ۆ یه‌كه‌مج���ار‬ ‫كچێك��� ‌‬ ‫ی‬ ‫ی به‌كرده‌یی‌ بینی���وه‌‪ " ،‬دوا ‌‬ ‫سێكس��� ‌‬ ‫ی زۆر ناخۆش���م بۆ‬ ‫ی هه‌س���تێك ‌‬ ‫بینین ‌‬ ‫ی‬ ‫دروس���ت بوو‪ ،‬تا چه‌ندین مانگ دوا ‌‬ ‫ئه‌و‌ه ب���ه‌رده‌وام بیرم لێئه‌كرده‌وه‌‪ ،‬زۆر‬ ‫ی‬ ‫ترسام‪ ،‬ئه‌و هاوڕێیه‌شم كه‌ ڤیدیۆكه‌ ‌‬ ‫ی ب���ه‌رده‌وام‬ ‫ی ئه‌وه‌ ‌‬ ‫له‌الب���وو‪ ،‬به‌ه���ۆ ‌‬ ‫ی ئه‌كرد‪،‬‬ ‫ی ئه‌و ڤیدیۆ سێكسیانه‌ ‌‬ ‫سه‌یر ‌‬ ‫ی‬ ‫توشی‌ هه‌ڵه‌ ببوو له‌گه‌ڵ كوڕدا ده‌ست ‌‬ ‫تێك���ه‌اڵو كردبوو‪ ،‬چونك���ه‌ خۆی‌ پێ‬ ‫نه‌گیراوه‌‪ ،‬تاڕاده‌یه‌ك ئه‌ویشم له‌به‌رچاو‬ ‫كه‌وتووه‌"‪ .‬توێژه‌ره‌وه‌ كۆمه‌اڵیه‌تییه‌ك ‌ه‬ ‫ی قسه‌كانیدا‬ ‫(عه‌باس مه‌حمود) له‌كۆتای ‌‬ ‫ئ���ه‌و حاڵه‌ت ‌ه ب���اوه‌ی‌ له‌ن���او گه‌نجان‬ ‫باڵوبووه‌ته‌وه‌ زۆر به‌مه‌ترسیدار ناو ده‌بات‬ ‫ی ئه‌م حاڵه‌ته‌ باو‌هی‌ ناو‬ ‫"كاریگه‌ریه‌كان ‌‬ ‫ی‬ ‫گه‌نجان زۆر قوڵ‌و مه‌ترسیدارن له‌ڕوو ‌‬ ‫ی‬ ‫كۆمه‌اڵیه‌تی‌‌و ده‌رونییه‌وه‌‪ ،‬به‌شێوه‌یه‌ك ‌‬ ‫ی گه‌نجان‌و‬ ‫گش���تی‌ بریتین له‌په‌نا بردن ‌‬ ‫ی كردنه‌وه‌‪،‬‬ ‫ه���ه‌رزه‌كاران ب���ۆ الس���ای ‌‬ ‫ده‌رون‌و بیركردنه‌وه‌كانی���ان ئاڵ���ۆز‬ ‫ده‌كات‌و ب���ه‌رده‌وام بیر له‌وه‌ ده‌كه‌نه‌و‌ه‬ ‫ێ ئه‌و له‌و فه‌راغه‌ جنس���یه‌دا‬ ‫كه‌ بۆ ده‌ب ‌‬ ‫ی ئه‌خالقی‌ لێ‌ ده‌كه‌وێته‌وه‌‪.‬‬ ‫بژی‌‪ ،‬الدان ‌‬ ‫ی گه‌نجان‬ ‫ی مێش���ك ‌‬ ‫ئه‌م ‌ه جگ��� ‌ه له‌وه‌ ‌‬ ‫جه‌نجاڵ ده‌كات‪ ،‬به‌ش���ێوه‌یه‌ك بوار بۆ‬ ‫داهێنان‌و پێشڤه‌چوون ناهێڵێته‌وه‌"‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ی یاس���ای ‌‬ ‫ی س���كااڵ ‌‬ ‫له‌باره‌ی‌ بوون ‌‬ ‫ی په‌یوه‌ندییان‬ ‫له‌س���ه‌ر ئه‌و حاڵه‌تانه‌ ‌‬ ‫ب��� ‌ه گرت��� ‌ه سێكس���یه‌كانه‌و‌ه هه‌بێت‪،‬‬ ‫ی‬ ‫م�ل�ازم س���ۆران محه‌مه‌د ئه‌فس���ه‌ر ‌‬ ‫ی گه‌رمیان ده‌ڵێت "ئه‌و‬ ‫بنكه‌ی‌ پۆلیس��� ‌‬ ‫گه‌نجانه‌ی‌ ك ‌ه ده‌ستگیریان ده‌كه‌ین بۆ‬ ‫ی‬ ‫ی سه‌ره‌داوێك كه‌ په‌یوه‌ند ‌‬ ‫دۆزینه‌وه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫ب���ه‌ تاوانه‌ك���ه‌وه‌ هه‌بێت ب���ه‌ فه‌رمان ‌‬ ‫دادوه‌ر مۆبایله‌كانی���ان ده‌پش���كنین‬ ‫ی‬ ‫پڕ‌ه ل���ه‌ ڤیدیۆی‌ سێكس���ی‌‪ ،‬حاڵه‌ت ‌‬ ‫تۆماركردنی‌ سكااڵش ده‌گمه‌ن ‌ه له‌الیه‌ن‬ ‫ێ‬ ‫ئافره‌تێكه‌و‌ه كه‌ ڤیدیۆی‌ گیرابێت كات ‌‬ ‫له‌گ���ه‌ڵ كوڕێكدا خه‌وت���ووه‌‪ ،‬له‌چه‌ند‬ ‫ی‬ ‫ی رابردوودا ته‌نها یه‌ك س���كااڵ ‌‬ ‫س���اڵ ‌‬ ‫له‌و جۆره‌مان هه‌بووه‌ له‌الیه‌ن ژنێكه‌و‌ه‬ ‫تۆمار كراوه‌"‪.‬‬

‫‪11‬‬

‫له‌ژێر ده‌سه‌اڵتی‌ پارتی‌‪ ،‬ژنێك له‌بر ‌ی‬ ‫سوڵحی‌ عه‌شایه‌ری‌ ب ‌ه زۆر ده‌درێت‌ به‌شوو‬ ‫ئا‪ :‬ئاوێن ‌ه‬ ‫به‌دوو رۆژ به‌ر له‌ڕۆژی‬ ‫به‌ره‌نگاربونه‌وه‌ی توندوتیژی دژ‬ ‫به‌ژنان‪ ،‬كۆمه‌ڵێك له‌ڕیش سپی‌و‬ ‫ئاغاكانی سنوری هیزۆب ب ‌ه‬ ‫ی‬ ‫پێدانی ژنێك به‌زۆر‪ ،‬سوڵحێك ‌‬ ‫عه‌شایه‌ری‌ كۆتایی‌ پێدێنن‌و یاسای‬ ‫به‌ره‌نگاربوونه‌وه‌ی توندوتیژی‬ ‫خێزانی هه‌رێمی كوردستان پێشێل‬ ‫ده‌كه‌ن‪ .‬چاالكوانێكیش ئه‌م ‌ه ب ‌ه‬ ‫سوكایه‌تیپێكردنی حورمه‌تی یاساو‬ ‫مافی ژن له‌قه‌ڵه‌م ئه‌دات‪.‬‬

‫له‌س���وڵحێكی عه‌ش���ایه‌ریدا‪ ،‬رۆژی‬ ‫‪ 2011/11/23‬به‌سه‌رۆكایه‌تی كۆمه‌ڵێك‬ ‫له‌ڕیش سپی‌و ئاغایانی سنوری هیزۆب‌و‬ ‫قه‌مته‌ران‪ ،‬ژنێك له‌بری س���وڵح به‌زۆر‬ ‫ئه‌درێت ب ‌ه پیاوێك كه‌ دوو هاوس���ه‌ری‬ ‫هه‌ی���ه‌‪ ،‬پ���اش ئ���ه‌وه‌ی پیاوه‌ك ‌ه بۆی‬ ‫ده‌رئه‌كه‌وێت ژنه‌كه‌ی به‌نهێنی مۆبایلی‬ ‫هه‌ی���ه‌و ژم���اره‌ی پیاوێكی ت���ری تیا‬ ‫تۆمارك���راوه‌‪ .‬به‌ئاش���كرابوونی ئه‌مه‌‪،‬‬ ‫له‌الی���ه‌ن هاوس���ه‌ره‌كه‌یه‌وه‌‪ ،‬ژنه‌ك��� ‌ه‬ ‫له‌ماڵ���ه‌و‌ه هه‌ڵدێت‌و ت���ا ئاماده‌كردنی‬ ‫ئه‌م هه‌واڵ��� ‌ه له‌ماڵ���ی یه‌كێك له‌ڕیش‬ ‫س���پییه‌كانی س���نوره‌كه‌ ژیانی‌ ژنه‌ك ‌ه‬ ‫پارێزراوه‌‪.‬‬ ‫چاالكوان���ی ماف���ی ژن���ان (روناك‬ ‫ف���ه‌رج) ك��� ‌ه له‌نزیك���ه‌و‌ه ئ���اگاداری‬ ‫س���وڵحه‌كه‌یه‌‪ ،‬به‌ ئاوێن��� ‌هی‌ راگه‌یاند‬ ‫"پ���اش ئه‌وه‌ی س���ه‌نته‌ری راگه‌یاندن‌و‬ ‫روناكبی���ری ژنان به‌كێش���ه‌كه‌ی زانی‪،‬‬ ‫ی روداوه‌كه‌‪،‬‬ ‫نوێنه‌رم���ان نارده‌ ش���وێن ‌‬ ‫س���ه‌ردانی ناوچه‌كه‌یان كرد‌و كۆپیه‌ك‬ ‫له‌یاس���ا تازه‌ك���ه‌ی به‌ره‌نگاربوونه‌وه‌ی‬ ‫توندوتیژی خێزان ده‌به‌ن بۆ س���ه‌رۆك‬ ‫هۆزه‌كه‌‪ ،‬به‌پێی ئه‌وه‌ی سه‌ر ب ‌ه پارتی‬ ‫دیموكراتی كوردستان ‌ه داوای لێده‌كه‌ن‌و‬ ‫پێی ده‌ڵێن "ئه‌وه‌ی ك ‌ه ئێوه‌ جێبه‌جێی‬ ‫ده‌ك���ه‌ن دژ ب���ه‌ قس���ه‌و فه‌رمانه‌كانی‬ ‫س���ه‌رۆكی هه‌رێم ‌ه كه‌ داواده‌كات به‌زۆر‬ ‫هاوسه‌رگیریی به‌كچ نه‌كرێت‪ ،‬ئێوه‌ش ب ‌ه‬ ‫دانانی ژنێك له‌بری سوڵحدا‪ ،‬حورمه‌تی‬ ‫یاس���ای په‌رله‌مانی كوردستان پێشێل‬ ‫ئه‌ك���ه‌ن"‪ .‬فه‌ره‌ج زیات���ر روونیكرده‌و‌ه‬ ‫كه‌ پ���اش گفتوگۆیه‌كی تێروته‌س���ه‌ل‬ ‫له‌گ���ه‌ڵ پیاوانی بنه‌ماڵه‌ی هاوس���ه‌ری‬ ‫ژنه‌ك ‌ه (ك ‌ه یه‌كێك ‌ه له‌پێش���مه‌رگه‌كانی‬ ‫پارتی دیموكراتی كوردستان)و سه‌رۆك‬ ‫هۆزه‌كان‪ ،‬داوای ئه‌وه‌یان لێده‌كه‌ن ك ‌ه‬ ‫ب ‌ه چاره‌نووسی ژنێك كێشه‌ك ‌ه چاره‌سه‌ر‬ ‫نه‌كه‌ن‪ .‬له‌به‌رئه‌وه‌ی ئ���ه‌و كار‌ه دژ ب ‌ه‬ ‫بنه‌ماكانی مافی مرۆڤ‌و ته‌نانه‌ت دژ ب ‌ه‬ ‫یاس���ای به‌ره‌نگاربوونه‌وه‌ی توندوتیژی‬ ‫خێزان���ه‌ له‌هه‌رێم���ی كوردس���تان‪،‬‬ ‫ده‌رئه‌نج���ام به‌ڵێنی ئه‌وه‌ی���ان پێداون‬ ‫ك��� ‌ه به‌بڕیاره‌كه‌یاندا بچن���ه‌وه‌و به‌پێی‬ ‫توانا هه‌وڵ بده‌ن ژنه‌كه‌ له‌سوڵحه‌كه‌دا‬ ‫به‌كارنه‌هێنن‪.‬‬ ‫ئ���ه‌و چاالكوان���ه‌ باس ل���ه‌وه‌ده‌كات‬ ‫تێبینی‌‪ :‬ئه‌و ناوانه‌ی‌ له‌م راپۆرته‌دا كه‌ به‌وه‌ش���ه‌وه‌ نه‌وه‌س���تاون‪ ،‬به‌ڵكو‬ ‫هاتوون خوازراون‪ ،‬جگه‌ له‌ناو ‌‬ ‫ی تری���ش بهێنن ‌ه‬ ‫ی هه‌وڵی���ان داوه‌ الیه‌ن ‌‬ ‫ی "به‌په‌ل ‌ه‬ ‫توێژه‌ره‌وه‌كه‌‌و ئه‌فسه‌ره‌كه‌ی‌ پۆلیس‪ .‬ناو ئه‌و كه‌یس���ه‌وه‌‪ ،‬وتیش��� ‌‬

‫خۆپیشاندانێک له‌ڕۆژی به‌ره‌نگاربونه‌وه‌ی توندوتیژی دژی مێین ‌ه‬ ‫په‌یوه‌ندیم���ان ك���ردوو‌ه به‌هه‌ری���ه‌ك‬ ‫له‌ئه‌ن���دام په‌رله‌مانێك���ی ده‌ڤ���ه‌ری‬ ‫بادینان‌و ئه‌ندامێكی ژن له‌سه‌ركردایه‌تی‬ ‫پارتی دیموكراتی كوردستان‪ ،‬هه‌روه‌ها‬ ‫به‌رپرس���ی كۆمه‌اڵیه‌ت���ی له‌ڕانیه‌‌و به‌و‬ ‫سه‌رۆك هۆزه‌ش كه‌ له‌سوڵحه‌كه‌دابوو‪،‬‬ ‫به‌اڵم به‌داخه‌و‌ه هه‌م���وو هه‌وڵه‌كانمان‬ ‫به‌هه‌ده‌ر چوو ب��� ‌ه به‌رچاوی ئێمه‌‌و ب ‌ه‬ ‫ئاماده‌بوون���ی ئاغ���او پیاوانی هه‌ردوو‬ ‫بنه‌ماڵ���ه‌ ل���ه‌‪11/23‬و دوو رۆژ ب���ه‌ر‬ ‫ل���ه‌ڕۆژی به‌ره‌نگاربونه‌وه‌ی توندوتیژی‬ ‫دژ به‌ ژنان‪ ،‬ئه‌م پێش���ێلكاریی ‌ه ب ‌ه ژن‌و‬ ‫ب ‌ه یاس���ای هه‌رێم كرا"‪ .‬روناك فه‌ره‌ج‬ ‫ێ‬ ‫ی س���ه‌یر‌ه ل���ه‌م واڵت ‌ه هیچ ش���ت ‌‬ ‫ال ‌‬ ‫ی یاس���ا ئاسان‬ ‫به‌هه‌ندی‌ پێش���ێلكردن ‌‬ ‫نیی���ه‌‪ ،‬ئ���ه‌و ده‌ڵێت "به‌پێی یاس���ای‬ ‫ی‬ ‫به‌ره‌نگاربوونه‌وه‌ی توندوتیژی خێزان ‌‬ ‫ك ‌ه له‌هه‌رێمی كوردستان له‌‪2011/6/21‬دا‬ ‫له‌په‌رله‌مانی كوردس���تانه‌و‌ه ده‌رچووه‌‪،‬‬ ‫له‌م���ادده‌ی دووه‌م‪ ،‬بڕگ���ه‌ی یه‌كه‌مدا‬ ‫هاتووه‌ ك ‌ه هه‌ركه‌سێك ك ‌ه په‌یوه‌ستی‬ ‫هه‌بێ ب ‌ه په‌یوه‌ندی خێزانی‪ ،‬ئه‌نجامدانی‬ ‫توندوتی���ژی له‌چوارچێ���وه‌ی خێزاندا‬ ‫قه‌ده‌غه‌ ده‌كرێ‪ .‬له‌وانه‌ش‪ :‬توندوتیژی‬ ‫جه‌س���ته‌یی‌و جنس���ی‌و ده‌روونی‌و ئه‌م‬ ‫كرده‌وانه‌ش وه‌ك نموونه‌ ب ‌ه توندوتیژی‬ ‫خێزان���ی داده‌نرێ���ت‪ :‬هاوس���ه‌رگیری‬ ‫به‌زۆر"‪.‬‬

‫فۆتۆ‪ :‬یه‌حیا‬

‫ئه‌وه‌ی كه‌ ئێو‌ه‬ ‫جێبه‌جێی ده‌كه‌ن‬ ‫دژ به‌ قسه‌و‬ ‫فه‌رمانه‌كانی‬ ‫سه‌رۆكی‬ ‫هه‌رێمه‌ كه‌‬ ‫داواده‌كات به‌زۆر‬ ‫هاوسه‌رگیریی‬ ‫به‌كچ نه‌كرێت‬

‫ئافره‌تان ‌ی گه‌رمیان ره‌خنه‌ له‌ڕێكخراوه‌كان ‌ی ژنان ده‌گرن‬ ‫ئا‪ :‬كاوه‌ گه‌رمیانی‌‬ ‫به‌شێك له‌ئافره‌تانی‌ گه‌رمیان‪،‬‬ ‫ی‬ ‫ی به‌ره‌نگاربوونه‌وه‌ ‌‬ ‫له‌ڕۆژی جیهان ‌‬ ‫ی دژ ب ‌ه ره‌گه‌زی‌ مێینه‌‪،‬‬ ‫توندوتیژ ‌‬ ‫ره‌خنه‌یان له‌ڕێكخراوه‌كانی‌ ژنان‌و‬ ‫ی‬ ‫ی گه‌رمیان گرت به‌وه‌ ‌‬ ‫ئافره‌تان ‌‬ ‫ی‬ ‫هه‌موو ساڵێك ته‌نها له‌ڕۆژی‌ جیهان ‌‬ ‫ی توندوتیژی دژ به‌ئافره‌تان‬ ‫نه‌هێشتن ‌‬ ‫چاالكیه‌كانیان چڕده‌كه‌نه‌وه‌‪.‬‬ ‫تریف��� ‌ه حس���ێن‪-‬ی‌ ته‌مه‌ن بیس���ت‌و‬ ‫ی‬ ‫ش���ه‌ش س���اڵ‪ ،‬ك��� ‌ه ئافره‌تێك��� ‌‬ ‫ی كه‌الره‌‪،‬‬ ‫ی قه‌زا ‌‬ ‫فه‌رمانبه‌ره‌‌و دانیشتو ‌‬ ‫ی‬ ‫ئام���اژ‌هی‌ به‌وه‌كرد له‌نێ���و كۆمه‌ڵگا ‌‬ ‫ی‬ ‫ی تا نه‌گاته‌ ئاست ‌‬ ‫كوردیدا توندوتیژ ‌‬ ‫ی‬ ‫خۆس���وتاندن‌و خۆكوش���تن به‌ئاسای ‌‬ ‫ی‬ ‫ی "قبوڵكردن ‌‬ ‫سه‌یر ده‌كرێت‪ ،‬وتیش��� ‌‬ ‫توندوتیژی ‌ه بچوكه‌كان رێگ ‌ه خۆشكه‌ر‌ه‬ ‫ی خۆكوشتن‬ ‫بۆ به‌ئاس���ان س���ه‌یركردن ‌‬ ‫ی كوردیدا‪ ،‬ك ‌ه هه‌ر ئه‌مه‌ش‬ ‫له‌كۆمه‌ڵگا ‌‬ ‫وایك���ردوه‌ رۆژ به‌ڕۆژ له‌كوردس���تاندا‬ ‫ی خۆكوشتن له‌هه‌ڵكشاندابێت‪،‬‬ ‫دیارد‌ه ‌‬ ‫ك ‌ه ب ‌ه حكومه‌ت‌و رێكخراوه‌كانیش���ه‌و‌ه‬

‫ئه‌م راستی ‌ه ده‌بینین‪ ،‬به‌اڵم كار له‌پێناو‬ ‫ی‬ ‫ی یاخود كه‌مكردنه‌وه‌ش ‌‬ ‫چاره‌سه‌ركردن ‌‬ ‫ناكه‌ن"‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ناوبراو رونیك���ردو‌ه رێكخراوه‌كان ‌‬ ‫ژن���ان‌و ئافره‌تان س���ه‌رب ‌ه حیزبه‌كانن‌و‬ ‫بونه‌ت ‌ه پاش���كۆی حیزب‪ " ،‬هه‌ر ئه‌م ‌ه‬ ‫وایك���ردووه‌ رێكخ���راوه‌كان نه‌توان���ن‬ ‫ی‬ ‫ب��� ‌ه ئازادانه‌ كاربك���ه‌ن‌و له‌ژێرفه‌رمان ‌‬ ‫حیزبه‌كانی���ان ده‌رنه‌چ���ن‪ ،‬كارو‬ ‫ی ئه‌وانه‌و‌ه‬ ‫چاالكییه‌كانیان هه‌ر له‌ڕێگه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی بكرێ���ت به‌ناو رێكخراو ‌‬ ‫بۆیان دیار ‌‬ ‫ئافره‌تانه‌وه‌‪ ،‬به‌اڵم پی���او بڕیار ده‌ره‌و‬ ‫ده‌بێت ئافره‌تیش پاشكۆبێت"‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ی س���ه‌نته‌ر ‌‬ ‫به‌پێ���ی ئامارێك��� ‌‬ ‫ی توندوتی���ژی‌ دژ‬ ‫به‌ره‌نگاربوون���ه‌و‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫ی مێیین ‌ه له‌گه‌رمیان‪ ،‬له‌ماوه‌ ‌‬ ‫به‌ڕه‌گه‌ز ‌‬ ‫ی رابردوودا ‪ 43‬ژن له‌گه‌رمیان‬ ‫ده‌مانگ��� ‌‬ ‫توندوتیژیی���ان به‌رامبه‌ر كراوه‌‪ ،‬به‌هۆی‬ ‫ی ژنانیش���ه‌و‌ه چه‌ند‬ ‫ی داڵده‌دان ‌‬ ‫نه‌بوون ‌‬ ‫ژنێك ك��� ‌ه له‌ماڵ هه‌ڵهاتوون‪ ،‬نێردراون‬ ‫ی سلێمانی‌‌و هه‌روه‌ها (‪)3‬‬ ‫بۆ داڵده‌خانه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫كه‌یسی ژنانیش له‌دادگای لێكۆڵینه‌وه‌ ‌‬ ‫كه‌الره‌و كێشه‌كانیان تا ئێستا چاره‌سه‌ر‬ ‫نه‌كراوه‌"‪.‬‬

‫ناسكه‌ ره‌شید ته‌مه‌ن سی‌و دوو ساڵ‬ ‫ی كه‌الره‌و‬ ‫ی دانیش���تو ‌‬ ‫ئافره‌تێك���ی‌ تر ‌‬ ‫ی ژن���ان‌و‬ ‫متمان���ه‌ی‌ به‌ڕێكخراوه‌كان��� ‌‬ ‫ئافره‌تان نه‌ماوه‌‪ ،‬ئه‌و نایشارێته‌و‌ه ك ‌ه‬ ‫ی ژنان له‌ده‌ڤه‌ره‌كه‌یان‬ ‫چه‌ندین كێش���ه‌ ‌‬ ‫هه‌یه‌‪ ،‬به‌اڵم رێكخراوه‌كان نه‌یانتوانیو‌ه‬ ‫ی بكه‌ن‪ ،‬وت���ی‌" عه‌یبه‌ بۆ‬ ‫چاره‌س���ه‌ر ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ژنان‌و ئافره‌تان له‌ڕۆژ ‌‬ ‫رێكخراوه‌كان ‌‬ ‫ی‬ ‫ی به‌ره‌نگاربوونه‌وه‌ی‌ توندوتیژ ‌‬ ‫جیهان ‌‬ ‫دژ ب��� ‌ه ره‌گ���ه‌زی‌ مێین��� ‌ه بینیم���ان‬ ‫كه‌وتن���ه‌ كارو چاالكیی‪ ،‬بێ ئاوڕدانه‌و‌ه‬ ‫ی گرفت���ه‌كان‪ ،‬نازانم ب ‌ه‬ ‫له‌چاره‌س���ه‌ر ‌‬ ‫چ رویه‌ك���ه‌وه‌ ئه‌و ی���اد‌ه ده‌كه‌نه‌و‌ه ك ‌ه‬ ‫ی دژی‌ ژنان به‌ره‌و‬ ‫ب���ه‌رده‌وام توندوتیژ ‌‬ ‫زیادبوون چووه‌"‪.‬‬ ‫ناس���ك ‌ه له‌درێ���ژه‌ی‌ قس���ه‌كانیدا‬ ‫باس���ی‌ له‌وه‌ش���كرد ئ���ه‌و رێكخراوان ‌ه‬ ‫ی تایبه‌ت‬ ‫كارتۆنین‌و ته‌نها بۆ مه‌رامێك ‌‬ ‫دروس���ت كراون‪ ،‬وتیش���ی "له‌ئێستادا‬ ‫ی ژن���ان رۆژ به‌ رۆژ‬ ‫ئ���ه‌و رێكخراوان ‌ه ‌‬ ‫ی له‌كه‌مبونه‌وه‌دایه‌‪ ،‬چونك ‌ه‬ ‫ئه‌ندامه‌كان ‌‬ ‫ی‬ ‫ی دابه‌ش���كردن نه‌ماوه‌و بودجه‌ ‌‬ ‫زه‌و ‌‬ ‫حیزبه‌كانیانیش كه‌می‌ كردووه‌"‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ئافره‌تێكی‌ دیك ‌هی‌ ئه‌و ده‌ڤه‌ر‌ه به‌ناو ‌‬

‫ی ته‌مه‌ن بیس���ت‌و سێ ساڵی‬ ‫ژینۆ نور ‌‬ ‫ی‬ ‫فه‌رمانبه‌ر‪ ،‬رونیكرده‌و‌ه ك ‌ه ئاماره‌كان ‌‬ ‫ی ئافره‌تان ئه‌و‬ ‫توندوتیژی‌‌و خۆكوشتن ‌‬ ‫راستی ‌ه ده‌س���ه‌لمێنێت كه‌ به‌جدی‌ كار‬ ‫ی نه‌كراوه‌‪" ،‬‬ ‫بۆ كه‌مكردنه‌وی‌ توندوتیژ ‌‬ ‫ی‬ ‫رۆژ به‌ڕۆژ ده‌بینین دیارده‌ی‌ توندوتیژ ‌‬ ‫ی كوردستان‬ ‫به‌رامبه‌رئافره‌تان له‌هه‌رێم ‌‬ ‫روو له‌زیادبون���ه‌‪ ،‬ته‌نان���ه‌ت رێكخراو‌ه‬ ‫ی پێده‌كه‌ن‪،‬‬ ‫نێوده‌وڵه‌تیه‌كانیش ئاماژه‌ ‌‬ ‫ی ئه‌و ره‌وش��� ‌ه‬ ‫ی چاره‌س���ه‌ركردن ‌‬ ‫ئه‌رك ‌‬ ‫ی‬ ‫ی حكومه‌ت‌و رێكخراوه‌كان ‌‬ ‫له‌ئه‌س���تۆ ‌‬ ‫ژناندایه‌‪ ،‬به‌اڵم هه‌ردووالیان بێده‌نگییان‬ ‫هه‌ڵبژاردووه‌"‪.‬‬ ‫ناوبراو باس���ی له‌وه‌كرد كه‌ پێویست ‌ه‬ ‫ی‬ ‫رێكخراوه‌كان كار بۆ هۆشیاركردنه‌وه‌ ‌‬ ‫ئافره‌تان بكه‌ن تاوه‌كو دوور بكه‌ونه‌و‌ه‬ ‫له‌خۆكوش���تن‪ ،‬له‌و كه‌س���انه‌ش خۆش‬ ‫نه‌ب���ن ك ‌ه توندوتیژیی���ان له‌به‌رامبه‌ردا‬ ‫ده‌كه‌ن‪ .‬ژینۆ هه‌موو ئ���ه‌و گرفتانه‌ش‬ ‫ی‬ ‫ی یه‌كس���ان ‌‬ ‫ده‌گه‌ڕێنێته‌وه‌ بۆ نه‌بوون ‌‬ ‫له‌نێ���وان ژن‌و پیاو "پێویس���ته‌ كار بۆ‬ ‫ی نێوان ئافره‌ت‌و پیاو بكرێت‪،‬‬ ‫یه‌كسان ‌‬ ‫ی الوازو كه‌م���ه‌و‌ه‬ ‫چی���دی‌ به‌چاوێك��� ‌‬ ‫ی ئافره‌تان نه‌كرێت كه‌ ده‌بێت‬ ‫س���ه‌یر ‌‬

‫ی‬ ‫ی ئافره‌تان ته‌نها له‌ڕۆژ ‌‬ ‫رێكخراوه‌كان��� ‌‬ ‫ی توندوتیژی دژ‬ ‫ی نه‌هێش���تن ‌‬ ‫جیهان��� ‌‬ ‫به‌ئافره‌تان چاالكیه‌كانیان چڕنه‌كه‌نه‌وه‌‪،‬‬ ‫له‌ئێس���تادا زۆرب��� ‌هی‌ ئافره‌تانی‌ كورد‬ ‫ی‬ ‫ی ‪ 11/25‬رۆژ ‌‬ ‫گ���ه‌ر لێی���ان بپرس��� ‌‬ ‫ی توندوتیژی���ه‌‪،‬‬ ‫جیهان���ی‌ نه‌هێش���تن ‌‬ ‫ی وایان هه‌یه‌‪ ،‬ئیتر كام‬ ‫نازان���ن رۆژێك ‌‬ ‫رێكخراو توانیویه‌تی‌ خۆی‌ بناس���ێنێت‬ ‫ی ئافره‌تان ‌ه‬ ‫به‌ئافره‌ت���ان‪ ،‬كام رێكخراو ‌‬ ‫ی‬ ‫ی تۆكمه‌و چاالك ‌‬ ‫به‌درێژای‌ ساڵ به‌رنام ‌ه ‌‬ ‫ی كۆمه‌اڵیه‌تی‌و‬ ‫هۆشیاری‌‌و كۆڕو سمینار ‌‬ ‫ی بۆ هوشیاركردنه‌و‌ه‬ ‫ی یاسای ‌‬ ‫ده‌رونناس ‌‬ ‫پێك هێناوه‌‪ ،‬رێكخراوه‌كان پێویستیان‬ ‫ی ب���ه‌رده‌وام هه‌ی ‌ه‬ ‫به‌ به‌رنامه‌و پڕۆژ‌ه ‌‬ ‫ی ئافره‌تان تاكو‬ ‫بۆ هۆش���یاركردنه‌و‌ه ‌‬ ‫ی خۆی���ان‬ ‫ی پی���رۆز ‌‬ ‫ئافره‌ت���ان رۆح��� ‌‬ ‫ی‬ ‫له‌به‌رامب���ه‌ر چاره‌س���ه‌ر نه‌كردن��� ‌‬ ‫كێشه‌كانیان نه‌كه‌ن به‌قوربانی‌"‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ی خۆیه‌و‌ه به‌رپرسی لقی گه‌رمیان ‌‬ ‫له‌ال ‌‬ ‫ی كوردس���تان‬ ‫ی ئافره‌تان��� ‌‬ ‫كۆمه‌ڵ���ه‌ ‌‬ ‫(رون���اك مه‌حم���ه‌د) له‌لێدوانێكدا ب ‌ه‬ ‫ی راگه‌یاند ك ‌ه ئه‌و رۆژ‌ه گرنگ ‌ه‬ ‫ئاوێن���ه‌ ‌‬ ‫یاد بكرێته‌وه‌"راست ‌ه رێكخراوه‌كان زیاتر‬ ‫ی ئه‌و‬ ‫گرنگی‌ به‌م رۆژه‌ ده‌ده‌ن‪ ،‬بۆ ئه‌وه‌ ‌‬

‫ ‬ ‫خۆپیشاندانێکی ژنان له‌گه‌رمیان دژی توندوتیژی‬ ‫ی ئه‌و رێكخراوان ‌ه ب ‌ه‬ ‫ی ئه‌ندامان ‌‬ ‫بۆنه‌یه‌ ئاشنابكرێت ب ‌ه ئافره‌تان‪ ،‬راست ‌ه زۆرب���ه‌ ‌‬ ‫ی خۆبه‌خش كارده‌كه‌ن‪ ،‬ئه‌ركیان‬ ‫ی ژنان شێوه‌ ‌‬ ‫ئه‌و ئافره‌تانه‌ ده‌ڵێن رێكخراوه‌كان ‌‬ ‫ی زۆر ده‌كه‌وێت ‌ه‬ ‫زیاتر گرنگی‌ ب���ه‌و رۆژ‌ه ده‌ده‌ن‪ ،‬به‌اڵم له‌سه‌ره‌‌و قورس���اییه‌ك ‌‬ ‫گه‌رمیان تایبه‌تمه‌ندییه‌كی‌ خۆی هه‌یه‌‪ ،‬سه‌رشانیان‪ ،‬ئه‌وان ناتوانن لێپرسینه‌وه‌‌و‬ ‫ی ئافره‌تان رۆژان ‌ه به‌دواداچ���وون بۆ كه‌یس���ه‌كان بكه‌ن‪،‬‬ ‫ده‌بێت رێكخراوه‌كان ‌‬ ‫ی حكومه‌ت ‌ه ك ‌ه كار له‌سه‌ر‬ ‫به‌رده‌وام كارو چاالكی‌ باش���تر بكه‌ن‌و ئه‌و‌ه ئه‌رك ‌‬ ‫زیاتر هۆشیاریان بكه‌نه‌وه‌‪ ،‬له‌به‌رامبه‌ردا ئه‌و كه‌یسانه‌ بكات ك ‌ه له‌ڕێكخراوه‌كاندا‬ ‫ئه‌بێت ئ���ه‌وه‌ش له‌به‌رچ���او بگیرێت‪ ،‬هه‌ن‌و چاره‌سه‌ریان بۆ بدۆزێته‌وه‌"‪.‬‬

‫فۆتۆ‪ :‬کاوه‌‬

‫ی ك��� ‌ه ده‌وترێت‬ ‫س���ه‌باره‌ت ب���ه‌وه‌ ‌‬ ‫رێكخ���راوه‌كان ناتوان���ن ب��� ‌ه ئازادان ‌ه‬ ‫ی لقی گه‌رمیان‬ ‫كاربكه‌ن‪ ،‬به‌رپرس���ه‌كه‌ ‌‬ ‫ی "به‌وشێوه‌یه‌ نیی ‌ه ك ‌ه ئه‌و ئافره‌تان ‌ه‬ ‫وت ‌‬ ‫ی‬ ‫باس���ی ده‌كه‌ن‪ ،‬هی���چ له‌به‌رژه‌وه‌ند ‌‬ ‫حیزبه‌كان���دا نیی���ه‌‪ ،‬ئه‌رك���ی‌ هه‌موو‬ ‫ی‬ ‫ی كۆمه‌ڵگای��� ‌ه بۆ كه‌مكردنه‌وه‌ ‌‬ ‫تاكێك ‌‬ ‫ی هه‌وڵبدات"‪.‬‬ ‫توندوتیژ ‌‬

‫‪CMYK‬‬

‫‪10‬‬

‫)‪ )302‬سێشه‌مم ‌ه ‪2011/11/29‬‬

‫‪komelayety.awene@gmail.com‬‬

‫کۆمەاڵیه‌تی‬

‫کۆمه‌اڵیه‌تی‬

‫‪komelayety.awene@gmail.com‬‬

‫سه‌یركردن ‌ی گرته‌ سێكسیه‌كان له‌نێوان چێژو خوودا‬ ‫ئا‪ :‬له‌یال جه‌مال‬ ‫كچان‌و كوڕان سه‌باره‌ت‬ ‫به‌ته‌ماشاكردنی‌ ئه‌و گرت ‌ه‬ ‫ی‬ ‫سێكسییانه‌ی‌ باڵوده‌بنه‌وه‌‪ ،‬بیروڕا ‌‬ ‫جیاوازیان هه‌یه‌‪ ،‬هه‌ندێكیان‬ ‫په‌شیمانن‌و هه‌ندێكی‌ تریش‬ ‫ی‬ ‫چێژی‌ لێده‌بینن‪ ،‬توێژه‌ره‌وه‌یه‌ك ‌‬ ‫كۆمه‌اڵیه‌تیش باس له‌و‌ه ده‌كات ك ‌ه‬ ‫ی خراپ‬ ‫ئه‌و گرته‌ ڤیدۆییان ‌ه كاریگه‌ر ‌‬ ‫ی‬ ‫ی پێشكه‌وتن‌و داهێنان ‌‬ ‫له‌سه‌ر ئاست ‌‬ ‫ی‬ ‫ئه‌و گه‌نجان ‌ه جێدێڵێت له‌كات ‌‬ ‫ئاڵوده‌بوونیدا‪.‬‬

‫ ‬ ‫کۆمه‌ڵێک گه‌نج له‌کاتی سه‌یرکردنی یاری تۆپی پێ‬

‫قوماركردنی‌ موسه‌قه‌فانه‌‬

‫له‌فه‌یسبوکه‌وه‌‬

‫جۆرێك ‌ی تر له‌قوماركردن له‌گازینۆكان ‌ی سلێمانی‌‬ ‫ئا‪ :‬یه‌حیا به‌رزنجی‌‬

‫ی‬ ‫ی یاری‌ تۆپ ‌‬ ‫به‌هۆی ته‌ماشاكردن ‌‬ ‫ی هه‌رێم‬ ‫پێ‌‪ ،‬هه‌ندێک له‌گازینۆكان ‌‬ ‫ی‬ ‫ی قومارو به‌ستن ‌‬ ‫بونه‌‌ته‌ شوێن ‌‬ ‫مه‌رج له‌ڕێگ ‌هی‌ كۆمپانیایه‌كه‌وه‌ ك ‌ه‬ ‫ی‬ ‫قوبرسییه‌و له‌هه‌ولێر تورك به‌ڕێوه‌ ‌‬ ‫ده‌بات‪.‬‬ ‫ی موسه‌قه‌ف‬ ‫قوماركردن ‌‬ ‫ی‬ ‫یه‌كێ���ك له‌و گه‌نجانه‌ی‌ ك ‌ه ش���وێن ‌‬ ‫ی هه‌ی ‌ه له‌س���لێمانی‌‪،‬‬ ‫ی بلیارد ‌‬ ‫یاریكردن ‌‬ ‫ی‬ ‫ی داناوه‌‌و له‌ڕێگ���ه‌ی‌ هێڵ ‌‬ ‫البتۆپێك��� ‌‬ ‫ئه‌نته‌رنێت���ه‌و‌ه مه‌رج بۆ ئ���ه‌و یاریان ‌ه‬ ‫ی ئه‌و‬ ‫ده‌به‌س���تێت كه‌ هاموش���ۆكه‌ران ‌‬ ‫گازینۆی ‌ه سه‌ریان تێكردووه‌‪.‬‬ ‫ی چون ‌ه ناو ئه‌و قوماره‌و‌ه‬ ‫ئه‌و سه‌ره‌تا ‌‬ ‫ی‬ ‫ده‌گێڕێت���ه‌و‌ه "براده‌رێكم هه‌ی ‌ه قومار ‌‬ ‫ی‬ ‫ی شه‌قام ‌‬ ‫ی ده‌كرد‪ ،‬فلس���ه‌كه‌ ‌‬ ‫قورس��� ‌‬ ‫ێ‬ ‫ی هه‌ند ‌‬ ‫س���ه‌هۆڵه‌كه‌‪ ،‬ی���ان له‌باخ��� ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ده‌ك���رد‪ ،‬واز ‌‬ ‫ی ت���ر ‌‬ ‫به‌رپ���رس یار ‌‬ ‫ی‬ ‫هێنابوو‪ ،‬ئه‌م قوماره‌ی‌ دۆزیبۆوه‌‌و ناو ‌‬ ‫ی موسه‌قه‌فانه‌"‪.‬‬ ‫نابوو قومار ‌‬ ‫ی‬ ‫ی قس���ه‌كانیدا وتیش��� ‌‬ ‫ئه‌و له‌درێژه‌ ‌‬ ‫"س���ه‌ره‌تا له‌گازینۆیه‌ك یاریم ده‌كرد‌و‬ ‫ی ئیس���پانی‌‌و‬ ‫مه‌رجم بۆ یاریه‌كانی‌ خول ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ئه‌وروپا‌و یاریه‌كان ‌‬ ‫ی پاڵه‌وانێت ‌‬ ‫خول��� ‌‬ ‫نادییه‌ ئینگلیزییه‌كان ده‌به‌ست‪ ،‬پاش‬ ‫ی ئێس���تا‬ ‫ئ���ه‌وه‌ی‌ كارم ل���ه‌م بلیارد‌ه ‌‬ ‫كرد‪ ،‬خۆشم په‌یوه‌ندیم به‌و كۆمپانیای ‌ه‬ ‫ی ئیش ده‌كه‌م"‪.‬‬ ‫كردووه‌‌و ئێستا به‌فه‌رم ‌‬ ‫ئ���ه‌و له‌ڕاب���ردودا كرێكاری‌ ك���ردووه‌‪،‬‬ ‫ی‬ ‫هه‌موو رۆژێك پ���اره‌ی‌ كرێكارییه‌كه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫ل���ه‌وه‌دا خ���ه‌رج كردووه‌‪ ،‬خ���ۆ وته‌ن ‌‬ ‫ی پێو‌ه گرتووه‌‪ .‬ئه‌و ده‌ڵێت‬ ‫ئێستا خوو ‌‬ ‫"له‌چوار یاری‌ ئه‌م هه‌فته‌ی ‌ه ‪ 390‬هه‌زارم‬ ‫تێك���ردووه‌‪ ،‬مانگانه‌ك���ه‌م ‪ 500‬دۆالر‌ه‬ ‫هێشتا موچه‌م وه‌رنه‌گرتووه‌‪ 300‬دۆالریم‬ ‫به‌قومار دۆڕاندووه‌"‪.‬‬ ‫شه‌ممه‌و یه‌كشه‌مم ‌ه قوماركردن گه‌رمه‌‬ ‫ب ‌ه وته‌ی‌ ئ���ه‌و خاوه‌ن بلی���ارده‌ ك ‌ه‬ ‫ی ئاش���كرا بكرێت‪،‬‬ ‫پێیباش نه‌بوو ناو ‌‬ ‫ی شه‌ممه‌و یه‌كشه‌مم ‌ه‬ ‫ی رۆژان ‌‬ ‫له‌به‌رئه‌وه‌ ‌‬ ‫ی تیا‬ ‫ی خول���ی‌ ئیس���پانیا ‌‬ ‫یارییه‌كان��� ‌‬ ‫ی‬ ‫ده‌كرێ���ت‪ ،‬ئ���ه‌و دوو رۆژ‌ه پ���اره‌ ‌‬ ‫ی‪2‬‬ ‫ی ده‌گات��� ‌ه نزیكه‌ ‌‬ ‫به‌ش���داربووه‌كان ‌‬ ‫ی‪6‬‬ ‫ی "له‌سلێمان ‌‬ ‫ملیۆن دینار‪ .‬وتیش��� ‌‬ ‫ی ئه‌و كۆمپانیای ‌ه‬ ‫نوس���ینگه‌ی‌ وه‌كو لق ‌‬ ‫ی من خه‌ڵك زۆر‬ ‫كراوه‌ته‌وه‌‌و به‌ ب���ڕوا ‌‬ ‫ی گه‌نج‌و‬ ‫ی تێك���ردووه‌‪ ،‬به‌تایبه‌ت ‌‬ ‫س���ه‌ر ‌‬ ‫ئه‌وان���ه‌ش ك���ه‌ خولیای‌ تۆپ���ی‌ پێ‌و‬ ‫ی یارییان هه‌یه‌‪ ،‬له‌به‌رئه‌و‌ه‬ ‫س���ه‌یركردن ‌‬ ‫ئه‌و نوسینگان ‌ه زیاتر ده‌بێت"‪.‬‬ ‫ئه‌و كۆمپانیای��� ‌ه رۆژانه‌ خا ‌ڵ ئه‌دات‬ ‫ی‬ ‫ی ده‌كه‌ن‪ ،‬به‌پێ ‌‬ ‫ی كه‌ یار ‌‬ ‫به‌و دوو تیپه‌ ‌‬ ‫ی كۆمپانیاك ‌ه بۆ دۆڕاندن یان‬ ‫لێكدانه‌وه‌ ‌‬ ‫بردن���ه‌و‌هی‌ ئه‌و دوو تیپ���ه‌‪ ،‬به‌رده‌وام‬ ‫ی‬ ‫ی به‌رنامه‌ڕێژ ‌‬ ‫ی به‌رژه‌وه‌ندی‌ خۆ ‌‬ ‫به‌پێ ‌‬

‫)‪ )302‬سێشه‌مم ‌ه ‪2011/11/29‬‬

‫رۆژانه‌ ئه‌و‬ ‫كۆمپانیایه‌‬ ‫نزیكه‌ی‌ ‪ 10‬ملیۆن‬ ‫دینار له‌هه‌رێمی‌‬ ‫كوردستان‬ ‫راده‌كێشێت‬

‫فۆڕمی یارییه‌کان‌و پۆینت دانانی کۆمپانیاکه‌‬ ‫ی كوردس���تان راده‌كێش���ێت‬ ‫ی ئ���ه‌و الو‌ه له‌هه‌رێم ‌‬ ‫ده‌كات‪ ،‬ب���ه‌اڵم به‌وت���ه‌ ‌‬ ‫ی ئ���ه‌و به‌ش���داربوانه‌و ئ���ه‌و‬ ‫ی وای ‌ه ده‌دۆڕێت‪ ،‬له‌ڕێگ���ه‌ ‌‬ ‫"كۆمپانیاكه‌ش ج���ار ‌‬ ‫ی ئه‌رده‌ن‌و عێراق نوسینگانه‌ش ك ‌ه سه‌ر به‌ ئه‌وانن‪.‬‬ ‫به‌نمون ‌ه له‌یاریه‌ك���ه‌ ‌‬ ‫ێ‬ ‫ی داب���وو به‌عێ���راق‪ ،‬كات ‌‬ ‫‪ 8‬پۆینت��� ‌‬ ‫ی یاری‌‬ ‫مه‌رج به‌ستن‌و سه‌یركردن ‌‬ ‫عێراق یه‌كس���انی‌ كرده‌وه‌‪ ،‬كۆمپانیاك ‌ه‬ ‫ی تیا نامێنێ‌‪ ،‬به‌هه‌موو‬ ‫یاریه‌ك ‌ه چێژ ‌‬ ‫هه‌ڵه‌یكرد‪ 8 ،‬پۆینته‌كه‌ی‌ هێش���تبۆوه‌‪،‬‬ ‫ی ئه‌و‬ ‫ی عێراق شێوه‌یه‌ك وه‌هات لێدێت‪ ،‬ده‌خواز ‌‬ ‫ی بۆ بردنه‌و‌ه ‌‬ ‫خه‌ڵك به‌گش���ت ‌‬ ‫ێ ك ‌ه تۆ پاره‌ت له‌سه‌ر‬ ‫به‌س���تبویان‪ ،‬ئه‌گ���ه‌ر ب��� ‌ه ‪ 100‬دۆالر تیپه‌ س���ه‌ركه‌و ‌‬ ‫ی دان���اوه‌‌و پۆینتت كڕیوه‌‪ .‬س���امان ك ‌ه‬ ‫ی بێت‪ ،‬ئه‌وا به‌بردنه‌وه‌ ‌‬ ‫وه‌س���ڵت بڕ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ته‌مه‌ن ‪ 18‬ساڵ ‌ه به‌ته‌واوه‌ت ‌‬ ‫گه‌نجێك ‌‬ ‫هۆگ���ری‌ ئ���ه‌و م���ه‌رج به‌س���تن ‌ه بوو‌ه‬ ‫ێ‬ ‫"ئه‌گه‌ر رۆژێك نه‌یه‌مه‌ گازینۆ‌و مه‌رج ‌‬ ‫ێ ناكه‌وێت"‪.‬‬ ‫نه‌به‌ستم‪ ،‬خه‌وم ل ‌‬ ‫ی‬ ‫ئه‌و گه‌نجه‌ وه‌ك زۆرێك له‌ئاماده‌بوان ‌‬ ‫ئ���ه‌و گازینۆی ‌ه ئه‌وه‌ش ناش���ارێته‌وه‌‪،‬‬ ‫ك��� ‌ه ده‌یدۆڕێنێ‌‪ ،‬تاوه‌ك���و دوو رۆژێك‬ ‫ی‬ ‫ی نادات‪ ،‬وتیش��� ‌‬ ‫ی به‌ر ‌‬ ‫توڕه‌یی‌‌و بێزار ‌‬ ‫ی وای ‌ه ك ‌ه قه‌رزێك ده‌كه‌م بۆ مه‌رج‬ ‫"رۆژ ‌‬ ‫ی‬ ‫به‌ستن‪ ،‬شانسه‌كه‌م له‌وه‌دای ‌ه ب ‌ه پاره‌ ‌‬ ‫قه‌رز تاوه‌كو ئێس���تا هه‌ر بردومه‌ته‌وه‌‪،‬‬ ‫ده‌نا بیدۆڕێنم ریسوا ده‌بم‪ ،‬چونك ‌ه هیچ‬ ‫كارێكم نیی ‌ه تاوه‌ك���و بتوانم قه‌رزه‌ك ‌ه‬ ‫بده‌مه‌وه‌"‪.‬‬ ‫یه‌كێكیتر به‌ناوی‌ س���ه‌ركۆ سه‌باره‌ت‬ ‫ی به‌دوور‬ ‫ب���ه‌و قوماركردنه‌‪ ،‬ئه‌و خ���ۆ ‌‬ ‫ی كردن���ه‌‪ ،‬هه‌رچه‌ند‌ه‬ ‫گرتووه‌ له‌و یار ‌‬ ‫ی‬ ‫ی سه‌یری‌ یار ‌‬ ‫ێ له‌و گازینۆی ‌ه ‌‬ ‫ده‌ترس��� ‌‬ ‫ی به‌و تی���ا ده‌كات‪ ،‬رۆژێك ته‌م���اع بیگرێت‬ ‫عێ���راق كۆمپانیاك��� ‌ه ‪ 800‬دۆالر ‌‬ ‫ی بخزێت ‌ه ئه‌و‬ ‫كه‌س ‌ه داوه‌‪ ،‬س���ه‌ره‌تا كۆمپانیاكه‌ ك ‌ه ئه‌وی���ش وه‌ك هاوڕێكان��� ‌‬ ‫ی ئه‌و قومار‌ه‬ ‫ی هه‌یه‌‪ ،‬قوماركردنه‌وه‌ "ئه‌وان���ه‌ ‌‬ ‫ی له‌سلێمان ‌‬ ‫ی سه‌ره‌ك ‌‬ ‫بنكه‌یه‌ك ‌‬ ‫ی‬ ‫ده‌یانویس���ت ئ���ه‌و پاره‌یه‌ ن���ه‌ده‌ن ب ‌ه ده‌كه‌ن‪ ،‬له‌كاتی‌ یاریه‌كه‌دا به‌ته‌واوه‌ت ‌‬ ‫ی زۆری���ان‬ ‫ی ده‌رده‌ك���ه‌ون‪ ،‬حه‌ماس���ێك ‌‬ ‫ی كۆمپانیاك��� ‌ه هه‌ڵه‌ ‌‬ ‫ی ئ���ه‌و‌ه ‌‬ ‫بیانو ‌‬ ‫ك���ردووه‌‪ ،‬به‌اڵم خه‌ڵ���ك رازی‌ نه‌بوو‪ ،‬هه‌یه‌"‪.‬‬ ‫ی خه‌ڵكیان دا"‪.‬‬ ‫دواجار پاره‌ ‌‬ ‫دهۆك‌و كۆیه‌ له‌پێشه‌وه‌ن‬ ‫به‌ب���ڕوای‌ ئه‌و گه‌نج���ه‌‪ ،‬رۆژان ‌ه ئه‌و‬ ‫ی تر‬ ‫ی نوس���ینگه‌یه‌ك ‌‬ ‫به‌بڕوای‌ خاوه‌ن ‌‬ ‫ی ‪ 10‬ملیۆن دینار‬ ‫كۆمپانیای��� ‌ه نزیك���ه‌ ‌‬

‫گه‌نج ئه‌گه‌ر‬ ‫خووبداته‌ ئه‌و‬ ‫كاره‌‌و پاره‌ی‌‬ ‫پێنه‌بێت‪ ،‬ره‌نگه‌‬ ‫ببێته‌ هاندان بۆ‬ ‫كردنی‌ تاوان‬

‫ك ‌ه ئه‌وی���ش گازینۆیه‌كی‌ ت���ره‌‪ ،‬باس‬ ‫ی دهۆك‌و‬ ‫له‌و‌ه ده‌كات گه‌نج له‌شاره‌كان ‌‬ ‫كۆیه‌ش زۆر خویان به‌م قوماركردنه‌و‌ه‬ ‫ی‬ ‫ی ئه‌و كه‌سه‌‪ ،‬خێرای ‌‬ ‫گرتووه‌‪ .‬ب ‌ه بڕوا ‌‬ ‫ی بردنه‌وه‌‪ ،‬ئه‌وه‌ش‬ ‫پ���اره‌ وه‌رگرتن دوا ‌‬ ‫پاڵنه‌رێك��� ‌ه بۆ ئ���ه‌و گه‌نجان��� ‌هی‌ ئه‌و‬ ‫یاریی ‌ه ده‌كه‌ن‪" .‬یارییه‌ك ‌ه س���ه‌عات ‪4‬‬ ‫ی‬ ‫ی یه‌ك سه‌عات به‌پێ ‌‬ ‫ته‌واو ببێت‪ ،‬دوا ‌‬ ‫وه‌س���ڵه‌كان پاره‌ی‌ ب���راوه‌كان ده‌گات ‌ه‬ ‫المان له‌ڕێگه‌ی‌ كه‌سێكه‌و‌ه ك ‌ه سه‌ر ب ‌ه‬ ‫ی سلێمانییه‌"‪ .‬ئاوێن ‌ه‬ ‫لق ‌ه سه‌ره‌كیه‌كه‌ ‌‬ ‫هه‌وڵیدا ژم���ار‌ه ته‌له‌فۆنی‌ خاوه‌نی‌ ئه‌و‬ ‫كۆمپانیا س���ه‌ره‌كیی ‌ه وه‌ربگرێت‪ ،‬ئه‌و‬ ‫شه‌ش نوسینگه‌ی ‌ه باسیان له‌و‌ه ده‌كرد‬ ‫كه‌ ئه‌وان ته‌نها ئه‌و كه‌س��� ‌ه ده‌ناسن‌و‬ ‫هیچ ژمار‌ه ته‌له‌فونێكی‌ كۆمپانیاكه‌یان‬ ‫له‌ال نییه‌‪.‬‬ ‫پۆلیس‌و الیه‌نی‌ په‌یوه‌ندیدار چییان‬ ‫كردووه‌‬ ‫ی پۆلی���س ك��� ‌ه رێگ��� ‌ه‬ ‫ئه‌فس���ه‌رێك ‌‬ ‫پێنه‌دراو‌ه بۆ راگه‌یان���د لێدوان بدات‪،‬‬ ‫ی به‌وه‌دا نه‌یبیستوو‌ه قوماركردن‬ ‫ئاماژه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی پێبدرێت‪ .‬ئه‌وه‌ ‌‬ ‫ی مۆڵه‌ت��� ‌‬ ‫ب ‌ه فه‌رم ‌‬ ‫ێ ده‌كرێت‪،‬‬ ‫قوماركردن به‌ یاری‌ تۆپی‌ پ ‌‬ ‫ی تازه‌یه‌‪ ،‬به‌اڵم ب ‌ه مه‌ترسیدار‬ ‫ش���تێك ‌‬ ‫ی كرد "گه‌نج ئه‌گه‌ر خووبداته‌ ئه‌و‬ ‫وه‌سف ‌‬ ‫ی پێنه‌بێ���ت‪ ،‬ره‌نگ ‌ه ببێت ‌ه‬ ‫كاره‌‌و پار‌ه ‌‬ ‫ی تاوان وه‌كو دزیكردن‌و‬ ‫هاندان بۆ كردن ‌‬ ‫ی تر‪ ،‬پێویست ‌ه باوك‌و‬ ‫ده‌ستبڕین‌و تاوان ‌‬ ‫دای���ك هه‌وڵب���ده‌ن گه‌نجه‌كانیان له‌و‬ ‫ش���ێو‌ه الدان ‌ه دوور بخه‌نه‌وه‌‪ ،‬ئه‌وه‌ش‬ ‫ی كردن‌و‬ ‫به‌ چاودێریكردنیان‌و ئامۆژگار ‌‬ ‫ی‬ ‫لێپرس���ینه‌وه‌‪ ،‬چونك ‌ه له‌و ته‌مه‌نانه‌ ‌‬ ‫‪ 14‬بۆ ‪ 18‬س���اڵ به‌رده‌وام پێویستیان‬ ‫ب ‌ه ئامۆژگاری‌‌و لێپرس���ینه‌و‌ه هه‌یه‌‪ ،‬ب ‌ه‬ ‫ی به‌ر‬ ‫ی ئه‌مڕۆدا ناتوان ‌‬ ‫ی له‌دنیا ‌‬ ‫تایبه‌ت��� ‌‬ ‫ی تر هه‌یه‌‌و‬ ‫له‌و شتان ‌ه بگری‌ ك ‌ه له‌واڵتان ‌‬ ‫ی‬ ‫الی‌ ئێم��� ‌ه نییه‌‪ ،‬پاش���ان پۆلیس چ ‌‬ ‫ی داناوه‌‪،‬‬ ‫بكات‪ ،‬كه‌س���ێك كۆمپانیایه‌ك ‌‬ ‫ی‬ ‫ی پشك ‌‬ ‫ی ئه‌نته‌رنێته‌و‌ه ده‌توان ‌‬ ‫له‌ڕێگه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫لێبكڕی���ت‪ ،‬خه‌ڵك به‌خواس���تی‌ خۆ ‌‬ ‫ئ���ه‌و كار‌ه ده‌كات‪ ،‬پۆلی���س ناتوانێت‬ ‫ی ئه‌و دۆخ ‌ه بكات"‪.‬‬ ‫كۆنترۆڵ ‌‬

‫ی ته‌مه‌ن ‪ 21‬س���اڵ ‌ه‬ ‫ش���ه‌ن كچێك��� ‌‬ ‫به‌پێكه‌نین���ه‌و‌ه ب���اس ل���ه‌و‌ه ده‌كات‬ ‫ی‬ ‫ی سه‌ته‌الیته‌و‌ه به‌دز ‌‬ ‫به‌رده‌وام له‌ڕێگه‌ ‌‬ ‫ی ڤیدیۆ سێكس���یه‌كان‬ ‫ماڵه‌وه‌ س���ه‌یر ‌‬ ‫ی‬ ‫ی دوای‌ نوستن ‌‬ ‫ی شه‌وان ‌‬ ‫ده‌كات‪ ،‬زۆربه‌ ‌‬ ‫ماڵه‌وه‌یان ئاوها به‌س���ه‌ر ده‌بات‪ ،‬ئه‌و‬ ‫ی ئه‌و‬ ‫ی سه‌یركردن ‌‬ ‫س���ه‌باره‌ت به‌هۆكار ‌‬ ‫كه‌نااڵن ‌ه ده‌ڵێت "س���ه‌ره‌تا بۆی ‌ه سه‌یرم‬ ‫كرد تابزانم سێكس چۆنه‌‪ ،‬به‌اڵم دواتر‬ ‫خووم پێو‌ه گرت"‪.‬‬ ‫به‌ وت ‌هی‌ ش���اره‌زایه‌ك‪ ،‬له‌ئێس���تادا‬ ‫ی‬ ‫ی سێكس ‌‬ ‫ده‌س���تكه‌وتنی‌ وێنه‌و ڤیدیۆ ‌‬ ‫له‌الی���ه‌ن گه‌نجانه‌وه‌ كاریكی‌ ئاس���انه‌‪،‬‬ ‫ی كه‌ناڵ‌و سایت ‌ه سێكسیه‌كان‌و‬ ‫له‌ڕێگه‌ ‌‬ ‫ئه‌نته‌رنێت���ه‌وه‌‪ ،‬چونكه‌ ئ���ه‌و كه‌نااڵن ‌ه‬ ‫ی له‌شفرۆشین‌و ئه‌و‬ ‫س���ه‌ر ب ‌ه بانده‌كان ‌‬ ‫رێگه‌یه‌ش تاك���ه‌ رێگه‌ی ‌ه بۆ بازرگانی‌‌و‬ ‫ریكالمك���ردن بۆ پیش���ه‌كه‌یان‪ .‬ره‌نگ ‌ه‬ ‫ی‬ ‫روانین له‌و كه‌نااڵن ‌ه تاڕاده‌یه‌ك ئاسای ‌‬ ‫ی‬ ‫ی نائاس���ایی ‌ه "بون ‌‬ ‫بێ���ت‪ ،‬به‌اڵم ئه‌و‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫ی مۆبایل ‌‬ ‫ئ���ه‌م گرتانه‌ی ‌ه له‌ناو ئامێ���ر ‌‬ ‫ی‬ ‫ی به‌رده‌وام ‌‬ ‫گه‌نجان���دا‌و س���ه‌یركردن ‌‬ ‫ئه‌وگرت ‌ه سێكس���یانه‌ی ‌ه ك ‌ه زیاتر وه‌ك‬ ‫خ���ووی‌ لێدێت"‪ .‬له‌الیه‌كی‌ تریش���ه‌وه‌‪،‬‬ ‫ی پێ���ی‌ وای ‌ه‬ ‫ی كۆمه‌اڵیه‌ت��� ‌‬ ‫توێژه‌رێك��� ‌‬ ‫ل���ه‌ڕووی‌ پرس��� ‌ه كۆمه‌اڵیه‌تیه‌كان���ه‌و‌ه‬ ‫ی هه‌بوو‌ه له‌س���ه‌ر گه‌نجان‌و‬ ‫كاریگه‌ری��� ‌‬ ‫ی گه‌نجان دان ب���ه‌وه‌دا ده‌نێن‬ ‫زۆرب���ه‌ ‌‬ ‫ك ‌ه ئه‌و گرتان ‌ه ئاڵوگ���ۆڕی‌ پێده‌كرێت‬ ‫ی‬ ‫له‌نێوانیان���دا‪ ،‬ه���ه‌ر بۆی���ه‌ حوكم��� ‌‬ ‫ی به‌س���ه‌ردا ده‌س���ه‌پێت‪.‬‬ ‫دیارده‌بوون ‌‬ ‫ی سێكسه‌و‌ه‬ ‫ی پرس��� ‌‬ ‫توێژه‌ره‌ك ‌ه له‌باره‌ ‌‬ ‫پێیوای���ه‌ "س���ێكس وه‌ك غه‌ری���ز‌ه‬ ‫ی حه‌یاتیی��� ‌ه بۆ مرۆڤ‪،‬‬ ‫پێویس���تییه‌ك ‌‬ ‫به‌اڵم دواج���ار ئه‌میش له‌ژێر كۆنترۆڵ‌و‬ ‫ی م���رۆڤ ده‌رناچێت‪،‬‬ ‫ویس���تی‌ خ���ود ‌‬ ‫ی مرۆڤ ك ‌ه‬ ‫ی ژیان ‌‬ ‫ب���ه‌اڵم ئه‌و قۆناغ���ه‌ ‌‬ ‫ی الوی‌ یان راستر ته‌مه‌نێكه‌ ك ‌ه‬ ‫ته‌مه‌ن ‌‬ ‫ی سێكسیان‬ ‫تیایدا گه‌نجان موماره‌سه‌ ‌‬ ‫نه‌ك���ردووه‌‪ ،‬قۆناغێك��� ‌ه ورووژێنه‌ره‌‪،‬‬ ‫ی شه‌رقیدا ته‌نها‬ ‫چونكه‌ له‌كۆمه‌ڵگه‌یه‌ك ‌‬ ‫ی هاوس���ه‌رگیرییه‌وه‌ رێگ ‌ه ب ‌ه‬ ‫له‌ڕێگ��� ‌ه ‌‬ ‫سێكس ده‌درێت" ‪.‬‬ ‫ی ته‌مه‌ن ‪ 23‬س���اڵه‌و‬ ‫ئ���اكام كوڕێك ‌‬ ‫فه‌رمانب���ه‌ره‌‪ ،‬ل���ه‌و باره‌ی���ه‌و‌ه ده‌ڵێت‬ ‫"ناتوان���م ژن بێنم ناچ���ار خۆم به‌تاڵ‬ ‫ی گرت ‌ه‬ ‫ی س���ه‌یركردن ‌‬ ‫ده‌كه‌مه‌و‌ه له‌ڕێگه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫سێكسیه‌كانه‌وه‌"‪ ،‬له‌هه‌مانكاتدا وه‌هاب ‌‬ ‫ی ئاكام ‌ه‬ ‫ته‌مه‌ن ‪ 51‬ساڵ ئه‌ویش هاوڕا ‌‬ ‫ی غه‌ریز‌ه‬ ‫"ته‌نها بۆ خۆشی‌‌و بۆ تێركردن ‌‬ ‫جنسیه‌كانمان س���ه‌یری‌ ده‌كه‌ین‪ ،‬ئێم ‌ه‬ ‫ی خۆشیه‌و‌ه‬ ‫ی داخراوداین"‪ .‬له‌ال ‌‬ ‫له‌واڵتێك ‌‬

‫ ‬ ‫گه‌نجێک له‌کاتی سه‌یرکردنی سایتێکی سێکسی‬

‫کێشه‌که‌ له‌وه‌دایه‌‬ ‫که‌‌ سیسته‌می‌‬ ‫په‌روه‌رده‌ییمان‬ ‫هه‌یه‌تی‌‪ ،‬هیچ‬ ‫به‌رچاوڕونییه‌ك‌و‬ ‫زانیارییه‌ك نادات‬ ‫به‌ خوێندكار بۆ‬ ‫ناسین‌و ئاشنایی به‌‬ ‫ئه‌ندامی‌ زاووزێیان‬

‫به‌بڕوای‌ من‬ ‫سه‌یری‌ نه‌كه‌ی‌‬ ‫چاكتره‌‪ ،‬تاوه‌كو‬ ‫رۆژێك به‌ ره‌سمی‌‬ ‫هاوسه‌رگیری‌‬ ‫ده‌كه‌ی‌‌و‬ ‫چێژ له‌و‬ ‫مه‌سه‌له‌یه‌ش‬ ‫ده‌بینی‌‬

‫ی عه‌باس مه‌حمود‬ ‫ی كۆمه‌اڵیه‌ت ‌‬ ‫توێژه‌ر ‌‬ ‫ی گرت ‌ه‬ ‫پێیوایه‌ "روانی���ن‌و ئاڵووێركردن ‌‬ ‫سێكس���ییه‌كان له‌نێ���وان گه‌نجه‌كاندا‪،‬‬ ‫ی ئ���ه‌وه‌ی‌ هێناوه‌ت ‌ه‬ ‫ی سێكس��� ‌‬ ‫فه‌راغ ‌‬ ‫ی "گه‌نجان���ی‌ ئێم ‌ه‬ ‫ئ���اراوه‌"‪ .‬وتیش��� ‌‬ ‫ی سێكس���یدا ده‌ژین‪ ،‬ناچار بۆ‬ ‫له‌فه‌راغ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ئه‌و فه‌راغ ‌ه په‌نا بۆ ڤیدیۆ ‌‬ ‫پڕكردنه‌وه‌ ‌‬ ‫ی ده‌به‌ن‪ ،‬ئه‌م ‌ه له‌كاتێكدا زۆرێك‬ ‫سێكس ‌‬ ‫ئاشنا نین به‌غه‌ریزه‌ جنسیه‌كانیان ك ‌ه‬ ‫ی به‌و كه‌موكورتیه‌و‌ه‬ ‫ئه‌مه‌ش په‌یوه‌ند ‌‬ ‫ی په‌روه‌رده‌ییمان‬ ‫هه‌ی ‌ه كه‌ سیس���ته‌م ‌‬ ‫هه‌یه‌ت���ی‌‪ ،‬هی���چ به‌رچاوڕونیی���ه‌ك‌و‬ ‫زانیاریی���ه‌ك نادات ب��� ‌ه خوێندكار بۆ‬ ‫ناسین‌و ئاشنایی ب ‌ه ئه‌ندامی‌ زاووزێیان‬ ‫به‌جۆرێك گه‌نج���ان بزانن ده‌بێت ب ‌ه چ‬ ‫ی ته‌ندروس���ت سێكس بكه‌ن‪،‬‬ ‫رێگه‌یه‌ك ‌‬ ‫ی‬ ‫بۆی ‌ه زۆر له‌و گه‌نجانه‌ی‌ كه‌ س���ه‌ره‌تا ‌‬ ‫ی‬ ‫ی جنسییانه‌‪ ،‬توش ‌‬ ‫ی غه‌ریز‌ه ‌‬ ‫ته‌قینه‌وه‌ ‌‬ ‫ی ئه‌خالقی‌‌و‬ ‫ی الدان��� ‌‬ ‫چه‌ندی���ن حاڵه‌ت ‌‬ ‫ی دیارده‌ك ‌ه‬ ‫ی ده‌بن‪ ،‬خ���ود ‌‬ ‫كۆمه‌اڵیه‌ت ‌‬

‫دیارده‌یه‌كی‌ نه‌خوازراوو نادروسته‪ ،‬زۆر‬ ‫ی‬ ‫كات حاڵه‌ته‌ك ‌ه ترس‌و شڵه‌ژانی‌ ده‌رون ‌‬ ‫دروستده‌كات"‪.‬‬ ‫ی ته‌مه‌ن ‪ 21‬س���اڵه‌و‬ ‫نی���ان كچێك��� ‌‬ ‫ی ئ���ه‌و گرتان ‌ه‬ ‫یه‌كێكه‌ ل���ه‌و كچان���ه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫سه‌یرده‌كات‪ ،‬ئه‌و ده‌ڵێت "ئه‌و كاتانه‌ ‌‬ ‫ی گرت���ه‌ی‌ سێكس���ی‌ ده‌كه‌م‪،‬‬ ‫س���ه‌یر ‌‬ ‫ی‬ ‫هه‌س���ت به‌ترس ده‌ك���ه‌م‪ ،‬حاڵه‌تێك ‌‬ ‫ێ‬ ‫ناخۆش���م له‌ال دروس���ت ده‌بێت كات ‌‬ ‫ی‬ ‫ئه‌بینم كچ���ه‌كان له‌الیه‌ن ئه‌و پیاوانه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫سێكسیان له‌گه‌ڵ ده‌كه‌ن به‌ شێوازێك ‌‬ ‫وه‌حشیان ‌ه مامه‌ڵه‌یان له‌گه‌ڵ ده‌كرێت‪،‬‬ ‫ی‬ ‫به‌ڕاستی‌ وات لێدێت به‌سووك سه‌یر ‌‬ ‫ی‬ ‫ی من سه‌یر ‌‬ ‫ئه‌و كرداره‌ بكه‌ی‌‪ ،‬به‌بڕوا ‌‬ ‫نه‌ك���ه‌ی‌ چاكتره‌‪ ،‬تاوه‌ك���و رۆژێك ب ‌ه‬ ‫ی هاوسه‌رگیری‌ ده‌كه‌ی‌‌و چێژ له‌و‬ ‫ره‌سم ‌‬ ‫مه‌سه‌له‌یه‌ش ده‌بینی‌"‪.‬‬ ‫ی‬ ‫توێژه‌ره‌ك ‌ه ب���ۆ زیاتر روونكردنه‌وه‌ ‌‬ ‫ی له‌نێوان ته‌ماش���اكه‌راندا‬ ‫ئه‌و حاڵه‌ته‌ ‌‬ ‫دروست ده‌بێت‪ ،‬ئه‌و دابه‌شیان ده‌كات‬

‫فۆتۆ‪ :‬ئاوێنه‌‬

‫ی گه‌نجه‌كان‬ ‫ب��� ‌ه دوو به‌ره‌وه‌ "حاڵه‌ت��� ‌‬ ‫ی گرت ‌ه‬ ‫ی س���ه‌یركردن ‌‬ ‫جی���اواز‌ه له‌كات ‌‬ ‫سێكس���یه‌كاندا‪ ،‬كه‌س هه‌یه‌ هه‌ست ب ‌ه‬ ‫ترس ده‌كات‌و كه‌س���یش هه‌ی ‌ه هه‌ست‬ ‫ی‬ ‫ب���ه‌ چێژ ده‌كات‪ ،‬چه‌ن���د جۆر حاڵه‌ت ‌‬ ‫ی هه‌یه‌‪ ،‬ل���ه‌م كاته‌دا‬ ‫ترس���انیش بوون ‌‬ ‫ێ‬ ‫ی كچ���ان ئه‌وه‌یه‌ كات ‌‬ ‫جۆرێكی���ان ال ‌‬ ‫ده‌بین���ن هاوڕه‌گه‌زه‌كانی���ان وه‌ك كااڵ‬ ‫مامه‌ڵه‌یا پێ ده‌كرێت‪ ،‬ترس له‌وه‌ی ‌ه ك ‌ه‬ ‫خۆشیان گیرۆده‌ی‌ دۆخێكی‌ له‌و جۆر‌ه‬ ‫ی‬ ‫ببن‪ ،‬جۆری‌ دووه‌می���ان ئه‌و نامۆییه‌ ‌‬ ‫ی سێكس��� ‌ه له‌كۆمه‌ڵ���گای‌ ئێمه‌دا‬ ‫خود ‌‬ ‫كاتێكیش مرۆڤ به‌جۆریك له‌جۆره‌كان‬ ‫ێ‬ ‫ده‌س���ت ده‌بات بۆ شتێك كه‌ واده‌زان ‌‬ ‫ی‬ ‫ی رووبه‌ڕووبوونه‌وه‌ ‌‬ ‫ی سور‌ه ترس ‌‬ ‫هێڵ ‌‬ ‫ی دروست ده‌بێت‪ ،‬جۆرێكی‌ تر له‌ترس‬ ‫ال ‌‬ ‫ێ ئه‌و جۆر‌ه‬ ‫ی كچان ‌ه كات ‌‬ ‫به‌هه‌مانشێوه‌ ال ‌‬ ‫ی‬ ‫ی بیان ‌‬ ‫گرتانه‌ ده‌بینن كه‌ گرته‌ی‌ سێكس ‌‬ ‫نین‪ ،‬به‌ڵكو له‌الی���ه‌ن كوڕێكه‌و‌ه ڤیدیۆ‬ ‫گیراوه‌ ك ‌ه كاتێك له‌گه‌ڵ كچێكدا بوو‌ه‬ ‫ێ یان‬ ‫ی بووب ‌‬ ‫جا به‌ناوی‌ خۆشه‌ویس���ت ‌‬ ‫ئافره‌ته‌كه‌ له‌شفرۆش بێت گیراوه‌و باڵو‬ ‫كراوه‌ته‌و‌ه كه‌ حاڵه‌تی‌ له‌و جۆره‌ش زۆر‬ ‫ی‬ ‫ی زۆر ال ‌‬ ‫ی ترسێك ‌‬ ‫بووه‌و ده‌بێته‌ مایه‌ ‌‬ ‫ێ متمانه‌ییشی‌ لێ ده‌كه‌وێته‌و‌ه‬ ‫كچان‌و ب ‌‬ ‫به‌رامبه‌ر كوڕان"‪.‬‬ ‫ی له‌م راپۆرته‌دا‬ ‫سه‌رجه‌م ئه‌و كچانه‌ ‌‬ ‫دوێنراون‪ ،‬ده‌ڵێن حه‌زمان ده‌كرد وه‌ك‬ ‫كوڕان له‌ناو مۆبایله‌كانمان ئه‌و له‌قتان ‌ه‬ ‫هه‌بوای��� ‌ه كه‌ س���ه‌یرمان ك���ردووه‌‪ ،‬بۆ‬ ‫ی به‌رده‌وام سه‌یری‌ بكه‌ین‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫ئه‌وه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫له‌ترس���ی‌ ماڵه‌و‌ه یان له‌ترسی‌ ئه‌وه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫مۆبایله‌كه‌ی���ان بكه‌وێت ‌ه به‌ر ده‌س���ت ‌‬ ‫ی بگرن‪.‬‬ ‫كه‌سێك‪ ،‬ناوێرین هه‌ڵ ‌‬ ‫له‌و باره‌یه‌وه‌ نیان پێیوای ‌ه له‌وه‌ش���دا‬ ‫ناتوانن وه‌كو كوڕان بن‪.‬‬ ‫ی‬ ‫س���ه‌یركردن‌و بینین���ی‌ ئه‌ندام��� ‌‬ ‫ی دینه‌و‌ه‬ ‫ێ بابه‌تێك���ه‌ له‌ڕوانگ���ه‌ ‌‬ ‫زاووز ‌‬ ‫ی‬ ‫به‌هه‌موو ش���ێوه‌یه‌ك قه‌ده‌غه‌یه‌و چ ‌‬ ‫ی ژن‌و پیاوێ���ك یان كچ‌و كوڕێك‬ ‫ئه‌وه‌ ‌‬ ‫ی ‪21‬‬ ‫بیبینێ���ت‪ ،‬ب���ه‌اڵم وه‌ك ش���ه‌هاب ‌‬ ‫س���ا ‌ڵ ئاماژ‌هی‌ بۆ ده‌كات‌و پاساوی‌ بۆ‬

‫ی‬ ‫ده‌هێنێته‌و‌ه كه‌ ده‌یه‌وێ‌ له‌زینا رزگار ‌‬ ‫ی‬ ‫ببێت "بۆی ‌ه سه‌یریان ده‌كه‌م تا توش ‌‬ ‫ی ئه‌و‌ه بكه‌م‬ ‫زینا‌و گوناهـ نه‌بم س���ه‌یر ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ناموسی‌ خه‌ڵك ‌‬ ‫ی به‌دوا ‌‬ ‫باشتر‌ه له‌وه‌ ‌‬ ‫ی ته‌مه‌ن ‪ 22‬س���اڵیش‬ ‫بك���ه‌وم"‪ .‬دیار ‌‬ ‫ی‬ ‫ی هاوڕه‌گه‌زه‌كان ‌‬ ‫ی قسه‌كان ‌‬ ‫ی ئه‌وه‌ ‌‬ ‫وێڕا ‌‬ ‫ی له‌وه‌ كرد‬ ‫دووبار‌ه ده‌كرده‌وه‌‪ ،‬باسیش ‌‬ ‫ك ‌ه "سه‌یركردنیان به‌ پێویست ده‌زانێت‬ ‫ی ئێم ‌ه‬ ‫بۆ ش���اره‌زایی‌‪ ،‬چونك ‌ه گه‌نجان ‌‬ ‫ی‬ ‫هیچ ش���اره‌زاییه‌كیان نیی��� ‌ه له‌باره‌ ‌‬ ‫سێكسه‌وه‌"‪ ،‬له‌وه‌ش���دا كۆمه‌ڵناسه‌ك ‌ه‬ ‫ی‬ ‫ی نابینێت "ئه‌و گرته‌ سێكس���یانه‌ ‌‬ ‫وا ‌‬ ‫ی‬ ‫له‌ناو گه‌نجان باڵون‪ ،‬ته‌نها بۆ مه‌به‌ست ‌‬ ‫ی‬ ‫وروژاندنن‪ ،‬له‌كاتێكدا ڤیدیۆی‌ زانست ‌‬ ‫هه‌ی���ه‌ كه‌ له‌دی���دی‌ سێكس���ۆلۆژیاو‌ه‬ ‫ی‬ ‫سه‌یركردنیان گرنگه‌ بۆ ئه‌و گه‌نجانه‌ ‌‬ ‫هاوسه‌رگیری‌ ده‌كه‌ن"‪.‬‬ ‫ی ‪25‬‬ ‫رێزه‌ كچێكی‌ فه‌رمانبه‌ره‌و ته‌مه‌ن ‌‬ ‫ی‬ ‫س���اڵه‌‪ ،‬ئه‌و ده‌گێڕێته‌و‌ه ك ‌ه له‌مۆبایل ‌‬ ‫ی هاوڕێی���دا ب���ۆ یه‌كه‌مج���ار‬ ‫كچێك��� ‌‬ ‫ی‬ ‫ی به‌كرده‌یی‌ بینی���وه‌‪ " ،‬دوا ‌‬ ‫سێكس��� ‌‬ ‫ی زۆر ناخۆش���م بۆ‬ ‫ی هه‌س���تێك ‌‬ ‫بینین ‌‬ ‫ی‬ ‫دروس���ت بوو‪ ،‬تا چه‌ندین مانگ دوا ‌‬ ‫ئه‌و‌ه ب���ه‌رده‌وام بیرم لێئه‌كرده‌وه‌‪ ،‬زۆر‬ ‫ی‬ ‫ترسام‪ ،‬ئه‌و هاوڕێیه‌شم كه‌ ڤیدیۆكه‌ ‌‬ ‫ی ب���ه‌رده‌وام‬ ‫ی ئه‌وه‌ ‌‬ ‫له‌الب���وو‪ ،‬به‌ه���ۆ ‌‬ ‫ی ئه‌كرد‪،‬‬ ‫ی ئه‌و ڤیدیۆ سێكسیانه‌ ‌‬ ‫سه‌یر ‌‬ ‫ی‬ ‫توشی‌ هه‌ڵه‌ ببوو له‌گه‌ڵ كوڕدا ده‌ست ‌‬ ‫تێك���ه‌اڵو كردبوو‪ ،‬چونك���ه‌ خۆی‌ پێ‬ ‫نه‌گیراوه‌‪ ،‬تاڕاده‌یه‌ك ئه‌ویشم له‌به‌رچاو‬ ‫كه‌وتووه‌"‪ .‬توێژه‌ره‌وه‌ كۆمه‌اڵیه‌تییه‌ك ‌ه‬ ‫ی قسه‌كانیدا‬ ‫(عه‌باس مه‌حمود) له‌كۆتای ‌‬ ‫ئ���ه‌و حاڵه‌ت ‌ه ب���اوه‌ی‌ له‌ن���او گه‌نجان‬ ‫باڵوبووه‌ته‌وه‌ زۆر به‌مه‌ترسیدار ناو ده‌بات‬ ‫ی ئه‌م حاڵه‌ته‌ باو‌هی‌ ناو‬ ‫"كاریگه‌ریه‌كان ‌‬ ‫ی‬ ‫گه‌نجان زۆر قوڵ‌و مه‌ترسیدارن له‌ڕوو ‌‬ ‫ی‬ ‫كۆمه‌اڵیه‌تی‌‌و ده‌رونییه‌وه‌‪ ،‬به‌شێوه‌یه‌ك ‌‬ ‫ی گه‌نجان‌و‬ ‫گش���تی‌ بریتین له‌په‌نا بردن ‌‬ ‫ی كردنه‌وه‌‪،‬‬ ‫ه���ه‌رزه‌كاران ب���ۆ الس���ای ‌‬ ‫ده‌رون‌و بیركردنه‌وه‌كانی���ان ئاڵ���ۆز‬ ‫ده‌كات‌و ب���ه‌رده‌وام بیر له‌وه‌ ده‌كه‌نه‌و‌ه‬ ‫ێ ئه‌و له‌و فه‌راغه‌ جنس���یه‌دا‬ ‫كه‌ بۆ ده‌ب ‌‬ ‫ی ئه‌خالقی‌ لێ‌ ده‌كه‌وێته‌وه‌‪.‬‬ ‫بژی‌‪ ،‬الدان ‌‬ ‫ی گه‌نجان‬ ‫ی مێش���ك ‌‬ ‫ئه‌م ‌ه جگ��� ‌ه له‌وه‌ ‌‬ ‫جه‌نجاڵ ده‌كات‪ ،‬به‌ش���ێوه‌یه‌ك بوار بۆ‬ ‫داهێنان‌و پێشڤه‌چوون ناهێڵێته‌وه‌"‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ی یاس���ای ‌‬ ‫ی س���كااڵ ‌‬ ‫له‌باره‌ی‌ بوون ‌‬ ‫ی په‌یوه‌ندییان‬ ‫له‌س���ه‌ر ئه‌و حاڵه‌تانه‌ ‌‬ ‫ب��� ‌ه گرت��� ‌ه سێكس���یه‌كانه‌و‌ه هه‌بێت‪،‬‬ ‫ی‬ ‫م�ل�ازم س���ۆران محه‌مه‌د ئه‌فس���ه‌ر ‌‬ ‫ی گه‌رمیان ده‌ڵێت "ئه‌و‬ ‫بنكه‌ی‌ پۆلیس��� ‌‬ ‫گه‌نجانه‌ی‌ ك ‌ه ده‌ستگیریان ده‌كه‌ین بۆ‬ ‫ی‬ ‫ی سه‌ره‌داوێك كه‌ په‌یوه‌ند ‌‬ ‫دۆزینه‌وه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫ب���ه‌ تاوانه‌ك���ه‌وه‌ هه‌بێت ب���ه‌ فه‌رمان ‌‬ ‫دادوه‌ر مۆبایله‌كانی���ان ده‌پش���كنین‬ ‫ی‬ ‫پڕ‌ه ل���ه‌ ڤیدیۆی‌ سێكس���ی‌‪ ،‬حاڵه‌ت ‌‬ ‫تۆماركردنی‌ سكااڵش ده‌گمه‌ن ‌ه له‌الیه‌ن‬ ‫ێ‬ ‫ئافره‌تێكه‌و‌ه كه‌ ڤیدیۆی‌ گیرابێت كات ‌‬ ‫له‌گ���ه‌ڵ كوڕێكدا خه‌وت���ووه‌‪ ،‬له‌چه‌ند‬ ‫ی‬ ‫ی رابردوودا ته‌نها یه‌ك س���كااڵ ‌‬ ‫س���اڵ ‌‬ ‫له‌و جۆره‌مان هه‌بووه‌ له‌الیه‌ن ژنێكه‌و‌ه‬ ‫تۆمار كراوه‌"‪.‬‬

‫‪11‬‬

‫له‌ژێر ده‌سه‌اڵتی‌ پارتی‌‪ ،‬ژنێك له‌بر ‌ی‬ ‫سوڵحی‌ عه‌شایه‌ری‌ ب ‌ه زۆر ده‌درێت‌ به‌شوو‬ ‫ئا‪ :‬ئاوێن ‌ه‬ ‫به‌دوو رۆژ به‌ر له‌ڕۆژی‬ ‫به‌ره‌نگاربونه‌وه‌ی توندوتیژی دژ‬ ‫به‌ژنان‪ ،‬كۆمه‌ڵێك له‌ڕیش سپی‌و‬ ‫ئاغاكانی سنوری هیزۆب ب ‌ه‬ ‫ی‬ ‫پێدانی ژنێك به‌زۆر‪ ،‬سوڵحێك ‌‬ ‫عه‌شایه‌ری‌ كۆتایی‌ پێدێنن‌و یاسای‬ ‫به‌ره‌نگاربوونه‌وه‌ی توندوتیژی‬ ‫خێزانی هه‌رێمی كوردستان پێشێل‬ ‫ده‌كه‌ن‪ .‬چاالكوانێكیش ئه‌م ‌ه ب ‌ه‬ ‫سوكایه‌تیپێكردنی حورمه‌تی یاساو‬ ‫مافی ژن له‌قه‌ڵه‌م ئه‌دات‪.‬‬

‫له‌س���وڵحێكی عه‌ش���ایه‌ریدا‪ ،‬رۆژی‬ ‫‪ 2011/11/23‬به‌سه‌رۆكایه‌تی كۆمه‌ڵێك‬ ‫له‌ڕیش سپی‌و ئاغایانی سنوری هیزۆب‌و‬ ‫قه‌مته‌ران‪ ،‬ژنێك له‌بری س���وڵح به‌زۆر‬ ‫ئه‌درێت ب ‌ه پیاوێك كه‌ دوو هاوس���ه‌ری‬ ‫هه‌ی���ه‌‪ ،‬پ���اش ئ���ه‌وه‌ی پیاوه‌ك ‌ه بۆی‬ ‫ده‌رئه‌كه‌وێت ژنه‌كه‌ی به‌نهێنی مۆبایلی‬ ‫هه‌ی���ه‌و ژم���اره‌ی پیاوێكی ت���ری تیا‬ ‫تۆمارك���راوه‌‪ .‬به‌ئاش���كرابوونی ئه‌مه‌‪،‬‬ ‫له‌الی���ه‌ن هاوس���ه‌ره‌كه‌یه‌وه‌‪ ،‬ژنه‌ك��� ‌ه‬ ‫له‌ماڵ���ه‌و‌ه هه‌ڵدێت‌و ت���ا ئاماده‌كردنی‬ ‫ئه‌م هه‌واڵ��� ‌ه له‌ماڵ���ی یه‌كێك له‌ڕیش‬ ‫س���پییه‌كانی س���نوره‌كه‌ ژیانی‌ ژنه‌ك ‌ه‬ ‫پارێزراوه‌‪.‬‬ ‫چاالكوان���ی ماف���ی ژن���ان (روناك‬ ‫ف���ه‌رج) ك��� ‌ه له‌نزیك���ه‌و‌ه ئ���اگاداری‬ ‫س���وڵحه‌كه‌یه‌‪ ،‬به‌ ئاوێن��� ‌هی‌ راگه‌یاند‬ ‫"پ���اش ئه‌وه‌ی س���ه‌نته‌ری راگه‌یاندن‌و‬ ‫روناكبی���ری ژنان به‌كێش���ه‌كه‌ی زانی‪،‬‬ ‫ی روداوه‌كه‌‪،‬‬ ‫نوێنه‌رم���ان نارده‌ ش���وێن ‌‬ ‫س���ه‌ردانی ناوچه‌كه‌یان كرد‌و كۆپیه‌ك‬ ‫له‌یاس���ا تازه‌ك���ه‌ی به‌ره‌نگاربوونه‌وه‌ی‬ ‫توندوتیژی خێزان ده‌به‌ن بۆ س���ه‌رۆك‬ ‫هۆزه‌كه‌‪ ،‬به‌پێی ئه‌وه‌ی سه‌ر ب ‌ه پارتی‬ ‫دیموكراتی كوردستان ‌ه داوای لێده‌كه‌ن‌و‬ ‫پێی ده‌ڵێن "ئه‌وه‌ی ك ‌ه ئێوه‌ جێبه‌جێی‬ ‫ده‌ك���ه‌ن دژ ب���ه‌ قس���ه‌و فه‌رمانه‌كانی‬ ‫س���ه‌رۆكی هه‌رێم ‌ه كه‌ داواده‌كات به‌زۆر‬ ‫هاوسه‌رگیریی به‌كچ نه‌كرێت‪ ،‬ئێوه‌ش ب ‌ه‬ ‫دانانی ژنێك له‌بری سوڵحدا‪ ،‬حورمه‌تی‬ ‫یاس���ای په‌رله‌مانی كوردستان پێشێل‬ ‫ئه‌ك���ه‌ن"‪ .‬فه‌ره‌ج زیات���ر روونیكرده‌و‌ه‬ ‫كه‌ پ���اش گفتوگۆیه‌كی تێروته‌س���ه‌ل‬ ‫له‌گ���ه‌ڵ پیاوانی بنه‌ماڵه‌ی هاوس���ه‌ری‬ ‫ژنه‌ك ‌ه (ك ‌ه یه‌كێك ‌ه له‌پێش���مه‌رگه‌كانی‬ ‫پارتی دیموكراتی كوردستان)و سه‌رۆك‬ ‫هۆزه‌كان‪ ،‬داوای ئه‌وه‌یان لێده‌كه‌ن ك ‌ه‬ ‫ب ‌ه چاره‌نووسی ژنێك كێشه‌ك ‌ه چاره‌سه‌ر‬ ‫نه‌كه‌ن‪ .‬له‌به‌رئه‌وه‌ی ئ���ه‌و كار‌ه دژ ب ‌ه‬ ‫بنه‌ماكانی مافی مرۆڤ‌و ته‌نانه‌ت دژ ب ‌ه‬ ‫یاس���ای به‌ره‌نگاربوونه‌وه‌ی توندوتیژی‬ ‫خێزان���ه‌ له‌هه‌رێم���ی كوردس���تان‪،‬‬ ‫ده‌رئه‌نج���ام به‌ڵێنی ئه‌وه‌ی���ان پێداون‬ ‫ك��� ‌ه به‌بڕیاره‌كه‌یاندا بچن���ه‌وه‌و به‌پێی‬ ‫توانا هه‌وڵ بده‌ن ژنه‌كه‌ له‌سوڵحه‌كه‌دا‬ ‫به‌كارنه‌هێنن‪.‬‬ ‫ئ���ه‌و چاالكوان���ه‌ باس ل���ه‌وه‌ده‌كات‬ ‫تێبینی‌‪ :‬ئه‌و ناوانه‌ی‌ له‌م راپۆرته‌دا كه‌ به‌وه‌ش���ه‌وه‌ نه‌وه‌س���تاون‪ ،‬به‌ڵكو‬ ‫هاتوون خوازراون‪ ،‬جگه‌ له‌ناو ‌‬ ‫ی تری���ش بهێنن ‌ه‬ ‫ی هه‌وڵی���ان داوه‌ الیه‌ن ‌‬ ‫ی "به‌په‌ل ‌ه‬ ‫توێژه‌ره‌وه‌كه‌‌و ئه‌فسه‌ره‌كه‌ی‌ پۆلیس‪ .‬ناو ئه‌و كه‌یس���ه‌وه‌‪ ،‬وتیش��� ‌‬

‫خۆپیشاندانێک له‌ڕۆژی به‌ره‌نگاربونه‌وه‌ی توندوتیژی دژی مێین ‌ه‬ ‫په‌یوه‌ندیم���ان ك���ردوو‌ه به‌هه‌ری���ه‌ك‬ ‫له‌ئه‌ن���دام په‌رله‌مانێك���ی ده‌ڤ���ه‌ری‬ ‫بادینان‌و ئه‌ندامێكی ژن له‌سه‌ركردایه‌تی‬ ‫پارتی دیموكراتی كوردستان‪ ،‬هه‌روه‌ها‬ ‫به‌رپرس���ی كۆمه‌اڵیه‌ت���ی له‌ڕانیه‌‌و به‌و‬ ‫سه‌رۆك هۆزه‌ش كه‌ له‌سوڵحه‌كه‌دابوو‪،‬‬ ‫به‌اڵم به‌داخه‌و‌ه هه‌م���وو هه‌وڵه‌كانمان‬ ‫به‌هه‌ده‌ر چوو ب��� ‌ه به‌رچاوی ئێمه‌‌و ب ‌ه‬ ‫ئاماده‌بوون���ی ئاغ���او پیاوانی هه‌ردوو‬ ‫بنه‌ماڵ���ه‌ ل���ه‌‪11/23‬و دوو رۆژ ب���ه‌ر‬ ‫ل���ه‌ڕۆژی به‌ره‌نگاربونه‌وه‌ی توندوتیژی‬ ‫دژ به‌ ژنان‪ ،‬ئه‌م پێش���ێلكاریی ‌ه ب ‌ه ژن‌و‬ ‫ب ‌ه یاس���ای هه‌رێم كرا"‪ .‬روناك فه‌ره‌ج‬ ‫ێ‬ ‫ی س���ه‌یر‌ه ل���ه‌م واڵت ‌ه هیچ ش���ت ‌‬ ‫ال ‌‬ ‫ی یاس���ا ئاسان‬ ‫به‌هه‌ندی‌ پێش���ێلكردن ‌‬ ‫نیی���ه‌‪ ،‬ئ���ه‌و ده‌ڵێت "به‌پێی یاس���ای‬ ‫ی‬ ‫به‌ره‌نگاربوونه‌وه‌ی توندوتیژی خێزان ‌‬ ‫ك ‌ه له‌هه‌رێمی كوردستان له‌‪2011/6/21‬دا‬ ‫له‌په‌رله‌مانی كوردس���تانه‌و‌ه ده‌رچووه‌‪،‬‬ ‫له‌م���ادده‌ی دووه‌م‪ ،‬بڕگ���ه‌ی یه‌كه‌مدا‬ ‫هاتووه‌ ك ‌ه هه‌ركه‌سێك ك ‌ه په‌یوه‌ستی‬ ‫هه‌بێ ب ‌ه په‌یوه‌ندی خێزانی‪ ،‬ئه‌نجامدانی‬ ‫توندوتی���ژی له‌چوارچێ���وه‌ی خێزاندا‬ ‫قه‌ده‌غه‌ ده‌كرێ‪ .‬له‌وانه‌ش‪ :‬توندوتیژی‬ ‫جه‌س���ته‌یی‌و جنس���ی‌و ده‌روونی‌و ئه‌م‬ ‫كرده‌وانه‌ش وه‌ك نموونه‌ ب ‌ه توندوتیژی‬ ‫خێزان���ی داده‌نرێ���ت‪ :‬هاوس���ه‌رگیری‬ ‫به‌زۆر"‪.‬‬

‫فۆتۆ‪ :‬یه‌حیا‬

‫ئه‌وه‌ی كه‌ ئێو‌ه‬ ‫جێبه‌جێی ده‌كه‌ن‬ ‫دژ به‌ قسه‌و‬ ‫فه‌رمانه‌كانی‬ ‫سه‌رۆكی‬ ‫هه‌رێمه‌ كه‌‬ ‫داواده‌كات به‌زۆر‬ ‫هاوسه‌رگیریی‬ ‫به‌كچ نه‌كرێت‬

‫ئافره‌تان ‌ی گه‌رمیان ره‌خنه‌ له‌ڕێكخراوه‌كان ‌ی ژنان ده‌گرن‬ ‫ئا‪ :‬كاوه‌ گه‌رمیانی‌‬ ‫به‌شێك له‌ئافره‌تانی‌ گه‌رمیان‪،‬‬ ‫ی‬ ‫ی به‌ره‌نگاربوونه‌وه‌ ‌‬ ‫له‌ڕۆژی جیهان ‌‬ ‫ی دژ ب ‌ه ره‌گه‌زی‌ مێینه‌‪،‬‬ ‫توندوتیژ ‌‬ ‫ره‌خنه‌یان له‌ڕێكخراوه‌كانی‌ ژنان‌و‬ ‫ی‬ ‫ی گه‌رمیان گرت به‌وه‌ ‌‬ ‫ئافره‌تان ‌‬ ‫ی‬ ‫هه‌موو ساڵێك ته‌نها له‌ڕۆژی‌ جیهان ‌‬ ‫ی توندوتیژی دژ به‌ئافره‌تان‬ ‫نه‌هێشتن ‌‬ ‫چاالكیه‌كانیان چڕده‌كه‌نه‌وه‌‪.‬‬ ‫تریف��� ‌ه حس���ێن‪-‬ی‌ ته‌مه‌ن بیس���ت‌و‬ ‫ی‬ ‫ش���ه‌ش س���اڵ‪ ،‬ك��� ‌ه ئافره‌تێك��� ‌‬ ‫ی كه‌الره‌‪،‬‬ ‫ی قه‌زا ‌‬ ‫فه‌رمانبه‌ره‌‌و دانیشتو ‌‬ ‫ی‬ ‫ئام���اژ‌هی‌ به‌وه‌كرد له‌نێ���و كۆمه‌ڵگا ‌‬ ‫ی‬ ‫ی تا نه‌گاته‌ ئاست ‌‬ ‫كوردیدا توندوتیژ ‌‬ ‫ی‬ ‫خۆس���وتاندن‌و خۆكوش���تن به‌ئاسای ‌‬ ‫ی‬ ‫ی "قبوڵكردن ‌‬ ‫سه‌یر ده‌كرێت‪ ،‬وتیش��� ‌‬ ‫توندوتیژی ‌ه بچوكه‌كان رێگ ‌ه خۆشكه‌ر‌ه‬ ‫ی خۆكوشتن‬ ‫بۆ به‌ئاس���ان س���ه‌یركردن ‌‬ ‫ی كوردیدا‪ ،‬ك ‌ه هه‌ر ئه‌مه‌ش‬ ‫له‌كۆمه‌ڵگا ‌‬ ‫وایك���ردوه‌ رۆژ به‌ڕۆژ له‌كوردس���تاندا‬ ‫ی خۆكوشتن له‌هه‌ڵكشاندابێت‪،‬‬ ‫دیارد‌ه ‌‬ ‫ك ‌ه ب ‌ه حكومه‌ت‌و رێكخراوه‌كانیش���ه‌و‌ه‬

‫ئه‌م راستی ‌ه ده‌بینین‪ ،‬به‌اڵم كار له‌پێناو‬ ‫ی‬ ‫ی یاخود كه‌مكردنه‌وه‌ش ‌‬ ‫چاره‌سه‌ركردن ‌‬ ‫ناكه‌ن"‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ناوبراو رونیك���ردو‌ه رێكخراوه‌كان ‌‬ ‫ژن���ان‌و ئافره‌تان س���ه‌رب ‌ه حیزبه‌كانن‌و‬ ‫بونه‌ت ‌ه پاش���كۆی حیزب‪ " ،‬هه‌ر ئه‌م ‌ه‬ ‫وایك���ردووه‌ رێكخ���راوه‌كان نه‌توان���ن‬ ‫ی‬ ‫ب��� ‌ه ئازادانه‌ كاربك���ه‌ن‌و له‌ژێرفه‌رمان ‌‬ ‫حیزبه‌كانی���ان ده‌رنه‌چ���ن‪ ،‬كارو‬ ‫ی ئه‌وانه‌و‌ه‬ ‫چاالكییه‌كانیان هه‌ر له‌ڕێگه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی بكرێ���ت به‌ناو رێكخراو ‌‬ ‫بۆیان دیار ‌‬ ‫ئافره‌تانه‌وه‌‪ ،‬به‌اڵم پی���او بڕیار ده‌ره‌و‬ ‫ده‌بێت ئافره‌تیش پاشكۆبێت"‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ی س���ه‌نته‌ر ‌‬ ‫به‌پێ���ی ئامارێك��� ‌‬ ‫ی توندوتی���ژی‌ دژ‬ ‫به‌ره‌نگاربوون���ه‌و‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫ی مێیین ‌ه له‌گه‌رمیان‪ ،‬له‌ماوه‌ ‌‬ ‫به‌ڕه‌گه‌ز ‌‬ ‫ی رابردوودا ‪ 43‬ژن له‌گه‌رمیان‬ ‫ده‌مانگ��� ‌‬ ‫توندوتیژیی���ان به‌رامبه‌ر كراوه‌‪ ،‬به‌هۆی‬ ‫ی ژنانیش���ه‌و‌ه چه‌ند‬ ‫ی داڵده‌دان ‌‬ ‫نه‌بوون ‌‬ ‫ژنێك ك��� ‌ه له‌ماڵ هه‌ڵهاتوون‪ ،‬نێردراون‬ ‫ی سلێمانی‌‌و هه‌روه‌ها (‪)3‬‬ ‫بۆ داڵده‌خانه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫كه‌یسی ژنانیش له‌دادگای لێكۆڵینه‌وه‌ ‌‬ ‫كه‌الره‌و كێشه‌كانیان تا ئێستا چاره‌سه‌ر‬ ‫نه‌كراوه‌"‪.‬‬

‫ناسكه‌ ره‌شید ته‌مه‌ن سی‌و دوو ساڵ‬ ‫ی كه‌الره‌و‬ ‫ی دانیش���تو ‌‬ ‫ئافره‌تێك���ی‌ تر ‌‬ ‫ی ژن���ان‌و‬ ‫متمان���ه‌ی‌ به‌ڕێكخراوه‌كان��� ‌‬ ‫ئافره‌تان نه‌ماوه‌‪ ،‬ئه‌و نایشارێته‌و‌ه ك ‌ه‬ ‫ی ژنان له‌ده‌ڤه‌ره‌كه‌یان‬ ‫چه‌ندین كێش���ه‌ ‌‬ ‫هه‌یه‌‪ ،‬به‌اڵم رێكخراوه‌كان نه‌یانتوانیو‌ه‬ ‫ی بكه‌ن‪ ،‬وت���ی‌" عه‌یبه‌ بۆ‬ ‫چاره‌س���ه‌ر ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ژنان‌و ئافره‌تان له‌ڕۆژ ‌‬ ‫رێكخراوه‌كان ‌‬ ‫ی‬ ‫ی به‌ره‌نگاربوونه‌وه‌ی‌ توندوتیژ ‌‬ ‫جیهان ‌‬ ‫دژ ب��� ‌ه ره‌گ���ه‌زی‌ مێین��� ‌ه بینیم���ان‬ ‫كه‌وتن���ه‌ كارو چاالكیی‪ ،‬بێ ئاوڕدانه‌و‌ه‬ ‫ی گرفت���ه‌كان‪ ،‬نازانم ب ‌ه‬ ‫له‌چاره‌س���ه‌ر ‌‬ ‫چ رویه‌ك���ه‌وه‌ ئه‌و ی���اد‌ه ده‌كه‌نه‌و‌ه ك ‌ه‬ ‫ی دژی‌ ژنان به‌ره‌و‬ ‫ب���ه‌رده‌وام توندوتیژ ‌‬ ‫زیادبوون چووه‌"‪.‬‬ ‫ناس���ك ‌ه له‌درێ���ژه‌ی‌ قس���ه‌كانیدا‬ ‫باس���ی‌ له‌وه‌ش���كرد ئ���ه‌و رێكخراوان ‌ه‬ ‫ی تایبه‌ت‬ ‫كارتۆنین‌و ته‌نها بۆ مه‌رامێك ‌‬ ‫دروس���ت كراون‪ ،‬وتیش���ی "له‌ئێستادا‬ ‫ی ژن���ان رۆژ به‌ رۆژ‬ ‫ئ���ه‌و رێكخراوان ‌ه ‌‬ ‫ی له‌كه‌مبونه‌وه‌دایه‌‪ ،‬چونك ‌ه‬ ‫ئه‌ندامه‌كان ‌‬ ‫ی‬ ‫ی دابه‌ش���كردن نه‌ماوه‌و بودجه‌ ‌‬ ‫زه‌و ‌‬ ‫حیزبه‌كانیانیش كه‌می‌ كردووه‌"‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ئافره‌تێكی‌ دیك ‌هی‌ ئه‌و ده‌ڤه‌ر‌ه به‌ناو ‌‬

‫ی ته‌مه‌ن بیس���ت‌و سێ ساڵی‬ ‫ژینۆ نور ‌‬ ‫ی‬ ‫فه‌رمانبه‌ر‪ ،‬رونیكرده‌و‌ه ك ‌ه ئاماره‌كان ‌‬ ‫ی ئافره‌تان ئه‌و‬ ‫توندوتیژی‌‌و خۆكوشتن ‌‬ ‫راستی ‌ه ده‌س���ه‌لمێنێت كه‌ به‌جدی‌ كار‬ ‫ی نه‌كراوه‌‪" ،‬‬ ‫بۆ كه‌مكردنه‌وی‌ توندوتیژ ‌‬ ‫ی‬ ‫رۆژ به‌ڕۆژ ده‌بینین دیارده‌ی‌ توندوتیژ ‌‬ ‫ی كوردستان‬ ‫به‌رامبه‌رئافره‌تان له‌هه‌رێم ‌‬ ‫روو له‌زیادبون���ه‌‪ ،‬ته‌نان���ه‌ت رێكخراو‌ه‬ ‫ی پێده‌كه‌ن‪،‬‬ ‫نێوده‌وڵه‌تیه‌كانیش ئاماژه‌ ‌‬ ‫ی ئه‌و ره‌وش��� ‌ه‬ ‫ی چاره‌س���ه‌ركردن ‌‬ ‫ئه‌رك ‌‬ ‫ی‬ ‫ی حكومه‌ت‌و رێكخراوه‌كان ‌‬ ‫له‌ئه‌س���تۆ ‌‬ ‫ژناندایه‌‪ ،‬به‌اڵم هه‌ردووالیان بێده‌نگییان‬ ‫هه‌ڵبژاردووه‌"‪.‬‬ ‫ناوبراو باس���ی له‌وه‌كرد كه‌ پێویست ‌ه‬ ‫ی‬ ‫رێكخراوه‌كان كار بۆ هۆشیاركردنه‌وه‌ ‌‬ ‫ئافره‌تان بكه‌ن تاوه‌كو دوور بكه‌ونه‌و‌ه‬ ‫له‌خۆكوش���تن‪ ،‬له‌و كه‌س���انه‌ش خۆش‬ ‫نه‌ب���ن ك ‌ه توندوتیژیی���ان له‌به‌رامبه‌ردا‬ ‫ده‌كه‌ن‪ .‬ژینۆ هه‌موو ئ���ه‌و گرفتانه‌ش‬ ‫ی‬ ‫ی یه‌كس���ان ‌‬ ‫ده‌گه‌ڕێنێته‌وه‌ بۆ نه‌بوون ‌‬ ‫له‌نێ���وان ژن‌و پیاو "پێویس���ته‌ كار بۆ‬ ‫ی نێوان ئافره‌ت‌و پیاو بكرێت‪،‬‬ ‫یه‌كسان ‌‬ ‫ی الوازو كه‌م���ه‌و‌ه‬ ‫چی���دی‌ به‌چاوێك��� ‌‬ ‫ی ئافره‌تان نه‌كرێت كه‌ ده‌بێت‬ ‫س���ه‌یر ‌‬

‫ی‬ ‫ی ئافره‌تان ته‌نها له‌ڕۆژ ‌‬ ‫رێكخراوه‌كان��� ‌‬ ‫ی توندوتیژی دژ‬ ‫ی نه‌هێش���تن ‌‬ ‫جیهان��� ‌‬ ‫به‌ئافره‌تان چاالكیه‌كانیان چڕنه‌كه‌نه‌وه‌‪،‬‬ ‫له‌ئێس���تادا زۆرب��� ‌هی‌ ئافره‌تانی‌ كورد‬ ‫ی‬ ‫ی ‪ 11/25‬رۆژ ‌‬ ‫گ���ه‌ر لێی���ان بپرس��� ‌‬ ‫ی توندوتیژی���ه‌‪،‬‬ ‫جیهان���ی‌ نه‌هێش���تن ‌‬ ‫ی وایان هه‌یه‌‪ ،‬ئیتر كام‬ ‫نازان���ن رۆژێك ‌‬ ‫رێكخراو توانیویه‌تی‌ خۆی‌ بناس���ێنێت‬ ‫ی ئافره‌تان ‌ه‬ ‫به‌ئافره‌ت���ان‪ ،‬كام رێكخراو ‌‬ ‫ی‬ ‫ی تۆكمه‌و چاالك ‌‬ ‫به‌درێژای‌ ساڵ به‌رنام ‌ه ‌‬ ‫ی كۆمه‌اڵیه‌تی‌و‬ ‫هۆشیاری‌‌و كۆڕو سمینار ‌‬ ‫ی بۆ هوشیاركردنه‌و‌ه‬ ‫ی یاسای ‌‬ ‫ده‌رونناس ‌‬ ‫پێك هێناوه‌‪ ،‬رێكخراوه‌كان پێویستیان‬ ‫ی ب���ه‌رده‌وام هه‌ی ‌ه‬ ‫به‌ به‌رنامه‌و پڕۆژ‌ه ‌‬ ‫ی ئافره‌تان تاكو‬ ‫بۆ هۆش���یاركردنه‌و‌ه ‌‬ ‫ی خۆی���ان‬ ‫ی پی���رۆز ‌‬ ‫ئافره‌ت���ان رۆح��� ‌‬ ‫ی‬ ‫له‌به‌رامب���ه‌ر چاره‌س���ه‌ر نه‌كردن��� ‌‬ ‫كێشه‌كانیان نه‌كه‌ن به‌قوربانی‌"‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ی خۆیه‌و‌ه به‌رپرسی لقی گه‌رمیان ‌‬ ‫له‌ال ‌‬ ‫ی كوردس���تان‬ ‫ی ئافره‌تان��� ‌‬ ‫كۆمه‌ڵ���ه‌ ‌‬ ‫(رون���اك مه‌حم���ه‌د) له‌لێدوانێكدا ب ‌ه‬ ‫ی راگه‌یاند ك ‌ه ئه‌و رۆژ‌ه گرنگ ‌ه‬ ‫ئاوێن���ه‌ ‌‬ ‫یاد بكرێته‌وه‌"راست ‌ه رێكخراوه‌كان زیاتر‬ ‫ی ئه‌و‬ ‫گرنگی‌ به‌م رۆژه‌ ده‌ده‌ن‪ ،‬بۆ ئه‌وه‌ ‌‬

‫ ‬ ‫خۆپیشاندانێکی ژنان له‌گه‌رمیان دژی توندوتیژی‬ ‫ی ئه‌و رێكخراوان ‌ه ب ‌ه‬ ‫ی ئه‌ندامان ‌‬ ‫بۆنه‌یه‌ ئاشنابكرێت ب ‌ه ئافره‌تان‪ ،‬راست ‌ه زۆرب���ه‌ ‌‬ ‫ی خۆبه‌خش كارده‌كه‌ن‪ ،‬ئه‌ركیان‬ ‫ی ژنان شێوه‌ ‌‬ ‫ئه‌و ئافره‌تانه‌ ده‌ڵێن رێكخراوه‌كان ‌‬ ‫ی زۆر ده‌كه‌وێت ‌ه‬ ‫زیاتر گرنگی‌ ب���ه‌و رۆژ‌ه ده‌ده‌ن‪ ،‬به‌اڵم له‌سه‌ره‌‌و قورس���اییه‌ك ‌‬ ‫گه‌رمیان تایبه‌تمه‌ندییه‌كی‌ خۆی هه‌یه‌‪ ،‬سه‌رشانیان‪ ،‬ئه‌وان ناتوانن لێپرسینه‌وه‌‌و‬ ‫ی ئافره‌تان رۆژان ‌ه به‌دواداچ���وون بۆ كه‌یس���ه‌كان بكه‌ن‪،‬‬ ‫ده‌بێت رێكخراوه‌كان ‌‬ ‫ی حكومه‌ت ‌ه ك ‌ه كار له‌سه‌ر‬ ‫به‌رده‌وام كارو چاالكی‌ باش���تر بكه‌ن‌و ئه‌و‌ه ئه‌رك ‌‬ ‫زیاتر هۆشیاریان بكه‌نه‌وه‌‪ ،‬له‌به‌رامبه‌ردا ئه‌و كه‌یسانه‌ بكات ك ‌ه له‌ڕێكخراوه‌كاندا‬ ‫ئه‌بێت ئ���ه‌وه‌ش له‌به‌رچ���او بگیرێت‪ ،‬هه‌ن‌و چاره‌سه‌ریان بۆ بدۆزێته‌وه‌"‪.‬‬

‫فۆتۆ‪ :‬کاوه‌‬

‫ی ك��� ‌ه ده‌وترێت‬ ‫س���ه‌باره‌ت ب���ه‌وه‌ ‌‬ ‫رێكخ���راوه‌كان ناتوان���ن ب��� ‌ه ئازادان ‌ه‬ ‫ی لقی گه‌رمیان‬ ‫كاربكه‌ن‪ ،‬به‌رپرس���ه‌كه‌ ‌‬ ‫ی "به‌وشێوه‌یه‌ نیی ‌ه ك ‌ه ئه‌و ئافره‌تان ‌ه‬ ‫وت ‌‬ ‫ی‬ ‫باس���ی ده‌كه‌ن‪ ،‬هی���چ له‌به‌رژه‌وه‌ند ‌‬ ‫حیزبه‌كان���دا نیی���ه‌‪ ،‬ئه‌رك���ی‌ هه‌موو‬ ‫ی‬ ‫ی كۆمه‌ڵگای��� ‌ه بۆ كه‌مكردنه‌وه‌ ‌‬ ‫تاكێك ‌‬ ‫ی هه‌وڵبدات"‪.‬‬ ‫توندوتیژ ‌‬

‫‪CMYK‬‬

‫‪12‬‬

‫)‪ )302‬سێشه‌مم ‌ه ‪2011/11/29‬‬

‫‌كراو‬ ‫ه‬ ‫‌واون‬ ‫ه‬ ‫ت‬ ‫شۆڕشی‬ ‫پانناسیۆنالیزم‌و‬ ‫عه‌زیز ره‌ئوف‬

‫‪Azizrauf75@yahoo.com‬‬

‫ی‬ ‫ئه‌س���ته‌مه‌ بتوانی���ن ب��� ‌ه رووخان��� ‌‬ ‫ی ب��� ‌ه‬ ‫ی دیكتات���ۆر‪ ،‬كۆتای��� ‌‬ ‫په‌یك���ه‌ر ‌‬ ‫دیكتاتۆریی���ه‌ت بێنین‪ .‬ره‌نگ ‌ه ئاس���ان‬ ‫بێ���ت په‌یك���ه‌ره‌كان بڕووخێنین‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫ی په‌یكه‌ر‬ ‫رێگرت���ن له‌دروس���تبوونه‌وه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫ئاس���ان نیی���ه‌‪ .‬م���ن دڵنیام ش���ه‌ڕ ‌‬ ‫دیكتاتۆر ئاس���انتر‌ه له‌شه‌ڕكردن دژ ب ‌ه‬ ‫ی دیكتاتۆریه‌ت‪،‬‬ ‫دیكتاتۆریه‌ت‌و سیسته‌م ‌‬ ‫ب���ه‌اڵم ناش���توانین دڵخ���ۆش نه‌بی���ن‬ ‫ب ‌ه ماڵئاوایك���ردن له‌دیكتات���ۆره‌كان‌و‬ ‫ی گه‌ل به‌سه‌ر زوڵم‌و‬ ‫ی ئیراد‌ه ‌‬ ‫سه‌ركه‌وتن ‌‬ ‫زۆرداریدا‪.‬‬ ‫من دروس���ت بڕوام به‌و‌ه هه‌یه‌ شۆڕش‬ ‫پرۆسه‌یه‌كی‌ به‌رده‌وامه‌‌و ئومێدبه‌خشین‬ ‫ی سیاس���ه‌ت‬ ‫به‌ ش���ۆڕش‌و جێهێش���تن ‌‬ ‫ی شۆڕش���گێڕ‪،‬‬ ‫ی سیاس��� ‌‬ ‫بۆ نوخبه‌یه‌ك ‌‬ ‫كارێكی‌ نه‌كرده‌یه‌‪ .‬مێژوو ده‌ریخستوو‌ه‬ ‫ئه‌و‌هی‌ له‌ئێس���تادا شۆڕش���گێڕ‪ ،‬بێت‬ ‫ی ئ���ه‌وه‌ی‌ هه‌ی ‌ه س���به‌ی‌ ببێت ‌ه‬ ‫ئه‌گه‌ر ‌‬ ‫ی‬ ‫ی سه‌رس���ه‌خت‪ .‬شۆڕش��� ‌‬ ‫دیكتاتۆرێك ‌‬ ‫ی لیبیا‌و‬ ‫ئێران‌و كاس���ترۆی‌ كوبا‌و قه‌زاف ‌‬ ‫حیزبی‌ به‌عس له‌عێراق‌و سوریا‌و چه‌ندین‬ ‫ی تر ده‌ركه‌وت ‌هی‌ ئه‌و راس���تییه‌ن‬ ‫نمونه‌ ‌‬ ‫ی دوێنێ‌ سته‌مكار‌و‬ ‫ك ‌ه شۆڕش���گێڕه‌كان ‌‬ ‫دیكتاتۆره‌كانی‌ ئه‌مڕۆن‪.‬‬ ‫ی كوردیش‬ ‫ئه‌م بۆچوون��� ‌ه بۆ كۆمه‌ڵگه‌ ‌‬ ‫ی سیاس���ه‌ت‬ ‫هه‌ر راس���ته‌‪ .‬جێهێش���تن ‌‬ ‫ی‬ ‫ی شۆڕش���گێڕ له‌سه‌ده‌ ‌‬ ‫بۆ نوخبه‌یه‌ك ‌‬ ‫ی هه‌م���ان‬ ‫راب���ردوودا‌و درێژك���راو‌ه ‌‬ ‫ی ئێستاماندا‪،‬‬ ‫سیاس���ه‌ت له‌چركه‌س���ات ‌‬ ‫ی ت���ه‌واو ناله‌باره‌‪ .‬من‬ ‫ده‌ركه‌وته‌یه‌ك��� ‌‬ ‫ی تا‬ ‫ی ك���ورد ‌‬ ‫ده‌زان���م ك ‌ه شۆڕش���گێڕ ‌‬ ‫ئه‌م چركه‌س���اته‌ش ناتوانێ‌ سیس���ته‌م‬ ‫دروس���ت بكات‪ ،‬به‌اڵم ئه‌وه‌ش ده‌زانم‬ ‫ی دروس���ت ك���ردوو‌ه بۆ‬ ‫سیس���ته‌مێك ‌‬ ‫مانه‌وه‌ی‌ خۆی‌ له‌س���ه‌ر ده‌س���ه‌اڵت ك ‌ه‬ ‫ی دنیا ناچێت‪.‬‬ ‫ی تر ‌‬ ‫له‌هیچ سیسته‌مه‌كان ‌‬ ‫ی له‌هه‌رێمی‌ كوردستان‬ ‫دروس���ت ئه‌وه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫هه‌ی���ه‌ هیچ نیی��� ‌ه جگ���ه‌ نوخبه‌یه‌ك ‌‬ ‫ی ك��� ‌ه كۆنترۆڵی‌ س���ه‌رمایه‌‌و‬ ‫سیاس��� ‌‬ ‫ی ك���ردووه‌‌و درێ���ژه‌ ب ‌ه‬ ‫هێ���ز‌و میدیا ‌‬ ‫ی جیاواز‌ه‬ ‫مانه‌وه‌ی‌ خۆی‌ ده‌دات‪ .‬ئه‌وه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی تر‪ ،‬ئه‌وه‌ی شۆڕشگێڕ ‌‬ ‫له‌شۆڕشه‌كان ‌‬ ‫ی‬ ‫ی هی���چ خه‌ونێكی‌ نه‌م���او‌ه بۆ ‌‬ ‫كورد ‌‬ ‫بجه‌نگێت‌و بۆی‌ بمرێت‪ .‬ئه‌گه‌ر شۆڕش‬ ‫له‌ئێران تا ئێس���تاش خه‌ونێكی‌ مابێت‬ ‫ی بجه‌نگێ���ت‪ ،‬ئه‌گ���ه‌ر له‌میس���رو‬ ‫ب���ۆ ‌‬ ‫ێ‬ ‫كوبا‌و سوریا شۆڕش���گێڕه‌كانی‌ دوێن ‌‬ ‫ی‬ ‫خه‌ونێكیان هه‌بووبێت بۆ به‌ڕێوه‌بردن ‌‬ ‫ی‬ ‫كۆمه‌ڵگ���ه‌‪ ،‬ئه‌وا شۆڕش���گێڕی‌ كورد ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ئێستادا مه‌خلوقگه‌لێك ‌‬ ‫له‌چركه‌سات ‌‬ ‫بێخه‌ون‌و بێ روئیایه‌‪.‬‬ ‫ی ل���ه‌و‌ه ناخۆش���تر‌ه به‌چاوی‌ خۆت‬ ‫چ‌‬ ‫ی‬ ‫ببینیت ك ‌ه ش���ۆڕش هی���چ خه‌ونێك ‌‬ ‫ی‬ ‫ی له‌وه‌ ئه‌س���ته‌متره‌ به‌ڕۆژ ‌‬ ‫نه‌ماوه‌‪ .‬چ ‌‬ ‫روون���اك شۆڕش���گێڕ ن���ه‌ بتوانێ���ت‬ ‫ی شۆڕشگێڕی‌‌و‬ ‫به‌گه‌ڕێته‌وه‌ س���ه‌رده‌م ‌‬ ‫ی‬ ‫نه‌ له‌ناو شاردا سیسته‌مێكی‌ حوكمڕان ‌‬ ‫ج���وان پێش���كه‌ش ب���كات‪ .‬دڵنیام بۆ‬ ‫كۆمه‌ڵگ��� ‌ه ل���ه‌و‌ه ناخۆش���تر نییه‌ ك ‌ه‬ ‫ی نییه‌‌و‬ ‫ببینێت ش���ۆڕش هیچ خه‌ونێك ‌‬ ‫ی نیی���ه‌ پێمانی‌ بڵێت‪.‬‬ ‫هیچ قس���ه‌یه‌ك ‌‬ ‫ی تر شۆڕش���گێڕ هه‌ر‬ ‫ی���ان به‌مانایه‌ك ‌‬ ‫قس ‌ه بكات‌و س���ور بزانێت خه‌ڵك بڕوا‬ ‫ی ناكات‌و به‌رده‌وامیش بێت‬ ‫به‌ قسه‌كان ‌‬ ‫له‌وتن‪.‬‬ ‫ش���ۆڕش پرۆس���ه‌یه‌كی‌ به‌رده‌وام���ه‌‪.‬‬ ‫جێهێش���تنی‌ به‌رهه‌م���ی‌ ش���ۆڕش بۆ‬ ‫ی‬ ‫نوخبه‌یه‌كی‌ سیاسی‌ نه‌ك هه‌ر كارێك ‌‬ ‫ی‬ ‫ی مێژووی ‌‬ ‫نه‌كرده‌یه‌‪ ،‬به‌ڵك���و هه‌ڵه‌یه‌ك ‌‬ ‫ی‬ ‫ی له‌ئێستا ‌‬ ‫گه‌وره‌شه‌‪ .‬دروس���ت ئه‌و‌ه ‌‬ ‫میس���ردا ده‌بینرێت ئ���ه‌و دۆخه‌یه‌ ك ‌ه‬ ‫خه‌ڵك ده‌یه‌وێت شۆڕش به‌رده‌وام بێت‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ی سیاس���ه‌ت بۆ نوخبه‌یه‌ك ‌‬ ‫جێهێشتن ‌‬ ‫ی ل���ه‌و واڵت ‌ه هه‌ر ئ���ه‌و‌هی‌ لێ‬ ‫سیاس��� ‌‬ ‫چ���اوه‌ڕێ ده‌كرێ���ت ك���ه‌ موب���اره‌ك‬ ‫ئه‌نجامی���دا‪ .‬بۆیه‌ ده‌بێت شۆڕش���گێڕ‬ ‫قه‌ل���ه‌ق بێ���ت‪ .‬ئومێدهه‌ڵچنین ب ‌ه هه‌ر‬

‫ئێمه‌ له‌به‌رده‌م‬ ‫ی‬ ‫ی شۆڕش ‌‬ ‫به‌رهه‌م ‌‬ ‫چه‌كداریداین له‌م‬ ‫هه‌رێمه‌‪ .‬خۆمان ب ‌ه‬ ‫چه‌پڵه‌ڕێزان بتمان‬ ‫بۆخۆمان دروست كرد‪.‬‬ ‫هه‌ر ده‌بێت خۆشمان‬ ‫بته‌كان بڕوخێنین‬

‫ی‬ ‫ی دواج���ار بێئومێد ‌‬ ‫هێزێكی‌ سیاس��� ‌‬ ‫به‌رهه‌م دێنێت‪.‬‬ ‫ی‬ ‫شۆڕش���گێڕی‌ لیبی���ی‌ شۆڕش���گێڕێك ‌‬ ‫چه‌ك���داری‌ س���رفه‌‪ .‬هه‌ڵگ���ری‌ هی���چ‬ ‫ی‬ ‫جیهانبینییه‌كی‌ نوێ نیی ‌ه جگ ‌ه له‌مه‌رگ ‌‬ ‫قه‌زافی‌‪ .‬ده‌ركه‌وته‌كانی‌ ئه‌م شۆڕش��� ‌ه‬ ‫ی تاریك‬ ‫له‌ئێستادا دیاره‌ ك ‌ه ئاینده‌یه‌ك ‌‬ ‫له‌گه‌ڵ خۆیدا ده‌هێنێت‪ .‬مێژووش پێمان‬ ‫ی‬ ‫ده‌ڵێت ش���ه‌رت نییه‌ هه‌موو شۆڕشێك ‌‬ ‫ی جوان بێت‪ ،‬ش���ه‌رت نیی ‌ه‬ ‫جه‌م���اوه‌ر ‌‬ ‫ش���ۆڕش بتوانێت ب ‌ه روخانی‌ دیكتاتۆر‬ ‫ی به‌هه‌شتمان بۆ بنیاد بنێت‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫ئید ‌‬ ‫رێگه‌ی‌ تر نییه‌ هه‌ر ده‌بێت شۆڕش���گێڕ‬ ‫ی‬ ‫ی تر نیی��� ‌ه جگ ‌ه له‌ڕوخان ‌‬ ‫بین‪ ،‬رێگه‌ ‌‬ ‫بته‌كان‪ ،‬به‌اڵم بێش���ك ده‌بێت شۆڕش‬ ‫رێگربێت له‌دروستكردنه‌وه‌ی‌ بتی‌ نوێ‪.‬‬ ‫ی‬ ‫هه‌ر شۆڕش���ێك سیاس���ه‌تی‌ به‌خش ‌‬ ‫به‌ نوخبه‌یه‌كی‌ سیاس���ی‌ ناو شۆڕش‪،‬‬ ‫ی‬ ‫ئه‌وا ده‌بێت ئه‌وه‌ش بزانێت به‌ده‌س���ت ‌‬ ‫ی دروس���ت كردووه‌‪،‬‬ ‫خ���ۆی‌ بتێكی‌ نوێ ‌‬ ‫ی‬ ‫به‌ده‌ستی‌ خۆی‌ گۆڕێكی‌ بۆ منداڵه‌كان ‌‬ ‫هه‌ڵكه‌نیوه‌‪.‬‬ ‫ب���ێ گوم���ان ش���ۆڕش له‌پنتێك���ه‌و‌ه‬ ‫ده‌س���تپێده‌كات‌و ئه‌گ���ه‌ر لێیگه‌ڕێی���ن‬ ‫ی‬ ‫له‌پنتێكیشدا ده‌وه‌س���تێت‪ .‬بۆ ئه‌وه‌ ‌‬ ‫ش���ۆڕش له‌پنتێك���دا نه‌وه‌س���تێت‪،‬‬ ‫پێویستمان به‌وه‌یه‌ هه‌میشه‌ شۆڕشگێڕ‬ ‫بی���ن‪ .‬من دڵنی���ام س���انا نییه‌ مرۆڤ‬ ‫هه‌میش��� ‌ه شۆڕش���گێڕ بێ���ت‪ ،‬ب���ه‌اڵم‬ ‫ئه‌وه‌ش ده‌زانم ئه‌گه‌ر ش���ۆڕش به‌مانا‬ ‫ی نه‌توانێت ش���ۆڕش بێت‪،‬‬ ‫عه‌قاڵنیه‌كه‌ ‌‬ ‫نه‌توانێت كۆی‌ س���تره‌كچه‌ری‌ كۆمه‌ڵگ ‌ه‬ ‫ی‬ ‫له‌گ���ه‌ڵ خۆی���دا بگۆڕێ���ت‪ ،‬ئه‌گ���ه‌ر ‌‬ ‫سته‌مكاریی‌ له‌ئارادایه‌‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ئێم��� ‌ه له‌ب���ه‌رده‌م به‌رهه‌می‌ شۆڕش��� ‌‬ ‫چه‌كداریدای���ن له‌م هه‌رێم���ه‌‪ .‬خۆمان‬ ‫ب���ه‌ چه‌پڵه‌ڕێ���زان بتم���ان بۆخۆم���ان‬ ‫دروس���ت كرد‪ .‬هه‌ر ده‌بێت خۆش���مان‬ ‫بت���ه‌كان بڕوخێنین‪ .‬ش���ۆڕش هه‌رگیز‬ ‫ب���ت به‌رهه‌مناهێنێت ئه‌گ���ه‌ر جه‌ماوه‌ر‬ ‫ی بت دروست نه‌كات‪ .‬هه‌م خۆمان‬ ‫خۆ ‌‬ ‫ی‬ ‫به‌رپرس���یارین به‌رامبه‌ر ب��� ‌ه رووخان ‌‬ ‫بته‌كان‌و خۆش���مان بته‌كان دروس���ت‬ ‫ی‬ ‫ده‌كه‌ینه‌وه‌‪ .‬ئه‌گه‌ر شۆڕش پرۆسه‌یه‌ك ‌‬ ‫ی‬ ‫ب���ه‌رده‌وام بێت‪ ،‬ئه‌وا ب���ۆ كۆمه‌ڵگه‌ ‌‬ ‫كوردیش دروس���ت ‌ه ك��� ‌ه رێگه‌ی‌ ترمان‬ ‫ی‬ ‫له‌به‌رده‌م نیی ‌ه جگ ‌ه له‌ڕێگرتن له‌هێرش ‌‬ ‫بته‌كان‪ .‬ئێستا ئه‌و بتانه‌ی‌ كه‌ خۆمان‬ ‫ی راپه‌ڕینه‌و‌ه دروس���تمان كرد‬ ‫ل���ه‌دوا ‌‬ ‫خه‌ریك��� ‌ه خۆم���ان‌و منداڵه‌كانم���ان‌و‬ ‫ئاینده‌ش���مان له‌گه‌ڵ خۆی���دا بێده‌نگ‬ ‫ده‌كات‪.‬‬

‫خوێنەرانی بەڕێزی گۆش���ەی "ئەودیوی ش���تەکان"ی نوسەر مەریوان‬ ‫وریا قانیع ئاگادار دەکەینەوە کەبەهۆی کاری تایبەتەوە باڵو نابێتەوە‬ ‫لەگەڵ داوای لێبوردن‪...‬‬ ‫بەشی بیروڕا‬

‫کامیار سابیر‬

‫گرینگ����ە جاروبار هەڵوێس����تە لەس����ەر‬ ‫هەن����دێ بۆچوون����ی وروژێن����ەر بکرێ‪.‬‬ ‫رێبین هەردی له‌ژمارە ‪295‬دا بابەتێکی‬ ‫بەناوی (زمان‌و ناسیۆنالیزم) نووسیوە‪.‬‬ ‫وێ����ڕای دی����دی مرۆیی‌و تۆلێرانس����انەی‬ ‫لەس����ەر ناس����یۆنالیزم‪ ،‬کەچ����ی مەودا‬ ‫فیکری����ی‌و سیاس����یی‌و کولتوورییەکانی‬ ‫ناس����یۆنالیزمی فەناتی����ک‌و پاتریۆتیزم‬ ‫(نیش����تمانییبوون)ی تێکەڵک����ردووە‪.‬‬ ‫راستییەکەی ناس����یۆنالیزم‌و پاتریۆتیزم‬ ‫وێڕای جیاوازییە زۆرەکانیان‪ ،‬ئەوەندەش‬ ‫تێکەڵبوونە تەنانەت کەسێکی وەک هانا‬ ‫ئارێنت‪-‬ی����ش کەوتووەت����ەوە هەڵەوە‪،‬‬ ‫لەئەنجامی کوتان����ەوەی تۆتالیتاریزمدا‬ ‫هەردووکیان دادەگرێتەوە‪.‬‬ ‫دەوڵەت����ی نەتەوەی����ی وەک بنەمایەکی‬ ‫شۆڤینیزمانە بۆ ناسیۆنالیزمی نەتەوەی‬ ‫بااڵدەس����ت له‌ناس����یۆنالیزمی پۆس����ت‬ ‫کۆڵۆنیال����ەوە ت����ەواو خوێن����ی خ����ۆی‬ ‫جم����ان‌و تەپوتۆزی کارەساتەکانیش����ی‬ ‫له‌دەوروبەری کوردس����تان‪ ،‬شۆڤینیزمی‬ ‫عەرەبیی‌و پانتۆرانیی ب����وو‪ .‬خراپترین‬ ‫ج����ۆری ناس����یۆنالیزم ب����ۆ م����رۆڤ‌و‬ ‫مرۆڤایەتیی‪ ،‬ناسیۆنالیزمی ئێسنیکیی‌و‬ ‫پانناس����یۆنالیزمە‪ .‬دەک����رێ بگوت����رێ‬ ‫پانجێرمانی����زم‌و پانعەرەبیی‌و پانتورکیی‬ ‫ئاوێتەیەک بوون لەهەردوو توخمەکە‪.‬‬ ‫ناسیۆنالیزمی عەرەبیی‌و تورکیی لەوێدا‬ ‫شکستیان خوارد کە یەک نەتەوەو یەک‬ ‫خاک‌و یەک زمان‌و ی����ەک جێوگرافیایان‬ ‫مانیفێس����ت دەکرد‪ .‬لەکاتێک����دا دەیان‬ ‫نەتەوەو ئێس����نیکی باکگراوند جیاواز‌و‬ ‫هەرێمی جیۆگرافیی جی����اواز له‌واڵتانی‬ ‫عەرەبی����ی‌و تورکی����ادا دەژی����ن ی����ان‬ ‫خاکەکانیان بەبەش����ێک لەوان ئەژمارد‬ ‫دەکرێن‪ .‬بۆچوونەکانی رێبین زۆر دروستن‬ ‫لەس����ەر دەوڵەتی نەتەوەیی‌و سیاسەتی‬ ‫یەک زمانیی نەتەوە بااڵدەس����تەکان کە‬ ‫ناتوان����ن مافی گەالنی زم����ان جیاوازی‬ ‫تر بپارێزن‪ .‬خاڵ����ی تێڕامان ئەوەیە کە‬ ‫گرووپی ف����رە س����تاندەردەکانی زمانی‬ ‫کوردیی ک����ە خزمایەتییەکی باش����یان‬ ‫لەگەڵ دەسەاڵتی سیاسییدا هەیە‪ ،‬ئەم‬ ‫جۆرە ئارگیومێنتانە بۆ کەرتوپەرتکردنی‬ ‫ئێسنیکی کورد بەکاردەهێنن‪.‬‬ ‫س����ەبارەت بەوەی کوردەکان له‌هەرێمدا‬ ‫دەتوانن یەک زمانی فەرمییان هەبێ یان‬ ‫نا‪ ،‬باش����ترە ئەم ترس����ە بڕەوێنرێتەوە‌و‬ ‫بەجدییتر قس����ەی لەسەر بکرێ‪ .‬کاتێک‬ ‫تاک‌و جڤاکی کورد‪ ،‬هەست بە ئاساییشی‬ ‫نەتەوەیی یان نیشتمانیی کورد نەکات‌و‬ ‫ئینتیم����ای بۆ زاراوەو ناوچەو خێڵەکەی‬ ‫زیاتر بێت‪ ،‬باش����ترە لێی بگەڕێی‌و ئۆغر‬

‫‪birura.awene@gmail.com‬‬

‫بیروڕا‬

‫یەک زمانیی‬

‫لەچاو نەت����ەوە سەردەس����تەکانی تردا‬ ‫بەه����ۆی زمانەکەیەوە ب����ووە (دیارە بە‬ ‫دایەلێکتە جیاوازەکانیەوە)‪ .‬بەواتایەکی‬ ‫تر هی����چ کاتەگۆرییەک ئەوەندەی زمان‪،‬‬ ‫کورد له‌نەتەوەکان����ی دەوروبەری جودا‬ ‫ناکات����ەوە‪ .‬بۆی����ە پێویس����تە کوردیش‬ ‫بکات‌و س����ەربەخۆیی خ����ۆی وەربگرێ‪ .‬زمانەکەی خۆی بپارێزێ‌و ساغیبکاتەوە‪،‬‬ ‫بەواتایەکی تر له‌هەرێمی کوردس����تاندا الی کەم له‌کوردستانی عێراقدا‪.‬‬ ‫ئەگەر وەک کورد پێمانخۆشە یەک زمانی‬ ‫نووسینی هاوبەش����مان بۆ پەرورەردەو‬ ‫کارگێڕیی هەبێ‌و ئیرادەی نیشتمانییمان‬ ‫هەب����ێ‪ ،‬ئەمە مەیس����ەر دەب����ێ‪ ،‬بەاڵم‬ ‫ئەگەریش هەر گ����رووپ‌و ناوچەیەکیش‬ ‫دەیەوێ زمانەکەی جیا بکاتەوە‌و بیکاتە‬ ‫زمانێکی س����ەربەخۆ‪ ،‬ئەوە کورد دابەش‬ ‫دەب����ێ‌و زمانی جیاواز دروس����ت دەبێ‌و‬ ‫دەبێ تەحەمولی ئ����ەم جیابوونەوانەش‬ ‫بکەین‪.‬‬ ‫بەب����ڕوای م����ن‪ ،‬ک����ورد ب����ە تی����ۆری‬ ‫ناس����یۆنالیزم‪ ،‬نەت����ەوە نییە‌و هێش����تا‬ ‫له‌قۆناغێک����ی پریمێتیڤ����ی ئێس����نیکیی‬ ‫پارچەپارچەدایە‪ .‬ئێمە هێشتا بەشێکی‬ ‫زۆر له‌ڕۆش����نبیرە گەورەو گرانەکانمان‬ ‫ب����ەم زمانە دەڵێن "س����ۆرانیی" ئەمەش‬ ‫له‌کولت����ووری ش����ۆڤینیزمی لەهجەیی‌و‬ ‫عەقڵیەتێکی خێڵگەرایی س����ەردەمێکی‬ ‫کۆنەوە هاتووە کە سنوورەکانیان لەگەڵ‬ ‫رەواندوزو سۆراندا بەوە جیاکردووەتەوە ب����ۆ هەرێمی کوردس����تانی عێ����راق زۆر‬ ‫ک����ە زاراوەی ئ����ەو ناوچەیەیان ناو ناوە گرینگە ک����ە ک����وردەکان خاوەنی یەک‬ ‫س����ۆرانیی‌و له‌گەڵ کرمانجییدا جودایان زمانی رەسمیی‌و کارگێڕیی‌و پەروەردەو‬ ‫کردووەت����ەوە‪ .‬کات����ێ ئەم����ە رەهەندی خوێندن ب����ن‪ ،‬بەكەڵکوەرگرتن لەهەموو‬ ‫فیکریی ئوس����تاد‌و ئەکادیمیستەکانمان زاراوەکان‪ ،‬بەاڵم لەسەر بناغەی رێزمانی‬ ‫بێ! ئیتر دیدی ناسیۆنالیستە کوردەکان یەک زاراوەی سەرەکیی بێ‪ .‬دەبێ وەک‬ ‫لەس����ەر یەک زمانیی‌و یەک نەتەوەیی‌و سەرگەردانیی گروپی فرە ستاندەردەکان‪،‬‬ ‫ی����ەک خاکی����ی‌و کولت����وور‌و یادەوەریی ماف����ی زمانی����ی‌و ماف����ی زاراوە تێکەڵ‬ ‫هاوبەش‪ ،‬تەپڵ کوتانە بۆ مانگ گیران‪ .‬نەکەین‪ .‬ئایدیۆلۆژیای ئەوان کوردەکان‬ ‫جۆرج ئۆوێڵ ‪ George Orwell‬لەس����ەر لەماوەیەک����ی کورتدا دەکات بە پێنج تا‬ ‫ناس����یۆنالیزم دەڵێ "خراپترین دوژمنی شەش نەتەوە یان ئێسنیکی جیاوازەوە‪.‬‬ ‫ئاشتییە"‪ ،‬ناسیۆنالیزمی کوردییش وەک نابێ دژایەتییکردنیی ی����ەک زمانیی بۆ‬ ‫الساییکەرەوە‌و رەدفیعلی ناسیۆنالیزمی دەوڵەتی تورکیاو دەوڵەتانی عەرەبیی‪،‬‬ ‫تورکیی‌و عەرەبیی‪ ،‬چەند دوژمنایەتیی رووگیرمان بکات‌و مۆڕاڵییانەو عاتیفییانە‬ ‫ت����ورک‌و عەرەبی ک����ردووە ئەوەندەش ئ����ەرک‌و رۆڵی زمان‌و زاراوە کوردییەکان‬ ‫دوژمنایەتی کوردی ک����ردووە‪ ،‬ئەمەش تێکەڵ بکەین‪.‬‬ ‫بەن����اوی دڵس����ۆزیی‌و وەفاداری����ی ب����ۆ هەرێم����ی کوردس����تانی عێ����راق‪ ،‬چ‬ ‫گەلی کوردەوە کراوە‪ .‬ئەو سیاس����یی‌و له‌ئێس����تادا‌و چ له‌جیابوونەوەشدا نابێ‬ ‫ئەکادیمیس����ت‌و رۆشنبیرانەی بە کوردی بیر ل����ەوە بکاتەوە ک����ە زمانی کوردیی‬ ‫نەتەوەیی ناس����راون‪ ،‬ه����ەر هەموویان بەس����ەر نەتەوەو ئێس����نیکەکانی تردا‬ ‫س����اتیع ئەلحوس����رییەک‌و ئیلی����اس بسەپێنێ‪ .‬زمانی تورکمانیی‌و عەرەبیی‌و‬ ‫فەرەحێ����ک‌و موفەکیرێک����ی مەهەپە بە کەلدۆئاش����وورییەکان‪ ،‬لەپ����اڵ زمان����ی‬ ‫ڤێرژن کوردیی له‌ن����اخ‌و هزریاندا هەیە‌و کوردییدا دەبێ هەموو مافێکی زمانییان‬ ‫چەن����د زیان له‌تورک‌و ع����ەرەب دەدەن‪ ،‬هەب����ێ‪ .‬بەهەم����ان میتۆدی����ش ناب����ێ‬ ‫چەندینب����ار زی����ان بە م����اف‌و داواکانی ش����ۆڤینیزمی کوردیی رێگەی پێ بدرێ‬ ‫کوردو ئاشتیی دەگەیەنن‪.‬‬ ‫کە ئااڵی کورد بەسەر گرووپ‌و ئێنسیکە‬ ‫ناسیۆنالیزم بەگشتییش زیانی له‌ئاشتیی‌و جیاوازەکانی کوردس����تاندا بس����ەپێنێ‪،‬‬ ‫ئارامیی کوردس����تان داوە‪ .‬لێرەدا دەبێ بەڵک����و دەبێ ئااڵیەکی نیش����تمانیی بۆ‬ ‫بەوردەکارییەوە مامەڵە لەگەڵ چەمکی خەڵک����ی هەرێمی کوردس����تان دابنرێ‪،‬‬ ‫زمان‌و ناسنامەی کورددا بکرێ‪ .‬ئەوەی تا نەک ئ����ەو ئااڵیەی بارزانی����ی خۆی بە‬ ‫هەنووکەش کوردی له‌هەموو پارچەکانی میراتگی����ری دادەنێ‪ ،‬چونک����ە تەنیا بە‬ ‫کوردستاندا له‌خوارتر‌و کەمتر راگرتووە ئێس����نیکی ک����وردەوە پێوەندیی هەیە‪.‬‬

‫کاتێ دەڵێین نەتەوەی‬ ‫کورد لەکوردستانی‬ ‫عێراقدا‪ ،‬هەمان‬ ‫تێڕوانینی بەعسە‬ ‫بۆ نەتەوەی عەرەب‬ ‫له‌عێراقی عەرەبیی‌و‬ ‫کەمالیزم بۆ نەتەوەی‬ ‫تورک له‌تورکیادا‬

‫هەمان روانگەش بۆ سروودی نیشتمانیی‬ ‫یاخ����ود س����روودی نەتەوەی����ی گەالنی‬ ‫هەرێمی کوردستان (نەک بە تەنیا گەلی‬ ‫کورد) دروس����تە‪ ،‬چونکە سروودی ئەی‬ ‫رەقیب‪ ،‬رەشترین جۆری ناسیۆنالیزمی‬ ‫ئێس����نیکیی لێ دەتکێت����ەوەو هەرگیزاو‬ ‫هەرگیزیش هیچ نەتەوەو باکگراوندێکی‬ ‫تر لەهەرێمی کوردستاندا قبوڵی ناکەن‪.‬‬ ‫راس����تە ئەمه‌ریکا‌و به‌ریتانی����ا‌و کەنەداو‬ ‫ئوسترالیاو ئەفریکای باشوور هەموویان‬ ‫ئینگلیزی����ی زمانی س����ەرەکییانەو وەک‬ ‫رێبین دەڵێ ی����ەک نەتەوە نیین‪ ،‬بەڵكو‬ ‫دەگوت����رێ باکگراون����دی س����ەرەکییان‬ ‫ئینگلی����زە‪ .‬بەهەمان ش����ێوەش ئەگەر‬ ‫فانتەس����یی کوردس����تانی گ����ەورە! یان‬ ‫س����ەربەخۆیی پارچەکانی کوردس����تان‬ ‫لەداهات����ووی دووردا دەس����تەبەر بوو‪،‬‬ ‫خەڵکی ئەو واڵتانە ی����ان ئەو هەرێمانە‬ ‫ناب����ن بە ی����ەک نەت����ەوە وەک بناغەی‬ ‫دەوڵەت����ی نەتەوەیی‪ ،‬بەڵکو تەنیا وەک‬ ‫ئێس����نیک‪ ،‬ئەوەی بە کورد دەناسرێن‪،‬‬ ‫خاوەن����ی یەک باکگراون����د دەبن‪ .‬کورد‬ ‫بەمش����ێوەیە نابێت����ە ی����ەک نەتەوە نە‬ ‫ب����ەو پارچ����ە پارچەییەی ئێس����تاو نە‬ ‫بەسەربەخۆیی کوردستانەکانیش لەسەر‬ ‫بناغ����ەی ئێنس����کیی بە ی����ەک نەتەوە‬ ‫دەبێت‪.‬‬ ‫کاتێ دەڵێین نەتەوەی کورد لەکوردستانی‬ ‫عێراقدا‪ ،‬هەمان تێڕوانینی بەعس����ە بۆ‬ ‫نەتەوەی ع����ەرەب له‌عێراقی عەرەبیی‌و‬ ‫کەمالیزم بۆ نەتەوەی تورک له‌تورکیادا‪.‬‬ ‫عەقاڵنییت����رە نەتەوەکانی کوردس����تان‬ ‫یان گەالنی کوردس����تان بەکاربهێنرێن‪.‬‬ ‫چ����ۆن زمانی عەرەبیی وەک تاکە زمانی‬ ‫سەرەکیی عێراق مایەی قبوڵکردن نییە‪،‬‬ ‫دەش����بێ عەقاڵنیی بیر لەوە بکەینەوە‪،‬‬ ‫کوردیش بۆی نییە دوو تا س����ێ زمانی‬ ‫جی����اواز بخاتە خانەی زمانی فەرمییەوە‬ ‫له‌کوردس����تانی عێراق����دا‪ ،‬بەڵک����و یەک‬ ‫زمانی کوردیی (ن����ەک خەڕەکی زاراوە‬ ‫کوردیی����ەکان)‌و یەک زمانی تورکمانیی‌و‬ ‫یەک زمان����ی کەلدۆ ئاش����ووریی‌و یەک‬ ‫زمانی عەرەبیی ‪...‬تاد زمانی رەس����میی‬ ‫هەرێمی کوردستان دەبن‪.‬‬ ‫رێبی����ن ک����ە رەخنە له‌سیاس����ەتی یەک‬ ‫زمانیی ناسیۆنالیزمی عەرەبیی‌و تورکیی‬ ‫دەگرێ‪ ،‬ناک����رێ ئ����ەو ئارگیومێنتە بۆ‬ ‫دژایەتییکردن����ی یەک زمان����ی فەرمیی‬ ‫پ����ەروەردەو خوێن����دن‌و کارگێڕی����ی‬ ‫لەهەرێم����ی کوردس����تاندا بەکاربهێنرێ‌و‬ ‫لەبەرامبەریشدا خەڕەکی زاراوەکان هەر‬ ‫یەکەو لەشارێک‌و دەڤەرێک‌و ناوچەیەکی‬ ‫هەرێمی کوردستاندا درێژەی پێ بدرێ‪.‬‬ ‫ناشێت شاعیرانە دڵیشمان بەوە خۆش‬ ‫بێت کە کوردەکان لەهەموو ش����ارەکانی‬ ‫هەرێمدا‌و لەهەموو پارچەکانی کوردستاندا‬ ‫هەر ک����وردن‌و هەموومان یەک نەتەوەین‬ ‫یەک چارەنووس����مان هەیە‌و پێویستمان‬ ‫بە یەک زمانی نووسین نییە‪.‬‬

‫کابینەی حەوتەمی حکومەتی هەرێم‬ ‫ئاری ئەبوبەکر‬

‫‪Arei1976@hotmail.com‬‬

‫ئ���ەوەی هەت���ا ئێس���تا ن���ا راس���تەوخۆ‬ ‫لەالیەن یەکێتی‌و پارتییەوە باس���ی لێوە‬ ‫دەکرێت‪ ،‬وەرگرتنەوەی پۆس���تی سەرۆکی‬ ‫حکومەت���ە له‌یەکێت���ی‌و دانەوەیەت���ی بە‬ ‫پارت���ی‪ ،‬نێچیرڤ���ان بارزانی���ش کاندیدی‬ ‫یەکەم���ه‌ بۆ ئەو پۆس���تە‪ .‬هەرچەند هەتا‬ ‫ئێس���تاش لەس���ەر ئەو بیروڕایەی خۆمم‬ ‫(ک���ه‌ پێش���تر له‌یه‌كێ���ك له‌ژماره‌كان��� ‌ی‬ ‫ئاوێنه‌دا نوسیبووم) کە لۆجیکییەن پارتی‬ ‫پێویستی بە وەرگرتنەوەی حکومەت نییە‬ ‫له‌یەکێتی‪ ،‬زۆر ب���ە کورتی لەبەر ئەوەی‪:‬‬ ‫‪.١‬س���ەرۆکایەتی حکوم���ەت الی یەکێتی‬ ‫هیچ کاریگ���ەری نەکردۆتە ناوچەکانی ژێر‬ ‫دەس���ەاڵتی پارتی‌و رەوتی سیاس���ی لەو‬ ‫ناوچانەدا ه���ەر وەک خۆیەتی‌و ئەتوانین‬ ‫بڵێی���ن پارتی خۆی حاکم���ی ناوچەکانی‬ ‫خۆیەتی‪.٢ .‬ب���ە هەموو پێوەرەکان پارتی‬ ‫ئ���اگادارە ک���ە ئۆپۆزس���یۆن‌و بەتایبەتی‬ ‫تریش گۆڕان چەق���ۆ بۆ کابینەی حەوتەم‬ ‫تی���ژ دەکاتەوە‌و لەمەش���دا رەنگە یەکێتی‬ ‫هاوکاریی���ان بکات بۆ لێدان���ی ئەو کابینە‬ ‫نوێی���ە‌و مایە پوچکردن���ی بەرهەمەکانی‪.‬‬ ‫‪.٣‬پارتی کورس���ی س���ەرۆکایەتی هەرێمی‬ ‫له‌ژێردایە‪ ،‬ک���ە بااڵترین دەس���ەاڵتە‪ ،‬وە‬ ‫پارتی ئامادەیە هەموو ش���تێک بدۆڕێنێت‬ ‫تەنه���ا له‌پێن���اوی مانەوە ئەو کورس���ییە‬ ‫له‌ژێر س���ەرۆکەکەیدا‪ ،‬ئیتر چ پێویس���ت‬ ‫دەکات حکومەتێک���ی قەیراناوی‌و بارگاوی‬ ‫بە کێش���ەو ئاڵۆزییەکی زۆر وەرگرێتەوە‪،‬‬

‫کە هەم���وو بڕیارەکان لەالیەن س���ەرۆکی‬ ‫پارتییەوە دەربچێت‪ ،‬بێئەوەی س���ەرۆکی‬ ‫هەرێم بەرپرس بێت له‌کەمترین گەندەڵی‌و‬ ‫کەمتەرخەمی‪.‬‬

‫رەنگە پارتی‬ ‫لەساتەوەختی‬ ‫وەرگرتنەوەی‬ ‫سەرۆکایەتی حکومەت‬ ‫موفاجەئەیەکمان بۆ‬ ‫دروست بکات‌و کەسێکی‬ ‫تر بکاتە سەرۆکی‬ ‫حکومەت‬

‫بەاڵم ئەگەر پارتی پۆس���تی سەرۆکایەتی‬ ‫حکومەت له‌یەکێتی وەرگرێتەوە له‌ئێستادا‬ ‫(ک���ە هەنووک���ە ب���ە دوری دەزان���م)و‬ ‫کابینەی حەوتەم لەس���ەر دەستی پارتیدا‬ ‫پێکبهێنرێ���ت‪ ،‬ئ���ەوا پێدەچێ���ت له‌ژێ���ر‬ ‫کاریگەری دوو هەلومەرجدا بێت‪.‬‬ ‫یەکەمی���ان ئەوەیە‪ ،‬کە ئەگ���ەر نێچیرڤان‬

‫بارزان���ی س���ەرۆکایەتی حکوم���ەت‬ ‫وەرگرێت���ەوە‪ ،‬ئ���ەوا دوور نیی���ە ک���ە‬ ‫وەرگرتنەوەی حکومەت له‌ژێر کاریگەری‌و‬ ‫فش���اری باڵەک���ەی نێچیرڤان���دا بوبێت‪،‬‬ ‫چونکە له‌دوای تەسلیمکردنەوەی کابینەی‬ ‫پێنجەمەوە هەس���ت بە سس���تییەکی زۆر‬ ‫دەکرێت له‌جموجۆڵی باڵەکەی نێچیرڤاندا‪،‬‬ ‫کە ئەم���ەش دواج���ار هەس���تێکی غوبن‬ ‫ئاس���ای الی ئ���ەو باڵە دروس���تکردووە‌و‬ ‫رەنگە بیانەوێت له‌ڕێگ���ەی وەرگرتنەوەی‬ ‫سەرۆکایەتی حکومەت پێگەی جەماوەری‬ ‫نێچیرڤ���ان بەهێز بکەن دژی رکەبەرەکانی‬ ‫لەناو پارتی���دا‪ .‬دووەم هەلومەرج ئەوەیە‪،‬‬ ‫رەنگە پارتی لەساتەوەختی وەرگرتنەوەی‬ ‫س���ەرۆکایەتی حکوم���ەت له‌یەکێت���ی‪،‬‬ ‫موفاجەئەیەکم���ان ب���ۆ دروس���ت بکات‌و‬ ‫کەسێکی تر بکاتە سەرۆکی حکومەت‪ ،‬واتا‬ ‫کەس���ێک له‌دەرەوەی باڵەکەی نێچیرڤان‬ ‫بکاتە سەرۆکی حکومەت‪ ،‬کە ئەویش خۆی‬ ‫له‌مەس���رور بارزانیدا دەبینێتەوە‪ ،‬چونکە‬ ‫ئەوەی کە ش���اراوە نییە‪ ،‬ئەو راستییەیە‪،‬‬ ‫کە بۆ جێگرتنەوەی س���ەرۆکایەتی پارتی‌و‬ ‫سەرۆکایەتی هەرێم‪ ،‬هەر له‌ئێستاوە پارتی‬ ‫هەوڵ بۆ دروس���تکردنی کەسێک دەدات‪،‬‬ ‫باش���ترین کەس���یش مناڵەکانی سەرۆکی‬ ‫پارتییە‪ ،‬بە حوکمی ئەوەی مەسرور بارزانی‬ ‫ه���ەم ئەندامی مەکتەب سیاس���ی پارتی‌و‬ ‫س���ەرۆکی دەزگای پاراس���تنە‪ ،‬باشترین‬ ‫کاندی���دی ن���او پارتییە‪ ،‬بۆ ئ���ەوەی ئەم‬ ‫کاندیدە شارەزایانەتر بتوانێت کاروبارەکانی‬ ‫ناو حی���زب ب���ە ئەنج���ام بگەیەنێت‌و بە‬ ‫ئەزمونێکی زۆرەوە کاندیدی سەرۆکایەتی‬ ‫هەرێم بێت دوای باوکی‪ ،‬باشترە ماوەیەک‬ ‫س���ەرۆکایەتی حکومەت وەرگرێت‌و پاشان‬ ‫وەک پیاوی دەوڵەت���دار دەرکەوێت‪ .‬ئەمە‬

‫ئەگەر رێککەوتنێکی پێشوەخت نەکرابێت‬ ‫له‌نێوان نێچیرڤان‌و مەس���روردا بەوەی کە‬ ‫یەکەمیان خۆی ئامادەکات بۆ جێگرتنەوەی‬ ‫مامی له‌پۆس���تی س���ەرۆکایەتی هەرێمدا‌و‬ ‫دووەمیش���یان س���ەرۆکایەتی حکومەت‌و‬ ‫پاش���ان بوون���ە س���ەرۆکی پارت���ی دوا‬ ‫باوکی‪ .‬ئەگەر له‌ڕوویەکی ترەوە س���ەیری‬ ‫وەرگرتنەوەی پۆستی سەرۆکی حکومەت‬ ‫بکەی���ن لەالی���ەن پارتیی���ەوە‪ ،‬دەتوانین‬ ‫بڵێین‪ ،‬کە دەشێت ئەمە رێککەوتنێکی ژێر‬ ‫بە ژێری پارتی‌و یەکێتی بێت‪ ،‬بە دیوێکیدا‬ ‫بۆ دوورخستنەوەی ئەگەری خۆپیشاندان‌و‬ ‫کاریگەری بەهاری عەرەبی لەسەر رەوشی‬ ‫ئێس���تای هەرێم‌و بە گوێی خەڵکدادان کە‬ ‫کابینەی حەوتەم تازەیەو دەبێت دەرفەتی‬ ‫بدرێتێ تاوەکو بتوانێت چاکس���ازی بکات‪،‬‬ ‫بەمەش تا ماوەیەک خەڵک‌و ئۆپۆزس���یۆن‬ ‫چاوی���ان ببڕن���ە کابینەی حەوت���ەم‪ ،‬بە‬ ‫دیوەکەی تردا تا رادەیەک ئەگەر کاتییش‬ ‫بێت ش���ڵەقانی ئەو مەنگییەی کە شانۆی‬ ‫سیاس���ی کوردس���تانی گرتۆتەوە‌و وەک‬ ‫ئومێد‌و فریادڕەس سەیرکردن‌و نیشاندانی‬ ‫کابینەی حەوت���ەم‪ .‬له‌کۆتاییدا ئەوەی کە‬ ‫شایەنی وتنە‪ ،‬دەستبەکاربوونی کابینەی‬ ‫حەوت���ەم لەالیەن پارتیی���ەوە‪ ،‬نەک هەر‬ ‫ناتوانێ���ت وەک کابینەی شەش���ەم بێت‪،‬‬ ‫بەڵک���و ئەم���ە خۆکوش���تنێکی هێ���واش‬ ‫هێواش���ی ئەو کەسەیە کە س���ەرۆکایەتی‬ ‫ئ���ەو کابینەیە دەگرێتە دەس���ت‪ ،‬چونکە‬ ‫نەک هەر ئۆپۆزس���یۆن‪ ،‬بەڵکو بەش���ێکی‬ ‫بەرچاوی یەکێتی له‌بۆسەدایە بۆ کارکردن‬ ‫لەس���ەر لێدان���ی ئەو کابین���ە نوێیە وەک‬ ‫تۆڵەکردنەوەی���ەک له‌پارتی لەس���ەر ئەو‬ ‫تانان���ەی میدیاکان���ی پارت���ی له‌کابینەی‬ ‫شەشەمیان دەدا‪.‬‬

‫بیروڕا‬

‫)‪ )301‬سێشه‌مم ‌ه ‪2011/11/22‬‬

‫‪birura.awene@gmail.com‬‬ ‫ئه‌و بارودۆخه‌ نوێیه‌ی‌ ناوچه‌كه‌ پیایدا گوزه‌ر ده‌كات‪ ،‬كوردستانی‌ خستۆته‌ به‌رده‌م رێگا چاره‌یه‌ك‪ ،‬ئه‌ویش ئه‌نجامدانی‌ چاكسازیی بنه‌ڕه‌تییه‌‬ ‫له‌سه‌رجه‌م بواره‌كاندا‪ ،‬یه‌كێك له‌و بوارانه‌ی‌ كه‌ به‌ده‌ست چه‌ندین گرفت‌و كێشه‌وه‌ ده‌ناڵێنێت په‌رله‌مانی‌ كوردستانه‌‪ ،‬ئه‌م ده‌زگا هه‌ڵبژێردراوه‌ی‌‬ ‫خه‌ڵك چه‌ندین له‌مپه‌ری‌ گه‌وره‌ی‌ له‌به‌رده‌مدایه‌ كه‌ رێگره‌ له‌به‌رده‌م ئه‌وه‌ی‌ ببێته‌ ده‌زگایه‌كی‌ دیموكراسی‌‌و چاالكی‌ یاسادانان‌و چاودێریكردن‪،‬‬ ‫یه‌كێك له‌هه‌ره‌ رێگرییه‌ گه‌وره‌كان‪ ،‬په‌یڕه‌وی‌ ناوخۆی‌ په‌رله‌مانه‌‪ ،‬كه‌ به‌ده‌ست چه‌ندین تێڕوانین‌و چه‌مكی‌ نادیموكراسییه‌وه‌ ده‌ناڵێنێت‪ ،‬ئاوێنه‌ وه‌ك‬ ‫به‌شداریكردنێك به‌ ئاراسته‌ی‌ گۆڕینی‌ ئه‌م سیسته‌مه‌ی‌ په‌رله‌ماندا‪ ،‬ئه‌م ته‌وه‌ره‌ی‌ كردۆته‌وه‌ كه‌ هه‌ر جاره‌‌و ئه‌ندام په‌رله‌مانێك ده‌ینووسێت‪.‬‬

‫‪13‬‬

‫به‌داوای لێبوردنه‌وه‌‬ ‫نوسه‌ر (ئاراس فه‌تاح) به‌هۆی‬ ‫کاری تایبه‌ته‌و‌ه نه‌یتوانی ئه‌م ژماره‌یه‌ ستونه‌که‌ی بنوسێت‪.‬‬

‫په‌یڕه‌وێك ‌ی نوێ‪ ...‬بۆ به‌رجه‌سته‌كردن ‌ی مه‌رجه‌عیه‌ت ‌ی راسته‌قینه‌ ‌ی په‌رله‌مان‬ ‫ساالر مه‌حمود‬ ‫ئه‌ندامی‌ په‌رله‌مانی‌ كوردستان‬ ‫ئه‌گه‌ر بڕیار بێت سیس���ته‌می‌ سیاس ‌‬ ‫ی‬ ‫له‌هه‌رێم���دا په‌رله‌مانی‌ بێ���ت‌و چێوه‌ی‌‬ ‫خ���ۆی‌ وه‌رگرێ���ت‪ ،‬هه‌ن���گاوی‌ یه‌كه‌م‬ ‫پێویس���ته‌ رێوش���وێنه‌كانی‌ مامه‌ڵه‌ی‌‬ ‫ده‌س���ه‌اڵتی‌ یاس���ادانان‌و نوێنه‌رایه‌تی‌‬ ‫په‌رله‌مانی���ی‌‪ ،‬به‌چه‌ش���ێك داڕێژرابن‪،‬‬ ‫هه‌ڵس���وكه‌وته‌كان‌و به‌دواداچ���وون‌و‬ ‫بڕی���ارو هه‌ڵوێس���ته‌كانی‌ وه‌ك خ���ۆی‌‬ ‫كاری‌ پێبكرێ���ت‌و ن���ه‌ك نه‌كه‌وێته‌ به‌ر‬ ‫ره‌حمه‌تی‌ هیچ لێكدانه‌وه‌یه‌كی‌ سیاسی‌‌و‬ ‫الس���تیكیانه‌ هیچ هێزو خاوه‌ن نفوزێك‬ ‫مامه‌ڵه‌ی���ان له‌گه‌ڵدا نه‌كات‪ ،‬به‌ڵكو ئه‌و‬ ‫شكڵه‌ په‌راوێخراوه‌ تێپه‌ڕێنێت‌و هه‌موو‬ ‫ش���ا رێكانی‌ بڕیاره‌ چاره‌نوسسازه‌كان‬ ‫بخات���ه‌وه‌ ژێ���ر ركێفی‌ گ���ه‌ل له‌ڕێگه‌ی‌‬ ‫په‌رله‌مان���ی‌ هه‌ڵبژێ���رراوو نوێنه‌ران���ی‌‬ ‫گه‌له‌وه‌ پیاده‌و ئاراسته‌یان بكات‪..‬‬ ‫به‌پش���ت به‌س���تن به‌ده‌س���توری‌‬ ‫هه‌میش���ه‌ی‌ عێ���راق ئیق���رار ك���راوه‌‬ ‫ك���ه‌ سیس���ته‌مه‌كه‌ په‌رله‌مان���ی‌ بێت‪.‬‬ ‫ده‌س���توریش وه‌ك یاس���ای‌ بنچینه‌یی‌‬ ‫له‌ه���ه‌ر به‌ریه‌ككه‌وتنێك���دا مه‌حه‌ك���ی‌‬ ‫یه‌كالكردنه‌وه‌یه‌ به‌تایبه‌تی‌ له‌پره‌نسیپی‌‬ ‫جیاكردن���ه‌وه‌ی‌ ده‌س���ه‌اڵته‌كاندا‪ .‬ب���ه‌‬ ‫له‌به‌رچاوگرتن���ی‌ ئه‌و راس���تیه‌ی‌ هه‌ر‬ ‫هه‌وڵێ���ك ب���ۆ په‌راوێزخس���تنی‌ رۆڵی‌‬ ‫دام���ه‌زراوه‌ی‌ نوێنه‌رایه‌تیكردنی‌ گه‌ل‪،‬‬ ‫كتوم���ت الدان���ه‌ له‌ده‌س���تورو الدان‬ ‫له‌ده‌ستوریش ئاش���وب به‌دوای‌ خۆیدا‬ ‫ده‌هێنێت‪ .‬هه‌ن���گاوی‌ یه‌كه‌م بۆ ئه‌وه‌ی‌‬ ‫خ���ودی‌ په‌رله‌مانیش وه‌ك ده‌س���ه‌اڵته‌‬ ‫كاریگه‌ره‌ك���ه‌ رۆڵی‌ ده‌س���توریی‌ خۆی‌‬ ‫نمایش بكات‪ ،‬پێویسته‌ به‌ پشت به‌ستن‬ ‫به‌ حوكمی‌ دایكی‌ یاساكان "ده‌ستوور"‬ ‫په‌یڕه‌وێكی‌ گونجاو په‌س���ه‌ند بكات كه‌‬ ‫تیایدا رۆڵی‌ په‌رله‌مان وه‌ك دامه‌زراوه‌و‬ ‫په‌رله‌مانتار وه‌ك نوێنه‌ر‌و ده‌نگی‌ گه‌ل‪،‬‬ ‫لیژنه‌كانی‌ په‌رله‌مان وه‌ك تایبه‌تمه‌ندێتی‌‬ ‫كاره‌كان‌و فراكس���یۆن وه‌ك بلۆك���ی‌‬ ‫سیاس���ی‌ هه‌موو ئه‌م فیگه‌رانه‌و دواجار‬ ‫هه‌م���وو پێك���ه‌وه‌‪ ،‬ئ���ه‌رك‌و مافی���ان‬ ‫دیاریكرابێـت‪.‬‬ ‫له‌هه‌رێم���ی‌ كوردس���تاندا جه‌ده‌لێكی‌‬ ‫چه‌ن���د الیه‌نه‌ له‌س���ه‌ر پێگ���ه‌و رۆڵی‌‬ ‫په‌رله‌مان‌و شكڵی‌ سیستمه‌ سیاسیه‌كه‌و‬ ‫ئاراس���ته‌ی‌ ئاین���ده‌ی‌ ش���كڵگرتنی‌‬ ‫ته‌واوه‌ت���ی‌ سیس���ته‌مه‌كه‌ ئاماده‌ی���ی‌‬ ‫هه‌یه‌‪ .‬ئ���ه‌م جه‌ده‌له‌و تاووتێكردنه‌كانی‌‬ ‫بێگومان ئاكامی‌ ئه‌رێنی‌ به‌دوای‌ خۆیدا‬ ‫ده‌هێنێ���ت‪ .‬به‌تایبه‌ت���ی‌ كه‌ تائێس���تا‬ ‫له‌كوردس���تاندا هه‌رێمه‌كه‌مان خاوه‌نی‌‬ ‫ده‌ستوریی‌ په‌س���ه‌ندكراوی‌ خۆی‌ نییه‌‪.‬‬ ‫هه‌رچه‌نده‌ نه‌بوونی‌ ده‌ستور وای‌ كردوه‌‬ ‫غیابی‌ مه‌رجه‌عیه‌تی‌ راسته‌قینه‌ هه‌میشه‌‬ ‫له‌بارودۆخ���ه‌ هه‌س���تیاره‌كاندا خ���ۆی‌‬ ‫وێنا ب���كات‪ .‬ئه‌مه‌ش گرفتی‌ جه‌وهه‌ری‌‬ ‫له‌ملمالنێ���كان‌و به‌ریه‌ككه‌وتنه‌كان���دا‬ ‫به‌دوای‌ خۆیدا هێناوه‌‪ ،‬چونكه‌ نه‌بوونی‌‬ ‫ده‌ستور واته‌ غیابی‌ دادگای‌ ده‌ستوریش‬ ‫له‌هه‌رێم���دا‪ .‬ئه‌م���ه‌ش بۆش���اییه‌كی‌‬ ‫نه‌خوازراوی‌ تره‌ ك���ه‌ گه‌ڕانه‌وه‌ بۆ ئه‌و‬ ‫دوو پای���ه‌ گرنگه‌ ب���ارودۆخ له‌حوكمی‌‬ ‫تاكه‌ الیه‌ن‌و تاكه‌كه‌س‌و میزاجی‌ گروپ‌و‬ ‫بڕی���اری‌ الب���ه‌الی‌ هێزه‌ سیاس���یه‌كان‬ ‫ده‌رده‌هێنێت‪.‬‬ ‫كه‌واته‌ ئێس���تا له‌هه‌م���وو كات زیاتر‬ ‫پێویستمان به‌ په‌یڕه‌وێكی‌ نوێ‌ هه‌یه‌ بۆ‬ ‫په‌رله‌مانێكی‌ نوێ‌‪ ،‬كه‌ به‌پشت به‌ستن‬ ‫به‌ توانا‌و هه‌ڵس���وكه‌وته‌كانی‌ بتوانێت‬

‫بكا به‌بااڵی‌ په‌رله‌ماندا‪ ،‬ئیراده‌ی‌ بڕیارو‬ ‫رووبه‌ڕووبونه‌وه‌و ئیجرائاتی‌ یاس���ایی‌‪.‬‬ ‫ئه‌گینا له‌هه‌ر كێماسی‌‌و كه‌موكوڕیه‌كدا‬ ‫پرس���یار ئاراس���ته‌ی‌ الیه‌نی‌ به‌رامبه‌ر‬ ‫بكرێ���ت‌و وه‌اڵم نه‌دات���ه‌وه‌ یان دره‌نگ‬ ‫بێت���ه‌ گۆو الدان���ی‌ كه‌الم���ی‌ له‌جۆری‌‬ ‫خواس���تی‌ گش���تی‌ ئه‌دا ب���كات‌و گه‌ل ‌وه‌اڵم‌و راكردن له‌ده‌رخس���تنی‌ راستیدا‬ ‫له‌ویس���ت‌و گرفت‌و پرس���ه‌ گشتیه‌كاندا هه‌بێت‌و بانگهێش���ت بكرێت‌و پاساوێك‬ ‫چاوی‌ له‌په‌رله‌مانه‌كه‌ی‌ خۆی‌ بێت‪.‬‬ ‫بدۆزرێته‌وه‌و‪...‬هتد‪ ،‬هه‌موو ئه‌م رێوشوێنه‌‬ ‫مه‌به‌ست له‌په‌یڕه‌وی‌ نوێ‌‬ ‫یاساییانه‌ پێویستی‌ به‌سه‌نگپێدان هه‌یه‌‬ ‫په‌رله‌مانی‌ كوردس���تان له‌ئێس���تادا‬ ‫خاوه‌ن���ی‌ په‌یڕه‌وێك نیی���ه‌ كه‌ بتوانێت‬ ‫په‌یوه‌ندیه‌كان���ی‌ نێ���وان پێكهاته‌كانی‌‬ ‫ناوه‌وه‌ی‌ په‌رله‌مان رێ���ك بخات‪ ،‬ئه‌مه‌‬ ‫چ جای‌ ئ���ه‌وه‌ی‌ له‌دابینكردنی‌ ئه‌رك‌و‬ ‫مافه‌كاندا نه‌یتوانیوه‌ هاوس���ه‌نگییه‌كی‌‬ ‫یه‌كس���ان دابی���ن بكات‪ ،‬نه‌ك ئێس���تا‬ ‫ك���ه‌ پێگه‌ی‌ سیاس���ی‌‌و كوتله‌و ده‌نگ‌و‬ ‫ره‌نگه‌كان گۆڕانیان به‌س���ه‌ردا هاتووه‌‪،‬‬ ‫به‌ڵك���و له‌خوله‌كانی‌ رابردووش���دا ئه‌م‬ ‫گرفتانه‌ هه‌بووه‌و ئیراده‌یه‌كی‌ گش���تگیر‬ ‫نه‌بووه‌ ب���ۆ هه‌موارێكی‌ س���ه‌راپاگیری‌‬ ‫په‌یڕه‌وه‌كه‌‪ .‬هه‌روه‌ها له‌په‌یوه‌ندیه‌كانی‌‬ ‫ده‌ره‌وه‌ی‌ خۆیدا‪ ،‬واته‌ ده‌س���ه‌اڵته‌كانی‌‬ ‫ت���ر وه‌ك جێبه‌جێك���ردن‌و دادوه‌ریی‌‌و‬ ‫ده‌س���ه‌اڵتی‌ چواره‌می���ش‪ .‬نه‌توانراوه‌‬ ‫جۆری‌ په‌یوه‌ندیه‌كان به‌جۆێك رێكبخات‌و‬ ‫ئاراس���ته‌ بكات كه‌ هه‌م���وو الیه‌ك به‌‬ ‫واقیع���ی‌ هه‌س���ت به‌مه‌رجه‌عییه‌ت���ی‌‌و‬ ‫بااڵیی‌ ئه‌م دامه‌زراوه‌یه‌ بكه‌ن‪ .‬ته‌نانه‌ت‬ ‫له‌گرێدانی‌ په‌یوه‌ندیه‌كان‌و به‌شداریكردن‬ ‫له‌پێكهێنان���ی‌ حكومه‌ت���ی‌ ئیتح���ادی‌‌و‬ ‫ئاراس���ته‌كردنی‌‬ ‫رێككه‌وتن���ه‌كان‌و‬ ‫سیاس���ه‌ته‌كان‪ ،‬ئه‌م ناوه‌نده‌ ناتوانێت‬ ‫به‌پێ���ی‌ په‌یڕه‌وه‌ك���ه‌ رێوش���وێنی‌‬ ‫مه‌رجه‌عیی���ه‌ت بگرێته‌به‌ر‪ ..‬ئه‌مه‌ جگه‌‬ ‫له‌نوێنه‌رایه‌تیكردنی‌ هه‌رێمی‌ كوردستان به‌چه‌شنێك به‌ر له‌ڕوودان ناوه‌نده‌كانی‌‬ ‫له‌ئاس���تی‌ حیزب���ه‌ سیاس���یه‌كان‌و تر بزانن لێپرس���ینه‌وه‌و بانگهێش���ت‌و‬ ‫كاره‌كته‌ره‌كان خۆی���ان‪ .‬هه‌موو ئه‌مانه‌ رووبه‌ڕووبونه‌وه‌ی‌ په‌رله‌مانی‌ چ باجێكی‌‬ ‫خه‌وش���ێكی‌ گه‌وره‌و ئۆباڵی‌ قورس���ن هه‌یه‌‪.‬‬ ‫به‌س���ه‌ر هه‌یبه‌تی‌ په‌رله‌مانه‌كه‌مانه‌وه‌‪..‬‬ ‫په‌یڕه‌وێك���ی‌ ن���وێ‌ پێویس���ته‌ ب���ۆ‬ ‫له‌به‌رئه‌و دیمه‌نه‌ نه‌ش���یاوانه‌و چه‌ندین دابینكردن���ی‌ میكانیزم���ی‌ خێ���را‌و‬ ‫نمونه‌ی‌ هاوچه‌ش���ن‌و جیاواز په‌یڕه‌وی‌ یه‌كالك���ه‌ره‌وه‌ ب���ۆ ئه‌وان���ه‌ی‌ الده‌ده‌ن‬ ‫ناوخۆی‌ ن���وێ‌‪ ،‬پێویس���ته‌ په‌یڕه‌وێك له‌یاساكان‌و سنوردانان‌و به‌گژاچوونه‌وه‌ی‌‬ ‫بێ���ت وزه‌ ببه‌خش���ێته‌ دامه‌زراوه‌ك���ه‌و ئ���ه‌و ناوه‌ندانه‌ی‌ پێش���ێلی‌ یاس���اكان‬ ‫نوێنه‌رانی‌ گ���ه‌ل كه‌ جگه‌ له‌وه‌ی‌ ژیانی‌ ده‌كه‌ن‪ .‬ره‌نگدانه‌وی‌ ئه‌م پره‌نس���یپانه‌‬ ‫گش���تی‌ هاوواڵتیان رێكبخات‪ ،‬له‌ساتی‌ له‌ئ���ه‌رك‌و م���اف تایبه‌تمه‌ندیه‌كان���ی‌‬ ‫خۆیدا هه‌ڵوه‌س���ته‌ له‌س���ه‌ر چۆنێتی‌‌و ناوه‌نده‌كان���ی‌ پێكهێنان���ی‌ په‌رله‌مان‌و‬ ‫دابه‌ش���ی‌ رۆڵ‌و ده‌س���ه‌اڵته‌كان بكات‌و ده‌زگا په‌یوه‌س���ته‌كانی‌ وه‌ك چاودێری‌‬ ‫ته‌نیا خۆیش���ی‌ ئه‌و ناوه‌نده‌ بێت بڕیار دارایی‌‌و ده‌س���ته‌ی‌ نه‌زاهه‌و كه‌ناڵه‌كانی‌‬ ‫له‌مه‌س���ه‌له‌ هه‌ره‌ چاره‌نوسسازه‌كانیان تری‌ ره‌نگدانه‌وه‌یه‌كی‌ روون‌و به‌رچاویان‬ ‫ب���دات‪ .‬بێگومان له‌هه‌ندێ‌ وێس���تگه‌دا هه‌بێت‪.‬‬ ‫به‌هه‌ماهه‌نگ���ی‌ له‌گه‌ڵ ده‌س���ه‌اڵته‌كانی‌‬ ‫تر‪ ،‬چونكه‌ بیرمان نه‌چێت له‌سیسته‌می‌ په‌یڕه‌وێكی‌ نوێ‌ بۆ هه‌یبه‌تی‌ په‌رله‌مان‬ ‫دیموكراس���ی‌ په‌رله‌مانی���دا په‌یوه‌ندی‌‬ ‫له‌كاتێك���دا ده‌س���ه‌اڵته‌كانی‌ ت���ر‬ ‫نێ���وان ده‌س���ه‌اڵته‌كان په‌یوه‌ندییه‌كی‌ ب���ه‌ له‌به‌رچاوگرتن���ی‌ به‌رژه‌وه‌ندی���ه‌‬ ‫ته‌زامن���ی‌‌و هه‌ماهه‌نگ ئامێ���زو یه‌كتر تایبه‌تیه‌كانی���ان پش���ت ده‌كه‌نه‌ بڕیارو‬ ‫ته‌واوكه‌ره‌‪..‬‬ ‫ده‌سه‌اڵتی‌ په‌رله‌مان‪ ،‬كاره‌سات ئه‌وه‌یه‌‬ ‫په‌یڕه‌وێك���ی‌ نوێم���ان گه‌ره‌كه‌ ئه‌و خ���ودی‌ په‌رله‌مانی���ش به‌ش���ێك بێت‬ ‫الیه‌نانه‌ی‌ كه‌ الده‌ده‌ن له‌مه‌رجه‌عییه‌تی‌ له‌هاندان‌و رێگه‌ خۆشكردن به‌مه‌به‌ستی‌‬ ‫په‌رله‌مان بتوانرێت بهێنرێنه‌وه‌ ژێر باری‌ بره‌ودان به‌الدان!‬ ‫یاسایی‌‌و رووبه‌ڕووی‌ به‌رپرسیارێتی‌ الدان‬ ‫له‌م���ه‌دا پرس���ی‌ رێككه‌وت���ن له‌گه‌ڵ‬ ‫بكرێنه‌وه‌‪ ،‬چونكه‌ له‌ئێستادا نه‌ك حیزبی‌ ناوه‌نده‌كانی‌ سیاسی‌ له‌به‌غدا نمونه‌یه‌كه‌‪،‬‬ ‫سیاس���ی‌‌و ده‌س���ه‌اڵتی‌ جێبه‌جێكردن‪ ،‬ده‌كرێ���ت خ���ودی‌ په‌رله‌مانه‌كه‌م���ان‬ ‫هه‌ندێ���ك جار ناوه‌ند‌و نف���وزی‌ الوه‌كی‌ رووب���ه‌ڕووی‌ لێپرس���ینه‌وه‌ بكرێته‌وه‌‪.‬‬ ‫تریش له‌ئاس���تی‌ سیاسی‌‌و كۆمه‌اڵیه‌تی له‌ڕووی‌ شكڵییه‌وه‌ چه‌ند كۆبوونه‌وه‌یه‌ك‬ ‫له‌كۆمه‌ڵگادا ده‌ست ده‌خه‌نه‌ كاروباری‌ له‌په‌رله‌مان���دا ده‌كرێت س���ه‌باره‌ت به‌‬ ‫گشتی‌‌و ژیانی‌ گشتیه‌وه‌‪.‬‬ ‫ئاماده‌كردن���ی‌ ئه‌جندای‌ كوردس���تانی‌‬ ‫په‌یڕه‌وێك���ی‌ نوێ‌ پێویس���ته‌ له‌هه‌ر بۆ رێككه‌وتن‪ .‬له‌گه‌یش���تنی‌ الیه‌نه‌كان‬ ‫به‌دواداچوونێكی‌ پیش���ه‌یی‌ په‌رله‌مانتار به‌ رێككه‌وتی���ش ده‌بوو وه‌ك هه‌نگاوی‌‬ ‫به‌گشتی‌‌و لیژنه‌ی‌ په‌رله‌مانی‌ به‌تایبه‌تی‌‪ ،‬یه‌ك���ه‌م خ���ودی‌ په‌رله‌م���ان بكرێت���ه‌‬ ‫هه‌م���وو الی���ه‌ك بهێنرێنه‌ ژێ���ر ركێفی‌ ناوه‌ندی‌ بڕیاردان له‌بڕگ���ه‌و ناوه‌ڕۆكی‌‬ ‫مه‌رجه‌عیه‌تی‌ سیاس���ی‌‌و یاس���ایی‌ كه‌ رێككه‌وتن‪ ،‬به‌اڵم ده‌ركه‌وت له‌ده‌ره‌وه‌ی‌‬ ‫خودی‌ په‌رله‌مانه‌‪.‬‬ ‫په‌رله‌مان رێككه‌وتن راگه‌یه‌نراو هه‌ردوو‬ ‫په‌یڕه‌وێك���ی‌ نوێ‌ پێویس���ته‌ ئیراده‌ به‌ره‌ی‌ ده‌س���ه‌اڵت‌و ئۆپۆزس���یۆن له‌م‬

‫له‌ئێستادا په‌رله‌مانی‌‬ ‫كوردستان‬ ‫له‌نائاگاییدایه‌‬ ‫له‌ناوه‌ڕۆكی‌‬ ‫ئه‌و رێككه‌وتنه‌‬ ‫سیاسیانه‌ی‌ له‌نێوان‬ ‫هه‌رێم‌و حكومه‌تی‌‬ ‫ئیتحادیدا كراوه‌‬

‫په‌راوێزخس���تنه‌ی‌ په‌رله‌ماندا به‌ئاگایی‌‬ ‫بێ���ت ی���ان نائاگای���ی‌ كۆك ب���وون‪.‬‬ ‫به‌پێچه‌وانه‌ی‌ هه‌موو پرسه‌كانی‌ تره‌وه‌‬ ‫كه‌ ناته‌باو ناكۆكن‪.‬‬ ‫په‌یڕه‌وێكی‌ نوێ‌ بۆ نه‌گه‌ڕانه‌وه‌ی‌ هه‌ر‬ ‫الیه‌نێك له‌پرسه‌ چاره‌نوسسازه‌كاندا بۆ‬ ‫په‌رله‌مان به‌ الدان له‌پرسه‌ نیشتمانیه‌كان‬ ‫ئه‌ژمار بكات‪ .‬بۆیه‌ له‌ئێستادا په‌رله‌مانی‌‬ ‫كوردستان له‌نائاگاییدایه‌ له‌ناوه‌ڕۆكی‌ ئه‌و‬ ‫رێككه‌وتنه‌ سیاسیانه‌ی‌ له‌نێوان هه‌رێم‌و‬ ‫حكومه‌ت���ی‌ ئیتحادیدا كراوه‌‪ ،‬هێش���تا‬ ‫جه‌وهه‌ری‌ كێشه‌ هه‌ڵپه‌سێراوه‌كانی‌ نێوان‬ ‫هه‌ردوو حكومه‌ت ناشه‌فافه‌و نه‌هاتووته‌‬ ‫په‌رله‌مان‌و تاوه‌كو به‌درش���تی‌‌و بزانرێت‬ ‫گرێكان له‌كوێدان‪ .‬له‌و روانگه‌وه‌یه‌ رای‌‬ ‫گشتی‌ كوردستانی‌ له‌چه‌ند جومگه‌یه‌كی‌‬ ‫كێشه‌كاندا به‌ گومانه‌ له‌كه‌مته‌رخه‌می‌‌و‬ ‫ئۆباڵی‌ چاره‌سه‌ر نه‌بوونی‌ ئه‌و گرفتانه‌‬ ‫نمونه‌ش بۆ ئه‌مه‌ "گرفتی‌ پێشمه‌رگه‌"‪.‬‬ ‫په‌یڕه‌وی‌ په‌رله‌مان‌و په‌رله‌مانتاران‬ ‫نه‌ك حیزبه‌كان‬ ‫ل���ه‌دوای‌ رووداوه‌كان���ی‌ حه‌ڤ���ده‌ی‌‬ ‫ش���وبات‌و ئه‌و ترازان���ه‌ی‌ كه‌وته‌ نێوان‬ ‫الیه‌نه‌ سیاسیه‌كانی‌ ئۆپۆزسیۆن‌و الیه‌نه‌‬ ‫سیاس���یه‌كانی‌ پێكهێنه‌ری‌ حكومه‌ت‪،‬‬ ‫چه‌ن���د بابه‌تێك ب���ووه‌ كه‌ره‌س���ته‌ی‌‬ ‫گفتوگ���ۆ بۆ دانیش���تنی‌ " پێنج قۆڵی‌"‬ ‫ك���ه‌ به‌سه‌رس���وڕمانه‌وه‌ یه‌كێ���ك له‌و‬ ‫بابه‌تانه‌ مه‌س���ه‌له‌ی‌ هه‌مواری‌ په‌یڕه‌وی‌‬ ‫ناوخۆی‌ په‌رله‌م���ان بوو‪ .‬ئه‌مه‌ش جگه‌‬ ‫له‌سوكایه‌تیكردنێكی‌ ئاشكراو بێپه‌رده‌‬ ‫به‌ په‌رله‌مان‌و پێگ���ه‌ی‌ په‌رله‌مانتاران‪،‬‬ ‫خوێندن���ه‌وه‌ی‌ ت���ری‌ هه‌ڵنه‌ده‌گ���رت‪،‬‬ ‫له‌كاتێك���دا ئه‌ندامان���ی‌ دانوس���تانكار‬ ‫به‌ده‌گمه‌ن نه‌بێت كه‌س���انی‌ یاس���اییان‬ ‫تێ���دا نه‌ب���وو! په‌ی���ڕه‌وی‌ ناخ���ۆ كه‌‬ ‫له‌كورتتری���ن مانایدا وات���ه‌ دیاریكردنی‌‬ ‫ئه‌رك‌و مافه‌ یاس���اییه‌كانی‌ په‌رله‌مان‌و‬ ‫په‌رله‌مانتاران له‌هه‌ڵس���وكه‌وته‌كانیاندا‪،‬‬ ‫ده‌ركه‌وت عه‌قڵیه‌تی‌ سیاس���ی‌ هه‌رێمی‌‬ ‫ئێمه‌ له‌و ئاسته‌دایه‌ ئه‌وه‌شی‌ كه‌ تایبه‌ته‌‬ ‫به‌خودی‌ جوڵه‌ی‌ په‌رله‌مان‌و دامه‌زراوه‌ی‌‬ ‫یاسادانان حیزب‌و بزوتنه‌وه‌ سیاسیه‌كان‬ ‫ده‌یانویس���ت دیاری‌ بكه‌ن‪ .‬به‌دیدی‌ من‬ ‫ئه‌م حاڵه‌ته‌ ده‌رخه‌ری‌ ئه‌و راس���تیه‌ن‬ ‫هێزه‌ سیاسیه‌كان ته‌نیا له‌ڕووی‌ فۆرم‌و‬ ‫روخساره‌وه‌ ش���تێك جیاوازن‪ ،‬ئه‌گینا‬ ‫له‌بیركردن���ه‌وه‌و دونیابینیدا له‌زۆرینه‌ی‌‬ ‫پرس���ه‌كاندا ت���ا ئاس���تیكی‌ زۆر روون‬ ‫له‌یه‌كتریه‌وه‌ نزیكن‪ .‬ئه‌م���ه‌ له‌كاتێكدا‬ ‫خ���ودی‌ پ���رۆژه‌ی‌ هه‌مواركردن���ه‌وه‌ی‌‬ ‫په‌یڕه‌وه‌ك���ه‌ له‌په‌رله‌مان���دا زۆر زووترو‬ ‫ب���ه‌ر له‌ڕووداوه‌كان���ی‌ ئاماژه‌پێك���راو‬ ‫خوێندنه‌وه‌ی‌ یه‌كه‌می‌ بۆ كراوه‌‪.‬‬ ‫هه‌رچه‌نده‌ له‌دایكبونی‌ ئۆپۆزسیۆنی‌‬ ‫په‌رله‌مانی‌ جوڵه‌یه‌كی‌ زیاتری‌ به‌خشییه‌‬ ‫گه‌رموگوڕی‌ هۆڵ���ی‌ په‌رله‌مان‌و پێگه‌ی‌‬ ‫په‌رله‌م���ان وه‌ك ناوه‌ندی‌ چڕبوونه‌وه‌ی‌‬ ‫گرف���ت‌و خواس���ته‌كانی‌ خه‌ڵ���ك‌و‬ ‫چاوه‌ڕوانیه‌كان���ی‌ هاونیش���تمانیان‬ ‫له‌دۆزینه‌وه‌ی‌ چوارچێوه‌ی‌ یاس���ایی‌ بۆ‬ ‫چاره‌سه‌ری‌ گرفته‌كان به‌ره‌نگاربونه‌وه‌ی‌‬ ‫گه‌نده‌ڵی‌‌و به‌دیهێنان���ی‌ ئه‌و به‌ڵێنانه‌ی‌‬ ‫لیس���ته‌كانی‌ هه‌ڵبژاردن بانگه‌ش���ه‌یان‬ ‫بۆ كردب���وو‪ ،‬به‌اڵم ده‌ركه‌وت به‌حوكمی‌‬ ‫تازه‌یی‌ ئه‌زمونه‌كه‌و مناڵدانی‌ رێبه‌رانی‌‬ ‫ئۆپۆزسیۆن‌و هۆكاری‌ تر‪ ،‬وه‌ك پێویست‬ ‫نه‌توان���را دیده‌ جی���اوازه‌كان بۆ پێگه‌و‬ ‫كاریگ���ه‌ری‌ په‌رله‌مان‌و ته‌ماش���اكردنی‌‬ ‫وه‌ك مه‌رج���ه‌ع دیدگای‌ نوێ‌‌و جیاوازی‌‬ ‫ئه‌وتۆ بهێنێته‌ ئاراوه‌‪.‬‬ ‫كه‌واته‌ ل���ه‌م رووه‌وه‌ په‌یڕه‌وه‌ نوێكه‌‬ ‫پێویس���ته‌ رێگه‌ سازبێت بۆ سه‌لماندنی‌‬ ‫كاریگه‌ری‌ په‌رله‌مان بۆ ده‌ره‌وه‌ی‌ خۆی‌‌و‬

‫به‌تایبه‌ت به‌س���ه‌ر الیه‌نه‌ سیاسه‌كان‌و‬ ‫جۆری‌ ملمالنێكانیانه‌وه‌ له‌چوارچێوه‌ی‌‬ ‫یاس���ادا‪ .‬ن���ه‌ك به‌پێچه‌وان���ه‌وه‌و وه‌ك‬ ‫ئێس���تا په‌رله‌مان ناوه‌ندێكی‌ كارلێكراو‬ ‫بێت‌و كێشمه‌كێشه‌ نه‌شیاوه‌كانی‌ الیه‌نه‌‬ ‫سیاس���یه‌كان له‌ده‌ره‌وه‌ بێنه‌ ژووره‌وه‌و‬ ‫هه‌ژموونی‌ خۆیانی‌ له‌سه‌ر دابنێن‪.‬‬ ‫په‌یڕه‌وو مافی‌ چاره‌نووس‬ ‫خه‌ڵك���ی‌ كوردس���تان چاوه‌ڕوان��� ‌‬ ‫ی‬ ‫ده‌رفه‌تی‌ بڕیاردانه‌ له‌مافی‌ چاره‌نووس‬ ‫به‌تایبه‌ت���ی‌ له‌بارودۆخێك���دا دونی���ای‌‬ ‫ده‌وروب���ه‌ر له‌ئاڵوگۆڕێك���ی‌ خێرادایه‌و‬ ‫ده‌وروبه‌ره‌كه‌مان به‌شه‌پۆلی‌ داكه‌وتن‌و‬ ‫گالنی‌ ده‌س���ه‌اڵته‌ شمولییه‌كان هه‌ژاوه‌‪،‬‬ ‫كه‌ به‌ رای‌ به‌نده‌ ده‌رفه‌تی‌ هه‌مه‌الیه‌نه‌ی‌‬ ‫بۆ دۆزه‌كه‌مان هێناوه‌ته‌ پێشه‌وه‌‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫ئای���ا ناوه‌نده‌كان���ی‌ بڕی���اری‌ ئێمه‌ له‌م‬ ‫شه‌پۆالنه‌ به‌ئاگا هاتوون‌و به‌ پشتبه‌ستن‬ ‫به‌خواسته‌ ئه‌زه‌لیه‌كان‌و ویسته‌ نوێكانی‌‬ ‫گه‌ل���ی‌ ك���وردی‌ ب���ێ ده‌وڵ���ه‌ت‌و بێ‬ ‫كیانی‌ چه‌س���پاو هه‌نگاو هه‌ڵده‌نرێ‌ به‌‬ ‫ئاراسته‌ی‌ قۆس���تنه‌وه‌ی‌ ده‌رفه‌ته‌كان‌و‬ ‫كه‌مكردنه‌وه‌ی‌ مه‌ترسیه‌كان به‌گه‌ڕانه‌وه‌‬ ‫بۆ خواستی‌ خه‌ڵك؟‪.‬‬ ‫ئام���اژه‌كان ب���ه‌ ئه‌س���ه‌فه‌وه‌ پێمان‬ ‫ئه‌ڵێ���ن خوێندنه‌وه‌‌و دیدی‌ ناوه‌نده‌كانی‌‬ ‫بڕیاری‌ ئێمه‌ له‌دۆڵێكی‌ تردان‌و خه‌ون‌و‬ ‫خواسته‌كانی‌ كۆمه‌ڵگا‪ ،‬هێشتا له‌دۆڵێكی‌‬ ‫تردایه‌‪.‬‬ ‫ل���ه‌م میان���ه‌دا‌و په‌یوه‌س���ت ب���ه‌‬ ‫ئه‌س���ڵی‌ بابه‌ته‌ك���ه‌ ئێم���ه‌ ده‌رگیری‌‬ ‫ئاڵۆزیه‌ك���ی‌ ش���ه‌رمنانه‌ ده‌بینه‌وه‌‪ ،‬كه‌‬ ‫له‌په‌ی���ڕه‌وی‌ ناوخ���ۆی‌ په‌رله‌ماندا هیچ‬ ‫بڕگ���ه‌و به‌رپرس���یارێتییه‌ك به‌رامب���ه‌ر‬ ‫ناوچه‌دابڕاوه‌كان له‌هیچ بارو بابه‌تێكدا‬ ‫ب���ه‌دی‌ ناكرێت‪ ،‬له‌چوارچێوه‌ی‌ پرس���ه‌‬ ‫چاره‌نوسس���ازه‌كان‌و دۆزه‌كه‌دا‪ ،‬پرسی‌‬ ‫ناوچه‌داب���ڕاوه‌كان كه‌ هه‌س���تیارترین‬

‫كۆڕایه‌ك په‌یدابووه‌‬ ‫له‌الیه‌ن هه‌موو‬ ‫پێكهاته‌كانی‌‬ ‫په‌رله‌مانه‌وه‌ كه‌‬ ‫پێویستمان به‌‬ ‫په‌یڕه‌وێكی‌ نوێ‌‬ ‫هه‌یه‬ ‫پرس‌و به‌رپرس���یارێتی‌ نیش���تمانیی‌‌و‬ ‫نه‌ته‌وه‌ی���ی‌ ده‌خوازێ���ت مه‌رجه‌عه‌كه‌ی‌‬ ‫كوردس���تان كه‌ په‌رله‌مان���ه‌ له‌ئه‌گه‌ری‌‬ ‫بڕی���اری‌ ت���اك الیه‌نان���ه‌دا بێ���ت بۆ‬ ‫به‌الیه‌كداخس���تنی‌ ئ���ه‌و مه‌له‌ف���ه‌‪ ،‬كه‌‬ ‫ده‌ركه‌وت نه‌ده‌ستوری‌ هه‌میشه‌یی‌ به‌پێی‌‬ ‫ماده‌ی‌ ‪‌140‬و نه‌ تیمه‌ نێوده‌وڵه‌تیه‌كانی‌‬ ‫وه‌ك نه‌ته‌وه‌یه‌كگرتووه‌كان‌و نه‌ زلهێزانی‌‬ ‫ناوچه‌كه‌و دونی���ا نه‌یانتوانی‌ هه‌نگاوێك‬ ‫به‌ ئاراس���ته‌ی‌ چاره‌س���ه‌ر‌و س���اڕێژی‌‬ ‫برینه‌كاندا بنێن‪ ..‬ئه‌مه‌‌و چ جای‌ ئه‌وه‌ی‌‬ ‫حكومه‌تی‌ ئیتحادی به‌ رێككه‌وتن له‌گه‌ڵ‬

‫الیه‌نی‌ كوردستانیدا پێكهاتووه‌!‪.‬‬ ‫په‌یڕه‌وێك���ی‌ نوێم���ان گه‌ره‌ك��� ‌ه‬ ‫به‌رپرس���یارێتی‌ په‌رله‌مانی‌ كوردستان‬ ‫ده‌رهه‌ق ب���ه‌ دۆخی‌ ئێس���تاو ئاینده‌ی‌‬ ‫ناوچه‌داب���ڕاوه‌كان وه‌ك خاك‌و خه‌ڵك‬ ‫دیاری‌ بكات‪ .‬ئه‌گ���ه‌ر له‌خولی‌ دووه‌می‌‬ ‫په‌رله‌مان���دا لیژنه‌یه‌ك���ی‌ كات���ی‌ دانرا‬ ‫ك���ه‌ پێكهاتبوون له‌‪ 33‬س���ی‌‌و س���ێ‌‬ ‫ئه‌ندام‌و هیچ ئاكامێك‌و ده‌ستكه‌وتێكی‌‬ ‫به‌رجه‌س���ته‌ی‌ لێ‌ سه‌وز نه‌بوو‪ .‬خراپتر‬ ‫ل���ه‌وه‌ له‌م خول���ه‌ی‌ په‌رله‌ماندا له‌كاتی‌‬ ‫ش���ه‌رمنانه‌ ده‌س���ت بردن بۆ ته‌عدیلی‌‬ ‫یه‌ك م���اده‌ی‌ په‌یڕه‌و "م���اده‌‪ "38‬كه‌‬ ‫ده‌كرا ئه‌و هه‌مواره‌ بكرێته‌ ده‌رفه‌ت بۆ‬ ‫گۆڕینی‌ س���ه‌راپاگیر‪ ،‬گه‌رچی‌ له‌ماوه‌ی‌‬ ‫گفتوگۆكان���دا داوا ك���را لیژنه‌یه‌ك���ی‌‬ ‫هه‌میشه‌یی‌ له‌گه‌ڵ ئه‌و هه‌ژده‌ لیژنه‌یه‌ی‌‬ ‫پێكده‌هێنرێت بڕیاری‌ لێ‌ بدرێت‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫ب���ه‌ پاس���اوی‌ الواز ته‌نان���ه‌ت نه‌خرایه‌‬ ‫ده‌نگدانیشه‌وه‌!‪.‬‬ ‫له‌كاتێك���دا به‌بۆچوون���ی‌ به‌ن���ده‌‬ ‫ئاین���ده‌ی‌ نزیكی‌ رووداوه‌كان كێش���ه‌ی‌‬ ‫ناوچه‌داب���ڕاوه‌كان په‌یوه‌ن���دی‌ نێ���وان‬ ‫كوردستان‌و به‌غدا به‌ته‌واوه‌تی‌ تووشی‌‬ ‫به‌ریه‌ككه‌وتن‌و ئاڵۆزیی‌ مه‌ترس���یدارتر‬ ‫ده‌كاته‌وه‌‪ .‬بێش���ك ناكرێ���ت په‌رله‌مان‬ ‫له‌مه‌دا ته‌ماشاكه‌ر بێت‪.‬‬ ‫ده‌ب���وو ئ���ه‌و لیژنه‌ی���ه‌ هه‌بوای���ه‌ تا‬ ‫ل���ه‌م دۆخ���ه‌دا وه‌ك ژووری‌ عه‌مه‌لیات‬ ‫كۆك���ه‌ره‌وه‌و زه‌خیره‌ پێ���ده‌ری‌ الیه‌نه‌‬ ‫ك���ۆك ناكۆكه‌كانی‌ كوردس���تانی‌ بوایه‌‬ ‫له‌ئه‌نجومه‌ن���ی‌ نیش���تمانی‌ عێ���راق‌و‬ ‫پسپۆڕان‌و ده‌سته‌ی‌ ناوچه‌ دابڕاوه‌كان‌و‬ ‫الیه‌نه‌ په‌یوه‌ندیداره‌كان له‌كاردابوایه‌‪..‬‬ ‫پێویس���ته‌ خاوه‌ن���ی‌ په‌یڕه‌وێك���ی‌‬ ‫ن���وێ‌ بین نه‌ك ب���ۆ رووداوو بارودۆخه‌‬ ‫به‌رجه‌س���ته‌كان نه‌ك بۆ گرفته‌ بچوك‌و‬ ‫خواس���ته‌ ئاس���اییه‌كان‪ ،‬به‌ڵك���و ب���ۆ‬ ‫كۆمه‌ڵگایه‌ك هێشتا خه‌ونی‌ به‌دیهێنانی‌‬ ‫خه‌ونه‌ نه‌ته‌وه‌یی‌‌و نیشتمانیه‌كانی‌ له‌ال‬ ‫زیندوو بێ���ت‌و چاودێ���ری‌ رووداوه‌كان‬ ‫بكات‪ ،‬پێ‌ به‌پێی‌ به‌ره‌و پێشه‌وه‌چوونی‌‬ ‫خه‌ونه‌كه‌‪ .‬پێویس���ته‌ په‌رله‌مانه‌كه‌ی‌ بۆ‬ ‫ئه‌گه‌ره‌كانیش���ی‌ له‌نیزامدا رێوش���وێن‌و‬ ‫هه‌ڵسوكه‌وتی‌ گونجاوی‌ هه‌بێت‪.‬‬ ‫ئ���اكام ل���ه‌م میانه‌دا خاڵ���ی‌ گرنگ‌و‬ ‫كۆكه‌ره‌وه‌ی‌ ئه‌م س���اته‌وه‌خته‌ ئه‌وه‌یه‌‬ ‫بره‌وی‌ خه‌باتی‌ په‌رله‌مانی‌‌و چاوه‌ڕوانیی‌‌و‬ ‫داخوازی‌ گشتی‌‌و كۆمه‌ڵگا له‌په‌رله‌مان‬ ‫گه‌یش���تووه‌ته‌ ئاس���تێك هی���چ كه‌س‌و‬ ‫الیه‌نێ���ك چیتر ناتوانێ���ت خۆی‌ له‌به‌ر‬ ‫پرس���یارێتی‌ گه‌وره‌ بدزێته‌وه‌و حوكمی‌‬ ‫رۆژگاره‌ وای‌ ك���ردوه‌ خوێندنه‌وه‌یه‌كی‌‬ ‫ن���وێ‌ هه‌بێت بۆ خۆگۆڕی���ن له‌پێناوی‌‬ ‫گۆڕینی‌ كۆمه‌ڵگا‌و به‌ره‌وپێشه‌وه‌ بردنی‌‬ ‫پرۆسه‌كه‌ له‌چوارچێوه‌ گشتیه‌كه‌یدا‪ .‬تا‬ ‫ئه‌وكاته‌ی‌ ده‌بینه‌ خاوه‌ن ده‌ستورێك كه‌‬ ‫وه‌ك "په‌یمانێك���ی‌ كۆمه‌اڵیه‌تی‌" هه‌موو‬ ‫جیاوازیه‌كان له‌ده‌وریدا كۆببنه‌وه‌و ئه‌و‬ ‫ده‌ستوره‌ش ببێته‌ زامنی‌ سیسته‌مێكی‌‬ ‫په‌رله‌مان���ی‌ دیموكراس���ی‌‌و مه‌ح���ه‌ك‌و‬ ‫داوه‌ری‌ نێ���وان الی���ه‌ن‌و پێكهاته‌كان‌و‬ ‫هاونیشتمانیان مسۆگه‌ر بكات‪.‬‬ ‫ده‌رب���اره‌ی‌ په‌ی���ڕه‌وی‌ ناوخ���ۆی‌‬ ‫په‌رله‌مانی���ش له‌م قۆناغه‌ی‌ ئێس���تادا‬ ‫ئام���اژه‌ی‌ ئیجابی‌ ل���ه‌وه‌دا زۆرتر خۆی‌‬ ‫ده‌نوێنێ���ت ك���ه‌ كۆڕای���ه‌ك په‌یدابووه‌‬ ‫له‌الیه‌ن هه‌موو پێكهاته‌كانی‌ په‌رله‌مانه‌وه‌‬ ‫كه‌ به‌كاره‌كی‌ پێویستمان به‌ په‌یڕه‌وێكی‌‬ ‫نوێ‌ هه‌ی���ه‌‪ ،‬ب���ۆ به‌رجه‌س���ته‌كردنی‌‬ ‫مه‌رجه‌عیه‌تی‌ راسته‌قینه‌ی‌ په‌رله‌مان‪...‬‬ ‫مه‌رجه‌عیه‌تێك ك���ه‌ هه‌ڵگری‌ به‌هاكانی‌‬ ‫دیوكراس���ی‌ بێ���ت‌و تاكه‌كان هه‌س���ت‬ ‫به‌به‌ش���داری‌ بك���ه‌ن له‌بڕیارو پرس���ه‌‬ ‫چاره‌نوسسازو ده‌سته‌ جه‌معییه‌كاندا‪.‬‬

‫شه‌ڕ ‌ی براكان‬ ‫بارام مه‌جید خان‬ ‫پیكهێنان���ه‌وه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫له‌س���ه‌روبه‌ندی‌‬ ‫حكومه‌ت‌و هه‌وڵ���ه‌كان بۆ پێكهێنانی‌‬ ‫حكومه‌ت���ی‌ نوێ���ی‌ بنك���ه‌ ف���راوان‪,‬‬ ‫له‌دۆخ���ی‌ چه‌قبه‌س���توی‌ ئه‌م���ڕۆی‌‬ ‫هه‌رێم���ی‌ كوردس���تاندا زۆرب���ه‌ی‌‬ ‫سیاس���ه‌تمه‌داره‌كانی‌ كوردس���تانی‌‬ ‫توشی‌ شێوه‌یه‌ك له‌نائومێدی‌ كردوه‌‪.‬‬ ‫شه‌ڕی‌ براكان به‌رده‌وامه‌ له‌ڕوخساری‌‬ ‫جیاوازدا‪ .‬ئه‌وه‌ی‌ كه‌ نه‌خش���ه‌ رێگای‌‬

‫چاره‌س���ه‌ری‌ سیاسی‌ دیاری‌ ده‌كات‪,‬‬ ‫چاره‌س���ه‌ری‌ سیاس���یانه‌ی‌ دۆخ���ی‌‬ ‫هه‌رێمه‌كه‌ نیی���ه‌‌‪ ،‬به‌ڵكو تێڕوانینێكی‌‬ ‫حیزبیانه‌ی���ه‌ بۆ گش���ت پرس���ه‌كان‪.‬‬ ‫ئه‌م���ه‌ش دۆخی‌ سیاس���ی‌ هه‌رێمه‌كه‌‬ ‫ده‌باته‌وه‌ سه‌ر خاڵی‌ یه‌كه‌م‪ .‬گرفته‌كه‌‬ ‫چیه‌؟ ده‌سه‌اڵت تاكو ئێستا به‌ باشی‌‬ ‫دانی‌ نه‌ناوه‌ به‌ هه‌بونی‌ ئوپۆزسیۆنێكی‌‬ ‫به‌هێز له‌كوردس���تاندا ك���ه‌ رێژه‌یه‌كی‌‬ ‫به‌رچ���او ده‌نگ���ی‌ به‌ ده‌س���تهێناوه‌‪.‬‬ ‫ده‌س���ه‌اڵت تا ئێس���تاش نه‌یتوانیوه‌‬

‫س���ه‌ره‌تاییترین داوای‌ ئۆپۆزس���یۆن‬ ‫ك���ه‌ دادگاییكردنی‌ ته‌قه‌ك���ه‌ره‌كان‌و‬ ‫لێكۆڵینه‌و‌هی‌ ش���ه‌فافه‌ له‌ڕوداوه‌كانی‌‬ ‫‪17‬ی ش���وبات هی���چ بابه‌تێك���ی‌‬ ‫ئه‌وتۆ بخات���ه‌ رو‪ .‬له‌هه‌مانكاتیش���دا‬ ‫په‌لكێش���كردنی‌ ئۆپۆزس���یۆن بۆ ناو‬ ‫گه‌مه‌یه‌ك���ی‌ سیاس���ی‌ چه‌قبه‌س���تو‬ ‫به‌ڕێكردنی‌ قه‌یرانه‌كه‌یه‌‪..‬‬ ‫له‌الیه‌ك���ی‌ تره‌وه‌ ئوپۆزس���یۆنیش‬ ‫نه‌خشه‌ رێگایه‌كی‌ رون‌و ئاشكرای‌ نییه‌‬ ‫بۆ چاره‌سه‌ری‌ دۆخه‌كه‌‪ .‬پانتاییه‌كانی‌‬

‫ملمالنێكه‌ ون بون‪ .‬په‌رله‌مان (ماڵ ‌‬ ‫ی‬ ‫میلله‌ت) نه‌یتوانی‌ قه‌یرانه‌كه‌ چاره‌سه‌ر‬ ‫بكات‪ .‬كۆبونه‌و‌هی‌ پارته‌ سیاسیه‌كان‬ ‫ئیفلی���ج ب���ووه‌‪ .‬به‌ش���داری‌ ناك���ه‌ن‬ ‫له‌حكومه‌ت���دا‪ .‬كه‌واته‌ ئۆپۆزس���یۆن‬ ‫له‌ك���وێ ملمالنێ ده‌كات‪ ،‬یاخود ئه‌مه‌‬ ‫فیرارێك���ی‌ سیاس���یه‌ له‌قه‌یرانه‌ك���ه‌‪،‬‬ ‫ی���ا به‌جێمانه‌ ل���ه‌كات؟ ب���ه‌ بیانوی‌‬ ‫خۆڕێكخستنه‌وه‌‪...‬‬ ‫ئای���ا كاتی‌ ئ���ه‌وه‌ نه‌هات���ووه‌ كه‌‬ ‫دیپلۆماس���یه‌تی‌ شه‌ڕی‌ براكان بكرێته‌‬

‫ئاش���تی‌ براكان‪ .‬ئه‌گه‌ر له‌سه‌روبه‌ند ‌‬ ‫ی‬ ‫پێكهێنان���ه‌و‌هی‌ حكومه‌ت���دا نه‌توانن‬ ‫له‌س���ه‌ر وه‌س���یقه‌یه‌كی‌ سیاسی‌ رێك‬ ‫بكه‌ون‪ ،‬ئه‌وا دۆخی‌ ئارامی‌ هه‌رێمه‌كه‌‬ ‫وه‌ك ئاگری‌ ژێ���ر خۆڵه‌مێش ئه‌گه‌ری‌‬ ‫ته‌قینه‌وه‌ی‌ هه‌یه‌‪ .‬سیاسه‌تی‌ "تیك تاك"‬ ‫واته‌ نزیك بونه‌وه‌ له‌س���ه‌عاتی‌ سفر‪,‬‬ ‫دۆخه‌ك���ه‌ ده‌باته‌ خاڵی‌ مه‌ترس���یدار‪.‬‬ ‫پێویسته‌ به‌ ستراكچه‌ری‌ كۆبونه‌وه‌كاندا‬ ‫بچین���ه‌وه‌‪ .‬رێگای‌ نوێ‌ دیاری‌ بكرێت‪،‬‬ ‫ش���ێوازی‌ نوێ‌ له‌نزیكبونه‌وه‪ ،‬حیوار‬

‫له‌س���ه‌ر پرێنس���یپی‌ كاری‌ سیاسی‌‪،‬‬ ‫ئاراس���ته‌كردنی‌ كۆبونه‌وه‌كان به‌ دوو‬ ‫ت���ه‌وه‌ری‌ خاڵی‌ هاوبه‌ش‌و خاڵی‌ جێی‌‬ ‫ناكۆكی‌ گرفته‌كه‌ چاره‌س���ه‌ر ناكات‌و‬ ‫بینیش���مان به‌ڕێكردنی‌ قه‌یرانه‌كه‌یه‌‌و‬ ‫به‌ ده‌ستخس���تنی‌ كاته‌ ك���ه‌ ئه‌مه‌ش‬ ‫له‌قازانجی‌ كه‌س���دا نییه‌‪ ،‬پێویس���ته‌‬ ‫له‌یه‌ك كاتدا له‌س���ه‌ر هه‌ر ده‌ ته‌وه‌ره‌‬ ‫رێك بكه‌ون‪ ،‬رێككه‌وتنێك كه‌ زه‌مینه‌‬ ‫بۆ هه‌ڵبژاردنێكی‌ ش���ه‌فاف‌و بێخه‌وش‬ ‫رێك بخات‪.‬‬

‫‪14‬‬ ‫ده‌ینوسێت‬

‫)‪ )302‬سێشه‌مم ‌ه ‪2011/11/29‬‬

‫خوێنەرانی بەڕێزی گۆشەی "ئێرەو ئەوێ"ی نوسەر‬ ‫س���ەردار عەزیز ل���ەم ژمارەیەدا بەهۆی س���ەرقاڵی‬ ‫نوسەرەوە باڵو نابێتەوە لەگەڵ داوای لێبوردن‪.‬‬ ‫بەشی بیرو ڕا‬

‫کۆچی پێچه‌وانه‪:‬‬ ‫له‌غوربه‌ته‌وه‌ بۆ نیشتمان!‌‬ ‫سابر حسێن‬ ‫خوێندکاری دکتۆرا ـ زانکۆی لیدز‬ ‫ک����ۆچ (‪ )immigration‬هه‌میش����ه‌ بریتی‬ ‫بووه‌ له‌پڕۆس����ه‌ی به‌جێهێشتنی نیشتمان‌و‬ ‫مه‌مله‌که‌ت‌و زێدی له‌دایکبوون‌و گه‌یشتن به‌‬ ‫خاکێکی تر‌و ش����ارێکی تر‌و هه‌رێمێکی تر‌و‬ ‫واڵتێکی تر‪ .‬هه‌میشه‌ کۆچ سه‌فه‌ربووه‌ به‌ره‌و‬ ‫ژیانێكی باش����تر؛ راکردن بوو‌ه له‌هه‌ژاری‪،‬‬ ‫له‌ترس‪ ،‬له‌نائارامی گیانی‌و ده‌روونی‪ ...‬به‌‬ ‫بارێکی تردا‪ ،‬سه‌فه‌ر بووه‌ بۆ نان‪ ،‬بۆ کار‪،‬‬ ‫بۆ ئازادی‪ ،‬بۆ ئارامی‪.‬‬ ‫به‌خوێندنه‌وه‌مان بۆ مێ����ژووی هاوچه‌رخی‬ ‫مرۆڤایه‌تی‪ ،‬بۆم����ان ده‌رده‌که‌وێت که‌ کورد‬ ‫زۆرترین پشکی کۆچی به‌رکه‌وتووه‌ به‌تایبه‌ت‬ ‫له‌کۆتایی سه‌ده‌ی بیست‌و سه‌ره‌تا‌ی سه‌ده‌ی‬ ‫بیس����ت‌و یه‌کدا‪ .‬کۆچ����ی به‌کۆمه‌ڵی کورد‬ ‫له‌به‌هاری ‪1991‬دا‪ ،‬هه‌اڵت����ن بوو له‌مه‌رگ‌و‬ ‫گه‌ڕانبوو ب����ه‌ دوای ژیانه‌وه‌دا‪ ،‬کۆچێک بوو‬ ‫که‌ تا ئێستا له‌مێژوودا کۆچی چه‌ند ملیۆنی‬ ‫هاوش����ێوه‌ تۆمارنه‌ک����راوه‌! دواتریش کۆچ‬ ‫له‌به‌ر هه‌ژاری‌و نه‌داری‌و بێ کاری‌و نائارامی‌و‬ ‫جه‌نگ����ی ناوخ����ۆ له‌کوردس����تانی عێراق‌و‬ ‫کۆچ له‌به‌ر به‌رته‌س����کی ئازادی سیاس����ی‌و‬ ‫فه‌رهه‌نگی له‌کوردس����تانی ئێران‌و تورکیا‪،‬‬ ‫ب����وون به‌ دیارده‌ی����ه‌ک ک����ه‌ گۆڕانکارییان‬ ‫له‌نه‌خش����ه‌ی دانیش����توانی ئه‌وروپادا کرد‪،‬‬ ‫چونک����ه‌ هه‌موو کۆچه‌کان س����ه‌فه‌ربوون بۆ‬ ‫گه‌یش����تن به‌ که‌ناری ئه‌و به‌هه‌شته‌ی پێی‬ ‫ده‌وترا "ئه‌وروپا"و سه‌فه‌ر بوون بۆ گه‌یشتن‬ ‫به‌ ئ����ازادی‌و ئارامی‌و کار‌و ئابوری ئه‌وروپا‪،‬‬ ‫به‌اڵم ئه‌وروپا به‌ ته‌نه����ا نه‌بوو به‌ په‌ناگه‌‌و‬ ‫مه‌نزڵگای کۆچبه‌ران����ی کورد‪ ،‬به‌ڵکو کورد‬ ‫گه‌یش����ت به‌ ئه‌مه‌ریکا‌و که‌نه‌دا‌و ئوسترالیا‌و‬ ‫نیوزیالند‌و ئیسرائیل‪.‬‬ ‫له‌ڕه‌هه‌نده‌ خراپه‌کانی کۆچی کورد به‌ دوای‬ ‫نان‌و ئارامی‌و ئازادیدا‪ ،‬ئه‌وه‌بوو که‌ کۆچێکی‬ ‫ناهاوس����ه‌نگ بوو‪ ،‬کۆچێک بوو ته‌نها کوڕه‌‬ ‫گه‌نجه‌کان����ی له‌گ����ه‌ڵ خۆیدا ده‌ب����رد‌و کچه‌‬ ‫گه‌نجه‌کان ب����ه‌ ته‌نها ده‌مان����ه‌وه‌‪ ،‬به‌مه‌ش‬ ‫ناهاوسه‌نگی ره‌گه‌زیی له‌کۆمه‌ڵگادا دروست‬ ‫ک����رد‪ ،‬به‌ جۆرێ����ک کێش����ه‌ی کۆمه‌اڵیه‌تی‬ ‫دروستکردووه‌ که‌ ده‌رهاویشته‌ نێگه‌تیڤه‌کانی‬ ‫هێش����تا کاڵ نه‌بوونه‌ته‌‌وه‌‪ .‬له‌الیه‌کی تره‌وه‌‬ ‫ئه‌م کۆچه‌ س����ه‌فه‌رپێکردنی توانا ئاکتیڤه‌‬ ‫مرۆییه‌کان بوو به‌ره‌وه‌ نادیار‌و بێبه‌شکردنی‬ ‫کۆمه‌ڵگه‌بوو له‌و توانا مرۆییانه‌‪ .‬له‌سه‌ره‌تادا‬ ‫ده‌سه‌اڵت‌و زۆرێک له‌سیاس����یه‌کان‌و که‌سه‌‬ ‫ئه‌کادیمیه‌کان دژ ب����ه‌م کۆچه‌ بوون‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫باری گرانی ئاب����وری به‌ جۆرێک ته‌نگی به‌‬ ‫کۆمه‌ڵگا هه‌ڵچنیبوو‪ ،‬رێگریی له‌م کۆچه‌ ببووه‌‬ ‫مه‌حاڵ‪ .‬له‌ڕه‌هه‌نده‌ باش����ه‌کانی ئه‌م کۆچه‪‌،‬‬ ‫جگ����ه‌ له‌کرانه‌وه‌ی کورد ب����ه‌ڕووی جیهانی‬ ‫ده‌ره‌وه‌دا‪ ،‬کردنه‌وه‌ی ده‌روازه‌یه‌کی ئابووری‬ ‫باش بوو ب����ه‌ڕووی کۆمه‌ڵگ����ه‌ی کوردیدا‪،‬‬ ‫کۆمه‌ڵگه‌یه‌ک‌ که‌ له‌الیه‌ک له‌ژێر باری گرانی‬ ‫گه‌مارۆی ئابوری س����ه‌ر عێ����راق ده‌ینااڵند‬ ‫که‌ س����ته‌مکارانه‌ نه‌ت����ه‌وه‌ یه‌کگرتووه‌کان‬ ‫به‌سه‌ر هاوواڵتیانی عێراقدا سه‌پاندبوویان‪،‬‬ ‫له‌الیه‌کی تریشه‌وه‌ یاریکردنی تورکیا‌و ئێران‬ ‫به‌ چاره‌نوسی ئابوری‌و کردنه‌وه‌‌و داخستنی‬ ‫ده‌روازه‌ ئابوریه‌کانیان به‌ڕووی کوردستاندا‪،‬‬ ‫هه‌رچه‌نده‌ ده‌بێت بۆ مێژوو بیڵێین که‌ ئێران‬ ‫مرۆڤدۆستانه‌ له‌ساته‌ دژواره‌کاندا مامه‌ڵه‌یان‬ ‫له‌گه‌ڵ کردوین‪ .‬به‌ڵێ پێشهاتی ده‌سه‌اڵت‌و‬ ‫سیاس����یه‌کان‌و ئه‌کادیمیاکان هه‌ڵه‌ده‌رچوو‌‬ ‫توانا مرۆییه‌کان به‌فی����ڕۆ نه‌چوون‪ ،‬به‌ڵکو‬ ‫ب����وون به‌ گوڕو تین‌و ب����اری گرانی ئابوری‬ ‫زۆرێ����ک له‌خێزانه‌کان س����وک کرد به‌مه‌‌ش‬ ‫بازاڕی کار گه‌رمترو ئابوری کۆمه‌ڵگه‌ به‌ره‌و‬ ‫پێش����چوو‪ .‬کۆچی کورد توانی گۆڕانکاریی‬ ‫له‌نه‌خش����ه‌ی دانیش����توانی ئه‌روپادا بكات‪،‬‬ ‫چونکه‌ ئه‌وروپا خاڵی سه‌ره‌کی گیرسانه‌وه‌‬ ‫(‪‌)destination‬و که‌ن����اری ئارام����ی‬ ‫که‌ش����تیه‌کانی کۆچبه‌ران بوون به‌ جۆرێک‬ ‫ئه‌مڕۆ ته‌نه����ا له‌واڵتی ئه‌ڵمانیادا نیو ملیۆن‬ ‫کورد ده‌ژی����ن به‌گوێره‌ی دواین توێژینه‌وه‌ی‬ ‫زانس����تی له‌زانکۆی (‪)South Carolina‬‬ ‫ی ئه‌مه‌ریکا‪ ،‬که‌ زۆربه‌یان له‌کوردس����تانی‬ ‫تورکی����اوه‌ هاتوون‪ .‬هه‌روه‌ه����ا زیاد له‌‪100‬‬ ‫هه‌زار ک����ورد له‌به‌ریتانیا ده‌ژین به‌ گوێره‌ی‬ ‫دوای����ن راپۆرتی پڕۆژه‌ی مافی مرۆڤی کورد‬ ‫‪Kurdish Human Rights Project‬‬

‫‪ .)(KHRP‬هه‌روه‌ه����ا رێژه‌یه‌ک����ی به‌رچاو‬ ‫له‌ڕه‌وه‌ندی ک����وردی له‌واڵتانی تری ئه‌وروپا‬ ‫وه‌ک س����وید‌و هۆڵه‌ندا‌و نه‌ورویج‪ ...‬ده‌ژین‪.‬‬ ‫وج����ودی کورد ب����ه‌‌م رێژه‌یه‌ ل����ه‌و واڵتانه‌‪،‬‬ ‫بێگومان گۆڕانکاریی له‌نه‌خشه‌ی دانیشتواندا‬ ‫ده‌کات‌و ده‌بن به‌ ره‌وه‌ندێکی حساب بۆکراو‪.‬‬ ‫به‌اڵم ئه‌مه‌ هیچ له‌و راس����تییه‌ ناگۆڕێت که‌‬ ‫سه‌ره‌ڕای هاوژیانی‌و خۆگونجانی کورد له‌و‬ ‫واڵتانه‌‪ ،‬هێش����تا جیاوازیی زمان‌و که‌لتور‌و‬ ‫ئاین تاڕاده‌یه‌ک‌و به‌ڕێژه‌ی جیاواز له‌مپه‌رن‬ ‫له‌به‌رده‌م کورددا تا ئه‌و واڵتانه‌ به‌ نیشتمانی‬ ‫خۆیان بزانن‪ ،‬واتا هێش����تا هه‌س����تده‌که‌ن‬ ‫میوانن‪ ،‬ئاخر ئه‌وان سه‌ریان ره‌شه‌و چاویان‬ ‫ره‌شه‌‪ ،‬خۆ نابن به‌ ئه‌وروپی قژ زه‌رد‌و چاو‬

‫شین! ئاخر کورد په‌یوه‌سته‌ به‌ داب‌و نه‌ریت‌و‬ ‫ئه‌خالق����ی ک����ورده‌واری‌و ئاین����ی خۆیه‌وه‌‪.‬‬ ‫ئه‌مان����ه‌‌و چه‌ندین هۆکاری تر پێمان ده‌ڵێن‬ ‫که‌ کورد میوانێکی رێز لێگیراوه‌‪ ،‬له‌وانه‌شه‌‬ ‫حسابی هاوواڵتیشی بۆبکرێت‪ ،‬به‌اڵم خاوه‌ن‬ ‫ماڵ نییه‌‌و له‌زێد‌و نیش����تمانی خۆی ناژی‪.‬‬ ‫به‌ڵێ راس����ته‌ ت����ا ئه‌وکاته‌ی حه‌س����ره‌تی‬ ‫نیش����تمان له‌دڵتابێ����ت ت����ۆ ل����ه‌ده‌ره‌وه‌ی‬ ‫نیش����تمانی‪ ،‬یانیش بێ نیشتمانی‪ ،‬چونکه‌‬ ‫ناشێ له‌به‌رده‌م خۆشه‌ویس����ته‌که‌تدا بیری‬ ‫بکه‌ی‪ .‬ئاش����کرایه‌ وجودی کورد له‌ئه‌وروپا‬ ‫بۆ هۆکاری ئابوری‌و سیاس����ی‌و ئاس����ایش‬ ‫ده‌گه‌ڕێت����ه‌وه‌‪ .‬ئ����ه‌و هۆکاران����ه‌ له‌هه‌ریه‌که‌‬ ‫له‌واڵت����ی تورکی����ا‌و ئێران‌و س����وریا ئه‌گه‌ر‬ ‫به‌ره‌و خراپتر نه‌ رۆیش����تبن باشتر نه‌بوون‪.‬‬ ‫به‌اڵم هه‌رس����ێک هۆکاره‌که‌ له‌کوردس����تانی‬ ‫عێراق گۆڕانیان به‌س����ه‌ردا هات����ووه‌‪ ،‬ئه‌مه‌‬ ‫ب����ه‌و واتایه‌ی ئاب����وری کوردس����تان به‌ره‌و‌‬ ‫پێشچووه‌‪ ،‬ئارامی له‌کوردستان به‌رقه‌راره‌‪،‬‬ ‫ئازادی‌و کرانه‌وه‌ی سیاس����یش له‌ڕه‌وشێکی‬ ‫خراپدا نییه‌‪ .‬له‌دۆخێک����ی له‌وجۆره‌دا‪ ،‬ئایا‬ ‫کوردانی تاراوگه‌ ده‌گه‌ڕێنه‌وه‌ بۆ نیش����تمان‬ ‫یان له‌غوربه‌تدا درێژه‌ به‌ ژیان ده‌ده‌ن؟‬ ‫هاوواڵتییه‌کی ه����ه‌ژاری یه‌مه‌نی که‌ له‌گه‌ڵ‬ ‫دوو کوڕه‌ بچوکه‌کانیدا ده‌ژیان‪ ،‬له‌ناوه‌ڕاستی‬ ‫سه‌ده‌ی بیستدا ده‌ستی مناڵه‌کانی ده‌گرێت‌و‬ ‫جانتای����ه‌ک له‌پێداویس����تی له‌گ����ه‌ڵ خۆیدا‬ ‫هه‌ڵده‌گرێت‌و له‌پێناو ژیانێکی باش����تردا به‌‬ ‫رێگه‌ی قاچاغدا خۆی ده‌گه‌یه‌نێته‌ به‌ریتانیا‪.‬‬ ‫لێره‌ ده‌ستده‌کات به‌ کارکردن‌و هه‌میشه‌ به‌‬ ‫مناڵه‌کان����ی ده‌ڵێت کوڕه‌کانم ئێمه‌ هاتووین‬ ‫له‌ه����ه‌ژاری رزگارمان بێ����ت‪ ،‬هه‌ندێک پاره‌‬ ‫کۆده‌که‌ینه‌وه‌و ش����ته‌کانمان له‌و‌ جانتایه‌دا‬ ‫ده‌پێچینه‌وه‌ که‌ هێناومان����ه‌و ده‌گه‌ڕێینه‌وه‌‬ ‫مه‌مله‌که‌تی خۆمان‪ .‬مانگ‌و س����اڵ تێپه‌ڕین‬ ‫ئه‌ویش هه‌مان حکایه‌ت دووباره‌ ده‌کاته‌وه‌‪،‬‬ ‫کوڕه‌کان����م تا س����اڵێکی ت����ر کارده‌که‌ین‌و‬ ‫پاره‌ کۆده‌که‌ین����ه‌وه‌ ئینجا به‌ هه‌مان جانتا‬ ‫ده‌گه‌ڕێینه‌وه‌ نیش����تمان‪ .‬له‌هه‌ژاری ده‌رباز‬ ‫ده‌ب����ن‪ ،‬پ����اره‌ کۆده‌که‌ن����ه‌وه‌‪ ،‬کوڕه‌کانی‬ ‫گه‌وره ‌ده‌بن‪ ،‬ژیانی هاوس����ه‌ری دروس����ت‬ ‫ده‌که‌ن‪ ،‬کابرا پیر ده‌بێت‪ ،‬جانتاکه‌یان هه‌ر‬ ‫له‌سه‌ر کانتۆره‌که‌وه‌ له‌چاوه‌ڕوانی ئه‌وه‌دایه‌‬ ‫بپێچرێته‌وه‌‌و بگه‌ڕێته‌وه‌ نیش����تمان‪ ...‬ئایا‬ ‫هه‌مان چیرۆک ده‌بێت به‌ به‌ش����ێك له‌ژیانی‬ ‫کوردانی تاراوگه‌؟‬ ‫بڕیاردان سه‌خته‌! ره‌نگه‌ ناحه‌قیان نه‌بێت‪،‬‬ ‫ئه‌وان له‌ڕاستیدا له‌دوو خاکدا ژیاون‪ :‬خاکی‬ ‫نیش����تمان‌و خاکی غوربه‌ت‪ .‬له‌هه‌ریه‌که‌یان‬ ‫جیهانێکی بچکۆله‌یان دروستکردوه‌ که‌ پڕه‌‬ ‫له‌ڕایه‌ڵه‌ی دۆس����تایه‌تی‌و ه����اوڕێ‌و تێکه‌ڵ‬ ‫ب����وون به‌ جیهانی ده‌وروب����ه‌ر‪ .‬بڕیاردان بۆ‬ ‫ژیان له‌هه‌ر خاکێکدا بریتییه‌ له‌وێرانکردنی‬ ‫جیهانی ش����وێنه‌که‌ی تر‪ .‬له‌مان����ه‌ گرنگتر‬ ‫هاتنه‌ پێش����ه‌وه‌ی نه‌وه‌ی نوێی����ه‌‪ .‬مناڵێک‬ ‫په‌یوه‌س����تبوونی رۆح����ی هه‌ی����ه‌ ب����ۆ ئه‌و‬ ‫شوێنه‌ی یه‌که‌مجار چاوه‌کانی لێده‌کاته‌وه‌‪،‬‬ ‫بۆ ئه‌و قوتابخانه‌یه‌ی یه‌که‌مجار وانه‌ی تیادا‬ ‫ده‌خوێنێت‪ ،‬بۆ ئه‌و مامۆستایه‌ی یه‌که‌مجار‬ ‫فێری نوسین‌و خوێندنه‌وه‌ی ده‌کات‪ ،‬بۆ ئه‌و‬ ‫شار‌و ش����ارۆچکه‌یه‌ که‌ له‌زیهنیدا شوێنێکی‬ ‫ت����ر له‌گه‌ردووندا بوونی جگه‌ له‌و ش����وێنه‌‪،‬‬ ‫چونکه‌ له‌وه‌ زیاتر ده‌رکی پێناکات‪ .‬ئایا ئه‌و‬ ‫شوێنه‌ نیشتمانی راسته‌قینه‌ی ئه‌وان نییه‌؟‬ ‫گوناه نییه‌ ده‌س����تیان بگرین‌و بیانهێنینه‌وه‌‬ ‫بۆ کوردس����تان‪ ،‬خۆ کوردستان نیشتمانی‬ ‫ئه‌وان نییه‌‪ ،‬ئه‌وان له‌کوردس����تان هه‌ست به‌‬ ‫فیراق ده‌که‌ن‪ ...‬هه‌ست ده‌که‌ن له‌غوربه‌تن‪،‬‬ ‫له‌مه‌نف����ان! له‌گه‌ڵ هه‌م����وو ئه‌مانه‌دا‪ ،‬هیچ‬ ‫دوور نییه‌ کۆچی پێچه‌وان����ه‌ له‌غوربه‌ته‌وه‌‬ ‫ب����ۆ نیش����تمان هه‌ڵب����کات‌و کوردس����تان‬ ‫جارێکی ت����ر هه‌م����ووان له‌ئامێزبگرێته‌وه‌‪.‬‬ ‫هه‌روه‌ک چ����ۆن یه‌که‌م هۆی کۆچی کوردان‬ ‫ب����ۆ ده‌ره‌وه‌ ئابوری بوو‪ ،‬ده‌ش����ێت بۆ ئه‌م‬ ‫کۆچه‌ش هه‌مان ه����ۆکار ده‌ورببینێت‪ .‬ژیان‬ ‫له‌سیس����ته‌می س����ه‌رمایه‌داری ئه‌وروپ����ادا‬ ‫زۆر گران����ه‌‌‪ ،‬ئه‌و ش����وێنه‌ی رۆژانێک وه‌ک‬ ‫به‌هه‌شت له‌دووره‌وه‌ س����ه‌یر ده‌کرا‪ ،‬ئێستا‬ ‫جگه‌له‌دروس����تکردنی ژینگه‌یه‌کی ته‌نیایی‌و‬ ‫جگه‌ له‌به‌ ئامێرکردنی مرۆڤ هیچیتر نییه‌‪.‬‬ ‫ژیان لێ����ره‌ له‌ش����انۆگه‌رییه‌ک ده‌چێت که‌‬ ‫تیایدا ئه‌کت����ه‌ره‌کان هه‌ر راده‌که‌ن به‌ دوای‬ ‫م����ادده‌دا‪ ،‬به‌اڵم به‌ هی����چ ناگه‌ن‪ ،‬وه‌ک ئه‌و‬ ‫خ����ه‌وه‌ وایه‌ که‌ تیایدا هه‌وڵی گه‌یش����تن به‌‬ ‫ئه‌ستێره‌کان ده‌ده‌یت‪ ،‬به‌اڵم که‌ له‌خه‌وه‌که‌‬ ‫رابوویت‪ ،‬هه‌ر له‌ش����وێنی خۆتی‪ .‬له‌ڕاستیدا‬ ‫له‌ئه‌وروپا "داهاتوو" بنیاد نانرێت‪ ،‬ئه‌وروپا‬ ‫ئه‌وه‌نده‌ سه‌رقاڵی "ئێس����تا"یه‪ ‌،‬نا‌یپه‌رژێته‌‬ ‫س����ه‌ر ئاینده‌‪ .‬ئه‌وه‌ی له‌خه‌می ئاینده‌ بێت‪،‬‬ ‫ده‌گه‌ڕێته‌وه‌ نیش����تمانه‌ راس����ته‌قینه‌که‌ی‪،‬‬ ‫ده‌گه‌ڕێته‌وه‌ کوردستان‪ .‬له‌ئێستا ئاماژه‌کانی‬ ‫ئه‌و کۆچه‌ پێچه‌وانه‌یه‌ هه‌ستیان پێده‌کرێت‌و‬ ‫له‌ئاینده‌یه‌کی نزیکدا چاوه‌ڕێی شه‌پۆله‌کانی‬ ‫ئه‌و کۆچه‌ پێچه‌وانه‌یه‌ بن!‬

‫‪birura.awene@gmail.com‬‬

‫بیرورا‬

‫رۆزیخۆری (ارتزاق) له‌هه‌رێمی كوردستاندا‬

‫كۆمه‌اڵیه‌تییه‌ پۆزه‌تیڤه‌كان له‌هه‌رێمی‬ ‫سادق كاردۆ‬ ‫مامۆستا له‌به‌شی راگه‌یاندن ـ زانكۆی كوردستان‪.‬‬ ‫سلێمانی‬ ‫هۆكاره‌كانی سه‌راسه‌ریبوونی‬ ‫رۆزیخۆری له‌كوردستان‬ ‫ئامانجی سه‌ره‌كی ئه‌م وتاره‌ خستنه‌ڕووی‬ ‫باسی رۆزیخۆرییه‌ له‌كه‌لتووری كۆمه‌ڵی ده‌كرێ بڵێین رۆزیخۆری نه‌خۆش����ییه‌‌و‬ ‫له‌س����ه‌ر جه‌س����ته‌ی كه‌لتوور درێژه‌ به‌‬ ‫هه‌رێمی كوردستان‪.‬‬ ‫له‌م وتاره‌دا زاراوه‌ی رۆزیخۆری (ارتزاق) خۆی ده‌دات له‌هه‌رێمی كوردس����تان‪،‬‬ ‫ب����ه‌م مانایه‌ به‌كاردێت‪ :‬رۆزیخۆری واتا له‌‪1980‬كاندا‌و ب����ه‌ هاندانی كه‌لتووری‬ ‫خزمه‌تكردنی كه‌س����ێكه‌ بۆ الیه‌نێك‪ /‬به‌عس����یزم‪" ،‬ڤایرۆسی" ئه‌م نه‌خۆشیه‌‬ ‫هێزێك‪ /‬له‌شكرێك‪ /‬ده‌وڵه‌تێك‌و مه‌رج باڵوبووه‌وه‌ له‌سه‌رانس����ه‌ری عێراق به‌‬ ‫نیی����ه‌ ئه‌و كه‌س����ه‌ بڕوای ب����ه‌ بوون‌و كوردستانیشه‌وه‌‪ ،‬ئیتر زۆر له‌نووسه‌ر‌و‬ ‫پرنسیپ‌و به‌رنامه‌‌و رێبازی ئه‌و الیه‌نه‌وه‌ هونه‌رمه‌ند‌و مامۆستای زانكۆ‌و ئه‌فسه‌ری‬ ‫هه‌بێت‪ .‬ئه‌م خزمه‌تكردنه‌‪ ،‬به‌مه‌به‌ستی پله‌ به‌رز‌و پسپۆڕانی تریش راكێشرانه‌‬ ‫ده‌ستكه‌وتی ماددی‌و مه‌عنه‌وی تایبه‌ت نێو "زۆنی نه‌خۆشیه‌كه‌" له‌الیه‌ن رژێمی‬ ‫پێش����كه‌ش ده‌كرێت‪ ،‬كاتێك ئه‌مه‌ش به‌عس����ه‌وه‌‪ .‬له‌‪ 2003 -1991‬به‌ تایبه‌ت‬ ‫ده‌بێته‌ رۆزیخۆری كه‌ زیانبه‌خش بێت له‌ناو كڵپه‌ی ش����ه‌ڕی ناوخۆ له‌هه‌رێمی‬ ‫بۆ ژیان‌و بوون‌و به‌رژه‌وه‌ندی ئه‌وانه‌ی كوردس����تان‪ ،‬رۆزیخ����ۆری جێگ����ه‌ی‬ ‫تر– كه‌سێك بێت‪ ،‬یاخود گروپێك یان "دڵسۆزی‌و وه‌فاداری" بۆ خێڵی حیزبی‬ ‫كوردی گرته‌وه‌‪ .‬دواتر له‌ڕوخانی رژێمی‬ ‫ته‌نانه‌ت نه‌وه‌ی نیشتمانێك بێت‪.‬‬ ‫له‌چه‌ند وش����ه‌یه‌كی ت����ردا‪ ،‬رۆزیخۆری س����ه‌دام له‌‪ 2003‬به‌ دواوه‌‪ ،‬رۆزیخۆری‬ ‫چاالكییه‌ك����ی ئاگایانه‌یه‌ كه‌ تاكه‌كان‌و وه‌ك به‌كتیری����ا‌و ڤای����رۆس له‌كه‌ش‌و‬ ‫گروپ����ه‌كان بڕی����ارده‌ده‌ن بیك����ه‌ن به‌ هه‌وای به‌رینی سیاس����ی‌و كۆمه‌اڵیه‌تی‬ ‫به‌ش����ێك له‌پراكتیك����ی رۆژانه‌ی����ان‪ ،‬كۆمه‌ڵگه‌ی كوردستان باڵوبوه‌ته‌وه‌‪.‬‬ ‫ده‌ك����رێ ئ����ه‌م چاالكییه‌ ب����ه‌ چه‌ندین رۆزیخ����ۆری له‌ه����ه‌ر س����ه‌رده‌مێكدا‬ ‫ش����ێوه‌ ده‌ركه‌وێت‪ :‬چ����ه‌ك هه‌ڵگرتن زه‌مینه‌‌و ه����ۆكاری دیاریكراوی ده‌بێت‬ ‫ب����ۆ پیاوێ����ك یاخ����ود گروپێ����ك‪ ،‬بۆ ئه‌وه‌ی له‌س����نووری دیارده‌یه‌كه‌وه‌‬ ‫شێوازه‌كانی نۆكه‌ری بۆ ده‌سه‌اڵتدارانی گه‌وره‌ت����ر بێت����ه‌وه‌ هه‌ت����ا ده‌گۆڕێت‌و‬ ‫كۆمه‌ڵگه‌یه‌ك‪ ،‬باڵوكردنه‌وه‌ی تێكستی ده‌بێته‌ كه‌لت����ووری رۆژانه‌ی تاكه‌كانی‬ ‫به‌ناو "لێكۆڵینه‌وه‌ زانستی"ی له‌الیه‌ن كۆمه‌ڵگه‌یه‌ك‪.‬‬ ‫مامۆستا‌و پرۆفیسۆره‌كانی زانكۆكانه‌وه‌ ده‌كرێ هه‌ندێ له‌هۆكاره‌ سه‌ره‌كیه‌كانی‬ ‫بۆ "ته‌رقی����ه‌"‌و زیادكردن����ی مووچه‌ی په‌ره‌س����ه‌ندنی رۆزیخ����ۆری له‌هه‌رێمی‬ ‫مانگانه‌ی����ان‪ ،‬پڕوپاگه‌نده‌س����ازی ب����ۆ كوردستان ئاماژه‌پێبده‌ین‪:‬‬ ‫ئه‌س����تۆپاكی گروپێك����ی دژه‌ مرۆڤی لێكت����رازان‌و لێڵبوون����ی به‌ها‌و پێوانه‌‌و‬ ‫هێزدار‪ ،‬ئازاردانی خه‌ڵك بۆ به‌رژه‌وه‌ندی مۆدێله‌ ئه‌خالقیه‌كان الی ده‌س����ته‌بژێر‬ ‫تاقمێك����ی سیاس����ی‪ ،‬به‌ش����داربوون (النخب����ه‌ ‪)elite‬كان����ی هه‌رێم����ی‬ ‫له‌شێوازی باندیستی‌و مافیایی هه‌ندێ كوردس����تان‪ ،‬ئه‌مه‌ش به‌زۆری بۆ ئه‌وه‌‬ ‫كاربه‌ده‌ستی ده‌س����ه‌اڵتداری حیزبی‌و ده‌گه‌ڕێته‌وه‌ (جگ����ه‌ له‌هه‌ندێ هه‌وڵی‬ ‫حكوم����ی‪ ،‬به‌ش����داربوون له‌هێزێك����ی فه‌ردی) ك����ه‌ نوخب����ه‌كان له‌ڕاپه‌ڕینی‬ ‫س����ه‌ركوتگه‌ری چه‌كدار بۆ وێرانكردنی به‌ه����اری ‪ 1991‬ب����ه‌دواوه‌‪ ،‬خه‌ریك����ی‬ ‫ماڵ‌و موڵكی ئه‌ندامانی ئۆپۆزس����یۆن پرس����ێك (‪ )Cause‬خه‌ونێكی گشتی‬ ‫ده‌زان����ن‪ ،‬به‌ش����داربوون له‌پیالنگێڕی نین‪ .‬كاتێك كه‌ نوخبه‌كان بێ به‌رنامه‌‌و‬ ‫سیاس����ی‪ ،‬كوش����تنی هاوواڵتی����ان بۆ بێ پڕۆژه‌ی سیاس����ی نیش����تمانی بن‌و‬ ‫رازیكردنی سه‌رانی تاقمێكی دیاریكراو‪ ،‬نه‌توان����ن ب����ه‌ رۆڵی خۆیان هه‌س����تن‬ ‫پاساوهێنانه‌وه‌ی میدیاكان بۆ سیاسه‌تی له‌ئاراس����ته‌پێدان‌و نوێكردن����ه‌وه‌ی‬ ‫الیه‌نێك����ی حیزبی‪ ،‬خۆهه‌ڵواس����ین به‌ مۆدێل����ی ئه‌خالقی ب����ه‌رز‌و به‌هادار بۆ‬ ‫حیزبێكی سیاس����ی ب����ۆ په‌یداكردنی جه‌ماوه‌ری كوردس����تان‪ ،‬نه‌وه‌ی نوێ‬ ‫بژێوی خێزان‌و چه‌ندان شێوازی تر‪.‬‬ ‫به‌ سه‌رلێشێواوی‌و الوازی ئه‌خالقییه‌وه‌‬ ‫له‌هه‌لومه‌رج����ی ئێس����تای هه‌رێم����ی دێته‌ ناو گرف����ت‌و ئاڵۆزیه‌كانی ژیان‌و‬ ‫كوردس����تان زۆر له‌تاكه‌كان����ی چین‌و گه‌مه‌ی سیاسه‌ته‌وه‌‪ .‬لێره‌دا مه‌به‌ستم‬ ‫توێژ‌و پیشه‌كان له‌پراكتیكی رۆزیخۆری گش����ت نوخبه‌كان����ه‌‪ ،‬رۆش����نبیران‪،‬‬ ‫زانس����تكاران‪،‬‬ ‫تێ����وه‌ گالون‪ ،‬به‌اڵم له‌وه‌ ترس����ناكتر سیاس����ه‌تمه‌داران‪،‬‬ ‫ئه‌وه‌یه‌ چین‌و توێ����ژی تایبه‌تی په‌یدا ئه‌كادیمیی����ه‌كان‪ ،‬زان����ا ئاینیی����ه‌كان‪،‬‬ ‫ببن كه‌ بوونیان ته‌نه����ا‌و ته‌نها بریتی ئه‌فسه‌ره‌ سه‌ركرده‌كان‪ ،‬ئابووریناسان‪،‬‬ ‫بێ����ت له‌به‌رهه‌مهێنان����ی كه‌لت����ووری پسپۆڕانی میدیاو هتد‪...‬‬ ‫رۆزیخ����ۆری له‌واڵت����دا‪ .‬له‌واقیع����دا حوكمی (‪ )authoritarian‬زۆره‌ملێی‬ ‫رۆزیخ����ۆری زیات����ر له‌ناو ه����ه‌ژاران‌و دوو حیزب����ی زه‌ب����ه‌الح (‪‌)PUK‬و‬ ‫كه‌مداهاته‌كان په‌ره‌ده‌ستێنێ‪ ،‬نه‌وه‌ك (‪‌)KDP‬و قۆرخكردنی گش����ت پۆسته‌‬ ‫له‌ن����او ملیۆنێره‌كان‪ .‬له‌ن����او ملیۆنێره‌ سیاسی‌و ئیداریه‌كانی بڕیاردان له‌الیه‌ن‬ ‫تازه‌ هه‌ڵتۆقیوه‌كان زیاتر سه‌وداكردن ئه‌م دوو حیزب����ه‌وه‌ له‌الیه‌كه‌وه‌ مه‌یلی‬ ‫به‌ سه‌روه‌تی گشتی‌و موڵكی ده‌وڵه‌ت نۆك����ه‌ری‌و ملكه‌چ����ی په‌ره‌پێداوه‌ الی‬ ‫په‌ره‌ده‌س����تێنێت‪ .‬له‌نێ����و ه����ه‌ژاران‌و نه‌وه‌ی نوێ وه‌ك پراكتیكێكی ئاسایی‬ ‫ده‌وڵه‌مه‌ندان توێژی بڕیاربه‌ده‌س����تانی ت����ا راده‌ی بێماناكردن����ی به‌هاكان����ی‬ ‫حیزب����ی‌و حكومیش ده‌بن به‌ هانده‌ری ئ����ازادی‌و س����ه‌ربه‌خۆیی‌و یه‌كس����انی‬ ‫گه‌شه‌كردنی "كه‌لتووری" رۆزیخۆری‪.‬‬ ‫الی تاك����ی ك����ورد‪ ،‬له‌الیه‌ك����ی تره‌وه‌‬ ‫گرنگه‌ بزانی����ن رۆزیخۆری دیارده‌یه‌كی ئه‌زموونی نه‌وه‌ی نوێ تێكه‌اڵو ده‌بێت‬ ‫دێرینی كۆمه‌ڵگه‌ی به‌ش����ه‌رییه‌‪ ،‬به‌اڵم به‌ بێبایه‌خكردنی پسپۆڕی‌و كارامه‌یی‬ ‫گرنگتر ئه‌وه‌یه‌ ت����ا چ راده‌یه‌ك بوه‌ته‌ پیشه‌یی له‌الیه‌ن بڕیاربه‌ده‌ستانه‌وه‌ بۆ‬ ‫پراكتیكێكی جێكه‌وت����وو له‌كه‌لتووری دامه‌زراندنی كارمه‌ن����ده‌ پله‌به‌رزه‌كانی‬ ‫ژیان����ی رۆژان����ه‌‌و كاریگ����ه‌ری هه‌ی����ه‌ حكومه‌ت����ی هه‌رێم‪ ،‬بۆی����ه‌ هه‌وڵده‌دات‬ ‫له‌س����ه‌ر تێكدانی ژیان‌و به‌ها‌و پێوانه‌ مش����ه‌خۆرانه‌ خ����ۆی بگه‌یه‌نێت����ه‌ ئه‌و‬

‫ئۆفیسانه‌‪.‬‬ ‫گه‌ش����ه‌كردنی ش����ێوازێكی مافیای����ی‬ ‫هه‌رێمه‌كه‌م����ان‌و‬ ‫له‌به‌ڕێوه‌بردن����ی‬ ‫له‌خه‌رجكردنی س����ه‌رو‌هت‌و س����امانی‬ ‫گشتی‪ ،‬شێوازی مافیایی‪ ،‬تاكی كورد‬ ‫ده‌كاته‌ بێهێزترین بوونه‌وه‌ر‪.‬‬ ‫كردن����ی "نان بڕین" به‌ دێوزمه‌ی ژیانی‬ ‫گش����ت كارمه‌نده‌ حكومی‌و حیزبیه‌كان‬ ‫له‌كوردس����تان‪ ،‬گه‌ر ن����اڕازی بن‪ .‬له‌م‬ ‫میان����ه‌دا‪ ،‬رۆزیخ����ۆری وه‌ك به‌دیلێك‬ ‫ده‌خرێته‌ به‌رده‌ستی تاكی كارمه‌ند‪.‬‬ ‫په‌ره‌پێدانی بێكاری داپۆشراو (البطاله‌‬ ‫المقنعه‌) له‌دام����ه‌زراوه‌ حوكمه‌تیه‌كان‬

‫گه‌شه‌كردنی شێوازێكی‬ ‫مافیایی له‌به‌ڕێوه‌بردنی‬ ‫هه‌رێمه‌كه‌مان‌و‬ ‫له‌خه‌رجكردنی‬ ‫سه‌رو‌هت‌و سامانی‬ ‫گشتی‪ ،‬شێوازی‬ ‫مافیایی‪ ،‬تاكی كورد‬ ‫ده‌كاته‌ بێهێزترین‬ ‫بوونه‌وه‌ر‬ ‫له‌الی����ه‌ن ده‌س����ه‌اڵتی سیاس����ییه‌وه‌‪،‬‬ ‫خه‌ڵكی كوردس����تان فێری مشه‌خۆری‬ ‫ده‌كات‪ .‬گه‌رچ����ی ت����اك به‌ش����داریش‬ ‫نه‌بێت له‌پرۆسه‌ی كار‌و به‌رهه‌مهێناندا‪،‬‬ ‫ب����ه‌اڵم مووچه‌یه‌كی كه‌م����ی جێگیری‬ ‫مانگانه‌ی هه‌ر ده‌س����تده‌كه‌وێت‪ .‬ئه‌مه‌‬ ‫خۆی له‌ڕاستیدا به‌ هه‌ژار هێشتنه‌وه‌ی‬ ‫خه‌ڵك����ه‌‌و دووب����اره‌ به‌رهه‌مهێنانه‌وه‌ی‬ ‫هه‌ژارییه‌ له‌ئاس����تێكی به‌ریندا‪ .‬تاكی‬ ‫كورد فێری ئه‌وه‌ ده‌كرێت كه‌ "كاریش‬ ‫ن����ه‌كات پاره‌ش����ی ده‌س����تده‌كه‌وێت"‪.‬‬ ‫به‌م����ه‌ش كاری به‌رهه‌مهێن����ه‌ر وه‌ك‬ ‫به‌هایه‌كی ئه‌خالقی‌و ئابووری زۆر كاڵ‬ ‫ده‌بێته‌وه‌ هه‌تا راده‌ی یه‌كسانبوون به‌‬ ‫رۆزیخۆری‪.‬‬ ‫هه‌ژاری‌و ك����ه‌م داهاتی زۆرینه‌ی چین‌و‬ ‫توێژه‌كانی كۆمه‌ڵگه‌كانی كوردستان‌و‬ ‫گه‌شه‌نه‌كردنی چینی ناوه‌ڕاست‪ ،‬له‌پاڵ‬ ‫ده‌وڵه‌مه‌ندبوونی ترسناكی كه‌مینه‌یه‌كی‬ ‫به‌رته‌س����كی هێ����زدار‪ ،‬ن����ه‌وه‌ نوێكان‬ ‫هانده‌دات كه‌ به‌م شێوازه‌ بیربكه‌نه‌وه‌‪:‬‬ ‫"پاره‌كه‌ زۆره‌ بۆچی ئێمه‌ لێی بێبه‌ش‬ ‫بین؟!" له‌ئاكام����دا رۆزیخۆری ده‌كاته‌‬ ‫رێگایه‌كی گونجاو‪.‬‬ ‫ئێس����تاش له‌هه‌رێم����ی كوردس����تان‬ ‫ئینتیما‌و شوناس����ی ت����اك‌و گروپه‌كان‬ ‫له‌س����ه‌ر بنه‌مای ته‌قلیدیی خێڵ‪-‬حیزب‬ ‫بونیاد ده‌نرێت‪ :‬ت����اك كۆیله‌ی خێڵی‬ ‫حیزب����ه‌‌و ئ����ه‌م كۆیله‌یه‌تی����ه‌ ئه‌ركی‬ ‫"موقه‌ده‌س����ی وه‌فاداری" ب����ۆ خێڵی‬ ‫حیزب ده‌كاته‌ پێویس����تییه‌كی حه‌تمی‬ ‫بۆ ژیان‌و مانه‌وه‌ی تاك كه‌ وا ده‌زانێت‬ ‫به‌بێ خێڵی حیزب ه����ه‌م هه‌ژار‌و هه‌م‬ ‫بێ هێزه‌‪" :‬نۆكه‌ری بۆ حیزب باش����تره‌‬ ‫له‌هه‌ژاری‌و الوازی" ده‌بێته‌ دروشم‪.‬‬ ‫كاریگه‌ریه‌كانی رۆزیخۆری‬ ‫كاریگه‌ریه‌كانی رۆزیخۆری له‌كوردستان‬

‫زۆرن‪ ،‬لێ����ره‌دا ته‌نه����ا ده‌توانی����ن‬ ‫سه‌ره‌كیترینیان ئاماژه‌پێبده‌ین‪ .‬یه‌كه‌م‪،‬‬ ‫رۆزیخ����ۆری هۆكارێك����ی ئاڵۆزبوون����ی‬ ‫زیاتری گه‌وره‌ گرفتی كورده‌‪ :‬شوناسی‬ ‫نه‌ته‌وه‌ی����ی (‪‌)national identity‬و‬ ‫گرفتاربوون به‌ ته‌نگ����ژه‌ی بێئینتمایی‬ ‫نه‌ته‌وه‌یی (ئه‌گه‌ر نه‌ت����ه‌وه‌ به‌ مانای‬ ‫ناس����یۆن به‌كار بێنی����ن)‪ .‬كورد وه‌ك‬ ‫ئیتنیكێكی گ����ه‌وره‌‌و دێرینی ناوچه‌ی‬ ‫رۆژهه‌اڵتی ناوه‌ڕاس����ت‪ ،‬له‌س����ه‌رده‌می‬ ‫مۆدێرن����ه‌دا له‌گه‌ڵ گرفتی شوناس����ی‬ ‫نه‌ته‌وه‌یی به‌ره‌وڕوبوونه‌وه‌ی به‌رده‌وامی‬ ‫هه‌بووه‌‪ .‬له‌س����ه‌رده‌می دروس����تبوونی‬ ‫ده‌وڵه‌ت����ی مۆدێرن ل����ه‌م ناوچه‌یه‌دا‪،‬‬ ‫كورد ن����ه‌ توانیویه‌تی ناس����یۆنێك بۆ‬ ‫خ����ۆی بونیادبنێت‌و ن����ه‌ هه‌لومه‌رجی‬ ‫بۆ ره‌خس����اوه‌ له‌گه‌ڵ ناس����یۆنی تردا‬ ‫ئینتگراسیۆن بكات‪ ،‬به‌ڵكو به‌درێژایی‬ ‫سه‌ده‌ی مۆدێرنیزه‌بوونی ناوچه‌كه‌‪ ،‬كورد‬ ‫له‌الیه‌ن ئتنیكه‌ ده‌سه‌اڵتداره‌كانه‌وه‌ به‌و‬ ‫(االخر)ه‌ ناس����ێنراوه‌ كه‌ له‌په‌راوێزی‬ ‫كۆمه‌ڵگه‌دای����ه‌‌و پل����ه‌دوو‪ ،‬خائی����ن‪،‬‬ ‫بێمتمان����ه‌‪ ،‬ناشارس����تانی‪ ،‬دواكه‌وتوو‬ ‫له‌قاڵب دراوه‌‪.‬‬ ‫له‌گ����ه‌ڵ خه‌س����تبوونه‌وه‌ی رۆزیخۆری‬ ‫له‌س����ه‌ر ئاس����تی كۆم����ه‌ڵ‌و كه‌لتوور‬ ‫له‌هه‌رێم����ی كوردس����تان‪ ،‬گش����ت‬ ‫ره‌هه‌نده‌كان����ی ش����وناس ده‌كه‌ونه‌ به‌ر‬ ‫مه‌ترس����ی بێئینتمایی بۆ نیشتمان‌و بۆ‬ ‫دواڕۆژی كۆمه‌ڵ‪.‬‬ ‫دووه‌م‪ :‬كاتێك كه‌ نوخبه‌كان نه‌توانن‬ ‫ب����ه‌ كار‌و رۆڵی رێنماییك����ه‌ری خۆیان‬ ‫هه‌س����تن‌و له‌باتی ئه‌وه‌ به‌ رۆزیخۆری‬ ‫تێوه‌گلێ����ن‪ ،‬ن����ه‌وه‌كان متمانه‌یان به‌‬ ‫نوخب����ه‌كان نامێنێ����ت‌و ب����ه‌ره‌وڕووی‬ ‫قه‌یرانی فیك����ری‌و به‌ه����ای ئه‌خالقی‬ ‫سیاسی‌و پێوانه‌ی كۆمه‌اڵیه‌تی ده‌بنه‌وه‌‬ ‫ته‌نانه‌ت له‌ناس����ینه‌وه‌ی راست‌و هه‌ڵه‌‌و‬ ‫چاك‌و خراپیشدا‪ .‬وه‌ك ده‌رئه‌نجامێك بۆ‬ ‫ئه‌مه‌ش مانا به‌رز‌و جوانه‌كان تێكه‌اڵوی‬ ‫مان����ا دزێ����و‌و نامرۆڤان����ه‌كان ده‌بن‪.‬‬ ‫قه‌یرانێك دروست ده‌بێت ته‌نها به‌ره‌و‬ ‫دۆزه‌خی مه‌رگی به‌هاكان‌و له‌ناوچوونی‬ ‫دواڕۆژی كۆمه‌ڵی كوردستان ده‌مانبات‪.‬‬ ‫له‌ناوچوونی ئیراده‌ی ده‌سته‌جه‌معی بۆ‬ ‫بونیادی دواڕۆژ‌و به‌ره‌وپێشبردنی ژیان‌و‬ ‫كۆمه‌ڵگه‌ی كوردستان الی نه‌وه‌ی نوێ‪،‬‬ ‫ده‌بێته‌ راستییه‌كی خه‌مهێنه‌ر‪.‬‬ ‫س����ێهه‌م‪ :‬خۆگونجاندنی سیس����ته‌می‬ ‫بیركردن����ه‌وه‌ی تاك����ی ك����ورد له‌گه‌ڵ‬ ‫رۆزیخ����ۆری‪ ،‬ده‌بێت����ه‌ زامنك����ه‌ری‬ ‫له‌دایكبوون‌و په‌ره‌س����ه‌ندنی مێنتاڵیتی‬ ‫به‌ ئاس����ایی زانینی دزی‌و سواڵكه‌ری‌و‬ ‫زه‌لیلی‌و خۆبه‌كه‌مزانین‪.‬‬ ‫چ����واره‌م‪ :‬هه‌ر كه‌ رۆزیخ����ۆری بوو به‌‬ ‫به‌شێكی دانه‌بڕاوی كه‌لتوور‌و مێنتاڵیتی‬ ‫ژیانی رۆژانه‌‪ ،‬ئیتر هه‌ڕه‌شه‌ی جیددی‬ ‫ده‌خاته‌ س����ه‌ر سه‌قامگیری‌و ئاسایشی‬ ‫هه‌رێم����ی كوردس����تان‪ .‬ئه‌م����ه‌ش به‌و‬ ‫مانایه‌ی����ه‌ ك����ه‌ گش����ت تایبه‌تمه‌ندییه‌‬ ‫ماڵوێرانكاره‌كان����ی رۆزیخۆری چاالك‬ ‫ده‌بن����ه‌وه‌‌و كاریگ����ه‌ری نه‌گه‌تیڤی����ان‬ ‫ده‌بێت به‌سه‌ر ئاسایشی سه‌رانسه‌ری‌و‬ ‫چاره‌نووس����ی هه‌رێم����ی كوردس����تان‪.‬‬ ‫رۆزیخۆران ئاماده‌یی ش����اراوه‌یان هه‌یه‌‬ ‫بۆ ده‌س����تهه‌ڵگرتن له‌س����ه‌ربه‌خۆیی‌و‬ ‫س����ه‌قامگیری هه‌رێمه‌كه‌مان‌و له‌وانه‌یه‌‬ ‫فرۆش����تنی نیش����تمان به‌الیان����ه‌وه‌‬ ‫ئاس����ایی بێت گه‌ر رۆژێ����ك رێگاكانی‬ ‫تری هه‌ڵپه‌كردن به‌دوای ده‌س����كه‌وتدا‬ ‫به‌رته‌سك ببنه‌وه‌‪.‬‬

‫ئه‌مه‌یه‌ بیست‌و پێنچی‌ نۆڤه‌مبه‌ر؟‬ ‫الجان نادر‬ ‫به‌بۆنه‌ی‌ رۆژی‌ جیهانی‌ به‌ره‌نگاربونه‌وه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫توندوتی���ژی‌ دژی‌ ژن���ان بانگهێش���تی‌‬ ‫پێشانگایه‌كی‌ ئیش���ی‌ ده‌ستی‌ كرام كه‌‬ ‫له‌الی���ه‌ن به‌ڕێوه‌به‌رایه‌ت���ی‌ چاكس���ازی‌‬ ‫ژنان‌و مندااڵن به‌ش���ی‌ ژنان ساز كرابوو‪،‬‬ ‫هه‌رچه‌ن���ده‌ له‌كارت���ی‌ بانهێش���ته‌كه‌دا‬ ‫نوس���رابوو ب���ه‌ سه‌رپه‌رش���تی‌ وه‌زیری‌‬ ‫كاروب���اری‌ كۆمه‌اڵیه‌تی‌‪ ،‬ب���ه‌اڵم جه‌نابی‌‬ ‫وه‌زیر هێنده‌ كات���ی‌ نه‌بوو به‌بۆنه‌ی‌ ئه‌و‬ ‫رۆژه‌ش بێت س���ه‌ردانی‌ هاوڕه‌گه‌زه‌كانی‌‬ ‫خۆی‌ بكات له‌زین���دان‪ ،‬هیچ نه‌بێت له‌و‬ ‫رۆژه‌دا گوێی لێبگرتنایه‌ هه‌رچه‌نده‌ پێم‬ ‫ناخۆشه‌ به‌ قه‌ڵه‌می‌ ژنێك له‌سه‌ر ژنێكی‌‬ ‫دی‌ بنوس���رێت‪ ،‬به‌اڵم ناشتوانین نكوڵی‌‬ ‫له‌واقیعێك بكه‌ین نه‌ك به‌ ته‌نها وه‌زیری‌‬ ‫كاروب���اری‌ كۆمه‌اڵیه‌تی‌ ك���ه‌ ژنه‌‪ ،‬بگره‌‬ ‫وه‌زیره‌كانی‌ تریش وه‌ك پێویست هه‌ست‬ ‫به‌ به‌رپرسیارێتی‌ سه‌رشانیان ناكه‌ن‪.‬‬ ‫ئ���ه‌وه‌ی‌ زۆر كاریتێك���ردم ب���ۆ ئه‌وه‌ی‌‬ ‫ئه‌م نوسینه‌ بنوس���م‪ ،‬دوای‌ كردنه‌وه‌ی‌‬ ‫پێش���انگاكه‌ ژماره‌یه‌ك���ی‌ ك���ه‌م له‌ژنه‌‬ ‫زیندانی���ه‌كان ده‌بینران‌و هه‌مووش ره‌ش‬ ‫پۆش ب���ون‌و بێتاقه‌تی‌ به‌ س���یمایانه‌وه‌‬

‫دیارب���وو‪ ،‬گۆرانییه‌كی‌ كوردی‌ به‌ده‌نگ ‌ی‬ ‫به‌رز لێده‌درا‪ ،‬به‌اڵم كاتێك له‌ده‌رگایه‌ك‬ ‫نزیك بومه‌وه‌ كه‌ قفڵێكی‌ گه‌وره‌ی‌ لێدرابوو‬ ‫گوێ���م له‌ده‌نگی‌ منداڵ‌و چه‌ند ژنێك بوو‬ ‫دوای‌ ماوه‌یه‌ك���ی‌ كه‌م بینیم یه‌كێك له‌و‬ ‫زیندانیانه‌ی‌ له‌پێشانگاكه‌دا به‌شداربوون‬ ‫په‌نچه‌ره‌ بچوكه‌كه‌ی‌ ده‌رگا داخراوه‌كه‌ی‌‬ ‫ی له‌گه‌ڵ‬ ‫كردبوه‌وه‌ بۆ ئه‌وه‌ی‌ ئه‌و منداڵه‌ ‌‬ ‫دایكیدا زیندانییه‌ پێش���انگاكه‌ ببینێت‪،‬‬ ‫منداڵه‌كه‌ ده‌ستی‌ كردبوو به‌ شیشه‌كانی‌‬ ‫په‌نچه‌ره‌كه‌وه‌‌و پێده‌كه‌نی‌‪ ،‬له‌زیندانیه‌كم‬ ‫پرسی‌ بۆچی‌ ئه‌و ژنانه‌ نایه‌نه‌ ده‌ره‌وه‌؟‬ ‫وتی‌ "ئاخر منداڵێكیان له‌گه‌ڵه‌ شته‌كان‬ ‫تێك ده‌دات"‪ ،‬قه‌ناعه‌تم به‌ قسه‌ی‌ نه‌كرد‬ ‫چ���وم له‌فه‌رمانبه‌رێكی‌ چاكس���ازیه‌كه‌م‬ ‫پرس���ی‌ بۆچی‌ ئ���ه‌و ژنان���ه‌ ناهاتونه‌ته‌‬ ‫ده‌ره‌وه‌؟ وتی‌ "خۆیان حه‌زیان نه‌كردووه‌‬ ‫بێن���ه‌ ده‌ره‌وه‌"‪ ،‬ئه‌م���ه‌ش ب���ۆم بوو به‌‬ ‫پرسیار له‌بۆنه‌یه‌كدا كه‌ تایبه‌ت كراوه‌ بۆ‬ ‫ئه‌وان‌و چاالكیی���ان بۆ نمایش ده‌كرێت‪،‬‬ ‫ئه‌بێ���ت چی‌ واب���كات به‌ش���داریی‌ ئه‌و‬ ‫بۆنه‌ی���ه‌ نه‌كه‌ن‪ ،‬بۆیه‌ هه‌مان پرس���یارم‬ ‫له‌زیندانییه‌ك���ی‌ تر ك���رده‌وه‌‪ ،‬به‌اڵم ئه‌و‬ ‫جیاواز له‌وان وتی‌ "ش���وێنه‌كه‌ بچوكه‌و‬ ‫جێگ���ه‌ی‌ هه‌مووم���ان نابێت ت���ا بێینه‌‬

‫ی‬ ‫داوا له‌وه‌زیر ‌‬ ‫ی‬ ‫كاروباری‌ كۆمه‌اڵیه‌ت ‌‬ ‫ی‬ ‫ده‌كه‌م له‌ژنبون ‌‬ ‫خۆیه‌وه‌ له‌و ژنان ‌ه‬ ‫بڕوانێت‌و خۆی‌ بخات ‌ه‬ ‫ی‬ ‫جێگه‌ی‌ ئه‌و دایكه‌ ‌‬ ‫به‌درێژای‌ پێشانگاك ‌ه‬ ‫ی‬ ‫منداڵه‌كه‌ ‌‬ ‫به‌ باوه‌شه‌و‌ه بوو‬

‫ده‌ره‌وه‌"‪ ،‬ورده‌ ورده‌ خۆمم له‌په‌نچه‌ره‌كه‌‬ ‫نزیك كرده‌وه‌ منداڵه‌كه‌ هاته‌ پێش���ه‌وه‌‌و‬ ‫سه‌یری‌ ده‌ره‌وه‌ی‌ ده‌كرد هه‌موو خه‌ریكی‌‬ ‫ش���رینی‌ خواردن بوون من شیرینیه‌كه‌ی‌‬ ‫خۆمم دای���ه‌ منداڵه‌كه‌‌و خێرا ده‌س���تی‌‬ ‫كرد به‌ خواردنی‌‪ ،‬له‌ژنێكیانم پرس���ی‌ بۆ‬

‫نه‌هاتونه‌ته‌ ده‌ره‌وه‌؟ وتی‌ "نه‌یانهێشت‪..‬‬ ‫زۆریشیمان پێ‌ ناخۆشه‌ لێره‌ ده‌رگامان‬ ‫له‌سه‌ر داخراوه‌"‪ ،‬خێرا ژنه‌كانی‌ تر هاتن‌و‬ ‫وتی���ان گه‌ر له‌ڕاگه‌یان���دن‌و ماف ‌ی مرۆڤ‬ ‫كارده‌ك���ه‌ن داوای‌ لێبوردنمان بۆ بكه‌ن‪.‬‬ ‫ل���ه‌و كاته‌دا یه‌كێ���ك له‌فه‌رمانبه‌ره‌كانی‌‬ ‫به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تیه‌ك���ه‌ ه���ات‌و خێ���را‬ ‫په‌نچه‌ره‌كه‌ش���ی‌ لێداخستن‪ ،‬له‌و كاته‌وه‌‬ ‫من ویژدانم ئازارم ده‌دات‪ ،‬چونكه‌ ته‌نها‬ ‫ئه‌و په‌نچه‌ره‌یان هه‌بوو به‌ بۆنه‌ی‌ منه‌وه‌‬ ‫ئه‌ویش���یان لێداخرا‪ ،‬بۆیه‌ داوا له‌وه‌زیری‌‬ ‫كاروب���اری‌ كۆمه‌اڵیه‌تی‌ ده‌كه‌م له‌ژنبونی‌‬ ‫خۆیه‌وه‌ له‌و ژنانه‌ بڕوانێت‌و خۆی‌ بخاته‌‬ ‫جێگه‌ی‌ ئه‌و دایكه‌ی‌ به‌درێژای‌ پێشانگاكه‌‬ ‫منداڵه‌كه‌ی‌ له‌به‌رده‌م په‌نچه‌ره‌ بچوكه‌كه‌ی‌‬ ‫ده‌رگای‌ قاوش���ه‌كه‌ به‌ باوه‌شه‌وه‌ بوو بۆ‬ ‫ئه‌وه‌ی‌ هی���چ نه‌بێ���ت ده‌ره‌وه‌ ببینێت‪،‬‬ ‫سه‌ردانێكی‌ زیندانیه‌كان بكات‌و به‌ڕاستی‌‬ ‫گوێیان لێبگرێت نه‌ك وه‌ك ئه‌و بۆنه‌كه‌ی‌‬ ‫بیست‌و پێنچی‌ نۆڤه‌مبه‌ر ته‌نها بۆ چه‌ند‬ ‫زیندانیه‌ك بێ���ت‪ ،‬داوای‌ لێبوردنیش له‌و‬ ‫منداڵ���ه‌‌و ئ���ه‌و ژنانه‌ش ده‌ك���ه‌م كه‌ به‌‬ ‫بۆنه‌ی‌ من���ه‌وه‌ په‌نچه‌ره‌كه‌یان لێداخرا‪،‬‬ ‫ب���ه‌و به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تیه‌ش ده‌ڵێم‪ :‬كامه‌یه‌‬ ‫بیست‌و پێنچی‌ نۆڤه‌مبه‌ر؟‪.‬‬

‫تەندروستی‬

‫)‪ )302‬سێشه‌مم ‌ه ‪2011/11/29‬‬

‫ده‌رهاویشتنی‌ پێشوه‌خت‪ ،‬ئه‌و گرفته‌ی‌ رووبه‌ڕووی‌ پیاوان ده‌بێته‌وه‬ ‫‌ده‌رهاویشتنی‌ پێشوه‌خت بریتیی ‌ه‬ ‫ی‬ ‫ێ خواست ‌‬ ‫له‌و دۆخه‌ی‌ كه‌ پیاو به‌ب ‌‬ ‫ی كرداری‌ سێكسیدا یان‬ ‫ی له‌كات ‌‬ ‫خۆ ‌‬ ‫له‌پێش ئه‌و كرداره‌ به‌ماوه‌یه‌كی‌ كه‌م‪،‬‬ ‫توشی‌ ده‌بێت‪ .‬خێرایی‌ ده‌رهاویشتن‬ ‫یان ده‌رهاویشتنی‌ پێشوه‌خت‪ ،‬یه‌كێك ‌ه‬ ‫له‌و گرفتانه‌ی‌ ك ‌ه زۆرب ‌هی‌ پیاوان‬ ‫له‌كاتێك له‌كاته‌كانی‌ ته‌مه‌نیاندا‬ ‫ی‬ ‫رووبه‌ڕوویان ده‌بێته‌وه‌‪ .‬ده‌رهاویشتن ‌‬ ‫پێشوه‌خت به‌یه‌كێك له‌زۆرترین گرفت ‌ه‬ ‫سێكسیه‌كان داده‌نرێت له‌پیاواندا‪،‬‬ ‫ئه‌م گرفته‌ ته‌نها بۆ پیاوه‌ك ‌ه نابێت‪،‬‬ ‫به‌ڵكو كێش ‌ه بۆ ره‌گه‌زی‌ به‌رامبه‌ریش‬ ‫دروستده‌كات‪ .‬زۆرجار كه‌سه‌كان‬ ‫له‌ئه‌نجامی‌ زووده‌رهاویشتن‪ ،‬هیچ‬ ‫چێژێك له‌كرداره‌ سێكسیه‌كان‬ ‫وه‌رناگرن‪ ،‬به‌جۆرێك ره‌نگه‌ ببێت ‌ه‬ ‫ی ناڕه‌حه‌تی‌ بۆ هه‌ردوو ره‌گه‌ز‪.‬‬ ‫هۆ ‌‬

‫بانيژه‬

‫‪15‬‬

‫د‪ .‬ره‌وشت ره‌شید‬ ‫پسپۆڕی‌ نه‌خۆشیه‌ ده‌رونیه‌كان‬

‫كاتێك میدیا‬ ‫مافی‌ نه‌خۆش‬ ‫پێشێل ده‌كات‬

‫هۆكاره‌ ده‌رونییه‌كان‬ ‫وه‌ك دڵه‌ڕاوكێ‌‌و‬ ‫ی‬ ‫خه‌مۆكی‌‪ ،‬رۆڵێك ‌‬ ‫ی‬ ‫گرنگ ده‌بینن له‌وه‌ ‌‬ ‫ئه‌و گرفته‌ زوو رووبدات‬

‫رووب���دات‪ ،‬بۆ رزگارب���وون له‌و گرفته‌‪،‬‬ ‫ی‬ ‫چی‌ ده‌بێته‌ هۆی‌ ده‌رهاویشتن ‌‬ ‫باش���تر وای ‌ه خواردن���ه‌وه‌ كحولیه‌كان‬ ‫پێشوه‌خت له‌پیاواندا؟‬ ‫ی پێ���ش ئه‌نجامدان���ی‌ كاری‌ جوتب���وون‬ ‫ی پێش���وه‌خت هۆكارێك ‌‬ ‫ده‌رهاویشتن ‌‬ ‫ی نییه‌‪ ،‬ب���ه‌اڵم پی���اوان له‌گه‌ڵ نه‌خورێته‌وه‌‪ ،‬له‌الیه‌كی‌ تریشه‌وه‌ هه‌ند ‌‬ ‫رون��� ‌‬ ‫ێ ده‌بێت‌و ئاوی‌ دێته‌وه‌‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ی نه‌خۆش���ی‌ وه‌ك تێكچون��� ‌‬ ‫دووباره‌كردن���ه‌وه‌ی‌ كرداره‌ سێكس���ی‌‌و ه���ۆكار ‌‬ ‫ی‬ ‫ی خواردن ‌‬ ‫ی ته‌مه‌نیان فێرده‌بن چۆن هۆرمۆنی‌‌و زیان ‌ه الوه‌كیه‌كان ‌‬ ‫گه‌وره‌بوون��� ‌‬ ‫ی‬ ‫چۆن نیشانه‌كانی‌ ده‌رهاویشتن ‌‬ ‫ی ئه‌و‬ ‫ئه‌و ده‌رهاویشتنه‌ دوا بخه‌ن‪ ،‬هه‌ندێجار هه‌ندێ‌ ده‌رمان‪ ،‬ئه‌گ���ه‌ر روودان ‌‬ ‫پێشوه‌خت دیاری‌ ده‌كرێت؟‬ ‫ی پێش���وه‌خت له‌یه‌كه‌م گرفته‌ زیاتر ده‌كه‌ن‪.‬‬ ‫ده‌رهاویش���تن ‌‬ ‫ی پس���پۆڕی‌ بواره‌كه‌‪،‬‬ ‫سه‌ره‌تا پزیشك ‌‬ ‫ی‬ ‫ك���رداری‌ سێكس���ی‌ له‌گ���ه‌ڵ ره‌گه‌ز ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ته‌واو ده‌رباری‌ مێژوو كه‌سێت ‌‬ ‫پرسیار ‌‬ ‫به‌رامبه‌ری���دا روده‌دات‪ ،‬یاخود له‌پاش نیشانه‌كانی‌ ده‌رهاویشتنی‌ پێشوه‌خت‪ :‬كه‌س���ه‌كه‌‌و ك���رداره‌ سێكس���ییه‌كان‬ ‫ی ده‌رهاویش���تن ‌‬ ‫ی س���ه‌ره‌ك ‌‬ ‫ی كێش��� ‌ه ‌‬ ‫ی زۆر كه‌سه‌ك ‌ه كردار ‌‬ ‫ی ماوه‌یه‌ك ‌‬ ‫ئه‌و‌ه ‌‬ ‫ی ده‌كات‪ ،‬هه‌روه‌ه���ا هه‌ندێجار پزیش���ك‬ ‫سێكس���ی‌ نه‌كات‪ ،‬له‌گه‌ڵ ئه‌نجامدان ‌‬ ‫ی پێش���وه‌خت ئه‌وه‌ی ‌ه ك ‌ه كه‌سه‌ك ‌ه پێش پێویس���تی‌ به‌كه‌س���ی‌ به‌رامبه‌ر ده‌بێت‬ ‫ی یان له‌كات ‌‬ ‫ی سێكس ‌‬ ‫ی ئه‌و گرفت ‌ه كردار ‌‬ ‫ی توش ‌‬ ‫یه‌كه‌م كرداری‌ سێكس ‌‬ ‫ی‬ ‫ی هۆكار ‌‬ ‫ی ئه‌وكردار‌ه (هاوسه‌ره‌كه‌ی‌) بۆ دیاریكردن ‌‬ ‫ی ده‌رهاویش���تن‪ ،‬زۆرجاری���ش‬ ‫ده‌بێت‪ ،‬هه‌روه‌ها هۆكار‌ه ده‌رونییه‌كان به‌ماوه‌یه‌ك���ی‌ كورت ئاوی‌ دێته‌وه‌‪ ،‬یان خێرای��� ‌‬ ‫وه‌ك دڵه‌ڕاوك���ێ‌‌و خه‌مۆكی‌‪ ،‬رۆڵێك ‌‬ ‫ی تاقیگ ‌ه‬ ‫ی هه‌ندێجار ئاره‌زووی‌ ره‌حه‌تبوونی‌ نییه‌‪ ،‬پێویس���ت ب ‌ه چه‌ندین شیكار ‌‬ ‫گرنگ ده‌بینن ل���ه‌وه‌ ‌‬ ‫ی ه���ۆكار زۆره‌ بۆ‬ ‫ی ئه‌و گرفت ‌ه زوو به‌اڵم به‌بێ‌ خواس���تی‌ خ���ۆی‌ ره‌حه‌ت ده‌كات له‌ب���ه‌ر ئه‌وه‌ ‌‬

‫بۆماوه‌‪ ،‬هۆكار ‌ی ترازان ‌ی‬ ‫بڕبڕه‌كانی‌ پشت ‌ه (انزالق فقرات)‬

‫ده‌رهاویشتنی‌ پێشوه‌خت‪.‬‬ ‫ی‬ ‫چۆن چاره‌سه‌ری‌ ده‌رهاویشتن ‌‬ ‫پێشوه‌خت ده‌كرێت‬ ‫ی ئ���ه‌م گرفته‌‪،‬‬ ‫هه‌ندێجار چاره‌س���ه‌ر ‌‬ ‫ی ناكات‪،‬‬ ‫ی پزیشك ‌‬ ‫پێویست به‌چاره‌سه‌ر ‌‬ ‫چونك���ه‌ له‌وانه‌ی��� ‌ه به‌تێپه‌ڕبوونی‌ كات‬ ‫كه‌سه‌كه‌ به‌سه‌ر ئه‌و گرفته‌دا زاڵ بێت‪،‬‬ ‫تائه‌وكات ‌ه پێویسته‌ كه‌سه‌ك ‌ه هه‌‌وڵبدات‬ ‫واله‌خۆی‌ بكات كه‌ ئه‌و ده‌رهاویش���تن ‌ه‬ ‫ی به‌هێز‬ ‫دوابخات‪ ،‬واتا پاڵپشتێكی‌ ده‌رون ‌‬ ‫ی دروستبكات‪ .‬شاره‌زایان ئاماژ‌ه‬ ‫بۆخۆ ‌‬ ‫به‌وه‌ده‌كه‌ن‪ ،‬پێویس���ت ‌ه ئه‌و كه‌س���ان ‌ه‬

‫زیاتر له‌‪ 200‬ڤایرۆس‬ ‫مرۆڤ توشی‌ هه‌اڵمه‌ت ده‌كه‌ن‬ ‫هه‌اڵمه‌ت بریتییه‌ له‌توشبوونی‌ به‌شی‌‬ ‫سه‌ره‌وه‌ی‌ رێڕه‌وی‌ هه‌ناسه‌ (لوت‌و‬ ‫قوڕگ) به‌ڤایرۆس‪ .‬به‌زۆری‌ ئه‌م‬ ‫نه‌خۆشییه‌ بێ‌ زیانه‌‪ .‬هه‌موو كه‌س له‌باره‌‬ ‫بۆ توشبوون به‌نه‌خۆشییه‌كه‌‪ ،‬كه‌سی‌‬ ‫پێگه‌یشتوو دوو بۆ چوار جار له‌ساڵێكدا‬ ‫توشی‌ ده‌بێ‌‪ ،‬به‌اڵم منداڵ ‪ 6‬بۆ ‪10‬‬ ‫جار زیاتر توش ده‌بێ‌‪ ،‬زۆربه‌ی‌ ئه‌و‬ ‫كه‌سانه‌ی‌ توشی‌ هه‌اڵمه‌ت ده‌بن له‌ماوه‌ی‌‬ ‫هه‌فته‌یه‌ك بۆ دوو هه‌فته‌دا چاك‬ ‫ده‌بنه‌وه‌‪ ،‬به‌اڵم ئه‌گه‌ر هاتوو ماوه‌كه‌ی‌‬ ‫زۆری‌ خایاند‪ ،‬پێویسته‌ سه‌ردانی‌ پزیشك‬ ‫بكرێت‪.‬‬ ‫ ‬ ‫نیشانه‌كانی‌ نه‌خۆشیه‌كه‌‬ ‫نیش����انه‌كانی‌ به‌زۆری����ی‌ دوای‌ ‪ 1‬ب����ۆ ‪3‬‬ ‫رۆژ له‌به‌ركه‌وت����ن به‌ڤایرۆس����ی‌ هه‌اڵمه‌ت‬ ‫ده‌رده‌كه‌ون‪ .‬به‌گشتی‌ نیشانه‌كه‌ی‌ بریتین‬ ‫له‌‪:‬‬ ‫* هاتنه‌خواره‌وه‌ی‌ ئاو له‌لوت‪.‬‬ ‫* خوران‌و ئازار له‌گه‌روو‪.‬‬ ‫* پژمین‌و كۆكه‌و تایه‌كی‌ كه‌م‪.‬‬ ‫* ژانه‌س����ه‌رێكی‌ كه‌م یان ئازارێكی‌ كه‌م‬ ‫له‌هه‌موو جه‌سته‌و بێتاقه‌تییه‌كی‌ كه‌م‪.‬‬ ‫كه‌ی‌ سه‌ردانی‌ پزیشك بكرێت؟‬ ‫بۆ كه‌س����انی‌ پێگه‌یش����توو‪ ،‬پێویسته‌ له‌م‬ ‫كاتانه‌دا سه‌ردانی‌ پزیشك بكات‪.‬‬ ‫*ئ����ه‌و كاته‌ی‌ كه‌ تایه‌ك����ی‌ به‌رزی‌ هه‌بوو‬ ‫پله‌ی‌ تایه‌كه‌ی‌ زیاتر له‌ ‪ 39‬پله‌بوو‪.‬‬ ‫* تاو له‌رزێكی‌ زۆر‌و بێتاقه‌تی‌‌و كۆكه‌ی‌‬ ‫به‌ڵغه‌ماوی‌‪.‬‬ ‫* هه‌ڵئاوسانی‌ گرێ لمفاوێكانی‌ مل‪.‬‬ ‫* ئ����ازاری‌ بۆش����اییه‌كانی‌ ده‌م‌و چ����او‬ ‫(جیوب)‪.‬‬

‫لێكۆڵینه‌وه‌ نوێیه‌ ئه‌مه‌ریكیه‌كان‬ ‫ده‌ریانخستووه‌ کە (بۆماوه‌)‪ ،‬یه‌كێك ‌ه‬ ‫ی‬ ‫له‌هۆیه‌كانی‌ دروستبوونی‌ ترازان ‌‬ ‫كڕكڕاگه‌كانی‌ نێوان بڕبڕه‌كانی‌ پشت‪.‬‬ ‫ی لێكۆڵینه‌وه‌یه‌ك���ی‌ ن���وێ‌ ك ‌ه‬ ‫به‌پێ��� ‌‬ ‫ی پزیشكی‌ زانكۆی‌ (یوتا) ك ‌ه‬ ‫له‌كۆلێژ ‌‬ ‫له‌س���ه‌ر زیاتر له‌‪ 1200‬نه‌خۆش ئه‌نجام‬ ‫دراوه‌‪ ،‬ده‌ریخس���تووه‌ هۆكار ‌‬ ‫ی‬ ‫ی بۆماو‌ه نه‌خۆشیه‌ك ‌ه سه‌ره‌ڕای‌ ئه‌و هۆكارانه‌ ‌‬ ‫یارمه‌تیده‌رێك ‌‬ ‫ی‬ ‫ی پێكراوه‌‪ .‬به‌پێ ‌‬ ‫ی به‌هێزه‌ بۆ توش���بوون ك ‌ه پێش���تر ئاماژه‌ ‌‬ ‫ب ‌ه نه‌خۆش��� ‌‬ ‫ی (ریاز)‬ ‫ی ترازانی‌ بڕبڕه‌كانی‌ پشت لێكۆڵینه‌وه‌یه‌ك ك��� ‌ه رۆژنام ‌ه ‌‬ ‫(ان���زالق فقرات)‪ ،‬هه‌رچه‌ن���د‌ه هه‌ند ‌‬ ‫ی‬ ‫ی كردۆته‌وه‪ ‌،‬رایگه‌یاندو‌ه هۆكار ‌‬ ‫ێ باڵو ‌‬ ‫هۆكاری‌ تر رۆژانه‌ هه‌ن بۆ دروستبوون ‌‬ ‫ی پشت‬ ‫ی بڕبڕه‌كان ‌‬ ‫ی توشبوون به‌ ئینزیالق ‌‬ ‫ئه‌و نه‌خۆش���ییه‌ وه‌ك هه‌ڵگرتنی‌ شت ‌‬ ‫ی‬ ‫ی هۆكاره‌كان ‌‬ ‫ی له‌و كه‌سانه‌ی‌ به‌بێ‌ بوون ‌‬ ‫قورس‪ ،‬دانیش���تن به‌شێوه‌یه‌كی‌ هه‌ڵه‌‪ ،‬وه‌ك (هه‌ڵگرتنی‌ شتی‌ قورس‪ ،‬دانیشتن‬ ‫چه‌مان���ه‌وه‌ به‌ش���ێوه‌یه‌ك ‌‬ ‫ی هه‌ڵه‌و زۆر به‌شێوه‌یه‌كی‌ هه‌ڵه‌‪ ،‬چه‌مانه‌وه‌و وه‌ستان‬ ‫ی هه‌ڵ���ه‌‪ ،‬زۆر وه‌س���تان‬ ‫وه‌ستان به‌پێوه‌‪ .‬هه‌موو ئه‌م هۆكاران ‌ه به‌ش���ێوه‌یه‌ك ‌‬ ‫ی نه‌خۆش���ییه‌ك ‌ه بوون‪،‬‬ ‫كارده‌كه‌نه‌ س���ه‌ر هیالكبوون‌و فش���ار به‌پێوه‌) توش ‌‬ ‫بۆس���ه‌ر به‌ش���ی‌ خواره‌وه‌ ‌‬ ‫ی كه‌س���ێكی‌ تر‬ ‫ی پش���ت‌و ده‌گه‌ڕێته‌و‌ه بۆ هه‌بوون ‌‬ ‫ی كڕكڕاگه‌كان ‌‬ ‫داخ���وران‌و ترازان ‌‬ ‫ی نێوان له‌خێزانه‌ك��� ‌ه به‌و نه‌خۆش���ییه‌‪ .‬بۆ ئه‌م‬ ‫بڕب���ڕه‌ ‌‬ ‫ی پش���ت‪ .‬ئ���ه‌م توێژینه‌وه‌ی ‌ه مه‌به‌ست ‌ه شاره‌زایان له‌و توێژینه‌وه‌یه‌دا‬ ‫زۆر به‌ڕوونی‌ ئاش���كرا ‌‬ ‫ی ك���ردووه‌ ك ‌ه ئاماژه‌ به‌وه‌ ده‌كه‌ن ك ‌ه پێویس���ت ‌ه ئه‌و‬ ‫بۆم���او‌ه هۆكارێك���ی‌ س���ه‌ره‌كییه‌ بۆ كه‌س���انه‌ی‌ له‌خێزانه‌كه‌یاندا به‌ده‌ست‬

‫ئه‌و نه‌خۆش���ییه‌و‌ه ده‌ناڵێن���ن‪ ،‬زیاتر‬ ‫ی پش���تیان بده‌ن‌و‬ ‫بای���ه‌خ به‌بڕبڕه‌كان ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ئازار له‌به‌شی‌ خواره‌و‌ه ‌‬ ‫له‌كاتی‌ بوون ‌‬ ‫ی‬ ‫ی نه‌خه‌ن به‌تایبه‌ت ‌‬ ‫پش���ت‪ ،‬پش���تگوێ ‌‬ ‫ی س���ڕبوون‌و‬ ‫ئه‌گه‌ر هاتوو نیش���انه‌كان ‌‬ ‫ی قاچ���ه‌كان ده‌ركه‌وتن‪.‬‬ ‫مێروله‌كردن��� ‌‬ ‫ی توشبوو‬ ‫بۆیه‌ پێویستیش���ه‌ كه‌س���ان ‌‬ ‫به‌نه‌خۆش���ییه‌كه‌و خێزانه‌كانیان زیاتر‬ ‫ی‬ ‫ی به‌شی‌ خواره‌و‌ه ‌‬ ‫بایه‌خ به‌ڕاهێنانه‌كان ‌‬ ‫ی ئازار له‌و‬ ‫ی بوون��� ‌‬ ‫پش���ت بده‌ن له‌كات ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ئامۆژگار ‌‬ ‫به‌ش���ه‌‪ .‬هه‌روه‌ها وه‌رگرتن ‌‬ ‫ی بڕبڕه‌كان‬ ‫ی بوار ‌‬ ‫ته‌واو له‌الیه‌ن پسپۆڕ ‌‬ ‫پش���ت بۆ زیاتر زاڵبوون به‌سه‌ر ئاكام ‌ه‬ ‫خراپه‌كانی‌ نه‌خۆشیه‌كه‌‪.‬‬

‫دوربكه‌ونه‌وه‌ له‌خواردنه‌وه‌ كحولییه‌كان‌و‬ ‫جگه‌ره‌كێش���ان‌و ماده‌هۆش���به‌ره‌كان‪.‬‬ ‫ی‬ ‫هه‌روه‌ها پزیش���كه‌كان ئاماژه‌ به‌هه‌ند ‌‬ ‫ی ده‌ك���ه‌ن بۆزاڵبوون‬ ‫ی ده‌رون ‌‬ ‫راهێنان��� ‌‬ ‫ی‬ ‫به‌سه‌ر ده‌رهاویش���تن ‌ه خێراكه‌‪ .‬جار ‌‬ ‫واش هه‌ی ‌ه پێویسته‌ ش���ێوازی‌ كردار‌ه‬ ‫سێكس���یه‌ك ‌ه بگۆڕدرێ���ت‪ ،‬بۆنمون��� ‌ه‬ ‫له‌سه‌ر پش���ت خه‌وتن له‌كاتی‌ سێكس‬ ‫ی كۆندۆم‬ ‫كردن‪ ،‬هه‌روه‌ه���ا به‌كارهێنان ‌‬ ‫بۆ كه‌مكردنه‌وه‌ی‌ ئ���ه‌و گرفته‌‪ .‬له‌گه‌ڵ‬ ‫ی‬ ‫ی پسپۆڕ ‌‬ ‫ئه‌مانه‌ش���دا س���ه‌ردانكردن ‌‬ ‫ی باش��� ‌ه ب���ۆ‬ ‫ده‌رون���ی‌ چاره‌س���ه‌رێك ‌‬ ‫ی ئه‌و گرفته‌‪.‬‬ ‫كه‌مكردنه‌و‌ه ‌‬

‫بۆ مندااڵن‪ :‬به‌گشتی‌ له‌منداڵدا نه‌خۆشییه‌ك ‌ه‬ ‫كه‌مێك گرانتره‌ وه‌ك له‌كه‌سی‌ پێگه‌یشتوو‬ ‫هه‌روه‌ها ب����ه‌زۆری‌ ئاڵۆزی‌ لێده‌كه‌وێته‌وه‌‪،‬‬ ‫وه‌ك هه‌وكردنی‌ گوێی‌ ناوه‌ڕاست‪ ،‬هه‌روه‌ها‬ ‫له‌كاتی‌ ده‌ركه‌وتنی‌ ئه‌م نیشانانه‌‪ ،‬پێویسته‌‬ ‫به‌زوترین كات سه‌ردانی‌ پزیشك بكرێت‪.‬‬ ‫* تایه‌كی‌ به‌رزو له‌رزو ئاره‌قكردنه‌وه‌‪.‬‬ ‫*تایه‌كه‌ له‌‪ 3‬رۆژ زیاتربێت‪.‬‬ ‫* رش����انه‌وه‌و ژانه‌س����ه‌ر خه‌واڵوییه‌ك����ی‌‬ ‫نائاسایی‌‪.‬‬ ‫* ئ����ازار له‌گوێی����ه‌كان‌و گریانێك����ی‌‬ ‫به‌رده‌وام‪.‬‬ ‫* سه‌رئێشه‌و هه‌ناسه‌ته‌نگیی‌‪.‬‬ ‫* بوونی‌ ئازار له‌گوێیه‌كان‪.‬‬ ‫*كۆكه‌یه‌كی‌ به‌رده‌وام‪.‬‬

‫هۆیه‌كانی‌ توشبوون به‌هه‌اڵمه‌ت‬ ‫هه‌رچه‌ن����ده‌ زیاتر له‌‪ 200‬ڤایرۆس یارمه‌ت ‌ی‬ ‫توش����بوونی‌ م����رۆڤ ده‌ده‌ن به‌هه‌اڵمه‌ت‪،‬‬ ‫به‌اڵم ڤایرۆس����ی‌ لوت باوترینیانه‌و زۆرتر‬ ‫ب��ڵ�اوه‌‪ .‬ڤایرۆس����ی‌ هه‌اڵم����ه‌ت له‌ڕێگه‌ی‌‬ ‫لوت‌و ده‌مه‌وه‌ ده‌چێته‌ له‌ش����ی‌ مرۆڤه‌وه‌‪،‬‬ ‫ڤایرۆس����ه‌كه‌ ده‌توانێ����ت باڵوبێت����ه‌وه‌‬ ‫له‌ڕێگ����ه‌ی‌ ئه‌و دڵۆپانه‌ی‌ له‌ه����ه‌وادان كه‌‬ ‫له‌ده‌م ی����ان لوتی‌ كه‌س����ێكی‌ توش����بوو‬ ‫به‌نه‌خۆش����یه‌كه‌ له‌كاتی‌ پژم����ه‌ یان كۆكه‌‬ ‫یان قس����ه‌كردن باڵوده‌بێت����ه‌وه‌‪ .‬هه‌روه‌ها‬ ‫له‌ڕێگه‌ی‌ به‌كارهێنانی‌ كه‌لوپه‌لی‌ كه‌س����ی‌‬ ‫توشبوو یان ده‌ستگرتنی‌ كه‌سی‌ توشبوو‬ ‫باڵوده‌بێته‌وه‌‪.‬‬ ‫هۆكاره‌ مه‌ترسیداره‌كانی‌ نه‌خۆشیه‌كه‌‬ ‫* ته‌م����ه‌ن‪ ،‬منداڵ زیاتر توش����ی‌ ده‌بێ‌‪،‬‬ ‫له‌به‌رئه‌وه‌ی‌ هێش����تا له‌ش����یان به‌رگریی‌‬ ‫په‌یدانه‌ك����ردووه‌ ل����ه‌دژی‌ ڤایرۆس����ه‌كان‪،‬‬ ‫هه‌روه‌ها سیستمی‌ به‌رگری‌ له‌شیان ته‌واو‬ ‫پێنه‌گه‌یشتووه‌‪.‬‬ ‫*وه‌رزه‌كان����ی‌ س����اڵ‪ :‬هه‌موو كه‌س����ێك‪،‬‬ ‫پێگه‌یش����توو بێت یان من����داڵ‪ ،‬له‌وه‌رزی‌‬ ‫زستاندا توشی‌ هه‌اڵمه‌ت ده‌بێت‪.‬‬ ‫ئاڵۆزیه‌كانی‌ نه‌خۆشییه‌كه‌‪:‬‬ ‫‪ -1‬هه‌وكردنی‌ گوێی‌ ناوه‌ڕاست به‌تایبه‌تی‌‬ ‫له‌منداڵدا‪.‬‬ ‫‪ -2‬هه‌كردنی‌ بۆشاییه‌ هه‌واییه‌كانی‌ كه‌لله‌ی‌‬ ‫سه‌ر‪.‬‬ ‫‪ –3‬توشبوون به‌به‌كتریا‪ ،‬وه‌ك هه‌وكردنی‌‬ ‫گه‌روو‪ ،‬هه‌وكردنی‌ س����ییه‌كان‪ ،‬هه‌وكردنی‌‬ ‫بۆری‌ هه‌ناسه‌‪ .‬پێویس����ته‌ ئه‌م حاڵه‌تانه‌‬ ‫سه‌ردانی‌ پزیشك بكات‪.‬‬ ‫ئه‌و چاره‌سه‌رانه‌ی‌ پێویسته‌ له‌ماڵه‌وه‌ بۆ‬ ‫كه‌سی‌ توشبوو بكرێت‪.‬‬ ‫خواردنه‌وه‌ی‌ ش����له‌مه‌نی‌ زۆر وه‌ك‪ ،‬شیر‪،‬‬ ‫چا‪ ،‬شه‌ربه‌ت‪ ،‬ئاو شله‌مه‌نی‌ گه‌رم‪.‬‬ ‫خواردن����ه‌وه‌ی‌ س����وبی‌ مریش����ك‪ ،‬چه‌ند‬ ‫توێژینه‌وه‌ی����ه‌ك ئام����اژه‌ ب����ه‌وه‌ ده‌كه‌ن‬ ‫س����وبی‌ مریش����ك یارمه‌تی‌ كه‌مكردنه‌وه‌ی‌‬ ‫نیشانه‌كانی‌ هه‌اڵمه‌ت ده‌دات‪.‬‬ ‫وه‌رگرتنی‌ پشویه‌كی‌ ته‌واوو خه‌وێكی‌ باش‬ ‫له‌شوێنێكی‌ گه‌رمدا‪.‬‬ ‫توێژینه‌وه‌كان رایانگه‌یان����دووه‌ خواردنی‌‬ ‫هه‌ندێ‌ خۆراك وه‌ك شۆربای‌ زه‌نجه‌فیل‌و‬ ‫خواردنی‌ هه‌نگوین‪ ،‬یارمه‌تیده‌رێكی‌ باشه‌‬ ‫بۆ زوت����ر ته‌واوبوونی‌ ماوه‌ی‌ نه‌خۆش����ی‌‬ ‫هه‌اڵمه‌ته‌كه‌‪.‬‬ ‫به‌كارهێنانی‌ هه‌ندی‌ قه‌تره‌ بۆ كردنه‌وه‌ی‌‬ ‫لوت‪ ،‬به‌پێی‌ بڕیاری‌ پزیشك‪.‬‬

‫رۆژی‌ یه‌كه‌می‌ جه‌ژنی‌ قوربانی‌ ئه‌مس���اڵ‪،‬‬ ‫كه‌ناڵ���ی‌ س���ه‌ته‌الیتی‌ هه‌ولێ���ر وێن���ه‌ی‌‬ ‫چه‌ن���د نه‌خۆش���ێكی‌ ده‌روون���ی‌ له‌بنكه‌ی‌‬ ‫ئاس���ووده‌ی‌ تایب���ه‌ت ب���ه‌ نه‌خۆش���ییه‌‬ ‫ده‌روونییه‌ درێژخایه‌نه‌كان باڵوكرده‌وه‌ كه‌‬ ‫گۆران���ی‌ ده‌ڵێن‌و هه‌ڵده‌پ���ه‌ڕن‌و دواتریش‬ ‫وێن���ه‌كان كه‌وتنه‌ س���ه‌ر مۆبای���ل‌و به‌نێو‬ ‫خه‌ڵك باڵوبوون���ه‌وه‌‪ .‬دوای‌ به‌دواداچوون‪،‬‬ ‫به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تی‌ نه‌خۆش���خانه‌ ئ���اگاداری‌‬ ‫كردینه‌وه‌ كه‌ به‌هیچ ش���ێوه‌یه‌ك رێگه‌ به‌م‬ ‫كه‌ناڵه‌و هیچ كه‌ناڵێكی‌ تر نه‌دراوه‌ وێنه‌ی‌‬ ‫نه‌خۆش���ه‌كان بگرێت‌و ئاگاداركراونه‌ته‌وه‌‬ ‫كه‌ ته‌نه���ا چاوپێكه‌وتن له‌گه‌ڵ كارمه‌ندانی‌‬ ‫ته‌ندروس���تی‌ بك ‌هن‌و ته‌نها وێنه‌ی‌ یه‌كه‌ی‌‬ ‫ده‌روونی‌‌و شوێنی‌ نه‌خۆشه‌كان بگیرێت‪.‬‬ ‫س���ه‌ره‌تا كه‌مته‌رخه‌م���ی‌ حكوم���ه‌ت‌و‬ ‫نه‌خۆش���خانه‌ له‌دابین نه‌كردنی‌ ئاسایش‌و‬ ‫چاودێرییه‌ك���ی‌ گونج���او بۆ ئ���ه‌م یه‌كه‌یه‌‬ ‫هه‌روه‌ها كه‌موكوڕی‌‌و خراپی‌ خزمه‌تگوزاری‌‬ ‫ئه‌م بنكه‌یه‌ هه‌ڵده‌گرم بۆ كاتێكی‌ تر‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫ده‌مه‌وێت قسه‌ له‌سه‌ر ئه‌م كاره‌ نا شایسته‌و‬ ‫نا مرۆیی‌‌و نا یاساییه‌ی‌ سه‌ته‌الیتی‌ هه‌ولێر‬ ‫بكه‌م كه‌ به‌ حیسابی‌ خۆیان نه‌به‌ردییه‌كی‌‬ ‫گه‌وره‌یان تۆمارك���ردووه‌ به‌وه‌ی‌ كۆمه‌ڵێك‬ ‫نه‌خۆشی‌ داماوی‌ بێسه‌رپه‌رشت‌و دێوانه‌یان‬ ‫كردووه‌ به‌ بابه‌تی‌ پێكه‌نی���ن‌و وایانزانیوه‌‬ ‫كاتێ���ك كه‌ناڵه‌كان���ی‌ ت���ر ئ���ه‌م كاره‌یان‬ ‫نه‌كردووه‌ له‌به‌ر بێتوانایی‌‌و بێئاگایی بووه‌‪،‬‬ ‫بۆی���ه‌ خۆیان به‌ س���ه‌رقافڵه‌و بوێرو ئازاد‬ ‫زانیوه‌و هاتون ئ���ه‌م پاڵه‌وانێتیه‌یان تۆمار‬ ‫كردووه‌‪ .‬دیاره‌ كاتێك س���ه‌ته‌الیتی‌ هه‌ولێر‬ ‫ئه‌م كاره‌ ده‌كات‪ ،‬سێ‌ پێشێلكاریی‌ گه‌روه‌‬ ‫ئه‌نج���ام ده‌دات‪ .‬یه‌كه‌میان پێش���ێلكاری‌‬ ‫یاس���ایی‪ :‬به‌وه‌ی‌ كه‌وا به‌ب���ێ‌ ره‌زامه‌ندی‌‬ ‫نه‌خۆش���خانه‌ كه‌ ده‌زگایه‌ك���ی‌ حكومییه‌‬ ‫وێن���ه‌ی‌ نه‌خ���ۆش ده‌گرێ���ت‪ ،‬هه‌روه‌ه���ا‬ ‫به‌بێ‌ ره‌زامه‌ندی‌ نه‌خۆش‌و كه‌س���وكاریان‬ ‫ئ���ه‌م وێنانه‌ ب�ڵ�او ده‌كات���ه‌وه‌‪ ،‬خۆ ئه‌گه‌ر‬ ‫ره‌زامه‌ندیی‌ نه‌خۆشه‌كانیش���ی‌ وه‌رگرتبێت‬ ‫هه‌ر پێش���ێلكارییه‌‪ ،‬چونكه‌ به‌پێی‌ یاسا‪،‬‬ ‫س���ه‌رجه‌م ئ���ه‌و نه‌خۆش���انه‌ی‌ له‌بنكه‌ی‌‬ ‫ئاس���وده‌ن‪ ،‬به‌رپرس نین له‌هه‌ڵسوكه‌وت‌و‬ ‫بڕیاره‌كانی���ان‪ ،‬بۆیه‌ له‌ڕووی‌ یاس���اییه‌وه‌‬ ‫قسه‌و راو بڕیاریان لێ وه‌رناگیرێت‪.‬‬ ‫دووه‌م پێش���ێلكاری‌ ئینس���انی‌و ویژدانیه‌‪،‬‬ ‫ب���ه‌وه‌ی‌ ك���ه‌ هات���ووه‌ موعان���ات‌و ئازارو‬ ‫نادروس���تیی‌ كۆمه‌ڵێ���ك كه‌س���ی‌ ب���ێ‌‬ ‫سه‌رپه‌رش���ت ده‌كاته‌ م���ادده‌ی‌ پێكه‌نین‌و‬ ‫باڵوی‌ ده‌كاته‌وه‌ بێئه‌وه‌ی‌ حیساب بۆ ئه‌وه‌‬ ‫بكات ئاخۆ خزم‌و كه‌س���ی‌ ئه‌و نه‌خۆشانه‌‬ ‫كاتێك ئ���ه‌م وێنان���ه‌ ده‌بینن توش���ی‌ چ‬ ‫عه‌زابێكی‌ ده‌روون���ی‌‌و عاتیفی‌ ده‌بن‌و ئه‌وه‌‬ ‫له‌بیرده‌كات كه‌ ئه‌م نه‌خۆشانه‌ بۆیان هه‌یه‌‬ ‫چاك ببن���ه‌وه‌و بێنه‌وه‌ ناو كۆمه‌ڵگا‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫ئیدی‌ ئ���ه‌و كلیپانه‌ی‌ جه‌نابی���ان باڵویان‬ ‫كردۆته‌وه‌ تاهه‌تایه‌ وه‌كو په‌ڵه‌یه‌كی‌ شه‌رم‬ ‫به‌نێوچاوان���ی‌ ئه‌و نه‌خۆش���انه‌وه‌ ده‌بێت‌و‬ ‫كه‌رامه‌تیان بریندار ده‌كات‪.‬‬ ‫سێیه‌م پێش���ێلكاریی‌ كه‌ناڵی‌ سه‌ته‌الیتی‌‬ ‫هه‌ولێ���ر ئه‌خالقی���ه‌‪ :‬به‌وه‌ی‌ ك���ه‌ ئه‌مان‬ ‫هاتوونه‌ت���ه‌ ش���وێنێك‌و پێش���ێلی‌ ئاداب‌و‬ ‫تایبه‌تمه‌ندیه‌كانی‌ ئه‌و شوێنه‌یان كردووه‌‪،‬‬ ‫هه‌روه‌ها پێشێلی‌ ئه‌خالقیاتی‌ رۆژنامه‌وانی‌‌و‬ ‫راگه‌یاندنیان كردووه‌ به‌وه‌ی‌ له‌جیاتی‌ ئه‌وه‌ی‌‬ ‫بێن باس���ی‌ كه‌موكوڕیه‌كان بكه‌ن‌و گله‌یی‌‬ ‫له‌به‌رپرس���انی‌ ئ���ه‌م كه‌موكوڕیانه‌ بكه‌ن‌و‬ ‫فشار بخه‌نه‌ سه‌ر الیه‌نه‌ په‌یوه‌ندیداره‌كان‬ ‫ب���ۆ چاكتركردنی‌ باروودۆخه‌ك���ه‌ هاتوون‬ ‫گۆران���ی‌ ب���ه‌ نه‌خۆش���ه‌كان ئه‌ڵێ���ن‌و‬ ‫هه‌ڵیانده‌په‌ڕێنن‪ ،‬كه‌ نازانم ئه‌گه‌ر جه‌نابیان‬ ‫مه‌به‌س���تیان خزمه‌ت بووه‌‪ ،‬ئ���ه‌م گۆرانی‌‬ ‫وتن‌و هه‌ڵپه‌ڕاندنه‌ چ خزمه‌تێكی‌ مه‌سه‌له‌كه‌‬ ‫ده‌كات‌و چ په‌یامێكی‌ ئیعالمی‌‌و ئینس���انی‌‌و‬ ‫ئه‌خالقی‌ له‌هه‌ناویا هه‌ڵده‌گرێت؟‪.‬‬ ‫له‌كۆتاییدا به‌ س���ه‌ته‌الیتی‌ هه‌ولێر ده‌ڵێم‪:‬‬ ‫ئه‌گه‌ر پێتان وایه‌ ب���ه‌م كاره‌تان خزمه‌تی‌‬ ‫نه‌خۆش‌و راس���تی‌‌و عه‌داله‌تت���ان كردووه‌‪،‬‬ ‫ئه‌وه‌ رێك پێچه‌وانه‌ی‌ ئه‌وه‌تان ئه‌نجامداوه‌‪.‬‬ ‫هه‌روه‌ه���ا پێیان ئه‌ڵێم به‌ڕێ���زان له‌جیاتی‌‬ ‫ئه‌وه‌ی‌ كۆمه‌ڵێك نه‌خۆش���ی‌ بێده‌س���ه‌اڵت‬ ‫ریسوا بكه‌ن‌و تاهه‌تایه‌ بیانكه‌ن به‌مادده‌ی‌‬ ‫پێكه‌نین‌و خزم‌و كه‌س‌و خۆشه‌ویس���تانیان‬ ‫تووش���ی‌ خه‌ف ‌هت‌و ئ���ازار بك���ه‌ن‪ ،‬بڕۆن‬ ‫به‌رپرس���ان‌و حكومه‌ت ش���ه‌رمه‌زار بكه‌ن‌و‬ ‫لێیان بپرسن ئاخۆ وه‌زعی‌ ئه‌م نه‌خۆشانه‌و‬ ‫باری‌ خزمه‌تگوزاری‌ ته‌ندروستی‌ له‌م واڵته‌‬ ‫بۆ وایه‌؟ ئه‌گ���ه‌ر ئه‌وه‌نده‌ ئ���ازاو بوێرن‪،‬‬ ‫ب���ڕۆن وێنه‌ی‌ به‌ندیخانه‌و گۆڕس���تانه‌كانی‌‬ ‫شه‌ڕ ‌ی ناوخۆو گه‌نده‌ڵیه‌كانی‌ حیزب‌و ڤێالو‬ ‫باڵه‌خانه‌كان���ی‌ به‌رپرس���ان‌و ناعه‌داله‌تی‌‌و‬ ‫ناته‌باییه‌كان���ی‌ نێو حكوم���ه‌ت‌و كۆمه‌ڵگا‬ ‫بگرن كه‌ رۆژان ‌ه خه‌ڵك باس���یان ده‌كات‌و‬ ‫به‌ده‌ستیه‌وه‌ ده‌ناڵێنێت‌و واز له‌م نه‌خۆشه‌‬ ‫داماوان���ه‌ بێنن ب���ا بۆخۆی���ان به‌بێده‌نگی‌‬ ‫له‌نێو ئازاره‌كانیان بژی���ن‌و ئێوه‌و حیزب‌و‬ ‫حكومه‌تیش سه‌المه‌ت‪ ..‬‬

‫‪16‬‬

‫)‪ )302‬سێشه‌مم ‌ه ‪2011/11/29‬‬

‫‪Lokall.awene@gmail.com‬‬

‫لۆکاڵ‬

‫به‌شێك له‌و جگه‌رانه‌ی‌ دێته‌ هه‌رێمه‌وه‌‪ ،‬نایاسایی‌‌و بێ‌ مواسه‌فاتن‬

‫"له‌پێناو سودی‌ گومرگی‌‪ ،‬به‌لێشاو جگه‌ره‌ دێته‌ بازاڕه‌كانی‌ هه‌رێمه‌وه‌"‬ ‫ئا‪ :‬ئاسۆ سه‌راوی‌‬ ‫به‌پێی‌ زانیاریه‌كانی‌ ئاوێنه‌‪ ،‬رۆژانه‌‬ ‫جگه‌ره‌یه‌كی‌ زۆر له‌خاڵه‌ سنوریه‌كان‌و‬ ‫فڕۆكه‌خانه‌كانه‌وه‌ دێته‌ ناو هه‌رێمه‌وه‌‪،‬‬ ‫كه‌ به‌شێكیان ئاگاداركردنه‌وه‌ی‌‬ ‫ته‌ندروستی‌ (ته‌حزیر)‌و رێژه‌ی‌‬ ‫نیكۆتینی‌ له‌سه‌ر نه‌نوسراوه‌‪،‬‬ ‫ئه‌مه‌ش نایاسایی‌‌و پێچه‌وانه‌ی‌‬ ‫رێنماییه‌كانی‌ حكومه‌تی‌ عێراقیه‌‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫به‌ڕێوه‌به‌ری‌ پێوانه‌سازی‌‌و كۆنترۆڵی‌‬ ‫جۆریی‌ سلێمانی ئه‌و زانیاریانه‌‬ ‫ره‌تده‌كاته‌وه‌و ده‌ڵێت "ئه‌وه‌نده‌ی‌‬ ‫ئێمه‌ ئاگادربین‪ ،‬جگه‌ره‌ی‌ له‌و جۆره‌‬ ‫نه‌هاتۆته‌ ناو بازاڕه‌كانی‌ هه‌رێمه‌وه‌‪،‬‬ ‫ئه‌گه‌ر ویستبێتیشیان بهێنن‪ ،‬ئه‌وا‬ ‫نه‌مانهێشتووه‌"‪.‬‬ ‫هاتنی‌ جگه‌ره‌ له‌ڕێگای‌ فڕۆكه‌خانه‌وه‌‬ ‫گومرگی‌ كه‌متره‌‬ ‫به‌پێ����ی‌ رێنماییه‌كان����ی‌ وه‌زاره‌ت����ی‌‬ ‫دارایی‌‪ ،‬گومرگی‌ جگه‌ره‌ ئه‌گه‌ر له‌خاڵه‌‬ ‫س����نوریه‌كانه‌وه‌ بێته‌ ناو هه‌رێمه‌وه‌ به‌‬ ‫‪ %30‬خه‌مڵێنراوه‌‪ ،‬به‌اڵم ئه‌گه‌ر له‌ڕێگای‌‬ ‫فڕۆكه‌خانه‌كانه‌وه‌ بێ����ت‪ ،‬ئه‌وا گومرگی‌‬ ‫كه‌متر ده‌بێت‪ ،‬چونكه‌ هه‌موو ئه‌و جۆره‌‬ ‫كه‌ل‌وپه‌ل‌و كااڵیانه‌ی‌ له‌ڕێگای‌ هه‌ر دوو‬ ‫فڕۆكه‌خان����ه‌ی‌ هه‌ولێر‌و س����لێمانییه‌وه‌‬ ‫دێته‌ ن����او هه‌رێمه‌وه‌‪ ،‬ب����ه‌ رێژه‌ی‌ ‪%25‬‬ ‫داش����كاندنی‌ بۆ ده‌كرێ����ت‪ ،‬به‌م پێیه‌ش‬ ‫‪ 1‬كارت����ۆن جگ����ه‌ره‌ ئه‌گ����ه‌ر له‌خاڵ����ه‌‬ ‫س����نوره‌كانه‌وه‌ بێته‌ ناو هه‌رێمه‌وه‌‪18 ،‬‬ ‫هه‌زار دین����ار گوم����رگ ده‌كرێت‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫ئه‌گه‌ر له‌ڕێگای‌ فڕۆكه‌خانه‌كانه‌وه‌ بێت‪،‬‬ ‫ئه‌وا (‪13‬هه‌زار‌و ‪ )500‬دینار گومرگی‌ بۆ‬ ‫ده‌كرێت‪ .‬هه‌ر بۆیه‌ له‌ئێس����تادا زۆرترین‬ ‫جگ����ه‌ر‌ه له‌ه����ه‌ردوو فڕۆكه‌خانه‌ك����ه‌ی‌‬

‫هه‌رێمه‌وه‌ دێته‌ ناو بازاڕه‌كانی‌ هه‌رێم‪.‬‬

‫ته‌حزیری‌ له‌سه‌ر نه‌نوسراوه‌‪ ،‬ئه‌مه‌ش نا‬ ‫یاساییه‌‌و ته‌واو پێچه‌وانه‌ی‌ رێنماییه‌كانی‌‬ ‫حكومه‌تی‌ عێراقی‌‌و هه‌رێمیش����ه‌‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫به‌ڕێوه‌ب����ه‌ری‌ گومرگ����ی‌ فڕۆكه‌خان����ه‌‪،‬‬ ‫هه‌موو ئه‌و زانیاریانه‌ به‌ناڕاست ده‌زانێ‌‌و‬ ‫ده‌ڵێت "راسته‌ رێژه‌یه‌كی‌ باش له‌و جۆره‌‬ ‫جگه‌ره‌ی����ه‌ له‌فڕۆكه‌خانه‌ی‌ س����لێمانی‌‌و‬ ‫هه‌ولێری����ش داده‌به‌زێ‌‪ ،‬ب����ه‌اڵم ئه‌وه‌ی‌‬ ‫دێت‪ ،‬رێ����ژه‌ی‌ نیكۆتین‌و ته‌حزیریش����ی‌‬ ‫ ‬ ‫له‌ئێستادا زۆرترین جگه‌ره‌ له‌هه‌ردوو فڕۆكه‌خانه‌كه‌ی‌ هه‌رێمه‌وه‌ دێته‌ ناو بازاڕه‌كانی‌ هه‌رێم‬ ‫له‌سه‌ر نوسراوه‌"‪.‬‬

‫رێژه‌ی‌ نیكۆتین‌و ته‌حزیریان له‌سه‌ر‬ ‫نه‌نوسراوه‌‬ ‫هه‌رچه‌ن����ده‌ س����ه‌رچاوه‌یه‌كی‌ ئاگادار‬ ‫ئه‌وه‌ی‌ بۆ ئاوێن����ه‌ روونكرده‌وه‌ كه‌ ئه‌و‬ ‫ج����ۆره‌ جگه‌ران����ه‌ی‌ رێ����ژه‌ی‌ نیكۆتین‌و‬ ‫ته‌حزیری‌ له‌سه‌ر نه‌نوسراوه‌‪ ،‬به‌شێكیان‬ ‫له‌ڕێ����گای‌ فڕۆكه‌خانه‌ی‌ س����لێمانییه‌وه‌‬ ‫دێت����ه‌ ن����او بازاڕه‌كانی‌ س����لێمانییه‌وه‌‪،‬‬ ‫به‌اڵم به‌ڕێوه‌به‌ری‌ گومرگی‌ فڕۆكه‌خانه‌ی‌‬ ‫س����لێمانی‌‪ ،‬كاوه‌ س����ه‌عید به‌هه‌م����وو‬ ‫شێوه‌یه‌ك ئه‌وه‌ ره‌تده‌كاته‌وه‌ كه‌ جگه‌ره‌ی‌‬ ‫له‌و جۆره‌ له‌ڕێگای‌ فڕۆكه‌خانه‌كه‌یانه‌وه‌‬ ‫بێ����ت‪ .‬ئ����ه‌و ده‌ڵێ����ت "هه‌م����وو ئ����ه‌و‬ ‫جگه‌رانه‌ی‌ له‌ڕێگای‌ فڕۆكه‌خانه‌وه‌ دێته‌‬ ‫ناو س����لێمانییه‌وه‌‪ ،‬رێ����ژه‌ی‌ نیكۆتین‌و‬ ‫ته‌حزیری‌ له‌س����ه‌ر نوس����راوه‌"‪ .‬به‌بڕوای‌‬ ‫ئه‌و به‌ڕێوه‌به‌ره‌‪ ،‬ئ����ه‌و جگه‌رانه‌ی‌ دێنه‌‬ ‫ن����او هه‌رێمه‌وه‌‪ ،‬به‌ش����ێكی‌ كه‌می‌ له‌ناو‬ ‫هه‌رێمدا ده‌فرۆش����رێ‌‪ ،‬به‌ڵكو وه‌ك ئه‌و‬ ‫هێمای‌ ب����ۆ ده‌كات‪ ،‬به‌ش����ه‌ زۆره‌كه‌ی‌‬ ‫له‌كوردستانه‌وه‌ ده‌چێته‌ ئێران‌و هه‌ندێ‌‬ ‫واڵتی‌ ت����ر‪ .‬ئه‌و وت����ی‌ "نزیكه‌ی‌ ‪%20‬ی‌‬ ‫ئ����ه‌و جگه‌ره‌یه‌ی‌ دێت‪ ،‬له‌كوردس����تاندا‬ ‫ده‌فرۆش����رێ‌‪ ،‬ل����ه‌و بڕوای����ه‌دام ‪%80‬ی‌‬ ‫له‌كوردس����تانه‌وه‌ ده‌چێت ب����ۆ واڵتانی‌‬ ‫تر"‪ .‬ئه‌و جه‌ختی‌ ل����ه‌وه‌ش كرده‌وه‌ كه‌‬ ‫رۆژانه‌ به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تی‌ پێوانه‌س����ازی‌‌و‬ ‫كۆنترۆڵ����ی‌ جۆری‌ س����لێمانی‌‪ ،‬نمونه‌ی‌‬ ‫ن����ه‌ك به‌ته‌نها جگ����ه‌ره‌‪ ،‬به‌ڵكو هه‌موو‬ ‫كااڵكانیان وه‌رده‌گرن‪ ،‬دوای‌ پش����كنین تا‪ 12/15‬جگه‌ره‌ی‌ بێ‌ مواسه‌فات دێت‬ ‫هه‌ر به‌پێ����ی‌ زانیاریه‌كان����ی‌ ئاوێنه‌‪،‬‬ ‫ئه‌وجا رێگه‌ به‌ هاتنه‌ ناوه‌وه‌یان ده‌دات‪.‬‬ ‫پێوانه‌س����ازی‌‌و‬ ‫به‌پشتبه‌ستن به‌و زانیاریانه‌ی‌ به‌ئاوێنه‌ به‌ڕێوه‌به‌رایه‌ت����ی‌‬ ‫گه‌یش����تووه‌‪ ،‬جۆره‌ جگه‌ره‌یه‌ك به‌ناوی‌ كۆنترۆڵی‌ جۆری‌ س����لێمانی‌‪ ،‬رێگایداوه‌‬ ‫ئه‌س����پین‪ ،‬له‌ڕێگای‌ فڕۆكه‌خانه‌وه‌ دێته‌ ب���� ‌ه بازرگانان كه‌ ت����ا ‪ 12/15‬ئازاد بن‬ ‫ناو هه‌رێمه‌وه‌‪ ،‬ب����ه‌اڵم رێژه‌ی‌ نیكۆتین‌و له‌هێنان����ی‌ ئه‌و ج����ۆره‌ جگه‌رانه‌ش كه‌‬

‫وه‌ك ئاسانكارییه‌ك‬ ‫بۆ ئه‌و بازرگانانه‌ی‌‬ ‫له‌و بواره‌دا‬ ‫كارده‌كه‌ن‪ ،‬تا ‪12/15‬‬ ‫چاومان له‌هه‌ندێ‌‬ ‫مواسه‌فات پۆشیوه‌‬ ‫كه‌ له‌الیه‌ن حكومه‌تی‌‬ ‫عێراقییه‌وه‌ داواكراوه‌‬

‫نه‌بوون����ی‌ جگه‌ره‌كه‌‪ ،‬داواش����كراوه‌ ك ‌ه‬ ‫(ته‌حزیر) به‌ه����ه‌ردوو زمانی‌ عه‌ره‌بی‌‌و‬ ‫ئینگلیزی‌ له‌س����ه‌ر بنوس����رێ‌ "به‌شێك‬ ‫له‌گرفتی‌ ئ����ه‌و جگه‌ران ‌ه كه‌ رێگه‌مانداوه‌‬ ‫ت����ا ‪ 12/15‬بێ����ت‪ ،‬ئه‌وه‌یه‌ ك����ه‌ ته‌نها‬ ‫به‌زمانی‌ ئینگلیزی‌ ته‌حزیریان له‌س����ه‌ر‬ ‫نوس����راوه‌‪ ،‬زۆرینه‌ی‌ ئ����ه‌و جگه‌رانه‌ش‬ ‫زیات����ر ده‌برێن����ه‌ ده‌ره‌وه‌ی‌ هه‌رێ����م"‪.‬‬ ‫ئه‌حمه‌د محه‌مه‌د ئه‌وه‌شی‌ خسته‌ڕوو كه‌‬ ‫بۆ زیاتر شاره‌زابوون له‌پشكنینی‌ هه‌موو‬ ‫ئه‌و جۆره‌ كااڵیانه‌ی‌ دێته‌ ناو هه‌رێمه‌وه‌‪،‬‬ ‫گرێبه‌س����تێكیان له‌گه‌ڵ دوو كۆمپانیای‌‬ ‫فه‌ڕه‌نسی‌‌و سویسریدا واژۆ كردووه‌‪.‬‬

‫به‌پێی‌ رێنماییه‌كانی‌ حكومه‌تی‌ عێراق ‌‬ ‫ی‬ ‫نابێت بێته‌ ناو خاك����ی‌ عێراقه‌وه‌‪ ،‬هه‌ر‬ ‫له‌مباره‌یه‌وه‌ به‌ڕێوه‌به‌ری‌ پێوانه‌سازی‌‌و‬ ‫كۆنترۆڵ����ی‌ جۆری‌ س����لێمانی‌‪ ،‬ئه‌حمه‌د‬ ‫محه‌م����ه‌د مه‌حم����ود ئام����اژه‌ی‌ به‌وه‌دا‬ ‫ك����ه‌ وه‌ك یارمه‌تییه‌ك ب����ۆ بازرگانان‪،‬‬ ‫رێگه‌یان����داوه‌ تا ‪ 12/15‬ئه‌و جگه‌رانه‌ش‬ ‫بێن كه‌ هه‌موو ئه‌و مواسه‌فاتانه‌یان تێدا‬ ‫نییه‌ كه‌ حكومه‌تی‌ عێراقی‌ داوایكردووه‌‪،‬‬ ‫ئ����ه‌و جه‌ختی‌ له‌وه‌ش ك����رده‌وه‌ كه‌ ئه‌و‬ ‫ج����ۆره‌ جگه‌ران����ه‌ش گرفت����ی‌ م����اوه‌ی‌‬ ‫به‌سه‌رچون‌و خراپبوونیان نییه‌‪ ،‬به‌ڵكو‬ ‫ئه‌وه‌یه‌ هه‌م����وو ئه‌و مواس����ه‌فاتانه‌یان‬ ‫تێدا نییه‌ ك����ه‌ حكومه‌تی‌ عێراقی‌ دوای‌‬ ‫كردووه‌‪ ،‬ئه‌حمه‌د محه‌مه‌د ده‌ڵێت "ئێمه‌ "پێویسته‌ یاسای‌ جگه‌ره‌كێشان هه‌موار‬ ‫بكرێت"‬ ‫بۆ هه‌موو جۆره‌ جگه‌ره‌یه‌ك پش����كنین‬ ‫هاتنی‌ به‌لێشاوی‌ جگه‌ره‌ بۆ ناو هه‌رێم‬ ‫ده‌كه‌ین‪ ،‬تا بزانین ماوه‌ی‌ به‌سه‌رنه‌چووه‌‬ ‫یاخ����ود خراپ نه‌ب����ووه‌‪ ،‬ب����ه‌اڵم وه‌ك له‌پێناوی‌ س����ودێكی‌ دارایی‌ گومرگیدا‪،‬‬ ‫ئاس����انكارییه‌ك بۆ ئه‌و بازرگانانه‌ی‌ له‌و ئه‌و یاس����ایه‌ی‌ حكوم����ه‌ت ده‌خاته‌ ژێر‬ ‫بواره‌دا كارده‌ك����ه‌ن‪ ،‬تا ‪ 12/15‬چاومان پرس����یاره‌ كه‌ بۆ قه‌ده‌غه‌كردنی‌ جگه‌ره‌‬ ‫له‌هه‌ندێ‌ مواسه‌فات پۆشیوه‌ كه‌ له‌الیه‌ن له‌ش����وێنه‌ گش����تیه‌كاندا ده‌ریكردووه‌‪،‬‬ ‫حكومه‌تی‌ عێراقییه‌وه‌ داواكراوه‌‪ ،‬به‌اڵم به‌پێی‌ وته‌ی‌ به‌ڕێوه‌ب����ه‌ری‌ راگه‌یاندنی‌‬ ‫ی ته‌ندروستی‌ (د‪.‬خاڵس قادر)‬ ‫ل����ه‌و ماوه‌یه‌ به‌دواوه‌ ئیتر به‌پێی‌ هه‌موو وه‌زاره‌ت ‌‬ ‫ی حكومه‌ت تائێستا كه‌مترین‬ ‫ی حكومه‌ت كار ده‌كه‌ین"‪ .‬ئه‌و بڕیاره‌ ‌‬ ‫رێنماییه‌كان���� ‌‬ ‫سه‌باره‌ت به‌ گرنگترین رێنمایی‌ حكومه‌تی‌ كاری‌ پێك����راو‌ه هه‌تا ده‌گاته‌ ئه‌وه‌ی‌ كه‌‬ ‫عێراقیش‪ ،‬وێڕای‌ به‌سه‌رنه‌چون‌و خراپ بڵێت "تائێس����تا نه‌مانبیستووه‌ كه‌سێك‬

‫له‌ئینته‌رنێته‌وه‌‬

‫له‌س����ه‌ر جگه‌ره‌كێش����ان له‌ش����وێنێك ‌‬ ‫ی‬ ‫گش����تیدا غرامه‌ كرا بێت"‪ .‬ئه‌و‪ ،‬ئه‌وه‌ش‬ ‫ناشارێته‌وه‌ كه‌ داموده‌زگانی‌ حكومه‌تیش‬ ‫له‌م باره‌ی����ه‌وه‌ زۆر كه‌مته‌رخه‌م بوون‪،‬‬ ‫به‌وه‌ی‌ هی����چ س����زایه‌كی‌ ئیدارییان بۆ‬ ‫ی حكومه‌ت ده‌رنه‌كردووه‌ كه‌‬ ‫كارمه‌ندان���� ‌‬ ‫سه‌رپێچیی‌ یاساكه‌یان كردووه‌‪ ،‬ئه‌و وتی‌‬ ‫"ه����ه‌ر كاتی‌ خۆی‌ به‌نوس����راو ئاگاداری‌‬ ‫هه‌موو فه‌رمانگه‌كانی‌ حكومه‌ت كرا كه‌‬ ‫سزای‌ ئیداری‌ بۆ ئه‌و كه‌سانه‌ ده‌ربكه‌ن‬ ‫ك����ه‌ له‌ش����وێنه‌ گش����تیه‌كاندا جگه‌ره‌‬ ‫ده‌كێش����ن‪ ،‬به‌اڵم به‌داخ����ه‌وه‌ ده‌زگاكان‬ ‫پێوه‌ی‌ پابه‌ند نه‌ب����وون"‪ .‬به‌ڕێوه‌به‌ری‌‬ ‫راگه‌یاندن����ی‌ وه‌زاره‌ت����ی‌ ته‌ندروس����تی‌‪،‬‬ ‫هێمای‌ بۆ ئه‌وه‌ش كرد كه‌ یاس����اكه‌ دوو‬ ‫كه‌موكوڕی‌ زۆر دیاری‌ تێدایه‌ كه‌ ئه‌وانیش‬ ‫كه‌می‌ غرامه‌ی‌ ئه‌و كه‌سه‌ی‌ له‌شوێنێكی‌‬ ‫گش����تیدا جگه‌ره‌ ده‌كێشێ‌ كه‌ ‪ 10‬هه‌زار‬ ‫دیناره‌‌و هه‌روه‌ها رێوش����وێنی‌ چۆنێتی‌‬ ‫وه‌رگرتنی‌ پاره‌كه‌‌و ئه‌و الیه‌نه‌ش دیاری‌‬ ‫نه‌ك����راوه‌ كه‌ پاره‌ك����ه‌ وه‌رده‌گرێ‌‪ ،‬ئه‌و‬ ‫ده‌ڵێت "هه‌ر بۆیه‌ له‌ئێس����تادا یاس����اكه‌‬ ‫ب����ۆ هه‌مواركردن چۆت����ه‌و‌ه په‌رله‌مان‪،‬‬ ‫به‌هیوای����ن ب����ه‌ زوتری����ن كات هه‌موار‬ ‫بكرێ����ت‌و كۆمه‌ڵێك گۆڕانكاریی‌ باش����ی‌‬ ‫تێدا بكرێت"‪.‬‬

‫ره‌شید ئه‌مین‪ ،‬ئه‌ندامێ‌ جڤاتا پارێزگه‌ها دهوكێ‌‪ ،‬ئه‌ندامێ‌ لژنا دامه‌زراندنێ‌ ل پارێزگه‌ها دهوكێ‌‪:‬‬ ‫ل گۆر ئامارێن حكومه‌تێ‌ بێكاری‌ ل پارێزگه‌ها دهۆكێ‌ گه‌له‌ك گه‌له‌ك پتره‌ ژ پارێزگه‌هێن دی‌‬ ‫هه‌ڤپه‌یڤین‪ :‬هه‌كار فندی‬ ‫ێ هژماره‌كا‬ ‫وه‌ك تێ‌ زانین ل ڤێ‌ داوی ‌‬ ‫پله‌یان هاتنه‌ راگه‌هاندن ژبۆ‬ ‫دامه‌زراندنێ د داموده‌زگه‌هێن میری‌ دا‪،‬‬ ‫ل گۆر پیڤه‌رێ‌ رێژا ئاكنجیبوونێ‌ رێژێن‬ ‫پله‌ دامه‌زراندنێ‌ هاتنه‌ ده‌ستنیشانكرن‬ ‫بو هه‌ر پارێزگه‌هه‌كێ‌‪ ،‬بۆ پارێزگه‌ها‬ ‫دهۆكێ‌ رێژا ‪ %24-23‬هاته‌ دیاركرن‪.‬‬ ‫هه‌م بو پتر زانینا ره‌وش����ا پروسێسا‬ ‫ده‌ست نیشانكرنا دامه‌زراندیا و هه‌م ژی‌‬ ‫بو دیاركرن وزانین����ا وێ‌ گۆتنێ‌ كو پر‬ ‫دهێته‌ گۆتن كو ج����وره‌ مافخۆریه‌ك ل‬ ‫دهوك����ێ‌ هاتیه‌ ك����رن مینا هه‌می‌ كار و‬ ‫بزاڤ و بوارێن دی‌ یێن ژیانێ‌‪.‬‬ ‫ل ئاڤاهی����ێ‌ جڤاتا پارێزگه‌ها دهۆكێ‌‬ ‫مه‌ خۆ گه‌هانده‌ ره‌شید ئه‌مین ئه‌ندامێ‌‬ ‫جڤاتێ‌ و ئه‌ندام����ێ‌ لژنا دامه‌زراندنێ‌ ل‬ ‫پارێزگه‌ها دهۆكێ‌‪ ،‬د اكو بو مه‌ پرس و‬ ‫گرێیین به‌رزه‌ و نه‌ ئاشكرا دیاربكه‌تن‪.‬‬ ‫د ده‌سپێكێ‌ دا ره‌شید ئه‌مینی‌ ل دۆر‬ ‫پرۆسێس����ا هه‌لبژارتنا دامه‌زراندیا گۆت‬ ‫" كار و رێی����ا هه‌لبژارتنا دامه‌زراندیا ل‬ ‫گۆر سیس����ته‌مه‌كێ‌ رێ����ك وپێك دهێته‌‬ ‫ئه‌نج����ام دان كو پش����تی‌ راوه‌رگرتن و‬ ‫جهگرتنا تێبینیێن ش����اره‌زا و پسپوران‬ ‫دڤی‌ بیاڤی‌ دا هه‌ر وه‌س����ا ب هه‌ڤكاریا‬ ‫بنگه‌هێ����ن ئه‌كادیمی وه‌كی‌ زانكۆیێ‌‪ ،‬ل‬ ‫گۆر وێ‌ خالبه‌ندی����ا هاتیه‌ دیاركرن بو‬ ‫ده‌ستنیشانكرنا دامه‌زراندنیا پێشتری ب‬ ‫گه‌نجان هاتی����ه‌ دان‪ ،‬زێده‌باری‌ چه‌ندین‬ ‫خالێ����ن دی‌ كو د روون و ئاش����كرا نه‌‬ ‫بو هه‌ر پێشكێش����كه‌ره‌كی‌ و ئه‌نجامێن‬ ‫وان ژی‌ ب هه‌می‌ روونی‌ و ئاش����كرایی‬ ‫یێ����ن دهێن����ه‌ به‌الڤه‌ك����رن د رۆژنامه‌ و‬ ‫س����ایته‌كێ‌ تایبه‌ت دا‪ ،‬هه‌ر وه‌سا فه‌ره‌‬ ‫ئاماژه‌ بكه‌مه‌ هند خالێن دی‌ بو نموونه‌‬ ‫د فورمێن پێشكێش����كرنێ‌ دا هه‌م ژبه‌ر‬ ‫الیه‌ن����ێ‌ دارایی و هه‌م ژی‌ ژ به‌ر الیه‌نێ‌‬ ‫ت����ا گریێ‌ وێن����ه‌ نه‌ هاتنه‌ خواس����تن ژ‬ ‫پێشكێشكه‌ران"‪.‬‬ ‫ل دۆر گڤاش����تن و ده‌ست تێوه‌ردانان‬ ‫ب باوه‌ری‌ و گه‌رمی ڤه‌ به‌رسڤا مه‌ دا و‬ ‫گۆت" تا نوكه‌ چ الیه‌نان ده‌ستێوه‌ردان‬ ‫د كارێ‌ مه‌ دا نه‌كریه‌ و ب ئاشكرایی ژی‌‬ ‫دبێژم یێ‌ گۆمانه‌ك ل سه‌ر ڤێ‌ چه‌ندێ‌‬ ‫ژی‌ هه‌بیت بال ب ئاش����كرایی بێژیت و‬

‫ ‬ ‫ره‌شید ئه‌مین‬

‫ ‬ ‫دیمه‌نێک له‌بازاڕی دهۆک‬ ‫‪2011‬ێ‌ هاتیه‌ ئه‌نجامدان ل به‌ر ده‌ستێ‌‬ ‫منه‌ كو تێدا رێژا بێكاریێ‌ ب ئاشكراییو‬ ‫ب هژمارێ����ن ده‌ستنیش����انكری‌ ل‬ ‫پارێزگه‌ها دهۆكێ‌ گه‌له‌ك گه‌له‌ك پتره‌‬ ‫ژ پارێزگه‌هێ����ن دی‌ یێن هه‌رێمی‌‪ ،‬دڤیا‬ ‫ئه‌ڤ خاله‌ به‌ر چاڤ هاتبا وه‌رگرتن بو‬ ‫دانا رێ����ژا دامه‌زراندنێ‌ لێ‌ مخابن ئه‌ڤ‬ ‫چه‌نده‌ به‌ر چاڤ نه‌هاته‌ وه‌رگرتن"‪.‬‬

‫پارێزگه‌ه����ێ‌ یه‌ كو مافخۆریه‌كا وس����ا‬ ‫مه‌زن نه‌ هاتیه‌ كرن"‪.‬‬ ‫مه‌ ژی‌ ئێكس����ه‌ر گۆتێ‌ ته‌ ژی‌ وه‌كی‌‬ ‫گه‌لمه‌ك به‌رپرسێن دی‌ یێن ده‌ڤه‌رێ‌ دا‬ ‫دیاركرن ك����و چ مافخۆری ل دهۆكێ‌ نه‌‬ ‫بووی����ه‌ ‪ ،‬لێ‌ به‌ری‌ نها ته‌ ئاماژه‌ دا رێژا‬ ‫بێكاریێ‌‪ ،‬هه‌ر وه‌سا ئه‌و رێژا بو ئاكنجیێن‬ ‫دهۆك����ێ‌ هاتیه‌ دیارك����رن ب زانینا مه‌‬

‫هه‌م����ی‌ ده‌ر ل ب����ه‌ر وی‌ د ڤه‌كرینه‌ بو‬ ‫وه‌رگرتن����ا دیتن����ا وی‌ و نه‌هێالن����ا وێ‌‬ ‫گۆمان����ێ‌‪ ،‬ئه‌ندامێن جڤاتا پارێزگه‌هێ‌ ژ‬ ‫هه‌ر چوار الیه‌نێن سیاسی پێك هاتییه‌‬ ‫ئه‌و ل س����ه‌ر ڤ����ێ‌ چه‌ندێ‌ ش����اهدن و‬ ‫چاڤدێریا ڤێ‌ پروسێسێ دكه‌ن"‪.‬‬ ‫ده‌رباره‌ی‌ هژمار و رێ����ژا دامه‌زراندن‬ ‫و پێشكێش����كه‌ران وس����ا بو م����ه‌ هاته‌‬ ‫ئاخفت����ن و گۆت "نێزیك����ی‌ (‪)64,000‬‬ ‫فورما هاتینه‌ داگرتن ژالیێ‌ هه‌ڤوه‌التیان‬ ‫ڤه‌‪ ،‬لێ‌ ل گۆر وێ‌ رێ����ژا بو پارێزگه‌ها‬ ‫دهۆكێ‌ هاتیه‌ ده‌ستینش����انكرن‪ ،‬دبیت‬ ‫نێزیك����ی‌ (‪ )5,000‬هه‌ڤوه‌الت����ی بێن����ه‌‬ ‫دامه‌زراندن ئانكو ب رێژا (‪ )%8‬ژ وان‬ ‫یێن فورمه‌ داگرتین‪ ،‬لێ‌ فه‌ره‌ بێژین كو‬ ‫تنێ‌ (‪ )17,000‬پله‌ ل به‌ر ده‌ستێن لژنا‬ ‫دامه‌زراندنێ‌ نه‌ ل هه‌رێمێ‌‪ ،‬ئانكو ئه‌ڤ‬ ‫ل دۆر وێ‌ چه‌ن����دێ‌ ك����و مافخۆری‌ ل نه‌ تنێ‌ هه‌ڤوه‌التیێ����ن پارێزگه‌هێ‌ ژی‌‬ ‫هژماره‌ بو لژنا ناڤهاتی‌ دمینیت پشتی‌‬ ‫رێژا جڤاتا وه‌زی����ران و هێزێن ناڤخویی پارێزگه‌ه����ا دهۆكێ‌ هاتیه‌ كرن د بیاڤێ‌ مفادارن‪ ،‬ئه‌مینی‌ ئێكسه‌ر گۆتنا مه‌ بری‌‬ ‫و پێش����مه‌رگه‌ و ئاسایش����ێ‌ كو لژنه‌كا دامه‌زراندنێ‌ دا مین����ا بیاڤێن دی‌‪ ،‬هه‌ر و گ����ۆت " من نه‌ گۆتیی����ه‌ مافخۆری ل‬ ‫تایبه‌ت بو وان هه‌یه‌ ژێ‌ هاتینه‌ برین"‪ .‬وه‌س����ا وه‌ك هاتیه‌ دیار د به‌رسڤا به‌ری‌ دهۆك����ێ‌ نه‌ هاتیه‌ ك����رن من گۆت دڤێ‌‬ ‫ل س����ه‌ر وێ‌ چه‌ندێ‌ كو هژمار ورێژا نه����ا دا ژی‌‪ ،‬رش����ید ئه‌می����ن هه‌م وه‌ك جارێ‌ دا رێژا پارێزگه‌هێ‌ نێزیكی‌ وێ‌ یه‌‬ ‫هاتیه‌ دیاركرن وێ‌ چه‌ندێ‌ نا گه‌هینیت ئه‌ندام����ێ‌ لژن����ا دامه‌زراندنێ‌ و هه‌م ژی‌ كو مافێ‌ مه‌ب����وو ب مه‌ بهێته‌دان ئه‌ڤه‌‬ ‫كو رێ����ژا بێكاریێ‌ لده‌ڤ����ه‌رێ‌ یا زۆره‌؟ وه‌ك ئه‌ندام����ێ‌ جڤاتا پارێزگه‌هێ‌گۆت " راستیه‌كه‌‪ ،‬لێ‌ ده‌رباره‌ی‌ مافخۆریێ‌ ب‬ ‫ئه‌ندام����ێ‌ جڤاتا پارێزگه‌هێ‌ گۆت "به‌لێ‌ ب����و ئێكه‌م جار ل گۆر رێ����ژا ئاكنجیێن گش����تی‌ به‌لێ‌مافخۆری یا هاتیه‌ كرن لێ‌‬ ‫راس����ته‌‪ ،‬ل س����ه‌ر ڤێ‌ چه‌ندێ‌ ئاماره‌كا پارێزگه‌هێ‌ رێژه‌ ب مه‌ هاته‌ دان‪ ،‬ئه‌ڤ دبیت نه‌ ب ره‌نگه‌كێ‌ ئێكسه‌ر بیت"‪.‬‬ ‫ێ چ����ه‌وا؟ ب����و مه‌ و‬ ‫م����ه‌ژی‌ گۆت���� ‌‬ ‫ده‌س����ته‌یا ئامارا هه‌رێمێ‌ كو ل س����اال رێژ‌ه یا باشه‌ و نێزیكی‌ مافێ‌ ئاكنجیێن‬

‫مووچه‌ خۆرێن دهۆكێ‌ ‪%10‬‬ ‫ژی‌ نینن ژ مووچه‌ خۆرێن‬ ‫هه‌رێمێ‌‬

‫فۆتۆ‪ :‬ئاوێنه‌‬

‫هه‌ڤوه‌التی����ان دیاربكه‌‪ ،‬گ����ۆت" به‌ر ‌‬ ‫ی‬ ‫نها من ئاماژه‌ دا رێ����ژا بێكاریێ‌ و رێژا‬ ‫دامه‌زراندنێ‌ كو ب����ه‌راوردی‌ دناڤ به‌را‬ ‫وان دا ناهێت����ه‌ ك����رن‪ ،‬ژالیه‌كێ‌ دی‌ ڤه‌‬ ‫ئه‌م ب ئه‌ركه‌كێ‌ نش����تیمانی‌ و ره‌وشتی‌‬ ‫دبینی����ن ك����و هه‌ڤوه‌التێ����ن ده‌ڤه‌رێن‬ ‫ڤه‌قه‌تیای‌دامه‌زرینی����ن‪ ،‬ل����ێ‌ دڤیا ئه‌ڤ‬ ‫چه‌ن����ده‌ ژ الیێ‌ جڤات����ا وه‌زیران ڤه‌ ژی‌‬ ‫ل ب����ه‌ر جاڤ هاتب����ا وه‌رگرتن كو رێژا‬ ‫پارێزگه‌ه����ا دهۆكێ‌ بلن����د تر كربا نه‌ك‬ ‫ل س����ه‌ر رێ����ژا ئاكنجیێ����ن پارێزگه‌هێ‌‬ ‫هه‌ڤوه‌التیێ����ن ده‌ڤه‌رێن ڤه‌قه‌تیایی بێنه‌‬ ‫دامه‌رزان����دن‪ ،‬د ش����وینا بلندكرنا رێژا‬ ‫پارێزگه‌هێ‌ دا ل گۆر نڤیساره‌كا فه‌رمی‌‬ ‫یا جڤاتا وه‌زیران كو ب هژمار(‪)3136‬‬ ‫ل رێكه‌فت����ی‌ ‪2011/3/17‬ێ‌ ده‌ركه‌تیه‌‪،‬‬ ‫رێژا (‪ )%5‬ژ رێژا گشتی‌ یا دامه‌رزاندنێ‌‬ ‫بو ده‌س����تهالتێن جڤاتا وه‌زیران هاتینه‌‬ ‫ته‌رخانك����رن‪ ،‬د ڤێ‌ رێژێ‌ دا ژی‌ هه‌مان‬ ‫هه‌ڤوه‌التیێ����ن پارێزگه‌هێ����ن هه‌ولێر و‬ ‫سلێمانیێ‌ مفادارن نه‌ك یێن پارێزگه‌ها‬ ‫دهۆكێ‌ و یێن ڤه‌قه‌تیایی یێن ل س����ه‌ر‬ ‫دهۆكێ‌ ڤه‌‪ ،‬پا مافخ����ۆری یا چه‌وایه‌؟‬ ‫زێده‌باری‌ هژم����ارا مووچه‌ خۆران كو ل‬ ‫هه‌رێم����ێ‌ نێزیك����ی‌ (‪ )650,000‬مووچه‌‬ ‫خ����ۆران هه‌ن����ه‌ ژ وان مووچ����ه‌ خۆران‬ ‫پت����ری‌ (‪ )60,000‬مووچ����ه‌ خۆرێ����ن‬

‫پارێزگه‌ه����ا دهۆكێ‌ ن����ه‌‪ ،‬ئه‌ڤه‌ ژی‌ و ‌‬ ‫ێ‬ ‫چه‌ندێ‌ دگه‌هینیت كو د سالێن بۆری‌ دا‬ ‫مافخۆریه‌كا مه‌زن ل پارێزگه‌ها دهۆكێ‌‬ ‫هاتیه‌ كرن و پشت گوهـ هاتبوهاڤێتن و‬ ‫دڤیا قه‌ره‌بویا س����الێن بۆری‌ هاتبا كرن‬ ‫ب ڤێ‌ دامه‌زراندنێ‌"‪.‬‬ ‫ی ڤێ‌ چه‌ندێ‌ مه‌ ژێ‌ خوه‌ست‬ ‫ده‌رباره‌ ‌‬ ‫كو چه‌ن����د نموون����ه‌كان دیاربكه‌ت یان‬ ‫ب ئام����اران ب م����ه‌ و خوه‌نده‌ڤانان ره‌‬ ‫دیاربكه‌ت‪ ،‬وی‌ ژی‌ ب پش����ت راس����تی‌‬ ‫ڤه‌ گۆت" ئه‌گ����ه‌ر ئامار و به‌لگه‌ ل به‌ر‬ ‫ده‌س����تێت من نه‌بان من نه‌ دگۆت‪ ،‬هه‌ر‬ ‫تشتێ‌ من‪ ،‬به‌لگه‌ و ئامار من پێ هه‌نه‌‪،‬‬ ‫بو نموون����ه‌ هه‌می‌ میالك����ێ‌ رێڤه‌به‌ریا‬ ‫ئه‌وقافا پارێزگه‌ها دهۆكێ‌ هندی‌ میالكێ‌‬ ‫قه‌زا ش����ه‌قالوه‌ یه‌‪ ،‬ما دبی����ت میالكێ‌‬ ‫رێڤه‌به‌ری����ه‌كا پاریزگه‌هه‌ك����ێ‌ هندی یێ‌‬ ‫قه‌زایه‌كێ‌ بیتن؟!"‬ ‫ل س����ه‌ر ڤێ‌ گۆتنێ‌ م����ه‌ دا دیاركرن‬ ‫كو دبیت هێش����تا پێدڤیاتیا وان ده‌ڤه‌ر‬ ‫و پارێزگه‌ه����ان ب دامه‌زراندن����ا هه‌بیت‬ ‫ژ ب����ه‌ر رێژا وان ی����ان زۆر له‌ورا رێژه‌كا‬ ‫بلدت����ر ب دهۆكێ‌ نه‌ هاتی����ه‌ دان‪ ،‬لێ‌‬ ‫به‌رێز ره‌ش����ید ئه‌مینی‌ به‌رۆڤاژی‌ دیتنا‬ ‫مه‌ به‌رسڤا مه‌ دا وگۆت" نه‌خێر ئه‌ز قه‌د‬ ‫ن����ه‌ د وێ‌ ب����اوه‌رێ‌ دا مه‌ ژ به‌ر گه‌له‌ك‬ ‫ئه‌گه‌ران هنده‌ك من به‌ری‌ نها دیاركرن‬ ‫ل گۆر ئام����ار و رێژه‌یان‪ ،‬هه‌ر وه‌س����ا‬ ‫ئ����ه‌و ب خۆه‌ یێ دبێژن مه‌ دامه‌زاندنێن‬ ‫زێ����ده‌ی‌ پیدڤیاتیا خۆ هه‌نه‌‪ ،‬بو نموونه‌‬ ‫رێڤه‌به‌رێ‌ ئامارا پارێزگه‌ها سلێمانیێ‌ د‬ ‫دیداره‌كا ته‌له‌ڤزیونی‌ دا گۆت رێڤه‌به‌ریا‬ ‫گشتییا په‌روه‌ردا سلێمانیی‌ فه‌رمی‌ ئه‌و‬ ‫ئاگه‌دار كرینه‌ ك����و وان (‪ )5,000‬پله‌‬ ‫زێده‌ی‌ پێدڤیاتیا خ����ۆ هه‌نه‌) لێ‌ دڤان‬ ‫دامه‌زراندن����ان دا ژی‌ (‪ )2,000‬پله‌یێن‬ ‫دی‌ ب وان هاتنه‌ دان"‪.‬‬ ‫هه‌ر وه‌س����ا ره‌ش����ید ئه‌مین ل داوییا‬ ‫ئاخفتنا خ����ۆ دا بو مه‌ گۆت " د هه‌می‌‬ ‫هلبژارتنێ‪ ،‬كو ل سالێن ‪ 1992‬و ‪2005‬‬ ‫و ‪ 2009‬ێ‌ دا هاتین����ه‌ ئه‌نجام دان رێژا‬ ‫پش����كدارێن ده‌نگدان����ێ‌ ل پارێزگه‌ه����ا‬ ‫دهۆكێ‌ ژ هه‌م����ی‌ پارێزگه‌هێن دی‌ یێن‬ ‫هه‌رێم����ێ‌ و عیراق����ێ‌ پت����ر ب����وو لێ‌ د‬ ‫شوونا پاداش����دكرنا خه‌لكێ‌ پارێزگه‌هێ‌‬ ‫كو خزم����ه‌ت و دامه‌زراندن����ا وان بێته‌‬ ‫كرن به‌رۆڤاژی‌ س����ه‌ره‌ده‌ری‌ دگه‌ل هاته‌‬ ‫كرن"‪.‬‬

‫ تایبه‌ت‬

‫)‪ )302‬سێشه‌مم ‌ه ‪2011/11/29‬‬

‫توندوتیژ ‌ی دژ ‌ی ژنان له‌هه‌ڵكشاندایه‌‬

‫‪17‬‬

‫ی چاره‌سه‌ركردنی‌ هه‌یه‌ ئافه‌رین د‪.‬سلێمان‬ ‫ی جیاوازیان له‌سه‌ر چۆنێت ‌‬ ‫په‌رله‌مانتاران‌و رۆشنبیرانیش را ‌‬ ‫ئا‪ :‬سارا قادر‬

‫ی‬ ‫ساڵ به‌ساڵ رێژه‌ی‌ توندوتیژی‌ دژ ‌‬ ‫ژنان له‌به‌رزبوونه‌وه‌دایه‌‪ ،‬رێكخراوه‌كان ‌ی‬ ‫ی كه‌ تایبه‌تن به‌م‬ ‫ی مه‌ده‌ن ‌‬ ‫كۆمه‌ڵگا ‌‬ ‫دۆزه‌‌و كار له‌سه‌ر كه‌مكردنه‌وه‌ی‌ ئه‌م‬ ‫دیارده‌یه‌ ده‌كه‌ن‪ ،‬چاالكیه‌كانیان‬ ‫چڕكردۆته‌وه‌‪ ،‬حكومه‌تیش له‌هه‌ندێك‬ ‫بواردا كۆمه‌كیان ده‌كات‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫ئاماره‌كانی‌ به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تیه‌كان ‌ی‬ ‫توندوتیژی‌ دژی‌ ژنان ئاماژ‌ه بۆ‬ ‫ی ئه‌م دیارده‌ی ‌ه‬ ‫ئاستێك ‌ی مه‌ترسیدار ‌‬ ‫ده‌كه‌ن‪ ،‬رۆشنبیران‌و په‌رله‌مانتارانیش‬ ‫ی‬ ‫رای‌ جیاوازیان هه‌ی ‌ه له‌سه‌ر سه‌رچاوه‌ ‌‬ ‫كێشه‌كه‌‌و چۆنیه‌تی‌ چاره‌سه‌ركردنی‌‪.‬‬ ‫د‪.‬سه‌باح به‌رزنجی ئه‌ندامی‌ په‌رله‌مان ‌ی‬ ‫كوردس����تان‪ ،‬چه‌ند هۆكارێ����ك ده‌خات ‌ه‬ ‫روو بۆ ئ����ه‌و توندوتیژیانه‌ی‌ دژ به‌ ژنان‬ ‫ده‌كرێن‪ .‬ئ����ه‌و خودی‌ ژنان به‌هۆكارێكی‬ ‫ی‬ ‫س����ه‌ره‌كی ده‌زان����ێ‌ ب����ۆ توند‌وتی����ژ ‌‬ ‫"كاتێك ژن خ����ۆی‌ ئاماد‌ه نیی ‌ه به‌رگری‬ ‫ی بكات‌و به‌پاس����اوی‬ ‫له‌مافه‌كان����ی‌ خۆ ‌‬ ‫جۆراو جۆر چاوپۆش����ی له‌و كه‌س����ان ‌ه‬ ‫ده‌كات ك����ه‌ توندوتی����ژن به‌رامبه‌ری‌"‪،‬‬ ‫ی‬ ‫هه‌روه‌ها بۆچ����وون‌و تێڕوانینی هه‌ڵه‌ ‌‬ ‫ی كۆمه‌اڵیه‌تی‌ بۆ ژنان‌و رۆڵ ‌ی ژن‬ ‫ژینگه‌ ‌‬ ‫به‌ هۆكارێكی‌ تر ده‌زانێت "به‌تایبه‌ت ئه‌و‬ ‫ی ژن به‌خاوه‌نی ش����یاویی ته‌واو‬ ‫دیدگایه‌ ‌‬ ‫نازانێت له‌ڕووی‌ یاسایی‌و كۆمه‌اڵیه‌تییه‌و‌ه‬ ‫هۆكارێك����ی دیكه‌ی‌ باڵوبوونه‌وه‌ی‌ توندو‬ ‫تیژییه‌ دژ به‌ ژنان‌و له‌ئه‌نجامدا به‌ چاوی‬ ‫سووكه‌وه‌ ته‌ماشای ژنان ده‌كرێت"‪.‬‬ ‫ئ����ه‌و پێوای����ه‌ ه����ۆكاری كلت����ووری‬ ‫وه‌ك����و نه‌خوێن����ده‌واری‌و ئاگادارنه‌بوون‬ ‫له‌چۆنیه‌ت ‌ی مامه‌ڵه‌كردن له‌گه‌ڵ ئه‌ویتر‪،‬‬ ‫به‌تایب����ه‌ت كاتێ����ك ژن م����اف‌و ئازادی ‌ه‬ ‫ده‌س����تووریی‌و یاس����اییه‌كانی‌ ش����اره‌زا‬ ‫نه‌بێ����ت‪ ،‬له‌هه‌مان كاتدا نه‌ڕه‌خس����انی‬ ‫هه‌لی یه‌كس����ان بۆ ش����اره‌زا‌و زانابوونی‬ ‫ژن����ان‌و رۆڵ بینینیان له‌كایه‌كانی‌ ژیانی‬ ‫كۆمه‌ڵدا‪.‬‬ ‫د‪.‬س����ه‌باح به‌رزنجی‌ پێوای����ه‌ یه‌كێك‬ ‫ل����ه‌و هۆكارانه‌ی‌ تر‪ ،‬مه‌س����ه‌له‌ی‌ رۆڵ ‌ی‬

‫ی‬ ‫پیاو‌ه له‌كۆمه‌ڵگدا كه‌ رۆڵی‌ س����ه‌نته‌ر ‌‬ ‫هه‌یه‌‌و ده‌ڵێ����ت "هۆكاری په‌روه‌رده‌ییش‬ ‫هه‌ن ب����ۆ زیادبوونی ئه‌م دیارده‌یه‌‪ ،‬هه‌ر‬ ‫له‌س����ه‌ره‌تای په‌روه‌رده‌ی‌ خێزانه‌و‌ه ك ‌ه‬ ‫مێینه‌ ب����ه‌وه‌ ده‌زانێت ك���� ‌ه ئه‌ندامێك ‌ی‬ ‫كاتیی ‌ه له‌خێزاندا‌و سبه‌ینێ ده‌بێت بڕوات‬ ‫ش����ووبكات‪ ،‬ب����ه‌اڵم نێرینه‌ س����ه‌نته‌ره‌‌و‬ ‫خاوه‌ن����ی‌ ماڵ‌و باوانه‌‌و ئ����ه‌وه‌ كه‌ درێژ‌ه‬ ‫ب����ه‌ بنه‌ماڵ����ه‌ ده‌دات"‪ .‬ئ����ه‌و جه‌خ����ت‬ ‫له‌سه‌ر ئه‌وه‌ ده‌كاته‌و‌ه كه‌ وێڕای‌ بوونی‬ ‫چه‌ندین ده‌قی شه‌رعی‌و یاسایی له‌سه‌ر‬ ‫رووبه‌ڕووبوونه‌وه‌ی‌ توندوتیژی‌‪ ،‬هێش����تا‬ ‫له‌كۆمه‌ڵ����گادا وه‌كو ئه‌وه‌ی‌ پێویس����ته‌‌و‬ ‫بانگه‌شه‌ی‌ بۆ ده‌كرێت كه‌سی ده‌ربه‌ستی‬ ‫یاساش����كاندن‌و زه‌وتكردن����ی‌ مافه‌كان‬ ‫نییه‌‌و كه‌سانی یاسا شكێن بڕگه‌‌و ده‌ق ‌ه‬ ‫یاساییه‌كانیان له‌سه‌ر جێبه‌جێ ناكرێت‌و‬ ‫زۆر جار داڵده‌ ده‌درێن‌و ده‌سه‌اڵته‌كان ‌ی‬ ‫واڵت له‌ب����ه‌ر ئیعتیبارات����ی جۆراوج����ۆر‬ ‫چاوپۆشییان لێده‌كه‌ن‪.‬‬ ‫ی په‌رله‌مان ‌ی‬ ‫په‌یمان عیزه‌دین ئه‌ندام ‌‬ ‫كوردس����تان باس له‌وه‌ده‌كات كه‌ گرفت ‌ی‬ ‫توندوتیژی‌ دژ به‌ ژنان له‌ئه‌سڵی‌ تێڕوانین‬ ‫ی‬ ‫بۆ ژنه‌و‌ه سه‌رچاو‌ه ده‌گرێت‪ ،‬ژن له‌زۆربه‌ ‌‬ ‫كۆمه‌ڵگاكاندا وه‌ك بونه‌وه‌رێكی‌ خاوه‌ن‬ ‫ئیراده‌ س����ه‌یرناكرێت‌و ب����ه‌رده‌وام پیاو‬ ‫جۆرێك له‌خاوه‌ندارێت ‌ی هه‌یه‌ بۆ ژن ك ‌ه‬ ‫ئه‌م هه‌س����تی‌ خاوه‌ندارێتیه‌ جۆره‌كان ‌ی‬ ‫ێ‬ ‫ێ "له‌هه‌ند ‌‬ ‫توندوتی����ژی‌ به‌رهه‌م دێن���� ‌‬ ‫حاڵه‌تدا ته‌نانه‌ت ئ����ه‌و توندوتیژیانه‌ ب ‌ه‬ ‫مافێك ‌ی سروشتی‌ پیاو سه‌یر ده‌كرێت"‪.‬‬ ‫ئ����ه‌و پێیوای����ه‌ كلت����وور‌و یاس����او‬ ‫ده‌س����ه‌اڵتیش جۆرێك له‌ش����ه‌رعیه‌تیان‬ ‫داوه‌ به‌ به‌كارهێنانی‌ هه‌موو جۆره‌كان ‌ی‬ ‫توندوتی����ژی‌ دژ به‌ ژن����ان‪ ،‬هه‌ر بۆیه‌ش‬ ‫ی هه‌یه‌‪ ،‬كه‌وات ‌ه‬ ‫ئه‌و دیارده‌ی ‌ه به‌رده‌وامی ‌‬ ‫ده‌كرێت "هه‌ر یه‌ك ‌ه له‌ده‌سه‌اڵت‌و كلتوور‌و‬ ‫ی‬ ‫یاس����ا به‌ هۆكاره‌كانی‌ پشت توندوتیژ ‌‬ ‫دابنێی����ن"‪ .‬به‌بڕوای‌ ئ����ه‌و‪ ،‬كاركردن بۆ‬ ‫كه‌مكردنه‌وه‌ی‌ توندوتیژی‌ "ب ‌ه ته‌نها ب ‌ه‬ ‫دروستكردنی‌ چه‌ند په‌ناگه‌یه‌ك‌و دانان ‌ی‬ ‫ئه‌نجومه‌ن‌و به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تی‌ تایبه‌ت به‌م‬ ‫پرسه‌ ته‌واو نابێت‪ ،‬به‌ڵكو ناهه‌قییه‌ك ‌ی‬ ‫زۆره‌ ك���� ‌ه نه‌هێش����تنی‌ دیارده‌یه‌ك ‌ی وا‬

‫یه‌کێک له‌خۆپیشاندانه‌کانی دژ ب ‌ه توندوتیژی به‌رامبه‌ر مێینه‌ ‬ ‫ترس����ناك ك ‌ه ره‌گ‌و ریشه‌ی‌ قوڵی‌ هه‌ی ‌ه‬ ‫بیخه‌ین ‌ه ئه‌ستۆی‌ ئه‌وانه‌وه‌‪ ،‬نه‌هێشتن ‌ی‬ ‫ی ئه‌ركێك ‌ی هاوبه‌ش ‌ه له‌نێوان‬ ‫توندوتیژی ‌‬ ‫ده‌س����ه‌اڵت‌و رێكخراوه‌كان‌و هاوواڵتیاندا‪،‬‬ ‫ی‬ ‫به‌گشت ‌ی ئه‌ركی‌ ده‌سه‌اڵت ‌ه كه‌ له‌ته‌واو ‌‬ ‫داموده‌زگاكانیدا ژنان رۆڵی‌ سه‌ره‌كییان‬ ‫بدرێت����ێ‌‌و به‌ش����داربن له‌دروس����تكردن ‌ی‬ ‫بڕیاری‌ سیاس����ی‌‌و ئیداری����داو هه‌روه‌ها‬ ‫زۆرتری����ن كاربكرێت بۆ س����ه‌ربه‌خۆی ‌ی‬ ‫ئابوری‌ ژنان"‪.‬‬ ‫نوس����ه‌رو روناكبی����ر عه‌بدولكه‌ری����م‬ ‫ی‬ ‫هه‌ڵه‌دن����ی‌‪ ،‬پێیوایه‌ راگرتنی‌ توندوتیژ ‌‬ ‫دژ ب����ه‌ ژن����ان كارێكی‌ هێنده‌ ئاس����ان‬ ‫نیی����ه‌‪ ،‬چه‌ندی����ش رێكخراوه‌كان ‌ی ژنان‬ ‫ی‬ ‫له‌توانایان����دا بێ����ت‪ ،‬ب����ه‌اڵم توندوتیژ ‌‬ ‫مه‌س����ه‌له‌یه‌كه‌ كلتوورو سیاس ‌هت‌و ئایین‬ ‫پێك����ه‌وه‌ به‌ش����دارن له‌هێش����تنه‌وه‌یداو‬ ‫كردن����ی‌ ب���� ‌ه واقعێك���� ‌ی كۆمه‌اڵیه‌ت���� ‌ی‬ ‫ی‬ ‫له‌كۆمه‌ڵگ����ه‌ی‌ كوردیدا‌و ده‌ڵێت "ئه‌وه‌ ‌‬ ‫ئه‌ركی‌ سیاس����ه‌ته‌ ئه‌وه‌یه‌ ك ‌ه ده‌توانێت‬ ‫كاریگ����ه‌ری‌ دابنێ����ت‪ ،‬له‌بونیادنان���� ‌ی‬ ‫كلتوورێك����ی‌ دیموكراس����یانه‌داو رۆڵ���� ‌ی‬ ‫مرۆڤدۆستانه‌ ببه‌خش����ێته‌ ئایین‪ .‬ئێم ‌ه‬ ‫ده‌زانی����ن له‌دانانی‌ یاس����اكاندا كلتوورو‬

‫ئایین هه‌میش����ه‌ ئاماده‌ب����وون‪ ،‬چونك ‌ه‬ ‫ده‌توانیت له‌كوردستاندا ژن بكوژیت‪ ،‬ژن‬ ‫بس����وتێنیت دواتر له‌ژێر ناونیشانی‌ ئه‌و‬ ‫ی‬ ‫سه‌ره‌تا یاساییه‌دا (س����وڵح سه‌روه‌ر ‌‬ ‫حوكمه‌كان����ه‌)‪ ،‬ب����ه‌ پ����اره‌ كێش����ه‌كان‬ ‫چاره‌سه‌ربكه‌یت"‪.‬‬ ‫هه‌ڵه‌دن ‌ی جه‌خت له‌سه‌ر ئه‌وه‌ ده‌كاته‌و‌ه‬ ‫كه‌ "ئ����ه‌م حوكم ‌ه چه‌ن����ده‌ بۆچونێك ‌ی‬ ‫نامرۆڤانه‌یه‌‪ ،‬كه‌سێك ده‌كوژرێت‌و ژیان ‌ی‬ ‫لێوه‌رده‌گیرێت����ه‌و‌ه كێ‌ ئه‌و مافه‌ی‌ هه‌ی ‌ه‬ ‫به‌ ناوی‌ ئه‌وه‌وه‌ له‌بك����وژه‌ تاوانباره‌ك ‌ه‬ ‫خۆش ببێ����ت؟ دیاره‌ ئه‌م س����ه‌ره‌تای ‌ه‬ ‫وه‌ك یه‌كێك له‌بنه‌ما یاس����اییه‌كان له‌م‬ ‫واڵته‌دا بۆ زۆر ش����تی‌ دیكه‌ش راس����ته‌‪،‬‬ ‫هه‌ر بۆی����ه‌ تاوانب����اران له‌تاوانه‌كانیان‬ ‫رزگار ده‌كات‪ .‬ده‌توانین بڵێن داڕشتن ‌ی‬ ‫ی‬ ‫یاسای‌ ئازادیخوازانه‌و جێبه‌جێكردنه‌كه‌ ‌‬ ‫ك���� ‌ه له‌هێ����زی‌ ئازادیخوازو ده‌س����ه‌اڵت ‌ی‬ ‫ی‬ ‫ئازادیخواز ده‌وه‌ش����ێته‌وه‌‪ ،‬چاره‌سه‌ر ‌‬ ‫ی توندوتیژییه‌‪،‬‬ ‫بنه‌ڕه‌ت ‌ی هه‌موو جۆره‌كان ‌‬ ‫بێگومان ئه‌وه‌ش گۆڕین ‌ی هه‌موو كلتوورو‬ ‫به‌هاكان‌و سیسته‌مه‌كه‌ی ‌ه پێكه‌وه‌"‪.‬‬ ‫ی په‌رله‌مان ‌ی‬ ‫ناس����ك تۆفیق ئه‌ندام���� ‌‬ ‫ی‬ ‫كوردس����تان‪ ،‬پێ����ی‌ وای ‌ه كه‌ ه����ۆكار ‌‬

‫فۆتۆ‪ :‬ئاوێنه‌‪ ،‬ئه‌رشیف‬

‫په‌روه‌رده‌ی����ی‌ چ له‌ن����او خێ����زان‌و چ‬ ‫له‌ناوه‌نده‌كان����ی‌ خوێندن����دا‪ ،‬ئ����ه‌و‬ ‫بنه‌م����ا په‌روه‌رده‌ییان����ه‌ی‌ ك���� ‌ه تاكێك ‌ی‬ ‫كومه‌ڵگاكه‌مان����ی‌ له‌س����ه‌ر پ����ه‌روه‌رد‌ه‬ ‫ده‌كرێ����ت‪ ،‬هه‌میش���� ‌ه ژن الوازو زه‌عیف‬ ‫ی‬ ‫ی بار ‌‬ ‫پێده‌گه‌یه‌نێ‌‪ .‬ئه‌و پێی‌ وایه‌ الوازی ‌‬ ‫ی ژن فاكته‌رێكی‌ سه‌ره‌كیی ‌ه‬ ‫ئابوری‌‌و دارای ‌‬ ‫ی توندوتیژی‌‪ ،‬چونك ‌ه‬ ‫بۆ رووبه‌ڕووبونه‌وه‌ ‌‬ ‫ی نه‌بوو‪،‬‬ ‫"كاتێك ژن دارایی‌ س����ه‌ربه‌خۆ ‌‬ ‫ناچار بێده‌نگ ده‌ب ‌ێ به‌رامبه‌ر هه‌موو ئه‌و‬ ‫ی به‌رامبه‌ری‌ ده‌كرێت"‪.‬‬ ‫توندوتیژیانه‌ ‌‬ ‫ی یاسا بۆ پاراستن ‌ی‬ ‫ئه‌م پێیوای ‌ه دانان ‌‬ ‫ژنان له‌توندوتی����ژی‌‌و پڕكردنه‌وه‌ی‌ ئه‌و‬ ‫بۆش����ایی‌و كه‌لێنانه‌ی‌ كه‌ له‌یاس����اكاندا‬ ‫هه‌ی����ه‌‪ ،‬هۆكارێك����ن بۆ دروس����تكردن ‌ی‬ ‫جیاكاری‌ نێوان ژن‌و پیاو‪.‬‬ ‫ئه‌م ئه‌ندام په‌رله‌مان ‌ه پێ له‌سه‌ر ئه‌و‌ه‬ ‫ی‬ ‫داده‌گرێت كه‌ له‌گه‌ڵ یاسادا به‌رزكردنه‌وه‌ ‌‬ ‫ئاستی‌ رۆشنبیری‌ تاكه‌كان له‌چۆنیه‌ت ‌ی‬ ‫ی‬ ‫مامه‌ڵه‌كردن له‌گ����ه‌ڵ یه‌كتر‪ ،‬كردنه‌وه‌ ‌‬ ‫ی خێزانی‌ كه‌ خول ‌ی‬ ‫ی رۆشنبیر ‌‬ ‫سه‌نته‌ر ‌‬ ‫ی به‌رده‌وام بكاته‌وه‌ بۆ تاز‌ه‬ ‫جۆراوجۆر ‌‬ ‫هاوسه‌ره‌كان تا هۆشیارتر بن به‌رامبه‌ر‬ ‫مافه‌كانی‌ یه‌كدی‌‪.‬‬

‫ئاینده‌ی‌ ناوچه‌ دابڕاوه‌كان‌و راگه‌یاندنی‌ ده‌وڵه‌تی‌ كوردی‌‬ ‫هێمن كامیل‬

‫‪hemnkamil@gmail.com‬‬

‫ی دنیا‬ ‫له‌ئێس���تادا گه‌وره‌ترین نه‌ته‌وه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫ك ‌ه نه‌ب���وو‌ه ب��� ‌ه خاوه‌ن���ی‌ ده‌وڵه‌ت ‌‬ ‫ی خۆی‌‪ ،‬كورده‌‪ .‬هه‌رچه‌ند‌ه‬ ‫سه‌ربه‌خۆ ‌‬ ‫له‌مێ���ژوودا باس���ی‌ ئیمپراتۆریه‌ت یان‬ ‫ی م���اد ده‌كرێت‪ ،‬ب���ه‌اڵم ئه‌و‌ه‬ ‫ده‌وڵه‌ت ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ئاڵ���ۆزه‌و ناڕون ‌‬ ‫تاڕاده‌یه‌ك باس���ێك ‌‬ ‫ێ هه‌ر‬ ‫زۆر ل���ه‌و مێژووه‌دا هه‌ی���ه‌‪ .‬وه‌ل ‌‬ ‫چۆن بوبێت له‌و مێژوو‌ه به‌دواوه‌ كورد‬ ‫نه‌یتوانیوه‌ ببێ���ت ب ‌ه خاوه‌نی‌ ده‌وڵه‌ت‬ ‫به‌ واتای‌ ئه‌مڕۆ‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ی (‪ ،)1991‬ده‌رفه‌تێك��� ‌‬ ‫له‌س���اڵ ‌‬ ‫له‌بارم���ان ب���ۆ ره‌خس���ا‪ ،‬ك��� ‌ه ئه‌گه‌ر‬ ‫ی‬ ‫ی بۆ روداوه‌كان ‌‬ ‫به‌به‌رنامه‌تر ئاماده‌كار ‌‬ ‫ئه‌و كاته‌ بكرایه‌‪ ،‬ده‌توانرا به‌شی‌ هه‌ر‌ه‬ ‫ی كوردستان رزگار بكرایه‌و‬ ‫زۆری‌ خاك ‌‬ ‫ی كوردستان بكرای ‌ه‬ ‫راگه‌یاندنی‌ ده‌وڵه‌ت ‌‬ ‫به‌ دیفاكتۆ‪ .‬هه‌روه‌ها س���اڵی‌ (‪)2003‬‬ ‫ی‬ ‫ی زێڕین بوو بۆ راگه‌یاندن ‌‬ ‫هه‌لێكی‌ دیكه‌ ‌‬ ‫ی كوردس���تاندا‪،‬‬ ‫ده‌وڵه‌ت له‌م به‌ش���ه‌ ‌‬ ‫كه‌چی‌ ئه‌ویش به‌زایه‌ چوو‪.‬‬ ‫ی هه‌ش���ت س���اڵی‌ رابردوو‬ ‫ئه‌زمون��� ‌‬ ‫له‌گه‌ڵ حكومه‌ت���ی‌ ناوه‌ندی‌‪ ،‬پێیوتین‬ ‫ئه‌وان��� ‌هی‌ بانگه‌ش���ه‌ی‌ ئه‌وه‌یان ده‌كرد‬ ‫ی ده‌وڵه‌ت‬ ‫كه‌ پێویسته‌ كورد راگه‌یاندن ‌‬ ‫بكات��� ‌ه دیفاكت���ۆ‪ ،‬چونك���ه‌ ناتوانێت‬ ‫ی زۆرینه‌ عه‌ره‌بدا ب ‌ه‬ ‫له‌س���ای ‌هی‌ عێراق ‌‬ ‫ی ش���اد بێ���ت‪ ،‬بۆچونه‌كانیان‬ ‫مافه‌كان ‌‬ ‫ی ئ���ه‌و بۆچون���ه‌ بوون‪،‬‬ ‫له‌وان���ه‌ی‌ دژ ‌‬ ‫ی‬ ‫واقیع���ی تر بوون‪ .‬بگر‌ه س���اڵ له‌دوا ‌‬ ‫ی ناوچ ‌ه‬ ‫ساڵیش هه‌ستده‌كرێت ئاینده‌ ‌‬ ‫داب���ڕاوه‌كان ئاڵۆزتر ده‌بێ���ت‌و به‌ره‌و‬ ‫نادیارتر ده‌چێت‪.‬‬ ‫ی‬ ‫گرنگه‌ كورد نه‌خشه‌و پالن‌و پڕۆژه‌ ‌‬ ‫ی ب ‌ه س���ود بینین‬ ‫هه‌بێ���ت‪ ،‬بۆ ئ���ه‌وه‌ ‌‬ ‫ی له‌ناوچه‌كه‌دا‬ ‫ل���ه‌م بارودۆخ ‌ه نوێی��� ‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫ده‌گوزه‌رێ���ت‪ ،‬بتوانی���ن ببین ‌ه خاوه‌ن ‌‬ ‫ی‬ ‫ده‌وڵه‌تی‌ س���ه‌ربه‌خۆی‌ خۆمان به‌ناو ‌‬ ‫ی باش���وری‌ كوردس���تان"‪ .‬بۆ‬ ‫"كۆمار ‌‬ ‫ئه‌م مه‌به‌سته‌ش ئه‌م پرۆژ‌ه پێشنیاز‌ه‬

‫ی‬ ‫ده‌خه‌ینه‌ به‌رده‌م داموده‌زگا فه‌رمیه‌كان ‌‬ ‫ی كوردی‌‪.‬‬ ‫ده‌سه‌اڵت ‌‬ ‫ی ناوخۆ‬ ‫ئاماده‌كاریه‌كان له‌سه‌ر ئاست ‌‬ ‫ی ناوخۆ كار‬ ‫گرنگه‌ له‌س���ه‌ر ئاس���ت ‌‬ ‫ی‬ ‫بكرێ���ت ب���ۆ ئ���ه‌وه‌ی‌ كۆمه‌ڵگه‌یه‌ك ‌‬ ‫مه‌ده‌ن���ی‌ دروس���ت بكه‌ین‪ ،‬پ���ه‌ر‌ه ب ‌ه‬ ‫لێبورده‌ی���ی‌‌و یه‌كت���ر خۆشه‌ویس���تین‬ ‫بده‌ین‪ ،‬تاوه‌كو به‌ش���ێك له‌و كێش��� ‌ه‬ ‫ئیداری‌‌و سیاسی‌‌و كۆمه‌اڵیه‌تیانه‌ی‌ هه‌ی ‌ه‬ ‫ی‬ ‫ی ئازاد ‌‬ ‫چاره‌س���ه‌ بكه‌ین‌و مه‌وداكان��� ‌‬ ‫له‌سه‌رجه‌م بواره‌كاندا فراوانتر بكه‌ین‪,‬‬ ‫هه‌وڵی���ش بدرێت حكوم���ه‌ت به‌ره‌و ب ‌ه‬ ‫داموده‌زگاییكردن ببرێت‪ .‬ئه‌وه‌ش به‌م‬ ‫رێگایانه‌ی‌ خواره‌وه‌‪:‬‬ ‫ی ناوخۆو پێشمه‌رگ ‌ه‬ ‫یه‌كه‌م‪ :‬هێزه‌كان ‌‬ ‫ی نیش���تمانی‌‪ ،‬چه‌ندیش‬ ‫بكرێن��� ‌ه هێز ‌‬ ‫ی‬ ‫ی هه‌رێم ‌‬ ‫ی دیكه‌ ‌‬ ‫ده‌كرێت پێكهاته‌كان ‌‬ ‫كوردس���تان به‌ش���دار بكرێ���ن تیایدا‪،‬‬ ‫ی كوردی‌‪.‬‬ ‫تاوه‌كو نه‌بنه‌ هێزی‌ نیشتمان ‌‬ ‫ێ‬ ‫دووه‌م‪ :‬هه‌وڵبدرێت له‌ماوه‌ی‌ ئه‌م س ‌‬ ‫ساڵه‌دا هه‌موو ئه‌و كێشانه‌ی‌ ك ‌ه هه‌ن‪،‬‬ ‫ی یاساو‌ه چاره‌سه‌ر بكرێت‪.‬‬ ‫له‌ڕێگ ‌ه ‌‬ ‫ێ‬ ‫سێیه‌م‪ :‬هه‌وڵبدرێت له‌ماوه‌ی‌ ئه‌م س ‌‬ ‫ی‬ ‫س���اڵه‌دا بایه‌خ بدرێت به‌ دامه‌زراندن ‌‬ ‫ی جۆراوج���ۆر تاوه‌كو‬ ‫چه‌ندی���ن كارگ ‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫بتوانین له‌دابینكردنی‌ هه‌ندێك به‌رهه‌م ‌‬ ‫رۆژانه‌دا‪ ،‬پشت ب ‌ه خۆمان ببه‌ستین‪.‬‬ ‫ی‬ ‫چ���واره‌م‪ :‬كار بكرێت بۆ به‌رپاكردن ‌‬ ‫ی له‌گ���ه‌ڵ‬ ‫ی نیش���تمان ‌‬ ‫ئاش���ته‌واییه‌ك ‌‬ ‫ی‬ ‫س���ه‌رجه‌م هێزو الیه‌ن ‌ه سیاس���یه‌كان ‌‬ ‫ی‬ ‫كوردس���تاندا‪ ،‬الپه‌ڕه‌یه‌ك���ی‌ س���پ ‌‬ ‫هه‌ڵبدرێت���ه‌و‌ه وه‌ك خۆ ئاماده‌كردنێك‬ ‫بۆ راگه‌یاندنی‌ ده‌وڵه‌ته‌كه‌‪.‬‬ ‫ی‬ ‫پێنجه‌م‪ :‬كار بكرێت بۆ دروستكردن ‌‬ ‫ی زۆری‌ به‌نداو‪.‬‬ ‫ژماره‌یه‌ك ‌‬ ‫ی‬ ‫شه‌ش���ه‌م‪ :‬له‌پۆست ‌ه س���یادیه‌كان ‌‬ ‫ی‬ ‫ی هه‌رێم ‌‬ ‫هه‌رێم���دا پێكهاته‌كانی‌ دیكه‌ ‌‬ ‫كوردستان به‌شداری‌ بكرێن‪.‬‬

‫ی ناوچه‌ دابڕێنراوه‌كان‬ ‫له‌سه‌ر ئاست ‌‬ ‫ی‬ ‫یه‌ك���ه‌م‪ :‬ده‌زگایه‌ك���ی‌ هه‌واڵگ���ر ‌‬ ‫نیشتمانی‌ دروست بكرێت‪ .‬ئه‌م ده‌زگای ‌ه‬ ‫ی بێالیه‌ن بس���پێردرێت‌و‬ ‫ب���ه‌ كه‌س���ان ‌‬ ‫ی ئ���ه‌م ده‌زگای���ه‌ له‌ناوچ��� ‌ه‬ ‫كاره‌كان��� ‌‬ ‫ی‬ ‫دابڕێنراوه‌كان چڕ بكرێته‌وه‌‪ .‬بۆ ئه‌و‌ه ‌‬ ‫ی ده‌وڵه‌ته‌ك���ه‌دا‬ ‫له‌كات���ی‌ راگه‌یاندن��� ‌‬ ‫ی ئه‌و‬ ‫له‌گ���ه‌ڵ ع���ه‌ره‌ب‌و توركمانه‌كان ‌‬ ‫ی گه‌ور‌ه نه‌بین‪،‬‬ ‫ناوچانه‌دا توشی‌ كێش ‌ه ‌‬ ‫پێویس���ته‌ ئه‌م ده‌زگای ‌ه ئ���ه‌م ئه‌ركان ‌ه‬ ‫جێبه‌جێبكات‪:‬‬ ‫ی س���ه‌رۆك‬ ‫‪ .1‬هه‌وڵبدرێ���ت زۆرب���ه‌ ‌‬ ‫ی ناوچه‌ك��� ‌ه‬ ‫عه‌ش���یره‌ت ‌ه ناس���راوه‌كان ‌‬ ‫له‌عه‌ره‌ب‌و توركم���ان بهێنرێن ‌ه ناو ئه‌م‬ ‫ده‌زگای���ه‌وه‌‪ ،‬ته‌نانه‌ت ئه‌گ���ه‌ر به‌ بڕ‌ه‬ ‫ی زۆریش بێت‪.‬‬ ‫پاره‌یه‌ك ‌‬ ‫ی ئه‌فس���ه‌ر‌ه‬ ‫‪ .2‬هه‌وڵبدرێ���ت زۆربه‌ ‌‬ ‫ی عه‌ره‌ب‌و توركمان بهێنرێنه‌ ناو‬ ‫بااڵكان ‌‬ ‫ئه‌م ده‌زگایه‌وه‌‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ی ئاین ‌‬ ‫‪ .3‬هه‌وڵبدرێت مامۆس���تایان ‌‬ ‫ه���ه‌ردوو نه‌ته‌وه‌كه‌ بهێنرێنه‌ ریزی‌ ئه‌م‬ ‫ده‌زگایه‌وه‌‪.‬‬ ‫ی‬ ‫‪ .4‬كار بكرێت بۆ ئه‌وه‌ی‌ مامۆستایان ‌‬ ‫زانك���ۆ له‌عه‌ره‌ب‌و توركم���ان بهێنرێن ‌ه‬ ‫ریزی‌ ئه‌م ده‌زگایه‌وه‌‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ی سه‌رمایه‌داران ‌‬ ‫‪ .5‬كار بكرێت بۆ ئه‌وه‌ ‌‬ ‫توركمان‌و ع���ه‌ره‌ب بهێنرێن ‌ه ریزی‌ ئه‌م‬ ‫ی زۆریان‬ ‫ده‌زگایه‌وه‌‪ .‬ته‌نانه‌ت پڕۆژه‌یه‌ك ‌‬ ‫پێبدرێت له‌ش���اره‌كانی‌ هه‌رێم تاوه‌كو‬ ‫ی ده‌وڵه‌ته‌ك���ه‌دا‬ ‫له‌كات���ی‌ راگه‌یاندن��� ‌‬ ‫ی بكه‌ن‪.‬‬ ‫پشتگیر ‌‬ ‫ی‬ ‫پێویس���ت ‌ه بۆ ئه‌م س���ێ‌ ساڵه‌ بڕ ‌‬ ‫ی���ه‌ك ملیار دۆالر بخرێت ‌ه خزمه‌تی‌ ئه‌م‬ ‫ده‌زگایه‌وه‌‪ ،‬به‌مه‌رجێ���ك ئه‌م ده‌زگای ‌ه‬ ‫كه‌س���انی‌ نیش���تمانی‌‌و بێالی���ه‌ن‪ ،‬یان‬ ‫ی‬ ‫لیژنه‌یه‌ك له‌پێنج حیزبه‌ سه‌ره‌كیه‌ك ‌ه ‌‬ ‫هه‌رێمی‌ كوردستان بسپێردرێت‪.‬‬ ‫ی‬ ‫دووه‌م‪ :‬هه‌وڵبدرێ���ت گۆڕانێك��� ‌‬ ‫ی كوردیدا بكرێت‬ ‫ریش���ه‌یی‌ له‌ئی���داره‌ ‌‬ ‫له‌ناوچه‌ دابڕێنراوه‌كان‪.‬‬ ‫س���ێیه‌م‪ :‬به‌شێك له‌كێشه‌كان له‌گه‌ڵ‬ ‫ی ناوچه‌ك���ه‌دا ب ‌ه‬ ‫توركم���ان‌و عه‌ره‌ب��� ‌‬ ‫پۆس���ت‌و پ���ار‌ه چاره‌س���ه‌ر ده‌كرێت‪،‬‬ ‫ئه‌مه‌ش كارێكی‌ قورس نییه‌‌و پێویست ‌ه‬ ‫وه‌ك���و ئاماده‌كارییه‌ك ب���ۆ ده‌وڵه‌ته‌ك ‌ه‬

‫ی ئاسمانیدا هه‌بێت‪ ،‬تاوه‌كو‬ ‫زیاتر له‌هێز ‌‬ ‫بكرێت‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ی له‌كاتی‌ راگه‌یاندنی‌ ده‌وڵه‌ته‌كه‌دا سود ‌‬ ‫چ���واره‌م‪ :‬هه‌وڵبدرێ���ت ل���ه‌ڕو ‌‬ ‫ی لێ‌ ببینرێت‪.‬‬ ‫ی جوتیاران ‌‬ ‫كش���توكاڵییه‌و‌ه هاوكاری ‌‬ ‫ناوچ���ه‌ داب���ڕاوه‌كان ب��� ‌ه هه‌م���وو‬ ‫له‌سه‌ر ئاستی‌ هه‌رێمی‌‌و ناوچه‌یی‌‬ ‫پێكهاته‌كانیه‌و‌ه بكرێت‪.‬‬ ‫ی‬ ‫گرنگ��� ‌ه له‌س���ه‌ر ئاس���تی‌ ناوچه‌ی ‌‬ ‫ی‬ ‫ی خێرخواز ‌‬ ‫پێنج���ه‌م‪ :‬ده‌زگایه‌ك��� ‌‬ ‫ی‬ ‫ی كاربكرێ���ت ب���ۆ دروس���تكردن ‌‬ ‫ی كه‌س���ان ‌‬ ‫دروس���ت بكرێت‌و هاوكار ‌‬ ‫ی‬ ‫ی پته‌و له‌گه‌ڵ ده‌وڵه‌تان ‌‬ ‫ی ناوچه‌ك ‌ه په‌یوه‌ندییه‌ك ‌‬ ‫ه���ه‌ژارو ن���ه‌دارو نه‌خۆش��� ‌‬ ‫ی‬ ‫بكرێت‪ ،‬بۆ ئه‌م مه‌به‌س���ته‌ش ملیارێك ناوچه‌ك���ه‌دا‪ ،‬هه‌روه‌ه���ا هێنان��� ‌‬ ‫ی بۆ‬ ‫ی هه‌رێم ‌‬ ‫ێ س���ه‌رمایه‌دارانی‌ ده‌وڵه‌تان ‌‬ ‫ی س��� ‌‬ ‫دۆالر ته‌رخان بكرێت‌و له‌ماو‌ه ‌‬ ‫ی راگه‌یاندنی‌ ده‌وڵه‌ته‌كه‌دا‬ ‫ئه‌و‌هی‌ له‌كات ‌‬ ‫ساڵدا خه‌رج بكرێت‪.‬‬ ‫ێ ساڵه‌دا بڕی‌ یه‌ك نه‌توانن بكه‌ونه‌ دژایه‌تیكردنی‌‪.‬‬ ‫شه‌شه‌م‪ :‬له‌م س ‌‬ ‫له‌س���ه‌ر ئاس���تی‌ نێوده‌وڵه‌تیش كار‬ ‫ی‬ ‫ملیار دۆالر ته‌رخان بكرێت بۆ پڕۆژ‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫ی په‌یوه‌ندییه‌ك ‌‬ ‫ی بكرێت بۆ مسۆگه‌ركردن ‌‬ ‫جۆراوجۆر‪ ،‬به‌تایبه‌ت بۆ ئه‌و شوێنان ‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫پته‌و له‌گ���ه‌ڵ ئه‌و ده‌وڵه‌تان ‌هی‌ خاوه‌ن ‌‬ ‫ی فه‌رامۆشیكردون‪.‬‬ ‫حكومه‌تی‌ ناوه‌ند ‌‬ ‫ی به‌هێزن‌و كاریگه‌رییان‬ ‫ی سیاس ‌‬ ‫ی پێگه‌ ‌‬ ‫حه‌وت���ه‌م‪ :‬كار بكرێت بۆ گێڕانه‌و‌ه ‌‬ ‫ی ك��� ‌ه پێیانوای ‌ه له‌س���ه‌ر سیاس���ه‌تی‌ جیهان���ی‌ هه‌یه‌‪.‬‬ ‫ی ئه‌و كه‌س���انه‌ ‌‬ ‫ماف��� ‌‬ ‫ی‬ ‫ی هه‌روه‌ه���ا به‌ڵێن���دان ب ‌ه پاراس���تن ‌‬ ‫ی رابردودا كوردو حیزب ‌‬ ‫له‌هه‌شت ساڵ ‌‬ ‫ی‬ ‫به‌رژه‌وه‌ندیه‌كانیان دوای‌ دروس���تبون ‌‬ ‫ی لێكردون‪.‬‬ ‫كوردی‌‪ ،‬غه‌رد ‌‬ ‫ی هه‌موو ئه‌و‬ ‫نۆی���ه‌م‪ :‬هه‌وڵبدرێ���ت له‌زۆرێك له‌و ده‌وڵه‌ته‌ك���ه‌‪ .‬جگه‌ل���ه‌وه‌ ‌‬ ‫ی ك ‌ه به‌ جینۆساید ناسراون‪،‬‬ ‫ی هاوواڵتیان���ی‌ هه‌رێ���م كه‌یسان ‌ه ‌‬ ‫ئیمتیازان��� ‌ه ‌‬ ‫ی ناوچ ‌ه ده‌كرێ���ت كورد له‌داموده‌زگا یاس���ایی ‌ه‬ ‫ی یاس���ا هه‌یان���ه‌‪ ،‬خه‌ڵك ‌‬ ‫به‌پێ ‌‬ ‫ی‬ ‫نێوده‌وڵه‌ت���ی‌و جیهانیه‌كان���دا له‌ڕوو ‌‬ ‫دابڕاوه‌كانیش بگرێته‌وه‌‪.‬‬ ‫ی قانونییه‌وه‌ كاریان له‌سه‌ر بكات‪.‬‬ ‫ی كورد ‌‬ ‫ی ئاسایش��� ‌‬ ‫ده‌یه‌م‪ :‬ده‌زگا ‌‬ ‫له‌ناوچ���ه‌ دابڕێن���راوه‌كان گ���ۆڕان‌و‬ ‫بڕی‌ بودجه‌ی‌ پێویست‬ ‫چاكس���ازیی‌ تێدا بكرێت‪ ،‬به‌شێوه‌یه‌ك‬ ‫ی چ���وار ملی���ار‬ ‫ده‌توانرێ���ت به‌ب���ڕ ‌‬ ‫ی تریش ببنه‌ به‌رپرس له‌و‬ ‫پێكهاته‌كان ‌‬ ‫دۆالر ئام���اده‌كاری‌ ت���ه‌واو بكرێت بۆ‬ ‫ده‌زگایه‌دا‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ی باشور ‌‬ ‫ی كۆمار ‌‬ ‫راگه‌یاندنی‌ ده‌وڵه‌ت ‌‬ ‫كوردس���تان‪ .‬بۆ دوای‌ راگه‌یاندنه‌كه‌یش‬ ‫له‌سه‌ر ئاستی‌ عێراق‬ ‫ی‬ ‫یه‌كه‌م‪ :‬هه‌رگیز به‌ش���ێوه‌ك مامه‌ڵ ‌ه ده‌كرێت تاوه‌كو بودجه‌و سه‌رچاوه‌كان ‌‬ ‫ی ش���ه‌ش ملیار‬ ‫نه‌كرێت كه‌ هه‌س���ت به‌وه‌ بكرێت كورد رێكده‌خرێت���ه‌وه‌‪ ،‬ب���ڕ ‌‬ ‫ی‬ ‫ێ ساڵه‌دا دۆالر پاش���ه‌كه‌وت بكرێ���ت بۆ قۆناغ ‌‬ ‫به‌نیازی‌ جیابونه‌وه‌یه‌‪ .‬له‌م س ‌‬ ‫ی‬ ‫ی راگه‌یاندنه‌كه‌‪ .‬وات ‌ه س���ه‌رجه‌م ‌‬ ‫وه‌ك���و تاكتیكێ���ك هه‌موو س���ه‌ركرد‌ه دوا ‌‬ ‫كورده‌كان ئه‌وه‌ دووب���ار‌ه بكه‌نه‌و‌ه ك ‌ه ئه‌و بودجه‌یه‌ی‌ پێویس���ت ‌ه بۆ هه‌ردوو‬ ‫قۆناغی‌ ئاماده‌كاری‌‌و راگه‌یاندنه‌كه‌‪ ،‬د‌ه‬ ‫كورد نیازی‌ جیابونه‌و‌هی‌ نییه‌‪.‬‬ ‫دووه‌م‪ :‬ئ���ه‌و وه‌زاره‌تان ‌هی‌ ك ‌ه كورد ملیار دۆالره‌‪ .‬ئه‌م بڕ‌ه پاره‌یه‌ ده‌كرێت‬ ‫ی نه‌وت‌و‬ ‫ی ش���یرین ‌‬ ‫ی پاره‌كان ‌‬ ‫وه‌ریانده‌گرێ���ت‪ ،‬به‌مه‌به‌س���تی‌ زیات���ر له‌ڕێگ���ه‌ ‌‬ ‫ی هه‌رێم‌و داهاتی‌ ناوخۆو‬ ‫ی نه‌وت ‌‬ ‫ی هه‌رێم‌و ناوچ ‌ه دابڕاوه‌كان فرۆشتن ‌‬ ‫خزمه‌تكردن ‌‬ ‫ی ناپێویست‌و‬ ‫ی هه‌ندێك پڕۆژه‌ ‌‬ ‫دواخستن ‌‬ ‫بێت‪.‬‬ ‫سێیه‌م‪ :‬كار بكرێت بۆ ئه‌و‌هی‌ به‌شێك گلدان���ه‌وه‌ی‌ به‌ش���ێك له‌بودج ‌هی‌ دوو‬ ‫ی به‌شێك له‌و‬ ‫ی كه‌ كاریگه‌رییان له‌سه‌ر س���اڵی‌ ئاینده‌و فرۆشتن ‌‬ ‫له‌و كه‌س���انه‌ ‌‬ ‫ی ك���ه‌ ئه‌مڕۆ‬ ‫ی عێراقی‌ هه‌یه‌‪ ،‬به‌هه‌ر جۆرێك دام���وده‌زگا حكومیان���ه‌ ‌‬ ‫شه‌قام ‌‬ ‫بووه‌ هه‌ڵوێستی‌ دژه‌ كوردیان نه‌بێت‪ .‬حیزبه‌كان ده‌س���تیان به‌سه‌رداگرتووه‌‪،‬‬ ‫ی كۆبكرێته‌وه‌‪.‬‬ ‫چ���واره‌م‪ :‬هه‌وڵبدرێت ك���ورد رۆڵ ‌‬

‫ له‌ش���اری هه‌ولێر رێگه‌ ب���ه‌ دوو جۆر‬‫خۆپیش���اندانی فه‌رمی رێپێدراو ده‌درێت‪،‬‬ ‫ی���ان ئه‌وه‌ته‌ جه‌ماعه‌تی عی���زب خۆیان‬ ‫رێكخه‌ری ب���ن‪ ،‬دژ به‌واڵتێكی ده‌وروبه‌ر‬ ‫ئیعاز ب���ه‌ رێكخ���راوه‌ جه‌ماوه‌ریه‌كانیان‬ ‫بده‌ن تا سه‌رنجی ناوخۆ له‌سه‌ر كێشه‌كان‬ ‫البده‌ن‪ ،‬حیزب راسته‌وخۆ پاكانه‌ بۆ ئه‌و‬ ‫واڵتان���ه‌ ده‌كات له‌ژێ���ره‌وه‌ش رێكخراوه‌‬ ‫جه‌ماوه‌ریه‌كان���ی خۆیانی تێ به‌رده‌دات‪.‬‬ ‫هه‌رچ���ی خۆپیش���اندانی رێپێ���دراوی‬ ‫دووه‌میش���ه‌‪ ،‬ئه‌وا بۆ گیان���ی وه‌زاره‌تی‬ ‫خوێندن���ی بااڵیه‌‪ ،‬ده‌ڵێی ئ���ه‌م وه‌زاره‌ته‌‬ ‫نامۆیه‌و س���ه‌ر به‌ حكومه‌تی هه‌رێم نییه‌‪،‬‬ ‫له‌م رۆژانه‌ كۆس���ته‌ره‌كه‌ دیسانه‌وه‌ وتی‬ ‫ئ���ه‌وه‌ی له‌س���ه‌ره‌وه‌ داده‌به‌زێ���ت ناڕۆم‬ ‫رێگا گیراوه‌و هه‌مدیس���ان خۆپیشاندانی‬ ‫قوتابیانه‌‪ ،‬سه‌یرم كرد به‌رده‌م وه‌زاره‌تی‬ ‫خوێندنی‌ بااڵ دیسان گیراوه‌و با بڕوخێیه‌‪،‬‬ ‫به‌ش���دارانی ئه‌م خۆپیشاندانانه‌ پاداشت‬ ‫ده‌كرێن‪ ،‬هاوینان خێمه‌ بۆ خۆپیشانده‌ران‬ ‫هه‌ڵ���ده‌ده‌ن‪ ،‬زس���تانانیش جاده‌یان بۆ‬ ‫ده‌گرن‌و حیمایه‌ ده‌كرێن‪.‬‬ ‫ هاواڵتی‌‪ :‬د‪.‬سلێمان جه‌عفه‌ر به‌رپرسی‬‫په‌یوه‌ندیه‌كان���ی ئه‌نجومه‌ن���ی ش���اری‬ ‫هه‌ولێری‌ بزووتنه‌وه‌ی‌ گ���ۆڕان له‌میانه‌ی‌‬ ‫چاوپێكه‌وتنێكدا له‌گه‌ڵ رۆژنامه‌ی‌ هاواڵتی‌‬ ‫رایگه‌یان���دووه‌ "به‌ش���ێك له‌ئه‌ندامان���ی‬ ‫گۆڕان كه‌ پێش���تر كادیری ی‪.‬ن‪.‬ك بوون‬ ‫مووچه‌یان ل���ه‌م پارته‌ وه‌رده‌گرت‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫ئه‌مڕۆ ك���ه‌ په‌یوه‌ندییان ب���ه‌و حیزبه‌وه‌‬ ‫نه‌ماوه‌ هیچ بیانویه‌ك نییه‌ بۆ وه‌رگرتنی‬ ‫ئه‌م موچه‌یه‌‪ ،‬به‌ڕای من دوای ته‌واوبوونی‬ ‫پێكهاته‌ حیزبیه‌كانی بزووتنه‌وه‌ی گۆڕان‬ ‫له‌ناویشیاندا به‌شه‌ یاساییه‌كانی‪ ،‬ده‌بێت‬ ‫ئه‌وان پێ���ش هه‌موو الیه‌ك قه‌بوڵی ئه‌وه‌‬ ‫نه‌كه‌ن ك���ه‌ كادیر یان ئه‌ندامانیان موچه‌‬ ‫له‌الیه‌نێك���ی ت���ر وه‌ربگ���رن"‪ ،‬ئافه‌رین‬ ‫د‪.‬سلێمان‪ ،‬د‪.‬س���لێمان پیاوێكی خاكیی‬ ‫بوێ���ری پاك���ی هه‌ولێریی���ه‌‪ ،‬گۆڕانكاری‬ ‫به‌وانه‌ ئه‌نج���ام ده‌درێت كه‌ ده‌س���تیان‬ ‫پاكه‌‪ ،‬ئه‌وانه‌ی وا ده‌زانن به‌ ده‌رچوونیان‬ ‫له‌ڕی���زی ده‌س���ه‌اڵت له‌گه‌نده‌ڵیه‌كانیان‬ ‫پ���اك ده‌بنه‌وه‌‪ ،‬وه‌ك ئه‌و جاش���انه‌ وان‬ ‫وا ده‌زانن لێبوردنی به‌ره‌ی كوردس���تانی‬ ‫له‌تاوانه‌كانیان پاكیانی كردۆته‌وه‌‪ ،‬نازانم‬ ‫ئه‌و گه‌نده‌ڵكارانه‌ی دوێنێ نیشتمانێكیان‬ ‫ئاودی���و ك���رد‪ ،‬گه‌لێكی���ان ش���ه‌رمه‌زار‬ ‫ك���رد‪ ،‬ئێس���تا وا ده‌زانن به‌ س���ه‌نگه‌ر‬ ‫گواس���تنه‌وه‌یه‌ك پاكبوونه‌ته‌وه‌‪ ،‬منیش‬ ‫ده‌نگم له‌گه‌ڵتایه‌‪ ،‬ئه‌وه‌ی ‪ 1‬فلس موچه‌ی‬ ‫گه‌نده‌ڵی وه‌رده‌گرێت‪ ،‬ش���ایانی متمانه‌ی‬ ‫گه‌ل نابێت‪ ،‬ش���ێخ ق���ادر گۆڕانكارێكی‬ ‫دیكه‌ی هه‌ولێرییه‌ ك���ه‌ وازی له‌ ی‪.‬ن‪.‬ك‬ ‫هێنا موچه‌كه‌شیانی ره‌تكرده‌وه‌و وتی "من‬ ‫په‌یوه‌ندی���م به‌م پارته‌وه‌ نه‌ماو موچه‌یانم‬ ‫ناوێت"‪ ،‬ئه‌وانه‌ی ده‌س���تبه‌رداری موچه‌‬ ‫كۆنه‌كه‌یان نه‌بن‪ ،‬بۆ پارته‌ تازه‌كه‌ش���یان‬ ‫وه‌فادار نابن‪.‬‬ ‫ خه‌ن���دان "رابیته‌ی‌ ئیس�ل�امی‌ كورد‬‫له‌س���اڵی‌ ‪1996‬ه‌وه‌ س���ااڵنه‌ بڕی‌ چوار‬ ‫ملیۆن دۆالر له‌ڕێكخراوی‌ هیاللی‌ ئیماراتی‌‬ ‫وه‌رده‌گرێت‌و دابه‌شیده‌كات به‌سه‌ر پێنج‬ ‫هه‌زار منداڵی‌ بێ‌ دایك‌و باوكدا‪ ،‬به‌وته‌ی‌‬ ‫ئه‌و رێكخراوه‌ش‪ ،‬ئه‌مساڵ له‌الیه‌ن مانگی‌‬ ‫س���ووری ئیماراتییه‌وه‌ دراوه‌ به‌ ده‌زگای‌‬ ‫خێرخوازی‌ بارزانی‪ ،‬ده‌زگای خێرخوازی‌‬ ‫بارزانی���ش رایده‌گه‌یه‌نێ���ت‪ ،‬پێدانی‌ ئه‌و‬ ‫یارمه‌تیی���ه‌ به‌ رێكخراوه‌كه‌ی���ان‪ ،‬بڕیاری‬ ‫خۆیان���ه‌و هی���چ گوش���ارێكیان له‌س���ه‌ر‬ ‫نه‌ب���ووه"‪ .‬ده‌ی قه‌یدیچیی���ه‌ رابیت���ه‌ی‬ ‫ئیس�ل�امی حیجابی پێیان له‌سه‌ره‌ كرد‌و‬ ‫بۆ داهاتووی حیزب‌و زه‌واجی به‌ كۆمه‌ڵ‬ ‫ئاماده‌یانی ده‌كرد‪ ،‬رێكخراوی خێرخوازی‬ ‫بارزانیش با ئااڵی زه‌ردیان پێ هه‌ڵگرێت‬ ‫بۆ پارتی رایان بێنێت‪ ،‬گه‌لیش برسیه‌تی‬ ‫ناچ���اره‌ هانا بۆ هه‌ردووالی���ان به‌رێت!‪،‬‬ ‫ش���یوه‌نی رابیته‌ بۆ حوسێن‌و خێراته‌كه‌‬ ‫نییه‌‪ ،‬به‌ڵكه‌ بۆ هه‌ریسه‌كه‌یه‌‪.‬‬ ‫ جەعف���ەر ئیمنکی‌ وته‌بێژی مه‌کته‌بی‬‫سیاس���ی پارتی دیموکراتی کوردس���تان‬ ‫له‌چاوپێکەوتنێک���دا لەگ���ەڵ رۆژنامەی‌‬ ‫رووداو رایگەیاندووە "بۆ ئاگاداری هەموو‬ ‫الیەنێک شوێنی کاک هیوا دیارەو الی منە‬ ‫لەمەکتەبی رێکخستنی پارتی‌و ئەدرێسی‬ ‫دی���ارە‪ ،‬ماڵ���ی دی���ارە‌و تەلەفونیش���ی‬ ‫ئاش���کرایە‌و هاتووچ���ۆی س���لێمانیش‬ ‫دەکات‌و لەبۆنە گش���تییەکانیش قس���ە‬ ‫دەکات‪ ،‬کاک هیوا نە خۆی شاردوەتەوەو‬ ‫نە پارتیش هیوای ش���اردووەتەوە‪ ،‬خۆی‬ ‫چەندین جار داوایکردووە بچێتە بەرامبەر‬ ‫دادگا‌و قس���ەی خ���ۆی ب���کات‪ ،‬ب���ه‌اڵم‬ ‫س���ه‌رکردایه‌تی پارتی رێگ���ه‌ی نه‌داوه"‪.‬‬ ‫ئه‌م���ه‌ش به‌ش���ێكه‌ له‌قۆناغ���ی دووه‌می‬ ‫رێنماییه‌ چاكس���ازییه‌كانی سه‌رۆك‪ ،‬ئه‌و‬ ‫چاكسازییه‌ی ئۆپۆزسیۆنی بودجه‌ وه‌رگر‬ ‫له‌كات���ی وه‌رگرتن���ه‌وه‌ی مانگانه‌كانیان‬ ‫به‌ش���ان‌و باڵیا هه‌ڵیاندا‪ ،‬كه‌ تێریان لێی‬ ‫خوارد‪ ،‬كه‌وتنه‌ له‌قه‌ لێدانی!‪.‬‬

‫‪18‬‬

‫وه‌رزش‬

‫)‪ )302‬سێشەمم ‌ە ‪2011/11/29‬‬

‫كریستیانۆ‪ ،‬ژماره‌یه‌ك ‌ی‬ ‫پێوانه‌یی‌ له‌گه‌ڵ ریاڵ‬ ‫تۆمار ده‌كات‬ ‫كریس���تیانۆ رۆناڵدۆ ده‌بێته‌ گۆڵكار ‌‬ ‫ی‬ ‫مێژووی���ی‌ یان���ه‌ی‌ ری���اڵ مه‌دری���د‬ ‫له‌تۆماركردن���ی‌ گۆڵ له‌ڕێگ���ه‌ی‌ لێدانی‌‬ ‫سزاوه‌‪.‬‬ ‫ئاژانس���ه‌كان‪ :‬پاش ئه‌وه‌ی‌ له‌هه‌فته‌ی‌‬ ‫‪14‬ی‌ خول���ی‌ پله‌یه‌ك���ی‌ تۆپ���ی‌ پێی‌‬ ‫ئیس���پانیا‪ ،‬یانه‌ی‌ ریاڵ مه‌درید به‌چوار‬ ‫گ���ۆڵ به‌رامب���ه‌ر به‌گۆڵێ���ك له‌یانه‌ی‌‬ ‫ئه‌تله‌تیكۆ مه‌دریدی‌ برده‌وه‌‪ ،‬كریستیانۆ‬ ‫رۆناڵدۆی‌ پورتوگالی‌ هێرشبه‌ری‌ یانه‌ی‌‬ ‫مه‌له‌كی‌ توانی‌ له‌ڕێگه‌ی‌ لێدانی‌ س���زاوه‌‬ ‫دوو گ���ۆڵ تۆمار ب���كات‪ ،‬به‌مه‌ش بووه‌‬ ‫باش���ترین گۆڵكاری‌ مێژوویی‌ یانه‌كه‌ی‌‪،‬‬ ‫له‌تۆماركردنی‌ ‪ 17‬گۆڵ به‌لێدانی‌ س���زا‪،‬‬ ‫به‌مه‌ش پێ���ش بۆشكاش���ی‌ هه‌نگاری‌‬

‫كه‌وت‪ ،‬كه‌ ئه‌م ‪ 16‬گۆڵی‌ به‌لێدانی‌ سزا‬ ‫تۆماركردبوو‪.‬‬ ‫كریستیانۆ كه‌ س���ێ وه‌رزه‌ په‌یوه‌ندیی‌‬ ‫به‌یان���ه‌ی‌ ریاڵ���ه‌وه‌ ك���ردووه‌‪ ،‬له‌ڕۆژی‌‬ ‫پێنج ش���ه‌ممه‌ی‌ كانونی‌ یه‌كه‌می‌ ساڵی‌‬ ‫‪2009‬وه‌ له‌یارییه‌ك���ه‌ی‌ به‌رامبه‌ر یانه‌ی‌‬ ‫ئه‌لمیریاوه‌ لێدانی‌ سزای‌ له‌ده‌ستنه‌داوه‌‪،‬‬ ‫كه‌ له‌و یارییه‌ش���دا به‌كارتی‌ سور كرایه‌‬ ‫ده‌ره‌وه‌ی‌ یاریگا‪.‬‬ ‫كریس���تیانۆی‌ كاپتن���ی‌ هه‌ڵب���ژارده‌ی‌‬ ‫پورتوگال‪ 8 ،‬لێدانی‌ س���زای‌ ماوه‌‪ ،‬بۆ‬ ‫ئه‌وه‌ی‌ ژماره‌ی‌ گۆڵه‌كانی‌ به‌لێدانی‌ سزا‬ ‫له‌گه‌ڵ رۆناڵد كیومانی‌ هۆڵه‌ندی‌ یاریزانی‌‬ ‫پێشوی‌ یانه‌ی‌ به‌رشه‌لۆنه‌‪ ،‬كه‌ ئه‌م ‪25‬‬ ‫گۆڵی‌ به‌لێدانی‌ سزا تۆماركردووه‌‪.‬‬

‫بۆچی‌ كالسیكۆ له‌نیوه‌ڕۆدا ئه‌نجام نادرێت؟‬

‫س���اندرۆ رۆس���ێڵی‌ س���ه‌رۆكی‌ یان���ه‌ ‌ی له‌واڵتی‌ چی���ن‌و رۆژهه‌اڵتی‌ ئاس���یا‪ ،‬ك ‌ه به‌رش���ه‌لۆنه‌ له‌ب���ه‌رده‌م خوێندكاران��� ‌ی‬ ‫به‌رش���ه‌لۆن ‌ه ئه‌و هۆكار‌ه ئاشكرا ده‌كات‪ ،‬ژماره‌یه‌كی‌ زۆر ل���ه‌و ناوچانه‌دا توانییان زانك���ۆی‌ په‌كین رایگه‌یان���دووه‌‪ ،‬به‌هۆ ‌ی‬ ‫كه‌ رێگره‌ له‌ئه‌نجامدانی‌ یاری‌ كالس���یكۆ بینه‌ر ‌ی یارییه‌ك ‌ه بن‪ ،‬ئێستا داوا ده‌كرێت په‌یوه‌س���تبونی‌ یاریزانه‌كان به‌خواردن ‌ی‬ ‫یاری‌ كالس���یكۆی‌ نێوان ری���اڵ مه‌درید‌و ژه‌م��� ‌ی نی���وه‌ڕوان ل���ه‌و كات���ه‌دا له‌گه‌ڵ‬ ‫له‌نیوه‌ڕۆدا‪.‬‬ ‫ئاژانس���ه‌كان‪ :‬پاش ئ���ه‌وه‌ی‌ ئه‌نجامدان ‌ی به‌رش���ه‌لۆنه‌‪ ،‬كه‌ بڕیاره‌ ل���ه‌‪10‬ی‌ مانگ ‌ی خێزانه‌كانیان���دا‪ ،‬ناتوانرێ���ت كاتی‌ یاری‌‬ ‫ی���ار ‌ی نێوان ریاڵ مه‌درید‌و ئۆساس���ۆنا‪ ،‬داهاتوو له‌یاریگای‌ سانتیاگۆ به‌ڕێوه‌بچێت‪ ،‬كالس���یكۆ گۆڕانكاری‌ به‌س���ه‌ردا بكرێت‌و‬ ‫له‌به‌رئه‌وه‌ گرانه‌ بێجگه‌ له‌ش���ه‌وان‪ ،‬یار ‌ی‬ ‫له‌خول ‌ی پله‌یه‌كی‌ ئیس���پانیا‪ ،‬له‌نیوه‌ڕۆدا له‌كاتژمێر ‪12‬ی‌ نیوه‌ڕۆ ئه‌نجام بدرێت‪.‬‬ ‫ئه‌نجامێكی‌ ئیجاب ‌ی لێكه‌وته‌وه‌‪ ،‬به‌تایبه‌ت به‌اڵم ساندرۆ رۆس���ێڵ ‌ی سه‌رۆكی‌ یانه‌ ‌ی كالسیكۆ به‌ڕێوه‌بچێت‪.‬‬

‫رۆناڵدۆ هه‌واڵه‌كان به‌درۆده‌خاته‌وه‌ جامی‌ یانه‌ پیشه‌گه‌ره‌كانی‌ ئینگلته‌را‪:‬‬ ‫ئاژانس���ه‌كان‪ :‬پاش ئه‌وه‌ی‌ باڵوكرایه‌وه‌‬ ‫كه‌ یه‌كێتی‌ تۆپی‌ پێ���ی‌ به‌رازیل داوا ‌‬ ‫ی‬ ‫له‌ڕۆناڵ���دۆی‌ ئه‌س���تێره‌ی‌ پێش���وی‌‬ ‫هه‌ڵبژارده‌كه‌ی‌ كردووه‌‪ ،‬ببێته‌ سه‌رۆكی‌‬ ‫لیژنه‌ی‌ رێكخ���ه‌ری‌ مۆندیال���ی‌ ‪‌2014‬و‬ ‫له‌الیه‌ن رۆناڵدۆش���ه‌وه‌ پێش���نیاره‌كه‌‬ ‫قبوڵ ك���راوه‌‪ ،‬ب���ه‌اڵم له‌لێدوانێكیدا بۆ‬ ‫رۆژنام���ه‌ی‌ گڵۆبۆی‌ به‌ڕازیل���ی‌ رۆناڵدۆ‬ ‫ئاش���كرایكردووه‌‪ ،‬ك���ه‌ ئ���ه‌و هه‌واڵ���ه‌‬ ‫دوره‌ له‌ڕاس���تییه‌وه‌‌و هیچ داوایه‌كی‌ بۆ‬ ‫وه‌رگرتنی‌ پۆس���تی‌ س���ه‌رۆكایه‌تی‌ ئه‌و‬ ‫لیژنه‌یه‌ی‌ پێشكه‌ش نه‌كراوه‌‪.‬‬ ‫رۆناڵ���دۆ ده‌ڵێت "ش���انازی‌ بوو بۆ من‬ ‫ئه‌گه‌ر بكرێمه‌ س���ه‌رۆكی‌ ئه‌و لیژنه‌یه‌‪،‬‬ ‫ب���ه‌اڵم نازانم ئ���ه‌م هه‌واڵ���ه‌ له‌كوێوه‌‬ ‫هات���ووه‌‪ ،‬هه‌تا ئێس���تا هیچ ش���تێكم‬ ‫به‌ده‌س���ت نه‌گه‌شتووه‌‪ ،‬به‌اڵم ده‌مه‌وێت‬ ‫هاوكاری‌ رێكخستنه‌كه‌ بكه‌م"‪.‬‬ ‫له‌الیه‌كی‌ ت���ره‌وه‌ رۆناڵدۆ باس له‌خولی‌‬ ‫ئیس���پانی‌ ده‌كات‌و ده‌ڵێت "به‌پێی‌ هه‌ل‬ ‫س���ه‌یری‌ خولی‌ ئیسپانیا ده‌كه‌م‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫یاری‌ دێربی‌ مه‌دریدم نه‌بینی‌‪ ،‬به‌اڵم دواتر‬ ‫ی ئه‌نجامه‌كه‌م زانی‌‪ ،‬هیواداریش���م یانه‌ی‌‬ ‫رۆناڵ���دۆی‌ به‌ڕازیل���ی‌ هه‌واڵ���ی‌ بوون ‌‬ ‫به‌سه‌رۆكی‌ لیژنه‌ی‌ رێكخه‌ری‌ مۆندیالی‌ ری���اڵ مه‌درید خولی‌ ئیس���پانی‌‌و خولی‌‬ ‫یانه‌ پاڵه‌وانه‌كان به‌ده‌ستبهێنێت"‪.‬‬ ‫‪2014‬ی‌ واڵته‌كه‌ی‌ به‌درۆده‌خاته‌وه‌‪.‬‬

‫ئارسناڵ‬

‫‪VS‬‬

‫مانچسته‌ر سیتی‌‬

‫ی یان ‌ه پیشه‌گه‌ره‌كانی‌ ئینگلته‌را‬ ‫له‌جام ‌‬ ‫ی مان‬ ‫ی یانه‌ ‌‬ ‫ی ئارسناڵ رووبه‌ڕوو ‌‬ ‫یان ‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫سیتی‌ ده‌بێته‌وه‌‌و چێڵسیش میواندار ‌‬ ‫لیڤه‌رپوڵ ده‌كات‪.‬‬ ‫راپۆرت‪ ،‬گۆران فارس‪ :‬ئه‌مشه‌و چه‌ند‬ ‫ی‬ ‫یارییه‌ك���ی‌ قۆناغی‌ چاره‌ك���ی‌ كۆتای ‌‬ ‫ی‬ ‫ی یان ‌ه پیش���ه‌گه‌ره‌كان ‌‬ ‫ی یه‌كێت ‌‬ ‫جام��� ‌‬ ‫ی‬ ‫ئینگلت���ه‌را ئه‌نجام ده‌درێ���ن‪ .‬له‌یار ‌‬ ‫لوتكه‌ی‌ ئه‌م قۆناغه‌شدا‪ ،‬یانه‌ی‌ ئارسناڵ‬

‫بانگه‌واز ‌ی ژماره‌(‪)154‬‬

‫ی‬ ‫له‌یاریگای‌ ئیم���ارات‪ ،‬میوانداری‌ یان ‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫مانچست ‌ه س���یتی‌ ده‌كات‪ .‬له‌یارییه‌ك ‌‬ ‫ی‬ ‫ی له‌یاریگا ‌‬ ‫ی چێڵس ‌‬ ‫ی تردا‪ ،‬یانه‌ ‌‬ ‫به‌هێز ‌‬ ‫ی‬ ‫ی یان ‌ه ‌‬ ‫س���تامفۆرد بریدج رووب���ه‌ڕوو ‌‬ ‫لیڤه‌رپوڵ ده‌بێته‌وه‌‪.‬س���ب ‌هی‌ ش���ه‌ویش‬ ‫ی‬ ‫یان ‌هی‌ مانچس���ته‌ر یونایت���د له‌یاریگا ‌‬ ‫ی تایب���ه‌ت به‌خۆی‌‪،‬‬ ‫ئۆڵ���د تراف���ۆرد ‌‬ ‫ی‬ ‫ی كریس���تاڵ پااڵس یار ‌‬ ‫به‌رامبه‌ر یانه‌ ‌‬ ‫ده‌كات‪.‬‬

‫‪ 40‬ملیۆن یۆرۆ‬ ‫بۆ كاڤانی‌‬

‫ی راب���ردوودا یانه‌ی‌ بێرمینگهام‬ ‫له‌وه‌رز ‌‬ ‫ی دووه‌م له‌مێژوویدا‬ ‫س���یتی‌ بۆ ج���ار ‌‬ ‫ی ئه‌م نازناوه‌ به‌ده‌ستبهێنێت‪ ،‬پاش‬ ‫توان ‌‬ ‫ی‬ ‫ی له‌یاری‌ كۆتایی���دا‪ ،‬به‌ئه‌نجام ‌‬ ‫ئه‌و‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫دوو گۆڵ به‌رامب���ه‌ر به‌گۆڵێك له‌یانه‌ ‌‬ ‫ئارسناڵی‌ برده‌وه‌‪.‬‬ ‫ی لیڤه‌رپوڵی���ش زۆرترین جار‬ ‫یان��� ‌ه ‌‬ ‫ی به‌ده‌س���تهێناوه‌‪ ،‬ك ‌ه ‪7‬‬ ‫ئ���ه‌م نازناو‌ه ‌‬ ‫نازناوه‌‪.‬‬

‫بانگه‌واز ‌ی ژماره‌(‪)147‬‬

‫ژماره‌‪23614 :‬‬ ‫رێكه‌وت‪2011/11/24 :‬‬

‫ژماره‌‪23549:‬‬ ‫رێكه‌وت‪2011/11/23:‬‬

‫س���ه‌رۆكایه‌تی‌ شاره‌وانی‌ سلێمانی‌ ئاگاداری‌ گشت كۆمپانیا‌و به‌ڵێنده‌ران ده‌كات كه‌ ناسنامه‌ی‌ پۆلێنكردنی‌ وه‌زاره‌تی‌ پالندانانیان هه‌یه‌‪.‬‬ ‫كه‌مكردنه‌وه‌ی‌ نهێنی‌ هه‌یه‌ بۆ كاری‌‪ /‬دابه‌زاندنی‌ گه‌راجی‌ مااڵنی‌ شه‌قامی‌ سالم نزیك پردی‌ ره‌ئوف به‌گ به‌كۆدی‌ ‪msp.0158‬‬ ‫هه‌ركه‌س ئاره‌زووی‌ به‌شداری‌ كردنی‌ هه‌یه‌ له‌رۆژی‌ (‪ )2011/11/24‬سه‌ردانی‌ بینای‌ سه‌رۆكایه‌تیمان بكات له‌ته‌الری‌ نوێ‌ی‌ سه‌رۆكایه‌تی‌‬ ‫ش���اره‌وانی‌ س���لێمانی‌ له‌شه‌قامی‌ سالم به‌رده‌م پردی‌ خه‌س���ره‌و خاڵ‌ به‌ش���ی‌ پالندانان‪ /‬نهۆمی‌ پێنجه‌م به‌مه‌به‌ستی‌ وه‌رگرتنی‌ ته‌نده‌ر‬ ‫به‌رامبه‌ر به‌(‪)8.000‬هه‌ش���ت ه���ه‌زار دینار كه‌ ناگه‌رێته‌وه‌ بۆ خاوه‌نه‌كه‌ی‌‪ ،‬كرێی‌ باڵوكردنه‌وه‌ی‌ ئه‌م ئاگاداریه‌ ده‌كه‌وێته‌ ئه‌س���تۆی‌ ئه‌و‬ ‫كه‌سه‌ی‌ كه‌ ته‌نده‌ره‌كه‌ی‌ بۆ ده‌رده‌چێت‪.‬‬ ‫‪.1‬وه‌رگرتن���ی‌ ته‌نده‌ر ل���ه‌رۆژی‌ ‪ 2011/11/24‬تا رۆژی‌ ‪)11( 2011/12/8‬ی‌ پێش نیوه‌رۆ جگه‌ له‌رۆژانی‌ پێنج ش���ه‌ممه‌ كاتژمێر (‪)10‬ی‌‬ ‫پێش نیوه‌رۆ‪.‬‬ ‫‪.2‬دوا مۆڵه‌ت بۆ گه‌رانه‌وه‌ی‌ ته‌نده‌ر رۆژی‌ دووشه‌ممه‌ ‪ 2011/12/12‬كاتژمێر ‪10‬ی‌ سه‌رله‌به‌یانی‌ پێویسته‌ ئه‌و كۆمپانیا یان به‌ڵێنده‌رانه‌ی‌‬ ‫ته‌نده‌ر ده‌هێننه‌و‌ه له‌هۆڵی‌ كردنه‌وه‌ی‌ ته‌نده‌ر له‌نهۆمی‌ زه‌مینی‌ بیكاته‌ ناو سندوقی‌ تایبه‌ت به‌پێشكه‌شكردنی‌ ته‌نده‌ر واژوو بكات له‌سه‌ر‬ ‫فۆرمی‌ تایبه‌ت به‌ گه‌رانه‌وه‌ی‌ ته‌نده‌ر به‌ پێچه‌وانه‌وه‌ كه‌ صندوقه‌كه‌ داخرا دوای‌ ئه‌و كاته‌ هیچ ته‌نده‌رێك وه‌رناگیرێت‪.‬‬ ‫‪.3‬رۆژی‌ كردنه‌وه‌و ئاشكراكردنی‌ ته‌نده‌ر رۆژی‌ دووشه‌ممه‌ ‪ 2011/12/12‬كاتژمێر (‪)10.30‬ی‌ پێشنیوه‌رۆ‪.‬‬

‫سه‌رۆكایه‌تی‌ شاره‌وانی‌ سلێمانی‌ بۆ جاری‌ دووه‌م ئاگاداری‌ گشت كۆمپانیا‌و به‌ڵێنده‌ران ده‌كات كه‌ ناسنامه‌ی‌ پۆلێنكردنی‌ وه‌زاره‌تی‌‬ ‫پالندانانیان هه‌یه‌‪ .‬كه‌ كه‌مكردنه‌وه‌یه‌كی‌ نهێنی‌ هه‌یه‌ بۆ كاری‌‪ /‬گۆرینی‌ ئاوه‌رۆی‌ كۆاڵنی‌ ژماره‌ ‪‌43‬و به‌ش���ێك له‌كۆاڵنی‌ ژماره‌ ‪‌37‬و‬ ‫به‌شێك له‌كۆاڵنی‌ ژماره‌ ‪ 42‬ته‌نیشت‌و به‌رده‌می‌ نه‌خۆشخانه‌ی‌ به‌ختیاری‌ له‌گه‌ره‌كی‌ به‌ختیاری‌ ژماره‌(‪)117‬به‌ كۆدی‌ ‪msp.0151‬‬ ‫هه‌ركه‌س ئاره‌زووی‌ به‌ش���داری‌ كردنی‌ هه‌یه‌ له‌رۆژی‌ (‪ )2011/11/23‬س���ه‌ردانی‌ بینای‌ س���ه‌رۆكایه‌تیمان ب���كات له‌ته‌الری‌ نوێ‌ی‌‬ ‫س���ه‌رۆكایه‌تی‌ ش���اره‌وانی‌ سلێمانی‌ له‌شه‌قامی‌ س���الم به‌رده‌م پردی‌ خه‌سره‌و خاڵ‌ به‌ش���ی‌ پالندانان‪ /‬نهۆمی‌ پێنجه‌م به‌مه‌به‌ستی‌‬ ‫وه‌رگرتنی‌ ته‌نده‌ر به‌رامبه‌ر به‌(‪)8.000‬هه‌ش���ت ه���ه‌زار دینار كه‌ ناگه‌رێته‌وه‌ بۆ خاوه‌نه‌كه‌ی‌‪ ،‬كرێ���ی‌ باڵوكردنه‌وه‌ی‌ ئه‌م ئاگاداریه‌‬ ‫ده‌كه‌وێته‌ ئه‌ستۆی‌ ئه‌و كه‌سه‌ی‌ كه‌ ته‌نده‌ره‌كه‌ی‌ بۆ ده‌رده‌چێت‪.‬‬ ‫‪.1‬وه‌رگرتنی‌ ته‌نده‌ر ده‌س���ت پێ���ده‌كات له‌رۆژی‌ ‪ 2011/11/23‬تا ‪)11( 2011/12/8‬ی‌ پێش نیوه‌رۆ جگه‌ له‌رۆژانی‌ پێنج ش���ه‌ممه‌‬ ‫كاتژمێر (‪)10‬ی‌ پێش نیوه‌رۆ‪.‬‬ ‫‪.2‬دوا مۆڵ���ه‌ت بۆ گه‌رانه‌وه‌ی‌ ته‌نده‌ر رۆژی‌ دووش���ه‌ممه‌ ‪ 2011/12/12‬كاتژمێر ‪10‬ی‌ س���ه‌رله‌به‌یانی‌ پێویس���ته‌ ئ���ه‌و كۆمپانیا یان‬ ‫به‌ڵێنده‌رانه‌ی‌ ته‌نده‌ر ده‌هێننه‌وه‌ له‌هۆڵی‌ كردنه‌وه‌ی‌ ته‌نده‌ر له‌نهۆمی‌ زه‌مینی‌ بیكاته‌ ناو سندوقی‌ تایبه‌ت به‌پێشكه‌شكردنی‌ ته‌نده‌ر‬ ‫واژوو ب���كات له‌س���ه‌ر فۆرمی‌ تایبه‌ت به‌ گه‌رانه‌وه‌ی‌ ته‌ن���ده‌ر به‌ پێچه‌وانه‌وه‌ كه‌ صندوقه‌كه‌ داخ���را دوای‌ ئه‌و كاته‌ هیچ ته‌نده‌رێك‬ ‫وه‌رناگیرێت‪.‬‬ ‫‪.3‬رۆژی‌ كردنه‌وه‌و ئاشكراكردنی‌ ته‌نده‌ر رۆژی‌ دووشه‌ممه‌ ‪ 2011/12/12‬كاتژمێر (‪)10.30‬ی‌ پێشنیوه‌رۆ‪.‬‬

‫مه‌رجه‌كانی‌ به‌شداریكردن‪:‬‬ ‫‪.1‬س���ه‌رجه‌م كۆمپانیا‌و به‌ڵێنده‌ران كه‌ ناس���نامه‌ی‌ پۆلێنكردنی‌ وه‌زاره‌تی‌ پالندانانیان‌و یه‌كێتی‌ به‌ڵێنده‌ران یان هه‌یه‌ ده‌توانن به‌شداری‌‬ ‫بكه‌ن‪.‬‬ ‫‪.2‬لیژنه‌ی‌ كردنه‌وه‌و سپاردنی‌ پرۆژه‌كان پابه‌ند نیه‌ به‌ كه‌مترین نرخه‌وه‌‪.‬‬ ‫‪.3‬هیچ ته‌نده‌رێك له‌دوای‌ كاتی‌ دیاری‌ كراو وه‌رناگیرێته‌وه‌‪.‬‬ ‫‪.4‬ئه‌گه‌ر رۆژی‌ كردنه‌وه‌ ‌ی ته‌نده‌ر به‌ر پش���وی‌ فه‌رمی‌ كه‌وت ئه‌وا رۆژی‌ دوای‌ پش���ووی‌ فه‌رمی‌ له‌كاتی‌ ده‌وامی‌ ئاس���ایی‌ دا ته‌نده‌ره‌كه‌‬ ‫ئه‌كرێته‌وه‌ له‌هه‌مان كات‌و شوێندا‪.‬‬ ‫‪.5‬بارمته‌ی‌ یاس���ایی‌ له‌كاتی‌ گه‌رانه‌وه‌ی‌ ته‌نده‌ردا كۆمپانیا یان به‌ڵێنده‌ر پێویس���ته‌ له‌بانقێكی‌ حكومی‌ بری‌ (‪ )1.000.000‬یه‌ك ملیۆن‬ ‫پێشكه‌ش���ی‌ ده‌كات به‌چه‌كی‌ په‌س���ه‌ندكراو یان خطاب ضمان ئه‌گه‌ر نا ته‌نده‌ره‌كه‌ی‌ فه‌رامۆش ده‌كرێت‪ ،‬پاش���ان ئه‌وه‌ی‌ كاره‌كه‌ی‌ پێده‌‬ ‫سپێردرێت بارمته‌ی‌ یاسایی‌ پێده‌كرێت به‌ بری‌ له‌‪%5‬ی‌ بڕی‌ تێچوی‌ پرۆژه‌كه‌ پێش واژۆ كردنی‌ گرێبه‌ست‪.‬‬ ‫‪.6‬پێویسته‌ به‌ڵێنده‌ر ناونیشان‌و وێنه‌یه‌ك له‌پێناسی‌ ئه‌ندازیاری‌ به‌ڵێنده‌ر هاوپێچ بكات‪.‬‬ ‫‪.7‬پێویسته‌ له‌سه‌ر كۆمپانیا یان به‌ڵێنده‌ر له‌كات‌و گه‌رانه‌وه‌ی‌ ته‌نده‌ردا(جدول تقدم العمل) بهێنێت وه‌ پێویسته‌ كۆمپانیا یان به‌ڵێنده‌ر‬ ‫كه‌ كاره‌كه‌ی‌ پێده‌سپێردرێت(جدول تقدم العمل)به‌ پرۆگرامی‌ (‪ )pirmavera‬پرۆژه‌كه‌ پێشكه‌ش بكات‪.‬‬ ‫‪.8‬له‌گ���ه‌ڵ‌ گه‌ران���ه‌وه‌ی‌ نوس���خه‌ی‌ اصلی‌ ئه‌و ته‌ن���ده‌ره‌ی‌ به‌ڵێنده‌ر یان كۆمپانیا پێشكه‌ش���ی‌ ده‌كات پێویس���ته‌ نوس���خه‌ی‌ كۆپیش‬ ‫بگه‌رێنێته‌وه‌‪.‬‬ ‫‪.9‬پێویسته‌ هه‌ر كۆمپانیایه‌ك كه‌ داوای‌ ته‌نده‌ر ده‌كات پشتگیری‌ ئه‌ستۆ پاكی‌ باجی‌ ده‌رامه‌ت پێشكه‌ش بكات پێش وه‌رگرتنی‌ ته‌نده‌ر‬ ‫بۆ ساڵی‌ ‪.2011‬‬ ‫‪.10‬پابه‌ندبوون به‌رێنمایی‌ بۆ هه‌موو به‌ڵێنده‌ره‌كانی‌ پرۆژه‌كان كه‌ هاوپێچه‌ له‌گه‌ڵ‌ ته‌نده‌ره‌كه‌دا‪.‬‬ ‫‪.11‬پێویسته‌ كۆمپانیا نوێنه‌ری‌ خۆی‌ ده‌ست نیشان بكات به‌نوسراوی‌ فه‌رمی‌ وه‌ به‌ پشتگیری‌ كلێشه‌ی‌ كۆمپانیا وه‌ ته‌نها ئه‌و نوێنه‌ره‌‬ ‫بۆی‌ هه‌یه‌ س���ه‌ردانی‌ ش���اره‌وانی‌ بكات بۆ كاروباری‌ پرۆژه‌كه‌‪ ،‬وه‌ ئاماده‌بێت له‌رۆژی‌ كردنه‌وه‌ی‌ ته‌نده‌ردا‪ ،‬پێویس���ته‌ نوێنه‌ری‌ ناوبراو‬ ‫ناونیش���انی‌ به‌ریدی‌ ته‌واوی‌ خۆی‌ پێشكه‌ش بكات‪ ،‬به‌پشتگیری‌‌و مۆركردنی‌ الیه‌نی‌ په‌یوه‌ندی‌ دار (موختار) به‌گوێره‌ی‌ فۆرمی‌ زانیاری‌‬ ‫ئاماده‌كراو له‌الیه‌ن سه‌رۆكایه‌تیمان(به‌ش���ی‌ پالندانان)وه‌ له‌كاتی‌ گۆرینی‌ ناونیش���انیدا ده‌ست به‌جێ‌ ئاگاداری‌ سه‌رۆكایه‌تی‌ شاره‌وانی‌‬ ‫سلێمانی‌‪ /‬پالندانان بكات سه‌باره‌ت به‌ ناونیشانه‌ تازه‌كه‌ی‌ به‌پێچه‌وانه‌وه‌ به‌رپرسیار ده‌بێت به‌رامبه‌ر یاسا‪.‬‬ ‫‪.12‬پێویس���ته‌ داواكاریه‌كانی‌ هاتوو له‌س���ه‌ره‌وه‌ وه‌ك (هه‌ویه‌ی‌ پۆلینكردنی‌ كۆمپانیا‪ ،‬هه‌ویه‌ی‌ یه‌كێتی‌ به‌ڵێنده‌ران‪،‬هه‌ویه‌ی‌ به‌ریوه‌به‌ری‌‬ ‫رێپێدراو‪ ،‬هه‌ویه‌و نوس���راوی‌ ته‌خویل‌و به‌ڵێننامه‌ی‌ دادنوس بۆ نوێنه‌ر ئه‌گه‌ر هه‌بوو‪ ،‬هه‌وێی‌ ئه‌ندازیاری‌ كۆمپانیا‪ ،‬ئه‌س���تۆپاكی‌ باجی‌‬ ‫ده‌رامه‌ت‪،‬س���ه‌رجه‌میان به‌ وێنه‌ی‌ ره‌نگاوره‌نگ(كۆپی‌ مله‌وه‌ن) له‌ناو زه‌رفێك وه‌ك به‌شێك له‌ته‌نده‌ره‌كه‌ له‌گه‌ڵ‌ گه‌رانه‌وه‌ی‌ ته‌نده‌ره‌كه‌دا‬ ‫پێشكه‌ش بكرێت‪.‬‬ ‫‪.13‬مه‌رجه‌ له‌سه‌ر به‌ڵێنده‌ر هه‌تا بری‌ سپێردراوی‌ ته‌نده‌ر كه‌ ئاماده‌بێت به‌ جێبه‌جێكردنی‌ برگه‌كانی‌ ناو ده‌رخستنه‌كه‌ وه‌هه‌ر برگه‌یه‌كی‌‬ ‫نوێ‌ كه‌ پێویست بێت وه‌به‌ پێدانی‌ هیچ نرخێكی‌ ناو ته‌نده‌ره‌كه‌ بێجگه‌ له‌نرخی‌ نوێ‌ بۆ برگه‌ نوێكان‪.‬‬ ‫‪ .14‬مه‌رجه‌ له‌سه‌ر به‌ڵێنده‌ر هه‌تا بری‌ له‌‪ %20‬بری‌ سپێردراوی‌ ته‌نده‌ر كه‌ ئاماده‌بێت به‌جێبه‌جێكردنی‌ برگه‌كانی‌ ناو ده‌رخستنه‌كه‌ به‌‬ ‫هه‌مان نرخی‌ ناو ده‌رخستنه‌كه‌ بێجگه‌ له‌برگه‌ نێكان وه‌پێدانی‌ ماوه‌ی‌ پێویست بۆ ته‌واوكردنی‌ ئه‌و رێژه‌ زیاده‌‪.‬‬ ‫‪.15‬ه���ه‌ر كۆمپانی���ا‌و به‌ڵێنده‌رێك كه‌داوای‌ لێبوردن له‌جێبه‌جێكردنی‌ پرۆژه‌كه‌ ده‌كات‪ ،‬پێویس���ته‌ به‌ نوس���راوێك داوای‌ لێبوردنه‌كه‌ی‌‬ ‫پێشكه‌شی‌ لیژنه‌ی‌ كردنه‌وه‌ی‌ ته‌نده‌ری‌ سه‌رۆكایه‌تی‌ شاره‌وانی‌ سلێمانی‌ بكات‪.‬‬ ‫‪.16‬ده‌رخس���ته‌ به‌نرخه‌وه‌ ده‌درێته‌ كۆمپانیا وه‌ پێویسته‌ كۆمپانیا له‌كاتی‌ پێشكه‌ش���كردنه‌وه‌ی‌ ته‌نده‌ر گوژمه‌ جێبه‌جێكردنی‌ پرۆژه‌كه‌‬ ‫به‌رێژه‌ی‌ ‪ +‬یان – واته‌ سه‌رو كه‌شف یان ژێر كه‌شف پێشكه‌ش بكات‪.‬‬ ‫ئه‌ندازیار‬ ‫عه‌بدولكه‌ریم فاتح عوسمان‬ ‫جێگری‌ سه‌رۆكی‌ شاره‌وانی‌ سلێمانی‬

‫مه‌رجه‌كانی‌ به‌شداریكردن‪:‬‬ ‫‪.1‬سه‌رجه‌م كۆمپانیاو به‌ڵێنده‌ران كه‌ ناسنامه‌ی‌ پۆلێنكردنی‌ وه‌زاره‌تی‌ پالندانانیان‌و یه‌كێتی‌ به‌ڵێنده‌ران یان هه‌یه‌ ده‌توانن به‌شداری‌‬ ‫بكه‌ن‪.‬‬ ‫‪.2‬لیژنه‌ی‌ كردنه‌وه‌و سپاردنی‌ پرۆژه‌كان پابه‌ند نیه‌ به‌ كه‌مترین نرخه‌وه‌‪.‬‬ ‫‪.3‬هیچ ته‌نده‌رێك له‌دوای‌ كاتی‌ دیاری‌ كراو وه‌رناگیرێته‌وه‌‪.‬‬ ‫‪.4‬ئه‌گه‌ر رۆژی‌ كردنه‌وه‌ی‌ ته‌نده‌ر به‌ر پشوی‌ فه‌رمی‌ كه‌وت ئه‌وا رۆژی‌ دوای‌ پشووی‌ فه‌رمی‌ له‌كاتی‌ ده‌وامی‌ ئاسایی‌ دا ته‌نده‌ره‌كه‌‬ ‫ئه‌كرێته‌وه‌ له‌هه‌مان كات‌و شوێندا‪.‬‬ ‫‪.5‬بارمته‌ی‌ یاسایی‌ له‌كاتی‌ گه‌رانه‌وه‌ی‌ ته‌نده‌ردا كۆمپانیا یان به‌ڵێنده‌ر پێویسته‌ له‌بانقێكی‌ حكومی‌ بری‌ (‪ )2.000.000‬دوو ملیۆن‬ ‫دینار پێشكه‌شی‌ ده‌كات به‌چه‌كی‌ په‌سه‌ندكراو یان خطاب ضمان ئه‌گه‌ر نا ته‌نده‌ره‌كه‌ ‌ی فه‌رامۆش ده‌كرێت‪ ،‬پاشان ئه‌وه‌ی‌ كاره‌كه‌ی‌‬ ‫پێده‌ سپێردرێت بارمته‌ی‌ یاسایی‌ پێده‌كرێت به‌ بری‌ له‌‪%5‬ی‌ بڕی‌ تێچوی‌ پرۆژه‌كه‌ پێش واژۆ كردنی‌ گرێبه‌ست‪.‬‬ ‫‪.6‬پێویسته‌ به‌ڵێنده‌ر ناونیشان‌و وێنه‌یه‌ك له‌پێناسی‌ ئه‌ندازیاری‌ به‌ڵێنده‌ر هاوپێچ بكات‪.‬‬ ‫‪7.‬پێویس���ته‌ له‌س���ه‌ر كۆمپانیا یان به‌ڵێنده‌ر له‌كات‌و گه‌رانه‌وه‌ی‌ ته‌نده‌ردا(جدول تقدم العمل) بهێنێت وه‌ پێویس���ته‌ كۆمپانیا یان‬ ‫به‌ڵێنده‌ر كه‌ كاره‌كه‌ی‌ پێده‌سپێردرێت(جدول تقدم العمل)به‌ پرۆگرامی‌ (‪ )pirmavera‬پرۆژه‌كه‌ پێشكه‌ش بكات‪.‬‬ ‫‪.8‬له‌گه‌ڵ‌ گه‌رانه‌وه‌ی‌ نوس���خه‌ی‌ اصلی‌ ئه‌و ته‌نده‌ره‌ی‌ به‌ڵێنده‌ر یان كۆمپانیا پێشكه‌ش���ی‌ ده‌كات پێویس���ته‌ نوس���خه‌ی‌ كۆپیش‬ ‫بگه‌رێنێته‌وه‌‪.‬‬ ‫‪9.‬پێویس���ته‌ هه‌ر كۆمپانیایه‌ك كه‌ داوای‌ ته‌نده‌ر ده‌كات پش���تگیری‌ ئه‌ستۆ پاكی‌ باجی‌ ده‌رامه‌ت پێشكه‌ش بكات پێش وه‌رگرتنی‌‬ ‫ته‌نده‌ر بۆ ساڵی‌ ‪.2011‬‬ ‫‪.10‬پابه‌ندبوون به‌رێنمایی‌ بۆ هه‌موو به‌ڵێنده‌ره‌كانی‌ پرۆژه‌كان كه‌ هاوپێچه‌ له‌گه‌ڵ‌ ته‌نده‌ره‌كه‌دا‪.‬‬ ‫‪11.‬پێویس���ته‌ كۆمپانیا نوێنه‌ری‌ خۆی‌ ده‌س���ت نیشان بكات به‌نوسراوی‌ فه‌رمی‌ وه‌ به‌ پش���تگیری‌ كلێشه‌ی‌ كۆمپانیا وه‌ ته‌نها ئه‌و‬ ‫نوێنه‌ره‌ بۆی‌ هه‌یه‌ سه‌ردانی‌ شاره‌وانی‌ بكات بۆ كاروباری‌ پرۆژه‌كه‌‪ ،‬وه‌ ئاماده‌بێت له‌رۆژی‌ كردنه‌وه‌ی‌ ته‌نده‌ردا‪ ،‬پێویسته‌ نوێنه‌ری‌‬ ‫ناوبراو ناونیشانی‌ به‌ریدی‌ ته‌واوی‌ خۆی‌ پێشكه‌ش بكات‪ ،‬به‌پشتگیری‌‌و مۆركردنی‌ الیه‌ن ‌ی په‌یوه‌ندی‌ دار (موختار) به‌گوێره‌ی‌ فۆرمی‌‬ ‫زانیاری‌ ئاماده‌كراو له‌الیه‌ن سه‌رۆكایه‌تیمان(به‌ش���ی‌ پالندانان)وه‌ له‌كاتی‌ گۆرینی‌ ناونیشانیدا ده‌ست به‌جێ‌ ئاگاداری‌ سه‌رۆكایه‌تی‌‬ ‫شاره‌وانی‌ سلێمانی‌‪ /‬پالندانان بكات سه‌باره‌ت به‌ ناونیشانه‌ تازه‌كه‌ی‌ به‌پێچه‌وانه‌وه‌ به‌رپرسیار ده‌بێت به‌رامبه‌ر یاسا‪.‬‬ ‫ی پۆلینكردنی‌ كۆمپانیا‪ ،‬هه‌ویه‌ی‌ یه‌كێتی‌ به‌ڵێنده‌ران‪،‬هه‌ویه‌ی‌ به‌ریوه‌به‌ری‌‬ ‫‪12.‬پێویسته‌ داواكاریه‌كانی‌ هاتوو له‌سه‌ره‌وه‌ وه‌ك(هه‌ویه‌ ‌‬ ‫رێپێدراو‪ ،‬هه‌ویه‌و نوس���راوی‌ ته‌خویل‌و به‌ڵێننام���ه‌ی‌ دادنوس بۆ نوێنه‌ر ئه‌گه‌ر هه‌بوو‪ ،‬هه‌وێی‌ ئه‌ندازیاری‌ كۆمپانیا‪ ،‬ئه‌س���تۆپاكی‌‬ ‫باجی‌ ده‌رامه‌ت‪،‬س���ه‌رجه‌میان به‌ وێنه‌ی‌ ره‌نگاوره‌نگ(كۆپی‌ مله‌وه‌ن) له‌ناو زه‌رفێك وه‌ك به‌ش���ێك له‌ته‌نده‌ره‌كه‌ له‌گ ‌هڵ‌ گه‌رانه‌وه‌ی‌‬ ‫ته‌نده‌ره‌كه‌دا پێشكه‌ش بكرێت‪.‬‬ ‫‪.13‬مه‌رجه‌ له‌س���ه‌ر به‌ڵێنده‌ر هه‌تا بری‌ س���پێردراوی‌ ته‌نده‌ر كه‌ ئاماده‌بێت به‌ جێبه‌جێكردنی‌ برگه‌كانی‌ ناو ده‌رخس���تنه‌كه‌ وه‌هه‌ر‬ ‫برگه‌یه‌كی‌ نوێ‌ كه‌ پێویست بێت وه‌به‌ پێدانی‌ هیچ نرخێكی‌ ناو ته‌نده‌ره‌كه‌ بێجگه‌ له‌نرخی‌ نوێ‌ بۆ برگه‌ نوێكان‪.‬‬ ‫‪.14‬هه‌ر كۆمپانیا‌و به‌ڵێنده‌رێك كه‌داوای‌ لێبوردن له‌جێبه‌جێكردن ‌ی پرۆژه‌ك ‌ه ده‌كات‪ ،‬پێویس���ته‌ به‌ نوس���راوێك داوای‌ لێبوردنه‌كه‌ی‌‬ ‫پێشكه‌شی‌ لیژنه‌ی‌ كردنه‌وه‌ی‌ ته‌نده‌ری‌ سه‌رۆكایه‌تی‌ شاره‌وانی‌ سلێمانی‌ بكات‪.‬‬ ‫‪.15‬ده‌رخسته‌ به‌نرخه‌وه‌ ده‌درێته‌ كۆمپانیا وه‌ پێویسته‌ كۆمپانیا له‌كاتی‌ پێشكه‌شكردنه‌وه‌ی‌ ته‌نده‌ر گوژمه‌ جێبه‌جێكردنی‌ پرۆژه‌كه‌‬ ‫به‌رێژه‌ی‌ ‪ +‬یان – واته‌ سه‌رو كه‌شف یان ژێر كه‌شف پێشكه‌ش بكات‪.‬‬ ‫ئه‌ندازیار‬ ‫عه‌بدولكه‌ریم فاتح عوسمان‬ ‫جێگری‌ سه‌رۆكی‌ شاره‌وانی‌ سلێمانی‌‬

‫یان���ه‌ی‌ مانچس���ته‌ر س���یتی‌ ئینگلیز ‌‬ ‫ی‬ ‫ده‌یه‌وێت به‌ ‪ 40‬ملیۆن یۆرۆ ئیدینسۆن‬ ‫كاڤان���ی‌ ئۆرۆگوایی‌ بك���وژی‌ یانه‌كه‌ی‌‬ ‫بكڕێت‪.‬‬ ‫ئاژانس���ه‌كان‪ :‬رۆژنامه‌ی‌ ده‌یلی‌ ستاری‌‬ ‫به‌ریتان���ی‌ ئاش���كرای‌ ك���ردووه‌‪ ،‬ك���ه‌‬ ‫رۆبه‌رت���ۆ مانچینی‌ راهێن���ه‌ری‌ ئیتاڵی‌‬ ‫یان���ه‌ی‌ مانچس���ته‌ر س���یتی‌ ئینگلیزی‌‬ ‫هه‌وڵ ده‌دات له‌گواستنه‌وه‌ی‌ زستانه‌ی‌‬ ‫یاریزاناندا ئیدیسۆن كاڤانی‌ هێرشبه‌ری‌‬ ‫یانه‌ی‌ ناپۆلی‌ بكڕێت‪.‬‬ ‫رۆژنامه‌ی‌ ناوبراو رونیكردووه‌ته‌وه‌‪ ،‬كه‌‬ ‫یانه‌ی‌ سیتی‌ ده‌یه‌وێت به‌‪ 40‬ملیۆن یۆرۆ‬ ‫یان���ه‌ی‌ ناپۆلی‌ رازی‌ ب���كات‪ ،‬له‌كانونی‌‬ ‫دووه‌م���ی‌ داهات���وودا ده‌س���تبه‌رداری‌‬ ‫ئ���ه‌م هێرش���به‌ره‌ ئۆرۆگوایی���ه‌ بێت‪،‬‬ ‫ك���ه‌ له‌جه‌ول���ه‌ی‌ پێنجه‌م���ی‌ قۆناغی‌‬ ‫كۆمه‌ڵه‌كانی‌ خول���ی‌ یانه‌ پاڵه‌وانه‌كانی‌‬ ‫ئه‌وروپ���ا‪ ،‬یانه‌ی‌ ناپۆل���ی‌ به‌دوو گۆڵی‌‬ ‫ئیدیسۆن كاڤانی‌ توانی‌ به‌ئه‌نجامی‌ ‪1-2‬‬ ‫له‌یانه‌ی‌ مانچسته‌ر سیتی‌ بباته‌وه‌‪.‬‬ ‫له‌الیه‌ك���ی‌ ت���ره‌وه‌ ت���ۆڕی‌ (‪)RMC‬‬ ‫ی‌ وه‌رزشی‌ ئاش���كرایكردووه‌ كه‌ یانه‌ی‌‬ ‫پاریس س���ان جێرمانی‌ فه‌ڕه‌نس���یش‬ ‫هه‌وڵ���ی‌ كڕین���ی‌ كاڤان���ی‌ ده‌دات‌و‬ ‫پێش���بینیش ده‌كرێ���ت‪ ،‬یانه‌ی‌ س���ان‬ ‫جێرمان گرێبه‌ستێكی‌ ‪ 75‬ملیۆن یۆرۆیی‌‬ ‫بۆ كڕینی‌ ئه‌م هێرش���به‌ره‌ ئۆرۆگواییه‌‬ ‫پێشكه‌ش به‌یانه‌ی‌ ناپۆلی‌ بكات‪.‬‬

‫ئه‌مشه‌و‬ ‫به‌رشه‌لۆن ‌ه‬ ‫یار ‌ی ده‌كات‬

‫له‌یارییه‌كی‌ پێشخراوی‌ خولی‌ ئیسپانیا‪،‬‬ ‫ئه‌مش���ه‌و یانه‌ی‌ به‌رش���ه‌لۆنه‌ روبه‌ڕوی‌‬ ‫یانه‌ی‌ رایۆ ڤالیكانۆ ده‌بێته‌وه‌‪.‬‬ ‫ئاژانس���ه‌كان‪ :‬به‌هۆی‌ به‌ش���داریكردنی‌‬ ‫یانه‌ی‌ به‌رشه‌لۆنه‌ی‌ كه‌ته‌لۆنی‌‪ ،‬له‌جامی‌‬ ‫جیهان���ی‌ یانه‌كاندا‪ ،‬كه‌ بڕی���اره‌ له‌‪8‬ی‌‬ ‫مانگی‌ داهات���وو له‌ژاپۆن به‌ڕێوه‌بچێت‪،‬‬ ‫یه‌كێتی‌ تۆپی‌ پێی‌ ئیسپانیا یاری‌ نێوان‬ ‫به‌رشه‌لۆنه‌‌و رایۆ ڤالیكانۆی‌ له‌هه‌فته‌ی‌‬ ‫‪17‬ی‌ خولی‌ پله‌یه‌كی‌ ئیس���پانیا پێش‬ ‫خس���تووه‌‌و بڕیاره‌ ئه‌مڕۆ سێش���ه‌ممه‌‪،‬‬ ‫كاتژمێر ‪11‬ی‌ شه‌و له‌یاریگای‌ كامپ نۆ‪،‬‬ ‫یانه‌ی‌ به‌رشه‌لۆنه‌ میوانداری‌ یانه‌ی‌ رایۆ‬ ‫ڤالیكانۆ بكات‪.‬‬ ‫یان���ه‌ی‌ به‌رش���ه‌لۆنه‌ی‌ برین���دار‪ ،‬ك���ه‌‬ ‫له‌هه‌فته‌ی‌ ‪14‬ی‌ خوله‌كه‌دا‪ ،‬به‌گۆڵێكی‌ بێ‬ ‫به‌رامبه‌ر به‌یانه‌ی‌ خیتافی‌ دۆڕا‪ ،‬به‌نیازه‌‬ ‫به‌بردن���ه‌وه‌ی‌ له‌یانه‌ی‌ رای���ۆ ڤالیكانۆ‬ ‫برینه‌كه‌ی‌ ساڕێژ بكات‪ ،‬كه‌ حه‌وت مانگ‬ ‫بوو دۆڕاندن���ی‌ به‌خۆیه‌وه‌ نه‌بینیبو‪ .‬بۆ‬ ‫ئه‌وه‌ی‌ پێش یاری‌ كالس���یكۆ جیاوازی‌‬ ‫خاڵه‌كانی‌ له‌گه‌ڵ یان���ه‌ی‌ ریاڵ مه‌درید‬ ‫كه‌م بكاته‌وه‌‪ ،‬كه‌ له‌ئێس���تادا به‌‪ 6‬خاڵ‬ ‫له‌دوای‌ ریاڵ مه‌دری���دی‌ خاوه‌نی‌ پله‌ی‌‬ ‫یه‌كه‌می‌ ریزبه‌ندیی‌ خوله‌كه‌وه‌یه‌‪.‬‬

‫ریکالم‬

‫)‪ )302‬سێشه‌مم ‌ه ‪2011/11/29‬‬

‫بانگه‌واز ‌ی ژماره‌(‪)3‬‬

‫ریکالم‬

‫ژماره‌‪23615 :‬‬ ‫رێكه‌وت‪2011/11/24 :‬‬ ‫سه‌رۆكایه‌تی‌ شاره‌وانی‌ سلێمانی‌ ئاگاداری‌ گشت كۆمپانیا‌و به‌ڵێنده‌ران ده‌كات كه‌ ناسنامه‌ی‌ پۆلێنكردنی‌‬ ‫وه‌زاره‌تی‌ پالندانانیان هه‌یه‌‪ .‬كه‌ كه‌مكردنه‌وه‌یه‌كی‌ نهێنی‌ هه‌یه‌ بۆ كاری‌‪ /‬گه‌یاندنی‌ پرۆژه‌ی‌ خزمه‌تگوزار ‌‬ ‫ی‬ ‫بۆ به‌شی‌ ئامێره‌كانی‌ سلێمانی‌ به‌ كۆدی‌ ‪msp.159‬‬ ‫هه‌ركه‌س ئاره‌زووی‌ به‌ش���داری‌ كردنی‌ هه‌یه‌ له‌رۆژی‌ (‪ )2011/11/24‬س���ه‌ردانی‌ بینای‌ س���ه‌رۆكایه‌تیمان‬ ‫بكات له‌ته‌الری‌ نوێ‌ی‌ س���ه‌رۆكایه‌تی‌ ش���اره‌وانی‌ سلێمانی‌ له‌شه‌قامی‌ سالم به‌رده‌م پردی‌ خه‌سره‌و خاڵ‌‬ ‫به‌ش���ی‌ پالندانان‪ /‬نهۆمی‌ پێنجه‌م به‌مه‌به‌ستی‌ وه‌رگرتنی‌ ته‌نده‌ر به‌رامبه‌ر به‌(‪)15.000‬پانزه‌ هه‌زار دینار‬ ‫كه‌ ناگه‌رێته‌وه‌ بۆ خاوه‌نه‌كه‌ی‌‪ ،‬كرێی‌ باڵوكردنه‌وه‌ی‌ ئه‌م ئاگاداریه‌ ده‌كه‌وێته‌ ئه‌س���تۆی‌ ئه‌و كه‌س���ه‌ی‌ كه‌‬ ‫ته‌نده‌ره‌كه‌ی‌ بۆ ده‌رده‌چێت‪.‬‬ ‫‪ -1‬وه‌رگرتنی‌ ته‌نده‌ر ده‌س���ت پێده‌كات له‌رۆژی‌ ‪ 2011/11/24‬تا ‪)11( 2011/12/8‬ی‌ پێش نیوه‌رۆ جگه‌‬ ‫له‌رۆژانی‌ پێنج شه‌ممه‌ كاتژمێر (‪)10‬ی‌ پێش نیوه‌رۆ‪.‬‬ ‫‪ -2‬دوا مۆڵه‌ت بۆ گه‌رانه‌وه‌ی‌ ته‌نده‌ر رۆژی‌ دووشه‌ممه‌ ‪ 2011/12/12‬كاتژمێر ‪10‬ی‌ سه‌رله‌به‌یانی‌ پێویسته‌‬ ‫ئه‌و كۆمپانیا یان به‌ڵێنده‌ران���ه‌ی‌ ته‌نده‌ر ده‌هێننه‌وه‌ له‌هۆڵی‌ كردنه‌وه‌ی‌ ته‌نده‌ر له‌نهۆمی‌ زه‌مینی‌ بیكاته‌‬ ‫ناو س���ندوقی‌ تایبه‌ت به‌پێشكه‌شكردنی‌ ته‌نده‌ر واژوو بكات له‌سه‌ر فۆرمی‌ تایبه‌ت به‌ گه‌رانه‌وه‌ی‌ ته‌نده‌ر‬ ‫به‌ پێچه‌وانه‌وه‌ كه‌ صندوقه‌كه‌ داخرا دوای‌ ئه‌و كاته‌ هیچ ته‌نده‌رێك وه‌رناگیرێت‪.‬‬ ‫‪ -3‬رۆژی‌ كردن���ه‌وه‌و ئاش���كراكردنی‌ ته‌ن���ده‌ر رۆژی‌ دووش���ه‌ممه‌ ‪ 2011/12/12‬كاتژمێ���ر (‪)10.30‬ی‌‬ ‫پێشنیوه‌رۆ‪.‬‬ ‫مه‌رجه‌كانی‌ به‌شداریكردن‪:‬‬ ‫‪ -1‬سه‌رجه‌م كۆمپانیاو به‌ڵێنده‌ران كه‌ ناسنامه‌ی‌ پۆلێنكردنی‌ وه‌زاره‌تی‌ پالندانانیان‌و یه‌كێتی‌ به‌ڵێنده‌ران‬ ‫یان هه‌یه‌ ده‌توانن به‌شداری‌ بكه‌ن‪.‬‬ ‫‪ -2‬لیژنه‌ی‌ كردنه‌وه‌و سپاردنی‌ پرۆژه‌كان پابه‌ند نیه‌ به‌ كه‌مترین نرخه‌وه‌‪.‬‬ ‫‪ -3‬هیچ ته‌نده‌رێك له‌دوای‌ كاتی‌ دیاری‌ كراو وه‌رناگیرێته‌وه‌‪.‬‬ ‫‪ -4‬ئه‌گه‌ر رۆژی‌ كردنه‌وه‌ی‌ ته‌نده‌ر به‌ر پش���وی‌ فه‌رمی‌ كه‌وت ئه‌وا رۆژی‌ دوای‌ پش���ووی‌ فه‌رمی‌ له‌كاتی‌‬ ‫ده‌وامی‌ ئاسایی‌ دا ته‌نده‌ره‌كه‌ ئه‌كرێته‌وه‌ له‌هه‌مان كات‌و شوێندا‪.‬‬ ‫‪ -5‬بارمته‌ی‌ یاس���ایی‌ له‌كاتی‌ گه‌رانه‌وه‌ی‌ ته‌نده‌ردا كۆمپانیا یان به‌ڵێنده‌ر پێویس���ته‌ له‌بانقێكی‌ حكومی‌‬ ‫ب���ری‌ (‪ )9.000.000‬نۆ ملیۆن پێشكه‌ش���ی‌ ده‌كات به‌چه‌كی‌ په‌س���ه‌ندكراو ی���ان خطاب ضمان ئه‌گه‌ر نا‬ ‫ته‌نده‌ره‌كه‌ی‌ فه‌رامۆش ده‌كرێت‪ ،‬پاشان ئه‌وه‌ی‌ كاره‌كه‌ی‌ پێده‌ سپێردرێت بارمته‌ی‌ یاسایی‌ پێده‌كرێت به‌‬ ‫بری‌ له‌‪%5‬ی‌ بڕی‌ تێچوی‌ پرۆژه‌كه‌ پێش واژۆ كردنی‌ گرێبه‌ست‪.‬‬ ‫‪ -6‬پێویسته‌ به‌ڵێنده‌ر ناونیشان‌و وێنه‌یه‌ك له‌پێناسی‌ ئه‌ندازیاری‌ به‌ڵێنده‌ر هاوپێچ بكات‪.‬‬ ‫‪ -7‬پێویس���ته‌ له‌س���ه‌ر كۆمپانیا یان به‌ڵێنده‌ر له‌كات‌و گه‌رانه‌وه‌ی‌ ته‌نده‌ردا(جدول تقدم العمل) بهێنێت‬ ‫وه‌ پێویس���ته‌ كۆمپانی���ا یان به‌ڵێنده‌ر كه‌ كاره‌كه‌ی‌ پێده‌س���پێردرێت(جدول تق���دم العمل)به‌ پرۆگرامی‌‬ ‫(‪ )pirmavera‬پرۆژه‌كه‌ پێشكه‌ش بكات‪.‬‬ ‫‪ -8‬له‌گه‌ڵ‌ گه‌رانه‌وه‌ی‌ نوسخه‌ی‌ اصلی‌ ئه‌و ته‌نده‌ره‌ی‌ به‌ڵێنده‌ر یان كۆمپانیا پێشكه‌شی‌ ده‌كات پێویسته‌‬ ‫نوسخه‌ی‌ كۆپیش بگه‌رێنێته‌وه‌‪.‬‬ ‫‪ -9‬پێویس���ته‌ هه‌ر كۆمپانیایه‌ك كه‌ داوای‌ ته‌نده‌ر ده‌كات پش���تگیری‌ ئه‌س���تۆ پاك���ی‌ باجی‌ ده‌رامه‌ت‬ ‫پێشكه‌ش بكات پێش وه‌رگرتنی‌ ته‌نده‌ر بۆ ساڵی‌ ‪.2011‬‬ ‫‪ -10‬پابه‌ندبوون به‌رێنمایی‌ بۆ هه‌موو به‌ڵێنده‌ره‌كانی‌ پرۆژه‌كان كه‌ هاوپێچه‌ له‌گ ‌هڵ‌ ته‌نده‌ره‌كه‌دا‪.‬‬ ‫‪ -11‬پێویسته‌ كۆمپانیا نوێنه‌ری‌ خۆی‌ ده‌ست نیشان بكات به‌نوسراوی‌ فه‌رمی‌ وه‌ به‌ پشتگیری‌ كلێشه‌ی‌‬ ‫كۆمپانیا وه‌ ته‌نها ئه‌و نوێنه‌ره‌ بۆی‌ هه‌یه‌ سه‌ردانی‌ شاره‌وانی‌ بكات بۆ كاروباری‌ پرۆژه‌كه‌‪ ،‬وه‌ ئاماده‌بێت‬ ‫له‌رۆژی‌ كردنه‌وه‌ی‌ ته‌نده‌ردا‪ ،‬پێویسته‌ نوێنه‌ری‌ ناوبراو ناونیشانی‌ به‌ریدی‌ ته‌واوی‌ خۆی‌ پێشكه‌ش بكات‪،‬‬ ‫به‌پش���تگیری‌‌و مۆركردنی‌ الیه‌نی‌ په‌یوه‌ندی‌ دار (موختار) به‌گوێره‌ی‌ فۆرمی‌ زانیاری‌ ئاماده‌كراو له‌الیه‌ن‬ ‫سه‌رۆكایه‌تیمان(به‌ش���ی‌ پالندانان)و‌ه له‌كاتی‌ گۆرینی‌ ناونیش���انیدا ده‌ست به‌جێ‌ ئاگاداری‌ سه‌رۆكایه‌تی‌‬ ‫شاره‌وانی‌ سلێمانی‌‪ /‬پالندانان بكات س���ه‌باره‌ت به‌ ناونیشانه‌ تازه‌كه‌ی‌ به‌پێچه‌وانه‌وه‌ به‌رپرسیار ده‌بێت‬ ‫به‌رامبه‌ر یاسا‪.‬‬ ‫‪ -12‬پێویس���ته‌ داواكاریه‌كانی‌ هاتوو له‌س���ه‌ره‌وه‌ وه‌ك(هه‌ویه‌ی‌ پۆلینكردنی‌ كۆمپانیا‪ ،‬هه‌ویه‌ی‌ یه‌كێتی‌‬ ‫به‌ڵێنده‌ران‪،‬هه‌وی���ه‌ی‌ به‌ریوه‌به‌ری‌ رێپێدراو‪ ،‬هه‌ویه‌و نوس���راوی‌ ته‌خویل‌و به‌ڵێننامه‌ی‌ دادنوس بۆ نوێنه‌ر‬ ‫ئه‌گ���ه‌ر هه‌بوو‪ ،‬هه‌وێ���ی‌ ئه‌ندازیاری‌ كۆمپانیا‪ ،‬ئه‌س���تۆپاكی‌ باج���ی‌ ده‌رامه‌ت‪،‬س���ه‌رجه‌میان به‌ وێنه‌ی‌‬ ‫ره‌نگاوره‌نگ(كۆپ���ی‌ مله‌وه‌ن) له‌ناو زه‌رفێك وه‌ك به‌ش���ێك له‌ته‌نده‌ره‌كه‌ له‌گه‌ڵ‌ گه‌رانه‌وه‌ی‌ ته‌نده‌ره‌كه‌دا‬ ‫پێشكه‌ش بكرێت‪.‬‬ ‫‪ -13‬مه‌رجه‌ له‌سه‌ر به‌ڵێنده‌ر هه‌تا بری‌ سپێردراوی‌ ته‌نده‌ر كه‌ ئاماده‌بێت به‌ جێبه‌جێكردنی‌ برگه‌كانی‌ ناو‬ ‫ده‌رخس���تنه‌كه‌ وه‌هه‌ر برگه‌یه‌كی‌ نوێ‌ كه‌ پێویست بێت وه‌به‌ پێدانی‌ هیچ نرخێكی‌ ناو ته‌نده‌ره‌كه‌ بێجگه‌‬ ‫له‌نرخی‌ نوێ‌ بۆ برگه‌ نوێكان‪.‬‬ ‫‪ -14‬مه‌رجه‌ له‌س���ه‌ر به‌ڵێنده‌ر هه‌تا بری‌ له‌‪ %20‬بری‌ سپێردراوی‌ ته‌نده‌ر كه‌ ئاماده‌بێت به‌جێبه‌جێكردنی‌‬ ‫برگه‌كانی‌ ناو ده‌رخس���تنه‌كه‌ به‌ هه‌مان نرخی‌ ناو ده‌رخس���تنه‌كه‌ بێجگه‌ له‌برگه‌ نێكان وه‌پێدانی‌ ماوه‌ی‌‬ ‫پێویست بۆ ته‌واوكردنی‌ ئه‌و رێژه‌ زیاده‌‪.‬‬ ‫‪ -15‬ه���ه‌ر كۆمپانیا‌و به‌ڵێنده‌رێك ك���ه‌داوای‌ لێبوردن له‌جێبه‌جێكردنی‌ پرۆژه‌كه‌ ده‌كات‪ ،‬پێویس���ته‌ به‌‬ ‫نوسراوێك داوای‌ لێبوردنه‌كه‌ی‌ پێشكه‌شی‌ لیژنه‌ی‌ كردنه‌وه‌ی‌ ته‌نده‌ری‌ سه‌رۆكایه‌تی‌ شاره‌وانی‌ سلێمانی‌‬ ‫بكات‪.‬‬ ‫‪ -16‬ده‌رخس���ته‌ به‌نرخه‌وه‌ ده‌درێته‌ كۆمپانیا وه‌ پێویس���ته‌ كۆمپانیا له‌كاتی‌ پێشكه‌شكردنه‌وه‌ی‌ ته‌نده‌ر‬ ‫گوژمه‌ جێبه‌جێكردنی‌ پرۆژه‌كه‌ به‌رێژه‌ی‌ ‪ +‬یان – واته‌ سه‌رو كه‌شف یان ژێر كه‌شف پێشكه‌ش بكات‪.‬‬ ‫ئه‌ندازیار‬ ‫عه‌بدولكه‌ریم فاتح عوسمان‬ ‫جێگری‌ سه‌رۆكی‌ شاره‌وانی‌ سلێمانی‌‬

‫به‌پشووكردن ‌ی یادی‌ رۆژ ‌ی بوونیادنانی‌ شار ‌ی سلێمانی‌‬ ‫به‌ن���اوی‌ خه‌ڵك���ی‌ به‌ش���ه‌ره‌فی‌ ش���ار ‌‬ ‫ی‬ ‫س���لێمانی‌‌و ده‌وروب���ه‌ری‪ ،‬داواكاری���ن‬ ‫له‌حكومه‌ت���ی‌ هه‌رێم���ی‌ كوردس���تان‌و‬ ‫پارێزگارو ئه‌نجومه‌نی‌ پارێزگای‌ سلێمانی‌‪،‬‬ ‫كه‌ڕۆژی‌ درووس���ت ب���وون‌و بوونیادنانی‌‬ ‫شاری‌ سلێمانی‌ بكرێته‌ بۆنه‌یه‌كی‌ جه‌ژن‌و‬ ‫پش���ووی‌ فه‌رمی‌ له‌س���ه‌رجه‌م داموده‌زگا‬ ‫حكومیی���ه‌كان‪ ،‬له‌ب���ه‌ر ئه‌وه‌ی‌ ش���اری‌‬ ‫سلێمانی‌ هه‌ر له‌سه‌ره‌تای‌ دروستبوونیه‌وه‌‬ ‫له‌ساڵی‌ ‪1784‬وه‌ یه‌كه‌م شار بووه‌ له‌پێش‬ ‫هه‌موو شاره‌كانی‌ تری‌ كوردستانی‌ گه‌وره‌‬ ‫له‌هه‌م���وو روویه‌كه‌وه‌ ده‌ستپێش���خه‌ری‌‬ ‫كردووه‌‪.‬‬ ‫(لـه‌دایـ���ك بـوونی‌ ش���ـاری‌ س���لێمانـی‌‬ ‫‪)1784‬‬ ‫ش���اری‌ س���لێمانی‌ چه‌ند ش���انازییه‌كی‌‬ ‫مێژوویی له‌س���ه‌ره‌تای‌ س���ه‌ده‌ی‌ بیسته‌م‬ ‫له‌پێش شاره‌كانی‌ تری‌ كوردستانی‌ گه‌وره‪‌،‬‬

‫بۆ خۆی‌ تۆماركردووه‌‪ ،‬كه‌ ده‌توانین له‌م‬ ‫چه‌ند خاڵه‌دا كورتی‌ بكه‌ینه‌وه‌‪:‬‬ ‫‪ -1‬یه‌كه‌م ش���اره‌ له‌جیهان���دا به‌چه‌كه‌وه‌‬ ‫به‌ره‌نگاری‌ یه‌كه‌م داگیركه‌ری‌ سه‌رمایه‌دار ‌‬ ‫ی‬ ‫جیهانی‌ (ئینگلیز) وه‌س���تایه‌وه‌ س���اڵی‌‬ ‫‪ 1915‬به‌ ‪ 2‬هه‌زار سواره‌وه‌ له‌(شوعیبه‌)‬ ‫به‌ڕابه‌رایه‌تی‌ شێخ مه‌حمودی‌ نه‌مر بوو‪.‬‬ ‫‪ -2‬یه‌ك���ه‌م چاپخانه‌ی‌ كه‌له‌كوردس���تان‬ ‫كه‌وتبێته‌ كار له‌شاری‌ سلێمانییه‌وه‌ بوو‪.‬‬ ‫‪ -3‬یه‌ك���ه‌م رۆژنام���ه‌ی‌ ك���وردی‌ ك���ه‌‬ ‫له‌ناو كوردس���تاندا ده‌رچوبێ‌ له‌ش���اری‌‬ ‫سلێمانییه‌وه‌ بوو‪.‬‬ ‫‪ -4‬یه‌كه‌مج���ار له‌مێژووی‌ كورددا خوێندن‬ ‫به‌كوردی‌ ده‌س���تی‌ پێكردووه‪ ‌،‬له‌ش���اری‌‬ ‫سلێمانییه‌وه‌ بوو‪.‬‬ ‫‪ -5‬یه‌ك���ه‌م س���روودی‌ كوردی‌ له‌ش���اری‌‬ ‫سلێمانییه‌وه‌ به‌رزبۆته‌وه‌و یه‌كه‌م تۆماری‌‬

‫ریکالم‬

‫ی‬ ‫كۆمپانیای‌ ئاسیاسێڵ هاوكار ‌‬ ‫ی‬ ‫ی بومه‌له‌رزه‌كه‌ ‌‬ ‫لێقه‌وماوان ‌‬ ‫شاری‌ (وان) ده‌كات‬ ‫ی‬ ‫ی مرۆڤان ‌ه بۆ به‌ته‌نگه‌وه‌هاتن ‌‬ ‫ی دووه‌م ‪ -2011‬وه‌ك كارێك ‌‬ ‫تشرین ‌‬ ‫ی ئاسیاسێڵ‬ ‫ی (وان)‪ ،‬كۆمپانیا ‌‬ ‫ی شار ‌‬ ‫ی بومه‌له‌رزه‌كه‌ ‌‬ ‫لێقه‌وماوان ‌‬ ‫ی ئه‌و‬ ‫ی ‪ 50‬هه‌زار دۆالر وه‌ك كۆمه‌ك ده‌به‌خش���ێت ‌ه هاواڵتیان ‌‬ ‫بڕ ‌‬ ‫شاره‌‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ل���ه‌و باره‌ی���ه‌وه‌ فاروقی‌ مه‌ال مس���ته‌فا س���ه‌رۆكی‌ ئه‌نجومه‌ن ‌‬ ‫ی "وه‌ك چۆن هه‌میش ‌ه‬ ‫به‌ڕێوه‌بردنی‌ كۆمپانیای‌ ئاسیاس���ێڵ وت ‌‬ ‫ی مرۆڤان ‌هی‌ هه‌ب���وو‌ه له‌هاوكاریكردن‌و‬ ‫ئاسیاس���ێڵ هه‌ڵوێس���ت ‌‬ ‫ی ناوچ ‌ه جیاجیاكان‬ ‫كۆمه‌ككردن���ی‌ هاواڵتیی ‌ه كاره‌س���اتباره‌كان ‌‬ ‫ی خه‌م‌و‬ ‫چ له‌عێ���راق‌و چ ل ‌ه ده‌ره‌وه‌ی‌ عێراق‌و خۆی‌ به‌هاوبه‌ش��� ‌‬ ‫ی (وان)‬ ‫ی ش���ار ‌‬ ‫نه‌هامه‌تییه‌كانیان زانیوه‌‪ ،‬وا ئه‌مڕۆش كۆمه‌ك ‌‬ ‫ده‌كه‌ین كه‌ له‌ته‌نگانه‌و نه‌هامه‌تیدان له‌كوردستانی توركیا"‪.‬‬

‫قه‌وانی‌ ك���وردی‌ به‌ده‌نگی‌ هونه‌رمه‌ندێكی‌‬ ‫ئه‌م شاره‌ بووه‌‪.‬‬ ‫‪ -6‬زانس���تی‌ كوردان‪ :‬یه‌ك���ه‌م هه‌وڵدانی‌‬ ‫نه‌هێش���تنی‌ نه‌خوێنده‌وار ‌ی له‌م شاره‌وه‌‬ ‫سه‌ریهه‌ڵداوه‌‪.‬‬ ‫‪ -7‬بزووتنه‌وه‌ی‌ شانۆگه‌ریی‌ كوردیش هه‌ر‬ ‫له‌م شاره‌وه‌ ده‌ستی‌ پێكردووه‌‪.‬‬ ‫‪ -8‬شاری‌ سلێمانی‌ له‌سه‌رده‌می‌ حكومه‌تی‌‬ ‫پاش���ایه‌تی‌ عێراقیش���دا یه‌كه‌م شاربووه‌‬ ‫له‌كوردس���تان‌و عێراق���دا ك���ه‌ راپه‌ڕینی‌‬ ‫خوێناوی‌ شه‌ش���ی‌ ره‌شی‌ ئه‌یلولی‌ ‪1930‬‬ ‫چووه‌ ناو مێژووه‌وه‌‪.‬‬ ‫‪-9‬شاری‌ سلێمانی‌ له‌هه‌موو سااڵنی‌ رژێمی‌‬ ‫پاش���ایه‌تی‌ عێراق له‌خه‌باتی‌ هاوبه‌ش���ی‌‬ ‫گه‌ل���ی‌ عێراق���دا یه‌كێك بووه‌ له‌ش���اره‌‬ ‫جێگ���ه‌ دیاره‌كانی‌ عێراق ناوی‌ به‌ش���اری‌‬ ‫(هه‌ڵمه‌ت‌و قوربانی‌)و راپه‌رین ناوبراوه‌‪.‬‬ ‫‪ -10‬یه‌ك���ه‌م ش���اره‌ كه‌قوربان���ی‌ داوه‌و‬

‫‪19‬‬

‫به‌ره‌ن���گاری‌ ك���ردووه‌ به‌رامب���ه‌ر رژێم ‌ی‬ ‫به‌عس���ی‌ خوێناوی‌‪ ،‬ه���ه‌ر له‌به‌ر ئه‌مه‌ش‬ ‫بوو كه‌(صدام) به‌ش���اری‌ سلێمانی‌ ئه‌وت‬ ‫(مدینه‌ صعبه‌)‪.‬‬ ‫له‌زۆر ڕووی‌ تریش���ه‌وه‌ یه‌كه‌م ش���اره‌ كه‬ ‫‌ده‌ستپێشخه‌ری‌ كردووه‌ كه‌له‌م الپه‌ڕه‌یه‌دا‬ ‫هه‌رئه‌وه‌نده‌ جێگه‌ی‌ ئه‌بێته‌وه‌‪ .‬له‌به‌ر ئه‌و‬ ‫هۆیان���ه‪ ‌،‬چاوه‌ڕێن ك���ه‌ به‌په‌له‌ وه‌اڵممان‬ ‫بده‌نه‌وه‌‪ ..‬ئیتر چاوه‌ڕێی ده‌ستی‌ خامه‌و‬ ‫ره‌نگینتانین‪.‬‬ ‫له‌گه‌ڵ‌ رێزو دڵسۆزیماندا‪...‬‬ ‫داواكار‬ ‫له‌باتی‌ كۆمه‌ڵه‌ی‌ داكۆكی‌ له‌شاری‌‬ ‫سلێمانی‌‌و ده‌وروبه‌ری‌‬ ‫خه‌خمۆری‌ شار‬ ‫ئـه‌كـره‌مـی‌ سـاڵـحـی‌ ڕه‌شـه‌‬ ‫‪ 2011/11/21‬ز ‪ 2711 -‬كوردی‌‬

‫ونبون‬

‫* ناسنامه‌یه‌كی‌ ژوری‌ بازرگانی‌ ونبوه‌ به‌ناوی‌ (ئه‌حمه‌د عوسمان توفیق) هه‌ركه‌سێك‬ ‫دۆزییه‌وه‌ بیگه‌رێنێته‌وه‌ ژوری‌ بازرگانی‌‪.‬‬ ‫* ناس���نامه‌یه‌كی‌ ژوری‌ بازرگانی‌ ونبوه‌ به‌ناوی‌ (كامه‌ران محه‌مه‌د ئه‌مین محه‌مه‌د)‬ ‫هه‌ركه‌سێك دۆزییه‌وه‌ بیگه‌رێنێته‌وه‌ ژوری‌ بازرگانی‌‪.‬‬ ‫*ناس���نامه‌یه‌كی‌ ژوری‌ بازرگانی‌ ونبوه‌ به‌ناوی‌ (مها ئه‌حمه‌د جه‌عفه‌ر) هه‌ركه‌سێك‬ ‫دۆزییه‌وه‌ بیگه‌رێنێته‌وه‌ ژوری‌ بازرگانی‌‪.‬‬ ‫*ناس���نامه‌یه‌كی‌ ژوری‌ بازرگانی‌ ونبوه‌ به‌ناوی‌ (ئاكۆ مه‌جید عه‌زیز) هه‌ركه‌س���ێك‬ ‫دۆزییه‌وه‌ بیگه‌رێنێته‌وه‌ ژوری‌ بازرگانی‌‪.‬‬ ‫*ناسنامه‌یه‌كی‌ ژوری‌ بازرگانی‌ ونبوه‌ به‌ناوی‌ (فاخر عه‌بدولقادر ئه‌حمه‌د) هه‌ركه‌سێك‬ ‫دۆزییه‌وه‌ بیگه‌رێنێته‌وه‌ ژوری‌ بازرگانی‌‪.‬‬ ‫*باجێكی‌ كۆلێژی‌ ته‌كنیكی‌ سلێمانی‌ به‌شی‌ دارایی‌‌و ژمێریاری‌ به‌ناوی‌ (ژیان مه‌حمود‬ ‫حه‌مه‌ عه‌لی‌)ه‌وه‌ ونبوه‌‪ ،‬هه‌ركه‌سێك دۆزییه‌وه‌ بیگه‌رێنێته‌وه‌ پرسگه‌ی‌ په‌یمانگا‪.‬‬ ‫به‌ڕێوبه‌رایه‌تی گشتی فه‌رمانگه‌وی داد‬ ‫ ‬ ‫فه‌رمانگه‌ی دادنوسی سلێمانی‪1 /‬‬

‫ئاگاداری‬

‫به‌روار‪2011/11/28 :‬‬

‫به‌ڕێز (ئه‌نوه‌ر محمد مسته‌فا) خاوه‌نی کارگه‌ی (گه‌راجی سیروان بۆ شتن‌و گریسکردنی‬ ‫ئۆتۆمبێل) داوای تۆمارکردنی ئه‌و ئامێرانه‌ی کردووه‌ که‌ له(سلێمانی‪ /‬ن‪/‬ب‪ )1/‬دانراون‌و‬ ‫ئامێره‌کانیان له‌خواره‌وه‌ دیاریکراوه‌ به‌پێی په‌یڕه‌وی ئامێری میکانیکی ژماره‌ (‪ )65‬ساڵی‬ ‫(‪ )1952‬باڵویده‌که‌ینه‌وه‌ هه‌رکه‌سێک خۆی به‌په‌یوه‌ندیدار یا خاوه‌نی هه‌ریه‌ک له‌و ئامێرانه‌‬ ‫داده‌نێ له‌ماوه‌ی (‪ )15‬پانزه‌ رۆژدا‌سه‌ردانی ئه‌م فه‌رمانگه‌یه‌ بکات‪ ،‬به‌پێچه‌وانه‌وه‌ به‌ناوی‬ ‫داواکاره‌وه‌ تۆمارده‌کرێت‌و بڕوانامه‌ی پێده‌درێت‪ .‬له‌گه‌ڵ رێزدا‪...‬‬ ‫ئامێره‌کان‪:‬‬ ‫‪ .1‬ئامێری به‌شاره‌‪ /‬ژماره‌ ‪/8/8048‬دانیمارکی‪/‬کاره‌با‬ ‫‪ .2‬ئامێری کۆمپرێسه‌ر‪ 2 /‬دانه‌‪‌/‬آ‪ /p26178/84 -‬کاره‌بایی‬ ‫ب‪ -‬بێ ژماره‌‪ /‬کاره‌بایی‬ ‫ ‬ ‫سه‌رۆکی لیژنه‌ی تۆمارکردنی ئامێره‌کان‬ ‫دادنوس‪ /‬دادنوسی سلێمانی‪1/‬‬ ‫فاروق کالن شریف‬

‫ریکالم‬

‫خاوه‌نی ئیمتیاز‪ :‬کۆمپانیای ئاوێنه‌‬ ‫سه‌رنوسه‌ر‪ :‬شوان محه‌مه‌د‬ ‫جێگری سه‌رنوسه‌ر‪ :‬سه‌ردار محه‌مه‌د‬ ‫به‌ڕێوه‌به‌ری نوسین‪ :‬یه‌حیا به‌رزنجی‬

‫چاودێرێك‬

‫‪c‬‬

‫‪.‬‬

‫‪e‬‬

‫‪n‬‬

‫‪www.‬‬

‫ره‌نگه‌ كه‌م واڵت هه‌بێت له‌م دنیایه‌دا هێنده‌ی‌ كوردستان‌و حكومه‌ته‌كه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫بێ‌ پالن‌و به‌رنامه‌ی‌ رێكخستن بێت‪ ،‬باشترین سه‌لمێنه‌ری‌ ئه‌م قسه‌یه‌ش‬ ‫وه‌زاره‌تی‌ رۆشنبیرییه‌‪ ،‬ئه‌و وه‌زاره‌ته‌ی‌ كه‌ به‌شێكی‌ زۆری‌ كارمه‌نده‌كانی‌‬ ‫به‌ناوی‌ رۆش���نبیری‌‌و فیس���تیڤاڵ‌‌و مینحه‌ی‌ مانگانه‌و هاوكارییه‌وه‌ پاره‌و‬ ‫مووچه‌ی‌ به‌الش���ی‌ له‌س���ه‌ر ده‌خۆن‪ .‬خۆ به‌پێی‌ ئه‌و لیستی‌ هاوكاری‌‌و‬ ‫مینحه‌یه‌ بێت كه‌ وه‌زاره‌تی‌ رۆش���نبیری‌ به‌سه‌ر چه‌ندین تیپی‌ هونه‌ری‌‌و‬ ‫گروپی‌ ش���انۆو بنكه‌ی‌ روناكبیری‌‌و س���ه‌نته‌ری‌ رۆش���نبیریدا ته‌خشان‌و‬ ‫په‌خش���انی‌ ده‌كات‪ ،‬ده‌بوایه‌ ده‌یان كاری‌ هونه‌ری‌‌و رۆش���نبیری‌ گه‌ش‌و‬ ‫دره‌خشان به‌رهه‌مبهێنرایه‌‪ ،‬به‌اڵم كوا؟‬ ‫من س���ه‌یرم لێدێ‌ حكومه‌ت چۆن رێگه‌ ده‌دات ئ���ه‌و بڕه‌ پاره‌ زۆره‌ بۆ‬ ‫ئه‌و كاره‌ ئاس���ت نزمانه‌ ته‌رخ���ان بكرێت كه‌ به‌ناه���ه‌ق ناوی‌ "هونه‌ر‌و‬ ‫رۆش���نبیر"ییان لێنراوه‌‪ ،‬ئه‌مه‌ به‌ئه‌ندازه‌یه‌ك جێی‌ شۆكه‌ كه‌ له‌ڕاستیدا‬ ‫بوونی‌ وه‌زاره‌تی‌ رۆش���نبیری‌ ده‌خاته‌ ژێر پرسیاره‌وه‌‪ ،‬ئێمه‌ وه‌زاره‌تێكی‌‬ ‫رۆشنبیری‌ به‌مجۆره‌مان بۆچییه‌ كه‌ هه‌موو داهێنانه‌كه‌ی‌ پاره‌ به‌خشینه‌وه‌‬ ‫بێت به‌سه‌ر خه‌ڵكێكدا کە زۆربەیان ته‌مه‌ڵ‌‌و ته‌وه‌زەلن؟!‬ ‫ئه‌مه‌ تاك���ه‌ی‌ به‌رده‌وام ده‌بێت؟ تاكه‌ی‌ حكوم���ه‌ت پالن‌و به‌رنامه‌یه‌كی‌‬ ‫تۆكمه‌ی‌ بۆ رێكخس���تنی‌ كاروباره‌كانی‌ نابێت؟ به‌سه‌رنجدان له‌وه‌ی‌ كه‌‬ ‫له‌میاندا پاره‌ بۆ ده‌یان سه‌نته‌رو گروپی‌ جیا جیا هه‌ڵڕێژراوه‌ كه‌ نه‌ك هیچ‬ ‫چاالكییه‌كیان نییه‌‪ ،‬به‌ڵكو هه‌ر هه‌ست به‌بونیشیان ناكرێت‪ ،‬كه‌چی‌ له‌والوه‌‬ ‫ده‌یان قوتابخانه‌و خوێندنگا هه‌ن له‌م كوردستانه‌دا خوا خوای‌ ئه‌وه‌یانه‌‬ ‫كارگوزراێكی���ان بۆ ته‌عین بكرێ‌‪ ،‬كه‌چی‌ ك���ه‌س ئاوڕێكیان لێناداته‌وه‌‪،‬‬ ‫هه‌ر به‌نمونه‌ ماوه‌ی‌ س���ێ‌ ساڵه‌ قوتابخانه‌یه‌ك له‌"ئاوباره‌" كه‌ ده‌كه‌وێته‌‬ ‫قه‌راغ ش���اری‌ س���لێمانییه‌وه‌‪ ،‬بارته‌قای‌ زه‌المێك "عه‌ریزه‌"‌و نوس���راوو‬ ‫داواكارییان به‌م كاربه‌ده‌س���تی‌ په‌یوه‌ندیدار‌و به‌و به‌ڕێوه‌به‌ری‌ په‌روه‌رده‌‬ ‫پێش���كه‌ش كردووه‌‪ ،‬كه‌چی‌ كه‌س���ێك ش���ك نابه‌ن بێت به‌هانایانه‌وه‌و‬ ‫گوێ‌ له‌داخوازیه‌كه‌یان بگرێ‌! كه ئەمە بچوکترین‌و ساکارترین پێویستی‬ ‫قوتابخانەکانە‪ ،‬جا چ بگا بەپێویستییە گەورەترەکانی خوێندن‌!‬ ‫ک���ە واڵت بێ‌ پالن بوو ه���ه‌روا ده‌بێت‪ ،‬له‌مالوه‌ ده‌ی���ان كه‌س به‌ناوی‌‬ ‫رۆش���نبیرییه‌وه‌ پاره‌ی‌ ب���ه‌الش ده‌خه‌نه‌ ته‌نك���ه‌ی‌ باخه‌ڵیانه‌وه‌و ره‌نگه‌‬ ‫فه‌خری‌ ئه‌وه‌ش���مان پێبفرۆش���ن ك���ه‌ "روناكبیر‌و رۆش���نبیر"ن‪ ،‬كه‌چی‌‬ ‫له‌والشه‌وه‌ ئه‌وه‌ی‌ به‌بنه‌ماو ش���اڕه‌گی‌ پێشكه‌وتنی‌ كۆمه‌ڵگاو گه‌شه‌دان‬ ‫به‌توانای‌ مرۆڤه‌كان داده‌نرێت‪ ،‬به‌جارێك سووك‌و پێشتگوێخراوه‌!‬ ‫به‌ڕاس���تی‌ خه‌ڵكینه‌ له‌ئێوه‌ ده‌پرس���م‪ ،‬ته‌رخانكردنی‌ ئ���ه‌و هه‌موو پاره‌‬ ‫زۆره‌ ب���ۆ زۆرێك له‌و ناوه‌ندی‌ به‌ناو رۆش���نبیری‌‌و تیپی‌ به‌ناو هونه‌ریانه‌‬ ‫به‌بایه‌ختره‌ كه‌ زۆربه‌مان هه‌ر ناویش���یانمان نه‌بیستووه‌ یان ئاوڕدانه‌وه‌‬ ‫له‌قوتابخان���ه‌كان؟! هه‌ر ئێوه‌ خۆتان حه‌كه‌م بن ئه‌مه‌ چۆن حكومه‌تێكه‌‬ ‫ك���ه‌ ئاماده‌یه‌ مانگانه‌و س���ااڵنه‌ له‌ختوخۆڕایی‌‌و بێ‌ ئه‌وه‌ی‌ جێگه‌ی‌ هیچ‬ ‫بگرێ‌ س���ه‌دان ملیۆن دینار به‌سه‌ر ئه‌م سه‌نته‌ر‌و تیپ‌و ئه‌و فیستیڤاڵ‌‌و‬ ‫كۆنفرانس���دا هه‌ڵ���ڕژێ‌‪ ،‬كه‌چی‌ ئام���اده‌ نه‌بێت پێویس���تییه‌كی‌ گرنگی‌‬ ‫قوتابخانه‌یه‌ك دابین بكات كه‌ په‌كی‌ له‌سه‌ر كه‌وتبێت؟!‬

‫ﺳﻮﭘەرﻣﺎرﮐێـﺘﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎن‬

‫‪e‬‬

‫‪w‬‬

‫‪a‬‬

‫‪.‬‬

‫‪w‬‬

‫‪Awene‬‬ ‫‪w‬‬

‫‪w‬‬ ‫ریکالم‬

‫‪È‬‬ ‫‪ƱŚƧşƹřŹŻŠƯřŵ ƾƿÈƺƳ ƾƬÈ ǀÈ Ʒ ƩŠƏŠƫ‬‬ ‫ ‪ŢƿŠƧşŵ źŤƃŚŝ ƾƨǀÈ ţƹŠƧŠƃŚŧ ƱŚƯƺƐǀÈ ŝ‬‬ ‫ ‬

‫‪awene.com‬‬

‫وه‌زاره‌ت ‌ی رۆشنبیری‌ پاره‌ ب ‌ه با ده‌داو‬ ‫قوتابخانه‌یه‌كیش سێ‌ ساڵه‌ په‌ك ‌ی‬ ‫له‌سه‌ر كارگوزارێك كه‌وتووه‌!‬

‫‪m‬‬

‫‪o‬‬

‫ه له‌ئه‌وروپا‬ ‫نوێنه‌ری ئاوێن ‌‬ ‫شوان حه‌مه‌ نه‌رویج‬ ‫‪004799004729‬‬ ‫‪hamashwan.awene@yahoo.no‬‬

‫‪ ƾƳŵźƨƿŶƳşƺƿŠŧ ƽŹŠſşŹŚƋ ƲƿźţŚƿŻ ŠƧ šŚƧşŶƃŠƨƄǀÈ ŧ nƱŚƧşƹřŹŻŠƯřŵ~ ƾƬÈǀÈ Ʒ ƪÈ ǀÈ ſŚǀſŚŗ‬‬ ‫‪ ŌƽŶƳşƺƿŠŧ ƾųźƳ ƾƳŶƳŚƨƃřŵ Œŝ ŢǀÈ ŝşŵ ŹŠƐƿŹŚƧ ŌƱŚƧŚǀƳŚŨƯŒƧ ƹşƹřŹŻŠƯřŵ Œŝ ŠƿřŶǀÈ ţ‬‬ ‫‪ šŠƧşƹřŹŻŠƯřŵ ƾƳŚƴǀÈ ƸƯŠƷŹŠŝ ƾƳŚƧŠǀǀƧLJŚƋ ƾƳŵźƧŵŚƿŻ‬‬ ‫‪nƱŚƧşƹřŹŻŠƯřŵ~ ƾƬÈǀÈ Ʒ ƾƳŚƧŠǀŤƿÈŶƳŠưţŠŞƿŚţ‬‬ ‫‪ ŢƿŠƨŝ šŠƧŚǀƳŚŨƯŒƧ ƾƟşźſŠƯ ƹŠūŵƺŝ ƾƫÈőźŤƳŒƧ ƾƳřƺţşŵ ý‬‬ ‫‪ÈƩŠƏŠƫ ŠƧ ƹŚƨƃřŵ ƹŹŒūƹřŹŒū ƾųźƳ Šƫ ŹőŻ ƾƧŠƿşŹŚƯŷ ƾƳŵŹřŸŞƫÈŠƷ Šƫ ƽŹŚƨƳŚſŚŗ ý‬‬ ‫ ‪ ŢǀÈ ŬƳƺƐŝ ŚţŠƧşƹřŹŻŠƯřŵ ƾƳŚƧŠǀǀŤƀƿƹřŶǀÈ ŧ‬‬ ‫‪ ƱŚƧŚǀƳŚŨƯŒƧ ƹ ƱŚƧşƹřŹŻŠƯřŵ Šƫ ŶƳŠưţŠŞƿŚţ ƾƴŤƃőźƟ ƾưǀţ ý‬‬ ‫‪È‬‬ ‫‪ Šŝ Šƨŝ ƽŶƳşƺƿŠŧ ŠƿŚƨţ ƲŤƃőźƟ ƾưǀţ ƩŠƏŠƫ šŠŞƿŚţ ƽŹřŶƿŵ ƾƳŵźƨƿŹŚƿŵ Œŝ‬‬

‫‪3‬‬

‫ریکالم‬

‫‪Kudistan Supermarket‬‬

‫ھەﻣﻮو ﺷﺘێﮏ ﻟێﺮە ﺑەﻧﺮﺧﯽ ﮔﻮﻧﺠﺎو ﺑﮑڕە‬ ‫ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ ـ ﺷەﻗﺎﻣﯽ ﺳﺎﻟﻢ ـ ﺗەﻧﯿﺸﺖ ﺑﯿﻨﺎی ﺳەردەم‬