ژماره‌ 304

‫کوا لێکۆڵینەوەی یاسایی لەخوێنی‬ ‫سۆرانی مامە حەمە‪ ،‬عەبدولستار تاھیر‪ ،‬سەردەشت عوسمان‬

‫ریکالم‬

‫ریکالم‬

‫‪www.awene.com‬‬

‫ژمار‌ه (‪)304‬‬ ‫سێشەممە ‪2011/12/13‬‬

‫له‌سلێمانییه‌و‌ه بۆ زاخۆ‬ ‫مه‌یفرۆشه‌كانی‌ سلێمانی‌ هاوسۆزیی‌ خۆیان‬ ‫بۆ هاوپیشه‌كانیان له‌زاخۆ ده‌رده‌بڕن‬

‫»» ‪74‬‬

‫هەرێمی کوردستان‬

‫‪%90‬‬

‫»» ‪17‬‬

‫ی سیاسیی‌ گشتییه‬ ‫رۆژنامه‌یه‌ك ‌‬ ‫کۆمپانیای ئاوێنه‌ ده‌ریده‌کات‬

‫ ‬

‫ی هاورده‌ ته‌زویره‬ ‫كه‌لوپه‌ل ‌‬

‫‪12‬‬ ‫منداڵ»»‬ ‫»»‪17‬‬ ‫‪10‬‬

‫لەباربردنی‬ ‫ی منداڵ‬ ‫له‌باربردن ‌‬ ‫بووه‌ته‌ دیارده‌‬

‫روداوەکانی زاخۆ‬ ‫سەرجەم وتارەکانی بیرورا‬ ‫تایبەتە بە رووداوەکانی زاخۆ‬

‫»» ‪14،13،12‬‬

‫ی ئه‌و بنه‌مااڵنه‌ی‌ له‌ناوچه‌كه‌دا حوكم‌ده‌كه‌ن‬ ‫ی زۆرب ‌ه ‌‬ ‫له‌گه‌ڵ روخان ‌‬

‫"بنه‌ماڵه‌ ‌ی بارزانی‌‌و تاڵه‌بانی‌ پۆست ‌ه بااڵكانی‌ حكومه‌ت داگیرده‌كه‌ن"‬

‫له‌تونسه‌وه‌ بۆ س���وریا زۆربه‌ی‌ ئه‌و‬ ‫بنه‌مااڵنه‌ی‌ له‌حوكمداب���وون به‌ره‌و‬ ‫روخان ده‌ڕۆن‪ ،‬تازه‌ له‌كوردس���تان‬ ‫بنه‌ماڵه‌ی‌ بارزانی‌‌و تاڵه‌بانی‌ پۆسته‌‬ ‫بااڵكان وه‌رده‌گرن‌و ئه‌گه‌ری‌ ئه‌وه‌ش‬ ‫له‌ئارادای���ه‌ ئاوه‌ڵزاوه‌كه‌ی‌ تاڵه‌بانی‌‬ ‫بكرێته‌ جێگری‌ سه‌رۆكی‌ حكومه‌ت‪.‬‬ ‫تایب���ه‌ت‪ ،‬به‌ ئاوێنه‌‪ :‬له‌كوردس���تان‬ ‫بارزانی‌ سه‌رۆكی‌ هه‌رێمه‌‌و كوڕه‌كه‌ی‌‬ ‫سه‌رۆكی‌ ئاژانسی‌ پاراستنه‌‌و برازاكه‌ی‌‬ ‫س���ه‌رۆكی‌ حكوم���ه‌ت‌‌و یه‌كێتی���ش‬ ‫س���ه‌رقاڵی‌ دانان���ی‌ ئاوه‌ڵزاوه‌كه‌ی‌‬ ‫تاڵه‌بانی‌ (د‪ .‬له‌تیف ره‌شید)ه‌ وه‌ك‬ ‫جێگری‌ سه‌رۆكی‌ حكومه‌ت‪.‬‬ ‫س���ه‌رچاوه‌یه‌كی‌ ئاگادار به‌ ئاوێنه‌ی‌‬ ‫راگه‌یان���د كه‌ پێش���تر دوو ئه‌ندامی‌‬ ‫مه‌كته‌بی‌ سیاس���ی‌ یه‌كێتی‌ (عیماد‬ ‫ئه‌حمه‌د‌و حاكم قادر حه‌مه‌جان) وه‌ك‬ ‫پاڵێوراو ده‌رده‌كه‌وتن بۆ وه‌رگرتنی‌‬ ‫پۆستی‌ جێگری‌ سه‌رۆكی‌ حكومه‌ت‪،‬‬ ‫ب���ه‌اڵم چه‌ند رۆژێك���ه‌ كاندیدكردنی‌‬ ‫د‪.‬له‌تی���ف ره‌ش���ید (ئاوه‌ڵ���زاوای‌‬ ‫تاڵه‌بانی‌) بۆ وه‌رگرتنی‌ ئه‌و پۆسته‌‬ ‫مه‌سه‌له‌یه‌كی‌ گه‌رمه‌ له‌نێو مه‌كته‌بی‌‬ ‫سیاسی‌ یه‌كێتیدا‪.‬‬ ‫سه‌باره‌ت به‌تۆخكردنه‌وه‌ی‌ حوكمی‌‬

‫بنه‌ماڵه‌ له‌كوردس���تاندا‪ ،‬پس���پۆڕی‌‬ ‫سیاس���ی‌ د‪.‬بوره���ان یاس���ین ب��� ‌ه‬ ‫ئاوێنه‌ی‌ راگه‌یاند "ده‌سه‌اڵتی‌ كوردی‌‬ ‫له‌باشوری‌ كوردستان هاوشێوه‌ی‌ دوو‬ ‫نمونه‌ی‌ خراپ���ه‌‪ ،‬یه‌كێكیان حوكمی‌‬ ‫س���ۆڤیەتییه‌ كه‌ حكومه‌ت ده‌خاته‌‬ ‫خزمه‌تی‌ حیزبه‌‌وه‌و حیزب له‌سه‌روی‌‬ ‫هه‌موو پێكهاته‌ سیاسییه‌كانه‌وه‌یه‌‪،‬‬ ‫ئه‌وه‌ی‌ دیكه‌ نمونه‌ی‌ میرنشینه‌كانی‌‬ ‫كه‌ن���داوی‌ عه‌ره‌بییه‌ كه‌ ب���ۆ نمونه‌‬ ‫لێكچواندنی‌ هه‌ولێر بۆ دوبه‌ی‌ هه‌روا‬ ‫به‌ئاس���انی‌ نه‌هاتووه‌‪ ،‬چونكه‌ ئه‌وه‌‬ ‫لێكچواندنی‌ ش���ه‌قام‌و رێگه‌وبانه‌كان‬ ‫نییه‌‪ ،‬هێن���ده‌ی‌ لێكچواندنی‌ خه‌ونی‌‬ ‫ش���ێوازی‌ حكومڕانییه‌‌و له‌ش���ێوه‌ی‌‬ ‫حكومڕانیه‌تی‌ میرنشینه‌كان ده‌چێت‬ ‫ك���ه‌ ل���ه‌وێ‌ ده‌وڵ���ه‌ت له‌خزمه‌تی‌‬ ‫حی���زب‌و حیزبی���ش له‌خزمه‌ت���ی‌‬ ‫ش���ێخ‌و مه‌لیكدا ده‌بێت"‪ .‬د‪.‬بورهان‬ ‫یاس���ین ده‌س���ه‌اڵتدارانی‌ هه‌رێ���م‬ ‫ئاگادارده‌كاته‌وه‌‌و ده‌ڵێت "ده‌سه‌اڵت‬ ‫له‌باش���وری‌ كوردس���تان هه‌ڵه‌یه‌كی‌‬ ‫گه‌وره‌ ده‌كات كه‌ له‌م كاته‌دا ده‌ست‬ ‫بۆ ئ���ه‌وه‌ بب���ات حوك���ی‌ خێزان‌و‬ ‫عه‌شیره‌ت به‌رجه‌سته‌ بكات‪ ،‬چونكه‌‬ ‫ئێستا ملمالنێیه‌ك هه‌یه‌ له‌كوردستان‬

‫ ‬ ‫مەسعود بارزانی‬ ‫له‌نێوان هێشتنه‌وه‌ی‌ كوردستان بۆ‬ ‫داخراوی‌‌و به‌دوور له‌گۆڕانكاریه‌كانی‌‬ ‫به‌ه���اری‌ عه‌ره‌ب���ی‌‌و گۆڕانكاری���ه‌‬ ‫جیهانیی���ه‌كان‪ ،‬ئه‌وه‌ی‌ تریش���یان‬ ‫خه‌بات���ه‌ بۆ كردنه‌وه‌ی‌ كوردس���تان‬ ‫به‌ڕووی‌ ئه‌و گۆڕانكاریانه‌دا"‪.‬‬ ‫ناوبراو درێژه‌ به‌قس���ه‌كانی‌ ده‌دات‌و‬ ‫ده‌ڵێت "هه‌ر هه‌وڵێك بۆ داخستنی‌‬ ‫كوردس���تان ب���ه‌ڕووی‌ ده‌ره‌وه‌دا‬ ‫به‌گران ده‌وه‌ستێ له‌سه‌ر ده‌سه‌اڵتی‌‬

‫مەسرور‪ ،‬کوڕی مەسعود بارزانی‬ ‫ك���وردی‌‪ ،‬خه‌ڵ���ك چاوه‌ڕوان���ه‌‬ ‫به‌دامه‌زراندن���ی‌ كابینه‌یه‌ك���ی‌ نوێی‌‬ ‫حكومه‌ت له‌دوای‌ ئ���ه‌م كابینه‌یه‌ی‌‬ ‫ئێس���تا‪ ،‬حكومه‌تێك دابمه‌زرێ‌ كه‌‬ ‫‌هه‌م���وو الیه‌ن���ه‌كان له‌خ���ۆ بگرێ‌‪،‬‬ ‫به‌اڵم له‌وه‌ ده‌چێت كه‌ ده‌س���ه‌اڵتی‌‬ ‫ك���وردی‌ رێگایه‌كی‌ ت���ر هه‌ڵببژێرێ‌‬ ‫كه‌ ئه‌ویش جه‌ختكردنه‌وه‌یه‌ له‌سه‌ر‬ ‫هێز‌و توانای‌ یه‌كێتی‌‌و پارتی‌ له‌سه‌ر‬ ‫بنه‌مای‌ رێككه‌وتننامه‌ی‌ س���تراتیژی‌‬

‫نێچیرڤان‪ ،‬برازای مەسعود بارزانی‬ ‫كه‌ ئه‌وه‌ش ئیختیارێكی‌ خراپه‌"‪.‬‬ ‫ئه‌م پسپۆڕه‌ سیاسییه‌ كه‌ دكتۆرای‌‌‬ ‫له‌زانس���ته‌ سیاس���ییه‌كاندا هه‌یه‪،‬‬ ‫هیواخ���وازه‌ ك���ه‌ پارت���ی‌‌و یه‌كێتی‌‬ ‫له‌جیاتی‌ ده‌ستبردن بۆ پڕۆژه‌یه‌كی‌‬ ‫داخراو‪ ،‬هه‌وڵ‌ بده‌ن بۆ پڕۆژه‌یه‌كی‌‬ ‫ك���راوه‌‌و ده‌ڵێ���ت "جێگ���ه‌ی‌ داخه‌‬ ‫ك���ه‌ من گومانم ل���ه‌وه‌ هه‌یه‌ توانای‌‬ ‫پڕۆژه‌یه‌ك���ی‌ كراوه‌ی���ان هه‌بێ���ت‪،‬‬ ‫چونك���ه‌ مانای‌ پ���ڕۆژه‌ی‌ كراوه‌ الی‌‬

‫لەتیف رەشید ئاوەڵزاوای تاڵەبانی‬ ‫ئه‌وان‌و به‌بۆچون���ی‌ ئه‌وان‪ ،‬به‌مانای‌‬ ‫له‌ده‌ستدانی‌ ده‌سه‌اڵتیان دێت‪ .‬واته‌‬ ‫ئه‌وان له‌نێوان دوو حوكمڕانیەتێدان‪،‬‬ ‫یه‌كێكی���ان هێش���تنه‌وه‌ی‌ داخراویی‌‬ ‫كوردستان به‌ڕووی‌ ئه‌و گۆڕانكاریانه‌‌و‬ ‫دروس���تبوونه‌وه‌ی‌ هه‌ڵچونێك���ی‌‬ ‫دیك���ه‌ی‌ جه‌م���اوه‌ری‌‪ ،‬یاخ���ود‬ ‫كرانه‌وه‌ی‌ كوردس���تان به‌رامبه‌ر ئه‌و‬ ‫گۆڕانكاریانه‌‌و به‌و كاره‌شیان حوكمی‌‬ ‫خۆیان الواز بكه‌ن"‪.‬‬ ‫ریکالم‬

‫بەختیار عەلی لەسەر رووداوەکانی زاخۆ دەنوسێت ‪..‬ل‪5‬‬ ‫مەریوان وریا قانیع چی لەسەر ئیسالمی سیاسی دەڵێت‪..‬ل‪12‬‬ ‫ئاراس فەتاح‪ :‬کۆمەڵگای ئێمە له‌پرۆسەیەکی گەنیندایە‪..‬ل‪13‬‬ ‫ی چونه‌ت ‌ه سه‌ر باره‌گاكانی‌ ئێمه‌ دیاره‌ كێن‬ ‫د‪.‬محه‌مه‌د ئه‌حمه‌د‪ :‬ئه‌وانه‌ ‌‬

‫فازڵ میرانی‌‪ :‬با یه‌كگرتوو واز له‌و جۆره‌ مناوەران ‌ە بهێنێت‬ ‫س���ه‌رۆكی‌ ئه‌نجومه‌نی‌ شورای‌ گشت ‌‬ ‫ی‬ ‫یه‌كگرت���وو‪ ،‬د‪.‬محەم���ه‌د ئه‌حم���ه‌د‬ ‫رایگه‌یان���د "ئه‌وانه‌ی‌ چوونه‌ته‌ س���ه‌ر‬ ‫باره‌گاكانی‌ ئێمه‌ دیار‌ه كێن"‪ .‬به‌رامبه‌ر‬ ‫ی مه‌كته‌بی‌ سیاسی‌‬ ‫ئه‌میش س���كرتێر ‌‬ ‫پارتی‌ دیموكراتی‌ كوردس���تان‪ ،‬فازڵ‬ ‫میران���ی‌ رایگه‌یاند "ئه‌وه‌ لۆژیك نییه‌‪،‬‬ ‫به‌من بڵێی‌ نایه‌مه‌مێزی‌ دانوس���تان تا‬ ‫ئه‌و خه‌ڵكه‌ به‌ر نه‌ده‌ی���ت‪ ،‬له‌كاتێكدا‬ ‫ئ���ه‌وه‌ كاری‌ ئێم���ه‌ نیی���ه‌و كاری‌‬ ‫حكومه‌ته‌‪ .‬له‌به‌رئه‌وه‌ با یه‌كگرتوو ئه‌م‬ ‫ ‬ ‫فازڵ میرانی‌‬ ‫مناوه‌رانه‌مان له‌گه‌ڵ‌ نه‌كه‌ن"‪.‬‬ ‫هه‌ولێر‪ ،‬ئاوێنه‌‪ :‬پ���اش ئه‌وه‌ی‌ رۆژی‌ لێكۆڵین���ه‌وه‌ رازی‌ نین‪ .‬س���ێهه‌میش‪،‬‬ ‫‪ 12/11‬وه‌ف���دی‌ پارت���ی‌ دیموكرات���ی‌ دوێنێ‌ (‪ )12/11‬نه‌هاتنه‌ كۆبونه‌وه‌ی‌‬ ‫كوردستان كه‌ پێكهاتبوون له‌مه‌سرور نێوانمان به‌ میوانداری‌ مامۆستا عه‌لی‌‬ ‫بارزان���ی‌‌و ف���ازڵ میران���ی‌‌و مه‌حمود باپیر كه‌ ماندوبوونێكی‌ زۆری‌ كێشا"‪.‬‬ ‫محه‌مه‌د‪ ،‬ب���ۆ یه‌كه‌مینج���اره‌ له‌دوای‌ س���ه‌باره‌ت به‌یه‌كت���ر تۆمه‌تباركردن‪،‬‬ ‫راپه‌ڕینه‌وه‌ زیات���ر له‌كاتژمێر‌و نیوێك میران���ی‌ ده‌ڵێت "ئه‌گه‌ر یاس���ا ئێمه‌ی‌‬ ‫له‌باره‌گای‌ ئه‌میری‌ كۆمه‌ڵی‌ ئیسالمی‌ تۆمه‌تباركرد كه‌ غه‌درمان له‌یه‌كگرتوو‬ ‫چاوه‌ڕوان���ی‌ وه‌ف���دی‌ یه‌كگرت���ووی‌ كردووه‌‪ ،‬س���ه‌دو یه‌ك ج���ار ئیعتیزار‬ ‫ئیسالمی بكه‌ن‌و وه‌فده‌كه‌ ره‌تیبكه‌نه‌وه‌ بۆ یه‌كگرت���وو دێنینه‌وه‌‪ ،‬له‌به‌رامبه‌ردا‬ ‫له‌گه‌ڵی���ان كۆببنه‌وه‌‪ ،‬فازڵ میرانی‌ به‌ ئه‌گه‌ر یاس���ا به‌یه‌كگرتووشی‌ وت تۆ‬ ‫ئاوێن���ه‌ی‌ راگه‌یان���د "ئیراده‌مان هه‌یه‌ غه‌درت كردووه‌‪ ،‬پێویس���ته‌ ئه‌وانیش‬ ‫ئه‌و كێش���ه‌یه‌ی‌ نێوانمان به‌دانوستان داوای‌ لێبوردن بكه‌ن"‪.‬‬ ‫چاره‌سه‌ر بكه‌ین‪ ،‬هه‌رچه‌نده‌ براده‌رانی‌ له‌به‌رامب���ه‌ردا د‪.‬محه‌م���ه‌د ئه‌حم���ه‌د‬ ‫یه‌كگرتوو هه‌ر له‌س���ه‌ره‌تاوه‌ ئێمه‌یان ده‌ڵێت "ئ���ه‌وان به‌ڵێنیان دابوینێ‌ ئه‌و‬ ‫تاوانباركرد‪ .‬پێش���وه‌ختیش بڕیاریان ئه‌ندامانه‌ی‌ ئێمه‌ كه‌ ده‌س���تگیركراون‬ ‫داوه‌ كه‌ به‌ دروس���تكردنی‌ لیژنه‌یه‌كی‌ ئازادی���ان بكه‌ن‪ ،‬پێش���وتر باس���یان‬

‫د‪.‬محمه‌د ئه‌حمه‌د‬ ‫له‌وه‌ده‌ك���رد له‌به‌رئ���ه‌وه‌ی‌ هه‌ین���ی‌‌و‬ ‫ش���ه‌ممه‌ رۆژی‌ پێش���وون‪ ،‬بۆیه‌ ئازاد‬ ‫ناكرێن‪ ،‬بڕیاربوو رۆژی‌ یه‌ك ش���ه‌ممه‌‬ ‫ئازادیان بكه‌ن‪ ،‬هه‌رچه‌نده‌ بڕوامان به‌و‬ ‫پاس���اوه‌یان نه‌بوو‪ ،‬به‌اڵم چاوه‌ڕێمان‬ ‫كرد‪ ،‬چونك���ه‌ ده‌یانتوان���ی‌ هه‌ر زوو‬ ‫به‌ریان بده‌ن له‌به‌رئ���ه‌وه‌ی‌ له‌بادینان‬ ‫حیزب حكومه‌ت���ه‌‌و حكومه‌تیش هه‌ر‬ ‫حیزب���ه‌‪ ،‬هه‌ر بۆ ئاس���ایی‌ كردنه‌وه‌ی‌‬ ‫بارودۆخه‌ك���ه‌ش بوایه‌ ده‌بوو ئه‌وه‌یان‬ ‫بكردای���ه‌‪ ،‬ب���ه‌اڵم به‌داخ���ه‌وه ‌نه‌یان‬ ‫ك���رد‪ ،‬ئێم���ه‌ له‌به‌رئ���ه‌وه‌ نه‌چوی���ن‪،‬‬ ‫ئه‌گ���ه‌ر بچوینای���ه‌ توش���ی‌ ئیحراجی‌‬ ‫ده‌بین له‌ب���ه‌رده‌م خه‌ڵك‌و جه‌ماوه‌ری‌‬ ‫خۆشماندا"‪.‬‬ ‫»»‪3‬‬

‫ناونیشان‪ :‬سلێمانی گه‌ڕه‌کی شۆڕش ‪ 101‬شه‌قامی ‪2‬سالم خانووی ‪ 56‬ته‌له‌فۆن‪ 2136622 3210501 3210502 :‬هه‌ولێر ‪ ،‬فولکه‌ی کوران ‪ -‬به‌رامبه‌ر نه‌خۆشخانه‌ی ژینی تایبه‌ت (مۆبایل)‪ 07504531388 :‬‬

‫ئاریافۆن‪ 2560031 :‬کۆمپانیای پەیپەر ئاوێنە دابەش دەکات‬

‫نرخی ‪ 1000‬دینار ‬

‫تیراژ ‪4500 :‬‬

‫‪2‬‬

‫)‪ )304‬سێشه‌مم ‌ه ‪2011/12/13‬‬

‫‪hewalusyaset.awene@gmail.com‬‬

‫"به‌مزوان ‌ه كۆبوونه‌وه‌ی‌ پارتی‌‌و یه‌كگرتوو ئه‌نجامنادرێت"‬ ‫وته‌بێژ‌و ئه‌ندامی‌ مه‌كته‌بی‌ سیاس���� ‌‬ ‫ی‬ ‫كۆمه‌ڵی‌ ئیس��ل�امی‌‪ ،‬محه‌مه‌د حه‌كیم‬ ‫ئاماژه‌ به‌وه‌ ده‌كات كه‌ گه‌شبین نییه‌‬ ‫به‌وه‌ی‌ به‌مزووانه‌ كۆبوونه‌وه‌ی‌ نێوان‬ ‫پارتی‌‌و یه‌كگرتوو ئه‌نجام بدرێت‪ ،‬ئه‌‌و‬ ‫ده‌ڵێت "وه‌ك كۆمه‌ڵ‌ قس����ه‌ی‌ خۆمان‬ ‫ده‌بێ����ت س����ه‌باره‌ت به‌ئه‌نجامنه‌دانی‌‬

‫یه‌كش����ه‌ممه‌ی‌‬

‫كۆبوونه‌وه‌ك����ه‌ی‌‬ ‫رابردوو"‪.‬‬ ‫س����لێمانی‌‪ ،‬ئاوێنه‌‪ :‬محه‌مه‌د حه‌كیم‬ ‫له‌لێدوانێكی����دا بۆ ئاوێن����ه‌ رایگه‌یاند‬ ‫كه‌ "ئ����ه‌و كۆبوونه‌وه‌یه‌ی‌ وا بڕیار بوو‬ ‫رۆژی‌ یه‌كش����ه‌ممه‌ی‌ رابردوو له‌نێوان‬ ‫پارت����ی‌ دیموكرات����ی‌ كوردس����تان‌و‬

‫یه‌كگرتووی‌ ئیسالمیدا بكرێت‌و ئه‌نجام‬ ‫نه‌درا‪ ،‬ئێمه‌ی‌ وه‌ك كۆمه‌ڵی‌ ئیسالمی‌‬ ‫نیگه‌ران كرد‌و له‌م هه‌لومه‌رجه‌شدا ئێمه‌‬ ‫ناچینه‌ ورده‌كاری‌ نیگه‌رانیه‌كه‌مانه‌وه‌‪،‬‬ ‫به‌اڵم له‌كاتی‌ خۆیدا قس����ه‌ی‌ خۆمان‬ ‫ده‌بێ����ت س����ه‌باره‌ت به‌ئه‌نجامنه‌دانی‌‬ ‫كۆبوونه‌وه‌كه‌"‪.‬‬

‫ناوب����راو ئاماژه‌ی‌ ب����ه‌وه‌ش كرد ك ‌ه‬ ‫كۆمه‌ڵی‌ ئیس��ل�امی‌‌و م‪.‬عه‌ل����ی‌ باپیر‬ ‫به‌رده‌وام ده‌بن له‌هه‌وڵی‌ ناوبژیوانییان‪،‬‬ ‫له‌به‌رئه‌وه‌ی‌ ناوبژیوانیی كاری‌ خێره‌و‬ ‫بـــه‌رژه‌وه‌ندی‌ خه‌ڵك����ی‌ تێدایه‌‪ ،‬ئه‌‌و‬ ‫وتی‌ "ئـ����ه‌وه‌ی‌ پێمان بكرێ‌ ده‌یكه‌ین‬ ‫ب����ۆ گـــــه‌یاندن����ی‌ ئ����ه‌و دوو الیه‌نه‌‬

‫به‌یه‌ك"‪.‬‬ ‫وتیش����ی‌ "من گه‌ش����بین نی����م ك ‌ه‬ ‫له‌ماوه‌ی‌ ئه‌م چه‌ن����د رۆژه‌ی‌ ئاینده‌دا‬ ‫كۆبوونه‌وه‌ی‌ پارتی‌‌و یه‌كگرتوو بكرێت‪،‬‬ ‫گه‌ربێتوو پارت����ی‌ داواكه‌ی‌ یه‌كگرتوو‬ ‫جێبه‌جێ‌ بكات‪ ،‬ئ����ه‌وا كۆبوونه‌وه‌كه‌‬ ‫ده‌كرێت"‪.‬‬

‫حكومه‌ت له‌قه‌یران ‌ه سیاسییه‌كاندا توشی‌ شه‌له‌ل ده‌بێت‬

‫"سه‌رۆكی حكومه‌ت له‌هه‌ندێك ناوچه‌دا ده‌سه‌اڵتی به‌سه‌ر پۆلیسێكدا ناشكێت"‬ ‫ئا‪ :‬كامه‌ران محه‌مه‌د‬ ‫ی‬ ‫نوسه‌ران‌و رۆژنامه‌نوسان‌و پسپۆڕان ‌‬ ‫ی ئاماژه‌ به‌وه‌ ده‌كه‌ن ك ‌ه‬ ‫ی سیاس ‌‬ ‫بوار ‌‬ ‫ی‬ ‫حكومه‌تی‌ هه‌رێم له‌كاتی‌ دروستبوون ‌‬ ‫ی "شه‌له‌ل" ده‌بێت‌و‬ ‫قه‌یرانه‌كاندا تووش ‌‬ ‫ی حیزب‬ ‫ئه‌وه‌ش بۆ بااڵده‌ستبوون ‌‬ ‫ی حكومه‌تدا‪،‬‬ ‫ده‌گێڕنه‌وه‌ له‌كاروبار ‌‬ ‫ی حكومه‌ت ئه‌و‬ ‫به‌اڵم به‌رپرسان ‌‬ ‫قسان ‌ه ره‌تده‌كه‌نه‌وه‌‌و رایده‌گه‌یه‌نن‬ ‫ك ‌ه حكومه‌ت له‌كاتی‌ قه‌یرانه‌كانیشدا‬ ‫ی‬ ‫ی خۆ ‌‬ ‫ی حكومایه‌ت ‌‬ ‫ی كار ‌‬ ‫موماره‌سه‌ ‌‬ ‫كردووه‌‪.‬‬ ‫ی ئه‌و نوسه‌ر‌و رۆژنامه‌نوسانه‌‪،‬‬ ‫به‌بۆچون ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ئه‌مدوایی���ه‌ی‌ ده‌ڤه‌ر ‌‬ ‫له‌ڕوداوه‌كان��� ‌‬ ‫ی‬ ‫ی س���ه‌نته‌ر ‌‬ ‫بادینان���دا ك ‌ه س���وتاندن ‌‬ ‫مه‌س���اج‌و دوكانی‌ مه‌یفرۆش���ی‌‌و هه‌تا‬ ‫ی‬ ‫ی ئیسالمیش��� ‌‬ ‫باره‌گاكانی‌ یه‌كگرتوو ‌‬ ‫لێكه‌وت���ه‌وه‌‌و چه‌ن���دان كادی���ر‌و‬ ‫ی ئه‌و حیزبه‌ش ده‌ستگیر‬ ‫رۆژنامه‌نوس��� ‌‬ ‫ی‬ ‫ك���ران‪ ،‬حكومه‌ت نه‌یتوان���ی‌ به‌ئه‌رك ‌‬ ‫ی هه‌س���تێت‪ ،‬به‌ڵك���و پێیانوای ‌ه‬ ‫خ���ۆ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی قه‌یرانه‌كاندا توش��� ‌‬ ‫حكومه‌ت له‌كات ‌‬ ‫"شه‌له‌ل" ده‌بێت‪.‬‬ ‫به‌ڕێوه‌به‌ری سه‌نته‌ری لێكۆڵینه‌وه‌ی‬ ‫س���تراتیژی كوردس���تان‪ ،‬فه‌ری���د‬ ‫ئه‌سه‌س���ه‌رد پێیوایه‌ غیابی حكومه‌ت‬ ‫ی قه‌یرانه‌كان���دا ده‌گه‌ڕێت���ه‌و‌ه‬ ‫له‌كات��� ‌‬ ‫بۆئه‌وه‌ی‌ ك ‌ه تاكو ئێس���تا له‌كوردستان‬

‫ده‌وڵه‌ت���ی داموده‌زگا نیی���ه‌‌و ئه‌مه‌ش‬ ‫وایكردوو‌ه ك���ه‌ ده‌ركردن‌و ده‌رنه‌كردنی‬ ‫یاس���ا بایه‌خێكی ئه‌وتۆی نه‌بێت "له‌م‬ ‫واڵتان���ه‌ی ك ‌ه خاوه‌نی سیس���ته‌مێكی‬ ‫سیاس���ی‌و داموده‌زگایین‪ ،‬كه‌س��� ‌ه بااڵ‬ ‫ده‌س���ته‌كانی‌ ناو حكوم���ه‌ت‪ ،‬ناتوانن‬ ‫ئینتما حیزبییه‌كه‌یان به‌س���ه‌ر ئینتمای‬ ‫ب���ۆ ده‌وڵ���ه‌ت زاڵ بك���ه‌ن"‪ ،‬هۆكاری‬ ‫دووه‌میش وه‌ك ئه‌سه‌سه‌رد باسیكرد‪،‬‬ ‫ده‌زگاكانی حكومه‌ت به‌حیزبی كراون‌و‬ ‫ئه‌م���ه‌ش بووه‌ت ‌ه ه���ۆی ئ���ه‌وه‌ی ك ‌ه‬ ‫له‌هه‌ندێك شوێندا ناتوانن "حیزبییانه‌"‬ ‫كار نه‌كه‌ن‪.‬‬ ‫ئه‌سه‌س���ه‌رد رونیك���رده‌و‌ه كه‌ هه‌ر‬ ‫له‌بنه‌ڕه‌ته‌و‌ه ئی���داره‌ی هه‌رێم خاوه‌نی‬ ‫سیس���ته‌مێكی سیاس���ی تۆكمه‌ نییه‌‌و‬ ‫ی (یاس���ادانان‌و‬ ‫هه‌ر س���ێ ده‌س���ه‌اڵت ‌‬

‫جێبه‌جێك���ردن‌و قه‌زای���ی‌) ناتوان���ن‬ ‫رۆڵ‌و ئه‌رك���ی خۆی���ان جێبه‌جێبكه‌ن‌و‬ ‫تیكه‌اڵویی���ه‌ك هه‌ی���ه‌‪ ،‬بۆی���ه‌ كاتێك‬ ‫حیزب توش���ی كێش���ه‌ ده‌بێ���ت‪ ،‬ئه‌و‬ ‫كێش���ه‌یه‌ ده‌گوازرێته‌وه‌ ب���ۆ ده‌وڵه‌ت‌و‬ ‫ی‬ ‫به‌پێچه‌وانه‌ش���ه‌وه‌‪ ،‬ناوب���راو وت��� ‌‬ ‫"ه���ه‌ر ئیداره‌ی���ه‌ك ئه‌گه‌ر ده‌س���ه‌اڵت ‌ه‬ ‫ی نه‌یتوان���ی رۆڵی خۆی‬ ‫دادوه‌رییه‌كه‌ ‌‬ ‫بگێڕێت‪ ،‬ئه‌وا به‌م ش���ێوه‌یه‌ی ئێستای‬ ‫كوردس���تان‪ ،‬له‌كات���ی قه‌یرانه‌كان���دا‬ ‫حكومه‌ت ده‌سته‌وسان ده‌كات"‪.‬‬ ‫ی‬ ‫له‌ماوه‌ی‌ رابردودا سه‌رۆكی‌ حكومه‌ت ‌‬ ‫هه‌رێم‪ ،‬د‪.‬به‌رهه‌م س���اڵح رایگه‌یاند ك ‌ه‬ ‫ێ‬ ‫له‌مه‌ودوا نابێت هیچ رۆژنامه‌نوسێك ب ‌‬ ‫ی سه‌رۆكی‌ حكومه‌ت ده‌ستگیر‬ ‫ئاگادار ‌‬ ‫بكرێ���ت‪ ،‬به‌اڵم وه‌ك جێگ���ری نه‌قیبی‬ ‫سه‌ندیكای رۆژنامه‌نوسانی كوردستان‪،‬‬

‫ی‬ ‫ش���وان داودی ده‌ڵێت "ئ���ه‌و بڕیاره‌ ‌‬ ‫حكومه‌ت له‌دهۆك كاری‌ پێناكرێت"‪.‬‬ ‫ی نیگه‌رانی خۆی ده‌ربڕی‬ ‫شوان دادو ‌‬ ‫له‌الوازیی حكومه‌ت له‌كاتی دروستبوونی‬ ‫قه‌یرانه‌كان���دا‌و پێیوای��� ‌ه له‌هه‌رێم���ی‬ ‫كوردستان ئه‌و حیزبه‌ی له‌ناوچه‌یه‌كدا‬ ‫بااڵده‌س���ته‌‪ ،‬له‌و ناوچه‌ی���ه‌ش ده‌بێت ‌ه‬ ‫خاوه‌نی حكوم���ه‌ت‌و هه‌موو بڕیاره‌كان‬ ‫ی خۆی ده‌بێت‌و وتی "ئه‌گه‌ر به‌راوردی‬ ‫ال ‌‬ ‫حكومه‌تی هه‌رێ���م له‌گه‌ڵ حكومه‌تێكی‬ ‫ێ‬ ‫دامه‌زراوه‌یی‌ بكه‌ین‪ ،‬بۆمان ده‌رده‌كه‌و ‌‬ ‫ئێم���ه‌ خاوه‌ن حكوم���ه‌ت نین‌و ئه‌وه‌ی‬ ‫هه‌ی ‌ه شكڵییه‌"‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ی رووداوه‌كان��� ‌‬ ‫داودی نمون���ه‌ ‌‬ ‫ی هێنایه‌و‌ه ك ‌ه‬ ‫ی بادینان��� ‌‬ ‫ئه‌مدوایی��� ‌ه ‌‬ ‫له‌كاتێكدا سه‌رۆكی حكومه‌ت بڕیاریدابوو‬ ‫به‌بێ واژۆی ئه‌و‪ ،‬هیچ رۆژنامه‌نوس���ێك‬ ‫زیندان���ی نه‌كریت‪ ،‬ب���ه‌اڵم پۆلیس‌و‬ ‫ئاس���ایش گوێ ب���ه‌و بڕی���اره‌ ناده‌ن‌و‬ ‫ی‬ ‫رۆژنامه‌نوسان ده‌ستگیر ده‌كه‌ن‌و وت ‌‬ ‫"ئێم��� ‌ه ئاگاداری���ن پۆلیس���ی هاتوچۆ‬ ‫كامێ���رای له‌ڕۆژنامه‌نوس س���ه‌ندووه‌‪،‬‬ ‫ئه‌م���ه‌ش مان���ای ئه‌وه‌ی���ه‌ س���ه‌رۆكی‬ ‫حكومه‌ت له‌هه‌ندێك ناوچه‌دا ده‌سه‌اڵتی‬ ‫به‌سه‌ر پۆلیسێكدا ناشكێت"‪.‬‬ ‫ی له‌وه‌كرد كه‌ گه‌وره‌ترین‬ ‫داودی‌ باس ‌‬ ‫كێشه‌ی حكومه‌تی هه‌رێم ئه‌وه‌ی ‌ه كه‌سی‬ ‫یه‌كه‌می حیزبه‌كان‪ ،‬نایه‌ن سه‌رۆكایه‌تی‬ ‫كابینه‌یه‌كی حكوم���ه‌ت بكه‌ن‪ ،‬چونك ‌ه‬ ‫وه‌ك ئه‌و ده‌ڵێت "ئه‌گ���ه‌ر ئه‌وه‌ بكه‌ن‬

‫ئ���ه‌وا به‌دڵنیاییه‌وه‌ حكوم���ه‌ت به‌هێز‬ ‫ده‌بێت"‪.‬‬ ‫ی هه‌رێمیش‬ ‫ی حكومه‌ت��� ‌‬ ‫به‌رپرس���ان ‌‬ ‫ئه‌و قسانه‌ ره‌تده‌كه‌نه‌و‌ه ك ‌ه حكومه‌ت‬ ‫له‌كاتی‌ قه‌یرانه‌كاندا توش���ی‌ ش���ه‌له‌ل‬ ‫بێ���ت‪ ،‬له‌مباره‌یه‌و‌ه س���ه‌مه‌د محه‌مه‌د‬ ‫ی‬ ‫له‌نوس���ینگه‌ی تایبه‌ت���ی س���ه‌رۆك ‌‬ ‫ی هه‌رێم‪ ،‬ره‌تیك���رده‌وه‌ ك ‌ه‬ ‫حكومه‌ت��� ‌‬ ‫حكوم���ه‌ت نه‌یتوانیبێت موماره‌س���ه‌ی‬ ‫كاری حكومه‌تایه‌تی خۆی بكات‌و وتی‬ ‫"ده‌كرێت بڵێین هه‌ندێجار تێكه‌اڵوییه‌ك‬ ‫هه‌ی���ه‌‪ ،‬به‌اڵم ب���ه‌و ش���ێوه‌ی ‌ه نیی ‌ه ك ‌ه‬ ‫ی شه‌له‌ل بوبێت‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫حكومه‌ت توش ‌‬ ‫ره‌نگ���ه‌ هه‌ندێك حاڵ���ه‌ت هه‌بێت ئێو‌ه‬ ‫به‌ڕووكه‌شی خوێندنه‌وه‌ی بۆ بكه‌ن"‪.‬‬ ‫هه‌رچه‌ن���ده‌ له‌ناوچ���ه‌ی بادین���ان‬ ‫ی نێوان پارتی‌و یه‌كگرتوودا‬ ‫له‌ملمالنێكان ‌‬ ‫به‌ده‌ی���ان كادیری یه‌كگرت���وو له‌الیه‌ن‬ ‫ئاسایش‌و پۆلیسه‌وه‌ ده‌ستگیركران ك ‌ه‬ ‫له‌نێوانیاندا ‪ 6‬رۆژنامه‌نوسی یه‌كگرتوو‬ ‫هه‌ب���وو‪ ،‬ب���ه‌اڵم س���ه‌مه‌د محه‌م���ه‌د‬ ‫ره‌تیك���رده‌و‌ه كه‌ ئه‌و رۆژنامه‌نوس���ان ‌ه‬ ‫به‌بڕی���اری حی���زب ده‌س���تگیركرا بن‌و‬ ‫وت���ی "ئه‌مان���ه‌ به‌بڕی���اری دادوه‌ر‬ ‫ده‌س���تگیركراون"‪ ،‬ب���ه‌اڵم س���ه‌باره‌ت‬ ‫ی كه‌ خه‌ڵكی‬ ‫به‌وه‌ی‌ بۆچی ئه‌و مه‌الیه‌ ‌‬ ‫هانداوه‌ بۆ سوتاندنی شوێنه‌كان تاكو‬ ‫ئێستا ‌ده‌ستگیر نه‌كراوه‌‪ ،‬ناوبراو وتی‬ ‫"تاكو ئێستا كه‌س داوای له‌سه‌ر تۆمار‬ ‫نه‌كردووه‌"‪.‬‬

‫موچه‌ی‌ فه‌وتاو ‌ی‬ ‫له‌هه‌ولێر یه‌كێت ‌ی‬ ‫مامۆستایان ده‌گه‌ڕێنرێته‌و‌ه سه‌رژمێری‌ ئه‌ندامه‌كان ‌ی ده‌كات‬ ‫به‌ر له‌كۆتاییهاتنی‌ ئه‌مس���اڵی‌ (‪)2011‬‬ ‫پاش���ماوه‌ی‌ موچ���ه‌ی‌ فه‌وت���اوی‌ ‪6‬‬ ‫مانگی‌ مامۆس���تایان خ���ه‌رج ده‌كرێت‪،‬‬ ‫به‌رپرسێكی‌ په‌روه‌رده‌ ده‌ڵێت "هۆكاری‌‬ ‫دواكه‌وتنه‌كه‌ بۆ ته‌واو نه‌بوونی‌ وردبینی‌‬ ‫دۆس���ییه‌ی‌ مامۆس���تایان ده‌گه‌ڕێته‌وه‌‬ ‫له‌په‌روه‌رده‌ی‌ مه‌ڵبه‌ندی‌"‪.‬‬ ‫س���لێمـــانی‌‪ ،‬ئاوێن���ه‌‪ :‬به‌رپرس���ی‌‬ ‫ژمێری���اری‌ پ���ه‌روه‌رده‌ی‌ گش���تیی‌‬

‫ریکالم‬

‫سلێمانی‌‪ ،‬م‪ .‬شێخ مسته‌فا به‌ئاوێنه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫راگه‌یاند‪ ،‬كه‌ پێداچونه‌وه‌ی‌ دۆسییه‌ی‌‬ ‫مامۆس���تایانی‌ په‌روه‌رده‌ی‌ مه‌ڵبه‌ندیی‌‬ ‫س���لێمانی‌ بۆ هه‌ژماركردن���ی‌ موچه‌ی‌‬ ‫فه‌وتاو له‌ته‌واوبووندای���ه‌‪ ،‬ناوبراو وتی‌‬ ‫"نابێت خه‌رجكردن���ی‌ زیاده‌ی‌ موچه‌ی‌‬ ‫‪ 6‬مان���گ له‌مس���اڵ تێپ���ه‌ڕ ب���كات‌و‬ ‫له‌كۆتایی‌ ئه‌م مانگه‌دا ده‌گاته‌ ده‌ستی‌‬ ‫مامۆستایان"‪.‬‬

‫به‌مه‌به‌ستی‌ خۆئاماده‌كردن بۆ هه‌ڵبژاردن ‌‬ ‫ی‬ ‫ئه‌نجومه‌نی‌ پارێزگاكان‌و بۆ زانینی‌ رێژه‌ی‌‬ ‫ئه‌ندامه‌كانی‌‪ ،‬یه‌كێتی‌ له‌پارێزگای‌ هه‌ولێر‬ ‫سه‌رژمێری ئه‌ندامه‌كانی‌ ده‌كات‪.‬‬ ‫هه‌ولێ���ر‪ ،‬ئاوێن���ه‌‪ :‬س���ه‌رچاوه‌یه‌كی‌‬ ‫ئ���اگادار له‌مه‌ڵبه‌ن���دی‌ س���ێی‌ یه‌كێتی‌‬ ‫له‌هه‌ولێر به‌ئاوێنه‌ی‌ راگه‌یاند كه‌ به‌هۆی‌‬ ‫نزیكبوونه‌وه‌ی‌ هه‌ڵبژاردنی‌ پارێزگاكان‪،‬‬ ‫یه‌كێـت���ی‌ له‌ش���اری‌ هه‌ولێ���ر خه‌ریكی‌‬ ‫س���ه‌رژمێریكردنی‌ ئه‌ندامه‌كانیه‌ت���ی‌‌و‬ ‫ئێس���تاش به‌رده‌وام���ه‌‪ ،‬به‌وت���ه‌ی‌ ئه‌و‬ ‫س���ه‌رچاوه‌یه‌‪ ،‬ره‌نگه‌ ئه‌ندامانی‌ یه‌كێتی‌‬

‫له‌ماوه‌ی‌ رابردودا زیاد بووبن‪.‬‬ ‫له‌مباره‌ی���ه‌وه‌ به‌رپرس���ی‌ مه‌ڵبه‌ندی‌‬ ‫س���ێی‌ یه‌كێت���ی‌ له‌هه‌ولێ���ر‪ ،‬ئاس���ۆ‬ ‫مه‌مه‌ن���د له‌په‌یوه‌ندییه‌ك���ی‌ ئاوێن���ه‌دا‬ ‫پشتڕاس���تیكرده‌وه‌ ك���ه‌ س���ه‌رژمێری‌‬ ‫كۆمیته‌كان���ی‌ ناوش���اریان ك���ردووه‌‌و‬ ‫كۆمیته‌كان���ی‌ ده‌وروبه‌ری���ان م���اوه‌‌و‬ ‫پێشبینی‌ كرد یه‌كێتی‌ له‌هه‌ولێر ژماره‌ی‌‬ ‫ئه‌ندامانی‌ زیاتر بووبێت‪ .‬ناوبراو هۆكاری‌‬ ‫س���ه‌رژمێرییه‌كه‌ی‌ گه‌ڕانده‌وه‌ بۆ هاتنی‌‬ ‫س���اڵی‌ نوێ‌‌و هه‌ڵبژاردن���ی‌ ئه‌نجومه‌نی‌‬ ‫پارێزگاكان‪.‬‬

‫لیژنه‌ی مافی مرۆڤ‪ :‬تائێستا كار به‌یاسا ‌ی‬ ‫ده‌سته‌ی سه‌ربه‌خۆی مافی مرۆڤ نه‌كراوه‌‬ ‫لیژن����ه‌ی‌ ماف����ی‌ م����رۆڤ له‌په‌رله‌مان ‌‬ ‫ی‬ ‫كوردستان له‌یاداشتێكیاندا ك ‌ه ئاڕاسته‌ی‌‬ ‫سه‌رۆكایه‌تیه‌كانی‌ (هه‌رێم‌و په‌رله‌مان‌و‬ ‫حكومه‌ت)یان ك����ردووه‌‪ ،‬رایانگه‌یاندوه‌‬ ‫كه‌ تائێس����تا كار به‌یاس����ای‌ ده‌سته‌ی‌‬ ‫س����ه‌ربه‌خۆی‌ ماف����ی‌ م����رۆڤ نه‌كراوه‌‪،‬‬ ‫له‌كاتێكدا ماوه‌ی‌ ساڵ‌‌و نیوێكه‌ یاساكه‌‬ ‫په‌سه‌ند كراوه‌‪.‬‬ ‫هه‌ولێ����ر‪ ،‬ئاوێنه‌‪ :‬ئه‌و یاداش����ته‌ كه‌‬ ‫له‌الیه‌ن ‌ح����ه‌وت په‌رله‌مانتاری لیژنه‌ی‬ ‫مافی مرۆڤ له‌په‌رله‌مانی كوردس����تان‬ ‫ئاڕاسته‌ی سه‌رۆكایه‌تیه‌كانی‌ (په‌رله‌مان‌و‬ ‫هه‌رێم‌و حكوم����ه‌ت) كراوه‌‪ ،‬داوا ده‌كه‌ن‬ ‫په‌له‌ بكرێت له‌جێبه‌جێكردنی یاس����ای‬ ‫پێكهێنانی ده‌س����ته‌ی سه‌ربه‌خۆی مافی‬ ‫مرۆڤ‌و هه‌ر س����ێ س����ه‌رۆكایه‌تیه‌كه‌ش‬ ‫به‌به‌رپرس����یار ده‌زانن ل����ه‌وه‌ی ماوه‌ی‬ ‫س����اڵ‌و نیوێك به‌سه‌ر په‌س����ه‌ندكردنی‬ ‫یاس����اكه‌دا تێپه‌ڕیوه‌‌و تائێس����تا كاری‬ ‫له‌سه‌ر نه‌كراوه‌‪.‬‬ ‫س����ه‌رۆكی لیژن����ه‌ی ماف����ی م����رۆڤ‬ ‫له‌په‌رله‌مانی كوردستان‪ ،‬ساالر مه‌حمود‬

‫به‌ئاوێن����ه‌ی راگه‌یاند كه‌ ئ����ه‌وان وه‌كو‬ ‫لیژنه‌ك����ه‌ له‌ماوه‌ی ئه‌و س����اڵ‌و نیوه‌دا‬ ‫سێجار به‌نوسراوی فه‌رمی‌و چه‌ندینجار‬ ‫به‌ش����ێوه‌ی‌ زاره‌كی له‌گه‌ڵ س����ه‌رۆكی‬ ‫حكومه‌ت‌و په‌رله‌مان باس����یان له‌گرنگی‌‬ ‫پێكهێنانی ئه‌و ده‌سته‌یه‌ كردووه‌‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫"هیچ ئاكامێكی نه‌بووه‌"‪.‬‬ ‫ناوبراو وتی "هیچ پاساوێكی لۆژیكی‬ ‫نییه‌ بۆ فه‌رامۆش����كردنی ئه‌و یاسایه‌‌و‬ ‫پێكنه‌هێنانی ده‌سته‌كه‌"‪ ،‬رونیشیكرده‌وه‌‬ ‫كه‌ گرنگی‌ پێكهێنانی ده‌سته‌كه‌ له‌وه‌دایه‌‬ ‫ك����ه‌ به‌پێی یاس����اكه‌‪ ،‬ئه‌و ده‌س����ته‌یه‌‬ ‫ده‌س����ه‌اڵتی به‌هێ����زی چاودێریكردن����ی‬ ‫هه‌یه‌‌و وتی "له‌م سه‌رده‌مه‌دا له‌هه‌رێمی‬ ‫كوردس����تان پێش����لكاری مافی مرۆڤ‬ ‫له‌هه‌موو ئاس����ته‌كاندا هه‌یه‌‪ ،‬بۆیه‌ ئه‌م‬ ‫ده‌سته‌یه‌ ده‌توانێت فاكته‌رێكی كاریگه‌ر‬ ‫بێ����ت له‌ده‌رخس����تنی راس����تییه‌كان‌و‬ ‫ده‌ستنیشانكردنی الیه‌نی پێشێلكار له‌و‬ ‫بارودۆخه‌"‪.‬‬ ‫س����االر مه‌حمود ره‌خنه‌كانی خۆیانی‌‬ ‫ئاش����كراكرد له‌سێ س����ه‌رۆكایه‌تیه‌كه‌‌و‬

‫ئاماژه‌ی‌ به‌وه‌دا ك����ه‌ ئه‌ركی پێكهێنانی‬ ‫س����ه‌رۆك‌و ئه‌ندامان����ی ده‌س����ته‌كه‌‪،‬‬ ‫به‌هه‌ماهه‌نگی له‌ئه‌س����تۆی ده‌س����ه‌اڵتی‬ ‫جێبه‌جێكردن‌و په‌رله‌مانی كوردستانه‌‪،‬‬ ‫بۆیه‌ له‌س����اڵیادی جاڕنامه‌ی گه‌ردونی‬ ‫ماف����ی م����رۆڤ له‌ب����ه‌رده‌م رێكخ����راوو‬ ‫چاالكوانان����ی مافی مرۆڤ����دا جارێكیتر‬ ‫جه‌ختیان له‌سه‌ر داواكه‌یان كردۆته‌وه‌‌و‬ ‫ده‌یكه‌نه‌وه‌‪.‬‬ ‫‌یاسای ژماره‌ (‪ )4‬كه‌ له‌ ‪2010/5/24‬‬ ‫له‌په‌رله‌مانی كوردس����تان په‌س����ه‌ند كرا‬ ‫تایبه‌ته‌ به‌دانانی (ده‌سته‌ی سه‌ربه‌خۆی‬ ‫مافه‌كانی مرۆڤ) كه‌‌به‌پێی ئه‌و یاسایه‌‬ ‫ده‌س����ته‌ی ناوبراو راس����ته‌وخۆ سه‌ر به‌‬ ‫ده‌سه‌اڵتی یاسادانان‌و چاودێریكردنه‌وه‌‬ ‫ده‌بێت‪ ،‬ئه‌مه‌ش دوای ئه‌وه‌ی وه‌زاره‌تی‬ ‫ماف����ی م����رۆڤ هه‌ڵوه‌ش����ایه‌وه‌و به‌ڕای‬ ‫په‌رله‌مانتاران ناكرێت الیه‌نی جێبه‌جێكار‬ ‫چاودێر بێت له‌سه‌ر پێش����ێلكاریه‌كانی‬ ‫مافی مرۆڤ‪ ،‬بۆیه‌ ئه‌م ده‌س����ته‌یه‌ وه‌ك‬ ‫ئه‌لته‌رناتیڤێك بۆ وه‌زاره‌تی مافی مرۆڤ‬ ‫هه‌ژمار ده‌كرێت‪.‬‬

‫هه‌واڵ‬

‫ئاوێنه‌ی روداوه‌کان‬

‫با رووداوه‌كان ‌ی‬ ‫بادینان تێكه‌ ‌ڵ‬ ‫به‌ یه‌كتر نه‌كرێن‬ ‫یه‌حیا به‌رزنجی‌‬ ‫له‌دوای‌ كێش ‌هی‌ س���وتاندنی‌ مه‌یخانه‌‌و‬ ‫ی‬ ‫مه‌ساج‌و هوتێل‌و سوتاندنی‌ باره‌گاكان ‌‬ ‫ی‬ ‫یه‌كگرتوو له‌ده‌ڤه‌ری‌ بادینان‪ ،‬ره‌وش ‌‬ ‫ێ‬ ‫هه‌رێم���ی‌ كوردس���تان ب���ه‌ره‌و كو ‌‬ ‫ده‌ڕوات؟ هێوربوون���ه‌و‌ه یاخود به‌ره‌و‬ ‫ئاڵۆزیی‌؟‪.‬‬ ‫س���ه‌ره‌تا هه‌ق نیی ‌ه ئه‌م دوو بابه‌ت ‌ه‬ ‫به‌یه‌ك���ه‌و‌ه گرێبدرێت‪ ،‬به‌ب���ڕوای‌ من‬ ‫ی مه‌یفرۆش���ی‌‌و ئه‌و‬ ‫ی دوكان ‌‬ ‫س���وتاندن ‌‬ ‫ی‬ ‫شوێن ‌ه گشتییانه‌‪ ،‬ك ‌ه زۆرینه‌ی‌ خه‌ڵك ‌‬ ‫غه‌ی���ر‌ه ئیس�ل�ام به‌ڕێ���وه‌ی‌ ده‌به‌ن‪،‬‬ ‫ی‬ ‫به‌رهه‌می‌ ئه‌و كلت���وره‌ دواكه‌وتووه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ئاینزا ‌‬ ‫ی بادینانه‌ كه‌ هه‌ڵگر ‌‬ ‫ده‌ڤه‌ر ‌‬ ‫غه‌یره‌ ئیسالم ب ‌ه كافر وه‌سف ده‌كه‌ن‌و‬ ‫به‌چاوێكی‌ س���ووك لێی���ان ده‌ڕوانن‌و‬ ‫ی ته‌ندروستی‌ پێكه‌وه‌ژیان‬ ‫به‌رخوردێك ‌‬ ‫ی‬ ‫نابین���ی‌ له‌نێو پێكهات��� ‌ه جیاوازه‌كان ‌‬ ‫ناوچه‌كه‌ كه‌ زۆرینه‌یه‌كی‌ مس���وڵمان‬ ‫ی ده‌بات‪ .‬ب���ا دوربكه‌وینه‌و‌ه‬ ‫به‌ڕێ���وه‌ ‌‬ ‫ی سیاس���ی‌ ئ���ه‌و دوو الیه‌ن ‌ه‬ ‫له‌بۆچون ‌‬ ‫له‌م كاته‌دا ك ‌ه تا راده‌یه‌ك سه‌نگه‌ریان‬ ‫ێ‬ ‫له‌ی���ه‌ك گرتووه‌‪ ،‬هه‌ر الی���ه‌و ده‌یه‌و ‌‬ ‫ی‬ ‫كراسێك له‌و ئاینه‌ جیاوازانه‌ به‌ به‌ر ‌‬ ‫ی ئه‌وان‬ ‫ی ب ‌ه به‌رگریكار ‌‬ ‫خۆیدا بكاو خۆ ‌‬ ‫بزانێت‪ .‬ئێستاش ئێزیدیه‌كان له‌الیه‌ن‬ ‫خه‌ڵكی‌ ئ���ه‌و ده‌ڤ���ه‌ره‌و‌ه كاریان پێ‬ ‫ی‬ ‫نادرێت‪ ،‬مه‌سیحیه‌كان ئه‌گه‌ر زه‌نگین ‌‬ ‫خۆیان نه‌بێ���ت‪ ،‬حاڵیان له‌ئیزیدیه‌كان‬ ‫چاكتر نابێت‪ ،‬رقبوون له‌مه‌س���یحی‌‌و‬ ‫ی ئه‌ستوره‌‪،‬‬ ‫ی كۆمه‌اڵیه‌ت ‌‬ ‫ی رقێك ‌‬ ‫ئێزید ‌‬ ‫ی ده‌س���ه‌اڵتداریش تا‬ ‫ئه‌گ���ه‌ر حیزب��� ‌‬ ‫ی بۆ ره‌وینه‌و‌هی‌ ئه‌و دۆخ ‌ه‬ ‫راده‌یه‌ك كار ‌‬ ‫كردبێت‪ ،‬له‌پێدانی‌ هه‌ندێك ئیمتیازات‌و‬ ‫ی ب ‌ه سیاسیه‌كانی‌ ئه‌و دوو‬ ‫به‌رپرسیارێت ‌‬ ‫ی‬ ‫ئاینه‌ جیاوازه‌‪ ،‬به‌اڵم نه‌یتوانیو‌ه له‌ڕوو ‌‬ ‫كۆمه‌اڵیه‌تیی���ه‌وه‌ ئ���ه‌و پێكه‌وه‌ژیان ‌ه‬ ‫ی ك ‌ه‬ ‫گه‌رموگوڕ بكات���ه‌وه‌‪ .‬جگ ‌ه له‌وه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی زه‌و ‌‬ ‫چه‌ندین كێش��� ‌هی‌ موڵكدارێت ‌‬ ‫ی ماوه‌ته‌و‌ه‬ ‫ل���ه‌و ناوچان ‌ه وه‌كو خ���ۆ ‌‬ ‫ی ئاینی‌‌و‬ ‫ی كه‌مایه‌ت ‌‬ ‫له‌نێوان نێچیرێك��� ‌‬ ‫ی مس���وڵمان‪،‬‬ ‫ی س���ته‌مكار ‌‬ ‫راوكه‌رێك ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ك��� ‌ه له‌پارت ‌‬ ‫ی ئه‌وان��� ‌ه ‌‬ ‫به‌تایبه‌ت��� ‌‬ ‫ده‌سه‌اڵتداره‌و‌ه نزیكن‪.‬‬ ‫ی خۆپیشاندان له‌مزگه‌وته‌و‌ه‬ ‫ئه‌و رۆژ‌ه ‌‬ ‫كه‌وتۆته‌وه‌ فه‌وزایه‌ك دروست بووه‌ ك ‌ه‬ ‫ی مزگه‌وت ك ‌ه هه‌موو‬ ‫ی ئه‌هل ‌‬ ‫س���ه‌ره‌ڕا ‌‬ ‫ی‬ ‫ی پاڵ ‌‬ ‫ی ئاین ‌‬ ‫ی تێدایه‌‌و سۆزێك ‌‬ ‫جۆرێك ‌‬ ‫پێو‌ه ن���اون‪ ،‬ئه‌و رق ‌ه كۆمه‌اڵیه‌تییه‌ش‬ ‫ی‬ ‫ی خۆ ‌‬ ‫له‌ئێزی���دی‌‌و كرس���تیان رۆڵ��� ‌‬ ‫گێڕاوه‌‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ب���ا بێم���ه‌وه‌ س���ه‌ر دیوێكیت���ر ‌‬ ‫ی‬ ‫ی سوتاندن ‌‬ ‫روداوه‌كه‌‪ ،‬ئه‌ویش كێشه‌ ‌‬ ‫ی یه‌كگرت���ووه‌‪ ،‬كه‌ ئه‌مه‌یان‬ ‫باره‌گاكان ‌‬ ‫ی نێوان پارتی‌‌و‬ ‫كێش���ه‌ سیاس���یه‌كه‌ ‌‬ ‫یه‌كگرت���وو‌ه له‌ده‌ڤ���ه‌ری‌ بادین���ان‪.‬‬ ‫نه‌وه‌كو تێكه‌اڵوكردن���ی‌ ئه‌و دوو داو‌ه‬ ‫به‌یه‌كتری‌‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ی بااڵده‌س���ت ‌‬ ‫ی وه‌كو حیزبێك ‌‬ ‫پارت ‌‬ ‫ی بادین���ان هه‌رگیز پێی خۆش‬ ‫ده‌ڤه‌ر ‌‬ ‫ی‬ ‫ی هاوش���ێوه‌ی‌ پارت ‌‬ ‫نیی ‌ه حیزبێك��� ‌‬ ‫دادو گه‌ش���ه‌پێدان له‌م���ه‌ودای‌ دوردا‬ ‫ی كوردستان جێگ ‌ه به‌وان لێژ‬ ‫له‌هه‌رێم ‌‬ ‫بكات‪ ،‬به‌اڵم پرس���یارێك دێت ‌ه ئاراوه‌‪،‬‬ ‫ی وه‌كو حیزبێك ك ‌ه هه‌موو‬ ‫ئایا پارت��� ‌‬ ‫ی‬ ‫ی سه‌ربازی‌‌و مادی‌ حكومه‌ت ‌‬ ‫توانایه‌ك ‌‬ ‫له‌و ناوچان ‌ه له‌به‌رده‌س���تدایه‌‪ ،‬لۆژیك ‌ه‬ ‫رێگه‌ بدات خه‌ڵكێك كه‌ زۆربه‌یان سه‌ر‬ ‫به‌پارتی���ن بێ لێكۆڵین���ه‌و‌ه قوتارببن‬ ‫ئه‌گه‌ر ئه‌و كاره‌ پالن داڕێژراو نه‌بوبێت؟‬ ‫ی ئه‌م‬ ‫ی كه‌وتن���ه‌وه‌ ‌‬ ‫له‌به‌رامب���ه‌ردا دوا ‌‬ ‫ی ده‌بێت؟‬ ‫ی چ‌‬ ‫روداوه‌‪ ،‬یه‌كگرتوو بڕیار ‌‬ ‫ی‬ ‫ی هاشوهوشی‌ جه‌ماوه‌ره‌كه‌ ‌‬ ‫ئایا دوا ‌‬ ‫ی یاس���او‬ ‫ده‌كه‌وێ���ت؟ یاخود له‌ڕێگه‌ ‌‬ ‫ی شه‌فاف بۆ راگه‌یاندنه‌كان‬ ‫دانوستانێك ‌‬ ‫ی ده‌كه‌وێ���ت؟ له‌م‬ ‫ی خ���ۆ ‌‬ ‫ی ماف��� ‌‬ ‫دوا ‌‬ ‫ی ئارامی‌ بۆ هه‌رێم‌و‬ ‫نێوه‌نده‌دا گه‌ڕانه‌وه‌ ‌‬ ‫ی یاسا له‌هه‌موو‬ ‫ناوچه‌كه‌‌و سه‌ركه‌وتن ‌‬ ‫ش���تێك گرنگتره‌‪ .‬پێویستـــ ‌ه ئه‌وه‌ش‬ ‫روون بێت ك ‌ه ئه‌و س���ه‌رده‌م ‌ه بــه‌سه‌ر‬ ‫چ���وو‌ه ك��� ‌ه حیزبێك له‌كوردس���تاندا‬ ‫ی هه‌موو هه‌رێم بێت! له‌و‬ ‫ێ خاوه‌ن ‌‬ ‫بیه‌و ‌‬ ‫الش���ه‌و‌ه پارت ‌ه ئیسالمیه‌كان پێویست ‌ه‬ ‫ی‬ ‫ل���وت به‌رز نه‌بن به‌و س���ه‌ركه‌وتنانه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫به‌ه���اری‌ ئیس�ل�امی‌ له‌خۆرهـــه‌اڵت ‌‬ ‫ناوه‌ڕاست به‌ده‌س���تی‌ هێناوه‌‪ ،‬چونك ‌ه‬ ‫ئێره‌ كوردستانه‌!‪.‬‬

‫‌هه‌نوکه‬

‫)‪ )304‬سێشه‌مم ‌ه ‪2011/12/13‬‬

‫‪hewalusyaset.awene@gmail.com‬‬

‫د‪.‬محه‌مه‌د ئه‌حمه‌د‪ :‬ئه‌وانه‌ی چونه‌ت ‌ه فازڵ میرانی‌‪ :‬نه‌هاتنی‌ یه‌كگرتوو بۆ‬ ‫كۆبوونه‌وه‌که‌ به‌قازانج ‌ی کێ بوو؟‌‬ ‫سه‌ر باره‌گای ئێم ‌ه دیار‌ه كێن!‬ ‫ ئا‪ :‬ئاسۆ سه‌راوی‌‬ ‫سه‌رۆكی‌ ئه‌نجومه‌نی‌ شورای‌ گشتی‌‬ ‫یه‌كگرتوو‪ ،‬د‪.‬محه‌مه‌د ئه‌حمه‌د‬ ‫له‌چاوپێكه‌وتنێكی‌ ئاوێنه‌دا تیشك‬ ‫ده‌خاته‌ سه‌ر ئه‌و هۆكارانه‌ی‌ كه‌ بووه‌‬ ‫هۆی‌ ئه‌وه‌ی‌ له‌گه‌ڵ پارتی‌ دانیشتن‬ ‫نه‌كه‌ن‪ ،‬هه‌روه‌ها راشیده‌گه‌یه‌نێ‌ كه‌‬ ‫له‌ناوچه‌ی‌ بادینان "حیزب حكومه‌ته‌‌و‬ ‫حكومه‌تیش هه‌ر حیزبه‌"‪.‬‬ ‫ئاوێن���ه‌‪ :‬ب���ۆ ئاماده‌ نه‌ب���وون له‌گه‌ڵ‬ ‫پارتی‌ دانیشتن بكه‌ن‪ ،‬له‌كاتێكدا پێشتر‬ ‫بڕیارتان دابوو له‌گه‌ڵیان دابنیشن؟‬ ‫د‪.‬محه‌م���ه‌د ئه‌حم���ه‌د‪ :‬چونكه‌ ئه‌وان‬ ‫به‌ڵێنیان دابوینێ‌ ئه‌و ئه‌ندامانه‌ی‌ ئێمه‌‬ ‫كه‌ ده‌س���تگیر ك���راون‪ ،‬ئازادیان بكه‌ن‪،‬‬ ‫پێشوتر باسیان له‌وه‌ده‌كرد له‌به‌رئه‌وه‌ی‌‬ ‫هه‌ینی‌‌و شه‌مه‌ رۆژی‌ پێشوون بۆیه‌ ئازاد‬ ‫ناكرێ���ن‪ ،‬بڕیاربوو رۆژی‌ یه‌ك ش���ه‌ممه‌‬ ‫ئازادی���ان بكه‌ن‪ ،‬هه‌رچه‌نده‌ بڕوامان به‌و‬ ‫پاساوه‌یان نه‌بوو‪ ،‬به‌اڵم چاوه‌ڕێمان كرد‪،‬‬ ‫چونكه‌ ده‌یانتوانی‌ هه‌ر زوو به‌ریانبده‌ن‬ ‫له‌به‌رئه‌وه‌ی‌ له‌بادینان حیزب حكومه‌ته‌‌و‬ ‫حكومه‌تیش هه‌ر حیزبه‌‪ ،‬بۆیه‌ ده‌یانتوانی‌‬ ‫النی‌ كه‌م به‌ كه‌فال���ه‌ت ئازادیان بكه‌ن‪،‬‬ ‫هه‌ر بۆ ئاساییكردنه‌وه‌ی‌ بارودۆخه‌كه‌ش‬ ‫بوایه‌ ده‌ب���وو ئه‌وه‌ی���ان بكردایه‌‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫به‌داخ���ه‌وه‌ نه‌یانكرد‪ ،‬ئێم���ه‌ له‌به‌رئه‌وه‌‬ ‫نه‌چوی���ن‪ ،‬ئه‌گ���ه‌ر بچوینای���ه‌ توش���ی‌‬ ‫ئیحراج���ی‌ ده‌بووین له‌ب���ه‌رده‌م خه‌ڵك‌و‬ ‫جه‌ماوه‌ری‌ خۆش���ماندا‪ .‬باشه‌ له‌كاتێكدا‬ ‫خوش���ك‌و برایانمان له‌بادینان بگیرێن‌و‬ ‫ئازار بدرێن‪ ،‬چۆن ئێمه‌ بچین دابنیشین‬ ‫له‌گه‌ڵیان؟‪.‬‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬ئاخ���ر هه‌ندێ‌ له‌به‌رپرس���ی‌‬ ‫پارتی‌‪ ،‬بۆچونیان وای���ه‌ كه‌ ئازادكردنی‌‬ ‫ئه‌وكه‌س���انه‌ی‌ ئێ���وه‌ په‌یوه‌ن���دی‌ ب���ه‌‬ ‫حكومه‌ته‌وه‌ هه‌یه‌ نه‌ك ئه‌وان؟‬ ‫د‪.‬محه‌مه‌د ئه‌حمه‌د‪ :‬به‌ڕاستی‌ زۆرم ال‬ ‫س���ه‌یره‌ كه‌ له‌چه‌ندین شوێن براده‌رانی‌‬ ‫پارتی‌ لێدوانی‌ وه‌ها ده‌ده‌ن كه‌ به‌ردانی‌‬ ‫ئ���ه‌و كه‌س���انه‌ی‌ ئێم���ه‌ په‌یوندییان به‌‬ ‫حكومه‌ته‌وه‌ هه‌یه‌‪ ،‬ئاخر ئه‌وان له‌بادینان‬ ‫خۆیان هه‌موو ش���تێكن‪ ،‬ئه‌گه‌ر ئه‌وه‌نه‌‬ ‫بێده‌س���ه‌اڵت بن وه‌كو خۆی���ان ده‌ڵێن‪،‬‬ ‫جا ئه‌گ���ه‌ر وای���ه‌ ده‌بێت ئێم���ه‌ بچین‬ ‫له‌گه‌ڵ حكومه‌ت دابنیش���ین‪ ،‬به‌اڵم من‬ ‫دڵنیام به‌و جۆره‌ نییه‌‪ ،‬ئێمه‌ ده‌مانه‌وێ‌‬ ‫كێشه‌كان چاره‌سه‌ر ببن به‌چاره‌سه‌رێكی‌‬ ‫ریشه‌یی‌‪ ،‬چونكه‌ به‌ڕاستی‌ ئه‌م بارودۆخه‌‬

‫د‪.‬محمه‌د ئه‌حمه‌د‬

‫ئێمه‌ به‌نیازین‬ ‫پێكه‌وه‌ دانیشین‪،‬‬ ‫ئه‌وانیش به‌ڵێنیان‬ ‫دابوو ئه‌ندامه‌‬ ‫گیراوه‌كانمان ئازاد‬ ‫بكه‌ن‌ كه‌ ئازادیان‬ ‫نه‌كه‌ن‪ ،‬ئێمه‌‬ ‫ده‌كه‌وینه‌ گومانه‌وه‌‬ ‫هه‌م ب���ۆ یه‌كگرتوو ناخۆش���ه‌و هه‌م بێ‌‬ ‫متمانه‌یی‌ دروستكردووه‌ له‌نێوان الیه‌ن ‌ه‬ ‫سیاسیه‌كانی‌ تر‪.‬‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬ئه‌وان سێ‌ خاڵیان له‌سه‌ر ئێوه‌‬ ‫هه‌یه‌‪ ،‬یه‌كه‌م ئه‌وه‌یه‌ هه‌ر له‌س���ه‌ره‌تاوه‌‬ ‫ئه‌وانت���ان تۆمه‌تب���ار ك���ردووه‌‪ ،‬دووه‌م‬ ‫وتوتانه‌ متمانه‌مان به‌و لیژنانه‌ الوازه‌ كه‌‬ ‫بۆ لێكۆڵینه‌وه‌ دروست ده‌كرێن‪ ،‬سێیه‌م‬ ‫ئه‌وه‌ی���ه‌ نه‌چونه‌ته‌ ئه‌و كۆبوونه‌وه‌یه‌ كه‌‬ ‫پێش���وتر بڕیارتان دابوو به‌شداری‌ تێدا‬ ‫بكه‌ن‪.‬‬ ‫د‪.‬محه‌مه‌د ئه‌حمه‌د‪ :‬ئێمه‌ له‌سه‌ره‌تاوه‌‬

‫وتومانه‌ پارتی‌ به‌رپرسیاره‌ له‌پاراستن ‌ی ئا‪ :‬ئاوێنه‌‬ ‫م���اڵ‌و موڵ���ك‌و گیان���ی‌ خه‌ڵك���ی‌ له‌و‬ ‫ی‬ ‫ی سیاسی‌ پارت ‌‬ ‫ی مه‌كته‌ب ‌‬ ‫ناوچه‌یه‌دا‪ ،‬ب���ۆ؟ له‌به‌رئ���ه‌وه‌ی‌ پارتی‌ سكرتێر ‌‬ ‫ی‬ ‫ی كوردستان‪ ،‬فازڵ میران ‌‬ ‫ل���ه‌وێ‌ ده‌س���ه‌اڵتداره‌‪ ،‬س���ه‌باره‌ت به‌ دیموكرات ‌‬ ‫ی خۆیان پاش‬ ‫لیژنه‌كه‌ش ئێمه‌ ده‌ڵێین كۆمه‌ڵێك كه‌س له‌سه‌ر سیاسه‌ت ‌‬ ‫چونه‌ته‌ سه‌ر باره‌گای‌ ئێمه‌ دیاره‌ كێن‪ ،‬شكستهێنانی‌ كۆبوونه‌و‌هی‌ نێوان‬ ‫بۆیه‌ پێویسته‌ س���ه‌رۆكی‌ هه‌رێم بۆ ئه‌و پارتی‌‌و یه‌كگرتوو‪ ،‬بۆ ئاوێنه‌ ده‌دوێت‪.‬‬ ‫به‌ش���ه‌ راس���ته‌وخۆ لێپێچینه‌وه‌ بكات‪،‬‬ ‫ی یه‌كگرت���وو‬ ‫ئاوێن���ه‌‪ :‬پاش���ئه‌و‌ه ‌‬ ‫له‌الیه‌كی‌ تره‌وه‌ ئه‌وه‌نده‌ لیژنه‌ دروس���ت‬ ‫ك���راو ئه‌نجامی‌ نه‌بوو‪ ،‬به‌ڕاس���تی‌ نه‌ك ره‌تیك���رده‌و‌ه له‌گه‌ڵتاندا دانیش���ێت‪،‬‬ ‫ل���ه‌الی‌ ئێمه‌‪ ،‬به‌ڵكو خه‌ڵكیش توش���ی‌ ئێستا سیاسه‌تی‌ پارتی‌ چییه‌؟ ‬ ‫فاز ‌ڵ میرانی‌‪ :‬ئیراده‌یه‌كمان هه‌ی ‌ه ك ‌ه‬ ‫ره‌ش���بینی‌ بووه‌ له‌وباره‌یه‌وه‌‪ ،‬هه‌روه‌ها‬ ‫ی نێوانمان ب ‌ه دانوستان‬ ‫ئێمه‌ پێشوتریش وتومانه‌ دروستكردنی‌ ئه‌و كێش���ه‌ی ‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫لیژنه‌ ب���ۆ الیه‌نه‌كانی‌ ت���ری‌ رووداوه‌كه‌ چاره‌سه‌ر بكه‌ین‪ ،‬هه‌رچه‌ند‌ه براده‌ران ‌‬ ‫له‌الی‌ ئێمه‌ شتێكی‌ ئاساییه‌‪ ،‬ده‌رباره‌ی‌ یه‌كگرتوو هه‌ر له‌س���ه‌ره‌تاو‌ه ئێمه‌یان‬ ‫خاڵی‌ سێیه‌میش‪ ،‬ئێمه‌ به‌نیازین پێكه‌وه‌ تاوانبارك���رد‪ .‬پێش���وه‌ختیش بڕیاریان‬ ‫ی‬ ‫ی لیژنه‌یه‌ك ‌‬ ‫دانیش���ین‪ ،‬ئه‌وانی���ش به‌ڵێنی���ان دابوو داو‌ه ك ‌ه ب ‌ه دروس���تكردن ‌‬ ‫ی نین‪ .‬س���ێهه‌میش‬ ‫ئه‌ندامه‌ گیراوه‌كانمان ئازاد بكه‌ن‪ ،‬باشه‌ لێكۆڵین���ه‌و‌ه راز ‌‬ ‫ی نێوانمان‬ ‫ێ نه‌هاتن ‌ه كۆبون���ه‌و‌ه ‌‬ ‫كه‌ ئازادی���ان نه‌كه‌ن‪ ،‬ئێم���ه‌ ده‌كه‌وینه‌ دوێن ‌‬ ‫ی باپیر‬ ‫ی مامۆس���تا عه‌ل ‌‬ ‫گومان���ه‌وه‌‪ ،‬ئیتر چۆن دانیش���ین‪ ،‬ئێمه‌ ب ‌ه میوان���دار ‌‬ ‫ی كێش���اوه‌‪.‬‬ ‫ی زۆر ‌‬ ‫كۆبونه‌وه‌ بۆ چاره‌س���ه‌ركردن ده‌كه‌ین‪ ،‬ك��� ‌ه ماندوبوونێك��� ‌‬ ‫نه‌ك كۆبون���ه‌وه‌ له‌پێناوی‌ ئ���ه‌وه‌ی‌ كه‌ ئ���ه‌وان زیانیان به‌ركه‌وت���ووه‌‌و ئێمه‌ش‬ ‫ی زۆرترم���ان لێكه‌وتووه‌‪ ،‬هه‌قوای ‌ه‬ ‫بڵێین ته‌نها كۆبوینه‌وه‌‪ ،‬ئه‌وه‌تا ئه‌نجامه‌ زیان ‌‬ ‫به‌راییه‌كان���ی‌ لیژنه‌كه‌ ئه‌وه‌یه‌ كه‌ ده‌ڵێن هه‌ردووالم���ان ی���ه‌ك بووینای��� ‌ه ك��� ‌ه‬ ‫ی هه‌رێ���م‌و‬ ‫النی‌ كه‌م‪ ،‬كه‌مته‌رخه‌میی‌ هه‌بووه‌‪ ،‬باشه‌ داوابكه‌ی���ن له‌س���ه‌رۆكایه‌ت ‌‬ ‫حكوم���ه‌ت ك ‌ه ئه‌و غه‌دره‌مان له‌س���ه‌ر‬ ‫ده‌بوو راسته‌وخۆ لێپیچینه‌وه‌ بكه‌ن‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬به‌رپرس���ێكی‌ پارتی‌ ده‌ڵێت‪ ،‬الببه‌ن‌و لیژنه‌ی���ه‌ك پێكبهێنن ئه‌و‌ه ‌‬ ‫ی بۆ بگێڕنه‌وه‌‪،‬‬ ‫ی لێكراو‌ه مافه‌ك ‌ه ‌‬ ‫براده‌رانی‌ یه‌كگرتوو به‌به‌الش كێشه‌كه‌یان زوڵم ‌‬ ‫به‌اڵم ئه‌وان بۆ دانوستانه‌كه‌ نه‌هاتن‪.‬‬ ‫موعه‌قه‌د كردووه‌‪ ،‬ئێوه‌ ده‌ڵێن چی‌؟‬ ‫ی رۆشتوو‌ه‬ ‫ی ماوه‌‪ ،‬له‌و‌ه ‌‬ ‫به‌اڵم ئه‌و‌ه ‌‬ ‫د‪.‬محم���ه‌د ئه‌حمه‌د‪ :‬باش���ه‌ با ئه‌وان‬ ‫ی بڕیارمانوای ‌ه‬ ‫ئه‌ندامه‌كانمان ئ���ازاد بكه‌ن‌و بارودۆخی‌ زۆرتره‌‪ ،‬ئێم ‌ه وه‌كو پارت ‌‬ ‫بادینان ئارام بكه‌نه‌وه‌‪ ،‬بۆ ئه‌وه‌ی‌ ئێمه‌ ك ‌ه ده‌بێت ئه‌و كێش���ان ‌ه ل���ه‌م هه‌رێم ‌ه‬ ‫چاره‌سه‌ر بكه‌ین‪ ،‬نابێت بهێڵین خه‌ڵك‬ ‫بیانومان نه‌مێنێ‌ له‌گه‌ڵیان دابنیشین‪.‬‬ ‫ئاوێن���ه‌‪ :‬ل���ه‌دوای‌ هه‌ڵوه‌ش���انه‌وه‌ی‌ له‌هه‌رێمه‌كه‌مان له‌میحنه‌ت‌و دڵه‌ڕاوكێدا‬ ‫دانیش���تنه‌كه‌ی‌ پێش���ووتان به‌رنامه‌تان بژین‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ی خۆ ‌‬ ‫ی وه‌كو سیاسه‌ت ‌‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬پارت ‌‬ ‫چییه‌؟‬ ‫ی ك ‌ه ئه‌م كێشه‌ی ‌ه‬ ‫د‪.‬محه‌مه‌د ئه‌حم���ه‌د‪ :‬ئێمه‌ ده‌مانه‌وێ‌ سور‌ه له‌س���ه‌ر ئه‌و‌ه ‌‬ ‫به‌جدی‌ بچین به‌دوای‌ ریشه‌ی‌ كێشه‌كاندا‪ ،‬له‌ڕێگ ‌هی‌ یاساو‌ه چاره‌سه‌ر بكرێت؟‬ ‫ف���از ‌ڵ میران���ی‌‪ :‬ئ���ه‌م كێش���ه‌یه‌و‬ ‫چاره‌سه‌ری‌ ریش���ه‌ییان بۆ بكه‌ین نه‌ك‬ ‫ی تری���ش روب���دات‬ ‫س���به‌ی‌ حاڵه‌تێكی‌ له‌م جۆره‌ دروس���ت هه‌ركێش���ه‌یه‌ك ‌‬ ‫بێته‌وه‌‪ ،‬ئێمه‌ ده‌مانه‌وێ‌ ئاشتی‌‌و ئارامی‌ پێویست ‌ه ب ‌ه یاس���ا چاره‌سه‌ر بكرێت‌و‬ ‫ئاس���ایش بۆ هاوواڵتیان بگه‌ڕێنینه‌وه‌‪.‬‬ ‫بگه‌ڕێته‌وه‌ بۆ ئه‌و ناوچانه‌‪.‬‬ ‫ی نێ���وان حیزب���ه‌كان‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬ئه‌گه‌ر له‌گه‌ڵ پارتی‌ نه‌گه‌یشتنه‌ په‌یوه‌ندیه‌كان��� ‌‬ ‫ی‬ ‫ئ���ه‌و ئه‌نجامه‌ی‌ كه‌ خۆت���ان ده‌تانه‌وێ‌‪ ،‬پته‌وتر بكه‌ینه‌وه‌‪ .‬ئه‌گه‌ر یاس���ا ئێم ‌ه ‌‬ ‫له‌ئیتیالف���ی‌ لیس���ته‌ كوردس���تانیه‌كان تۆمه‌تباركرد ك ‌ه غه‌درمان له‌یه‌كگرتوو‬ ‫كردووه‌‪ ،‬س���ه‌دو یه‌ك جار ئیعتیزار بۆ‬ ‫ده‌كشێنه‌وه‌؟‪.‬‬ ‫د‪.‬محه‌م���ه‌د ئه‌حمه‌د‪ :‬كش���انه‌وه‌ له‌و یه‌كگرتوو دێنینه‌وه‌‪ ،‬له‌به‌رامبه‌ردا ئه‌گه‌ر‬ ‫ی وت تۆ غه‌درت‬ ‫ئیتیالف���ه‌ له‌ده‌س���ه‌اڵتی‌ ئه‌نجومه‌ن���ی‌ یاس���ا به‌یه‌كگرتووش ‌‬ ‫ی‬ ‫سه‌ركردایه‌تیدایه‌‪ ،‬هێشتا ئه‌و ئه‌نجومه‌نه‌ كردووه‌‪ ،‬پێویس���ت ‌ه ئه‌وانی���ش داوا ‌‬ ‫ی له‌یه‌كتر ده‌كه‌ین‬ ‫كۆبوون���ه‌وه‌ی‌ نه‌كردووه‌ ب���ۆ بڕیارێكی‌ لێبوردن بك���ه‌ن‪ .‬چ ‌‬ ‫ئه‌گه‌ر دڵی‌ یه‌كتر ئاشت نه‌كه‌ینه‌وه‌؟!‪.‬‬ ‫له‌وجۆره‌‪.‬‬

‫فازڵ میرانی‬

‫که‌ بڕیاریان دابێت‬ ‫كه‌ له‌گه‌ڵ‌ ئێم ‌ه‬ ‫هه‌ر دانه‌نیشن‬ ‫كه‌یفی‌ خۆیانه‌‪،‬‬ ‫به‌اڵم به‌رپرسیارێتی‌‬ ‫بارودۆخه‌كه‌و‬ ‫میلله‌تیش ده‌كه‌وێته‌‬ ‫ئه‌ستۆیان‬ ‫ی نه‌چونیان‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬یه‌كگرتوو هۆكار ‌‬ ‫بۆ ئ���ه‌و كۆبونه‌وه‌ی ‌ه ده‌به‌س���تنه‌و‌ه ب ‌ه‬ ‫ئازادنه‌كردنی‌ ئه‌ندامه‌كانیان؟‬ ‫ف���از ‌ڵ میرانی‌‪ :‬س���ه‌ره‌تا ئێم ‌ه وه‌كو‬ ‫ی خه‌ڵكم���ان نه‌گرتووه‌‪ ،‬حكومه‌ت‬ ‫پارت ‌‬ ‫ی ئ���ه‌و مه‌رج ‌ه‬ ‫ی گرتووه‌‪ ،‬بۆچ ‌‬ ‫خه‌ڵك��� ‌‬ ‫له‌س���ه‌ر ئێم ‌ه ف���ه‌رز ده‌ك���ه‌ن‪ ،‬ئێم ‌ه‬ ‫وه‌كو دوو حیزب داده‌نیشین یان وه‌كو‬ ‫ێ‬ ‫حی���زب‌و حكومه‌ت‪ .‬ئه‌گ���ه‌ر ده‌یانه‌و ‌‬

‫‪3‬‬

‫له‌گه‌ڵ حكومه‌ت ئه‌و گرفتان ‌ه چاره‌سه‌ر‬ ‫ی‬ ‫بكه‌ن‪ ،‬ئه‌وا پێویس���ت ‌ه له‌گه‌ڵ وه‌زیر ‌‬ ‫ناوخۆ‌و پارێزگاری‌ دهۆك دابنیشن‪.‬‬ ‫ی سیاس���ین‪ ،‬خۆ دادگاو‬ ‫ئێم ‌ه حیزب ‌‬ ‫ی یاس���ا‬ ‫ی جێبه‌جێكار نین‪ .‬ئه‌و‌ه ‌‬ ‫الیه‌ن ‌‬ ‫ی ده‌بێ���ت یاس���ا به‌ریبدات‪،‬‬ ‫گرتویه‌ت��� ‌‬ ‫ی‬ ‫ی گیراویشن وه‌ك ئه‌و زانیاریان ‌ه ‌‬ ‫ئه‌و‌ه ‌‬ ‫ی سوكه‌و‬ ‫ی ماد‌ه ‌‬ ‫له‌به‌ر ده‌ستدان هه‌موو ‌‬ ‫به‌كه‌فاله‌ت به‌ر ئه‌بێت ك ‌ه رێگ ‌ه به‌هیچ‬ ‫حیزبێ���ك نادرێ���ت ك���ه‌س به‌ربدات‪،‬‬ ‫ی پارت ‌ه سیاس���یه‌كان‬ ‫چونك ‌ه ئه‌و‌ه كار ‌‬ ‫ی‬ ‫نیی���ه‌‪ ،‬ئه‌و‌ه لۆژیك نیی���ه‌‪ ،‬به‌من بڵێ ‌‬ ‫ی دانوس���تانه‌و‌ه تا ئه‌و‬ ‫نایه‌م��� ‌ه مێ���ز ‌‬ ‫خه‌ڵك ‌ه به‌ر نه‌ده‌ی���ت‪ ،‬له‌كاتێكدا ئه‌و‌ه‬ ‫ی حكومه‌ته‌‪.‬‬ ‫ی ئێم��� ‌ه نیی���ه‌و كار ‌‬ ‫كار ‌‬ ‫له‌به‌رئه‌و‌ه با ئه‌م مناوه‌رانه‌مان له‌گه‌ ‌ڵ‬ ‫ی ئه‌و كێشان ‌ه‬ ‫نه‌كه‌ن‪ .‬چاره‌س���ه‌ركردن ‌‬ ‫ب��� ‌ه دانوس���تان ده‌كرێ���ت نه‌وه‌كو ب ‌ه‬ ‫موقاته‌عه‌ك���ردن‪ .‬له‌وانه‌ی��� ‌ه تا ئه‌وان‬ ‫ی ئه‌و‌ه ئ���ه‌ده‌ن ك ‌ه دابنیش���ن‬ ‫بڕی���ار ‌‬ ‫له‌گه‌ ‌ڵ ئێم ‌ه یاخود دانه‌نیش���ن‪ ،‬دادوه‌ر‬ ‫كۆمه‌ڵێك خه‌ڵكی‌ به‌ردابێت‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ئاوێن���ه‌‪ :‬ئای���ا ته‌نه���ا خه‌ڵك��� ‌‬ ‫موزاهه‌ره‌چی‌‌و ئاژاوه‌گێڕ ده‌ستگیركراون‪،‬‬ ‫ی سیاسی‌ یه‌كگرتوو؟‬ ‫ئه‌ی‌ كه‌سان ‌‬ ‫ی‬ ‫ی سیاس��� ‌‬ ‫فاز ‌ڵ میرانی‌‪ :‬كه‌س���ێك ‌‬ ‫ی‬ ‫یه‌كگرتوو ته‌وقی���ف نه‌كراوه‌‪ ،‬ئه‌وان ‌ه ‌‬ ‫ی مه‌ده‌نین‌و‬ ‫ده‌س���تگیركراون خه‌ڵك��� ‌‬ ‫شمولی‌ كه‌فاله‌ت ده‌كه‌ن‪.‬‬ ‫ی یه‌كگرت���وو‬ ‫ی براده‌ران��� ‌‬ ‫به‌ڕاس���ت ‌‬ ‫له‌خۆڕا ئ���ه‌م بابه‌ته‌یان ئاڵۆز كردووه‌‪،‬‬ ‫به‌م موقاته‌عه‌كردن���ه‌و بڕیاریان دابێت‬ ‫ك��� ‌ه له‌گ���ه‌ ‌ڵ ئێم ‌ه ه���ه‌ر دانه‌نیش���ن‬ ‫ی‬ ‫ی خۆیانه‌‪ ،‬به‌اڵم به‌رپرس���یارێت ‌‬ ‫كه‌یف ‌‬ ‫بارودۆخه‌ك���ه‌و میلله‌تی���ش ده‌كه‌وێت ‌ه‬ ‫ی پێش���وه‌خت با‬ ‫ئه‌س���تۆیان‪ .‬مه‌رج��� ‌‬ ‫ی بك���ه‌ن نه‌وه‌ك���و‬ ‫له‌حكوم���ه‌ت داوا ‌‬ ‫ێ‬ ‫له‌ئێم ‌ه وه‌كو پارتی‌‪ ،‬راست ‌ه ئێم ‌ه له‌و ‌‬ ‫بااڵده‌ستین‪ ،‬ناتوانم ب ‌ه دادوه‌رێك بڵیم‬ ‫ئه‌و كه‌س���ه‌ت ته‌وقیف كردوووه‌‪ ،‬وه‌ر‌ه‬ ‫به‌ریبده‌‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ئاوێن���ه‌‪ :‬كاتێ���ك چاوه‌ڕوان��� ‌‬ ‫یه‌كگرتووت���ان ده‌كرد بۆ دانوس���تان‪،‬‬ ‫ی ئێوه‌و‌ه‬ ‫ئه‌وان نه‌هات���ن‪ ،‬تاچه‌ند به‌ال ‌‬ ‫ی نیگه‌رانی‌ بوو؟‬ ‫مای ‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫فاز ‌ڵ میرانی‌‪ :‬ئه‌گه‌ر وه‌ك عه‌قڵیه‌تێك ‌‬ ‫ی له‌و هه‌ڵوێس���ت ‌ه بڕوانین‪،‬‬ ‫حیزبایه‌ت��� ‌‬ ‫ی باش���یان ب ‌ه‬ ‫ب ‌ه نه‌هاتنیان خزمه‌تێك ‌‬ ‫ی نه‌هاتنیان‬ ‫ی كرد ئه‌گه‌ر موبه‌ریر ‌‬ ‫پارت ‌‬ ‫ی‬ ‫هه‌رچییه‌ك بوبێت‪ ،‬نه‌هاتنیان به‌قازانج ‌‬ ‫ئێم ‌ه شكایه‌وه‌‪.‬‬

‫بۆ كێشه‌كان ‌ی كوردستان‪ ،‬له‌ساڵ ‌ی ‪1991‬ه‌وه‌ لیژنه‌ به‌دوای‌ لیژنه‌دا دروستده‌كرێت‬ ‫"ئه‌و لیژنانه‌ی‌ پێكهێنراون ته‌نها بۆ كات كوشتنه‌"‬ ‫ئا‪ :‬عیسا خدر‬ ‫ی‬ ‫ی ‪12/2‬ی‌ ده‌ڤه‌ر ‌‬ ‫رووداوه‌ك ‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫بادینان كه‌ بووه‌ هۆی‌ سوتاندن ‌‬ ‫ی‬ ‫ی مه‌ساج‌و دوكان ‌‬ ‫چه‌ندین سه‌نته‌ر ‌‬ ‫ی‬ ‫مه‌یفرۆشتن‌و باره‌گاكانی‌ یه‌كگرتوو ‌‬ ‫ئیسالمی‌‪ ،‬دوو "لیژنه‌"ی‌ لێكۆڵینه‌وه‌‌و‬ ‫ی بۆ‬ ‫ی بارودۆخه‌ك ‌ه ‌‬ ‫هێوركردنه‌و‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫پێكهێنرا‪ ،‬به‌اڵم به‌وت ‌هی‌ پسپۆڕان ‌‬ ‫ی‬ ‫ی سیاسی‌‪ ،‬له‌كاتێكدا ده‌زگا ‌‬ ‫زانست ‌‬ ‫قه‌زایی‌ هه‌بێت‪ ،‬ئه‌و لیژنانه‌ ته‌نها بۆ‬ ‫"كات كوشتنن"‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ی ئاس���اییكردنه‌و‌ه ‌‬ ‫به‌مه‌به‌س���ت ‌‬ ‫ی‬ ‫ی كوردس���تان له‌دوا ‌‬ ‫ی هه‌رێم ‌‬ ‫بارودۆخ ‌‬ ‫ی بادینان‪ ،‬دوو‬ ‫ی ده‌ڤ���ه‌ر ‌‬ ‫رووداوه‌كان��� ‌‬ ‫لیژن ‌ه پێكهێنرا‪ ،‬یه‌كه‌میان ئه‌و حیزب‌و‬ ‫ی‬ ‫الیه‌نان ‌ه پێكهیان هێنا ك ‌ه له‌گه‌ ‌ڵ سه‌رۆك ‌‬ ‫هه‌رێم���دا كۆبوونه‌وه‌‪ ،‬دووه‌میش���یان‬ ‫ی كوردس���تانه‌و‌ه‬ ‫له‌الی���ه‌ن په‌رله‌مان��� ‌‬ ‫ی رابردوو‬ ‫پێكهێن���را ك ‌ه چوارش���ه‌مم ‌ه ‌‬ ‫ی نائاس���اییان بۆ سازكرد‌و‬ ‫دانیشتنێك ‌‬ ‫ی‬ ‫‪ 8‬راسپارده‌ش���یان ده‌ركرد‪ ،‬لیژنه‌ك ‌ه ‌‬ ‫ی (ناوخ���ۆ‌و‬ ‫په‌رله‌م���ان له‌لیژنه‌كان��� ‌‬ ‫ی مرۆڤ) پێكهاتبوون‌و‬ ‫ئاس���ایش‌و ماف ‌‬ ‫له‌ڕاپۆرته‌كه‌شیاندا ئاماژ‌ه به‌وه‌كردبوو‬ ‫ی ئه‌و رووداوانه‌و‌ه ‪ 23‬بنكه‌‌و‬ ‫ك��� ‌ه به‌هۆ ‌‬ ‫ی دیك ‌ه س���وتێنراون‪،‬‬ ‫باره‌گا‌و ش���وێن ‌‬ ‫دواتری���ش راپۆرته‌ك��� ‌ه دراوه‌ت��� ‌ه‬ ‫ی په‌رله‌مان‪ ،‬به‌اڵم تائێستا‬ ‫سه‌رۆكایه‌ت ‌‬ ‫هیچ ئه‌نجامێكی‌ نه‌بووه‌‪.‬‬ ‫ی‬ ‫په‌رله‌مانتار حه‌مه‌سه‌عید حه‌مه‌عه‌ل ‌‬ ‫ی‬ ‫ی یه‌كگرت���وو ئام���اژ‌ه ‌‬ ‫له‌فراكس���یۆن ‌‬ ‫ی له‌په‌رله‌مان‬ ‫به‌وه‌ك���رد ك ‌ه ئه‌و لیژنان ‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫پێكده‌هێنرێ���ت ب���ۆ لێكۆڵین���ه‌و‌ه ‌‬

‫ئه‌نجامی‌ ئه‌م‬ ‫لیژنانه‌ش‪ ،‬وه‌ك‬ ‫لیژنه‌كانی‌ پێشوو‬ ‫ده‌بێت‬ ‫ێ له‌هه‌موو الیه‌ك‬ ‫رووداوه‌كان���ه‌‌و گ���و ‌‬ ‫ده‌گرێت‌و دواتریش ده‌یكات به‌ڕاپۆڕت‌و‬ ‫ی په‌رله‌مان ده‌كرێت‪،‬‬ ‫ی سه‌رۆك ‌‬ ‫پێشكه‌ش ‌‬ ‫پاش���ان ده‌بێت��� ‌ه بڕیار‪ ،‬ب���ه‌اڵم ئه‌و‌ه‬ ‫ی‬ ‫گرنگ ‌ه تا چه‌ند ئه‌و بڕیار‌و یاس���ایان ‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫ی كوردستان له‌الیه‌ن سه‌رۆك ‌‬ ‫په‌رله‌مان ‌‬ ‫ی قه‌زاییه‌و‌ه‬ ‫هه‌رێم‌و حكوم���ه‌ت‌و ده‌زگا ‌‬ ‫ێ ده‌كرێن؟ بۆی ‌ه پێویس���ت ‌ه‬ ‫جێبه‌ج��� ‌‬ ‫ی لیژنه‌‪،‬‬ ‫ی پێكهێنان ‌‬ ‫په‌رله‌مان س���ه‌ره‌ڕا ‌‬ ‫ی بكات‪.‬‬ ‫ی خۆ ‌‬ ‫ی بڕیارو یاساكان ‌‬ ‫چاودێر ‌‬ ‫ی‬ ‫ی لیژنه‌كان ‌‬ ‫حه‌مه‌سه‌عید وتی "به‌پێ ‌‬ ‫ی بادینانیش‬ ‫ی ده‌ڤه‌ر ‌‬ ‫رابردوو بێت‪ ،‬ئه‌و‌ه ‌‬ ‫ی نابێت‪ ،‬چونك ‌ه بینیمان‬ ‫هیچ ئه‌نجامێك ‌‬ ‫چه‌ندینجار لیژن ‌ه پێكهاتووه‌‪ ،‬به‌اڵم هیچ‬ ‫ئه‌نجامی‌ نه‌بووه‌"‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ی روداوه‌كان ‌‬ ‫ی ده‌ستپێكردن ‌‬ ‫هه‌ر له‌دوا ‌‬ ‫ی‬ ‫بادینان‪ ،‬له‌الیه‌ن هه‌ندێك له‌حیزبه‌كان ‌‬ ‫ی زانایان���ه‌و‌ه‬ ‫كوردس���تان‌و یه‌كێت��� ‌‬ ‫ی‬ ‫لیژنه‌یه‌ك پێكهێنرا بۆ هێوركردنه‌و‌ه ‌‬ ‫ی ئه‌و لیژنه‌یه‌ك‬ ‫بارودۆخه‌كه‌‌و پێكهێنان ‌‬ ‫ی ئ���ه‌و الیه‌نان��� ‌ه‬ ‫ی كۆبوون���ه‌و‌ه ‌‬ ‫دوا ‌‬ ‫ی هه‌رێم‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫دێت له‌گ���ه‌ ‌ڵ س���ه‌رۆك ‌‬ ‫ی‬ ‫الیه‌نه‌كان ره‌تیده‌كه‌نه‌و‌ه ك ‌ه س���ه‌رۆك ‌‬

‫ فۆتۆ‪ :‬ئاوێنه‌‪ ،‬ئه‌رشیف‬ ‫بۆ‌کێشه‌ گه‌وره‌کانی کوردستان لیژن ‌ه دروست ده‌کرێت‌و دادگاش فه‌رامۆش ده‌کرێت‬ ‫ی هه‌رێم ئاماده‌ بوون"‪.‬‬ ‫هه‌رێم رایس���پاردبن بۆ سه‌ردانیكردن ‌‬ ‫ی ب���ه‌وه‌دا ك ‌ه‬ ‫مه‌ال عه‌ب���دواڵ ئاماژ‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ئیسالمی‌‌و هێوركردنه‌و‌ه ‌‬ ‫یه‌كگرتوو ‌‬ ‫ی راگه‌یاندن‌و‬ ‫ی ش���ه‌ڕ ‌‬ ‫ئه‌وان بۆ راگرتن ‌‬ ‫بارودۆخه‌كه‌‪.‬‬ ‫ی میكانیزمێ���ك ب���ۆ‬ ‫ی كوردستان‪ ،‬دۆزین���ه‌و‌ه ‌‬ ‫ی زانایان ‌‬ ‫ی یه‌كێت ‌‬ ‫سه‌رۆك ‌‬ ‫ی‬ ‫ی بارودۆخه‌ك ‌ه س���ه‌ردان ‌‬ ‫ی هێوركردنه‌و‌ه ‌‬ ‫مه‌ال عه‌بدواڵ مه‌ال س���ه‌عید‌و سكرتێر ‌‬ ‫ی‬ ‫ی كوردستان‪ ،‬یه‌كگرتووی���ان كردب���وو‪ ،‬وتیش��� ‌‬ ‫ی زه‌حمه‌تكێش���ان ‌‬ ‫حیزب ‌‬ ‫ی نێو "هه‌رچه‌ن���د‌ه ئ���ه‌و كات بارودۆخه‌ك��� ‌ه‬ ‫به‌ڵێ���ن عه‌ب���دواڵ ك��� ‌ه دوو الیه‌ن ‌‬ ‫كۆبوون���ه‌وه‌كان ب���وون له‌لێدوانیان���دا كه‌مێك هێور ببوه‌وه‌‪ ،‬به‌اڵم تائێستاش‬ ‫ی‬ ‫ب���ۆ ئاوێن ‌ه ره‌تیانك���رده‌و‌ه ك ‌ه له‌الیه‌ن ئه‌م دوو الیه‌ن ‌ه دانه‌نیشتون بۆ ئه‌و‌ه ‌‬ ‫ی هه‌رێمه‌و‌ه ره‌وان ‌ه كرا بن بۆ به‌گفتوگۆ كێش���ه‌كان چاره‌سه‌ر بكه‌ن‪،‬‬ ‫س���ه‌رۆك ‌‬ ‫ی ئیسالمی‌‌و رایانگه‌یاند به‌اڵم ئێم��� ‌ه هه‌وڵده‌ده‌ین میكانیزمێك‬ ‫ی یه‌كگرتوو ‌‬ ‫ال ‌‬ ‫ی ئ���ه‌و حیزبان ‌ه بدۆزینه‌وه‌"‪.‬‬ ‫"ئێم��� ‌ه به‌نوێنه‌رایه‌ت ‌‬ ‫هه‌روه‌ها به‌ڵێن عه‌بدواڵ جه‌ختیكرده‌و‌ه‬ ‫ی‬ ‫ی س���ه‌رۆك ‌‬ ‫چووین ك ‌ه له‌كۆبونه‌وه‌ك ‌ه ‌‬

‫ك ‌ه ئه‌وان له‌هه‌وڵه‌كان به‌رده‌وام ده‌بن‌و‬ ‫ی‬ ‫له‌كۆتایش���دا هه‌ر ده‌بێـت له‌سه‌ر مێز ‌‬ ‫گفتوگۆ كێشه‌كان چاره‌سه‌ر بكرێن‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ی به‌نوێنه‌رایه‌ت ‌‬ ‫سه‌باره‌ت به‌و لیژنه‌ی ‌ه ‌‬ ‫ئه‌و حیزب‌و الیه‌ن ‌ه سیاسیان ‌ه سه‌ردانی‌ ‬ ‫ی ئیس�ل�امییان كردب���وو‪،‬‬ ‫یه‌كگرت���وو ‌‬ ‫ی یه‌كگرتوو‪،‬‬ ‫ی سیاس��� ‌‬ ‫ی مه‌كته‌ب ‌‬ ‫ئه‌ندام ‌‬ ‫محه‌مه‌د فه‌ره‌ج له‌لێدوانێكدا بۆ ئاوێن ‌ه‬ ‫رایگه‌یان���د ك��� ‌ه ئه‌وانی���ش ده‌یانه‌وێت‬ ‫ی دیالۆگ‌و دانیشتن كێشه‌كان‬ ‫به‌شێو‌ه ‌‬ ‫چاره‌س���ه‌ر بكرێن‪ ،‬چونك��� ‌ه باوه‌ڕیان‬ ‫ی‬ ‫ی چ��� ‌هك‌و توندوتی���ژ ‌‬ ‫به‌به‌كارهێنان��� ‌‬ ‫ی‬ ‫نیی���ه‌‪ ،‬ب���ه‌اڵم س���ه‌باره‌ت به‌ڕاگرتن ‌‬

‫ی راگه‌یاندنیان‪،‬‬ ‫ی ده‌زگاكان��� ‌‬ ‫هه‌ڵمه‌ت��� ‌‬ ‫ی راگه‌یان���دن ده‌بێـت‬ ‫ی "ده‌زگاكان ‌‬ ‫وت��� ‌‬ ‫ی‬ ‫راس���تیه‌كان بگوازن���ه‌وه‌‌و هاوس���ۆز ‌‬ ‫خه‌ڵ���ك‌و حیزب���ه‌كان باڵوبكه‌ن���ه‌وه‌‌و‬ ‫ی‬ ‫ی رووداوه‌كه‌ش بكه‌ن"‪ ،‬وتیش��� ‌‬ ‫باس��� ‌‬ ‫ی‬ ‫"ئێم��� ‌ه هی���چ الیه‌نه‌كم���ان به‌فه‌رم ‌‬ ‫تۆمه‌تبار نه‌كردووه‌و ناومان نه‌هێناوه‌‪،‬‬ ‫ب���ه‌اڵم ناكرێت له‌ئاس���ت ئ���ه‌م هه‌موو‬ ‫ی‬ ‫سوتان‌و ده‌ستگیركردنه‌ش ده‌زگاكان ‌‬ ‫راگه‌یاندنمان باسی‌ نه‌كه‌ن"‪.‬‬ ‫ی هاوواڵتیان‌و‬ ‫ی زۆرب��� ‌ه ‌‬ ‫بێئومێدبوون ‌‬ ‫ی‬ ‫ی زانست ‌‬ ‫الیه‌ن ‌ه سیاسییه‌كان‌و پسپۆڕان ‌‬ ‫ی بۆ‬ ‫ی لیژن ‌ه ‌‬ ‫سیاسیش له‌دروس���تكردن ‌‬ ‫ی كێش���ه‌‌و روداوه‌كان‬ ‫چاره‌س���ه‌ركردن ‌‬ ‫ی‬ ‫ی كوردستان له‌وه‌و‌ه سه‌رچاو‌ه ‌‬ ‫له‌هه‌رێم ‌‬ ‫ی‬ ‫گرتو‌ه ك ‌ه "هه‌تا ئێس���تا دروستكردن ‌‬ ‫ی هیچ‬ ‫ئ���ه‌و لیژنان ‌ه بۆ چاره‌س���ه‌ركردن ‌‬ ‫كێش���ه‌‌و رووداوێك ئه‌نجامیان نه‌بووه‌‪،‬‬ ‫ی ئه‌مجاره‌ش‬ ‫بۆی ‌ه پێیانوای��� ‌ه لیژنه‌كان ‌‬ ‫هیچ ئه‌نجامێكیان نابێت"‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ی زانس���ت ‌‬ ‫ی پس���پۆڕان ‌‬ ‫بۆچون��� ‌‬ ‫ی لیژن ‌ه‬ ‫زانس���تیش وای ‌ه ك��� ‌ه پێكهێنان ‌‬ ‫ی كێشه‌‌و رووداوه‌كان‬ ‫بۆ چاره‌سه‌ركردن ‌‬ ‫ته‌نها بۆ "كات كوشتنه‌"‪ ،‬له‌مباره‌یه‌و‌ه‬ ‫ی‬ ‫مامۆستای زانست ‌ه سیاسیه‌كان له‌زانكۆ ‌‬ ‫س���ه‌اڵحه‌دین‪ ،‬د‪.‬كام���ه‌ران مه‌نت���ك‬ ‫ی‬ ‫ی راگه‌یان���د ك ‌ه ئه‌و لیژنان ‌ه ‌‬ ‫به‌ئاوێن ‌ه ‌‬ ‫پێكده‌هێنرێن ته‌نها بۆ "كات كوشتنه‌"‌و‬ ‫ی "چونك ‌ه تائێس���تا هیچ لیژنه‌یه‌ك‬ ‫وت ‌‬ ‫ی‬ ‫ی نه‌بووه‌‪ ،‬به‌اڵم كاتێك ده‌زگا ‌‬ ‫ئه‌نجام ‌‬ ‫قه‌زای���ی هه‌بێت‪ ،‬چ پێویس���ت ده‌كات‬ ‫لیژن��� ‌ه پێكبهێنرێ‌"‪ ،‬ناوب���راو دووبار‌ه‬ ‫ی ئه‌و‬ ‫ی له‌دروس���تكردن ‌‬ ‫ی خۆ ‌‬ ‫بێئومێد ‌‬ ‫ی "ئه‌و لیژنان ‌ه هیچ‬ ‫لیژنان ‌ه ده‌ربڕی‌‌و وت ‌‬ ‫سودێكیان نابێت"‪.‬‬

‫‪4‬‬

‫)‪ )304‬سێشه‌مم ‌ه ‪2011/12/13‬‬

‫‪hewalusyaset.awene@gmail.com‬‬

‫هەنوکە‬

‫له‌سلێمانییه‌و‌ه بۆ زاخۆ‬

‫مه‌یفرۆشه‌كانی‌ سلێمانی‌ هاوسۆزیی‌ خۆیان بۆ هاوپیشه‌كانیان له‌زاخۆ ده‌رده‌بڕن‬ ‫ئا‪ :‬پشتیوان جه‌مال‬

‫به‌شێك له‌دوكانه‌كانی‌ مه‌یفرۆشی‌‬ ‫له‌شاری‌ سلێمانی‌‪ ،‬سوتاندنی‌ دوكان ‌‬ ‫ی‬ ‫هاوپیشه‌كانیان له‌قه‌زای‌ زاخۆ مه‌حكوم‬ ‫ده‌كه‌ن‪ ،‬چونكه‌ پێیانوایه‌ خواردنه‌وه‌ی‌‬ ‫مه‌ی‌ په‌یوه‌ندی‌ به‌ئازادی‌ مرۆڤه‌وه‌‬ ‫هه‌یه‌‪ ،‬وه‌ك هه‌موو ئازادیه‌كانی‌ تری‌‬ ‫مرۆڤ كه‌ به‌یاسا‌و له‌ده‌ستوری‌ عێراقدا‬ ‫دانیپیانراوه‌‪.‬‬ ‫له‌ڕووداوه‌كان����ی‌ (‪)12/2‬ی‌ ق����ه‌زای‌‬ ‫زاخۆ كه‌ به‌هۆی‌ وتاری‌ مامۆس����تایه‌ك ‌‬ ‫ی‬ ‫ئاینیی����ه‌وه‌ ل����ه‌دژی‌ س����ه‌نته‌ری‌‬ ‫مه‌ساجه‌كان‪ ،‬هێرش����كرایه‌ سه‌ر ده‌یان‬ ‫دوكانی‌ مه‌یفرۆشی‌‌و سوتێنران‌و پاشان‬ ‫رووداوه‌كه‌ ش����اری‌ دهۆكیشی‌ گرته‌وه‌‪،‬‬ ‫له‌كۆتایی‌ هه‌فته‌ی‌ رابردودا بڵێسه‌ی‌ ئه‌و‬ ‫روداوه‌ په‌ڕییه‌وه‌ بۆ ش����اری‌ سلێمانی‌‌و‬ ‫جگه‌ له‌هێرشكردنه‌ سه‌ر دوو سه‌نته‌ری‌‬ ‫مه‌س����اج‪ ،‬دوكانێكی‌ مه‌یفرۆش����تن‪-‬یش‬ ‫له‌ش����ه‌قامی‌ بازنه‌یی‌ مه‌لی����ك مه‌حمود‬ ‫له‌سلێمانی‌ نزیك پردی‌ قاالوا درایه‌ به‌ر‬ ‫ده‌ستڕێژی‌ گولله‌‪.‬‬ ‫دوكان����ه‌ مه‌یفرۆش����ه‌كانی‌ ش����اری‌‬ ‫س����لێمانی‌ ئیدانه‌ی‌ س����وتاندنی‌ دوكانی‌‬ ‫مه‌یفرۆش����ه‌كانی‌ ق����ه‌زای‌ زاخۆ ده‌كه‌ن‌و‬ ‫جه‌خت ده‌كه‌نه‌وه‌ كه‌ خواردنه‌وه‌ی‌ مه‌ی‌‬ ‫په‌یوه‌ن����دی‌ به‌ئازادی‌ مرۆڤ����ه‌وه‌ هه‌یه‌‌و‬ ‫ناكرێت هێرش بكرێته‌ سه‌ریان‪ ،‬هه‌ندێكی‌‬ ‫دیكه‌ش����یان پێیانوایه‌ كه‌ مه‌به‌ست له‌و‬ ‫هێرشانه‌ دروستكردنی‌ ناكۆكییه‌ له‌نێوان‬ ‫ئاینه‌ جیاوازه‌كاندا‪.‬‬ ‫"بۆچی‌ ده‌بێت له‌هه‌ر رووداوێكدا‬ ‫هێرشبكرێته‌ سه‌ر مه‌یفرۆشه‌كان؟"‬ ‫ئ����ارام فازیل ك����ه‌ خاوه‌ن����ی‌ دوكانێكی‌‬ ‫مه‌یفرۆش����ییه‌ له‌ش����ه‌قامی‌ كانێسكانی‌‬ ‫ش����اری‌ س����لێمانی‌‪ ،‬ئاماژه‌ی‌ ب����ه‌وه‌دا‬ ‫كه‌ مه‌یفرۆش����تن‌و خواردن����ه‌وه‌ی‌‪ ،‬هیچ‬ ‫په‌پوه‌ندییه‌ك����ی‌ به‌سیاس����ه‌ته‌وه‌ نییه‌‪،‬‬

‫مه‌گه‌ر سیاسه‌ت خۆی‌ تێكه‌ڵی‌ ئه‌و بابه‌ته‌‬ ‫بكات‪ ،‬رونیشیكرده‌وه‌ كه‌ چه‌ندین ساڵ ‌ه‬ ‫دوكانی‌ مه‌یفرۆشیی‌ هه‌یه‌ له‌شاره‌كاندا‌و‬ ‫هیچ رووداوێك����ی‌ نه‌خوازراویان ئه‌نجام‬ ‫نه‌داوه‌‪.‬‬ ‫ناوب����راو ئیدانه‌ی‌ هێرش����كردنه‌ س����ه‌ر‬ ‫دوكانه‌كانی‌ مه‌یفرۆش����ی‌ ك����رد له‌قه‌زای‌‬ ‫زاخۆ‌و وتی‌ "به‌ڕاستی‌ هێرشكردنه‌ سه‌ر‬ ‫دوكانه‌كانی‌ مه‌یفرۆش����ی‌‌و سوتاندنیان‬ ‫كارێكی‌ نه‌ش����یاو بوو‪ ،‬ئه‌وه‌ هێرشكردن‬ ‫بوو بۆ سه‌ر س����ه‌روه‌ری‌ یاسا‪ ،‬چونكه‌‬ ‫ئێمه‌ مۆڵه‌ت����ی‌ كاركردنی‌ ره‌س����میمان‬ ‫هه‌یه‌ له‌حكومه‌تی‌ هه‌رێم‌و سااڵنه‌ش باج‬ ‫ده‌ده‌ین‪ ،‬كه‌واته‌ ئیتر چ پێویست ده‌كات‬ ‫له‌كاتی‌ ه����ه‌ر رووداوێكدا هێرش بكرێته‌‬ ‫سه‌ر دوكانی‌ مه‌یفرۆشه‌كان؟"‪.‬‬ ‫"مه‌شروبیان كردووه‌ته‌ هۆكار بۆ‬ ‫مه‌رامی‌ سیاسی‌"‬ ‫س����ه‌رهه‌د جه‌می����ل وه‌ك خاوه‌نێك����ی‌‬ ‫ی پێیوایه‌ كه‌ الیه‌نه‌كان‬ ‫دیكه‌ی‌ مه‌یفرۆش ‌‬ ‫مه‌ش����روب‪-‬یان كردووه‌ته‌ هۆكارێك بۆ‬ ‫مه‌رامی‌ سیاس����ی‌ خۆی����ان‪ ،‬له‌كاتێكدا‬ ‫بارودۆخ����ی‌ سیاس����ی‌ كوردس����تان‌و‬ ‫به‌تایبه‌تی����ش ده‌ڤ����ه‌ری‌ بادین����ان هیچ‬ ‫په‌یوه‌ندییه‌كی‌ به‌مه‌ش����روبه‌وه‌ نه‌بووه‌‌و‬ ‫نییه‌‪ .‬سه‌رهه‌د كه‌ دوكانه‌كه‌ی‌ ده‌كه‌وێته‌‬ ‫سه‌ره‌تای‌ شه‌قامی‌ مه‌وله‌وی‌‪ ،‬نیگه‌رانی‌‬ ‫خۆی‌ خسته‌ڕوو بۆ ئه‌و هێرشانه‌ی‌ كرانه‌‬ ‫س����ه‌ر دوكانی‌ مه‌یفرۆش����ه‌كانی‌ قه‌زای‌‬ ‫زاخ����ۆ‪ ،‬وتی‌ "ئه‌و كاران����ه‌ ته‌نها هێرش‬ ‫نه‌بوون بۆ س����ه‌ر ئه‌و دوكانانه‌‪ ،‬به‌ڵكو‬ ‫هێ����رش بوون بۆ س����ه‌ر ئ����ازادی‌ تاكه‌‬ ‫كه‌سی‌ مرۆڤ‌و سه‌روه‌ری‌ یاسا‪ ،‬چونكه‌‬ ‫خه‌ڵك ئ����ازاده‌ نوێژ ده‌كات یاخود مه‌ی‌‬ ‫ده‌خواته‌وه‌"‪.‬‬ ‫ناوبراو ب����ڕوای‌ وایه‌ كه‌ ئه‌گ����ه‌ر بێتوو‬ ‫بارودۆخه‌كه‌ به‌باش����ی‌ كۆنتڕۆڵ‌ نه‌كرێ‌‪،‬‬ ‫ئ����ه‌وا رووداوی‌ نه‌خ����وازراوی‌ دیك����ه‌ش‬ ‫دروس����ت ده‌بێت‌و وتی‌ "تائێس����تا هیچ‬ ‫رووداوێك به‌سه‌ر ئێمه‌ نه‌هاتووه‌‪ ،‬به‌اڵم‬

‫فۆتۆ‪ :‬پشتیوان جەمال‬ ‫ ‬ ‫دووکانێکی مەیفرۆشتن لەسلێمانی‬ ‫ئ����ه‌و دوكان����داره‌ وت����ی‌ "پێموایه‌ ئه‌و‬ ‫رووداوێكدا په‌الماری‌ ئه‌وان بدرێ‌!"‪.‬‬ ‫كاره‌ له‌الیه‌ن هی����چ پارتێكی‌ عه‌لمانی‌‌و‬ ‫ئیسالمییه‌وه‌ نه‌كراوه‌‪ ،‬به‌ڵكو ده‌ستێكی‌‬ ‫"ئه‌و كاره‌ بۆ تێكدانی‌ ئاینه‌كانه‌"‬ ‫یه‌كێكی‌ دیكه‌ له‌مه‌یفرۆش����ه‌كانی‌ شاری‌ ده‌ره‌كییه‌ ب����ۆ تێكدانی‌ نێوان ئاینه‌كان‬ ‫س����لێمانی‌ كه‌ له‌ش����ه‌قامی‌ كانێس����كان له‌كوردستان‪ ،‬ئه‌گینا خواردنه‌وه‌ی‌ مه‌ی‌‬ ‫كار ده‌كات‌و پێ����ی‌ باش����بوو ن����اوی‌ په‌یوه‌ن����دی‌ به‌ئازادی‌ مرۆڤ����ه‌وه‌ هه‌یه‌‪،‬‬ ‫باڵونه‌كرێت����ه‌وه‌‪ ،‬هاوس����ۆزی‌ خۆی‌ بۆ چ����ۆن خه‌ڵك هه‌یه‌ م����ه‌ی‌ ده‌خواته‌وه‌‪،‬‬ ‫خاوه‌ن دوكانه‌كانی‌ قه‌زای‌ زاخۆ نیشاندا خه‌ڵكیش هه‌یه‌ ده‌چێ����ت بۆ مزگه‌وت‌و‬ ‫به‌وریاییشه‌وه‌ مامه‌ڵه‌ له‌گه‌ڵ‌ بارودۆخه‌كه‌ ك����ورد گه‌لێ����ك ئامانج����ی‌ گه‌وره‌ت����ر‌و كه‌ دوكانه‌كانیان س����وتاندون‌و ئاماژه‌ی‌ نوێژ ده‌كات‪ ،‬هه‌موو كه‌س����ێك خاوه‌نی‌‬ ‫ده‌كه‌ین"‪.‬‬ ‫پیرۆزت����ری‌ له‌به‌رده‌مدایه‌ كه‌ هه‌وڵی‌ بۆ به‌وه‌دا ك����ه‌ له‌كوردس����تاندا ئاینی‌ جیا ئازادی‌ خۆیه‌تی‌‪ ،‬جگ����ه‌ له‌وه‌ش ئێمه‌‌و‬ ‫ی‬ ‫‌‬ ‫دوكان‬ ‫‌ر‬ ‫ه‬ ‫���‬ ‫�‬ ‫س‬ ‫ه‬ ‫‌‬ ‫‌ن‬ ‫ه‬ ‫بك‬ ‫هێرش‬ ‫‌ك‬ ‫ه‬ ‫ن‬ ‫بدات‬ ‫هه‌یه‌‌و ئه‌وان وه‌كو مه‌سیحی‌‪ ،‬ئاینه‌كه‌یان مس����وڵمانه‌كان خۆشه‌ویستییه‌كی‌ باش‬ ‫"ئامانجی‌ گه‌وره‌ترمان هه‌یه‌ هه‌وڵی‌‬ ‫مه‌یفرۆش����ه‌كان‌و بیانس����وتێنن‌و وت����ی‌ رێگه‌ی پێداون ئه‌و كاره‌ بكه‌ن‌و له‌ڕووی‌ هه‌یه‌ له‌نێوانماندا"‪.‬‬ ‫ی‬ ‫‌‬ ‫سوتاندن‬ ‫بۆ‬ ‫‌‬ ‫ه‬ ‫ناخۆش‬ ‫پێمان‬ ‫‌ئكید‬ ‫ه‬ ‫‌ت‬ ‫ه‬ ‫"ب‬ ‫بۆ بده‌ین نه‌ك سوتاندنی‌ دوكانی‌‬ ‫یاساییشه‌وه‌ له‌الیه‌ن حكومه‌تی‌ هه‌رێمه‌وه‌ خاوه‌ن����ی‌ دوكان����ی‌ مه‌یفرۆش����یه‌كه‌‬ ‫ی‬ ‫‌‬ ‫كارێك‬ ‫‌وان‬ ‫ه‬ ‫���‬ ‫�‬ ‫ئ‬ ‫ه‬ ‫‌‬ ‫چونك‬ ‫‌‪،‬‬ ‫ه‬ ‫دوكانان‬ ‫‌و‬ ‫ه‬ ‫���‬ ‫�‬ ‫ئ‬ ‫مه‌یفرۆشی‌"‬ ‫رێپێدراون‌و س����ااڵنه‌ مۆڵه‌ته‌كانیان نوێ‌ ئاشكرایكرد كه‌ له‌ئێس����تادا تاڕاده‌یه‌ك‬ ‫بوون‬ ‫ڵ‬ ‫‌‬ ‫‌رقا‬ ‫ه‬ ‫س‬ ‫‌نها‬ ‫ه‬ ‫ت‬ ‫‌كردبوو‪،‬‬ ‫ه‬ ‫ن‬ ‫خراپیان‬ ‫ی‬ ‫‌‬ ‫‌دوكانێك‬ ‫ه‬ ‫ل‬ ‫ه‬ ‫‌‬ ‫ك‬ ‫به‌بۆچونی‌ حازم حه‌سه‌ن‬ ‫ده‌كه‌نه‌وه‌‌و باج ده‌ده‌نه‌ حكومه‌ت‪ ،‬بۆیه‌ مه‌ترسییان له‌س����ه‌ر هه‌یه‌‪ ،‬به‌اڵم ده‌زگا‬ ‫پێویست‬ ‫چ‬ ‫ئیتر‬ ‫‌‪،‬‬ ‫ه‬ ‫‌و‬ ‫ه‬ ‫خۆیان‬ ‫ی‬ ‫‌‬ ‫ه‬ ‫‌‬ ‫‌ك‬ ‫ه‬ ‫‌پیش‬ ‫ه‬ ‫ب‬ ‫سالم‬ ‫ی‬ ‫‌‬ ‫‌قام‬ ‫ه‬ ‫‌ش‬ ‫ه‬ ‫ل‬ ‫مه‌یفرۆش����ی‌ كارده‌كات‬ ‫به‌الیه‌وه‌ س����ه‌یره‌ هێرش كرایه‌ سه‌ر ئه‌و ئه‌منیی����ه‌كان رێنمایی����ان ك����ردوون كه‌‬ ‫‌ر‬ ‫ه‬ ‫���‬ ‫�‬ ‫ه‬ ‫ی‬ ‫‌‬ ‫���تپێكردن‬ ‫�‬ ‫‌س‬ ‫ه‬ ‫د‬ ‫ڵ‬ ‫‌‬ ‫‌‬ ‫ه‬ ‫���‬ ‫�‬ ‫‌گ‬ ‫ه‬ ‫ل‬ ‫‌كات‬ ‫ه‬ ‫د‬ ‫ی‬ ‫‌‬ ‫‌ت‬ ‫ه‬ ‫میلل‬ ‫‌‪،‬‬ ‫ی‬ ‫���ت‬ ‫�‬ ‫گش‬ ‫نزی����ك كتێبخان����ه‌ی‌‬ ‫ئاگایان له‌خۆیان بێت‪.‬‬ ‫دوكانانه‌‌و سوتێنران‪.‬‬

‫تائێستا هیچ رووداوێك به‌سه‌ر ئێم ‌ه‬ ‫نه‌هاتووه‌‪ ،‬به‌اڵم به‌وریاییشه‌وه‌ مامه‌ڵ ‌ه‬ ‫له‌گه‌ڵ‌ بارودۆخه‌كه‌ ده‌كه‌ین‬

‫ی زاخۆ‪ ،‬كوردستان به‌ره‌و دواو‌ه ده‌گه‌ڕێته‌وه‌‬ ‫دوای‌ رووداوه‌كان ‌‬

‫"له‌هه‌رێم مزگه‌وت بووه‌ت ‌ه ده‌سه‌اڵتی‌ پێنجه‌م"‬

‫‌‬

‫ئا‪ :‬نزار گزالی‬ ‫ی‬ ‫دوای‌ هێرشكردن ‌ه سه‌ر سه‌نته‌ره‌كان ‌‬ ‫ی‬ ‫ی مه‌ ‌‬ ‫مه‌ساج‌و دوكانی‌ فرۆشتن ‌‬ ‫ی‬ ‫له‌زاخۆو شوێن ‌ه جیاجیاكان ‌‬ ‫كوردستان‪ ،‬هه‌ندێك له‌ڕۆشنبیران‬ ‫پێیانوایه‌ كوردستان به‌ره‌و دواو‌ه‬ ‫گه‌ڕاوه‌ته‌وه‌‌و هه‌ندێكیشیان جه‌خت‬ ‫له‌سه‌ر ئه‌وه‌ ده‌كه‌نه‌وه‌ ك ‌ه مزگه‌وت‬ ‫ی مه‌ترسیدار‬ ‫له‌م رووداوانه‌دا رۆڵێك ‌‬ ‫ی‬ ‫ده‌بینێت‌و "بووه‌ته‌ ده‌سه‌اڵت ‌‬ ‫پێنجه‌م"‪.‬‬

‫به‌دران حه‌بیب‪ :‬مزگه‌وت له‌كوردستاندا‬ ‫بووه‌ته‌ ده‌سه‌اڵتی‌ پێنجه‌م‬ ‫ی ئ���اراس‪ ،‬به‌دران‬ ‫به‌رپرس���ی‌ ده‌زگا ‌‬ ‫حه‌بیب پێیوایه‌ هه‌ر كه‌س���ێك ده‌ستی‬ ‫له‌پش���ت ئه‌و ج���ۆر‌ه كاران���ه‌و‌ه بێت‪،‬‬ ‫حیزب‪ ،‬مه‌ال‪ ،‬یان هه‌ندێك خه‌ڵكی‌ ناو‬ ‫ده‌س���ه‌اڵت‪ ،‬ئ���ه‌وه‌ گه‌ڕانه‌وه‌یه‌كی زۆر‬ ‫خراپه‌ به‌ره‌و دواوه‌ له‌ئه‌زمونی حوكمی‬ ‫كوردستان‪.‬‬ ‫ی ده‌زگای‌ ئاراس باس له‌و‌ه‬ ‫به‌رپرس��� ‌‬ ‫ده‌كات كه‌ پاڵه‌په‌ستۆ بۆ سه‌ر ئازادی‬ ‫خه‌ڵك له‌كوردس���تان‪ ،‬دام���وده‌زگای‬ ‫حكومه‌تی���ش تیایدا به‌ش���داره‌‪ ،‬نه‌ك‬ ‫ته‌نیا مزگه‌وت‌و حیزبه‌ ئیس�ل�امیه‌كان‌و‬ ‫ده‌ڵێت "بێگومان م���ه‌الكان‌و مزگه‌وت‬ ‫زۆر رێپێ���دراون‪ .‬له‌ه���ه‌ر ش���وێنێكدا‬ ‫دیموكراس���یه‌ت هه‌بێت چوار ده‌سه‌اڵت‬ ‫هه‌یه‌‪ ،‬من ده‌توانیم بڵێم هی كوردستان‬ ‫پێنج���ه‌‪ ،‬له‌به‌رئ���ه‌وه‌ی مزگه‌وتی���ش‬ ‫ده‌سه‌اڵتێكی دیكه‌یه‌"‪.‬‬ ‫ی پیاوان���ی‌ ئاینیش‬ ‫س���ه‌باره‌ت به‌ڕۆڵ ‌‬ ‫ی‬ ‫ب���ه‌دران حه‌بی���ب پێیوای���ه‌ مه‌الیه‌ك ‌‬ ‫ی حكومه‌ت‬ ‫وتاربێ���ژ‪ ،‬له‌وته‌بێژه‌كان��� ‌‬ ‫ی زیاتره‌‌و‬ ‫قس��� ‌ه زیاترده‌كات‌و كاریگه‌ر ‌‬ ‫ده‌ڵێ���ت "دكت���ۆر فوئ���اد گۆتی���اری‬ ‫س���ه‌رۆكایه‌تی هه‌رێمه‌‪ ،‬دكتۆر كاوه‌ش‬ ‫گۆتی���اری حكومه‌ت���ه‌‪ ،‬ب���ه‌اڵم ئه‌گه‌ر‬ ‫س���ه‌یری وێبسایته‌كه‌ی یه‌كێتی زانایان‬ ‫بكه‌ی���ن‪ ،‬ئ���ه‌وه‌ لێدوانه‌كان���ی یه‌كێتی‬ ‫مه‌الی���ان رۆژان��� ‌ه له‌ه���ی هه‌ردووكیان‬ ‫زیاتره‌‪ ،‬ته‌داخولێكی یه‌كجار زۆر هه‌ی ‌ه‬

‫له‌ئازادی خه‌ڵك‪ ،‬ئه‌و ده‌س���تێوه‌ردان ‌ه‬ ‫له‌حیزب��� ‌ه ئیس�ل�امیه‌كانه‌وه‌ی ‌ه ك��� ‌ه‬ ‫بازرگانی به‌ئاین ده‌كه‌ن‪ ،‬ئه‌و ته‌داخول ‌ه‬ ‫له‌مزگه‌وته‌كانه‌وه‌ی ‌ه ك ‌ه كۆمه‌ڵێك مه‌الن‬ ‫دواكه‌وتوو‪ ،‬ناشارس���تانی‪ ،‬ناسه‌رده‌م‪،‬‬ ‫نه‌ك ناس���ه‌رده‌من بۆ سه‌ده‌ی بیست‌و‬ ‫یه‌كه‌م‪ ،‬وه‌اڵهی ناسه‌رده‌من بۆ سه‌ده‌ی‬ ‫ده‌یه‌می���ش‪ ،‬ئه‌مان���ه‌ ته‌داخولێكی زۆر‬ ‫ده‌كه‌ن‪ ،‬له‌سه‌ر ئازادی خه‌ڵك"‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ی دوكان��� ‌‬ ‫س���ه‌باره‌ت به‌هه‌لومه‌رج��� ‌‬ ‫ی رووداوه‌كانی‌ زاخۆ‪،‬‬ ‫مه‌یخواردنه‌وه‌ دوا ‌‬ ‫ئه‌و وتی‌ "مه‌ش���روب له‌كوردستان زۆر‬ ‫ناخورێته‌وه‌‪ ،‬مه‌ی فرۆشتن له‌كوردستان‬ ‫ش���وێنه‌كانی زۆر كه‌مه‌و ته‌نانه‌ت له‌ناو‬ ‫ش���اری هه‌ولێر دوكانی مه‌یفرۆش���تن‬ ‫زۆركه‌م ‌ه زیات���ر له‌عه‌نكاوه‌ی���ه‌‪ ،‬بۆی ‌ه‬ ‫حكومه‌ت���ی هه‌رێم���ی كوردس���تان‌و‬ ‫له‌ئه‌زمونی كوردستان له‌سااڵنی رابردوو‬ ‫بینیمان هه‌ندێك كه‌س پاڵه‌په‌س���تۆی‬ ‫حكومه‌تی���ش به‌كارده‌هێنن بۆ ئه‌وه‌ی‬ ‫ئه‌و ج���ۆر‌ه ئازادیان ‌ه كه‌مبكه‌نه‌وه‌‪ ،‬من‬ ‫وه‌كو رۆشنبیرێك ئه‌و‌ه به‌دیارده‌یه‌كی‬ ‫زۆر مه‌ترسیدار ده‌زانم‌و گه‌ڕانه‌وه‌یه‌كی‬ ‫به‌ره‌و دواوه‌ی ‌ه له‌ئه‌زمونی دیموكراسی‬ ‫كوردستان"‪.‬‬ ‫مه‌هاباد قه‌ره‌داغی‪ :‬چه‌ندین ساڵ ‌ه‬ ‫رۆشنبیران باس له‌خه‌ته‌ری ئه‌و‬ ‫وتارانه‌ ده‌كه‌ن كه‌ هه‌ندێ مه‌الی‬ ‫نیمچه‌ خوێنده‌وار له‌مینبه‌ری‬ ‫مزگه‌وته‌كانه‌وه‌ ده‌یده‌ن‬ ‫رۆشنبیرو نوس���ه‌ر مهاباد قه‌ره‌داغی‌‪،‬‬ ‫پێیوای ‌ه روداوه‌كانی زاخ���ۆ‌و بادینان‪،‬‬ ‫سۆسیۆسیاس���ی ب���وون‪ .‬ه���ۆكار‌و‬ ‫پاڵنه‌ره‌كان���ی سیاس���ی ب���وون‪،‬‬ ‫پاساوه‌كانی كۆمه‌اڵیه‌تی بوون‌و ده‌ڵێت‬ ‫"ئه‌نجامه‌كه‌ش���ی ملمالنێیه‌كی توندی‬ ‫سیاسی بوو‪ ،‬وه‌ك له‌ڕاگه‌یاندنه‌كانه‌و‌ه‬ ‫بینیمان‌و هێشتاش به‌رده‌وامه‌"‪.‬‬ ‫ی ئام���اژه‌ بۆ ئه‌و‌ه ده‌كات ك ‌ه‬ ‫قه‌ره‌داغ ‌‬ ‫راسته‌ مه‌س���یحیه‌كان مه‌ی ده‌فرۆشن‪،‬‬ ‫ب���ه‌اڵم ئه‌گه‌ر ستاتس���تیكێك بكه‌یت‪،‬‬ ‫بۆت ده‌رده‌كه‌وێت "پیاوانی مس���وڵمان‬ ‫زیاتر ده‌خۆنه‌وه‌‪ ،‬هیچ گومانی تێدا نیی ‌ه‬ ‫ك ‌ه زیانبه‌خش���ه‌‌و ئ���ه‌وه‌ی نه‌یخواته‌و‌ه‬

‫مەالیەک لەکاتی وتارداندا‬ ‫رۆحی ئارامتر‌و عه‌قڵی ته‌ندروس���تره‌‪،‬‬ ‫به‌اڵم ل���ه‌ڕووی ده‌رونییه‌و‌ه هه‌میش��� ‌ه‬ ‫قه‌ده‌غه‌ك���راوه‌كان ئاره‌زولێكراوت���ر‬ ‫ده‌بن"‪.‬‬ ‫س���ه‌باره‌ت به‌ داخستنی‌ ئه‌و شوێنانه‌‪،‬‬ ‫مهاب���اد قه‌ره‌داغی‌ پێیوای ‌ه داخس���تنی‬ ‫ئ���ه‌و ش���وێنان ‌ه ن���ه‌ك نابێت��� ‌ه هۆی‬ ‫كه‌مخواردن���ه‌وه‌ی‪ ،‬به‌ڵك���و زۆر ماڵی‬

‫ی‬ ‫مس���وڵمان ده‌كات���ه‌ مه‌یخان���ه‌‌و وت ‌‬ ‫"حكومه‌ت���ی ئێم��� ‌ه لێپرس���ینه‌وه‌و‬ ‫لیپێچینه‌و‌ه له‌هیچ ناكات‌و چه‌ندین ساڵ ‌ه‬ ‫ده‌ی���ان هۆتێل‌و مۆتێل‌و چێش���تخانه‌‌و‬ ‫شوێنی تر به‌بێ مه‌رجه‌كانی ته‌ندروستی‬ ‫ده‌كرێنه‌وه‌‌و گوێی خۆی لێ خه‌واندون‪،‬‬ ‫ی���ان له‌ن���اكاو روداوێكی ل���ه‌م جۆر‌ه‬ ‫بڕیارێكی به‌په‌له‌و هه‌ڵ���ه‌ ده‌رده‌كات‌و‬ ‫ده‌یان شوێن داده‌خات"‪.‬‬ ‫ی له‌درێژه‌ی‌ قس���ه‌كانیدا باس‬ ‫قه‌ره‌داغ ‌‬ ‫له‌وه‌ ده‌كات كه‌ چه‌ندین ساڵه‌ رۆشنبیران‬ ‫ب���اس له‌خه‌ته‌ری ئ���ه‌و وتارانه‌ ده‌كه‌ن‬ ‫ك��� ‌ه هه‌ندێ مه‌الی نیمچ��� ‌ه خوێنده‌وار‬ ‫له‌مینبه‌ری مزگه‌وته‌كان���ه‌وه‌ ده‌یده‌ن‌و‬ ‫بیر له‌ئاكامه‌كه‌ی ناكه‌نه‌وه‌‪ ،‬س���ه‌باره‌ت‬ ‫ی زاخ���ۆش‬ ‫ی مزگه‌وته‌ك���ه‌ ‌‬ ‫به‌مه‌الك���ه‌ ‌‬ ‫ده‌ڵێ���ت "ئه‌و مه‌الی���ه‌ی زاخۆ ئه‌و وز‌ه‬ ‫خراپه‌ی له‌س���ه‌دان كه‌سدا دروستكرد‌و‬ ‫وروژاندونی بۆ س���وتاندنه‌كان‌و ئاژاو‌ه‬ ‫نان���ه‌وه‌‪ ،‬كه‌چی ن���ه‌دراوه‌ ب���ه‌دادگا‌و‬ ‫لێپرس���ینه‌وه‌ی له‌گه‌ڵ نه‌ك���راو‌ه ته‌نها‬ ‫له‌ب���ه‌ر ئ���ه‌وه‌ی مامۆس���تای ئایینیه‌‌و‬ ‫پی���اوی خودای���ه‌‪ ،‬پیاوی خ���ودا ئه‌و‬ ‫جۆره‌ی ‌ه ك ‌ه وه‌زه‌ی خودای وات ‌ه وزه‌ی‬ ‫ئاش���تیخوازانه‌و ئاسوده‌یی ده‌به‌خشی‪،‬‬ ‫نه‌ك ئه‌وانه‌ی ئاژاوه‌ ده‌نێنه‌وه‌"‪.‬‬ ‫ی رێك‌و‬ ‫عه‌تا قه‌ره‌داغی‌‪ :‬دوو ئه‌فه‌ن ‌‬ ‫پێك‪ ،‬هاتون بۆ پار‌هی‌ دوو پێك‬ ‫ی ئاماژ‌ه‬ ‫رۆشنبیر‌و نوسه‌ر عه‌تا قه‌ره‌داغ ‌‬ ‫ێ ئه‌م‬ ‫بۆ ئ���ه‌وه‌ ده‌كات ك ‌ه كه‌س نازان ‌‬ ‫ده‌س���ه‌اڵته‌ كوردییان ‌ه حیزبی‌ عه‌لمانین‬ ‫ی‬ ‫یان دینین‪ ،‬ئه‌مان ده‌یانه‌وێ‌ نوێنه‌رایه‌ت ‌‬ ‫ی‬ ‫هه‌موو ئاڕاس���ته‌یه‌كی‌ سیاسی‌‌و فكر ‌‬ ‫ی‬ ‫بكه‌ن‪ ،‬كه‌ له‌دنیادا نییه‌و له‌ناوچه‌كه‌ ‌‬ ‫ئێمه‌شدا جێگه‌ی‌ نابێته‌وه‌‪ ،‬من پێموای ‌ه‬ ‫ی‬ ‫ی روویداو‌ه س���وتانی‌ دوكانه‌كان ‌‬ ‫ئه‌وه‌ ‌‬ ‫مه‌ی‌ فرۆشی‌‌و مه‌ساجه‌كان‌و قسه‌كردن‬ ‫ی رۆش���نبیران له‌مزگه‌وته‌كانه‌وه‌‪،‬‬ ‫له‌دژ ‌‬ ‫كارێكی‌ نه‌شیاوه‌‪.‬‬ ‫ئ���ه‌و ده‌ڵێ���ت "ئێم��� ‌ه ‪ 1400‬س���اڵ ‌ه‬ ‫ئیس�ل�امین‌و خواردن���ه‌وه‌و یان���ه‌ش‬ ‫هه‌بووه‌و كه‌سیش هه‌قی‌ نه‌بووه‌ به‌سه‌ر‬ ‫ی تره‌وه‌‪ ،‬هه‌ركه‌سه‌و باوه‌ڕی‌ به‌و‌ه‬ ‫كه‌س ‌‬ ‫ی‬ ‫هه‌ی���ه‌ كه‌ هه‌ركه‌س���ه‌و ده‌چێته‌ گۆڕ ‌‬

‫ی‬ ‫خۆی���ه‌وه‌‪ ،‬له‌به‌رئه‌و‌ه مس���وڵمانه‌كان ‌‬ ‫رابردوو ته‌نانه‌ت به‌مه‌الكانیش���ه‌و‌ه ئه‌و‬ ‫ی‬ ‫هه‌قه‌یان نه‌داو‌ه به‌خۆیان ده‌ستدرێژی ‌‬ ‫ی‬ ‫بكه‌نه‌ سه‌ر ئازادییه‌ تاكه‌كه‌سییه‌كان ‌‬ ‫ی وه‌كو ئه‌وان نین‪ ،‬به‌اڵم له‌گه‌ ‌ڵ‬ ‫ئه‌وانه‌ ‌‬ ‫ی ئاڕاس���ته‌ ئیس�ل�امیی ‌ه‬ ‫دروس���تبوون ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ده‌نگ ‌‬ ‫سیاس���ییه‌كان‌و بڵندبوونه‌وه‌ ‌‬ ‫ێ‬ ‫هه‌ندێك له‌مامۆس���تا ئایینیه‌كان‌و ب ‌‬ ‫ی كوردی‌‌و‬ ‫هه‌ڵوێستی‌ ئه‌م ده‌س���ه‌اڵته‌ ‌‬ ‫ره‌چاوكردن���ی‌ الیه‌ن ‌ه ئیس�ل�امییه‌كان‪،‬‬ ‫وایكردوو‌ه ك ‌ه ئه‌م ده‌سه‌اڵته‌ به‌رده‌وام‬ ‫ی ملكه‌چ ده‌ربكه‌وێت‌و‬ ‫وه‌ك ده‌سه‌اڵتێك ‌‬ ‫ی له‌س���ه‌ر ئه‌و‌ه بكات‬ ‫نه‌توانێت پێداگر ‌‬ ‫ی خه‌ڵكن"‪.‬‬ ‫كه‌ ئه‌مه‌ ئازادییه‌كان ‌‬ ‫ی‬ ‫ی كورد ‌‬ ‫ئ���ه‌و رۆش���نبیره‌ ده‌س���ه‌اڵت ‌‬ ‫ئ���اگادار ده‌كات���ه‌وه‌ له‌مه‌ترس���ی‌ ئه‌م‬ ‫ج���ۆره‌ سیاس���ه‌ته‌‌و ده‌ڵێ���ت "ئه‌گه‌ر‬ ‫ی گه‌ور‌ه‬ ‫ئه‌م ‌ه به‌رده‌وام بێت كاره‌س���ات ‌‬ ‫ی خۆیدا ده‌هێنێت‌و ره‌نگ ‌ه كه‌س‬ ‫به‌دوا ‌‬ ‫ی‬ ‫نه‌توانێت به‌مه‌سیحیه‌كانیش���ه‌وه‌ مه‌ ‌‬ ‫بخواته‌وه‌و م ‌هی‌ بفرۆش���ێت‪ .‬له‌كاتێكدا‬ ‫ی‬ ‫ك ‌ه ئه‌گه‌ر ئێمه‌ باوه‌ڕمان به‌كۆمه‌ڵگه‌ ‌‬ ‫ی تیا بێت‪،‬‬ ‫شار هه‌بێت‪ ،‬ده‌بێت مزگه‌وت ‌‬ ‫ی مه‌ساجیشی‌ تیا‬ ‫ی تیا بێ‌‌و شوێن ‌‬ ‫یانه‌ش ‌‬ ‫بێت‌و ده‌بێت ده‌سه‌اڵتیش كه‌ مۆڵه‌تیان‬ ‫ده‌داتێ‌ پارێزگاریشیان لێبكات"‪.‬‬ ‫قه‌ره‌داغ���ی‌ ب���اس ل���ه‌و‌ه ده‌كات ئه‌م‬ ‫ی هه‌یه‌ له‌ئازادی ‌ه‬ ‫كۆمه‌ڵگه‌یه‌ مێژوویه‌ك ‌‬ ‫ی‬ ‫تاكه‌كه‌س���یه‌كاندا‪ ،‬بۆ نمونه‌ پیاوێك ‌‬ ‫گه‌ور‌هی‌ وه‌ك شێخ مس���ته‌فای‌ خاڵ‌‪،‬‬ ‫ی سلێمانی‌‌و‬ ‫ی گه‌وره‌ ‌‬ ‫ك ‌ه قازی‌‌و پیاوێك ‌‬ ‫ی به‌رات���دا فای���ه‌ق بێكه‌س‌و‬ ‫له‌ش���ه‌و ‌‬ ‫ی تر چوون له‌ده‌رگای‌ ماڵه‌كه‌یان‬ ‫كه‌سێك ‌‬ ‫داوه‌و له‌س���ه‌ر په‌ڕه‌یه‌كی‌ ك���ۆن دێڕ‌ه‬ ‫شیعرێكیان نووسیوه‌‌و داویانه‌ به‌یه‌كێك‬ ‫له‌كوڕه‌كانی‌ ك ‌ه ده‌رگای‌ كردووه‌ته‌وه‌‌و‬ ‫وتویانه‌ ئه‌مه‌ به‌ره‌ بۆ باوكت‪ ،‬ئه‌م دێڕ‌ه‬ ‫شیعره‌یان له‌سه‌ر نووسیوه‌‪:‬‬ ‫ی‬ ‫ی به‌راته‌‪ ،‬ش���ه‌و ‌‬ ‫"ئه‌م ش���ه‌و ش���ه‌و ‌‬ ‫ی رێك‌و‬ ‫خۆش���ی‌‌و خه‌اڵته‌‪ .‬دوو ئه‌فه‌ن ‌‬ ‫ی دوو پێك"‪ ،‬شێخ‬ ‫پێك‪ ،‬هاتون بۆ پاره‌ ‌‬ ‫ی خا ‌ڵ وتویه‌تی‌ ئه‌و‌ه فایه‌ق ‌ه ها‬ ‫مسته‌فا ‌‬ ‫ی بكات‪،‬‬ ‫پاره‌ی‌ بۆ به‌رن با قوزه‌ڵقورت ‌‬ ‫ی‬ ‫له‌سه‌ر ئه‌م به‌سه‌رهاته‌ عه‌تا قه‌ره‌داغ ‌‬

‫ی كوردی‌‌و‬ ‫ی "سروش���تی‌ كۆمه‌ڵگه‌ ‌‬ ‫وت ‌‬ ‫ی كورد‬ ‫ی مس���وڵمان ‌ه گه‌وره‌كان ‌‬ ‫سروشت ‌‬ ‫ئه‌م ‌ه بووه‌"‪.‬‬ ‫ی عێراقدا‬ ‫رۆژنامه‌نووسێك‪ :‬له‌ده‌ستور ‌‬ ‫ی مه‌یخواردنه‌و‌هی‌ تێدا بووه‌ته‌وه‌‬ ‫جێگا ‌‬ ‫نیاز عه‌بدواڵی رۆژنامه‌نوس‪ ،‬سه‌باره‌ت‬ ‫ب ‌ه هه‌مان بابه‌ت پێیوایه‌ هه‌ر مرۆڤێك‬ ‫ئ���ازاد‌ه ل���ه‌وه‌ی ك���ه‌ چ���ۆن ئازادی ‌ه‬ ‫كه‌س���یه‌كانی خۆی موماره‌سه‌ ده‌كات‌و‬ ‫ده‌ڵێت "ن���ه‌ك هه‌ر ئه‌وه‌ی ئه‌و ئازاده‌‪،‬‬ ‫به‌ڵك���و ئه‌م���ه‌ له‌ده‌س���توری عێراقی‌و‬ ‫له‌یاساكانیشدا جێی بووه‌ته‌وه‌‪ ،‬هه‌روه‌ها‬ ‫به‌پێی یاس���ا مه‌س���ه‌له‌ی خواردنه‌و‌ه‬ ‫كحولیه‌كان قه‌ده‌غه‌نه‌كراو‌ه له‌وه‌ی ك ‌ه‬ ‫كه‌س���ێك بیخواته‌و‌ه یان نه‌یخواته‌وه‌‪،‬‬ ‫ب���ه‌اڵم ئ���ه‌وه‌ دوات���ر ش���ۆڕده‌بێته‌و‌ه‬ ‫ناو كۆمه‌ڵگ��� ‌ه ئاینه‌كان‪ ،‬ب���ه‌وه‌ی ك ‌ه‬ ‫قه‌ده‌غه‌ی ئه‌و‌ه ده‌كه‌ن كه‌س���ێك مه‌ی‬ ‫بخواته‌و‌ه یان نا"‪.‬‬ ‫ئه‌و كچ���ه‌ رۆژنامه‌نووس��� ‌ه له‌درێژه‌ی‬ ‫قسه‌كانیدا ده‌ڵێت "كه‌وات ‌ه به‌و پێیه‌ی‬ ‫كه‌ ئێم ‌ه بڕوامان به‌ موماره‌س���ه‌كردنی‬ ‫ئازادی ‌ه كه‌سیه‌كان هه‌بێت‪ ،‬ئه‌و‌ه مه‌ی‪-‬ش‬ ‫وه‌كو یه‌كێك له‌وانه‌ له‌سه‌رچاوه‌كه‌یه‌و‌ه‬ ‫ده‌س���ت ده‌كه‌وێت كه‌ دوكانداره‌كانه‌‪،‬‬ ‫قه‌ده‌غه‌كردنی مه‌یفرۆشتن‌و داخستنی‬ ‫دوكانه‌كان���ی مه‌یفرۆش���ی له‌ش���وێن ‌ه‬ ‫گه‌ش���تیاریه‌كان‪ ،‬مه‌به‌س���ت لێی ئه‌و‬ ‫لێش���اوه‌ی ‌ه ك���ه‌ مه‌یخواردن���ه‌و‌ه وه‌ك‬ ‫دیارده‌یه‌كی ناشیرین سه‌یرده‌كات"‪.‬‬ ‫س���ه‌باره‌ت به‌داخستنی ش���وێنه‌كانی‬ ‫مه‌یفرۆش���ی‌و س���ه‌نته‌ره‌كانی مه‌ساج‬ ‫له‌دوای‌ روداوه‌كان���ی بادینان‪ ،‬ده‌ڵێت‬ ‫"به‌دڵنیایی���ه‌و‌ه له‌گه‌ڵ س���ه‌رهه‌ڵدانی‬ ‫روداوه‌كان���ی بادین���ان‌و داخس���تنی‬ ‫ئ���ه‌و ش���وێنه‌ تایبه‌تان��� ‌ه له‌ناوچ��� ‌ه‬ ‫گه‌ش���تیاریه‌كان‪ ،‬لێدان��� ‌ه له‌ئ���ازادی‬ ‫تاكه‌كه‌سی‌و سانسۆر دانان ‌ه له‌سه‌ر ئه‌و‬ ‫ئازادیه‌و له‌هه‌مانكاتدا ده‌كرێت له‌داهاتوو‬ ‫هه‌ر لێشاوێك دروس���ت ببێت‪ ،‬ئازادی‬ ‫تاك ‌ه سانسۆرێكی دیكه‌ی بۆ دابنرێت‌و‬ ‫له‌داهاتودا ئێم ‌ه ده‌بینه‌ كۆمه‌ڵگه‌یه‌كی‬ ‫ت���ه‌واو نه‌ریتی‪ ،‬كۆمه‌ڵگه‌یه‌ك ك ‌ه دوای‬ ‫گروپێكی توندڕه‌و ده‌كه‌وێت"‪.‬‬

‫کوردستانی‬

‫‪kurdistany.awene@gmail.com‬‬

‫وه‌لید جانبوالد‪ :‬په‌یوه‌ند ‌ی دروزو‬ ‫ئێزیدیه‌كان به‌پێویست ده‌زانم‬ ‫ ئا‪ :‬ئاوێنه‌‬ ‫وه‌لید جانبوالد یه‌كێكه‌‬ ‫له‌سیاسه‌تمه‌داره‌ ناوداره‌كان ‌‬ ‫ی‬ ‫رۆژهه‌اڵتی‌ ناوه‌ڕاست‪ ،‬ئه‌و كه‌‬ ‫به‌ڕه‌چه‌ڵه‌ك كوردو سه‌ر به‌تائیفه‌ی‌‬ ‫دروزه‌‪ ،‬به‌رده‌وام له‌هه‌وڵی‌ پاراستنی‌‬ ‫دروزه‌كان‌و جێگه‌ پێلێژنه‌بوونیاندایه‌‪،‬‬ ‫جانبوالد هه‌فته‌ی‌ رابردوو له‌هه‌رێمی‌‬ ‫كوردستان بوو‪ ،‬سه‌ردانی‌ اللشی‌ كردو‬ ‫خه‌اڵتی‌ "كه‌مال جانبوالد"شی‌ به‌میری‌‬ ‫ئێزیدییه‌كان به‌خشی‌‪ ،‬راوێژكاری‌‬ ‫جڤاكی‌ ئێزیدیان ده‌ڵێت "ئێمه‌و‬ ‫دروزه‌كان خزمایه‌تمان له‌به‌یندایه‌"‪.‬‬ ‫ئه‌ندام���ی‌ ئه‌نجومه‌ن���ی‌ جڤاكی‌ روحان ‌‬ ‫ی‬ ‫ئێزیدیان "كه‌ریم س���لێمان" به‌ئاوێنه‌ی‌‬ ‫راگه‌یان���د ك���ه‌ س���اڵێك له‌مه‌وب���ه‌ر‬ ‫س���ه‌ردانێكی‌ تایبه‌تم���ان ك���رد بۆ الی‌‬ ‫برا دروزه‌كانم���ان له‌لوبنان‪ ،‬له‌وێ‌ دوو‬ ‫جار چاوم���ان به‌وه‌لید جانبوالد كه‌وت‪،‬‬ ‫جارێكیان له‌به‌یروت‌و جارێكیتریش���یان‬ ‫له‌گون���دی‌ موختاره‌ له‌ش���وف‪ ،‬چوونی‌‬ ‫ئێم���ه‌ وه‌ك جڤاكی‌ روحان���ی‌ ئێزیدی‌‌و‬ ‫وه‌ك ئێزیدییه‌كان به‌مه‌به‌س���تی‌ خورت‬ ‫كردن���ی‌ په‌یوه‌ندیكانمان ب���وو له‌گه‌ڵ‌‬ ‫دروزه‌كان"‪.‬‬ ‫ئه‌و ئاماژه‌ی‌ بۆ ئ���ه‌وه‌ كرد كه‌ ئه‌وه‌ی‌ وەلید جانبوالد لەکاتی سەردان کردنی اللشدا ‬ ‫ناوه‌ڕاس���تی‌ گرتووه‌ت���ه‌وه‌‌و به‌"به‌هاری‌‬ ‫ده‌مێكه‌ به‌الی‌ ئه‌وانه‌وه‌ جێی‌ سه‌رنجه‌‪ ،‬ك���رده‌وه‌‪ ،‬هه‌روه‌ها ته‌ئكیدی‌ له‌س���ه‌ر‬ ‫عه‌ره‌ب���ی‌" ناوده‌برێت‪ ،‬هه‌س���تده‌كه‌ن‬ ‫وه‌خت���ی‌ خ���ۆی‌ "كه‌مال جانب���والد"ی‌ پێویس���تی‌ قایمكردنی‌ په‌یوه‌ندییه‌كانی‌‬ ‫بوونی���ان كه‌وتووه‌ت���ه‌ مه‌ترس���ییه‌وه‌‪،‬‬ ‫س���ه‌ركرده‌ی‌ دروزه‌كان له‌س���ه‌ره‌تای‌ نێوان ئێمه‌و ئ���ه‌وان كرده‌وه‌‌و پێیوتین‬ ‫به‌تایبه‌ت���ی‌ له‌س���ایه‌ی‌ ئه‌م ش���ۆڕش‌و‬ ‫حه‌فتاكان���ی‌ س���ه‌ده‌ی‌ راب���ردوودا كه‌ توندوتۆڵكردن���ی‌ نێ���وان دروزو كوردو‬ ‫گۆڕانكاریی���ه‌ هه‌ژێن���ه‌ر‌و وه‌رچه‌رخانه‌‬ ‫س���ه‌ردانی‌ كوردس���تانی‌ ك���ردو چاوی‌ به‌تایبه‌تی‌ په‌یوه‌ندیمان له‌گه‌ڵ‌ كوردی‌‬ ‫مێژووییان���ه‌دا ك���ه‌ هێزه‌ گ���ه‌وره‌كان‬ ‫به‌مسته‌فا بارزانی‌ كه‌وت جه‌ختی‌ له‌سه‌ر ئێزیدی‌ به‌پێویست ده‌زانم"‪.‬‬ ‫له‌پێناو پاراستنی‌ به‌رژه‌وه‌ندی‌ خۆیاندا‬ ‫ك���ورد بوونی‌ خۆی‌ ك���رده‌وه‌‪ ،‬ئه‌وه‌ش كه‌ریم س���لێمان ئام���اژه‌ی‌ به‌وه‌ش كرد‬ ‫ب���ه‌رده‌وام هێزه‌ بچوك‌و كه‌مایه‌تییه‌كان‬ ‫بۆ ئ���ه‌وان گرنگ بوو‪ ،‬كه‌ریم س���لێمان كه‌ ساڵی‌ پار ئه‌مان چوونه‌ته‌ به‌یروت‌و‬ ‫ده‌ك���ه‌ن به‌قوربانی‌‪ .‬له‌به‌رامبه‌ریش���دا‬ ‫وتی‌ "جگ���ه‌ ل���ه‌وه‌ش ل���ه‌الی‌ ئێمه‌ی‌ موخت���اره‌و باس���ی‌ جڤاك���ی‌ روحان ‌‬ ‫ی‬ ‫كه‌مایه‌تییه‌كان بۆ مانه‌وه‌و پاراس���تنی‌‬ ‫ئێزیدییه‌كانی���ش بنه‌ماڵه‌ی���ه‌ك هه‌ی���ه‌ ئێزیدیان‌و اللش���یان بۆ وه‌لید جانبوالد‬ ‫خۆیان به‌رده‌وام پێویستییان به‌له‌یه‌كتر‬ ‫كه‌ ش���ێخی‌ ش���ێخه‌مندانیان پێده‌ڵێن‌و ك���ردووه‌‪ ،‬زۆر كه‌یفی‌ پێهاتووه‌و حه‌زی‌‬ ‫نزیكبوون���ه‌وه‌و ه���اوكاری‌ كردن���ی‌‬ ‫له‌كۆمه‌ڵگ���ه‌ی‌ خانكێ���ن له‌ده���ۆك‌و به‌س���ه‌ردانكردنی‌ ئێزیدییه‌كان كردووه‌‪،‬‬ ‫یه‌كترییه‌‪.‬‬ ‫به‌جانب���والد ناوده‌برێ���ن‪ ،‬ویس���تمان پێیوتون له‌الی���ه‌ن بارزانی س���ه‌رۆكی‌‬ ‫له‌وه‌اڵم���ی‌ ئه‌و پرس���یاره‌ی‌ ك���ه‌ ئایا‬ ‫بزانین په‌یوه‌ندی‌ له‌نێ���وان جانبوالدی‌ هه‌رێم���ه‌وه‌ داوه‌ت كراوه‌‌و هه‌ر كه‌ هاته‌‬ ‫ئێزیدیی���ه‌كان وه‌ك كه‌مایه‌تیی���ه‌ك له‌م‬ ‫ئه‌وان‌و ئێمه‌دا چییه‌‪ ،‬ئاش���كرا بوو كه‌ كوردس���تان س���ه‌ردانی‌ ته‌حسین به‌گ‌و‬ ‫له‌ڕۆژ‌و روناكی‌ ده‌گرن‌و هه‌ردووكیشیان هه‌لومه‌رجه‌دا هه‌ست به‌مه‌ترسی‌ ده‌كه‌ن؟‬ ‫ئه‌وانه‌ی‌ ئێره‌ خزمایه‌تی‌‌و نزیكایه‌تییان اللش ده‌كات‪.‬‬ ‫هه‌ی���ه‌ له‌گه‌ڵ‌ ئه‌وان���ه‌ی‌ لوبنان‌و چیای‌ ده‌رباره‌ی‌ نزیكایه‌ت���ی‌ ئایینی‌ ئێزیدی‌‌و باوه‌ڕی���ان به‌په‌یوه‌ندی‌ راس���ته‌وخۆی‌ كه‌ریم سلێمان وتی‌ "ئێمه‌ گره‌نتیه‌كمان‬ ‫دروزه‌كان‪ ،‬ك���ه‌ ره‌س���ه‌نی‌ هه‌ردووكیان مه‌زهه‌بی‌ دروزیش‪ ،‬كه‌ریم سلێمان وتی‌ په‌یڕه‌وه‌كانیانه‌ له‌گه‌ڵ‌ یه‌زدان‪ ،‬هه‌روه‌ها هه‌ی���ه‌ له‌كوردس���تاندا‪ ،‬ئه‌ویش ئه‌وه‌یه‌‬ ‫ده‌چێته‌وه‌ س���ه‌ر بنه‌ماڵ���ه‌ی‌ جانبوالد "هه‌رچه‌ن���ده‌ دروزه‌كان زۆرجار خۆیان هه‌ردووكیش���یان باوه‌ڕیان به‌دۆناودۆنی‌ كه‌ حكومه‌تی‌ هه‌رێم له‌ڕێگه‌ی‌ رێزگرتن‬ ‫له‌پێكه‌وه‌ژی���ان‌و لێبورده‌یی‌ ئایینییه‌وه‌‬ ‫له‌باژێڕی‌ حه‌له‌ب‌و ده‌ڤه‌ری‌ كه‌لس"‪.‬‬ ‫ده‌ڵێن كه‌ ئێمه‌ مسوڵمانین یان شیعه‌ین روحه‌"‪.‬‬ ‫سه‌باره‌ت به‌په‌یامی‌ وه‌لید جانبوالدیش یان ئیسماعیلین‪ ،‬به‌اڵم له‌هه‌مانكاتیشدا ئه‌م س���ه‌ردانه‌ی‌ جانب���والد بۆ هه‌رێمی‌ درێ���ژه‌ به‌پێكه‌وه‌ژیان���ی‌ هه‌موو ئایین‌و‬ ‫به‌س���ه‌ركردنه‌وه‌ی‌ مه‌زهه‌به‌ جیاوازه‌كان بدات‪ ،‬به‌اڵم ئه‌وه‌ش‬ ‫له‌كاتی‌ س���ه‌ردان كردنی‌ په‌رس���تگای‌ هه‌ندێك تایبه‌تمه‌ندی‌ خۆیان هه‌یه‌‌و ئه‌م كوردس���تان‌و‬ ‫اللشدا‪ ،‬كه‌ریم س���لێمان وتی‌ "جانبوالد تایبه‌تمه‌ندیان���ه‌ش ئه‌وانه‌ ده‌خاته‌ خانه‌ ئێزیدییه‌كان له‌كاتێكدای���ه‌ كه‌ زۆربه‌ی‌ ناش���ارینه‌وه‌ كه‌ ئێمەو کەمایەتییەکانی‬ ‫په‌یامی‌ ئه‌وه‌ی‌ به‌ئێمه‌ گه‌یاند كه‌ ئێمه‌و ئایین‌و مه‌زهه‌به‌ باتنییه‌كانه‌وه‌‪ ،‬هه‌ندێك كه‌مایه‌تییه‌ ئایینییه‌كانی‌ وه‌ك مه‌سیحی‌‌و تریش‌ ترس���ێكی‌ زۆرم���ان هه‌یه‌ له‌وه‌ی‌‬ ‫ئه‌وان نزیكین‌و وه‌ك كه‌مال جانبوالدی‌ شتی‌ هاوبه‌ش هه‌یه‌ له‌نێوان ئێزیدیان‌و دروزه‌كان له‌سایه‌ی‌ ئه‌و گۆڕانكاریانه‌ی‌ توندڕه‌وی���ی‌‌و ده‌مارگیریی‌ باڵ‌ به‌س���ه‌ر‬ ‫باوكیشی‌ ته‌ئكیدی‌ له‌كوردبوونی‌ خۆی‌ دروزدا‪ ،‬وه‌ك ئ���ه‌وه‌ی‌ هه‌ردووكیان رێز هه‌ندێ���ك له‌واڵتان���ی‌ رۆژهه‌اڵت���ی‌ ئه‌م ناوچه‌یه‌دا بكێشێ‌"‪.‬‬

‫ئێزدیی‌و‬ ‫کەمایەتییەکانی تریش‌‬ ‫ترسێكی‌ زۆرمان هه‌ی ‌ه‬ ‫له‌وه‌ی‌ توندڕه‌ویی‌‌و‬ ‫ده‌مارگیریی‌ باڵ‌ به‌سه‌ر‬ ‫ێ‬ ‫ئه‌م ناوچه‌یه‌دا بكێش ‌‬

‫په‌نابه‌ره‌ كورده‌كانی‌ كه‌مپی‌ وه‌لید‪:‬‬

‫‪ UNCHR‬مرۆڤ كوژه‌ نه‌ك مرۆڤ دۆست‬ ‫ ئا‪ :‬ئاوێنە‬

‫‪ 170‬كورد له‌كه‌مپی‌ وه‌لیدی‌ سه‌ر‬ ‫سنووری‌ عێراق‌و سوریا‪ ،‬ماوه‌ی‌ دوو‬ ‫مانگه‌ له‌هه‌لومه‌رجێكی‌ سه‌ختدا ژیان‬ ‫به‌سه‌ر ده‌به‌ن‪ ،‬ئه‌وان كه‌مپه‌كه‌یان‬ ‫به‌"دۆزه‌خ" ناوده‌به‌ن‌و ده‌ڵێن‬ ‫"كۆمیسیاری‌ بااڵی‌ په‌نابه‌رانی‌ سه‌ر‬ ‫به‌نه‌ته‌وه‌ یه‌كگرتووه‌كان ‪UNCHR‬‬ ‫له‌به‌عس خراپتره‌"‪.‬‬ ‫وته‌بێژی‌ كورده‌كانی‌ ئه‌و كه‌مپه‌ "محه‌مه‌د‬ ‫خورسه‌ندپور" له‌په‌یوه‌ندییه‌كدا له‌سه‌ر‬ ‫س���نووری‌ عێراق‌و سوریاوه‌ به‌ئاوێنه‌ی‌‬ ‫راگه‌یان���د ك���ه‌ م���اوه‌ی‌ دوو مانگ���ه‌‬ ‫له‌ڕه‌وش���ێكی‌ خراپدای���ن‌و ‪UNCHR‬‬ ‫ده‌ستی‌ ده‌ستیمان پێده‌كات‪ ،‬ئه‌و وتی‌‬ ‫"وا بڕیار بوو به‌رپرس���انی‌ ‪UNCHR‬‬ ‫ل���ه‌‪ 12/1‬س���ه‌ردانی‌ ئێم���ه‌ بك���ه‌ن‌و‬ ‫بمانگوازنه‌وه‌‪ ،‬كه‌چی‌ تا ئێستا كه‌سێك‬ ‫دوو منداڵی ئاوارەکانی کەمپی وەلید ‬ ‫نه‌هاتووه‌‌و لێینه‌پرسیونه‌ته‌وه‌"‪.‬‬ ‫كه‌مپ���ی‌ وه‌لی���د ده‌كه‌وێته‌ س���نووری‌ عێراق به‌ناوی‌ قاس���م ده‌روێش هات‌و‬ ‫پارێزگای‌ ئه‌نب���اره‌وه‌و چوار كیلۆمه‌تر هه‌ڕه‌ش���ه‌یه‌كی‌ زۆری‌ لێكردی���ن‌و‬ ‫له‌س���نووری‌ س���وریاوه‌ دووره‌‪ ،‬ل���ه‌م چه‌ن���د میكزه‌مینێكی‌ پ���ڕ له‌چه‌كدارو‬ ‫ی له‌گه‌ڵ‌ بوو‪ ،‬به‌اڵم له‌ڕێگه‌ی‌‬ ‫كه‌مپه‌دا ‪ 170‬ك���ورد (‪ 25‬خێزان‌و ‪ 8‬سه‌ربازیش ‌‬ ‫زگوردی‌)‪ ،‬له‌گه‌ڵ‌ نزیكه‌ی‌ ‪ 80‬عه‌ره‌بی‌ حه‌سه‌ن جیهاد ئه‌مینه‌وه‌ توانیمان ئه‌و‬ ‫ئه‌هوازی‌‌و فه‌له‌سینی‌ ده‌ژین‌و چاوه‌ڕوانی‌ هه‌ڕه‌شانه‌ رابگرین"‪.‬‬ ‫گواستنه‌وه‌ن بۆ واڵتی‌ سێهه‌م‪.‬‬ ‫ئه‌م په‌نابه‌ره‌ كوردانه‌ كه‌ ل ه‌‪2009/7/5‬وه‌‬ ‫خورسه‌ندپور وتی‌ "گوشارێكی‌ زۆرمان هێنراوه‌ته‌ ئه‌م كه‌مپه‌وه‌‪ ،‬پێشتر له‌كاتی‌‬ ‫له‌س���ه‌ره‌‪ ،‬ماوه‌ی���ه‌ك له‌مه‌وبه‌ر س���ێ‌ ش���ه‌ڕی‌ عێراق‌و ئێراندا له‌س���ه‌ره‌تای‌‬ ‫جار كه‌س���ێك له‌وه‌زاره‌ت���ی‌ ناوخۆی‌ هه‌شتاكانی‌ سه‌ده‌ی‌ رابردوودا برابوونه‌‬

‫كه‌مپی‌ ئه‌لتاش له‌نزیك رومادی‌‌و له‌و ‌‬ ‫ێ‬ ‫نیشته‌جێ‌ كرابوون تا ‪ ،2005/1/11‬كه‌‬ ‫له‌و به‌رواره‌وه‌ له‌تاو هه‌ڵكشانی‌ گروپه‌‬ ‫تون���دڕه‌وه‌كان‌و "تی���رۆر" روویانكرده‌‬ ‫كه‌مپی‌ كه‌رامه‌ی‌ سه‌ر سنووری‌ عێراق‌و‬ ‫ئه‌رده‌ن‌و له‌وه‌ش به‌دوا گواستراونه‌ته‌وه‌‬ ‫بۆ كه‌مپی‌ وه‌لید‪.‬‬ ‫خورس���ه‌ندپور وتی‌ "پاش دوو س���اڵ‌‬ ‫مانه‌وه‌ له‌كه‌مپی‌ كه‌رامه‌‪ ،‬دوو نوێنه‌ری‌‬ ‫حكومه‌ت���ی‌ هه‌رێم هاتن‪ ،‬س���ه‌ردانیان‬

‫كردی���ن‌و ده‌یانویس���ت ه���اوكار ‌‬ ‫ی‬ ‫حكومه‌ت���ی‌ عێراق‌و ئ���ه‌رده‌ن بكه‌ن‌و‬ ‫ب���ه‌زۆر بمانگه‌ڕێننه‌وه‌ بۆ كه‌مپی‌ كاوه‌‬ ‫له‌هه‌ولێ���ر‪ ،‬به‌اڵم ئێم���ه‌ وتمان به‌هیچ‬ ‫ش���ێوه‌یه‌ك ئاماده‌ نین بگه‌ڕێینه‌وه‌ بۆ‬ ‫ئ���ه‌و زیندانه‌ گه‌وره‌یه‌ی‌ كه‌ ماوه‌ی‌ ‪30‬‬ ‫ساڵه‌ تیا به‌ند كراوین"‪.‬‬ ‫وتیش���ی‌ "ئێم���ه‌ داوای‌ س���ه‌ره‌كیمان‬ ‫ده‌رچوونه‌ ل���ه‌م واڵته‌ی‌ كه‌ ماوه‌ی‌ ‪30‬‬ ‫س���اڵه‌ تیای‌ ژیاوین‌و به‌هیچ شێوه‌یه‌ك‬ ‫حسابی‌ ئینسانمان بۆ نه‌كراوه‌ تیایدا‪،‬‬ ‫ئیت���ر چۆن ئام���اده‌ بی���ن ژیانی‌ تێدا‬ ‫به‌سه‌ر به‌رین؟ ئێمه‌ له‌دۆزه‌خداین"‪.‬‬ ‫ئه‌و ئاماژه‌ی‌ به‌وه‌ كرد كه‌ "‪UNCHR‬‬ ‫له‌به‌ع���س خراپترن‪ ،‬ب���ه‌الی‌ ئێمه‌وه‌‬ ‫‪ UNCHR‬كه‌ به‌حسایی‌ خۆیان داڵده‌ی‌‬ ‫په‌نابه‌ران ده‌ده‌ن م���رۆڤ كوژن نه‌ك‬ ‫مرۆڤ دۆست‪ ،‬چونكه‌ ده‌یانه‌وێ‌ به‌هه‌ر‬ ‫شێوه‌یه‌ك بووه‌ بمانبه‌نه‌وه‌ بۆ كه‌مپی‌‬ ‫به‌غدا یان كه‌مپی‌ موسڵ‌‌و یان كه‌مپی‌‬ ‫ئه‌نبار یان كه‌مپه‌كانی‌ كوردستان‪ ،‬ئه‌مه‌‬ ‫له‌كاتێكدایه‌ ك���ه‌ ئێمه‌ ده‌زانین عێراق‬ ‫ل���ه‌ چ هه‌لومه‌رجێكدایه‌‪ ،‬له‌والش���ه‌وه‌‬ ‫كوردس���تانیش خ���ۆی‌ خه‌ڵكه‌ك���ه‌ی‌‬ ‫له‌تاوا راده‌كا‌و روو له‌ئه‌وروپا‌و ده‌ره‌وه‌‬ ‫ده‌كات"‪.‬‬ ‫وتیش���ی‌ "ته‌نها دواكاریم���ان ئه‌وه‌یه‌‬ ‫دوای‌ به‌س���ه‌ربردنی‌ ‪ 30‬س���اڵ‌ ل���ه‌م‬ ‫زیندان���ه‌ گه‌وره‌ی���ه‌ بڕۆین ك���ه‌ پێی‌‬ ‫ده‌ڵـێـن عێــراق‌و ‪ 30‬س���اڵه‌ نه‌هامه‌تی‌‬ ‫تیا ده‌چێــژین"‪.‬‬

‫)‪ )304‬سێشه‌مم ‌ه ‪2011/12/13‬‬

‫‪5‬‬

‫به‌ختیار عه‌لی ده‌ینوسێت‬

‫هەندێک تێبینی کورت‬ ‫دەربارەی توندڕەویی‬

‫ئ���ەو رووداوانەی دوایی کوردس���تان‪،‬‬ ‫شتێکی نوێیان ئاش���کرانەکرد‪ ،‬بەڵکو‬ ‫شتێکی کۆنیان تۆخکردەوە کە ئەویش‬ ‫توندڕەویی دینییە‪ .‬ئەم رووداوانە هەر‬ ‫هێزێک له‌پشتی بێت بە ئەندازەی ئەوە‬ ‫گرنگ نییە‪ ،‬ک���ە له‌ڕێگایەوە ببینیمان‬ ‫کۆمەڵ���گای ئێمە تا چەن���دە ئامادەی‬ ‫توندڕەوی���ی دینیی���ە‪ .‬هۆکارەکان���ی‬ ‫بەهێزبوونەوەی گیانی توندڕەویی دینی‬ ‫له‌کۆمەڵ���گای کوردیدا زۆرە‪ ،‬دەمەوێت‬ ‫لێرەدا هەندێک تێبینی زۆر كورت وەک‬ ‫س���ەرە قەڵەم بۆ گفتوگۆیەکی قووڵتر‬ ‫بخەمە روو‪ .‬هەر یەک لەم خااڵنە ئیش‌و‬ ‫تێڕامانی وردتری دەوێت‪..‬‬ ‫* ترس���ی دوورو درێ���ژی‬ ‫سیاس���ەت له‌ڕەخنەکردن���ی وەزیف���ە‬ ‫کۆمەاڵیەتییەکان���ی نوخب���ەی دینی‪،‬‬ ‫دەرگایەک���ی گەورەی ب���ۆ دیندارەکان‬ ‫ک���ردەوە ک���ە دی���ن وەک جێگایەکی‬ ‫دەرە رەخن���ە تەماش���ابکەن‪ .‬ئ���ەوە‬ ‫ئێستا کێش���ەیەکی ترسناکی گەورەی‬ ‫دروستکردوە‪ ،‬هەندێ له‌مەالکان «گەر‬ ‫بە ژمارە کەمیش بن» بەڕاستی خۆیان‬ ‫بە جێگری خودا لەسەر زەوی دەزانن‪...‬‬ ‫ئەوەی ئ���ەم دۆخەی دروس���تکردووە‬ ‫ت���رس‌و لەرزۆک���ی قووڵ���ی نوخبەی‬ ‫سیاس���ییە لەبەردەم گووتاری دینیدا‪ .‬‬ ‫* گفتوگۆی ئەوانەی بە ناو عەلمانین‬ ‫ل���ەو بیس���ت س���اڵەی راب���ووردودا‪،‬‬ ‫ئاقارێک���ی زۆر ناج���ۆری وەرگرتووە‪،‬‬ ‫رەخن���ەی عەلمانییەکان لەبری ئەوەی‬ ‫رەخنەگرتن بێ���ت له‌چۆنێتی تەوزیفی‬ ‫دین له‌ژیانی سیاس���ی‌و کۆمەاڵیەتیدا‪،‬‬ ‫بووه‌تە رەخنەیەکی بێزەنتی‌و بێکەڵک‬ ‫لەس���ەر پێغەمبەران‌و هاوسەرەکانیان‌و‬ ‫رووداوە مێژووییەکان‪ .‬له‌کاتێکدا ئەوەی‬ ‫ئێس���تا دەبێت رووب���ەڕووی ببینەوە‬ ‫کێش���ەی ئەو رۆڵ���ە مەرجەعییەیە کە‬ ‫دین دەیەوێت بیبینێت‪ .‬کێش���ەی ئێمە‬ ‫ئێس���تا ئەوە نییە ک���ە کامە چیرۆک‬ ‫لەس���ەر ژیان���ی پێغەمبەران راس���تە‪،‬‬ ‫بەڵکو کێشەمان ئەوەیە گەر دین ببێتە‬ ‫س���ەرچاوەی س���ەرەکی ئەخالق‪ ،‬گەر‬ ‫دەستوەرداتە ناو عەقڵی زانستییەوە‪،‬‬ ‫ببێتە مۆنۆپۆڵکەریی روحانییەت‪ ،‬خودا‬ ‫بۆ خۆی داگیربکات‌و بچوکیبکاتەوە بۆ‬ ‫ئاستی وێنە‌و نیگاری بچوک‪.‬‬ ‫* هەوڵی کۆمیدی هەندێک له‌پیاوانی‬ ‫ئایین ب���ۆ گونجاندنی دین‌و زانس���ت‪.‬‬ ‫گەرچی هەوڵێکی زۆر بێئاس���تە‪ ،‬بەاڵم‬ ‫لەم ف���ەزا دواکەوتووانەی ئێمەدا‪ ،‬لەم‬ ‫جێگایانەدا ک���ە کولتووری زانس���تی‬ ‫ئیفلیجە‪ ،‬ئاسان چۆتەسەر‌و حەماسەتی‬ ‫توند بۆ دین دروستدەکات‪ ...‬له‌ڕاستیدا‬ ‫له‌نێو زانس���تخوازاندا هەرگیز ئەو هێزە‬ ‫دروس���ت نەب���ووە‪ ،‬کە زانس���ت وەک‬ ‫کایەیەک���ی ت���ری بینین���ی هەقیقەت‬ ‫بسەلمێنێت کە لەگەڵ دیندا هەرگیزا‌و‬ ‫هەرگیز تەبا نایەتەوە‪ .‬عەقڵی زانستی‬ ‫له‌واڵتی ئێمەدا لەبەرئەوەی هەمیش��� ‌ه‬ ‫الواز‌و بێگەش���ە بووە‪ ،‬هێ���زی ئەوەی‬ ‫نەبووە کاریزمای زانستی دروستبکات‪،‬‬ ‫هەروەها هێزێکی خولقێنەری ئابووریش‬ ‫نەبووە‪ ،‬ئەوە وایکردوە الی ئێمە زانکۆ‬ ‫بەرتەقای مزگ���ەوت نەبێت‪ ،‬بەڵکو بە‬ ‫پێچەوانەوە هەوڵی���داوە ببێتە هاوڕێ‌و‬ ‫هاوش���انی‪ .‬له‌هەر کۆمەڵگایەکیش���دا‬ ‫ش���وێنی زانس���ت پڕبوو له‌هەوای ئەو‬ ‫جێگایەی کە عیبادەت���ی تیادەکرێت‪،‬‬ ‫نەفەسی زانس���ت له‌نەفەسی عیبادەت‬ ‫جیانەبووەوە‪ ،‬زانس���ت وەک زانست بۆ‬ ‫هەمیشە دەمرێت‪ ...‬هەرەسی زانست‌و‬ ‫زانکۆکانی ئێمە‪ ،‬بەسەرکەوتنی رەهای‬ ‫عەقڵی توندڕەو کۆتایی دێت‪ ..‬چونکە‬ ‫هەر عەقڵییه‌تێ���ک له‌موتڵەقدا دوایی‬ ‫بێت‪ ،‬ئەگ���ەری توندڕەویی له‌ناوخۆیدا‬ ‫هەڵگرتووە‪.‬‬ ‫* چەندە مۆراڵی سیاس���ی س���وودی‬ ‫له‌دین بینی���وە‪ ،‬توندڕەوی���ی دینیش‬ ‫س���وودی لەو توندڕەوییە سیاس���ییە‬ ‫دوورودرێ���ژە بینیوە کە س���ەدەیەکە‬ ‫خۆرهەاڵتی تەنی���وە‪ ...‬کولتووری دان‬ ‫نەنان بەویدیدا‪ ،‬بەر لەوەی دینییەکان‬ ‫بیقۆزنەوە‪ ،‬پیشەس���ازی‌و بەرهەمێکی‬ ‫کایەی سیاس���ییە‪ .‬لێ���رەوە دیاردەی‬ ‫توندڕەویی دینی تەنیا بەزاراوەکانی ناو‬ ‫کایەی دین باس���ی لێ ناکرێت‪ ،‬بەڵکو‬ ‫دەبێت له‌کایەی سیاس���یدا بۆ هەندێک‬ ‫له‌هۆکارەکانی بگەڕێین‪.‬‬ ‫* ب���ەوەدا حیزبی ک���وردی حیزبێکە‬ ‫تەواو دژی نوێگەرییە‪ ...‬بوونی خۆشی‬

‫لەس���ەر ئەو دژایەتییە دروستکردوە‪،‬‬ ‫تازەگەری���ش گەورەتری���ن دوژمنێتی‪،‬‬ ‫لێرەوە بە جەوهەر جگ���ە له‌پەنابردن‬ ‫بۆ دی���ن‌و خۆگونجاندن لەگەڵیدا چاری‬ ‫ت���ری نییە‪ .‬دیارە کێش���ەکە ئەو کاتە‬ ‫دروستدەبێت کە بۆ دژایەتی نوێگەریی‌و‬ ‫پەکخستنی هەس���تی گۆڕان دەکەوێتە‬ ‫پرۆسەیەکی سەرپەڕانەی بەدینیکردنی‬ ‫هەم���وو دەرکەوتەکان���ی ژیان���ەوە‪.‬‬ ‫له‌س���ااڵنی رابوردوودا پارتی دیموکرات‬ ‫بۆ خنکاندنی هەموو بیرکردنەوەیەکی‬ ‫نوێگەر‪ ،‬دەرگای هەرێمی خۆیان لەسەر‬ ‫جۆرە هوشیارییەکی دینی داخست‪...‬‬ ‫لێرەوە له‌هەرێمی ئەواندا هێدی هێدی‬ ‫دین دەبێتە تاکە دەروازەی بیرکردنەوە‬ ‫له‌سیاس���ەت‪ .‬هەروەختێک نەتهێشت‬ ‫خەڵ���ک بە رێگای جی���اواز جیاواز بیر‬ ‫لەسیاس���ەت بکەنەوە‪ ،‬دی���ن ئامادەیە‬ ‫بەتەنیا جێگای هەم���وو ئەو رێگایانە‬ ‫بگرێتەوە‪.‬‬

‫له‌سااڵنی رابوردوودا‪،‬‬ ‫دین بووه‌تە دینێکی‬ ‫تەلەفزیۆنی‌و‬ ‫میدیایی‪...‬‬ ‫کە تێیدا لەبری رامان‌و‬ ‫هێمنی‌و خوداپەرستی‪،‬‬ ‫دەنگەدەنگ‌و‬ ‫حەماسەتسازی رۆڵی‬ ‫سەرەکی دەبینن‬ ‫* له‌س���ااڵنی رابوردوودا‪ ،‬دین بووه‌تە‬ ‫دینێکی تەلەفزیۆنی‌و میدیایی‪ ...‬واتە‬ ‫چیتر دینێک���ی رۆحان���ی‌و خەڵوەتی‬ ‫نیی���ە‪ ،‬بەڵک���و ج���ۆرە «نمای���ش»‌و‬ ‫«شۆ» یەکی تەلەفزیۆنییە‪ ،‬کە تێیدا‬ ‫لەبری رامان‌و هێمنی‌و خوداپەرس���تی‪،‬‬ ‫دەنگەدەن���گ‌و حەماسەتس���ازی رۆڵی‬ ‫س���ەرەکی دەبینن‪ .‬وات���ە دین هەموو‬ ‫دیوە رۆحانییەک���ەی خۆی دۆڕاندووە‌و‬ ‫ب���ووە بە جۆرە نمایش���ێکی تیاترالی‪،‬‬ ‫کە تیای���دا بەردەوام ئەکتەرێکی دەنگ‬ ‫بەرز ئەوانی دی هاندادەدات‪ ...‬لێرەوە‬ ‫پەیوەندی دی���ن بە میدیای مۆدێرنەوە‬ ‫له‌جیهانی ئیس�ل�امیدا بە گشتی‌و الی‬ ‫ئێم���ە بەتایبەت���ی‪ ،‬دەبێ���ت بە وردی‬ ‫بخوێنرێتەوە‪ .‬ئەو گوتارە حەماسیانەی‬ ‫ک���ە هەندێک له‌پیاوانی ئاینی دەیدەن‪،‬‬ ‫بەرهەم���ی عەقڵێک���ە ک���ە له‌عەقڵی‬ ‫ئەفس���ەری جەنگەوە نزیک���ە‪ ،‬نەوەک‬ ‫بەرهەمی رۆحێک بێ���ت کە له‌خوداوە‬ ‫نزیکە‪.‬‬ ‫* له‌بیس���ت س���اڵی راب���وردوودا‬ ‫له‌هەوڵێک���دا ب���ۆ رێگرتن له‌گەش���ەی‬ ‫ئیس�ل�امییەکان هەر ی���ەک له‌پارتی‌و‬ ‫یەکێتی‪ ،‬دینیان وەک چەک بەکارهێنا‪.‬‬ ‫پیاوی ئاینیینان وەک چەک بەکارهێنا‪.‬‬ ‫گەیاندن���ی پەیامی سیاس���ی له‌ڕێگای‬ ‫پیاوی دینییەوە بەوە نەگەیش���ت کە‬ ‫پەیامی ئ���ەم حیزبانە زیادبێت‪ ،‬بەڵکو‬ ‫بەوە کۆتاییه���ات کە پیاوی دین وەک‬ ‫مەرجەعێکی سیاسی رەها سەیربکرێت‬ ‫کە تەنیا هەقیقەتی دینی النییە‪ ،‬بەڵکو‬ ‫هەقیقەتی سیاسەتیشی الیە‪.‬‬ ‫* وەک چ���ۆن پێکەوەژیان���ی پارتی‌و‬ ‫یەکێت���ی یان دەب���وو له‌جەنگدا تەواو‬ ‫بێت یاخود له‌بێدەنگیدا‪ ،‬پێکەوەژیانی‬ ‫دی���ن‌و عەلمانیی���ەت الی دین���داران‌و‬ ‫رۆش���نبیرانیش بە هەمان دەرد چووە‪.‬‬ ‫موغازەل���ەی نێوان هەندێ���ک له‌هێزە‬ ‫عەلمانیی���ەکان‌و دینیی���ەکان هەر بە‬ ‫هەم���ان دەرد چ���ووە‪ ،‬ی���ان جەنگ‌و‬ ‫تەش���هیر‌و تەکفیر ی���ان بێدەنگبوون‬ ‫لەیەک‌و چاوپۆشین له‌سیاسەتی یەک‪.‬‬ ‫ئەم دۆخە هەمیش���ە توندڕەویی دینی‬ ‫س���وودی لێدەبینێت کە له‌ڕێگای ئەو‬ ‫بێدەنگییە قووڵەوە زەمینەس���ازی بۆ‬ ‫گەیاندنی ناچیزترین وتاردەکات‪.‬‬

‫‪6‬‬

‫تایبه‌ت‬

‫)‪ )304‬سێشه‌مم ‌ه ‪2011/12/13‬‬

‫بادینان‪ ،‬ناوچه‌یه‌كی‌ ب ‌ێ ئۆپۆزسیۆن‬

‫رایه‌ك له‌ناو ئۆپۆزسیۆندا هه‌یه‌ كه‌ بادینان جێبهێڵرێت بۆ پارتی‌‬ ‫بكه‌ین كه‌ باره‌گامان له‌هه‌ولێر هه‌بێت‪،‬‬ ‫ی له‌دهۆك نه‌مانبێت‬ ‫به‌اڵم له‌به‌ر مه‌ترس ‌‬ ‫یان ده‌س���ه‌اڵت قۆرغی‌ ناوچه‌ك ‌ه بكات‬ ‫ی‬ ‫ی سیاس���ی‌‌و مانه‌وه‌ ‌‬ ‫ته‌نه���ا بۆ مه‌رام ‌‬ ‫ی‬ ‫ی تاهه‌تای ‌‬ ‫ی به‌حوكمڕان ‌‬ ‫خۆی‌‌و بوون��� ‌‬ ‫ی‬ ‫ناوچه‌كه‌‪ ،‬بۆیه‌ به‌مشێو‌ه ناتوانین باس ‌‬ ‫ی بكه‌ین‌و له‌واڵتان ئاماژ‌ه ب ‌ه‬ ‫دیموكراس ‌‬ ‫ی بكه‌ین"‪.‬‬ ‫بوونی‌ دیموكراس ‌‬

‫ئا‪ :‬عیسا خدر‬ ‫ی‬ ‫ی (‪‌ )12/2‬‬ ‫له‌دوای‌ روداوه‌كه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫ناوچه‌ی‌ بادینانیان كه‌ بوه‌ هۆ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی چه‌ندین باره‌گا‌و بنكه‌ ‌‬ ‫سوتاندن ‌‬ ‫یه‌كگرتوی‌ ئیسالمی‌ كوردستان‪،‬‬ ‫حیزبه‌كانی‌ ئۆپۆزسیۆن ترسیان‬ ‫له‌دوباره‌بونه‌وه‌ی‌ ئه‌و روداوه‌ هه‌یه‌‪،‬‬ ‫بۆیه‌ رایه‌ك له‌ناویاندا دروستبوه‌ ك ‌ه‬ ‫ی‬ ‫بادینان بۆ ده‌سه‌اڵتدارانی‌ پارت ‌‬ ‫ی‬ ‫جێبهێڵن‪ ،‬وته‌بێژی‌ یه‌كگرتوو ‌‬ ‫ئیسالمیش ده‌ڵێت "ئه‌گه‌ر ده‌سه‌اڵت‬ ‫ی ‪100%‬مان پێنه‌دات ناتوانین‬ ‫گره‌نت ‌‬ ‫باره‌گاكانمان بكه‌ینه‌وه‌"‪.‬‬ ‫ی‬ ‫راپۆرتی‌ په‌رله‌مان‪ 23 :‬باره‌گا‌و بنكه‌ ‌‬ ‫یه‌كگرتوو سوتێنراون‬ ‫ی‬ ‫ی ئ���ه‌و لیژنه‌یه‌ ‌‬ ‫به‌پێ���ی‌ راپۆرت��� ‌‬ ‫ی كوردس���تان پێكه���ات‬ ‫له‌په‌رله‌مان��� ‌‬ ‫ی ناوچ��� ‌هی‌ بادینان‬ ‫بۆ س���ه‌ردانیكردن ‌‬ ‫ب���ۆ لێكۆڵین���ه‌وه‌ له‌ڕاس���تییه‌كان‪،‬‬ ‫ی‬ ‫ده‌ركه‌ووت���و‌ه ك ‌ه ‪ 23‬ب���اره‌گا‌و بنكه‌ ‌‬ ‫فۆتۆ‪ :‬کوردیو‬ ‫ ‬ ‫ی باره‌گا سوتاوه‌که‌ی مه‌ڵبه‌ندی زاخۆی یه‌کگرتوو‬ ‫ی ئیس�ل�امیی‌ له‌ناوچ���ه‌ ‌‬ ‫یه‌كگرت���وو ‌‬ ‫ی‬ ‫بادینان سوتێنراوه‌‪ ،‬ئه‌مه‌ش ترسی‌ ال ‌‬ ‫لێهاتووه‌"‪.‬‬ ‫حیزبه‌كانی‌ ئۆپۆزس���یۆن دروستكردو‌ه‬ ‫ك��� ‌ه جارێكیت���ر ئ���ه‌و كاران��� ‌ه روو‬ ‫گۆڕان‪ :‬باره‌گا بۆ كۆكردنه‌و‌هی‌ هێزو‬ ‫ی ‪2005‬‬ ‫بده‌نه‌وه‌‪ ،‬به‌تایبه‌تیش ك ‌ه ساڵ ‌‬ ‫میلیشیا نییه‌‬ ‫ی یه‌كگرتوو‬ ‫چه‌ند ب���اره‌گا‌و بنكه‌یه‌ك��� ‌‬ ‫ی‬ ‫ی بزوتنه‌و‌ه ‌‬ ‫ی ب���اره‌گا ‌‬ ‫دوای‌ ئ���ه‌و‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫سوتێنراون‌و له‌دوای‌ خۆپیشاندانه‌كان ‌‬ ‫ی دهۆك‌و هه‌ولێر تااڵنكرا‌و‬ ‫گۆڕان له‌شار ‌‬ ‫ی‬ ‫ی س���ه‌ره‌ك ‌‬ ‫‪ 17‬ش���وباتیش ب���اره‌گا ‌‬ ‫سوتێنرا‌و تائێستاش بزوتنه‌وه‌ی‌ گۆڕان‬ ‫بزوتنه‌وه‌ی‌ گۆڕان له‌دهۆك تااڵنكرا‪.‬‬ ‫ی ماوه‌ته‌وه‌‌و هیچ‬ ‫ی وه‌كو خۆ ‌‬ ‫باره‌گاكان ‌‬ ‫ی دهۆك‌و‬ ‫ی سه‌ره‌كی‌ له‌شار ‌‬ ‫باره‌گایه‌ك ‌‬ ‫یه‌كگرتوو‪ :‬نازانین ئه‌و باره‌گایان ‌ه‬ ‫ناوچه‌ی‌ بادینان نییه‌‪.‬‬ ‫نوێبكه‌ینه‌وه‌‪ ،‬یان وازیان لێبێنین‬ ‫ی‬ ‫ی بزوتنه‌وه‌ی‌ گۆڕان له‌شار ‌‬ ‫به‌رپرس ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ئای���ا یه‌كگرتوو ‌‬ ‫س���ه‌باره‌ت به‌وه‌ ‌‬ ‫هه‌ولێر‪ ،‬س���ه‌الح مه‌زن له‌لێدوانێكدا بۆ‬ ‫ی‬ ‫ی بادینان باره‌گاكان ‌‬ ‫ی له‌ناوچه‌ ‌‬ ‫ئیسالم ‌‬ ‫ی‬ ‫ی باره‌گا ‌‬ ‫ئاوێن��� ‌ه رایگه‌یاند ك���ه‌ بوون ‌‬ ‫ی‬ ‫ی مه‌كته‌ب ‌‬ ‫ی ده‌كات���ه‌وه‌؟‪ ،‬وته‌بێژ ‌‬ ‫خۆ ‌‬ ‫حی���زب به‌پێویس���ت ده‌زانێت بۆ زیاتر‬ ‫ی یه‌كگرتوو‪ ،‬د‪.‬س���ه‌اڵحه‌دین‬ ‫سیاس��� ‌‬ ‫ی‬ ‫به‌ره‌و پێش���بردن‌و به‌ش���داریكردنێك ‌‬ ‫بابه‌ك���ر به‌ئاوێن��� ‌هی‌ راگه‌یان���د ك��� ‌ه‬ ‫ی‬ ‫ی به‌شێوه‌یه‌ك ‌‬ ‫ی سیاس ‌‬ ‫كارا له‌پرۆس ‌ه ‌‬ ‫الیه‌نه‌كه‌ی‌ دیكه‌ ده‌بات‪.‬‬ ‫ی‬ ‫كۆمه‌ڵ‪ :‬سوتاندن‌و تااڵنكردن ‌‬ ‫ی كردنه‌وه‌‌و‬ ‫ی ناوچه‌كه‌دا‪ ،‬چونكه‌ به‌شێك ‌‬ ‫سوتاندنی‌ بنكه‌‌و باره‌گاكان بنه‌ماكان ‌‬ ‫ی پراكتیكی‌‌و جددی‌‪ ،‬به‌اڵم پێشیوای ‌ه ك ‌ه‬ ‫ناوب���راو چۆڵك���ردن‌و جێهێش���تن ‌‬ ‫ی‬ ‫بنكه‌‌و باره‌گاكان‪ ،‬وه‌ك شتێك ‌‬ ‫ی نه‌كردنه‌و‌هی‌ باره‌گاكانیان په‌یوه‌س���ت ‌ه‬ ‫دیموكراسی‌‌و مافی‌ مرۆڤ‌و ئازادییه‌كان ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ئه‌گه‌ر كردنه‌وه‌ی‌ باره‌گا بۆ كۆكردنه‌وه‌ ‌‬ ‫باره‌گاكان له‌ناوچه‌ی‌ بادینان به‌كارێك ‌‬ ‫چاوه‌ڕوانكراوی‌ لێهاتووه‌‬ ‫خست ‌ه ژێر پرسیاره‌وه‌‪ ،‬بۆیه‌ تائێستاش به‌و ئیجرائاته‌وه‌‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ی یه‌كگرتوو بۆ باش نازانێت‌و ئاش���كرایكرد كه‌ وه‌كو هێزو میلیش���ا بێت ئه‌وه‌ مه‌ترسییه‌ك ‌‬ ‫س���وتاندنی‌ باره‌گاكان ‌‬ ‫ی‬ ‫ی كردن���ه‌و‌ه ‌‬ ‫ناوب���راو مه‌رجێك��� ‌‬ ‫نازانن ئایا باره‌گاكانیان نوێده‌كه‌ینه‌وه‌‪،‬‬ ‫ی‬ ‫ی قبوڵكردن ‌‬ ‫ی ش���ه‌ش س���اڵدا له‌و كۆم���ه‌ڵ‌ به‌هی���چ ش���ێوه‌یه‌ك بیریان گه‌وره‌ی ‌ه له‌س���ه‌ر بوون��� ‌‬ ‫ی ئاش���كراكرد له‌بادینان دووجار له‌ماوه‌ ‌‬ ‫ی باره‌گاكانیان��� ‌‬ ‫ی لێدێنن‌و وتی‌ "له‌كۆبونه‌وه‌ ‌‬ ‫ی���ان واز ‌‬ ‫ی‬ ‫ی فره‌یی‌ سیاسی‌‪ ،‬بۆی ‌ه به‌پێویستی‌ زان ‌‬ ‫ی حزبه‌كانی‌ دیكه‌ش له‌وه‌نه‌كردۆته‌وه‌ باره‌گاكانیان له‌ناوچه‌ ‌‬ ‫ی ال ‌‬ ‫ی ئه‌وه‌ش ده‌بێت گره‌نت���ی‌ (‪ )%100‬یان ده‌ڤه‌ره‌‪ ،‬ترس ‌‬ ‫مه‌كته‌ب���ی‌ سیاس���ی‌‌و س���ه‌ركردایه‌ت ‌‬ ‫ی بادینان چۆڵبكه‌ن‌و بكش���ێنه‌وه‌ "هیچ ئه‌و مه‌سه‌له‌ی ‌ه ب ‌ه یاسا چاره‌سه‌ر بكرێت‬ ‫ی پێبدرێت كه‌ هه‌رگیز كاری‌ له‌و ش���ێو‌ه دروس���تكردووه‌‪ ،‬ئه‌ندام���ی‌ مه‌كته‌ب��� ‌‬ ‫ئه‌و پرس���ه‌ تاوتوێ ده‌كه‌ی���ن‌و بڕیار ‌‬ ‫ی په‌نا ده‌بات بۆ‬ ‫ی كۆمه‌ڵی‌ ئیسالمی‌‪ ،‬عه‌بدولستار مه‌ترسییه‌ك له‌سه‌ر ئێم ‌ه نه‌بووه‌‪ ،‬به‌اڵم بۆ ئه‌وه‌ی‌ ئه‌و حیزبه‌ ‌‬ ‫له‌س���ه‌ر ده‌ده‌ی���ن ك ‌ه له‌م���ه‌ودوا به‌چ دووب���ار‌ه نابێت���ه‌وه‌‪ ،‬به‌پێچه‌وان���ه‌و‌ه سیاس ‌‬ ‫ی‬ ‫ی رونك���رده‌وه‌ ك ‌ه بۆ هۆش���یاركردنه‌وه‌ی‌ زیاتر قسه‌مان تاڵكردن‌و سوتاندنی‌ باره‌گاكان‪ ،‬به‌پێ ‌‬ ‫ی كاركردنی‌ حیزبیمان مه‌جید ب���ۆ ئاوێنه‌ ‌‬ ‫ش���ێوازێك كاری‌ حیزبایه‌ت���ی‌ بكه‌ین تاوتوێی‌ شێواز ‌‬ ‫ی توند بدرێ‪.‬‬ ‫ی یاسا سزا ‌‬ ‫ی مه‌ڵبه‌ند ‌‬ ‫ی باره‌گاكان بۆت ‌ه كلتورێك‌و له‌گه‌ڵ ئه‌ندامان‌و به‌رپرس ‌‬ ‫ی س���وتاندن ‌‬ ‫ی به‌وه‌شدا له‌و ده‌ڤه‌ره‌ ده‌كه‌ین كه‌ ئایا به‌یه‌كجار ‌‬ ‫ی بادینان"‪ ،‬ئاماژه‌ ‌‬ ‫له‌ناوچه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ب���اره‌گا ‌‬ ‫س���ه‌باره‌ت به‌نه‌بوون��� ‌‬ ‫ی هه‌ر ئه‌گه‌رێك‪،‬‬ ‫ك��� ‌ه چ���اوه‌ڕێ‌ ده‌بن بزانن ده‌س���ه‌اڵت باره‌گام���ان نه‌مێنێ���ت‪ ،‬ی���ان ب���ه‌ چ هه‌ر كاتێك دوو الیه‌ن گرفت‌و كێش��� ‌ه دهۆك كرد بۆ روودان ‌‬ ‫ی‬ ‫ی باره‌گا گۆڕان له‌ناوچ��� ‌هی‌ بادینان‪ ،‬مه‌زن وت ‌‬ ‫ی چونكه‌ س���وتاندن‌و تااڵنكردن ‌‬ ‫ی تر كاره‌كان ئه‌نجام بده‌ین"‪ .‬له‌نێوانیان���دا دروس���تبوو‪ ،‬الیه‌ن��� ‌‬ ‫چ���ۆن لێپێچین���ه‌وه‌‌و ئیجرائات ده‌كات شێوازێك ‌‬ ‫ی سیاس���ی‌ به‌و ش���ێو‌ه‬ ‫ی "ناتوانین كار ‌‬ ‫ی وه‌ك ش���تێكی‌ چاوه‌ڕوانك���راو ‌‬ ‫ده‌سه‌اڵتدار په‌نا بۆ سوتاندنی‌ باره‌گا ‌‬ ‫ی‬ ‫ی حكوم���ی‌‌و حیزب ‌‬ ‫له‌گه‌ڵ به‌رپرس���ان ‌‬

‫یه‌كگرتوو‪:‬‬ ‫كۆمه‌ڵ‌‪ :‬به‌هیچ‬ ‫بۆ کردنه‌وه‌ی‬ ‫شێوه‌یه‌ك‬ ‫باره‌گاکانمان گره‌نت ‌ی باره‌گاكانمان‬ ‫‪ %100‬مان ده‌وێت چۆڵ‌ ناكه‌ین‬

‫گۆڕان‪ :‬ناتوانین‬ ‫به‌و شێوه‌ی ‌ه‬ ‫باره‌گامان له‌دهۆك‬ ‫هه‌بێت‬

‫ی یاسایی‌ په‌رله‌مان‪ :‬بۆ ئه‌و‬ ‫لیژنه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی عێراق ‌‬ ‫ی سزادان ‌‬ ‫كێشان ‌ه كار به‌یاسای ‌‬ ‫ده‌كه‌ین‬ ‫ی‬ ‫ی له‌په‌رله‌مان ‌‬ ‫ی یاسای ‌‬ ‫سه‌رۆكی‌ لیژنه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫كوردس���تان‪ ،‬ش���یروان حه‌ی���ده‌ر ‌‬ ‫ی‬ ‫ی یاس���ا ‌‬ ‫ی به‌وه‌دا ك ‌ه به‌پێ ‌‬ ‫ئام���اژه‌ ‌‬ ‫س���زادانی‌ عێراق���ی‌ ئیجرائات له‌س���ه‌ر‬ ‫ی ئێس���تا‌و راب���ردوو كراو‌ه‬ ‫رووداوه‌كان ‌‬ ‫ی‬ ‫ی س���كااڵدا‪ ،‬له‌ساڵ ‌‬ ‫ی تۆماركردن ‌‬ ‫له‌كات ‌‬ ‫‪ 1992‬كار به‌و یاسایه‌ كراوه‌‌و ئێستاش‬ ‫ی‬ ‫كاری‌ پێده‌كرێت‌و وتی‌ "له‌ڕووی‌ بوون ‌‬ ‫یاساوه‌ هیچ كێشه‌یه‌كمان نییه‌‪ ،‬چونك ‌ه‬ ‫یاس���اك ‌ه هه‌یه‌‌و بمانه‌وێت‌و نه‌مانه‌وێت‬ ‫له‌كوردس���تان‌و عێراق كار به‌و یاسای ‌ه‬ ‫ك���راوه‌‌و كێش���ه‌كانیش به‌و یاس���ای ‌ه‬ ‫چاره‌س���ه‌ر كراون‪ ،‬به‌اڵم ئه‌گه‌ر سكااڵ‬ ‫له‌دادگا هه‌بێت"‪.‬‬ ‫"ده‌بێت ئه‌و حیزبانه‌ زیاتر خۆیان‬ ‫بسه‌پێنن‪ ،‬نه‌ك پاشه‌كش ‌ه بكه‌ن"‬ ‫مامۆس���تای زانس���ت ‌ه سیاس���یه‌كان‬ ‫ی س���ه‌اڵحه‌دین‪ ،‬ئه‌مین فه‌ره‌ج‬ ‫له‌زانكۆ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ك���رده‌وه‌ كه‌ ئ���ه‌و روداوانه‌ ‌‬ ‫جه‌خت ‌‬ ‫له‌كوردستان رووده‌ده‌ن بۆ كه‌موكوڕیی‬ ‫ی‬ ‫له‌سیس���تمی‌ سیاس���ی‌‌و تێك���ه‌اڵو ‌‬ ‫حیزب‌و حكومه‌ت ده‌گه‌ڕێته‌وه‌‪ ،‬چونك ‌ه‬ ‫بااڵده‌ستبوونی‌ حیزبێك له‌ناوچه‌یه‌كدا‬ ‫كاریگه‌ری‌ له‌س���ه‌ر حیزبه‌كانی‌ تریش‬ ‫ی‬ ‫ی "پارت��� ‌‬ ‫دروس���ت ده‌كات‌و وت��� ‌‬ ‫له‌ڕووداوه‌ك ‌هی‌ بادینان به‌رپرس���یاره‌‪،‬‬ ‫ی‬ ‫چونك ‌ه هه‌موو الی���ه‌ك ده‌زانین پارت ‌‬ ‫ی‬ ‫له‌و ناوچ ‌ه ده‌س���ه‌اڵتداره‌‪ ،‬بۆی ‌ه ئه‌رك ‌‬ ‫پارتی��� ‌ه ب���اره‌گای‌ حی���زب‌و الیه‌ن��� ‌ه‬ ‫سیاسیه‌كان بپارێزێت"‪.‬‬ ‫ی "ئه‌گ���ه‌ر حیزب‌و‬ ‫ف���ه‌ره‌ج وتیش��� ‌‬ ‫الیه‌ن���ه‌كان ناوچه‌ی���ه‌ك چۆڵبك���ه‌ن‌و‬ ‫ی گونج���او نییه‌‪،‬‬ ‫بكش���ێنه‌و‌ه كارێك��� ‌‬ ‫ی‬ ‫ی حیزب ‌‬ ‫ی بااڵ ده‌ست ‌‬ ‫ی كێش ‌ه ‌‬ ‫له‌به‌رئه‌و‌ه ‌‬ ‫قوڵتر ده‌كاته‌وه‌‌و كێشه‌كانیش ئاڵۆزتر‬ ‫ی خۆیان‬ ‫ده‌كات‪ ،‬به‌ڵكو ئ���ه‌و الیه‌نان ‌ه ‌‬ ‫به‌به‌ش���خورا‌و یان زوڵملێكراو ده‌زانن‪،‬‬ ‫ی‬ ‫پێویس���ت ‌ه زیاتر گره‌نتی‌ بوون‌و كار ‌‬ ‫ی خۆیان بس���ه‌پێنن‪ ،‬نه‌وه‌كو‬ ‫حیزبایه‌ت ‌‬ ‫پاشه‌كش ‌ه بكه‌ن"‪.‬‬

‫ئاوێنه‌ ملمالنێ ‌ی مه‌ڵبه‌ند ‌ی ‪6‬ی‌ كۆمه‌ڵی ئیسالمی له‌گه‌رمیان‌ باڵوده‌كاته‌وه‌‬ ‫ئا‪ :‬كاوه‌ گه‌رمیانی‌‬ ‫گروپه‌كانی‌ ناو مه‌ڵبه‌ندی‌ ‪6‬ی‌‬ ‫كۆمه‌ڵی ئیسالمی‌ له‌گه‌رمیان‬ ‫له‌پێش كۆنگره‌ی‌ دووه‌مه‌وه‌ تائێستا‬ ‫له‌ملمالنێدان‌و به‌و هۆیه‌شه‌وه‌ ناڕه‌زایی‌‬ ‫له‌نێو كادریره‌كاندا دروستبووه‌‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫به‌رپرسی‌ مه‌ڵبه‌ند‌ ئه‌و ده‌نگۆیانه‌‬ ‫ره‌تده‌كاته‌وه‌‌و ده‌ڵێت "هه‌ندێك‬ ‫ئه‌ندام هه‌یه‌ له‌حیزب داده‌بڕێت قسه‌و‬ ‫قسه‌ڵۆك ده‌كات"‪.‬‬ ‫به‌پێی ئ���ه‌و زانیارییانه‌ی‌ ده‌س���ت‬ ‫ئاوێنه‌ كه‌وتووه‌‪ ،‬مه‌ڵبه‌ندی‌ شه‌ش���ی‌‬ ‫كۆمه‌ڵ له‌گه‌رمیان‪ ،‬ئێس���تا به‌س���ه‌ر‬ ‫سێ گروپدا دابه‌ش���بوون‪ ،‬گروپێكیان‬ ‫له‌كه‌مال حه‌سه‌ن لێپرسراوی‌ پێشوی‌‬ ‫مه‌ڵبه‌ن���د‌و هاوڕێیان���ی‌ پێكهات���ووه‌‌و‬ ‫گروپێكی‌ دیک���ه‌ش له‌الیه‌ن کارگێڕانی‬ ‫مه‌ڵبه‌ن���د نه‌جم ئه‌می���ر‌و مه‌ال ئارام‌و‬ ‫به‌رپرس���ی ئێس���تای‌ مه‌ڵبه‌نده‌ك���ه‌‬ ‫سه‌رپه‌رش���تی‌ ده‌ك���ه‌ن‪ ،‬گروپه‌كه‌ی‌‬ ‫تریش مه‌ال دلێر برای‌ دڵشاد گه‌رمیانی‌‬ ‫سه‌رپه‌رشتی‌ ده‌كات‪.‬‬ ‫سه‌رچاوه‌یه‌كی‌ به‌رپرس له‌مه‌ڵبه‌ندی‌‬ ‫كۆم���ه‌ڵ له‌گه‌رمی���ان پێش���بینی‌‬ ‫دروستبوونی‌ گروپی تریشی‌ كرد‌و وتی‌‬ ‫"پێشبینی‌ ده‌كرێت كێشه‌كانی‌ گه‌رمیان‬ ‫قوڵتر بێته‌وه‌‌و گروپی تریش دروس���ت‬ ‫بێت‪ ،‬چه‌ندین پێشمه‌رگه‌‌و كادر هه‌یه‌‬ ‫ئ���ه‌و گروپانه‌یان پێ قبوڵ نییه‌‪ ،‬بۆیه‌‬ ‫ره‌نگه‌ گروپی تر دامه‌زرێنن"‪.‬‬ ‫س���ه‌رچاوه‌كه‌ كێش���ه‌كانی‌ ن���او‬ ‫مه‌ڵبه‌نده‌ك���ه‌ی‌ بۆ ئاوێنه‌ باس���كرد‌و‬ ‫ئاماژه‌ی‌ به‌وه‌دا ك���ه‌ ته‌نیا مه‌ڵبه‌ندی‌‬

‫ ‬ ‫باره‌گای مه‌ڵبه‌ندی ‪6‬ی کۆمه‌ڵ‬ ‫س���ه‌رچاوه‌كه‌ رونیك���رده‌وه‌ ك��� ‌ه‬ ‫گه‌رمی���ان به‌زه‌قی‌ كێش���ه‌ی‌ تێدایه‌‌و‬ ‫كێشه‌كانیش تائێستا به‌هه‌ڵپه‌سێردراوی‌ له‌م���اوه‌ی‌ راب���ردوودا بۆ هه‌ڵوێس���ت‬ ‫ماونه‌ت���ه‌وه‌‌و وت���ی‌ "چه‌ن���د مانگێك وه‌رگرت���ن‌و ئه‌نجامدانی‌ چاكس���ازی‌‪،‬‬ ‫دوای‌ ته‌وابوون���ی‌ كۆنگره‌‪ ،‬تائێس���تا نزیك���ه‌ی‌ ‪ 70‬ئه‌ندامی���ان واژۆی���ان‬ ‫سه‌ركردایه‌تی‌ كێش���ه‌كانی‌ چاره‌سه‌ر كۆكردوته‌وه‌ ئاراس���ته‌ی‌ حیزبه‌كه‌یان‬ ‫نه‌ك���ردووه‌‪ ،‬ئێمه‌ خاوه‌ن���ی‌ كادرێكی‌ كردووه‌ كه‌ ئ���ه‌وان ئاماده‌ییان تێدایه‌‬ ‫زۆری���ن‌و هه‌ندێ���ك له‌س���ه‌ركردایه‌تی‌ كاری خۆیان بكه‌ن‪ ،‬به‌اڵم تا ئێس���تا‬ ‫بڕوایان وایه‌ ئ���ه‌و خه‌ڵكه‌ وه‌كو ماڵی وه‌اڵمێكی‌ ئه‌وتۆی���ان وه‌رنه‌گرتۆته‌وه‌‌و‬ ‫زیاده‌ وان هه‌رچی���ان لێبێت ئاره‌زوی‌ وتیش���ی"به‌دانانی‌ به‌رپرس���ی نوێ���ی‌‬ ‫خۆیانه‌‪ ،‬ب���ه‌اڵم ناكرێت ئ���ه‌و حیزبه‌ مه‌ڵبه‌ندی���ش هیچ���ی‌ پێ چاره‌س���ه‌ر‬ ‫نه‌كرا‪ ،‬له‌به‌رئه‌وه‌ی‌ به‌رپرسی‌ ئێستای‌‬ ‫خه‌ڵكی‌ خۆی فه‌رامۆش بكات"‪.‬‬

‫فۆتۆ‪ :‬کاوه‌‬

‫مه‌ڵبه‌ند كه‌ ستافه‌كه‌ی‌ رێكخستۆته‌وه‌‬ ‫به‌میزاج���ی‌ خوی���ان كارده‌ك��� ‌هن‌و‬ ‫خه‌ڵكێك���ی‌ دیكه‌ش هه‌یه‌ له‌ئاس���تی‌‬ ‫ئه‌ن���دام مه‌ڵبه‌ندو هێزی‌ پێش���مه‌رگه‌‬ ‫كۆن���ه‌كان پرس‌و رای���ان پێنه‌كراوه‌"‪،‬‬ ‫سه‌رچاوه‌كه‌ ئاشكراشیكرد سێ كادری‌‬ ‫مه‌ڵبه‌نده‌كه‌ كه‌ له‌كوتله‌ی‌ به‌رپرس���ی‬ ‫پێشون ده‌وام ناك ‌هن‌و موچه‌ی‌ خۆشیان‬ ‫وه‌رده‌گرن‪.‬‬ ‫س���ه‌باره‌ت ب���ه‌و ملمالنێیانه‌ی‌ نێو‬ ‫مه‌ڵبه‌نده‌كه‌یان‪ ،‬به‌رپرسی مه‌ڵبه‌ندی‌‬

‫به‌رپرسی مه‌ڵبه‌ند‪:‬‬ ‫هیچ کێشه‌یه‌کمان‬ ‫نییه‌‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫هه‌ندێك ئه‌ندام‬ ‫هه‌یه‌ له‌حیزب‬ ‫داده‌بڕێت قسه‌و‬ ‫قسه‌ڵۆك ده‌كات‬ ‫‪ 6‬كۆمه‌ڵی ئیس�ل�امی‌‪ ،‬بورهان عادل‬ ‫له‌لێدوانێك���دا بۆ ئاوێن���ه‌ ره‌تیكرده‌و‌ه‬ ‫كه‌ هیچ كێش���ه‌و گرفتێكیان هه‌بێت‪،‬‬ ‫به‌ڵكو پێیوایه‌ خه‌ڵك���ی‌ "ناحه‌ز" ئه‌و‬ ‫قس���انه‌ دروس���ت ده‌كه‌ن‌و وتی‌ "هیچ‬ ‫باڵێ���ك دروس���ت نه‌بووه‌ له‌س���نوری‌‬ ‫مه‌ڵبه‌نده‌كه‌مان‪ ،‬مامه‌ڵه‌ش���مان له‌گه‌ڵ‬ ‫هه‌م���وو ئه‌ندام���ه‌كان هه‌ی���ه‌‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫هه‌ندێك ئه‌ن���دام هه‌یه‌ ك���ه‌ له‌حیزب‬ ‫داده‌بڕێت قسه‌و قسه‌ڵۆك ده‌كات‪ ،‬هه‌ر‬ ‫كه‌سێك راست ده‌كات‌و ره‌خنه‌ی هه‌یه‌‬

‫با رووبه‌ڕووم بكاته‌وه‌"‪.‬‬ ‫س���ه‌باره‌ت به‌و سێ‌ كادیره‌ی‌ ده‌وام‬ ‫ناكه‌ن‌و موچ���ه‌ش وه‌رده‌گرن‪ ،‬ناوبراو‬ ‫وتی‌ "به‌ڵی راسته‌ سێ كارگێڕ مه‌ڵبه‌ند‬ ‫ده‌وام ناك���ه‌ن‪ ،‬به‌اڵم له‌س���ه‌ر میالكی‌‬ ‫مه‌ڵبه‌ن���د نین‪ ،‬به‌ڵكو س���ێ كارگێڕن‬ ‫دام���ه‌زراوی‌ مه‌ڵبه‌نده‌كان���ن‌و وتم���ان‬ ‫خه‌ڵكێكی‌ ماندون‌و وه‌كو مافی خۆیان‬ ‫موچه‌ی���ان ب���ۆ س���ه‌رفده‌كرێت‪ ،‬هیچ‬ ‫كێش���ه‌كیان نییه‌و خۆمان موچه‌كه‌یان‬ ‫بۆ ده‌به‌ین"‪.‬‬ ‫س���ه‌رچاوه‌كه‌ی‌ مه‌ڵبه‌ندی‌ شه‌ش���ی‌‬ ‫گه‌رمی���ان ئام���اژه‌ی‌ به‌وه‌ك���رد ك���ه‌‬ ‫به‌رپرس���ی ئێس���تای‌ مه‌ڵبه‌نده‌ك���ه‌‬ ‫به‌پێچه‌وانه‌ی‌ په‌یڕه‌وی‌ ناوخۆی كۆمه‌ڵی‬ ‫ئیسالمییه‌وه‌ دانراوه‌‪ ،‬چونكه‌ خه‌ڵكی‌‬ ‫خورماتووه‌‪ ،‬له‌و روه‌ش���ه‌وه‌ به‌رپرسی‌‬ ‫مه‌ڵبه‌ند وتی"زۆر پشتگیری‌ گروپه‌كه‌ی‌‬ ‫نه‌جم ئه‌می���ر ده‌كرا بۆ ئه‌وه‌ی‌ بكرێته‌‬ ‫به‌رپرس‪ ،‬به‌اڵم س���ه‌ركردایه‌تی‌ وتیان‬ ‫كه‌س���ێكی‌ بێالیه‌ن هه‌ڵبژێرن‪ ،‬ئه‌ویش‬ ‫س���ه‌ركه‌وتوو نه‌بووه‌‌و له‌و پۆس���ته‌ی‌‬ ‫كه‌ وه‌ریگرتووه‌ هیچ كێش���ه‌یه‌كی‌ پێ‬ ‫چاره‌س���ه‌ر نه‌كراوه‌"‪ ،‬هه‌روه‌ها وتیشی‌‬ ‫"من له‌م ناوچه‌یه‌دا چه‌كم هه‌ڵگرتووه‌‌و‬ ‫ل���ه‌م مه‌ڵبه‌نده‌ بووم‌و هه‌موو گه‌رمیان‬ ‫ده‌مناسن‪ ،‬هه‌ر كه‌سێك قسه‌ی‌ كردووه‌‬ ‫له‌زیاده‌ كردوویانه‌"‪.‬‬ ‫به‌رپرس���ه‌كه‌ی‌ مه‌ڵبه‌ن���دی‌‌ كۆمه‌ڵ‬ ‫له‌گه‌رمی���ان‌ ره‌تیك���رده‌وه‌ ك���ه‌ واژۆ‬ ‫كۆكرابێـ���ه‌وه‌ له‌دژی���ان‌و وت���ی‌ "هیچ‬ ‫واژۆیه‌ك له‌دژم كۆنه‌كراوه‌ته‌وه‌‌و خۆیان‬ ‫زۆری���ان لێك���ردوم ببم به‌به‌رپرس���ی‬ ‫مه‌ڵبه‌ند‪ ،‬من نه‌هاتووم بۆ دروستكردنی‌‬ ‫كوتله‌‌و هیچ شتێكی وا رووی نه‌داوه‌"‪.‬‬

‫عێراق‬

‫)‪ )304‬سێشه‌مم ‌ه ‪2011/12/13‬‬

‫‪Iraq.awene@gmail.com‬‬ ‫لیستی‌ ئه‌لعێراقیه‌ ئاماده‌یی‌ خۆی‌ پیشانداوه‌ كه‌ سه‌رنج‌و تێبینی‌ خۆی‌ له‌باره‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫كه‌موكوڕیه‌كانی‌ ئیداره‌كردنی‌ حكومه‌تی‌ ئێستای‌ عێراقه‌وه‌ وه‌البنێت‌و به‌شداریی‌‬ ‫بكات له‌پرۆسه‌ی‌ ئاشته‌وایی‌ نیشتمانی‌ له‌واڵت‪ .‬هاوكات له‌گه‌ڵ ئه‌مه‌شدا هه‌وڵ‬ ‫له‌ئارادایه‌ بۆ ئه‌وه‌ی سه‌رجه‌م هێز‌و الیه‌نه‌ جیاجیاكانی‌ عێراق له‌سه‌ر مێزی‌‬ ‫گفتوگۆ كۆ بكرێنه‌وه‌ بۆ ئه‌وه‌ی‌ بتوانن راسته‌وخۆ دیالۆگ بكه‌ن‌و جیاوازییه‌كانی‌‬ ‫نێوانیان كه‌م بكه‌نه‌وه‌‪.‬‬

‫له‌گه‌ڵ كشانه‌وه‌ی‌ سوپای‌ ئه‌مه‌ریكادا له‌عێراق‪ ،‬جه‌نه‌راڵه‌كانی‌ سوپای‌‬ ‫ئه‌مه‌ریكا رایده‌گه‌یه‌نن كه‌ عێراق له‌ڕووی‌ چاودێری‌ ئاسمانییه‌وه‌ زۆر‬ ‫الوازه‌‌و ناتوانێت له‌ئاستی‌ پێویستدا به‌رگریی‌ له‌ئاسمانی‌ عێراق بكات‪.‬‬ ‫له‌م رووه‌وه‌ جه‌نه‌راڵ فرانك هیلمیك له‌سوپای‌ ئه‌مه‌ریكا رایگه‌یاند "ئه‌گه‌ر‬ ‫كه‌س‌و الیه‌نێك بیه‌وێت بێته‌ ناو ئاسمانی‌ عێراقه‌وه‌و كه‌س نه‌یبینێت‪ ،‬ئه‌وا‬ ‫ئه‌توانێت‪ ،‬چونكه‌ عێراق به‌رگری‌ پێویستی‌ نییه‌"‪.‬‬

‫زه‌به‌الحترین بودج ‌ه له‌مێژوو ‌ی عێراقدا گه‌اڵڵ ‌ه ده‌كرێت‬ ‫په‌رله‌مانتاران پشكی‌ هه‌رێم له‌نێوان ‪ %10‬ـ ‪ %11‬ده‌خه‌مڵێنن‬ ‫ی عێراق‬ ‫ ئا‪ :‬الپه‌ڕه‌ ‌‬

‫نه‌جه‌ف ده‌بێت ‌ه‬ ‫پایته‌خت‬ ‫ ئا‪ :‬الپه‌ڕ‌هی‌ عێراق‬

‫ی داهاتووی‌ عێراق‪،‬‬ ‫بودجه‌ی‌ ساڵ ‌‬ ‫زه‌به‌الحترین بودجه‌یه‌ له‌مێژووی‌‬ ‫‪ 90‬ساڵه‌ی‌ عێراقدا‌و به‌ڕێژه‌ی‌ ‪%22‬‬ ‫ی ئه‌مساڵیش (‪)2011‬‬ ‫له‌بودجه‌ ‌‬ ‫زیاتره‌‪ .‬جیاوازیی‌ ئه‌م بودجه‌یه‌ش‬ ‫له‌هی‌ سااڵنی‌ رابردوو به‌رزكردنه‌وه‌ی‌‬ ‫ی وه‌به‌رهێنانه‌ بۆ ‪،%35‬‬ ‫خه‌رجییه‌كان ‌‬ ‫ئه‌وه‌شی‌ ده‌مێنێته‌وه‌ بۆ به‌كاربردنه‌‬ ‫ی ئاسایش پشكی‌‬ ‫كه‌ دابینكردن ‌‬ ‫شێری‌ ده‌بات‪ .‬پشكی‌ راسته‌قینه‌ی‌‬ ‫هه‌رێمی‌ كوردستانیش له‌م بودجه‌یه‌‬ ‫ی ‪ %10‬دایه‌‪.‬‬ ‫له‌ده‌ور ‌‬

‫شارێكی‌ عێراقیی‌‌و ئیسالمیی‌ كۆن‌و‬ ‫دێرینه‌‪ ،‬یه‌كێك له‌پیرۆزترین شاره‌كانی‌‬ ‫شیعه‌ی‌ عێراق‌و جیهانیشه‌‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫له‌‪ 2012‬سنوری‌ ئه‌م تایفه‌یه‌ ده‌به‌زێنێت‌و‬ ‫ده‌بێته‌ پایته‌ختی‌ رۆشنبیریی‌‬ ‫ئیسالمیی‌ له‌سه‌ر ئاستی‌ واڵتانی‌ ئه‌ندام‬ ‫له‌ڕێكخراوی‌ هاریكاریی‌ ئیسالمیی‌‪.‬‬

‫بودج ‌ه ‪ 100‬ملیۆن دۆالره‌‬ ‫به‌پێ���ی‌ راگه‌یاندن���ه‌ فه‌رمییه‌كان��� ‌‬ ‫ی‬ ‫حكومه‌ت���ی‌ عێراق‌و وه‌زاره‌تی‌ دارایی‌‪،‬‬ ‫ی ‪ 2012‬ده‌گاته‌ ‪ 117‬ترلیۆن‬ ‫بودج��� ‌ه ‌‬ ‫دین���ار ك��� ‌ه هاوت���ای‌ ‪ 100‬ملی���ۆن‬ ‫دۆالره‌‌و به‌ڕێ���ژه‌ی‌ ‪ %22‬له‌بودج���ه‌ی‌‬ ‫س���اڵی‌ پار زیاتره‌‪ .‬ئه‌م راگه‌یاندنانه‌‬ ‫كه‌ له‌نوس���ینگه‌ی‌ وته‌بێ���ژی‌ فه‌رمی‌‬ ‫حكومه‌ت‪ ،‬عه‌ل���ی‌ ده‌بباغ‌و وه‌زاره‌تی‌‬ ‫دارایی���ه‌وه‌ باڵوكراونه‌ت���ه‌وه‌‪ ،‬ئه‌وه‌ش‬ ‫روونده‌كه‌ن���ه‌وه‌ له‌پ���ڕۆژه‌ یاس���ای‬ ‫بودجه‌دا كه‌ ئاراس���ته‌ی‌ ئه‌نجومه‌نی‌‬ ‫نوێنه‌رانی‌ عێ���راق كراوه‌ بۆ گفتوگۆ‌و‬ ‫ده‌نگ���دان‪ ،‬نرخ���ی‌ به‌رمیلێك نه‌وت‬ ‫ب��� ‌ه ‪ 85‬دۆالر دیاریك���راوه‌‌و داهاتی‌‬ ‫عێراقی���ش له‌هه‌نارده‌كردن���ی‌ نه‌وت‬ ‫ده‌گات��� ‌ه نزیكه‌ی‌ ‪ 95‬ملی���ارد دینار‬ ‫به‌و ‪ 175‬هه‌زار به‌رمیله‌ نه‌وته‌ش���ه‌وه‌‬ ‫كه‌ له‌هه‌رێمی‌ كوردستانه‌وه‌ هه‌نارده‌‬ ‫ده‌كرێ���ت‪ .‬ل���ه‌م به‌ش���ه‌ داهات���ه‌ی‌‬ ‫عێراقی���ش رێ���ژه‌ی‌ ‪ %5‬ده‌ڕوات ب���ۆ‬ ‫قه‌ره‌بووكردنه‌وه‌ی‌ زیانه‌كانی‌ كوه‌یت‌و‬ ‫ئه‌وه‌ی‌ ئه‌مێنێت���ه‌وه‌ دابه‌ش ده‌كرێت‬ ‫به‌س���ه‌ر خه‌رجییه‌كانی‌ وه‌به‌رهێنان‌و‬ ‫خه‌رج���ی‌ به‌كاربردندا‪ .‬ل���ه‌م بودجه‌‬ ‫زه‌به‌الح���ه‌دا خه‌رج���ی‌ وه‌به‌رهێنان‬ ‫ب��� ‌ه ‪ 34‬ملی���ارد دۆالر خه‌مڵێنراوه‌‌و‬ ‫ی به‌كاربردنی���ش ‪ 76‬ملیارد‬ ‫خه‌رج��� ‌‬ ‫دۆالر‪ ،‬پشكی‌ شێری‌ ئه‌م خه‌رجییه‌ش‬ ‫بۆ ئاس���ایش‌و به‌رگ���ری‌ ده‌ڕوات كه‌‬ ‫زیات���ر ل���ه‌‪ 14‬ملیارد‌و نی���و دۆالره‌‪.‬‬ ‫رێژه‌ی‌ كورتهێنانی‌ بودجه‌ی‌ س���اڵی‌‬ ‫داهاتووش نزیكه‌ی‌ ‪ 14‬ملیارد دۆالره‌‬ ‫كه‌ چاوه‌ڕوانده‌كرێت كه‌م ببێته‌وه‌ بۆ‬ ‫‪ 5‬ملیارد‪ .‬به‌پێی‌ پالنه‌كانی‌ حكومه‌تی‌‬ ‫عێراقیش ئ���ه‌م كورتهێنانه‌ له‌پاره‌ی‌‬ ‫ماوه‌ی‌ بودجه‌كانی‌ س���ااڵنی‌ رابردوو‪،‬‬ ‫یان ق���ه‌رزی‌ ده‌ره‌كی‌ دابین ده‌كرێت‌و‬ ‫ئه‌گه‌ر ئه‌م���ه‌ش نه‌بوو ئه‌وه‌ پش���ت‬ ‫به‌به‌رزبونه‌وه‌ی‌ چاوه‌ڕوانكراوی‌ نرخی‌‬ ‫نه‌وت‌و گاز ده‌به‌سرێت‪.‬‬ ‫ی هه‌رێم له‌‪ %17‬وه‌‬ ‫پشك ‌‬ ‫كه‌مده‌بێته‌و‌ه بۆ ‪%10‬‬ ‫به‌هۆی‌ ئه‌وه‌ی‌ تائێس���تا پرۆس���ه‌ی‌‬ ‫س���ه‌رژمێری‌ له‌عێ���راق ئه‌نج���ام‬ ‫ن���ه‌دراوه‌‪ ،‬وه‌كو هه‌مو س���اڵه‌كانیتر‌و‬ ‫له‌س���ه‌ر ئه‌و پێش���ینه‌ی‌ كه‌ كابینه‌ی‌‬ ‫ی دایڕش���توه‌ له‌‪،2004‬‬ ‫ئه‌ی���اد عه‌لالو ‌‬ ‫ئه‌نجومه‌ن���ی‌ وه‌زیران پش���كی‌ ‪%17‬‬ ‫ب���ۆ هه‌رێمی‌ كوردس���تان بڕیار داوه‌‌و‬ ‫چاوه‌ڕوانده‌كرێ���ت په‌رله‌مانیش ئه‌م‬ ‫رێژه‌ی���ه‌ قب���وڵ ب���كات‪ .‬به‌پێی‌ ئه‌م‬ ‫پشكه‌ش به‌شی‌ كوردستان له‌بودجه‌ی‌‬ ‫گش���تیی‌ ده‌گات��� ‌ه ‪ 12.6‬ترلی���ۆن‬ ‫دینار وات ‌ه ‪ %17‬له‌پ���اش ده‌ركردنی‌‬ ‫خه‌رجیی���ه‌ س���یادییه‌كان ك���ه‌ زیاتر‬ ‫خه‌رجی‌ به‌رگری‌‌و وه‌زاره‌تی‌ ده‌ره‌وه‌‌و‬ ‫گرێبه‌س���ته‌كان‌و وردبین���ی‌ بودجه‌‌و‬ ‫به‌شداریی‌ عێراق له‌ڕێكخراوه‌ هه‌رێمی‌‌و‬ ‫نێوده‌وڵه‌تییه‌كان ده‌گرێته‌وه‌‪ .‬مه‌حما‬ ‫خه‌لیل‪ ،‬كه‌ په‌رله‌مانتارێكی‌ لیس���تی‌‬ ‫هاوپه‌یمانی‌ كوردستانییه‌ له‌لێدوانێكی‌‬ ‫رۆژنامه‌وانیدا رایده‌گه‌یه‌نێت كه‌ پشكی‌‬ ‫راس���ته‌قینه‌ی‌ هه‌رێمی‌ كوردس���تان‬ ‫له‌بودجه‌دا ‪ %17‬نییه‌‪ ،‬به‌ڵكو ‪ %10‬یه‌‪،‬‬ ‫چونك ‌ه ‪%17‬ه‌كه‌ پاره‌‌و خه‌رجی‌ زۆری‌‬ ‫لێ ده‌بڕدرێت كه‌ به‌خه‌رجی‌ س���یادی‌‬ ‫ده‌ناس���رێن‪ .‬له‌الیه‌كیتره‌وه‌ هه‌ندێك‬ ‫س���ه‌رچاوه‌یتری‌ ن���او هاوپه‌یمان���ی‌‬ ‫كوردستان پێیانوایه‌ ئه‌گه‌ر خه‌رجییه‌‬ ‫س���یادییه‌كان له‌بودج���ه‌ ده‌ربكه‌یت‪،‬‬ ‫ئ���ه‌وا ده‌وروب���ه‌ری‌ ‪ %11‬ده‌مێنێته‌وه‌‬

‫پرۆفایل‬

‫‪7‬‬

‫ده‌وڵه‌ت ‌ی خێر‌و سه‌ده‌ق ‌ه‬

‫ی‬ ‫ی ‪ 2012‬دا هاوواڵتیان ‌‬ ‫له‌بودج ‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫عێراق به‌خشراون له‌سووی‌ قه‌رزه‌كان ‌‬ ‫بانكه‌كانی‌ خانو‌و به‌ره‌و كشتوكاڵ‌و‬ ‫سندوقی‌ نیشته‌جێبوون‬ ‫ئه‌گه‌ر فه‌رمانبه‌رێك‬ ‫له‌كه‌رتی‌ گشتییه‌و‌ه‬ ‫خۆی‌ بگوازێته‌و‌ه‬ ‫بۆ كه‌رتی‌ تایبه‌ت‪،‬‬ ‫ی سێ‬ ‫بۆ ماوه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫ساڵ نیو‌هی‌ ته‌واو ‌‬ ‫موچه‌ك ‌هی‌ بۆ دابین‬ ‫ده‌كرێت‬

‫ب���ۆ هه‌رێم���ی‌ كوردس���تان‪ .‬هاوكات‬ ‫له‌گ���ه‌ڵ ئه‌مه‌دا لیس���تی‌ هاوپه‌یمانی‌‬ ‫كوردستان‪ ،‬داوای‌ له‌حكومه‌تی‌ عێراق‬ ‫كردووه‌ كه‌ دادگه‌ربێت له‌دابه‌شكردنی‌‬ ‫بودج���ه‌‌و به‌پێی‌ ده‌س���تور كاربكات‌و‬ ‫له‌ڕاگه‌یه‌نراوێك���دا ده‌ڵێ���ت "به‌ب���ێ‬ ‫سه‌رژمێری‌ ناكرێت بودجه‌ به‌دادگه‌ری‌‬ ‫دابه‌ش بكرێ���ت‪ ،‬چونكه‌ رێژه‌ی‌ هه‌ڵه‌‬ ‫ی كۆبونی‌ خۆراك ‪ %15‬ـ ‪%20‬‬ ‫له‌ئامار ‌‬ ‫ده‌بێت"‪.‬‬ ‫هه‌روه‌ه���ا له‌بودج���ه‌ی‌ ‪ 2012‬دا ‪250‬‬

‫ملی���ارد دینار بۆ یه‌ده‌گ���ی‌ حاڵه‌ت ‌‬ ‫ی‬ ‫كتوپڕ‌و له‌ناكاو دانراوه‌‪ 1.07 ،‬ترلیۆن‬ ‫دیناریش بۆ پ���ڕۆژه‌ی‌ وه‌به‌رهێن به‌و‬ ‫مه‌رجه‌ی‌ ئه‌نجومه‌نی‌ وه‌زیران خه‌رجی‌‬ ‫بكات بۆ پارێ���زگاكان‌و ئه‌و پڕۆژانه‌ی‌‬ ‫ئ���ه‌م پاره‌یان ب���ۆ خ���ه‌رج ده‌كرێت‬ ‫راس���ته‌وخۆ له‌الیه‌ن پارێزگاره‌كانه‌وه‌‬ ‫سه‌رپه‌رشتی‌ بكرێن‪ .‬له‌م بودجه‌یه‌دا‬ ‫زیات���ر له‌ترلیۆنێك دینار بۆ بودجه‌ی‌‬ ‫پت���رۆدۆالر ته‌رخانكراوه‌ كه‌ پش���كی‌‬ ‫به‌رهه‌مهێن���ه‌ری‌‬ ‫پارێزگاكان���ی‌‬ ‫نه‌وت���ه‌‌و به‌م���ه‌رج گی���راوه‌ پارێزگا‬ ‫به‌رهه‌مهێنه‌ره‌كان���ی‌ ن���ه‌وت‌و گاز‬ ‫ی ‪ %50‬ئ���ه‌و بودجه‌یه‌ بۆ‬ ‫ده‌وروب���ه‌ر ‌‬ ‫به‌رهه‌مهێنانی‌ كاره‌ب���ا خه‌رج بكه‌ن‪.‬‬ ‫هه‌روه‌ها داهات‌و خه‌رجی‌ ڤیزه‌ی‌ هاتنه‌‬ ‫ن���اوه‌وه‌ی‌ عێراق ب���ۆ زیاره‌تی‌ ناوچه‌‬ ‫پیرۆزه‌كان له‌په‌ره‌پێدان‌و خزمه‌تكردنی‌‬ ‫ش���وێنه‌ ئاینیی��� ‌ه پیرۆزه‌كاندا خه‌رج‬ ‫ده‌كرێت به‌تایبه‌ت له‌كه‌ربه‌ال‌و نه‌جه‌ف‌و‬ ‫سامه‌ڕا‌و كازمییه‌ی‌ به‌غدا‪.‬‬ ‫خزمه‌تگوزارییه‌كانی‌ بودجه‌‬ ‫جگ���ه‌ له‌موچ���ه‌‌و ده‌رماڵ���ه‌كان‪،‬‬ ‫ی ‪ 2012‬دا هاوواڵتیان���ی‌‬ ‫له‌بودج���ه‌ ‌‬ ‫عێراق به‌خشراون له‌سووی‌ قه‌رزه‌كانی‌‬ ‫بانكه‌كانی‌ خانو‌و به‌ره‌و كش���توكاڵ‌و‬ ‫سندوقی‌ نیش���ته‌جێبوون‌و وه‌زاره‌تی‌‬

‫دارایی‌ خه‌رج‌و تێچونی‌ دابینكردنی‌ ئه‌و‬ ‫پێشینه‌‌و خه‌رجییانه‌ ده‌گرێته‌ ئه‌ستۆ‪.‬‬ ‫بۆ فه‌رمانبه‌ران���ی‌ ده‌وڵه‌تیش ئه‌گه‌ر‬ ‫فه‌رمانبه‌رێ���ك له‌كه‌رتی‌ گش���تییه‌وه‌‬ ‫خۆی‌ بگوازێت���ه‌وه‌ بۆ كه‌رتی‌ تایبه‌ت‬ ‫ئه‌وه‌ ده‌وڵه‌ت بۆ ماوه‌ی‌ س���ێ س���اڵ‬ ‫نیوه‌ی‌ ت���ه‌واوی‌ موچه‌كه‌ی‌ بۆ دابین‬ ‫ده‌كات له‌به‌رواری‌ گواستنه‌وه‌كه‌یه‌وه‌‬ ‫ب���ه‌و مه‌رج���ه‌ی‌ هه‌م���و‌و چه‌ش���نه‌‬ ‫په‌یوه‌ندییه‌كی‌ خۆی‌ به‌و فه‌رمانگه‌یه‌وه‌‬ ‫ببچڕێنێت كه‌ ده‌وام���ی‌ تێدا ده‌كات‪.‬‬ ‫هه‌روه‌ها حكومه‌تی‌ عێراق دوو ترلیۆن‬ ‫دیناری‌ ته‌رخانكردووه‌ بۆ دروستكردنی‌‬ ‫كۆمه‌ڵگه‌یه‌ك���ی‌ نیش���ته‌جێبوون بۆ‬ ‫هه‌ژاران له‌سه‌رجه‌م پارێزگاكان‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫وه‌زیری‌ دارایی‌ عێ���راق‪ ،‬رایگه‌یاندوه‌‬ ‫كه‌ سووی‌ سه‌ر قه‌رزی‌ وه‌رگرتنی‌ ‪100‬‬ ‫موچه‌ به‌سه‌ر یه‌كه‌وه‌ هه‌ر ده‌مێنێت‪،‬‬ ‫چونكه‌ ئ���ه‌و بڕه‌ س���ولفه‌یه‌ له‌الیه‌ن‬ ‫بانكه‌كانی‌ ره‌شیدو رافیده‌ینه‌وه‌ دابین‬ ‫ده‌كرێت‌و ئه‌وانیش س���وورن له‌س���ه‌ر‬ ‫ئ���ه‌وه‌ی‌ بڕه‌ س���وی‌ خۆی���ان له‌وانه‌‬ ‫وه‌رگرن ك ‌ه موچه‌ی‌ ‪ 100‬مانگ پێكه‌وه‌‬ ‫راده‌كێشن‪.‬‬

‫ی‬ ‫ئابووریناسێكی‌ عێراق ‌‬ ‫ی‬ ‫ئاشكرایده‌كات كه‌ ئه‌و بنه‌مایان ‌ه ‌‬ ‫ی واڵتی‌ پێ ئیدار‌ه‬ ‫له‌عێراقدا ئابوور ‌‬ ‫ده‌كرێت‪ ،‬هه‌مان ئه‌و بنه‌مایانه‌یه‌ ك ‌ه‬ ‫به‌عس كاری‌ له‌سه‌ر ده‌كرد‌و ده‌ڵێت‬ ‫"له‌سای ‌هی‌ ئه‌م سیستمه‌شدا مرۆڤ‬ ‫ی‬ ‫هه‌ست ده‌كات مێگه‌له‌ نه‌ك هاوواڵت ‌‬ ‫خاوه‌ن ماف"‪.‬‬ ‫له‌میان ‌هی‌ توێژینه‌وه‌یه‌كدا ك ‌ه‬ ‫به‌مدواییانه‌ له‌زۆرب ‌هی‌ وێبسایت ‌ه‬ ‫عێراقییه‌كان باڵویكردۆته‌وه‌‪،‬‬ ‫ی د‪.‬ناجح‬ ‫ی ئابووری‌ عێراق ‌‬ ‫پسپۆڕ ‌‬ ‫ی‬ ‫ئه‌لعوبه‌یدی‌‪ ،‬كه‌ ئێستا نیشته‌جێ ‌‬ ‫ئه‌ڵمانیایه‌ ئه‌و‌ه ئاشكرا ده‌كات ك ‌ه‬ ‫ئه‌و جۆره‌ ئابووریی ‌هی‌ عێراق ك ‌ه‬ ‫پشت به‌داهاتی‌ نه‌وت ده‌به‌ستێت‬ ‫ی‬ ‫بێئه‌و‌هی‌ په‌نا بباته‌به‌ر باج‌و له‌بوار ‌‬ ‫ی خه‌اڵت‌و‬ ‫خه‌رجیشدا حكومه‌تی‌ ئه‌ڵێ ‌‬ ‫ی‬ ‫به‌خشش پێشكه‌ش به‌هاوواڵتییه‌كان ‌‬ ‫ده‌كات له‌چێو‌هی‌ سیستمێكدای ‌ه‬ ‫ی‬ ‫كه‌ ده‌كرێیت پێی‌ بڵێین "ده‌وڵه‌ت ‌‬ ‫خێرو سه‌ده‌قه‌"‪ .‬ناوبراو ئه‌وه‌ش‬ ‫ده‌خاته‌ڕوو كه‌ له‌سای ‌هی‌ ئه‌م‬ ‫ئابووریه‌دا ‪-‬كه‌ هه‌رێمی‌ كوردستانیش‬ ‫ی‬ ‫كاری‌ پێده‌كات‪ -‬ده‌سه‌اڵتدار دوودڵ ‌‬ ‫ناكات له‌مامه‌ڵه‌كردن له‌گه‌ڵ سامان‌و‬ ‫ی‬ ‫ی ماڵ ‌‬ ‫دارایی‌ گشتیدا وه‌ك ئه‌و‌ه ‌‬ ‫سه‌ده‌قه‌بێت‌و له‌هه‌مان ئه‌و به‌خشش‌و‬ ‫مه‌كره‌مه‌یه‌ ده‌چێت ك ‌ه سه‌دام حسێن‬ ‫دابه‌شی‌ ده‌كرد به‌سه‌ر هاوواڵتیاندا بۆ‬ ‫ی خه‌ڵك‪.‬‬ ‫كڕینی‌ هه‌ست‌و الیه‌نگری ‌‬

‫له‌بودجه‌دا هه‌ی���ه‌‪ ،‬وه‌زاره‌تی‌ دارای ‌‬ ‫ی‬ ‫عێراق‪ ،‬بڕیاریداوه‌ پله‌كانی‌ دامه‌زراندن‬ ‫ل���ه‌‪ 115‬ه���ه‌زار پل���ه‌وه‌ كه‌ پێش���تر‬ ‫ی په‌رله‌م���ان بڕیاری‌‬ ‫لیژن���ه‌ی‌ دارای��� ‌‬ ‫لێداب���وو كه‌م بكات���ه‌وه‌ بۆ ‪ 59‬هه‌زار‬ ‫پله‌‪ .‬رافیع عیس���اوی‌ وه‌زیری‌ دارایی‌‬ ‫له‌میانه‌ی‌ كۆنگره‌یه‌كی‌ رۆژنامه‌وانیدا‪،‬‬ ‫رونیكرده‌وه‌ كه‌ هۆكاری‌ كه‌مكردنه‌وه‌ی‌‬ ‫ئه‌م پله‌ وه‌زیفیانه‌ش ده‌گه‌ڕێته‌وه‌ بۆ‬ ‫ئه‌وه‌ی‌ كه‌ بودج���ه‌ی‌ ته‌رخانكرا‌و بۆ‬ ‫خه‌رجیی‌ به‌كاربردن به‌ش���ی‌ ئه‌و پله‌‬ ‫وه‌زیفیانه‌ ناكات‪ .‬به‌قسه‌ی‌ عیساوی‌‪،‬‬ ‫ل���ه‌م بودجه‌یه‌دا له‌ب���ری‌ زیادكردنی‌‬ ‫خه‌رجی‌ به‌كاربردن‪ ،‬جه‌خت كراوه‌ته‌‬ ‫سه‌ر په‌ره‌پێدانی‌ هه‌رێم‌و پارێزگاكان‬ ‫ك ‌ه ‪ 6‬ترلی���ۆن دینار له‌پ���ار زیاتره‌‬ ‫ی پار‪.‬‬ ‫له‌ساڵ ‌‬

‫خه‌رجییه‌كانیتری‌ بودجه‌‬ ‫به‌پێ���ی‌ داتاكانی‌ وه‌زاره‌ت���ی‌ دارای ‌‬ ‫ی‬ ‫ی حكومی���ی‌ ب���ۆ‬ ‫عێ���راق‪ ،‬كۆمه‌ك��� ‌‬ ‫موچ���ه‌ی‌ خانه‌نش���ینان‌و ت���ۆڕی‌‬ ‫كۆمه‌اڵیه‌ت���ی‌‌و دابینكردن���ی‌ خۆراكی‌‬ ‫بایه‌ع���ی‌‌و ده‌رهێنانی‌ نه‌وت‌و كۆمه‌كی‌‬ ‫به‌رهه‌مه‌كان���ی‌ گه‌نم‌و جۆ‌و چه‌ڵتووك‬ ‫گه‌شتوه‌ت ‌ه ‪ 24‬ترلیۆن دینار كه‌ ‪%21‬ی‌‬ ‫كۆی‌ گشتیی‌ بودجه‌ی‌ عێراق ده‌كات‪.‬‬ ‫كه‌مكردنه‌وه‌ی‌ دامه‌زراندن‬ ‫به‌پێی‌ ئه‌م داتایانه‌ ده‌رهێنانی‌ نه‌وت‬ ‫جیاواز له‌و ده‌ست باڵوییه‌ی‌ له‌هه‌ندێك له‌هه‌موو كه‌رته‌كانیتر تێچونی‌ زیاتره‌‌و‬ ‫ته‌رخانك���ردن‌و‬ ‫خزمه‌تگوزاری���ی‌ ده‌گات ‌ه ‪ 20.4‬ترلیۆن دینار‪.‬‬

‫شاری‌ نه‌جه‌ف‪ ،‬كه‌ زۆرجار الی‌ شیعه‌كان‬ ‫به‌ "نه‌جه‌فی‌ ئه‌شره‌ف" ناوده‌برێت‪160 ،‬‬ ‫كم ده‌كه‌وێته‌ باش���وری‌ خۆرئاوای‌ عێراق‌و‬ ‫‪ 80‬كیلۆمه‌تری���ش له‌ش���اری‌ كه‌رب���ه‌الوه‌‬ ‫دووره‌‪ .‬گرنگی���ی‌ ئ���ه‌م ش���اره‌ ل���ه‌وه‌وه‌‬ ‫س���ه‌رچاوه‌ ده‌گرێت كه‌ گ���ۆڕ‌و ئارامگای‌‬ ‫ئیم���ام عه‌لی‌ ك���وڕی‌ ئه‌بوتالیبی‌ ئامۆزا‌و‬ ‫زاوای‌ پێغه‌مبه‌ری‌ ئیسالم‌و ئیمامی‌ یه‌كه‌می‌‬ ‫شیعه‌ له‌خۆده‌گرێت‪ .‬مێژووی‌ ئه‌م شاره‌ش‬ ‫ده‌گه‌ڕێته‌وه‌ بۆ س���ه‌ده‌ی‌ چواره‌می‌ پێش‬ ‫زاین‌و له‌سه‌رده‌می‌ ده‌سه‌اڵتی‌ مه‌نازیره‌دا‬ ‫وه‌ك���و ناوچه‌یه‌كی‌ گه‌ش���تیاریی‌ وابووه‌‪.‬‬ ‫له‌پاش هاتن���ی‌ ئیسالمیش���ه‌وه‌ ئیمامی‌‬ ‫عه‌ل���ی‌ له‌نزیكییه‌وه‌ بنك���ه‌ی‌ خه‌الفه‌تی‌‬ ‫خ���ۆی‌ دامه‌زراند‌و له‌پ���اش تیرۆركردنی‌‬ ‫ناوبراویش���ه‌وه‌ ب���ووه‌ النك���ه‌ی‌ حه‌وزه‌ی‌‬ ‫ئاین���ی‌‌و خوێندنی‌ فێرخوازان���ی‌ ئاینزای‌‬ ‫شیعه‌‌و ئێستا به‌سه‌رچاوه‌ی‌ زانسته‌كانی‌‬ ‫الیه‌نگرانی‌ ئال‌و به‌یت ده‌ناسرێت‪.‬‬ ‫به‌ه���ۆی‌ ئ���ه‌و گرنگییه‌ش���ی‌ نه‌ج���ه‌ف‬ ‫هه‌یه‌تی‌‪ ،‬چه‌ندین ج���ار دووچاری‌ هێرش‬ ‫بوه‌ته‌وه‌‪ .‬ئه‌م ش���اره‌ به‌قوببه‌‌و مزگه‌وت‌و‬ ‫حه‌وزه‌‌و كه‌سایه‌تیی‌ ئاینی‌ ده‌ناسرێته‌وه‌‌و‬ ‫گه‌وره‌ترین گۆڕس���تانیش له‌سه‌ر ئاستی‌‬ ‫جیهانی‌ ئیس�ل�امیی‌ له‌خۆده‌گرێت كه‌ به‌‬ ‫(وادی‌ السالم) ده‌ناسرێت‪ .‬گۆڕستانه‌كه‌‬ ‫ب���ه‌الی‌ تایف���ه‌ی‌ ش���یعه‌وه‌ زۆر پیرۆزه‌‌و‬ ‫جارج���اره‌ به‌كرێ‌و بۆ م���اوه‌ی‌ دیاریكراو‬ ‫مردووانی‌ تێدا ده‌نێژرێت‪ ،‬چونكه‌ به‌سه‌ر‬ ‫ئارام���گای‌ ئیم���ام عه‌لی���دا ده‌ڕوانێ���ت‌و‬ ‫به‌الی‌ ش���وێنكه‌وتوانی‌ ئ���ه‌م تایفه‌یه‌وه‌‬ ‫هی���وا وایه‌ ل���ه‌دواڕۆژدا ببێت���ه‌ تكاكار‌و‬ ‫شه‌فاعه‌تكاریان‪.‬‬ ‫له‌م رۆژانه‌شدا ش���اری‌ نه‌جه‌ف خۆی‌ بۆ‬ ‫رووداوێك���ی‌ گرنگ ئاماد‌ه ده‌كات‌و به‌پێی‌‬ ‫بڕی���اری‌ كۆنگره‌ی‌ شه‌ش���ه‌می‌ وه‌زیرانی‌‬ ‫رۆش���نبیریی‌ واڵتانی‌ ئیس�ل�امی‌‪ ،‬له‌گه‌ڵ‬ ‫ده‌س���تپێكردنی‌ س���اڵی‌ ‪ 2012‬ئه‌م شاره‌‬ ‫ببێته‌ پایته‌ختی‌ رۆش���نبیریی‌ ئیسالمی‪.‬‬ ‫له‌الی���ه‌ن حكومه‌ت���ی‌ عێراقه‌وه‌ حس���ێن‬ ‫شه‌هرستانی‌ جێگری‌ س���ه‌رۆك وه‌زیران‌و‬ ‫وه‌زیری‌ پێشوی‌ نه‌وت دانراوه‌ به‌سه‌رۆكی‌‬ ‫لیژنه‌ی‌ ئاماده‌كاری‌ ئه‌م رووداوه‌‪ ،‬ئه‌ویش‬ ‫الی‌ خۆی���ه‌وه‌ رایگه‌یان���دوه‌ كاره‌كان���ی‌‬ ‫ڤیس���تیڤاڵی‌ نه‌جه‌ف وه‌ك���و پایته‌ختی‌‬ ‫رۆش���نبیریی‌ ئیس�ل�امی‌‪ ،‬له‌ناوه‌ڕاس���تی‌‬ ‫مانگی‌ ئازاردا ده‌ستپێده‌كات‪ .‬ئه‌م لیژنه‌یه‌‬ ‫به‌هاوكاریی‌ سه‌رجه‌م وه‌زاره‌ت‌و داموده‌زگا‬ ‫فه‌رمییه‌كانیت���ری‌ حكومه‌ت���ی‌ عێ���راق‬ ‫كارده‌كات‪ ،‬چه‌ندین پڕۆژ‌هی‌ س���تراتیژیی‌‬ ‫به‌ئه‌نج���ام گه‌یاندوه‌ بۆ ئه‌وه‌ی‌ ش���اره‌كه‌‬ ‫بتوانێ���ت ئه‌م چاالكیی��� ‌ه گه‌وره‌یه‌ له‌خۆ‬ ‫بگرێت كه‌ هه‌ر ساڵه‌‌و له‌شارێكی‌ گرنگیی‌‬ ‫جیهان���ی‌ ئیس�ل�امی‌‌و به‌سه‌رپه‌رش���تیی‌‬ ‫رێكخراوی‌ هاریكاریی‌ ئیس�ل�امی‌ ئه‌نجام‬ ‫ده‌درێت‪.‬‬ ‫بڕیاره‌ چه‌ندین وه‌فدی‌ جیاجیای‌ عه‌ره‌بی‌‌و‬ ‫ئیس�ل�امی‌ له‌س���اڵی‌ داهاتوودا سه‌ردانی‌‬ ‫ئه‌م ش���اره‌ بكه‌ن‌و چه‌ندین ڤیس���تیڤاڵ‌و‬ ‫كۆڕ‌و چاالكی فیكری‌‌و رۆش���نبیریش له‌م‬ ‫ش���اره‌ دێرین‌و مێژویی��� ‌ه ئه‌نجام بدرێت‪.‬‬ ‫به‌مه‌به‌س���تی‌ ئاماده‌س���ازیش ب���ۆ ئ���ه‌و‬ ‫چاالكیانه‌ له‌ئێس���تاوه‌ جوڵه‌یه‌كی‌ گه‌رمی‌‬ ‫دروس���تكردنی‌ پرد‌و رێگاوب���ان‌و ئوتێل‌و‬ ‫جوانكاریی‌ ش���ه‌قام ده‌س���تی‌ پێكردووه‌‌و‬ ‫به‌پێی‌ راگه‌یاندنه‌ فه‌رمییه‌كانی‌ حكومه‌تی‌‬ ‫عێ���راق‪ ،‬تائێس���تا ‪%80‬ی‌ پڕۆژه‌كان���ی‌‬ ‫په‌یوه‌س���ت ب���ه‌م رووداوه‌ مێژوویه‌ ته‌واو‬ ‫بووه‌ كه‌ خۆی‌ له‌دروستكردنی‌ ‪ 35‬ئوتێلی‌‬ ‫ن���وێ ده‌بینێته‌وه‌ له‌گه‌ڵ دروس���تكردنی‌‬ ‫مۆزه‌خانه‌یه‌ك���ی‌ مۆدێ���رن له‌نزی���ك‬ ‫فڕۆكه‌خانه‌ی‌ نه‌جه‌ف كه‌ مێژووی‌ ئه‌و شاره‌‬ ‫بۆ میوانه‌ بیانییه‌كان بگێڕێته‌وه‌‪ ،‬هه‌روه‌ها‬ ‫بڕیاره‌ كۆش���كی‌ رۆش���نبیریی‌ له‌نه‌جه‌ف‬ ‫دروست بكرێت كه‌ توانای‌ له‌خۆگرتنی‌ ‪2‬‬ ‫هه‌زار‌و ‪ 500‬كه‌س���ی‌ هه‌یه‌ بۆ ئه‌نجامدانی‌‬ ‫چاالكیی‌ جۆراوجۆر له‌گه‌ڵ چه‌ندین ریزه‌‬ ‫خانوو دوكانی‌ له‌س���ه‌ر ئه‌ندازه‌ی‌ كۆن بۆ‬ ‫ئه‌وه‌ی‌ گوزارش���ت له‌سیما‌و شوناسی‌ ئه‌م‬ ‫شاره‌ دێرینه‌ بكات‪.‬‬

‫‪8‬‬

‫‪aburi.awene@gmail.com‬‬

‫)‪ )304‬سێشه‌مم ‌ه ‪2011/12/13‬‬

‫ئابووری‬

‫ئەم الپەڕەیە بە سپۆنسەری ژووری بازرگانی‌و پیشەسازی سلێمانی چاپ‌و باڵودەکرێتەوە‬

‫زیان ‌ه ئابوریه‌كانی‌ رووداوه‌كه‌ ‌ی بادینان زیاتر له‌‪ 11‬ملیۆن دۆالره‌‬ ‫ی ‪ 2‬ترلیۆن‌و ‪ 170‬ملیار دیناره‌‬ ‫خه‌رجی‌ هێز‌ه چه‌كداره‌كانی‌ هه‌رێم‪ ،‬سااڵنه‌ نزیكه‌ ‌‬ ‫ئا‪ :‬ئاسۆ سه‌راوی‌‬

‫وه‌زاره‌ت���ی‌ دارای���ی‌ عێراق ئاش���كرایكرد‬ ‫ك���ه‌ زیاتر له‌‪ 400‬ملی���ۆن دۆالری‌ ره‌وانه‌ی‌‬ ‫حكومه‌ت���ی‌ هه‌رێمی‌ كوردس���تان كردووه‌‬ ‫بۆ ئه‌وه‌ی‌ بیداته‌ ئ���ه‌و كۆمپانیایانه‌ی‌ كه‌‬ ‫له‌كه‌رتی‌ نه‌وتدا كارده‌كه‌ن‪.‬‬ ‫ئاژانس���ه‌كان‪ ،‬ئاوێن���ه‌‪ :‬رافیع عیس���اوی‌‬ ‫وه‌زیری‌ دارایی‌ عێراق‪ ،‬له‌میانه‌ی‌ لێدوانێكی‌‬ ‫رۆژنامه‌وانی���دا ئاش���كرایكرد ك���ه‌ به‌پێی‌‬ ‫رێككه‌وتنه‌كانی‌ پێش���ووی‌ هه‌رێم‌و به‌غدادا‬ ‫‪ 427‬ملی���ۆن دۆالریان ره‌وان���ه‌ی‌ هه‌رێمی‌‬ ‫كوردس���تان كردووه‌ بۆ ئه‌وه‌ی‌ پاره‌ی‌ ئه‌و‬ ‫كۆمپانیایانه‌ی‌ لێ بدرێت كه‌ له‌كه‌رتی‌ نه‌وتدا‬ ‫كارده‌ك��� ‌هن‌و رۆژانه‌ نه‌وتی‌ به‌رهه‌مهێنراوی‌‬ ‫ئه‌م كۆمپانیایانه‌ش له‌ڕێ���گای‌ لوله‌نه‌وتی‌‬ ‫نیش���تمانی‌ عێراقه‌وه‌ ره‌وانه‌ی‌ بازاڕه‌كانی‌‬ ‫جیهان ده‌كرێت‪ .‬ناوبراو باسی‌ له‌وه‌شكرد‬ ‫عێ���راق پالنی‌ ئه‌وه‌ی‌ هه‌ی��� ‌ه كه‌ به‌رهه‌می‌‬ ‫نه‌وتی‌ خۆی‌ بگه‌یه‌نێته‌ ‪ 12‬ملیۆن به‌رمیل‬ ‫له‌ڕۆژێكدا تا س���اڵی‌ ‪ 2017‬له‌كاتێكدا كه‌‬ ‫ئێس���تا ‪ 2‬ملیۆن زیاتره‌‌و ئه‌مه‌ش واده‌كات‬ ‫عێراق ببێته‌ گه‌وره‌تری���ن به‌رهه‌مهێنه‌ری‌‬ ‫نه‌وت له‌جیهان‪.‬‬

‫له‌خاڵی‌ چواره‌می‌ راپۆرتی‌ لیژن ‌ه‬ ‫هاوبه‌شه‌ك ‌هی‌ په‌رله‌ماندا ك ‌ه بۆ‬ ‫به‌دواداچوونی‌ رووداوه‌كانی‌ بادینان‬ ‫دروستكراوه‌‪ ،‬هاتووه‌ "پێویست ‌ه‬ ‫ی‬ ‫ی یاسا قه‌ره‌بو ‌‬ ‫حكومه‌ت‪ ،‬به‌پێ ‌‬ ‫ماده‌یی‌و مه‌عنه‌وی‌ ئه‌و كه‌سان ‌ه‬ ‫ی‬ ‫بكاته‌وه‌ ك ‌ه زه‌ره‌رمه‌ند بوون"‪ .‬به‌پێ ‌‬ ‫به‌دواداچونه‌كانی‌ ئاوێنه‌ش‪ ،‬زیاتر‬ ‫ی‬ ‫له‌‪ 11‬ملیۆن دۆالر زیانه‌ ئابوریه‌كان ‌‬ ‫رووداوه‌كان بوون‪ ،‬ئابوریناسێكیش‬ ‫ی‬ ‫به‌پێویستی‌ ده‌زانێ‌ ئه‌و الیه‌نانه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫به‌رپرسن له‌ڕووداوه‌كان‪ ،‬قه‌ره‌بوو ‌‬ ‫زیانه‌كان بكه‌نه‌وه‌‪ ،‬نه‌ك حكومه‌ت‪.‬‬ ‫ی یه‌كگرتوو‬ ‫زیان ‌ه ئابوریه‌كان ‌‬ ‫ی بادینان���دا‬ ‫ی ناوچ���ه‌ ‌‬ ‫له‌ڕووداوه‌كان��� ‌‬ ‫ی یه‌كگرت���وو‬ ‫زۆرین��� ‌هی‌ باره‌گاكان��� ‌‬ ‫ی‬ ‫چه‌نده‌ها شوێنی‌ گه‌شتیاریی‌‌و دوكان ‌‬ ‫ی‬ ‫ی زیانی‌ گه‌ور‌ه ‌‬ ‫ی فرۆش���ی‌ توش��� ‌‬ ‫م ‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫ی بوون‪ .‬به‌پێ���ی‌ وته‌ی‌ وته‌بێژ ‌‬ ‫ئابور ‌‬ ‫ی (س���ه‌الحه‌دین‬ ‫ی ئیس�ل�ام ‌‬ ‫یه‌كگرتوو ‌‬ ‫ی ئه‌و ناوچانه‌دا‬ ‫بابه‌ك���ر) له‌ڕووداوه‌كان ‌‬ ‫ی‬ ‫ی حیزب���ی‌‌و ‪ 8‬ب���اره‌گا ‌‬ ‫‪ 4‬ب���اره‌گا ‌‬ ‫ی ئه‌و حیزبه‌ س���وتێنراوه‌‪،‬‬ ‫راگه‌یاندن��� ‌‬ ‫ئه‌و راش���یگه‌یاند ك ‌ه زیان ‌ه مادیه‌كانیان‬ ‫ی‬ ‫زۆر زۆره‌‪ ،‬به‌اڵم تائێستا وردبینییه‌ك ‌‬ ‫ی زیانه‌ ئابوریه‌كانیان نه‌كردووه‌‪،‬‬ ‫ته‌واو ‌‬ ‫ی یه‌كگرتوو‬ ‫چونك ‌ه وه‌ك ئه‌و به‌رپرسه‌ ‌‬ ‫ی زیان ‌ه‬ ‫ده‌ڵێت "له‌ئێس���تادا مه‌س���ه‌له‌ ‌‬ ‫ی ب���اس‌و‬ ‫ئابوری���ه‌كان‪ ،‬له‌ئه‌وله‌ویات��� ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ئێمه‌دا نییه‌"‪ ،‬به‌اڵم سه‌رۆك ‌‬ ‫خواس��� ‌‬ ‫ئه‌نجومه‌نی‌ ش���واری‌ گشتی‌ ئه‌و حیزب ‌ه‬ ‫ی وای ‌ه زیان ‌ه‬ ‫(د‪.‬محه‌م���ه‌د ئه‌حمه‌د) پێ ‌‬ ‫ئابوریه‌كانیان زیاتر له‌‪ 10‬ملیۆن دۆالره‌‪،‬‬ ‫ێ‬ ‫ی بۆكرد هه‌ند ‌‬ ‫چونك ‌ه وه‌ك ئه‌و ئاماژه‌ ‌‬ ‫له‌باره‌گاكانیان ئ���ه‌و‌ه بۆ جاری‌ دووم ‌ه‬ ‫ل���ه‌و ناوچه‌یه‌دا ده‌س���وتێ‌‪ ،‬وه‌ك ئه‌و‬ ‫روونیده‌كات���ه‌وه‌ باره‌گایان هه‌ی ‌ه ئه‌گه‌ر‬ ‫ی بكه‌ن���ه‌وه‌‪ ،‬ده‌بێت‬ ‫بیانه‌وێ���ت چاك��� ‌‬ ‫ی بكه‌نه‌وه‌‪ ،‬به‌نمونه‌ش‬ ‫له‌بناغه‌و‌ه دروست ‌‬ ‫ی كردو‬ ‫ی حیزبه‌ك ‌‬ ‫باسی‌ مه‌ڵبه‌ندی‌ دهۆك ‌‬ ‫ی دهۆك ئه‌و‌ه بۆ دووم‬ ‫وت���ی‌ "مه‌ڵبه‌ند ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ئه‌و‌ه ‌‬ ‫جاره‌ ده‌س���وتێ‌‪ ،‬بۆی ‌ه كه‌ڵك ‌‬ ‫نه‌ماو‌ه ب��� ‌ه ته‌عمیرات چاك بكرێته‌وه‌‪،‬‬ ‫ی بكه‌ین"‪.‬‬ ‫ده‌بێت له‌بناغه‌وه‌ ده‌ستكار ‌‬ ‫ی ناوچه‌ گه‌شتیاریه‌كان‬ ‫زیان ‌‬ ‫ب���ه‌ده‌ر له‌باره‌گاكان���ی‌ یه‌كگرت���وو‪،‬‬ ‫ی‬ ‫چه‌نده‌ها ناوچ ‌هی‌ گه‌شتیاریی‌‌و شوێن ‌‬ ‫ی فرۆش���ی‌‪،‬‬ ‫ی م ‌ه ‌‬ ‫مه‌س���اج‌و دووكان��� ‌‬ ‫ی گه‌وره‌ی‌ ئابوری‌ بوون‪،‬‬ ‫توش���ی‌ زیان ‌‬ ‫ی‬ ‫به‌اڵم به‌هه‌مانش���ێو‌ه تائێستا ئامارێك ‌‬ ‫ی‬ ‫ی زیان��� ‌ه ئابوریه‌كان ‌‬ ‫ورد نییه‌ له‌بار‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫ئه‌و ش���وێنانه‌‪ ،‬له‌مباره‌یه‌و‌ه سه‌رۆك ‌‬ ‫ی دهۆك د‪.‬فازیل‬ ‫ی پارێ���زگا ‌‬ ‫ئه‌نجومه‌ن ‌‬ ‫عومه‌ر ئه‌وه‌ی‌ بۆ ئاوێنه‌ روونكرده‌وه‌ ك ‌ه‬ ‫ی وردیان له‌به‌رده‌ستدا‬ ‫تائێستا ئامارێك ‌‬ ‫ی ناوچ ‌ه‬ ‫نیی��� ‌ه تا زیان���ه‌ ئابوریه‌كان��� ‌‬ ‫ی‬ ‫گه‌ش���تیاریه‌كان بزانن‪ ،‬به‌اڵم ئاماژه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫ێ زانیار ‌‬ ‫ی هه‌ن���د ‌‬ ‫به‌وه‌ش���دا كه‌ به‌پێ ‌‬ ‫ی‬ ‫سه‌ره‌تایی‌‪ ،‬زیانی‌ ئه‌و شوێنانه‌ نزیكه‌ ‌‬ ‫ملیارێ���ك‌و ‪ 500‬ملی���ۆن دیناربوو ك ‌ه‬ ‫ی ‪1‬ملی���ۆن‌و ‪ 250‬هه‌زار‬ ‫ده‌كات ‌ه نزیكه‌ ‌‬ ‫ی زیان ‌ه‬ ‫دۆالر‪ ،‬ب���ه‌م جۆره‌ كۆی‌ گش���ت ‌‬ ‫ی رووداوه‌كان‬ ‫ی س���ه‌رجه‌م ‌‬ ‫ئابوریه‌كان ‌‬ ‫ده‌گات ‌ه زیات���ر له‌‪11‬ملیۆن‌و ‪ 250‬هه‌زار‬ ‫ی‬ ‫ی پارێزگا ‌‬ ‫دۆالر‪ .‬س���ه‌رۆكی‌ ئه‌نجومه‌ن ‌‬ ‫ێ حكومه‌ت‬ ‫دهۆك به‌پێویستیشی‌ ده‌زان ‌‬ ‫ی هاوواڵتیان‬ ‫ی زیان ‌ه ئابوریه‌كان ‌‬ ‫قه‌ره‌بو ‌‬

‫نه‌وت له‌‪ 110‬دۆالردا‬ ‫له‌نگه‌ر ده‌گرێت‬ ‫بارەگایەکی سوتاوی یەکگرتوی ئیسالمی‬ ‫ی‬ ‫بكات���ه‌وه‌‪ ،‬ئه‌م���ه‌ش وه‌ك ئه‌و باس��� ‌‬ ‫ی یه‌كه‌میان‬ ‫ده‌كات له‌به‌ر دوو هۆ‪" ،‬هۆ ‌‬ ‫ئه‌وه‌یه‌ كه‌ به‌ش���ێوه‌یه‌كی‌ گش���تی‌ له‌م‬ ‫ی ته‌ئمی���ن نییه‌ تا‬ ‫واڵت���ه‌دا كۆمپانیا ‌‬ ‫له‌و رێگایه‌و‌ه قه‌ره‌بووی‌ زیانلێكه‌وتوان‬ ‫بكرێته‌وه‌‪ ،‬جگه‌له‌و‌ه ئه‌ركی‌ حكومه‌تیش ‌ه‬ ‫ی‬ ‫له‌ڕووداوێك���ی‌ وه‌ه���ادا موڵ���ك‌و ماڵ ‌‬ ‫هاوواڵتیان بپارێزێ‌"‪.‬‬ ‫هێز‌ه چه‌كداره‌كان‌و پاراستنی‌‬ ‫موڵك‌و ماڵی‌ هاوواڵتیان‬ ‫ی‬ ‫به‌پێی‌ خاڵی‌ چواره‌می‌ راس���پارده‌كان ‌‬ ‫ی مرۆڤ‌و‬ ‫ی ماف��� ‌‬ ‫لیژن��� ‌ه هاوبه‌ش���ه‌كه‌ ‌‬ ‫ناوخۆی‌ په‌رله‌م���ان‪ ،‬ده‌بێت حكومه‌ت‬ ‫ی زیانلێكه‌وت���ووان بكاته‌وه‌‪،‬‬ ‫قه‌ره‌بوو ‌‬ ‫ی‬ ‫ی زانیاریه‌كان ‌‬ ‫ئ���ه‌وه‌ له‌كاتێكدا به‌پێ��� ‌‬ ‫ی حمه‌ ساڵح‪ ،‬سااڵن ‌ه‬ ‫رۆژنامه‌نوس عه‌ل ‌‬ ‫ی حكومه‌ت بۆ هێز‌ه‬ ‫بودجه‌یه‌ك���ی‌ زۆر ‌‬ ‫ی ناوخۆ‌و پێش���مه‌رگه‌‌و‬ ‫چه‌كداره‌كان��� ‌‬ ‫ئاس���ایش خه‌رج ده‌كرێ���ت‪ ،‬ك ‌ه قه‌رار‌ه‬ ‫ی‬ ‫ئ���ه‌و هێزانه‌ ئه‌منی���ه‌ت‌و موڵك‌و ماڵ ‌‬ ‫هاوواڵتیان بپارێزن‪ ،‬ئه‌و رۆژنامه‌نوس ‌ه‬ ‫روونیكرده‌و‌ه ك ‌ه له‌س���ه‌رجه‌م هه‌رێمدا‬ ‫ی هه‌یه‌‪ ،‬ك ‌ه‬ ‫‪ 347‬هه‌زار چه‌ك���دار بوون ‌‬ ‫ی‬ ‫زۆرترینی���ان ‪ 200‬ه���ه‌زاری‌ هێزه‌كان ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ئه‌ویش هێزه‌كان ‌‬ ‫پێشمه‌رگه‌یه‌‌و دوا ‌‬ ‫ناوخ���ۆ دێت كه‌ ژماره‌یان ‪ 110‬هه‌زاره‌‌و‬ ‫‪ 37‬هه‌زاری���ش ژم���ار‌هی‌ س���ه‌رجه‌م‬ ‫ی هه‌ولێر‌و سلێمانیه‌‪ ،‬ئه‌و‬ ‫ئاسایش���ه‌كان ‌‬ ‫ی ئاشكرا كرد ك ‌ه‬ ‫رۆژنامه‌نوس��� ‌ه ئه‌وش ‌‬ ‫ی ئ���ه‌و هێزانه‌ بۆ‬ ‫بودجه‌ی‌ س���ه‌رجه‌م ‌‬ ‫ی بوو له‌‪ 2‬ترلیۆن‌و‬ ‫ی ‪ 2011‬بریت ‌‬ ‫س���اڵ ‌‬ ‫‪ 170‬ملیار دینار‪ ،‬ئ���ه‌وه‌ش به‌م جۆر‌ه‬ ‫به‌س���ه‌ر ئ���ه‌و هێزانه‌دا دابه‌ش���بووه‌‪،‬‬ ‫ی‬ ‫وه‌زاره‌ت���ی‌ ناوخۆ بودجه‌كه‌ له‌س���اڵ ‌‬ ‫‪ 2011‬دا ‪ 957‬ملی���ار دیناره‌ب���ووه‌‪،‬‬ ‫وه‌زاره‌ت���ی‌ پێش���مه‌رگه‌ش ‪ 798‬ملیار‬ ‫ی‬ ‫دین���ار‌و ب���ۆ هه‌ر ی���ه‌ك له‌ئاسایش��� ‌‬

‫فۆتۆ‪kurdiu :‬‬ ‫ ‬ ‫لەناوچەی بادینان‬ ‫وه‌ك ئ���ه‌و هێمای‌ ب���ۆ ده‌كات زۆرێك‬ ‫له‌هه‌وڵه‌كانی‌ به‌فیڕۆدا‪.‬‬ ‫ی "ئه‌و‌هی‌ روویدا‬ ‫محه‌مه‌د كه‌ریم وت��� ‌‬ ‫ی دروست كرد‪ ،‬ده‌بێت‬ ‫جۆرێك له‌نائارام ‌‬ ‫ی‬ ‫ئه‌وه‌ش بڵێین هی���چ كاتێك له‌بارێك ‌‬ ‫ی گه‌ش��� ‌ه‬ ‫ی گه‌ش���تیار ‌‬ ‫نائارامدا كه‌رت ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ئابور ‌‬ ‫ناكات‪ ،‬چونك��� ‌ه هیچ كه‌رتێك ‌‬ ‫ی‬ ‫ی پابه‌ند ‌‬ ‫هێنده‌ی‌ كه‌رتی‌ گه‌ش���تیار ‌‬ ‫بار‌ودۆخی‌ سیاس���ی‌ نیی���ه‌‪ ،‬به‌ڕای‌ من‬ ‫ئه‌م��� ‌ه زیان��� ‌ه گه‌وره‌كه‌یه‌ ك��� ‌ه ئومێد‬ ‫ده‌كه‌م ئ���ه‌و زیانه‌ نه‌كه‌ین بارودۆخه‌ك ‌ه‬ ‫زوو هێمن بێته‌وه‌"‪.‬‬ ‫ئ���ه‌و زیانانه‌ش ك ‌ه له‌ئێس���تادا باس‬ ‫ی‬ ‫ێ ناوب���راو به‌كه‌م ‌‬ ‫ده‌كرێ‌‌و ده‌بین���ر ‌‬ ‫نازان���ێ‌‪ ،‬به‌تایبه‌ت ئه‌گ���ه‌ر حكومه‌ت‬ ‫قه‌ره‌بووی‌ زی���ان لێكه‌وتوان بكاته‌وه‌‪،‬‬ ‫ی‬ ‫ئه‌و وتی‌ "سااڵن ‌ه حكومه‌ت بودجه‌یه‌ك ‌‬ ‫زۆر بۆ هێزه‌ ئه‌منیه‌كان خه‌رج ده‌كات‪،‬‬ ‫ی وه‌ه���ادا‬ ‫ی له‌ڕووداوێك��� ‌‬ ‫ب���ۆ ئ���ه‌وه‌ ‌‬ ‫پارێ���زه‌ری‌ موڵك‌و ماڵ���ی‌ هاوواڵتیان‌و‬ ‫ئه‌و ش���وێنانه‌بن ك���ه‌ به‌یاس���ا رێگ ‌ه‬ ‫ی وه‌ك‬ ‫به‌كردنه‌وه‌ی���ان دراوه‌‪ ،‬كه‌چ��� ‌‬ ‫ی‬ ‫ی به‌ئه‌رك ‌‬ ‫ده‌بینن ئه‌و هێزان ‌ه نه‌یانتوان ‌‬ ‫ی كوردس���تان (محم���ه‌د كه‌ری���م) زیان ‌ه خۆیان هه‌ڵسن‪."،‬‬ ‫هه‌ولێ���ر ‪ 226‬ملی���ار ب���ۆ ئاسایش��� ‌‬ ‫ی ه���ه‌ر بۆی���ه‌ ئ���ه‌م ئابوریناس���ه‌ وا‬ ‫ی ئه‌و رووداوان���ه‌‪ ،‬له‌و‌ه ‌‬ ‫ی ‪ 189‬ملیار دینار دابین ئابوریه‌كان��� ‌‬ ‫سلێمانیش بڕ ‌‬ ‫كراوه‌‪ ،‬ده‌رب���ار‌هی‌ ئ���ه‌و ئامارانه‌ ئه‌و ئێس���تا هه‌یه‌ گه‌وره‌تر ده‌بینێ‌‪ ،‬چونك ‌ه به‌باش ده‌زانێ‌ ب���ۆ قه‌ره‌بووكردنه‌وه‌‪،‬‬ ‫رۆژنامه‌نوسه‌ وتی‌"له‌كاتێكدا ئه‌و بودج ‌ه به‌بۆچون���ی‌ ئ���ه‌و‪ ،‬زیان���ه‌ ئابوریه‌كان حكومه‌ت ناچار نه‌كرێ���ت‪ ،‬به‌ڵكو ئه‌و‬ ‫ی ده‌س���تیان هه‌بوو‬ ‫ی كوردستان‌و ل���ه‌وه‌دا ك���ورت ناكرێت���ه‌وه‌ كه‌ چه‌ند ك���ه‌س‌و الیه‌ن���ه‌ ‌‬ ‫گه‌وره‌یه‌ به‌ناوی‌ ئه‌منیه‌ت ‌‬ ‫ی‬ ‫ی له‌ڕووداوه‌كاندا ناچار بكرێن قه‌ره‌بوو ‌‬ ‫ی هاوواڵتیانه‌وه‌‪ ،‬باره‌گای‌ حیزبی‌‌و ناوچه‌ی‌ گه‌ش���تیار ‌‬ ‫پاراستنی‌ موڵك‌و ماڵ ‌‬ ‫ی الیه‌ن���ه‌ زیانلێكه‌وت���وه‌كان بكه‌ن���ه‌وه‌‪،‬‬ ‫بۆ ئه‌و هێزان ‌ه خ���ه‌رج ده‌كرێت‪ ،‬به‌اڵم س���وتاوه‌‪ ،‬به‌ڵكو بۆ ئاین���ده‌ی‌ كه‌رت ‌‬ ‫ی‬ ‫ی یاسا نه‌ك له‌ده‌ره‌نجام ‌‬ ‫ی كوردس���تانیش ئ���ه‌و ئه‌مه‌ش به‌پێ ‌‬ ‫ی گه‌ش���تیار ‌‬ ‫ی پاراس���تن ‌‬ ‫ی وه‌هادا توانا ‌‬ ‫له‌ڕووداوێك ‌‬ ‫ی گ���ه‌ور‌هی‌ ده‌بێت‪ ،‬لیژنه‌كان���ی‌ لێكۆڵین���ه‌وه‌‪ ،‬چونك ‌ه ئه‌م‬ ‫ی هاوواڵتیانیان رووداوان���ه‌ زیان��� ‌‬ ‫ئه‌منی���ه‌ت‌و موڵك‌و ماڵ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی وه‌ك ئ���ه‌و روونیده‌كات���ه‌و‌ه له‌كاتێكدا ئابوریناس���ه‌ دروس���تكردنی‌ لیژن���ه‌ ‌‬ ‫نیی���ه‌‪ ،‬به‌داخ���ه‌و‌ه ئه‌مه‌ش ل���ه‌ڕوو ‌‬ ‫ی‬ ‫ی رۆڵ ‌‬ ‫ی هه‌رێم به‌ره‌و ئه‌و‌ه لێكۆڵین���ه‌وه‌‪ ،‬به‌كه‌مكردن���ه‌وه‌ ‌‬ ‫ی حكومه‌ت ‌‬ ‫ستراتیژ ‌‬ ‫ئابورییه‌وه‌ كاره‌ساتێكی‌ گه‌وره‌یه‌"‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ی بكات ‌ه دادگاكان ده‌زانێ‌‌و ده‌ڵێت "دروستكردن ‌‬ ‫ی گه‌شتیار ‌‬ ‫رۆیش���تو‌ه ك ‌ه كه‌رت ‌‬ ‫ی داهات‪ ،‬بۆ ئه‌وه‌ش چه‌ند لیژنه‌ بۆ لێكۆڵینه‌وه‌ ل���ه‌ڕووداوه‌كان‪،‬‬ ‫سه‌رچاوه‌یه‌ك ‌‬ ‫ی‬ ‫ی كه‌رت ‌‬ ‫"رووداوه‌كە بۆ ئاینده‌ ‌‬ ‫ی رۆڵی‌ دادگاكان‬ ‫ساڵێك حكومه‌تی‌ هه‌رێم زه‌مینه‌سازی‌‌و جگ���ه‌ له‌كه‌مكردنه‌وه‌ ‌‬ ‫ی مه‌ترسیداره‌"‬ ‫گه‌شتیاری ‌‬ ‫ی تر نییه‌"‪.‬‬ ‫ی ئاماده‌كاری‌ ده‌كات‪ ،‬به‌اڵم ئه‌و روداوان ‌ه شتێك ‌‬ ‫ی ئابور ‌‬ ‫ئابوریناس‌و سه‌رۆكی‌ مونته‌دا ‌‬

‫دروستكردنی‌ لیژن ‌ه‬ ‫بۆ لێكۆڵینه‌و‌ه‬ ‫له‌ڕووداوه‌كان‪ ،‬جگ ‌ه‬ ‫ی‬ ‫ی رۆڵ ‌‬ ‫له‌كه‌مكردنه‌وه‌ ‌‬ ‫دادگاكان شتێكی‌ تر‬ ‫نییه‬

‫مه‌ڵبه‌ندی‌ دهۆك‬ ‫ئه‌و‌ه بۆ دووم جار‌ه‬ ‫ده‌سوتێ‌‪ ،‬بۆی ‌ه‬ ‫كه‌ڵكی‌ ئه‌و‌هی‌ نه‌ماو‌ه‬ ‫به‌ ته‌عمیرات چاك‬ ‫بكرێته‌وه‬

‫رونكردنه‌وه‌یه‌ك له‌ژووری بازرگانی‌و پیشه‌سازی سلێمانییه‌وه‌‬ ‫رونكردنه‌وه‌یه‌ك ل���ه‌ژووری بازرگانی‌و‬ ‫پیشه‌سازی سلێمانیه‌وه‌ سه‌باره‌ت ب ‌ه‬ ‫پرسی تاپۆكردنی ناوچه‌ی پیشه‌سازی‬ ‫یه‌كی سلێمانی‪.‬‬ ‫ژووری بازرگانی‌و پیشه‌سازی سلێمانی‬ ‫هه‌م���وو به‌رچ���او رونكردنه‌وه‌ی���ه‌ك‬ ‫ده‌خات���ه‌ ب���ه‌رده‌م ئ���ه‌و كه‌س���انه‌ی‬ ‫له‌ناوچه‌ی پیشه‌س���ازی ی���ه‌ك كارگه‌‬ ‫ی���ان دووكان یان هه‌رج���ۆره‌ كارێكی‬ ‫تریان هه‌یه‌ له‌سه‌ر زه‌ویه‌ك كه‌موڵكی‬ ‫شاره‌وانیه‌ له‌ئێستادا به‌كرێ تیایدان‪،‬‬ ‫له‌پاش ه���ه‌وڵ‌و ته‌قه‌الیه‌كی زۆر هه‌ر‬ ‫له‌زه‌مان���ی یه‌كێتی پیشه‌س���ازیه‌كانی‬ ‫كوردس���تان تا یه‌كگرتنه‌وه‌یان له‌گه‌ڵ‬

‫‪ 400‬ملیۆن‬ ‫دۆالر ره‌وانه‌ ‌ی‬ ‫كۆمپانیاكان ‌ی نه‌وت ‌ی‬ ‫هه‌رێم ده‌كرێت‬

‫ژووری بازرگانی‌و پیشه‌سازی سلێمانی‬ ‫له‌هه‌وڵداب���ون له‌گ���ه‌ڵ الیه‌نه‌كان���ی‬ ‫حكومه‌ت بۆ تاپۆكردنی ئه‌و موڵكانه‌و‬ ‫رێكخستنه‌وه‌ی كارو كارگه‌ی ئه‌و خاوه‌ن‬ ‫پیشانه‌ی ناوچه‌ی پیشه‌سازین‪.‬‬ ‫له‌درێ���ژه‌ی هه‌وڵه‌كانمان���دا له‌باره‌ی‬ ‫بڕی���اری به‌ڕێز س���ه‌رۆكی حكومه‌تی‬ ‫هه‌رێمی كوردس���تان دكت���ۆر به‌رهه‌م‬ ‫ئه‌حمد س���اڵح بڕیاره‌ك���ه‌ ده‌رچوو كه‌‬ ‫بڕیارێكی زۆر بوێرانه‌ بوو به‌تاپۆكردنیان‬ ‫بۆ خاوه‌نه‌كانیان یان بۆ ئه‌و كه‌سانه‌ی‬ ‫كه‌ كرێچی بون ‪ ،‬به‌هه‌وڵی فه‌رمانگه‌ی‬ ‫شاره‌وانی سلێمانی‌و فه‌رمانگه‌ی تاپۆی‬ ‫س���لێمانی كه‌ به‌ راستی جێگه‌ی رێز‌و‬

‫سوپاس���ن له‌الیه‌ن ژووری بازرگانی‌و‬ ‫پیشه‌سازی س���لێمانی‌و ئه‌و كه‌سانه‌ی‬ ‫له‌و ناوچه‌یه‌ كارده‌كه‌ن‪.‬‬ ‫بڕیاری تاپۆكردنی ناوچه‌ی پیشه‌سازی‬ ‫یه‌كی س���لێمانی به‌و جۆره‌ دراوه‌ كه‌‬ ‫هه‌ركه‌سێك له‌س���ه‌ر پارچه‌ زه‌وییه‌ك‬ ‫گرێبه‌س���تی هه‌بێ ئه‌و شوێنه‌ كه‌ پێی‬ ‫دراوه‌ به‌پێی گرێبه‌سته‌كه‌ كه‌له‌سه‌ری‬ ‫تاپۆده‌كرێت وه‌ده‌بێته‌ موڵكی س���رفی‬ ‫خ���ۆی‪ ،‬هه‌روه‌ه���ا هه‌ركاتێك خاوه‌ن‬ ‫پیش���ه‌ یان كارگه‌كه‌ به‌پێی ماس���ته‌ر‬ ‫پالنی نوێی شاری س���لێمانی ویستی‬ ‫س���ودمه‌ندبێت له‌وه‌ی ئ���ه‌و زه‌وییه‌ی‬ ‫بووه‌ به‌هی خۆی ب���ه‌كاری بێنێت بۆ‬

‫مه‌به‌س���تێكی تر به‌داوایه‌ك كه‌ به‌رزی‬ ‫بكات���ه‌وه‌ بۆ س���ه‌رۆكی ش���اره‌وانی‬ ‫س���لێمانی ئ���ه‌وا ش���اره‌وانی خ���ۆی‬ ‫پابه‌ندكردووه‌ ب���ه‌وه‌وه‌ كه‌پارچه‌یه‌ك‬ ‫زه‌وی گونجاوت���ری بۆدابینب���كات‬ ‫له‌ناوچه‌ی پیشه‌سازی نوێی سلێمانی‬ ‫له‌سه‌ر ماسته‌رپالنی نوێی سلێمانی‪،‬كه‌‬ ‫ئه‌مه‌ش خۆی له‌خۆی���دا قه‌ره‌بویه‌كی‬ ‫گ���ه‌وره‌و هاندانێك���ی به‌رچ���اوه‌ ب���ۆ‬ ‫پیشه‌س���ازان‌و خاوه‌ن پیشه‌كانی ئه‌و‬ ‫ناوچه‌یه‌ وه‌ له‌جێی ئه‌مانه‌ به‌پێی ئه‌م‬ ‫پالنه‌ی كه ‌الیه‌ن���ه‌ په‌یوه‌ندیداره‌كان‬ ‫دایانڕشتووه‌ بۆئه‌م پرۆسه‌یه‌ پێویسته‌‬ ‫خاوه‌ن گرێبه‌س���ته‌كه‌ به‌ڵێننامه‌یه‌ك‬

‫بدات ك���ه‌داوای قه‌ره‌بوكردن بۆ هه‌قی‬ ‫گواس���تنه‌وه‌ی ئامێره‌كانی���ان له‌كاتی‬ ‫چون���دا ب���ۆ ناوچه‌نوێیه‌ك���ه‌ یاخود‬ ‫قه‌ره‌ب���وی ئه‌و دامه‌زراوانه‌ی له‌س���ه‌ر‬ ‫پارچ���ه‌ زه‌وی تاپۆكراو به‌ناویان هه‌یه‌‬ ‫كه‌ ئه‌مه‌ش رێگرنابێت له‌جێبه‌جێكردنی‬ ‫بڕیاره‌كه‌‪.‬‬ ‫له‌كۆتایدا ژووری بازرگانی‌و پیشه‌سازی‬ ‫س���لێمانی ته‌نها ئه‌وه‌نده‌ به‌و به‌ڕێزانه‌‬ ‫دەڵێت ك���ه‌پیرۆزباییان لێده‌كات به‌و‬ ‫ده‌ستكه‌وته‌ی بۆی ئه‌نجامداون‪.‬‬ ‫ژووری بازرگانی‌و پیشه‌سازی سلێمانی‬ ‫‪2011/12/11‬‬

‫نرخی‌ به‌رمیلێك نه‌وتی‌ خاو له‌بازاڕه‌كان ‌ی‬ ‫جیه���ان ل���ه‌ده‌وری‌ ‪ 110‬دۆالردا له‌نگه‌ری‌‬ ‫گرت���ووه‌‌و گومان ده‌كرێت ئ���ه‌م نرخه‌ش‬ ‫به‌ره‌و به‌رزبوونه‌وه‌ی‌ زیاتر بڕوات‪ ،‬چونكه‌‬ ‫وه‌به‌رهێنی‌ زیاتر ئاره‌زووی‌ كڕینی‌ وزه‌یان‬ ‫هه‌یه‌‪.‬‬ ‫ئاژانس���ه‌كان‪ :‬به‌ه���ۆی‌ گۆڕان���ه‌ ئابوری‌‌و‬ ‫داراییه‌كان���ی‌ ئه‌وروپ���اوه‌‪ ،‬نرخ���ی‌ نه‌وت‬ ‫له‌ده‌وروبه‌ری‌ ‪ 110‬دۆالردا له‌نگه‌ری‌ گرتووه‌‌و‬ ‫چاوه‌ڕوانده‌كرێت ئه‌گه‌ر به‌رزبونه‌وه‌ی‌ زیاتر‬ ‫به‌خۆیه‌وه‌ نه‌بینێت كه‌متر نه‌بێته‌وه‌‪ ،‬چونكه‌‬ ‫خواستی‌ زیاتری‌ له‌سه‌ره‌‌و ئه‌گه‌ری‌ ئه‌وه‌ش‬ ‫هه‌یه‌ گه‌م���ارۆی‌ ئابووری‌ به‌س���ه‌ر نه‌وتی‌‬ ‫ئێراندا بس���ه‌پێنرێت‌و ئه‌م���ه‌ش واده‌كات‬ ‫بڕی‌ خراوه‌ڕووی‌ نه‌وت له‌بازاڕه‌كاندا به‌ره‌و‬ ‫كه‌مبوونه‌وه‌ بڕوات‪.‬‬ ‫جێگای‌ ئاماژه‌یه‌ له‌بودجه‌ی‌ ‪ 2012‬عێراقدا‬ ‫نرخی‌ به‌رمیلێك نه‌وت به‌ ‪ 85‬دۆالر دانراوه‌‌و‬ ‫ئه‌گه‌ر ئه‌م به‌رزبوونه‌وه‌ی‌ نرخه‌ به‌مشێوه‌ی‬ ‫ئێستا به‌رده‌وام بێت ئه‌وه‌ چاوه‌ڕوانده‌كرێت‬ ‫به‌ش���ێكی‌ زیاتر له‌كورتهێنانی‌ بودجه‌ پڕ‬ ‫بكاته‌وه‌‪.‬‬

‫سوریا پشت ‌ی‬ ‫به‌عێراق قایم ‌ه بۆ‬ ‫به‌ره‌نگاربوونه‌وه‌ ‌ی‬ ‫گه‌مارۆكان‬ ‫له‌پاش ئه‌وه‌ی‌ كۆمكاری‌ عه‌ره‌بی‌ بڕیاریدا‬ ‫به‌رانبه‌ر پێش���ێلكارییه‌كانی‌ مافی‌ مرۆڤ‬ ‫له‌س���وریا گه‌مارۆی‌ ئابووری‌ به‌س���ه‌ر ئه‌و‬ ‫واڵته‌دا س���ه‌پاند‪ ،‬به‌رپرس���انی‌ س���وریا‬ ‫رایانگه‌یاند ئۆكس���جینی‌ ئاب���ووری‌ ئێمه‌‬ ‫له‌مه‌وال عێراق ده‌بێ���ت‌و ئه‌گه‌ری‌ ئه‌وه‌ش‬ ‫له‌ئارادای���ه‌ كه‌ ئێران له‌ڕێ���گای‌ عێراقه‌وه‌‬ ‫كاریگه‌رییه‌كان���ی‌ ئه‌م گه‌مارۆیه‌ له‌س���ه‌ر‬ ‫سوریا كه‌م بكاته‌وه‌‪.‬‬ ‫ئاژانس���ه‌كان‪ ،‬ئاوێن���ه‌‪ :‬باڵیۆزی‌ س���وریا‬ ‫له‌ت���اران‪ ،‬له‌په‌یجی‌ خۆیدا له‌س���ه‌ر تۆڕی‌‬ ‫كۆمه‌اڵیه‌تی‌ فه‌یس���بوك ئ���ه‌و هه‌وااڵنه‌ی‌‬ ‫پشتڕاستكردوه‌ته‌وه‌ ك ‌ه باس له‌وه‌ ده‌كه‌ن‬ ‫عه‌ل���ی‌ خامنه‌ئی‌ رابه‌ری‌ شۆڕش���ی‌ ئێران‬ ‫فه‌ت���وای‌ داوه‌ كه‌ ئێ���ران به‌بێ هه‌اڵواردن‬ ‫س���ه‌رجه‌م به‌رهه‌مه‌كانی‌ س���وریا بكرێت‬ ‫ب���ه‌دراوی‌ ق���ورس‪ .‬هه‌روه‌ها عێ���راق الی‌‬ ‫خۆی���ه‌وه‌ رایگه‌یاندوه‌ كه‌ پابه‌ند نابێت به‌‬ ‫س���زاكانی‌ كۆمكاری‌ عه‌ره‌بییه‌وه‌‌و له‌پاش‬ ‫ئه‌م هه‌واڵه‌شه‌وه‌ به‌رپرسێكی‌ بااڵی‌ سوریا‬ ‫به‌رۆیته‌رزی‌ رایگه‌یاندوه‌ "عێراق ئۆكسجینی‌‬ ‫ئاب���ووری‌ ئێمه‌یه‌و له‌ڕێگای‌ ئ���ه‌م واڵته‌و‬ ‫لوبنانه‌وه‌ پێداویستییه‌كانی‌ خۆمان دابین‬ ‫ده‌كه‌ین"‪ .‬ژماره‌یه‌ك چاودێری‌ سیاس���ی‌‌و‬ ‫ئابووری���ش‪ ،‬ئاماژه‌یان به‌وه‌كردوه‌ زۆربه‌ی‌‬ ‫ئام���اژه‌كان به‌ره‌و ئه‌وه‌ ئ���ه‌ڕۆن كه‌ ئێران‬ ‫له‌ڕێ���گای‌ عێراقه‌وه‌ نه‌هێڵێ���ت بنه‌ماكانی‌‬ ‫ئابووری‌ س���وریا بڕوخێ���ت‌و جگه‌ له‌وه‌ی‌‬ ‫له‌س���نوره‌كانی‌ عێراقه‌وه‌ كۆمه‌ك ره‌وانه‌ی‌‬ ‫س���وریا ده‌كات‪ ،‬هانی‌ ئه‌م واڵته‌ش ده‌دات‬ ‫ك���ه‌ داهاتێكی‌ زۆری‌ نه‌وت���ی‌ هه‌یه‌ ببێته‌‬ ‫یه‌كێك له‌كڕیاره‌ سه‌ره‌كییه‌كانی‌ سوریا‪.‬‬

‫خوێندن‬

‫)‪ )304‬سێشه‌مم ‌ه ‪2011/12/13‬‬

‫‪xwenden.awene@gmail.com‬‬

‫هه‌وڵ ‌ی كۆنترۆڵكردن ‌ی قوتابخان ‌ه تایبه‌ته‌كان ده‌درێت‬

‫"له‌‪ 5‬تا ‪ 25‬ملیۆن غه‌رامه‌ به‌سه‌ر هه‌ر به‌ڕێوه‌به‌رێكدا ده‌سه‌پێنرێت كه‌ سه‌رپێچیی بكات"‬ ‫ئا‪ :‬الپه‌ڕ‌هی‌ خوێندن‬ ‫دوو په‌رله‌مانتار پڕۆژه‌ یاسایه‌ك‬ ‫پێشكه‌ش ده‌كه‌ن بۆ رێكخستن ‌ی‬ ‫قوتابخانه‌‌و خوێندنگا تایبه‌ته‌كان‌و پاش‬ ‫ئه‌وه‌ی‌ له‌گه‌ڵ الیه‌نه‌ په‌یوه‌ندیداره‌كاندا‬ ‫تاوتوێی‌ ئه‌م یاسایه‌ كراوه‌‪ ،‬بڕیاره‌ ئه‌م‬ ‫پڕۆژه‌یه‌ بخرێته‌ گفتوگۆو ده‌نگدانی‌‬ ‫په‌رله‌مانی‌ كوردستانه‌وه‌‪.‬‬ ‫ئ���ه‌م پ���ڕۆژه‌ یاس���ایه‌ كه‌ ه���ه‌ردوو‬ ‫ئه‌ندام���ی‌ لیژنه‌ی‌ پ���ه‌روه‌رده‌‌و فێركردنی‌‬ ‫بااڵی‌ په‌رله‌مانی‌ كوردس���تان‪ ،‬د‪.‬سه‌روه‌ر‬ ‫عه‌بدولڕه‌حم���ان‌و گه‌ش���ه‌ دارا حه‌فی���د‪،‬‬ ‫گه‌اڵڵه‌‌و پێش���نیازیان ك���ردوه‌‌و ئیمزای‌‬ ‫‪ 10‬په‌رله‌مانتاری���ان ب���ۆ كۆكردوه‌ته‌وه‌‪،‬‬ ‫ئاماژه‌ به‌وه‌ ده‌كات‪ ،‬ئامانج له‌كردنه‌وه‌ی‌‬ ‫بواری‬ ‫قوتابخانه‌ تایبه‌ته‌كان "ره‌خساندنی‬ ‫له‌كاتێكدا به‌شێك له‌خوێندنگا حكومییه‌كان گڵ‌و وێرانه‌ن خوێندنگا تایبه‌ته‌كان هه‌موو‬ ‫كێبڕكێی���ه‌ له‌بواری په‌روه‌رده‌‌و فێركردن‪،‬‬ ‫له‌ڕێی به‌رجه‌س���ته‌كردنی نموونه‌ی نوێ نمونه‌ی���ی‌ به‌ش���ێوه‌یه‌كی‌ به‌رچاو په‌ره‌ی‌ بابه‌تی جۆربه‌ج���ۆردا به‌كاردێت"‪ .‬له‌گه‌ڵ‬ ‫له‌سیس���ته‌م‌و پرۆگرام���ی په‌روه‌رده‌یی"‪ .‬س���ه‌ندوه‌‌و هه‌ندێ���ك له‌مامۆس���تایان‌و كۆمه‌ڵێ���ك مه‌رجیت���ر ك���ه‌ په‌یوه‌ندییان‬ ‫جگه‌ له‌مه‌ش پڕۆژه‌ یاس���اكه‌ ئاماژه‌ به‌وه‌ كادرانی‌ كه‌رت ‌ی پ���ه‌روه‌رده‌ ره‌خنه‌ له‌وه‌ به‌زمان���ی‌ خوێندن‌و تاقیگ���ه‌‌و پرۆگرامی‌‬ ‫ده‌كات ده‌یانه‌وێ���ت له‌ڕێگای‌ قوتابخانه‌ی‌ ده‌گ���رن ك���ه‌ جیاكاری���ی‌ زۆر له‌نێ���وان دیاریك���راوه‌وه‌ هه‌ی���ه‌‌و له‌بڕگه‌یه‌كی���دا‬ ‫تایبه‌ته‌وه‌ هانی‌ س���ه‌رمایه‌ی‌ نیشتمانی‌‌و ئاس���ت‌و گرنگیپێداندا هه‌یه‌ له‌نێوان ئه‌م هاتووه‌ كه‌ نابێت پڕۆژه‌كه‌ له‌گه‌ڵ به‌های‬ ‫بیان���ی‌ ب���ده‌ن ك���ه‌ وه‌به‌رهێن���ان بكات قوتابخانان���ه‌‌و قوتابخانه‌ گش���تییه‌كانی‌ نیشتیمانی‌و پره‌نسیپی گشتی‌و تایبه‌تی‬ ‫"له‌بواره‌كان���ی فێرك���ردن له‌چوارچێوه‌ی وه‌زاره‌تی‌ په‌روه‌رده‌‪ .‬هه‌ندێك خوێندكار‌و ئاماده‌كراو بۆ سیاسه‌تی فێركردن ناكۆك‬ ‫نوێ‌و رێكوپێكدا"‪.‬‬ ‫كه‌سوكاریش���یان ره‌خن���ه‌ ل���ه‌وه‌ ده‌گرن بێت‪.‬‬ ‫به‌مدواییان���ه‌ش هه‌ندێ���ك قوتابخان���ه‌‬ ‫ئه‌م پڕۆژه‌ یاسایه‌ كه‌ هه‌فته‌ی‌ رابردوو كه‌ خوێندنگا تایب���ه‌ت‌و نمونه‌ییه‌كانیان‬ ‫له‌میانه‌ی‌ ۆرك شۆپێكی‌ رێكخراوی‌ ‪ NDI‬زوو زوو نرخه‌كانی���ان ده‌گ���ۆڕن‌و زۆرجار له‌هه‌رێم���ی‌ كوردس���تان كراونه‌ته‌وه‌ كه‌‬ ‫ئه‌مه‌ریكیدا له‌الیه‌ن وه‌زاره‌تی‌ په‌روه‌رده‌‌و پابه‌ندی���ش ناب���ن به‌مه‌رجه‌كانی‌ مۆڵه‌ت تۆمه‌تب���ار ده‌كرێن ب���ه‌وه‌ی‌ ئه‌جێندای‌ نا‬ ‫نیش���تمانییان هه‌یه‌‪ ،‬بۆ چاره‌سه‌ركردنی‌‬ ‫لیژنه‌ی‌ پ���ه‌روه‌رده‌ی‌ په‌رله‌م���ان‌و الیه‌نه‌ پێدانیانه‌وه‌‪.‬‬ ‫په‌یوه‌ندیداره‌كانی‌ خوێندنه‌وه‌ تاوتوێكراوه‌‪،‬‬ ‫پڕۆژه‌ یاس���اكه‌ی‌ ئ���ه‌م په‌رله‌مانتارانه‌ ئه‌م پرسه‌ش یاساكه‌ له‌ماده‌ی‌ هه‌شته‌مدا‬ ‫به‌مه‌رج���ی‌ گرت���ووه‌ ك���ه‌ قوتابخان���ه‌ ك���ه‌ خوێندن���ه‌وه‌ی‌ یه‌كه‌می‌ ب���ۆ كراوه‌‪ ،‬جه‌خت له‌وه‌ ده‌كاته‌وه‌ كه‌ "رێ به‌ پارت‌و‬ ‫تایبه‌ته‌كان ن���او‌و په‌ی���ڕه‌وی‌ ناوخۆیان به‌مه‌رج���ی‌ ده‌گرێت كه‌ ئ���ه‌و قوتابخانه‌ رێكخس���تنی سیاس���ی نادرێت ده‌زگای‬ ‫هه‌بێت‌و داوای‌ مۆڵه‌ت له‌وه‌زاره‌ت بك ‌هن‌و تایبه‌تانه‌ "چاوگه‌كانی پاره‌دان‌و شیاندن" فێركردنی تایبه‌ت دابمه‌زرێنن"‪ .‬هه‌روه‌ها‬ ‫ده‌س���ه‌اڵتی‌ مۆڵه‌تپێدانیش���یان له‌الیه‌ن رون بكه‌نه‌وه‌ هه‌روه‌ها "بڕی ئه‌و ره‌سمه‌ی به‌مه‌رجی‌ گرتووه‌ ك���ه‌ له‌كاتی‌ خوێندندا‬ ‫خودی‌ وه‌زیره‌وه‌ ده‌بێت‪.‬‬ ‫ده‌بێ له‌به‌رپرس���ی قوتابی وه‌ربگیرێت" س���ه‌رجه‌م قوتابخانه‌ بیانی‌‌و تایبه‌ته‌كان‬ ‫پێشنیازكردنی‌ ئه‌م یاسایه‌ له‌كاتێكدایه‌ دیاری���ی‌ بك���ه‌ن له‌گ���ه‌ڵ "بنه‌ماكان���ی فێركردنی‌ زمانی‌ كوردیی‌ له‌به‌رچاو بگرن‌و‬ ‫ك���ه‌ ل���ه‌م س���ااڵنه‌ی‌ دواییدا دی���ارده‌ی‌ ده‌رچوون‌و كه‌وتن‌و سیس���ته‌می گشتیی "ده‌زگای فێركردنی تایبه‌ت په‌یوه‌س���ت‬ ‫قوتابخان���ه‌‌و خوێندن���گای‌ تایب���ه‌ت‌و هه‌ڵسه‌نگاندن‌و ئه‌و زمانه‌ی له‌گوتنه‌وه‌ی بێ���ت به‌ له‌پێش���ینه‌یی‌ ماف���ی وه‌زاره‌ت‬

‫ی‬ ‫ده‌بێت له‌كات ‌‬ ‫خوێندندا سه‌رجه‌م‬ ‫قوتابخانه‌ بیانی‌‌و‬ ‫ی‬ ‫تایبه‌ته‌كان فێركردن ‌‬ ‫ی‬ ‫زمانی‌ كوردی ‌‬ ‫له‌به‌رچاو بگرن‬ ‫خزمه‌تگوزارییه‌كه‌یان هه‌یه‌ له‌فه‌یسبوكه‌وه‌‬ ‫له‌سه‌رپه‌رشتی كردن‌و په‌یوه‌ست بوونیش‬ ‫به‌ڕێنماییه‌كانی"‪.‬‬ ‫له‌ب���اره‌ی‌ خزمه‌تگوزاریی‌ ناو خوێندنگا‬ ‫تایبه‌ته‌كانیش���ه‌وه‌ پڕۆژه‌ یاساكه‌ جه‌خت‬ ‫له‌وه‌ده‌كات���ه‌وه‌ ك���ه‌ ده‌بێ���ت دووربێت‬ ‫له‌ش���وێنی‌ پیشه‌س���ازیی‌‌و بازرگان���ی‌‪،‬‬ ‫ژوری‌ ف���راوان‌و توالێت���ی‌ گونجا‌و‌و هۆڵی‌‬ ‫چاالكییه‌كانی‌ هه‌بێت له‌گه‌ڵ كه‌ره‌سته‌ی‌‬ ‫خوێندنی‌ گونج���او‌و له‌بڕگه‌یه‌كیدا ده‌ڵێت‬ ‫"رووب���ه‌ری پێویس���ت بۆ ی���ه‌ك قوتابی‬ ‫له‌ی���ه‌ك مه‌ت���ر دووجا كه‌مت���ر نه‌بێت"‪.‬‬ ‫هه‌روه‌ها رێگ���ه‌ ن���ادات به‌فه‌رمانبه‌رانی‌‬ ‫حكومی‌‌و وانه‌بێژانی‌ وه‌زاره‌تی‌ په‌روه‌رده‌‬ ‫له‌قوتابخان���ه‌ی‌ تایبه‌ت ببن���ه‌ كارمه‌ند‌و‬ ‫ده‌بێت سیس���تمی‌ ئ���ه‌م قوتابخانانه‌ش‬ ‫له‌گ���ه‌ڵ له‌گه‌ڵ ئه‌و سیسته‌مه‌ش���دا چون‬ ‫یه‌ك بێت كه‌ وه‌زاره‌ت دایناوه‌ یان بڕیاری‬ ‫داوه‌"‪.‬‬ ‫به‌رانب���ه‌ر ئ���ه‌م مه‌رجان���ه‌ش پڕۆژه‌‬ ‫یاس���اكه‌ قوتابی���ان‌و خوێندكاران���ی‬ ‫قوتابخان���ه‌ی تایب���ه‌ت‪ ،‬وه‌ك���و قوتابی‌‬

‫فه‌رم���ی ته‌ماش���ا ده‌كرێ���ن‌و به‌گوێره‌ی‬ ‫ئه‌وه‌ش له‌كارت���ی تاقی كردنه‌وه‌دا تۆمار‬ ‫ده‌كرێ���ن‌و مافی���ان له‌زه‌مال���ه‌‌و نێرده‌ی‬ ‫خوێندندا هه‌یه‌‌و به‌هه‌مان ئه‌و مه‌رجانه‌ی‬ ‫به‌سه‌ر هاوچه‌شنه‌كانیان له‌قوتابخانه‌كانی‬ ‫حكومه‌تدا پیاده‌كراوه‌‪.‬‬ ‫له‌ماده‌كانی‌ كۆتاییش���دا پڕۆژه‌ یاساكه‌‬ ‫مافی‌ ئه‌وه‌ ده‌دات به‌وه‌زاره‌ت كه‌ س���زای‌‬ ‫دارایی‌ (‪ 20‬ـ ‪ )100‬ملیۆن دینار به‌ س���ه‌ر‬ ‫ئ���ه‌و قوتابخانه‌ تایبه‌تانه‌ی س���ه‌رپێچی‬ ‫له‌ڕێنمایی ده‌رچوودا ده‌كه‌ن‌و (‪ )100‬ملیۆن‬ ‫دینار غه‌رامه‌ش به‌س���ه‌ر هه‌ر كه‌س���ێكدا‬ ‫ده‌س���ه‌پێندرێت ك���ه‌ قوتابخانه‌یه‌ك���ی‬ ‫تایبه‌ت به‌بێ مۆڵه‌تی وه‌زاره‌ت بكاته‌وه‌‪.‬‬ ‫هه‌روه‌ها (‪ )25-5‬ملیۆن دینار غه‌رامه‌ به‌‬ ‫س���ه‌ر به‌ڕێوه‌به‌ری قوتابخانه‌ی تایبه‌تدا‬ ‫ده‌س���ه‌پێندرێت له‌حاڵه‌تێكدا سه‌لما كه‌‬ ‫س���ه‌رپێچیی حوكمه‌كانی پۆس���ته‌كه‌ی‬ ‫كردووه‌‌و رێنمایی ش���كاندووه‌‌و له‌حاڵه‌تی‬ ‫دووباره‌ كردنه‌وه‌ی سه‌رپێچییه‌كه‌دا مۆڵه‌ت‬ ‫له‌خاوه‌نی قوتابخانه‌كه‌ وه‌رده‌گیرێته‌وه‌‪.‬‬ ‫بڕیاریشه‌ له‌چه‌ند رۆژی‌ داهاتوودا ئه‌م‬ ‫یاسایه‌ خوێندنه‌وه‌ی‌ دووه‌می‌ بۆ بكرێت‌و‬ ‫ئه‌گ���ه‌ر گرفتی‌ نه‌بێت‪ ،‬ئ���ه‌وا به‌زۆرینه‌ی‌‬ ‫ده‌نگ په‌سه‌ند بكرێت‪.‬‬

‫هه‌زار كورسیه‌كه‌ ‌ی تواناسازی ‌ی ده‌بێت ‌ه ‪ 247‬كورسی‌‬ ‫ئا‪ :‬الپه‌ڕه‌ی‌ خوێندن‬ ‫له‌گه‌ڵ راگه‌یاندنی‌ ناوی‌ وه‌جبه‌ی‌‬ ‫سێیه‌می‌ تواناسازیدا‪ ،‬ژماره‌ی‌‬ ‫پاڵێوراوان له‌گفتی‌ هه‌زار كورسییه‌وه‌‬ ‫كه‌مده‌بێته‌وه‌ بۆ ‪ 247‬كورسی‌‌و ئه‌مه‌ش‬ ‫خوازیارانی‌ وه‌رگرتن له‌م به‌رنامه‌یه‌‬ ‫نیگه‌ران ده‌كات‪.‬‬ ‫له‌گه‌ڵ راگه‌یاندنی‌ وه‌جبه‌ی‌ س���ێیه‌م ‌‬ ‫ی‬ ‫به‌رنام���ه‌ی‌ تواناس���ازیدا‪ ،‬وه‌زاره‌ت���ی‌‬ ‫خوێندنی‌ بااڵ رایگه‌یاند كه‌ له‌م وه‌جبه‌یه‌دا‬ ‫دوو ه���ه‌زار كورس���ی‌ ته‌رخانده‌كرێت بۆ‬ ‫خوازیارانی‌ خوێن���دن له‌ده‌ره‌وه‌ی‌ واڵت‪.‬‬ ‫به‌پێی‌ راگه‌یاندن‌و لێدوانه‌كانی‌ وه‌زاره‌تی‌‬ ‫ناوب���راو ده‌بوای���ه‌ هه‌زار كورس���ی‌ له‌م‬ ‫وه‌جبه‌یه‌ بۆ خوێندنی‌ بااڵو هه‌زاریتری‌ بۆ‬ ‫وه‌زاره‌ته‌كانیت���ر بێت له‌ڕێگای‌ وه‌زاره‌تی‌‬ ‫پالندانان���ه‌وه‌‪ ،‬به‌اڵم كه‌ ئه‌نجامی‌ به‌رایی‌‬ ‫راگه‌یه‌نرا‪ ،‬ژماره‌ی‌ پاڵێوراوان ته‌نها ‪247‬‬ ‫كه‌س بوون له‌پسپۆڕیه‌ جیاجیا زانستی‌‌و‬ ‫وێژه‌ییه‌كان‪.‬‬ ‫ژماره‌ی���ه‌ك ل���ه‌و فێرخوازان���ه‌ی‌ كه‌‬

‫فۆڕم���ی‌ تواناس���ازییان پڕكردوه‌ت���ه‌وه‌‬ ‫له‌په‌یوه‌ندی‌ جیاجی���ادا له‌گه‌ڵ ئاوێنه‌‪،‬‬ ‫نیگه‌ران���ی‌ خۆی���ان ده‌رده‌ب���ڕن له‌وه‌ی‌‬ ‫به‌هیواب���وون ناوی���ان بپاڵێورێت‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫به‌ه���ۆی‌ كه‌مبونه‌وه‌ی‌ كورس���ییه‌كانه‌وه‌‬ ‫له‌هه‌زاره‌وه‌ بۆ ‪ ،247‬چانسی‌ پااڵوتنیان‬ ‫بۆ نه‌ڕه‌خساوه‌‪ .‬یه‌كێك له‌و خوازیارانه‌ی‌‬ ‫فۆڕم���ی‌ تواناس���ازیی‌ پڕكردوه‌ت���ه‌وه‌‪،‬‬ ‫له‌په‌یوه‌ندییه‌كی‌ ته‌له‌فۆنیدا بۆ ئاوێنه‌ی‌‬ ‫رونكرده‌وه‌ "ئه‌گ���ه‌ر وه‌زاره‌تی‌ خوێندنی‌‬ ‫بااڵ هه‌ر له‌س���ه‌ره‌تاوه‌ به‌رنامه‌ی‌ ئه‌وه‌ی‌‬ ‫هه‌بووه‌ كه‌ ته‌نها كۆمه‌ڵێك پس���پۆڕی‌‌و‬ ‫ناونیش���ان بپاڵێوێت‪ ،‬بۆچ���ی‌ به‌گفتی‌‬ ‫دوو هه‌زار كورسی‌ ئه‌م هه‌موو خه‌ڵكه‌ی‌‬ ‫به‌پڕكردنه‌وه‌ی‌ فۆڕمه‌وه‌ سه‌رقاڵكردووه‌"‪.‬‬ ‫ئ���ه‌م خوازیاره‌ به‌هۆی‌ ئ���ه‌وه‌ی‌ فۆڕمی‌‬ ‫س���كااڵی‌ پڕكردوه‌ت���ه‌وه‌‌و چاوه‌ڕوان���ی‌‬ ‫ئه‌نج���ام ده‌كات‪ ،‬داوایك���رد ن���اوی‌ باڵو‬ ‫نه‌كرێت���ه‌وه‌‪ ،‬رونیكرده‌وه‌ ك���ه‌ چه‌ندین‬ ‫رۆژ كات���ی‌ خۆیان به‌ف���ۆڕم پڕكردنه‌وه‌‌و‬ ‫ئاماده‌س���ازییه‌وه‌ بردوه‌ته‌ سه‌ر‪ ،‬كه‌چی‌‬ ‫دواتر له‌هه‌زار كورس���ی‌ ناوی‌ ‪ 247‬كه‌س‬ ‫راگه‌یه‌ن���راوه‌‌و ده‌ڵێ���ت "ئ���ه‌وه‌ی‌ رویدا‬

‫ی‬ ‫ی ناو ‌‬ ‫دیاریكردن ‌‬ ‫ئه‌و ‪ 247‬كه‌س ‌ه‬ ‫به‌پێی‌ پالن‌و‬ ‫ئه‌وله‌ویه‌ت‌و‬ ‫ی زانكۆكان‬ ‫پێویست ‌‬ ‫بڕیاری‌ له‌سه‌ر دراوه‌‬ ‫له‌په‌ش���یمانبوونه‌وه‌ی‌ وه‌زاره‌ت ده‌چێت‬ ‫له‌گفته‌كان���ی‌ خ���ۆی‌‌و جگه‌ ل���ه‌وه‌ هیچ‬ ‫ته‌فسیرێكیتر هه‌ڵناگرێت"‪.‬‬ ‫به‌رنامه‌ی‌ تواناس���ازی‌ ماوه‌ی‌ ‪ 2‬ساڵه‌‬ ‫له‌الیه‌ن كابینه‌ی‌ شه‌ش���ه‌می‌ حكومه‌تی‌‬ ‫هه‌رێم���ه‌وه‌ كاری‌ تێ���دا ده‌كرێت‌و له‌هه‌ر‬ ‫س���اڵێكدا حكوم���ه‌ت ب���ڕی‌ ‪ 100‬ملیۆن‬

‫دۆالر ته‌رخان���ده‌كات بۆ ناردنه‌ده‌ره‌وه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫ده‌رچوانی‌ زانك���ۆ‌و په‌یمانگاكان‌و به‌پێی‌‬ ‫راگه‌یاندن���ه‌ فه‌رمیه‌كانی���ش تائێس���تا‬ ‫‪ 3‬ه���ه‌زار خوازی���ار ن���اوی‌ هاتوه‌ته‌وه‌‌و‬ ‫نزیكه‌ی‌ نیوه‌ی‌ ئه‌م ژماره‌یه‌ش به‌فیعلی‌‬ ‫په‌یوه‌ندیی���ان به‌خوێندن���ه‌وه‌ ك���ردووه‌‬ ‫له‌ده‌ره‌وه‌ی‌ واڵت‪.‬‬ ‫له‌وه‌اڵمی‌ گله‌یی‌ ئه‌و خوێندكارانه‌شدا‪،‬‬ ‫راگه‌یاندنێكی‌ وه‌زاره‌ت���ی‌ خوێندنی‌ بااڵ‬ ‫كه‌ له‌ماڵپ���ه‌ڕی‌ وه‌زاره‌ت باڵوكراوه‌ته‌وه‌‬ ‫ئاماژه‌ به‌وه‌ده‌كات دیاریكردنی‌ ناوی‌ ئه‌و‬ ‫‪ 247‬كه‌س���ه‌ به‌پێی‌ پالن‌و ئه‌وله‌ویه‌ت‌و‬ ‫پێویستی‌ زانكۆكان بڕیاری‌ له‌سه‌ر دراوه‌‪.‬‬ ‫راگه‌یه‌نراوه‌كه‌ ئاماژه‌ به‌وه‌ش ده‌كات ‪56‬‬ ‫قوتابی‌‌و خوازیاری‌ ش���اری‌ كه‌ركوكیش‬ ‫هه‌ر له‌سه‌ر وه‌جبه‌ی‌ سێیه‌م بووه‌‌و ‪250‬‬ ‫كه‌سی‌ سه‌رئاس���تی‌ كۆلێژ‌و به‌شه‌كانیش‬ ‫ده‌مێكه‌ زه‌ماله‌یان پێ به‌خشراوه‌‪.‬‬ ‫به‌اڵم فێرخوازێك كه‌ ده‌رچووی‌ زاسته‌‬ ‫مرۆییه‌كان���ه‌ به‌ئاوێنه‌ی‌ راگه‌یاند "ئه‌گه‌ر‬ ‫ئه‌م پاس���اوانه‌ی‌ وه‌زاره‌تیش به‌ڕاس���ت‌و‬ ‫جددی‌ وه‌رگرین ئ���ه‌وه‌ ده‌وروبه‌ری‌ ‪550‬‬ ‫كورسی‌ ده‌كات‌و هێشتا ‪ 450‬كورسیتری‌‬

‫ماوه‌ ب���ۆ گفتی‌ ئه‌و هه‌زار كورس���ییه‌ی‌‬ ‫ك���ه‌ وه‌زی���ری‌ خوێندنی‌ ب���ااڵ له‌میانه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫كۆنگره‌یه‌ك���ی‌ رۆژنامه‌وانیدا رایگه‌یاند"‪.‬‬ ‫ئ���ه‌م فێرخوازه‌ ره‌خن���ه‌ی‌ له‌وه‌ش گرت‬ ‫"ئ���ه‌و پێ���وه‌ره‌ هیچ ش���ه‌فاف نییه‌ كه‌‬ ‫وه‌زاره‌ت ئ���ه‌م ناوان���ه‌ی‌ پ���ێ دیاری���ی‌‬ ‫كردووه‌‪ ،‬چونكه‌ به‌شی‌ وا هه‌یه‌ له‌زانسته‌‬ ‫مرۆڤایه‌تیه‌كان تاقه‌ كورسییه‌كیش���ی‌ بۆ‬ ‫ته‌رخان نه‌كراوه‌"‪.‬‬ ‫خوازیارێكیت���ری‌ ماس���ته‌ر كه‌ خۆی‌‬ ‫به‌سڤیل ناس���اند‪ ،‬ره‌خنه‌ی‌ ئه‌وه‌ی‌ هه‌یه‌‬ ‫ده‌رچوی‌ به‌ش���ی‌ وا هه‌ی���ه‌ به‌ ‪ 62‬خاڵ‬ ‫ناوی‌ له‌تواناس���ازیی‌ هاتوه‌ته‌وه‌‪ ،‬كه‌چی‌‬ ‫ده‌رچووی‌ به‌ش���ی‌ وه‌ه���اش هه‌یه‌ ‪ 70‬ـ‬ ‫‪ 80‬خاڵ���ی‌ هه‌یه‌‌و ن���اوی‌ نه‌هاتوه‌ته‌وه‌‌و‬ ‫ده‌ڵێت "پێوه‌ره‌كان زۆر ناڕۆشنن‌و ته‌نها‬ ‫وه‌زاره‌ت خۆی‌ ده‌یزانێت"‪.‬‬ ‫له‌الی‌ خۆش���یه‌وه‌ وه‌زاره‌تی‌ خوێندنی‌‬ ‫بااڵ رایده‌گه‌یه‌نێ���ت "ئەوانەی کە پێیان‬ ‫وایە غەدری���ان لێکراوە‪ ،‬دەتوانن فۆڕمی‬ ‫سکااڵ پڕ بکەنەوەو بە دڵنیاییەوە هەموو‬ ‫فۆڕمێک سەیردەکرێت‌و هیچی پشت گوێ‬ ‫ناخرێت"‪.‬‬

‫مامۆستایان ‌ی شاره‌زوور‪ :‬نزیكه‌ ‌ی ‪ 400‬ملیۆن كه‌مترمان پێدراوه‌ له‌قه‌ره‌بوو‬ ‫ئا‪ :‬ئاوێنه‌‬ ‫ژماره‌یه‌ك مامۆستای‌ سنوری‌‬ ‫په‌روه‌رده‌ی‌ شاره‌زوور ده‌كه‌ونه‌‬ ‫جموجوڵ بۆ "گێڕانه‌وه‌ی‌ ئه‌و‬ ‫جیاوازییه‌ی‌ قه‌ربووی‌ موچه‌ی‌ فه‌وتاو‬ ‫كه‌ له‌گه‌ڵ په‌روه‌رده‌كانیتردا هه‌یانه‌"‪.‬‬ ‫به‌ڕێوه‌به‌ری‌ ژمێریاری‌ په‌روه‌رده‌ش‬ ‫ده‌ڵێت "راسته‌ شتێك كه‌متریان‬ ‫وه‌رگرتووه‌ له‌په‌روه‌رده‌كانیتر‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫تازه‌ زۆر ئه‌سته‌مه‌ بگه‌ڕێته‌وه‌ بۆیان"‪.‬‬ ‫دوای‌ ئ���ه‌وه‌ی‌ له‌الی���ه‌ن حكومه‌ت���ی‌‬ ‫هه‌رێمه‌وه‌ بڕی���اردرا ب���ه‌ گه‌ڕاندنه‌وه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫قه‌رب���ووی‌ موچ���ه‌ی‌ فه‌وت���اوی‌ حه‌وت‬ ‫ساڵی مامۆس���تایانی‌ سنووری‌ ئیداره‌ی‌‬ ‫س���لێمانی‌‪ ،‬له‌ئێس���تادا به‌هۆی بوونی‌‬ ‫جیاوازیی‌ له‌شێوازی‌ گێڕانه‌وه‌ی‌ ئه‌و بڕه‌‬ ‫پاره‌یه‌ له‌نێوان مامۆس���تیانی‌ س���نوری‌‬ ‫په‌روه‌رده‌یه‌ك له‌گه‌ڵ په‌روه‌رده‌یه‌كیتر‪،‬‬ ‫ژماره‌ی���ه‌ك له‌مامۆس���تایانی‌ س���نوری‌‬ ‫په‌روه‌رده‌ی‌ شاره‌زوور هه‌ڵمه‌تێكی‌ ئیمزا‬

‫دوو جۆر لیست‬ ‫هه‌بووه‌‌و ئه‌وان‬ ‫شانسی‌ خۆیان‬ ‫ئه‌و لیسته‌یان‬ ‫به‌ركه‌وتوو‌ه ك ‌ه‬ ‫كه‌متره‌‬

‫كۆكردنه‌وه‌‌و كه‌مپینیان ده‌ستپێكردووه‌‪.‬‬ ‫نوێنه‌رایه‌ت���ی‌ ئ���ه‌م مامۆس���تایانه‌ بۆ‬ ‫ئاوێنه‌یان رونكرده‌وه‌ ئه‌و مامۆستایانه‌ی‌‬ ‫له‌س���نوری‌ پ���ه‌روه‌رده‌ی‌ ش���اره‌زوور‬ ‫قه‌ره‌بوو ده‌یانگرێته‌وه‌ له‌‪ 500‬مامۆس���تا‬ ‫زیاترن‌و هه‌ش���یانه‌ ده‌وروبه‌ری‌ ملیۆنێك‬ ‫دیناری‌ چ���اپ كه‌متریان له‌مافی‌ خۆیان‬

‫وه‌رگرت���ووه‌ له‌هاوتاكانی���ان له‌ش���ار‌و‬ ‫قه‌زاكانیت���ری‌ كوردس���تان "ئه‌م���ه‌ش‬ ‫به‌هۆی‌ هه‌ڵه‌ی‌ لیس���ت‌و به‌س���تنی‌ پاره‌‬ ‫فه‌وتاوه‌كه‌وه‌ بووه‌"‪ .‬ئه‌م مامۆستایانه‌ كه‌‬ ‫هه‌ریه‌كێكیان له‌یه‌كێك له‌خوێندنگاكانی‌‬ ‫ش���اره‌زوور به‌نوێنه‌رایه‌تی‌ مامۆستاكانی‌‬ ‫كۆبونه‌ت���ه‌وه‌‪،‬‬ ‫قوتابخانه‌كانی���ان‬ ‫جه‌غتیانك���رده‌وه‌ له‌مافی‌ خۆیان خۆش‬ ‫ناب���ن‌و هی���چ مان���ای‌ نییه‌ له‌س���نوری‌‬ ‫پارێزگایه‌كدا هه‌ریه‌ك���ه‌ ملیۆنێك دینار‬ ‫كه‌مت���ر له‌هاوتاكانم���ان وه‌رگری���ن‌و‬ ‫ئه‌وه‌شیان راگه‌یاند به‌پێی‌ خه‌ماڵندنێكی‌‬ ‫س���ه‌ره‌تایی‌ كه‌ كردوویان���ه‌ به‌هه‌مویان‬ ‫له‌نێ���وان ‪ 400 -350‬ملی���ۆن دین���ار‬ ‫كه‌متری���ان له‌هاوتاكانی���ان وه‌رگرتووه‌‬ ‫له‌په‌روه‌رده‌كانیتر‪.‬‬ ‫به‌پێی نوسراوێكی‌ وه‌زاره‌تی‌ دارایی‌و‬ ‫ئاب���ووری‌‌و به‌ڕێوبه‌رایه‌ت���ی‌ گش���تی‌‬ ‫دیوان‪/‬س كه‌ به‌ژماره‌ (‪ )12649‬له‌ڕۆژی‌‬ ‫(‪ )2011/7/20‬ده‌رچ���ووه‌ به‌ئیم���زای‌‬ ‫(بایز سه‌عید محه‌مه‌د) وه‌زیری‌ دارایی‌و‬ ‫ئابووری‌ جه‌غت له‌خه‌رجكردنی‌ جیاوازیی‌‬

‫مووچه‌ی‌ فه‌رمانبه‌ران كراوه‌ته‌وه‌ به‌پێی‬ ‫رێنمای���ی دارایی ژماره‌ (‪)25‬ی‌ س���اڵی‬ ‫(‪2010‬و ‪.)2011‬‬ ‫ژماره‌یه‌ك له‌و مامۆستایانه‌ی‌ شاره‌زوور‬ ‫باس���ی‌ ئه‌وه‌ی���ان ب���ۆ ئاوێنه‌ك���رد كه‌‬ ‫په‌یوه‌ندییان به‌مامۆستایانی‌ هاوڕێیانه‌وه‌‬ ‫كردووه‌ له‌گه‌رمیان‌و هه‌ڵه‌بجه‌ی‌ شه‌هید‌و‬ ‫شاره‌كانیتر كه‌ له‌هه‌مان به‌رواری‌ ئه‌ماندا‬ ‫دام���ه‌زراون یان په‌یوه‌ندیی���ان كردوه‌‌و‬ ‫س���اڵی‌ خزمه‌ت‌و راژه‌ی���ان وه‌كو یه‌كه‌‪،‬‬ ‫له‌ئه‌نجامی‌ ئه‌م���ه‌ش بۆیان ده‌ركه‌وتووه‌‬ ‫سته‌می‌ زۆریان لێكراوه‌‪.‬‬ ‫له‌الی‌ خۆشیه‌وه‌ به‌ڕێوه‌به‌ری‌ ژمێریای‌‬ ‫په‌روه‌رده‌ی‌ س���لێمانی‌‪ ،‬م‪.‬شێخ مسته‌فا‬ ‫به‌ئاوێنه‌ی‌ راگه‌یاند "ئه‌و مامۆس���تایانه‌‬ ‫هاتونه‌ته‌المان‌و قه‌ناعه‌تیان كردووه‌ كه‌‬ ‫ئه‌و جیاوازییه‌ی‌ ئ���ه‌وان به‌هۆی‌ بوونی‌‬ ‫دوو لیسته‌وه‌ بووه‌ له‌په‌روه‌رده‌"‪ .‬ناوبراو‬ ‫وتیش���ی‌ "به‌هۆی‌ ئه‌وه‌ی‌ له‌په‌روه‌رده‌ی‌‬ ‫مه‌ڵبه‌ندی‌ س���لێمانی‌ لیس���تی‌ ئه‌ژماری‌‬ ‫موچه‌ نه‌ماب���وو‪ ،‬ناچار به‌رپرس���كردن‬ ‫به‌دارایی‌ لیس���تێكیتر ك���راوه‌ بۆ خێرا‬

‫راپه‌ڕاندن���ی‌ مامه‌ڵ���ه‌ی‌ مامۆس���تایان‌و‬ ‫ئه‌وان���ه‌ی‌ ش���اره‌زوور شانس���ی‌ خۆیان‬ ‫لیسته‌كه‌ی‌ پێش���وویان به‌ركه‌وتووه‌ كه‌‬ ‫كه‌متره‌ له‌م رێنماییه‌ی‌ دوایی‌"‪ .‬م‪.‬شێخ‬ ‫مسته‌فا وتیشی‌ "ئه‌گه‌ر به‌پێی‌ رێنمایی‌‬ ‫پێشوو بوایه‌ كه‌ په‌روه‌رده‌ی‌ شاره‌زوور‬ ‫زی���اده‌ی‌ موچه‌ی‌ پێ به‌س���تووه‌‪ ،‬ئه‌وه‌‬ ‫له‌پ���ه‌روه‌رده‌ی‌ مه‌ڵبه‌ندی���ی‌ نه‌ده‌ك���را‬ ‫به‌ئاسانی‌ ببه‌سرێت‪ ،‬چونكه‌ مامۆستای‌‬ ‫زۆره‌‌و دۆس���ییه‌ی‌ كه‌س���ی‌ هه‌ندێ���ك‬ ‫له‌ژێرزه‌مین���ی‌‬ ‫له‌مامۆس���تاكانیش‬ ‫پ���ه‌روه‌رده‌دا ته‌ڕب���ووه‌‌و مومكی���ن‬ ‫نه‌بووه‌ یه‌ك به‌یه‌كی‌ ئه‌و دۆس���ییه‌یانه‌‬ ‫هه‌ڵبدرێته‌وه‌"‪ .‬م‪.‬مسته‌فا وتیشی‌ "تازه‌‬ ‫زۆر ئه‌س���ته‌مه‌ ئه‌و پاره‌یه‌ بگێڕدرێته‌وه‌‬ ‫بۆ مامۆس���تایانی‌ ش���اره‌زوور‪ ،‬چونكه‌‬ ‫رۆشتوه‌‌و ئه‌وه‌ ساڵ كۆتایی‌ دێت"‪.‬‬ ‫په‌روه‌رده‌ی‌ گش���تیی‌ س���لێمانی‌ ‪11‬‬ ‫په‌روه‌رده‌ی‌ له‌سه‌ره‌ ژماره‌ی‌ مامۆستایانی‌‬ ‫په‌روه‌رده‌ی‌ ش���اره‌زووریش هه‌زار‌و ‪355‬‬ ‫مامۆستایه‌‪ ،‬له‌م ژماره‌یه‌ش زیاتر له‌‪500‬‬ ‫مامۆستا قه‌ره‌بوو گرتونیه‌تییه‌وه‌‪.‬‬

‫ته‌خته‌ره‌ش‬

‫‪9‬‬

‫هه‌رجاره‌و که‌سێک ده‌ینوسێت‬

‫ناهێڵن‬ ‫له‌ماسته‌ر‬ ‫بخوێنین‬ ‫بێباك ئه‌نوه‌ر‬ ‫زۆر ئه‌سته‌م ‌ه بۆ كه‌سێك ك ‌ه بیه‌وێ له‌م‬ ‫ی وه‌كو ماسته‌ر‬ ‫واڵته‌دا پله‌یه‌كی‌ زانس��� ‌‬ ‫به‌ده‌ست بهێنێت‪ ،‬یان درێژ‌ه به‌خوێندن‬ ‫ی‬ ‫بدات كه‌ حه‌زو خولیای‌ چه‌ندین ساڵ ‌ه ‌‬ ‫ی ك ‌ه‬ ‫كه‌س���ێكه‌‪ ،‬ته‌نانه‌ت بۆ ئه‌وانه‌ش��� ‌‬ ‫ی‬ ‫ی بڕوانام ‌ه ‌‬ ‫خاوه‌ن به‌رزتری���ن كۆنمره‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫(به‌كالۆریۆس)یش ب���ن‪ ،‬یان یه‌كه‌م ‌‬ ‫س���ه‌ر به‌ش���ه‌كانی‌ كۆلێژه‌كانیان بن‪.‬‬ ‫هۆكاری‌ ئه‌م بێبه‌شبوونه‌ش ده‌گه‌ڕێته‌و‌ه‬ ‫ی‬ ‫بۆ ئه‌و هه‌موو مه‌رج‌و فلته‌ر‌ه قورس ‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫ی وه‌زیر ‌‬ ‫ك ‌ه دانراوه‌‪ .‬وه‌زاره‌ت‌و جه‌ناب ‌‬ ‫ی‬ ‫ی زۆرب ‌ه ‌‬ ‫ی ئومێد ‌‬ ‫ی بااڵ ك ‌ه جێگا ‌‬ ‫خوێندن ‌‬ ‫ی‬ ‫ی گرنگیش��� ‌‬ ‫خوازیارانه‌‌و چه‌ندین كار ‌‬ ‫ی ده‌ستخۆشییه‌‪ ،‬چه‌ند‬ ‫كردوو‌ه ك ‌ه جێگا ‌‬ ‫ی‬ ‫مه‌رجێكیان داناو‌ه بۆ هه‌ڵس���ه‌نگاندن ‌‬ ‫خوێندكاران له‌كاتی‌ پێشكه‌شكردن ك ‌ه‬ ‫زیاتر له‌مین‌و لوغ���م ده‌چێت‌و بوونه‌ت ‌ه‬ ‫ی‬ ‫به‌ربه‌ست‌و له‌مپه‌ر له‌به‌رده‌م وه‌رگرتن ‌‬ ‫ی‬ ‫خوێن���دكاران به‌تایبه‌ت له‌به‌ش���ه‌كان ‌‬ ‫ی‬ ‫مێژوو‪ ،‬جوگرافیا‪ ،‬كۆمه‌ڵناسی‌‪ ،‬زمان ‌‬ ‫عه‌ره‌بی‌‪ ،‬كوردی‪ ،‬فارسی‌‪....‬هتد‪.‬‬ ‫یه‌كێ���ك ل���ه‌و مه‌رجان��� ‌ه ئه‌وه‌ی ‌ه ك ‌ه‬ ‫نابێت توانس���تی‌ ئینگلی���زی‌ له‌تۆفڵدا‬ ‫له‌‪ 475‬نمر‌ه كه‌متر بێت‌و له‌پاسۆردیش‬ ‫‪ ،4.5‬ئه‌م���ه‌ش بۆ به‌ش��� ‌ه وێژه‌ییه‌كان‬ ‫زۆر به‌رز‌و نه‌گونجاوه‌‪ ،‬چونك ‌ه زۆربه‌یان‬ ‫ی زمانیان هه‌یه‌‌و‬ ‫له‌بنه‌ڕه‌ته‌وه‌ كێش���ه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫وه‌ك���و زانس���تییه‌كان نین‪ .‬به‌ڕاس���ت ‌‬ ‫وه‌ك���و هه‌ندێك جاریش���تریش وتراو‌ه‬ ‫ی ئه‌و‬ ‫ئه‌گ���ه‌ر ه���ه‌ر خوازیارێ���ك توان ‌‬ ‫نمره‌ی ‌ه به‌ده‌ست بهێنێت‪ ،‬ئه‌وا باشتر‌ه‬ ‫بكرێت ‌ه مامۆس���تای‌ ئینگلیزی‌‪ ،‬چونك ‌ه‬ ‫ی له‌و‬ ‫ی هه‌ی ‌ه خۆ ‌‬ ‫ی ئینگلیز ‌‬ ‫مامۆس���تا ‌‬ ‫تاقیكردنه‌وان ‌ه ده‌رنه‌چووه‌‪ ،‬ئیتر نازانم‬ ‫چ���ۆن وه‌زاره‌ت په‌ڵ���پ ده‌گرێ���ت ك ‌ه‬ ‫ی مێژو‌و جوگرافی���ا بتوانن‬ ‫مامۆس���تا ‌‬ ‫ی به‌ده‌ست‬ ‫ئه‌و نمره‌‌و ئاسته‌ له‌ئینگلیز ‌‬ ‫بهێن���ن‪ .‬ك���وا كامانه‌ن ئ���ه‌و دكتۆر‌و‬ ‫ی ئه‌زانن به‌ئینگلیزی‌ قس ‌ه‬ ‫ماس���ته‌ران ‌ه ‌‬ ‫بكه‌ن یان په‌ره‌گرافێك وه‌ربگێڕن ‌ه سه‌ر‬ ‫ی‬ ‫زمانی‌ ئینگلیزی‌‪ ،‬بۆیه‌ ئه‌م توانس���ت ‌‬ ‫ی‬ ‫زمانی‌ ئینگلیزیه‌ به‌وش���ێوه‌ قورس��� ‌ه ‌‬ ‫ی ده‌كات‪ ،‬جگ ‌ه له‌ڕێگرتن‬ ‫وه‌زاره‌ت داوا ‌‬ ‫له‌كه‌س���ێكی‌ به‌توان���ا‌و ئه‌كادیم���ی‌ ب ‌ه‬ ‫ی‬ ‫ی زانستی‌‌و ئه‌كادیم ‌‬ ‫گه‌شتن ب ‌ه پله‌یه‌ك ‌‬ ‫به‌رزت���ر‪ ،‬هیچیتر نیی���ه‌‪ .‬جگه‌ له‌مه‌ش‬ ‫ی‬ ‫مه‌رجی‌ توانستی‌ كۆمپیوته‌ر به‌وشێو‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ده‌كات‪ ،‬له‌مپه‌رێكیتر ‌‬ ‫وه‌زاره‌ت داوا ‌‬ ‫ی‬ ‫به‌رده‌م ئه‌م پرۆس���ه‌یه‌‪ ،‬چونك ‌ه ئه‌و‌ه ‌‬ ‫ی ده‌كه‌ن به‌رنام ‌ه ‌‬ ‫ئه‌وان داوا ‌‬ ‫ی (‪)ICDL‬‬ ‫‌ه ك ‌ه ح���ه‌وت تاقیكردنه‌وه‌یه‌ له‌حه‌وت‬ ‫ی‬ ‫به‌رنام���ه‌ی‌ كۆمپیوته‌ر ك���ه‌ مه‌لزه‌مه‌ ‌‬ ‫ی زیاتر ل���ه‌‪ 30‬په‌ڕ‌ه‬ ‫ه���ه‌ر به‌رنامه‌یه‌ك ‌‬ ‫ی ئینگلیزی‌‌و‬ ‫ئه‌بێت دیس���انه‌و‌ه به‌زمان ‌‬ ‫تاقیكردنه‌وه‌كه‌ش راس���ته‌وخۆ له‌سه‌ر‬ ‫ئینته‌رنێ���ت ده‌بێت‪ ،‬ماوه‌كه‌ش���ی‌ یه‌ك‬ ‫كاتژمێره‌‌و نرخی‌ هه‌ر تاقیكردنه‌وه‌یه‌كیش‬ ‫ی‬ ‫‪ 50‬هه‌زار دیناره‌‌و س���ه‌رجه‌م هه‌موو ‌‬ ‫ی تێده‌چێت ئه‌گه‌ر‬ ‫‪ 350‬ه���ه‌زار دین���ار ‌‬ ‫ی هیچ خولێك نه‌كه‌یت‪ ،‬چونك ‌ه‬ ‫به‌شداری ‌‬ ‫ئه‌گه‌ر به‌ش���داریی‌ بكه‌یت‪ ،‬ئه‌وا گیرفان‬ ‫ی‬ ‫ی له‌ده‌ره‌وه‌ ‌‬ ‫به‌ت���اڵ ئه‌بیت‪ .‬بۆ ئه‌وانه‌ ‌‬ ‫ش���اره‌كانن ئه‌گه‌ر بیانه‌وێت به‌شداربن‬ ‫ی ئه‌م به‌رنامان ‌ه ئه‌و‌ه ئه‌بێت‬ ‫له‌خوله‌كان ‌‬ ‫زیاتر ل��� ‌ه ‪ 2‬ملیۆن دینار خه‌رج بكه‌ن‌و‬ ‫ئه‌گه‌ر ده‌ریش نه‌چن ده‌بێت سه‌رله‌نوێ‬ ‫ده‌ست پێ بكه‌نه‌وه‌‪.‬‬ ‫ی ئ���ه‌م‬ ‫ی قورس���كردن ‌‬ ‫به‌ڕاس���ت ‌‬ ‫تاقیكردنه‌وه‌ی���ه‌ ناپێویس���ته‌‌و ب���ۆ‬ ‫ی ماسته‌ر به‌رنامه‌ی‌ (‪)IC3‬‬ ‫فێرخوازێك ‌‬ ‫به‌س���ه‌‌و خوازیاری‌ ماس���ته‌ر هیچ كات‬ ‫له‌وه‌زیاتری‌ پێویست نییه‌‌و ئه‌گه‌ر ئه‌م‬ ‫خوازیارانه‌ به‌رنامه‌كانی‌ ۆرد‪ ،‬ئێكس���ڵ‬ ‫ئینته‌رنێت بزانن ئه‌توانن كاری‌ خۆیان‌و‬ ‫ی بكه‌ن‪.‬‬ ‫ی رای ‌‬ ‫زیاتریش به‌باش ‌‬ ‫ی‬ ‫ه���اوكات له‌گ���ه‌ڵ قورس���كردن ‌‬ ‫مه‌رجه‌كان���ی‌ ماس���ته‌ر له‌كوردس���تان‬ ‫ی عێراقدا ك ‌ه ئه‌گه‌ر‬ ‫له‌هه‌م���وو زانكۆكان ‌‬ ‫هه‌ڵه‌نه‌ب���م له‌ئێمه‌ پێش���كه‌وتووترن‪،‬‬ ‫له‌ڕووی‌ توانست ‌ه ئینگلیزیه‌ك ‌ه ‪ 350‬به‌ره‌و‬ ‫ی كۆمپیوته‌ر‬ ‫سه‌ره‌وه‌ له‌گه‌ڵ توانس���ت ‌‬ ‫‪ ،IC3‬به‌س���ه‌‌و به‌مدواییانه‌ش بۆ به‌ش ‌ه‬ ‫مرۆی���ی‌‌و وێژه‌ییه‌كان چاوپۆش���ی‌ زۆر‬ ‫ی ده‌كرێت‪ ،‬ئیتر‬ ‫ی ئینگلیزی ‌‬ ‫له‌توانس���ت ‌‬ ‫ی الی‌ خۆم���ان ئه‌و هه‌موو‬ ‫نازان���م بۆچ ‌‬ ‫رێگرییه‌ ده‌كرێت بۆ ئه‌وانه‌ی‌ ئه‌یانه‌وێت‬ ‫له‌واڵته‌ك���ه‌ی‌ خۆیاندا درێژ‌ه به‌خوێندن‬ ‫بده‌ن‪.‬‬

‫‪10‬‬

‫)‪ )304‬سێشه‌مم ‌ه ‪2011/12/13‬‬

‫له‌باربردنی‌ منداڵ‬ ‫بووه‌ت ‌ه دیارده‌‬ ‫ی لێ‌ دروست كردووه‌‌و نه‌هاتۆته‌و‌ه‬ ‫منداڵ ‌‬ ‫به‌الیدا‪ ،‬بۆ هه‌ر له‌بار بردنێكیش ‪ 300‬بۆ‬ ‫‪ 500‬هه‌زار وه‌رده‌گرم"‪.‬‬ ‫ی‬ ‫س���ۆیبه‌ س���ه‌باره‌ت ب��� ‌ه چۆنێت��� ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ئ���ه‌و كاره‌ ‌‬ ‫كاره‌ك���ه‌ی‌‌و ئایا مۆڵه‌ت ‌‬ ‫ی "جا‬ ‫هه‌ی���ه‌‪ ،‬ئه‌و به‌ پێكه‌نینێكه‌وه‌ وت ‌‬ ‫ی بۆ چییه‌‪ ،‬له‌دكتۆرێك ش���اره‌زا‬ ‫مۆڵه‌ت ‌‬ ‫ت���رم‪ ،‬خۆ خۆش���یان له‌خه‌س���ته‌خان ‌ه‬ ‫ئه‌هلیی���ه‌كان ده‌یك���ه‌ن‪ ،‬ئ���ه‌وان زۆر‬ ‫به‌خیلن"‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ی جوانكیله‌ ‌‬ ‫ی سپیكه‌النه‌ ‌‬ ‫كه‌ژاڵ ژنێك ‌‬ ‫ی‬ ‫ته‌م���ه‌ن ‪ 25‬س���اڵه‌‪ ،‬پ���اش ئ���ه‌وه‌ ‌‬ ‫ی به‌زۆرده‌ی���دات به‌پیاوێكی‌ مه‌ال‪،‬‬ ‫باوك ‌‬ ‫ێ مانگێك پێكه‌و‌ه ئه‌بن‪،‬‬ ‫ی س��� ‌‬ ‫نزیكه‌ ‌‬ ‫ی خۆش‬ ‫له‌به‌ر ئه‌وه‌ی‌ ب���ه‌د ‌ڵ پیاوه‌كه‌ ‌‬ ‫نه‌ویس���تووه‌‪ ،‬مندا ‌ڵ دروس���ت ده‌بێت‪،‬‬ ‫ی ده‌ڵێت "س���كه‌كه‌م مانگ‌و‬ ‫وه‌ك خۆ ‌‬ ‫ی مێرده‌كه‌م ئاگادار‬ ‫نیوێك بوو‪ ،‬ماڵ��� ‌‬ ‫ی‬ ‫نه‌ك���رده‌وه‌‪ ،‬له‌گه‌ ‌ڵ دایكمدا چوین ‌ه ال ‌‬ ‫س���ۆیبه‌خان‌و بۆی‌ له‌ناو بردم"‪ .‬له‌نێو‬ ‫ئ���ه‌و ئافره‌تانه‌ی‌ ئ���ه‌و كار‌ه ده‌كه‌ن‪،‬‬ ‫ی ئه‌و‬ ‫هه‌ش���یان ‌ه داوا ده‌ك���ه‌ن ك ‌ه پیاو ‌‬ ‫ی‬ ‫ژن ‌ه ده‌بێت له‌سه‌ر ئه‌و له‌بار بردن ‌ه راز ‌‬ ‫ی بۆ ده‌كات‪ ،‬وه‌ك‬ ‫بێت ئه‌وسا كاره‌كه‌ ‌‬ ‫له‌گه‌ ‌ڵ كه‌ژاڵدا ئه‌و‌ه رویداو‌ه "س���ه‌ره‌تا‬ ‫ی ژنێك به‌ناوی‌ مه‌لیحه‌‪ ،‬ئه‌و‬ ‫چوین ‌ه ال ‌‬ ‫پێیوتین هه‌تاوه‌كو مێرده‌كه‌ت نه‌هێنیت‬ ‫ی‬ ‫بۆت له‌ناوناب���ه‌م‪ ،‬ئه‌ویش ده‌چێت ‌ه ال ‌‬ ‫كه‌س���ێكیتر"‪ .‬سه‌باره‌ت به‌و كار‌هی‌ ك ‌ه‬ ‫كردوییه‌تی‌‌و تاوه‌كو چه‌ند مه‌ترس���یدار‬ ‫ی خه‌ریكبوو‬ ‫ی "به‌ڕاست ‌‬ ‫بووه‌‪ ،‬كه‌ژاڵ‌ وت ‌‬ ‫ی ئ���ه‌و ژن ‌ه بم���رم‪ ،‬زۆر‬ ‫له‌ژێرده‌س���ت ‌‬ ‫په‌ش���یمانم له‌ش���ێوه‌ی‌ له‌بار بردنه‌ك ‌ه‬ ‫ی‬ ‫ی خۆم" ‪ .‬یه‌كێك ‌‬ ‫نه‌وه‌ك���و له‌بڕیاره‌كه‌ ‌‬ ‫ی ته‌مه‌ن ‪31‬‬ ‫تریش به‌ناوی‌ ه���اژه‌ نور ‌‬ ‫سا ‌ڵ ئه‌ویش چه‌ند مانگێك پێش ئێستا‬ ‫ی بردووه‌‪" ،‬من حه‌زم‬ ‫منداڵی‌ له‌بار خۆ ‌‬ ‫له‌مناڵ نه‌بوو‪ ،‬چونك ‌ه به‌ته‌مای‌ خاریج‬ ‫ی كه‌سێكیان دامێ‌‪،‬‬ ‫بووین‪ ،‬ناونیش���ان ‌‬ ‫ی كارمه‌ند‌ه له‌نه‌خۆش���خانه‌‪،‬‬ ‫كه‌ خ���ۆ ‌‬ ‫ی‬ ‫منی���ش چووم ب���ۆالی‌‌و چه‌ند حه‌بێك ‌‬ ‫ی وتم ئه‌گ���ه‌ر مناڵه‌كه‌ت‬ ‫دامێ‌ پێش��� ‌‬ ‫پێ له‌بارنه‌ب���ات ئه‌م حه‌ب��� ‌ه له‌وانه‌ی ‌ه‬ ‫منداڵه‌ك���ه‌ت س���ه‌قه‌ت كات‪ ،‬ش���ه‌ش‬ ‫ێ ب ‌ه ‪ 250‬هه‌زار دینار‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫ی دام ‌‬ ‫حه‌ب ‌‬ ‫ی هاژ‌ه ئه‌و‬ ‫منداڵه‌كه‌م له‌بارچوو"‪ .‬به‌وته‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی له‌ده‌وام خه‌ریك ‌‬ ‫ژن ‌ه پاش گه‌ڕانه‌وه‌ ‌‬ ‫ئ���ه‌و كاره‌یه‌‌و ئ���ه‌و كار‌ه ب���ۆ هه‌موو‬ ‫ی‬ ‫كه‌سێك ناكات‪ ،‬چونك ‌ه لێپرسینه‌وه‌ ‌‬ ‫ ‬ ‫ژنێکی دووگیان‬ ‫ی ئه‌و‬ ‫له‌ئینته‌رنێته‌وه‌ تێدای���ه‌‪ .‬س���ه‌باره‌ت ب���ه‌و ژنان ‌ه ‌‬ ‫ی مندا ‌ڵ‬ ‫ج���ۆر‌ه حه‌به‌ ب���ۆ له‌باربردن��� ‌‬ ‫ئا‪ :‬كورد‌ه عه‌بدولكه‌ریم‬ ‫ی‬ ‫به‌كاردێنن‪ ،‬به‌ڕێوه‌به‌ری‌ نه‌خۆشخانه‌ ‌‬ ‫مناڵبوون له‌س���لیمانی‌ دكتۆر‌ه ش���لێر‬ ‫ی الكۆاڵن‬ ‫ی ژنان ‌‬ ‫ی منداڵ له‌ال ‌‬ ‫له‌باربردن ‌‬ ‫ی به‌وه‌كرد مانگان ‌ه زیاتر‬ ‫فایه‌ق ئاماژه‌ ‌‬ ‫له‌زیادبوندایه‌‪ ،‬حه‌بێكیش ك ‌ه بۆ‬ ‫له‌‪ 5‬حاڵه‌تی‌ مناڵ له‌باربردنیان بۆ دێت‬ ‫له‌باربردن به‌كاردێت‪ ،‬ده‌رمانخانه‌كان‬ ‫ك��� ‌ه له‌الیه‌ن ئه‌و خه‌ڵك��� ‌ه الكۆاڵنانه‌و‌ه‬ ‫به‌دزییه‌و‌ه بێڕاچێت ‌ه ده‌یده‌ن به‌و‬ ‫بۆی���ان له‌باربردراوه‌‪ ،‬ده‌ش���ڵێت "ئه‌م‬ ‫ی‬ ‫ی نه‌خۆشخانه‌ ‌‬ ‫ژنانه‌‪ ،‬به‌ڕێوبه‌ر ‌‬ ‫ژماره‌ی��� ‌ه له‌نه‌خۆش���خان ‌ه ئه‌هلیه‌كان‌و‬ ‫مناڵبونی‌ سلێمانیش ده‌ڵێت "ئه‌و‬ ‫عی���اده‌ پزیش���كیه‌كان زۆر زیات���ره‌‪،‬‬ ‫ی‬ ‫ی الكۆاڵن زۆربه‌یان كارمه‌ند ‌‬ ‫ژنانه‌ ‌‬ ‫چونك ‌ه هه‌ندێكیان نایه‌ن ‌ه خه‌سته‌خان ‌ه‬ ‫نه‌خۆشخانه‌كانن‌و به‌دزییه‌وه‌ ئه‌و كار‌ه‬ ‫حكومییه‌كان‪ ،‬ئه‌م دیارده‌یه‌ش رۆژ ب ‌ه‬ ‫ده‌كه‌ن"‪.‬‬ ‫رۆژ له‌زیادبووندایه‌‌و ئه‌و خه‌ڵكانه‌ش ك ‌ه‬ ‫ی منداڵ ده‌كه‌ن زیادیان‬ ‫ی له‌باربردن ‌‬ ‫كار ‌‬ ‫ی‬ ‫له‌یه‌كێ���ك له‌گه‌ڕه‌كه‌كان���ی‌ ش���ار ‌‬ ‫ی‬ ‫ك���ردوه‌"‪ .‬دكت���ۆر‌ه ش���لێر له‌درێژه‌ ‌‬ ‫ی س���ۆیبه‌ ك ‌ه‬ ‫ی ماڵ ‌‬ ‫ی هه‌ر بڵێ ‌‬ ‫س���لێمان ‌‬ ‫قس���ه‌كانیدا باس له‌وه‌ش ده‌كات "ئه‌و‬ ‫ده‌رزی‌ لێئه‌دات یه‌كسه‌ر ناونیشانه‌كه‌یت‬ ‫كه‌سان ‌هی‌ ئه‌م كاره‌ئه‌نجام ده‌ده‌ن زیاتر‬ ‫پێده‌ڵێ���ن‪ ،‬ب���ه‌ چون���ه‌ ژوره‌و‌ه لێ���ت‬ ‫ئه‌وانه‌ن ك��� ‌ه له‌نه‌خۆش���خانه‌كان كار‬ ‫ێ تۆ هاتویته‌ت ‌ه‬ ‫ده‌پرسێت "كه‌س ئه‌زان ‌‬ ‫ی ئه‌و كار‌ه ب ‌ه ئه‌نجام‬ ‫ده‌ك���ه‌ن‌و به‌نهێن ‌‬ ‫ی‬ ‫ئێر‌ه یان به‌كه‌ست وتووه‌‪ ،‬ئینجا ئه‌ڵ ‌‬ ‫ی له‌و‬ ‫ده‌گه‌یه‌نن"‪ ،‬ئه‌و پزیشك ‌ه سه‌یر ‌‬ ‫ئه‌گه‌رپیاوه‌كه‌م هاته‌و‌ه ئێستا نه‌ڵێیت‬ ‫ی‬ ‫ژنان ‌ه دێت ك ‌ه سه‌ره‌ڕای‌ ئه‌وه‌ی‌ توش ‌‬ ‫ی مناڵ هات���وو‪ ،‬چونك ‌ه‬ ‫بۆله‌ناوبردن��� ‌‬ ‫ی روداوه‌ك ‌ه‬ ‫گرفتی���ان كردوون‪ ،‬راس���ت ‌‬ ‫ی ئ���ه‌م كاره‌م"‪.‬‬ ‫ئه‌و نازانێ���ت خه‌ریك ‌‬ ‫ی الكۆاڵن‬ ‫ئه‌شارنه‌وه‌‌و شكات له‌و ژنانه‌ ‌‬ ‫ی سه‌ردانیان‬ ‫ی ئه‌و كه‌سانه‌ ‌‬ ‫به‌پێی‌ وت ‌ه ‌‬ ‫ناك���ه‌ن كه‌ وای���ان به‌س���ه‌ر هێناون‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ی خه‌ڵ���ك بۆ ده‌رز ‌‬ ‫ك���ردووه‌‪ ،‬به‌كه‌م ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ئه‌و كار‌ه مه‌ترس ‌‬ ‫وتیشی‌ "ئه‌نجامدان ‌‬ ‫ی ده‌كه‌ن‪ ،‬زۆربه‌یان ته‌نها‬ ‫لێدان سه‌ردان ‌‬ ‫ی‬ ‫ی هه‌یه‌‪ ،‬بۆس���ه‌ردایكه‌ك ‌ه ئه‌گه‌ر ‌‬ ‫زۆره‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی منداڵه‌كانی���ان روو ‌‬ ‫بۆ له‌باربردن��� ‌‬ ‫ی وه‌ك‪ :‬خوێن به‌ربوون‪،‬‬ ‫چه‌ند گرفتێك ‌‬ ‫تێده‌كه‌ن‪.‬‬ ‫ی حه‌وز‬ ‫كونبوون���ی‌ ره‌ح���م‪ ،‬هه‌وكردن ‌‬ ‫ئ���ه‌و ش���ن ‌ه ره‌ش���تاڵه‌ی ‌ه ته‌نان���ه‌ت‬ ‫له‌ده‌ره‌و‌ه بۆ ناوه‌وه‌‪ ،‬ئ���ه‌م هه‌وكردن ‌ه‬ ‫ی‬ ‫ی ته‌ندروست ‌‬ ‫ی هیچ مه‌رجێك ‌‬ ‫شوێنه‌كه‌ش ‌‬ ‫ی بۆ نه‌كرێت ئه‌بێت ‌ه‬ ‫ئه‌گه‌رچاره‌س���ه‌ر ‌‬ ‫ی سه‌یر‌ه ئه‌م‬ ‫ی ال ‌‬ ‫تیا نییه‌‪ ،‬به‌اڵم خۆش ‌‬ ‫ی خوێن‌و پاش���ان‬ ‫ه���ۆی‌ ژه‌هراویبوون ‌‬ ‫ی نێو‬ ‫ی منداڵه‌كان ‌‬ ‫هه‌موو خه‌ڵك���ه‌ بۆچ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی كه‌س���ه‌كه‌‪ ،‬ئه‌گه‌رچاره‌س���ه‌ر ‌‬ ‫مردن ‌‬ ‫ره‌حمیان له‌ناو ئه‌به‌ن‪.‬‬ ‫ئه‌و هه‌وكردن���ه‌ش وه‌رگرێت‪ ،‬له‌كۆتایدا‬ ‫ی‬ ‫ئ���ه‌و باس ل���ه‌و‌ه ده‌كات ك��� ‌ه ناو ‌‬ ‫ی ده‌كات"‪ ،‬سه‌باره‌ت‬ ‫ی نه‌زۆك ‌‬ ‫هه‌رتوش ‌‬ ‫له‌میدیادا نه‌وترێت‪ ،‬ه���ه‌ر به‌و مه‌رج ‌ه‬ ‫به‌و حه‌به‌ی ك ‌ه ئه‌و كه‌س���ان ‌ه ده‌یده‌ن‬ ‫قس ‌ه له‌باره‌ی‌ كاره‌كه‌یه‌و‌ه ده‌كات‪ .‬ئه‌و‬ ‫به‌ژنه‌ك��� ‌ه بۆله‌ناوبردن���ی‌ مناڵه‌ك��� ‌هی‌‪،‬‬ ‫ی‬ ‫ی خۆش��� ‌ه به‌رده‌وام له‌باربردن ‌‬ ‫ژن ‌ه ال ‌‬ ‫دكت���ۆره‌ ش���لێر ده‌ڵێت "ئ���ه‌و حه‌ب ‌ه‬ ‫ی‬ ‫ی تێبكات‪ ،‬به‌تایبه‌ت ‌‬ ‫موش���كیالوی‌ رو ‌‬ ‫ی‬ ‫(میزۆپریستۆل) حه‌بێك ‌ه بۆله‌باربردن ‌‬ ‫ی زۆڵ‌‪" ،‬ئه‌وان ‌ه چه‌ند‬ ‫منداڵی‌ خۆ وته‌ن ‌‬ ‫منداڵ به‌كار دێت‪ ،‬به‌هیچ ش���ێوه‌یه‌ك‬ ‫پار‌ه بڵێم ئه‌مده‌ن���ێ‌‪ ،‬ته‌نها به‌نهێنی‌‌و پیاوه‌ك ‌هی‌ كوڕ ‌‬ ‫ی ژنان نه‌بێت‪،‬‬ ‫ی پزیشك ‌‬ ‫ێ ره‌چه‌ته‌ ‌‬ ‫ی ده‌وێت‪ ،‬كه‌ س���ۆنه‌ر به‌ب ‌‬ ‫ی پیاوه‌كه‌ ‌‬ ‫ی پ���ێ فڕێبده‌م"‪ .‬ده‌كا‌و دڵنیای ‌ه كچه‌‪ ،‬له‌ترس ‌‬ ‫به‌خێ���را منداڵه‌كه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی نابێت س���ه‌رف بكرێت‪ ،‬ب���ه‌اڵم به‌هۆ ‌‬ ‫ی روو ده‌كات ‌ه ال ‌‬ ‫س���ه‌باره‌ت به‌و كه‌س���انه‌ش كه‌ روو ‌‬ ‫ی ته‌واو له‌س���ه‌ر‬ ‫ی من بۆ له‌باربردنی‌‪ ،‬یان نه‌بوون���ی‌ كۆنترۆڵ��� ‌‬ ‫ێ منداڵ ‌‬ ‫ی نایه‌و ‌‬ ‫تێده‌كه‌ن‪ ،‬ئه‌و ده‌ڵێت هه‌م ‌ه چه‌شنه‌ن‪ ،‬تیایدایه‌ خۆ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی له‌و پیاو‌ه ده‌رمانخانه‌كان ئ���ه‌و حه‌بان ‌ه به‌نهێن ‌‬ ‫ی منداڵ ‌‬ ‫ی "هه‌یانه‌ پیاوه‌ك��� ‌ه ‌‬ ‫وتیش��� ‌‬ ‫ی هه‌بێت ك ‌ه هیچ خۆش���ی‌ ناوێت‪ ،‬هه‌ش ‌ه ده‌فرۆشرێت‌و ئه‌وخه‌ڵكانه‌ش ده‌یكڕن‌و‬ ‫ناوێ‌‌و له‌ده‌ستیان ده‌رچووه‌‪ ،‬هه‌شیان ‌ه ك ‌ه رایبواردووه‌‌و كه‌سێك ده‌ست ‌‬ ‫ی مناڵ"‪.‬‬ ‫ی بڕیوه‌‌و به‌كاریده‌هێنن بۆ له‌باربردن ‌‬

‫ی‬ ‫نه‌بوونی‌ كۆنترۆڵ ‌‬ ‫ته‌واو له‌سه‌ر‬ ‫ده‌رمانخانه‌كان ئه‌و‬ ‫ی‬ ‫حه‌بانه‌ به‌نهێن ‌‬ ‫ده‌فرۆشرێت‌و‬ ‫ئه‌وخه‌ڵكانه‌ش‬ ‫ده‌یكڕن‌و‬ ‫به‌كاریده‌هێنن بۆ‬ ‫له‌باربردنی‌ مناڵ‬

‫‪komelayety.awene@gmail.com‬‬

‫کۆمەاڵیه‌تی‬

‫کۆمه‌اڵیه‌تی‬

‫‪komelayety.awene@gmail.com‬‬

‫)‪ )304‬سێشه‌مم ‌ه ‪2011/12/13‬‬

‫زمناكۆ له‌مردن گه‌ڕایه‌وه‌‬

‫‪11‬‬

‫مێرده‌كه‌م‬ ‫زۆپای‌ نه‌وته‌كه‌ ‌ی بۆ هه‌ڵدام‬

‫"خودای ‌ه حه‌قم بسه‌نی‌‪ ،‬خودایه‌‪"..‬‬

‫له‌وێنه‌ ڤیدۆییه‌كاندا‬ ‫خۆم ده‌بینم‬ ‫پانتۆڵێكی‌ شین‌و‬ ‫ی سورم‬ ‫بلوزێك ‌‬ ‫له‌به‌ردایه‌ له‌به‌رده‌م‬ ‫ده‌ڕاب ‌هی‌ دوكانێكدا‬ ‫كه‌وتووم‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫دایك‌و باوكم ناهێڵن‬ ‫ی بكه‌م‪،‬‬ ‫سه‌یر ‌‬ ‫ئه‌ڵێن خراپه‌‬ ‫ ‬ ‫زمناکۆ له‌دوای چاره‌سه‌رکردن‬ ‫ئا‪ :‬ئاسۆ سه‌راوی‌‬ ‫ی‬ ‫ی ‪ 17‬شوبات‪ ،‬دایك ‌‬ ‫پاشنیوه‌ڕۆ ‌‬ ‫ێ بۆ قیمه‌‌و سه‌وزه‌ كڕین‪،‬‬ ‫ده‌ینێر ‌‬ ‫ی به‌په‌ل ‌ه ده‌گه‌ڕێته‌و‌ه‬ ‫له‌دوای‌ كڕین ‌‬ ‫بۆ ماڵه‌وه‌‌و پانتۆڵه‌ شین‌و بلوز‌ه‬ ‫ی‬ ‫ی له‌به‌ر ده‌كات‌و به‌دایك ‌‬ ‫سوره‌كه‌ ‌‬ ‫ێ‬ ‫ده‌ڵێت "‪+‬دایك ‌ه جوانم؟ ‪-‬ئه‌ر ‌‬ ‫ی كوڕم؟ ‪+‬بۆ‬ ‫ی ده‌ڕۆ ‌‬ ‫زۆریش‪ ،‬بۆ كوێ ‌‬ ‫پیاسه‌"‪ ،‬ئه‌و ده‌ڕوات‌و له‌پاش چه‌ند‬ ‫ی له‌نه‌خۆشخان ‌ه‬ ‫كاتژمێرێك‪ ،‬دایك ‌‬ ‫ی‬ ‫ی سارد‌و بێ‌ هۆش ‌‬ ‫جه‌سته‌یه‌ك ‌‬ ‫ی (زمناكۆ) ده‌بینێ‌‪.‬‬ ‫كوڕه‌كه‌ ‌‬ ‫ی ته‌مه‌ن ‪16‬‬ ‫زمناك���ۆ رزگار عه‌بدواڵ ‌‬ ‫ی ‪17‬‬ ‫س���اڵ‪ ،‬یه‌كێك��� ‌ه له‌برینده‌ره‌كان ‌‬ ‫ش���وبات‪ ،‬ئه‌و تا پێش ئ���ه‌و مێژووه‌‪،‬‬ ‫ی‬ ‫وه‌ك���و هه‌م���وو هاوڕێكان���ی‌‪ ،‬كوڕێك ‌‬ ‫ی ئه‌م شاره‌بوو‪ ،‬به‌اڵم له‌ئێستادا‬ ‫ئاسای ‌‬ ‫ی ئه‌و ده‌ناسن‪ ،‬چونك ‌ه‬ ‫ی خه‌ڵك ‌‬ ‫زۆرینه‌ ‌‬ ‫ی خۆپیش���اندانێكه‌‪ ،‬ك ‌ه‬ ‫ئه‌و برین���دار ‌‬ ‫ی هه‌رێمه‌ك���ه‌دا‬ ‫ی له‌مێ���ژو ‌‬ ‫گۆڕان���كار ‌‬ ‫دروست كرد‪.‬‬ ‫ی‬ ‫وه‌ك كه‌س���وكاره‌كه‌ی‌ باس��� ‌‬

‫ ‬ ‫زمناکۆ به‌برینداری له‌به‌رده‌م لقی ‪4‬ی پارتی له‌سلێمانی‬

‫فۆتۆ‪ :‬یه‌حیا ئه‌حمه‌د‬

‫ی بیر كه‌وته‌وه‌‪ .‬ئه‌وه‌ی‌ بیر‌ه‬ ‫هه‌ندێ‌ شت ‌‬ ‫ی كردۆت ‌ه‬ ‫ی بلوزه‌ س���وره‌كه‌ ‌‬ ‫ك���ه‌ كاڵو ‌‬ ‫ی‬ ‫س���ه‌ری‌‌و چۆت ‌ه ب���ه‌رده‌م دایكی‌‌و پێ ‌‬ ‫ی‬ ‫وتو‌و‌ه دای ‌ه كوڕه‌ك���ه‌ت جوانه‌؟‪ ،‬دوا ‌‬ ‫ی (ئه‌رێی‌) پێده‌دا‪،‬‬ ‫ی دایكی‌ وه‌اڵم ‌‬ ‫ئه‌وه‌ ‌‬ ‫زمناكۆ به‌دڵێكی‌ خۆشه‌و‌ه له‌ماڵ ده‌چێت ‌ه‬ ‫ی‬ ‫ده‌ره‌وه‌‪( ،‬ئه‌و كات ‌ه ماڵیان له‌گه‌ڕه‌ك ‌‬ ‫س���ابونكه‌ران ب���ووه‌)‪ ،‬ئه‌و رۆیش���ت‌و‬ ‫ی سه‌را تێكه‌اڵو قه‌رباڵغییه‌ك‬ ‫له‌به‌رده‌رك ‌‬ ‫ده‌بێت‌و ب���ه‌ده‌م قه‌ره‌باڵغیه‌كه‌و‌ه ده‌ڕوا‬ ‫ی پارتی‌)‪،‬‬ ‫تا ده‌گات ‌ه نزیك (لقی‌ چوار ‌‬ ‫ی‬ ‫ئه‌و سوێند ده‌خوا ك ‌ه ته‌نها به‌ردێكیش ‌‬ ‫ی‬ ‫نه‌هاویش���تووه‌‪ ،‬به‌اڵم له‌ن���او ئاپۆڕا ‌‬ ‫ی‬ ‫خۆپیشاندانه‌كه‌دابوو‪ ،‬له‌دوای‌ بیستن ‌‬ ‫ێ‬ ‫ی فیش���ه‌كێك‪ ،‬ئیت���ر زمناكۆ ب ‌‬ ‫ده‌نگ ‌‬ ‫ی روویداوه‌‪،‬‬ ‫ی چ��� ‌‬ ‫ئ���اگا ده‌بێ���ت له‌وه‌ ‌‬ ‫ته‌نان���ه‌ت ئه‌وه‌ش���ی‌ له‌بی���ر نییه‌ ك ‌ه‬ ‫ماوه‌یه‌ك بۆچاره‌سه‌ركردن بردویانه‌ت ‌ه‬ ‫ی‬ ‫واڵت���ی‌ توركی���ا‪ ،‬به‌اڵم ب���اش ئه‌وه‌ ‌‬ ‫له‌بیره‌ ك ‌ه دوو مانگێك له‌مه‌به‌ر له‌گه‌ڵ‬ ‫ی نه‌مس���ا‌و‬ ‫دایكی‌ چۆت ‌ه هه‌ر دوو واڵت ‌‬ ‫ی‬ ‫ی چاره‌س���ه‌ركردن ‌‬ ‫ئه‌ڵمانی���ا‪ .‬خه‌رج ‌‬ ‫ی‬ ‫ی باس��� ‌‬ ‫زمناكۆ له‌ئه‌وروپا وه‌ك دایك ‌‬ ‫ی‬ ‫ده‌كات نیوه‌ی‌ له‌سه‌ر خۆیان‌و نیوه‌ش ‌‬ ‫به‌هاوكاری‌ حكومه‌ت‌و خودی‌ د‪.‬به‌رهه‌م‬

‫ی هێمای‌ بۆ‬ ‫بووه‌‪ ،‬ب���ه‌اڵم وه‌ك دایك��� ‌‬ ‫ی‬ ‫ده‌كات كوڕه‌كه‌ی‌ هێش���تا پێویس���ت ‌‬ ‫به‌چاره‌سه‌ركردن هه‌یه‌‪ ،‬بۆی ‌ه داواكارن‬ ‫ی‬ ‫له‌حكومه‌ت تا كوڕه‌كه‌یان به‌ته‌واوه‌ت ‌‬ ‫چ���اك ده‌بێت���ه‌وه‌‪ ،‬له‌هاوكاریكردنیان‬ ‫به‌رده‌وام بێت‪.‬‬ ‫ئ���ه‌وه‌ی‌ ئێس���تا بووه‌ته‌ كێش���ه‌ بۆ‬ ‫ی له‌ماڵه‌وه‌‪،‬‬ ‫زمناك���ۆ‪ ،‬زۆر مانه‌وه‌یه‌ت��� ‌‬ ‫چونكه‌ ئه‌و هه‌میش���ه‌ حه‌ز ب ‌ه گه‌ڕان‌و‬ ‫چونه‌ ده‌ره‌وه‌ ده‌كات‪ ،‬ئه‌و كاتانه‌ش ك ‌ه‬ ‫ی‬ ‫ێ تاق���ه‌ت ده‌بێت‪ ،‬داوا له‌براكه‌ ‌‬ ‫زۆر ب ‌‬ ‫ده‌كات‪ ،‬كۆمپیوته‌ره‌كه‌ی‌ بۆ هه‌ڵكا‪ ،‬تا‬ ‫ی ئینته‌رنێته‌و‌ه به‌ش���ێك له‌وێن ‌ه‬ ‫له‌ڕێگا ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ‪‌ 17‬‬ ‫ی خۆپیش���اندانه‌ك ‌ه ‌‬ ‫ڤیدۆییه‌كان ‌‬ ‫ێ "له‌وێن��� ‌ه ڤیدۆییه‌كاندا‬ ‫ش���وبات ببین ‌‬ ‫ی‬ ‫ی شین‌و بلوزێك ‌‬ ‫خۆم ده‌بینم پانتۆڵێك ‌‬ ‫ی‬ ‫س���ورم له‌به‌ردایه‌ له‌ب���ه‌رده‌م ده‌ڕابه‌ ‌‬ ‫دوكانێكدا كه‌وتووم‪ ،‬به‌اڵم دایك‌و باوكم‬ ‫ی بكه‌م ئه‌ڵێن خراپه‌"‪.‬‬ ‫ناهێڵن سه‌یر ‌‬ ‫ئ���ه‌م مێردمنداڵ ‌ه ‪ 16‬س���اڵ ‌ه پێش‬ ‫ی‬ ‫ی چواره‌می‌ ئاماده‌ی ‌‬ ‫برینداربوونی‌ قوتاب ‌‬ ‫ی له‌مامۆستاكانی‌ ده‌كات‬ ‫بوو‪ ،‬ئه‌و گله‌ی ‌‬ ‫ك ‌ه تائێس���تا هیچ كامێكیان سه‌ردانیان‬ ‫نه‌ك���ردوه‌‪ ،‬وه‌ك خۆی‌ باس���ی‌ ده‌كات‬ ‫گ���ه‌ر چاكی���ش بێته‌و‌ه ناچێت���ه‌و‌ه بۆ‬

‫ی مرۆڤ‬ ‫له‌ئه‌ڵه‌مانیا رێز ‌‬ ‫ده‌گرن‪ ،‬خۆ وه‌ك ئێره‌ نییه‌‪،‬‬ ‫ی‬ ‫ی شوشه‌ ‌‬ ‫له‌سه‌ر شكاندن ‌‬ ‫باڵه‌خانه‌یه‌ك‪ ،‬كۆمه‌ڵێك‬ ‫ی خوێن بكه‌ن‬ ‫گه‌نج خه‌ڵتان ‌‬ ‫ده‌كه‌ن‪ ،‬ئه‌و مێرد منداڵ ‌ه ‪ 16‬س���اڵه‌‪،‬‬ ‫ه���ه‌ر له‌س���ه‌ره‌تاو‌ه برینه‌ك���ه‌ی‌ زۆر‬ ‫ی‬ ‫ی ژیان ‌‬ ‫مه‌ترسیداربوو‪ ،‬به‌جۆرێك هیوا ‌‬ ‫ی‬ ‫گه‌لێ���ك الوازبووه‌‪ ،‬به‌اڵم ب��� ‌ه هه‌وڵ ‌‬ ‫خۆی���ان‌و چه‌ند به‌رپرس���ێك‪ ،‬هه‌ر زوو‬ ‫زمناكۆ بۆ چاره‌س���ه‌ر ده‌برێته‌ توركیا‌و‬ ‫پاش���ان ئه‌وروپا‪ .‬هه‌رچه‌نده‌ له‌ئێستادا‬ ‫زمناكۆ گه‌ڕاوه‌ته‌وه‌ ن���او خێزانه‌كه‌ی‌‪،‬‬ ‫به‌اڵم هێشتا ده‌ست‌و قاچێكی‌ كارناكات‌و‬ ‫ی نابینن‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫ی به‌باش��� ‌‬ ‫چاوه‌كانیش��� ‌‬ ‫ئه‌و زۆر گه‌شبینه‌و به‌به‌رده‌وام نوكه‌ت‌و‬ ‫ی خۆش بۆ ئه‌و كه‌سان ‌ه ده‌كات‬ ‫قس���ه‌ ‌‬ ‫ی ده‌كه‌ن‪.‬‬ ‫ك ‌ه سه‌ردان ‌‬ ‫كاتێ���ك په‌یامنێری‌ ئاوێن��� ‌ه چوو‌ه‬

‫ی (زه‌رگه‌ته‌ی‌ كۆن)‌و‬ ‫ماڵی���ان له‌گه‌ڕه‌ك ‌‬ ‫ی‬ ‫داوای‌ دی���داری‌ ك���رد‪ ،‬زمناك���ۆ داوا ‌‬ ‫ی عه‌سر بكات‪،‬‬ ‫ی كرد‪ ،‬تا نوێژ ‌‬ ‫روخسه‌ت ‌‬ ‫پاشان قس��� ‌ه ده‌كات‪ .‬هه‌ر له‌سه‌ر ئه‌و‬ ‫ی دابه‌ست‪،‬‬ ‫ی دانیشتبوو نوێژ ‌‬ ‫قه‌نه‌فه‌یه‌ ‌‬ ‫له‌پ���اش س���ه‌المدانه‌وه‌ ته‌نه���ا ئ���ه‌و‬ ‫ده‌س���ته‌ی‌ ك ‌ه كار ده‌كات‪ ،‬بڵند كردو‬ ‫ی هه‌موو‬ ‫ی "خوایه‌ ش���یفا ‌‬ ‫ی وت ‌‬ ‫به‌هێمن ‌‬ ‫نه‌خۆشێك بده‌یت‪ ،‬ئینجا من"‪ .‬پاشان‬ ‫ی‬ ‫روویك���رد‌ه په‌یامنێره‌ك ‌هی‌ ئاوێنه‌و وت ‌‬ ‫"هه‌رگیز له‌و كه‌س���انه‌ خۆش���نابم ك ‌ه‬ ‫وایان لێكردم"‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ی شوبات ‌‬ ‫ی ‪‌ 17‬‬ ‫زمناكۆ به‌باشی‌ رۆژ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی دایك ‌‬ ‫له‌بیرنای���ه‌‪ ،‬به‌اڵم به‌ه���اوكار ‌‬

‫ ‬ ‫ژنێک له‌گرتوخانه‌ی ته‌فسیراتی سلێمانی‬ ‫قوتابخان���ه‌‪ ،‬چونك��� ‌ه له‌وبڕوایه‌دای��� ‌ه‬ ‫ی ناگیرێ‌‪،‬‬ ‫له‌كوردس���تان رێزی‌ قوتاب��� ‌‬ ‫تائێس���تاش له‌قوتاب���ی‌ ده‌درێ‌‪ ،‬ئ���ه‌و‬ ‫به‌نمونه‌ باس���ی‌ خۆی‌ ده‌كات كه‌ چه‌ند‬ ‫مانگێك پێش ئه‌وه‌ی‌ بیریندار بكرێت‪،‬‬ ‫ی‬ ‫به‌ده‌س���تی‌ مامۆس���تایه‌كیان لێدان��� ‌‬ ‫ی‬ ‫ی شتێك ‌‬ ‫خواردووه‌‪ ،‬ئه‌وه‌ش له‌به‌رئه‌وه‌ ‌‬ ‫نه‌زانیوه‌‪" ،‬ماشااڵ من به‌قه‌ده‌ر پیاوێك‬ ‫ده‌ب���م‪ ،‬مه‌عقوله‌ له‌به‌رئه‌وه‌ی‌ ش���تێك‬ ‫نازانم یان تۆزێك دواكه‌وتووم مامۆستا‬ ‫لێمب���دا؟!"‪ .‬ه���ه‌ر بۆی��� ‌ه ئاواته‌خواز‌ه‬ ‫ێ‬ ‫له‌گه‌ڵ چاكبونه‌و‌هی‌ كوردستان به‌ج ‌‬ ‫بێڵێ‌‌و بۆ خوێندن بچێت���ه‌و‌ه ئه‌ڵمانیا‬ ‫ێ رێ���زی‌ مرۆڤ ده‌گرن‪ ،‬خۆ وه‌ك‬ ‫"له‌و ‌‬ ‫ی‬ ‫ی شوشه‌ ‌‬ ‫ئێره‌ نییه‌‪ ،‬له‌س���ه‌ر شكاندن ‌‬ ‫ی‬ ‫باڵه‌خانه‌یه‌ك‪ ،‬كۆمه‌ڵێك گه‌نج خه‌ڵتان ‌‬ ‫خوێ���ن بكه‌ن"‪ .‬زمناك���ۆ جه‌خت له‌و‌ه‬ ‫ده‌كات���ه‌و‌ه ك��� ‌ه هه‌رگیز له‌و كه‌س���ان ‌ه‬ ‫خۆش���نابێت ك��� ‌ه ژیانیان ب���ه‌و جۆر‌ه‬ ‫لێك���ردووه‌‌و سوپاس���ی‌ د‪.‬به‌رهه‌م‪-‬یش‬ ‫ی‬ ‫ده‌كات ك ‌ه بۆ چاره‌سه‌ركردن هاوكار ‌‬ ‫ی ئ���ه‌و مێرد منداڵ ‌ه‬ ‫ك���ردووه‌‪ ،‬دوا وته‌ ‌‬ ‫ی تاق ‌ه‬ ‫‪ 16‬س���اڵ ‌ه له‌پ���اش بڵندكردن��� ‌‬ ‫ی‬ ‫ی بۆ ئاس���مان ئه‌وه‌بوو وت ‌‬ ‫ده‌سته‌كه‌ ‌‬ ‫"خودای ‌ه حه‌قم بسه‌نی‌ خودایه‌‪."...‬‬

‫شۆسته‌كان بووه‌ت ‌ه تاكه‌ شوێن ‌ی گه‌نجان ‌ی كه‌الر‬ ‫ئا‪ :‬له‌یال جه‌مال‬ ‫گه‌نجانی‌ شاری‌ كه‌الر نیگه‌رانن‬ ‫له‌شاره‌وانی‌‌و ئیداره‌ی‌ ئه‌و شاره‌‬ ‫كه‌ شوێنی‌ گه‌شتوگوزار‌و گه‌نجانه‌‬ ‫له‌و شاره‌دا دروست نه‌كراوه‌‌و‬ ‫سه‌رشۆسته‌و شه‌قامه‌كان‬ ‫بووه‌ته‌ شوێنی‌ گه‌نجانه‌‪ ،‬كه‌‬ ‫ئه‌وه‌ش نیگه‌رانی‌ الی‌ زۆرێك‬ ‫له‌دانیشتوانه‌كه‌ی‌ دروست كردووه‌‪..‬‬ ‫ئه‌گ���ه‌ر راگوزه‌ربی���ت به‌ناو بازاڕی‌‬ ‫ ‬ ‫كه‌الر‌و س���ه‌ر شه‌قامه‌ گش���تییه‌كان‪ ،‬دیمه‌نێک له‌شاری که‌الر‬ ‫بوون���ی‌ ئه‌و هه‌موو گه‌نجه‌ وه‌س���تاوه‌‬ ‫عه‌م���وو خاوه‌ن���ی‌ یه‌كێ���ك‬ ‫له‌و ش���وێنانه‌ گش���تییانه‌ س���ه‌رنجت وه‌ك "ك���ه‌الر گه‌نجی‌ تیا نه‌بێت‌و دوور چین���ه‌كان یه‌كێك���ه‌ له‌پێداویس���تیه‌‬ ‫له‌چێشتخانه‌كانی‌ كه‌الره‌و سه‌باره‌ت به‌و‬ ‫راده‌كێش���ێ‌‪ ،‬كۆمه‌ڵ���ێ‌ ده‌بین���ی‌ به‌ بن له‌حه‌زو ئاره‌زوو"‪ ،‬هه‌روه‌ها گله‌یی‌ گرنگ���ه‌كان‌و گه‌نجان���ی كه‌الری���ش‬ ‫پڕۆژه‌یه‌ی‌ پێشكه‌شیان كردووه‌ ده‌ڵێت‬ ‫بابه‌تێكه‌وه‌ سه‌رقاڵن‌و هه‌ندێك قۆشمه‌ له‌و ده‌وڵه‌مه‌ندانه‌ی‌ شاره‌كه‌ش ده‌كه‌ن ماف���ی‌ خۆیانه‌ ش���وێنێك هه‌بێ‌ تیایا‬ ‫"له‌ساڵی‌ ‪ 2004‬پڕۆژه‌ی‌ دروستكردنی‌‬ ‫له‌گه‌ڵ‌ یه‌ك ده‌كه‌ن‪ ،‬كاتێك پرس���یار كه‌ ته‌نها خه‌ریكی‌ پاره‌ كۆكردنه‌وه‌ن‌و بحه‌وێنه‌وه‌و چیتر له‌بۆنه‌و جه‌ژنه‌كاندا‬ ‫ناوچه‌یه‌كی‌ گه‌شتوگوزاری‌ گه‌وره‌مان‬ ‫له‌هه‌ر كێیه‌كیان ده‌ك���ه‌ی‌ ته‌نها یه‌ك هه‌رگیز بیریان له‌جوانی‌‌و رازاندنه‌وه‌ی‌ نه‌ڕۆن بۆ شاره‌كانی‌ تری‌ هه‌رێم‪ ،‬ئه‌ی‌‬ ‫به‌ دیزاینێكی‌ سه‌رده‌میانه‌ پێشكه‌شی‌‬ ‫وه‌اڵم���ت ده‌س���ت ده‌كه‌وێ���ت‪ ،‬وه‌كو ئ���ه‌و ش���اره‌ نه‌كردۆت���ه‌وه‌‪ ،‬جگ���ه‌ كه‌الریش شار نییه‌و گوایه‌ پاڵێوراوی‌‬ ‫ش���اره‌وانی‌ ئه‌وس���ا ك���رد‪ ،‬پڕۆژه‌كه‌‬ ‫كامه‌ران محه‌مه‌د ئاماژه‌ی‌ پێدا "بچین له‌به‌رژه‌وه‌ن���دی‌ تایبه‌تیی���ان‪ .‬هێمن ئه‌وه‌ نییه‌ بكرێته‌ پارێزگار"‪.‬‬ ‫پێكهاتب���وو له‌هۆتێل‌و رێس���تۆرانت‌و‬ ‫له‌به‌رامبه‌ر ئه‌و بۆچونه‌ی‌ گه‌نجه‌كان‬ ‫بۆ كوێ‌‪ ،‬ئه‌م ش���اره‌ كه‌ تۆ ده‌یبینی‌ گه‌نجێكیت���ر بوو ئه‌ویش س���ه‌باره‌ت‬ ‫كافتریا‌و شوێنی‌ تایبه‌ت بۆ گه‌شتیاران‬ ‫دوو كافتریای‌ تیانییه‌ كه‌ بتوانی‌ روی به‌كێش���ه‌ی‌ گه‌نجی‌ ش���اره‌كه‌یان وتی‌ سه‌باره‌ت به‌ سه‌رمایه‌داری‌ شاره‌كه‌یان‪،‬‬ ‫له‌سه‌ر ر‌وباری‌ سیروان‪ ،‬به‌اڵم شاره‌وانی‌‬ ‫تێبكه‌ی‌‪ ،‬باخچه‌ هه‌ر باس مه‌كه‌‪ ،‬ئێره‌ "نه‌بونی‌ ش���وێنه‌ گش���تیه‌كانی‌ وه‌ك چه‌ند س���ه‌رمایه‌داریكی‌ شاره‌كه‌ باس‬ ‫ره‌زامه‌ند نه‌بوون‪ ،‬ئه‌گه‌ر ئه‌و پڕۆژه‌یه‌‬ ‫كافتری���او قاوه‌خان���ه‌و رێس���تۆرانت له‌وه‌ ده‌كه‌ن كه‌ چه‌ندین جار پڕۆژه‌یان‬ ‫وه‌كو مه‌نفا وایه‌"‪.‬‬ ‫س���ه‌ری‌ بگرتای���ه‌‪ ،‬س���یروان ده‌بووه‌‬ ‫زۆر ل���ه‌و گه‌نجان���ه‌ حكوم���ه‌ت به‌ گه‌وره‌ترین كێش���ه‌ی‌ گه‌نجانی‌ كه‌الره‌ پێش���كه‌ش كردووه‌‪ ،‬به‌اڵم شاره‌وانی‌‬ ‫ناوچه‌یه‌ك���ی‌ گه‌ش���تیاری‌ زۆر گرنگ‪.‬‬ ‫كه‌مته‌رخ���ه‌م ناوده‌به‌ن ك���ه‌ تاوه‌كو كه‌ له‌ئێستادا پێوه‌ی‌ ده‌ناڵێنن‪ ،‬چونكه‌ كه‌الر به‌جۆرێك له‌ج���ۆره‌كان له‌مپه‌ر‬ ‫ئه‌مه‌ له‌كاتێكدای ‌ه كه‌ روباری‌ سیروان‬ ‫ئێس���تا یه‌ك پ���ڕۆژه‌ی‌ گه‌نجانه‌ی‌ به‌ ش���وێنی‌ گش���تی‌ بۆ كات به‌سه‌ربردن دروستده‌كات له‌به‌رده‌م جێبه‌جێكردنی‌‬ ‫ب���ه‌ گه‌رمیاندا گ���وزه‌ر ده‌كات‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫ئه‌نج���ام نه‌گه‌یاندووه‌‪ ،‬ئ���ه‌وان وته‌نی‌ له‌ڕۆژانی‌ پش���وو به‌تاڵی���دا بۆ هه‌موو پڕۆژه‌كانیان"‪.‬‬ ‫فۆتۆ‪ :‬یه‌حیا ئه‌حمه‌د‬

‫نه‌توان���راوه‌ له‌ڕوی‌ گه‌ش���توگوزاره‌وه‌‬ ‫س���ودی‌ لێ‌ ببینرێت"‪ .‬له‌شاری‌ كه‌الر‬ ‫رێژه‌یه‌ك���ی‌ زۆر ده‌وڵه‌مه‌ن���د‌و خاوه‌ن‬ ‫س���ه‌رمایه‌ هه‌ن‪ ،‬به‌اڵم تا ئێستا هیچ‬ ‫پڕۆژه‌یه‌كیان نابینرێت كه‌ خزمه‌ت به‌‬ ‫توێژی‌ گه‌نجان بكات‪ .‬به‌ته‌نها نه‌بونی‌‬ ‫كافتریاو قاوه‌خانه‌ له‌كه‌م‌و كوڕیه‌كانی‌‬ ‫خه‌ڵكی‌ ئه‌م شاره‌ نین‪ ،‬به‌ڵكو هۆڵی‌‬ ‫س���ینه‌ماو هۆڵی‌ ش���انۆ‌و پێش���انگا‬ ‫له‌پێداویستیه‌ سه‌ره‌كیه‌كانی‌ گه‌نجانن‪،‬‬ ‫به‌اڵم تا ئێس���تا ته‌نیا یه‌ك هۆڵ نییه‌‬ ‫كه‌ نمایش���ێكی‌ تیا بكرێ‌ تا گه‌نجان‬ ‫روی‌ تێبكه‌ن‪ ،‬جگه‌ له‌وه‌ی‌ ته‌نیا یه‌ك‬ ‫هۆڵی‌ هونه‌رمه‌ن���دان هه‌بوو‪ ،‬ئه‌ویش‬ ‫به‌هۆی‌ ئه‌وه‌ی‌ موڵكی‌ په‌روه‌رده‌ بووه‌‬ ‫له‌ئێستادا روخێنراوه‌"‪.‬‬ ‫محه‌م���ه‌د عه‌بدواڵ ك���ه‌ گه‌نجێكی‌‬ ‫ته‌مه‌ن ‪ 21‬س���اڵه‌ ئه‌وی���ش باس له‌وه‌‬ ‫ده‌كات ته‌نها شۆسته‌ی‌ شه‌قه‌مه‌كانی‌‬ ‫ناو بازاڕ هه‌یه‌ گه‌نجان لێی‌ بوه‌س���تن‪،‬‬ ‫ئه‌و چه‌ند كافتریایه‌ی‌ كه‌ هه‌ن‪ ،‬هه‌موو‬ ‫كه‌س ناتوان���ێ‌ روی‌ تێبكات‪ ،‬چونكه‌‬ ‫هه‌موو جۆره‌ خه‌ڵكانێكی‌ لێیه‌و توشی‌‬ ‫شه‌ڕ ئه‌بیت‪.‬‬ ‫دالوه‌ری‌ دوكانداریش پێی‌ وایه‌ كه‌الر‬ ‫له‌شارۆچكه‌ ده‌رچووه‌و ئێستا شارێكی‌‬ ‫گه‌وره‌ی���ه‌ له‌ڕووی‌ دانیش���توانه‌وه‌ زۆر‬ ‫قه‌ره‌باڵغه‌‪ ،‬به‌اڵم له‌هی���چ الیه‌نێكه‌وه‌‬ ‫سیمای شاری‌ پێوه‌ دیار نییه‌ به‌هۆی‌‬

‫ئه‌وه‌ی‌ شوێنێ‌ نییه‌ گه‌نج رووی‌ تێبكات‬ ‫سه‌ر له‌ئێواران ناتوانی‌ به‌شه‌قامه‌كاندا‬ ‫تێپه‌ڕیت‪.‬‬ ‫له‌كه‌الر یه‌ك پاركمان هه‌یه‌ ئه‌ویش‬ ‫ته‌نها رۆژانی‌ هه‌ینی‌‌و پێنج ش���ه‌ممان‬ ‫ئه‌كرێته‌وه‌‌و هی���چ خزمه‌تگوزارییه‌كی‌‬ ‫واش���ی‌ تی���ا نییه‌ ك���ه‌ بتوان���ی‌ تییا‬ ‫بحه‌وێیت���ه‌وه‌‪ .‬س���ه‌رمایه‌دارێكیتر‬ ‫ئه‌ویش ب���اس ل���ه‌وه‌ ده‌كات پڕۆژه‌ی‌‬ ‫گه‌ش���توگوزاریان داوه‌ته‌ ش���اره‌وانی‌‪،‬‬ ‫ب���ه‌اڵم هی���چ وه‌اڵمێكی���ان نه‌ب���ووه‌‪.‬‬ ‫به‌ڕێوب���ه‌ری‌ كۆمپانی���ای‌ دیوانی‌ لقی‌‬ ‫كه‌الر ئه‌حم���ه‌د محه‌مه‌د له‌و باره‌یه‌وه‌‬ ‫ده‌ڵێ���ت "كه‌س ناتوان���ێ‌ نۆكڵی‌ له‌وه‌‬ ‫بكات كه‌ ش���اره‌كه‌مان شوێنێكی‌ وای‌‬ ‫تی���ا نییه‌ بۆ گه‌نج���ان‌و بۆ خه‌ڵكیش‬ ‫به‌گش���تی‌‪ ،‬ئێم���ه‌ وه‌ك كۆمپانی���ای‌‬ ‫دی���وان ‪ 4‬مان���گ له‌مه‌وب���ه‌ر پڕۆژه‌ی‌‬ ‫دروس���تكردنی‌ ناوچه‌یه‌كی‌ گه‌شتیاری‌‬ ‫گه‌وره‌م���ان ته‌قدیم���ی‌ ش���اره‌وانی‌‬ ‫ك���ردووه‌ به‌ناوی‌ (ئیكوا پ���ارك) كه‌‬ ‫پێكهاتووه‌ له‌ڕێس���تۆرانت‌و كافتریای‌‬ ‫گه‌وره‌و مه‌له‌وانگه‌ی‌ ك���وڕان‌و كچان‪،‬‬ ‫هه‌روه‌ها هۆڵ ب���ۆ وه‌رزش‪ ،‬چاوه‌ڕێی‌‬ ‫ته‌نده‌ره‌كه‌ی���ن بۆم���ان ده‌ربچێ���ت‪،‬‬ ‫پڕۆژه‌كه‌ له‌سه‌ر س���یروانه‌و ده‌كه‌وێته‌‬ ‫گه‌ڕه‌ك���ی‌ به‌رده‌س���ور‪-‬ه‌وه‌‪ ،‬ئ���ه‌وه‌‬ ‫تاڕاده‌یه‌ك پڕۆژه‌یه‌كی‌ باشی‌ گه‌نجانه‌‬ ‫ده‌بێت"‪.‬‬

‫ئا‪ :‬سارا قادر‬ ‫"ئه‌و شه‌وه‌ دایكم له‌سه‌ره‌مه‌رگدا بوو‬ ‫داوامكرد بچم بۆالی‌‪ ،‬به‌اڵم مێرده‌كه‌م‬ ‫ی پێدام‪،‬‬ ‫هه‌زار جنێوی‌ ناشرین ‌‬ ‫ی‬ ‫به‌ڕاده‌یه‌ك تووڕه‌بوو زۆپای‌ نه‌وته‌ك ‌ه ‌‬ ‫بۆ هه‌ڵدام‌و هه‌موو گیانی‌ سوتاندم"‬ ‫ی شلێر‪-‬ی‌ ته‌مه‌ن ‪ 31‬ساڵ ‌ه‬ ‫ئه‌مه‌ قس ‌ه ‌‬ ‫له‌ناو زینداندا‪.‬‬ ‫ی ژووره‌ك ‌ه‬ ‫ش���لێر له‌س���ه‌ر ته‌خت���ه‌ ‌‬ ‫ی له‌وه‌كرد‬ ‫ده‌س���تیكرد به‌ گریان‌و باس ‌‬ ‫ی هه‌یه‌ س���اڵێك به‌ر‬ ‫ك ‌ه ئه‌و چ تاوانێك ‌‬ ‫ی له‌الیه‌ن پیاوێكه‌و‌ه‬ ‫له‌ئێستا مێرده‌كه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫ك���وژراوه‌و ئێس���تا ش���لێر له‌س���ه‌ر ‌‬ ‫ده‌ستگیركراوه‌؟!‬ ‫ی ‪2000‬‬ ‫ی س���اڵ ‌‬ ‫ش���لێر له‌س���ه‌ره‌تا ‌‬ ‫ی ك���ردووه‌‌و له‌گه‌ڵ خه‌س���وی‌‌و‬ ‫ش���و ‌‬ ‫مێرده‌كه‌ی���دا له‌ماڵێكی‌ هه‌ژارنش���یندا‬ ‫ی‬ ‫ژیانیان به‌س���ه‌ربردووه‌‪ ،‬به‌اڵم ژیانێك ‌‬ ‫پڕله‌نه‌هامه‌ت���ی‌‌و ئازاربه‌خش‪ ،‬چونك ‌ه‬ ‫ی‬ ‫ی جه‌سته‌ی ‌‬ ‫جێی‌ لێدان‌و س���وتاویه‌كان ‌‬ ‫ی‬ ‫ئاماژه‌ب���وون بۆ ئه‌وه‌ی‌ ك���ه‌ ژیانێك ‌‬ ‫ی به‌س���ه‌ر‬ ‫نائاس���ایی‌‌و پ���ڕ له‌نه‌هامه‌ت ‌‬ ‫بردووه‌‪ .‬ش���لێر‌وتی‌ "هه‌ر له‌سه‌ره‌تاو‌ه‬ ‫نێوانمان زۆر خراپ بوو‪ ،‬چونكه‌ خه‌سوم‬ ‫ی ده‌كردین‌و نه‌یده‌هێشت‬ ‫ی ژیان ‌‬ ‫ته‌ده‌خول ‌‬ ‫نانێك به‌ ئاسووده‌یی‌ بخۆین‪ .‬ته‌نانه‌ت‬ ‫ئ���اوی‌ لێده‌گرتین���ه‌وه‌‪ ،‬چه‌ندینجار ب ‌ه‬ ‫كه‌فه‌ك���ه‌وه‌ له‌گه‌رماوه‌ك���ه‌ هاتوومه‌ت ‌ه‬ ‫ده‌ره‌وه‌‪ ،‬كاره‌ب���ای لێ ده‌كوژاندینه‌وه‌‪،‬‬ ‫ی ده‌كردین‪،‬‬ ‫هه‌رچی‌ نه‌ده‌شیا به‌رامبه‌ر ‌‬ ‫ی‬ ‫بۆی���ه‌ مێرده‌كه‌م به‌رده‌وام به‌قس���ه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی له‌منی‌ ده‌دا‪ ،‬ئێس���تاش شوێن ‌‬ ‫دایك ‌‬ ‫گازگرتنه‌كانی‌ ب ‌ه جه‌سته‌مه‌وه‌یه‌"‪ .‬ئه‌و‬ ‫له‌كاتی‌ ئه‌م قسانه‌دا كه‌مه‌ری‌ هه‌ڵدایه‌و‌ه‬ ‫ك ‌ه پێسته‌كه‌ی‌ ب ‌ه ته‌واوه‌تی‌ چرچ ببوو‪،‬‬ ‫ب ‌ه ئه‌ندازه‌ی‌ پانایی‌ قایش���ێكی‌ پشت‬ ‫ی‬ ‫ی ئه‌و نیتاقه‌ی‌ پش���ت‪-‬یه‌ت ‌‬ ‫"ئه‌م ‌ه جێ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی س���ه‌ر زۆپاكه‌ س���وور ‌‬ ‫ك ‌ه ب ‌ه ئاگر ‌‬ ‫ك���ردوه‌وه‌‌و ده‌س���تیكرد ب��� ‌ه لێدانم‌و‬ ‫ی‬ ‫له‌وكاته‌شدا پێس���تی‌ كه‌مه‌رم هه‌موو ‌‬ ‫لێبۆوه‌"‪ .‬شلێر زۆر نائومێدبوو به‌رامبه‌ر‬ ‫به‌هه‌م���وو ئه‌و به‌نده‌ یاس���اییانه‌ی‌ ك ‌ه‬ ‫سه‌باره‌ت به‌ مافی‌ ژنان هه‌یه‌‪ ،‬هه‌روه‌ها‬ ‫ی ژنانیش‪ ،‬چونك ‌ه‬ ‫به‌رامبه‌ر رێكخراوه‌كان ‌‬ ‫"كاتژمێر دوازده‌ی‌ ش���ه‌و بوو‪ ،‬له‌سه‌ر‬ ‫ی دایكم له‌س���ه‌ره‌ مه‌رگدا‬ ‫چوونم بۆ ال ‌‬ ‫ی‬ ‫مێرده‌كه‌م كردی‌ ب ‌ه شه‌ڕو هه‌زار جنێو ‌‬ ‫ی‬ ‫ی دایكێك ‌‬ ‫ی پێدام كه‌ ئه‌گه‌ر كچ ‌‬ ‫ناشرین ‌‬ ‫شه‌ریف بم خۆم ده‌س���وتێنم‪ ،‬من‌وتم‬ ‫ی بۆی ‌ه زۆپاكه‌ی‌ ب ‌ه‬ ‫هه‌رگیز ئه‌وه‌ نابین ‌‬ ‫ی‬ ‫داگیرس���اوی‌ بۆ هه‌ڵدام‌و هه‌موو گیان ‌‬ ‫سوتاندم‪ ،‬دراوسێكانمان گه‌یاندبوومیان ‌ه‬ ‫نه‌خۆشخانه‌‌و نه‌شته‌رگه‌ریم بۆ كرابوو‪،‬‬ ‫چونك���ه‌ جله‌كان���م ب��� ‌ه پێس���ته‌كه‌و‌ه‬ ‫نووس���ابوو"‪ .‬ئه‌و نزیك ‌هی‌ یازد‌ه رۆژ ب ‌ه‬ ‫ی له‌نه‌خۆشخانه‌ ده‌بێت‌و دواتر‬ ‫بێئاگای ‌‬ ‫ی‬ ‫ك ‌ه نه‌ختێ‌ چاك ده‌بێته‌وه‌‪ ،‬ده‌چێت ‌ه ال ‌‬ ‫پۆلیس‌و داوای‌ یاس���ایی‌ تۆمار ده‌كات‪،‬‬

‫ی‬ ‫ی بكوژ ‌‬ ‫ئه‌و كه‌س ‌ه ‌‬ ‫مێرده‌كه‌م بوو‌ه‬ ‫ی‬ ‫خۆی‌ ئیعتراف ‌‬ ‫كردووه‌ ك ‌ه ئه‌و‬ ‫كوشتوویه‌تی‌ به‌هیچ‬ ‫شێوه‌یه‌كیش من‬ ‫ناناسێت‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫ی خه‌زورم‬ ‫ئێستا ماڵ ‌‬ ‫ده‌یانه‌وێت ده‌ست‬ ‫له‌ماره‌یه‌كه‌م‬ ‫هه‌ڵبگرم بۆی ‌ه‬ ‫خستویانمه‌ت ‌ه‬ ‫زیندان‌‬ ‫ی‬ ‫ی س���ه‌یر‌ه "ئه‌و كه‌س��� ‌ه ‌‬ ‫به‌اڵم ئه‌وه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی پورزا ‌‬ ‫ی چووه‌ به‌رده‌ست‪ ،‬ژن ‌‬ ‫داواكه‌ ‌‬ ‫مێرده‌كه‌م ب���وو‪ ،‬بۆی ‌ه ئه‌وراقه‌كانی‌ ون‬ ‫كردو هه‌م���وو داواكه‌یان فه‌وتاند‪ ،‬ئیتر‬ ‫ێ‬ ‫كام مافه‌ ب��� ‌ه ژن ره‌وا بین���راوه‌و ك ‌‬ ‫ده‌توان���ێ‌ مافی‌ ژنێ���ك‌وه‌ربگرێت ك ‌ه‬ ‫ی‬ ‫ئازاری‌ پێگه‌یشتوو‌ه ب ‌ه رێكخراوه‌كان ‌‬ ‫ژنان خۆشیانه‌وه‌"‪.‬‬ ‫ش���لێر له‌س���ه‌ره‌تاو‌ه له‌ئارایشتگادا‬ ‫ی‬ ‫ی‌وت ‌‬ ‫كاری‌ كردووه‌‪ ،‬ب���ه‌اڵم‌وه‌ك خۆ ‌‬ ‫ی له‌كار‬ ‫ی ده‌ست ‌‬ ‫ی مێرده‌كه‌ ‌‬ ‫له‌به‌ر دڵپیس ‌‬ ‫ی ماڵ‬ ‫هه‌ڵگرتووه‌و ته‌نها ژنێكی‌ ئاسای ‌‬ ‫ی ك ‌ه‬ ‫ی مێرده‌ك ‌ه ‌‬ ‫بووه‌‌و به‌و موچ ‌ه كه‌مه‌ ‌‬ ‫فه‌رمانبه‌ر بوو‌ه ژیانیان به‌سه‌ر بردووه‌‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ی شلێر‪ ،‬مێرده‌ك ‌ه ‌‬ ‫ی ئه‌و سوتاندنه‌ ‌‬ ‫دوا ‌‬ ‫ی بۆ‬ ‫ی ماڵ ‌‬ ‫په‌ش���یمانده‌بێته‌وه‌و ئی���د ‌‬ ‫جیاده‌كاته‌وه‌و ب���ه‌ ته‌نها ده‌ژین‪ ،‬به‌اڵم‬

‫فۆتۆ‪ :‬سارا‬

‫ی‬ ‫ی تۆپه‌ڵبووی‌ شلێرو برینه‌كان ‌‬ ‫جه‌سته‌ ‌‬ ‫ی ده‌دات‪ ،‬بۆی��� ‌ه‬ ‫رۆژ ب���ه‌ڕۆژ ئ���ازار ‌‬ ‫ی ده‌یبه‌ن ‌ه ئه‌رده‌ن‪ ،‬چه‌ند‬ ‫خوش���كه‌كان ‌‬ ‫ی بۆ ده‌كه‌ن‌و‬ ‫نه‌شته‌رگه‌رییه‌كی‌ جوانكار ‌‬ ‫ی‬ ‫چاره‌س���ه‌ری‌ ده‌ك���ه‌ن‪ ،‬ب���ه‌اڵم له‌بر ‌‬ ‫ی‬ ‫ی تر مێرده‌ك ‌هی‌ ژیانێك ‌‬ ‫ی جارێك ‌‬ ‫ئه‌وه‌ ‌‬ ‫ی له‌گ���ه‌ڵ دروس���ت بكات‪،‬‬ ‫ئاس���ووده‌ ‌‬ ‫ده‌كه‌وێته‌وه‌ لێدان‌و ئازاردانی‌‌و خیانه‌ت‬ ‫ی هیچ چاره‌سه‌رێكم نه‌ما‬ ‫لێكردنی‌ "ئید ‌‬ ‫بۆی ‌ه جیابووینه‌وه‌و شه‌ش مانگ چووم ‌ه‬ ‫هه‌نده‌ران‌و كاتێك گه‌ڕامه‌و‌ه به‌ پاڕانه‌و‌ه‬ ‫جارێكی‌ ترچوومه‌و‌ه الی‌ مێرده‌كه‌م"‪.‬‬ ‫شلێر باس له‌وه‌ده‌كات كه‌ ئه‌و ماوه‌ی ‌ه‬ ‫نێوانیان ت���ه‌واو باش بووه‌‪‌،‬وه‌كو ژن‌و‬ ‫ی‬ ‫ی ژیاون‪ ،‬به‌اڵم رۆژ ‌‬ ‫ی ئاس���ای ‌‬ ‫مێردێك ‌‬ ‫ی چوو‌ه‬ ‫ی مێرده‌كه‌ ‌‬ ‫‪ 2010/3/3‬به‌یانیه‌كه‌ ‌‬ ‫ی لێكردوو‌ه نیوه‌ڕۆ‬ ‫بۆ كارو پێشتر داوا ‌‬ ‫خ���واردن ئاماده‌ب���كات‌و ده‌گه‌ڕێته‌و‌ه‬ ‫ی‬ ‫ی ی���ازده‌ ‌‬ ‫ی ل���ه‌ده‌ور ‌‬ ‫ب���ۆالی‌‪ ،‬كه‌چ ‌‬ ‫س���ه‌رله‌به‌یانیدا ب ‌ه ته‌له‌ف���ۆن ئاگادار‬ ‫ی كوژراوه‌ "ئه‌وكات ‌ه‬ ‫ده‌كرێته‌و‌ه مێرده‌كه‌ ‌‬ ‫رامكرد بۆ مزگه‌وت‪ ،‬به‌اڵم نه‌یانهێش���ت‬ ‫بیبینم‪ ،‬دواتر قه‌مس���ه‌ڵه‌و جله‌كانیان‬ ‫ی‬ ‫بۆ هێنام���ه‌وه‌و له‌گیرفانه‌كه‌یدا ‌وێنه‌ ‌‬ ‫ێ خه‌تی‌ ته‌له‌فۆن‬ ‫ژنێكی‌ تێدا بوو‪ ،‬س��� ‌‬ ‫ی هه‌ریه‌ك ‌ه‬ ‫ی دۆس���ته‌كان ‌‬ ‫هه‌ب���وو‪ ،‬له‌ال ‌‬ ‫ی جودای‌ هه‌بوو‪ ،‬پێنج ژن له‌یه‌ك‬ ‫ناوێك ‌‬ ‫كاتدا له‌گه‌ڵیدا بوون‪ ،‬به‌وه‌ش���دا زانیم‬ ‫كه‌ نامه‌یان بۆ ده‌ناردو ته‌له‌فۆنیان بۆ‬ ‫ی‬ ‫ده‌كرد‪ .‬ئینجا زانی���م ك ‌ه هه‌موو ژیان ‌‬ ‫ی تردا‬ ‫ی لێكردوم‌و له‌گه‌ڵ ئافره‌ت ‌‬ ‫خیانه‌ت ‌‬ ‫رایبواردووه‌و رووبه‌ڕوو له‌گه‌ڵ س���یان‬ ‫ی مردنی‌‪ ،‬ناو‬ ‫له‌و ژنانه‌ دانیش���تم‪ .‬دوا ‌‬ ‫ی باوكی‌‪ ،‬ك ‌ه‬ ‫كه‌نتۆره‌كه‌یم كرده‌وه‌ له‌ماڵ ‌‬ ‫چه‌ندین سی‌ دی‌ رابواردنی‌ خۆیی‌‌و ئه‌و‬ ‫ی تێدا بوو جگ ‌ه له‌چه‌ندان پارچ ‌ه‬ ‫ژنان ‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ئافره‌تان"‪ .‬ئه‌و كاته‌ ‌‬ ‫ی ژێ���ره‌و‌ه ‌‬ ‫جل ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ده‌كوژرێت‪ ،‬له‌الیه‌ن كوڕێك ‌‬ ‫مێرده‌كه‌ ‌‬ ‫ه���ه‌رزه‌كاره‌وه‌‪ ،‬راس���ته‌وخۆ بكوژه‌ك ‌ه‬ ‫ی پۆلیس ده‌كات‌و‬ ‫ی ته‌سلیم ‌‬ ‫ده‌چێت خۆ ‌‬ ‫له‌ئیفاده‌كه‌ی���دا باس ل���ه‌وه‌ده‌كات ك ‌ه‬ ‫ی‬ ‫بۆیه‌ له‌ناو فه‌رمانگه‌كه‌دا كوشتوویه‌ت ‌‬ ‫ی‬ ‫ی له‌خۆی كه‌ كوڕه‌و دایكیش ‌‬ ‫"ته‌عه‌دا ‌‬ ‫كردووه‌"‪ ،‬به‌اڵم ئێس���تا شلێر له‌زیندان ‌ه‬ ‫ی‬ ‫ی ك��� ‌ه داوای‌ ماره‌ییه‌كه‌ ‌‬ ‫له‌به‌رئ���ه‌وه‌ ‌‬ ‫ی ده‌كات‌و ئه‌وانیش‬ ‫ی خه‌زوران��� ‌‬ ‫له‌ماڵ��� ‌‬ ‫ی س���اڵێك ش���كاتیان لێك���ردوو‌ه‬ ‫دوا ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ده‌س���تی‌ له‌كوش���تن ‌‬ ‫ب���ه‌و بیانوو‌ه ‌‬ ‫مێرده‌كه‌ی���دا هه‌بووبێت‪ ،‬ب���ه‌اڵم "ئه‌و‬ ‫ی‬ ‫ی مێرده‌كه‌م بووه‌ خۆ ‌‬ ‫ی بكوژ ‌‬ ‫كه‌س���ه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی كردووه‌ كه‌ ئه‌و كوشتوویه‌ت ‌‬ ‫ئیعتراف ‌‬ ‫به‌هیچ ش���ێوه‌یه‌كیش من ناناس���ێت‪،‬‬ ‫به‌اڵم ئێس���تا ماڵی‌ خه‌زورم ده‌یانه‌وێت‬ ‫ده‌س���ت له‌ماره‌یه‌كه‌م هه‌ڵبگ���رم بۆی ‌ه‬ ‫خس���تویانمه‌ت ‌ه زیندان‌و به‌و مه‌رجه‌ش‬ ‫لێ���م خۆش ده‌بن ك ‌ه ئه‌و‌ه بكه‌م‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫به‌هیچ شێوه‌یه‌ك ده‌س���ت له‌وماره‌یی ‌ه‬ ‫ی خۆم ‌ه‌وه‌ریبگرم"‪.‬‬ ‫هه‌ڵناگرم‌و ماف ‌‬ ‫ی خوازراوه‌‪.‬‬ ‫تێبینی‌‪ :‬شلێر ناوێك ‌‬

‫‪CMYK‬‬

‫‪10‬‬

‫)‪ )304‬سێشه‌مم ‌ه ‪2011/12/13‬‬

‫له‌باربردنی‌ منداڵ‬ ‫بووه‌ت ‌ه دیارده‌‬ ‫ی لێ‌ دروست كردووه‌‌و نه‌هاتۆته‌و‌ه‬ ‫منداڵ ‌‬ ‫به‌الیدا‪ ،‬بۆ هه‌ر له‌بار بردنێكیش ‪ 300‬بۆ‬ ‫‪ 500‬هه‌زار وه‌رده‌گرم"‪.‬‬ ‫ی‬ ‫س���ۆیبه‌ س���ه‌باره‌ت ب��� ‌ه چۆنێت��� ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ئ���ه‌و كاره‌ ‌‬ ‫كاره‌ك���ه‌ی‌‌و ئایا مۆڵه‌ت ‌‬ ‫ی "جا‬ ‫هه‌ی���ه‌‪ ،‬ئه‌و به‌ پێكه‌نینێكه‌وه‌ وت ‌‬ ‫ی بۆ چییه‌‪ ،‬له‌دكتۆرێك ش���اره‌زا‬ ‫مۆڵه‌ت ‌‬ ‫ت���رم‪ ،‬خۆ خۆش���یان له‌خه‌س���ته‌خان ‌ه‬ ‫ئه‌هلیی���ه‌كان ده‌یك���ه‌ن‪ ،‬ئ���ه‌وان زۆر‬ ‫به‌خیلن"‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ی جوانكیله‌ ‌‬ ‫ی سپیكه‌النه‌ ‌‬ ‫كه‌ژاڵ ژنێك ‌‬ ‫ی‬ ‫ته‌م���ه‌ن ‪ 25‬س���اڵه‌‪ ،‬پ���اش ئ���ه‌وه‌ ‌‬ ‫ی به‌زۆرده‌ی���دات به‌پیاوێكی‌ مه‌ال‪،‬‬ ‫باوك ‌‬ ‫ێ مانگێك پێكه‌و‌ه ئه‌بن‪،‬‬ ‫ی س��� ‌‬ ‫نزیكه‌ ‌‬ ‫ی خۆش‬ ‫له‌به‌ر ئه‌وه‌ی‌ ب���ه‌د ‌ڵ پیاوه‌كه‌ ‌‬ ‫نه‌ویس���تووه‌‪ ،‬مندا ‌ڵ دروس���ت ده‌بێت‪،‬‬ ‫ی ده‌ڵێت "س���كه‌كه‌م مانگ‌و‬ ‫وه‌ك خۆ ‌‬ ‫ی مێرده‌كه‌م ئاگادار‬ ‫نیوێك بوو‪ ،‬ماڵ��� ‌‬ ‫ی‬ ‫نه‌ك���رده‌وه‌‪ ،‬له‌گه‌ ‌ڵ دایكمدا چوین ‌ه ال ‌‬ ‫س���ۆیبه‌خان‌و بۆی‌ له‌ناو بردم"‪ .‬له‌نێو‬ ‫ئ���ه‌و ئافره‌تانه‌ی‌ ئ���ه‌و كار‌ه ده‌كه‌ن‪،‬‬ ‫ی ئه‌و‬ ‫هه‌ش���یان ‌ه داوا ده‌ك���ه‌ن ك ‌ه پیاو ‌‬ ‫ی‬ ‫ژن ‌ه ده‌بێت له‌سه‌ر ئه‌و له‌بار بردن ‌ه راز ‌‬ ‫ی بۆ ده‌كات‪ ،‬وه‌ك‬ ‫بێت ئه‌وسا كاره‌كه‌ ‌‬ ‫له‌گه‌ ‌ڵ كه‌ژاڵدا ئه‌و‌ه رویداو‌ه "س���ه‌ره‌تا‬ ‫ی ژنێك به‌ناوی‌ مه‌لیحه‌‪ ،‬ئه‌و‬ ‫چوین ‌ه ال ‌‬ ‫پێیوتین هه‌تاوه‌كو مێرده‌كه‌ت نه‌هێنیت‬ ‫ی‬ ‫بۆت له‌ناوناب���ه‌م‪ ،‬ئه‌ویش ده‌چێت ‌ه ال ‌‬ ‫كه‌س���ێكیتر"‪ .‬سه‌باره‌ت به‌و كار‌هی‌ ك ‌ه‬ ‫كردوییه‌تی‌‌و تاوه‌كو چه‌ند مه‌ترس���یدار‬ ‫ی خه‌ریكبوو‬ ‫ی "به‌ڕاست ‌‬ ‫بووه‌‪ ،‬كه‌ژاڵ‌ وت ‌‬ ‫ی ئ���ه‌و ژن ‌ه بم���رم‪ ،‬زۆر‬ ‫له‌ژێرده‌س���ت ‌‬ ‫په‌ش���یمانم له‌ش���ێوه‌ی‌ له‌بار بردنه‌ك ‌ه‬ ‫ی‬ ‫ی خۆم" ‪ .‬یه‌كێك ‌‬ ‫نه‌وه‌ك���و له‌بڕیاره‌كه‌ ‌‬ ‫ی ته‌مه‌ن ‪31‬‬ ‫تریش به‌ناوی‌ ه���اژه‌ نور ‌‬ ‫سا ‌ڵ ئه‌ویش چه‌ند مانگێك پێش ئێستا‬ ‫ی بردووه‌‪" ،‬من حه‌زم‬ ‫منداڵی‌ له‌بار خۆ ‌‬ ‫له‌مناڵ نه‌بوو‪ ،‬چونك ‌ه به‌ته‌مای‌ خاریج‬ ‫ی كه‌سێكیان دامێ‌‪،‬‬ ‫بووین‪ ،‬ناونیش���ان ‌‬ ‫ی كارمه‌ند‌ه له‌نه‌خۆش���خانه‌‪،‬‬ ‫كه‌ خ���ۆ ‌‬ ‫ی‬ ‫منی���ش چووم ب���ۆالی‌‌و چه‌ند حه‌بێك ‌‬ ‫ی وتم ئه‌گ���ه‌ر مناڵه‌كه‌ت‬ ‫دامێ‌ پێش��� ‌‬ ‫پێ له‌بارنه‌ب���ات ئه‌م حه‌ب��� ‌ه له‌وانه‌ی ‌ه‬ ‫منداڵه‌ك���ه‌ت س���ه‌قه‌ت كات‪ ،‬ش���ه‌ش‬ ‫ێ ب ‌ه ‪ 250‬هه‌زار دینار‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫ی دام ‌‬ ‫حه‌ب ‌‬ ‫ی هاژ‌ه ئه‌و‬ ‫منداڵه‌كه‌م له‌بارچوو"‪ .‬به‌وته‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی له‌ده‌وام خه‌ریك ‌‬ ‫ژن ‌ه پاش گه‌ڕانه‌وه‌ ‌‬ ‫ئ���ه‌و كاره‌یه‌‌و ئ���ه‌و كار‌ه ب���ۆ هه‌موو‬ ‫ی‬ ‫كه‌سێك ناكات‪ ،‬چونك ‌ه لێپرسینه‌وه‌ ‌‬ ‫ ‬ ‫ژنێکی دووگیان‬ ‫ی ئه‌و‬ ‫له‌ئینته‌رنێته‌وه‌ تێدای���ه‌‪ .‬س���ه‌باره‌ت ب���ه‌و ژنان ‌ه ‌‬ ‫ی مندا ‌ڵ‬ ‫ج���ۆر‌ه حه‌به‌ ب���ۆ له‌باربردن��� ‌‬ ‫ئا‪ :‬كورد‌ه عه‌بدولكه‌ریم‬ ‫ی‬ ‫به‌كاردێنن‪ ،‬به‌ڕێوه‌به‌ری‌ نه‌خۆشخانه‌ ‌‬ ‫مناڵبوون له‌س���لیمانی‌ دكتۆر‌ه ش���لێر‬ ‫ی الكۆاڵن‬ ‫ی ژنان ‌‬ ‫ی منداڵ له‌ال ‌‬ ‫له‌باربردن ‌‬ ‫ی به‌وه‌كرد مانگان ‌ه زیاتر‬ ‫فایه‌ق ئاماژه‌ ‌‬ ‫له‌زیادبوندایه‌‪ ،‬حه‌بێكیش ك ‌ه بۆ‬ ‫له‌‪ 5‬حاڵه‌تی‌ مناڵ له‌باربردنیان بۆ دێت‬ ‫له‌باربردن به‌كاردێت‪ ،‬ده‌رمانخانه‌كان‬ ‫ك��� ‌ه له‌الیه‌ن ئه‌و خه‌ڵك��� ‌ه الكۆاڵنانه‌و‌ه‬ ‫به‌دزییه‌و‌ه بێڕاچێت ‌ه ده‌یده‌ن به‌و‬ ‫بۆی���ان له‌باربردراوه‌‪ ،‬ده‌ش���ڵێت "ئه‌م‬ ‫ی‬ ‫ی نه‌خۆشخانه‌ ‌‬ ‫ژنانه‌‪ ،‬به‌ڕێوبه‌ر ‌‬ ‫ژماره‌ی��� ‌ه له‌نه‌خۆش���خان ‌ه ئه‌هلیه‌كان‌و‬ ‫مناڵبونی‌ سلێمانیش ده‌ڵێت "ئه‌و‬ ‫عی���اده‌ پزیش���كیه‌كان زۆر زیات���ره‌‪،‬‬ ‫ی‬ ‫ی الكۆاڵن زۆربه‌یان كارمه‌ند ‌‬ ‫ژنانه‌ ‌‬ ‫چونك ‌ه هه‌ندێكیان نایه‌ن ‌ه خه‌سته‌خان ‌ه‬ ‫نه‌خۆشخانه‌كانن‌و به‌دزییه‌وه‌ ئه‌و كار‌ه‬ ‫حكومییه‌كان‪ ،‬ئه‌م دیارده‌یه‌ش رۆژ ب ‌ه‬ ‫ده‌كه‌ن"‪.‬‬ ‫رۆژ له‌زیادبووندایه‌‌و ئه‌و خه‌ڵكانه‌ش ك ‌ه‬ ‫ی منداڵ ده‌كه‌ن زیادیان‬ ‫ی له‌باربردن ‌‬ ‫كار ‌‬ ‫ی‬ ‫له‌یه‌كێ���ك له‌گه‌ڕه‌كه‌كان���ی‌ ش���ار ‌‬ ‫ی‬ ‫ك���ردوه‌"‪ .‬دكت���ۆر‌ه ش���لێر له‌درێژه‌ ‌‬ ‫ی س���ۆیبه‌ ك ‌ه‬ ‫ی ماڵ ‌‬ ‫ی هه‌ر بڵێ ‌‬ ‫س���لێمان ‌‬ ‫قس���ه‌كانیدا باس له‌وه‌ش ده‌كات "ئه‌و‬ ‫ده‌رزی‌ لێئه‌دات یه‌كسه‌ر ناونیشانه‌كه‌یت‬ ‫كه‌سان ‌هی‌ ئه‌م كاره‌ئه‌نجام ده‌ده‌ن زیاتر‬ ‫پێده‌ڵێ���ن‪ ،‬ب���ه‌ چون���ه‌ ژوره‌و‌ه لێ���ت‬ ‫ئه‌وانه‌ن ك��� ‌ه له‌نه‌خۆش���خانه‌كان كار‬ ‫ێ تۆ هاتویته‌ت ‌ه‬ ‫ده‌پرسێت "كه‌س ئه‌زان ‌‬ ‫ی ئه‌و كار‌ه ب ‌ه ئه‌نجام‬ ‫ده‌ك���ه‌ن‌و به‌نهێن ‌‬ ‫ی‬ ‫ئێر‌ه یان به‌كه‌ست وتووه‌‪ ،‬ئینجا ئه‌ڵ ‌‬ ‫ی له‌و‬ ‫ده‌گه‌یه‌نن"‪ ،‬ئه‌و پزیشك ‌ه سه‌یر ‌‬ ‫ئه‌گه‌رپیاوه‌كه‌م هاته‌و‌ه ئێستا نه‌ڵێیت‬ ‫ی‬ ‫ژنان ‌ه دێت ك ‌ه سه‌ره‌ڕای‌ ئه‌وه‌ی‌ توش ‌‬ ‫ی مناڵ هات���وو‪ ،‬چونك ‌ه‬ ‫بۆله‌ناوبردن��� ‌‬ ‫ی روداوه‌ك ‌ه‬ ‫گرفتی���ان كردوون‪ ،‬راس���ت ‌‬ ‫ی ئ���ه‌م كاره‌م"‪.‬‬ ‫ئه‌و نازانێ���ت خه‌ریك ‌‬ ‫ی الكۆاڵن‬ ‫ئه‌شارنه‌وه‌‌و شكات له‌و ژنانه‌ ‌‬ ‫ی سه‌ردانیان‬ ‫ی ئه‌و كه‌سانه‌ ‌‬ ‫به‌پێی‌ وت ‌ه ‌‬ ‫ناك���ه‌ن كه‌ وای���ان به‌س���ه‌ر هێناون‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ی خه‌ڵ���ك بۆ ده‌رز ‌‬ ‫ك���ردووه‌‪ ،‬به‌كه‌م ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ئه‌و كار‌ه مه‌ترس ‌‬ ‫وتیشی‌ "ئه‌نجامدان ‌‬ ‫ی ده‌كه‌ن‪ ،‬زۆربه‌یان ته‌نها‬ ‫لێدان سه‌ردان ‌‬ ‫ی‬ ‫ی هه‌یه‌‪ ،‬بۆس���ه‌ردایكه‌ك ‌ه ئه‌گه‌ر ‌‬ ‫زۆره‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی منداڵه‌كانی���ان روو ‌‬ ‫بۆ له‌باربردن��� ‌‬ ‫ی وه‌ك‪ :‬خوێن به‌ربوون‪،‬‬ ‫چه‌ند گرفتێك ‌‬ ‫تێده‌كه‌ن‪.‬‬ ‫ی حه‌وز‬ ‫كونبوون���ی‌ ره‌ح���م‪ ،‬هه‌وكردن ‌‬ ‫ئ���ه‌و ش���ن ‌ه ره‌ش���تاڵه‌ی ‌ه ته‌نان���ه‌ت‬ ‫له‌ده‌ره‌و‌ه بۆ ناوه‌وه‌‪ ،‬ئ���ه‌م هه‌وكردن ‌ه‬ ‫ی‬ ‫ی ته‌ندروست ‌‬ ‫ی هیچ مه‌رجێك ‌‬ ‫شوێنه‌كه‌ش ‌‬ ‫ی بۆ نه‌كرێت ئه‌بێت ‌ه‬ ‫ئه‌گه‌رچاره‌س���ه‌ر ‌‬ ‫ی سه‌یر‌ه ئه‌م‬ ‫ی ال ‌‬ ‫تیا نییه‌‪ ،‬به‌اڵم خۆش ‌‬ ‫ی خوێن‌و پاش���ان‬ ‫ه���ۆی‌ ژه‌هراویبوون ‌‬ ‫ی نێو‬ ‫ی منداڵه‌كان ‌‬ ‫هه‌موو خه‌ڵك���ه‌ بۆچ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی كه‌س���ه‌كه‌‪ ،‬ئه‌گه‌رچاره‌س���ه‌ر ‌‬ ‫مردن ‌‬ ‫ره‌حمیان له‌ناو ئه‌به‌ن‪.‬‬ ‫ئه‌و هه‌وكردن���ه‌ش وه‌رگرێت‪ ،‬له‌كۆتایدا‬ ‫ی‬ ‫ئ���ه‌و باس ل���ه‌و‌ه ده‌كات ك��� ‌ه ناو ‌‬ ‫ی ده‌كات"‪ ،‬سه‌باره‌ت‬ ‫ی نه‌زۆك ‌‬ ‫هه‌رتوش ‌‬ ‫له‌میدیادا نه‌وترێت‪ ،‬ه���ه‌ر به‌و مه‌رج ‌ه‬ ‫به‌و حه‌به‌ی ك ‌ه ئه‌و كه‌س���ان ‌ه ده‌یده‌ن‬ ‫قس ‌ه له‌باره‌ی‌ كاره‌كه‌یه‌و‌ه ده‌كات‪ .‬ئه‌و‬ ‫به‌ژنه‌ك��� ‌ه بۆله‌ناوبردن���ی‌ مناڵه‌ك��� ‌هی‌‪،‬‬ ‫ی‬ ‫ی خۆش��� ‌ه به‌رده‌وام له‌باربردن ‌‬ ‫ژن ‌ه ال ‌‬ ‫دكت���ۆره‌ ش���لێر ده‌ڵێت "ئ���ه‌و حه‌ب ‌ه‬ ‫ی‬ ‫ی تێبكات‪ ،‬به‌تایبه‌ت ‌‬ ‫موش���كیالوی‌ رو ‌‬ ‫ی‬ ‫(میزۆپریستۆل) حه‌بێك ‌ه بۆله‌باربردن ‌‬ ‫ی زۆڵ‌‪" ،‬ئه‌وان ‌ه چه‌ند‬ ‫منداڵی‌ خۆ وته‌ن ‌‬ ‫منداڵ به‌كار دێت‪ ،‬به‌هیچ ش���ێوه‌یه‌ك‬ ‫پار‌ه بڵێم ئه‌مده‌ن���ێ‌‪ ،‬ته‌نها به‌نهێنی‌‌و پیاوه‌ك ‌هی‌ كوڕ ‌‬ ‫ی ژنان نه‌بێت‪،‬‬ ‫ی پزیشك ‌‬ ‫ێ ره‌چه‌ته‌ ‌‬ ‫ی ده‌وێت‪ ،‬كه‌ س���ۆنه‌ر به‌ب ‌‬ ‫ی پیاوه‌كه‌ ‌‬ ‫ی پ���ێ فڕێبده‌م"‪ .‬ده‌كا‌و دڵنیای ‌ه كچه‌‪ ،‬له‌ترس ‌‬ ‫به‌خێ���را منداڵه‌كه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی نابێت س���ه‌رف بكرێت‪ ،‬ب���ه‌اڵم به‌هۆ ‌‬ ‫ی روو ده‌كات ‌ه ال ‌‬ ‫س���ه‌باره‌ت به‌و كه‌س���انه‌ش كه‌ روو ‌‬ ‫ی ته‌واو له‌س���ه‌ر‬ ‫ی من بۆ له‌باربردنی‌‪ ،‬یان نه‌بوون���ی‌ كۆنترۆڵ��� ‌‬ ‫ێ منداڵ ‌‬ ‫ی نایه‌و ‌‬ ‫تێده‌كه‌ن‪ ،‬ئه‌و ده‌ڵێت هه‌م ‌ه چه‌شنه‌ن‪ ،‬تیایدایه‌ خۆ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی له‌و پیاو‌ه ده‌رمانخانه‌كان ئ���ه‌و حه‌بان ‌ه به‌نهێن ‌‬ ‫ی منداڵ ‌‬ ‫ی "هه‌یانه‌ پیاوه‌ك��� ‌ه ‌‬ ‫وتیش��� ‌‬ ‫ی هه‌بێت ك ‌ه هیچ خۆش���ی‌ ناوێت‪ ،‬هه‌ش ‌ه ده‌فرۆشرێت‌و ئه‌وخه‌ڵكانه‌ش ده‌یكڕن‌و‬ ‫ناوێ‌‌و له‌ده‌ستیان ده‌رچووه‌‪ ،‬هه‌شیان ‌ه ك ‌ه رایبواردووه‌‌و كه‌سێك ده‌ست ‌‬ ‫ی مناڵ"‪.‬‬ ‫ی بڕیوه‌‌و به‌كاریده‌هێنن بۆ له‌باربردن ‌‬

‫ی‬ ‫نه‌بوونی‌ كۆنترۆڵ ‌‬ ‫ته‌واو له‌سه‌ر‬ ‫ده‌رمانخانه‌كان ئه‌و‬ ‫ی‬ ‫حه‌بانه‌ به‌نهێن ‌‬ ‫ده‌فرۆشرێت‌و‬ ‫ئه‌وخه‌ڵكانه‌ش‬ ‫ده‌یكڕن‌و‬ ‫به‌كاریده‌هێنن بۆ‬ ‫له‌باربردنی‌ مناڵ‬

‫‪komelayety.awene@gmail.com‬‬

‫کۆمەاڵیه‌تی‬

‫کۆمه‌اڵیه‌تی‬

‫‪komelayety.awene@gmail.com‬‬

‫)‪ )304‬سێشه‌مم ‌ه ‪2011/12/13‬‬

‫زمناكۆ له‌مردن گه‌ڕایه‌وه‌‬

‫‪11‬‬

‫مێرده‌كه‌م‬ ‫زۆپای‌ نه‌وته‌كه‌ ‌ی بۆ هه‌ڵدام‬

‫"خودای ‌ه حه‌قم بسه‌نی‌‪ ،‬خودایه‌‪"..‬‬

‫له‌وێنه‌ ڤیدۆییه‌كاندا‬ ‫خۆم ده‌بینم‬ ‫پانتۆڵێكی‌ شین‌و‬ ‫ی سورم‬ ‫بلوزێك ‌‬ ‫له‌به‌ردایه‌ له‌به‌رده‌م‬ ‫ده‌ڕاب ‌هی‌ دوكانێكدا‬ ‫كه‌وتووم‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫دایك‌و باوكم ناهێڵن‬ ‫ی بكه‌م‪،‬‬ ‫سه‌یر ‌‬ ‫ئه‌ڵێن خراپه‌‬ ‫ ‬ ‫زمناکۆ له‌دوای چاره‌سه‌رکردن‬ ‫ئا‪ :‬ئاسۆ سه‌راوی‌‬ ‫ی‬ ‫ی ‪ 17‬شوبات‪ ،‬دایك ‌‬ ‫پاشنیوه‌ڕۆ ‌‬ ‫ێ بۆ قیمه‌‌و سه‌وزه‌ كڕین‪،‬‬ ‫ده‌ینێر ‌‬ ‫ی به‌په‌ل ‌ه ده‌گه‌ڕێته‌و‌ه‬ ‫له‌دوای‌ كڕین ‌‬ ‫بۆ ماڵه‌وه‌‌و پانتۆڵه‌ شین‌و بلوز‌ه‬ ‫ی‬ ‫ی له‌به‌ر ده‌كات‌و به‌دایك ‌‬ ‫سوره‌كه‌ ‌‬ ‫ێ‬ ‫ده‌ڵێت "‪+‬دایك ‌ه جوانم؟ ‪-‬ئه‌ر ‌‬ ‫ی كوڕم؟ ‪+‬بۆ‬ ‫ی ده‌ڕۆ ‌‬ ‫زۆریش‪ ،‬بۆ كوێ ‌‬ ‫پیاسه‌"‪ ،‬ئه‌و ده‌ڕوات‌و له‌پاش چه‌ند‬ ‫ی له‌نه‌خۆشخان ‌ه‬ ‫كاتژمێرێك‪ ،‬دایك ‌‬ ‫ی‬ ‫ی سارد‌و بێ‌ هۆش ‌‬ ‫جه‌سته‌یه‌ك ‌‬ ‫ی (زمناكۆ) ده‌بینێ‌‪.‬‬ ‫كوڕه‌كه‌ ‌‬ ‫ی ته‌مه‌ن ‪16‬‬ ‫زمناك���ۆ رزگار عه‌بدواڵ ‌‬ ‫ی ‪17‬‬ ‫س���اڵ‪ ،‬یه‌كێك��� ‌ه له‌برینده‌ره‌كان ‌‬ ‫ش���وبات‪ ،‬ئه‌و تا پێش ئ���ه‌و مێژووه‌‪،‬‬ ‫ی‬ ‫وه‌ك���و هه‌م���وو هاوڕێكان���ی‌‪ ،‬كوڕێك ‌‬ ‫ی ئه‌م شاره‌بوو‪ ،‬به‌اڵم له‌ئێستادا‬ ‫ئاسای ‌‬ ‫ی ئه‌و ده‌ناسن‪ ،‬چونك ‌ه‬ ‫ی خه‌ڵك ‌‬ ‫زۆرینه‌ ‌‬ ‫ی خۆپیش���اندانێكه‌‪ ،‬ك ‌ه‬ ‫ئه‌و برین���دار ‌‬ ‫ی هه‌رێمه‌ك���ه‌دا‬ ‫ی له‌مێ���ژو ‌‬ ‫گۆڕان���كار ‌‬ ‫دروست كرد‪.‬‬ ‫ی‬ ‫وه‌ك كه‌س���وكاره‌كه‌ی‌ باس��� ‌‬

‫ ‬ ‫زمناکۆ به‌برینداری له‌به‌رده‌م لقی ‪4‬ی پارتی له‌سلێمانی‬

‫فۆتۆ‪ :‬یه‌حیا ئه‌حمه‌د‬

‫ی بیر كه‌وته‌وه‌‪ .‬ئه‌وه‌ی‌ بیر‌ه‬ ‫هه‌ندێ‌ شت ‌‬ ‫ی كردۆت ‌ه‬ ‫ی بلوزه‌ س���وره‌كه‌ ‌‬ ‫ك���ه‌ كاڵو ‌‬ ‫ی‬ ‫س���ه‌ری‌‌و چۆت ‌ه ب���ه‌رده‌م دایكی‌‌و پێ ‌‬ ‫ی‬ ‫وتو‌و‌ه دای ‌ه كوڕه‌ك���ه‌ت جوانه‌؟‪ ،‬دوا ‌‬ ‫ی (ئه‌رێی‌) پێده‌دا‪،‬‬ ‫ی دایكی‌ وه‌اڵم ‌‬ ‫ئه‌وه‌ ‌‬ ‫زمناكۆ به‌دڵێكی‌ خۆشه‌و‌ه له‌ماڵ ده‌چێت ‌ه‬ ‫ی‬ ‫ده‌ره‌وه‌‪( ،‬ئه‌و كات ‌ه ماڵیان له‌گه‌ڕه‌ك ‌‬ ‫س���ابونكه‌ران ب���ووه‌)‪ ،‬ئه‌و رۆیش���ت‌و‬ ‫ی سه‌را تێكه‌اڵو قه‌رباڵغییه‌ك‬ ‫له‌به‌رده‌رك ‌‬ ‫ده‌بێت‌و ب���ه‌ده‌م قه‌ره‌باڵغیه‌كه‌و‌ه ده‌ڕوا‬ ‫ی پارتی‌)‪،‬‬ ‫تا ده‌گات ‌ه نزیك (لقی‌ چوار ‌‬ ‫ی‬ ‫ئه‌و سوێند ده‌خوا ك ‌ه ته‌نها به‌ردێكیش ‌‬ ‫ی‬ ‫نه‌هاویش���تووه‌‪ ،‬به‌اڵم له‌ن���او ئاپۆڕا ‌‬ ‫ی‬ ‫خۆپیشاندانه‌كه‌دابوو‪ ،‬له‌دوای‌ بیستن ‌‬ ‫ێ‬ ‫ی فیش���ه‌كێك‪ ،‬ئیت���ر زمناكۆ ب ‌‬ ‫ده‌نگ ‌‬ ‫ی روویداوه‌‪،‬‬ ‫ی چ��� ‌‬ ‫ئ���اگا ده‌بێ���ت له‌وه‌ ‌‬ ‫ته‌نان���ه‌ت ئه‌وه‌ش���ی‌ له‌بی���ر نییه‌ ك ‌ه‬ ‫ماوه‌یه‌ك بۆچاره‌سه‌ركردن بردویانه‌ت ‌ه‬ ‫ی‬ ‫واڵت���ی‌ توركی���ا‪ ،‬به‌اڵم ب���اش ئه‌وه‌ ‌‬ ‫له‌بیره‌ ك ‌ه دوو مانگێك له‌مه‌به‌ر له‌گه‌ڵ‬ ‫ی نه‌مس���ا‌و‬ ‫دایكی‌ چۆت ‌ه هه‌ر دوو واڵت ‌‬ ‫ی‬ ‫ی چاره‌س���ه‌ركردن ‌‬ ‫ئه‌ڵمانی���ا‪ .‬خه‌رج ‌‬ ‫ی‬ ‫ی باس��� ‌‬ ‫زمناكۆ له‌ئه‌وروپا وه‌ك دایك ‌‬ ‫ی‬ ‫ده‌كات نیوه‌ی‌ له‌سه‌ر خۆیان‌و نیوه‌ش ‌‬ ‫به‌هاوكاری‌ حكومه‌ت‌و خودی‌ د‪.‬به‌رهه‌م‬

‫ی هێمای‌ بۆ‬ ‫بووه‌‪ ،‬ب���ه‌اڵم وه‌ك دایك��� ‌‬ ‫ی‬ ‫ده‌كات كوڕه‌كه‌ی‌ هێش���تا پێویس���ت ‌‬ ‫به‌چاره‌سه‌ركردن هه‌یه‌‪ ،‬بۆی ‌ه داواكارن‬ ‫ی‬ ‫له‌حكومه‌ت تا كوڕه‌كه‌یان به‌ته‌واوه‌ت ‌‬ ‫چ���اك ده‌بێت���ه‌وه‌‪ ،‬له‌هاوكاریكردنیان‬ ‫به‌رده‌وام بێت‪.‬‬ ‫ئ���ه‌وه‌ی‌ ئێس���تا بووه‌ته‌ كێش���ه‌ بۆ‬ ‫ی له‌ماڵه‌وه‌‪،‬‬ ‫زمناك���ۆ‪ ،‬زۆر مانه‌وه‌یه‌ت��� ‌‬ ‫چونكه‌ ئه‌و هه‌میش���ه‌ حه‌ز ب ‌ه گه‌ڕان‌و‬ ‫چونه‌ ده‌ره‌وه‌ ده‌كات‪ ،‬ئه‌و كاتانه‌ش ك ‌ه‬ ‫ی‬ ‫ێ تاق���ه‌ت ده‌بێت‪ ،‬داوا له‌براكه‌ ‌‬ ‫زۆر ب ‌‬ ‫ده‌كات‪ ،‬كۆمپیوته‌ره‌كه‌ی‌ بۆ هه‌ڵكا‪ ،‬تا‬ ‫ی ئینته‌رنێته‌و‌ه به‌ش���ێك له‌وێن ‌ه‬ ‫له‌ڕێگا ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ‪‌ 17‬‬ ‫ی خۆپیش���اندانه‌ك ‌ه ‌‬ ‫ڤیدۆییه‌كان ‌‬ ‫ێ "له‌وێن��� ‌ه ڤیدۆییه‌كاندا‬ ‫ش���وبات ببین ‌‬ ‫ی‬ ‫ی شین‌و بلوزێك ‌‬ ‫خۆم ده‌بینم پانتۆڵێك ‌‬ ‫ی‬ ‫س���ورم له‌به‌ردایه‌ له‌ب���ه‌رده‌م ده‌ڕابه‌ ‌‬ ‫دوكانێكدا كه‌وتووم‪ ،‬به‌اڵم دایك‌و باوكم‬ ‫ی بكه‌م ئه‌ڵێن خراپه‌"‪.‬‬ ‫ناهێڵن سه‌یر ‌‬ ‫ئ���ه‌م مێردمنداڵ ‌ه ‪ 16‬س���اڵ ‌ه پێش‬ ‫ی‬ ‫ی چواره‌می‌ ئاماده‌ی ‌‬ ‫برینداربوونی‌ قوتاب ‌‬ ‫ی له‌مامۆستاكانی‌ ده‌كات‬ ‫بوو‪ ،‬ئه‌و گله‌ی ‌‬ ‫ك ‌ه تائێس���تا هیچ كامێكیان سه‌ردانیان‬ ‫نه‌ك���ردوه‌‪ ،‬وه‌ك خۆی‌ باس���ی‌ ده‌كات‬ ‫گ���ه‌ر چاكی���ش بێته‌و‌ه ناچێت���ه‌و‌ه بۆ‬

‫ی مرۆڤ‬ ‫له‌ئه‌ڵه‌مانیا رێز ‌‬ ‫ده‌گرن‪ ،‬خۆ وه‌ك ئێره‌ نییه‌‪،‬‬ ‫ی‬ ‫ی شوشه‌ ‌‬ ‫له‌سه‌ر شكاندن ‌‬ ‫باڵه‌خانه‌یه‌ك‪ ،‬كۆمه‌ڵێك‬ ‫ی خوێن بكه‌ن‬ ‫گه‌نج خه‌ڵتان ‌‬ ‫ده‌كه‌ن‪ ،‬ئه‌و مێرد منداڵ ‌ه ‪ 16‬س���اڵه‌‪،‬‬ ‫ه���ه‌ر له‌س���ه‌ره‌تاو‌ه برینه‌ك���ه‌ی‌ زۆر‬ ‫ی‬ ‫ی ژیان ‌‬ ‫مه‌ترسیداربوو‪ ،‬به‌جۆرێك هیوا ‌‬ ‫ی‬ ‫گه‌لێ���ك الوازبووه‌‪ ،‬به‌اڵم ب��� ‌ه هه‌وڵ ‌‬ ‫خۆی���ان‌و چه‌ند به‌رپرس���ێك‪ ،‬هه‌ر زوو‬ ‫زمناكۆ بۆ چاره‌س���ه‌ر ده‌برێته‌ توركیا‌و‬ ‫پاش���ان ئه‌وروپا‪ .‬هه‌رچه‌نده‌ له‌ئێستادا‬ ‫زمناكۆ گه‌ڕاوه‌ته‌وه‌ ن���او خێزانه‌كه‌ی‌‪،‬‬ ‫به‌اڵم هێشتا ده‌ست‌و قاچێكی‌ كارناكات‌و‬ ‫ی نابینن‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫ی به‌باش��� ‌‬ ‫چاوه‌كانیش��� ‌‬ ‫ئه‌و زۆر گه‌شبینه‌و به‌به‌رده‌وام نوكه‌ت‌و‬ ‫ی خۆش بۆ ئه‌و كه‌سان ‌ه ده‌كات‬ ‫قس���ه‌ ‌‬ ‫ی ده‌كه‌ن‪.‬‬ ‫ك ‌ه سه‌ردان ‌‬ ‫كاتێ���ك په‌یامنێری‌ ئاوێن��� ‌ه چوو‌ه‬

‫ی (زه‌رگه‌ته‌ی‌ كۆن)‌و‬ ‫ماڵی���ان له‌گه‌ڕه‌ك ‌‬ ‫ی‬ ‫داوای‌ دی���داری‌ ك���رد‪ ،‬زمناك���ۆ داوا ‌‬ ‫ی عه‌سر بكات‪،‬‬ ‫ی كرد‪ ،‬تا نوێژ ‌‬ ‫روخسه‌ت ‌‬ ‫پاشان قس��� ‌ه ده‌كات‪ .‬هه‌ر له‌سه‌ر ئه‌و‬ ‫ی دابه‌ست‪،‬‬ ‫ی دانیشتبوو نوێژ ‌‬ ‫قه‌نه‌فه‌یه‌ ‌‬ ‫له‌پ���اش س���ه‌المدانه‌وه‌ ته‌نه���ا ئ���ه‌و‬ ‫ده‌س���ته‌ی‌ ك ‌ه كار ده‌كات‪ ،‬بڵند كردو‬ ‫ی هه‌موو‬ ‫ی "خوایه‌ ش���یفا ‌‬ ‫ی وت ‌‬ ‫به‌هێمن ‌‬ ‫نه‌خۆشێك بده‌یت‪ ،‬ئینجا من"‪ .‬پاشان‬ ‫ی‬ ‫روویك���رد‌ه په‌یامنێره‌ك ‌هی‌ ئاوێنه‌و وت ‌‬ ‫"هه‌رگیز له‌و كه‌س���انه‌ خۆش���نابم ك ‌ه‬ ‫وایان لێكردم"‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ی شوبات ‌‬ ‫ی ‪‌ 17‬‬ ‫زمناكۆ به‌باشی‌ رۆژ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی دایك ‌‬ ‫له‌بیرنای���ه‌‪ ،‬به‌اڵم به‌ه���اوكار ‌‬

‫ ‬ ‫ژنێک له‌گرتوخانه‌ی ته‌فسیراتی سلێمانی‬ ‫قوتابخان���ه‌‪ ،‬چونك��� ‌ه له‌وبڕوایه‌دای��� ‌ه‬ ‫ی ناگیرێ‌‪،‬‬ ‫له‌كوردس���تان رێزی‌ قوتاب��� ‌‬ ‫تائێس���تاش له‌قوتاب���ی‌ ده‌درێ‌‪ ،‬ئ���ه‌و‬ ‫به‌نمونه‌ باس���ی‌ خۆی‌ ده‌كات كه‌ چه‌ند‬ ‫مانگێك پێش ئه‌وه‌ی‌ بیریندار بكرێت‪،‬‬ ‫ی‬ ‫به‌ده‌س���تی‌ مامۆس���تایه‌كیان لێدان��� ‌‬ ‫ی‬ ‫ی شتێك ‌‬ ‫خواردووه‌‪ ،‬ئه‌وه‌ش له‌به‌رئه‌وه‌ ‌‬ ‫نه‌زانیوه‌‪" ،‬ماشااڵ من به‌قه‌ده‌ر پیاوێك‬ ‫ده‌ب���م‪ ،‬مه‌عقوله‌ له‌به‌رئه‌وه‌ی‌ ش���تێك‬ ‫نازانم یان تۆزێك دواكه‌وتووم مامۆستا‬ ‫لێمب���دا؟!"‪ .‬ه���ه‌ر بۆی��� ‌ه ئاواته‌خواز‌ه‬ ‫ێ‬ ‫له‌گه‌ڵ چاكبونه‌و‌هی‌ كوردستان به‌ج ‌‬ ‫بێڵێ‌‌و بۆ خوێندن بچێت���ه‌و‌ه ئه‌ڵمانیا‬ ‫ێ رێ���زی‌ مرۆڤ ده‌گرن‪ ،‬خۆ وه‌ك‬ ‫"له‌و ‌‬ ‫ی‬ ‫ی شوشه‌ ‌‬ ‫ئێره‌ نییه‌‪ ،‬له‌س���ه‌ر شكاندن ‌‬ ‫ی‬ ‫باڵه‌خانه‌یه‌ك‪ ،‬كۆمه‌ڵێك گه‌نج خه‌ڵتان ‌‬ ‫خوێ���ن بكه‌ن"‪ .‬زمناك���ۆ جه‌خت له‌و‌ه‬ ‫ده‌كات���ه‌و‌ه ك��� ‌ه هه‌رگیز له‌و كه‌س���ان ‌ه‬ ‫خۆش���نابێت ك��� ‌ه ژیانیان ب���ه‌و جۆر‌ه‬ ‫لێك���ردووه‌‌و سوپاس���ی‌ د‪.‬به‌رهه‌م‪-‬یش‬ ‫ی‬ ‫ده‌كات ك ‌ه بۆ چاره‌سه‌ركردن هاوكار ‌‬ ‫ی ئ���ه‌و مێرد منداڵ ‌ه‬ ‫ك���ردووه‌‪ ،‬دوا وته‌ ‌‬ ‫ی تاق ‌ه‬ ‫‪ 16‬س���اڵ ‌ه له‌پ���اش بڵندكردن��� ‌‬ ‫ی‬ ‫ی بۆ ئاس���مان ئه‌وه‌بوو وت ‌‬ ‫ده‌سته‌كه‌ ‌‬ ‫"خودای ‌ه حه‌قم بسه‌نی‌ خودایه‌‪."...‬‬

‫شۆسته‌كان بووه‌ت ‌ه تاكه‌ شوێن ‌ی گه‌نجان ‌ی كه‌الر‬ ‫ئا‪ :‬له‌یال جه‌مال‬ ‫گه‌نجانی‌ شاری‌ كه‌الر نیگه‌رانن‬ ‫له‌شاره‌وانی‌‌و ئیداره‌ی‌ ئه‌و شاره‌‬ ‫كه‌ شوێنی‌ گه‌شتوگوزار‌و گه‌نجانه‌‬ ‫له‌و شاره‌دا دروست نه‌كراوه‌‌و‬ ‫سه‌رشۆسته‌و شه‌قامه‌كان‬ ‫بووه‌ته‌ شوێنی‌ گه‌نجانه‌‪ ،‬كه‌‬ ‫ئه‌وه‌ش نیگه‌رانی‌ الی‌ زۆرێك‬ ‫له‌دانیشتوانه‌كه‌ی‌ دروست كردووه‌‪..‬‬ ‫ئه‌گ���ه‌ر راگوزه‌ربی���ت به‌ناو بازاڕی‌‬ ‫ ‬ ‫كه‌الر‌و س���ه‌ر شه‌قامه‌ گش���تییه‌كان‪ ،‬دیمه‌نێک له‌شاری که‌الر‬ ‫بوون���ی‌ ئه‌و هه‌موو گه‌نجه‌ وه‌س���تاوه‌‬ ‫عه‌م���وو خاوه‌ن���ی‌ یه‌كێ���ك‬ ‫له‌و ش���وێنانه‌ گش���تییانه‌ س���ه‌رنجت وه‌ك "ك���ه‌الر گه‌نجی‌ تیا نه‌بێت‌و دوور چین���ه‌كان یه‌كێك���ه‌ له‌پێداویس���تیه‌‬ ‫له‌چێشتخانه‌كانی‌ كه‌الره‌و سه‌باره‌ت به‌و‬ ‫راده‌كێش���ێ‌‪ ،‬كۆمه‌ڵ���ێ‌ ده‌بین���ی‌ به‌ بن له‌حه‌زو ئاره‌زوو"‪ ،‬هه‌روه‌ها گله‌یی‌ گرنگ���ه‌كان‌و گه‌نجان���ی كه‌الری���ش‬ ‫پڕۆژه‌یه‌ی‌ پێشكه‌شیان كردووه‌ ده‌ڵێت‬ ‫بابه‌تێكه‌وه‌ سه‌رقاڵن‌و هه‌ندێك قۆشمه‌ له‌و ده‌وڵه‌مه‌ندانه‌ی‌ شاره‌كه‌ش ده‌كه‌ن ماف���ی‌ خۆیانه‌ ش���وێنێك هه‌بێ‌ تیایا‬ ‫"له‌ساڵی‌ ‪ 2004‬پڕۆژه‌ی‌ دروستكردنی‌‬ ‫له‌گه‌ڵ‌ یه‌ك ده‌كه‌ن‪ ،‬كاتێك پرس���یار كه‌ ته‌نها خه‌ریكی‌ پاره‌ كۆكردنه‌وه‌ن‌و بحه‌وێنه‌وه‌و چیتر له‌بۆنه‌و جه‌ژنه‌كاندا‬ ‫ناوچه‌یه‌كی‌ گه‌شتوگوزاری‌ گه‌وره‌مان‬ ‫له‌هه‌ر كێیه‌كیان ده‌ك���ه‌ی‌ ته‌نها یه‌ك هه‌رگیز بیریان له‌جوانی‌‌و رازاندنه‌وه‌ی‌ نه‌ڕۆن بۆ شاره‌كانی‌ تری‌ هه‌رێم‪ ،‬ئه‌ی‌‬ ‫به‌ دیزاینێكی‌ سه‌رده‌میانه‌ پێشكه‌شی‌‬ ‫وه‌اڵم���ت ده‌س���ت ده‌كه‌وێ���ت‪ ،‬وه‌كو ئ���ه‌و ش���اره‌ نه‌كردۆت���ه‌وه‌‪ ،‬جگ���ه‌ كه‌الریش شار نییه‌و گوایه‌ پاڵێوراوی‌‬ ‫ش���اره‌وانی‌ ئه‌وس���ا ك���رد‪ ،‬پڕۆژه‌كه‌‬ ‫كامه‌ران محه‌مه‌د ئاماژه‌ی‌ پێدا "بچین له‌به‌رژه‌وه‌ن���دی‌ تایبه‌تیی���ان‪ .‬هێمن ئه‌وه‌ نییه‌ بكرێته‌ پارێزگار"‪.‬‬ ‫پێكهاتب���وو له‌هۆتێل‌و رێس���تۆرانت‌و‬ ‫له‌به‌رامبه‌ر ئه‌و بۆچونه‌ی‌ گه‌نجه‌كان‬ ‫بۆ كوێ‌‪ ،‬ئه‌م ش���اره‌ كه‌ تۆ ده‌یبینی‌ گه‌نجێكیت���ر بوو ئه‌ویش س���ه‌باره‌ت‬ ‫كافتریا‌و شوێنی‌ تایبه‌ت بۆ گه‌شتیاران‬ ‫دوو كافتریای‌ تیانییه‌ كه‌ بتوانی‌ روی به‌كێش���ه‌ی‌ گه‌نجی‌ ش���اره‌كه‌یان وتی‌ سه‌باره‌ت به‌ سه‌رمایه‌داری‌ شاره‌كه‌یان‪،‬‬ ‫له‌سه‌ر ر‌وباری‌ سیروان‪ ،‬به‌اڵم شاره‌وانی‌‬ ‫تێبكه‌ی‌‪ ،‬باخچه‌ هه‌ر باس مه‌كه‌‪ ،‬ئێره‌ "نه‌بونی‌ ش���وێنه‌ گش���تیه‌كانی‌ وه‌ك چه‌ند س���ه‌رمایه‌داریكی‌ شاره‌كه‌ باس‬ ‫ره‌زامه‌ند نه‌بوون‪ ،‬ئه‌گه‌ر ئه‌و پڕۆژه‌یه‌‬ ‫كافتری���او قاوه‌خان���ه‌و رێس���تۆرانت له‌وه‌ ده‌كه‌ن كه‌ چه‌ندین جار پڕۆژه‌یان‬ ‫وه‌كو مه‌نفا وایه‌"‪.‬‬ ‫س���ه‌ری‌ بگرتای���ه‌‪ ،‬س���یروان ده‌بووه‌‬ ‫زۆر ل���ه‌و گه‌نجان���ه‌ حكوم���ه‌ت به‌ گه‌وره‌ترین كێش���ه‌ی‌ گه‌نجانی‌ كه‌الره‌ پێش���كه‌ش كردووه‌‪ ،‬به‌اڵم شاره‌وانی‌‬ ‫ناوچه‌یه‌ك���ی‌ گه‌ش���تیاری‌ زۆر گرنگ‪.‬‬ ‫كه‌مته‌رخ���ه‌م ناوده‌به‌ن ك���ه‌ تاوه‌كو كه‌ له‌ئێستادا پێوه‌ی‌ ده‌ناڵێنن‪ ،‬چونكه‌ كه‌الر به‌جۆرێك له‌ج���ۆره‌كان له‌مپه‌ر‬ ‫ئه‌مه‌ له‌كاتێكدای ‌ه كه‌ روباری‌ سیروان‬ ‫ئێس���تا یه‌ك پ���ڕۆژه‌ی‌ گه‌نجانه‌ی‌ به‌ ش���وێنی‌ گش���تی‌ بۆ كات به‌سه‌ربردن دروستده‌كات له‌به‌رده‌م جێبه‌جێكردنی‌‬ ‫ب���ه‌ گه‌رمیاندا گ���وزه‌ر ده‌كات‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫ئه‌نج���ام نه‌گه‌یاندووه‌‪ ،‬ئ���ه‌وان وته‌نی‌ له‌ڕۆژانی‌ پش���وو به‌تاڵی���دا بۆ هه‌موو پڕۆژه‌كانیان"‪.‬‬ ‫فۆتۆ‪ :‬یه‌حیا ئه‌حمه‌د‬

‫نه‌توان���راوه‌ له‌ڕوی‌ گه‌ش���توگوزاره‌وه‌‬ ‫س���ودی‌ لێ‌ ببینرێت"‪ .‬له‌شاری‌ كه‌الر‬ ‫رێژه‌یه‌ك���ی‌ زۆر ده‌وڵه‌مه‌ن���د‌و خاوه‌ن‬ ‫س���ه‌رمایه‌ هه‌ن‪ ،‬به‌اڵم تا ئێستا هیچ‬ ‫پڕۆژه‌یه‌كیان نابینرێت كه‌ خزمه‌ت به‌‬ ‫توێژی‌ گه‌نجان بكات‪ .‬به‌ته‌نها نه‌بونی‌‬ ‫كافتریاو قاوه‌خانه‌ له‌كه‌م‌و كوڕیه‌كانی‌‬ ‫خه‌ڵكی‌ ئه‌م شاره‌ نین‪ ،‬به‌ڵكو هۆڵی‌‬ ‫س���ینه‌ماو هۆڵی‌ ش���انۆ‌و پێش���انگا‬ ‫له‌پێداویستیه‌ سه‌ره‌كیه‌كانی‌ گه‌نجانن‪،‬‬ ‫به‌اڵم تا ئێس���تا ته‌نیا یه‌ك هۆڵ نییه‌‬ ‫كه‌ نمایش���ێكی‌ تیا بكرێ‌ تا گه‌نجان‬ ‫روی‌ تێبكه‌ن‪ ،‬جگه‌ له‌وه‌ی‌ ته‌نیا یه‌ك‬ ‫هۆڵی‌ هونه‌رمه‌ن���دان هه‌بوو‪ ،‬ئه‌ویش‬ ‫به‌هۆی‌ ئه‌وه‌ی‌ موڵكی‌ په‌روه‌رده‌ بووه‌‬ ‫له‌ئێستادا روخێنراوه‌"‪.‬‬ ‫محه‌م���ه‌د عه‌بدواڵ ك���ه‌ گه‌نجێكی‌‬ ‫ته‌مه‌ن ‪ 21‬س���اڵه‌ ئه‌وی���ش باس له‌وه‌‬ ‫ده‌كات ته‌نها شۆسته‌ی‌ شه‌قه‌مه‌كانی‌‬ ‫ناو بازاڕ هه‌یه‌ گه‌نجان لێی‌ بوه‌س���تن‪،‬‬ ‫ئه‌و چه‌ند كافتریایه‌ی‌ كه‌ هه‌ن‪ ،‬هه‌موو‬ ‫كه‌س ناتوان���ێ‌ روی‌ تێبكات‪ ،‬چونكه‌‬ ‫هه‌موو جۆره‌ خه‌ڵكانێكی‌ لێیه‌و توشی‌‬ ‫شه‌ڕ ئه‌بیت‪.‬‬ ‫دالوه‌ری‌ دوكانداریش پێی‌ وایه‌ كه‌الر‬ ‫له‌شارۆچكه‌ ده‌رچووه‌و ئێستا شارێكی‌‬ ‫گه‌وره‌ی���ه‌ له‌ڕووی‌ دانیش���توانه‌وه‌ زۆر‬ ‫قه‌ره‌باڵغه‌‪ ،‬به‌اڵم له‌هی���چ الیه‌نێكه‌وه‌‬ ‫سیمای شاری‌ پێوه‌ دیار نییه‌ به‌هۆی‌‬

‫ئه‌وه‌ی‌ شوێنێ‌ نییه‌ گه‌نج رووی‌ تێبكات‬ ‫سه‌ر له‌ئێواران ناتوانی‌ به‌شه‌قامه‌كاندا‬ ‫تێپه‌ڕیت‪.‬‬ ‫له‌كه‌الر یه‌ك پاركمان هه‌یه‌ ئه‌ویش‬ ‫ته‌نها رۆژانی‌ هه‌ینی‌‌و پێنج ش���ه‌ممان‬ ‫ئه‌كرێته‌وه‌‌و هی���چ خزمه‌تگوزارییه‌كی‌‬ ‫واش���ی‌ تی���ا نییه‌ ك���ه‌ بتوان���ی‌ تییا‬ ‫بحه‌وێیت���ه‌وه‌‪ .‬س���ه‌رمایه‌دارێكیتر‬ ‫ئه‌ویش ب���اس ل���ه‌وه‌ ده‌كات پڕۆژه‌ی‌‬ ‫گه‌ش���توگوزاریان داوه‌ته‌ ش���اره‌وانی‌‪،‬‬ ‫ب���ه‌اڵم هی���چ وه‌اڵمێكی���ان نه‌ب���ووه‌‪.‬‬ ‫به‌ڕێوب���ه‌ری‌ كۆمپانی���ای‌ دیوانی‌ لقی‌‬ ‫كه‌الر ئه‌حم���ه‌د محه‌مه‌د له‌و باره‌یه‌وه‌‬ ‫ده‌ڵێ���ت "كه‌س ناتوان���ێ‌ نۆكڵی‌ له‌وه‌‬ ‫بكات كه‌ ش���اره‌كه‌مان شوێنێكی‌ وای‌‬ ‫تی���ا نییه‌ بۆ گه‌نج���ان‌و بۆ خه‌ڵكیش‬ ‫به‌گش���تی‌‪ ،‬ئێم���ه‌ وه‌ك كۆمپانی���ای‌‬ ‫دی���وان ‪ 4‬مان���گ له‌مه‌وب���ه‌ر پڕۆژه‌ی‌‬ ‫دروس���تكردنی‌ ناوچه‌یه‌كی‌ گه‌شتیاری‌‬ ‫گه‌وره‌م���ان ته‌قدیم���ی‌ ش���اره‌وانی‌‬ ‫ك���ردووه‌ به‌ناوی‌ (ئیكوا پ���ارك) كه‌‬ ‫پێكهاتووه‌ له‌ڕێس���تۆرانت‌و كافتریای‌‬ ‫گه‌وره‌و مه‌له‌وانگه‌ی‌ ك���وڕان‌و كچان‪،‬‬ ‫هه‌روه‌ها هۆڵ ب���ۆ وه‌رزش‪ ،‬چاوه‌ڕێی‌‬ ‫ته‌نده‌ره‌كه‌ی���ن بۆم���ان ده‌ربچێ���ت‪،‬‬ ‫پڕۆژه‌كه‌ له‌سه‌ر س���یروانه‌و ده‌كه‌وێته‌‬ ‫گه‌ڕه‌ك���ی‌ به‌رده‌س���ور‪-‬ه‌وه‌‪ ،‬ئ���ه‌وه‌‬ ‫تاڕاده‌یه‌ك پڕۆژه‌یه‌كی‌ باشی‌ گه‌نجانه‌‬ ‫ده‌بێت"‪.‬‬

‫ئا‪ :‬سارا قادر‬ ‫"ئه‌و شه‌وه‌ دایكم له‌سه‌ره‌مه‌رگدا بوو‬ ‫داوامكرد بچم بۆالی‌‪ ،‬به‌اڵم مێرده‌كه‌م‬ ‫ی پێدام‪،‬‬ ‫هه‌زار جنێوی‌ ناشرین ‌‬ ‫ی‬ ‫به‌ڕاده‌یه‌ك تووڕه‌بوو زۆپای‌ نه‌وته‌ك ‌ه ‌‬ ‫بۆ هه‌ڵدام‌و هه‌موو گیانی‌ سوتاندم"‬ ‫ی شلێر‪-‬ی‌ ته‌مه‌ن ‪ 31‬ساڵ ‌ه‬ ‫ئه‌مه‌ قس ‌ه ‌‬ ‫له‌ناو زینداندا‪.‬‬ ‫ی ژووره‌ك ‌ه‬ ‫ش���لێر له‌س���ه‌ر ته‌خت���ه‌ ‌‬ ‫ی له‌وه‌كرد‬ ‫ده‌س���تیكرد به‌ گریان‌و باس ‌‬ ‫ی هه‌یه‌ س���اڵێك به‌ر‬ ‫ك ‌ه ئه‌و چ تاوانێك ‌‬ ‫ی له‌الیه‌ن پیاوێكه‌و‌ه‬ ‫له‌ئێستا مێرده‌كه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫ك���وژراوه‌و ئێس���تا ش���لێر له‌س���ه‌ر ‌‬ ‫ده‌ستگیركراوه‌؟!‬ ‫ی ‪2000‬‬ ‫ی س���اڵ ‌‬ ‫ش���لێر له‌س���ه‌ره‌تا ‌‬ ‫ی ك���ردووه‌‌و له‌گه‌ڵ خه‌س���وی‌‌و‬ ‫ش���و ‌‬ ‫مێرده‌كه‌ی���دا له‌ماڵێكی‌ هه‌ژارنش���یندا‬ ‫ی‬ ‫ژیانیان به‌س���ه‌ربردووه‌‪ ،‬به‌اڵم ژیانێك ‌‬ ‫پڕله‌نه‌هامه‌ت���ی‌‌و ئازاربه‌خش‪ ،‬چونك ‌ه‬ ‫ی‬ ‫ی جه‌سته‌ی ‌‬ ‫جێی‌ لێدان‌و س���وتاویه‌كان ‌‬ ‫ی‬ ‫ئاماژه‌ب���وون بۆ ئه‌وه‌ی‌ ك���ه‌ ژیانێك ‌‬ ‫ی به‌س���ه‌ر‬ ‫نائاس���ایی‌‌و پ���ڕ له‌نه‌هامه‌ت ‌‬ ‫بردووه‌‪ .‬ش���لێر‌وتی‌ "هه‌ر له‌سه‌ره‌تاو‌ه‬ ‫نێوانمان زۆر خراپ بوو‪ ،‬چونكه‌ خه‌سوم‬ ‫ی ده‌كردین‌و نه‌یده‌هێشت‬ ‫ی ژیان ‌‬ ‫ته‌ده‌خول ‌‬ ‫نانێك به‌ ئاسووده‌یی‌ بخۆین‪ .‬ته‌نانه‌ت‬ ‫ئ���اوی‌ لێده‌گرتین���ه‌وه‌‪ ،‬چه‌ندینجار ب ‌ه‬ ‫كه‌فه‌ك���ه‌وه‌ له‌گه‌رماوه‌ك���ه‌ هاتوومه‌ت ‌ه‬ ‫ده‌ره‌وه‌‪ ،‬كاره‌ب���ای لێ ده‌كوژاندینه‌وه‌‪،‬‬ ‫ی ده‌كردین‪،‬‬ ‫هه‌رچی‌ نه‌ده‌شیا به‌رامبه‌ر ‌‬ ‫ی‬ ‫بۆی���ه‌ مێرده‌كه‌م به‌رده‌وام به‌قس���ه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی له‌منی‌ ده‌دا‪ ،‬ئێس���تاش شوێن ‌‬ ‫دایك ‌‬ ‫گازگرتنه‌كانی‌ ب ‌ه جه‌سته‌مه‌وه‌یه‌"‪ .‬ئه‌و‬ ‫له‌كاتی‌ ئه‌م قسانه‌دا كه‌مه‌ری‌ هه‌ڵدایه‌و‌ه‬ ‫ك ‌ه پێسته‌كه‌ی‌ ب ‌ه ته‌واوه‌تی‌ چرچ ببوو‪،‬‬ ‫ب ‌ه ئه‌ندازه‌ی‌ پانایی‌ قایش���ێكی‌ پشت‬ ‫ی‬ ‫ی ئه‌و نیتاقه‌ی‌ پش���ت‪-‬یه‌ت ‌‬ ‫"ئه‌م ‌ه جێ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی س���ه‌ر زۆپاكه‌ س���وور ‌‬ ‫ك ‌ه ب ‌ه ئاگر ‌‬ ‫ك���ردوه‌وه‌‌و ده‌س���تیكرد ب��� ‌ه لێدانم‌و‬ ‫ی‬ ‫له‌وكاته‌شدا پێس���تی‌ كه‌مه‌رم هه‌موو ‌‬ ‫لێبۆوه‌"‪ .‬شلێر زۆر نائومێدبوو به‌رامبه‌ر‬ ‫به‌هه‌م���وو ئه‌و به‌نده‌ یاس���اییانه‌ی‌ ك ‌ه‬ ‫سه‌باره‌ت به‌ مافی‌ ژنان هه‌یه‌‪ ،‬هه‌روه‌ها‬ ‫ی ژنانیش‪ ،‬چونك ‌ه‬ ‫به‌رامبه‌ر رێكخراوه‌كان ‌‬ ‫"كاتژمێر دوازده‌ی‌ ش���ه‌و بوو‪ ،‬له‌سه‌ر‬ ‫ی دایكم له‌س���ه‌ره‌ مه‌رگدا‬ ‫چوونم بۆ ال ‌‬ ‫ی‬ ‫مێرده‌كه‌م كردی‌ ب ‌ه شه‌ڕو هه‌زار جنێو ‌‬ ‫ی‬ ‫ی دایكێك ‌‬ ‫ی پێدام كه‌ ئه‌گه‌ر كچ ‌‬ ‫ناشرین ‌‬ ‫شه‌ریف بم خۆم ده‌س���وتێنم‪ ،‬من‌وتم‬ ‫ی بۆی ‌ه زۆپاكه‌ی‌ ب ‌ه‬ ‫هه‌رگیز ئه‌وه‌ نابین ‌‬ ‫ی‬ ‫داگیرس���اوی‌ بۆ هه‌ڵدام‌و هه‌موو گیان ‌‬ ‫سوتاندم‪ ،‬دراوسێكانمان گه‌یاندبوومیان ‌ه‬ ‫نه‌خۆشخانه‌‌و نه‌شته‌رگه‌ریم بۆ كرابوو‪،‬‬ ‫چونك���ه‌ جله‌كان���م ب��� ‌ه پێس���ته‌كه‌و‌ه‬ ‫نووس���ابوو"‪ .‬ئه‌و نزیك ‌هی‌ یازد‌ه رۆژ ب ‌ه‬ ‫ی له‌نه‌خۆشخانه‌ ده‌بێت‌و دواتر‬ ‫بێئاگای ‌‬ ‫ی‬ ‫ك ‌ه نه‌ختێ‌ چاك ده‌بێته‌وه‌‪ ،‬ده‌چێت ‌ه ال ‌‬ ‫پۆلیس‌و داوای‌ یاس���ایی‌ تۆمار ده‌كات‪،‬‬

‫ی‬ ‫ی بكوژ ‌‬ ‫ئه‌و كه‌س ‌ه ‌‬ ‫مێرده‌كه‌م بوو‌ه‬ ‫ی‬ ‫خۆی‌ ئیعتراف ‌‬ ‫كردووه‌ ك ‌ه ئه‌و‬ ‫كوشتوویه‌تی‌ به‌هیچ‬ ‫شێوه‌یه‌كیش من‬ ‫ناناسێت‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫ی خه‌زورم‬ ‫ئێستا ماڵ ‌‬ ‫ده‌یانه‌وێت ده‌ست‬ ‫له‌ماره‌یه‌كه‌م‬ ‫هه‌ڵبگرم بۆی ‌ه‬ ‫خستویانمه‌ت ‌ه‬ ‫زیندان‌‬ ‫ی‬ ‫ی س���ه‌یر‌ه "ئه‌و كه‌س��� ‌ه ‌‬ ‫به‌اڵم ئه‌وه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی پورزا ‌‬ ‫ی چووه‌ به‌رده‌ست‪ ،‬ژن ‌‬ ‫داواكه‌ ‌‬ ‫مێرده‌كه‌م ب���وو‪ ،‬بۆی ‌ه ئه‌وراقه‌كانی‌ ون‬ ‫كردو هه‌م���وو داواكه‌یان فه‌وتاند‪ ،‬ئیتر‬ ‫ێ‬ ‫كام مافه‌ ب��� ‌ه ژن ره‌وا بین���راوه‌و ك ‌‬ ‫ده‌توان���ێ‌ مافی‌ ژنێ���ك‌وه‌ربگرێت ك ‌ه‬ ‫ی‬ ‫ئازاری‌ پێگه‌یشتوو‌ه ب ‌ه رێكخراوه‌كان ‌‬ ‫ژنان خۆشیانه‌وه‌"‪.‬‬ ‫ش���لێر له‌س���ه‌ره‌تاو‌ه له‌ئارایشتگادا‬ ‫ی‬ ‫ی‌وت ‌‬ ‫كاری‌ كردووه‌‪ ،‬ب���ه‌اڵم‌وه‌ك خۆ ‌‬ ‫ی له‌كار‬ ‫ی ده‌ست ‌‬ ‫ی مێرده‌كه‌ ‌‬ ‫له‌به‌ر دڵپیس ‌‬ ‫ی ماڵ‬ ‫هه‌ڵگرتووه‌و ته‌نها ژنێكی‌ ئاسای ‌‬ ‫ی ك ‌ه‬ ‫ی مێرده‌ك ‌ه ‌‬ ‫بووه‌‌و به‌و موچ ‌ه كه‌مه‌ ‌‬ ‫فه‌رمانبه‌ر بوو‌ه ژیانیان به‌سه‌ر بردووه‌‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ی شلێر‪ ،‬مێرده‌ك ‌ه ‌‬ ‫ی ئه‌و سوتاندنه‌ ‌‬ ‫دوا ‌‬ ‫ی بۆ‬ ‫ی ماڵ ‌‬ ‫په‌ش���یمانده‌بێته‌وه‌و ئی���د ‌‬ ‫جیاده‌كاته‌وه‌و ب���ه‌ ته‌نها ده‌ژین‪ ،‬به‌اڵم‬

‫فۆتۆ‪ :‬سارا‬

‫ی‬ ‫ی تۆپه‌ڵبووی‌ شلێرو برینه‌كان ‌‬ ‫جه‌سته‌ ‌‬ ‫ی ده‌دات‪ ،‬بۆی��� ‌ه‬ ‫رۆژ ب���ه‌ڕۆژ ئ���ازار ‌‬ ‫ی ده‌یبه‌ن ‌ه ئه‌رده‌ن‪ ،‬چه‌ند‬ ‫خوش���كه‌كان ‌‬ ‫ی بۆ ده‌كه‌ن‌و‬ ‫نه‌شته‌رگه‌رییه‌كی‌ جوانكار ‌‬ ‫ی‬ ‫چاره‌س���ه‌ری‌ ده‌ك���ه‌ن‪ ،‬ب���ه‌اڵم له‌بر ‌‬ ‫ی‬ ‫ی تر مێرده‌ك ‌هی‌ ژیانێك ‌‬ ‫ی جارێك ‌‬ ‫ئه‌وه‌ ‌‬ ‫ی له‌گ���ه‌ڵ دروس���ت بكات‪،‬‬ ‫ئاس���ووده‌ ‌‬ ‫ده‌كه‌وێته‌وه‌ لێدان‌و ئازاردانی‌‌و خیانه‌ت‬ ‫ی هیچ چاره‌سه‌رێكم نه‌ما‬ ‫لێكردنی‌ "ئید ‌‬ ‫بۆی ‌ه جیابووینه‌وه‌و شه‌ش مانگ چووم ‌ه‬ ‫هه‌نده‌ران‌و كاتێك گه‌ڕامه‌و‌ه به‌ پاڕانه‌و‌ه‬ ‫جارێكی‌ ترچوومه‌و‌ه الی‌ مێرده‌كه‌م"‪.‬‬ ‫شلێر باس له‌وه‌ده‌كات كه‌ ئه‌و ماوه‌ی ‌ه‬ ‫نێوانیان ت���ه‌واو باش بووه‌‪‌،‬وه‌كو ژن‌و‬ ‫ی‬ ‫ی ژیاون‪ ،‬به‌اڵم رۆژ ‌‬ ‫ی ئاس���ای ‌‬ ‫مێردێك ‌‬ ‫ی چوو‌ه‬ ‫ی مێرده‌كه‌ ‌‬ ‫‪ 2010/3/3‬به‌یانیه‌كه‌ ‌‬ ‫ی لێكردوو‌ه نیوه‌ڕۆ‬ ‫بۆ كارو پێشتر داوا ‌‬ ‫خ���واردن ئاماده‌ب���كات‌و ده‌گه‌ڕێته‌و‌ه‬ ‫ی‬ ‫ی ی���ازده‌ ‌‬ ‫ی ل���ه‌ده‌ور ‌‬ ‫ب���ۆالی‌‪ ،‬كه‌چ ‌‬ ‫س���ه‌رله‌به‌یانیدا ب ‌ه ته‌له‌ف���ۆن ئاگادار‬ ‫ی كوژراوه‌ "ئه‌وكات ‌ه‬ ‫ده‌كرێته‌و‌ه مێرده‌كه‌ ‌‬ ‫رامكرد بۆ مزگه‌وت‪ ،‬به‌اڵم نه‌یانهێش���ت‬ ‫بیبینم‪ ،‬دواتر قه‌مس���ه‌ڵه‌و جله‌كانیان‬ ‫ی‬ ‫بۆ هێنام���ه‌وه‌و له‌گیرفانه‌كه‌یدا ‌وێنه‌ ‌‬ ‫ێ خه‌تی‌ ته‌له‌فۆن‬ ‫ژنێكی‌ تێدا بوو‪ ،‬س��� ‌‬ ‫ی هه‌ریه‌ك ‌ه‬ ‫ی دۆس���ته‌كان ‌‬ ‫هه‌ب���وو‪ ،‬له‌ال ‌‬ ‫ی جودای‌ هه‌بوو‪ ،‬پێنج ژن له‌یه‌ك‬ ‫ناوێك ‌‬ ‫كاتدا له‌گه‌ڵیدا بوون‪ ،‬به‌وه‌ش���دا زانیم‬ ‫كه‌ نامه‌یان بۆ ده‌ناردو ته‌له‌فۆنیان بۆ‬ ‫ی‬ ‫ده‌كرد‪ .‬ئینجا زانی���م ك ‌ه هه‌موو ژیان ‌‬ ‫ی تردا‬ ‫ی لێكردوم‌و له‌گه‌ڵ ئافره‌ت ‌‬ ‫خیانه‌ت ‌‬ ‫رایبواردووه‌و رووبه‌ڕوو له‌گه‌ڵ س���یان‬ ‫ی مردنی‌‪ ،‬ناو‬ ‫له‌و ژنانه‌ دانیش���تم‪ .‬دوا ‌‬ ‫ی باوكی‌‪ ،‬ك ‌ه‬ ‫كه‌نتۆره‌كه‌یم كرده‌وه‌ له‌ماڵ ‌‬ ‫چه‌ندین سی‌ دی‌ رابواردنی‌ خۆیی‌‌و ئه‌و‬ ‫ی تێدا بوو جگ ‌ه له‌چه‌ندان پارچ ‌ه‬ ‫ژنان ‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ئافره‌تان"‪ .‬ئه‌و كاته‌ ‌‬ ‫ی ژێ���ره‌و‌ه ‌‬ ‫جل ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ده‌كوژرێت‪ ،‬له‌الیه‌ن كوڕێك ‌‬ ‫مێرده‌كه‌ ‌‬ ‫ه���ه‌رزه‌كاره‌وه‌‪ ،‬راس���ته‌وخۆ بكوژه‌ك ‌ه‬ ‫ی پۆلیس ده‌كات‌و‬ ‫ی ته‌سلیم ‌‬ ‫ده‌چێت خۆ ‌‬ ‫له‌ئیفاده‌كه‌ی���دا باس ل���ه‌وه‌ده‌كات ك ‌ه‬ ‫ی‬ ‫بۆیه‌ له‌ناو فه‌رمانگه‌كه‌دا كوشتوویه‌ت ‌‬ ‫ی‬ ‫ی له‌خۆی كه‌ كوڕه‌و دایكیش ‌‬ ‫"ته‌عه‌دا ‌‬ ‫كردووه‌"‪ ،‬به‌اڵم ئێس���تا شلێر له‌زیندان ‌ه‬ ‫ی‬ ‫ی ك��� ‌ه داوای‌ ماره‌ییه‌كه‌ ‌‬ ‫له‌به‌رئ���ه‌وه‌ ‌‬ ‫ی ده‌كات‌و ئه‌وانیش‬ ‫ی خه‌زوران��� ‌‬ ‫له‌ماڵ��� ‌‬ ‫ی س���اڵێك ش���كاتیان لێك���ردوو‌ه‬ ‫دوا ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ده‌س���تی‌ له‌كوش���تن ‌‬ ‫ب���ه‌و بیانوو‌ه ‌‬ ‫مێرده‌كه‌ی���دا هه‌بووبێت‪ ،‬ب���ه‌اڵم "ئه‌و‬ ‫ی‬ ‫ی مێرده‌كه‌م بووه‌ خۆ ‌‬ ‫ی بكوژ ‌‬ ‫كه‌س���ه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی كردووه‌ كه‌ ئه‌و كوشتوویه‌ت ‌‬ ‫ئیعتراف ‌‬ ‫به‌هیچ ش���ێوه‌یه‌كیش من ناناس���ێت‪،‬‬ ‫به‌اڵم ئێس���تا ماڵی‌ خه‌زورم ده‌یانه‌وێت‬ ‫ده‌س���ت له‌ماره‌یه‌كه‌م هه‌ڵبگ���رم بۆی ‌ه‬ ‫خس���تویانمه‌ت ‌ه زیندان‌و به‌و مه‌رجه‌ش‬ ‫لێ���م خۆش ده‌بن ك ‌ه ئه‌و‌ه بكه‌م‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫به‌هیچ شێوه‌یه‌ك ده‌س���ت له‌وماره‌یی ‌ه‬ ‫ی خۆم ‌ه‌وه‌ریبگرم"‪.‬‬ ‫هه‌ڵناگرم‌و ماف ‌‬ ‫ی خوازراوه‌‪.‬‬ ‫تێبینی‌‪ :‬شلێر ناوێك ‌‬

‫‪CMYK‬‬

‫‪12‬‬

‫)‪ )304‬سێشه‌مم ‌ه ‪2011/12/13‬‬

‫‪birura.awene@gmail.com‬‬

‫بیروڕا‬

‫روداوه‌كانی بادینان چییان پێوتین؟‬ ‫د‪ .‬هێرش ره‌سوڵ‬

‫سەردەمی ئیسالمییەکان‬ ‫(‪)١‬‬

‫وەکچ���ۆن س���ااڵنی شەس���ت‌و هەفتا‌و‬ ‫هەشتای س���ەدەی بیس���تەم‪ ،‬سااڵنی‬ ‫دەس���ەاڵتی هێزە نەتەوەییە عەلمانی‌و‬ ‫سۆسیالیس���تییەکان ب���وو لەدونی���ای‬ ‫عەرەبدا‪ ،‬پێدەچێ���ت دەیەی دووهەمی‬ ‫سەدەی بیست‌و یەکەم دەیەی حوکمڕانی‬ ‫هێزە ئیسالمییەکان بێت لەم ناوچەیەدا‪.‬‬ ‫لەهەموو ئەو ش���وێنانەدا کە "بەهاری‬ ‫عەرەبی"س���ەرکەوتنی بەدەستهێناوە‌و‬ ‫لەو شوێنانەشدا کە دەشێت سەرکەوتن‬ ‫بەدەستبهێنێت‪ ،‬ئیسالمییەکان براوەی‬ ‫یەکەم���ی دۆخەک���ە ب���وون‌و دەب���ن‪.‬‬ ‫له‌تون���س پارت���ی "نەهزە"‪ ،‬له‌میس���ر‬ ‫ئیخوانی موس���لمین‌و س���ەلەفییەکان‌و‬ ‫له‌لیبیا گروپە ئیسالمییە چەکدارەکان‬ ‫ب���راوەن‪ .‬له‌مەغریب حیزبی "عەدالەت‌و‬ ‫تەنمیی���ە"‪ ،‬کە حیزبێکی ئیس�ل�امییە‪،‬‬ ‫هەڵبژاردنەکان���ی ب���ردەوە‌و له‌یەمەن‌و‬ ‫س���وریاش‪ ،‬لەدۆخی سەرکەوتندا‪ ،‬هەر‬ ‫ئیس�ل�امییەکان براوەدەب���ن‪ .‬وەکچۆن‬ ‫بەدرێژای���ی پەنجاکان‌و شەس���تەکان‌و‬ ‫هەفتاکان‌و هەش���تاکان میزاجی گشتی‬ ‫کۆمەڵ���گا عەرەبیی���ەکان میزاجێک���ی‬ ‫عەلمان���ی ب���وو‪ ،‬ئەم���ڕۆ له‌هەمان ئەو‬ ‫کۆمەڵگایان���ەدا میزاجی دینی میزاجی‬ ‫بااڵدەستە‪.‬‬ ‫ئەزموونی حوکمڕانیی ئیس�ل�امییەکان‬ ‫له‌دونی���ای عەرەب���دا ئەزموونێکی تازە‬ ‫نیی���ە‪ ،‬س���ااڵنێکە ه���ەم له‌غ���ەزەدا‌و‬ ‫ه���ەم له‌س���وداندا دوو حکومەت���ی‬ ‫ئیس�ل�امی دەس���ەاڵتدارن‪ .‬مۆدێل���ی‬ ‫حوکمڕانییەکەشیان ش���وێنی بەخیلی‬ ‫پێبردن نییە‪ ،‬هەردوو مۆدێلەکە تەواو‬ ‫خراپ‌و فاش���یل‌و نادیموکراس‌و خاوەن‬ ‫مەیل���ی تۆتالیتاریی‌و دژ ب���ە ئازادی‌و‬ ‫ماف���ە شەخس���ییەکانن‪ ،‬بەتایبەتی دژ‬ ‫بە ماف���ی ژنان‌و ئ���ازادی ئەوانەن کە‬ ‫وەک دەسەاڵتدارانی ئەو دوو ئەزموونە‬ ‫بیرناکەن���ەوە‌و ناژی���ن‪ .‬وات���ە مۆدێلی‬ ‫حوکمڕان���ی ئیس�ل�امییەکان له‌غەزە‌و‬ ‫س���وداندا هیچی له‌مۆدێلی دەس���ەاڵتە‬ ‫عەلمانیی���ە دیکتاتۆرییەکانی ناوچەکە‬ ‫باش���تر نییە‪ .‬ل���ەدەرەوەی ئ���ەم دوو‬ ‫مۆدێلەش���دا‪ ،‬مۆدێلی تری حوکمڕانی‬ ‫ئیس�ل�امییانە لەناوچەک���ەدا هەبووە‪،‬‬ ‫لەوان���ە ویالیەت���ی فەق���ی له‌ئێ���ران‌و‬ ‫ئەزموون���ی تاڵەبان له‌ئەفغانس���تان‌و‬ ‫ئەزموون���ی وەهابیزم له‌س���عودیە‪ .‬ئەم‬ ‫س���ێ ئەزموونەش له‌ڕووی سیاسییەوە‬ ‫بۆگەن‌و لەڕووی ماف‌و بەرپرسیارێتییەوە‬ ‫وێران‌و لەڕووی رێزگرتنی را‌و بۆچوونی‬ ‫جیاوازەوە نزیک له‌فاش���یزم‌و لەڕووی‬ ‫کۆمەاڵیەتییەوە پارچەپارچە‌و پڕ رق‌و‬ ‫ناکۆکی‌و دوژمنایەتی‌و لەڕووی ئابوری‌و‬ ‫پێشکەوتنیشەوە ناقۆاڵ‌و خراپ‪.‬‬ ‫سەرەڕای ئەو راس���تییانەی سەرەوە‪،‬‬ ‫ئ���ەو هێ���زە ئیس�ل�امیانەی "بەهاری‬ ‫عەرەبی"بەهێزیک���ردون‪ ،‬هێزی تازەن‪،‬‬ ‫ئەو هێزانە نین کە حوکمڕانبوون‪ ،‬بەڵکو‬ ‫ئەوانەن ت���ا دوێنێ زۆرج���ار قوربانی‬ ‫دیکتاتۆری���ەت ب���وون لەناوچەک���ەدا‪.‬‬ ‫قسەو باس���ی ئەم هێزانە‪ ،‬تاڕادەیەکی‬ ‫زۆر‪ ،‬باس له‌گرنگی ئەزموونێکی نوێی‬ ‫حوکمڕانی دەکات‪.‬‬ ‫له‌ئەزموونێک���ی مەدەن���ی حوکمڕانی‬ ‫ئەدوێت‌و کەمتر باس له‌دەوڵەتی دینی‬ ‫دەکات‪ .‬ئ���ەم هێزانە ئەم قس���انەیان‬ ‫بەڕاستبێت یان نا‪ ،‬ئەو خاڵەی دەشێت‬ ‫هەموومان لەس���ەری تەبابین ئەوەیە‪،‬‬ ‫کە س���ااڵنی داهاتوو له‌دونیای عەرەبدا‬ ‫س���ااڵنی حوکمی هێزە ئیسالمییەکان‬ ‫دەبێ���ت‌و زۆرایەت���ی خەڵکی���ش لەو‬ ‫کۆمەڵگایانەدا لەس���ەر ئەوە رێکن ئەم‬ ‫هێزە ئیس�ل�امیانە لەمڕۆدا حوکمڕانیان‬ ‫بن‪.‬‬ ‫خاڵێکی گرنگە لێرەدا جەغتی لێبکەین‬ ‫ئەوەی���ە ک���ە جیاوازییەک���ی گ���ەورە‬ ‫لەنێ���وان هێزە ئیس�ل�امییە براوەکانی‬ ‫دوای "بەه���اری عەرەب���ی"دا هەیە‪ .‬بۆ‬ ‫نموون���ە بزوتن���ەوەی "نەهزە"له‌تونس‬ ‫هێزێکی هێجگار میان���ڕەوە‪ ،‬له‌بەرنامە‬ ‫سیاس���ی‌و ئاب���وری‌و کۆمەاڵیەت���ی‌و‬ ‫کولتورییەکەیدا وشەی "شەریعەت"یان‬ ‫"حوکمی شەریعەت"یان "ئیسالم"وەک‬ ‫سەرچاوەی س���ەرەکی یان الوەکی بۆ‬ ‫یاس���ادانان بەهیچ جۆرێ���ک نابینرێت‪.‬‬ ‫باس له‌حیجابپۆش���ی‌و ریشهێشتنەوە‌و‬ ‫یاس���اغکردنی مەیفرۆش���ی‌و داخستنی‬

‫مەیخانە‌و پەالماردانی تەنورەی کورتی‬ ‫ئافرەت���ان ناکەن‪ .‬لەباتی ئەمانە داوای‬ ‫دەوڵەتێکی مەدەنی دەکەن که‌لەس���ەر‬ ‫بنەم���ای بیرۆک���ەی هاوواڵتیب���وون‬ ‫کاربکات‪ ،‬ب���اس له‌ئازادی بیرکردنەوە‌و‬ ‫نووسین‌و رادەربڕین دەکەن‪ .‬لەڕاستیدا‬ ‫ئیسالم له‌بەرنامەی بزوتنەوەی نەهزەدا‬ ‫تەنها وەک چوارچێوەیەکی شارستانی‌و‬ ‫کولتوری ئامادەیە کە لەگەڵ زانس���ت‌و‬ ‫پێ���دراوە فیکرییەکانی دونیای تازەدا‪،‬‬ ‫له‌دیالۆگدایە‪ .‬بەکورتی ئەوەی نەهزەی‬ ‫تونس���ی داوای���دەکات‪ ،‬دەکرێ���ت هەر‬ ‫بزوتنەوەیەکی سیاس���ی نائیس�ل�امی‌و‬ ‫نادینیش داوایبکات‪ ،‬لەوانەش زۆربەی‬ ‫ه���ەرەزۆری هێ���زە عەلمانییەکانیش‪.‬‬ ‫هەمانشت بە نیسبەت حیزبی عەداله‌و‬ ‫تەنمی���ە‪-‬ی مەغریبیش���ەوە راس���تە‪.‬‬ ‫له‌هەم���وو بەرنامەی ئەم حیزبەدا چوار‬ ‫وشەی ئیسالم بەکارهاتووە‪ ،‬ئەوانیش‬ ‫لەکاتی قس���ەکردن لەس���ەر بەهاکانی‬ ‫کۆمەڵگای مەغریبی‌و قسەکردن لەسەر‬ ‫یاسای ئابوری‪ ،‬بەدەر لەمە لەبەرنامەی‬ ‫ئ���ەم حیزبەدا نییە دەس���ت بۆ ژیانی‬ ‫شەخسی ببات یان خۆیان بە بیروباوەڕ‌و‬ ‫بۆچونی خەڵکەوە سەرقاڵکەن‪ ،‬یاخود‬ ‫مەیفرۆش���ی یاس���اغبکەن‌و پۆلیس���ی‬ ‫ئەخالق دروستبکەن‪.‬‬ ‫بەرامبەر بەم عەقڵیەتە کراوەیە لەو دوو‬ ‫ئەزموونەدا‪ ،‬دۆخی هێزە ئیسالمییەکان‬ ‫له‌میسر‌و له‌لیبیای دوای قەزافیدا تەواو‬ ‫جیاوازە‪ .‬له‌میسردا دووهێزی ئیسالمی‬ ‫گ���ەورە هەن کە ئیخوانی موس���لمین‌و‬ ‫بزوتن���ەوەی س���ەلەفییەکانن‪ .‬ئیخوان‬ ‫هێزێک���ی فرەدەموچ���ا‌وو فرەدەنگە‪،‬‬ ‫کەس���انی تێدای���ە ب���اس له‌ئ���ازادی‬ ‫ویژدان‌و ئ���ازادی دین تا رادەی ئازادی‬ ‫کوفرکردن‌و بێب���اوەڕی دەکەن‪ ،‬بەاڵم‬ ‫کەس���انی ت���ری تێدایە ل���ەدەرەوەی‬ ‫ئیسالمدا هەمووشتێک بە هەڵە‌و کوفر‌و‬ ‫نەشیاو دادەنێن‌و پۆلیسی بەسەر ژیان‌و‬ ‫ئەخالقی کۆمەڵگا‌و تاکەکەس���ەکانەوە‬ ‫دەکەن‪ .‬لەن���او ئیخواندا بزوتنەوەیەکی‬ ‫گەنجانیش هەیە کە کێشەی گەورەیان‬ ‫لەگەڵ س���ەرە گەورە‌و کۆنەپارێزەکانی‬ ‫ن���او حیزبەک���ەدا هەی���ە‪ .‬س���ەرباقی‬ ‫درێژی تەمەنی ئیخوانەکان له‌میسردا‪،‬‬ ‫ب���ەاڵم تا ئێس���تاش ب���اس له‌حوکمی‬ ‫ش���ەریعەت‌و باس له‌ئیسالم وەک تاقە‬ ‫س���ەرچاوە یان س���ەرچاوەی سەرەکی‬ ‫یاس���ادانان دەک���ەن‪ ،‬هەڵوێس���تێکی‬ ‫نادیار‌و ناڕۆش���نیان هەیە بەرامبەر بە‬ ‫ئافرەت‌و بەرامبەر ب���ەو هاوواڵتییانەی‬ ‫دینێکی ت���ر یان باوەڕێک���ی نادینیان‬ ‫هەیە‪ .‬بزوتنەوەی سەلەفیش له‌میسر‪،‬‬ ‫بەبەراورد بە ئیخ���وان‪ ،‬بزوتنەوەیەکی‬ ‫تازەیە‪ .‬تێڕوانینی ئەمانە بۆ ئیس�ل�ام‬ ‫تێڕوانینێکی هێجگار داخراو‌و دۆگماییە‪،‬‬ ‫لەدەرەوەی ئەو ئیس�ل�امەدا کە ئەوان‬ ‫بەڕاس���تی دەزانن‪ ،‬هیچ شتێکی دیکە‬ ‫بەڕاست نازانن‪ ،‬مەسیحی‌و نادینییەکان‬ ‫وەک کاف���ر دەبین���ن‌و مامەڵەدەکەن‪،‬‬ ‫تێڕوانینێکی نزمیش���یان ب���ۆ ئافرەت‬ ‫هەی���ە‪ .‬س���ەلەفیەکان لەس���ەردەمی‬ ‫موبارەکدا بەالی سیاسەتدا نەدەهاتن‪،‬‬ ‫بەاڵم ئەمڕۆ بوون بە هێزێکی سیاس���ی‬ ‫بەهێز‪ .‬کێشەی ئەم هێزە لەوەدایە کە‬ ‫هەڵگری دیدێکی وەهاب���ی یان نیمچە‬ ‫وەهابی داخراوە بۆ ئیسالم‪.‬‬ ‫له‌لیبیای دوای قەزافیدا دۆخێکی جیاواز‬ ‫له‌میس���ر‌و تونس‌و مەغریب لەئارادایە‪.‬‬ ‫گەرچی شوناسی هێزە ئیسالمییەکانی‬ ‫لیبیا تا ئێستا بەباشی دیارنییە‪ ،‬بەاڵم‬ ‫پێناچێت ئیسالم له‌لیبیادا ئیسالمێکی‬ ‫کراوەبێ���ت‪ .‬لەیەکەمی���ن دەرکەوتنی‬ ‫رەس���می دوای کەوتن���ی قەزافی���دا‪،‬‬ ‫س���ەرۆکی مەجلیسی نیشتیمانی لیبیا‪،‬‬ ‫باس���ی له‌کردنی ش���ەریعەتی ئیسالمی‬ ‫بە تاقە سەرچاوەی یاس���ادانان کرد‌و‬ ‫باس���ی گەڕانەوەی یاسای فرەژنی کرد‬ ‫کە قەزافی یاساغی کردووە‪.‬‬ ‫وەک دەبینی���ن هێزە ئیس�ل�امییەکانی‬ ‫دوای بەه���اری عەرەب���ی هێ���زی‬ ‫جیاوازن‪ ،‬ئ���ەوەی دەکرێ���ت هیوامان‬ ‫پێیبێت‪ ،‬ئەوەیە ترس���ی ئ���ەم هێزانە‬ ‫له‌دەنگدەرەکانیان‪ ،‬له‌ترس���یان له‌خودا‬ ‫گەورەتربێت‪ ،‬ی���ان النیکەم بەقەد ئەو‬ ‫ترسەبێت‪ ،‬چونکە تەنها ترس له‌دەنگدەر‬ ‫وادەکات ناچاریاندەکات خۆیان لەگەڵ‬ ‫خواست‌و پێداویستییەکانی کۆمەڵگادا‬ ‫بگونجێنن‪.‬‬

‫پێویس���ته‌ س���ه‌ره‌تا خۆمان له‌و راستیی ‌ه‬ ‫تاڵ���ه‌ النه‌ده‌ی���ن ك���ه‌ روداوه‌كان���ی‬ ‫س���ه‌ره‌تای ئ���ه‌م مانگ���ه‌ی ناوچ���ه‌ی‬ ‫بادینان (له‌هه‌ڵكوتانه‌س���ه‌ر دوكانه‌كانی‬ ‫مه‌یفرۆشتن‌و ش���وێنه‌كانی مه‌ساجه‌وه‌ بۆ‬ ‫هه‌ڵكوتانه‌س���ه‌ر باره‌گاكان���ی یه‌كگرتوی‬ ‫ئیس�ل�امیی كوردس���تان‌و س���وتاندنیان‌و‬ ‫ده‌س���تگیركردنی كادر‌و ئه‌ندامان���ی ئه‌و‬ ‫حیزب���ه‌) روداوگه‌لێك���ی بێ پێش���ینه‌‌و‬ ‫ره‌گوریش���ه‌ نین‌و بێگوم���ان دواڕوداویش‬ ‫نابن‪ ،‬چونك���ه‌ زۆر به‌تون���دی به‌ڕایه‌ڵی‬ ‫كه‌ڵچه‌ری سیاس���ی‌و كۆمه‌اڵیه‌تی‌و ئاینیی‬ ‫كۆمه‌ڵگه‌ی كوردستانه‌وه‌ به‌ستراونه‌ته‌وه‌‪.‬‬ ‫كه‌واته‌ راسته‌وخۆش كاریگه‌رییان به‌سه‌ر‬ ‫واقیعی ژیانی خه‌ڵك‌و په‌یوه‌ندیی سیاسی‌و‬ ‫هاوكێش���ه‌‌و ملمالنێ حیزبه‌ییكانیش���ه‌وه‌‬ ‫هه‌ی���ه‌‪ ،‬وه‌كچ���ۆن كار له‌ناو‌و س���ومعه‌ی‬ ‫هه‌رێمی���ش له‌ئاس���تی نێوده‌وڵه‌تی���دا‬ ‫ده‌كات‪ .‬بۆی���ه‌ ده‌كرێ لێ���ره‌دا به‌كورتی‬ ‫ده‌رهاویشته‌كانی ئه‌و روداوانه‌ ده‌ستنیشان‬ ‫بكه‌ین‪ ،‬كه‌ ئه‌مه‌یش یارمه‌تیمان ده‌دات بۆ‬ ‫تێگه‌یشتنێكی ئاسانتر له‌واقیعی ئه‌مڕۆی‬ ‫هه‌رێم‪.‬‬ ‫روداوه‌كانی چه‌ند رۆژی رابردوی بادینان‬ ‫هه‌ندێ هه‌قیقه‌تیان ل���ه‌ال تۆخكردینه‌وه‌‪،‬‬ ‫وێڕای ئه‌وه‌ی هه‌ندێ راس���تیی نوێشیان‬ ‫پێوتین‪ ،‬له‌وانه‌‪:‬‬ ‫* ئازادیی سیاسی‌و فره‌یی له‌ناوچه‌كانی‬ ‫هه‌ردوو پارێزگای ده���ۆك‌و هه‌ولێر (كه‌‬ ‫به‌گوێ���ره‌ی دابه‌ش���كارییه‌كه‌ی ئه‌نجامی‬ ‫ش���ه‌ڕی ناوخ���ۆ به‌ناوچه‌ی ده‌س���ه‌اڵتی‬ ‫پارتی دیموكراتی كوردس���تان ناسراوه‌)‬ ‫له‌ژێر مه‌ترس���یدایه‌‌و له‌گه‌ڵ سه‌رهه‌ڵدانی‬ ‫ه���ه‌ر ناكۆكییه‌كیش���دا مه‌ترس���ییه‌كان‬ ‫قوڵترده‌بنه‌وه‌‪ .‬هه‌روه‌ك له‌كۆتایی ‪‌2005‬و‬ ‫له‌واده‌ی هه‌ڵمه‌تی هه‌ڵبژاردنی ئه‌نجومه‌نی‬ ‫نوێنه‌ران���ی عێراقدا باره‌گاكانی یه‌كگرتوو‬ ‫س���وتێنران‌و چه‌ند كادر‌و به‌رپرس���ێكی‬ ‫بااڵش���یان كوژرا‪ .‬دوای روداوه‌كانی ‪17‬ی‬ ‫شوباتی ئه‌مس���اڵیش چه‌ند باره‌گایه‌كی‬ ‫بزوتن���ه‌وه‌ی گۆڕان له‌نێو ش���اری هه‌ولێر‬ ‫س���وتێنران‪ .‬تاك���و ده‌گات���ه‌ رێگرتن���ی‬ ‫سه‌رسه‌ختانه‌ له‌ئه‌نجامدانی خۆپیشاندان‌و‬ ‫ناڕه‌زایی جه‌ماوه‌ری له‌و ناوچانه‌دا‪..‬‬ ‫* حی���زب له‌هه‌رێم���ی كوردس���تادا‬ ‫(به‌ده‌سه‌اڵت‌و ئۆپۆزسیۆنیشه‌وه‌) هێشتا‬ ‫ئامانجه‌ نه‌ك ئام���راز‌و خاوه‌نی هه‌ژمونی‬ ‫به‌هێ���زی خۆیه‌تی‪ ،‬ئه‌وه‌ی ده‌وترێ "ئیتر‬ ‫له‌كوردس���تاندا خه‌ڵك‌و شه‌قام ئاراسته‌ی‬ ‫روداوه‌كان ده‌كات"‪ ،‬قسه‌یه‌كه‌ له‌سنورێكی‬ ‫زۆر ته‌س���كدا ده‌توانێت راس���تیی خۆی‬ ‫بس���ه‌لمێنێت‪ ،‬ده‌نا له‌سه‌ر زه‌مینی واقیع‬ ‫سیحره‌كه‌ی به‌تاڵده‌بێته‌وه‌‪.‬‬ ‫* پارتی دیموكراتی كوردستان (كه‌ به‌پێی‬

‫هه‌ڵبژاردنه‌كانی په‌رله‌مانی كوردس���تان‌و‬ ‫عێراق هێزی یه‌كه‌می هه‌رێمه‌‌و زۆرینه‌یه‌‌و‬ ‫س���ه‌رۆكه‌كه‌ی حاكم���ی هه‌رێمه‌كه‌ی���ه‌)‪،‬‬ ‫غرورێك���ی زۆری سیاس���ی گرتویه‌ت���ی‌و‬ ‫ئه‌مه‌یش وایكردووه‌ بێباكانه‌‌و به‌عه‌قڵیه‌تی‬ ‫جارانی (پارتی پێش���ڕه‌و) مامه‌ڵه‌ بكات‌و‬ ‫ب���ۆ چه‌نده‌مینج���ار ب���اره‌گای حیزب���ه‌‬ ‫سیاسییه‌كان له‌س���نوری ده‌سه‌اڵته‌كه‌یدا‬ ‫(ده���ۆك‌و هه‌ولێ���ر) بس���وتێنێت‌و رێگه‌‬ ‫له‌خۆپیش���اندان‌و ناڕه‌زایه‌تیه‌كان بگرێت‪.‬‬ ‫وه‌كچ���ۆن كێش���ه‌‌و ناكۆكی���ه‌ ناوخۆییه‌‬ ‫خه‌فه‌كراوه‌كانیش���ی به‌جۆرێ له‌جۆره‌كان‬ ‫ه���ۆكاری هه‌ن���دێ له‌مامه‌ڵه‌كردنه‌كانین‪.‬‬ ‫ئه‌مه‌یش ئاس���ۆی هاتنه‌كایه‌ی سیستمی‬ ‫تاكحیزبی ده‌رده‌خات‌و "ئه‌زمونه‌كه‌" زیاتر‬ ‫ده‌باته‌ دواوه‌‪.‬‬

‫په‌رله‌مان جگ ‌ه‬ ‫له‌شوێنی كۆبونه‌وه‌ی‬ ‫كۆمه‌ڵێ كادر‌و ئه‌ندام‌و‬ ‫هه‌وادری حیزبه‌كان‌و‬ ‫ده‌رچواندنی یاسا‬ ‫(ك ‌ه به‌شێكیان‬ ‫جێبه‌جێناكرێن)‬ ‫چیتر نییه‬ ‫* یه‌كێت���ی نیش���تمانیی كوردس���تان‬ ‫(ك���ه‌ له‌ئه‌نجام���ی كێش���ه‌‌و ناكۆكیی���ه‌‬ ‫ناوخۆییه‌كان‌و جیابونه‌وه‌ی باڵێكی گه‌وره‌‬ ‫لێی‌و دواتر دروستبونی بزوتنه‌وه‌ی گۆڕان‪-‬‬ ‫ه‌وه‌ نف���وزی كه‌مبۆت���ه‌وه‌‌و ته‌رازوه‌كه‌ی‬ ‫له‌ئاس���ت هاوپه‌یمان���ه‌ س���تراتیژه‌كه‌یدا‬ ‫پارتی‪ -‬الس���ه‌نگ بووه‌) له‌م پێشهاته‌دا‬‫كه‌وتۆته‌ نێوان دوو به‌رداشه‌وه‌‪ ،‬له‌الیه‌ك‬ ‫خواستێكی زۆر (وه‌كچۆن له‌ڕوداوه‌كانی‬ ‫‪17‬ی ش���وبات‌و دواتری���ش به‌ئاش���كرا‬ ‫ده‌ركه‌وت) له‌نێو هه‌وادار‌و ئه‌ندام‌و كادرانی‬ ‫ناوه‌ن���دی‌و به‌ش���ێك له‌س���ه‌ركردایه‌تی‌و‬ ‫مه‌كته‌ب سیاس���ییه‌كه‌ی ب���ۆ گۆڕانكاری‬ ‫له‌گوتار‌و ستراتیژی حیزبه‌كه‌‌و چاكسازی‌و‬ ‫هه‌ڵوه‌ش���اندنه‌وه‌ی رێككه‌وتننام���ه‌ی‬ ‫ستراتیژی هه‌یه‌‪ ،‬ته‌نانه‌ت به‌پێی زانیاریی‬ ‫س���ه‌رچاوه‌كانی هه‌واڵ به‌رپرسانی بااڵی‬ ‫یه‌كێتی به‌توندی ئیدان���ه‌ی روداوه‌كه‌یان‬ ‫كرد‌و هاوس���ۆزیی خۆیان ب���ۆ یه‌كگرتوو‬ ‫ده‌ربڕی‪ ،‬هه‌روا به‌ش���ێكی زۆری الیه‌نگر‌و‬

‫ئه‌ندامانیشی به‌ش���داریی گردبونه‌وه‌كانی‬ ‫یه‌كگرتووی���ان كردووه‌ ب���ۆ ئیدانه‌كردنی‬ ‫روداوه‌كانی بادینان‪ .‬له‌الكه‌ی تریش���ه‌وه‌‬ ‫له‌ژێر فش���اری هاوپه‌یمانه‌كه‌یدایه‌ كه‌ له‌و‬ ‫پێش���هاته‌دا هاوهه‌ڵویس���تی بێت‌و پارتی‬ ‫به‌ته‌نیا جێینه‌هێڵێت!‪.‬‬ ‫* س���ه‌رۆكی هه‌رێمی كوردس���تان (كه‌‬ ‫ه���اوكات س���ه‌رۆكی پارت���ی دیموكراتی‬ ‫كوردستانیش���ه‌‌و ده‌س���تبه‌رداری پۆسته‌‬ ‫حیزبییه‌ك���ه‌ی نه‌ب���ووه‌) له‌لێ���دوان‌و‬ ‫بڕیاره‌كانیدا پتر وه‌ك پۆسته‌ حیزبییه‌كه‌ی‬ ‫ده‌ركه‌وت‌و كه‌مت���ر بێالیه‌نی پێوه‌ بینرا‪.‬‬ ‫(هه‌روه‌ك پێش���تریش بۆ س���ه‌ركه‌وتنی‬ ‫بڕیارێكی خۆیشی سه‌باره‌ت به‌ڕوداوه‌كانی‬ ‫‪17‬ی ش���وبات ئاماده‌نییه‌ به‌رپرس���ێكی‬ ‫بااڵی حیزبه‌كه‌ی كه‌ یه‌كێكه‌ له‌تۆمه‌تباران‬ ‫راده‌ستی دادگا بكات!)‪.‬‬ ‫* سیستمی سیاسیی هه‌رێم پێچه‌وانه‌ی‬ ‫ئ���ه‌وه‌ی له‌ڕه‌شنوس���ی ده‌س���توره‌كه‌یدا‬ ‫نوسراوه‌ سه‌رۆكایه‌تییه‌ نه‌ك په‌رله‌مانی‪،‬‬ ‫چونكه‌ ده‌س���ه‌اڵتی سه‌رۆكی هه‌رێم له‌هی‬ ‫په‌رله‌م���ان به‌هێزتر‌و كارات���ره‌‪ ،‬ئه‌مه‌یش‬ ‫دیاره‌ به‌ چ ئاقارێكی ترسناكی دیكتاتۆری‌و‬ ‫تاكڕه‌ویمان ده‌سپێرێت‪.‬‬ ‫* په‌رله‌مان جگه‌ له‌ش���وێنی كۆبونه‌وه‌ی‬ ‫كۆمه‌ڵ���ێ كادر‌و ئه‌ن���دام‌و ه���ه‌وادری‬ ‫حیزب���ه‌كان‌و ده‌رچواندن���ی یاس���ا (كه‌‬ ‫به‌ش���ێكیان جێبه‌جێناكرێن) چیتر نییه‌‌و‬ ‫ده‌س���ه‌اڵت‌و هێزی چاودێركاری (ریقابی)‬ ‫ی نییه‌‪.‬‬ ‫* هێشتا مۆركی دوو ئیداره‌یی به‌سیمای‬ ‫حكومه‌تی هه‌رێ���م‌و به‌گوتاری راگه‌یاندنی‬ ‫ه���ه‌ردوو حیزبه‌ فه‌رمانڕه‌واك���ه‌وه‌ ماوه‌‪،‬‬ ‫تا به‌ئێس���تاش ده‌گات ناوچه‌‌و شاره‌كان‬ ‫به‌هه‌ژمون‌و ده‌س���ه‌اڵتی یه‌كێك له‌و دوو‬ ‫حیزبه‌وه‌ ده‌ناسرێنه‌وه‌‪.‬‬ ‫* سه‌روه‌ریی یاسا له‌هه‌رێمی كوردستاندا‬ ‫له‌ژێر پرس���یاری جیدیدایه‌‌و (دادوه‌ری)‬ ‫ده‌سه‌اڵتیكی ئه‌وتۆی نییه‌‪.‬‬ ‫* هه‌رس���ێ ده‌س���ه‌اڵته‌كه‌ (یاسادانان‪،‬‬ ‫جێبه‌جێك���ردن‪ ،‬دادوه‌ری) لێكجیاكراوه‌‌و‬ ‫س���ه‌ربه‌خۆنین‌و تائه‌ندازه‌یه‌ك���ی زۆریش‬ ‫هه‌ژمونی حیزبیان له‌س���ه‌ره‌‌و بڕیاره‌كانی‬ ‫نێو كۆبون���ه‌وه‌ داخراوه‌كان���ی مه‌كته‌بی‬ ‫سیاسیی حیزبه‌كان هه‌ڵیانده‌سوڕێنن‪.‬‬ ‫* ئۆپۆزس���یۆنی هه‌رێم���ی كوردس���تان‬ ‫ئه‌گه‌رچ���ی ته‌مه‌نێك���ی كه‌م���ی هه‌ی���ه‌‌و‬ ‫ئاس���ته‌نگی زۆر له‌به‌رده‌مدای���ه‌‪ ،‬ب���ه‌اڵم‬ ‫هێشتا ش���ه‌رمن‌و ناكارایه‌‌و وه‌ك به‌ختیار‬ ‫عه‌لی ده‌ڵێت "ئۆپۆزس���یۆنی حاكمه‌ نه‌ك‬ ‫سیس���تم"‪ ،‬له‌كاتێكدا ده‌بوایه‌ بێجیاوازیی‬ ‫كات‌و ش���وێن هه‌ڵوێس���تی جی���ددی‌و‬ ‫بابه‌تی‌و كرداریی���ان له‌هه‌مبه‌ر روداوه‌كان‬ ‫هه‌بوای���ه‌‌و له‌پێناو هه‌ندێ ده‌س���تكه‌وتی‬ ‫م���ادی‌و بچكۆله‌‌و بێ ئه‌رزش سازش���یان‬ ‫له‌س���ه‌ر خواس���ته‌ دیموكراس���ییه‌كان‬

‫رووداو ‌ی زاخۆ وه‌ك مۆدێل‬ ‫عه‌زیز ره‌ئوف‬

‫‪Azizrauf75@yahoo.com‬‬

‫رووداوه‌كه‌ی‌ زاخۆ توشی‌ شۆكی‌ نه‌كردم‬ ‫به‌قه‌د ئه‌وه‌ی‌ بێئومیدی‌ كردم كه‌ ره‌نگ ‌ه‬ ‫له‌خه‌یاڵ���ی‌ خۆمدا چانس���ێكم دابێت به‌‬ ‫ده‌س���ه‌اڵت ك���ه‌ ده‌س���به‌رداری‌ جۆرێك‬ ‫له‌سه‌ركێش���یه‌كانی‌ ببێت بۆ سڕینه‌وه‌ی‌‬ ‫به‌رامبه‌ر‌و حورمه‌تشكاندنی‌ هێز‌و گروپ‌و‬ ‫ته‌نان���ه‌ت مه‌زهه‌به‌كانی‌ ت���ر‪ .‬ئه‌وه‌ی‌ له‌م‬ ‫س���یناریۆیه‌ی‌ زاخۆدا بینی���م‌و به‌ بڕوای‌‬ ‫من گواستنه‌وه‌ی‌ ده‌س���ه‌اڵته‌ له‌فۆرمێكی‌‬ ‫دژایه‌تیكردنی‌ ش���ه‌قام بۆ مۆدێلێكی‌ تری‌‬ ‫سیاس���ه‌ت‪ ،‬ئه‌وه‌یه‌ ك���ه‌ ئیتر دوای‌ ئه‌م‬ ‫رووداوه‌ به‌رپرس���ان به‌ته‌نگ پاراس���تی‌‬ ‫کەسێتی‌ خۆشیانه‌وه‌ نایه‌ن له‌و ناوچه‌یه‌ی‌‬ ‫كه‌ حوكم���ی‌ تێدا ده‌ك���ه‌ن‪ .‬واته‌ ئه‌گه‌ر‬ ‫پێشتر ئه‌م هێزانه‌ هه‌ریه‌كه‌و هه‌وڵیاندابێت‬ ‫ناوچه‌ی‌ ئارام بۆخۆی���ان بهێڵنه‌وه‌‪ ،‬ئه‌وا‬ ‫دوای‌ روداوه‌كه‌ی‌ زاخۆ‪ ،‬ده‌س���ه‌اڵتدارانی‌‬ ‫هه‌رێ���م ده‌س���به‌رداری‌ پاراس���تنی‌‬ ‫ناوچه‌كانی‌ ژێر ده‌سه‌اڵتی‌ خۆشیان بوون‬ ‫له‌ئارامڕاگرت���ن‌و بێده‌نگك���ردن‪ ،‬ئه‌مه‌ش‬ ‫س���ه‌ره‌تایه‌كی‌ ته‌واو ناله‌باره‌ به‌وه‌ی‌ كه‌‬ ‫ئێمه‌ له‌ب���ه‌رده‌م دۆخێكی‌ ترداین‪ ،‬دۆخی‌‬ ‫بێحورمه‌تكردن���ی‌ هه‌مووش���ت ته‌نها بۆ‬ ‫مانه‌وه‌ی‌ خۆت‌و به‌س‪.‬‬ ‫ئه‌گه‌ر رووداوه‌ك���ه‌ی‌ زاخۆ برینێكی‌ تری‌‬ ‫له‌جه‌سته‌ی‌ ئه‌م هه‌رێمه‌ دروست كردبێت‪،‬‬ ‫ئه‌وا ش���تێكی‌ تازه‌مان نه‌وت���ووه‌ ئه‌گه‌ر‬ ‫بڵێی���ن ده‌بێت خۆمان ب���ۆ برینی‌ نوێ‌و‬ ‫س���یناریۆی‌ ن���وێ‌و پالنی‌ ن���وێ ئاماده‌‬ ‫بكه‌ین‪ ،‬له‌الیه‌ن ئه‌م نوخبه‌ سیاس���یه‌وه‌‬ ‫كه‌ ئێس���تا كوردس���تانیان خستۆته‌ نێو‬

‫گالیس���كه‌یه‌ك‌و له‌خه‌ره‌نده‌ك���ه‌ نزیكمان‬ ‫ده‌خه‌ن���ه‌وه‌‪ .‬ئه‌گ���ه‌ر رووداوه‌كه‌ی‌ زاخۆ‬ ‫خه‌مێكی‌ تر بێت‪ ،‬ئه‌وا ده‌بێت دوای‌ ئه‌م‬ ‫رووداوه‌ خۆم���ان بۆ خه‌می‌ ت���ر‌و ئازاری‌‬ ‫تر ئام���اده‌ به‌كه‌ی���ن‪ ،‬چونكه‌ ل���ه‌دوای‌‬ ‫رووداوه‌كان���ی‌ حه‌ڤده‌ی‌ ش���وباته‌وه‌ ئیتر‬ ‫پێویستمان به‌وه‌ نییه‌‌و ناشتوانین زه‌مه‌ن‬ ‫بگوازین���ه‌وه‌ بۆ قۆناغی‌ پێش���تر‪ ،‬ئه‌گه‌ر‬ ‫له‌حه‌ڤده‌ی‌ ش���وباته‌وه‌ فاشیه‌ت هاتبێته‌‬ ‫به‌رده‌رگا‪ ،‬ئ���ه‌وا ل���ه‌دوای‌ رووداوه‌كانی‌‬ ‫بادینان���ه‌وه‌‪ ،‬فاش���یه‌ت هه‌نگاوه‌كانی‌ بۆ‬ ‫ناوه‌ڕاس���تی‌ ژووره‌كه‌ ناوه‌‌و قسه‌ بكه‌ین‬ ‫چه‌قۆ ده‌وه‌ش���ێنێت(وه‌ك رووداوه‌كانی‌‬ ‫حه‌ڤده‌ی‌ ش���وبات)‪ ،‬قسه‌ش نه‌كه‌ین هه‌ر‬ ‫قامچی‌ ده‌وه‌ش���ێنێت (وه‌ك رووداوه‌كانی‌‬ ‫بادینان)‪.‬‬ ‫ئ���ه‌م رووداوه‌ی‌ زاخۆ دوو خاڵی‌ گرنگمان‬ ‫بۆ ده‌رده‌خات كه‌ ناكرێت هه‌ڵوێس���ته‌ی‌‬ ‫له‌سه‌ر نه‌كه‌ین‪:‬‬ ‫یه‌كه‌م‪ :‬س���یناریۆكان ئه‌وه‌ن���ده‌ روون‌و‬ ‫ئاش���كران كه‌ ش���ایه‌نی‌ به‌ڵگه‌ هێنانه‌وه‌‬ ‫نین‪ .‬ئه‌گه‌ر زۆرجار وێنه‌‪ ،‬یان س���كریتی‌‬ ‫ته‌له‌فزیۆن���ه‌كان ش���وێنێك بووبێ���ت بۆ‬ ‫ش���اردنه‌وه‌ی‌ حه‌قیقه‌ت‪ ،‬ئه‌وا له‌ڕووداوی‌‬ ‫زاخۆدا گرته‌ ڤیدیۆییه‌كان زۆر به‌ ئاشكرا‬ ‫ئه‌و وێنانه‌م���ان بۆ ده‌گوازن���ه‌وه‌ كه‌ نه‌‬ ‫پێویستی‌ به‌ لیژنه‌ هه‌یه‌‌و نه‌ لێكۆڵینه‌وه‌‪.‬‬ ‫له‌هیچ سه‌رده‌مێكی‌ ئێمه‌دا بارته‌قای‌ ئه‌م‬ ‫رووداوانه‌ی‌ بادینان وێنه‌ راس���تگۆ نه‌بوو‬ ‫له‌گه‌ڵمان‪ ،‬به‌جۆرێك كامێرا راستیه‌كانی‌‬ ‫ب���ۆ گواس���تینه‌وه‌ ب���ۆ ن���او شاش���ه‌ی‌‬

‫له‌دوای‌ رووداوه‌كان ‌ی‬ ‫بادینانه‌وه‌ ئه‌م هێز‌ه‬ ‫بڕیاریداوه‌ قس ‌ه بكه‌ین‌و‬ ‫بێده‌نگیش بین هه‌ر‬ ‫قامچییه‌كه‌ی‌ به‌كار‬ ‫بێنێت‬

‫ته‌له‌فزیۆنه‌كان‌و په‌یجه‌كانی‌ ئینته‌رنێت‪.‬‬ ‫دووه‌م‪ :‬دوای‌ ئ���ه‌م رووداوه‌ ده‌س���ه‌اڵت ‌ی‬ ‫كوردی‌ چووه‌ قۆناغێك���ی‌ تری‌ مامه‌ڵه‌ی‌‬ ‫سیاس���ییه‌وه‌ له‌گه‌ڵ هاوواڵتیانی‌ خۆی‌‪.‬‬ ‫لێره‌وه‌ ئیتر ده‌س���ه‌اڵت چه‌ق���ۆ ده‌خاته‌‬ ‫س���ه‌ر ملی‌ هێ���ز‌و هاوواڵتیانی‌ كۆمه‌ڵگه‌‌و‬ ‫ده‌یه‌وێ���ت داوای‌ لێبوردنیش بكه‌ن‪ .‬ئه‌م‬ ‫مۆدێله‌ سیاس���ییه‌ ته‌نها الی‌ ئێمه‌ كاری‌‬ ‫پ���ێ ده‌كرێ���ت‪ ،‬جه‌ل�ل�اد داوا له‌قوربانی‌‬ ‫ب���كات داوای‌ لێبووردن���ی‌ ل���ێ ب���كات‪.‬‬ ‫لێبووردن���ی‌ قوربانی‌ ب���ۆ قامچییه‌كانی‌‬ ‫ج���ه‌الد س���ه‌ره‌تای‌ ده‌ركه‌وته‌یه‌كی‌ نوێی‬ ‫سیاس���یه‌ له‌هه‌رێمی‌ كوردستان‌و له‌دوای‌‬ ‫رووداوه‌كان���ی‌ بادینانه‌وه‌ دروس���ت ئێمه‌‬ ‫له‌قۆناغێكداین كه‌ ده‌بێت پش���تمان سور‬ ‫بێته‌وه‌ به‌ قامچی‌ جه‌لالد‌و ناشبێت بڵێین‬

‫نه‌كردایه‌‌و نه‌بونایه‌ به‌هۆكاری به‌رده‌وامیی‬ ‫سیستمه‌كه‌‪.‬‬ ‫* ئه‌و رێككه‌وتنه‌ی یه‌كگرتوی ئیسالمیی‬ ‫كوردس���تان له‌س���ه‌ر روداوه‌ك���ه‌ی ‪2005‬‬ ‫له‌گه‌ڵ پارتی به‌قه‌ره‌بووكردنه‌وه‌ی مادی‬ ‫ك���ردی‪ ،‬ئه‌وه‌ن���ده‌ی وه‌ك سازش���ێكی‬ ‫ئاش���كرا‌و بێبه‌ه���ا ده‌رك���ه‌وت‪ ،‬ئه‌وه‌نده‌‬ ‫نه‌بووه‌ به‌رهه‌می سیاسه‌تێكی حه‌كیمانه‌‪،‬‬ ‫بۆیه‌ جارێكیتر یه‌كگرتوی دوچاری هه‌مان‬ ‫كێشه‌ كرده‌وه‌‪.‬‬ ‫* رایه‌ڵ���ی نزیكبون���ه‌وه‌ی حیزب���ه‌‬ ‫ئیس�ل�امییه‌كان (به‌تایبه‌ت یه‌كگرتوو)‌و‬ ‫پارتی پچڕاند‌و كۆمه‌ڵ‌و یه‌كگرتوی زیاتر‬ ‫خزانده‌وه‌ باوه‌شی بزوتنه‌وه‌ی گۆڕان‪.‬‬ ‫* هێش���تاش خراپبه‌كارهێنانی گه‌نجانی‬ ‫كوردس���تان ب���ۆ ئامانج���ی سیاس���ی‌و‬ ‫ئایدۆل���ۆژی‌و له‌پێن���او یه‌كالكردن���ه‌وه‌ی‬ ‫ناكۆكییه‌ حیزبییه‌كان���دا له‌الیه‌ن حیزبی‬ ‫كوردییه‌وه‌ (به‌فه‌رمانڕه‌وا‌و ئۆپۆزسیۆنه‌وه‌)‬ ‫ماوه‌‌و به‌ڕونی ده‌بینرێت‪.‬‬ ‫* ره‌وش���ی ماف���ی مرۆڤ‌و پاراس���تنی‬ ‫ماف���ی كه‌مه‌ ئاینیی���ه‌كان‌و پێكه‌وه‌ژیان‌و‬ ‫یه‌كترقبوڵكردن له‌هه‌رێمی كوردس���تاندا‬ ‫له‌ئاستێكی خراپ‌و له‌ژێر مه‌ترسیدایه‌‪.‬‬ ‫* ئاسایش���ی هه‌رێ���م تاڕاده‌یه‌ك���ی زۆر‬ ‫وه‌ك ئاسایش���ی حی���زب ده‌رده‌ك���ه‌وێ‌و‬ ‫مامه‌ڵ���ه‌ده‌كات‪ ،‬به‌مه‌ی���ش ئاسایش���ی‬ ‫هاوواڵتیان���ی كوردس���تان كه‌وتۆت���ه‌‬ ‫مه‌ترسییه‌وه‌‪.‬‬ ‫* هێشتا به‌هۆی زاڵیی كه‌ڵچه‌ری ئاینی‌و‬ ‫كۆمه‌اڵیه‌تیی كۆمه‌ڵگه‌ی كوردس���تانه‌وه‌‬ ‫نوخبه‌ی ئاینی كه‌ مه‌الكانن كاریگه‌رترین‬ ‫چی���ن‌و توێ���ژی كۆمه‌ڵگ���ه‌ن‪ ،‬ئه‌مه‌یش‬ ‫وایك���ردووه‌ زۆرج���ار هه‌ن���دێ م���ه‌الی‬ ‫نه‌خوێن���ده‌وار‪ ،‬ئاین بۆ چه‌واش���ه‌كاری‌و‬ ‫پشێویی كۆمه‌اڵیه‌تی‌و به‌رته‌سككردنه‌وه‌ی‬ ‫ئازادییه‌كان به‌كاربهێن���ن‪ .‬یان هه‌ندێجار‬ ‫م���ه‌الی نه‌خوێن���ده‌وار ب���ۆ ئامانج���ی‬ ‫ناته‌ندروس���ت به‌كاربهێنرێ���ن‪ .‬هه‌روه‌ها‬ ‫هه‌ندێجار حیزبه‌ ئیس�ل�امییه‌كانیش (به‌و‬ ‫حیزبه‌یشی ئێستا ئازادیی رێكخراوبوونی‬ ‫به‌رته‌س���ككراوه‌ته‌وه‌) خۆیان به‌ش���ێكی‬ ‫گه‌وره‌بوون له‌هه‌ڵمه‌تی به‌رته‌سككرنه‌وه‌ی‬ ‫پانتایی ئازادیی راده‌ربڕین‌و ته‌حریمكردنی‬ ‫جیاوازییه‌كان‪.‬‬ ‫* وه‌كچ���ۆن له‌نه‌وه‌ده‌كان���دا كاتێ���ك‬ ‫جه‌وله‌یه‌ك���ی نوێ���ی ش���ه‌ڕی ناوخ���ۆ‬ ‫ده‌ستیپێكرده‌وه‌ میدیاكانی یه‌كێتی‌و پارتی‬ ‫تیژتر‌و كاراتر ده‌بوون‪ ،‬له‌م پێشهاته‌ش���دا‬ ‫به‌هه‌م���ان نه‌فه‌س���ی ئ���ه‌وێ رۆژێ‌و بێ‬ ‫گوێدان���ه‌ بنه‌ماكان���ی ئێتیك‌و یاس���ای‬ ‫راگه‌یاندن‪ ،‬میدیای هه‌ردوو الیه‌نی ناكۆك‬ ‫(پارتی‌و یه‌كگرتوو) ده‌س���تبه‌كاربونه‌وه‌‪،‬‬ ‫ئه‌م���ه‌ جگه‌ل���ه‌وه‌ی هه‌ن���دێ میدیاكاری‬ ‫یه‌كێتی‌و پارتی‪-‬یش كه‌وتنه‌وه‌ ش���ه‌ڕێكی‬ ‫سارد به‌رامبه‌ر یه‌كتر‪.‬‬

‫جه‌الد مه‌مان كوژه‌‌و جه‌لالدیش به‌هه‌موو‬ ‫ده‌نگی‌ خۆی‌ داوا له‌قوربانی‌ ده‌كات داوا ‌‬ ‫ی‬ ‫لێبوردنی‌ لێ بكات‪.‬‬ ‫ئه‌وه‌ی‌ له‌چه‌ند رۆژی‌ رابردووش له‌س���ه‌ر‬ ‫ئاس���تی‌ میدی���ادا بینیم���ان ئه‌وه‌یه‌ كه‌‬ ‫ده‌س���ه‌اڵت له‌م ده‌ڤه‌ره‌ هیچ���ی‌ نه‌ماوه‌‬ ‫به‌رگری‌ لێ ب���كات‪ ،‬ده‌ركه‌وتنی‌ پیاوانی‌‬ ‫حی���زب له‌گفتوگۆكان���دا‌و نه‌بوون���ی‌‬ ‫س���تراتیژێكی‌ قس���ه‌كردن‌و تێكه‌ڵكردنی‌‬ ‫رسته‌كانیان‪ ،‬فه‌قیری‌ ئه‌م ده‌سه‌اڵته‌مان‬ ‫بۆ ده‌رده‌خات له‌ئاس���تی‌ پیاوی‌ مه‌زندا‪.‬‬ ‫كاره‌س���اته‌ حیزبی‌ كوردی‌ گه‌یش���تبێته‌‬ ‫قۆناغێ���ك کەس���ی عاقڵیش���ی‌ نه‌مابێت‬ ‫قس���ه‌ی‌ بۆ ب���كات‪ ،‬كاره‌س���اته‌ حیزبی‌‬ ‫كوردی‌ ئه‌وه‌نده‌ بێ فكر‌و مۆراڵ‌و خیتاب‬ ‫بێت‪ ،‬گفتوگۆكان له‌شاشه‌وه‌ بگوازێته‌وه‌‬ ‫بۆ فڕێدانی‌ جومله‌ی‌ ناش���رین‌و نه‌بوونی‌‬ ‫هی���چ به‌ڵگه‌یه‌ك بۆ رووسورپیش���اندانی‌‬ ‫حیزب به‌ خه‌ڵك‪.‬‬ ‫مه‌ترسی‌ ئه‌وه‌ هه‌یه‌ رووداوی‌ زاخۆ ببێته‌‬ ‫مۆدێلێ���ك ك���ه‌ رقێكی‌ گه‌وره‌ دروس���ت‬ ‫بكات به‌رامبه‌ر به‌ خۆمان‌و ژیانیش���مان‪.‬‬ ‫ل���ه‌دوای‌ رووداوه‌كان���ی‌ بادینان���ه‌وه‌ ئه‌م‬ ‫هێزه‌ بڕیاریداوه‌ قسه‌ بكه‌ین‌و بێده‌نگیش‬ ‫بین ه���ه‌ر قامچییه‌كه‌ی‌ به‌كار بێنێت‪ .‬من‬ ‫نازانم دوای‌ ئه‌م رووداوانه‌ی‌ بادینان ئه‌م‬ ‫هێزه‌ ده‌یه‌وێت چ به‌اڵیه‌كی‌ ترمان به‌سه‌ر‬ ‫بێنێت‌و چ غه‌وغایه‌ك دروس���ت بكات بۆ‬ ‫ده‌ركه‌وتنی‌ ده‌نگ���ی‌ خۆی‌‌و چۆن ئاوه‌كه‌‬ ‫لێڵ بكات تا راس���تی‌و حه‌قیقه‌ت له‌یه‌ك‬ ‫ج���ودا نه‌كه‌ین���ه‌وه‌‪ ،‬به‌اڵم ت���ه‌واو بڕوام‬ ‫به‌وه‌ هه‌یه‌ له‌حه‌ڤده‌ی‌ ش���وبات به‌دواوه‌‬ ‫ده‌نگی‌ پێیه‌كانی‌ ده‌سه‌اڵت ده‌بیستم كه‌‬ ‫ورده‌ ورده‌ له‌فاش���یه‌ت نزیك ده‌بێته‌وه‌‌و‬ ‫سێبه‌ره‌كه‌ی‌ ده‌بینم كه‌ قامچییه‌كی‌ پێیه‌‌و‬ ‫به‌ قوربانیه‌كان ده‌ڵێ���ت داوای‌ لێبوردنم‬ ‫لێ بكه‌ن‪.‬‬

‫بیروڕا‬

‫)‪ )304‬سێشه‌مم ‌ه ‪2011/12/13‬‬

‫‪birura.awene@gmail.com‬‬

‫به‌ره‌و كوێ‌ ده‌چین؟‬ ‫نه‌به‌ز گۆران‬

‫هه‌مووش���تێك بارگاوی‌ كراوه‌ به‌حیزب‪،‬‬ ‫ئه‌وه‌ن���ده‌ی‌ خه‌م���ی‌ ئاین���ده‌ی‌ حیزب‬ ‫ده‌خورێت‪ ،‬خه‌می‌ نیش���تیمان‌و نه‌ته‌وه‌‬ ‫ناخورێت‪ ،‬ئه‌و نه‌وه‌یه‌ی‌ س���ه‌ركردایه‌تی‌‬ ‫ئ���ه‌م هه‌رێمه‌یان به‌ده‌س���ته‌‪ ،‬نه‌وه‌یه‌كن‬ ‫ب���ه‌ر له‌هه‌مووش���تێك بیرله‌خۆی���ان‬ ‫ده‌كه‌نه‌وه‌‪ ،‬پ���اش بیركردنه‌وه‌ له‌خۆیان‬ ‫بی���ر له‌حی���زب ده‌كه‌ن���ه‌وه‌‪ ،‬هه‌رێ���م‌و‬ ‫ئاینده‌ك���ه‌ی‌ ده‌كه‌وێت���ه‌ په‌راوێزی‌ ئه‌م‬ ‫بیركردنه‌وان���ه‌وه‌‪ ،‬ئ���ه‌و دروش���مانه‌ش‬ ‫به‌رزی‌ ده‌كه‌نه‌وه‌ دروش���من بۆ فێڵكردن‬ ‫له‌چاوو گوێكانمان نه‌ك دروش���م بن بۆ‬ ‫ده‌رخس���تنی‌ كرده‌وه‌كانیان‪ ،‬نه‌وه‌یه‌كن‬ ‫نه‌ده‌توان���ن دوربكه‌ون���ه‌وه‌ له‌خه‌ون���ی‌‬ ‫ده‌سه‌اڵت نه‌ پێش���یان ده‌كرێت خه‌ونی‌‬ ‫گ���ه‌وره‌ ببینن‪ ،‬زۆر رونه‌ بۆ نه‌وه‌ی‌ نوێ‬ ‫كه‌ درزێكی‌ گه‌وره‌ هه‌یه‌ له‌نێوان ئه‌م دوو‬ ‫نه‌وه‌یه‌دا‪ ،‬درزه‌كه‌ش په‌یوه‌ندی‌ به‌ جۆری‌‬ ‫خه‌ونه‌كان���ه‌وه‌ هه‌یه‌‪ ،‬ئێس���ته‌ نه‌وه‌یه‌ك‬ ‫به‌ڕێوه‌یه‌ رازی‌ نیی���ه‌ به‌م جۆره‌ ژیانه‌و‬ ‫به‌م جۆره‌ ده‌سه‌اڵت‌و به‌و په‌روه‌رده‌یه‌‪،‬‬ ‫دوو روداوی‌ ت���ازه‌ ل���ه‌م نزیكانه‌ هاتنه‌‬ ‫به‌رده‌ممان به‌ته‌واوه‌ت���ی‌ لێكترازانه‌كه‌ی‌‬ ‫ده‌رخس���ت‌و ده‌س���ه‌اڵتدارانیش له‌بری‌‬ ‫گه‌ڕان به‌ش���وێن بنه‌ڕه‌تی‌ كێش���ه‌كه‌دا‪،‬‬ ‫هه‌ڵس���ان بارگاویی���ان ك���رد به‌حیزب‌و‬ ‫هه‌ڕه‌شه‌كردن له‌حیزب په‌یوه‌ستده‌كه‌ن‬ ‫به‌هه‌ڕه‌شه‌كردن له‌نه‌ته‌وه‌‌و واڵت! ئه‌وه‌ی‌‬ ‫جێگ���ه‌ی‌ تێڕامان���ه‌‪ ،‬زۆرب���ه‌ی‌ ئه‌وانه‌ی‌‬ ‫قه‌ڵه‌م���ی‌ ناوحیزبه‌كان���ن‪ ،‬له‌بری‌ گه‌ڕان‬ ‫به‌ناو خودی‌ كێش���ه‌كه‌دا كه‌وتنه‌ شوێن‬ ‫ئه‌و گوتاره‌ی‌ حیزب ده‌یه‌وێت ئاراسته‌ی‌‬ ‫بكات‌و قه‌ڵه‌م به‌ده‌سته‌كانیش له‌خزمه‌تی‌‬ ‫ئه‌و گوت���اره‌دا ده‌نگی���ان به‌رزكرده‌وه‌‪،‬‬

‫ئه‌مه‌ جگه‌ له‌ونكردنی‌ راستیه‌كان شتێك‬ ‫ناخاته‌ س���ه‌ر زه‌خیره‌ی‌ ئه‌م لێكترازانه‌‪.‬‬ ‫ماڵوێرانییش���ه‌ ب���اوه‌ڕ ب���ه‌م ج���ۆره‌‬ ‫ته‌فسیره‌بكرێت‪.‬‬ ‫ئه‌توانی���ن بڵێین خۆپیش���اندانه‌كانی‌‬ ‫ناوچه‌ی‌ سلێمانی‌‌و خۆپیش���اندانه‌كانی‌‬ ‫ناوچ���ه‌ی‌ بادینان ئه‌و نه‌وه‌یه‌ به‌ڕێوه‌یان‬ ‫ده‌برد كه‌ ت���ازه‌ ده‌یانه‌وێت بێنه‌ناوه‌وه‌‪،‬‬ ‫نه‌وه‌یه‌كی‌ توڕه‌ گه‌ر ده‌س���تیان نه‌گریت‬ ‫هه‌مووش���ت ده‌س���وتێن‌و رازی‌ نین به‌و‬ ‫ژیانه‌ حیزب���ی‌‌و نادادپه‌روه‌رییه‌ی‌ بۆیان‬ ‫دروس���تكراوه‌و مه‌حكوم���ی‌ ك���ردون‪،‬‬ ‫نه‌وه‌یه‌كی‌ جه‌س���ور ته‌نانه‌ت به‌ده‌ستی‌‬ ‫به‌تاڵه‌وه‌ رووب���ه‌ڕووی‌ گولله‌كانی‌ حیزب‬ ‫ده‌بێته‌وه‌‪ ،‬له‌خۆپیشاندانه‌كانی‌ ناوچه‌ی‌‬ ‫س���لێمانی‌ زۆرب���ه‌ی‌ ئه‌وان���ه‌ی‌ بریندار‌و‬ ‫ش���ه‌هید بوون له‌و نه‌وه‌ تازه‌یه‌ بوون كه‌‬ ‫ته‌فسیرێكی‌ تریان بۆدنیا هه‌یه‌و ده‌یانه‌وێت‬ ‫به‌ش���وێن جۆرێكی‌ دی‌ له‌ژیاندا بگه‌ڕێن‬ ‫كه‌ ئازادی‌‌و خۆشگوزه‌رانی‌‌و دادپه‌روه‌ری‌‬ ‫بۆئه‌وان تیایدا مه‌یسه‌ركرابێت‪ ،‬به‌هه‌مان‬ ‫فۆرم���ه‌وه‌ به‌جۆرێك���ی‌ توڕه‌ت���ره‌وه‌‬ ‫له‌ناوچه‌كان���ی‌ بادین���ان بینیم���ان ئه‌و‬ ‫نه‌وه‌یه‌ ئاماده‌یه‌ په‌الماری‌ هه‌مووشتێك‬ ‫بدات‪ ،‬ئه‌وان���ه‌ نه‌ده‌س���تی‌ بێگانه‌ن نه‌‬ ‫خراپ���ه‌كاری‌ ئ���ه‌م واڵت���ه‌ن‪ ،‬گه‌رحیزب‬ ‫كه‌مێ���ك عاقاڵنه‌ت���ر تێبگه‌ش���تایه‌ له‌م‬ ‫دوو نامه‌یه‌‪ ،‬له‌ب���ری‌ مامه‌ڵه‌ی‌ به‌خراپ‬ ‫به‌الڕێدابردنی‌ توڕه‌بونه‌كان‪ ،‬ته‌فسیرێكی‌‬ ‫دی‌ بۆ ده‌كرد‪ ،‬كه‌چی‌ حیزب هه‌ڵس���ا بۆ‬ ‫داپۆشینی‌ خودی‌ كێشه‌كه‌ ئاراسته‌كه‌ی‌‬ ‫برد بۆ ش���وێنێك ك���ه‌ هی���چ له‌برینی‌‬ ‫ئه‌و گه‌نجانه‌ چاره‌س���ه‌رناكات‪ ،‬رونیش‬ ‫نییه‌ له‌ئاینده‌دا چ���ی‌ روده‌دات‪ ،‬خه‌می‌‬

‫ئاین���ده‌ بوه‌ت���ه‌ خه‌م���ی‌ حیزب‪ ،‬س��� ‌ێ‬ ‫بنه‌مای‌ س���ه‌ره‌كی‌ هه‌ب���وون له‌هه‌ردوو‬ ‫روداوه‌كه‌ی‌ بادینان‌و س���لێمانی‌ هه‌رسێ‌‬ ‫بنه‌ماكه‌ فه‌رامۆش كران‪ ،‬بنه‌مای یه‌كه‌م‬ ‫توڕه‌بوون له‌خۆش���گوزه‌رانییه‌ك كه‌ بۆ‬ ‫تاقمێك مه‌یسه‌ره‌و بۆزۆرینه‌ش مه‌حروم‪،‬‬ ‫په‌الماردانه‌كان���ی‌ زاخۆ به‌ش���ێوه‌یه‌كی‌‬ ‫ئاش���كرا پێمان ده‌ڵێت ئه‌وه‌ی‌ په‌الماری‌‬ ‫ش���وێنه‌ گه‌ش���توگوزرایه‌كانی‌ داوه‌‪،‬‬ ‫ئه‌و نه‌وه‌یه‌یه‌ ك���ه‌ ناتوانێت بچێته‌ ئه‌و‬ ‫ش���وێنانه‌و رقلێبون���ه‌وه‌ی‌ ده‌رهه‌ق به‌و‬ ‫شوێنانه‌ بۆدروس���ت بووه‌‪ ،‬بۆیه‌ كاتێك‬

‫له‌بادینان حیزبی‌‬ ‫ده‌سه‌اڵتدار ئه‌م‬ ‫یاریه‌ی‌ له‌ماڵه‌كه‌ی‌‬ ‫خۆیه‌وه‌ گۆڕی‌ بۆ‬ ‫دژ به‌ ماڵی‌ هێزێكی‌‬ ‫ئۆپۆزسیۆن‬ ‫ش���وێنه‌ گه‌ش���تیاریه‌كان له‌و مه‌حروم‬ ‫ك���راون ئی���دی‌ ئه‌ویش له‌فرس���ه‌تێكدا‬ ‫دێ���ت ده‌یانس���وتێنێت‪ .‬بنه‌م���ای‌‬ ‫دووه���ه‌م توڕه‌بوون له‌حی���زب به‌هه‌موو‬ ‫فۆرمه‌كانی���ه‌وه‌‪ ،‬په‌الماردان���ی‌ ب���اره‌گا‬ ‫حیزبیه‌كان چ له‌س���لێمانی‌‌و چ له‌بادینان‬ ‫گه‌رچی‌ به‌شێكیشی‌ ئاراسته‌كردن بێت‪،‬‬ ‫به‌شه‌كه‌ی‌ دی‌ بێزراوی‌ باره‌گای‌ حیزبییه‌‬

‫له‌ن���او خه‌یاڵدانی‌ ئ���ه‌م نه‌وه‌یه‌دا‪ ،‬ئه‌م‬ ‫نه‌وه‌یه‌ به‌ڕاس���تی‌ توڕه‌ی���ه‌ له‌باره‌گا ‌‬ ‫ی‬ ‫حیزب‌و ده‌یه‌وێت به‌جۆرێك له‌جۆره‌كان‬ ‫وێرانیان ب���كات‪ ،‬ئه‌م توڕه‌بوونه‌ش هه‌م‬ ‫حیزب خۆی‌ دروستیكردووه‌ هه‌م ئه‌دای‌‬ ‫ده‌سه‌اڵت به‌و جۆره‌بووه‌ باره‌گای‌ حیزبی‌‬ ‫ی ژیان‪،‬‬ ‫بوه‌ت���ه‌ ش���وێنی‌ به‌خش���ینه‌وه‌ ‌‬ ‫ژیانێك كه‌ هیچ مانایه‌كی‌ نییه‌ بۆئه‌وانه‌ی‌‬ ‫له‌ده‌ره‌وه‌ی‌ حیزبن‪ ،‬خۆئه‌گه‌ر روداوه‌كانی‌‬ ‫بادینان حیزب به‌ره‌و ئاراس���ته‌یه‌كی‌ دی‌‬ ‫نه‌بردای���ه‌‪ ،‬دوور نه‌بوو هه‌رچی‌ باره‌گای‌‬ ‫حیزب���ی‌ ده‌سه‌اڵتداریش���ه‌ وێرانبكرایه‌‪،‬‬ ‫چونكه‌ ئه‌و ش���ه‌پۆلی‌ توڕه‌بوونه‌ پێش‬ ‫هه‌مووش���تێك ش���ه‌پۆلێك بێ���ت ب���ۆ‬ ‫وێرانكردنی‌ ش���وێنه‌ گه‌ش���تیاریه‌كان‪،‬‬ ‫ش���ه‌پۆلێكه‌ بۆ وێرانكردنی‌ ماڵی‌ حیزبی‌‬ ‫ده‌س���ه‌اڵتدار‪ ،‬به‌اڵم له‌بادین���ان حیزبی‌‬ ‫ده‌س���ه‌اڵتدار ئه‌م یاری���ه‌ی‌ له‌ماڵه‌كه‌ی‌‬ ‫خۆیه‌وه‌ گۆڕی‌ بۆدژ ب���ه‌ ماڵی‌ هێزێكی‌‬ ‫ئۆپۆزس���یۆن‪ .‬بنه‌م���ای‌ س���ێهه‌می‌ ئه‌م‬ ‫كێش���انه‌ توڕه‌بوونی‌ ئاینی‌‌و عیلمانییه‌‪،‬‬ ‫به‌رهه‌می‌ ئه‌م توڕه‌بوونه‌ش له‌په‌روه‌رده‌‬ ‫حیزبیه‌ك���ه‌وه‌ ده‌س���تی‌ پێك���ردوه‌‪،‬‬ ‫ئ���ه‌وه‌ حیزبی‌ كوردی‌ ب���وو مرۆڤه‌كانی‌‬ ‫دابه‌شكرد به‌سه‌ر دوو ره‌نگداو رقی‌ له‌ناو‬ ‫ماهیه‌تیاندا چاند‪ ،‬گوێگرتنێكی‌ قس���ه‌ی‌‬ ‫قه‌ڵه‌مه‌ حیزبیه‌كان به‌سه‌ بۆئه‌وه‌ی‌ حاڵی‌‬ ‫بین رق چاندن به‌سه‌ر ئه‌م دوو ره‌نگه‌دا‬ ‫تادێت تۆخترده‌بێته‌وه‌‌و كه‌سێك نایه‌ت‬ ‫بیرله‌وه‌بكاته‌وه‌ ئه‌وه‌ی‌ گرنگه‌ له‌م دۆخه‌دا‬ ‫ئاینده‌ی‌ ئه‌م نه‌وه‌ی���ه‌و واڵته‌كه‌یه‌ نه‌ك‬ ‫ئاینده‌ی‌ حی���زب‌و فه‌رمانڕه‌وایه‌تیه‌كه‌ی‌‪،‬‬ ‫به‌داخه‌وه‌ین له‌م هه‌موو نامه‌توڕه‌ییانه‌ی‬ ‫كه‌ رۆژانه‌ ده‌یانبین���ن خوێندنه‌وه‌یه‌كی‌‬ ‫باشیان بۆ ناكرێت‪ ،‬بۆیه‌ له‌كۆتاییه‌كه‌یدا‬ ‫ك���ه‌س نازانێ���ت به‌ره‌و ك���وێ ده‌چین‌و‬ ‫چی‌ به‌س���ه‌رماندادێت‪ ،‬چونكه‌ عه‌قڵێكی‌‬ ‫سه‌لیم فه‌رمانڕه‌وایه‌تی‌ ئه‌م واڵته‌ ناكات‌و‬ ‫نه‌وه‌یه‌كی‌ ت���وڕه‌ش به‌ڕێوه‌یه‌ رازی‌ نییه‌‬ ‫به‌م ته‌فسیرانه‌‌و ئاخری‌ رووده‌دات‪.‬‬

‫خوالنه‌وه‌ له‌نێو دۆگماییدا‬ ‫ده‌ربار‌هی‌ رووداوه‌كانی‌ بادینان‬ ‫بڕوا به‌رزنجی‌‬

‫ ‬

‫‪Brwa_barznje@yahoo.com‬‬

‫ئ���ه‌وه‌ی‌ له‌بادین���ان روی���دا كارو‬ ‫كاردانه‌وه‌یه‌كی‌ عه‌فه‌وی‌ نه‌بوو‪ ،‬رووداوێك‬ ‫نییه‌ ته‌نها په‌یوه‌ندی‌ به‌ژینگه‌ی‌ سیاسی‌‌و‬ ‫كۆمه‌اڵیه‌تی‌ س���اته‌وه‌ختێكی‌ مێژوییه‌وه‌‬ ‫هه‌بێت‪ ،‬به‌ڵكو دیوه‌ گه‌وره‌كه‌ی‌ وێنه‌یه‌ك‬ ‫بوو له‌س���ایكۆلۆژیای‌ كۆمه‌ڵگه‌و ژێرخانی‌‬ ‫كۆمه‌اڵیه‌تی‌‌و ئایدۆلۆژی‌ كۆمه‌ڵگه‌‪ ،‬رویه‌ك‬ ‫بوو له‌ڕووه‌ راس���ته‌كانی‌ ئ���ه‌و هێزانه‌ كه‌‬ ‫رووی‌ باوه‌ڕنه‌بوونه‌ به‌ئازادی‌‪.‬‬ ‫رووداوه‌كان���ی‌ بادین���ان ناكرێت ته‌نها‬ ‫دیوێك���ی‌ ببینی���ن ی���ان بیبه‌س���تینه‌وه‌‬ ‫به‌س���اته‌وه‌ختێكی‌ مێژویی���ه‌وه‌‪ ،‬به‌ڵك���و‬ ‫رووداوێك���ه‌ وه‌ك زۆر رووداویتر ره‌گێكی‌‬ ‫له‌مێ���ژوی‌ كۆمه‌اڵیه‌ت���ی‌‌و سیاس���ی‌ ئه‌م‬ ‫كۆمه‌ڵگه‌دایه‌‪.‬‬ ‫باوه‌ڕنه‌بوون به‌ئازادی‌‌و جیاوازی‌ ئاینی‌‌و‬ ‫خێڵه‌كی‌‌و بیروڕا به‌ش���ێكه‌ له‌مێژوی‌ ئه‌م‬ ‫كۆمه‌ڵگه‌ی���ه‌‪ ،‬جیاوازییه‌كان���ی‌ كۆمه‌ڵگه‌‬ ‫هه‌میش���ه‌ وه‌ك دوژمنایه‌تی‌ ده‌ركه‌وتون‪،‬‬ ‫ن���ه‌ك جی���اوازی‌ له‌س���ه‌ر ئه‌ساس���ی‌‬ ‫گفتوگۆك���ردن‌و یه‌كترقبووڵك���ردن‪ .‬ئه‌و‬ ‫ساتانه‌یش كه‌ ئارامییه‌ك هه‌بووه‌ به‌مانای‌‬ ‫كۆتایی‌ شه‌ڕو دوژمنایه‌تی‌ نه‌بووه‌‪ ،‬به‌ڵكو‬ ‫هۆكاریت���ر هه‌بووه‌ ك���ه‌ پێكهاته‌ ئاینی‌‌و‬ ‫كۆمه‌اڵیه‌تی���ه‌ جیاوازه‌كان���ی‌ س���ه‌رقاڵ‬ ‫كردوه‌‪ ،‬وه‌ك ساته‌وه‌ختی‌ رژێمی‌ به‌عس‪،‬‬ ‫ك���ه‌ ترس‌و كوش���تن‌و بڕی���ن هه‌ندێ‌ له‌و‬ ‫دوژمنایه‌تیانه‌ی‌ دواخستوه‌ بۆ زه‌مه‌نیتر‪،‬‬ ‫هه‌رچه‌نده‌ به‌عس خۆی‌ سیسته‌مێك بوو بۆ‬ ‫گه‌شه‌پێدانی‌ ئه‌و دوژمنایه‌تیه‌ له‌ڕوانگه‌ی‌‬ ‫ئ���ه‌و جیاوازیانه‌وه‌‪ ،‬ش���ه‌ڕی‌ ناوخۆیش‪،‬‬ ‫ش���ه‌ڕێكی‌ گه‌وره‌ی‌ یه‌كترقبووڵنه‌كردن‌و‬ ‫نه‌بوون���ی‌ زمان���ی‌ گفتوگ���ۆو لۆژیك���ی‌‬ ‫ئینس���انی‌‌و ئازادی‌ خوازی‌ هێزه‌كان بوو‪.‬‬ ‫كۆمه‌ڵگه‌ نیی���ه‌ له‌دونی���ادا له‌كۆمه‌ڵێك‬ ‫جیاوازی‌ گه‌وره‌و بژوكی‌ ئاینی‌‌و مه‌زهه‌بی‌‌و‬ ‫نه‌ته‌وه‌ی���ی‌‌و كۆمه‌اڵیه‌ت���ی‌‌و سیاس���ی‌‬ ‫پێكنه‌هاتبێت‪ .‬ئه‌وه‌ی‌ ئ���ه‌م جیاوازییانه‌‬ ‫پێك���ه‌وه‌ ده‌به‌س���تێته‌وه‌ كلتورێك���ه‌ كه‌‬ ‫به‌رده‌وامی‌ گفتوگۆی‌ راست‌و شه‌فافانه‌ی‌‬ ‫تێدا بكرێت‌و له‌م رێگه‌یه‌ش���ه‌وه‌ گه‌ش���ه‌‬ ‫به‌عه‌قڵ���ی‌ قبووڵكردن���ی‌ جیاوازییه‌كان‌و‬ ‫سڕینه‌وه‌ی‌ رق‌و سه‌یركردنه‌ دوژمنانه‌كان‌و‬ ‫باوه‌ڕهێن���ان به‌ئ���ازادی‌ ده‌دات‪ .‬لێره‌دا‬

‫پرس���یاره‌كه‌ ئه‌وه‌یه‌‪ ،‬ئای���ا كۆمه‌ڵگه‌ی‌‬ ‫كوردی‌ گفتوگۆی‌ له‌س���ه‌ر جیاوازییه‌كان ‌ی‬ ‫خۆی‌ كردووه‌؟‪.‬‬ ‫وه‌اڵمه‌كه‌ی‌ ئاوڕدانه‌وه‌یه‌ له‌مێژو‪ ،‬مێژوی‌‬ ‫ئێمه‌ هێنده‌ی‌ وێن���ه‌ی‌ رق‌و دوژمنایه‌تی‌‌و‬ ‫خوێ���ن رش���تن‌و خۆفرۆش���تن ده‌بینین‬ ‫به‌ه���ۆی‌ قبووڵنه‌كردن���ی‌ پێكهاته‌و هێزه‌‬ ‫جیاوازه‌كان نیو هێنده‌ ته‌بای‌‌و ئاش���تی‌‌و‬ ‫ئازادی‌ نابینین‪ .‬ئێمه‌ درۆو خۆخه‌ڵه‌تاندن‬ ‫ده‌بینین‪ ،‬كه‌ هه‌رگیز نه‌مانتوانیوه‌ خۆمان‬ ‫له‌قه‌ره‌ی‌ گفتوگۆیه‌كی‌ ئازاد به‌ین له‌سه‌ر‬ ‫جه‌وهه‌ری‌ جیاوازیه‌كان‪ ،‬كه‌چی‌ زۆرترین‬ ‫كات قس���ه‌مان له‌ته‌بایی‌‌و ئاشتی‌‌و ئازادی‌‬ ‫كردوه‌‪ ،‬ئێس���تایش ئێمه‌ رۆژانه‌ وێنه‌كان‬ ‫به‌زین���دوی‌ ده‌بینین‪ ،‬وێن���ه‌ی‌ ناته‌بایی‌‌و‬ ‫باوه‌ڕنه‌بوون به‌ئازادی‌‪ ..‬پارتی‌‌و یه‌كگرتو‬ ‫وه‌ك دوو بك���ه‌ری‌ رووداوه‌كانی‌ بادینان‬ ‫ده‌رده‌كه‌ون‪ ،‬من نامه‌وێت ده‌وری‌ دادوه‌رو‬ ‫یاس���ا ببینم‌و لێره‌دا مه‌حكه‌مه‌ی‌ ئه‌و دوو‬ ‫هێ���زه‌ بكه‌م ت���ا به‌خوێن���ه‌ران بڵێم كێ‌‬ ‫تاوانباره‌و كێ‌ بێتاوان‪ ،‬به‌اڵم به‌جۆرێكی‌‬ ‫دیكه‌یش مه‌حكه‌مه‌ی‌ مێژو ئایدیاو باوه‌ڕی‌‬ ‫ئه‌م دوو هێزه‌ ده‌كه‌ین تا بزانین باوه‌ڕیان‬ ‫به‌ئازادی‌‌و جیاوازییه‌كان هه‌بووه‌و هه‌یه‌‪،‬‬ ‫كه‌ ئه‌مه‌ جه‌وهه‌ری‌ رووداو كێشه‌كانه‌‪.‬‬ ‫له‌ڕاس���تیدا هێزه‌ سیاس���یه‌كانی‌ ئێمه‌‬ ‫باوه‌ڕیان به‌هه‌موو شتێك هه‌یه‌ تا گه‌رای‌‬ ‫ئایدۆلۆژی‌ خۆیانی‌ له‌سه‌ر دانێن‌و ئینسانی‌‬ ‫ئه‌م واڵته‌ی‌ پێ‌ ب���ارگاوی‌ بكه‌ن‌و ره‌نگی‌‬ ‫بك���ه‌ن له‌ڕه‌نگی‌ خۆیان‪ ،‬ب���ه‌اڵم ئه‌وه‌ی‌‬ ‫باوه‌ڕی���ان پێ���ی‌ نیی���ه‌و له‌جه‌وهه‌ریاندا‬ ‫ره‌نگدان���ه‌وه‌ی‌ نییه‌ ئازادییه‌‪ .‬ئه‌م هێزانه‌‬ ‫لێره‌و ل���ه‌وێ‌‌و له‌س���اته‌وه‌ختی‌ جیاوازدا‬ ‫باس���ی‌ ئازادی‌ ده‌ك���ه‌ن وه‌ك ب���اوه‌ڕی‌‬ ‫پته‌وی‌ ئه‌وان‌و خۆیان وه‌ك ئازادی‌ خوازو‬ ‫پارێزه‌ری‌ ئازادی‌ نیش���ان ده‌ده‌ن‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫ئ���ازادی‌ دابه‌ش���ناكرێت بۆ لق‌و به‌ش���ی‌‬ ‫جی���اواز‪ ،‬باوه‌ڕبوون به‌ئ���ازادی‌ باوه‌ڕێك‬ ‫نییه‌ له‌كات‌و ش���وێنێكێدا ب���اوه‌ڕت پێی‌‬ ‫هه‌بێت‌و له‌كات‌و ش���وێنێكی‌ دیكه‌ خۆتی‌‬ ‫لێبدزیت���ه‌وه‌و له‌بیری‌ خۆت���ی‌ به‌یته‌وه‌‪.‬‬ ‫ئازادی‌‪ ،‬له‌ئازادی‌ سێكس���ه‌وه‌ تا ده‌گات‬ ‫به‌ئازادی‌ ئاینی‌‌و نه‌ته‌وه‌یی‌‌و بیروڕا‪ ،‬ته‌نها‬ ‫یه‌ك بوونه‌ كه‌ ناوی‌ ئازادییه‌‪ ،‬ئیتر پۆڵێن‬

‫به‌ندی‌ ناكرێت له‌باوه‌ڕب���وون به‌ئازادیدا‪،‬‬ ‫ب���ه‌اڵم هه‌ناوی‌ ئه‌م هێزان���ه‌ پڕه‌ له‌درۆو‬ ‫خۆخه‌ڵه‌تان���دن‌و گه‌مه‌ك���ردن به‌عه‌قڵێ‌‬ ‫ئینس���ان‪ .‬پارتی‌ دیموكراتی‌ كوردستان‬ ‫هه‌ر كات بێده‌نگی‌ هه‌بێت‌و ئه‌و سه‌رۆك‌و‬ ‫رابه‌ری‌ به‌ڕێز بێت ئه‌وا باوه‌ڕی‌ به‌ئازادی‌‬ ‫هه‌یه‌و گۆرانی‌ ئازادیمان بۆ ده‌ڵێت‪ ،‬هه‌ر‬ ‫كاتی���ش ده‌نگێك ه���ات‌و له‌ده‌نگی‌ ئه‌و‬ ‫نه‌چو‪ ،‬ش���وێنێك هه‌بوو ره‌نگی‌ له‌ڕه‌نگی‌‬ ‫ئه‌ونه‌بوو‪ ،‬ئیتر له‌یاده‌وه‌ری‌ ئه‌ودا ئه‌لف‌و‬ ‫بێی‌ ئازادی‌ ده‌س���ڕێته‌وه‌‪ .‬ئه‌مه‌یش ئه‌و‬ ‫بوونه‌وه‌ره‌ ئالیه‌یه‌ كه‌ ناویان ناوه‌ ئازادی‌‪،‬‬ ‫درۆ گه‌وره‌كه‌ی‌ مێژووه‌‪.‬‬

‫ئێستا باشترین‬ ‫چاره‌سه‌ر‬ ‫قه‌ره‌بووكردنه‌وه‌ی‌‬ ‫یه‌كگرتو یان پارتی‌‬ ‫نییه‌‪ ،‬ئیدانه‌كردن‌و‬ ‫لیژنه‌ دروستكردن‌و‬ ‫ئاشت بوونه‌وه‌ نییه‌‪،‬‬ ‫به‌ڵكو گفتوگۆیه‌كی‌‬ ‫راست‌و شه‌فافه‌‪،‬‬ ‫گفتوگۆ له‌هه‌مو‬ ‫ئاسته‌كاندا‬

‫ئه‌م قس���ه‌یه‌ بۆ یه‌كگرتوی‌ ئیس�ل�امی‌‬ ‫كوردستانیش راسته‌‪ ،‬یه‌كگرتوو هێزێك ‌ی‬ ‫راس���تگۆ نییه‌‌‌ له‌گه‌ڵ ئ���ازادی‌‪ ،‬ئه‌مه‌یش‬ ‫ئه‌زمونێكی‌ تاقیكراوه‌ی���ه‌‪ ،‬یه‌كگرتوویش‬ ‫ل���ه‌و هێزانه‌یه‌ كه‌ پۆڵێ���ن به‌ندی‌ ئازادی‌‬ ‫ده‌كات‪ .‬كاتێك خۆی‌ قوربانییه‌ ئه‌وا بانگی‌‬ ‫ئ���ازادی‌ به‌گوێی‌ هه‌مواندا ده‌دات‪ ،‬كه‌چی‌‬ ‫هه‌ر ئه‌وه‌نده‌ی‌ جه‌الده‌ك���ه‌ی‌ هێوربۆوه‌و‬ ‫خ���ۆی‌ هات���ه‌وه‌ س���ه‌رخۆ ئیتر له‌س���ه‌ر‬ ‫ش���یعری‌ ش���اعیرێك یان لێكۆڵینه‌وه‌ی‌‬ ‫لێكۆڵه‌رێكی‌ مێژوی‌ ئیس�ل�ام یان قسه‌ی‌‬ ‫سیاسیه‌ك ده‌رباره‌ی‌ مێژوی‌ ئیسالم یان‬ ‫زۆر نمون���ه‌ی‌ دیكه‌ ئه‌وا ئ���ه‌وه‌ی‌ مێژوی‌‬

‫ئیسالم‌و رۆژهه‌اڵت به‌گشتی‌‌و ئێمه‌ی‌ كورد‬ ‫به‌ئازادیمان نه‌كردبێت ئه‌م هێزه‌ ئه‌یكات‪.‬‬ ‫ئاخر له‌واڵتێكدا كه‌ زۆرینه‌ی‌ مس���وڵمان‬ ‫بێت‌و مزگه‌وت���ی‌ له‌خوێندنگه‌ زیاتر تێدا‬ ‫بێ���ت‌و مینب���ه‌رو بڵندگۆكانی‌ هه‌میش���ه‌‬ ‫گۆڕبووبن بۆ ناش���تنی‌ ئازادی‌‌و هه‌میشه‌‬ ‫ئازادی‌ له‌وێوه‌ وه‌ك ڤایرۆسێكی‌ كوشنده‌ی‌‬ ‫خۆرئاوا ب���ۆ له‌ناوبردنی‌ كلتورو كۆمه‌ڵگه‌‬ ‫باس���بكرێت‌و وه‌ك دوژمنی‌ سه‌رسه‌ختی‌‬ ‫خودا وێنابكرێت‪ ،‬ئیت���ر گه‌وره‌ترین درۆ‬ ‫ل���ه‌م كۆمه‌ڵگه‌ی���ه‌داو به‌تایبه‌ت���ی‌ هێزه‌‬ ‫ئیسالمیبه‌كان بیكه‌ن درۆی‌ ئازادییه‌‪.‬‬ ‫ئازادی‌ ئ���ه‌وه‌ نییه‌ رێگ���ه‌ به‌باره‌گای‌‬ ‫حیزب���ه‌كان بدرێ���ت‌و هه‌موی���ان بتوانن‬ ‫بمانك���ه‌ن به‌حیزب���ی‌‌و پاره‌و ده‌س���ه‌اڵت‬ ‫وه‌ربگ���رن‪ ،‬ب���ه‌اڵم خه‌یاڵی‌ ش���اعیرێك‬ ‫حه‌رامبێ���ت‌و لێكۆڵینه‌وه‌ی‌ نوس���ه‌رێك‬ ‫به‌س���ه‌رچاوه‌ی‌ كتێبخانه‌ی‌ عه‌ره‌بی‌ تاوان‬ ‫بێت‌و وێنه‌ی‌ شێوه‌كارێك به‌ره‌اڵیی‌ بێت‪،‬‬ ‫كه‌چی‌ وتاری‌ حه‌ماس���ی‌‌و پڕ ئ���اژاوه‌ی‌‬ ‫مامۆس���تایانی‌ ئاینی‌ حیكمه‌ت‌و ته‌بایی‌‌و‬ ‫برایه‌ت���ی‌‌و ئ���ازادی‌ بێت‪ .‬ئ���ه‌م ژینگه‌یه‌‬ ‫كه‌چێنراوه‌ به‌درۆی‌ گه‌وره‌ به‌ناوی‌ ئاشتی‌‌و‬ ‫برایه‌تی‌‌و ئ���ازادی‌ هه‌رئه‌وه‌نده‌و خراپتری‌‬ ‫لـێ‌ چاوه‌ڕوان ده‌كرێت‪.‬‬ ‫ئێستایش باشترین شتێك‌و چاره‌سه‌رێك‬ ‫قه‌ره‌بووكردنه‌وه‌ی‌ یه‌كگرتوی‌ ئیس�ل�امی‌‬ ‫یان پارتی‌ دیموكرات نییه‌‪ ،‬ئیدانه‌كردن‌و‬ ‫لیژنه‌ دروستكردن‌و ئاشت بوونه‌وه‌ نییه‌‪،‬‬ ‫به‌ڵكو گفتوگۆیه‌كی‌ راس���ت‌و ش���ه‌فافه‌‪،‬‬ ‫گفتوگۆ له‌هه‌مو ئاسته‌كاندا‪ .‬گفتوگۆیه‌ك‬ ‫هه‌موان به‌پارتیشه‌وه‌ تێبگه‌ین‪ ،‬سه‌رده‌می‌‬ ‫ی���ه‌ك ده‌نگی‌‌و برا گه‌وره‌ی‌‌و ده‌س���ه‌اڵت‌و‬ ‫كورس���ی‌ نه‌گۆڕ نه‌ماوه‌‪ .‬ده‌بێت پارتی‌‌و‬ ‫بارزانی‌ تێبگه‌ن له‌ده‌س���تدانی‌ جه‌ماوه‌رو‬ ‫نه‌بردنه‌وه‌ی‌ ده‌سه‌اڵت‪ ،‬دۆڕان‌و حه‌یاچون‬ ‫نییه‌‪ ،‬به‌ڵكو دیكتات���ۆری‌‌و باوه‌ڕنه‌بوون‬ ‫به‌ئ���ازادی‌ حه‌یاچون‌و الپه‌ڕه‌ی‌ ره‌ش���ی‌‬ ‫مێ���ژوه‌‪ .‬یه‌كگرتو تێب���گات درۆ له‌گه‌ڵ‬ ‫ئ���ازادی‌ ناكرێت‌و ده‌بێت خ���ۆی‌ یه‌كالی‌‬ ‫بكاته‌وه‌ كه‌ هێزێكی‌ كراوه‌و ئازادی‌ خوازه‌‬ ‫ی���ان داخراوو دژه‌ ئازادی‌‪ ،‬ده‌بێت بزانێت‬ ‫ئ���ه‌و خۆی‌ به‌ش���ێكی‌ دروس���تكه‌ره‌ له‌م‬ ‫فه‌زا داخراو ژه‌ دیموكراس���ی‌‌و ئازادییه‌‌و‬ ‫به‌شێكه‌ له‌و ئاگره‌ی‌ خۆی‌ ده‌سوتێنێت‪.‬‬ ‫ئه‌م قس���انه‌و زۆر ش���تی‌ دیكه‌یش هێزه‌‬ ‫ئیس�ل�امی‌‌و عیلمانییه‌كان���ی‌ دیكه‌ی���ش‬ ‫ده‌گرێته‌وه‌‪.. .‬‬

‫»» ‪19‬‬

‫‪13‬‬

‫ترساندنی هەقیقەت‬ ‫ئای���ا هەقیق���ەت ئەزمووندەکرێ���ت‪ ،‬یان‬ ‫ش���تێکە کە زۆرینە بڕوای���ان پێی هەیە؟‬ ‫ئایا هەقیقەت ئەو زانیارییەیە کە درۆمان‬ ‫لەگەڵ���دا ناکات‪ ،‬یان ئەوەندە راس���تە کە‬ ‫وەکو راستیی ببینرێت؟ دەکرێت چەندین‬ ‫ئەگەری ئاڵ���ۆزی فەلس���ەفیی‌و تیۆلۆژی‬ ‫تاوتوێ بکەین‪ ،‬ب���ەاڵم له‌دوا دەرئەنجامدا‬ ‫دەگەینە کێشەی جەوهەریی هه‌قیقەت کە‬ ‫کێشەی گەڕانە بەدوای ماناکانی بووندا‪.‬‬ ‫بەشێوەیەکی گش���تیی ئێمەی مرۆڤ درۆ‬ ‫وەکو دوژمنی راس���تی تەماش���ادەکەین‪،‬‬ ‫بەاڵم پەیوەندی درۆ بە راستییەوە گەلێک‬ ‫پتەوە‪ ،‬چونکی درۆ ناتوانێت بەبێ راستیی‬ ‫بژی‪ .‬لەناو پەیوەندییە کۆمەاڵیەتییەکاندا‬ ‫درۆو راس���تیی له‌تەنیشت یەکەوە دەژین‪.‬‬ ‫درۆش خاوەن���ی هەقیقەت���ی خۆیەت���ی‪.‬‬ ‫کێش���ەی س���ەرەکی درۆ لەوەدای���ە ک���ە‬ ‫السایی راستیی ناکاتەوە‪ ،‬بەڵکو دەیەوێت‬ ‫جێگرەوەی بێتو ببێت بە خودی راستیی‪.‬‬ ‫له‌ئاستە فەلس���ەفیەکەیدا دیالۆگ لەنێوان‬ ‫درۆو راس���تیدا هەی���ە‪ ،‬ئەگینا کێش���ەی‬ ‫فەلس���ەفی لەنێوانیاندا دروس���تنەدەبوو‪.‬‬ ‫لەگ���ەڵ رۆچوون���ی ئ���ەم بابەت���ە بۆ ناو‬ ‫سیاس���ەتو بوون���ی ب���ە ئایدیۆلۆژیا ئەم‬ ‫پەیوەندییە دەپچڕێت‪ ،‬چونکه هەر یەکەیان‬ ‫نەفی ئەوی تری���ان دەکات‪ .‬هەر هێزێکی‬ ‫ئایدیۆلۆژی ویستی درۆ لەناوبەرێت‪ ،‬لەگەڵ‬ ‫ئەم کردەیەدا راس���تییەکانیش دەکوژێت‪.‬‬ ‫هەر هێزێکی سیاسی ویستی سیستەمێک‬ ‫دروس���تبکات کە پش���ت ب���ە هەقیقەتی‬ ‫ئایدیۆل���ۆژی ی���ان ئایین���ی ببەس���تێت‪،‬‬ ‫لەوێدا هەقیق���ەت دەکوژرێت‪ .‬هەموو ئەو‬ ‫سیس���تەمە سیاس���ییانەی کە خۆیان بە‬ ‫هەقیقەت‌و وەک پێداویستییەکی مێژوویی‌و‬ ‫ئەخالق���ی دەبینن‪ ،‬جا ئەمانە عەلمانی بن‬ ‫یان دینی‪ ،‬بە کارەساتی گەورەی ئینسانی‬ ‫کۆتاییان دێت‪ .‬درۆ ناتوانێت ناشیرین بێت‬ ‫گەر راستییەک لەتەنیشتیەوە نەبێت‪ .‬درۆ‬ ‫لەو کاتەوە ناشیرین دەبێت کە نەخێرێکی‬ ‫بۆ پەیدا بێ���ت‪ ،‬دەنگێکی تر لەدایکبێت‌و‬ ‫هەقیقەتی درۆ بەیانبکات‪ .‬پێدەچێت مرۆڤ‬ ‫درۆی داهێنابێ���ت بۆئەوەی ترس���ەکانی‬ ‫خۆی له‌هەقیقەت بشارێتەوە‪ .‬له‌سیاسەتدا‬ ‫کێش���ەی پەیوەندیی نێ���وان درۆ لەگەڵ‬ ‫هەقیقەتدا کێشەی ناڕاستیی نییە‪ ،‬بەڵکو‬ ‫نەفیکردنە‪ .‬بۆیە له‌سیس���تەمە سیاسییە‬ ‫تۆتالیتێرو تیۆکراتەکاندا هەقیقەت دەکرێت‬ ‫بەو درۆ گەورەیەی کە سیاسەت پاساوی‬ ‫ستەمو چەوسانەوەی پێدەکات‪ .‬بۆنموونە‬ ‫بەن���اوی نەی���اری سیاس���ییەوە یاخ���ود‬ ‫مەترس���یی بۆس���ەر نەتەوەو نیشتیمان‪،‬‬ ‫له‌حاڵەتە دینییەکەش���یدا بەناوی کوفرو‬ ‫ئەخالق���ەوە‪ ،‬ئ���ەوی ت���ر نەفیدەکرێت‪،‬‬ ‫جیاوازییەکان دەکوژرێن���و کۆمەڵگایەکی‬ ‫پاکژو تەمیز دروس���تدەکرێت‪ ،‬نەتەوەیەک‬ ‫یان ئوممەیەکی پاککراوە له‌دوژمن‌و کافر‪.‬‬ ‫کۆمەڵگای ئێمە پڕە له‌هەقیقەتی درۆزنانە‪.‬‬ ‫ئەم هەقیقەتانە بەرهەمی سیاسەتێکن کە‬ ‫رێگ���ە له‌جیاوازی دەگرێ���ت‪ ،‬کەچی باس‬ ‫له‌دیموکراس���یی دەکات‪ ،‬نەفی پلورالیزمی‬ ‫سیاسیی دەکات کەچی باس له‌پێکەوەژیانی‬ ‫ئاشتییانەی ئایینی‌و ئەتنی دەکات‪ ،‬ئازادی‬ ‫بی���روڕاو خۆپیش���اندان دەکوژێت‪ ،‬کەچی‬ ‫ب���اس له‌‌س���ەروەری یاس���ا دەکات‪ ،‬باس‬ ‫له‌پێش���کەوتن‌و ئاوەدانکردن���ەوە دەکات‪،‬‬ ‫کەچی ناعەدالەتییەکی کۆمەاڵیەتی گەورە‬ ‫بەرهەمدەهێنێ���ت ک���ە تیای���دا گروپێکی‬ ‫بچووکی سیاسیی خاوەنی هەموو شتێکەو‬ ‫زۆرینەی کۆمەڵگاش بووە بە تەماشاکەر‪،‬‬ ‫ژینگەی کوردس���تان وێرانک���راوەو کەچی‬ ‫ب���ە چاندنی چەن���د نەمامێ���ک خۆی بە‬ ‫ژینگەپارێز دەفرۆشێت‪.‬‬ ‫ئەم دۆخەی پارتی‌و یەکێتی له‌کوردستاندا‬ ‫بەرهەمیانهێن���اوە تێکەڵێکە لەو جیهانەی‬ ‫(ئۆروێل)ی نووسەر باسیدەکات کە تیایدا‬ ‫دەسەاڵت کۆنترۆڵی هەموو شتێک دەکات‌و‬ ‫بیرکردنەوە چاودێریدەکرێت‌و قەدەغەکردن‬ ‫دەبێ���ت ب���ە کولت���ووری سیاس���یی بۆ‬ ‫دیس���پلینکردنی کۆمەڵ���گا‪ .‬بەدی���وی‬ ‫ئەودیویشدا جیهانێکی تری دروستکردووە‬ ‫ک���ە ل���ەو جیهان���ە دەچێ (هەکس���لی)‬ ‫نووس���ەر له‌ڕۆمانەکەی���دا «جیهانە نوێیە‬ ‫قەش���ەنگەکە» باسیدەکات؛ جیهانێک کە‬ ‫تیایدا کتێ���ب‌و خوێندن���ەوە بێمانادەبن‌و‬ ‫بەرخۆریی‌و بێخەمیی دەبن بە کاراکتەری‬ ‫ئینس���انەکان‪ .‬ئەم جیهانە درۆزنانەیەش‬ ‫له‌کوردس���تاندا ئامادەیە‪ ،‬واتە تەریبییەک‬ ‫لەنێوان کایە دژبەیەکەکاندا هەیە‪ ،‬بۆنموونە‬ ‫درۆی دیموکراسی‌و بوونی دیکتاتۆرییەت‪،‬‬ ‫درۆی ئ���ازادی‌و بیروڕادەربڕین‌و رێگەگرتن‬ ‫له‌خۆپیش���اندان‌و گرت���ن‌و س���زادانی‬ ‫رۆژنامەنووس���ان‌و چاالکوانان���ی مەدەنی‪،‬‬ ‫درۆی پێش���کەوتن‌و وێرانەی���ی ژێرخانی‬ ‫ئابووری واڵت‪ ،‬درۆی دەوڵەمەندی‌و زۆریی‬ ‫پارەو گەورەبوونی ناعەدالەتی کۆمەاڵیەتی‪،‬‬

‫درۆی نیشتیمانپەروەری‌و نەرجسییەتێکی‬ ‫حیزبی‌و خێزانیی‌و خێڵەکیی‪ .‬هەر بۆئەوەی‬ ‫بەرچاوڕوونبین دەتوانی���ن یەک نموونەی‬ ‫سەرنجڕاکێش بهێنینەوە‪ .‬گۆڤارو رۆژنامە‬ ‫ئەهلییەکان بەپێی راپرسییەکان لەالیەک‬ ‫زۆرتری���ن خوێنەری���ان هەی���ەو له‌الیەکی‬ ‫تریشەوە کەمترین تیراژ‪ ،‬بەرامبەر بەوەش‬ ‫رۆژنامەو باڵوک���راوە حیزبییەکان زۆرترین‬ ‫تی���راژو کەمترین خوێنەری���ان هەیە‪ .‬ئەم‬ ‫نموونەیە بۆیە سەرنجڕاکێشە‪ ،‬چونکه ئەو‬ ‫راستییە کولتوورییەمان بۆ رووندەکاتەوە‬ ‫کە پیشەس���ازیی داهێنانی درۆی حیزبی‬ ‫بەرهەمیدەهێنێت؛ بەرهەمهێنانی عەقڵیەتی‬ ‫بەرخۆریی بێئەوەی پارەت هەبێت‪ .‬ئەمەش‬ ‫تەنها ئەو سیستەمە تۆتالیتێرانە دەتوانن‬ ‫پێیهەڵسن کە پارەیەکی زۆر لەژێر دەستی‬ ‫ژمارەیەکی کەم له‌نوخبەیەکی سیاس���یدا‬ ‫کەڵەکەب���ووەو جیهانێک���ی دۆزنانەیان بۆ‬ ‫تاکو گروپەکانی کۆمەڵگا دروستکردووە‪،‬‬ ‫کۆمەڵگایەک له‌بینەرو موستەهلیک‪.‬‬ ‫پارتی‌و یەکێتی سیستەمێکیان دروستکردووە‬ ‫کە تی���ادا ب���اس له‌بەختەوەریی دەکرێت‬ ‫بێئ���ەوەی بەخت���ەوەری بەرهەمبهێنێت‪،‬‬ ‫ب���اس له‌ئازادیی‌و دیموکراس���یی دەکرێت‬ ‫بێئ���ەوەی بچووکتری���ن پرنس���یپی ئەم‬ ‫بەهایان���ە نە لەن���او حیزبەکانی���ان‌و نە‬ ‫لەن���او کۆمەڵ���گادا پیادەبکرێ���ت‪ ،‬باس‬ ‫له‌س���ەروەری یاس���ا دەکرێ���ت بێئەوەی‬ ‫یەک داوەری گش���تی ی���ان داوەر هەبێت‬ ‫جورئەت���ی ئیمزانەکردن���ی فەرمانەکانی‬ ‫ئەوانی هەبێت‪ ،‬ب���اس له‌پەرلەمانتاریزم‌و‬ ‫هەڵبژاردنی دیموکراس���ی دەکرێت‪ ،‬بەاڵم‬ ‫یەک هەڵبژاردن له‌کات���ی خۆیدا ناکرێت‌و‬ ‫لەکاتی ژماردنی دەنگەکانیش���دا بۆئەوەی‬ ‫پێیاننەڵێن دیکتاتۆری تەقلیدی‪ ،‬ژمارەی‬ ‫کورس���ییەکان دەگەیەننە ئەو ئاس���تەی‬ ‫کە ب���ە هەردووکیان زۆرینەی کورس���یی‬ ‫پەرلەمانی���ان زامنکردبێت‪ ،‬باس له‌بوونی‬ ‫سیس���تەمی پەرلەمانتاریی دیموکراس���ی‬ ‫دەکرێت‪ ،‬کەچی هەر چەندساڵێک یەکێک‬ ‫دەکەن بە سەرۆکی پەرلەمان‌و حکومەت‪،‬‬ ‫کە یەکێکیان بۆئەوەیە دەنگی ئۆپۆزیسیۆن‬ ‫له‌پەرلەماندا بخنکێنێ‌و کردەی گفتوگۆی‬ ‫دیموکراسیی بێمانابکات‌و ئەوی تریشیان‬ ‫دەبێت بە مقاویلی بەرژەوەندییە ئابووری‌و‬ ‫سیاسییەکانیان‪ .‬باس له‌دامودەزگاییکردنی‬ ‫سیاس���ەت دەکرێ���ت‪ ،‬کەچی س���ەرۆکی‬ ‫هەرێم لەڕێگای فەیس���بوکەوە رای لەسەر‬ ‫گۆڕانکارییە سیاس���ییەکان باڵودەکاتەوەو‬ ‫س���ایتە ئەهل���ی‌و حیزبیی���ەکان دەبێ���ت‬ ‫سایتی شەخسیی س���ەرۆکی هەرێم بکەن‬ ‫ب���ە س���ەرچاوە‪ .‬ئ���ەم سیس���تەمە باس‬ ‫له‌پلورالیزم���ی سیاس���ی دەکات‪ ،‬کەچی‬ ‫س���ووتانی بارەگای ئۆپۆزیسیۆن‌و سزای‬ ‫سیاس���یی ئەندامەکانیان دەکاتە پاداشتی‬ ‫بوونیان بە ئۆپۆزیسیۆن‪.‬‬ ‫سەبارەت بە هێرشکردنە سەر بارەگاکانی‬ ‫یەکگرت���وو هەموویان فێربوون بڵێن ئەمە‬ ‫مایەی نیگەرانییە‪ ،‬بەاڵم ئەوەی راس���تییە‬ ‫ئەوەیە ک���ە ئەمە مایەی ش���ەرمەزارییە‪.‬‬ ‫ئەوەی لەناوچەی بادینان روویدا کارەسات‬ ‫نەبوو بۆ کورد وەکو پارتی دەڵێت‪ ،‬بەڵکو‬ ‫لەڕاستیدا خودی ئەم سیستەمەی پارتی‌و‬ ‫یەکێتی بووە بە کارەسات بۆ کورد‪ .‬ئەوەی‬ ‫له‌ناوچەی بادیناندا دژ بە (یەکگرتوو) کرا‪،‬‬ ‫هەڵەیەکی تەکنیکی یان شەخسیی نەبوو‪،‬‬ ‫بەڵکو ستراتیژێکە بۆ سیستەمکردنی درۆو‬ ‫ترساندنی هەقیقەت‪.‬‬ ‫ئەم جیهان���ە درۆزنەی ئ���ەم دوو حیزبە‬ ‫ترس���ناکییەکەی‬ ‫دروس���تیانکردووە‬ ‫لەوەدایە کە بووە بە واقیعێکی سیاس���ی‌و‬ ‫کۆمەاڵیەت���ی‌و کولت���ووری‌و تەنها خۆیان‬ ‫بڕوای���ان پێیەت���ی‌و پێش���یان س���ەیرە‬ ‫کەس���انێک هەبن‪ ،‬ئ���ەم جیهانەیان بەدڵ‬ ‫نەبێ���ت‪ .‬جیهانێکە کە فیلم���ی «خوانی‬ ‫گەورە»ی (مارکۆ فێرێری)م بیردێنێتەوە‪،‬‬ ‫کە چینە بااڵدەس���تەکان جگە له‌خواردنی‬ ‫زۆرو رشانەوەو سێکسی کڕدراوو داخرانی‬ ‫کۆمەاڵیەتی‪ ،‬خەمێکی تریان نییە‪.‬‬ ‫کۆمەڵگای سیاس���یی ئێمە له‌پرۆسەیەکی‬ ‫ترس���ناکی گەنیندایە؛ گەنینی سیاسیی‪،‬‬ ‫کۆمەاڵیەت���ی‪ ،‬ئەخالق���ی‪ .‬یەکێ���ک‬ ‫له‌دەرئەنجامەکانی ئەم گەنینەش بریتییە‬ ‫له‌پیشەس���ازیی بەرهەمهێنان���ی درۆو‬ ‫ترس���اندنی هەقیق���ەت‪ .‬لەئێس���تادا هیچ‬ ‫دیوارێ���ک نەماوە حیزبێک���ی وەکو پارتی‬ ‫پش���تی پێببەس���تێت جگە له‌درۆکردن‌و‬ ‫چەواش���ەکردنی میدیایی‌و سیاسیی‪ .‬ئەم‬ ‫دۆخەی ئێس���تا پارتی���ی تیایدایە هەمان‬ ‫دۆخی ئ���ە‌و کەس���ەیە کە بێرنارد ش���ۆ‬ ‫باس���یدەکات کاتێک کە دەڵێت‪ ،‬ئینسانی‬ ‫درۆزن بەوە س���زا نادرێت کە کەس بڕوای‬ ‫پێناکات‪ ،‬بەڵکو پتر بەوە سزادەدرێت کە‬ ‫خۆی ب���ڕوای بە کەس نەماوەو وادەزانێت‬ ‫هەموو دونیا خەریکی پالندانانە دژ بەو‪.‬‬

‫‪14‬‬

‫)‪ )304‬سێشه‌مم ‌ه ‪2011/12/13‬‬

‫‪birura.awene@gmail.com‬‬

‫بیرورا‬

‫رۆشنبیری کورد لەنێوان ئەنتی پارتیی‌و ئیسالمیی‪-‬دا‬ ‫کامیار سابیر‬

‫ده‌ینوسێت‬

‫دیسانه‌وه ئه‌وروپا‬

‫پ���اش چه‌‌ن���د مانگێک له‌کوردس���تان‪،‬‬ ‫له‌ده‌مه‌وبه‌یانێکی س���اردی ته‌متوماندا‬ ‫له‌فڕۆکه‌خانه‌ی شاری میونشنی ئه‌ڵمانی‬ ‫نیش���تمه‌وه‪ .‬زۆربه‌ی رۆژانی کوردستان‬ ‫له‌گونده‌که‌م���ان بووم له‌گه‌رمیان؛ به‌اڵم‬ ‫کاتێکی پڕ له‌چاالکی بوو‪ .‬پێش ئه‌وه‌ی‬ ‫بگه‌ینه فڕۆکه‌خانه‌که‪ ،‬هه‌ر له‌ده‌روازه‌ی‬ ‫فڕۆکه‌ک���ه‌دا پۆلیس���ه ئه‌ڵمانیه‌کان به‬ ‫گومانێکی زۆره‌وه له‌پاس���پۆرته‌کانیان‬ ‫ده‌ڕوانی‪ .‬من مان���دوو نه‌خۆش‌و چڵکن‬ ‫بووم‪ ،‬به‌اڵم هیچ باکێکم نه‌بوو‪.‬‬ ‫گه‌ڕانه‌وه بۆ ئه‌وروپا هه‌ر له‌سه‌ره‌تاوه‬ ‫مرۆڤ رووبه‌ڕووی کۆمه‌ڵێک هه‌ستی دژ‬ ‫به‌یه‌ک ئه‌کاته‌وه‪ .‬کوردستان‌و ئه‌وروپا‬ ‫دوو دونیای جودان‪ .‬یه‌که‌میان له‌دۆخێکی‬ ‫پ���ڕ له‌ش���پرزه‌یی‌و ئاڵۆزی���دا ئ���ه‌ژی‪،‬‬ ‫دووه‌می���ان له‌قه‌یرانی گواس���تنه‌وه‌دایه‬ ‫له‌سیس���ته‌‌مێکه‌وه ب���ۆ سیس���ته‌‌مێکی‬ ‫تر‪ .‬وه‌ک ده‌زانرێ���ت مێژووی مۆدرێنی‬ ‫ئه‌وروپ���ا ده‌توانرێت بکرێ���ت به پێنج‬ ‫قۆناغه‌وه؛ له‌ساڵی ‪ 1840‬هه‌تا سه‌ره‌تای‬ ‫جه‌نگی جیهانی یه‌که‌م له‌س���اڵی ‪1914‬‬ ‫رۆژگاری ئیمپراتۆریه‌تی لیبرالیزم بوو‪.‬‬ ‫لیبرالیزم به مانا کالسیکیه‌که‌ی‪ .‬له‌پاش‬ ‫هه‌ڵگیرسانی جه‌نگی جیهانی یه‌که‌مه‌وه‬ ‫هه‌ت���ا کۆتایی جه‌نگ���ی جیهانی دووه‌م‬ ‫سه‌رده‌می مێرکه‌‌نتالیزم یان سیسته‌می‬ ‫بازرگانی‌و ش���ه‌ڕی ئابوری بوو‪ .‬له‌پاش‬ ‫جه‌‌نگی جیهانی دووه‌م‌تا سااڵنی هه‌‌شتا‬ ‫رۆژگاری ده‌س���تێوه‌ردانی ده‌وڵ���ه‌ت‌و‬ ‫سۆشیالیزم بوو‪ .‬له‌س���ااڵنی هه‌شتاوه‬ ‫هه‌‌تا س���اڵی ‪ 2008‬که‌وتنی سیسته‌می‬ ‫ئابوری جیهانی س���ااڵنی سه‌رمایه‌‌داری‬ ‫لیبرالیزم بوو یان ئه‌‌وه‌ی پێی ده‌وترێت‬ ‫نیولیبرالیزم‪ .‬له‌پاش س���اڵی ‪2008‬ه‌وه‬ ‫سیته‌مێکی نوێ له‌گه‌شه‌دایه‌ که هه‌ندێک‬ ‫به سه‌رمایه‌‌داری ده‌وڵه‌تی ده‌ناسێنن‪.‬‬ ‫ئه‌گ���ه‌ر جاران م���ۆدی ئه‌وه‌بوو ده‌بێت‬ ‫ده‌وڵه‌ت بکشێته‌وه‪ ،‬رێگا خۆشکات بۆ‬ ‫بازاڕ هه‌تا کۆمه‌ڵگا به‌ڕێوه‌به‌رێت‪ ،‬ئه‌وا‬ ‫ئه‌‌مڕۆ بانگه‌شه‌و هه‌وڵ هه‌موو له‌پێناوی‬ ‫هاتنه‌ن���اوه‌وه‌ی زیات���ری ده‌وڵ���ه‌ت‌و‬ ‫حکومه‌تدای���ه بۆ نێو کاروباری ئابوری‌و‬ ‫ژیان‪.‬‬ ‫به‌اڵم ئ���ه‌م گۆڕانکاریانه ب���ه‌و خێراییه‬ ‫هه‌س���تی پێناکرێت‪ .‬ئ���ه‌وه‌ی هه‌رزوو‬ ‫هه‌س���تی پێئه‌که‌یت که جی���اوازه‪ ،‬ئه‌و‬ ‫رێکخس���تن‌و پاکی‌و سیس���ته‌‌ماتیکیه‌ی‬ ‫هه‌موو شته‌کانه به‌به‌راورد به کوردستان‪.‬‬ ‫ئه‌وه‌ی مرۆڤ به ئاسته‌‌م ده‌توانێ بیبینێ‬ ‫ئه‌و پیس���کردنه‌ی کوردستانه له‌هه‌موو‬ ‫روویه‌ک���ه‌وه‪ .‬به‌ڕاس���تی کوردس���تان‬ ‫ل���ه‌ڕووی سیاس���ی‌و کۆمه‌اڵیه‌ت���ی‌و به‬ ‫تایبه‌تی ژینگه‌وه به پیس���بوونێكی زۆر‬ ‫س���ه‌یردا ئه‌ڕوات‪ .‬من لێره‌دا پیسبوون‬ ‫وه‌ك چه‌مکێکی ئه‌خالقی به‌کارناهێنم‪،‬‬ ‫به‌ڵکو وه‌ک نه‌شیاوێکی زیانبه‌خش‪.‬‬ ‫که شوێنێک‪ ،‬سیس���ته‌‌مێک‪ ،‬به‌هایه‌ک‬ ‫پیس ده‌بێت مان���ای وه‌هایه کۆمه‌ڵێک‬ ‫ش���تی تێهاتووه که نه‌ده‌بوو تیادابێت‪.‬‬ ‫ئه‌م���ه زۆر به‌ڕوونی ل���ه‌ڕووی ژینگه‌وه‬ ‫دیاره‪ .‬ژینگه‌ی کوردس���تان به چه‌ندین‬ ‫ش���ێواز رۆژانه ب���ه‌ره‌و ئه‌وه‌ئه‌چێت که‬ ‫ببێته جێگایه‌کی پڕ له‌نایلۆن‌و پالستیک‪.‬‬ ‫ئه‌م دیاریده‌یه نه‌ک هه‌ر زیانبه‌خش���ه‪،‬‬ ‫به‌ڵکو ناش���یرینه‪ .‬که‌وات���ه ئه‌وه ته‌نها‬ ‫ژینگه‌ی ئێمه‌ نییه که پیسبووه‪ ،‬به‌ڵکو‬ ‫پیسبوونی ژینگه ده‌رئه‌نجامی پیسبوونی‬ ‫هه‌س���تی بایه‌خدان‌و ده‌ربه‌س���تبوونی‬ ‫ئێم���ه‪ ،‬له‌هه‌مانکاتدا ئه‌‌وه‌ی ده‌گوزه‌رێ‬ ‫نیش���انه‌ی پیس���بوونی هه‌‌ستی جوانی‬ ‫ئێمه‌یه‪ .‬له‌کوردس���تان جۆرێکی بێ تام‬ ‫له‌ستاتیکا باڵوه که بریتییه له‌ستاتیکای‬ ‫زل‌و قه‌به‌و بریقه‌‌و رووکه‌ش‪ .‬رێک وه‌ک‬ ‫که‌لتوری ئه‌مه‌ریکای���ی‪ .‬مرۆڤ به هه‌ر‬ ‫جێگایه‌ک���دا ده‌ڕوات هه‌س���ت ده‌کات‬ ‫ده‌قێک���ی بۆدلی���اری ده‌خوێنێت���ه‌وه‪.‬‬ ‫الی ئه‌م فه‌یله‌س���وفه فه‌ره‌نس���یه ئێمه‬ ‫له‌سه‌رده‌مێکدا ئه‌ژین له‌نیشانه‌ی راستی‬ ‫جێگای راستی گرتوه‌ته‌وه‪ .‬چیدی گرنگ‬ ‫نییه شتێک به‌هایه‌ک‪ ،‬بوونێک چه‌ندێک‬ ‫حه‌قیقه‌ته‪ ،‬به‌ڵکو ئه‌وه‌ی گرنگه چه‌ندێک‬ ‫نیشانه‌ی حه‌قیقه‌ته یان له‌ئه‌و ئه‌چێت‪.‬‬ ‫ئه‌م���ه وه‌هایک���ردوه له‌ده‌رئه‌نجامدا که‬ ‫که‌لت���وری موزه‌یه‌ف ببێت���ه که‌لتوری‬ ‫بااڵ‪ .‬موزه‌یه‌ف یان سیموالکرا له‌هه‌موو‬ ‫بوارێک���دا له‌کوردس���تان بااڵده‌س���ته‪،‬‬ ‫به‌اڵم هیچ بوارێک هێنده‌ی سیاس���ه‌ت‌و‬ ‫سیاسه‌تکردن‌و حکومه‌ت موزه‌یه‌ف نییه‬ ‫له‌کوردستان‪ .‬گه‌ر له‌ڕابردوودا ده‌رفه‌تی‬ ‫ئ���ه‌وه نه‌ب���وو له‌نزیک���ه‌وه چاودێ���ری‬

‫به‌ڕێوه‌چوون���ی حوک���م‌و حوکمکردن‌و‬ ‫سیاسه‌ت بکه‌‌م له‌کوردستان‪ ،‬له‌ماوه‌ی‬ ‫مانه‌وه‌مدا ئه‌و ده‌رفه‌ته‌م بۆ ره‌خس���ا‪.‬‬ ‫له‌داهاتوویه‌كی نزیکدا به دورو‌و درێژی‬ ‫هه‌وڵ���ی تیوریزه‌کردن���ی حکومه‌ت���ی‬ ‫هه‌رێم ئه‌ده‌ی���ن هه‌تا ل���ه‌و تیولۆژیایه‬ ‫(خوداناس���یه) رزگاری که‌ین که ئه‌مڕۆ‬ ‫به‌‌ده‌ستیه‌وه ده‌ناڵێنێ‪.‬‬ ‫که له‌پش���کنین رزگارمان بوو‪ ،‬بلیتێکی‬ ‫ش���ه‌مه‌نده‌فه‌رم کڕی بۆ نه‌مس���ا‪ .‬پاش‬ ‫چاوه‌ڕوانییه‌ک���ی که‌م جارێکی تر پاش‬ ‫ماوه‌یه‌كی زۆر س���واری ش���ه‌مه‌نده‌فه‌ر‬ ‫بوومه‌وه‪.‬‬ ‫دانیش���تن له‌ش���ه‌مه‌نده‌فه‌ر‌و روانی���ن‬ ‫له‌دیمه‌نه هێمنه‌کانی سنوری ئه‌ڵمانیا‌و‬ ‫نه‌مس���ا‪ ،‬س���ه‌فه‌ره ترس���ناکه‌کانی‬ ‫کوردس���تانی به‌بی���ر هێنام���ه‌وه‪.‬‬ ‫له‌کوردس���تان رۆشتن له‌ش���ارێکه‌و بۆ‬ ‫ش���ارێکی تر‪ ،‬وه‌ک چ���وون بۆ به‌ره‌ی‬ ‫جه‌نگ وه‌هایه‪ .‬ئه‌وه‌ی له‌وێ رووئه‌دات‬ ‫هیچ نییه جگه له‌خۆکوژییه‌کی کۆمه‌ڵی‪.‬‬ ‫جاده‌و رێگای خراپ‌و ته‌‌سک‪ ،‬ژماره‌یه‌كی‬ ‫بێش���ومار له‌ئوتومبێ���ل‪ ،‬ب���ه تایبه‌ت‬ ‫تانکه‌ره‌کان���ی بردنی نه‌وت���ی خه‌ڵکی‬ ‫کوردس���تان‪ ،‬ئه‌مانه نه‌ک هه‌ر داهاتی‬ ‫سروش���تی خه‌ڵكی کوردستان ده‌به‌ن‪،‬‬ ‫به‌ڵکو رێگاوبان خ���راپ ده‌که‌ن‪ ،‬ژیانی‬ ‫رۆژانه‌ی خه‌ڵکی ده‌خه‌نه مه‌ترسییه‌وه‪.‬‬ ‫س���ه‌رباری هه‌موو ئه‌مانه‪ ،‬ئه‌وه‌ جێگای‬ ‫حه‌په‌س���انه که خه‌ڵكی کورد هه‌میشه‬ ‫په‌له‌یه‌تی‪ ،‬به‌بێ ئه‌وه‌ی هیچ ئامانجێکی‬ ‫دیاریکراوی هه‌بێت‪.‬‬ ‫پیس���بوونی رۆح‌و چێ���ژ‌و ده‌وروبه‌روو‬

‫ئه‌وه‌ی جێگای‬ ‫حه‌په‌سانه که خه‌ڵكی‬ ‫کورد هه‌میشه‬ ‫په‌له‌یه‌تی‪ ،‬به‌بێ‬ ‫ئه‌وه‌ی هیچ ئامانجێکی‬ ‫دیاریکراوی هه‌بێت‬ ‫په‌یوه‌ندی���ه‌کان ژیان به‌ره‌و ئه‌وه ئه‌بات‬ ‫که چیتر شایسته‌ی ئه‌وه‌ نه‌بێت بژێت‪.‬‬ ‫ب���ه‌اڵم پ���اش که‌مێک ک���ه له‌ڕوومه‌تی‬ ‫دانیشتوانی شه‌مه‌نده‌فه‌ره‌که ده‌نواڕم‪،‬‬ ‫بیری کوردس���تان ئه‌که‌م‪ .‬ئه‌وروپی به‬ ‫تایب���ه‌ت ئه‌ڵمانی زمان‪ ،‬خه‌ڵكانێکن که‬ ‫هیچ رۆحێک���ی په‌یوه‌ندی‌و لێبورده‌یی‌و‬ ‫په‌یوه‌ندیکردنی���ان تیانییه‪ .‬هه‌میش���ه‬ ‫روومه‌تیان ئاماژه‌ی ئ���ه‌وه‌ت بۆئه‌کات‬ ‫وه‌ک ناچارکراب���ن بژی���ن‪ .‬له‌ده‌ق���ه‌‬ ‫رادیکاڵه‌که‌یاندا چه‌په الوه فه‌ره‌نسیه‌کان‬ ‫دژ ب���ه که‌لتوری م���ن‪ ،‬من���ی رۆژئاوا‬ ‫ده‌و‌‌ستنه‌وه‪ .‬کاتێک من ته‌نها یه‌کسان‬ ‫بووم به خۆم‪ ،‬ئه‌وا من نامۆم به هه‌موو‬ ‫ئه‌وان���ی تر‪ ،‬ئیت���ر ده‌بم���ه نێچیرێکی‬ ‫ب���اش بۆ ئه‌وه‌ی له‌الیه‌ن ب���ازاڕه‌وه راو‬ ‫بکرێم‪ .‬هه‌تا زیاتر هه‌ست بکه‌م که من‬ ‫ته‌نه���ا خۆمم زیاتر هه‌‌س���ت به به‌تاڵی‬ ‫ئه‌ک���ه‌م له‌ناخه‌وه‪ .‬ئێره‌‌و ئه‌‌وێ له‌ده‌قی‬ ‫رۆمانه‌کانی هۆلیبۆک ئه‌چێت‪ .‬له‌ژیاندا‬ ‫گه‌‌ر رێگایه‌ک بگریته به‌ر هه‌ر دۆڕاویت‪.‬‬ ‫ه���ه‌ر ئه‌مه‌ش بوو له‌نیوی���ۆرک له‌کاتی‬ ‫قس���ه‌كردنی ب���ۆ خه‌ڵكان���ی مانگرتوو‬ ‫سالڤیو ژیژاک یه‌که‌م دێڕی ئه‌وه‌بوو که‬ ‫هه‌مووم���ان دۆڕاوین‪ ،‬به‌اڵم ئه‌وانه‌ی که‬ ‫زیاتر هه‌وڵ ئه‌‌ده‌ن‌و زۆرتر پاره‌ پێکه‌وه‌‬ ‫ئه‌نێن (خه‌ڵکانی ۆل ستریت) له‌هه‌موان‬ ‫زیاتر دۆڕاون‪.‬‬ ‫سه‌رمایه‌داری ژیانی کوشت‪ .‬کاتێکیش‬ ‫شکس���ت دێنێت هێنده‌ی تر کوشنده‌تر‬ ‫ده‌بێ���ت‪ ،‬چونک���ه په‌ن���ا ده‌بات���ه به‌ر‬ ‫خودا‪ .‬که خودا هاته‌ ناو سیاس���ه‌ته‌وه‬ ‫ئیتر ده‌بێ م���رۆڤ له‌مرۆڤبوونی خۆی‬ ‫ماڵئاوایی بکات‪.‬‬ ‫ئه‌‌و ش���اره‌ی ب���ۆی ده‌ڕۆم له‌دۆڵێکدایه‬ ‫له‌ق���ه‌راغ رووبارێک���دا‪ .‬پ���اش نیوه‌ڕۆ‬ ‫ئه‌گه‌م‪ .‬پ���اش نی���وه‌ڕۆ ژیانێکی نوێ‬ ‫د‌ه‌س���ت پێئه‌که‌م‪ .‬ژیانێ���ک که له‌هه‌ر‬ ‫په‌نجه‌ره‌یه‌كی ماڵ���ه بچکۆله‌که‌مانه‌وه‬ ‫له‌ده‌ر‌ه‌وه بن���واڕم چیایه‌کی پڕ له‌به‌فر‬ ‫ده‌بینم‪ ،‬که ده‌گه‌م‪ ،‬ئێواره‌که‌ی بۆ دێنی‬ ‫ده‌ڕۆم بۆ ئیتالیا‪.‬‬

‫ئەم وتارە قس���ە لەسەر قەڵەمی هەندێ‬ ‫رۆشنبیری کورد دەکات کە لەنێوان ئەنتی‬ ‫پارتییب���وون‌و ئەنتیی ئیس�ل�امییبووندا‬ ‫ناتوانن بەوردی���ی رووداوەکانی بادینان‬ ‫بخوێنن���ەوە‌و بەخش���کەیی کەوتوونەتە‬ ‫بەرەی ئایدیۆلۆژیای ئیسالمی سیاسیی‬ ‫یان پارتیی���ەوە‪ .‬تەنانەت هێزێکی وەک‬ ‫گۆڕان کە بڕیارە هێزێکی عەلمانیی بێ‌و‬ ‫داکۆکیی له‌مافە مەدەنیی‌و سیاس���یی‌و‬ ‫کولتوورییەکان���ی تاکی کورد لەهەرێمی‬ ‫کوردستاندا بکات‪ ،‬کەوتووەتە شەڕێکی‬ ‫حیزبیی���ەوەو الیەنگیری���ی له‌یەکگرتوو‬ ‫دەکات‪ ،‬بەاڵم جورئەت ناکات داکۆکیی‬ ‫له‌سەرەکییترین مافە س���ەرەتاییەکانی‬ ‫مرۆڤێکی ئازاد بکات کە مەی بخواتەوە‌و‬ ‫مەی بەشێک بێ له‌ڕەفاهی ژیانی‪.‬‬ ‫لەکاتێکدا‪ ،‬رۆش���نبیرە ناس���راوەکانی‬ ‫کورد‌و هێزێکی ئۆپۆزیسیۆنی وەک گۆڕان‬ ‫کە داکۆکی���ی له‌مەزڵومییەتی یەکگرتوو‬ ‫دەکەن ک���ە بارەگاکانی دەس���وتێنرێ‪،‬‬ ‫لەم���ەش فەرزتر دەبووای���ە داکۆکییان‬ ‫له‌ماف���ی ه���ەر تاکێکی ک���وردو هەموو‬ ‫کەمینە ئێس���نیکییەکانی کوردس���تان‬ ‫بکردایە له‌شێوازی گوزەرانکردنیاندا‪ .‬ئەم‬ ‫خۆدزینەوەیە له‌سوتاندنی مەیخانەکان‪،‬‬ ‫مەودایەک���ی خەتەرناک���ی کولتووری���ی‬ ‫بەدوای خۆی���دا دەهێن���ێ‌و خزمەت بە‬ ‫کۆنەپەرستیی‌و موحافیزەکاریی نەبێ بە‬ ‫هیچ ش���تێکی تر ناکات‪ .‬ئەم هەاڵواردنە‬ ‫له‌ئیدانەک���ردن‪ ،‬راس���تەوخۆ پارتی���ی‌و‬ ‫ئیس�ل�امییەکان قازانجی ل���ێ دەکەن‌و‬ ‫زەرەرمەن���دی س���ەرەکییش کۆمەڵگەی‬ ‫مەدەنییە‪.‬‬ ‫بۆچ���ی گرینگی���ی ب���ە س���وتاندنی‬ ‫ب���ارەگای حیزبیی دەدرێ‌و س���وتاندنی‬ ‫مەیفرۆش���خانەکان‌و شوێنەکانی مەساج‬ ‫دەخرێنە ژێ���رەوە؟ ئەگەر س���وتاندنی‬ ‫ش���وێنەکانی مەیفرۆش���یی‌و مەس���اج‬ ‫سیناریۆی پارتیی یان کێشەی شەخسیی‬ ‫هەندێ سەرکردەو سەرمایەداری پارتییش‬ ‫بێ‪ ،‬بۆچی چاو له‌ئاستیان دەنووقێنرێ‌و‬ ‫بەس بۆ سوتاندنی بارەگایەکی حیزبیی‬ ‫کڕوزان���ەوە دەکرێ؟ مەیفرۆش���ەکان‌و‬ ‫مەیخۆرەکان‌و ئەو کچ���ە بەدبەختانەی‬ ‫له‌واڵتان���ی ئاس���یاوە ب���ۆ بژێویی ژیان‬ ‫هاتوون شانوملی پیاوی کورد دەشێلن‪،‬‬ ‫ئەگ���ەر ئایینی���ان هەرچییەک بێ دەبێ‬ ‫بەجورئەتەوە داکۆکیی له‌مافە فەردیی‌و‬ ‫مەدەنییەکانیان بکرێ‪.‬‬ ‫بەشێکی زۆر لەو رۆش���نبیرانەی ئەنتی‬ ‫پارتی���ی‌و دەس���ەاڵتی سیاس���یین‪ ،‬بە‬ ‫ناڕاس���تەوخۆیی کەوتوونەتە سەنگەری‬ ‫ئیسالمی سیاسیی‌و ئیخوانیی کوردییەوە‪،‬‬ ‫چاویان دوكەڵی ب���ارەگا دەبینێ‪ ،‬بەاڵم‬ ‫پێشێلکردنی مافی مرۆڤ‌و ئازادیی تاک‌و‬ ‫رەفای کۆمەاڵیەتیی نابینن‪ .‬کۆمیدیایەکە‬

‫ئەوەیە بەش���ێكی زۆری ئەم رۆشنبیرە‬ ‫لیبراڵ‌و ئازادییخوازانە‪ ...‬ئێوارانیان لێ‬ ‫دێت خۆشەویس���ت‌و ماڵ‌و منداڵەکانیان‬ ‫بەجێ دێڵن‌و تا درەنگانی شەو له‌یانەکاندا‬ ‫دەخ���ۆن‌و دەخۆنەوە‪ ،‬کەچ���ی لەڕووی‬ ‫کوردە نامووسیی‌و مۆڕاڵی سیاسییەوە‬ ‫جورئەت ناکەن داکۆکیی له‌هۆکارەکانی‬ ‫رەفاهیی ژیانی کۆمەاڵیەتیی خۆیش���یان‬ ‫بکەن کە مەیخواردنەوەی���ە‪ .‬هاوزەمان‬ ‫بۆ داکۆکییکردن له‌س���وتاندنی بارەگای‬ ‫حیزبێک‪ ،‬دەنگیان کیش���وەرەکان تەی‬ ‫دەکات‪.‬‬

‫رۆشنبیر نابێ دوای‬ ‫عاتیفەی حیزبێکی‬ ‫ئیسالمیی یان پارتیی‬ ‫بکەوێ کە هەردووالیان‬ ‫ئارگیومێنتی‬ ‫ئایدیۆلۆژیی خۆیان هەیە‬ ‫ریکۆردی پارتیی‌و زەبروزەنگی ئەو حیزبە‬ ‫بۆ هەموو الیەک روونە‪ ،‬گاڵتەجاڕییترین‬ ‫بەئەهریمەنکردن���ی‬ ‫س���یناریۆی‪،‬‬ ‫رۆژنامەنووس سەردەشت عوسمان بوو‬ ‫کە هیچ منداڵە وردکەیەکیش بڕوای بەو‬ ‫دراما فاش���یله‌نەهێنا‪ ،‬ب���ەاڵم لەنێوان‬ ‫بەرداش���ی حیزبێکی موحافی���زەکاری‬ ‫وەک پارت���ی‌و حیزبێک���ی ئیس�ل�امیی‬ ‫وەک یەکگرت���وودا‪ ....‬ه���ەر یەکگرتوو‬ ‫قوربانیی نەبوو‪ ،‬بەڵکو مافە مەدەنیی‌و‬ ‫ئازادیەکانی تاک‌و گرووپە جیاوازەکانی‬ ‫کۆمەڵگەی کوردی���ی‪ ،‬قوربانیی یەکەم‬ ‫بوون‪ .‬ئەمە ئەگەر بەس پارتی کردبێتی‌و‬ ‫یەکگرت���وو تەواو ئەس���تۆ پاکیش بێ‪،‬‬ ‫ئەوە قەباحەتەک���ەی خراپتریش خۆی‬ ‫دەنوێنێ‪.‬‬ ‫خ���ۆم یەکێکم لەوانەی زۆرترین رەخنەم‬ ‫له‌پارتیی‌و بنەماڵ���ەی فەرمانڕەوای ئەم‬ ‫حیزبە گرتووە‪ .‬ئەمج���ارەو ئەم هەموو‬ ‫رق���ە ئایدیۆلۆژییە له‌پارتی���ی‪ ،‬لەالیەن‬ ‫نووس���ەرانی ئۆپۆزیس���یۆن‌و هەن���دێ‬ ‫رۆش���نبیرەوە بووە بە فۆبیا له‌پارتیی‪،‬‬ ‫لەهەم���ان کاتیش���دا ئ���ەو فۆبیای���ەی‬ ‫له‌هێزە ئیس�ل�امییەکانیش هەیە لەالیەن‬ ‫هەندێکیترەوە هەمان مەترسیی بۆ سەر‬ ‫خوێندنەوە‌و تێگەیش���تنێکی دروس���ت‬ ‫له‌ڕووداوەکانی بادین���ان هەیە‪ .‬هەردوو‬

‫بەرەک���ەش‪ ،‬کەم ت���ا زۆر دژی دیوێکی‬ ‫ئازادیی‌و دیوێکی ماف���ە مەدەنییەکانی‬ ‫تاک تاک خەڵکی هەرێم دەوەس���تنەوە‪.‬‬ ‫نی���وەی ئازادیی قبوڵ دەک���ەن‪ ،‬بەاڵم‬ ‫نیوەکەی تری رەش دەکەنەوە‪.‬‬ ‫یەکگرت���وو له‌م���اوەی بیس���ت س���اڵی‬ ‫راب���ردوودا توانای مۆبەاڵی���زی خەڵکی‬ ‫ب���ۆ دژی ناعەدالەتی���ی‌و گەندەڵی���ی‬ ‫سیاس���یی‌و ئیداریی نەک نەجواڵندووە‪،‬‬ ‫بەڵكو هەمیش���ە کاری لەسەر میتۆدی‬ ‫ئەخالقیی‌و فیکری ئیخوانیی‌و ئەجێندای‬ ‫حیزبی���ی‌و دینداری���ی عاتیفەس���ازیی‬ ‫کردووەت���ەوە‪ .‬ئ���ەوە ب���ەس نیی���ە بۆ‬ ‫الیەنگیریی له‌ئازادیی‌و مافی مرۆڤ‪ ،‬کە‬ ‫پالنی یەکگرت���وو نەبووە بۆ هەڵکوتانە‬ ‫س���ەر مەیخانەو مەساجخانەکان‪ ،‬بەڵکو‬ ‫ئەوە رێزگرتن‌و دداننانە بەئازادیی‌و مافی‬ ‫بەرامبەردا کە یەکگرتوو بەجورئەتەوە‌و‬ ‫بەڕەس���میی بڵێ ب���ڕوای ب���ە ئیرهابی‬ ‫فیکریی‌و کولتووریی نیی���ە‌و رێز لەڕای‬ ‫بەش���ێکی زۆری خەڵک���ی کوردس���تان‬ ‫دەگرێ کە دەخۆنەوە‪ ،‬چونکە خواردنەوە‬ ‫بەش���ێکە له‌کولتوورێکی سەردەمییانە‌و‬ ‫یەکێکە له‌سەرەتاییترین مافەکانی تاک‬ ‫لەئاستی جیهانییدا‪ ،‬دژایەتییکردنی جگە‬ ‫له‌فەندەمێنتالیزم���ی دینی���ی‪ ،‬گەردێک‬ ‫تۆلێرانسی لێ پەیدا نابێ‪ .‬مەترسییەکە‬ ‫لەوەدایە‪ ،‬بەشێکی زۆری ئیسالمییەکانی‬ ‫کوردس���تان زۆر دڵیان بە س���وتاندنی‬ ‫ئەو شوێنانە خۆش���ە‌و پێیانوایە ئەگەر‬ ‫بەدەستی ئەوانیش نەبێ بەدڵی ئەوانە‪،‬‬ ‫بەشێک له‌ڕۆشنبیرانی کورد‌و گۆڕانیش‬ ‫کەوتوونەتە ناو ئەم لێاڵوەوە‪.‬‬ ‫ئیسالمییەکانی کوردستان‪ ،‬ئازادییان تا‬ ‫ئەو ش���وێنە دەوێ کە خۆیان دەسەاڵت‬ ‫بگرنە دەست‪ ،‬ئەوسا هەرچی مەیخانە‌و‬ ‫مەس���اجخانە‌و شوێنە گەش���تیارییەکان‬

‫هەی���ە هەمووی���ان بەزەبری ش���ەرعی‬ ‫خۆیان دادەخەن‌و حوکمێکی مەزهەبیی‬ ‫پێ���ڕۆ دەک���ەن‪ .‬ئاخ���ر ئازادی���ی یەک‬ ‫دوورای���ی نییە‪ ،‬بەڵکو وەک ئێم تیۆریی‬ ‫‪ M-Theory‬له‌فیزی���ای کوانتەم���دا فرە‬ ‫دوورایی هەی���ە‪ ،‬ئازادییش ئێم دوورایی‬ ‫هەی���ە‪ .‬ئەم���ە ش���ەڕێکی کولتووری���ی‬ ‫گەورەیەو ئیس�ل�امییەکانی کوردس���تان‬ ‫دەبێ ب���ە عەقاڵنیی���ەوە له‌حیزبەکەی‬ ‫ئەردۆگان���ی تورکیا بڕوانن کە مزگەوت‌و‬ ‫کڵێساو مەس���اجخانەو مەیخانەو شوێنە‬ ‫پیرۆزەکانی وەک پێداویستییەکی ژیاریی‬ ‫بۆ ژیان���ی مۆدێرن‪ ،‬هەموویان بەیەکەوە‬ ‫لەشارێکدا دەبێ هەبن‪ .‬‬ ‫سەرەنجام رۆشنبیر نابێ دوای عاتیفەی‬ ‫حیزبێکی ئیسالمیی یان پارتیی بکەوێ‬ ‫کە هەردووالیان ئارگیومێنتی ئایدیۆلۆژیی‬ ‫خۆیان هەیە‪ ،‬بەاڵم گرینگترین چەمک‌و‬ ‫بەهاو مۆڕاڵ وەک مافی مرۆڤ‪ ،‬پیاوێکی‬ ‫ئایینیی جا ئیسالم بێ‪ ،‬یان کریسیتیان‬ ‫یاخود جوولەکەو ه���ەر مەزهەبێکی تر‬ ‫بێ‪ ،‬بەستاندەردی جیهانیی‌و چارتەکانی‬ ‫مافی مرۆڤ‌و چەمک���ی ئازادیی‪ ،‬ماف‌و‬ ‫رێ���ز‌و ئیعتیب���اری ئینس���انیی لەگەڵ‬ ‫سۆزانییەکان‌و مەیخۆرەکاندا وەک یەک‬ ‫وایە‪ .‬ئەم مافە یونیڤێرساڵە (جیهانییە)‬ ‫ب���ە عەقاڵنیی���ەت دەس���ەلمێنرێ نەک‬ ‫بەحەماس‌و هاوارو فەتوای ش���ەرعیی‌و‬ ‫حوکمی ئیالهیی ناو کتێبە ئاسمانییەکان‬ ‫مەیفرۆش���ەکان‌و‬ ‫س���اغبکرێتەوە‪.‬‬ ‫مەیخ���ۆرەکان‌و ئەندامەکانی یەگرتووش‬ ‫هەموویان وەک یەک مافیان هەیە‌و دەبێ‬ ‫داکۆکی���ی له‌ئازادی���ی‌و له‌مافی مرۆڤ‪،‬‬ ‫لەهەموو م���ەودا جیاوازەکاندا بێ‪ ،‬نەک‬ ‫ب���ەس له‌جوغ���زی ئایدیۆلۆژیی حیزب‌و‬ ‫گروپێک���ی سیاس���یی‌و کۆمەاڵیەتییەوە‬ ‫بێ‪.‬‬

‫ئاگر‪ ،‬ره‌هه‌ندی دۆزه‌خی سیاسیی له‌كوردستان‬ ‫ عه‌تا كه‌ریم‬ ‫خوێندنه‌وه‌ی رووداوه‌كانی ئه‌م دواییه‌ی‬ ‫زاخ���ۆ‪ ،‬ره‌هه‌ندی ترس���ناكتریان هه‌ی ‌ه‬ ‫به‌به‌راوردی ئه‌وه‌ی له‌واقیعدا روویدا‪.‬‬ ‫ترس���اندن به‌زمان���ی ئاگ���ر ره‌نگ��� ‌ه‬ ‫هه‌ڕه‌ش���ه‌یه‌كی سیاس���ی پێشوه‌خت‬ ‫بێت بۆ س���ه‌ر ئه‌وانی ت���ر‪ ،‬خۆ ئه‌گه‌ر‬ ‫زمان���ی ئاگر بكرێت��� ‌ه ئه‌ڵته‌رناتیڤێكی‬ ‫ناقۆاڵی دیالۆگ‌و له‌م���ه‌ودوا وه‌اڵمیش‬ ‫س���وتێنراویش به‌هه‌مان زم���ان بێت‪،‬‬ ‫ئ���ه‌وا دوور نیی��� ‌ه دۆزه‌خی سیاس���ی‬ ‫له‌كوردستان بێته‌ ئاراوه‌‪.‬‬ ‫سوتاندنی باره‌گای حیزبی‌و په‌الماردانی‬ ‫ئه‌وانی تر به‌ئاگ���ر خه‌ریك ‌ه له‌هه‌رێمی‬ ‫كوردستان ده‌بێت ‌ه زمانی ره‌تكردنه‌وه‌ی‬ ‫جیاوازی���ی‌و س���زادانی بیركردنه‌وه‌ی‬ ‫جیاواز له‌نێو كۆمه‌ڵگه‌ی كورده‌وارییدا‪،‬‬ ‫ك ‌ه به‌ر له‌هه‌مووان سیاس���یه‌كانی نێو‬ ‫جومگه‌كان���ی فه‌رمانڕه‌وای���ی درك���ی‬ ‫پێده‌كه‌ن‪ ،‬كه‌وات ‌ه بۆچی ئه‌و كرده‌وان ‌ه‬ ‫رووده‌ده‌ن؟‪.‬‬ ‫رووداوه‌كان���ی پیش���تری زمان���ی ئاگر‬ ‫له‌زه‌مه‌نی كه‌فوكۆڵی هه‌ڵبژارنی الیه‌ن ‌ه‬ ‫ركابه‌ره‌كانی هه‌لب���ژاردن بوون‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫ئاگره‌كه‌ی زاخۆ‌و بادینان له‌سه‌رده‌می‬ ‫جیاوازدای��� ‌ه هه‌رچه‌ن���د‌ه هه‌ڵبژاردنی‬ ‫پارێزگاكان له‌پێشن!!‬ ‫ئه‌گه‌ر باره‌گا س���وتاندنه‌كانی پێشتر‬ ‫ك��� ‌ه ش���وێنی جوگرافیای���ان هه‌ولێر‌و‬ ‫دهۆك���ن‪ ،‬له‌الیه‌ن كه‌س���انی چه‌كدار‌و‬

‫ره‌هه‌ندی خراپی ئه‌و‬ ‫رووداوان ‌ه ئه‌وه‌ی ‌ه ك ‌ه‬ ‫ئاگر له‌به‌رده‌م جیاوازی‌و‬ ‫ئازادی كاری سیاسییدا‬ ‫ئاماده‌‌و هه‌ڵكراو بێت‪،‬‬ ‫كاره‌ساته‌ زمانی ئاگر‬ ‫ببێت ‌ه زمانێكی دیكه‌ی‬ ‫مه‌به‌ستدار‌و به‌ناوی‬ ‫خه‌ڵكه‌و‌ه به‌كاربێت‬ ‫ده‌موچاوداپۆش���راوه‌و‌ه بووب���ن‪ ،‬ئه‌وا‬ ‫له‌زاخۆ به‌ڕۆژی روون���اك‌و به‌به‌رچاوی‬ ‫خه‌ڵك‌و ده‌زگا ئه‌منی‌و پۆلیسییه‌كانه‌و‌ه‬ ‫بوون‪ ،‬ك ‌ه ئه‌نجامده‌ره‌كانیان كه‌سانێكن‬ ‫چێژ له‌ئاگرتێبه‌ردان ده‌بینن‪ ،‬ش���وێنی‬ ‫ئاگره‌كان���ی ئێس���تا‌و ئه‌وان���ی تریش‬ ‫له‌جوگرافیایه‌كدان ك ‌ه پارتی دیموكراتی‬ ‫كوردس���تان خۆی ب��� ‌ه خاوه‌نی نفوس‬ ‫ده‌زانێت‪ ،‬بۆیه‌ تۆمه‌تباریش ده‌كرێت‪.‬‬ ‫له‌پاڵ س���وتاندنی ش���وێنی مه‌س���اج‌و‬ ‫مه‌یفرۆش���ی ئاگره‌ك��� ‌ه ده‌چێت ‌ه ماڵی‬ ‫ب���اره‌گای حیزبییه‌و‌ه ك��� ‌ه یه‌كگرتوی‬

‫ئیس�ل�امییه‌‌و دوورنیی��� ‌ه ئ���ه‌و ئاگر‌ه‬ ‫له‌هه‌رحاڵه‌تێك���ی دووباره‌بوون���ه‌وه‌دا‬ ‫بچێت ‌ه ماڵی حیزبێكی تره‌وه‌‌و دۆخێكی‬ ‫نه‌خ���وازراو‌و په‌ڵه‌یه‌كی ره‌ش بۆ بواری‬ ‫سیاس���ی له‌هه‌رێم���دا بهێنێت��� ‌ه ئاراو‌ه‬ ‫ك��� ‌ه كوژاندنه‌وه‌ی ئاگر‌ه سیاس���یه‌ك ‌ه‬ ‫كۆنترۆڵكردنی زه‌حمه‌ت بێت‪.‬‬ ‫له‌ڕووداو‌ه سیاس���ی ‌ه نه‌خوازراوه‌كانی‬ ‫ی‬ ‫پێش���تردا به‌تایب���ه‌ت ل���ه‌دوای ‪‌ 17‬‬ ‫ش���وبات‌و هه‌روه‌ها ئه‌وه‌ی بادینانیشی‬ ‫هاته‌سه‌ر‪ ،‬ك ‌ه متمانه‌ی ده‌زگای ئه‌منی‌و‬ ‫دادگا‌و یاسا له‌قه‌یراندایه‌‪ ،‬به‌جۆرێك ك ‌ه‬ ‫ده‌زگا ئه‌منییه‌كان وه‌ك پارێزه‌ر ته‌ماشا‬ ‫ناكرێت‪ ،‬یاس���ا‌و دادگاكانیش سه‌روه‌ر‬ ‫نی���ن‪ ،‬ئه‌م ‌ه جگ��� ‌ه له‌وه‌ی س���پاردنی‬ ‫لێكۆڵین���ه‌وه‌ی رووداوه‌كان به‌لیژن���ه‌ی‬ ‫بێده‌سه‌اڵت بووه‌ت ‌ه س���یناریۆیه‌ك ك ‌ه‬ ‫كۆتاییه‌كه‌ی ئاشكرایه‌‪.‬‬ ‫ره‌هه‌ندی خراپی ئه‌و رووداوان ‌ه ئه‌وه‌ی ‌ه‬ ‫ك ‌ه ئاگر له‌به‌رده‌م جی���اوازی‌و ئازادی‬ ‫كاری سیاسییدا ئاماده‌‌و هه‌ڵكراو بێت‪.‬‬ ‫كاره‌س���ات ‌ه زمانی ئاگر ببێت ‌ه زمانێكی‬ ‫دیكه‌ی مه‌به‌س���تدار‌و به‌ناوی خه‌ڵكه‌و‌ه‬ ‫به‌كاربێت ك ‌ه ئه‌وه‌ی بادینان له‌مجۆره‌یه‌‪،‬‬ ‫ك ‌ه سیاسه‌تی حیزب‌و الیه‌نێك به‌ناوی‬ ‫خه‌ڵك‪-‬ه‌و‌ه داده‌به‌زێنرێ���ت‌و به‌نهێنی‬ ‫ئۆكه‌ی پێده‌درێ���ت مه‌رام‌و پیالنی پێ‬ ‫جێبه‌جێكرا‪.‬‬ ‫له‌وانه‌ش خراپتر راكێش���انی په‌نجه‌ی‬ ‫تۆمه‌ت��� ‌ه بۆ یه‌كتری‌و لێره‌ش���دا مادام‬ ‫خه‌ڵ���ك ده‌كرێت��� ‌ه كاره‌كت���ه‌ری نێو‬

‫س���یناریۆی سیاسی س���وتاندن‪ ،‬ئه‌وا‬ ‫ئه‌نجام���ده‌ره‌كان به‌و هێ���ز‌ه ئه‌منیی ‌ه‬ ‫بێ متمانه‌ی ‌ه نادۆزرێته‌وه‌‌و به‌و یاس���ا‬ ‫بێده‌سه‌اڵته‌‌و به‌‌و دادگا ناسه‌روه‌رانه‌ی‬ ‫هه‌رێم سزا نادرێن‪.‬‬ ‫یه‌كه‌م زه‌نگی ئه‌م رووداوانه‌‪ ،‬له‌س���ه‌ر‬ ‫ئاس���تی نێو ده‌وڵه‌ت���ی زۆر به‌خراپی‬ ‫بیس���ترا‌و ه���ه‌م ناوبان���گ‌و هه‌می���ش‬ ‫ئاسایش���ی هه‌رێم‌و هه‌میش هاوكێشه‌ی‬ ‫پێكه‌وه‌ژیانی خسته‌ژێر ترس‌و گومانه‌و‌ه‬ ‫ك ‌ه ئ���ه‌وه‌ش یه‌كه‌مین گورزی كاریگه‌ر‬ ‫له‌بواری ئابووری‌و سه‌رمایه‌داری بیانی‬ ‫ده‌وه‌شێنێت‪ ..‬كه‌وات ‌ه لێره‌دا سه‌ردانی‬ ‫به‌رپرس���ان بۆ ش���وێنی روودا‌و یاخود‬ ‫س���پاردنی ب��� ‌ه لیژنه‌ی بێده‌س���ه‌اڵت‬ ‫كافییه‌!‪.‬‬ ‫یان ره‌واندنه‌وه‌ی رووداوه‌كان‌و به‌رگرتن‬ ‫له‌دووباره‌نه‌بوونه‌وه‌ی ب ‌ه دوو دانیشتنی‬ ‫نائاسایی په‌رله‌مان كۆتایی دێت‪.‬‬ ‫ئای���ا په‌یامێك���ی س���ه‌رۆكی هه‌رێ���م‬ ‫ك��� ‌ه دواهه‌مین هه‌ڵوێس���ت ‌ه ل���ه‌دوای‬ ‫‪ 8‬راس���پارده‌كه‌ی په‌رله‌م���ان پ���ف‬ ‫ی سیاس���ی هه‌رێ���م ده‌كات‌و‬ ‫له‌ئاگ���ر ‌‬ ‫هه‌ڵناگیرسێته‌وه‌؟ یان ده‌بێت ‌ه زمانێك‬ ‫ك��� ‌ه ئیت���ر قوربانیی���ه‌كان ده‌كرێن��� ‌ه‬ ‫ئامانجێكی روونی ئاگرێكی شاردراوه‌‪،‬‬ ‫به‌رگرتنیش له‌دووباره‌بونه‌وه‌یان ته‌نیا‬ ‫له‌بازنه‌ی به‌یاننامه‌‌و راپۆرتی لیژنه‌یه‌كی‬ ‫باوه‌ڕ پێ نه‌كراودا ده‌خولێته‌وه‌‪.‬‬ ‫ ‪atakarem@yahoo.com‬‬

‫تەندروستی‬

‫)‪ )304‬سێشه‌مم ‌ه ‪2011/12/13‬‬

‫بانيژه‬

‫"خۆپاراستن‌و خۆبه‌دورگرتن له‌كه‌س ‌ی‬ ‫توشبوو‪ ،‬باشترین چاره‌سه‌ری‌ سورێژه‌یه‌"‬ ‫ئا‪ :‬كورده‌ عه‌بدولكه‌ریم‬ ‫پسپۆڕێكی‌ نه‌خۆشییه‌ هه‌ناوییه‌كان‬ ‫ی‬ ‫رایده‌گه‌یه‌نێت ك ‌ه باشترین چاره‌سه‌ر ‌‬ ‫بۆ توشبوون به‌نه‌خۆشی‌ سورێژه‌‪،‬‬ ‫ی‬ ‫خۆپاراستن‌و خۆبه‌دورگرتنه‌ له‌كه‌س ‌‬ ‫توشبوو‪ ،‬جه‌ختیشی‌ كرده‌وه‌ كه‌ هه‌ر‬ ‫ی‬ ‫كه‌سێك دژی‌ ئه‌و نه‌خۆشیی ‌ه خۆ ‌‬ ‫ی نابێته‌وه‌‪.‬‬ ‫بكوتێت‪ ،‬ئه‌وا هه‌رگیز توش ‌‬ ‫ی نه‌خۆشیی ‌ه‬ ‫د‪.‬ئه‌حمه‌د سه‌عید پسۆڕ ‌‬ ‫ی ئاوێنه‌دا‬ ‫هه‌ناوییه‌كان له‌چاوپێكه‌وتنێك ‌‬ ‫ی‬ ‫رایگه‌یاند ك ‌ه س���ورێژ‌ه نه‌خۆشییه‌ك ‌‬ ‫ی هه‌موو ته‌مه‌نێك‬ ‫ڤایرۆسییه‌و توش��� ‌‬ ‫ی‬ ‫ی مندااڵن‌و دوو جۆر ‌‬ ‫ده‌بێت به‌تایبه‌ت ‌‬ ‫هه‌ی��� ‌ه (ئینگلی���زی‌‌و ئه‌ڵمان���ی‌) ئه‌م‬ ‫ڤایرۆس��� ‌ه ك ‌ه به‌رپرس ‌ه له‌نه‌خۆشییه‌ك ‌ه‬ ‫ی‬ ‫ی به‌به‌رگر ‌‬ ‫ی راس���ته‌وخۆ ‌‬ ‫په‌یوه‌ن���د ‌‬ ‫ی‬ ‫ی كه‌مبوونه‌و‌ه ‌‬ ‫له‌ش���ه‌و‌ه هه‌یه‌و له‌كات ‌‬ ‫ی مروڤ‪،‬‬ ‫ی به‌رگ���ر ‌‬ ‫ی كۆئه‌ندام ‌‬ ‫ئاس���ت ‌‬ ‫ی توش���بوون به‌م ڤایرۆس��� ‌ه‬ ‫ئه‌گ���ه‌ر ‌‬ ‫ی‬ ‫زۆره‌‪ ،‬هه‌روه‌ها له‌ئێس���تادا كوتان دژ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ئامار ‌‬ ‫ئه‌م نه‌خۆش���یی ‌ه هه‌یه‌و به‌پێ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی له‌ساڵ ‌‬ ‫ی جیهان ‌‬ ‫ی ته‌ندروست ‌‬ ‫رێكخراو ‌‬ ‫ی‬ ‫ی كوتان دژ ‌‬ ‫ی بوون ‌‬ ‫‪ 2008‬ه‌و‌ه به‌ه���ۆ ‌‬ ‫نه‌خۆش���ییه‌ك ‌ه ‪ %78‬ئه‌م نه‌خۆش���یی ‌ه‬ ‫كه‌مبۆته‌وه‌‪.‬‬

‫ی هه‌واو‬ ‫سورێژ‌ه له‌ڕێگ ‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫كۆكه‌و پژمین‌و لیك ‌‬ ‫كه‌سی‌ توشبووه‌و‌ه‬ ‫ده‌گوێزرێته‌وه‌‬ ‫ی نه‌خۆشی ‌ه‬ ‫د‪.‬ئه‌حمه‌د س���ه‌عید پسۆڕ ‌‬ ‫ی‬ ‫هه‌ناویی���ه‌كان له‌چاوپێكه‌وتنێك��� ‌‬ ‫ئاوێن���ه‌دا رونیك���رده‌و‌ه ك ‌ه س���ورێژ‌ه‬ ‫ی‬ ‫ی گوێزراوه‌ی���ه‌و به‌هۆ ‌‬ ‫نه‌خۆش���ییه‌ك ‌‬ ‫جۆر‌ه ڤایرۆس���ێكه‌و‌ه ك��� ‌ه بچوكترین‬ ‫ی مرۆڤ ده‌بێت‌و‬ ‫ی میكرۆب ‌ه توش��� ‌‬ ‫جۆر ‌‬ ‫ی ده‌كات‪،‬‬ ‫ی ته‌مه‌ن یه‌كجار توش ‌‬ ‫به‌درێژای ‌‬ ‫ته‌نها له‌و كاته‌دا نه‌بێت ك ‌ه كه‌س���ه‌ك ‌ه‬ ‫ی‬ ‫ی نه‌مابێت به‌هۆ ‌‬ ‫ی له‌ش ‌‬ ‫ی به‌رگر ‌‬ ‫ئاست ‌‬ ‫چه‌ند نه‌خۆشییه‌كه‌و‌ه وه‌ك (شه‌كره‌و‬

‫د‪ .‬ره‌وشت ره‌شید‬ ‫پسپۆڕی‌ نه‌خۆشیه‌ ده‌رونیه‌كان‬

‫نه‌خۆش له‌كوێ ‌ی‬ ‫هاوكێشه‌كاندایه‌؟‬

‫سستبوونی‌ گورچیله‌كان‌و ئایدز)‪.‬‬ ‫ی به‌وه‌دا ك��� ‌ه هه‌موو‬ ‫ناوبراو ئام���اژ‌ه ‌‬ ‫ی هه‌ی ‌ه‬ ‫ی توش���بوون ‌‬ ‫كه‌س���ێك ئه‌گه‌ر ‌‬ ‫ی ئه‌م‬ ‫به‌م نه‌خۆش���ییه‌‪ ،‬چونك ‌ه مانه‌و‌ه ‌‬ ‫ڤایرۆس ‌ه له‌جه‌سته‌دا هه‌فته‌یه‌ك بۆ دوو‬ ‫هه‌فت ‌ه ده‌خایه‌نێت‌و پاش ئه‌و ماوه‌یه‌ش‬ ‫ئاسه‌واری‌ نه‌خۆشیه‌ك ‌ه نامێنێت‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ی نه‌خۆشییه‌ك ‌ه ‌‬ ‫د‪.‬ئه‌حمه‌د نیشانه‌كان ‌‬ ‫ی‬ ‫خس���ته‌ڕوو ك ‌ه بریتین له‌به‌رزبوونه‌و‌ه ‌‬ ‫ی ‪40‬‬ ‫ی له‌ش بۆ س���ه‌رو ‌‬ ‫ی گه‌رم��� ‌‬ ‫پل��� ‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫پله‌‌و كۆكه‌‌و هه‌اڵمه‌ت‌و س���وربوونه‌و‌ه ‌‬ ‫ی چ���او‪ ،‬هه‌روه‌ه���ا‬ ‫ی پێڵ���و ‌‬ ‫روپۆش��� ‌‬ ‫ی‬ ‫ی هه‌موو جه‌ست ‌ه له‌دوا ‌‬ ‫س���وربوونه‌و‌ه ‌‬ ‫ی له‌ناو‬ ‫ی سپ ‌‬ ‫ی خاڵ ‌‬ ‫چوار رۆژ‪ ،‬ده‌ركه‌وتن ‌‬ ‫ی پوكه‌كان ك ‌ه ئه‌مه‌یان‬ ‫ده‌م به‌تایبه‌ت��� ‌‬ ‫ی ‪24‬‬ ‫دیارترین نیشانه‌كه‌یه‌تی‌‌و له‌ماو‌ه ‌‬ ‫كاتژمێردا دیار نامێنێت‪.‬‬ ‫ی كرده‌و‌ه‬ ‫ئه‌م پزیكش ‌ه پسپۆر‌ه جه‌خت ‌‬ ‫ی هه‌واو‬ ‫ی س���ورێژ‌ه له‌ڕێگ ‌ه ‌‬ ‫ك ‌ه نه‌خۆش ‌‬ ‫ی توشبووه‌و‌ه‬ ‫ی كه‌س ‌‬ ‫كۆكه‌و پژمین‌و لیك ‌‬ ‫ی ساغ یان‬ ‫ده‌گوێزرێته‌و‌ه بۆ كه‌س���ێك ‌‬ ‫ی‬ ‫ی كه‌س���ێك ‌‬ ‫ی س���ه‌ردانیكردن ‌‬ ‫له‌كات��� ‌‬ ‫ی داخراو‬ ‫توش���بوو مانه‌و‌ه له‌ش���وێنێك ‌‬ ‫له‌گه‌ڵیدا‪.‬‬ ‫ی‬ ‫به‌ده‌ستنیش���انكردن ‌‬ ‫س���ه‌باره‌ت‬ ‫ی‬ ‫نه‌خۆش���ییه‌كه‌ش‪ ،‬د‪.‬ئه‌حمه‌د ئاماژ‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ده‌ركه‌وتن��� ‌‬ ‫ب���ه‌وه‌دا ك��� ‌ه ل���ه‌دوا ‌‬

‫ی‬ ‫ی ده‌ركه‌وتن ‌‬ ‫نیش���انه‌كانی‌‪ ،‬به‌تایبه‌ت ‌‬ ‫ی له‌ناوده‌م���دا ده‌زانرێت‬ ‫ی س���پ ‌‬ ‫خاڵ��� ‌‬ ‫ی‬ ‫كه‌سه‌ك ‌ه توش���بووه‌‌و پاشان به‌ڕێگ ‌ه ‌‬ ‫ی كه‌س���ه‌كه‌‪،‬‬ ‫چه‌ند پش���كنینێك له‌لیك ‌‬ ‫به‌ته‌واوی‌ ئه‌نجامه‌كان ده‌ست ده‌كه‌ون‪.‬‬ ‫ناوب���راو رونیك���رده‌و‌ه ك��� ‌ه تائێس���تا‬ ‫هیچ ده‌رمانێك نیی ‌ه ب���ۆ كۆتاییهێنان‬ ‫به‌نه‌خۆش���ییه‌كه‌‪ ،‬ب���ه‌اڵم له‌ئێس���تادا‬ ‫ی بۆ‬ ‫ی نه‌خۆشییه‌ك ‌ه به‌تایبه‌ت ‌‬ ‫كوتان دژ ‌‬ ‫ی سه‌رو ته‌مه‌ن شه‌ش مانگ‌و نۆ‬ ‫منداڵ ‌‬ ‫مانگ زۆر گرنگه‌‪ ،‬هه‌رچه‌ند‌ه ئێستا ئه‌و‬ ‫ی نێوان ‪ 18‬بۆ‬ ‫كوتان��� ‌ه هه‌ی ‌ه بۆ ته‌مه‌ن ‌‬ ‫ی ده‌رمان‬ ‫‪ 24‬س���اڵ‪ ،‬هه‌روه‌ها وه‌رگرتن ‌‬ ‫ی ت���او كۆكه‌‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫ب���ۆ كه‌مكردنه‌و‌ه ‌‬ ‫ی خۆپاراس���تن‌و خۆبه‌دورگرتن‬ ‫به‌گشت ‌‬

‫له‌كه‌سی‌ توشبوو باشترین چاره‌سه‌ره‌‪.‬‬ ‫ی له‌وه‌كرد ك ‌ه هه‌موو‬ ‫د‪.‬ئه‌حمه‌د باس��� ‌‬ ‫كه‌س���ێك ده‌توانێ���ت ئ���ه‌و كوتان��� ‌ه‬ ‫ی‬ ‫ی ل���ه‌و ته‌مه‌ن ‌‬ ‫وه‌ربگرێ���ت به‌تایبه‌ت��� ‌‬ ‫دیاریكراو‌ه (‪ 24-18‬ساڵ‌)‪ ،‬به‌اڵم چه‌ند‬ ‫ی بێبه‌ش ده‌بن‪،‬‬ ‫كه‌س���انێك ناتوانن لێ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی دووگیان‌و نه‌خۆش��� ‌‬ ‫ئه‌وانی���ش ژنان ‌‬ ‫ی گورچیله‌كان‌و ش���ێرپه‌نجه‌‌و‬ ‫سس���ت ‌‬ ‫ی ل���ه‌ش (ئای���دز)‪،‬‬ ‫ی به‌رگ���ر ‌‬ ‫نه‌مان��� ‌‬ ‫ی‬ ‫ئاشكراش���یكرد ك ‌ه هه‌ر كه‌سێك خۆ ‌‬ ‫ی ئه‌و ڤایرۆس���ه‌‪ ،‬ئه‌وا‬ ‫كوتا بێت له‌دژ ‌‬ ‫ی نه‌خۆشییه‌ك ‌ه‬ ‫به‌هیچ شێوه‌یه‌ك توش ‌‬ ‫نابێت ته‌نه���ا له‌كاتێكدا نه‌بێت ك ‌ه ئه‌و‬ ‫ی‬ ‫ی زۆر له‌ش���وێنێك ‌‬ ‫كه‌س��� ‌ه ماوه‌یه‌ك��� ‌‬ ‫داخراودا بمێنێته‌وه‌‪.‬‬

‫خوێنبه‌ربوونی‌ لوت‬ ‫چۆن دروست ده‌بێت؟‬

‫‪%70‬ی‌ خه‌ڵك به‌بێ‌ جیاوازی‌ ره‌گه‌زو‬ ‫ره‌نگی‌ پێست‪ ،‬رووبه‌ڕووی‌ گرفتی‌‬ ‫خوێنبه‌ربوون ده‌بنه‌وه‌ جا له‌هه‌ر‬ ‫ته‌مه‌نێكدا بن‪.‬‬ ‫لوت یه‌كێكه‌ له‌و ئه‌ندامانه‌ی‌ جه‌سته‌ ك ‌ه‬ ‫شه‌به‌كه‌یه‌كی‌ چڕی‌ مولوله‌ خوێنه‌كانی‌‬ ‫تێدایه‌‌و داپۆشراوه‌ به‌چینێكی‌ ته‌نكی‌‬ ‫شانه‌و له‌كاتی‌ به‌ركه‌وتنیان به‌دیواری‬ ‫ناوه‌وه‌ی‌ روپۆش���ی‌ خانه‌كانی‌ لوت‪،‬‬ ‫خوێنبه‌ربوون دروست ده‌بێت‪.‬‬ ‫به‌پێ���ی‌ پۆلێنكردن���ی‌ پزیش���كی‌‪،‬‬ ‫خوێنبه‌ربوون س���ێ‌ ج���ۆره‌ (كه‌م‪،‬‬ ‫مامناوه‌ند‪ ،‬به‌هێز)‪.‬‬ ‫هۆكاره‌كانی‌‪...‬‬ ‫به‌ركه‌وتنی‌ لوت به‌هێزێكی‌ ده‌ره‌كی‌‪.‬‬ ‫نه‌خۆشیه‌كانی‌ كۆئه‌ندامی‌ هه‌ناسه‌‪.‬‬ ‫گۆڕانكاریه‌كانی‌ كه‌ش‌وهه‌وا‪.‬‬ ‫كه‌می‌ ڤیتامینات‪.‬‬ ‫به‌رزبوونه‌وه‌ی‌ په‌ستانی‌ خوێن‪.‬‬ ‫گه‌ش���ه‌كردنی‌ كۆئه‌ندام���ی‌ زاوزێ‌‬ ‫له‌هه‌ردوو ره‌گه‌ز‌و سوڕی‌ مانگانه‌‪.‬‬ ‫جگه‌ره‌كێشان‪.‬‬ ‫حه‌ساسیه‌ت‪.‬‬ ‫خوێنبه‌ربوون له‌منداڵ‪.‬‬ ‫من���داڵ یه‌كێك���ه‌ ل���ه‌و كه‌س���انه‌ی‌‬ ‫ك���ه‌ زۆرتری���ن كات رووب���ه‌ڕووی‌‬ ‫خوێنبه‌ربوون���ی‌ ل���وت ده‌بێت���ه‌وه‌‪،‬‬ ‫ئه‌وه‌ش به‌هۆی‌ شوێنی‌ ئه‌و شه‌به‌كه‌‬ ‫چڕه‌ی مولوله‌ خوێن���ه‌كان له‌دیواری‌‬ ‫ده‌ره‌وه‌ی‌ رووپۆش���ی‌ ناوه‌وه‌ی‌ لوت‪،‬‬ ‫هه‌ندێجاریش هۆكاری‌ خوێنبه‌ربوونی‌‬ ‫ل���وت له‌منداڵ���دا ده‌گه‌ڕێت���ه‌وه‌ بۆ‬ ‫به‌ركه‌وتن به‌تیشكی‌ هه‌تاو‪ ،‬وشكبونی‌‬ ‫كه‌ش‌وه���ه‌وا‪ ،‬توش���بوون به‌هه‌ندی‌‬ ‫نه‌خۆشی‌ ڤایرۆس���ی‌ وه‌ك هه‌اڵمه‌ت‌و‬ ‫كۆكه‌‪.‬‬ ‫پزیش���كه‌كان ئاماژه‌ ب���ه‌وه‌ ده‌كه‌ن‬ ‫ك���ه‌ پێویس���ته‌ ره‌چ���اوی‌ ره‌نگ���ی‌‬ ‫خوێنه‌ك���ه‌ بكرێت‪ ،‬چونك���ه‌ له‌وانه‌یه‌‬ ‫خوێنبه‌ربوونه‌كه‌ په‌یوه‌ندی‌ به‌لوته‌وه‌‬

‫هه‌بێت‌و ره‌نگه‌ كێش���ه‌یه‌كی‌ تر بێت‬ ‫به‌تایبه‌ت���ی‌ ئه‌گ���ه‌ر هات���وو ره‌نگی‌‬ ‫خوێنه‌ك���ه‌ س���ورێكی‌ ت���ۆخ بێ���ت‪،‬‬ ‫هه‌روه‌ها له‌كاتی‌ چه‌ند باره‌بوونه‌وه‌ی‌‬ ‫خوێنبه‌ربوونه‌ك���ه‌‪ ،‬به‌زوتری���ن كات‬ ‫سه‌ردانی‌ پزیشك بكرێ‪.‬‬ ‫چه‌ند هۆكارێكی‌ تر‬ ‫بۆ خوێنبه‌ربوونی‌ لوت‬ ‫هه‌ندێ‌ هۆكاری‌ تر هه‌یه‌ بۆ دروستبونی‌‬ ‫خوێنبه‌ربوونی‌ لوت وه‌ك (ته‌مه‌ن) بۆ‬ ‫نمونه‌ له‌ته‌مه‌ن���ی‌ باڵغبووندا‪ ،‬چونكه‌‬ ‫له‌و ته‌مه‌نه‌دا كۆئه‌ندامی‌ زاوزێ‌ گه‌شه‌‬ ‫ده‌كات به‌تایبه‌تی‌ له‌ژناندا‪ ،‬بۆیه‌ له‌و‬ ‫ته‌مه‌ن���ه‌دا چه‌ند جارێ���ك روده‌دات‪،‬‬ ‫هه‌روه‌ه���ا له‌به‌ته‌مه‌نه‌كان���دا هۆكاری‌‬ ‫خوێنبه‌ربوون زۆرجار ده‌گه‌ڕێته‌وه‌ بۆ‬ ‫به‌رزبوونه‌وه‌ی‌ په‌س���تانی‌ خوێن یان‬ ‫جه‌ڵده‌ی‌ مێشك‪.‬‬ ‫پسپۆڕانی‌ بواری‌ ژنانیش ئاماژه‌ به‌وه‌‬ ‫ده‌ك���ه‌ن كه‌ مرۆڤ تاك���ه‌ گیانله‌به‌ره‌‬ ‫روپۆش���ی‌ دی���واری‌ ن���اوه‌وه‌ی‌ لوتی‌‬ ‫هه‌مان ش���ێوه‌ی‌ رۆپۆش���ی‌ دیواری‌‬ ‫ناوه‌وه‌ی‌ مناڵدانێت���ی‌‪ ،‬بۆیه‌ زۆرجار‬ ‫ده‌بینرێ���ت ه���ۆكاری‌ خوێنبه‌ربوونی‌‬ ‫ل���وت ده‌گه‌ڕێته‌وه‌ ب���ۆ گۆڕانكارییه‌‬ ‫هۆرمۆنیه‌كان‌و زۆرجاریش ده‌بینرێت‬ ‫ك���ه‌ له‌كات���ی‌ س���وڕی‌ مانگان���ه‌دا‬ ‫خوێنبه‌ربوونی‌ لوت روده‌دات‪.‬‬ ‫خۆپاراستن له‌خوێنبه‌ربوون‪.‬‬ ‫‪1‬ـ ئاگادارب���وون له‌به‌رزبوون���ه‌وه‌ی‌‬ ‫په‌ستانی‌ خوێن گه‌ر هاتوو په‌ستانه‌كه‌‬ ‫هۆكاری‌ خوێنبه‌ربوونه‌كه‌ بوو‪.‬‬ ‫‪2‬ـ دوركه‌وتن���ه‌وه‌ له‌پل���ه‌ی‌ گه‌رمای‌‬ ‫به‌رز‪.‬‬ ‫‪3‬ـ خواردن���ه‌وه‌ی‌ ش���له‌مه‌نی‌‌و‬ ‫پیاسه‌كردن له‌كه‌شێكی‌ شێدار‪.‬‬ ‫‪4‬ـ خواردنی‌ میوه‌و سه‌وزه‌ی‌ تازه‌‪.‬‬ ‫رێگه‌كانی‌ چاره‌سه‌ركردن‪.‬‬ ‫‪1‬ـ له‌كات���ی‌ خوێنبه‌ربوون���ی‌ لوتدا‪،‬‬ ‫پێویسته‌ سه‌رت دانه‌وێنی‌ بۆ خواره‌وه‌‬ ‫بۆئه‌وه‌ی‌ ئه‌و خوێن���ه‌ نه‌چێته‌ بۆری‬ ‫هه‌ناسه‌وه‌‪.‬‬ ‫‪3‬ـ هه‌وڵدان بۆ هه‌ناسه‌دان له‌ڕێگه‌ی‌‬ ‫ده‌م‪.‬‬ ‫‪4‬ـ به‌دوو لۆك���ه‌ی‌ ته‌ڕ كونه‌ لوته‌كان‬ ‫دابخه‌‪.‬‬ ‫‪5‬ـ پارچه‌ سه‌هۆڵێك بخه‌ سه‌ر لوتت‬ ‫یان سه‌رت‪.‬‬ ‫‪6‬ـ نه‌خواردنی‌ خواردنی‌ گه‌رم له‌كاتی‌‬ ‫خوێنبه‌ربوونی‌ لوت‪.‬‬ ‫چ كاتێك پێویسته‌ سه‌ردانی‌ پزیشك‬ ‫بكرێت؟‬ ‫‪1‬ـ له‌منداڵدا ئه‌گه‌ر ته‌مه‌نی‌ له‌ س���ێ‌‬ ‫ساڵ كه‌متر بوو‪.‬‬ ‫‪2‬ـ به‌هۆی‌ به‌ركه‌وتنی‌ سه‌ر به‌هێزێكی‌‬ ‫ده‌ره‌كی‌‪.‬‬ ‫‪3‬ـ خوێنبه‌ربوونی‌ لوت‌و به‌رزبوونه‌وه‌ی‌‬ ‫پله‌ی‌ له‌ش له‌گه‌ڵیدا‪.‬‬

‫ئه‌و خۆراكانه‌ی‌ پێویست ‌ه‬ ‫وه‌رزشه‌وان به‌به‌رده‌وام ‌ی بیانخوات‬ ‫ئه‌و كه‌سان ‌هی‌ به‌به‌رده‌وامی‌ وه‌رزش‬ ‫ده‌كه‌ن بۆئه‌و‌هی‌ به‌رده‌وامیی‌ به‌و‬ ‫كاره‌یان بده‌ن‪ ،‬پێویسته‌ ئه‌م خۆراكان ‌ه‬ ‫بخۆن‪.‬‬

‫‪15‬‬

‫‌‬

‫یه‌كه‌م‪ /‬پڕۆتی���ن‪ :‬به‌یه‌كێك له‌خۆراك ‌ه‬ ‫گرنگ���ه‌كان داده‌نرێ���ت ب���ۆ له‌ش���ی‬ ‫وه‌رزش���ه‌وان‪ ،‬كه‌سێكی ئاس���ایی ك ‌ه‬ ‫رۆژان ‌ه وه‌رزش ناكات بۆ هه‌ر كیلۆیه‌ك‬ ‫له‌جه‌سته‌ی پێویستی به‌گرامێك پڕۆتین‬ ‫هه‌یه‌‪ ،‬بۆ نمون ‌ه كه‌سێك ‪ 50‬كیلۆ بێت‬ ‫پێویس���تی ب ‌ه ‪ 50‬گ���رام پڕۆتین هه‌ی ‌ه‬ ‫له‌ڕۆژێكدا‪ ،‬بۆی ‌ه ئه‌و كه‌سانه‌ی ك ‌ه زۆر‬ ‫به‌تون���دی وه‌رزش ده‌كه‌ن به‌تایبه‌تیش‬ ‫ئه‌وانه‌ی مه‌به‌س���تیان دروس���تكردنی‬ ‫ماسولكه‌ی پته‌و‌ه (ئه‌وانه‌ی قورسایی‬ ‫هه‌ڵده‌گ���رن) پێویس���تی له‌ش���یان بۆ‬ ‫پڕۆتی���ن زیاتر‌ه له‌كه‌س���ێك ك ‌ه ته‌نها‬ ‫دابنیشێت‪.‬‬ ‫ئه‌وانه‌ی وه‌رزش���ی قورس ده‌كه‌ن وه‌ك‬ ‫(به‌رزكردنه‌وه‌ی قورس���ایی‪ ،‬یاریزانی‬ ‫تۆپی پ���ێ) پێویس���تی رۆژانه‌یان بۆ‬ ‫پڕۆتی���ن به‌نزیك���ه‌ی دوو هێن���ده‌ی‬ ‫كه‌سێكی ئاسایی ‌ه وات ‌ه ‪ 2‬گرام پڕۆتین و‌هر‌زش���دا ده‌بێت ‌ه هۆی كه‌مكردنه‌وه‌ی‬ ‫بۆ هه‌ر كیلۆ گرامێكی كێشی له‌ش‪.‬‬ ‫چاالكی‌و هه‌س���تكردن به‌نه‌خۆشییه‌كی‬ ‫دووه‌م‪ /‬ئ���او‪ :‬پێویس���تی له‌ش بۆ ئاو جه‌س���ته‌یی‪ ،‬بۆی ‌ه به‌ب���اش ده‌زانرێت‬ ‫له‌كاتی وه‌رزشدا زۆر گرنگه‌‪ ،‬له‌كاتێكدا كه‌س���ێكی وه‌رزش���ه‌وان پێش ئه‌وه‌ی‬ ‫خواردنه‌وه‌ی بڕێكی زۆر له‌ئاو ل ‌ه كاتی ده‌س���ت ب��� ‌ه وه‌رزش بكات ب��� ‌ه ‪3-2‬‬

‫به‌باش ده‌زانرێت‬ ‫كه‌سێكی وه‌رزشه‌وان‬ ‫پێش ئه‌وه‌ی ده‌ست‬ ‫به‌ وه‌رزش بكات ب ‌ه‬ ‫‪ 3-2‬كاتژمێر (‪3 – 2‬‬ ‫په‌رداخ) بخوات‬

‫كاتژمێ���ر (‪ 3 – 2‬پ���ه‌رداخ) بخوات‪،‬‬ ‫چونك ‌ه له‌كاتی وه‌رزشكردندا پێویست ‌ه‬ ‫بڕی (په‌رداخێك یان په‌رداخێك و نیو)‬ ‫بخورێته‌و‌ه له‌هه‌ر ‪ 20 – 15‬خوله‌كێكدا‪،‬‬ ‫دوای وه‌رزشكردنیش (‪ 3 – 2‬په‌رداخ)‬ ‫ئاو بخورێته‌وه‌‪.‬‬ ‫س���ێیه‌م‪ /‬كاربۆهیدارت‪ ،‬له‌شی مرۆڤ‬ ‫له‌كاتی وه‌رزش���كردندا به‌ش���ێوه‌یه‌كی‬ ‫س���ه‌ره‌كی پش���ت ده‌به‌س���تێت‬ ‫به‌كاربۆهیدرات ئه‌وه‌ش بۆ ده‌ستكه‌وتنی‬ ‫وز‌ه بۆ جێبه‌جێكردنی كرداره‌كانی‪ ،‬ئه‌و‬ ‫كاربۆهیدراته‌ی ك ‌ه له‌ناو ماسولكه‌كاندا‬ ‫خه‌زنك���راون به‌ش���ێوه‌ی گالیكۆجین‌و‬ ‫شه‌كر‪.‬‬ ‫له‌كات���ی وه‌رزش���كردندا گالیكۆجینی‬ ‫ن���او ماس���ولكه‌كان به‌كارده‌هێندرێت‬ ‫به‌تایبه‌ت���ی ئه‌گه‌ر وه‌رزش���ه‌ك ‌ه ل ‌ه ‪90‬‬ ‫خوله‌ك زیاتر بێ���ت‪ ،‬له‌كاتی نه‌بوونی‬ ‫گالیكۆجینه‌ك ‌ه له‌ناو ماسولكه‌كان یان‬ ‫ته‌واوبوون���ی له‌كاتی وه‌رزش���كردندا‪،‬‬ ‫ماسولكه‌كان هه‌ڵده‌ستن به‌دروستكردنی‬ ‫وز‌ه به‌ش���ێوه‌یه‌كی تر ك ‌ه ده‌بێت ‌ه هۆی‬ ‫ره‌قبوونی ماسولكه‌كان له‌پاش وه‌رزشدا‪،‬‬ ‫له‌به‌رئ���ه‌وه‌ی ئه‌و ب���ڕ‌ه گالیكۆجینه‌ی‬ ‫له‌ن���او ماس���ولكه‌كاندا خه‌زنك���راون‬ ‫دیاریكراوه‌‪ ،‬بۆی ‌ه وه‌رزشه‌وانان پێویست ‌ه‬ ‫ی ده‌وڵه‌مه‌ندن‬ ‫له‌سه‌ریان ئه‌و خۆراكان ‌ه ‌‬ ‫له‌‌كاربۆ‌‌هیدرات بیخۆن‪‌.‬‬

‫كاتێك باس ‌ی سیسته‌م ‌ی ته‌ندروست ‌ی ده‌كرێت‬ ‫چه‌ن���د ره‌گه‌زێك ‌ی گرنگ دێنه‌پێش���ه‌و‌ه ك ‌ه‬ ‫هه‌ریه‌كه‌یان به‌هاو ش���وێنگه‌ ‌ی خۆ ‌ی هه‌یه‌و‬ ‫كاریگه‌ری ‌ی تایبه‌ت ‌ی هه‌ی ‌ه له‌س���ه‌ر تێكڕا ‌ی‬ ‫سیسته‌مه‌كه‌‪.‬‬ ‫یه‌كێ���ك ل���ه‌و ره‌گ���ه‌ز‌ه گرنگان��� ‌ه بریتی ‌ه‬ ‫له‌(نه‌خ���ۆش)‪ .‬له‌نێ���و هاوكێش��� ‌ه‬ ‫ته‌ندروس���تیه‌كان نه‌خ���ۆش ن���ه‌ك ه���ه‌ر‬ ‫ره‌گه‌زێك ‌ی گرنگه‌‪ ،‬به‌ڵكو له‌ڕاستیدا تێكڕا ‌ی‬ ‫سیسته‌م ‌ی ته‌ندروست ‌ی له‌پێناو (نه‌خۆش)‌و‬ ‫بۆخزمه‌ت‌و یارمه‌ت ‌ی نه‌خ���ۆش دامه‌زراوه‌‪،‬‬ ‫وات ‌ه ئه‌گ���ه‌ر نه‌خۆش له‌نێو هاوكێش���ه‌ك ‌ه‬ ‫بێنین ‌ه ده‌ره‌وه‌‪ ،‬ئه‌وا تێكڕا ‌ی سیس���ته‌م ‌ی‬ ‫خزمه‌تگوزار ‌ی ته‌ندروس���ت ‌ی بێمانا ده‌بێت‌و‬ ‫س���ه‌رجه‌م ره‌گه‌زه‌كان��� ‌ی ت���ر به‌هایه‌ك��� ‌ی‬ ‫ئه‌وتۆیان نامێنێت شایه‌ن ‌ی باس بێت‪.‬‬ ‫ئه‌گه‌ر سه‌یر ‌ی سوێند ‌ی پزیشكیی‌‌و ده‌ستورو‬ ‫یاساو كتێب ‌ه پزیشكیه‌كان بكه‌ین‪ ،‬ده‌بینین‬ ‫ك ‌ه زۆربه‌ ‌ی به‌ندو بنه‌ماكان ‌ی ئه‌و تێكستان ‌ه‬ ‫له‌پێن���او نه‌خۆش‌و بۆیارمه‌ت ‌ی نه‌خۆش���ه‌‪.‬‬ ‫هه‌ربۆیه‌ش له‌سیسته‌م ‌ی ته‌ندروست ‌ی واڵت ‌ه‬ ‫پێش���كه‌وتوه‌كان‌و ل���ه‌و كۆمه‌ڵگایانه‌دا ك ‌ه‬ ‫یاس���او ماف ‌ی مرۆڤ به‌رقه‌رار‌ه (نه‌خۆش)‬ ‫ته‌وه‌ر ‌ی سه‌ره‌ك ‌ی گرنگیپێدان‌و ئیشكردنه‌و‬ ‫هیچ پرۆس���ه‌یه‌ك ‌ی پش���كنین‌و چاره‌سه‌ر ‌ی‬ ‫ئه‌نج���ام نادرێت ئه‌گه‌ر حیس���ابێك ‌ی وردو‬ ‫گه‌ور‌ه ب���ۆ نه‌خۆش‌و تێك���ڕا ‌ی الیه‌نه‌كان ‌ی‬ ‫ژیانی‌ نه‌كرێت‪.‬‬ ‫ئێستا با زۆر به‌ساده‌ی ‌ی بپرسین‪ :‬له‌كوردستان‬ ‫نه‌خۆش له‌كوێ ‌ی هاوكێش���ه‌كانه‌؟ تاچه‌ند‬ ‫له‌پرۆس���ه‌ ‌ی چاره‌س���ه‌ری‌‌و له‌سیس���ته‌م ‌ی‬ ‫پزیش���كیدا حیس���ابی‌ بۆده‌كرێ���ت‌و وه‌كو‬ ‫ره‌گه‌زێك چ به‌هاو ده‌سه‌اڵتێك ‌ی هه‌یه‌؟‬ ‫كه‌س���ێك چاو ب ‌ه سیس���ته‌م ‌ی ته‌ندروست ‌ی‬ ‫كوردس���تان بگێڕێت تێ���ده‌گات له‌نێو ئه‌م‬ ‫سیسته‌مه‌دا نه‌خۆش كه‌مترین حیساب ‌ی بۆ‬ ‫ده‌كرێت‌و رۆڵ ‌ی ئه‌و په‌راوێزترین رۆڵه‌‪.‬‬ ‫له‌سیس���ته‌م ‌ی ته‌ندروس���ت ‌ی كوردس���تان‪،‬‬ ‫له‌په‌یوه‌ن���د ‌ی دكت���ۆرو نه‌خۆش���ه‌و‌ه بگر‌ه‬ ‫تا ش���ێواز ‌ی مامه‌ڵه‌كردن له‌سه‌نته‌ره‌كان ‌ی‬ ‫چاره‌س���ه‌ری‌‌و ته‌نانه‌ت له‌نێو یاساو رێسا‬ ‫پزیشكی‌‌و گشتیه‌كانیش نه‌خۆش ره‌گه‌زێك ‌ی‬ ‫الوازو ناسه‌ره‌كییه‌‪ .‬له‌كوردستان هه‌زاره‌ها‬ ‫نمونه‌مان له‌به‌رده‌ستدای ‌ه ك ‌ه تیایدا له‌كات ‌ی‬ ‫چاره‌س���ه‌ری‌‪ ،‬نه‌خ���ۆش وه‌ك ماكینه‌یه‌ك‬ ‫یان ئامێرێك ‌ی له‌كاركه‌وتوو سه‌یر ‌ی كراوه‌و‬ ‫له‌كات ‌ی بڕی���اردان یان پرس��� ‌ی پێنه‌كراو‌ه‬ ‫یانیش راوبۆچوونه‌كان ‌ی پشتگوێخراون‪.‬‬ ‫له‌پره‌سنییپه‌كان ‌ی كار ‌ی پزیشكیدا هاتوو‌ه‬ ‫ك ‌ه پێش ئه‌نجامدان ‌ی هه‌ركارێك بۆ نه‌خۆش‬ ‫یان پێش نووسین ‌ی هه‌ر ده‌رمانێك‪ ،‬ده‌بێت‬ ‫الیه‌ن ‌ه باش‌و خراپه‌كان ‌ی ئه‌و پرۆسه‌ی ‌ه یان‬ ‫ئه‌و ده‌رمان��� ‌ه بۆ نه‌خۆش ب���اس بكرێت‌و‬ ‫دواتریش ره‌زامه‌ن���د ‌ی نه‌خۆش وه‌ربگیرێت‬ ‫له‌س���ه‌ر ئه‌نجامدان ‌ی چاره‌س���ه‌ریه‌كه‌‪ ،‬هه‌ر‬ ‫كه‌س���ێكیش كار به‌م بنه‌مای ‌ه نه‌كات‪ ،‬ئه‌وا‬ ‫زۆر به‌س���اده‌ی ‌ی له‌بنه‌ماو یاس���او ره‌وشت ‌ی‬ ‫پزیشكی ‌ی الیداوه‌‪.‬‬ ‫له‌كوردستان رۆژان ‌ه هه‌زاره‌ها تاقیكردنه‌و‌ه‬ ‫بۆ نه‌خ���ۆش ئه‌نجام ده‌درێ���ت‪ ،‬هه‌زاره‌ها‬ ‫ده‌رمان ده‌نوس���رێت‌و ده‌كرێت ب ‌ه گه‌روو ‌ی‬ ‫نه‌خ���ۆش‪ ،‬چه‌ندین نه‌ش���ته‌رگه‌ر ‌ی ئه‌نجام‬ ‫ده‌درێت بێئه‌وه‌ ‌ی به‌ش���ێوه‌یه‌ك ‌ی قوڵ بیر‬ ‫له‌به‌رژه‌وه‌ندیه‌كان��� ‌ی نه‌خ���ۆش كرابێته‌وه‌و‬ ‫بێئه‌وه‌ ‌ی سروش���ت ‌ی نه‌خۆش���یه‌كه‌‌و الیه‌ن ‌ه‬ ‫باش‌و خراپه‌كان ‌ی پرۆسه‌ ‌ی چاره‌سه‌ر ‌ی بۆ‬ ‫نه‌خۆش���ه‌ك ‌ه باس���كرابێت یانیش پرسێك ‌ی‬ ‫جی���د ‌ی پێكرابێ���ت ئاخۆ رازیی ‌ه له‌س���ه‌ر‬ ‫ئه‌نجامدان ‌ی ئه‌م پرۆس���ه‌ی ‌ه یان نا‪ .‬ئه‌گه‌ر‬ ‫له‌باشترین حاڵه‌تیشدا نه‌خۆشه‌ك ‌ه جورئه‌ت ‌ی‬ ‫كردو وت ‌ی ئه‌م پش���كینین ‌ه زۆر ‌ی تێده‌چێت‬ ‫یان پرس��� ‌ی ئه‌م ده‌رمان��� ‌ه بۆچییه‌‪ ،‬ئه‌وا‬ ‫یه‌كسه‌ر چاره‌سه‌ركاره‌ك ‌ه (جا پزیشك بێت‬ ‫یان په‌رس���تار) پێیده‌ڵێت‪ :‬تۆ له‌من باشتر‬ ‫ده‌زان���ی‌؟ ره‌نگ ‌ه لێش��� ‌ی تووڕه‌بێت‪ .‬بۆی ‌ه‬ ‫له‌زۆربه‌ ‌ی حاڵه‌ته‌كان نه‌خۆش���ه‌كه‌ بێده‌نگ‬ ‫ده‌بێت‌و چاوه‌ڕێ ‌ی ره‌حمه‌ت ‌ی چاره‌سه‌ركارو‬ ‫قه‌ده‌ر ده‌كات‪ .‬ئید ‌ی وه‌ك ده‌بینین نه‌خۆش‬ ‫له‌نێو سیس���ته‌مێك ‌ی وه‌ها كه‌مترین به‌هاو‬ ‫نرخ ‌ی هه‌یه‌و ره‌گه‌زێك��� ‌ه له‌جیاتی‌ ئه‌وه‌ ‌ی‬ ‫تێك���ڕا ‌ی سیس���ته‌مه‌ك ‌ه له‌خزمه‌تی دابێت‪،‬‬ ‫خۆ ‌ی له‌خزمه‌ت ‌ی به‌رژه‌وه‌ندی‌‌و ده‌س���ەاڵت ‌ی‬ ‫كۆمه‌ڵێك ره‌گه‌ز ‌ی دیكه‌یه‌‪ .‬له‌جیات ‌ی ئه‌وه‌ ‌ی‬ ‫پزیشك‌و په‌رس���تار‌و نه‌خۆشخان ‌ه له‌خه‌م ‌ی‬ ‫ئه‌وه‌دابن نه‌خۆش رازیبكه‌ن‪ ،‬به‌پێچه‌وانه‌و‌ه‬ ‫نه‌خۆش‌و كه‌س���وكار ‌ی هه‌میش ‌ه ده‌ستیان‬ ‫به‌سه‌ر دڵیانه‌وه‌ی ‌ه نه‌بادا پزیشك‌و په‌رستار‌و‬ ‫كارمه‌ندان��� ‌ی ته‌ندروس���ت ‌ی له‌وش���ه‌یه‌ك‬ ‫ی���ان هه‌ڵس���وكه‌وتێك دڵی���ان بڕه‌نجێت‌و‬ ‫بتۆرێن‪ .‬ئه‌م هاوكێش���ه‌ی ‌ه تاسه‌ر ئێسقان‬ ‫هاوكێشه‌یه‌ك ‌ی نامرۆیی‌‌و ناهاوسه‌نگه‌‌و به‌ب ‌ێ‬ ‫گێڕانه‌وه‌ ‌ی هاوسه‌نگ ‌ی بۆ ئه‌م هاوكێشه‌یه‌‌و‬ ‫به‌بێ‌ گۆڕین��� ‌ی عه‌قڵیه‌ت��� ‌ی مامه‌ڵه‌كردن‬ ‫له‌گه‌ڵ نه‌خۆش‌و به‌ب ‌ێ تێگه‌یش���تن له‌به‌هاو‬ ‫مانا راس���ته‌قینه‌ییه‌كان ‌ی نه‌خۆش‪ ،‬به‌هیچ‬ ‫ش���ێوه‌یه‌ك مومكی���ن نیی��� ‌ه بتوانین بیر‬ ‫له‌سیسته‌مێك ‌ی ته‌ندروس���ت ‌ی مرۆڤدۆست‌و‬ ‫پێشكه‌وتوو بكه‌ینه‌وه‌‪.‬‬

‫‪16‬‬

‫)‪ )304‬سێشه‌مم ‌ه ‪2011/12/13‬‬

‫‪Lokall.awene@gmail.com‬‬

‫لۆکاڵ‬

‫"فه‌رمانبه‌رانی‌ هه‌ولێرو دهۆك‬ ‫به‌به‌راورد له‌گه‌ڵ ناوچه‌كان ‌ی تر ‌ی عێراق كه‌مترین موچ ‌ه وه‌رده‌گرن"‬ ‫ئا‪ :‬به‌ختیار حسێن‪ ،‬هه‌ولێر‬ ‫ئه‌ندامێكی‌ فراكسیۆنی‌ گۆڕان‬ ‫ئاماژه‌ به‌وه‌ ده‌كات كه‌ له‌سه‌ر‬ ‫ئاستی‌ عێراق فه‌رمانبه‌رانی‌ هه‌ولێرو‬ ‫دهۆك كه‌مترین موچه‌ وه‌رده‌گرن‪،‬‬ ‫به‌رپرسێكی‌ وه‌زاره‌تی‌ داراییش ئه‌و‌ه‬ ‫ره‌ت ده‌كاته‌وه‌و ده‌ڵێت "به‌پێچه‌وانه‌و‌ه‬ ‫كاتێك فه‌رمانبه‌رێك له‌به‌غداو‌ه‬ ‫ده‌گوازرێته‌وه‌ بۆ هه‌رێم‪ ،‬داوا ده‌كات‬ ‫موچه‌كه‌ی‌ له‌گه‌ڵ هه‌رێم هاوتابكرێت"‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ماوه‌یه‌ك���ه‌ هه‌ندێ���ك له‌ئه‌ندامان��� ‌‬ ‫ی‬ ‫ی په‌رله‌مان ‌‬ ‫الیه‌ن��� ‌ه ئۆپۆزس���یۆنه‌كان ‌‬ ‫كوردس���تان‪ ،‬ب���اس ل���ه‌و‌ه ده‌كه‌ن ك ‌ه‬ ‫موچ���ه‌ی‌ فه‌رمانبه‌ران���ی‌ هه‌ولێ���رو‬ ‫ی عێراق كه‌مترین‬ ‫دهۆك له‌س���ه‌ر ئاست ‌‬ ‫موچه‌ی ‌ه به‌به‌راورد له‌گه‌ڵ سلێمانیش‪،‬‬ ‫ی ل���ه‌الی زۆرێ���ك‬ ‫ئه‌م���ه‌ش نیگه‌ران��� ‌‬ ‫له‌فه‌رمانبه‌رانی‌ ئه‌و دوو شاره‌ دروست‬ ‫ی‬ ‫كردوه‌‪ ،‬په‌رله‌مانتارێكی‌ فراكس���یۆن ‌‬ ‫ی له‌و‬ ‫كوردس���تانیش بێئاگای���ی‌ خ���ۆ ‌‬ ‫حاڵه‌ته‌ پیشان ده‌دات‌و ده‌ڵێت "زانیاریم‬ ‫له‌وباره‌یه‌وه‌ نییه‌"‪.‬‬ ‫په‌رله‌مانت���ار كوێس���تان مه‌حه‌مه‌د‬ ‫له‌فركس���یۆنی‌ گۆڕان ئه‌وه‌ی‌ بۆ ئاوێن ‌ه‬ ‫ی‬ ‫ی رژێم ‌‬ ‫ی روخان ‌‬ ‫روونكرده‌و‌ه كه‌ له‌دوا ‌‬ ‫به‌ع���س‪ ،‬كاتێ���ك دراوی‌ عێراقی‌ گۆڕا‬ ‫ی موچ��� ‌هی‌ فه‌رمانبه‌رانیش‬ ‫سیس���ته‌م ‌‬ ‫ی تێ���دا ك���را‪ ،‬ب���ۆ ئ���ه‌و‬ ‫گۆڕان���كار ‌‬ ‫ی‬ ‫مه‌به‌س���ته‌ش (پۆڵ بریم���ه‌ر) حاكم ‌‬

‫ی‬ ‫ی عێراق سیسته‌مێك ‌‬ ‫ی ئه‌وده‌مه‌ ‌‬ ‫مه‌ده‌ن ‌‬ ‫ی وه‌ك (ا‪ ،‬ب‪،‬‬ ‫ی به‌چه‌ن���د پله‌یه‌ك ‌‬ ‫نوێ ‌‬ ‫ج) ب���ۆ موچ��� ‌هی‌ فه‌رمانب���ه‌ران دانا‌و‬ ‫ی تر عێراق‪ ،‬جگ ‌ه له‌هه‌رێم‪،‬‬ ‫له‌ناوچه‌كان ‌‬ ‫پل ‌ه (ا) په‌یڕه‌‌وكرا‪ ،‬ك���ه‌ زۆرترینیانه‌‪،‬‬ ‫ی هه‌ولێر‬ ‫هه‌ر ئه‌و كاته‌ش حكومه‌ته‌كه‌ ‌‬ ‫ی س���لێمانیش‬ ‫پل ‌ه (ب)‌و حكومه‌ته‌كه‌ ‌‬ ‫پله‌(ج) یان جێبه‌جێكرد‪ ،‬به‌اڵم وه‌ك ئه‌و‬ ‫ی‬ ‫ده‌یخات��� ‌ه روو به‌هه‌وڵی‌ په‌رله‌مانتاران ‌‬ ‫ئۆپۆزس���یۆن‪،‬‬ ‫ی‬ ‫فراكس���یۆنه‌كان ‌‬ ‫ی هه‌رێم‬ ‫ی دارای ‌‬ ‫له‌‪ 2011/6/14‬وه‌زاره‌ت ‌‬ ‫ی ژم���ار‌ه ‪ 11‬ده‌رده‌كات ب���ۆ‬ ‫رێنمای��� ‌‬ ‫ی‬ ‫ی موچه‌ ‌‬ ‫قه‌ربووكرن���ه‌وه‌‌و هاوتاكردن ‌‬ ‫ی "ئه‌و‬ ‫ی هه‌رێم‪ ،‬ئ���ه‌و وت ‌‬ ‫فه‌رمانبه‌ران��� ‌‬ ‫كاته‌ سلێمانی‌‌و گه‌رمیانیش په‌یوه‌ست‬ ‫بوون ب ‌ه رێنمایه‌كانی‌ وه‌زاره‌تی‌ دارایی‌‌و‬ ‫موچه‌كانیان رێكخ���راو‌ه له‌پله‌(ج) و‌ه‬ ‫به‌رزكرای���ه‌و‌ه بۆ نزیك له‌پله‌(ا)‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫ی‬ ‫ی ناوه‌ند ‌‬ ‫هێشتاش وه‌كو الی‌ حكومه‌ت ‌‬ ‫ی‬ ‫نییه‌‪ ،‬له‌به‌رئه‌وه‌ش ئێس���تاش جیاواز ‌‬ ‫فۆتۆ‪ :‬یه‌حیا ئه‌حه‌مه‌د ‬ ‫هه‌ی���ه‌‪ ،‬له‌نێ���وان س���لێمانی‌‌و ناوه‌ندا دیمه‌نێک له‌به‌رده‌م قه‌اڵی هه‌ولێر ‬ ‫ی له‌هه‌ندێ���ك ده‌رماڵه‌"‪ .‬ئه‌و‬ ‫به‌تایبه‌ت ‌‬ ‫ی دارایم���ان هه‌یه‌‪ ،‬به‌جۆرێ���ك نه‌وه‌زیر هاوتابكرێت‪.‬‬ ‫ی له‌وه‌ش كرده‌وه‌ ك ‌ه له‌هه‌ولێر‌و كه‌مترین موچه‌یان هه‌ی ‌ه له‌سه‌رتاسه‌ر ‌‬ ‫جه‌خت ‌‬ ‫هه‌ر بۆ به‌دواداچونی‌ ئه‌م باسه‌ ئاوێن ‌ه‬ ‫ئاگاداری‌ پاره‌‌و داهات���ی‌ هه‌ولێره‌‌و ن ‌ه‬ ‫ی عێراقدا"‪.‬‬ ‫ده���ۆك رێنماییه‌كانی‌ وه‌زاره‌تی‌ دارای ‌‬ ‫ی‬ ‫ی فراكسیۆن ‌‬ ‫په‌یوندی‌ ب ‌ه په‌رله‌مانتار ‌‬ ‫ئه‌و ئه‌ن���دام په‌رله‌مانه‌ی‌ گۆڕان‪ ،‬بۆ وه‌كیله‌كه‌شی‌ ئاگاداری‌ سلێمانییه‌"‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ی "ئه‌وه‌نده‌ ‌‬ ‫جێبه‌ج���ێ نه‌كراون‌و وت��� ‌‬ ‫ی عومه‌ر س���دیق هه‌ورامی‌‪-‬‬ ‫په‌رله‌مانتاره‌ك���ه‌ی‌ گ���ۆڕان تیش���ك كوردستان ‌‬ ‫ی‬ ‫ی بۆچونه‌كان ‌‬ ‫ئاگاداربین هه‌ولێ���ر‌و دهۆك له‌پله‌(ب) زیات���ر پش���تگیریكردن ‌‬ ‫ی له‌وه‌كرد ك ‌ه‬ ‫دا ماونه‌ت���ه‌وه‌‌و نه‌یانگۆڕی���ه‌وه‌‪ ،‬بۆی ‌ه ب���اس ل���ه‌وه‌ش ده‌كات‪ ،‬كه‌ تائێس���تا ده‌خاته‌س���ه‌ر ئه‌وه‌ش‪ ،‬كه‌ ئه‌وان وه‌كو یه‌وه‌ كردو ناوبراو باس��� ‌‬ ‫ی ل���ه‌و باره‌یه‌و‌ه نییه‌‌و‬ ‫ی فراكسیۆنه‌كانی‌ ئۆپۆزسیۆن به‌رده‌وام هیچ زانیارییه‌ك ‌‬ ‫ی حكومه‌ت ‌‬ ‫ی به‌كاره‌كان ‌‬ ‫ی هه‌ولێر‌و دوو ئیداره‌ی��� ‌‬ ‫ی فه‌رمانبه‌ران ‌‬ ‫ئێس���تا موچ ‌ه ‌‬ ‫ی ده‌ب���ن له‌س���ه‌ر داواكاریه‌كانی���ان بۆ هه‌روه‌ها وتیش���ی‌ "هی���چ زانیارییه‌كه‌م‬ ‫ی س���لێمانی‌‌و هه‌رێم���ه‌و‌ه دیاره‌‌و ده‌ڵێ���ت "جیاواز ‌‬ ‫ده���ۆك‪ ،‬كه‌مت���ر‌ه له‌وه‌ ‌‬ ‫ی له‌س���ه‌ر ئه‌و بابه‌ت ‌ه نییه‌‌و باش���تر وای ‌ه‬ ‫ی ت���ر‌ه له‌به‌ڵگه‌كانی‌ دوو ئه‌وه‌ی‌ موچ ‌هی‌ هه‌م���وو فه‌رمانبه‌ران ‌‬ ‫حكومه‌تی‌ ناوه‌ندی‌‪ ،‬بۆیه‌ ده‌كرێت بڵێن موچ ‌ه یه‌كێك ‌‬ ‫ی یاخود ئه‌و‬ ‫ی دارای ‌‬ ‫ی ناوه‌ند پرسیار له‌وه‌زاره‌ت ‌‬ ‫ی هه‌رێ���م‪ ،‬له‌گ���ه‌ڵ فه‌رمانبه‌ران ‌‬ ‫له‌ئێستادا فه‌رمانبه‌رانی‌ هه‌ولێر‌و دهۆك ئیداره‌یی‌‪ ،‬تائێس���تاش دوو وه‌زاره‌ت ‌‬

‫په‌رله‌مانتاران ‌ه بكه‌ن ك ‌ه ئه‌و باس���ه‌یان‬ ‫وروژاندووه‌"‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ه���ه‌ر له‌مباره‌ی���ه‌وه‌ به‌ڕێوه‌ب���ه‌ر ‌‬ ‫ی‬ ‫ی حكومه‌ت ‌‬ ‫ی دارای ‌‬ ‫ی وه‌زاره‌ت ‌‬ ‫راگه‌یاندن ‌‬ ‫ی‬ ‫هه‌رێ���م‪ ،‬دلێ���ر تاری���ق س���ه‌ربار ‌‬ ‫ی "ئ���ه‌و ده‌نگۆیانه‌ی‌" ك ‌ه‬ ‫ره‌تكردنه‌و‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫ی فه‌رمانبه‌ران ‌‬ ‫ب���اس له‌كه‌می‌ موچ���ه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫هه‌رێ���م ده‌ك���ه‌ن له‌به‌رامب���ه‌ر موچ ‌ه ‌‬ ‫ی ناوه‌ندی‌‪،‬‬ ‫ی حكومه‌ت��� ‌‬ ‫فه‌رمانبه‌ران��� ‌‬ ‫ی خس���ته‌ڕوو ك ‌ه حاڵه‌ته‌ك ‌ه ب ‌ه‬ ‫ئه‌وه‌ش ‌‬ ‫ی‬ ‫ی "ئه‌و فه‌رمانبه‌ران ‌ه ‌‬ ‫پێچه‌وانه‌وه‌یه‌و وت ‌‬ ‫ی‬ ‫ی هه‌رێم دێن‪ ،‬به‌تایبه‌ت ‌‬ ‫ك ‌ه له‌ده‌ره‌و‌ه ‌‬ ‫ی له‌به‌غداو‌ه دێ���ن داوا ده‌كه‌ن‬ ‫ئه‌وان��� ‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫موچه‌كانی���ان هاوت���ای موچ��� ‌ه ‌‬ ‫فه‌رمانبه‌ران���ی‌ هه‌ولێر‌و دهۆك بكرێت‪،‬‬ ‫ی‬ ‫ی له‌س���لێمان ‌‬ ‫وه‌كو چۆن ئه‌و حاڵه‌ته‌ ‌‬ ‫هه‌بوو ك ‌ه داواك���را موچه‌كانیان وه‌كو‬ ‫هه‌ولێ���ر‌و ده���ۆك لێبكرێ���ت‪ ،‬ئه‌وه‌بو‬ ‫ی‬ ‫ی فه‌رمانبه‌ران��� ‌‬ ‫حكوم���ه‌ت موچ��� ‌ه ‌‬ ‫ی هاوتای ئه‌وان ‌هی‌ هه‌ولێر‌و‬ ‫سلێمانیش��� ‌‬ ‫ده���ۆك ك���رد‪ ،‬له‌به‌رئ���ه‌وه‌ بڕواناكه‌م‬ ‫ی هه‌ولێر‌و دهۆك‬ ‫موچ��� ‌هی‌ فه‌رمانبه‌ران ‌‬ ‫كه‌متربێت"‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ی دارای ‌‬ ‫ی وه‌زاره‌ت ‌‬ ‫ئه‌و به‌ڕێوه‌ب���ه‌ره‌ ‌‬ ‫تیشك ده‌خاته‌سه‌ر ئه‌وه‌ش‪ ،‬ك ‌ه ئه‌گه‌ر‬ ‫ی عێ���راق موچه‌كانی���ان‬ ‫فه‌رمانبه‌ران��� ‌‬ ‫له‌وان ‌هی‌ هه‌رێم زۆرتره‌ "ئ ‌هی‌ بۆ كاتێك‬ ‫ك ‌ه خۆیان ده‌گوازنه‌و‌ه بۆ سه‌ر هه‌رێم‪،‬‬ ‫داوا ده‌كه‌ن ك��� ‌ه موچه‌كانیان هاوتای‬ ‫فه‌رمانبه‌رانی‌ هه‌رێم بكرێت؟"‪.‬‬

‫سااڵن ‌ه ‪ 8‬ملیارو ‪ 640‬ملیۆن دینار بۆ خۆراك له‌هه‌ولێر حاڵ ‌ی كاره‌با خراپه‌‬ ‫له‌پۆلیسی به‌رگری‌و فریاكه‌وتن ده‌بڕدرێت‬ ‫ئا‪ :‬ئیحسان مه‌ال فوئاد‬ ‫مانگان ‌ه ‪ 60‬هه‌زار دینار بۆ‬ ‫خۆراك‌و ئینزارو كڕینی پێداویستی‬ ‫له‌هه‌موو پۆلیسێكی به‌رگری‌و‬ ‫فریاكه‌وتن وه‌رده‌گیرێت‌و ئه‌وانیش‬ ‫ناڕازین له‌وه‌ی مانگانه‌ ئه‌و پاره‌ی ‌ه‬ ‫هه‌مووی خه‌رجناكرێت‪ ،‬به‌ڕێوه‌به‌ری‬ ‫گشتی به‌رگری‌و فریاكه‌وتنی‬ ‫سلێمانیش رایده‌گه‌یه‌نێت ك ‌ه هه‌ر‬ ‫به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تییه‌ك قاسه‌ی خۆی‬ ‫هه‌یه‌و پاره‌كه‌ هه‌ڵده‌گیرێت بۆ كاتی‬ ‫پێویست‪.‬‬ ‫به‌رپ���رس‬ ‫س���ه‌رچاوه‌یه‌كی‬ ‫له‌به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تی به‌رگری‌و فریاكه‌وتنی‬ ‫گه‌رمیان ك ‌ه نه‌یویس���ت ناوی ئاش���كرا‬ ‫بكرێ���ت به‌ئاوێنه‌ی‌ راگه‌یان���د ك ‌ه ئه‌و‬ ‫پاره‌ی ‌ه ده‌خه‌ن��� ‌ه بانكه‌وه‌و ئه‌گه‌ر زیاد‬ ‫بوو ده‌گه‌ڕێندرێته‌و‌ه بۆ پۆلیس���ه‌كان‪،‬‬ ‫چونك ‌ه ئه‌و پاره‌یه‌ موڵكی پۆلیسه‌كان ‌ه چه‌ند چه‌کدارێک‬ ‫ك ‌ه ئێس���تا زیاتر له‌‪ 40‬ملی���ۆن دینار‬ ‫له‌بانكدایه‌‪.‬‬ ‫پۆلیس���ی یه‌كێ���ك له‌س���ریه‌كان‬ ‫ی‬ ‫له‌ترسی‌ گواستنه‌وه‌ی‪ ،‬نه‌یویست ناو ‌‬ ‫باڵوبكرێته‌و‌ه بۆ ئاوێنه‌ی‌ رونكرده‌وه‌ ك ‌ه‬ ‫س���ریه‌كه‌یان ‪ 101‬پۆلیسه‌‌و له‌مانگێكدا‬ ‫‪ 10‬رۆژ ده‌وام ده‌كه‌ن‪ ،‬كه‌چی ‪ 60‬هه‌زار‬ ‫دیناری���ان بۆ خ���واردن لێده‌بڕن‪ ،‬وات ‌ه‬ ‫ئه‌و ‪ 101‬پۆلیس���ه‌ ده‌كات��� ‌ه ‪ 6‬ملیۆن‌و‬ ‫‪ 60‬ه���ه‌زار دینار ب���ۆ مانگێك‌و بۆ هه‌ر‬ ‫رۆژێكی���ش ‪ 2500‬دینار خه‌رج ده‌كه‌ن‌و‬ ‫مانگان ‌ه ‪ 2‬ملیۆن‌و ‪ 400‬هه‌زار دیناریان‬ ‫وه‌ك���و نه‌س���ری ‌ه پێ���ده‌د‌هن‌و ده‌كرێت ‌ه‬ ‫ی‬ ‫ی "به‌اڵم فه‌رشه‌كه‌ ‌‬ ‫مه‌سروفات‪ ،‬ئه‌و وت ‌‬ ‫ژێرمان چه‌ندان كونی تێدایه‌‪ ،‬نازانین ‪3‬‬ ‫ملیۆن‌و ‪ 660‬ه���ه‌زار دیناره‌كه‌ی‌ دیك ‌ه‬ ‫ئێم ‌ه هه‌ر نازانین كام ‌ه جلی زس���تانه‌و‬ ‫چی لێده‌كرێت؟"‪.‬‬ ‫ی هاوینه‌یه‌‪ ،‬چونك ‌ه دوو س���اڵ ‌ه هه‌ر یه‌ك‬ ‫به‌پێ���ی ئ���ه‌و زانیارییان���ه‌ ‌‬ ‫له‌سه‌رچاوه‌یه‌كی به‌رگری‌و فریاكه‌وتنی جۆر جلمان هه‌یه‌"‪.‬‬ ‫به‌ڕێوه‌ب���ه‌ری‬ ‫له‌مباره‌ی���ه‌و‌ه‬ ‫گه‌رمیانه‌و‌ه ده‌س���ت ئاوێن���ه‌ كه‌وتوو‌ه‬ ‫ی گش���تی به‌رگ���ری‌و فریاكه‌وتن���ی‬ ‫ی به‌رگری‌‌و فریاكه‌وتن ‌‬ ‫(به‌ڕێوه‌به‌رایه‌ت ‌‬ ‫گه‌رمیان) له‌ش���ه‌ش س���ری ‌ه پێكدێت‌و س���لێمانی‪ ،‬لیوا كاكه‌مه‌ن���د كاكه‌ڕه‌ش‬ ‫هه‌موویان زیاتر له‌‪ 500‬پۆلیسن‌و هه‌موو له‌لێدوانێك���دا ب���ۆ ئاوێن���ه‌ رایگه‌یاند‬ ‫س���ریه‌كانیش كراونه‌ته‌ سێ وه‌جبه‌وه‌‪ ،‬ك���ه‌ به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تییه‌كه‌یان قاس���ه‌ی‬ ‫ه���ه‌ر وه‌جبه‌ی���ه‌ك ح���ه‌وت رۆژ ده‌وام خۆی هه‌یه‌و لیژنه‌یه‌ك سه‌رپه‌رش���تی‌و‬ ‫به‌دواداچ���وون ده‌كات ت���ا بزانن چی‬ ‫ده‌كه‌ن‌و ‪ 14‬رۆژیش له‌ماڵه‌وه‌ ده‌بن‪.‬‬ ‫ئه‌و س���ه‌رچاوه‌یه‌ وتیش���ی "پۆلیس سه‌رفكراوه‌و چی ماوه‌‪ ،‬هه‌ر كاتێكیش‬ ‫ی نیی���ه‌و هه‌موو بكه‌ون��� ‌ه ئینزاره‌وه‌ ئ���ه‌و ‪ 60‬هه‌زاره‌ش‬ ‫دوو س���اڵه‌ جلوبه‌رگ ‌‬ ‫ی‬ ‫جله‌كانی���ان كۆن بووه‌‪ ،‬به‌م زس���تان ‌ه به‌شیان ناكات‪ ،‬بۆی ‌ه ئه‌و پار‌ه زیاده‌یه‌ ‌‬ ‫ن���ه‌وت‌و فه‌رشیش���مان نیی���ه‌‪ ،‬كه‌چی ك���ه‌ ده‌مێنێته‌و‌ه له‌قاس���ه‌كانی هه‌موو‬ ‫له‌وه‌زاره‌تیشه‌وه‌ نوسراومان بۆ هاتوو‌ه به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تییه‌كان���دا هه‌ڵده‌گیرێت‌و‬ ‫ده‌ڵێت جل ‌ه هاوینه‌كانت���ان بگۆڕن بۆ ناهێڵن به‌ئاس���انی ته‌خشان‌و په‌خشان‬ ‫زستانه‌‪ ،‬وا دیار‌ه گاڵته‌مان پێده‌كه‌ن‪ ،‬بكرێت‪.‬‬

‫به‌رپرسێكی‬ ‫به‌رگری‌و‬ ‫فریاكه‌وتن‪:‬‬ ‫بۆ ئینزاریش‬ ‫له‌و پاره‌ی ‌ه‬ ‫خه‌رجده‌كرێت‬

‫ی ب���ه‌وه‌دا ك ‌ه هه‌ر‬ ‫ناوب���راو ئام���اژه‌ ‌‬ ‫پۆلیس���ێك رۆژان��� ‌ه ‪ 2500‬دین���اری‬ ‫ب���ۆ خه‌رجده‌كرێ���ت‌و ئه‌گ���ه‌ر ‪ 30‬رۆژ‬ ‫له‌ده‌وامكردندا بێ���ت ده‌كات ‌ه ‪ 70‬هه‌زار‬ ‫دینار‪ ،‬نه‌ك ‪ 60‬هه‌زار‪ ،‬جگه‌ له‌ئازوقه‌و‬ ‫كڕینه‌ك��� ‌هی‌‪ ،‬هه‌روه‌ه���ا كاتێكی���ش‬ ‫ده‌كه‌ونه‌ ئین���زاره‌و‌ه ل���ه‌و پاره‌یه‌یان‬ ‫ی "خۆ ناكرێت‬ ‫بۆ خه‌رجده‌كرێت‌و وت��� ‌‬ ‫حكوم���ه‌ت پ���اره‌ی‌ ئینزاریش���یان بۆ‬ ‫خه‌رجبكات‪ ،‬چونكه‌ له‌ئه‌ساس���دا ‪310‬‬ ‫هه‌زار دینار هی خواردنه‌ پێیانده‌درێت‪،‬‬ ‫ی‬ ‫ل���ه‌و ‪ 310‬ه���ه‌زاره‌‪ 60 ،‬ه���ه‌زار ‌‬ ‫لێده‌بڕی���ن"‪ .‬س���ه‌باره‌ت به‌دابینكردنی‬ ‫جل بۆ پۆلیس���ه‌كان‪ ،‬كاكه‌مه‌ند ده‌ڵێت‬ ‫"ئێس���تا س���ه‌رقاڵی كڕینی ‪ 12‬هه‌زار‬ ‫قات‌و پۆس���تاڵ‌و نیتاقین ب���ۆ هه‌موو‬ ‫هێزه‌كان"‪.‬‬ ‫هه‌ر له‌مڕووه‌و‌ه بری���كاری‌ وه‌زاره‌تی‬ ‫ناوخۆ‪ ،‬جه‌الل شێخ كه‌ریم له‌لێدوانێكدا‬ ‫بۆ ئاوێن��� ‌ه رایگه‌یاند ك���ه‌ بڕینی‌ ئه‌و‬ ‫ی خۆی���ان لێ���ی‬ ‫پاران��� ‌ه فه‌وجه‌ك���ه‌ ‌‬ ‫به‌رپرس���ن‌و بۆی���ان س���ه‌رف ده‌كه‌ن‌و‬ ‫ی‬ ‫په‌یوه‌ندی به‌حكومه‌ت���ه‌وه‌ نییه‌‌و وت ‌‬ ‫"ئه‌گه‌ر ‪ 6‬ملیۆنه‌ك ‌ه به‌شی كرد باشه‌‪،‬‬ ‫ئه‌گه‌ریش به‌ش���ی نه‌كرد ئه‌وا زیاتریان‬ ‫ی‬ ‫لێده‌ب���ڕن‪ ،‬ئه‌گه‌ر زیادی���ش بوو كه‌م ‌‬ ‫ده‌كه‌نه‌وه‌و كه‌می���ان لێده‌بڕن"‪ .‬ناوبراو‬ ‫رونیك���رده‌و‌ه ك��� ‌ه له‌ه���ه‌ر فه‌وجێكدا‬ ‫ی‬ ‫لیژنه‌ی���ه‌ك دانراو‌ه ب���ۆ جێبه‌جێكردن ‌‬ ‫ی ئه‌و‬ ‫ئه‌و خه‌رجییانه‌و به‌پێی پێویست ‌‬ ‫فه‌وج ‌ه پاره‌كه‌ی���ان لێده‌بڕن‌و لیژنه‌ك ‌ه‬ ‫به‌رپرسه‌ له‌خه‌رجكردنی‌‪.‬‬ ‫ی له‌وه‌كرد‬ ‫جه‌الل ش���ێخ كه‌ریم باس ‌‬ ‫ك ‌ه بڕین���ی ئه‌و ‪ 60‬ه���ه‌زار دیناره‌ بۆ‬ ‫دروس���تكردنی خواردنه‌ له‌باره‌گاكانیان‬ ‫ی "خۆ ناكرێت‬ ‫كه‌ دوورن له‌شاره‌وه‌‌و وت ‌‬ ‫هه‌م���وو كاتێك له‌كاتی ده‌وامدا پۆلیس‬ ‫بنێردرێته‌وه‌ بۆ نانخواردن‪ ،‬هه‌ر ده‌بێت‬ ‫له‌ب���اره‌گاكان بۆیان دروس���ت بكرێت‪،‬‬ ‫بۆیه‌ لیژنه‌ی���ه‌ك دان���راو‌ه خواردنیان‬ ‫بۆ دابی���ن ده‌كات‌و پێیانوتراو‌ه ئه‌گه‌ر‬ ‫ئ���ه‌و ‪ 60‬هه‌زار دین���اره‌ زۆر بوو كه‌می‬ ‫بكه‌نه‌وه‌‪ ،‬ب��� ‌ه چه‌ند پار‌ه ئه‌و خواردن ‌ه‬ ‫دابینكرا ئه‌وه‌نده‌یان لێببڕن"‪.‬‬ ‫ه���ه‌ر ب���ۆ ئ���ه‌م مه‌به‌س���ت ‌ه ئاوێن ‌ه‬ ‫په‌یوه‌ندیك���رد به‌به‌ڕێوه‌به‌ری به‌رگری‌و‬ ‫فریاكه‌وتنی گه‌رمیان (عه‌مید حس���ێن‬ ‫ره‌حیم)‪ ،‬ب���ه‌اڵم ئاماده‌نه‌ب���وو لێدوان‬ ‫بدات‪.‬‬ ‫ی ئ���ه‌م ده‌ره‌نجامان��� ‌ه بێت ك ‌ه‬ ‫به‌پێ ‌‬ ‫ی هه‌ش���ته‌و‌ه ‪ 60‬ه���ه‌زار دینار‬ ‫له‌مانگ ‌‬ ‫ده‌بڕدرێت‪ 12 ،‬هه‌زار پۆلیسی به‌رگری‌و‬ ‫فریاكه‌وتن هه‌یه‌‪ ،‬له‌ساڵێكدا ده‌كات ‌ه ‪8‬‬ ‫ملیارو ‪ 640‬ملیۆن دینار‪.‬‬

‫به‌ڕێوه‌به‌ری گشتی كاره‌بای‌ هه‌ولێر‪ :‬پێویستمان ب ‌ه زیاتر‬ ‫له‌هه‌زار مێگاواته‌‪ ،‬كه‌چی‌ ‪ 700‬مێگاواتمان پێده‌گات‬ ‫ئا‪ :‬نزار گزالی‪ ،‬هه‌ولێر‬ ‫به‌شێكی زۆری هاوواڵتیانی شاری‬ ‫هه‌ولێر‌و ده‌وروبه‌ری‪ ،‬گله‌یی‬ ‫له‌كه‌مبوونه‌وه‌و پچڕانی به‌رده‌وامی‬ ‫كاره‌با ده‌كه‌ن‪ ،‬به‌ڕێوه‌به‌ری گشتی‬ ‫كاره‌بای هه‌ولێریش هۆكاره‌كه‌ بۆزیاد‬ ‫به‌كارهێنانی كاره‌با ده‌گه‌ڕێنێته‌وه‌‪.‬‬

‫ئه‌و ناوچانه‌ی‌ ك ‌ه‬ ‫گرفتی كاره‌بایان‬ ‫هه‌یه‌ ئه‌وه‌‬ ‫نزیكه‌ی (‪)15‬‬ ‫كاتژمێر له‌شه‌و‌و‬ ‫رۆژێكدا كاره‌بایان‬ ‫پێده‌ده‌ین‬

‫"هه‌رچه‌ن���ده‌ له‌كاتی‌ هه‌ڵبژاردنه‌كاندا‬ ‫حكومه‌ت���ی هه‌رێ���م چاره‌س���ه‌ركردنی‬ ‫كێش���ه‌ی كاره‌بای‌ وه‌ك ده‌ستكه‌وتێك‬ ‫ب���ه‌ هاوواڵتیان ده‌فرۆش���ته‌وه‌‪ ،‬كه‌چی‬ ‫له‌مانگی ی���ازده‌وه‌ تائێس���تا كاره‌بای‬ ‫نیش���تمانی به‌به‌ره‌ده‌وام به‌ره‌و خراپی‌‬ ‫چووه‌ به‌تایب���ه‌ت له‌ش���اری‌ هه‌ولێر"‪.‬‬ ‫ئه‌مه‌ ده‌ستپێكی قس���ه‌كانی هاوواڵتی‌‬ ‫س���ه‌الم محه‌مه‌دی‌ ته‌مه‌ن ‪ 36‬س���اڵه‌‪،‬‬ ‫ئه‌و كه‌ دانیش���توی‌ گه‌ڕه‌كی هه‌ڤااڵنی چه‌ند کرێکارێ ک له‌کاتی کاردا‬ ‫ش���اری هه‌ولێره‌‪ ،‬به‌ نیگه‌رانییه‌وه‌ باس‬ ‫له‌خراپی‌ كاره‌با‌و پچڕان���ی به‌رده‌وامی س���كااڵیان ئاراس���ته‌ی ئاوێنه‌ كردوه‌و ئه‌وان ناچاربوون كاره‌با له‌هه‌ندێك شوێن‬ ‫ده‌كات‌و ده‌ڵێ���ت "هاوین���ان به‌ بیانوی گله‌ییان له‌كه‌می كاره‌با‌و به‌شێكیشیان به‌پچڕ پچڕی بگه‌یه‌ننه‌ هاوواڵتیان‪.‬‬ ‫به‌ڕێوه‌به‌ری گش���تی كاره‌بای هه‌ولێر‬ ‫به‌كارهێنانی ساردكه‌ره‌وه‌و زستانانیش دابه‌رزین���ی ڤۆڵتی���ه‌ی‌ كاره‌باكانی���ان‬ ‫ئه‌وه‌ش ئاشكرا ده‌كات كه‌ ئه‌و بارزۆریه‌‬ ‫به‌یان���وی به‌كارهێنان���ی گه‌رمك���ه‌ره‌و ده‌كه‌ن‪.‬‬ ‫هه‌رله‌مباره‌یه‌وه‌ به‌ڕێوه‌به‌ری گش���تی زیان���ی م���ادی زۆری لیكه‌وتۆت���ه‌وه‌‬ ‫هیته‌ر‪ ،‬كاره‌با وه‌كو پێویست نییه‌‪ ،‬من‬ ‫ده‌پرسم ئایا ساده‌ترین مافی هاوواڵتی دابه‌شكردنی كاره‌بای هه‌ولێر ئه‌ندازیار "بارزۆریه‌ك���ه‌ بووه‌ته‌ هۆی س���وتان‌و‬ ‫نیی���ه‌ كه‌ له‌هه‌م���وو وه‌رزه‌كاندا كاره‌با حوسین حه‌مه‌د قادر ئه‌وه‌ی‌ بۆ ئاوێنه‌ تێكچونی به‌شێكی زۆری محاویله‌‌و هێڵ‌و‬ ‫به‌رده‌وامی‌ هه‌بێ���ت؟"‪ .‬چرا ره‌وف‪-‬یش روونك���رده‌وه‌ ك ‌ه له‌گه‌ڵ س���اردبوونی قاتعه‌كان‌و به‌شه‌كانی دیكه‌ی كاره‌با"‪.‬‬ ‫ئه‌و ئه‌ندازیاره‌ راش���یده‌گه‌یه‌نێت كه‌‬ ‫ك���ه‌ هاوواڵتییه‌كی دیكه‌ی دانیش���توی كه‌ش‌و هه‌وا پێداویس���تی ش���اره‌كه‌ بۆ‬ ‫گه‌ڕه‌كی (‪ )99‬زانكۆی شاری هه‌ولێره‌‪ ،‬كاره‌ب���ا د‌ووهێن���د زی���اد ده‌كات‪ ،‬ئه‌و له‌ئێستادا ش���اری هه‌ولێر بڕی (‪)700‬‬ ‫هاوڕای���ه‌ له‌گه‌ڵ بۆچونه‌كانی‌ س���ه‌الم‌و ده‌ڵێت "له‌سه‌ره‌تای وه‌رزی پایز سنوری مێگاوات كاره‌ب���ای‌ پێده‌گات له‌كاتێكدا‬ ‫پێ���ی وای���ه‌‪ ،‬ب���ێ كاره‌بای���ی خه‌ڵكی پارێزگای هه‌ولێر پێویس���تی به‌ (‪ )450‬پێویس���تی پارێزگاكه‌ زیات���ر له‌هه‌زار‬ ‫هه‌راس���ان كردووه‌‪ ،‬ئه‌و ده‌ڵێت "راسته‌ مێ���گاوات بوو‪ ،‬به‌اڵم له‌ئێس���تا رێژه‌كه‌ مێگاواته‌‪.‬‬ ‫سه‌باره‌ت به‌خش���ته‌ی مانگی (‪)12‬‬ ‫له‌گه‌ڵ سااڵنی‌ پێشوو كاره‌با تاڕاده‌یه‌ك گه‌یش���تۆته‌ هه‌زار مێگاوات‌و پێش���ینی‬ ‫باش���تره‌‪ ،‬به‌اڵم وا پێش���بینی‌ ده‌كه‌م ده‌كرێ���ت له‌گ���ه‌ڵ زیاتر س���اردبوونی ده‌ڵێت "ئێستا خش���ته‌یه‌كمان داناوه‌و‬ ‫باش���بوونی‌ ته‌واوه‌تی‌ كاره‌با ش���تێكی‌ كه‌شوهه‌وا رێژه‌كه‌ زیاتر به‌رزببێته‌وه‌"‪ .‬پێش���بینی ده‌كه‌ی���ن ته‌نها ت���ا (‪)15‬‬ ‫مه‌حاڵ بێت ل���ه‌م واڵته‌دا"‪ .‬چرا گله‌یی ئه‌و به‌ڕێوه‌به‌ره‌ ب���اس له‌وه‌ش ده‌كات مان���گ پێ���وه‌ی‌ پابه‌ند بی���ن‪ ،‬چونكه‌‬ ‫له‌موه‌لی���ده‌ ئه‌هلیه‌كانیش هه‌یه‌ به‌وه‌ی‌ به‌ه���ۆی زیادبوونی به‌كارهێنانی كاره‌با له‌گه‌ڵ زیاتر س���اردبوونی ك ‌هش‌و هه‌وا‬ ‫كه‌متری���ن كات به‌پێی‌ ئه‌و خش���ته‌یه‌ی‌ بارزۆری له‌سه‌ر هێڵه‌كانی گواستنه‌وه‌ی ئ���ه‌وه‌ بارزۆریه‌كه‌ زیات���ر ده‌كات‪ ،‬بۆیه‌‬ ‫ك���ه‌ بۆیان دیاریكراوه‌ كاره‌با ده‌ده‌ن به‌ كاره‌با‌و وێس���تگه‌كانی گۆڕینی ڤۆلتیه‌و له‌ئێستادا بۆ ئه‌و شێوانه‌ی كه‌ گرفتیان‬ ‫هاوواڵتیان "بڕواناكه‌م له‌س���ه‌ر ئه‌وه‌ش هێڵ���ی (‪ )11‬كه‌یڤ���ی ك���ه‌ كاره‌ب���ا نییه‌ له‌ش���ه‌وو رۆژیكدا (‪ )18‬كاتژمێر‬ ‫لێپرسینه‌وه‌یان له‌گه‌ڵ بكرێت‪ ،‬زۆرجار ده‌گه‌یه‌نێت���ه‌ گه‌ڕه‌ك���ه‌كان (محاویله‌‌و كاره‌بایان ده‌بێت‪ ،‬به‌اڵم بۆ شوێنه‌كانی‬ ‫ل���ه‌دوای‌ ‪ 15‬خول���ه‌ك له‌بڕانی‌ كاره‌بای‌ قاتع���ی) گه‌ڕه‌كه‌كانیش دروس���تبووه‌و وه‌ك (س���ۆران‌و چۆمان‌و مێرگه‌سۆر‌و‬ ‫نیش���تمانی‌ ئه‌وج���ا كاره‌ب���ا ده‌ده‌ن ته‌نانه‌ت له‌هه‌ندێك ش���وێن كێش���ه‌ی بارزان‌و خه‌لیفان‌و هه‌ریر‌و ئه‌و ناوچان ‌هی‌‬ ‫هاوواڵتی���ان‪ ،‬مولیده‌كه‌ی گه‌ڕه‌كی‌ ئێمه‌ دابه‌زینی ڤۆلتیه‌ش���ی دروستبووه‌ ئه‌و كه‌ گرفتی كاره‌بایان هه‌یه‌ ئه‌وه‌ نزیكه‌ی‬ ‫وتیش���ی‌ "بارزۆری له‌ده‌ڤ���ه‌ری بارزان‌و (‪ )15‬كاتژمێ���ر له‌ش���ه‌و‌و رۆژێك���دا‬ ‫زۆرجار واده‌كات"‪.‬‬ ‫هاوكات به‌ش���ێكی زۆری هاوواڵتیانی میرگه‌سۆر‌و سۆران‌و خه‌لیفان‌و هه‌ریر‌و كاره‌بایان پێده‌ده‌ین"‬ ‫س���ه‌باره‌ت به‌ كاتژمێره‌كانی‌ پێدان ‌‬ ‫ی‬ ‫ش���ارۆچكه‌كانی چۆم���ان‌و س���ۆران‌و چۆمان كێش���ه‌ی دابه‌زینی ڤۆلتیه‌ی بۆ‬ ‫كاره‌بای‌ موه‌لی���ده‌ ئه‌هلیه‌كانیش وتی‌‬ ‫مێرگه‌س���ور‌و ش���ه‌قاڵوه‌و ناحیه‌كان���ی دروست كردوین"‬ ‫ئ���ه‌و به‌ڕێوه‌به‌ره‌ هێما بۆ ئه‌وه‌ش كه‌ "به‌شێوه‌یه‌كی‌ گشتی‌ ده‌بێت شه‌‌و رۆژی‌‬ ‫باس���رمه‌‌و هه‌ریر‌و خه‌لیف���ان‪ ،‬به‌هه‌مان‬ ‫شێوه‌ی هه‌ندێك له‌دانیشتوانی هه‌ولێر به‌هۆی بارزۆری سه‌ر هێڵه‌كانی كاره‌با (‪ )5‬كاتژمێر كاره‌با بده‌نه‌ هاوواڵتیان"‬

‫ تایبه‌ت‬

‫)‪ )304‬سێشه‌مم ‌ه ‪2011/12/13‬‬

‫"‪‌ %90‬ی كه‌لوپه‌ل ‌ی هاورده‌ی‌ هه‌رێم ته‌زویره‌"‬

‫ی ساخته‌"‬ ‫ی هه‌رێمیان پڕكردووه‌ له‌مه‌واد ‌‬ ‫ی حكومه‌ته‌وه‌ بازاڕه‌كان ‌‬ ‫"به‌دیار چاو ‌‬ ‫ئا‪ :‬یه‌حیا به‌رزنجی‌‬

‫كێش���ه‌ی‌ ئ���ه‌و نوس���ینگه‌ فه‌رعییانه‌ی‌‬ ‫ك���ه‌ له‌خاڵه‌كانی‌ س���نوور دان���ران بۆ‬ ‫چاودێریكردنی‌ راس���تی‌‌و دروس���تی‌ ئه‌و‬ ‫ش���ه‌هادانه‌‪ ،‬ب���ه‌اڵم پاش تێگه‌یش���تنی‌‬ ‫بازرگان���ه‌كان‌و ئاس���انكاری‌ حكومه‌ت‪،‬‬ ‫ئێستا له‌ده‌روازه‌كانی‌ حكومه‌تی‌ ناوه‌ند‬ ‫هیچ پێداویستییه‌ك داخڵی‌ عێراق نابێت‬ ‫بێ‌ پشكنینی‌ ئه‌و دوو كۆمپانیایه‌‪.‬‬

‫هێشتا مه‌رزه‌كانی‌ باشماخ‌و حاجی‌‬ ‫ئۆمه‌ران‌و ئیبراهیم خه‌لیل‌و په‌روێزخان‬ ‫له‌به‌ر زیادبوونی‌ رێژه‌ی‌ گومرگ‪ ،‬كار‬ ‫به‌پشكنینی‌ نێوده‌وڵه‌تی‌ كه‌لوپه‌ل‬ ‫ناكه‌ن‪ ،‬له‌به‌رامبه‌ردا حكومه‌تی‌ ناوه‌ند‬ ‫له‌ده‌روازه‌ سنورییه‌كانی‌ خۆی‌‪ ،‬كار‬ ‫به‌پشكنینی‌ نێوده‌وڵه‌تی‌ ‪‌SGS‬و ‪BV‬‬ ‫ده‌كات‪ ،‬به‌و هۆكاره‌شه‌وه‌ له‌و مه‌رزانه‌ی‌‬ ‫هه‌رێمه‌وه‌ رۆژانه‌ كه‌لوپه‌لی‌ ته‌زویر دێته‌‬ ‫هه‌رێم‌و بازاڕه‌كانی‌ عێراقه‌وه‌‪.‬‬ ‫كوالێتی‌ كۆنترۆڵی‌ هه‌رێم‪ ،‬ئه‌توانن‬ ‫پشكنینی‌ هه‌موو خۆراكه‌ هاورده‌كان‬ ‫بكه‌ن‬ ‫س���ه‌رۆكی‌ ده‌س���ته‌ی پێوانه‌س���ازی‌و‬ ‫كوالێت���ی‌ كۆنترۆڵ���ی‌ هه‌رێ���م‪ ،‬دكتۆر‬ ‫موئه‌ی���ه‌د عه‌بدولڕه‌حم���ان ب���اس له‌وه‌‬ ‫ده‌كات كه‌ ئه‌مان كاتێك باسی‌ كۆمپانیا‬ ‫پش���كنینه‌كانیان ك���ردووه‌‪ ،‬عێراق هه‌ر‬ ‫نه‌یزانیوه‌ چییه‌! به‌ده‌نگ���ه‌وه‌ نه‌هاتنی‌‬ ‫حكومه‌ت���ی‌ هه‌رێم وه‌های‌ كردووه‌ عێراق‬ ‫پێش هه‌رێم بكه‌وێت‪ ،‬وتیش���ی‌ "عێراق‬ ‫له‌مانگ���ی‌‪9‬ی‌ ‪2011‬ه‌وه‌ به‌ته‌واوه‌ت���ی‌‬ ‫كۆنترۆڵ���ی‌ مه‌رزه‌كانی‌ خ���ۆی‌ كردووه‌‪،‬‬ ‫رێگ���ه‌ ن���ادات هی���چ كااڵی���ه‌ك به‌ب���ێ‬ ‫پش���كنینی‌ ‪ SGS‬بێته‌ عێراقه‌وه‌"‪ .‬ئه‌و‬ ‫به‌رپرسه‌ باس له‌وه‌ش ده‌كات كه‌ ئێستا‬ ‫ئه‌وانیش واژۆی‌ گرێبه‌ستێكیان كردووه‌‪،‬‬ ‫به‌اڵم پش���كنینی‌ خوارده‌مه‌نی‌ تیا نییه‌‪.‬‬ ‫له‌وه‌اڵم���ی‌ پرس���یارێكدا ك���ه‌ ئایا وه‌ك‬ ‫كوالێتی‌ كۆنترۆڵ‌ ده‌توانن ئه‌و بۆشاییه‌‬ ‫پڕبكه‌ن���ه‌وه‌؟ دكتۆر موئه‌ی���ه‌د ده‌ڵێت‬ ‫"ناكرێت به‌ خه‌ڵك بڵێی‌ خۆراك مه‌كڕه‌‬ ‫تاوه‌كو ئێمه‌ هه‌موو تاقیگه‌یه‌كی‌ خۆمان‬ ‫دائه‌نێین‌و هه‌موو خۆراكێك ده‌پشكنین‪،‬‬ ‫پێمان باش���بوو كه‌ فه‌حسی‌ خۆراكیشی‌‬ ‫تیابێ���ت‪ ،‬چونكه‌ ئێمه‌ فری���ا ناكه‌وین‌و‬ ‫ئیمكانیه‌تم���ان نییه‌ ئه‌و هه‌موو خۆراكه‌‬ ‫كۆنت���رۆڵ‌ بكه‌ین‪ ،‬هه‌رچه‌ن���ده‌ له‌الیه‌ن‬ ‫ته‌ندروستییه‌وه‌ فه‌حس ده‌كرێت‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫وه‌ك پێویس���ت نیی���ه‌"‪ .‬خاڵێكی‌ تریش‬ ‫له‌و گرێبه‌س���ته‌ كه‌ ژوره‌ بازرگانییه‌كان‬ ‫ده‌یانه‌وێ‌ جێگیری‌ بكه‌ن له‌به‌رژه‌وه‌ندی‌‬ ‫بازرگان‪ ،‬ئه‌ویش ئه‌وه‌یه‌ كه‌ ئه‌و پشكنینه‌‬ ‫ترانزێ���ت نه‌گرێته‌وه‌‪ ،‬له‌و باره‌یه‌ش���ه‌وه‌‬ ‫موئه‌یه‌د ده‌ڵێت "كێش���ه‌كه‌ له‌وه‌دایه‌ كه‌‬ ‫مه‌وادی‌ ترانزێت‪ ،‬راسته‌وخۆ ناچێ‌ بۆ ئه‌و‬ ‫واڵته‌‪ ،‬به‌ڵكو دێته‌ ناو هه‌رێم‌و به‌ قاچاخ‬ ‫ده‌چێ���ت بۆ ئێران‪ ،‬گرنتی‌ چییه‌ كه‌ ئه‌و‬ ‫مه‌وادانه‌ له‌ناوخۆش به‌كارناهێنرێت؟"‪.‬‬ ‫بزنسمانی‌ به‌ویژدان نه‌ماوه‌‬ ‫به‌پێی‌ وته‌ی‌ یه‌كێك له‌و بزنسمانانه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫كه‌ خ���ۆی‌ ب���ه‌و پش���كنینه‌ كه‌لوپه‌لی‌‬ ‫كاره‌بای���ی‌ دێنێ���ت‪ ،‬پێیوای���ه‌ به‌كه‌می‌‬ ‫كه‌س���ی‌ به‌ویژدان له‌و توێ���ژه‌دا ماوه‌‪،‬‬ ‫به‌تایبه‌ت���ی‌ ئ���ه‌و بازرگان���ه‌ بچوكانه‌ی‌‬ ‫كه‌لوپه‌لی‌ كاره‌بای���ی‌ دێنن‪ ،‬ئه‌و ده‌ڵێت‬ ‫"ماركه‌كانی���ان ته‌زوی���ره‌"‪ .‬ئ���ه‌و باس‬ ‫ل���ه‌وه‌ ده‌كات كه‌ ئ���ه‌و ته‌له‌فزیۆنانه‌ی‌‬ ‫كه‌ مارك���ه‌ی‌ ئۆرجیناڵی‌ لێدراوه‌‪ ،‬ئه‌گه‌ر‬ ‫خاوه‌نه‌ك���ه‌ی‌ فه‌حس���ی‌ ‪SGS‬ی‌ نه‌بوو‪،‬‬

‫ ‬ ‫دوکاندارێکی خۆراک فرۆشتن له‌ژێر پرده‌که‌ی سلێمانی‬

‫فۆتۆ‪ :‬یه‌حیا ئه‌حمه‌د‬

‫بۆچی‌ حكومه‌تی‌ هه‌رێم تاوه‌كو‬ ‫ئێستا ره‌چاوی‌ ئه‌و دوو پشكنینه‌ی‌‬ ‫نه‌كردووه‌؟‬ ‫ئ���ه‌و بازرگان���ه‌ ئاماژه‌ ب���ه‌وه‌ ده‌كات‬ ‫به‌ه���ۆی‌ ئ���ه‌وه‌ی‌ له‌خاڵه‌ س���نوریه‌كان‬ ‫گومرگێك���ی‌ زۆریان ده‌س���ت بكه‌وێت‪،‬‬ ‫تاوه‌كو ئێستا له‌و پش���كنینه‌ ناپرسن!‬ ‫به‌نمون���ه‌ هه‌رچییه‌ك بێنن���ه‌ هه‌رێمه‌وه‌‬ ‫ل���ه‌ "خوارده‌مه‌ن���ی‌ ئیس���تیرادكراوی‌‬ ‫وه‌كو چا‌و برنج‌و ش���تی‌ تر ت���ا ده‌گاته‌‬ ‫مه‌وادی‌ كاره‌بای���ی‌‌و مه‌كائین‌و ‪...‬هتد"‪.‬‬ ‫ئ���ه‌و بازرگانه‌ ئه‌م حاڵه‌ت���ه‌ی‌ هه‌رێمی‌‬ ‫كوردس���تان به‌ س���ه‌یر وه‌سف ده‌كات‌و‬ ‫ده‌ڵێت "س���ه‌یره‌ حكومه‌تێكی‌ خۆماڵی‌‬ ‫گ���وێ‌ به‌وه‌ ن���ادات بازرگانه‌كانی‌ چین‌و‬ ‫توێژه‌كان���ی‌ تر بچه‌وس���ێننه‌وه‌‪ ،‬به‌دیار‬ ‫چ���اوی‌ حكومه‌ت���ه‌وه‌ بازاڕه‌كانی‌ هه‌رێم‬ ‫پڕ بك���ه‌ن له‌م���ه‌وادی‌ س���اخته‌"‪ .‬له‌و‬ ‫باره‌یه‌ش���ه‌وه‌ دكت���ۆر موئه‌یه‌د ده‌ڵێت‬ ‫"نازانم هۆكار زیادبوونی‌ گومرك بوبێت‪،‬‬ ‫به‌اڵم ئه‌وه‌ روون���ه‌ به‌هۆی‌ نه‌بوونی‌ ئه‌و‬ ‫پش���كنینه‌ مه‌رزه‌كانی‌ هه‌رێم قه‌ره‌باڵغی‌‬ ‫زۆری‌ به‌خۆوه‌ دیوه‌‪ ،‬به‌تایبه‌تی‌ بازرگانی‌‬ ‫عه‌ره‌ب"‪ .‬له‌الیه‌كی‌ تره‌وه‌ سه‌رۆكی‌ ژوری‌‬ ‫بازرگانی‌ س���لێمانی‌‪ ،‬س���یروان محه‌مه‌د‬ ‫مه‌حمود سه‌باره‌ت به‌ بیروڕای‌ ژوره‌كه‌یان‬ ‫ده‌رب���اره‌ی‌ كۆمپانیاكان���ی‌ پش���كنین‬ ‫ده‌ڵێت "له‌كۆبونه‌وه‌كانی‌ هه‌رس���ێ‌ ژوره‌‬ ‫بازرگانییه‌كانی‌ سلێمانی‌‌و هه‌ولێر‌و دهۆك‬ ‫له‌گ ‌هڵ‌ وه‌زیرو ئه‌و لیژنه‌ هاوبه‌شه‌ش كه‌‬ ‫له‌نێوان هه‌ردووال دانراوه‌‪ ،‬ره‌زامه‌ندبووین‬ ‫كه‌ كار به‌و پشكنینانه‌ بكرێت"‪ .‬سیروان‬ ‫كه‌ خۆشی‌ بازرگانێكی‌ گه‌وره‌ی‌ هێنانی‌‬ ‫برنجه‌‪ ،‬سه‌باره‌ت به‌گرنگی‌ كۆمپانیاكانی‌‬ ‫پش���كنین پێیواب���وو "بوون���ی‌ ئه‌و دوو‬ ‫پشكنینه‌ قازانج به‌ بازرگان ده‌گه‌یه‌نێت‪،‬‬ ‫له‌به‌رئه‌وه‌ی‌ ئێمه‌ له‌كوردس���تان هێشتا‬ ‫سیس���تمی‌ ئێڵتیمان نیی���ه‌‪ ،‬كه‌ به‌هۆی‌‬ ‫بانكه‌وه‌ ب���ازرگان له‌فێڵی‌ كۆمپانیاكانی‌‬ ‫ده‌ره‌وه‌ پارێ���زراو بێت‪ ،‬ئه‌م پش���كنینه‌‬ ‫گرنگ���ه‌ ب���ۆ ب���ازرگان‌و موش���ته‌ریش‪،‬‬ ‫هه‌روه‌ها بازرگان���ی‌ بچوكیش ناهێڵێت‪،‬‬ ‫ساخته‌كاریش تا راده‌یه‌ك بنبڕ ده‌كات"‪.‬‬ ‫ناوب���راو ئه‌وه‌ش ناش���ارێته‌وه‌ ئێس���تا‬ ‫له‌دانوس���تاندان‌و رێككه‌وتندان له‌س���ه‌ر‬ ‫ئه‌وه‌ی‌ كه‌ ئه‌و پش���كنینه‌ شتی‌ ترانزێت‬ ‫ب���ۆ ئێ���ران نه‌گرێته‌وه‌‪ .‬به‌ ب���ڕوای‌ ئه‌و‬ ‫"زیان به‌ بازرگان‌و بازرگانی‌ واڵته‌كه‌مان‬ ‫ده‌كه‌وێت‪ ،‬ئێمه‌ له‌گه‌ڵ‌ ئه‌وه‌داین ش���تی‌‬ ‫ناوخۆ ئه‌و پش���كنینه‌ بیگرێته‌وه‌‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫ترانزێتی‌ ئێران بۆ بگرێته‌وه‌"‪.‬‬

‫د‪.‬موئه‌یه‌د‪:‬‬ ‫پێم باشبوو‬ ‫پشکنینی ‪SGS‬‬ ‫هاورده‌کردنی‬ ‫خۆراکیشی‬ ‫بگرتایه‌ته‌وه‌‬

‫به‌پشتبه‌ستن‬ ‫به‌ پشکنینی‬ ‫نێوده‌وڵه‌تی‬ ‫به‌ر له‌هێنانی‬ ‫که‌لوپه‌لی ساخته‌‬ ‫ده‌گیرێت‬

‫بازرگانێک‪ :‬حکومه‌تی‬ ‫هه‌رێم له‌به‌ر‬ ‫ده‌ستکه‌وتنی گومرگی‬ ‫زۆر له‌ده‌روازه‌کانی‬ ‫سنوور له‌پشکنینی‬ ‫‪ SGS‬و ‪ BV‬ناپرسێت‬

‫دڵنیابه‌ ته‌زویری‌ كردووه‌‪ .‬ئه‌و بازرگانه‌‬ ‫له‌به‌ر س���ومعه‌ی‌ خۆی‌‌و بازاڕ نه‌یویست‬ ‫ناوی‌ ئاشكرا بكرێت‌و وتیشی‌ "كێشه‌كه‌‬ ‫له‌وه‌دایه‌ هێنده‌ی‌ ته‌له‌فزیۆنێكی‌ ئه‌سڵی‌‬ ‫پاره‌ له‌موشته‌ری‌ وه‌رده‌گرن‪ ،‬به‌اڵم ئه‌و‬ ‫به‌ناو بزنس���مان‌و بازرگانان���ه‌ ته‌مه‌نیان‬ ‫كورته‌‪ ،‬له‌ئێستاش���دا ‪%90‬ی‌ كه‌لوپه‌لی‌‬ ‫به‌كارهاتوو له‌هه‌رێم ته‌زویره‌"‪.‬‬

‫دواوه‌‪ ،‬س���ه‌باره‌ت ب���ه‌كاری‌ ئ���ه‌و دوو‬ ‫كۆمپانیای���ه‌ وتی‌ "زۆرب���ه‌ی‌ واڵتان بۆ‬ ‫به‌رگرت���ن له‌چاوچنۆكی‌ ب���ازرگان‪ ،‬كااڵ‬ ‫هاورده‌كان���ی‌ ده‌خاته‌ ژێ���ر كۆنترۆڵینی‌‬ ‫ئه‌و دوو كۆمپانیای���ه‌وه‌‪ ،‬هه‌موو واڵتێك‬ ‫مواسه‌فاتی‌ خۆی‌ هه‌یه‌‌و له‌سه‌فاره‌ته‌كانی‌‬ ‫ئه‌و واڵته‌ هه‌ن‪ ،‬عێراق مواس���ه‌فاتی‌ ئه‌و‬ ‫شتانه‌ی‌ هاورده‌ی‌ ده‌كات‪ ،‬كوالێتییه‌كی‌‬ ‫باش���ی‌ هه‌یه‌‌و له‌زۆرب���ه‌ی‌ واڵتانی‌ دنیا‬ ‫باش���تره‌"‪ .‬ئه‌و س���ه‌باره‌ت به‌ چۆنێتی‌‬ ‫مامه‌ڵه‌كردن‌ به‌و پش���كنینه‌ش كه‌ خۆی‌‬ ‫یه‌كێك���ه‌ ل���ه‌و بازرگانان���ه‌ی‌ ره‌چاوی‌‬ ‫ده‌كات‪ ،‬وت���ی "هه‌ركه‌س���ێك به‌ نموونه‌‬ ‫له‌چین بیه‌وێ‌ جۆرێك له‌ته‌له‌فزیۆنی‌ بۆ‬ ‫دروس���ت بكه‌ن یان هه‌ر شتێكیتر‪ ،‬به‌و‬ ‫كۆمپانیایه‌ ده‌ڵێیت من به‌ مواس���ه‌فاتی‌‬ ‫پش���كنینی‌ ‪ SGS‬ده‌مه‌وێ‌‌و بۆ عێراقی‌‬ ‫ده‌به‌م‪ ،‬ئه‌و كۆمپانیایه‌ مواس���ه‌فاته‌كه‌ی‌‬ ‫الی���ه‌‪ ،‬ئیت���ر دڵنیاب���وون له‌به‌رهه‌مه‌كه‌‬ ‫ده‌بێته‌ كاری‌ ئه‌و كۆمپانیایه‌‪ ،‬س���مپڵی‌‬ ‫به‌رهه‌مه‌كه‌ ده‌بینێ‌‌و به‌پێی‌ مواسه‌فاتی‌‬ ‫عێراق نه‌بێت په‌س���ه‌ندی‌ ناكات‪ ،‬پاشان‬ ‫شه‌هاده‌ی‌ خۆی‌ ئه‌داتێ‌"‪.‬‬

‫وه‌زاره‌تی‌ بازرگانی‌ حكومه‌تی‌ هه‌رێم‬ ‫چی‌ ده‌ڵێن؟‬ ‫په‌یامنێری‌ رۆژنامه‌ی ئاوێنه‌‌* سه‌ردانی‌‬ ‫وه‌زاره‌تی‌ بازرگان���ی‌ حكومه‌تی‌ هه‌رێمی‌‬ ‫كردووه‌‌و چووه‌ته‌ الی‌ كۆمه‌ڵێك راوێژكار‪،‬‬ ‫سه‌رجه‌میان زانیارییان له‌سه‌ر ئه‌و جۆره‌‬ ‫پش���كنینه‌ نه‌بووه‌‪ ،‬وتوشیانه‌ "نوسراوی‌‬ ‫وه‌ها له‌وه‌زاره‌ت���ی‌ بازرگانی‌ عێراقه‌وه‌‬ ‫ته‌عمی���م نه‌كراوه‌ ب���ۆ وه‌زاره‌ته‌كه‌یان"‪.‬‬ ‫زۆربه‌یان زانیارییان له‌س���ه‌ر پشكنینی‌‬ ‫نێوده‌وڵه‌ت���ی‌ ‪ bv‬ی���ان ‪ sgs‬نه‌بووه‌‌و‬ ‫بێئاگایی‌ خۆش���یان نیشانداوه‌ گوایه‌ كه‌‬ ‫بڕیار بێت له‌كۆتایی‌ ئه‌مساڵدا هه‌رێمیش‬ ‫كار به‌و پشكنینه‌ نێوده‌وڵه‌تییه‌ بكات‪.‬‬ ‫له‌م بواره‌شدا حكومه‌تی‌ عێراقی‌ پێش‬ ‫حكومه‌ت���ی‌ هه‌رێم كه‌وتووه‌‪ ،‬حكومه‌تی‌‬ ‫عێراقی‌ له‌كانونی‌ یه‌كه‌می‌ ‪ 2010‬له‌الیه‌ن‬ ‫وه‌زاره‌تی‌ پالندانان���ه‌وه‌ له‌گه‌ڵ‌ ئه‌و دوو‬ ‫كۆمپانیای���ه‌ رێككه‌وت���ووه‌‪ ،‬هه‌رچه‌نده‌‬ ‫س���ه‌ره‌تا كۆمه‌ڵێك كێش���ه‌ دروستبووه‌‬ ‫به‌تایبه‌تی‌ له‌وه‌دا كه‌ ئه‌و دوو كۆمپانیایه‌ * نزار گزالی وه‌ک په‌یامنێری ئاوێنه‌‬ ‫لقیان نییه‌ له‌و واڵته‌ دراوس���ێیانه‌ی‌ كه‌ له‌هه‌ولێر به‌شداری له‌م راپۆرته‌دا‬ ‫عێراق بازرگانی‌ له‌گه‌ڵ‌ ده‌كات‪ ،‬هه‌روه‌ها کردووه‌‬

‫پشكنینی‌ ‪ SGS، BV‬چییه‌؟‬ ‫ب���ه‌ ب���ڕوای‌ دكت���ۆر موئه‌ی���ه‌د‪ ،‬ئه‌و‬ ‫كۆمپانیایان���ه‌ له‌ته‌واوی‌ دنیادا پش���تی‌‬ ‫پێده‌به‌س���ترێت‪ ،‬ئه‌گه‌ر ئه‌و پش���كنینه‌‬ ‫به‌ه���ه‌ر مه‌وادێكه‌وه‌ هه‌بێت‪ ،‬ئه‌وا گرنتی‌‬ ‫سه‌المه‌تی‌‌و چاكی‌‌و ئه‌سڵی‌ ئه‌و شته‌ بۆ‬ ‫به‌كاربه‌ر ده‌گه‌ڕێنێته‌وه‌‪.‬‬ ‫كۆمپانی���ای‌ پش���كنین زۆرن‪SGS ،‬‬ ‫سویس���ری‌‌و ‪BV‬ی‌ فه‌ره‌نسیش له‌وانه‌ن‬ ‫كه‌ عێراق گرێبه‌س���تی‌ له‌گه‌ڵ‌ كردووه‌‪،‬‬ ‫حكومه‌تی‌ هه‌رێمیش به‌ له‌به‌رچاوگرتنی‌‬ ‫بارودۆخی‌ كوردستان ئه‌ویش گرێبه‌ستی‌‬ ‫كردووه‌‪ ،‬ب���ه‌اڵم م���ه‌وادی‌ خۆراكی‌ تیا‬ ‫نییه‌‪ .‬ئ���ه‌و بازرگانه‌ش كه‌ ب���ۆ ئاوێنه‌‬

‫پڕۆژه‌كه‌ی به‌ڕێز تاڵه‌بانی‌و ناوچه‌ به‌زۆر دابڕاوه‌كان‬ ‫مه‌ال فرمان‬

‫ل���ه‌دوای روخان���ی رژێم���ی به‌ع���س‪،‬‬ ‫سیاسه‌تمه‌دارانی عێراق سه‌ره‌ڕای بوونی‬ ‫كێشه‌و كۆسپی زۆر‪ ،‬به‌ گوڕو ته‌وژمێكی‬ ‫باش���ه‌وه‌ ده‌س���تیانكرد ب���ه‌ دووب���اره‌‬ ‫بونیاتنان���ه‌وه‌ی هه‌یكه‌ل���ی سیس���ته‌می‬ ‫حوكمڕان���ی عێراق‪ ‌،‬ه���ه‌ردوو پێكهاته‌ی‬ ‫كوردو ش���یعه‌ رۆڵ���ی به‌رچاویان هه‌بوو‪.‬‬ ‫پێكهاته‌ی سونه‌ سه‌ره‌تا خۆیان دوورگرت‬ ‫له‌و پرۆس���ه‌یه‌‪ ،‬ته‌نانه‌ت وه‌ك پێویس���ت‬ ‫ده‌نگی���ان به‌ ده‌س���توریش ن���ه‌دا‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫له‌كۆتاییدا هاتنه‌ ناو پرۆسه‌كه‌وه‌و له‌دوا‬ ‫هه‌ڵبژاردن���ی په‌رله‌مانی عێ���راق ده‌نگی‬ ‫باشیان به‌ده‌ستهێنا‪.‬‬ ‫ئه‌و گ���وڕو ته‌وژم���ه‌ زۆری نه‌خایاند‪،‬‬ ‫بێمتمانه‌ی���ی له‌نێ���وان سیاس���یه‌كانی‬ ‫ئه‌و س���ێ پێكهاته‌یه‌ په‌یداب���وو‪ ،‬هه‌ڵه‌و‬

‫كێش���ه‌كان تاده‌هات ب���ه‌ره‌و زیادبوون‌و‬ ‫ئاڵۆزبوون ده‌چوو‪ .‬ئه‌مڕۆ دوای هه‌ش���ت‬ ‫ساڵ گه‌یشتونه‌ته‌ راده‌یه‌ك واڵتی توشی‬ ‫قه‌یران���ی سیاس���ی‪ ،‬ئاب���وری‪ ،‬ئه‌منی‌و‬ ‫هتد‪ ...‬كردووه‌‪ .‬پرۆسه‌ی سیاسی توشی‬ ‫چه‌قبه‌س���تن بووه‌و ب���ه‌ره‌و ئیفلیجبوون‬ ‫ده‌چ���ێ‪ .‬ب���ۆ ده‌ربازبوون ل���ه‌و قه‌یرانه‌‪،‬‬ ‫لێ���ره‌و له‌وێ ده‌ی���ان پڕۆژه‌و پێش���نیار‬ ‫ك���راوه‌و ده‌ك���رێ‪ ،‬به‌اڵم بێس���ود بووه‌و‬ ‫پێده‌چێت له‌مه‌ودواش بێسود‌بێت‪.‬‬ ‫الی ده‌سه‌اڵتی كورد‪ ،‬دوای گرێبه‌ستی‬ ‫نه‌وت‌و غاز‪ ،‬بودجه‌و كێشه‌ی پێشمه‌رگه‌‪،‬‬ ‫ماده‌ی ‪ 140‬یه‌كێكه‌ له‌و كێشه‌ ئاڵۆزانه‌ی‬ ‫نێوان ك���وردو حكومه‌ت���ی ناوه‌ند‪ .‬ئه‌م‬ ‫ماده‌یه‌ ئه‌گ���ه‌ر جێبه‌ج���ێ بكرایه‌‪ ،‬ئه‌وا‬ ‫س���نوری ئی���داری كه‌رك���وك‌و كه‌ربه‌الو‬

‫نه‌جه‌ف‌و هه‌موو شاره‌كانی تر ده‌گه‌ڕایه‌و‌ه‬ ‫پێش ده‌ستكاریكردنی له‌الیه‌ن به‌عسه‌وه‌‪.‬‬ ‫ئه‌م���ه‌ش ناوه‌رۆك���ی پڕۆژه‌ك���ه‌ی به‌ڕێز‬ ‫تاڵه‌بانیی���ه‌ ك���ه‌ دوای هه‌ش���ت س���اڵ‬ ‫پێشكه‌ش ده‌كرێ‪.‬‬ ‫قۆناغی قه‌ره‌بوكردنه‌وه‌ی‌ ‪ 140‬هێشتا‬ ‫له‌هه‌نگاوی یه‌كه‌مدایه‌‪ .‬بۆ ته‌واوبوونی ئه‌م‬ ‫قۆناغه‌ پێویست به‌ یه‌ك ملیارو چوارسه‌د‬ ‫ملی���ۆن دۆالر ده‌كات‪ .‬ب���ۆ ئ���ه‌م قۆناغه‌‬ ‫س���ااڵنه‌ حكومه‌تی عێراق س���ه‌دو هه‌فتا‬ ‫ملیۆن دۆالر ته‌رخ���ان ده‌كات‪ ،‬گه‌ر به‌م‬ ‫ش���ێوه‌یه‌ بێت ته‌نها جێبه‌جێكردنی ئه‌م‬ ‫قۆناغه‌ ده‌ س���اڵی تری پێویس���ته‌‪ .‬بۆیه‌‬ ‫له‌جیات���ی پڕۆژه‌‪ ،‬باش���تروایه‌‌ حكومه‌تی‬ ‫هه‌رێم ده‌ستپێشخه‌ری بكات له‌دابینكردنی‬ ‫ئ���ه‌و پاره‌یه‌و له‌گ���ه‌ڵ حكومه‌تی ناوه‌ند‬ ‫رێكبكه‌وێت‪.‬‬ ‫ئ���ه‌و پڕۆژه‌یه‌ ل���ه‌ڕووی كات‪-‬ه‌وه‌ زۆر‬ ‫دره‌نگه‌‪ ،‬ده‌بوایه‌ چه‌ند س���اڵێ له‌مه‌وبه‌ر‬ ‫ئاماده‌ بكرای���ه‌و كاری له‌س���ه‌ر بكرایه‌‪،‬‬ ‫له‌گ���ه‌ڵ بوونی پڕۆژه‌یه‌كی وا پێویس���ت‬ ‫به‌جۆری گه‌ره‌نت���ی ده‌كات له‌گه‌ڕانه‌وه‌ی‬

‫كه‌ركوك بۆ س���ه‌ر هه‌رێم‪ .‬ل���ه‌م دره‌نگ‬ ‫وه‌خت���ه‌‪ ،‬بوون���ی ئ���ه‌م گه‌ره‌نتییه‌ زۆر‬ ‫قورسه‌‪.‬‬ ‫هه‌ندێ له‌سیاس���یه‌كانی كوردس���تان‬ ‫پێیانوایه‌ له‌نه‌بوونی گه‌ره‌نتی له‌گه‌ڕانه‌وه‌ی‬ ‫كه‌ركوك بۆ س���ه‌ر هه‌رێمی كوردس���تان‪،‬‬ ‫ب���ه‌ دوور نازان���رێ ناوچه‌كان���ی وه‌ك‬ ‫چه‌مچه‌ماڵ‌و ئاغجه‌له‌رو كه‌الرو هتد‪ ...‬به‌‬ ‫یاسایی داببڕدرێن له‌هه‌رێمی كوردستان‌و‬ ‫له‌ده‌ست بچن‪ ،‬به‌اڵم من پێموایه‌ له‌هه‌موو‬ ‫حاڵه‌تێك���دا گێڕان���ه‌وه‌ی ئ���ه‌و ناوچانه‌‬ ‫سه‌نگی دانشتوانی كورد له‌كه‌ركوك زۆر‬ ‫زیاد ده‌كات‌و گه‌ڕانه‌وه‌ی كه‌ركوك له‌گه‌ڵ‬ ‫خۆیان بۆ سه‌ر هه‌رێم له‌ڕووی یاساییه‌وه‌‬ ‫ئاس���انتر ده‌كات‪ ،‬به‌تایبه‌ت���ی له‌كات���ی‬ ‫پرۆسه‌ی ئامارو ریفراندۆمدا‪.‬‬ ‫الی هه‌ن���دێ له‌ڕۆش���نفكران‌و‬ ‫سیاس���ه‌تمه‌دارانی كوردس���تان‪ ،‬دره‌نگ‬ ‫كه‌وتن���ی پڕۆژه‌ك���ه‌ی تاڵه‌بان���ی‌و‬ ‫ئاماده‌كردنی ل���ه‌م كات���ه‌دا‪ ،‬دوور نییه‌‬ ‫هه‌ندێ هۆكاری حیزبی له‌پش���ته‌وه‌ بێت‪.‬‬ ‫به‌تایبه‌تی دوای گۆڕانی هێزو هاوكێش���ه‌‬

‫سیاس���یه‌كان له‌هه‌رێم���ی كوردس���تان‪،‬‬ ‫ل���ه‌دوای ‪ .2009/7/25‬لێره‌وه‌ ده‌ركه‌وت‬ ‫پێگه‌ی یه‌كێتی له‌هه‌رێم به‌ره‌و الوازبوونی‬ ‫ب���ه‌رده‌وام ده‌چێ���ت‪ .‬له‌به‌رامب���ه‌ردا‬ ‫هه‌ڵبژاردن���ی ‪ 2010/3/7‬په‌رله‌مان���ی‬ ‫عێراق‪ ،‬ده‌ریخس���ت له‌كه‌ركوك‌و خانه‌قین‬ ‫پێگه‌ی ئه‌و حیزب��� ‌ه له‌هه‌موو حیزبه‌كانی‬ ‫ت���ری كوردس���تان‪ ،‬ته‌نان���ه‌ت له‌پارتی‬ ‫هاوپه‌یمانیشی به‌هێزتره‌‪.‬‬ ‫ئێس���تا پارێ���زگارو زۆرب���ه‌ی ده‌زگا‬ ‫ئیداریی���ه‌كان به‌ده‌س���ت یه‌كێتییه‌وه‌یه‌‪.‬‬ ‫بۆیه‌ پڕۆژه‌یه‌كی له‌م شێوه‌یه‌ ئه‌گه‌ر سه‌ر‬ ‫بگ���رێ‪ ،‬كاریگه‌ری گ���ه‌وره‌ی ده‌بێت بۆ‬ ‫سه‌ر رایگشتی نه‌ته‌وه‌یی‌و‌ به‌ سه‌ركه‌و‌تن‬ ‫داده‌نرێت‪ ،‬له‌ڕووی حیزبیشه‌وه‌ ده‌توانێ‬ ‫نف���وزی حیزب���ی یه‌كێت���ی له‌گه‌رمیان‌و‬ ‫چه‌مچه‌م���اڵ زیاتر ب���كات‪ .‬له‌به‌رامبه‌ردا‬ ‫پارێزگای س���لێمانی بچوكت���ر ده‌بێته‌وه‌‪.‬‬ ‫هه‌ر له‌م باره‌وه‌ هه‌وڵی به‌ پارێزگاكردنی‬ ‫هه‌ڵه‌بجه‌و رانیه‌ له‌ئارادایه‌‪ .‬واته‌ له‌س���ێ‬ ‫الوه‌ هه‌وڵده‌درێت پایه‌و قورسایی سیاسی‬ ‫سلێمانی له‌ناوه‌ندی بڕیار الواز بكرێت‪.‬‬

‫‪17‬‬

‫سه‌رۆك وه‌زیرانێكی‬ ‫هه‌ولێری‬ ‫ ك���ه‌س نازانێت له‌س���اڵی داهاتوو‬‫ك���ێ س���ه‌رۆك وه‌زیرانه‌ ل���ه‌م واڵته‌‪،‬‬ ‫بازی ش���انس له‌سه‌ر ش���انی چ منداڵ ‌ه‬ ‫به‌رپرس���ێك‪ ،‬مه‌كت���ه‌ب سیاس���ییه‌ك‬ ‫ده‌نیش���ێته‌وه‌‪ ،‬به‌اڵم ئه‌وه‌ ده‌زانین ب ‌ه‬ ‫هه‌موان (مه‌به‌س���ت حوته‌ سیاس���یی ‌ه‬ ‫بۆرژوازیه‌كانه‌ له‌ده‌سه‌اڵت‌و ئۆپۆزسیۆن‬ ‫ب ‌ه به‌شێكی ناو ی‪.‬ن‪.‬ك‪-‬یشه‌وه‌) له‌گه‌ڵ‬ ‫الدان���ی به‌رهه‌م س���اڵح‪-‬دان‪ ،‬گه‌ل‪-‬یش‬ ‫ده‌زانێ���ت ئ���ه‌و پی���او‌ه ال حه‌وله‌ وه‌ال‬ ‫قوه‌یه‌و ده‌ن���ا ده‌یتوانی هه‌ندێك كاری‬ ‫زیات���ر ب���كات‪ ،‬هه‌ولێر گوای���ه‌ ب ‌ه ناو‬ ‫پایته‌ختی هه‌رێمی كوردس���تان ‌ه ‪،‬جێی‬ ‫خۆیه‌تی ئه‌گه‌ر سه‌رۆك وه‌زیران گۆڕا‪،‬‬ ‫با ئه‌مجاره‌ ئه‌و پۆست ‌ه بۆ هه‌لێریه‌كان‬ ‫بێ���ت‪ ،‬با به‌س هه‌ولێریه‌كان له‌ش���اری‬ ‫خۆی���ان غه‌ری���ب ب���ن‪ ،‬پارێ���زگاری‌و‬ ‫پاسه‌وانی ش���وێنه‌ گرنگه‌كانیشیان پێ‬ ‫ره‌وا نه‌بینن!‪.‬‬ ‫ ئیس���ماعیل ئیبراهی���م ره‌وان���دزی‬‫تێكۆش���ه‌رێكی كۆن���ه‌‪ ،‬چه‌پگ���ه‌رای‬ ‫هه‌ولێری‪ -‬ره‌واندزییه‌‪ ،‬ئێستا له‌هۆڵه‌ندا‬ ‫نیشته‌جێیه‌‪ ،‬له‌سه‌ره‌تای نه‌وه‌ده‌كان ك ‌ه‬ ‫له‌هه‌ولێر بووی���ن‪ ،‬ئه‌وانیش له‌لوتكه‌ی‬ ‫خه‌ونی ئه‌فس���انه‌یی خۆیان���دا بوون‪،‬‬ ‫من‌و ق���ادر چوارپارچه‌یان (قادر نادر)‬ ‫یان ب��� ‌ه نموونه‌ بۆ رابواردن ده‌هێناوه‌‪،‬‬ ‫چوار پارچه‌ به‌ ناسیۆنالیس���ت‌و منیش‬ ‫ناسیۆنالست پۆپۆلس���ت خانه‌ به‌ندی‬ ‫كرابوین‪ ،‬رۆژێك له‌شاری دێڵفتی هۆڵه‌ندا‬ ‫پێكه‌وه‌ پیاس���ه‌مان ده‌كرد‪ ،‬رسته‌یه‌كم‬ ‫وت كاك سمكۆ وتی‪ :‬تۆ زۆر چه‌پیت‪،‬‬ ‫منیش وتم كاك ‌ه س���مكۆ من نه‌گۆڕاوم‪،‬‬ ‫ئه‌وه‌ تۆی���ت جاران ل���ه‌الی چه‌پمه‌و‌ه‬ ‫بوویت‪ ،‬ئێستا له‌ڕاستمه‌وه‌یت‪.‬‬ ‫ ب���را مس���وڵمانه‌كان وا ده‌زان���ن‬‫دیموكراس���ی ته‌نها مافی ب ‌ه ده‌سه‌اڵت‬ ‫گه‌یش���تن‌و س���وار بوونی كورس���ییه‌‪،‬‬ ‫به‌اڵم چۆن دیموكراس���ی مافی ئازادی‬ ‫قسه‌كردنی تیایه‌‪ ،‬به‌هه‌مان شێو‌ه مافی‬ ‫ئازادی پۆشین‌و خواردن‌و خواردنه‌وه‌و‬ ‫وه‌رزش���ه‌‪ ،‬چۆن ئه‌وان مافیان ‌ه له‌چك‬ ‫له‌سه‌ر كچانی سفور بكه‌ن‪ ،‬ئه‌وا ئازادی‬ ‫گۆڕینی ئاین‌و پۆشینیشی له‌به‌رامبه‌ریان‬ ‫تێدایه‌‪ .‬بۆی ‌ه دیموكراس���ی نابێت به‌ش‬ ‫به‌ش بكرێت‪ ،‬پێویسته‌ هه‌مووی پێكه‌و‌ه‬ ‫قه‌ب���وڵ بكرێ���ت‪ ،‬ئه‌وه‌ن���ده‌ی عاره‌ق‬ ‫خ���ۆره‌كان داكۆكیان له‌یه‌كگرتوو كرد‪،‬‬ ‫خۆی���ان هیچیان نه‌كرد‪ ،‬دیموكراس���ی‬ ‫ئه‌وه‌یه‌ ئیسالمییه‌ك داكۆكی له‌ئازادی‬ ‫مولحیدێ���ك ب���كات‪ ،‬مولحیدێكی���ش‬ ‫له‌ئاینخوازێك‪.‬‬ ‫ی عومه‌ر‬ ‫ئاوێن��� ‌ه "دادگای‌ س���لێمان ‌‬‫ی ئ���ازاد كرد"‪،‬‬ ‫فه‌تاح‌و خوش���كه‌زاكه‌ ‌‬ ‫دادگای سلێمانی چه‌نده‌ به‌رپرسه‌که‌ی‬ ‫له‌سه‌ر برژاندنی میوانه‌كانی هوتێله‌كه‌ی‬ ‫دادگایی ك���رد‪ ،‬ئه‌وه‌نده‌ش كاك عومه‌ر‬ ‫فه‌تاح دادگایی ده‌كات‪ ،‬ئه‌گه‌ر دادگای‬ ‫سه‌ربه‌خۆ له‌كوردس���تان هه‌بێت‪ ،‬ئه‌وا‬ ‫ی���ه‌ك دان ‌ه سیاس���ی ل���ه‌ده‌ره‌و‌ه ئازاد‬ ‫نابێت!‪.‬‬ ‫ی پارتی‌‪،‬‬ ‫ ئاوێن ‌ه "له‌ژێر ده‌س���ه‌اڵت ‌‬‫ی عه‌ش���ایه‌ری‌ ب ‌ه‬ ‫ی س���وڵح ‌‬ ‫ژنێك له‌بر ‌‬ ‫ت به‌ش���وو"‪ ،‬مه‌گ���ه‌ر له‌ژێر‬ ‫زۆر ده‌درێ ‌‬ ‫ده‌س���ه‌اڵتی پارته‌كانی دی یاس���اكانی‬ ‫س���وید به‌رقه‌رار بێ���ت! هه‌موو حیزبی‬ ‫جه‌نگه‌ڵستان‌و سوڵحی عه‌شایه‌رین‪.‬‬ ‫ی هه‌رێم‪،‬‬ ‫س���به‌ی "بودج���ه‌ی ‪‌ 2012‬‬‫‪ 12.6‬ترلی���ۆن دین���اره"‪ ،‬خه‌ن���ی‬ ‫له‌سیاس���ییه‌كان‪ ،‬د‌ه ئه‌وه‌ن���دش بێت‬ ‫مانگانه‌كه‌ی من له‌داوه‌تێكی سیاسییه‌كی‬ ‫گه‌نده‌ڵ‪ ،‬القێكی ئۆپۆزسیۆنی مه‌تروك ‌ه‬ ‫تێپه‌ڕ ناكات‪.‬‬ ‫ی‬ ‫"كه‌م���ال كه‌ركوك���ی‌ س���ه‌رۆك ‌‬‫ی كوردس���تان رایگه‌یان���د‬ ‫په‌رله‌مان��� ‌‬ ‫ی داهاتوو‬ ‫به‌پێی زانیارییه‌كانیان هه‌ین ‌‬ ‫ی بادینان دووبار‌ه‬ ‫ی ده‌ڤه‌ر ‌‬ ‫رووداوه‌كان ‌‬ ‫ده‌بنه‌وه‌"‪ .‬س���ه‌رۆكی په‌رله‌مانه‌كه‌مان‬ ‫نه‌ك ته‌نها سیاس���ییه‌كی تی���ژ بینه‌‪،‬‬ ‫فاڵچییه‌كی چاكیشه‌‪.‬‬ ‫ "بڕی���ارە رۆژی ‪٢٢‬ی ئ���ەم مانگە‬‫هونەرمەندی ناسراوی لوبنانی “نانسی‬ ‫عەج���رەم” بەمەبەس���تی س���ازکردنی‬ ‫کۆنس���ێرتێکی گۆرانی بگاتە هەولێر‪،‬‬ ‫س���ەرچاوەیەکیش ئەوە ئاشکرا دەکات‬ ‫کە نانس���ی بۆ تەنیا چەند کاتژمێرێک‬ ‫گۆران���ی وتن بڕی ‪ ١٤٠‬ه���ەزار دۆالری‬ ‫ئەمەریکایی کە ده‌كاتە ‪ ١٤‬دەفتەر دۆالر‬ ‫وەردەگرێت"‪ ،‬با ئه‌ویش س���ه‌نته‌رێكی‬ ‫مه‌ساج به‌ش���ه‌ریكی له‌گه‌ڵ به‌رپرسێك‬ ‫له‌كوردس���تان بكات���ه‌وه‌‪ ،‬ئ���ه‌م واڵت ‌ه‬ ‫غه‌ریبه‌ به‌دوای دۆالری سیاس���ییه‌كاندا‬ ‫هه‌موو عاجباتییه‌ك رووی تێ ده‌كات‪،‬‬ ‫جگه‌ له‌قوربانیه‌كانی خۆی نه‌بێت‪.‬‬

‫‪18‬‬

‫وه‌رزش‬

‫)‪ )304‬سێشەمم ‌ە ‪2011/12/13‬‬

‫یانەی پارسێن جێرمانی فەڕەنسی‬

‫خولی‌ ئه‌وروپا‪ ..‬پاریس سانجێرمان شه‌ڕی‌ مان‌و نه‌مان ده‌كات‬ ‫له‌خولی‌ ئه‌وروپا‪ ،‬س���به‌ی‌ ش���ه‌‌و یانه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫پاریس س���ان جێرمان روب���ه‌ڕوی‌ یانه‌ی‌‬ ‫ئه‌تله‌تی���ك بیلب���او ده‌بێت���ه‌وه‌‌و یانه‌ی‌‬ ‫ئۆده‌نیزی‌ ئیتاڵیاس به‌رامبه‌ر س���ه‌ڵتیك‬ ‫ی ده‌كات‪.‬‬ ‫یار ‌‬ ‫راپ���ۆرت‪ ،‬ئاوێنه‌‪ :‬له‌جه‌ول���ه‌ی‌ كۆتایی‌‬ ‫خولی‌ یانه‌كانی‌ ئه‌وروپا‪ ،‬ش���ه‌وی‌ چوار‬ ‫ش���ه‌ممه‌‌و پێن���ج ش���ه‌ممه‌‪ ،‬س���ه‌رجه‌م‬ ‫یاریی���ه‌كان خوله‌ك���ه‌ به‌ڕێوه‌ده‌چ���ن‪.‬‬ ‫له‌كۆمه‌ڵه‌ی‌ شه‌ش���ه‌مدا‪ ،‬س���به‌ی‌ شه‌و‬ ‫یانه‌ی‌ پاریس س���ان جێرمانی‌ فه‌ڕه‌نسی‌‬ ‫له‌ناو یاری���گای‌ خۆیدا‪ ،‬میوانداری‌ یانه‌ی‌‬ ‫ئه‌تله‌تیك بیلباوی‌ ئیسپانی‌ ده‌كات‪ ،‬كه‌‬ ‫ئه‌م به‌فه‌رمی‌ س���ه‌ركه‌وتنی‌ بۆ قۆناغی‌‬ ‫داهاتوو مسۆگه‌ر كردووه‌‪.‬‬ ‫له‌هه‌مان كۆمه‌ڵه‌دا‪ ،‬رید بۆڵ س���الزبۆگی‌‬

‫نه‌مساوی‌ خاوه‌نی‌ پله‌ی‌ دووه‌م‪ ،‬روبه‌ڕو ‌‬ ‫ی‬ ‫یانه‌ی‌ س���لۆڤانی‌ س���لۆڤاكی‌ ده‌بێته‌وه‌‪.‬‬ ‫له‌م كۆمه‌ڵه‌یه‌دا‪ ،‬یانه‌ی‌ رید بۆڵ‌و س���ان‬ ‫جێرمان ‪ 7‬خاڵی���ان هه‌یه‌‪ ،‬كه‌ جه‌وله‌ی‌‬ ‫كۆتایی‌ چاره‌نوسی‌ ئه‌م دوو یانه‌یه‌ یه‌كال‬ ‫ده‌كاته‌وه‌‪.‬‬ ‫شه‌وی‌ پێنج شه‌ممه‌ش‪ ،‬چه‌ند یارییه‌كی‌‬ ‫تری‌ هه‌م���ان جه‌وله‌ ئه‌نج���ام ده‌درێت‪.‬‬ ‫له‌به‌هێزتری���ن یاری‌ چاره‌نوس س���ازی‌‬ ‫كۆمه‌ڵ���ه‌ی‌ نۆیه‌مدا‪ ،‬یان���ه‌ی‌ ئۆده‌نیزی‌‬ ‫ئیتاڵ���ی‌ له‌یاریگای‌ فریۆل���ی‌ میوانداری‌‬ ‫یانه‌ی‌ سه‌ڵتیكی‌ ئس���كوتله‌ندی‌ ده‌كات‪.‬‬ ‫ب���راوه‌ی‌ ئه‌م یاریی���ه‌ش به‌پله‌ی‌ دووه‌م‬ ‫له‌گ���ه‌ڵ یان���ه‌ی‌ ئه‌تله‌تیك���ۆ مه‌دریدی‌‬ ‫ئیسپانی‌ خاوه‌نی‌ پله‌ی‌ یه‌كه‌م‪ ،‬به‌فه‌رمی‌‬ ‫ده‌گاته‌ قۆناغی‌ داهاتوی‌ خوله‌كه‌‪.‬‬

‫جامی‌ مه‌لیكی‌ ئیسپانیا‪..‬‬ ‫ریاڵ مه‌دریدی‌ بریندار‪ ،‬تیماری‌ خۆی‌ ده‌كات‬

‫یانەی ریاڵ مەدرید‬ ‫له‌جامی‌ مه‌لیكی‌ ئیس���پانیا‪ ،‬یانه‌ی‌ ریاڵ‬ ‫مه‌دری���د روب���ه‌ڕوی‌ یانه‌یه‌ك���ی‌ پله‌ نزم‬ ‫ده‌بێته‌وه‌‌و ڤاالنس���یاش ده‌بێته‌ میوانی‌‬ ‫یان ‌هی‌ قادش‪.‬‬ ‫راپۆرت‪ ،‬ئاوێنه‌‪ :‬له‌قۆناغی‌ سێیه‌می‌ جامی‌‬ ‫مه‌لیكی‌ ئیسپانیا‪ ،‬ئه‌مشه‌‌و سێ شه‌ممه‌‪،‬‬ ‫س���ه‌رجه‌م یارییه‌كانی‌ چونی‌ قۆناغه‌كه‌‬ ‫ئه‌نجام ده‌درێن‪ .‬یان���ه‌ی‌ ریاڵ مه‌دریدی‌‬ ‫بریندار‪ ،‬كه‌ به‌ئه‌نجامی‌ سێ گۆڵ به‌رامبه‌ر‬ ‫به‌گۆڵێ���ك ی���اری‌ كالس���یكۆی‌ به‌یانه‌ی‌‬ ‫به‌رشه‌لۆنه‌ دۆڕاند‪ ،‬له‌ده‌ره‌وه‌ی‌ یاریگای‌‬ ‫خۆی‌ روبه‌ڕوی‌ یانه‌ی‌ پۆنفیررادینای‌ پله‌‬ ‫سێی‌ ئیسپانیا ده‌بێته‌وه‌‪.‬‬ ‫له‌یارییه‌ك���ی‌ تریش���دا‪ ،‬ك���ه‌ له‌یاریگای‌‬ ‫رامۆن دی‌ كارانزا به‌ڕێوه‌ده‌چێت‪ ،‬یانه‌ی‌‬ ‫ڤاالنسیا‪ ،‬كه‌ له‌هه‌فته‌ی‌ ‪16‬ی‌ خولی‌ پله‌‬ ‫یه‌كی‌ تۆپی‌ پێی‌ ئیس���پانیا‪ ،‬به‌دوو گۆڵ‬ ‫به‌رامبه‌ر به‌گۆڵێك به‌یانه‌ی‌ ریاڵ بیتیس‬ ‫دۆڕا‪ ،‬ده‌بێته‌ میوانی‌ یانه‌ی‌ قادش���ی‌ پله‌‬ ‫دووی‌ ئیسپانیا‪.‬‬

‫یارییه‌كانی‌ چونی‌ چۆناغی‌ سێیه‌م‪:‬‬ ‫سێشه‌ممه‌‪2011/12/13 ،‬‬ ‫كاتژمێر ‪10‬ی‌ شه‌و‬ ‫قادش ـ ڤاالنسیا‬ ‫پۆنفیررادینا ـ ریاڵ مه‌درید‬ ‫كاتژمێر ‪11‬ی‌ شه‌و‬ ‫سڵتافیگۆ ـ ئیسپانیۆڵ‬ ‫دیپۆرتیڤۆ ـ لیڤانتی‌‬ ‫مایۆركا ـ خیخۆن‬ ‫سۆسیداد ـ غه‌رناته‌‬ ‫سانتاندێر ـ رایۆ ڤالیكانۆ‬ ‫ئه‌لمیریا ـ ئۆساسۆنا‬ ‫خیتافی‌ ـ ماالگه‌‬ ‫قرتبه‌ ـ ریاڵ بیتیس‬ ‫میراندیس ـ ڤیاڕیاڵ‬ ‫ئه‌لكۆركۆن ـ زه‌ره‌گۆزه‌‬ ‫كاتژمێر ‪12‬ی‌ شه‌و‬ ‫سان رۆكی‌ ـ سیڤیلیه‌‬

‫مۆرینیۆ ریاڵ مه‌درید به‌جێدێڵێت!‬

‫ئه‌گ���ه‌ر خۆس���ێ مۆرینی���ۆ یه‌كێ���ك‬ ‫له‌نازناوه‌كان���ی‌ خولی‌ ئیس���پانیا یان‬ ‫خول���ی‌ یان���ه‌ پاڵه‌وانه‌كان ب���ۆ ریاڵ‬ ‫به‌ده‌ست نه‌هێنێت‪ ،‬ئه‌وا له‌پۆسته‌كه‌یدا‬ ‫دورده‌خرێته‌وه‌‪.‬‬ ‫ئاژانس���ه‌كان‪ :‬رۆژنام���ه‌ی‌ س���پۆرتی‌‬ ‫كه‌ته‌لۆنی‌ نزیك له‌یانه‌ی‌ به‌رشه‌لۆنه‌وه‌‬ ‫ئاش���كرایكردووه‌‪ ،‬ئه‌گ���ه‌ر مۆرینیۆی‌‬ ‫پورتوگالی‌ له‌م وه‌رزه‌دا یه‌كێك له‌خوله‌‬ ‫به‌هێ���زه‌كان بۆ یانه‌ی‌ ری���اڵ مه‌درید‬ ‫به‌ده‌س���ت نه‌هێنێت‪ ،‬ئ���ه‌وا یانه‌كه‌ی‌‬ ‫به‌جێدێڵێت‪.‬‬ ‫رۆژنامه‌ك���ه‌ ئاش���كرایكردووه‌‪ ،‬ك���ه‌‬ ‫له‌سه‌رچاوه‌یه‌كی‌ باوه‌ڕپێكرا‌و له‌یانه‌ی‌‬ ‫ری���اڵ مه‌دری���ده‌وه‌ ئ���ه‌م هه‌وڵ���ه‌ی‌‬

‫دركان���دووه‌‌و رونیكردووه‌ت���ه‌وه‌ ك��� ‌ه‬ ‫ئ���ه‌و داوایه‌ی‌ ك���ه‌ له‌مۆرینی���ۆ كراوه‌‬ ‫له‌به‌ده‌س���تهێنانی‌ خول���ی‌ ئیس���پانیا‬ ‫یان خولی‌ یان���ه‌ پاڵه‌وانه‌كان‪ ،‬ئه‌گه‌ر‬ ‫به‌ده‌س���ت نه‌هێنێ���ت‪ ،‬ئ���ه‌وا مۆرینیۆ‬ ‫یانه‌كه‌ی‌ به‌جێدێڵێت‪.‬‬ ‫رۆژنامه‌كه‌ باسی‌ له‌وه‌ كردووه‌ كه‌ ئه‌و‬ ‫دوو خوله‌ زۆر گرنگن به‌الی‌ فلۆرنتینۆ‬ ‫پێرێزی‌ س���ه‌رۆكی‌ یانه‌ی‌ مه‌له‌كییه‌وه‌‪،‬‬ ‫به‌تایب���ه‌ت خولی‌ یان���ه‌ پاڵه‌وانه‌كان‪،‬‬ ‫ك���ه‌ به‌دڵنییایی���ه‌وه‌ ل���ه‌م وه‌رزه‌دا‬ ‫ده‌یه‌وێ���ت به‌الیه‌نی‌ كه‌مه‌وه‌ یه‌كێكیان‬ ‫به‌ده‌س���تبهێنێت‪ ،‬ئه‌گه‌ر نا له‌كۆتایی‌‬ ‫ئه‌م وه‌رزه‌دا گرێبه‌س���ته‌كه‌ی‌ مۆرینیۆ‬ ‫هه‌ڵده‌وه‌شێنێته‌وه‌‪.‬‬

‫گرنگترین یارییه‌كانی‌ جه‌ول ‌هی‌ كۆتایی‌‪:‬‬ ‫چوارشه‌ممه‌‪2011/12/14 ،‬‬ ‫ی شه‌و‬ ‫كاتژمێر ‪‌ 9‬‬ ‫الزیۆی‌ ئیتاڵی‌ ـ لشبۆنه‌ی‌ پورتوگالی‌‬ ‫پ‪.‬س‪ .‬جێرمانی‌ فه‌ڕه‌نسی‌ ـ بیلباوی‌ ئیسپانی‌‬ ‫ی ـ ستوك سیتی‌ ئینگلیزی‌‬ ‫بیشكتاشی‌ تورك ‌‬ ‫ی ـ سالزبۆرگی‌ نه‌مساوی‌‬ ‫سلۆڤانی‌ سلۆڤاك ‌‬ ‫ی شه‌و‬ ‫كاتژمێر ‪‌ 11:5‬‬ ‫فولهامی‌ ئینگلیزی‌ ـ ئۆدنس ‌هی‌ دانیماركی‌‬ ‫ی ئه‌ڵمانی‌‬ ‫ی ـ شاڵكه‌ ‌‬ ‫ی حه‌یفای‌ ئیسرائیل ‌‬ ‫ماكاب ‌‬ ‫ی روسی‌‬ ‫ئه‌نده‌رله‌ختی‌ به‌لجیكی‌ ـ لۆكۆمۆتیف ‌‬

‫پێنجشه‌ممه‌‪2011/12/15 ،‬‬ ‫ی شه‌و‬ ‫كاتژمێر ‪‌ 9‬‬ ‫ی رۆمانی‌‬ ‫ی ـ بوخارست ‌‬ ‫ئایندهۆڤنی‌ هۆڵه‌ند ‌‬ ‫شامروكی‌ ئیرله‌ندی‌ ـ تۆتنهامی‌ ئینگلیزی‌‬ ‫ی روسی‌‬ ‫ی ـ رۆبین كازان ‌‬ ‫سالۆنیكای‌ یۆنان ‌‬ ‫كۆپنهاگنی‌ دانیماركی‌ ـ ستانده‌ر لیگی‌ به‌لجیكی‌‬ ‫ی شه‌و‬ ‫كاتژمێر ‪‌ 11:5‬‬ ‫ی ـ سه‌ڵتیكی‌ ئسكوتله‌ندی‌‬ ‫ئۆده‌نیزی‌ ئیتاڵ ‌‬ ‫ی ـ خاركێفی‌ ئۆكرانی‌‬ ‫ئه‌لكه‌ماری‌ هۆڵه‌ند ‌‬ ‫ی ـ رینی‌ فه‌ڕه‌نسی‬ ‫ی ئیسپان ‌‬ ‫ئه‌تله‌تیكۆ مه‌درید ‌‬

‫جامی‌ جیهانی‌ یانه‌كان‪:‬‬

‫به‌رشه‌لۆنه‌‌و سانتۆس شه‌ڕی‌ نازناوه‌كه‌ ده‌كه‌ن‬ ‫له‌جام���ی‌ جیهان���ی‌ یانه‌كان���دا‪ ،‬یانه‌ی‌‬ ‫س���انتۆس روب���ه‌ڕی‌ كاش���یوا ریس���ۆڵ‬ ‫ده‌بێته‌وه‌‌و یانه‌ی‌ به‌رشه‌لۆنه‌ش به‌رامبه‌ر‬ ‫یانه‌ی‌ سه‌دی‌ قه‌ته‌ری‌ یاری‌ ده‌كات‪.‬‬ ‫راپۆرت‪ ،‬ئاوێنه‌‪ :‬جامی‌ جیهانی‌ یانه‌كان‪،‬‬ ‫ك���ه‌ له‌واڵت���ی‌ ژاپ���ۆن به‌ڕێوه‌ده‌چێت‪،‬‬ ‫گه‌یش���تووه‌ته‌ قۆناغی‌ نیوه‌ی‌ كۆتایی‌‌و‬ ‫رۆژانی‌ چوار ش���ه‌ممه‌‌و پێنج ش���ه‌ممه‌‪،‬‬ ‫یارییه‌كانی‌ ئه‌نجام ده‌درێن‪ .‬رۆژی‌ چوار‬ ‫شه‌ممه‌‪ ،‬یانه‌ی‌ سانتۆسی‌ پاڵه‌وانی‌ خولی‌‬ ‫یان���ه‌ پاڵه‌وانه‌كانی‌ ئه‌مه‌ری���كای‌ التین‪،‬‬ ‫روبه‌ڕوی‌ یانه‌ی‌ كاشیوا ریسۆڵی‌ ژاپۆنی‌‬ ‫ده‌بێت���ه‌وه‌‪ ،‬كه‌ ئ���ه‌م له‌قۆناغی‌ یه‌كه‌م‌و‬ ‫دووه‌م���دا‪ ،‬ب���ه‌دوای‌ یه‌ك���دا له‌یانه‌كانی‌‬ ‫ئۆكالند س���یتی‌ نیوزله‌ن���دی‌‌و مۆنتێری‌‬ ‫مه‌كسیكی‌ برده‌وه‌‪.‬‬ ‫رۆژی‌ پێن���ج ش���ه‌ممه‌ش‪ ،‬یان���ه‌ی‌‬ ‫به‌رشه‌لۆنه‌ی‌ كه‌ته‌لۆنی‌‪ ،‬پاڵه‌وانی‌ خولی‌‬ ‫یان���ه‌ پاڵه‌وانه‌كانی‌ ئه‌وروپ���ا‪ ،‬به‌رامبه‌ر‬ ‫یانه‌ی‌ س���ه‌دی‌ قه‌ته‌ری‌ پاڵه‌وانی‌ خولی‌‬ ‫یانه‌ پاڵه‌وانه‌كانی‌ ئاس���یا یاری‌ ده‌كات‪،‬‬ ‫ك���ه‌ ئه‌م له‌قۆناغ���ی‌ دووه‌م���دا له‌یانه‌ی‌‬ ‫ته‌ڕه‌جی‌ تونسی‌ برده‌وه‌‪.‬‬ ‫ب���ۆ دیاریكردن���ی‌ پل���ه‌ی‌ پێنجه‌م���ی‌‬ ‫جامه‌كه‌ش‪ ،‬رۆژی‌ چوار ش���ه‌ممه‌‪ ،‬یانه‌ی‌‬ ‫ته‌ڕه‌جی‌ تونس���ی‌‪ ،‬له‌یاری���گای‌ تیۆتا‪،‬‬ ‫به‌رامبه‌ر یانه‌ی‌ مۆنتێری‌ مه‌كسیكی‌ یاری‌‬ ‫ده‌كات‪.‬‬

‫راهێنانەکانی بەرشەلۆنە لەیابان‬ ‫ی چوارشه‌ممه‌‪2011/12/14 ،‬‬ ‫رۆژ ‌‬ ‫كاتژمێر ‪10:30‬ی‌ پێش نیوه‌ڕۆ‬ ‫دیاریكردنی‌ پله‌ی‌ پێنجه‌م‪:‬‬ ‫ی‬ ‫ی ـ مۆنتێر ‌‬ ‫ته‌ڕه‌جی‌ تونس ‌‬ ‫مه‌كسیكی‌‬ ‫قۆناغی‌ نیوه‌ی‌ كۆتایی‌‪:‬‬ ‫ی چوارشه‌ممه‌‪2011/12/14 ،‬‬ ‫رۆژ ‌‬

‫ئه‌نێلكا ده‌چێت ‌ه‬ ‫یانه‌یه‌كی‌ چینی‌‬

‫ی‬ ‫نیك���ۆال ئه‌نێل���كای‌ فه‌ڕه‌نس��� ‌‬ ‫ی‬ ‫ی دوو ساڵی‌‪ ،‬په‌یوه‌ند ‌‬ ‫به‌گرێبه‌س���تێك ‌‬ ‫ی چینییه‌و‌ه‬ ‫ی شه‌نگه‌های‌ شینخوا ‌‬ ‫به‌یانه‌ ‌‬ ‫ده‌كات‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ی شینخوا ‌‬ ‫ئاژانسه‌كان‪ :‬یانه‌ی‌ شه‌نگه‌ها ‌‬ ‫چینی‌ رۆژی‌ دوو ش���ه‌ممه‌ ئاشكرایكرد‪،‬‬ ‫ی‬ ‫ی یانه‌ ‌‬ ‫ی هێرش���به‌ر ‌‬ ‫كه‌ نیكۆال ئه‌نێلكا ‌‬ ‫ی‬ ‫ی بووه‌ له‌كات ‌‬ ‫چێڵس���ی‌ ئینگلیزی‌ راز ‌‬ ‫گواستنه‌و‌هی‌ زس���تان ‌هی‌ یاریزاناندا‪ ،‬ك ‌ه‬ ‫ی دووه‌می‌ داهاتوو ده‌كات‪،‬‬ ‫مانگی‌ كانون ‌‬ ‫ی‬ ‫ی په‌یوه‌ند ‌‬ ‫به‌گرێبه‌ستێكی‌ دوو س���اڵ ‌‬ ‫به‌یانه‌كه‌یانه‌و‌ه بكات‪.‬‬ ‫ی خۆیدا‬ ‫ی فه‌رم ‌‬ ‫یان ‌ه چینیه‌ك ‌ه له‌ماڵپه‌ڕ ‌‬ ‫ی‬ ‫له‌سه‌ر تۆڕی‌ ئینته‌رنێت ورده‌كاریه‌كان ‌‬ ‫گرێبه‌س���ته‌ك ‌ه باڵوكردووه‌ته‌وه‌‪ ،‬له‌گه‌ڵ‬ ‫وێنه‌یه‌كی‌ ئه‌نێلكای‌ ته‌مه‌ن ‪ 32‬س���اڵ‪،‬‬ ‫ی دووه‌م له‌م���اوه‌ی‌ رابردوودا‬ ‫كه‌ ئه‌م ‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ئاگاداركردبویه‌وه‌‪ ،‬كه‌ نیاز ‌‬ ‫یانه‌ك���ه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی هه‌یه‌‪ .‬هه‌روه‌ها فیالس بواس ‌‬ ‫رۆشتن ‌‬ ‫ی یان ‌هی‌ چێڵس���یش له‌س���ه‌ر‬ ‫راهێن���ه‌ر ‌‬ ‫ی ئه‌م هێرش���به‌ر‌ه فه‌ڕه‌نسییه‌‪،‬‬ ‫رۆشتن ‌‬ ‫ره‌زامه‌ندی‌ پیشاندابوو‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ی ‪2008‬دا په‌یوه‌ند ‌‬ ‫ئه‌نێلكا‪ ،‬ك ‌ه له‌ساڵ ‌‬ ‫به‌چێڵس���ییه‌و‌ه ك���رد‪ ،‬له‌س���ه‌رجه‌م‬ ‫پاڵه‌وانێتییه‌كان���دا‪ 185 ،‬ی���اری‌ ب���ۆ‬ ‫ی ‪59‬‬ ‫چێڵس���ی‌ ئه‌نجامداوه‌‌و توانیویه‌ت ‌‬ ‫گۆڵ تۆمار بكات‪.‬‬

‫یارییه‌كان‬

‫كاتژمێر ‪1:30‬ی‌ پاش نیوه‌ڕۆ‬ ‫ی‬ ‫ی ـ سانتۆس ‌‬ ‫ی ژاپۆن ‌‬ ‫كاشیوا ‌‬ ‫به‌ڕازیلی‌‬ ‫پێنجشه‌ممه‌‪2011/12/15 ،‬‬ ‫كاتژمێر ‪1:30‬ی‌ پاش نیوه‌ڕۆ‬ ‫ی‬ ‫ی ـ سه‌د ‌‬ ‫ی ئیسپان ‌‬ ‫به‌رشه‌لۆنه‌ ‌‬ ‫قه‌ته‌ری‌‬

‫تێڤێز روو له‌چ یانه‌یه‌ك ده‌كات؟ نانی‌‪ :‬وه‌ك‬ ‫به‌پێ���ی‌ رۆژنام���ه‌كان‪ ،‬ه���ه‌ردوو یانه‌ی‌‬ ‫منداڵ ئه‌گریام‬ ‫میالن‌و پاریس س���ان جێرم���ان هه‌وڵی‌‬

‫كڕینی‌ كارلۆس تێڤێز ده‌ده‌ن‪ ،‬به‌اڵم خۆ ‌‬ ‫ی‬ ‫ئاره‌زوو ده‌كات په‌یوه‌ن���دی‌ به‌میالنه‌وه‌‬ ‫بكات‪.‬‬ ‫ئاژانسه‌كان‪ :‬رادیۆی‌ بی‌ بی‌ سی‌ به‌ریتانی‌‬ ‫ئاش���كرایكردووه‌‪ ،‬كه‌ یانه‌ی‌ مانچس���ته‌ر‬ ‫س���یتی‌ ئینگلی���زی‌ ره‌تیكردووه‌ت���ه‌وه‌‬ ‫به‌ش���ێوه‌ی‌ خواس���تن‌و پاش���تر ئه‌گه‌ر‬ ‫گونجا‪ ،‬به‌بڕی‌ ‪ 23‬ملیۆن یۆرۆ‪ ،‬كارلۆس‬ ‫تێڤێزی‌ هێرشبه‌ری‌ ئه‌رجه‌نتینی‌ یانه‌كه‌ی‌‬ ‫بداته‌ یانه‌ی‌ ئه‌ی‌ س���ی‌ میالنی‌ ئیتاڵی‌‌و‬ ‫ئاره‌زوو ده‌كات له‌گواستنه‌وه‌ی‌ زستانه‌ی‌‬ ‫یاریزانان���دا‪ ،‬به‌ش���ێوه‌ی‌ راس���ته‌وخۆ‬ ‫ده‌ستبه‌رداری‌ بێت‪.‬‬ ‫له‌الیه‌ك���ی‌ تره‌وه‌ بی‌ بی‌ س���ی‌ به‌درۆی‌‬ ‫ده‌خاته‌وه‌ كه‌ رێكه‌وت���ن له‌نێوان یانه‌ی‌‬ ‫پاری���س س���ان جێرمانی‌ فه‌ڕه‌نس���ی‌‌و‬ ‫یانه‌ی‌ س���یتی‌ ئینگلیزیدا ئه‌نجامدرابێت‬ ‫بۆ گواس���تنه‌وه‌ی‌ تێڤێ���ز له‌ئینگلته‌راوه‌‬ ‫ب���ۆ فه‌ڕه‌نس���ا‪ .‬ئه‌م���ه‌ له‌كاتێك���دا كه‌‬ ‫رۆژنامه‌ی‌ كۆرێرێ دیللۆ سپۆرتی‌ ئیتاڵی‌‬ ‫ئاش���كرایكردووه‌ ك���ه‌ ئ���ه‌و دوو یانه‌یه‌ میالنه‌وه‌‌و ده‌ڵێت "چه‌ندین گرێبه‌س���ت‬ ‫به‌تێڤێز گه‌شتووه‌‪ ،‬كه‌ له‌ڕوی‌ ماددییه‌وه‌‬ ‫گه‌شتوونه‌ته‌ رێكه‌وتنێكی‌ كۆتایی‌‪.‬‬ ‫ی می�ل�ان له‌هه‌موویان باش���تره‌‪،‬‬ ‫له‌الیه‌كی‌ ت���ره‌وه‌ به‌ڕێوه‌به‌ری‌ كاره‌كانی‌ ئ���ه‌وه‌ ‌‬ ‫تێڤێز ئاشكرایكردووه‌‪ ،‬كه‌ ئه‌م هێرشبه‌ره‌ له‌هه‌مان كاتدا تێڤێزیش ئاره‌زوو ده‌كات‬ ‫به‌په‌رۆش���ه‌ بۆ په‌یوه‌ندی‌ كردن به‌یانه‌ی‌ بچێته‌ میالنه‌وه‌"‪.‬‬

‫لویس نانی‌ هێرشبه‌ری‌ یانه‌ی‌ مانچسته‌ر‬ ‫ئاش����كرای‌ ده‌كات‪ ،‬ك����ه‌ وه‌ك من����اڵ‬ ‫گریاوه‌ كاتێك ماڵئاواییان له‌خولی‌ یانه‌‬ ‫ی ئه‌وروپا كردووه‌‪.‬‬ ‫پاڵه‌وانه‌كان ‌‬ ‫ئاژانس����ه‌كان‪ :‬پ����اش ئ����ه‌وه‌ی‌ یان����ه‌ی‌‬ ‫مانچسته‌ر یونایتدی‌ ئینگلیزی‌ له‌جه‌وله‌ی‌‬ ‫كۆتایی‌ خولی‌ یانه‌ پاڵه‌وانه‌كانی‌ ئه‌وروپا‪،‬‬ ‫به‌ش����ێوه‌یه‌كی‌ چاوه‌ڕوان نه‌كرا‌و له‌سه‌ر‬ ‫ده‌ستی‌ یانه‌ی‌ بازلی‌ سویسری‌ ماڵئاوایی‌‬ ‫له‌خوله‌كه‌ كرد‪ ،‬تا ئێستاش لویس نانی‌‬ ‫هێرش����به‌ری‌ پورتوگالی‌ ئه‌و یانه‌یه‌ بڕوا‬ ‫ناكات‪ ،‬كه‌ له‌و خوله‌دا كرابنه‌ ده‌ره‌وه‌‪.‬‬ ‫له‌م باره‌یه‌وه‌ نانی‌ ده‌ڵێت " له‌به‌رنامه‌ماندا‬ ‫نه‌بوو زوو له‌خولی‌ یان����ه‌ پاڵه‌وانه‌كاندا‬ ‫بكرێین����ه‌ ده‌ره‌وه‌‪ ،‬زۆر قورس����ه‌ باوه‌ڕ‬ ‫به‌ده‌ركرانمان بكه‌ین‪ ،‬به‌اڵم ناچارین ئه‌م‬ ‫قۆناغی‌ قبوڵ بكه‌ین ئه‌گه‌ر چی‌ تاڵیش‬ ‫بێت"‪ .‬نانی‌ ب����ه‌رده‌وام ده‌بێت‌و ده‌ڵێت‬ ‫"كاتێ����ك كراین����ه‌ ده‌ره‌وه‌‪ ،‬له‌ش����وێنی‌‬ ‫خۆگۆڕینی‌ یاریزانه‌كان له‌یاریگای‌ یانه‌ی‌‬ ‫بازل وه‌ك مناڵ ده‌گریام‪ ،‬كه‌س باوه‌ڕی‌‬ ‫به‌م ئه‌نجامه‌ نه‌ده‌كرد‪ ،‬به‌اڵم هه‌رچۆنێك‬ ‫بێت ده‌ژین‌و هه‌وڵ بۆ بردنه‌وه‌ی‌ خول‌و‬ ‫جامی‌ ئینگلته‌را ده‌ده‌ین"‪.‬‬

‫میللیتۆ خراپترین‬ ‫یاریزانی‌ خولی‌‬ ‫ئیتاڵییه‌‬

‫ی‬ ‫ی ئه‌رجه‌نتینی‌‪ ،‬خه‌اڵت ‌‬ ‫دێگۆ میللیت���ۆ ‌‬ ‫ی زبڵی‌ ئاڵتونی‌ پێ به‌خش���را‌و‬ ‫س���نوق ‌‬ ‫ی‬ ‫ی پله‌ یه‌ك ‌‬ ‫ی خول ‌‬ ‫وه‌ك خراپترین یاریزان ‌‬ ‫ی پێی‌ ئیتاڵیا ده‌ستنیشان كرا‪.‬‬ ‫تۆپ ‌‬ ‫ی كاته‌ر سپۆرت‪،‬‬ ‫ئاژانسه‌كان‪ :‬به‌رنام ‌ه ‌‬ ‫ی رادیۆ‬ ‫له‌س���ه‌ر كه‌ناڵی‌ ئاس���مانی‌ را ‌‬ ‫ی‬ ‫ی زبڵ ‌‬ ‫ی س���نوق ‌‬ ‫‪2‬ی‌ ئیتاڵی���ا‪ ،‬خه‌اڵت ‌‬ ‫ی به‌خش���یی ‌ه دێگ���ۆ‬ ‫ی ‪‌ 2011‬‬ ‫ئاڵتون��� ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ئه‌رجه‌نتین��� ‌‬ ‫ی هێرش���به‌ر ‌‬ ‫میللیت���ۆ ‌‬ ‫ی ئیتاڵی‌‪ ،‬كه‌ سااڵن ‌ه‬ ‫ی ئینته‌رمیالن ‌‬ ‫یان ‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫ی خول ‌‬ ‫ده‌درێت��� ‌ه خراپتری���ن یاریزان��� ‌‬ ‫ئیتاڵیا‪.‬‬ ‫ی‬ ‫دێگۆ میللیتۆ كه‌ له‌م وه‌رزه‌دا روبه‌ڕو ‌‬ ‫پێ���كان ب���وه‌وه‌‪ ،‬به‌هۆی���ه‌و‌ه ئاس���ت ‌ه‬ ‫ی ‪2010‬دا‬ ‫ی دابه‌زی‌‪ ،‬ك ‌ه له‌ساڵ ‌‬ ‫به‌رزه‌كه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی س���ێ نازن���اوی‌ خ���ول‌و جام ‌‬ ‫توان ‌‬ ‫ی یان���ه‌ پاڵه‌وانه‌كان بۆ‬ ‫ئیتاڵی���ا‌و خول ‌‬ ‫یان ‌هی‌ ئینته‌رمیالن بباته‌وه‌‪.‬‬ ‫ی‬ ‫له‌دوای‌ میللیت���ۆ‪ ،‬ئه‌دریانۆی‌ به‌ڕازیل ‌‬ ‫ی كۆره‌نتیانسی‌ به‌ڕازیلی‌‪،‬‬ ‫یاریزانی‌ یان ‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫ی رۆما ‌‬ ‫كه‌ ئه‌و كات هێرش���به‌ری‌ یان ‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫ی بوو‪ ،‬به‌دووه‌م خراپترین یاریزان ‌‬ ‫ئیتاڵ ‌‬ ‫ی خولی‌ ئیتاڵیا ده‌ستنیشان‬ ‫ی ‪‌ 2011‬‬ ‫ساڵ ‌‬ ‫ی‬ ‫كرا‪ ،‬كه‌ پێشتریش دوو جار له‌ساڵه‌كان ‌‬ ‫ی ئینته‌رمیالن‬ ‫‪‌2006‬و ‪ 2007‬له‌گه‌ڵ یانه‌ ‌‬ ‫ئه‌م خه‌اڵت ‌هی‌ به‌ده‌ستهێنابوو‪.‬‬

‫ریکالم‬

‫)‪ )304‬سێشه‌مم ‌ه ‪2011/12/13‬‬

‫خوالنه‌وه‌ له‌نێو دۆگماییدا‪ ...‬پاشماوه‌‬ ‫ی نوێی ‌ه بۆ دینداری‌‌و‬ ‫كاتی‌ ته‌فسیرێك ‌‬ ‫ێ ئه‌خالقی‌‪،‬‬ ‫بێ‌ دینی‌‪ ،‬بۆ ئه‌خ�ل�اق‌و ب ‌‬ ‫ێ‬ ‫ناكرێ���ت مه‌ش���روب خواردن���ه‌وه‌ ب ‌‬ ‫ی بێ���ت‌و دوكان‌و هۆتێ���ل‌و‬ ‫ئه‌خالق��� ‌‬ ‫باره‌گا سوتاندن ش���اهامه‌ت‌و ئه‌خالق‬ ‫بێت‪ .‬ش���یعری‌ ش���اعیرێك‌و تابلۆیه‌ك‬ ‫ی‬ ‫هه‌رچۆن بن به‌ره‌اڵیی‌‌و تاوان بێت دژ ‌‬ ‫ی‬ ‫كلت���ورو كۆمه‌ڵگه‌و خودا‪ ،‬به‌اڵم وتار ‌‬ ‫ی كاكه‌ییه‌ك ببێت‬ ‫ی ئه‌وه‌ ‌‬ ‫م���ه‌الكان دژ ‌‬ ‫ی ته‌له‌فیزیۆنێك‬ ‫به‌قایمقام یان به‌رنامه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی نوسه‌رێك ك ‌ه راونان ‌‬ ‫یان نوس���ینێك ‌‬ ‫ی‬ ‫نوس���ه‌ران‌و فش���اری‌‪ .‬كارنه‌كردن��� ‌‬ ‫ی‬ ‫ی وه‌ك زاخۆ ‌‬ ‫رۆژنامه‌نوس���ان‌و رووداو ‌‬ ‫لـێ‌ دروست ده‌بێت‪ ،‬برایه‌تی‌‌و پێكه‌و‌ه‬ ‫ێ‬ ‫ژیان‌و ئازادی‌ بێت‪ .‬ده‌بێت راست‌و به‌ب ‌‬ ‫ی‬ ‫موجامه‌له‌ به‌م���ه‌الكان بڵێین له‌مێژو ‌‬ ‫ی‬ ‫ئه‌م میلله‌ته‌دا ئێو‌ه ی���ان موجامه‌له‌ ‌‬ ‫زوڵم‌و زاڵمه‌كانتان كردوه‌ یان راسته‌وخۆ‬ ‫به‌شێك بوون له‌كێشه‌و رق‌و كینه‌كان‪،‬‬ ‫ی‬ ‫ئێو‌ه هه‌میش ‌ه له‌س���ه‌نگه‌ری‌ جیاواز ‌‬ ‫ش���ه‌ڕه‌كاندا ب���وون‌و قورئ���ان‌و خوداو‬ ‫ی خه‌ڵه‌ت‌و‬ ‫پێغه‌مبه‌رتان كردو‌ه به‌قه‌ڵغان ‌‬

‫رق‌و كه‌م زانس���ت‌و تواناكانی‌ خۆتان‪،‬‬ ‫ی له‌بادینان رویدا هه‌رچۆنێك‬ ‫بۆی ‌ه ئه‌وه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫بێت‌و هۆكاره‌كه‌ی‌ هه‌رچی‌ بێت ره‌گێك ‌‬ ‫ی ئێمه‌دا‬ ‫قوڵ���ی‌ له‌كلتورو س���ایكلۆژیا ‌‬ ‫هه‌یه‌‪ ،‬س���ایكۆلۆژیایه‌ك هه‌میش ‌ه ئاین‌و‬ ‫ی‬ ‫ئایدۆلۆژیاكان به‌س���ه‌دان رێگاو كه‌ناڵ ‌‬ ‫جی���اواز په‌مپ���ی‌ ده‌ده‌ن ت���ا هه‌ركات‬ ‫ی رووده‌دات‬ ‫ویستیان گڕی‌ بده‌ن‪ ،‬ئه‌وه‌ ‌‬ ‫خوالنه‌وه‌ی��� ‌ه له‌نێو ئ���ه‌و عه‌قڵه‌دا ك ‌ه‬ ‫ی ك���ۆن‌و گ���ه‌ور‌هی‌ هه‌ی ‌ه‬ ‫پاش���خانێك ‌‬ ‫له‌قبووڵنه‌كردن‌و باوه‌ڕنه‌بوون به‌ئازادی‌‪،‬‬ ‫ی یان‬ ‫عه‌قڵێك به‌ه���ه‌ر پێوه‌رێكی‌ ئاین ‌‬ ‫ی یان كلتوری‌ ده‌یخوێنیته‌وه‌‪،‬‬ ‫سیاس��� ‌‬ ‫عه‌قڵێك ‌ه چه‌قبه‌س���توه‌ نه‌بوونی‌ هێزو‬ ‫ی نوێ‌ له‌م‬ ‫توانای‌ گۆڕان‌و تێگه‌یش���تن ‌‬ ‫عه‌قڵدا واته‌ دۆگمایی‌‪ ،‬هه‌ربۆیه‌ راست‌و‬ ‫دروست ‌ه ئه‌گه‌ر ئه‌م رووداوان ‌ه وانه‌كه‌ن‬ ‫بیركردن���ه‌وه‌و دنیابینیم���ان بگۆڕین‌و‬ ‫ی ئاینی‌‌و سیاس���یماندا‬ ‫گ���ۆڕان له‌دنیای ‌‬ ‫نه‌كه‌ین‪ ،‬ئه‌وا ده‌بێته‌ (خوالنه‌وه‌ له‌نێو‬ ‫ی‬ ‫دۆگمایدا)‪ ،‬واته‌ هه‌مو ساتێك ئه‌گه‌ر ‌‬ ‫دوباره‌بوونه‌و‌ه واریدو راسته‌‪.‬‬

‫ونبوون‬

‫* پێناس���ێکی باری شارستانی ونبوه‌ به‌ناوی (س���ه‌ردار عه‌لی مه‌‌‌‌حمود) هه‌رکه‌س‬ ‫دۆزیویه‌ته‌وه‌ بیگه‌ڕێنێته‌وه‌ بۆ نوسینگه‌ی کۆمپانیای ئاوێنه‌‪.‬‬ ‫ی (جه‌الل سعه‌ سلیمان) هه‌ركه‌سێك‬ ‫ی بازرگانی‌ ونبوه‌ به‌ناو ‌‬ ‫ی ژور ‌‬ ‫* ناسنامه‌یه‌ك ‌‬ ‫ی بازرگانی‌‪.‬‬ ‫دۆزییه‌و‌ه بیگه‌ڕێنێته‌و‌ه ژور ‌‬ ‫ی (خال���د عه‌بدوڵاڵ محه‌مه‌د)‬ ‫ی بازرگانی‌ ونب���و‌ه به‌ناو ‌‬ ‫* ناس���نامه‌یه‌كی‌ ژور ‌‬ ‫ی بازرگانی‌‪.‬‬ ‫هه‌ركه‌سێك دۆزییه‌و‌ه بیگه‌ڕێنێته‌و‌ه ژور ‌‬ ‫ی (عه‌بدولكه‌ریم خه‌لیل مال الله‌)‬ ‫ی بازرگانی‌ ونبو‌ه به‌ناو ‌‬ ‫ی ژور ‌‬ ‫* ناس���نامه‌یه‌ك ‌‬ ‫ی بازرگانی‌‪.‬‬ ‫هه‌ركه‌سێك دۆزییه‌و‌ه بیگه‌ڕێنێته‌و‌ه ژور ‌‬ ‫ی (جهان بخش محه‌مه‌د سه‌عید)‬ ‫ی بازرگانی‌ ونبوه‌ به‌ناو ‌‬ ‫ی ژور ‌‬ ‫* ناس���نامه‌یه‌ك ‌‬ ‫ی بازرگانی‌‪.‬‬ ‫هه‌ركه‌سێك دۆزییه‌و‌ه بیگه‌ڕێنێته‌و‌ه ژور ‌‬ ‫ی (هۆش���مه‌ند عومه‌ر عه‌لی‌)‬ ‫ی بازرگان���ی‌ ونب���وه‌ به‌ناو ‌‬ ‫ی ژور ‌‬ ‫* ناس���نامه‌یه‌ك ‌‬ ‫ی بازرگانی‌‪.‬‬ ‫هه‌ركه‌سێك دۆزییه‌و‌ه بیگه‌ڕێنێته‌و‌ه ژور ‌‬ ‫ی خانوبه‌ر‌ه‬ ‫ی كڕین‌و فرۆشتن ‌‬ ‫ی نوسینگه‌ ‌‬ ‫ی بازرگانی‌‌و مۆڵه‌ت ‌‬ ‫* ناسنامه‌یه‌كی‌ ژور ‌‬ ‫ی‬ ‫ی مه‌جید افندی‌) هه‌ركه‌سێك دۆزییه‌و‌ه بیگه‌ڕێنێته‌وه‌ ژور ‌‬ ‫ونبوه‌ به‌ناوی‌ (عه‌ل ‌‬ ‫بازرگانی‌‪.‬‬ ‫ی یه‌كێتی‌ پیشه‌سازیكانی‌ عێراق‪ -‬لقی‌ سلێمانی‌ ونبوه‌ به‌ناوی‌ (ئاراس‬ ‫* ناسنامه‌ ‌‬ ‫عه‌بدو ‌اڵ زۆراب) هه‌ر كه‌سێك دۆزییه‌و‌ه بیگه‌ڕێنێته‌وه‌ بۆ نوسینگه‌ی‌ ئاوێنه‌‪.‬‬

‫پرسه‌نام ‌ه‬

‫ی خوالێخۆشبوو‬ ‫به‌بۆنه‌ی‌ كۆچی‌ دوای ‌‬ ‫(س���ه‌ید ئه‌حم���ه‌د ج���ه‌الل ته‌ها)‬ ‫ی خۆمان‌و سه‌رجه‌م بازرگانان‌و‬ ‫به‌ناو ‌‬ ‫پیشه‌س���ازانه‌وه‌ سه‌ره‌خۆش���ی‌و‬ ‫ی‬ ‫ی خان���ه‌واده‌ ‌‬ ‫هاوخه‌می ئاراس���ت ‌ه ‌‬ ‫خوالێخۆشبوو ده‌كه‌ین‪.‬‬ ‫ش���ێخ ئه‌حم���ه‌د كه‌س���ایه‌تییه‌كی‬ ‫خۆشناوو به‌ناوبانگی شاری سلێمانی‬ ‫بوو‌ كه‌ به‌رده‌وام له‌هه‌وڵی خزمه‌تبوو‌ه‬ ‫به‌ش���اره‌كه‌مان‌‌و پ���اش دامه‌زراندنی‬ ‫ژووری بازرگان���ی‌و پیشه‌س���ازی‬ ‫سلێمانی له‌ساڵی ‪ 1967‬وه‌ك یه‌كێك‬ ‫له‌دامه‌زرێنه‌ران به‌ یه‌كه‌م س���ه‌رۆكی‬ ‫ی‬ ‫ژووره‌كه‌مان دیاریكرا‪ .‬خوا سه‌بور ‌‬ ‫هه‌موالیه‌ك بدات‌و خوالێخۆشبوو ب ‌ه‬ ‫به‌هه‌شتی‌ به‌رین شاد بكات‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ی بازرگانی‌و پیشه‌ساز ‌‬ ‫ژور ‌‬ ‫سلێمانی‌‬

‫‪19‬‬ ‫ریکالم‬

‫‪University of Kurdistan Hewler‬‬ ‫‪Human Resources Division‬‬ ‫‪Job Advert‬‬ ‫‪The University of Kurdistan Hewler is seeking an enthusiastic and a well-qualified applicant to fill in the‬‬ ‫‪vacant position of ‘Systems Administrator’ in the Information Systems Services (ISS) Division. The‬‬ ‫‪main function of the role is to oversee and meet the needs of administering and maintaining the Students‬‬ ‫‪Record System and associated systems of the University.‬‬ ‫‪For job description, person’s specifications and application form, please visit Jobs at UKH in the‬‬ ‫‪University’s website at http://www.ukh.ac/‬‬ ‫‪:Í“ÏÑÌà:Í“ÑÌÒ:HäˇÈÒ:äˇÈÒ:Î]Ò:ÍåÌd:ˆd:Ì÷:›ÌiâÈà:ÎÑÌdÏÁˇË�ÑÌd:8àˆl:ˆd:ÌËÌ‚:ÅfiÌ⁄ÊÊÜÏÑ]Ò:Ê:]fi\Áh:Ìd:Í”ˇÈàÌ“:Ìd:8âËÁˇÈl:ÖˇÈ÷ÊÌ‚:·]iàÄÑÁ“:Έ”fi\Ü‬‬ ‫‪:ÎÖh:Í⁄ÌiâÈà:Ê::·]Èd]hÁŒ:ÎÑ]⁄ˆh:Í⁄ÌiâÈà::ÎÑ]öáˇËÑ]l:Ê:·ÄÖdÏÁˇËÑÌd:Ífi]“ÌÈiâËÊ\ÅˇÈl:ÍfiÄÖ”ˇÈpÌeˇÈp:Ê::·ÄÖ“:ÎÖˇËÄÊ]î:Ì÷:jˇÈdÏÄ:8ËÖd:Ìiàˆl:›ÌÒ‬‬ ‫‪:Î�ÑÌm�÷]⁄:Ì÷:·Ì”d:BJobs @UKHC:ÍåÌd:Ífi\ÄÑÌà:ÌË]”h:F\Ê\Ä:ÍfiÄÖ”åÌ”çˇÈl:Ê:Ì“ÌàÌ“:ÎÅfiÌ≤ÌeË]h:Ê:Öh]ËÜ:ÎÑ]Èfi\Ü:ˆd:Hˆ”fi\Ü:Ìd:jàÏÁËÌl‬‬ ‫‪Hˆ”fi\Ü‬‬

‫سوپاس‌و پێزانین‬

‫ریکالم‬

‫به‌ناوی‌ س���ه‌رجه‌م خانه‌واده‌و بنه‌ماڵه‌ی‌ (حاجی‌ ش���ێخ عه‌لی‌ مومتاز)ی‌ زێوه‌مه‌ر‬ ‫سه‌باره‌ت به‌كۆچی‌ دوایی دایكی‌ ئازیزمان خاتوو (عائیشه‌ وه‌هاب)ی‌ خوالێخۆشبوو‪..‬‬ ‫زۆر به‌گه‌رم���ی‌ س���وپاس‌و پێزانینی‌ خۆمان ئاراس���ته‌ی‌ یه‌كه‌یه‌ك���ه‌ی‌ به‌رپرس‌و‬ ‫كه‌سایه‌تی‌‌‌و الیه‌نه‌ سیاسیه‌كان‌و كۆمه‌اڵیه‌تییه‌كانی‌ ناوچه‌كه‌‌و مامۆستایانی‌ ئایینی‌‌و‬ ‫په‌رله‌مانتاره‌ به‌رێزه‌كان‌و به‌رپرس���ه‌ ئیداری‌‌و په‌روه‌رده‌ییه‌كانی‌ حكومه‌تی‌ هه‌رێم‌و‬ ‫س���ه‌رجه‌م سه‌رپه‌رشتیارو به‌ڕێوه‌به‌رو مامۆستایانی‌ سنوره‌جیاجیاكانی‌ كوردستان‬ ‫ده‌كه‌ین مه‌منونی‌ هه‌موو الیه‌كین‪ ..‬سوپاسی‌ ئه‌و كه‌س‌و هاورێ‌‌و الیه‌نانه‌ ده‌كه‌ین كه‌‬ ‫له‌ڕێگه‌ی‌ تۆری‌ كۆمه‌اڵیه‌تی‌ ‪‌FB‬و ئیمه‌یل‌و ته‌له‌فونه‌وه‌ په‌یوه‌ندییان پێوه‌كردوین‪..‬‬ ‫هه‌روه‌ها سوپاس���ی‌ بێسنورمان بۆ س���ه‌رجه‌م خزمان‌و دۆستان‌و ئه‌هل‌و ئه‌حباب‌و‬ ‫خانمان‌و خوشكانی‌ به‌رێز كه‌ به‌شداری‌ به‌خاك سپاردن‌و سێ‌ رۆژه‌ی‌ پرسه‌كه‌یان‬ ‫كردین‌و ئه‌رك‌و ماندوبوونیان كێش���اوه‌ به‌و ئومێده‌ی‌ به‌ش���داری‌ چڕوپڕی‌ هه‌موو‬ ‫الیه‌كتان س���ه‌بوری‌‌و ته‌س���ه‌الیی ببه‌خش���ێته‌ دڵی‌ ئێمه‌و خانه‌واده‌كه‌مان‪ ..‬خوای‌‬ ‫گه‌وره‌ پاداشتی‌ چاكه‌ی‌ گشت الیه‌ك بداته‌وه‌و حورمه‌تتان زیاد بكات‪.‬‬ ‫ی بنه‌ماڵه‌‬ ‫ی له‌جیات ‌‬ ‫م‪ .‬جه‌زا عه‌ل ‌‬ ‫‪2011/12/10‬‬

‫یاداشتی‌ یه‌كێتیی‌ نووسه‌ران ‌ی كورد‬ ‫بۆ‪ :‬به‌ڕێزان‬ ‫سه‌رۆكایه‌تی‌ هه‌رێمی‌ كوردستان‬ ‫سه‌رۆكایه‌تی په‌رله‌مانی‌ كوردستان‬ ‫سه‌رۆكایه‌تی ئه‌نجوومه‌نی‌ وه‌زیران‬ ‫ی راگه‌یاندن‬ ‫گشت ده‌زگاكان ‌‬ ‫ی رێزو ساڵو‪..‬‬ ‫دوا ‌‬ ‫وه‌ك هه‌م���وو الیه‌كت���ان ئ���اگادارن‪،‬‬ ‫ی‬ ‫ی ك���ورد له‌دوا ‌‬ ‫ی نووس���ه‌ران ‌‬ ‫ك ‌ه یه‌كێتی ‌‬

‫ی ‪-15‬‬ ‫هه‌ش���ته‌مین كۆنگره‌یدا‪ ،‬كه‌ له‌ڕۆژان ‌‬ ‫‪ 2010/7/16‬له‌شاری‌ س���لێمانی‌ به‌سترا‪،‬‬ ‫ی‬ ‫ی بۆ مه‌ڵبه‌ند ‌‬ ‫ی تازه‌ ‌‬ ‫تیایدا ده‌س���ته‌یه‌ك ‌‬ ‫گشتی‌ نووس���ه‌ران دیاریی‌ كرد‪ ،‬به‌اڵم ئه‌و‬ ‫ی‬ ‫ده‌سته‌یه‌ تا ئێستا نه‌یتوانیوه‌ ئه‌ركه‌كان ‌‬ ‫ی‬ ‫خ���ۆی‌ جێبه‌ج���ێ‌ ب���كات‪ ،‬له‌به‌رئ���ه‌و‌ه ‌‬ ‫ده‌زگاكانی‌ حكومه‌تی‌ هه‌رێمی‌ كوردس���تان‬ ‫وه‌ك���و پێویس���ت به‌ده‌ن���گ داواكاری‌‌و‬ ‫پێداویس���تییه‌كانیانه‌و‌ه نه‌هات���وون‪ ،‬بۆی ‌ه‬

‫ی‬ ‫ی ‪ 15‬رۆژدا ئه‌و الیه‌نانه‌ ‌‬ ‫ئه‌گه‌ر له‌ م���او‌ه ‌‬ ‫ی كراون به‌ده‌نگ گرفت‌و‬ ‫له‌س���ه‌ره‌وه‌ دیار ‌‬ ‫كێشه‌كانمانه‌و‌ه نه‌یه‌ن‪ ،‬كه‌ تائێستا چه‌ندین‬ ‫جار له‌نزیكه‌وه‌ پێم���ان راگه‌یاندوون‪ ،‬ئه‌وا‬ ‫ی‬ ‫رایده‌گه‌یه‌نی���ن ب��� ‌ه ناچاریی���ه‌و‌ه ده‌رگا ‌‬ ‫باره‌گاكانمان داده‌خه‌ین‌و راشكاوان ‌ه له‌گشت‬ ‫ی‬ ‫ی راگه‌یاندندا به‌رپرس���یاریه‌ت ‌‬ ‫كه‌ناڵه‌كان ‌‬ ‫ی نووس���ه‌ران ده‌خه‌ین ‌ه‬ ‫هه‌ڵوه‌ش���اندنه‌و‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫ی له‌هه‌رێم ‌‬ ‫ێ سه‌رۆكایه‌ت ‌‬ ‫ئه‌ستۆی‌ هه‌ر س ‌‬

‫ی ناوبراودا‬ ‫كوردستان ك ‌ه پێشتر له‌كۆنگره‌ ‌‬ ‫ی ته‌وافوقیان به‌سه‌ر نووسه‌راندا‬ ‫سیس���تم ‌‬ ‫ی ئێستا خۆیان پشتگوێیان‬ ‫سه‌پاند‪ ،‬كه‌چ ‌‬ ‫ی‬ ‫ێ رۆڵ ‌‬ ‫ی نه‌زان���ر ‌‬ ‫خس���تووه‌‪ ،‬وه‌ك ئ���ه‌وه‌ ‌‬ ‫ی ئیداره‌ی‌ هه‌رێمدا‬ ‫نووسه‌ران له‌دروستكردن ‌‬ ‫ی‬ ‫چه‌ند‌ه گه‌وره‌یه‌‪ ..‬كه‌ رێكخراوه‌ك ‌ه ته‌مه‌ن ‌‬ ‫زیاتر له‌چل ساڵ ده‌بێت‪.‬‬ ‫یه‌كێتیی‌ نووسه‌رانی‌ كورد‬ ‫هه‌ولێر‬

‫ریکالم‬

‫خاوه‌نی ئیمتیاز‪ :‬کۆمپانیای ئاوێنه‌‬ ‫سه‌رنوسه‌ر‪ :‬شوان محه‌مه‌د‬ ‫جێگری سه‌رنوسه‌ر‪ :‬سه‌ردار محه‌مه‌د‬ ‫به‌ڕێوه‌به‌ری نوسین‪ :‬یه‌حیا به‌رزنجی‬

‫پارتی له‌پایزی ته‌نیاییدا‬ ‫ ره‌حمان غه‌ریب‬

‫‪www.‬‬

‫‪c‬‬

‫‪.‬‬

‫‪e‬‬

‫‪n‬‬

‫‪e‬‬

‫‪w‬‬

‫‪a‬‬

‫‪.‬‬

‫‪w‬‬

‫‪Awene‬‬ ‫‪w‬‬

‫‪w‬‬ ‫ریکالم‬

‫‪awene.com‬‬

‫هیچ ده‌ورانێكی سیاس���ی ئه‌م س���ااڵنه‌ی راب���ردوو هێن���ده‌ی روداووەكانی‬ ‫ناوچه‌كان���ی پارێزگای دهۆك‪ ،‬پارتی نه‌خس���ت ‌ه گۆش���ه‌ی هه‌س���تكردن ب ‌ه‬ ‫ته‌نیایی‌و دوری مس���افه‌ی نێوان خ���ۆی‌و هاوپه‌یمانه‌كانی‪ .‬به‌ئه‌ندازه‌یه‌ك ك ‌ه‬ ‫ی (یه‌كێتی)‬ ‫رێككه‌وتنی س���تراتیجی نێوان خۆی‌و ش���ه‌ریك ‌ه ته‌قلیدیه‌كه‌ش��� ‌‬ ‫نه‌یتوانی دڵنه‌وایی بكاته‌وه‌‪ ،‬كه‌مێك له‌و هه‌سته‌ تاڵه‌ی كه‌مبكاته‌وه‌‪.‬‬ ‫به‌ئه‌ندازه‌یه‌ك له‌كۆبونه‌و‌ه گرنگه‌كانی تایبه‌ت به‌م كه‌یس���ه‌‪ ،‬یه‌كێتی ئاماد‌ه‬ ‫نه‌بوون خه‌می بارودۆخه‌ك ‌ه له‌گه‌ڵ هاوپه‌یمانه‌كه‌یان له‌تبكه‌ن‪ .‬وه‌ك دۆستێكی‬ ‫په‌رۆش بۆ رێككه‌وتنی نێوانیان‪ ،‬خۆیان ب ‌ه شه‌ریكی گرفته‌كان بزانن‪.‬‬ ‫ئاماده‌نه‌بوون���ی وه‌فده‌كه‌ی یه‌كگرتوو‪ ،‬بۆ كۆبوون���ه‌و‌ه له‌گه‌ڵ وه‌فدی بااڵی‬ ‫پارتی (مه‌س���رور بارزانی‪ ،‬فازڵ میران���ی‪ ،‬مه‌حمود محه‌مه‌د) له‌ماڵی ئه‌میر‪،‬‬ ‫له‌بارودۆخێكی سیاسسی هه‌ستیار‪ ،‬ك ‌ه كوردو كوردستانی پێدا تێپه‌ڕده‌بێت‪،‬‬ ‫غروری پارتی شكاند‌و لوتكه‌ی ته‌نیایی پارتی نیشانداین‪ .‬ئاخر پارتی وه‌فدی‬ ‫مه‌كته‌بی سیاسی له‌و ئاسته‌ بۆ كێشه‌كانی له‌گه‌ڵ به‌غدایش نانێرێت‪.‬‬ ‫به‌اڵم بۆچی پارت���ی ته‌نیایه‌؟ له‌به‌ر ئه‌وه‌ی ‌ه ك ‌ه ل���ه‌و رووداوانه‌دا تاوانباره‌‌و‬ ‫هه‌موو پارێزه‌رانی دونیا كۆبكه‌یته‌و‌ه ناتوانن پاس���اوی یاسایی بۆ بهێننه‌وه‌‌و‬ ‫ئه‌ستۆی له‌و رووداوان ‌ه پاك بكه‌نه‌وه‌؟ یان ئه‌و‌ه ئه‌دای راگه‌یاندنی یه‌كگرتووه‌‪،‬‬ ‫گه‌مه‌ك ‌ه ب ‌ه جوانی ده‌كات؟ ئه‌و‌ه فه‌رهه‌نگی سیاسی یه‌كگرتوو‌ه ك ‌ه له‌پارتی‬ ‫ده‌وڵه‌مه‌ندتره‌و ده‌زانێت كه‌ی‪ ،‬چی بڵێت؟ كه‌ی‪ ،‬چیبكات؟‪.‬‬ ‫ئه‌وه‌ی پارتی له‌م ده‌ورانه‌دا ته‌نیاكردووه‌‪ ،‬تا هه‌نوك ‌ه نه‌یتوانیو‌ه بڕوا بە رای‬ ‫گش���تی بهێنێت‪ ،‬ك ‌ه یه‌كگرتوو پالنی بۆ په‌الماردانی شوێن ‌ه گه‌شتیاریه‌كان‬ ‫داناوه‌و جێبه‌جێیكردووه‌‪ .‬هه‌روه‌ك راگه‌یاندنه‌كه‌یش���ی نه‌یتوانی بیسه‌لمێنێت‬ ‫ك ‌ه هێرش���به‌رانی سه‌ر ئه‌و شوێنان ‌ه ب ‌ه ته‌نها ئه‌ندامانی پارت ‌ه ئیسالمییكانن‬ ‫له‌وانه‌ش یه‌كگرت���وو‪ .‬له‌به‌رامبه‌ر زاڵبوونی گوت���اری راگه‌یاندنی یه‌كگرتوو‪،‬‬ ‫ئ���ه‌وه‌ی ك ‌ه روی���دا "س���یناریۆیه‌كی پارتی"ە بۆ لێدانی حیزبێكی سیاس���ی‬ ‫مۆڵه‌تپێدراو‪.‬‬ ‫س���ه‌رباری ئه‌وه‌ی ك ‌ه ب ‌ه ئاش���كرا هه‌س���ت به‌و‌ه ده‌كرێت ك ‌ه له‌م قه‌یران ‌ه‬ ‫تازه‌ی���ه‌دا‪ ،‬پارتی شاش���ه‌كانی ته‌له‌فزیۆن‌و الپ���ه‌ڕه‌ی رۆژنامه‌كان‌و بڵنگۆی‬ ‫رادیۆكانیان بۆ كه‌سانێك ب ‌ه جێهێش���ت‪ ،‬ك ‌ه به‌شێكی زۆری به‌رگریكردنیان‬ ‫له‌حیزبه‌كه‌یان ب ‌ه ئه‌ندازه‌یه‌كی گ���ه‌ور‌ه الوازو قایلكه‌ر نه‌بوون‪ ،‬هه‌ندێكی ب ‌ه‬ ‫پێچه‌وانه‌وه‌ له‌به‌رژه‌وه‌ندی نه‌یاره‌كانی شكایه‌وه‌‪.‬‬ ‫به‌اڵم ئه‌ی كێ هه‌ڕه‌ش ‌ه بوو بۆ سه‌ر ئازادی گشتی؟ كێ دوكانی كاسبكاران‬ ‫ده‌سوتێنێت؟ له‌مه‌شدا هه‌ر گوتاری "ئیسالمی" زاڵ بوو به‌سه‌ر "عه‌لمانی"یدا‪،‬‬ ‫باره‌گایه‌كی حیزبی له‌دوكانێكی كاسبكار موقه‌ده‌ستر بوو‪.‬‬ ‫له‌س���ه‌ر ئاس���تی گوتاری نوخبه‌ی سیاس���ی ناو پارتیش���دا‪ ،‬له‌م قه‌یرانه‌دا‬ ‫موهیمترین لێدوانیان س���ه‌رقاڵكردنی رای گش���تی بوو ب���ه‌وه‌ی "یه‌كگرتوو‬ ‫ئه‌بێت داوای لێبوردن بكات"‪ ،‬پارتی دوو خاڵی سیاس���ی گرنگی له‌گه‌مه‌كه‌دا‬ ‫دۆڕاند‪ ،‬یه‌كیان نه‌یتوانی رای گشتی قایل بكات ك ‌ه پارێزه‌ری ئازادی گشتی‬ ‫ب���ووه‌‪ ،‬ئه‌ویتریان نه‌یس���ه‌لماند ك ‌ه ئازادی كاری سیاس���ی له‌ناوچه‌كانی ژێر‬ ‫ده‌سه‌اڵتیدا له‌مه‌ترس���یدا نییه‌‪ .‬له‌به‌ر هۆیه‌كی زۆر ساكار‪ ،‬ئه‌ویش قه‌باره‌ی‬ ‫ئه‌و پاش���اگه‌ردانی ‌ه بوو ك ‌ه ده‌زگاكانی حكومه‌ت له‌ئه‌و ناوچه‌ی ‌ه تیا ده‌ژیان‪،‬‬ ‫هیچ ده‌زگایه‌كی گوزارش���تیان له‌مه‌دلولی خۆیان نه‌ك���رد‪ ،‬ئاخر ئۆتۆمبێلی‬ ‫وه‌زاره‌تی ناوخۆ وه‌ك بڵندگۆی مزگه‌وت به‌كار هات!‪.‬‬ ‫ئ���ه‌وه‌ی حیزبی سیاس���ی له‌پایزی ته‌نیایی ده‌رباز ده‌كات‪ ،‬ده‌س���تگرتن ‌ه ب ‌ه‬ ‫ئامرازه‌كانی شفا‌و قوتاربوون له‌گۆشه‌گیریی‪ ،‬ته‌نها گۆڕینی گوتاری ئیسالح ‌ه‬ ‫بۆ كردار‪ ،‬ئه‌م ‌ه بۆ پارتیش هه‌ر راس���ته‌‪ .‬س���به‌ی دره‌نگه‌‪ ،‬ئێس���تا ده‌بێت‬ ‫بیكات‪.‬‬

‫‪m‬‬

‫‪o‬‬

‫ه له‌ئه‌وروپا‬ ‫نوێنه‌ری ئاوێن ‌‬ ‫شوان حه‌مه‌ نه‌رویج‬ ‫‪004799004729‬‬ ‫‪hamashwan.awene@yahoo.no‬‬

‫چاپخانەی ئاوێنە‬ ‫‪07701471518‬‬ ‫‪)053(3210501‬‬ ‫‪)053(3210502‬‬

‫◄ کتێب‬ ‫◄ گۆڤار‬ ‫◄ رۆژنامه‌‬ ‫ه‬ ‫◄ نامیلک ‌‬

‫ریکالم‬