307

‫کوا لێکۆڵینەوەی یاسایی لەخوێنی‬ ‫سۆرانی مامە حەمە‪ ،‬عەبدولستار تاھیر‪ ،‬سەردەشت عوسمان‬

‫ریکالم‬

‫ریکالم‬

‫‪www.awene.com‬‬

‫‪7‬‬

‫ژمار‌ه (‪)307‬‬ ‫سێشەممە ‪2012/1/3‬‬

‫پیرۆزبایی لەخوێنەران‬

‫دەکات »» ‪79‬‬

‫ئیکسون موبیل‬

‫»» ‪4‬‬

‫ئاوێنە مۆمی حەوتەمی تەمەنی‬ ‫ملیۆنی داوە بە حکومەتی هەرێم؟‬ ‫دادەگیرسێنت‌‬

‫‪400‬‬

‫ی سیاسیی‌ گشتییه‬ ‫رۆژنامه‌یه‌ك ‌‬ ‫کۆمپانیای ئاوێنه‌ ده‌ریده‌کات‬

‫‪12‬‬ ‫بینی‌! »»‬ ‫»»‪17‬‬ ‫‪10‬‬

‫له‌شه‌وی‌ سه‌ری‌ ساڵدا‌‪ ،‬یارت‬ ‫ێ‬ ‫ی نو ‌‬ ‫ی ساڵ ‌‬ ‫ی سه‌ر ‌‬ ‫ستۆرییه‌ك بۆ شه‌و ‌‬ ‫ی به‌بێئه‌و‌هی‌ ئه‌و باران ‌ه ته‌ڕتبکات‬ ‫له‌سلێمان ‌‬

‫کێشەکانی پارتی‌و‬ ‫تاڵه‌بانی‌ ناوبژیوانی‬ ‫پارتی‌‌و یه‌كگرتووه‌‬

‫یەکگرتوو »» ‪4‬‬

‫ئاوێنه‌ گه‌نده‌ڵییه‌كی‌ په‌رله‌مانی كوردستان ئاشكرا ده‌كات‬

‫‪ 37‬ئه‌ندام په‌رله‌مان حه‌زده‌كه‌ن ‪ 40‬ده‌فته‌ر دۆالر قازانج بكه‌ن‬ ‫‪ 37‬په‌رله‌مانت����اری‌ كوردس����تان ب ‌ه‬ ‫لیستی‌ ده‌س����ه‌اڵت‌و ئۆپۆزسیۆنه‌وه‌‬ ‫داواده‌كه‌ن ئه‌و خانوانه‌ی‌ كه‌ تیایدا‬ ‫ده‌ژی����ن‌و له‌الیه‌ن په‌رله‌مانه‌وه‌ بۆیان‬ ‫دابینكراوه‌‪ ،‬به‌نرخه‌ ئه‌س����ڵییه‌كه‌ی‌‬

‫ك����ه‌ پاره‌یه‌ك����ی‌ كه‌م����ه‌‪ ،‬پێی����ان‬ ‫بفرۆش����رێته‌وه‌‪ ،‬بۆئه‌وه‌ی‌ ‪ 40‬ده‌فته‌ر‬ ‫دۆالر قازانج بكه‌ن‪.‬‬ ‫هه‌ولێر‪ ،‬ئاوێنه‌‪ :‬له‌ یاداش����تێكدا كه‌‬ ‫‪ 37‬ئه‌ن����دام په‌رله‌م����ان له‌ لیس����ته‌‬

‫جیاجیاكانی‌ په‌رله‌مانی‌ كوردس����تان‬ ‫(ده‌سه‌اڵت‌و ئۆپۆزسیۆن) ئیمزایان‬ ‫له‌سه‌ر كردووه‌‪ ،‬داواده‌كه‌ن ئه‌و ڤێالو‬ ‫ش����وقانه‌ی‌ كه‌ له‌الیه‌ن په‌رله‌مانه‌وه‌‬ ‫بۆیان دابینك����راوه‌ به‌نرخه‌كه‌ی‌ كه‌‬

‫له‌س����ه‌ره‌تاوه‌ په‌رله‌مان كڕیوویه‌تی‌‬ ‫پێیان بفرۆشرێته‌وه‌‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ی په‌رله‌مانتاران ‌‬ ‫ی نیشته‌جێبوون ‌‬ ‫شوێن ‌‬ ‫كوردس����تان له‌هه‌ولێر له‌دوو شوێنی‌‬ ‫گرانبه‌ها دایه‌ كه‌ ئه‌وانیش شوقه‌كانی‌‬

‫نازس����یتی‌‌و گون����دی‌ ئیتالییه‌‪ ،‬ئه‌م‬ ‫شوقانه‌ له‌خولی‌ پێشووی‌ په‌رله‌ماندا‬ ‫هه‌ریه‌كی����ان به‌نزیك����ه‌ی‌ ‪ 200‬هه‌زار‬ ‫دۆالر ك����ڕدراون‪ ،‬به‌اڵم ئێس����تا هه‌ر‬ ‫یه‌كه‌یان نزیك����ه‌ی‌ ‪ 600‬هه‌زار دۆالر‬

‫ئ����ه‌كات‪ ،‬به‌م پێیه‌ش ه����ه‌ر ئه‌ندام‬ ‫په‌رله‌مانێك له‌كاتی‌ فرۆش����تنی ئه‌و‬ ‫خانووان����ه‌دا ‪ 400‬هه‌زار دۆالر قازانج‬ ‫ده‌كات‪.‬‬ ‫»»‪3‬‬

‫له‌گه‌ڵ ده‌ستله‌كاركێشانه‌وه‌ی‌ به‌رهه‌م ساڵح‬

‫‪ 7‬وه‌زیره‌كه‌ی‌ یه‌كێت ‌ی ده‌ست له‌كارده‌كێشنه‌وه‌‬

‫بەرهەم ساڵح لەچاوەڕوانی نێچیرڤان بارزانیدایە بۆ ئەوەی پۆستەکەی پێبداتەوە‬

‫ی‬ ‫ی ته‌ندروس���تی‌‌و وه‌زی���ر ‌‬ ‫ی وه‌زی���ر ‌‬ ‫ی سه‌رۆك ‌‬ ‫ی پۆست ‌‬ ‫له‌گه‌ڵ ئاڵوگۆڕكردن ‌‬ ‫ی‬ ‫ی په‌رله‌مان له‌نێوان دارایی‌‪ ،‬له‌گه‌ڵ ده‌ستله‌كاركێشانه‌وه‌ ‌‬ ‫حكومه‌ت‌و سه‌رۆك ‌‬ ‫ی حكومه‌ت به‌رهه‌م ساڵح‪،‬‬ ‫ی س���ه‌رۆك ‌‬ ‫یه‌كێتی‌‌و پارتیدا‪ ،‬حه‌وت وه‌زیره‌كه‌ ‌‬ ‫ی نیشتمانی‌ كوردستان له‌گه‌ڵ ئه‌وانیش ده‌ستله‌كار ده‌كێشنه‌وه‌"‪.‬‬ ‫یه‌كێت ‌‬ ‫ی حكومه‌ت د‪ .‬به‌رهه‌م ساڵح س���ه‌رچاوه‌كه‌ی‌ ئاوێن���ه‌ ئام���اژ‌ه بۆ‬ ‫سه‌رۆك ‌‬ ‫ئه‌وه‌ ده‌كات ك��� ‌ه هه‌رچه‌نده‌ له‌گه‌ڵ‬ ‫ده‌ستله‌كارده‌كێشنه‌وه‌‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ی ئاڵوگۆرك���ردن پۆس���تی‌ س���ه‌رۆك ‌‬ ‫تایب���ه‌ت به‌ ئاوێنه‌‪ :‬س���ه‌رچاوه‌یه‌ك ‌‬ ‫ی حكوم��� ‌هت‌و س���ه‌رۆكی‌ په‌رله‌مان‪ ،‬تا‬ ‫ئاگادار ك ‌ه نه‌یویس���ت ن���اوی‌ خۆ ‌‬ ‫ئاش���كرا بكات ب ‌ه ئاوێنه‌ی‌ راگه‌یاند ئێستا هیچ بڕیارێك نییه‌ ك ‌ه ئاڵوگۆر‬ ‫ی له‌س���ه‌رجه‌م وه‌زیره‌كان���دا بكرێ���ت‪،‬‬ ‫"هه‌ری���ه‌ك له‌وه‌زی���ری‌ خوێندن��� ‌‬ ‫ی یه‌كێتی‌ له‌گه‌ڵ‬ ‫ی ب���ه‌اڵم وه‌زیره‌كان��� ‌‬ ‫ب���ااڵ‌و وه‌زیری‌ پێش���مه‌رگه‌‌و وه‌زیر ‌‬ ‫ئاوه‌دانكردنه‌وه‌‌و وه‌زیری‌ ش���ه‌هیدان‌و ده‌ستله‌كارده‌كێشانه‌وه‌ی‌ به‌رهه‌م ساڵح‬ ‫ی كۆمه‌اڵیه‌ت���ی‌‌و ئه‌وانیش ده‌ستله‌كارده‌كێشنه‌وه‌"‪.‬‬ ‫فۆتۆ‪ :‬ئاوێنە ـ ئەرشیف وه‌زی���ری‌ كاروب���ار ‌‬

‫ی جه‌خت‬ ‫م���اوه‌ی‌ دوو مانگ���ه‌ پارت ‌‬ ‫له‌س���ه‌ر ئه‌و‌ه ده‌كات���ه‌و‌ه ك ‌ه له‌گه‌ڵ‬ ‫ی‬ ‫هاوپه‌یمانه‌كه‌یدا یه‌كێتی‌ نیش���تمان ‌‬ ‫ی‬ ‫ێ له‌نێوان پۆست ‌‬ ‫كوردستان جێگۆڕك ‌‬ ‫س���ه‌رۆكی‌ حكوم��� ‌هت‌و په‌رله‌مان���دا‬ ‫ده‌كه‌ن‪ ،‬نێچیرڤان بارزانیش له‌الیه‌ن‬ ‫پارتیی���ه‌وه‌ ده‌ستنیش���انكراوه‌ ب���ۆ‬ ‫ی ئه‌و پۆس���ته‌‪ .‬ناوبراو‬ ‫وه‌رگرتنه‌وه‌ ‌‬ ‫ی واڵته‌‌و هیچ‬ ‫تا ئێس���تا ل���ه‌ ده‌ره‌وه‌ ‌‬ ‫زانیاریی���ه‌ك له‌به‌رده‌س���تدا نیی ‌ه ك ‌ه‬ ‫ی حكومه‌ته‌ك���ه‌ی‌ چ���ۆن‬ ‫پێكهات���ه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ده‌ستنیشانكردن ‌‬ ‫ده‌بێت‌و میكانیزم ‌‬ ‫وه‌زیره‌كان چۆن ده‌بێت‪.‬‬

‫ریکالم‬

‫ناونیشان‪ :‬سلێمانی گه‌ڕه‌کی شۆڕش ‪ 101‬شه‌قامی ‪2‬سالم خانووی ‪ 56‬ته‌له‌فۆن‪ 2136622 3210501 3210502 :‬هه‌ولێر ‪ ،‬فولکه‌ی کوران ‪ -‬به‌رامبه‌ر نه‌خۆشخانه‌ی ژینی تایبه‌ت (مۆبایل)‪ 07504531388 :‬‬

‫ئاریافۆن‪ 2560031 :‬کۆمپانیای باڵڤ پەیک ئاوێنە دابەش دەکات‬

‫نرخی ‪ 1000‬دینار ‬

‫تیراژ ‪5500 :‬‬

‫‪2‬‬

‫)‪ )307‬سێشه‌مم ‌ه ‪2012/1/3‬‬

‫‪hewalusyaset.awene@gmail.com‬‬

‫"نێچیرڤان بارزانی‌" ده‌گه‌ڕێته‌وه‌‌و‬ ‫پۆستی‌ سه‌رۆكی‌ حكومه‌تیش وه‌رده‌گرێت‬ ‫به‌پێ����ی‌ ئ����ه‌و زانیارییان����ه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫له‌سه‌رچاوه‌یه‌كی‌ تایبه‌ت له‌نێو پارتی‌‬ ‫دیموكراتی‌ كوردس����تان ده‌ست ئاوێنه‌‬ ‫كه‌وت����وون‪ ،‬له‌چه‌ن����د رۆژی‌ داهاتوودا‬ ‫نێچیرڤ����ان بارزان����ی‌ ل����ه‌ ئه‌مه‌ری����كا‬ ‫ده‌گه‌ڕێت����ه‌وه‌‌و ره‌زامه‌ن����دی‌ خۆیداوه‌‬ ‫له‌سه‌ر وه‌رگرتنه‌وه‌ی‌ پۆستی‌ سه‌رۆكی‌‬ ‫حكومه‌ت‪.‬‬ ‫هه‌ولێ����ر‪ ،‬ئاوێنه‌‪ :‬س����ه‌رچاوه‌یه‌كی‌‬ ‫تایب����ه‌ت له‌ن����او پارت����ی‌ دیموكراتی‌‬ ‫كوردس����تان‪ ،‬به‌ ئاوێن����ه‌ی‌ راگه‌یاند‬

‫"بڕیاره‌ له‌م چه‌ن����د رۆژه‌ی‌ داهاتوودا ئه‌وه‌بووه‌ كه‌ به‌شێكی‌ زۆری‌ پرۆژه‌كان‬ ‫نێچیرڤ����ان بارزان����ی‌‪ ،‬بگه‌ڕێته‌وه‌ بۆ جێبه‌جێكراوه‌‌و كه‌وتۆته‌ سه‌ر سكه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫هه‌رێمی‌ كوردستان‌و پۆستی‌ سه‌رۆكی‌ خ����ۆی‌‌و ئی����ش‌و كاره‌كان ده‌كرێ����ت‪،‬‬ ‫هه‌رچه‌ن����د تاڕاده‌یه‌ك گه‌نده‌ڵی‌ ماوه‌‪،‬‬ ‫حكومه‌ت وه‌ربگرێت"‪.‬‬ ‫ئه‌و س����ه‌رچاوه‌ تایبه‌ت����ه‌ی‌ ئاوێنه‌ ته‌نها رێككه‌وتنی‌ الیه‌نه‌ سیاسییه‌كان‬ ‫وتیشی‌ "هه‌ندێك به‌رپرسی‌ نێو پارتی‌‪ ،‬ماوه‌‌و هه‌وڵده‌ده‌م ئه‌وه‌ش چاره‌س����ه‌ر‬ ‫به‌ نێچیرڤان بارزانییان وتوه‌ كه‌ ته‌نها بكه‌م"‪.‬‬ ‫هه‌روه‌ها س����ه‌باره‌ت ب����ه‌ وه‌رگرتنی‌‬ ‫ساڵێك‌و ‪ 10‬مانگ ماوه‌ بۆ هه‌ڵبژاردن‌و‬ ‫حكومه‌ته‌ك����ه‌ی‌ ته‌نه����ا ته‌مه‌نی‌ ئه‌و پۆستی‌ جێگری‌ سه‌رۆكی‌ په‌رله‌مان ئه‌و‬ ‫س����اڵ‌و ‪ 10‬مانگه‌یه‌‪ ،‬بۆیه‌ پێویس����ته‌ سه‌رچاوه‌ی‌ ئاوێنه‌ وتی‌ "بۆ وه‌رگرتنی‌‬ ‫پۆسته‌كه‌ وه‌رنه‌گرێت‪ ،‬وه‌اڵمی‌ ئه‌ویش پۆس����تی‌ جێگری‌ سه‌رۆكی‌ په‌رله‌مان‪،‬‬

‫په‌رله‌مانتار دڵش����اد شه‌هاب‪ ،‬جێگری‌‬ ‫س����ه‌رۆكی‌ فراكس����یۆنی‌ كوردستان ‌‬ ‫ی‬ ‫دیاریكراوه‌ بۆ ئه‌و پۆسته‌"‪.‬‬ ‫ئه‌و سه‌رچاوه‌ وتیشی‌ "به‌اڵم دڵشاد‬ ‫شه‌هاب‪ ،‬داوایكردووه‌ كه‌ په‌رله‌مانتار‬ ‫شێروان حه‌یده‌ری‌ س����ه‌رۆكی‌ لێژنه‌ی‌‬ ‫یاس����ایی‌ بكرێت به‌ جێگری‌ سه‌رۆكی‌‬ ‫په‌رله‌مان‪ ،‬چونكه‌ به‌ته‌مه‌ن‌و ئه‌زمون‬ ‫په‌رله‌مانتارێكی‌ باشتره‌‌و پێویسته‌ ئه‌و‬ ‫بكرێته‌ جێگری‌ س����ه‌رۆكی‌ په‌رله‌مان‪،‬‬ ‫ب����ه‌اڵم تائێس����تا پارت����ی‌ ئ����ه‌وه‌ی‌‬

‫یه‌كالیینه‌كردۆت����ه‌وه‌ ك����ه‌ داواك����ه‌ی‌‬ ‫دڵشاد ش����ه‌هاب قبوڵ ده‌كات‪ ،‬یاخود‬ ‫هه‌ر ئه‌و ده‌كرێته‌ جێگری‌ س����ه‌رۆكی‌‬ ‫په‌رله‌مان"‪.‬‬ ‫ئاوێن����ه‌ په‌یوه‌ن����دی‌ ب����ه‌ چه‌ن����د‬ ‫ئه‌ندامێكی‌ مه‌كته‌بی‌ سیاسییه‌وه‌ كرد‪،‬‬ ‫به‌اڵم به‌ هه‌ندێك پاس����او هیچ یه‌كێك‬ ‫ئاماده‌نه‌بوو لێدوان بدات‪.‬‬ ‫ئاوێنه‌ هه‌وڵیدا لێدوانی‌ په‌رله‌مانتار‬ ‫دڵش����اد ش����ه‌هاب وه‌ربگرێت‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫په‌یوه‌ندییه‌كه‌ی‌ به‌رده‌ست نه‌بوو‪.‬‬

‫پارتی‌‪ :‬راپۆرته‌كانی‌ لڤین كاری‌ ده‌زگا ‌ی موخابه‌راتیی ‌ه‬ ‫میره‌‪ :‬نهێنییه‌كانی حیزب هاوتا ناكرێته‌وه‌ به‌سه‌روه‌ریی نیشتیمانی‌‬ ‫مه‌كته‌ب���ی‌ رێكخس���تنی‌ پارت���ی‌‬ ‫س���ه‌باره‌ت به‌ڕاپۆرته‌كان���ی‌ گۆڤار ‌‬ ‫ی‬ ‫لڤی���ن رایده‌گه‌یه‌نێت ك���ه‌ ئه‌وه‌ "كاری‌‬ ‫ده‌زگای‌ موخابه‌راتییه‌"‪ ،‬سه‌رنوسه‌ری‌‬ ‫گۆڤاره‌ك���ه‌ش ده‌ڵێت "له‌س���ه‌رده‌می‬ ‫ته‌كنه‌لۆژیاو میدیای نوێ‌و دروستبوونی‬ ‫باڵ‌و رای جیاجیا له‌ن���او حیزبه‌كاندا‪،‬‬ ‫هاتنه‌ ده‌ره‌وه‌ی زانیاریی نهێنی شتێكی‬ ‫سروشتییه‌"‪.‬‬ ‫س���لێمانی‌‪ ،‬ئاوێنه‌‪ :‬گۆڤ���اری لڤین‬ ‫له‌ ژماره‌كان���ی (‪‌183‬و ‪)184‬دا‪ ،‬دوو‬ ‫راپۆرتی باڵوكردبوه‌وه‌ به‌ناونیشانه‌كانی‬ ‫(لڤین ده‌گاته‌ مه‌كته‌به‌ هه‌ستیاره‌كه‌ی‌‬ ‫پارتی‌‪ ،‬فایل���ه‌ نهێنییه‌كانی‌ مه‌كته‌بی‌‬ ‫رێكخس���تنی‌ پارتی‌ ئاشكرا ده‌بن)‪ ،‬كه‌‬ ‫تیایدا چه‌ند بابه‌ت‌و ته‌وه‌رێكی جیاواز‬ ‫وه‌كو زانیاریی له‌باره‌ی رێكخسته‌كانی‬ ‫پارتی باڵوكردووه‌ته‌وه‌‪.‬‬ ‫س���ه‌باره‌ت به‌باڵوكردن���ه‌وه‌ی‌ ئ���ه‌و‬ ‫راپۆرتانه‌‪ ،‬مه‌كته‌بی‌ رێكخستنی‌ پارتی‬ ‫رونكردنه‌وه‌یه‌ك���ی‌ باڵوكرده‌وه‌‌و تیایدا‬ ‫هات���ووه‌ "هه‌وڵه‌كانت���ان (لڤی���ن) بۆ‬

‫چه‌واشه‌كردنی‌ جه‌ماوه‌ر‌و قوڵكردنه‌وه‌ی‌‬ ‫ناكۆكییه‌كانی‌ ن���او حیزبه‌كان جێگا ‌‬ ‫ی‬ ‫هه‌ڵوه‌س���ته‌ له‌س���ه‌ركردنه‌‌و ده‌بێ���ت‬ ‫جارێكیتر گۆڤاری‌ لڤین وه‌اڵمی‌ یاس���ا‬ ‫بداته‌وه‌‪ ،‬چۆن دزی���ن‌و باڵوكردنه‌وه‌ی‌‬ ‫زانیاریی���ه‌كان له‌ڕێكخ���راو‌و پارت���ه‌‬ ‫سیاس���ییه‌كان له‌ هه‌رێمی‌ كوردستاندا‬ ‫به‌كارێكی‌ ره‌وا ده‌زانن؟‬ ‫هه‌روه‌ها نوس���یویانه‌ "ئه‌گه‌ر وه‌كو‬ ‫گریمانه‌ داماننا "لڤین زانیاریی‌ له‌سه‌ر‬ ‫مه‌كته‌بی‌ رێكخس���تن له‌ال هه‌یه‌‪ ،‬ئێمه‌‬ ‫خوێنه‌ران وشیار‌و چاودێرانی‌ سیاسی‌‌و‬ ‫رای‌ گشتی‌ ده‌كه‌ینه‌ حه‌كه‌م‪ :‬ئایا لڤین‬ ‫چۆن‌و به‌ چ شێوه‌یه‌ك‌و به‌ چ مه‌به‌ستێك‬ ‫كار له‌سه‌ر دزین‌و وه‌رگرتنی‌ زانیاریی‌‌و‬ ‫ورده‌كاری���ی‌ كاری‌ رێكخراوه‌یی‌ پارته‌‬ ‫سیاسیه‌كان ده‌كات؟!"‪.‬‬ ‫له‌به‌رامبه‌ریش���دا سه‌رنوس���ه‌ری‬ ‫گۆڤاری لڤین‪ ،‬ئه‌حمه‌د میره‌ به‌ئاوێنه‌ی‌‬ ‫راگه‌یاند "سه‌رله‌به‌ری روونكردنه‌وه‌كه‌‬ ‫بریتیی���ه‌ له‌خاڵی دژ به‌ی���ه‌ك‌و ناته‌باو‬ ‫ناڕێك‪ ،‬له‌به‌رئه‌وه‌ی له‌شوێنێكدا باس‬

‫یه‌كێت ‌ی موڵكێكی‌ حكومه‌ت ده‌فرۆشێت‬ ‫له‌پش����ت مه‌كته‌ب����ی‌ سیاس����ی‌ یه‌كێت ‌‬ ‫ی‬ ‫نیشتمانی‌ له‌سلێمانی‌ زه‌وییه‌كی‌ گرانبه‌ها‬ ‫كه‌ له‌س����ه‌ر ئیداره‌ی‌ گشتی‌ تاپۆكراوه‌‪،‬‬ ‫ده‌فرۆش����رێت ب����ه‌ یه‌ك ملی����ۆن‌و ‪350‬‬ ‫هه‌زار دۆالر‪ ،‬له‌كاتێكدا بڕیاربوو موڵكی‌‬ ‫ده‌وڵه‌ت له‌حیزبه‌كان بسه‌نرێته‌وه‌‪.‬‬ ‫ی به‌ڵگه‌نامه‌یه‌ک‬ ‫سلێمانی‌‪ ،‬ئاوێنه‌‪ :‬به‌پێ ‌‬ ‫که‌ ده‌س����ت ئاوێنه‌ كه‌وت����ووه‌ موڵكی‌‬ ‫ژماره‌‪8 |385|69‬ی‌ ئاباڵخ به‌ پێوانه‌ی‌‬ ‫‪ 1350‬مه‌تر چوارگۆش����ه‌ كه‌ له‌بنه‌ڕه‌تدا‬ ‫ریکالم‬

‫موڵكی‌ ش����اره‌وانی‌ ب����ووه‌‌و یه‌كێتی‌ له‌‬ ‫رێگ����ه‌ی‌ ئی����داره‌ی‌ گش����تییه‌وه‌ تاپۆ ‌‬ ‫ی‬ ‫كردووه‌ت����ه‌ س����ه‌ر خ����ۆی‌‪ ،‬له‌ م����اوه‌ی‌‬ ‫راب����ردوو مه‌تری‌ ئه‌و زه‌ویی����ه‌ به‌ ‪1000‬‬ ‫دۆالر ب����ه‌ خه‌ڵكی‌ مه‌ده‌ن����ی‌ كه‌ هه‌ر له‌‬ ‫ئیداره‌ی‌ گش����تی‌ كارده‌كه‌ن‪ ،‬فرۆشراوه‌‪.‬‬ ‫ئ����ه‌م فرۆش����تنه‌ پ����اش ئه‌و بڕی����اره‌ی‌‬ ‫حكومه‌ته‌كه‌ی‌ سه‌رۆكی‌ وه‌زیران به‌رهه‌م‬ ‫س����اڵحه‌ كه‌ بڕیاری����دا موڵ����ك‌و زه‌وی‌‬ ‫حكومه‌ت له‌ حیزبه‌كان وه‌ربگرێته‌وه‌‪.‬‬

‫ل���ه‌وه‌ ده‌كات كه‌ ئ���ه‌و دۆكیۆمێنتانه‌ س���ێیه‌میش بریتیی���ه‌ له‌ده‌رخس���تنی‬ ‫هی پارت���ی نیی���ه‌و لڤی���ن له‌ڕێگه‌ی رێ���ژه‌ی ته‌زوی���رات‌و ده‌نگ���ی پارتی‬ ‫ده‌زگایه‌كی هه‌واڵگیرییه‌وه‌ به‌ده‌س���تی له‌هه‌ڵبژاردنه‌كانی هه‌رێمی كوردستان‌و‬ ‫گه‌یشتووه‌‪ ،‬له‌شوێنێكی دیكه‌ش باس عێ���راق‪ ،‬چواره‌می���ش په‌یوه‌ن���دی‬ ‫له‌وه‌ ده‌كات ك���ه‌ گوایه‌ لڤین زانیاریی به‌قه‌ب���اره‌ی ئ���ه‌و حیزب���ه‌وه‌ هه‌یه‌و‬ ‫ناو مه‌كته‌به‌كانی پارته‌ سیاسییه‌كانی كاریگه‌رییه‌كان���ی له‌س���ه‌ر گۆڕه‌پانی‌‬ ‫دزی���وه‌‪ ،‬ته‌نی���ا ئه‌و خاڵه‌ به‌س���ه‌ بۆ سیاس���ی‌ كوردستان‪ ،‬كه‌واته‌ بابه‌ته‌كه‌‬ ‫بابه‌تێكی رۆژنامه‌وانی روونه‌"‪.‬‬ ‫سه‌لماندنی ئه‌و دۆكیۆمێنتانه‌"‪.‬‬ ‫سه‌رنوس���ه‌ری‌ لڤین ئاماژه‌ی‌ به‌وه‌دا‬ ‫ناوب���راو رونیك���رده‌وه‌ ك���ه‌ ئه‌وان‬ ‫دۆكیۆمێنتێك���ی فه‌رم���ی مه‌كته‌ب���ی كه‌ به‌خش���ینه‌وه‌ی تۆم���ه‌ت‌و پاڵدانه‌‬ ‫رێكخس���تنی پارتییان باڵوكردوه‌ته‌وه‌‌و زاراوه‌ی "س���یخوڕی پیالنی ده‌ره‌كی"‬ ‫وت���ی‌ "به‌پێ���ی یاس���اش هه‌م���وو به‌شێكه‌ له‌فه‌رهه‌نگی پارتی‌و وتی‌ "له‌و‬ ‫رۆژنامه‌نووس���ێك زانیاری���ی گرن���گ‌و ساته‌وه‌خته‌ی پارتی‌ دروستبووه‌ تاكو‬ ‫په‌یوه‌س���ت به‌به‌رژه‌وه‌ندی گشتییه‌وه‌ ئێستا واته‌ زاراوه‌ی تازه‌ی تێدا نییه‌‪،‬‬ ‫باڵوده‌كاته‌وه‌‪ ،‬ئه‌وه‌ی كه‌ له‌و راپۆرته‌شدا بۆ ئێمه‌ش غه‌ریب نییه‌ له‌دروستكردنی‬ ‫گرنگ���ه‌ په‌یوه‌ن���دی به‌به‌رژه‌وه‌ن���دی ئه‌م چه‌واشه‌كارییانه‌"‪.‬‬ ‫میره‌ وتیشی‌ "ئه‌وه‌ی كه‌ گرنگه‌ به‌الی‬ ‫گشتییه‌وه‌ هه‌یه‌‪ ،‬یه‌كه‌میان پاره‌یه‌كی‬ ‫زۆر له‌بودج���ه‌ی میلل���ه‌ت بۆ گیرفانی ئێمه‌وه‌ ئه‌وه‌یه‌ ئه‌گ���ه‌ر زانیارییه‌كانی‬ ‫حی���زب‌و كادران���ی حی���زب ده‌چێت‪ ،‬ن���او ئ���ه‌م راپۆرته‌ ناڕاس���تن‪ ،‬بۆچی‬ ‫دوه‌میش ژماره‌یه‌كی زۆر كادری بێكار پارتی دیموكراتی كوردستان ئه‌وه‌نده‌‬ ‫له‌س���ه‌ر بودجه‌ی گشتی پاره‌ له‌پارتی پێی قه‌ڵس���ه‌؟!"‪ .‬ئاشكراش���یكرد كه‌‬ ‫دیموكرات���ی كوردس���تان وه‌رده‌گرن‪ ،‬ئه‌وان له‌به‌رده‌م دادگایه‌كی بێالیه‌ندا‪،‬‬

‫نه‌ك ئه‌و دادگایانه‌ی كه‌ له‌پشتیانه‌و‌ه‬ ‫وێنه‌كانی س���ه‌رۆكیان هه‌ڵواس���یوه‌‪،‬‬ ‫راس���تی‌و دروس���تی زانیارییه‌كانی���ان‬ ‫ده‌سه‌لمێنین‪.‬‬ ‫ئه‌حم���ه‌د رونیكرده‌وه‌ ك���ه‌ حیزبی‬ ‫ته‌ندروس���ت له‌دنیادا هه‌موو ش���تێكی‬ ‫ش���ه‌فافه‌ ه���ه‌ر له‌بودج���ه‌‌و ژماره‌ی‬ ‫كادرو ئه‌ندامان‌و ژماره‌ی ده‌نگه‌كانی‪،‬‬ ‫به‌اڵم وه‌ك ئه‌و وتی‌ "ئه‌م حیزبه‌ی كه‌‬ ‫مه‌كته‌بی رێكخستنی دیفاعی لێده‌كات‪،‬‬ ‫له‌بنه‌ڕه‌ت���دا حیزبێك���ی مه‌ده‌نی نین‪،‬‬ ‫به‌ڵك���و حیزبێك���ن له‌ڕێكخراوێك���ی‬ ‫س���یخوریدا‪ ،‬ئه‌گینا باسكردنی نهێنی‬ ‫حیزب له‌واڵتانی پێشكه‌وتوودا ئه‌سڵه‌ن‪،‬‬ ‫نهێنی بوون���ی نییه‌‪ ،‬واته‌ نهێنییه‌كانی‬ ‫حیزب هاوتا ناكرێته‌وه‌ به‌سه‌روه‌ریی‌و‬ ‫ئاسایشی نیشتیمانی"‪.‬‬ ‫سه‌رنوسه‌ره‌كه‌ی‌ لڤین جه‌ختیكرده‌وه‌‬ ‫ك���ه‌ دوای ئ���ه‌و تۆمه‌تان���ه‌ی پارتی‪،‬‬ ‫پاراستنی گیان‌و ژیانی ستافی گۆڤار‌و‬ ‫په‌یامنێره‌كانی���ان ده‌خه‌نه‌ ئه‌س���تۆی‬ ‫پارتی دیموكراتی كوردستان‪.‬‬

‫چه‌ند پارێزه‌رێك شایه‌تیدان‬ ‫به‌په‌یڕه‌وانی‌ئاینی‌ ئێزید ‌ی ره‌تده‌كه‌نه‌وه‌‬ ‫چه‌ند پارێزه‌رێك له‌دادگای‌ س���لێمانی‌ كێشه‌ی‌ نێوان دوو كۆمپانیا كه‌ به‌ئاین ‌‬ ‫ی‬ ‫داوای‌ قبوڵ نه‌كردنی‌ ئه‌و شایه‌تیدانانه‌ خۆیان س���وێندیان خواردووه‌‌و وتویانه‌‬ ‫ده‌كه‌ن كه‌ كه‌سانی‌ سه‌ر به‌ئاینی‌ ئێزیدی‌ "به‌خوای‌ گ���ه‌وره‌‌و به‌تاوس���ی‌ مه‌له‌ك‬ ‫له‌كاتی‌ سوێندخواردنیان وه‌كو "شاهید" س���وێند ده‌خۆین"‪ ،‬به‌اڵم دواتر له‌الیه‌ن‬ ‫سوێندی‌ پێدخۆن‪ ،‬ئه‌مه‌ش له‌كاتێكدایه‌ پارێزه‌ران���ی‌ ركابه‌ره‌وه‌ به‌نوس���راوێك‬ ‫ك���ه‌ به‌پێی‌ یاس���ا عێراقیی���ه‌كان هه‌ر كـــ���ه‌ وێنه‌یه‌ك���ی‌ الی‌ (ئاوێنه‌)ی���ه‌‬ ‫كه‌س���ێك ئازاده‌ به‌ئاینی‌ خۆی‌ سوێند تانه‌ له‌س���وێندخواردنه‌كه‌یان گیراوه‌‌و‬ ‫وتویانه‌ "دادگا چۆن گوێ‌ له‌ش���ایه‌تی‌‬ ‫بدات‪.‬‬ ‫سلێمانی‌‪ ،‬ئاوێنه‌‪ :‬خه‌ڵه‌ف عیدۆ قاسم‌و ئێزیدییه‌كان ده‌گرێ‌ كه‌ به‌ئاینی‌ خۆیان‬ ‫ئه‌لیاس شه‌مۆ حسێن كه‌ دوو هاواڵتی‌ سوێند ده‌خۆن‪ ،‬له‌كاتێكدا كه‌ قورئان‌و‬ ‫ئێزیدی���ن به‌ئاوێنه‌ی���ان راگه‌یاند چه‌ند كتێبه‌ ئاینیی���ه‌كان ناكه‌وێته‌ ناو دینی‌‬ ‫رۆژێك له‌مه‌وبه‌ر بۆ وه‌رگرتنی‌ شایه‌تی‌ بۆ ئه‌وانه‌وه‌"‪.‬‬

‫كۆمه‌ڵه‌ ‌ی تاالسیمیا‪ :‬ئه‌گه‌ر‬ ‫له‌ماو‌ه ‌ی مانگێكدا زه‌ویمان‬ ‫پێنه‌درێت مانده‌گرین‬ ‫كۆمه‌ڵه‌ی‌ تاالسیمای‌ س����لێمانی‌ داوا ‌‬ ‫ی‬ ‫زه‌وی‌ ده‌ك����ه‌ن‌و رایده‌گه‌یه‌نن كه‌ ئه‌گه‌ر‬ ‫له‌م����اوه‌ی‌ مانگێك����دا زه‌وییه‌كانی����ان‬ ‫پێنه‌درێت‪ ،‬مانگرتن راده‌گه‌یه‌نن‪.‬‬ ‫سلێمانی‪ ،‬ئاوێنه‌‌‪ :‬وته‌بێژی‌ كۆمه‌ڵه‌ی‌‬ ‫تاالس����یمای‌ س����لێمانی‪ ‌،‬فه‌ره����اد قادر‬ ‫له‌لێدوانێك����دا ب����ۆ ئاوێن����ه‌‌ ڕایگه‌یان����د‬ ‫كه‌ له‌س����ه‌ر داواكاری����ی‌ كۆمه‌ڵه‌كه‌یان‪،‬‬ ‫س����ه‌رۆكایه‌تی‌ حكوم����ه‌ت به‌فه‌رمان����ی‌‬ ‫ژماره‌ (‪ )5‬له‌ب����ه‌رواری‌ (‪)2006/1/17‬‬ ‫بڕیاری����داوه‌ زه‌وی بۆ ‪ 381‬نه‌خۆش����ی‌‬ ‫كۆمه‌ڵه‌كه‌ی����ان دابین ب����كات‪ ،‬ئاماژه‌ی‌‬ ‫به‌وه‌ش����دا ك����ه‌ له‌كابینه‌ی‌ شه‌ش����ه‌مدا‬ ‫حكومه‌ت فه‌رمانه‌كه‌ی‌ په‌سه‌ند كردووه‌‌و‬ ‫له‌وه‌زاره‌تی‌ شاره‌وانیش����ه‌وه‌ داواكراوه‌‬ ‫ئ����ه‌و زه‌وییانه‌ ته‌رخ����ان بكرێت به‌پێی‌‬ ‫ش����اره‌وانییه‌كان‪ ،‬به‌اڵم به‌وته‌ی‌ فه‌رهاد‬ ‫قادر "تائێس����تا كه‌س ئ����ه‌و زه‌وییانه‌ی‌‬ ‫وه‌رنه‌گرتووه‌"‪.‬‬

‫تانه‌ی‌ ئه‌و پارێزه‌رانه‌ چه‌ندین كه‌سان ‌‬ ‫ی‬ ‫ئێزیدی‌ نیگه‌ران ك���ردووه‌‌و به‌پێی‌ ئه‌و‬ ‫زانیارییانه‌ی‌ ده‌س���ت ئاوێنه‌ كه‌وتوون‪،‬‬ ‫ئه‌و كه‌س���انه‌ به‌نیازن داوای‌ یاس���ایی‌‬ ‫له‌سه‌ر ئه‌و پارێزه‌رانه‌ تۆمار بكه‌ن‪.‬‬ ‫ی یاسایی‌‬ ‫له‌مباره‌یه‌وه‌ س���ه‌رچاوه‌یه‌ك ‌‬ ‫به‌ئاوێنه‌ی‌ راگه‌یاند كه‌ به‌پێی‌ یاس���ای‌‬ ‫عێراقی‌ هه‌موو كه‌س���ێك ب���ۆی‌ هه‌یه‌‬ ‫ی كه‌ خۆی‌‬ ‫س���وێند بخوات به‌و ئاین���ه‌ ‌‬ ‫باوه‌ڕی‌ پێیه‌تی‌‪ ،‬ئه‌مه‌ له‌كاتێكدایه‌ كه‌‬ ‫ده‌ستوری‌ نوێی‌ عێراقیشدا مافی‌ هه‌موو‬ ‫ئاین‌و ئه‌تنییه‌كان چه‌سپێندراوه‌‪.‬‬

‫كاندیدێكی یه‌كێت ‌ی بۆ پۆستێك‬ ‫له‌ئه‌نجومه‌ن ‌ی وه‌زیران هه‌را ده‌نێته‌وه‌‬ ‫به‌ه���ۆی‌ پش���تیوانیكردن له‌كادرێك���ی‬ ‫یه‌كێت���ی‌ ب���ۆ پۆس���تێكی‌ جێگ���ری‌‬ ‫به‌ڕێوه‌به‌ری‌ گش���تیی‌ ل���ه‌ ئه‌نجومه‌نی‌‬ ‫وه‌زیران‪ ،‬ناڕه‌زایی‌ له‌ناو كادرانی‌ یه‌كێتی‌‬ ‫له‌هه‌ولێر دروستده‌بێت‌و داواده‌كه‌ن ئه‌و‬ ‫پۆس���ته‌ كه‌ هی یه‌كێـتی‌ نیش���تیمانی‌‬ ‫كوردستانه‌ به‌پێی‌ پێوه‌رێكی دیاریكراوو‬ ‫له‌سه‌ر بنه‌مای‌ سیڤی بێت‪ ،‬نه‌ك له‌ڕێی‌‬ ‫ته‌كه‌توالت‌و ته‌زكییه‌ی‌ لێپرس���راوێكی‬ ‫بااڵ‪.‬‬ ‫هه‌ولێ���ر‪ ،‬ئاوێنه‌‪ :‬س���ه‌رچاوه‌یه‌ك له‌‬ ‫ئه‌نجومه‌نی‌ وه‌زیران به‌ئاوێنه‌ی‌ راگه‌یاند‬ ‫ئ���ه‌و پۆس���ته‌ جێگ���ری‌ فه‌رمانگ���ه‌ی‌‬ ‫رێكخراوه‌كان���ی‌ كۆمه‌ڵگ���ه‌ی‌ مه‌ده‌نییه‌‬ ‫كه‌ فازڵ عومه‌ر سه‌رۆكیه‌تی‌‌و پارتییه‌‪.‬‬ ‫سه‌رچاوه‌كه‌ وتی‌ بۆ ئه‌م پۆسته‌ كه‌سێك‬ ‫كاندیدكراوه‌ به‌ناوی‌ (ل‪ .‬ج) كه‌ مه‌رجی‬ ‫پێویس���تی تێدا نییه‌‪ ،‬له‌وانه‌ خزمه‌تی‌‬

‫وه‌زیفی نییه‌و پێشتریش ئه‌زمونی‌ له‌گه‌ڵ‬ ‫رێكخراوه‌كان���ی‌ كۆمه‌ڵگ���ه‌ی‌ مه‌ده‌نیدا‬ ‫نه‌بووه‌‪ ،‬دواتر ئه‌و‪ ،‬ئه‌ندامی ئه‌نجومه‌نی‌‬ ‫یه‌كێت���ی‌ مافپه‌روه‌رانی‌ كوردس���تانه‌و‬ ‫نابێت پۆستێكی دیكه‌ی‌ پێبدرێت‪.‬‬ ‫سه‌رچاوه‌كه‌ وتی‌ "ئه‌و كه‌سه‌ له‌الیه‌ن‬ ‫ئه‌رس���ه‌الن بای���ز‪ ،‬ئه‌ندام���ی مه‌كته‌بی‌‬ ‫سیاس���ییه‌وه‌ پش���تیوانی ده‌كرێ���ت‌و‬ ‫خ���ۆی‌ ته‌كلیفی له‌ د‪ .‬به‌رهه‌م كردووه‌‪،‬‬ ‫ئه‌مه‌ش له‌س���ه‌ر بنه‌م���ای‌ ته‌كه‌توالت‌و‬ ‫دانان���ی‌ كه‌س���انی‌ نزیك ل���ه‌ مه‌كته‌ب‬ ‫سیاسییه‌كانه‌"‪.‬‬ ‫له‌الیه‌ك���ی دیك���ه‌ مه‌ڵبه‌ندی س���ێی‌‬ ‫یه‌كێتی‌ له‌ هه‌ولێر به‌نوس���راوێك پێنج‬ ‫كه‌سی كاندیدكردبوو بۆ ئه‌و پۆسته‌ كه‌‬ ‫له‌نێو ئه‌و پێنج كه‌س���ه‌ یه‌كێكیان ئه‌و‬ ‫پاڵێوراوه‌یه‌ ك���ه‌ ئه‌ندامه‌كه‌ی‌ مه‌كته‌ب‬ ‫سیاسی‌ پشتگیری‌ ده‌كات‪.‬‬

‫هه‌واڵ‬

‫ئاوێنه‌ی روداوه‌کان‬

‫پرته‌قال‌و مۆز‌و سێو ماو‌ه‬ ‫كۆبوونه‌وه‌ش نه‌به‌ستراوه‌‬ ‫عارف قوربانی‌‬ ‫له‌ س���ه‌روبه‌ندی‌ راگرتنی‌ ته‌قه‌ی‌ ش���ه‌ڕ ‌‬ ‫ی‬ ‫ناوخ���ۆ‌و ده‌س���تپێكردنی‌ كۆبوونه‌وه‌كانی‌‬ ‫پارتیی‌‌و یه‌كێتیی‌‪ ،‬له‌درێژه‌ی‌ كۆبوونه‌وه‌كانی‌‬ ‫نێوانیان‌و به‌ئه‌نجام نه‌گه‌یشتنی‌ كاروانه‌كه‌ی‌‬ ‫ئاش���تی‌‪ .‬ئه‌وكاتی���ش میلله‌ت س���ه‌رقاڵی‌‬ ‫به‌ستن‌و نه‌به‌س���تنی‌ كۆبوونه‌وه‌كان بوو‪،‬‬ ‫تێكچوونی‌ كۆبوونه‌وه‌ی���ه‌ك‌و هه‌وڵدان بۆ‬ ‫ده‌ستپێكردنه‌وه‌ی‌‪ ،‬بووبوون به‌ قسه‌و باسی‌‬ ‫خه‌ڵك‌و میدیاكان‪ .‬ده‌یان تانه‌و ته‌ش���ه‌ر‪،‬‬ ‫نوكته‌‪ ،‬سه‌رگوزشته‌‪ ،‬له‌ كۆبوونه‌وه‌كانه‌وه‌‬ ‫دروست بوون‌و هه‌ریه‌ك به‌جۆرێك ته‌عبیری‌‬ ‫لێده‌ك���رد‪ .‬س���ه‌رباری‌ ئ���ه‌وه‌ی‌ ك���ه‌ هیچ‬ ‫ئومێدێكیش نه‌بوو‪ ،‬كورد به‌و كۆبوونه‌وانه‌‬ ‫له‌ مه‌ترسی‌ شه‌ڕی‌ براكوژی‌ دوربخرێته‌وه‌‪،‬‬ ‫كه‌چی‌ كاتێ‌ كۆبوونه‌وه‌یه‌ك تێك ده‌چوو‪،‬‬ ‫وه‌فدێك الل���ووت ده‌ب���وون‌و هۆڵه‌كانیان‬ ‫جێده‌هێاڵ‪ ،‬خه‌ڵك نیگه‌ران ده‌بوون‌و وایان‬ ‫ده‌زان���ی‌ ئیتر ده‌رگاكان���ی‌ گفتووگۆ كڵۆم‬ ‫ده‌درێن‌و شه‌ڕ به‌رۆكمان ده‌گرێته‌وه‌‪.‬‬ ‫له‌و رۆژانه‌دا عه‌بدواڵ په‌شێو خوێندنه‌وه‌ی‌‬ ‫خۆی‌ ب���ۆ كۆبوون���ه‌وه‌كان‌و ئه‌نجامه‌كانی‌‬ ‫له‌ ش���یعرێكدا ب���ه‌م جۆره‌ خس���ته‌ روو‪،‬‬ ‫(پرته‌قال‌و مۆز‌و سێو ماوه‌‪ ..،‬كۆبونه‌وه‌كان‬ ‫قه‌ت ته‌واو نابن)‪ .‬ده‌یویست ئه‌وه‌ بڵێ‌ كه‌‬ ‫كۆبونه‌وه‌كان ته‌نها بووه‌ته‌ میوه‌ خواردن‌و‬ ‫دیداری‌ نێوان به‌رپرسان‪ ،‬تا مێزی‌ رازاوه‌ی‌‬ ‫كۆبوونه‌وه‌كانی���ان ئاوه‌دان بێ���ت‪ ،‬درێژه‌‬ ‫به‌ كۆبووه‌ن���ه‌وه‌كان ده‌ده‌ن‪ .‬ئه‌مڕۆش له‌‬ ‫دۆخێكداین زه‌م���ه‌ن گه‌ڕاندومانێتیه‌وه‌ بۆ‬ ‫سه‌رده‌مانێكی‌ هاوشێوه‌‪ .‬خه‌ڵك گیرۆده‌ی‌‬ ‫كۆبوونه‌وه‌ دوو قۆڵی‌‌و س���ێ‌ قۆڵی‌‌و پێنج‬ ‫الیه‌نه‌كانن‪ .‬ده‌به‌س���ترێن‪ ،‬نا به‌س���ترێن‪.‬؟‬ ‫به‌ش���داری‌ كۆبوونه‌وه‌كان ده‌بن‪ ،‬به‌شداری‌‬ ‫ناكه‌ن‪ .‬بووه‌ته‌ قس���ه‌و باس���ی‌ سیاس���ی‌‬ ‫رۆژ‌و ئه‌وه‌ی‌ له‌ واقیعیش���دا ده‌گوزه‌رێ‌ رۆژ‬ ‫ل���ه‌دوای‌ رۆژ درزی‌ یه‌كڕی���زی‌ الیه‌نه‌كان‌و‬ ‫خه‌ڵكی‌ كوردس���تان گه‌وره‌ت���ر ده‌بێته‌وه‌‌و‬ ‫ئاش���تی‌ كۆمه‌اڵیه‌ت���ی‌ زیاتر ده‌ش���ێوێت‪.‬‬ ‫ئه‌وه‌ی‌ خه‌ڵكیش لێی‌ ده‌ترس���ێت ئه‌وه‌یه‌‪،‬‬ ‫ئایا ئه‌م كێش���انه‌ روو له‌ كوێ‌ ده‌كه‌ن؟ تا‬ ‫كه‌ی‌ ئۆپۆزس���یۆن‌و ده‌سه‌اڵت هه‌ریه‌كی‌ له‌‬ ‫ئاوازێك ده‌خوێنن؟ وه‌اڵمی‌ دروس���تی‌ ئه‌م‬ ‫پرس���یاره‌ش ئه‌وه‌یه‌‪ ،‬پارت���ی‌‌و یه‌كێتیی‌‬ ‫گه‌یش���توونه‌ته‌ ئه‌و ب���اوه‌ڕه‌ی‌ ته‌قه‌بولی‌‬ ‫جیاوازیی���ه‌كان بكه‌ن‪ ،‬كه‌ پێش���تر به‌هۆی‌‬ ‫قبوڵنه‌كردنی‌ یه‌كترییه‌وه‌ رووبارێك خوێن‬ ‫ل���ه‌ نێوانیان رژاوه‌؟ جه‌وهه‌ری‌ كێش���ه‌كه‌‬ ‫ئه‌مه‌یه‌‪ ،‬ئایا قبوڵی‌ ئۆپۆزس���یۆن ده‌كه‌ن؟‬ ‫كێشه‌كانی‌ دوو ساڵی‌ رابردوو ئاماژه‌یه‌كی‌‬ ‫دڵخۆش���كه‌رنین‪ ،‬ئ���ه‌وه‌ی‌ ده‌بێته‌ وه‌اڵمی‌‬ ‫دروس���ت‪ ،‬جۆری‌ مامه‌ڵه‌كردنی‌ له‌ ئێستا‬ ‫ب���ه‌دواوه‌ی‌ یه‌كێتی���ی‌‌و پارتیی���ه‌ له‌گ ‌هڵ‌‬ ‫ئۆپۆزسیۆن‪ .‬كه‌ هه‌فته‌ی‌ رابردوو هه‌وڵێكی‌‬ ‫تاڵه‌بانی‌ هه‌ب���وو بۆ كۆبوونه‌وه‌یه‌كی‌ پێنج‬ ‫قۆڵ���ی‌‪ ،‬ب���ه‌اڵم ئ���ه‌وه‌ی‌ كۆبوونه‌وه‌كه‌ی‌‬ ‫له‌بارب���رد‪ ،‬بێئومێدییان���ه‌ ب���ه‌ كۆبوونه‌وه‌‬ ‫له‌گه‌ڵ‌ پارتی‌‌و یه‌كێتی‪ ،‬بیانوشیان ئه‌وه‌یه‌‬ ‫ك���ه‌ ده‌س���ه‌اڵت بڕیاره‌كانی‌ چاكس���ازی‌‌و‬ ‫شه‌ش پاكێجه‌كه‌ی‌ ئۆپۆزسیۆنی‌ جێبه‌جێ‌‬ ‫نه‌كردووه‌‪.‬‬ ‫به‌بڕوای‌ من به‌ستنی‌ كۆبوونه‌وه‌‪ ،‬نابێت‬ ‫مه‌رجی‌ پێش���وه‌ختی‌ بۆ دابنرێت‪ ،‬ده‌كرێت‬ ‫له‌ كۆبوون���ه‌وه‌دا درێژه‌دانی‌ ببه‌س���ترێنه‌‬ ‫جێبه‌جێكردن���ی‌ هه‌ر مه‌رجێك���ه‌وه‌‪ ،‬نه‌ك‬ ‫مه‌رجی‌ پێش���وه‌خت‪ ،‬به‌اڵم ئه‌وه‌ش راسته‌‬ ‫ك���ه‌ ده‌بێ‌ پارتی‌‌و یه‌كێتی���ی‌ له‌ ماوه‌كانی‌‬ ‫راب���ردوودا هه‌ن���دێ‌ دڵنیاییان دروس���ت‬ ‫بكردایه‌‪ ،‬هی���چ نه‌بێ‌ ب���ه‌ جێبه‌جێكردنی‌‬ ‫بڕیارو پرۆژكانی‌ خۆی���ان‪ ،‬چونكه‌ ناكرێت‬ ‫بڵێن هه‌رچی‌ ئۆپۆزس���یۆن داوایكرد ده‌بێ‌‬ ‫ده‌س���ه‌اڵت ملكه‌چ���ی‌ بێ���ت‌و جێبه‌جێی‌‬ ‫بكات‪ ،‬به‌اڵم با ده‌س���ه‌اڵت به‌ش���ی‌ خۆی‌‬ ‫ل���ه‌ به‌ڵێنه‌كانی‌ خۆی‌ ب���كات‪ ،‬تا دڵنیایی‌‬ ‫دروس���ت بێت‪ .‬پێش���نیاز ده‌كه‌م پارتیی‌‌و‬ ‫یه‌كێتیی‌‪ ،‬به‌یاننامه‌ ‪ 7‬خاڵییه‌كه‌ی‌ گۆڕان‬ ‫فڕێبده‌ن���ه‌ مێ���ژووه‌وه‌‪ .‬داوا ده‌كه‌م پرۆژه‌‬ ‫‪22‬خاڵییه‌كه‌ی‌ سێ‌ الیه‌نه‌كه‌ی‌ ئۆپۆزسیۆن‬ ‫له‌ چه‌كمه‌ج���ه‌ی‌ له‌بیرچوون���ه‌وه‌دا كڵۆم‬ ‫بده‌ن‪ .‬ش���ه‌ش پاكێجه‌ك���ه‌ی‌ موعاره‌زه‌ش‬ ‫بس���وتێنن‪ .‬به‌اڵم ده‌پرسم ئه‌ی‌ كوا بڕیاره‌‬ ‫‪ 17‬خاڵیه‌ك���ه‌ی‌ په‌رله‌م���ان؟ ك���وا پرۆژه‌‬ ‫دوو قۆڵییه‌ك���ه‌ی‌ پارتی���ی‌‌و یه‌كێتیی‌ بۆ‬ ‫چاكسازی‌؟ كوا چوار بڕیاره‌كه‌ی‌ سه‌رۆكی‌‬ ‫هه‌رێم‌و حكومه‌ت؟ ئایا ئۆپۆزسیۆن ده‌ستی‌‬ ‫به‌ستوون له‌ جێبه‌جێكردنی؟‬ ‫ئه‌وه‌ی‌ له‌م كه‌ش‌و هه‌وایه‌ ده‌خوێنرێته‌وه‌‪،‬‬ ‫ئه‌وه‌یه‌ ك���ه‌ پارتی‌‌و یه‌كێتیی‌ ده‌یانه‌وێ‌ به‌‬ ‫كه‌متری���ن زیان رزگاری���ان بێت‪ ،‬زیان به‌و‬ ‫مانای���ه‌ی‌ نایان���ه‌وێ‌ ده‌س���تبه‌رداری‌ ئه‌و‬ ‫خه‌سڵه‌ت‌و شێوازه‌ی‌ حوكمڕانی‌ بن كه‌ له‌‬ ‫رابردوودا په‌یڕه‌ویان كردووه‌‪ ،‬به‌اڵم ئه‌وه‌ی‌‬ ‫له‌ هه‌موو ئه‌م ش���تانه‌ راستتره‌ ئه‌وه‌یه‌ كه‌‬ ‫به‌و جۆره‌ ناچێته‌س���ه‌ر‌و ئه‌و س���ه‌رده‌مه‌‬ ‫تێپه‌ڕی‌‪.‬‬ ‫بۆی���ه‌ كاتی‌ ئه‌وه‌یه‌ به‌ په‌ش���ێو بڵێین‪،‬‬ ‫دونیا گۆڕاوه‌‪ ،‬پرته‌قال‌و مۆز‌و س���ێو ماوه‌‪،‬‬ ‫كۆبوونه‌وه‌ش نه‌به‌ستراوه‌‪.‬‬

‫‌هه‌نوکه‬

‫)‪ )307‬سێشه‌مم ‌ه ‪2012/1/3‬‬

‫‪hewalusyaset.awene@gmail.com‬‬

‫سه‌عدی‌ پیره‌‪ :‬به‌شداری نه‌كردنی‌ ئۆپۆزسیۆن‬ ‫له‌كۆبوونه‌وه‌ی‌ پێنج قوڵیدا جێگه‌ ‌ی سه‌رسوڕمانه‌‬ ‫ ئا‪ :‬ئاوێنه‌‬ ‫ی‬ ‫ی سیاسی‌ یه‌كێت ‌‬ ‫ی مه‌كته‌ب ‌‬ ‫ئه‌ندام ‌‬ ‫ی كوردستان سه‌عدی‌ پیره‌‪،‬‬ ‫نیشتمان ‌‬ ‫له‌چاوپێكه‌وتنێكی‌ تایبه‌تی‌ ئاوێنه‌دا‬ ‫له‌سه‌ر هه‌ڵوێستی‌ ئۆپۆزسیۆن‌و‬ ‫ی چاكسازی‌ ده‌دوێت‪.‬‬ ‫مه‌سه‌ل ‌ه ‌‬ ‫ێ بزانین‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬س���ه‌ره‌تا ده‌مان���ه‌و ‌‬ ‫ی‬ ‫بۆچونتان چییه‌‪ ،‬له‌سه‌ر دواهه‌ڵوێست ‌‬ ‫ئۆپۆزس���یۆن ك ‌ه بڕیاریان���داو‌ه له‌گه‌ڵ‬ ‫ێ‬ ‫ی دانیش���تن نه‌كه‌ن‪ ،‬به‌ب ‌‬ ‫ئێوه‌‌و پارت ‌‬ ‫چاكسازی‌؟‬ ‫ێ‬ ‫ی ئه‌حمه‌د پیره‌‪ :‬هه‌ر س��� ‌‬ ‫س���ه‌عد ‌‬ ‫ی ئۆپۆزسیۆن گۆڕان‌و یه‌كگرتو‌و‌و‬ ‫الیه‌ن ‌‬ ‫ی چ بۆچونێكیان‬ ‫كۆمه‌ڵ‪ ،‬ئازادن له‌و‌ه ‌‬ ‫ی بۆچونه‌كه‌شیان ده‌گرێت‪،‬‬ ‫ده‌بێت‪ ،‬رێز ‌‬ ‫به‌اڵم ئه‌وان هه‌موو جارێك هه‌ر خۆیان‬ ‫ته‌كید له‌س���ه‌ر ئ���ه‌و‌ه ده‌كه‌ن���ه‌و‌ه ك ‌ه‬ ‫ی‬ ‫ی ك ‌ه ره‌هه‌ند ‌‬ ‫هه‌موو ئه‌و مه‌س���ه‌الن ‌ه ‌‬ ‫نیشتیمانی‌‌و نه‌ته‌وه‌ییان هه‌ی ‌ه پێویست ‌ه‬ ‫ی له‌س���ه‌ر هه‌بێت‌و‬ ‫ی هاوبه‌ش��� ‌‬ ‫بۆچون ‌‬ ‫ی ده‌س���ه‌اڵت به‌ئ���اره‌زووی‬ ‫هێزه‌كان��� ‌‬ ‫ی له‌ب���اره‌و‌ه نه‌ده‌ن‪ ،‬له‌‌و‬ ‫خۆیان بڕیار ‌‬ ‫ی پێش���نیاركرابوو پێكه‌و‌ه‬ ‫كۆبوونه‌و‌ه ‌‬ ‫ی كۆبون���ه‌وه‌كان‬ ‫دابنیش���ین‪ ،‬ت���ه‌وه‌ر ‌‬ ‫ی كوردس���تانه‌و‌ه‬ ‫ی به‌ناوخۆ ‌‬ ‫په‌یوه‌ن���د ‌‬ ‫ی ب ‌ه به‌غدا‌و‬ ‫نه‌ب���وو‪ ،‬به‌ڵكو په‌یوه‌ن���د ‌‬ ‫ی هه‌رێم���ه‌و‌ه هه‌ب���وو‪ ،‬دیار‌ه‬ ‫ده‌ره‌و‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫ی نه‌ته‌وه‌یی‌‌و نیشتمان ‌‬ ‫ئه‌وه‌ش ره‌هه‌ند ‌‬ ‫ی مام جه‌الل وه‌كو سه‌رۆك‬ ‫هه‌یه‌‪ .‬جه‌ناب ‌‬ ‫ی له‌و جۆره‌دا‬ ‫ی عێراق‪ ،‬له‌بابه‌تێك ‌‬ ‫كۆمار ‌‬ ‫ته‌له‌فون بۆ هه‌موو ئه‌و حیزبان ‌ه ده‌كات‬ ‫ك ‌ه ل ‌ه په‌رله‌ماندا كورسییان هه‌یه‌‪ ،‬له‌و‬ ‫ڕوانگه‌یه‌و‌ه ته‌له‌فون بۆ ئه‌وانیش ده‌كات‪،‬‬ ‫ی له‌گه‌ڵیان دابنیشێ‌‪.‬‬ ‫ی ئه‌و‌ه ‌‬ ‫به‌مه‌به‌ست ‌‬ ‫ی هه‌رێمی���ش به‌هه‌مانش���ێو‌ه‬ ‫س���ه‌رۆك ‌‬ ‫ته‌له‌فونی���ان ب���ۆ ده‌كات‪ ،‬چونك ‌ه ئه‌و‬ ‫ی كوردس���تانیش‬ ‫حیزبان��� ‌ه له‌په‌رله‌مان ‌‬ ‫ی‬ ‫كورس���ییان هه‌ی���ه‌‪ ،‬به‌اڵم به‌ش���دار ‌‬ ‫ی سه‌رسوڕمان ‌ه بۆمن‪،‬‬ ‫نه‌كردنیان جێگا ‌‬ ‫ج���ا به‌هه‌ر پاس���اوێك بێ���ت‪ ،‬چونك ‌ه‬ ‫ی‬ ‫ی ك ‌ه سه‌رۆك ‌‬ ‫ی ئه‌و بڕیاران ‌ه ‌‬ ‫مه‌س���ه‌ل ‌ه ‌‬ ‫ی پاش‬ ‫هه‌رێ���م داوێتی‌‪ ،‬بۆ مه‌س���ه‌ل ‌ه ‌‬

‫ی نێو خۆمان ئه‌و‌ه‬ ‫ی پێنج قۆڵ ‌‬ ‫گفتوگۆ ‌‬ ‫بڕیارێكه‌‌و دراوه‌‪ ،‬ئه‌گه‌ر دواش بكه‌وێت‬ ‫ی جێبه‌جێكردنه‌و‌ه‬ ‫ی ب��� ‌ه ئالیه‌ت ‌‬ ‫په‌یوند ‌‬ ‫هه‌ی���ه‌‪ ،‬له‌وانه‌ی��� ‌ه ئ���ه‌وان بۆچونیان‬ ‫وابێت ك ‌ه ئێم ‌ه پاش���گه‌ز بوبێتینه‌وه‌‪،‬‬ ‫به‌اڵم پاشگه‌زنه‌بوینه‌ته‌وه‌‪ ،‬ئه‌بێت ئه‌و‬ ‫ێ بكرێت‪ ،‬جا‬ ‫بڕیاران ‌ه ه���ه‌ر جێبه‌ج��� ‌‬ ‫ی‬ ‫ی پێنج قۆڵ ‌‬ ‫ئ���ه‌وان بێن ‌ه كۆبون���ه‌و‌ه ‌‬ ‫یاخود نه‌یه‌ن‪.‬‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬له‌ناو ئۆپۆزسیۆندا بۆچونێك‬ ‫ی‬ ‫هه‌یه‌‪ ،‬پێیوای ‌ه ه���ه‌ر كاتێك بارودۆخ ‌‬ ‫ی به‌خۆیه‌و‌ه بینی‌‪ ،‬پارتی‌‌و‬ ‫عێراق نائارام ‌‬ ‫ی داوا ل ‌ه ئۆپۆزسیۆن ده‌كه‌ن‪ ،‬ك ‌ه‬ ‫یه‌كێت ‌‬ ‫هاوكارییان بكه‌ن‌و له‌گه‌ڵیان كۆببنه‌وه‌‪،‬‬ ‫ی‬ ‫ی چاره‌س���ه‌ركردن ‌‬ ‫ب���ه‌اڵم له‌ب���ار‌ه ‌‬ ‫ی كوردس���تانه‌و‌ه پارت���ی‌‌و‬ ‫كێش���ه‌كان ‌‬ ‫ی نانێن‪،‬‬ ‫ی جد ‌‬ ‫ی هی���چ هه‌نگاوێك ‌‬ ‫یه‌كێت ‌‬ ‫بۆچونتان له‌‌وباره‌یه‌وه‌ چییه‌؟‬ ‫ی ئه‌حمه‌د پیره‌‪ :‬ئه‌و‌ه راست‬ ‫س���ه‌عد ‌‬ ‫ی كاتێك كێش���ه‌یه‌ك دێت ‌ه‬ ‫نیی���ه‌‪ ،‬خۆ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی سیاس ‌‬ ‫پێشه‌وه‌‪ ،‬یاخود به‌رنامه‌یه‌ك ‌‬ ‫دیاریك���راو له‌خه‌یاڵدایه‌‪ ،‬راپرس���ییه‌ك‬ ‫ی كۆبونه‌و‌ه ده‌كه‌یت‪،‬‬ ‫ده‌كه‌یت یاخود دوا ‌‬ ‫ێ ب���ه‌م ج���ۆره‌ش ئی���ش ده‌كرێت‪،‬‬ ‫ئ‌‬ ‫ی‬ ‫ی هاتنه‌پێشه‌و‌ه ‌‬ ‫باش��� ‌ه ئه‌گه‌ر له‌كات ‌‬ ‫ی گ���ه‌وره‌دا هێ���زه‌كان‬ ‫كێش���ه‌یه‌ك ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ئه‌بێت ك ‌ه ‌‬ ‫پێك���ه‌و‌ه كۆنه‌بنه‌وه‌‪ ،‬ئ ‌ه ‌‬ ‫كۆببنه‌وه‌؟ باش ‌ه ئه‌گه‌ر به‌وجۆر‌ه بێت‪،‬‬ ‫ی ئۆپۆزسیۆن نه‌چن بۆ‬ ‫ئه‌بێت براده‌ران ‌‬ ‫ی كوردستانیش‬ ‫ی په‌رله‌مان ‌‬ ‫كۆبونه‌وه‌كان ‌‬ ‫ی كوردس���تانیش هه‌ر‬ ‫خ���ۆ له‌په‌رله‌مان ‌‬ ‫ی ئه‌و جۆر‌ه باسان ‌ه ده‌كرێت‪ ،‬ئه‌و‬ ‫باس ‌‬ ‫ی له‌وێش باس ده‌كرێت یاخود‬ ‫مه‌سه‌الن ‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫ی له‌وێش هه‌ن‪ ،‬ناكۆك ‌‬ ‫ئه‌و ناكۆكیان ‌ه ‌‬ ‫ی نین‪،‬‬ ‫ی عه‌شائیر ‌‬ ‫سیاس���ین خۆ ناكۆك ‌‬ ‫ئه‌گه‌ر ئه‌وان بۆچونیان وابێت ك ‌ه ئێم ‌ه‬ ‫لێم���ان قه‌ومابێت‪ ،‬وانییه‌‪ ،‬كه‌س���مان‬ ‫لێم���ان نه‌قه‌وماوه‌‪ ،‬م���ن بۆچونم وای ‌ه‬ ‫ێ ئه‌وان پێش ئێم ‌ه‬ ‫ئه‌گه‌ر لێمان بقه‌وم ‌‬ ‫ی‬ ‫لێی���ان ده‌قه‌ومێ‪ .‬ئ���ه‌وان ده‌یانتوان ‌‬ ‫ی‬ ‫له‌ناوكۆبونه‌وه‌ش���دا له‌گه‌ڵ ئێم ‌ه باس ‌‬ ‫ئ���ه‌و بابه‌تانه‌یان بكردای���ه‌‪ ،‬بیانوتای ‌ه‬ ‫ێ‬ ‫ی بڕیارت���ان داو‌ه جێبه‌ج ‌‬ ‫ئه‌و خااڵن ‌ه ‌‬ ‫ێ‬ ‫ێ نه‌كراوه‌؟ ئ ‌‬ ‫بكه‌ن‪ ،‬كوا ب���ۆ جێبه‌ج ‌‬ ‫ل ‌ه كۆبون���ه‌وه‌دا هه‌ر باس ئه‌وش���تان ‌ه‬

‫ئه‌گه‌ر له‌کور‌د‬ ‫هه‌مومان‌ بقه‌ومێ‪،‬‬ ‫ئۆپۆزسیۆن‬ ‫پێش ئێمه‌ لێیان‬ ‫ده‌قه‌ومێ‬ ‫له‌الم سه‌یر‌ه‬ ‫كه‌سێك له‌م‬ ‫واڵته‌دا بژی‌‌و‬ ‫ئه‌و چاكسازییانه‌‬ ‫نه‌بینێ‌ كه‌ كراوه‌‬

‫سه‌عدی‌ ئه‌حمه‌د پیره‬ ‫ده‌كرێت‪ ،‬ك��� ‌ه نایه‌ن ‌ه ن���او كۆبونه‌وه‌‌و‬ ‫ی گشتییه‌‪،‬‬ ‫ی را ‌‬ ‫ئه‌وه‌‪ ،‬بۆ دروس���تكردن ‌‬ ‫ی هه‌ڵبژاردنه‌كانه‌‪ ،‬خه‌ڵك‬ ‫چونك ‌ه نزیك ‌‬ ‫ده‌ڵێت‪ ،‬بۆخۆتان هیالك ده‌كه‌ن‪ ،‬به‌خوا‬ ‫هه‌موو دنیاش���یان پێبده‌ن دانانیش���ن‬ ‫له‌گه‌ڵتان‪.‬‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬باش ‌ه ئێو‌ه بۆ چاوه‌ڕێی ئه‌وان‬ ‫ده‌كه‌ن‪ ،‬ك ‌ه خۆتان پرۆژه‌تان هه‌بوو بۆ‬ ‫چاكسازی‌ بۆ جێبه‌جێی ناكه‌ن؟‬ ‫ێ‬ ‫ی ئه‌حمه‌د پیره‌‪ :‬بۆجێبه‌ج ‌‬ ‫س���ه‌عد ‌‬ ‫نه‌ب���ووه‌‪ ،‬م���ن پێ���م وای ‌ه پ���رۆژ‌ه ‪17‬‬ ‫ی‬ ‫ی زۆر ‌‬ ‫ی په‌رله‌مان به‌ش���ێك ‌‬ ‫خاڵه‌ك��� ‌ه ‌‬ ‫جێبه‌جێ‌ كراوه‌‪.‬‬ ‫ی هه‌رێم‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬ئاخر ئه‌و‌ه س���ه‌رۆك ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ‪ 6‬مانگ ‌ه ‪ 4‬بڕیاریداوه‌‪ ،‬هیچ ‌‬ ‫نزیك��� ‌ه ‌‬

‫جێبه‌جێ‌ نه‌كردوه‌؟‬ ‫ی ئه‌حمه‌د پیره‌‪ :‬ئه‌و بڕیاران ‌ه‬ ‫سه‌عد ‌‬ ‫ی ب��� ‌ه قه‌زاو‌ه هه‌یه‌‪،‬‬ ‫یه‌كێكیان په‌یوند ‌‬ ‫ی تری���ان قه‌ره‌بووكردنه‌وه‌یه‌‌و‬ ‫یه‌كێك��� ‌‬ ‫ی برینداره‌كان ‌ه یاخود‬ ‫چاره‌س���ه‌ركردن ‌‬ ‫ی كه‌س���وكار‌و منداڵه‌كانیانه‌‪،‬‬ ‫دڵنه‌وای��� ‌‬ ‫ی تریش‬ ‫ی كراوه‌‪ ،‬خاڵێك ‌‬ ‫ئه‌وان ‌ه هه‌موو ‌‬ ‫ی حیزبه‌كانه‌و‌ه‬ ‫ی ب ‌ه میزانیی ‌ه ‌‬ ‫په‌یوه‌ند ‌‬ ‫ی‬ ‫هه‌بوو ئه‌وه‌ش چاره‌سه‌ر بوو‌ه ئیتر چ ‌‬ ‫ی ماو‌ه به‌نمون ‌ه‬ ‫ێ شت ‌‬ ‫ماوه‌‪ ،‬ته‌نها هه‌ند ‌‬ ‫ی نییه‌‌و‬ ‫كه‌س���ێك ب��� ‌ه دادوه‌رێ���ك راز ‌‬ ‫ی ت���ر ده‌كات تا ئیش‬ ‫ی دادوه‌رێك��� ‌‬ ‫دوا ‌‬ ‫له‌قه‌زیه‌كه‌ی���دا بكات‪ ،‬ئ���ه‌وه‌ش ره‌نگ ‌ه‬ ‫رێگری‌ له‌به‌رده‌مدا هه‌بووبێت‪.‬‬ ‫ی نابینین‬ ‫ئاوێن���ه‌‪ :‬ئێم ‌ه گۆڕان���كار ‌‬

‫ئه‌و گۆڕانكارییان ‌ه چی���ن‪ ،‬ك ‌ه ئێو‌ه ل ‌ه‬ ‫حكومه‌تدا كردوتانه‌‪ ،‬چونك ‌ه پێش���تر‬ ‫ی تێروته‌سه‌لتان‬ ‫هه‌ر خۆتان به‌رنامه‌یه‌ك ‌‬ ‫پێشنیاركردبوو؟‬ ‫ی ئه‌حمه‌د پیره‌‪ :‬یه‌كێك له‌وان ‌ه‬ ‫سه‌عد ‌‬ ‫ی ئ���او‌و كاره‌ب���ا‌و‬ ‫خزمه‌تگوزارییه‌كان��� ‌‬ ‫رێگاوبانه‌‪ ،‬ك ‌ه ئێس���تا باش���تر بووه‌‪،‬‬ ‫ی ده‌مێنێت���ه‌و‌ه لیژنه‌یه‌ك هه‌ی ‌ه‬ ‫ئ���ه‌و‌ه ‌‬ ‫ی ب ‌ه گه‌ژ گه‌نده‌ڵیدا بچێته‌وه‌‪،‬‬ ‫بۆ ئه‌و‌ه ‌‬ ‫ی ورد‬ ‫له‌وباریه‌ش���ه‌و‌ه لێپێچینه‌وه‌یه‌ك ‌ه ‌‬ ‫كراوه‌‌و ئ���ه‌وه‌ش گواس���تراوه‌ته‌و‌ه بۆ‬ ‫ی‬ ‫الیه‌ن��� ‌ه په‌یوه‌ندیداره‌كان ب���ۆ ئه‌و‌ه ‌‬ ‫ی تێدا بك���ه‌ن‪ ،‬ئه‌وه‌ش‬ ‫لێكۆڵین���ه‌و‌ه ‌‬ ‫ی ب��� ‌ه ئۆپۆزس���یۆنه‌و‌ه‬ ‫ك��� ‌ه په‌یوه‌ند ‌‬ ‫ی‬ ‫ی به‌داواكاری ‌‬ ‫هه‌بوو یاخود په‌یوه‌ن���د ‌‬

‫‪3‬‬

‫خۆپیش���انده‌رانه‌و‌ه هه‌ب���وو‪ ،‬وه‌ك‬ ‫ی هاوسه‌رگیریی‌‌و‬ ‫ی پێشین ‌ه ‌‬ ‫باس‌وخواس ‌‬ ‫ی خانوب���ه‌ره‌‌و تواناس���ازی‌‪،‬‬ ‫پێش���ین ‌ه ‌‬ ‫ی حیزب‬ ‫ب���ۆ هه‌م���وو ئه‌وان��� ‌ه وه‌رق��� ‌‬ ‫ی‬ ‫نه‌خ���وارده‌وه‌‪ ،‬به‌ڵكو به‌ش���ێوه‌یه‌ك ‌‬ ‫ی خه‌ڵكی‌ لێسومه‌ندبوون‪.‬‬ ‫گشت ‌‬ ‫ی‬ ‫ی بااڵ ‌‬ ‫ئاوێن���ه‌‪ :‬ب���ه‌اڵم به‌رپرس���ان ‌‬ ‫ئێوه‌‌و پارتی���ش به‌تایبه‌ت ئێوه‌‪ ،‬باس‬ ‫له‌و‌ه ده‌كه‌ن ك ‌ه ئ���ه‌م حكومه‌ته‌‌و ئه‌م‬ ‫ی زۆر به‌م‬ ‫ی قه‌یران ‌‬ ‫سیستم ‌ه له‌به‌ربوون ‌‬ ‫ی‬ ‫جۆر‌ه رێناكات‪ ،‬تۆش ده‌ڵێت چاكساز ‌‬ ‫كراوه‌؟‬ ‫ێ‬ ‫ی ئه‌حم���ه‌د پی���ره‌‪ :‬به‌ڵ��� ‌‬ ‫س���ه‌عد ‌‬ ‫ی كراوه‌‪،‬‬ ‫ئێس���تاش ده‌ڵێ���م چاكس���از ‌‬ ‫له‌الم س���ه‌یر‌ه كه‌س���ێك ل���ه‌م واڵته‌دا‬ ‫ێ ك ‌ه‬ ‫بژی‌‌و ئ���ه‌و چاكس���ازییان ‌ه نه‌بین ‌‬ ‫كراوه‌‪ ،‬مومكین��� ‌ه به‌و هه‌نگاو‌ه خێرای ‌ه‬ ‫نه‌ڕوات ك ‌ه ئێم ‌ه ده‌مانه‌وێت‪ ،‬به‌اڵم ئایا‬ ‫ی ئه‌وه‌ی��� ‌ه ك ‌ه هه‌موو رۆژێك‬ ‫به‌دیله‌ك ‌ه ‌‬ ‫ی حكومه‌تدا بیت‪ ،‬یاخود‬ ‫به‌سه‌روگوێالك ‌‬ ‫ی حكومه‌ت‬ ‫فش���ار بكه‌ی���ت بۆ ئ���ه‌و‌ه ‌‬ ‫ی خێراتر بكات‪،‬‬ ‫ی چاكساز ‌‬ ‫هه‌نگاوه‌كان ‌‬ ‫ی‬ ‫ی گش���ت ‌‬ ‫م���ن پێموای ‌ه به‌ش���ێوه‌یه‌ك ‌‬ ‫ئ���ه‌و توانای ‌ه ك��� ‌ه له‌هه‌رێمدا هه‌ی ‌ه هه‌ر‬ ‫ی پێده‌كرێت‪ ،‬خ���ۆ ناكرێت‬ ‫ئه‌وه‌ن���د‌ه ‌‬ ‫خۆم���ان به‌راورد بكه‌ین ب ‌ه سوس���یرا‌و‬ ‫ی ئه‌س���كه‌نداناڤیا‪ ،‬ده‌با خۆمان‬ ‫واڵتان ‌‬ ‫ی‬ ‫به‌راورد بكه‌ین ب ‌ه به‌غدا‌و هه‌تا واڵتان ‌‬ ‫دراوسێش‪.‬‬ ‫ی ده‌كه‌یت‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬باش��� ‌ه تۆ پێشبین ‌‬ ‫ی‬ ‫پێكه‌و‌ه دانیشتن هه‌بێت‪ ،‬یاخود ئه‌و‌ه ‌‬ ‫ئۆپۆزس���یۆن بڕیاریدا ئیت���ر هه‌ر ئه‌و‌ه‬ ‫ده‌بێت؟‬ ‫ی ئه‌حمه‌د پیره‌‪ :‬نا به‌و جۆر‌ه‬ ‫سه‌عد ‌‬ ‫ی ئ���ه‌م واڵتان‌و‬ ‫نابین���م‪ ،‬ئه‌وان ‌ه خه‌ڵك ‌‬ ‫ی فه‌رمیش���ن‪ ،‬جارێك‌و‬ ‫ئۆپۆزس���یۆنێك ‌‬ ‫دوان‌و س���یانیش لێیان ده‌پرسینه‌وه‌‪،‬‬ ‫ی‬ ‫ی بۆچون ‌‬ ‫ئێم ‌ه هه‌میش��� ‌ه وتومان ‌ه رێز ‌‬ ‫ئه‌وان ده‌گرین‪ ،‬ئه‌ش���بێت ده‌س���ه‌اڵت‬ ‫ی مام‬ ‫س���نگفراونتر بێت‪ ،‬ئه‌بێت جه‌ناب ‌‬ ‫ی‬ ‫جه‌الل وه‌كو س���ه‌رۆك كۆمار‌و جه‌ناب ‌‬ ‫ی‬ ‫كاك مه‌س���عودیش وه‌ك���و س���ه‌رۆك ‌‬ ‫ی تریش دوایان لێبكه‌ن‬ ‫هه‌رێم جارێك��� ‌‬ ‫ی كۆبونه‌و‌ه بكه‌ن‪ ،‬جا هاتن‬ ‫به‌ش���دار ‌‬ ‫باشه‌‌و نه‌هاتیشن غائیب‪.‬‬

‫‪ 37‬په‌رله‌مانتار داوا ده‌كه‌ن خانووه‌كانی په‌رله‌مانیان‬ ‫که‌ به‌نرخێکی هه‌رزان کڕدراوه‌ پێیان بفرۆشرێته‌وه‬ ‫‌ئا‪ :‬کامه‌ران محه‌مه‌د‬ ‫نزیك ‌هی‌ ‪ 37‬په‌رله‌مانتار له‌ فراكسیۆنی‬ ‫جیاجیا له‌ یاداشتێكدا‌ داوا ده‌كه‌ن‬ ‫ئه‌و شوقه‌‌و ڤێالیانه‌ی كه‌ له‌ الیه‌ن‬ ‫په‌رله‌مانه‌وه‌ بۆیان دابینكرابوو‪،‬‬ ‫به‌هه‌مان ئه‌و نرخه‌ی كاتی خۆی‬ ‫كڕدراوه‌ پێیانبفرۆشرێته‌وه‌‪ .‬ئه‌مه‌‬ ‫له‌كاتێكدا هه‌ریه‌كێك له‌م خانووانه‌‬ ‫ده‌یانجار نرخی به‌رزبۆته‌وه‌‪،‬‬ ‫په‌رله‌مانتارێكی فراكسیۆنی‬ ‫كوردستانییش‪ ،‬ده‌ڵێت "یاداشتی له‌م‬ ‫جۆره‌‪ ،‬كاریگه‌ری نێگه‌تیڤ ده‌خاته‌‬ ‫سه‌ر نوێنه‌رایه‌تی خه‌ڵك‌و پێویسته‌‬ ‫یاداشته‌كان له‌سه‌ر به‌رژه‌وه‌ندی گشتی‬ ‫پێشكه‌شبكرێت‪ ،‬نه‌وه‌ك به‌رژه‌وه‌ندی‬ ‫شه‌خسی"‪ .‬یه‌كێك له‌و په‌رله‌مانتارانه‌ی‬ ‫كه‌ واژووی له‌سه‌ر یاداشته‌كه‌ كردووه‌‬ ‫وتی "ڕاگه‌یاندن مه‌سه‌له‌كان گه‌وره‌‬ ‫ده‌كات‪ ،‬داوا نه‌كراوه‌ ببه‌خشرێت‬ ‫به‌ په‌رله‌مانتاران‪ ،‬به‌ڵكو داوای‬ ‫فرۆشتنه‌وه‌ی كراوه‌‪ ،‬چونكه په‌رله‌مان‬ ‫خۆی به‌ نیازه‌ كه‌مپێكی تر دروست‬ ‫بكات"‪.‬‬ ‫له‌هه‌فت����ه‌ی ڕاب����ردوودا ژماره‌ی����ه‌ك‬ ‫په‌رله‌مانت����ار‪ ،‬ب����ه‌ ئۆپۆزس����یۆن‌و‬ ‫ده‌س����ه‌اڵته‌وه‌ یاداشتێكیان له‌دوو خاڵدا‬ ‫ئاراس����ته‌ی په‌رله‌مان كردووه‌ كه‌ تییدا‬ ‫ب����اس له‌وه‌ك����راوه‌‪ ،‬ئ����ه‌و خانوانه‌ی له‌‬ ‫ئێستادا په‌رله‌مانتاران تێیدا نیشته‌جێن‬ ‫به‌ه����ۆی بوون����ی پاس����ه‌وان‌و نه‌بوونی‬ ‫جێگ����ه‌ی ئۆتۆمبێ����ل وه‌كو پێویس����ت‬ ‫نیی����ه‌‪ ،‬بۆیه‌ داواده‌ك����ه‌ن‪ ،‬كه‌ كه‌مپێك‬ ‫بۆ په‌رله‌مانتاران بكرێت‌و له‌یه‌ك شوێن‬ ‫كۆببنه‌وه‌‪ ،‬ئه‌و خانوانه‌ی ئێستاش به‌و‬

‫ ‬ ‫ژماره‌یه‌ک له‌په‌رله‌مانتاران‪ ،‬له‌جیاتی چاودێریکردن به‌دوای ئیمتیازاتی خۆیاندا ده‌گه‌ڕێن‬ ‫نرخه‌ی كه‌ كات����ی خۆی كڕدراوه‌ به‌وان‬ ‫بفرۆشرێته‌وه‌‪.‬‬ ‫په‌رله‌مانتارانی په‌رله‌مانی كوردستان‬ ‫به‌سه‌ر ش����وقه‌كانی نازس����تی‌و گوندی‬ ‫ئیتاڵی دابه‌ش����بوون كه‌ دوو ش����وێنی‬ ‫گرانبه‌های ش����اری هه‌ولێ����رن‪ ،‬به‌پێی‬ ‫به‌دواداچوون����ی ئاوێن����ه‌ نرخ����ی ته‌نیا‬ ‫ڤێالكانی گوندی ئیتاڵی‪ ،‬كه‌ ژماره‌یه‌ك‬ ‫په‌رله‌مانت����ار له‌وێدا نیش����ته‌جێكراون‪،‬‬ ‫كاتی خۆی به‌ نزیكه‌ی ‪ ٢٠٠‬هەزار دۆالر‬ ‫كڕدراوه‌‪ ،‬كه‌چی له‌ ئێستادا نزیكه‌ی ‪٦٠٠‬‬ ‫هەزار دۆالر ئ����ه‌كات‪ ،‬به‌م پێیه‌ش هه‌ر‬ ‫خانویه‌ك نزیك����ه‌ی ‪ ٤٠‬هەزاردۆالر (‪40‬‬ ‫ده‌فته‌ر دۆالر) قازانج ده‌كات‪.‬‬

‫س����ۆزان خاڵه‌ ش����ه‌هاب‪ ،‬س����ه‌رۆكی‬ ‫فراكس����یۆنی كوردس����تانی ئام����اژه‌ی‬ ‫به‌وه‌كرد كه‌ ئه‌و یاداش����ته‌كه‌ی هاتۆته‌‬ ‫به‌رده‌م����ی‪ ،‬ب����ه‌اڵم واژووی نه‌كردووه‌‌و‬ ‫وتیشی "باوه‌ڕم به‌و جۆره‌ شتانه نییه‌‌‪،‬‬ ‫خانوی په‌رله‌مان بۆ ئه‌و په‌رله‌مانتارانه‌یه‌‬ ‫كه‌ كاری په‌رله‌مانتاریی ده‌كه‌ن‪ ،‬ئه‌گه‌ر‬ ‫هات����وو په‌رله‌مان ویستیش����ی كه‌مپێك‬ ‫دروستبكات‪ ،‬ئه‌وا ده‌بێت ئه‌و خانوانه‌‌ی‬ ‫ئێس����تا ل����ه‌ زیادكردنێك����ی ئاش����كرا‬ ‫بفرۆشێته‌وه‌‪ ،‬چونكه‌ داهاتی گشتییه‌"‪.‬‬ ‫سۆزان باسی له‌وه‌كرد كه‌ په‌رله‌مانتار‬ ‫پێویستی به‌ خانووی گه‌وره‌ نییه‌‪ ،‬به‌ڵكو‬ ‫ده‌بێت شوێنێكی هه‌بێت بۆ حه‌وانه‌وه‌‌و‬

‫فۆتۆ‪ :‬ئه‌رشیف‬

‫وه‌كو ئۆفیس����ێك وابێت‪ ،‬وتیشی نابێت‬ ‫هه‌قی ئه‌وه‌ به‌ خۆمان بده‌ین كه‌ خانوی‬ ‫په‌رله‌مان له‌س����ه‌رخۆمان تاپۆ بكرێت‪،‬‬ ‫چونك����ه له‌ دوای ئێمه‌ په‌رله‌مانتاری تر‬ ‫دێت‌و پێویستی به‌ شوێن ده‌بێت"‪.‬‬ ‫كاروان س����اڵح په‌رله‌مانت����اری‬ ‫فراكس����یۆنی گۆڕان‪ ،‬ڕه‌تیك����رده‌وه‌ كه‌‬ ‫ئه‌و له‌سه‌ر یاداشته‌كه‌ واژووی كردبێت‪،‬‬ ‫ب����ه‌اڵم پێیواب����وو ك����ه‌ ڕاگه‌یاندنه‌كان‬ ‫مه‌سه‌له‌كان له‌س����ه‌ریان گه‌وره‌ ده‌كه‌ن‌و‬ ‫وتی "وه‌كو مه‌س����ه‌له‌ی كڕینی سه‌یاره‌‬ ‫ب����ۆ په‌رله‌مانت����اران گ����ه‌وره‌ی مه‌كه‌ن‪،‬‬ ‫ئه‌وه‌ی هه‌یه‌ ته‌نیا یاداش����تێكه‌‌و داوای‬ ‫فرۆشتنه‌‌وه‌ی كراوه‌ نه‌ك به‌خشین‪ ،‬كێ‬

‫ده‌ڵێ����ت س����ه‌رۆكایه‌تی په‌رله‌مان ڕازی‬ ‫ده‌بێت"‪.‬‬ ‫ئه‌و ئه‌ندام په‌رله‌مانه‌ی فراكس����یۆنی‬ ‫گۆڕان باسی له‌وه‌ كرد كه‌ سه‌رۆكایه‌تی‬ ‫په‌رله‌م����ان خ����ۆی به‌نی����ازه‌‪ ،‬گش����ت‬ ‫په‌رله‌مانتاران كه‌ له‌ ئێس����تادا به‌س����ه‌ر‬ ‫دوو ش����وێن دابه‌ش����بوون‌‪ ،‬له‌ كه‌مپێكدا‬ ‫كۆیان بكاته‌وه‪ .‬له‌به‌شێك له‌و خانوانه‌ی‬ ‫ئێستاشدا شوێنی ئۆتۆمبێل‌و پاسه‌وان‬ ‫وه‌كو پێویست نییه‌‪ ،‬بۆیه‌ ئه‌و پێشنیاره‌‬ ‫خراوه‌ته‌ڕوو‪.‬‬ ‫ئاوێن����ه‌ په‌یوه‌ن����دی كرد ب����ه‌ كاردۆ‬ ‫محەمەد س����ه‌رۆكی فراكسیۆنی گۆڕان‪،‬‬ ‫ب����ه‌اڵم بێئاگای����ی خ����ۆی له‌وباره‌یه‌وه‌‬ ‫ده‌ربڕی‪.‬‬ ‫به‌پێی زانیارییه‌كانی ئاوێنه‌‪ ،‬زۆربه‌ی‬ ‫ئه‌وانه‌ی له‌س����ه‌ر یاداش����ته‌كه‌ واژوویان‬ ‫ك����ردووه‌‪ ،‬په‌رله‌مانتاران����ی لیس����تی‬ ‫كوردس����تانین‪ ،‬ئه‌وانه‌یشی كه‌ واژوویان‬ ‫نه‌كردووه‌‪ ،‬به‌ توندی دژی وه‌ستاونه‌ته‌وه‌‪.‬‬ ‫ئاوێن����ه‌ هه‌وڵی����دا چه‌ند كه‌س����ێك له‌و‬ ‫په‌رله‌مانتارانه‌ی فراكسیۆنی کوردستانی‬ ‫كه‌ واژوویان ك����ردووه‌ وه‌ربگرێت‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫په‌یوه‌ندییه‌كان سه‌ركه‌وتوو نه‌بوون‪.‬‬ ‫‌خه‌لی����ل عوس����مان له‌ فراكس����یۆنی‬ ‫كوردستانی له‌و باره‌یه‌وه‌ وتی "ئه‌و جۆره‌‬ ‫یاداشته‌ سومعه‌ی گشت په‌رله‌مانتاران‌و‬ ‫په‌رله‌مانیش له‌كه‌دار ده‌كات‪ ،‬جۆرێكه‌ له‌‬ ‫گه‌نده‌ڵی‪ ،‬چونكه‌ ده‌ستبردنه‌ بۆ موڵكی‬ ‫گشتی‪ ،‬ناش����بێت هه‌موو په‌رله‌مانتاران‬ ‫بكرێنه‌ قوربانی داوایه‌كی له‌و شێوه‌یه‌‪،‬‬ ‫چونكه‌ هه‌ندێكیان دژی ئه‌وه‌ن"‪.‬‬ ‫په‌یمان عه‌بدولكه‌ریم له‌ فراكس����یۆنی‬ ‫گ����ۆڕان‪ ،‬ك����ه‌ یه‌كێك����ه‌ له‌وان����ه‌ی‬ ‫واژوویكردووه‌‪ ،‬روونیكرده‌وه‌ كه‌ سه‌رەتا‬ ‫موناقه‌ش����ه‌یه‌كی نێ����وان په‌رله‌مانتاران‬

‫ب����وو‪ ،‬كه‌ هه‌موو فراكس����یۆنه‌كانی تێدا‬ ‫ب����وو‪ ،‬دواتر كرایه‌ یاداش����ت‪ .‬وتیش����ی‬ ‫"په‌رله‌مانت����اران دوای كۆتای����ی هاتنی‬ ‫كاری په‌رله‌مانتارییان‪ ،‬پێویس����تیان به‌‬ ‫ش����وێنێك هه‌یه‌ بۆیه‌ داوامان كردووه‌‪،‬‬ ‫ب����ه‌و پاره‌یه‌ی كه‌ ك����ڕدراوه‌‪ ،‬به‌ هه‌مان‬ ‫پ����اره‌ بماندرێته‌وه‌‪ ،‬م����ن بۆخۆم تاكو‬ ‫ئێس����تا ل����ه‌ زه‌وی‌و خان����وی حكومه‌ت‬ ‫س����ودمه‌ند نه‌بویمه‌"‪ .‬له‌ باره‌ی وه‌اڵمی‬ ‫س����ه‌رۆكایه‌تی په‌رله‌مان بۆ یاداشته‌كه‬ ‫‌په‌یمان عه‌بدولكه‌ریم وتی "تاكو ئێستا‬ ‫ته‌نیا ڕایه‌ك‌و داواكارییه‌‌و هیچ وه‌اڵمێكی‬ ‫نه‌ب����ووه‌‪ ،‬ئێمه‌ش نه‌مانوت����ووه‌ به‌ خێر‬ ‫بمانده‌نێ"‪.‬‬ ‫س����االر مه‌حم����ود ل����ه‌ فراكس����یۆنی‬ ‫كوردس����تانی‪ ،‬نیگه‌ران����ی خ����ۆی ل����ه‌‬ ‫یاداش����ته‌كه‌ ده‌رب����ڕی‌و گله‌ی����ی ل����ه‌‬ ‫سه‌رۆكایه‌تی فراكس����یۆنه‌كه‌یان ده‌كات‬ ‫ب����ه‌وه‌ی ده‌بوایه‌ به‌ ئیع����از ڕێگری له‌م‬ ‫یاداش����ته‌ بكردایه‌‌و وتیشی "ئه‌وه‌نده‌ی‬ ‫من ئاگادار بم‪ ،‬زۆرب����ه‌ی په‌رله‌مانتاران‬ ‫ئه‌و یاداشته‌یان بینیوه‌‪ ،‬هیچ پاساوێك‬ ‫نابینمه‌وه‌ بۆ بێئاگایی ده‌ربڕین له‌ الیه‌ن‬ ‫سه‌رۆكایه‌تی فراكسیۆنه‌كانه‌وه‌"‪ .‬ساالر‬ ‫جه‌خت ‌له‌وه‌ده‌كاته‌وه‌ كه‌ ئه‌و قۆناغه‌ی‬ ‫هه‌رێمی‌ كوردس����تانی‌ پێدا تێده‌په‌ڕێت‪،‬‬ ‫واده‌خوازێ����ت په‌رله‌م����ان لێبڕاوانه كار‬ ‫له‌س����ه‌ر كاراكردنی‌ ڕۆڵی چاكس����ازی‌و‬ ‫باش����تركردنی ژیان‌و گوزه‌رانی خه‌ڵك‌و‬ ‫هێنانه‌دی عه‌داله‌تی كۆمه‌اڵیه‌تی بكات‌و‬ ‫پێگه‌ی خۆی وه‌كو مه‌رجه‌عێكی یاسایی‌و‬ ‫سیاس����ی ل����ه‌م هه‌رێمه بچه‌س����پێنێت‪.‬‬ ‫هه‌روه‌ك وتیشی "پێویسته‌ په‌رله‌مانتاران‬ ‫یاداشته‌كانیان بۆ سه‌رۆكایه‌تی په‌رله‌مان‬ ‫له‌ به‌رژه‌وه‌ندی گش����تی دابێت‪ ،‬نه‌وه‌ك‬ ‫به‌رژه‌وه‌ندی شه‌خسی"‪.‬‬

‫‪4‬‬

‫)‪ )307‬سێشه‌مم ‌ه ‪2012/1/3‬‬

‫‪hewalusyaset.awene@gmail.com‬‬

‫هەنوکە‬

‫تاڵه‌بان ‌ی ناوبژیوانی‌ پارتی‌‌و یه‌كگرتووه‌‬ ‫"لێدوانه‌كانی‌ فازڵ‌ میرانی‌ جۆرێك له‌بنبه‌ستی‌ سیاسی‌ دروستكردووه‌"‬

‫فۆتۆ‪:‬‬ ‫سەالحەدین بەهائەدین‌و عەلی باپیر لەکاتی چونە کۆبونەوەی سێ الیەنەکەی ئۆپۆزسیۆنەوە‬ ‫ئا‪ :‬ئاوێنە‬ ‫بادینان ئه‌م پرسیاره‌ هاتبووه‌ پێش كه‌‬ ‫ئایا پارتی‌ حكومه‌ت وه‌ربگرێته‌وه‌و داوا‬ ‫دوای‌ ئه‌وه‌ی‌ م‪.‬عه‌لی‌ باپیر نه‌یتوانی‌‬ ‫له‌ئۆپۆزیس����یۆن بكات به‌شداری‌ بكه‌ن‪،‬‬ ‫پارتی‌‌و یه‌كگرتوو به‌یه‌ك بگه‌یه‌نێت‪،‬‬ ‫ئێمه‌ هه‌ڵوێس����تمان چی‌ بێ����ت؟ ره‌نگه‌‬ ‫ئێستا تاڵه‌بانی‌ كه‌وتووه‌ته‌ نێوانیانه‌وه‌‪،‬‬ ‫هه‌ریه‌كه‌ له‌الی‌ خۆیه‌وه‌ تاوتوێی‌ ئه‌وه‌ی‌‬ ‫له‌م راپۆرته‌ی‌ ئاوێنه‌دا سه‌رچاوه‌یه‌ك‬ ‫ك����رد بێ‌‌و جیاوازیی‌ له‌بۆچوونیش����یاندا‬ ‫له‌ئۆپۆزیسیۆنه‌وه‌ ده‌ڵێت "رووداوه‌كه‌ی‌‬ ‫هه‌بووبێت‪ ،‬ب����ه‌اڵم رووداوه‌كانی‌ بادینان‬ ‫بادینان‌و لێدوانه‌كانی‌ ئه‌مدواییه‌ی‌‬ ‫پێ����ش وه‌رگرتن����ی‌ حكوم����ه‌ت له‌الیه‌ن‬ ‫فازڵ‌ میرانی‌ هۆكار بوون بۆ ئه‌وه‌ی‌‬ ‫پارتییه‌وه‌ كه‌وت‌و كۆتایی‌ به‌و بۆچوونه‌‬ ‫ئۆپۆزسیۆن ئاماده‌ی‌ ده‌ستپێكردنه‌وه‌ی‌‬ ‫جیاوازانه‌ی‌ ئۆپۆزیسیۆن هێنا"‪.‬‬ ‫كۆبوونه‌وه‌ی‌ پێنج قۆڵی‌ نه‌بێت"‪.‬‬ ‫هه‌روه‌ها جه‌ختی‌ ل����ه‌وه‌ش كرده‌وه‌ كه‌‬ ‫س����ێ‌ الیه‌نه‌كه‌ی‌ ئۆپۆزیس����یۆن پێش‬ ‫س����ه‌رچاوه‌یه‌كی‌ ئاگاداری‌ ئۆپۆزسیۆن‬ ‫ئه‌م كۆبوونه‌وه‌یه‌ش هه‌مان هه‌ڵوێس����ت‬ ‫له‌لێدوانێكی����دا بۆ ئاوێنه‌ ئه‌و هه‌وااڵنه‌ی‌‬ ‫ده‌رب����اره‌ی‌ كۆبوونه‌وه‌ی‌ پێن����ج قۆڵی‌‬ ‫ره‌تكرده‌وه‌ له‌دوایین كۆبوونه‌وه‌ی‌ س����ێ‌‬ ‫هه‌بووه‌‪ ،‬به‌اڵم له‌س����ه‌ر داوای‌ تاڵه‌بانی‌‌و‬ ‫سه‌ركرده‌كه‌ی‌ ئۆپۆزیسیۆندا "نه‌وشیروان‬ ‫بارزانی‌ ئ����ه‌م كۆبوونه‌وه‌یه‌یان كردووه‌‪،‬‬ ‫مسته‌فا‪ ،‬سه‌الحه‌دین به‌هائه‌دین‌و عه‌لی‌‬ ‫ب����ۆ ئه‌وه‌ی‌ هه‌ردوو حیزب����ی‌ حوكمڕانی‌‬ ‫باپی����ر"دا‪ ،‬كه‌ دواهه‌مین رۆژی‌ س����اڵی‌ یه‌كگرتووی‌ ئیسالمی‌ به‌هۆی‌ رووداوه‌كانی‌ كوردس����تان نه‌ڵێن جیاوازی‌ بۆچوون‌و‬ ‫راب����ردوو ‪ 2011/12/31‬له‌س����لێمانی‌ بادینانه‌وه‌ هه‌ڵوێستی‌ توندتر بووه‌"‪.‬‬ ‫ناكۆكییان هه‌یه‌‪.‬‬ ‫ه‬ ‫‌‬ ‫ك‬ ‫به‌ڕێوه‌چوو‪ ،‬ناكۆكی‌‌و هه‌ڵوێستی‌ جیاواز ئه‌م س����ه‌رچاوه‌یه‌ ئاماژه‌ی‌ به‌وه‌ كرد‬ ‫سه‌رچاوه‌كه‌ ئه‌و ده‌نگۆیه‌شی‌ ره‌تكرده‌وه‌‬ ‫بادیناندا‬ ‫له‌نێوانیاندا هه‌بووبێت‪ .‬ئه‌و وتی‌ "چ بۆ ره‌نگ����ه‌ له‌پێش رووداوه‌كان����ی‌‬ ‫كه‌ باس����ی‌ له‌وه‌ ده‌ك����ه‌ن م‪.‬عه‌لی‌ باپیر‬ ‫‌و‬ ‫ن‬ ‫(گۆڕا‬ ‫به‌ش����داریكردن له‌حكومه‌تی‌ داهاتووی‌ جیاوازی‌ له‌هه‌ڵوێس����تی‌ نێوان‬ ‫دوای‌ دیداره‌كان����ی‌ له‌گ���� ‌هڵ‌ هه‌ری����ه‌ك‬ ‫���ت‬ ‫�‬ ‫‌بووبێ‬ ‫ه‬ ‫كوردس����تان‪ ،‬چ بۆ ده‌س����تپێكردنه‌وه‌ی‌ كۆم����ه‌ڵ‌و یه‌كگرت����وو)دا ه‬ ‫له‌بارزان����ی‌‌و تاڵه‌بانیدا هه‌ڵوێس����تێكی‌‬ ‫‌شداریكردن‬ ‫كۆبوون����ه‌وه‌ی‌ پێنج قۆڵ����ی‌‪ ،‬چ بۆ هه‌ر س����ه‌باره‌ت به‌مه‌س����ه‌له‌ی‌ به‬ ‫نه‌رمت����ری‌ به‌رامب����ه‌ر به‌ده‌س����ه‌اڵت‬ ‫‌رێمدا‬ ‫ه‬ ‫ه‬ ‫ی‬ ‫‌‬ ‫���‬ ‫هه‌نگاوێ����ك ك����ه‌ بنرێ����ت له‌ئاین����ده‌دا یان به‌ش����داری‌ له‌حكومه‌ت�‬ ‫نواندووه‌‪ .‬ئه‌و وتی‌ "م‪.‬عه‌لی‌ باپیر هه‌ر‬ ‫‌و‬ ‫ه‬ ‫‌و‬ ‫ه‬ ‫‌ربگرێت‬ ‫ه‬ ‫و‬ ‫جیاوازییه‌ك له‌هه‌ڵوێس����تیاندا نه‌بووه‌‪ ،‬گه‌ربێتوو پارتی‌ حكومه‌ت‬ ‫له‌س����ه‌ره‌تاوه‌ له‌گه‌ڵ‌ كۆبوونه‌وه‌ی‌ پێنج‬ ‫���كات‪.‬‬ ‫�‬ ‫لێب‬ ‫���ان‬ ‫ره‌نگه‌ ته‌نها جیاوازییه‌ك كه‌ هه‌بووبێت داوای‌ به‌ش����داریی‌ كردنی�‬ ‫قۆڵی‌ نه‌ب����وو‪ ،‬چونك ‌ه ده‌یزانی‌ ئه‌نجامی‌‬ ‫ی‬ ‫‌‬ ‫ه‬ ‫‌‬ ‫رووداو‬ ‫‌م‬ ‫ه‬ ‫ل‬ ‫ئ����ه‌وه‌ بووبێت كه‌ ل����ه‌م كۆبوونه‌وه‌یه‌دا س����ه‌رچاوه‌كه‌ وتی‌ "به‌ر‬ ‫نابێت‪ ،‬به‌اڵم له‌به‌رئ����ه‌وه‌ رازی‌ بوو كه‌‬ ‫‪kurdiu‬‬

‫یه‌كگرتوو به‌هۆ ‌ی‬ ‫رووداوه‌كانی‌ بادینانه‌و‌ه‬ ‫هه‌ڵوێستی‌ توندتر بووه‬

‫وتی‌‪ :‬با یه‌كێت����ی‌‌و پارتی‌ نه‌ڵێن ئه‌وان‬ ‫ئاماده‌ی‌ گفتوگۆ نابن‌و پاساوی ئه‌وه‌یان‬ ‫بۆ دروس����تنه‌كه‌ین كه‌ بڵێن‪ :‬ئاڵۆزییان‬ ‫پێخۆشه‌"‪.‬‬ ‫وتیش����ی‌ "به‌مدوایی����ه‌ش ك����ه‌ له‌الیه‌ن‬ ‫بارزانی‌‌و تاڵه‌بانییه‌وه‌ هه‌وڵێكی‌ زۆر درا‬ ‫بۆ ده‌ستپێكردنه‌وه‌ی‌ ئه‌و كۆبوونه‌وانه‌‌و‬ ‫بارزانی‌ به‌عه‌لی‌ باپیری‌ وتبوو من بۆ خۆم‬ ‫قسه‌ له‌گه‌ڵ‌ نه‌وشیروان مسته‌فا ده‌كه‌م‬ ‫بۆ ده‌س����تپێكردنه‌وه‌ی‌ كۆبوونه‌وه‌ پێنج‬ ‫قۆڵیی����ه‌كان‌و تاڵه‌بانیش نوێنه‌ری‌ خۆی‌‬ ‫نارده‌ الی‌ م‪.‬س����ه‌الحه‌دین به‌هائه‌دین‌و‬ ‫س����ه‌رۆكی‌ هه‌رێمیش عه‌دن����ان موفتی‌‬ ‫وه‌ك نوێن����ه‌ری‌ خۆی‌ ن����ارده‌ الی‌ عه‌لی‌‬ ‫باپیر بۆ ده‌ستپێكردنه‌وه‌ی‌ كۆبوونه‌وه‌ی‌‬ ‫پێن����ج قۆڵی‌‪ ،‬م‪.‬عه‌لی‌ باپیر هه‌مان رای‌‬ ‫پێش����ووی‌ س����ه‌باره‌ت به‌و كۆبوونه‌وانه‌‬ ‫هه‌بوو"‪.‬‬ ‫ده‌س����تپێكردنه‌وه‌ی‌ كۆبوونه‌وه‌ی‌ پێنج‬ ‫قۆڵی‌‌و گفتوگۆكانی‌ نێوان ده‌س����ه‌اڵت‌و‬ ‫ئۆپۆزسیۆن به‌الی‌ بارزانی‌‌و تاڵه‌بانییه‌وه‌‬ ‫ل����ه‌م هه‌لومه‌رجه‌ نوێیه‌ی‌ ك����ه‌ به‌دوای‌‬ ‫كشانه‌وه‌ی‌ هێزه‌كانی‌ ئه‌مه‌ریكاو ملمالنێی‌‬ ‫مالكی‌‌و هاش����میدا عێراق����ی‌ تێكه‌وتووه‌‬ ‫به‌ئه‌ندازه‌یه‌ك جێ����ی‌ بایه‌خه‌‪ ،‬كه‌ وه‌ك‬ ‫سه‌رچاوه‌ ئاگاداره‌كه‌ ئاماژه‌ی‌ بۆ ده‌كات‬ ‫دوای‌ به‌ئه‌نجام نه‌گه‌یشتنی‌ هه‌وڵه‌كانی‌‬ ‫عه‌ل����ی‌ باپیر له‌به‌یه‌ك گه‌یاندنی‌ پارتی‌‌و‬ ‫یه‌كگرتوودا‪ ،‬ئێستا تاڵه‌بانی‌ كه‌وتووه‌ته‌‬ ‫نێوانیانیانه‌وه‌و ناوبژیوانی‌ نێوان پارتی‌‌و‬ ‫یه‌كگرتووه‌‪.‬‬ ‫س����ه‌رچاوه‌كه‌ جه‌ختی‌ له‌وه‌ كرده‌وه‌ كه‌‬ ‫ده‌س����تپێكردنه‌وه‌ی‌ كۆبوونه‌وه‌ی‌ پێنج‬ ‫قۆڵی‌ پێویستی‌ به‌زه‌مینه‌سازییه‌ له‌الیه‌ن‬ ‫ده‌سه‌اڵته‌وه‌‪ ،‬به‌تایبه‌تی‌ جێبه‌جێكردنی‌‬ ‫بڕیاره‌كان����ی‌ س����ه‌رۆكایه‌تی‌ هه‌رێ����م‬ ‫ده‌رباره‌ی‌ ده‌س����تگیركردنی‌ ته‌قه‌كه‌رانی‌‬ ‫رووداوه‌كانی‌ ‪17‬ی‌ شوبات‌و رۆژانی‌ دواتر‪،‬‬ ‫گه‌ڕانه‌وه‌ی‌ س����زادراوه‌ سیاس����ییه‌كانی‌‬ ‫ئۆپۆزیس����یۆن ب����ۆ س����ه‌ر كاره‌كانیان‪،‬‬ ‫چاره‌س����ه‌ركردنی‌ ده‌رهاویش����ته‌كانی‌‬ ‫رووداوه‌كان����ی‌ ئه‌مدوایی����ه‌ی‌ بادین����ان‪.‬‬ ‫ئه‌و وتی‌ "ماوه‌ی����ه‌ك له‌مه‌وبه‌ر نیه‌تێك‬ ‫هه‌بوو بۆ ده‌ستپێكردنه‌وه‌ی‌ كۆبوونه‌وه‌‬ ‫پێنج قۆڵییه‌كان له‌الی‌ س����ێ‌ الیه‌نه‌كه‌ی‌‬ ‫ئۆپۆزیسیۆن‪ ،‬به‌اڵم رووداوه‌كانی‌ بادینان‌و‬ ‫لێدوانه‌كان����ی‌ فازڵ‌ میرانی‌ س����ه‌باره‌ت‬ ‫به‌ده‌ستگیر نه‌كردنی‌ ته‌قه‌كه‌ره‌كان‪ ،‬ئه‌و‬ ‫نیه‌ته‌ی‌ ش����ێواند‌و جۆرێك له‌بنبه‌ستی‌‬ ‫سیاسی‌ دروستكردووه‌"‪.‬‬

‫"گواستنه‌وه‌ی‌ هاشمی‌ له‌قه‌اڵچواالنه‌وه‌ بۆ دوكان ده‌الله‌تێكی‌ ئه‌منی‌ هه‌یه‌"‬ ‫ئا‪ :‬یاسین ته‌ها‬ ‫به‌هۆی‌ ناكۆكی‌ الیه‌نه‌ عێراقییه‌كان‬ ‫ی‬ ‫ی سازكردنی‌ "كۆنگره‌ ‌‬ ‫له‌سه‌ر جێگا ‌‬ ‫ی‬ ‫نیشتمانی‌"‪ ،‬ده‌ستپێشخه‌رییه‌كه‌ ‌‬ ‫ی بۆ‬ ‫سه‌رۆكی‌ عێراق تاڵه‌بان ‌‬ ‫ی‬ ‫ی سیاس ‌‬ ‫چاره‌سه‌ری‌ ته‌نگه‌ژه‌ ‌‬ ‫عێراق‪ ،‬وه‌كو خۆی‌ ماوه‌ته‌وه‌‌و‬ ‫ی‬ ‫ناچێته‌پێش‪ .‬له‌كاتێكیشدا مالیك ‌‬ ‫بانگهێشتی‌ تاڵه‌بانی‌ كردوو‌ه بۆ‬ ‫ی‬ ‫گه‌ڕانه‌وه‌ بۆ به‌غدا بۆ سه‌روكاریكردن ‌‬ ‫ده‌ستپێشخه‌رییه‌كه‌ی‌‪ ،‬ئه‌م ‌ه‬ ‫ی‬ ‫له‌كاتێكدایه‌ هه‌ندێك ئه‌ندام ‌‬ ‫ی‬ ‫ده‌وڵه‌تی‌ یاسا داوای‌ دادگاییكردن ‌‬ ‫ی‬ ‫تاڵه‌بانی‌ ده‌كه‌ن به‌تۆمه‌تی‌ "داڵده‌دان ‌‬ ‫تیرۆریستان"‪.‬‬ ‫ی ئ���اگادار له‌به‌غ���دا‬ ‫س���ه‌رچاوه‌یه‌ك ‌‬ ‫ی‬ ‫ی رونك���رده‌وه‌‪ ،‬جێگا ‌‬ ‫ب���ۆ ئاوێن���ه‌ ‌‬ ‫ی نیش���تمانی‌" خۆپیشاندانێکی الیەنگرانی مالیکی دژ بە‬ ‫س���ازكردنی‌ "كۆنگ���ره‌ ‌‬ ‫ی دروس���تكردن ‌‬ ‫بوه‌ته‌هۆ ‌‬ ‫ی هه‌رێم‬ ‫ی كێش��� ‌ه بۆ له‌هه‌ڵوێس���تی‌ بارزانی‌ سه‌رۆك ‌‬ ‫ی سه‌رۆك تاڵه‌بان ‌‬ ‫ده‌ستپێشخه‌رییه‌كه‌ ‌‬ ‫ی ده‌كات بۆ كۆنگره‌ك���ه‌‪ ،‬چونك ‌ه ناوبراو‬ ‫ی له‌گه‌ڵ هه‌ندێك‬ ‫ب���ۆ كۆكردن���ه‌وه‌ی‌ الیه‌ن���ه‌ عێراقیی ‌ه په‌یوه‌ندییه‌كی‌ تایبه‌ت ‌‬ ‫ی ئه‌و زانیارییانه‌ش ‌‬ ‫ناكۆكه‌كان‪ .‬به‌پێ ‌‬ ‫ی س���ه‌ركرده‌كانی‌ ئه‌لعێراقی���ه‌ هه‌ی���ه‌‪.‬‬ ‫له‌سه‌رچاوه‌ی‌ جیاجیاوه‌ ده‌ست ئاوێن ‌ه‬ ‫ی‬ ‫كه‌وتوون له‌س���ه‌ر خواس���تی‌ سه‌رۆك ‌‬ ‫ی كوردیی‌ سور‌ه‬ ‫هه‌رێم‪ ،‬بارزانی‌‪ ،‬الیه‌ن ‌‬ ‫ی كۆنگره‌ك ‌ه له‌هه‌ولێر ئه‌نجام‬ ‫له‌سه‌ر ئه‌وه‌ ‌‬ ‫ی یاس���ا پێداگر‌ه‬ ‫بدرێت‪ ،‬به‌اڵم ده‌وڵه‌ت ‌‬ ‫ی له‌به‌غدا ئه‌نجامبدرێت‬ ‫له‌س���ه‌ر ئه‌وه‌ ‌‬ ‫ی "له‌الی���ه‌ك نه‌بێته‌ ده‌رفه‌ت‬ ‫ب���ۆ ئه‌و‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫بۆ سود وه‌رگرتنی‌ كورد له‌و ده‌رفه‌ت‌و له‌الیه‌كیتره‌وه‌‪ ،‬ئاوێنه‌ زانیویه‌تی‌‪ ،‬نور ‌‬ ‫ی بگه‌ڕێته‌و‌ه‬ ‫ی داوایكردو‌ه تاڵه‌بان ‌‬ ‫نێوانگرییه‌‪ ،‬له‌الیه‌كیتر ده‌رگا دابخرێت مالیك ‌‬ ‫له‌ب���ه‌رده‌م ئه‌گ���ه‌ری‌ به‌ش���داریكردن ‌‬ ‫ی‬ ‫ی س���ه‌روكاری ‌‬ ‫ی ب���ۆ به‌غدا‪ ،‬بۆ ئ���ه‌وه‌ ‌‬ ‫تاریق هاش���م ‌‬ ‫ی بكات‪.‬‬ ‫ی ل���ه‌و كۆنگره‌یه‌"‪ .‬هه‌ر ده‌ستپێشخه‌رییه‌كه‌ ‌‬ ‫ی ئاوێن ‌ه لیس���ت ‌‬ ‫ی زانیارییه‌كان ‌‬ ‫به‌پێ��� ‌‬ ‫ی له‌كاتێكیشدا كه‌ سه‌رۆك كۆمار‌و هه‌ندێك‬ ‫ئه‌لعێراقییه‌ش ال ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ئیقلیمی‌ له‌هه‌وڵی‌ چاره‌سه‌ركردن ‌‬ ‫ی خۆیه‌و‌ه پێی‌ باش ‌ه الیه‌ن ‌‬ ‫ی عێراقدان‪ ،‬مالیكی‌‌و‬ ‫كۆنگره‌ك ‌ه له‌هه‌ولێر ساز بكرێت‪ ،‬چونك ‌ه ته‌نگه‌ژه‌ی‌ سیاس ‌‬ ‫ی جێگر ‌‬ ‫هه‌م هیوای‌ هه‌یه‌ تاریق هاشم ‌‬ ‫ی له‌حكومه‌ت‪ ،‬سورن له‌سه‌ر‬ ‫ی ستافه‌كه‌ ‌‬ ‫سه‌رۆك كۆمار به‌ش���داریی‌ تێدا بكات ئ���ه‌وه‌ی‌ له‌دۆس���ییه‌ی‌ هاش���میدا هیچ‬ ‫كه‌ ئێس���تا له‌هه‌رێمه‌‪ ،‬هه‌م پشتیوان ‌‬ ‫ی سازشێك نه‌ك ‌هن‌و وه‌كو سه‌ره‌تایه‌كیش‬

‫فۆتۆ‪daylife :‬‬ ‫هاشمی‬ ‫ی ناوب���راو به‌غیابی‌‪،‬‬ ‫ب���ۆ دادگاییكردن ‌‬ ‫دادگای‌ تایبه‌تمه‌ند نوس���راوی‌ كردوو‌ه‬ ‫ی‬ ‫ی ت���ا موڵك‌و ماڵ ‌‬ ‫بۆ وه‌زاره‌تی‌ دارای ‌‬ ‫هاش���می‌ حیجز بكرێت‪ .‬ناوبراویش ك ‌ه‬

‫ی سه‌رۆك‬ ‫هاشمی‌ هێشتا هه‌ر جێگر ‌‬ ‫ی‬ ‫كۆماره‌‌و دۆسییه‌كه‌شی‌ هه‌ر له‌قۆناغ ‌‬ ‫لێكۆڵینه‌وه‌دایه‬

‫ی‬ ‫ی كوردس���تانه‌ هه‌ین ‌‬ ‫ئێس���تا له‌هه‌رێم ‌‬ ‫رابردوو به‌ش���داریی‌ نوێژی‌ هه‌ینی‌ كرد‬ ‫ی چوارتا‪ .‬ئه‌ندامی‬ ‫ی گ���ه‌وره‌ ‌‬ ‫له‌مزگه‌وت ‌‬ ‫ی‬ ‫ی په‌رله‌مانی عێراق له‌لیست ‌‬ ‫خولی‌ پێشو ‌‬ ‫ی كوردستان‪ ،‬حه‌بیب جاف‪،‬‬ ‫هاوپه‌یمان ‌‬ ‫ی‬ ‫بۆ ئاوێنه‌ی‌ رونكرده‌وه‌‪" ،‬گواستنه‌وه‌ ‌‬ ‫ناوب���راو له‌دوكان���ه‌و‌ه ب���ۆ قه‌اڵچواالن‬ ‫ی ئه‌منی هه‌یه‌‪ ،‬چونك ‌ه جگ ‌ه‬ ‫ده‌الله‌تێك ‌‬ ‫ی هاشمی‌ خۆی‌ ماڵێكی‌ له‌دوكان‬ ‫له‌وه‌ ‌‬ ‫هه‌یه‌‪ ،‬میوانخانه‌ی‌ س���ه‌ره‌كیی‌ سه‌رۆك‬

‫ی دوكانه‌"‪.‬‬ ‫كۆماریش له‌شارۆچكه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫هاوكات له‌گه‌ڵ ئه‌مه‌شدا په‌رله‌مانتار ‌‬ ‫ی‬ ‫ی یاس���ا‪ ،‬حس���ێن ئه‌لئه‌سه‌د ‌‬ ‫ده‌وڵه‌ت ‌‬ ‫ی رۆژنامه‌وانیی���ه‌و‌ه‬ ‫ی لێدوانێك��� ‌‬ ‫له‌ڕێ��� ‌‬ ‫داوایكردو‌ه لێپێچینه‌و‌ه له‌گه‌ڵ سه‌رۆك‬ ‫ی‬ ‫ی "داڵده‌دان ‌‬ ‫كۆمار بكرێ���ت‪ ،‬به‌تۆمه‌ت ‌‬ ‫تیرۆر"‌و جه‌خت���ی‌ له‌وه‌كردوه‌ته‌وه‌ ك ‌ه‬ ‫ی‬ ‫ی سه‌رۆك كۆمار ده‌یكات له‌په‌نادان ‌‬ ‫ئه‌و‌ه ‌‬ ‫ی ده‌س���توره‌‪.‬‬ ‫ی پێش���ێلكاری ‌‬ ‫هاش���م ‌‬ ‫ی‬ ‫ئه‌لئه‌س���ه‌دی‌ پێش���تریش (ته‌مموز ‌‬ ‫‪ )2011‬له‌دیمانه‌یه‌كی‌ ئاوێنه‌دا‪ ،‬له‌سه‌ر‬ ‫ی ئیعدامی‌ سوڵتان‬ ‫ی سزا ‌‬ ‫ئیمزا نه‌كردن ‌‬ ‫ی به‌عس‪ ،‬سه‌رۆك‬ ‫هاشم‌و ئه‌فسه‌رانیتر ‌‬ ‫ی‬ ‫ی تۆمه‌تباركردوه‌ به‌ "شكاندن ‌‬ ‫تاڵه‌بان ‌‬ ‫ی‬ ‫ی یاس���ایی‌‌و پێش���ێلكردن ‌‬ ‫س���وێند ‌‬ ‫ده‌س���تور"‪ ،‬ب���ه‌اڵم خالی���د عه‌تی���ه‌ی‬ ‫سه‌رۆكی لیس���تی ده‌وڵه‌تی یاسا ئه‌م‬ ‫لێدوانانه‌ی به‌شه‌خسی داوه‌ت ‌ه قه‌ڵه‌م‌و‬ ‫ده‌وڵه‌تی یاسای بێبه‌ری كردو‌ه له‌وه‌ی‬ ‫كه‌ تاڵه‌بانی بكه‌ن ‌ه ئامانجی خۆیان‪.‬‬ ‫ی ئه‌لئه‌س���ه‌دی‌‪،‬‬ ‫جگ��� ‌ه له‌لێدوانه‌ك���ه‌ ‌‬ ‫میدیاكانی‌ حیزبی‌ ده‌عوه‌‪ ،‬هه‌ڵمه‌تێكی‬ ‫ی‬ ‫به‌رفراوانی���ان ده‌س���تپێكردوه‌ دژ ‌‬ ‫تاڵه‌بانی‌‌و چاالكوانێكی‌ حیزبی‌ ده‌عوه‌‪،‬‬ ‫ی‬ ‫به‌ناوی‌ عه‌قیل موس���ه‌وی‌‪ ،‬سكااڵیه‌ك ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ئه‌نجومه‌ن ‌‬ ‫نوسراو‌و كراو‌هی‌ ئاراسته‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫دادوه‌ریی‌ عێ���راق كردوه‌ بۆ كردنه‌وه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫دۆس���ییه‌یه‌ك ب���ۆ تاڵه‌بان���ی‌ به‌پێ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ‪ 4‬یاس���ای‌ تیرۆر ك ‌ه له‌حاڵه‌ت ‌‬ ‫ماد‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫سه‌لماندنیدا س���زاكه‌ی‌ ده‌گات ‌ه زیندان ‌‬ ‫هه‌تا هه‌تایی‌‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ی ئه‌م هه‌ڵمه‌ته‌شدا په‌رله‌مانتار ‌‬ ‫له‌وه‌اڵم ‌‬ ‫ی كوردس���تان‪ ،‬د‪ .‬مه‌حمود‬ ‫هاوپه‌یمانی ‌‬ ‫ی‬ ‫عوسمان‪ ،‬به‌ئاوێن ‌هی‌ راگه‌یاند "هاشم ‌‬ ‫ی سه‌رۆك كۆماره‌‌و‬ ‫هێش���تا هه‌ر جێگر ‌‬ ‫ی‬ ‫ی خ���ۆی‌ ده‌كات‪ ،‬دۆسییه‌كه‌ش��� ‌‬ ‫كار ‌‬ ‫ی‬ ‫ی���ه‌كال نه‌بوه‌ت���ه‌وه‌‌و ه���ه‌ر له‌قۆناغ ‌‬ ‫لێكۆڵینه‌وه‌دایه‌"‪ .‬مه‌حمود عوس���مان‬ ‫وتیشی‌ "ئه‌م تۆمه‌تباركردنه‌ی‌ سه‌رۆك‬ ‫تاڵه‌بان���ی‌ گوش���ار‌و ئاڵۆزكردنێكی‌ بێ‬ ‫ی دۆخه‌كه‌یه‌"‪.‬‬ ‫پاساو ‌‬

‫کرێکارێکی نەوت لەکاتی دەرهێنانی نەوتدا‬

‫ئایا ئه‌کسون موبیل ‪ 400‬ملیۆنی داو‌ه‬ ‫ب ‌ه وه‌زاره‌تی سامانه‌ سروشتییه‌کان؟‬ ‫ئا‪ :‬عیسا محه‌مه‌د‬

‫حكومه‌تی‌ هه‌رێم شه‌ش گرێبه‌ست‬ ‫له‌گه‌ڵ كۆمپانیایه‌كی‌ ئه‌مه‌ریكی‌‬ ‫مۆركرد‪ ،‬هه‌ندێك سه‌رچاوه‌ی‌ ناڕه‌سمی‌‬ ‫ئاماژه‌ بۆ ئه‌وه‌ ده‌كه‌ن كه‌ حكومه‌تی‌‬ ‫هه‌رێم له‌ مۆركردنی‌ ئه‌و گرێبه‌ستانه‌دا‬ ‫‪ 400‬ملیۆن دۆالری وه‌رگرتووه‌‪،‬‬ ‫به‌اڵم راوێژكارێكی‌ وه‌زاره‌تی‌ سامانه‌‬ ‫سروشتییه‌كان ئه‌و زانیارییه‌‬ ‫ره‌تده‌كاته‌وه‌‌و ده‌ڵێت "له‌ هیچ واڵتێكدا‬ ‫ئه‌و بره‌ پاره‌یه‌ راناگه‌یه‌نرێت"‪.‬‬

‫راوێژكاری‌ وه‌زاره‌ت ‌ی‬ ‫سامانه‌ سروشتییه‌كان‪:‬‬ ‫له‌هیچ واڵتێکدا بڕ‌ه‬ ‫پاره‌ی گرێبه‌سته‌کان‬ ‫راناگه‌یه‌نرێت‬

‫وه‌زاره‌ت���ی‌ س���امانه‌ سروش���تییه‌كانی‌ یان راست نین"‪.‬‬ ‫حكومه‌تی‌ هه‌رێم كوردس���تان له‌مانگی‌ راوێژكار‌و به‌رپرسی‌ نه‌وت‌و گاز له‌خوڵ ‌ی‬ ‫تش���رینی‌ یه‌كه‌مدا ش���ه‌ش گرێبه‌ستی‌ پێش���ووی‌ په‌رله‌مانی‌ عێراق‪ ،‬ئاماژه‌ بۆ‬ ‫له‌گ���ه‌ڵ كۆمپانیای‌ ن���اوداری‌ ئه‌مه‌ریكی‌ ئه‌وه‌شده‌كات تائێس���تا ئه‌و كۆمپانیایه‌‬ ‫(ئه‌كسون موبیل)دا به‌ست (یه‌كێكیان ده‌س���تی‌ به‌كاره‌كانی‌ نه‌كردووه‌‪ ،‬به‌ڵكو‬ ‫له‌ ش���اری‌ دهۆك‪ ،‬ئه‌لقوش‪ ،‬مه‌س���یف "ته‌نها گرێبه‌س���تی‌ كردووه‌‪ ،‬بۆیه‌ تاكو‬ ‫س���ه‌الحه‌دین‪ ،‬س���یانی‌ تریش���یان ل���ه‌ ده‌ست به‌كاره‌كانی‌ نه‌كات ئه‌و به‌خشیشه‌‬ ‫س���لێمانی‌‌و قه‌ره‌هه‌نجی���ر‌و هه‌ڵه‌بجه‌)‪ ،‬نادات"‪.‬‬ ‫هه‌ندێك سه‌رچاوه‌ی‌ ناڕه‌سمی‌ باس له‌وه‌ س���ه‌باره‌ت به‌و شوێنانه‌ كه‌ ئایا تاچه‌ند‬ ‫ده‌كه‌ن كه‌ حكومه‌ت���ی‌ هه‌رێم بری‌ ‪ 400‬دڵنیای���ن له‌هه‌بوونی‌ ن���ه‌وت‌و گاز؟ بلۆ‬ ‫ملیۆن دۆالری‌ وه‌ك شیرینی‌ وه‌رگرتووه‌‪ ،‬وتی‌ "له‌زۆر ش���وێن ن���ه‌وت هه‌یه‌‪ ،‬بۆیه‌‬ ‫به‌اڵم ڕاوێژكاری‌ وه‌زاره‌تی‌ ناوبراو‪ ،‬عه‌لی‌ به‌دڵنیای���ه‌وه‌ ئ���ه‌و ش���وێنانه‌ هه‌مووی‌‬ ‫به‌ل���ۆ له‌ لێدوانێكیدا ب���ۆ ئاوێنه‌ ده‌ڵێت نه‌وتی‌ هه‌یه‌"‪.‬‬ ‫"مه‌رج نییه‌ شیرین ‌ی نه‌وت رابگه‌یه‌نرێت له‌الیه‌ن خۆشیه‌وه‌ په‌رله‌مانتار ئیسماعیل‬ ‫كه‌ چه‌نده‌‌و چه‌ن���د نییه‌‪ ،‬چونكه‌ له‌هیچ گه‌اڵڵی‌‪ ،‬ئه‌ندامی‌ لێژنه‌ی‌ نه‌وت‌و سامانه‌‬ ‫واڵتێك ش���یرینی‌ نه‌وت راناگه‌یه‌ندرێت‪ ،‬سروش���تیه‌كان له‌فراكس���یۆنی‌ گۆڕان‪،‬‬ ‫چونكه‌ ئه‌و شیرینییه‌ له‌زمنی‌ گرێبه‌ست‌و ئاماژه‌ی‌ بۆ ئه‌وه‌ك���رد كه‌ لێژنه‌ی‌ نه‌وت‬ ‫جێبه‌جێكردنه‌‪ ،‬كه‌ ئه‌وه‌ش ‪ 2‬تا ‪ 3‬ساڵ له‌په‌رله‌مان���ی‌ كوردس���تان ئ���اگاداری‌‬ ‫ده‌خایه‌نێت‪ ،‬ئه‌گ���ه‌ر كۆمپانیاكه‌ نه‌وت هیچ گرێبه‌س���تێك نییه‌‪ ،‬چ ل���ه‌ باره‌ی‌‬ ‫نه‌دۆزێته‌وه‌ ئه‌و شیرینییه‌ نادرێت"‪.‬‬ ‫داهات‌و ئابوریی چ له‌ڕووی‌ به‌خش���یش‌و‬ ‫راوێ���ژكاری‌ وه‌زاره‌ت���ی‌ س���امانه‌ ش���یرینییه‌وه‌‪ ،‬ئێم���ه‌ وه‌ك���و هاواڵتیان‬ ‫سروش���تییه‌كان‪ ،‬عه‌لی‌ به‌لۆ كه‌ له‌خولی‌ له‌ده‌زگاكانی‌ راگه‌یاندن گوێبیس���تی‌ ئه‌و‬ ‫پێش���ووی‌ په‌رله‌مانی‌ عێراق به‌رپرس���ی‌ گرێبه‌ستانه‌ ده‌بین‪.‬‬ ‫لێژن���ه‌ی‌ ن���ه‌وت‌و گاز ب���وو‪ ،‬ئاماژه‌ بۆ هه‌روه‌ه���ا گه‌اڵڵ���ی‌ وتیش���ی‌ "ئ���ه‌و‬ ‫ئ���ه‌وه‌ده‌كات ئه‌و ش���یرینییه‌ی‌ له‌كاتی‌ گرێبه‌س���تانه‌ش وه‌ك���و هه‌م���وو‬ ‫گرێبه‌س���تدا الیه‌ن كۆمپانیاكان ده‌درێت گرێبه‌س���ته‌كانی‌ تر هیچ ئاگادارییه‌كمان‬ ‫زیات���ر ب���ۆ خزمه‌تكردن���ی‌ خه‌ڵكی‌ ئه‌و لێینیه‌"‪.‬‬ ‫ناوچه‌یه‌ ك���ه‌ نه‌وته‌كه‌ی‌ لێده‌رده‌هێنرێت س���ه‌باره‌ت به‌وه‌ی‌ ئایا تائێستا داهاتی‌‬ ‫ئه‌وه‌ش بۆ نۆژه‌نكردنه‌وه‌‌و دروستكردنی‌ چه‌ن���د گرێبه‌س���تی‌ ن���ه‌وت‌و س���امانه‌‬ ‫قوتابخانه‌‌و مزگه‌وت‌و ش���تی‌ تر ده‌بێت سروش���تییه‌كان بۆ په‌رله‌مان نێردراوه‌‪،‬‬ ‫له‌ناوچه‌كه‌دت‪.‬‬ ‫ئه‌ندام په‌رله‌مانه‌كه‌ی‌ فراكسیۆنی‌ گۆڕان‬ ‫عه‌ل���ی‌ به‌ل���ۆ ب���اس ل���ه‌وه‌ ده‌كات كه‌ له‌لێژن���ه‌ی‌ نه‌وت‌و گاز وت���ی‌ "دوای‌ دوو‬ ‫ژم���اره‌ی‌ ئ���ه‌و گرێبه‌س���تانه‌ی‌ له‌گه‌ڵ ساڵ گرێبه‌سته‌كان هاتووه‌ بۆ په‌رله‌مان‌و‬ ‫كۆمپانی���ای‌ ئه‌كس���ون مۆبی���ل كراوه‌ ته‌نها بڕی‌ ‪ 250‬ملیۆن دۆالر وه‌ك داهات‬ ‫‪ 6‬گرێبه‌س���ته‌‌و ده‌ڵێت "من ئ���اگاداری‌ هاتووه‌‪ ،‬له‌كاتێكدا پێویس���ته‌ داهاته‌كان‬ ‫ورده‌كاری���ی‌ گرێبه‌س���ته‌كه‌ نی���م ك���ه‌ بهێنرێت بۆ په‌رله‌مان بۆ ئه‌وه‌ی‌ جێگای‌‬ ‫ش���یرینییه‌كه‌ی‌ چه‌نده‌‪ ،‬به‌اڵم تائێس���تا بكرێته‌وه‌ له‌بودجه‌ی‌ سااڵنه‌"‪.‬‬ ‫كۆمپانیایه‌ك ده‌س���تی‌ به‌كار نه‌كردووه‌‪ ،‬گه‌اڵڵی‌ وتیشی‌ "پێویس���ته‌ گرێبه‌ست‌و‬ ‫تاك���و كۆمپانیاك���ه‌ش به‌رهه‌می‌ نه‌بێت داهاته‌كانی‌ نه‌وت‌و سامانه‌ سروشتییه‌كان‬ ‫ش���یرینییه‌كه‌ نادات‪ ،‬چونكه‌ ش���یرینی‌ به‌ش���ێوه‌یه‌كی‌ دیكۆمێنت���ی‌ بنێردرێت‬ ‫نه‌وت كاش نییه‌‪ ،‬به‌چه‌ند قۆناغێكه‌"‪.‬‬ ‫ب���ۆ په‌رله‌م���ان‪ ،‬ب���ه‌اڵم تائێس���تا هیچ‬ ‫س���ه‌باره‌ت به‌و بڕه‌ پاره‌ی���ه‌ی‌ كه‌ وه‌ك گرێبه‌ستێك نه‌هاتووه‌ دوای‌ ‪ 250‬ملیۆن‬ ‫به‌خش���یش وه‌رده‌گیرێ���ت له‌س���ه‌ر ئه‌و دۆالره‌كه‌"‪.‬‬ ‫گرێبه‌س���تانه‌‪ ،‬عه‌لی‌ بلۆ ده‌ڵێت "هه‌موو له‌تش���رینی‌ یه‌كه‌م���ی‌ س���اڵی‌ ‪2011‬دا‬ ‫شیرینییه‌كانی‌ نه‌وت چه‌ند ملیۆنێكه‌ كه‌ وه‌زاره‌ت���ی‌ س���امانه‌ سروش���تییه‌كان‬ ‫له‌ ‪ 100‬ملی���ۆن تێپه‌ڕ نابێت‪ ،‬به‌گوێره‌ی‌ شه‌ش گرێبه‌س���تیان له‌گه‌ڵ كۆمپانیای‌‬ ‫گرێبه‌سته‌كانیش شیرینی‌ نه‌وت ده‌درێت‪ ،‬ن���اودار‌و گه‌وره‌ی‌ ئه‌مه‌ریكا (ئه‌كس���ون‬ ‫وات���ه‌ به‌پێی‌ قه‌باره‌ی‌ گرێبه‌س���ته‌كان‪ ،‬موبیل)دا مۆرك���رد‌و حكومه‌تی‌ ناوه‌ندی‌‬ ‫ئه‌گ���ه‌ر گرێبه‌س���تێكی‌ گ���ه‌وره‌ بێ���ت به‌غداش كه‌وته‌ دژایه‌تیكردنی‌‪ ،‬وا زیاتر‬ ‫بێگومان ئه‌وكات شیرینییه‌كه‌ش���ی‌ زۆر ل���ه‌دوو مان���گ به‌س���ه‌ر مۆركردنی‌ ئه‌م‬ ‫ده‌بێت‪ ،‬به‌اڵم گرێبه‌ست هه‌یه‌ بچووكه‌‌و گربه‌س���تانه‌دا تێپه‌ڕده‌بێت‪ ،‬تا ئێس���تا‬ ‫شیرینییه‌كه‌ش���ی‌ كه‌م���ه‌‪ ،‬م���ن ل���ه‌وه‌ وه‌زاره‌تی‌ سامانه‌ سروشتییه‌كان زانیاریی‌‬ ‫ئاگادارنیم كه‌ چه‌ند بۆ ئه‌و گرێبه‌ستان ‌ه ته‌واوی‌ له‌سه‌ر چۆنێتی‌ ئه‌و گرێبه‌ستانه‌‬ ‫ته‌رخانكراوه‌‪ ،‬بۆیه‌ ناتوانم بڵێم راستن‪ ،‬باڵونه‌كردۆته‌وه‌‪.‬‬

‫کوردستانی‬

‫)‪ )307‬سێشه‌ممه‌ ‪2012/1/3‬‬

‫‪kurdistany.awene@gmail.com‬‬

‫په‌كه‌كه‌‪ :‬نامانه‌وێ‌ كورد "غواڵم‌"ی هیچ ده‌وڵه‌تێک بێت‬

‫نه‌ هاوكاری‌ رژێمی‌ سوریاین‌و نه‌ ئۆپۆزسیۆن‬

‫ئا‪ :‬ئاوێنە‬ ‫به‌رپرسێكی‌ په‌كه‌كه‌ ئه‌و‌ه‬ ‫ره‌تده‌كاته‌وه‌ كه‌ هه‌ر جۆر‌ه‬ ‫رێككه‌وتن‌و هاوپه‌یمانییه‌كیان له‌گه‌ ‌ڵ‬ ‫رژێمی‌ سوریادا هه‌بێ‌‪ ،‬سه‌رسوڕمانیش‬ ‫به‌رامبه‌ر به‌وه‌ ده‌رده‌بڕێ‌ ك ‌ه‬ ‫ی شێرناخ‪،‬‬ ‫ده‌رهه‌ق به‌كوشتاره‌كه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی باشور له‌بر ‌‬ ‫سیاسه‌تمه‌داران ‌‬ ‫ئیدانه‌كردن‪ ،‬ته‌نها ده‌ڵێن نیگه‌رانین!‬ ‫ی په‌كه‌كه‌ "رۆژ‬ ‫وته‌بێ���ژی‌ گه‌ریالكان��� ‌‬ ‫ی‬ ‫واڵت" له‌په‌یوه‌ندییه‌ك���دا به‌ئاوێن���ه‌ ‌‬ ‫راگه‌یان���د ك ‌ه هیچ ج���ۆر‌ه رێككه‌وتن‌و‬ ‫ی‬ ‫هاوپه‌یمانێتییه‌كی���ان له‌گ���ه‌ ‌ڵ رژێم ‌‬ ‫به‌ش���ار ئه‌س���ه‌ددا نیی���ه‌و هه‌موو ئه‌و‬ ‫ی ره‌تكرده‌وه‌ كه‌ به‌ش���ێك‬ ‫هه‌وااڵنه‌ش��� ‌‬ ‫ی كرد‬ ‫ی به‌رگر ‌‬ ‫له‌هێزه‌كانیان به‌مه‌به‌ست ‌‬ ‫له‌رژێمی‌ ئێستای‌ سوریا گواستبێته‌و‌ه‬ ‫ی‬ ‫ی "هه‌موو ئه‌وه‌ ‌‬ ‫بۆ ئه‌و واڵته‌‪ .‬ئه‌و وت ‌‬ ‫له‌مباره‌یه‌وه‌ ده‌وترێت درۆ‌و ده‌له‌س���ه‌و‬ ‫ی میدیاكانی‌ توركه‌"‪.‬‬ ‫پڕوپاگه‌نده‌ ‌‬ ‫ی ل���ه‌وه‌ش ك���رد ك ‌ه‬ ‫رۆژ واڵت نكوڵ��� ‌‬ ‫ئێس���تا په‌كه‌ك ‌ه س���وریایان كردبێت ‌ه‬ ‫ی ساغكردنه‌وه‌ی‌ ملمالنێكانیان‬ ‫گۆڕه‌پان ‌‬ ‫ی توركیا‬ ‫له‌گه‌ ‌ڵ توركی���ا‪ ،‬به‌و پێی��� ‌ه ‌‬ ‫ی ئ���ه‌و واڵت��� ‌ه‬ ‫پش���تی‌ ئۆپۆزیس���یۆن ‌‬ ‫ی‬ ‫ی رژێمه‌كه‌ ‌‬ ‫ده‌گرێ‌‌و په‌كه‌كه‌ش پش���ت ‌‬ ‫به‌شار ئه‌س���ه‌د‪ .‬ئه‌و وتی‌ "ئێمه‌ وه‌ك‬ ‫په‌كه‌ك ‌ه ه���اوكاری‌ كه‌س ناكه‌ین‪ ،‬ئێم ‌ه‬ ‫ی‬ ‫ی به‌رز ده‌ڵێی���ن به‌رژه‌وه‌ند ‌‬ ‫به‌ده‌نگ��� ‌‬ ‫ی‬ ‫ی سیسته‌مێك ‌‬ ‫كورد له‌سه‌قامگیركردن ‌‬ ‫دیموكراسیدای ‌ه له‌سوریا‪ ،‬ك ‌ه له‌سایه‌یدا‬ ‫مافه‌كانی‌ كورد به‌دیدێت"‪.‬‬ ‫ی به‌و‌ه كرد ك ‌ه له‌سوریادا‬ ‫ناوبراو ئاماژ‌ه ‌‬ ‫ن ‌ه ده‌س���ه‌اڵت‌و نه‌ ئۆپۆزیس���یۆن هیچ‬ ‫مافێك���ی‌ كوردیان نه‌س���ه‌لماندووه‌ تا‬ ‫ی‬ ‫ئه‌وان پش���تگیریی لێبكه‌ن‪ ،‬ئه‌وه‌ش��� ‌‬ ‫روونكرده‌و‌ه ك ‌ه رژێمی‌ توركیا به‌رده‌وام‬ ‫ی كورد له‌سوریادا نه‌كه‌وێت ‌ه‬ ‫ێ گه‌ل ‌‬ ‫ده‌یه‌و ‌‬ ‫س���ه‌ر پێی‌ خۆی‌‌و فه‌رام���ۆش بكرێ‌‪،‬‬ ‫به‌مه‌رجێك یه‌كێك��� ‌ه له‌پێكهات ‌ه هه‌ر‌ه‬ ‫ێ له‌هیچ‬ ‫سه‌ره‌كییه‌كانی‌ ئه‌و واڵته‌‌و ناكر ‌‬ ‫ی‬ ‫گۆڕانكارییه‌كدا نادیده‌ بگیرێ‌‪ .‬ئه‌و وت ‌‬ ‫ی گ���ه‌وره‌ی‌ به‌رامبه‌ر‬ ‫"توركیا ترس���ێك ‌‬ ‫ی‬ ‫به‌ك���ورد هه‌ی ‌ه له‌ن���اوه‌وه‌و له‌ده‌ره‌وه‌ ‌‬ ‫س���نووره‌كانیدا‪ ،‬هه‌ربۆی���ه‌ به‌هه‌م���وو‬ ‫شێوه‌یه‌ك ده‌یه‌وێ‌ گرنگیدان به‌كورد‌و‬ ‫ی‬ ‫ی له‌ئه‌جنده‌ی‌ ئۆپۆزیس���یۆن ‌‬ ‫مافه‌كان ‌‬ ‫س���وریادا نه‌ب���ێ‌‌و له‌هه‌مانكاتیش���دا‬ ‫ی‬ ‫خوازی���ار‌ه ده‌س���ه‌اڵتدارانی‌ داهاتوو ‌‬ ‫ی‬ ‫ی توركه‌كان بن‌و له‌ڕوو ‌‬ ‫سوریا گوێڕایه‌ڵ ‌‬ ‫سیاس���ی‌‌و س���ه‌ربازیی‌‌و ئابوریش���ه‌و‌ه‬ ‫وابه‌س���ته‌و گرێ���دراوی‌ توركیا بن‪ ،‬بۆ‬ ‫ی دۆس���تایه‌تی‌ بۆ كورد‬ ‫ئه‌وه‌ی‌ ده‌ست ‌‬ ‫درێژ نه‌كه‌ن"‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ێ كورد غواڵم ‌‬ ‫وتیشی‌ "توركیا ده‌یه‌و ‌‬ ‫سوریا‌و ئێران‌و توركیا‌و عێراق بن‪ ،‬ئێم ‌ه‬ ‫وه‌ك په‌كه‌كه‌ ئه‌وه‌ قبو ‌ڵ ناكه‌ین"‪.‬‬ ‫رۆژ واڵت جه‌ختی‌ له‌سه‌ر ئه‌وه‌ش كرده‌و‌ه‬ ‫ی‬ ‫كه‌ ئه‌وان هه‌میش��� ‌ه ئام���اده‌ن داكۆك ‌‬ ‫ی‬ ‫له‌گه‌لی‌ كورد بكه‌ن له‌س���وریادا‌و وت ‌‬ ‫ی كوردستاندا زوڵم‌و‬ ‫"له‌هه‌ر پارچه‌یه‌ك ‌‬ ‫زۆر به‌رامب���ه‌ر به‌ك���ورد هه‌بێت‪ ،‬ئێم ‌ه‬ ‫ی‬ ‫ی ده‌وه‌ستین‪ ،‬به‌رامبه‌ر به‌كورد ‌‬ ‫له‌دژ ‌‬ ‫س���وریاش هه‌مان هه‌ڵوێستمان هه‌یه‌‪،‬‬ ‫ی كورد له‌سوریا‌و‬ ‫ئێم ‌ه پێمانوایه‌ كێشه‌ ‌‬ ‫له‌هه‌ر چوار پارچه‌ی‌ كوردستان ده‌بێت‬ ‫به‌ڕێگ���ه‌ی‌ دیموكراس���ی‌‌و ئاش���تیان ‌ه‬ ‫چاره‌س���ه‌ر بكرێت نه‌ك به‌توندوتیژی‌‌و‬ ‫سه‌ركوت كردن"‪.‬‬ ‫ی به‌وه‌ش ك���رد كه‌ له‌و‬ ‫ئ���ه‌و ئام���اژه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫پێن���اوه‌دا پێویس���ت ‌ه ك���ورد یه‌كێت ‌‬ ‫ی به‌هێز بكات‌و هه‌و ‌ڵ‬ ‫ی ناوخۆ ‌‬ ‫ریزه‌كان ‌‬ ‫ی‬ ‫ی به‌رژه‌وه‌ندییه‌كانی‌ خۆ ‌‬ ‫بۆ دابینكردن ‌‬ ‫بدات‪.‬‬

‫به‌ختیار عه‌لی ده‌ینوسێت‬

‫گرفتی گەشەکردن لەنێوان دین‌و فەلسەفەدا‬ ‫هیگڵ رس����تەیەکی ناوداری هەیە دەڵێت‬ ‫«مێژووی جیهان‪ ،‬مێژووی گەش����ەکردنی‬ ‫هوش����یارییە بە ئازادی‪ .‬گەشەیەک ئێمە‬ ‫وەک ناچاریی «زەرورەت» ناسیومانە»‪.‬‬ ‫ئەم تێگەیش����تنە بۆ مێ����ژووی جیهان کە‬ ‫دوات����ر مارکس وەریدەگرێ����ت‌و لە رێگای‬ ‫مارکسیش����ەوە دێتە ناو هوشیاری ئێمە‪،‬‬ ‫مێژووی جیهان‌و مێژووی فیکر بەجۆرێکی‬ ‫ئۆتۆماتیک����ی پێک����ەوە گرێ����دەدات‪ .‬لە‬ ‫فەلسەفەی هیگڵدا هەموو جۆرە مێژووەکان‬ ‫بەجۆرێکی یەکانگیر تێکەڵبوون‪ ...‬مێژووی‬ ‫سروش����ت‪ ،‬مێژووی شارس����تانییەتەکان‪،‬‬ ‫مێ����ژووی لکە زانس����تییەکان‌و وێس����تگە‬ ‫فیکرییەکانی مێژووی فەلس����ەفەش پێکڕا‬ ‫ل����ە ناو یەک پرۆس����ەدا کۆدەبنەوە‪ .‬هیچ‬ ‫یەک ل����ەم مێژووانە‪ ،‬مێ����ژووی تایبەت‌و‬ ‫س����ەربەخۆی خۆیان نییە‪ .‬گەشەی هەر‬ ‫یەکەی����ان دەرکەوتەیەک����ی «ناچاری»‬ ‫گەش����ەی «ڕۆح����ی رەها»ی����ە‪ ،‬ب����ەاڵم‬ ‫ه����ەر قۆناغێکیش ل����ەو قۆناغانە بااڵتر‌و‬ ‫گەشەس����ەندووترە لە قۆناغی پێشووتر‪.‬‬ ‫واتە بیرۆکەی گەش����ە بەوجۆرەی ئەمڕۆ‬ ‫دەیناسین‪ ،‬وەک ئەوەی «نوێ» هەمیشە‬ ‫فۆرمێک����ی بااڵتر‌و گەشەس����ەندووترە لە‬ ‫کۆن‪ ...‬مێژوو لە جوڵەیەکی بەردەوامدایە‬ ‫بەرەو پێش‪ ،‬بزاوتێکی هەمیش����ەیی هەیە‬ ‫کە ل����ە «ناچاری»‌و جیهان����ی جەبرەوە‬ ‫بەرەو جیهان����ی «ئ����ازادی» دەمانبات‪،‬‬ ‫ریش����ەکانی لە فەلس����ەفەی هیگڵەوە بە‬ ‫ئێمە گەیشتووە‪.‬‬

‫خۆپیشانده‌رێک له‌سوریا‬

‫كوشتار‬

‫هیچ ساتێک نییە‬ ‫پێویستیمان بە هەموو‬ ‫ساتەکانی فەلسەفە‬ ‫نەبێت‪ ،‬چونکە هیچ‬ ‫بیرکردنەوەیەکی‬ ‫فەلسەفی نییە‬ ‫پێویستی بە هەموو‬ ‫بیرکردنەوەکانی تر‬ ‫نەبێت‬

‫رێوڕەسمی بەخاکسپاردنی کوژراوەکانی شێرناخ‬

‫له‌كاتێكدا كه‌ توركیا به‌ده‌ستێك‬ ‫هاوكاری‌ خه‌ڵكی‌ واڵتانی‌ عه‌ره‌ب ‌‬ ‫ی‬ ‫ده‌كات بۆ ئه‌وه‌ی‌ له‌ده‌ست‬ ‫"دیكتاتۆریه‌ت" رزگاریان بێت‪،‬‬ ‫به‌ده‌سته‌كه‌ی‌ تری‌ خه‌ڵكی‌ مه‌ده‌نی‌‬ ‫كورد قه‌تڵ‌‌و عام ده‌كات‪ ،‬وته‌بێژی‌‬ ‫گه‌ریالكانی‌ په‌كه‌كه‌ ده‌ڵێت "ئه‌م‬ ‫ره‌فتاره‌ی‌ توركه‌كان به‌رامبه‌ر به‌كورد‬ ‫شتێكی‌ تازه‌ نییه‌"‪.‬‬

‫تورك���ه‌كان له‌یه‌كه‌م ش���ه‌پۆلی‌ هاتن‌و‬ ‫هێرش���كردنیانه‌وه‌ ب���ۆ س���ه‌ر ناوچه‌ی‌‬ ‫رۆژهه‌اڵتی‌ ناوه‌ڕاس���ت‌و ئاسیای‌ بچوك‪،‬‬ ‫تا دوا س���ات‌و رۆژه‌كانی‌ ساڵی‌ ‪،2011‬‬ ‫س���ڵیان له‌هی���چ ج���ۆره‌ قه‌تلوعامێك‬ ‫نه‌كردووه‌ته‌وه‌‪ ،‬چ له‌سه‌رده‌می‌ ده‌وڵه‌تی‌‬ ‫عوس���مانی‌‌و چ ل���ه‌رۆژگاری‌ كۆم���اری‌‬ ‫توركیاشدا باكیان به‌رامبه‌ر به‌كوشتاری‌‬ ‫گه‌الن‌و په‌یڕه‌وان���ی‌ ئایینه‌ جیاوازه‌كان‬ ‫نه‌ب���ووه‌‪ ،‬ئ���ه‌وان ده‌س���تیان چووه‌ته‌‬ ‫خوێنی‌ گه‌النی‌ یۆنانی‌‌و سرب‌و بولغاری‌‌و‬ ‫ئه‌رمه‌ن���ی‌‌و گورجی‌‌و كورد‌و ئاس���وری‌‌و‬ ‫ع���ه‌ره‌ب‌و هه‌موو ئ���ه‌و كه‌مایه‌تییانه‌ی‌‬ ‫له‌ب���ن ده‌س���تیان ی���ان ده‌وروبه‌ریاندا‬ ‫ژیاون‪ .‬له‌كاتێك���دا كه‌ هه‌فته‌ی‌ رابردوو‬ ‫ب���ه‌ر له‌كۆتای���ی‌ س���اڵی‌ ‪‌2011‬و هاتنی‌‬ ‫س���اڵی‌ نوێ‌‪" ،‬ئه‌ردۆغان"ی‌ س���ه‌رۆك‬ ‫وه‌زیرانی‌ توركیا ده‌هری‌ ببوو به‌رامبه‌ر‬ ‫به‌وه‌ی‌ په‌رله‌مانی‌ فه‌ره‌نسا "كوشتاری‌‬ ‫ئه‌رمه‌ن���ه‌كان"ی‌ له‌س���ایه‌ی‌ ده‌وڵه‌ت���ی‌‬ ‫عوسمانیدا به‌ره‌س���می‌ به‌"جینۆساید"‬ ‫ناس���اند‌و سه‌رس���ه‌ختانه‌ نكۆڵی‌ له‌وه‌‬ ‫ده‌كرد كه‌ نزیكه‌ی‌ ‪ 100‬س���اڵ له‌مه‌وبه‌ر‬ ‫تورك���ه‌كان كوش���تارێكی‌ به‌وجۆره‌یان‬ ‫به‌رامب���ه‌ر به‌گه‌لێك���ی‌ بێ‌ ده‌س���ه‌اڵت‬ ‫كردبێت‪ ،‬فڕۆك���ه‌ جه‌نگییه‌كانی‌ توركیا‬ ‫‪ 35‬هاواڵت���ی‌ مه‌ده‌نییان له‌"ش���ێرناخ"‬ ‫قه‌تڵ‌‌و عام كرد‪.‬‬ ‫س���ه‌باره‌ت ب���ه‌م رووداوه‌ "رۆژ واڵت"‪،‬‬

‫سه‌یره‌ سیاستمه‌دارانی‌‬ ‫باشور كوشتنی‌‬ ‫‪ 5‬سه‌ربازی‌ تورك‬ ‫"ئیدانه‌" ده‌كه‌ن‪،‬‬ ‫كه‌چی‌ له‌به‌رامبه‌ر‬ ‫كوشتاری‌ ‪ 35‬كوردی‌‬ ‫مه‌ده‌نیدا ده‌ڵێن‬ ‫"نیگه‌رانین"!‬ ‫وته‌بێ���ژی‌ گه‌ریالكان���ی‌ په‌كه‌كه‌ ئاماژ‌ه‬ ‫ب���ه‌وه‌ ده‌كات ك���ه‌ ئ���ه‌م ره‌فت���اره‌ی‌‬ ‫تورك���ه‌كان به‌رامبه‌ر به‌كورد ش���تێكی‌‬ ‫تازه‌ نییه‌‪ ،‬ئه‌و وتی‌ "ئه‌مه‌ جینۆسایده‌‪،‬‬ ‫ئه‌گه‌ر ده‌نگدانه‌وه‌ی‌ ده‌ره‌وه‌شی‌ نه‌بوایه‌‌و‬ ‫میدیاكانی‌ جیهان تیشكیان نه‌خشتیاته‌‬ ‫س���ه‌ر ئ���ه‌وا فاشیس���ت ئه‌ردۆغ���ان‬ ‫بێده‌نگه‌ی‌ لێده‌كرد‌و هیچی‌ له‌مباره‌یه‌وه‌‬ ‫نه‌ده‌دركاند"‪.‬‬ ‫له‌وه‌اڵمی‌ پرسیارێكیش���یدا س���ه‌باره‌ت‬ ‫به‌هه‌ڵوێس���تی‌ سه‌رۆكایه‌تی‌‌و حكومه‌تی‌‬ ‫هه‌رێ���م‌و گه‌لی‌ ك���ورد به‌رامب���ه‌ر به‌م‬ ‫رووداوه‌‪ ،‬ئه‌و سه‌رس���وڕمانی‌ به‌رامبه‌ر‬ ‫به‌وه‌ ده‌ربڕی‌ ك���ه‌ له‌كاتێكدا ده‌وڵه‌تی‌‬ ‫تورك ئۆپه‌راس���یۆن چێ���ده‌كاو منداڵ‌‌و‬ ‫سیاس���ه‌تمه‌دارانی‌ ك���ورد به‌كۆم���ه‌ڵ‌‬ ‫له‌زیندان���ه‌كان تون���د ده‌كا‌و گه‌م���ارۆ‬ ‫خراوه‌ته‌ س���ه‌ر "عه‌بدوال ئۆجه‌الن"‪ ،‬كه‌‬ ‫په‌كه‌ك���ه‌ له‌چاالكییه‌كی‌ خۆپاراس���تندا‬ ‫چوار پێنج س���ه‌ربازی‌ تورك ده‌كوژێ‌‪،‬‬ ‫هه‌ڵوێس���تی‌ ئ���ه‌وان تون���د ده‌بێ‌‪ ،‬ئه‌و‬

‫وتی‌ "سه‌یره‌ سیاس���ه‌تمه‌دارانی‌ باشور‬ ‫كوش���تنی‌ ‪ 5‬س���ه‌ربازی‌ تورك "ئیدانه‌"‬ ‫ده‌كه‌ن‪ ،‬كه‌چی‌ له‌به‌رامبه‌ر كوشتاری‌ ‪35‬‬ ‫كوردی‌ مه‌ده‌نیدا ده‌ڵێن (نیگه‌رانین)"!‬ ‫ئه‌و هه‌ڵوێس���تی‌ گه‌لی‌ كوردی‌ له‌ئاستی‌‬ ‫ه���ه‌ر چ���وار پارچ���ه‌ی‌ كوردس���تان‌و‬ ‫ده‌ره‌وه‌ی‌ كوردستانیش "به‌رز" نرخاند‬ ‫ك���ه‌ به‌رامب���ه‌ر ب���ه‌م "كۆمه‌ڵكوژییه‌"‬ ‫ناڕه‌زای���ی‌ ده‌رب���ڕی‌‪ ،‬ئه‌و وت���ی‌ "گه‌لی‌‬ ‫كورد ل���ه‌وه‌ تێده‌گات كه‌ ئه‌مه‌ی‌ روویدا‬ ‫ره‌فتارێك نییه‌ ته‌نها به‌رامبه‌ر به‌كوردی‌‬ ‫باكور‪ ،‬به‌ڵكو ده‌ستدرێژییه‌كه‌ به‌رامبه‌ر‬ ‫به‌هه‌موو كورد‪ ،‬ئه‌مه‌ ته‌نها مه‌س���ه‌له‌ی‌‬ ‫شێرناخ‌و كوردستانی‌ باكور نییه‌ به‌ڵكو‬ ‫كێشه‌و مه‌سه‌له‌ی‌ هه‌موو كورده‌"‪.‬‬ ‫وتیش���ی‌ "ئێم���ه‌ له‌هه‌لومه‌رجێك���ی‌ پڕ‬ ‫له‌گۆڕانكاری���ی‌ گه‌وره‌داین له‌ڕۆژهه‌اڵتی‌‬ ‫ناوه‌ڕاس���تدا‪ ،‬ئه‌مه‌ وا پێویست ده‌كات‬ ‫ك���ه‌ هه‌ر چ���وار پارچه‌ی‌ كوردس���تان‬ ‫په‌یوه‌ندییه‌كان���ی‌ نێوان خۆیان خورت‌و‬ ‫به‌هێز بكه‌ن‪ ،‬گۆڕانكارییه‌كی‌ ریشه‌یی‌‌و‬ ‫س���تراتیجی‌ له‌ڕۆژهه‌اڵتی‌ ناوه‌ڕاس���تدا‬ ‫له‌ئارادای���ه‌و دوژمنانی‌ ك���ورد نایانه‌وێ‌‬ ‫ئێمه‌ سوود له‌م گۆڕانكارییانه‌ وه‌رگرین‌و‬ ‫ببین به‌ش���ت‪ ،‬ئه‌م���ڕۆ رۆژی‌ یه‌كگرتنی‌‬ ‫نه‌ته‌وه‌ییمانه‌"‪.‬‬ ‫هه‌رچه‌ن���ده‌ ده‌س���ه‌اڵتدارانی‌ توركیا‌و‬ ‫ئه‌ردۆغ���ان باس ل���ه‌وه‌ ده‌كه‌ن كه‌ ئه‌م‬ ‫رووداوه‌ به‌هه‌ڵه‌ روویداوه‌‪ ،‬به‌اڵم یه‌كێك‬ ‫له‌كه‌س���وكاری‌ كوژاوه‌كان له‌ش���ێرناخ‬ ‫به‌ئاژانس���ی‌ فرانس پرێس���ی‌ راگه‌یاند‬ ‫كه‌ "مه‌حاڵه‌ ئه‌م���ه‌ به‌هه‌ڵه‌ روویدابێت‪،‬‬ ‫چونكه‌ سه‌ربازانی‌ تورك ته‌نها ‪ 150‬مه‌تر‬ ‫لێیانه‌وه‌ دوور بوون كه‌ چاودێری‌ هێرشه‌‬ ‫ئاسمانییه‌كه‌یان كردووه‌‌و له‌ره‌بایه‌كه‌ی‌‬ ‫ژوور س���ه‌ریانه‌وه‌ زۆر باش بینیویانن‪،‬‬ ‫ئه‌مان به‌ئه‌نقه‌س���ت كوژران له‌كاتێكدا‬ ‫كه‌ خه‌ریكی‌ په‌یدا كردنی‌ پارووه‌ نانێك‬ ‫بوون بۆ خێزانه‌كانیان"‪.‬‬

‫‪5‬‬

‫ئەوەی لێرەدا مەبەس����تمە‪ ،‬بەدواداچوونی‬ ‫دەرەنجامەکانی ئەم بۆچوونەیە لەس����ەر‬ ‫ش����ێوەی نیگاکردنم����ان ل����ە مێ����ژووی‬ ‫فەلسەفە‪.‬‬ ‫کاتێک قسە لەگەش����ە دەکەین لەمێژووی‬ ‫فەلس����ەفەدا‪ ،‬واتە قس����ە ل����ەوە دەکەین‬ ‫کە بڕێک لە فەلس����ەفە دەشێت لەکەڵک‬ ‫بکەوێ����ت‪ ،‬گەش����ە بەجێیبهێڵێ����ت‌و تێز‌و‬ ‫تیۆری باش����تر‌و بااڵت����ر بەرهەمبێت‪ .‬گەر‬ ‫وابێت دەکرێت بە روونیش قسە لە مردن‬ ‫لە فەلسەفەدا بکەین‪ .‬بەو مانایەی گەشە‬ ‫هەمیش����ە ئاماژەی����ە بۆ مردنی ش����تێک‌و‬ ‫لەدایکبوونی ش����تێکی نوێ‪ .‬ئاماژەیە بۆ‬ ‫هەقیقەتێکی نوێ کە هەمیش����ە دەتوانێت‬ ‫جێگای هەقیقەتێکی کۆن بگرێتەوە‪ .‬گەر‬ ‫بەوجۆرەش بێت کۆنترین جۆری فەلسەفە‬ ‫دەش����ێت زەمانی بەس����ەرچوو بێت‪ ،‬واتە‬ ‫فەلس����ەفەش وەک چۆن زانست قۆناغی‬ ‫هەیە لەسەر جەهل‌و خوارفەت بەندبووە‪،‬‬ ‫هەمانش����ێوە دووب����ەرەی «هەقیق����ەت‌و‬ ‫خورافەتی» بەسەردا دەسەپێت‪ .‬هەڵبەت‬ ‫لەمڕوەوە هیگڵ‌و مارکس تەنها نین‪ ،‬هەتا‬ ‫فەیلەسوفێکی گەورەی وەک ڤیتگنشتاین‬ ‫ش����ەریکییانە‪ ،‬ئەگەرچی ل����ە رێگایەکی‬ ‫دیکەوە بێت‪ .‬ڤیتگنش����تاین باوەڕی وابوو‬ ‫بەشی هەرە زۆری فەلسەفە «نەک هەڵە‬ ‫بەڵکو قس����ەی پڕوپوچ����ە»‪ .‬گەر وابێت‬ ‫فەلسەفەش وەک زانست لە نێویدا مردن‌و‬ ‫لە نێوچوون هەیە‪ ...‬ئەو س����ەردەمانەی‬ ‫بەس����ەرچوون‪ ،‬لەگەڵ خۆیاندا فەلسەفی‬ ‫سەردەمی خۆشیان بردوە‪ .‬ئەگەر فەلسەفە‬ ‫گەش����ەبکات‪ ،‬کەواتە هەمیش����ە بەشێکی‬ ‫هەیە پیر دەبێت‌و لە کاردەکەوێت‪.‬‬ ‫هیگڵ‌و لەگەڵیشیدا مارکس‪ ،‬ئەو حوکمەیان‬ ‫بەسەر فەلسەفەدا دا‪ ،‬کە هەر هەنگاوێک‬ ‫ب����ۆ پێ����ش ب����ڕوات فۆرمێک����ی بااڵتر لە‬ ‫بیرکردنەوە بەرهەمدەهێنێت‌و لە خواستی‬ ‫کۆتایی خۆی نزیکتر دەبێتەوە‪ .‬بەوپێیەش‬ ‫هەر گەڕانەوەیەک بۆ مێژووی فەلسەفەی‬ ‫پێش����تر هیچ س����وودێكی راس����تەقینەی‬ ‫نییە‪ ،‬چونکە ئەو ف����ۆرم‌و تیۆر‌و میتۆدە‬ ‫نوێیان����ەی دواتر هاتوون لە دوا هەقیقەت‬ ‫ل����ەوان نزیکت����رن‌و نوێن����ەری زانینێکی‬ ‫بااڵترن‪ ،‬کە لە توانای فیکری نەفیکراودا‬ ‫نەبووە پێ����ی بگات‪ .‬لێرەوە بۆ ئەوەی لە‬ ‫فەلس����ەفەدا دەس����تبەکاربین‌و شتی نوێ‬

‫بڵێین دەبێت لە «نوێرتینییەوە» دەست‬ ‫پێبکەین‪ .‬بەپێی هیگڵ‌و مارکس یاساکانی‬ ‫دیالەکتیک تەنیا بەسەر سروشت‌و مێژوودا‬ ‫ناچەس����پێت‪ ،‬بەڵک����و بەس����ەر مێژووی‬ ‫فیکریشدا دەچەسپێت‪ .‬لێرەوە دیالەکتیک‬ ‫تەنیا فەلس����ەفەی تەفس����یرکردنی مێژوو‌‬ ‫و سروش����ت نییە‪ ،‬بەڵکو تەفس����یرکەری‬ ‫مێژووی فیکر خۆشیەتی‪.‬‬ ‫بەاڵم ئەوەی مێژووی فەلسەفە‌و مامەڵەی‬ ‫مرۆڤ����ی هاوچ����ەرخ لەگەڵ فەلس����ەفەدا‬ ‫ببینێت‪ ،‬هەستدەکات ئەمجۆرە تێڕوانینە‬ ‫«گەش����ەخوازە» کە فەلسەفە بۆ کۆن‌و‬ ‫نوێ‪ ،‬بۆ مردوو‌ و زیندوو دابەش����دەکات‪،‬‬ ‫بۆچوونێکە هەم دروس����ت نییە‌و هەم لە‬ ‫رووی پراکتیکیش����ەوە ناژی‪ ...‬چەندە لە‬ ‫مێژوودا بچینە پێش����ێ‪ ،‬لە ناکاو دەبینین‬ ‫ب����ۆ وەاڵمێ����ک‪ ،‬ب����ۆ پەرەگرافێ����ک‪ ،‬بۆ‬ ‫بۆچوونێک پێویستیمان بە فەیلەسوفێکی‬ ‫دێرینە‪ .‬ب����ەاڵم مەس����ەلەکە تەنیا خۆی‬ ‫لەو پێداویس����تییە قووڵەدا بۆ فەلسەفەی‬ ‫دێری����ن بەرجەس����تەناکات‪ .‬بەڵکو لەوەدا‬ ‫ک����ە پرۆس����ەی فەلس����ەفاندن‪ ،‬یاخ����ود‬ ‫«فەلسەفەلێدان – بە مانا پۆزەتیڤەکەی»‬ ‫هەمیش����ە دەرگیرییەک����ی دووبارەی����ە‬ ‫لەگەڵ کێش����ە ئەزەلییەکان����دا‪ .‬مرۆڤ لە‬ ‫فەلس����ەفەدا وەاڵمێکی نزم بۆ وەاڵمێکی‬ ‫بااڵتر جێناهێڵێت‪ ،‬وەاڵمێکی هەڵە بەرەو‬ ‫وەاڵمێکی راس����ت جێناهێڵێت‪ ،‬بەڵکو لە‬ ‫هەلومەرجێکی مەعریف����ی نوێدا دووبارە‬ ‫بیر لە پرس����یارێکی ئەزەل����ی دەکاتەوە‪.‬‬ ‫فەلس����ەفە ئیش����کردنە لەس����ەر بەش����ە‬ ‫بنەڕەتییەکان����ی بوون‪ ،‬ئ����ەو جێگایانەی‬ ‫کە هەردەم پرس����یار‌و گومانی لێوەدێن‪.‬‬ ‫یەکێ����ک دەکرێت قس����ە لەگەش����ەبکات‬ ‫کە ب����ەدوای دەرەنجامێک����ی دیاریکراودا‬ ‫بگەڕێت‪ ،‬ئامانجێکی دیاریکراو‌و بابەتێکی‬ ‫دیاریک����راوی هەبێ����ت‪ ،‬بەاڵم فەلس����ەفە‬ ‫هیچیانی نییە‪ ...‬دەش����ێت فەیلەسوفێک‬ ‫هەم ئامانج‌و ه����ەم بابەتی هەبێت‪ ،‬بەاڵم‬ ‫خولیای فەلس����ەفاندن‪ ،‬کرانەوەیە بەسەر‬ ‫ئەو ش����تانەدا کە یاسایەک‌و هەقیقەتێکی‬ ‫کۆتایی����ان نییە‪ ،‬فەلس����ەفە‪ ،‬فیزیا نییە‬ ‫سەروکاری لەگەڵ یاساکانی سروشتدا بێت‪،‬‬ ‫ئەو س����ەروکاری لەگەڵ ئەو بابەتانەدایە‬ ‫کە بە هیچ یاسایەک تەفسیرناکرێن‪ ،‬وەک‬ ‫«ب����وون» «خۆشەویس����تی» «ترس»‬ ‫«مردن» «ئازار» «رۆح» «عەقڵ»‪.‬‬ ‫ل����ەم خاڵ����ەدا کارل یاس����بەرز بەوردی‬ ‫هەرێمی دین‌و هەرێمی فەلسەفەی لەیەک‬ ‫جیاکردۆتەوە‪ .‬لە جی����اوازی نێوان دین‌و‬ ‫فەلس����ەفەدا وادەبینێت ک����ە دین بەوەدا‬ ‫بانگەش����ەی هەڵگرتنی راس����تی موتڵەق‬ ‫دەکات‪ ،‬ه����ەم دەرگای گ����ۆڕان‌و ه����ەم‬ ‫دەرگای پەیوەن����دی‌و دیالۆگ دادەخات‪.‬‬ ‫دین بەبێ راستی موتڵەق ناتوانێت بژی‪،‬‬ ‫لێرەوە وشەی «گومان» یەکێکە لە وشە‬ ‫هەرە ترس����ناکەکان بۆ دی����ن‪ ،‬بەاڵم ئەم‬ ‫وشەیە بەردی بناغەی فەلسەفەیە‪ .‬مرۆڤ‬ ‫ناتوانێت لە یەک کاتدا هەم بڕیار بۆ دین‌و‬ ‫هەم بۆ فەلسەفە بدات‪ ،‬هەم گومانبکات‌و‬ ‫ه����ەم نەیکات‪ .‬فەیلەس����وفە گ����ەورەکان‬ ‫کەمیان توانیویانە راس����تەوخۆ لە رێگای‬ ‫ئیمانی دینییەوە بگەنە الی خودا‪ ،‬بەڵکو‬ ‫لە رێگا گومانی فەلسەفییەوە ئەو رێگایە‬ ‫دەب����ڕن‪ ،‬دیکارتیش زەقترین نمونەی ئەو‬ ‫ج����ۆرە ئیمانەیە‪ .‬لێرەدا فەلس����ەفە وەک‬ ‫دوژمن یان خزمەتکاری دین دەرناکەوێت‪،‬‬ ‫بەڵکو گیرۆدەی پرسیارە هەمیشەییەکانی‬ ‫خۆیەتی‪ ...‬لەبەر ئەوەی لە فەلس����ەفەدا‬ ‫مرۆڤ ب����ە دوای ئەوەدا دەگەڕێت «چۆن‬ ‫خۆی بێ����ت» یان ب����ە زاراوەی تایبەتی‬ ‫یاس����بەرز «بوون����ی تایبەت����ی خ����ۆی»‬ ‫دروس����تبکات‪ .‬مرۆڤ����ی «بەئاگاهاتوو»‬ ‫الی یاس����بەرز کەس����ێکە کە ترسی هەرە‬ ‫گەورەی لەوەیە کە خۆی نەبێت‪ ،‬فەلسەفە‬ ‫کەرەس����تەی وریابوونەوەیەت����ی‪ ،‬ئ����ەو‬ ‫هەس����تەیە کە قووڵ لە ژێرەوە پرسیاری‬ ‫بۆ دروس����تدەکات‌و دەیجوڵێنێت‪ ،‬لێرەوە‬ ‫«ترس����ی فەلسەفی» جودایە لە «ترسی‬ ‫دینی»‪ .‬ترس����ی دینی ترس����ە لە دابڕان‬ ‫لە خودا‪ ،‬بەاڵم ترس����ی فەلسەفی ترسی‬ ‫مرۆڤە لە دابڕان لە خۆی‪ .‬بە واتایەکی تر‬ ‫بە رای یاس����بەرز ئەوە مرۆڤی دینی نییە‬ ‫ک����ە مەحکومە بە گ����ەڕان‪ ،‬بەڵکو مرۆڤی‬ ‫فەلس����ەفییە کە مەحکومە ب����ە گەڕان‪...‬‬ ‫مرۆڤی دینی گەیش����تۆتە کۆتایی‪ ،‬وەاڵمی‬ ‫پرس����یاری خۆی دۆزیوەت����ەوە‌و بەدوای‬ ‫چەس����پاندنیدا دەگەڕێت‪ .‬ب����ەاڵم مرۆڤی‬ ‫فەلس����ەفی رێگا لەبەردەمیدا کراوەیە‪...‬‬ ‫کرانەوەیەک کە هەمیشە‌و هەمیشە ترسی‬ ‫نوێی بۆ دروس����تدەکات‪ ،‬بەاڵم ترس����ێکی‬ ‫پۆزەتیڤ‌و تەندروس����ت‪ ،‬ک����ە جیاوازە لە‬ ‫ئیمانێ����ک کە ب����ەردەوام دەیەوێت خۆی‬ ‫بسەلمێنێتەوە‪.‬‬ ‫»»‪19‬‬

‫‪6‬‬

‫تایبه‌ت‬

‫)‪ )307‬سێشه‌مم ‌ه ‪2012/1/3‬‬

‫لێدوانه‌كانی‌ فازڵ میرانی‌ دژی‌حکومه‌ت‪ :‬حه‌ساسیه‌ته‌‪ ،‬یان كێشه‌ی‌ ئابوری‌؟‬ ‫ئا‪ :‬ئاوێنه‌‬ ‫لێدوانه‌كانی‌ ئه‌مدواییانه‌ی‌ سكرتێری‌‬ ‫مه‌كته‌بی‌ سیاسی‌ پارتی‌‪ ،‬فازڵ‬ ‫میرانی‌ سه‌باره‌ت به‌حكومه‌تی‌ هه‌رێم‌و‬ ‫به‌تایبه‌تیش سه‌رۆكی‌ حكومه‌ت‪،‬‬ ‫د‪ .‬به‌رهه‌م ساڵح‪ ،‬به‌بۆچونی‌‬ ‫به‌شێك له‌نوسه‌ران‌و رۆژنامه‌نوسان‬ ‫"حه‌ساسیه‌ت"ی‌ میرانی‌ نیشان ده‌دات‬ ‫به‌رامبه‌ر به‌رهه‌م ساڵح‪ .‬ژماره‌یه‌كی‌‬ ‫تریشیان پێیانوایه‌ ئه‌مه‌ شه‌ڕێكی‌‬ ‫ئابورییه‌‌و له‌م ماوه‌یه‌ی‌ دوایدا حكومه‌ت‬ ‫هه‌ندێك رێگری‌ بۆ به‌رژه‌وه‌ندییه‌‬ ‫ئابورییه‌كانی‌ كه‌سانی‌ نزیكی‌ ئه‌م‬ ‫به‌پرسه‌ی‌ پارتی‌ داناوه‌‪ ،‬دوا هه‌نگاویش‬ ‫له‌و بواره‌دا راگرتنی‌ خزمه‌تگوزاری‌‬ ‫نه‌ورۆز تیلیكۆمه‌(رێبه‌رنێت)‪.‬‬ ‫به‌پێ���ی‌ رێككه‌وتننامه‌ی‌ س���تراتیژی‌‬ ‫پارتی‌‌و یه‌كێتی‌ وا بڕیاربوو له‌سه‌ره‌تا ‌‬ ‫ی‬ ‫ئه‌مس���اڵدا پارتی‌ پۆس���تی‌ س���ه‌رۆكی‌‬ ‫حكومه‌ت وه‌ربگرێت���ه‌وه‌‪ ،‬به‌اڵم به‌هۆی‌‬ ‫روداوه‌كانی‌ ئه‌مدواییه‌ی‌ ناوچه‌ی‌ بادینان‬ ‫ فۆتۆ‪ :‬یه‌حیا ئه‌حمه‌د فازڵ میرانی‬ ‫ئاڵوگۆڕكردنی‌ ئه‌و پۆس���ته‌ دواكه‌وت‪ .‬د‪.‬به‌رهه‌م له‌دانیشتنێکی په‌رله‌ماندا‬ ‫هه‌ر له‌مدواییانه‌ش سكرتێری‌ مه‌كته‌بی‌‬ ‫زۆر دی���ار ب���وون كه‌وتن���ه‌ هه‌ڵه‌ی‌ زۆر ده‌س���ه‌اڵتی‌ پارت���ی‌ ده‌گێڕن���ه‌وه‌ له‌و له‌پارتی���دا بۆ حكوم���ه‌ت‌و به‌تایبه‌تیش‬ ‫سیاسی‌ پارتی‌‪ ،‬فازڵ میرانی‌ رایگه‌یاند ساڵح هه‌بێت‪.‬‬ ‫نوس���ه‌ر‌و رۆش���نبیر‪ ،‬عه‌زیز ره‌ئوف گه‌وره‌‌وه‌ له‌وانه‌ش (فازڵ‌ میرانی‌) كاتێك ناوچان���ه‌ی‌ كه‌ تێیدا بااڵده‌س���ته‌‪ ،‬له‌و به‌رهه‌م س���اڵح دروست ده‌كرێت ره‌نگه‌‬ ‫"ئه‌وان نایانه‌وێ‌ حكومه‌تێكی‌ پڕ كێشه‌‬ ‫وه‌ربگرنه‌وه‌"‪ .‬هه‌روه‌ها به‌و پێیه‌ی‌ دوای‌ پێیوای���ه‌ ئه‌و حه‌ساس���یه‌ته‌ی‌ له‌الیه‌ن باس���ی‌ "فیدایی‌ بارزانی‌" ك���رد یاخود رووه‌وه‌ سه‌رنوس���ه‌ری‌ رۆژنام���ه‌ی‌ ئه‌م به‌رپرس���ه‌ی‌ پارتی‌ له‌پشت بێت‪،‬‬ ‫روداوه‌كانی‌ بادینان راسته‌وخۆ بارزانی‌ فازڵ میرانییه‌وه‌ به‌رامبه‌ر به‌رهه‌م ساڵح ته‌نگه‌نه‌فه‌س���ی به‌رامب���ه‌ر د‪ .‬به‌رهه‌م (هاواڵت���ی‌)‪ ،‬كه‌مال ره‌ئ���وف ئاماژه‌ی‌ بۆیه‌ ئه‌وه‌ش په‌یوه‌ندی‌ به‌ته‌ده‌خوالتی‌‬ ‫سه‌رۆكی‌ حكومه‌ت لیژنه‌ی‌ لێكۆڵینه‌وه‌ی‌ ده‌ك���رێ هۆكاره‌ك���ه‌ی‌ رێككه‌وتننامه‌ی‌ ساڵح‌و وتی‌ "ره‌نگه‌ د‪ .‬به‌رهه‌م سه‌رباری‌ ب���ه‌وه‌دا كه‌ به‌و پێیه‌ی‌ پارتی‌ له‌ناوچه‌‌و حیزب���ه‌وه‌ هه‌ی���ه‌ له‌ئیش���وكاری‌‬ ‫بۆ پێكهێنا‌و س���ه‌ردانی‌ ناوچه‌كه‌ش���ی‌ س���تراتیژییه‌ له‌نێوان یه‌كێتی‌‌و پارتیدا ئه‌و ره‌خنانه‌ش���ی‌ كه‌ لێیگیراون‪ ،‬به‌اڵم نف���وزی‌ خۆی���دا كه‌متر ده‌س���ه‌اڵتی‌ بۆ حكومه‌تدا"‪.‬‬ ‫به‌ش���ێكی‌ دیك���ه‌ش جه‌خ���ت له‌وه‌‬ ‫كرد‪ ،‬به‌اڵم سه‌رۆكی‌ حكومه‌ت سه‌ردانی‌ كه‌ هێشتا به‌ش���ێوه‌یه‌كی‌ باش "كامڵ‌" هه‌وڵ���ی‌ كه‌مكردنه‌وه‌ی‌ جیاوازیی نێوان حكومه‌ت هێشتوه‌ته‌وه‌ كه‌ ئیشی‌ خۆی‌‬ ‫نه‌ك���رد‪ ،‬بۆیه‌ میرانی‌ وت���ی‌ "ئه‌گه‌ر من نه‌بووه‌‌و وتی‌ "بۆیه‌ له‌م قس���انه‌دا زۆر شاره‌كانی‌ دابێت‪ ،‬بۆیه‌ پێشبینی‌ ده‌كه‌م ب���كات‌و (ف���ازڵ میرانی‌) ب���ه‌وه‌ دیاره‌ ده‌كه‌نه‌وه‌ كه‌ ره‌نگه‌ دژایه‌تیكردنی‌ فازڵ‬ ‫ی له‌وه‌رگرتن���ی‌ كابینه‌ی‌ نوێی‌ حكومه‌تدا كه‌ به‌رپرس���یارێتی‌ له‌سه‌رش���انه‌‪ ،‬بۆیه‌ میرانی‌ ب���ۆ به‌رهه‌م س���اڵح په‌یوه‌ندی‌‬ ‫بومای���ه‌ له‌جیاتی‌ س���ه‌رۆكی‌ حكومه‌ت به‌ڕوون���ی‌ ده‌رده‌ك���ه‌وێ‌‌و له‌ڕوداوه‌كان ‌‬ ‫بادینانیشه‌وه‌ دیاره‌ كه‌ ته‌نگه‌ نه‌فه‌سی‌ وێنه‌یه‌كی‌ تر بۆ به‌رهه‌م س���اڵح نیشان له‌لێدوانه‌كان���ی‌ ئه‌مدواییه‌یدا جۆرێك له‌ به‌پۆسته‌كه‌یه‌وه‌ هه‌بێت بۆئه‌وه‌ی‌ دوای‌‬ ‫سه‌ردانی‌ بادینانم ده‌كرد"‪.‬‬ ‫ئ���ه‌و لێدوانان���ه‌ی‌ ف���ازڵ میران���ی‌ پارت���ی‌ به‌رامب���ه‌ر به‌میدی���ای‌ یه‌كێتی‌ ب���ده‌ن ك���ه‌ پێموابێت ل���ه‌وه‌دا میرانی‌ "س���وكایه‌تی‌" تیا بوو به‌رامبه‌ر به‌رهه‌م به‌رهه‌م س���اڵح‪ ،‬میرانی‌ وه‌كو كاندیدی‌‬ ‫پارتی‌ وه‌ریبگرێ‌‪.‬‬ ‫ساڵح‪.‬‬ ‫سه‌ركه‌وتوو نه‌بوو"‪.‬‬ ‫به‌رامبه‌ر به‌رهه‌م س���اڵح الی‌ چاودێرانی‌ به‌ئاشكرا ده‌رده‌كه‌وێ‌"‪.‬‬ ‫سه‌رنوسه‌ری‌ گۆڤاری‌ لڤین‪ ،‬ئه‌حمه‌د‬ ‫كه‌م���ال ره‌ئ���وف وت���ی‌ "به‌پێ���ی‌‬ ‫به‌اڵم به‌شێكی‌ دیكه‌ له‌ڕۆژنامه‌نوسان‬ ‫ناوبراو پێی‌ س���ه‌یره‌ كه‌ به‌مدواییانه‌‬ ‫سیاس���ی‌ وا لێكده‌درێته‌وه‌ كه‌ جۆرێك‬ ‫له‌حه‌سیاسیه‌ت له‌میرانییه‌وه‌ بۆ به‌رهه‌م هه‌ندێكه‌ له‌و به‌رپرسانه‌ی‌ له‌ناو پارتیدا ه���ۆكاری‌ ئه‌و حه‌ساس���یه‌ته‌ بۆ زۆریی‌ زانیارییه‌كانیش به‌شێك له‌و راگرییانه‌ی‌ میره‌ ئاشكرایكرد كه‌ له‌دوای‌ روداوه‌كانی‌‬

‫"ره‌نگه‌ له‌مه‌دوا منحه‌ی‌ مانگانه‌ رێكخراو‌ه‬ ‫ناحكومییه‌كان له‌سه‌ر بنه‌مای‌ پڕۆژه‌ بدرێت"‬ ‫ ئا‪ :‬پشتیوان جه‌مال‬ ‫ژماره‌یه‌ك له‌ڕێكخراوه‌كانی‌ كۆمه‌ڵگه‌ی‌‬ ‫مه‌ده‌نی‌ داوا ده‌كه‌ن ئه‌و منحه‌یه‌ی‌‬ ‫كه‌ مانگانه‌ له‌الیه‌ن حكومه‌ته‌وه‌‬ ‫ده‌درێ به‌رێكخراوه‌ ناحكومییه‌كان‬ ‫له‌مه‌ودوا به‌پێی‌ (پڕۆژه‌) بێت‪ ،‬چونكه‌‬ ‫به‌پێی‌ یاسا نوێیه‌كه‌ی‌ په‌رله‌مان‬ ‫به‌پێی‌ (پڕۆژه‌)یه‌‪ ،‬به‌ڕێوه‌به‌ری‌‬ ‫فه‌رمانگه‌ی‌ رێكخراوه‌ ناحكومییه‌كانیش‬ ‫رایده‌گه‌یه‌نێت كه‌ "ره‌نگه‌ له‌مه‌ودوا‬ ‫منحه‌كه‌ به‌پێی‌ پڕۆژه‌ بدرێ‌‬ ‫به‌رێكخراوه‌كان"‪.‬‬

‫س���امانی‌ گش���تی‌‌و وت���ی‌ "ده‌بێ���ت‬ ‫رێكخراوه‌كانی‌ كۆمه‌ڵی‌ مه‌ده‌نی‌ چاودێر‬ ‫بن به‌س���ه‌ر كاره‌كانی‌ حكومه‌ته‌وه‌ نه‌ك‬ ‫خۆیان ببنه‌ مۆڵگه‌ی‌ گه‌نده‌ڵی‌"‪.‬‬ ‫هه‌ندێكی‌ دیكه‌ش ل���ه‌و رێكخراوانه‌ی‌‬ ‫كۆمه‌ڵ���ی‌ مه‌ده‌نی‌ ك���ه‌ مانگانه‌ منحه‌‬ ‫له‌حكومه‌ت وه‌رده‌گرن به‌هه‌مانش���ێوه‌‬ ‫داواكارن ئ���ه‌و منحه‌ی���ه‌ بگ���ۆڕدرێ‌ بۆ‬ ‫پڕۆژه‌‪.‬‬ ‫به‌ڕێوه‌به‌ری‌ رێكخراوی‌ (په‌ره‌پێدانی‌‬ ‫دیموكراسی‌‌و مافی‌ مرۆڤ)‪ ،‬سه‌رده‌شت‬ ‫عه‌زیز دانی‌ به‌وه‌دا نا كه‌ ئێستا ئه‌و بڕه‌‬ ‫پاره‌یه‌ وه‌رده‌گرن‪ ،‬به‌اڵم ئاشكراشیكرد‬ ‫كه‌ پێش���تریش‌و له‌كاتێكدا یاس���اكه‌‬ ‫رێكنه‌خراب���وو‪ ،‬داوایانك���ردووه‌ ئ���ه‌و‬ ‫پاره‌یه‌ی‌ به‌پێی‌ (پڕۆژه‌) بێت‪.‬‬

‫له‌چه‌ند رۆژی‌ رابردودا فیدراس���یۆنی‌‬ ‫رێكخراوه‌كان���ی‌ كۆمه‌ڵی‌ مه‌ده‌نی‌ كه‌ ل ‌ه‬ ‫‪ 12‬رێكخراو له‌گه‌ڵ‌ چه‌ند كه‌س���ایه‌تی‌‌و‬ ‫چاالكوانێك���ی‌ كۆمه‌ڵ���ی‌ مه‌ده‌ن���ی‌‬ ‫پێكهات���وون له‌به‌یاننامه‌یه‌ك���دا داوایان‬ ‫كرد كه‌ له‌مه‌ودوا ئه‌و پاره‌یه‌ی‌ مانگانه‌‬ ‫ده‌درێ‌ ب���ه‌و رێكخراوانه‌ بۆ ئه‌نجامدانی‌‬ ‫چاالكییه‌كانیان له‌سه‌ر بنه‌مای‌ (پڕۆژه‌)‬ ‫بێت ن���ه‌ك وه‌ك���و (منح���ه‌)‪ ،‬چونكه‌‬ ‫پێیانوای���ه‌ ئه‌گ���ه‌ر به‌و ش���ێوه‌یه‌ بێت‬ ‫رێكخ���راوه‌ ناحكومییه‌كانی���ش ده‌بێت‬ ‫"مۆڵگه‌ی‌ گه‌نده‌ڵی‌"‪.‬‬ ‫به‌پێی‌ یاس���ای‌ ژماره‌ (‪)1‬ی‌ س���اڵی‌‬ ‫‪2011‬ی‌ رێكخ���راوه‌ ناحكومییه‌كان كه‌‬ ‫له‌الی���ه‌ن په‌رله‌مان���ی‌ كوردس���تانه‌وه‌‬ ‫ده‌رچ���ووه‌ پێویس���ته‌ یارمه‌تیدان���ی‌‬ ‫حكوم���ه‌ت بۆ ئه‌و رێكخراوانه‌ له‌س���ه‌ر‬ ‫بنه‌م���ای‌ (پڕۆژه‌) بێت ن���ه‌ك (منحه‌)‬ ‫ی‌ مانگان���ه‌‪ ،‬هه‌روه‌ها به‌پێی‌ ئامارێكی‌‬ ‫به‌ڕێوه‌به‌رایه‌ت���ی‌ فه‌رمانگه‌ی‌ رێكخراوه‌‬ ‫ناحكومییه‌كان‪ ،‬له‌ئێستادا له‌كوردستان‬ ‫ناوب���راو باس���ی‌ له‌وه‌كرد ك���ه‌ ئه‌و‬ ‫له‌كۆی‌ ‪ 670‬رێكخ���راو‪ ،‬ته‌نها ‪ 214‬یان‬ ‫منحه‌ی‌ مانگانه‌ وه‌رده‌گرن كه‌ بڕه‌كه‌ی‌ پاره‌یه‌ی‌ ئه‌وان وه‌ریانگرتوه‌ بۆ هه‌ندێك‬ ‫مه‌س���ره‌فاتی‌ ئیداریی‌ بووه‌‌و پاشانیش‬ ‫(‪ )2‬ملیۆن‌و (‪ )500‬هه‌زار دیناره‌‪.‬‬ ‫به‌ڕێوه‌ب���ه‌ری‌ په‌یمانگه‌ی‌ كوردی‌ بۆ كاریگ���ه‌ری‌ نه‌بووه‌ له‌س���ه‌ر چۆنیه‌تی‌‬ ‫هه‌ڵبژاردن‪ ،‬ئ���ارام جه‌مال كه‌ یه‌كێكن به‌ڕێوه‌چونی‌ ئیش���ه‌كانیان به‌تایبه‌تیش‬ ‫له‌و رێكخراوانه‌ی‌ مانگانه‌ هیچ منحه‌یه‌ك چاودێریكردنی‌ كاره‌كانی‌ حكومه‌ت‪.‬‬ ‫به‌بۆچون���ی‌ هه‌ندێك له‌ڕێكخراوه‌كانی‌‬ ‫له‌حكومه‌ت وه‌رناگ���رن جه‌ختیكرده‌وه‌‬ ‫كه‌ به‌ڕاش���كاوانه‌ رای‌ خۆی���ان وتوه‌‌و دیك���ه‌ش‪ ،‬ئه‌گه‌ر پێدانی‌ ئ���ه‌و پاره‌یه‌‬ ‫به‌هیچ شێوه‌یه‌ك له‌گه‌ڵ‌ پێدانی‌ منحه‌ی‌ له‌الی���ه‌ن حكومه‌ته‌وه‌ مانگانه‌ به‌رده‌وام‬ ‫مانگان���ه‌دا نی���ن‪ ،‬چونك���ه‌ وه‌ك خۆی‌ بێ���ت ئ���ه‌وا جۆرێ���ك ل���ه‌ "ته‌مه‌ڵی‌‌و‬ ‫باسیكرد "هه‌ر به‌پێی‌ یاسا نوێیه‌كه‌ش نایه‌كسانی‌" له‌ناو رێكخراوه‌كاندا دروست‬ ‫پێویس���ته‌ ئه‌و پاره‌یه‌ له‌س���ه‌ر بنه‌مای‌ ده‌كات‪.‬‬ ‫به‌ڕێوه‌به‌ری‌ رێكخراوی‌ (گه‌شه‌پێدانی‌‬ ‫پڕۆژه‌ بێت نه‌ك منحه‌ی‌ مانگانه‌"‪.‬‬ ‫ناوبراو ئاش���كرایكرد كه‌ ئه‌گه‌ر بێتوو دیموكراس���ی‌ ‪ ) CDO‬عه‌ت���ا محه‌م���ه‌د‬ ‫ئه‌و پاره‌یه‌ له‌س���ه‌ر بنه‌مای‌ پڕۆژه‌ بێت رونیكرده‌وه‌ ك ‌ه ئه‌وان له‌ساڵی‌ ‪2006‬ه‌وه‌‬ ‫ئ���ه‌و كاته‌ كۆتای���ی‌ دێ‌ به‌به‌فیڕۆدانی‌ هه‌وڵ���ده‌ده‌ن ئ���ه‌و منحه‌ی���ه‌ بكرێ���ت‬

‫ئه‌گه‌ر یارمه‌تییه‌كه‌‬ ‫به‌شێوه‌ی‌ منحه‌ی‌‬ ‫مانگانه‌ بێت‬ ‫جۆرێك له‌ته‌مه‌ڵی‌‌و‬ ‫نایه‌كسانی‌‬ ‫له‌ڕێكخراوه‌كاندا‬ ‫دروست ده‌كات‬

‫به‌شێوازی‌ پڕۆژه‌‌و وتی‌ "چونكه‌ ئه‌گه‌ر‬ ‫منحه‌كه‌ به‌ش���ێوه‌ی‌ منحه‌ بێت جۆرێك‬ ‫له‌ته‌مه‌ڵی‌‌و نایه‌كس���انی‌ تێدا دروس���ت‬ ‫ده‌بێت‪ ،‬له‌به‌رئ���ه‌وه‌ی‌ هه‌ندێك رێكخراو‬ ‫ب���ه‌و هۆیه‌وه‌ هی���چ چاالكییه‌ك ناكه‌ن‌و‬ ‫هه‌ندێكیشیان زۆرترین چاالكی‌ ده‌كه‌ن‌و‬ ‫ره‌نگه‌ ئه‌و پاره‌یه‌ به‌شیشیان نه‌كات"‪.‬‬ ‫عه‌تا ئاش���كرایكرد كه‌ ئه‌وان تا ساڵی‌‬ ‫‪ 2010‬ئه‌و بڕه‌ پاره‌یه‌یان وه‌رگرتووه‌‪.‬‬ ‫به‌وت���ه‌ی‌ به‌رپرس���انی‌ حكوم���ه‌ت‪،‬‬ ‫له‌ئێس���تادا دوو داواكاری‌ هه‌ی���ه‌ ب���ۆ‬ ‫چۆنیه‌ت���ی‌ مامه‌ڵه‌ك���ردن له‌گ���ه‌ڵ‌ ئه‌و‬ ‫مه‌س���ه‌له‌یه‌دا‪ ،‬له‌و روه‌وه‌ به‌ڕێوه‌به‌ری‌‬ ‫فه‌رمانگه‌ی‌ رێكخ���راوه‌ ناحكومییه‌كان‪،‬‬ ‫فازی���ڵ‌ عومه‌ر له‌لێدوانێك���دا بۆ ئاوێنه‌‬ ‫رایگه‌یاند كه‌ داواكارییه‌ك ئه‌وه‌یه‌ منحه‌ی‌‬ ‫مانگانه‌ بمێن���ی‌ بۆئه‌وه‌ی‌ چاالكییه‌كان‬ ‫ب���ه‌رده‌وام ب���ن‪ ،‬داواكاری‌ دووه‌می���ش‬ ‫ئه‌وه‌یه‌ ئ���ه‌و منحه‌ی���ه‌ نه‌مێنێ‌‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫به‌وت���ه‌ی‌ ناوبراو داواكاری���ی دووه‌میان‬ ‫"یاس���اییه‌"‌و وتی‌ "رێكخراوه‌كان خۆیان‬ ‫رۆڵیان هه‌بووه‌ له‌نوسینه‌وه‌ی‌ یاساكه‌دا‌و‬ ‫به‌پێی‌ یاس���اكه‌ش پێدانی‌ پاره‌ له‌سه‌ر‬ ‫بنه‌م���ای‌ پڕۆژه‌یه‌ ن���ه‌ك مانگانه‌‪ ،‬بۆیه‌‬ ‫حكومه‌ت���ی‌ هه‌رێم س���ااڵنه‌ به‌ش���ێك‬ ‫له‌بودج���ه‌ی‌ دی���اری‌ ده‌كات بۆ پڕۆژه‌‌و‬ ‫پێمانوایه‌ ئه‌م رێگه‌یه‌ باشتره‌ بۆئه‌وه‌ی‌‬ ‫ئیشوكاری‌ رێكخراوه‌كان له‌سه‌ر بنه‌مای‌‬ ‫پڕۆژه‌كانیان بێت‪ ،‬بۆیه‌ ئه‌گه‌ری‌ ئه‌وه‌یه‌‬ ‫له‌مه‌ودوا ئ���ه‌و یارمه‌تییه‌ به‌ش���ێوه‌ی‌‬ ‫پڕۆژه‌ بێت"‪.‬‬ ‫هه‌روه‌ها س���ه‌رۆكی‌ لیژنه‌ی‌ كۆمه‌ڵی‌‬ ‫مه‌ده‌ن���ی‌ له‌په‌رله‌مان���ی‌ كوردس���تان‪،‬‬ ‫د‪ .‬دانا س���ه‌عید س���ۆفی‌ له‌لێدوانێكدا‬ ‫ب���ۆ ئاوێنه‌ رایگه‌یاند كه‌ به‌پێی‌ یاس���ا‬ ‫تازه‌كه‌ ئه‌و یارمه‌تییه‌ له‌س���ه‌ر بنه‌مای‌‬ ‫(پڕۆژه‌) ده‌بێت‌و وتی‌ "پاشه‌كشێ‌ له‌و‬ ‫بنه‌مایانه‌ی‌ له‌یاساكه‌دایه‌ ره‌نگه‌ مه‌حاڵ‌‬ ‫بێت‪ ،‬چونكه‌ ماوه‌یه‌كی‌ زۆر دیراسه‌مان‬ ‫ك���ردووه‌ كه‌ منحه‌مان گۆڕی‌ بۆ پڕۆژه‌‪،‬‬ ‫بۆئه‌وه‌ی‌ رێكخراوه‌كانیش كه‌متر بكه‌ونه‌‬ ‫ژێ���ر كاریگ���ه‌ری‌ حیزبه‌وه‌ وا باش���تره‌‬ ‫له‌ڕێگ���ه‌ی‌ پڕۆژه‌كانیانه‌وه‌ یارمه‌تییه‌كه‌‬ ‫وه‌ربگرن"‪.‬‬ ‫سۆفی‌ جه‌ختیكرده‌وه‌ كه‌ به‌و پێیه‌ی‌‬ ‫ش���ێوازی‌ مۆڵه‌تپێدان به‌ڕێكخراوه‌كان‬ ‫گۆڕدراوه‌ ب���ۆ خۆتۆمارك���ردن‪ ،‬ره‌نگه‌‬ ‫له‌ئاینده‌دا چه‌ن���دان رێكخراوی‌ دیكه‌ش‬ ‫خۆیان تۆمار بكه‌ن‪ ،‬بۆیه‌ له‌و حاڵه‌ته‌شدا‬ ‫ناتوانرێ‌ ئه‌و بڕه‌ پاره‌ زۆره‌یان بۆ دابین‬ ‫بكرێ‌‪.‬‬

‫‪17‬ی‌ ش���وباته‌وه‌ فازڵ میرانی‌ زۆرترین‬ ‫لێدوانی‌ "ناسیاس���ی‌" داوه‌‌و زۆرجاریش‬ ‫لێدوانه‌كانی‌ له‌س���ه‌ر پارتی‌ دیموكراتی‌‬ ‫كوردس���تان كه‌وتوون‌و به‌بۆچونی‌ میره‌‬ ‫"ئه‌و لێدوانانه‌ زۆرترینیشیان په‌یوه‌ندی‌‬ ‫به‌بیركردنه‌وه‌كانی‌ میرانییه‌وه‌ هه‌یه‌ كه‌‬ ‫زۆر به‌توندی‌ قسه‌ ده‌كات"‪.‬‬ ‫ناوبراو رونیكرده‌وه‌ ك ‌ه زیندوبونه‌وه‌ی‌‬ ‫ملمالنێ���ی‌ راگه‌یاندن��� ‌ه ش���اراوه‌كانی‌‬ ‫یه‌كێتی‌‌و پارتی له‌دوای‌ ‪17‬ی‌ شوباته‌وه‌‬ ‫ورده‌ ورده‌ زین���دوو بۆته‌وه‌‪ ،‬میره‌ وتی‌‬ ‫"ئه‌گه‌ری‌ س���ێیه‌میش ئه‌وه‌یه‌ كه‌ ئه‌گه‌ر‬ ‫به‌رهه‌م س���اڵح له‌پۆس���تی‌ س���ه‌رۆكی‌‬ ‫حكومه‌تدا نه‌مێنی‌‪ ،‬ره‌نگه‌ فازڵ میرانی‌‬ ‫جێگه‌ی‌ بگرێته‌وه‌‪ ،‬بۆی ‌ه ره‌نگه‌ كێشه‌ی‌‬ ‫شه‌خسیشی‌ تێدا بێت"‪.‬‬ ‫به‌بۆچون���ی‌ سه‌رنوس���ه‌ری‌ لڤی���ن‪،‬‬ ‫ی ن���او پارتیش‬ ‫هه‌ندێك له‌به‌رپرس���ان ‌‬ ‫س���ه‌رنجیان له‌س���ه‌ر د‪ .‬به‌رهه‌م ساڵح‬ ‫ئه‌وه‌ی���ه‌ ك���ه‌ ل���ه‌ڕوی‌ نێوده‌وڵه‌تییه‌وه‌‬ ‫ره‌نگه‌ توانیبێت���ی‌ (نێچیرڤان بارزانی‌)‬ ‫تێپه‌ڕێنێ‌‌و وتی‌ "بۆی��� ‌ه پارتی‌ ده‌یه‌وێ‌‬ ‫له‌ژێ���ر ه���ه‌ر بیانویه‌كدا بێت پۆس���تی‌‬ ‫س���ه‌رۆكی‌ حكومه‌ت وه‌ربگرێته‌وه‌‪ ،‬واته‌‬ ‫بچوك نیش���اندانی‌ به‌رهه‌م ساڵح له‌هه‌ر‬ ‫جومگه‌یه‌كدا به‌مه‌به‌ستی‌ وه‌رگرتنه‌وه‌ی‌‬ ‫پۆس���ته‌كه‌یه‌"‪ .‬به‌اڵم به‌پێچه‌وانه‌ی‌ ئه‌و‬ ‫لێدوانان���ه‌وه‌‪ ،‬سه‌رنوس���ه‌ری‌ گۆڤاری‌‬ ‫ی له‌لێدوانێكدا بۆ‬ ‫(سڤیل)‪ ،‬بێستون نور ‌‬ ‫ئاوێنه‌ ئاماژه‌ی‌ به‌وه‌دا كه‌ هیچ ساردیی‌‬ ‫یاخود حه‌ساسیه‌تێك نابینێت له‌نێوان‬ ‫ئه‌و دوو به‌رپرسه‌دا‌و وتی‌ "من زانیاریی‌‬ ‫وام ال نیی���ه‌ ك���ه‌ هی���چ ناكۆكییه‌ك���ی‌‬ ‫شه‌خسی‌ له‌نێوان فازڵ میرانی‌ سكرتێری‌‬ ‫مه‌كته‌بی‌ سیاس���ی‌ پارتی‌‌و د‪ .‬به‌رهه‌م‬ ‫س���اڵح س���ه‌رۆكی‌ حكومه‌تدا هه‌بێت"‪.‬‬ ‫بێستون رونیكرده‌وه‌ ك ‌ه ره‌نگه‌ یه‌كێتی‌‬ ‫ئ���ه‌و لێدوانانه‌ی‌ فازڵ میران���ی‌ به‌الوه‌‬ ‫ناخۆش بووبێت‌و وه‌اڵمیشی‌ داوه‌ته‌وه‌‪.‬‬

‫دادگاكانی‌ كوردستان‌و دادگاكانی‌ به‌غدا‬ ‫ هیالل ئیبراهیم‬ ‫پاش باڵوكردنه‌وه‌ی‌ دۆس���یه‌ی‌ تێوه‌گالنی‌‬ ‫تارق هاش���می‌ جێگری‌ س���ه‌رۆك كۆمار ‌ی‬ ‫عێراق ل���ه‌ كاری‌ توندوتی���ژی‌‌و تیرۆر له‌‬ ‫عێراق دادگای‌ لێكۆڵینه‌وه‌ی‌ به‌غدا بڕیاری‌‬ ‫تومه‌تباركردنی‌ ناوبراو‌و ده‌س���تگیركردنی‌‬ ‫ده‌كرد‪.‬‬ ‫ئێم���ه‌ ده‌زانین كه‌ مه‌س���ه‌له‌كه‌ به‌ته‌نها‬ ‫وابه‌س���ته‌ نیه‌ به‌ كێش���ه‌یه‌كی‌ یاساییه‌وه‌‬ ‫به‌ڵكو وابه‌سته‌یه‌ به‌ كێشه‌ی‌ سوننه‌‌و شیعه‌‬ ‫له‌ عێراقدا‪ ،‬هه‌روه‌ها كێشه‌كه‌ بارگاوییه‌ به‌‬ ‫رۆڵ‌و كاریگه‌ری‌ واڵتانی‌ ئیقلیمی‌‪ ،‬ئاینده‌ی‌‬ ‫رۆڵی‌ ئه‌مه‌ریكا‪.‬‬ ‫ئێس���تا زیات���ر له‌ ج���اران كێش���ه‌كه‌‬ ‫بۆته‌ ش���وێنی‌ ملمالنێی‌ هێ���زه‌ ئیقلیمی‌‌و‬ ‫نێوده‌وڵه‌تیی���ه‌كان‪ ،‬به‌تایب���ه‌ت ئێ���ران‌و‬ ‫س���عودیه‌ كه‌ ب���ه‌رده‌وام س���ه‌یری‌ رۆڵ‌و‬ ‫كاریگه‌ری‌‌و چاره‌نوس���ی‌ س���وننه‌‌و شیعه‌‬ ‫ده‌كه‌ن‪ .‬ل���ه‌وه‌ش دڵنیاین كه‌ كورد له‌نێو‬ ‫ملمالنێ���ی‌ مێژووی‌‪ ،‬سیاس���ی‌‌و هه‌ژمونی‌‬ ‫ئه‌و دوو واڵته‌ گه‌ر بیه‌وێت سود وه‌رگرێت‬ ‫ئه‌وا له‌داهاتودا هیچی‌ ده‌س���ت ناكه‌وێت‌و‬ ‫ناتوانێ���ت نه‌ مه‌رج دابنێت نه‌ س���ودێكی‌‬ ‫گه‌وره‌‌و ده‌ستكه‌وتێكی‌ گرنگ له‌و ملمالنێیه‌‬ ‫به‌دی‌ بێنێت‪ ،‬چونكه‌ خواستی‌ واڵتان زۆر‬ ‫له‌ میانگیریه‌ی‌ كورد به‌تایبه‌ت تاڵه‌بانی‌‌و‬ ‫بارزانی‌ گه‌وره‌تره‌‪ .‬به‌هه‌ر حاڵ نامانه‌وێت‬ ‫زۆر له‌سه‌ر ئه‌م كێشه‌یه‌ بدوێین‪ ،‬به‌اڵم ئه‌و‬ ‫خاڵ���ه‌ی‌ لێره‌دا ده‌یخه‌ینه‌ ڕوو س���ه‌باره‌ت‬ ‫به‌ دۆس���یه‌ی‌ هاشمی‌ كێشه‌ی‌ سه‌ربه‌خۆی‌‬ ‫دادگاكان‌و ده‌سه‌اڵتی‌ دادوه‌رییه‌ له‌ هه‌رێمی‌‬ ‫كوردستان‌و به‌غدا‪.‬‬ ‫ب���ه‌رده‌وام هه‌موو كه‌س���ایه‌تی‌‌و الیه‌نه‌‬ ‫سیاس���یه‌كانی‌ عێراق‌و كوردس���تان باس‬ ‫له‌ س���ه‌ربه‌خۆیی‌ دادگاكان‌و ده‌س���ه‌اڵتی‌‬ ‫دادوه‌ریی‌ ده‌ك���ه‌ن‪ .‬ئه‌و خاڵ���ه‌ی‌ گرنگه‌‬ ‫ئه‌وه‌ی���ه‌ ك���ه‌ دوای‌ ڕاگه‌یاندن���ی‌ بڕیاری‌‬ ‫تێ���وه‌گالن‌و ده‌س���تگیركردنی‌ هاش���می‌‪،‬‬ ‫ناوب���راو له‌ كۆنگره‌یه‌كی‌ رۆژنامه‌نوس���یدا‬ ‫داوای‌ كرد كه‌ دۆس���یه‌ی‌ لێكۆڵینه‌وه‌كه‌ی‌‬ ‫ڕه‌وان���ه‌ی‌ هه‌رێم���ی‌ كوردس���تان بكرێت‪،‬‬ ‫چونك���ه‌ به‌ قس���ه‌ی‌ هاش���می‌ دادگاكان‌و‬ ‫ده‌س���ه‌اڵتی‌ دادوه‌ریی‌ به‌غدا س���ه‌ربه‌خۆ‬ ‫نین‌و له‌ژێر ده‌سه‌اڵت‌و هه‌ژمونی‌ ده‌سه‌اڵتی‌‬ ‫جێبه‌جێك���ردن به‌تایب���ه‌ت ده‌س���ه‌اڵتی‌‬ ‫مالكی���دان‪ .‬ئه‌و ئه‌وه‌ش���ی‌ ڕاگه‌یاندن كه‌‬ ‫ئه‌گه‌ر دۆس���یه‌كه‌ی‌ ڕه‌وان���ه‌ی‌ دادگاكانی‌‬ ‫هه‌رێمی‌ كوردستان بكرێت ئاماده‌یه‌ بچێته‌‬ ‫به‌رده‌میان‪ .‬ئه‌م قسه‌یه‌ مانای‌ ئه‌وه‌یه‌ كه‌ له‌‬ ‫كوردستان دادگاكان‌و ده‌سه‌اڵتی‌ دادوه‌ریی‌‌و‬ ‫دادوه‌ران سه‌ربه‌خۆن‪ .‬له‌به‌ر ناسه‌ربه‌خۆیی‌‬ ‫دادوه‌ران‌و دادگاكانی‌ به‌غدایه‌ ئه‌و ئاماده‌نیه‌‬ ‫بچێته‌ به‌رده‌میان‪ ،‬به‌اڵم ئه‌وه‌ی‌ بیرچووه‌‬ ‫كه‌ عێراق له‌ڕابردوو ئێستاش���دا به‌ده‌ستی‌‬

‫دڵخۆش ‌ی هاشم ‌ی‬ ‫له‌وێوه‌ نی ‌ه ك ‌ه له‌به‌غدا‬ ‫دادگا سه‌ربه‌خۆنیه‌‌و‬ ‫له‌كوردستان‬ ‫سه‌ربه‌خۆیه‌‪ ،‬به‌ڵكو‬ ‫خه‌ونه‌كه‌ ‌ی ئه‌وه‌ی ‌ه‬ ‫ك ‌ه تاڵه‌بانی‌‌و بارزان ‌ی‬ ‫ده‌توانن دۆسیه‌كه‌ ‌ی‬ ‫سه‌راولێژ بكه‌نه‌وه‌‬

‫وێرانیی‌ ده‌سه‌اڵتی‌ دادوه‌رییه‌وه‌ ده‌ناڵێت‪،‬‬ ‫له‌گه‌ڵ بوونی‌ ده‌یان كه‌سایه‌تی‌ ئه‌كادیم ‌ی‬ ‫له‌بواری‌ یاس���ا‌و دادوه‌ریی‌ ئازا‌و سه‌ربه‌خۆ‬ ‫كه‌چی‌ دادگاكان شوێنی‌ سته‌م بوون‪ .‬ئه‌و‬ ‫لێدوانه‌ی‌ هاشمی‌ بووه‌ مایه‌ی‌ دڵخۆشی‌ بۆ‬ ‫به‌ش���ێكی‌ دادوه‌ران‌و ده‌سه‌اڵتی‌ دادوه‌ریی‌‬ ‫كه‌ چۆن له‌به‌ر س���ه‌ربه‌خۆییان كه‌سێكی‌‬ ‫وه‌ك هاش���می‌ داوا ده‌كات له‌دادگایه‌ك���ی‌‬ ‫كوردستان لێكۆڵینه‌وه‌ی‌ له‌گه‌ڵدا بكرێت‪.‬‬ ‫به‌اڵم دی���اره‌ هه‌روه‌ك به‌غ���دا دادگاكان‌و‬ ‫ده‌س���ه‌اڵتی‌ دادوه‌ریی‌‌و به‌ش���ێكی‌ زۆری‌‬ ‫دادوه‌رانی كوردس���تان س���ه‌ربه‌خۆ نین‪،‬‬ ‫دڵخۆش���ی‌ هاشمی‌ له‌وێوه‌ نیه‌ كه‌ له‌به‌غدا‬ ‫دادگا سه‌ربه‌خۆنیه‌‌و له‌هه‌رێمی‌ كوردستان‬ ‫ئازاد‌و س���ه‌ربه‌خۆیه‌‪ ،‬به‌ڵك���و خه‌ونه‌كه‌ی‌‬ ‫ئه‌وه‌یه‌ ك���ه‌ تاڵه‌بانی‌‌و بارزان���ی‌ ده‌توانن‬ ‫دۆسیه‌كه‌ی‌ س���ه‌راولێژ بكه‌نه‌وه‌‪ .‬ده‌توانن‬ ‫له‌دادگاكانی‌ كوردستان شیفاعه‌تی‌ بۆ بكه‌ن‬ ‫كه‌ ئه‌و كه‌سێكی‌ به‌ریئه‌‪ ،‬هه‌روه‌ها ده‌توانن‬ ‫ب���ه‌و ش���ێوه‌یه‌ دۆس���یه‌ی‌ لێكۆڵینه‌وه‌كه‌‬ ‫به‌ڕێوه‌بچێت كه‌ ئه‌وان ده‌یانه‌وێت هه‌روه‌ك‬ ‫ئێم���ه‌ ده‌زانین كه‌ ئه‌وان ده‌توانن س���پی‌‬ ‫بكه‌نه‌ ڕه‌ش‌و ڕه‌ش بكه‌نه‌ سپی‌‪.‬‬ ‫ئه‌زمون���ی‌ س���ااڵنی‌ رابردوو دی���اره‌ كه‌‬ ‫ده‌سه‌اڵتی‌ دادوه‌ریی‌ له‌ هه‌رێمی‌ كوردستان‬ ‫چۆن���ه‌؟ خه‌ڵك���ی‌ كوردس���تان به‌تایبه‌ت‬ ‫ئه‌وانه‌ی‌ سه‌رقاڵی‌ كاركردن له‌بواری‌ یاسا‬ ‫باش ده‌زان���ن كه‌ دادگاكان‌و ده‌س���ه‌اڵتی‌‬ ‫دادوه‌ریی‌ ناسه‌ربه‌خۆییان له‌كوێدایه‌‪.‬‬ ‫چ���ۆن چۆنی‌ له‌ده‌یان كێش���ه‌ی‌ جۆراو‬ ‫ج���ۆردا س���ه‌ربه‌خۆیان خس���تۆته‌ ژێ���ر‬ ‫پرسیاره‌وه‌‪ .‬ئه‌گه‌ر كێشه‌كه‌ سه‌ربه‌خۆیی‌‌و‬ ‫ناسه‌ربه‌خۆیی‌ دادگاكان بێت ئه‌وا ئێره‌ش‬ ‫هی���چ جیاوازییه‌ك���ی‌ نیه‌ له‌گ���ه‌ڵ به‌غدا‪،‬‬

‫چونك���ه‌ ئه‌و كه‌یس���انه‌ی‌ كه‌ له‌ س���ااڵنی‌‬ ‫رابروودا ئێمه‌ س���ه‌رنجمانداون‌و خه‌ڵكی‌‌و‬ ‫ده‌س���ه‌اڵت لێیان ئاگاداره‌ به‌ڵگه‌ن كه‌ چی‌‬ ‫له‌ دادگاكان ده‌گوزه‌رێ‌‪.‬‬ ‫ل���ه‌ كوردس���تان تاوان���ی‌ جۆراوج���ۆر‬ ‫ئه‌نجامدران‌و دۆسییه‌كانیان خرانه‌ ره‌فه‌ی‌‬ ‫دۆاڵبه‌كان‌و تۆزیان لێنیش���ت‪ ،‬كێش���ه‌ی‌‬ ‫جیاجی���ا هاتن���ه‌ ن���او دادگاكان‌و بڕیاری‌‬ ‫عادالنه‌یان تێدا نه‌درا‪ ،‬هه‌تا ئێستاش ده‌یان‬ ‫ك���ه‌س هه‌یه‌ فه‌رمانی‌ ده‌س���تگیركردنیان‬ ‫هه‌یه‌‌و خۆیان ته‌سلیم ناكه‌ن‪.‬‬ ‫ئێستاش ده‌بینین كه‌ له‌خۆپیشاندانه‌كانی‌‬ ‫‪ 17‬ش���وبات ئ���ه‌و گه‌نجان���ه‌ ك���وژران‌و‬ ‫چاره‌نوسی‌ دۆس���یه‌كانیان‌و تۆمه‌تباره‌كان‬ ‫كوان‌و چی���ان لێهات؟ چ���ۆن ئه‌و هه‌موو‬ ‫دۆس���ییه‌ لێكۆڵینه‌وه‌یان تێده‌كرا‪ ،‬ده‌یان‬ ‫پێشێلكاریی‌‌و كاری‌ نایاسیی‌ ئه‌نجامدران‌و‬ ‫سكااڵكان چیان لێبه‌سه‌رهات‌و چاره‌نوسیان‬ ‫كوا؟‪.‬‬ ‫ئیتر جیاوازی‌ س���ه‌ربه‌خۆیی‌ دادگاكانی‌‬ ‫هه‌رێ���م‌و به‌غدا ل���ه‌ كوێدای���ه‌‪ .‬ته‌نانه‌ت‬ ‫هه‌روه‌ك هاشمی‌‪ ،‬فازڵ میرانی‌ سكرتێری‌‬ ‫مه‌كته‌بی‌ سیاس���ی‌ پارتی‌ ئه‌وه‌ی‌ ئاشكرا‬ ‫ك���رد كه‌ ئه‌گه‌ر به‌رپرس���ی‌ لق���ی‌ چواری‌‬ ‫حیزبه‌كه‌ی‌ ل���ه‌ س���لێمانی‌ لێكۆڵینه‌وه‌ی‌‬ ‫له‌گه‌ڵدا نه‌كرێ���ت ئاماده‌یه‌ بچێته‌ به‌رده‌م‬ ‫دادگا‪ .‬ئه‌م���ه‌ش مان���ای‌ ئه‌وه‌ی���ه‌ ك���ه‌‬ ‫دادگاكان‌و دادوه‌رانی‌ س���لێمانی‌ سه‌ربه‌خۆ‬ ‫نین‪ ،‬ئه‌و نیش���انه‌ی‌ پرسیاری‌ خسته‌سه‌ر‬ ‫ئ���ه‌و دڵخۆش���ی‌‌و ش���انازییه‌ی‌ تاڵه‌بانی‌‌و‬ ‫بارزان���ی‌‪ .‬هه‌روه‌ها ب���ه‌و لێدوانه‌ی‌ جگه‌‬ ‫له‌وه‌ی‌ س���ه‌ربه‌خۆیی‌‌و ئازادی‌‌و نیازپاكی‌‬ ‫دادوه‌رانی‌ سلێمانی‌ خسته‌ ژێر پرسیاره‌وه‌‪،‬‬ ‫ناڕاس���ته‌وخۆ مانای‌ ئه‌وه‌یه‌ كه‌ دادگاكان‌و‬ ‫دادوه‌رانی‌ هه‌ولێر س���ه‌ربه‌خۆن‪ .‬بۆیه‌ ئه‌و‬ ‫داوای���ه‌ ده‌كات‪ .‬چه‌ند رۆژێ���ك تێنه‌په‌ڕی‌‬ ‫به‌س���ه‌ر لێدوانه‌كانی‌ هاش���میدا راسته‌خۆ‬ ‫ف���ازڵ میرانی‌ ك���ه‌ به‌رپرس���ێك حیزبییه‌‬ ‫ناڕاس���ته‌وخۆ س���ه‌ربه‌خۆی‌ دادگاكان���ی‌‬ ‫خسته‌ ژێر پرس���یاره‌وه‌‪ ،‬ئه‌و ئاگای‌ له‌وه‌‬ ‫نیه‌ كه‌ ئه‌وه‌ دادگا‌و دادوه‌رانن ده‌زانن كه‌‬ ‫لێكۆڵینه‌وه‌‌و دادگاییكردن له‌كوێوه‌ ده‌بێت‌و‬ ‫چۆن ده‌س���ت پێده‌كات‪ .‬ئه‌گه‌ر بیانه‌وێت‬ ‫ئه‌وان ده‌زانن چ���ۆن دادوه‌ریی‌‌و عه‌داله‌ت‬ ‫په‌یڕه‌و بكه‌ن‪ .‬به‌اڵم دیاره‌ ئه‌م لێدوانه‌ش‬ ‫بۆ ئه‌وه‌یه‌ كه‌ هه‌روه‌ك دادگاكانی‌ سلێمانی‌‬ ‫كه‌ حیزب‌و ده‌سه‌اڵتدارانی‌ رۆڵی‌ گرنگیان‬ ‫تێ���دا ده‌گرێ���ت‌و ده‌س���ه‌اڵتیان هه‌یه‌ كه‌‬ ‫كێشه‌‌و دۆس���ییه‌كان به‌ ئاره‌زووی‌ خۆیان‬ ‫ده‌ستكاری‌ بكه‌ن ئاوه‌هاش هه‌ولێر پارتی‌‬ ‫ده‌توانێت دۆس���یه‌و كێش���ه‌كان سه‌راولێژ‬ ‫بكات‪ .‬له‌به‌ر ئه‌وه‌ ئه‌گه‌ر ئه‌و به‌رپرس���ه‌ی‌‬ ‫حیزبه‌كه‌ی‌ له‌هه‌ولێر لێكۆڵینه‌وه‌ی‌ له‌گه‌ڵدا‬ ‫بكرێ���ت ئ���ه‌وه‌ بێتاوان���ی‌ ده‌س���له‌مێنن‌و‬ ‫دۆسیه‌كه‌ی‌ تاهه‌تایه‌داده‌خه‌ن‪.‬‬

‫عێراق‬

‫)‪ )307‬سێشه‌ممه‌ ‪2012/1/3‬‬

‫‪Iraq.awene@gmail.com‬‬ ‫لیژنه‌ی‌ دارایی‌ په‌رله‌مانی‌ عێراق هوشیاری‌ ده‌دات له‌كاریگه‌رییه‌ خراپه‌كانی‌‬ ‫ته‌نگه‌ژه‌ی‌ سیاسی‌ له‌سه‌ر ره‌وشی‌ ئابووری‌ عێراق‌و رایده‌گه‌یه‌نێت به‌هۆی‌‬ ‫په‌ككه‌وتنی‌ په‌رله‌مانی‌ عێراقه‌وه‌ نه‌توانراوه‌ هیچ گفتوگۆیه‌ك له‌باره‌ی‌ پرۆژه‌‬ ‫یاسای‌ بودجه‌ی‌ ‪ 2012‬عێراق بكرێت‪ .‬ئه‌م لیژنه‌یه‌ جه‌خت له‌وه‌ش ده‌كاته‌وه‌‬ ‫ئه‌م دۆخه‌ سیاسییه‌ كاریگه‌ریی‌ خراپی‌ له‌سه‌ر چه‌ندین دۆسییه‌یتری‌‬ ‫ئابووری‌ ده‌بێت له‌عێراق‪.‬‬

‫له‌پاش كشانه‌وه‌ی‌ سوپای‌ ئه‌مه‌ریكا له‌ژماره‌یه‌ك شارو شارۆچكه‌ی‌ عێراقدا‬ ‫كه‌رنه‌ڤاڵی‌ خۆشی‌ سازكرا‌و ئه‌م بۆنه‌یه‌ به‌ده‌سكه‌وتێكی‌ نیشتمانی‌ درایه‌ قه‌ڵه‌م‪.‬‬ ‫به‌شدارانی‌ هه‌ندێك له‌م كه‌رنه‌ڤااڵنه‌ به‌كۆمه‌ڵ‌و له‌به‌رچاوی‌ كامێرای‌ میدیاكان‬ ‫سوێندیانخوارد ئه‌و په‌ڕی‌ هه‌وڵ بده‌ن بۆ ئه‌وه‌ی‌ نه‌هێڵن تایفه‌گه‌رایی‌‌و ملمالنێی‌‬ ‫ناوخۆیی‌ عێراق په‌لكێش بكاته‌ ناو شه‌ڕی‌ خوێناوی‌‌و پارێزگاریی‌ له‌پێكه‌وه‌ژیان‬ ‫بكه‌ن‪.‬‬

‫"له‌دۆسییه‌ی‌ هاشمیدا كورد یارییه‌كی‌ نامسۆگه‌ر ده‌كات"‬ ‫ئا‪ :‬ئاوێنه‌‬ ‫راپۆرتێكی‌ ئاژانسی‌ رۆیته‌رز ئاماژ‌ه‬ ‫به‌وه‌ ده‌كات كورد به‌په‌نادانی‌ تاریق‬ ‫ی‬ ‫هاشمی‌ ته‌حه‌دایه‌كیتریان روبه‌ڕو ‌‬ ‫ی‬ ‫ی مالیكی‌ كردوه‌ته‌وه‌‌و هۆكار ‌‬ ‫نور ‌‬ ‫ی‬ ‫ئه‌مه‌ش ده‌گێڕێته‌وه‌ بۆ "هه‌ستكردن ‌‬ ‫كورد به‌په‌راوێزخستن له‌پاش‬ ‫به‌هێزبوونی‌ پێگه‌ی‌ مالیكییه‌وه‌"‪.‬‬ ‫ی رۆیته‌رز پش���ت ئه‌س���تور‬ ‫راپۆرته‌كه‌ ‌‬ ‫ی هه‌ندێك لێكۆڵ���ه‌ر ئه‌و‌ه‬ ‫به‌ش���یكار ‌‬ ‫ده‌خاته‌ڕوو كه‌ كورد هه‌وڵده‌ده‌ن سود‬ ‫ی وه‌رگرن‬ ‫ی تاریق هاش���م ‌‬ ‫له‌دۆس���یی ‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫ی فش���ار‌و نوس���یویه‌ت ‌‬ ‫وه‌ك���و كارت ‌‬ ‫"كوردیش وه‌كو مالیكی‌‌و سیاسه‌توان ‌ه‬ ‫عێراقییه‌كانیتر گره‌و له‌س���ه‌ر یارییه‌ك‬ ‫ی زۆر هه‌ڵده‌گرێت‪..‬‬ ‫ده‌ك���ه‌ن ك ‌ه ئه‌گه‌ر ‌‬ ‫ی‬ ‫یارییه‌ك كه‌ په‌یوه‌ست ‌ه به‌كێشمه‌كێش ‌‬ ‫ی‬ ‫ی دراوسێ ‌‬ ‫تایفی‌‌و راپه‌ڕینی‌ گه‌لی‌ سوریا ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ك ‌ه شیكه‌ره‌وه‌یه‌ك ‌‬ ‫عێراق"‪ .‬ژاال ریان ‌‬ ‫ی گلۆبال ئینسایتی‌ ئه‌مه‌ریكیی ‌ه‬ ‫ده‌زگا ‌‬ ‫به‌ئاژانسه‌كه‌ی‌ راگه‌یاندوه‌ "كورد خۆیان‬ ‫له‌ناوه‌ڕاس���تی‌ قه‌یران���دا دیوه‌ت���ه‌وه‌‌و‬ ‫پێده‌چێت ئه‌مه‌ری���كا داوایكردبێت ك ‌ه‬ ‫ی‬ ‫ی بكه‌ن له‌م كێش���ه‌یه‌دا له‌بر ‌‬ ‫نێوانگری ‌‬ ‫ی به‌ش���داربن له‌ئاڵۆزكردنیدا"‪.‬‬ ‫ئ���ه‌وه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫به‌قس���ه‌ی‌ رۆیته‌رز بڕی���اری‌ په‌نادان ‌‬ ‫ی‬ ‫هاش���می‌ له‌كوردس���تان به‌ئاس���ان ‌‬ ‫ی هه‌ی ‌ه‬ ‫ی زۆر ‌‬ ‫نه‌دراوه‌ چونك ‌ه ئه‌گ���ه‌ر ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ئاڵۆزكردن ‌‬ ‫ئه‌م په‌نادانه‌ ببێت��� ‌ه هۆ ‌‬ ‫په‌یوه‌ندییه‌كانی‌ نێوان هه‌ولێر‌و به‌غدا‌و‬ ‫ی‬ ‫ی هاش���م ‌‬ ‫ده‌ڵێت "راده‌س���تكردنه‌وه‌ ‌‬ ‫ی به‌غدا خراپتر‌ه نه‌ك له‌سه‌ر‬ ‫به‌حكومه‌ت ‌‬ ‫ی شیعه‌‌و سونن ‌ه به‌ڵك ‌ه‬ ‫ئاستی‌ په‌یوه‌ند ‌‬ ‫بۆ په‌یوه‌ندیی‌ نێوان كورد‌و سوننه‌كان‬

‫له‌ساڵیادی‌ پێنجه‌می‌ له‌سێداره‌دانیدا‪،‬‬ ‫كه‌ ده‌كه‌وێته‌ كۆتایی‌ هه‌موو‬ ‫ساڵێكی‌ زاینییه‌وه‌‪)12/30( ،‬‬ ‫دادوه‌ر مونیر حه‌داد‪ ،‬كه‌ ئاماده‌ی‌‬ ‫دوا ساته‌كانی‌ ژیانی‌ سه‌دام بووه‌‬ ‫به‌شێك له‌نهێنییه‌كانی‌ دادگاییكردن‌و‬ ‫له‌سێداره‌دانی‌ سه‌رۆكی‌ پێشوتری‌‬ ‫سه‌دام ئاشكرا ده‌كات‪.‬‬ ‫له‌شایه‌تحاڵه‌وه‌ بۆ تاوانبار‬ ‫دادوه‌ر مونی���ر ح���ه‌داد‪ ،‬ك���ه‌ كورد ‌‬ ‫ی‬ ‫فه‌یلیی���ه‌‪ ،‬ئ���ه‌وه‌ رونده‌كات���ه‌وه‌ ك���ه‌‬ ‫سه‌دام حس���ێن س���ه‌ره‌تا به‌سیفه‌تی‌‬ ‫شایه‌ت له‌دۆسییه‌ی‌ دوجه‌یلدا ئاماده‌ی‌‬ ‫دادگابووه‌‌و بانگكراوه‌‪ ،‬به‌اڵم داواكاری‌‬ ‫گشتیی‌ مونقیز ئال فیرعۆن‪ ،‬له‌رێگای‌‬ ‫دادگای‌ ته‌می���زه‌وه‌ توانیویه‌تی‌ بڕیاری‌‬ ‫ئاماده‌بوون���ی‌ س���ه‌دام له‌ش���ایه‌ته‌وه‌‬ ‫بگۆڕێت بۆ تۆمه‌تبار‌و س���ه‌ره‌نجامیش‬ ‫س���ه‌ری‌ له‌ت���اوان‌و له‌س���ێداره‌دانه‌وه‌‬ ‫ده‌رك���ردوه‌‪ .‬ح���ه‌داد‪ ،‬ك���ه‌ له‌قۆناغی‌‬ ‫لێكۆڵینه‌وه‌دا چه‌ندجارێك س���ه‌دامی‌‬ ‫دیوه‌ ده‌ڵێت "پرس���یاری‌ كۆمه‌ڵكوژیی‌‬ ‫كوردان���ی‌ فه‌یلی���م لێك���رد‪ ،‬ئه‌وی���ش‬ ‫له‌وه‌اڵم���دا وت���ی‌‪ :‬ئ���ه‌وه‌ تۆمه‌تێكی‌‬ ‫سیاسییه‌ نه‌ك جینائی‌‪ ،‬چونكه‌ كورد‬ ‫به‌ش���ێكن له‌گه‌له‌ك���ه‌م‌و منیش ئازاری‌‬ ‫هی���چ تاكێكی‌ گه‌لی‌ خۆم���م نه‌داوه‌"‪.‬‬ ‫هه‌روه‌ه���ا ده‌ڵێت‪ :‬به‌س���دامم وت ‪35‬‬ ‫ساڵه‌ تۆ قسه‌ ئه‌كه‌یت‪ ،‬لێمان گه‌ڕێ با‬ ‫ئێمه‌ش قسه‌ی‌ خۆمان بكه‌ین‪ ،‬ئه‌ویش‬ ‫له‌وه‌اڵم���دا وتویه‌ت���ی‌‪ :‬ئیس���راحه‌تی‌‬ ‫خۆت وه‌ربگ���ره‌‌و به‌رده‌وامیش ئه‌وه‌ی‌‬ ‫چه‌ندباره‌ كردوه‌ته‌وه‌ "واڵت داگیركراوه‌‌و‬ ‫حكومه‌تیش كلك‌و نۆكه‌ری‌ ئه‌مه‌ریكایه‌"‪.‬‬ ‫مونیر حه‌داد‪ ،‬باسی‌ ئه‌وه‌شی‌ كردووه‌‬ ‫كه‌ به‌س���ه‌دامی‌ وتوه‌ ئه‌م حكومه‌ته‌ی‌‬ ‫ئێستای‌ عێراق (‪ )2006‬هه‌ڵبژێردراوی‌‬ ‫گه‌له‌‪ ،‬ئه‌ویش له‌وه‌اڵمدا وتویه‌تی‌ "ئه‌مه‌‬ ‫گه‌مه‌یه‌‪ ،‬تۆ مناڵیت له‌سیاسه‌تدا‌و هیچ‬ ‫نازانیت‪ ،‬دواتر بۆت ده‌رئه‌كه‌وێت ئه‌مه‌‬ ‫گه‌م���ه‌ بووه‌"‪ .‬ئ���ه‌م دادوه‌ره‌‪ ،‬ئه‌وه‌ش‬ ‫روونده‌كاته‌وه‌ كه‌ س���ه‌رانیتری‌ به‌عس‬ ‫له‌میان���ه‌ی‌ دانیش���تنه‌كانی‌ دادگادا‬ ‫به‌ئاشكرا له‌س���ه‌دام ترساون‌و له‌پاش‬ ‫له‌س���ێداره‌دانی‌ س���ه‌دامه‌وه‌ ئ���ازادی‌‬ ‫زیاتری���ان وه‌رگرتووه‌ له‌قس���ه‌كردندا‪.‬‬ ‫به‌قسه‌ی‌ ناوبراو‪ ،‬ته‌نها به‌رزان تكریتی‌‬ ‫زڕبرای‌ له‌سه‌دام نه‌ترساوه‌‪.‬‬

‫"جه‌ژنی‌ غه‌دیر"‬ ‫"جه‌ژنی‌ سه‌قیفه‌"‬ ‫ئا‪ :‬الپه‌ڕه‌ی‌ عێراق‬

‫ترسی‌ ئه‌وه‌ هه‌ی ‌ه‬ ‫ی ‪ 11‬ملیارد‬ ‫مالیكی‌ بای ‌‬ ‫ی‬ ‫دۆالر چه‌كی‌ ئه‌مه‌ریك ‌‬ ‫ی‬ ‫بۆ دامه‌زراندن ‌‬ ‫ی تاك حیزبی‌‌و‬ ‫ده‌وڵه‌ت ‌‬ ‫ی‬ ‫سه‌ركوتكردن ‌‬ ‫پارێزگاكان به‌كار‬ ‫بهێنێت‬

‫ك ‌ه له‌چه‌ند به‌شێكی‌ كه‌ركوك‌و موسڵ‌و‬ ‫دیال ‌ه دراوسێیی‌ یه‌كترن"‪.‬‬ ‫هاوكات له‌گه‌ڵ ئه‌مه‌شدا چه‌ند ئاژانس‌و‬ ‫ی‬ ‫ی ئه‌مه‌ریكا هوشیار ‌‬ ‫ش���یكه‌ره‌وه‌یه‌ك ‌‬ ‫ی‬ ‫ی زۆر هه‌ی ‌ه مالیك ‌‬ ‫ئه‌وه‌یانداو‌ه ئه‌گه‌ر ‌‬ ‫چه‌كه‌كان���ی‌ ئه‌مه‌ری���كا به‌كاربهێنێت‬ ‫ی خۆی‌‌و ئه‌م‬ ‫بۆ لێدان���ی‌ ركابه‌ره‌كان��� ‌‬ ‫ی‬ ‫شیكه‌ره‌وان ‌ه باس له‌وه‌ ده‌كه‌ن ئیداره‌ ‌‬ ‫ی ‪ 11‬ملی���ارد دۆالر چه‌ك‌و‬ ‫ئۆبام���ا بای ‌‬ ‫ی فرۆش���تو‌ه‬ ‫ته‌كنه‌لۆژی���ای‌ س���ه‌ربازی ‌‬ ‫به‌حكومه‌تی‌ عێ���راق‪ ،‬له‌كاتێكدا ترس‌و‬ ‫ی‬ ‫ی زۆر له‌ئارادای��� ‌ه له‌باره‌ ‌‬ ‫دڵه‌خورتێ��� ‌‬ ‫ی مالیكی‌ بۆ‬ ‫ی هه‌وڵدانی‌ ن���ور ‌‬ ‫ئه‌گ���ه‌ر ‌‬

‫له‌كاتێكدا سه‌رجه‌م خه‌ون‌و هیوای‌‬ ‫عێراقییه‌كان ئه‌وه‌یه‌ كه‌ ته‌نگه‌ژه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫سیاسی‌ نێوان سیاسه‌توانه‌ شیعه‌‌و‬ ‫سوننه‌كان به‌ره‌و هێوربونه‌وه‌ بڕوات‪،‬‬ ‫كه‌چی‌ نوێنه‌ره‌ په‌رله‌مانی‌‌و ئاینییه‌كانی‌‬ ‫ئه‌م تایفه‌یه‌ بابه‌تێكی‌ پڕ گرفت‌و قه‌یرانی‌‬ ‫نوێ ده‌كه‌نه‌وه‌‪" :‬جه‌ژنی‌ غه‌دیر"‌و‬ ‫"جه‌ژنی‌ سه‌قیفه‌"‪.‬‬

‫ۆریەت‬ ‫دیکتات‬ ‫قۆناغی‬ ‫بۆ‬ ‫سەرەتا‬

‫ی ت���اك حیزبی‌‌و‬ ‫دامه‌زراندن���ی‌ ده‌وڵه‌ت ‌‬ ‫وازهێنان له‌حوكمی‌ هاوبه‌ش‪.‬‬ ‫ئه‌و چه‌كان ‌هی‌ ئه‌مه‌ریكا ده‌یفرۆش���ێت‬ ‫ی پێشكه‌وتووش له‌خۆ‬ ‫به‌عێراق فڕۆكه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی رۆژنام ‌ه ‌‬ ‫ده‌گرێت‌و به‌پێی‌ راپۆرتێك ‌‬ ‫ی‬ ‫نیوی���ۆرك تایمزیش جگه‌ له‌مه‌ترس��� ‌‬ ‫ی ئ���ه‌و چه‌كانه‌ له‌ناوخۆدا‪،‬‬ ‫به‌كارهێنان ‌‬ ‫ی ئ���ه‌وه‌ش هه‌یه‌ عێ���راق ببێت ‌ه‬ ‫ترس��� ‌‬ ‫ی‬ ‫ی پیاوه‌ ئاینییه‌كان ‌‬ ‫هاوپه‌یمانی‌ ده‌وڵه‌ت ‌‬ ‫ش���یعه‌ له‌ئێ���ران‪ .‬نیوی���ۆرك تایم���ز‪،‬‬ ‫ی كۆمه‌ڵێك به‌رپرس ئاماژه‌ پێ‬ ‫نیگه‌ران ‌‬ ‫ی‬ ‫ی س���ه‌ربازی ‌‬ ‫ی هاریكار ‌‬ ‫ده‌كات له‌باره‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫ئه‌مه‌ریكا‌و عێراقه‌وه‌ له‌وانه‌ش باڵیۆز ‌‬

‫ئێستای‌ ئه‌مه‌ریكا له‌به‌غدا‌و ئه‌م سیاسی ‌ه‬ ‫ئه‌مه‌ریكاییانه‌ باسیان له‌وه‌كردوه‌ ئه‌م ‌ه‬ ‫ی‬ ‫ی ئیدار‌ه ‌‬ ‫ی له‌كه‌داركردن��� ‌‬ ‫ده‌بێته‌ه���ۆ ‌‬ ‫ی چاككردن‌و‬ ‫ئۆبام���ا ئه‌گ���ه‌ر هه‌وڵ��� ‌‬ ‫ی‬ ‫ی دۆخه‌ك ‌ه نه‌دا‪ .‬هه‌رچ ‌‬ ‫راستكردنه‌و‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫ی نه‌ته‌وه‌ی ‌‬ ‫ی ئاسایش ‌‬ ‫پسپۆڕی‌ كاروبار ‌‬ ‫ی‬ ‫ئه‌مەریكاشه‌ كینیس بۆالك له‌ئامۆژگا ‌‬ ‫ی ئه‌مه‌ریگا ئه‌م په‌یوه‌ندیی ‌ه‬ ‫برۆكنگ���ه‌ر ‌‬ ‫ی عێ���راق‌و ئه‌مه‌ری���كا ب ‌ه‬ ‫س���ه‌ربازییه‌ ‌‬ ‫"ترسناك" ناو ده‌بات‪ ،‬چونك ‌ه كۆمه‌ك ‌ه‬ ‫ی ئه‌مه‌ری���كا بۆ عێراق‬ ‫س���ه‌ربازییه‌كان ‌‬ ‫ی‬ ‫خوده‌‌و تانك‌و جۆره‌ه���ا ته‌كنه‌لۆژیا ‌‬ ‫س���ه‌ربازیتر له‌خۆ ده‌گرێت ك ‌ه ده‌كرێت‬

‫مالیكی‌ ب���ۆ دیكتاتۆریی���ه‌ت به‌كاریان‬ ‫بهێنێت‪.‬‬ ‫هه‌ندێ���ك لێكۆڵه‌ریت���ر پێیانوای ‌ه ئه‌و‬ ‫ی ده‌ده‌ن‬ ‫ی مالیك��� ‌‬ ‫چه‌كان��� ‌ه یارمه‌ت��� ‌‬ ‫له‌رێگرتن له‌و پارێزگایانه‌ی‌ ده‌یانه‌وێت‬ ‫ی فی���دراڵ‌و س���ه‌ربه‌خۆ‬ ‫ببن��� ‌ه هه‌رێم ‌‬ ‫له‌ناو عێ���راق‪ .‬هه‌ر له‌م میانه‌یه‌ش���دا‬ ‫ی قه‌یرانه‌ نێو‬ ‫ی گروپ ‌‬ ‫جێگری‌ س���ه‌رۆك ‌‬ ‫ده‌وڵه‌تییه‌كان یوس هیلته‌رمان ده‌ڵێت‬ ‫ی‬ ‫ی سه‌ربازی ‌‬ ‫"ئه‌مه‌ریكا وه‌كو قورساییه‌ك ‌‬ ‫ی‬ ‫هاوتای‌ ئێ���ران بڕی���اری‌ یارمه‌تیدان ‌‬ ‫ی فرۆشتنی‌ چه‌ندین‬ ‫ی داوه‌ له‌رێگا ‌‬ ‫عێراق ‌‬ ‫ی سه‌ربازییه‌وه‌ به‌م واڵته‌"‪.‬‬ ‫ته‌كنه‌لۆژیا ‌‬

‫دادوەرێک‪ ،‬نهێنییه‌كانی‌ له‌سێداره‌دانی‌ سه‌دام ئاشكرا ده‌كات‬ ‫ئا‪ :‬ئاوێنە‬

‫پرۆفایل‬

‫‪7‬‬

‫ی سه‌دامی‌ به‌په‌ت گه‌یاند‬ ‫ی مل ‌‬ ‫مالیك ‌‬ ‫ی س���ه‌دامه‌و‌ه‬ ‫له‌بار‌هی‌ له‌س���ێداره‌دان ‌‬ ‫دادوه‌ر مونیر حه‌داد‪ ،‬باس له‌وه‌ده‌كات‬ ‫ی‬ ‫ی س���ه‌رۆك وه‌زیران‪ ،‬رۆڵ ‌‬ ‫نوری‌ مالیك ‌‬ ‫ی‬ ‫ی بینی���و‌ه له‌پێشخس���تن ‌‬ ‫س���ه‌ره‌كی ‌‬ ‫ی س���ه‌دام‌و به‌په‌ل ‌ه‬ ‫سزای‌ له‌سێداره‌دان ‌‬ ‫جێبه‌جێكردن���ی‌‪ .‬حه‌داد‪ ،‬ب���اس له‌و‌ه‬ ‫ی‬ ‫ده‌كات ل���ه‌‪2006/12/23‬دا س���ه‌ردان ‌‬ ‫ی تێهه‌ڵچونه‌و‌ه زوهه‌یر‬ ‫دادوه‌ری‌ دادگا ‌‬ ‫عه‌بدولساحیبی‌ كردوه‌‌و داوای‌ لێكردو‌ه‬ ‫ی‬ ‫ی تێهه‌ڵچونه‌وه‌ ‌‬ ‫ی ‪ 4‬رۆژدا بڕیار ‌‬ ‫له‌ماوه‌ ‌‬ ‫دۆسییه‌ی‌ دوجه‌یل ته‌واو بكات‌و ده‌ڵێت‬ ‫ی‬ ‫"له‌م ماوه‌یه‌شدا ئه‌و دادوه‌ره‌ به‌تۆمه‌ت ‌‬ ‫ی كه‌نارخس���تنی‌ بۆ‬ ‫به‌عس���یبون بڕیار ‌‬ ‫ی باسم كردو‬ ‫ی مالیك ‌‬ ‫ده‌ركرا‪ ،‬منیش ال ‌‬ ‫س���ه‌رۆك وه‌زیرانی���ش وت���ی‌‪ :‬الریمان‬ ‫ی ئه‌و دادوه‌ر‌ه‬ ‫نیی ‌ه له‌هه‌اڵوارده‌كردن��� ‌‬ ‫ی‬ ‫له‌ڕیشه‌كێش���كردنی‌ به‌عس‌و مانه‌وه‌ ‌‬ ‫له‌پۆسته‌كه‌ی‌ خۆی‌"‪ .‬ل ‌ه ‪2006/12/26‬‬ ‫ی‬ ‫ی ‪ 9‬ئه‌ندام ‌‬ ‫یش���دا ‪ 7‬ئه‌ن���دام له‌ك���ۆ ‌‬ ‫ده‌س���ته‌ی‌ دادگای‌ ته‌میز كۆبونه‌ته‌وه‌‌و‬ ‫ی له‌سێداره‌دانی‌ سه‌دام حسێنیان‬ ‫بڕیار ‌‬ ‫په‌سه‌ندكردوو‌ه له‌گه‌ڵ به‌رزان تكریتی‌‌و‬ ‫ی‬ ‫عه‌واد به‌نده‌ر‪ ،‬له‌م كاته‌ش���دا وه‌فدێك ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ئه‌مه‌ریكی‌ بۆ پێشكه‌ش���كردن ‌‬ ‫قه‌زای ‌‬ ‫ی‬ ‫ی چۆنییه‌تی‌ ته‌میزكردنه‌وه‌ ‌‬ ‫راوێژ له‌باره‌ ‌‬ ‫دادگاییكردنی‌ س���ه‌دامه‌وه‌ گه‌شتونه‌ت ‌ه‬ ‫به‌غ���دا‪ ،‬به‌اڵم كاتێك ئ���ه‌وان هاتبوون‬ ‫هه‌مووش���تێك كۆتایی‌ هاتبوو‪ .‬مونیر‬ ‫حه‌داد ئ���ه‌وه‌ش رونده‌كات���ه‌وه‌ كه‌ ل ‌ه‬ ‫ی‬ ‫‪2006/12/29‬دا نوس���ینگه‌ی‌ مالیك��� ‌‬ ‫ته‌له‌فۆنیان بۆك���ردووه‌‌و داوایانكردوو‌ه‬ ‫ی وه‌زیران‌و ده‌ڵێت‬ ‫بڕوات بۆ سه‌رۆكایه‌ت ‌‬ ‫ی له‌گه‌ڵ دوو‬ ‫"كه‌ چوم ‌ه ئ���ه‌وێ مالیك ‌‬ ‫یاریده‌ده‌ری‌ بوو‪ ،‬پرس���ی‌‪ :‬چیت الیه‌؟‬ ‫منیش وتم‪ :‬س���به‌ی‌ سه‌فه‌ر ئه‌كه‌م بۆ‬ ‫هۆڵه‌ندا‪ .‬ئه‌ویش وتی‌‪ :‬نه‌خێر ناڕۆیت‌و‬ ‫ی س���ه‌دام‬ ‫ت���ۆ س���زای‌ له‌س���ێداره‌دان ‌‬ ‫جێبه‌ج���ێ ده‌كه‌یت ئه‌گه‌ر یاس���ا رێگا‬ ‫بدات"‪ .‬حه‌داد‪ ،‬دواتر رونیكردوه‌ته‌و‌ه بۆ‬ ‫ی یاس���ا چی‌ پێویست ‌ه‬ ‫ی كه‌ به‌پێ ‌‬ ‫مالیك ‌‬ ‫ب���ۆ جێبه‌جێكردنی‌ س���زاكه‌‌و ده‌ڵێت‬ ‫"س���ه‌رۆك وه‌زی���ران وتی‌‪ :‬پش���تیوان‬ ‫به‌خودا ده‌س���ت پێ بكه‌ن"‪ .‬هه‌روه‌ها‬ ‫ی دادگاك ‌ه‬ ‫باس له‌وه‌ش ده‌كات‪ ،‬سه‌رۆك ‌‬ ‫ی‬ ‫عارف شاهین‪ ،‬له‌سلێمانییه‌وه‌ ته‌له‌فۆن ‌‬ ‫كردووه‌‌و دوایكردوه‌ س���زاك ‌ه جێبه‌جێ‬ ‫ی‬ ‫نه‌كرێ���ت‪ ،‬چونك���ه‌ ئه‌وه‌ ده‌س���ه‌اڵت ‌‬ ‫س���ه‌رۆك تاڵه‌بانیی���ه‌‪ ،‬ب���ه‌اڵم حه‌داد‬ ‫ی ئه‌م ته‌له‌فۆنه‌ی‌ هه‌ر نه‌كردوو‌ه‬ ‫باس��� ‌‬ ‫بۆ مالیكی‌‌و ده‌ڵێت "پێشتر نوسراوێكم‬

‫مونیر حه‌داد‬

‫مالیكی‌ هه‌ڕەشه‌یكرد سه‌دام له‌سێدار‌ه‬ ‫نەدرێت‪ ،‬ده‌ست له‌كاربكێشێته‌وه‌‌و‬ ‫هۆكاره‌كه‌ی‌ بخات ‌ه ئه‌ستۆی‌ ئه‌مه‌ریكا‬ ‫دیبوو ك ‌ه تاڵه‌بانی‌ بۆ كه‌یس���ی‌ سه‌دام‬ ‫ی خۆی‌ دابوو به‌مالیكی‌"‪.‬‬ ‫ده‌سه‌اڵته‌كان ‌‬ ‫ی‬ ‫هه‌روه‌ه���ا رونیده‌كاته‌و‌ه ك��� ‌ه باڵیۆز ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ئه‌مه‌ری���كا له‌به‌غ���دا زاڵما ‌‬ ‫پێش���و ‌‬ ‫ی كردب���وو‬ ‫خه‌لیل���زاد‪ ،‬دوای‌ له‌مالیك��� ‌‬ ‫ی س���زاك ‌ه دوابخات‬ ‫ك��� ‌ه جێبه‌جێكردن ‌‬ ‫به‌تایبه‌ت ك���ه‌ نزیك بوو‌ه له‌جه‌ژنه‌وه‌‌و‬ ‫ی‬ ‫ده‌ڵێ���ت "مالیكی‌ به‌تون���دی‌ داواك ‌ه ‌‬ ‫ی ئه‌وه‌یك���رد‬ ‫ره‌تك���رده‌وه‌‌و هه‌ڕه‌ش���ه‌ ‌‬ ‫ك���ه‌ ده‌س���ت له‌كارده‌كێش���ێته‌وه‌‌و‬ ‫ی‬ ‫ی ده‌كاته‌و‌ه كه‌ دژ ‌‬ ‫له‌میدیاكانیش باڵو ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ئه‌مه‌ریكا له‌كاروبار ‌‬ ‫ده‌س���تێوه‌ردان ‌‬ ‫دادگاكان���ی‌ عێ���راق ده‌س���ت ل���ه‌كار‬ ‫ی ئه‌مه‌ریكاش‬ ‫ده‌كێش���ێته‌وه‌‪ ،‬باڵی���ۆز ‌‬ ‫ده‌ستبه‌رداری‌ ئه‌م داوای ‌ه بوو"‪.‬‬ ‫جێبه‌جێكردنی‌ سزاك ‌ه‬ ‫به‌قس��� ‌هی‌ مونیر ح���ه‌داد‪ ،‬كاتژمێر ‪‌5‬و‬ ‫ی ‪2006/12/30‬‬ ‫ی رۆژ ‌‬ ‫ی به‌یان��� ‌‬ ‫چاره‌ك ‌‬

‫سه‌دام په‌لكێشكراو‌ه بۆ كازمییه‌‌و كاتێك‬ ‫هاتوو‌ه بۆ بینای‌ هه‌واڵگریی‌ پێش���وو‪،‬‬ ‫ی به‌ده‌س���ته‌وه‌بووه‌‪ ،‬هه‌روه‌ها‬ ‫قورئانێك ‌‬ ‫ی ده‌دا‌و‬ ‫ده‌ڵێت "زۆر توڕه‌ب���وو‪ ،‬جنێو ‌‬ ‫ده‌یوت له‌عن���ه‌ت له‌ئه‌مه‌ریكا‌و ئێران‪..‬‬ ‫ئێم ‌ه له‌به‌هش���تین‌و ئێوه‌ش له‌دۆزه‌خ"‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ی له‌سێداره‌دانه‌ك ‌ه ‌‬ ‫دواتر حه‌داد بڕیار ‌‬ ‫بۆ خوێندوه‌ته‌وه‌‌و ئه‌ویش ده‌ستیكردو‌ه‬ ‫به‌جنێودان‌و هات‌و هاوار‪ ،‬له‌م كاته‌شدا‬ ‫ی ئێمه‌و‬ ‫پۆلیسێك پرس���یویه‌تی‌‪ :‬بۆچ ‌‬ ‫ی‬ ‫واڵته‌كه‌ش���ت وێ���ران ك���رد به‌جه‌نگ ‌‬ ‫ئێ���ران‌و كوه‌یت؟ ئه‌ویش وتویه‌تی‌‪ :‬من‬ ‫ی عه‌ره‌ب‬ ‫ی عێراق‌و نه‌ته‌وه‌ ‌‬ ‫ی دوژمنان ‌‬ ‫دژ ‌‬ ‫ی‬ ‫جه‌نگاوم‪ .‬دواتریش به‌ره‌و مه‌نه‌س��� ‌ه ‌‬ ‫له‌سێداره‌دان په‌لكێشكراوه‌‌و له‌م كاته‌دا‬ ‫داواكاری‌ گشتیی‌ پرس���یوتی‌‪ :‬له‌پاش‬ ‫خ���ۆت ئه‌م قورئانه‌ ب���ۆ كێ؟ ئه‌ویش‬ ‫ی‬ ‫ی كوڕ ‌‬ ‫له‌وه‌اڵمدا وتویه‌ت���ی‌‪ :‬بۆ به‌در ‌‬ ‫ی‬ ‫ی به‌رگری ‌‬ ‫عه‌واد به‌نده‌ر ك���ه‌ پارێزه‌ر ‌‬

‫ی به‌غدایه‌‌و‬ ‫ی ‪‌ 1964‬‬ ‫ی ساڵ ‌‬ ‫له‌دایكبوو ‌‬ ‫ی‬ ‫ی یاسا ‌‬ ‫ل ‌ه ‪ 1992‬ـ ‪ 1993‬كۆلێژ ‌‬ ‫ی‬ ‫له‌به‌غدا ته‌واوكردووه‌‪ .‬ناوبراو له‌واڵت ‌‬ ‫سه‌ڵته‌ن ‌هی‌ عوممان وه‌كو پارێزه‌ر‬ ‫ی ‪2003‬‬ ‫كاریكردوه‌‌و ده‌ڵێت " له‌ساڵ ‌‬ ‫ی كرد بگه‌ڕێمه‌و‌ه بۆ‬ ‫ژنه‌كه‌م ته‌له‌فۆن ‌‬ ‫ی سه‌دام‬ ‫ماڵه‌و‌ه تا رووخانی‌ په‌یكه‌ر ‌‬ ‫ببینم‌و كه‌ گه‌ڕامه‌و‌ه ماڵ له‌خۆشیدا‬ ‫گریام‌و وتم ژنه‌كه‌ خۆت بپێچه‌ره‌و‌ه‬ ‫نزیكه‌ بڕۆینه‌و‌ه بۆ عێراق"‪ .‬ناوبراو‬ ‫ی ‪ 6‬ساڵ به‌ده‌ستی‌ به‌عس‬ ‫بۆ ماو‌ه ‌‬ ‫زیندانی‌ بوه‌‌و دوو براشی‌ هه‌ر‬ ‫به‌ده‌ستی‌ ئه‌م رژێم ‌ه كوژراوه‌‌و دایك‌و‬ ‫ی‬ ‫ی ‪ 3‬ساڵ زیندان ‌‬ ‫خوشكه‌كانیش ‌‬ ‫كراون‪ .‬حه‌داد كوردی‌ فه‌یلییه‌و‬ ‫ی‬ ‫هه‌ندێك ل ‌ه ‪ 9‬براكه‌ی‌ پێشمه‌رگه‌ ‌‬ ‫ئه‌یلول بوون‪.‬‬ ‫ب���ووه‌‪ .‬مونیر حه‌داد ده‌ڵێت "له‌س���ه‌ر‬ ‫ی س���ێدار‌ه وتم‪ :‬پیاوی‌ ئاینیمان‬ ‫كورس ‌‬ ‫له‌گه‌ڵ نیی���ه‌‪ ،‬هیچ وه‌س���ێتنامه‌یه‌كت‬ ‫هه‌ی���ه‌ بیگه‌یه‌ن���م؟ ئه‌وی���ش وت���ی‌‪:‬‬ ‫ده‌ستخۆش هیچم نییه‌"‪ .‬هه‌روه‌ها باس‬ ‫ی وه‌كو‬ ‫ی خۆ ‌‬ ‫ل���ه‌وه‌ش ده‌كات بۆ ئه‌وه‌ ‌‬ ‫قاره‌مان پیش���ان بدات‪ ،‬ئاماده‌ نه‌بوو‌ه‬ ‫ی‬ ‫كیس بكه‌ن ‌ه س���ه‌ری‌‌و به‌په‌له‌ش گیان ‌‬ ‫ده‌رچ���ووه‌‌و ده‌ڵێت "منیش خێرا داوام‬ ‫ی كرد‬ ‫ی مالیك ‌‬ ‫له‌راوێژكار‌ه سیاسییه‌كه‌ ‌‬ ‫(س���ادق ریكابی‌) جگه‌ره‌یه‌كم بداتێ‌و‬ ‫وتم‪ :‬بڕوانن ئه‌و سه‌دامه‌ی‌ هه‌موو دونیا‬ ‫ی سێداره‌وه‌یه‌‪ .‬مونیر‬ ‫ده‌ترسا لێی‌ به‌په‌ت ‌‬ ‫رونیده‌كاته‌وه‌ دواتر هه‌مویان به‌كۆپته‌ر‬ ‫ی سه‌وزی‌ به‌غدا له‌گه‌ڵ‬ ‫چوون بۆ ناوچه‌ ‌‬ ‫ته‌رمه‌كه‌ی‌ س���ه‌دام‪ ،‬چونك��� ‌ه ئه‌وكات‬ ‫ی ئه‌منیی���ه‌و‌ه زۆر خراپ‬ ‫به‌غ���دا له‌روو ‌‬ ‫ی‬ ‫ی جۆر ‌‬ ‫بووه‌‌و ده‌ڵێ���ت "به‌ئوتومبیلێك ‌‬ ‫ی س���ه‌دام براوه‌ت ‌ه‬ ‫ئیس���عاف ته‌رمه‌كه‌ ‌‬ ‫ی دراوسێی‌ مالیكی‌‌و هه‌مان رۆژ‬ ‫ماڵێك ‌‬ ‫ی‬ ‫ی تكریت له‌عه‌شیره‌ت ‌‬ ‫وه‌فدێكی‌ ش���ار ‌‬ ‫س���ه‌دام ته‌رمه‌كه‌ی���ان وه‌رگرتوه‌ته‌وه‌‌و‬ ‫ی خۆی‌ ناشتویانه‌‪.‬‬ ‫له‌زێد ‌‬

‫له‌پاش رووخانی‌ به‌عسه‌وه‌ چه‌ندین بۆنه‌‌و‬ ‫پش���وی‌ ئاینی‌ له‌عێ���راق قوتكراونه‌ته‌وه‌‪.‬‬ ‫هه‌ندێ���ك ل���ه‌و پش���وانه‌ش ده‌گه‌نه‌ ‪10‬‬ ‫رۆژ‪ ،‬به‌تایبه‌ت ئه‌وانه‌ی‌ كه‌ په‌یوه‌س���تن‬ ‫به‌عاش���ورا‌و زیاره‌ت���ی‌ چل���ه‌‪ .‬له‌ماوه‌ی‌‬ ‫پێشووش���دا لیژنه‌ی‌ ئه‌وقافی‌ ئه‌نجومه‌نی‌‬ ‫نوێنه‌ران���ی‌ عێراق‪ ،‬هه‌وڵی���داوه‌ له‌ڕێگای‌‬ ‫پرۆژه‌ یاس���ایه‌كه‌وه‌ پش���و‌و بۆنه‌ ئاینی‌‌و‬ ‫نیش���تمانییه‌كان رێكبخات‌و به‌هاوكاریی‌‬ ‫لیژنه‌ی‌ رۆش���نبیری‌ هه‌م���ان ئه‌نجومه‌ن‪،‬‬ ‫هه‌ندێ���ك بیرۆكه‌‌و به‌رواری���ان له‌دوتوێی‌‬ ‫پ���رۆژه‌ یاس���ایه‌كدا گه‌اڵڵه‌ك���ردوه‌‌و‬ ‫له‌په‌رله‌مانی���ش خوێندن���ه‌وه‌ی‌ یه‌كه‌می‌‬ ‫بۆكرا‪ ،‬به‌اڵم ناكۆكیی‌ له‌سه‌ر سه‌ره‌كیترین‬ ‫ته‌وه‌ره‌ له‌م یاس���ایه‌‪ ،‬ئه‌م پرۆژه‌ی‌ له‌ناو‬ ‫ره‌فه‌كانی‌ ئه‌نجومه‌ن���ی‌ نوێنه‌ران قه‌تیس‬ ‫ك���ردووه‌ ئه‌ویش رێككنه‌كه‌وتنه‌ له‌س���ه‌ر‬ ‫یادكردن���ه‌وه‌ی‌ "جه‌ژنی‌ غه‌دیر"‌و "جه‌ژنی‌‬ ‫سه‌قیفه‌"‪.‬‬ ‫به‌الی‌ شیعه‌كانه‌وه‌ رۆژی‌ ‪ 18‬زیلحیججه‌ی‌‬ ‫س���اڵی‌ ‪ 10‬كۆچی‌ رۆژی‌ غه‌دیری‌ خومه‌‪،‬‬ ‫به‌ب���ڕوای‌ ئ���ه‌م تایفه‌یه‌ش ك���ه‌ زۆرینه‌ی‌‬ ‫ره‌های‌ گه‌ل���ی‌ عێ���راق پێكده‌هێنن‪ ،‬له‌م‬ ‫رۆژه‌دا پێغه‌مب���ه‌ری‌ ئیس�ل�ام (د‪.‬خ)‬ ‫له‌رێگای‌ گه‌ڕان���ه‌وه‌ له‌حه‌جی‌ ماڵئاوایی‌‪،‬‬ ‫له‌نزی���ك جێگای���ه‌ك كه‌ پێ���ی‌ ده‌وترێت‬ ‫غه‌دیری‌ خوم‪ ،‬عه‌لی‌ ك���وڕی‌ ئه‌بوتالیبی‌‬ ‫په‌س���ه‌ندكردوه‌‌و تاریف���ی‌ داوه‌‌و وه‌ك���و‬ ‫جێنش���ینی‌ خۆی‌ ناس���اندوویه‌تی‌‪ .‬ئه‌وان‬ ‫ئ���ه‌م رۆژه‌ به‌ "جه‌ژن" ن���اوزه‌د ده‌كه‌ن‌و‬ ‫ل���ه‌م رۆژه‌دا ئاهه‌ن���گ‌و خۆش���ی‌‌و به‌زم‬ ‫ساز ده‌ك ‌هن‌و ش���اره‌كانیان ده‌ڕازێننه‌وه‌‌و‬ ‫به‌الیان���ه‌وه‌ جه‌ژنی‌ س���ێیه‌می‌ ئیس�ل�امه‌‬ ‫له‌پ���اش جه‌ژنه‌كانی‌ قورب���ان‌و ره‌مه‌زان‪،‬‬ ‫هه‌ندێكیش���یان ب���ه‌ "مه‌زنتری���ن جه‌ژنی‌‬ ‫دنی���ا"ی‌ ده‌زانن‌و داوا ده‌كه‌ن له‌یاس���ای‌‬ ‫پشوه‌كانی‌ عێراقدا جێگیر بكرێت‪ .‬ئه‌گه‌ر‬ ‫ئه‌م گێڕانه‌وه‌ی‌ شیعه‌كانیش بۆ ماجه‌رای‌‬ ‫غه‌دی���ری‌ خوم په‌س���ه‌ند بكرێ���ت ئه‌وه‌‬ ‫راسته‌وخۆ شه‌رعیه‌ت ده‌دات به‌تێڕوانینی‌‬ ‫ش���یعه‌كان ك���ه‌ پێیوایه‌ "عه‌ل���ی‌ كوڕی‌‬ ‫ئه‌بوتالیب���ی‌ ئام���ۆزا‌و زاوای‌ پێغه‌مبه‌ری‌‬ ‫ئیس�ل�ام ئیم���ام‌و خه‌لیف���ه‌ی‌ یه‌كه‌م���ی‌‬ ‫ئیس�ل�امه‌‌و هه‌رچی‌ ئه‌بوبه‌كری‌ س���دیق‌و‬ ‫عومه‌ری‌ كوڕی‌ خه‌تابه‌ ئه‌م مافه‌یان به‌زۆر‬ ‫لێ زه‌وتكردووه‌"‪.‬‬ ‫بۆ خ���ۆ قوتارك���ردن ل���ه‌م دانپێدانانه‌‬ ‫ناڕاسته‌وخۆیه‌ش س���وننه‌كان ده‌یانه‌وێت‬ ‫بۆنه‌یه‌ك دروست بكه‌ن به‌ناوی‌ "سه‌قیفه‌ی‌‬ ‫به‌نی‌ س���اعیده‌" كه‌ ئاماژه‌یه‌ بۆ ناوی‌ ئه‌و‬ ‫باخچه‌ی���ه‌ی‌ ك ‌ه ده‌كه‌وێته‌ نزیك مزگه‌وتی‌‬ ‫پێغه‌مب���ه‌ر (د‪.‬خ) له‌ش���اری‌ مه‌دین���ه‌‌و‬ ‫تێی���دا له‌رۆژی‌ كۆچ���ی‌ دوایی‌ پێغه‌مبه‌ر‪،‬‬ ‫ئه‌بوبه‌كری‌ س���دیقی‌ هاوڕێ‌و هاوڕێبازی‌‬ ‫به‌جێنیش���ین‌و جێگ���ره‌وه‌ی‌ دیاریك���را‌و‬ ‫به‌یعه‌ت���ی‌ یه‌كه‌م خه‌لیفه‌ی‌ له‌ئیس�ل�امدا‬ ‫پێ���درا‪ .‬هه‌رچه‌ن���ده‌ له‌هی���چ واڵتێك���ی‌‬ ‫ئیسالمیشدا به‌شانش���ینی‌ سعودیه‌شه‌وه‌‬ ‫ئه‌م یاده‌ زیندوو ناكرێت���ه‌وه‌‌و بۆنه‌یه‌كی‌‬ ‫له‌و چه‌ش���نه‌ نییه‌‪ ،‬ب���ه‌اڵم په‌رله‌مانتاره‌‬ ‫سوننه‌كانی‌ لیژنه‌ی‌ ئه‌وقافی‌ ئه‌نجومه‌نی‌‬ ‫نوێن���ه‌ران‪ ،‬ده‌یانه‌وێت بۆ خۆ قوتاركردن‬ ‫له‌دانپێدانان به‌غه‌دیری‌ خوم‌و بۆ ركابه‌ریی‌‬ ‫ئه‌م بۆنه‌یه‌ له‌یاسای‌ پشووه‌كانی‌ عێراقدا‬ ‫بیچه‌س���پێنن‌و به‌م هۆیه‌ش���ه‌وه‌ یاساكه‌‬ ‫له‌په‌رله‌مان���دا ناچێته‌ پێ���ش‪ ،‬چونكه‌ نه‌‬ ‫پارێزگا س���وننه‌كان ئام���اده‌ن یادی‌ ئه‌م‬ ‫جه‌ژنه‌ بكه‌نه‌وه‌‌و نه‌ پارێزگا شیعه‌كانیش‬ ‫ده‌وامی‌ خۆیان بۆ یادی‌ "سه‌قیفه‌ی‌ به‌نی‌‬ ‫ساعیده‌" په‌كده‌خه‌ن‪.‬‬ ‫له‌ده‌ره‌وه‌ی‌ ئ���ه‌م ملمالنێ مه‌زهه‌بییه‌ش‪،‬‬ ‫تائێس���تا هێ���زه‌ سیاس���ی‌‌و پێكهات���ه‌‬ ‫جیاجیاكان���ی‌ عێراق پێك نایه‌ن له‌س���ه‌ر‬ ‫دیاریكردن���ی‌ رۆژی‌ نیش���تمانی‌ چونك���ه‌‬ ‫هه‌ندێك روخانی‌ رژێمی‌ پاشایه‌تی‌ له‌ ‪14‬‬ ‫ته‌مم���وزی‌ ‪ 1958‬به‌جه‌ژنی‌ نیش���تمانی‌‌و‬ ‫هه‌ندێكیتر به‌س���ه‌ره‌تای‌ نه‌هامه‌تییه‌كانی‌‬ ‫واڵتی‌ ده‌ده‌نه‌ قه‌ڵه‌م‌و له‌نێوان ئه‌م هه‌موو‬ ‫ناكۆكییه‌ش���دا واڵت به‌بێ یاس���ای‌ پشوو‬ ‫ماوه‌ته‌وه‌‪.‬‬

‫‪8‬‬

‫‪aburi.awene@gmail.com‬‬

‫)‪ )307‬سێشه‌مم ‌ه ‪2011/1/3‬‬

‫ئابووری‬

‫ئەم الپەڕەیە بە سپۆنسەری ژووری بازرگانی‌و پیشەسازی سلێمانی چاپ‌و باڵودەکرێتەوە‬

‫‪ 2‬هه‌زار كه‌س له‌سلێمانی‌‪ ،‬لە ‪ 5‬ملیۆن دۆالر زیاتریان هەیە‬

‫‪ 2040‬عێراق‬ ‫ده‌بێت ‌ه ‪ 70‬ملیۆن‬

‫ی‬ ‫ی ئاماره‌كانی‌ یه‌كێت ‌‬ ‫به‌پێ ‌‬ ‫وه‌به‌رهێنه‌رانی‌ كوردستان‪ ،‬ته‌نها‬ ‫له‌پارێزگای‌ سلێمانیدا ‪ 2‬هه‌زارو‬ ‫‪ 80‬ده‌وڵه‌مه‌ند سه‌رمایه‌كه‌یان‬ ‫چۆت ‌ه سه‌روو ‪5‬ملیۆن دۆالره‌وه‌‌و‬ ‫‪ 4‬كه‌سیشیان زیاتر ل ‌ه ملیارێك‬ ‫دۆالریان هه‌یه‌‪ ،‬به‌اڵم هیچ یه‌كێك‬ ‫له‌وان ‌ه رێكخراوی‌ خێرخوازییان‬ ‫ی‬ ‫نییه‌‪ ،‬ئه‌وه‌ له‌كاتێكدا له‌زۆرب ‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫واڵتاندا سه‌رمایه‌داره‌كان رێكخراو ‌‬ ‫خێرخوازی‌ تایبه‌ت به‌خۆیان هه‌یه‌‪.‬‬ ‫ی‬ ‫به‌پێی‌ زانیارییه‌كانی‌ وته‌بێژی‌ یه‌كێت ‌‬ ‫ی‬ ‫وه‌به‌رهێنه‌رانی‌ كوردستان له‌واڵتێك ‌‬ ‫ی‬ ‫وه‌كو ئیماراتدا ل ‌ه ‪ 1750‬رێكخراو ‌‬ ‫خێرخوازی‌‪ %70 ،‬بۆ ‪%80‬یان له‌الیه‌ن‬ ‫كه‌رتی‌ تایبه‌ته‌و‌ه دروستكراون‪.‬‬

‫به‌پێ���ی‌ ش���یكارییه‌كی‌ زانس���ت ‌‬ ‫ی‬ ‫چاوه‌ڕوانده‌كرێت له‌س���اڵی‌ ‪ 2040‬كۆی‌‬ ‫دانیش���توانی‌ عێراق بگاته‌ ‪ 70‬ملیۆن‬ ‫ك���ه‌س‌و وه‌زیری‌ پێش���وی‌ پالندانانی‌‬ ‫عێراقیش ترسی‌ ئه‌وه‌ی‌ هه‌یه‌ كه‌ كه‌ڵك‬ ‫له‌نه‌وت‌و داهاتی‌ ئێس���تا وه‌رنه‌گیرێت‬ ‫بۆ پاش���ه‌كه‌وتكردنی‌ دارایی‌ گش���تی‌و‬ ‫ژێرخانی‌ ئابووری‌ بۆ ئه‌وكاته‌‪.‬‬ ‫ئاوێن���ه‌‪ :‬وه‌زیری‌ پێش���وی‌ پالندانانی‌‬ ‫عێراقڤ���ن عه‌ل���ی‌ باب���ان له‌میان���ه‌ی‌‬ ‫وتارێكدا كه‌ له‌ماڵپ���ه‌ڕه‌ عێراقییه‌كان‬ ‫باڵویكردوه‌ت���ه‌وه‌ ئاش���كرایده‌كات‪،‬‬ ‫له‌ساڵی‌ ‪ 2040‬چاوه‌ڕوانده‌كرێت ژماره‌ی‌‬ ‫دانیش���توان بگات���ه‌ ‪ 70‬ملیۆن كه‌س‌و‬ ‫ده‌ڵێت "ئێمه‌ چه‌ ره‌س���ید‌و پاره‌یه‌ك‬ ‫بۆ نه‌وه‌كان���ی‌ ‪ 2040‬به‌جێده‌هێڵین؟"‪.‬‬ ‫ناوب���راو ب���اس ل���ه‌وه‌ش ده‌كات زۆر‬ ‫ده‌ترس���ێت له‌وه‌ی‌ حكومه‌تی‌ ئێستای‌‬ ‫عێراق كه‌ڵك له‌و شۆڕش���ه‌ نه‌وتییه‌ی‌‬ ‫ئێس���تا وه‌رنه‌گرێ���ت ب���ۆ بنیاتنانی‌‬ ‫ئابوورییه‌كی‌ تۆكم���ه‌‌و به‌هێز‌و ده‌ڵێت‬ ‫"ئه‌گ���ه‌ر كێش���مه‌كێش‌و ملمالنێكانی‌‬ ‫ئێس���تا وابك���ه‌ن خه‌زێنه‌یه‌كی‌ به‌تاڵ‬ ‫ب���ۆ نه‌وه‌كانی‌ س���ه‌رده‌می‌ ‪ 70‬ملیۆنی‌‬ ‫به‌جێده‌هێڵین"‪.‬‬ ‫جێ���گای‌ ئاماژه‌ی���ه‌ دوا ئام���اری‌‬ ‫سه‌رتاسه‌ریی‌ متمانه‌پێكراو له‌عێراقدا‬ ‫له‌‪ 1987‬ئه‌نجامدراوه‌‪ .‬له‌ساڵی‌ ‪1997‬‬ ‫یشدا له‌ ‪ 15‬پارێزگای‌ عێراق سه‌رژمێری‌‬ ‫گشتیی‌ ئه‌نجامدرا‪ ،‬به‌اڵم به‌هۆی‌ دابڕانی‌‬ ‫كوردس���تانه‌وه‌ له‌ناوه‌ند پارێزگاكانی‌‬ ‫هه‌رێمی‌ نه‌گرت���ه‌وه‌‪ .‬بڕیاریش بوو له‌‬ ‫‪ 2007‬س���ه‌رژمێری‌ گشتیی‌ دانیشتوان‬ ‫بكرێ���ت ب���ه‌اڵم تائێس���تا نه‌ك���راوه‌‌و‬ ‫به‌م هۆیه‌ش���ه‌وه‌ نارۆش���نی‌ له‌ژماره‌ی‌‬ ‫راسته‌قینه‌ی‌ دانیشتوانی‌ عێراقدا هه‌یه‌‪.‬‬ ‫هه‌روه‌ه���ا لیژنه‌ی‌ دارای���ی‌ په‌رله‌مانی‌‬ ‫عێراق ئاشكرایكردوه‌ به‌هۆی‌ نه‌بوونی‌‬ ‫ئام���اری‌ متمانه‌ پێك���راوه‌وه‌ نزیكه‌ی‌‬ ‫ملیۆنێ���ك جیاوازی���ی‌ هه‌ی���ه‌ له‌نێوان‬ ‫ژماره‌ی‌ دانیش���توانی‌ عێ���راق له‌نێوان‬ ‫خه‌ماڵندنه‌كان���ی‌ وه‌زاره‌تی‌ پالندانان‌و‬ ‫وه‌زاره‌تی‌ بازرگانی‌‪.‬‬

‫ئا‪ :‬ئاسۆ سه‌راوی‌‬

‫ی‬ ‫پێویست ‌ه ئاسانكارییه‌كه‌ كه‌رته‌كان ‌‬ ‫كشتوكاڵ‌و پیشه‌سازیش بگرێته‌و‌ه‬ ‫ی‬ ‫ی وه‌به‌رهێنه‌ران��� ‌‬ ‫ی یه‌كێت��� ‌‬ ‫وته‌بێ���ژ ‌‬ ‫كوردس���تان‪ ،‬یاس���ین مه‌حم���ود‬ ‫ی ئاوێنه‌دا تیش���ك‬ ‫ره‌ش���ید له‌دیدارێك ‌‬ ‫ی وه‌به‌رهێنان‬ ‫ده‌خات��� ‌ه س���ه‌ر ره‌وش��� ‌‬ ‫له‌كوردستاندا‌و داواكارییه‌كه‌شی ئه‌وه‌ی ‌ه جیاکردنەوەی دارایی‌ تایبەت‌و حیزبی‌و لەگەڵ دارایی گشتی لەکوردستاندا زۆر ئەستەم بووە‬ ‫ی ك ‌ه تائێستا له‌بوار ‌‬ ‫ئه‌و ئاسانكاریی ‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫ی خێرخواز ‌‬ ‫ی رێكخراو ‌‬ ‫ی "دروستكردن ‌‬ ‫‌‪،‬‬ ‫ه‬ ‫كراو‬ ‫‌جێبووندا‬ ‫ه‬ ‫نیش���ت‬ ‫ی‬ ‫وه‌به‌رهێنان ‌‬ ‫ئه‌ركی‌ ده‌وڵه‌مه‌نده‌كانه‌"‬ ‫ی‬ ‫‌‬ ‫تر‬ ‫ی‬ ‫‌‬ ‫‌كان���‬ ‫ه‬ ‫‌رت‬ ‫ه‬ ‫ك‬ ‫ب���ۆ‬ ‫ه‬ ‫‌‬ ‫‌و‬ ‫بگوازرێت���ه‬ ‫ی خێرخوازی‌‪،‬‬ ‫ی رێكخراو ‌‬ ‫دروس���تكردن ‌‬ ‫كشتوكاڵ‪.‬‬ ‫‌و‬ ‫ی‬ ‫‌‬ ‫‌سازی‬ ‫ه‬ ‫پیش‬ ‫‌ك‬ ‫ی وه‬ ‫ئابوری ‌‬ ‫ی دنی���ادا له‌الیه‌ن‬ ‫ی واڵتان��� ‌‬ ‫له‌زۆرب��� ‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫‌‬ ‫‌بوار‬ ‫ه‬ ‫ل‬ ‫ی‬ ‫‌‬ ‫ه‬ ‫‌‬ ‫ئاسانكاریی‬ ‫‌و‬ ‫ه‬ ‫"ئ‬ ‫‌ڵێت‬ ‫ئه‌و ده‬ ‫سه‌رمایه‌داره‌كانه‌و‌ه ده‌كرێت‪ ،‬به‌جۆرێك‬ ‫‌‪،‬‬ ‫ه‬ ‫‌رهێنكراو‬ ‫ه‬ ‫‌ب‬ ‫ه‬ ‫و‬ ‫ب���ۆ‬ ‫‌جێبووندا‬ ‫ه‬ ‫نیش���ت‬ ‫ی ‪1750‬‬ ‫ی وه‌كو ئیمارات له‌كۆ ‌‬ ‫ل ‌ه واڵتێك ‌‬ ‫ی تر ‌‬ ‫ئه‌گه‌ر ه���اوكات ب���ۆ كه‌رته‌كان ‌‬ ‫ی ‪%70‬‬ ‫ی نزیك ‌ه ‌‬ ‫ی خێرخ���واز ‌‬ ‫ی رێكخ���راو ‌‬ ‫ه‬ ‫‌‬ ‫بكرای‬ ‫وه‌ك پیشه‌سازیی‌‌و كشتوكاڵیش‬ ‫ی تایبه‌ته‌و‌ه‬ ‫بۆ ‪%80‬ی���ان له‌الیه‌ن كه‌رت ‌‬ ‫ی‬ ‫‌‬ ‫‌وتن‬ ‫ه‬ ‫پێش���ك‬ ‫ئێس���تا ئ���ه‌و بوارانه‌ش‬ ‫ی‬ ‫ی تێبین ‌‬ ‫دروس���تكراون‪ ،‬به‌اڵم ئ���ه‌و‌ه ‌‬ ‫ناوبراو‬ ‫‌"‪.‬‬ ‫ی‬ ‫‌بین‬ ‫ه‬ ‫به‌رچاویان به‌خ���ۆو‌ه د‬ ‫ی كوردستاندا‬ ‫ده‌كرێت تائێستا ل ‌ه هه‌رێم ‌‬ ‫ی‬ ‫‌‬ ‫یاس���ا‬ ‫ه‬ ‫‌‬ ‫ل‬ ‫ه‬ ‫‌‬ ‫ك‬ ‫ره‌خن ‌ه له‌وه‌ش ده‌گرێت‬ ‫ی له‌الیه‌ن‬ ‫ی خێرخواز ‌‬ ‫هیچ رێكخراوێك��� ‌‬ ‫بۆ‬ ‫زۆر‬ ‫ی‬ ‫‌‬ ‫‌ك‬ ‫ه‬ ‫ئاس���انكاری‬ ‫وه‌به‌رهێنان���دا‬ ‫ی تایبه‌ته‌و‌ه دروس���ت نه‌كراوه‌‪.‬‬ ‫كه‌رت��� ‌‬ ‫‌ك‬ ‫ه‬ ‫و‬ ‫‌جۆرێك‬ ‫ه‬ ‫ب‬ ‫ه‬ ‫‌‬ ‫كراو‬ ‫ی‬ ‫‌‬ ‫بیان‬ ‫ی‬ ‫وه‌به‌رهێن ‌‬ ‫ی‬ ‫هه‌ر چه‌ند‌ه وه‌ك مه‌ال یاس���ین باس��� ‌‬ ‫ی‬ ‫‌‬ ‫بیان‬ ‫ی‬ ‫‌‬ ‫‌رهێنێك‬ ‫ه‬ ‫‌ب‬ ‫ه‬ ‫و‬ ‫‌ر‬ ‫ه‬ ‫‌گ‬ ‫ه‬ ‫"ئ‬ ‫‌ڵێت‬ ‫ئه‌و ده‬ ‫ی‬ ‫ده‌كات‪ ،‬چه‌ندین ده‌وڵه‌مه‌ند به‌شێواز ‌‬ ‫كوردستان‬ ‫‌رێم‬ ‫ه‬ ‫ه‬ ‫‌موو‬ ‫ه‬ ‫ه‬ ‫بۆ‬ ‫‌ك‬ ‫ه‬ ‫پرۆژه‌ی‬ ‫ی هه‌ژار‌و‬ ‫ی كه‌س���ان ‌‬ ‫جیاجی���ا یارمه‌ت��� ‌‬ ‫‌وا‬ ‫ه‬ ‫ئ‬ ‫بكات‬ ‫‌ش���ی‬ ‫ه‬ ‫پێشك‬ ‫‌و‬ ‫ت‬ ‫بكا‬ ‫ئاماد‌ه‬ ‫ی‬ ‫ی خ���اوه‌ن پێداویس���ت ‌‬ ‫رێكخراوه‌كان��� ‌‬ ‫ه‬ ‫‌‬ ‫بكات‬ ‫ه‬ ‫‌‬ ‫‌ك���‬ ‫ه‬ ‫‌رێم‬ ‫ه‬ ‫ه‬ ‫‌م���وو‬ ‫ه‬ ‫ه‬ ‫ێ‬ ‫‌‬ ‫‌توان���‬ ‫ده‬ ‫تایب���ه‌ت ده‌ده‌ن‪ ،‬به‌اڵم تائێس���تا وه‌ك‬ ‫ی‬ ‫‌‬ ‫خۆ‬ ‫‌ر‬ ‫ه‬ ‫‌س‬ ‫ه‬ ‫ل‬ ‫‌و‬ ‫ن‬ ‫‌رهێنا‬ ‫ه‬ ‫‌ب‬ ‫ه‬ ‫و‬ ‫ی‬ ‫‌‬ ‫‌ك‬ ‫ه‬ ‫‌ی‬ ‫ه‬ ‫پرۆژ‬ ‫ی نییه‌‪ .‬مه‌ال‬ ‫ی بون ‌‬ ‫ی خێرخواز ‌‬ ‫رێكخراو ‌‬ ‫ی بكات"‪.‬‬ ‫تاپۆ ‌‬ ‫ێ‬ ‫یاسین ئه‌وه‌ش ناشارێته‌و‌ه ك ‌ه هه‌ند ‌‬ ‫كوردس���تان‬ ‫ی‬ ‫‌‬ ‫‌ران‬ ‫ه‬ ‫‌رهێن‬ ‫ه‬ ‫‌ب‬ ‫ه‬ ‫و‬ ‫ی‬ ‫‌‬ ‫‌كێت���‬ ‫یه‬ ‫ی‬ ‫ی خاوه‌ن پێداویس���ت ‌‬ ‫له‌ڕێكخراوه‌كان��� ‌‬ ‫ه‬ ‫‌‬ ‫ب‬ ‫‌ت‬ ‫ه‬ ‫تایب���‬ ‫ناحكوم���ی‬ ‫ی‬ ‫‌‬ ‫رێكخراوێك���‬ ‫تایبه‌ت‪ ،‬كاتێك یارمه‌تییه‌كیان له‌الیه‌ن‬ ‫وه‌به‌رهێنه‌ران ‌‬ ‫ی ده‌وڵه‌مه‌ن���ده‌و‌ه بۆ ده‌چێت‬ ‫ی كوردس���تانه‌‌و تائێستا كه‌س���ان ‌‬ ‫‌‪،‬‬ ‫ه‬ ‫‌ی‬ ‫ه‬ ‫ه‬ ‫كارایان‬ ‫ی‬ ‫‌‬ ‫‌ندام���‬ ‫ه‬ ‫ئ‬ ‫ی ‪100‬‬ ‫نزیه‌ك��� ‌‬ ‫ی ناكه‌ن‌و‬ ‫ی دادگه‌ران ‌ه دابه‌ش ‌‬ ‫به‌شێوازێك ‌‬ ‫بوو‪،‬‬ ‫دروست‬ ‫ه‬ ‫‌‬ ‫ساڵێك‬ ‫ی‬ ‫‌‬ ‫ه‬ ‫‌‬ ‫ماو‬ ‫ه‬ ‫‌‬ ‫هه‌رچه‌ند‬ ‫ی تێده‌كه‌وێت"‪.‬‬ ‫"له‌وه‌شدا خزمخزمێن ‌ه ‌‬ ‫‌‪،‬‬ ‫ه‬ ‫‌ستو‬ ‫ه‬ ‫‌ب‬ ‫ه‬ ‫ن‬ ‫‌یان‬ ‫ه‬ ‫كۆنگرەی‬ ‫تائێستا‬ ‫به‌اڵم‬ ‫ی ئه‌و‌ه هاتو‌ه‬ ‫بۆی ‌ه وه‌ك ئه‌و ده‌ڵێت "كات ‌‬ ‫‌یان‬ ‫ه‬ ‫‌ك‬ ‫ه‬ ‫‌بێژ‬ ‫ه‬ ‫وت‬ ‫‌ك‬ ‫ه‬ ‫و‬ ‫‌ش‬ ‫ه‬ ‫‌و‬ ‫ه‬ ‫ئ���‬ ‫ی‬ ‫‌‬ ‫هۆكار‬ ‫ی‬ ‫ی خێرخواز ‌‬ ‫ده‌‌وڵه‌مه‌نده‌كان رێكخراو ‌‬ ‫روونیده‌كات���ه‌و‌ه بۆ تاز‌ه دامه‌زراندییان تایب���ه‌ت به‌خۆی���ان هه‌بێ���ت‪ ،‬یاخود‬ ‫ی گه‌وره‌یان هه‌بێت‌و مەال یاسین‬ ‫ده‌گه‌ڕێت���ه‌وه‌‪ .‬ئه‌و ده‌ڵێ���ت "به‌نیازین ده‌كرێ���ت پ���رۆژ‌ه ‌‬ ‫ی ‪ 2‬كۆنگریه‌ك ‌‬ ‫سه‌ره‌تای مانگ ‌‬ ‫ی پرۆژه‌كه‌ش بۆ كه‌سان ‌‬ ‫ی گه‌ور‌ه داهات ‌‬ ‫ی هه‌ژار‌و ده‌ڵێت "ئه‌م ج���ۆر‌ه كاران ‌ه جگه‌له‌و‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫ی پێویس���ت ‌ه ئ���ه‌و یاس���ای ‌ه گۆڕانكار ‌‬ ‫ببه‌ستین"‪.‬‬ ‫كه‌مده‌رامه‌ت دابین بكه‌ن"‪ .‬ناوبراو باس ‌‬ ‫ی كه‌س��� ‌‬ ‫ی س���یما ‌‬ ‫ی‬ ‫ی وه‌به‌رهێن ناشیرین به‌س���ه‌ردابێت‪ .‬ئه‌و ده‌ڵێت "له‌یاس���ا ‌‬ ‫له‌وه‌ش كرد ك ‌ه له‌ئێستادا هه‌وڵ هه‌ی ‌ه ده‌كات‪ ،‬بێ‌س���ه‌روبه‌رییه‌كیش له‌بوار ‌‬ ‫ی زۆر بۆ‬ ‫ی وه‌به‌رهێناندا ئاس���انكارییه‌ك ‌‬ ‫چه‌ند الیه‌نێك مۆڵه‌تی‌‬ ‫ی خێرخواز ‌‬ ‫ی رێكخراو ‌‬ ‫بۆ دروستكردن ‌‬ ‫ی وه‌به‌رهێناندا دروست ده‌كات"‪.‬‬ ‫ی كراوه‌‪ ،‬به‌جۆرێك‬ ‫ی بیان ‌‬ ‫وه‌به‌رهێن���ه‌ر ‌‬ ‫وه‌به‌رهێنان ده‌ده‌ن‬ ‫له‌الیه‌ن كه‌س���ان ‌‬ ‫ی سه‌رمایه‌داره‌وه‌‪ ،‬ئه‌و لەڕاب���ردوودا به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تییه‌كان��� ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ش���اخێك ‌‬ ‫ی بیان ‌‬ ‫ی ئه‌گه‌ر وه‌به‌رهێنێك ‌‬ ‫بواردا‬ ‫ێ‬ ‫‌‬ ‫س‬ ‫ی كوردس���تاندا ل ‌ه‬ ‫له‌هه‌رێم ‌‬ ‫ی "له‌م م���او‌ه ‌‬ ‫وت��� ‌‬ ‫ی سه‌رپه‌رشت ‌‬ ‫ی پێش���ودا ل ‌ه كاك وه‌به‌رهێنان یه‌ك ‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫ی به‌نرخ بكات��� ‌ه پرۆژه‌یه‌ك ‌‬ ‫ی هه‌بوو‪ ،‬پڕ كان���زا ‌‬ ‫‌رهێنان‬ ‫ه‬ ‫‌ب‬ ‫ه‬ ‫و‬ ‫ی‬ ‫‌‬ ‫‌ت‬ ‫ه‬ ‫مۆڵ‬ ‫‌ن‬ ‫ه‬ ‫الی‬ ‫ێ‬ ‫‌‬ ‫یاخود س‬ ‫ی مه‌ال مسته‌فام بیست ك ‌ه نیاز ‌‬ ‫فاروق ‌‬ ‫ی وه‌به‌رهێنان ‌‬ ‫ی پڕۆژه‌كان ‌‬ ‫ی ك ‌ه چاودێ���ر ‌‬ ‫ێ ش���اخه‌ك ‌ه‬ ‫ی وه‌به‌رهێن���ان ئه‌وا ده‌توان ‌‬ ‫‌و‬ ‫ی‬ ‫‌‬ ‫‌وان‬ ‫ه‬ ‫ش���ار‬ ‫ی‬ ‫‌‬ ‫‌ت���‬ ‫ه‬ ‫‌زار‬ ‫ه‬ ‫و‬ ‫ده‌ده‌ن‪،‬‬ ‫ی خێرخواز ‌‬ ‫ی رێكخراوێك ‌‬ ‫دروس���تكردن ‌‬ ‫ی ده‌ك���رد‌و‬ ‫ی تاپۆ بكات‪ ،‬دیار‌ه ئه‌وه‌ش‬ ‫له‌كه‌موكوڕییه‌كانی���ان له‌سه‌ر خۆ ‌‬ ‫‌رهێنان‬ ‫ه‬ ‫‌ب‬ ‫ه‬ ‫و‬ ‫ی‬ ‫‌‬ ‫‌ت���‬ ‫ه‬ ‫مۆڵ‬ ‫‌وگوزار‬ ‫ت‬ ‫گه‌ش���‬ ‫هه‌یه‌‪ ،‬منیش پێموت ئاماده‌م ئه‌ركێك ‌‬ ‫ی ئه‌م هه‌رێم ‌ه باش‬ ‫ی ئابوری ‌‬ ‫ی پێچه‌واته‌وه‌‪ ،‬به‌اڵم له‌ئێس���تادا به‌هه‌ر بۆ پاشه‌ڕۆژ ‌‬ ‫ی‬ ‫‌‬ ‫‌بوار‬ ‫ه‬ ‫ل‬ ‫ه‬ ‫‌‬ ‫ك���‬ ‫ی‬ ‫‌‬ ‫ه‬ ‫‌‬ ‫پرۆژان‬ ‫‌و‬ ‫ه‬ ‫ئ���‬ ‫ه‬ ‫‌‬ ‫‌دات���‬ ‫ده‬ ‫ی خۆم"‪.‬‬ ‫ئه‌و رێكخراو‌ه بگرمه‌ ئه‌ستۆ ‌‬ ‫ی‬ ‫گه‌شتیاریدا دروستده‌كرێن‌و‪ ،‬ده‌ست ‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫به‌رهێنانیش مۆڵه‌ت ده‌دات ‌ه پرۆژه‌كان ‌‬ ‫"هه‌ندێك كه‌س بارن‬ ‫ی پیشه‌سازیش‬ ‫وه‌به‌رهێنان‌و‪ ،‬وه‌زاره‌ت ‌‬ ‫به‌سه‌ر وه‌به‌رهێنانه‌وه‌"‬ ‫‌كان‪.‬‬ ‫ه‬ ‫‌سازیی‬ ‫ه‬ ‫پیش‬ ‫مۆڵه‌ت ده‌دات ‌ه پرۆژ‌ه‬ ‫ی ئه‌م وه‌به‌رهێنه‌ر‪ ،‬له‌كوردستاندا‬ ‫به‌بڕوا ‌‬ ‫‌دا‬ ‫ه‬ ‫بواران‬ ‫‌و‬ ‫ه‬ ‫ل���‬ ‫ی‬ ‫‌‬ ‫ه‬ ‫‌‬ ‫هه‌موو ئه‌و كه‌س���ان‬ ‫ی وه‌به‌رهێنانیان‬ ‫كۆمه‌ڵێك كه‌س مۆڵه‌ت ‌‬ ‫‌توانن‬ ‫ه‬ ‫د‬ ‫یاسا‬ ‫ی‬ ‫‌‬ ‫‌پێ‬ ‫ه‬ ‫مۆڵه‌ت وه‌رده‌گرن‪ ،‬ب‬ ‫وه‌رگرت���وه‌‌و بوونه‌ت��� ‌ه وه‌به‌رهێنه‌ر ك ‌ه‬ ‫‌ران‪،‬‬ ‫ه‬ ‫‌رهێن‬ ‫ه‬ ‫‌ب‬ ‫ه‬ ‫و‬ ‫ی‬ ‫‌‬ ‫‌كێت‬ ‫ی یه‬ ‫ببن ‌ه ئه‌ندام��� ‌‬ ‫ی وه‌به‌رهێنیان تێدا‬ ‫كه‌متری���ن مه‌رج��� ‌‬ ‫ی‬ ‫‌‬ ‫‌پێ���‬ ‫ه‬ ‫ب‬ ‫‌ندامێتی���ان‬ ‫ه‬ ‫ئ‬ ‫ی‬ ‫‌‬ ‫ب���ه‌اڵم پل��� ‌ه‬ ‫هه‌یه‌‪ ،‬به‌جۆرێك وه‌ك ئه‌و ده‌یخاته‌ڕوو‬ ‫‌جۆرێك‬ ‫ه‬ ‫ب‬ ‫‌گۆڕێت‪،‬‬ ‫ه‬ ‫د‬ ‫‌كانیان‬ ‫س���ه‌رمایه‬ ‫ی‬ ‫ئه‌و كه‌سان ‌ه بوونه‌ت ‌ه بار به‌سه‌ر كه‌رت ‌‬ ‫بۆ‬ ‫‌كات‬ ‫ه‬ ‫‌س���تپێد‬ ‫ه‬ ‫د‬ ‫ه‬ ‫‌‬ ‫‌و‬ ‫ه‬ ‫نایاب���‬ ‫ل��� ‌ه پل ‌ه‬ ‫ی ئه‌و تاوان ‌‬ ‫ئابوریشه‌وه‌‪ .‬به‌بڕوا ‌‬ ‫ی له‌‌و‬ ‫ی ئه‌وه‌ش هۆی���ه‌ك بێت ئ���ه‌و یه‌كه‌ی��� ‌ه نه‌ماوه‌‪ ،‬نییه‌‪ ،‬بۆی ‌ه زۆر پێویست ‌ه گۆڕانكار ‌‬ ‫‌دا‬ ‫ه‬ ‫لێر‬ ‫چوار‪.‬‬ ‫‌و‬ ‫ێ‬ ‫‌‬ ‫س‬ ‫دوو‬ ‫‌و‬ ‫ك‬ ‫ه‬ ‫‌‬ ‫ی‬ ‫ی‬ ‫پله‌كان ‌‬ ‫ی به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تییه‌كان ‌‬ ‫بۆ كه‌مترخه‌م ‌‬ ‫ی ئه‌و یه‌كه‌ی ‌ه به‌بڕوا ‌‬ ‫ی دروس���تكرنه‌و‌ه ‌‬ ‫ی ئه‌و‬ ‫ی یاس���ایه‌دا بكرێت‪ ،‬چونك ‌ه به‌هۆ ‌‬ ‫ه‬ ‫‌‬ ‫‌داران‬ ‫ه‬ ‫‌رمای‬ ‫ه‬ ‫س‬ ‫‌و‬ ‫ه‬ ‫ئ‬ ‫ئایا‬ ‫‌‪،‬‬ ‫ه‬ ‫‌ی‬ ‫ه‬ ‫‌و‬ ‫ه‬ ‫ئ‬ ‫پرسیار‬ ‫وه‌به‌رهێن���ان ده‌گه‌ڕێته‌وه‌‪ ،‬به‌و‌ه ‌‬ ‫ی هه‌ر مه‌ال یاس���ین كارێك ‌‬ ‫ی زۆر پێویس���ته‌‪ ،‬یاس���ایه‌و‌ه كوردس���تان به‌ده‌یان ملیار‬ ‫‌كانیان‬ ‫ه‬ ‫‌رمای‬ ‫ه‬ ‫س‬ ‫ه‬ ‫‌‬ ‫ئابورییان‬ ‫ی‬ ‫‌‬ ‫‌شێوازێك‬ ‫به‬ ‫ی كردوه‌"‪ .‬ئه‌‌و وه‌به‌رهێنه‌ر‌ه‬ ‫كه‌س���ێك بچێ���ت‌و پرۆژ‌ه پێش���كه‌ش چونك��� ‌ه وه‌ك ئه‌و ده‌ڵێ���ت "پرۆژه‌كان دۆالر زه‌ره‌ر ‌‬ ‫بۆ‬ ‫س���ود‬ ‫ه‬ ‫‌‬ ‫ك‬ ‫‌جۆرێك‬ ‫ه‬ ‫ب‬ ‫‌‪،‬‬ ‫ه‬ ‫‌كارهێن���او‬ ‫به‬ ‫بكات لێیوه‌رده‌گرن‪ .‬وت ‌‬ ‫ی كه‌موكوڕ ‌‬ ‫ی "له‌ڕابردوودا له‌بون��� ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ده‌پارێ���زێ‌‪ ،‬بۆی ‌ه رونیشیكرده‌و‌ه ك ‌ه له‌ئێستادا قه‌بار‌ه ‌‬ ‫‌؟‬ ‫ێ‬ ‫‌ن‬ ‫ه‬ ‫‌ی‬ ‫ه‬ ‫بگ‬ ‫‌ش���یان‬ ‫ه‬ ‫‌ڵگاك‬ ‫ه‬ ‫كۆم‬ ‫‌و‬ ‫ن‬ ‫خۆیا‬ ‫ی كوردس���تاندا‬ ‫به‌وج���ۆر‌ه ئیش كراوه‌‪ ،‬هه‌ر كه‌س���ێك پێویس���ت ‌ه ئه‌و یه‌كه‌ی ‌ه ب ‌ه زوترین كات وه‌به‌رهێن���ان له‌هه‌رێم ‌‬ ‫مه‌ال یاس���ین له‌وبڕوای���ه‌دا ناكر ‌‬ ‫ێ ئه‌و س���ه‌ردانی به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تییه‌كان��� ‌‬ ‫ی دروست بكرێته‌وه‌"‪.‬‬ ‫ی ‪ 17‬ملیار دۆالر‌و‬ ‫گه‌یش���تۆت ‌ه نزیه‌ك��� ‌‬ ‫‌‪،‬‬ ‫ه‬ ‫‌و‬ ‫ه‬ ‫ێ وه‌اڵم بدرێت���‬ ‫پرس���یار‌ه به‌به‌ڵ��� ‌‬ ‫ی‬ ‫ی جوان ‌‬ ‫وه‌به‌رهێنان���ی بكردایه‌‌و قاتێك ‌‬ ‫ی‬ ‫ی كرد ئه‌گه‌ر هیچ حاڵێك ‌‬ ‫پێشبینیش��� ‌‬ ‫‌و‬ ‫ه‬ ‫ئ‬ ‫ی‬ ‫‌‬ ‫‌كان���‬ ‫ه‬ ‫زانیاریی‬ ‫ی‬ ‫چونك��� ‌ه به‌پێ��� ‌‬ ‫ی‬ ‫ی وه‌به‌رهێنان ‌‬ ‫له‌به‌ربوایه‌‌و پرۆژه‌یه‌ك��� ‌‬ ‫ی‬ ‫"پێویست ‌ه گۆڕانكاری‌ له‌یاسا ‌‬ ‫ی ‪2020‬‬ ‫ی روونه‌دات ئه‌وا تا ساڵ ‌‬ ‫نائاسای ‌‬ ‫ه‬ ‫‌‬ ‫ك‬ ‫‌كان‬ ‫ه‬ ‫‌ن���‬ ‫ه‬ ‫درێژخای‬ ‫ی پ���رۆژ‌ه‬ ‫ژمار‌ه ‌‬ ‫پێش���كه‌ش بكردای���ه‌‪ ،‬راس���ته‌وخۆ‬ ‫وه‌به‌رهێناندا بكرێت"‬ ‫ی ‪ 150‬تا ‪200‬‬ ‫ئه‌و قه‌باره‌ی ‌ه ب���ۆ نزیكە ‌‬ ‫ی‬ ‫‌‬ ‫ئابور‬ ‫ی‬ ‫‌‬ ‫ژێرخان‬ ‫بۆ‬ ‫ئابورییان‬ ‫ی‬ ‫‌‬ ‫س���ود‬ ‫ی لێوه‌رده‌گی���را به‌ب ‌‬ ‫پرۆژه‌ك��� ‌ه ‌‬ ‫ێ ئه‌و‌ه زۆرێ���ك له‌وه‌به‌رهێنه‌ران ‌‬ ‫ی كوردس���تان ملیار دۆالر به‌رزببێته‌وه‌‪.‬‬ ‫‌كو‬ ‫ه‬ ‫و‬ ‫‌ش‬ ‫ه‬ ‫‌م‬ ‫ه‬ ‫ئ‬ ‫‪،%15‬‬ ‫ه‬ ‫‌‬ ‫ناگات‬ ‫ه‬ ‫‌‬ ‫‌ی‬ ‫ه‬ ‫ه‬ ‫هه‌رێم‬ ‫پرس���یار له‌كار ‌‬ ‫ی وه‌به‌رهێنان هه‌یه‌‪،‬‬ ‫ی پێش���وی‌‌و سه‌روه‌ت‌و گله‌ییان له‌یاس���ا ‌‬ ‫‌"‪.‬‬ ‫ه‬ ‫‌ی‬ ‫ه‬ ‫ه‬ ‫ی‬ ‫‌‬ ‫خ���ۆ‬ ‫ی‬ ‫‌‬ ‫"هۆكار‬ ‫‌ڵێ���ت‬ ‫ه‬ ‫د‬ ‫ئه‌و‬ ‫س���امانه‌ك ‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫ی زۆر ‌‬ ‫ی ئاس���انكارییه‌ك ‌‬ ‫ی بكرێ���ت"‪ .‬ب���ۆ زیات���ر ئه‌مه‌ش به‌و‌ه ‌‬ ‫ێ‬ ‫"حكومه‌ت ده‌توان ‌‬ ‫ه‬ ‫‌‬ ‫‌توانراو‬ ‫ه‬ ‫ن‬ ‫ه‬ ‫‌‬ ‫ك‬ ‫ی‬ ‫‌‬ ‫ه‬ ‫‌‬ ‫‌و‬ ‫ه‬ ‫ئ���‬ ‫ی‬ ‫‌‬ ‫تر‬ ‫ی‬ ‫‌‬ ‫هۆكارێك‬ ‫ی كردن ‌‬ ‫پش���تگیر ‌‬ ‫ی تێدا‬ ‫ی بیان ‌‬ ‫ی وه‌به‌رهێن���ه‌ر ‌‬ ‫ی ئه‌و بۆچونه‌ش���ی‌‪ ،‬بۆ كه‌س��� ‌‬ ‫ئاراست ‌هی‌ وه‌به‌رهێنان بگۆڕێت"‬ ‫س���ود له‌س���ه‌رمای ‌ه ‌‬ ‫ی ده‌وڵه‌مه‌نده‌كان مه‌ال یاس���ین باس ‌‬ ‫ی‬ ‫ی له‌و‌ه كرد ك ‌ه كه‌س كراوه‌‪ .‬مه‌ال یاس���ینیش به‌هه‌مانشێو‌ه گله‌یی���ه‌ك ك ‌ه هه‌میش��� ‌ه رووب���ه‌ڕوو ‌‬ ‫‌رێم‬ ‫ه‬ ‫ه‬ ‫ی‬ ‫‌‬ ‫ئابور‬ ‫ی‬ ‫‌‬ ‫ه‬ ‫‌‬ ‫وه‌ربگیرێت بۆ بوژانه‌و‬ ‫هه‌ب���وو‌ه چه‌ندینجار س���ه‌ردان ‌‬ ‫ی هه‌یه‌‌و پێیوای ‌ه یاس���ا ‌‬ ‫ی كردو‌ه ئ���ه‌و گله‌یی ‌ه ‌‬ ‫ی كوردس���تان ده‌بێته‌وه‌‪،‬‬ ‫ی وه‌به‌رهێنه‌ران ‌‬ ‫‌ال‬ ‫ه‬ ‫م‬ ‫ی‬ ‫‌‬ ‫‌بۆچون‬ ‫ه‬ ‫ب‬ ‫ب���اش‪،‬‬ ‫ی‬ ‫به‌ش���ێوازێك ‌‬ ‫ی بكات‪ ،‬كه‌چ ‌‬ ‫تا ‪ 100‬دۆالر ه���اوكار ‌‬ ‫ی‬ ‫ی وه‌به‌رهێنان بۆ س���ه‌رده‌مانێك گونجاو ئه‌وه‌ی��� ‌ه ك��� ‌ه به‌ته‌نها ل ‌ه ی���ه‌ك بوار ‌‬ ‫‌ڵێت‬ ‫ه‬ ‫د‬ ‫‌و‬ ‫ه‬ ‫‌‬ ‫‌كان‬ ‫ه‬ ‫بانك‬ ‫ی‬ ‫‌‬ ‫ناچاالك���‬ ‫یاس���ین‬ ‫ی وه‌به‌رهێنان ‌‬ ‫هه‌ر ئه‌و كه‌س ‌ه مۆڵه‌تێك ‌‬ ‫ی ب���ووه‌‪ ،‬ب���ه‌اڵم له‌ئێس���تادا ك��� ‌ه ‪ %25‬وه‌به‌رهێنان���دا زیات���ر كار ده‌كه‌ن‪ ،‬ك ‌ه‬ ‫ه‬ ‫‌‬ ‫‌یانتوانیو‬ ‫ه‬ ‫ن‬ ‫‌كان‬ ‫ه‬ ‫بانك���‬ ‫"تائێس���تاش‬ ‫وه‌رگرت���وه‌‌و ب��� ‌ه ‪ 800‬ه���ه‌زار دۆالر ت���ا ‪%30‬ی پرۆژه‌كان��� ‌‬ ‫ی نیشته‌جێبووندا‬ ‫ی له‌بوار ‌‬ ‫ی وه‌به‌رهێن���ان ئه‌وه‌ش خۆ ‌‬ ‫رۆڵی‌ ئابورییان ‌هی‌ خۆیان ببینن"‪.‬‬ ‫خێ���ر مۆڵه‌ته‌ك ‌ه ‌‬ ‫ی كه‌س���ان ‌‬ ‫ی فرۆش���تۆته‌وه‌‪ .‬ئه‌و ه��� ‌‬ ‫ی بیانییه‌‌و هاوبه‌ش���ه‌‪ ،‬ده‌بینێته‌وه‌‪ .‬مه‌ال یاسین له‌و بڕوایه‌دای ‌ه‬

‫كاتی‌ ئه‌وه‌ هاتو‌ه‬ ‫ده‌‌وڵه‌مه‌نده‌كان‬ ‫ی‬ ‫ی خێرخواز ‌‬ ‫رێكخراو ‌‬ ‫تایبه‌ت به‌خۆیان‬ ‫هه‌بێت‬

‫ی‬ ‫به‌جۆرێك ئه‌گه‌ر وه‌به‌رهێنێكی‌ بیان ‌‬ ‫شاخێكی‌ پڕ كانزای‌ به‌نرخ بكات ‌ه‬ ‫ێ‬ ‫پرۆژه‌یه‌كی‌ وه‌به‌رهێنان ئه‌وا ده‌توان ‌‬ ‫شاخه‌كه‌ له‌سه‌ر خۆی‌ تاپۆ بكات‬

‫ده‌بێت ئ���ه‌و گله‌یی ‌ه له‌حكومه‌ت بكرێت‬ ‫نه‌ك له‌وه‌به‌رهێنه‌ران‪ ،‬چونك ‌ه له‌هه‌موو‬ ‫ی‬ ‫ی وه‌به‌رهێ���ن به‌دوا ‌‬ ‫واڵتێكدا كه‌س��� ‌‬ ‫ی زۆر‌و خێ���رادا ده‌گه‌ڕێت‪ .‬ئه‌و‬ ‫قازانج ‌‬ ‫ی وه‌به‌رهێ���ن كاڵه‌ك‬ ‫ده‌ڵێ���ت "كه‌س��� ‌‬ ‫خۆر‌ه نه‌ك بێس���تان ڕن"‪ .‬ئه‌و جه‌خت‬ ‫ێ‬ ‫له‌و‌ه ده‌كات���ه‌و‌ه ك ‌ه حكومه‌ت ده‌توان ‌‬ ‫ی وه‌به‌رهێن���ان بگۆڕێ���ت‪،‬‬ ‫ئاڕاس���ت ‌ه ‌‬ ‫ی ك ‌ه‬ ‫ی ئه‌و ئیمتیازاتان ‌ه ‌‬ ‫ئه‌مه‌ش ب���ه‌و‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫ی رابردوودا ب���ۆ بوار ‌‬ ‫له‌چه‌ن���د س���اڵ ‌‬ ‫ی ك���ردو‌ه‬ ‫نیش���ته‌جێبوون ته‌رخان��� ‌‬ ‫ی وه‌ك‬ ‫ی تر ‌‬ ‫بیگوازێت���ه‌و‌ه بۆ كه‌رته‌كان ‌‬ ‫پیشه‌س���ازی‌‌و كش���توكاڵ‪ .‬ئه‌و ده‌ڵێت‬ ‫ی‬ ‫ی ك��� ‌ه له‌ب���وار ‌‬ ‫"ئ���ه‌و ئاس���انكاریی ‌ه ‌‬ ‫نیش���ته‌جێبووندا بۆ وه‌به‌رهێن كراوه‌‪،‬‬ ‫ی كش���توكاڵدا بكرایه‌‪،‬‬ ‫ئه‌گه‌ر له‌ب���وار ‌‬ ‫ی س���ه‌وزه‌‌و می���وه‌كان نرخیان‬ ‫زۆرب ‌ه ‌‬ ‫ی ئێستا ده‌بوو‪ ،‬جگه‌له‌و‌ه حكومه‌ت‬ ‫نیو‌ه ‌‬ ‫ی ئیسكان‬ ‫‪ 25‬ملیۆن دۆالر بۆ س���ندوق ‌‬ ‫دابین ده‌كات‪ ،‬ئه‌گه‌ر هه‌مان پاره‌ش بۆ‬ ‫ی هه‌مه‌جۆر‬ ‫ی ‪ 25‬كارگ ‌ه ‌‬ ‫دروس���تكردن ‌‬ ‫ی‬ ‫دابین بكات به‌دڵنیاییه‌و‌ه ئاراس���ت ‌ه ‌‬ ‫وه‌به‌رهێن���ان ده‌گۆڕێ���ت"‪ .‬هه‌روه‌ه���ا‬ ‫ی‬ ‫ئ���ه‌م وه‌به‌رهێن���ه‌ر‌ه به‌پێویستیش��� ‌‬ ‫ده‌زانێ‌‪ ،‬ك ‌ه ب���ۆ گرنگیدان ب ‌ه به‌رهه‌م ‌ه‬ ‫خۆماڵیی���ه‌كان پێویس���ت ‌ه دووب���ار‌ه‬ ‫ی به‌رهه‌م ‌ه‬ ‫ی پاراس���تن ‌‬ ‫كار ب��� ‌ه یاس���ا ‌‬ ‫خۆماڵیی���ه‌كان بكرێت���ه‌وه‌‪ ،‬ئه‌م���ه‌ش‬ ‫ی‬ ‫به‌و‌ه ده‌كرێ���ت‪ ،‬كاتێ���ك به‌رهه‌مێك ‌‬ ‫ی هه‌موو واڵت ده‌كات‪،‬‬ ‫ی به‌ش��� ‌‬ ‫ناوخۆی ‌‬ ‫ی ئه‌و به‌رهه‌م ‌ه‬ ‫له‌هه‌مانكاتدا هاوشێو‌ه ‌‬ ‫ی واڵت���ه‌و‌ه بێت‪ ،‬ئه‌و كات ‌ه‬ ‫ل ‌ه ده‌ره‌و‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫پێویس���ت ‌ه حكومه‌ت ب���اج‌و گومرگێك ‌‬ ‫زۆر بخات ‌ه س���ه‌ر به‌رهه‌م ‌ه هاورده‌كه‌‪.‬‬ ‫ئ���ه‌و ده‌ڵێ���ت "به‌مه‌رجێ���ك به‌رهه‌م ‌ه‬ ‫ی‬ ‫ی هه‌بێت پێداویست ‌‬ ‫ناوخۆییه‌ك ‌ه توانای ‌‬ ‫هه‌م���وو واڵته‌ك ‌ه دابین بكات‪ ،‬بۆ نمون ‌ه‬ ‫ی چیمه‌نتۆمان‬ ‫ئێس���تا ئێم ‌ه ‪ 3‬كارگ ‌ه ‌‬ ‫هه‌ی���ه‌‪ ،‬له‌كاتێكدا پێویس���تمان ب ‌ه ‪7‬‬ ‫ی‬ ‫ی هه‌یه‌‪ ،‬هه‌ر كاتێك كارگه‌كان ‌‬ ‫كارگ ‌ه ‌‬ ‫ی هه‌موو‬ ‫ناوخ���ۆ توانی���ان پێداویس���ت ‌‬ ‫واڵته‌ك ‌ه ل ‌ه چیمه‌نتۆ دابین بكه‌ن‪ ،‬ئه‌وا‬ ‫ی زۆریش بخه‌یت ‌ه‬ ‫ئه‌وكات ‌ه باج‌و گومرگ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی حاڵه‌تێك ‌‬ ‫ی ده‌ره‌ك��� ‌ه ‌‬ ‫س���ه‌ر به‌رهه‌م ‌‬ ‫ئاساییه‌"‪.‬‬ ‫بازرگانان‌و دامه‌زاراندنی‌ میدیا‬ ‫له‌ئێس���تادا به‌ش���ێك له‌بازرگان���ان‌و‬ ‫وه‌به‌رهێن���ه‌ران به‌ره‌و ئ���ه‌و‌ه هه‌نگاو‬ ‫ی تایب���ه‌ت به‌خۆیان‬ ‫ده‌نێ���ن ك ‌ه میدیا ‌‬ ‫ی هه‌ندێكیان‬ ‫هه‌بێت‪ ،‬له‌ئێستاشدا نمون ‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫ی وته‌بێژ ‌‬ ‫دروس���ت بوون‪ .‬به‌بۆچون��� ‌‬ ‫ی‬ ‫ی وه‌به‌رهێنه‌ران ئه‌و‌ه حاڵه‌تێك ‌‬ ‫یه‌كێت ‌‬ ‫ی‬ ‫زۆر باش‌و ته‌ندروستیش���ه‌‪ ،‬ئه‌و باس ‌‬ ‫ی وه‌كو توركیا كرد‪ ،‬ك ‌ه ‪%80‬ی‬ ‫له‌واڵتێك ‌‬ ‫ی تایبه‌ته‌و‌ه‬ ‫میدی���اكان له‌الیه‌ن كه‌رت��� ‌‬ ‫ی‬ ‫ی كه‌رت ‌‬ ‫ی "میدیا ‌‬ ‫دروستكراون‪ .‬ئه‌و وت ‌‬ ‫تایب���ه‌ت ك ‌ه ئێس���تا ل ‌ه كوردس���تاندا‬ ‫ی هه‌ی���ه‌‪ ،‬هیچ كاتێك‬ ‫چه‌ندی���ن نمون ‌ه ‌‬ ‫ی تیراژ‌و‬ ‫ی ریكالم‌و كه‌م ‌‬ ‫ی نه‌بوون ‌‬ ‫كێش ‌ه ‌‬ ‫ی نیی���ه‌‪ ،‬له‌كاتێكدا به‌ش���ێك‬ ‫فرۆش��� ‌‬ ‫ی ئه‌و كێشان ‌ه‬ ‫ی رووبه‌ڕو ‌‬ ‫ی ئه‌هل ‌‬ ‫له‌میدیا ‌‬ ‫بووه‌ته‌وه‌‪ ،‬بۆی ‌ه پێویست ‌ه هه‌مو‌و الیه‌ك‬ ‫ی ئه‌م جۆر‌ه میدیای ‌ه بكات‪،‬‬ ‫پش���تگیر ‌‬ ‫چونك ‌ه له‌وبڕوایه‌دام ئه‌م جۆر‌ه میدیای ‌ه‬ ‫ی‬ ‫ی كوردی ‌‬ ‫ی گرن���گ راگه‌یاندن ‌‬ ‫خزمه‌تێك ‌‬ ‫ده‌كات"‪.‬‬

‫توركیا زیاتر‬ ‫دێت ‌ه كوردستان‌و‬ ‫عێراقه‌وه‌‬ ‫ی‬ ‫ی س���وپا ‌‬ ‫هاوكات له‌گه‌ڵ كش���انه‌و‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫ئه‌مه‌ریكا‌و له‌گه‌ڵ قه‌یران ‌ه سه‌ربازییه‌كان ‌‬ ‫ی‬ ‫ی هه‌رێم ‌‬ ‫توركی���اش له‌س���ه‌ر س���نور ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ئابوور ‌‬ ‫كوردستان‌و عێراق‪ ،‬په‌یوه‌ندی ‌‬ ‫نێوان به‌غ���دا‌و كوردس���تان له‌الیه‌ك‌و‬ ‫ی‬ ‫ئه‌نقه‌ره‌ش له‌الیه‌كیتر به‌ره‌وپێش���چون ‌‬ ‫زیات���ر به‌خۆیان���ه‌و‌ه ده‌بین���ن‌و بڕیار‌ه‬ ‫ی ئیبراهیم خه‌لیل‬ ‫ی سنوری ‌‬ ‫جگ ‌ه له‌خاڵ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی تایب���ه‌ت به‌هێڵ ‌‬ ‫ی س���نوری ‌‬ ‫خاڵێك��� ‌‬ ‫شه‌مه‌نده‌فه‌ر بكرێته‌وه‌‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ی بازرگانی‌‌و پیشس���ازی ‌‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬وه‌زیر ‌‬ ‫ی‬ ‫ی كوردستان‪ ،‬س���ینان چه‌له‌ب ‌‬ ‫هه‌رێم ‌‬ ‫ی‬ ‫ی سنوری ‌‬ ‫رایگه‌یاند "بڕیار‌ه ده‌روازه‌یه‌ك ‌‬ ‫نوێ له‌نێوان عێراق‌و توركیادا بكرێته‌و‌ه‬ ‫ی كوردستاندا تێپه‌ڕ‬ ‫ی هه‌رێم ‌‬ ‫ك ‌ه به‌خاك ‌‬ ‫ی‬ ‫ده‌بێ���ت‪ .‬ناوبراو‪ ،‬رونیكرده‌و‌ه له‌ماو‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫ی دروس���تكردن ‌‬ ‫رابردوودا هه‌نگاوه‌كان ‌‬ ‫ی زۆر‬ ‫ی س���نور ‌‬ ‫دوو ده‌روازه‌یت���ر ‌‬ ‫ی ‪ 25‬ملیۆن‬ ‫چونه‌ته‌پێش���ه‌و‌ه ك ‌ه ب���ڕ ‌‬ ‫ی ئه‌م خاڵ ‌ه‬ ‫دۆالریان تێچ���ووه‌‌و خه‌رج ‌‬ ‫سنورییه‌ش به‌هاوبه‌ش له‌نێوان عێراق‌و‬ ‫توركیادا دابین ده‌كرێت‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ی هێزه‌كان ‌‬ ‫بڕوا وه‌های ‌ه له‌پاش كشانه‌و‌ه ‌‬ ‫ی زیاتر‬ ‫ئه‌مه‌ریكا له‌عێراق‪ ،‬توركیا رۆڵ ‌‬ ‫ی ئه‌م‬ ‫ی زۆر ‌‬ ‫له‌عێراقدا بگێڕێت‌و به‌ش��� ‌‬ ‫ی ئابوورییه‌و‌ه ده‌بێت‪.‬‬ ‫رۆڵه‌ش له‌رێ���گا ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ئاڵوگۆڕ ‌‬ ‫له‌م میانه‌یه‌ش���دا قه‌ب���ار‌ه ‌‬ ‫ی رابردوودا ‪6‬‬ ‫نێوان هه‌ردووال له‌س���اڵ ‌‬ ‫ملیارد دۆالر بووه‌‪ .‬‬

‫خوێندن‬

‫)‪ )307‬سێشه‌ممه‌ ‪2012/1/3‬‬

‫‪xwenden.awene@gmail.com‬‬

‫قوتابیانی‌ یه‌كگرتوو‪ :‬بایكۆتی‌ هه‌ڵبژاردنی‌ خوێندكاران ده‌كه‌ین‬ ‫ی بكات‬ ‫فیدراسیۆن‪ :‬هه‌ڵبژاردنه‌ك ‌ه به‌لیست نیی ‌ه تا هیچ رێكخراوێك بایكۆت ‌‬ ‫ئا‪ :‬به‌ختیار حسێن‪ ،‬هه‌ولێر‬

‫ی خوێندكاران‬ ‫هه‌ڵبژاردن ‌‬ ‫ی‬ ‫دوای ئه‌و‌هی‌ بۆ ماوه‌ی نزیكه‌ ‌‬ ‫‪ 9‬ساڵ هه‌ڵبژاردنی‌ قوتابیان‌و‬ ‫خوێندكاران ئه‌نجام نه‌درا به‌كۆمه‌ڵێك‬ ‫بیانوی‌ جیاوازه‌وه‌‪ ،‬به‌اڵم دواجار‬ ‫رێكخراوه‌كانی‌ خوێندكاران‌و‬ ‫قوتابیان بڕیاریاندا ئه‌مساڵ ‪2012‬‬ ‫هه‌ڵبژاردن ئه‌نجام بده‌ن‪ .‬ئه‌م‬ ‫ی‬ ‫هه‌ڵبژاردنه‌ به‌به‌شداریی‌ نزیكه‌ ‌‬ ‫‪ 900‬هه‌زار خوێندكار به‌ناوچ ‌ه‬ ‫دابراوه‌كانیشه‌وه‌‪ ،‬ئه‌نجامده‌درێت‌و‬ ‫ی (‪ )1/22‬هه‌ڵبژاردن‬ ‫بڕیار وای ‌ه رۆژ ‌‬ ‫له‌قۆناغی‌ ئاماده‌ییه‌كان‌و (‪)1/30-29‬‬ ‫له‌په‌یمانگا‌و كۆلێژه‌كان ئه‌نجام بدرێت‬

‫ی‬ ‫هه‌ڵبژاردنی‌ ئه‌مجاره‌ی‌ رێكخراوه‌كان ‌‬ ‫خوێندكاران جیاواز ده‌بێت له‌گه‌ڵ‬ ‫ی‬ ‫رابردوو‪ ،‬ئه‌ندامێكی‌ لێژنه‌ ‌‬ ‫په‌روه‌رده‌ش له‌په‌رله‌مانی‌ كوردستان‬ ‫ره‌خنه‌ له‌شێوازی‌ هه‌ڵبژاردنه‌ك ‌ه‬ ‫ده‌گرێت‌و هه‌ندێك له‌رێكخراوه‌كانیش‬ ‫ی سه‌ر‬ ‫ره‌خنه‌ له‌رێكخراوه‌كان ‌‬ ‫ی‬ ‫به‌ده‌سه‌اڵت ده‌گرن‌و بایكۆت ‌‬ ‫هه‌ڵبژاردن ده‌كه‌ن‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ی گه‌شه‌پێدان ‌‬ ‫ی رێكخراو ‌‬ ‫س���كرتێر ‌‬ ‫ی‬ ‫كوردس���تان‪ ،‬بورهان موزه‌فه‌ر باس��� ‌‬ ‫له‌وه‌ك���رد ك��� ‌ه كاتێ���ك بڕیاریان���دا‬ ‫ی ل��� ‌ه هه‌ڵبژاردنه‌كاندا بكه‌ن‬ ‫به‌ش���دار ‌‬ ‫ب���ه‌و مه‌رجه‌ بوو‌ه كه‌ ده‌س���تی‌ حیزب‬ ‫له‌ نێو ناوه‌نده‌كانی‌ خوێندن نه‌مێنێت‪،‬‬ ‫ی "هه‌ر س���ێ‌ رۆژ‬ ‫ب���ه‌اڵم وه‌ك ئه‌و وت ‌‬ ‫دوای روداوه‌كان���ی‌ بادینان به‌رپرس��� ‌ه‬ ‫ی‬ ‫حیزبییه‌كانی‌ ئه‌و ده‌ڤه‌ره‌ به‌شێوه‌یه‌ك ‌‬ ‫ی‬ ‫پۆلیسییان ‌ه چوونه‌ت ‌ه ناو ناوه‌نده‌كان ‌‬ ‫خوێندن���ه‌وه‌‌و رێگه‌یان نه‌داو‌ه كه‌س ن ‌ه‬ ‫مۆبایل‌و نه‌ قه‌ڵه‌م له‌گه‌ڵ خۆیاندا ببه‌ن ‌ه‬ ‫ی‬ ‫ی نه‌وه‌كو ئه‌و شتانه‌ ‌‬ ‫ژووره‌وه‌‪ ،‬بۆئه‌وه‌ ‌‬ ‫كه‌ ده‌یڵێن بینوسنه‌وه‌"‪.‬‬ ‫ناوب���راو رونیكرده‌و‌ه ك���ه‌ له‌كاتێكدا‬ ‫ی‬ ‫داوای���ان لێده‌كرێ���ت به‌ش���دار ‌‬ ‫له‌هه‌ڵبژاردن���دا بك���ه‌ن‪ ،‬ب���ه‌اڵم‬ ‫ی‬ ‫رێكخراوه‌كانی‌ س���ه‌ر به‌حیزب خه‌ریك ‌‬ ‫ی‬ ‫ی هه‌ڵب���ژاردن‌و نوێنه‌ره‌كان ‌‬ ‫ئه‌نجامدان ‌‬ ‫خۆیانن له‌ناو ناوه‌نده‌كانی‌ خوێندن ب ‌ه‬ ‫ناوی‌ "شه‌رعیه‌ت"ه‌و‌ه هه‌ڵیانده‌بژێرن‪،‬‬ ‫ی‬ ‫ی "الم س���ه‌یره‌‌و له‌كوێ��� ‌‬ ‫بۆی��� ‌ه وت��� ‌‬ ‫دونی���ادا ئه‌م ‌ه هه‌یه‌‪ ،‬ه���ه‌ر كاتێكیش‬ ‫قوتابی���ان نوێنه‌رێكی‌ بێالیه‌ن یان هه‌ر‬ ‫رێكخراوێكی‌ تر هه‌ڵبژێرن‪ ،‬ئه‌وا رێگریان‬ ‫ی نه‌تواندرا‬ ‫لێبكرێ‌‪ ،‬بۆی���ه‌ له‌به‌ر ئه‌وه‌ ‌‬ ‫ی خوێندن‬ ‫ده‌ستی‌ حیزب ل ‌ه ناوه‌نده‌كان ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ل��� ‌ه ئه‌ندامان ‌‬ ‫دووربخرێته‌وه‌‌و رێگر ‌‬ ‫ی كێشه‌یان‬ ‫ی تر بكرێت‌و توش ‌‬ ‫الیه‌نه‌كان ‌‬ ‫بك���ه‌ن‪ ،‬بۆی���ه‌ ئێم���ه‌ش نامانه‌وێ���ت‬ ‫ئه‌ندام‌و الیه‌نگری‌ خۆمان توشی‌ كێش ‌ه‬ ‫بكه‌ین‌و گ���رژی‌‌و ئاڵۆزیش ناخه‌ین ‌ه ناو‬ ‫ناوه‌نده‌كانی‌ خوێندنه‌وه‌"‪.‬‬ ‫ی له‌وه‌كرد ك ‌ه له‌سه‌ره‌تادا‬ ‫بورهان باس ‌‬ ‫داوایانك���ردوو‌ه ك��� ‌ه ئ���ه‌م هه‌ڵبژاردن ‌ه‬ ‫به‌لیس���ت ئه‌نج���ام بدرێ���ت‪ ،‬چونك ‌ه‬ ‫ی‬ ‫ی خۆیان نه‌بووه‌‌و وت ‌‬ ‫ترسیان له‌لیست ‌‬ ‫"بۆی ‌ه ئه‌گه‌ر به‌م شێوه‌یه‌ بوای ‌ه ئه‌وكات ‌ه‬ ‫نوێنه‌ره‌ك ‌ه ئاش���كرا نه‌ده‌ب���وو‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫ی‬ ‫دیار بوو ئه‌و براده‌ران ‌ه ل ‌ه لیس���ته‌كان ‌‬ ‫خۆیان ده‌ترس���ان‌و ترسیان هه‌بوو ك ‌ه‬ ‫لیس���ته‌كانیان بخه‌نه‌به‌ر هه‌ڵبژاردنه‌وه‌‪،‬‬ ‫له‌به‌رئ���ه‌و‌ه ل ‌ه كۆتاییدا له‌س���ه‌ر ئه‌و‌ه‬ ‫ی‬ ‫رێكه‌وتین كه‌ ب���ه‌ نوێنه‌رایه‌تی‌ فه‌رد ‌‬ ‫بێت‌و‪ ،‬رێكخراو هی���چ رۆڵێكی‌ نه‌بێت‪،‬‬ ‫ی بادینان ئه‌وه‌ی‌ بۆ‬ ‫ب���ه‌اڵم رووداوه‌كان ‌‬ ‫س���ه‌لماندین ك ‌ه ئه‌م��� ‌ه مومكین نیه‌‪،‬‬

‫له‌گه‌ڵ نزیک بوونه‌وه‌ی هه‌ڵبژاردنه‌کاندا‬ ‫چونك ‌ه ئ���ه‌م رێكخراوان��� ‌ه ئاماد‌ه نین‬ ‫ی‬ ‫ی پل���ه‌‌و ئیمتیازاته‌كان ‌‬ ‫ده‌س���تبه‌ردار ‌‬ ‫خۆی���ان بن‪ ،‬بۆی ‌ه به‌ هیچ ش���ێوه‌یه‌ك‬ ‫ی پاك‬ ‫ناتواندرێ���ت ك���ه‌ هه‌ڵبژاردنێك ‌‬ ‫ئه‌نج���ام بدرێ���ت‪ ،‬هه‌روه‌ها دڵنیاش���م‬ ‫ی‬ ‫ك ‌ه به‌ دوور نابێت له‌ ده‌س���تێوه‌ردان ‌‬ ‫حیزبی‌"‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ی رێكخراو ‌‬ ‫ی س���كرتێره‌كه‌ ‌‬ ‫به‌وت���ه‌ ‌‬ ‫ی قوتابی���ان ئ���ه‌وان‬ ‫گه‌ش���ه‌پێدان ‌‬ ‫ی له‌و هه‌ڵبژاردنه‌دا‬ ‫بڕیاریانداوه‌ به‌شدار ‌‬ ‫ناكه‌ن‪ ،‬چونك��� ‌ه ناوه‌نده‌كانی‌ خوێندن‬ ‫"بێڕێزیان" به‌رامبه‌ر كراوه‌‪.‬‬ ‫ی‬ ‫س���ه‌رۆك ‌‬ ‫له‌به‌رامبه‌ریش���دا‬ ‫ی قوتابیان‌و‬ ‫فیدراس���یۆنی‌ رێكخراوه‌كان ‌‬ ‫ی‬ ‫خوێن���دكاران‌و س���كرتێری‌ یه‌كێت��� ‌‬ ‫قوتابیانی‌ كوردس���تان‪ ،‬عیرفان عه‌زیز‬ ‫رایگه‌یاند ك ‌ه ئه‌وان بڕیاریانداوه‌ له‌سه‌ر‬ ‫ی دیاریكراوه‌‌و‬ ‫هه‌ڵبژاردن‌و كاته‌كه‌ش��� ‌‬ ‫ی بااڵشی‌ بۆ پێكهێندراو‌ه ك ‌ه‬ ‫لیژنه‌یه‌ك ‌‬ ‫ی رێكخراوه‌كان‌و‬ ‫هه‌ریه‌ك ‌ه له‌ فیدراسیۆن ‌‬ ‫وه‌زاره‌ته‌كانی‌ (داد‌و ناوخۆ‌و په‌روه‌رده‌‌و‬ ‫ی بااڵ)ش تێیدا ئه‌ندامن‪.‬‬ ‫خوێندن ‌‬ ‫ی نه‌كردن یان‬ ‫سه‌باره‌ت به‌به‌ش���دار ‌‬ ‫بایكۆتك���ردن له‌الی���ه‌ن هه‌ندێ���ك ل ‌ه‬ ‫رێكخراوه‌كان���ه‌وه‌‪ ،‬ناوب���راو وتی‌ "هیچ‬ ‫ی له‌و‬ ‫رێكخراوێك بۆی نی ‌ه ك ‌ه به‌ش���دار ‌‬ ‫ی بكات‪،‬‬ ‫هه‌ڵبژاردنه‌دا بكات تاكو بایكۆت ‌‬ ‫ی‬ ‫جگه‌ له‌و‌ه تائێس���تاش هیچ ش���تێك ‌‬ ‫ی له‌الیه‌ن ئ���ه‌و رێكخراوانه‌و‌ه‬ ‫ڕه‌س���م ‌‬ ‫به‌ئێم��� ‌ه نه‌گه‌یش���تووه‌‪ ،‬بۆی���ه‌ ئێم ‌ه‬ ‫ی به‌شداریمان له‌ لیژنه‌ی‌ بااڵدا‬ ‫به‌ڕه‌سم ‌‬

‫ی‬ ‫وه‌زاره‌ت روونه‌ كه‌ ده‌بێت له‌ ده‌ره‌وه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫زانك���ۆ‌و په‌یمانگاكان ب���ن‌و كاره‌كان ‌‬ ‫ی‬ ‫خۆیان درێژه‌ پێبده‌ن‪ ،‬وه‌زاره‌تیش دژ ‌‬ ‫هیچ رێكخراوێك نی���ه‌‪ ،‬به‌ڵكو جه‌خت‬ ‫له‌و‌ه ده‌كه‌ینه‌وه‌ كه‌ نوێنه‌ری‌ قوتابیان‬ ‫له‌ پۆله‌كاندا هه‌ڵبژێدرێن‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ی فیدراس���یۆن ‌‬ ‫ی نوێنه‌رایه‌ت ‌‬ ‫ده‌ربار‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫رێكخراوه‌كان���ی‌ قوتابی���ان له‌لێژن���ه‌ ‌‬ ‫هه‌ڵبژاردن���ه‌كان؟‬ ‫ی‬ ‫سه‌رپه‌رش���ت ‌‬ ‫ی بااڵ‬ ‫ی وه‌زاره‌ت���ی‌ خوێندن ‌‬ ‫فۆتۆ‪ :‬سه‌ری رم وته‌بێژه‌ك ‌ه ‌‬ ‫یه‌کێتی قوتابیان کۆمه‌ک له‌به‌شه‌ ناوخۆییه‌کاندا دابه‌شده‌کات‬ ‫ی ئ���ه‌وان زۆر‬ ‫ی "ئێم ‌ه ل���ه‌و كار‌ه ‌‬ ‫وت��� ‌‬ ‫ئاگادارنی���ن‪ ،‬ته‌نی���ا ئ���ه‌و‌ه نه‌بێت ك ‌ه‬ ‫ك���ردووه‌ نه‌ك ل���ه‌ هه‌ڵبژاردنه‌كه‌‪ ،‬ئه‌و‬ ‫ئه‌وان به‌ڵێنیان داوه‌ به‌ش���ێوه‌یه‌كی‌ تر‬ ‫ی كه‌ ده‌ستنیشانمان كردوو‌ه‬ ‫پڕۆژه‌یه‌ش ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ده‌ره‌كیش سه‌رپه‌رشت ‌‬ ‫بن‌و لێژنه‌یه‌ك ‌‬ ‫بۆ قوتابیان‌و خوێندكارانه‌‌و قوتابیانیش‬ ‫هه‌ڵبژاردنه‌كان بكات"‪.‬‬ ‫خۆی���ان كاندید ده‌كه‌ن‪ ،‬نه‌ك رێكخراو‪،‬‬ ‫هه‌روه‌ها ئه‌ندامی‌ لێژن ‌هی‌ په‌روه‌رده‌و‬ ‫ی‬ ‫بۆی ‌ه ئێم���ه‌ ده‌مانه‌وێ���ت ناوه‌نده‌كان ‌‬ ‫ی بااڵ ل ‌ه په‌رله‌مانی‌ كوردستان‪،‬‬ ‫خوێندن ‌‬ ‫ی‬ ‫خوێن���دن له‌ مه‌س���ه‌له‌یه‌كی‌ سیاس��� ‌‬ ‫د‪.‬سه‌روه‌ر عه‌بدولڕه‌حمان رونیكرده‌و‌ه‬ ‫بچێته‌ده‌ر‌و به‌ دیموكراسییان بكه‌ین"‪.‬‬ ‫ك ‌ه هه‌رچه‌ن���د‌ه ئ���ه‌وان پرۆژه‌یه‌كیان‬ ‫ی‬ ‫ی پارت��� ‌‬ ‫س���كرتێری‌ رێكخراوه‌ك���ه‌ ‌‬ ‫هێناوه‌ ب���ۆ په‌رله‌مان‪ ،‬به‌اڵم په‌رله‌مان‬ ‫ی ره‌تكرده‌وه‌ ك ‌ه ئێس���تا‬ ‫ئه‌و تۆمه‌تاته‌ ‌‬ ‫ی به‌م باس���ه‌و‌ه نیه‌‌و‬ ‫هیچ په‌یوه‌ندییه‌ك ‌‬ ‫ی خوێندن���دا ئه‌وان‬ ‫له‌ن���او ناوه‌نده‌كان ‌‬ ‫ی‬ ‫وتی‌ "من ن��� ‌ه له‌گه‌ڵ ئ���ه‌و پرۆژه‌ی ‌ه ‌‬ ‫ی دیاریكردن���ی‌ نوێنه‌ره‌كانیانن‬ ‫خه‌ریك ‌‬ ‫ئه‌واندا بووم‌و ن ‌ه پێشم باشه‌‌و باوه‌ڕیشم‬ ‫ی "ئێمه‌ رێكخراوێكین‬ ‫بۆ هه‌ڵبژاردن‌و وت ‌‬ ‫به‌و شێواز‌هی‌ هه‌ڵبژاردنه‌ نیه‌"‪.‬‬ ‫به‌ یاس���ا دامه‌زراوین‌و كارده‌كه‌ین‪ ،‬هه‌ر‬ ‫ناوبراو ئاش���كرایكرد ك ‌ه پێیباشبوو‌ه‬ ‫ك���ه‌س‌و الیه‌نه‌كی���ش كه‌ ئه‌و قس���ان ‌ه‬ ‫ی حیزبه‌كان به‌شداری‌ له‌و‬ ‫رێكخراوه‌كان ‌‬ ‫ی‬ ‫ی الی���ه‌‪ ،‬با لیژن ‌ه ‌‬ ‫ده‌كات‌و به‌ڵگه‌یه‌ك ‌‬ ‫هه‌ڵبژاردنه‌دا بك��� ‌هن‌و هه‌ڵبژاردنه‌كه‌ش‬ ‫بااڵی هه‌ڵبژاردنه‌كان ئاگادار بكاته‌وه‌"‪.‬‬ ‫ی هه‌موو‬ ‫ی لیست بێت‪ ،‬بۆئه‌وه‌ ‌‬ ‫به‌شێو‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫س���ه‌باره‌ت ب��� ‌ه به‌ش���دارینه‌كردن ‌‬ ‫ی خۆی بزانیایه‌‪ ،‬یان‬ ‫رێكخراوه‌كان سه‌نگ ‌‬ ‫ی بااڵ ل���ه‌و لیژن ‌ه‬ ‫ی خوێندن��� ‌‬ ‫وه‌زاره‌ت��� ‌‬ ‫به‌شێوه‌یه‌كی‌ تر بوای ‌ه كه‌ هه‌موو تاكێك‬ ‫ی‬ ‫ی كه‌ دروستبوو‌ه بۆ سه‌رپه‌رشت ‌‬ ‫بااڵیه‌ ‌‬ ‫ی ده‌نگ‬ ‫خۆی هه‌ڵبژاردایه‌‌و به‌بێ‌ ئه‌و‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫ی وه‌زاره‌ت ‌‬ ‫هه‌ڵبژاردن���ه‌كان‪ ،‬وته‌بێ���ژ ‌‬ ‫بدرێ���ت به‌ڕێكخراو‪ ،‬به‌اڵم ئه‌و كه‌س��� ‌ه‬ ‫ی بااڵ‌و توێژینه‌و‌هی‌ زانس���تی‌‪،‬‬ ‫خوێندن ‌‬ ‫ی چ رێكخراوێك ‌ه‬ ‫فوئ���اد عه‌لی‌ به‌ئاوێن���ه‌ی‌ راگه‌یاند ك ‌ه هه‌ڵبژاردن بۆ پۆل بكرێت بۆ ئه‌و‌هی‌ ك ‌ه دی���ار بوایه‌ كه‌ نوێنه‌ر ‌‬ ‫ی به‌ڕه‌س���می‌‪ ،‬بۆی��� ‌ه ب��� ‌ه دڵنیای���ه‌و‌ه‬ ‫ئ���ه‌و بابه‌ت���ه‌ ماوه‌یه‌كه‌ ل���ه‌وه‌زاره‌ت ده‌رده‌چێت تایبه‌ت بێت بۆ ئیش‌وكار ‌‬ ‫ی ك ‌ه خۆیان‬ ‫ی هه‌م���وو ئه‌و نوێنه‌رانه‌ش��� ‌‬ ‫ی له‌سه‌ر كراوه‌‌و ئه‌كادیمی‌‌و زانستی‌ له‌گه‌ڵ ئه‌نجومه‌ن ‌‬ ‫تاوتوێكراوه‌‌و گفتوگۆ ‌‬ ‫ی رێكخ���راوه‌كان كۆلێ���ژ‪ ،‬بۆی��� ‌ه تاوه‌كو ئێس���تا ئه‌م ‌ه هه‌ڵده‌بژێ���رن س���ه‌ر به‌ڕێكخراوه‌كانن‪،‬‬ ‫ی "فیدراس���یۆن ‌‬ ‫وت��� ‌‬ ‫ی هه‌رچه‌ن���ده‌ ئه‌وان وا خۆیان پیش���ان‬ ‫په‌یوه‌ندیی���ان به‌ئێمه‌و‌ه ك���ردووه‌ بۆ هه‌ڵوێس���تی‌ وه‌زاره‌ت بووه‌ كه‌ قس ‌ه ‌‬ ‫ده‌ده‌ن كه‌ ئه‌م هه‌ڵبژاردن ‌ه دوور ده‌بێت‬ ‫ی ئێم���ه‌ش له‌و لێژنه‌ی ‌ه له‌سه‌ر كراوه‌"‪.‬‬ ‫ی نوێنه‌ر ‌‬ ‫ئه‌وه‌ ‌‬ ‫ی حیزب‪،‬‬ ‫ی له‌ده‌ستێوه‌ردانی‌ رێكخراوه‌كان ‌‬ ‫ی "وه‌زاره‌ت هیچ په‌یوه‌ندییه‌ك ‌‬ ‫وتیش ‌‬ ‫ئام���اد‌ه بێت‪ ،‬ب���ه‌اڵم ئه‌م���ه‌ له‌الیه‌ن‬ ‫ی "باوه‌ڕم به‌م قس���ه‌ی ‌ه‬ ‫ی رێكخراوه‌كانی‌ قوتابیان‌و به‌اڵم وه‌ك وت ‌‬ ‫ی بڕیارده‌ر له‌ناو وه‌زاره‌ت ل ‌ه ژێر ب ‌ه كاركردن ‌‬ ‫الیه‌ن��� ‌‬ ‫ی نیه‌‌و پێش���موای ‌ه كه‌ ب���ه‌ پێچه‌وانه‌و‌ه‬ ‫ی سیاس��� ‌‬ ‫دیراس���ه‌تكردندایه‌‪ ،‬هه‌روه‌ها وه‌زاره‌ت خوێن���دكاران نی ‌ه ك ‌ه كاری ‌‬ ‫ی ده‌ستێوه‌ردانه‌كان قوڵتر ده‌بنه‌وه‌"‪.‬‬ ‫ی بۆ ئه‌و‌ه كردوو‌ه ك ‌ه خۆی���ان ده‌ك���ه‌ن‪ ،‬به‌اڵم هه‌ڵوێس���ت ‌‬ ‫پێشتریش ئاماژه‌ ‌‬

‫نامانه‌وێت ئه‌ندام‌و‬ ‫ی خۆمان‬ ‫الیه‌نگر ‌‬ ‫توشی‌ كێش ‌ه‬ ‫بكه‌ین‌و گرژی‌‌و‬ ‫ئاڵۆزیش ناخه‌ین ‌ه‬ ‫ی‬ ‫ناو ناوه‌نده‌كان ‌‬ ‫خوێندنه‌وه‌‬

‫تائێستا روون نه‌بوه‌ته‌وه‌ چه‌ند پار‌ه له‌په‌روه‌رده‌ ‌ی دوكان دیار نه‌ماوه‌‬

‫ی ‪ 215‬ملیۆن ل ‌ه په‌روه‌رد‌هی‌ دوكان دیار نییه‌)‬ ‫ی (چاره‌نووس ‌‬ ‫روونكردنه‌وه‌یه‌ك له‌سه‌ر بابه‌ت ‌‬ ‫راگه‌یاندنی‌ په‌روه‌رده‌ی‌ دوكان‬

‫له‌ژم���اره‌ (‪)299‬ی‌ ڕۆژی‌ ‪2011/11/1‬‬ ‫رۆژنامه‌ی‌ ئاوێنه‌ راپۆرتێك باڵوكراوه‌ته‌وه‌‬ ‫ی دیارنه‌مانی‌ ب���ڕی‌ ‪ 215‬ملیۆن‬ ‫له‌باره‌ ‌‬ ‫دین���ار له‌پ���ه‌روه‌رده‌ی‌ دوكان‌و هه‌ندێك‬ ‫تۆمه‌تباركردنیت���ری‌ په‌روه‌رده‌ی‌ دوكان‬ ‫به‌په‌یڕه‌وكردنی‌ حیزبایه‌تی‌‌و به‌پێویستی‌‬ ‫ده‌زانین وه‌اڵمیان بده‌ینه‌وه‌‪:‬‬ ‫س���ه‌ره‌تا له‌سه‌ر كێش���ه‌ مادییه‌كان‪:‬‬ ‫ئه‌و كێشانه‌ له‌لێكۆڵینه‌وه‌دایه‌‌و له‌الیه‌ن‬ ‫لیژن���ه‌ی‌ لێكۆڵین���ه‌وه‌كان‌و له‌الی���ه‌ن‬ ‫به‌ڕێوه‌به‌رایه‌ت���ی‌ گش���تییه‌وه‌ دانراوه‌‪،‬‬ ‫وه‌زاره‌ت���ی‌ پ���ه‌روه‌رده‌ش ئ���اگاداره‌ بۆ‬ ‫سه‌لماندنی‌ راس���تییه‌كان‪ ،‬ئاماده‌كاری‌‬ ‫ڕاپۆرته‌ك���ه‌ له‌نووس���ینه‌كه‌یدا ئاماژه‌ی‌‬ ‫به‌ س���ێ بڕی‌ جی���اواز پاره‌ ك���ردووه‌‪،‬‬ ‫ب���ه‌اڵم هیچ كام له‌و بڕانه‌ راس���ت نین‪.‬‬ ‫تا ئه‌و كاته‌ی‌ لیژن���ه‌ی‌ لێكۆڵینه‌وه‌كان‬ ‫راس���تییه‌كان وه‌ك خ���ۆی‌ ده‌رده‌خات‌و‬ ‫ب���ۆ هه‌مووالیه‌كی‌ ئاش���كرا ده‌كات كه‌‬ ‫بڕه‌ راس���ته‌كه‌ چه‌نده‌ كه‌ دیار نه‌ماوه‌‪.‬‬ ‫سه‌باره‌ت به‌و دووفه‌رمانبه‌ره‌ی‌ ناودیوانی‌‬ ‫پ���ه‌روه‌رده‌ش ك���ه‌ له‌خه‌رجكردن���ی‬ ‫پ���اره‌ی وشكه‌س���اڵییه‌كه‌ی‌ س���اڵی‌‬ ‫‪ 2010 -2009‬ئه‌ندام���ی‌ لیژن���ه‌ ب���وون‬ ‫ب���ه‌ پێی‌ راپۆرت���ی لیژن���ه‌ی‌ چاودێری‌‬ ‫دارایی به‌ كه‌یس���ی‌ ئیختالس���ی‌ پاره‌ی‬

‫وشكه‌س���اڵییه‌وه‌ تێوه‌گالبوون‪ ،‬ده‌ست‬ ‫له‌كاركێشانه‌وه‌یان بۆكراوه‌ به‌ فه‌رمانی‬ ‫كارگێ���ڕی به‌ڕێوه‌به‌رێتیم���ان ژم���اره‌‬ ‫(‪ )6942‬ل���ه‌(‪ )2010/9/19‬له‌به‌رواری‬ ‫ده‌س���تگیركردنه‌وه‌ (‪ .)2010/8/17‬وه‌‬ ‫بۆ ده‌س���ت به‌كاربونه‌وه‌ش���یان به‌پێی‌‬ ‫(قانون انچب���اگ موچف���ی الدوله‌ رقم‬ ‫(‪ )14‬لس���ن ‌ه ‪ ..)1991‬م���اده‌ی (‪-16‬‬ ‫‪ )17‬م���اده‌ی (‪ )16‬ب���اس له‌وه‌ ئه‌كات‬ ‫ئه‌گه‌ر فه‌رمانبه‌ر (توقیف) كرا (راگیرا)‬ ‫له‌الیه‌نی تایبه‌تمه‌نده‌وه‌ ئه‌وه‌ پێویسته‌‬ ‫له‌سه‌ر فه‌رمانگه‌كه‌ی ده‌ستكێشانه‌وه‌ی‬ ‫ل���ه‌كار بۆب���كات به‌درێژای���ی م���اوه‌ی‬ ‫باس���ی‬ ‫راگرتنه‌كه‌ی‪ .‬وه‌ ماده‌ی (‪)17‬‬ ‫به‌ڵگه‌ یاساییه‌کانی ده‌ستله‌کار پێکێشانه‌وه‌ی فه‌رمانبه‌رانی تۆمه‌تبارو گێڕانه‌وه‌یان له‌په‌روه‌رده‌ی دوکان‬ ‫ل���ه‌وه‌ ئ���ه‌كات نابێت ماوه‌ی ده‌س���ت‬ ‫سه‌باره‌ت به‌و سزایه‌ی كه‌ بۆ ئه‌و (‪)3‬‬ ‫له‌كاركێش���انه‌وه‌ ل���ه‌ (‪ )60‬رۆژ زیات���ر سیسته‌می‌ تاقیكردنه‌وه‌مان په‌یڕه‌و كرد نوس���یوێتی‌ مامۆستایان گله‌ییان هه‌یه‌‪:‬‬ ‫بێ���ت هه‌روه‌ك ل���ه‌ نوس���راوی دادگای بۆ دانانی‌ به‌ڕێوه‌ب���ه‌رو یاریده‌ده‌ره‌كان‪ ،‬ب���ه‌ قودره‌ت���ی‌ ق���ادر ‪%80‬ی‌ خه‌ڵكی‌ سێ مامۆستایه‌ی له‌ تاقیكردنه‌وه‌ی كۆتایی‬ ‫لێكۆڵین���ه‌وه‌ی دوكان ژم���اره‌ (‪ )101‬هه‌رمامۆستایه‌ك نمره‌كه‌ی‌ له‌ سه‌رووی‌ كوردس���تان الیه‌نگرو ئه‌ندام���ی‌ حیزبه‌ س���اڵی (‪)2010-2009‬دا بۆیان ده‌رچووه‌‬ ‫ل��� ‌ه (‪ .)2011/4/18‬به‌و هۆیه‌ش���ه‌وه‌ ‪%60‬ی‌ به‌ده‌ستهێنابێت‪ ،‬به‌ پێی‌ شوێنه‌ سیاس���یه‌كانن مه‌یلیان بۆالی‌ حیزبێك كه‌ گوایه‌ له‌ڕێگای حیزبییه‌وه‌ سزاكانیان‬ ‫به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تی گش���تی پ���ه‌روه‌رده‌ی پێویس���ته‌كان دان���راون ب���ێ‌ گوێدانه‌ هه‌ی���ه‌‪ ،‬گرن���گ ئه‌وه‌ی���ه‌ به‌ڕێوه‌به‌ری‌ س���ڕاوه‌ته‌وه‌‪ ،‬ئه‌مه‌ دووره‌ له‌ڕاستیه‌وه‌‪،‬‬ ‫س���لێمانی به‌ فه‌رمانی كارگێڕی ژماره‌ بڕوانامه‌كانیان له‌دبل���ۆم‌و به‌كالۆریۆس په‌روه‌رده‌ ی���ان هه‌ربه‌ڕێوه‌به‌رێك كه‌ له‌ له‌به‌رئه‌وه‌ی ئه‌و مامۆستایانه‌ سزاكانیان‬ ‫(‪ )9105‬له‌ (‪ )2011/4/24‬بڕیارمانداوه‌ هه‌ر مامۆس���تایه‌كیش ت���ازه‌ دانرابێت ه���ه‌ر ده‌زگایه‌كدابێت‪ ،‬ئه‌گ���ه‌ر كادیری‌ وه‌ك خۆیان ماوه‌ته‌وه‌ نه‌س���ڕاوه‌ته‌وه‌‪.‬‬ ‫كاتییه‌‌و له‌پشوی‌ هاویندا تاقیكردنه‌وه‌ی‌ حیزبی���ش بێت پێویس���ت ‌ه له‌كاره‌كانیدا به‌نیس���به‌ت ئ���ه‌و مامۆس���تایه‌ی ك���ه‌‬ ‫به‌گێڕانه‌وه‌یان بۆ سه‌ركاره‌كانیان‪.‬‬ ‫ئاماده‌كاری‌ ڕاپۆرته‌كه‌ له‌سه‌ر فلته‌ری‌ ب���ۆ ئه‌نجام ئه‌درێت‪ ،‬ئه‌و پرس���یارانه‌ی‌ ده‌س���ت‌و داوێن پاك بێ���ت‌و له‌خزمه‌تی‌ س���زاكه‌ی هه‌ڵوه‌ش���اوه‌ته‌وه‌ به‌بڕیاری‬ ‫حیزبی‌ نوسیویه‌تی‌‌و به‌تۆمه‌تی‌ ده‌زانین ب���ۆ تاقیكردن���ه‌وه‌ی‌ به‌ڕێوه‌ب���ه‌رو خه‌ڵك‌و نیش���تمانه‌كه‌یدابێت‌و یه‌كسانی‌ به‌ڕێز به‌ڕێوه‌به‌ری گش���تی په‌روه‌رده‌ی‬ ‫ك���ه‌ خراوه‌ت���ه‌ پ���اڵ په‌روه‌رده‌كه‌مان‌و یاریده‌ده‌ره‌كان دائه‌نرێ���ت مه‌ركه‌زییه‌‌و بپارێزێت‌و دڵسۆزبێت‌و به‌دواداچوون بۆ سلێمانییه‌وه‌ رێزو سوپاسی ئاڕاسته‌كراوه‌‬ ‫كاره‌كانی‌ بكات‌و سیسته‌می‌ خوێندن به‌ كه‌ له‌هه‌مان به‌ڕێوه‌به‌رایتییه‌وه‌ له‌س���ه‌ر‬ ‫دوره‌ له‌ڕاستیه‌وه‌‪ ،‬دڵنیاتان ئه‌كه‌ینه‌وه‌ الی‌ ئێمه‌وه‌ دانانرێت ‪.‬‬ ‫دڵسۆزی كاره‌كه‌ی بۆی ده‌ركراوه‌‪.‬‬ ‫له‌به‌ش���ێكی‌ ت���ری‌ ڕاپۆرته‌ك���ه‌دا ئه‌مانه‌ته‌و‌ه جێبه‌جێی‌ بكات‪.‬‬ ‫ڕاستییه‌كه‌ی‌ ئه‌وه‌یه‌ كه‌ له‌ مانگی‌ (‪)8‬دا‬

‫ته‌خته‌ره‌ش‬

‫‪9‬‬

‫هه‌رجاره‌و که‌سێک ده‌ینوسێت‬

‫مێژوو ‌ی ‪ 10‬بۆ‬ ‫خوێندن ناشێت‬ ‫م‪ .‬سه‌ركۆ سه‌مه‌د‬

‫له‌م چه‌ند س���اڵه‌ی‌ دوایی���دا وه‌زاره‌تی‌‬ ‫پ���ه‌روه‌رده‌‌و به‌ڕێوه‌به‌رێت���ی‌ گش���ت ‌‬ ‫ی‬ ‫پرۆگرام���ه‌كان كۆمه‌ڵێ���ك گۆڕانكاری���ی‌‬ ‫گرنگیان له‌بواری‌ پرۆگرامه‌كانی‌ خوێندن‬ ‫له‌قۆناغه‌ جیاجیاكانی‌ خوێندن ئه‌نجامدا‬ ‫به‌تایبه‌ت به‌ش���ه‌ زانس���تییه‌كان‌و زمانی‌‬ ‫ئینگلیزی‌ كه‌ سه‌رباری‌ ئه‌و تێبینییانه‌ی‌‬ ‫له‌ئارادان له‌باره‌ی‌ زۆریی‌ پرۆگرامه‌كان‌و‬ ‫نه‌گونجان���ی‌ هه‌ندێكی���ان له‌گه‌ڵ ژینگه‌‌و‬ ‫ئیمكانات���ی‌ خوێندنی‌ واڵت���ی‌ خۆماندا‪،‬‬ ‫جێگای‌ دڵخۆشییه‌ هه‌نگاوێكه‌ بۆ ئه‌وه‌ی‌‬ ‫له‌داهاتوودا ببنه‌ هه‌وێنی‌ پێش���كه‌وتن‌و‬ ‫كران���ه‌وه‌ به‌ڕووی‌ دونی���ای‌ نوێدا‪ .‬به‌اڵم‬ ‫ئ���ه‌وه‌ی‌ تائێس���تا له‌جێ���گای‌ خۆی���دا‬ ‫ماوه‌ته‌وه‌‌و گۆڕانكاریی‌ به‌رچاوی‌ به‌سه‌ردا‬ ‫نه‌هات���ووه‌ بابه‌ت���ی‌ كۆمه‌اڵیه‌تیی���ه‌كان‬ ‫(مێژوو‪ ،‬جوگرافیا‪ ،‬ئابووری‌)ی‌ قۆناغی‌‬ ‫ئاماده‌ییه‌ ك���ه‌ به‌هیچ جۆرێ���ك له‌گه‌ڵ‬ ‫هه‌زاره‌ی‌ سێیه‌م ناگونجێن‌و پرۆگرامێك‬ ‫نین كه‌ بۆ هوش���یاركردنه‌وه‌ی‌ خوێندكار‬ ‫بشێن‪.‬‬ ‫ئه‌م پرۆگرامه‌ ك���ه‌ تایبه‌ته‌ به‌جیهانی‌‬ ‫ك���ۆن‌و ش���وێنه‌واره‌كان‪ ،‬جگ���ه‌ له‌وه‌ی‌‬ ‫ل���ه‌ڕووی‌ دارش���تن‌و زمانه‌وانییه‌وه‌ زۆر‬ ‫په‌رپ���وت‌و ناڕۆش���نه‌‌و له‌به‌رك���ردن‌و‬ ‫خوێندنه‌وه‌ی‌ بۆ خوێندكار ئاسان نییه‌‌و‬ ‫چه‌ندی���ن هه‌ڵ���ه‌ی‌ زمانه‌وان���ی‌ تێدایه‌‪،‬‬ ‫له‌ڕووی‌ مه‌عریفی‌‌و زانیاریشه‌وه‌ بۆشایی‌‌و‬ ‫كه‌لێنی‌ زۆری‌ تێدایه‌‪ .‬به‌نمونه‌ وه‌ریبگرن‬ ‫له‌م قۆناغه‌‌و له‌تێك���ڕای‌ قۆناغه‌كانیتری‌‬ ‫خوێن���دن به‌بنه‌ڕه‌تی‌‌و لق���ی‌ وێژه‌ییه‌وه‌‬ ‫خوێندكار دێڕه‌ زانیارییه‌ك چییه‌ له‌سه‌ر‬ ‫مێژووی‌ شارس���تانییه‌تی‌ نوێی‌ ئه‌مه‌ریكا‬ ‫وه‌رناگرێ���ت‌و هه‌ر ئ���اگای‌ له‌وه‌نییه‌ ئه‌م‬ ‫واڵت���ه‌ زلهێ���ز‌و كاریگ���ه‌ر‌و حوكمڕانه‌ی‌‬ ‫ئێس���تای‌ جیه���ان‪ ،‬س���ه‌رچاوه‌ی‌ هێزی‌‬ ‫له‌كوێدایه‌‌و "نه‌ته‌وه‌ ـ گه‌ل ـ ی‌ ئه‌مه‌ریكا‬ ‫چۆن دروست بووه‌"‪ .‬هه‌روه‌ها خوێندكاری‌‬ ‫وێژه‌یی‌‌و خوێندكاری‌ پۆلی‌ ‪ 10‬به‌تایبه‌تی‌‬ ‫هیچ زانیارییه‌ك له‌س���ه‌ر شارستانییه‌تی‌‬ ‫چین وه‌رناگرێت كه‌ ئێستا له‌پاش واڵته‌‬ ‫یه‌كگرتووه‌كان���ی‌ ئه‌مه‌ریكا دووه‌م هێزی‌‬ ‫ئابووری‌ جیهانه‌‌و له‌م ماوه‌ی‌ پێش���وودا‬ ‫كه‌وت���ه‌ پێ���ش واڵتی‌ یابان���ه‌وه‌‪ .‬ئه‌گه‌ر‬ ‫دره‌نگ كه‌وتن���ی‌ گۆڕانكاریی‌ له‌هه‌ندێك‬ ‫بابه‌تی‌ زانستی‌‌و زمانه‌وانیدا پاساوداربێت‬ ‫به‌هۆی‌ په‌یوه‌س���تبونی‌ به‌ش���اره‌زایانی‌‬ ‫ده‌ره‌كییه‌وه‌‪ ،‬ئه‌وه‌ هیچ پاساوێك بۆ ئه‌م‬ ‫دێرخێ���زی‌‌و ته‌مه‌ڵیكردنه‌ نییه‌ بۆ بابه‌ته‌‬ ‫كۆمه‌اڵیه‌تیی���ه‌كان‪ ،‬چونك���ه‌ له‌ناوخۆ‌و‬ ‫له‌هه‌رێمی‌ كوردستاندا ده‌كرێت به‌ئاسانی‌‬ ‫گۆڕانكاری���ی‌ له‌بابه‌ته‌كان���ی‌ مێ���ژو‌و‪،‬‬ ‫جوگرافیا‪ ،‬ئابووری‌ بكرێت‌و به‌تێچوونێكی‌‬ ‫زۆر كه‌میش‪ .‬به‌اڵم بۆ ناكرێت؟ بێگومان‬ ‫كه‌مته‌رخه‌میی���ه‌‌و ئه‌بێ���ت وه‌زاره‌ت���ی‌‬ ‫په‌روه‌رده‌‌و به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تی‌ پرۆگرامه‌كان‬ ‫بچێته‌ ژێرب���اری‌ ئ���ه‌م كه‌مته‌رخه‌مییه‌‌و‬ ‫هه‌وڵی‌ به‌په‌له‌ چاره‌سه‌ركردنی‌ بدات‪.‬‬ ‫هیچ مانای‌ قبوڵكردن نییه‌ له‌س���ایه‌ی‌‬ ‫ئه‌م دۆخ���ه‌ سیاس���ی‌‌و كۆمه‌اڵیه‌تییه‌ی‌‬ ‫ئێس���تادا كه‌ په‌ره‌س���ه‌ندنی‌ زۆر زۆری‌‬ ‫به‌خ���ۆوه‌ بینی���وه‌‪ ،‬خوێن���دكاری‌ كورد‬ ‫په‌یوه‌س���ت بكرێت به‌كۆمه‌ڵێك زانیاری‌و‬ ‫بابه‌تی‌ س���واو‌و بێ كه‌ڵك���ه‌وه‌ كه‌ هیچ‬ ‫سودی‌ بۆ ئێستای‌ نییه‌‪ .‬له‌پاش شۆڕشه‌‬ ‫میللییه‌كانی‌ واڵتانی‌ عه‌ره‌بی‌‌و رۆژهه‌اڵتی‌‬ ‫ناوه‌ڕاس���ته‌وه‌‪ ،‬له‌ناوه‌ن���ده‌ ئه‌كادیمی‌‌و‬ ‫زانستییه‌كاندا مش���تومڕ‌و گفتوگۆیه‌كی‌‬ ‫جددی‌ هاتوه‌ته‌ ئاراوه‌ له‌باره‌ی‌ سه‌رله‌نوێ‬ ‫خوێندن���ه‌وه‌ی‌ جوگراف���ی‌‌و مێژووی���ی‌‌و‬ ‫كۆمه‌ڵناس���یانه‌ی‌ رووداوه‌كان‪ ،‬چونك���ه‌‬ ‫ئ���ه‌م رووداوانه‌ پێویس���تی‌ گرنگیدانیان‬ ‫به‌م بابه‌تانه‌ی‌ په‌یوه‌س���ت به‌زانس���تی‌‬ ‫مرۆڤایه‌تی‌ دووپاتكرده‌وه‌‪ ،‬به‌اڵم ئه‌وه‌ی‌‬ ‫جوڵه‌ی‌ لێ نه‌هاتبێت‌و تائێس���تاش هه‌ر‬ ‫له‌س���ه‌ر چاپك���ردن‌و مه‌س���ره‌ف كردن‬ ‫له‌كتێب‌و پرۆگرامی‌ پڕ له‌هه‌ڵه‌دا سووربێت‬ ‫وه‌زاره‌ته‌كه‌ی‌ الی‌ خۆمانه‌‌و هێش���تا ئه‌م‬ ‫وه‌زاره‌ته‌ خوێن���دكاری‌ ئێمه‌ به‌كۆمه‌ڵێك‬ ‫باب���ه‌ت‌و به‌رهه‌م���ی‌ ئه‌وتۆوه‌ س���ه‌رقاڵ‬ ‫ده‌كات له‌بواری‌ زانسته‌ مرۆڤایه‌تییه‌كان‬ ‫كه‌ هی‌ س���ه‌رده‌می‌ ش���ه‌ڕی‌ س���ارده‌‌و‬ ‫هه‌ژموون���ی‌ تێڕوانین���ی‌ ئیش���تراكیانه‌‌و‬ ‫به‌عسیانه‌ به‌سه‌ریدا زاڵه‌‌و نه‌په‌ڕیوه‌ته‌وه‌‬ ‫بۆ جیهانی‌ كرانه‌وه‌‌و فره‌یی‌‌و گلۆبالیزم‌و‬ ‫تێكچڕژانی‌ كلت���ور‌و ئایدیا جیاجیاكان‪.‬‬ ‫به‌راس���تی‌ عه‌یب���ه‌ به‌و هه‌م���وو خاوه‌ن‬ ‫بڕوانامه‌‌و س���ه‌رچاوه‌ زانستییه‌ی‌ ئێستا‬ ‫له‌به‌رده‌ستدان ئێمه‌ خوێندكاری‌ خۆمان‬ ‫بخاڵفێنی���ن‌و ئ���ه‌وان ئێس���تا له‌ڕێگای‌‬ ‫ئینته‌رنێت‌و میدیا بینراو‌و نوسراوه‌كانه‌وه‌‬ ‫س���ه‌دان قات ئه‌وه‌ن���ده‌ی‌ پرۆگرامه‌كه‌ی‌‬ ‫په‌روه‌رده‌ ده‌زانن‌و به‌م بابه‌ته‌ س���واوانه‌‬ ‫ناخه‌ڵه‌تێنرێن‪.‬‬

‫‪10‬‬

‫)‪ )307‬سێشه‌ممه‌ ‪2012/1/3‬‬

‫‪komelayety.awene@gmail.com‬‬

‫کۆمه‌اڵیه‌تی‬

‫کۆمەاڵیه‌تی‬

‫‪komelayety.awene@gmail.com‬‬

‫)‪ )307‬سێشه‌ممه‌ ‪2012/1/3‬‬

‫له‌شه‌وی‌ سه‌ر ‌ی ساڵدا‌‪ ،‬یارت بینی‌!‬

‫‪11‬‬

‫ستۆرییه‌ك بۆ شه‌وی‌ سه‌ری‌ ساڵی‌ نوێ‌ له‌سلێمانی‌ به‌بێئه‌وه‌ی‌ ئه‌و بارانه‌ ته‌ڕتبکات‬ ‫ئا‪ :‬یه‌حیا به‌رزنجی‌‬ ‫ی‬ ‫ی سه‌ر ‌‬ ‫ی جه‌ژن ‌‬ ‫ی كردن ‌‬ ‫پێشواز ‌‬ ‫ی‬ ‫ی بارانبارین ‌‬ ‫ساڵ‌ له‌سلێمانی‌ وێڕا ‌‬ ‫ی‬ ‫ی سالم جمه‌ ‌‬ ‫به‌رده‌وام‪ ،‬شاڕێ ‌‬ ‫ی‬ ‫ده‌هات ل ‌ه كوڕو كچان‪ ،‬ده‌نگ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ده‌ست ‌‬ ‫گۆرانیبێژه‌ میللییه‌كان‌و بوق ‌‬ ‫ی هونه‌رمه‌ند كه‌مال‬ ‫هه‌رزه‌كاران‌و ده‌نگ ‌‬ ‫ی شه‌و له‌گه‌ ‌ڵ نم ‌ه‬ ‫محه‌مه‌د تا دره‌نگان ‌‬ ‫بارانه‌كان ئاوێزان بوون‪.‬‬ ‫ک‬ ‫منداڵ تاک ‌ه قوربانی کێشه‌ کۆمه‌اڵیه‌تییه‌کانی نێوان دایک‌و باو ‌‬ ‫ ‬

‫له‌ئینته‌رنێته‌وه‌‬

‫خیانه‌تی‌ دایكێك‪ ،‬نـــــــــــۆ‬ ‫منداڵه‌كه‌ی‌ په‌رته‌واز‌ه ده‌كات‬ ‫ئا‪ :‬كورد‌ه عه‌بدولكه‌ریم‬ ‫ی نۆ مندا ‌ڵ ده‌كه‌وێت ‌ه به‌ر‬ ‫چاره‌نوس ‌‬ ‫ی نه‌داریی‌ باوكێك ك ‌ه ده‌بێت ‌ه‬ ‫به‌رداش ‌‬ ‫ی دایكێك له‌گه‌ ‌ڵ‬ ‫قوربانی‌‌و خیانه‌ت ‌‬ ‫پیاوێكیتردا‪ ،‬باوك ‌ه ده‌كوژرێت‌و‬ ‫ی هه‌تا هه‌تای ‌ه به‌ند‬ ‫دایكه‌ش له‌ زیندان ‌‬ ‫ی نۆ منداڵه‌كه‌ش‪،‬‬ ‫ده‌كرێت‌و چاره‌نووس ‌‬ ‫هه‌ر یه‌كه‌و له‌ماڵێك ده‌گیرسێنه‌وه‌‪.‬‬ ‫ی كه‌ ئیس���تا‬ ‫ی ئه‌و نۆمنداڵ ‌ه ‌‬ ‫چیرۆك ‌‬ ‫به‌س���ه‌رچه‌ند ماڵێك���دا دابه‌ش���بوون‪،‬‬ ‫له‌وه‌و‌ه ده‌س���ت پێده‌كات كاتێك ئه‌و‬ ‫ی‬ ‫خێزان��� ‌ه نه‌داره‌ ك ‌ه باوكی���ان خه‌ریك ‌‬ ‫ی ماڵه‌و‌ه‬ ‫ی بووه‌‌و دایكیشیان ژن ‌‬ ‫كرێكار ‌‬ ‫ی ت���ردا ل ‌ه یه‌ك‬ ‫ب���ووه‌‌و له‌گه‌ ‌ڵ ماڵێك ‌‬ ‫خانودا ژیانیان به‌سه‌ر بردووه‌‪ .‬دایكیان‬ ‫"په‌روین" كه‌ ئێس���تا ل ‌ه گرتوخانه‌یه‌و‬ ‫ی به‌س���ه‌ردا دراوه‌‪،‬‬ ‫ی هه‌تا هه‌تای ‌‬ ‫حوكم ‌‬ ‫له‌گه‌ ‌ڵ كوڕێكی‌ ئه‌و ماڵ ‌ه حه‌ز له‌یه‌كتر‬ ‫ی س���ۆزداری‌ ژێر‬ ‫ده‌كه‌ن‌و په‌یوه‌ندییه‌ك ‌‬ ‫به‌ژێر دروست ده‌بێت‪.‬‬ ‫ی زانیارییه‌كان ئه‌و په‌یوه‌ندیی ‌ه‬ ‫به‌پێ ‌‬ ‫ی خایاندووه‌‪ ،‬تاوه‌كو رۆژێك‬ ‫چه‌ند ساڵێك ‌‬ ‫ی‬ ‫ی پاره‌یه‌ك���ی‌ زۆر ‌‬ ‫ی داوا ‌‬ ‫دۆس���ته‌ك ‌ه ‌‬ ‫لێده‌كات‌و ئه‌ویش هیچ ش���ك نابات ك ‌ه‬ ‫ی‬ ‫ته‌نها ئه‌و هه‌یكه‌ل ‌ه خانوه‌ی‌ پیاوه‌كه‌ ‌‬ ‫ی پێكییه‌و‌ه ن���اوه‌‪ ،‬بیدات ‌ه‬ ‫به‌ كرێ���كار ‌‬ ‫دۆس���ته‌كه‌‪ ،‬كار ده‌گات ‌ه بیركردنه‌و‌ه ل ‌ه‬ ‫ی‬ ‫ی نۆ منداڵه‌ك ‌هی‌‪ .‬به‌پێ ‌‬ ‫ی باوك ‌‬ ‫كوشتن ‌‬ ‫ئه‌قواله‌كان���ی‌ ل���ه‌ پۆلی���س تاكه‌ رێگا‬ ‫ی‬ ‫له‌به‌رده‌میدا هه‌ر ئه‌و‌ه بوو‌ه "مێرده‌كه‌ ‌‬ ‫ی ئه‌و هه‌یكه‌ل ‌ه‬ ‫بكوژرێ‌‪ ،‬تاوه‌ك���و پاره‌ ‌‬ ‫بدات ‌ه دۆسته‌كه‌ی‌"‪.‬‬ ‫ی ئه‌و سه‌رچاوان ‌ه "پاش‬ ‫ی قسه‌ ‌‬ ‫به‌پێ ‌‬ ‫ی‬ ‫ماوه‌یه‌ك په‌روین له‌گه‌ڵ دۆس���ته‌كه‌ ‌‬ ‫رێك ده‌ك���ه‌ون‌وو پیاوه‌ك���ه‌ی‌ په‌روین‬ ‫ده‌ك���وژن‪ ،‬پاش د‌ه رۆژ ل��� ‌ه روداوه‌ك ‌ه‬ ‫ئاس���ایش په‌روین ده‌س���تگیر ده‌كات‌و‬ ‫ی‬ ‫پاشان دۆسته‌ك ‌هی‌‪ .‬پاش ساخبوونه‌وه‌ ‌‬ ‫ئه‌م تاوان ‌ه به‌سه‌رپه‌روین‌و دۆسته‌كه‌یدا‪،‬‬ ‫ی‬ ‫ی هه‌تاهه‌تای ‌‬ ‫هه‌ردووكی���ان به‌زیندان��� ‌‬ ‫حك���وم ده‌درێ���ن"‪ .‬ئیتر لێره‌ش���ه‌و‌ه‬ ‫كێشه‌ی‌ ئه‌م نۆمنداڵ ‌ه بێ دایك‌و باوه‌ك ‌ه‬ ‫ده‌ستپێده‌كات‪.‬‬ ‫ئ���ه‌م مندااڵن��� ‌ه ك ‌ه ‪ 5‬ك���چ‌و چوار‬ ‫ی ‪17‬‬ ‫ك���وڕن‌و گه‌وره‌كه‌ی���ان ته‌مه‌ن��� ‌‬ ‫ی پیرو پورێك‬ ‫س���ااڵنه‌‪ ،‬ته‌نها نه‌نكێك ‌‬ ‫ی‬ ‫ش���ك ده‌ب���ه‌ن‪ ،‬نه‌نكه‌كه‌ی���ان توانا ‌‬ ‫ی نابێت‌و پوره‌كه‌ش���یان‬ ‫به‌خێوكردنیان ‌‬ ‫به‌هه‌مانش���ێوه‌ ناتوانی���ت ل���ه‌ خۆیان‬ ‫بگرێت‪ .‬پاش���ان منداڵ���ه‌كان ده‌برێن ‌ه‬ ‫ێ‬ ‫یه‌كێك له‌سه‌نته‌ره‌كان‌و ماوه‌یه‌ك له‌و ‌‬ ‫ی دادوه‌ر‬ ‫ده‌مێننه‌وه‌‪ ،‬پاش���ان به‌بڕیار ‌‬ ‫ئه‌و مندااڵن ‌ه ده‌درێن به‌چه‌ند ماڵێك‪.‬‬ ‫تا سێ مانگیش شه‌وان ‌ه بۆ براو‬ ‫ی ده‌گریا‬ ‫خوشكه‌كان ‌‬ ‫ی‬ ‫یه‌كێ���ك له‌وكه‌س���ان ‌هی‌ ك��� ‌ه ئه‌رك ‌‬ ‫ی‬ ‫ی یه‌كێ���ك له‌ومندااڵنه‌ ‌‬ ‫به‌خێوكردن��� ‌‬ ‫ی خۆش نه‌بوو‬ ‫گرتوه‌ت ‌ه ئه‌س���تۆی‌‌و پێ ‌‬ ‫ی ئاش���كرا بكرێت‪،‬‬ ‫له‌م چیرۆكه‌دا ناو ‌‬ ‫ده‌ڵێت "هه‌رگیز ئه‌و رۆژ‌ه ل ‌ه یاد ناكه‌م‬ ‫ك ‌ه ئه‌و كچ ‌ه ‪ 7‬سااڵنه‌یه‌م ل ‌ه خوشك‌و‬ ‫براكانی‌ ك���رد‪ ،‬زۆر گری���ا هه‌رده‌یوت‬ ‫ئه‌مه‌وێ���ت له‌گ���ه‌ڵ خوش���ك‌و براكانم‬ ‫ێ بێ���م له‌گه‌ڵت"‪.‬‬ ‫بمێنم���ه‌وه‌‪ ،‬نام���ه‌و ‌‬ ‫ئ���ه‌و به‌رده‌وام بوو ل ‌ه قس���ه‌كانی‌ وتی‬ ‫"تاوه‌ك���و س���ێ‌ مانگیش ئ���ه‌م منداڵ ‌ه‬ ‫ی شه‌و‬ ‫ش���ه‌وانه‌ هه‌تاوه‌كو دره‌نگانێك ‌‬

‫ئه‌گریا بۆخوشك‌و براكانی‌‪ ،‬منیش چی‬ ‫ی ئه‌و مندااڵن ‌ه‬ ‫ی ته‌واو ‌‬ ‫بكه‌م نه‌مده‌توان ‌‬ ‫به‌خێوكه‌م‪ ،‬هه‌رده‌متوان���ی‌ یه‌كێكیان‬ ‫هه‌ڵگرمه‌وه‌‪ ،‬بڕوابكه‌ن‪ ،‬چه‌ند ئه‌و منداڵ ‌ه‬ ‫گریاو‌ه منیش دوو ئه‌وه‌نده‌‪ ،‬هه‌رچه‌ند‌ه‬ ‫ی ئه‌م برد‌ه ده‌ره‌وه‌‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫شتم بۆئه‌كڕ ‌‬ ‫ی كاتدا ب ‌ه‬ ‫بێسوودبوو‪ ،‬له‌گه‌ ‌ڵ تێپه‌ڕین ‌‬ ‫بارودۆخه‌ك ‌ه راهات"‪.‬‬ ‫ئه‌م خانم ‌ه ل ‌ه گێڕانه‌وه‌كه‌دا باس له‌و‬ ‫ی به‌سه‌ر‬ ‫قسان ‌ه ده‌كات ك ‌ه چه‌ند كاریگه‌ر ‌‬ ‫ئه‌و مناڵ ‌ه ‪ 7‬سااڵنه‌یه‌و‌ه جێهێشتووه‌‪،‬‬ ‫ی به‌سۆز‌و‬ ‫ك ‌ه له‌و ته‌مه‌نه‌دا ته‌نها پێویست ‌‬ ‫ی هه‌یه‌‪" ،‬ناز‌ه ته‌نها دوو ش���ت‬ ‫رێنومای ‌‬ ‫ی ناچێته‌وه‌‪ ،‬كاتێك‬ ‫ده‌گێرێته‌وه‌و بی���ر ‌‬ ‫ی‬ ‫ی بگرن‪ ،‬بینوێت ‌‬ ‫پۆلی���س هاتوو‌ه دایك ‌‬ ‫چۆن كه‌له‌پچه‌كه‌یان كردۆت ‌ه ده‌س���تی‌‪،‬‬ ‫ی‬ ‫هه‌روه‌ها ئه‌و قسه‌یه‌ش ك ‌ه ئامۆزایه‌ك ‌‬ ‫ی وتوێتی‌‪ ،‬ئ���ه‌م مندااڵن ‌ه به‌رن‬ ‫باوك��� ‌‬ ‫ی‬ ‫ی سبه‌ین ‌‬ ‫به‌ره‌اڵیان بكه‌ن له‌س���لێمان ‌‬ ‫وه‌ك دایكیان ده‌رئه‌چن"‪.‬‬

‫ی‬ ‫ئه‌و منداڵه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫زیندان‌و ئه‌وه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫پێش ئه‌ویش ه ‌‬ ‫باوكتان نه‌بووه‌‌و‬ ‫هی‌ دۆسته‌كه‌م‬ ‫بووه‬ ‫ی ئ���ه‌م به‌خێوكه‌ر‌ه چوار‬ ‫به‌پێی‌ وته‌ ‌‬ ‫ی نه‌نكیان���ن ك ‌ه‬ ‫ل���ه‌و مندااڵن���ه‌ ل���ه‌ال ‌‬ ‫ته‌مه‌نیان ل ‌ه نێوان ‪ 15‬بۆ ‪ 16‬س���اڵدان‬ ‫ك ‌ه ده‌توانن خۆیان به‌خێوبكه‌ن‪ ،‬دوانیش‬ ‫پیاوێك به‌خێوكردنی‌ ل ‌ه ئه‌ستۆگرتوون‪،‬‬ ‫ی‬ ‫دوو منداڵیش���یان له‌ الیه‌ن دوو كه‌س ‌‬ ‫جی���اوازه‌و‌ه بردویانن ب���ۆ هه‌نده‌ران‪،‬‬ ‫ی‬ ‫ساواكه‌ش���یان ك ‌ه ل ‌ه زین���دان له‌ ال ‌‬ ‫دایكێتی‌‪ ،‬پاش ساڵێك ئه‌ویش ده‌درێت ‌ه‬ ‫به‌خێوكه‌رێكیتر‪.‬‬ ‫ئایا ئه‌و مندااڵن ‌ه یه‌كتر ده‌بینن‬ ‫ی‬ ‫ی چاوپێكه‌وتن ‌‬ ‫وه‌ك ئه‌و به‌خێوكه‌ره‌ ‌‬ ‫له‌گه‌ڵدا كراوه‌‪ ،‬ب���اس له‌و‌ه ده‌كات ك ‌ه‬ ‫سه‌ره‌تا هیچ په‌یوه‌ندییه‌ك له‌نێوانیاندا‬ ‫ی‬ ‫نه‌ب���ووه‌‪ ،‬ب���ه‌اڵم ئێس���تا په‌یوه‌ن���د ‌‬ ‫له‌نێوانیان���دا دروس���ت ب���ووه‌‪ ،‬وه‌ك‬ ‫ی‬ ‫ده‌ڵێ���ت "هه‌موو هه‌فته‌ی���ه‌ك یه‌كتر ‌‬ ‫ی‬ ‫ی زیندان‌و ئه‌وانه‌ ‌‬ ‫ده‌بینن‪ ،‬جگه‌ له‌وه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫هه‌نده‌ران"‪ .‬ئه‌و به‌خێوكه‌ره‌ س���ه‌یر ‌‬ ‫ل���ه‌و دایك ‌ه دێت كه‌ ل��� ‌ه زیندانیش واز‬ ‫ل��� ‌ه ژیانی‌ ئه‌و مندااڵن��� ‌ه ناهێنێت‪ ،‬ك ‌ه‬ ‫هه‌ر ئ���ه‌و بووه‌ته‌ مایه‌ی‌ كوش���تنیان‬ ‫ی‬ ‫به‌ س���ه‌ری‌ زیندویی‌‌و ده‌ڵێت "ل ‌ه ڕۆژ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی به‌ كوڕ‌ه ‪ 15‬س���ااڵنه‌كه‌ ‌‬ ‫دادگاییه‌كه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی زیندان‌و ئه‌وه‌ ‌‬ ‫وتوو‌ه ك ‌ه ئه‌و منداڵه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی باوكتان نه‌بووه‌‌و ه ‌‬ ‫پێش ئه‌ویش ه ‌‬ ‫دۆسته‌كه‌م بووه‌"‪.‬‬ ‫ی‬ ‫تێبینی‌‪ :‬په‌روین‌و ناز دوو ناو ‌‬ ‫خوازراون‪.‬‬

‫ی باش ‌ه بۆ ئه‌و‬ ‫ی سا ‌ڵ فرسه‌تێك ‌‬ ‫سه‌ر ‌‬ ‫ی یه‌كن بۆ ئه‌وانه‌ش‬ ‫ی عاش���ق ‌‬ ‫كه‌سان ‌ه ‌‬ ‫ی هاوسه‌رگیریدان‪،‬‬ ‫ی سه‌ره‌تا ‌‬ ‫له‌پرۆسه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫یان به‌كه‌سێك موعجیبه‌و ده‌یه‌وێ‌ خۆ ‌‬ ‫ی ئه‌و كه‌سان ‌ه‬ ‫ده‌ربخات‪ ،‬یاخود ئاسای ‌‬ ‫ده‌یان���ه‌وێ‌ ش���ه‌وێكی‌ گه‌نجان ‌ه به‌ڕێ‬ ‫ی رابردودا‪،‬‬ ‫ی ساڵ ‌‬ ‫بكه‌ن‌و له‌گه‌ڵ‌ رۆیشتن ‌‬ ‫ی خۆیان رێفرێش بكه‌نه‌وه‌‪.‬‬ ‫به‌ته‌واوه‌ت��� ‌‬ ‫ی كه‌متر‬ ‫ی كوردستان به‌گشت ‌‬ ‫ئاخر گه‌نج ‌‬ ‫ی بۆ ده‌لوێت‪.‬‬ ‫ی بونه‌وه‌ ‌‬ ‫ی خاڵ ‌‬ ‫فرسه‌ت ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ده‌بار ‌‬ ‫ئه‌وه‌ند‌ه بارانه‌ك��� ‌ه به‌هێمن ‌‬ ‫ی ته‌مه‌ن‬ ‫ی وه‌كو سان ‌‬ ‫ی هه‌ندێ‌ گه‌نج ‌‬ ‫ال ‌‬ ‫‪ 22‬س���ا ‌ڵ پێیوابوو "خودا له‌م شه‌وه‌دا‬ ‫ی ئ���ه‌وان ده‌گری‌"‪ .‬س���ان‬ ‫بۆ بێن���از ‌‬ ‫ی ناش���یرین روخس���ار‌ه‬ ‫به‌ده‌موچاوێك ‌‬ ‫ی داپۆش���یبوو‪ ،‬سه‌رو‬ ‫س���ووركه‌اڵنه‌ك ‌ه ‌‬ ‫ی ته‌ڕبوو‪ ،‬ئه‌و به‌رده‌وام‬ ‫ی تا دامان ‌‬ ‫له‌ش ‌‬ ‫ی به‌ده‌مه‌وه‌بوو‪ ،‬سه‌رمه‌س���تان ‌ه‬ ‫بوقێك ‌‬ ‫ی‬ ‫ی پیاده‌كرد‪ .‬سه‌باره‌ت به‌ هه‌ڵبژاردن ‌‬ ‫با ‌‬ ‫ی "ده‌مه‌وێ‌ وه‌ك‬ ‫ئ���ه‌و ده‌موچاوه‌ وت��� ‌‬ ‫ی رابردوو‪ ،‬وه‌هاش‬ ‫ناش���یرینی‌ س���اڵ ‌‬ ‫ی خۆم بكه‌م‪ ،‬خۆشم‬ ‫ته‌عبیر ل ‌ه ده‌موچاو ‌‬ ‫ی‬ ‫ێ دوا ‌‬ ‫ئه‌مسا ‌ڵ ناشیرین بووم‪ ،‬ده‌مه‌و ‌‬ ‫‪ 12‬شه‌و ئه‌م ماس���ك ‌ه فڕێده‌م‌و ئه‌گه‌ر‬ ‫ی ت���ازه‌وه‌ روو‬ ‫بتوان���م به‌ده‌موچاوێك ‌‬ ‫ی‬ ‫ی تازه‌"‪ .‬شه‌وقی‌ گڵۆپه‌كان ‌‬ ‫بكه‌م ‌ه ساڵ ‌‬ ‫ی به‌رده‌وام‬ ‫سه‌ر شه‌قامه‌كه‌‌و ئه‌و بارانه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی س���انی‌ ئه‌دا دیمه‌نێك ‌‬ ‫ل ‌ه ده‌موچاو ‌‬ ‫ی دروست كردبوو‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫سه‌رنج راكێش ‌‬ ‫بۆ ئه‌و ته‌نها یه‌ك ش���ت گرنگ بوو ك ‌ه‬ ‫ی "ئه‌مس���ا ‌ڵ یارم‬ ‫یار ببینێت‪ ،‬وتیش��� ‌‬ ‫له‌خ���ۆم ره‌نجاندووه‌‪ ،‬ئومێده‌كه‌م له‌ژێر‬ ‫ئه‌م ماس���ك ‌ه ناشیرینه‌و‌ه بیبینم‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫ی شه‌وه‌‌و هێشتا یارم‬ ‫به‌داخه‌وه‌ كات ‪‌ 10‬‬ ‫ی كه‌مال مه‌گه‌ر هه‌ر‬ ‫نه‌دیوه‌‪ ،‬ده‌چم ‌ه ال ‌‬ ‫ئه‌و له‌غه‌ممان بگات"‪.‬‬ ‫هه‌ڵپه‌ڕكێكانی‌ ئه‌و شه‌قام ‌ه باراناویی ‌ه‬ ‫ی‬ ‫خاڵی‌ ب���وو له‌ كچان‪ ،‬ك���وڕان ئه‌وه‌ ‌‬ ‫ده‌یانویست ده‌یان كردو‪ ،‬كچانیش له‌و‬ ‫ی‬ ‫الو‌ه ته‌ماشاكه‌ر بوون‪ ،‬یان به‌ ڕێبوار ‌‬ ‫ی‬ ‫به‌ویادا گوزه‌ر ده‌بوون‪ .‬ئه‌و‌هی‌ تێبین ‌‬ ‫ده‌كرا ئه‌و هه‌ڵپه‌ڕین ‌ه سه‌یرو سه‌مه‌ره‌بوو‬ ‫ی تریدا‬ ‫ێ گه‌نج له‌گه‌ڵ‌ هاوڕێك ‌‬ ‫ك ‌ه هه‌ند ‌‬ ‫له‌یه‌ك ده‌ئااڵن‌و سه‌مای‌ خۆرهه‌اڵتییان‬ ‫ده‌ك���رد‪ .‬به‌دیوێكدا ئه‌وه‌ت به‌ خه‌یاڵدا‬ ‫ی ئ���ه‌م واڵته‌ چه‌ند‬ ‫ده‌هات ك��� ‌ه گه‌نج ‌‬ ‫ی تره‌‪،‬‬ ‫ی ره‌گه‌زێك ‌‬ ‫ی لێ���ك ئااڵن ‌‬ ‫تامه‌زۆ ‌‬ ‫هه‌رچه‌ند‌ه زۆربه‌یان له‌سه‌ر ئه‌و‌ه كۆك‬ ‫ی كچان ل ‌ه‬ ‫بوون ك ‌ه "ئاهه‌نگ‪ ،‬بێ بوون ‌‬ ‫ی مه‌جبوریی ‌ه‬ ‫ته‌عزێ ده‌چێت‪ ،‬به‌اڵم بار ‌‬ ‫كه‌وا ده‌كه‌ن"‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ره‌وه‌ند‪ ،‬یه‌كێ���ك بوو له‌و گه‌نجانه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫ه���ه‌ر گ���ه‌رم ده‌بوو ل ‌ه ب���ه‌زم‌و ره‌زم ‌‬ ‫ی‬ ‫هه‌ڵپه‌ڕی���ن قاچه‌كان���ی‌ ل��� ‌ه كه‌مه‌ر ‌‬ ‫هاوڕێكه‌ی‌ گیرده‌كردو‪ ،‬وه‌كو سه‌ماكه‌ر‌ه‬ ‫پرۆفیشناڵه‌كان ش���ۆڕده‌بۆو‌ه بۆ سه‌ر‬ ‫ی‬ ‫زه‌وییه‌كه‌‪ .‬ره‌وه‌ند ب���ه‌ په‌یامنێره‌كه‌ ‌‬ ‫ی راگه‌یاندوو‌ه "ح���ه‌زم ده‌كرد‬ ‫ئاوێن���ه‌ ‌‬ ‫كچانی���ش وه‌ك ئێم��� ‌ه به‌ش���داریان‬ ‫ی‬ ‫ی ده‌بێت من له‌گه‌ڵ‌ كچێك ‌‬ ‫كردایه‌‪ ،‬چ ‌‬ ‫نه‌ناسراودا سه‌ما بكه‌م‪ ،‬خۆ سه‌ماكردن‬ ‫عه‌یب نییه‌"‪.‬‬ ‫هه‌ندێ���ك له‌و باوكان��� ‌ه ته‌نانه‌ت ئه‌و‬ ‫هاوسه‌رانه‌ش ك ‌ه تاز‌ه هاوسه‌رگیرییان‬ ‫كردبوو‪ ،‬ب��� ‌ه ده‌موچ���اوی‌ پیاوه‌كاندا‬ ‫ی نه‌كردوو‌ه بێت ‌ه ناو‬ ‫دیاربوو ك��� ‌ه حه‌ز ‌‬ ‫ی‬ ‫ئ���ه‌و قه‌ره‌باڵغییه‌‪ ،‬بۆ ئه‌وه‌ی‌ توش��� ‌‬ ‫ی له‌و شه‌وه‌دا‬ ‫كێش��� ‌ه نه‌بێت‪ ،‬به‌تایبه‌ت ‌‬ ‫زۆرێ���ك له‌گه‌نجه‌كان مه‌س���ت ده‌بن‪.‬‬ ‫باوكێك كه‌ له‌گه‌ ‌ڵ دوو كچیدا پیاسه‌یان‬ ‫ده‌ك���رد‪ ،‬به‌ده‌موچاویان���دا دیارب���وو‪،‬‬ ‫یه‌كێك بوو له‌وانه‌‪.‬‬ ‫ی ته‌مه‌ن ‪43‬‬ ‫له‌و باره‌یه‌و‌ه هوش���یار ‌‬ ‫ی ته‌مه‌ن‬ ‫ی هه‌رزه‌كار ‌‬ ‫س���اڵ‌ كه‌ دوو كچ ‌‬ ‫ی‬ ‫‪ 13‬ب���ۆ ‪ 17‬س���ااڵنی‌ پێب���وو‪ ،‬ئه‌وه‌ ‌‬ ‫نه‌شارده‌و‌ه ك ‌ه ئه‌مسا ‌ڵ گۆڕانكاری‌ زۆر‬ ‫ی گه‌نجه‌كاندا ده‌بینی‌‪،‬‬ ‫له‌هه‌ڵسوكه‌وتن ‌‬ ‫ی‬ ‫ی به‌رامب���ه‌ر مێینه‌‪ .‬ئه‌و وت ‌‬ ‫به‌تایبه‌ت ‌‬ ‫"سااڵنی‌ رابردوو گه‌نج هه‌بوون تانه‌یان‬ ‫ی‬ ‫ل��� ‌ه كچه‌كان ئ���ه‌دا‪ ،‬تۆش ب���ۆ ئه‌وه‌ ‌‬ ‫ێ وه‌اڵم���ت نه‌ئه‌دانه‌وه‌‪،‬‬ ‫حه‌یات نه‌چ��� ‌‬

‫که‌مال محه‌مه‌دو سه‌ماکه‌رێکی منداڵێکی خه‌ڵکی رانیه‌ ‬

‫ ‬ ‫یارییه‌ ئاگرینه‌کان له‌شه‌وی سه‌ری ساڵی سلێمانی‬

‫سێ مێردمنداڵ له‌کاتی گوێگرتن له‌گۆرانییه‌کانی که‌مال محه‌مه‌د ‬

‫دوو گه‌نج له‌کاتی سه‌ماکردندا‬ ‫ی‬ ‫ئه‌گه‌ر وه‌اڵمیش���ت بدانایه‌وه‌‪ ،‬توش��� ‌‬ ‫به‌ركه‌وت���ن ئه‌بووی‌‪ ،‬ئ���ه‌وه‌ش خۆش‬ ‫نه‌بوو‪ ،‬ئه‌مس���ا ‌ڵ گه‌نج زۆر جیاوازتره‌‪،‬‬ ‫ی‬ ‫ته‌نانه‌ت روانین ل��� ‌ه كچانیش به‌كه‌م ‌‬ ‫ی خۆیدا‬ ‫ده‌بین���ی‌‪ ،‬هه‌ریه‌ك���ه‌و به‌ڕێگه‌ ‌‬ ‫ی باشه‌‪ ،‬باوك‬ ‫ده‌ڕوات‪ ،‬ئه‌مه‌ش كارێك ‌‬ ‫ی بدات‪،‬‬ ‫ی زیاتر ب ‌ه كچه‌كان ‌‬ ‫ێ ئازاد ‌‬ ‫ئه‌توان ‌‬ ‫لێتان ناشارمه‌وه‌ من زۆر دوو د ‌ڵ بووم‬ ‫ل ‌ه هێنانیان‪ ،‬ب���ه‌اڵم وه‌ها ده‌رنه‌چوو"‪.‬‬ ‫ی‬ ‫له‌ئێستادا وه‌ك زۆر شاره‌زایانی‌ بوار ‌‬ ‫ی بۆ ده‌ك���ه‌ن ك ‌ه‬ ‫ده‌رونی���ش ئام���اژه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی رێژه‌ ‌‬ ‫ی ته‌كنه‌لۆجی���ا‌و زۆربوون ‌‬ ‫هاتن ‌‬ ‫به‌كارهێن���ه‌ری‌ مۆبای���ل‌و ئه‌نته‌رنێت‪،‬‬ ‫ی هه‌ندێك س���لبیاتی‌‪ ،‬تا راده‌یه‌ك‬ ‫وێرا ‌‬ ‫ی كردووه‌ت���ه‌وه‌‌و ره‌نگ ‌ه‬ ‫ی گه‌نج��� ‌‬ ‫چاو ‌‬ ‫ی تێر‬ ‫تاڕاده‌یه‌ك غه‌ریز‌هی‌ جنسیش���یان ‌‬ ‫ی‬ ‫ی باڵوبونه‌وه‌ ‌‬ ‫ی وێڕا ‌‬ ‫كردبێت‪ ،‬به‌تایبه‌ت ‌‬ ‫ی سه‌رده‌م‪ ،‬كوردستانیش‬ ‫ته‌كنه‌لۆجیا ‌‬ ‫ی به‌خۆو‌ه‬ ‫تا راده‌یه‌ك هه‌ندێك كرانه‌وه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی به‌رچاو ‌‬ ‫دیوه‌‪ .‬له‌و ئاهه‌نگ ‌ه گه‌نجێك ‌‬ ‫ی‬ ‫قه‌زاوناحیه‌كان���ی‌ پارێزگاكه‌ت ئه‌بین ‌‬ ‫ك��� ‌ه ب ‌ه ده‌ی���ان كیلۆمه‌تری���ان بڕیوه‌‌و‬ ‫ی‬ ‫ی بۆ ئه‌وه‌ ‌‬ ‫ی سلێمان ‌‬ ‫گه‌یشتونه‌ت ‌ه شار ‌‬ ‫ی سا ‌ڵ بكه‌ن‪.‬‬ ‫ی ئاهه‌نگی‌ سه‌ر ‌‬ ‫به‌شدار ‌‬ ‫ی‬ ‫ق���ه‌زاو ناحییه‌و گون���ده‌كان له‌هه‌رێم ‌‬

‫ ‬ ‫گه‌نج ‌ه عاشقه‌کانی ده‌نگی که‌مال محه‌مه‌دی گۆرانیبێژ‬

‫گه‌نجیش زۆر باش بووه‌‪،‬‬ ‫به‌اڵم بوونی‌ ئه‌و هێزان ‌ه‬ ‫له‌ هه‌موو شوێنه‌كان‪،‬‬ ‫دڵنیاییت پێئه‌دات‬ ‫كوردس���تان به‌رداوام قوربانی‌ ش���ار‌ه‬ ‫ی‬ ‫گه‌وره‌كان���ن‪ ،‬به‌تایبه‌ت���ی‌ له‌هه‌رێم��� ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ئه‌و‌ه ‌‬ ‫كوردستان‪ ،‬ده‌سه‌اڵتی‌ سیاس ‌‬ ‫ی ده‌كات‪ ،‬قه‌زاو‬ ‫ی شاره‌كان ‌‬ ‫بۆ سه‌نته‌ر ‌‬ ‫ی په‌راوێزخس���تووه‌‪،‬‬ ‫ناحیه‌و گونده‌كان ‌‬ ‫ی‬ ‫به‌پێ���ی‌ ئ���ه‌و راپۆرت��� ‌ه هه‌واڵییان ‌ه ‌‬ ‫ل���ه‌و ناوچان���ه‌و‌ه ل���ه‌ رۆژنامه‌كانه‌و‌ه‬ ‫باڵوده‌بنه‌وه‌‪ ،‬له‌قه‌زایه‌كی‌ وه‌كو كه‌الردا‬ ‫ی‬ ‫ی گه‌نجان ‌ه ‌‬ ‫ی نیو‌ه ناچڵ ‌‬ ‫ته‌نها پاركێك ‌‬ ‫ی‬ ‫ی قه‌زا‌و ناحییه‌كان ‌‬ ‫تیایه‌‪ ،‬دی���ار‌ه حاڵ ‌‬ ‫وه‌كو رانیه‌و قه‌اڵدزێ‌و كۆیه‌و هه‌ڵه‌بجه‌‌و‬ ‫ده‌ربه‌ندیخان‪ ،‬گه‌ر خراپتر نه‌بێت چاكتر‬ ‫ی‬ ‫ی س���ه‌ر ‌‬ ‫نییه‌‪ ،‬له‌ب���ه‌ر ئه‌وه‌ ئاهه‌نگ ‌‬ ‫ی قه‌زاو‬ ‫ی گه‌نجان ‌‬ ‫ی س���لێمان ‌‬ ‫ساڵی‌ نوێ ‌‬ ‫ناحیه‌كانی‌ پارێزگاكه‌شی‌ له‌خۆ گرتبوو‪.‬‬

‫كاو‌ه ‪ 25‬س���اڵ‌ ل��� ‌ه ده‌ربه‌ندیخان���ه‌و‌ه‬ ‫هاتب���وو‪ ،‬ئه‌و زۆر خۆش���حا ‌ڵ بوو به‌و‬ ‫ی‬ ‫ی شاره‌كه‌‪ ،‬وتیش ‌‬ ‫ئاهه‌نگ‌و رازانه‌وه‌یه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫"ئه‌م ش���ار‌ه حه‌یات���ه‌‪ ،‬له‌ده‌ربه‌ند چ ‌‬ ‫بكه‌ی���ن‪ ،‬هه‌مانه‌و نیمانه‌ ئه‌و راس���ت ‌ه‬ ‫ی‬ ‫جاده‌یه‌"‪ .‬كاو‌ه زۆر راشكاوان ‌ه هۆیه‌ك ‌‬ ‫تریش ب���اس ده‌كات ك ‌ه پاڵنه‌ربوو‌ه بۆ‬ ‫ی ئه‌مشه‌و‬ ‫ی تر ‌‬ ‫ئه‌وه‌ی‌ خۆی‌‌و ‪ 12‬هاوه‌ڵ ‌‬ ‫ی بگیرس���ێنه‌وه‌‪" .‬له‌ده‌ربه‌ند‬ ‫له‌سلێمان ‌‬ ‫ی لێر‌ه‬ ‫هه‌موو ئه‌تناس���ن‌و ئه‌و سه‌مایه‌ ‌‬ ‫ی خۆم���م وه‌رگرتووه‌‪،‬‬ ‫ده‌یك��� ‌هم‌و ئازاد ‌‬ ‫له‌ده‌ربه‌ن���د بیكه‌م‪ ،‬حه‌ی���او ئابڕومان‬ ‫ده‌چێ���ت‪ ،‬نه‌ك بۆ من ب���ۆ هه‌موومان‬ ‫ی سه‌ره‌كییه‌"‪ .‬مه‌حمود‬ ‫ئه‌وه‌ هۆكارێك ‌‬ ‫ی بااڵبه‌رزی‌ چاوكا ‌ڵ بوو‪ ،‬ئه‌و ل ‌ه‬ ‫الوێك ‌‬

‫ی‬ ‫قه‌اڵدزێو‌ه بۆ ئه‌م ش���ه‌وه‌ له‌ سلێمان ‌‬ ‫ی ئێم ‌ه گوناهن‪،‬‬ ‫ب���وو‪ ،‬وتی‌ "گه‌ن���ج ال ‌‬ ‫له‌هه‌موو خۆش���ییه‌ك بێبه‌ش���ن‪ ،‬له‌و‬ ‫ی هه‌ر س���ا ‌ڵ نه‌گۆڕێت‪،‬‬ ‫قه‌اڵدزه‌یه‌ ده‌ڵێ ‌‬ ‫ی س���ا ‌ڵ‬ ‫ی پش���ده‌ر به‌گش���ت ‌‬ ‫الی‌ گه‌نج ‌‬ ‫بگۆڕێ���ت‌و نه‌گۆڕێت وه‌ك���و یه‌ك وایه‌‪،‬‬ ‫ی‬ ‫نازانم ته‌مه‌نم ‪ 22‬ساڵه‌‪ ،‬چۆن له‌سااڵن ‌‬ ‫ی‬ ‫رابردوو ژیاوم‪ ،‬یه‌ك تۆزقا ‌ڵ گۆڕانكار ‌‬ ‫ی ئێم ‌ه ته‌مه‌ن‬ ‫ل ‌ه ژیانم روین���ه‌داوه‌‪ ،‬ال ‌‬ ‫ده‌ڕوات‌و ژیانمان وه‌ستاوه‌"‪.‬‬ ‫ی ئ���ه‌و هه‌ڵپه‌ڕكێیانه‌‪،‬‬ ‫ی تر ‌‬ ‫دیمه‌نێك ‌‬ ‫ی عه‌ره‌ب‌و كورد‬ ‫ی گه‌نج��� ‌‬ ‫تێكه‌اڵوبوون ‌‬ ‫پێك���ه‌وه‌‪ ،‬ل���ه‌و ش���وێنه‌ی‌ گه‌نجه‌كان‬ ‫س���ه‌رقاڵ‌ ب���وون ب��� ‌ه چێژبینینه‌وه‌‪،‬‬ ‫ی یه‌كتریان توند گرتبوو‪ ،‬یه‌ك‬ ‫ده‌س���ت ‌‬ ‫ی‬ ‫به‌دزداشه‌وه‌‪ ،‬یه‌كێكیتر به‌ جلوبه‌رگێك ‌‬ ‫ی یان هه‌ر به‌رگێكی‌ تره‌وه‌‪ ،‬ئه‌وان ‌ه‬ ‫كورد ‌‬ ‫ی‬ ‫ته‌نها ئ���ه‌و ئاهه‌نگ���ه‌ گه‌نجانه‌ی ‌ه كۆ ‌‬ ‫ی ‪ 27‬ساڵ‌ له‌گه‌ ‌ڵ‬ ‫ده‌كردنه‌وه‌‪ .‬باس���م ‌‬ ‫ماڵه‌وه‌یان ل ‌ه به‌غ���داوه‌ هاتبوون‪ ،‬ئه‌و‬ ‫زۆر دڵ‌ خ���ۆش بوو به‌و ئاهه‌نگگێڕانه‌‌و‬ ‫ی‬ ‫ی "له‌مێژ‌ه تینووه‌"‪ .‬وتیش��� ‌‬ ‫خۆ وته‌ن ‌‬ ‫ی هه‌رك���ه‌س ده‌گ���رم‌و وه‌ك‬ ‫"ده‌س���ت ‌‬ ‫ێ‬ ‫ئه‌ویش نازانم هه‌ڵپه‌ڕم‪ ،‬كه‌س پێم ناڵ ‌‬ ‫تۆ كێی‌؟ به‌خوا واده‌زانم له‌ فیرده‌وسم‪،‬‬

‫فۆتۆکان‪ :‬یه‌حیا ئه‌حمه‌د‬ ‫له‌به‌غدا ب���ه‌رده‌وام له‌ نێ���وان مه‌رگ‌و‬ ‫ژیاندا پیاسه‌ ده‌كه‌ین"‪.‬‬ ‫كۆمه‌ڵێك الوی‌ عه‌ره‌ب ب ‌ه ته‌پڵێكه‌و‌ه‬ ‫رێگه‌كه‌ی���ان به‌س���ه‌ماكردن ده‌ب���ڕی‌‪،‬‬ ‫بێگوێدان ‌ه چاوه‌كان‌و ته‌نانه‌ت جارجار‌ه‬ ‫ی‬ ‫ی تان ‌هی‌ رێبواره‌كانیش ده‌بوو ‌‬ ‫گوێبیست ‌‬ ‫ی توانجیان لێئه‌دان‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫كه‌ به‌ كورد ‌‬ ‫ئ���ه‌وان له‌س���ه‌ماكردن‌و ته‌پ���ڵ لێدان‬ ‫ی ‪ 17‬س���ا ‌ڵ‬ ‫به‌رده‌وام بوون‪ .‬قوس��� ‌ه ‌‬ ‫ی ‪2005‬‬ ‫ی ل ‌ه س���اڵ ‌‬ ‫یه‌كێ���ك بوو له‌وانه‌ ‌‬ ‫ه‌وه‌ له‌ س���لێمانی‌ له‌گه‌ ‌ڵ خێزانه‌كه‌یدا‬ ‫نیشته‌جێن‪ ،‬ئه‌و وتی‌ "گوێی‌ ناده‌ینێ‌‪،‬‬ ‫ئێم ‌ه گه‌نجی���ن‌و به‌گه‌نجێتی‌ خۆمانه‌و‌ه‬ ‫چێژ ده‌بینین‪ ،‬سه‌ما ده‌كه‌ین‌و رێگه‌مان‬ ‫له‌كه‌س نه‌گرتووه‌‪ ،‬به‌اڵم ئه‌وه‌ی‌ جنێو‬ ‫ی ش���ه‌رمن‌و ترس���نۆكه‌‪،‬‬ ‫ئ���ه‌دات‪ ،‬خۆ ‌‬ ‫ی ئازاد بكات"‪.‬‬ ‫ێ خۆ ‌‬ ‫ناتوان ‌‬ ‫ی‬ ‫ئه‌گه‌ر له‌ شوێنێكی‌ به‌رزه‌و‌ه له‌ ئاپۆڕا ‌‬ ‫ی‬ ‫خه‌ڵك���ت بڕوانیایه‌‪ ،‬له‌ت���او به‌رده‌وام ‌‬ ‫بارانه‌ك ‌ه یه‌ك پارچ���ه‌ چه‌تر بوو‪ ،‬ئه‌و‬ ‫ی‬ ‫ی كاسب‪ ،‬شه‌وێك ‌‬ ‫ش���ه‌وه‌ش بۆ خه‌ڵك ‌‬ ‫ب ‌ه به‌ره‌كه‌ت بووه‌‪ .‬كه‌ریم ‪ 45‬سا ‌ڵ هه‌ر‬ ‫ی ئه‌دا به‌موشته‌رییه‌ك‪ ،‬ئه‌یوت‬ ‫چه‌ترێك ‌‬ ‫"خۆت له‌ب���اران رزگاربك���ه‌‪ ،‬چه‌ترێك‬ ‫ی لێدان باشتره‌"‪ .‬كه‌ریم‬ ‫ی ل ‌ه ده‌رز ‌‬ ‫بكڕ ‌‬

‫ی ئاماژه‌ی‌ ب���ۆ ده‌كرد ئه‌و‬ ‫وه‌ك خ���ۆ ‌‬ ‫شه‌و‌ه ‪ 400‬چه‌تری‌ فرۆشتبوو‪ ،‬دڵخۆش‬ ‫ی‬ ‫ی ك ‌ه به‌ش���ه‌وێك به‌هێند ‌‬ ‫بوو ب���ه‌وه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی فرۆش���تووه‌‪ ،‬به‌ال ‌‬ ‫ی بازاڕ ‌‬ ‫هه‌فته‌یه‌ك ‌‬ ‫ئه‌و كاس���بكاره‌و ئه‌وان���ه‌ی‌ تریش ك ‌ه‬ ‫ی ئه‌و كه‌لوپه‌النه‌و‌ه‬ ‫هه‌ریه‌كه‌و ب ‌ه فرۆشتن ‌‬ ‫سه‌رقا ‌ڵ بوو كه‌ هێنابویی ‌ه ئه‌و شوێنه‌‪،‬‬ ‫گۆڕانی‌ ساڵی‌ به‌اڵو‌ه گرنگ نه‌بوو‪ .‬له‌و‬ ‫ی منه‌و‌ه‬ ‫باره‌ی���ه‌وه‌ كه‌ریم وتی‌ "ب���ه‌ال ‌‬ ‫ی باش‬ ‫ی زیاتر فرسه‌تێك ‌‬ ‫رۆژێك كاس���ب ‌‬ ‫ی‬ ‫ی مانگان ‌ه ‌‬ ‫ده‌بێت بۆ من ك ‌ه زووتر كرێ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ئێم ‌ه ‌‬ ‫خانووه‌ك���ه‌م پڕبكه‌م���ه‌وه‌‪ ،‬ال ‌‬ ‫ێ‬ ‫ده‌ستفرۆش‌و ده‌ستكورت‪ ،‬هیچ جه‌ژن ‌‬ ‫واتای‌ نییه‌"‪.‬‬ ‫ی گه‌نجان‬ ‫له‌م ش���ه‌وه‌دا كه‌ زۆرب���ه‌ ‌‬ ‫ئه‌لكهولی���ان خواردب���ووه‌وه‌‪ ،‬هه‌روه‌ها‬ ‫گه‌نجێك���ی‌ ته‌بیع���ه‌ت جی���اواز تێكه‌ ‌ڵ‬ ‫ی‬ ‫به‌یه‌كتر بووب���وون‪ ،‬به‌اڵم زۆر به‌كه‌م ‌‬ ‫روداو‌و ش���ه‌ڕی‌ الب���ه‌الت ده‌بینی‌‪ ،‬ك ‌ه‬ ‫ی‬ ‫ی نه‌ش���یاو‪ ،‬به‌پێ ‌‬ ‫نه‌ئه‌گه‌یش���ت ‌ه كار ‌‬ ‫ی زۆرێك ل��� ‌ه ئاماده‌ب���ووان‪،‬‬ ‫بی���روڕا ‌‬ ‫ی‬ ‫هۆكاره‌كه‌یان ده‌گه‌ڕان���ده‌و‌ه بۆ بوون ‌‬ ‫ی‬ ‫ی چاالكوان ‌‬ ‫ی پۆلیس��� ‌‬ ‫ئ���ه‌و هێزان���ه‌ ‌‬ ‫ی فریاكه‌وتن‬ ‫مه‌ده‌نی‌‌و ئاسایش‌و پۆلیس ‌‬ ‫كه‌ له‌هه‌موو شوێنێكدا به‌دیار بارانه‌و‌ه‬ ‫ی‬ ‫پاراس���تنی‌ ئاهه‌نگ���ه‌كان‌و پیاس��� ‌ه ‌‬ ‫هاواڵتیانی���ان ده‌ك���رد‪ .‬ش���اخه‌وان‬ ‫عه‌لی‌ یه‌كێك بوو ل���ه‌و گه‌نجانه‌ی‌ ئه‌و‬ ‫ی پش���ت ئه‌س���تور ده‌كردو‬ ‫بیروڕای���ه‌ ‌‬ ‫وتیشی‌ "گه‌نجیش زۆر باش بووه‌‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫ی ئه‌و هێزان ‌ه ل ‌ه هه‌موو شوێنه‌كان‪،‬‬ ‫بوون ‌‬ ‫دڵنیاییت پێئه‌دات"‪.‬‬ ‫له‌كاتژمێر ‪ 9:30‬شه‌و هه‌ر گه‌نج بوو‬ ‫ی ش���ه‌قامه‌كه‌وه‌ شۆڕده‌بۆو‌ه‬ ‫له‌سه‌ره‌تا ‌‬ ‫ی ك ‌ه هونه‌رمه‌ند‬ ‫بۆ الی‌ ئه‌و ئاهه‌نگ���ه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی لێبوو‪ .‬ب���ۆ ئه‌و‌ه ‌‬ ‫كه‌م���ال محه‌مه‌د ‌‬ ‫ی رابردوو له‌گه‌ ‌ڵ‬ ‫دواس���اته‌كانی‌ س���اڵ ‌‬ ‫ئه‌و گۆرانیبێژه‌ به‌س���ه‌ر به‌رن‪ .‬هه‌ركات‬ ‫ی كوردس���ات چ ئه‌و خانم ‌ه‬ ‫بێژه‌ره‌ك���ه‌ ‌‬ ‫یاخ���ود ئه‌و ك���وڕه‌ الو‌ه ده‌یانویس���ت‬ ‫ش���تێ‌ بڵێن‪ ،‬گه‌نجه‌كان پێیان ده‌بڕین‪.‬‬ ‫دیار‌ه كوردس���اتیش وه‌كو كه‌ناڵێك ك ‌ه‬ ‫ئۆرگانێكی‌ سه‌ر ب ‌ه یه‌كێتی‌ نیشتمانییه‌و‬ ‫ئه‌و ئاهه‌نگه‌ش���یان دروس���ت كردبوو‪،‬‬ ‫ی خۆیان بوو ج���ار جار‌ه ریكالم‬ ‫هه‌ق��� ‌‬ ‫بۆ پارته‌كه‌یان‪ ،‬یاخود كه‌ناڵه‌كه‌شیان‬ ‫ی‬ ‫بك���ه‌ن‪ ،‬به‌تایبه‌ت���ی‌ س���اڵوه‌گه‌ڕ ‌‬ ‫ی‬ ‫كه‌ناڵه‌كه‌یان بوو‪ ،‬به‌اڵم ئه‌و گه‌نجان ‌ه ‌‬ ‫ی ئه‌و گۆرانیبێژ‌ه ل���ه‌و بارانه‌دا‬ ‫عیش���ق ‌‬ ‫وه‌س���تانبوونی‌ لێن ‌ه ده‌گه‌ڕان‌و دیانوت‪،‬‬ ‫ێ ده‌یوت "تۆ‬ ‫با گۆرانیمان بۆ بڵێ‌‪ ،‬یه‌ك ‌‬ ‫ی‬ ‫ی تر "بڕیار ‌‬ ‫ئ���ه‌و چه‌تره‌ی‌"؟ یه‌كێك��� ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ده‌م چۆن خاك جێبێڵم"‪ ،‬یه‌كێك ‌‬ ‫چ‌‬ ‫تر ده‌ینه‌ڕاند كاك كه‌مال "ئه‌ی‌ یاران"؟‬ ‫ی ئه‌و خانم ‌ه‬ ‫له‌و الوه‌ گوێت ل ‌ه قی���ژ‌ه ‌‬ ‫ده‌ن���گ نوس���اوان ‌ه بوو ك���ه‌ ده‌یانووت‬ ‫"بڕوات پێناكه‌م"‪.‬‬ ‫گه‌نج���ه‌كان بردیان���ه‌وه‌‪ ،‬ئ���ه‌وان‬ ‫پێویس���تیان به‌و‌ه بوو‪ ،‬كه‌ ره‌نگ ‌ه ئه‌و‬ ‫ی‬ ‫ی له‌خه‌یاڵیان���دا بێت به‌هۆ ‌‬ ‫كه‌س���انه‌ ‌‬ ‫باران بارینه‌و‌ه نه‌هاتبێ���ت‪ ،‬زۆرێكیان‬ ‫ئه‌و گۆڕانییه‌یان ل ‌ه ال مه‌به‌س���ت بوو‪.‬‬ ‫ی تۆ ئه‌و چه‌تره‌ی‌‪...‬‬ ‫كاتێ‌ كه‌مال وت��� ‌‬ ‫ئیت���ر مایك گواس���ترایه‌و‌ه بۆ خه‌ڵك‌و‬ ‫ی ئ���ه‌و گۆرانییه‌ی���ان ته‌واو‬ ‫كۆپله‌یه‌ك ‌‬ ‫كرد‪.‬‬ ‫ێ هات‌و‬ ‫ی ‪ 12‬ش���ه‌و س���اڵی‌ نو ‌‬ ‫دوا ‌‬ ‫ئاسمانی‌ ئه‌و شوێن ‌ه ب ‌ه فیشه‌ك ‌ه شێت ‌ه‬ ‫روناك كرای���ه‌و كه‌مال محه‌مه‌دیش به‌و‬ ‫ی ك ‌ه گه‌مارۆی���ان دابوو‪،‬‬ ‫پاس���ه‌وانان ‌ه ‌‬ ‫ی ئه‌وه‌بوون ك ‌ه‬ ‫ی زۆر تام���ه‌زۆ ‌‬ ‫گه‌نجێك ‌‬ ‫ی له‌گه‌ڵدا بگ���رن‪ ،‬به‌اڵم رێگه‌یان‬ ‫وێن ‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫لێگی���را‪ .‬س���امان یه‌كێكب���وو له‌وان ‌ه ‌‬ ‫زۆر توڕه‌ب���وو "ئ���ه‌م كه‌نااڵن���ه‌ ه���ه‌ر‬ ‫ی تاپۆیان‬ ‫هونه‌رمه‌ندێك دێن���ن‪ ،‬ده‌ڵێ ‌‬ ‫ی ئه‌م ش���اره‌یه‌‪،‬‬ ‫كردووه‌‪ ،‬كه‌مال خه‌ڵك ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ده‌كه‌ن‪ ،‬وێن ‌ه ‌‬ ‫گه‌ن���ج بچنه‌ الی‌ ماچ ‌‬ ‫له‌گه‌ ‌ڵ ده‌گ���رن‪ ،‬ئه‌م هه‌موو كۆماندۆی ‌ه‬ ‫چیی���ه‌‪ ،‬زیاتر ل��� ‌ه دوو س���ه‌عات ‌ه له‌و‬ ‫به‌ربارانه‌ گوێی‌ لێده‌گرین"‪ .‬له‌و الشه‌و‌ه‬ ‫ی‬ ‫ره‌ز ك��� ‌ه كچێكه‌ مێرد مندا ‌ڵ بوو هاوا ‌‬ ‫ده‌كرد "كه‌مال‪ ...‬بڕوات پێناكه‌م!!!"‪.‬‬ ‫ی نوێ‌‬ ‫ی ساڵ ‌‬ ‫یه‌كه‌م رۆژ ‌‬ ‫شه‌وی‌ رابردوو چی‌ زبڵ‌‌و پاشه‌ڕۆی ‌ه ك ‌ه‬ ‫ی‬ ‫فڕێدرابوونه‌ س���ه‌ر زه‌وی‌‪ ،‬كرێكاره‌كان ‌‬ ‫ی‬ ‫ی به‌و س���ه‌رمایه‌ خه‌ریك ‌‬ ‫ژینگه‌پارێ���ز ‌‬ ‫پاككردن���ه‌و‌ه بوون‪ .‬م���ام ئه‌حمه‌د له‌و‬ ‫ی ساڵ ‌ه‬ ‫ی "ئه‌مه‌ دیاری‌ سه‌ر ‌‬ ‫باره‌یه‌و‌ه وت ‌‬ ‫ی‬ ‫له‌ گه‌نجه‌كانه‌وه‌ بۆ ئێمه‌‪ ،‬له‌ حكومه‌ت ‌‬ ‫ی‬ ‫هه‌رێمه‌وه‌ بۆ ئێمه‌‪ ،‬بێئاوڕدانه‌وه‌ له‌و‌ه ‌‬ ‫ته‌نها دیارییه‌كیشمان پێبده‌ن"‪.‬‬

‫ ‬ ‫له‌کوردستان به‌کارهێنه‌ری هێڵه‌کانی ئینته‌رنێت که‌س له‌مافه‌کانیان ناپرسێت‬

‫له‌ئینته‌رنێته‌وه‌‬

‫"سبه‌ینێ‌ رێبه‌ر كویك قه‌ره‌بوی‌ مادیمان ده‌كاته‌وه‌‬

‫ئه‌ی‌ كێ‌ له‌تێكچونی‌ په‌یوه‌ندییه‌ كۆمه‌اڵیه‌تییه‌كانمان به‌رپرسیاره‌؟"‬ ‫ئا‪ :‬ئاوێنه‌‬ ‫له‌م ریپۆرتاژه‌دا بیروڕای‌ ئه‌و‬ ‫ی‬ ‫هاواڵتییانه‌ خراوه‌ته‌ڕوو ك ‌ه له‌شار ‌‬ ‫ی‬ ‫ی هێڵێك ‌‬ ‫سلێمانی‌ به‌شداربوو ‌‬ ‫ئینته‌رنێتی‌ دیاریكراون‌و بوونه‌ت ‌ه‬ ‫قوربانی‌ ده‌ستی‌ خاوه‌نداری‌ ئه‌و هێڵه‌‪،‬‬ ‫ی ره‌فتار ده‌كات‪،‬‬ ‫ی خۆ ‌‬ ‫كه‌ به‌ ئاره‌زوو ‌‬ ‫ی‬ ‫ی هیچ حسابێك بۆ موشته‌ر ‌‬ ‫بێئه‌و‌ه ‌‬ ‫بكات‪.‬‬ ‫بێ���وه‌ی‌ ئیبراهی���م ك��� ‌ه یه‌كێك ‌ه ل ‌ه‬ ‫موش���ته‌رییه‌كانی‌ رێبه‌ركوی���ك ئ���ه‌و‬ ‫ی‬ ‫كێشه‌یه‌ی‌ ك ‌ه دروست بووه‌‪ ،‬حكومه‌ت ‌‬ ‫ی گواستنه‌وه‌‌و گه‌یاندن‬ ‫هه‌رێم‌و وه‌زاره‌ت ‌‬ ‫ب��� ‌ه تاك ‌ه گوناهب���ار ناوده‌بات‌و ده‌ڵێت‬ ‫ی ئه‌و‬ ‫"حكومه‌تی‌ ئێم���ه‌ بووه‌ت ‌ه ده‌اڵڵ ‌‬ ‫ی كردن‪ ،‬من‬ ‫ی په‌یوه‌ند ‌‬ ‫كۆمپانیایان���ه‌ ‌‬ ‫موشته‌ریم هه‌قم به‌و كێشانه‌وه‌ چییه‌‪،‬‬ ‫ی ده‌بێ���ت‪ ،‬هێڵێك‬ ‫حكومه‌ت ب���ۆ راز ‌‬ ‫هه‌زاران موش���ته‌ری‌ په‌یدابكا‌و پاشان‬ ‫به‌ه���ۆی‌ به‌رژه‌وه‌ندی‌ ئاس���یا‌و كۆڕه‌ك‬ ‫تیلیكۆم���ه‌وه‌ م���ن ب���ێ ئه‌نته‌رنێ���ت‬ ‫بكرێم"‪.‬‬ ‫ئ���ه‌و الو‌ه ك��� ‌ه ته‌نه���ا ده‌روازه‌یه‌ك‬ ‫ش���كی‌ بردووه‌ ك ‌ه له‌م س���اڵی‌ نوێیه‌دا‬ ‫ی‬ ‫كاتی‌ به‌س���ه‌ر پێبه‌رێت‌و دۆس���ته‌كان ‌‬ ‫به‌س���ه‌ر بكاته‌وه‌‪ ،‬ئه‌و فالش���ه‌بوو ك ‌ه‬ ‫ی‬ ‫ی هه‌بووه‌‪ .‬وتیش ‌‬ ‫به‌هۆیه‌وه‌ ئه‌نته‌رنێت ‌‬ ‫"كه‌س نازانێ‌ ل���ه‌م واڵت ‌ه متمان ‌ه به‌ چ‬ ‫كۆمپانیایه‌ك ب���كات‪ ،‬ئه‌بێت بیر له‌و‌ه‬ ‫ی‬ ‫بكه‌یته‌وه‌ ئه‌و هێڵه‌ سه‌ر به‌ چ الیه‌نێك ‌‬ ‫ی ده‌سه‌اڵتی‌ ئه‌و پارت ‌ه‬ ‫سیاسییه‌و راده‌ ‌‬ ‫له‌و ناوچه‌ی ‌ه چه‌نده‌‪ ،‬نه‌وه‌كو بیر له‌و‌ه‬ ‫ی‬ ‫بكه‌یت���ه‌وه‌ كه‌ تاوه‌ك���و چه‌ند هێڵێك ‌‬ ‫ی ب���ه‌ ته‌نه���ا نییه‌‪،‬‬ ‫خێرای���ه‌"‪ .‬بێ���وه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫شاس���وار‌و كامه‌ران‌و هیوا س���ێ‌ كوڕ ‌‬ ‫ی‬ ‫گه‌نجی‌ تر بوون‪ ،‬یه‌ك هه‌ڵوێست كۆ ‌‬ ‫ده‌كردنه‌وه‌‪ ،‬ئه‌ویش ئه‌و چه‌ند وش���ه‌ی ‌ه‬ ‫بوو "نه‌فره‌ت له‌و سیس���تمه‌ گه‌نده‌ڵه‌"‪.‬‬ ‫ئه‌وان س���ووربوون له‌سه‌ر ئه‌وه‌ی‌ ئه‌و‌ه‬ ‫گه‌نده‌ڵییه‌ك���ی‌ گه‌وره‌یه‌ ئه‌م كۆمپانیاو‬ ‫ی‬ ‫ده‌س���ه‌اڵته‌ ده‌ره���ه‌ق ب ‌ه موش���ته‌ر ‌‬ ‫ی دنیا‬ ‫ی "له‌كوێ ‌‬ ‫ده‌ی���كات‪ .‬هێمن وت��� ‌‬ ‫ئاوها ب ‌ه موشته‌ری‌ كراوه‌‪ ،‬له‌كوێی‌ دنیا‬ ‫ی‬ ‫ی كۆمپانیایه‌و موشته‌ر ‌‬ ‫هه‌ق ب ‌ه خاوه‌ن ‌‬ ‫ی‬ ‫ل ‌ه په‌راوێزدای���ه‌"‪ .‬ئ���ه‌و بۆچونه‌كان ‌‬ ‫پشت ئه‌س���توور ده‌كات به‌ كۆمه‌ڵێك‬ ‫ی‬ ‫نموون���ه‌و ده‌ڵێ���ت "له‌پڕ ئ���ه‌و هێڵ ‌ه ‌‬ ‫هه‌ته‌ نامێن���ێ‌‪ ،‬ته‌له‌فۆن ده‌ك ‌هی‌‪ ،‬پێت‬ ‫ده‌ڵێت ئیش���ی‌ تیا ده‌كه‌ین‪ ،‬ئه‌م بڕان‌و‬ ‫كاركردن ‌ه ته‌واو نابێت‪ ،‬كه‌س���یش بیر‬ ‫ی‬ ‫ی به‌كارب���ه‌ر ناكاته‌وه‌‪ ،‬هه‌رچ ‌‬ ‫ل ‌ه ماف ‌‬ ‫هێڵی‌ ئه‌نته‌رنێته‌ ته‌نها س���ه‌ره‌تا باش‌و‬ ‫ی‬ ‫خێرای���ه‌‪ ،‬دوای‌ ئ���ه‌وه‌ی‌ لۆدێكی‌ زۆر ‌‬ ‫ده‌خاته‌سه‌ر‪ ،‬نه‌ كه‌س لێیده‌پرسێته‌وه‌‪،‬‬ ‫نه‌ چاودێرییه‌كیش هه‌یه‌ به‌سه‌رییانه‌وه‌‪،‬‬ ‫نازانم ئه‌و وه‌زاره‌ته‌ بوونی‌ چییه‌؟"‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ی ئینته‌رنێت ئاسای ‌‬ ‫ره‌نگ ‌ه به‌كارهێنان ‌‬ ‫ی به‌كاربه‌ر بێت‪ ،‬به‌تایبه‌تیش‬ ‫ترین ماف ‌‬ ‫ب���ۆ گه‌نجان ك���ه‌ كه‌متری���ن ئازادییان‬ ‫ل��� ‌ه هه‌رێمدا ب���ۆ ده‌س���ته‌به‌ر كراوه‌‪،‬‬ ‫ی فه‌یس���بووك‌و‬ ‫زۆرێك ل ‌ه گه‌نجان بوون ‌‬ ‫ی‬ ‫چات ك���ردن ب ‌ه وه‌س���یله‌یه‌كی‌ خێرا ‌‬ ‫ی‬ ‫په‌یوه‌ندیك���ردن ده‌زانن‪ ،‬ب���ه‌ تایبه‌ت ‌‬ ‫ی‬ ‫له‌گ���ه‌ڵ‌ كه‌پڵه‌كانیاندا‪ .‬به‌هۆی‌ نه‌مان ‌‬ ‫ی ئینته‌رنێت ل ‌ه پڕێكدا وه‌كو‬ ‫هه‌ر هێڵێك ‌‬ ‫ئه‌و‌هی‌ كه‌ به‌سه‌ر رێبه‌ركویكدا هاتووه‌‪،‬‬ ‫جۆرێ���ك ل���ه‌ پێش���ێلكاری‌ به‌رامبه‌ر‬ ‫ی تاكه‌ كه‌س���ی‌ ئه‌و به‌شداربووان ‌ه‬ ‫ماف ‌‬ ‫ی ‪ 21‬س���ا ‌ڵ یه‌كێك ‌ه‬ ‫كراوه‌‪ .‬ژیان عه‌ل ‌‬

‫مونافه‌سه‌كان‬ ‫له‌ كوردستان‬ ‫ی‬ ‫ئه‌وه‌نده‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫مونافه‌سه‌ ‌‬ ‫سیاسیی ‌ه‬ ‫نیو ئه‌وه‌ند‌ه‬ ‫ی‬ ‫مونافه‌سه‌ ‌‬ ‫ته‌كنه‌لۆجیا نییه‌‬

‫ی‬ ‫ماوه‌یه‌ك ‌‬ ‫زۆره‌ له‌گه‌ ‌ڵ‬ ‫ی نازدار ل ‌ه‬ ‫كچێك ‌‬ ‫فینله‌ند بیروڕا‬ ‫ده‌گۆڕینه‌وه‌‪،‬‬ ‫ی‬ ‫به‌هۆی‌ نه‌مان ‌‬ ‫ئینته‌رنێته‌كه‌م‬ ‫له‌یه‌كتر بووین‬

‫له‌وان ‌ه "من له‌و رۆژه‌و‌هی‌ رێبه‌ر نه‌ماو‌ه‬ ‫ێ‬ ‫نازانم چۆن به‌و كه‌س���ه‌ی‌ خۆشم ده‌و ‌‬ ‫په‌یوه‌ن���دی‌ بكه‌م‪ ،‬ئاخر م���ن مانگان ‌ه‬ ‫ی خۆم داوه‌‪ ،‬بۆچی‌ له‌پڕ هێڵه‌ك ‌ه‬ ‫پار‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫نه‌ما"‪ .‬ش���اخه‌وان به‌كاربه‌رێكی‌ تر ‌‬ ‫رێب���ه‌ر كویكه‌‪ ،‬ئه‌ویش ل���ه‌و باره‌یه‌و‌ه‬ ‫ی كچ‌و ب ‌ه ده‌یان‬ ‫ده‌ڵێت "چوار هاوڕێ��� ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ك���وڕم هه‌ی���ه‌‪ ،‬به‌ته‌واوه‌ت ‌‬ ‫هاوڕێ��� ‌‬ ‫لێیان دابڕام‪ ،‬م���ن تاوه‌كو ئه‌و هێڵه‌م‬ ‫ی ش���ه‌ڕی‌ دنیام ك���رد‌و رۆژانه‌ش‬ ‫ك���ڕ ‌‬ ‫ی‬ ‫له‌ ده‌می‌ خۆمی‌ ده‌گرمه‌وه‌‌و بااڵنس��� ‌‬ ‫ی تری���ش ئه‌و هێڵ ‌ه‬ ‫تێده‌كه‌م‪ ،‬ده‌س���اڵ ‌‬ ‫نه‌مێنێ���ت‪ ،‬ناتوان���م هێڵێكیتر بكڕم‪،‬‬ ‫ی‬ ‫باش���ه‌ ئه‌و هێڵ��� ‌ه س���به‌ی‌ قه‌ره‌بوو ‌‬ ‫ی‬ ‫ی تێكچوون ‌‬ ‫مادیم���ان ده‌داته‌وه‌‪ ،‬ئ���ه‌ ‌‬ ‫ێ‬ ‫په‌یوه‌ندیی��� ‌ه كۆمه‌اڵیه‌تییه‌كانمان ك ‌‬ ‫لێی به‌رپرسیاره‌؟"‪.‬‬ ‫ی ك ‌ه ئینته‌رنێت ‌ه‬ ‫له‌دنیادا ئه‌و هێاڵنه‌ ‌‬ ‫یاخود وه‌س���یل ‌هی‌ په‌یوه‌ن���دی‌ كردنه‌‪،‬‬ ‫ی‬ ‫به‌ه���ۆی‌ كێبڕك���ێ‌و هێنان���ی‌ كوالێت ‌‬ ‫ب���اش‌و هێڵی‌ خێرا ده‌توان���ن زۆرترین‬ ‫به‌كاربه‌ر بۆ خۆیان ده‌س���ته‌به‌ر بكه‌ن‪،‬‬ ‫ی ئه‌ندازیار ل ‌ه‬ ‫به‌ب���ڕوای‌ ته‌رزه‌ خالی���د ‌‬ ‫كوردس���تاندا ئه‌وه‌ش ئاوه‌ژوو بۆته‌وه‌‪،‬‬ ‫ی‬ ‫ئه‌و ده‌ڵێت "لێر‌ه ده‌س���ت تێكه‌ڵكردن ‌‬ ‫ی ده‌ستڕۆیش���توو‬ ‫حی���زب‌و كه‌س���ان ‌‬ ‫ی‬ ‫له‌گ ‌هڵ‌ كۆمپانیاكان���دا‪ ،‬ئه‌وانه‌ به‌هۆ ‌‬ ‫ی‬ ‫ده‌سه‌اڵته‌كه‌یانه‌وه‌‪ ،‬بڕیار بۆ موشته‌ر ‌‬ ‫ئ���ه‌ده‌ن"‪ .‬ئه‌و خانمه‌ ك���ه‌ ئه‌ویش بێ‬ ‫ئه‌نته‌رنێ���ت ماوه‌ت���ه‌و‌ه پێیوای���ه‌ ك ‌ه‬ ‫ی‬ ‫مونافه‌سه‌كان ل ‌ه كوردستان ئه‌وه‌نده‌ ‌‬ ‫ی سیاس���یی ‌ه نیو ئه‌وه‌ند‌ه‬ ‫مونافه‌س���ه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ته‌كنه‌لۆجیا نییه‌‪ .‬وتیش ‌‬ ‫مونافه‌سه‌ ‌‬ ‫"من پێمخۆش��� ‌ه ئه‌نته‌رنێتی‌ س���ین ل ‌ه‬ ‫ساد باشتر بێت‪ ،‬خێراتر بێت‪ ،‬تا وه‌هام‬ ‫لێبێت هێڵه‌كه‌م بگۆڕم‪ ،‬به‌اڵم ئه‌و‌ه زۆر‬

‫ی‬ ‫ناخۆشه‌‪ ،‬هه‌ڵبژاردن له‌به‌رده‌م خه‌ڵك ‌‬ ‫كوردس���تان نه‌هێڵنه‌وه‌‪ ،‬ئه‌و‌ه عه‌داله‌ت‬ ‫ی هه‌رێم‬ ‫ی ‪ 19‬ساڵ‌ ده‌سه‌اڵت ‌‬ ‫نییه‌‪ ،‬دوا ‌‬ ‫له‌ رێگ��� ‌هی‌ ئ���ه‌و كۆمپانیایانه‌وه‌ بێت‬ ‫پێتبڵێ‌‪ ،‬ئه‌ته‌وێت یاخود ناته‌وێت‪ ،‬هه‌ر‬ ‫ئه‌بێت ئه‌م هێڵه‌ به‌كار بێنیت"‪.‬‬ ‫له‌ئێس���تادا به‌كارهێنانی‌ ئه‌نته‌رنێت‬ ‫ی‬ ‫باشترین وه‌سیله‌و خێراترینیانه‌‪ ،‬به‌ال ‌‬ ‫ی‬ ‫رۆژنامه‌وانێكه‌و‌ه ك ‌ه نه‌یویستووه‌ ناو ‌‬ ‫ی ئه‌و ئه‌نته‌رنێت ‌ه‬ ‫بوترێت‪ ،‬نه‌مانی‌ كتوپڕ ‌‬ ‫ی ب���ۆ ئه‌ویش‬ ‫ی ئیحراج ‌‬ ‫ل��� ‌ه س���لێمان ‌‬ ‫ی هه‌ر‬ ‫دروست كردووه‌‌و ئێستا بۆ ناردن ‌‬ ‫هه‌واڵێك بۆ ده‌ره‌و‌هی‌ هه‌رێم پێویست ‌ه‬ ‫بچێت���ه‌ ئه‌نته‌رنێتێكی‌ ن���او بازاڕ‪ .‬ئه‌و‬ ‫ل���ه‌و باره‌یه‌و‌ه وتی‌ "م���ن خۆم رێبه‌رم‬ ‫ی كاره‌كه‌ش���م كه‌ بۆ‬ ‫هه‌ی���ه‌‌و به‌ڕێوبه‌ر ‌‬ ‫ی ده‌ره‌وه‌ كار ده‌كات‪،‬‬ ‫كه‌ناڵێكی‌ گه‌ور‌ه ‌‬ ‫بۆ چاوپێكه‌وتنێك هاتبووه‌ س���لێمانی‌‪،‬‬ ‫ی چاوپێكه‌وتنه‌ك ‌ه‬ ‫له‌كاتی‌ ته‌واوبوون��� ‌‬ ‫ی جێگری‌ سه‌رۆك كۆمار‪،‬‬ ‫له‌گ ‌ه ‌ڵ هاشم ‌‬ ‫ی‬ ‫له‌و ئوتێله‌ی‌ نیشته‌جێبوین‪ ،‬هێڵه‌كه‌ ‌‬ ‫ی نه‌بوو‪ ،‬منیش‬ ‫وه‌س���تابوو‪ ،‬ئنته‌رنێت ‌‬ ‫ئه‌و په‌ككه‌وتووه‌م پێبوو‪ ،‬ئه‌و شه‌و‌ه بۆ‬ ‫ی ستۆری‌‌و فۆتۆكان بنێرین زیاد‬ ‫ئه‌وه‌ ‌‬ ‫ی ئه‌نته‌رنێتدا‬ ‫ل��� ‌ه دوو كاتژمێر ب���ه‌دوا ‌‬ ‫گه‌ڕاین تاوه‌ك���و كاره‌كانمان نارد‪ .‬ئه‌و‬ ‫خانم ‌ه گاڵت ‌هی‌ به‌و هه‌موو پێشكه‌وتن‌و‬ ‫ئاوه‌دانیی ‌ه ئه‌هات كه‌ حكومه‌تی‌ هه‌رێم‬ ‫ی‬ ‫ی هێڵێك ‌‬ ‫ی ده‌كات‪ ،‬ل ‌ه نه‌بوون��� ‌‬ ‫باس��� ‌‬ ‫ی سلێمانیدا"‪.‬‬ ‫ی باش ل ‌ه شار ‌‬ ‫خێرا ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ‪ 18‬س���ااڵن ‌ه به‌هۆ ‌‬ ‫نه‌واش كوڕێك ‌‬ ‫نه‌مانی‌ رێبه‌ركویكه‌و‌ه له‌و كچه‌ نازادار‌ه‬ ‫ی‬ ‫ی "ماوه‌یه‌ك ‌‬ ‫بووه‌ وه‌كو وه‌س���فی‌ خۆ ‌‬ ‫ی نازدار له‌ فینله‌ند‬ ‫زۆر‌ه له‌گ���ه‌ ‌ڵ كچێك ‌‬ ‫ی‬ ‫ی نه‌مان ‌‬ ‫بی���روڕا ده‌گۆڕینه‌وه‌‪ ،‬به‌ه���ۆ ‌‬ ‫ئینته‌رنێته‌كه‌م له‌یه‌كتر بووین"‪.‬‬

‫‪CMYK‬‬

‫‪10‬‬

‫)‪ )307‬سێشه‌ممه‌ ‪2012/1/3‬‬

‫‪komelayety.awene@gmail.com‬‬

‫کۆمه‌اڵیه‌تی‬

‫کۆمەاڵیه‌تی‬

‫‪komelayety.awene@gmail.com‬‬

‫)‪ )307‬سێشه‌ممه‌ ‪2012/1/3‬‬

‫له‌شه‌وی‌ سه‌ر ‌ی ساڵدا‌‪ ،‬یارت بینی‌!‬

‫‪11‬‬

‫ستۆرییه‌ك بۆ شه‌وی‌ سه‌ری‌ ساڵی‌ نوێ‌ له‌سلێمانی‌ به‌بێئه‌وه‌ی‌ ئه‌و بارانه‌ ته‌ڕتبکات‬ ‫ئا‪ :‬یه‌حیا به‌رزنجی‌‬ ‫ی‬ ‫ی سه‌ر ‌‬ ‫ی جه‌ژن ‌‬ ‫ی كردن ‌‬ ‫پێشواز ‌‬ ‫ی‬ ‫ی بارانبارین ‌‬ ‫ساڵ‌ له‌سلێمانی‌ وێڕا ‌‬ ‫ی‬ ‫ی سالم جمه‌ ‌‬ ‫به‌رده‌وام‪ ،‬شاڕێ ‌‬ ‫ی‬ ‫ده‌هات ل ‌ه كوڕو كچان‪ ،‬ده‌نگ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ده‌ست ‌‬ ‫گۆرانیبێژه‌ میللییه‌كان‌و بوق ‌‬ ‫ی هونه‌رمه‌ند كه‌مال‬ ‫هه‌رزه‌كاران‌و ده‌نگ ‌‬ ‫ی شه‌و له‌گه‌ ‌ڵ نم ‌ه‬ ‫محه‌مه‌د تا دره‌نگان ‌‬ ‫بارانه‌كان ئاوێزان بوون‪.‬‬ ‫ک‬ ‫منداڵ تاک ‌ه قوربانی کێشه‌ کۆمه‌اڵیه‌تییه‌کانی نێوان دایک‌و باو ‌‬ ‫ ‬

‫له‌ئینته‌رنێته‌وه‌‬

‫خیانه‌تی‌ دایكێك‪ ،‬نـــــــــــۆ‬ ‫منداڵه‌كه‌ی‌ په‌رته‌واز‌ه ده‌كات‬ ‫ئا‪ :‬كورد‌ه عه‌بدولكه‌ریم‬ ‫ی نۆ مندا ‌ڵ ده‌كه‌وێت ‌ه به‌ر‬ ‫چاره‌نوس ‌‬ ‫ی نه‌داریی‌ باوكێك ك ‌ه ده‌بێت ‌ه‬ ‫به‌رداش ‌‬ ‫ی دایكێك له‌گه‌ ‌ڵ‬ ‫قوربانی‌‌و خیانه‌ت ‌‬ ‫پیاوێكیتردا‪ ،‬باوك ‌ه ده‌كوژرێت‌و‬ ‫ی هه‌تا هه‌تای ‌ه به‌ند‬ ‫دایكه‌ش له‌ زیندان ‌‬ ‫ی نۆ منداڵه‌كه‌ش‪،‬‬ ‫ده‌كرێت‌و چاره‌نووس ‌‬ ‫هه‌ر یه‌كه‌و له‌ماڵێك ده‌گیرسێنه‌وه‌‪.‬‬ ‫ی كه‌ ئیس���تا‬ ‫ی ئه‌و نۆمنداڵ ‌ه ‌‬ ‫چیرۆك ‌‬ ‫به‌س���ه‌رچه‌ند ماڵێك���دا دابه‌ش���بوون‪،‬‬ ‫له‌وه‌و‌ه ده‌س���ت پێده‌كات كاتێك ئه‌و‬ ‫ی‬ ‫خێزان��� ‌ه نه‌داره‌ ك ‌ه باوكی���ان خه‌ریك ‌‬ ‫ی ماڵه‌و‌ه‬ ‫ی بووه‌‌و دایكیشیان ژن ‌‬ ‫كرێكار ‌‬ ‫ی ت���ردا ل ‌ه یه‌ك‬ ‫ب���ووه‌‌و له‌گه‌ ‌ڵ ماڵێك ‌‬ ‫خانودا ژیانیان به‌سه‌ر بردووه‌‪ .‬دایكیان‬ ‫"په‌روین" كه‌ ئێس���تا ل ‌ه گرتوخانه‌یه‌و‬ ‫ی به‌س���ه‌ردا دراوه‌‪،‬‬ ‫ی هه‌تا هه‌تای ‌‬ ‫حوكم ‌‬ ‫له‌گه‌ ‌ڵ كوڕێكی‌ ئه‌و ماڵ ‌ه حه‌ز له‌یه‌كتر‬ ‫ی س���ۆزداری‌ ژێر‬ ‫ده‌كه‌ن‌و په‌یوه‌ندییه‌ك ‌‬ ‫به‌ژێر دروست ده‌بێت‪.‬‬ ‫ی زانیارییه‌كان ئه‌و په‌یوه‌ندیی ‌ه‬ ‫به‌پێ ‌‬ ‫ی خایاندووه‌‪ ،‬تاوه‌كو رۆژێك‬ ‫چه‌ند ساڵێك ‌‬ ‫ی‬ ‫ی پاره‌یه‌ك���ی‌ زۆر ‌‬ ‫ی داوا ‌‬ ‫دۆس���ته‌ك ‌ه ‌‬ ‫لێده‌كات‌و ئه‌ویش هیچ ش���ك نابات ك ‌ه‬ ‫ی‬ ‫ته‌نها ئه‌و هه‌یكه‌ل ‌ه خانوه‌ی‌ پیاوه‌كه‌ ‌‬ ‫ی پێكییه‌و‌ه ن���اوه‌‪ ،‬بیدات ‌ه‬ ‫به‌ كرێ���كار ‌‬ ‫دۆس���ته‌كه‌‪ ،‬كار ده‌گات ‌ه بیركردنه‌و‌ه ل ‌ه‬ ‫ی‬ ‫ی نۆ منداڵه‌ك ‌هی‌‪ .‬به‌پێ ‌‬ ‫ی باوك ‌‬ ‫كوشتن ‌‬ ‫ئه‌قواله‌كان���ی‌ ل���ه‌ پۆلی���س تاكه‌ رێگا‬ ‫ی‬ ‫له‌به‌رده‌میدا هه‌ر ئه‌و‌ه بوو‌ه "مێرده‌كه‌ ‌‬ ‫ی ئه‌و هه‌یكه‌ل ‌ه‬ ‫بكوژرێ‌‪ ،‬تاوه‌ك���و پاره‌ ‌‬ ‫بدات ‌ه دۆسته‌كه‌ی‌"‪.‬‬ ‫ی ئه‌و سه‌رچاوان ‌ه "پاش‬ ‫ی قسه‌ ‌‬ ‫به‌پێ ‌‬ ‫ی‬ ‫ماوه‌یه‌ك په‌روین له‌گه‌ڵ دۆس���ته‌كه‌ ‌‬ ‫رێك ده‌ك���ه‌ون‌وو پیاوه‌ك���ه‌ی‌ په‌روین‬ ‫ده‌ك���وژن‪ ،‬پاش د‌ه رۆژ ل��� ‌ه روداوه‌ك ‌ه‬ ‫ئاس���ایش په‌روین ده‌س���تگیر ده‌كات‌و‬ ‫ی‬ ‫پاشان دۆسته‌ك ‌هی‌‪ .‬پاش ساخبوونه‌وه‌ ‌‬ ‫ئه‌م تاوان ‌ه به‌سه‌رپه‌روین‌و دۆسته‌كه‌یدا‪،‬‬ ‫ی‬ ‫ی هه‌تاهه‌تای ‌‬ ‫هه‌ردووكی���ان به‌زیندان��� ‌‬ ‫حك���وم ده‌درێ���ن"‪ .‬ئیتر لێره‌ش���ه‌و‌ه‬ ‫كێشه‌ی‌ ئه‌م نۆمنداڵ ‌ه بێ دایك‌و باوه‌ك ‌ه‬ ‫ده‌ستپێده‌كات‪.‬‬ ‫ئ���ه‌م مندااڵن��� ‌ه ك ‌ه ‪ 5‬ك���چ‌و چوار‬ ‫ی ‪17‬‬ ‫ك���وڕن‌و گه‌وره‌كه‌ی���ان ته‌مه‌ن��� ‌‬ ‫ی پیرو پورێك‬ ‫س���ااڵنه‌‪ ،‬ته‌نها نه‌نكێك ‌‬ ‫ی‬ ‫ش���ك ده‌ب���ه‌ن‪ ،‬نه‌نكه‌كه‌ی���ان توانا ‌‬ ‫ی نابێت‌و پوره‌كه‌ش���یان‬ ‫به‌خێوكردنیان ‌‬ ‫به‌هه‌مانش���ێوه‌ ناتوانی���ت ل���ه‌ خۆیان‬ ‫بگرێت‪ .‬پاش���ان منداڵ���ه‌كان ده‌برێن ‌ه‬ ‫ێ‬ ‫یه‌كێك له‌سه‌نته‌ره‌كان‌و ماوه‌یه‌ك له‌و ‌‬ ‫ی دادوه‌ر‬ ‫ده‌مێننه‌وه‌‪ ،‬پاش���ان به‌بڕیار ‌‬ ‫ئه‌و مندااڵن ‌ه ده‌درێن به‌چه‌ند ماڵێك‪.‬‬ ‫تا سێ مانگیش شه‌وان ‌ه بۆ براو‬ ‫ی ده‌گریا‬ ‫خوشكه‌كان ‌‬ ‫ی‬ ‫یه‌كێ���ك له‌وكه‌س���ان ‌هی‌ ك��� ‌ه ئه‌رك ‌‬ ‫ی‬ ‫ی یه‌كێ���ك له‌ومندااڵنه‌ ‌‬ ‫به‌خێوكردن��� ‌‬ ‫ی خۆش نه‌بوو‬ ‫گرتوه‌ت ‌ه ئه‌س���تۆی‌‌و پێ ‌‬ ‫ی ئاش���كرا بكرێت‪،‬‬ ‫له‌م چیرۆكه‌دا ناو ‌‬ ‫ده‌ڵێت "هه‌رگیز ئه‌و رۆژ‌ه ل ‌ه یاد ناكه‌م‬ ‫ك ‌ه ئه‌و كچ ‌ه ‪ 7‬سااڵنه‌یه‌م ل ‌ه خوشك‌و‬ ‫براكانی‌ ك���رد‪ ،‬زۆر گری���ا هه‌رده‌یوت‬ ‫ئه‌مه‌وێ���ت له‌گ���ه‌ڵ خوش���ك‌و براكانم‬ ‫ێ بێ���م له‌گه‌ڵت"‪.‬‬ ‫بمێنم���ه‌وه‌‪ ،‬نام���ه‌و ‌‬ ‫ئ���ه‌و به‌رده‌وام بوو ل ‌ه قس���ه‌كانی‌ وتی‬ ‫"تاوه‌ك���و س���ێ‌ مانگیش ئ���ه‌م منداڵ ‌ه‬ ‫ی شه‌و‬ ‫ش���ه‌وانه‌ هه‌تاوه‌كو دره‌نگانێك ‌‬

‫ئه‌گریا بۆخوشك‌و براكانی‌‪ ،‬منیش چی‬ ‫ی ئه‌و مندااڵن ‌ه‬ ‫ی ته‌واو ‌‬ ‫بكه‌م نه‌مده‌توان ‌‬ ‫به‌خێوكه‌م‪ ،‬هه‌رده‌متوان���ی‌ یه‌كێكیان‬ ‫هه‌ڵگرمه‌وه‌‪ ،‬بڕوابكه‌ن‪ ،‬چه‌ند ئه‌و منداڵ ‌ه‬ ‫گریاو‌ه منیش دوو ئه‌وه‌نده‌‪ ،‬هه‌رچه‌ند‌ه‬ ‫ی ئه‌م برد‌ه ده‌ره‌وه‌‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫شتم بۆئه‌كڕ ‌‬ ‫ی كاتدا ب ‌ه‬ ‫بێسوودبوو‪ ،‬له‌گه‌ ‌ڵ تێپه‌ڕین ‌‬ ‫بارودۆخه‌ك ‌ه راهات"‪.‬‬ ‫ئه‌م خانم ‌ه ل ‌ه گێڕانه‌وه‌كه‌دا باس له‌و‬ ‫ی به‌سه‌ر‬ ‫قسان ‌ه ده‌كات ك ‌ه چه‌ند كاریگه‌ر ‌‬ ‫ئه‌و مناڵ ‌ه ‪ 7‬سااڵنه‌یه‌و‌ه جێهێشتووه‌‪،‬‬ ‫ی به‌سۆز‌و‬ ‫ك ‌ه له‌و ته‌مه‌نه‌دا ته‌نها پێویست ‌‬ ‫ی هه‌یه‌‪" ،‬ناز‌ه ته‌نها دوو ش���ت‬ ‫رێنومای ‌‬ ‫ی ناچێته‌وه‌‪ ،‬كاتێك‬ ‫ده‌گێرێته‌وه‌و بی���ر ‌‬ ‫ی‬ ‫ی بگرن‪ ،‬بینوێت ‌‬ ‫پۆلی���س هاتوو‌ه دایك ‌‬ ‫چۆن كه‌له‌پچه‌كه‌یان كردۆت ‌ه ده‌س���تی‌‪،‬‬ ‫ی‬ ‫هه‌روه‌ها ئه‌و قسه‌یه‌ش ك ‌ه ئامۆزایه‌ك ‌‬ ‫ی وتوێتی‌‪ ،‬ئ���ه‌م مندااڵن ‌ه به‌رن‬ ‫باوك��� ‌‬ ‫ی‬ ‫ی سبه‌ین ‌‬ ‫به‌ره‌اڵیان بكه‌ن له‌س���لێمان ‌‬ ‫وه‌ك دایكیان ده‌رئه‌چن"‪.‬‬

‫ی‬ ‫ئه‌و منداڵه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫زیندان‌و ئه‌وه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫پێش ئه‌ویش ه ‌‬ ‫باوكتان نه‌بووه‌‌و‬ ‫هی‌ دۆسته‌كه‌م‬ ‫بووه‬ ‫ی ئ���ه‌م به‌خێوكه‌ر‌ه چوار‬ ‫به‌پێی‌ وته‌ ‌‬ ‫ی نه‌نكیان���ن ك ‌ه‬ ‫ل���ه‌و مندااڵن���ه‌ ل���ه‌ال ‌‬ ‫ته‌مه‌نیان ل ‌ه نێوان ‪ 15‬بۆ ‪ 16‬س���اڵدان‬ ‫ك ‌ه ده‌توانن خۆیان به‌خێوبكه‌ن‪ ،‬دوانیش‬ ‫پیاوێك به‌خێوكردنی‌ ل ‌ه ئه‌ستۆگرتوون‪،‬‬ ‫ی‬ ‫دوو منداڵیش���یان له‌ الیه‌ن دوو كه‌س ‌‬ ‫جی���اوازه‌و‌ه بردویانن ب���ۆ هه‌نده‌ران‪،‬‬ ‫ی‬ ‫ساواكه‌ش���یان ك ‌ه ل ‌ه زین���دان له‌ ال ‌‬ ‫دایكێتی‌‪ ،‬پاش ساڵێك ئه‌ویش ده‌درێت ‌ه‬ ‫به‌خێوكه‌رێكیتر‪.‬‬ ‫ئایا ئه‌و مندااڵن ‌ه یه‌كتر ده‌بینن‬ ‫ی‬ ‫ی چاوپێكه‌وتن ‌‬ ‫وه‌ك ئه‌و به‌خێوكه‌ره‌ ‌‬ ‫له‌گه‌ڵدا كراوه‌‪ ،‬ب���اس له‌و‌ه ده‌كات ك ‌ه‬ ‫سه‌ره‌تا هیچ په‌یوه‌ندییه‌ك له‌نێوانیاندا‬ ‫ی‬ ‫نه‌ب���ووه‌‪ ،‬ب���ه‌اڵم ئێس���تا په‌یوه‌ن���د ‌‬ ‫له‌نێوانیان���دا دروس���ت ب���ووه‌‪ ،‬وه‌ك‬ ‫ی‬ ‫ده‌ڵێ���ت "هه‌موو هه‌فته‌ی���ه‌ك یه‌كتر ‌‬ ‫ی‬ ‫ی زیندان‌و ئه‌وانه‌ ‌‬ ‫ده‌بینن‪ ،‬جگه‌ له‌وه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫هه‌نده‌ران"‪ .‬ئه‌و به‌خێوكه‌ره‌ س���ه‌یر ‌‬ ‫ل���ه‌و دایك ‌ه دێت كه‌ ل��� ‌ه زیندانیش واز‬ ‫ل��� ‌ه ژیانی‌ ئه‌و مندااڵن��� ‌ه ناهێنێت‪ ،‬ك ‌ه‬ ‫هه‌ر ئ���ه‌و بووه‌ته‌ مایه‌ی‌ كوش���تنیان‬ ‫ی‬ ‫به‌ س���ه‌ری‌ زیندویی‌‌و ده‌ڵێت "ل ‌ه ڕۆژ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی به‌ كوڕ‌ه ‪ 15‬س���ااڵنه‌كه‌ ‌‬ ‫دادگاییه‌كه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی زیندان‌و ئه‌وه‌ ‌‬ ‫وتوو‌ه ك ‌ه ئه‌و منداڵه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی باوكتان نه‌بووه‌‌و ه ‌‬ ‫پێش ئه‌ویش ه ‌‬ ‫دۆسته‌كه‌م بووه‌"‪.‬‬ ‫ی‬ ‫تێبینی‌‪ :‬په‌روین‌و ناز دوو ناو ‌‬ ‫خوازراون‪.‬‬

‫ی باش ‌ه بۆ ئه‌و‬ ‫ی سا ‌ڵ فرسه‌تێك ‌‬ ‫سه‌ر ‌‬ ‫ی یه‌كن بۆ ئه‌وانه‌ش‬ ‫ی عاش���ق ‌‬ ‫كه‌سان ‌ه ‌‬ ‫ی هاوسه‌رگیریدان‪،‬‬ ‫ی سه‌ره‌تا ‌‬ ‫له‌پرۆسه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫یان به‌كه‌سێك موعجیبه‌و ده‌یه‌وێ‌ خۆ ‌‬ ‫ی ئه‌و كه‌سان ‌ه‬ ‫ده‌ربخات‪ ،‬یاخود ئاسای ‌‬ ‫ده‌یان���ه‌وێ‌ ش���ه‌وێكی‌ گه‌نجان ‌ه به‌ڕێ‬ ‫ی رابردودا‪،‬‬ ‫ی ساڵ ‌‬ ‫بكه‌ن‌و له‌گه‌ڵ‌ رۆیشتن ‌‬ ‫ی خۆیان رێفرێش بكه‌نه‌وه‌‪.‬‬ ‫به‌ته‌واوه‌ت��� ‌‬ ‫ی كه‌متر‬ ‫ی كوردستان به‌گشت ‌‬ ‫ئاخر گه‌نج ‌‬ ‫ی بۆ ده‌لوێت‪.‬‬ ‫ی بونه‌وه‌ ‌‬ ‫ی خاڵ ‌‬ ‫فرسه‌ت ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ده‌بار ‌‬ ‫ئه‌وه‌ند‌ه بارانه‌ك��� ‌ه به‌هێمن ‌‬ ‫ی ته‌مه‌ن‬ ‫ی وه‌كو سان ‌‬ ‫ی هه‌ندێ‌ گه‌نج ‌‬ ‫ال ‌‬ ‫‪ 22‬س���ا ‌ڵ پێیوابوو "خودا له‌م شه‌وه‌دا‬ ‫ی ئ���ه‌وان ده‌گری‌"‪ .‬س���ان‬ ‫بۆ بێن���از ‌‬ ‫ی ناش���یرین روخس���ار‌ه‬ ‫به‌ده‌موچاوێك ‌‬ ‫ی داپۆش���یبوو‪ ،‬سه‌رو‬ ‫س���ووركه‌اڵنه‌ك ‌ه ‌‬ ‫ی ته‌ڕبوو‪ ،‬ئه‌و به‌رده‌وام‬ ‫ی تا دامان ‌‬ ‫له‌ش ‌‬ ‫ی به‌ده‌مه‌وه‌بوو‪ ،‬سه‌رمه‌س���تان ‌ه‬ ‫بوقێك ‌‬ ‫ی‬ ‫ی پیاده‌كرد‪ .‬سه‌باره‌ت به‌ هه‌ڵبژاردن ‌‬ ‫با ‌‬ ‫ی "ده‌مه‌وێ‌ وه‌ك‬ ‫ئ���ه‌و ده‌موچاوه‌ وت��� ‌‬ ‫ی رابردوو‪ ،‬وه‌هاش‬ ‫ناش���یرینی‌ س���اڵ ‌‬ ‫ی خۆم بكه‌م‪ ،‬خۆشم‬ ‫ته‌عبیر ل ‌ه ده‌موچاو ‌‬ ‫ی‬ ‫ێ دوا ‌‬ ‫ئه‌مسا ‌ڵ ناشیرین بووم‪ ،‬ده‌مه‌و ‌‬ ‫‪ 12‬شه‌و ئه‌م ماس���ك ‌ه فڕێده‌م‌و ئه‌گه‌ر‬ ‫ی ت���ازه‌وه‌ روو‬ ‫بتوان���م به‌ده‌موچاوێك ‌‬ ‫ی‬ ‫ی تازه‌"‪ .‬شه‌وقی‌ گڵۆپه‌كان ‌‬ ‫بكه‌م ‌ه ساڵ ‌‬ ‫ی به‌رده‌وام‬ ‫سه‌ر شه‌قامه‌كه‌‌و ئه‌و بارانه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی س���انی‌ ئه‌دا دیمه‌نێك ‌‬ ‫ل ‌ه ده‌موچاو ‌‬ ‫ی دروست كردبوو‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫سه‌رنج راكێش ‌‬ ‫بۆ ئه‌و ته‌نها یه‌ك ش���ت گرنگ بوو ك ‌ه‬ ‫ی "ئه‌مس���ا ‌ڵ یارم‬ ‫یار ببینێت‪ ،‬وتیش��� ‌‬ ‫له‌خ���ۆم ره‌نجاندووه‌‪ ،‬ئومێده‌كه‌م له‌ژێر‬ ‫ئه‌م ماس���ك ‌ه ناشیرینه‌و‌ه بیبینم‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫ی شه‌وه‌‌و هێشتا یارم‬ ‫به‌داخه‌وه‌ كات ‪‌ 10‬‬ ‫ی كه‌مال مه‌گه‌ر هه‌ر‬ ‫نه‌دیوه‌‪ ،‬ده‌چم ‌ه ال ‌‬ ‫ئه‌و له‌غه‌ممان بگات"‪.‬‬ ‫هه‌ڵپه‌ڕكێكانی‌ ئه‌و شه‌قام ‌ه باراناویی ‌ه‬ ‫ی‬ ‫خاڵی‌ ب���وو له‌ كچان‪ ،‬ك���وڕان ئه‌وه‌ ‌‬ ‫ده‌یانویست ده‌یان كردو‪ ،‬كچانیش له‌و‬ ‫ی‬ ‫الو‌ه ته‌ماشاكه‌ر بوون‪ ،‬یان به‌ ڕێبوار ‌‬ ‫ی‬ ‫به‌ویادا گوزه‌ر ده‌بوون‪ .‬ئه‌و‌هی‌ تێبین ‌‬ ‫ده‌كرا ئه‌و هه‌ڵپه‌ڕین ‌ه سه‌یرو سه‌مه‌ره‌بوو‬ ‫ی تریدا‬ ‫ێ گه‌نج له‌گه‌ڵ‌ هاوڕێك ‌‬ ‫ك ‌ه هه‌ند ‌‬ ‫له‌یه‌ك ده‌ئااڵن‌و سه‌مای‌ خۆرهه‌اڵتییان‬ ‫ده‌ك���رد‪ .‬به‌دیوێكدا ئه‌وه‌ت به‌ خه‌یاڵدا‬ ‫ی ئ���ه‌م واڵته‌ چه‌ند‬ ‫ده‌هات ك��� ‌ه گه‌نج ‌‬ ‫ی تره‌‪،‬‬ ‫ی ره‌گه‌زێك ‌‬ ‫ی لێ���ك ئااڵن ‌‬ ‫تامه‌زۆ ‌‬ ‫هه‌رچه‌ند‌ه زۆربه‌یان له‌سه‌ر ئه‌و‌ه كۆك‬ ‫ی كچان ل ‌ه‬ ‫بوون ك ‌ه "ئاهه‌نگ‪ ،‬بێ بوون ‌‬ ‫ی مه‌جبوریی ‌ه‬ ‫ته‌عزێ ده‌چێت‪ ،‬به‌اڵم بار ‌‬ ‫كه‌وا ده‌كه‌ن"‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ره‌وه‌ند‪ ،‬یه‌كێ���ك بوو له‌و گه‌نجانه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫ه���ه‌ر گ���ه‌رم ده‌بوو ل ‌ه ب���ه‌زم‌و ره‌زم ‌‬ ‫ی‬ ‫هه‌ڵپه‌ڕی���ن قاچه‌كان���ی‌ ل��� ‌ه كه‌مه‌ر ‌‬ ‫هاوڕێكه‌ی‌ گیرده‌كردو‪ ،‬وه‌كو سه‌ماكه‌ر‌ه‬ ‫پرۆفیشناڵه‌كان ش���ۆڕده‌بۆو‌ه بۆ سه‌ر‬ ‫ی‬ ‫زه‌وییه‌كه‌‪ .‬ره‌وه‌ند ب���ه‌ په‌یامنێره‌كه‌ ‌‬ ‫ی راگه‌یاندوو‌ه "ح���ه‌زم ده‌كرد‬ ‫ئاوێن���ه‌ ‌‬ ‫كچانی���ش وه‌ك ئێم��� ‌ه به‌ش���داریان‬ ‫ی‬ ‫ی ده‌بێت من له‌گه‌ڵ‌ كچێك ‌‬ ‫كردایه‌‪ ،‬چ ‌‬ ‫نه‌ناسراودا سه‌ما بكه‌م‪ ،‬خۆ سه‌ماكردن‬ ‫عه‌یب نییه‌"‪.‬‬ ‫هه‌ندێ���ك له‌و باوكان��� ‌ه ته‌نانه‌ت ئه‌و‬ ‫هاوسه‌رانه‌ش ك ‌ه تاز‌ه هاوسه‌رگیرییان‬ ‫كردبوو‪ ،‬ب��� ‌ه ده‌موچ���اوی‌ پیاوه‌كاندا‬ ‫ی نه‌كردوو‌ه بێت ‌ه ناو‬ ‫دیاربوو ك��� ‌ه حه‌ز ‌‬ ‫ی‬ ‫ئ���ه‌و قه‌ره‌باڵغییه‌‪ ،‬بۆ ئه‌وه‌ی‌ توش��� ‌‬ ‫ی له‌و شه‌وه‌دا‬ ‫كێش��� ‌ه نه‌بێت‪ ،‬به‌تایبه‌ت ‌‬ ‫زۆرێ���ك له‌گه‌نجه‌كان مه‌س���ت ده‌بن‪.‬‬ ‫باوكێك كه‌ له‌گه‌ ‌ڵ دوو كچیدا پیاسه‌یان‬ ‫ده‌ك���رد‪ ،‬به‌ده‌موچاویان���دا دیارب���وو‪،‬‬ ‫یه‌كێك بوو له‌وانه‌‪.‬‬ ‫ی ته‌مه‌ن ‪43‬‬ ‫له‌و باره‌یه‌و‌ه هوش���یار ‌‬ ‫ی ته‌مه‌ن‬ ‫ی هه‌رزه‌كار ‌‬ ‫س���اڵ‌ كه‌ دوو كچ ‌‬ ‫ی‬ ‫‪ 13‬ب���ۆ ‪ 17‬س���ااڵنی‌ پێب���وو‪ ،‬ئه‌وه‌ ‌‬ ‫نه‌شارده‌و‌ه ك ‌ه ئه‌مسا ‌ڵ گۆڕانكاری‌ زۆر‬ ‫ی گه‌نجه‌كاندا ده‌بینی‌‪،‬‬ ‫له‌هه‌ڵسوكه‌وتن ‌‬ ‫ی‬ ‫ی به‌رامب���ه‌ر مێینه‌‪ .‬ئه‌و وت ‌‬ ‫به‌تایبه‌ت ‌‬ ‫"سااڵنی‌ رابردوو گه‌نج هه‌بوون تانه‌یان‬ ‫ی‬ ‫ل��� ‌ه كچه‌كان ئ���ه‌دا‪ ،‬تۆش ب���ۆ ئه‌وه‌ ‌‬ ‫ێ وه‌اڵم���ت نه‌ئه‌دانه‌وه‌‪،‬‬ ‫حه‌یات نه‌چ��� ‌‬

‫که‌مال محه‌مه‌دو سه‌ماکه‌رێکی منداڵێکی خه‌ڵکی رانیه‌ ‬

‫ ‬ ‫یارییه‌ ئاگرینه‌کان له‌شه‌وی سه‌ری ساڵی سلێمانی‬

‫سێ مێردمنداڵ له‌کاتی گوێگرتن له‌گۆرانییه‌کانی که‌مال محه‌مه‌د ‬

‫دوو گه‌نج له‌کاتی سه‌ماکردندا‬ ‫ی‬ ‫ئه‌گه‌ر وه‌اڵمیش���ت بدانایه‌وه‌‪ ،‬توش��� ‌‬ ‫به‌ركه‌وت���ن ئه‌بووی‌‪ ،‬ئ���ه‌وه‌ش خۆش‬ ‫نه‌بوو‪ ،‬ئه‌مس���ا ‌ڵ گه‌نج زۆر جیاوازتره‌‪،‬‬ ‫ی‬ ‫ته‌نانه‌ت روانین ل��� ‌ه كچانیش به‌كه‌م ‌‬ ‫ی خۆیدا‬ ‫ده‌بین���ی‌‪ ،‬هه‌ریه‌ك���ه‌و به‌ڕێگه‌ ‌‬ ‫ی باشه‌‪ ،‬باوك‬ ‫ده‌ڕوات‪ ،‬ئه‌مه‌ش كارێك ‌‬ ‫ی بدات‪،‬‬ ‫ی زیاتر ب ‌ه كچه‌كان ‌‬ ‫ێ ئازاد ‌‬ ‫ئه‌توان ‌‬ ‫لێتان ناشارمه‌وه‌ من زۆر دوو د ‌ڵ بووم‬ ‫ل ‌ه هێنانیان‪ ،‬ب���ه‌اڵم وه‌ها ده‌رنه‌چوو"‪.‬‬ ‫ی‬ ‫له‌ئێستادا وه‌ك زۆر شاره‌زایانی‌ بوار ‌‬ ‫ی بۆ ده‌ك���ه‌ن ك ‌ه‬ ‫ده‌رونی���ش ئام���اژه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی رێژه‌ ‌‬ ‫ی ته‌كنه‌لۆجی���ا‌و زۆربوون ‌‬ ‫هاتن ‌‬ ‫به‌كارهێن���ه‌ری‌ مۆبای���ل‌و ئه‌نته‌رنێت‪،‬‬ ‫ی هه‌ندێك س���لبیاتی‌‪ ،‬تا راده‌یه‌ك‬ ‫وێرا ‌‬ ‫ی كردووه‌ت���ه‌وه‌‌و ره‌نگ ‌ه‬ ‫ی گه‌نج��� ‌‬ ‫چاو ‌‬ ‫ی تێر‬ ‫تاڕاده‌یه‌ك غه‌ریز‌هی‌ جنسیش���یان ‌‬ ‫ی‬ ‫ی باڵوبونه‌وه‌ ‌‬ ‫ی وێڕا ‌‬ ‫كردبێت‪ ،‬به‌تایبه‌ت ‌‬ ‫ی سه‌رده‌م‪ ،‬كوردستانیش‬ ‫ته‌كنه‌لۆجیا ‌‬ ‫ی به‌خۆو‌ه‬ ‫تا راده‌یه‌ك هه‌ندێك كرانه‌وه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی به‌رچاو ‌‬ ‫دیوه‌‪ .‬له‌و ئاهه‌نگ ‌ه گه‌نجێك ‌‬ ‫ی‬ ‫قه‌زاوناحیه‌كان���ی‌ پارێزگاكه‌ت ئه‌بین ‌‬ ‫ك��� ‌ه ب ‌ه ده‌ی���ان كیلۆمه‌تری���ان بڕیوه‌‌و‬ ‫ی‬ ‫ی بۆ ئه‌وه‌ ‌‬ ‫ی سلێمان ‌‬ ‫گه‌یشتونه‌ت ‌ه شار ‌‬ ‫ی سا ‌ڵ بكه‌ن‪.‬‬ ‫ی ئاهه‌نگی‌ سه‌ر ‌‬ ‫به‌شدار ‌‬ ‫ی‬ ‫ق���ه‌زاو ناحییه‌و گون���ده‌كان له‌هه‌رێم ‌‬

‫ ‬ ‫گه‌نج ‌ه عاشقه‌کانی ده‌نگی که‌مال محه‌مه‌دی گۆرانیبێژ‬

‫گه‌نجیش زۆر باش بووه‌‪،‬‬ ‫به‌اڵم بوونی‌ ئه‌و هێزان ‌ه‬ ‫له‌ هه‌موو شوێنه‌كان‪،‬‬ ‫دڵنیاییت پێئه‌دات‬ ‫كوردس���تان به‌رداوام قوربانی‌ ش���ار‌ه‬ ‫ی‬ ‫گه‌وره‌كان���ن‪ ،‬به‌تایبه‌ت���ی‌ له‌هه‌رێم��� ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ئه‌و‌ه ‌‬ ‫كوردستان‪ ،‬ده‌سه‌اڵتی‌ سیاس ‌‬ ‫ی ده‌كات‪ ،‬قه‌زاو‬ ‫ی شاره‌كان ‌‬ ‫بۆ سه‌نته‌ر ‌‬ ‫ی په‌راوێزخس���تووه‌‪،‬‬ ‫ناحیه‌و گونده‌كان ‌‬ ‫ی‬ ‫به‌پێ���ی‌ ئ���ه‌و راپۆرت��� ‌ه هه‌واڵییان ‌ه ‌‬ ‫ل���ه‌و ناوچان���ه‌و‌ه ل���ه‌ رۆژنامه‌كانه‌و‌ه‬ ‫باڵوده‌بنه‌وه‌‪ ،‬له‌قه‌زایه‌كی‌ وه‌كو كه‌الردا‬ ‫ی‬ ‫ی گه‌نجان ‌ه ‌‬ ‫ی نیو‌ه ناچڵ ‌‬ ‫ته‌نها پاركێك ‌‬ ‫ی‬ ‫ی قه‌زا‌و ناحییه‌كان ‌‬ ‫تیایه‌‪ ،‬دی���ار‌ه حاڵ ‌‬ ‫وه‌كو رانیه‌و قه‌اڵدزێ‌و كۆیه‌و هه‌ڵه‌بجه‌‌و‬ ‫ده‌ربه‌ندیخان‪ ،‬گه‌ر خراپتر نه‌بێت چاكتر‬ ‫ی‬ ‫ی س���ه‌ر ‌‬ ‫نییه‌‪ ،‬له‌ب���ه‌ر ئه‌وه‌ ئاهه‌نگ ‌‬ ‫ی قه‌زاو‬ ‫ی گه‌نجان ‌‬ ‫ی س���لێمان ‌‬ ‫ساڵی‌ نوێ ‌‬ ‫ناحیه‌كانی‌ پارێزگاكه‌شی‌ له‌خۆ گرتبوو‪.‬‬

‫كاو‌ه ‪ 25‬س���اڵ‌ ل��� ‌ه ده‌ربه‌ندیخان���ه‌و‌ه‬ ‫هاتب���وو‪ ،‬ئه‌و زۆر خۆش���حا ‌ڵ بوو به‌و‬ ‫ی‬ ‫ی شاره‌كه‌‪ ،‬وتیش ‌‬ ‫ئاهه‌نگ‌و رازانه‌وه‌یه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫"ئه‌م ش���ار‌ه حه‌یات���ه‌‪ ،‬له‌ده‌ربه‌ند چ ‌‬ ‫بكه‌ی���ن‪ ،‬هه‌مانه‌و نیمانه‌ ئه‌و راس���ت ‌ه‬ ‫ی‬ ‫جاده‌یه‌"‪ .‬كاو‌ه زۆر راشكاوان ‌ه هۆیه‌ك ‌‬ ‫تریش ب���اس ده‌كات ك ‌ه پاڵنه‌ربوو‌ه بۆ‬ ‫ی ئه‌مشه‌و‬ ‫ی تر ‌‬ ‫ئه‌وه‌ی‌ خۆی‌‌و ‪ 12‬هاوه‌ڵ ‌‬ ‫ی بگیرس���ێنه‌وه‌‪" .‬له‌ده‌ربه‌ند‬ ‫له‌سلێمان ‌‬ ‫ی لێر‌ه‬ ‫هه‌موو ئه‌تناس���ن‌و ئه‌و سه‌مایه‌ ‌‬ ‫ی خۆم���م وه‌رگرتووه‌‪،‬‬ ‫ده‌یك��� ‌هم‌و ئازاد ‌‬ ‫له‌ده‌ربه‌ن���د بیكه‌م‪ ،‬حه‌ی���او ئابڕومان‬ ‫ده‌چێ���ت‪ ،‬نه‌ك بۆ من ب���ۆ هه‌موومان‬ ‫ی سه‌ره‌كییه‌"‪ .‬مه‌حمود‬ ‫ئه‌وه‌ هۆكارێك ‌‬ ‫ی بااڵبه‌رزی‌ چاوكا ‌ڵ بوو‪ ،‬ئه‌و ل ‌ه‬ ‫الوێك ‌‬

‫ی‬ ‫قه‌اڵدزێو‌ه بۆ ئه‌م ش���ه‌وه‌ له‌ سلێمان ‌‬ ‫ی ئێم ‌ه گوناهن‪،‬‬ ‫ب���وو‪ ،‬وتی‌ "گه‌ن���ج ال ‌‬ ‫له‌هه‌موو خۆش���ییه‌ك بێبه‌ش���ن‪ ،‬له‌و‬ ‫ی هه‌ر س���ا ‌ڵ نه‌گۆڕێت‪،‬‬ ‫قه‌اڵدزه‌یه‌ ده‌ڵێ ‌‬ ‫ی س���ا ‌ڵ‬ ‫ی پش���ده‌ر به‌گش���ت ‌‬ ‫الی‌ گه‌نج ‌‬ ‫بگۆڕێ���ت‌و نه‌گۆڕێت وه‌ك���و یه‌ك وایه‌‪،‬‬ ‫ی‬ ‫نازانم ته‌مه‌نم ‪ 22‬ساڵه‌‪ ،‬چۆن له‌سااڵن ‌‬ ‫ی‬ ‫رابردوو ژیاوم‪ ،‬یه‌ك تۆزقا ‌ڵ گۆڕانكار ‌‬ ‫ی ئێم ‌ه ته‌مه‌ن‬ ‫ل ‌ه ژیانم روین���ه‌داوه‌‪ ،‬ال ‌‬ ‫ده‌ڕوات‌و ژیانمان وه‌ستاوه‌"‪.‬‬ ‫ی ئ���ه‌و هه‌ڵپه‌ڕكێیانه‌‪،‬‬ ‫ی تر ‌‬ ‫دیمه‌نێك ‌‬ ‫ی عه‌ره‌ب‌و كورد‬ ‫ی گه‌نج��� ‌‬ ‫تێكه‌اڵوبوون ‌‬ ‫پێك���ه‌وه‌‪ ،‬ل���ه‌و ش���وێنه‌ی‌ گه‌نجه‌كان‬ ‫س���ه‌رقاڵ‌ ب���وون ب��� ‌ه چێژبینینه‌وه‌‪،‬‬ ‫ی یه‌كتریان توند گرتبوو‪ ،‬یه‌ك‬ ‫ده‌س���ت ‌‬ ‫ی‬ ‫به‌دزداشه‌وه‌‪ ،‬یه‌كێكیتر به‌ جلوبه‌رگێك ‌‬ ‫ی یان هه‌ر به‌رگێكی‌ تره‌وه‌‪ ،‬ئه‌وان ‌ه‬ ‫كورد ‌‬ ‫ی‬ ‫ته‌نها ئ���ه‌و ئاهه‌نگ���ه‌ گه‌نجانه‌ی ‌ه كۆ ‌‬ ‫ی ‪ 27‬ساڵ‌ له‌گه‌ ‌ڵ‬ ‫ده‌كردنه‌وه‌‪ .‬باس���م ‌‬ ‫ماڵه‌وه‌یان ل ‌ه به‌غ���داوه‌ هاتبوون‪ ،‬ئه‌و‬ ‫زۆر دڵ‌ خ���ۆش بوو به‌و ئاهه‌نگگێڕانه‌‌و‬ ‫ی‬ ‫ی "له‌مێژ‌ه تینووه‌"‪ .‬وتیش��� ‌‬ ‫خۆ وته‌ن ‌‬ ‫ی هه‌رك���ه‌س ده‌گ���رم‌و وه‌ك‬ ‫"ده‌س���ت ‌‬ ‫ێ‬ ‫ئه‌ویش نازانم هه‌ڵپه‌ڕم‪ ،‬كه‌س پێم ناڵ ‌‬ ‫تۆ كێی‌؟ به‌خوا واده‌زانم له‌ فیرده‌وسم‪،‬‬

‫فۆتۆکان‪ :‬یه‌حیا ئه‌حمه‌د‬ ‫له‌به‌غدا ب���ه‌رده‌وام له‌ نێ���وان مه‌رگ‌و‬ ‫ژیاندا پیاسه‌ ده‌كه‌ین"‪.‬‬ ‫كۆمه‌ڵێك الوی‌ عه‌ره‌ب ب ‌ه ته‌پڵێكه‌و‌ه‬ ‫رێگه‌كه‌ی���ان به‌س���ه‌ماكردن ده‌ب���ڕی‌‪،‬‬ ‫بێگوێدان ‌ه چاوه‌كان‌و ته‌نانه‌ت جارجار‌ه‬ ‫ی‬ ‫ی تان ‌هی‌ رێبواره‌كانیش ده‌بوو ‌‬ ‫گوێبیست ‌‬ ‫ی توانجیان لێئه‌دان‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫كه‌ به‌ كورد ‌‬ ‫ئ���ه‌وان له‌س���ه‌ماكردن‌و ته‌پ���ڵ لێدان‬ ‫ی ‪ 17‬س���ا ‌ڵ‬ ‫به‌رده‌وام بوون‪ .‬قوس��� ‌ه ‌‬ ‫ی ‪2005‬‬ ‫ی ل ‌ه س���اڵ ‌‬ ‫یه‌كێ���ك بوو له‌وانه‌ ‌‬ ‫ه‌وه‌ له‌ س���لێمانی‌ له‌گه‌ ‌ڵ خێزانه‌كه‌یدا‬ ‫نیشته‌جێن‪ ،‬ئه‌و وتی‌ "گوێی‌ ناده‌ینێ‌‪،‬‬ ‫ئێم ‌ه گه‌نجی���ن‌و به‌گه‌نجێتی‌ خۆمانه‌و‌ه‬ ‫چێژ ده‌بینین‪ ،‬سه‌ما ده‌كه‌ین‌و رێگه‌مان‬ ‫له‌كه‌س نه‌گرتووه‌‪ ،‬به‌اڵم ئه‌وه‌ی‌ جنێو‬ ‫ی ش���ه‌رمن‌و ترس���نۆكه‌‪،‬‬ ‫ئ���ه‌دات‪ ،‬خۆ ‌‬ ‫ی ئازاد بكات"‪.‬‬ ‫ێ خۆ ‌‬ ‫ناتوان ‌‬ ‫ی‬ ‫ئه‌گه‌ر له‌ شوێنێكی‌ به‌رزه‌و‌ه له‌ ئاپۆڕا ‌‬ ‫ی‬ ‫خه‌ڵك���ت بڕوانیایه‌‪ ،‬له‌ت���او به‌رده‌وام ‌‬ ‫بارانه‌ك ‌ه یه‌ك پارچ���ه‌ چه‌تر بوو‪ ،‬ئه‌و‬ ‫ی‬ ‫ی كاسب‪ ،‬شه‌وێك ‌‬ ‫ش���ه‌وه‌ش بۆ خه‌ڵك ‌‬ ‫ب ‌ه به‌ره‌كه‌ت بووه‌‪ .‬كه‌ریم ‪ 45‬سا ‌ڵ هه‌ر‬ ‫ی ئه‌دا به‌موشته‌رییه‌ك‪ ،‬ئه‌یوت‬ ‫چه‌ترێك ‌‬ ‫"خۆت له‌ب���اران رزگاربك���ه‌‪ ،‬چه‌ترێك‬ ‫ی لێدان باشتره‌"‪ .‬كه‌ریم‬ ‫ی ل ‌ه ده‌رز ‌‬ ‫بكڕ ‌‬

‫ی ئاماژه‌ی‌ ب���ۆ ده‌كرد ئه‌و‬ ‫وه‌ك خ���ۆ ‌‬ ‫شه‌و‌ه ‪ 400‬چه‌تری‌ فرۆشتبوو‪ ،‬دڵخۆش‬ ‫ی‬ ‫ی ك ‌ه به‌ش���ه‌وێك به‌هێند ‌‬ ‫بوو ب���ه‌وه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی فرۆش���تووه‌‪ ،‬به‌ال ‌‬ ‫ی بازاڕ ‌‬ ‫هه‌فته‌یه‌ك ‌‬ ‫ئه‌و كاس���بكاره‌و ئه‌وان���ه‌ی‌ تریش ك ‌ه‬ ‫ی ئه‌و كه‌لوپه‌النه‌و‌ه‬ ‫هه‌ریه‌كه‌و ب ‌ه فرۆشتن ‌‬ ‫سه‌رقا ‌ڵ بوو كه‌ هێنابویی ‌ه ئه‌و شوێنه‌‪،‬‬ ‫گۆڕانی‌ ساڵی‌ به‌اڵو‌ه گرنگ نه‌بوو‪ .‬له‌و‬ ‫ی منه‌و‌ه‬ ‫باره‌ی���ه‌وه‌ كه‌ریم وتی‌ "ب���ه‌ال ‌‬ ‫ی باش‬ ‫ی زیاتر فرسه‌تێك ‌‬ ‫رۆژێك كاس���ب ‌‬ ‫ی‬ ‫ی مانگان ‌ه ‌‬ ‫ده‌بێت بۆ من ك ‌ه زووتر كرێ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ئێم ‌ه ‌‬ ‫خانووه‌ك���ه‌م پڕبكه‌م���ه‌وه‌‪ ،‬ال ‌‬ ‫ێ‬ ‫ده‌ستفرۆش‌و ده‌ستكورت‪ ،‬هیچ جه‌ژن ‌‬ ‫واتای‌ نییه‌"‪.‬‬ ‫ی گه‌نجان‬ ‫له‌م ش���ه‌وه‌دا كه‌ زۆرب���ه‌ ‌‬ ‫ئه‌لكهولی���ان خواردب���ووه‌وه‌‪ ،‬هه‌روه‌ها‬ ‫گه‌نجێك���ی‌ ته‌بیع���ه‌ت جی���اواز تێكه‌ ‌ڵ‬ ‫ی‬ ‫به‌یه‌كتر بووب���وون‪ ،‬به‌اڵم زۆر به‌كه‌م ‌‬ ‫روداو‌و ش���ه‌ڕی‌ الب���ه‌الت ده‌بینی‌‪ ،‬ك ‌ه‬ ‫ی‬ ‫ی نه‌ش���یاو‪ ،‬به‌پێ ‌‬ ‫نه‌ئه‌گه‌یش���ت ‌ه كار ‌‬ ‫ی زۆرێك ل��� ‌ه ئاماده‌ب���ووان‪،‬‬ ‫بی���روڕا ‌‬ ‫ی‬ ‫هۆكاره‌كه‌یان ده‌گه‌ڕان���ده‌و‌ه بۆ بوون ‌‬ ‫ی‬ ‫ی چاالكوان ‌‬ ‫ی پۆلیس��� ‌‬ ‫ئ���ه‌و هێزان���ه‌ ‌‬ ‫ی فریاكه‌وتن‬ ‫مه‌ده‌نی‌‌و ئاسایش‌و پۆلیس ‌‬ ‫كه‌ له‌هه‌موو شوێنێكدا به‌دیار بارانه‌و‌ه‬ ‫ی‬ ‫پاراس���تنی‌ ئاهه‌نگ���ه‌كان‌و پیاس��� ‌ه ‌‬ ‫هاواڵتیانی���ان ده‌ك���رد‪ .‬ش���اخه‌وان‬ ‫عه‌لی‌ یه‌كێك بوو ل���ه‌و گه‌نجانه‌ی‌ ئه‌و‬ ‫ی پش���ت ئه‌س���تور ده‌كردو‬ ‫بیروڕای���ه‌ ‌‬ ‫وتیشی‌ "گه‌نجیش زۆر باش بووه‌‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫ی ئه‌و هێزان ‌ه ل ‌ه هه‌موو شوێنه‌كان‪،‬‬ ‫بوون ‌‬ ‫دڵنیاییت پێئه‌دات"‪.‬‬ ‫له‌كاتژمێر ‪ 9:30‬شه‌و هه‌ر گه‌نج بوو‬ ‫ی ش���ه‌قامه‌كه‌وه‌ شۆڕده‌بۆو‌ه‬ ‫له‌سه‌ره‌تا ‌‬ ‫ی ك ‌ه هونه‌رمه‌ند‬ ‫بۆ الی‌ ئه‌و ئاهه‌نگ���ه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی لێبوو‪ .‬ب���ۆ ئه‌و‌ه ‌‬ ‫كه‌م���ال محه‌مه‌د ‌‬ ‫ی رابردوو له‌گه‌ ‌ڵ‬ ‫دواس���اته‌كانی‌ س���اڵ ‌‬ ‫ئه‌و گۆرانیبێژه‌ به‌س���ه‌ر به‌رن‪ .‬هه‌ركات‬ ‫ی كوردس���ات چ ئه‌و خانم ‌ه‬ ‫بێژه‌ره‌ك���ه‌ ‌‬ ‫یاخ���ود ئه‌و ك���وڕه‌ الو‌ه ده‌یانویس���ت‬ ‫ش���تێ‌ بڵێن‪ ،‬گه‌نجه‌كان پێیان ده‌بڕین‪.‬‬ ‫دیار‌ه كوردس���اتیش وه‌كو كه‌ناڵێك ك ‌ه‬ ‫ئۆرگانێكی‌ سه‌ر ب ‌ه یه‌كێتی‌ نیشتمانییه‌و‬ ‫ئه‌و ئاهه‌نگه‌ش���یان دروس���ت كردبوو‪،‬‬ ‫ی خۆیان بوو ج���ار جار‌ه ریكالم‬ ‫هه‌ق��� ‌‬ ‫بۆ پارته‌كه‌یان‪ ،‬یاخود كه‌ناڵه‌كه‌شیان‬ ‫ی‬ ‫بك���ه‌ن‪ ،‬به‌تایبه‌ت���ی‌ س���اڵوه‌گه‌ڕ ‌‬ ‫ی‬ ‫كه‌ناڵه‌كه‌یان بوو‪ ،‬به‌اڵم ئه‌و گه‌نجان ‌ه ‌‬ ‫ی ئه‌و گۆرانیبێژ‌ه ل���ه‌و بارانه‌دا‬ ‫عیش���ق ‌‬ ‫وه‌س���تانبوونی‌ لێن ‌ه ده‌گه‌ڕان‌و دیانوت‪،‬‬ ‫ێ ده‌یوت "تۆ‬ ‫با گۆرانیمان بۆ بڵێ‌‪ ،‬یه‌ك ‌‬ ‫ی‬ ‫ی تر "بڕیار ‌‬ ‫ئ���ه‌و چه‌تره‌ی‌"؟ یه‌كێك��� ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ده‌م چۆن خاك جێبێڵم"‪ ،‬یه‌كێك ‌‬ ‫چ‌‬ ‫تر ده‌ینه‌ڕاند كاك كه‌مال "ئه‌ی‌ یاران"؟‬ ‫ی ئه‌و خانم ‌ه‬ ‫له‌و الوه‌ گوێت ل ‌ه قی���ژ‌ه ‌‬ ‫ده‌ن���گ نوس���اوان ‌ه بوو ك���ه‌ ده‌یانووت‬ ‫"بڕوات پێناكه‌م"‪.‬‬ ‫گه‌نج���ه‌كان بردیان���ه‌وه‌‪ ،‬ئ���ه‌وان‬ ‫پێویس���تیان به‌و‌ه بوو‪ ،‬كه‌ ره‌نگ ‌ه ئه‌و‬ ‫ی‬ ‫ی له‌خه‌یاڵیان���دا بێت به‌هۆ ‌‬ ‫كه‌س���انه‌ ‌‬ ‫باران بارینه‌و‌ه نه‌هاتبێ���ت‪ ،‬زۆرێكیان‬ ‫ئه‌و گۆڕانییه‌یان ل ‌ه ال مه‌به‌س���ت بوو‪.‬‬ ‫ی تۆ ئه‌و چه‌تره‌ی‌‪...‬‬ ‫كاتێ‌ كه‌مال وت��� ‌‬ ‫ئیت���ر مایك گواس���ترایه‌و‌ه بۆ خه‌ڵك‌و‬ ‫ی ئ���ه‌و گۆرانییه‌ی���ان ته‌واو‬ ‫كۆپله‌یه‌ك ‌‬ ‫كرد‪.‬‬ ‫ێ هات‌و‬ ‫ی ‪ 12‬ش���ه‌و س���اڵی‌ نو ‌‬ ‫دوا ‌‬ ‫ئاسمانی‌ ئه‌و شوێن ‌ه ب ‌ه فیشه‌ك ‌ه شێت ‌ه‬ ‫روناك كرای���ه‌و كه‌مال محه‌مه‌دیش به‌و‬ ‫ی ك ‌ه گه‌مارۆی���ان دابوو‪،‬‬ ‫پاس���ه‌وانان ‌ه ‌‬ ‫ی ئه‌وه‌بوون ك ‌ه‬ ‫ی زۆر تام���ه‌زۆ ‌‬ ‫گه‌نجێك ‌‬ ‫ی له‌گه‌ڵدا بگ���رن‪ ،‬به‌اڵم رێگه‌یان‬ ‫وێن ‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫لێگی���را‪ .‬س���امان یه‌كێكب���وو له‌وان ‌ه ‌‬ ‫زۆر توڕه‌ب���وو "ئ���ه‌م كه‌نااڵن���ه‌ ه���ه‌ر‬ ‫ی تاپۆیان‬ ‫هونه‌رمه‌ندێك دێن���ن‪ ،‬ده‌ڵێ ‌‬ ‫ی ئه‌م ش���اره‌یه‌‪،‬‬ ‫كردووه‌‪ ،‬كه‌مال خه‌ڵك ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ده‌كه‌ن‪ ،‬وێن ‌ه ‌‬ ‫گه‌ن���ج بچنه‌ الی‌ ماچ ‌‬ ‫له‌گه‌ ‌ڵ ده‌گ���رن‪ ،‬ئه‌م هه‌موو كۆماندۆی ‌ه‬ ‫چیی���ه‌‪ ،‬زیاتر ل��� ‌ه دوو س���ه‌عات ‌ه له‌و‬ ‫به‌ربارانه‌ گوێی‌ لێده‌گرین"‪ .‬له‌و الشه‌و‌ه‬ ‫ی‬ ‫ره‌ز ك��� ‌ه كچێكه‌ مێرد مندا ‌ڵ بوو هاوا ‌‬ ‫ده‌كرد "كه‌مال‪ ...‬بڕوات پێناكه‌م!!!"‪.‬‬ ‫ی نوێ‌‬ ‫ی ساڵ ‌‬ ‫یه‌كه‌م رۆژ ‌‬ ‫شه‌وی‌ رابردوو چی‌ زبڵ‌‌و پاشه‌ڕۆی ‌ه ك ‌ه‬ ‫ی‬ ‫فڕێدرابوونه‌ س���ه‌ر زه‌وی‌‪ ،‬كرێكاره‌كان ‌‬ ‫ی‬ ‫ی به‌و س���ه‌رمایه‌ خه‌ریك ‌‬ ‫ژینگه‌پارێ���ز ‌‬ ‫پاككردن���ه‌و‌ه بوون‪ .‬م���ام ئه‌حمه‌د له‌و‬ ‫ی ساڵ ‌ه‬ ‫ی "ئه‌مه‌ دیاری‌ سه‌ر ‌‬ ‫باره‌یه‌و‌ه وت ‌‬ ‫ی‬ ‫له‌ گه‌نجه‌كانه‌وه‌ بۆ ئێمه‌‪ ،‬له‌ حكومه‌ت ‌‬ ‫ی‬ ‫هه‌رێمه‌وه‌ بۆ ئێمه‌‪ ،‬بێئاوڕدانه‌وه‌ له‌و‌ه ‌‬ ‫ته‌نها دیارییه‌كیشمان پێبده‌ن"‪.‬‬

‫ ‬ ‫له‌کوردستان به‌کارهێنه‌ری هێڵه‌کانی ئینته‌رنێت که‌س له‌مافه‌کانیان ناپرسێت‬

‫له‌ئینته‌رنێته‌وه‌‬

‫"سبه‌ینێ‌ رێبه‌ر كویك قه‌ره‌بوی‌ مادیمان ده‌كاته‌وه‌‬

‫ئه‌ی‌ كێ‌ له‌تێكچونی‌ په‌یوه‌ندییه‌ كۆمه‌اڵیه‌تییه‌كانمان به‌رپرسیاره‌؟"‬ ‫ئا‪ :‬ئاوێنه‌‬ ‫له‌م ریپۆرتاژه‌دا بیروڕای‌ ئه‌و‬ ‫ی‬ ‫هاواڵتییانه‌ خراوه‌ته‌ڕوو ك ‌ه له‌شار ‌‬ ‫ی‬ ‫ی هێڵێك ‌‬ ‫سلێمانی‌ به‌شداربوو ‌‬ ‫ئینته‌رنێتی‌ دیاریكراون‌و بوونه‌ت ‌ه‬ ‫قوربانی‌ ده‌ستی‌ خاوه‌نداری‌ ئه‌و هێڵه‌‪،‬‬ ‫ی ره‌فتار ده‌كات‪،‬‬ ‫ی خۆ ‌‬ ‫كه‌ به‌ ئاره‌زوو ‌‬ ‫ی‬ ‫ی هیچ حسابێك بۆ موشته‌ر ‌‬ ‫بێئه‌و‌ه ‌‬ ‫بكات‪.‬‬ ‫بێ���وه‌ی‌ ئیبراهی���م ك��� ‌ه یه‌كێك ‌ه ل ‌ه‬ ‫موش���ته‌رییه‌كانی‌ رێبه‌ركوی���ك ئ���ه‌و‬ ‫ی‬ ‫كێشه‌یه‌ی‌ ك ‌ه دروست بووه‌‪ ،‬حكومه‌ت ‌‬ ‫ی گواستنه‌وه‌‌و گه‌یاندن‬ ‫هه‌رێم‌و وه‌زاره‌ت ‌‬ ‫ب��� ‌ه تاك ‌ه گوناهب���ار ناوده‌بات‌و ده‌ڵێت‬ ‫ی ئه‌و‬ ‫"حكومه‌تی‌ ئێم���ه‌ بووه‌ت ‌ه ده‌اڵڵ ‌‬ ‫ی كردن‪ ،‬من‬ ‫ی په‌یوه‌ند ‌‬ ‫كۆمپانیایان���ه‌ ‌‬ ‫موشته‌ریم هه‌قم به‌و كێشانه‌وه‌ چییه‌‪،‬‬ ‫ی ده‌بێ���ت‪ ،‬هێڵێك‬ ‫حكومه‌ت ب���ۆ راز ‌‬ ‫هه‌زاران موش���ته‌ری‌ په‌یدابكا‌و پاشان‬ ‫به‌ه���ۆی‌ به‌رژه‌وه‌ندی‌ ئاس���یا‌و كۆڕه‌ك‬ ‫تیلیكۆم���ه‌وه‌ م���ن ب���ێ ئه‌نته‌رنێ���ت‬ ‫بكرێم"‪.‬‬ ‫ئ���ه‌و الو‌ه ك��� ‌ه ته‌نه���ا ده‌روازه‌یه‌ك‬ ‫ش���كی‌ بردووه‌ ك ‌ه له‌م س���اڵی‌ نوێیه‌دا‬ ‫ی‬ ‫كاتی‌ به‌س���ه‌ر پێبه‌رێت‌و دۆس���ته‌كان ‌‬ ‫به‌س���ه‌ر بكاته‌وه‌‪ ،‬ئه‌و فالش���ه‌بوو ك ‌ه‬ ‫ی‬ ‫ی هه‌بووه‌‪ .‬وتیش ‌‬ ‫به‌هۆیه‌وه‌ ئه‌نته‌رنێت ‌‬ ‫"كه‌س نازانێ‌ ل���ه‌م واڵت ‌ه متمان ‌ه به‌ چ‬ ‫كۆمپانیایه‌ك ب���كات‪ ،‬ئه‌بێت بیر له‌و‌ه‬ ‫ی‬ ‫بكه‌یته‌وه‌ ئه‌و هێڵه‌ سه‌ر به‌ چ الیه‌نێك ‌‬ ‫ی ده‌سه‌اڵتی‌ ئه‌و پارت ‌ه‬ ‫سیاسییه‌و راده‌ ‌‬ ‫له‌و ناوچه‌ی ‌ه چه‌نده‌‪ ،‬نه‌وه‌كو بیر له‌و‌ه‬ ‫ی‬ ‫بكه‌یت���ه‌وه‌ كه‌ تاوه‌ك���و چه‌ند هێڵێك ‌‬ ‫ی ب���ه‌ ته‌نه���ا نییه‌‪،‬‬ ‫خێرای���ه‌"‪ .‬بێ���وه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫شاس���وار‌و كامه‌ران‌و هیوا س���ێ‌ كوڕ ‌‬ ‫ی‬ ‫گه‌نجی‌ تر بوون‪ ،‬یه‌ك هه‌ڵوێست كۆ ‌‬ ‫ده‌كردنه‌وه‌‪ ،‬ئه‌ویش ئه‌و چه‌ند وش���ه‌ی ‌ه‬ ‫بوو "نه‌فره‌ت له‌و سیس���تمه‌ گه‌نده‌ڵه‌"‪.‬‬ ‫ئه‌وان س���ووربوون له‌سه‌ر ئه‌وه‌ی‌ ئه‌و‌ه‬ ‫گه‌نده‌ڵییه‌ك���ی‌ گه‌وره‌یه‌ ئه‌م كۆمپانیاو‬ ‫ی‬ ‫ده‌س���ه‌اڵته‌ ده‌ره���ه‌ق ب ‌ه موش���ته‌ر ‌‬ ‫ی دنیا‬ ‫ی "له‌كوێ ‌‬ ‫ده‌ی���كات‪ .‬هێمن وت��� ‌‬ ‫ئاوها ب ‌ه موشته‌ری‌ كراوه‌‪ ،‬له‌كوێی‌ دنیا‬ ‫ی‬ ‫ی كۆمپانیایه‌و موشته‌ر ‌‬ ‫هه‌ق ب ‌ه خاوه‌ن ‌‬ ‫ی‬ ‫ل ‌ه په‌راوێزدای���ه‌"‪ .‬ئ���ه‌و بۆچونه‌كان ‌‬ ‫پشت ئه‌س���توور ده‌كات به‌ كۆمه‌ڵێك‬ ‫ی‬ ‫نموون���ه‌و ده‌ڵێ���ت "له‌پڕ ئ���ه‌و هێڵ ‌ه ‌‬ ‫هه‌ته‌ نامێن���ێ‌‪ ،‬ته‌له‌فۆن ده‌ك ‌هی‌‪ ،‬پێت‬ ‫ده‌ڵێت ئیش���ی‌ تیا ده‌كه‌ین‪ ،‬ئه‌م بڕان‌و‬ ‫كاركردن ‌ه ته‌واو نابێت‪ ،‬كه‌س���یش بیر‬ ‫ی‬ ‫ی به‌كارب���ه‌ر ناكاته‌وه‌‪ ،‬هه‌رچ ‌‬ ‫ل ‌ه ماف ‌‬ ‫هێڵی‌ ئه‌نته‌رنێته‌ ته‌نها س���ه‌ره‌تا باش‌و‬ ‫ی‬ ‫خێرای���ه‌‪ ،‬دوای‌ ئ���ه‌وه‌ی‌ لۆدێكی‌ زۆر ‌‬ ‫ده‌خاته‌سه‌ر‪ ،‬نه‌ كه‌س لێیده‌پرسێته‌وه‌‪،‬‬ ‫نه‌ چاودێرییه‌كیش هه‌یه‌ به‌سه‌رییانه‌وه‌‪،‬‬ ‫نازانم ئه‌و وه‌زاره‌ته‌ بوونی‌ چییه‌؟"‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ی ئینته‌رنێت ئاسای ‌‬ ‫ره‌نگ ‌ه به‌كارهێنان ‌‬ ‫ی به‌كاربه‌ر بێت‪ ،‬به‌تایبه‌تیش‬ ‫ترین ماف ‌‬ ‫ب���ۆ گه‌نجان ك���ه‌ كه‌متری���ن ئازادییان‬ ‫ل��� ‌ه هه‌رێمدا ب���ۆ ده‌س���ته‌به‌ر كراوه‌‪،‬‬ ‫ی فه‌یس���بووك‌و‬ ‫زۆرێك ل ‌ه گه‌نجان بوون ‌‬ ‫ی‬ ‫چات ك���ردن ب ‌ه وه‌س���یله‌یه‌كی‌ خێرا ‌‬ ‫ی‬ ‫په‌یوه‌ندیك���ردن ده‌زانن‪ ،‬ب���ه‌ تایبه‌ت ‌‬ ‫ی‬ ‫له‌گ���ه‌ڵ‌ كه‌پڵه‌كانیاندا‪ .‬به‌هۆی‌ نه‌مان ‌‬ ‫ی ئینته‌رنێت ل ‌ه پڕێكدا وه‌كو‬ ‫هه‌ر هێڵێك ‌‬ ‫ئه‌و‌هی‌ كه‌ به‌سه‌ر رێبه‌ركویكدا هاتووه‌‪،‬‬ ‫جۆرێ���ك ل���ه‌ پێش���ێلكاری‌ به‌رامبه‌ر‬ ‫ی تاكه‌ كه‌س���ی‌ ئه‌و به‌شداربووان ‌ه‬ ‫ماف ‌‬ ‫ی ‪ 21‬س���ا ‌ڵ یه‌كێك ‌ه‬ ‫كراوه‌‪ .‬ژیان عه‌ل ‌‬

‫مونافه‌سه‌كان‬ ‫له‌ كوردستان‬ ‫ی‬ ‫ئه‌وه‌نده‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫مونافه‌سه‌ ‌‬ ‫سیاسیی ‌ه‬ ‫نیو ئه‌وه‌ند‌ه‬ ‫ی‬ ‫مونافه‌سه‌ ‌‬ ‫ته‌كنه‌لۆجیا نییه‌‬

‫ی‬ ‫ماوه‌یه‌ك ‌‬ ‫زۆره‌ له‌گه‌ ‌ڵ‬ ‫ی نازدار ل ‌ه‬ ‫كچێك ‌‬ ‫فینله‌ند بیروڕا‬ ‫ده‌گۆڕینه‌وه‌‪،‬‬ ‫ی‬ ‫به‌هۆی‌ نه‌مان ‌‬ ‫ئینته‌رنێته‌كه‌م‬ ‫له‌یه‌كتر بووین‬

‫له‌وان ‌ه "من له‌و رۆژه‌و‌هی‌ رێبه‌ر نه‌ماو‌ه‬ ‫ێ‬ ‫نازانم چۆن به‌و كه‌س���ه‌ی‌ خۆشم ده‌و ‌‬ ‫په‌یوه‌ن���دی‌ بكه‌م‪ ،‬ئاخر م���ن مانگان ‌ه‬ ‫ی خۆم داوه‌‪ ،‬بۆچی‌ له‌پڕ هێڵه‌ك ‌ه‬ ‫پار‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫نه‌ما"‪ .‬ش���اخه‌وان به‌كاربه‌رێكی‌ تر ‌‬ ‫رێب���ه‌ر كویكه‌‪ ،‬ئه‌ویش ل���ه‌و باره‌یه‌و‌ه‬ ‫ی كچ‌و ب ‌ه ده‌یان‬ ‫ده‌ڵێت "چوار هاوڕێ��� ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ك���وڕم هه‌ی���ه‌‪ ،‬به‌ته‌واوه‌ت ‌‬ ‫هاوڕێ��� ‌‬ ‫لێیان دابڕام‪ ،‬م���ن تاوه‌كو ئه‌و هێڵه‌م‬ ‫ی ش���ه‌ڕی‌ دنیام ك���رد‌و رۆژانه‌ش‬ ‫ك���ڕ ‌‬ ‫ی‬ ‫له‌ ده‌می‌ خۆمی‌ ده‌گرمه‌وه‌‌و بااڵنس��� ‌‬ ‫ی تری���ش ئه‌و هێڵ ‌ه‬ ‫تێده‌كه‌م‪ ،‬ده‌س���اڵ ‌‬ ‫نه‌مێنێ���ت‪ ،‬ناتوان���م هێڵێكیتر بكڕم‪،‬‬ ‫ی‬ ‫باش���ه‌ ئه‌و هێڵ��� ‌ه س���به‌ی‌ قه‌ره‌بوو ‌‬ ‫ی‬ ‫ی تێكچوون ‌‬ ‫مادیم���ان ده‌داته‌وه‌‪ ،‬ئ���ه‌ ‌‬ ‫ێ‬ ‫په‌یوه‌ندیی��� ‌ه كۆمه‌اڵیه‌تییه‌كانمان ك ‌‬ ‫لێی به‌رپرسیاره‌؟"‪.‬‬ ‫ی ك ‌ه ئینته‌رنێت ‌ه‬ ‫له‌دنیادا ئه‌و هێاڵنه‌ ‌‬ ‫یاخود وه‌س���یل ‌هی‌ په‌یوه‌ن���دی‌ كردنه‌‪،‬‬ ‫ی‬ ‫به‌ه���ۆی‌ كێبڕك���ێ‌و هێنان���ی‌ كوالێت ‌‬ ‫ب���اش‌و هێڵی‌ خێرا ده‌توان���ن زۆرترین‬ ‫به‌كاربه‌ر بۆ خۆیان ده‌س���ته‌به‌ر بكه‌ن‪،‬‬ ‫ی ئه‌ندازیار ل ‌ه‬ ‫به‌ب���ڕوای‌ ته‌رزه‌ خالی���د ‌‬ ‫كوردس���تاندا ئه‌وه‌ش ئاوه‌ژوو بۆته‌وه‌‪،‬‬ ‫ی‬ ‫ئه‌و ده‌ڵێت "لێر‌ه ده‌س���ت تێكه‌ڵكردن ‌‬ ‫ی ده‌ستڕۆیش���توو‬ ‫حی���زب‌و كه‌س���ان ‌‬ ‫ی‬ ‫له‌گ ‌هڵ‌ كۆمپانیاكان���دا‪ ،‬ئه‌وانه‌ به‌هۆ ‌‬ ‫ی‬ ‫ده‌سه‌اڵته‌كه‌یانه‌وه‌‪ ،‬بڕیار بۆ موشته‌ر ‌‬ ‫ئ���ه‌ده‌ن"‪ .‬ئه‌و خانمه‌ ك���ه‌ ئه‌ویش بێ‬ ‫ئه‌نته‌رنێ���ت ماوه‌ت���ه‌و‌ه پێیوای���ه‌ ك ‌ه‬ ‫ی‬ ‫مونافه‌سه‌كان ل ‌ه كوردستان ئه‌وه‌نده‌ ‌‬ ‫ی سیاس���یی ‌ه نیو ئه‌وه‌ند‌ه‬ ‫مونافه‌س���ه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ته‌كنه‌لۆجیا نییه‌‪ .‬وتیش ‌‬ ‫مونافه‌سه‌ ‌‬ ‫"من پێمخۆش��� ‌ه ئه‌نته‌رنێتی‌ س���ین ل ‌ه‬ ‫ساد باشتر بێت‪ ،‬خێراتر بێت‪ ،‬تا وه‌هام‬ ‫لێبێت هێڵه‌كه‌م بگۆڕم‪ ،‬به‌اڵم ئه‌و‌ه زۆر‬

‫ی‬ ‫ناخۆشه‌‪ ،‬هه‌ڵبژاردن له‌به‌رده‌م خه‌ڵك ‌‬ ‫كوردس���تان نه‌هێڵنه‌وه‌‪ ،‬ئه‌و‌ه عه‌داله‌ت‬ ‫ی هه‌رێم‬ ‫ی ‪ 19‬ساڵ‌ ده‌سه‌اڵت ‌‬ ‫نییه‌‪ ،‬دوا ‌‬ ‫له‌ رێگ��� ‌هی‌ ئ���ه‌و كۆمپانیایانه‌وه‌ بێت‬ ‫پێتبڵێ‌‪ ،‬ئه‌ته‌وێت یاخود ناته‌وێت‪ ،‬هه‌ر‬ ‫ئه‌بێت ئه‌م هێڵه‌ به‌كار بێنیت"‪.‬‬ ‫له‌ئێس���تادا به‌كارهێنانی‌ ئه‌نته‌رنێت‬ ‫ی‬ ‫باشترین وه‌سیله‌و خێراترینیانه‌‪ ،‬به‌ال ‌‬ ‫ی‬ ‫رۆژنامه‌وانێكه‌و‌ه ك ‌ه نه‌یویستووه‌ ناو ‌‬ ‫ی ئه‌و ئه‌نته‌رنێت ‌ه‬ ‫بوترێت‪ ،‬نه‌مانی‌ كتوپڕ ‌‬ ‫ی ب���ۆ ئه‌ویش‬ ‫ی ئیحراج ‌‬ ‫ل��� ‌ه س���لێمان ‌‬ ‫ی هه‌ر‬ ‫دروست كردووه‌‌و ئێستا بۆ ناردن ‌‬ ‫هه‌واڵێك بۆ ده‌ره‌و‌هی‌ هه‌رێم پێویست ‌ه‬ ‫بچێت���ه‌ ئه‌نته‌رنێتێكی‌ ن���او بازاڕ‪ .‬ئه‌و‬ ‫ل���ه‌و باره‌یه‌و‌ه وتی‌ "م���ن خۆم رێبه‌رم‬ ‫ی كاره‌كه‌ش���م كه‌ بۆ‬ ‫هه‌ی���ه‌‌و به‌ڕێوبه‌ر ‌‬ ‫ی ده‌ره‌وه‌ كار ده‌كات‪،‬‬ ‫كه‌ناڵێكی‌ گه‌ور‌ه ‌‬ ‫بۆ چاوپێكه‌وتنێك هاتبووه‌ س���لێمانی‌‪،‬‬ ‫ی چاوپێكه‌وتنه‌ك ‌ه‬ ‫له‌كاتی‌ ته‌واوبوون��� ‌‬ ‫ی جێگری‌ سه‌رۆك كۆمار‪،‬‬ ‫له‌گ ‌ه ‌ڵ هاشم ‌‬ ‫ی‬ ‫له‌و ئوتێله‌ی‌ نیشته‌جێبوین‪ ،‬هێڵه‌كه‌ ‌‬ ‫ی نه‌بوو‪ ،‬منیش‬ ‫وه‌س���تابوو‪ ،‬ئنته‌رنێت ‌‬ ‫ئه‌و په‌ككه‌وتووه‌م پێبوو‪ ،‬ئه‌و شه‌و‌ه بۆ‬ ‫ی ستۆری‌‌و فۆتۆكان بنێرین زیاد‬ ‫ئه‌وه‌ ‌‬ ‫ی ئه‌نته‌رنێتدا‬ ‫ل��� ‌ه دوو كاتژمێر ب���ه‌دوا ‌‬ ‫گه‌ڕاین تاوه‌ك���و كاره‌كانمان نارد‪ .‬ئه‌و‬ ‫خانم ‌ه گاڵت ‌هی‌ به‌و هه‌موو پێشكه‌وتن‌و‬ ‫ئاوه‌دانیی ‌ه ئه‌هات كه‌ حكومه‌تی‌ هه‌رێم‬ ‫ی‬ ‫ی هێڵێك ‌‬ ‫ی ده‌كات‪ ،‬ل ‌ه نه‌بوون��� ‌‬ ‫باس��� ‌‬ ‫ی سلێمانیدا"‪.‬‬ ‫ی باش ل ‌ه شار ‌‬ ‫خێرا ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ‪ 18‬س���ااڵن ‌ه به‌هۆ ‌‬ ‫نه‌واش كوڕێك ‌‬ ‫نه‌مانی‌ رێبه‌ركویكه‌و‌ه له‌و كچه‌ نازادار‌ه‬ ‫ی‬ ‫ی "ماوه‌یه‌ك ‌‬ ‫بووه‌ وه‌كو وه‌س���فی‌ خۆ ‌‬ ‫ی نازدار له‌ فینله‌ند‬ ‫زۆر‌ه له‌گ���ه‌ ‌ڵ كچێك ‌‬ ‫ی‬ ‫ی نه‌مان ‌‬ ‫بی���روڕا ده‌گۆڕینه‌وه‌‪ ،‬به‌ه���ۆ ‌‬ ‫ئینته‌رنێته‌كه‌م له‌یه‌كتر بووین"‪.‬‬

‫‪CMYK‬‬

‫‪12‬‬

‫)‪ )307‬سێشه‌مم ‌ه ‪2012/1/3‬‬

‫‪birura.awene@gmail.com‬‬

‫بیروڕا‬

‫کاک جەالل‌و مام نەوشیروان‪....‬‬

‫قسەیەک لەسەر پەیوەندییە تەلەفۆنییەکەی نێوان سەرکردەیەی یەکەمی یەکێتی‌و گۆڕان‬ ‫ئاری ئەبوبەکر‬

‫سەردەمی ئیسالمییەکان‬ ‫دوابەش‬ ‫بەش���ێکی زۆری کۆمەڵگاکان���ی ئەمڕۆ‪،‬‬ ‫بە کۆمەڵگا عەرەبیی���ەکان‌و کۆمەڵگای‬ ‫ئێمەش���ەوە‪ ،‬ڕوویان ل���ە ئاڵۆزبوونێکی‬ ‫قووڵ‌و بەردەوامە‪ ،‬ئەم کۆمەڵگایانە پڕن‬ ‫لە دید‌و بۆچوون‌و بیرکردنەوەی جیاواز‪،‬‬ ‫لە ئینس���ان‌و گروپی هەمەچەش���ن‪ ،‬لە‬ ‫ح���ەز‌و ئ���ارەزو‌و خ���ەون‌و چاوەڕوانی‬ ‫جیاواز‪ .‬ئەم ئاڵۆزییە بەئاستێک گەورە‌و‬ ‫فرەالیەن���ە مەحاڵ���ە یەک دی���د‪ ،‬یەک‬ ‫دین‪ ،‬یەک ئایدیۆلۆژی���ا بتوانێت بەدەم‬ ‫پێکهاتە جیاوازەکانییەوە بچێت‌و وەاڵمی‬ ‫داخوازییەکانی���ان بدات���ەوە‪ .‬لەدونیای‬ ‫عەرەبی���دا ئ���ەم ئاڵۆزبوونە هاوش���انە‬ ‫ب���ە دروس���تبوونی چەندەه���ا قەیرانی‬ ‫گ���ەورە ک���ە دەکرێت لێ���رەدا پێنجیان‬ ‫لەیەکدی جیابکەینەوە‪ .‬یەکەم‪ :‬قەیرانی‬ ‫ئابوری���ی کە خۆی لە بوونی بێئیش���ی‌و‬ ‫هەژاریی‌و الوازییەکی ترس���ناکی ئاستی‬ ‫بەرهەمھێناندا نیش���انئەدات‪ .‬دوووهەم‪:‬‬ ‫قەیرانی حوکمڕانی کە وایکردوە کۆمەڵێک‬ ‫خێزان‌و بنەماڵە‌و حیزبی مۆنۆپۆڵخواز ببن‬ ‫بە حوکمڕانی ئەو ناوچەیە لە بێشکەوە‬ ‫بۆ قەبر‪ .‬سێهەم‪ :‬قەیرانی ئەخالقی‪ ،‬کە‬ ‫خۆی لەدروس���تبوونی چەندان نوخبەی‬ ‫دەسەاڵتداری دز‌و جەردە‌و نابەرپرسیاردا‬ ‫دەبینێتەوە کە خۆش���گوزەرانی خۆیان‬ ‫لەس���ەر وێرانکردن���ی ژیانی بەش���ێکی‬ ‫گ���ەورەی کۆمەڵ���گادا دروس���تدەکەن‪،‬‬ ‫ب���ۆ ھێش���تنەوەی دۆخەک���ە ئامادەی‬ ‫وەک خ���ۆی بەکارھێنان���ی بەرفراوان���ی‬ ‫توندوتیژی‌و ئەنجامدانی بێڕێزی‌و ئیهانە‌و‬ ‫سوکایەتیکردنێکی بێوێنەن بە ئینسان‪.‬‬ ‫چ���وارەم‪ :‬قەیرانی مانا‪ ،‬ک���ە خۆی لە‬ ‫پڕکردن���ی کۆمەڵ���گا ل���ە نەزانینێکی‬ ‫ئاراستەکراو‌و پالنبۆدانراودا دەبینێتەوە‪،‬‬ ‫نەزانینێ���ک ک���ە ئامانجی س���ڕکردن‌و‬ ‫تەزاندنی وشیاری ئینسانەکانە‌و دەیەوێت‬ ‫ل���ە هەمووش���وێنێکدا کەس���ایەتییەکی‬ ‫بێپرسیار‌و بچووک‌و گوێڕایەڵ دروستبکات‪.‬‬ ‫پێنج���ەم‪ :‬قەیرانی کولتور‪ ،‬کە خۆی لە‬ ‫ئامادەگی چەندان کولتوری جیاواز لەناو‬ ‫یەک خانەی کۆمەاڵیەتی‌و زۆرجار لەناو‬ ‫یەک تاکەکەسدا وێنادەکات‪ ،‬بەبێ ئەوەی‬ ‫النی هەرەکەمی پەیوەندی‌و هارمۆنیەت‌و‬ ‫کارلێک لەنێوان ئەو کولتورە جیاوازانەدا‬ ‫هەبێت‪ .‬ب���ەزۆر مانا بەه���اری عەرەبی‬ ‫یاخیبوون���ە بەڕووی ئ���ەم پێنج قەیرانە‬ ‫ق���ووڵ‌و فراوانەدا‪ .‬پرس���یار ئەوەیە ئایا‬ ‫ھێزە ئیسالمییەکان دەتوانن وەاڵمی ئەم‬ ‫قەیرانە فرەالیەنانە بدەنەوە؟‬ ‫ب���ەر لەوەاڵمدان���ەوەی ئەو پرس���یارە‬ ‫با س���ەرەتا بۆچونێکی سۆس���یۆلۆژی‬ ‫س���ادە لەس���ەر پەیوەندی نێوان دین‌و‬ ‫پرۆسەی ئاڵۆزبوونی دونیا نیشانبدەین‪.‬‬ ‫سۆس���یۆلۆژیای دی���ن پێماندەڵێ���ت‬ ‫لەدۆخێکی ئاڵۆز‌و قەیراناوی وەک ئەوەی‬ ‫دونیای عەرەبیدا‪ ،‬دین توانای ئەوەی هەیە‬ ‫بە هەندێک گروپ‌و ھێ���زی کۆمەاڵیەتی‬ ‫دیاریک���راو‪ ،‬جۆرێک لە دڵنیایی‌و ئارامی‬ ‫ناوەکی ببەخشێت‌و هەندێک ئاراستەشیان‬ ‫بۆدەستنیش���انبکات بتوانن بەھۆیانەوە‬ ‫ژیان���ی تاکەکەس���ی‌و دەس���تەجەمعی‬ ‫خۆی���ان ڕێکبخ���ەن‪ .‬لەدۆخێکی ئاڵۆزی‬ ‫ل���ەو بابەتەدا دین دەتوانێت بۆ هەندێک‬ ‫گروپی کۆمەاڵیەتی رۆڵێکی سایکۆلۆژی‬ ‫پۆزەتیڤ بگێڕێت‌و نەخشەیەکی ئاسان‬ ‫بە ئینسان ببەخشێت بۆ جیاکردنەوەی‬ ‫باش لە خراپ‌و ئەش���ێ لە ناشێ‌و ڕاست‬ ‫ل���ە هەڵە‪ .‬بەاڵم ئەم ڕۆڵ���ە پۆزەتیڤەی‬ ‫دین ناتوانێت الی هەمووان ئامادەبێت‌و‬ ‫بەھیچ مانایەک ناتوانێت وەک پرۆژەیەک‬ ‫ب���ۆ هەموو کۆمەڵگا کارب���کات‪ ،‬چونکە‬ ‫لە دونیای ئەمڕۆدا هەمیشە ژمارەیەکی‬ ‫زۆری ئینسان‌و گروپی تر هەن باوەڕیان‬ ‫بە ڕۆڵێکی لەو بابەتە بۆ دین نییە‌و دین‬ ‫وەک چوارچێوەی سەرەکی ڕێکخستنی‬ ‫ژیانی تاکەکەسی‌و دەستەجەمعی خۆیان‬ ‫نابین���ن‪ .‬ب���ە کورتی لەم ئاس���تەدا‌و لە‬ ‫دونیایەکی ئاڵۆزی وەک دونیای عەرەبی‬ ‫ئەمڕۆدا دین دەتوانێت ڕۆڵێکی پۆزەتیڤ‬ ‫لەژیانی تاکەکەس���ی‌و دەس���تەجەمعی‬ ‫هەندێک ئینس���ان‌و گروپی کۆمەاڵیەتیدا‬ ‫ببینێ���ت‪ .‬بەاڵم ئ���ەم ڕۆڵ���ە پۆزەتیڤە‬ ‫تاق���ە وەاڵمێکی ڕاس���تەقینە نییە بەو‬ ‫کێشە‌و گرفتانەی کە لەو کۆمەڵگایانەدا‬ ‫ئام���ادەن‪ ،‬ن���ەک هەر ئەم���ە بەڵکو لە‬

‫بنەڕەتەوە خەونی ئ���ەوەی دین هەموو‬ ‫کێش���ەکان چارەس���ەربکات خەونێکی‬ ‫تۆتالیتارییانەی ترسناکە‪.‬‬ ‫پرس���یاری س���ەرەکی ئەوەیە ئایا ھێزە‬ ‫ئیس�ل�امییەکانی دونیای عەرەب دۆخی‬ ‫ئەم���ڕۆی کۆمەڵگاکانیان ل���ە ئاڵۆزییە‬ ‫قووڵەکانی���دا دەبین���ن یان ن���ا‪ .‬وەک‬ ‫لەبەش���ی یەکەمی ئەم نووسینەدا ھێمام‬ ‫پێکرد ھێ���زە ئیس�ل�امییەکانی دونیای‬ ‫عەرەب ھێزی جیاوازن‌و دیدی جیاوازیان‬ ‫هەیە‪ ،‬ب���ەاڵم بۆچونی بااڵدەس���ت الی‬ ‫زۆربەیان ئەوەیە کە ئیسالم چارەسەری‬ ‫هەموو کێشەکانە‪ .‬وەک پێشتریش وتم‪،‬‬ ‫بەبێئ���ەوەی توان���ای ئەوەی���ان هەبێت‬ ‫ئەم دیدە لە دروشمس���ازی ڕزگاربکەن‌و‬ ‫تەرجەمەی بکەن بۆ بەرنامەی سیاسی‌و‬ ‫ئابوری���ی‌و کۆمەاڵیەت���ی‌و فەرهەنگ���ی‬ ‫گونجاو‪ .‬هەندێ���ک نموونەی بەرچاویش‬ ‫نیشانیئەدەن ئیس�ل�امییەکان‪ ،‬النیکەم‬ ‫بەش���ێکی زۆری���ان‪ ،‬ن���ەک دەرەقەتی‬ ‫تەحەداکانی ئ���ەم کۆمەڵگایانە نایەن‪،‬‬ ‫بەڵکو تا ئێستاش هەڵگری عەقڵیەتێکن‬ ‫کێش���ە‌و قەیرانەکانی ئەم کۆمەڵگایانە‬ ‫گەورەت���ر‌و ترس���ناکتر دەکەن���ەوە‪،‬‬ ‫چارەس���ەری ناکەن‪ .‬با گوێ لە فەتوای‬ ‫یەکێک لە شێخە گەورەکانی سەلەفیەت‬ ‫لە میس���ر‪ ،‬ئەبی ئیس���حاق ئەلحەوینی‪،‬‬ ‫بگرین‌و بزانین چ���ی دەربارەی ئافرەت‬ ‫دەڵێت‪ .‬ئەم پیاوە لەوەئەدوێت ئافرەتان‬ ‫پێویس���تە نەک تەنها حیج���اب بەڵکو‬ ‫نیقابیش بپۆشن‪ ،‬واتە نەک تەنها قژیان‬ ‫بەڵک���و‌و هەموو گیانیان داپۆش���ن‪ .‬ئەم‬ ‫شێخە لە فەتواکەیدا دەڵێت "دەموچاوی‬ ‫ئاف���رەت وەک ئەندامی مێینەی ئافرەت‬ ‫وایە"‪ ،‬بۆیە وەک چۆن پێویستە ئافرەت‬ ‫ئەندام���ی مێین���ەی لەچ���اوی خەڵ���ک‬ ‫بشارێتەوە ئاواش پێویستە دەموچاویشی‬ ‫بش���ارێتەوە‪ .‬ب���ە واتایەک���ی ت���ر ئەم‬ ‫سەرکردە س���ەلەفییە ھیچ جیاوازییەک‬ ‫لەنێوان "دەموچاوی ئافرەت"‌و "ئەندامی‬ ‫زاوزێی" ئافرەتدا نابینێت‌و دەموچاویش‬ ‫وەک کونی زاوزێ دەبینێت‪ .‬ئاش���کرایە‬ ‫ئەمە نەک تەنه���ا بێڕێزییەکی گەورەیە‬ ‫بەرامبەر بە ئافرەتان‪ ،‬بەڵکو ھێمایە بۆ‬ ‫وشیارییەکی ھێجگار شێواو‌و ترسناک کە‬ ‫ستەمگەری دینی بۆ ستەمگەری سیاسی‬ ‫زیادئەکات‪ .‬ئیس�ل�ام لەم تێگەیش���تنە‬ ‫سەلەفییەدا دینێکە ئەوەندەی سەرقاڵی‬ ‫داپۆش���ینی لەش‌و مۆڵەتبەخش���ینە بە‬ ‫فرەژنی‪ ،‬ئەوەن���دە دینێک نییە مۆڵەت‬ ‫بە فرەدەنگی‌و فرەڕەنگی‌و فرەبۆچوونی‬ ‫کۆمەڵگا بدات‪.‬‬ ‫ب���ەاڵم ئای���ا ئەگ���ەری هاتنەکای���ەی‬ ‫"بەهارێکی کوردی" لەدۆخی ئەمڕۆکەی‬ ‫ناوچەکەدا چۆن دەبێ���ت؟ بەبۆچوونی‬ ‫م���ن "بەه���اری ک���وردی"‪ ،‬ل���ە دۆخی‬ ‫دروس���تبوونیدا‪ ،‬بەهارێک���ی ئیس�ل�امی‬ ‫نابێ���ت‪ .‬ھۆکارەکانی نائیس�ل�امیبوونی‬ ‫"بەهاری ک���وردی" فرەج���ۆرن لەوانە‪.‬‬ ‫یەکەم‪ :‬داواکارییەکانی کۆمەڵگای ئێمە‬ ‫داواکاری سیاسی‌و کولتوریی نەتەوەیین‪،‬‬ ‫ن���ەک داواکاری دین���ی‪ ،‬میللەتی ئێمە‬ ‫بەدوای دانپیانانێکی سیاسی‌و کولتوری‬ ‫نەتەوەیی���دا دەگەڕێ���ت‪ ،‬ن���ەک بەدوای‬ ‫دانپیانانێک���ی دینیدا‪ .‬دووه���ەم‪ :‬ھێزە‬ ‫ئیس�ل�امییەکان زۆر درەنگ ئیس�ل�ام‌و‬ ‫ناسیۆنالیزمیان بەیەکدی تێکەڵکرد‌و تا‬ ‫ئێستاش بڕێک لە ئیسالمییەکان لەگەڵ‬ ‫هەندێک لە بنەما ویژدانی‌و ڕەمزییەکانی‬ ‫ئەم ناسیۆنالیزمەدا ناکۆکن‪ ،‬بۆ نموونە‬ ‫ھێرش���کردنی هەندێک لە ئیسالمییەکان‬ ‫بۆسەر س���رودی ئەی ڕەقیب‪ .‬سێهەم‪:‬‬ ‫ئیسالمی سیاسی لە کوردستاندا‪ ،‬بە پلەی‬ ‫یەکەم‪ ،‬دیاردەیەکی شاری نییە‪ ،‬بەڵکو‬ ‫دیاردەی گوند‌و شارۆچکە بچووکەکانە‪،‬‬ ‫زۆرب���ەی کادرە پێش���کەوتووەکان‌و‬ ‫س���ەرکردایەتی ھێزەکان���ی ئیس�ل�امی‬ ‫سیاسی لە کوردس���تاندا خەڵکی الدێ‌و‬ ‫گوند‌و شارۆچکە بچوکەکانی کوردستانن‪،‬‬ ‫لەکاتێک���دا بەش���ێکی زۆری خەڵک���ی‬ ‫کوردستان دانیشتوی شارەکانن‪ .‬چوارەم‪:‬‬ ‫فەزایەکی عەلمانی‌و نیمچەعەلمانی بەھێز‬ ‫تا ئەم���ڕۆش لە کوردس���تاندا هەیە کە‬ ‫زیاد ل���ە ھێزێک���ی کۆمەاڵیەتی بەرگری‬ ‫لێ���دەکات‪ .‬بە کورتی تا ئێس���تاش ھیچ‬ ‫ئاماژەی���ەک لەئارادا نیی���ە کە "بەهاری‬ ‫کوردی" لەدۆخی دروس���تبوونیدا بکاتە‬ ‫بەهارێکی ئیسالمی‪.‬‬

‫‪Arei1976@hotmail.com‬‬

‫رەنگە هیچ ک����ەس هێندەی ئەم دوو‬ ‫سیاس����یە ب����ە ناوهێنانی پێش����گری‬ ‫خۆی بۆ بەرامبەرەکەی‌و بەکارهێنانی‬ ‫پێشگری ئەوی تر بۆ خۆی (واتا ڕەنگە‬ ‫الی مام جەالل ناخۆشترین شت ئەوە‬ ‫بێت کە پێشگری کاک بخرێتە پاڵی‪،‬‬ ‫وە الی کاک نەوش����یروان‪ ،‬پێش����گری‬ ‫مام بخرێتە پاڵی) دی قەڵس‌و پەست‬ ‫نەبێ����ت‪ ،‬چونکە ئەم دوو سیاس����ییە‬ ‫لە چەن����د س����اڵی ڕاب����ردوودا‪ ،‬هەم‬ ‫هاوکارو هاوڕێب����از‌و هاوحیزب بوون‪،‬‬ ‫هەم پێچەوانەکەش����ی راس����تە کە دژ‬ ‫یەک����ە‌و ڕکابەری سیاس����ی‌و دوژمنی‬ ‫سیاس����ی یەکتری بوون‪ ،‬نوسینەوەی‬ ‫ئەم ملمالنێ س����یحراوییەی نیوان ئەم‬ ‫دوو سیاسییە‪ ،‬پێویستی بە کتێبێک‌و‬ ‫دووان هەی����ە‪ ،‬بەاڵم ئەوەی گرنگە کە‬ ‫تێیبگەین‪ ،‬ئەوەیە‪ ،‬ئەم دوو سیاسییە‬ ‫ل����ە ئێس����تادا دانوی����ان بەیەک����ەوە‬ ‫ناکوڵێت‌و هی����چ کامیان ناخوازێت کە‬ ‫پێش����گری خۆی بەوی تر ببەخشێت‪،‬‬ ‫یان پێش����گری ئەوی تر بنوسێت بە‬ ‫ناوەکەی خۆیەوە‪.‬‬ ‫زەنگلێدانی جەالل تاڵەبانی بۆ ژمارە‬ ‫مۆبایل����ە تایبەتەک����ەی نەوش����یروان‬ ‫مس����تەفا‪ ،‬ئەگەر تەکانێکی سیاسی‬ ‫نەبێ����ت لە مێژوی سیاس����ی ئەم دوو‬ ‫سیاس����ییەدا‪ ،‬ئ����ەوا النیک����ەم بەرەو‬ ‫پێشچونێکی پۆزەتیڤانەیە لە چۆنێتی‬ ‫ملمالنێی سیاسی نێوان هێزە سیاسییە‬ ‫ڕکابەرەکاندا‪ ،‬چونکە دواجار ئەم دوو‬ ‫سیاسییە‪ ،‬کەم‌و زۆر جۆرێک لە قسەی‬ ‫بریندارکەری����ان بەرامبەر یەکتر کرد‪،‬‬ ‫جۆرێک لە بێمتمانییەی����ان بەرامبەر‬ ‫یەکتر ئیعالنکرد‪ ،‬جۆرێک لە دژایەتی‌و‬ ‫جۆرێ����ک لە "نەوش����یروان مس����تەفا‬ ‫واتەنی تەخوین" یان بەرامبەر یەکتر‬ ‫ک����رد‪ ،‬لەمەش����دا ڕاگەیاندنی یەکێتی‬ ‫نیشتیمانی ڕۆڵی شێری بەردەکەوێت‬ ‫(ب����ە حوکمی ئ����ەوەی نەوش����یروان‬ ‫مستەفا تەنها وەک دیفاعکەر لە خۆی‌و‬ ‫بیروبۆچونەکان����ی هات����ە گۆ‌و وەاڵمی‬ ‫جەالل تاڵەبانی دایەوە)‪ ،‬چونکە ئەو‬ ‫ڕاگەیاندنەی حیزبی ناوبراو گەیش����تە‬ ‫ئاس����تێک‪ ،‬خۆیان‌و هەم����وو ئەوانەی‬

‫ڕەنگە بە هۆی‬ ‫پشێوییەکانی ئەم‬ ‫دواییە عێرا ‌ق مام‬ ‫جەالل‪ ،‬هەست بکات‬ ‫کە هەم پۆستەکەی‬ ‫خۆی‪ ،‬هەم ئاسایشی‬ ‫هەرێم کەوتۆتە ناو‬ ‫مەترسییەکی گەورەوە‬ ‫چواردەوری س����کرتێرەکەیان بێگوناح‬ ‫وێناکرد‪ ،‬کەچ����ی ڕکابەرەکە‌و هاوڕێی‬ ‫چل س����اڵەی خۆیان ک����ردە خائین‌و‬ ‫چەندەها تۆمەتی جۆراوجۆر‪.‬‬ ‫ئ����ەم پەیوەندیی����ە تەلەفۆنیی����ەی‬ ‫تاڵەبان����ی بە س����ەرۆکی بزووتنەوەی‬ ‫گۆڕانەوە‪ ،‬ئەتوانێت دوو ش����تمان بۆ‬ ‫ئاشکرا بکات‪ ،‬دوو شت کە لە مەخزا‌و‬ ‫ناوەرۆک‌و دیپلۆماتیەتی سیاسیدا دژە‬ ‫یەکن‪ .‬یەکێکیان ئەوەیە‪ ،‬کە پێدەچێت‬ ‫تاڵەبانی لەوە تێگەیشتبێت(جا چ لە‬ ‫ڕێ����ی ڕاوێژکارەکانییەوە بێت‪ ،‬یان لە‬ ‫ڕێی مەکتەبی سیاس����ی یەکێتییەوە‪،‬‬ ‫ی����ان وەک ب����ە خۆداچونەوەیەک بۆ‬ ‫هەس����تکردن بە سیاس����ەتی هەڵەی‬ ‫شەخس����ی خ����ۆی) ک����ە ناتوانێت لە‬ ‫هەرێمی کوردس����تان‌و ب����ە تایبەتیش‬ ‫لە ناوچەی س����ەوزدا (نمونەی شارە‬ ‫حەیاتەک����ە) دوا س����اتەکانی تەمەنی‬ ‫خۆی بە ئاسودەیی بەسەر بەرێت‪ ،‬یان‬

‫نەوشیروان‌و تاڵەبانی‬ ‫درێژە بە تەمەنی یەکێتی بدات‪ ،‬گەر‬ ‫بێت‌و بە شیوەیەک لە شێوەکان دەست‬ ‫نەکاتە ملی ڕکابەرە سەرسەختەکەی‬ ‫دوو س����اڵی ڕابردووی‪ ،‬ب����ە واتایاکی‬ ‫تر‪ ،‬جەالل تاڵەبانی دەخوازێت پێش‬ ‫مردنی خ����ۆی‪ ،‬ئەو س����ەروەرییەی‪،‬‬ ‫بەش����ێک لە خەڵکی ناوچەی سەوز‪،‬‬ ‫لێیان س����ەندەوە(لە ڕێگەی دەنگدان‬ ‫ب����ە گۆڕان) وەریبگرێت����ەوە‌و ببێتەوە‬ ‫سیمبولی شارە حەیاتەکە‪.‬‬ ‫دووەم‪ :‬ڕەنگ����ە بۆ یەک����ەم جار‪ ،‬بە‬ ‫هۆی پشێوییەکانی ئەم دواییە عێراق‌و‬ ‫ملمالنێکانی نێوان مالیکی‌و عەالوی‌و‬ ‫بە تایبەتی تر کش����انەوەی هیزەکانی‬ ‫ئەمەریکا‪ ،‬مام جەالل‪ ،‬هەست بکات کە‬ ‫هەم پۆستەکەی خۆی‪ ،‬هەم ئاسایشی‬ ‫هەرێ����م کەوتۆتە ناو مەترس����ییەکی‬ ‫گەورەوە‪ ،‬لەم ڕوانگەیەش����ەوە لەبەر‬ ‫دوو ه����ۆ بخوازێ����ت ئۆپۆزس����یۆن‌و‬ ‫هێزە سیاس����ییە ڕکابەرەکانی خۆیان‬ ‫بخزێنێتە ناو کێشمە کێشەکانی نێوان‬ ‫دەسەاڵتە بااڵکانی هەرێم‌و دەسەاڵتی‬ ‫مەرکەزی عێ����راق‪ ،‬یاخود ڕەنگە مام‬ ‫ج����ەالل بە جۆرێ����ک لە ج����ۆرەکان‬ ‫بێئومید بوبێت لە س����ەرۆکی هەرێم‌و‬ ‫بخوازێت ئۆپۆزس����یۆن‌و گۆڕان وەک‬ ‫میتۆدێکی سیاسی نوێ بەکاربهێنێت‬ ‫بەرامبەر دەوڵەتی مەرکەزی عێڕاق‪ .‬لە‬ ‫هەمانکاتدا دەشێت مام جەالل بیەوێت‬ ‫قسەکردن لەگەڵ کاک نەوشیروان وەک‬ ‫کارتێکی سیاسی بەهێز بەکاربهێنێت‬ ‫بەرامبەر دوو الیەن‪ ،‬یەکێکیان پارتی‌و‬ ‫سەرۆکەکەی‪ ،‬چونکە پارتی بە ئاشکرا‬ ‫نیگەرانی خۆی����ان بەرانبەر یەکێتی‌و‬

‫س����ەرکردایەتییەکەی دەربڕی����وە لە‬ ‫ڕوماڵک����ردن‌و هەڵوێس����تی سیاس����ی‬ ‫یەکێتی ل����ە ڕوداوەکان����ی بادیناندا‪،‬‬ ‫دووەمی����ان بەکارهێنان����ی کارت����ی‬ ‫"بزوتنەوەی گۆڕان" بەرانبەر مالیکی‪،‬‬ ‫بەوەی کە من وەک جەالل تاڵەبانی‪،‬‬ ‫هەرکاتێ����ک بخ����وازم دەتوانم هەموو‬ ‫هیزە سیاس����ییەکان بەرامبەر عێراق‬ ‫بەکاربهێنم‪ ،‬لەبەر ئەوە هیچ پێویست‬ ‫ناکات ئۆپۆزسیۆن لە کوردستان وەک‬ ‫کارتێکی فش����ار بەرامب����ەر یەکیتی‌و‬ ‫پارتی بەکاربهێنن‪.‬‬ ‫دواجار ئەم ئەگەر ئەم ش����یکردنەوانە‬ ‫هەلە دەرچون‪ ،‬ڕەنگە تەنها شتێک کە‬ ‫مسۆگەر بێت بۆ نەوشیروان مستەفا‪،‬‬ ‫ئ����ەو ئەگەر بێ����ت کە م����ام جەاللی‬ ‫خستۆتە سەر کەڵکەکەی تەلەفۆنکردن‬ ‫ب����ۆی‪ ،‬ئەوێش ئەگەری بە مام کردنی‬ ‫نەوشیروان مستەفا بە واتا مەعنەوی‌و‬ ‫میتافیزیکییەکەی‪ ،‬چونکە پێدەچێت‬ ‫مام جەالل لەوە تێگەیشتبێت‪ ،‬پارتی‬ ‫ناتوانێت ئەو خەونە بێت کە یەکێتی‌و‬ ‫الیەنگران����ی یەکێت����ی‌و ل����ە هەمووی‬ ‫گرنگت����ر باڵە جیاجیاکان����ی یەکێتی‬ ‫لە خ����ۆی ڕازیب����کات‪ ،‬بۆی����ە ڕەنگە‬ ‫ج����ەالل تاڵەبان����ی لە دواس����اتەکانی‬ ‫تەمەنی����دا بخوازێ����ت‪ ،‬نەوش����یروان‬ ‫مستەفا ببێتە شفاعەتکەرێکی خۆی‌و‬ ‫نزیککەوتن����ەوەی ه����ەردوو هێزەکەی‬ ‫لە یەکت����ری "یەکێتی‌و گۆڕان"‪ .‬دیارە‬ ‫وەاڵمی گۆڕان وەک هەمیشە‪ ،‬جۆرێتی‬ ‫ئەگەرەکان����ی داهاتوو‪ ،‬ب����ە تایبەت‬ ‫دوای دابڕانەک����ەی کاک جەالل‌و مام‬ ‫نەوشیروان دیاری دەکات‪.‬‬

‫فه‌رمانبه‌ره‌ یاساییه‌كان‪ ،‬یان هاواڵتــی‌ پله‌ دوو!؟‬ ‫مافناس‪ :‬عه‌بدولقادر ساڵح‬ ‫تایبه‌ت ب ‌ه رۆژنامه‌ی‌ ئاوێنه‌‬ ‫هۆبه‌‌و به‌شه‌ یاساییه‌كانی‌ سه‌رجه‌م‬ ‫ی‬ ‫داموده‌زگاكان���ی‌ حكومه‌ت���ی‌ هه‌رێم ‌‬ ‫ی‬ ‫كوردس���تان له‌الی���ه‌ن ده‌رچووان��� ‌‬ ‫ی یاس���اوه‌ به‌ڕێوه‌ده‌برێ���ن‌و‬ ‫كۆلی���ژ ‌‬ ‫ی ئه‌نجام ده‌ده‌ن‌و‬ ‫ئه‌رك��� ‌ه یاس���اییه‌كان ‌‬ ‫ی ته‌واوی‌ ئه‌و ئه‌ركانه‌ش‬ ‫به‌رپرس���یارێت ‌‬ ‫ل ‌ه ئه‌س���تۆ ده‌گرن‪ .‬ئ���ه‌و فه‌رمانبه‌ر‌ه‬ ‫یاساییانه‌ی‌ كه‌ له‌و به‌شانه‌دا كار ده‌كه‌ن‬ ‫ی‬ ‫ی ئاماده‌كردن ‌‬ ‫ئ���ه‌رك‌و به‌رپرس���یارێت ‌‬ ‫ی پ���رۆژه‌كان‌و‬ ‫زۆرێ���ك ل��� ‌ه ته‌ن���ده‌ر ‌‬ ‫ی ته‌نده‌ركان‌و‬ ‫كردنه‌وه‌‌و ش���یكردنه‌وه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫س���ه‌رۆكایه‌تیكردن ی���ان ئه‌ندامێت��� ‌‬ ‫ی تایب���ه‌ت‬ ‫ی لێكۆڵین���ه‌و‌ه ‌‬ ‫لیژنه‌كان��� ‌‬ ‫ی هاوپێوه‌ند‬ ‫به‌فه‌رمانبه‌ران‌و كێش���ه‌كان ‌‬ ‫ب��� ‌ه فه‌رمانگه‌كانیان ده‌گرن ‌ه ئه‌س���تۆ‌و‬ ‫هه‌روه‌ه���ا نوێنه‌رایه‌تی فه‌رمانگه‌كانیان‬ ‫ده‌كه‌ن ل ‌ه بنكه‌كانی‌ پۆلیس‌و دادگاكاندا‪.‬‬ ‫ب���ه‌ كورتی‌ ئه‌م فه‌رمانبه‌رانه‌ ك ‌ه ل ‌ه ژێر‬ ‫ی‬ ‫ی (یاس���ایی‌‌و یاریده‌ده‌ر ‌‬ ‫ناونیش���ان ‌‬ ‫ی ئه‌و ئه‌رك ‌ه‬ ‫یاسایی‌) كارده‌كه‌ن‪ ،‬ته‌واو ‌‬ ‫یاس���اییانه‌یان ده‌كه‌وێته‌ ئه‌ستۆ ك ‌ه ل ‌ه‬ ‫ی حكومیدا هه‌یه‌‌و‬ ‫ه���ه‌ر فه‌رمانگه‌یه‌ك��� ‌‬ ‫پێویسته‌ رابپه‌ڕێنرێت ‪.‬‬ ‫ب���ه‌اڵم ب ‌ه داخه‌و‌ه ئ���ه‌م فه‌رمانبه‌ر‌ه‬ ‫یاس���اییان ‌ه زیاتر وه‌ك هاواڵتی‌ پله‌ دوو‬ ‫ی‬ ‫ب ‌ه ب���ه‌راود له‌گه‌ڵ ئ���ه‌و كارمه‌ندانه‌ ‌‬ ‫ی دادوه‌ری‌‌و‬ ‫ی ب���ااڵ ‌‬ ‫ك ‌ه ل��� ‌ه ئه‌نجومه‌ن ‌‬ ‫پارێزه‌ر‌ه هاوپیشه‌كانیان حسابیان بۆ‬ ‫ی دادو‌هر‌و‬ ‫ده‌كرێ���ت ل ‌ه رووی‌ خزمه‌ت��� ‌‬ ‫ی ئیمتی���ازات بۆی���ان‬ ‫به‌رده‌ستخس���تن ‌‬ ‫ی هه‌رێ���م‌و ته‌نانه‌ت‬ ‫له‌الی���ه‌ن حكومه‌ت ‌‬ ‫ی یه‌كێتی‌ مافپه‌روه‌رانیش���ه‌و‌ه ك ‌ه‬ ‫خود ‌‬ ‫س���ه‌ندیكای‌ ئه‌م توێژه‌یه‌‌و پێویس���ت ‌ه‬ ‫هه‌میش ‌ه ل ‌ه خه‌میاندا بێت‪.‬‬

‫ئایا ئه‌م توێژه‌ ل ‌ه‬ ‫نێو فه‌رمانگه‌كاندا ك ‌ه‬ ‫خاوه‌ن قه‌در‌و پێگه‌‌و‬ ‫مه‌كانه‌ت بن ناتوانن‬ ‫زۆرێك له‌و كێشه‌‌و‬ ‫گرفتانه‌ كه‌مبكه‌نه‌و‌ه‬ ‫ی حكومه‌ت‬ ‫ك ‌ه دووچار ‌‬ ‫بووه‌ته‌وه‌ به‌ تایبه‌ت‬ ‫گه‌نده‌ڵی‬ ‫ی‬ ‫ل ‌ه فه‌رمانگه‌كاندا به‌پێی‌ یاسا فه‌رمانبه‌ر ‌‬ ‫ی‬ ‫یاسایی بۆی‌ هه‌یه‌ ته‌نها ئه‌و داوایانه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی بینێ‌ ك ‌ه بڕی‌ پاره‌ك ‌ه ‌‬ ‫فه‌رمانگه‌ك���ه‌ ‌‬ ‫له‌ رێژه‌یه‌ك���ی‌ دیاریكراو كه‌مدایه‌‌و گه‌ر‬ ‫له‌و رێژه‌یه‌ش زیاتر بوو ئه‌وا پێویس���ت ‌ه‬ ‫بدرێت ب��� ‌ه پارێزه‌رێك تا ئ���ه‌و داوای ‌ه‬ ‫ببینێ‌‪ ،‬ل���ه‌ كاتێكدا ئ���ه‌م فه‌رمانبه‌ر‌ه‬ ‫ی خۆیه‌تی‌‌و‬ ‫زیاتر دڵسۆزی‌ فه‌رمانگه‌ك ‌ه ‌‬ ‫ی داواكان شاره‌زایه‌‪،‬‬ ‫باشتر ل ‌ه ورده‌كاری ‌‬ ‫ی پێنادرێت‪،‬‬ ‫به‌اڵم به‌ داخه‌وه‌ ئه‌و مافه‌ ‌‬ ‫دیاره‌ ئه‌مه‌ش له‌الیه‌ك ئه‌و فه‌رمانبه‌ر‌ه‬ ‫ی‬ ‫پش���ت س���ارد ده‌كاته‌و‌ه ل ‌ه هه‌وڵدان ‌‬ ‫زیاتر ب���ۆ خزمه‌تكردنی‌ فه‌رمانگه‌كه‌ی‌‌و‬ ‫له‌الیه‌كی‌ دیكه‌ش كاتێك زانی‌ ناتوانێت‬ ‫ئه‌و جۆر‌ه داوایان���ه‌ ببینێ‌ ئه‌وا ناچار‬ ‫ی‬ ‫ده‌بێ���ت هه‌وڵبدات ت���ا فه‌رمانگه‌كه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫ێ بهێڵێت‌و هه‌وڵبدات ل ‌ه جێگه‌یه‌ك ‌‬ ‫به‌ج ‌‬

‫ی‬ ‫ی خۆ ‌‬ ‫دیكه‌ خزمه‌ت ب���كات‌و تواناكان ‌‬ ‫بخاته‌گه‌ڕ‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ی خزمه‌ت ‌‬ ‫ی هه‌ژماركردن��� ‌‬ ‫ده‌رب���اره‌ ‌‬ ‫دادوه‌ری���ی‌ بۆ ئ���ه‌م كارمه‌ندانه‌‪ ،‬ئه‌و‌ه‬ ‫ب���ه‌ مه‌رجگی���راو‌ه ك ‌ه پێویس���ت ‌ه ئه‌و‬ ‫ی‬ ‫فه‌رمانبه‌ر‌ه سااڵن ‌ه پێنج داوای‌ یاسای ‌‬ ‫ی‬ ‫ی دادوه‌ری ‌‬ ‫ێ ئه‌و كات وه‌ك خزمه‌ت ‌‬ ‫ببین ‌‬ ‫ی حسابده‌كرێت‪ ،‬له‌كاتێكدا مه‌رج نیی ‌ه‬ ‫بۆ ‌‬ ‫ئه‌و فه‌رمانگه‌ی���ه‌ی‌ كه‌ ئه‌و فه‌رمانبه‌ر‌ه‬ ‫ی تێدای ‌ه ل ‌ه ساڵێكدا ته‌نانه‌ت‬ ‫یاس���اییه‌ ‌‬ ‫دوو داوای‌ یاسایش���ی‌ هه‌بێت ل ‌ه دادگا‬ ‫ی بكات‌و‬ ‫تا ئه‌و فه‌رمانبه‌ر‌ه نوێنه‌رایه‌ت ‌‬ ‫رۆڵی‌ تیا ببینێت‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ی ده‌رماڵه‌ ‌‬ ‫ی حس���ابكردن ‌‬ ‫له‌ ب���وار ‌‬ ‫مه‌ترسیشدا ئه‌م كارمه‌ندان ‌ه جارێكی‌ تر‬ ‫جیاوازی‌ ده‌رهه‌قیان كراوه‌‪ ،‬بۆ نموون ‌ه‬ ‫ی كه‌ ل ‌ه‬ ‫ئه‌و فه‌رمانب���ه‌ره‌ یاس���اییان ‌ه ‌‬ ‫هۆبه‌‌و به‌شی‌ یاسایی‌ فه‌رمانگه‌كانیاندا‬ ‫كار ده‌ك���ه‌ن ئ���ه‌وا رێ���ژه‌ی‌ (‪)%30‬‬ ‫ده‌رماڵه‌یان بۆخه‌رجده‌كرێت ل ‌ه كاتێكدا‬ ‫ی‬ ‫ب���ۆ هاوپیش���ه‌كانیان ل���ه‌ ئه‌نجومه‌ن ‌‬ ‫ی (‪ )%50‬دابینك���راوه‌‪ ،‬ئه‌مه‌ش‬ ‫دادوه‌ر ‌‬ ‫ێ‬ ‫ی جیاكردنه‌وه‌یه‌ك���ی‌ زۆر ب ‌‬ ‫به‌ڕاس���ت ‌‬ ‫مانایه‌ له‌ نێوان ئه‌م كارمه‌ندانه‌دا‪.‬‬ ‫ێ خاڵه‌ی‌ ل ‌ه پێشه‌و‌ه ئاماژه‌م‬ ‫ئه‌و س ‌‬ ‫ێ‬ ‫ی كه‌مه‌ له‌و ب ‌‬ ‫پێ���دا چه‌ند نمونه‌یه‌ك��� ‌‬ ‫خزمه‌ت���ی‌‌و ئ���ه‌رزش پێنه‌دان���ه‌ی‌ ك ‌ه‬ ‫ی‬ ‫ده‌رهه‌ق به‌م توێژه‌ ده‌كرێت ك ‌ه به‌ڕاست ‌‬ ‫ی نیگه‌رانییه‌وه‌‌و ده‌مانخاته‌ به‌رده‌م‬ ‫مایه‌ ‌‬ ‫ی تا پرس���یار‌ه جددی ‌ه‬ ‫ئه‌و هه‌ڵوێسته‌ ‌‬ ‫ی حكومه‌ت به‌م جۆر‌ه‬ ‫بكه‌ین ك��� ‌ه بۆچ ‌‬ ‫مامه‌ڵ���ه‌ له‌گه‌ڵ ئه‌م توێ���ژه‌دا ده‌كات؟‬ ‫ئایا ئه‌م توێژ‌ه ل���ه‌ نێو فه‌رمانگه‌كاندا‬ ‫ك ‌ه خاوه‌ن ق���ه‌در‌و پێگه‌‌و مه‌كانه‌ت بن‬ ‫ناتوان���ن زۆرێك له‌و كێش���ه‌‌و گرفتان ‌ه‬ ‫كه‌مبكه‌ن���ه‌وه‌ كه‌ دووچ���اری‌ حكومه‌ت‬ ‫بووه‌ت���ه‌و‌ه ب ‌ه تایب���ه‌ت گه‌نده‌ڵی‌‪ ،‬یان‬

‫ئه‌وه‌یه‌ حكومه‌ت هێشتا وه‌ك پێویست ‌ه‬ ‫متمانه‌یان پێن���اكات؟ ئایا ل ‌ه نێو ئه‌و‬ ‫ی ئه‌مڕۆ دووچ���اری‌ حكومه‌ت‬ ‫فه‌زای���ه‌ ‌‬ ‫ی تایبه‌ت ب ‌ه‬ ‫بووه‌ته‌و‌ه ل ‌ه مه‌س���ه‌له‌كان ‌‬ ‫گه‌نده‌ڵی‌ پێویس���ت نه‌ب���وو حكومه‌ت‬ ‫بی���ری‌ ل���ه‌و‌ه بكردایه‌ته‌و‌ه ت���ا رۆل‌و‬ ‫ی هۆب ‌ه یاساییه‌كان زیاد بكات‬ ‫ده‌سه‌اڵت ‌‬ ‫ی‬ ‫ی بتوانرێت هه‌نگاوێك به‌ڕوو ‌‬ ‫بۆ ئه‌و‌ه ‌‬ ‫ته‌شه‌سه‌ندنی‌ گه‌نده‌ڵیدا هه‌ڵبگرێت؟‬ ‫ی دیك���ه‌وه‌ ب ‌ه حس���اب ئه‌م‬ ‫له‌الیه‌ك��� ‌‬ ‫ی‬ ‫ی س���ه‌ندیكایه‌كن ب ‌ه ناو ‌‬ ‫توێژه‌ خاوه‌ن ‌‬ ‫ی كوردس���تان)‬ ‫(یه‌كێت���ی‌ مافپه‌روه‌ران ‌‬ ‫ی‬ ‫ك��� ‌ه گوای ‌ه خه‌میان ده‌خ���وات‌و هه‌وڵ ‌‬ ‫دابینكردنی‌ مافه‌كانیان بۆ ده‌دات‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫ب���ه‌ داخه‌و‌ه نه‌مانبینی‌ ئ���ه‌م رێكخراو‌ه‬ ‫ته‌نانه‌ت ئ���ه‌و دونی���ای‌ بێده‌نگییه‌ش‬ ‫ی كه‌ په‌یڕه‌وی‌ ده‌كات ده‌رهه‌ق‬ ‫بش���كێن ‌‬ ‫ی‬ ‫ب��� ‌ه هه‌موو ئه‌و بێ‌ نازی‌‌و مافخواردن ‌ه ‌‬ ‫ی س���ه‌ندیكاكه‌یان‬ ‫ك ‌ه به‌رامبه‌ر ئه‌ندامان ‌‬ ‫ده‌كرێ���ت‪ ،‬ده‌توانم بڵێ���م بێده‌نگترین‬ ‫رێكخراو له‌سه‌رتاس���ه‌ر كوردستاندا بۆ‬ ‫ی‬ ‫ی ئه‌ندامه‌كان ‌‬ ‫داكۆكیك���ردن ل ‌ه ماف��� ‌‬ ‫ی كوردس���تان)‬ ‫(یه‌كێت���ی‌ مافپه‌روه‌ران ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ب��� ‌ه جد ‌‬ ‫بێ���ت‪ ،‬چونك���ه‌ نه‌مابین ‌‬ ‫ی‬ ‫هه‌ن���گاو هه‌ڵبگرێت ب���ۆ خزمه‌تكردن ‌‬ ‫ئه‌ندامه‌كان���ی‌و مافه‌خوراوه‌كانی���ان‬ ‫ب���ۆ بگه‌ڕێنن���ه‌وه‌؟ ئیت���ر نازانم ئه‌م‬ ‫ی بكات‌و چۆن‬ ‫رێكخراوه‌ ده‌یه‌وێ���ت چ ‌‬ ‫ده‌یه‌وێت خزمه‌تی‌ ئه‌ندامه‌كانی‌ بكات؟‬ ‫هه‌رچه‌ند زۆر ش���تی‌ دیكه‌ش هه‌ی ‌ه ك ‌ه‬ ‫لێ���ره‌دا بیخه‌مه‌ڕوو‪ ،‬ب���ه‌اڵم حه‌زم كرد‬ ‫ی به‌م باس��� ‌ه بهێنم‌و‬ ‫ب���ه‌م ب���ڕه‌ كۆتای ‌‬ ‫ئومێ���ده‌وارم ه���ه‌م‌و حكوم���ه‌ت‌و هه‌م‬ ‫ی كوردس���تانیش‬ ‫ی مافپه‌روه‌ران ‌‬ ‫یه‌كێت ‌‬ ‫ی بش���كێنن‌و هه‌نگاوێك‬ ‫ی بێده‌نگ ‌‬ ‫دیوار ‌‬ ‫ی ئه‌م توێژه‌دا‬ ‫ی خزمه‌تكردن ‌‬ ‫به‌ ئاراست ‌ه ‌‬ ‫هه‌ڵبگرن‪.‬‬

‫بیروڕا‬

‫)‪ )307‬سێشه‌مم ‌ه ‪2012/1/3‬‬

‫‪birura.awene@gmail.com‬‬

‫ئیداره‌ی‌ هه‌ولێر‌و سیاسه‌تی‌ پاوانخوازی‌‪..‬‬ ‫ی "رێبه‌ر كویك" وه‌ك ده‌رئه‌نجامێكی‌ ئه‌و سیاسه‌ته‌‬ ‫داخستن ‌‬

‫ ئاراس عومه‌ر‬ ‫*رێبه‌ر كویك بۆ داخرا؟‬ ‫گ���ه‌ر زۆر به‌كورت���ی‌‌و به‌ ش���ێوازێك ‌‬ ‫ی‬ ‫راس���ته‌وخۆ بچینه‌ ناو بابه‌ته‌كه‌وه‌‪ ،‬به‌‬ ‫ئاسانی‌ تێده‌گه‌ین له‌وه‌ی‌ كه‌ داخستنی‌‬ ‫"رێبه‌ركویك" ته‌نها رووداوێكی‌ س���اده‌‌و‬ ‫س���اكار نیه‌ كه‌ په‌یوه‌ن���دی‌ به‌ هه‌بوون‬ ‫ی���ان نه‌بوون���ی‌ مۆڵه‌ت���ه‌وه‌ هه‌بێ���ت‪،‬‬ ‫ب���ه‌ پێچه‌وان���ه‌وه‌‪ ،‬ده‌توانی���ن بڵێی���ن‬ ‫ك���ه‌ بڕیارێك���ی‌ ته‌واو سیاس���ی‌و بگره‌‬ ‫په‌رچه‌كردار‌و مه‌سجێكی‌ ناڕاسته‌وخۆی‌‬ ‫ئی���داره‌ی‌ س���لێمانی‌‌و یه‌كێتیی���ه‌ ب���ۆ‬ ‫ئی���داره‌ی‌ هه‌ولێر‪ ،‬كه‌ ب���ه‌ زمانی‌ حاڵ‌‬ ‫به‌گ���ژ سیاس���ه‌ته‌ پاوانخوازییه‌كان���ی‌‬ ‫ئه‌وان���دا ده‌چێته‌وه‌‌و هاوار ده‌كات "انما‬ ‫للصبر حدود"‪ .‬سیاسه‌تێك‪ ،‬كه‌ ئیداره‌ی‌‬ ‫هه‌ولێر‌و به‌رپرس���انی‌ ئه‌و هه‌رێمه‌ نه‌ك‬ ‫ته‌نها له‌ ب���واری‌ بازرگانی‌‌و بزنس���دا‪،‬‬ ‫به‌ڵكو له‌ زۆربه‌ی‌ كایه‌كانی‌ تری‌ ژیاندا‬ ‫گرتویه‌تیه‌به‌ر‪ ،‬دواجاریش ئه‌م سیاسه‌ته‌‬ ‫وا ل���ه‌ یه‌كێت���ی‌ نیش���تمانی‌ ده‌كات‬ ‫چیتر به‌رگه‌ی‌ ئه‌و ش���ێوازه‌ مامه‌ڵه‌یه‌‬ ‫نه‌گرێت‌و له‌ رێگه‌ی‌ داخس���تنی‌ یه‌كێك‬ ‫ل���ه‌ كۆمپانیاكانه‌وه‌ به‌ ئیداره‌ی‌ هه‌ولێر‬ ‫بڵێت (جام كه‌ پڕ بوو لێی‌ ده‌ڕژێت)‪.‬‬ ‫*كێبركێ‌‌و ساده‌ترین‬ ‫بنه‌ماكانی‌ پێكه‌وه‌ ژیان‬ ‫گومانی‌ تێدا نیه‌ هه‌ر الیه‌ن‌و حیزبێكی‌‬ ‫سیاس���ی له‌ هه‌ر ش���وێنێكی‌ جیهاندا‬ ‫بێ���ت‪ ،‬مافی خۆیه‌تی‌ كه‌ له‌س���ه‌رجه‌م‬ ‫ئاس���ته‌كاندا (سیاس���ی‌‪ ،‬ئاب���ووری‌‪،‬‬ ‫كۆمه‌اڵیه‌ت���ی‌ ‪...‬هت���د) كێبركێ‌ بكات‌و‬ ‫هه‌وڵی‌ خۆبه‌هێزك���ردن بدات‪ ،‬به‌اڵم به‌‬ ‫ره‌چاوكردن���ی‌ كۆمه‌ڵێ���ك بنه‌مای‌ زۆر‬ ‫ساده‌‌و س���ه‌ره‌تایی له‌ شێوازی‌ كێبركێ‌‬ ‫كردندا‪ ،‬له‌وانه‌‪:‬‬ ‫‪ -1‬قبوڵكردنی‌ ركابه‌ر به‌بێ‌ ئه‌وه‌ی‌ گوێ‌‬ ‫بده‌یته‌ ئه‌وه‌ی‌ ئایا ركابه‌ره‌كه‌ت كێیه‌‌و‬ ‫هه‌ڵگری‌ چ ئایدیۆلۆژیایه‌كه‌‪.‬‬ ‫‪-2‬كێبركێیه‌كی‌ شه‌ریفانه‌ له‌چوارچێوه‌ی‌‬ ‫یاسایه‌كی‌ دادپه‌روه‌رانه‌ی‌ گشتگیردا‪.‬‬ ‫‪-3‬ه���ه‌وڵ‌ نه‌دان بۆ س���ڕینه‌وه‌‌و ئیفلیج‬ ‫كردنی‌ ركابه‌ر به‌ بیانووی‌ جۆربه‌جۆر‪.‬‬ ‫‪-4‬ده‌ست نه‌گرتن به‌س���ه‌ر سه‌رچاوه‌ی‌‬ ‫داهات‌و مافی تاكه‌كاندا‪.‬‬ ‫*راستیه‌كی‌ تاڵ‌‬ ‫ره‌نگه‌ الی‌ هه‌ندێك كه‌س زۆر ئاش���كرا‬ ‫نه‌بێت كه‌ ئایا په‌یوه‌ندی‌ چیه‌ له‌ نێوان‬ ‫"داخس���تنی‌ رێبه‌ر كویك"‌و "سیاسه‌تی‌‬ ‫پاوانخوازان���ه‌"ی‌ ئی���داره‌ی‌ ش���ارێكی‌‬ ‫دیاریك���راودا؟! ئه‌مه‌ش ئه‌و پرس���یاره‌‬ ‫یان ئ���ه‌و حه‌قیقه‌ته‌ تاڵه‌ی���ه‌ كه‌ چیتر‬ ‫پێویس���ته‌ بێ‌ ت���رس‌و به‌ ئاش���كرایی‬ ‫باس���ی‌ بكه‌ین‪ ،‬ئ���ه‌و راس���تییه‌ی‌ كه‌‬ ‫حیزب له‌ كوردس���تاندا (نه‌ك به‌ ته‌نها‬ ‫پارت���ی‌‌و ئیداره‌ی‌ هه‌ولێ���ر) بریتییه‌ له‌‬ ‫خاوه‌ندار‌و الیه‌نی‌ س���ه‌ره‌كی‌ له‌ زۆربه‌ی‌‬ ‫بواره‌كانی‌ وه‌به‌رهێنان‌و بازرگانی واڵتدا‪،‬‬ ‫به‌جۆرێك كه‌ جیاكردنه‌وه‌ی‌ سیاس���ی‌‌و‬ ‫كاربه‌ده‌س���ت‌و بازرگانه‌كان كارێكی‌ تا‬ ‫راده‌یه‌ك ئه‌سته‌مه‌‪.‬‬ ‫حاڵه‌تی‌ بازرگانیكردنی‌ حیزب‌و كه‌سانی‌‬ ‫سیاس���ی ش���تێكی‌ نه‌خوازراو نیه‌‪ ،‬به‌و‬

‫پێیه‌ی‌ ك���ه‌ بازرگانیی‌ ئ���ازاده‌‌و مافی‬ ‫هه‌موو تاكێكه‌‪ ،‬ئیتر سیاس���ی‌ بێت یان‬ ‫وه‌رزش���ه‌وان یان هونه‌رمه‌ن���د‪ ...‬هتد‪،‬‬ ‫ب���ه‌اڵم ئه‌وه‌ی‌ قبوڵ‌ نی���ه‌ به‌كارهێنانی‌‬ ‫هێزو ده‌س���ه‌اڵتی‌ سیاس���ی ی���ان هه‌ر‬ ‫هێزێكی‌ ت���ری‌ ئیدارییه‌ له‌ به‌رژه‌وه‌ندی‌‬ ‫بازرگانییه‌ك���ه‌دا‌و ب���ه‌ ش���ێوه‌یه‌كی‌‬ ‫نادادپه‌روه‌رانه‌‪ ،‬ئیتر چ پارتی‌ بێت یان‬ ‫یه‌كێتی‌‪ .‬ئه‌وه‌ی‌ قبوڵ‌ نیه‌ سیاس���ه‌تی‌‬ ‫پاوانخوازان���ه‌ی‌ ه���ه‌ر حیزبێك���ه‌ ب���ۆ‬ ‫مۆنۆپۆڵكردنی‌ س���ه‌رجه‌م كایه‌كان به‌‬ ‫بواری‌ بزنسیشه‌وه‌‪ ،‬كه‌ به‌داخه‌وه‌ پارتی‌‬ ‫دیموكراتی‌ كوردستان‌و ئیداره‌ی‌ هه‌ولێر‬ ‫یه‌كێكه‌ له‌ په‌یڕه‌وكه‌رانی‌ ئه‌م شێوازه‌ی‌‬ ‫مۆنۆپۆڵكردن‪ .‬بۆیه‌ زۆر ئاش���كرایه‌ كه‌‬ ‫ئه‌و هۆكاره‌ی‌ وای‌ له‌ یه‌كێتی‌‌و ئیداره‌ی‌‬ ‫س���لێمانی‌ كردووه‌ كه‌ هه‌ستێت به‌كاری‌‬ ‫له‌و ش���ێوه‌یه‌‪ ،‬بریتییه‌ له‌ سیاس���ه‌تی‌‬ ‫*چی‌ بكرێت؟‬ ‫پاوانخوازانه‌ی‌ ل���ه‌ راده‌به‌ده‌ری‌ الیه‌نی‌‬ ‫زۆر به‌ س���اده‌یی‌و به‌ڕای‌ من پێویسته‌‬ ‫به‌رامبه‌ر‪ ،‬به‌جۆرێك كه‌ كوردس���تانیان‬ ‫ئیداره‌ی‌ هه‌ولێر‌و كه‌س���انی‌ به‌رپرس���ی‌‬ ‫دابه‌ش���كردووه‌ به‌س���ه‌ر دوو زۆن���ی‌‬ ‫ئه‌و بواره‌‪ ،‬داخستنی‌ رێبه‌ركویك بكه‌نه‌‬ ‫س���ه‌وز‌و زه‌رددا‌و ناوچه‌گه‌رێتیه‌كی‌ چڕ‬ ‫خاڵ���ی‌ "وه‌رچه‌رخ���ان‌و بیركردن���ه‌وه‌‌و‬ ‫به‌كارده‌هێنن له‌ شێوازی‌ كاركردنیاندا‪،‬‬ ‫پێداچوونه‌وه‌" به‌و سیاس���ه‌ته‌دا كه‌ تا‬ ‫ل���ه‌ راس���تیدا ئی���داره‌ی‌ هه‌ولێ���ر به‌‬ ‫ئێس���تا په‌یڕه‌ویان كردووه‌ به‌ تایبه‌ت‬ ‫شێوازێك هه‌وڵی‌ مۆنۆپۆڵكردنی‌ بازاڕ‌و‬ ‫له‌ب���واری‌ بازرگانی���دا‪ ،‬ئاس���ایی بێت‬ ‫س���ه‌رجه‌م كایه‌كان ده‌دات كه‌ هیچ كام‬ ‫الیان ك���ه‌ هه‌رك���ه‌س‌و الیه‌نێك له‌ ژیر‬ ‫ل���ه‌و ‪ 4‬بنه‌مای���ه‌ س���اده‌یه‌ی‌ كێبركێ‌‌و‬ ‫ناوچه‌كانی‌ ده‌سه‌اڵتی‌ ئه‌ودا كاربكه‌ن له‌‬ ‫پێكه‌وه‌ژیانی‌ تێدا نی���ه‌ تا ناوی‌ بنێین‬ ‫چوارچێوه‌ی‌ یاسایه‌كی‌ دادپه‌روه‌رانه‌ی‌‬ ‫كێبركێیه‌ك���ی‌ ش���ه‌ریفانه‌‪ ،‬بۆی���ه‌ زۆر‬ ‫گش���تگیردا‪ ،‬پارتی���ش وه‌ك حیزب���ی‌‬ ‫ئاس���اییه‌ ك���ه‌ چاوه‌ڕێی‌ ئ���ه‌وه‌ بكات‬ ‫ده‌س���ه‌اڵتداری‌ ئه‌و ده‌ڤ���ه‌ره‌‪ ،‬به‌ كردار‬ ‫رۆژێك دێت كه‌ كۆمپانیاكانی‌ س���ه‌ر به‌‬ ‫بیسه‌لمێنێت كه‌ پارتێكی‌ دیموكراتییه‌‌و‬ ‫حیزب‌و ناوچه‌ی‌ ده‌س���ه‌اڵته‌كه‌ی‌ ئه‌وان‬ ‫باوه‌ڕی‌ به‌ بنه‌مای فره‌ڕه‌نگی‌‌و كێبركێی‌‬ ‫به‌ ئاس���انی‌ له‌ ناوچه‌كان���ی‌ یه‌كێتی‌‌و‬ ‫شه‌ریفانه‌ هه‌یه‌ به‌بێ‌ سڕینه‌وه‌ی‌ ركابه‌ر‪،‬‬ ‫ناوچه‌كانی‌ تردا كاری���ان پێ نه‌كرێت‪،‬‬ ‫ئه‌مه‌ش ئه‌و راستییه‌ تاڵه‌یه‌ كه‌ ده‌بێت ته‌نان���ه‌ت دوای‌ وه‌رگرتن���ی‌ مۆڵه‌تیش وه‌ك چۆن ده‌سه‌اڵت‌و ئیداره‌ی‌ سلێمانی‌‬ ‫كه‌ له‌ژێر فش���اری‌ حكومه‌تی‌ عێراقیدا رێگ���ه‌ ده‌ده‌ن كۆمپانیاكان���ی‌ ئ���ه‌وان‬ ‫هه‌ردوو حیزب باش بیزانن‪.‬‬ ‫زۆر ئاش���كرایه‌ ك���ه‌ "رێب���ه‌ر كویك"‌و بوو‪ ،‬چه‌ندین جار روبه‌ڕووی‌ داخستنی‌ كاربك���ه‌ن‪ ،‬ئه‌وانیش به‌ هه‌مان ش���ێوه‌‬ ‫"ن���ه‌ورۆز تیلیكۆم" كۆمپانیای‌ س���ه‌ر ئۆفیس‌و بیانووی‌ جۆربه‌جۆر بوونه‌وه‌‪ ،‬كارئاسانی‌ بكه‌ن‌و رێگه‌ به‌ كۆمپانیاكانی‌‬ ‫ب���ه‌ پارت���ی‌ دیموكراتی‌ كوردس���تان‌و تا دواجار سه‌رجه‌م كۆمپانیاكان‌و به‌پێی‌ ژێر ده‌سه‌اڵتی‌ یه‌كێتی‌ بده‌ن تا له‌ هه‌ر‬ ‫كه‌س���انی‌ ده‌س���ه‌اڵتداری‌ ئه‌و حیزبه‌‌و یاسایه‌كی‌ گشتگیری‌ حكومه‌تی‌ عێراقی جێگه‌یه‌ك ده‌یانه‌وێت كاربكه‌ن‪ ،‬ئه‌گه‌ر‬ ‫نا "داخستنی‌ رێبه‌ركویك" سه‌ره‌تایه‌ك‬ ‫ئی���داره‌ی‌ هه‌ولێرن‪ ،‬ئه‌م كۆمپانیایه‌ كه‌ كاره‌كانیان رێكخرا‪.‬‬ ‫ده‌بێت ب���ۆ په‌رچه‌كردارێكی‌ نه‌خوازراو‬ ‫له‌ب���واری‌ په‌یوه‌ندیه‌كاندا ئیش ده‌كات‌و‬ ‫كه‌ ره‌نگه‌ له‌ هه‌ردووالوه‌ په‌ره‌بسێنێت‌و‬ ‫*پرسیار‌و هه‌ڵوێسته‌‬ ‫ئۆفیسی‌ س���ه‌ره‌كی‌ له‌ شاری‌ هه‌ولێره‌‪،‬‬ ‫بۆ ماوه‌یه‌كی‌ زۆره‌ هاتونه‌ته‌ سلێمانی‌‌و ئ���ه‌وه‌ی‌ ل���ه‌م بارودۆخ���ه‌دا نامۆی���ه‌‪ ،‬ده‌ره‌ئه‌نجامه‌كانی‌ باش نه‌بێت‪ ،‬له‌ هه‌موو‬ ‫بێ‌ كێش���ه‌ كاری‌ خۆیان كردووه‌‪ ،‬به‌اڵم كۆمه‌ڵێ���ك پرس���یار‌و گومان���ه‌ كه‌ له‌ ئه‌مانه‌ش به‌ئازار تر زه‌ره‌رمه‌ندی‌ یه‌كه‌م‬ ‫به‌ پێچه‌وانه‌وه‌ ئه‌وه‌نده‌ی‌ له‌م رۆژانه‌دا ساته‌وه‌ختێكی‌ وه‌هادا به‌ بیر‌و مێشكی‌ له‌م دۆخه‌دا بریتی‌ ده‌بێت له‌ هاواڵتیان‌و‬ ‫له‌ راگه‌یاندنه‌كانه‌وه‌ ده‌رده‌كه‌وێت‌و گوێم هه‌مووماندا گوزه‌ر ده‌كات‌و پێویسته‌ی‌ تاكه‌كانی‌ خۆمان‪.‬‬ ‫لێبووه‌‪ ،‬هه‌ندێ‌ له‌ كۆمپانیاكانی‌ سلێمانی‌ هه‌ڵوێسته‌ی‌ له‌سه‌ر بكرێت‪:‬‬ ‫ك���ه‌ كاره‌كانیان هاوش���ێوه‌ی‌ "نه‌ورۆز ‪ -1‬ئایا ب���ۆ ئیداره‌ی‌ هه‌ولێ���ر‌و پارتی‌ تێبینی‌‪ :‬بۆیه‌ له‌م نوس���ینه‌دا زۆربه‌ی‌‬ ‫تیلیك���ۆم"ه‌‪ ،‬زۆرج���ار داوای‌ مۆڵه‌تی‌ دیموكراتی‌ كوردستان له‌ میدیاكانیدا زۆر ره‌خنه‌كان روب���ه‌روی‌ ئیداره‌ی‌ هه‌ولێر‌و‬ ‫كاركردنی���ان كردووه‌ له‌ ناوچه‌كانی‌ ژێر به‌ شانازییه‌وه‌ باس له‌ ئیشكردنی‌ زیاد پارتی‌ دیموكراتی‌ كوردستان كراونه‌ته‌وه‌‪،‬‬ ‫ده‌س���ه‌اڵتی‌ پارتی‌ (ئیداره‌ی‌ هه‌ولێر‌و له‌ هه‌زاران كۆمپانی���ای‌ توركی‌ ده‌كات چونكه‌ ئیداره‌ی‌ سلێمانی‌ تا راده‌یه‌ك‌و‬ ‫دهۆك)‪ ،‬به‌اڵم به‌هیچ ش���ێوه‌یه‌ك نه‌ك ل���ه‌ پایته‌ختی‌ هه‌رێمی‌ كوردس���تاندا‌و ماوه‌یه‌ك���ی‌ زۆره‌ رێگه‌ به‌ كۆمپانیاكانی‌‬ ‫ئاسانكارییان بۆ نه‌كراوه‌ به‌ڵكو چه‌ندین ئاس���انكاریی‌ ته‌واویان ب���ۆ ده‌كات ل ‌ه ژێر ده‌سه‌اڵتی‌ پارتی‌ ده‌دات كه‌ ئازادانه‌‬ ‫جار ئیداره‌ی‌ پارتی‌ رووبه‌ڕووی‌ گرفت‌و پێدان���ی‌ زه‌وی‌‌و پێدانی‌ پرۆژه‌دا‪ ،‬به‌اڵم كاربك���ه‌ن (كه‌ ئه‌مه‌ هیچ ئازایه‌تییه‌كی‌‬ ‫كێش���ه‌ی‌ كردوونه‌ته‌وه‌ له‌ كاره‌كانیاندا بۆ كۆمپانیاكانی‌ پارێزگای‌ س���لێمانی‌‌و تێدا نیه‌‌و مافی هه‌ر كه‌سێكه‌ كاربكات)‪،‬‬ ‫بۆ وه‌رگرتنی‌ مۆڵه‌ت‪ ،‬ئه‌گه‌ر مۆڵه‌تیش ئی���داره‌ی‌ یه‌كێتی‌ ئه‌و ماف���ه‌ به‌ ره‌وا بۆیه‌ پێویس���ته‌ چاوه‌ڕێی‌ هه‌مان شێواز‬ ‫درابن دواجار به‌ دانانی‌ مه‌رجی‌ قورس‌و نابینێت‪ ،‬ئه‌مانه‌ ده‌مانخاته‌ به‌رده‌م ئه‌و ل���ه‌ ئی���داره‌ی‌ هه‌ولێر بكه‌ی���ن‌و رووی‌‬ ‫به‌هانه‌ی‌ جۆراوجۆر له‌ كاری‌ خستوون‪ .‬پرسیاره‌ی‌ كه‌ ئایا الی‌ پارتی‌‪ ،‬كۆمپانیا ره‌خنه‌‌و پێش���نیاره‌كانمان له‌ ئه‌مڕۆدا‬ ‫بۆ س���ه‌لماندنی‌ ئ���ه‌م حاڵه‌ت���ه‌ش به‌ خۆماڵییه‌كانی‌ سلێمانی‌ مه‌ترسیدارترن زیاتر ل���ه‌وان بێت‪ ،‬به‌ تایب���ه‌ت دوای‌‬ ‫ئه‌وه‌ی‌ به‌ڕێوه‌به‌ری‌ چه‌ند كۆمپانیایه‌ك‬ ‫نموونه‌یه‌كی‌ ئاشكرا‪ ،‬گه‌ر بگه‌رێینه‌وه‌ بۆ له‌ كۆمپانیا توركییه‌كان؟!‬ ‫چه‌ند ساڵێك له‌مه‌وبه‌ر‪ ،‬ئه‌و كاتانه‌مان ‪ -2‬ئای���ا به‌رنامه‌كه‌ی‌ س���ه‌رۆكی‌ هه‌رێم له‌ شاشه‌كانه‌وه‌ ده‌ركه‌وتن‌و باسیان له‌‬ ‫دێته‌وه‌ بیر كه‌ ئیداره‌ی‌ شاره‌كانی‌ ژێر بۆ چاكس���ازی‌ كه‌ هه‌م���ووان چاوه‌ڕێی‌ رێگری‌ پارتی‌ دیموكراتی‌ كوردس���تان‬ ‫ده‌سه‌اڵتی‌ پارتی‌ دیموكراتی‌ كوردستان كاری‌ باش���ی‌ لێده‌ك���ه‌ن‌و یه‌كێ���ك له‌ كرد ل���ه‌ كاركردنی‌ ئ���ه‌وان له‌ هه‌ولێر‌و‬ ‫رێگه‌ی‌ به‌ كۆمپانیای‌ "ئاس���یا س���ێڵ‌" برگه‌كان���ی‌ بریتییه‌ ل���ه‌ قه‌ده‌غه‌كردنی‌ دهۆك‪.‬‬ ‫‪E-mail: aras_suli@yahoo.com‬‬ ‫نه‌ده‌دا ل���ه‌ ناوچه‌كانی‌ ئه‌ودا كاربكات‪ ،‬قۆرخكردنی‌ ب���ازاڕ له‌الیه‌ن هه‌ر كه‌س‌و‬

‫ی له‌میدیاكانیدا‬ ‫بۆ پارت ‌‬ ‫زۆر به‌ شانازییه‌و‌ه‬ ‫ی‬ ‫باس له‌ئیشكردن ‌‬ ‫زیاد له‌هه‌زاران‬ ‫ی‬ ‫كۆمپانیای‌ تورك ‌‬ ‫ی‬ ‫ده‌كات له‌پایته‌خت ‌‬ ‫ی كوردستاندا‌و‬ ‫هه‌رێم ‌‬ ‫ی ته‌واویان‬ ‫ئاسانكاری ‌‬ ‫بۆ ده‌كات به‌اڵم بۆ‬ ‫ی‬ ‫ی پارێزگا ‌‬ ‫كۆمپانیاكان ‌‬ ‫سلێمانی‌‌و ئیداره‌ی‌‬ ‫ی ئه‌و مافه‌ ب ‌ه‬ ‫یه‌كێت ‌‬ ‫ره‌وا نابینێت‬

‫حیزبێك���ی‌ دیاریك���راوه‌وه‌‪ ،‬رێگه‌ به‌و‌ه‬ ‫ده‌دات ك���ه‌ ئیداره‌ی‌ هه‌ولێ���ر مۆڵه‌ت‬ ‫نه‌دات به‌ كۆمپانیاكانی‌ سلێمانی‌ تا له‌‬ ‫هه‌ولێر كاربك���ه‌ن؟! ئه‌گه‌ر نا بۆ چیتر‬ ‫زووت���ره‌ هه‌وڵی‌ جێبه‌جێكردنی‌ به‌رنامه‌‬ ‫چاكسازییه‌كان‌و ئه‌و بڕگه‌یه‌ ناده‌ن؟!!‬ ‫‪ -3‬ئایا ئه‌مه‌ دانپێدانانێكی‌ ئاشكرا نیه‌‬ ‫ب���ه‌ سیس���ته‌می‌ دوو ئیداره‌ییدا كه‌ تا‬ ‫ئێس���تاش بوونی‌ هه‌یه‌‪ ،‬به‌ پێچه‌وانه‌ی‌‬ ‫بانگه‌ش���ه‌كانیانه‌وه‌ كه‌ گوایه‌ حكومه‌ت‬ ‫یه‌كگرتووه‌‌و كوردستان به‌ یه‌كجاریی له‌‬ ‫قه‌یرانی‌ دوو ئیداره‌یی رزگاری‌ بووه‌؟!‬ ‫‪ -4‬ئایا بۆ ئاس���اییه‌ الی به‌رپرس���انی‌‬ ‫ئی���داره‌ی‌ هه‌ولێ���ر ك���ه‌ كۆمپانیاكانی‌‬ ‫هه‌رێمه‌كه‌ی‌ خۆیان له‌ هه‌ر ش���وێنێك‬ ‫كاربكه‌ن‪ ،‬به‌اڵم بۆ ئه‌وانی‌ تر ئاس���ایی‬ ‫نیه‌؟‬

‫هه‌رێم ‌ی كوردستان له‌ساڵێكی‌ دیكه‌دا‬ ‫له‌تیف فاتیح فه‌ره‌ج‬ ‫ی‬ ‫ی س���اڵ ‌‬ ‫ره‌نگ ‌ه دوو نوكته‌ترین نوكت ‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫(‪ ،)2011‬ئه‌و‌ه بووبێت ك ‌ه س���كرتێر ‌‬ ‫ی‬ ‫ی دیموكرات ‌‬ ‫ی پارت ‌‬ ‫ی سیاس��� ‌‬ ‫مه‌كته‌ب ‌‬ ‫كوردس���تان كاك ف���ازڵ میران���ی‌‪ ،‬ل ‌ه‬ ‫ی س���اڵدا‌و‬ ‫ی س���اڵ‌و كۆتای ‌‬ ‫س���ه‌ره‌تا ‌‬ ‫ی پارتی‌‌و‬ ‫هه‌رجاره‌و به‌جۆرێ���ك به‌ناو ‌‬ ‫ی كرد‪ .‬ئاخر ئه‌و‬ ‫بارزانییه‌و‌ه هه‌ڕه‌ش��� ‌ه ‌‬ ‫نه‌ك هه‌ر هه‌ڕه‌شه‌‪ ،‬له‌هه‌ردوو جاریشدا‬ ‫ی‬ ‫ی (‪‌)2011‬و چ له‌كۆتای ‌‬ ‫چ ل ‌ه ش���وبات ‌‬ ‫ی‬ ‫ی س���ه‌رۆك ‌‬ ‫(‪)2011‬دا به‌پێچه‌وان��� ‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫ی قس��� ‌ه ‌‬ ‫هه‌رێ���م‌و النیكه‌م وه‌ك ئه‌و‌ه ‌‬ ‫ی هه‌رێم كه‌م بایه‌خ نیشاندا‪،‬‬ ‫س���ه‌رۆك ‌‬ ‫قس ‌هی‌ كرد‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ی (‪/17‬ش���وبات‪ ،)2011/‬بارزان ‌‬ ‫له‌دوا ‌‬ ‫ی ده‌كرد‌و میرانی‌‪-‬ش ب ‌ه‬ ‫ب ‌ه زمانێك قس ‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫ی سیانز‌ه ‌‬ ‫ی دیكه‌‪ .‬ل ‌ه كۆنگر‌ه ‌‬ ‫زمانێك ‌‬ ‫ی‬ ‫ی "ه���ه‌زار پیاو ‌‬ ‫ی وت ‌‬ ‫پارتی���دا‪ ،‬بارزان ‌‬ ‫ی ده‌ڵێ‌‪:‬‬ ‫ی هه‌یه‌"‪ ،‬ب���ه‌اڵم میران ‌‬ ‫بارزان��� ‌‬ ‫ی هه‌ن‪ ،‬پاشان‬ ‫ی بارزان ‌‬ ‫ی هه‌زار فیدائ ‌‬ ‫س‌‬ ‫ده‌ڵێ‌‪ :‬ئێم ‌ه زمانی‌ هه‌ڕه‌شه‌ نازانین!!‬ ‫ی‬ ‫ی ویست ‌‬ ‫ی بارزان ‌‬ ‫ی رابردودا هه‌رچ ‌‬ ‫ل ‌ه ساڵ ‌‬ ‫ی نیشانبدات‪،‬‬ ‫ی هه‌رێم خۆ ‌‬ ‫وه‌كو سه‌رۆك ‌‬

‫ی‬ ‫بڕواناكه‌م ساڵ ‌‬ ‫ی‬ ‫(‪ )2012‬ساڵێك ‌‬ ‫ی بێت‌و كورد‬ ‫جادوی ‌‬ ‫ی‬ ‫بتوانێت ل ‌ه باشور ‌‬ ‫ی‬ ‫كوردستان بڕیار ‌‬ ‫ی بدات‬ ‫خۆخاوه‌ن ‌‬ ‫ی دیك ‌ه‬ ‫ی كاك فازڵ‌و كه‌س���ان ‌‬ ‫نمون��� ‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ل ‌ه دۆخ ‌‬ ‫ێ بارزان ‌‬ ‫نه‌یانهێش���ت‪ .‬ده‌ش ‌‬ ‫ی‬ ‫وادا ده‌س���ته‌پاچ ‌ه بێ���ت!! هه‌ر ئه‌و‌ه ‌‬ ‫ی زاخۆو بادینان‬ ‫ی رووداوه‌كان ‌‬ ‫ك ‌ه له‌دوا ‌‬ ‫ی له‌نێ���وان دوو پارتیدا‬ ‫روویداو بارزان ‌‬ ‫ی ده‌بینرا‪ ،‬ك ‌ه په‌یتا په‌یتا‬ ‫ێ تاقه‌ت ‌‬ ‫به‌ب��� ‌‬ ‫ی ب ‌ه‬ ‫قس���ه‌یان بۆ ده‌كرد‪ .‬ئه‌و راستیی ‌ه ‌‬

‫ی وه‌ك ئه‌و‌ه وای ‌ه‬ ‫ئێم ‌ه وت ك ‌ه بارزان��� ‌‬ ‫ی‬ ‫ێ س���ه‌ندبێت‪ ،‬د‌ه ‌‬ ‫ی ئازادییان ل ‌‬ ‫پارت ‌‬ ‫ی هه‌موو‬ ‫خۆ ره‌نگ نیی ‌ه ئه‌م ‌ه سیاسیه‌ت ‌‬ ‫ی بێت‪.‬‬ ‫پارت ‌‬ ‫ی "مێژوو ب ‌ه‬ ‫ی میران ‌‬ ‫هه‌رچه‌ند‌ه به‌ب���ڕوا ‌‬ ‫ی ئه‌وانه‌"‪ ،‬ئه‌گه‌ر كوردستانیش‬ ‫ێ ه‌‬ ‫ته‌ن ‌‬ ‫باڵه‌خانه‌ی���ه‌ك بێت‪ ،‬ئ���ه‌و‌ه هه‌ر ئه‌وان‬ ‫دروس���تیانكردووه‌‪ .‬ره‌نگ ‌ه گه‌وره‌ترین‬ ‫ی ئ���ه‌و‌ه بێت‪ ،‬هه‌ر جاره‌و‬ ‫ی پارت ‌‬ ‫گرفت ‌‬ ‫هه‌ر زه‌مه‌ن ‌ه كه‌سێك ده‌بێت ‌ه قسه‌كه‌ری‌‪،‬‬ ‫ی بكات‪ ،‬زۆرجار‬ ‫ی چاك ‌‬ ‫ی ئه‌و‌ه ‌‬ ‫ك ‌ه له‌بر ‌‬ ‫ێ‬ ‫ی ده‌كات‪ .‬كورده‌ك ‌ه جوان ده‌ڵ ‌‬ ‫خراپ��� ‌‬ ‫ی مه‌ك ‌ه با خراپ نه‌بێ‌"‪.‬‬ ‫"چاك ‌‬ ‫ی نوێوه‌‪،‬‬ ‫ئێم ‌ه به‌و دۆخه‌و‌ه هاتین ‌ه ساڵ ‌‬ ‫ێ‬ ‫ێ م���رۆڤ ناتوان ‌‬ ‫س���اڵێك ك ‌ه ج���ار ‌‬ ‫ی رووده‌دات‌و ل ‌ه‬ ‫ی بكات چ��� ‌‬ ‫پێش���بین ‌‬ ‫ی كوردس���تان چ باره‌گای���ه‌ك‬ ‫هه‌رێم��� ‌‬ ‫ده‌س���وتێ‌‌و چ حیزبێك هێرش ده‌كرێت ‌ه‬ ‫ی ده‌ب���ێ‌؟ به‌ك���وردی‌‌و‬ ‫س���ه‌ری‌‌و چ��� ‌‬ ‫ی (‪)2012‬‬ ‫ی ئێم ‌ه نازانین س���اڵ ‌‬ ‫به‌كورت ‌‬ ‫ێ ده‌زانین ئه‌س���ته‌م ‌ه‬ ‫چ���ۆن ده‌بێت‪ .‬ل ‌‬ ‫ی ته‌واو‬ ‫ێ ته‌واو ‌‬ ‫ئه‌مساڵیش دادگا بتوان ‌‬ ‫س���ه‌ربه‌خۆ بێت‌و دادوه‌ره‌كان له‌الیه‌ن‬ ‫ی نه‌كرێن‌و‬ ‫سیاس���ییه‌كانه‌و‌ه ب ‌ه سیاس ‌‬

‫ی‬ ‫ی دادگا لیژن���ه‌كان‌و س���وڵح ‌‬ ‫له‌ب���ر ‌‬ ‫عه‌شایه‌ری‌ به‌ڕێوه‌ نه‌چن‪.‬‬ ‫ی تاز‌ه تێپه‌ڕێنین‬ ‫ئه‌س���ته‌م ‌ه س���اڵێك ‌‬ ‫ی هه‌ڵن���ه‌درێ‌‌و‬ ‫رۆژنامه‌ن���وس تێ��� ‌‬ ‫ی پێنه‌كرێ���ت‪ .‬ئه‌س���ته‌م ‌ه‬ ‫س���وكایه‌ت ‌‬ ‫ی چاكسازی‌‌و‬ ‫س���اڵێك تێپه‌ڕێنین‌و نیاز ‌‬ ‫ی‬ ‫ی گه‌نده‌ڵی‌‪ ،‬بووبێت ‌ه نیاز ‌‬ ‫نه‌هێش���تن ‌‬ ‫هه‌مووال‪ .‬ئه‌سته‌م ‌ه ساڵێك تێپه‌ڕێنین‌و‬ ‫ی هه‌بێت ك ‌ه‬ ‫ی هه‌رێم جێگرێك ‌‬ ‫س���ه‌رۆك ‌‬ ‫ی ئه‌و‬ ‫ی ئه‌ودا‪ ،‬ده‌س���ه‌اڵته‌كان ‌‬ ‫ل ‌ه نه‌بوون ‌‬ ‫پیاد‌ه بكات‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ی (‪ )2012‬س���اڵێك ‌‬ ‫بڕواناكه‌م س���اڵ ‌‬ ‫ی بێ���ت‌و ك���ورد بتوانێ���ت ل ‌ه‬ ‫جادوی��� ‌‬ ‫ی‬ ‫ی خۆخاوه‌ن ‌‬ ‫ی كوردستان بڕیار ‌‬ ‫باشور ‌‬ ‫ی‬ ‫بدات‪ ،‬توركمان‌و كلدۆئاشورو خه‌ڵكان ‌‬ ‫ی كه‌ركوكیش دڵنی���ا بكاته‌و‌ه‬ ‫دیك��� ‌ه ‌‬ ‫ی ئه‌گه‌ر ئه‌و ش���ار‌ه بگه‌ڕێته‌و‌ه‬ ‫ل���ه‌و‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫ی كوردس���تان‪ ،‬ئه‌وا ماف ‌‬ ‫سه‌ر هه‌رێم ‌‬ ‫ئ���ه‌وان پارێزراوتر ده‌بێ���ت‌و ئه‌وانیش‬ ‫ی ئه‌م واڵت ‌ه‬ ‫ی پل ‌ه یه‌ك��� ‌‬ ‫هه‌م���ان هاواڵت ‌‬ ‫ده‌بن‪.‬‬ ‫ی (‪)2012‬‬ ‫ی ساڵ ‌‬ ‫ئاخۆ ل ‌ه كۆتا رۆژه‌كان ‌‬ ‫ئه‌گ���ه‌ر بمێنی���ن‌و نه‌مری���ن‪ ،‬چ نوكت ‌ه‬ ‫گه‌لێك ده‌گێڕینه‌وه‌؟!‬

‫‪13‬‬

‫هه‌رێمێکی سیاسی پڕ قه‌یران‬ ‫ رێبین هه‌ردی‬ ‫واڵت پ���ڕ‌ه ل ‌ه نهێنی‪ ،‬ل ‌ه کاری ژێره‌وه‌‪،‬‬ ‫ل��� ‌ه هێزی تاری���ک‌و نه‌ناس���راو‪ .‬واڵت‬ ‫پڕ‌ه له‌باندی نه‌ناس���راو‌و ناسراو ک ‌ه ب ‌ه‬ ‫ئاسانی ئه‌یانه‌وێت هه‌موو شتێک بکه‌ن‬ ‫ک ‌ه کۆنتڕۆڵیان به‌سه‌ر کۆمه‌ڵگادا زیاد‬ ‫ئ���ه‌کات‪ .‬واڵت پڕ‌ه ل ‌ه هێزی ناکۆک ب ‌ه‬ ‫یه‌ک‌و ناته‌با ک ‌ه تا ئاس���تی ب ‌ه دوژمن‬ ‫ک���ردن له‌گه‌ڵ یه‌کدا ئ���ه‌ڕۆن‪ .‬هه‌موان‬ ‫ئه‌وی تر وه‌ک دۆژمن‌و ناحه‌ز ته‌ماش���ا‬ ‫ئه‌ک���ه‌ن‌و ل ‌ه بچوکتری���ن ته‌نگژه‌دا چی‬ ‫رق‌و ناح���ه‌زی هه‌ی��� ‌ه به‌س���ه‌ر یه‌کدا‬ ‫ئه‌یبارێن���ن‪ .‬واڵت پ���ر‌ه ل��� ‌ه هێ���زی‬ ‫س���ه‌ربازیی‌و ئه‌منی ک ‌ه سه‌ر ب ‌ه هێزی‬ ‫جیاوازن‌و با ئه‌مڕۆ فه‌رمانی جیاوازیش‬ ‫ئه‌جوڵێن‌و ئه‌وه‌ستن‌و کار ئه‌که‌ن‪ .‬که‌س‬ ‫ل ‌ه خه‌می واڵتدا نی���ه‌‌و هه‌موان خه‌می‬ ‫گروپ‌و هێز‌و به‌رژه‌وه‌ندی‌و ده‌س���ه‌اڵتی‬ ‫گروپ ‌ه تایبه‌تییه‌که‌ی خۆیانه‌‪ .‬راس���تتر‬ ‫هه‌موان به‌رژه‌وه‌ندی‌و سه‌روه‌ریی واڵت‪،‬‬ ‫ل ‌ه به‌رژه‌وه‌ندی تایبه‌تی‌و ده‌س���ه‌اڵتی‬ ‫گ���روپ‌و هێزه‌که‌ی خۆیان���دا ئه‌بینن‪.‬‬ ‫هه‌موان رایانوای��� ‌ه ئه‌گه‌ر ئه‌وان نه‌بن‪،‬‬ ‫ده‌س���ه‌اڵتیان نه‌بێ���ت‪ ،‬س���ه‌رکرده‌‌و‬ ‫س���ه‌رۆکایه‌تی نه‌ک���ه‌ن‪ ،‬واڵت وێ���ران‬ ‫ئه‌بێت‪ .‬واڵت‌و به‌رژه‌وه‌ندی‪ ،‬به‌ستراو‌ه‬ ‫ب��� ‌ه ب���وون‌و به‌رژه‌وه‌ن���دی خۆیانه‌وه‌‪.‬‬ ‫کاتێک هه‌موان وا بیربکه‌نه‌و‌ه ئیدی زۆر‬ ‫ب ‌ه ئاسانی ئه‌توانن هه‌موو کار‌و شتێک‬ ‫بک���ه‌ن ک ‌ه ل��� ‌ه به‌رژه‌وه‌ن���دی تایبه‌تی‬ ‫خۆیانه‌‌و ب ‌ه ویژدانێکی ئاسوده‌ش���ه‌و‌ه‬ ‫ده‌س���ت ب���ۆ بچوکتری���ن‌و گه‌وره‌ترین‬ ‫تاوان���ه‌کان ب���ه‌رن‪ .‬چونک��� ‌ه هه‌موان‬ ‫ئه‌وان ‌ه نه‌ک ب ‌ه تاوان نازانن‪ ،‬به‌ڵکو ب ‌ه‬ ‫خه‌باتێک���ی ره‌وای ئه‌زانن ک ‌ه له‌پێناوی‬ ‫واڵت���دا ئه‌نجامی ئ���ه‌ده‌ن‪ .‬جۆرێک ل ‌ه‬ ‫ته‌ماهی ل ‌ه نێوان خۆیان‌و نیش���تیماندا‬ ‫هه‌ی ‌ه ک ‌ه وایان لێئه‌کات هه‌موو شتێکی‬ ‫خۆیان به‌ڕاس���ت‌و پیرۆز‌و ره‌وا بزانن‌و‬ ‫هه‌رچیه‌کیش دژی خۆیان بێت بێ هیچ‬ ‫دوودڵیه‌ک ب ‌ه ن���اڕه‌وا‌و ناهه‌ق‌و دوژمن‬ ‫ته‌ماش���ا ئه‌که‌ن‪ .‬واڵت پ���ڕ‌ه ل ‌ه هێزی‬ ‫له‌مج���ۆر‌ه ک ‌ه هیچ ش���ه‌رمێک ناکه‌ن‌و‬ ‫ئ���ه‌م بۆچوون��� ‌ه ب ‌ه ئاش���کرا‌و بێ هیچ‬ ‫دوو دڵیی���ه‌ک ده‌رئه‌بڕن‪ .‬ده‌س���تبردن‬ ‫ب���ۆ ده‌س���ه‌اڵتیان‪ ،‬ده‌س���تبردن ‌ه ب���ۆ‬ ‫کورد‌و کوردس���تان‪ .‬ئه‌زمونی هه‌رێمی‬ ‫کوردستان پابه‌ند‌ه ب ‌ه مانه‌وه‌‌و به‌هێزی‬ ‫ئه‌وانه‌وه‌‌و هه‌ر الوازیی‌و کزبوونێکیشیان‬ ‫الوازبوون���ی هه‌رێم���ی کوردس���تانه‌‪.‬‬ ‫به‌وه‌ش���دا ک ‌ه هه‌مووان هه‌مان هه‌ست‌و‬ ‫بیروبۆچونیان هه‌یه‌‪ ،‬به‌وه‌شدا ک ‌ه واڵت‬ ‫پڕ‌ه ل ‌ه هیزی سیاس���ی جی���اواز‪ ،‬ئه‌وا‬ ‫قه‌یرانێکی سیاسی راسته‌قین ‌ه ئه‌ژین ک ‌ه‬ ‫هه‌مووان وه‌ک دوژمن‌و ناحه‌ز ته‌ماشای‬ ‫یه‌ک ئه‌که‌ن‌و هێ���زی چه‌کدار‌و ئه‌منی‌و‬ ‫نهێنیش بۆ چاودێری���ی‌و دوژمنایه‌تی‌و‬ ‫کۆنتڕۆڵی یه‌کتر به‌کار دێنن‪.‬‬ ‫ئه‌گه‌ر یه‌کێک ل ‌ه کۆڵه‌ک ‌ه سه‌ره‌کییه‌کانی‬ ‫ت‬ ‫هه‌موو سیسته‌مێکی سیاسی ئه‌و‌ه بێ ‌‬ ‫بتوانێت له‌یه‌ککاتدا هه‌م لێکتێگه‌یشتنی‬ ‫ناوخۆیی‌و هه‌م ئاسایشی ده‌ره‌کی دابین‬ ‫بکات‪ ،‬ئه‌وا هه‌ر له‌س���ه‌ره‌تاو‌ه ئه‌زمونی‬ ‫سیاسی هه‌رێمی کوردستان له‌هه‌ر دوو‬ ‫ئاسته‌که‌دا ب ‌ه قه‌یرانێکی راسته‌قینه‌دا‬ ‫ئ���ه‌ڕوات‪ .‬ئه‌م سیس���ته‌م ‌ه سیاس���یی ‌ه‬ ‫هه‌رگی���ز ب���ه‌م لۆژیک��� ‌ه ن��� ‌ه ده‌توانێ‬ ‫لێکتێگه‌یشتنی ناوخۆیی دروست بکات‌و‬ ‫ن ‌ه ده‌شتوانێ ئاسایشی ده‌ره‌کی دابین‬ ‫بکات‪ .‬ناتوانێ لێکتێگه‌یش���تن دروست‬ ‫بکات م���ادام هه‌م���ووان به‌رژه‌وه‌ندی‌و‬ ‫مافه‌کان���ی واڵتی���ان ب���ۆ به‌رژه‌وه‌ندی‬ ‫خۆیان ک���ورت کردۆت���ه‌وه‌‪ ،‬ئه‌وا نه‌ک‬ ‫لێکتێگه‌یش���تن‌و ئارام���ی ناۆخۆ دابین‬ ‫ناکه‌ن‪ ،‬به‌ڵکو هه‌ڕه‌ش���ه‌ی س���ه‌ره‌کین‬ ‫بۆ له‌ناوچوونی لێکتێگه‌یشتن‌و ئارامیی‬ ‫ناوخۆیی‪ .‬هه‌ر سیسته‌مێکی سیاسیش‬ ‫نه‌توانێ���ت ئارامیی‌و لێکتێگه‌یش���تنی‬ ‫ناوخۆی���ی دروس���ت ب���کات‪ ،‬هه‌رگیز‬ ‫ناتوانێت ئاسایش���ی ده‌ره‌ک���ی دابین‬ ‫بکات‪ .‬ئاسایش���ی ده‌ره‌ک���ی ته‌نها به‌و‬ ‫سیس���ته‌م ‌ه سیاس���ییان ‌ه ئه‌پارێزرێت‬ ‫ک ‌ه ته‌واو ژیان���ی ناوخۆیان به‌جۆرێکی‬ ‫وا رێکخس���تبێت پڕبێت ل ‌ه هه‌ستکردن‬ ‫بەماف‌و ته‌بایی‌و په‌یوه‌ندی پته‌و‌و دور‬ ‫ل ‌ه هەستکردن ب ‌ه غه‌در‪ .‬ئه‌و سیستم ‌ه‬ ‫سیاسییانه‌ی ناتوانن ناوخۆی واڵت ب ‌ه‬ ‫جۆرێک رێکبخه‌ن ک ‌ه هه‌میوان هه‌س���ت‬ ‫ب ‌ه ماف‌و ئازادی بکه‌ن له‌ناویدا‪ ،‬هه‌رگیز‬ ‫ناتوانن ئاسایشی ده‌ره‌کی دابین بکه‌ن‌و‬ ‫واڵت ل��� ‌ه دوژمنی ده‌ره‌ک���ی بپارێزن‪.‬‬ ‫ره‌گه‌زه‌کانی هێز له‌ناوخۆدان‌و ته‌نهاش‬ ‫ب���ه‌و سیس���ته‌م ‌ه سیاس���ییان ‌ه دابین‬ ‫ئه‌کرێت ک ‌ه جێگه‌ی رێز‌و ماف‌و ئازادی‬

‫هه‌رێمێکی له‌مچه‌شن ‌ه‬ ‫نه‌ک هه‌رگیز‬ ‫جێگه‌یه‌کی ئارام‌و ئازاد‬ ‫نیه‌‪ ،‬به‌ڵکو لێوانلێو‌ه‬ ‫ل ‌ه قه‌یرانی سیاسی‪،‬‬ ‫کۆمه‌اڵیه‌تی‌و ته‌نانه‌ت‬ ‫ئه‌خالقی‪ .‬لێوانلیو‌ه‬ ‫ل ‌ه بورکانی په‌نگ‬ ‫خواردوو ک ‌ه به‌س خودا‬ ‫ئه‌زانیت‌و چۆن‌و که‌ی‌و‬ ‫ب ‌ه چی ئه‌ته‌قێته‌وه‌‬ ‫بۆ هاواڵتیانی دابین بکات‪.‬‬ ‫ل ‌ه دۆخی هه‌رێمی کوردستاندا ک ‌ه هه‌ر‬ ‫هێزه‌‌و به‌رژه‌وه‌ندی واڵتی بۆ به‌رژه‌وه‌ندی‬ ‫تایبه‌تی هێز‌و ده‌س���ه‌اڵتی گروپه‌که‌ی‬ ‫کورت کردۆته‌وه‌‪ ،‬ن ‌ه ئاسایشی ناوخۆیی‬ ‫هه‌یه‌‌و ن ‌ه ئاسایش���ی ده‌ره‌کی‪ .‬هه‌رێمی‬ ‫کوردس���تان له‌نێ���وان دوو مه‌ترس���ی‬ ‫گ���ه‌وره‌دا دێ���ت‌و ئه‌چێت‪ ،‬مه‌ترس���ی‬ ‫سته‌مکاریی‌و نادادپه‌روه‌ریی‌و نه‌بوونی‬ ‫ئازادی ناوخۆیی‌و نه‌بوونی هه‌ستکردن‬ ‫ب ‌ه ئارامی له‌ده‌س���ت دوژمنی ده‌ره‌کی‪.‬‬ ‫بێهود‌ه نی��� ‌ه ده‌زگا نهێنییه‌کانی واڵت‌و‬ ‫دابینکه‌ری ئاس���ایش‪ ،‬له‌ب���ری گه‌ڕان‬ ‫به‌دوای زانیاری���ی دوژمنانی ده‌ره‌کیدا‪،‬‬ ‫س���ه‌رقاڵی کۆکردنه‌وه‌ی زانیاریین له‌و‬ ‫که‌س‌و گروپ‌و هێزانه‌ی له‌چوارچێوه‌ی‬ ‫خه‌ون‌و ئ���اره‌زوی هێزه‌ک���ه‌ی خۆیاندا‬ ‫جێگ���ه‌ی نابێت���ه‌وه‌‪ .‬ئ���ه‌و به‌ڵگانه‌ی‬ ‫گۆڤاری لڤین له‌س���ه‌ر هه‌وڵی ئاسایش‬ ‫بۆ کۆکردن���ه‌وه‌ی زانیاری���ی له‌باره‌ی‬ ‫ئ���ه‌و رۆژنامه‌نوس‌و که‌س���انه‌و‌ه باڵوی‬ ‫کردۆته‌و‌ه ک ‌ه س���ه‌ر ب ‌ه هێزی براده‌ران‬ ‫نین‪ ،‬نمونه‌یه‌کی ئاش���کرای بێ که‌ڵکی‬ ‫ئه‌م سیسته‌م ‌ه سیاس���ییه‌ی هه‌ریـمـی‬ ‫كوردس���تان ‌ه ک��� ‌ه له‌س���ه‌ر چاودێریی‌و‬ ‫ناحه‌زی به‌رامبه‌ر ب ‌ه هه‌موو ئه‌و که‌سان ‌ه‬ ‫راوه‌ستاو‌ه ک ‌ه ب ‌ه دڵ‌و ئاره‌زوی براده‌ران‬ ‫قس ‌ه ناکه‌ن‌و بیر ناکه‌نه‌وه‌‪ .‬ده‌زگایه‌ک‬ ‫ک ‌ه له‌بری گه‌ڕان بۆ دابینکردنی ئاسایش‬ ‫له‌ده‌س���ت ناحه‌زی ده‌ره‌کی‪ ،‬سه‌رقاڵی‬ ‫ناحه‌زانی ناوخۆ‌و کۆکردنه‌وه‌ی زانیاریی‬ ‫له‌س���ه‌ر هه‌موو ئه‌و که‌س���انه‌ی ‌ه ک ‌ه ب ‌ه‬ ‫دڵی براده‌ران قس��� ‌ه ناک���ه‌ن‪ .‬هه‌موو‬ ‫کۆکردنه‌وه‌یه‌کی زانیارییش ب ‌ه مه‌به‌ستی‬ ‫کۆنتڕۆڵ‌و چاودێری‌و فش���ار له‌س���ه‌ر‬ ‫ئه‌و که‌س���ان ‌ه به‌کاردێت ک ‌ه زانیارییان‬ ‫له‌باره‌و‌ه کۆکراوه‌ته‌وه‌‪ ،‬س���ه‌یر ئه‌وه‌ی ‌ه‬ ‫باڵوکردن���ه‌وه‌ی به‌ڵگه‌ی له‌م چه‌ش���ن ‌ه‬ ‫ل��� ‌ه بری ئه‌وه‌ی ئ���ه‌و ده‌زگایان ‌ه بخات ‌ه‬ ‫ژێر پرسیار‌و لێکۆڵینه‌وه‌‪ ،‬ئه‌و که‌سان ‌ه‬ ‫بانگهێش���تی دادگا ئه‌کات ک ‌ه به‌ڵگه‌ی‬ ‫له‌م چه‌ش���نه‌یان باڵوکردۆته‌وه‌‪ .‬له‌بڕی‬ ‫ئ���ه‌وه‌ی به‌رپرس���یارانی ئاس���ایش بۆ‬ ‫په‌رله‌مان بانگهێشت بکات‌و ل ‌ه راستی‌و‬ ‫دروس���تیی هه‌واڵه‌ک��� ‌ه بپرس���ێته‌وه‌‪،‬‬ ‫کاک ئه‌حمه‌د میر‌ه بانگهێش���تی دادگا‬ ‫ئه‌کات‪.‬‬ ‫هه‌رێمێکی له‌مچه‌ش���ن ‌ه ن���ه‌ک هه‌رگیز‬ ‫جێگه‌یه‌ک���ی ئارام‌و ئ���ازاد نیه‌‪ ،‬به‌ڵکو‬ ‫لێوانلێ���و‌ه ل��� ‌ه قه‌یران���ی سیاس���ی‪،‬‬ ‫کۆمه‌اڵیه‌ت���ی‌و ته‌نان���ه‌ت ئه‌خالق���ی‪.‬‬ ‫لێوانلیو‌ه ل��� ‌ه بورکانی په‌نگ خواردوو‬ ‫ک��� ‌ه به‌س خودا ئه‌زانیت‌و چۆن‌و ک ‌هی‌و‬ ‫ب ‌ه چی ئه‌ته‌قێته‌وه‌‪.‬‬ ‫ئێم ‌ه هه‌رگیز خ���اوه‌ن واڵتێکی ئارام‌و‬ ‫ئازاد نابی���ن‪ ،‬گه‌ر خاوه‌ن هێز‌و گروپی‬ ‫سیاسی له‌و چه‌شن ‌ه بین ک ‌ه به‌رژه‌وه‌ندی‬ ‫واڵت ک���ورت ئه‌که‌نه‌و‌ه بۆ به‌رژه‌وه‌ندی‬ ‫تایبه‌تی خۆیان‌و هه‌موو که‌سیش جگ ‌ه‬ ‫ل��� ‌ه خۆیان ب ‌ه جێگه‌ی گومان بزانن ک ‌ه‬ ‫ئه‌بێت چاودێری بکرێن‪.‬‬

‫‪14‬‬

‫)‪ )307‬سێشه‌مم ‌ه ‪2012/1/3‬‬

‫دانوستان لەسەر تیرۆر‬ ‫سیروان عه‌بدول‬

‫ده‌ینوسێت‬

‫چیه ئه‌گه‌ر‬ ‫رۆشنبیرێکی کورد بیت؟‬ ‫هێنانه‌ئ���ارای پرس���یاری وه‌ه���ا ره‌نگه‬ ‫یارمه‌تیده‌ربێ���ت ب���ۆ ئه‌وه‌ی ئاراس���ته‌‌و‬ ‫ئامانجی تێڕامان له بوونی رۆش���نبیر له‬ ‫دونی���ای ئێمه‌دا به ش���ێوه‌یه‌كی تۆزێک‬ ‫روونتر‌و زانس���تیانه تر دیاریبکات‪ .‬چیه‬ ‫ئه‌گه‌ر رۆش���نبیرێکی کوردبیت‪ ،‬پرس���ه‬ ‫له‌وه‌ی چیه له دونی���ای کوردیا‪ ،‬له نێو‬ ‫پێکهاته کۆمه‌اڵیه‌تی‌و سیاسی‌و ئابوری‌و‬ ‫که‌لتوریه‌کان���ی کوردی���ا بوونه‌وه‌رێک���ی‬ ‫رۆش���نبیربیت‪ .‬دیاره له رووی میتۆده‌وه‬ ‫هه‌ر زوو رووب���ه‌ڕووی کۆمه‌ڵێک له رێگر‬ ‫ده‌بین���ه‌وه‪ .‬مه‌به‌‌س���تمان له رۆش���نبیر‬ ‫چی���ه‪ ،‬هه‌روه‌ه���ا مه‌به‌س���تمان له کورد‬ ‫چیه‪ :‬جوگرافی���ای کوردبوون‪ .‬ئه‌ی ئه‌م‬ ‫دوان���ه چۆن پێک���ه‌وه یه‌كتر ل���ه قاڵب‬ ‫ئه‌ده‌ن‪ .‬بۆچی رۆش���نبیربوون له دونیای‬ ‫کوردی���ا جودای���ه له رۆش���نبیربوون له‬ ‫دونیایه‌كی تردا‪ .‬دیاره بیرنه‌كردنه‌وه له‌م‬ ‫پرسیارانه‌و هاتنه‌ناوه‌وه‌ یان هه‌ڵقۆپینی‬ ‫که‌سایه‌تیه‌کی نوێ به‌ ناوی رۆشنبیره‌وه‬ ‫له دونیای ئێمه‌دا کۆمه‌ڵیک له ئاڵۆزیی‌و‬ ‫ناروونی‌و گێرمه‌و کێشه‌ی دروستکردوه‪.‬‬ ‫ب���ۆ نموونه هێن���ده له دونی���ای کوردیا‬ ‫رۆش���نبیربوون وه‌ک پل���ه‌و پایه‌یه‌ك���ی‬ ‫ره‌مزی‌و کۆمه‌اڵیه‌تی‌و سیاسی ده‌بینرێت‬ ‫هێنده وه‌ک ئه‌رکێک نابینرێت‪.‬‬ ‫له‌الیه‌كی ت���ره‌وه مێژووی ئاماده‌بوونی‬ ‫ئ���ه‌م بوون���ه‌وه‌ره ل���ه دونی���ای ئێمه‌دا‬ ‫روون نی���ه‪ .‬م���ن به‌ش ب���ه حاڵی خۆم‬ ‫ده‌یگه‌ڕێنم���ه‌وه ب���ۆ پیره‌مێ���رد‪ .‬دیاره‬ ‫ئه‌مه پێوس���تی به لێکۆڵینه‌وه‌ی مێژووی‬ ‫هه‌یه؛ گ���ه‌ر ئه‌نجام بدرێ���ت ده‌توانرێت‬ ‫ببێته بنه‌مای���ه‌ک بۆئه‌وه‌ی ئێمه بتوانین‬ ‫قس���ه له‌س���ه‌ر س���ه‌ره‌تاکانی رۆشنبیر‌و‬ ‫کۆمه‌ڵگا‪ ،‬رۆش���نبیر‌و ده‌س���ه‌اڵت بکه‌ین‬ ‫ل���ه کۆمه‌ڵگای کوردیا‪ .‬ب���ه‌اڵم بۆئه‌وه‌ی‬ ‫بتوانین کارێکی وه‌ها ئه‌نجامده‌ین ده‌بێت‬ ‫ل���ه رووی میت���ۆده‌وه بزانین رۆش���نبیر‬ ‫کێیه‌و کوردبوونی ناچاری به چی رۆڵیک‬ ‫ئه‌کات‪.‬‬ ‫گوم���ان له‌وه نیه ک���ه هه‌موو گه‌لێک‌و‬ ‫که‌لتورێ���ک ب���ه جۆرێک���ی تایب���ه‌ت له‬ ‫په‌یوه‌ندیدای���ه له گه‌ڵ رۆش���نبیردا‪ .‬الی‬ ‫فه‌ره‌نسیه‌کان بونه‌وه‌رێکی بااڵی پیرۆزی‬ ‫خ���اوه‌ن ئه‌خالقه‪ .‬دی���اره ئه‌مه به‌هۆی‬ ‫شۆڕشی مه‌زنه‌وه یان شۆڕشی فه‌ره‌نسی‬ ‫که فه‌لس���ه‌فه‌‌و عه‌قڵی دونیایی له‌ڕێگای‬ ‫عه‌لمانییه‌ته‌وه کرده بنه‌ماکانی داڕشتنی‬ ‫ژیاری نوێ‪ .‬وه رۆش���نبیرانی خۆیان به‬ ‫هه‌ڵگری ئه‌و په‌یامه دانا‪ .‬بۆیه رۆشنبیران‬ ‫ل���ه فه‌ره‌نس���ا جۆرێک له س���لێبریتین‪.‬‬ ‫ئه‌مه‌ش وه‌هایان لێئه‌كات گرنگیه‌كی زۆر‬ ‫به جلوبه‌رگ‌و شێوازی ده‌ره‌وه‌یان بده‌ن‪.‬‬ ‫ب���ه‌اڵم ده‌بینی���ن له‌واڵتێک���ی وه‌ك‬ ‫ئه‌ڵمانیادا رۆشنبیران به ده‌گمه‌ن ده‌بنه‬ ‫که‌س���انی ناسراو (س���لێبریتی)‪ ،‬یان له‬ ‫به‌ریتانیا که‌س���ێک نادۆزیته‌وه بانگه‌شه‬ ‫بۆ خۆی بکات وه‌ك رۆشنبیرێک‪ .‬ئه‌گه‌ر‬ ‫ب���ه که‌س���ێک بڵێیت رۆش���نبیر زۆرجار‬ ‫ده‌بێت���ه مایه‌ی ش���ه‌رم‪( .‬ل���ه‌م دیده‌وه‬ ‫بوو سیاس���ه‌تمه‌دارێکی ک���ورد پێی وتم‬ ‫ل���ه ده‌ره‌وه خه‌ڵکی پێی ش���ه‌رمه پێی‬ ‫بڵێن رۆش���نبیر‪ ،‬که‌چی له کوردستان به‬ ‫ش���انازییه‌وه خه‌ڵکی بانگه‌‌ش���ه بۆخۆی‬ ‫ده‌كات وه‌ك رۆش���نبیر)‪ .‬تێبینیه‌ک���ه‌ی‬ ‫ئه‌و ل���ه‌و روانگه‌‌ی���ه‌وه بوو ک���ه چینی‬ ‫رۆشنبیرانی کورد به ده‌ست هه‌ژارییه‌كی‬ ‫زۆره‌وه ده‌ناڵینن له رووی مه‌عریفییه‌وه‪،‬‬ ‫ب���ه‌اڵم ه���ه‌ر ئه‌وه‌نده‌ی���ان ال گرنگه که‬ ‫پێیان بڵێن ی���ان خۆیان ناوزه‌دەکه‌ن به‬ ‫رۆش���نبیر‪ .‬دیاره ل���ه کۆمه‌ڵگای کوردیا‬ ‫پل���ه‌و پایه‌ی کۆمه‌اڵیه‌ت���ی زێده گرنگه‪،‬‬ ‫خه‌ڵک له‌ڕووی جل پۆشین‌و قسه‌کردن‌و‬ ‫ئۆتۆمبیل‌و خوێندن‌و ژنهێنان‌و زۆر کاری‬ ‫تره‌وه هه‌میش���ه هه‌وڵی ئه‌وه‌ئه‌دەن وه‌ک‬ ‫که‌‌س���ێکی تر ده‌رکه‌ون له چاوی ئه‌وانی‬ ‫تردا‪ ،‬که له راس���تیا خۆی���ان ئه‌وه نین‪.‬‬ ‫بۆ نموونه خوێندکارێکی زانکۆ له رێگای‬ ‫ق���ات‌و بۆینباخ‌و پێ�ڵ�اوه‌وه هه‌‌وڵی ئه‌‌وه‌‬ ‫ئ���ه‌دات وه‌ک که‌س���ێکی س���ه‌رده‌مییانه‬ ‫ده‌رکه‌وێ���ت‪ ،‬به‌ب���ێ ئ���ه‌وه‌ی که‌مترین‬ ‫بایه‌خ ب���ه عه‌قڵ‌و که‌ڵتور‌و فه‌لس���ه‌فه‌ی‬ ‫س���ه‌رده‌مه‌که‌ی بدات‪ .‬هه‌مان شت راسته‬ ‫بۆ زۆرێک له ڕۆش���نبیران‪ .‬ب���ۆ نموونه‬ ‫یه‌کێک له پێناس���ه باوه‌كانی رۆش���نبیر‬ ‫ئه‌وه‌یه که ئه‌و که‌‌سه‌یه که که‌س خۆشی‬ ‫ناوێت‪ .‬که‌چی ل���ه دونیای کوردیا ته‌واو‬ ‫به‌پێچه‌وانه‌وه‌یه‪ .‬رۆشنبیربوون رێگایه‌كه‬ ‫بۆ گه‌یشتن به خۆشه‌ویست بوون‪.‬‬ ‫رۆش���نبیر بوونه‌وه‌رێک���ی س���ه‌ر ب���ه‬

‫‪birura.awene@gmail.com‬‬

‫مۆدێرنه‌یه‪ ،‬هه‌ندێک بنه‌مای رۆشنبیر الی‬ ‫ئێم���ه ده‌گه‌ڕێننه‌وه بۆ حوجره‌‌و فه‌قێ‌و‬ ‫مه‌الکان؛ ئه‌مه ئه‌و دیده‌مان ال ده‌ره‌خسێنێ‬ ‫که رۆڵی رۆشنبیر ئامۆژگاری‌و ئاگاداری‌و‬ ‫ترسان‌و تۆقاندنه‪ ،‬یان نوێنه‌رایه‌تیکردنه‬ ‫ده‌زگایه‌كه‪ ،‬که مزگه‌وته‪ .‬به‌اڵم له راستیا‬ ‫رۆش���نبیر ئه‌و بوونه‌وه‌ره‌یه که له هه‌موو‬ ‫ئاس���تێکی به پێچه‌وان���ه‌ی مه‌الیه‪ .‬ئه‌م‬ ‫دیارده‌یه له که‌لتوری رۆژئاوادا به جۆرێک‬ ‫له ج���ۆره‌کان مامه‌ڵه‌ی ل���ه گه‌اڵکراوه‪.‬‬ ‫الی ماکس ڤیبه‌ر رۆش���نبیر قه‌شه‌ نیه‪،‬‬ ‫به‌ڵکو پێغه‌مب���ه‌ره‪ .‬دیاره ده‌بێت لێره‌دا‬ ‫ب���ه ئاگاییه‌وه له‌م س���یمبوالنه بدوێین‪.‬‬ ‫قه‌ش���ه‌ به هه‌موو پێوه‌رێ���ک پێچه‌وانه‌ی‬ ‫پێغه‌مب���ه‌ره‪ .‬جیاوازی گ���ه‌‌وره له نێوان‬ ‫قه‌ش���ه‌‌و پێغه‌مبه‌ردا ئه‌وه‌یه که قه‌ش���ه‬ ‫نوێنه‌ری ده‌زگایه‌که‌و پێغه‌مبه‌ر هه‌ڵگری‬ ‫یان نوێنه‌ری بیرێکه (ئایدیایه‌ک)‪ .‬قه‌شه‬ ‫پارێزه‌ره(کۆنس���ێرڤه‌تیڤ)و ده‌خوازێت‬ ‫پارێ���زگاری ل���ه ش���ێوازێکی تایبه‌ت له‬ ‫کۆمه‌ڵگا بکات‪ .‬پێغه‌مبه‌ران شۆڕشگێڕن؛‬ ‫هه‌میشه بیری نوێ ده‌هێنن‪ ،‬رووبه‌ڕووی‬ ‫کۆمه‌ڵگاکه‌یان ده‌بنه‌وه‪ ،‬ده‌رده‌س���ه‌ری‌و‬ ‫کێش���ه‌یان بۆ دروس���ت ده‌كرێت‪ ،‬ئازار‬ ‫ده‌درێن‪.‬‬

‫بڕێکی زۆر له‌ئه‌وانه‌ی‬ ‫ده‌خرێنه خانه‌ی‬ ‫رۆشنبیرانه‌وه له‬ ‫کوردستان رۆڵی‬ ‫مه‌الیه‌ك یان‬ ‫قه‌شه‌یه‌کی سه‌رده‌می‬ ‫مۆدێرنه ده‌بینن‬ ‫بڕێک���ی زۆر ل���ه ئه‌وان���ه‌ی ده‌خرێنه‬ ‫خان���ه‌ی رۆش���نبیرانه‌وه له کوردس���تان‬ ‫رۆڵی مه‌الیه‌ك یان قه‌شه‌یه‌کی سه‌رده‌می‬ ‫مۆدێرنه ده‌بینن‪ .‬ئه‌وان که‌س���انێکن که‬ ‫داکۆکی له س���ه‌ر ده‌زگایه‌‌ک‪ ،‬رێکخراوێک‬ ‫ی���ان پارتێکی سیاس���ی ئه‌ک���ه‌ن له‌بڕی‬ ‫ئه‌وه داکۆک���ی له بیرێک‪ ،‬ئایدیایه‌ک یان‬ ‫دونیایه‌كی نوێ بکه‌ن‪.‬‬ ‫دی���اره ئێم���ه لێره‌دا ته‌نه���ا ختۆکه‌ی‬ ‫کۆمه‌ڵێ���ک زۆر له س���ه‌ره‌داو ئه‌ده‌ین که‬ ‫له ش���وێنی تر کاریان له س���ه‌ر ئه‌که‌ین‬ ‫ل���ه پێن���اوی هێنانه‌ئ���ارای مۆدێلێک بۆ‬ ‫رۆش���نبیری ک���وردی‪ .‬له میان���ه‌ی ئه‌م‬ ‫کاره‌مان���دا ب���ه زۆرێ���ک ل���ه‌و کارانه‌دا‬ ‫ئه‌ڕۆین���ه‌وه ک���ه ده‌رب���اره‌ی رۆش���نبیر‬ ‫نوس���راوه‪ ،‬وه له میانه‌ی ره‌خنه‌کردنیان‬ ‫هه‌وڵ���ی فۆرمه‌له‌كردن���ی تێزه‌که‌م���ان‬ ‫ئه‌‌ده‌ی���ن‪ .‬یه‌کێک ل���ه‌و فۆرمه‌النه‌ی که‬ ‫یارمه‌تیده‌رم���ان ده‌بێت‌ فۆرمه‌له‌ی پییار‬ ‫بۆردیوی���ه‪ .‬الی بۆردی���و رۆش���نبیر ئه‌و‬ ‫که‌سه‌یه که له کتێبخانه‌وه دێت بۆ سه‌ر‬ ‫جاده‪ .‬دیاره نابێت ساده‌یی ئه‌م پێناسه‌یه‬ ‫هه‌ڵمانخه‌ڵه‌تێنی‪ .‬له راس���تیا یه‌کێکه له‬ ‫هه‌ره ئاڵۆزترین پێناسه‌کان‪ .‬ده‌توانین به‬ ‫چه‌ند شێوازی تر دایڕێژینه‌وه‪ .‬رۆشنبیر‬ ‫ئه‌و که‌س���ه‌یه که له دونیای بیردا خۆی‬ ‫پڕ چه‌ک ده‌کات‌و دێت���ه نێو کۆمه‌ڵگاوه‬ ‫بۆ به‌کاربردنیان‪ ،‬ب���ه‌اڵم کێ ئه‌و بیرانه‬ ‫به‌رهه‌م ده‌هێنێت‪ ،‬چۆن رۆش���نبیر رۆڵی‬ ‫لێک���ده‌ره‌وه‪ ،‬گه‌یه‌نه‌ر ده‌بینێت له نێوان‬ ‫بیری بااڵو زمانی جاده‌دا‪.‬‬ ‫که له‌فرۆکه‌خانه‌ی میونخ ئه‌و ئێواره‌یه‬ ‫ئاوڕم دای���ه‌وه به‌ختیار عه‌ل���ی‌و ئاراس‬ ‫فه‌تاح���م بینی‪ .‬ئ���ه‌وان ئه‌هاتن���ه‌وه بۆ‬ ‫جۆشدانی س���ه‌را‪ ،‬من بۆ بینینی دایکم‪.‬‬ ‫له نێوان ئ���ازادی‌و دایکما‪ ،‬ئه‌گه‌ر تۆزێ‬ ‫ده‌ستبازی له‌گه‌ڵ وته‌که‌ی کامۆدا بکه‌ین؛‬ ‫ئازادیم بۆ دایکم هه‌ڵبژارد‪ .‬به‌ختیار ئه‌و‬ ‫رۆشنبیره‌یه که شۆڕش���ێکی له دونیای‬ ‫رۆشنبیری ئێمه‌دا هێنایه ئاراوه‪ ،‬شۆڕش‬ ‫به مان���ا کانتییه‌كه‌ی‪ ،‬به‌و مانایه ئاگایی‬ ‫ئێمه‌ی گواسته‌و بۆ ئاستێکی زۆر به‌رزتر‬ ‫له‌وه‌ی هه‌بوو‪‌.‬‬

‫رووداوەکان���ی ئ���ەم دوایی���ەی دەڤەری‬ ‫بادین���ان ه���ەر تەنها دۆزێک���ی مەدەنیی‬ ‫ناجینائی���ی نییە کە تیای���دا دوو حیزب‬ ‫لەسەر دراوس���ێتیی یەکتر لە ناوچەیەکدا‬ ‫پێکنەی���ەن‪ ،‬ت���ا چارەس���ەر ئەوەبێ���ت‬ ‫حیزبێک���ی تر ناوبژییان ب���کات‌و پێکیان‬ ‫بێنێتەوە‪ ،‬یان لیژنەیەک دامەزرێنریت بۆ‬ ‫لێکۆڵینەوە لەوەی کە ئایا دەستی حیزب‬ ‫لەپشت ئەو هێرش���انەوە هەبووە یان نا‪.‬‬ ‫ئەو هێرش���انەی بۆ س���ەر مەیخانەکان‌و‬ ‫سەنتەرەکانی مەساج‌و بارەگا حیزبییەکان‬ ‫ئەنجام دران‪ ،‬چ���ی حیزب ئەنجامی دابن‬ ‫یان خەڵ���ک‪ ،‬دوو دۆزی جینائیی گەورە‌و‬ ‫خەتەرناک���ن کە دەبێت س���زایان بەدوادا‬ ‫بێت‪ .‬گرنگ���ە کۆمەڵگای ئێم���ەش ئیتر‬ ‫ئ���ەم مامەڵ���ە مەدەنییە لەگ���ەڵ تاوانی‬ ‫مومارەسەی توندوتیژیی سیاسییدا بکات؛‬ ‫بەجۆرێک کە ئیتر نە <>خەڵکبوون>>‬ ‫پاکانەیەک بێت بۆ س���زانەدانی ئەوانەی‬ ‫دەست بۆ توندوتیژیی‌و تیرۆری نەیارانی‬ ‫سیاسیی‌و ئایدۆلۆجیی خۆیان دەبەن‪ ،‬وە‬ ‫نە توندوتیژیی نێوان ئەحزابی سیاس���یی‬ ‫وەک جۆرەکردارێک���ی نەخ���وازاو‪ ،‬بەاڵم‬ ‫بێسزای ناو پرۆسەی سیاسیی تێپەڕێت‪ .‬لە‬ ‫سااڵنی ڕابردوودا هەموو تاوانە گەورەکانی‬ ‫ناو شەڕی ناوخۆ تا تاوانە گەورەکانی ناو‬ ‫سەرکوتکردنی خۆپیشاندانەکانی بەهاری‬ ‫ئەمس���اڵ‌و چەندین زیادەڕۆیی تر‪ ،‬هەموو‬ ‫بەم تاکتیکە بەسەر خەڵکدا تێپەڕێنرا‪.‬‬ ‫ئەوەی ک���ە خەڵکانێک ل���ە زاخۆ‪ ،‬بە‬ ‫هاندان���ی حیزب بووبێت ی���ان خۆبەخۆ‪،‬‬ ‫دەزگاکانی دەوڵەت پش���تگوێ دەخەن‌و‬ ‫خۆیان وەک «پۆلیسی ئەخالقی کۆمەڵگا»‬ ‫ڕادەگەیەن���ن‌و ڕێگ���ە بە خۆی���ان دەدەن‬ ‫هەڵکوتنە سەر س���ەنتەرەکانی مەساج‌و‬ ‫مەیفرۆش���ەکان‌و س���ەر ئەو هاواڵتییانەی‬ ‫ڕوانگەیەکی جیاواز لە ڕوانگەی ئەوانیان‬ ‫بۆ ئەخالق‌و ئاین هەیە‪ ،‬کارێکی وا چەندین‬ ‫بڕگ���ەی یاس���ای س���زادان دەیگرێتەوە‪:‬‬ ‫لەوانە‪ ،‬چاالکیی تیرۆریستیی‪ ،‬خراپکاریی‬ ‫(ب���ە وات���ای تەخریب ی���ان ڤاندالیزم)‪،‬‬ ‫خۆخستنە جێگەی دەسەاڵتی حکومیی‪،‬‬ ‫بڕین���ی س���ەرچاوەی داهات���ی خەڵ���ک‪،‬‬ ‫هەڕەشەلێکردن‌و چاوترسێنکردنی خەڵک‪،‬‬ ‫هاندانی خەڵک بۆ ئەنجامدانی تاوان‪ ،‬وە‬ ‫هەوڵی کوشتن لەڕێگەی ئاگرتێبەردانەوە‪.‬‬ ‫ئەمە جگە لەوەی کە پیادەکردنی کۆنتڕۆڵی‬ ‫کۆمەاڵیەتی���ی‌و فەرزکردنی بەزۆری بەها‌و‬ ‫ڕوانگەی مۆڕاڵیی خۆت بەس���ەر کەسانی‬ ‫ت���ردا‪ ،‬تەجاوزێکی گ���ەورە‌و خەتەرناکە‬ ‫بۆ س���ەر "ئازادیی بیر‪ ،‬قەناعەت‪ ،‬ئایین‌و‬ ‫جیهانبینی���ی ‪Freedom of thought,-‬‬ ‫‪ ."concience and religion‬تەجاوزێک‬ ‫کە ل���ە کۆمەڵگایەکدا ک���ە خەونی هەیە‬ ‫بەه���ای لیب���ڕاڵ‌و یەکترتەحەمولک���ردن‬ ‫بااڵدەس���ت بێت تیایدا‪ ،‬دەبێت تەواو بە‬ ‫جیدی���ی وەربگیردرێ���ت‌و س���زای توندی‬ ‫هەبێت‪.‬‬ ‫لەبەرامبەردا‪ ،‬ئ���ەوەی کە خەڵکانێک‪،‬‬ ‫ب���ە هاندانی حیزب بووبێت یان خۆبەخۆ‪،‬‬ ‫هەڵدەکوتنە س���ەر بارەگاکانی حیزبێکی‬ ‫سیاس���یی‌و دەیس���ووتێنن‪ ،‬چەندی���ن‬ ‫بڕگ���ەی یاس���ای س���زادان دەیگرێتەوە‪،‬‬ ‫لەوانە‪ :‬چاالکیی تیرۆریس���تیی‪ ،‬تەخریب‪،‬‬ ‫هەڕەش���ەلێکردن‌و چاوترساندنی خەڵک‪،‬‬ ‫هاندانی خەڵک بۆ ئەنجامدانی تاوان‪ ،‬وە‬

‫هەوڵی کوشتن لەڕێگەی ئاگرتێبەردانەوە‪.‬‬ ‫هەروەه���ا کارێکی وا هێرش���ە بۆ س���ەر‬ ‫"ئازادیی دەستەسازدان – ‪Freedom of‬‬ ‫‪‌"association‬و ئازادی���ی بیروڕا‌و بەهای‬ ‫پلورالیزمی سیاسیی لە کورستاندا‪.‬‬ ‫ئ���ەو دوو ک���ردارە جینائیی���ە دەبێت‬ ‫س���ەربەخۆ لەیەکت���ر مامەڵ���ە بکرێ���ن؛‬ ‫س���ەربەخۆ لەیەکت���ر ب���ەو مانایەی کە‬ ‫مومکی���ن نەبێ���ت هیچیان ب���ە هیچیان‬ ‫پاکان���ە بۆ بکرێت‪ ،‬وە ئەوەی کە ئایا کێ‬ ‫دەستپێشخەر بووە‌و کێ لە پەرچەکرداردا‬ ‫کردوویەتی هیچێ���ک نەگەیەنێت‪ .‬گرنگە‬ ‫ئەو هێرشانە سزای یاسایی بەدوا بێت بۆ‬ ‫ئەو کەسانەی زەمینەسازییان بۆ کردووە‌و‬ ‫فەرمان���ی ئەنجامدانیان داوە (ئیتر لەناو‬ ‫حیزبێكدا ب���ن یان نەبن)‪ ،‬ب���ۆ ئەوانەی‬ ‫هانی خەڵکیان داوە‌و بۆ ئەوانەش���ی کە‬ ‫هێرش���ەکانیان ئەنج���ام داوە‪ .‬ب���ەدوای‬ ‫ئەم هەنگاوەدا ئەگەر س���ەلما مەسەلەی‬ ‫هاندان���ی س���ەرکردەیەک ی���ان کادرێکی‬ ‫حیزبیی ل���ۆکاڵ یان مەالی مزگه‌وتێک بۆ‬ ‫کارەک���ە فەرمانێک���ی حیزبیی بووە نەک‬ ‫دەستپێشخەرییەکی شەخسیی‪ ،‬ئەوکاتە‬ ‫دەبێ���ت لەپاڵ موالحەقەی یاس���ایی ئەو‬ ‫کەسەوە‪ ،‬بە ناوی پێش���ێلکردنی یاسای‬ ‫ئەحزابەوە داوای هەڵوەش���اندنەوەی ئەو‬ ‫حیزبە بکرێ���ت یان تەنان���ەت حیزبه‌که‌‬ ‫وەک کەس���ایەتیی حقوقی���ی [‪Legal‬‬ ‫‪]Personality‬ببرێت���ەب���ەردادگا‪.‬‬ ‫ئەوەی ک���ە لەئێس���تادا مومکین نییە‬ ‫لە کوردس���تاندا ئەم مامەڵ���ە مەدەنییە‬ ‫ئایدیاڵە بەسەر ئەو هێزانەدا فەرز بکرێت‬ ‫ک���ە دەس���ەاڵتدار‌و بەهێزن‪ ،‬ق���ەت ئەوە‬ ‫ناگەیەنێت باس���ی مامەڵەیەکی وا غائیب‬ ‫بکەی���ت‌و زەرورەتی نەبێت پرینس���یپاڵ‬ ‫ڕەخن���ە بکەیت‪ .‬قەت ئ���ەوە ناگەیەنێت‬ ‫لەجیاتی پێداگریی لەس���ەر چارەس���ەر‬ ‫لەسەر بنەمای پرەنسیپەکانی کۆمەڵگای‬ ‫م���اف‪ ،‬پێتوابێت تەنها س���ەرکۆنەکردنی‬ ‫کارەک���ە‌و بەکارهێنانی وش���ەی گڕدار لە‬ ‫وەسفی ئەم حیزب یان ئەو حیزبدا کافیی‬ ‫بێت‪ .‬مەس���ەلەکە ئەوەیە کە هێزگەلێک‌و‬ ‫کەسانێک هەن کە جگه‌ له‌ ڕەخنە‪ ،‬خۆیان‬ ‫شایان بە سزاش کردووە‪ .‬مادامێک تاوان‬ ‫ڕوویداوە‪ ،‬کارێکی نادروس���تە لەئاس���ت‬ ‫حاڵەتێکی وادا باسی ئەوە بێنیتە پێشەوە‬ ‫کە تاوان���کاران ڕق‌و تووڕەیی���ان تیایە‌و‬ ‫ش���یکاریی ئەوە بکەیت کە س���ەرچاوەی‬ ‫ئەو ڕقە لەکوێوەیە‪ .‬دیارە ش���یکردنەوە‌و‬ ‫ڕەخنەیەکی لەم جۆرە تەواو گرنگە‪ ،‬بەاڵم‬ ‫ئاگادار نەبیت لە چی سیاقێکدا دەیکەیت‪،‬‬ ‫تەواو بۆی هەیە ببێتە تێگەیشتنپیشاندان‬ ‫بۆ ت���اوان‌و لەس���زادەربازکردنی ئەوانەی‬ ‫ڕێگەی���ان بەخۆی���ان داوە ب���ۆ ئامانجی‬ ‫سیاسیی دەست بۆ تیرۆر بەرن‪ .‬کارێکی‬ ‫وا‪ ،‬بێئ���ەوەی خ���ۆت بتەوێت‪ ،‬بۆی هەیە‬ ‫بتکاتە بەش���دارێکی چاالکی ئەو ش���ەڕە‬ ‫پڕنیفاقەی نفوزگرتنە کە ئێس���تا لەنێوان‬ ‫حیزبە سیاسییەکاندا دەگوزەرێت‪.‬‬ ‫دواکەوتنی چڕوپڕی هەواڵی دانیشتەکانی‬ ‫حیزب���ەکان س���ەبارەت بە هێرش���ەکانی‬ ‫بادین���ان‪ ،‬دواکەوتن���ی عەقڵییەتێک���ی‬ ‫بیدائیی���ە کە تیرۆر‌و تاوان وەک ناکۆکیی‬ ‫تایبەتی نێوان خێڵە سیاس���ییەکان چاو‬ ‫لێ���دەکات‌و پێیوایە دەتوانن بە س���وڵح‌و‬ ‫دانوستانی نێوان خۆیان خۆشی بکەنەوە‪.‬‬ ‫عەقڵییەتێکی خێڵەکیی پێش‪-‬مۆدێرنیتییە‬ ‫کە ئینس���ان وەک تاکێکی س���ەربەخۆی‬

‫خ���اوەن م���اف نابینێ���ت‌و ڕوانگەیەکی‬ ‫کۆلێکتیڤی���ی ب���ۆ مافی م���رۆڤ هەیە‪.‬‬ ‫لێرەوەیە پێویست دەکات ڕۆژنامە‌و دەزگا‬ ‫ڕاگەیاندنە ئازادەکان ئیتر دەست هەڵگرن‬ ‫لە ئاخنین���ی لێکدانەوەی گروپگەرایی بۆ‬ ‫ت���اوان بە مێش���کی خوێنەرانی خۆیاندا‌و‬ ‫دێباتێک دروست بکەن کە لەسەر بنەمای‬ ‫بەهاکان���ی دیموکراتیی���ەت‌و مافەکان���ی‬ ‫مرۆڤ‌و دابڕاو لە شەڕی دەسەاڵتی نێوان‬ ‫حیزب‌و گروپە سیاسییەکان دامەزرابێت‪.‬‬ ‫ڕوماڵکردن���ی بەردەوام���ی هەواڵ���ی‬ ‫کۆبوون���ەوەکان‌و لێدوانەکان���ی ه���ەردوو‬ ‫حیزب‪ ،‬کارێکی کردووە پیاوە سادەکانی‬ ‫ناو س���ەرکردایەتیی ئ���ەو دوو حیزبەیان‬ ‫لەزیهن���ی خوێنەردا ک���ردووە بە مەهدیی‬ ‫نەجاتدەر کە خەریکی چارەس���ەرکردنی‬ ‫ئەو "قەیرانە سیاس���ییەن کە کوردستان‬ ‫دووچاری ب���ووە"‪ .‬ئەم ئیدمانەی ڕۆژنامە‬

‫ترسی من لەوەیە‬ ‫کە ئەو سەرکۆنە‬ ‫زۆرەی بەرامبەر پدک‬ ‫دەکرێتەوە بەشێکی‬ ‫زۆری ڕقێکی گشتیی‬ ‫بێت لەو حیزبە‌‪ ،‬نەک‬ ‫ڕەخنەبێت لەڕۆڵی‬ ‫ئەو حیزبە لەو‬ ‫هێرشانەی بادیناندا‬

‫ئەهلییەکان بە نوخبەی سیاسیی گرفتێکی‬ ‫دیموکراتیی خەتەرناکی کۆمەڵگای ئێمەیە‪.‬‬ ‫ئەم ئیدمان���ە ڕۆڵی گەورەی هەیە لەوەدا‬ ‫کە خەڵکی کوردس���تانیش ئیدمان بکات‬ ‫بە شەڕی دەس���ەاڵتی نێوان گروپەکان؛‬ ‫لەوەی وێنەیەکی هەڵەی لەس���ەر واقیعی‬ ‫سیاس���یی کوردس���تان بداتێ‌و خەریکی‬ ‫ش���ەڕی دەس���تەوتاقمەکانی بکات نەک‬ ‫شەڕی بەها‌و نۆرمی ئینسانیی‪.‬‬ ‫ترس���ی من لەوەیە کە ئەو س���ەرکۆنە‬ ‫زۆرەی لەم مەسەلەیەدا ئەمڕۆژانە بەرامبەر‬ ‫پدک دەکرێتەوە بەشێکی زۆری هەڵقواڵوی‬ ‫تووڕەیی‌و ڕقێکی گشتیی بێت لەو حیزبە‌و‬ ‫لە سیاسەتەکانی (کە بێگومان حیزبێکی‬ ‫وەک پ���دک بەو جۆری حوکمدارییەوە کە‬ ‫دەیکات‪ ،‬لەئێس���تادا ش���ایان بە هەموو‬ ‫تووڕەیی‌و ڕقێک���ە)‪ ،‬نەک بەدیارییکراویی‬ ‫ڕەخن���ە بێت ل���ە ڕۆڵی ئ���ەو حیزبە لەو‬ ‫هێرشانەی بادیناندا‪ .‬ڕشتنی ڕقی گشتیی‬ ‫لە باسی ڕووداوێکی دیارییکراودا خەتەری‬ ‫ئ���ەوەی هەیە دەنگ���ی ڕەخنەگرانێکی وا‬ ‫لە دێباتی سیاس���یی ناو فەزای گشتییدا‬ ‫زاڵ بکات کە زیاتر س���ەرقاڵی کێبڕکێ‌و‬ ‫خەباتی سێکتاریس���تیین نەک سەرقاڵی‬ ‫بەهای دادپەروەریی‌و هەوڵ بۆ خستنەوەی‬ ‫ئاش���تیی لە کۆمەڵگادا‪ .‬ئەمەیە وادەکات‬ ‫ل���ەو دوو زیادەڕۆییەی لە بادینان ئەنجام‬ ‫دران‪ ،‬ئێس���تا هەر تەنها باسی سووتانی‬ ‫بارەگاکان���ی یەکگرت���وو بمێنێت���ەوە‌و‬ ‫مەیفرۆش���ان کە ئامان���ج‌و قوربانییەکی‬

‫بیرورا‬

‫گ���ەورەی دەس���تی ئەو ناش���یرینکردن‌و‬ ‫هێرش���ە خەتەرناکانە بوون که‌ بۆ س���ەر‬ ‫ئازادیی جیهانبینی���ی ئه‌وان ئه‌نجامدران‪،‬‬ ‫لەبری وێنەی قوربانیی‪ ،‬لە زیهنی خەڵکدا‬ ‫وێن���ەی کەس���انێکی بێم���ۆڕاڵ‌و یاخیی‌و‬ ‫یاساش���کێنیان پێدراوە‌و هیچ ڕاگەیاندن‌و‬ ‫هێزێکی���ش نیی���ە ئامادە بێ���ت کارێک‬ ‫لەڕاستای ڕاس���تکردنەوەی ئەم وێنەیەدا‬ ‫ب���کات‪ .‬ئەوەی کە لەن���او دێباتی دەوری‬ ‫ئەم مەس���ەلەیەدا قسەی داکۆکیکەرانەی‬ ‫مەیفرۆشان خۆیان‌و قسەی داکۆکیکەران‬ ‫لە مەیفرۆش���ان ل���ە ڕوانگ���ەی ئازادیی‬ ‫جیهانبینیی���ه‌وه‌ نائامادەیە‪ ،‬نیش���انەی‬ ‫نائامادەی���ی بەهاکان���ی ماف���ی مرۆڤ‌و‬ ‫زاڵبوونی ش���ەڕی دەس���ەاڵتی گروپەکانە‬ ‫بەسەر دێباتی سیاسیی لە کوردستاندا‪.‬‬ ‫ئەم ج���ۆرە ل���ە ئیدارەدان���ی دێباتی‬ ‫سیاس���یی دەبێتە هۆی ئ���ەوەی خەڵکی‬ ‫کوردس���تان بەر مەبنای ئینتیمای گروپ‬ ‫جەمس���ەرگیریی پێبکات نەک بەرمەبنای‬ ‫بەه���ا‌و نۆرمی ئینساندۆس���تانە‪ .‬ئەمەیە‬ ‫وادەکات پدک‌و چەند حیزبێکی تر لەهەر‬ ‫مەس���ەلەیەکدا‪ ،‬چەند لەس���ەر ناحەقیش‬ ‫بن‪ ،‬هەر لەش���کرێکی گەورە دەمێنێتەوە‬ ‫داکۆکیی���ان ل���ێ ب���کات‌و بیانپارێزێت‪.‬‬ ‫هەمانش���ت هەر ئەم ج���ۆرە کارکردنەیە‬ ‫جێگەی پارادۆکسێکی وای تیا دەبێتەوە‬ ‫ک���ە ئەگەرچ���ی هێرش���ەکانی بادین���ان‬ ‫کۆنەپارێزی���ی دینی���ی‌و قبوڵنەکردن���ی‬ ‫ئازادی���ی جیهانبینیی هێ���زی جوڵێنەری‬ ‫سەرەکییانە‪ ،‬کەچی لە درێژەدا دەبێتە هۆی‬ ‫هاوس���ەنگەرییەکی گەورە لەگەڵ هێزێکی‬ ‫کۆنەپارێ���ز‌و دژە ئازادی���ی جیهانبینیی‬ ‫وەک یەکگرتووی ئیس�ل�امیی لەبەرامبەر‬ ‫پارتییدا‪ .‬گەورەیی ئەم پارادۆکسە کاتێک‬ ‫دەردەکەوێت ک���ە دەبینیت کەس ئامادە‬ ‫نییە هاوس���ەنگەری ئەو مەیفرۆشانە بێت‬ ‫کە بەشێکیان ڕووبەڕووی تیرۆر بوونەوە‌و‬ ‫ئێس���تاش هەموویان لەژێر هەڕەشەیەکی‬ ‫تیرۆریستیی گەورەدان‪.‬‬ ‫بۆیە ئ���ەوەی لە بادین���ان ڕوویدا هەر‬ ‫تەنه���ا تێکئااڵنێک���ی حی���زب‌و گروپ���ە‬ ‫سیاس���ییەکان نەبوو تا هەم���وو هەواڵ‌و‬ ‫دێباتە سیاسییەکان بە دەوری حەقداریی‬ ‫ئەم حی���زب‌و ناحەقیی ئ���ەو حیزبدا چڕ‬ ‫بکەین���ەوە‪ .‬ئەو ڕووداوان���ە دەبێت وەک‬ ‫هۆش���دارییەکی پێش���وەخت وەربگری���ن‬ ‫س���ەبارەت بەوەی کە کۆنس���ەرڤاتیزمی‬ ‫دینی���ی‌و س���ەرکوتگەریی دەس���ەاڵت به‌‬ ‫پله‌یه‌کی خه‌ته‌رناک تائاستی دەستبردن‬ ‫بۆ تیرۆر گەشەیان کردووە لە کوردستاندا‪.‬‬ ‫ئ���ەو ڕووداوانە ئەوە پیش���ان دەدەن کە‬ ‫کەمتۆڵێڕانس���یی دینیی‌و کەمتۆڵێڕانسیی‬ ‫سیاس���یی گەش���ەی گەورەیان کردووە‌و‬ ‫هەریەکەی���ان وەک دژەبەری ئەویتر لەناو‬ ‫خەڵکی ئێمەدا ش���ەرعییەتی وەرگرتووە‌و‬ ‫لە گەش���ەیەکی خێرادان‪ .‬ئەو ڕووداوانە‬ ‫دەبێت وەک هۆش���دارییەکی پێشوەخت‬ ‫وەربگری���ن ک���ە پێماندەڵێ���ت ئەگ���ەر‬ ‫دۆخی سیاس���یی لە کوردستان هەر بەم‬ ‫ئاراس���تەیەدا گەش���ە بکات‪ ،‬ئەوا گرفتی‬ ‫گ���ەورەی داهات���ووی کۆمەڵ���گای ئێمە‬ ‫پێکداتەقانی هێزە عەلمانییە دەسەاڵتدارە‬ ‫گەندەڵەکان‌و هێزە ئاینییە فەندەمێنتاڵە‬ ‫توندڕەوەکان دەبێت‪.‬‬ ‫ئۆسلۆ‪٢٠١١/١٢/٢٢ ،‬‬

‫‪sirwanebdul@yahoo.com‬‬

‫ئه‌و سته‌مه‌ی‌ به‌ناوی‌ (پێشمه‌رگه‌)و‌ه ده‌كرێت‬ ‫ی‬ ‫د‪ .‬یه‌حیا عومه‌ر رێشاو ‌‬

‫‪yreshawy@yaho.com‬‬

‫(پێش����مه‌رگه‌) ئ����ه‌و ن����اوه‌ گه‌وره‌یه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫له‌فه‌رهه‌نگ����ی‌ كوردایه‌ت����ی‌‌و مێ����ژووی‌‬ ‫گه‌ل����ی‌ ك����ورددا پێگه‌یه‌ك����ی‌ تایبه‌تی‌‬ ‫هه‌یه‌‪ ،‬كه‌ ناوی‌ پێش����مه‌رگه‌ دێت خێرا‬ ‫خه‌س����ڵه‌ته‌كانی‌ وه‌ك (ئازایه‌ت����ی‌‌و‬ ‫به‌رخودان‌و فیداركاری����ی‌) له‌ زیهنماندا‬ ‫به‌رجه‌سته‌ ده‌بن‪ ،‬كه‌ ناوی‌ (پێشمه‌رگه‌)‬ ‫دێ����ت خه‌بات����ی‌ ش����اخ‌و به‌ره‌نگاری����ی‬ ‫دوژمنی‌ سه‌رسه‌خت‌و چه‌ندین داستانی‌‬ ‫ئه‌فس����انه‌ییانه‌ت دێنه‌ به‌رچاو‪ ،‬كه‌ ئه‌و‬ ‫ناوه‌ له‌ كتێبێك‌و رۆژنامه‌یه‌كدا ده‌نوسرا‬ ‫یاخود له‌ س����ه‌ر شاش����ه‌ی‌ تی‌ ڤیه‌كه‌وه‌‬ ‫ده‌بینرا‪ ،‬به‌ده‌س����ت خ����ۆت نه‌بوو خێرا‬ ‫ق����ازی‌ موحه‌مم����ه‌د‌و مه‌ال مس����ته‌فای‌‬ ‫بارزانی‌‌و ش����ێخ مه‌محم����ودی‌ حه‌فید‌و‬ ‫سه‌دان شاكارت ال ده‌هاته‌ حزور‪.‬‬ ‫كه‌ مناڵ بووی����ن زۆربه‌مان خه‌ونمان‬ ‫به‌ پێش����مه‌رگایه‌تیه‌وه‌ ده‌بینی‌‪ ،‬شه‌وانه‌‬ ‫ل����ه‌ ده‌القه‌ی‌ په‌نجه‌ره‌كان‌و له‌ش����ه‌وانی‌‬ ‫زس����تاندا خۆزگه‌مان به‌ بینینی‌ تارمایی‬ ‫ئه‌و مرۆڤه‌ خۆبه‌ختكه‌ره‌ ده‌خواس����ت‪،‬‬

‫ی گه‌رم‌و‬ ‫ك����ه‌ چۆن ئێمه‌ له‌ نێ����و جێگه‌ ‌‬ ‫نه‌رم����دا ش����ه‌و ده‌كه‌ین����ه‌وه‌‌و ئه‌ویش‬ ‫ل����ه‌ نێ����و ئه‌ش����كه‌وت‌و لوتك����ه‌ی‌ چیا‬ ‫به‌فرینه‌كان����دا ئێش����كگری‌ ده‌كات‌و‬ ‫ئاس����مان ده‌كات����ه‌ پێخ����ه‌ف‌و زه‌ویش‬ ‫سیستمی‌ پشوو ‌و نوس����تنی‌‪ .‬هه‌میشه‌‬ ‫ئاواتمان به‌ رۆژێكه‌وه‌ ده‌خواس����ت ئه‌م‬ ‫سه‌ربازه‌ نه‌ناس����راوه‌ پشوویه‌ك بدات‌و‬ ‫له‌ ژێر س����ێبه‌ری‌ ئازادی‌و سه‌ربه‌خۆییدا‬ ‫چاوه‌كانی‌ وه‌نه‌وزێك بده‌ن‌و حوكمێكی‌‬ ‫(دادپه‌روه‌ران����ه‌)ی‌ ئ����ه‌م بس����ته‌ خاكه‌‬ ‫ب����كات‪ .‬ئه‌مانه‌‌و چه‌ندی����ن وێنای‌ تر له‌‬ ‫خه‌یاڵدانی‌ ئێمه‌دا نه‌خشه‌یان كێشابوو‬ ‫بۆ ئه‌و كه‌س����ایه‌تیه‌ی‌ ك����ه‌ پێی ده‌وترا‬ ‫(پێشمه‌رگه‌)‪.‬‬ ‫دیاره‌ ئه‌مڕۆ به‌ه����ۆی‌ رۆژه‌ تاڵه‌كانی‌‬ ‫ش����ه‌ڕی‌ ناوخ����ۆ‌و ئاس����ه‌واری‌ دوو‬ ‫ئیداره‌یی‌و به‌كارهێنانی‌ (پێش����مه‌رگه‌)‬ ‫له‌ ملمالنێی حیزب����ی‌و بنه‌ماڵه‌ییدا ئه‌و‬ ‫وش����ه‌یه‌ ره‌ونه‌قی‌ خۆی‌ له‌ده‌س����تداوه‌‌و‬ ‫ئه‌مڕۆك����ه‌ ئه‌و كه‌س����ایه‌تییه‌ ئه‌وه‌نده‌ی‌‬

‫وه‌ك كادیرێك����ی‌ حیزبیی‌و موچه‌خۆری‬ ‫الیه‌نێكی‌ سیاس����ی ته‌ماشای‌ ده‌كرێت‪،‬‬ ‫كه‌متر وه‌ك پارێزگاریكه‌ر‌و تێكۆش����ه‌ر‌و‬ ‫پی����اوی‌ رۆژان����ی‌ ته‌نگان����ه‌‪ ،‬ل����ه‌ پاش‬ ‫راپه‌ڕین����ه‌وه‌ ت����ا هه‌نوك����ه‌ رۆژ به‌ڕۆژ‬ ‫سیمای‌ ئه‌و فیداكاره‌ ته‌ڵخ‌و ته‌ماوی‌ تر‬ ‫ده‌كرێت‪ .‬الیه‌نه‌ ده‌سه‌اڵتداره‌كان‌و حیزبه‌‬ ‫سیاسییه‌كان له‌بری‌ ئه‌وه‌ی‌ ئه‌م ده‌ست‌و‬ ‫بازووه‌ خوێن گه‌رمان����ه‌ بكه‌نه‌ هێزێكی‌‬ ‫نیش����تمانیی ره‌سه‌ن‪ ،‬هاتن تاكه‌ تاكه‌ی‌‬ ‫ئه‌ندام‌و پله‌داره‌كانیان كردنه‌ سه‌ربازێكی‌‬ ‫گوێڕایه‌ڵی‌ حیزب‌و مووچه‌خۆرێكی‌ بێناز‪،‬‬ ‫هه‌ربۆیه‌ ده‌بینی‌ ئه‌و كه‌سایه‌تییه‌ی‌ كه‌‬ ‫ئاماده‌ب����وو دیفاع له‌ خ����اك‌و ناموس‌و‬ ‫رۆح‌و ماڵ����ی‌ ئێمه‌ ب����كات‪ ،‬هه‌ندێكیان‬ ‫ئاماده‌ن ته‌ڕ‌و وشك پێكه‌وه‌ بسوتێنن‌و‬ ‫ش����ه‌القی‌ گیانمان بك����ه‌ن‪ .‬هه‌ندێ‌ جار‬ ‫ئام����اده‌ن ب����ه‌ فه‌رمانێك����ی‌ س����ه‌رووی‌‬ ‫خۆی����ان‌و بێ‌ س����ێ‌‌و دوو رۆژنامه‌نووس‬ ‫بده‌نه‌ به‌رش����ه‌ق‌و هاواڵتی‌ ئیهانه‌ بكه‌ن‪،‬‬ ‫ئاخر حیزب رۆژان����ه‌ وانه‌ی‌ (حیزبیی)‬ ‫یان پێ‌ ده‌ڵێنه‌وه‌ نه‌ك (نیش����مانیی)‪،‬‬ ‫فێری‌ (تۆڵه‌سه‌ندنه‌وه‌‌و رق)یان ده‌كه‌ن‬ ‫ن����ه‌ك (خۆشه‌ویس����تی‌‌و لێبورده‌یی)‪،‬‬ ‫رایانده‌هێن����ن له‌س����ه‌ر (ده‌مارگیریی‌و‬ ‫خۆویستی‌) نه‌ك (فره‌یی‌و یه‌كتر قبوڵ‬ ‫كردن)‪ ...‬دیسانه‌وه‌ هه‌ندێكیان!‬

‫هه‌ربۆیه‌ ده‌بینی‌ ئ����ه‌م هێزه‌ له‌ ئان‌و‬ ‫س����اتی‌ هه‌ڵمه‌ته‌كانی‌ هه‌ڵبژاردندا وه‌ك‬ ‫چه‌كێك به‌كار ده‌هێنرێت‌و دڵسۆزی‌ خۆی‌‬ ‫بۆ (ئه‌زمونه‌كه‌) به‌ چه‌ندجار ده‌نگدان‬ ‫دووپات ده‌كاته‌وه‌! ه����ه‌ر ئه‌م هێزه‌ بۆ‬ ‫كپ كردنه‌وه‌ی‌ ئاپۆرای‌ خۆپیش����اندان‌و‬ ‫ده‌نگه‌ ناڕازییه‌كان ب����ه‌كار ده‌هێنرێت‌و‬ ‫له‌ بری‌ پارێزگاریی له‌ هه‌موان‪ ،‬ده‌بێته‌‬ ‫قه‌ڵغانی‌ الیه‌نێكی‌ دیاریكراو‌و په‌المارده‌ر‬ ‫بۆسه‌ر بنكه‌‌و باره‌گاو كادیری الیه‌نێكی‌‬ ‫تر‪ ،‬سه‌مه‌ره‌كه‌ له‌وه‌دایه‌ هه‌ر ئه‌م هێزه‌‬ ‫رۆژانه‌ یاری‌ به‌ موچه‌و موس����ته‌حقاتی‌‬ ‫ده‌كرێ����ت‌و ه����ه‌ر رۆژه‌‌و به‌ڵێنێكی‌ پێ‌‬ ‫ده‌درێت‌و به‌ جۆرێك ده‌چه‌وسێنرێته‌وه‌‪.‬‬ ‫به‌ڕاس����تی‌ جێگه‌ی‌ خه‌مێك����ی‌ گه‌وره‌یه‌‬ ‫ئێمه‌ پاش بیس����ت ساڵ له‌ حوكمرانیی‬ ‫نه‌مانتوان����ی‌ ئه‌م ناوه‌ جوانه‌ وه‌ك خۆی‌‬ ‫بهێڵینه‌وه‌‌و وه‌ك سمبولێكی‌ كوردایه‌تی‌‬ ‫پارێزگاری‌ له‌ ئاواز‌و سیما قه‌شه‌نگه‌كه‌ی‌‬ ‫بكه‌ین‪ ،‬هاتین به‌ ده‌ستی‌ خۆمان رۆحی‌‬ ‫جوامێریی‌و خۆنه‌ویس����تی‌‌و فیداكاریمان‬ ‫ل����ه‌م كائینه‌دا س����ڕییه‌وه‌‌و گۆڕیمان به‌‬ ‫گشت ئه‌و خه‌سڵه‌تانه‌ی‌ كه‌ نه‌ خوا پێی‬ ‫خۆشه‌‌و نه‌مرۆڤه‌كایش ئاسووده‌ ده‌كات‌و‬ ‫ن����ه‌ نیش����تمانێكی‌ پڕ ل����ه‌ قه‌یرانی‌ پێ‬ ‫رزگار‌و س����ه‌رفراز ده‌كرێت ‪ ..‬به‌ڕاستی‌‬ ‫جێی خه‌مه‌!!‬

‫تەندروستی‬

‫)‪ )307‬سێشه‌ممه‌ ‪2012/1/3‬‬

‫ژنان چۆن بتوانن ده‌م‌و ددانیان بپارێزن؟‬

‫نه‌شته‌ر‬ ‫د‪.‬گۆران عبدالله دەینوسێت‬

‫لە نێوان بنکە‌و‬ ‫نەخۆشخانەدا‬

‫به‌درێژایی ته‌مه‌ن چه‌ندین گۆڕان‬ ‫له‌فسیۆلۆژیای جه‌سته‌ی ژناندا‬ ‫ڕووده‌دات له‌به‌رئه‌و‌ه ژنان ده‌بێت پتر‬ ‫بایه‌خ به‌ته‌ندروستی له‌شیان بده‌ن‪.‬‬ ‫ئه‌و قۆناغانه‌ی ك ‌ه ژنان تیایدا گه‌ور‌ه‬ ‫ده‌بن‌و گۆڕانكاری به‌سه‌ر جه‌سته‌یاندا‬ ‫ی‬ ‫دێت‪ ،‬بۆ نمونه‌ له‌قۆناغه‌كان ‌‬ ‫پێگه‌یشتن‌و دووگیانیدا‪ ،‬له‌م كاتانه‌دا‬ ‫زۆر گرنگ ‌ه بۆ ژنان بۆ ئه‌وه‌ی زیاتر‬ ‫بایه‌خ به‌ته‌ندروستی ده‌میان بده‌ن‪.‬‬

‫د‪.‬گۆران عەبدواڵ‬

‫ئه‌مه‌ریك���ی‬ ‫توێژینه‌وه‌یه‌ك���ی‬ ‫ئاشكرایكردو‌ه ك ‌ه ‪%23‬ی‌ ژنانی ته‌مه‌ن‬ ‫‪ 54-30‬س���اڵ نه‌خۆش���ی هه‌وكردن���ی‬ ‫ی ژنانی‬ ‫ده‌و‌روبه‌ری ددانیان هه‌یه‌‌و ‪‌ %44‬‬ ‫ته‌مه‌ن ‪ 90-55‬س���اڵیش (ئه‌وانه‌ی ك ‌ه‬ ‫ددانه‌كانیان ماوه‌) نه‌خۆشی هه‌وكردنی‬ ‫ده‌وروبه‌ری ددانیان هه‌یه‌‪ ،‬له‌به‌رئه‌وه‌ی‬ ‫نه‌خۆش���ی پووك (ده‌وروبه‌ری ددان)‬ ‫نه‌خۆش���ییه‌كی هه‌ست پێنه‌كراوه‌ (بێ‬ ‫ئازاره‌) زۆربه‌ی ژنان به‌نه‌خۆشییه‌كانیان‬ ‫نازان���ن تاوه‌كو نه‌خۆش���ییه‌ك ‌ه نه‌گات ‌ه‬ ‫بارێك���ی زۆر خ���راپ‪ ،‬هه‌رچۆنیك بێت‬ ‫ژنان ده‌توانن له‌قۆناغ��� ‌ه جیاوازه‌كانی‬ ‫ته‌مه‌نیاندا ته‌ندروستی ده‌میان بپارێزن‬ ‫به‌گرتنه‌به‌ری چه‌ند هه‌نگاوێك‪.‬‬ ‫قۆناغی پێگه‌یشتن‬ ‫له‌كات���ی پێگه‌یش���تندا هۆرمۆن��� ‌ه‬ ‫ڕه‌گه‌زیی���ه‌كان زی���اد ده‌ك���ه‌ن وه‌كو‬ ‫هۆرمۆنی (پڕۆجیسترۆن‌و ئه‌سترۆجین)‬ ‫كه‌ ده‌بنه‌ هۆی زیادبوونی سوڕی خوێن‬ ‫له‌ناو پووكدا‪ ،‬به‌مه‌ش هه‌ستیاری پووك‬ ‫زیاد ده‌كات‪ ،‬ئه‌مه‌ش وا ده‌كات پووك‬ ‫كاردانه‌وه‌ی زیات���ری هه‌بێت بۆ مادد‌ه‬ ‫لكاو‌ه زیانبه‌خشه‌كانی سه‌ر ددان وه‌كو‬ ‫پاش���ماوه‌ی خۆراك‌و پالك���ی ددانیی‪.‬‬ ‫له‌م كاتانه‌دا پووك ده‌ئاوس���ێت‌و سور‬ ‫هه‌ڵده‌گه‌ڕێت‪.‬‬ ‫كاتێك ژن���ان به‌ماوه‌ی پێگه‌یش���تندا‬ ‫تێده‌پ���ه‌ڕن‪ ،‬كاردان���ه‌وه‌ی پ���ووك بۆ‬ ‫ئاوس���ان كه‌متر ده‌بێته‌وه‌‪ ،‬هه‌رچۆنێك‬ ‫بێ���ت زۆر گرنگه‌ بۆ ژن���ان له‌قۆناغی‬ ‫پێگه‌یش���تندا بای���ه‌خ به‌ته‌ندروس���تی‬ ‫ده‌میان بده‌ن ئ���ه‌وه‌ش به‌به‌كارهێنانی‬ ‫فڵچه‌‌و هه‌ویر‌و ده‌زوی پزیش���كی ددان‬ ‫له‌گه‌ڵ س���ه‌ردانكردنی پزیش���كی ددان‬ ‫به‌په‌یوه‌س���تبوون به‌خشته‌یه‌كی كاتی‬ ‫ڕێكوپێك‪.‬‬ ‫له‌هه‌ندێ باردا پزیشكی پسپۆڕی ددان‬ ‫ئامۆژگاریت ده‌كات‌ به‌چاره‌سه‌ركردن‌و‬ ‫پاراس���تنی ئه‌و شان ‌ه ئێس���كانه‌ی ك ‌ه‬ ‫ده‌وری ددانه‌كانیان داو‌ه ئه‌گه‌ر زیانیان‬

‫‪15‬‬

‫دروس���ت ده‌بێ���ت‪ ،‬ئه‌م���ه‌ش به‌هۆی‬ ‫تو‌ داخورابێتن‪.‬‬ ‫پێگه‌یشتبێ ‌‬ ‫كاردانه‌وه‌ی پووكه‌وه‌ ده‌بێت به‌رامبه‌ر‬ ‫ماد‌ه نیش���تووه‌ زیانبه‌خشه‌كانی وه‌كو‬ ‫سوڕی مانگانه‌‬ ‫زۆر به‌كه‌م���ی هه‌ندێ له‌ژنان توش���ی پالكی ددانی‪ ،‬ئه‌م ل���وو‌ه پێیده‌وترێت‬ ‫هه‌وكردنی پووك ده‌بن ئه‌وه‌ش به‌هۆی ل���ووی دووگیانیی‪ .‬ئه‌م ل���ووه‌‪ ،‬لووی‬ ‫س���وڕی مانگانه‌وه‌‪ .‬له‌م باره‌دا پووك ش���ێرپه‌نجه‌یی نییه‌‪ ،‬به‌ڵكو بێ ئازاره‌‪.‬‬ ‫خوێنی لێدێت‌و س���وور هه‌ڵده‌گه‌ڕێت‌و‬ ‫ده‌ئاوس���ێت‪ .‬ئ���ه‌م هه‌وكردن��� ‌ه پێش‬ ‫ڕوودانی س���وڕه‌كه‌ ڕووده‌دات‌و له‌كاتی‬ ‫ده‌ستپێكردنیدا نامێنێت‪.‬‬ ‫قۆناغی دووگیانیی‬ ‫زۆرێ���ك له‌ژنان پووكی���ان هه‌وده‌كات‌و‬ ‫س���وور ده‌بێته‌و‌ه له‌س���ه‌ره‌تای مانگی‬ ‫دووه‌م‌و س���ێیه‌مدا‪ ،‬ئه‌م هه‌وكردنه‌ زیاد‬ ‫ده‌كات به‌درێژای���ی مانگی هه‌ش���ته‌م‪.‬‬ ‫ل���ه‌م كاتانه‌دا ژنان تێبینی ئاوس���ان‌و‬ ‫خوێن لێهاتن‌و سووربوونه‌وه‌ی پووكیان‬ ‫ده‌كه‌ن‪.‬‬ ‫ل���ه‌ هه‌ندێ ئافره‌ت���ی دووگیاندا پووك‬ ‫له‌ جێگه‌یه‌كدا گه‌ور‌ه ده‌بێت‌و لوویه‌ك‬

‫له‌دایكبوونی كۆرپه‌‌و كه‌میی بارستایی‬ ‫كۆرپه‌ك���ه‌‪ ،‬بۆی���ه‌ ه���ه‌ر هه‌وكردنیك‬ ‫(وه‌ك هه‌وكردنی پووك) ب ‌ه چاوی پڕ‬ ‫بایه‌خ���ه‌و‌ه ته‌ماش���ا ده‌كرێت له‌ماوه‌ی‬ ‫دووگیانیدا‪ ،‬له‌ڕاس���تیدا ئ���ه‌و ئافره‌ت ‌ه‬ ‫دووگیانانه‌ی كه‌ پووكیان نه‌خۆش���ه‌‪،‬‬

‫خانمی‌ ئازیز ئه‌گه‌ر پالنت داناو‌ه‬ ‫بۆئه‌وه‌ی منداڵت ببێت ئه‌وا زۆر گرنگ ‌ه‬ ‫بایه‌خ ب ‌ه ته‌ندروستی ده‌مت بده‌یت‬

‫ئه‌گه‌ر ئه‌م ل���ووه‌ مایه‌و‌ه پاش ماوه‌ی‬ ‫دووگیانی ئه‌وا ده‌بێت له‌ الیه‌ن پزیشكی‬ ‫پسپۆری نه‌شته‌رگه‌ری پووك الببرێت‪.‬‬ ‫توێژین���ه‌وه‌كان ده‌ریانخس���تووه‌ ك��� ‌ه‬ ‫په‌یوه‌ن���دی هه‌ی ‌ه له‌نێوان نه‌خۆش���یی‬ ‫پووك (ده‌وروبه‌ری ددان)‌و پێشوه‌خت‬

‫حه‌وت ج���ار زیاتر له‌ب���ارن بۆ ئه‌وه‌ی‬ ‫كۆرپه‌كانیان پێش���وه‌خت له‌دایك ببن‌و‬ ‫كۆرپه‌كانیش له‌قه‌بار‌ه زۆر بچوك‌و كه‌م‬ ‫بارسته‌ بن‪.‬‬ ‫ی ئازیز ئه‌گه‌ر پالنت داناو‌ه‬ ‫بۆی ‌ه خانم ‌‬ ‫بۆئه‌وه‌ی منداڵت ببێت ئه‌وا زۆر گرنگ ‌ه‬

‫بای���ه‌خ به‌ ته‌ندروس���تی ده‌مت بده‌یت‬ ‫له‌گه‌ڵ س���ه‌ردانكردنی پزیش���كی ددان‬ ‫به‌ش���ێوه‌یه‌كی‌ ڕێكوپێ���ك بۆ ئه‌وه‌ی‬ ‫پووك‌و ددانه‌كانت بۆ بپشكنێت‪.‬‬ ‫ئ���ه‌و ژنان���ه‌ی ك���ه‌ دژه‌ دووگیان���ی‬ ‫به‌كارده‌هێن���ن‪ ،‬له‌وانه‌ی��� ‌ه هه‌م���ان‬ ‫گرفت���ی پووكیان هه‌بێ���ت وه‌كو ژنانی‬ ‫دووگیان‪ .‬ئه‌مانیش هه‌ست به‌ ئاوسان‌و‬ ‫س���وربونه‌وه‌‌و خوێنلێهاتن���ی پووكیان‬ ‫ده‌كه‌ن‪.‬‬ ‫قۆناغی سوڕوه‌ستان‌و پاش‬ ‫سوڕوه‌ستان‬ ‫ئ���ه‌و ژنان���ه‌ی گه‌یش���تونه‌ته‌ ته‌مه‌نی‬ ‫سوڕوه‌س���تان‌و پ���اش سوڕوه‌س���تان‬ ‫له‌وانه‌یه‌ هه‌ست به‌چه‌ند گۆڕانكارییه‌ك‬ ‫بك���ه‌ن له‌ده‌میاندا‌و له‌وانه‌ی ‌ه هه‌س���ت‬ ‫به‌ناڕه‌حه‌تی ده‌می���ان بكه‌ن وه‌ك ده‌م‬ ‫وش���كی‪ ،‬ئازار‪ ،‬س���ووتانه‌وه‌‌و گۆڕانی‬ ‫تامی خواردن به‌تایبه‌تی سوێر‪ ،‬توون‌و‬ ‫تاڵیی‪.‬‬

‫‪ 8‬مه‌ترسی له‌كاتی به‌كارهێنانی ئه‌سپرین‬ ‫ی‬ ‫ئه‌سپرین‪ ،‬یه‌كێكه‌ له‌و ده‌رمانانه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫كه‌ به‌كاردێت بۆ هێوركردنه‌وه‌ ‌‬ ‫ئازار‌و نه‌هێشتنی‌ هه‌وكردن له‌هه‌ر‬ ‫ی‬ ‫به‌شێكی‌ له‌شدا‌و به‌سووده‌ له‌كات ‌‬ ‫به‌رزبوونه‌و‌هی‌ پله‌ی‌ گه‌رمی‌ له‌ش‬ ‫ی تا)‪ .‬هه‌ندێجاریش ل ‌ه‬ ‫(واته‌ بوون ‌‬ ‫نه‌خۆشییه‌كانی‌ دڵدا به‌كاردێت بۆ‬ ‫ی‬ ‫ڕێگرتن له‌جه‌ڵته‌ی‌ دڵ‪ ،‬ئه‌مه‌ش له‌ڕێ ‌‬ ‫ی خه‌ستی‌ خوێنه‌وه‌‌و‬ ‫ڕوونكردنه‌وه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی پزیشك ‌‬ ‫ی تایبه‌ت ‌‬ ‫ته‌نها به‌پێی‌ ڕێنمای ‌‬ ‫به‌كاردێت‪.‬‬ ‫ی گرنگ‬ ‫چه‌ند ڕێنماییه‌ك ‌‬ ‫ده‌ربار‌هی‌ ئه‌سپرین‪:‬‬ ‫یه‌ك���ه‌م‪ :‬ئه‌س���پرین نابێ���ت ب���ۆ ئه‌و‬ ‫مندااڵن���ه‌ ب���ه‌كار بێت ك��� ‌ه ئه‌نفلۆنزا‬ ‫ی دڕكه‌ومێكوته‌یان‬ ‫یاخ���ود نه‌خۆش��� ‌‬ ‫ی‬ ‫ی حاڵه‌تێك ‌‬ ‫هه‌یه‌‪ ،‬چونك ‌ه ده‌بێته‌ هۆ ‌‬ ‫ی‬ ‫ترسناك‌و كوشند‌ه له‌منداڵه‌كه‌دا‌و ژیان ‌‬ ‫ده‌خات ‌ه مه‌ترسییه‌وه‌‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ی هه‌ر نیشانه‌یه‌ك ‌‬ ‫ی بوون ‌‬ ‫دووه‌م‪ :‬له‌كات ‌‬ ‫خوێنبه‌رب���وون له‌گ���ه‌ده‌‌و ڕیخۆڵه‌كان‬ ‫ی ئه‌س���پرین‬ ‫پێویس���ت ‌ه به‌كارهێنان��� ‌‬ ‫ی‬ ‫ی به‌ پزیشك ‌‬ ‫بوه‌س���تێنرێت‌و په‌یوه‌ند ‌‬ ‫ی‬ ‫پس���پۆڕه‌و‌ه بكرێ���ت‪ ،‬نیش���انه‌كان ‌‬ ‫ی گه‌ده‌‌و ڕیخۆڵه‌ش بریتین‬ ‫خوێنبه‌ربوون ‌‬ ‫ل ‌ه ڕش���انه‌وه‌یه‌ك ك���ه‌ خوێنی‌ تێكه‌ڵ‬ ‫ی مرۆڤه‌ك ‌ه‬ ‫ی ڕه‌نگی‌ پیسای ‌‬ ‫بێت‌و گۆڕان ‌‬ ‫به‌ش���ێوه‌یه‌ك ڕه‌ش ده‌بێت ك ‌ه ئه‌میش‬ ‫ی خڕۆكه‌ سووره‌كان ‌‬ ‫ی شیبونه‌وه‌ ‌‬ ‫به‌هۆ ‌‬ ‫ی دووگیانن‬ ‫ی كێشی‌ كۆرپه‌له‌‪ ،‬ئه‌و ژنانه‌ ‌‬ ‫خوێنه‌وه‌یه‌‪.‬‬ ‫پێویس���ت ‌ه ڕاوێژی‌ پزیش���كی‌ پس���پۆڕ‬ ‫سێیه‌م‪ :‬له‌كاتی‌ به‌كارهێنانی‌ ئه‌سپریندا بكه‌ن پێش به‌كارهێنانی‌ ئه‌م ده‌رمانه‌‪،‬‬ ‫ی شیرپێدانیشدا ئه‌سپرین‬ ‫پێویست ‌ه خۆت به‌دوور بگریت له‌مادد‌ه ته‌نانه‌ت له‌كات ‌‬ ‫كحولیی���ه‌كان‪ ،‬چونك���ه‌ ده‌رفه‌ت��� ‌‬ ‫ی له‌ڕێگ���ه‌ی‌ ش���یره‌و‌ه ده‌گوازرێته‌و‌ه بۆ‬ ‫خوێنبه‌ربوون���ی‌ گه‌د‌ه زی���اد ده‌كه‌ن‌و من���داڵ‌و زیان���ی‌ پێده‌گه‌یه‌نێت ئه‌گه‌ر‬ ‫چه‌ند هێنده‌ی‌ ده‌كه‌ن‪.‬‬ ‫به‌كاربهێنرێت‪.‬‬ ‫ی‬ ‫چ���واره‌م‪ :‬ئه‌س���پرین له‌س���كپڕیدا پێنجه‌م‪ :‬ئه‌و ئه‌س���پرینه‌ی‌ له‌ش���ێوه‌ ‌‬ ‫ی خراپی‌ هه‌یه‌ بۆ س���ه‌ر دڵ ‌‬ ‫كاریگه‌ر ‌‬ ‫ی‬ ‫ی بنێش���تدا دروس���تكراوه‌‪ ،‬پێویس���ت ‌‬ ‫كۆرپه‌له‌‪ ،‬ده‌بێته‌هۆی‌ بچوكی‌و كه‌می ‌‬ ‫ی به‌جوی���ن هه‌ی��� ‌ه پێ���ش قووت���دان تا‬

‫نیشانه‌كانی‌ ژه‌هراویبوون‬ ‫به‌ئه‌سپرین‪ :‬سه‌رئێشه‌‪،‬‬ ‫دڵ تێكه‌ڵهاتن‌و ڕشانه‌وه‌‌‬

‫كاریگه‌ری‌ پێویستی‌ هه‌بێت‪.‬‬ ‫شه‌شه‌م‪ :‬له‌پێش هه‌ر نه‌شته‌رگه‌رییه‌كدا‬ ‫پێویس���ته‌ بۆ ماوه‌یه‌ك به‌ر له‌و كاره‌‪،‬‬ ‫به‌كارهێنانی‌ ئه‌س���پرین بوه‌ستێنرێت‪،‬‬ ‫ی‬ ‫ی به‌كارهێنان��� ‌‬ ‫چونك��� ‌ه به‌رده‌وام��� ‌‬ ‫ی‬ ‫ئه‌سپرین ده‌رفه‌تی‌ خوێنبه‌ربوون له‌كات ‌‬ ‫ی نه‌شته‌رگه‌رییه‌كه‌ش‬ ‫نه‌شته‌رگه‌ری‌‌و دوا ‌‬ ‫زیاد ده‌كات‪.‬‬ ‫حه‌وت���ه‌م‪ :‬نیش���انه‌كانی‌ ژه‌هراویبوون‬ ‫به‌ئه‌س���پرین (واته‌ زیاد به‌كارهێنانی‌)‬ ‫ئه‌مانه‌ن‪ :‬سه‌رئێش���ه‌‪ ،‬دڵ تێكه‌ڵهاتن‌و‬ ‫ڕشانه‌وه‌‌و هه‌ناسه‌س���واری‌‌و بورانه‌وه‌‪.‬‬ ‫ی ده‌ركه‌وتنی‌ ئه‌م نیش���انانه‌دا‬ ‫له‌كات��� ‌‬ ‫ی‬ ‫پێویس���ت ‌ه به‌زوتری���ن كات س���ه‌ردان ‌‬ ‫ی‬ ‫نه‌خۆش���خانه‌ بكه‌یت بۆ چاره‌س���ه‌ر ‌‬ ‫پێویس���ت‪ ،‬چونك���ه‌ به‌رده‌وام���ی‌ ئه‌م‬ ‫ی‬ ‫ژه‌هراویبوونه‌ مه‌ترس���ی‌ بۆ سه‌ر ژیان ‌‬ ‫كه‌سه‌كه‌ ده‌بێت‪.‬‬ ‫ی ئه‌سپرین ڕه‌نگ ‌ه‬ ‫هه‌شته‌م‪ :‬به‌كارهێنان ‌‬ ‫ببێته‌ هۆی‌ دڵه‌كزه‌‌و سه‌رئێش���ه‌‌و گێژ‬ ‫بوون‪.‬‬

‫ئه‌و میوان ‌ه ‌ی وه‌ك ڤیاگران‬ ‫به‌پێی هه‌ندێك له‌لێكۆڵینه‌وه‌‬ ‫زانستیه‌ نوێیه‌كان‪ ،‬چه‌ند سه‌وزه‌و‬ ‫میوه‌یه‌ك وه‌ك وزه‌به‌خشی (ڤیاگرا)‬ ‫كاریگه‌رییان له‌سه‌ر زیادبوونی‌ توانای‌‬ ‫سێكسی‌ مرۆڤه‌كان هه‌یه‌‪.‬‬ ‫لێكۆڵینه‌وه‌یه‌ك���ی‌ نوێ���ی‌ ئه‌مه‌ریكی‬ ‫ئاش���كرایكردوه‌ كه‌ میوه‌كانی‌ (مۆز‌و‬ ‫ش���وتی‌)‌و س���ه‌وزه‌كانی‌ وه‌ك (كاهو‪،‬‬ ‫باینج���ان‪ ،‬پی���از) زۆر به‌س���وودن بۆ‬ ‫زیادبوونی‌ توانای‌ سێكسی‌ مرۆڤه‌كان‪.‬‬ ‫ئ���ه‌و لێكۆڵینه‌وه‌ی���ه‌ ك���ه‌ له‌الی���ه‌ن‬ ‫ژماره‌یه‌ك توێژه‌ری‌ بواری كۆئه‌ندامی‬ ‫زاوزێ ئه‌نجام���دراوه‌‪ ،‬ده‌ریخس���تووه‌‬ ‫كه‌ ئ���ه‌و كه‌س���انه‌ی‌ به‌ڕێژه‌یه‌كی‌ زۆر‬ ‫(م���ۆز‌و ش���وتی‌‌و باینج���ان‌و كاهو‌و‬ ‫پیازو هه‌ن���ار) ده‌خۆن‪ ،‬به‌به‌راورد به‌و‬ ‫كه‌س���انه‌ی‌ كه‌ ئه‌و میوه‌و س���ه‌وزانه‌‬

‫ناخۆن یاخود كه‌متر ده‌یخۆن‌و توانا ‌‬ ‫ی‬ ‫سێكسییان زیادی كردووه‌‪ ،‬ئاماژه‌یان‬ ‫به‌وه‌ش���داوه‌ كه‌ ئه‌و كه‌سانه‌ی‌ توانای‌‬ ‫سێكس���ییان الوازه‌‌و په‌نایان بردووه‌ته‌‬ ‫ب���ه‌ر به‌كارهێنانی‌ حه‌ب���ی‌ ڤیاگرا‪ ،‬با‬ ‫زیاتر بایه‌خ به‌ خواردنی‌ ئه‌و س���ه‌وزه‌‌و‬ ‫میوانه‌ بده‌ن‌و به‌ڕێژه‌یه‌كی‌ زۆر له‌ ژه‌مه‌‬ ‫خۆراكییه‌كانیاندا به‌كاری‌ بهێنن‪.‬‬ ‫حه‌بی ڤیاگرا‪ ،‬ماده‌یه‌كی وزه‌به‌خشه‌‌و‬ ‫بۆ به‌هێزكردن‌و به‌رزكردنه‌وه‌ی توانای‬ ‫سێكس���ی به‌كارده‌هێنرێت‪ ،‬ئه‌گه‌رچی‬ ‫(زۆر‌و به‌ هه‌ڵ���ه‌) به‌كارهێنانی‪ ،‬زیان‬ ‫به‌ته‌ندروستی مرۆڤ ده‌گه‌یه‌نێت‪ ،‬هه‌ر‬ ‫بۆیه‌ زاناكان به‌رده‌وامن له‌ ئه‌نجامدانی‬ ‫لێكۆڵین���ه‌وه‌ له‌س���ه‌ر خوارده‌مه‌نییه‌‬ ‫به‌مه‌به‌س���تی‬ ‫جۆراوج���ۆره‌كان‪،‬‬ ‫دۆزین���ه‌وه‌ی به‌دیلێك بۆ ئ���ه‌و ماده‌‬ ‫وزه‌به‌خشه‌‪.‬‬

‫بەخ����ۆی‌و گۆچانەکەی����ەوە‪ ،‬ل����ە بنک����ە‬ ‫تەندروستیەکە هاتە ژوورەوە‌و بە بێهێزیەکی‬ ‫زۆرەوە دانیشت‪ .‬تەزبیحەکەی دەرهێنا‌و وەکو‬ ‫ئەوەی خۆی بۆ داواکردنی کیژی س����ەرۆک‬ ‫عەشیرەت بۆ کوڕە بێکارەکەی یا قەرزکردنی‬ ‫پارەیەکی زۆر ئامادەبکات‪ ،‬بە دڵەڕاوکێوە‬ ‫ل����ە نێوان دەس����تەکانی هێنایی‌و بردی‪ .‬لە‬ ‫کۆتاییدا وتی "کاک دکتۆر زۆر نەخۆش����م‪،‬‬ ‫وەرەقەیەک����ی ئیحالەم بۆ خەس����تەخانەی‬ ‫ڕزگاری لۆ بنووس����ە"‪ ..‬پزیشکەکە پێیوت؛‬ ‫"پێم بڵێ چتە‪ ،‬بەسەرچاو ئەگەر پێویست‬ ‫بکات‪ ،‬ڕەوانەت دەکەم"‪ .‬وەکو ئەوەی ئەمە‬ ‫دەیەمین جار بێت ئەو ڕستەیەی بیستبێت‪،‬‬ ‫یەکس����ەر‌و بێ وەاڵم هەس����تایە سەرپێی‌و‬ ‫ب����ە بۆڵەبۆڵ����ەوە ژوورەکەی جێهێش����ت‪.‬‬ ‫ئەو بێزاری بیس����تنی هەم����ان وەاڵمبوو لە‬ ‫پزیشکەکان‌و ئالودەی دەستی نەخۆشییەکی‬ ‫چارەس����ەرنەکراو ب����وو‪ .‬ناکامڵیی خزمەتی‬ ‫پزیش����کیی لە بنک����ە تەندروس����تییەکان‌و‬ ‫نەبوون����ی پزیش����كی پس����پۆر‌و کەمی����ی‌و‬ ‫نزمیی ئاس����تی پش����کنین‌و تاقیکردنەوە‌و‬ ‫پچڕپچڕیی خزمەتی تەندروستی‌و نوشستی‬ ‫لە وەاڵمدانەوە‌و چارەس����ەرکردنی کێش����ە‌و‬ ‫نەخۆش����ییە درێژخایەنەکان����ی هاواڵتیان‌و‬ ‫کیمیابارانکردنیان بە دەرمانی ناپێویست‌و‬ ‫کواڵیت����ی نزم ی����ا ئیکس����پایەر‌و نەبوونی‬ ‫زانیاریی لەس����ەر ئەو خێ����زان‌و تاکانەی لە‬ ‫ناوچەی جوگرافی بنکە تەندروس����تییەکاندا‬ ‫دەژین‌و ئەنجامنەدان����ی کەمپین‌و بەرنامەی‬ ‫هۆش����یارکردنەوە‌و پێشکەش����نەکردنی‬ ‫ڕێنمای����ی تەندروس����تی‌و زۆر فاکت����ەری‬ ‫تری����ش‪ ،‬بنکەی تەندروس����تیان کردووە بە‬ ‫شوێنی دواخس����تنێکی کاتیی‌و کوشندەی‬ ‫دەستنیش����انکردن‌و چارەسەری نەخۆشیی‪.‬‬ ‫دواخس����تنێک ک����ە ه����ۆکاری دەرکەوتنی‬ ‫نیشانەگەلێکی قورستر‌و دەستنیشانکردنی‬ ‫نەخۆش����یە لە قۆناغێکی پێشکەوتوتر کە‬ ‫ئەگەرەکانی چارەس����ەر کەمتر دەکەنەوە‌و‬ ‫ئاس����ۆکانی قووتاربوون تەسکتر‪ .‬هاوکات‪،‬‬ ‫ئەو فاکتەرانە هۆکاری هەڵکش����انی ژمارەی‬ ‫ئ����ەو هاواڵتیان����ەن ک����ە رۆژان����ە‌و بێهودە‬ ‫س����ەردانی بنکە تەندروس����تیەکان دەکەن‌و‬ ‫بە نائومیدیەوە دەگەڕێنەوە الی نەخۆشیە‬ ‫دەستلێنەدراوەکانیان‪ .‬کۆڵەواریی خزمەتی‬ ‫تەندروس����تی لە بنکە تەندروس����تییەکان‌و‬ ‫نائومی����دی هاواڵتیان لە چارەس����ەرکردنی‬ ‫کێشەکانیان لەو بنکانەدا‪ ،‬نەخۆشخانەکانی‬ ‫لە هزری هاواڵتیاندا کردووە بە ش����وێنێکی‬ ‫بریقەدار‌و پەناگەیەکی پڕ هیوای وەرگرتنی‬ ‫چارەس����ەر‪ .‬لەگ����ەڵ وەرگرتن����ی تکیت����ی‬ ‫پەڕین����ەوە بۆ ئ����ەو پەناگەی����ە هەموو ئەو‬ ‫وێنە پەمەیانە ڵێلدەبن‌و ڕاس����تیەکی تاڵ لە‬ ‫جێگایاندا قایم دەبێت؛ (نەخۆش����خانەکان‬ ‫تەنها بە تەنیشت بنکە تەندروستییەکانەوە‬ ‫بریقەدار دەردەکەون!)‪ .‬وەرگرتنی وەرەقەی‬ ‫ڕەوانەک����ردن ب����ۆ نەخۆش����خانە‪ ،‬گەرەنتی‬ ‫بینین����ی پزیش����كی پس����پۆر‌و وەرگرتن����ی‬ ‫چارەس����ەر‌و خزمەتی پزیش����کیی ش����یاو‬ ‫ناکات‪ ،‬ه����ۆکارەکان زۆرن؛ دانەنیش����تنی‬ ‫پزیش����كی پس����پۆر ل����ە ڕاوێژکاریی����ەکان‪،‬‬ ‫تەواوبوونی دەوام‪ ،‬تەواوبوونی پشکنین‪...‬‬ ‫هت����د ی����ا ل����ە ناش����یرینترین دەرکەوتندا‪،‬‬ ‫هەبوونی کەس����ێک ک����ە بە نەخۆش����ەکە‬ ‫بڵێ����ت "‪ ١٥‬یا ‪ ٢٠‬هەزارت نی����ە بیدەی بە‬ ‫تیکیت����ی عیادەی "فیس����ار" دکتۆر‌و خۆت‬ ‫لەم سەرئێش����ەیە ڕزگاربکەیت؟" سیاسەتی‬ ‫تەندروستی لە کوردستان لە خەیاڵدانیاندا‬ ‫بچووکترین شوێنی بۆ بنکەی تەندروستی‌و‬ ‫خۆپاراستن‌و ڕێنمایی تەندروستی‌و کەمپین‌و‬ ‫پرۆگرامی هۆشیارکردنەوە نەهێشتووەتەوە‪.‬‬ ‫بەرپ����رس‌و س����ەردارەکانی سیس����تمی‬ ‫تەندروس����تی دەس����توپەنجە لەگەڵ چەقۆ‌و‬ ‫دەرزی‌و مەقەس����ت‌و س����رنج‌و چارەسەری‬ ‫خێراو‌و کتوپ����ڕ نەرمدەکەن‌و کەمتر خۆیان‬ ‫بە گفتگۆ‌و ڕێنمایی‌و هۆشیاری‌و چارەسەری‬ ‫تەندروس����تی درێژخای����ەن‌و هەمەالیەن����دا‬ ‫س����ەرقاڵکردووە‪ .‬وەختە بێژم هەندێک لەو‬ ‫بەرپرس����انە‪ ،‬ب����ۆ بریقەدارترکردنی عیادە‌و‬ ‫نەخۆشخانەکانیان‪ ،‬سیستەماتیکیانە بنکە‬ ‫تەندروستییەکانیان پشتگوێخستووە‪.‬‬ ‫سیستمی تەندروستی کوردستان پێویستی‬ ‫بەوەی����ە ک����ە چارەس����ەر بگوڕێت����ەوە بە‬ ‫خۆپاراس����تن‪ ،‬نەش����تەرگەری بگۆڕێت����ەوە‬ ‫ب����ە هۆش����یاری تەندروس����تی‪ ،‬دەرزی بە‬ ‫گفتوگۆ‪ ،‬دەرمان بە ڕێنمایی‌و چارەس����ەری‬ ‫پچڕپچڕ بە پرۆگرامی چاودێری تەندروستی‬ ‫بەردەوام‌و درێژخای����ەن‪ .‬ئەمە مانای ئەوە‬ ‫نی����ە کە ئەوان����ەی یەکەم پێویس����ت نین‌و‬ ‫دەکرێت سیستمێکت هەبێت بە بێ ئەوان‪،‬‬ ‫هەرگیز‪ ،‬بەاڵم بەهێزکردن‌و گرنگیدانی زیاتر‬ ‫بەوانەی دووەم‪ ،‬پێویستیی ئەوانەی یەکەم‬ ‫کەمدەکاتەوە‌و هاواڵتیانیش تەندروس����تیان‬ ‫باش����تر دەبێت‪ .‬ب����ۆ ئەوەی ئ����ەو ئامانجە‬ ‫بپێکەی����ن دەبێ����ت بنک����ەی تەندروس����تی‬ ‫کۆڵەکەی س����ەرەکی سیستمی تەندروستی‬ ‫کوردستان بێت‪.‬‬

‫‪16‬‬

‫)‪ )307‬سێشه‌مم ‌ه ‪2012/1/3‬‬

‫‪Lokall.awene@gmail.com‬‬

‫دزییه‌ سه‌یره‌كان ‌ی ساڵ ‌ی رابردوو ‌ی سلێمانی‌‬ ‫ئا‪ :‬ئاسۆ سه‌راوی‌‬ ‫ئێواره‌ پالن داده‌نێ‌ ك ‌ه شه‌و‬ ‫ی مۆبیل فرۆش ببڕێت‪،‬‬ ‫دووكانێك ‌‬ ‫ی كاره‌كه‌ی‌‪،‬‬ ‫به‌اڵم پێش ئه‌نجامدان ‌‬ ‫ی‬ ‫ده‌چێت ‌ه یانه‌یه‌كی‌ خواردنه‌وه‌‌و دوا ‌‬ ‫ی‬ ‫مه‌ستبوونی‌ به‌ره‌و جێبه‌جێكردن ‌‬ ‫پالنه‌كه‌ی‌ ده‌ڕوا‪ ،‬كه‌ دووكانه‌ك ‌ه‬ ‫ێ خه‌و تینی‌ بۆ دێنێ‌‪ ،‬ئه‌و‬ ‫ده‌شكێن ‌‬ ‫ی سه‌رخه‌وێك له‌دووكانه‌كه‌دا‬ ‫به‌نیاز ‌‬ ‫ی‬ ‫پاڵ ده‌كه‌وێت‪ ،‬به‌اڵم كاتێك خه‌به‌ر ‌‬ ‫ده‌بێته‌و‌ه له‌الیه‌ن خاوه‌ن دووكانه‌كه‌و‌ه‬ ‫ده‌ستگیركراوه‌‪ .‬ئه‌و‌ه چیرۆكی‌ یه‌كێك ‌ه‬ ‫ی‬ ‫ی رابروود ‌‬ ‫ی ساڵ ‌‬ ‫له‌دزیی ‌ه سه‌یره‌كان ‌‬ ‫سلێمانییه‌‪.‬‬ ‫ساڵی‌ رابردوو له‌ناو شاری‌ سلێمانیدا‪،‬‬ ‫ێ باندی‌ دزی‌ كردن ده‌ستگیركراون‪،‬‬ ‫س‌‬ ‫ی‬ ‫ك ‌ه ئ���ه‌و باندان��� ‌ه چه‌ندین ش���ێواز ‌‬ ‫ی ك���ردن به‌كارهێناوه‌‪،‬‬ ‫جیای���ان بۆ دز ‌‬ ‫ی‬ ‫ك���ه‌ به‌شێكیش���یان وه‌ك به‌ڕێوه‌به‌ر ‌‬ ‫ی نه‌هێش���تنی‌ ت���اوان مالزم‬ ‫راگه‌یاندن ‌‬ ‫ی‬ ‫سه‌ركه‌وت باسی‌ ده‌كات‪ ،‬شێوازی‌ نوێ ‌‬ ‫ی ك���ردن بوون‪ .‬ئه‌و مالزم ‌ه ئه‌وه‌ش‬ ‫دز ‌‬ ‫ی هه‌موو‬ ‫ده‌خاته‌ڕوو ك ‌ه له‌مانگی‌ ئازار ‌‬ ‫ی‬ ‫ی دزیكردن به‌شێوازێك ‌‬ ‫ساڵێكدا ئامار ‌‬ ‫سه‌یر به‌رزده‌بێته‌وه‌‪.‬‬ ‫ی سه‌ر مااڵن كه‌می‌ كردوه‌‬ ‫دزیكردن ‌‬ ‫ی‬ ‫به‌ڕێوه‌به‌ری‌ راگه‌یاندنی‌ نه‌هێش���تن ‌‬ ‫ی ی���ه‌ك‬ ‫ت���اوان له‌س���لێمانی‌‪ ،‬مالزم��� ‌‬ ‫س���ه‌ركه‌وت ئه‌حم���ه‌د محه‌م���ه‌د ل��� ‌ه‬ ‫ی ئاوێنه‌دا تیشك ده‌خاته‌سه‌ر‬ ‫دیدارێك ‌‬ ‫ی‬ ‫ی كه‌ له‌س���اڵ ‌‬ ‫به‌ش���ێك له‌و دزییانه‌ ‌‬ ‫رابروودا له‌شاری‌ سلێمانی‌ ئه‌نجامدراون‪،‬‬ ‫هه‌روه‌ه���ا ئ���ه‌وه‌ش روونده‌كاته‌و‌ه ك ‌ه‬ ‫ی‬ ‫ی كردن ‌‬ ‫ی ‪ 2010‬دز ‌‬ ‫به‌به‌راورد به‌س���اڵ ‌‬ ‫ی ك���ردوه‌‪ ،‬ئه‌وه‌ش‬ ‫س���ه‌رمااڵن كه‌م��� ‌‬

‫لۆکاڵ‬

‫ی ته‌ماع‬ ‫ی تریشم بین ‌‬ ‫به‌اڵم كه‌ شته‌كان ‌‬ ‫ی‬ ‫گرتمی‌‌و بردم‪ ،‬هه‌رچه‌ند ئه‌و كوڕ‌ه دوا ‌‬ ‫ی كچه‌كه‌ له‌و دزی ‌ه‬ ‫ی ماڵ ‌‬ ‫ته‌نه‌زول كردن ‌‬ ‫ی‬ ‫به‌ كه‌فاله‌ت ئازاد كرا‪ ،‬به‌اڵم له‌ دزیه‌ك ‌‬ ‫تردا ده‌ستگیركرا‌یه‌وه‌‌و به‌وهۆیه‌شه‌و‌ه ‪5‬‬ ‫ساڵ حكومدرا"‪.‬‬

‫ئامانجی‌ سه‌ره‌كی‌ ئه‌وانه‌‪ ،‬چونك ‌ه وه‌ك‬ ‫خۆی‌ ده‌ڵێ���ت "هه‌رچه‌ن���د‌ه دزیكردن‬ ‫ی‬ ‫له‌هه‌ر شوێنێك بێت هه‌ر تاوان‌و سزا ‌‬ ‫ی هه‌یه‌‪ ،‬به‌اڵم ئه‌گه‌ر كه‌سێك له‌ناو‬ ‫خۆ ‌‬ ‫ی‬ ‫ب���ازاڕدا دزییه‌كی‌ لێبكرێ���ت‪ ،‬هێنده‌ ‌‬ ‫ئ���ه‌و‌ه كاریگه‌ری‌ نابێت له‌س���ه‌ری‌ ك ‌ه‬ ‫دز بچێت���ه‌ س���ه‌ر ماڵه‌ك���ه‌ی‌‪ ،‬چونك ‌ه‬ ‫ی لێكراو‌ه‬ ‫له‌ماڵه‌كه‌یدا له‌گه‌ڵ ئه‌وه‌ی‌ دز ‌‬ ‫ی دروست‬ ‫نائارامییه‌كیش بۆ خێزانه‌كه‌ ‌‬ ‫ده‌بێت‪ ،‬بۆی���ه‌ ته‌ركیزی‌ ئێم��� ‌ه زیاتر‬ ‫له‌سه‌ر مااڵنه‌"‪.‬‬ ‫ی دزی‌ كردن ده‌ستگیركراون‬ ‫ێ باند ‌‬ ‫س‌‬ ‫ی‬ ‫ێ باندی‌ دز ‌‬ ‫له‌س���اڵی‌ رابروودا س��� ‌‬ ‫ی‬ ‫ك���ردن‪ ،‬له‌ه���ه‌ر ی���ه‌ك له‌گه‌ڕه‌كه‌كان ‌‬ ‫ی ش���ار‪ ،‬چوارچرا‌و‬ ‫كوردس���ات‌و هه‌وار ‌‬ ‫ی‬ ‫سه‌روه‌ریی‌ ده‌ستگیركراون‪ ،‬ئه‌و بانده‌ ‌‬ ‫كه‌ له‌گه‌ڕه‌كی‌ سه‌روه‌ریی‌ ده‌ستگیركراون‬ ‫به‌ته‌نه���ا له‌ماڵێكدا ‪ 60‬ه���ه‌زار دۆالر‌و‬ ‫ی ‪ 30‬هه‌زار دۆالر ئاڵتونیان‬ ‫ی نزیكه‌ ‌‬ ‫بای ‌‬ ‫دزی‌ بوو‪ ،‬چۆنێتی‌ ئاش���كرابوونی‌ ئه‌و‬ ‫ی فرۆش���تنی‌ ئاڵتونه‌كه‌و‌ه‬ ‫باند‌ه به‌هۆ ‌‬ ‫ی‬ ‫ب���ووه‌‪ ،‬كاتێ���ك كه‌س���ێك له‌بانده‌ك ‌ه دانیان ب���ه‌وه‌دا نا‪ ،‬ك ‌ه له‌چه‌ند ماڵێك ‌‬ ‫ی ئه‌و گه‌ڕه‌كه‌ دزییان كردوه‌"‪.‬‬ ‫ی دایك ‌‬ ‫ی ئاڵتون��� ‌‬ ‫ی ئ���ه‌وه‌ ‌‬ ‫به‌پاس���او ‌‬ ‫ی كوردسات‌و‬ ‫دوا باندیش كه‌ له‌گه‌ڕه‌ك ‌‬ ‫ده‌فرۆش���ێ‌ ئاڵتونه‌ك���ه‌ ده‌باته‌ چه‌ند‬ ‫ی شار دزییان كردبوو له‌‪ 4‬كه‌س‬ ‫ی زه‌ڕنگه‌ری‌‪ ،‬ب���ه‌اڵم وه‌ك هه‌وار ‌‬ ‫دووكانێك��� ‌‬ ‫ی پێده‌كات پێشتر پێكهاتب���وون‪ ،‬ئ���ه‌م بان���ده‌ش پاش‬ ‫س���ه‌ركه‌وت ئاماژ‌ه ‌‬ ‫ی زۆر ده‌س���تگیركراون‪.‬‬ ‫ی هه‌وڵدانێك��� ‌‬ ‫زه‌ڕه‌نگ���ه‌ره‌كان له‌دزین���ی‌ ئاڵتونێك ‌‬ ‫ی‬ ‫ی نه‌هێش���تن ‌‬ ‫له‌و ج���ۆر‌ه ئاگاداركراونه‌ت���ه‌وه‌‪ ،‬بۆی ‌ه به‌ڕێوه‌ب���ه‌ری‌ راگه‌یاندن ‌‬ ‫ی دزه‌كان‬ ‫ی تاوان‪ ،‬له‌و‌ه دڵنیای ‌ه ك ‌ه رێژه‌ ‌‬ ‫ی تیمه‌كان ‌‬ ‫ی زۆر ‌‬ ‫له‌پاش هه‌وڵدانێك��� ‌‬ ‫نه‌هێش���تنی‌ تاوان ئ���ه‌و باند‌ه كه‌ ل ‌ه ‪ 5‬ل���ه‌و‌ه زیاترن ك ‌ه ئه‌وان ده‌س���تگیریان‬ ‫ی‬ ‫كه‌س پێكهاتبوون ده‌ستگیر ده‌كرێن‪ .‬كردون‪ ،‬چونك ‌ه تیمه‌كانیان به‌ ته‌واوه‌ت ‌‬ ‫ی چوارچرا هه‌موو ش���اریان پ���ێ كۆنتڕۆڵ ناكرێت‬ ‫ی دووم له‌گه‌ڕه‌ك��� ‌‬ ‫بان���د ‌‬ ‫ی ئه‌و "ن���ه‌ك ئێم ‌ه پۆلیس���ی‌ هی���چ واڵتێك‬ ‫دزییان كردب���وو‪ ،‬ئاش���كرابوون ‌‬ ‫ی‬ ‫ی له‌س���ه‌دا سه‌د ‌‬ ‫ی توانای‌ كۆنتڕۆڵكردن ‌‬ ‫ی دزین���ی‌ مۆبایلێك ‌‬ ‫بانده‌ش به‌ه���ۆ ‌‬ ‫ی زۆر‬ ‫گرانبه‌ه���او‌ه بوو‌ه كه‌ یه‌كێك‌ له‌دزه‌كان نییه‌‪ ،‬جگه‌له‌و‌ه له‌ئێستادا سلێمان ‌‬ ‫ی ‪ 77‬گه‌ڕه‌كه‌‪،‬‬ ‫ی تر‪ .‬گه‌وره‌بووه‌ته‌وه‌‌و نزیكه‌ ‌‬ ‫له‌ب���ری‌ ق���ه‌رز دابوی ‌ه كه‌س���ێك ‌‬ ‫ی ئه‌وه‌ش كارێكی‌ ئاسان‬ ‫ی ئه‌م بانده‌وه‌ مالزم سه‌ركه‌وت كۆنتڕۆڵكردن ‌‬ ‫له‌باره‌ ‌‬ ‫وتی‌ "پاش ده‌س���تگیركردنیان هه‌رزوو نییه‌"‪.‬‬

‫له‌ئینته‌رنێته‌وه‌‬ ‫دوای‌ هاتنه‌ ده‌ره‌وه‌ی‌ له‌زیندان‬ ‫ده‌ستی‌ پێكردۆته‌وه‌‬ ‫ی رابروودا‪ ،‬دزێك له‌نزیك‬ ‫هه‌ر له‌ساڵ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی كۆنی‌ س���لێمانی‌‪ ،‬دز ‌‬ ‫بینای‌ دادگا ‌‬ ‫ل���ه‌ كه‌س���ێكی‌ دۆالر ف���رۆش ده‌كات‌و‬ ‫ی‬ ‫ی ئاماده‌بون ‌‬ ‫ڕاده‌كات‪ ،‬ب���ه‌اڵم به‌ه���ۆ ‌‬ ‫مه‌فره‌زه‌یه‌كی‌ پۆلی���س له‌وناوه‌دا هه‌ر‬ ‫زوو به‌پاره‌كه‌وه‌ ده‌ستگیرده‌كرێت‌و به‌و‬ ‫ی ده‌كرێت‪،‬‬ ‫هۆیه‌ش���ه‌و‌ه ‪ 6‬مانگ زیندان ‌‬ ‫ی له‌زیندان‬ ‫به‌اڵم له‌پاش هاتنه‌ ده‌ره‌و‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫به‌چه‌ند مانگێك‪ ،‬له‌گ���ه‌ڵ هاوڕێیه‌ك ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ك��� ‌ه هه‌ر ل ‌ه زیندان ناس���یویه‌ت ‌‬ ‫تر ‌‬ ‫ده‌س���تده‌كاته‌و‌ه به‌دزی‌ كردن‪ .‬ئه‌وان‬ ‫ی‬ ‫پێكه‌وه‌ ده‌چن ‌ه سه‌ر ماڵێك له‌گه‌ڕه‌ك ‌‬ ‫هه‌واره‌به‌رزه‌‪ ،‬ئ���ه‌و ده‌چێت ‌ه ژووره‌وه‌‌و‬ ‫هاوڕێكه‌ش���ی‌ پاس���ه‌وانی‌ ده‌كات‪،‬‬ ‫ی پێناچێ���ت خ���اوه‌ن ماڵ‬ ‫ب���ه‌اڵم زۆر ‌‬

‫ده‌گه‌ڕێته‌وه‌‪ ،‬ته‌نه���ا هاوڕێك ‌هی‌ فریای‬ ‫راك���ردن ده‌كه‌وێت‌و ئه‌وی���ش دووبار‌ه‬ ‫ده‌ستگیرده‌كرێته‌وه‌‪ .‬مالزم سه‌ركه‌وت‬ ‫له‌مباره‌ی���ه‌و‌ه وتی‌ "ك���ه‌ بینیم زۆرم‬ ‫ال س���ه‌یر بوو پێم وت كاكه‌ خۆ چه‌ند‬ ‫ی‬ ‫مانگێكه‌ به‌ربویت بۆ واتكرده‌وه‌؟ كه‌چ ‌‬ ‫ی شیتان پێیكردم"‪ .‬مالزم‬ ‫وتی‌ بڵێم چ ‌‬ ‫دزی‌ تایبه‌تمه‌ند‬ ‫س���ه‌ركه‌وت ئاماژ‌ه به‌وه‌شدا ده‌كات ك ‌ه‬ ‫به‌ش���ێك ل���ه‌دزه‌كان وه‌ك م�ل�ازم‬ ‫ی‬ ‫له‌ پ���اش هه‌وڵدانێك���ی‌ زۆر‪ ،‬هه‌فته‌ ‌‬ ‫ی پێ���ده‌كات‪،‬‬ ‫س���ه‌ركه‌وت ئام���اژ‌ه ‌‬ ‫رابردوو هاوڕێكه‌شی‌ ده‌ستگیركرا‪.‬‬ ‫تایبه‌تمه‌ندێتیان وه‌رگرتوه‌‪ ،‬زۆرینه‌یان‬ ‫پ���اره‌‌و ئاڵت���ون‌و مۆبایل���ن ده‌دزن‪،‬‬ ‫دزیكردن له‌ژێر په‌رده‌ی‌ ئه‌وینداریی‌‬ ‫ی تریان زیاتر ته‌له‌فیزیۆن ده‌بن‪،‬‬ ‫ی هه‌مه‌جۆر هه‌ندێك ‌‬ ‫دزه‌كان هه‌میش���ه‌ رێگا ‌‬ ‫ی ماتۆڕی‌ سه‌الجه‌‌و‬ ‫ب���ۆ دزی‌ كردن ده‌دۆزنه‌وه‌‪ ،‬عه‌ش���ق‌و هه‌شیان ‌ه ته‌نها دزی ‌‬ ‫ی موجه‌مید‌ه ده‌كات‪ ،‬كه‌سێكیش هه‌یه‌ ب ‌ه‬ ‫ئه‌وینداریش رێگایه‌كی‌ تر‌ه ك ‌ه كوڕێك ‌‬ ‫ی مااڵن ده‌بات‪ ،‬ئه‌و بۆ‬ ‫ی بتڵی‌ غاز ‌‬ ‫ی رابروودا دزی زۆری ‌‬ ‫‪ 25‬ساڵ هه‌ر له‌ س���اڵ ‌‬ ‫ی‬ ‫پێوه‌كردوه‌‪ .‬مالزم سه‌ركه‌وت به‌م جۆر‌ه ئه‌م جۆره‌یان باس له‌كوڕێكی‌ گه‌رمیان ‌‬ ‫ئه‌و رووداوه‌ ده‌گه‌ڕێته‌وه‌‪ ،‬كه‌ ئه‌و كوڕ‌ه ده‌كات ك ‌ه به‌ته‌نها بوتڵی‌ غاز ده‌ده‌زێ‌‪.‬‬ ‫ی وه‌ك م�ل�ازم س���ه‌ركه‌وت ده‌گێڕێته‌و‌ه‬ ‫ی ش���ار ‌‬ ‫ی راق ‌‬ ‫ی گه‌ڕه‌كێك ‌‬ ‫وا له‌كچێك��� ‌‬ ‫ێ كه‌ حه‌زی‌ لێیه‌تی‌‪ ،‬ئه‌و ك���وڕ‌ه هه‌ر ل��� ‌ه س���اڵی‌ رابروودا‬ ‫سلێمانی‌ ده‌گه‌یه‌ن ‌‬ ‫ی‬ ‫ی وێنه‌یه‌ك ل ‌ه كچه‌ك ‌ه له‌نیو‌ه ش���ه‌وێكدا ده‌چێته‌ تاسڵوج ‌ه ‌‬ ‫رۆژێك كوڕ‌ه داوا ‌‬ ‫ده‌كات‪ ،‬كه‌ ل ‌ه میمۆری‌ مۆبیله‌كه‌یدایه‌‪ ،‬نزیك س���لێمانی‌‪ ،‬له‌و شه‌وه‌دا چه‌ندین‬ ‫ی مااڵن ده‌هێنێت ‌ه ده‌ره‌وه‌‪،‬‬ ‫ی ده‌ڵێت بوتڵ���ی‌ غاز ‌‬ ‫ی پاكه‌وه‌ پێ ‌‬ ‫كچه‌ش به‌دڵێك��� ‌‬ ‫ی‬ ‫"ئێمه‌ ده‌چین بۆ س���ه‌یران ك ‌ه رۆیشتم بۆ به‌یانیه‌كه‌ش���ی‌ پیكابی‌ براده‌رێك ‌‬ ‫ی متخه‌له‌كه‌ داناخم‪ ،‬مۆبیله‌كه‌ت ده‌ب���ات‌و هه‌موو بتڵ���ه‌كان بارده‌كات‪،‬‬ ‫ده‌رگا ‌‬ ‫ی‬ ‫بۆ داده‌نێ���م وه‌ر‌ه بیبه‌"‪ .‬كاتێك كوڕ‌ه كاتێك ده‌چێت بیفرۆشێت ئه‌و كه‌س ‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫ده‌چێت له‌ماڵی‌ كچه‌‪ ،‬جگه‌له‌ مۆبیله‌ك ‌ه لێده‌كڕێت شكی‌ لێده‌كات‪ ،‬بۆی ‌ه داوا ‌‬ ‫ی ئه‌وه‌ش پۆلیس‬ ‫ی ب ‌ه ده‌مانچه‌ی���ه‌ك‌‌و چه‌ند هه‌زار كه‌فیلی‌ لێده‌كات‌و دوا ‌‬ ‫چاو ‌‬ ‫ی‬ ‫دۆالرێكی���ش ده‌كه‌وێ���ت‪ ،‬بۆی ‌ه له‌گه‌ڵ ئاگادار ده‌كاته‌وه‌‪ .‬له‌ب���ار‌هی‌ چۆنێت ‌‬ ‫مۆبیله‌ك���ه‌ ئه‌وانیش ده‌ب���ات‪ ،‬كاتێك ده‌س���تگیركردنی‌ ئ���ه‌و ك���وڕ‌ه مالزم‬ ‫ی "ئه‌و كوڕ‌ه ك ‌ه خۆمان‬ ‫ی ت���اوان س���ه‌ركه‌وت وت ‌‬ ‫ی نه‌هێش���تن ‌‬ ‫مه‌فره‌زه‌كان��� ‌‬ ‫ی غاز‬ ‫ی ده‌ناسین ته‌سكه‌ره‌كه‌ی له‌ال ‌‬ ‫ده‌چن ‌ه ئه‌و ماڵ���ه‌ بۆیان ده‌رده‌كه‌وێت باش ‌‬ ‫ی فرۆشه‌ك ‌ه به‌جێهێشتبوو ك ‌ه پیشانیداین‬ ‫ی ش���اره‌زا دزییه‌ك���ه‌ ‌‬ ‫ك���ه‌ كه‌س���ێك ‌‬ ‫ی یه‌كسه‌ر ناسیمانه‌وه‌‪ ،‬له‌پاش ماوه‌یه‌ك‬ ‫كردوه‌‪ ،‬پۆلیس هه‌وڵ���ده‌دات له‌ڕێگا ‌‬ ‫ی‬ ‫ده‌مانچه‌ك���ه‌وه‌ دزه‌كه‌ بدۆزنه‌وه‌‪ ،‬به‌اڵم ده‌ستگیرمان كرد‪ ،‬ئێستا هه‌ر دزیه‌ك ‌‬ ‫ی غاز له‌ سلێمانیدا بكرێت یه‌كسه‌ر‬ ‫ی فرۆشتنی‌ مۆبیله‌كه‌وه‌ له‌الیه‌ن بتڵ ‌‬ ‫له‌ڕێگا ‌‬ ‫كوڕه‌كه‌وه‌ دزییه‌ك ‌ه ئاشكرا ده‌بێت "ك ‌ه بۆ ئ���ه‌و ده‌گه‌ڕێن‪ ،‬چونك��� ‌ه ئه‌گه‌ر ل ‌ه‬ ‫كوڕه‌كه‌م���ان گرت‪ ،‬وتم���ان بۆ ئه‌وت زینداندا نه‌بێت‪ ،‬گوم���ان ده‌كه‌ین هه‌ر‬ ‫ی من ب���ۆ مۆبیله‌كه‌ چوم‪ ،‬ئه‌و بێت"‪.‬‬ ‫ك���ردوه‌‪ ،‬وت ‌‬

‫به‌هۆی‌ نه‌بون ‌ی مۆزه‌خانه‌وه‌‪ ،‬ئه‌گه‌ر ‌ی‬ ‫‪ 10‬پۆلیسی به‌رگری‌و فریاكه‌وتن‬ ‫له‌ناوچونی‌ شوێنه‌واره‌كانی‌ هه‌ڵه‌بجه‌ له‌ئارادایه‌ ده‌كرێنه‌ پاسه‌وانی كۆمیته‌یه‌ك‬ ‫ئا‪ :‬میهره‌بان سه‌الم‬

‫ی‬ ‫شوێنه‌واره‌كانی‌ هه‌ڵه‌بجه‌ به‌هۆ ‌‬ ‫گرنگی‌ پێنه‌دانیه‌وه‌ به‌ره‌و فه‌وتان‬ ‫چوون‌و تائێستاش نه‌توانراو‌ه‬ ‫سه‌رژمێری‌ ئه‌و شوێنه‌واران ‌ه بكرێت‪،‬‬ ‫هاواڵتیان‌و شوێنه‌وارناسانیش‬ ‫ده‌سه‌اڵت‌و به‌رپرسان به‌هۆكاری‌ ئه‌م‬ ‫كه‌مته‌رخه‌مییه‌ داده‌نێن‪ ،‬به‌رپرسانیش‬ ‫رایده‌گه‌یه‌نن كه‌ له‌هه‌وڵدان بۆ‬ ‫كۆكردنه‌وه‌‌و پاراستنی‌ شوێنه‌واره‌كان‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ی ش���اره‌زایانی‌ ب���وار ‌‬ ‫به‌وت��� ‌ه ‌‬ ‫شوێنه‌وارناس���ی‌‪ ،‬ق���ه‌زای‌ هه‌ڵه‌بج��� ‌ه‬ ‫ی تێدای���ه‌‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫ی باش��� ‌‬ ‫ش���وێنه‌وار ‌‬ ‫ی‬ ‫ی نه‌بوون���ی‌ مۆزه‌خانه‌و‌ه ئه‌گه‌ر ‌‬ ‫به‌هۆ ‌‬ ‫ی شوێنه‌واره‌كان هه‌یه‌‪ ،‬بۆی ‌ه‬ ‫له‌ناوچوون ‌‬ ‫داوا له‌الیه‌ن���ه‌ په‌یوه‌ندیداره‌كان ده‌كه‌ن‬ ‫ی‬ ‫هه‌وڵه‌كانیان چڕبكه‌نه‌و‌ه بۆ پاراستن ‌‬ ‫شوێنه‌واره‌كان‪.‬‬ ‫عه‌بدولق���ادر ش���ادی‌‪ ،‬نوس��� ‌هر‌و‬ ‫ی هه‌ڵه‌بج ‌ه‬ ‫ش���اره‌زا له‌بواری‌ شوێنه‌وار ‌‬ ‫له‌لێدوانێك���دا ب���ۆ ئاوێن���ه‌ رایگه‌یاند‬ ‫ی دێری���ن له‌هه‌ڵه‌بجه‌دا‬ ‫ك ‌ه ش���وێنه‌وار ‌‬ ‫ی نازانرێ���ت‪ ،‬چونك ‌ه‬ ‫زۆرن‌و به‌ت���ه‌واو ‌‬ ‫ی پێنه‌دراوه‌‪،‬‬ ‫تاكو ئێستا ئه‌و گرنگییه‌ ‌‬ ‫ب���ه‌اڵم به‌هه‌م���وو جۆره‌كانییه‌و‌ه وه‌ك‬ ‫ش���وێنه‌واره‌كانی‌ (گردو قه‌اڵو شوره‌و‬ ‫ڕۆش���نگه‌و مناره‌و قه‌برو مه‌زاری‌ كۆن‌و‬ ‫ی ‪90‬‬ ‫ئ���اش‌و كۆش���ك‌و ت���ه‌الر) نزیكه‌ ‌‬ ‫ی دێرین هه‌ن جگ ‌ه له‌وانه‌ش‬ ‫شوێنه‌وار ‌‬ ‫ی خان ئه‌حمه‌د خان له‌زه‌ڵم‌و‬ ‫(كۆش���ك ‌‬ ‫ی‬ ‫ی وه‌سمان پاشا ‌‬ ‫كۆشك‌و ته‌الری‌ ماڵ ‌‬ ‫ی بۆ‬ ‫ی زۆر ‌‬ ‫جاف) هه‌ی ‌ه ك���ه‌ گرنگییه‌ك ‌‬ ‫ی‬ ‫هه‌ڵه‌بجه‌ هه‌یه‌‪ ،‬ئه‌م ‌ه سه‌ره‌ڕای‌ بوون ‌‬ ‫ی ك ‌ه هه‌ن‌و‬ ‫چه‌ندی���ن پارچ ‌ه كه‌له‌پ���ور ‌‬ ‫ده‌بینرین‪ ،‬به‌اڵم له‌الی���ه‌ن خه‌ڵكییه‌و‌ه‬ ‫هه‌رزانفرۆش ده‌كرێن‪.‬‬ ‫ی (به‌كراوا)‬ ‫ی گ���رد ‌‬ ‫ناوب���راو نمونه‌ ‌‬ ‫ی هێنای���ه‌و‌ه ك���ه‌ چ���وار كیلۆمه‌ت���ر‬ ‫‌‬ ‫ی‬ ‫ی هه‌ڵه‌بجه‌و‌ه دووره‌‌و مێژوه‌كه‌ ‌‬ ‫له‌قه‌زا ‌‬ ‫ده‌گه‌ڕێت���ه‌وه‌ ب���ۆ (‪ )3‬س���ه‌د‌ه ب���ه‌ر‬ ‫له‌زایین‌و به‌كۆنترین ش���وێنه‌وار ئه‌ژمار‬ ‫ی‬ ‫ی به‌ڵگه‌نام���ه‌ ‌‬ ‫ده‌كرێ���ت ك��� ‌ه به‌پێ��� ‌‬ ‫(ماتوش) كه‌ (له‌وحی‌) نوس���ینی‌ تێدا‬ ‫دۆزیوه‌ت���ه‌وه‌و ده‌ڵێ "له‌م گرده‌دا پێنج‬ ‫چی���ن هه‌یه‌‌و بین���راون‪ ،‬چینی‌ یه‌كه‌م‌و‬ ‫دووه‌م له‌سه‌رده‌می‌ ئیسالمین‌و سێیه‌م‌و‬ ‫چ���واره‌م‪ ،‬چین���ی‌ س���ه‌رده‌می‌ بابلی‌‌و‬ ‫ی تیادا‬ ‫ی كه‌له‌پوری‌ ئه‌و سه‌رده‌م ‌ه ‌‬ ‫بابه‌ت ‌‬ ‫ی پێنجه‌میش مرۆڤ‬ ‫دۆزراوه‌ته‌وه‌‌و چین ‌‬

‫ی ‪90‬‬ ‫نزیكه‌ ‌‬ ‫شوێنه‌واری‌ دێرین‬ ‫له‌هه‌ڵه‌بجه‌دا هه‌ن‪،‬‬ ‫به‌اڵم گرنگیان‬ ‫پێنه‌دراوه‌‬ ‫دۆزراوه‌ته‌و‌ه كه‌ مێژوه‌ك ‌هی‌ ده‌گه‌ڕێته‌و‌ه‬ ‫ی ئوره���ر چه‌ند جارێكیش‬ ‫بۆ بنه‌ماڵه‌ ‌‬ ‫پشكنینی‌ بۆ كراوه‌"‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ژماره‌یه‌ك له‌دانیش���توان‌و ده‌رچوان ‌‬ ‫ی هه‌ڵه‌بجه‌ش‬ ‫به‌ش���ی‌ شوێنه‌وارناس��� ‌‬ ‫ی ن���ه‌دراو‌ه‬ ‫پێیانوای��� ‌ه تائێس���تا گرنگ ‌‬ ‫ی هه‌ڵه‌بجه‌‪ ،‬چونك ‌ه‬ ‫به‌ش���وێنه‌واره‌كان ‌‬ ‫تاك���و ئێس���تا تاك��� ‌ه فه‌رمانگه‌ی���ه‌ك‬ ‫له‌هه‌ڵه‌بجه‌دا نییه‌‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ی دانیش���تو ‌‬ ‫ئازاد عومه‌ر‪ ،‬گه‌نجێك ‌‬ ‫ی‬ ‫هه‌ڵه‌بجه‌یه‌ داوایك���رد كه‌ به‌رنامه‌یه‌ك ‌‬ ‫تۆكم���ه‌ دابنرێت ب���ۆ زیندووكردنه‌وه‌و‬ ‫ی‬ ‫گرنگ���ی پێ���دان به‌ش���وێنه‌واره‌كان ‌‬ ‫ی پاشا ك ‌ه ده‌كه‌وێت ‌ه‬ ‫هه‌ڵه‌بجه‌‌و وتی‌ "ماڵ ‌‬ ‫ناوه‌ڕاستی‌ شاری‌ هه‌ڵه‌بجه‌‪ ،‬ئێستا بۆت ‌ه‬ ‫ی‬ ‫ی ژماره‌یه‌ك كاسبكار ‌‬ ‫ی یاریكردن ‌‬ ‫جێگا ‌‬ ‫ی بێكاریدا‬ ‫ئه‌و گوزه‌ر‌ه ك ‌ه ئێواران له‌كات ‌‬ ‫ی تیادا ده‌كه‌ن ئه‌مه‌ش‬ ‫ی ش���ه‌به‌كه‌ ‌‬ ‫یار ‌‬ ‫بۆ خۆی‌ گه‌وره‌ترین كاره‌ساته‌"‪.‬‬ ‫ده‌رچوان���ی‌ به‌ش���ی‌ ش���وێنه‌واریش‬ ‫ده‌سه‌اڵت‌و هه‌موو الیه‌ك به‌كه‌مته‌رخه‌م‬ ‫ی شوێنه‌واره‌كان‬ ‫ده‌زانن له‌زیندوكردنه‌وه‌ ‌‬ ‫له‌هه‌ڵه‌بج���ه‌‪ ،‬رێب���وار كامی���ل ك��� ‌ه‬ ‫ی ش���وێنه‌وار‌ه‬ ‫ی ده‌رچوو ‌‬ ‫خوێندكارێك ‌‬ ‫له‌هه‌ڵه‌بج��� ‌ه رونیك���رده‌وه‌ له‌گ���ه‌ڵ‬ ‫ی‬ ‫ی وه‌رگرت به‌ناو ‌‬ ‫ده‌رچونیدا باجێك��� ‌‬ ‫(س���ه‌ندیكای‌ شوێنه‌وارناسانه‌وه‌) ك ‌ه‬ ‫ی‬ ‫له‌هه‌ڵه‌بجه‌دا بوونی‌ نییه‌‌و به‌كاره‌كانیش ‌‬ ‫ی‬ ‫"هه‌ڵنه‌س���تاوه‌"‪ ،‬بۆی ‌ه ئ���ه‌و‪ ،‬هۆكار ‌‬ ‫ی نه‌ك بۆ ده‌سه‌اڵت‪ ،‬به‌ڵكو‬ ‫كه‌مته‌رخه‌م ‌‬ ‫بۆ هه‌م���وو الیه‌ك ده‌گه‌ڕێنێته‌و‌ه "ئێم ‌ه‬ ‫وه‌ك ده‌رچوان تائێس���تا نه‌مانتوانیو‌ه‬ ‫ی هیچ‬ ‫هه‌وڵه‌كانمان بخه‌ینه‌گه‌ڕ بۆ ئه‌وه‌ ‌‬ ‫نه‌بێت له‌فه‌رمانگه‌كاندا بتوانین خزمه‌ت‬

‫به‌پیش���ه‌كانمان بكه‌ین‪ ،‬ده‌س���ه‌اڵتیش‬ ‫ی ئ���اوڕ بدات���ه‌و‌ه‬ ‫پێویس���ته‌ به‌ج���د ‌‬ ‫له‌ش���وێنه‌وار‪ ،‬چونك��� ‌ه ه���ه‌ر واڵتێك‬ ‫ی نه‌بێ���ت‬ ‫ش���وێنه‌وارو شوێنه‌وارناس��� ‌‬ ‫ی نییه‌‪ ،‬بۆیه‌ پێویسته‌ پشت‬ ‫مێژووش��� ‌‬ ‫به‌خۆمان ببه‌ستین"‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ی س���ه‌رۆك ‌‬ ‫له‌مباره‌ی���ه‌وه‌ جێگ���ر ‌‬ ‫ی هه‌ڵه‌بجه‌‪ ،‬كوێستان ئه‌كره‌م‬ ‫شاره‌وان ‌‬ ‫فه‌ره‌ج به‌ئاوێن���ه‌ی‌ راگه‌یاند كه‌ ئه‌وان‬ ‫هه‌موو هه‌وڵێكی���ان داوه‌ بۆ گرنگیدان‬ ‫ی هه‌ڵه‌بجه‌‌و له‌تازه‌ترین‬ ‫به‌ش���وێنه‌وار ‌‬ ‫ی خان���و‌ه‬ ‫هه‌وڵیش���یاندا س���ه‌رژمێر ‌‬ ‫ی هه‌ڵه‌بجه‌یان كردووه‌‌و تیایدا‬ ‫كۆنه‌كان ‌‬ ‫(‪ )7‬خانوی���ان ده‌ستنیش���انكردوو‌ه‬ ‫ی له‌خاوه‌نه‌كانیان بكڕنه‌وه‌و وه‌ك‬ ‫ئه‌و‌ه ‌‬ ‫خۆی‌ بیانهێڵینه‌وه‌‪ ،‬له‌هه‌مانكاتیش���دا‬ ‫ی به‌چوار كارێز بده‌ن‌و‬ ‫توانیویانه‌ گرنگ ‌‬ ‫بیخه‌نه‌ به‌رنامه‌وه‌‪.‬‬ ‫ی پاشا) ك ‌ه بوه‌ت ‌ه‬ ‫سه‌باره‌ت ب ‌ه (ماڵ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی دانیش���توان ‌‬ ‫ی پرس���یاری‌ زۆربه‌ ‌‬ ‫جێ ‌‬ ‫ی‬ ‫شاره‌كه‌‌و بڕیار بوو بكرێت ‌ه شوێنه‌وارێك ‌‬ ‫ی بدرێت‪،‬‬ ‫ی به‌دیزاینه‌كه‌ ‌‬ ‫دێرین‌و گرنگ��� ‌‬ ‫كوێس���تان ئه‌كره‌م جه‌ختیكرده‌و‌ه ك ‌ه‬ ‫ی‬ ‫ی هه‌رێم���ه‌و‌ه بڕ ‌‬ ‫له‌الی���ه‌ن حكومه‌ت��� ‌‬ ‫‪ 25‬ملیۆن دین���ار دابینكراوه‌‌و ئه‌وه‌ش‬ ‫ی‬ ‫ی پاككردنه‌وه‌و دروستكردن ‌‬ ‫ته‌نها به‌ش ‌‬ ‫ی ماڵه‌كه‌دا‪.‬‬ ‫سیاجێكی‌ كردوه‌ به‌ده‌ور ‌‬ ‫ی هه‌ڵه‌بج ‌ه‬ ‫ی سه‌رۆكی‌ شاره‌ون ‌‬ ‫جێگر ‌‬ ‫ئاش���كرایكرد كه‌ "حه‌سه‌ن گه‌رمیانی‌"‬ ‫ی‬ ‫ی حكومه‌ت بۆ كاروبار ‌‬ ‫نوێنه‌ری‌ سه‌رۆك ‌‬ ‫ی داو‌ه بۆ‬ ‫شوێنه‌وارناس���ی‌ هه‌وڵی‌ زۆر ‌‬ ‫ی كاروباره‌كان‌و هه‌موو خانوو‬ ‫ئه‌نجامدان ‌‬ ‫ی پاش���ا ك ‌ه داوا‬ ‫كارێ���ز‌و دیزاینی‌ ماڵ ‌‬ ‫له‌چه‌ند كۆمپانیای���ه‌ك كراوه‌ له‌ئێران‪،‬‬ ‫به‌اڵم تاكو ئێستا هیچ جۆر‌ه دیزاینێك‬ ‫نه‌نێردراوه‌‌و بڕیاره‌ بخرێنه‌ به‌رنامه‌وه‌‪.‬‬ ‫ی هه‌ڵه‌بجه‌‪،‬‬ ‫هه‌ر له‌مباره‌یه‌و‌ه قایمقام ‌‬ ‫گۆران ئه‌ده���ه‌م له‌لێدوانێكدا بۆ ئاوێن ‌ه‬ ‫ی‬ ‫ی له‌گرد ‌‬ ‫رایگه‌یاند ك ‌ه ئه‌و شوێنه‌وارانه‌ ‌‬ ‫به‌ك���راوا دۆزراونه‌ت���ه‌و‌ه تائێس���تاش‬ ‫به‌رده‌وام كاری‌ تی���ادا ده‌كرێت‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫ی‬ ‫ی نه‌بوونی‌ شوێنه‌وارێك‌و شوێنێك ‌‬ ‫به‌هۆ ‌‬ ‫ی‬ ‫گونجاوه‌و پارێزراوه‌و‌ه به‌ش���ێوه‌یه‌ك ‌‬ ‫كاتی‌ له‌سلێمانی‌ دانراون‪.‬‬ ‫ی تاك���و ئێس���تا‬ ‫س���ه‌باره‌ت ب���ه‌وه‌ ‌‬ ‫ی ئه‌و شوێنه‌واران ‌ه‬ ‫نه‌توانراوه‌ سه‌رژمێر ‌‬ ‫ی ب���ۆ بك���ه‌ن‪ ،‬ناوب���راو‬ ‫بكرێ���ت‌و كار ‌‬ ‫ی‬ ‫ئاش���كرایكرد ك ‌ه داوایان له‌ش���اره‌وان ‌‬ ‫ی‬ ‫هه‌ڵه‌بج ‌ه ك���ردووه‌ به‌لیس���تێك ناو ‌‬ ‫ش���وێنه‌واره‌كانیان بۆ بنێرن‌و ئه‌وانیش‬ ‫ی یاسایی‌ ده‌گرنه‌به‌ر‪.‬‬ ‫ڕێ‌و شوێن ‌‬

‫ ‬ ‫چه‌ند پۆلیسێک له‌کاتی مه‌شقکردندا‬ ‫ئا‪ :‬ئیحسان مه‌ال فوئاد‬ ‫نزیكه‌ی‌ دوو ساڵه‌ ‪ 10‬پۆلیس‬ ‫له‌سرییه‌كی به‌رگری‌و فریاكه‌وتنی‬ ‫گه‌رمیان كراونه‌ته‌ پاسه‌وانی كۆمیته‌ی‬ ‫حه‌مرین له‌قه‌ره‌ته‌په‌و سه‌رچاوه‌یه‌كیش‬ ‫له‌و سرییانه‌ رایده‌گه‌یه‌نێت‪ ،‬كه‌‬ ‫جگه‌ له‌وه‌ی‌ كاریگه‌ری‌ كردووه‌ته‌‬ ‫سه‌ر میالكیان‪ ،‬هاوكات ئه‌وه‌‬ ‫ده‌ستێوه‌ردانێكی دیاری حیزبیشه‌‪.‬‬ ‫كارگێڕی كۆمیته‌ی ناوبراویش‬ ‫ده‌ڵێت "به‌نوسراوی كاك مه‌حمود‬ ‫سه‌نگاوی‌ ئه‌و ‪ 10‬پۆلیسه‌مان بۆ‬ ‫نێردراوه‌‪ ،‬به‌ڕێوه‌به‌ری گشتی به‌رگری‌و‬ ‫فریاكه‌وتنی سلێمانیش ده‌ڵێت ئێمه‌‬ ‫خۆمان بۆمان دابینكردوون"‪.‬‬ ‫س����ه‌رچاوه‌یه‌ك له‌پۆلیسی به‌رگری‌‌و‬ ‫فریاكه‌وتن����ی‌ گه‌رمی����ان ب����ه‌ ئاوێنه‌ی‌‬ ‫راگه‌یان����د "‪ 10‬پۆلیس����ی به‌رگ����ری‌‌و‬ ‫فریاكه‌وتنی‌ گه‌رمیان له‌سریه‌ی‌ جه‌باره‌‬ ‫ب����ه‌ ناوه‌كانی‌ (س م م‪ ،‬ع م م‪ ،‬س ر‬ ‫ك‪ ،‬ش م م‪ ،‬م ع م‪ ،‬ح ا و‪ ،‬ك م م‪،‬‬ ‫س ی ع‪ ،‬خ ی ع‪ ،‬غ ا ر)‪ ،‬نێردراون بۆ‬ ‫كۆمیته‌ی‌ حه‌مرین‪ ،‬له‌قه‌ره‌ته‌په‌ ده‌وام‬ ‫ده‌كه‌ن‌و له‌كاتی موچه‌شدا به‌نوسراوێك‬ ‫مووچه‌كه‌یان بۆ ره‌وانه‌ ده‌كرێت"‪.‬‬ ‫ئه‌و س����ه‌رچاوه‌یه‌ ئاماژه‌ی‌ به‌وه‌شدا‬ ‫پۆلیس����ێكی‌ دیكه‌ش ب����ه‌ ناوی (هـ ق‬ ‫ح) له‌و سریه‌یه‌ نێردراوه‌ بۆ مه‌ڵبه‌ندی‌‬ ‫گه‌رمیان‌و له‌وێ‌ ده‌وام ده‌كات‌و چه‌ندین‬ ‫پۆلیس����ی دیكه‌ی‌ س����ه‌ر به‌ به‌رگری‌و‬ ‫فریاكه‌وتن����ی‌ گه‌رمی����ان كراونه‌ت����ه‌‬ ‫پاس����ه‌وانی چه‌ند به‌رپرسێك له‌بازنه‌ی‌‬

‫كفری (مه‌ڵبه‌ندی پێشوو)ی یه‌كێتی‌و‬ ‫ده‌وامیشیان هه‌ر له‌و شوێنه‌یه‌‪.‬‬ ‫سه‌رچاوه‌كه‌ باسی له‌كێشه‌ی میالكی‬ ‫ته‌واوی س����ریه‌كان كرد‌و وتی "هه‌موو‬ ‫س����ریه‌كانی به‌رگ����ری‌‌و فریاكه‌وتن����ی‌‬ ‫گه‌رمیان كێش����ه‌ی‌ میالكی����ان هه‌یه‌‪،‬‬ ‫به‌تایبه‌ت س����ریه‌ی‌ باوه‌ن����وور‪ ،‬كه‌چی‬ ‫له‌سریه‌یه‌كی تر ‪ 10‬پۆلیس ده‌نێردرێت‬ ‫بۆ پاسه‌وانیكردنی كۆمیته‌یه‌ك‌و چه‌ند‬ ‫به‌رپرسێكی حیزبی"‪.‬‬ ‫سه‌رچاوه‌كه‌ راشیگه‌یاند كه‌ چه‌ندین‬ ‫پۆلیس����ی دیكه‌ی‌ به‌رگری‌و فریاكه‌وتن‬ ‫نێردراون بۆ پاسه‌وانیكردنی دام‌وده‌زگا‬ ‫حكومیی����ه‌كان له‌كاتێكدا ئ����ه‌وه‌ كاری‌‬ ‫پۆلیس����ی مه‌حه‌لییه‌ ن����ه‌ك به‌رگری‌و‬ ‫فریاكه‌وتن‪.‬‬ ‫سه‌باره‌ت به‌و ‪ 10‬پۆلیسه‌ له‌ڕاپۆرتێكی‬ ‫پێشووتری ئاوێنه‌دا كارگێڕی كۆمیته‌ی‌‬ ‫حه‌مرین له‌ناحیه‌ی قه‌ره‌ته‌په‌‪ ،‬محه‌مه‌د‬ ‫ره‌م����ه‌زان رایگه‌یاندب����وو ك����ه‌ ئه‌و ‪10‬‬ ‫پۆلیس����ه‌ پاس����ه‌وانی كۆمیته‌ ده‌كه‌ن‪،‬‬ ‫چونكه‌ ئه‌وكات پاسه‌وانه‌كانی كۆمیته‌‬ ‫گواس����ترابوونه‌وه‌ ب����ۆ مه‌ڵبه‌نده‌كانی‬ ‫كف����ری‌و كه‌الر‪ ،‬ئ����ه‌و وتب����وی‌ "ئیدی‬ ‫رۆش����تین ب����ۆ الی كاك مه‌حم����ود‬ ‫س����ه‌نگاوی‌ پێمان وت كه‌ پاسه‌وانمان‬ ‫نه‌ماوه‌‪ ،‬ئه‌ویش نوسراوێكی بۆ كردین‬ ‫بۆ به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تی گشتی له‌سلێمانی‪،‬‬ ‫دواتر به‌نوس����راوێكی دیكه‌ كاك سه‌الم‬ ‫به‌ڕێوه‌به‌ری به‌رگری‌و فریاكه‌وتنی ئه‌و‬ ‫كاتی گه‌رمیان ‪ 10‬پۆلیس����ی بۆ ناردین‬ ‫بۆ پاسه‌وانیكردنی كۆمیته‌كه‌مان"‪.‬‬ ‫پ����اش باڵوكردن����ه‌وه‌ی‌ راپۆرته‌كه‌ی‌‬ ‫ئاوێن����ه‌ وته‌بێ����ژی فه‌رم����ی داواكاری‌‬

‫فۆتۆ‪ :‬ئیحسان‬

‫گش����تی له‌گه‌رمیان‪ ،‬عه‌تا حه‌مه‌ ساڵح‬ ‫له‌لێدوانێكدا بۆ س����ایتی ئاوێنه‌ وتبوی‌‬ ‫"ئ����ه‌و راپۆرته‌ی‌ كه‌ له‌رۆژنامه‌ی‌ ئاوێنه‌‬ ‫باڵوكرای����ه‌وه‌ گوایه‌ به‌ نامه‌ی‌ مه‌حمود‬ ‫س����ه‌نگاوی چه‌ندین پۆلیسی به‌رگری‌و‬ ‫فریاكه‌وتنی‌ گه‌رمیان ده‌كرێنه‌ پاسه‌وانی‬ ‫كۆمیته‌ی����ه‌ك‪ ،‬دوای‌ به‌دواداچوونم����ان‬ ‫ده‌ركه‌وت وانه‌بووه‌و ده‌ڵێن به‌ فه‌رمانی‬ ‫به‌ڕێوه‌به‌رایه‌ت����ی گش����تی به‌رگ����ری‌و‬ ‫فریاكه‌وتنی س����لێمانی ئه‌و پۆلیس����انه‌‬ ‫نێردراون بۆ ئه‌و چه‌ند كۆمیته‌یه‌"‪.‬‬ ‫وته‌بێژه‌كه‌ی‌ داواكاری‌ گشتی وتیشی‬ ‫"پ����اش ئ����ه‌وه‌ی نوس����راومان كرد بۆ‬ ‫به‌ڕێوه‌به‌رایه‌ت����ی به‌رگری‌و فریاكه‌وتنی‬ ‫گه‌رمی����ان وه‌اڵمیان داوه‌ت����ه‌وه‌ ده‌ڵێن‬ ‫ئ����ه‌و كاره‌ به‌ فه‌رمانی به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تی‬ ‫گشتی به‌رگری‌و فریاكه‌وتنی سلێمانی‬ ‫كراوه‌‪ ،‬پاش����ان به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تی گشتی‬ ‫به‌رگ����ری‌و فریاكه‌وتنی س����لێمانی به‌‬ ‫نوسراو وه‌اڵمیان داینه‌وه‌ كه‌ ئه‌و كاره‌‬ ‫به‌ فه‌رمان����ی به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تییه‌كه‌مان‬ ‫كراوه‌ نه‌ك مه‌حمود سه‌نگاوی‌"‪.‬‬ ‫هاوكات به‌ڕێوه‌به‌ری گشتی به‌رگری‌و‬ ‫فریاكه‌وتن����ی س����لێمانی‪ ،‬كاكه‌مه‌ن����د‬ ‫كاك����ه‌ره‌ش له‌لێدوانێك����دا ب����ۆ ئاوێنه‌‬ ‫دان����ی به‌وه‌دانا كه‌ به‌ڵێ ئ����ه‌وان ئه‌و‬ ‫پۆلیس����انه‌یان دابین ك����ردووه‌ بۆ ئه‌و‬ ‫كۆمیته‌یه‌و وتی "ته‌نها یه‌ك كۆمیته‌یه‌‬ ‫ئه‌ویش كۆمیت����ه‌ی‌ قه‌ره‌ته‌په‌یه‌‪ ،‬له‌به‌ر‬ ‫ئ����ه‌وه‌ی س����نورێكی پڕ مه‌ترس����ییه‌و‬ ‫تیرۆریس����ت‌و ناح����ه‌زان له‌و س����نوره‌‬ ‫ته‌راتێن ئه‌كه‌ن‌و خه‌ڵك ئه‌كوژن‪ ،‬بۆیه‌‬ ‫ته‌نها ‪ 10‬پۆلیس����مان ن����اردووه‌ بۆ ئه‌و‬ ‫كۆمیته‌یه‌"‪.‬‬

‫ تایبه‌ت‬

‫)‪ )307‬سێشه‌ممه‌ ‪2012/1/3‬‬

‫مۆته‌كه‌ی ده‌ستاوده‌ستكردنی دیموكراسییانه‌ی ده‌سه‌اڵت‬ ‫نه‌وزاد شوانی‬

‫رۆژان���ه‌ ل��� ‌ه كه‌ناڵه‌كان���ی راگه‌یاندنی‬ ‫ه���ه‌ردوو حیزب���ی‌ ده‌س���ه‌اڵتداره‌و‌ه‬ ‫س���تایش‌و پیاهه‌ڵ���دان ب���ه‌ ئه‌زموونی‬ ‫دیموكراس���ی هه‌رێمی كوردس���تانه‌و‌ه‬ ‫ده‌بیس���تین‪ ،‬به‌ڕاده‌ی���ه‌ك كه‌ هه‌ندێك‬ ‫پڕكێش���ی ئ���ه‌و‌ه ده‌ك���ه‌ن ئه‌زموونی‬ ‫هه‌رێمی كوردس���تان بكرێت ب ‌ه نموون ‌ه‬ ‫ی عێراق‌و رۆژهه‌اڵتی‬ ‫بۆ ناوچه‌كانی‌ تر ‌‬ ‫ناوین به‌ گش���تی‌و ته‌نان���ه‌ت ل ‌ه كاتی‬ ‫ناڕه‌زاییه‌كانی به‌هاری ئه‌مس���اڵ الفی‬ ‫ئه‌وه‌ی���ان لێ���ده‌دا ك ‌ه ئ���ه‌وان ده‌مێك ‌ه‬ ‫ی‬ ‫ئامانجه‌كان���ی‌ شوڕش���ه‌كانی‌ به‌هار ‌‬ ‫ی‬ ‫عه‌ره‌بییان تێپه‌ڕاندووه‌ له‌دیموكراس��� ‌‬ ‫بوون‌و ناكرێ ناڕه‌زاییه‌كانی كوردستان‬ ‫به‌وان بچوێنرێ!‪.‬‬ ‫پێده‌چێت ئه‌وه‌یان بیرچووبێته‌و‌ه ك ‌ه‬ ‫ده‌ستاوده‌ستكردنی ده‌سه‌اڵت یه‌كێك ‌ه ل ‌ه‬ ‫بنه‌ما سه‌ره‌كییه‌كانی هه‌ر سیسته‌مێكی‬ ‫ی‬ ‫دیموكراسی ل ‌ه جیهاندا‌و په‌یڕه‌ونه‌كردن ‌‬ ‫ی‬ ‫ئه‌م بنه‌مایه‌ به‌كرده‌وه‌‪ ،‬دیموكراس��� ‌‬ ‫ده‌كات ‌ه ناوێكی‌ بێناوه‌رۆك‪.‬‬ ‫به‌اڵم ئایا ل���ه‌م ئه‌زموون ‌ه ناوازه‌یه‌ی‬ ‫هه‌رێمی ئێم ‌ه ئه‌م بنه‌ما س���ه‌ره‌كییه‌ی‬ ‫سیسته‌می دیموكراسی كاری پێكراوه‌؟‬ ‫یا ده‌كرێت حیزب ‌ه ده‌س���ه‌اڵتداره‌كانی‬ ‫هه‌رێم م���ل بۆ ئه‌م بنه‌مای��� ‌ه بده‌ن ل ‌ه‬ ‫داهاتودا؟‬ ‫بۆ وه‌اڵمدان���ه‌وه‌ی‌ ئه‌م پرس���یاران ‌ه‬ ‫ئه‌گه‌ر به‌خێرایی‌ چاوێك بخش���ێنینه‌و‌ه‬ ‫به‌ الپه‌ڕه‌كانی‌ ئه‌زموونی ‪ 20‬س���اڵه‌ی‬ ‫حاكمیه‌تی حیزبی ك���وردی له‌هه‌رێمی‬ ‫كوردس���تان زۆر به‌ڕوون���ی بۆم���ان‬ ‫ده‌رده‌كه‌وێت كه‌ ئه‌م پره‌نسیپ ‌ه رۆژێك‬ ‫ل���ه‌ڕۆژان كاری پێنه‌كراوه‌‌و هه‌موو ئه‌و‬ ‫نه‌هامه‌تییان���ه‌ی ك ‌ه به‌س���ه‌ر خه‌ڵكی‬ ‫كوردس���تان هاتوو‌ه ل���ه‌م دوو ده‌یه‌ی‬ ‫دوای���دا ده‌رئه‌نجام���ی په‌یڕه‌ونه‌كردنی‬ ‫ئه‌م بنه‌مایه‌ی سیس���ته‌می دیموكراسی‬

‫بوون‪.‬‬ ‫ئه‌گ���ه‌ر بگه‌ڕێین���ه‌وه‌ ب���ۆ یه‌ك���ه‌م‬ ‫هه‌ڵبژاردنی به‌ناو په‌رله‌مانی كوردستان‪،‬‬ ‫به‌ بیرم���ان دێته‌و‌ه ك ‌ه له‌ئه‌نجامی بڕوا‬ ‫نه‌بوون���ی دوو حیزب��� ‌ه گه‌وره‌ك���ه‌ به‌و‬ ‫بنه‌مایه‌‌و ئام���اده‌ نه‌بوونیان بۆ ملدان‬ ‫بۆ ویس���تی ده‌نگده‌ران‪ ،‬ئه‌نجامه‌كانی‬ ‫ده‌نگدان خرای��� ‌ه ته‌نه‌ك���ه‌ی زبڵه‌وه‌‌و‬ ‫كورس���ییه‌كانی براب���ه‌ش له‌نێوان ئه‌م‬ ‫دووبرا دوژمن ‌ه دابه‌ش���كرا‪ .‬له‌ئه‌نجامدا‬ ‫ده‌زگایه‌ك هات ‌ه كایه‌و‌ه كه‌ ده‌سه‌اڵته‌كه‌ی‬ ‫وه‌ك *(ته‌یری عونقا‌و شاری جابڵقا‌و‬ ‫پ�ڵ�اوی خانقا)ك���ه‌ی مامۆس���تا قانع‬ ‫ته‌نها ئه‌فس���انه‌یه‌‌و هیچی تر‌و ئه‌م بێ‬ ‫ده‌ربه‌ستییه‌ی حیزبی كوردی به‌رامبه‌ر‬ ‫ویس���تی هاواڵتیان سه‌ره‌تایه‌ك بوو بۆ‬ ‫ئه‌و هه‌موو ماڵوێرانیان ‌هی‌ كه‌ به‌س���ه‌ر‬ ‫كۆمه‌اڵنی خه‌ڵكی كوردس���تاندا هات‌و‬ ‫له‌ناویاندا كاره‌س���اتی ش���ه‌ڕی ناوخۆ‬ ‫ك��� ‌ه تائێس���تاش كاریگه‌ری ب ‌ه س���ه‌ر‬ ‫هه‌رێمه‌كه‌و‌ه دی���اره‌‪ ،‬وه‌ك بوونی دوو‬ ‫ئیداره‌ی���ی‌و دوو هێ���زی چه‌كدار‌و ژیان‬ ‫له‌س���ایه‌ی رێككه‌وتن���ی س���تراتیجی‬ ‫پارتی‌و یه‌كێتی ك���ه‌ ب ‌ه دوور له‌هه‌موو‬ ‫به‌ند‌ه نهێنی‌و ئاش���كراكانی‪ ،‬مه‌به‌ستی‬ ‫س���ه‌ره‌كی په‌كخس���تنی پرۆس���ه‌ی‬ ‫دیموكراسی‌و دورخستنه‌وه‌ی كۆمه‌اڵنی‬ ‫خه‌ڵك ‌ه ل ‌ه بڕیاری سیاسی به‌ شێوه‌یه‌ك‬ ‫ك ‌ه سه‌ركردایه‌تی هه‌ردوو حیزب بتوانن‬ ‫ده‌سه‌اڵت ل ‌ه نێوان خۆیاندا دابه‌شبكه‌ن‬ ‫ب ‌ه ب���ێ گه‌ڕانه‌وه‌ ب���ۆ ده‌نگی خه‌ڵك‌و‬ ‫حكومه‌تێكی ڕووكه‌ش دروستبكه‌ن بۆ‬ ‫په‌رده‌پۆش���كردنی ده‌س���ه‌اڵتی حیزبی‬ ‫خۆیان‪.‬‬ ‫بۆ ئه‌وه‌ی له‌و‌ه بگه‌ین‪ ،‬بۆ ئه‌م حیزبان ‌ه‬ ‫ب ‌ه ش���ێوازێكی دیموكراسییانه‌ ره‌فتار‬ ‫له‌گه‌ ‌ڵ ده‌س���ه‌اڵت ناكه‌ن‪ ،‬پێویس���ت ‌ه‬ ‫وه‌اڵمی ئه‌و پرسیار‌ه بده‌ینه‌و‌ه ك ‌ه ئایا‬

‫حیزب ‌ه ده‌س���ه‌اڵتداره‌كانی كوردستان‬ ‫حیزبی سیاسین ب ‌ه مانای مۆدێرنی ئه‌م‬ ‫وش���ه‌یه‌؟ ئه‌گه‌ر به‌راوردێكی سه‌ر پێی‬ ‫بكه‌ین له‌نێوان حیزبه‌ ده‌سه‌اڵتداره‌كانی‬ ‫هه‌رێم���ی كوردس���تان‌و حیزب���ی ت���ر‬ ‫دیموكراس���ییه‌كانی‬ ‫له‌سیس���ته‌مه‌‬ ‫ئه‌وروپا‌و ئه‌مه‌ریكا‌و هه‌تا ئیس���رائیل‌و‬ ‫توركیا ك���ه‌ دوو واڵت���ن له‌رۆژهه‌اڵتی‬ ‫ناوین ده‌س���ه‌اڵتیان تیا ده‌ستا‌و ده‌ست‬ ‫ده‌كرێ���ن‪ ،‬بۆم���ان ڕوونده‌بێت���ه‌و‌ه ك ‌ه‬ ‫ژماره‌ی���ه‌ك جی���اوازی بنه‌ڕه‌تی هه‌ن‬

‫حیزبی كوردی‌و‬ ‫به‌تایبه‌تی حیزبه‌‬ ‫ده‌سه‌اڵتداره‌كان‬ ‫زیاتر له‌ده‌وڵه‌تێك‬ ‫ده‌چن وه‌ك له‌حیزبی‬ ‫سیاسی‪ .‬ئه‌م حیزبانه‌‬ ‫هێزی چه‌كداری‬ ‫تایبه‌ت به‌ خۆیان‬ ‫هه‌یه‌ كه‌ وه‌الئی بۆ‬ ‫حیزبه‌ نه‌ك بۆ هه‌رێم‌‬ ‫له‌نێوانیاندا‪ .‬حی���زب له‌‌و واڵتان ‌ه ته‌نها‬ ‫حیزب���ی سیاس���ین ب���ه‌ ش���ێوه‌یه‌كی‬ ‫راس���ته‌وخۆ له‌هیچ كایه‌كی تری وه‌ك‬ ‫س���ه‌ربازیی‪ ،‬هه‌واڵگریی‌و ئابوریی كار‬ ‫ناكه‌ن‪ .‬ته‌نیا ملمالنێی سیاسی ده‌كه‌ن‌و‬ ‫له‌كاتی س���ه‌ركه‌وتن له‌هه‌ڵبژاردنه‌كان‬ ‫سه‌ركردایه‌تی سیاسی داموده‌زگاكانی‬ ‫ده‌وڵ���ه‌ت ده‌گرنه‌ ده‌س���ت‌و ب���ۆ ئه‌و‬ ‫ماوه‌ی���ه‌ی له‌ده‌س���ه‌اڵتدان‌و به‌رنامه‌ی‬ ‫سیاس���ی خۆیانی تی���ا په‌یڕه‌وده‌كه‌ن‪.‬‬

‫له‌زه‌مانێكی تردا‪ ،‬ه���ه‌ر هه‌مان حیزب‬ ‫ئه‌گه‌ر ده‌نگی پێویس���ت ده‌س���ته‌به‌ر‬ ‫نه‌كات‪ ،‬درێژ‌ه به‌ چاالكی سیاسی ده‌دات‬ ‫وه‌ك ئۆپۆزسیۆن‌و خۆی ئاماده‌ده‌كات‬ ‫بۆ هه‌ڵبژاردنی دواتر‪ .‬س���ه‌ركردایه‌تی‬ ‫سیاسی ئه‌و حیزبان ‌ه ده‌سه‌اڵتی خۆیان‬ ‫ب ‌ه مافێكی خودای���ی نازانن‌و ب ‌ه ئاگان‬ ‫ی ك���ه‌ مافی حوكمڕان���ی ئه‌وان‬ ‫ل���ه‌و‌ه ‌‬ ‫له‌میلله‌ته‌و‌ه سه‌رچاو‌ه ده‌گرێ‌و ده‌كرێ‬ ‫میلل���ه‌ت له‌هه‌ڵبژاردن���ی داهاتوو ئه‌و‬ ‫مافه‌یان لێبسه‌نێته‌وه‌‪ .‬حیزبی سیاسی‬ ‫له‌و واڵتانه‌ له‌ڕووی داراییه‌و‌ه پشت ب ‌ه‬ ‫ئابوونه‌‌و پیتاكی ئه‌ن���دام‌و الیه‌نگرانی‬ ‫خۆیان ده‌به‌س���تن‌و له‌ب���واری ئابوریدا‬ ‫به‌شێوه‌یه‌كی راس���ته‌وخۆ چاالك نین‪.‬‬ ‫به‌ ب���ه‌راورد ب���ه‌و‌ه حیزب���ی كوردی‌و‬ ‫به‌تایبه‌ت���ی حیزب ‌ه ده‌س���ه‌اڵتداره‌كان‬ ‫زیاتر له‌ده‌وڵه‌تێك ده‌چن وه‌ك له‌حیزبی‬ ‫سیاسی‪ .‬ئه‌م حیزبانه‌ هێزی چه‌كداری‬ ‫تایب���ه‌ت به‌ خۆیان هه‌یه‌ كه‌ وه‌الئی بۆ‬ ‫حیزب ‌ه ن���ه‌ك بۆ هه‌رێم‌و ب��� ‌ه فه‌رمانی‬ ‫حیزبی كارده‌ك���ه‌ن‌و زۆربه‌ی كاته‌كان‬ ‫ب���ۆ جه‌نگان له‌گ���ه‌ڵ نه‌ی���اری ناوخۆ‬ ‫ب���ه‌كار ده‌هێنرێن نه‌ك بۆ پاراس���تنی‬ ‫ئاس���ایش هه‌رێم له‌به‌رامب���ه‌ر دوژمنی‬ ‫ده‌ره‌كی‪ .‬ده‌زگای ئاسایش‌و هه‌واڵگری‬ ‫خۆی���ان هه‌ی���ه‌ كه‌ بۆ س���ێخوریكردن‬ ‫له‌س���ه‌ر نه‌یاران���ی سیاس���ی خۆیان‌و‬ ‫س���ه‌ركوتكردنیان ب���ه‌ كاریانده‌هێنن‌و‬ ‫فه‌رم���ان ل��� ‌ه حیزب���ه‌و‌ه وه‌رده‌گرن‪.‬‬ ‫نوێنه‌رایه‌تیان ل ‌ه واڵتانی ده‌ره‌و‌ه هه‌ی ‌ه‬ ‫ك���ه‌ كار بۆ به‌رژه‌وه‌ندی حیزب ده‌كه‌ن‬ ‫نه‌ك بۆ حكوم��� ‌هت‌و په‌یوه‌ندی له‌گه‌ ‌ڵ‬ ‫واڵتان ده‌گ���رن‪ ،‬هه‌روه‌ها ئه‌م حیزبان ‌ه‬ ‫ت���ۆڕی ئابوریی زۆر چاالكی س���ه‌ر ب ‌ه‬ ‫خۆی���ان هه‌ی��� ‌ه ك ‌ه له‌ ب���واری ئابوری‬ ‫ناوخ���ۆ‌و نێوده‌وڵه‌تی���دا په‌یوه‌ن���دی‌و‬ ‫به‌رژه‌وه‌ندی به‌رباڵویان هه‌یه‌‌و له‌ ڕێگای‬ ‫ئه‌و تۆڕانه‌و‌ه داهاتێكی زۆری حكومه‌ت‬ ‫ده‌رژێت���ه‌ كه‌ناڵ���ه‌ حیزبییه‌كان���ه‌وه‌‌و‬ ‫ژماره‌یه‌كی بێ ش���وومار خه‌ڵك كاریان‬ ‫تیا ده‌كه‌ن‪ .‬سه‌رباری ئه‌مانه‌ش ئه‌گه‌ر‬ ‫ته‌ماش���ای حیزب���ی ك���وردی بكه‌ین‬ ‫ده‌بینین نه‌ك ه���ه‌ر بیر له‌و‌ه ناكه‌نه‌و‌ه‬

‫كه‌ ده‌كرێ له‌ ده‌ره‌وه‌ی ده‌سه‌اڵت بن‪،‬‬ ‫به‌ڵكو نه‌وه‌ی سه‌ركرده‌كان‌و مه‌حسوب‌و‬ ‫مه‌نسوبه‌كانیان وه‌ك شازاده‌‌و میرزاد‌ه‬ ‫ره‌فتار ده‌كه‌ن‌و ئاماده‌ ده‌كرێن بۆ ئه‌وه‌ی‬ ‫له‌ داهاتودا س���ه‌ركردایه‌تی حیزبه‌كانی‬ ‫باوكی���ان بگرنه‌ده‌س���ت‪ ،‬ك���ه‌ زیات���ر‬ ‫له‌شێوازی ده‌س���ه‌اڵته‌ دیكتاتۆره‌كانی‬ ‫وه‌ك عێراقی سه‌رده‌می به‌عس‌و لیبیای‬ ‫س���ه‌رده‌می قه‌زافی‌و رژێمی ئێس���تای‬ ‫س���وریا ده‌چێت وه‌ك له‌ سیسته‌مێكی‬ ‫دیموكراسی‪ .‬هه‌موو ئه‌مان ‌ه وایكردوو‌ه‬ ‫كه‌ توێژێك دروستبێت ك ‌ه ل ‌ه رواڵه‌تدا‬ ‫كاری سیاس���ه‌ت ده‌ك���ه‌ن‪ ،‬ب���ه‌اڵم ل ‌ه‬ ‫راس���تیدا ئ���ه‌وه‌ی ده‌یانبه‌س���تێ ب��� ‌ه‬ ‫حیزبه‌وه‌ به‌رژه‌وه‌ندی تایبه‌تی خۆیانه‌‌و‬ ‫حیزبیان كردوو‌ه ب ‌ه س���تراكچه‌رێك ك ‌ه‬ ‫به‌رژه‌وه‌ندی جومگه‌كان���ی به‌ یه‌كه‌و‌ه‬ ‫ده‌به‌ستێته‌وه‌ نه‌ك بیروباوه‌ڕی سیاسی‬ ‫هاوبه‌ش‪ .‬ئه‌م توێژ‌ه ب ‌ه ناو سیاس���یی ‌ه‬ ‫ل ‌ه هه‌رێمی كوردس���تان به‌ شێوه‌یه‌كی‬ ‫ترسناك له‌ حیزبه‌وه‌ دزه‌ی كردۆت ‌ه ناو‬ ‫داموده‌زگاكانی هه‌رێمه‌وه‌‌و توانیویان ‌ه ب ‌ه‬ ‫ته‌واوی كۆنترۆڵی ئه‌و ده‌زگایان ‌ه بكه‌ن‌و‬ ‫بۆ به‌رژه‌وه‌ندی خۆیان‌و حیزبه‌كه‌یان ب ‌ه‬ ‫كاری بهێنن‪ .‬ئه‌م توێژ‌ه ئه‌مڕۆ خاوه‌نی‬ ‫هێزیكی گه‌وره‌ن‌و به‌رژه‌وه‌ندییان له‌گه‌ ‌ڵ‬ ‫ب���ه‌رده‌وام بوونی دۆخی ئێس���تادایه‌‌و‬ ‫ئاماده‌نین مل بۆ ه���ه‌ر گۆڕانكارییه‌ك‬ ‫بده‌ن كه‌ زی���ان ب���ه‌و به‌رژه‌وه‌ندییان ‌ه‬ ‫بگه‌یه‌ن���ێ‌و ب��� ‌ه هه‌م���وو ش���ێوه‌یه‌ك‬ ‫ده‌جه‌نگ���ن دژی هه‌ر چاكس���ازییه‌ك‪.‬‬ ‫هه‌ركات هه‌س���ت ب ‌ه مه‌ترسی بكه‌ن بۆ‬ ‫سه‌ر ئه‌و به‌رژه‌وه‌ندییان ‌ه له‌ هیچ شتێك‬ ‫ناپرینگێن���ه‌وه‌‌و مێژوی ئ���ه‌م حیزبان ‌ه‬ ‫له‌ چه‌ن���د ده‌یه‌ی راب���ردوودا گه‌واهی‬ ‫ئه‌م راس���تیه‌ن‪ .‬ئه‌مان ‌ه ئه‌و فاكته‌رانه‌ن‬ ‫ك��� ‌ه وای ل ‌ه حیزبه‌ ده‌س���ه‌اڵتداره‌كانی‬ ‫كوردس���تان ك���ردوه‌ ك���ه‌ پرس���ی‬ ‫ده‌ستاوده‌س���تكردنی ده‌س���ه‌اڵت ببێت‬ ‫ب ‌ه مۆته‌كه‌ی گه‌وره‌یان‌و مه‌حاڵبێت ب ‌ه‬ ‫شێوازی ئێستایانه‌و‌ه بتوانن ته‌نها بیر‬ ‫له‌و‌ه بكه‌نه‌وه‌ كه‌ رۆژێك ل ‌ه ده‌س���ه‌اڵت‬ ‫ب ‌ه دور بن‪...‬‬

‫»» ‪19‬‬

‫كۆنفرانسی زانست ‌ی وه‌ك چاالكییه‌ك ‌ی كه‌م ئه‌نجام‬ ‫فه‌همی‌ فه‌ریق‬ ‫ی ماالیا‪ ،‬مالیزیا‬ ‫مامۆستای‌ زانكۆو توێژه‌ر – زانكۆ ‌‬ ‫ئ���ه‌وه‌ی‌ مه‌به‌س���تمه‌ لێره‌دا له‌س���ه‌ری‌‬ ‫بدوێم قس���ه‌كردنه‌ له‌س���ه‌ر كۆنفرانسی‬ ‫زانستی‌‪ ،‬باسكردنی‌ ئامانج‌و ده‌ره‌نجامه‌‬ ‫چاوه‌ڕوانكراوه‌كانی‌‌و گرنگییه‌كه‌یه‌تی‌ له‌‬ ‫پێشخستن‌و هاندانی‌ توێژینه‌وه‌ی‌ زانستی‌‬ ‫له‌الیه‌ك‌و بنیادنانی‌ پ���ردی په‌یوه‌ندی‬ ‫له‌نێوان ناوه‌نده‌ ئه‌كادیمییه‌كان‌و كه‌رتی‌‬ ‫وه‌به‌رهێن���ان له‌الیه‌كیتره‌وه‌‪ .‬به‌اڵم له‌و‬ ‫س���ۆنگه‌وه‌ی‌ ك���ه‌ زانكۆكانم���ان وه‌كو‬ ‫ناوه‌ن���دی‌ ئه‌كادیمی ب���ااڵ نه‌یانتوانیوه‌‬ ‫س���وودمه‌ندبن له‌م چاالكیی���ه‌ گرنگه‌‪،‬‬ ‫چ به‌ه���ۆی‌ الوازیی‌ ئاس���تی‌ زانس���تی‌‬ ‫زانكۆكانمان‌و توێژه‌ره‌ زانستییه‌كانمان‬ ‫بێت‪ ،‬یان نه‌بوونی‌ س���تراتیژی گونجاو‬ ‫له‌الیه‌ن زانكۆكانه‌وه‌ له‌و بواره‌دا‪ ،‬یاخود‬ ‫هه‌م���وو ئه‌مانه‌و چه‌ن���د هۆكارێكیتری‌‬ ‫زانس���تی‌‌و بابه‌ت���ی‌‪ ،‬وایانك���ردووه‌ كه‌‬ ‫كۆنفرانسی زانس���تی‌ وه‌ك چاالكییه‌كی‌‬ ‫ك���ه‌م ئه‌نجام ل���ه‌ كوردس���تاندا خۆی‌‬ ‫بنوێنێ���ت‪ ،‬هه‌ربۆی���ه‌ جێ���ی خۆیه‌تی‌‬ ‫هه‌ڵوێس���ته‌یه‌ك له‌س���ه‌ر ئ���ه‌م الیه‌نه‌‬ ‫زانس���تییه‌ بكه‌ین‌و ل���ه‌و كه‌موكورتیانه‌‬ ‫بگه‌ین كه‌ رێگرن له‌به‌رده‌م ئه‌نجامدانی‌‌و‬ ‫سوودمه‌ندنه‌بوون لێی وه‌كو پێویست‪.‬‬ ‫كۆنفرانسی‌ زانستی‌ به‌ گردبوونه‌وه‌یه‌كی‬ ‫ف���راوان له‌نێوان توێژه‌رانی‌ زانس���تیدا‬ ‫داده‌نرێت بۆماوه‌ی‌ چه‌ند رۆژێكی‌ كه‌م‪،‬‬ ‫به‌مه‌به‌س���تی‌ نوان���دن‌و گفتوگۆكردنی‌‬ ‫ئ���ه‌و كاره‌ زانس���تییانه‌ی‌ له‌ش���ێوه‌ی‌‬ ‫توێژینه‌وه‌ی‌ زانس���تیدا ئه‌نجامیانداوه‌‪،‬‬ ‫هه‌ندێكجار بۆ زیاتر س���وودمه‌ندبوونی‌‬ ‫توێژه‌ران‌و به‌ئاگابوونی‌ كه‌سانی‌ زانستی‌‌و‬ ‫ئه‌كادیمی ده‌ره‌وه‌ی‌ كۆنفرانس���ه‌كه‌ش‪،‬‬ ‫ئاماده‌كارانی‌ كۆنفرانسه‌كه‌ هه‌ڵده‌ستن به‌‬ ‫باڵوكردنه‌وه‌ی‌ توێژینه‌وه‌ په‌سه‌نده‌كان‬ ‫له‌ گۆڤارێكی‌ تایبه‌تدا كه‌ به‌ پاش���كۆی‌‬ ‫كۆنفرانسه‌كه‌ ناوده‌برێت‪.‬‬ ‫لێره‌وه‌ كاتێ���ك ئامانجی‌ توێژینه‌وه‌ی‌‬ ‫زانس���تی‌ دۆزین���ه‌وه‌ی‌ ڕێگاچ���اره‌ی‌‬ ‫گونجاوبێ بۆ گرفت���ه‌ جۆربه‌جۆره‌كانی‌‬ ‫واڵت به‌باشترین شێوه‌ی‌ زانستی‌‪ ،‬ئه‌وا‬ ‫كۆنفرانسی زانس���تی‌ ده‌بێته‌ وێستگه‌ی‌‬

‫ئاڵوگۆڕكردنی‌ ئه‌م چاره‌سه‌رانه‌ له‌نێوان‬ ‫توێژه‌ران���دا‪ ،‬هه‌روه‌ه���ا ده‌بێته‌ پردی‌‬ ‫پێكگه‌یاندنی‌ ناوه‌ن���ده‌ ئه‌كادیمییه‌كان‬ ‫له‌گه‌ڵ یه‌كترو ناوه‌نده‌ وه‌به‌رهێنه‌كاندا‪.‬‬ ‫له‌به‌رئ���ه‌وه‌ به‌پێ���ی ئ���ه‌و په‌ی���ام‌و‬ ‫س���تراتیژییه‌ی‌ كه‌ كۆنفرانسی‌ زانستی‌‬ ‫له‌خۆی‌ ده‌گ���رێ‪ ،‬ل���ه‌ڕووی‌ ناوه‌ڕۆكی‬ ‫پرۆگ���رام‌و ئامانجی ویس���تراوو پێگه‌ی‌‬ ‫توێژه‌ره‌ به‌شداربووه‌كانه‌وه‌‪ ،‬ده‌گونجێ‬ ‫كۆنفرانس���ه‌كه‌ ب���ه‌ كۆنفرانس���ێكی‌‬ ‫نیش���تیمانی‌ ی���ان ناوخۆی���ی یاخ���ود‬ ‫نێوده‌وڵه‌تی‌ ناوببرێ‪.‬‬ ‫ش���ایانی‌ وتنه‌ ك���ه‌ گردبوون���ه‌وه‌ی‌‬ ‫ژماره‌یه‌ك���ی‌ ك���ه‌م له‌ توێ���ژه‌ران یان‬ ‫كه‌س���انی‌ ئه‌كادیمی ب���ۆ تاوتوێكردنی‌‬ ‫بابه‌تێكی‌ دیاریك���راو به‌ كۆنفرانس ناو‬ ‫ناب���رێ‪ ،‬به‌ڵك���و ئه‌مه‌ ده‌چێت���ه‌ ریزی‌‬ ‫كۆبوونه‌وه‌ یان مێزگردێكی‌ بچووكه‌وه‌‪.‬‬ ‫دیارتری���ن پێ���وه‌ر ب���ۆ جیاكردنه‌وه‌ی‌‬ ‫كۆنفرانسی‌ زانس���تی‌ له‌وانیتر‪ ،‬بریتییه‌‬ ‫له‌وه‌ی‌ ك���ه‌ به‌ماوه‌ی‌ چه‌ن���د مانگێك‬ ‫پێش به‌س���تنی‌ كۆنفرانس ئاماده‌كاری‬ ‫بۆ ده‌كرێ ل���ه‌ روانگ���ه‌ی‌ دیاریكردنی‌‬ ‫ئامان���ج‌و بواری‌ زانس���تی‌‌و بابه‌ته‌كانی‌‬ ‫كۆنفرانس‌و هه‌روه‌ها ش���وێنی‌ به‌ستنی‌‬ ‫كۆنفرانس���ه‌كه‌و خه‌ماڵندنی‌ كه‌س���انی‌‬ ‫به‌ش���داربوو له‌ توێژه‌ران‌و ئه‌كادیمیان‪،‬‬ ‫پاش���ان له‌ڕێگ���ه‌ی‌ كه‌ن���اڵ‌‌و ناوه‌نده‌‬ ‫زانس���تی‌‌و ماڵپه‌ڕه‌كان���ی‌ ئینته‌رنێته‌وه‌‬ ‫بانگه‌ش���ه‌ی‌ بۆ ده‌كرێت‪ ،‬دواتر به‌پێی‬ ‫پالنێكی‌ تۆكمه‌و سه‌ركه‌وتوو پێشوازی‌‬ ‫ل���ه‌ پوخته‌ ی���ان ت���ه‌واوی‌ توێژینه‌وه‌‬ ‫زانس���تییه‌كان ده‌كرێت به‌مه‌به‌س���تی‌‬ ‫هه‌ڵس���ه‌نگاندنیان‌و ئاگاداركردن���ه‌وه‌ی‌‬ ‫توێژه‌ران ل ‌ه ئه‌نجامی‌ هه‌ڵسه‌نگاندنه‌كان‬ ‫له‌ماوه‌یه‌كی گونجاودا‪.‬‬ ‫له‌الیه‌كیت���ره‌وه‌‪ ،‬ژماره‌یه‌ك توێژه‌ری‌‬ ‫ناس���راو له‌س���ه‌ر ئاس���تی‌ ناوخۆی���ی‬ ‫ی���ان نێوده‌وڵه‌ت���ی‌ به‌پێی جی���اوزای‌‬ ‫پس���پۆڕییه‌كانیان‌و ش���اره‌زاییان ل���ه‌‬ ‫ئه‌نجامدان���ی‌ توێژین���ه‌وه‌ی‌ زانس���تیدا‬ ‫بانگهێش���ت ده‌كرێ���ن‪ ،‬به‌تایب���ه‌ت ئه‌و‬

‫كه‌سانه‌ی‌ كه‌ هه‌ڵگری‌ نازناوی‌ زانستیی له‌مج���ۆره‌ ئه‌نج���ام ب���ده‌ن‪ ،‬ئه‌گه‌ریش‬ ‫پرۆفیسۆرین‪ ،‬چونكه‌ ئه‌م پله‌ زانستییه‌ ببێ هێنده‌ ب���ه‌ كرچ‌و كاڵی‌و الوازییه‌و‌ه‬ ‫نابه‌خشرێ به‌كه‌سانێك ئه‌گه‌ر خاوه‌نی‌ به‌ڕێده‌كرێت ك���ه‌ نه‌توانێ���ت گرنگی‌و‬ ‫ئامانجی‌ زانستی‌ خۆی بپێكێ‪.‬‬ ‫توێژینه‌وه‌ی‌ زانستی‌ باڵوكراوه‌ نه‌بن‪.‬‬ ‫ره‌نگ���ه‌ هه‌ندێج���ار توێ���ژه‌ره‌‬ ‫به‌س���تنی‌ كۆنفرانس���ی زانس���تی‌‬ ‫به‌ش���ێوه‌یه‌كی‌ گش���تی‌ پێویس���تی‌ به‌ زانستییه‌كانمان به‌و بیانووه‌ی‌ كه‌ هیچ‬ ‫پاڵپش���تی‌ مادی‌‌و مرۆیی هه‌یه‌ تاوه‌كو نه‌بێ چاالكییه‌كه‌یان ئه‌نجامداوه‌ خۆیان‬ ‫ئه‌نجامگه‌لێكی‌ مه‌به‌س���تدار بێنێته‌دی‌‪ ،‬ده‌رباز بكه‌ن له‌و ره‌خنه‌و س���ه‌رنجانه‌ی‌‬ ‫وه‌ك هه‌میش���ه‌ ئه‌م دووالیه‌نه‌ له‌ڕێگه‌ی‌ رووبه‌ڕوویان ده‌بێته‌وه‌‪ ،‬جا گرنگ نییه‌‬ ‫به‌ش���داربووانه‌وه‌ فه‌راهه‌مده‌ك���رێ‪ .‬كۆنفرانس���ه‌كه‌ ئامانجی خۆی‌ ده‌پێكێ‬ ‫ده‌توانین بڵێین كۆنفرانس���ی زانس���تی‌ ی���ان نا‪ .‬هه‌م���وو ئه‌مان���ه‌ ده‌ره‌نجامی‌‬ ‫گرنگییه‌ك���ی‌ به‌رچاوی‌ ده‌ب���ێ له‌چه‌ند ئه‌و راس���تییه‌ نه‌شاراوه‌ن كه‌ له‌ الوازی‌‬ ‫ڕوویه‌ك���ه‌وه‌ له‌وان���ه‌‪ :‬به‌ئاگاب���وون ئاس���تی‌ زانكۆكانم���ان‌و توێژین���ه‌وه‌‬ ‫له‌ ره‌وت���ی‌ توێژین���ه‌وه‌ی‌ زانس���یتی‌‪ ،‬زانستییه‌كانیاندا خۆی‌ ده‌بینێته‌وه‌‪.‬‬ ‫زیادكردن���ی‌ ش���اره‌زایی‌و زانی���اری‌ له‌‬ ‫ب���واره‌ جۆربه‌جۆره‌كانی‌ س���ه‌رده‌مدا‪،‬‬ ‫گه‌شه‌پێدانی‌ ئاراسته‌ی‌ كاری‌ توێژه‌ران‪،‬‬ ‫به‌ش���داریكردن له‌ ئاڵوگۆڕی زانس���ت‌و‬ ‫ش���اره‌زایی له‌س���ه‌ر ئاس���تی‌ جیهان‪،‬‬ ‫ده‌س���تكه‌وتنی‌ زانیاری‌ به‌ش���ێوه‌یه‌كی‬ ‫خێرا‪ ،‬دروستكردنی‌ په‌یوه‌ندی‌ زانستی‌‌و‬ ‫ئه‌كادیم���ی له‌نێوان توێ���ژه‌ران‌و ده‌زگا‬ ‫ئه‌كادیم���ی‌و وه‌به‌رهێنه‌كاندا‪ ،‬هه‌روه‌ها‬ ‫هه‌ندێكج���ار ده‌بێت���ه‌ س���ه‌رچاوه‌یه‌ك‬ ‫بۆ به‌ده‌ستخس���تنی‌ داهات���ی‌ مادی‌ له‌‬ ‫گرنگیدان به‌ توێژینه‌وه‌ی‌ زانستیدا‪.‬‬ ‫س���ه‌نته‌ره‌كانی‌ توێژین���ه‌وه‌و زانكۆ‬ ‫پێش���كه‌وتووه‌كانی‌ جیه���ان س���ااڵنه‌‬ ‫هه‌ڵده‌س���تن به‌ ئه‌نجامدانی‌ كۆنفرانسی‬ ‫زانس���تی‌ جۆراوجۆر له‌س���ه‌ر ئاس���تی‌‬ ‫ناوخۆیی‌و جیهان���ی‌‪ ،‬ئه‌مه‌ جگه‌له‌وه‌ی‌‬ ‫كه‌ كۆنفرانس���ی تایب���ه‌ت‌و چاالكیتری‬ ‫وه‌ك ۆركش���ۆپ‌و خولی زانستی‌ له‌سه‌ر‬ ‫ئاس���تی‌ فاكه‌ڵتی‌‌و به‌شه‌ زانستییه‌كان‬ ‫ب���ۆ خوێندكارانی‌ زانكۆی���ی‌و خوێندنی‌‬ ‫بااڵی���ان یاخ���ود ده‌زگا وه‌به‌رهێنه‌كان‬ ‫به‌به‌رده‌وام���ی‌ ئه‌نجام���ده‌ده‌ن‪ .‬كه‌واته‌‬ ‫ره‌نگه‌ لێره‌و له‌وێ ئه‌نجامدانی‌ هه‌ندێك‬ ‫زانك���ۆكان‌و س���ه‌نته‌ره‌كانی‌ توێژینه‌وه‌‬ ‫خاوه‌نداری‌ یه‌كه‌من له‌ ئه‌نجامدانی‌ ئه‌م كۆنفرانسی‌ زانستی‌ بینرابێ‌و بیسترابێ‪،‬‬ ‫دیس���انه‌وه‌ به‌ه���ۆكاری‌ جۆراوجۆر ئه‌م‬ ‫چاالكییه‌ گرنگانه‌دا‪.‬‬ ‫ئه‌گه‌ر به‌خێراییه‌ك چاوبخشێنین به‌ كۆنفرانسانه‌ نه‌یانتوانیوه‌ ئامانجی ته‌واو‬ ‫ره‌وتی‌ كۆنفرانسی‌ زانستی‌ له‌ كوردستاندا‪ ،‬بپێكن له‌چه‌ن���د روویه‌ك���ه‌وه‌‪ ،‬له‌وانه‌‪:‬‬ ‫له‌و رووه‌وه‌ی‌ كه‌ زانكۆكانمان پش���كی درووستنه‌بوونی‌ په‌یوندییه‌كی‌ پڕسوود‬ ‫ش���ێریان له‌ ئه‌نجامدانیدا به‌رده‌كه‌وێ‪ ،‬له‌نێ���وان توێ���ژه‌ران‌و س���ه‌نته‌ره‌كانی‌‬ ‫ئاماده‌نه‌بونێك���ی به‌رچ���او ده‌بی���ن له‌ توێژینه‌وه‌ی‌ جیهانیدا‪ ،‬س���ود نه‌بینین‬ ‫كۆنفرانسی زانس���تیدا‪ ،‬به‌جۆرێك نه‌ك له‌و بیرۆكه‌و داهێنانانه‌ی‌ كه‌ توێژه‌رانی‌‬ ‫س���ااڵنه‌ به‌ڵكو به‌چه‌ندین س���اڵی یه‌ك ده‌ره‌وه‌ی‌ كوردس���تان ئه‌نجامیانداوه‌‪،‬‬ ‫ل���ه‌دوای‌ ی���ه‌ك ناتوان���ن چاالكییه‌كی‌ تاوه‌ك���و بتوان���رێ ل���ه‌ زانكۆكان���ی‌‬

‫ره‌وتی‌ كۆنفرانسی‬ ‫زانستی‌ له‌كوردستاندا‬ ‫له‌سه‌ره‌تای‌‬ ‫هه‌اڵتنیدایه‌‪،‬‬ ‫پێویسته‌ به‌ به‌رنامه‌و‬ ‫ستراتیژییه‌كی‌‬ ‫تۆكمه‌وه‌ كار‬ ‫له‌سه‌ر گرنگیدان به‌‬ ‫كۆنفرانسی زانستی‌‌و‬ ‫ماده‌ خامه‌كانی‌ بكرێت‬

‫كوردستانیش���دا تاقیگ���ه‌و س���ه‌نته‌ری‌‬ ‫توێژین���ه‌وه‌ی‌ پێویس���ت بنیادبن���رێ‪،‬‬ ‫به‌مه‌ش توێژینه‌وه‌ی‌ هاوتا‌و باش���تریش‬ ‫پێش���كه‌ش بكرێن ل���ه‌و بوارانه‌و بواری‬ ‫دیكه‌دا‪.‬‬ ‫هه‌روه‌ها كۆنفرانس���ه‌كان نه‌بوونه‌ته‌‬ ‫س���ه‌رچاوه‌ك له‌ دابینكردن���ی‌ داهاتی‌‬ ‫مادی‌‌و به‌ستنه‌وه‌ی‌ توێژه‌ران به‌كه‌رتی‌‬ ‫وه‌به‌رهێنانه‌وه‌‪ ،‬چ تایبه‌ت یان گش���تی‬ ‫بێ���ت‪ .‬به‌پێچه‌وان���ه‌وه‌‪ ،‬ل���ه‌م ڕووه‌وه‌‬ ‫ن���ه‌ك داهاتی‌ مادیان نه‌ب���ووه‌‪ ،‬به‌ڵكو‬ ‫پاره‌و ماده‌ی‌ پێوس���ت ته‌رخانكراوه‌ بۆ‬ ‫به‌ڕێكردنی‌ كۆنفرانسه‌كه‌‪ .‬هه‌ندێجاریش‬ ‫ل���ه‌ چۆنیه‌ت���ی‌ به‌رنامه‌ڕێ���ژی‌‌و دانانی‌‬ ‫به‌رنامه‌ی‌ كۆنفرانس���ه‌كاندا‪ ،‬نه‌توانراوه‌‬ ‫په‌یوه‌ندی زانستی‌‌و ئه‌كادیمی له‌نێوان‬ ‫زانكۆكانی‌ كوردس���تاندا به‌هێز بكرێت‪،‬‬ ‫بۆ گرنگیدان ب���ه‌م په‌یوه‌ندییانه‌ ده‌بوو‬ ‫الیه‌نی‌ كه‌م یه‌ك یان دوو پرۆفیس���ۆر‬ ‫له‌س���ه‌ر ئاستی‌ به‌شه‌ زانستییه‌كان یان‬ ‫ئاس���تی‌ زانكۆكان بانگهێشت بكرانایه‌‪.‬‬ ‫یاخ���ود ده‌بینی���ن كۆنفرانس���ه‌كان له‌‬ ‫هه‌ڵس���ه‌نگاندن‌و بڕیاردان له‌ ئه‌نجامی‌‬ ‫توێژین���ه‌وه‌ زانس���تییه‌كاندا دووچاری‌‬ ‫گرفت بوونه‌ت���ه‌وه‌‪ ،‬هه‌م له‌ڕووی‌ كات‌و‬ ‫هه‌م له‌ڕووی‌ زانستیش���ه‌وه‌‪ .‬بۆ نمونه‌‪:‬‬ ‫ده‌بینی له‌بوارێكی‌ توێژینه‌وه‌ی‌ زانستی‌‬ ‫دیارك���راودا كه‌ ل���ه‌ كۆنفرانس���ه‌كه‌دا‬ ‫خراوه‌ته‌ڕوو چوار توێژینه‌وه‌ په‌س���ه‌ند‬ ‫كراوه‌‪ ،‬كه‌چ���ی ته‌نها یه‌ك توێژینه‌وه‌ی‌‬ ‫په‌یوه‌ست بووه‌ به‌ بواره‌ زانستییه‌كه‌وه‌‪،‬‬ ‫ئه‌مه‌ له‌الیه‌ك‪ ،‬له‌الیه‌كیتره‌وه‌ ئه‌نجامی‌‬ ‫هه‌ڵس���ه‌نگاندنی‌ توێژینه‌وه‌كان له‌كاتی‌‬ ‫دیاریك���راوی‌ خ���ۆی‌ به‌ماوه‌یه‌كی زۆر‬ ‫تێپه‌ڕب���ووه‌‪ ،‬به‌جۆرێك ك���ه‌ ژماره‌یه‌ك‬ ‫له‌ توێژه‌ران بێ���زاری‌‌و ئاماده‌نه‌بوونیان‬ ‫له‌كۆنفرانسه‌كه‌دا ده‌ربڕیوه‌‪.‬‬ ‫هه‌م���وو ئ���ه‌م راس���تیانه‌ ئه‌وه‌مان‬ ‫پێده‌ڵێن كه‌ ره‌وتی‌ كۆنفرانسی زانستی‌‬ ‫له‌ كوردستاندا له‌سه‌ره‌تای‌ هه‌اڵتنیدایه‌‪،‬‬ ‫پێویسته‌ به‌ به‌رنامه‌و س���تراتیژییه‌كی‌‬ ‫تۆكم���ه‌وه‌ كار له‌س���ه‌ر گرنگی���دان به‌‬ ‫كۆنفرانسی زانس���تی‌‌و ماده‌ خامه‌كانی‌‬ ‫بكرێت‪ ،‬له‌ توێژینه‌وه‌ی‌ زانستی‌‌و خودی‌‬ ‫توێژه‌ران‌و ناوه‌ن���ده‌ ئه‌كادیمیه‌كانمان‪،‬‬ ‫بۆ ئه‌وه‌ی‌ چیت���ر توانا مادی‌‌و مرۆیی‌و‬ ‫زانس���تییه‌كانی‌ زانك���ۆكان‌و زاناكانمان‬ ‫به‌فیڕۆ نه‌چن‪.‬‬

‫‪17‬‬

‫قه‌رزی‬ ‫ساڵه‌كه‌مان‬

‫‪16‬‬

‫ئه‌گه‌رچی هه‌ریه‌كه‌‌و ساڵی خۆمان‬ ‫هه‌یه‌‪ ،‬به‌اڵم (‪ )2011‬هه‌موو گۆی زه‌وی‬ ‫له‌ده‌وری ئاگری جه‌سته‌ی بوعه‌زیزیی‬ ‫كۆكرده‌وه‌‌و هه‌موومانی خس���ته‌ نێو‬ ‫ئه‌ڵقه‌ی ش���ه‌پۆله‌كانی ئ���ه‌و رووداو‌ه‬ ‫گه‌وران���ه‌ی له‌ته‌قین���ه‌وه‌ی ناخی ئه‌و‬ ‫گه‌نجه‌ تونسیی ‌ه كه‌وتنه‌وه‌‪ .‬به‌ڕاستی‬ ‫س���اڵی پار‪ ،‬به‌جه‌داره‌ته‌و‌ه ساڵێكی‬ ‫نائاس���ایی‌و بوركانیی بوو‪ ،‬له‌س���اڵی‬ ‫رووخانی دیواری به‌رلین كه‌متر نه‌بوو‬ ‫ك ‌ه له‌گه‌ڵ خۆیدا بلۆكێكی ئایدیۆلۆژیی‬ ‫دیوارئاس���نینی وه‌ك س���ۆڤیه‌ت‌و‬ ‫ئه‌وروپ���ای خۆرهه‌اڵت���ی داڕمان���د‌و‬ ‫دنیایه‌كی تازه‌ی به‌دوای خۆیدا هێنا‪.‬‬ ‫ئه‌گ���ه‌ر دیواره‌ س���ه‌خته‌كه‌ی به‌رلین‬ ‫به‌ب���ه‌رد‌و چیمه‌نت���ۆی ئایدیۆلۆژیی‬ ‫به‌رزكرابێت���ه‌وه‌‪ ،‬ئ���ه‌وا دی���وار‌ه‬ ‫ش���ه‌به‌ق تێكه‌وتووه‌كه‌ی خۆرهه‌اڵتی‬ ‫نادیموكرات���ی‪ ،‬به‌ب���ه‌رد‌و تێكه‌ڵ���ه‌ی‬ ‫ئایدیۆلۆژیا‌و كلتووره‌ دواكه‌وتووه‌كه‌ی‬ ‫هه‌ڵچنراوه‌‪ ..‬بۆی ‌ه ده‌توانین بڵێین ك ‌ه‬ ‫ساڵی رابردوو‪ ،‬ته‌نیا به‌رۆژ‌و مانگه‌كانی‬ ‫حس���اب ناكرێ‪ ،‬به‌ڵكو ب���ه‌ڕووداو‌ه‬ ‫زه‌مه‌نبڕه‌كان���ی ده‌خوێنرێت���ه‌و‌ه ك ‌ه‬ ‫بوو به‌و ساڵه‌ی مێژووێك به‌رله‌خۆی‬ ‫له‌ناو ده‌ریادا نوقم بكات‌و بناغه‌ش بۆ‬ ‫بنیاتنانی مێژووێك���ی تازه‌ دابڕێژێ‪،‬‬ ‫ك ‌ه ده‌یان س���اڵی دیكه‌ش ته‌الره‌كه‌ی‬ ‫له‌به‌رزبوونه‌وه‌دا ده‌بێت‪ .‬ته‌الرێك ك ‌ه‬ ‫هه‌ر كۆمه‌ڵگایه‌ك نه‌توانێ له‌ئێستادا‬ ‫پێگ���ه‌ی خ���ۆی تێ���دا بدۆزێت���ه‌وه‌‪،‬‬ ‫كۆمه‌ڵگایه‌كی بێ ش���وناس‌و دابڕاو‌و‬ ‫ونبوو ده‌ب���ێ‌و هیچ دیوار‌و بنمیچێكی‬ ‫بۆ نامێنێته‌وه‌ له‌ڕه‌ش���ه‌با بیپارێزێ‌و‬ ‫هی���چ ده‌روازه‌یه‌كی���ش نادۆزێت���ه‌و‌ه‬ ‫به‌سه‌ر ئاینده‌یه‌كدا كراو‌ه بێت‪.‬‬ ‫لێره‌و‌ه جێ���ی خۆیه‌تی له‌خۆمان‬ ‫بپرسین؛ ئێم ‌ه له‌هه‌رێمی كوردستاندا‪،‬‬ ‫ئ���ه‌و خوێندنه‌وه‌یه‌مان ب���ۆ (‪)2011‬‬ ‫هه‌بووه‌‪ ،‬تا چاوه‌ڕێی خێر ل ‌ه (‪‌)2012‬و‬ ‫س���ااڵنی دواتر بكه‌ی���ن ؟ به‌داخه‌و‌ه‬ ‫ده‌یڵێم كه‌ ساڵی رابردوومان به‌ڕێكرد‪،‬‬ ‫ب���ه‌اڵم س���اڵنامه‌كه‌مان ئه‌وه‌مان پێ‬ ‫ناڵ���ێ ك��� ‌ه ئێم ‌ه وه‌ك خۆی س���اڵی‬ ‫پارمان خوێندبێته‌وه‌‌و رووداوه‌كانیمان‬ ‫تۆماركردبێ���ت‪ .‬ئه‌م���ه‌ش به‌ده‌رس‌و‬ ‫ده‌وركردنه‌وه‌ی ئاستی زمانی سیاسی‌و‬ ‫میدیاییم���ان پێوان���ه‌ ناك���رێ (ك ‌ه‬ ‫ماش���ه‌اڵ له‌وه‌دا هیچ قسوورییه‌كمان‬ ‫نه‌بووه‌)‪ ،‬به‌ڵكو به‌گه‌ڕانه‌و‌ه بۆ ئاستی‬ ‫كرداره‌كانمان ده‌كرێ كه‌ بزانین چه‌ند‌ه‬ ‫له‌پشتیانه‌وه‌‪ ،‬ده‌رككردن به‌و مێژوو‌ه‬ ‫تازه‌یه‌ ح���زووری هه‌ی ‌ه ك ‌ه له‌مه‌یدان‌و‬ ‫ش���ه‌قامه‌كانی تونس‌و میسر‌و لیبیادا‬ ‫تۆمارك���ران‌و ئه‌م���ڕۆش له‌س���وریا‌و‬ ‫یه‌م���ه‌ن‪ ،‬به‌رده‌وامی���ان هه‌یه‌‪ .‬به‌اڵم‬ ‫ك��� ‌ه ده‌بینین ئه‌و خۆپیش���اندانانه‌ی‬ ‫له‌س���لێمانی‌و ده‌وروبه‌ر ك���ران‌و ئه‌و‬ ‫خۆپیش���اندانانه‌یش ك���ه‌ له‌هه‌ولێ���ر‬ ‫رێگریی���ان لێكرا‪..‬هه‌م���وو ئه‌وان���ه‌‪،‬‬ ‫نه‌یانتوانیبێ مه‌سیجه‌ سه‌ره‌كییه‌كه‌ی‬ ‫شۆڕش���ه‌كانی ده‌وروبه‌رم���ان پ���ێ‬ ‫بگه‌یه‌نێ���ت‪ ،‬ناهه‌قم���ان ناب���ێ ك��� ‌ه‬ ‫له‌ئێس���تاو‌ه دڵم���ان به‌س���اڵی تاز‌ه‬ ‫خ���ۆش نه‌ب���ێ‌و نه‌وێرین س���ندوقی‬ ‫پێشبینییه‌كان هه‌ڵپچڕین‪ .‬به‌داخه‌و‌ه‬ ‫س���اڵی رابردوو‪ ،‬له‌جیاتی ئه‌وه‌ی بۆ‬ ‫به‌رگرتن له‌ڕه‌ش���ه‌بای ته‌قینه‌وه‌كان‪،‬‬ ‫بیكه‌ین���ه‌ س���اڵی چاكس���ازیییه‌كی‬ ‫ریش���ه‌یی‌و له‌ڕێگه‌یه‌و‌ه هه‌رێمه‌كه‌مان‬ ‫بخه‌ین ‌ه سه‌ر راس���ته‌ڕێی ئاینده‌یه‌ك‬ ‫ك ‌ه هاوش���ان‌و هاوئاهه‌نگ بێت له‌گه‌ڵ‬ ‫ریتمی گۆڕانكارییه‌كانی ده‌وروبه‌ورمان‪،‬‬ ‫كه‌چ���ی رووداوه‌كان���ی دوور‌و نزیك‪،‬‬ ‫داواكاری‌و ناڕه‌زایی���ه‌ ناخۆیی���ه‌كان‪،‬‬ ‫زۆرترین ده‌س���ته‌واژه‌ی (چاكسازیی)‬ ‫خسته‌ نێو تۆماری ساڵه‌كه‌مان‪ ،‬زمانی‬ ‫هه‌مووان (ده‌س���ه‌اڵت‌و ئۆپۆزسیۆن‌و‬ ‫شه‌قام‌و میدیا)ی تووشی نه‌زیفی ئه‌و‬ ‫ده‌سته‌واژ‌ه سیحراویی ‌ه كرد‪ ،‬زۆرترین‬ ‫به‌ڵێ���ن ب���ۆی به‌خه‌رج���دران‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫له‌گه‌ڵ ئه‌وه‌ش���دا كه‌مترین هه‌نگاوی‬ ‫چاكس���ازییمان بین���ی ك���ه‌ بتوانین‬ ‫بڵێی���ن له‌ئاس���تی ئیس���تحقاقی ئه‌و‬ ‫قۆناغ ‌ه تازه‌یه‌ی هه‌س���اره‌كه‌ماندایه‌‪.‬‬ ‫ئیس���تحقاقێك كه‌ س���ه‌ره‌ڕای ئه‌وه‌ی‬ ‫پارساڵ به‌قه‌رزداریی لێی هاتینه‌ده‌رێ‪،‬‬ ‫به‌اڵم پێموانییه‌ رووداوه‌كان له‌مساڵ‬ ‫زیاتر له‌سه‌ر قه‌رزارێكی كه‌مڕه‌سیدی‬ ‫وه‌ك ئێمه‌ی كورد بوه‌ستێ‪.‬‬ ‫‪kawamuhamad@yahoo.com‬‬

‫‪18‬‬

‫وه‌رزش‬

‫)‪ )307‬سێشەمم ‌ە ‪2012/1/3‬‬

‫جامی‌ مه‌لیك‪ ..‬یه‌كه‌م تاقیكردنه‌وه‌ی‌ ریاڵ مه‌درید له‌‪2012‬دا‬

‫ی‬ ‫پێ���ش ده‌س���تپێكردنه‌وه‌ی‌ خول��� ‌‬ ‫ی جامی‌ مه‌لیك‬ ‫ی ‪‌ 16‬‬ ‫ئیس���پانیا‪ ،‬قۆناغ ‌‬ ‫ی ریاڵ‬ ‫به‌ڕێوه‌ده‌چێت ك ‌ه تیای���دا یانه‌ ‌‬ ‫ی ماالگه‌ ده‌بێته‌وه‌‪.‬‬ ‫مه‌درید روبه‌ڕو ‌‬ ‫ی‬ ‫راپۆت‪ ،‬ئاوێنه‌‪ :‬ئه‌مش���ه‌و‌و دوو شه‌و ‌‬ ‫ی‬ ‫ی چوونی‌ قۆناغ ‌‬ ‫داهاتوو‪ ،‬یارییه‌كان��� ‌‬ ‫ی مه‌لیك���ی‌ ئیس���پانیا‬ ‫ی جام��� ‌‬ ‫‪‌ 16‬‬ ‫به‌ڕێوه‌ده‌چ���ن‪ ،‬ك���ه‌ ده‌بن��� ‌ه یه‌ك���ه‌م‬ ‫ی نوێ ب���ۆ یان ‌ه‬ ‫تاقیكردنه‌وه‌ی‌ س���اڵ ‌‬ ‫به‌شداربووه‌كانی‌ ئه‌م جامه‌‪.‬‬ ‫ی‬ ‫له‌یاریگای‌ س���انتیاگۆ بێرنابیۆی‌ شار ‌‬ ‫ی ریاڵ مه‌درید‬ ‫مه‌دریدی‌ پایته‌خت‪ ،‬یان ‌ه ‌‬ ‫ی ماالگه‌ ده‌كات‪ .‬له‌م‬ ‫ی یان���ه‌ ‌‬ ‫میواندار ‌‬ ‫ی‬ ‫ی یانه‌ ‌‬ ‫یاریی���ه‌دا‪ ،‬چه‌ن���د یاریزانێك��� ‌‬ ‫ی بێبه‌ش ده‌بن‪ ،‬كه‌ گرنگترینیان‬ ‫مه‌له‌ك ‌‬ ‫ی ئه‌رجه‌نتینی‌‌و س���ێرجیۆ‬ ‫ی ماری���ا ‌‬ ‫د‌‬ ‫ی ماالگه‌ش‬ ‫ی یانه‌ ‌‬ ‫رامۆس���ه‌‪ .‬له‌ڕیزه‌كان ‌‬ ‫ی ن���اكات‪ ،‬ك ‌ه‬ ‫سانش���یز خواكی���ن یار ‌‬ ‫ی مانگێك‬ ‫به‌ه���ۆی‌ پێكانه‌و‌ه بۆ م���اوه‌ ‌‬ ‫دوركه‌وتووه‌ت���ه‌وه‌‪ .‬پێده‌چێ���ت ڤ���ان‬ ‫ی‬ ‫ی هێرش���به‌ر ‌‬ ‫نێس���ته‌لڕۆی‌ هۆڵه‌ن���د ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ماالگه‌ له‌م یارییه‌دا به‌ش���دار ‌‬ ‫یان��� ‌ه ‌‬ ‫ی سسس‬ ‫ی یانه‌ی‌ ریاڵی‌ پێش���و ‌‬ ‫بكات‌و روبه‌ڕو ‌‬ ‫یانه‌ی‌ ئۆساس���ۆنا ده‌بێته‌وه‌‪ .‬هه‌ردوو‬ ‫ببێته‌وه‌‪.‬‬ ‫ی به‌رش���ه‌لۆن ‌ه كارلۆس‬ ‫ی یاریزان���ی‌ یانه‌ ‌‬ ‫ی به‌رشه‌لۆنه‌ ‌‬ ‫شه‌وی‌ چوارشه‌مه‌ش‪ ،‬یانه‌ ‌‬ ‫ی پویۆڵ‌و س���یدۆ كیت���ا پێكانیان هه‌یه‌‌و‬ ‫ی كامپ نۆ‪ ،‬روبه‌ڕو ‌‬ ‫كه‌ته‌لۆنی‌ له‌یاریگا ‌‬

‫سێلڤا باشترین‬ ‫یاریزانی‌ به‌ڕازیله‌‬ ‫تیاگۆ سێلڤای‌ یاریزانی‌ یانه‌ی‌ ئه‌ی‌ س ‌‬ ‫ی‬ ‫میالن‪ ،‬به‌باش���ترین یاریزان���ی‌ به‌ڕازیل‬ ‫له‌كیشوه‌ری‌ ئه‌وروپا ده‌ستنیشانكرا‪.‬‬ ‫ئاژانس���ه‌كان‪ :‬یه‌كێتی‌ (س���امبا فۆت)‬ ‫هه‌س���تا به‌ئه‌نجامدانی‌ راپرس���یه‌ك بۆ‬ ‫دیاریكردنی‌ باشترین یاریزانی‌ به‌ڕازیلی‌‬ ‫له‌كیشوه‌ری‌ ئه‌وروپادا‪ ،‬كه‌ تیایدا تیاگۆ‬ ‫س���ێلڤای‌ به‌رگریكاری‌ یانه‌ی‌ ئه‌ی‌ سی‌‬ ‫میالن���ی‌ ئیتاڵی‌ توانی‌ پل���ه‌ی‌ یه‌كه‌می‌‬ ‫ریزبه‌ندیه‌كه‌ به‌ده‌س���تبهێنێت‌و خه‌اڵتی‌‬ ‫(سامبای‌ ئاڵتون)ی‌ بباته‌وه‌‪ ،‬كه‌ سااڵنه‌‬ ‫ده‌به‌خشرێته‌ باشترین یاریزانی‌ به‌ڕازیل‬ ‫له‌ئه‌وروپا‪.‬‬ ‫له‌ڕاپرس���یه‌كه‌دا س���ێلڤا توانیویه‌ت���ی‌‬ ‫زۆرب���ه‌ی‌ ده‌نگه‌كان به‌ده‌س���تبهێنێت‌و‬ ‫دانێل ئه‌لڤێس���ی‌ به‌ڕازیلی‌ به‌رگریكاری‌‬ ‫یانه‌ی‌ به‌رش���ه‌لۆنه‌ی‌ ئیسپانیش پله‌ی‌‬ ‫دووه‌م���ی‌ به‌ده‌س���تهێناوه‌‌و له‌پل���ه‌ی‌‬ ‫سێیه‌میش���دا هالكی‌ هێرشبه‌ری‌ یانه‌ی‌‬ ‫پۆرتۆی‌ پورتوگالی‌ ده‌بینرێت‪.‬‬ ‫ئ���ه‌م خه‌اڵته‌ ك���ه‌ له‌س���اڵی‌ ‪2008‬ه‌وه‌‬ ‫ده‌به‌خشرێته‌ باشترین یاریزانی‌ به‌ڕازیلی‌‬ ‫له‌كیش���وه‌ری‌ ئه‌وروپا‪ ،‬پێشتر هه‌ریه‌كه‌‬ ‫له‌ری���كاردۆ كاكای‌ یاریزانی‌ یانه‌ی‌ ریاڵ‬ ‫مه‌دری���د‌و لوی���س فابیان���ۆی‌ یاریزانی‌‬ ‫پێشوی‌ یانه‌ی‌ ئیشبیلیه‌‌و ئێستای‌ یانه‌ی‌‬ ‫ساوپاولۆی‌ به‌ڕازیلی‌‌و مایكۆن دۆگاڵسی‌‬ ‫به‌رگریكاری‌ یانه‌ی‌ ئینته‌رمیالنی‌ ئیتاڵی‌‬ ‫به‌ده‌ستیان هێناوه‌‪.‬‬ ‫س���یلڤا له‌س���اڵی‌ ‪ 2009‬له‌یان���ه‌ی‌‬ ‫فلۆمێنێن���زی‌ به‌رازیلی���ه‌وه‌ په‌یوه‌ندی‌‬ ‫به‌یانه‌ی‌ میالنه‌وه‌ كرد‌و توانی‌ له‌وه‌رزی‌‬ ‫پێش���ودا خولی‌ ئیتاڵیا له‌گ���ه‌ڵ یانه‌ی‌‬ ‫میالن به‌ده‌ستبهێنێت‪.‬‬

‫یاری‌ چون ‌ی قۆناغ ‌ی (‪)16‬ی‌ جام ‌ی‬ ‫ئیسپانیا‪:‬‬ ‫سێشه‌ممه‌‪2012/1/3 ،‬‬ ‫ی شه‌و‬ ‫كاتژمێر ‪‌ 10‬‬ ‫ی × ئه‌تله‌تیك بیلباو‬ ‫ئه‌لباسیت ‌‬ ‫ی شه‌و‬ ‫كاتژمێر ‪‌ 11‬‬ ‫میراندیس × راسینگ سانتاندێر‬ ‫ئه‌لكۆركۆن × لیڤانتی‌‬ ‫ی شه‌و‬ ‫كاتژمێر ‪‌ 12‬‬ ‫ریاڵ مه‌درید × ماالگه‌‬

‫به‌ته‌نی���ا راهێنانه‌كانی���ان ئه‌نجامداوه‌‪،‬‬ ‫ی یاریكردنیان له‌م‬ ‫هه‌ر بۆی���ه‌ ئه‌گ���ه‌ر ‌‬ ‫ی ئه‌م‬ ‫یارییه‌دا كه‌مه‌‪ .‬له‌به‌هێزترین یار ‌‬

‫ی‬ ‫قۆناغه‌شدا‪ ،‬یان ‌هی‌ ڤاالنسیا له‌یاریگا ‌‬ ‫ی‬ ‫مێستایا‪ ،‬به‌رامبه‌ر یانه‌ی‌ سیڤیلی ‌ه یار ‌‬ ‫ده‌كات‪.‬‬

‫چوار شه‌ممه‌‪2012/1/4 ،‬‬ ‫ی شه‌و‬ ‫كاتژمێر ‪‌ 10‬‬ ‫ریاڵ سۆسیداد × ریاڵ مایۆركا‬ ‫ی شه‌و‬ ‫كاتژمێر ‪‌ 12‬‬ ‫به‌رشه‌لۆنه‌ × ئۆساسۆنا‬ ‫پێنجشه‌ممه‌‪2012/1/5 ،‬‬ ‫ی شه‌و‬ ‫كاتژمێر ‪‌ 10‬‬ ‫قورتبه‌ × ئیسپانیۆڵ‬ ‫ی شه‌و‬ ‫كاتژمێر ‪‌ 12‬‬ ‫ڤاالنسیا × سیڤیلیه‌‬

‫بیلسا شوێنی‌‬ ‫گواردیۆال‬ ‫ده‌گرێته‌وه‌‬

‫یان���ه‌ی‌ به‌رش���ه‌لۆنه‌ ده‌یه‌وێ���ت ب���ۆ‬ ‫جێگره‌وه‌ی‌ پیپ گواردیۆال‪ ،‬مارس���یلۆ‬ ‫بیلس���ای‌ ئه‌رجه‌نتین بكات���ه‌ راهێنه‌ری‌‬ ‫یانه‌كه‌ی‌‪.‬‬ ‫ئاژانسه‌كان‪ :‬رۆژنامه‌ی‌ ئاسی‌ ئیسپانی‌‬ ‫باڵویكردووه‌ته‌وه‌ كه‌ س���اندرۆ رۆسێڵی‌‬ ‫سه‌رۆكی‌ یانه‌ی‌ به‌رشه‌لۆنه‌ی‌ كه‌ته‌لۆنی‌‬ ‫بیر له‌وه‌ ده‌كات���ه‌وه‌ پاش ئه‌وه‌ی‌ پیپ‬ ‫گواردیۆال ده‌ستی‌ له‌پۆستی‌ راهێنه‌رایه‌تی‌‬ ‫یانه‌كه‌ كێش���ایه‌وه‌‪ ،‬گرێبه‌ستێك له‌گه‌ڵ‬ ‫مارسیلۆ بیلسای‌ راهێنه‌ری‌ ئه‌رجه‌نتینی‌‬ ‫ئیمزا بكات‪.‬‬ ‫رۆژنامه‌كه‌ رونیكردووه‌ته‌وه‌‪ ،‬كه‌ سه‌رۆكی‌‬ ‫ناوب���راو پێیوای���ه‌ بیلس���ای‌ راهێنه‌ری‌‬ ‫یان���ه‌ی‌ ئه‌تله‌تیك بیلباوی‌ ئیس���پانی‌‬ ‫گونجاوترین راهێنه‌ره‌ بۆ ش���وێنه‌كه‌ی‌‬ ‫گواردیۆال‪ ،‬ئه‌گه‌ر ئه‌مه‌ی‌ دووه‌م بڕیاری‌‬ ‫به‌جێهێش���تنی‌ یانه‌كه‌یدا‪ ،‬كه‌ له‌ساڵی‌‬ ‫‪2008‬ه‌وه‌ ئه‌م پۆسته‌ی‌ وه‌رگرتووه‌‪.‬‬ ‫رۆس���ێل پێیوای���ه‌ بیلس���ا له‌گواردیۆال‬ ‫ده‌چێ���ت ل���ه‌روی‌ جێبه‌جێكردن���ی‌‬ ‫روب���ه‌ڕوی‌ یانه‌ی‌ دهۆكی‌ خاوه‌نی‌ پله‌ی‌ بیركردنه‌وه‌كانی‌ له‌ن���او یاریگادا له‌گه‌ڵ‬ ‫دووه‌می‌ خوله‌كه‌ ده‌بێته‌وه‌‪.‬‬ ‫ی كه‌س���ایه‌تییه‌كی‌ به‌هێ���ز‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫بون ‌‬ ‫له‌ئێستادا به‌رپرسانی‌ یانه‌ی‌ به‌رشه‌لۆنه‌‬ ‫ده‌یانه‌وێ���ت گواردی���ۆال رازی‌ بكه‌ن بۆ‬ ‫ماوه‌ی‌ وه‌رزێكی‌ تر گرێبه‌سته‌كه‌ی‌ نوێ‬ ‫بكاته‌وه‌‪.‬‬ ‫له‌كۆتایدا رۆژنامه‌ی‌ ئاس ئاماژه‌ی‌ به‌وه‌‬ ‫كردووه‌ كه‌ رۆس���ێل ئ���اره‌زوو ده‌كات‬ ‫گواردی���ۆال ب���ۆ ه���ه‌رده‌م له‌یانه‌كه‌یدا‬ ‫بمێنێت���ه‌وه‌‪ ،‬ب���ه‌اڵم ب���ۆ راهێنه‌رێكی‌‬ ‫یه‌ده‌كی‌ وه‌ك بیلساش ده‌گه‌ڕێت‪ ،‬ئه‌گه‌ر‬ ‫گواردیۆال ریزه‌كانی‌ به‌رشه‌ی‌ به‌جێهێت‪،‬‬ ‫كه‌ له‌پێشوشدا چه‌ند جار رایگه‌یاندبوو‬ ‫ب���ۆ ماوه‌یه‌ك���ی‌ زۆر وه‌ك راهێن���ه‌ری‌‬ ‫به‌رشه‌لۆنه‌ نامێنێته‌وه‌‪.‬‬

‫خولی‌ بژارده‌ی‌ عێراق‪ ..‬زاخۆ‌و دهۆك یاری‌ دێربی‌ ئه‌نجام ده‌ده‌ن‬ ‫له‌خولی‌ بژارده‌ی‌ عێراق هه‌ولێر روبه‌ڕو ‌‬ ‫ی‬ ‫كاره‌با ده‌بێته‌وه‌‌و یاری‌ دێربی‌ ش���اری‌‬ ‫دهۆكیش له‌نێوان زاخۆ‌و دهۆكدا ئه‌نجام‬ ‫ده‌درێت‪.‬‬ ‫راپۆرت‪ ،‬ئاوێن���ه‌‪ :‬له‌كۆتاییه‌كانی‌ ئه‌م‬ ‫هه‌فته‌ی���ه‌دا‪ ،‬یارییه‌كان���ی‌ هه‌فت���ه‌ی‌‬ ‫‪11‬ی‌ خولی‌ ب���ژارده‌ی‌ یانه‌كانی‌ عێراق‬ ‫به‌ڕێوه‌ده‌چن‪ .‬س���به‌ی‌ چوارش���ه‌ممه‌‪،‬‬ ‫یان���ه‌ی‌ هه‌ولێ���ر له‌یاری���گای‌ خۆیدا‪،‬‬ ‫میوانداری‌ یان���ه‌ی‌ كاره‌با ده‌كات‪ .‬له‌م‬ ‫وه‌رزه‌دا هه‌ولێر ‪ 7‬ی���اری‌ ئه‌نجامداوه‌‌و‬ ‫به‌كۆكردن���ه‌وه‌ی‌ ‪ 15‬خ���اڵ‪ ،‬له‌پل���ه‌ی‌ به‌رامب���ه‌ر یانه‌كانی‌ نه‌ج���ه‌ف‌و زاخۆ‌و‬ ‫حه‌وته‌م���ی‌ ریزبه‌ن���دی‌ خوله‌كه‌دای���ه‌‪ ،‬مه‌سافی‌ هه‌یه‌‪.‬‬ ‫ی لوتك���ه‌ی‌ كوردس���تانی‌ ئه‌م‬ ‫له‌گه‌ڵ ئه‌وه‌ی‌ س���ێ ی���اری‌ دواخراوی‌ له‌ی���ار ‌‬

‫هه‌فته‌یه‌ش���دا‪ ،‬كه‌ یاری‌ دێربی‌ ش���ار ‌‬ ‫ی‬ ‫هه‌ولێ���ره‌‪ ،‬یانه‌ی‌ زاخۆی‌ خاوه‌نی‌ پله‌ی‌‬ ‫س���ێیه‌می‌ خوله‌كه‌‪ ،‬له‌یاری���گای‌ خۆی‌‬

‫داڤید ڤییای‌ ئیسپانی‌ له‌ڕێگه‌ی‌ پێگه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫تایبه‌ت���ی‌ خۆی���ه‌وه‌ هاوڕێ���ی‌ ‪2012‬ی‌‬ ‫خۆی‌ ئاش���كرا كردووه‌‪ ،‬كه‌ به‌وێنه‌یه‌ك‬ ‫باڵویكردووه‌ته‌وه‌‪.‬‬ ‫ئاژانس���ه‌كان‪ :‬داڤید ڤییای‌ هێرشبه‌ری‌‬ ‫یان���ه‌ی‌ به‌رش���ه‌لۆنه‌ی‌ ئیس���پانی‌ كه‌‬ ‫به‌هۆی‌ ئه‌نجامدانی‌ نه‌ش���ته‌رگه‌رییه‌وه‌‬ ‫له‌یاریگاكان دوركه‌وتووه‌ته‌وه‌‪ ،‬له‌پێگه‌ی‌‬ ‫تایبه‌تی‌ خ���ۆی‌ له‌ماڵپه‌ڕی‌ كۆمه‌اڵیه‌تی‌‬ ‫تویته‌ر وه‌ك خ���ۆی‌ ئاماژه‌ی‌ پێكردووه‌‬ ‫هه‌س���تاوه‌ به‌باڵوكردن���ه‌وه‌ی‌ وێنه‌ری‌‬ ‫هاوڕێ���ی‌ ‪2012‬ی‌ خ���ۆی‌‪ ،‬ك���ه‌ وێنه‌ی‌‬ ‫ئامێرێك���ی‌ موگناتیس���ییه‌‌و یارمه‌ت���ی‌‬ ‫ده‌دات بۆ زوو چاكبونه‌وه‌ له‌و پێكانه‌ی‌‬ ‫كه‌ توشیهاتووه‌‪.‬‬ ‫ڤییا له‌تویته‌ردا باڵویكردووه‌ته‌وه‌‌و ده‌ڵێت‬ ‫"باشترین هاوڕێی‌ خۆمتان له‌ساڵی‌ ‪2012‬‬ ‫پێده‌ناسێنم"‪ ،‬كه‌ لێره‌دا ڤییا مه‌به‌ستی‌‬ ‫ئه‌و ئامێره‌ موگناتیس���یه‌یه‌‪ ،‬كه‌ قاچی‌‬ ‫تێكردووه‌‪.‬‬

‫ئه‌م هێرشبه‌ره‌ ورده‌كاری‌ ئه‌م ئامێره‌ی‌‬ ‫باڵوكردووه‌ت���ه‌وه‌ ك���ه‌ یارمه‌ت���ی‌ زوو‬ ‫چاكبون���ه‌وه‌ی‌ ده‌دات‪ ،‬ك���ه‌ ئامانچ���ی‌‬

‫ڤیی���ا له‌به‌كارهێنان���ی‌ ئ���ه‌م ئامێ���ره‌‬ ‫كه‌مكردنه‌وه‌ی‌ م���اوه‌ی‌ پێكانه‌كه‌یه‌تی‌‌و‬ ‫ده‌یه‌وێت پێش كۆتای���ی‌ هاتنی‌ خولی‌‬

‫ئیس���پانیا بگه‌ڕێته‌وه‌ ب���ۆ یاریگاكان‌و‬ ‫بتوانێ���ت به‌ش���داریش له‌جامی‌ یۆرۆی‌‬ ‫‪2012‬دا بكات‪.‬‬

‫له‌ب���واری وه‌رزش‌و به‌تایبه‌ت وه‌رزش���ی‬ ‫تۆپ���ی پێ���دا به‌درێژایی مێ���ژووی تۆپی‬ ‫پێ تا ئێس���تا ته‌نها خۆی له‌ڕوماڵكردن‌و‬ ‫باڵوكردنه‌وه‌ی ه���ه‌واڵ‌و وێنه‌كانی ڕووداو‌و‬ ‫ئه‌س���تێره‌كانیدا‬ ‫پاڵه‌وانیه‌تی���ه‌كان‌و‬ ‫كورتنه‌كردووه‌ته‌وه‌‪ ،‬به‌ڵكو ڕۆژنامه‌نووسان‬ ‫بۆخۆیان دروستكار‌و س���ازێنه‌ری ڕووداو‬ ‫پاڵه‌وانیه‌ت���ی‌و ئه‌س���تێره‌كانی تۆپی پێ‬ ‫بوون‪.‬‬ ‫سه‌ندیكای ڕۆژنامه‌نووس���انی كوردستان‬ ‫به‌گشتی‌و لیژنه‌ی ڕۆژنامه‌نووسانی‌وه‌رزشی‬ ‫وه‌ك به‌شێك له‌و س���ه‌ندیكایه‌ به‌تایبه‌ت‬ ‫وه‌ك ته‌واوی یه‌كیه‌تی‌و سه‌ندیكاكانی تری‬ ‫كوردستان‪ ،‬له‌سه‌ر بنه‌مای پیشه‌ی بوون‌و‬ ‫مافخوازی دروست‌و ته‌ندروست بۆ ته‌واوی‬ ‫ڕۆژنامه‌نووسانی كوردستان دانه‌مه‌زراوه‌و‬ ‫ل���ه‌كاردا نیی���ه‌‪ ،‬پایه‌و ئاڕاس���ته‌ی كاری‬ ‫ئ���ه‌م لیژنه‌ی���ه‌ هێنده‌ی له‌س���ه‌ر بنه‌مای‬ ‫حزبی بوون‌و سیاس���ی بوون‌و ناسراویی‌و‬ ‫خزمایه‌تی بیناكراوه‌و ئاڕاس���ته‌ ده‌كرێت‪،‬‬ ‫هێنده‌ له‌سه‌ر پیش���ه‌ی بوون‌و مافخوازی‬ ‫بینا نه‌كراوه‌و ئاڕاسته‌ ناكرێت‪.‬‬ ‫ل���ه‌م ڕووه‌وه‌ ده‌بینی���ن زۆرب���ه‌ی‬ ‫كاروچاالكییه‌كانی لیژنه‌ی ڕۆژنامه‌نووسانی‬ ‫وه‌رزشی وه‌ك ڕوواندنی دڕك وان‌و دواجار‬ ‫دارێكی مه‌زنی دڕك دێته‌ به‌رده‌م لیژنه‌كه‌‬ ‫ن���ه‌ك چه‌پكه‌ گوڵێك‪ ،‬ده‌بینین پاش هه‌ر‬

‫كارێكیان جیهانیان لێدێته‌وه‌ یه‌ك‌و نازانن‌و‬ ‫ناتوانن وه‌اڵمێك���ی لۆژیكی ژیرانه‌ی كاره‌‬ ‫نابه‌جێكانیان به‌ڕۆژنامه‌نووسانی وه‌رزشی‌و‬ ‫وه‌رزش���كارو وه‌رزشدۆس���تان بده‌ن���ه‌وه‌‪،‬‬ ‫له‌به‌رئه‌وه‌یه‌ كه‌ هه‌ر باس���ی ئه‌م لیژنه‌یه‌و‬ ‫كاره‌كانی ده‌كرێت مایه‌ی نه‌نگی‌و شه‌رمه‌‬ ‫چ بۆ خودی خۆیان چ بۆ ڕۆژنامه‌نووسانی‬ ‫وه‌رزشی كوردستان‪.‬‬ ‫ی���ه‌ك له‌و كارانه‌ش س���ازدانی گه‌ش���تی‬ ‫ڕۆژنامه‌نووس���انی وه‌رزش���ییه‌ ل���ه‌دوای‬ ‫ساڵی ‪ 2003‬بۆ ده‌ره‌وه‌ی هه‌رێم‪ ،‬دروست‬ ‫گه‌ش���تی ش���اندی لیژنه‌كه‌ بۆ مه‌دریدی‬ ‫پایته‌ختی ئیس���پانیا ده‌بینین ئه‌وه‌ی كه‌‬ ‫له‌م س���ه‌ردانه‌دا له‌به‌رچاو نه‌گیرا پیشه‌یی‬ ‫بوون‌و دادپه‌روه‌ریی‌و ویژدانه‌‪ ،‬ده‌پرس���ین‬ ‫یه‌ك‪ :‬بوونی ئه‌ندامێكی مه‌كته‌بی سیاسی‬ ‫حیزبێك له‌نێو شانده‌كه‌دا بۆچی‌و له‌به‌رچی؟‬ ‫دوو‪ :‬دووباره‌بوونه‌وه‌و چه‌ند باره‌بوونه‌وه‌ی‬ ‫هه‌ندێ���ك له‌ئه‌ندامان���ی ش���انده‌كه‌ ل���ه‌م‬ ‫سه‌ردانه‌و سه‌ردانه‌كانی پێشوودا بۆچی؟‬ ‫سێ‪ :‬فێڵكردن‌و بێبه‌ش���كردنی ئه‌ندامانی‬ ‫لیژنه‌ی ڕۆژنامه‌نووس���انی وه‌رزشی‌و چه‌ند‬ ‫ڕۆژنامه‌نووس���ێكی وه‌رزشی كاراو چاالك‬ ‫به‌بیانووی له‌سه‌رخۆبوونی ئه‌ركی گه‌شته‌كه‌‬ ‫بۆ؟ چوار‪ :‬ش���ێوازو چۆنیه‌تی نووسینی‬ ‫نام���ه‌ بۆ به‌ڕێوه‌به‌رێتی گش���تی وه‌رزش‌و‬ ‫یارییه‌ میللیی���ه‌كان‌و په‌یداكردنی تێچووی‬

‫گه‌شته‌كه‌ به‌وشێوه‌یه‌ بۆ؟ پێنج‪ :‬نه‌پێكانی‬ ‫زۆربه‌ی ئامانج‌و مه‌به‌س���تی گه‌ش���ته‌كه‌‌و‬ ‫دواكه‌وتنی كاتی گه‌شته‌كه‌ بۆچی‌؟ شه‌ش‪:‬‬ ‫نه‌بوونی نه‌خشه‌ به‌رنامه‌یه‌كی پێشوه‌خت‬ ‫بۆ ئه‌و جۆره‌ گه‌شتانه‌‌و ڕانه‌گه‌یاندنی ئه‌مه‌‬ ‫له‌ڕێگای كۆنگره‌یی ڕۆژنامه‌نووس���یه‌وه‌ بۆ‬ ‫چ���ی‌؟ حه‌وت���ه‌م‪ :‬به‌ره���ه‌م‌و كاریگه‌رییه‌‬ ‫ئه‌رێنییه‌كانی ئه‌م گه‌ش���ت‌و س���ه‌ردانانه‌‬ ‫چیه‌‌و چه‌ند بووه‌ له‌س���ه‌ر باش���تركردنی‬ ‫كاری لیژنه‌كه‌و ڕۆژنامه‌نووسانی وه‌رزشی‬ ‫كوردستان‌و وه‌رزشی كوردستان‪.....‬هتد‪.‬‬ ‫ه���ه‌ر ڕۆژنامه‌نووس���ێك ماف���ی خۆیه‌تی‬ ‫له‌ته‌واوی كاره‌كانی لیژنه‌كه‌ بپرس���ێته‌وه‌و‬ ‫به‌دواداچوون���ی ب���ۆ ب���كات‌و ڕه‌خن���ه‌و‬ ‫پێشنیاره‌كانی به‌هه‌ند وه‌ربگیرێن‌و به‌هێزو‬ ‫وزه‌ له‌قه‌ڵ���ه‌م بدرێن ب���ۆ لیژنه‌كه‌‪ ،‬نه‌ك‬ ‫به‌پێچه‌وانه‌وه‌ ڕه‌خنه‌و نووس���ین له‌س���ه‌ر‬ ‫لیژنه‌كه‌وكاره‌كانی مایه‌ی هه‌ڕه‌شه‌لێكردن‌و‬ ‫ترساندن بن به‌كوشتن له‌الیه‌ن هه‌ركه‌س‌و‬ ‫الیه‌نێكه‌وه‌ بێت‪ ،‬ك���ه‌ ئه‌مه‌ نابێت مایه‌ی‬ ‫قبوڵك���ردن‌و بێده‌نگ���ی نوان���دن بێ���ت‬ ‫له‌الیه‌ن ڕۆژنامه‌نووس���انی وه‌رزشییه‌وه‌‪.‬‬ ‫ل���ه‌م ڕووه‌ش���ه‌وه‌ لیژنه‌ك���ه‌ ده‌بێت ئه‌م‬ ‫ئامۆژگاریی���ه‌ی‌ مه‌س���یح له‌به‌رچاو بگرن‬ ‫له‌كاره‌كانیاندا "كه‌س���ێك كه‌ له‌دۆستانی‬ ‫خ���ۆی ئه‌بورێ���ت مایه‌ی ش���انازی نییه‌‪،‬‬ ‫كه‌سێك جێگای شانازییه‌ كه‌ له‌دوژمنه‌كانی‬

‫خۆشئه‌بێت‌و ئه‌بورێت"‪.‬‬ ‫پێویسته‌ لیژنه‌كه‌ له‌ساڵی نوێی كاركردنیدا‪،‬‬ ‫ی���ه‌ك‪ :‬به‌ت���ه‌واوی كاره‌كان���ی ڕابردوویدا‬ ‫بچێته‌وه‌و خاڵه‌ نه‌رێكانی له‌به‌رچاوبگرێت‌و‬ ‫ڕاس���تیان بكاته‌وه‌‪ .‬دوو‪ :‬ڕاوێژو پرس‌وڕا‬ ‫به‌ت���ه‌واوی ئه‌ندامان‌و ڕۆژنامه‌نووس���انی‬ ‫وه‌رزشی بكات له‌كاره‌كانیدا‪ .‬سێ‪ :‬پیشه‌ی‬ ‫بوون‌و دادپه‌روه‌ریی‌و بێالیه‌نی دروش���م‌و‬ ‫ڕه‌نگدان���ه‌وه‌ی كاره‌كان���ی بێ���ت‪ .‬چوار‪:‬‬ ‫پارێزه‌ری مافی ته‌واوی ڕۆژنامه‌نووس���ان‬ ‫بێت بێ جی���اوازی ته‌نها چ���االك بوون‌و‬ ‫كارابوون‌و داهێنه‌رب���وون له‌بواره‌كه‌دا پله‌‬ ‫به‌ندیه‌كان دیاری بكات‪ .‬پێنجه‌م‪ :‬له‌الیه‌ك‬ ‫ته‌واوی توان���او لێهاتوویه‌كانی ئه‌ندامانی‬ ‫لیژنه‌ك���ه‌‌وده‌ره‌وه‌ی لیژنه‌ك���ه‌ یه‌كبخات‌و‬ ‫به‌ده‌سته‌جه‌معی‌و به‌یه‌ك كۆمه‌ڵ له‌هه‌وڵ‌و‬ ‫بزاوت���ی دیاریكردن‌و چه‌س���پاندنی ڕۆڵ‌و‬ ‫كاریگ���ه‌ری‌و پێگ���ه‌ی ڕۆژنامه‌نووس���انی‬ ‫وه‌رزشیدا بێت‪.‬‬ ‫ئومێده‌واری���ن لیژن���ه‌ی ڕۆژنامه‌نووس���ی‬ ‫وه‌رزش���ی‌و س���ه‌ندیكای ڕۆژنامه‌نووس���ی‬ ‫كوردستان ئه‌م نووسینه‌و ته‌واوی نووسینی‬ ‫قه‌ڵه‌م���ه‌ جدیی���ه‌كان له‌بواری وه‌رزش���دا‬ ‫به‌هه‌ند وه‌ربگرن‌و كاری دڵكارانه‌یان له‌سه‌ر‬ ‫بكات‌و له‌نووسین‌و ناوه‌ڕۆكی بابه‌ت‌و وتاره‌‬ ‫جدییه‌كان بڕوانێت‌و كاریان پێبكات نه‌ك‬ ‫له‌خاوه‌ن پێنووس‌و پێنووسه‌كه‌‪.‬‬

‫یارییه‌كانی‌ هه‌فته‌ ‌ی (‪:)11‬‬ ‫چوارشه‌ممه‌‪2012/1/4 ،‬‬ ‫كاتژمێر ‪2:30‬ی‌ پاش نیوه‌ڕۆ‬ ‫ته‌ڵه‌به‌ × كه‌رخ‬ ‫هه‌ولێر × كاره‌با‬ ‫مه‌سافی‌ ناوه‌ڕاست × مینا‬ ‫پێنج شه‌ممه‌‪2012/1/5 ،‬‬ ‫كاتژمێر ‪2:30‬ی‌ پاش نیوه‌ڕۆ‬ ‫نه‌فت × تاجی‌‬

‫هاوڕێی‌ ‪‌ 2012‬ی ڤییا كێیه‌؟‬

‫كه‌ركوك × نه‌جه‌ف‬ ‫زاخۆ × دهۆك‬ ‫حدود × سناعه‌‬ ‫شه‌رگات × قوه‌ جه‌ویه‌‬ ‫هه‌ینی‌‪2012/1/6 ،‬‬ ‫كاتژمێر ‪2:30‬ی‌ پاش نیوه‌ڕۆ‬ ‫شورته‌ × كه‌ربه‌ال‬ ‫به‌غداد × زه‌ورا‬

‫لیژنه‌ی ڕۆژنامه‌نووسانی وه‌رزشی له‌ته‌رازووی پیشه‌یی بوون‌و ئه‌رك‌و مافخوازیدا! ساڤیۆال‬ ‫گرێبه‌سته‌كه‌ی‌‬ ‫نوێكرده‌وه‌‬ ‫بنیامین‬

‫كاردابه‌ش���كردن‌و پیش���ه‌یی ب���وون‌و‬ ‫مافخوازی له‌س���یما دیاره‌كانی سه‌رده‌می‬ ‫مۆدێرنه‌و پۆس���ت مۆدێرن���ه‌ن‪ ،‬هه‌روه‌ها‬ ‫یه‌كێك���ن له‌ڕه‌گ���زه‌ س���ه‌ره‌كییه‌كانی‬ ‫س���ازدانی جیهانس���ازی (گڵۆباڵی���زم)‪،‬‬ ‫ئه‌نجامی ئه‌م مافخوازی‌و پیش���ه‌یی بوونه‌‬ ‫ب���اش به‌ڕێوه‌چ���وون‌و خێ���را ڕاپه‌ڕاندنی‬ ‫كاروباره‌كان���ه‌ له‌ب���واره‌ جیاجیاكان���دا‌و‬ ‫به‌ده‌س���تهێنانی ئه‌نج���ام‌و به‌رهه‌مێك���ی‬ ‫دڵخۆشكه‌رو سازاندنی ئێستاو ئاینده‌یه‌كی‬ ‫گه‌ش‌و پێش���كه‌وتووه‌‪ .‬له‌الیه‌كی تریشه‌وه‌‬ ‫دروس���تنه‌بوون‌و دامه‌زراندن���ی كۆمه‌ڵه‌‌و‬ ‫یه‌كیه‌ت���ی‌و س���ه‌ندیكا جۆراوجۆركان���ه‌‬ ‫له‌كۆمه‌ڵه‌و یه‌كیه‌تی سیاس���ی‌و ئابوری‌و‬ ‫وه‌رزشی ‪....‬هتد‬ ‫ی���ه‌ك له‌و پیش���انه‌ش ڕۆژنامه‌نووس���یه‌و‬ ‫ی���ه‌ك له‌و س���ه‌ندیكایانه‌ش س���ه‌ندیكای‬ ‫ڕۆژنامه‌نووس���یه‌ چ له‌جیهاندا له‌سه‌ره‌تای‬ ‫مۆدێرن���ه‌وه‌ چ له‌كوردس���تان ل���ه‌دوای‬ ‫س���اڵی ‪ ،1898‬هه‌ڵبه‌ت هه‌مووان له‌سه‌ر‬ ‫ڕۆڵ‌و كاریگه‌ری‌و پێگ���ه‌ی مه‌زنی میدیا‌و‬ ‫ڕۆژنامه‌نووسان كۆكن له‌ته‌واوی كایه‌كانی‬ ‫ژی���ان‌و ژی���اردا‪ ،‬به‌تایبه‌ت ل���ه‌ڕۆژگاری‬ ‫ئێس���تاماندا‪ .‬یه‌ك ل���ه‌و كایانه‌ش كایه‌ی‬ ‫وه‌رزش���ه‌‪ ،‬ڕۆڵ‌و ئه‌ركی ڕۆژنامه‌نووس���ان‬

‫خافێر ساڤیۆالی‌ ئه‌رجه‌نتینی‌ تاكۆتای ‌‬ ‫ی‬ ‫وه‌رزی‌ ‪ ،2013‬گرێبه‌س���ته‌كه‌ی‌ له‌گه‌ڵ‬ ‫یان���ه‌ی‌ به‌نفی���كای‌ پورتوگال���ی‌ نوێ‬ ‫ده‌كاته‌وه‌‪.‬‬ ‫یانه‌ی‌ به‌نفیكای‌ پورتوگالی‌ له‌به‌یانێكدا‬ ‫ئاش���كرایكردووه‌‪ ،‬ك���ه‌ هه‌تاك���و ‪30‬ی‌‬ ‫مانگی‌ شه‌شی‌ ساڵی‌ ‪ ،2013‬گرێبه‌ستی‌‬ ‫خافێ���ر پدرۆ س���اڤیۆالی‌ هێرش���به‌ری‌‬ ‫ئه‌رجه‌نتینی‌ یانه‌كه‌ی‌ نوێكردووه‌ته‌وه‌‪،‬‬ ‫كه‌ ناوبراو له‌هاوینی‌ ئه‌مس���اڵدا كۆتایی‌‬ ‫به‌گرێبه‌سته‌كه‌ی‌ ده‌هات‪.‬‬ ‫به‌پێی‌ گرێبه‌س���ته‌ نوێكه‌‪ ،‬س���اڤیۆالی‌‬ ‫ته‌مه‌ن ‪ 30‬س���اڵ‪ ،‬له‌وه‌رزی‌ داهاتووشدا‬ ‫له‌پورتوگال ده‌مێنێته‌وه‌‌و مه‌رجی‌ سزایی‌‬ ‫هه‌ڵوه‌شاندنه‌وه‌ی‌ گرێبه‌سته‌كه‌شی‌ بڕی‌‬ ‫‪ 30‬ملیۆن یۆرۆیه‌‪.‬‬ ‫ساڤیۆال له‌س���اڵی‌ ‪ 2009‬له‌یانه‌ی‌ ریاڵ‬ ‫مه‌دری���ده‌وه‌ به‌ب���ڕی‌ ‪ 5‬ملی���ۆن یۆرۆ‬ ‫په‌یوه‌ن���دی‌ به‌به‌نفیكاوه‌ ك���رد‌و له‌‪12‬‬ ‫یاریدا‪ 4 ،‬گۆڵی‌ له‌م وه‌رزه‌دا بۆ به‌نفیكا‬ ‫تۆماركردووه‌‌و دوو یاریشی‌ له‌خولی‌ یانه‌‬ ‫پاڵه‌وانه‌كانی‌ ئه‌وروپا ئه‌نجامداوه‌‪.‬‬

‫ریکالم‬

‫)‪ )307‬سێشه‌ممه‌ ‪2012/1/3‬‬

‫مۆته‌كه‌ی ده‌ستاو ده‌ستكردنی‪ ...‬پاشماوه‌‬

‫ئاسیاسێڵ‬ ‫ی خۆی وه‌ك‬ ‫یه‌كه‌مین كۆبونه‌وه‌ی ئه‌نجومه‌نی گشتی ‌‬ ‫كۆمپانیایه‌كی هاوبه‌شی تایبه‌ت (مساهمه‌ خاصه‌) كرد‬

‫ی‬ ‫* به‌یت ‌ه شێعرێكی مامۆستا قانع ‌‬ ‫شاعیره‌‌و هێمایه‌ بۆ ناوی بێناوه‌ڕۆك‬

‫ئێستا له‌بازاڕدایه‌‬

‫غوبار‬

‫س���لێمانی‪27،‬ی كانونی یه‌كه‌می ‪ :2011‬به‌پێی یاس���ای كۆمپانیاكان ژمار‌ه ‪21‬ی س���اڵی ‪1997‬‬ ‫(هه‌موارك���راو)‌و هاوكات له‌گه‌ڵ ته‌واوبوونی‌ پرۆس���ه‌ی گۆڕینی كۆمپانیای ئاسیاس���ێڵ له‌خاوه‌ن‬ ‫به‌رپرسیارێتی سنورداره‌و‌ه (محدود‌ه المس���ۆولیه‌) بۆ كۆمپانیایه‌كی هاوبه‌شی تایبه‌ت (مساهم ‌ه‬ ‫خاص������ه‌)‪ ،‬ئه‌نجومه‌نی گش���تیی كۆمپانیای ئاسیاس���ێڵ ل ‌ه رێكه‌وت���ی ‪19‬ی كانونی یه‌كه‌می ‪2011‬‬ ‫یه‌كه‌مین كۆبوونه‌وه‌ی خۆی وه‌ك كۆمپانیایه‌كی هاوبه‌شی تایبه‌ت سازدا‌و ئه‌نجومه‌ن ئه‌م بڕیارانه‌ی‬ ‫الی خواره‌وه‌ی‌ دا‪:‬‬ ‫• هه‌ڵبژاردنی فاروق مس���ته‌فا ره‌س���وڵ به‌ س���ه‌رۆكی ئه‌نجومه‌نی گش���تی به‌ كۆ ده‌نگی گشت‬ ‫ئاماده‌بووان‪.‬‬ ‫• به‌ كۆی ده‌نگ ره‌زامه‌ندی درا له‌سه‌ر راپۆرتی تایبه‌ت ب ‌ه رێوشوێن‌و سه‌رفیاتی گۆڕینی كۆمپانیا‬ ‫له‌ كۆمپانیایه‌كی خاوه‌ن به‌رپرسیارێتی سنورداره‌وه‌ بۆ كۆمپانیایه‌كی هاوبه‌شی تایبه‌ت‪.‬‬ ‫• ده‌ستنیشانكردنی چاودێری ژمێریاری بۆ وردبینیی ژمێریاریی كۆمپانیا بۆ ساڵی ‪.2011‬‬ ‫• هه‌ڵبژاردنی ئه‌م به‌ڕێزانه‌ی كه‌ ل ‌ه خواره‌وه‌ ناویان هاتووه‌ وه‌ك ئه‌ندامانی ئه‌نجومه‌نی به‌ڕێوه‌بردن‬ ‫بۆ ماوه‌ی سێ ساڵ‪:‬‬ ‫‪ .1‬فاروق مسته‌فا ره‌سوڵ‬ ‫‪ .2‬عومه‌ر حسه‌ین ئه‌حمه‌د‬ ‫‪ .3‬هیوا محه‌ممه‌د ره‌ئوف‬ ‫‪ .4‬د‪.‬ناسر محه‌ممه‌د عه‌بدواڵ مه‌عریفیه‌‬ ‫‪ .5‬شێخ عه‌بدولره‌حمان بن موباره‌ك ئال سانی‬ ‫‪ .6‬فادی عه‌لی ئیسماعیل غه‌ندور‬ ‫‪ .7‬ئاجای بیهاری‬ ‫‪ -‬كۆتایی ‪-‬‬

‫دی���اره‌ له‌م چه‌ن���د س���اڵه‌ی دوایدا‬ ‫رێككه‌وتنی ستراتیجی كاره‌كه‌ی بۆ ئه‌م‬ ‫دوو حیزب���ه‌ راییده‌كرد‪ ،‬چونك ‌ه به‌هۆی‬ ‫به‌ش���داریكردن ل���ه‌ هه‌ڵبژاردنه‌كان ب ‌ه‬ ‫یه‌ك لیس���ت‌و نه‌بوونی ئۆپۆزسیۆنێكی‬ ‫كارا‪ ،‬ده‌یانتوان���ی زۆرین���ه‌ی ده‌نگ بۆ‬ ‫لیست ‌ه هاوبه‌شه‌كه‌یان ده‌سته‌به‌ربكه‌ن‌و‬ ‫مۆته‌كه‌ی ده‌ستاوده‌ستكردنی ده‌سه‌اڵتی‬ ‫لێدوورخس���تبوونه‌وه‌‪ .‬ب���ه‌اڵم له‌دوای‬ ‫په‌یدا بوونی ئۆپۆزسیۆن‌و ڕووداوه‌كانی‬ ‫ش���وباتی ئه‌مس���اڵ ك��� ‌ه كاریگ���ه‌ری‬ ‫گه‌وره‌یان هه‌بوو له‌س���ه‌ر پارس���ه‌نگی‬ ‫سیاس���ی له‌هه‌رێم‪ ،‬زۆرب���ه‌ی چاودێر‌ه‬ ‫سیاسییه‌كان پێش���بینی ئه‌وه‌ ده‌كه‌ن‬ ‫ك ‌ه له‌هه‌ڵبژاردنی داهاتووی پارێزگاكان‬ ‫گۆڕانی گه‌ور‌ه به‌سه‌ر ته‌رازووی هێزی‬ ‫حیزبه‌كان���دا بێ���ت ب ‌ه ڕاده‌ی���ه‌ك ك ‌ه‬ ‫حیزبه‌كانی ده‌سه‌اڵت كۆنترۆڵی یه‌كێك‬ ‫ی���ا زیات���ر له‌ئه‌نجومه‌ن���ی پارێزگاكان‬ ‫له‌ده‌س���تبده‌ن بۆ ئۆپۆزسیۆن‪ .‬ئه‌گه‌ر‬ ‫ئ���ه‌و راس���تییانه‌ش له‌به‌رچ���او بگرین‬ ‫ك���ه‌ پێش���تر باس���مانكردن ده‌رباره‌ی‬

‫ده‌سه‌اڵتی حیزبی له‌كوردستان‌و چۆن‬ ‫س���نورێكی دیاریك���راو نی��� ‌ه له‌نێوان‬ ‫حی���زب‌و حكوم���ه‌ت‌و زۆرب���ه‌ی كات‬ ‫بڕیاره‌كان���ی حكومه‌ت ژێ���ر پێده‌نرێت‬ ‫له‌الیه‌ن حیزبه‌و‌ه له‌كاتێكدا حكومه‌تی‬ ‫حیزبه‌كانی خۆیانه‌ نه‌ك ئۆپۆزس���یۆن‪،‬‬ ‫هه‌روه‌ها ئاوڕێ���ك بده‌ینه‌وه‌ له‌مێژووی‬ ‫جیقڵدان���ه‌ ته‌نگ���ی ئ���ه‌م حیزبانه‌ یا‬ ‫ه���ه‌ر نه‌بوون���ی جیقڵدان��� ‌ه به‌رامبه‌ر‬ ‫هه‌ر ش���ێوازێك له‌ش���ێوازه‌كانی بوونی‬ ‫ئۆپۆزس���یۆن‪ ،‬پێویسته‌ خۆمان ئاماد‌ه‬ ‫بكه‌ین بۆ پێكدادانی توند‌و به‌ شێوازی‬ ‫جۆراوجۆر له‌نێوان ئه‌و هێز‌ه حیزبیه‌ی‬ ‫ك ‌ه ل ‌ه ئێس���تادا له‌ده‌س���ه‌اڵتدایه‌‌و ئه‌و‬ ‫هێزه‌ی له‌س���ه‌ره‌تای ئه‌مساڵدا هاوكات‬ ‫له‌گه‌ڵ روداوه‌كانی به‌هاری عه‌ره‌ب هاتن ‌ه‬ ‫سه‌رشه‌قامه‌كان‌و خوازیاری چاكسازی‬ ‫ریشه‌یی‌و دیموكراتیزه‌كردنی سیسته‌می‬ ‫حوكمڕانی بوون له‌كوردستان‪.‬‬

‫بۆ زانیاری زیاتر په‌یوه‌ندی بكه‌ به‌‪:‬‬ ‫به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تی په‌یوه‌ندییه‌ گشتییه‌كان – ئاسیاسێڵ‬ ‫مۆبایل‪+964770118 0551 :‬‬ ‫ئیمه‌یل‪awat.ali@asiacell.com :‬‬

‫ونبون‬

‫ی ونبو‌ه به‌ناوی‌ (مه‌ریوان عه‌بدوڵاڵ محه‌مه‌د سه‌عید) هه‌ركه‌سێك دۆزییه‌وه‌ بیگه‌ڕێنێته‌و‌ه‬ ‫ی بازرگان ‌‬ ‫ی ژور ‌‬ ‫* ناس���نامه‌یه‌ك ‌‬ ‫ی بازرگانی‌‪.‬‬ ‫ژور ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ونب���و‌ه به‌ناوی‌ (كوردین فه‌ره‌یدون عه‌لی‌) هه‌ركه‌س���ێك دۆزییه‌وه‌ بیگه‌ڕێنێته‌وه‌ ژور ‌‬ ‫ی بازرگان ‌‬ ‫* ناس���نامه‌یه‌كی‌ ژور ‌‬ ‫بازرگانی‌‪.‬‬ ‫ی (فائق محه‌مه‌د ئه‌مین خدر) هه‌ركه‌سێك دۆزییه‌و‌ه بیگه‌ڕێنێته‌و‌ه‬ ‫ی ونبو‌ه به‌ناو ‌‬ ‫ی بازرگانی‌ و پیشه‌ساز ‌‬ ‫* ناسنامه‌یه‌كی‌ ژور ‌‬ ‫ی بازرگانی‌‪.‬‬ ‫ژور ‌‬

‫باڵوکراوه‌ی نوێ‬

‫گرفتی گەشەکردن لەنێوان دین‌و فەلسەفەدا‪ ...‬پاشماوه‌‬ ‫لێرەوە دین ش���تێک نییە قابیلی گەشە‬ ‫بێ���ت‪ ،‬دین لەس���ەر راس���تی ئەبەدی‬ ‫بەرقەرارە ک���ە دەس���تکاری ناکرێت‪،‬‬ ‫گەش���ە تێیدا لەو جێگایانەدایە کە بەر‬ ‫گومانی قووڵ ناکەوێت‪ .‬بەاڵم فەلسەفە‬ ‫گەرچی زۆرج���ار دەرگیری هەمان ئەو‬ ‫کێشانەیە‪ ،‬بەاڵم راستییەکی هەمیشەیی‬ ‫تێدا نیی���ە‪ .‬دین جێگای گەڕانی مرۆڤ‬ ‫نییە بۆ ئەو ئەگەرانەی له‌ناو مرۆڤدایە‪،‬‬ ‫بەڵکو هەمیشە ریشەکانی لەوەدایە کە‬ ‫«بووە» ‪ ...‬لێرەوەی���ە دین نایکرێت‬ ‫یان زۆر س���ەختە بۆی لەس���ەر ئەوە‬ ‫ئیشبکات کە «دەبێت»‪ ،‬بۆیە تەواوی‬ ‫فەلسەفەکانی گۆڕان‪ ،‬ئەو فەلسەفانەی‬ ‫زۆر لەس���ەر چەمکی «بوون���ـ ‪ -‬بە \‬ ‫سیرورة» ئیش���دەکەن له‌هیراکلیتسەوە‬ ‫تا دۆلۆز لەگەڵ دیندا کێش���ەی زۆریان‬ ‫هەیە‪ .‬له‌دیندا هەقیقەتی نوێ له‌جیهاندا‬ ‫نییە‪ ،‬ش���تی تازە نایەتە ژێر خۆرەوە‪،‬‬ ‫بەڵک���و ش���تە ئەزەلیی���ەکان هەن کە‬ ‫دووبارەدەبنەوە‪ ،‬الدانی هۆش‌و عەقڵی‬ ‫ئینسان هەیە کە دەبێت راستبکرێتەوە‪.‬‬ ‫هەم���وو فیکرێک���ی دین���ی هەوڵە بۆ‬ ‫هێنانەوەی فیکری نادینی بۆ ناو دین‪.‬‬ ‫ب���ەاڵم گەر وابێت‪ ،‬فیکری فەلس���ەفی‬ ‫هەمیشە بگەڕێتەوە بۆ ئەو پرسیارانەی‬ ‫ک���ە پێ���ش خ���ۆی وەاڵمدراونەتەوە‪،‬‬ ‫یەقینێک نەبێت لەنگەری لەسەر بگرێت‪،‬‬ ‫ئایا دەکرێت قسە له‌گەشەیەکی رۆشن‬ ‫له‌فیکری فەلسەفیدا بکەین‪ .‬له‌دینیشدا‬ ‫ک���ۆن‌و نوێ نییە‪ ،‬بەڵکو ش���ێوەیەکی‬ ‫ئەبەدیی جیهان‌و زنجیرەیەک هەقیقەتی‬ ‫هەمیشەیی هەن‪ ،‬واتە دین نییە‌و نابێت‬ ‫بەدی���ن گەر باوەڕی ب���ە کایەی نەگۆڕ‬ ‫نەبێت‪ .‬بەاڵم ئەی کە فەلسەفە لەسەر‬ ‫یەقین راناوەستێت چی رێگای لێدەگرێت‬

‫وەک زانست هەڵە‌و راست‪ ..‬یان مردوو‬ ‫‌و زیندوو‪ ..‬سەلمێنراو‌ و نەسەلمێنراوی‬ ‫هەبێت؟‪ .‬بۆچی بەردەوام دەگەڕێینەوە‬ ‫بۆ ئەفالتون گەرچ���ی دەزانین تیوری‬ ‫«ئیدیال»ـەکان���ی‪ ،‬دروس���ت نیی���ە‪،‬‬ ‫گەرچی دەزانین کۆمارەکەی ش���تێکە‬ ‫له‌خەی���اڵ‪ ،‬هاتنەدیش���ی جیهانێک���ی‬ ‫ترسناک دروستدەکات؟‪.‬‬ ‫ڕەنگە وەاڵمەکە ئەوە بێت‪ .‬جەوهەری‬ ‫م���رۆڤ‪ ،‬وەک بوونەوەرێک���ی ئ���ازاد‬ ‫لەوەدایە کە دەزانێت هیچ پرس���یارێک‬ ‫یەک وەاڵمی نییە‪ .‬پرسیاری فەلسەفە‬ ‫وەک پرس���یاری دین یان پرس���یاری‬ ‫ماتماتی���ک نییە کە چەن���د رێگایەکی‬ ‫دیاریک���راوی وەاڵمی هەبێت‪ .‬رێگاکانی‬ ‫وەاڵم له‌فەلسەفەدا ناکۆتان‪ ،‬چونکە بە‬ ‫کێش���ەیەکی قووڵترەوە گرێدراونەتەوە‬ ‫ک���ە ئ���ازادی ئینس���انییە‪ ...‬تەنی���ا‬ ‫له‌فەلسەفەدا «وەک یاسبەرز دەڵێت»‬ ‫مرۆڤ هەناس���ەی ئازاد هەڵدەکێشێت‪.‬‬ ‫گرنگی ئەفالتون یان ئەرس���تۆ لەوەدا‬ ‫نییە کە دوا دەرەنجامیان راس���تە یان‬ ‫هەڵ���ە‪ ،‬بەڵک���و چەند چرکەس���اتێکی‬ ‫گرنگی مێژووی فیکرن‪ ..‬هەوڵی گەورەی‬ ‫م���رۆڤ دەردەخ���ەن ب���ۆ دۆزینەوەی‬ ‫یەقین‪ ،‬ن���ەوەک گرتنی خودی یەقین‪.‬‬ ‫ئێمە ناتوانین قس���ە له‌کۆنی ئەفالتون‬ ‫بکەین‪ ،‬لەبەرئەوەی ئەو فەلسەفەیەی‬ ‫ک���ە هیگڵ یان نیتش���ە ی���ان وایتهید‬ ‫دەیهێنێنن‪ ،‬یەقین بەخشتر نیین لەوەی‬ ‫ئەفالتون یان ئەرس���تۆ یان ئەبیکۆرس‬ ‫هێناوێتی‪ .‬فەلسەفە پرسیارێکی فیزیک‬ ‫یان پێکهات���ی گەردیلەیی مەتریاڵێکی‬ ‫کیمیایی یان نهێنییەکی بایۆلۆژیی نییە‬ ‫ت���ا تێیدا وەاڵمی کۆتای���ی بدۆزینەوە‪،‬‬ ‫فەیلەس���وف بۆ س���یفاتی ڤایرۆسێک‬

‫ناگەڕێت کە نەدۆزراوەتەوە‪ ...‬شوێنی‬ ‫ئیشکردنی فەلس���ەفە ئەو جێگایانەیە‬ ‫ک���ە وەاڵم���ی کۆتای���ی تێ���دا نییە‪،‬‬ ‫لەبەرئەوە هەردەم وەاڵمە کۆنەکانیش‬ ‫س���یحرێکی گەورەمان لێدەکەن‪ ،‬هیچ‬ ‫وەاڵمێک���ی گەورە له‌فەلس���ەفەدا کۆن‬ ‫نابێت‪ ،‬چونکە هیچ وەاڵمێک لەوی دی‬ ‫س���ەلمێنراوتر نییە‪ ،‬ه���ەر وەاڵمێکیش‬ ‫وەک گرفت لەبەردەم وەاڵمەکانی تردا‬ ‫دەمێنێتەوە کە دەبێت بیکاتەوە بابەتی‬ ‫تێڕامان‪ .‬پرسیاری ئەوەی دادپەروەری‬ ‫چییە‪ ،‬دەسەاڵت چییە‪ ،‬گومان چییە‪،‬‬ ‫مانا چییە‪ ،‬خودا چییە‪ ،‬ئیمان چییە‪...‬‬ ‫پرس���یاری ناکۆت���ان‪ ،‬جەوهەرێک���ی‬ ‫نەگۆڕی���ان نییە بیدۆزین���ەوە‪ ،‬بەڵکو‬ ‫میتۆدی جۆراوج���ۆری بیرکردنەوەمان‬ ‫هەی���ە‪ ...‬رێ���گای جیاواز جی���اوازی‬ ‫نزیکبوونەوەم���ان هەیە لەو کێش���ەیە‪،‬‬ ‫ئینسان بەو نزیکبوونەوەیە هەم ئازادی‬ ‫خ���ۆی ئەزمووندەکات‌و ه���ەم عەقڵی‬ ‫خۆشی دەخاتەوە بەر پرسیار‌و گومان‌و‬ ‫سەرکێشییەوە‪ .‬یاس���بەرز جارێکی تر‬ ‫روونتر له‌هەر کەس تەعبیر لەوە کردوە‬ ‫کاتێک دەڵێت لەفەلس���ەفەدا «زۆر بە‬ ‫ئەس���تەم بتوانین بڵێی���ن له‌ئەفالتون‬ ‫تێمان پەڕاندوە‪ ،‬تەنی���ا له‌بابەتی ئەو‬ ‫مەعریفەی زانس���تیانەدا کە ئەفالتون‬ ‫بەکاریهێناوە‪ ،‬ئێمە چووینە پێش���ێ»‪.‬‬ ‫هۆی ئەم نەچوونە پێشەوە لەوەدا نییە‬ ‫کە فەلس���ەفە قاچی نییە بڕوات‪ ،‬یان‬ ‫ئەفالتون کارێکی ک���ردوە بەوانی دی‬ ‫نەکرێت‪ ،‬بەڵکو لەوەدایە کە فەلسەفە‬ ‫ل���ەو دەم���ەوە تا ئەمڕۆ ب���ۆ یەقینێک‬ ‫ناگەڕێت بیس���ەلمێنێت‪ ،‬س���ەروکاری‬ ‫لەگ���ەڵ گوم���ان‌و بیرکردنەوەدای���ە‪،‬‬ ‫نەوەک لەگەڵ یەقین‌و سەلماندندا‪ ،‬هەر‬

‫ئەوەش له‌دین‌و زانستی جیادەکاتەوە‪.‬‬ ‫ئەم���ە مانای ئەوە نییە کە فەلس���ەفە‬ ‫بۆ هەقیق���ە ناگەڕێت‪ ،‬بەڵک���و مانای‬ ‫ئەوەیە ک���ە یەقینی کۆتایی لەس���ەر‬ ‫دروست ناکات‪ ...‬مەعریفەی فەلسەفی‬ ‫له‌کەمەوە دەس���ت پێن���اکات بۆ زۆر‪،‬‬ ‫یان له‌هەڵەوە دەس���ت پێناکات بەرەو‬ ‫راس���ت‪ .‬بەڵک���و له‌ج���ۆرە تێڕوانین‌و‬ ‫ژیانێکی فەلسەفی‌و ئەگەرێکی بینینەوە‬ ‫دەگوازێتەوە بۆ جۆرە ژیان‌و ئەگەرێکی‬ ‫تر‪ ،‬یان له‌راستیدا له‌شێوەیەکی ئازادی‌و‬ ‫بەرهەمێکییەوە دەگوازێتەوە بۆ شێوە‌و‬ ‫بەرهەمێکی تر‪ .‬ئەوەی فەلس���ەفەیەک‬ ‫له‌فەلس���ەفەیەکی دی جیادەکات���ەوە‬ ‫جیاوازیی‌و ناتەباییانە‪ ،‬نەوەک راست‌و‬ ‫هەڵەی���ان‪ .‬ه���ەر یەکەی���ان نوێنەری‬ ‫ئەگەرێکی ن���او بیرکردنەوەن‪ ،‬نەوەک‬ ‫نوێن���ەری دوا ئەگ���ەری بیرکردنەوە‪،‬‬ ‫لێرەوە شتی نوێ بە زەحمەت له‌دیندا‬ ‫دەردەکەوێت‪ ،‬نوێبوونەوەی زانستیش‬ ‫هەمیشە شوێنی ورد‌و راستی مەتریالی‌و‬ ‫وەالوەنانی بچ���وک دەگرێتەوە‪ ،‬بەاڵم‬ ‫له‌فەلس���ەفەدا گەرچ���ی هی���چ ک���ۆن‬ ‫نابێت‪ ،‬کەچی ئەگ���ەری لەدایکبوونی‬ ‫نوێ هەمیش���ە کراوەتر‌و گەورەترە‪...‬‬ ‫فەلسەفە وەک هونەر وایە نوێ لەسەر‬ ‫حیس���ابی مردنی کۆن دروست نابێت‪.‬‬ ‫دابڕانی ئەبس���تمۆلۆژی له‌فەلس���ەفەدا‬ ‫نییە‪ ،‬بەڵک���و پنتی جی���اواز جیاواز‌و‬ ‫چەمکی جیاواز جیاواز‌و س���وڕانەوەی‬ ‫ئ���ازاد له‌نێوان ئەو چەم���ک‌و پنتانەدا‬ ‫هەیە‪ .‬ب���ە کورتی مێژووی فەلس���ەفە‬ ‫له‌جەبرەوە نامانگوازێتەوە بۆ ئازادی‪،‬‬ ‫بەڵک���و له‌جۆرێک ئازادیی���ەوە بەرەو‬ ‫جۆرێکی دیکە دەمانبات‪.‬‬ ‫الی هی���گڵ‌و مارکس ئ���ازادی مرۆڤ‌و‬

‫بیرکردنەوەی پرۆسەیەکی تەواوکارن‪،‬‬ ‫وات���ە له‌کەم���ەوە دەس���ت پێدەکەن‬ ‫ب���ۆ زۆر‪ ...‬لەس���ەرەتاوە ب���ۆ کۆتایی‬ ‫دەڕۆن‪ .‬واتە ئەوەی ئەمڕۆ بەرهەمدێت‬ ‫لەس���ەر حیس���ابی نەفیکردن���ی ئەوی‬ ‫پێش���ووتر لەدایک دەبێ���ت‪ ،‬لێرەوەیە‬ ‫هیگڵ���ی‌و مارکس���ییەکان وادەبین���ن‬ ‫له‌خۆیاندا فەلس���ەفە گەیش���تۆتە ئەو‬ ‫پنت���ەی کە تەواوی فیکری پێش خۆی‬ ‫جێدەهێڵێت‪ .‬له‌راستیدا یاسای نەفی‌و‬ ‫نەفی نەفی‪ ..‬تێز‌و ئەنتی تێز‌و سنتێزی‬ ‫دیالەکتیک���ی له‌مێژووی فەلس���ەفەدا‬ ‫جێگای نابێتەوە‪ .‬له‌فەلسەفەدا هەرگیز‬ ‫ئەنتی تێز راس���تییەکی بااڵتری له‌تێز‬ ‫پێ نییە‪ ،‬بەڵکو راستییەکی جیاوازتری‬ ‫له‌تێز پێیە‪ ...‬هەقیقەت له‌فەلس���ەفەدا‬ ‫ب���ە پێچەوان���ەی دی���ن‌و زانس���تەوە‬ ‫پلەڕێژناکرێ���ت‪ ...‬ب���ەرز‌و نزم���ی تێدا‬ ‫جیاناکرێتەوە‪ ،‬بە پێچەوانەی تەفسیری‬ ‫دیالەکتیکییەوە‪ ،‬جواڵندنەوەکە سپرنگی‬ ‫نییە‪ ،‬کە هەردەم له‌جێگایەکی بااڵتردا‬ ‫بگەین���ەوە هەمان پن���ت‪ ،‬بەڵکو وەک‬ ‫دۆلۆز دەڵێت‪ ،‬هاوشێوەی جواڵندنەوە‌و‬ ‫بازدانە لەسەر گرێکانی تۆڕێکی ئاڵۆز‪،‬‬ ‫کە راوەس���تان لەس���ەر ه���ەر پنتێکی‬ ‫جۆرە گۆشەنیگایەکمان دەداتێ جیاواز‬ ‫له‌گۆشەنیگای پنتی پێشوو‪.‬‬ ‫لەم تێگەیشتنەش���ەوە‪ ،‬ت���ەواوی ئەو‬ ‫تێزانەی کە قس���ە له‌مردنی فەلسەفە‪،‬‬ ‫ی���ان فەیلەس���وفێک دەک���ەن‪ ،‬دەبن‬ ‫ب���ە تێ���زی بێمان���ا‌و کۆمی���دی‪ .‬هیچ‬ ‫ساتێک نییە پێویس���تیمان بە هەموو‬ ‫س���اتەکانی فەلس���ەفە نەبێت‪ ،‬چونکە‬ ‫هیچ بیرکردنەوەیەکی فەلس���ەفی نییە‬ ‫پێویس���تی بە هەموو بیرکردنەوەکانی‬ ‫تر نەبێت‪.‬‬

‫‪19‬‬

‫وه‌اڵمێك‬

‫ی ئاسیاسێڵ یه‌كێك بوو‌ه له‌و‬ ‫كۆمپانیا ‌‬ ‫كۆمپانیایان ‌هی‌ ك ‌ه هه‌میش ‌ه ویستویه‌تی‬ ‫هاوب���ه‌ش بێت له‌پێشخس���تنی میدیا‌و‬ ‫ب���واری رۆژنامه‌نووس���یدا‌و هه‌میش��� ‌ه‬ ‫ی‬ ‫ی به‌یه‌كێك له‌هۆكار ‌‬ ‫ره‌خنه‌گرتنیش��� ‌‬ ‫ی كاره‌كان���ی‌ داناوه‌‪ .‬به‌اڵم‬ ‫پێشخس���تن ‌‬ ‫ی (په‌نجه‌ره‌)ی‌ ژمار‌ه‬ ‫ی له‌گۆش��� ‌ه ‌‬ ‫ئه‌و‌ه ‌‬ ‫ی ئاوێنه‌دا باڵوكرایه‌و‌ه‬ ‫ی ڕۆژنام ‌ه ‌‬ ‫(‪‌ )306‬‬ ‫ی ئاسیاس���ێڵ‪،‬‬ ‫س���ه‌باره‌ت به‌كۆمپانیا ‌‬ ‫ی خوێن���ه‌ر‌و‬ ‫جگ���ه‌ له‌چه‌واش���ه‌كردن ‌‬ ‫ێ بنه‌ما‬ ‫ی هه‌ڵه‌‌و ب ‌‬ ‫ی زانیاری ‌‬ ‫باڵوكردنه‌و‌ه ‌‬ ‫ی به‌ره‌خنه‌گرتنه‌و‌ه‬ ‫هیچ په‌یوه‌ندییه‌ك��� ‌‬ ‫نه‌بوو‪.‬‬ ‫ی گه‌یاندن یه‌كێك ‌ه ل ‌ه كه‌رت ‌ه هه‌ر‌ه‬ ‫كه‌رت ‌‬ ‫گرنگه‌كان له‌ئابوری واڵتدا‪ ،‬بۆی ‌ه ئه‌گه‌ر‬ ‫ڕۆژنامه‌نوسێك بیه‌وێت بابه‌تێكی‌ له‌سه‌ر‬ ‫ی‬ ‫بنوسێت‪ ،‬ئه‌وا پێویسته‌ پێشتر زانیاری ‌‬ ‫ی له‌س���ه‌ر كۆبكاته‌وه‌و وه‌ك‬ ‫پێویس���ت ‌‬ ‫پێویست له‌و كه‌رته‌ تێگه‌یشتبێت‪.‬‬ ‫ی ئاوێنه‌ له‌بابه‌ته‌كه‌یدا‬ ‫ئه‌و ڕۆژنامه‌نوسه‌ ‌‬ ‫ی جۆراوجۆر‌و به‌تایبه‌ت‬ ‫به‌گه‌لێك هه‌ڵ ‌ه ‌‬ ‫به‌هه‌ڵه‌ی یاسایی‌و مه‌نتقیدا تێپه‌ڕیوه‌‪،‬‬ ‫بۆی���ه‌ به‌پێویس���تمان زانی‌ به‌ش���ێك‬ ‫له‌زانیارییه‌كان���ی‌ ن���او ئ���ه‌و بابه‌ته‌ی‬ ‫ی‬ ‫ب���ۆ راس���تبكه‌ینه‌وه‌ ك���ه‌ په‌یوه‌ند ‌‬ ‫ی ئاسیاس���ێڵ‌وه‌ هه‌ی��� ‌ه‬ ‫به‌كۆمپانی���ا ‌‬ ‫تاخوێنه‌ران چه‌واش ‌ه نه‌كرێن‌و زانیاریی‬ ‫هه‌ڵه‌یان پێنه‌درێت‪ ،‬له‌هه‌مان كاتدا سود‬ ‫به‌نوسه‌ری ئه‌و بابه‌ته‌ش بگه‌یه‌نێت‪.‬‬ ‫ئ���ه‌و ڕۆژنامه‌نوس���ه‌ له‌بابه‌ته‌كه‌ی���دا‬ ‫ی گه‌یاندن‬ ‫ئاماژ‌ه به‌وه‌ده‌كات ك ‌ه كه‌رت ‌‬ ‫ی س���اڵ ‌ه بۆ‬ ‫“له‌كوردس���تان س���اڵه‌ها ‌‬ ‫كۆمپانیای‌ ئاسیاسێڵ‌و كۆڕه‌ك تیلیكۆم‬ ‫ی مۆبایل قۆرخكراوه‌‪".‬‬ ‫په‌یوه‌ندیكردن��� ‌‬ ‫ئه‌م دێ���ڕ‌ه ئه‌و‌ه ده‌گه‌یه‌نێ���ت كه‌ ئه‌و‬ ‫ی‬ ‫ڕۆژنامه‌نوس��� ‌ه ب���ێ‌ ئاگای��� ‌ه له‌كه‌رت ‌‬ ‫ی‬ ‫گه‌یان���دن له‌عێراقدا یان ده‌یه‌وێت ناو ‌‬ ‫ئه‌و كۆمپانیایان ‌ه بزڕێنێت‪.‬‬ ‫ی گه‌یاندن له‌ عێراقدا‬ ‫ی كه‌رت��� ‌‬ ‫كاره‌كان ‌‬ ‫ی‬ ‫له‌الیه‌ن كۆمسیۆنی‌ راگه‌یاندن‌و گه‌یاندن ‌‬ ‫عێراقییه‌وه‌ (‪ )CMC‬ڕێكده‌خرێت‪ ،‬هه‌ر‬ ‫له‌الیه‌ن ئه‌و كۆمیسیۆنه‌ش���ه‌وه‌ مۆڵه‌ت‬ ‫ده‌درێت ‌ه كۆمپانیاكانی‌ په‌یوه‌ندیكردن‌و‬ ‫گه‌یاندن‪.‬‬ ‫ی ئاسیاسێڵ‬ ‫ی ‪2003‬دا كۆمپانیا ‌‬ ‫له‌ساڵ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی گه‌یاندن��� ‌‬ ‫ی له‌وه‌زاره‌ت��� ‌‬ ‫مۆڵه‌ت��� ‌‬ ‫ی‬ ‫ی وه‌رگرت بۆ ش���ه‌ش پارێزگا ‌‬ ‫عێراق ‌‬ ‫ی عێراق بۆ ماو‌هی‌ دوو س���اڵ‬ ‫باك���ور ‌‬ ‫(س���لێمانی‌‪ ،‬هه‌ولێر‪ ،‬دهۆك‪ ،‬موسڵ‪،‬‬ ‫ی‬ ‫كه‌رك���وك‪ ،‬س���ه‌الحه‌دین)‪ .‬له‌س���اڵ ‌‬ ‫ی تر‬ ‫‪2005‬یش���دا مۆڵه‌ته‌ك ‌ه بۆ دوو ساڵ ‌‬ ‫ی‬ ‫تاز‌ه كرایه‌وه‌و س���ه‌رجه‌م پارێزگاكان ‌‬ ‫ی گرته‌وه‌‪.‬‬ ‫عێراقیش ‌‬ ‫ی ‪2007‬یش���دا پاش‬ ‫هه‌روه‌ه���ا له‌س���اڵ ‌‬ ‫ی راگه‌یاندن‌و‬ ‫دامه‌زراندن���ی‌ كۆمس���یۆن ‌‬ ‫ی عێراق���ی‪ ،‬كۆمس���یۆنه‌ك ‌ه‬ ‫گه‌یاندن��� ‌‬ ‫ی‬ ‫زیادكردنێكی‌ (موزایه‌ده‌) بۆ به‌خشین ‌‬ ‫ی كۆمپانیاكانی‌ مۆبایل ڕێكخست‪،‬‬ ‫مۆڵه‌ت ‌‬ ‫ی به‌ش���داریكردنی‌ ژماره‌ی���ه‌ك‬ ‫دوا ‌‬ ‫ێ‬ ‫ی بیان���ی‌‌و ناوخۆیی‪ ،‬س��� ‌‬ ‫كۆمپانی���ا ‌‬ ‫ی مۆبایل توانییان مۆڵه‌ته‌ك ‌ه‬ ‫كۆمپانی���ا ‌‬ ‫ی ئاسیاس���یڵیش‬ ‫وه‌ربگ���رن‪ ،‬كۆمپانیا ‌‬ ‫یه‌كێك بوو له‌و كۆمپانیایانه‌و له‌به‌رامبه‌ر‬ ‫بڕی‌ (‪( )1.250.000.000‬یه‌ك ملیار‌و‬ ‫ی‬ ‫دوو سه‌د‌و په‌نجا ملیۆن دۆالر) مۆڵه‌ت ‌‬ ‫ی له‌سه‌رجه‌م عێراقدا‬ ‫‪ 15‬ساڵ كاركردن ‌‬ ‫وه‌رگرت‪ .‬ئیتر ئه‌بێ‌ له‌و رۆژنامه‌نوس��� ‌ه‬ ‫ێ قۆرخكردن له‌كوێدا بێت‬ ‫بپرسین ئه‌ب ‌‬ ‫ی‬ ‫ی یاس���ا‌و به‌كێبڕك���ێ‌ مۆڵه‌ت ‌‬ ‫كه‌به‌پێ ‌‬ ‫كاركردن وه‌رگیراوه‌‪.‬‬ ‫ی بابه‌ته‌كه‌ی���دا ئه‌و‬ ‫ی ت���ر ‌‬ ‫له‌به‌ش���ێك ‌‬ ‫رۆژنامه‌نوس���ه‌ ب���اس ل���ه‌وه‌ده‌كات‬ ‫ی‬ ‫ی هه‌ولێ���ر‌و دهۆك ‌‬ ‫"ببین���ه‌ له‌پارێزگا ‌‬ ‫ژێر ده‌س���ه‌اڵتی‌ پارت���ی‌‪ ،‬ڕێگه‌یان نه‌دا‬ ‫ی ئاس���یا بكه‌وێت ‌ه كار"‬ ‫ئینته‌رنێته‌ك��� ‌ه ‌‬ ‫ئه‌م رسته‌یه‌ش ئه‌و‌ه ده‌رده‌خات كه‌ ئه‌و‬ ‫ی‬ ‫ڕۆژنامه‌نوس ‌ه ته‌واو بێ‌ ئاگای ‌ه له‌كه‌رت ‌‬ ‫ی‬ ‫گه‌یان���دن‌و زانیارییه‌كان���ی‌ زۆرب��� ‌ه ‌‬ ‫هه‌ڵه‌یه‌‪.‬‬ ‫ی ‪2004‬ه‌و‌ه‬ ‫كۆمپانیای‌ ئاسیاسێڵ له‌ساڵ ‌‬ ‫خزمه‌تگ���وزاری‌ ئینته‌رنێت (‪)GPRS‬‬ ‫ی‬ ‫ی‌ پێش���كه‌ش به‌به‌ش���داربووه‌كان ‌‬ ‫ك���ردووه‌و له‌ ئێس���تادا له‌هه‌ر كوێیه‌ك‬ ‫مۆبایلی‌ ئاسیاس���ێڵی‌ لێبێت له‌هه‌ر ‪18‬‬ ‫ی‬ ‫پارێزگاك���ه‌ی‌ عێراق���دا خزمه‌تگوزار ‌‬ ‫ئینته‌رنێتی‌ ئاسیاس���ێڵ كارده‌كات‪ ،‬جا‬ ‫ی‬ ‫ی مۆبایله‌وه‌ یان له‌ڕێگه‌ ‌‬ ‫ئه‌گه‌ر له‌ڕێگه‌ ‌‬ ‫مۆدیۆمه‌و‌ه بێت‪.‬‬ ‫ی ئ���ه‌و‬ ‫مه‌به‌س���ت له‌باڵوكردن���ه‌وه‌ ‌‬ ‫ڕوونكردنه‌وه‌ی���ه‌ ته‌نها بۆ ئه‌و‌ه بوو ك ‌ه‬ ‫ی هه‌ڵ ‌ه له‌س���ه‌ر كه‌رتی‌ گه‌یاندن‬ ‫زانیاری ‌‬ ‫ی‬ ‫باڵونه‌كرێته‌وه‌‌و خوێن���ه‌ران به‌زانیاری ‌‬ ‫ناڕاس���ت چه‌واش���ه‌نه‌كرێن‌و هیوادارین‬ ‫رۆژنامه‌كان رێگه‌نه‌ده‌ن هه‌ر كه‌س���ێك‬ ‫ه���ات‌و خ���ۆی لێب���وو به‌ڕۆژنامه‌نوس‬ ‫به‌ئ���اره‌زووی خ���ۆی وت���ار‌و باب���ه‌ت‬ ‫باڵوبكاته‌وه‌‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ڕاگه‌یاندن‌و په‌یوه‌ندییه‌ گشتییه‌كان ‌‬ ‫ئاسیاسێڵ‬

‫خاوه‌نی ئیمتیاز‪ :‬کۆمپانیای ئاوێنه‌‬ ‫سه‌رنوسه‌ر‪ :‬شوان محه‌مه‌د‬ ‫جێگری سه‌رنوسه‌ر‪ :‬سه‌ردار محه‌مه‌د‬ ‫به‌ڕێوه‌به‌ری نوسین‪ :‬یه‌حیا به‌رزنجی‬

‫ن ‌ه نێچیرو‬ ‫ن ‌ه به‌رهه‌م‬

‫‪m‬‬

‫‪o‬‬

‫ه له‌ئه‌وروپا‬ ‫نوێنه‌ری ئاوێن ‌‬ ‫شوان حه‌مه‌ نه‌رویج‬ ‫‪004799004729‬‬ ‫‪hamashwan.awene@yahoo.no‬‬

‫‪c‬‬

‫‪.‬‬

‫‪e‬‬

‫‪n‬‬

‫‪e‬‬

‫‪w‬‬

‫‪a‬‬

‫‪.‬‬

‫‪w‬‬

‫‪Awene‬‬ ‫‪w‬‬

‫‪w‬‬

‫‪www.‬‬

‫ریکالم‬

‫‪awene.com‬‬

‫ سات محه‌مه‌د‬

‫ی‬ ‫ی حكومه‌ت بۆ پارتی باس‌و خواس ‌‬ ‫ی س���ه‌رۆكایه‌ت ‌‬ ‫ماوه‌یه‌ك ‌ه گه‌ڕاندنه‌و‌ه ‌‬ ‫ی جیاوازدا په‌رت‌و‬ ‫ی به‌س���ه‌ر دوو به‌ر‌ه ‌‬ ‫گه‌رمه‌‪ ،‬ئه‌م باس‌و خواس��� ‌ه خه‌ڵك ‌‬ ‫ی باش"ه‌و به‌شێكی‬ ‫دابه‌ش كردووه‌‪ ،‬به‌شێك پێیانوای ‌ه دكتۆر به‌رهه‌م "پیاو ‌‬ ‫دیكه‌شیان نێچیرڤان به‌"پیاوچاك" ده‌زانن! به‌اڵم به‌ڕاست ئه‌مان وان؟‬ ‫ی ئه‌و كه‌س���ان ‌ه كه‌م نه‌بن ك ‌ه ب���ه‌رده‌وام به‌رهه‌م‌و نێچیریان‬ ‫ره‌نگ ‌ه ژمار‌ه ‌‬ ‫ی حكومه‌ت‌و‬ ‫ی به‌ڕێوه‌بردن ‌‬ ‫وه‌ك دوو "ئه‌كته‌ر" دێت ‌ه پێش���چاو نه‌ك پی���او ‌‬ ‫ی‬ ‫ی هه‌میش ‌ه كه‌شخه‌‌و رێكپۆش ك ‌ه هه‌ر سه‌ر ‌‬ ‫"ده‌وڵه‌تمه‌دار"‪ ،‬دوو ئه‌كته‌ر ‌‬ ‫ێ ئه‌مان په‌كیان له‌سه‌ر قس���ه‌و له‌سه‌ر به‌ڵێندان‌و له‌سه‌ر‬ ‫قس��� ‌ه داده‌مه‌زر ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ئێمه‌دا ناكه‌وێ‌‌و هه‌میش ‌ه وه‌اڵم ‌‬ ‫وه‌هم به‌خشینه‌و‌ه به‌سه‌ر خه‌ڵكی دڵپاك ‌‬ ‫حازر به‌ده‌ستیان بۆ ئه‌وان پێیه‌‪.‬‬ ‫ی نوێتر تاقیبكه‌ینه‌وه‌‪،‬‬ ‫ی هاتوو‌ه ئه‌م ده‌موچاوان ‌ه بگۆڕێن‌و ئه‌زمونێك ‌‬ ‫وه‌خت ‌‬ ‫ی دكتۆر‬ ‫ی نێچیرڤ���ان‌و كابین ‌ه ‌‬ ‫چونك��� ‌ه زی���اد له‌جارێك ئێم ‌ه كابینه‌ك��� ‌ه ‌‬ ‫ی ئه‌وه‌یان لێده‌كرێ‌‌و ن ‌ه‬ ‫به‌رهه‌میش���مان ئه‌زمون كرد‪ ،‬ئیتر ن��� ‌ه چاوه‌ڕوان ‌‬ ‫ێ ك ‌ه كردیان (به‌هه‌موو خاڵ ‌ه باش‌و به‌هه‌موو‬ ‫له‌و‌ه زیاتریش���یان پێده‌كر ‌‬ ‫ی دوو حیزب ‌ه‬ ‫خاڵ��� ‌ه خراپه‌كانیانه‌وه‌)‪ .‬گ���ه‌ر ئه‌مان ‌ه هه‌موو وزه‌و توان���ا ‌‬ ‫ی‬ ‫ی جێ ‌‬ ‫ی یه‌كێتی‌‌و پارت ‌‬ ‫ی كوردس���تان بن‪ ،‬ئه‌وا به‌ڕاس���ت ‌‬ ‫ه���ه‌ر‌ه گه‌وره‌ك ‌ه ‌‬ ‫به‌زه‌یین‪ ،‬ك ‌ه هه‌ر دوو س���ا ‌ڵ یان چوار سا ‌ڵ جارێك هه‌ر تاك ‌ه كه‌سێكیان‬ ‫ی‬ ‫ی ئه‌مان "نور ‌‬ ‫ی حكومه‌ت‪ ،‬وه‌ك ئه‌و‌ه ‌‬ ‫هه‌ی ‌ه بیه‌نه‌وه‌‌و بیكه‌ن به‌س���ه‌رۆك ‌‬ ‫سه‌عید"ی‌ هه‌رێمی‌ كوردستان بن‪.‬‬ ‫ێ ته‌نانه‌ت به‌شێك له‌خه‌ڵكی ئه‌م هه‌رێمه‌‪ ،‬وه‌ك دوو "بازرگان"‬ ‫بیرمان نه‌چ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی سه‌رمای ‌ه ‌‬ ‫له‌م دوو پیاو‌ه كه‌ش���خه‌ی ‌ه ده‌ڕوانن‌و پێیانوای ‌ه ئه‌مان خاوه‌ن ‌‬ ‫ی زۆرێك‬ ‫ی له‌م كوردستانه‌دا به‌پێچه‌وان ‌ه ‌‬ ‫ی خۆیانن‪ ،‬به‌و پێی ‌ه ‌‬ ‫زۆر‌و زه‌به‌الح ‌‬ ‫ی دنیاو‌ه ك ‌ه خه‌ڵكێك ملیۆنه‌رو ملیاردێرن ئنجا به‌ره‌و ده‌س���ه‌اڵت‬ ‫له‌واڵتان ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ئێم ‌ه له‌به‌ڕێوه‌به‌ر ‌‬ ‫ی ال ‌‬ ‫هه‌ڵده‌كشێن‪" ،‬حه‌ریری‌‌و میقاتی‌" به‌نمونه‌‪ ،‬كه‌چ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی هه‌ڕه‌م ‌‬ ‫ی سه‌ره‌و‌ه ‌‬ ‫ی په‌روه‌رده‌یه‌كه‌و‌ه بگر‌ه تا س���ه‌ر ‌‬ ‫ناحیه‌و به‌ڕێوه‌به‌ر ‌‬ ‫ی ده‌سه‌اڵته‌و‌ه ئینجا ئیتر‬ ‫ده‌س���ه‌اڵت‪ ،‬هه‌ر ك ‌ه چوون ‌ه به‌هه‌ش���ت‌و نیعمه‌ت ‌‬ ‫ی خوا هه‌ی ‌ه به‌س���ه‌ر خۆیان‌و‬ ‫ی خێرو بێر ‌‬ ‫ی خۆیان نازانن‌و هه‌رچ ‌‬ ‫حس���اب ‌‬ ‫کەسوکارو ماستاوچییەکانی چواردەریشیاندا ده‌ڕژێ‌‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ی نوخب ‌ه ‌‬ ‫ێ نه‌بوون���ه‌و‌ه ‌‬ ‫ی كوردس���تان‪ ،‬نو ‌‬ ‫یه‌كێك له‌گرفت��� ‌ه گه‌وره‌كان ‌‬ ‫ی ك ‌ه بۆ قۆناغێك پێویس���ت بوون‬ ‫ی ئه‌و نوخبه‌ی ‌ه ‌‬ ‫سیاس���ییه‌‪ ،‬به‌تایبه‌ت��� ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ناوخۆدا نه‌وه‌یه‌ك ‌‬ ‫له‌پشتمانه‌وه‌یه‌و به‌جێمانهێشت‪ ،‬ئێستا هه‌م له‌ئاست ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ده‌ره‌وه‌شدا ناوچه‌كه‌و دنیا به‌گۆڕانكارییه‌ك ‌‬ ‫ێ رسكاوه‌و هه‌م له‌ئاست ‌‬ ‫نو ‌‬ ‫ی ناوخۆو‬ ‫گه‌وره‌و ریش���ه‌یدا تێده‌په‌ڕێ‌‪ ،‬ئ���ه‌م وه‌رچه‌رخان��� ‌ه مێژوویان ‌ه ‌‬ ‫ی كه‌س���انێك‬ ‫ی وزه‌و توانا ‌‬ ‫ده‌وروبه‌رم���ان‪ ،‬ده‌رفه‌تدان به‌هاتن ‌ه پێش���ه‌و‌ه ‌‬ ‫ی ئه‌م قۆن���اغ‌و ئ���ه‌م رووداو‌ه هه‌ژێنه‌رانه‌دا بن‪،‬‬ ‫ێ ك ‌ه له‌ئاس���ت ‌‬ ‫ده‌خ���واز ‌‬ ‫ی هێند‌ه ئاس���ان نییه‌‪ .‬به‌اڵم ره‌نگ ‌ه‬ ‫ی ئه‌مه‌ش كارێك ‌‬ ‫ی به‌دیهاتن ‌‬ ‫به‌دڵنیای��� ‌‬ ‫ێ بۆ دوور كه‌وتنه‌و‌ه له‌ئاشوب‌و ئاڵۆزی‌و‬ ‫له‌م س���اته‌وه‌خته‌دا هه‌ر هیچ نه‌ب ‌‬ ‫ی كوردس���تاندا‪ ،‬باش���ترین كارێك دكتۆر‬ ‫له‌پێن���او خزمه‌تكردن به‌خه‌ڵك ‌‬ ‫ی بازرگانی‌‌و ‬ ‫ی بیكه‌ن ئه‌و‌ه بێت ك ‌ه بڕۆن خه‌رێك ‌‬ ‫به‌رهه‌م‌و نێچیرڤان بارزان ‌‬ ‫ئیشوكاری‌ تایبه‌تی خۆیان بن‪.‬‬

‫‪È‬‬ ‫‪řŶţŠƧşŶƿŠŨƿźŧ ŠƬǀÈ Ʒ ƩŠƏŠƫ‬‬

‫‪ ƻÈ ŹÊ ŠƐŝ ƱŚƸǀū ƹƺƯŠƷ‬‬ ‫‪ƥŠƿşŹŚŧ şźÊ ŝ ƊǀƷ ƼƳŚƳřŵ ƾŝ‬‬ ‫‪È‬‬

‫‪ řŶƳŚţLJÈ ƹ ƾƳřŹÊ ŠƏ ƾţŚƧŠƫ ƱŵźƧ ƽŶƳşƺƿŠŧ Œŧ‬‬ ‫‪È 155 07XXXXXXXXX‬‬ ‫ ‪ Šƨŝ ƪųřŵ‬‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ ‪ # ý‬‬ ‫‪ Šŝ ƱřƹŹÊ şƹŚƋ ƦǀÈ ƯŠƧ ý‬‬ ‫‪ şƹŠŤƿÈ źƧşŵ şƺǀÈ ŧ ŢƿŶƳşƺƿŠŧ şƹŵźƧ šřƹřŵ ŠƧ şƹŠƿşŹŚƯŷ ƹŠƫ ý‬‬ ‫‪ šŚƨŞǀÈ ŨŤſşŵ ŠƧŠǀƿŶƳşƺƿŠŧ Śţ şƹşŹşŶŝ ƭLJÈ şƹ ý‬‬ ‫ریکالم‬

‫ریکالم‬

‫‪ ƾƿŹřŻƺƐţŠƯżų‬‬ ‫‪È ŹÊ ŠƏ‬‬ ‫‪ƱŚţLJƹ ƾƳř‬‬