ژماره‌ 312

‫کوا لێکۆڵینەوەی یاسایی لەخوێنی‬ ‫سۆرانی مامە حەمە‪ ،‬عەبدولستار تاھیر‪ ،‬سەردەشت عوسمان‬

‫ریکالم‬

‫ریکالم‬

‫‪www.awene.com‬‬

‫ژمار‌ه (‪)312‬‬ ‫سێشەممە ‪2012/2/7‬‬

‫خۆپیشاندەرانی چۆمان‬

‫»» ‪74‬‬

‫ئه‌گه‌ر حكومه‌ت نه‌یتوانی‌ دادگاكان‬ ‫سه‌ربه‌خۆ بكات‪ ،‬دێینه‌وه‌ سه‌ر شه‌قام‬

‫پیاوێک‬

‫ی سیاسیی‌ گشتییه‬ ‫رۆژنامه‌یه‌ك ‌‬ ‫کۆمپانیای ئاوێنه‌ ده‌ریده‌کات‬

‫فوئاد حسێن‬ ‫نەبوم بە پارتی‌و‬ ‫بێ الیەنم‬

‫‪17‬‬ ‫‪212‬‬ ‫»»»»‬

‫»» ‪10‬‬

‫‪87‬‬

‫منداڵی القە کردوە‬

‫چەمچەماڵ‬ ‫بەڕێوەبەری پۆلیس‪:‬‬ ‫‪ 260‬داواکراو لەچەمچەماڵ هەیە‬

‫»» ‪16‬‬

‫عیماد ئه‌حمه‌د‪ :‬یه‌كنه‌گرتنه‌وه‌ ‌ی‬ ‫چوار وه‌زاره‌ته‌كه‌ پێشنیاری‌ یه‌كێتی‌ بوو‬ ‫ی‬ ‫جێگری‌ س���ه‌رۆك وه‌زیرانی‌ حكومه‌ت ‌‬ ‫هه‌رێ���م (كاندیدك���راو) عیماد ئه‌حمه‌د‬ ‫ی‬ ‫رایگه‌یان���د "له‌كات���ی‌ یه‌كگرتن���ه‌وه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫هه‌ردوو ئیداره‌ی‌ س���لێمانی‌‌و ئیداره‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی یه‌كێت ‌‬ ‫هه‌ولێردا‪ ،‬له‌سه‌ر پێش���نیار ‌‬ ‫ێ وه‌زاره‌تی‌ (پێشمه‌رگه‌‌و ناوخۆ‌و‬ ‫هه‌رس ‌‬ ‫دارایی‌) یه‌كیان نه‌گرته‌وه‌‪.‬‬ ‫ی‬ ‫س���لێمانی‌‪ ،‬ئاوێنه‌‪ :‬پاش كاندیدكردن ‌‬ ‫ی‬ ‫له‌الی���ه‌ن یه‌كێتیی���ه‌وه‌ ب���ۆ وه‌رگرتن ‌‬ ‫ی س���ه‌رۆكی‌ حكومه‌ت‪،‬‬ ‫پۆستی‌ جێگر ‌‬ ‫له‌یه‌كه‌م چاوپێكه‌وتنیدا عیماد ئه‌حمه‌د‬ ‫رایگه‌یاند "پێش���نیار‌ی‌ یه‌كێتی‌ له‌سه‌ر‬ ‫ی حكومه‌ت له‌س���ه‌ر ئه‌و‬ ‫یه‌كنه‌گرتنه‌و‌ه ‌‬ ‫بنه‌مای���ه‌ بوو كه‌ زه‌مین ‌ه خۆش���بكرێت‬ ‫تا یه‌كبگرنه‌وه‌‪ ،‬راست ‌ه ئه‌و وه‌زاره‌تان ‌ه‬ ‫ئێستا له‌س���ه‌ره‌و‌ه یه‌كیان گرتۆته‌وه‌‪،‬‬ ‫ی ماوه‌ته‌وه‌و‬ ‫به‌اڵم له‌ژێ���ره‌و‌ه وه‌ك خۆ ‌‬ ‫ی بۆ‬ ‫ی نامه‌نتیق ‌‬ ‫تا ئێس���تاش موبه‌ریرات ‌‬ ‫یه‌كنه‌گرتنه‌و‌هی‌ ده‌دۆزنه‌وه‌‌و پێویست ‌ه‬

‫ی ئ���ه‌م دووس���اڵه‌دا هه‌وڵ بۆ‬ ‫له‌ماوه‌ ‌‬ ‫یه‌كگرتنه‌وه‌ی‌ ته‌واویی بده‌ین"‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ی یه‌كێت ‌‬ ‫س���ه‌باره‌ت به‌الوازبوونی‌ رۆڵ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی س���ه‌رۆك ‌‬ ‫له‌دوای‌ راده‌س���تكردنه‌وه‌ ‌‬ ‫ی ب��� ‌ه نێچیرڤان‬ ‫حكوم���ه‌ت‌و س���پاردن ‌‬ ‫بارزان���ی‌‪ ،‬عیماد ئه‌حم���ه‌د پێیوای ‌ه ك ‌ه‬ ‫ی‬ ‫رۆڵی‌ یه‌كێت���ی‌ له‌ناو ده‌س���ه‌اڵته‌كان ‌‬ ‫حكومه‌ت���دا ك���ه‌م نابێت���ه‌وه‌‌و بگ���ر‌ه‬ ‫ی‬ ‫ی یه‌كێت ‌‬ ‫ی "ئێم ‌ه ‌‬ ‫به‌هێزترده‌بێت‌و وت��� ‌‬ ‫به‌هێزت���ر ده‌بین ب���ه‌ حكومی‌ خه‌بات‌و‬ ‫ی مام جه‌الل‪ .‬ئێم ‌ه‬ ‫رێبازمان‌و س���ومبل ‌‬ ‫ی پێنجه‌م���دا جێگربووین‌و‬ ‫له‌كابین���ه‌ ‌‬ ‫س���ه‌اڵحیه‌تی‌ س���ه‌رۆكمان هه‌ب���وو‌ه‬ ‫ی‬ ‫له‌ناوچه‌كان���ی‌ خۆماندا (مه‌به‌س���ت ‌‬ ‫ی سه‌وزه‌)‪ .‬كاك نێچیرڤان‌و كاك‬ ‫ناوچه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫د‪.‬به‌رهه‌میش بۆ هه‌موو پارتی‌‌و یه‌كێت ‌‬ ‫ب���وون‌و هه‌ر كه‌س بڕواته‌ ئه‌و ش���وێن ‌ه‬ ‫ده‌بێ بیر له‌هه‌موو كورد بكاته‌وه‌‪ ،‬نه‌ك‬ ‫ ‬ ‫عیماد ئەحمەد کاندیدی یەکێتی بۆ جێگری سەرۆکی حکومەتی هەرێم لەکابینەی حەوتەم‬ ‫یه‌كێتی‌‌و پارتی‌"‪.‬‬ ‫»»‪3‬‬

‫فۆتۆ‪ :‬ئاوێنە ـ ئەرشیف‬ ‫ریکالم‬

‫كۆمپانیایه‌ك ‌ی پارتی ب ‌ه نایاسای ‌ی‬ ‫زه‌ویه‌كان ‌ی دریم ست ‌ی ده‌فرۆشێته‌وه‌‬ ‫پڕۆژه‌ی‌ شاری‌ خه‌ونه‌كان كه‌ زه‌ویه‌كه‌ی‌ كه‌ بۆ دروستكردنی‌ شوقه‌‌و خانوو ڤێال‬ ‫له‌ناوجه‌رگه‌ی‌ شاری‌ هه‌ولێردایه‌‌و له‌الیه‌ن ته‌رخانكرابێت ته‌سه‌روفی‌ پێوه‌بكرێت‪.‬‬ ‫ده‌س����ته‌ی‌ وه‌به‌رهێنانه‌وه‌ به‌مه‌به‌ستی‌ به‌پێی‌ ئه‌و دۆكیۆمێنتان����ه‌‪ ،‬كۆمپانیای‌‬ ‫دروس����تكردنی‌ ڤێ��ل�ا‌و خان����وو دراوه‌ ناوبراو نه‌ك پڕۆژه‌كه‌ ته‌واو ناكات‪ ،‬به‌ڵكو‬ ‫به‌كۆمپانیای‌ شه‌رقلئه‌وس����ه‌ت‪ ،‬ماوه‌ی‌ ده‌س����تده‌كات به‌پارچ����ه‌ پارچه‌كردنی‌‬ ‫چه‌ند ساڵێكه‌ كۆمپانیاكه‌ به‌ده‌ر له‌یاسا زه‌ویه‌كه‌‌و فرۆش����تنی‌ به‌نرخێكی‌ گران‪،‬‬ ‫له‌كاتێك����دا خۆی‌ به‌بێ‌ هیچ به‌رامبه‌رێك‬ ‫كه‌وتۆته‌ فرۆشتنه‌وه‌ی‌ زه‌ویه‌كه‌ی‌‪.‬‬ ‫هه‌ولێ����ر‪ ،‬ئاوێن����ه‌‪ :‬به‌پێ����ی‌ ئ����ه‌و وه‌ریگرت����ووه‌‪ ،‬پاش����ئه‌وه‌ی‌ ده‌س����ته‌ی‌‬ ‫دۆكیۆمێنتان����ه‌ی‌ ده‌س����ت ئاوێن����ه‌ وه‌به‌رهێنان����ی‌ كوردس����تان له‌كۆتای����ی‌‬ ‫كه‌وت����ووه‌‪ ،‬پڕۆژه‌ی‌ ش����اری‌ خه‌ونه‌كان ‪2009‬دا هه‌س����تده‌كه‌ن ك����ه‌ له‌زه‌ویه‌كه‌‬ ‫ك����ه‌ ده‌كه‌وێته‌ نزیك ش����وقه‌كانی‌ (ناز ده‌فرۆش����رێته‌وه‌‪ ،‬به‌ئیمزای‌ س����ه‌رۆكی‌‬ ‫سیتی‌) رووبه‌ره‌كه‌ی‌ ‪ 750‬هه‌زار مه‌تره‌‌و ده‌س����ته‌كه‌ (هێرش موحه‌ڕه‌م ئه‌مین)‬ ‫ده‌بوایه‌ بڕی‌ ‪ 300‬ملی����ۆن دۆالری‌ تێدا فه‌رمانده‌كرێت به‌ڕاگرتنی‌ هه‌موو جۆره‌‬ ‫خه‌رجبكرای����ه‌ تابكرێته‌ ڤێال‌و خانوو بۆ مامه‌ڵه‌یه‌ك به‌زه‌وی‌ ش����اری‌ خه‌ونه‌كان‌و‬ ‫هاوواڵتیان‪ ،‬به‌اڵم پاش تێپه‌ڕبوونی‌ سێ‌ هاوكات راگرتنی‌ هه‌م����وو به‌ناوكردنێك‬ ‫ساڵ به‌سه‌ر پڕۆژه‌كه‌دا‌و ته‌واونه‌بوونی‌‪ ،‬یان گواس����تنه‌وه‌ی‌ ماف����ی موڵكدارێتی‌‬ ‫كۆمپانی����ای‌ ناوبراو ده‌س����تیكردووه‌ به‌ له‌تاپ����ۆ‪ ،‬به‌اڵم دوای‌ زیات����ر له‌مانگێك‬ ‫فرۆشتنی‌ زه‌ویه‌كه‌ی‌‪ ،‬له‌كاتێكدا به‌پێی‌ كۆمپانی����ای‌ ناوب����راو وه‌اڵمده‌دات����ه‌وه‌و‬ ‫یاس����ا به‌هیچ جۆرێ����ك نابێت زه‌وییه‌ك ده‌ڵێت "سه‌ره‌ڕای‌ ئه‌وه‌ی‌ ئێمه‌ مۆڵه‌تمان‬

‫له‌ده‌سته‌ی‌ وه‌به‌رهێنان وه‌رگرتووه‌‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫ده‌سته‌كه‌تان مافی ئه‌وه‌ی‌ نییه‌ رێگری‌‬ ‫له‌ته‌سەروفپێكردنی موڵكی پڕۆژه‌كه‌مان‬ ‫بكات‪ ،‬چونكه‌ ته‌واوی‌ زه‌ویه‌كه‌ موڵكی‬ ‫س����ڕفی كۆمپانیاكه‌مان����ه‌‪ ،‬بۆی����ه‌ داوا‬ ‫ده‌كه‌ی����ن ئه‌و رێگریی����ه‌ هه‌ڵبگیرێت كه‌‬ ‫له‌فه‌رمانگه‌كانی‌ حكومه‌ت خراوه‌ته‌ سه‌ر‬ ‫مامه‌ڵه‌كردن به‌زه‌وی‌ پڕۆژه‌كه‌مان"‪.‬‬ ‫به‌پێ����ی‌ دۆكیۆمێنت����ه‌كان‪ ،‬داواكاری‬ ‫گش����تیش به‌هه‌م����ان ش����ێوه‌ هاتۆت����ه‌‬ ‫سه‌رخه‌ت بۆئه‌وه‌ی‌ رێگری‌ له‌فرۆشتنی‬ ‫زه‌وی‌ له‌ش����اری‌ خه‌ونه‌كان بكات‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫شتێكی‌ ئه‌وتۆیان نه‌كردووه‌ بۆ راگرتنی‌‬ ‫ئه‌و پێشێلكاریانه‌‪.‬‬ ‫س����ه‌رچاوه‌یه‌ك به‌ ئاوێن����ه‌ی‌ راگه‌یاند‬ ‫زۆرێ����ك له‌وان����ه‌ی‌ ئ����ه‌و زه‌ویانه‌ی����ان‬ ‫كڕیوه‌ به‌نایاس����ایی‌‪ ،‬به‌رپرسی‌ حیزبی‌‌و‬ ‫حكومین‪.‬‬ ‫»»‪3‬‬

‫له‌سلێمانی‌ ‪%19‬ی‌ مووچه‌ی‌ فه‌رمانبه‌ران‬ ‫داده‌شكێنرێت بۆ مووچه‌ی‌ خانه‌نشینی‌‪،‬‬ ‫به‌اڵم له‌هه‌ولێر ‪%7‬‬

‫ی‬ ‫ی بزوتنه‌وه‌ ‌‬ ‫ی لێكۆڵینه‌وه‌ی‌ ئابور ‌‬ ‫ژور ‌‬ ‫گۆڕان ئاماژه‌ ب���ه‌و‌ه ده‌كات‪ ،‬ئه‌و رێژ‌ه‬ ‫ی‬ ‫ی ك���ه‌ له‌فه‌رمانبه‌رانی‌ ئیداره‌ ‌‬ ‫پاره‌یه‌ ‌‬ ‫ی سلێمانی‌ ده‌بڕدرێت‪ ،‬جیاواز‌ه‬ ‫پێشوو ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ك��� ‌ه له‌فه‌رمانبه‌ران ‌‬ ‫ل���ه‌و رێژه‌ی���ه‌ ‌‬ ‫ئیداره‌ی‌ پێشووی‌ هه‌ولێر ده‌بڕدرێت‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ی نووسراوێك ‌‬ ‫سلێمانی‌‪ ،‬ئاوێنه‌‪ :‬به‌پێ ‌‬ ‫ی‬ ‫ژووری‌ لێکۆڵینەوەی ئابوری‌ بزوتنه‌وه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫گ���ۆڕان ك��� ‌ه كۆپییه‌ك���ی‌ ئاڕاس���ته‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ئاوێن ‌ه كراو‌ه "س���ه‌رەڕا ‌‬ ‫رۆژنام���ه‌ ‌‬

‫ی هه‌ولێر ده‌بڕدرێت‪ ،‬ك ‌ه ‪%19‬‬ ‫ی دیاریكراو پێش���وو ‌‬ ‫ی مانگانه‌ رێژه‌یه‌ك��� ‌‬ ‫ئ���ه‌و‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫ی پارێزگا ‌‬ ‫ی فه‌رمانبه‌ران��� ‌‬ ‫ی له‌موچ���ه‌ ‌‬ ‫ی حكومه‌ت ‌‬ ‫ی فه‌رمانبه‌ران��� ‌‬ ‫له‌مووچ���ه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی كوردس���تان ده‌بڕدرێ���ت بۆ سلێمانی‌ داده‌شكێنرێت (‪ %7‬له‌به‌ش ‌‬ ‫هه‌رێم��� ‌‬ ‫ی له‌موچ���ه‌ی‌ فه‌رمانبه‌ران‬ ‫س���ندوقی‌ خانه‌نشینی‌‪ ،‬به‌اڵم تا ئێستا خانه‌نش���ین ‌‬ ‫‪ %12 +‬پشكی‌ به‌ش���داری‌ فه‌رمانگه‌)‪،‬‬ ‫ئه‌م سندوقه‌ دانه‌نراوه‌"‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ی خانه‌نش���ین ‌‬ ‫نووس���راوه‌كه‌ جه‌خ���ت ل���ه‌و‌ه به‌اڵم له‌هه‌ولێر به‌ش��� ‌‬ ‫ی‬ ‫ی مانگان���ه‌ ‌‬ ‫ی ‪ %7‬له‌موچ���ه‌ ‌‬ ‫ی به‌ڕێ���ژ‌ه ‌‬ ‫ده‌كات���ه‌وه‌ ك ‌ه ئ���ه‌و رێ���ژ‌ه پاره‌یه‌ ‌‬ ‫ی فه‌رمانگه‌و دامه‌زراوه‌كان‬ ‫ی فه‌رمانبه‌ران ‌‬ ‫له‌فه‌رمانبه‌ران���ی‌ ئیدار‌هی‌ پێش���وو ‌‬ ‫ی ده‌بڕدرێت‪ ،‬جی���اواز‌ه له‌ئه‌و داده‌شكێنرێت‪.‬‬ ‫س���لێمان ‌‬ ‫ی‬ ‫‌‬ ‫‌‬ ‫ه‬ ‫ئیدار‬ ‫ی‬ ‫‌‬ ‫‌ران‬ ‫ه‬ ‫‌رمانب‬ ‫ه‬ ‫‌ف‬ ‫ه‬ ‫ل‬ ‫‌‬ ‫ه‬ ‫ك���‬ ‫ی‬ ‫رێژه‌ی ‌ه ‌‬ ‫»»‪2‬‬

‫‪RozhiNwe Co.‬‬

‫‪Ħê ħÎ ĪīĤËä ¼ĤËĥŇĨê ħÎ ĦĪ ŃÎ‬‬ ‫ ‪(Ê) ħĝª êÊæêĪīĥð ¼Õõ¹ ¼Ô ħōÊê ĦçĥŇŀ ħÎ ŃÎ‬‬

‫ ‪ĦĪ ńīĤ »±łļ »ËŎĤË«Ġѵ ħĜ »êÊæ˹ËÈ‬‬ ‫ ‪ ńīĤ »±łļ »ËŎĤË«Ġѵ‬‬ ‫‪¼ô ħÎ ŃÎ ĦçĤ ħĠê˵ ħÎ ¼ÕñōīŇª‬‬ ‫ ‪î ħ µê ħĨ ģ ÕôłëĐ Ī ĽŇ¹êË µ ¼ô ħÎ ŃÎ Ī »êË ōëŇĠ±‬‬ ‫ ‪Ò˶ΠËŎĤË«Ġѵ ¼ĤÊæê ħð ÓŇĤÊīÔ ħÈ ħō ħĨ ¼Ĥæëµê˵ »Īì ĦêËÈ‬‬ ‫ ‪»ī¯ê Ħæ ÓŇÎ ħÈ īÎêÊçô ħÎ Ò ħÏōËÔ ¼ĠļŃĐ ¼ĥÔë¹ê ĦĪ ŃÎ‬‬ ‫ ‪. ÓŇΠ˺ĤËġō ħª ĢËō ѶĤÊì‬‬ ‫‪ËŎĤË«Ġѵ ¼ñŎĐŃÈ ¼ĤËõŎĤĪËĤ‬‬ ‫‪ ėŎĜ ħĠ »ĪīÔ ¼µ Ħê ħð ¼ĠËĔ ħô ¼ĤËġŇĝð‬‬ ‫‪ëĨËĀ ĚËĠ ħÜ çŎĨ ħô »çĤ ĦĪËĤÊĪæ ê ħÏĠÊê ħÎ‬‬ ‫‪Tel: +964 (0) 53 323 6436‬‬ ‫‪- +964(0) 750 152 1717‬‬ ‫‪Website : www.rozhinwe.net - E-mail : info@rozhinwe.net‬‬

‫ناونیشان‪ :‬سلێمانی گه‌ڕه‌کی شۆڕش ‪ 101‬شه‌قامی ‪2‬سالم خانووی ‪ 56‬ته‌له‌فۆن‪ 2136622 3210501 3210502 :‬هه‌ولێر ‪ ،‬فولکه‌ی کوران ‪ -‬به‌رامبه‌ر نه‌خۆشخانه‌ی ژینی تایبه‌ت (مۆبایل)‪ 07504531388 :‬‬

‫ئاریافۆن‪ 2560031 :‬کۆمپانیای باڵڤ پەیک ئاوێنە دابەش دەکات‬

‫نرخی ‪ 1000‬دینار ‬

‫تیراژ ‪4500 :‬‬

‫‪2‬‬

‫)‪ )312‬سێشه‌مم ‌ه ‪2012/2/7‬‬

‫‪hewalusyaset.awene@gmail.com‬‬

‫فوئاد حسێن‪ :‬نه‌بووم به‌ پارتی‌‌و بێالیه‌نم‬ ‫ئا‪ :‬یه‌حیا به‌رزنجی‌‬ ‫سه‌رۆكی‌ دیوانی‌ سه‌رۆكایه‌تی‌ هه‌رێمی‌‬ ‫كوردستان (دكتۆر فوئاد حسێن)‬ ‫له‌م راپۆرته‌ی‌ ئاوێنه‌دا ئاماژه‌ به‌وه‌‬ ‫ده‌كات كه‌ چاكسازیی‌ پرۆسه‌یه‌كی‌‬ ‫درێژخایه‌نه‌و له‌شه‌وو رۆژێكدا‬ ‫به‌ڕێوه‌ناچێت‪ ،‬ئه‌و جه‌غت له‌وه‌ش‬ ‫ده‌كات كه‌ نه‌بووه‌ به‌پارتی‌‌و بێالیه‌نه‌‪.‬‬ ‫له‌وه‌ته‌ی‌ سه‌رۆكی‌ هه‌رێم بڕیاریداوه‌‬ ‫كه‌ چاكسازی‌ بكرێت‪ ،‬خه‌ڵكی‌ ئاسای ‌‬ ‫ی‬ ‫چاوه‌ڕوانی‌ ئه‌وه‌ ده‌كات كه‌ به‌خێرایی‌‬ ‫ئه‌نجامی‌ لێبكه‌وێت���ه‌وه‌‌و ئه‌وانه‌ش كه‌‬ ‫له‌گه‌نده‌ڵیی���ه‌وه‌ گالون بدرێنه‌ دادگا‪،‬‬ ‫به‌اڵم س���ه‌رۆكی‌ دیوانی‌ سه‌رۆكایه‌تی‌‬ ‫هه‌رێمی‌ كوردس���تان (دكت���ۆر فوئاد‬ ‫حس���ێن) له‌وباره‌ی���ه‌وه‌ پێیوای���ه‌‬ ‫پرۆس���ه‌ی‌ چاكس���ازی‌ پرۆس���ه‌یه‌كی‌‬ ‫دوورو درێ���ژه‌و ه���ه‌روا به‌س���انایی‌‌و‬ ‫له‌ش���ه‌و‌و رۆژێك���دا به‌ڕێ���وه‌ ناچێت‪،‬‬ ‫ئه‌و وت���ی‌ "چه‌ن���د لیژنه‌یه‌كی‌ جیاواز‬

‫ده‌س���تیان به‌كاره‌كانی���ان ك���ردووه‌‌و‬ ‫تاڕاده‌یه‌كی���ش ئه‌توانین بڵێین هه‌ندێ‌‬ ‫له‌ئه‌نجامه‌كانیشیان باڵوكردووه‌ته‌وه‌‪،‬‬ ‫ئ���ه‌و مه‌له‌فان���ه‌ هه‌مووی‌ پێویس���تی‌‬ ‫به‌لێكۆڵین���ه‌وه‌‌و پالن���ی‌ درێژخای���ه‌ن‬ ‫ده‌كات‪ ،‬هه‌ركاتێ���ك ئ���ه‌و دۆس���یانه‌‬ ‫كه‌وتنه‌ سه‌ر سكه‌ی‌ خۆی‌‪ ،‬ره‌وانه‌ی‌ ئه‌و‬ ‫شوێنانه‌ ده‌كرێت كه‌ كه‌موكوڕییه‌كه‌ی‌‬ ‫تیا ك���راوه‌‪ ،‬تاوه‌كو ئیجرائات بكه‌ن"‪.‬‬ ‫زۆرێك له‌هاوواڵتی���ان‌و چاودێران له‌و‬ ‫باوه‌ڕه‌دان كه‌ پێكهێنانی‌ ئه‌و لیژنانه‌ی‌‬ ‫له‌كوردستان تاوه‌كو ئێستا به‌ستراوه‌‬ ‫هیچ ئاكامێكیان نه‌بووه‌‪ ،‬هه‌رواش له‌و‬ ‫لیژنانه‌ی‌ سه‌رۆكایه‌تی‌ هه‌رێم ده‌ڕوانن‪،‬‬ ‫دادوه‌رێ���ك به‌ئاوێن���ه‌ی‌ راگه‌یاندووه‌‬ ‫كه‌ زیاتر له‌س���اڵێكه‌ دۆس���ییه‌ی‌ ئه‌و‬ ‫كه‌س���انه‌ی‌ كه‌ فایلیان له‌س���ه‌رده‌می‌‬ ‫به‌عس���دا هه‌بووه‌‪ ،‬ته‌واویان كردووه‌‌و‬ ‫گه‌ڕاوه‌ته‌وه‌ بۆ س���ه‌رۆكایه‌تی‌ هه‌رێم‪،‬‬ ‫له‌به‌رامب���ه‌ر ئه‌م���ه‌دا تاوه‌كو ئێس���تا‬ ‫ئیجرائات نه‌كراوه‌‪ ،‬له‌و باره‌یه‌وه‌ فوئاد‬ ‫حسێن وتی‌ "كۆتایی‌ ئه‌و لێكۆڵینه‌وانه‌‬

‫ب���ه‌ زنجیره‌یه‌ك س���زا ده‌گات‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫ده‌بێ���ت لێكۆڵین���ه‌وه‌ی‌ ورد بكرێت‌و‬ ‫ئه‌و لیژنانه‌ به‌كاری‌ خۆیان هه‌س���تن‪.‬‬ ‫س���ه‌باره‌ت به‌ مه‌له‌فداره‌كان‪ ،‬هه‌ر ئه‌و‬ ‫دادوه‌ره‌ به‌ڕێزان���ه‌ خۆی���ان ئه‌وه‌یان‬ ‫راگه‌یاندووه‌ كه‌ زۆرب���ه‌ی‌ مه‌له‌فه‌كان‬ ‫كۆپین‌و ناتوانرێت له‌حوكمدا پش���تی‌‬ ‫پێببه‌س���ترێت‪ ،‬ئیتر الم س���ه‌یره‌ كه‌‬ ‫زانیاری‌ وه‌هایان به‌ ئێوه‌ داوه‌‪ ،‬با ئه‌و‬ ‫دادوه‌رانه‌ بێن‌و خۆیان حوكم ده‌ربكه‌ن‬ ‫له‌سه‌ر ئه‌و مه‌له‌فانه‌ی‌ كه‌ ئه‌سڵی‌ نین‌و‬ ‫كۆپین"‪.‬‬ ‫فوئاد حسین له‌دامه‌زرێنه‌رانی‌ یه‌كێتی‌‬ ‫بووه‌‌و ئێستاش له‌پۆستێكدایه‌ كه‌ نزیكه‌‬ ‫له‌سه‌رۆكی‌ هه‌رێم (مه‌سعود بارزانی‌)‬ ‫كه‌ س���كرتێری‌ پارتی‌ دیموكراته‌‪ ،‬ئایا‬ ‫حس���ێن وه‌ك بێالی���ه‌ن ماوه‌ته‌وه‌ یان‬ ‫بووه‌ به‌پارتی‌‪ ،‬ل���ه‌و باره‌یه‌وه‌ ده‌ڵێت‬ ‫"من له‌سه‌ره‌تای‌ الوێتیدا پارتی‌ بووم‌و‬ ‫خزمه‌تم به‌گه‌ل‌و نیشتمانه‌كه‌م كردووه‌‪،‬‬ ‫پاشان كه‌ یه‌كێتی‌ دامه‌زراوه‌ له‌ده‌ره‌وه‌‬ ‫له‌دامه‌زرێنه‌رانی‌ بووم تاكۆتایی‌ ساڵی‌‬

‫ئاوێنه‌ی روداوه‌کان‬

‫‪ ،1983‬ئیت���ر له‌وه‌ ب���ه‌دواوه‌‪ ،‬وه‌كو‬ ‫سیاس���ییه‌كی‌ بێالیه‌ن كارم كردووه‌‌و‬ ‫درێ���ژه‌م به‌خه‌ب���ات داوه‌‪ ،‬ب���ه‌رده‌وام‬ ‫حیزبایه‌ت���ی‌ الی‌ م���ن خه‌باتێك بووه‌‬ ‫بۆ گه‌یش���تن به‌ئامانجێك‪ ،‬ئێس���تاش‬ ‫من ته‌نه���ا خزمه‌تی‌ خ���ۆم به‌ واڵت‌و‬ ‫نیش���تمان ده‌كه‌م‌و وه‌ك���و بێالیه‌نێك‬ ‫ماومه‌ت���ه‌وه‌‌و نه‌ش���بومه‌ته‌ پارت���ی‌"‪.‬‬ ‫زۆرێ���ك له‌په‌رله‌مانتاره‌كان باس له‌وه‌‬ ‫ده‌كه‌ن كه‌ بودجه‌ی‌ سه‌رۆكایه‌تی‌ هه‌رێم‬ ‫له‌بودجه‌ی‌ خیتامیدا ب���اس نه‌كراوه‌‌و‬ ‫نازانرێ���ت چۆن ئ���ه‌و ب���ڕه‌ پاره‌یه‌ی‌‬ ‫س���ه‌رۆكایه‌تی‌ هه‌رێم خه‌رج ده‌كرێت‪،‬‬ ‫له‌و باره‌یه‌شه‌وه‌ فوئاد حسێن ده‌ڵێت‬ ‫"راس���ته‌ له‌یاس���اكه‌دا باس نه‌كراوه‌‪،‬‬ ‫به‌اڵم له‌ته‌فاس���یلدا باسی‌ بودجه‌كه‌ی‌‬ ‫ئێمه‌ش كراوه‌‌و ئه‌ندام په‌رله‌مانه‌كانیش‬ ‫بینیویانه‌‪ ،‬بودجه‌ی‌ ئێمه‌ لێی شه‌فاف‬ ‫ت���ر نیی���ه‌‪ ،‬هه‌وڵده‌ده‌ین له‌مس���اڵدا‬ ‫بودجه‌كه‌مان بخرێته‌ نێو یاس���اكه‌وه‌‪،‬‬ ‫ئاماده‌ش���ین چاودێ���ری‌ دارایی‌ بێت‬ ‫هه‌موو وردبینییه‌كی‌ تیا بكات"‪.‬‬ ‫دكتۆر فوئاد حسێن‬

‫‪ 29‬ئه‌ندازیار‌و شۆفێر له‌شاره‌وان ‌ی سلێمانی‌ ب ‌ه "نایاسایی‌" پله‌یان به‌رزكراوه‌ته‌وه‌‬ ‫‪ 29‬ئه‌ندازیار‌و ش���ۆفێر له‌ش���اره‌وان ‌‬ ‫ی‬ ‫س���لێمانی‌ به‌ش���ێوه‌یه‌كی‌ "نایاسایی‌"‬ ‫به‌یه‌كجار پله‌یه‌كیان بۆ به‌رزكراوه‌ته‌وه‌‪،‬‬ ‫فه‌رمانبه‌رێك���ی‌ ش���اره‌وانیش ده‌ڵێت‬ ‫"ئه‌وه‌ ناهه‌قییه‌كی‌ گه‌وره‌یه‌"‪.‬‬ ‫س���لێمانی‌‪ ،‬ئاوێن���ه‌‪ :‬به‌پێ���ی‌ دوو‬ ‫به‌ڵگه‌نامانه‌ی‌ كه‌ ده‌ست ئاوێنه‌ كه‌وتون‪،‬‬ ‫یه‌كه‌می���ان له‌وه‌زاره‌تی‌ ش���اره‌وانی‌‌و‬ ‫گه‌شتوگوزار ده‌رچوه‌ به‌ژماره‌ (‪)777‬‬ ‫له‌(‪ )2012/1/11‬كه‌ (جه‌میل سڵێمان‬ ‫حه‌یده‌ر) وه‌زیری‌ شاره‌وانی‌ به‌وه‌كاله‌ت‬ ‫ئیمزای‌ كردووه‌‪ ،‬تیایدا هاتووه‌ "پاڵپشت‬ ‫به‌فه‌رمانی‌ س���ه‌رۆكایه‌تی‌ ئه‌نجومه‌نی‌‬ ‫وه‌زیران‪ -‬سه‌رۆكایه‌تی‌ دیوان به‌ژماره‌‬

‫(‪ )14384‬له‌(‪ )2011-12-26‬بڕیارماندا‬ ‫به‌به‌رزكردن���ه‌وه‌ی‌ موچ���ه‌‌و گۆڕین���ی‌‬ ‫ناونیش���انی‌ ئه‌م (‪ )29‬به‌ڕێزانه‌ی‌ كه‌‬ ‫ناو‌و ناونیشانیان‌و موچه‌یان له‌لیستی‌‬ ‫هاوپێچدا هاتوه‌‪ ،‬فه‌رمانبه‌رن له‌س���ه‌ر‬ ‫میالك���ی‌ وه‌زاره‌تمان‪ -‬س���ه‌رۆكایه‌تی‌‬ ‫ش���اره‌وانی‌ س���لێمانی‌ له‌ڕێكه‌وت���ی‌‬ ‫(‪.")2011/12/26‬‬ ‫هه‌روه‌ه���ا ش���اره‌وانی س���لێمانیش‬ ‫به‌فه‌رمانی‌ كارگێ���ڕی‌ ژماره‌ (‪)1493‬‬ ‫له‌(‪ )2012/1/16‬به‌ئیمزای‌ خه‌س���ره‌و‬ ‫كه‌م���ال س���ه‌رۆكی‌ ش���اره‌وانی‌‪ ،‬ئه‌و‬ ‫فه‌رمانه‌ی‌ جێبه‌جێكردووه‌‪.‬‬ ‫له‌لیس���تی‌ هاوپێچ���ی‌ فه‌رمانه‌كه‌ی‌‬

‫وه‌زاره‌ت���ی‌ شاره‌وانیش���دا نوس���راوه‌‬ ‫"زانیاری‌ له‌س���ه‌ر موچه‌‌و ناونیش���ان‌و‬ ‫پله‌‌و س���تێپ (قۆناغ)‌و فه‌رمانبه‌رانی‌‬ ‫س���ه‌رۆكایه‌تی‌ ش���اره‌وانی‌ س���لێمانی‌‬ ‫به‌مه‌به‌س���تی‌ پێدان���ی‌ چ���وار قۆناغ‬ ‫(قدم���ی‌) به‌فه‌رمان���ی‌ س���ه‌رۆكی‌‬ ‫ئه‌نجومه‌نی‌ وه‌زیران"‪.‬‬ ‫له‌مباره‌یه‌وه‌ سه‌رچاوه‌یه‌كی‌ ئاگادار‬ ‫له‌ش���اره‌وانی‌ س���لێمانی‌ به‌ئاوێن���ه‌ی‌‬ ‫راگه‌یاند ك���ه‌ به‌رزكردن���ه‌وه‌ی‌ (پله‌)‬ ‫ی‌ ئ���ه‌و فه‌رمانبه‌ران���ه‌ (‪ )4‬س���اڵ‌‬ ‫به‌یه‌كج���ار كارێك���ی‌ "نایاس���ایی‌و‬ ‫ناهه‌قییه‌ك���ی‌ گه‌وره‌ی���ه‌"‪ ،‬چونك���ه‌‬ ‫وه‌ك ئه‌و س���ه‌رچاوه‌یه‌ وت���ی‌ "هه‌موو‬

‫فه‌رمانبه‌رێكی‌ ئاس���ایی‌ به‌چوار سا ‌ڵ‬ ‫جارێك پله‌ی���ه‌ك به‌زر ده‌بێته‌وه‌‪ ،‬نه‌ك‬ ‫چه‌ند فه‌رمانبه‌رێك به‌تایبه‌ت پله‌یه‌ك‬ ‫بچنه‌ پێشه‌وه‌ به‌بێ‌ رێكاره‌ یاساییه‌كان‪،‬‬ ‫بۆیه‌ ئ���ه‌وه‌ش كاردانه‌وه‌یه‌كی‌ گه‌وره‌ی‌‬ ‫له‌ناو شاره‌وانیدا دروستكردووه‌"‪.‬‬ ‫بۆ ئه‌م مه‌به‌سته‌ ئاوێنه‌ په‌یوه‌ندیكرد‬ ‫به‌س���ه‌رۆكی‌ ش���اره‌وانی‌ س���لێمانی‌‪،‬‬ ‫خه‌سره‌و كه‌مال‪ ،‬به‌اڵم ده‌ستنه‌كه‌وت‪.‬‬ ‫ناوه‌كان‪( :‬ئه‌بوبه‌كر ته‌یب حه‌سه‌ن‪،‬‬ ‫زانا له‌تیف ته‌ها‪ ،‬ئامانج محه‌مه‌د قادر‪،‬‬ ‫چیم���ه‌ن عه‌لی‌ م���وراد محه‌مه‌د‪ ،‬گۆنا‬ ‫عه‌بدولق���ادر مه‌جید‪ ،‬گه‌ش���او عومه‌ر‬ ‫محێدین‪ ،‬شیرین ئه‌حمه‌د ساڵح‪ ،‬عه‌لی‌‬

‫مه‌جید ره‌حیم‪ ،‬عیرفان عومه‌ر‪ ،‬نه‌ورۆز‬ ‫محه‌م���ه‌د كه‌ریم‪ ،‬محه‌م���ه‌د مه‌حمود‬ ‫فه‌تاح‪ ،‬مهابات شه‌ریف عه‌بدواڵ‪ ،‬په‌یمان‬ ‫سه‌اڵح محه‌مه‌د‪ ،‬شیالن محه‌مه‌د عه‌لی‌‪،‬‬ ‫تابان عه‌بدولڕه‌حمان محه‌مه‌د‪ ،‬ره‌فعه‌ت‬ ‫نه‌جم حه‌مه‌حسێن‪ ،‬ده‌ریا سه‌اڵحه‌دین‬ ‫محه‌مه‌د‪ ،‬ش���وكریه‌ قادر حه‌مه‌ئه‌مین‪،‬‬ ‫توان���ا محه‌م���ه‌د حه‌مه‌س���اڵح‪ ،‬خالید‬ ‫ئه‌حمه‌د ره‌سوڵ‌‪ ،‬ش���ارا جه‌زا فارس‪،‬‬ ‫چرۆ جه‌ب���ار محه‌مه‌د‪ ،‬س���ه‌اڵح نوری‌‬ ‫حه‌سه‌ن‪ ،‬هانا وش���ار مه‌حمود‪ ،‬هێمن‬ ‫جه‌الل محه‌مه‌د‪ ،‬توانا به‌هادین‪ ،‬حسێن‬ ‫قادر شه‌ریف‪ ،‬رێكه‌وت ئه‌حمه‌د حاتم‪،‬‬ ‫كارزان عومه‌ر محه‌مه‌د)‪.‬‬

‫ئه‌ندامێكی‌ هه‌ڵسه‌نگاندن ‌ی كادره‌كان ‌ی بریكار ‌ی پێشو ‌ی وه‌زیر ‌ی دارایی‌ به‌ (نایاسایی‌)‬ ‫یه‌کێتی له‌حكومه‌تدا‪ ،‬خۆ ‌ی‬ ‫به‌پله‌ ‌ی (وه‌زیر) خانه‌نشین ده‌كرێت‬ ‫به‌ڕێوه‌به‌ر ‌ی گشتییه‌‌و ده‌وام ناكات‬

‫ی‬ ‫ی ئه‌و لیژنه‌یه‌ی‌ ك ‌ه مه‌كته‌ب ‌‬ ‫ئه‌ندامێك��� ‌‬ ‫ی‬ ‫ی بۆ هه‌ڵس���ه‌نگاندن ‌‬ ‫ی یه‌كێت ‌‬ ‫سیاس��� ‌‬ ‫ئیشوكاری‌ كادره‌كانی‌ له‌ناو حكومه‌تدا‬ ‫ی‬ ‫دروس���تیكردووه‌‪ ،‬خ���ۆی‌ به‌ڕێوه‌به‌ر ‌‬ ‫گشتییه‌‌و ده‌وامیش ناكات‪.‬‬ ‫ی‬ ‫س���لێمانی‌‪ ،‬ئاوێنه‌‪ :‬س���ه‌رچاوه‌یه‌ك ‌‬ ‫ی‬ ‫ئاگادار به‌ئاوێنه‌ی‌ راگه‌یاند ك ‌ه له‌دوا ‌‬ ‫ی‬ ‫ئ���ه‌و‌هی‌ مه‌كته‌ب���ی‌ سیاس���ی‌ یه‌كێت ‌‬ ‫ی‬ ‫ل���ه‌(‪)1/28‬دا ب���ۆ هه‌ڵس���ه‌نگاندن ‌‬ ‫ی له‌ن���او حكومه‌ت���دا‬ ‫كادره‌كان��� ‌‬ ‫دروس���تیكردووه‌‪ ،‬ئه‌ندامێكی‌ تێدای ‌ه ك ‌ه‬ ‫ریکالم‬

‫ی‬ ‫ی گشتییه‌ له‌وه‌زاره‌ت ‌‬ ‫ی به‌ڕێوه‌به‌ر ‌‬ ‫خۆ ‌‬ ‫ی هه‌ولێر‪ ،‬به‌اڵم ده‌وام‬ ‫شاره‌وانی‌ له‌شار ‌‬ ‫ناكات‪.‬‬ ‫ی ئه‌و‬ ‫په‌روین كاكه‌ حه‌م ‌ه ك ‌ه ئه‌ندام ‌‬ ‫لیژنه‌ی���ه‌ س���ه‌ره‌ڕای‌ وه‌رگرتنی‌ هه‌موو‬ ‫ی به‌ڕێوه‌به‌رێكی‌ گشتی‌‪،‬‬ ‫ئیمتیازاته‌كان ‌‬ ‫ی ئاوێنه‌ ده‌وام‬ ‫ی زانیاریه‌كان ‌‬ ‫به‌اڵم به‌پێ ‌‬ ‫ناكات‪.‬‬ ‫ی زیات���ر‪ ،‬ئاوێن ‌ه‬ ‫ب���ۆ به‌دواداچون��� ‌‬ ‫په‌یوه‌ندیكرد به‌په‌روی���ن كاكه‌ حه‌مه‌‪،‬‬ ‫به‌اڵم ئاماده‌نه‌بوو هیچ لێدوانێك بدات‪.‬‬

‫بری���كاری‌ پێش���وی‌ وه‌زی���ری‌ دارای���ی‌‌و‬ ‫ئابوری‌ (س���لێمانی‌)‪ ،‬دڵش���اد عوسمان‬ ‫به‌پل���ه‌ی‌ (وه‌زی���ر) خانه‌نش���ین كراوه‌‌و‬ ‫خۆیش���ی‌ هه‌واڵه‌كه‌ی‌ پشتڕاس���تكرده‌وه‌‌و‬ ‫ده‌ڵێت "به‌ش���ێوه‌یه‌كی‌ یاس���ایی‌‌و وه‌كو‬ ‫رێزلێنانێك به‌و پله‌یه‌ خانه‌نشین كراوم"‪،‬‬ ‫س���ه‌رچاوه‌یه‌كی‌ یاس���اییش ده‌ڵێت "ئه‌و‬ ‫خانه‌نشینكردنه‌ یاسایی‌ نییه‌"‪.‬‬ ‫سلێمانی‌‪ ،‬ئاوێنه‌‪ :‬سه‌رچاوه‌یه‌كی‌ ئاگادار‬ ‫به‌ئاوێنه‌ی‌ راگه‌یاند كه‌ بریكاری‌ پێش���وی‌‬ ‫وه‌زیری‌ دارای���ی‌‌و ئابوری‌ (س���لێمانی‌)‪،‬‬ ‫دڵش���اد عوس���مان به‌پل���ه‌ی‌ (وه‌زی���ر)‬ ‫خانه‌نش���ین كراوه‌‌و موچه‌ی‌ خانه‌نشینی‌‬

‫به‌و پله‌یه‌ وه‌رده‌گرێت‪.‬‬ ‫بۆ ئه‌م مه‌به‌س���ته‌ ئاوێنه‌ په‌یوه‌ندیكرد‬ ‫به‌دڵشاد عوسمان‪ ،‬ئه‌ویش هه‌واڵه‌كه‌ی‌ بۆ‬ ‫ئاوێنه‌ پشتڕاستكرده‌وه‌‌و رایگه‌یاند "به‌ڵێ‬ ‫راسته‌ به‌پله‌ی‌ وه‌زیر خانه‌نشین كراوم"‪.‬‬ ‫س���ه‌باره‌ت ب���ه‌وه‌ی‌ ت���ا چه‌ندێك ئه‌و‬ ‫خانه‌نشینكردنه‌ی‌ "یاساییه‌"‪ ،‬ناوبراو وتی‌‬ ‫"به‌شێوه‌یه‌كی‌ یاس���ایی‌ خانه‌نشینكراوم‪،‬‬ ‫چونكه‌ ماوه‌ی‌ ‪ 40‬ساڵ‌ خزمه‌تم هه‌یه‌‌و ‪15‬‬ ‫ساڵیش بریكاری‌ وه‌زیر بووم‪ ،‬له‌مه‌سه‌له‌ی‌‬ ‫كارگێڕیشدا به‌هه‌ر ‪ 5‬ساڵ‌ جارێك پله‌یه‌كت‬ ‫به‌رز ده‌بێته‌وه‌ واته‌ ده‌بوو من ‪ 3‬پله‌ به‌رز‬ ‫ببمه‌وه‌‪ ،‬به‌اڵم له‌به‌رئه‌وه‌ی‌ له‌و پله‌یه‌ زیاتر‬

‫به‌رز نه‌ده‌بومه‌وه‌ چونك���ه‌ پله‌كه‌ ده‌بوو‌ه‬ ‫وه‌زی���ر‪ ،‬بۆیه‌ به‌پله‌ی‌ وه‌زیر خانه‌نش���ین‬ ‫بوم"‪ .‬ناوبراو وتیش���ی‌ "خ���ۆم داوام كرد‬ ‫به‌پله‌ی‌ بریكاری‌ وه‌زیر خانه‌نشین بكرێم‪،‬‬ ‫به‌اڵم وه‌ك���و رێزلێنانێ���ك به‌پله‌ی‌ وه‌زیر‬ ‫خانه‌نشین كراوم"‪.‬‬ ‫به‌اڵم سه‌رچاوه‌یه‌كی‌ یاسایی‌ به‌ئاوێنه‌ی‌‬ ‫راگه‌یاند "ئ���ه‌و خانه‌نش���ینكردنه‌ به‌هیچ‬ ‫شێوه‌یه‌ك یاس���ایی‌ نییه‌‪ ،‬چونكه‌ له‌هیچ‬ ‫ش���وێنێكی‌ دنیادا بریكاری‌ وه‌زیر به‌پله‌ی‌‬ ‫وه‌زیر خانه‌نش���ین ناكرێت‪ ،‬بۆیه‌ ئه‌گه‌ر وا‬ ‫بێت‪ ،‬ده‌بێت هه‌موو بریكاری‌ وه‌زاره‌ته‌كان‬ ‫به‌پله‌ی‌ وه‌زیر خانه‌نشین بكرێن"‪.‬‬

‫له‌سلێمانی‌ ‪%19‬ی‌ مووچه‌ی‌ فه‌رمانبه‌ران‌و له‌هه‌ولێر ‪%17‬‬ ‫فه‌رمانب���ه‌ران ده‌بڕدرێت بۆ س���ندوق ‌ی‬ ‫ئا‪ :‬ئاوێنه‌‬ ‫خانه‌نشینی‌‪" ،‬یه‌كه‌م‪ :‬به‌شی‌ خانه‌نشینی‌‬ ‫ژوری‌ لێكۆڵینه‌وه‌ی‌ ئابوری‌ بزوتنه‌وه‌ی‌ به‌ڕێ���ژه‌ی‌ ‪ %7‬له‌موچ���ه‌ی‌ مانگان���ه‌ی‌‬ ‫گۆڕان ئاماژه‌ به‌وه‌ ده‌كات كه‌ تا ئێستا فه‌رمانبه‌ران���ی‌ فه‌رمانگه‌و دامه‌زراوه‌كان‬ ‫داده‌ش���كێندرێت له‌سه‌ر لیستی‌ مووچه‌‪.‬‬ ‫سندوقی‌ خانه‌نشینی‌ فه‌رمانبه‌رانی‌‬ ‫دووه‌م‪ :‬مانگان���ه‌ ‪ %12‬له‌موچ���ه‌ی‌‬ ‫حكومه‌تی‌ هه‌رێمی‌ كوردستان‬ ‫فه‌رمانب���ه‌ران داده‌ش���كێندرێت به‌ناوی‌‬ ‫دانه‌مه‌زراوه‌‪ ،‬به‌پێی‌ نووسراوێكی‌‬ ‫پشكی‌ به‌شداری‌ فه‌رمانگه‌‪ .‬به‌م پێیه‌ش‬ ‫ژووری‌ ناوبراو "ئه‌و رێژه‌ پاره‌یه‌ی‌‬ ‫‪ %19‬له‌موچه‌ی‌ فه‌رمانبه‌رانی‌ پارێزگای‌‬ ‫كه‌ له‌فه‌رمانبه‌رانی‌ ئیداره‌ی‌ پێشووی‌‬ ‫سلێمانی‌ بڕاوه‌و ده‌بڕدرێت‪ ،‬جیاوازه‌ له‌و سلێمانی‌ داده‌شكێندرێت (‪ %7‬له‌به‌شی‌‬ ‫خانه‌نش���ینی‌ له‌موچه‌ی‌ فه‌رمانبه‌ران ‪+‬‬ ‫رێژه‌یه‌ی‌ كه‌ له‌فه‌رمانبه‌رانی‌ ئیداره‌ی‌‬ ‫‪ %12‬پشكی‌ به‌شداری‌ فه‌رمانگه‌)‪.‬‬ ‫پێشووی‌ هه‌ولێر ده‌بڕدرێت"‪.‬‬ ‫وه‌ك تێبینی���ش ژوری‌ لێكۆڵینه‌وه‌ی‌‬ ‫به‌پێ���ی‌ نووس���راوه‌كه‌ی‌ ژوری‌ ئابوری‌ بزوتن���ه‌وه‌ی‌ گۆڕان ئاماژه‌ به‌وه‌‬ ‫لێكۆڵین���ه‌وه‌ی‌ ئاب���وری‌ بزوتن���ه‌وه‌ی‌ ده‌كات ك���ه‌ فه‌رمانبه‌رانبه‌رانی‌ ئیداره‌ی‌‬ ‫گ���ۆڕان مانگان���ه‌ ب���ڕه‌ پاره‌یه‌كی‌ زۆر پێشووی‌ سلێمانی‌ سه‌ره‌تا به‌ناوی‌ پشكی‌‬ ‫له‌موچ���ه‌ی‌ فه‌رمانب���ه‌ران ده‌بڕدرێت بۆ فه‌رمانگ���ه‌ ‪%12‬یان پێده‌درێ���ت‌و ئه‌مه‌‬ ‫س���ندوقی‌ خانه‌نش���ینی‌ فه‌رمانبه‌رانی‌ له‌بودجه‌دا پاره‌ی‌ ب���ۆ ته‌رخانده‌كرێت‪،‬‬ ‫حكومه‌تی‌ هه‌رێمی‌ كوردس���تان‪ ،‬به‌اڵم به‌اڵم پێش ئه‌وه‌ی‌ مووچه‌كه‌ وه‌ربگرێت‬ ‫چه‌ندی���ن به‌ڵگانه‌یان له‌به‌رده‌س���تدایه‌ هه‌م���ان ‪ %12‬لێده‌بڕدرێ���ت‌و پاره‌ك���ه‌‬ ‫ك���ه‌ تاوه‌كو ئێس���تا ئ���ه‌م س���ندوقه‌ ده‌برێت بۆ گه‌نجینه‌‪ ،‬ئه‌گه‌ر سیس���تمی‌‬ ‫دانه‌مه‌زراوه‌و چاره‌نووسی‌ ئه‌و پارانه‌ش ئ���ه‌و فه‌رمانگه‌یه‌ ژمێری���اری‌ مه‌ركه‌زی‌‬ ‫نادیاره‌‌و "ئه‌وه‌ی‌ جێگای‌ هه‌ڵوه‌س���ته‌ بێ���ت حیس���ابه‌كانیان په‌یوه‌س���ته‌‬ ‫له‌سه‌ركردنیش���ه‌‪ ،‬ئه‌و رێ���ژه‌ پاره‌یه‌ی‌ ب���ه‌ به‌ڕێوه‌به‌رایه‌ت���ی‌ گه‌نجین���ه‌ی‌‬ ‫كه‌ له‌فه‌رمانبه‌رانی‌ ئیداره‌ی‌ پێش���ووی‌ پارێزگاكان���ه‌وه‌‪ ،‬ئه‌گ���ه‌ر سیس���ته‌می‌‬ ‫س���لێمانی‌ ده‌بڕدرێت‪ ،‬جی���اوازه‌ له‌ئه‌و ئه‌و فه‌رمانگ���ه‌ ژمێری���اری‌ المه‌ركه‌زی‌‬ ‫رێژه‌یه‌ی‌ ك���ه‌ له‌فه‌رمانبه‌رانی‌ ئیداره‌ی‌ بێ���ت‪ ،‬حیس���ابه‌كانیان په‌یوه‌س���ته‌ به‌‬ ‫به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تی‌ گه‌نجینه‌ی‌ په‌یوه‌ندیدار‪،‬‬ ‫پێشووی‌ هه‌ولێر ده‌بڕدرێت"‪.‬‬ ‫نووس���راوه‌كه‌ ئاماژه‌ ب���ه‌وه‌ ده‌كات ئ���ه‌و فه‌رمانگان���ه‌ش ك���ه‌ په‌ی���ڕه‌وی‌‬ ‫كه‌ له‌ئی���داره‌ی‌ پێش���ووی‌ س���لێمان ‌ی له‌سیسته‌می‌ ژمێریاری‌ یه‌كگرتوو ده‌كه‌ن‬ ‫ب���ه‌دوو رێژه‌ی‌ جیاواز پ���اره‌ له‌موچ ‌هی‌ بڕی‌ داش���كێنراو ره‌وان���ه‌ی‌ گه‌نجینه‌ی‌‬

‫هه‌واڵ‬

‫پارێزگای‌ په‌یوه‌ندیدار ده‌كه‌ن‪.‬‬ ‫هه‌روه‌ها له‌نووس���راوه‌كه‌دا هاتووه‌ ك ‌ه‬ ‫"ئه‌م بڕی‌ (‪%12‬یه‌ كه‌ پشكی‌ به‌شداری‌‬ ‫فه‌رمانگه‌یه‌ ‪ %7 +‬به‌ش���ی‌ خانه‌نشینی‌‬ ‫له‌موچه‌ی‌ فه‌رمانب���ه‌ران) كه‌ له‌موچه‌ی‌‬ ‫فه‌رمانبه‌ران داده‌ش���كێندرێت به‌بارمته‌‬ ‫ی (س���ندوقی‌‬ ‫تۆمارده‌كرێ���ت به‌ن���او ‌‬ ‫خانه‌نش���ینی‌ فه‌رمانبه‌ران���ی‌ ده‌وڵه‌ت)‪،‬‬ ‫ب���ه‌اڵم تاوه‌كو ئێس���تا ئه‌م س���ندوقه‌‬ ‫پێكنه‌هێندراوه‌"‪.‬‬ ‫نووسراوه‌كه‌ جه‌خت له‌وه‌ش ده‌كاته‌وه‌‬ ‫كه‌ "به‌پێی‌ یاسای‌ ئوسوڵی‌ موحاسه‌بات‬ ‫نابێت س���ندوقی‌ خانه‌نش���ینی‌ بارمته‌‬ ‫بێ���ت‪ ،‬به‌ڵكو ده‌بێ���ت ئیراداتی‌ كۆتایی‌‬ ‫بێت‌و ته‌نیا بۆ مه‌به‌س���تی‌ خانه‌نشینی‌‬ ‫به‌كاربێت‪ ،‬به‌اڵم به‌پێی‌ به‌ڵگانامه‌یه‌كی‌‬ ‫حكومه‌ت ك���ه‌ واژۆی‌ وه‌زی���ری‌ دارایی‌‬ ‫له‌س���ه‌ره‌‪ ،‬تاوه‌ك���و ئێس���تا موچ���ه‌ی‌‬ ‫خانه‌نش���ینی‌ له‌س���ه‌ر بودجه‌ی‌ گشتی‌‬ ‫ده‌درێت‪ ،‬نه‌ك س���ندوقی‌ خانه‌نش���ینی‌‬ ‫فه‌رمانبه‌رانی‌ ده‌وڵه‌ت"‪.‬‬ ‫ئه‌م���ه‌ له‌كاتێكدای���ه‌ ك���ه‌ وه‌ك‬ ‫نووس���راوه‌كه‌ی‌ ژوری‌ لێكۆڵین���ه‌وه‌ی‌‬ ‫ئابوری‌ بزوتنه‌وه‌ی‌ گۆڕان ده‌ڵێت "به‌شی‌‬ ‫خانه‌نش���ینی‌ به‌ڕێ���ژه‌ی‌ ‪ %7‬له‌موچه‌ی‌‬ ‫مانگان���ه‌ی‌ فه‌رمانبه‌ران���ی‌ فه‌رمانگ���ه‌و‬ ‫دامه‌زراوه‌كان���ی‌ ئی���داره‌ی‌ پێش���ووی‌‬ ‫هه‌ولێر داده‌ش���كێندرێت له‌سه‌ر لیستی‌‬ ‫موچه‌و ده‌چێته‌ س���ندوقی‌ خانه‌نشینی‌‬ ‫فه‌رمانبه‌رانی‌ ده‌وڵه‌ته‌وه‌‪ ،‬به‌اڵم تاوه‌كو‬ ‫ئێستا ئه‌م سندوقه‌ پێكنه‌هێندراوه‌"‪.‬‬

‫مه‌ال كرێكارو‬ ‫ئه‌ڤین ئاسۆ‬

‫سیروان غه‌ریب‬

‫م���ه‌ال كرێ���كار‪ ،‬ئه‌می���ری‌ پێش���وو ‌‬ ‫ی‬ ‫ئه‌نس���ار ئیس�ل�ام‪ ،‬له‌گه‌ڵ ئه‌ڤین ئاسۆی‌‬ ‫پێشكه‌ش���كار‪ ،‬دوو ن���اون ماوه‌یه‌ك���ی‌‬ ‫زۆره‌ پانتاییه‌كی‌ فراوانی���ان له‌ڕاگه‌یاندنه‌‬ ‫كوردییه‌كان داگیركردووه‌‪ .‬ئه‌میان هه‌ر كه‌‬ ‫ماوه‌ی���ه‌ك بێ‌ ده‌نگ‌و ون ده‌بێت له‌ڕێگه‌ی‌‬ ‫لێدوانه‌ تونده‌كانیه‌وه‌ سه‌رنجی‌ كه‌ناڵه‌كانی‌‬ ‫راگه‌یاندن���ی‌ كوردس���تان راده‌كێش���ێت‌و‬ ‫ماوه‌یه‌كی‌ زۆر ده‌بێت���ه‌ میوانێكی‌ توڕه‌ی‌‬ ‫ریش درێژی‌ زۆرینه‌ی‌ كه‌ناڵه‌كان‪.‬‬ ‫ئه‌گه‌رچی‌ مه‌ال كرێكار خۆی‌ وا ده‌رده‌خات‬ ‫كه‌ هاتن���ه‌ به‌رده‌م شاش���ه‌و لێدوانه‌كانی‌‬ ‫له‌پێن���او ره‌تكردنه‌وه‌ی‌ ئ���ه‌و تۆمه‌تانه‌یه‌‬ ‫كه‌ ئاراس���ته‌ی‌ ده‌كرێن‪ ،‬ب���ه‌اڵم دیوه‌كه‌ی‌‬ ‫تریش���ی‌ ته‌واو راس���ته‌ كه‌ م���ه‌ال كرێكار‬ ‫له‌و په‌راوێزییه‌دا كه‌ ئێس���تا تیایدا ده‌ژی‌‬ ‫پێویس���تی‌ به‌دوباره‌ خۆده‌رخستنه‌وه‌یه‌‪،‬‬ ‫بۆیه‌ هه‌م���وو ره‌تكردنه‌وه‌كان���ی‌ ده‌كاته‌‬ ‫ده‌رفه‌تێك ب���ۆ ده‌ربڕینی‌ بیروبۆچونه‌كانی‌‬ ‫له‌س���ه‌ر كێش���ه‌و رووداوه‌كان نه‌وه‌ك���و‬ ‫ره‌تكردنه‌وه‌ی‌ ته‌نها هه‌واڵێك‌و به‌س‪.‬‬ ‫ئه‌ڤینی���ش هه‌ر كه‌ له‌س���ه‌ر س���ه‌حنه‌‬ ‫ماوه‌یه‌ك دیارنامێنێ���ت‌و دورده‌كه‌وێته‌وه‌‪،‬‬ ‫س���ایت‌و رووپه‌ڕی‌ رۆژنام���ه‌و گۆڤاره‌كان‬ ‫ده‌كات���ه‌ جێگه‌یه‌كی‌ باش بۆ ئاماده‌بوون‌و‬ ‫دانه‌ب���ڕان له‌گ���ه‌ڵ بینه‌ره‌كه‌ی���دا‪ .‬ئ���ه‌و‬ ‫پێشكه‌ش���كاره‌ به‌وێنه‌ س���ه‌رنج راكێش‌و‬ ‫جه‌سته‌ ش���ۆخ‌و ش���ه‌نگه‌كه‌یه‌وه‌ هه‌وڵی‌‬ ‫داگیركردن���ی‌ زۆرتری���ن پانتای���ی‌ گۆڤارو‬ ‫رۆژنام���ه‌و س���ایت‌و كه‌ناڵه‌كان���ی‌ ت���ری‌‬ ‫راگه‌یاندن ده‌دات تا ئه‌و كاته‌ی‌ له‌شۆیه‌كی‌‬ ‫نوێدا خۆی‌ نمایش ده‌كاته‌وه‌‪.‬‬ ‫ئه‌ڤی���ن هه‌مان ده‌ردی‌ م���ه‌ال كرێكاری‌‬ ‫هه‌یه‌‪ .‬خ���ۆی‌ وا ده‌رده‌خ���ات كه‌ هه‌موو‬ ‫چاوپێكه‌وت���ن‌و لێدوانه‌كان���ی‌ له‌پێن���او‬ ‫به‌درۆخس���تنه‌وه‌ی‌ ئه‌و "تۆمه‌ت‌و بوختان‌و‬ ‫درۆیانه‌ی���ه‌" كه‌ دژی‌ خ���ۆی‌‌و هاوه‌ڵه‌كه‌ی‌‬ ‫ده‌كرێ���ت‪ ،‬ب���ه‌اڵم دیوێك���ه‌ی‌ ت���ری‌ الی‌‬ ‫خه‌ڵكی‌ ش���اراوه‌ نییه‌‌و هه‌ر ئه‌وه‌ش���ه‌ كه‌‬ ‫ئه‌ڤین���ی‌ پێده‌ناس���رێته‌وه‌ "خۆنوان���دن‌و‬ ‫خۆده‌رخستن"‪ .‬بۆئه‌ومه‌به‌سته‌ش به‌رنامه‌‬ ‫كۆنه‌ك���ه‌ی‌ ش���ایه‌تی‌ حاڵه‌ ك���ه‌ به‌ناوی‌‬ ‫خۆیه‌وه‌ ناوی‌ نابوو (ئه‌ڤین ژن‌و ژیان)‪.‬‬ ‫ئه‌گه‌رچی‌ ئه‌م دوونمونه‌یه‌‪ ،‬دوو نمونه‌ی‌‬ ‫زین���دووی‌ هونه‌ری‌ خۆده‌رخس���تنن له‌نێو‬ ‫راگه‌یاندنه‌كاندا‪ ،‬به‌اڵم ناكرێت ئه‌وه‌ له‌یاد‬ ‫بكرێت كه‌ خۆده‌رخستن‌و سه‌رنج راكێشانی‌‬ ‫كه‌ناڵه‌كان���ی‌ راگه‌یاندنیش زانایی‌‌و دانایی‌‬ ‫خۆی هه‌ی���ه‌‪ .‬به‌تایبه‌تی‌ ئ���ه‌و كه‌نااڵنه‌ی‌‬ ‫له‌ڕێگه‌ی‌ جه‌س���ته‌ی‌ خانمان یان ریش���ی‌‬ ‫درێژو گوتاری‌ توندڕه‌وی‌ مه‌الكانه‌وه‌ تیراژو‬ ‫ترافیكی‌ خۆیان به‌رزده‌كه‌نه‌وه‌‪.‬‬ ‫ب���ه‌اڵم لێ���ره‌وه‌ پرس���یاری‌ زۆر خۆیان‬ ‫له‌س���ه‌ر خودی‌ كه‌ناڵه‌كان���ی‌ راگه‌یاندنی‌‬ ‫قوتده‌كه‌نه‌وه‌‪ .‬س���ه‌ره‌تایترین پرسیاریش‬ ‫ئه‌وه‌یه‌‪ ،‬ئایا راگه‌یاندن كاری‌ ته‌رویجكردنه‌‬ ‫یاخود رووماڵكردنی‌ رووداوه‌كان؟ ئایا هیچ‬ ‫كام له‌ڕاگه‌یاندن���ه‌كان له‌خۆیان پرس���یوه‌‬ ‫ریكالم بۆ كه‌سێكی‌ هونه‌ری‌ یاخود ته‌رویج‬ ‫بۆ كه‌سایه‌تییه‌كی‌ سیاسی‌ توندڕه‌و ئه‌وه‌ی‌‬ ‫یه‌كه‌می���ان ته‌نها به‌پ���اره‌ ده‌كرێت ئه‌وی‌‬ ‫تریشیان كاری‌ راگه‌یاندنی‌ ب ‌ێ الیه‌ن نییه‌؟‬ ‫باشه‌ بۆچی‌ خه‌ڵكانێكی‌ په‌راوێزخراوی‌ بێ‌‬ ‫كاریگه‌ری‌ سیاسی‌‪ ،‬توندڕه‌و له‌شیكردنه‌وه‌‪،‬‬ ‫یه‌كڕه‌ن���گ له‌تێڕوانین‪ ،‬ب���ۆ رووداوه‌كانی‌‬ ‫هه‌رێمی‌ كوردس���تان جارێكی‌ تر بكرێته‌وه‌‬ ‫به‌ ئه‌س���تێره‌و به‌خۆڕایی‌‌و به‌بێ‌ به‌رامبه‌ر‬ ‫راگه‌یاندنه‌كانمان داپۆشێ‌؟‬ ‫له‌م���اوه‌ی‌ راب���ردوودا م���ه‌ال كرێ���كارو‬ ‫ئه‌ڤین ئاس���ۆ‪ ،‬به‌بێ‌ بۆنه‌و به‌بێ‌ روودانی‌‬ ‫رووداوێك���ی‌ راس���ته‌قینه‌ی‌ نوێ‌ له‌س���ه‌ر‬ ‫ئه‌م دوو كه‌س���ه‌‪ ،‬جارێكی‌ تر خۆیان كرد‬ ‫به‌كون‌و قوژبن���ی‌ راگه‌یاندنه‌كانی‌ هه‌رێمی‌‬ ‫كوردس���تانداو به‌جۆرێك رۆژنامه‌و گۆڤارو‬ ‫س���ایتی‌ ئه‌نته‌رنێت نه‌ما ئ���ه‌م دووانه‌مان‬ ‫نه‌خه‌ن���ه‌وه‌ به‌رچاو‪ ،‬زیاد له‌كاریگه‌ری‌ ئه‌م‬ ‫دوو كه‌سه‌ له‌سه‌ر ژیانی‌ هونه‌ری‌‌و سیاسی‌‬ ‫كوردستان گرنگییان پێدرا‪.‬‬ ‫ئه‌گه‌رچی‌ جیاوازی‌ نێوان مه‌ال كرێكارو‬ ‫ئه‌ڤین ئاس���ۆ هێنده‌ی‌ جیاوازی‌ ئاسمان‌و‬ ‫رێس���مانه‌‪ ،‬ب���ه‌اڵم خاڵێك���ی‌ هاوب���ه‌ش‬ ‫هه‌ردووكی���ان پێك���ه‌وه‌ كۆده‌كات���ه‌وه‌ كه‌‬ ‫ئه‌ویش كارامه‌یی‌‌و لێزانینیانه‌ له‌هونه‌ره‌كانی‌‬ ‫خۆده‌رخستن‌و خۆنمایشكردندا‪ ،‬ئه‌وان ئه‌و‬ ‫راس���تییه‌یان بۆ ئێمه‌ سه‌لماند كه‌ تاوه‌كو‬ ‫ئێس���تا زۆرینه‌ی‌ راگه‌یاندن‌و چاپه‌مه‌نی‌و‬ ‫س���ایته‌كانی‌ هه‌رێم���ی‌ كوردس���تان ب���ۆ‬ ‫به‌رزكردنه‌وه‌ی‌ تیراژ‌و راگرتنی‌ میوانه‌كانیان‬ ‫له‌نێ���و س���ایته‌كانیانداو به‌رزكردن���ه‌وه‌ی‌‬ ‫ترافیك���ی‌ كه‌ناڵه‌كه‌ی���ان پێویس���تییه‌كی‌‬ ‫ته‌واوی���ان به‌ڕیش���ی‌ درێ���ژی‌ مه‌الی���ان‌و‬ ‫جه‌سته‌ی‌ شۆخ‌و ش���ه‌نگی‌ خانمان هه‌یه‌‪.‬‬ ‫ئیدی‌ بیر ل���ه‌وه‌ نه‌كانه‌وه‌ كه‌ له‌ده‌رنجامدا‬ ‫كێیانكردووه‌ به‌ئه‌س���تێره‌و كێشیانكردووه‌‬ ‫به‌شیكه‌ره‌وه‌ی‌ سیاسی‌‪.‬‬

‫‌هه‌نوکه‬

‫)‪ )312‬سێشه‌مم ‌ه ‪2012/2/7‬‬

‫‪hewalusyaset.awene@gmail.com‬‬

‫عیماد ئه‌حمه‌د بۆ ئاوێنه‌‪ :‬ده‌بێت له‌دانان ‌ی وه‌زیره‌كاندا‬ ‫پارتی‌‌و یه‌كێت ‌ی حساب بۆ را ‌ی كاك نێچیرڤان‌و من بكه‌ن‬ ‫ئا‪ :‬ئاوێنه‌‬ ‫ی حكومه‌ت‬ ‫ی سه‌رۆك ‌‬ ‫جێگری‌ نوێ ‌‬ ‫ی‬ ‫عیماد ئه‌حمه‌د‪ ،‬له‌چاوپێكه‌وتنێك ‌‬ ‫ی‬ ‫تایبه‌تدا‌‪ ،‬له‌سه‌ر چۆنێت ‌‬ ‫ی‬ ‫هه‌ڵبژاردنه‌و‌هی‌‌و ئه‌و هه‌نگاوان ‌ه ‌‬ ‫ده‌بێت له‌م كابینه‌ نوێیه‌دا بنرێت‪ ،‬بۆ‬ ‫ئاوێنه‌ ده‌دوێت‪:‬‬ ‫ی‬ ‫ی ده‌ستنیشانكردن ‌‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬چۆنیه‌ت ‌‬ ‫ی حكومه‌ت‬ ‫ی سه‌رۆك ‌‬ ‫به‌ڕێزت بۆ جێگر ‌‬ ‫له‌سه‌ر چ بنه‌مایه‌ك بوو؟‬ ‫عیماد ئه‌حمه‌د‪ :‬خۆم ناتوانم قس��� ‌ه‬ ‫ی‬ ‫له‌س���ه‌ر ئه‌و‌ه بكه‌م‪ ،‬به‌اڵم ل ‌ه مه‌كته‌ب ‌‬ ‫ی‬ ‫ی هه‌ڤاڵ مام ج���ه‌الل كاندید ‌‬ ‫سیاس��� ‌‬ ‫ك���ردووم‌و ب���راده‌ران ره‌زامه‌ندیی���ان‬ ‫پیشانداوه‌‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ئاوێن���ه‌‪ :‬ئه‌م��� ‌ه ب��� ‌ه ش���ێوه‌یه‌ك ‌‬ ‫دیموكراتییان��� ‌ه (وات��� ‌ه به‌هه‌ڵبژاردن)‬ ‫بوو‪ ،‬یان به‌ته‌وافوق؟‬ ‫ی‬ ‫عیماد ئه‌حمه‌د‪ :‬نه‌خێر كاتێك ناو ‌‬ ‫من هێندراوه‌‪ ،‬ن ‌ه قسه‌كراوه‌و نه‌كه‌سیش‬ ‫ی كردووه‌‪ ،‬به‌ڵكو ب ‌ه پێچه‌وانه‌و‌ه‬ ‫كێبه‌ركێ ‌‬ ‫هه‌م���وو پیرۆزباییان ك���ردووه‌و منیش‬ ‫ی‬ ‫سوپاس���م كردون‪ ،‬پێش���تریش باس ‌‬ ‫ئ���ه‌وه‌م كردوو‌ه هه‌ریه‌كێ���ك دابندرێت‬ ‫ی لێده‌كه‌م‪ ،‬گه‌ر یه‌ك كه‌سیش‬ ‫پیرۆزبای ‌‬ ‫مونافیسم بوای ‌ه من نه‌مده‌كرد‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ی گۆڕین ‌‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬تا چه‌ند مه‌س���ه‌ل ‌ه ‌‬ ‫د‪ .‬به‌ره���ه‌م ب���ۆ نێچیرڤ���ان بارزانی‌‌و‬ ‫ی بۆ تۆ‪،‬‬ ‫ی ئازاد ب���ه‌روار ‌‬ ‫دوات���ر گۆڕین ‌‬ ‫ی‬ ‫ی خۆماڵییه‌؟ تا چه‌ند كاریگه‌ر ‌‬ ‫كارێك ‌‬ ‫دراوسێكانی‌ به‌سه‌ره‌وه‌یه‌؟‬ ‫ی‬ ‫عیماد ئه‌حمه‌د‪ :‬م���ن هیچ ئاگادار ‌‬ ‫ئه‌و ش���تان ‌ه نیم‪ ،‬ئێم��� ‌ه دوو حیزبین‌و‬ ‫ئ���ه‌و حیزبان ‌ه خۆی���ان كاندیده‌كانیان‬ ‫ده‌ستنیشان ده‌كه‌ن‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ی س���ه‌رۆك ‌‬ ‫ئاوێن���ه‌‪ :‬وه‌ك جێگ���ر ‌‬

‫عیماد ئه‌حمه‌د‬ ‫ی پالنتان‬ ‫ی نیش���تمان ‌‬ ‫حكومه‌ت‌و یه‌كێت ‌‬ ‫چیی ‌ه بۆ دوو ساڵی‌ ئاینده‌؟‬ ‫ی‬ ‫ی كابین ‌ه ‌‬ ‫ی ئێم ‌ه ‌‬ ‫عیماد ئه‌حمه‌د‪ :‬كار ‌‬ ‫ی شه‌شه‌مه‌‪،‬‬ ‫ی كابین ‌ه ‌‬ ‫حه‌وت‪ ،‬درێژكراو‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ئه‌و نه‌یتوانیو‌ه جێبه‌حێ ‌‬ ‫ئه‌و به‌رنامان ‌ه ‌‬ ‫ی ده‌كه‌ین‪ ،‬وات ‌ه ئه‌م‬ ‫بكات‪ ،‬ئێم ‌ه ته‌واو ‌‬ ‫ی یه‌كترین‪،‬‬ ‫دوو كابینه‌ی��� ‌ه درێژك���راو‌ه ‌‬ ‫ی یه‌ك‬ ‫ی هه‌ڵبژاردن ‌‬ ‫چونك��� ‌ه ل ‌ه كاتێك��� ‌‬ ‫ی هه‌ڵبژاردن ‌ه‬ ‫خولدای���ه‌‪ ،‬ئه‌و به‌رنام��� ‌ه ‌‬ ‫ێ‬ ‫به‌شێكی‌ د‪.‬به‌رهه‌م س���اڵح جێبه‌ج ‌‬

‫ی م���اوه‌‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫ی تر ‌‬ ‫كردووه‌و به‌ش���ێك ‌‬ ‫ل ‌ه تایبه‌تمه‌ندێتیدا ش���ته‌كان ده‌گۆڕێت‬ ‫ب ‌ه كابینه‌و حكوم���ه‌ت‌و وه‌زیرو هه‌موو‬ ‫ی كوردستانیش���ه‌وه‌‪ ،‬بۆی��� ‌ه‬ ‫وه‌زع��� ‌‬ ‫ی ئێمه‌ش له‌گه‌ڵ ئۆپۆزسیۆن‌و‬ ‫مامه‌ڵ ‌ه ‌‬ ‫ی ئ���ازاددا‪ ،‬پارت���ی‌‌و یه‌كێتی‌‌و‬ ‫میدی���ا ‌‬ ‫ی‬ ‫هاوپه‌یمانه‌كانم���ان ده‌بێت به‌جۆرێك ‌‬ ‫تر ببێ���ت‌و بگۆڕدرێت ب ‌ه ش���ێوه‌یه‌ك‬ ‫ك��� ‌ه بتوانین زیاتر له‌ی���ه‌ك نزیك بین‌و‬ ‫خزمه‌تی‌ میلله‌ت بكه‌ین‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ئاوێن���ه‌‪ :‬ئای���ا وه‌زی���ر‌ه كۆنه‌كان ‌‬ ‫ی ده‌مێننه‌وه‌و یان‬ ‫ی نیش���تمان ‌‬ ‫یه‌كێت��� ‌‬ ‫ده‌گۆڕدرێن؟‬ ‫عیم���اد ئه‌حم���ه‌د‪ :‬وه‌زی���ره‌كان‬ ‫ده‌گۆڕدرێ���ن‪ ،‬به‌اڵم نازان���م هه‌موویان‬ ‫ی‬ ‫یان نا‪ ،‬چونك ‌ه ب ‌ه هیواین كۆبوونه‌و‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫ب���ۆ بكه‌ی���ن‌و له‌وێ���دا قسه‌وباس��� ‌‬ ‫ی لێده‌درێ���ت‪ ،‬ك ‌ه‬ ‫لێده‌كرێ���ت‌و بڕی���ار ‌‬ ‫ئای���ا هاوپه‌یمانه‌كانمان چ پۆس���تێك‬ ‫وه‌رده‌گ���رن‪ ،‬ج���اران وه‌زاره‌ته‌كانمان‬ ‫دابه‌ش���كردبوو بۆ دوو س���تون‪ ،‬نازانم‬ ‫ئێس���تا چۆن ده‌بێت‌و ئ���ه‌وان كامیان‬ ‫هه‌ڵده‌بژێرن‪.‬‬ ‫ی ده‌كه‌ن مامه‌ڵه‌تان‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬پێشبین ‌‬ ‫له‌گه‌ڵ ئۆپۆزس���یۆندا بگ���ۆڕن؟ چۆن‬ ‫مامه‌ڵه‌یان ده‌كه‌ن؟‬ ‫عیم���اد ئه‌حم���ه‌د‪ :‬پێمان خۆش��� ‌ه‬ ‫ی له‌س���ه‌رخۆو دروس���تیان‬ ‫مامه‌ڵه‌یه‌ك ‌‬ ‫له‌گه‌ڵ بكه‌ین‪ ،‬زۆر پێمان خۆش��� ‌ه بێن ‌ه‬ ‫ن���او حكومه‌ت‪ ،‬ئه‌گ���ه‌ر نه‌هاتن بۆیان‬ ‫ی‬ ‫ی پرۆژ‌ه ‌‬ ‫هه‌ی ‌ه ره‌خن ‌ه بگرن‌وپێشنیار ‌‬ ‫باش بكه‌ن‌و تێبینیم���ان بده‌نێ‌‪ ،‬ئێم ‌ه‬ ‫ش���ته‌كان له‌به‌رچاو ده‌گرین‪ ،‬پێشمان‬ ‫ی وه‌ك‬ ‫ی خۆ ‌‬ ‫خۆش ‌ه ئۆپۆزس���یۆن ڕۆڵ ‌‬ ‫ئۆپۆزس���یۆنێك ببینێت‪ ،‬وات��� ‌ه ئێم ‌ه‬ ‫له‌حكومه‌تدا ده‌مانه‌وێت ب ‌ه ش���ێوه‌یه‌ك‬ ‫ی‬ ‫ی میدیا ‌‬ ‫بین ك��� ‌ه ل ‌ه ژێ���ر چاودێ���ر ‌‬ ‫ئازاد‌و ئۆپۆزس���یۆندا بی���ن‪ ،‬ئه‌وانیش‬

‫ی ئه‌و‌ه هه‌ڵبگرن بتوانین‬ ‫به‌رپرس���یارێت ‌‬ ‫ی ده‌س���ه‌اڵت بكه‌ی���ن‬ ‫ده‌ساوده‌س���ت ‌‬ ‫ی‬ ‫ی دیموكراس���ی‌‌و له‌ڕێگا ‌‬ ‫به‌شێوه‌یه‌ك ‌‬ ‫ی واڵت بكه‌ین‌و ب ‌ه‬ ‫هه‌ڵبژاردنه‌و‌ه خزمه‌ت ‌‬ ‫ی بكه‌ین‪،‬‬ ‫ی گه‌نده‌ڵ ‌‬ ‫هه‌مووم���ان ته‌جاوز ‌‬ ‫ی یاسا‪ ،‬مه‌رج‬ ‫هه‌وڵ بده‌ین بۆ سه‌روه‌ری ‌‬ ‫نی ‌ه ئۆپۆزس���یۆن بێن��� ‌ه حكومه‌ته‌و‌ه‬ ‫ی بكه‌ین‪،‬‬ ‫ی پێكه‌وه‌ی ‌‬ ‫ئنج���ا بتوانین كار ‌‬ ‫ب ‌ه پێچه‌وانه‌و‌ه گرن���گ ئه‌وه‌ی ‌ه نه‌بین ‌ه‬ ‫ی دژ به‌ی���ه‌ك‌و‪ ،‬له‌گه‌ڵ‬ ‫دوو س���ه‌نگه‌ر ‌‬ ‫هه‌م���وو ملمالنێكان���دا یه‌كت���ر قه‌بوڵ‬ ‫بكه‌ین‌و كار بۆ میلل���ه‌ت بكه‌ین‪ ،‬یه‌ك‬ ‫بگرین له‌س���ه‌ر مه‌سه‌ل ‌ه س���تراتیژی‌‌و‬ ‫نه‌ته‌وه‌ییه‌كان‌و‪ ،‬ملمالنیه‌كانمان له‌سه‌ر‬ ‫زیاتر خزمه‌تكردنی‌ میلله‌ت بێت‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ی ڕابردوودا كارگێڕ ‌‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬ل ‌ه ماو‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫ی سیاسی‌‪ ،‬مه‌البه‌ختیار وتارێك ‌‬ ‫مه‌كته‌ب ‌‬ ‫ی‬ ‫ی نێچیرڤان بارزان ‌‬ ‫نوس���یوه‌‌و ئاراست ‌ه ‌‬ ‫ی هه‌س���ت‬ ‫ی یه‌كێت ‌‬ ‫ده‌كات‪ ،‬ك ‌ه كادیران ‌‬ ‫ی‬ ‫به‌و‌ه ده‌ك���ه‌ن ك ‌ه به‌ق���ه‌ده‌ر قه‌وار‌ه ‌‬ ‫ی مامه‌ڵه‌ی���ان له‌گه‌ڵدا نه‌كراوه‌‪،‬‬ ‫یه‌كێت ‌‬ ‫ی داڕێژراوتان هه‌ی ‌ه بۆ‬ ‫هیچ به‌رنامه‌یه‌ك ‌‬ ‫ئه‌و‌هی‌ ئه‌و (غوبنه‌) نه‌مێنێ‌؟‬ ‫عیم���اد ئه‌حمه‌د‪ :‬ئێم��� ‌ه كۆبوونه‌و‌ه‬ ‫ی ده‌كه‌ین‪ ،‬دوا‬ ‫ی پارت��� ‌‬ ‫له‌گ���ه‌ڵ برایان ‌‬ ‫ی خۆمان له‌وێدا ده‌كه‌ین‌و وه‌ك‬ ‫قس��� ‌ه ‌‬ ‫ی ستراتیژیدا هاتوو‌ه ئه‌و‬ ‫ل ‌ه ئیتیفاقی ‌ه ‌‬ ‫ی ك ‌ه هه‌ن‬ ‫پۆس���ت ‌ه س���یادی‌‌و دیاران ‌ه ‌‬ ‫ی دادپه‌روه‌ران ‌ه‬ ‫ده‌بێ���ت ب ‌ه ش���ێوه‌یه‌ك ‌‬ ‫دابه‌ش بكرێن‪.‬‬ ‫ی پێشمه‌رگه‌و‬ ‫ێ وه‌زاره‌ت ‌‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬هه‌رس ‌‬ ‫دارای���ی‌‌و ناوخ���ۆو هه‌روه‌ه���ا هه‌ردوو‬ ‫ی سه‌ر ب ‌ه‬ ‫ی زانیاریی‌‌و پاراس���تن ‌‬ ‫ده‌زگا ‌‬ ‫ئاسایش تا ئێستا یه‌كیان نه‌گرتۆته‌وه‌‪،‬‬ ‫ی یه‌كگرتنه‌و‌ه‬ ‫ی به‌ڕێزت ئه‌گه‌ر ‌‬ ‫ب ‌ه بڕوا ‌‬ ‫هه‌یه‌ ل ‌ه ماوه‌ی‌ ئه‌م دوو ساڵه‌دا؟‬ ‫عیم���اد ئه‌حم���ه‌د‪ :‬له‌ڕاس���تیدا‬ ‫ی ئه‌و چ���وار وه‌زاره‌ت ‌ه‬ ‫یه‌كنه‌گرتن���ه‌و‌ه ‌‬

‫ی بوو‬ ‫ی نیش���تمان ‌‬ ‫ی یه‌كێت��� ‌‬ ‫پێش���نیاز ‌‬ ‫ی پێنجه‌م���دا‌و واداندرا ك ‌ه‬ ‫ل ‌ه كابین��� ‌ه ‌‬ ‫ی بۆ خۆش بكرێت‪ ،‬به‌اڵم ئه‌و‌ه‬ ‫زه‌مین ‌ه ‌‬ ‫نه‌ك���را هه‌رچه‌ند‌ه له‌س���ه‌ره‌و‌ه یه‌كیان‬ ‫ی‬ ‫گرتۆته‌وه‌‪ ،‬به‌اڵم ل ‌ه ژێره‌و‌ه وه‌ك خۆ ‌‬ ‫ی‬ ‫ماوه‌ت���ه‌وه‌و تا ئێس���تاش موبه‌ریرات ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ب���ۆ یه‌كنه‌گرتن���ه‌و‌ه ‌‬ ‫نامه‌نتیق��� ‌‬ ‫ی ئه‌م دووس���اڵه‌دا‬ ‫ده‌دۆزنه‌وه‌‪ .‬له‌ماو‌ه ‌‬ ‫ی ب���ۆ ده‌ده‌ین‪ ،‬چونك��� ‌ه ته‌نها‬ ‫هه‌وڵ��� ‌‬ ‫ئیراد‌هی‌ پێویسته‌و هیچی‌ تر‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬هه‌س���ت ده‌كه‌ی���ت یه‌كێت ‌‬ ‫ی جه‌نابته‌و‌ه وه‌ك‬ ‫ی ب ‌ه شه‌خس ‌‬ ‫نیشتمان ‌‬ ‫ی حكومه‌ت هه‌روه‌ها‬ ‫جێگری س���ه‌رۆك ‌‬ ‫ی‬ ‫ی سه‌رۆك ‌‬ ‫كاك كۆس���ره‌ت وه‌ك جێگر ‌‬ ‫هه‌رێ���م‌و كاك ئه‌رس���ه‌الن بایز‪ ،‬بتوانن‬ ‫ی هه‌بێت‌و‬ ‫ی زۆر ‌‬ ‫ی قورس���ایه‌ك ‌‬ ‫یه‌كێت��� ‌‬ ‫ببێته‌ هێزی‌ یه‌كه‌م‌و دووه‌م؟‬ ‫عیماد ئه‌حمه‌د‪ :‬ب ‌ه بێگومان ده‌توانین‬ ‫ئه‌و‌ه بكه‌ین‪.‬‬ ‫ی حكومه‌تیش‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬به‌اڵم س���ه‌رۆك ‌‬ ‫ی ئێو‌ه بوو‪ ،‬که‌چی تاڕاده‌یه‌ك هێشتا‬ ‫ال ‌‬ ‫ی پارتیدا قورس‬ ‫بااڵنس���ه‌ك ‌ه هه‌ر به‌ال ‌‬ ‫ی حكومه‌تیشتان‬ ‫بوو‪ ،‬ئێستا ك ‌ه سه‌رۆك ‌‬ ‫ال نییه‌ ئه‌وه‌ چۆن ده‌كه‌ن؟‬ ‫ی ئێو‌ه ده‌یبینن‬ ‫عیماد ئه‌حمه‌د‪ :‬ئه‌و‌ه ‌‬ ‫ی به‌هێز‬ ‫ئێم��� ‌ه وا نایبینین‪ ،‬ئێم ‌ه یه‌كێت ‌‬ ‫ی خه‌بات‌و رێبازمان‌و‬ ‫ده‌بینین ب ‌ه حوكم ‌‬ ‫ی‬ ‫ی مام جه‌الل‪ .‬ئێم ‌ه له‌كابین ‌ه ‌‬ ‫س���ومبل ‌‬ ‫ی‬ ‫پێنجه‌مدا جێگر بووین به‌اڵم سه‌اڵحیه‌ت ‌‬ ‫ی‬ ‫س���ه‌رۆكمان هه‌ب���وو‌ه له‌ناوچه‌كان��� ‌‬ ‫خۆم���ان‌و كاك نێچیرڤانی���ش‌و كاك‬ ‫ی‬ ‫د‪.‬به‌رهه‌میش بۆ هه‌موو پارتی‌‌و یه‌كێت ‌‬ ‫ب���وون‌و هه‌ر كه‌س بڕوات ‌ه ئه‌و ش���وێن ‌ه‬ ‫ده‌بێ بیر له‌هه‌موو كورد بكاته‌وه‌‪ ،‬نه‌ك‬ ‫یه‌كێتی‌‌و پارتی‌‪.‬‬ ‫ئاوێن���ه‌‪ :‬ت���ا چه‌ند باوه‌ڕت���ان به‌و‌ه‬ ‫ی ته‌وافوقه‌و‌ه‬ ‫هه‌ی ‌ه وه‌زیره‌كان له‌ڕێگ ‌ه ‌‬ ‫دابندرێن؟‬

‫‪3‬‬

‫ی‬ ‫عیماد ئه‌حمه‌د‪ :‬پێویس���ت ‌ه له‌ڕێگ ‌ه ‌‬ ‫ڕاوێژكردنه‌و‌ه بێت‌و ئه‌و وه‌زیران ‌ه له‌گه‌ڵ‬ ‫ێ كارده‌كه‌ن‪ ،‬له‌گه‌ڵ كاك نێچیرڤان‌و‬ ‫ك‌‬ ‫ی‬ ‫مندا كارده‌كه‌ن‪ ،‬كه‌وات ‌ه بۆحساب بۆ را ‌‬ ‫ی ئه‌و وه‌زیرانه‌دا‪،‬‬ ‫ئێم ‌ه نه‌كه‌ن ل ‌ه دانان ‌‬ ‫كه‌وات ‌ه پێویست ‌ه پارتیش‌و یه‌كێتیش ل ‌ه‬ ‫ی ئێم ‌ه‬ ‫ی وه‌زیره‌كاندا ئیعتبار بۆ ڕا ‌‬ ‫دانان ‌‬ ‫بكه‌ن‌و ب ‌ه سه‌پاندن نه‌بێ‌‪ ،‬به‌ڵكو وه‌كو‬ ‫یه‌ك تیم كاربكه‌ین بۆ میلله‌ت‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ی ئه‌م مه‌بده‌ئ ‌ه بۆ دانان ‌‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬ئ ‌ه ‌‬ ‫ی له‌الیه‌ن‬ ‫به‌ڕێزیش���ت‌و په‌س���ه‌ندكردن ‌‬ ‫پارتییه‌وه‌ وابوو؟‬ ‫عیم���اد ئه‌حم���ه‌د‪ :‬نازانم ئ���ه‌و‌ه ل ‌ه‬ ‫خۆی���ان بپرس���ه‌‪ .‬ئێم ‌ه له‌گ���ه‌ڵ كاك‬ ‫نێچیردا پێكه‌و‌ه كارمان كردووه‌‪ ،‬ئه‌گه‌ر‬ ‫ی ئه‌وم پێباش ‌ه پێكه‌و‌ه‬ ‫پارتیش وتبێت ‌‬ ‫كاربكه‌ین هیچ كفر نیه‌و زۆر ئاساییه‌‪.‬‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬به‌ڕێزت‌و كاك نێچیرڤان وه‌كو‬ ‫ی چ پرۆژ‌ه یاس���ایه‌كتان‬ ‫پارتی‌‌و یه‌كێت ‌‬ ‫ی ئه‌م دوو ساڵه‌دا بیده‌ن ‌ه‬ ‫هه‌ی ‌ه ل ‌ه ماو‌ه ‌‬ ‫په‌رله‌م���ان‌و ئیق���رار بكرێ���ت‪ ،‬وات ‌ه چ‬ ‫تێڕوانینێكتان هه‌یه‌؟‬ ‫ی ئه‌م‬ ‫عیم���اد ئه‌حم���ه‌د‪ :‬س���ه‌ره‌تا ‌‬ ‫كابینه‌ی��� ‌ه نازانم چۆن ده‌بێت‌و له‌كوێدا‬ ‫ی‬ ‫ی شه‌ش ڕاوه‌ستاو‌ه تا پێویست ‌‬ ‫كابین ‌ه ‌‬ ‫ی تاز‌ه هه‌بێت‪،‬‬ ‫ب ‌ه ده‌س���تكاری‌‌و پرۆژ‌ه ‌‬ ‫چونك ‌ه ده‌بێت میزانیی���ه‌و پرۆژه‌كان‌و‬ ‫ی دابه‌ش���كردنیان ببینی���ن‬ ‫چۆنیه‌ت��� ‌‬ ‫ی ئه‌و میزانیی ‌ه دایبنێین‪،‬‬ ‫ئه‌وكات به‌پێ ‌‬ ‫ی به‌ئێم���ه‌و‌ه هه‌ی ‌ه‬ ‫ئ���ه‌و‌هی‌ په‌یوه‌ند ‌‬ ‫ی ش���ه‌فاف بین‌و‬ ‫ده‌بێت له‌گه‌ڵ خه‌ڵك ‌‬ ‫ی بۆ بكه‌ین ب��� ‌ه دادپه‌روه‌ریی‌‌و ب ‌ه‬ ‫كار ‌‬ ‫ی مه‌یدانیبانه‌‌و له‌كاره‌كانماندا‬ ‫شێوه‌یه‌ك ‌‬ ‫ی ره‌خن ‌ه بكه‌ین‪ .‬ڕۆتین نه‌هێڵین‌و‬ ‫قبوڵ ‌‬ ‫ی ته‌ندروس���تمان له‌گه‌ڵ‬ ‫په‌یوه‌ندییه‌ك ‌‬ ‫میدیا‌و ئۆپۆزس���یۆن‌و هه‌م���وو الیه‌كدا‬ ‫ی‬ ‫هه‌بێت‪ ،‬چونك ‌ه كوردستان ب ‌ه ره‌وشێك ‌‬ ‫هه‌ستیاردا تێده‌په‌ڕێت‪.‬‬

‫له‌هه‌ولێر زه‌ویی پرۆژه‌كان به‌كاڵی ‌ی ده‌فرۆشرێته‌وه‌‬ ‫ سه‌رتیپ جه‌وهه‌ر‬ ‫ئێس���تاش بیرم���ه‌ له‌ب���ه‌رده‌م پرۆژه‌ی‌‬ ‫ش���اری‌ خه‌ونه‌كان له‌هه‌ولێر نوسرابوو‬ ‫(ارق���ی‌ كلومت���ر مربع ف���ی العراق)‪،‬‬ ‫س���ه‌ره‌تای‌ راگه‌یاندنی ئه‌و پرۆژه‌یه‌ له‌‬ ‫‪ 2005‬ئه‌و ده‌س���ته‌واژه‌یه‌ سه‌ریهه‌ڵدا كه‌‬ ‫هه‌ولێر ده‌كه‌ین ب���ه‌ دووبه‌ی‌‪ ،‬پرۆژه‌كه‌‬ ‫دس���تیپێكردو ئێستاش���ی له‌گه‌ڵدابێت‬ ‫ته‌واو نه‌بوو‪ ،‬زه‌ویه‌كه‌ی‌ له‌چوارچێوه‌ی‌‬ ‫هه‌وڵی‌ وه‌به‌رهێن���ان درا به‌كۆمپانیای‌‬ ‫ش���ه‌رقی ئه‌وس���ه‌ت كه‌ كۆمپانیایه‌كه‌‬ ‫موڵكی‌ پارتییه‌‪ ،‬ئه‌م پرۆژه‌یه‌ ده‌كه‌وێته‌‬ ‫رۆژئاوای‌ هه‌ولێر ته‌نیش���ت شوقه‌كانی‌‬ ‫نازسیتی‌‪ ،‬روبه‌ره‌كه‌ی‌ حه‌وسه‌دو په‌نجا‬ ‫ه���ه‌زار مه‌تره‌‪ ،‬ده‌بو س���ه‌رمایه‌ی‌ ‪300‬‬ ‫ملیۆن دۆالر له‌ پرۆژه‌كه‌ خه‌رجبكرێت‪.‬‬ ‫ش���اری‌ خه‌ونه‌كان خه‌ون���ی‌ خه‌ڵكی‬ ‫ئه‌م واڵته‌ بوو كه‌ كوردس���تانیش وه‌ك‬ ‫واڵتانی‌ دیكه‌ ببێت���ه‌ واڵتێكی به‌رچاوو‬ ‫پێش���كه‌وتوو‪ ،‬كه‌چی له‌ب���ری‌ ئه‌وه‌ی‌‬ ‫ش���اری‌ خ���ه‌ون‌و واڵتی‌ خ���ه‌ون بێت‪،‬‬ ‫خه‌ون���ی‌ خه‌ڵكانێك���ی دیاریكراوب���وو‬ ‫زه‌وی‌ بێبه‌رامبه‌ر وه‌رگرن‌و به‌ئاره‌زووی‌‬ ‫خۆیان بیفرۆش���نه‌وه‌و هه‌ڕاجی بكه‌ن‪،‬‬ ‫نه‌ك خه‌ون نه‌بوو بگره‌ ده‌رچوو شاری‌‬ ‫خه‌ونه‌كان خه‌وێكی پچڕپچڕی‌ خه‌ڵكانی‌‬ ‫داماو بوو‪.‬‬ ‫له‌به‌رئ���ه‌وه‌ی‌ كاتێك پ���رۆژه‌ی‌ دریم‬ ‫س���یتی زه‌وی‌ ب���ۆ دابینك���را یاس���ای‌‬ ‫وه‌به‌رهێن���ان له‌الی���ه‌ن په‌رله‌مان���ی‌‬ ‫كوردس���تانه‌وه‌ ده‌رنه‌چوبوو‪ ،‬بۆیه‌ ئه‌م‬ ‫پرۆژه‌ی���ه‌ كه‌وته‌ ده‌ره‌وه‌ی‌ یاس���اكه‌‪،‬‬ ‫به‌اڵم دواتر به‌پێی‌ یاس���ای‌ وه‌به‌رهێنان‬ ‫له‌س���اڵی‌ ‪ 2009‬مۆڵه‌تی‌ ژم���اره‌ پێدرا‬ ‫ژماره‌ ‪33‬ی‌ پێدراو خرایه‌ چوارچێوه‌ی‌‬ ‫یاسای‌ وه‌به‌رهێنان‪.‬‬ ‫ئه‌س���ڵی‌ پرۆژه‌ك���ه‌ دروس���تكردنی‬ ‫خانوو ڤێالبوو بۆ خه‌ڵكی كوردس���تان‌و‬ ‫پێفرشتنیان بوو به‌پێی‌ خواستی‌ خه‌ڵك‪،‬‬ ‫به‌اڵم ساڵ هات‌و تێپه‌ڕی‌ دوای‌ نزیكه‌ی‌‬ ‫سێ ساڵ خانوو هه‌بوو هێشتا شتێكی‬ ‫ئه‌وتۆی‌ بۆنه‌كرابوو‪ ،‬به‌ڵێنده‌ری‌ دووه‌م‬ ‫(مق���اول ثان���وی) چه‌ندجارێك گۆڕدرا‬ ‫له‌پێناو سه‌رخس���تنی‌ پرۆژه‌كه‌‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫هه‌ر بێئه‌نجام بوو‪ ،‬س���ه‌ره‌نجام به‌ده‌ر‬ ‫له‌هه‌موو رێنمایی‌‌و یاسایه‌ك كۆمپانیای‌‬

‫ناوبراو ده‌س���تیكرد به‌فرۆشتنی‌ زه‌وی‌‬ ‫پرۆژه‌كه‌‪.‬‬ ‫زه‌وی‌ پرۆژه‌ك���ه‌ كه‌ ‪ 750‬هه‌زار مه‌تر‬ ‫چوارگۆش���ه‌یه‌ له‌الیه‌ن حكومه‌ته‌وه‌ بێ‌‬ ‫به‌رامبه‌ر دراوه‌ته‌ كۆمپانیای‌ ش���ه‌رقی‬ ‫ئه‌وس���ه‌ت كه‌ ئ���ه‌و كات���ه‌ نێچیرڤان‬ ‫بارزانی‌ س���ه‌رۆكی حكومه‌ت بوو‪ ،‬درێم‬ ‫س���یتی‌ پێویس���ت بوو وه‌ك پرۆژه‌یه‌ك‬ ‫جێبه‌جێبكرێت‪ ،‬به‌اڵم به‌پێی‌ ژماره‌یه‌ك‬ ‫دیكۆمێن���ت ده‌رده‌كه‌وێ���ت كۆمپانیاكه‌‬ ‫س���ه‌رباری‌ پرۆژه‌كه‌ ته‌واون���اكات ئه‌و‬ ‫زه‌ویه‌ی‌ ماوه‌ته‌وه‌ به‌كاڵی‌ ده‌یفرۆشێت‌و‬ ‫منه‌تی‌ حكومه‌ت‌و ده‌سته‌ی‌ وه‌به‌رهێنان‬ ‫نازانێ���ت‪ ،‬بۆی���ه‌ به‌جۆرێك ل���ه‌ به‌رز‬ ‫ڕوانینه‌وه‌ وه‌اڵمی نوس���راوی‌ ده‌سته‌ی‌‬ ‫وه‌به‌رهێن���ان ده‌داته‌وه‌ كه‌ داوایكردووه‌‬ ‫زه‌وی‌ به‌به‌تاڵی‌ نه‌فرۆشن‪.‬‬ ‫به‌پێ���ی‌ ئ���ه‌و زنجی���ره‌ دیكۆمێنته‌‬ ‫ده‌رده‌كه‌وێ���ت هه‌ر مه‌ترێك���ی له‌الیه‌ن‬ ‫كۆمپانیاكه‌وه‌ به‌ ‪ 800‬دۆالر ده‌فرۆشرێت‬ ‫له‌كاتێكدا له‌بێ‌ به‌رامبه‌ر له‌ حكومه‌تیان‬ ‫وه‌رگرتوه‌‪ ،‬ئه‌مه‌ش نه‌ك به‌ده‌ره‌ له‌یاسا‬ ‫به‌ڵك���و جێی‌ سه‌رس���وڕمانه‌ ئه‌م واڵته‌‬ ‫بۆ ب���ه‌م كاولكارییه‌ تێده‌په‌ڕێت؟ ئینجا‬ ‫ده‌ش���مانه‌وێ‌ بیكه‌ی���ن به‌دوبه‌ی‌‌و وه‌ك‬ ‫واڵتانی‌ دیكه‌ هه‌ولێرو كوردستان بكه‌ینه‌‬ ‫ناوچه‌یه‌ك���ی چاوتێب���ڕی‌ بازرگانی���ی‌‌و‬ ‫نمونه‌ی‌ واڵتێكی پێش���كه‌وتوو له‌رووی‌‬ ‫سیماو سیستمه‌وه‌‪.‬‬ ‫به‌پێی‌ به‌ڵگه‌نام���ه‌كان ده‌رده‌كه‌وێت‬ ‫كۆمپانیای‌ ش���ه‌رقی ئه‌وس���ه‌ت زه‌وی‬ ‫ده‌فرۆش���ێت دواتر له‌الیه‌ن ده‌س���ته‌ی‌‬ ‫وه‌به‌رهێنان���ی‌ كوردس���تان‌و به‌ئیمزای‌‬ ‫هێ���رش موح���ه‌ڕه‌م فه‌رمانده‌كرێ���ت‬ ‫به‌ڕاگرتن���ی‌ هه‌موو ج���ۆره‌ مامه‌ڵه‌یه‌ك‬ ‫به‌زه‌وی‌ ش���اری‌ خه‌ون���ه‌كان‌و هاوكات‬ ‫راگرتن���ی‌ هه‌م���وو به‌ناوكردنێ���ك یان‬ ‫گواستنه‌وه‌ی‌ مافی موڵكدارێتی‌ له‌تاپۆ‪.‬‬ ‫له‌نوسراوه‌كه‌ی‌ ده‌سته‌ی‌ وه‌به‌رهێنان‬ ‫كه‌ ئیمزای‌ سه‌رۆكی ده‌سته‌كه‌ی‌ له‌سه‌ره‌و‬ ‫له‌كۆتای���ی‌ ‪ 2009‬ده‌رچ���ووه‌ ده‌ڵێ���ت‬ ‫(به‌مه‌به‌ستی‌ به‌ره‌و پێشچونی‌ پرۆسه‌ی‌‬ ‫كه‌مكردنه‌وه‌ی‌ كێش���ه‌ی‌ نیشته‌جێبون‌و‬ ‫دانانی‌ میكانیزمی پێویست‌و رێوشوێنی‌‬ ‫گۆنج���او ب���ۆ كۆنترۆڵكردن���ی كڕین‌و‬ ‫فرۆش���تن له‌یه‌كه‌ نیش���ته‌جێیه‌كان كه‌ ‬ ‫له‌الی���ه‌ن ده‌س���ته‌كه‌مانه‌وه‌ مۆڵه‌تیان‬

‫ی خه‌ونه‌كان‬ ‫شار ‌‬ ‫ی خه‌ڵكی ئه‌م‬ ‫خه‌ون ‌‬ ‫واڵت ‌ه بوو‪ ،‬كه‌چی‬ ‫ی‬ ‫ی شار ‌‬ ‫له‌بری‌ ئه‌و‌ه ‌‬ ‫ی خه‌ون‬ ‫خه‌ون‌و واڵت ‌‬ ‫بێت‪ ،‬زه‌وی‌ بێبه‌رامبه‌ر‬ ‫ی‬ ‫وه‌رده‌گرن‌و به‌ئاره‌زوو ‌‬ ‫خۆیان ده‌یفرۆشنه‌وه‌و‬ ‫هه‌ڕاجی ده‌که‌ن‬ ‫پێدراوه‌ پاڵپشت به‌یاسای‌ وه‌به‌رهێنان‌و‬ ‫رێنماییه‌كان‌و ده‌س���ه‌اڵته‌ی‌ پێماندراو‌ه‬ ‫بڕیارماندا به‌‪:‬‬ ‫‪ -1‬به‌هیچ ش���ێوه‌یه‌ك ناكرێت زه‌وی‌‬ ‫به‌تاڵ له‌ناو سه‌رجه‌م پرۆژه‌ نیشته‌جێیه‌‬ ‫مۆڵه‌تپێ���دراوه‌كان كڕین‌و فرۆش���تنی‌‬ ‫له‌سه‌ر بكرێت‪.‬‬ ‫‪ -2‬پابه‌ندبونی‌ سه‌رجه‌م وه‌به‌رهێنه‌ران‬ ‫به‌بڕگه‌ی‌ (‪ )1‬به‌پێچه‌وانه‌وه‌ كاردانه‌وه‌ی‌‬ ‫یاسایی به‌رامبه‌ریان ده‌كرێت‪.‬‬ ‫‪-3‬ه���ه‌ر وه‌به‌رهێنه‌رێك به‌پێچه‌وانه‌ی‌‬ ‫بڕگه‌ی‌(‪ )1‬ئه‌م فه‌رمانه‌ كاری‌ كردبێت‬ ‫له‌ده‌س���ه‌اڵتی‌ یاسایی‌ ده‌س���ته‌كه‌مانه‌‬ ‫كڕین‌و فرۆشتنه‌كه‌ هه‌ڵبوه‌شێنێته‌وه‌‪.‬‬ ‫له‌به‌رامبه‌ر ئه‌م فه‌رمانه‌ی‌ ده‌س���ته‌ی‌‬ ‫وه‌به‌رهێن���ان كۆمپانی���ای‌ ش���ه‌رقی‬ ‫ئه‌وس���ه‌ت نوس���راوێكی كاردانه‌وه‌ بۆ‬ ‫ده‌س���ته‌ی‌ وه‌به‌رهێن���ان ده‌نێرێ���ت‌و‬ ‫به‌جۆرێك له‌ب���ه‌رز ڕوانین له‌دوای‌ زیاتر‬ ‫له‌مانگێ���ك وه‌اڵمده‌دات���ه‌وه‌و ده‌ڵێت‪:‬‬ ‫س���ه‌ره‌ڕای‌ ئه‌وه‌ی‌ ئێم���ه‌ مۆڵه‌تمان له‌‬ ‫ده‌سته‌ی‌ وه‌به‌رهێنان وه‌رگرتوه‌‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫ده‌سته‌كه‌تان مافی ئه‌وه‌ی‌ نییه‌ رێگری‌‬ ‫له‌ته‌سروفپێكردنی موڵكی پرۆژه‌كه‌مان‬ ‫بكات‪ ،‬چونكه‌ ته‌واوی‌ زه‌ویه‌كه‌ موڵكی‬ ‫س���رفی كۆمپانیاكه‌مان���ه‌‪ ،‬بۆی���ه‌ داوا‬

‫ فۆتۆ‪ :‬یه‌حیا ئه‌حمه‌د‬ ‫دیمه‌نێکی بازاڕی مه‌زاتخانه‌ی هه‌ولێر له‌ڕابردوو‬ ‫ده‌كه‌ین ئه‌و رێگرییه‌ هه‌ڵبگیرێت كه‌ له‌‬ ‫فه‌رمانگه‌كانی‌ حكومه‌ت خراوه‌ته‌ سه‌ر‬ ‫مامه‌ڵه‌كردن به‌زه‌وی‌ پرۆژه‌كه‌مان‪.‬‬ ‫به‌پێ���ی‌ دیكۆمێنت���ه‌كان داواكاری‬ ‫گش���تیش به‌هه‌مانش���ێوه‌ هاتۆت���ه‌‬ ‫سه‌رخه‌ت بۆئه‌وه‌ی‌ رێگری‌ له‌ فرۆشتن‬ ‫زه‌وی‌ له‌ش���اری‌ خه‌ونه‌كان بكات‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫شتێكی‌ ئه‌وتۆیان نه‌كردووه‌ بۆ راگرتنی‌‬ ‫ئه‌و پێشێلكارییانه‌‪.‬‬ ‫ئه‌گ���ه‌ر وایدابنێین پرۆژه‌ی‌ ش���اری‌‬ ‫خه‌ون���ه‌كان ل���ه‌ ‪ 750‬ه���ه‌زار مه‌تره‌وه‌‬ ‫نیوه‌ی‌ له‌الیه‌ن كۆمپانیاكه‌ جێبه‌جێكراوه‌‬ ‫كه‌ گوم���ان له‌وه‌دانیی���ه‌ زۆر كه‌متری‌‬ ‫جێبه‌جێكراوه‌‪ ،‬ئ���ه‌وا نیوه‌كه‌ی‌ دیكه‌ی‌‬ ‫ده‌كاته‌ ‪ 375‬هه‌زار مه‌تر‪ ،‬له‌و روبه‌ره‌ش‬ ‫ئه‌گ���ه‌ر ‪ 250‬ه���ه‌زار مه‌ت���ری‌ قابیلی‌‬ ‫فرۆش���تن بێت به‌ده‌ركردنی رێگه‌وبان‌و‬ ‫خزمه‌تگوزارییه‌كان‌و هه‌ر مه‌ترێكیش���ی‬ ‫هه‌روه‌ك له‌ نوسراوی‌ ره‌سمییدا هاتووه‌‬ ‫به‌ ‪ 800‬دۆالر ده‌فرۆش���رێت ئه‌وا ئه‌وه‌ی‌‬ ‫فرۆش���راوه‌ ده‌كات���ه‌ دووس���ه‌د ملیۆن‬ ‫دۆالر‪ ،‬ت���ۆ بڵێ���ی‌ چه‌ن���ده‌ ره‌وا بێت‬ ‫زه‌وی���ی ئه‌م میلل���ه‌ت‌و خه‌ڵكه‌ به‌كاڵی‌‬ ‫بدرێت ب���ه‌ كۆمپانیاو دوای‌ قازانجكردن‬ ‫له‌جێبه‌جێكردنی نیوه‌ی‌ پرۆژه‌كه‌ هێشتا‬ ‫بایی‌ ‪ 200‬ملیۆن دۆالری‌ لێ بفرۆشێت‌و‬

‫به‌و بێمنه‌تییه‌وه‌ش بڕوانێته‌ حكومه‌ت‌و‬ ‫یاس���ا؟ به‌اڵم به‌پێی دیكۆمێنته‌كان ل ‌ه‬ ‫ساڵی‌ ‪ 2009‬مه‌تری‌ زه‌وی‌ له‌وێ‌ به‌ ‪800‬‬ ‫دۆالر بووه‌‪ ،‬به‌اڵم ئێستا له‌ سه‌رو ‪1500‬‬ ‫دۆالره‌و به‌رده‌وام ده‌فرۆشرێت‪ ،‬ئه‌وه‌ی‌‬ ‫جێی‌ سه‌رنج‌و سه‌رسوڕمانه‌ ژماره‌یه‌كی‬ ‫زۆر له‌ لێپرس���راوانی‌ ب���ااڵی‌ حكومه‌ت‬ ‫ل���ه‌وێ‌ زه‌ویان كڕێ���وه‌ له‌كاتێكدا له‌وه‌‬ ‫تێده‌گه‌ن ئه‌م پرۆژه‌ی���ه‌ وه‌به‌رهێنانه‌و‬ ‫پێویس���ته‌ وه‌ك پرۆژه‌ جێبه‌جێبكرێت‬ ‫نه‌ك زه‌وییه‌كه‌ی‌ به‌كاڵی‌ بفرۆش���رێت‪.‬‬ ‫س���ه‌رچاوه‌یه‌كیش ل���ه‌ ده‌س���ته‌ی‌‬ ‫وه‌به‌رهێنان وتی‌ له‌وه‌ته‌ی‌ ئێمه‌ هه‌وڵی‌‬ ‫رێگریمان كردووه‌ له‌ فرۆشتنی‌ زه‌ویه‌كان‬ ‫ئێس���تا فێربوون زه‌ویه‌كه‌ ده‌فرۆش���ن‌و‬ ‫خاوه‌ن زه‌وی‌ دروس���تی ئ���ه‌كات دواتر‬ ‫ئه‌یكات به‌ناوی‌ خۆیه‌وه‌‪.‬‬ ‫كورت���ی‌‌و كرمانج���ی‪ ،‬ئه‌و وش���ه‌ی‌‬ ‫(دوب���ه‌ی)ه‌ی‌ هه‌موو جارێ���ك دوباره‌‬ ‫ده‌كرێته‌وه‌و به‌شێك له‌وانه‌ی‌ ده‌یانه‌وێ‌‬ ‫موزایه‌ده‌ی‌ سیاس���ی بكه‌ن‌و به‌خه‌ڵكی‌‬ ‫كوردستانی‌ بفرۆشنه‌وه‌ جارێ‌ لێمانه‌وه‌‬ ‫دووره‌‪ ،‬پێویس���ته‌ ئه‌وكاته‌ شانازیی‌ به‌‬ ‫پێش���كه‌وتنی‌ كۆمه‌ڵگاكه‌مان بكه‌ین كه‌‬ ‫كۆمپانیایه‌كی دیاریكراو بایی‌ س���ه‌دان‬ ‫ملیۆن دۆالر زه‌وی‌ به‌یه‌ك پارچه‌ له‌سه‌ر‬

‫تاپ���ۆ نه‌كرێ���ت‌و دوات���ر وه‌ك غه‌نیمه‌‬ ‫بیكات���ه‌ پارچ���ه‌ پارچه‌و به‌ئ���اره‌زو ‌‬ ‫ی‬ ‫خۆی‌ بیفرۆش���ێته‌وه‌‪ ،‬ل���ه‌وه‌ش خراپتر‬ ‫به‌حكومه‌ت بڵێ���ت بۆت نییه‌ رێگریمان‬ ‫لێبكه‌ی���ت؟! كۆمپانیای���ه‌ك ئه‌وه‌ن���ده‌‬ ‫ده‌س���ه‌اڵتدار بێت له‌به‌رزییه‌وه‌ سه‌یری‌‬ ‫حكومه‌ت‌و یاس���او ته‌نان���ه‌ت ئاینده‌ی‌‬ ‫كوردستانیش بكات‪.‬‬ ‫ت���ۆ بڵێی‌ ئه‌وكات���ه‌ هه‌ولێر له‌دوبه‌ی‌‬ ‫بچێت ك���ه‌ خاك‌و خۆڵی‌ ئ���ه‌م خه‌ڵكه‌‬ ‫ده‌بێته‌ غه‌نیمه‌ی‌ كۆمپانیایه‌كی حزب‌و‬ ‫به‌ئاره‌زووی‌ خۆی‌ بیفرۆش���ێته‌وه‌؟ یان‬ ‫ئه‌وه‌تا ئ���ه‌م وێنه‌یه‌ ته‌واو پێچه‌وانه‌یه‌و‬ ‫با ناوی‌ دوبه‌یش ب���ه‌د نه‌كه‌ین به‌هۆی‌‬ ‫به‌دكارییه‌كانی‌ خۆمانه‌وه‌‪.‬‬ ‫به‌ڕاس���تی‌ پێویس���ته‌ ئه‌م كێش���ه‌یه‌‬ ‫چاره‌بكرێ���ت‪ ،‬زه‌وی‌ ب���ۆ پ���رۆژه‌ی‌‬ ‫نیش���ته‌جێبون دابینده‌كرێ���ت دوات���ر‬ ‫كۆمپانیا به‌ئاره‌زووی‌ خۆی‌ بێنه‌وبه‌ره‌ی‌‬ ‫پێده‌كات‪ ،‬ه���ه‌ر له‌ش���اری‌ خه‌ونه‌كان‬ ‫ئه‌م حاڵه‌ته‌ نه‌بووه‌‪ ،‬به‌ڵكو له‌ش���وێنی‌‬ ‫دیكه‌ش رویداوه‌و ئێستاش به‌رده‌وامه‌‪،‬‬ ‫ئه‌گه‌ر وابڕوات ئه‌وا كۆمپانیا گه‌وره‌كان‬ ‫به‌ناوی‌ پ���رۆژه‌ی‌ وه‌به‌رهێنانه‌وه‌ زه‌وی‌‬ ‫ئه‌م واڵت���ه‌ داده‌بڕن‌و دواتر به‌ئاره‌زووی‌‬ ‫خۆیان ده‌یفرۆشنه‌وه‌‪.‬‬

‫‪4‬‬

‫)‪ )312‬سێشه‌مم ‌ه ‪2012/2/7‬‬

‫‪hewalusyaset.awene@gmail.com‬‬

‫هەنوکە‬

‫خه‌ڵك ‌ی چۆمان پاش پێنج رۆژ له‌خۆپیشاندان‪ ،‬راستگۆی ‌ی حكومه‌ت تاقیده‌كه‌نه‌وه‌‬ ‫ئا‪ :‬ئاكۆ حه‌مه‌د رابی‌‬ ‫هاواڵتیانی‌ چۆمان پاش پێنج‬ ‫رۆژ له‌ خۆپیشاندان وه‌ك‬ ‫ناڕه‌زاییه‌ك به‌رامبه‌ر كوشتنی‌‬ ‫الوێكی‌ شارۆچكه‌كه‌یان‪ ،‬كه‌وتنه‌‬ ‫گفتوگۆوه‌ له‌گه‌ڵ حكومه‌تی‌ هه‌رێم‌و‬ ‫دوا چانسیاندا به‌ حكومه‌ت تا‬ ‫"ئه‌مجاره‌ش راستگۆیی‌ دامه‌زراوه‌كانی‌‬ ‫حكومه‌تی‌ هه‌رێم تاقیبه‌كه‌نه‌وه‌"‪،‬‬ ‫ئه‌گه‌ر نا‪ ،‬ناچارده‌بن په‌نا به‌رنه‌وه‌‬ ‫به‌ر خۆپیشاندان تا كێشه‌‬ ‫یاساییه‌كانیان بۆ چاره‌سه‌رده‌كرێت‌و‬ ‫ئه‌و زوڵمه‌ی‌ له‌چه‌ند گه‌نجێكیان‬ ‫كراوه‌‪ ،‬بۆیان بگه‌ڕێنرێته‌وه‌‪.‬‬ ‫دانیشتوانی‌ ده‌ڤه‌ری‌ باڵه‌كایه‌تی‌ دوا ‌‬ ‫ی‬ ‫كوژرانی‌ گه‌نجێك���ی‌ قه‌زای‌ چۆمان كه‌‬ ‫رۆژی‌ ‪ 31‬كانون���ی‌ دووه‌م به‌ده‌س���تی‌‬ ‫هاوڕێیه‌ك���ی‌ ك���وژرا‪ ،‬ده‌س���تیان دایه‌‬ ‫خۆپیش���اندان‌و ڕێگه‌ی‌ بازرگانی‌ نێوان‬ ‫هه‌رێم���ی‌ كوردس���تان‌و ئێرانی���ان بۆ‬ ‫ماوه‌ی‌ پێنج رۆژ راگ���رت‪ ،‬هاواڵتیانی‌‬ ‫خۆپشانده‌ر وه‌ك خۆیان باسی‌ ده‌كه‌ن‬ ‫بۆی���ه‌ ئ���ه‌و هه‌ڵوێس���ته‌یان نواندووه‌‬ ‫"چونك���ه‌ باوه‌ڕی���ان به‌س���ه‌ربه‌خۆیی‬ ‫دادگاكان نه‌م���اوه‌"و ئاماژیان به‌وه‌كرد‬ ‫كه‌ چه‌ندی���ن رووداوی‌ هاوش���ێوه‌ له‌‬ ‫ناوچه‌ك���ه‌ روویداوه‌‪ ،‬ب���ه‌اڵم حكومه‌ت‬ ‫ڕێوش���وێنی‌ توندی‌ یاس���ایی به‌رامبه‌ر‬ ‫تاوانبارن نه‌گرتۆته‌به‌ر‪.‬‬ ‫سه‌باره‌ت به‌ چۆنیه‌تی‌ كوژرانی‌ ڕێباز‬ ‫ره‌حیم‌و ئاشكرابوونی‌ تاوانه‌كه‌‪ ،‬باوكی‌‬ ‫گه‌نجه‌ك���ه‌‪ ،‬ره‌حیم ش���ۆره‌یی باس���ی‌‬ ‫له‌وه‌ك���رد كه‌ كوڕه‌ك���ه‌ی‌ وه‌ك هه‌موو‬ ‫رۆژانی‌ پێشتر سه‌ردانی‌ قه‌زای‌ سۆرانی‌‬ ‫كرد بۆ راییكردنی‌ مامه‌ڵه‌و كاروباره‌كانی‌‬ ‫خ���ۆی‌و‪ ،‬وتی‌"كاتژمێ���ر یه‌ك���ی‌ دوای‌‬ ‫نی���وه‌ڕۆ ب���ه‌ره‌و س���ۆران به‌ڕێكه‌وت‪،‬‬ ‫كاتژمێر س���ێی نێ���وه‌ڕۆ ته‌له‌فۆنم بۆ‬ ‫كرد پێی گوتم له‌س���ۆرانم‪ ،‬به‌اڵم پاش‬ ‫چه‌ند كاتژمێرێك‪ ،‬به‌ته‌واوی‌ له‌سه‌عات‬ ‫شه‌ش���دا په‌یوه‌ندی���م پێوه‌ك���رده‌وه‌‬ ‫ته‌له‌فۆنه‌كانی‌ داخرابوون"‪.‬‬ ‫باوك���ی‌ گه‌نجه‌ كوژراوه‌ك���ه‌ باس له‌وه‌‬ ‫ده‌كات كه‌ پاش���ئه‌وه‌ی‌ ته‌له‌فۆنه‌كانی‌‬ ‫رێبار داخرابوون‌و هه‌س���تیان كردووه‌‬ ‫ش���تێك روویداوه‌‪ ،‬بۆ س���ۆراخكردنی‌‬

‫ب���ه‌ دوو ئۆتۆمبێل���ی‌ ب���راو برازاكانی‌‬ ‫ڕۆش���توون ب���ۆ س���ۆران‪" ،‬كاتژمێ���ر‬ ‫ح���ه‌وت‌و نیو گه‌یش���تینه‌ س���ه‌رپردی‌‬ ‫كاول���ۆكان‪ ،‬ئۆتۆمبێلی‌ كوڕه‌كه‌م بینی‌‬ ‫به‌ره‌و ره‌واندز ده‌ڕۆیش���ت‌و ژماره‌كه‌ی‌‬ ‫لێكرابووه‌‪ ،‬ئۆتۆمبیله‌كه‌م ناسیه‌وه‌‪ ،‬به‌‬ ‫براكه‌مم وت ئه‌م سه‌یاره‌یه‌ هی‌ ڕیبازه‌‪،‬‬ ‫كاتێ���ك تۆمه‌تباره‌كه‌ چ���اوی‌ به‌ئێمه‌‬ ‫ك���ه‌وت به‌خێرای���ی‌ س���وڕایه‌وه‌ به‌ره‌و‬ ‫س���ۆران‪ .‬دواتر ئێم���ه‌ دوای‌ كه‌وتین‌و‬ ‫ئه‌و به‌ ئۆتۆمبیله‌كه‌ هه‌ڵهات‪ ،‬پاش���ان‬ ‫ئاسایش‌و بازگه‌كانمان ئاگادار كرده‌وه‌و‬ ‫ئنجا چوومه‌ ت���ه‌واری‌‪ ،‬دڵه‌م خه‌به‌ری‌‬ ‫داو پێموت���ن ك���وڕی‌ من ك���وژراوه‌و‬ ‫سه‌یاره‌كه‌ش���ی‌ به‌بێ ژماره‌ له‌ سۆران‬ ‫ده‌سوڕیته‌وه‌"‪.‬‬ ‫ڕێباز ره‌حیم ش���ۆره‌یی ئه‌و الوه‌ی‌ كه‌‬ ‫كوژرا‪ ،‬ته‌مه‌نی‌ ‪27‬س���اڵه‌و خێزانداره‌‌و‬ ‫دوومناڵی‌ هه‌یه‌ (كوڕ‌و كچێك)‪ ،‬ماوه‌ی‌‬ ‫چه‌ند س���اڵێكه‌ ب���ه‌كاری‌ به‌نزیخانه‌و‬ ‫پیشانگای‌ ئۆتۆمبێله‌وه‌ خه‌ریكه‌‪ ،‬ئه‌و‬ ‫له‌كات���ی‌ رووداوه‌ك���ه‌دا ئۆتۆمبیلێكی‌‬ ‫جۆری‌ وه‌نه‌وشه‌ی‌ پێ بووه‌‪.‬‬ ‫به‌پێ���ی‌ قس���ه‌ی‌ هاوڕێكان���ی‌‪ ،‬رێباز‬ ‫ره‌حیم‪ ،‬كه‌س���ێكی‌ هێمن ب���ووه‌‌و الی‌‬ ‫خه‌ڵك���ی‌ چۆمان خۆشه‌ویس���ت بووه‌‌و‬ ‫سه‌رقاڵی‌ كاسپی‌ خۆی بووه‌‪ ،‬سه‌ره‌تا‬ ‫بارودۆخی‌ ئاب���وری‌ خراپ بووه‌‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫ماوه‌ی‌ س���اڵێكه‌ وه‌زعی‌ ئابوری‌ باش‬ ‫ب���ووه‌‪ ،‬ژیان���ی‌ زۆر خۆشویس���تووه‌‪،‬‬ ‫به‌اڵم ل���ه‌ڕۆژی‌ ‪ 31‬كانون���ی‌ دووه‌مدا‬ ‫ئه‌م خۆش���ییه‌ی‌ زۆری‌ نه‌خایاندووه‌ له‌‬ ‫رووداوێكدا كه‌ پاش مردنی‌ س���ه‌رنجی‌‬ ‫هه‌موو خه‌ڵك���ی‌ كوردس���تانی‌ به‌الی‌‬ ‫خۆیدا راكێشا‪ ،‬كۆتایی‌ به‌ژیانی‌ هات‪.‬‬ ‫سه‌باره‌ت به‌چۆنیه‌تی‌ ده‌ستگیركردنی‌‬ ‫تۆمه‌تباره‌ك���ه‌و داننانی‌ به‌ تاوانه‌كه‌دا‪،‬‬ ‫به‌ڕێوه‌ب���ه‌ری‌ پۆلیس���ی‌ س���ۆران‪،‬‬ ‫عه‌می���د ئه‌س���كه‌نده‌ر ئه‌بابه‌ك���ر ل���ه‌‬ ‫لێدوانێك���دا به‌ئاوێنه‌ی‌ ڕاگه‌یاند "دوای‌‬ ‫ئاگاداركردنه‌وه‌ی‌ مه‌فره‌زه‌و ئه‌فسه‌ری‌‬ ‫ئێش���كگر‌و هێ���زی‌ فریاكه‌وتن‌و‪ ،‬پاش‬ ‫تێپه‌ڕبوونی‌ بیست كاتژمێرێك به‌سه‌ر‬ ‫رووداوه‌ك���ه‌دا توانیم���ان تۆمه‌تباره‌كه‌‬ ‫ده‌ستگیر بكه‌ین"‪.‬‬ ‫به‌ڕێوه‌به‌ری‌ پۆلیسی‌ سۆران ئاماژه‌ی‌‬ ‫بۆ ئه‌وه‌ كرد كه‌ دوای‌ ده‌ستگیركردنی‌‬ ‫تۆمه‌تباره‌ك���ه‌ دان���ی‌ به‌تاوانه‌ك���ه‌دا‬

‫به‌ڵینمان داو‌ه‬ ‫هه‌ركاتێك‬ ‫ی‬ ‫حكومه‌ت نه‌یتوان ‌‬ ‫یاساو دادگاكان‬ ‫سه‌ربه‌خۆبكات‪،‬‬ ‫ی ناوخۆ‬ ‫وه‌زاره‌ت ‌‬ ‫ی‬ ‫نه‌یتوانی‌ سه‌المه‌ت ‌‬ ‫هاواڵتیان بپارێزت‪،‬‬ ‫ئێمه‌ دووباره‌ دێنه‌و‌ه‬ ‫سه‌ر شه‌قام له‌م جار‌ه‬ ‫گه‌رمتر‬ ‫ناوه‌‌و "وتی‌ من كوش���توومه‌ بۆ پاره‌و‬ ‫ئۆتۆمبێله‌كه‌ی‌‌و ته‌رمه‌كه‌شم فڕێداوه‌ت ‌ه‬ ‫ناو رووباره‌وه‌"‪ .‬ناوبراو ئه‌و زانیاریبه‌شی‌‬ ‫ره‌تكرده‌وه‌ كه‌ ئه‌و تۆمه‌تباره‌ پیشه‌ی‌‬ ‫پۆلیس بێت‪.‬‬ ‫دوای‌ باڵوبوون���ه‌وه‌ی‌ هه‌واڵی‌ كوژرانی‌‬ ‫ڕێب���از‪ ،‬ه���ه‌زاران هاواڵت���ی‌ خه‌ڵكی‌‬ ‫باڵه‌كایه‌تی‌ به‌س���ه‌رجه‌م چین‌و توێژه‌‬ ‫جیاجیاكانیه‌وه‌ رژانه‌ س���ه‌ر ش���ه‌قام‌و‬ ‫بۆم���اوه‌ی‌ پێنج رۆژ ڕێگ���ه‌ی‌ چۆمان‬ ‫حاجی‌ ئۆمه‌رانیان داخس���ت كه‌ بووه‌‬ ‫مای���ه‌ی‌ زه‌ره‌رێك���ی‌ زۆری‌ ئابوری���ی‌‪.‬‬ ‫له‌ب���اره‌ی‌ ئه‌نجامدانی‌ خۆپیش���اندان‌و‬ ‫وه‌رگرتنی‌ ئه‌و هه‌ڵوێس���ته‌‪ ،‬وته‌بێژی‌‬

‫گردبوونه‌وه‌كه‌ی‌ باڵه‌كایه‌تی‌‪ ،‬مه‌النیاز‬ ‫چۆمان���ی‌‪ ،‬ئاماژه‌ی‌ ب���ۆ ئه‌وه‌كرد ك ‌ه‬ ‫خه‌ڵك���ی‌ باڵه‌كایه‌ت���ی‌ ئه‌زموونێك���ی‌‬ ‫تاڵیان له‌گ���ه‌ڵ ئه‌و جۆره‌ كه‌یس���انه‌‬ ‫هه‌یه‌ "پێمانوایه‌ یاس���ا سه‌روه‌ر نییه‌و‬ ‫دادگاكانیش س���ه‌ربه‌خۆنین‪ ،‬بۆیه‌ ئه‌و‬ ‫ڕێگ���ه‌ مه‌ده‌نیه‌مان هه‌ڵبژارد تاكو ئه‌و‬ ‫كه‌یسه‌ش���مان وه‌ك كه‌یسه‌كانی‌ دیكه‌‬ ‫دیزه‌به‌ده‌رخۆن���ه‌ نه‌كرێ���ت‌و تۆمه‌تبار‬ ‫به‌سزای‌ خۆی بگات"‪.‬‬ ‫ده‌ڤ���ه‌ری‌ باڵه‌كایه‌ت���ی‌ ناوچه‌یه‌ك���ی‌‬ ‫به‌رفراوان���ی‌ هه‌رێم���ی‌ كوردس���تانه‌‪،‬‬ ‫سه‌نته‌ری‌ ناوچه‌كه‌ قه‌زای‌ چۆمانه‌ كه‌‬ ‫له‌ ناحیه‌كانی‌ حاجی‌ ئۆمه‌ران‪ ،‬گه‌اڵڵه‌‪،‬‬ ‫سمیالن‌و قه‌سرێ پێكهاتووه‌و نزیكه‌ی‌‬ ‫‪150‬گون���د له‌خۆده‌گرێ���ت‌و ل���ه‌ رووی‌‬ ‫ی سۆرانه‌‪.‬‬ ‫ئیدارییه‌وه‌ سه‌ر به‌قه‌زا ‌‬ ‫م���ه‌ال نی���از چۆمان���ی‌ وته‌بێ���ژی‌‬ ‫خۆپیشاندانه‌كه‌ی‌ ناوچه‌ی باڵه‌كایه‌تی‌‬ ‫ره‌تیك���ردوه‌و ك���ه‌ ئ���ه‌وان داوای���ان‬ ‫كردبێ���ت تۆمه‌تباره‌ك���ه‌ راده‌س���تی‌‬ ‫خۆپیشانده‌ران بكرێته‌وه‌ تا له‌ شوێنی‌‬ ‫خ���ۆی‌ بكوژرێته‌وه‌‌و وت���ی‌ "به‌داخه‌وه‌‬ ‫هه‌رچه‌ن���ده‌ ل���ه‌ ڕاگه‌یاندن���ه‌كان وا‬ ‫باس���كراوه‌ ك���ه‌ خه‌ڵ���ك داواده‌كه‌ن‬ ‫بكوژه‌كه‌ی���ان راده‌س���ت بكه‌ن���ه‌وه‌ تا‬ ‫له‌هه‌مان ش���وێن بكوژرێت���ه‌وه‌‪ ،‬ئێمه‌‬ ‫ئه‌و داوایه‌مان نه‌بووه‌‪ ،‬كه‌ له‌ده‌ره‌وه‌ی‌‬ ‫یاساو ده‌س���تور كارێكی‌ وابكرێت"‪ .‬له‌‬ ‫درێژه‌ی‌ قس���ه‌كانیدا ناوبراو هێمای‌ بۆ‬ ‫ئه‌وه‌ش كرد كه‌ دیوێكی‌ دیكه‌ی‌ هاتنی‌‬ ‫هاواڵتیان بۆسه‌ر شه‌قام په‌یوه‌ندی‌ به‌‬ ‫كێش���ه‌ كه‌ڵه‌كه‌بووه‌كان���ی‌ ناوچه‌كه‌وه‌‬ ‫هه‌یه‌ له‌ شێوه‌ی‌ ئه‌و رووداوانه‌‪.‬‬ ‫چۆمانی‌ وتی‌ "نه‌بوونی‌ ئارامی‌‌و باوه‌ڕ‬ ‫نه‌بوون ب���ه‌دام‌و ده‌زگاكانی‌ وه‌زاره‌تی‌‬ ‫ناوخۆ‪ ،‬ئێمه‌ی‌ هێناوه‌ته‌ سه‌ر شه‌قام‪.‬‬ ‫ئه‌م���ه‌ش له‌وه‌وه‌ هات���ووه‌ كه‌ خه‌ڵكی‌‬ ‫باڵه‌كایه‌تی‌ پێش���تر دوو قه‌زیه‌ی‌ له‌و‬ ‫شێوه‌یه‌ی‌ هه‌بووه‌‪ ،‬یه‌كێكیان قه‌زیه‌ی‌‬ ‫شه‌هید غه‌فور مامه‌ند بوو‪ ،‬كه‌ له‌الیه‌ن‬ ‫كه‌س���ێكه‌وه‌ ك���وژرا‪ ،‬ئه‌و كه‌س���ه‌كه‌‬ ‫حاڵه‌تی‌ كوش���تنێكی‌ تریش���ی‌ له‌سه‌ر‬ ‫بوو‪ ،‬به‌دان پێدانان���ی‌ خودی‌ وه‌زیری‌‬ ‫داد‪ ،‬ئه‌گه‌رچ���ی‌ جێبه‌جێش نه‌كرێت‪،‬‬ ‫ده‌بوایه‌ ئ���ه‌و تاوانب���ار‌ه فه‌رمانی‌ له‌‬ ‫س���ێداره‌دانی‌ ب���ۆ ده‌رچووایه‌‪ ،‬كه‌چی‌‬ ‫فه‌رمانی‌ بۆ ده‌رنه‌چوو‪ ،‬ئه‌مه‌یه‌ وامان‬

‫الفیتەیەکی خۆپیشاندەران کە وێنەی کوژراوەکەی پێوەیە‬ ‫لێده‌كات كه‌ متمانه‌م���ان به‌ دادگاكان‬ ‫نه‌مێنێت"‪ .‬سه‌باره‌ت به‌ دۆسیه‌ی‌ ئه‌و‬ ‫غه‌فور مامه‌ن���ده‌ كه‌ ئه‌ویش گه‌نجێكی‌‬ ‫ئه‌و ده‌ڤ���ه‌ره‌ بووه‌‪ ،‬وت���ی "له‌ماوه‌ی‌‬ ‫بیس���ت‌و چوار كاتژمێر له‌و كه‌یس���ه‌دا‬ ‫سه‌رۆكی‌ دادگا گۆڕدرا‪ ،‬به‌س بۆ ئه‌وه‌ی‌‬ ‫قه‌زیه‌كه‌ له‌ له‌سێداره‌دانه‌وه‌ بگۆڕن بۆ‬ ‫حوكمێكی‌ هه‌تاهه‌تایی‪ ،‬دیاره‌ ئه‌مه‌ش‬ ‫ڕێخۆش���كه‌ره‌ بۆ ئ���ه‌وه‌ی‌ حاڵه‌ته‌كان‬ ‫دووباره‌ ببنه‌وه‌"‪.‬‬ ‫م���ه‌ال نیاز باس ل���ه‌وه‌ ده‌كات كه‌ له‌‬ ‫قه‌زی���ه‌ی‌ غه‌ف���وردا تۆم���ه‌ت ناخه‌نه‌‬ ‫پ���اڵ هی���چ الیه‌نێك‪ ،‬ب���ه‌اڵم ئه‌وه‌ش‬ ‫ناش���ارێته‌وه‌ كه‌ "ده‌س���تێك هه‌بووه‌‬ ‫تاك���و قه‌زیه‌ی‌ ش���ه‌هید غەف���ور‪ ،‬له‌‬ ‫له‌س���ێداره‌دانه‌وه‌ بگۆڕدرێت بۆ به‌ندی‌‬ ‫هه‌تا هه‌تای���ی‪ ،‬ئه‌مه‌ش پێم���ان وایه‌‬ ‫قه‌ڵه‌وكردنی‌ تاوانبارانه‌‪ ،‬له‌زیندانه‌كانی‌‬ ‫حكومه‌ت���ی‌ هه‌رێ���م"‪ .‬وته‌بێ���ژی‌‬ ‫خۆپیشاندانی‌ چۆمان‪ ،‬باسی‌ له‌وه‌كرد‬ ‫كه‌ ئه‌و ئه‌زموونه‌ تاڵه‌‌و ئه‌و ترس���ه‌یه‌‬ ‫كه‌ وایلێكردوون به‌و س���ه‌رماو سۆڵه‌و‬ ‫بارانه‌ بێینه‌ س���ه‌ر شه‌قام‌و شه‌ونخونی‌‬ ‫بكه‌ن‌و ڕێگه‌ی‌ بازرگانی‌ هه‌رێم‌و ئێران‬ ‫په‌ك بخه‌ن "ن���ه‌ك دادگاییكردنه‌كه‌ی‌‬ ‫تۆمه‌تباره‌ك���ه‌ی‌ رێبازیش ب���ه‌ده‌ردی‌‬ ‫دۆسیه‌كه‌ی‌ غه‌فور بچێت"‪.‬‬ ‫م���ه‌ال نی���از وتیش���ی‌ "گه‌ڕان���ه‌وه‌ی‌‬ ‫متمانه‌مان به‌وه‌وه‌ ده‌بێت كه‌ دادگاكان‬ ‫بێالیه‌نی‌ خۆیان پیشانی‌ خه‌ڵك بده‌ن‌و‬ ‫ئه‌مه‌ به‌ك���رده‌وه‌ بس���ه‌لمێنن‪ .‬كاتێك‬

‫فۆتۆ‪ :‬ئاکۆ‬

‫ك���ه‌ دادگاكان بڕیاری‌ له‌س���ێداره‌دان‬ ‫ده‌رده‌چێت با له‌كوردس���تانیش وه‌ك‬ ‫عێراق جێبه‌جێبكرێ���ت‪ ،‬چونكه‌ ئێمه‌‬ ‫هه‌رێمێكین سه‌ر به‌ عێراقین‪ ،‬بۆ له‌وێ‬ ‫كاری‌ پێبكرێت‌و له‌كوردس���تان كاری‌‬ ‫پێنه‌كرێت"‪.‬‬ ‫له‌ب���اره‌ی‌ وه‌رگرتنی‌ زه‌مانه‌تیش���ه‌وه‌‬ ‫له‌حكومه‌ت بۆ ئه‌م كێشه‌یه‌و كێشه‌كانی‌‬ ‫ت���ر‪ ،‬مه‌ال رێب���از وتی‌ "كه‌س���ێك كه‌‬ ‫سوێندی‌ یاس���ایی خوارد له‌ په‌رله‌مان‬ ‫ئه‌و س���وێنده‌ به‌الی‌ ئێمه‌وه‌ گه‌وره‌یه‌‪،‬‬ ‫بۆیه‌ ل���ه‌و كۆبوونه‌وه‌یه‌دا به‌رپرس���ان‬ ‫به‌ڵێن���ی‌ ئه‌وه‌یان داوه‌ كه‌ كه‌یس���ه‌كه‌‬ ‫به‌ ش���ێوازی‌ یاس���ایی خ���ۆی‌ بچێته‌‬ ‫پێشه‌وه‌‪ ،‬پێشیان وتین هه‌ركاتێكیش‬ ‫ئێوه‌ ته‌عنه‌تان هه‌بوو له‌سه‌ر شێوازی‌‬ ‫دادگایكردنه‌ك���ه‌‪ ،‬ئێمه‌ش له‌گه‌ڵ ئێوه‌‬ ‫دێینه‌ سه‌ر شه‌قام"‪.‬‬ ‫له‌ب���اره‌ی‌ چاره‌نوس���ی‌ كه‌یس���ه‌كه‌ی‌‬ ‫رێباز‌و خۆپیش���اندانه‌كانه‌وه‌‪ ،‬مه‌ال نیاز‬ ‫ی له‌سه‌ر ئه‌وه‌ كرده‌وه‌‬ ‫چۆمانی‌ جه‌خت ‌‬ ‫كه‌ ئه‌وان له‌گه‌ڵ سه‌رۆكی‌ ئه‌نجوومه‌نی‌‬ ‫وه‌زیران‌و هه‌ردوو وه‌زیری‌ دادو ناوخۆ‬ ‫كۆبوونه‌ته‌وه‌‌و ئام���اژه‌ی‌ بۆ ئه‌وه‌ كرد‬ ‫كه‌ ئه‌وان حكومه‌تی‌ هه‌رێم سه‌رله‌نوێ‌‬ ‫تاقیده‌كه‌ن���ه‌وه‌و‪ ،‬وتی‌ "به‌ڵینمان داوه‌‬ ‫هه‌ركاتێك حكومه‌ت نه‌یتوانی‌ یاس���او‬ ‫دادگاكان س���ه‌ربه‌خۆبكات‪ ،‬وه‌زاره‌تی‌‬ ‫ناوخۆ نه‌یتوانی‌ س���ه‌المه‌تی‌ هاواڵتیان‬ ‫بپارێزت‪ ،‬ئێمه‌ دووباره‌ دێنه‌وه‌ س���ه‌ر‬ ‫شه‌قام له‌م جاره‌ گه‌رمتر"‪.‬‬ ‫ریکالم‬

‫کوردستانی‬

‫)‪ )312‬سێشه‌مم ‌ه ‪2012/2/7‬‬

‫‪kurdistany.awene@gmail.com‬‬

‫‪5‬‬

‫به‌نداوه‌كانی‌ ئێران روبه‌رێكی‌ گه‌وره‌ ‌ی‬ ‫كشتوكاڵیی هه‌رێمی‌ كوردستان په‌كده‌خات له‌چاوەڕوانی بەربەرییەکاندا‬ ‫به‌ختیار عه‌لی ده‌ینوسێت‬

‫«‪ 3‬له‌‪»3‬‬

‫ فۆتۆ‪ :‬یەحیا ئەحمەد‬ ‫بەفر گوندێکی هەورامانی تەختی داپۆشیوە‬ ‫ئا‪ :‬یه‌حیا به‌رزنجی‌‬ ‫ئێران له‌ئاماده‌كارییه‌كی‌ گه‌وره‌دای ‌ه‬ ‫ی روباری‌ سیروان‬ ‫ی ئاو ‌‬ ‫بۆ ئه‌و‌ه ‌‬ ‫له‌سنووره‌كانی‌ خۆیدا قه‌تیس‬ ‫بێ‌‌و نه‌گاته‌ هه‌رێمی‌ كوردستان‪،‬‬ ‫ی‬ ‫ی زۆر به‌ده‌رامه‌ت ‌‬ ‫ئه‌مه‌ش زیانێك ‌‬ ‫ئاوو كشتوكاڵی‌ هه‌رێم ده‌گه‌یه‌نێت‬ ‫له‌سااڵنی‌ ئاینده‌دا‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ی رابردوودا له‌گه‌ ‌ڵ ئه‌و‌ه ‌‬ ‫له‌چه‌ند رۆژ ‌‬ ‫ی عێراقیش به‌فر زۆرێك‬ ‫له‌كوردستان ‌‬ ‫ی گرتبۆوه‌‪،‬‬ ‫له‌ناوچ��� ‌ه س���نوریه‌كان ‌‬ ‫ی‬ ‫ب���ه‌اڵم به‌فرباری���ن له‌كوردس���تان ‌‬ ‫ئێران به‌ش���ێوه‌یه‌ك بوو ك ‌ه هه‌موو‬ ‫ێ‬ ‫ی گرتووه‌ته‌وه‌‪ ،‬له‌هه‌ند ‌‬ ‫ناوچه‌كان��� ‌‬ ‫ی ته‌خت‌و‬ ‫ی وه‌ك���و هه‌ورامان ‌‬ ‫ناوچ ‌ه ‌‬ ‫ی پاوه‌‌و مه‌ریوان‌و‬ ‫ی ش���ار ‌‬ ‫ده‌وروبه‌ر ‌‬ ‫ێ‬ ‫ی زۆر كه‌وتوه‌‪ ،‬له‌هه‌ند ‌‬ ‫سنه‌‪ ،‬به‌فرێك ‌‬ ‫ی دابوو له‌یه‌ك مه‌ترو نیو‪،‬‬ ‫شوێن خۆ ‌‬ ‫ی رابردوو‬ ‫ی سااڵن ‌‬ ‫ی وشك ‌ه ساڵ ‌‬ ‫به‌هۆ ‌‬ ‫ی عێراق‪ ،‬ب���ه‌رده‌وام‬ ‫له‌كوردس���تان ‌‬ ‫ی به‌ف���ر دڵخۆش���ت ده‌كات‪،‬‬ ‫بارین��� ‌‬ ‫ی ك ‌ه ناوچه‌ك��� ‌ه دوور ده‌بێت‬ ‫ب���ه‌و‌ه ‌‬ ‫له‌وش���ك ‌ه س���اڵی‌‪ ،‬به‌اڵم شۆفێره‌ك ‌ه‬ ‫ی‬ ‫ك��� ‌ه به‌ته‌ركی���زه‌و‌ه ئوتومبێله‌ك ‌ه ‌‬ ‫ی نه‌خزێت‌و‬ ‫ی بۆ ئ���ه‌و‌ه ‌‬ ‫لێده‌خ���وڕ ‌‬ ‫ی‬ ‫نه‌كه‌وێت ‌ه كه‌ندێكه‌وه‌‪ ،‬پێكه‌نی‌‌و وت ‌‬ ‫"د ‌ڵ به‌و به‌فربارین ‌ه خۆش مه‌ك ‌ه ك ‌ه‬ ‫ی چه‌ند‬ ‫ی ئێرانه‌‪ ،‬هه‌موو ‌‬ ‫له‌كوردستان ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ئ���ه‌و به‌نداوان ‌ه ‌‬ ‫س���اڵێك ‌ه به‌هۆ ‌‬ ‫ی كردووه‌‪ ،‬رێگ ‌ه نادات ئه‌و‬ ‫دروس���ت ‌‬ ‫ی ئه‌مدیو بچێت‬ ‫ی ناو چه‌مه‌كان ‌‬ ‫ئاوان ‌ه ‌‬ ‫ب���ه‌ره‌و عێراق‪ ،‬برا ئێر‌ه ده‌وڵه‌ته‌وه‌‌و‬ ‫ێ چی‌ ده‌كات"‪.‬‬ ‫ئه‌زان ‌‬ ‫ی زوبان‬ ‫شۆفێره‌ك ‌ه چه‌ند‌ه كابرایه‌ك ‌‬ ‫ی تا بڵێیت به‌توانا‬ ‫شیرین‌و شۆفێرێك ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ل���ه‌و خه‌یاڵ ‌ه ‌‬ ‫بوو‪ ،‬به‌و قس���ان ‌ه ‌‬ ‫ی ئ���او‌و‬ ‫كردی���ن‪ ،‬چونك��� ‌ه زۆرب��� ‌ه ‌‬ ‫ی كوردستان‌و ده‌ریاچه‌كان‬ ‫چۆمه‌كان ‌‬ ‫ی‬ ‫ی س���ه‌رچاوه‌ك ‌ه ‌‬ ‫ی زۆر ‌‬ ‫به‌ش���ێك ‌‬ ‫ی‬ ‫له‌ئێرانه‌وه‌ی���ه‌‪ ،‬به‌نموون��� ‌ه چه‌م��� ‌‬ ‫ی‬ ‫ی س���یروان‌و ئاو ‌‬ ‫چۆم���ان‌و ئ���او ‌‬ ‫ی ده‌ربه‌ندیخان‌و‬ ‫ئه‌ڵ���وه‌ن‌و ده‌ریاچ ‌ه ‌‬ ‫ی ك ‌ه‬ ‫ی ئ���ه‌و بۆچون ‌ه ‌‬ ‫قه‌ندیل‪ .‬به‌پێ ‌‬ ‫ی به‌نداو دروستكردنه‌‪،‬‬ ‫ئێران خه‌ریك ‌‬ ‫ی كوردستان‬ ‫ی دووردا هه‌رێم ‌‬ ‫له‌ماو‌ه ‌‬ ‫ی ده‌كات‪ ،‬ئه‌گه‌ر‬ ‫ی كه‌م ئاو ‌‬ ‫تووش��� ‌‬ ‫ی كوردستان‬ ‫ی هه‌رێم ‌‬ ‫به‌رپرس���ه‌كان ‌‬ ‫له‌كه‌ناڵ��� ‌ه دیبلۆماس���ییه‌كانه‌و‌ه‬

‫به‌ندا‌وی‌ داران گه‌وره‌و تورکیاو ئێران‬ ‫ی ئاو وه‌ك‬ ‫فراوانه‌‪ ،‬بەرزی ده‌گات ‌ه گلدانه‌وه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫چه‌كێك له‌دژ ‌‬ ‫ی‬ ‫‪ 100‬مه‌تر زۆرب ‌ه ‌‬ ‫ی كوردستان‬ ‫هه‌ڵكه‌ندراوەو له‌ته‌واو هه‌رێم ‌‬ ‫به‌كارده‌هێنن بۆ‬ ‫بوندایه‌‪ ،‬ئێستا‬ ‫ی‬ ‫ی له‌ڕوو ‌‬ ‫ئه‌وه‌ ‌‬ ‫ئاوی کانییەکانی‬ ‫ئابورییه‌و‌ه وابه‌ست ‌ه‬ ‫ئەو دەڤەرەی تێدا‬ ‫بن به‌‌وانه‌وه‬ ‫کۆدەکرێتەوە‬ ‫نه‌كه‌ونه‌ خۆیان‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ی داران ك ‌ه به‌رامبه‌ر كۆس ‌ه ‌‬ ‫له‌گوند ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ته‌خته‌‪ ،‬به‌پێ ‌‬ ‫ی هه‌ورامان ‌‬ ‫هه‌جیج ‌‬ ‫ی ئه‌و ناوچه‌ی ‌ه‬ ‫ی هه‌ندێك خه‌ڵك ‌‬ ‫وت ‌ه ‌‬ ‫ك ‌ه له‌و به‌نداوه‌دا كار ده‌كه‌ن‪ ،‬زیاتر‬ ‫ی‬ ‫ی هه‌ڵكه‌ندن‌و كار ‌‬ ‫ل���ه‌‪ 2000‬ده‌زگا ‌‬ ‫ی‬ ‫ی تر به‌به‌رده‌وام ‌‬ ‫ته‌ختكردن‌و ش���ت ‌‬ ‫كار ده‌ك���ه‌ن‌و ب ‌ه ه���ه‌زاران كرێكار‌و‬ ‫ی ‪ 24‬كاتژمێر‬ ‫ئه‌ندازی���ار بۆ م���او‌ه ‌‬ ‫بێوچ���ان له‌كارك���ردن به‌رده‌وامن‪،‬‬ ‫ی ئه‌وان ده‌بێ���ت ئێران به‌ر‬ ‫ب��� ‌ه وت ‌ه ‌‬ ‫ی ‪ 2015‬ئه‌و به‌نداو‌ه ته‌واو‬ ‫له‌س���اڵ ‌‬ ‫ی نێو‬ ‫ب���كات‪ ،‬چونك��� ‌ه رێككه‌وتنێك ‌‬ ‫ی له‌و باره‌یه‌و‌ه هه‌یه‌‪ ،‬ده‌بێت‬ ‫نه‌ته‌وه‌ی ‌‬ ‫له‌و ماوه‌یه‌دا هه‌م���وو ئه‌و به‌نداوان ‌ه‬ ‫ی‬ ‫ته‌واو بكات ك ‌ه له‌ناو ئێراندا دروست ‌‬ ‫ی ك ‌ه‬ ‫ی ئه‌وان��� ‌ه ‌‬ ‫ده‌كات‪ ،‬به‌تایبه‌ت��� ‌‬ ‫ی‬ ‫كاریگه‌رییان هه‌ی ‌ه بۆ س���ه‌ر واڵتان ‌‬ ‫هاوسنوور‪.‬‬ ‫ی داران زۆر گ���ه‌وره‌و‬ ‫به‌نداوه‌ك��� ‌ه ‌‬ ‫ی ده‌گات��� ‌ه ‪ 100‬مه‌تر‬ ‫فراوان���ه‌‪ ،‬بااڵ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی زۆرب ‌ه ‌‬ ‫ی ئه‌و‌ه ‌‬ ‫له‌ئێستادا سه‌ره‌ڕا ‌‬ ‫ی‬ ‫ی تونێلێك ‌‬ ‫هه‌ڵكه‌ندن‌و دروستكردن ‌‬ ‫هاتوچۆ له‌ته‌واو بوندایه‌‪ ،‬س���ه‌رقاڵن‬ ‫ی كانی‌‌و‬ ‫ی ئ���ه‌و ئاو ‌‬ ‫ب��� ‌ه كۆكردنه‌و‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫ی هه‌موو ‌‬ ‫شوێن ‌ه البه‌الیانه‌‪ ،‬بۆ ئه‌و‌ه ‌‬

‫ی ئه‌و‬ ‫بخه‌نه‌و‌ه سه‌ر به‌نداوه‌كه‌‪ ،‬به‌وت ‌ه ‌‬ ‫ی به‌بێ ناوهێنان لێدوانیان‬ ‫كه‌س���ان ‌ه ‌‬ ‫داوه‌‪ ،‬ئه‌و به‌ن���داو‌ه گه‌ر ته‌واو بێت‬ ‫ی بۆ گونده‌كان‬ ‫زۆرێك له‌و رێگایان ‌ه ‌‬ ‫ده‌چن به‌ر ده‌كه‌وێت‪ ،‬ته‌نانه‌ت چه‌ند‬ ‫ی‬ ‫گوندێكیش به‌ر ده‌كه‌ون‪ ،‬سه‌ره‌ڕا ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ك ‌ه چه‌ند له‌به‌رزیدان‪ ،‬به‌شێك ‌‬ ‫ئه‌و‌ه ‌‬ ‫ی هه‌جیج به‌رده‌كه‌وێت‬ ‫ی كۆس ‌ه ‌‬ ‫گوند ‌‬ ‫ی سه‌ختدایه‌‪.‬‬ ‫كه‌ له‌شوێنێك ‌‬ ‫ی‬ ‫ی داران ئاو ‌‬ ‫ی گون���د ‌‬ ‫به‌نداوه‌ك��� ‌ه ‌‬ ‫ی ته‌خت‬ ‫ی هه‌ورامان ‌‬ ‫ئ���ه‌و ناوچان��� ‌ه ‌‬ ‫كۆده‌كات���ه‌وه‌‪ ،‬پێ���ش ئه‌وی���ش ك ‌ه‬ ‫ی ئه‌و ناوچان ‌ه ده‌گرێته‌و‌ه‬ ‫ی تر ‌‬ ‫دیوێك ‌‬ ‫ی سنه‌‪ ،‬مه‌ریوان‪،‬‬ ‫ی شار ‌‬ ‫له‌سه‌ر رێگا ‌‬ ‫ی‬ ‫ی نگ ‌ڵ ئه‌و شوێن ‌ه ‌‬ ‫له‌پش���ت ناحی ‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫ی خه‌لیف ‌ه ‌‬ ‫ی ده‌سخه‌ت ‌‬ ‫ك ‌ه قورئانێك ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ك���وڕ ‌‬ ‫مس���وڵمانان عوس���مان ‌‬ ‫ی‬ ‫ی تی���ا دۆزراوه‌ته‌وه‌‪ ،‬خه‌ریك ‌‬ ‫عه‌فان ‌‬ ‫ی ترن‪ ،‬بۆ‬ ‫ی به‌نداوێك ‌‬ ‫دروس���تكردن ‌‬ ‫ی ئه‌و ناوچانه‌ش له‌وێو‌ه‬ ‫ی ئاو ‌‬ ‫ئه‌و‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫كۆبكه‌نه‌وه‌‌و رێگ ‌ه نه‌ده‌ن هیچ ئاوێك ‌‬ ‫ئه‌و ناوچه‌ی��� ‌ه به‌فیڕۆ بڕوات‪ ،‬به‌ره‌و‬ ‫ی سیروان له‌عێراق‌و له‌وێشه‌و‌ه بۆ‬ ‫ئاو ‌‬ ‫ده‌ریاچ ‌هی‌ ده‌ربه‌ندیخان‪.‬‬ ‫ی ش���اره‌زایه‌ك ل���ه‌و‬ ‫ی وت��� ‌ه ‌‬ ‫به‌پێ��� ‌‬ ‫ی ئێ���ران ده‌یه‌وێت‬ ‫ب���واره‌‪ ،‬ده‌وڵه‌ت ‌‬

‫ی‬ ‫ی ئێران له‌ناوخۆ ‌‬ ‫ی كوردس���تان ‌‬ ‫ئاو ‌‬ ‫ی لێببینێ���ت‌و رێگ ‌ه‬ ‫خۆی���دا س���ود ‌‬ ‫ی‬ ‫نه‌دات ب ‌ه هه‌ده‌ر ب���ڕوات‪ ،‬له‌ڕێگ ‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫ئه‌و به‌نداوان���ه‌و‌ه ده‌توانێت كاره‌با ‌‬ ‫ی‬ ‫ی گون���ده‌كان به‌خه‌رجێك ‌‬ ‫زۆرب��� ‌ه ‌‬ ‫كه‌متر له‌ئێس���تا مس���ۆگه‌ر بكات‪،‬‬ ‫ی ئه‌و‬ ‫ی به‌نیاز‌ه ئ���او ‌‬ ‫جگ��� ‌ه ل���ه‌و‌ه ‌‬ ‫ناوچان ‌ه بۆ ئه‌و شوێنان ‌ه بگوێزێته‌و‌ه‬ ‫ی‬ ‫ك��� ‌ه كه‌مئ���اون‪ ،‬ئه‌وه‌ش ل���ه‌ڕوو ‌‬ ‫ی‬ ‫كش���توكاڵه‌و‌ه ده‌توانێت س���ودێك ‌‬ ‫باشی‌ لێببینێت‪.‬‬ ‫ی كوردستان‪،‬‬ ‫ی هه‌رێم ‌‬ ‫دراوس���ێكان ‌‬ ‫ی ئێ���ران‌و توركیا‬ ‫ی ئیس�ل�ام ‌‬ ‫كۆمار ‌‬ ‫ی به‌گرنگی‌‌و‬ ‫ی زۆر‌ه پ��� ‌ه ‌‬ ‫ماوه‌یه‌ك��� ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ئ���او ده‌به‌ن ل���ه‌ڕۆژگار ‌‬ ‫بایه‌خ��� ‌‬ ‫ی ئاینده‌شدا‪ ،‬هه‌ربۆی ‌ه‬ ‫ئێستا‌و سااڵن ‌‬ ‫ی ده‌رامه‌ت‌و‬ ‫ی گلدانه‌و‌ه ‌‬ ‫به‌مه‌به‌س���ت ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ئاو له‌چوارچێو‌ه ‌‬ ‫س���ه‌رچاوه‌كان ‌‬ ‫ی‬ ‫ی دروستكردن ‌‬ ‫واڵته‌كانیاندا خه‌ریك ‌‬ ‫ی‬ ‫ی گ���ه‌وره‌و پ���ڕۆژ‌ه ‌‬ ‫به‌ربه‌س���ت ‌‬ ‫ی‬ ‫س���تراتیجین‪ ،‬له‌كاتێكدا ك ‌ه كۆمار ‌‬ ‫ی ئێران كار له‌س���ه‌ر ئه‌و‌ه‬ ‫ئیس�ل�ام ‌‬ ‫ی ئاینده‌دا رێگ ‌ه‬ ‫ده‌كات ك ‌ه له‌س���ااڵن ‌‬ ‫ی سیروان نه‌دات به‌ره‌و‬ ‫ی ئاو ‌‬ ‫به‌هاتن ‌‬ ‫ی كوردس���تان‪ ،‬توركی���اش‬ ‫هه‌رێم��� ‌‬ ‫ی له‌س���ه‌ر گرنگترین‬ ‫چه‌ندین به‌نداو ‌‬ ‫ی ئاسیا‌‬ ‫ی كیشوه‌ر ‌‬ ‫ی رۆژئاوا ‌‬ ‫روباره‌كان ‌‬ ‫(دیجل���ه‌و ف���ورات) دامه‌زراندووه‌‪،‬‬ ‫ی‬ ‫ی زیات���ر له‌ڕوو ‌‬ ‫ی هه‌رچ ‌‬ ‫بۆ ئ���ه‌و‌ه ‌‬ ‫كش���توكاڵه‌و‌ه ببوژێته‌و‌ه ك ‌ه ئێستا‬ ‫ی‬ ‫ی كش���توكاڵدا له‌نێو واڵتان ‌‬ ‫له‌بوار ‌‬ ‫ی هه‌ر‌ه پێشه‌وه‌دایه‌‪،‬‬ ‫جیهاندا له‌ڕیز ‌‬ ‫ی‬ ‫چاودێران پێیانوای ‌ه رێگرتن له‌هاتن ‌‬ ‫ی‬ ‫ی گرنگ��� ‌‬ ‫چه‌ن���د س���ه‌رچاوه‌یه‌ك ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ئاو له‌واڵتان ‌‬ ‫ی س���ه‌ر زه‌و ‌‬ ‫ده‌رامه‌ت ‌‬ ‫ی‬ ‫ئێ���ران‌و توركیاو‌ه ب���ه‌ره‌و هه‌رێم ‌‬ ‫ی‬ ‫كوردس���تان‪ ،‬له‌ئێس���تا‌و س���ااڵن ‌‬ ‫داهاتووش���دا مه‌ترس���یدار ده‌بێت‪،‬‬ ‫ی‬ ‫ی س���ه‌ر سنوور ‌‬ ‫ك ‌ه ئه‌و دوو واڵت ‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫ی كوردس���تان‪ ،‬گلدانه‌و‌ه ‌‬ ‫هه‌رێم��� ‌‬ ‫ی‬ ‫ئه‌و ئاوان��� ‌ه وه‌ك چه‌كێ���ك له‌دژ ‌‬ ‫ی كوردستان به‌كارده‌هێنن بۆ‬ ‫هه‌رێم ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ئابورییه‌و‌ه هه‌رچ ‌‬ ‫ی ل���ه‌ڕوو ‌‬ ‫ئه‌و‌ه ‌‬ ‫زیات���ر وابه‌س���ت ‌ه بن ب��� ‌ه به‌رهه‌م ‌ه‬ ‫ی‬ ‫ی ئه‌وانه‌وه‌‌و به‌درێژای ‌‬ ‫كشتوكاڵییه‌كان ‌‬ ‫ی‬ ‫ی كش���توكاڵ ‌‬ ‫ی روبه‌ر ‌‬ ‫چه‌ند وه‌رزێك ‌‬ ‫ی ئاو‬ ‫ێ س���ه‌رچاو‌ه ‌‬ ‫كوردستانیش ب ‌‬ ‫ی‬ ‫بن‪ ،‬ك ‌ه پێش���تر ب���ۆ به‌رهه‌مهێنان ‌‬ ‫به‌روبـــوم��� ‌ه كش���توكـــاڵیه‌كــان‬ ‫به‌كـــارده‌هێنران‪.‬‬

‫«ئێم���ە چاوڕوانی چیی���ن‪ ،‬وا هەموو‬ ‫له‌س���ەرای ش���اردا کۆبووینەوە؟ ئێمە‬ ‫چاوەڕوان���ی بەربەرییەکان دەکەین‪ .‬کە‬ ‫بڕیارە ئەمڕۆ بگەن بۆ له‌سینات کەس‬ ‫ناجوڵێت‌و ئیش ناکات بۆ س���یناتۆران‬ ‫لەوێ دانیشتون‌و یاسا داناڕێژن چونکە‬ ‫ئەمڕۆ بەربەرییەکان دەگەن سیناتۆران‬ ‫ئێستا یاس���ای چی بنوس���ن؟ کاتێک‬ ‫بەربەریی���ەکان هات���ن‪ ،‬ئی���دی ئەوان‬ ‫یاسامان بۆ دەنوسن»‪.‬‬ ‫ئەوە سەرەتای قەسیدە بەناوبانگەکەی‬ ‫«له‌چاوەڕوان���ی‬ ‫کافافیی���ە‬ ‫بەربەرییەکاندا»‪ .‬کافافی له‌پێش���ەنگی‬ ‫ئەو نوس���ەر‌و شاعیرانەدا بوو کە باسی‬ ‫له‌پێویستی‌و خواستی قووڵی مرۆڤ بۆ‬ ‫بەربەرییەکی نادیار کرد‪ .‬قەسیدەکەی‬ ‫کافافی گەلێک پێش رۆمانەکەی بۆتزاتی‌و‬ ‫کۆیتزێ‪ ،‬س���اڵی ‪ 1904‬نوسراوە‪ .‬خاڵی‬ ‫هاوبەش‌و سەرەکی له‌نێوان قەسیدەکە‌و‬ ‫دوو رۆمانەکەدا «چاوەڕوانی بێهودەی‬ ‫مرۆڤە» بۆ «بەربەرییەک» کە ناگات‪.‬‬ ‫بەاڵم جیاوازی گەورەی نێوان قسەکەر‬ ‫له‌قەسیدەکەی کافافی لەگەڵ هەر دوو‬ ‫پاڵەوانەکەی بۆتزاتی‌و کۆیتزێدا ئەوەیە‪،‬‬ ‫کە خەڵکی شارەکەی کافافی لێرەدا بۆ‬ ‫جەنگ نەوەستاوەن‪ ،‬له‌سەنگەردا نین‌و‬ ‫بە نیازی پەالماردانێکی خوێناوی خۆیان‬ ‫نەبەستوە‪ .‬بە پێچەوانەوە تەواوی شار‬ ‫خ���ۆی رازاندۆت���ەوە‌و وەک خەڵکێ���ک‬ ‫چاوەڕوانی فریادڕەس���ێکی گەورەبکەن‬ ‫بەوج���ۆرە چاوەڕوان���ی بەربەرییەکان‬ ‫دەکەن‪ .‬پادشا‌و فەرمانبەرە گەورەکان‬ ‫هەم���وو بە ت���اج‌و پاس���تۆنی جوان‌و‬ ‫ش���اهانەی خۆیانەوە له‌بەر دەرکی شار‬ ‫وەس���تاون‌و دەیانەوێ���ت بەربەرییەکان‬ ‫بێ���ن‌و پێش���وازیانبکەن‪ ،‬خەڵکان���ی‬ ‫قس���ەکەر‌و وتاردەریان دوورخستۆتەوە‬ ‫نەب���ا بەربەریی���ەکان بەزۆربڵێ���ی‬ ‫وەڕزبکەن‪ .‬هەموو خەڵک‪ ،‬له‌پادش���اوە‬ ‫تا هاواڵتیان ب���ە ئارەزوویەکی زۆرەوە‬ ‫سەیری ساتی دەرکەوتنی بەربەرییەکان‬ ‫دەک���ەن‪ ،‬بەاڵم کات دەڕوات‌و هیچ دیار‬ ‫نییە‪ .‬ش���ەو دادێت‌و خەڵ���ک نائارام‌و‬ ‫ش���ێواو‪ ،‬نوقم له‌بیرکردنەوەدا‪ ،‬رووەو‬ ‫ماڵ‪ ،‬مەیدان‌و شەقامەکان چۆڵدەکەن‪،‬‬ ‫چونکە بەربەرییەکان نایەن‪ .‬خەڵکێک‬ ‫له‌سنوورەوە هاتوون‌و هەواڵیان هێناوە‬ ‫ک���ە بەربەریی���ەکان نەماون‪ .‬ئێس���تا‬ ‫دەبێت خەڵکی ب���ێ بەربەرییەکان چی‬ ‫بکەن‪ ...‬بەربەریی���ەکان جۆرێک بوون‬ ‫له‌چارەسەر‪.‬‬ ‫له‌قەس���یدەکەی کافافیدا بەربەرییەکان‬ ‫دوژمن نین‪ ،‬یاخود الیەنیکەم نامانەوێت‬ ‫وەک دوژم���ن بیانبینی���ن‪ ،‬بەوەدا ئێمە‬ ‫بەربەرەکانم���ان نەبینی���وە‪ ،‬نازانی���ن‬ ‫ماهییەتی���ان چییە‪ .‬م���رۆڤ هەر کات‬ ‫له‌چاوەڕوانی ئەواندا دادەنیشێت‪ ،‬بەدیار‬ ‫خولی���ا‌و خەیاڵ‌و ت���رس‌و ئومێدەکانی‬ ‫خۆیەوە دادەنیشێت‪ .‬بەربەرییەکان ئەو‬ ‫ئاوێنەیەن کە خۆمانی تێدا دەبینینەوە‪.‬‬ ‫له‌دونی���ای کافافیدا قەیران‌و ترس���ەکە‬ ‫ل���ه‌دەرەوە نایەت‪ .‬ئێمە ماڵێکمان نییە‬ ‫بمانەوێ���ت بەربەرییەکان تێکی نەدەن‪،‬‬ ‫لێرەدا تەواو پێچەوانەیە‪ ...‬شارێکمان‬ ‫هەیە بێ���زار له‌خۆی‪ ،‬ش���وێنێکە هەتا‬ ‫پادشا خۆش���ی بەیانی زوو بە تەخت‌و‬ ‫تاجیی���ەوە له‌خەو هەس���تاوە‌و چۆتە‬ ‫دەروازەی سەرەکی شار‌و بە شەوقەوە‬ ‫چاوەڕوان���ی بەربەریی���ەکان دەکات‪.‬‬ ‫هیچ ئاس���ەوارێکی ترس لەو بەربەرانە‬ ‫له‌گۆڕێ نییە‪ ،‬هەموو تەدارەکێک کراوە‬ ‫ئ���ەوان رازی ب���ن‌و دڵیان نەئێش���ێت‪.‬‬ ‫الی کافافی���ش قەیرانی گەورەی مرۆڤ‬ ‫له‌دوژمنە دوور‌و نادیارەکەیەوە نایەت‪،‬‬ ‫قەیران���ی گ���ەورە هەمیش���ە قەیرانی‬ ‫ناوەوەیە‪ ،‬قەیرانی ناو مرۆڤ خۆیەتی‪.‬‬ ‫ئ���ەوەی وام���ان لێ���دەکات چاوەڕوانی‬ ‫بەربەرییەکان بین‪ ،‬بێزاریمانە له‌خودی‬ ‫خۆم���ان‪ .‬هەڵبەت خوێندنەوەی زۆر بۆ‬ ‫قەس���یدەکەی کافافی دەکرێت‪ ...‬وەک‬ ‫ئەوەی ئ���ەو قەس���یدەیە ئاوێنەی ئەو‬ ‫بێزارییە قووڵەیە ک���ە مرۆڤی مۆدێرن‬ ‫له‌ت���ەواوی بونیادی شارس���تانی خۆی‬ ‫هەیەتی‪ .‬ئەو ش���ارەی له‌قەسیدەکەی‬ ‫کافافی���دا چاوەڕوان���ی بەربەرییەکان‬ ‫دەکات‪ ،‬پێناچێت ش���ارێکی پڕ ئاژاوە‬ ‫بێت‪ ،‬ش���تەکان بە جۆرێک له‌جۆرەکان‬ ‫رێ���ک‌و عاقاڵنە دێنە بەرچاو‪ ،‬پادش���ا‬ ‫بەبێ کێشە لەسەر تەخت‌و تاجی خۆی‬ ‫دانیش���تووە‪ ،‬بەاڵم لەگەڵ ئەوەش���دا‬ ‫ئاسان هەموو ش���تێک دەدرێتە دەست‬ ‫بەربەرییەکان‪ .‬بەاڵم ب���ۆ؟ بۆ کافافی‬

‫له‌دوا دێڕیدا رستە هەرە بەناوبانگەکەی‬ ‫خ���ۆی دەڵێت «ئەی ئێس���تا ئێمە بێ‬ ‫بەربەرییەکان چی بکەین؟ ئەوان جۆرێک‬ ‫بوون له‌چارەس���ەر»؟‪ .‬له‌قەسیدەکەدا‬ ‫ئاماژەیەکی راستەقینە بۆ هیچ قەیرانێک‬ ‫نیی���ە‪ ،‬کەواتە بەربەرییەکان دەش���ێت‬ ‫چارەسەری چ دەردێک بووبن؟‪ .‬‬ ‫بەربەریی���ەکان لێ���رەدا وەک دکت���ۆر‬ ‫دەردەک���ەون ن���ەوەک دوژم���ن‪ ،‬وەک‬ ‫کەس���ێک گەر نەی���ەت ئێم���ە دەبێت‬ ‫بەدەردی خۆمانەوە بتلێینەوە‪ .‬مرۆڤی‬ ‫مۆدێ���رن بوونەوەرێک���ە گەر ش���تێک‬ ‫له‌ژیانی���دا روو ن���ەدات دەخنکێت‪ ،‬ئەو‬ ‫ب���ڕە زۆرە له‌عەقاڵنییەت‌و رێکخس���تن‬ ‫ک���ە ژیانی خۆی پێ قانداوە له‌ناوەوەڕا‬ ‫غەمگینیدەکات‪ .‬بەربەرییەکان ژیانمان‬ ‫له‌ی���ەک رەنگ���ی‪ ،‬له‌عەقاڵنییەتی زۆر‪،‬‬ ‫له‌یاسای یاس���ادانەران‪ ،‬له‌وتار‌و قسەی‬ ‫زۆر پاکدەکەنەوە‪ ...‬ژیانمان پێویستی‬ ‫بە هەناسەیەکی کێوی هەیە‪ ،‬بە شتێک‬ ‫ئەوەندە بۆنی یاس���ا‌و مەراس���یمی لێ‬ ‫نەیەت‪ .‬کاتێکی���ش بەربەرییەکان دێن‪،‬‬ ‫دەشێت ئەوەمان پێشکەشبکەن‪.‬‬

‫مرۆڤ هەمیشە‬ ‫بوونەوەرێکی دوو‬ ‫دیوە‪ ،‬هەمیشە‬ ‫مەخلوقێکی دوو‬ ‫کەرتە له‌نێوان نەست‌و‬ ‫هەستدا‪ ،‬له‌نێوان‬ ‫دەرەوە‌و ناوەوەدا‪،‬‬ ‫له‌نێوان خۆی‌و‬ ‫ئەویدیدا‬

‫قەس���یدەکەی کافاف���ی تەنی���ا وەک‬ ‫یەکەیەک���ی س���یمۆتیکی‌و رەم���زی‬ ‫دەکرێ���ت بخوێنرێتەوە‪ ،‬ئەو باس له‌خۆ‬ ‫ئامادەگی شارێک دەکات بۆ پێشوازی‬ ‫بەرب���ەرەکان‌و نائومێدی ئەوان دەمێک‬ ‫دەزان���ن کە بەرب���ەرەکان نایەن‪ .‬ژیان‬ ‫لەو ش���ارەدا بۆنی سروت‌و ریتوالەکانی‬ ‫رێکخس���تنی لێدێ���ت‪ ،‬بۆن���ی هێمنی‬ ‫لێدێت‪ ،‬بۆنی خۆش���گوزەرانی لێدێت‪،‬‬ ‫ب���ەاڵم له‌هەم���ان کاتدا بۆن���ی وەڕزی‬ ‫مرۆڤیش���ی له‌تەواوی ئ���ەو بەند‌و باوە‬ ‫لێدێت‪ .‬نائومێدییەکەی خەڵکی ش���ار‬ ‫الی کافافی‌و نائومێدییەکەی درۆگۆ الی‬ ‫بۆتزاتی‪ ،‬گەرچ���ی بە رووکەش جیاواز‬ ‫دیارن‪ ،‬بەاڵم یەک جەوهەریان هەیە‪...‬‬ ‫نائومێدب���وون له‌ژیان���ی ب���ێ خرۆش‌و‬ ‫له‌قاڵبدراو‪ .‬ئەوەی خەڵکی ش���ارەکەی‬ ‫کافافی دەجوڵێنێت هەمان ئەو پاڵنەر‌و‬ ‫پاڵهێزەیە ک���ە لەس���ەرەتادا درۆگۆی‬ ‫بۆتزاتی���ش دەجوڵێنێ���ت‪ ،‬گ���ەڕان بۆ‬ ‫ش���تێک دوور له‌ژیانی وەستاو‌و مەنگ‌و‬ ‫دووبارە‪ ،‬بەاڵم جیۆڤانی درۆگۆ دەیەوێت‬ ‫له‌ڕێگای جەنگ���ەوە لەگەڵ تەتارەکاندا‬ ‫ئ���ەو خرۆش‌و زیندوێتیی���ە بژی‪ ،‬بەاڵم‬ ‫خەڵکی شارەکەی کافافی دووربینترن‪،‬‬ ‫دەیانەوێت جارێکی تر دەرگاکان بخەنە‬ ‫سەر پش���ت‌و باوەش بۆ بەربەرییەکان‬ ‫بکەنەوە‌و لەو رێگایەوە خرۆش���ی نوێ‬ ‫بژین‪ ...‬کەچی بەربەرییەکان نایەن‪.‬‬ ‫گ���ەر لێکدانەوەیەکی فرۆی���دی یاخود‬ ‫فۆکۆی���ی بکەین‪ ،‬بەربەری���ەکان دیوە‬ ‫دەرکراوەکەی ئێمەن‪ ،‬دیوە چەپێنراو‌و‬ ‫بێدەنگک���راو‌و کوژراوەک���ەی ناو ژیان‌و‬ ‫نەستمانن‪ .‬ئێمە بۆیە جارێک دەخوازین‬ ‫بەربەرییەکان بێنەوە‪ ،‬چونکە پڕ بەدڵ‬ ‫دەمانەوێت ئەو دیوە کپکراو‌و کوژراوەی‬ ‫ئارەزووەکانم���ان زیندووبێتەوە‪ ،‬ئەوەی‬ ‫کراوەتە دەرێ س���ەرله‌نوێ بگەڕێتەوە‬ ‫الم���ان‪ ،‬بەاڵم له‌هەمان کاتیش���دا ئێمە‬ ‫ترس���ێکی گەورەم���ان له‌گەڕان���ەوەی‬ ‫ئ���ارەزووە چەپێنراوەکانم���ان هەی���ە‪،‬‬ ‫ترسێکی گەورەمان لەوە هەیە‪ ،‬ئەوەی‬ ‫له‌تاریکییەکانی دەرونماندا چەپێنراوە‪،‬‬ ‫ئەوەی فڕێداروەتە سەردابە تاریکەکانی‬ ‫خەون���ەوە‪ ،‬دەرگاکان بش���کێنێت‌و‬ ‫بگەڕێتەوە‪ .‬بەربەرییەکان س���ەمبولی‬ ‫نەستن‪ ،‬س���ەمبولی ئەوەن کە نازانین‬ ‫چییە‪ ،‬س���ەمبولی دی���وە تاریکەکەی‬ ‫خۆمان���ن‪ ،‬دیوی ئەو دی���وی رۆحمان‪،‬‬ ‫دیوی ئ���ەو دیوی شارس���تانییەتمان‪،‬‬ ‫دیوی ئەو دیوی بەها‌و مۆراڵمان‪.‬‬ ‫»»‪19‬‬

‫‪6‬‬

‫تایبه‌ت‬

‫)‪ )312‬سێشه‌مم ‌ه ‪2012/2/7‬‬

‫ئه‌و پێشمه‌رگه‌ كه‌مئه‌ندامه‌ی ده‌ڵێت "مه‌ال به‌ختیار لێیداوم"‬

‫‪ 32‬جار نه‌شته‌رگه‌ری بۆ كراوه‌و زیاتر له‌ ‪ 300‬هه‌زار دۆالری خه‌رجكردووه‌‬

‫ ئا‪ :‬زه‌رده‌شت عه‌زیز‬ ‫رۆسته‌می مام عه‌لی پێشمه‌رگه‌یه‌كی‬ ‫كه‌مئه‌ندام‌و كوڕه‌ شه‌هیدێكی‬ ‫یه‌كێتییه‌‪ ،‬له‌ساڵی ‪ 1997‬له‌شه‌ڕی‬ ‫ناوخۆ به‌گولله‌ی‌ تۆپ برینداركراوه‌و‬ ‫به‌پێی راپۆرتی پزیشكیش (‪)%100‬‬ ‫ی جه‌سته‌ی كه‌مئه‌ندامه‌و به‌وته‌ی‬ ‫خۆیشی تائێستا ‪ 32‬جار نه‌شته‌رگه‌ری‬ ‫بۆ كراوه‌و زیاتر له‌ ‪ 300‬هه‌زار دۆالری‬ ‫تێچووه‌‪.‬‬ ‫رۆژی چوارش����ه‌ممه‌ ‪2012/1/18‬‬ ‫رۆس����ته‌م كه‌ برایه‌ك‌و ئامۆزایه‌كیش����ی‬ ‫له‌گه‌ڵ ده‌بێت‪ ،‬به‌مه‌به‌س����تی وه‌رگرتنی‬ ‫یارمه‌تی بۆ چاره‌سه‌ركردنی له‌ده‌ره‌وه‌ی‬ ‫واڵت ده‌چێت����ه‌ ب����اره‌گای مه‌كته‌ب����ی‬ ‫سیاسی یه‌كێتی‌و "پاش ده‌ستی ده‌ستی‬ ‫پێك����ردن"ی به‌پێ����ی گێڕاوه‌نه‌ی خۆی‪،‬‬ ‫ده‌بێته‌ شه‌ڕی‌و دواتر بۆ ماوه‌ی ‪ 10‬رۆژ‬ ‫ده‌ستبه‌سه‌ر ده‌كرێت‪ ،‬رۆسته‌م ئاماژه‌ی‬ ‫به‌وه‌كرد ك����ه‌ بۆ وه‌رگرتن����ی یارمه‌تی‬ ‫چووه‌ بۆ ئه‌وێ‌و وتی "جه‌میل هه‌ورامی‬ ‫نامه‌یه‌كی پێدابووم چاوم به‌به‌رپرس����ی‌‬ ‫ده‌س����ته‌ی‌ كارگێڕی‌ مه‌كته‌بی‌ سیاسی‌‬ ‫(مه‌ال به‌ختی����ار) بكه‌وێت بۆ ئه‌وه‌ی بۆ‬ ‫چاره‌سه‌ر بمنێرن بۆ ئه‌ڵمانیا‪ ،‬كه‌ چومه‌‬ ‫ئه‌وێ پ����اش چاوه‌ڕوانییه‌كی زۆر وتیان‬ ‫م����ه‌ال به‌ختیار‪ ،‬دلێری س����ه‌ید مه‌جیدو‬ ‫عه‌دن����ان موفتی الیه‌و بڕۆ یه‌كش����ه‌ممه‌‬ ‫وه‌ره‌وه‌‪ ،‬منی����ش وت����م كاك����ه‌ ناتوانم‬ ‫بێم����ه‌وه‌ من كه‌مئه‌ندامم ئ����ه‌وه‌ هه‌موو‬ ‫به‌ڵگه‌نامه‌كانمه‌و ئیتر بۆ مه‌ال به‌ختیار‬ ‫نه‌بینم؟ س����كرتێره‌كه‌ی كه‌ كوڕێكی بااڵ‬ ‫به‌رز بوو لێم توڕه‌بوو وتی مه‌ال به‌ختیار‬ ‫وتویه‌تی به‌شه‌ق بیكه‌نه‌ ده‌ره‌وه‌"‪.‬‬ ‫ناوب����راو رونیكرده‌وه‌ ك����ه‌ له‌و كاته‌دا‬ ‫مه‌ال به‌ختیار هاتوه‌ته‌ ده‌ره‌وه‌و لێیداوه‌و‬ ‫جنێ����وی به‌باوكیش����ی داوه‌‌و وتی‌ "هه‌ر‬ ‫كه‌ س����كرتێره‌كه‌ی‌ ئه‌و قس����انه‌ی كرد‬ ‫م����ه‌ال به‌ختیار هاته‌ ده‌ره‌وه‌‌و یه‌كس����ه‌ر‬

‫دوای برینداربوونم‬ ‫ماڵی باوکی ژنه‌که‌م‬ ‫زۆریان له‌کچه‌که‌یان‬ ‫کرد لێم جیابێته‌وه‌و‬ ‫ئه‌ویش رازینه‌بوو‌‬ ‫خۆی سوتاند‬

‫رۆسته‌می مام عه‌لی‬

‫به‌بۆكس پیام����دا هات‌و جنێوی به‌باوكم‬ ‫داو به‌رده‌وامیش ب����وو له‌لێدانم‪ ،‬منیش‬ ‫هه‌م����وو ئ����ه‌و جنێوانه‌م پێدای����ه‌وه‌ كه‌‬ ‫پێیدام"‪ ،‬وتیش����ی "كه‌ م����ن جنێوه‌كانم‬ ‫پێداوه‌ دلێری سه‌ید مه‌جیدیش بۆكسێكی‬ ‫پیاكێشام‌و پاش����ان پاسه‌وانه‌كانی مه‌ال‬ ‫به‌ختیاریش كه‌وتنه‌ لێدانم"‪.‬‬ ‫له‌ژم����اره‌ ‪310‬ی رۆژنام����ه‌ی ئاوێنه‌دا‬ ‫مه‌كته‌ب����ی راگه‌یاندن����ی م����ه‌ال به‌ختیار‬ ‫ده‌ڵێ����ن "ئ����ه‌م پێش����مه‌رگه‌یه‌ داوای‬ ‫راپۆرتی پزیش����كیمان لێكردوه‌و ئه‌ویش‬ ‫ده‌س����تیكردووه‌ به‌جوێن����دان‌و ده‌س����ت‬

‫به‌رزكرددۆته‌‌وه‌و جوێنی به‌چه‌ند که‌سێک‬ ‫داوه‌ که‌ کوڕی شه‌هیدن‌و قبوڵی ناکه‌ن‬ ‫بێکه‌رامه‌تییان پێبکرێت‌"‪ ،‬به‌اڵم رۆسته‌م‬ ‫ئ����ه‌وه‌ ره‌تده‌كاته‌وه‌و ده‌ڵێ����ت "راپۆرتم‬ ‫پێبووه‌و س����ه‌رۆكی ده‌زگای پێشمه‌رگه‌‬ ‫دێرینه‌كانیش پشتگیری بۆ نوسیبووم‪،‬‬ ‫به‌اڵم ئ����ه‌وان نه‌یانویس����تووه‌ یارمه‌تیم‬ ‫ب����ده‌ن"‪ .‬به‌پێی راپۆرته‌ پزیش����كیه‌كان‬ ‫رۆس����ته‌می‌ مام عه‌لی ‪%100‬ی جه‌سته‌ی‬ ‫كه‌مئه‌ندامه‌و ورگی گه‌وره‌و سه‌ر حه‌وزی‬ ‫نه‌ماوه‌و گورچیله‌كان����ی بۆری‌و هه‌ردوو‬ ‫قاچیش����ی پالتین����ی تێدای����ه‌‪ ،‬به‌وته‌ی‬

‫خۆیش����ی له‌تاو ئازار ب����ه‌رده‌وام ده‌رزی‬ ‫بێهۆشی له‌خۆی ده‌دات‪.‬‬ ‫ده‌رب����اره‌ی ئ����ه‌وه‌ی ك����ه‌ یه‌كێت����ی‬ ‫له‌پێشتردا به‌مه‌به‌ستی چاره‌سه‌ركردن‪،‬‬ ‫حه‌فتا هه‌زار دۆالری به‌ رۆس����ته‌م داوه‌و‬ ‫به‌ پل����ه‌ی (عه‌قید)یش خانه‌نش����ینیان‬ ‫كردووه‌ ك����ه‌ موچه‌كه‌ی له‌س����ه‌رو دوو‬ ‫ملی����ۆن دیناره‌وه‌یه‌‪ ،‬رۆس����ته‌م ده‌ڵێت‬ ‫"تائێستا ‪ 32‬نه‌ش����ته‌رگه‌ریم بۆ كراوه‌و‬ ‫زیاتر ل����ه‌ ‪ 300‬ه����ه‌زار دۆالرم له‌خۆمدا‬ ‫خه‌رجك����ردو براكانیش����م چییان هه‌بوو‬ ‫له‌منی����ان خه‌رجك����ردو ق����ه‌رزداری زۆر‬ ‫ب����ووم‪ ،‬له‌س����اڵی ‪ 2010‬چومه‌ الی كاك‬ ‫كۆسره‌ت كه‌ س����اڵی ‪ 1997‬له‌گه‌ڵ ئه‌و‬ ‫ب����ووم بریندارك����رام‌و داوای یارمه‌تی����م‬ ‫لێكرد‪ ،‬ئه‌ویش نوس����راوی بۆ ئیداره‌ی‬ ‫گش����تی كردو ئ����ه‌و پاره‌ی����ان پێدام"‪،‬‬ ‫ناوبراو وتیش����ی "گه‌ر له‌به‌ر قه‌رزاری‌و‬ ‫نه‌بوونی نه‌بوایه‌ ئه‌وه‌ش����م وه‌رنه‌گرت‪،‬‬ ‫ته‌ح����ه‌دا ده‌كه‌م یه‌ك ك����ه‌س له‌یه‌كێتی‬ ‫بڵێ دینارێكم پێتداوه‌"‪.‬‬ ‫س����ه‌باره‌ت به‌پله‌كه‌ش����ی رۆس����ته‌م‬ ‫ده‌ڵێـت "ته‌نها یه‌ك مانگه‌ ئه‌و موچه‌یه‌م‬ ‫وه‌رگرتووه‌و به‌پێی بڕیاره‌كانی ده‌زگای‬ ‫پێش����مه‌رگه‌ دێرینه‌كان بێت‪ ،‬من مافی‬ ‫خۆمه‌و له‌س����اڵی ‪1986‬یش����ه‌وه‌ به‌بێ‬ ‫دابڕان من پێشمه‌رگه‌ بووم"‪.‬‬ ‫ده‌رب����اره‌ی ئه‌و قس����ه‌یه‌ی مه‌كته‌بی‬ ‫راگه‌یاندنی مه‌ال به‌ختیار كه‌ رۆس����ته‌م‬ ‫تۆمه‌تب����ار ده‌ك����ه‌ن ب����ه‌وه‌ی له‌چه‌ن����د‬ ‫ده‌زگایه‌كی تری یه‌كێتی هه‌مان ره‌فتاری‬ ‫كردووه‌‪ ،‬ئه‌م پێشمه‌رگه‌ كه‌مئه‌ندامه‌ وتی‬ ‫"من له‌هه‌ندێ شوێنی تر له‌وانه‌یه‌ توڕه‌‬ ‫بووبێتم‪ ،‬به‌اڵم ناحه‌قی����م پێكراوه‌‪ ،‬ئێ‬ ‫مه‌ال به‌ختیار جوێن����ی پێداوم‌و لێیدام‪،‬‬ ‫خۆ ده‌بێ به‌رگری له‌خۆم بكه‌م‪ ،‬بێجگه‌‬ ‫له‌جه‌می����ل هه‌ورام����ی ده‌چمه‌ هه‌ر كوێ‬ ‫ناحه‌قیم پێده‌كه‌ن‌و شوتێكیان لێداوم"‪.‬‬ ‫به‌وت����ه‌ی رۆس����ته‌م دوای ش����ه‌ڕو‬ ‫ده‌ماقه‌ڵه‌كه‌‪ ،‬به‌ئوتومبیلێكی‌ مه‌كته‌بی‬ ‫سیاس����ی یه‌كێتی ده‌برێت بۆ ئاسایش‌و‬

‫زیندانی ده‌كرێت‪ ،‬وتیش����ی "ئاس����ایش‬ ‫وتیان ئه‌مه‌ الی ئێمه‌ ناگیرێ‌و په‌یوه‌ندی‬ ‫به‌ئێم����ه‌وه‌ نیی����ه‌‪ ،‬ب����ه‌اڵم به‌ته‌له‌فۆنی‬ ‫مه‌كته‌ب سیاسی منیان گرت‌و دوای ‪10‬‬ ‫س����ه‌عات بردمیان ب����ۆ زیندانی ده‌زگای‬ ‫زانیاری له‌فه‌رمانده‌ی����ی‌و ‪ 10‬رۆژ له‌وێ‬ ‫ده‌ستگیركرام"‪.‬‬ ‫س����ه‌باره‌ت به‌وه‌ی به‌بڕی����اری دادگا‬ ‫ده‌س����تگیركراوه‌و له‌بنك����ه‌ی پۆلی����س‬ ‫سكااڵی له‌س����ه‌ر تۆماركراوه‌‪ ،‬رۆسته‌م‬ ‫وتی "نه‌ دادگام بینیوه‌و نه‌ پۆلیس����یش‬ ‫ته‌نانه‌ت ئ����ه‌و كاته‌ی ئازادكرام كاتژمێر‬ ‫‪10‬ی ش����ه‌و بوو وتیان بڕۆ ده‌ره‌وه‌ وتم‬ ‫بۆ ك����وێ وتیان ده‌ڵێین ب����ڕۆ ده‌ره‌وه‌‪،‬‬ ‫به‌و شه‌وه‌ من هاتمه‌وه‌و كه‌سیش هیچی‬ ‫پێنه‌وتم"‪.‬‬ ‫رۆسته‌م ئاماژه‌ به‌وه‌ده‌كات كه‌ سكااڵ‬ ‫له‌س����ه‌ر مه‌ال به‌ختیارو دلێری س����ه‌ید‬ ‫مه‌جید تۆمار ده‌كات‌و لێیان خۆشنابێت‪،‬‬ ‫هه‌روه‌ها وتیشی "داواكارم له‌مام جه‌الل‬ ‫سزایان بدات‌و مه‌كته‌ب سیاسییش پاك‬ ‫بكاته‌وه‌و كه‌س����ی دڵس����ۆزیان له‌شوێن‬ ‫دابنێت"‪.‬‬ ‫كۆتا قس����ه‌ی رۆس����ته‌م چیرۆكێكی‬ ‫تراژی����دی ژیانی خۆی ب����وو‪ ،‬ئاماژه‌ی‬ ‫به‌وه‌ك����رد ك����ه‌ برینداركردن����ی ته‌نه����ا‬ ‫ژیانی خ����ۆی وێران نه‌ك����ردوه‌‪ ،‬به‌ڵكو‬ ‫هاوسه‌ره‌كه‌شی لێسه‌ندوه‌ته‌وه‌و به‌وته‌ی‬ ‫ئه‌م پێشمه‌رگه‌یه‌ ئه‌و ده‌مه‌ی به‌سه‌ختی‬ ‫بریندار ده‌كرێت‪ ،‬هاوسه‌ری هه‌بووه‌ كه‌‬ ‫به‌ خۆشه‌ویس����تی هێنابووی‌و خاوه‌نی‬ ‫كوڕێك ب����وون‪ ،‬به‌اڵم به‌ه����ۆی ئه‌وه‌ی‬ ‫برینه‌ك����ه‌ی س����ه‌خت ده‌بێ����ت‌و كه‌س‬ ‫به‌ته‌مای نامێنێت‪ ،‬ماڵی باوكی ژنه‌كه‌ی‪،‬‬ ‫داوا له‌كچه‌كه‌یان ده‌كه‌ن لێی جیابێته‌وه‌‪،‬‬ ‫به‌اڵم ئه‌و ره‌تیده‌كاته‌وه‌و پاش گوشارێكی‬ ‫زۆری ماڵ باوكی بۆ س����ه‌ری‪ ،‬ژنه‌كه‌ی‬ ‫ئاگر له‌جه‌س����ته‌ی به‌رده‌دات‌و ده‌مرێت‪،‬‬ ‫رۆسته‌م به‌حه‌س����ره‌تێكی زۆره‌وه‌ وتی‬ ‫"نازانم چۆن چاكه‌ی ئه‌و ژنه‌م بده‌مه‌وه‌‪،‬‬ ‫زۆر قه‌رزداری ئه‌وم"‪.‬‬

‫‌خۆشخانه ‪ 400‬قه‌ره‌وێڵه‌ییه‌که‌‬ ‫‌‌‬ ‫"له‌سه‌ر گه‌نده‌ڵیه‌كانی‌ نه‬ ‫ده‌كرێت تێزێكی‌ دكتۆرا وه‌ربگیرێت"‬ ‫ ئا‪ :‬ئاسۆ سه‌راوی‌‬ ‫پارێزه‌ر فه‌الح مورادخان به‌‌و په‌یمانه‌ی‌‬ ‫سه‌رۆكی‌ پێشوتری‌ حكومه‌تی‌ هه‌رێم‬ ‫(عومه‌ر فه‌تاح) گه‌لێك گه‌شبین‬ ‫بوو كه‌ له‌سااڵنی‌ رابردودا وتبوی‌‬ ‫"له‌‪2008‬دا نه‌خۆشخانه‌ی‌ ‪400‬‬ ‫قه‌ره‌وێڵه‌ییه‌كه‌ ته‌واو ده‌كرێت"‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫له‌ئێستادا نه‌ك ره‌شبینه‌‪ ،‬به‌ڵكو ترسی‌‬ ‫ئه‌وه‌شی‌ هه‌یه‌ كه‌ ئه‌وانه‌ی‌ به‌رپرسن‌و‬ ‫ئه‌وانه‌ی‌ به‌شدارن له‌گه‌نده‌ڵی‌ ئه‌و‬ ‫پڕۆژه‌یه‌دا له‌"لێپرسینه‌وه‌" رزگاریان‬ ‫بێت‪.‬‬ ‫به‌پێ���ی‌ زانیاریه‌كان���ی‌ ئاوێن���ه که‌‬ ‫له‌ئه‌نجومه‌نی وه‌زیرانه‌وه‌ دزه‌ی کردووه‌‌‪،‬‬ ‫ده‌س���ه‌اڵتی‌ یاس���ایی‌ هه‌رێ���م به‌نیازن‬ ‫كه‌یس���ی‌ گه‌نده‌ڵی‌ نه‌خۆش���خانه‌ ‪400‬‬ ‫قه‌ره‌وێڵه‌ییه‌ك���ه‌ی‌ س���لێمانی‌ له‌دادگا‬ ‫دابخ���ه‌ن‪ ،‬به‌م���ه‌ش تۆمه‌تباران���ی‌ ئه‌و‬ ‫گه‌نده‌ڵیی���ه‌ له‌لێپرس���ینه‌وه‌ رزگاریان‬ ‫ده‌بێ���ت‪ ،‬ب���ه‌اڵم به‌ب���ڕوای‌ ئه‌ندامێكی‌‬ ‫بااڵی‌ گروپ���ی‌ ‪( ،400‬فه‌الح مواردخان)‬ ‫به‌داخس���تنی‌ ئه‌و دۆس���یه‌یه‌ له‌الیه‌نی‌‬ ‫ده‌س���ه‌اڵتدارانی‌ هه‌رێمه‌وه‌ ئه‌و كه‌یسه‌‬ ‫داناخ���رێ‌‪ ،‬چونكه‌ وه‌ك ئ���ه‌و ده‌ڵێت ‬ ‫"له‌ئێس���تادا له‌سه‌ر ئاستی‌ نێوده‌وڵه‌تی‌‬ ‫ئیش له‌سه‌ر ئه‌و گه‌نده‌ڵییه‌ ده‌كرێت"‪.‬‬ ‫له‌پاش ‪ 8‬ساڵ پڕۆژه‌كه‌ هه‌ر ته‌واو‬ ‫نه‌كرا‬ ‫له‌كۆتایی‌ س���اڵی‌ ‪2004‬دا حكومه‌تی‌‬ ‫هه‌رێم به‌ردی‌ بناغه‌ی‌ نه‌خۆشخانه‌یه‌كی‌‬ ‫‪ 400‬قه‌ره‌وێڵه‌ی���ی‌ له‌س���لێمانی‌ دانا كه‌‬ ‫ده‌كه‌وێته‌ نزیك پرده‌كه‌ی‌ ده‌باش���ان‪،‬‬ ‫هه‌ر ئه‌و كاته‌ بڕیارب���وو كۆمپانیایه‌كی‌‬ ‫كۆری���ی‌ به‌ماوه‌ی‌ ‪ 730‬رۆژ دروس���تی‌‬ ‫ب���كات‪ ،‬به‌اڵم پ���اش تێپه‌ڕین���ی‌ زیاتر‬ ‫له‌‪ 8‬ساڵ‪ ،‬هێش���تا ئه‌و پڕۆژه‌یه‌ ته‌واو‬ ‫نه‌ك���راوه‌‪ ،‬ئه‌م���ه‌ له‌كاتێكدایه‌ كه‌ هه‌تا‬ ‫ئێستا چه‌ندین رۆژنامه‌و گۆڤارو الیه‌نی‌‬ ‫په‌یوه‌ندیدار‌و رێكخراوه‌كانی‌ كۆمه‌ڵگای‌‬ ‫مه‌ده‌نی‌ به‌ش���ێوازی‌ جۆراوجۆر باسیان‬ ‫ل���ه‌و "كه‌یس���ی‌ گه‌نده‌ڵییه‌" ك���ردووه‌‪،‬‬ ‫هه‌تا گه‌یشته‌ ئه‌وه‌ی‌ له‌ساڵی‌ رابردوودا‬

‫له‌م���اوه‌ی‌ ‪ 730‬رۆژدا پڕۆژه‌ك���ه‌ ته‌واو‬ ‫بكات‪ ،‬به‌اڵم له‌پاش ئ���ه‌وه‌ی‌ كۆمپانیا‬ ‫كۆریه‌كه‌ پڕۆژه‌كه‌ی‌ جێهێشت‪ ،‬حكومه‌تی‌‬ ‫هه‌رێم له‌س���اڵی‌ رابردودا دووباره‌ بڕی‌‬ ‫‪ 90‬ملی���ۆن دۆالری‌ تری‌ بۆ ته‌واوكردنی‌‬ ‫نه‌خۆشخانه‌كه‌ ته‌رخانكرده‌وه‌‪ ،‬په‌یمانی‌‬ ‫ئ���ه‌وه‌ش درا كه‌ له‌ماوه‌ی‌ دوو س���اڵدا‬ ‫نه‌خۆش���خانه‌كه‌ ته‌واو بكرێ���ت‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫وه‌ك پارێ���زه‌ر ف���ه‌الح ده‌ڵێ���ت "ئه‌‌و‬ ‫خاووخلیچكیه‌ی‌ ئێس���تا به‌پڕۆژه‌كه‌وه‌‬ ‫ده‌بین���رێ‌‪ ،‬پێناچێت نه‌خۆش���خانه‌كه‌‬ ‫له‌واده‌ی‌ خۆیدا ته‌واو بكرێت"‪.‬‬

‫دۆسیه‌كه‌ی‌ خه‌ریكه‌ ده‌كرێت‬ ‫به‌قوربانی‌ ئه‌و به‌رپرسانه‌ی‌‬ ‫له‌و كێشه‌یه‌وه‌ گالون‬

‫ فۆتۆ‪ :‬ئاوێنه‌‪ ،‬ئه‌رشیف‬ ‫نه‌خۆشخانه‌ ‪ 400‬قه‌ره‌وێڵه‌ییه‌كه دوای ‪ 8‬ساڵ هێشتا ته‌واو نه‌کراوه‌‬ ‫له‌الیه‌ن چه‌ند كه‌س���ێكی‌ رێكخراوه‌كانی‌‬ ‫كۆمه‌ڵگای‌ مه‌ده‌ن���ی‌‪ ،‬گروپێك به‌ناو ‌‬ ‫ی‬ ‫گروپی‌ ‪ 400‬دروست بكرێت‪ ،‬به‌ ئامانجی‌‬ ‫خس���تنه‌ رووی‌ گه‌نده‌ڵیه‌كان���ی‌ ئ���ه‌و‬ ‫پڕۆژه‌یه‌‪.‬‬ ‫ئه‌ندامی‌ ب���ااڵی‌ گروپی‌ ‪ 400‬پارێزه‌ر‬ ‫فه‌الح مورادخ���ان جه‌خ���ت ده‌كاته‌وه‌‬ ‫له‌س���ه‌ر ئ���ه‌وه‌ی‌ ئ���ه‌وان وه‌ك گروپی‌‬ ‫‪ 400‬ده‌س���ت له‌و كه‌یس���ه‌ هه‌ڵناگرن‌و‬ ‫له‌به‌دواداچونه‌كانی���ان به‌رده‌وام ده‌بن‪،‬‬ ‫هاوكات ئه‌وه‌ش ده‌خاته‌ڕوو كه‌ ئه‌ندامانی‌‬ ‫په‌رله‌مان���ی‌ كوردس���تان به‌تایبه‌ت���ی‌‬ ‫لیژنه‌ی‌ ته‌ندروستی‌‪ ،‬كه‌مته‌رخه‌م بوون‬ ‫له‌به‌دواداچونی‌ ئه‌و كه‌یس���ه‌دا‪ ،‬چونكه‌‬ ‫له‌ساڵی‌ رابردوودا ئه‌وان وه‌ك گروپه‌كه‌‬ ‫هه‌م���وو گه‌نده‌ڵیه‌كانی‌ ئه‌و پڕۆژه‌یه‌یان‬ ‫به‌ به‌ڵگه‌وه‌ خسته‌ به‌رده‌ست ئه‌ندامانی‌‬ ‫په‌رله‌مان‪ ،‬به‌اڵم ئه‌و ده‌ڵێت "به‌داخه‌وه‌‬ ‫به‌دواداچونیان نه‌كرد"‪.‬‬

‫ئه‌نجومه‌ن���ی‌ وه‌زیران���ی‌ ئ���ه‌و كاته‌ی‌‬ ‫حكومه‌ت (عومه‌ر فه‌ت���اح) ده‌كات ك ‌ه‬ ‫له‌‪2005/5/26‬دا بۆ ده‌زگای‌ پڕۆژه‌كانی‌‬ ‫ئاوه‌دانكردنه‌وه‌ی‌ هه‌رێمی‌ كوردس���تانی‌‬ ‫ن���اردوه‌‌و ره‌زامه‌ندی���ی‌ ده‌ربڕی���وه‌‬ ‫له‌س���ه‌ر خه‌رجكردن���ی‌ به‌ش���ی‌ دووم‌و‬ ‫كۆتایی‌ پێیش���نه‌ی‌ نه‌خۆش���خانه‌ ‪400‬‬ ‫قه‌ره‌وێڵه‌ییه‌كه‌ كه‌ بریتیه‌ له‌‪3.700.000‬‬ ‫(سێ‌ ملیۆن‌و حه‌وس���ه‌د هه‌زار دۆالر)‬ ‫ئه‌وه‌ی‌ له‌الی‌ فه‌الح بۆته‌ پرسیار‪ ،‬خودی‌‬ ‫نوسراوه‌كه‌یه‌ كه‌ به‌نهێنی‌ نێردراوه‌‪ ،‬ئه‌و‬ ‫ده‌پرسێ‌ "ئه‌گه‌ر هیچ گه‌نده‌ڵییه‌ك له‌و‬ ‫پاره‌ خه‌رجكردن���ه‌دا نییه‌‪ ،‬بۆ به‌نهێنی‌‬ ‫پاره‌كه‌ خه‌رج ده‌كرێت؟ باشه‌ پڕۆژه‌یه‌كی‌‬ ‫خزمه‌تگ���وزاری‌ وه‌ك نه‌خۆش���خانه‌ بۆ‬ ‫به‌نهێنی‌ پاره‌ی‌ بۆ خه‌رج ده‌كرێت؟"‪.‬‬

‫كڕینی‌ ئامێری‌ پزیشكی‌ پێش ‪ 6‬ساڵ ‬ ‫كڕین���ی‌ ئامێ���ر بۆ نه‌خۆش���خانه‌كه‌‪،‬‬ ‫له‌ساڵی‌ ‪2006‬دا‌و به‌بڕی‌ ‪15‬ملیۆن‌و ‪101‬‬ ‫ه���ه‌زار دۆالر كه‌ به‌دوو به‌ش���ی‌ جیاواز‬ ‫"به‌مه‌به‌ست وشه‌ی‌ گه‌نده‌ڵی‌‬ ‫ئامێری‌ بۆ كڕدراوه‌‪ ،‬دووباره‌ پرسیاری‌‬ ‫به‌كارده‌هێنم"‬ ‫ئه‌م پارێ���زه‌ره‌ زۆر به‌ مه‌به‌س���ته‌وه‌ ئه‌وه‌ی‌ له‌الی‌ گروپی‌ ‪ 400‬دروستكردووه‌‪،‬‬ ‫وش���ه‌ی‌ "گه‌نده‌ڵی‌" بۆ ئ���ه‌و پڕۆژه‌یه‌ داخۆ هۆی‌ چیه‌ نه‌خۆشخانه‌یه‌ك پێش‬ ‫به‌كارده‌هێنێ‌‪ ،‬چونكه‌ پش���ت ئه‌ستور‌ه ته‌واوبوون���ی‌ ئامێری‌ ب���ۆ ده‌كڕدرێت؟‬ ‫به‌كۆمه‌ڵێك به‌ڵگه‌‪ ،‬بۆ یه‌كه‌م به‌ڵگه‌شی‌ پارێ���زه‌ر فه‌الح رونیده‌كاته‌وه‌ كه‌ ئه‌وان‬ ‫ئاماژه‌ به‌نوس���راوێكی‌ فه‌رمی‌ سه‌رۆكی‌ له‌س���اڵی‌ رابردودا به‌مه‌یدانی‌ سه‌ردانی‌‬

‫نه‌خۆش���خانه‌ ت���ه‌واو نه‌كراوه‌كه‌ی���ان‬ ‫كردوه‌‪ ،‬به‌اڵم هیچ ئامێرێكی‌ پزیشكییان‬ ‫نه‌بینیوه‌‪ ،‬له‌كاتێكدا پێشوتر به‌رپرسانی‌‬ ‫الیه‌ن���ی‌ په‌یوه‌ندی���دار رایانگه‌یاندب���وو‬ ‫كه‌ له‌ن���او هۆڵێكی‌ نه‌خۆش���خانه‌كه‌دا‬ ‫ئامێره‌كانیان هه‌ڵگرتوه‌‪ .‬ئه‌م پارێزه‌ره‌‬ ‫ئاماژه‌ی‌ به‌وه‌شدا كه‌ ساڵ له‌دوای‌ ساڵ‬ ‫ئامێری‌ نوێی‌ پزیشكی‌ دروست ده‌كرێت‪،‬‬ ‫بۆیه‌ هیچ به‌پێویس���تی‌ نازانێ‌ ش���ه‌ش‬ ‫س���اڵ له‌مه‌وبه‌ر ئامێری‌ پزیش���كی‌ بۆ‬ ‫نه‌خۆشخانه‌یه‌كی‌ ته‌واو نه‌كراو بكڕدرێ‌‪،‬‬ ‫ئه‌و ده‌ڵێت "ئێس���تا چه‌ندی���ن ئامێری‌‬ ‫نوێی‌ پزیش���كی‌ دروس���تكراوه‌‪ ،‬باشه‌‬ ‫ئه‌وان بۆ ئامێری‌ ‪ 6‬س���اڵ له‌مه‌وبه‌ر بۆ‬ ‫نه‌خۆشخانه‌یه‌كی‌ نوێ‌ داده‌نێن؟ كه‌واته‌‬ ‫ده‌كرێت بڵێین ئه‌وه‌ به‌فیڕۆدانی‌ پاره‌یه‌‪،‬‬ ‫ئه‌گ���ه‌ر ئامێره‌كانیش���یان بردبێ���ت بۆ‬ ‫نه‌خۆشخانه‌یه‌كی‌ تر هه‌ر كارێكی‌ دروست‬ ‫نییه‌‪ ،‬چونكه‌ ئه‌و پاره‌یه‌ بۆ ئامێری‌ ئه‌و‬ ‫نه‌خۆشخانه‌یه‌ ته‌رخانكراوه‌"‪.‬‬ ‫هه‌رچه‌نده‌ به‌رپرس���انی‌ ئه‌م پڕۆژه‌یه‌‬ ‫له‌م���اوه‌ی‌ س���ااڵنی‌ رابردودا له‌س���ه‌ر‬ ‫بودج���ه‌ی‌ پڕۆژه‌كه‌‪ ،‬لێدوان���ی‌ جیاواز‌و‬ ‫هه‌ندێجار دژ به‌یه‌كیش���یان داوه‌‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫به‌پێی‌ گرێبه‌ستی‌ س���ه‌ره‌تای‌ پڕۆژه‌كه‌‬ ‫بڕی���ار بووه‌ كۆمپانی���ا كۆریه‌كه‌ به‌بڕی‌‬ ‫(‪57‬ملیۆن‌و ‪ 365‬هه‌زار‌و ‪ 858‬دۆالر)‌و‬

‫فێڵێك له‌حكومه‌تی‌ هه‌رێم‬ ‫ه���ه‌ر له‌گرێبه‌س���تی‌ س���ه‌ره‌تادا ك ‌ه‬ ‫له‌نێوان كۆمپانیا كۆریه‌كه‌‌و به‌رپرسانی‌‬ ‫له‌الیه‌ن���ی‌ په‌یوه‌ندی���داری‌ حكومه‌ت���ی‌‬ ‫هه‌رێمدا ك���راوه‌‪ ،‬ئاماژه‌ به‌وه‌ دراوه‌ كه‌‬ ‫هه‌ر كێش���ه‌یه‌ك له‌نێوان هه‌ردوو الیه‌نی‌‬ ‫گرێبه‌س���ته‌كه‌وه‌ رووبدات‪ ،‬ئه‌وا ده‌بێت‬ ‫له‌دادگایه‌ك���ی‌ نێوده‌وڵه‌ت���ی‌ یه‌كالیی‌‬ ‫بكرێته‌وه‌‪ ،‬به‌بۆچونی‌ پارێزه‌ر فه‌الح ئه‌وه‌‬ ‫"فێڵێك"ی‌ تری‌ كۆمپانیا كۆریه‌كه‌یه‌ كه‌‬ ‫له‌حكومه‌ت���ی‌ هه‌رێمی‌ ك���ردوه‌‪ ،‬چونكه‌‬ ‫وه‌ك ئه‌و رونیده‌كاته‌وه‌ یه‌كالییبوونه‌وه‌ی‌‬ ‫كێش���ه‌یه‌ك له‌دادگا نێوده‌وڵه‌تیه‌كاندا‬ ‫كارێكی‌ ئاس���ان نییه‌‪ ،‬جگ���ه‌ له‌وه‌ش‬ ‫به‌رپرس���انی‌ هه‌رێ���م رایانگه‌یاندبوو كه‌‬ ‫ئه‌و كۆمپانیا كۆریه‌یان خستۆته‌ لیستی‌‬ ‫ره‌ش���ه‌وه‌‪ ،‬به‌اڵم وه‌ك ناوبراو ئاماژه‌ی‌‬ ‫پێ���ده‌كات ئ���ه‌وان به‌دواداچونی���ان بۆ‬ ‫ئ���ه‌وه‌ش ك���ردوه‌‌و س���ه‌ره‌نجام بۆیان‬ ‫ده‌ركه‌وتوه‌ كه‌ ئه‌وه‌ش راس���ت نه‌بوو‪،‬‬ ‫كۆمپانیاكه‌ نه‌خراوه‌ته‌ لیستی‌ ره‌شه‌وه‌‪.‬‬ ‫ئه‌و پارێزه‌ره‌ جه‌ختیكرده‌وه‌ كه‌ ئه‌وان‬ ‫وه‌ك گروپه‌كه‌ی���ان به‌هی���چ جۆرێ���ك‬ ‫چاوپۆش���ی‌ ل���ه‌و گه‌نده‌ڵی���ه‌ گ���ه‌وره‌‬ ‫ناك���ه‌ن‪ ،‬چونكه‌ به‌ب���ڕوای‌ خۆیان ئه‌و‬ ‫كه‌یسه‌ یه‌كێكه‌ له‌گه‌نده‌ڵیه‌ گه‌وره‌كانی‌‬ ‫كوردستان‪ ،‬بۆیه‌ ده‌ڵێت "به‌بڕوای‌ ئێمه‌‬ ‫ئه‌م گه‌نده‌ڵیه‌ هێنده‌ گه‌وره‌یه‌ ده‌كرێت‬ ‫تێزێكی‌ دكتۆرای‌ له‌س���ه‌ر وه‌ربگیرێت‪،‬‬ ‫بۆیه‌ لێخۆشبوون له‌و كه‌سانه‌ی‌ ده‌ستیان‬ ‫ل���ه‌و گه‌نده‌ڵیه‌دا هه‌ب���ووه‌ ناحه‌قیه‌كی‌‬ ‫گه‌وره‌یه‌‌و نابێت قبوڵ بكرێت"‪.‬‬

‫قوربانییه‌كانی‬ ‫دادپه‌روه‌ری‬ ‫له‌په‌رله‌مانی كوردستان‬ ‫به‌رپرسی حیزبی الیه‌نێكم بۆ بێنه‌و‌ه‬‫به‌ پله‌ی زۆر بااڵ خانه‌نش����ین نه‌كرابێت‬ ‫موچه‌ی زیاتر نه‌بێت له‌سه‌رۆكی واڵتێكی‬ ‫زلهێز‪ ،‬زه‌وی فراوان‌و خانووی فیرعه‌ونی‬ ‫پڕ به‌های له‌سه‌ر ته‌پۆلكه‌و قه‌راغ رێگای‬ ‫گش����تی پێ نه‌درابێت‌و له‌س����ه‌ری‌ تاپۆ‬ ‫نه‌كرابێت‪ .‬گه‌لۆ ‪ 21‬س����اڵه‌ كوردس����تان‬ ‫تااڵن ده‌كرێ����ت‪ ،‬فێڵ‌و دزی ل����ه‌م گه‌له‌‬ ‫به‌س����ته‌زمانه‌ ده‌كرێ����ت‪ ،‬كام زه‌وی پانو‬ ‫به‌رینی به‌ نرخه‌ به‌خۆڕایی تااڵنیان كرد‪،‬‬ ‫كام ته‌نده‌ری پڕ قازانج����ه‌ بردیان‪ ،‬كام‬ ‫كاسپی چه‌وره‌ زه‌وتیان كرد‪ ،‬كام زانكۆ‬ ‫ناوداره‌ له‌وپه‌ڕی دنیا منداڵه‌كانیان بۆی‬ ‫نارد‪ ،‬كام پل����ه‌ی حیزبی‌و فه‌رمانڕه‌واییه‌‬ ‫بێ زه‌ڕو باشه‌ بۆ كه‌سوكاریان دیاریكرد‪،‬‬ ‫كام گه‌نده‌ڵ����ی‌و دزی‌و داوێ����ن پیس����ی‌و‬ ‫كوش����تنی ئاش����كرایه‌ چاوی لێپۆش����را‪،‬‬ ‫كه‌چی بازی نه‌گبه‌تی به‌س����ه‌ر ئه‌م ‪37‬‬ ‫قوربانیان����ه‌ی دادپه‌روه‌ریدا نیش����ته‌وه‌‪،‬‬ ‫ده‌بوایا ئه‌و په‌رله‌مانتاره‌ به‌س����ته‌زمانانه‌‬ ‫بیانزانیایه‌ ئه‌وان وه‌ك ئه‌و ئه‌س����په‌ وان‬ ‫له‌یاری����گاكان قوماریان پ����ێ ده‌كرێت‪،‬‬ ‫ته‌نی����ا ماف����ی راكردنی����ان هه‌ی����ه‌ نه‌ك‬ ‫راوه‌ستان‌و سه‌ر خوران‪ ،‬ئه‌سپی قوماری‬ ‫سیاس����یه‌كانن كه‌ پیرب����وون‌و قازانجیان‬ ‫نه‌ما به‌ره‌اڵ ده‌كرێن‪ ،‬ك����ه‌ الملیان كردو‬ ‫هاتنه‌ قس����ه‌ مه‌زاد ده‌كرێ����ن‪ ،‬كه‌ نه‌یان‬ ‫برده‌وه‌ له‌یارییا له‌گۆڕه‌پاندا خانه‌نش����ین‬ ‫ده‌كرێن‪ ،‬تا ئێس����تا هیچ به‌رپرسی بااڵو‬ ‫سه‌رۆكێك له‌م نیشتمانه‌ داوای لێبوردنی‬ ‫له‌س����ه‌ر ئه‌و هه‌موو ت����اوان‌و تااڵنه‌ له‌م‬ ‫گه‌له‌ به‌س����ته‌زمانه‌ نه‌كردووه‌‪ ،‬ئێس����تا‬ ‫ده‌بێت ئه‌مان ئه‌و ژه‌هره‌ له‌بری هه‌مووان‬ ‫بنۆش����ن‪ ،‬وه‌ك ئ����ه‌وه‌ی گه‌نده‌ڵ����ی له‌م‬ ‫نامه‌یه‌ی ئه‌وانه‌وه‌ له‌م نیشتمانه‌ له‌دایك‬ ‫بووبێت‪ ،‬دایكی گه‌نده‌ڵ����ی به‌ نامه‌كه‌ی‬ ‫ئه‌وان بۆ یه‌كه‌م نۆبه‌ره‌ ئاوس بووبێت‪.‬‬ ‫ س����ه‌ره‌تا ده‌ستخۆش����ی له‌ڕۆژنامه‌ی‬‫ئاوێن����ه‌ ده‌كه‌م كه‌ دۆس����یه‌ی ته‌ملیكی‬ ‫ش����وقه‌كانی جواڵن����د‪ ،‬ده‌ستخۆش����یش ‬ ‫له‌ئیس����ماعیل گه‌اڵڵی ده‌كه‌م هه‌ڵوێستی‬ ‫ئازایان����ه‌ی نوان����د‪ ،‬ح����ه‌ز ده‌ك����ه‌م‬ ‫په‌رله‌مانتاران����ی گ����ۆڕان بزان����ن ئه‌وه‌ی‬ ‫ده‌نگ����ی داوه‌ ب����ه‌ گ����ۆڕان نه‌ی����داوه‌ به‌‬ ‫ئ����ه‌وان‪ ،‬به‌ڵك����و داوێتی به‌لیس����ته‌كه‌ی‬ ‫نه‌وش����یروان‪ ،‬زۆر كه‌س له‌ڕابردوو خۆی‬ ‫تاقیكرده‌وه‌ كه‌س ده‌نگی پێ نه‌دا‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫حه‌زیشده‌كه‌م ئه‌م پرسیارانه‌ بكه‌م‪ :‬بۆچی‬ ‫‪ 3‬په‌رله‌مانتاره‌ك����ه‌ی س����لێمانی هه‌مان‬ ‫س����زا نه‌دران كه‌ ویس����تیان به‌ دووساڵ‬ ‫ده‌وام خانه‌نش����ین بكرێن له‌په‌رله‌مان‪8 ،‬‬ ‫مانگیش به‌بێده‌نگ����ی موچه‌یان وه‌رگرت‬ ‫هاوتایه‌ به‌ قازانجی شوقه‌كانی په‌رله‌مان‪،‬‬ ‫كه‌چی به‌پێچه‌وانه‌ی ئ����ه‌م قوربانیانه‌وه‌‬ ‫به‌ ش����ان‌و باڵیاندا هه‌ڵدراو پله‌و پایه‌ی‬ ‫حیزبییان به‌رز كرایه‌وه‌؟ بۆچی ئه‌وانه‌ی‬ ‫داوای حیمای����ه‌ی زیاتری����ان كرد س����زا‬ ‫نه‌دران‪ ،‬بۆچی نامه‌كه‌ی كاك نه‌وشیروان‬ ‫پێش ئیس����تقاله‌ی په‌رله‌مانت����اران باڵو‬ ‫نه‌كرایه‌وه‌ له‌ڕاگه‌یاندن����ه‌كان‪ ،‬ئه‌دی ئه‌و‬ ‫هه‌موو س����ه‌ركرده‌یه‌ی گۆڕان كه‌ غه‌رقن‬ ‫له‌گه‌نده‌ڵی‌و ت����اوان بۆ بۆخۆیان نایكه‌ن‬ ‫به‌ كلتور یه‌ك����ه‌م كاریان داوای لێبوردن‬ ‫بوای����ه‌ له‌گه‌ل‪ ،‬ئه‌وجا ئێمه‌‌و سیس����ته‌م‌و‬ ‫گه‌ل بگۆڕن‪ ،‬ئه‌دی بۆچی لیستی گۆڕان‬ ‫مانگانه‌ به‌شێك له‌موچه‌ی په‌رله‌مانتاران‬ ‫بۆ خ����ۆی ده‌ب����ات له‌م الش����ه‌وه‌ داوای‬ ‫كه‌مكردن����ه‌وه‌ی موچه‌ی����ان لێ����ده‌كات؟‬ ‫ئه‌م����ه‌ مه‌هزه‌له‌ نییه‌‪ ،‬كه‌واته‌ پێویس����ته‌‬ ‫گۆڕان‌و سه‌رانیش����ی داوای لێبوردن له‌م‬ ‫‪ 4‬به‌س����ته‌زمانه‌ بكه‌ن كه‌ كرانه‌ قوربانی‬ ‫دادپه‌روه‌ری له‌كوردستان‪.‬‬ ‫كۆمه‌ڵ����ی ئیس��ل�امی ل����ه‌م‬ ‫ ‬‫هه‌فته‌ی����ه‌دا رۆژنامه‌ك����ه‌ی داخس����توو‬ ‫كارمه‌ندانی سه‌ته‌الیته‌كه‌ش����ی ته‌خفیف‬ ‫كرده‌وه‌‪ ،‬هیوادارم ئه‌م هه‌نگاوه‌ په‌یوه‌ندی‬ ‫به‌ دابه‌زین����ی نرخی تمه‌ن����ه‌وه‌ نه‌بێت‪،‬‬ ‫ئه‌وان كۆمه‌كه‌كانی����ان له‌الیه‌ن ئێرانه‌وه‌‬ ‫به‌ دۆالری كاف����ران بووبێت نه‌ك تمه‌نی‬ ‫ئیس��ل�امی‪ ،‬له‌دنیادا نه‌بووه‌ حیزب ئازاد‬ ‫بێت كۆمه‌ك له‌واڵتانه‌وه‌ وه‌ربگرێت‪.‬‬ ‫ مامۆس����تا س����ه‌الحه‌دین به‌هائه‌دین‬‫داوا له‌الوان����ی یه‌كگرتوو ده‌كات به‌هاری‬ ‫ئیسالمی بخوڵقێنن له‌كوردستان‪ ،‬دیاره‌‬ ‫بۆ خۆی وه‌ك حه‌س����ه‌ن نه‌سرواڵ منداڵ‌و‬ ‫كه‌س����وكاره‌كه‌ی پێش خۆپیشاندانه‌كان‬ ‫ده‌خ����ات‪ ،‬ب����ۆ ئیستش����هاد ئاماده‌ی����ان‬ ‫ده‌كات‪ ،‬یان ئه‌میش وه‌ك سه‌ركرده‌كانی‬ ‫ت����ر راو ب����ه‌ خوێنی منداڵ����ی خه‌ڵكه‌وه‌ ‬ ‫ده‌كات‪ ،‬ن����ه‌ له‌ئه‌نف����ال ن����ه‌ له‌هه‌ڵه‌بجه‌‬ ‫ن����ه‌ له‌پێش����مه‌رگایه‌تی ن����ه‌ له‌ڕاپه‌ڕین‌و‬ ‫خۆپیشاندان نه‌مان بینی له‌م كوردستانه‌‬ ‫به‌چك����ه‌ مه‌س����ئولۆكه‌یه‌ك ببێ����ت ب����ه‌‬ ‫قوربانی‌‪.‬‬

‫عێراق‬

‫)‪ )312‬سێشه‌مم ‌ه ‪2012/2/7‬‬

‫‪Iraq.awene@gmail.com‬‬ ‫حكومه‌تی‌ عێراق رایگه‌یاند به‌فه‌رمی‌ داوایكردووه‌ له‌واڵتانی‌ ئه‌وروپی‌ كه‌‬ ‫دیپۆرتكردنه‌وه‌ی‌ په‌نابه‌رانی‌ عێراق رابگرن‪ .‬به‌پێی‌ راگه‌یه‌نراوی‌ وه‌زاره‌تی‌ كۆچ‌و‬ ‫كۆچبه‌رانی‌ عێراق‪ ،‬ئه‌میندارێتی‌ گشتی‌ ئه‌نجومه‌نی‌ وه‌زیران رازیی‌ بووه‌ نوسراو‬ ‫بۆ واڵتانی‌ ئه‌وروپا بكرێت به‌تایبه‌ت واڵتانی‌ یه‌كێتی‌ ئه‌وروپا به‌ناوی‌ حكومه‌تی‌‬ ‫عێراقه‌وه‌ بۆ ئه‌وه‌ی‌ ناردنه‌وه‌ی‌ به‌زۆری‌ په‌نابه‌ران رابگیرێت تا ئه‌وكاته‌ی‌‬ ‫بارودۆخه‌ جیاجیاكانی‌ واڵت باش ده‌بێت‪.‬‬

‫وه‌زاره‌تی‌ دارایی‌ عێراق رایگه‌یاند كه‌ له‌مساڵدا (‪ )2012‬هیچ زیاده‌یه‌ك‬ ‫به‌سه‌ر موچه‌ی‌ فه‌رمانبه‌رانی‌ عێراقدا نایه‌ت‪ .‬ئه‌م لێدوانه‌ی‌ وه‌زاره‌ت‬ ‫له‌كاتێكدایه‌ كه‌ گفتوگۆكردن‌و دانوستان له‌سه‌ر ئیقراركردنی‌ بودجه‌‬ ‫له‌په‌رله‌مان گه‌رمه‌‌و به‌هۆی‌ كه‌می‌ پاره‌ی‌ ته‌رخانكرا‌و بۆ موچه‌ وه‌زاره‌تی‌‬ ‫ناوبراو جه‌غتی‌ كردوه‌ته‌وه‌ كه‌ جگه‌ له‌موچه‌ی‌ خانه‌نشینی‌ هیچ بوارێك‬ ‫نییه‌ بۆ ئه‌وه‌ی‌ موچه‌ی‌ فه‌رمانبه‌ران زیاد بكرێت‪ .‬‬

‫له‌ناو په‌رله‌مان ‪ 100‬واژۆ كۆده‌كرێته‌و‌ه بۆ هه‌ڵوه‌شاندنه‌وه‌ی‌‬

‫ی سه‌رۆكایه‌تییه‌كان‬ ‫ی نه‌سری ‌ه ‌‬ ‫ی یه‌كه‌م ‌ه له‌هه‌ڵوه‌شاندنه‌و‌ه ‌‬ ‫ی زه‌ره‌رمه‌ند ‌‬ ‫تاڵه‌بان ‌‬

‫پاش کۆنترۆڵکردنی دارایی عێراق نوری مالیکی هەوڵی کۆنترۆڵی سوپا دەدات‌و بەهەمان شێوەی سەدام نمایشی سەربازی سازدەکات‬ ‫‪ 2012‬دا‪ .‬هه‌ندێكی���ش پێیانوای���ه‌ ئ���ه‌م‬ ‫تاوتوێكردنی‌ یاس���ای‌ بودجه‌ی‌ ‪ 2011‬دا‬ ‫ ئا‪ :‬الپه‌ڕه‌ی‌ عێراق‬ ‫بێ منه‌تیی���ه‌ی‌ س���ه‌رۆكایه‌تی‌ وه‌زیران‬ ‫نه‌سریه‌ی‌ سه‌رۆكایه‌تییه‌كان كه‌ به‌ "سودی‌‬ ‫له‌پاره‌ی‌ سودی‌ كۆمه‌اڵیه‌تی‌ ده‌گه‌ڕێته‌وه‌‬ ‫كۆمه‌اڵیه‌تی‌" ناس���راوه‌ هه‌ڵوه‌شێنرایه‌وه‌‬ ‫حسێن ئه‌لئه‌سه‌دی‌ په‌رله‌مانتاری‌‬ ‫بۆ ئ���ه‌وه‌ی‌ كه‌ نوری‌ مالیك���ی‌ چه‌ندین‬ ‫به‌تایب���ه‌ت هی‌ س���ه‌رۆكایه‌تی‌ كۆمار كه‌‬ ‫ده‌وڵه‌تی‌ یاسا‪ 100 ،‬ئیمزا كۆده‌كاته‌وه‌‬ ‫بودج���ه‌‌و ده‌رماڵه‌یتری‌ له‌به‌رده‌س���تدایه‌‬ ‫موچه‌‌و نه‌س���ریه‌ی‌ هه‌ر یه‌ك له‌سه‌رۆك‌و‬ ‫بۆ هه‌ڵوه‌شاندنه‌وه‌ی‌ "سودی‌‬ ‫كه‌ ده‌توانێ���ت بیكاته‌ به‌دیلی‌ ده‌رماڵه‌ی‌‬ ‫جێگره‌كان���ی‌ له‌مانگێك���دا ده‌گه‌ش���ته‌‬ ‫كۆمه‌اڵیه‌تی‌" سه‌رۆكایه‌تییه‌كان‬ ‫"س���ودی‌ كۆمه‌اڵیه‌ت���ی‌" له‌وان���ه‌ش ئه‌و‬ ‫له‌بودجه‌ی‌ ‪ ،2012‬چاودێرانیش پێیانوایه‌ ملیۆنێ���ك دۆالر‪ ،‬ب���ه‌اڵم هه‌ندێ���ك‬ ‫گوژمه‌ پ���اره‌ زۆره‌ی‌ كه‌ ته‌رخانكراوه‌ بۆ‬ ‫په‌رله‌مانتاریت���ر ئاماژه‌ به‌وه‌ ده‌كه‌ له‌ژێر‬ ‫له‌هه‌ڵوه‌شاندنه‌وه‌ی‌ ئه‌م ده‌رماڵه‌یه‌دا‬ ‫"ئاشته‌وایی‌ نیشتمانی‌"‪.‬‬ ‫ناونیش���انی‌ جیاوازت���ردا ئه‌مس���اڵ ئه‌و‬ ‫سه‌رۆك كۆمار زه‌ره‌رمه‌ندی‌ یه‌كه‌م‬ ‫جگه‌ له‌م ناونیش���انانه‌ی‌ بودجه‌‪ ،‬گومان‬ ‫نه‌س���ریانه‌ هێنراونه‌ته‌وه‌ بۆ ناو بودجه‌ی‌‬ ‫ده‌بێت‪ ،‬چونكه‌ سه‌رۆكایه‌تیه‌كانیتر‬ ‫ده‌كرێت مالیكی‌ بودجه‌ی‌ نهێنی‌‌و تایبه‌ت‬ ‫‪‌2012‬و ئه‌م���ه‌ش ب���ه‌ پاشه‌كش���ه‌كردن‬ ‫بودجه‌یتریان له‌به‌رده‌ستدایه‌‪.‬‬ ‫به‌خ���ۆی‌ هه‌بێت‌و به‌پێ���ی‌ زانیارییه‌كانی‌‬ ‫له‌هه‌نگاوه‌كه‌ی‌ پار ده‌درێته‌ قه‌ڵه‌م‪ .‬‬ ‫ئاوێن���ه‌ له‌چه‌ن���د رۆژی‌ پێش���وودا‬ ‫ئه‌و په‌رله‌مانتاره‌ی‌ كه‌ له‌ماوه‌ی‌ پێشوودا له‌پاش وروژاندنه‌وه‌ی‌ ئه‌م پرسه‌ش���ه‌وه‌‬ ‫له‌ن���او لیژن���ه‌ی‌ نه‌زاه���ه‌ی‌ ئه‌نجومه‌نی‌‬ ‫به‌تۆمه‌تباركردنی‌ سه‌رۆك كۆماری‌ عێراق هه‌ندێ���ك چاودێری‌ ئیعالم���ی‌ ئاماژه‌یان‬ ‫نوێن���ه‌ران لێكۆڵینه‌وه‌ له‌دۆس���ییه‌یه‌ك‬ ‫به‌ "داڵده‌دانی‌ تیرۆریس���تان" هه‌رایه‌كی‌ به‌وه‌ك���ردوه‌ ئه‌گ���ه‌ر ئ���ه‌م ده‌رمااڵن���ه‌‬ ‫ده‌س���تیپێكردووه‌ كه‌ ئاماژه‌ به‌وه‌ ده‌كات‬ ‫ئیعالم���ی‌‌و سیاس���ی‌ گ���ه‌وره‌ی‌ نایه‌وه‌ هه‌ڵبوه‌ش���ێنرێنه‌وه‌ ئه‌وه‌ س���ه‌رۆكایه‌تی‌‬ ‫نوری‌ مالیكی‌ سه‌رۆك وه‌زیران بودجه‌ی‌‬ ‫(حسێن ئه‌لئه‌سه‌دی‌ له‌ده‌وڵه‌تی‌ یاسا)‪ ،‬كۆم���ار‌و خ���ودی‌ س���ه‌رۆك تاڵه‌بان���ی‌‬ ‫نهێن���ی‌‌و تایبه‌ت به‌خۆی‌ هه‌یه‌‪ ،‬بڕی‌ ئه‌م‬ ‫ئێستا له‌ڕێگای‌ كۆكردنه‌وه‌ی‌ واژۆی‌ ‪ 100‬زه‌ره‌رمه‌ندی‌ یه‌كه‌م ده‌بێت‪ ،‬چونكه‌ ناوبراو‬ ‫بودجه‌یه‌ش له‌ساڵی‌ ‪ 2011‬دا گه‌شتوه‌ته‌‬ ‫په‌رله‌مانتاره‌وه‌ ده‌یه‌وێت ملیۆنه‌ها دۆالر هیچ ده‌رماڵ���ه‌‌و بودجه‌یه‌كیتری‌ تایبه‌تی‌‬ ‫‪ 10 -7‬ملیارد كه‌ هاوتای‌ بودجه‌ی‌ واڵتی‌‬ ‫له‌ده‌رماڵه‌ی‌ سه‌رۆكایه‌تییه‌كان (كۆمار‪ ،‬له‌به‌رده‌س���تدا نییه‌ تا بیداته‌ كه‌سایه‌تیه‌‬ ‫ئوردن‌و نیوه‌ی‌ بودجه‌ی‌ واڵتی‌ میسره‌ كه‌‬ ‫وه‌زیران‪ ،‬په‌رله‌مان) هه‌ڵبوه‌ش���ێنێته‌وه‌‌و ئه‌ده‌ب���ی‌‌و فیك���ری‌‌و رێكخ���راوه‌كان‪،‬‬ ‫ده‌وروبه‌ری‌ ‪ 90‬ملیۆن دانیشتوانی‌ هه‌یه‌‪.‬‬ ‫ئه‌مه‌ش بوه‌ته‌ جێگای‌ ستایشی‌ هه‌ندێك به‌اڵم س���ه‌رۆكی‌ په‌رله‌مان‌و ئه‌نجومه‌نی‌‬ ‫الیه‌ن‌و ناڕه‌زایی‌‌و توڕه‌یی‌ په‌رله‌مانتارانی‌ وه‌زیران ده‌س���تیان كراوه‌ی���ه‌ له‌هه‌ندێك وه‌زیران‪ ،‬مه‌ریه‌م ریس له‌ڕێگای‌ لێدوانێكی‌ تۆمه‌تباركردن���ی‌ مالیك���ی‌ كه‌ س���ه‌ره‌تا‬ ‫بودجه‌یتردا‌و ده‌توانن به‌ناونیش���انیتره‌وه‌ رۆژنامه‌وانییه‌وه‌ كه‌ گش���تێنراوه‌ به‌سه‌ر له‌په‌رله‌مانتار ئه‌حمه‌د مه‌ساریی ئه‌ندامی‌‬ ‫نزیك له‌سه‌رۆكایه‌تییه‌كان‪.‬‬ ‫به‌ه���ۆی‌ په‌ره‌س���ه‌ندنی‌ ناڕه‌زاییه‌كانه‌وه‌ به‌رده‌وامبن له‌پاره‌ به‌خش���ینه‌وه‌ به‌سه‌ر كه‌ناڵه‌كاندا رایگه‌یاندوه‌ كه‌ سه‌رۆكایه‌تی‌ لیژن���ه‌ی‌ دارایی‌ په‌رله‌مان���ه‌وه‌ ده‌رچووه‌‬ ‫وه‌زیران داوای‌ نه‌كردوه‌ ده‌رماڵه‌ی‌ سودی‌ (س���وننه‌یه‌‌و له‌لیس���تی‌ ئه‌لعێراقیه‌یه‌)‬ ‫له‌زۆری موچه‌‌و ده‌رماڵه‌ی‌ سه‌رۆكایه‌تی‌‌و الیه‌نگرانیاندا‪.‬‬ ‫به‌رپرسانی‌ عێراق‪ ،‬ساڵی‌ پار‌و له‌میانه‌ی‌ له‌الی‌ خۆش���یه‌وه‌ راوێژكاری‌ س���ه‌رۆك كۆمه‌اڵیه‌ت���ی‌ بۆ ببه‌س���رێت له‌بودجه‌ی‌ له‌كاتێكدایه‌ كه‌ پێشتر ئه‌حمه‌د چه‌له‌بی‌‬

‫سه‌رۆك وه‌زیران‬ ‫ی‬ ‫ی ‪ 4‬ساڵ ‌‬ ‫له‌ماو‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫یه‌كه‌می‌ حوكمڕان ‌‬ ‫خۆیدا (خولی‌ یه‌كه‌م)‬ ‫ی‬ ‫ی ‪ 44‬ملیارد دۆالر ‌‬ ‫بڕ ‌‬ ‫ئه‌مه‌ریكی‌ به‌نایاسایی‌‌و‬ ‫ی‬ ‫له‌ده‌ره‌و‌هی‌ چاودێری ‌‬ ‫په‌رله‌مان خه‌رج‬ ‫كردووه‌‬

‫س���ه‌رۆكی‌ كۆنگره‌ی‌ نیشتمانی‌‌و ئه‌ندام ‌ی‬ ‫هاوبه‌ندیی‌ ش���یعه‌كان‪ ،‬زانی���اری‌ ئه‌وه‌ی‌‬ ‫دركاندبو‌و كه‌ مالیكی‌ له‌ماوه‌ی‌ ‪ 4‬س���اڵی‌‬ ‫یه‌كه‌م���ی‌ حوكمڕان���ی‌ خۆی���دا (خولی‌‬ ‫یه‌كه‌م) بڕی‌ ‪ 44‬ملیارد دۆالری‌ ئه‌مه‌ریكی‌‬ ‫به‌نایاس���ایی‌‌و ل���ه‌ده‌ره‌وه‌ی‌ چاودێری���ی‌‬ ‫په‌رله‌مان خه‌رج كردووه‌‪.‬‬ ‫له‌پ���اش كۆتاییهاتن���ی‌ خول���ی‌ یه‌كه‌می‌‬ ‫ن���وری‌ مالیك���ی‌ س���ه‌رۆك وه‌زیران���ه‌وه‌‬ ‫(‪ )2010 -2005‬وه‌زیری‌ پێش���وی‌ دارایی‌‬ ‫باقر جه‌بر زوبه‌یدی‌‌و حسێن شه‌هرستانی‌‬ ‫وه‌زیری‌ نه‌وت كه‌وتنه‌ مشتومڕه‌وه‌ له‌سه‌ر‬ ‫خه‌رجییه‌كانی‌ سه‌رۆك وه‌زیران له‌ماوه‌ی‌‬ ‫خول���ی‌ یه‌كه‌م���دا‪ .‬له‌كاتێك���دا زوبه‌یدی‌‬ ‫(س���ه‌ر به‌ئه‌نجومه‌نی‌ بااڵی‌ ئیسالمییه‌)‬ ‫س���ووربوو له‌سه‌ر ئه‌وه‌ی‌ كه‌ ‪ 310‬ملیارد‬ ‫دۆالری‌ خه‌رجكردووه‌‪ ،‬به‌اڵم شه‌هرستانی‌‬ ‫پێداگربوو له‌س���ه‌ر ئ���ه‌وه‌ی‌ ته‌نها ‪170‬‬ ‫ملی���اردی‌ خه‌رجك���ردووه‌‪ ،‬به‌قس���ه‌ی‌‬ ‫چه‌له‌بی‌ كه‌ ژمێریارێكی‌ به‌ئاگا‌و به‌توانایه‌‬ ‫زۆرب���ه‌ی‌ ئه‌م گوژمه‌ پاران���ه‌ش له‌الیه‌ن‬ ‫مالیكییه‌وه‌‌و دوور له‌چاودێری‌ په‌رله‌مان‬ ‫به‌خش���راونه‌ته‌وه‌ به‌س���ه‌ر الیه‌نگران���ی‌‬ ‫مالیكی‌‌و دۆستانی‌ حیزبی‌ ده‌عوه‌دا‪.‬‬ ‫مه‌ریه‌م ریس كه‌ راوێژكاری‌ مالیكییه‌ دانی‌‬ ‫به‌وه‌دا ناوه‌ له‌بودجه‌ی‌ ئه‌مساڵدا (‪)2012‬‬ ‫داوای‌ كه‌متر له‌ ‪ 2‬ملیۆن دۆالر كراوه‌ بۆ‬ ‫هه‌ر یه‌ك له‌سێ سه‌رۆكایه‌تییه‌كه‌ی‌ عێراق‬ ‫له‌كاتێكدا له‌س���ااڵنی‌ پێشوودا ده‌رماڵه‌ی‌‬ ‫ه���ه‌ر یه‌كه‌ی���ان له‌مانگێكدا ده‌گه‌ش���ته‌‬ ‫ملیۆنێك دۆالر‌و ده‌ڵێت "ئه‌م پاره‌یه‌ وه‌كو‬ ‫نه‌س���ریه‌ وایه‌‌و سه‌رۆكه‌كان بۆ هاوكاریی‌‬ ‫كۆمه‌اڵیه‌تی‌ به‌كاریانده‌هێنن"‪ .‬‬ ‫ئه‌لئه‌سه‌دی‌ كه‌ خاوه‌نی‌ ده‌ستپێشخه‌ریی‌‬ ‫داواكاری‌ هه‌ڵوه‌ش���اندنه‌وه‌ی‌ "س���وده‌‬ ‫له‌ڕێ���گای‌‬ ‫كۆمه‌اڵیه‌تییه‌كان���ه‌"‬ ‫كۆنگره‌یه‌ك���ی‌ رۆژنامه‌وانییه‌وه‌ رایگه‌یاند‬ ‫"جگ���ه‌ له‌هه‌ڵوه‌ش���اندنه‌وه‌ی‌ س���وده‌‬ ‫داوامانك���ردووه‌‬ ‫كۆمه‌اڵیه‌تیی���ه‌كان‬ ‫ناونیش���انه‌كانی‌ بودج���ه‌ یاری���ی‌ پ���ێ‬ ‫نه‌كرێت‌و فێل له‌یاس���ا نه‌كرێت‌و به‌ناوی‌‬ ‫شتیتره‌وه‌ پاره‌ی‌ نه‌س���ریه‌ نه‌بڕدرێته‌وه‌‬ ‫بۆ س���ه‌رۆكایه‌تییه‌كان"‪ .‬ناوبراو هۆكاری‌‬ ‫ناڕه‌زایی‌ خۆی‌‌و ‪ 100‬هاوتاكه‌یتری‌ گێڕایه‌وه‌‬ ‫ب���ۆ ئه‌وه‌ی‌ "پ���اش ئ���ه‌وه‌ی‌ له‌بودجه‌ی‌‬ ‫‪2011‬دا ئه‌و ده‌رمااڵنه‌ البران‪ ،‬دیس���انه‌وه‌‬ ‫له‌بودجه‌ی‌ ‪2012‬دا گه‌ڕێنراونه‌ته‌وه‌"‪.‬‬ ‫به‌پێی‌ راپۆرتی‌ دیوانی‌ چاودێریی‌ دارایی‌‬ ‫عێراقی���ش (‪ )2010‬س���ه‌رۆكایه‌تییه‌كانی‌‬ ‫عێ���راق به‌پێچه‌وان���ه‌ی‌ یاس���اوه‌ ئ���ه‌م‬ ‫سووده‌ كۆمه‌اڵیه‌تیانه‌یان خه‌رجكردووه‌‌و‬ ‫س���اڵی‌ پاری���ش لیژن���ه‌ی‌ نه‌زاه���ه‌‬ ‫ه���ۆكاری‌ هه‌ڵوه‌ش���اندنه‌وه‌ی‌ ئ���ه‌م‬ ‫ده‌رماڵه‌ی���ه‌ی‌ گێڕابوویه‌وه‌ بۆ ئه‌وه‌ی‌ كه‌‬ ‫"س���ه‌رۆكایه‌تییه‌كان سودی‌ كۆمه‌اڵیه‌تی‌‬ ‫بۆ به‌رژه‌وه‌ندیی‌ تایبه‌ت به‌كارده‌هێنن"‪.‬‬

‫"هه‌رچ ‌ی بدره‌وشێته‌و‌ه زێڕ نییه‌"‬

‫عه‌لی‌ بابان بودجه‌ی‌ عێراق ره‌خنه‌ باران ده‌كات‬ ‫ ئا‪ :‬ئاوێنه‌‬ ‫وه‌زیری‌ پێشوی‌ پالندانانی‌ عێراق‬ ‫ره‌خنه‌ی‌ توند له‌یاسای‌ بودجه‌ی‌ گشتیی‌‬ ‫عێراق ده‌گرێت‌و رایده‌گه‌یه‌نێت "ژماره‌‬ ‫زۆره‌كانی‌ بودجه‌ جگه‌ له‌خه‌ڵه‌تاندن‬ ‫هیچیتر نییه‌‌و له‌هه‌موو بودجه‌یه‌كدا‬ ‫گرنگ ژماره‌ نییه‌ به‌ڵكه‌ گرنگ‬ ‫په‌ره‌پێدانه‌"‪.‬‬ ‫له‌میانه‌ی‌ وتارێكی‌ شیكاریدا كه‌ له‌زۆربه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫ماڵپ���ه‌ڕه‌ عێراقیی���ه‌كان باڵویكردۆته‌وه‌‪،‬‬ ‫وه‌زیری‌ پێشوی‌ پالندانانی‌ عێراق‪ ،‬عه‌لی‌‬ ‫باب���ان‪ ،‬بودجه‌ی‌ گش���تی عێ���راق به‌وه‌‬ ‫تۆمه‌تبار ده‌كات "پڕیه‌تی‌ له‌به‌فیڕۆدان"‌و‬ ‫ره‌خنه‌ له‌وه‌ وه‌سفه‌ش ده‌گرێت كه‌ سااڵنه‌‬ ‫ب���ۆ بودجه‌ ب���ه‌ "زه‌به‌الحتری���ن بودجه‌‬ ‫له‌مێژوی‌ عێ���راق" ناو ده‌ب���ات‌و ده‌ڵێت‬ ‫"قه‌به‌بوون���ی‌ بودج���ه‌ ده‌گه‌ڕێت���ه‌وه‌ بۆ‬ ‫هه‌اڵوس���انی‌ نرخ‌و گرانبونی‌ نرخی‌ نه‌وت‬ ‫له‌بازاڕه‌كانی‌ جیهان‌و هیچ ده‌س���كه‌وت‌و‬ ‫په‌ره‌س���ه‌ندنێك ناگه‌یه‌نێت"‪ .‬ناوبراو‪ ،‬كه‌‬ ‫شاره‌زایه‌كی‌ ئابووری‌ ته‌كنۆكراته‌‪ ،‬ئاماژه‌‬ ‫به‌وه‌ش ده‌كات ماوه‌ی‌ ‪ 30‬ساڵه‌ هه‌رچی‌‬ ‫ملیاراتی‌ بودجه‌ی‌ عێراقه‌ به‌فیڕۆ ده‌ڕوات‌و‬

‫ی‬ ‫ی ‪ 90‬ساڵ ‌ه ‌‬ ‫له‌مێژوو ‌‬ ‫عێراقدا هیچ كات‬ ‫ئه‌وه‌ند‌هی‌ ئێستا‬ ‫ی‬ ‫شكستی‌ ئیدار‌ه ‌‬ ‫ده‌وڵه‌ت ئاشكرا نه‌بووه‌‬ ‫سه‌رباری‌ ئه‌و قه‌به‌بونه‌ی‌ بودجه‌ "ریزه‌كان ‌ی‬ ‫بێكاری‌ به‌رده‌وام له‌زیادبوندایه‌‪ ..‬ژه‌نگ‌و‬ ‫ش���ۆره‌كات خه‌ریك���ه‌ كش���توكاڵ له‌ناو‬ ‫ده‌بات‪ ..‬كارگ���ه‌كان په‌كیان كه‌وتووه‌"‪.‬‬ ‫هه‌روه‌ه���ا رونیش���ده‌كاته‌وه‌ "مرۆڤ كه‌‬ ‫بودجه‌ی‌ گش���تیی‌ عێراق ده‌خوێنێته‌وه‌‬ ‫جگ���ه‌ له‌كۆمه‌ڵێك ناونیش���ان هیچیتری‌‬ ‫به‌رچاو ناكه‌وێت كه‌ سه‌رجه‌میان پاساون‬ ‫ب���ۆ به‌فیڕۆدانی‌ پاره‌‌و دارایی‌ گش���تیی‌‌و‬ ‫س���ه‌رجه‌میان ئه‌و راس���تییه‌ به‌رجه‌سته‌‬ ‫ده‌كه‌ن كه‌ ده‌وڵه‌ت پاره‌ی‌ نه‌وت به‌سه‌ر‬ ‫هاوواڵتیان‌و خۆیدا ده‌به‌خش���ێته‌وه‌ به‌بێ‬

‫ئ���ه‌وه‌ی‌ بنیاتنان���ی‌ ئاب���ووری‌ ئه‌نجام‬ ‫بدات"‪ .‬هه‌روه‌ها ده‌ڵێت "مه‌ترسیدارترین‬ ‫ش���ت له‌بودج���ه‌ی‌ گش���تیی‌ عێراق���دا‬ ‫ئه‌وه‌یه‌ ك���ه‌ له‌واڵتدا سیاس���ه‌توانه‌كان‬ ‫بودج���ه‌ به‌كاربهێنن بۆ مس���ۆگه‌ركردنی‌‬ ‫ره‌زامه‌ندی���ی‌ جه‌ماوه‌رێك كه‌ به‌ده‌س���ت‬ ‫بێبه‌شبوون‌و په‌راوێزخستنه‌وه‌ گیرۆده‌یه‌‌و‬ ‫به‌ده‌س���كه‌وتی‌ كاتی‌‌و پێدانی‌ جورعه‌ی‌‬ ‫كات���ی‌ هه‌ڵیانده‌خه‌ڵه‌تێن���ن"‪ .‬باب���ان‪،‬‬ ‫ده‌پرسێت "مه‌عقوله‌ ده‌وڵه‌ت خه‌رجكردنی‌‬ ‫پاره‌ راگرێت به‌س���ه‌ر كه‌رته‌كانی‌ كاره‌با‌و‬ ‫ئ���او‌و خزمه‌تگ���وزاری‌ ته‌ندروس���تی‌‌و‬ ‫خوێندن‌و پیشه‌س���ازیی‌‌و بیبه‌خشێته‌وه‌‬ ‫به‌س���ه‌ر هاواڵتییه‌كانی���دا به‌جۆرێك كه‌‬ ‫تێریان نه‌كات‌و سه‌رجه‌می‌ بۆ به‌كاربردن‬ ‫بڕوات"‪.‬‬ ‫ناوبراو كه‌ ماوه‌ی‌ ‪ 5‬ساڵ وه‌زیری‌ پالندانان‬ ‫بووه‌ جه‌غت له‌وه‌ده‌كاته‌وه‌ له‌مێژووی‌ ‪90‬‬ ‫س���اڵه‌ی‌ عێراقدا هی���چ كات ئه‌وه‌نده‌ی‌‬ ‫ئێستا شكستی‌ ئیداره‌ی‌ ده‌وڵه‌ت ئاشكرا‬ ‫نه‌بووه‌‌و به‌م هۆیه‌ش���ه‌وه‌ عێ���راق بوه‌ته‌‬ ‫ده‌وڵه‌تێكی‌ ته‌مه‌ڵ‌و بێ توانا‪.‬‬ ‫بۆ چاره‌سه‌ری‌ ئه‌م دۆخه‌ش عه‌لی‌ بابان‬ ‫پێش���نیازی‌ ئه‌وه‌ ده‌كات په‌ره‌ به‌كه‌رتی‌‬ ‫تایبه‌ت بدرێت‌و له‌ب���ری‌ ئه‌وه‌ی‌ ده‌وڵه‌ت‬

‫ده‌س���ت وه‌ربداته‌ وردو درشتی‌ ئابوور ‌‬ ‫ی‬ ‫ئه‌بێت ببێته‌ بزوێنه‌ری‌ چاالكیی‌ ئابووری‌‪.‬‬ ‫هه‌روه‌ها ده‌ڵێت "پێویس���ت ده‌كات به‌و‬ ‫چ���اوه‌ ته‌ماش���ای‌ خه‌رج���ی‌ به‌كاربردن‬ ‫بكه‌ین كه‌ سامانێكه‌ له‌هه‌وادا ده‌سوتێت‌و‬ ‫هیچ ده‌سكه‌وتێكی‌ لێ ناكه‌وێته‌وه‌‪ ،‬بگره‌‬ ‫زۆربه‌ی‌ ئه‌بێته‌هۆی‌ زیادكردنی‌ هاورده‌ی‌‬ ‫ده‌ره‌كیی‌‌و ئه‌م هاورده‌یه‌ش خۆی‌ له‌میوه‌‌و‬ ‫سه‌وزه‌‌و جلوبه‌رگدا ده‌بینێته‌وه‌"‪ .‬بابان‪،‬‬ ‫ئاخ بۆ ئه‌وه‌ش هه‌ڵده‌كێش���ێت له‌سایه‌ی‌‬ ‫ئه‌م دۆخه‌ ئابوورییه‌دا عێراق ناچاربووه‌‬ ‫ه���اورده‌ له‌واڵتانێ���ك بكات ك���ه‌ توانا‌و‬ ‫لێوه‌شاوه‌ییان زۆر له‌هی‌ عێراق كه‌متره‌‌و‬ ‫ده‌ڵێت "هاورده‌ی‌ خوارده‌مه‌نی‌ هه‌لی‌ كار‬ ‫بۆ واڵتانی‌ ده‌وروبه‌رمان ده‌ڕه‌خسێنێت"‪.‬‬ ‫له‌ب���اره‌ی‌ ئ���ه‌و لێدوانانه‌ش���ی‌ ك���ه‌‬ ‫ده‌درێ���ت له‌ب���اره‌ی‌ زیادكردنی‌ بودجه‌ی‌‬ ‫وه‌به‌رهێنان���ه‌وه‌ عه‌لی‌ بابان ده‌ڵێت "ئه‌و عەلی بابان‬ ‫زیادكردنه‌ زۆر زۆر كه‌مه‌‌و هیچ له‌ئاستی‌ چنگ��� ‌ی ده‌كه‌وێ���ت له‌ماوه‌ی‌ ‪ 10‬س���اڵی‌‬ ‫داهات���وودا به‌كاریبهێنێت بۆ په‌ره‌پێدان‌و‬ ‫پێداویستییه‌كانی‌ واڵتدا نییه‌"‪.‬‬ ‫له‌كۆتای���ی‌ وتاره‌كه‌ش���یدا بابان جه‌غت ده‌ڵێت "ئه‌مه‌ش پێویستی‌ به‌دیدگایه‌كی‌‬ ‫ل���ه‌وه‌ ده‌كات���ه‌وه‌ كه‌ عێ���راق له‌به‌رده‌م ئاب���ووری‌ چاالكییه‌ك���ی‌ زۆر هه‌ی���ه‌ كه‌‬ ‫هه‌لێك���ی‌ مێژویی‌ گه‌وره‌دای���ه‌ كه‌ ره‌نگه‌ جیاوازبێت له‌ستایلی‌ ئێستای‌ ئیشكردنی‌‬ ‫هه‌رگی���ز دووباره‌ نه‌بێت���ه‌وه‌‌و ئه‌توانێت داموده‌زگاكان���ی‌ عێ���راق‌و ئه‌گه‌رنا ئه‌وه‌‬ ‫ئه‌و پ���اره‌ زیاده‌ی‌ ك���ه‌ له‌داهاتی‌ نه‌وت ئه‌بێت له‌بازنه‌ی‌ هه‌ژاریدا بخولێینه‌وه‌"‪.‬‬

‫پرۆفایل‬

‫‪7‬‬

‫قه‌ته‌ر‬

‫ ئا‪ :‬الپه‌ڕ‌هی‌ عێراق‬

‫ده‌وڵه‌تێكی‌ بچوكه‌‌و هه‌ڵكه‌وته‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫جوگرافییه‌كه‌شی‌ زۆر باش نییه‌‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫به‌پڕۆژه‌‌و لێهاتوویی‌ سیاسی كارێكی‌‬ ‫وه‌هایكردووه‌ ببێته‌ گه‌مه‌كه‌رێك كه‌‬ ‫رۆڵه‌كه‌ی‌ چه‌ند قاتی‌ قه‌باره‌كه‌یه‌تی‌‌و‬ ‫ئێستاش ئه‌یه‌وێت له‌هه‌راوزه‌نای‌‬ ‫عێراقیشدا داخڵ بێت‪.‬‬ ‫واڵتی‌ قه‌ته‌ر له‌س���اڵی‌ ‪ 1971‬دامه‌زراوه‌‪،‬‬ ‫له‌وكاته‌شه‌وه‌ جگه‌ له‌هه‌نارده‌كردنی‌ نه‌وت‪،‬‬ ‫ئ���ه‌م واڵته‌ هیچ ده‌نگوباس���ێكی‌ ئه‌وتۆی‌‬ ‫نه‌بووه‌ كه‌ بیكاته‌ جێ���گای‌ گرنگیپێدانی‌‬ ‫ده‌وڵه‌تان‪ .‬س���اڵی‌ ‪ 1995‬میری‌ ئێستای‌‬ ‫قه‌ته‌ر كه‌ ناوی‌ ش���ێخ حه‌مه‌د بن خه‌لیفه‌‬ ‫ئال سانییه‌ كوده‌تای‌ كرد به‌سه‌ر باوكیدا‌و‬ ‫له‌كاتێكدا باوكی‌ له‌س���ه‌فه‌ری‌ ده‌ره‌وه‌بوو‬ ‫جڵ���ه‌وی‌ كاروباری‌ گرته‌ ده‌س���ت‌و ئه‌وی‌‬ ‫ئاواره‌ی‌ تاراوگه‌ كرد‪ ،‬له‌م به‌رواره‌ش���ه‌وه‌‬ ‫ده‌وڵه‌ت���ی‌ قه‌ته‌ر س���ه‌ری‌ ده‌رهێنا‌و بوو‬ ‫به‌هێزێكی‌ سیاس���ی‌ ئیعالم���ی‌ ئه‌وتۆ كه‌‬ ‫نه‌ك له‌س���ه‌ر ئاستی‌ دراوسێكانی‌‪ ،‬به‌ڵكه‌‬ ‫له‌ئاس���تی‌ جیهانی���ش س���تایش بكرێت‌و‬ ‫په‌نج ‌هی‌ بۆ رابكێشرێت‪.‬‬ ‫گره‌وی‌ قه‌ته‌ر به‌شێوه‌ی سه‌ره‌كیی‌ له‌سه‌ر‬ ‫بزوتن���ه‌وه‌ی‌ دیبلۆماس���یانه‌ی‌ چاالك���ه‌‌و‬ ‫زیاتر واڵتێك���ی‌ پراگماتییه‌ نه‌ك هه‌ڵگری‌‬ ‫ئایدۆلۆژیایه‌ك���ی‌ دیاریك���راو‪ .‬رۆڵی‌ ئه‌م‬ ‫واڵته‌ به‌ته‌واوی‌ باڵی‌ كێش���اوه‌ به‌س���ه‌ر‬ ‫رۆڵی‌ س���عودیه‌ كه‌ خ���ۆی‌ به‌برا گه‌وره‌ی‌‬ ‫واڵتانی‌ كه‌نداو ده‌زانێت‌و ده‌مێكه‌ كوه‌یتی‌‬ ‫ده‌وڵه‌مه‌ندیش���ی‌ تێپه‌ڕاندوه‌ كه‌ هه‌میشه‌‬ ‫له‌مش���تومڕ‌و قه‌یرانی‌ نێ���وان په‌رله‌مان‌و‬ ‫حكومه‌ت���دا ده‌ژی‌‪ .‬غه‌س���ان ئیم���ام كه‌‬ ‫نوسه‌رێكی‌ ناسراوی‌ عه‌ره‌به‌ پراگماتیزمی‌‬ ‫قه‌ته‌ری‌ ده‌چوێنێت به‌ گازی‌ سروش���تی‌‬ ‫واڵته‌ك���ه‌وه‌‌و ده‌ڵێ���ت "واقیعبینی‌ قه‌ته‌ر‬ ‫ب���ێ بۆن‌و بێ ره‌نگه‌‪ .‬ج���اری‌ واش هه‌یه‌‬ ‫كڵپه‌ ده‌سێنێت‌و جارجاره‌ش گازی‌ شله‌‌و‬ ‫به‌چه‌ندین لوله‌ی‌ فره‌ ئاراس���ته‌دا ده‌ڕوات‬ ‫له‌ڕۆژهه‌اڵته‌وه‌ بۆ رۆژئاوا‪ ...‬له‌ئاسیا‌وه‌ تا‬ ‫شوێنه‌ فه‌رامۆشكراوه‌كان ‌ی ئه‌فه‌ریقا"‪.‬‬ ‫ئ���ه‌م واڵته‌ كه‌ ژماره‌ی‌ دانیش���توانه‌كه‌ی‌‬ ‫نزیك ‌هی‌ دوو ملیۆنه‌‌و ‪%83‬ی‌ ئه‌م ژماره‌یه‌ش‬ ‫له‌دۆح���ه‌ كۆبونه‌ت���ه‌وه‌ له‌زۆر ش���تێكدا‬ ‫ته‌ده‌خولی‌ كردووه‌ كه‌ په‌یوه‌ندیی‌ به‌وه‌وه‌‬ ‫نه‌بووه‌‪ ،‬دوا هه‌ن���گاوی‌ ئه‌م ته‌دخوله‌ش‬ ‫پێش���وازیكردن ب���وو له‌س���اڵح موتڵه‌گی‌‬ ‫جێگ���ری‌ س���ڕكراوی‌ س���ه‌رۆك وه‌زیرانی‌‬ ‫عێراق‌و له‌الی���ه‌ن شیعه‌كانیش���ه‌وه‌ به‌وه‌‬ ‫تۆمه‌تبار ده‌كرێت كه‌ به‌پاره‌ پش���تیوانی‌‬ ‫له‌لیس���تی‌ ئه‌لعێراقیه‌‌و تایفه‌ی‌ س���وننه‌‬ ‫ده‌كات‪ .‬قه‌ت���ه‌ر هه‌موو كات بۆ نێوانگری‌‬ ‫ئاماده‌ی���ه‌‌و له‌شۆڕش���ه‌ عه‌ره‌بییه‌كان���ی‌‬ ‫ئه‌مدواییه‌ش���دا رۆڵ‌و ئاماده‌یی‌ ئه‌م واڵته‌‬ ‫سه‌رمه‌شق‌و جێگای‌ سه‌رسوڕمانی‌ هه‌موو‬ ‫الیه‌ك بووه‌‪.‬‬ ‫ئێس���تا له‌واڵتانی‌ عه‌ره‌بی‌ قه‌ت���ه‌ر به‌وه‌‬ ‫تۆمه‌تبار ده‌كرێت كه‌ پش���تیوانی‌ له‌بزاڤه‌‬ ‫ئیسالمییه‌كان ده‌كات‪ ،‬له‌هه‌مان كاتیشدا‬ ‫میوانداریی‌ بنكه‌یه‌كی‌ سه‌ربازیی‌ گه‌وره‌ی‌‬ ‫ئه‌مه‌ری���كاش ده‌كات به‌ن���اوی‌ (عدید)‌و‬ ‫له‌وێش���ه‌وه‌ پالنی‌ به‌شی‌ گه‌وره‌ی‌ هێرشی‌‬ ‫س���ه‌ر عێراق دانرا‪ .‬له‌ب���واری‌ كردنه‌وه‌ی‌‬ ‫یاری���گا‌و هۆڵ���ی‌ گ���ه‌وره‌ی‌ كۆنگ���ره‌‌و‬ ‫كۆبونه‌وه‌ش���دا وێنه‌ی‌ نییه‌‌و ئێستا زیاتر‬ ‫له‌س���ه‌نته‌رێكی‌ جیهانی‌ مه‌شق‌و راهێنان‬ ‫ده‌چێت وه‌ك ئ���ه‌وه‌ی‌ واڵتێكی‌ عه‌ره‌بی‌‌و‬ ‫ئیسالمی‌ داخراوبێت‪.‬‬ ‫به‌مدواییان���ه‌ قه‌ت���ه‌ر بووه‌ ده‌مڕاس���تی‌‬ ‫عه‌ره‌ب���ه‌كان له‌قه‌یرانی‌ س���وریا‌و به‌مه‌ش‬ ‫ب���ه‌ڕه‌ی‌ له‌ژێرپێی‌ میس���ر راكێش���ا كه‌‬ ‫ساڵه‌های‌ س���اڵه‌ به‌هۆی‌ میوانداریكردنی‌‬ ‫باره‌گای‌ كۆم���كاری‌ عه‌ره‌بی‌‌و پێش���ینه‌‬ ‫كلت���وری‌‌و مێژووییه‌كه‌ی���ه‌وه‌ رابه‌رایه‌تی‌‬ ‫سیاس���ه‌تی‌ فه‌رمی���ی‌ عه‌ره‌ب���ی‌ ده‌كات‪.‬‬ ‫زۆرێ���ك له‌چاودێرانی���ش پێیانوایه‌ ئه‌م‬ ‫هه‌وڵه‌ی‌ قه‌ته‌ر بۆ روخاندنی‌ رژێمی‌ ئه‌سه‌د‬ ‫ده‌یكات���ه‌ دوژمنی‌ ئێران ك���ه‌ په‌یوه‌ندی‬ ‫له‌گ���ه‌ڵ قه‌ت���ه‌ردا له‌هه‌م���وو واڵتانیت���ر‬ ‫خۆشتره‌‪ ،‬له‌والشه‌وه‌ زۆرێكیتر باس له‌وه‌‬ ‫ده‌كه‌ن به‌هۆی‌ پش���تگیریی له‌شۆڕش���ه‌‬ ‫عه‌ره‌بییه‌كانه‌وه‌ بااڵنسی‌ قه‌ته‌ر به‌رده‌وام‬ ‫له‌هه‌ڵكش���اندایه‌ له‌ناو شه‌قامی‌ عه‌ره‌بی‌‌و‬ ‫كه‌ناڵه‌كه‌شی‌ "ئه‌لجه‌زیره‌" بوه‌ته‌ یه‌كێك‬ ‫له‌كاریگه‌رترین ئه‌و ئامرازانه‌ی‌ كه‌ رۆڵیان‬ ‫هه‌ی���ه‌ له‌ئاراس���ته‌كردن ‌ی بیركردن���ه‌وه‌ی‌‬ ‫شه‌قامی‌ عه‌ره‌بی‌ هه‌ر له‌مۆریتانیاوه‌ بگره‌‬ ‫تا ده‌گاته‌ كه‌نداو‪.‬‬

‫‪8‬‬

‫‪aburi.awene@gmail.com‬‬

‫)‪ )312‬سێشه‌مم ‌ه ‪2012/2/7‬‬

‫ئابووری‬

‫ئەم الپەڕەیە بە سپۆنسەری ژووری بازرگانی‌و پیشەسازی سلێمانی چاپ‌و باڵودەکرێتەوە‬

‫"ئه‌و بودجه‌یه‌ی‌ بۆ قه‌ره‌بووی‌ ‪ 10‬ملیۆن دیناره‌كه‌ دانراوه‌‪ ،‬نادیاره‌"‬ ‫ئا‪ :‬ئاسۆ سه‌روای‌‬ ‫زۆرینه‌ی‌ قایمقامیه‌ت‌و به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تی‌‬ ‫ناحیه‌كانی‌ سنوری‌ سلێمانی‌‪ ،‬له‌ئێستادا‬ ‫قه‌ره‌باڵغن‌و جمه‌یاندێت له‌و كه‌سانه‌ی‌‬ ‫مامه‌ڵه‌ی‌ وه‌رگرتنی‌ ‪ 10‬ملیۆن دیناری‌‬ ‫قه‌ره‌بووی‌ ده‌ستی‌ به‌عس ده‌كه‌ن‪،‬‬ ‫هه‌ندێك له‌وانه‌ ره‌شبینن‌و له‌سه‌ر‬ ‫په‌ندی‌ "كرده‌ په‌شیمانبم نه‌ك نه‌كرده‌‬ ‫په‌شیمان" مامه‌ڵه‌كانیان ده‌كه‌ن‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫به‌ڕێوه‌به‌ری‌ ئاماری‌ سلێمانی‌ گه‌شبینه‌‌و‬ ‫ده‌ڵێت "پێشبینی‌ ده‌كه‌م ئه‌و قه‌ره‌بووه‌‬ ‫بكرێته‌وه‌"‪.‬‬ ‫بڕیاره‌ هه‌موو ئه‌و خێزانانه‌ی‌ له‌سه‌رده‌می‌‬ ‫به‌عس����دا ناچ����اری‌ دوورخس����تنه‌وه‌‌و‬ ‫راگواستن‌و توش����ی‌ زیانی‌ مادی‌ بوون‪،‬‬ ‫به‌بڕی‌ ‪ 10‬ملیۆن دینار قه‌ربوو بكرێنه‌وه‌‪.‬‬ ‫تائێستاش له‌سنوری‌ سلێمانی‌ نزیكه‌ی‌‬ ‫‪ 40‬ه����ه‌زار خێزان مامه‌ڵ����ه‌ی‌ وه‌رگرتنی‌‬ ‫قه‌ره‌بووه‌كه‌ی����ان ك����ردووه‌‌و به‌پێ����ی‌‬ ‫پێش����بینیه‌كانی‌ به‌ڕێوه‌ب����ه‌ری‌ ئاماری‌‬ ‫سلێمانی‌ (مه‌حمود عوسمان) پێده‌چێت‬ ‫ژم����اره‌ی‌ ئ����ه‌و خێزانان����ه‌ی‌ مامه‌ڵه‌ی‌‬ ‫قه‌ربووكردنه‌وه‌ ده‌كه‌ن‪ ،‬به‌رزبێته‌وه‌ بۆ‬ ‫‪ 150‬هه‌زار خێزان‪.‬‬ ‫تا‪ 3/31‬مامه‌ڵه‌ وه‌رده‌گیرێ‌‬ ‫به‌پێی‌ نوس����راوێكی‌ جێگری‌ س����ه‌رۆك ‌‬ ‫ی‬ ‫لیژن����ه‌ی‌ ب����ااڵی‌ جێبه‌جێكردنی‌ ماده‌ی‌‬ ‫‪( 140‬د‪.‬محه‌مه‌د عه‌لی‌ ئیحس����ان)‪ ،‬كه‌‬ ‫له‌مانگی‌ نۆی‌ ساڵی‌ رابردوودا ناردویه‌تی‌‬ ‫بۆ هه‌ر سێ‌ پارێزگاكه‌ی‌ هه‌رێم‪ ،‬هه‌موو‬ ‫ئه‌و خێزانان����ه‌ی‌ له‌ڕۆژی‌ هاتنه‌ س����ه‌ر‬ ‫ده‌سه‌اڵتی‌ حیزبی‌ به‌عس له‌‪17‬ی‌ ته‌موزی‌‬ ‫‪ 1968‬تا رۆژی‌ رووخانی‌ ئه‌و ده‌سه‌اڵته‌‬ ‫له‌‪ 2003/4/9‬توش����ی‌ دوورخس����تنه‌وه‌و‬ ‫راگواس����تن‌و زیانی‌ مادی‌ بوون‪ ،‬به‌بڕی‌‬ ‫‪ 10‬ملی����ۆن دینار قه‌رب����وو ده‌كرێنه‌وه‌‪،‬‬ ‫ل����ه‌و رۆژه‌وه‌ كه‌ ئه‌و نوس����راوه‌ هاتووه‌‬ ‫سه‌رجه‌م قایمقامیه‌ت‌و به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تی‌‬ ‫ناحیه‌كان����ی‌ هه‌رێم قه‌ره‌باڵغن‌و جمه‌یان‬ ‫دێت له‌و كه‌سانه‌ی‌ كه‌ ده‌ستیان كردووه‌‬ ‫به‌مامه‌ڵه‌كردنی‌ وه‌رگرتنی‌ ئه‌و قه‌ره‌بووه‌‪.‬‬

‫ئه‌وی����ش ئه‌وه‌یه‌ ت����ه‌واوی‌ زانیاریه‌كانی‌‬ ‫ن����او فۆڕم����ه‌كان له‌به‌غ����دا ده‌خرێت���� ‌ه‬ ‫س����ه‌ر كۆمپیوته‌ر‪ ،‬ئ����ه‌وه‌ش به‌ئامانجی‌‬ ‫دووب����اره‌ پێداچونه‌وه‌ به‌ناوه‌كاندا "نه‌ك‬ ‫ناوێك له‌دوو ش����وێنی‌ جی����اواز فۆڕمی‌‬ ‫پڕكردبێته‌وه‌"‪ .‬س����ه‌باره‌ت به‌وه‌ی‌ ئایا‬ ‫چه‌ندێ����ك پ����اره‌ له‌بودجه‌دا ب����ۆ ئه‌و‬ ‫قه‌ربووكردنه‌وه‌یه‌ دیاری‌ كراوه‌‪ ،‬مه‌حمود‬ ‫عوسمان ئه‌وه‌ ده‌خاته‌ روو كه‌ تائێستا‬ ‫پێی����ان رانه‌گه‌یاندوون كه‌ چ بڕێك پاره‌‬ ‫ب����ۆ قه‌ربووكرنه‌وه‌ك����ه‌ دی����اری‌ كراوه‌‪،‬‬ ‫به‌اڵم ئه‌و وای‌ بۆده‌چێت كه‌ مه‌س����ه‌له‌ی‌‬ ‫ئ����ه‌و قه‌ره‌بووكردنه‌وه‌ی����ه‌ حاڵه‌تێك����ی‌‬ ‫جیاواز‌بێ����ت‪ ،‬ئ����ه‌و ده‌ڵێ����ت "ده‌كرێت‬ ‫حكومه‌تی‌ عێراقی‌ حسابێكی‌ تایبه‌تی‌ بۆ‬ ‫ئه‌م مه‌سه‌له‌یه‌ بكات‪ ،‬چونكه‌ حكومه‌تی‌‬ ‫عێراقی‌ ده‌وڵه‌مه‌نده‌‪ ،‬به‌ئاسانی‌ ده‌توانێ‌‬ ‫هه‌موو ئه‌و كه‌سانه‌ قه‌ربوو بكاته‌وه‌ كه‌‬ ‫زه‌ره‌رمه‌ن����د بوون‪ ،‬جگه‌ل����ه‌وه‌ به‌بڕوای‌‬ ‫من ‪ 10‬ملی����ۆن دینار ه����ه‌ر هیچ نییه‌‪،‬‬ ‫بۆ ئه‌و هه‌موو زیانه‌ی‌ توش����ی‌ خه‌ڵكی‌‬ ‫كوردس����تان بووه‌‪ ،‬ل����ه‌و بڕوایه‌دام هه‌ر‬ ‫گوندنشینێک لەکاتی کارکردندا‬ ‫ فۆتۆ‪ :‬ئەرشیف كه‌س����ێك زه‌ره‌رمه‌ندی‌ ده‌ستی‌ به‌عس‬ ‫ی بوبێت‪ ،‬ماف����ی‌ خۆیه‌تی‌ داوای‌ قه‌ره‌بوو‬ ‫ه����ۆكاری‌ ئه‌و قه‌رباڵغیی����ه‌ش بۆ كه‌می‌ ناردووه‌ بۆ به‌غدا‪.‬‬ ‫كارت����ی‌ زانیاری‌‌و پش����تگیری‌ ش����وێن ‌‬ ‫نیشته‌جێبوونیشی‌ پێبێت‪ ،‬به‌اڵم دواتر بكاته‌وه‌"‪.‬‬ ‫ئه‌و ماوه‌یه‌ ده‌گه‌ڕێته‌وه‌‪ ،‬كه‌ حكومه‌تی‌‬ ‫عێراق����ی‌ دیاریك����ردووه‌ ب����ۆ وه‌رگرتنی‌‬ ‫وه‌ك به‌ڕێوه‌به‌ری‌ ئامار ده‌ڵێت "ئه‌و دوو‬ ‫"هه‌موو كه‌س ده‌توانێ‬ ‫ئه‌وكه‌سانه‌ی‌ هیچ به‌ڵگه‌یه‌كیان نه‌ماوه‌‬ ‫مامه‌ڵه‌كان‪ ،‬كه‌ دوا رۆژ بۆ وه‌رگرتنه‌وه‌ی‌‬ ‫پێداویستییه‌ ره‌فزكرا"‪.‬‬ ‫‌ فۆڕم پڕبكاته‌وه‌"‬ ‫به‌ڕێوه‌به‌ری‌ ئاماری‌ س����لێمانی‌‪ ،‬هێما بۆ‬ ‫مامه‌ڵ����ه‌كان ‪ 3/31‬دیاریك����راوه‌‪ .‬قه‌ربووكردنه‌وه‌كه‌‪ ،‬كه‌ بڕه‌كه‌ی‌ ‪10‬ملیۆن‬ ‫ئه‌وه‌ش ده‌كات‪ ،‬كه‌ نوسراوێكی‌ دادگای‌‬ ‫قۆناغی‌ دوای‌ پڕكرنه‌وه‌ی‌ فۆڕمه‌كان‬ ‫هه‌رچه‌ن����ده‌ وه‌ك به‌ڕێوه‌ب����ه‌ری‌ ئاماری‌ دیناره‌‌و بڕی����اره‌ هه‌موو ئه‌و كه‌س����انه‌‬ ‫س����لێمانی‌ ئاماژه‌ی‌ پێده‌كات به‌ش����ێك بگرێته‌وه‌ كه‌ توشی‌ زیانی‌ مادی بوون‌و هه‌ر به‌پێی‌ زانیاریه‌كان����ی‌ به‌ڕێوه‌به‌ری‌ بااڵی‌ به‌غدا ب����ۆ وه‌زاره‌تی‌ دادی‌ هه‌رێم‬ ‫له‌قایمقامی����ه‌ت‌و به‌ڕێوه‌به‌ری‌ ناحیه‌كان پێش ‪ 2003 4/9‬خێزانیدار بوون‪ ،‬وه‌ك ئاماری‌ س����لێمانی‌‪ ،‬تاوه‌كو مانگی‌ یه‌كی‌ نێ����ردراوه‌‌و له‌نوس����راوه‌كه‌دا داواكراوه‌‬ ‫داوای‌ درێژكردنه‌وه‌ی‌ ماوه‌ی‌ وه‌رگرتنی‌ مه‌حمود عوسمان باسی‌ ده‌كات‪ ،‬هه‌موو ئه‌م ساڵ له‌سنوری‌ پارێزگای‌ سلێمانی‌ ك����ه‌ ن����اوی‌ ‪ 3‬دادوه‌ریان له‌هه‌ر س����ێ‌‬ ‫مامه‌ڵه‌كانیان كردووه‌‪ ،‬به‌اڵم به‌رپرسانی‌ كه‌س����ێك ئازاده‌ له‌پڕكردنه‌وه‌ی‌ فۆڕمی‌ زی����اد له‌‪ 32‬هه‌زار ف����ۆڕم پڕكراوه‌ته‌وه‌‪ ،‬شاره‌كه‌ی‌ هه‌رێمه‌وه‌ بۆ بنێرن‪ ،‬تاوه‌كو‬ ‫الیه‌نی‌ په‌یوه‌ندیدار له‌حكومه‌تی‌ عێراقی‌ قه‌ربووه‌كه‌‪" ،‬ب����ه‌اڵم دواتر ده‌بێت ئه‌وه‌ ب����ه‌اڵم به‌پێ����ی‌ پێش����بینیه‌كانی‌ ئه‌و‪ ،‬ئه‌و دادوه‌رانه‌ له‌ش����اره‌كاندا لیژنه‌یه‌ك‬ ‫جه‌ختیان له‌سه‌ر وه‌رگرتنی‌ مامه‌ڵه‌كان بس����ه‌لمێنێ‌ كه‌ توش����ی‌ زی����ان بووه‌"‪ .‬ژم����اره‌ی‌ پڕكردن����ه‌وه‌ی‌ فۆڕم����ه‌كان دروس����ت بكه‌ن‪ ،‬كاری‌ ئ����ه‌و لیژنه‌یه‌ش‬ ‫یه‌كێك����ه‌ له‌گرنترین پێداویس����تیه‌كانی‌ به‌رزده‌بێت����ه‌وه‌ بۆ ‪ 150‬ه����ه‌زار‪ ،‬چونكه‌ ئیش����كردن ده‌بێت بۆ ئه‌و كه‌س����انه‌ی‌‬ ‫كردۆته‌وه‌ له‌به‌رواری‌ دیاریكراودا‪.‬‬ ‫به‌ڕێوه‌به‌ری‌ ئاماری‌ سلێمانی‌ (مه‌حمود مامه‌ڵه‌ك����ردن‪" ،‬س����وره‌ت قه‌ی����دی‌" وه‌ك ئه‌و ده‌ڵێت "هێشتا ماوه‌یه‌كی‌ زۆر ك����ه‌ راس����ته‌ راگوێزراون یاخ����ود كاتی‌‬ ‫عوس����مان) ئ����ه‌وه‌ روونده‌كات����ه‌وه‌ كه‌ س����اڵی‌‪1957‬ـه‌ كه‌ ده‌بێت ئه‌و كه‌س����ه‌ ماوه‌ ب����ۆ پڕكردنه‌وه‌ی‌ فۆڕم‌و بنكه‌كانی‌ خ����ۆی‌ دوور خراونه‌ت����ه‌وه‌ بۆ باش����ور‌و‬ ‫له‌پارێزگای‌ سلێمانی‌‌و سنوری‌ ئیداره‌ی‌ بیسه‌لمێنێ‌ له‌و ساڵه‌دا ناوی‌ له‌و سنوره‌دا مامه‌ڵه‌كانی‌ ئ����ه‌و قه‌ره‌بووه‌ش له‌قه‌زا‌و ناوه‌ڕاستی‌ عێراق‪ ،‬به‌اڵم له‌ئێستادا هیچ‬ ‫گه‌رمیان له‌ماوه‌ی‌ حكومڕانیی‌ ده‌سه‌اڵتی‌ تۆمارك����راوه‌‪ .‬ئه‌مه‌ جگه‌ له‌پڕكردنه‌وه‌ی‌ ناحیه‌كان����دا قه‌ره‌باڵغییه‌ك����ی‌ زۆری����ان به‌ڵگه‌یه‌كیان نه‌ماوه‌‪ ،‬بۆ ئه‌مه‌ مه‌حمود‬ ‫عوس����مان ده‌ڵێت "تاوه‌كو له‌ڕێگای‌ دوو‬ ‫به‌عس����دا ‪ 2528‬گون����د‌و ‪ 5‬ق����ه‌زا‌و ‪ 26‬فۆڕمه‌ك����ه‌‪ ،‬ده‌بێ����ت ناس����نامه‌ی‌ باری‌ له‌سه‌ره‌"‪.‬‬ ‫ناحیه‌ روخێنراون‌و خه‌ڵكه‌كه‌ی‌ توش����ی‌ كه‌س����ی‌‌و جنس����یه‌ی‌ عێراق����ی‌‌و فۆڕمی‌ قۆناغی‌ دوای‌ پڕكردنه‌وه‌ی‌ فۆڕم به‌پێی‌ شاهید‌و سوێند خواردنی‌ كه‌سه‌كه‌ له‌الی‌‬ ‫راگواس����تن‌و دوورخس����تنه‌وه‌ ب����وون‪ ،‬خۆراكی‌ هه‌بێت‪ ،‬هه‌رچه‌نده‌ له‌سه‌ره‌تادا وته‌كانی‌ مه‌حمود عوس����مان‪ ،‬له‌مانگی‌ دادوه‌ره‌كه‌‪ ،‬ببێت����ه‌ به‌ڵگه‌ی‌ ئه‌وه‌ی‌ كه‌‬ ‫ئه‌وانی����ش هه‌م����وو ئ����ه‌و زانیاریانه‌یان ده‌بوو ئه‌و كه‌س����ه‌ی‌ فۆڕم پڕده‌كاته‌وه‌ چ����وار‌و پێن����ج‪-‬دا ده‌س����تپێده‌كات كه‌ قه‌ره‌بووكردنه‌وه‌كه‌ بیگرێته‌وه‌"‪.‬‬

‫بازرگان ‌ی‬ ‫هه‌رێم‌و ئێران‬ ‫په‌ك ‌ی ده‌كه‌وێت‬ ‫ی‬ ‫ی میدیای��� ‌‬ ‫ژماره‌ی���ه‌ك راپۆرت��� ‌‬ ‫ی نێوان‬ ‫ئاش���كرایده‌كه‌ن ك ‌ه بازرگان��� ‌‬ ‫ی‬ ‫ی كوردستان‌و ئێران به‌ڕێژه‌یه‌ك ‌‬ ‫هه‌رێم ‌‬ ‫ی ئه‌مه‌ش‬ ‫ی كه‌وتوو‌ه هۆكار ‌‬ ‫به‌رچاو په‌ك ‌‬ ‫ی گه‌م���ارۆ رۆژئاواییه‌كان‬ ‫بۆ كاریگه‌ری ‌‬ ‫له‌س���ه‌ر ئ���ه‌و واڵت��� ‌ه دراوس���ێی ‌ه‬ ‫ده‌گه‌ڕێته‌وه‌‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ی كۆمه‌ڵێ���ك زانیاری ‌‬ ‫ئاوێن���ه‌‪ :‬به‌پێ��� ‌‬ ‫ی ه���ه‌واڵ له‌بازرگان‌و‬ ‫ك ‌ه ئاژانس���ه‌كان ‌‬ ‫ی په‌یوه‌ست‬ ‫فه‌رمانگ ‌ه په‌یوه‌ندیداره‌كان ‌‬ ‫ی نێ���وان هه‌رێم‌و‬ ‫ی بازرگان ‌‬ ‫به‌ئاڵوگ���ۆڕ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ئاڵوگۆڕ ‌‬ ‫ئێران وه‌ریانگرتو‌ه قه‌بار‌ه ‌‬ ‫ی ‪%90‬‬ ‫نێوان ئه‌م دوو ده‌وڵه‌ت ‌ه به‌ڕێژ‌ه ‌‬ ‫ی ئه‌مه‌ش ده‌گه‌ڕێته‌و‌ه‬ ‫دابه‌زیوه‌‪ ،‬هۆكار ‌‬ ‫ی ك ‌ه به‌س���ه‌ر‬ ‫بۆ ئه‌و داڕمان ‌ه گه‌وره‌ی ‌ه ‌‬ ‫ی ئێرانیدا هاتو‌ه به‌جۆرێك‬ ‫ی تومان ‌‬ ‫به‌ها ‌‬ ‫ی دۆالرێك گه‌ش���ت ‌ه ‪ 2‬هه‌زار‌و‬ ‫ك ‌ه به‌ها ‌‬ ‫‪ 200‬توم���ان‪ .‬له‌الیه‌كیتره‌و‌ه ژماره‌یه‌ك‬ ‫ی ئاماژ‌ه به‌و‌ه ده‌كه‌ن‬ ‫ی بازرگان ‌‬ ‫ناوه‌ن���د ‌‬ ‫ی‬ ‫ی تومان بوه‌ت ‌ه هۆ ‌‬ ‫ی به‌ها ‌‬ ‫ك ‌ه دابه‌زین ‌‬ ‫ی‬ ‫زیان گه‌یاندن ب���ه‌و بازرگان ‌ه كوردان ‌ه ‌‬ ‫ك ‌ه مامه‌ڵ ‌ه له‌گه‌ڵ هاوتا ئێرانییه‌كانیاندا‬ ‫ده‌كه‌ن‪.‬‬ ‫ی‬ ‫هه‌ر له‌م میانه‌یه‌ش���دا ترس‌و نیگه‌ران ‌‬ ‫ی كوردس���تان‌و‬ ‫ئ���ه‌و‌ه هه‌ی ‌ه ك ‌ه هه‌رێم ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ئاودیوكردن ‌‬ ‫عێ���راق ببێت��� ‌ه پ���رد ‌‬ ‫ی قورس بۆ ئێ���ران به‌جۆرێك ك ‌ه‬ ‫دراو ‌‬ ‫ی دراو‌ه‬ ‫ی به‌ها ‌‬ ‫ی به‌رزبونه‌و‌ه ‌‬ ‫ببێت ‌ه هۆ ‌‬ ‫ی خواسته‌وه‌‪،‬‬ ‫ی زۆربون ‌‬ ‫بیانییه‌كان به‌هۆ ‌‬ ‫ی خراپ ده‌كات ‌ه سه‌ر‬ ‫ئه‌مه‌ش كاریگه‌ری ‌‬ ‫ئابووری‌ عێراق‌و كوردستان‪ .‬‬

‫پڕۆژه‌كان ‌ی شه‌قام ‌ی (هه‌ولێر‪ -‬كه‌ركوك)‌و (هه‌ولێر‪ -‬كۆیه‌) له‌واده‌ ‌ی خۆیاندا ته‌واو نابن "بودج ‌ه بڕگه‌ ‌ی‬ ‫ئیستیفیزازی ‌ی‬ ‫ئا‪ :‬عیسا خدر‬ ‫بۆ زیاتر له‌ساڵێكه‌ پڕۆژه‌كه‌ی‌‬ ‫تێدایه‌ به‌رانبه‌ر‬ ‫شه‌قامی‌ سه‌ره‌كی‌ هه‌ولێر‪-‬كۆیه‌‪ ،‬كاری‌‬ ‫تێداده‌كرێت‌و ته‌نها ‪%50‬ی‌ كاره‌كانیان‬ ‫ته‌واو كردووه‌‪ ،‬پڕۆژه‌كه‌ی‌ شه‌قامی‌‬ ‫هه‌رێم"‬ ‫سه‌ره‌كی‌ هه‌ولێر‪-‬كه‌ركوك‪-‬یش نزیكه‌ی‌‬ ‫بۆ ساڵێك ده‌چێت كاری‌ تێدا ده‌كه‌ن‬ ‫ته‌نها ‪%40‬ی‌ كاره‌كانیان ته‌واوبووه‌‪،‬‬ ‫له‌كاتێكدا نزیكه‌ی‌ چوار مانگ ماوه‌ بۆ‬ ‫ته‌واوبوونی‌ پڕۆژه‌كان‪ ،‬له‌به‌رامبه‌ریشدا‬ ‫ئه‌ندازیار حه‌بیب محه‌مه‌د‪ ،‬ئه‌وه‌‬ ‫ناشارێته‌وه‌ كه‌ پڕۆژه‌كان دواكه‌وتنیان‬ ‫پێوه‌ دیاره‌‌و ده‌ڵێت "زه‌حمه‌ته‌ له‌واده‌ی‌‬ ‫دیاریكراودا ته‌واو بكرێن"‪.‬‬

‫سه‌رۆكی‌ به‌ش���ی‌ هونه‌ری‌ له‌سه‌رۆكایه‌ت ‌ی‬ ‫شاره‌وانی‌ هه‌ولێر (حه‌بیب محه‌مه‌د خدر)‬ ‫ئام���اژه‌ ب���ه‌ گوژمه‌ی‌ ه���ه‌ردوو پڕۆژه‌كه‌‬ ‫ده‌كات‌و ئ���ه‌وه‌ رونده‌كاته‌وه‌ كه‌ گوژمه‌ی‌‬ ‫پڕۆژه‌ك���ه‌ی‌ ش���ه‌قامی‌ هه‌ولێ���ر‪ -‬كۆیه‌‪،‬‬ ‫بریتییه‌ له‌‪21‬ملی���ۆن‌و ‪863‬هه‌زار‌و ‪772‬‬ ‫دۆالر‌و پڕۆژه‌ك���ه‌ش دراوه‌ته‌ كۆمپانیایی‌‬ ‫‪ ،77‬م���اوه‌ی‌ پڕۆژه‌ك���ه‌ش ‪ 450‬رۆژه‌‌و‬ ‫ل���ه‌‪ 2010/12/2‬ده‌س���تی‌ به‌كاره‌كان���ی‌‬ ‫ك���ردووه‌‪ ،‬هه‌روه‌ها گوژم���ه‌ی‌ پڕۆژه‌كه‌ی‌‬ ‫تر كه‌ ده‌كاته‌ شه‌قامی‌ سه‌ره‌كی‌ هه‌ولێر‪-‬‬ ‫كه‌رك���وك‪14 ،‬ملی���ار‌و ‪806‬ملیۆن‌و ‪331‬‬ ‫هه‌زار دینار‌و دراوه‌ته‌ كۆمپانیای‌ ئۆزگولی‌‬ ‫توركی‌ ك���ه‌ ده‌بێت له‌م���اوه‌ی‌ ‪ 365‬رۆژ‬ ‫پڕۆژه‌كه‌ ته‌واو بكات له‌‪ 2011/5/2‬ده‌ستی‌‬ ‫به‌كاره‌كانی‌ كردووه‌‪.‬‬ ‫به‌پێی‌ پێش���بینیه‌كانی‌ ئه‌ندازیار حه‌بیب‬ ‫محه‌م���ه‌د‪ ،‬ئه‌گه‌ری‌ ئ���ه‌وه‌ هه‌یه‌ هه‌ردوو‬ ‫كۆمپانیا له‌وئیش���ه‌دا توش���ی‌ زه‌رر ببن‪،‬‬ ‫وه‌ك ئه‌و ده‌ڵێت "ئه‌و كاته‌ی‌ پڕۆژه‌كه‌یان‬ ‫وه‌رگرتووه‌ نرخی‌ ش���یش‌و چیمه‌نتۆ زۆر‬ ‫له‌ئێس���تا هه‌رزانتر بووه‌‌و ئێستاش نرخی‌‬ ‫هه‌م���وو كه‌ل‌و په‌له‌كان به‌رزبۆته‌وه‌‪ ،‬بۆیه‌‬ ‫پێشبینی‌ ده‌كه‌م توشی‌ زیان ببن"‪.‬‬ ‫سه‌رۆكی‌ به‌ش���ی‌ هونه‌ری‌ له‌سه‌رۆكایه‌تی‌‬ ‫شاره‌وانی‌ هه‌ولێر‪ ،‬ئه‌وه‌ش روونده‌كاته‌وه‌‬ ‫ك���ه‌ پڕۆژه‌ك���ه‌ی‌ هه‌ولێر‪ -‬كۆی���ه‌ ‪%50‬ی‌‬ ‫كاره‌كانی‌ ته‌واو بووه‌‪ ،‬ئه‌وه‌یتریش ‪%40‬ی‌‬ ‫ت���ه‌واو بووه‌‪ ،‬بۆیه‌ هه‌س���ت به‌وه‌ده‌كرێت‬ ‫كه‌"دواكه‌وتن له‌پڕۆژه‌كه‌ هه‌بێت‪ ،‬چونكه‌‬

‫كاره‌كان به‌باش���ی‌ ئه‌نج���ام ن���ه‌دراوه‌‪،‬‬ ‫له‌به‌رئه‌وه‌ پێش���بینی‌ ئ���ه‌وه‌ ده‌كه‌ین ك ‌ه‬ ‫پڕۆژه‌كان دوا بكه‌ون"‪.‬‬ ‫له‌به‌رامب���ه‌ر ه���ۆكاری‌ دواكه‌وتنه‌كه‌ش‪،‬‬ ‫ئه‌ندازیار حه‌بیب هۆكاره‌كه‌ی‌ ده‌گه‌ڕێنێته‌وه‌‬ ‫بۆ مانگێكی‌ ره‌م���ه‌زان‌و كارێكی‌ زێده‌كی‌‬ ‫له‌كاتی‌ كاركردن له‌پڕۆژه‌كان‪ ،‬ئه‌و سه‌رۆك‬ ‫به‌شه‌ی‌ س���ه‌رۆكایه‌تی‌ شاره‌وانی‌ هه‌ولێر‪،‬‬ ‫نمون���ه‌ به‌ یه‌كێك ل���ه‌كاره‌ زیادكراوه‌كان‬ ‫ده‌هێنێت���ه‌وه‌‌و ده‌ڵێ���ت "له‌پڕۆژه‌ك���ه‌ی‌‬ ‫رێ���گای‌ هه‌ولێر‪ -‬كۆی���ه‌‪ ،‬به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تی‌‬ ‫كاره‌با داوایكرد كه‌ كاره‌بای‌ ش���ه‌قامه‌كه‌‬ ‫بخرێته‌ ژێر زه‌وی‌‪ ،‬ك���ه‌ ئه‌مه‌ش كارێكی‌‬ ‫ئاسان نییه‌‌و كاتی‌ كاركردنی‌ كۆمپانیاكه‌‬ ‫ده‌گرێت‪ ،‬به‌هه‌مان شێوه‌ پڕۆژه‌كه‌یتریش‬ ‫كاریان ب���ۆ زیاد كراوه‌"‪ .‬س���ه‌باره‌ت به‌‬ ‫درێژكردنه‌وه‌ی‌ م���اوه‌ی‌ كاركردن به‌هۆی‌‬ ‫زیادكردن���ی‌ كاره‌كان ئه‌م ئه‌ندازیاره‌ وتی‌‬ ‫"لیژنه‌یه‌ك دانراوه‌ بۆ كاره‌ زیادكراوه‌كان‪،‬‬ ‫بۆی���ه‌ پێش���بینی‌ ده‌ك���ه‌م ماوه‌كه‌ له‌م‬ ‫رووه‌وه‌ش زیاد بكرێت"‪.‬‬

‫پێش���وتر ب���اس ل���ه‌وه‌ ده‌كرا ك���ه‌ ئه‌و‬ ‫دوو پڕۆژه‌ی���ه‌ له‌ڕۆژهه‌اڵتی‌ ناوه‌ڕاس���ت‬ ‫هاوشێوه‌ی‌ نییه‌‪ ،‬به‌اڵم ئه‌ندازیار حه‌بیب‬ ‫به‌و ج���ۆره‌ نایبین���ێ‌‌و ده‌ڵێت "راس���ته‌‬ ‫پ���ڕۆژه‌كان گه‌وره‌ن‪ ،‬به‌اڵم به‌و ش���ێوه‌یه‌‬ ‫نییه‌ كه‌ هاوشێوه‌ی‌ نه‌بێت"‪.‬‬ ‫ئه‌ندازیار حه‌بی���ب‪ ،‬ئه‌وه‌ش رونده‌كاته‌وه‌‬ ‫كه‌ پڕۆژه‌ی‌ یه‌كه‌میان به‌ناوی‌ په‌ره‌پێدانی‌‬ ‫ش���ه‌قامی‌ كۆیه‌‪ ،‬به‌درێژای���ی‌ ‪ 2.4‬كیلۆ‬ ‫مه‌تره‌‪ ،‬دوو پرد له‌خ���ۆ ده‌گرێت پردێك‬ ‫له‌سه‌ر ش���ه‌قامی‌ ‪ 40‬مه‌ترییه‌ كه‌ له‌گه‌ڵ‬ ‫رێگای‌ كۆیه‌ یه‌كتر ده‌بڕێت‪ ،‬پردی‌ دووه‌م‬ ‫ده‌كه‌وێته‌ سه‌ر شه‌قامی‌ ‪ 60‬مه‌تری‌ نوێ‌‪،‬‬ ‫كه‌ له‌گه‌ڵ رێگای‌ كۆی���ه‌ یه‌كتر ده‌بڕێت‪،‬‬ ‫له‌چواڕیانی‌ ش���ه‌قامی‌ ‪ 60‬مه‌تری‌ له‌گه‌ڵ‬ ‫رێ���گای‌ كۆیه‌ ش���ه‌قامه‌كه‌ش له‌دوو لیڤڵ‬ ‫پێكهاتووه‌ ئه‌و دوو لیڤڵ‪-‬ه‌ش به‌ لوپات‪،‬‬ ‫به‌یه‌كتر ده‌به‌سترێنه‌وه‌‪ ،‬هه‌روه‌ها وتیشی‌‬ ‫"پڕۆژه‌كه‌ی‌ رێگای‌ هه‌ولێر‪ -‬كۆیه‌‪ ،‬ترافیك‬ ‫الیتی‌ نییه‌‪ ،‬ئوتومبێل بۆ هه‌ر ئاراسته‌یه‌ك‬ ‫بڕوات به‌ه���ۆی‌ به‌كارهێنانی‌ لوپات‪-‬ه‌كان‬

‫ئه‌و رێگایه‌ی‌ ده‌یه‌وێت بۆی‌ ده‌ڕوات"‪.‬‬ ‫له‌ب���اره‌ی‌ س���زادانی‌ كۆمپانیاكانی���ش‬ ‫ئه‌گ���ه‌ر له‌كاتی‌ خۆی‌ پ���ڕۆژه‌كان ته‌واو‬ ‫نه‌كات‪ ،‬س���ه‌رۆكی‌ به‌ش���ی‌ هونه‌ری‌ وتی‌‬ ‫"خ���ۆی‌ په‌یوه‌ن���دی‌ ئێم���ه‌‌و به‌ڵێن���ده‌ر‬ ‫گرێبه‌سته‌كه‌یه‌‪ ،‬له‌گرێبه‌سته‌كه‌ش هه‌موو‬ ‫شتێك رونكراوه‌ته‌وه‌‪ ،‬ئه‌گه‌ر به‌ڵێنده‌ر دوا‬ ‫بكه‌وێت سزاكه‌ی‌ دیاریكراوه‌"‪.‬‬ ‫له‌به‌رانبه‌ر ئ���ه‌وه‌ی‌ كه‌ ده‌وترێت دیزاینی‌‬ ‫ئ���ه‌و پ���رده‌ی‌ رێ���گای‌ كۆیه‌ گ���ۆڕاوه‌‌و‬ ‫كێش���ه‌ی‌ تێكه‌وتووه‌‪ ،‬ئ���ه‌و ئه‌ندازیاره‌ی‌‬ ‫سه‌رۆكایه‌تی‌ ش���اره‌وانی‌ هه‌ولێر ده‌ڵێت‬ ‫"تائێس���تا پڕۆژه‌كه‌ ته‌واو نه‌بووه‌‪ ،‬تاكو‬ ‫بوترێ���ت دیزاینی‌ گۆڕاوه‌‪ ،‬یان كێش���ه‌ی‌‬ ‫تێ���دا هه‌یه‌‪ ،‬بۆیه‌ هیچ كێش���ه‌یه‌ك نییه‌‪،‬‬ ‫هه‌ر كێش���ه‌یه‌كیش هه‌بێت پێش ئه‌وه‌ی‌‬ ‫كاره‌ك���ه‌ بكرێت ‪ 6‬ئه‌ندازی���اری‌ خۆمان‬ ‫سه‌رپه‌رش���تی‌ پڕۆژه‌كه‌ ده‌كه‌ن‌و كێشه‌‌و‬ ‫گرفته‌كان چاره‌سه‌ر ده‌كه‌ن"‪.‬‬ ‫هه‌روه‌ها س���ه‌باره‌ت به‌ ه���ۆكاری‌ دانانی‌‬ ‫گوژم���ه‌ی‌ پ���ڕۆژه‌كان ك���ه‌ یه‌كی���ان به‌‬

‫دۆالره‌‌و ئه‌وه‌یتر ب���ه‌ دینار‪ ،‬كه‌ جیاوازی‌‬ ‫له‌گوژمه‌كانی���ش هه‌ی���ه‌‪ ،‬س���ه‌رۆك ‌ی‬ ‫به‌ش���ی‌ هون���ه‌ری‌ (ئه‌ندازی���ار حه‌بیب)‬ ‫وت���ی‌ "دیزاینه‌ره‌ك���ه‌ یه‌كێكی‌ ب���ه‌ دینار‬ ‫هه‌ژماركردووه‌‌و یه‌كێكیش به‌دۆالر‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫هی���چ جی���اوازی‌ نییه‌‪ ،‬ب���ۆ كه‌می‌ زۆری‬ ‫گوژمه‌ك���ه‌ش به‌ه���ۆی‌ گه‌وره‌یی‌‌و بچوكی‌‬ ‫پڕۆژه‌كه‌یه‌‪ ،‬چونكه‌ پڕۆژه‌كه‌ی‌ ش���ه‌قامی‌‬ ‫كۆیه‌ گه‌وره‌تره‌ له‌وه‌یت���ر‪ ،‬ته‌نها ئه‌نده‌ر‬ ‫پاس���ه‌كه‌ی‌ ‪ 9‬س���ه‌د مه‌تر درێژه‌‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫ئه‌وه‌یتر ‪ 4‬س���ه‌د مه‌ت���ره‌‪ ،‬كۆمپانیایه‌كی‌‬ ‫توركی‌ نه‌خشه‌س���ازی‌ هه‌ردوو پڕۆژه‌كه‌ی‌‬ ‫داناوه‌"‪.‬‬ ‫ژماره‌ی‌ پرده‌كان له‌شاری‌ هه‌ولێر‬ ‫‪ 3‬به‌رزه‌ پرد‬ ‫‪ 4‬ژێر پرد "تونێل"‬ ‫‪ 2‬پڕۆژه‌ی‌ تریش بۆ دروستكردنی‌‬ ‫به‌رزه‌ پرد‌و ژێر پرد له‌جێبه‌جێكردندان‬ ‫له‌شه‌قامه‌كانی‌ "هه‌ولێر‪-‬كه‌ركوك"‌و‬ ‫"هه‌ولێر‪ -‬كۆیه‌"‪.‬‬

‫ی په‌یوه‌س���ت‬ ‫ی ناكۆكیی ‌ه زۆره‌كان ‌‬ ‫به‌هۆ ‌‬ ‫ی عێراق���ه‌وه‌‪ ،‬هیچ‬ ‫ی گش���ت ‌‬ ‫به‌بودج��� ‌ه ‌‬ ‫هیوای���ه‌ك نیی ‌ه به‌م نزیكان ‌ه په‌س���ه‌ند‬ ‫ی كوردی���ش‬ ‫بكرێ���ت‌و په‌رله‌مانتارێك��� ‌‬ ‫ی‬ ‫رایده‌گه‌یه‌نێ���ت هه‌ندێ���ك له‌بڕگه‌كان ‌‬ ‫ی‬ ‫بودج ‌ه ئیس���تفیزازین به‌رانبه‌ر هه‌رێم ‌‬ ‫كوردستان‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ئاوێن���ه‌‪ :‬هه‌رچه‌ند‌ه پ���ڕۆژ‌ه بودج ‌ه ‌‬ ‫ی نوێنه‌ران‬ ‫‪ 2012‬عێراق له‌ناو ئه‌نجومه‌ن ‌‬ ‫ی بۆ‬ ‫ی یه‌ك���ه‌م‌و دووه‌م��� ‌‬ ‫خوێندن���ه‌و‌ه ‌‬ ‫ی ژماره‌یه‌ك‬ ‫ی لێدوان ‌‬ ‫كراوه‌‪ ،‬به‌اڵم به‌پێ ‌‬ ‫ی لیس���ت ‌ه جیاجی���اكان‪،‬‬ ‫په‌رله‌مانت���ار ‌‬ ‫ی مانگێ���ك زیات���ر‬ ‫په‌س���ه‌ندكردن ‌‬ ‫ی‬ ‫ی زۆر ‌‬ ‫ده‌خایه‌نێت‪ ،‬چونك ‌ه ناڕۆش���نی ‌‬ ‫ی به‌یاننامه‌یه‌كیش���ه‌و‌ه‬ ‫تێدایه‌‪ .‬له‌ڕێگا ‌‬ ‫ی‬ ‫ی لیست ‌‬ ‫ی ئاوێنه‌ی ‌ه ئه‌ندام ‌‬ ‫ی ال ‌‬ ‫ك ‌ه وێن ‌ه ‌‬ ‫ی كوردستان‪ ،‬ئه‌شواق جاف‬ ‫هاوپه‌یمان ‌‬ ‫ی‬ ‫رایده‌گه‌یه‌نێت "هه‌موو ساڵێك پاره‌یه‌ك ‌‬ ‫ی‬ ‫كه‌م بۆ هه‌رێم ته‌رخانده‌كرێت‌و ئه‌وه‌ش ‌‬ ‫ی تێدایه‌"‪.‬‬ ‫ی زۆر ‌‬ ‫ی ده‌كرێت هه‌ڵ ‌ه ‌‬ ‫دیاری ‌‬ ‫ی توند له‌وه‌ش ده‌گرێت ك ‌ه‬ ‫جاف ره‌خن ‌ه ‌‬ ‫ی بۆ‬ ‫بودج ‌ه هیچ كۆمه‌ك‌و ته‌رخانكردنێك ‌‬ ‫ی‬ ‫ی پێش���مه‌رگ ‌ه تێدا نییه‌‌و سه‌ربار ‌‬ ‫هێز ‌‬ ‫ی پترۆدۆالر هه‌یه‌‪،‬‬ ‫ی ك ‌ه یاس���ا ‌‬ ‫ئه‌وه‌ش ‌‬ ‫ی‬ ‫ی زیاد‌ه ‌‬ ‫ی هه‌رێم هیچ پاداشتێك ‌‬ ‫كه‌چ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ك ‌ه هه‌نارد‌ه ‌‬ ‫وه‌رنه‌گرتو‌ه له‌و نه‌وت ‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫ی لول��� ‌ه نه‌وتییه‌كان��� ‌‬ ‫ده‌كات له‌ڕێ��� ‌‬ ‫عێراقه‌وه‌‪.‬‬ ‫ی پێ���وه‌ر‌ه ئابوورییه‌كان ده‌بوای ‌ه‬ ‫به‌پێ ‌‬ ‫ی راب���ردوو ئاماد‌ه‬ ‫بودج��� ‌ه له‌ئه‌یلول��� ‌‬ ‫ی نوێشدا په‌سه‌ند‬ ‫بكرایه‌‌و له‌گه‌ڵ س���اڵ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی عێراق له‌مانگ ‌‬ ‫بكرایه‌‪ ،‬به‌اڵم حكومه‌ت ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ‪ 2011‬ناردوویه‌ت ‌‬ ‫ی یه‌كه‌م��� ‌‬ ‫كانون��� ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ناكۆكی��� ‌‬ ‫ب���ۆ په‌رله‌م���ان‌و به‌ه���ۆ ‌‬ ‫ی‬ ‫سیاسیشه‌و‌ه تائێس���تا په‌رله‌مان پێ ‌‬ ‫ی بكات‪.‬‬ ‫نه‌كراوه‌ په‌سه‌ند ‌‬

‫خوێندن‬

‫)‪ )312‬سێشه‌مم ‌ه ‪2012/2/7‬‬

‫‪xwenden.awene@gmail.com‬‬

‫‪ 40‬داوای‌ كردنه‌وه‌ی‌ زانكۆ ئاراسته‌ی‌ خوێندنی‌ بااڵ كراوه‌‬ ‫ئا‪ :‬الپه‌ڕه‌ی‌ خوێندن‬ ‫به‌ڕێوه‌به‌ری‌ خوێندنی‌ ئه‌هلی‌‬ ‫له‌وه‌زاره‌تی‌ خوێندنی‌ بااڵ رایگه‌یاند‬ ‫ك ‌ه ‪ 40‬داواكاری‌ كردنه‌وه‌ی‌ زانكۆیان‬ ‫پێگه‌شتوه‌‌و ده‌ڵێت " ئه‌گه‌ر رێگه‌مان‬ ‫پێبدانایه‌‪ ،‬زۆر زیاتر ده‌بوو‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫رێگه‌مان پێنه‌داون‪ ،‬چونكه‌ ده‌بێنی‌‬ ‫هه‌ر دوو سێ‌ كه‌س رێكده‌كه‌ون‌و‬ ‫ده‌زانن قازانجێكی‌ باشی‌ تێدا هه‌یه‌‬ ‫دێن داوایه‌ك پێشكه‌ش ده‌كه‌ن بۆ‬ ‫كردنه‌وه‌ی‌ زانكۆیه‌كی‌ ئه‌هلی‌"‪.‬‬ ‫له‌دیمانه‌یه‌كی‌ تایبه‌تدا له‌گه‌ڵ ئاوێنه‌‬ ‫ك����ه‌ له‌ژم����اره‌ی‌ داهات����ودا درێژه‌كه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫باڵوده‌كرێته‌وه‌‪ ،‬به‌ڕێوه‌به‌ری‌ خوێندنی‌‬ ‫ئه‌هل����ی‌‌و یاری����ده‌ده‌ری‌ به‌ڕێوه‌ب����ه‌ری‌‬ ‫گش����تی‌ خوێندن له‌وه‌زاره‌تی‌ خوێندنی‌‬ ‫بااڵ‪ ،‬د‪.‬جه‌مال كه‌مال رایگه‌یاند ئه‌گه‌ر‬ ‫رێگه‌ی����ان بدایه‌ به‌كردن����ه‌وه‌ی‌ زانكۆی‌‬ ‫نوێ "ئ����ه‌وه‌ زۆر له‌هی‌ ئێس����تا زیاتر‬ ‫ده‌ب����وو‪ ،‬ب����ه‌اڵم رێگه‌م����ان پێنه‌داون‪،‬‬ ‫چونك����ه‌ ده‌بینی‌ هه‌ر دوو س����ێ‌ كه‌س‬ ‫رێكده‌كه‌ون‌و ده‌زانن قازانجێكی‌ باشی‌‬ ‫تێدا هه‌ی����ه‌ دێن داوایه‌ك پێش����كه‌ش‬ ‫ده‌ك����ه‌ن ب����ۆ كردن����ه‌وه‌ی‌ زانكۆیه‌كی‌‬ ‫ئه‌هلی‌"‪ .‬ناوبراو رونیشیكرده‌وه‌ "ئێمه‌‬ ‫دژی‌ كردنه‌وه‌ی‌ زانك����ۆی‌ ئه‌هلی‌ نین‪،‬‬ ‫ب����ه‌اڵم ده‌بێت به‌پێی‌ پێوه‌ره‌كان بێت‌و‬

‫ئا‪ :‬ئاسۆ گۆران ـ له‌نده‌ن‬ ‫ئامینە کچێکی کوردی دانیشتووی‬ ‫بەریتانیایە له‌یەکێک له‌زانکۆکانی‬ ‫ئەم واڵتە له‌قۆناغی دووی کۆلێجی‬ ‫پزیشکیدا خەریکی خوێندنە‪ .‬ئامینە‪،‬‬ ‫وێڕای درێژەدان بە خوێندنەکەی‪،‬‬ ‫خەون بە پێشکەوتنی واڵتەکەیەوە‬ ‫دەبینێت‌و خەریکە بە کردەوە‬ ‫پڕۆژەیەک لەیەکێک لەگوندەکانی‬ ‫واڵتەکەیدا جێبەجێ بکات‪.‬‬ ‫ئامین���ە دەڵێ���ت‪ ،‬هەر ل���ەو کاتەوە‬ ‫دەس���تی بەخوێن���دن ک���ردووە بیری‬ ‫ل���ەوە کردووەت���ەوە چ���ۆن دەتوانێت‬ ‫لەباش���ترکردنی سیس���تەمی خوێندنی‬ ‫واڵتەکەی خۆیدا دەوری هەبێت‪.‬‬ ‫ئامینە دەڵێت‪ :‬لەڕاس���تیدا لەوپەڕی‬ ‫گ���رژی‌و ناخۆش���یدا خوێن���دن فریام‬ ‫کەوت���ووە‪ ،‬ه���ەر بۆیە ح���ەز دەکەم‬ ‫گرنگیەکی زیاتر بە خوێندن‌و پەروەردە‬ ‫بدەم‪ .‬کاتێک لەساڵی ‪ ٢٠٠٥‬بۆ ماوەیەک‬ ‫گەڕام���ەوە کوردس���تان‪ ،‬هەس���تمکرد‬ ‫پێویستە لەنیشتمانەکەمدا سیستەمی‬ ‫خوێندن لەهەموو بوارەکانیدا ئاڵوگۆڕی‬ ‫بەسەردا بێت‪.‬‬ ‫ئەوەی زۆر س���ەرنجی منی راکێشا‪،‬‬ ‫دیزای���ن‌و چۆنیەت���ی باڵەخان���ەی‬ ‫قوتابخان���ەکان ب���وو‪ .‬پێویس���تە‬ ‫قوتابخان���ەکان ل���ەڕووی ئەندازیاریی‬ ‫بیناس���ازییەوە س���ەرنجیان بدرێت���ێ‌و‬ ‫بیناکان تەنانەت لەبەشی تەندروستی‌و‬ ‫پاکوخاوێن���ی قوتابییان���ەوە هەڵ���ەی‬ ‫زۆریان تێدایە‪.‬‬ ‫دوای ئ���ەوە هەس���تمکرد ئەوەندەی‬ ‫لەدەس���تم دێ���ت‌و له‌توانام���دا هەی���ە‬ ‫یارمەتی ئاوەدانکردنەوە‌و پێشخستنی‬ ‫واڵتەکەم ب���دەم‪ .‬بۆ ئەم مەبەس���تە‪،‬‬ ‫لەگەڵ هاوڕێکانی زانکۆکەم لەبەریتانیا‬ ‫لەس���اڵی ‪ ٢٠١٠‬دا پڕۆژەیەکم���ان‬ ‫بەناوی پ���ڕۆژەی "وه‌ه���ام" (‪wham‬‬ ‫‪ )project‬ئامادەکرد کە مەبەس���تی‬ ‫باشترکردنی سیس���تەمی خوێندن‌و بە‬ ‫تایب���ەت بیناس���ازیی خوێندنگەکانە‪.‬‬ ‫ئامادەکردن���ی ئەم پڕۆژەی���ە کارێکی‬ ‫ئاس���ان نەبو‌و بە یارمەتیی کۆمەڵێک‬ ‫هاوڕێی زانکۆم لەواڵتانی جۆراوجۆرەوە‪،‬‬ ‫بۆ ئامادەکردن‌و سەرخستنی پڕۆژەکە‬ ‫رێککەوتین‌و دەستبەکاربووین‪.‬‬

‫تازه‌‌و مۆدێرن دێنن‌و ده‌یكه‌نه‌وه‌‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫به‌داخه‌وه‌ ئ����ه‌وه‌ ده‌رنه‌چوو"‪ .‬هه‌روه‌ها‬ ‫وتیش����ی‌ "مامۆس����تاكان مامۆس����تای‌‬ ‫ئێمه‌ بوون كه‌ خانه‌نش����ین بوون‪ ،‬یان‬ ‫به‌هۆی‌ بارودۆخی‌ نائارامی‌ ش����اره‌كانی‌‬ ‫ناوه‌ڕاست‌و باشور هاتوون بۆ هه‌رێمی‌‬ ‫كوردستان"‪ .‬ناوبراو نمونه‌ی‌ به‌زانكۆی‌‬ ‫"ش����اهانه‌ی‌ به‌ریتانی‌" هێنایه‌وه‌‌و وتی‌‬ ‫"ده‌س����ته‌ی‌ دامه‌زرێنه‌ران����ی‌ زانك����ۆی‬ ‫ش����اهانه‌ی‌ به‌ریتان����ی‌ ب����ۆ كارك����ردن‬ ‫نه‌هاتب����وون‪ ،‬به‌ڵكو ب����ۆ ئیهانه‌كردنی‌‬ ‫یاساكانی‌ حكومه‌تی‌ هه‌رێمی‌ كوردستان‬

‫هاتبوون‪ ،‬سه‌رانی‌ ئه‌و زانكۆیه‌ خه‌ڵكانی‌‬ ‫یاسا شكێنن‪ ،‬س����اڵی‌ رابردوو ‪8‬س ‌هد‌و‬ ‫‪ 54‬قوتابیان وه‌رگرتوه‌ به‌بێ‌ ره‌زامه‌ندی‌‬ ‫وه‌زاره‌ت"‪ .‬هه‌روه‌ه����ا رایگه‌یاند "خۆم‬ ‫خه‌ڵكم ناردووه‌ بۆ ئه‌وه‌ی‌ له‌و زانكۆیه‌‬ ‫بخوێنێ����ت به‌ه����ۆی‌ ناوه‌كه‌ی����ه‌وه‌‪ ،‬كه‌‬ ‫زانكۆیه‌كی‌ شاهانه‌ی‌ به‌ریتانی‌‪-‬یه‌‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫له‌به‌رامبه‌ر ئه‌و كه‌سانه‌ شه‌رمه‌زاربووم‪،‬‬ ‫چونكه‌ دوات����ر وتیان ئه‌و زانكۆیه‌ هیچ‬ ‫په‌یوه‌ندی‌ ب����ه‌ به‌ریتانی‌‌و ش����اهانه‌وه‌‬ ‫نییه‌‪ ،‬بۆ ئه‌و ناوه‌یان داناوه‌‌و ئێمه‌یان‬ ‫خه‌ڵه‌تاندووه‌"‪.‬‬

‫ ‬ ‫کۆمه‌ڵێک خوێندکار له‌کاتی سکااڵو ناڕه‌زایدا له‌ناو یه‌کێک له‌هۆڵه‌کانی خوێندنی بااڵ‬ ‫ده‌مانه‌وێت یه‌كێك بن له‌و ریزبه‌ندانه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫له‌دنی����ا ك����ه‌ ‪ 500‬زانك����ۆ یه‌كه‌مه‌كانی‌‬ ‫یونس����كۆ ب����ن‪ ،‬ن����ه‌وه‌ك بچ����ن كۆنه‌‬ ‫مامۆستای‌ خانه‌شینی‌ حكومی‌ بهێنن‪،‬‬ ‫ك����ه‌ توانای‌ كه‌م ب����ووه‌"‪ .‬به‌ڕێوه‌به‌ری‌‬ ‫خوێندن����ی‌ ئه‌هلی‌ ره‌خن����ه‌ی‌ له‌هێنانی‌‬ ‫مامۆس����تای‌ خانه‌نشین گرت بۆ زانكۆ‬ ‫ئه‌هلیی����ه‌كان‌و رایگه‌یان����د "ئه‌و مرۆڤه‌‬ ‫له‌به‌ر ه����ۆی‌ ته‌مه‌ن ناتوانێت به‌هه‌مان‬ ‫توانای‌ پێشوو وانه‌ بڵێته‌وه‌‪ ،‬بۆ نمونه‌‬ ‫جاران كه‌ وه‌رزش����م ده‌كرد ده‌متوانی‌‬ ‫‪ 3‬كاتژمێ����ر رابكه‌م‪ ،‬به‌اڵم ئێس����تا ‪10‬‬

‫ئامینه‌ شادان له‌هه‌وڵی‌ پڕۆژه‌یه‌كی‌‬ ‫خوێندندایه‌ بۆ كوردستان‬

‫ئامینه‌ شادان‬

‫فۆتۆ‪ :‬تایبه‌ت‬

‫هه‌ر دوو سێ‌ كه‌س‬ ‫رێكده‌كه‌ون‌و ده‌زانن‬ ‫قازانجێكی‌ باشی‌‬ ‫تێدا هه‌یه‌ دێن‬ ‫داوایه‌ك پێشكه‌ش‬ ‫ده‌كه‌ن بۆ كردنه‌وه‌ی‌‬ ‫زانكۆیه‌كی‌ ئه‌هلی‬

‫"س���ەدەف پوورزەن���د" له‌ئێ���ران‪،‬‬ ‫"راڤدین هۆلکلەر" له‌هندستان‌و "رۆبیت‬ ‫ه���ارد" له‌بەریتانی���ا ل���ەم پڕۆژەیەدا‬ ‫هاوکاری دەکەن‌و لەگەڵمدان‪.‬‬ ‫هەرکەسێک له‌پڕۆژەکەمان وردبێتەوە‌و‬ ‫تێی بگات‌و یارمەتییەکی لەدەست بێت‪،‬‬ ‫پێشوازی لەهاوکاریەکانی دەکەین‪.‬‬ ‫ه���ەر ل���ەم پەیوەندییەدا دەس���تی‬ ‫هاوکاریخوازی ب���ۆ حکومەتی هەرێمی‬ ‫کوردس���تان‌و سپۆنس���ه‌ریی هەم���وو‬ ‫الیەنە کوردس���تانیەکان درێژ دەکەین‪،‬‬ ‫بەاڵم ب���ە مەرجێک خۆمان له‌چۆنیەتی‬ ‫جێبەجێکردنی پڕۆژەکەماندا سەربەخۆ‌و‬ ‫سەربەست بین‪.‬‬ ‫م���ن لێ���رە چەندی���ن ج���ار هەوڵی‬ ‫پەیوەندیک���ردن ب���ە نوێنەرایەت���ی‬ ‫حکومەتی هەرێمی کوردس���تانم داوە‪،‬‬ ‫بەاڵم بەداخەوە‪ ،‬بۆم نەکراوە له‌نزیکەوە‬ ‫لەگەڵیاندا بدوێم‪.‬‬ ‫بەداخ���ەوە خەڵک���ی واش زۆرن کە‬ ‫هەوڵدەدەن دڵس���اردت بکەنەوە‪ .‬نەک‬ ‫ه���ەر هاوکاریت ناک���ەن‪ ،‬بەڵکوو زۆر‬ ‫ناخ���ۆش لەگەڵتدا دەدوێ���ن‪ .‬بەاڵم بە‬ ‫خۆش���ییەوە ئەوان���ە کارم تێن���اکات‌و‬ ‫بڕیارم داوە له‌کارەکەمدا بەردەوام بم‪.‬‬ ‫لەالیەک���ی دیکەوە له‌درێ���ژەی ئەم‬ ‫هەوڵەمدا خەریکم له‌ڕێگەی دروستکردنی‬ ‫لین���ک‌و لقی دیک���ەوە پڕۆژەکە بۆ ناو‬ ‫گەنجانی ک���وردی واڵتانی دیکەی وەک‬ ‫س���وید‌و نەرویجی���ش پ���ەرە پێبدەم‌و‬ ‫بەه���اوکاری ئ���ەوان ئاڵوگۆڕ بەس���ەر‬ ‫پرۆژەکەمان دابهێنن‪.‬‬ ‫ئەم ئەزموونەی دەس���تمان داوەتێ‪،‬‬ ‫هەر بە قس���ە ناچێتە پێشەوە‌و دەبێت‬ ‫بە گوڕ‌و تینێکی جدییەوە کاری لەسەر‬ ‫بکەین‪.‬‬ ‫دوای تۆمارکردنم���ان ل���ەم واڵت���ە‪،‬‬ ‫کاری کەلتووری���ش بۆ ناس���اندنی ئەم‬ ‫پڕۆژەیە دەکەی���ن‌و بەنیازین له‌مانگی‬ ‫دو‌و مانگ���ی س���ێ‪‌-‬دا ل���ه‌‪London‬‬ ‫‪( school of economic‬قوتابخانەی‬ ‫ئابوری���ی لەندەن) ناس���نامەی خۆمان‬ ‫پیش���ان بدەین‌و خەڵک زیاتر ئاشنای‬ ‫پڕۆژەکەمان بکەین‪.‬‬ ‫ئێمە هەر ئێستا له‌کوردستانی خۆمان‬ ‫گوندێکمان له‌ناوچ���ەی کۆیە بە ناوی‬ ‫گوندی "چێڵ���ەی خوارێ" هەڵبژاردووە‬ ‫ک���ە پیاوێکی ب���ە تەمەن بەدەس���تی‬ ‫خۆی قوتابخانەی گوندەکەی دروس���ت‬ ‫کردووە‪.‬‬ ‫ئ���ەم پڕۆژەی���ە ب���ە کەمترین بڕی‬ ‫پێویس���تیی بە ‪١٨‬هەزار ت���ا ‪٢٠‬هەزار‬ ‫پاوه‌ندی بەریتانی هەیە کە ئەمەش بێ‬ ‫سپۆنسه‌ری باش جێبەجێ ناکرێت‪.‬‬ ‫ئەوەی له‌کۆتایی���دا دەمهەوێت بیڵێم‬ ‫ئەوەیە‪ ،‬ئێمە پێویس���تمان بە کۆمەک‌و‬ ‫هاوکاری���ی هەم���وو ک���ەس هەیە کە‬ ‫هیوادارین ب���ە دەنگمان���ەوە بێن‌و بۆ‬ ‫سەرخس���تنی پڕۆژەکەمان هاوکاریمان‬ ‫بکەن‪.‬‬ ‫‪www.whamproject.org.uk‬‬ ‫‪info@whamproject.org.uk‬‬

‫خول����ه‌ك رابكه‌م ماندوو ده‌بم‌و ناتوانم‪،‬‬ ‫شه‌خس����یه‌ته‌كه‌ ماوه‌‪ ،‬به‌اڵم له‌وانه‌یه‌‬ ‫توانای‌ وان����ه‌ وتن����ه‌وه‌ی‌ وه‌ك جاران‬ ‫نه‌مابێت"‪.‬‬ ‫د‪ .‬جه‌م����ال بێهوایی‌ خ����ۆی‌ له‌و داوا‬ ‫زۆرانه‌ ده‌ربڕی‌ كه‌ بۆ كردنه‌وه‌ی‌ زانكۆ‬ ‫له‌ئ����ارادان‌و وتی‌ "پێش����بینی‌ ئه‌وه‌مان‬ ‫ده‌كرد زانكۆ ئه‌هلییه‌كان شتی‌ نوێمان‬ ‫بۆ بێنن‪ ،‬مامۆستای‌ گه‌نجی‌ به‌ زانست‬ ‫پڕكراوی‌ بیانیمان له‌زانكۆ باش����ه‌كانی‌‬ ‫دنی����ا بۆ بێن����ن‪ ،‬پێش����بینی‌ ئه‌وه‌مان‬ ‫ده‌كرد ك����ه‌ ئامێری‌ ن����وێ‌و تاقیگه‌ی‌‬

‫له‌كفری‌ ‪ 8‬مامۆستا له‌گه‌ڵ‬ ‫سه‌رپه‌رشتیارێك ده‌كه‌ونه‌ كێشه‌وه‌‬

‫ ‬ ‫کۆمه‌ڵێک خوێندکار له‌کفری له‌کاتی خۆپیشاندانێکی نه‌ڕه‌زایدا‬ ‫ئا‪ :‬ئیحسان مه‌ال فوئاد‬ ‫له‌سه‌ره‌تای‌ ده‌ستپێكردنی خوێندنی‬ ‫ئه‌مساڵه‌وه‌ چه‌ند مامۆستایه‌ك‬ ‫كێشه‌یان له‌گه‌ڵ سه‌رپه‌رشتیارێكی‬ ‫په‌روه‌رده‌ی كفریدا هه‌یه‌‌و تا ئێستا‬ ‫چاره‌سه‌ر نه‌كراوه‌‪ .‬په‌روه‌رده‌ی‌‬ ‫گه‌رمیانیش لیژنه‌ی پێكهێناوه‌‬ ‫بۆ كێشه‌كه‌‌و به‌ڕێوه‌به‌ری گشتی‬ ‫په‌روه‌رده‌ی‌ گه‌رمیان ده‌ڵێت "ئه‌نجامی‬ ‫لیژنه‌كه‌م به‌دڵ نه‌بووه‌و داوای‌‬ ‫روونكردنه‌وه‌ی‌ زیاترم كردووه‌"‪.‬‬ ‫رێبوار عه‌زیز‪ ،‬مامۆستا له‌قوتابخانه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫س���ه‌رقه‌اڵی بنه‌ڕه‌ت���ی‌ له‌كف���ری‬ ‫له‌لێدوانێك���دا بۆ ئاوێن���ه‌‪ ،‬رونیكرده‌وه‌‬ ‫سه‌رپه‌رش���تیاری وان���ه‌ی‌ ك���وردی‬ ‫به‌رده‌وام ده‌س���تی وه‌رده‌دایه‌ زۆربه‌ی‌‬ ‫كاره‌كانی قوتابخانه‌كه‌یان‌و كێشه‌ی بۆ‬ ‫دروستكردوون‪ .‬ناوبراو ئاماژه‌ی‌ به‌وه‌كرد‬ ‫ناوبراو به‌پێچه‌وانه‌ی‌ رێنمایی په‌روه‌رده‌‬ ‫داوای‌ گواس���تنه‌وه‌ی‌ مامۆستای كردوه‌‬ ‫به‌بێ ئاگاداری‌ مامۆستاكه‌‪ ،‬كوڕه‌كه‌شی‬ ‫كه‌ ل���ه‌و قوتابخانه‌یه‌ فێرخوازه‌ له‌پۆلدا‬ ‫به‌مامۆس���تاكه‌ی‌ وتوه‌ "مامۆس���تا تۆ‬ ‫گواس���تراویته‌ته‌وه‌ بۆ قوتابخانه‌یه‌كیتر‬ ‫ئه‌گه‌ر ئه‌ته‌وێ واس���یته‌ت بۆ ده‌كه‌م"‪.‬‬ ‫هه‌روه‌ها جه‌غت���ی‌ له‌وه‌كرده‌وه‌ كچێكی‬ ‫ئه‌و سه‌رپه‌رش���تیاره‌ به‌ هه‌مانش���ێوه‌‬ ‫فێرخ���وازه‌ له‌قوتابخانه‌كه‌مان زانیاری‬ ‫له‌ن���او قوتابخانه‌ك���ه‌ باڵوكردووه‌ته‌وه‌‪،‬‬ ‫ئه‌مه‌ به‌ر له‌وه‌ی مامۆستا ئاگاداربێت‌و‬ ‫له‌ڕێگه‌ی‌ په‌روه‌رده‌وه‌ پێیان بگات"‪.‬‬ ‫ئه‌و مامۆستایه‌ روونیشی كرده‌وه‌ ئه‌و‬ ‫سه‌رپه‌رش���تیاره‌ له‌نێو كۆبوونه‌وه‌یه‌كدا‬ ‫قسه‌ی ناشرینی به‌رانبه‌ر مامۆستایه‌ك‬ ‫كردووه‌‪ ،‬بۆیه‌ هه‌شت مامۆستا داوامان‬ ‫ك���رد لیژنه‌ی له‌س���ه‌ر دروس���تبكرێت‌و‬ ‫ئاراسته‌ی‌ په‌روه‌رده‌مان كرد‌و وتی‌ "به‌‬ ‫داخه‌وه‌ دوای‌ دوو مانگ له‌دروستبوونی‬

‫لیژنه‌كه‌ هاتوون ده‌یانه‌وێت به‌س���وڵحی‬ ‫عه‌شایه‌ری كێش���ه‌كه‌ چاره‌سه‌ر بك ‌هن‌و‬ ‫په‌رده‌پۆشی بكه‌ن‪ ،‬به‌اڵم ئێمه‌ سوورین‌و‬ ‫داواده‌كه‌ین كه‌ ئه‌نجامی لێكۆڵینه‌وه‌كه‌‬ ‫رابگه‌یه‌نرێت‪ ،‬چونك���ه‌ ئه‌مه‌ كه‌رامه‌تی‬ ‫مامۆس���تای له‌سه‌ره‌و س���وكایه‌تی به‌‬ ‫مامۆستا كراوه‌"‪.‬‬ ‫به‌هه‌مانش���ێوه‌ عه‌ل���ی كه‌م���ال‬ ‫ك���ه‌ مامۆس���تایه‌ ل���ه‌م قوتابخانه‌ی���ه‌‬ ‫ده‌ڵێ���ت "پ���اش ئ���ه‌وه‌ی كێش���ه‌مان‬

‫داوای‌ رونكردنه‌وه‌ی‌‬ ‫زیاترم كرد‬ ‫له‌لیژنه‌كه‌‌و‬ ‫من ئه‌نجامی‌‬ ‫لێكۆڵینه‌وه‌م ئه‌وێت‬ ‫نه‌ك به‌شێوه‌ی‌‬ ‫عه‌شایه‌ری‌‬ ‫له‌گ���ه‌ڵ سه‌رپه‌رش���تیارێكدا هه‌بووه‌و‬ ‫لیژن���ه‌ی له‌س���ه‌ر پێكهێن���را‪ ،‬كه‌چی‬ ‫له‌سه‌رپه‌رشتیاری گه‌رمیانه‌وه‌ هاتبوون‬ ‫ده‌یانوت له‌نێو خۆتاندا س���وڵح بك ‌هن‌و‬ ‫رێكبكه‌ون‪ ،‬ئه‌گه‌ر س���وڵح نه‌كه‌ن ئه‌وا‬ ‫لیژن���ه‌ له‌س���ه‌ر ئێوه‌ دروس���تده‌كه‌ین‪،‬‬ ‫به‌كورتی هه‌ڕه‌ش���ه‌یان لێده‌كردین"‪ .‬م‪.‬‬ ‫عه‌ل���ی زیاتر روونیك���رده‌وه‌و وتی "من‬ ‫یه‌كێكم له‌و مامۆستایانه‌ی‌ به‌ بێ پرس‌و‬ ‫ئاگاداری‌ خۆم گواسترامه‌وه‌و سزادرام‪،‬‬ ‫ته‌نان���ه‌ت به‌ڕێوه‌ب���ه‌ری پ���ه‌روه‌رده‌ی‌‬ ‫كفریشم ئاگاداركرده‌وه‌ وتی مافی تۆیه‌‪،‬‬

‫فۆتۆ‪ :‬ئیحسان‬

‫به‌اڵم ئه‌و سه‌رپه‌رشتیاره‌ هه‌ماهه‌نگییه‌‬ ‫له‌سه‌ر لیستی پارتی‌و هیچ ده‌سه‌اڵتێكم‬ ‫به‌سه‌ریدا نییه‌"‪.‬‬ ‫ه���اوكات به‌ڕێوه‌ب���ه‌ری قوتابخانه‌ی‌‬ ‫ناوب���راو (به‌ختی���ار محه‌م���ه‌د)‪،‬‬ ‫له‌لێدوانێك���دا بۆ ئاوێن���ه‌ روونیكرده‌وه‌‬ ‫كه‌ كێش���ه‌كه‌ ئه‌وه‌یه‌ سه‌رپه‌رشتیارێك‬ ‫هات���ووه‌ قس���ه‌ی كردووه‌و ئ���ه‌و چه‌ند‬ ‫مامۆستایه‌ش سكااڵیان كردووه‌‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫لیژنه‌یه‌ك پێكهێنرا تائێستا ئه‌نجامه‌كه‌ی‌‬ ‫ئاشكرانییه‌‪.‬‬ ‫له‌به‌رامبه‌ردا سه‌رپه‌رش���تیاری بابه‌ت‬ ‫له‌پ���ه‌روه‌رده‌ی‌ كف���ری‪ ،‬له‌لێدوانێك���ی‬ ‫پێش���وویدا ب���ۆ ئاوێن���ه‌ وت���ی "ئه‌و‬ ‫مامۆس���تایه‌ی كه‌ گواس���تمه‌وه‌ ده‌یوت‬ ‫م���ن نام���ه‌وێ بگوێزرێم���ه‌وه‌ ب���ۆ ئه‌و‬ ‫قوتابخانه‌یه‌"‪ .‬سه‌رپه‌رش���تیاری ناوبراو‬ ‫وتیش���ی "من گواس���تووه‌مه‌ته‌وه‌و له‌و‬ ‫رۆژه‌وه‌ ئ���ه‌و مامۆس���تایه‌ ئیلتزام���ی‬ ‫نه‌كردووه‌ ب���ه‌ فه‌رمانه‌كه‌وه‌و به‌نه‌هاتوو‬ ‫له‌قه‌ڵه‌مدراوه‌"‪.‬‬ ‫به‌پێی زانیارییه‌كانی ئاوێنه‌ ئه‌نجامی‬ ‫لێكۆڵینه‌وه‌كه‌ ده‌ریخستووه‌ كه‌ ده‌بێت‬ ‫سه‌رپه‌رشتیاره‌كه‌ س���زا بدرێت‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫به‌ڕێوه‌به‌ری گشتی په‌روه‌رده‌ی‌ گه‌رمیان‬ ‫به‌وه‌كاله‌ت‪ ،‬س���االر جاف ئه‌و وته‌یه‌ی‬ ‫ره‌تكرده‌وه‌ كه‌ ئه‌سڵی نییه‌و وتی "ئه‌و‬ ‫لیژنه‌یه‌ له‌ئه‌نجام���ی لێكۆڵینه‌وه‌ ته‌نها‬ ‫وه‌ره‌قه‌یه‌كی���ان گه‌یانده‌ ده‌س���تی من‪،‬‬ ‫بۆیه‌ گه‌ڕاندمه‌وه‌و داوای‌ روونكردنه‌وه‌ی‌‬ ‫زیاترم ك���ردو تێبینی زۆرم له‌س���ه‌ری‬ ‫هه‌بوو‪ ،‬چونكه‌ به‌ ته‌نه���ا وه‌ره‌قه‌یه‌ك‬ ‫لێكۆڵین���ه‌وه‌ ده‌رناكه‌وێ���ت"‪ .‬ئ���ه‌و‬ ‫به‌ڕێوه‌به‌ره‌ی په‌روه‌رده‌ راشیده‌گه‌یه‌نێت‬ ‫ك���ه‌ ده‌بێ���ت لیژنه‌ك���ه‌ ئه‌نجام���ی‬ ‫هه‌بێ���ت‪ ،‬ئه‌گه‌ر هه‌م���وو لیژنه‌یه‌ك بۆ‬ ‫ئاش���تكردنه‌وه‌و لێكتێگه‌یشتن بێت جا‬ ‫باش���تر بوو له‌س���ه‌ره‌تاوه‌ به‌و شێوه‌یه‌‬ ‫بێ���ت‪ ،‬بۆیه‌ من ئه‌نجام���م ده‌وێت نه‌ك‬ ‫به‌شێوه‌ی عه‌شایه‌ری‌‌و ئاشتكردنه‌وه‌"‪.‬‬

‫ته‌خته‌ره‌ش‬

‫‪9‬‬

‫هه‌رجاره‌و که‌سێک ده‌ینوسێت‬

‫كێشه‌ی‬ ‫‌ ‪ 30‬نمره‌كه‌‬ ‫به‌ڕێز عه‌باس‬

‫بڕی���ار‌ه له‌ئه‌مس���اڵه‌و‌ه ‪ 30‬نم���ر‌ه‬ ‫ی ‪12 ،11 ،10‬‬ ‫ی پۆل��� ‌‬ ‫بۆخوێندكاران��� ‌‬ ‫ی‬ ‫ئه‌ژمار بكرێت (ئه‌مساڵ ته‌نها بۆپۆل ‌‬ ‫ی ئه‌م‬ ‫ده‌ی���ه‌م ئه‌ژمار ده‌كرێ���ت)‪ .‬به‌پێ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی پۆل ‌‬ ‫بڕیار‌ه خوێن���دكار تاقیكردنه‌وه‌ ‌‬ ‫‪( 12‬به‌كالۆری‌) له‌سه‌ر ‪ 70‬نمره‌ ئه‌نجام‬ ‫ی ‪،11،10‬‬ ‫ی پۆل ‌‬ ‫ده‌دات‌و ‪ 30‬نمره‌كه‌یتر ‌‬ ‫‪ 12‬به‌شه‌ش وه‌رزی‌ تاقیكردنه‌و‌ه ئه‌نجام‬ ‫ده‌دات‌و به‌هه‌مووی���ه‌وه‌ ده‌كات��� ‌ه ‪100‬‬ ‫ی په‌روه‌رده‌ كه‌بڕیارێك‬ ‫نمره‌‪ .‬وه‌زاره‌ت��� ‌‬ ‫ده‌رده‌كات‪ ،‬له‌دواییدا ئه‌وه‌نده‌ی‌ ده‌بێت‬ ‫ی‬ ‫چاوه‌ڕوان���ی‌ دروس���تكردنی‌ كێش��� ‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫ێ بكرێ���ت نیوهێن���ده‌ چاوه‌ڕوان��� ‌‬ ‫ل��� ‌‬ ‫ی لێ‌ ناكرێت‪،‬‬ ‫چاره‌سه‌ركردنی‌ كێش���ه‌ ‌‬ ‫ئه‌مه‌ش هۆكاره‌ك ‌هی‌ ئه‌وه‌یه‌ كه‌به‌رپرسانی‌‬ ‫ی‬ ‫ئه‌م وه‌زاره‌ته‌ له‌ده‌القه‌یه‌كه‌وه‌ س���ه‌یر ‌‬ ‫هه‌موو شته‌كان ده‌كه‌ن‌و شته‌كان وه‌كو‬ ‫خۆی���ان نابینن‪ ،‬پاس���اوی‌ وه‌زاره‌تیش‬ ‫له‌ده‌ركردن���ی‌ ئ���ه‌م بری���اره‌ ئه‌وه‌ی��� ‌ه‬ ‫ی كورت‬ ‫كه‌خوێن���دكار هه‌موو كۆشش��� ‌‬ ‫نه‌بێت���ه‌وه‌ له‌ی���ه‌ك س���اڵداو په‌راوێز‬ ‫ی ‪12‬‬ ‫ی پێش پۆل ‌‬ ‫نه‌خس���تنی‌ قۆناغه‌كان ‌‬ ‫له‌الی‌ خوێندكار‪ ،‬به‌اڵم له‌ڕاس���تیدا ئه‌م‬ ‫ی ئه‌م‬ ‫ی جێبه‌جێكردن ‌‬ ‫بیانووانه‌ له‌كات��� ‌‬ ‫ی‬ ‫ی خۆ ‌‬ ‫ی زۆری‌ ئامانج ‌‬ ‫بڕیاره‌دا به‌شێك ‌‬ ‫ی كۆمه‌ڵێك‬ ‫ناپێكێت‪ ،‬ئه‌مه‌ش به‌ه���ۆ ‌‬ ‫هۆكاره‌وه‌ی���ه‌‪ :‬جارێ‌ ئێم��� ‌ه گومانمان‬ ‫ی مامۆستایان ئه‌و بڕیاره‌یان‬ ‫هه‌ی ‌ه‌‪‌ %75‬‬ ‫بۆ روونكرابێته‌وه‌و بزانن ئه‌و ‪ 30‬نمره‌ی ‌ه‬ ‫چۆن دابه‌ش ده‌كرێت‌و كۆ ده‌كرێته‌وه‌‪،‬‬ ‫ی دام���او! ئێم ‌ه‬ ‫چ ج���ای‌ خوێن���دكار ‌‬ ‫ی‬ ‫ی پۆل ‌‬ ‫ده‌پرس���ین ئایا ئه‌و ‪ 30‬نمره‌یه‌ ‌‬ ‫‪ 12 ،11 ،10‬به‌دادپ���ه‌روه‌ری‌ خوێندكار‬ ‫ی‬ ‫ی ده‌گرێ���ت؟ ئایا مامۆس���تایان ‌‬ ‫وه‌ر ‌‬ ‫ئێم���ه‌ وه‌كو خۆی‌ ئ���ه‌و نمرانه‌ ده‌ده‌ن‬ ‫به‌خوێندكاران؟ ده‌بێت ئه‌و راس���تیی ‌ه‬ ‫بزانین ئ���ه‌و‌هی‌ تائێس���تاش له‌زۆرێك‬ ‫ی مامۆس���تایانی‌ ئێمه‌ بڕیار له‌س���ه‌ر‬ ‫ال ‌‬ ‫ی‬ ‫ی خوێندكار ده‌دات په‌یوه‌ند ‌‬ ‫نمره‌هێنان ‌‬ ‫خزمایه‌تی‌‌و هاوڕێیه‌تی‌‌و حیزبایه‌تیی ‌ه ئه‌و‬ ‫ی زۆرێك له‌مامۆستایان‬ ‫هوشیاریی ‌ه ال ‌‬ ‫ی‬ ‫نیی���ه‌ كه‌خوێن���دكار وه‌ك���و خ���ۆ ‌‬ ‫هه‌ڵبسه‌نگێنرێت‪ .‬بۆیه‌ ئێم ‌ه پێمان وای ‌ه‬ ‫ی ئه‌م بڕیاره‌‪ ،‬ئه‌و‬ ‫ئه‌وه‌ی‌ ده‌بێت قوربان ‌‬ ‫خوێندكاره‌ی ‌ه كه‌ مامۆستاكه‌ ناناسێت‌و‬ ‫ی نییه‌‌و س���ه‌ر به‌ئایدۆلۆژیای‌ ئه‌و‬ ‫خزم ‌‬ ‫نییه‌‪ ،‬له‌گه‌ڵیش���یدا له‌وانه‌ی��� ‌ه زۆرجار‬ ‫ئه‌وخوێن���دكاره‌ی‌ كه‌پرس���یار ده‌كات‌و‬ ‫زیره‌كه‌ ببێت ‌ه قوربانی‌‪ ،‬چونكه‌ هه‌ندێك‬ ‫له‌مامۆس���تایانی‌ ئێمه‌ش ئ���ه‌و جۆر‌ه‬ ‫خوێندكاره‌یان ناوێت چونكه‌ هاروهاجه‌!‬ ‫ی بی���ركاری‌ یان‬ ‫ی���ان بۆ نمون���ه‌ وان ‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ده‌یه‌م له‌خوێندنگا ‌‬ ‫كۆمه‌ڵزان���ی‌ پۆل ‌‬ ‫(س) ته‌نها دووب���ه‌ش ده‌خوێنن ئیتر‬ ‫به‌هۆی‌ ه���ه‌ر گرفتێك���ه‌وه‌ بێت‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫ی (ج) چواربه‌ش ده‌خوێنن‪،‬‬ ‫له‌خوێندنگا ‌‬ ‫ی هه‌ردوو خوێندنگاك ‌ه‬ ‫ئایا خوێندكاره‌كان ‌‬ ‫ی‬ ‫وه‌ك یه‌ك نمره‌ ده‌هێنن؟ یان خوێندنگا ‌‬ ‫ش���ه‌وان (له‌گه‌ڵ رێزمان بۆ خوێندكارو‬ ‫مامۆس���تاكانیان) هه‌مان نمره‌یان هه‌ی ‌ه‬ ‫وه‌ك خوێندن���گای‌ رۆژان؟ هه‌ربه‌راورد‬ ‫ی‬ ‫ناكرێ���ت له‌زۆرێ���ك له‌خوێندنگاكان��� ‌‬ ‫ی‬ ‫ش���ه‌وان الوازترین خوێن���دكار نمر‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫ی باش ‌‬ ‫زۆر كه‌متر نیی ‌ه له‌خوێندكارێك ‌‬ ‫به‌یانی���ان! ی���ان مامۆس���تای‌ واهه‌ی ‌ه‬ ‫ی‬ ‫ی ئاسان داده‌نێت‌و مامۆستا ‌‬ ‫پرسیار ‌‬ ‫واش هه‌ی ‌ه پرس���یاری‌ قورس داده‌نێت‪،‬‬ ‫ی‬ ‫ئایا لێره‌دا خوێن���دكار نابێته‌ قوربان ‌‬ ‫ده‌س���تی‌ میزاجی‌ مامۆستا؟ هه‌ندێك‬ ‫له‌مامۆس���تایانی‌ ئێمه‌ تائێستاش نمر‌ه‬ ‫ی‬ ‫ی خۆیان ده‌زانن‌و به‌ ئاره‌زوو ‌‬ ‫به‌موڵك ‌‬ ‫خۆی���ان دابه‌ش���ی‌ ده‌ك���ه‌ن‪ ،‬زۆرجار‬ ‫ی وه‌زاره‌ت‬ ‫له‌وه‌اڵمی‌ ئه‌مانه‌دا به‌رپرسان ‌‬ ‫ی بكه‌ین بوه‌س���تین‪،‬‬ ‫ده‌ڵێن ئ���ه‌ی‌ چ ‌‬ ‫هه‌نگاوێ���ك بنێین باش���تر نییه‌؟ ئێم ‌ه‬ ‫پێم���ان وای ‌ه ب���ه‌م حاڵه‌و‌ه بوه‌س���تین‬ ‫باشتره‌ وه‌ك له‌و‌هی‌ هه‌نگاوێك بنێین‌و‬ ‫ملمان بشكێت‌و له‌وه‌ستانیش بكه‌وین‪،‬‬ ‫ی‬ ‫ئێم��� ‌ه ده‌ڵێی���ن وه‌زاره‌ت تۆ كه‌س��� ‌‬ ‫باش بۆ به‌ڕێوه‌به‌رایه‌ت ‌ه گش���تییه‌كان‌و‬ ‫قوتابخان���ه‌كان‌و‬ ‫به‌ڕێوه‌ب���ه‌ری‌‬ ‫ی‬ ‫سه‌رپه‌رش���تیاران دابن���ێ‌‪ ،‬پڕۆگرام ‌‬ ‫ی‬ ‫بابه‌ت���اكان چ���اك بك���ه‌‪ ،‬هوش���یار ‌‬ ‫مامۆستا فراوان بكه‌‪ ،‬خوێندنگای‌ باش‬ ‫دروس���ت بكه‌‪ ،‬ئ���ه‌وكات ئه‌مانه‌ت كرد‬ ‫بڕیاره‌كان ئاس���ایی‌ وه‌رده‌گیرێن‪ ،‬یان‬ ‫باش���تر وایه‌ تاقیكردنه‌وه‌ی‌ ئه‌و شه‌ش‬ ‫ی په‌روه‌رد‌ه‬ ‫وه‌رز‌ه ناوه‌ندی‌ بێت وه‌زاره‌ت ‌‬ ‫ی‬ ‫ی گش���ت ‌‬ ‫یان هه‌ر به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تییه‌ك ‌‬ ‫به‌شێو‌هی‌ سه‌ربه‌خۆ سه‌رپه‌رشتی‌ بكات‌و‬ ‫پرس���یاره‌كان دابنێت‌و ده‌فته‌ره‌كانیش‬ ‫ێ تصحیح بكرێت‪.‬‬ ‫له‌و ‌‬

‫‪10‬‬

‫)‪ )312‬سێشه‌مم ‌ه ‪2012/2/7‬‬

‫‪komelayety.awene@gmail.com‬‬

‫په‌یدۆفیل له‌باخچه‌ی ساوایان‬ ‫پیاوێك له‌هۆڵه‌ندا ده‌ستدرێژی‌ سێكسی‌ ده‌كاته‌‬ ‫سه‌ر ‪ ٨٧‬منداڵی‌ ته‌‌مه‌‌ن یه‌ك ساڵ‌و دوو ساڵ‬ ‫بێریڤان جه‌مال‪ ،‬ئه‌مستردام‬ ‫په‌یدۆفیل وشه‌یه‌کی گریکیه‌و به‌مانای‬ ‫حه‌زو ئاره‌زوی سێکسی گه‌وره‌ساڵێک‬ ‫به‌رامب���ه‌ر منداڵ���ی بچوک دێ���ت ک ‌ه‬ ‫جیاوازی ته‌مه‌نیان زۆر بێت‪ .‬ماوه‌یه‌ك‬ ‫له‌مه‌وبه‌ر س���که‌نداڵ (ریس���واییه‌ك)ی‬ ‫گ���ه‌وره‌‌ی دایه‌نگاو باخچه‌ی س���اوایان‬ ‫له‌هۆڵه‌ندا‪ ،‬ده‌س���تدرێژی‌و به‌دڕه‌فتاری‬ ‫سێکس���ی به‌رامبه‌ر چه‌ندی���ن مندااڵن‬ ‫له‌‌ئه‌مستردام ئاش���کرا بوو‪ .‬تاوانباری‬ ‫س���ه‌ره‌کیش‪ ،‬پیاوێک ‌ه به‌ناوی "رۆبه‌رت‬ ‫ئێم" ‪ ،‬ک ‌ه له‌س���اڵی" ‪ ،"١٩٨٣‬له‌واڵتی‬ ‫التفیا ‪ Lettland‬له‌دایکبووه‌و له‌‪٢٠٠٨‬و‌ه‬ ‫ره‌گه‌زنام���ه‌ی هۆڵه‌ن���دی وه‌رگرت���وه‪.‬‬ ‫رۆب���ه‌رت وه‌ک کارمه‌ندێ���ک له‌چه‌ن���د‬ ‫دایه‌نگاو باخچه‌ی ساوایان‌و شوێنی تردا‬ ‫له‌ساڵی "‪ ٢٠٠٧‬تا ‪ "٢٠١٠‬له‌ئه‌مستردام‌و‬ ‫جێگای جی���اوازی ت���ر کاری کردوه‌‪.‬‬ ‫کاره‌ک���ه‌ی سه‌رپه‌رش���تیاری گروپ���ی‬ ‫منداڵی ته‌م���ه‌ن (له‌چه‌ند هه‌فته‌وه‌‌ تا‬ ‫س���ااڵنه) ب���ووه‌‪ .‬له‌لێکۆڵینه‌وه‌کانی‬ ‫‌‌‬ ‫‪٤‬‬ ‫دادگای ئه‌مستردام‪ ،‬له‌ساڵی رابردودا‪،‬‬ ‫‌وتوه ک ‌ه تاوانبار (رۆبه‌رت) الق ‌ه‬ ‫ده‌رکه ‌‌‬ ‫كردن‌و ده‌ستدرێژی سێکسی به‌رامبه‌ر‬ ‫چه‌ندی���ن منداڵی باخچه‌ی س���اوایان‬ ‫ئه‌نجامن���ه‌داوه‌ ک��� ‌ه کاری تێدا کردوه‌‪،‬‬ ‫به‌ڵک���و ل���ه‌ده‌ره‌وه‌ی کاره‌که‌ی خۆی‪،‬‬ ‫وه‌ک کارمه‌ن���دی باخچه‌ی س���اوایان‪،‬‬ ‫خ���ۆی گه‌یاندۆت���ه‌ ئه‌و مااڵن���ه‌ی ک ‌ه‬ ‫پێوس���تیان به‌ئاگاداریک���ه‌ری من���داڵ‬ ‫هه‌بووه‌‪ ،‬ه���ه‌ر له‌وێش���دا به‌دڕه‌فتاری‬ ‫سێکس���ی به‌رامبه‌ر چه‌ندین منداڵی تر‬ ‫ئه‌نجام���داو‌ه به‌بێئه‌وه‌‌ی که‌س گومانی‬ ‫په‌یدۆفیلی ئه‌م فیگور‌ه بکات‪.‬‬ ‫‌دیار‌ه ئاش���کرابوونی ده‌س���تدرێژی‬ ‫سێکسی به‌رامبه‌ر ئه‌و منداڵ ‌ه بچوکانه‌‪،‬‬ ‫ه���ه‌ر دای���ک‌و باوک���ی قوربانیه‌‌کانی‬ ‫توش���ی ش���ۆک‌و شڵه‌‌ژان‌و ش���پرزه‌یی‬ ‫نه‌ک���رده‌وه‌‪ ،‬به‌ڵکو رودان���ی تاوانه‌ک ‌ه‬ ‫له‌ن���او جه‌رگه‌ی ش���ارێکی گ���ه‌وره‌ی‬ ‫وه‌ک ئه‌مس���تردام له‌الیه‌ک‌و کارکردنی‬ ‫کارمه‌ندێک���ی په‌یدۆفیل له‌س���ه‌نته‌ری‬ ‫منداڵپه‌روه‌رده‌کردن‪ ،‬ک ‌ه بانگه‌ش���ه‌ی‬ ‫پاراس���تنی ده‌رون���ی‌و جه‌س���ته‌یی‌و‬ ‫په‌روه‌رده‌ک���ردن ده‌کات‪ ،‬مای���ه‌ی‬ ‫سه‌رس���وڕمان‌و تا راده‌یه‌کیش جێگای‬ ‫ش���ه‌رمه‌زاریی‌و ش���ووره‌یی ب���وو ک ‌ه‬ ‫چۆن په‌یدۆفلی���ک بتوانێت ماوه‌یه‌کی‬ ‫زۆرو ب��� ‌ه به‌رده‌وام���ی به‌بێئ���ه‌وه‌ی‬ ‫هه‌س���تی پێبکرێت‪ ،‬له‌ش���وێن‌و کاتی‬ ‫جی���اوازدا کاری خۆی تاوانی وا گه‌وره‬ ‫ئه‌نجامب���دات‌و ل���ه‌‌وه‌ش بترازێت کۆی‬ ‫کاره‌کانی ده‌س���تدرێژیه‌که‌ی بگه‌یه‌نێت ‌ه‬ ‫تۆڕی ئینته‌رنێت‌و بۆ مه‌به‌ستی بزنسی‬ ‫پۆرنۆگرافی فه‌راهم بکات‪.‬‬ ‫که دایه‌نگاو‬ ‫راستی ‌ه تاڵه‌که‌ له‌وه‌دای ‌ه ‌‌‬ ‫باخچه‌ی ساوایان سه‌نته‌رێک ‌ه دڵنیایی‌و‬ ‫متمان���ه به‌دای���ک‌و ب���اوک‌و کۆمه‌ڵگا‬ ‫ده‌به‌خش���ێت‪ ،‬ش���وێنێکه‌ ئاس���ایش‌و‬ ‫پاراس���تنی من���داڵ له‌ئامێزده‌گرێ���ت‪،‬‬ ‫نه‌ک بنک���ه‌ی چێژو ئامرازێک بۆ حه‌زو‬ ‫ئاره‌زوی که‌سانی په‌یدۆفیل‌و تاوانباران‬ ‫بێت‪ .‬س���ه‌نته‌رێک که‌ تاوانی گه‌وره‌ی‬ ‫به‌رامب���ه‌ر مندااڵن���ی له‌‌ته‌م���ه‌ن چه‌ند‬ ‫مانگ‌و دوو سااڵن ‌ه ئه‌نجامبدرێت‪ .‬دیار‌ه‬ ‫گه‌ر له‌پرۆفیلی په‌یدۆفیل وردببینه‌وه‌‪،‬‬ ‫ده‌ش���ێت ک ‌ه ئه‌م جۆر‌ه فیگورانه‌ کارو‬ ‫ئیشی رۆژانه‌یان له‌و بنکه‌و شوێنانه‌دا‬ ‫ده‌دۆزنه‌و‌ه ک��� ‌ه منداڵی تێدا ئاماده‌یه‌‌‪.‬‬ ‫کارکردنیان به‌هوشیاری له‌و ده‌زگایان ‌ه‬ ‫وه‌ک ماسکێکه‌و راس���تییه‌که‌ی ئه‌مان ‌ه‬ ‫ته‌نها به‌مه‌به‌س���تی پڕکردنه‌وه‌و گه‌ڕان‬ ‫به‌دوای ئ���اره‌زوی سێکس���ی خۆیاندا‬ ‫عه‌وداڵن‌‌‌‪.‬‬ ‫ه���ه‌ر بۆی���ه‌ رۆب���ه‌رت ئێ���م خۆی‬ ‫خزاندب���ووه ئه‌و جێگاو ش���وێنانه‌ ک ‌ه‬ ‫‌‌‬ ‫منداڵی تێدا بووه‌‪ .‬بۆ نمون ‌ه کاتی خۆی‬ ‫ک ‌ه له‌کینیا ب���ووه‌‪ ،‬له‌مه‌یته‌مێک کاری‬ ‫کردوه‌و ک��� ‌ه له‌ئه‌ڵمانیاش ده‌بێت هه‌ر‬ ‫له‌دایه‌نگا‌کار ده‌دۆزێته‌وه‌‪.‬‬ ‫له‌لێکۆڵینه‌وه‌ی* دادگای ئه‌مستردام‬ ‫ده‌رکه‌وت���و‌ه ک ‌ه ژم���اره‌ی حاڵه‌ته‌کانی‬ ‫ده‌س���تدرێژی سێکس���ی رۆب���ه‌رت ک ‌ه‬ ‫ئه‌نجامی داو‌ه نزیکی ‪ ٨٧‬منداڵه‌‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫له‌ب���ه‌ر زۆر بچوکی ته‌مه‌نی منداڵه‌کان‪،‬‬ ‫وه‌ک له‌ته‌مه‌نی (س���اڵ‌و دوو س���اڵ)‪،‬‬ ‫که‌یس���ه‌کان زۆر ئاڵۆز بوه‌‪ ،‬نه‌توانراو‌ه‬ ‫هه‌موو حاڵه‌ته‌کان بپش���کنن‪ .‬هه‌ر له‌و‬ ‫په‌یوه‌نده‌دا هه‌ندێ���ک له‌دایک‌و باوکی‬ ‫قوربانیان ده‌ستیان له‌سکااڵ هه‌ڵگرتوه‌و‬

‫رۆبه‌رت ئێم‬

‫گرنگ ‌ه زیاتر هه‌وڵ‬ ‫بدرێت بۆ پاراستنی‬ ‫منداڵ‌و له‌ده‌ستدرێژی‬ ‫په‌یدۆفیلیه‌کان‬ ‫بپارێزرێن‪ .‬ئیتر‬ ‫ئایا کرداره‌ک ‌ه‬ ‫ی‬ ‫له‌الیه‌ن مامۆستا ‌‬ ‫ئایینی‌ ئه‌نجام‬ ‫بدرێت‪ ،‬یاخود‬ ‫له‌الیه‌ن مامۆستاو‬ ‫سه‌رپه‌رشتیارو‬ ‫به‌رپرسه‌و‌ه بێت‬ ‫له‌به‌ر فش���اری ده‌رونی خۆیان وازیان‬ ‫له‌تۆمارکردنی سکااڵکه‌ هێناوه‌‪.‬‬ ‫ب���ه‌اڵم رۆب���ه‌رت ئێ���م دانی ن���او‌ه‬ ‫به‌تاوانه‌که‌ی ک ‌ه به‌رامبه‌ر (‪ )52‬منداڵی‬ ‫ک���وڕو (‪ )١٥‬منداڵی کچ ده‌س���تدرێژی‬ ‫سێکس���ی ئه‌نجام���داوه‌‪ .‬له‌یه‌ک���ێ‬ ‫له‌منداڵ���ه‌کان نزیک���ی (‪ )٢٠٠٠‬فۆتۆو‬ ‫(‪ )١٣٨‬فلیمی ڤیدیۆی گرتوه‌‪ ،‬تاوانبار‬ ‫ی به‌مه‌به‌س���تی کاری‬ ‫ئ���ه‌م ماتریاالنه‌ ‌‬ ‫پۆرنۆگرافی به‌کارهێن���اوه‌‪ .‬به‌گوێره‌ی‬ ‫زانی���اری وه‌زاره‌ت���ی داد فۆتۆکان���ی‬ ‫ک��� ‌ه به‌مه‌به‌س���تی پۆرنۆگرافی له‌کاتی‬ ‫ده‌س���تدرێژی سێکس���ی ئه‌م مندااڵن ‌ه‬ ‫گرتویه‌ت���ی (‪)٦٠٠٠‬و (‪ )٤٧٠‬فلیم���ی‬ ‫ڤیدۆین‌‪ .‬ک���ۆی ئ���ه‌و ماتریاال‌نه‌ی ک ‌ه‬ ‫له‌کۆمپیته‌ره‌که‌ی رۆبه‌رت ئێم ده‌ستی‬ ‫به‌س���ه‌ردا گیراون‪ )٤٦.٧٧٥( :‬فۆتۆ‪،‬‬ ‫(‪ )٣٦٧٢‬فلیمی ڤیدۆین‪.‬‬ ‫هه‌ڵس���وکه‌وت‌و ئه‌نجامدان���ی کاری‬ ‫سێکس���ی په‌ی���دۆ به‌رامب���ه‌ر من���داڵ‬ ‫کاریگه‌رو کاردانه‌وه‌ی خراپ‌و نێگه‌تیفی‬ ‫بۆ س���ه‌ر گه‌ش���ه‌کردنی منداڵ ده‌بێت‪،‬‬ ‫ل���ه‌ڕووی کۆمه‌اڵیه‌ت���ی‌و مۆراڵ���ه‌و‌ه‬ ‫کارێکی نه‌گونجاوو نه‌ش���یاوه‌‪ ،‬ده‌چێت ‌ه‬ ‫خان���ه‌ی پێش���لکردنی ماف���ی منداڵ‪،‬‬ ‫ئه‌نجامدان���ی کرداره‌که تاوانه‌‌و له‌ڕووی‬ ‫یاس���او‌ه س���زای به‌رامبه‌ره‌‪ .‬ئاشکرای ‌ه‬ ‫له‌به‌ر‌ئه‌وه‌ی دیارده‌ک ‌ه تا ئێستا تابوو‌ه‬ ‫ش���وره‌یه‌کی گ���ه‌وره‌‌ی له‌خۆگرت���وه‪،‬‬ ‫ئه‌وه‌نده‌ی پێویست لێکۆڵینه‌و‌ه له‌سه‌ر‬ ‫په‌یدۆفیل���ی نه‌ک���راوه‌‌‪ ،‬ب���ه‌و مانایه‌ی‬ ‫لێکۆڵینه‌وه‌یه‌کی وا چڕوپڕ نه‌‌کراو‌ه ک ‌ه‬ ‫هه‌مو فاکته‌ره‌کانی گه‌شه‌کردنی مێشک‬ ‫پێش‌و پاش له‌دایکبوون‌و فاکته‌ره‌کانی‬ ‫خێزانی به‌وردی بگرێت ‌ه خۆ‌‪.‬‬

‫*به‌اڵم له‌م سااڵنه‌ی دواییدا‪ ،‬له‌سه‌ر‬ ‫جیاوازی ستره‌کتوری مێشک له‌په‌یوه‌ند‬ ‫به‌په‌یدۆفیلدا‪ ،‬ب ‌ه ‪ MRI‬ده‌رکه‌وتوه‌ ک ‌ه‬ ‫ماده‌یه‌کی ره‌ساسی (خانه‌ی مولوله‌ی‬ ‫مێش���ک)‪ ،‬له‌چه‌ند به‌ش���ێکی مێشکدا‬ ‫وه‌ک���و ل���ه ‌"*‪Hypothalamus",‬‬ ‫‪ ،""Amygdala‬له‌په‌یدۆفیلدا که‌متره‪.‬‬ ‫"‪ ،"Amygdala‬ئه‌و به‌ش���ه‌ی مێشک ‌ه‬ ‫ک��� ‌ه له‌ش���ێوه‌ی باده‌مه‌و په‌یوه‌س���ت ‌ه‬ ‫به‌هه‌س���تی ت���رس‌و ش���ه‌ڕه‌نگێزی‪ .‬تا‬ ‫چه‌ن���د "‪ "Amygdala‬بچ���وک بێ���ت‪،‬‬ ‫ریسکۆ بۆ ئه‌نجامدانی کاری په‌یدۆفیلی‬ ‫زیات���ر ده‌بێت‪ .‬هه‌روه‌ها ده‌رکه‌وتو‌ه بۆ‬ ‫نمون ‌ه له‌‌پێش���اندانی فۆتۆی ئرۆتیک‌و‬ ‫سۆزداری که‌س���ێکی کامڵ به‌که‌سێکی‬ ‫په‌یدۆ‪ ،‬ده‌بینرێت‪ ،‬به‌ش���ی مێش���کی‬ ‫‪Hypothalamus، Prefrontale cortx‬‬ ‫ی په‌یدۆفیل که‌‌متر به‌فۆتۆک ‌ه کاریگه‌ری‬ ‫له‌س���ه‌ر مێش���ک وات ‌ه که‌متر هه‌ستی‬ ‫ده‌روژێت‪ ،‬ئه‌مه‌ش نه‌بوونی هه‌س���ت‌و‬ ‫ح���ه‌زی په‌یدۆ به‌رامبه‌ر که‌س���ی کامڵ‬ ‫رونده‌کاته‌وه‌‪ .‬هه‌ر له‌م په‌یوه‌نده‌دا گه‌ر‬ ‫ره‌سمێکی منداڵیک پیشانی په‌یدۆیه‌ک‬ ‫بدرێت‪ ،‬ده‌بینرێت ک ‌ه به‌ش���ی مێشکی‬ ‫‪ Amygdala‬کاریگ���ه‌ری ده‌بێت‌و زیاتر‬ ‫ده‌وروژێت‪ .‬به‌واتایه‌کی تر ستره‌کتوری‬ ‫مێشکی که‌سێکی په‌یدۆفیل جیاوازتر‌ه‬ ‫له‌که‌س���ێکی ئاس���ایی‪ .‬په‌‌یدۆفیل���ی‬ ‫تێکچونێکه‌ له‌مێش���کدایه‌و پێوس���تی‬ ‫به‌چاره‌س���ه‌ری تایبه‌ت���ی هه‌ی���ه‌‪.‬‬ ‫له‌س���ااڵنی ‪ ١٩٣٨‬تا ‪ ١٩٦٨‬له‌هۆڵه‌ندا‬ ‫‪ ٤٠٠‬په‌یدۆفی���ل له‌ڕێ���گای میت���ۆدی‬ ‫خه‌ستاندن چاره‌سه‌ر کراون‪ .‬له‌ئه‌ڵمانیا‬ ‫له‌ڕێگه‌ی نه‌شته‌رگه‌ری مێشک‪ ،‬به‌شی‬ ‫‪ Hypothalamus‬یارمه‌تی دروان‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫ئێستا رێگا چاره‌سه‌ری تر دانراوه‌‪.‬‬ ‫بێگومان س���که‌ندالی ده‌س���تدرێژی‬ ‫سێکسی باخچه‌ی ساوایان‪ ،‬له‌‌ماوه‌یه‌‌ی‬ ‫رابردودا بوو‌ه خاڵی لێدوان‌و گفتوگۆی‬ ‫کارمه‌ندان���ی ب���واری کۆمه‌اڵیه‌ت���ی‌و‬ ‫ته‌ندروس���تی فێربوون‪ ،‬پرسیار ده‌کراو‬ ‫چ���ۆن‌و چی بکرێ���ت بۆ نه‌هێش���تنی‬ ‫س���ه‌که‌نداڵی گ���ه‌وره‌‌ی ده‌س���تدرێژی‬ ‫سێکس���ی به‌رامب���ه‌ر من���داڵ‪ ،‬ئای���ا‬ ‫دانان���ی کامێ���را‪ ،‬وه‌ک دوو چ���او‪ ،‬بۆ‬ ‫کۆنترۆڵک���ردن‪ ،‬له‌دایه‌ن���گاو باخچه‌ی‬ ‫ساوایان‪ ،‬رێگاگرتنێکه‌ له‌په‌یدۆفیله‌کان‌و‬ ‫پاراس���تنی منداڵ به‌هێز ده‌کات؟ ئایا‬ ‫لۆکاڵ‌و ژوره‌کان له‌جیاتی دیوار بکرێن ‌ه‬ ‫شوش���ه‌‌و هاوکات له‌هه‌م���وو گروپێکدا‬ ‫نۆرم بێت ک���ه‌ پیاوێک‌و ژنێک پێکه‌و‌ه‬ ‫کار بکه‌ن‪ ،‬ئیتر کێش���ه‌که بنبه‌س���ت‬ ‫ده‌کرێت؟ به‌و شێوه‌ی ‌ه متمانه‌و باوه‌ڕی‬ ‫دایک‌و باوکانه‌ی ک ‌ه منداڵه‌کانیان بوون ‌ه‬ ‫قوربانی ده‌س���تدرێژی س���ێکی چاک‬ ‫ده‌بێته‌وه‌؟ دیار‌ه له‌س���ه‌ر ئه‌م خااڵن ‌ه‬ ‫گفتوگ���ۆ زۆر کراوه‌و رێگاچاره‌س���ه‌ری‬ ‫جیا جیای بۆ دانراو‌ه ک ‌ه لێره‌دا شوێنی‬ ‫ئاماژه‌کردن نییه‌‪.‬‬ ‫په‌یدۆفیل���ی له‌هه‌م���و کۆمه‌ڵگایه‌کدا‬ ‫بوونی هه‌یه‌‪ .‬به‌تایبه‌ت له‌کوردس���تان‪،‬‬ ‫له‌ناو هه‌ن���دێ خێ���زان‌و له‌قوتابخانه‌‌و‬ ‫ش���وێنی س���پۆرت‌و کوچ���ه‌و کۆاڵن‌و‬ ‫نادییه‌کان���دا ت���ا رۆژی ئێس���تا‪ ،‬ب��� ‌ه‬ ‫به‌رده‌وام���ی من���دااڵن ده‌س���تدرێژی‬ ‫سێکسییان به‌رامبه‌ر ئه‌نجامده‌درێت‪.‬‬ ‫گرنگ���ه‌ زیات���ر هه‌ڵم���ه‌ت بدرێت بۆ‬ ‫پاراس���تنی من���داڵ‌و له‌ده‌س���تدرێژی‬ ‫په‌یدۆفیلی���ه‌کان بپارێزرێ���ن‪ .‬ئیتر ئایا‬ ‫ی‬ ‫ی ئایین ‌‬ ‫کرداره‌ک ‌ه له‌الیه‌ن مامۆس���تا ‌‬ ‫ئه‌نج���ام بدرێ���ت‪ ،‬یاخ���ود له‌الی���ه‌ن‬ ‫مامۆس���تاو سه‌رپه‌رشتیارو به‌رپرسه‌و‌ه‬ ‫بێ���ت‪ ،‬له‌ناو خێ���زان‌و ماڵ‌و ش���وێنی‬ ‫سپۆرت‌و نادیه‌کان بێت‪ ،‬په‌یدۆفیله‌کان‬ ‫ده‌بێ���ت رێ���کاری یاس���اییان له‌گه‌ڵ‬ ‫بکرێت‌و راده‌ستی دادگا بکرێن هاوکات‬ ‫چاره‌سه‌ری تایبه‌ت بکرێن‪.‬‬ ‫* ‪2011-1-NRC , 11‬‬ ‫*‪2011-11-NOS 25‬‬ ‫*‪Dick Swaab‬‬ ‫*‪ :Hypothalamus‬ئ���ه‌و‬

‫به‌ش���ه‌ی‬ ‫مێشکه‌‪ ،‬ئۆرگانیس���ازی هه‌ڵسوکه‌وتی‬ ‫ده‌کات‪ ،‬رۆڵی گه‌ور‌ه ده‌بینێت له‌مانه‌وه‌و‬ ‫به‌رده‌وامی ژیانی مرۆڤدا وه‌کو خواردن‪،‬‬ ‫جوت بوون‪ ،‬شه‌ڕکردن‪ ،‬هه‌اڵتن‪..‬‬ ‫*‪ :Prefrontale cortx‬به‌ش���ێکی‬ ‫پێشه‌وه‌ی مێشک ‌ه په‌یوه‌ست ‌ه به‌فرمانی‬ ‫ژی���ری‌و س���ۆزی وه‌ک بڕی���اردان‪،‬‬ ‫پالندانان‪ ،‬هه‌ڵسوکه‌وتی کۆمه‌اڵیه‌تی‪،‬‬ ‫کۆنترۆڵکردنی‌کڵپه‌و حه‌ز‪.‬‬

‫کۆمه‌اڵیه‌تی‬

‫کۆمەاڵیه‌تی‬

‫‪komelayety.awene@gmail.com‬‬

‫)‪ )312‬سێشه‌مم ‌ه ‪2012/2/7‬‬

‫"ئه‌وه‌ ‌ی ده‌ڵێت نێرگز ره‌ق نه‌بۆته‌وه‌ سه‌هووه‌"‬

‫‪11‬‬

‫ئا‪ :‬كورده‌ عبدالكریم‬ ‫ی‬ ‫ی هه‌واڵ ‌‬ ‫دوای‌ باڵوبوونه‌و‌ه ‌‬ ‫ی ‪ 35‬رۆژ‬ ‫ره‌قبوونه‌و‌هی‌ نێرگس ‌‬ ‫له‌چه‌مچه‌ماڵ‌‪ ،‬هه‌قیقه‌تی‌ ئه‌و شه‌و‌ه‬ ‫ی ساواكه‌‪،‬‬ ‫ی باوك‌و دایك ‌‬ ‫سارد‌ه له‌زار ‌‬ ‫ی كه‌ناڵ ‌ه‬ ‫جیاوازتره‌ له‌گێڕانه‌وه‌ ‌‬ ‫ی راگه‌یاندن ك ‌ه هه‌ریه‌كه‌و‬ ‫جیاوازه‌كان ‌‬ ‫ی‬ ‫به‌شێوه‌یه‌ك سودیان له‌ڕوماڵكردن ‌‬ ‫ئه‌و رووداوه‌ بینی‌‪.‬‬ ‫ی‬ ‫به‌چون��� ‌ه ن���او ماڵ���ه‌ وێرانه‌ك���ه‌ ‌‬ ‫ی نێرگز‪ ،‬ئه‌وس���ا‬ ‫نه‌عیمه‌خان���ی‌ دایك ‌‬ ‫ی ئ���ه‌و خێزان ‌ه ‪ 3‬نه‌فه‌ریی ‌ه ب ‌ه چ‬ ‫ده‌زان ‌‬ ‫ی‬ ‫ێ ژیان به‌ڕێده‌كه‌ن‪ ،‬دوو ژوور ‌‬ ‫ره‌زاله‌ت ‌‬ ‫ی‬ ‫په‌ڕپوت‪ ،‬خاڵی‌ له‌هه‌ر پێداویستییه‌ك ‌‬ ‫ی ماڵه‌ك ‌ه‬ ‫س���ه‌رده‌میانه‌‪ ،‬راخه‌ره‌كان��� ‌‬ ‫زۆر كۆن‌و پواوه‌ن‪ ،‬زه‌حمه‌ته‌ س���ه‌رما‬ ‫ی ساواكه‌یان‪،‬‬ ‫ی مردن ‌‬ ‫بگه‌ڕێنێته‌وه‌‪ ،‬دوا ‌‬ ‫ی ب���ۆ بردوون‪.‬‬ ‫خێره‌ومه‌ند س���ۆپایه‌ك ‌‬ ‫ئه‌و ش���ه‌وه‌ی‌ نێرگزی‌ ته‌مه‌ن ‪ 35‬رۆژ‬ ‫ی‬ ‫له‌س���ه‌رما ره‌ق بووه‌ته‌وه‌‪ ،‬وه‌كو دایك ‌‬ ‫ی‬ ‫ی لێو‌ه ده‌كات‪ ،‬هیچ كه‌ره‌سته‌یه‌ك ‌‬ ‫باس ‌‬ ‫گه‌رمكردنه‌وه‌یان نه‌بووه‌‪ ،‬ئه‌و س���وور‌ه‬ ‫ی‬ ‫ی به‌هۆ ‌‬ ‫له‌س���ه‌ر ئ���ه‌وه‌ی‌ كۆرپه‌ك��� ‌ه ‌‬ ‫سه‌رماو‌ه گیانی‌ له‌ده‌ست داوه‌‪ ،‬چونك ‌ه‬ ‫ی‬ ‫ی نه‌بووه‌‪ ،‬وتیش��� ‌‬ ‫هیچ نه‌خۆش���ییه‌ك ‌‬ ‫"ئه‌و شه‌و‌ه زۆر س���ارد بوو‪ ،‬من خۆم‬ ‫ی‬ ‫ی ته‌حه‌موول ‌‬ ‫به‌م گه‌وره‌ییه‌ نه‌مئه‌توان ‌‬ ‫ی ئه‌و ش���ه‌و‌ه بكه‌م‪ ،‬سۆپا‬ ‫س���ه‌رماكه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫ێ نه‌وت ‌‬ ‫ش���كاوێكمان هه‌ب���وو‪ ،‬له‌به‌رب ‌‬ ‫پڵیته‌ك���ه‌ی‌ س���وتابوو‪ ،‬هیچ ش���تێك‬ ‫ی له‌به‌ر گه‌رم بكه‌ینه‌وه‌‪،‬‬ ‫نه‌ب���وو خۆمان ‌‬ ‫ی نێرگسدا‪،‬‬ ‫ێ به‌تانیم دا به‌س���ه‌ر ‌‬ ‫هه‌ند ‌‬ ‫بۆ ئ���ه‌وه‌ی‌ له‌س���ه‌رما بیپارێزم‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫ێ بوو‪،‬‬ ‫ژوره‌كه‌مان ئه‌وه‌ند‌ه ساردو نس ‌‬ ‫ئه‌و دوو به‌تانی ‌ه كۆنه‌ش سودیان نه‌بوو‪،‬‬ ‫ده‌م���ه‌و به‌یان هه‌س���تمكرد مناڵه‌كه‌م‬ ‫هه‌ناس���ه‌نادات‪ ،‬ئیتر له‌گه‌ڵ پیاوه‌كه‌م‬ ‫بردمان بۆ خه‌س���ته‌خانه‌‪ ،‬ك ‌ه بردمان‬ ‫دكتۆره‌كان وتیان مردووه‌"‪.‬‬ ‫ی ئه‌و وشه‌ی ‌ه‬ ‫ی بیس���تن ‌‬ ‫نه‌عیمه‌ دوا ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ب���ۆ نه‌ماوه‌ت���ه‌و‌ه ته‌نها ئه‌وه‌ ‌‬ ‫هیچ ‌‬ ‫له‌گه‌ڵ‌ هاوس���ه‌ره‌كه‌ی‌‌و چه‌ند پیاوێك‬ ‫ی بس���پێرن‪ ،‬نه‌عیم ‌ه‬ ‫بردویان��� ‌ه به‌خاك ‌‬ ‫ی‬ ‫ته‌نها به‌و‌ه ئاس���وده‌ی ‌ه تاوه‌كو ناشتن ‌‬ ‫ی كردووه‌‪،‬‬ ‫هه‌ر به‌سنگییه‌و‌ه بووه‌‌و ماچ ‌‬ ‫ی "هه‌رچه‌ند‌ه نه‌بوو‪-‬ین‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫وتیش��� ‌‬ ‫جه‌رگ س���وتان زۆر ناخۆشه‌‪ ،‬زۆرجار‬ ‫ی ك���رد بردیه‌وه‌‌و له‌و‬ ‫ده‌ڵێم خوا باش��� ‌‬ ‫ی بوو"‪.‬‬ ‫نه‌هامه‌تیی ‌ه رزگار ‌‬ ‫ی ئ���ه‌و هه‌واڵه‌‌و‬ ‫پ���اش باڵوبوونه‌و‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫ی له‌الی���ه‌ن ده‌زگاكان��� ‌‬ ‫روماڵكردن��� ‌‬ ‫راگه‌یاندنه‌وه‌‪ ،‬وه‌ه���ا باڵوبۆو‌ه ك ‌ه ئه‌و‬ ‫ی س���ه‌رماو‌ه نه‌مردووه‌‪،‬‬ ‫منداڵ��� ‌ه به‌هۆ ‌‬ ‫هه‌روه‌ها ئ���ه‌و خێزانه‌ یه‌ك دوو موچ ‌ه‬ ‫ی ئابورییان ئه‌و خراپ ‌ه‬ ‫وه‌رده‌گرن‌و بار ‌‬ ‫نیی ‌ه ك ‌ه وه‌كو له‌كه‌ناڵه‌كانه‌و‌ه په‌خش‬ ‫ی‬ ‫ك���راوه‌‪ ،‬له‌و باره‌یه‌و‌ه م���ام ئه‌حمه‌د ‌‬

‫پیاوێك‪ :‬به‌هۆ ‌ی ‪‌ SMS‬ی ت ‌ی ڤی‌‪-‬ی ‌ه‬ ‫لۆكاڵیه‌كان‪ ،‬ژنه‌كه‌م داوای‌ ته‌اڵقده‌كات‬ ‫ئا‪ :‬عیسا خدر‬ ‫ئێس ئێم ئێسی‌ ژێرنوسی‌ ته‌له‌فزیۆنه‌‬ ‫لۆكاڵییه‌كان چه‌ندین كێشه‌ی‌‬ ‫كۆمه‌اڵیه‌تی‌ ناوه‌ته‌وه‌‪ ،‬له‌نه‌بوونی‌‬ ‫یاسایه‌ك بۆ چاودێریكردن‪،‬‬ ‫له‌به‌رامبه‌ریشدا به‌ڕێوه‌به‌ری‌ چه‌ند‬ ‫ته‌له‌فزیۆنێكی‌ لۆكاڵی‌ ئه‌وه‌ ناشارنه‌وه‌‬ ‫كه‌ چه‌ندین كێشه‌ی‌ كۆمه‌اڵیه‌تییان‬ ‫روبه‌ڕوبوه‌ته‌وه‌‪ ،‬به‌اڵم ناتوانن رێگری‌‬ ‫لێبكه‌ن‪ .‬نه‌بوونی‌ یاسایه‌ك به‌ كێشه‌‬ ‫ناوده‌به‌ن‪.‬‬ ‫ ‬ ‫ماڵی نێرگز له‌چه‌مچه‌ماڵ‬ ‫ێ‬ ‫باوكی‌ س���اواك ‌ه ده‌ڵێت "ئه‌م ساڵ س ‌‬ ‫ی نه‌وتم���ان وه‌رگرتووه‌‪ ،‬به‌س‬ ‫وه‌ره‌قه‌ ‌‬ ‫م���ن توانیم یه‌ك به‌رمیلی���ان وه‌رگرم‪،‬‬ ‫ی تر‬ ‫چونكه‌ پاره‌م نه‌ب���وو ئه‌و دووان ‌ه ‌‬ ‫وه‌رگرم‪ ،‬ه���ه‌ر به‌رمیلێك ‪ 38‬هه‌زارت‬ ‫ل���ێ وه‌رده‌گ���رن‪ ،‬دوو س���ێجار نه‌وت‬ ‫هات��� ‌ه به‌رده‌رگا منیش پاره‌م پێنه‌بوو‪،‬‬ ‫ی مه‌عاشم كرد‪ ،‬كاتێك مه‌عاشم‬ ‫چاوه‌ڕێ ‌‬ ‫وه‌رگ���رت‌و چ���وم پڕی‌ بك���ه‌م‪ ،‬وتیان‬ ‫وه‌رقه‌ك���ه‌ت به‌س���ه‌رچووه‌‌و نه‌وتی���ان‬ ‫نه‌دامێ‌‪ ،‬مه‌عقول��� ‌ه ژێرمان نه‌وت بێت‬ ‫مناڵه‌كه‌ی‌ من له‌سه‌رما ره‌قبێته‌وه‌؟!"‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ئه‌و پیاوه‌ كه‌ تاز‌ه جگه‌رگۆش���ه‌یه‌ك ‌‬ ‫ێ‬ ‫له‌ده‌ست داوه‌‪ ،‬پێیناخۆش ‌ه ك ‌ه هه‌ند ‌‬ ‫ی‬ ‫ی منداڵه‌كه‌ ‌‬ ‫الیه‌ن ده‌یان���ه‌وێ‌ چیرۆك ‌‬ ‫بش���ێوێنن‪ ،‬گوای��� ‌ه ره‌ق نه‌بووه‌ته‌وه‌‪،‬‬ ‫ی ده‌ڵێن نێرگز‬ ‫ئه‌و ده‌ڵێ���ت "ئه‌وان���ه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی وه‌رئه‌گرێ���ت‌و ‪ 60‬هه‌زار ش���ه‌هیدانه‌ ‌‬ ‫ره‌ق نه‌بووه‌ته‌و‌ه سه‌هوون"‪ .‬له‌درێژه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی دایكیش���ی‌‪ ،‬من نه‌خوێنده‌وارم‪ ،‬گشت ‌‬ ‫ی "بیستوم ‌ه قایمقام ‌‬ ‫قسه‌كانیدا وتیش ‌‬ ‫ی كۆبكه‌نه‌و‌ه بزان ‌ه چه‌ند ده‌كات"‪.‬‬ ‫چه‌مچه‌م���اڵ له‌ته‌له‌فزی���ۆن وتویه‌ت ‌‬ ‫ی‬ ‫ئه‌و پی���اوه‌ ك��� ‌ه رۆژان��� ‌ه خه‌ریك ‌‬ ‫گوای���ه‌ مانگ���ی‌ ملیۆنێ���ك وه‌رئه‌گرم‪،‬‬ ‫ئاخر تو ئه‌و خوای���ه‌ من ئه‌و پاره‌یه‌م حه‌ماڵ���ی‌‌و قت���وو كۆكردنه‌وه‌یه‌ له‌ناو‬ ‫ی فڕێدانی‌ پاش���ه‌ڕۆك‬ ‫ێ بوو‪ ،‬من فه‌قیرانه‌یه‌ك وه‌رئه‌گرم ش���ارو ش���وێن ‌‬ ‫له‌كو ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ناخۆش��� ‌ه سه‌ره‌ڕا ‌‬ ‫ب���ڕۆن له‌گش���ت چه‌مچه‌ماڵ بپرس���ن‪ ،‬له‌چه‌مچه‌ماڵ‌‪ ،‬ال ‌‬ ‫ی‬ ‫ی به‌هۆ ‌‬ ‫ی چه‌نێكه‌‪ ،‬ئه‌و‌ه جه‌رگ سوتان‌و مردنی‌ ساواكه‌ ‌‬ ‫بزانن فه‌قیران���ه‌ مانگ ‌‬ ‫هه‌وێكه‌مه‌‪ ،‬ش���ه‌ش مانگ جارێك ‪ 150‬ن���ه‌داری‌‌و ره‌قبوون���ه‌و‌ه له‌س���ه‌رمادا‪،‬‬ ‫ی‬ ‫ی به‌ده‌مه‌و‌ه بكه‌ن‪ ،‬وتیش ‌‬ ‫ی ‪ 300‬هه‌زار هێشتا درۆ ‌‬ ‫هه‌زار وه‌رئه‌گرم‪ ،‬وات ‌ه ساڵ ‌‬ ‫ی نه‌وه‌د هه‌زار "ئێم ‌ه جه‌رگمان سووتاو‌ه هێشتا درۆو‬ ‫دینار‪ ،‬ژنه‌كه‌ش���م مانگ ‌‬

‫ی‬ ‫ی خه‌ڵك ‌‬ ‫خێر ‌‬ ‫خێرخوا بنوسێت‬ ‫یارمه‌تیمان ئه‌ده‌ن‪،‬‬ ‫ی‬ ‫ئه‌گه‌ر چاوه‌ڕێ ‌‬ ‫حكومه‌ت بكه‌ین‪،‬‬ ‫له‌سه‌رما هه‌موومان‬ ‫ره‌ق ده‌بینه‌وه‌‬

‫فۆتۆ‪ :‬کوردستا ‌ن مریه‌می ‪ 3‬ساڵ‪ ،‬خوشکی نێرگز‬

‫ی‬ ‫ی ئ���ه‌و‌ه ئه‌كه‌ن ك��� ‌ه مانگ ‌‬ ‫ده‌له‌س���ه‌ ‌‬ ‫ملیۆنێك وه‌رئه‌گرم"‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ی ره‌قبوون���ه‌وه‌ ‌‬ ‫ئ���ه‌و پی���اوه‌ دوا ‌‬ ‫ی بێهیوا بووه‌‌و‬ ‫كۆرپه‌كه‌ی‌ به‌ته‌واوه‌ت��� ‌‬ ‫ی‬ ‫ی نازانێت كه‌ له‌و گه‌ڕه‌كه‌ ‌‬ ‫به‌دووریش��� ‌‬ ‫ی‬ ‫ی هه‌ژارنشینه‌ روداو ‌‬ ‫ئه‌وان ك ‌ه هه‌موو ‌‬ ‫هاوش���ێوه‌ بكه‌وێت���ه‌وه‌‪ ،‬ئ���ه‌و هه‌موو‬ ‫ی هه‌رێم���ه‌‪،‬‬ ‫ی له‌حكومه‌ت��� ‌‬ ‫گله‌ییه‌كان��� ‌‬ ‫ی هه‌رێ���م‪،‬‬ ‫ی ئ���ه‌و حكومه‌ت��� ‌‬ ‫به‌وت���ه‌ ‌‬ ‫حكومه‌ت���ی‌ ده‌وڵه‌مه‌ن���دو پ���اره‌داره‌‪،‬‬ ‫به‌هیچ ش���ێوه‌یه‌ك حكومه‌تی‌ هه‌ژاران‬ ‫ی گه‌یش���ت ‌ه‬ ‫نیی���ه‌‪ ،‬وتیش���ی‌ "خه‌ڵك ‌‬ ‫س���ه‌رمانگ‪ ،‬كه‌چی‌ هێشتا ئێم ‌ه له‌به‌ر‬ ‫ی‬ ‫چ���را دائه‌نیش���ین‪ ،‬ش���ه‌وان ‌ه كاره‌با ‌‬ ‫مۆلیده‌م���ان نییه‌‪ ،‬نه‌ك م���ن‪ ،‬هه‌موو‬ ‫ئ���ه‌م ماڵ��� ‌ه فه‌قیرانه‌ی‌ دراوسێش���م‪،‬‬ ‫ك���ه‌ كاره‌ب���ای‌ حكوم���ی‌ ئه‌بڕێت ئیتر‬ ‫ئێم ‌ه له‌به‌ر چرا دائه‌نیش���ین‪ ،‬سه‌یرك ‌ه‬ ‫دیواره‌كانم���ان چۆن ب��� ‌ه دوكه‌ڵی‌ چرا‬ ‫ی خه‌ڵكی‌ خێرخوا‬ ‫ره‌شبوونه‌ته‌وه‌‪ ،‬خێر ‌‬ ‫بنوس���ێت یارمه‌تیمان ئ���ه‌ده‌ن‪ ،‬ئه‌گه‌ر‬ ‫چاوه‌ڕێی‌ حكومه‌ت بكه‌ین‪ ،‬له‌س���ه‌رما‬ ‫هه‌مووم���ان ره‌ق ده‌بین���ه‌وه‌‪ ،‬هێش���تا‬ ‫ئێم ‌ه باشین‪ ،‬ئه‌وه‌تا دراوسێكه‌مان ك ‌ه‬ ‫هه‌ر له‌م خانوانه‌ ده‌ژین‪ ،‬چوار كه‌س���ن‬ ‫هه‌مووی���ان عه‌قڵیان ته‌واو نییه‌‪ ،‬كه‌س‬ ‫نیی��� ‌ه لێی���ان بپرس���ێته‌وه‌‪ ،‬حكومه‌ت‬ ‫ی وه‌ك من‌و‬ ‫ی دوو فه‌قیر ‌‬ ‫له‌كوێی ‌ه فریا ‌‬

‫ئێم ‌ه جه‌رگمان‬ ‫سووتاوه‌ هێشتا‬ ‫درۆو ده‌له‌سه‌ی‌ ئه‌و‌ه‬ ‫ی‬ ‫ئه‌كه‌ن ك ‌ه مانگ ‌‬ ‫ملیۆنێك وه‌رئه‌گرم‬ ‫ئه‌وان بكه‌وێت"‪.‬‬ ‫ی‬ ‫نه‌عیم ‌ه وه‌ك دایكێك ئه‌و داخوازییه‌ ‌‬ ‫نه‌هاتۆته‌دی‌‪ ،‬ئ���ه‌و دوای‌ ئه‌و بۆچون ‌ه‬ ‫ی‬ ‫كه‌وت���وو‌ه ك ‌ه هه‌م���وو منداڵێك رزق ‌‬ ‫ی به‌ناوچه‌وانی‌ خۆیه‌وه‌یه‌تی‌‪ ،‬هه‌ر‬ ‫خۆ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی مریه‌م ‌‬ ‫ی ئ���ه‌و‌ه ‌‬ ‫بۆی ‌ه كه‌ س���ه‌ره‌ڕا ‌‬ ‫ێ س���اڵی‌ ته‌واو‬ ‫كچی���ان هێش���تا س��� ‌‬ ‫نه‌كردووه‌‪ ،‬بڕیاریان داوه‌ منداڵێكی‌ تر‬ ‫بخه‌نه‌وه‌‪ ،‬به‌اڵم منداڵه‌كه‌یان له‌سه‌رما‬ ‫ره‌ق بووه‌ته‌وه‌‪ ،‬وتیش���ی‌ "كه‌ سكم به‌و‬ ‫منداڵ ‌ه هه‌بوو‪ ،‬ئه‌موت ئینشائه‌ڵاڵ خوا‬ ‫ل���ه‌م نه‌بوونی ‌ه رزگارمان ده‌كات‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫به‌داخ���ه‌و‌ه ‪ 35‬رۆژ ژیاو به‌و ش���ێوه‌ی ‌ه‬ ‫به‌جێی هێشتین"‪.‬‬

‫برایه‌ك‪ :‬خوشكه‌كه‌م له‌داخ ‌ی به‌دمه‌ست ‌ی مێرده‌ك ‌هی‌ خۆی‌ سووتاند‬ ‫ئا‪ :‬سارا قادر‬ ‫له‌شه‌وی‌ ‪1/11‬دا شه‌ونم جه‌سته‌ی‌‬ ‫خۆی‌ كرده‌ سووتماك‪ ،‬تا چیتر‬ ‫به‌ده‌ست به‌د مه‌ستی‌ مێرده‌كه‌یه‌وه‌‬ ‫ئازار نه‌چێژێت‌و ژیانی‌ له‌وه‌ تاڵتر‬ ‫نه‌بێت‪ ،‬به‌اڵم به‌ر له‌مردنی‌ دانبه‌وه‌دا‬ ‫ده‌نێت كه‌ له‌داخی‌ مێرده‌كه‌ی‌‬ ‫خۆی‌ سووتاندووه‌ بۆیه‌ هه‌ر دوای‌‬ ‫ته‌واوبوونی‌ پرسه‌كه‌ مێرده‌كه‌ی‌‬ ‫ده‌ستگیر ده‌كرێت‌و ئێستا له‌زیندانه‌‪.‬‬ ‫شه‌ونمی‌ ته‌مه‌ن بیست‌و نۆ ساڵ ماوه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫ده‌ س���اڵه‌ له‌گه‌ڵ هاوسه‌ره‌كه‌ی‌ ژیانیان‬ ‫دروست كردووه‌‪ ،‬كوڕێكی‌ ته‌مه‌ن حه‌وت‬ ‫ساڵ‌و كچێكی‌ ته‌مه‌ن سێ‌ ساڵه‌یان هه‌یه‌و‬ ‫وه‌ك ه���ه‌ر خێزانێكی‌ ئاس���ایی‌ ژیاون‪،‬‬ ‫ب���ه‌اڵم ئه‌وه‌ی‌ ش���ه‌ونمی‌ جیاكردۆته‌وه‌ ش���ه‌ونم زۆر قورس ده‌كه‌وێته‌وه‌و به‌بێ‌ شتێ‌ كۆتاییپێهاتووه‌ هه‌رچه‌نده‌ خۆی‌‌و‬ ‫ی براك���ه‌ی‌ ئ���اگای‌ لێبێت نه‌وت مێرده‌ك���ه‌ی‌ رایانك���ردووه‌و به‌ده‌س���ت‬ ‫له‌ژنێك���ی‌ ت���ر‪ ،‬م���ه‌ی‌ خواردن���ه‌وه‌ی‌ ئه‌وه‌ ‌‬ ‫به‌رده‌وامی‌ مێرده‌كه‌ی‌ بووه‌ به‌جۆرێك‪ ،‬ئ���ه‌كات به‌خۆیدا خۆی‌ ده‌س���وتێنێت‪ ،‬هه‌وڵیان���داو‌ه بیكوژێننه‌وه‌‪ ،‬به‌اڵم له‌به‌ر‬ ‫كه‌ چیتر نه‌یتوانیوه‌ ته‌حه‌مولی‌ بكات‌و به‌اڵم براژنه‌كه‌م دووج���ار چه‌رخه‌كه‌ی‌ زۆری‌ گڕه‌ك���ه‌ بۆی���ان نه‌كوژاوه‌ته‌وه‌و‬ ‫دواجار به‌ كۆتاییهێنان به‌ ژیانی‌ خۆی‌‪ ،‬له‌ده‌س���ت ده‌س���ه‌نێت ك���ه‌ ش���تی‌ وا ئه‌ویش له‌تاو ئازاری‌ جه‌سته‌ی كه‌ وه‌ك‬ ‫نه‌كات به‌ب���ێ‌ ئه‌وه‌ی‌ مێرده‌كه‌ی‌ خۆی‌‌و بوركانێ���ك ئاگره‌كه‌ داگی���ری‌ كرده‌وه‌‪،‬‬ ‫له‌مێرده‌كه‌ی‌ جیابۆوه‌‪.‬‬ ‫وه‌ك براكه‌ی‌ شه‌ونم باسی‌ كرد "ئه‌و مێرده‌كه‌ی‌ شه‌ونمیش ئاگادار بكاته‌وه‌‪ ،‬هاواری‌ كردووه‌ ت���ا براژنه‌كه‌ی‌ به‌په‌ل ‌ه‬ ‫ی شه‌وو هه‌موو به‌تانییه‌ك ده‌هێنێت‌و تێیه‌وه‌ ده‌پێچێت‌و‬ ‫ش���ه‌و‌ه من‌و خێزانه‌كه‌م میوانی‌ ئه‌وان به‌اڵم بووه‌ نزیكی‌ یازده‌ ‌‬ ‫بوی���ن‪ ،‬دوای‌ نانخواردن هه‌س���تم كرد به‌دیار ته‌له‌فزیۆنه‌وه‌ دانیش���تبوین له‌پڕ ده‌یكوژێنێته‌وه‌‌و به‌ره‌و نه‌خۆش���خانه‌ی‌‬ ‫زاواكه‌م سه‌رخۆش���ه‌‪ ،‬ئاگادارم كرد كه‌ ژنه‌ك���ه‌م ه���اواری‌ كرد ش���ه‌ونم خۆی‌ ئیمێرجنس���ی‌ ده‌ب���ه‌ن‪ ،‬ب���ه‌اڵم زۆریی‌‬ ‫بۆنی‌ مه‌شروبت لێدێت خواردوته‌ته‌وه‌؟ س���ووتاند‌و به‌ گ���ڕه‌وه‌ ب���ه‌ره‌و كۆاڵن رێژه‌ی‌ سووتاویه‌كه‌ی‌ ناهێڵێت له‌دوازده‌‬ ‫به‌اڵم نكۆڵ���ی‌ لێكردو راس���تی‌ له‌گه‌ڵ رایك���رد"‪ .‬براكه‌ی‌ ش���ه‌ونم ئاماژه‌ به‌و كاژێر زیاتر بژی‌‌و كوڕو كچ‌و خێزانه‌كه‌ی‌‬ ‫نه‌وت���م‪ ،‬چونك���ه‌ له‌ژووره‌ك���ه‌ی‌ تر به‌ س���اته‌ ده‌كات كه‌ چه‌ند مه‌ترس���یدارو جێده‌هێڵێت‪ ،‬ب���ه‌اڵم به‌ر له‌دوا مااڵوایی‌‬ ‫دزیه‌وه‌ خواردبوی���ه‌وه‌‪ ،‬به‌اڵم ئه‌مه‌ الی‌ خه‌مناك بووه‌و هه‌ستی‌ كرده‌وه‌ هه‌موو كردن‪ ،‬دان���ی‌ به‌وه‌داناوه‌ كه‌ مێرده‌كه‌ی‌‬

‫ئه‌مه‌ له‌كاتێكدایه‌ مێرده‌ ره‌شپۆشه‌كه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫شه‌ونم له‌ناو زینداندا باسی‌ له‌وه‌كرد كه‌‬ ‫ئه‌وان كێشه‌یان نه‌بووه‌و خانووی‌ له‌سه‌ر‬ ‫ژنه‌كه‌ی‌ تاپۆ كردووه‌و ئه‌و شه‌وه‌ش كه‌‬ ‫ژنه‌كه‌ی‌ خۆی‌ س���ووتاندووه‌‪ ،‬پێش���تر‬ ‫هیچ كێشه‌یه‌ك رووینه‌داوه‌‪ ،‬به‌اڵم برای‌‬ ‫ژنه‌كه‌ ئه‌مه‌ی‌ به‌ ناڕاست زانی‌‪ ،‬چونكه‌‬ ‫"ئه‌وه‌ كێش���ه‌یه‌كی‌ كۆنیانه‌و ئه‌م كوڕه‌‬ ‫هه‌ر ده‌س���تی‌ لێهه‌ڵنه‌گرت تا س���ه‌ری‌‬ ‫ژنه‌ك���ه‌ی خ���وارد"‪ ،‬ب���ه‌اڵم مێرده‌كه‌ی‌‬ ‫ش���ه‌ونم ته‌نه���ا باس���ی‌ تووڕه‌ی���ی‌‌و‬ ‫تاڕاده‌یه‌ك نه‌خۆش���یه‌كانی‌ ش���ه‌ونمی‌‬ ‫كرد به‌بێ‌ ئه‌وه‌ی‌ هیچ شتێكی‌ ناڕاستی‌‬ ‫خۆی‌ باس بكات "ژنه‌ك���ه‌م زۆر تووڕه‌‬ ‫بوو‪ ،‬بورانه‌وه‌ش���ی‌ له‌گه‌ڵدا بوو‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫م���ن زۆر باش بووم له‌گه‌ڵیدا‪ ،‬نازانم بۆ‬ ‫ئه‌وه‌ی‌ كرد"‪ .‬به‌اڵم ش���ه‌ونم خۆی‌ الی‌‬ ‫پۆلیس دان���ی پێداناوه‌ كه‌ له‌داخی‌ ئه‌و‬ ‫چه‌ن���د ئ���ازاری‌ داوه‌و ئه‌می���ش هی���چ خۆی‌ س���ووتاندووه‌‪ .‬هه‌رچه‌نده‌ به‌پێی‌‬ ‫رێگه‌چاره‌یه‌ك���ی‌ نه‌دۆزیوه‌ت���ه‌وه‌ جگه‌ یاس���ا ئه‌م مێرده‌ خراوه‌ته‌ زیندانه‌وه‌‪،‬‬ ‫به‌اڵم ئه‌وه‌ی‌ سه‌یره‌ كه‌سوكاری‌ شه‌ونم‬ ‫له‌وه‌ی‌ كه‌ كردوویه‌تی‌‪.‬‬ ‫براكه‌ی‌ ش���ه‌ونم ئاماژه‌ی‌ به‌وه‌دا كه‌ هیچ داوایه‌كی‌ یاس���اییان نییه‌و براكه‌ی‌‬ ‫له‌سه‌ره‌تاوه‌ كێشه‌یان زۆر بووه‌‪ ،‬چه‌ندین له‌و باره‌ی���ه‌وه‌ وتی‌ "ئێم���ه‌ داومانه‌ته‌‬ ‫ج���ار ئ���ه‌وان وه‌ك ماڵه‌باوكێك داوایان ده‌س���ت خودا تا هه‌قی‌ بستێنێ‌‌و تازه‌‬ ‫لێكردووه‌ ك ‌ه ته‌اڵق وه‌ربگرێت‌و بێته‌وه‌ هیچمان بۆ ناكرێت ته‌نانه‌ت بێبه‌ش���ین‬ ‫ماڵه‌وه‌‪ ،‬به‌اڵم "هه‌موو جارێ‌ منداڵه‌كانی‌ له‌خوشكه‌زاكانیشمان‪ ،‬چونكه‌ الی‌ ماڵه‌‬ ‫ده‌كرده‌ بیان���وو‪ ،‬ئه‌و هه‌نگاوه‌ی‌ نه‌ده‌نا خه‌زورانی‌ شه‌ونمن"‪.‬‬ ‫چه‌ند جارێكیش الی‌ دایكم‌و خوشكه‌كانم‬ ‫باس���ی‌ كردبوو كه‌ ئه‌وه‌ن���ده‌ پڕ ئازارم تێبینی‌‪ :‬له‌به‌ر ته‌واونه‌بوونی‌ كه‌یسی‌‬ ‫ره‌نگ���ه‌ رۆژێ‌ كۆتایی‌ به‌ هه‌موو ش���تێ‌ مێرده‌كه‌ی‌‪" ،‬شه‌ونم"مان وه‌ك ناوێكی‌‬ ‫بێنم‪ ،‬به‌اڵم كه‌س باوه‌ڕی‌ پێنه‌كردبوو"‪ .‬خوازراو داناوه‌‪.‬‬

‫ئێمه‌ داومانه‌ت ‌ه‬ ‫ده‌ست خودا تا‬ ‫هه‌قی‌ بستێنێ‌‌و تاز‌ه‬ ‫هیچمان بۆ ناكرێت‬ ‫ته‌نانه‌ت بێبه‌شین‬ ‫له‌خوشكه‌زاكانیشمان‪،‬‬ ‫ی ماڵ ‌ه‬ ‫چونك ‌ه ال ‌‬ ‫ی شه‌ونمن‬ ‫خه‌زوران ‌‬

‫به‌ڕێوه‌به‌ری‌ تی‌ ڤی‌ قه‌اڵ‪ :‬به‌هۆی‌‬ ‫كێشه‌یه‌كی‌ كۆمه‌اڵیه‌تییه‌وه‌ ‪-SMS‬مان‬ ‫راگرت‬ ‫زانا خه‌لیل‪ ،‬به‌ڕێوه‌به‌ری‌ ته‌له‌فزیۆنی‌‬ ‫قه‌اڵ‪ ،‬ك���ه‌ كه‌ناڵێكی‌ لۆكاڵی‌‪-‬یه‌‪ ،‬ئاماژه‌‬ ‫ب���ۆ ئه‌وه‌ ده‌كات كه‌ ماوه‌ی‌ دوو س���اڵ‬ ‫ده‌بێت ئ���ه‌و ‪ SMS‬نه‌ی���ان راگرتووه‌‪،‬‬ ‫به‌هۆی‌ ئاس���تی‌ ن���ا رۆش���نبیری‌ ئه‌و‬ ‫كه‌سانه‌ی‌ به‌شدارییان له‌م ژێر نوسانه‌ی‌‬ ‫تی‌ ڤی‌ یه‌كه‌یان كردووه‌‪ .‬زانا‪ ،‬ئه‌وه‌ش‬ ‫ناش���ارێته‌وه‌ كه‌ له‌دوو ساڵی‌ رابردوودا‬ ‫به‌ه���ۆی‌ ئه‌و ئێ���س ئێ���م ئێس‪-‬ـانه‌ی‌‬ ‫ك���ه‌ ده‌بێته‌ ژێر نوس���ی‌ تی‌ ڤی‌ یه‌كان‬ ‫تووشی‌ كێشه‌یه‌كی‌ كۆمه‌اڵیه‌تی‌ بوون‌و‬ ‫دواتر كێش���ه‌كه‌یان چاره‌سه‌ر كردووه‌‪،‬‬ ‫ی گه‌ڕانده‌وه‌ بۆ ئه‌وه‌ی‌‬ ‫هۆكاری‌ ئه‌وه‌ش ‌‬ ‫كه‌ "كه‌سانێك به‌شداریی‌ له‌و ژێرنوسانه‌‬ ‫ده‌كه‌ن كه‌ ئاستی‌ رۆشنبیرییان كه‌مه‌‌و‬ ‫خه‌ڵكێكی‌ نا هۆش���یارن‪ ،‬بۆیه‌ ده‌بینین‬ ‫كێشه‌‌و گرفت به‌هۆی‌ ئه‌و ژێرنوسانه‌وه‌‬ ‫دروست ده‌بن"‪.‬‬ ‫سه‌باره‌ت به‌ پشكی‌ ته‌له‌فزیۆنه‌كه‌یان‬ ‫بۆ ئ���ه‌و ‪ SMS‬ن���ه‌ش زان���ا خه‌لیل‪،‬‬ ‫باس���یله‌وه‌كرد ك���ه‌ قازان���ج هه‌یه‌ له‌‬ ‫‪-SMS‬ه‌كان‪ ،‬ك���ه‌ له‌ه���ه‌ر نامه‌یه‌ك ‪4‬‬ ‫س���ه‌نت بۆ تی‌ ڤی‌ بووه‌‌و ‪ 6‬س���ه‌نت‪-‬‬ ‫یش ب���ۆ كۆمپانیا‌و ‪ 10‬س���ه‌نت‪-‬یش بۆ‬ ‫كۆمپانیای‌ كۆڕه‌ك تلیكۆم‪ ،‬به‌ڕێوه‌به‌ری‌‬ ‫تی‌ ڤی‌ قه‌اڵ وتیش���ی‌ "ناردنی‌ ئه‌و ئێس‬ ‫ئێ���م ئێس‪-‬انه‌ قازانجی‌ هه‌یه‌‪ ،‬له‌تی‌ ڤی‌‬ ‫یه‌كانی‌ هه‌موو دنیادا ‪ ،‬به‌اڵم له‌به‌رئه‌وه‌ی‌‬ ‫هه‌ستمان كرد له‌كۆمه‌ڵگای‌ ئێمه‌ الیه‌نی‌‬ ‫سلبیاتی‌ زیاتره‌ له‌هه‌موو روێكه‌وه‌‪ ،‬بۆیه‌‬ ‫بڕیارماندا ئه‌و ژێر نوسیه‌ نه‌هێڵین"‪.‬‬ ‫به‌ڕێوه‌به‌ری‌ تی‌ ڤی‌ هه‌تاو‪ :‬له‌الیه‌ن‬ ‫وه‌زاره‌تی‌ رۆشنبیری‌ هیچ سانسۆرێك‬ ‫له‌سه‌ر تی‌ ڤی‌ یه‌كان نییه‌‬ ‫ه���اوكار حه‌م���ه‌ ره‌ش‪ ،‬به‌ڕێوه‌به‌ری‌‬ ‫ته‌له‌فزیۆن���ی‌ هه‌ت���او‪ ،‬ك���ه‌ كه‌ناڵێكی‌‬ ‫لۆكاڵی‪-‬یه‌ له‌ش���اری‌ هه‌ولێر‪ ،‬ئاماژه‌ بۆ‬ ‫ئه‌وه‌ده‌كات كه‌ كێشه‌ی‌ زۆریان بۆ دروست‬ ‫ده‌بێت‌و بێزارب���وون به‌هۆی‌ ئه‌و ‪SMS‬‬ ‫انه‌وه‌‪ ،‬به‌اڵم له‌گه‌ڵئه‌وه‌ش���دا داهاتێكی‌‬ ‫باشی‌ هه‌یه‌‌و بۆشاییه‌ك پڕ ده‌كاته‌وه‌ بۆ‬ ‫به‌ڕێوه‌بردنی‌ ته‌له‌فزیۆنه‌كه‌یان‪ ،‬چونكه‌‬ ‫دووه‌م كه‌ناڵن ك���ه‌ زۆرترین ‪SMS‬یان‬ ‫بۆ ده‌چێت‪ ،‬به‌ڕێوه‌به‌ری‌ تی‌ ڤی‌ هه‌تاو‪،‬‬ ‫وتیش���ی‌ "ش���ه‌وانه‌ ‪2‬تا‪ 3‬هه‌زار ‪SMS‬‬ ‫داده‌به‌زێنی���ن كه‌ ‪99%‬ی‌ ئه‌و كه‌س���انه‌‬ ‫گه‌نجن‪ ،‬بۆیه‌ توش���ی‌ زۆرترین كێش���ه‌‬ ‫ده‌بین"‪.‬‬ ‫س���ه‌باره‌ت به‌داهات���ی‌ ئ���ه‌و ‪SMS‬‬ ‫كانی���ش به‌ڕێوه‌ب���ه‌ری‌ تی‌ ڤ���ی‌ هه‌تاو‬ ‫وتی‌ "له‌ه���ه‌ر ‪SMS‬ێك ‪ 4‬س���ه‌نت بۆ‬ ‫ئێمه‌یه‌‌و ‪ 6‬سه‌نت بۆ ئه‌و كۆمپانیایه‌ كه‌‬ ‫به‌شداریمان له‌گه‌ڵكردووه‌‌و ‪ 10‬سه‌نتیش‬ ‫بۆ كۆمپانیای‌ كۆره‌ك تیلیكۆمه‌"‪.‬‬ ‫ه���اوكار ب���اس ل���ه‌وه‌ش ده‌كات كه‌‬ ‫هیچ سانس���ۆرێك له‌الی���ه‌ن وه‌زاره‌تی‌‬ ‫رۆش���نبیرییه‌وه‌ نیی���ه‌‌و به‌یاس���ا ئه‌و‬ ‫كاران���ه‌ش رێكنه‌خ���راوه‌‪ ،‬وه‌ك خ���ۆی‬ ‫ئام���اژه‌ی‌ ب���ۆ ده‌كات كه‌ناڵه‌كه‌ی���ان‬ ‫سانسۆریان داناوه‌ "خۆمان سانسۆرێكی‌‬ ‫زۆرمان داناوه‌‪ ،‬كه‌ وشه‌ی‌ بێوه‌ژن‌و ژن‪،‬‬ ‫له‌ئێس ئێ���م ئێس‪-‬ه‌كاندا نه‌بێت‌و رێگه‌‬ ‫ناده‌ین‪ ،‬به‌اڵم له‌گه‌ڵئه‌وه‌شدا كێشه‌یه‌كی‌‬ ‫زۆر زۆر دروست ده‌بێت"‪.‬‬

‫به‌ڕێوه‌به‌ری‌ ته‌له‌فزیۆنی‌ ئیڤێكت‪:‬‬ ‫رۆژانه‌ ‪ 4‬تا‪ 5‬هه‌زار كورته‌نامه‌‬ ‫داده‌به‌زێنین‬ ‫سه‌باره‌ت به‌و كێش���انه‌ی‌ كه‌ به‌هۆی‌‬ ‫ئ���ه‌و كورته‌نامانه‌وه‌ دروس���ت ده‌بێت‪،‬‬ ‫ن���ه‌وزاد ئیس���ماعیل به‌ڕێوه‌ب���ه‌ری‌‬ ‫ته‌له‌فزیۆن���ی‌ ئیڤێكت‪ -‬ك���ه‌ كه‌ناڵێكی‌‬ ‫لۆكاڵیی���ه‌‪ ،‬پێیوایه‌ ئ���ه‌و كورته‌نامانه‌‬ ‫الیه‌نی‌ ب���اش‌و خراپی‌ هه‌یه‌‪ ،‬كه‌ الیه‌نه‌‬ ‫باشه‌كه‌ی‌ ئه‌وه‌یه‌ بۆشایی‌ ئه‌و كه‌سانه‌‬ ‫پڕده‌كات���ه‌وه‌ ك���ه‌ زانی���اری‌ ته‌واویان‬ ‫له‌س���ه‌ر ئه‌نته‌رنێت نیی���ه‌‪ ،‬كه‌ به‌هۆی‌‬ ‫ئ���ه‌و كورته‌نامانه‌وه‌ یه‌كتر ده‌ناس���ن‌و‬ ‫له‌كاتی‌ بۆنه‌كاندا پیرۆزبایی‌ له‌دۆستان‌و‬ ‫خۆشه‌ویس���تانیان ده‌ك���ه‌ن‪ ،‬ب���ه‌اڵم‬ ‫له‌گه‌ڵئه‌وه‌ش���دا‪ ،‬هه‌ندێك كه‌س توانج‌و‬ ‫قس���ه‌ی‌ ناش���رین به‌و هۆیه‌وه‌ به‌یه‌كتر‬ ‫ده‌ڵێن‪ ،‬به‌اڵم فلته‌رێكم���ان له‌كۆنترۆڵ‬ ‫دان���اوه‌ بۆ ئه‌وه‌ی‌ زه‌ره‌ر به‌هیچ یه‌كێك‬ ‫نه‌گات"‪.‬‬ ‫به‌پێی‌ ئه‌و ئامارانه‌ بێت كه‌ ده‌س���ت‬ ‫ئاوێنه‌ كه‌وت���ووه‌ ته‌له‌فزیۆنی‌ ئیڤێكت‬ ‫به‌پله‌ی‌ یه‌كه‌م دێت بۆ به‌ش���داریكردنی‌‬ ‫بین���ه‌ر له‌كورته‌نامه‌‪ ،‬وه‌ك به‌ڕێوه‌به‌ری‌‬ ‫ته‌له‌فزیۆنه‌ك���ه‌ش ده‌ڵێت "رۆژانه‌ زیاتر‬ ‫له‌‪ 100‬كه‌س به‌شداری‌ ده‌كه‌ن‌و هه‌ریه‌كه‌و‬ ‫ب���ۆ مه‌به‌س���تێك به‌ش���داری‌ ده‌كات‪،‬‬ ‫ب���ه‌اڵم رۆژانه‌ ‪ 4‬تا‪ 5‬ه���ه‌زار كورته‌نامه‌‬ ‫داده‌به‌زێنین‪ ،‬له‌گه‌ڵئه‌وه‌شدا پابه‌ندنین‬ ‫به‌ رێنماییه‌كانی‌ به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تی‌ گشتی‌‬ ‫راگه‌یاندن له‌وه‌زاره‌تی‌ رۆشنبیری‌"‪.‬‬ ‫نه‌وزاد ئیسماعیل‪ ،‬ئه‌وه‌ناشارێته‌وه‌ كه‌‬ ‫زۆرجار قسه‌ی‌ نه‌شیاو له‌ته‌له‌فزیۆنه‌كه‌یان‬ ‫دابه‌زی���وه‌‌و به‌س���ه‌ریاندا تێپه‌ڕی���وه‌‪،‬‬ ‫كه‌ ئ���ه‌وه‌ش ده‌بێته‌ ه���ۆی‌ ناڕه‌زایی‌‌و‬ ‫زۆرجاریش بووه‌ته‌ هۆكاری‌ ئه‌وه‌ی‌ ئه‌و‬ ‫ی ته‌له‌فزیۆنه‌كه‌یان‬ ‫خه‌ڵكان���ه‌ س���ه‌ردان ‌‬ ‫بك���ه‌ن‪ ،‬وتیش���ی‌ "كێش���ه‌كانمان ب���ۆ‬ ‫چاره‌سه‌ركردون‪ ،‬به‌اڵم تائێستا كێشه‌ی‌‬ ‫خێزانیمان نه‌هاتۆته‌ ال"‪.‬‬ ‫پیاوێ���ك‪ :‬به‌ه���ۆی‌ دروس���تبوون ‌‬ ‫ی‬ ‫په‌یوه‌ن���دی‌ له‌ڕێ���گای‌ ‪SMS‬ی‌ ت���ی‌‬ ‫ڤی‌‪ -‬یه‌كان هاوس���ه‌ره‌كه‌م داوای‌ ته‌اڵق‬ ‫ده‌كات‬ ‫فه‌ره���اد جه‌م���ال‪ ،‬گه‌نجێكی‌ ته‌مه‌ن‬ ‫‪ 25‬س���اڵه‌‌و دانیشتوی‌ شاری‌ هه‌ولێره‌‌و‬ ‫م���اوه‌ی‌ ‪ 5‬س���اڵه‌ ژیان���ی‌ هاوس���ه‌ری‌‬ ‫پێكهێن���اوه‌‪ ،‬باوك���ی‌ مناڵێكی‌ ته‌مه‌ن‬ ‫‪ 4‬س���اڵه‌‪ ،‬به‌اڵم به‌هۆی‌ دروس���تبوونی‌‬ ‫كێش���ه‌ له‌گه‌ڵ هاوس���ه‌ره‌كه‌ی‌ ئێس���تا‬ ‫له‌دادگا ژنه‌كه‌ی‌ داوای‌ ته‌اڵقی كردووه‌‪،‬‬ ‫چونكه‌ په‌یوه‌ندی‌ خۆشه‌ویستی‌ له‌گه‌ڵ‬ ‫كوڕێك دروس���تكردووه‌ له‌ڕێگای‌ ‪SMS‬‬ ‫ی‌ ته‌له‌فزیۆنێك���ی‌ لۆكاڵییه‌وه‌‪ ،‬فه‌رهاد‬ ‫به‌ نیگه‌رانییه‌وه‌ وتی‌ "ماڵی‌ سه‌ربه‌خۆ‌و‬ ‫ئوتومبێ���ل‌و دوكانم هه‌ی���ه‌‌و به‌یانی‌ تا‬ ‫ئێواره‌ كاس���بی‌ ده‌ك���ه‌م‪ ،‬به‌اڵم به‌هۆی‌‬ ‫‪SMS‬ی‌ یه‌كێ���ك له‌ته‌له‌فزیۆنه‌كان���ی‌‬ ‫ش���اری‌ هه‌ولێر‪ ،‬خه‌ریكه‌ هه‌موو ژیانم‬ ‫له‌ده‌س���ت بده‌م‌و له‌گه‌ڵ هاوسه‌ره‌كه‌م‬ ‫له‌یه‌كتر جیاده‌بینه‌وه‌"‪.‬‬ ‫هاوسه‌ره‌كه‌ی‌ فه‌رهاد بۆ داوای‌ ته‌اڵق‬ ‫ده‌كات؟‬ ‫وه‌ك هاوس���ه‌ره‌كه‌ی‌ ده‌یگێڕێت���ه‌وه‌‬ ‫رۆژێ���ك گه‌ڕاوه‌ت���ه‌وه‌ ماڵ‌و س���ه‌یری‌‬ ‫مۆبایلی‌ "تریسكه‌"ه‌ هاوسه‌ری‌ كردووه‌‪،‬‬ ‫ك���ه‌ چه‌ند ژماره‌یه‌كی‌ نه‌ناس���راو له‌ناو‬ ‫مۆبایله‌ك���ه‌ی‌ هه‌بووه‌ له‌گ���ه‌ڵ چه‌ندین‬ ‫نامه‌ی‌ خۆشه‌ویس���تی‌‌و ش���تی‌ تر‪ ،‬كه‌‬ ‫بانگی‌ هاوسه‌ره‌كه‌ی‌ كردووه‌‌و پرسیاری‌‬ ‫ئ���ه‌و ژماره‌و نامانه‌ی‌ لێك���ردووه‌‪ ،‬هیچ‬ ‫وه‌اڵمێكی‌ نه‌بووه‌ جێگای‌ قه‌ناعه‌تپێكردنی‌‬ ‫بێ���ت‪ ،‬بۆیه‌ به‌ه���ه‌ر ش���ێوه‌یه‌ك بووه‌‬ ‫هاوسه‌ره‌كه‌ی‌ باس���ی‌ ئه‌وه‌یكردووه‌ كه‌‬ ‫به‌هۆی‌ ژێرنوس���ه‌كانی‌ ته‌له‌فزیۆنی‌ "ئ"‬ ‫په‌یوه‌ندی‌ خۆشه‌ویستی‌ دروستكردووه‌‪،‬‬ ‫به‌اڵم له‌به‌رئه‌وه‌ی‌ هاوس���ه‌ره‌كه‌ی‌ زۆر‬ ‫خۆشویس���توه‌و مناڵێك���ی‌ ته‌م���ه‌ن ‪4‬‬ ‫س���اڵیان هه‌بووه‌‪ ،‬نه‌یویستوه‌ كێشه‌كه‌‬ ‫گه‌وره‌ بێت‌و بگاته‌ ئاستی‌ جیابونه‌وه‌‌و‬

‫په‌رله‌مانتارێك‪:‬‬ ‫تائێستا‬ ‫ته‌له‌فزیۆن‌و‬ ‫رادیۆو سایت ‌ه‬ ‫ئه‌لیكترۆنیه‌كان‬ ‫هیچ یاسایه‌كیان‬ ‫نیی ‌ه كاری‌ پێبكه‌ن‬

‫ئاگاداركردنه‌وه‌ی‌ ماڵ���ی‌ باوكی‌ خۆی‌‌و‬ ‫هاوس���ه‌ره‌كه‌ی‌‪ ،‬له‌به‌ر ئه‌و منداڵه‌ی‌ كه‌‬ ‫ئێستا هه‌یانه‌‪.‬‬ ‫فه‌رهاد وتیشی‌ "سیمكارته‌كه‌م گۆڕی‌‌و‬ ‫هاوس���ه‌ره‌كه‌م به‌ڵێنیدا كه‌ چیتر ئه‌وه‌‬ ‫دووباره‌ نه‌كاته‌وه‌‪ ،‬به‌اڵم دوای‌ ماوه‌یه‌ك‬ ‫به‌هه‌مان شێوه‌ ژماره‌ی‌ نزیكه‌ی‌ ‪ 30‬بۆ‬ ‫‪ 40‬مۆبایلی‌ له‌كاغه‌زێك نوس���یبوو‪ ،‬كه‌‬ ‫هه‌موو ژماره‌كانیش علوج بوون"‪.‬‬ ‫ئه‌و گه‌نجه‌ ئاماژه‌ی‌ بۆ ئه‌وه‌ش���كرد‬ ‫بۆ ئه‌وه‌ی‌ شیرازه‌ی‌ خێزانه‌كه‌یان تێك‬ ‫نه‌چێت داوای‌ له‌هاوس���ه‌ره‌كه‌ی‌ كردووه‌‬ ‫واز بێنێت‪ ،‬به‌اڵم هاوسه‌ره‌كه‌ی‌ پێیوتوه‌‬ ‫"كوڕێكی‌ خۆش ده‌وێت‌و ناتوانێت وازی‌‬ ‫لێبێنێ���ت‪ ،‬بۆی���ه‌ داوای‌ جیابونه‌وه‌ی‌‬ ‫كردووه‌"‪.‬‬ ‫ك���وڕه‌ فریوی���دام به‌ه���ۆی‌ ‪SMS‬ی‌‬ ‫ته‌له‌فزیۆنه‌وه‌‬ ‫هاوژین حه‌مه‌خ���ان‪ ،‬كچێكی‌ ته‌مه‌ن‬ ‫‪ 25‬س���اڵه‌‌و له‌گه‌ڕه‌كی‌ به‌ه���اری‌ نوێی‌‬ ‫ش���اری‌ هه‌ولێر نیش���ته‌جێیه‌‪ ،‬باس���ی‌‬ ‫ئه‌وه‌ی‌ ده‌گێڕای���ه‌وه‌ كه‌ چۆن له‌ڕێگای‌‬ ‫‪SMS‬ی‌ ته‌له‌فزیۆن���ی‌ "ه" تووش���ی‌‬ ‫كوڕێك بووه‌و به‌ قسه‌كانی‌ فریویداوه‌‌و‬ ‫دواتری���ش نه‌یبینیوه‌ته‌وه‌‪ ،‬هاوژین وتی‌‬ ‫"ش���ه‌وێك س���ه‌یری‌ ته‌له‌فزیۆنی‌ (ه)م‬ ‫ده‌كرد كوڕێك ژماره‌ی‌ خۆی‌ نوس���یبوو‬ ‫كه‌ داوای‌ كردب���وو كچێكی‌ ته‌مه‌ن ‪25‬‬ ‫ساڵ بۆ هاوس���ه‌رێتی‌‪ ،‬منیش نه‌مزانی‌‌و‬ ‫راس���ته‌وخۆ په‌یوه‌ندیم پێوه‌كرد‪ ،‬دواتر‬ ‫زو‌و په‌ش���یمان بوومه‌وه‌‪ ،‬به‌اڵم كوڕه‌كه‌‬ ‫وتی‌ ژماره‌كه‌ت باڵوده‌كه‌مه‌وه‌‪ ،‬له‌ترسا‬ ‫په‌یوه‌ندیم له‌گه‌ڵ به‌ست"‪.‬‬ ‫ئه‌و كچه‌‪ ،‬به‌ نیگه‌رانییه‌وه‌ باسی‌ ئه‌و‬ ‫كوڕه‌ی‌ ده‌كرد كه‌ چۆن په‌یوه‌ندی‌ له‌گه‌ڵ‬ ‫به‌ستووه‌و دواتر بۆچی‌ نه‌یتوانیوه‌ وازی‌‬ ‫لێبهێنێت‌و كوڕه‌ك���ه‌ش به‌ڵێنی‌ پێداوه‌‬ ‫كه‌ بێته‌ داوای‌‪ ،‬ب���ه‌اڵم هاوژین ده‌ڵێت‬ ‫"تائێس���تا ئه‌و ك���وڕه‌م نه‌بینیوه‌ته‌وه‌‌و‬ ‫توش���ی‌ هه‌ڵه‌یه‌كی‌ گ���ه‌وره‌ بووم‪ ،‬بۆیه‌‬ ‫داوا ده‌ك���ه‌م له‌ته‌له‌فزیۆنه‌كان ئه‌و ژێر‬ ‫نوسیه‌ نه‌مێنێت‪ ،‬چونكه‌ سه‌دانی‌ وه‌كو‬ ‫من فریوی���ان خ���واردووه‌ به‌هۆی‌ ئه‌و‬ ‫‪SMS‬انه‌"‪.‬‬ ‫توێژه‌رێكی‌ كۆمه‌اڵیه‌تی‌‪ :‬ئه‌و ‪sms‬انه‌‬ ‫كاریگه‌ری‌ نێگه‌تیڤیان ده‌بێت له‌س���ه‌ر‬ ‫كۆمه‌ڵگا‬ ‫توێژه‌رێك���ی‌ كۆمه‌اڵیه‌تی‌ (س���ه‌نگه‌ر‬ ‫یوس���ف) ئام���اژه‌ ب���ۆ ئ���ه‌وه‌ده‌كات‬ ‫ئه‌وه‌ده‌كات ئه‌و ج���ۆره‌ په‌یوه‌ندییانه‌ی‌‬ ‫ئێس���تا به‌ه���ۆی‌ ‪sms‬ی‌ تیڤیه‌كانه‌وه‌‬ ‫هه‌یه‌‪ ،‬به‌شێكی‌ زۆری‌ شیرازه‌ی‌ خێزانی‌‬

‫تێك���داوه‌ ك���ه‌ به‌ن���اوی‌ هاوڕێیه‌ت���ی‌‌و‬ ‫هاوس���ه‌رێتی‌ دروس���ت ده‌بێت‌و دواتر‬ ‫ده‌بێته‌ په‌یوه‌ندییه‌كی‌ نا ته‌ندروس���ت‌و‬ ‫كێش���ه‌ بۆ كۆمه‌ڵگا ده‌نێن���ه‌وه‌ به‌هۆی‌‬ ‫الوازی‌ ئاس���تی‌ رۆشنبیری‌ ئه‌و تاكانه‌ی‌‬ ‫به‌ش���داری‌ له‌و ج���ۆره‌ یه‌كترناس���ین‌و‬ ‫هاوڕێیه‌تی���ه‌ ده‌كه‌ن‪ ،‬بۆیه‌ پێویس���ته‌‬ ‫له‌الیه‌ن په‌رله‌مان‌و حكومه‌ت كۆنترۆڵی‌‬ ‫ئه‌و ج���ۆره‌ راگه‌یاندنانه‌ بكه‌ن‌و نه‌هێڵن‬ ‫ته‌ش���ه‌نه‌ بكات‪ ،‬راس���ته‌ "له‌واڵتان ئه‌و‬ ‫ج���ۆره‌ په‌یوه‌ندییه‌ هه‌یه‌‪ ،‬به‌اڵم ناكرێت‬ ‫له‌ناو كۆمه‌ڵگای‌ كوردیش هه‌مان ش���ت‬ ‫دووباره‌ بكرێته‌وه‌ ته‌نها بۆ به‌رژه‌وه‌ندی‌‬ ‫چه‌ن���د كه‌س���ێك ش���یرازه‌ی‌ خێزان‌و‬ ‫كۆمه‌ڵگا بشێوێنی‌‌و دواتر كۆنترۆڵكردنی‌‬ ‫زه‌حمه‌ت تر ده‌بێت"‪.‬‬ ‫ئه‌و توێ���ژه‌ره‌ وتیش���ی‌ "ده‌بێت له‌و‬ ‫كه‌نااڵن���ه‌ راوێ���ژكاری‌ په‌روه‌رده‌ی���ی‌‌و‬ ‫ده‌رون���ی‌‌و جۆرێك له‌س���زا‌و ئیجرائات‬ ‫هه‌بێت‪ ،‬بۆ ئه‌وه‌ی‌ شتێك باڵونه‌كرێته‌وه‌‬ ‫كاریگه‌ری‌ نێگه‌تیڤ���ی‌ هه‌بێت‪ ،‬چونكه‌‬ ‫له‌ڕوێك���ی‌ ت���ر ئ���ه‌وه‌ خه‌ڵك���ی‌ پ���ێ‬ ‫س���ه‌رقاڵده‌كرێت‌و پاره‌یه‌ك���ی‌ زۆریش‬ ‫ب���ه‌ هه‌ده‌ر ده‌درێ���ت‪ ،‬له‌به‌رئه‌وه‌ی‌ ئه‌و‬ ‫كه‌سانه‌ی‌ سه‌رقاڵی‌ ده‌به‌ن له‌ته‌مه‌نێكی‌‬ ‫هه‌رزكاری���ن‌و ناتوانن كۆنترۆڵی‌ خۆیان‬ ‫بكه‌ن"‪.‬‬ ‫ئه‌ندام په‌رله‌مانێك‪ :‬تائێستا ته‌نها‬ ‫یاسای‌ رۆژنامه‌نوسانی‌ چاپكراو هه‌یه‌‬ ‫په‌رله‌مانت���ار د‪ .‬ئه‌حم���ه‌د وه‌رت���ی‌‪،‬‬ ‫ئه‌ندام���ی‌ لیژن���ه‌ی‌ یاس���ایی‌‌و جێگری‌‬ ‫سه‌رۆكی‌ لیژنه‌ی‌ په‌یوه‌ندی‌و رۆشنبیری‌‌و‬ ‫راگه‌یان���دن له‌فراكس���یۆنی‌ بزوتنه‌وه‌ی‌‬ ‫ئیسالمی‌‪ ،‬ئاماژه‌ بۆ ئه‌وه‌ده‌كات هه‌ندێك‬ ‫له‌ته‌له‌فزیۆنه‌كان شتی‌ وا باڵوده‌كه‌نه‌وه‌‬ ‫كه‌ له‌گه‌ڵ دابونه‌ریتی‌ كۆمه‌ڵگای‌ كوردی‌‬ ‫ناگونجێت‌و كێش���ه‌ی‌ زۆری‌ كۆمه‌اڵیه‌تی‌‬ ‫دروس���تكردووه‌ به‌ب���ێ‌ ره‌چاوكردن���ی‌‬ ‫ته‌م ‌هن‌و ئه‌و كه‌س���انه‌ی‌ بینه‌رن‪ ،‬یاخود‬ ‫‪ sms‬ده‌نێرن ب���ۆ كه‌ناڵه‌كه‌ به‌بێ‌ هیچ‬ ‫پێوه‌رێك ئه‌وان���ه‌ باڵوده‌كه‌نه‌وه‌‪ ،‬بۆیه‌‬ ‫پێویس���ته‌ حكومه‌ت به‌دواداچوونی‌ بۆ‬ ‫بكات له‌س���ه‌ر ئه‌و بابه‌تان���ه‌‪ ،‬چونكه‌‬ ‫ده‌ڵێین ئ���ازادی‌ راگه‌یاندن هه‌بێت‪ ،‬كه‌‬ ‫ئازادی‌ راگه‌یاندنیش هه‌میشه‌ گرێدراوی‌‬ ‫به‌رپرس���یارێتیه‌‪ ،‬ئه‌گه‌ر به‌رپرسیارێتی‌‬ ‫نه‌بوو‪ ،‬ره‌نگ���ه‌ راگه‌یاندن كاره‌س���ات‬ ‫دروست بكات‪.‬‬ ‫به‌ڕێوه‌به‌ری‌ گشتی‌ راگه‌یاندن‪ :‬ساڵی‌‬ ‫پار رێنمایی‌ تایبه‌تمان به‌ رێكخستن ‌‬ ‫ی‬ ‫كاری‌ میدیایی‌ بینراوو بیستراو ده‌ركرد‬ ‫هه‌ڵگ���ورد جوندیان���ی‌‪ ،‬به‌ڕێوه‌به‌ری‌‬ ‫گش���تی‌ راگه‌یان���دن له‌وه‌زاره‌ت���ی‌‬ ‫رۆش���نبیری‌‪ ،‬ئام���اژه‌ بۆ ئ���ه‌وه‌ده‌كات‬ ‫وه‌ك���و وه‌زاره‌تی‌ رۆش���نبیبری‌‌و الوان‬ ‫س���اڵی‌ پار ‪ 2011‬رێنمای���ی تایبه‌تیان‬ ‫ده‌ركردووه‌ س���ه‌باره‌ت به‌ رێكخس���تنی‌‬ ‫كاری‌ میدیای‌ بیس���تراوو بینراو به‌ناوی‌‬ ‫(رێنمای���ی ریكخس���تنی‌ فریكوانس���ی‌‬ ‫س���په‌یس له‌هه‌رێم���ی‌ كوردس���تان –‬ ‫مۆڵه‌تی‌ رادی���ۆ‌و ‪ )TV‬به‌اڵم دوای‌ یه‌ك‬ ‫هه‌فته‌ له‌جێبه‌جێكردنی‌ رێنماییه‌كه‌ به‌‬ ‫ش���ێوه‌یه‌كی‌ كاتی‌ وه‌س���تێنرا ئه‌ویش‬ ‫له‌به‌ر ئه‌وه‌ بوو ك���ه‌ هه‌ندێك له‌میدیا‌و‬ ‫ناوه‌نده‌كان���ی‌ راگه‌یاندن س���ه‌رنجیان‬ ‫له‌س���ه‌ر رێنماییه‌كه‌ هه‌ب���وو‪ ،‬هه‌روه‌ها‬ ‫هه‌ندێكیش نیگه‌ران بوون به‌وه‌ی‌ ره‌نگه‌‬ ‫رێنماییه‌ك���ه‌ ببێته‌ له‌مپ���ه‌ر له‌به‌رده‌م‬ ‫به‌ره‌وپێش���چوونی‌ میدی���ا‌و ره‌هه‌ن���دی‌‬ ‫ئ���ازادی‌ را ده‌ربڕی���ن كه‌مده‌كات���ه‌وه‌‪،‬‬ ‫ب���ه‌اڵم له‌هه‌فته‌ی‌ راب���ردوودا به‌فه‌رمی‌‬ ‫داوام���ان له‌گش���ت الیه‌ك ك���ردووه‌ كه‌‬ ‫س���ه‌رنجه‌كانیان به‌ روونی‌ بۆمان تۆمار‬ ‫بكه‌ن بۆ ئ���ه‌وه‌ی‌ به‌هاوكاری‌ وه‌زاره‌تی‌‬ ‫گواستنه‌وه‌و گه‌یاندن‌و وه‌زاره‌تی‌ ناوخۆو‬ ‫وه‌زاره‌ت���ی‌ دارای���ی‌و نوێنه‌رانی‌ لیژنه‌ی‌‬ ‫رۆش���نبیری‌ له‌په‌رله‌م���ان‌و نوێن���ه‌ری‌‬ ‫س���ه‌ندیكای‌ رۆژنامه‌نووسان‪" ،‬تاوتوێی‌‬ ‫بی���روڕاو س���ه‌رنجه‌كان بكه‌ین���ه‌وه‌‪ ،‬بۆ‬ ‫ئه‌وه‌ی‌ بگه‌ینه‌ ده‌رئه‌نجامێكی‌ نوێ‌"‪.‬‬

‫‪CMYK‬‬

‫‪10‬‬

‫)‪ )312‬سێشه‌مم ‌ه ‪2012/2/7‬‬

‫‪komelayety.awene@gmail.com‬‬

‫په‌یدۆفیل له‌باخچه‌ی ساوایان‬ ‫پیاوێك له‌هۆڵه‌ندا ده‌ستدرێژی‌ سێكسی‌ ده‌كاته‌‬ ‫سه‌ر ‪ ٨٧‬منداڵی‌ ته‌‌مه‌‌ن یه‌ك ساڵ‌و دوو ساڵ‬ ‫بێریڤان جه‌مال‪ ،‬ئه‌مستردام‬ ‫په‌یدۆفیل وشه‌یه‌کی گریکیه‌و به‌مانای‬ ‫حه‌زو ئاره‌زوی سێکسی گه‌وره‌ساڵێک‬ ‫به‌رامب���ه‌ر منداڵ���ی بچوک دێ���ت ک ‌ه‬ ‫جیاوازی ته‌مه‌نیان زۆر بێت‪ .‬ماوه‌یه‌ك‬ ‫له‌مه‌وبه‌ر س���که‌نداڵ (ریس���واییه‌ك)ی‬ ‫گ���ه‌وره‌‌ی دایه‌نگاو باخچه‌ی س���اوایان‬ ‫له‌هۆڵه‌ندا‪ ،‬ده‌س���تدرێژی‌و به‌دڕه‌فتاری‬ ‫سێکس���ی به‌رامبه‌ر چه‌ندی���ن مندااڵن‬ ‫له‌‌ئه‌مستردام ئاش���کرا بوو‪ .‬تاوانباری‬ ‫س���ه‌ره‌کیش‪ ،‬پیاوێک ‌ه به‌ناوی "رۆبه‌رت‬ ‫ئێم" ‪ ،‬ک ‌ه له‌س���اڵی" ‪ ،"١٩٨٣‬له‌واڵتی‬ ‫التفیا ‪ Lettland‬له‌دایکبووه‌و له‌‪٢٠٠٨‬و‌ه‬ ‫ره‌گه‌زنام���ه‌ی هۆڵه‌ن���دی وه‌رگرت���وه‪.‬‬ ‫رۆب���ه‌رت وه‌ک کارمه‌ندێ���ک له‌چه‌ن���د‬ ‫دایه‌نگاو باخچه‌ی ساوایان‌و شوێنی تردا‬ ‫له‌ساڵی "‪ ٢٠٠٧‬تا ‪ "٢٠١٠‬له‌ئه‌مستردام‌و‬ ‫جێگای جی���اوازی ت���ر کاری کردوه‌‪.‬‬ ‫کاره‌ک���ه‌ی سه‌رپه‌رش���تیاری گروپ���ی‬ ‫منداڵی ته‌م���ه‌ن (له‌چه‌ند هه‌فته‌وه‌‌ تا‬ ‫س���ااڵنه) ب���ووه‌‪ .‬له‌لێکۆڵینه‌وه‌کانی‬ ‫‌‌‬ ‫‪٤‬‬ ‫دادگای ئه‌مستردام‪ ،‬له‌ساڵی رابردودا‪،‬‬ ‫‌وتوه ک ‌ه تاوانبار (رۆبه‌رت) الق ‌ه‬ ‫ده‌رکه ‌‌‬ ‫كردن‌و ده‌ستدرێژی سێکسی به‌رامبه‌ر‬ ‫چه‌ندی���ن منداڵی باخچه‌ی س���اوایان‬ ‫ئه‌نجامن���ه‌داوه‌ ک��� ‌ه کاری تێدا کردوه‌‪،‬‬ ‫به‌ڵک���و ل���ه‌ده‌ره‌وه‌ی کاره‌که‌ی خۆی‪،‬‬ ‫وه‌ک کارمه‌ن���دی باخچه‌ی س���اوایان‪،‬‬ ‫خ���ۆی گه‌یاندۆت���ه‌ ئه‌و مااڵن���ه‌ی ک ‌ه‬ ‫پێوس���تیان به‌ئاگاداریک���ه‌ری من���داڵ‬ ‫هه‌بووه‌‪ ،‬ه���ه‌ر له‌وێش���دا به‌دڕه‌فتاری‬ ‫سێکس���ی به‌رامبه‌ر چه‌ندین منداڵی تر‬ ‫ئه‌نجام���داو‌ه به‌بێئه‌وه‌‌ی که‌س گومانی‬ ‫په‌یدۆفیلی ئه‌م فیگور‌ه بکات‪.‬‬ ‫‌دیار‌ه ئاش���کرابوونی ده‌س���تدرێژی‬ ‫سێکسی به‌رامبه‌ر ئه‌و منداڵ ‌ه بچوکانه‌‪،‬‬ ‫ه���ه‌ر دای���ک‌و باوک���ی قوربانیه‌‌کانی‬ ‫توش���ی ش���ۆک‌و شڵه‌‌ژان‌و ش���پرزه‌یی‬ ‫نه‌ک���رده‌وه‌‪ ،‬به‌ڵکو رودان���ی تاوانه‌ک ‌ه‬ ‫له‌ن���او جه‌رگه‌ی ش���ارێکی گ���ه‌وره‌ی‬ ‫وه‌ک ئه‌مس���تردام له‌الیه‌ک‌و کارکردنی‬ ‫کارمه‌ندێک���ی په‌یدۆفیل له‌س���ه‌نته‌ری‬ ‫منداڵپه‌روه‌رده‌کردن‪ ،‬ک ‌ه بانگه‌ش���ه‌ی‬ ‫پاراس���تنی ده‌رون���ی‌و جه‌س���ته‌یی‌و‬ ‫په‌روه‌رده‌ک���ردن ده‌کات‪ ،‬مای���ه‌ی‬ ‫سه‌رس���وڕمان‌و تا راده‌یه‌کیش جێگای‬ ‫ش���ه‌رمه‌زاریی‌و ش���ووره‌یی ب���وو ک ‌ه‬ ‫چۆن په‌یدۆفلی���ک بتوانێت ماوه‌یه‌کی‬ ‫زۆرو ب��� ‌ه به‌رده‌وام���ی به‌بێئ���ه‌وه‌ی‬ ‫هه‌س���تی پێبکرێت‪ ،‬له‌ش���وێن‌و کاتی‬ ‫جی���اوازدا کاری خۆی تاوانی وا گه‌وره‬ ‫ئه‌نجامب���دات‌و ل���ه‌‌وه‌ش بترازێت کۆی‬ ‫کاره‌کانی ده‌س���تدرێژیه‌که‌ی بگه‌یه‌نێت ‌ه‬ ‫تۆڕی ئینته‌رنێت‌و بۆ مه‌به‌ستی بزنسی‬ ‫پۆرنۆگرافی فه‌راهم بکات‪.‬‬ ‫که دایه‌نگاو‬ ‫راستی ‌ه تاڵه‌که‌ له‌وه‌دای ‌ه ‌‌‬ ‫باخچه‌ی ساوایان سه‌نته‌رێک ‌ه دڵنیایی‌و‬ ‫متمان���ه به‌دای���ک‌و ب���اوک‌و کۆمه‌ڵگا‬ ‫ده‌به‌خش���ێت‪ ،‬ش���وێنێکه‌ ئاس���ایش‌و‬ ‫پاراس���تنی من���داڵ له‌ئامێزده‌گرێ���ت‪،‬‬ ‫نه‌ک بنک���ه‌ی چێژو ئامرازێک بۆ حه‌زو‬ ‫ئاره‌زوی که‌سانی په‌یدۆفیل‌و تاوانباران‬ ‫بێت‪ .‬س���ه‌نته‌رێک که‌ تاوانی گه‌وره‌ی‬ ‫به‌رامب���ه‌ر مندااڵن���ی له‌‌ته‌م���ه‌ن چه‌ند‬ ‫مانگ‌و دوو سااڵن ‌ه ئه‌نجامبدرێت‪ .‬دیار‌ه‬ ‫گه‌ر له‌پرۆفیلی په‌یدۆفیل وردببینه‌وه‌‪،‬‬ ‫ده‌ش���ێت ک ‌ه ئه‌م جۆر‌ه فیگورانه‌ کارو‬ ‫ئیشی رۆژانه‌یان له‌و بنکه‌و شوێنانه‌دا‬ ‫ده‌دۆزنه‌و‌ه ک��� ‌ه منداڵی تێدا ئاماده‌یه‌‌‪.‬‬ ‫کارکردنیان به‌هوشیاری له‌و ده‌زگایان ‌ه‬ ‫وه‌ک ماسکێکه‌و راس���تییه‌که‌ی ئه‌مان ‌ه‬ ‫ته‌نها به‌مه‌به‌س���تی پڕکردنه‌وه‌و گه‌ڕان‬ ‫به‌دوای ئ���اره‌زوی سێکس���ی خۆیاندا‬ ‫عه‌وداڵن‌‌‌‪.‬‬ ‫ه���ه‌ر بۆی���ه‌ رۆب���ه‌رت ئێ���م خۆی‬ ‫خزاندب���ووه ئه‌و جێگاو ش���وێنانه‌ ک ‌ه‬ ‫‌‌‬ ‫منداڵی تێدا بووه‌‪ .‬بۆ نمون ‌ه کاتی خۆی‬ ‫ک ‌ه له‌کینیا ب���ووه‌‪ ،‬له‌مه‌یته‌مێک کاری‬ ‫کردوه‌و ک��� ‌ه له‌ئه‌ڵمانیاش ده‌بێت هه‌ر‬ ‫له‌دایه‌نگا‌کار ده‌دۆزێته‌وه‌‪.‬‬ ‫له‌لێکۆڵینه‌وه‌ی* دادگای ئه‌مستردام‬ ‫ده‌رکه‌وت���و‌ه ک ‌ه ژم���اره‌ی حاڵه‌ته‌کانی‬ ‫ده‌س���تدرێژی سێکس���ی رۆب���ه‌رت ک ‌ه‬ ‫ئه‌نجامی داو‌ه نزیکی ‪ ٨٧‬منداڵه‌‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫له‌ب���ه‌ر زۆر بچوکی ته‌مه‌نی منداڵه‌کان‪،‬‬ ‫وه‌ک له‌ته‌مه‌نی (س���اڵ‌و دوو س���اڵ)‪،‬‬ ‫که‌یس���ه‌کان زۆر ئاڵۆز بوه‌‪ ،‬نه‌توانراو‌ه‬ ‫هه‌موو حاڵه‌ته‌کان بپش���کنن‪ .‬هه‌ر له‌و‬ ‫په‌یوه‌نده‌دا هه‌ندێ���ک له‌دایک‌و باوکی‬ ‫قوربانیان ده‌ستیان له‌سکااڵ هه‌ڵگرتوه‌و‬

‫رۆبه‌رت ئێم‬

‫گرنگ ‌ه زیاتر هه‌وڵ‬ ‫بدرێت بۆ پاراستنی‬ ‫منداڵ‌و له‌ده‌ستدرێژی‬ ‫په‌یدۆفیلیه‌کان‬ ‫بپارێزرێن‪ .‬ئیتر‬ ‫ئایا کرداره‌ک ‌ه‬ ‫ی‬ ‫له‌الیه‌ن مامۆستا ‌‬ ‫ئایینی‌ ئه‌نجام‬ ‫بدرێت‪ ،‬یاخود‬ ‫له‌الیه‌ن مامۆستاو‬ ‫سه‌رپه‌رشتیارو‬ ‫به‌رپرسه‌و‌ه بێت‬ ‫له‌به‌ر فش���اری ده‌رونی خۆیان وازیان‬ ‫له‌تۆمارکردنی سکااڵکه‌ هێناوه‌‪.‬‬ ‫ب���ه‌اڵم رۆب���ه‌رت ئێ���م دانی ن���او‌ه‬ ‫به‌تاوانه‌که‌ی ک ‌ه به‌رامبه‌ر (‪ )52‬منداڵی‬ ‫ک���وڕو (‪ )١٥‬منداڵی کچ ده‌س���تدرێژی‬ ‫سێکس���ی ئه‌نجام���داوه‌‪ .‬له‌یه‌ک���ێ‬ ‫له‌منداڵ���ه‌کان نزیک���ی (‪ )٢٠٠٠‬فۆتۆو‬ ‫(‪ )١٣٨‬فلیمی ڤیدیۆی گرتوه‌‪ ،‬تاوانبار‬ ‫ی به‌مه‌به‌س���تی کاری‬ ‫ئ���ه‌م ماتریاالنه‌ ‌‬ ‫پۆرنۆگرافی به‌کارهێن���اوه‌‪ .‬به‌گوێره‌ی‬ ‫زانی���اری وه‌زاره‌ت���ی داد فۆتۆکان���ی‬ ‫ک��� ‌ه به‌مه‌به‌س���تی پۆرنۆگرافی له‌کاتی‬ ‫ده‌س���تدرێژی سێکس���ی ئه‌م مندااڵن ‌ه‬ ‫گرتویه‌ت���ی (‪)٦٠٠٠‬و (‪ )٤٧٠‬فلیم���ی‬ ‫ڤیدۆین‌‪ .‬ک���ۆی ئ���ه‌و ماتریاال‌نه‌ی ک ‌ه‬ ‫له‌کۆمپیته‌ره‌که‌ی رۆبه‌رت ئێم ده‌ستی‬ ‫به‌س���ه‌ردا گیراون‪ )٤٦.٧٧٥( :‬فۆتۆ‪،‬‬ ‫(‪ )٣٦٧٢‬فلیمی ڤیدۆین‪.‬‬ ‫هه‌ڵس���وکه‌وت‌و ئه‌نجامدان���ی کاری‬ ‫سێکس���ی په‌ی���دۆ به‌رامب���ه‌ر من���داڵ‬ ‫کاریگه‌رو کاردانه‌وه‌ی خراپ‌و نێگه‌تیفی‬ ‫بۆ س���ه‌ر گه‌ش���ه‌کردنی منداڵ ده‌بێت‪،‬‬ ‫ل���ه‌ڕووی کۆمه‌اڵیه‌ت���ی‌و مۆراڵ���ه‌و‌ه‬ ‫کارێکی نه‌گونجاوو نه‌ش���یاوه‌‪ ،‬ده‌چێت ‌ه‬ ‫خان���ه‌ی پێش���لکردنی ماف���ی منداڵ‪،‬‬ ‫ئه‌نجامدان���ی کرداره‌که تاوانه‌‌و له‌ڕووی‬ ‫یاس���او‌ه س���زای به‌رامبه‌ره‌‪ .‬ئاشکرای ‌ه‬ ‫له‌به‌ر‌ئه‌وه‌ی دیارده‌ک ‌ه تا ئێستا تابوو‌ه‬ ‫ش���وره‌یه‌کی گ���ه‌وره‌‌ی له‌خۆگرت���وه‪،‬‬ ‫ئه‌وه‌نده‌ی پێویست لێکۆڵینه‌و‌ه له‌سه‌ر‬ ‫په‌یدۆفیل���ی نه‌ک���راوه‌‌‪ ،‬ب���ه‌و مانایه‌ی‬ ‫لێکۆڵینه‌وه‌یه‌کی وا چڕوپڕ نه‌‌کراو‌ه ک ‌ه‬ ‫هه‌مو فاکته‌ره‌کانی گه‌شه‌کردنی مێشک‬ ‫پێش‌و پاش له‌دایکبوون‌و فاکته‌ره‌کانی‬ ‫خێزانی به‌وردی بگرێت ‌ه خۆ‌‪.‬‬

‫*به‌اڵم له‌م سااڵنه‌ی دواییدا‪ ،‬له‌سه‌ر‬ ‫جیاوازی ستره‌کتوری مێشک له‌په‌یوه‌ند‬ ‫به‌په‌یدۆفیلدا‪ ،‬ب ‌ه ‪ MRI‬ده‌رکه‌وتوه‌ ک ‌ه‬ ‫ماده‌یه‌کی ره‌ساسی (خانه‌ی مولوله‌ی‬ ‫مێش���ک)‪ ،‬له‌چه‌ند به‌ش���ێکی مێشکدا‬ ‫وه‌ک���و ل���ه ‌"*‪Hypothalamus",‬‬ ‫‪ ،""Amygdala‬له‌په‌یدۆفیلدا که‌متره‪.‬‬ ‫"‪ ،"Amygdala‬ئه‌و به‌ش���ه‌ی مێشک ‌ه‬ ‫ک��� ‌ه له‌ش���ێوه‌ی باده‌مه‌و په‌یوه‌س���ت ‌ه‬ ‫به‌هه‌س���تی ت���رس‌و ش���ه‌ڕه‌نگێزی‪ .‬تا‬ ‫چه‌ن���د "‪ "Amygdala‬بچ���وک بێ���ت‪،‬‬ ‫ریسکۆ بۆ ئه‌نجامدانی کاری په‌یدۆفیلی‬ ‫زیات���ر ده‌بێت‪ .‬هه‌روه‌ها ده‌رکه‌وتو‌ه بۆ‬ ‫نمون ‌ه له‌‌پێش���اندانی فۆتۆی ئرۆتیک‌و‬ ‫سۆزداری که‌س���ێکی کامڵ به‌که‌سێکی‬ ‫په‌یدۆ‪ ،‬ده‌بینرێت‪ ،‬به‌ش���ی مێش���کی‬ ‫‪Hypothalamus، Prefrontale cortx‬‬ ‫ی په‌یدۆفیل که‌‌متر به‌فۆتۆک ‌ه کاریگه‌ری‬ ‫له‌س���ه‌ر مێش���ک وات ‌ه که‌متر هه‌ستی‬ ‫ده‌روژێت‪ ،‬ئه‌مه‌ش نه‌بوونی هه‌س���ت‌و‬ ‫ح���ه‌زی په‌یدۆ به‌رامبه‌ر که‌س���ی کامڵ‬ ‫رونده‌کاته‌وه‌‪ .‬هه‌ر له‌م په‌یوه‌نده‌دا گه‌ر‬ ‫ره‌سمێکی منداڵیک پیشانی په‌یدۆیه‌ک‬ ‫بدرێت‪ ،‬ده‌بینرێت ک ‌ه به‌ش���ی مێشکی‬ ‫‪ Amygdala‬کاریگ���ه‌ری ده‌بێت‌و زیاتر‬ ‫ده‌وروژێت‪ .‬به‌واتایه‌کی تر ستره‌کتوری‬ ‫مێشکی که‌سێکی په‌یدۆفیل جیاوازتر‌ه‬ ‫له‌که‌س���ێکی ئاس���ایی‪ .‬په‌‌یدۆفیل���ی‬ ‫تێکچونێکه‌ له‌مێش���کدایه‌و پێوس���تی‬ ‫به‌چاره‌س���ه‌ری تایبه‌ت���ی هه‌ی���ه‌‪.‬‬ ‫له‌س���ااڵنی ‪ ١٩٣٨‬تا ‪ ١٩٦٨‬له‌هۆڵه‌ندا‬ ‫‪ ٤٠٠‬په‌یدۆفی���ل له‌ڕێ���گای میت���ۆدی‬ ‫خه‌ستاندن چاره‌سه‌ر کراون‪ .‬له‌ئه‌ڵمانیا‬ ‫له‌ڕێگه‌ی نه‌شته‌رگه‌ری مێشک‪ ،‬به‌شی‬ ‫‪ Hypothalamus‬یارمه‌تی دروان‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫ئێستا رێگا چاره‌سه‌ری تر دانراوه‌‪.‬‬ ‫بێگومان س���که‌ندالی ده‌س���تدرێژی‬ ‫سێکسی باخچه‌ی ساوایان‪ ،‬له‌‌ماوه‌یه‌‌ی‬ ‫رابردودا بوو‌ه خاڵی لێدوان‌و گفتوگۆی‬ ‫کارمه‌ندان���ی ب���واری کۆمه‌اڵیه‌ت���ی‌و‬ ‫ته‌ندروس���تی فێربوون‪ ،‬پرسیار ده‌کراو‬ ‫چ���ۆن‌و چی بکرێ���ت بۆ نه‌هێش���تنی‬ ‫س���ه‌که‌نداڵی گ���ه‌وره‌‌ی ده‌س���تدرێژی‬ ‫سێکس���ی به‌رامب���ه‌ر من���داڵ‪ ،‬ئای���ا‬ ‫دانان���ی کامێ���را‪ ،‬وه‌ک دوو چ���او‪ ،‬بۆ‬ ‫کۆنترۆڵک���ردن‪ ،‬له‌دایه‌ن���گاو باخچه‌ی‬ ‫ساوایان‪ ،‬رێگاگرتنێکه‌ له‌په‌یدۆفیله‌کان‌و‬ ‫پاراس���تنی منداڵ به‌هێز ده‌کات؟ ئایا‬ ‫لۆکاڵ‌و ژوره‌کان له‌جیاتی دیوار بکرێن ‌ه‬ ‫شوش���ه‌‌و هاوکات له‌هه‌م���وو گروپێکدا‬ ‫نۆرم بێت ک���ه‌ پیاوێک‌و ژنێک پێکه‌و‌ه‬ ‫کار بکه‌ن‪ ،‬ئیتر کێش���ه‌که بنبه‌س���ت‬ ‫ده‌کرێت؟ به‌و شێوه‌ی ‌ه متمانه‌و باوه‌ڕی‬ ‫دایک‌و باوکانه‌ی ک ‌ه منداڵه‌کانیان بوون ‌ه‬ ‫قوربانی ده‌س���تدرێژی س���ێکی چاک‬ ‫ده‌بێته‌وه‌؟ دیار‌ه له‌س���ه‌ر ئه‌م خااڵن ‌ه‬ ‫گفتوگ���ۆ زۆر کراوه‌و رێگاچاره‌س���ه‌ری‬ ‫جیا جیای بۆ دانراو‌ه ک ‌ه لێره‌دا شوێنی‬ ‫ئاماژه‌کردن نییه‌‪.‬‬ ‫په‌یدۆفیل���ی له‌هه‌م���و کۆمه‌ڵگایه‌کدا‬ ‫بوونی هه‌یه‌‪ .‬به‌تایبه‌ت له‌کوردس���تان‪،‬‬ ‫له‌ناو هه‌ن���دێ خێ���زان‌و له‌قوتابخانه‌‌و‬ ‫ش���وێنی س���پۆرت‌و کوچ���ه‌و کۆاڵن‌و‬ ‫نادییه‌کان���دا ت���ا رۆژی ئێس���تا‪ ،‬ب��� ‌ه‬ ‫به‌رده‌وام���ی من���دااڵن ده‌س���تدرێژی‬ ‫سێکسییان به‌رامبه‌ر ئه‌نجامده‌درێت‪.‬‬ ‫گرنگ���ه‌ زیات���ر هه‌ڵم���ه‌ت بدرێت بۆ‬ ‫پاراس���تنی من���داڵ‌و له‌ده‌س���تدرێژی‬ ‫په‌یدۆفیلی���ه‌کان بپارێزرێ���ن‪ .‬ئیتر ئایا‬ ‫ی‬ ‫ی ئایین ‌‬ ‫کرداره‌ک ‌ه له‌الیه‌ن مامۆس���تا ‌‬ ‫ئه‌نج���ام بدرێ���ت‪ ،‬یاخ���ود له‌الی���ه‌ن‬ ‫مامۆس���تاو سه‌رپه‌رشتیارو به‌رپرسه‌و‌ه‬ ‫بێ���ت‪ ،‬له‌ناو خێ���زان‌و ماڵ‌و ش���وێنی‬ ‫سپۆرت‌و نادیه‌کان بێت‪ ،‬په‌یدۆفیله‌کان‬ ‫ده‌بێ���ت رێ���کاری یاس���اییان له‌گه‌ڵ‬ ‫بکرێت‌و راده‌ستی دادگا بکرێن هاوکات‬ ‫چاره‌سه‌ری تایبه‌ت بکرێن‪.‬‬ ‫* ‪2011-1-NRC , 11‬‬ ‫*‪2011-11-NOS 25‬‬ ‫*‪Dick Swaab‬‬ ‫*‪ :Hypothalamus‬ئ���ه‌و‬

‫به‌ش���ه‌ی‬ ‫مێشکه‌‪ ،‬ئۆرگانیس���ازی هه‌ڵسوکه‌وتی‬ ‫ده‌کات‪ ،‬رۆڵی گه‌ور‌ه ده‌بینێت له‌مانه‌وه‌و‬ ‫به‌رده‌وامی ژیانی مرۆڤدا وه‌کو خواردن‪،‬‬ ‫جوت بوون‪ ،‬شه‌ڕکردن‪ ،‬هه‌اڵتن‪..‬‬ ‫*‪ :Prefrontale cortx‬به‌ش���ێکی‬ ‫پێشه‌وه‌ی مێشک ‌ه په‌یوه‌ست ‌ه به‌فرمانی‬ ‫ژی���ری‌و س���ۆزی وه‌ک بڕی���اردان‪،‬‬ ‫پالندانان‪ ،‬هه‌ڵسوکه‌وتی کۆمه‌اڵیه‌تی‪،‬‬ ‫کۆنترۆڵکردنی‌کڵپه‌و حه‌ز‪.‬‬

‫کۆمه‌اڵیه‌تی‬

‫کۆمەاڵیه‌تی‬

‫‪komelayety.awene@gmail.com‬‬

‫)‪ )312‬سێشه‌مم ‌ه ‪2012/2/7‬‬

‫"ئه‌وه‌ ‌ی ده‌ڵێت نێرگز ره‌ق نه‌بۆته‌وه‌ سه‌هووه‌"‬

‫‪11‬‬

‫ئا‪ :‬كورده‌ عبدالكریم‬ ‫ی‬ ‫ی هه‌واڵ ‌‬ ‫دوای‌ باڵوبوونه‌و‌ه ‌‬ ‫ی ‪ 35‬رۆژ‬ ‫ره‌قبوونه‌و‌هی‌ نێرگس ‌‬ ‫له‌چه‌مچه‌ماڵ‌‪ ،‬هه‌قیقه‌تی‌ ئه‌و شه‌و‌ه‬ ‫ی ساواكه‌‪،‬‬ ‫ی باوك‌و دایك ‌‬ ‫سارد‌ه له‌زار ‌‬ ‫ی كه‌ناڵ ‌ه‬ ‫جیاوازتره‌ له‌گێڕانه‌وه‌ ‌‬ ‫ی راگه‌یاندن ك ‌ه هه‌ریه‌كه‌و‬ ‫جیاوازه‌كان ‌‬ ‫ی‬ ‫به‌شێوه‌یه‌ك سودیان له‌ڕوماڵكردن ‌‬ ‫ئه‌و رووداوه‌ بینی‌‪.‬‬ ‫ی‬ ‫به‌چون��� ‌ه ن���او ماڵ���ه‌ وێرانه‌ك���ه‌ ‌‬ ‫ی نێرگز‪ ،‬ئه‌وس���ا‬ ‫نه‌عیمه‌خان���ی‌ دایك ‌‬ ‫ی ئ���ه‌و خێزان ‌ه ‪ 3‬نه‌فه‌ریی ‌ه ب ‌ه چ‬ ‫ده‌زان ‌‬ ‫ی‬ ‫ێ ژیان به‌ڕێده‌كه‌ن‪ ،‬دوو ژوور ‌‬ ‫ره‌زاله‌ت ‌‬ ‫ی‬ ‫په‌ڕپوت‪ ،‬خاڵی‌ له‌هه‌ر پێداویستییه‌ك ‌‬ ‫ی ماڵه‌ك ‌ه‬ ‫س���ه‌رده‌میانه‌‪ ،‬راخه‌ره‌كان��� ‌‬ ‫زۆر كۆن‌و پواوه‌ن‪ ،‬زه‌حمه‌ته‌ س���ه‌رما‬ ‫ی ساواكه‌یان‪،‬‬ ‫ی مردن ‌‬ ‫بگه‌ڕێنێته‌وه‌‪ ،‬دوا ‌‬ ‫ی ب���ۆ بردوون‪.‬‬ ‫خێره‌ومه‌ند س���ۆپایه‌ك ‌‬ ‫ئه‌و ش���ه‌وه‌ی‌ نێرگزی‌ ته‌مه‌ن ‪ 35‬رۆژ‬ ‫ی‬ ‫له‌س���ه‌رما ره‌ق بووه‌ته‌وه‌‪ ،‬وه‌كو دایك ‌‬ ‫ی‬ ‫ی لێو‌ه ده‌كات‪ ،‬هیچ كه‌ره‌سته‌یه‌ك ‌‬ ‫باس ‌‬ ‫گه‌رمكردنه‌وه‌یان نه‌بووه‌‪ ،‬ئه‌و س���وور‌ه‬ ‫ی‬ ‫ی به‌هۆ ‌‬ ‫له‌س���ه‌ر ئ���ه‌وه‌ی‌ كۆرپه‌ك��� ‌ه ‌‬ ‫سه‌رماو‌ه گیانی‌ له‌ده‌ست داوه‌‪ ،‬چونك ‌ه‬ ‫ی‬ ‫ی نه‌بووه‌‪ ،‬وتیش��� ‌‬ ‫هیچ نه‌خۆش���ییه‌ك ‌‬ ‫"ئه‌و شه‌و‌ه زۆر س���ارد بوو‪ ،‬من خۆم‬ ‫ی‬ ‫ی ته‌حه‌موول ‌‬ ‫به‌م گه‌وره‌ییه‌ نه‌مئه‌توان ‌‬ ‫ی ئه‌و ش���ه‌و‌ه بكه‌م‪ ،‬سۆپا‬ ‫س���ه‌رماكه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫ێ نه‌وت ‌‬ ‫ش���كاوێكمان هه‌ب���وو‪ ،‬له‌به‌رب ‌‬ ‫پڵیته‌ك���ه‌ی‌ س���وتابوو‪ ،‬هیچ ش���تێك‬ ‫ی له‌به‌ر گه‌رم بكه‌ینه‌وه‌‪،‬‬ ‫نه‌ب���وو خۆمان ‌‬ ‫ی نێرگسدا‪،‬‬ ‫ێ به‌تانیم دا به‌س���ه‌ر ‌‬ ‫هه‌ند ‌‬ ‫بۆ ئ���ه‌وه‌ی‌ له‌س���ه‌رما بیپارێزم‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫ێ بوو‪،‬‬ ‫ژوره‌كه‌مان ئه‌وه‌ند‌ه ساردو نس ‌‬ ‫ئه‌و دوو به‌تانی ‌ه كۆنه‌ش سودیان نه‌بوو‪،‬‬ ‫ده‌م���ه‌و به‌یان هه‌س���تمكرد مناڵه‌كه‌م‬ ‫هه‌ناس���ه‌نادات‪ ،‬ئیتر له‌گه‌ڵ پیاوه‌كه‌م‬ ‫بردمان بۆ خه‌س���ته‌خانه‌‪ ،‬ك ‌ه بردمان‬ ‫دكتۆره‌كان وتیان مردووه‌"‪.‬‬ ‫ی ئه‌و وشه‌ی ‌ه‬ ‫ی بیس���تن ‌‬ ‫نه‌عیمه‌ دوا ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ب���ۆ نه‌ماوه‌ت���ه‌و‌ه ته‌نها ئه‌وه‌ ‌‬ ‫هیچ ‌‬ ‫له‌گه‌ڵ‌ هاوس���ه‌ره‌كه‌ی‌‌و چه‌ند پیاوێك‬ ‫ی بس���پێرن‪ ،‬نه‌عیم ‌ه‬ ‫بردویان��� ‌ه به‌خاك ‌‬ ‫ی‬ ‫ته‌نها به‌و‌ه ئاس���وده‌ی ‌ه تاوه‌كو ناشتن ‌‬ ‫ی كردووه‌‪،‬‬ ‫هه‌ر به‌سنگییه‌و‌ه بووه‌‌و ماچ ‌‬ ‫ی "هه‌رچه‌ند‌ه نه‌بوو‪-‬ین‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫وتیش��� ‌‬ ‫جه‌رگ س���وتان زۆر ناخۆشه‌‪ ،‬زۆرجار‬ ‫ی ك���رد بردیه‌وه‌‌و له‌و‬ ‫ده‌ڵێم خوا باش��� ‌‬ ‫ی بوو"‪.‬‬ ‫نه‌هامه‌تیی ‌ه رزگار ‌‬ ‫ی ئ���ه‌و هه‌واڵه‌‌و‬ ‫پ���اش باڵوبوونه‌و‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫ی له‌الی���ه‌ن ده‌زگاكان��� ‌‬ ‫روماڵكردن��� ‌‬ ‫راگه‌یاندنه‌وه‌‪ ،‬وه‌ه���ا باڵوبۆو‌ه ك ‌ه ئه‌و‬ ‫ی س���ه‌رماو‌ه نه‌مردووه‌‪،‬‬ ‫منداڵ��� ‌ه به‌هۆ ‌‬ ‫هه‌روه‌ها ئ���ه‌و خێزانه‌ یه‌ك دوو موچ ‌ه‬ ‫ی ئابورییان ئه‌و خراپ ‌ه‬ ‫وه‌رده‌گرن‌و بار ‌‬ ‫نیی ‌ه ك ‌ه وه‌كو له‌كه‌ناڵه‌كانه‌و‌ه په‌خش‬ ‫ی‬ ‫ك���راوه‌‪ ،‬له‌و باره‌یه‌و‌ه م���ام ئه‌حمه‌د ‌‬

‫پیاوێك‪ :‬به‌هۆ ‌ی ‪‌ SMS‬ی ت ‌ی ڤی‌‪-‬ی ‌ه‬ ‫لۆكاڵیه‌كان‪ ،‬ژنه‌كه‌م داوای‌ ته‌اڵقده‌كات‬ ‫ئا‪ :‬عیسا خدر‬ ‫ئێس ئێم ئێسی‌ ژێرنوسی‌ ته‌له‌فزیۆنه‌‬ ‫لۆكاڵییه‌كان چه‌ندین كێشه‌ی‌‬ ‫كۆمه‌اڵیه‌تی‌ ناوه‌ته‌وه‌‪ ،‬له‌نه‌بوونی‌‬ ‫یاسایه‌ك بۆ چاودێریكردن‪،‬‬ ‫له‌به‌رامبه‌ریشدا به‌ڕێوه‌به‌ری‌ چه‌ند‬ ‫ته‌له‌فزیۆنێكی‌ لۆكاڵی‌ ئه‌وه‌ ناشارنه‌وه‌‬ ‫كه‌ چه‌ندین كێشه‌ی‌ كۆمه‌اڵیه‌تییان‬ ‫روبه‌ڕوبوه‌ته‌وه‌‪ ،‬به‌اڵم ناتوانن رێگری‌‬ ‫لێبكه‌ن‪ .‬نه‌بوونی‌ یاسایه‌ك به‌ كێشه‌‬ ‫ناوده‌به‌ن‪.‬‬ ‫ ‬ ‫ماڵی نێرگز له‌چه‌مچه‌ماڵ‬ ‫ێ‬ ‫باوكی‌ س���اواك ‌ه ده‌ڵێت "ئه‌م ساڵ س ‌‬ ‫ی نه‌وتم���ان وه‌رگرتووه‌‪ ،‬به‌س‬ ‫وه‌ره‌قه‌ ‌‬ ‫م���ن توانیم یه‌ك به‌رمیلی���ان وه‌رگرم‪،‬‬ ‫ی تر‬ ‫چونكه‌ پاره‌م نه‌ب���وو ئه‌و دووان ‌ه ‌‬ ‫وه‌رگرم‪ ،‬ه���ه‌ر به‌رمیلێك ‪ 38‬هه‌زارت‬ ‫ل���ێ وه‌رده‌گ���رن‪ ،‬دوو س���ێجار نه‌وت‬ ‫هات��� ‌ه به‌رده‌رگا منیش پاره‌م پێنه‌بوو‪،‬‬ ‫ی مه‌عاشم كرد‪ ،‬كاتێك مه‌عاشم‬ ‫چاوه‌ڕێ ‌‬ ‫وه‌رگ���رت‌و چ���وم پڕی‌ بك���ه‌م‪ ،‬وتیان‬ ‫وه‌رقه‌ك���ه‌ت به‌س���ه‌رچووه‌‌و نه‌وتی���ان‬ ‫نه‌دامێ‌‪ ،‬مه‌عقول��� ‌ه ژێرمان نه‌وت بێت‬ ‫مناڵه‌كه‌ی‌ من له‌سه‌رما ره‌قبێته‌وه‌؟!"‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ئه‌و پیاوه‌ كه‌ تاز‌ه جگه‌رگۆش���ه‌یه‌ك ‌‬ ‫ێ‬ ‫له‌ده‌ست داوه‌‪ ،‬پێیناخۆش ‌ه ك ‌ه هه‌ند ‌‬ ‫ی‬ ‫ی منداڵه‌كه‌ ‌‬ ‫الیه‌ن ده‌یان���ه‌وێ‌ چیرۆك ‌‬ ‫بش���ێوێنن‪ ،‬گوای��� ‌ه ره‌ق نه‌بووه‌ته‌وه‌‪،‬‬ ‫ی ده‌ڵێن نێرگز‬ ‫ئه‌و ده‌ڵێ���ت "ئه‌وان���ه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی وه‌رئه‌گرێ���ت‌و ‪ 60‬هه‌زار ش���ه‌هیدانه‌ ‌‬ ‫ره‌ق نه‌بووه‌ته‌و‌ه سه‌هوون"‪ .‬له‌درێژه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی دایكیش���ی‌‪ ،‬من نه‌خوێنده‌وارم‪ ،‬گشت ‌‬ ‫ی "بیستوم ‌ه قایمقام ‌‬ ‫قسه‌كانیدا وتیش ‌‬ ‫ی كۆبكه‌نه‌و‌ه بزان ‌ه چه‌ند ده‌كات"‪.‬‬ ‫چه‌مچه‌م���اڵ له‌ته‌له‌فزی���ۆن وتویه‌ت ‌‬ ‫ی‬ ‫ئه‌و پی���اوه‌ ك��� ‌ه رۆژان��� ‌ه خه‌ریك ‌‬ ‫گوای���ه‌ مانگ���ی‌ ملیۆنێ���ك وه‌رئه‌گرم‪،‬‬ ‫ئاخر تو ئه‌و خوای���ه‌ من ئه‌و پاره‌یه‌م حه‌ماڵ���ی‌‌و قت���وو كۆكردنه‌وه‌یه‌ له‌ناو‬ ‫ی فڕێدانی‌ پاش���ه‌ڕۆك‬ ‫ێ بوو‪ ،‬من فه‌قیرانه‌یه‌ك وه‌رئه‌گرم ش���ارو ش���وێن ‌‬ ‫له‌كو ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ناخۆش��� ‌ه سه‌ره‌ڕا ‌‬ ‫ب���ڕۆن له‌گش���ت چه‌مچه‌ماڵ بپرس���ن‪ ،‬له‌چه‌مچه‌ماڵ‌‪ ،‬ال ‌‬ ‫ی‬ ‫ی به‌هۆ ‌‬ ‫ی چه‌نێكه‌‪ ،‬ئه‌و‌ه جه‌رگ سوتان‌و مردنی‌ ساواكه‌ ‌‬ ‫بزانن فه‌قیران���ه‌ مانگ ‌‬ ‫هه‌وێكه‌مه‌‪ ،‬ش���ه‌ش مانگ جارێك ‪ 150‬ن���ه‌داری‌‌و ره‌قبوون���ه‌و‌ه له‌س���ه‌رمادا‪،‬‬ ‫ی‬ ‫ی به‌ده‌مه‌و‌ه بكه‌ن‪ ،‬وتیش ‌‬ ‫ی ‪ 300‬هه‌زار هێشتا درۆ ‌‬ ‫هه‌زار وه‌رئه‌گرم‪ ،‬وات ‌ه ساڵ ‌‬ ‫ی نه‌وه‌د هه‌زار "ئێم ‌ه جه‌رگمان سووتاو‌ه هێشتا درۆو‬ ‫دینار‪ ،‬ژنه‌كه‌ش���م مانگ ‌‬

‫ی‬ ‫ی خه‌ڵك ‌‬ ‫خێر ‌‬ ‫خێرخوا بنوسێت‬ ‫یارمه‌تیمان ئه‌ده‌ن‪،‬‬ ‫ی‬ ‫ئه‌گه‌ر چاوه‌ڕێ ‌‬ ‫حكومه‌ت بكه‌ین‪،‬‬ ‫له‌سه‌رما هه‌موومان‬ ‫ره‌ق ده‌بینه‌وه‌‬

‫فۆتۆ‪ :‬کوردستا ‌ن مریه‌می ‪ 3‬ساڵ‪ ،‬خوشکی نێرگز‬

‫ی‬ ‫ی ئ���ه‌و‌ه ئه‌كه‌ن ك��� ‌ه مانگ ‌‬ ‫ده‌له‌س���ه‌ ‌‬ ‫ملیۆنێك وه‌رئه‌گرم"‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ی ره‌قبوون���ه‌وه‌ ‌‬ ‫ئ���ه‌و پی���اوه‌ دوا ‌‬ ‫ی بێهیوا بووه‌‌و‬ ‫كۆرپه‌كه‌ی‌ به‌ته‌واوه‌ت��� ‌‬ ‫ی‬ ‫ی نازانێت كه‌ له‌و گه‌ڕه‌كه‌ ‌‬ ‫به‌دووریش��� ‌‬ ‫ی‬ ‫ی هه‌ژارنشینه‌ روداو ‌‬ ‫ئه‌وان ك ‌ه هه‌موو ‌‬ ‫هاوش���ێوه‌ بكه‌وێت���ه‌وه‌‪ ،‬ئ���ه‌و هه‌موو‬ ‫ی هه‌رێم���ه‌‪،‬‬ ‫ی له‌حكومه‌ت��� ‌‬ ‫گله‌ییه‌كان��� ‌‬ ‫ی هه‌رێ���م‪،‬‬ ‫ی ئ���ه‌و حكومه‌ت��� ‌‬ ‫به‌وت���ه‌ ‌‬ ‫حكومه‌ت���ی‌ ده‌وڵه‌مه‌ن���دو پ���اره‌داره‌‪،‬‬ ‫به‌هیچ ش���ێوه‌یه‌ك حكومه‌تی‌ هه‌ژاران‬ ‫ی گه‌یش���ت ‌ه‬ ‫نیی���ه‌‪ ،‬وتیش���ی‌ "خه‌ڵك ‌‬ ‫س���ه‌رمانگ‪ ،‬كه‌چی‌ هێشتا ئێم ‌ه له‌به‌ر‬ ‫ی‬ ‫چ���را دائه‌نیش���ین‪ ،‬ش���ه‌وان ‌ه كاره‌با ‌‬ ‫مۆلیده‌م���ان نییه‌‪ ،‬نه‌ك م���ن‪ ،‬هه‌موو‬ ‫ئ���ه‌م ماڵ��� ‌ه فه‌قیرانه‌ی‌ دراوسێش���م‪،‬‬ ‫ك���ه‌ كاره‌ب���ای‌ حكوم���ی‌ ئه‌بڕێت ئیتر‬ ‫ئێم ‌ه له‌به‌ر چرا دائه‌نیش���ین‪ ،‬سه‌یرك ‌ه‬ ‫دیواره‌كانم���ان چۆن ب��� ‌ه دوكه‌ڵی‌ چرا‬ ‫ی خه‌ڵكی‌ خێرخوا‬ ‫ره‌شبوونه‌ته‌وه‌‪ ،‬خێر ‌‬ ‫بنوس���ێت یارمه‌تیمان ئ���ه‌ده‌ن‪ ،‬ئه‌گه‌ر‬ ‫چاوه‌ڕێی‌ حكومه‌ت بكه‌ین‪ ،‬له‌س���ه‌رما‬ ‫هه‌مووم���ان ره‌ق ده‌بین���ه‌وه‌‪ ،‬هێش���تا‬ ‫ئێم ‌ه باشین‪ ،‬ئه‌وه‌تا دراوسێكه‌مان ك ‌ه‬ ‫هه‌ر له‌م خانوانه‌ ده‌ژین‪ ،‬چوار كه‌س���ن‬ ‫هه‌مووی���ان عه‌قڵیان ته‌واو نییه‌‪ ،‬كه‌س‬ ‫نیی��� ‌ه لێی���ان بپرس���ێته‌وه‌‪ ،‬حكومه‌ت‬ ‫ی وه‌ك من‌و‬ ‫ی دوو فه‌قیر ‌‬ ‫له‌كوێی ‌ه فریا ‌‬

‫ئێم ‌ه جه‌رگمان‬ ‫سووتاوه‌ هێشتا‬ ‫درۆو ده‌له‌سه‌ی‌ ئه‌و‌ه‬ ‫ی‬ ‫ئه‌كه‌ن ك ‌ه مانگ ‌‬ ‫ملیۆنێك وه‌رئه‌گرم‬ ‫ئه‌وان بكه‌وێت"‪.‬‬ ‫ی‬ ‫نه‌عیم ‌ه وه‌ك دایكێك ئه‌و داخوازییه‌ ‌‬ ‫نه‌هاتۆته‌دی‌‪ ،‬ئ���ه‌و دوای‌ ئه‌و بۆچون ‌ه‬ ‫ی‬ ‫كه‌وت���وو‌ه ك ‌ه هه‌م���وو منداڵێك رزق ‌‬ ‫ی به‌ناوچه‌وانی‌ خۆیه‌وه‌یه‌تی‌‪ ،‬هه‌ر‬ ‫خۆ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی مریه‌م ‌‬ ‫ی ئ���ه‌و‌ه ‌‬ ‫بۆی ‌ه كه‌ س���ه‌ره‌ڕا ‌‬ ‫ێ س���اڵی‌ ته‌واو‬ ‫كچی���ان هێش���تا س��� ‌‬ ‫نه‌كردووه‌‪ ،‬بڕیاریان داوه‌ منداڵێكی‌ تر‬ ‫بخه‌نه‌وه‌‪ ،‬به‌اڵم منداڵه‌كه‌یان له‌سه‌رما‬ ‫ره‌ق بووه‌ته‌وه‌‪ ،‬وتیش���ی‌ "كه‌ سكم به‌و‬ ‫منداڵ ‌ه هه‌بوو‪ ،‬ئه‌موت ئینشائه‌ڵاڵ خوا‬ ‫ل���ه‌م نه‌بوونی ‌ه رزگارمان ده‌كات‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫به‌داخ���ه‌و‌ه ‪ 35‬رۆژ ژیاو به‌و ش���ێوه‌ی ‌ه‬ ‫به‌جێی هێشتین"‪.‬‬

‫برایه‌ك‪ :‬خوشكه‌كه‌م له‌داخ ‌ی به‌دمه‌ست ‌ی مێرده‌ك ‌هی‌ خۆی‌ سووتاند‬ ‫ئا‪ :‬سارا قادر‬ ‫له‌شه‌وی‌ ‪1/11‬دا شه‌ونم جه‌سته‌ی‌‬ ‫خۆی‌ كرده‌ سووتماك‪ ،‬تا چیتر‬ ‫به‌ده‌ست به‌د مه‌ستی‌ مێرده‌كه‌یه‌وه‌‬ ‫ئازار نه‌چێژێت‌و ژیانی‌ له‌وه‌ تاڵتر‬ ‫نه‌بێت‪ ،‬به‌اڵم به‌ر له‌مردنی‌ دانبه‌وه‌دا‬ ‫ده‌نێت كه‌ له‌داخی‌ مێرده‌كه‌ی‌‬ ‫خۆی‌ سووتاندووه‌ بۆیه‌ هه‌ر دوای‌‬ ‫ته‌واوبوونی‌ پرسه‌كه‌ مێرده‌كه‌ی‌‬ ‫ده‌ستگیر ده‌كرێت‌و ئێستا له‌زیندانه‌‪.‬‬ ‫شه‌ونمی‌ ته‌مه‌ن بیست‌و نۆ ساڵ ماوه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫ده‌ س���اڵه‌ له‌گه‌ڵ هاوسه‌ره‌كه‌ی‌ ژیانیان‬ ‫دروست كردووه‌‪ ،‬كوڕێكی‌ ته‌مه‌ن حه‌وت‬ ‫ساڵ‌و كچێكی‌ ته‌مه‌ن سێ‌ ساڵه‌یان هه‌یه‌و‬ ‫وه‌ك ه���ه‌ر خێزانێكی‌ ئاس���ایی‌ ژیاون‪،‬‬ ‫ب���ه‌اڵم ئه‌وه‌ی‌ ش���ه‌ونمی‌ جیاكردۆته‌وه‌ ش���ه‌ونم زۆر قورس ده‌كه‌وێته‌وه‌و به‌بێ‌ شتێ‌ كۆتاییپێهاتووه‌ هه‌رچه‌نده‌ خۆی‌‌و‬ ‫ی براك���ه‌ی‌ ئ���اگای‌ لێبێت نه‌وت مێرده‌ك���ه‌ی‌ رایانك���ردووه‌و به‌ده‌س���ت‬ ‫له‌ژنێك���ی‌ ت���ر‪ ،‬م���ه‌ی‌ خواردن���ه‌وه‌ی‌ ئه‌وه‌ ‌‬ ‫به‌رده‌وامی‌ مێرده‌كه‌ی‌ بووه‌ به‌جۆرێك‪ ،‬ئ���ه‌كات به‌خۆیدا خۆی‌ ده‌س���وتێنێت‪ ،‬هه‌وڵیان���داو‌ه بیكوژێننه‌وه‌‪ ،‬به‌اڵم له‌به‌ر‬ ‫كه‌ چیتر نه‌یتوانیوه‌ ته‌حه‌مولی‌ بكات‌و به‌اڵم براژنه‌كه‌م دووج���ار چه‌رخه‌كه‌ی‌ زۆری‌ گڕه‌ك���ه‌ بۆی���ان نه‌كوژاوه‌ته‌وه‌و‬ ‫دواجار به‌ كۆتاییهێنان به‌ ژیانی‌ خۆی‌‪ ،‬له‌ده‌س���ت ده‌س���ه‌نێت ك���ه‌ ش���تی‌ وا ئه‌ویش له‌تاو ئازاری‌ جه‌سته‌ی كه‌ وه‌ك‬ ‫نه‌كات به‌ب���ێ‌ ئه‌وه‌ی‌ مێرده‌كه‌ی‌ خۆی‌‌و بوركانێ���ك ئاگره‌كه‌ داگی���ری‌ كرده‌وه‌‪،‬‬ ‫له‌مێرده‌كه‌ی‌ جیابۆوه‌‪.‬‬ ‫وه‌ك براكه‌ی‌ شه‌ونم باسی‌ كرد "ئه‌و مێرده‌كه‌ی‌ شه‌ونمیش ئاگادار بكاته‌وه‌‪ ،‬هاواری‌ كردووه‌ ت���ا براژنه‌كه‌ی‌ به‌په‌ل ‌ه‬ ‫ی شه‌وو هه‌موو به‌تانییه‌ك ده‌هێنێت‌و تێیه‌وه‌ ده‌پێچێت‌و‬ ‫ش���ه‌و‌ه من‌و خێزانه‌كه‌م میوانی‌ ئه‌وان به‌اڵم بووه‌ نزیكی‌ یازده‌ ‌‬ ‫بوی���ن‪ ،‬دوای‌ نانخواردن هه‌س���تم كرد به‌دیار ته‌له‌فزیۆنه‌وه‌ دانیش���تبوین له‌پڕ ده‌یكوژێنێته‌وه‌‌و به‌ره‌و نه‌خۆش���خانه‌ی‌‬ ‫زاواكه‌م سه‌رخۆش���ه‌‪ ،‬ئاگادارم كرد كه‌ ژنه‌ك���ه‌م ه���اواری‌ كرد ش���ه‌ونم خۆی‌ ئیمێرجنس���ی‌ ده‌ب���ه‌ن‪ ،‬ب���ه‌اڵم زۆریی‌‬ ‫بۆنی‌ مه‌شروبت لێدێت خواردوته‌ته‌وه‌؟ س���ووتاند‌و به‌ گ���ڕه‌وه‌ ب���ه‌ره‌و كۆاڵن رێژه‌ی‌ سووتاویه‌كه‌ی‌ ناهێڵێت له‌دوازده‌‬ ‫به‌اڵم نكۆڵ���ی‌ لێكردو راس���تی‌ له‌گه‌ڵ رایك���رد"‪ .‬براكه‌ی‌ ش���ه‌ونم ئاماژه‌ به‌و كاژێر زیاتر بژی‌‌و كوڕو كچ‌و خێزانه‌كه‌ی‌‬ ‫نه‌وت���م‪ ،‬چونك���ه‌ له‌ژووره‌ك���ه‌ی‌ تر به‌ س���اته‌ ده‌كات كه‌ چه‌ند مه‌ترس���یدارو جێده‌هێڵێت‪ ،‬ب���ه‌اڵم به‌ر له‌دوا مااڵوایی‌‬ ‫دزیه‌وه‌ خواردبوی���ه‌وه‌‪ ،‬به‌اڵم ئه‌مه‌ الی‌ خه‌مناك بووه‌و هه‌ستی‌ كرده‌وه‌ هه‌موو كردن‪ ،‬دان���ی‌ به‌وه‌داناوه‌ كه‌ مێرده‌كه‌ی‌‬

‫ئه‌مه‌ له‌كاتێكدایه‌ مێرده‌ ره‌شپۆشه‌كه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫شه‌ونم له‌ناو زینداندا باسی‌ له‌وه‌كرد كه‌‬ ‫ئه‌وان كێشه‌یان نه‌بووه‌و خانووی‌ له‌سه‌ر‬ ‫ژنه‌كه‌ی‌ تاپۆ كردووه‌و ئه‌و شه‌وه‌ش كه‌‬ ‫ژنه‌كه‌ی‌ خۆی‌ س���ووتاندووه‌‪ ،‬پێش���تر‬ ‫هیچ كێشه‌یه‌ك رووینه‌داوه‌‪ ،‬به‌اڵم برای‌‬ ‫ژنه‌كه‌ ئه‌مه‌ی‌ به‌ ناڕاست زانی‌‪ ،‬چونكه‌‬ ‫"ئه‌وه‌ كێش���ه‌یه‌كی‌ كۆنیانه‌و ئه‌م كوڕه‌‬ ‫هه‌ر ده‌س���تی‌ لێهه‌ڵنه‌گرت تا س���ه‌ری‌‬ ‫ژنه‌ك���ه‌ی خ���وارد"‪ ،‬ب���ه‌اڵم مێرده‌كه‌ی‌‬ ‫ش���ه‌ونم ته‌نه���ا باس���ی‌ تووڕه‌ی���ی‌‌و‬ ‫تاڕاده‌یه‌ك نه‌خۆش���یه‌كانی‌ ش���ه‌ونمی‌‬ ‫كرد به‌بێ‌ ئه‌وه‌ی‌ هیچ شتێكی‌ ناڕاستی‌‬ ‫خۆی‌ باس بكات "ژنه‌ك���ه‌م زۆر تووڕه‌‬ ‫بوو‪ ،‬بورانه‌وه‌ش���ی‌ له‌گه‌ڵدا بوو‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫م���ن زۆر باش بووم له‌گه‌ڵیدا‪ ،‬نازانم بۆ‬ ‫ئه‌وه‌ی‌ كرد"‪ .‬به‌اڵم ش���ه‌ونم خۆی‌ الی‌‬ ‫پۆلیس دان���ی پێداناوه‌ كه‌ له‌داخی‌ ئه‌و‬ ‫چه‌ن���د ئ���ازاری‌ داوه‌و ئه‌می���ش هی���چ خۆی‌ س���ووتاندووه‌‪ .‬هه‌رچه‌نده‌ به‌پێی‌‬ ‫رێگه‌چاره‌یه‌ك���ی‌ نه‌دۆزیوه‌ت���ه‌وه‌ جگه‌ یاس���ا ئه‌م مێرده‌ خراوه‌ته‌ زیندانه‌وه‌‪،‬‬ ‫به‌اڵم ئه‌وه‌ی‌ سه‌یره‌ كه‌سوكاری‌ شه‌ونم‬ ‫له‌وه‌ی‌ كه‌ كردوویه‌تی‌‪.‬‬ ‫براكه‌ی‌ ش���ه‌ونم ئاماژه‌ی‌ به‌وه‌دا كه‌ هیچ داوایه‌كی‌ یاس���اییان نییه‌و براكه‌ی‌‬ ‫له‌سه‌ره‌تاوه‌ كێشه‌یان زۆر بووه‌‪ ،‬چه‌ندین له‌و باره‌ی���ه‌وه‌ وتی‌ "ئێم���ه‌ داومانه‌ته‌‬ ‫ج���ار ئ���ه‌وان وه‌ك ماڵه‌باوكێك داوایان ده‌س���ت خودا تا هه‌قی‌ بستێنێ‌‌و تازه‌‬ ‫لێكردووه‌ ك ‌ه ته‌اڵق وه‌ربگرێت‌و بێته‌وه‌ هیچمان بۆ ناكرێت ته‌نانه‌ت بێبه‌ش���ین‬ ‫ماڵه‌وه‌‪ ،‬به‌اڵم "هه‌موو جارێ‌ منداڵه‌كانی‌ له‌خوشكه‌زاكانیشمان‪ ،‬چونكه‌ الی‌ ماڵه‌‬ ‫ده‌كرده‌ بیان���وو‪ ،‬ئه‌و هه‌نگاوه‌ی‌ نه‌ده‌نا خه‌زورانی‌ شه‌ونمن"‪.‬‬ ‫چه‌ند جارێكیش الی‌ دایكم‌و خوشكه‌كانم‬ ‫باس���ی‌ كردبوو كه‌ ئه‌وه‌ن���ده‌ پڕ ئازارم تێبینی‌‪ :‬له‌به‌ر ته‌واونه‌بوونی‌ كه‌یسی‌‬ ‫ره‌نگ���ه‌ رۆژێ‌ كۆتایی‌ به‌ هه‌موو ش���تێ‌ مێرده‌كه‌ی‌‪" ،‬شه‌ونم"مان وه‌ك ناوێكی‌‬ ‫بێنم‪ ،‬به‌اڵم كه‌س باوه‌ڕی‌ پێنه‌كردبوو"‪ .‬خوازراو داناوه‌‪.‬‬

‫ئێمه‌ داومانه‌ت ‌ه‬ ‫ده‌ست خودا تا‬ ‫هه‌قی‌ بستێنێ‌‌و تاز‌ه‬ ‫هیچمان بۆ ناكرێت‬ ‫ته‌نانه‌ت بێبه‌شین‬ ‫له‌خوشكه‌زاكانیشمان‪،‬‬ ‫ی ماڵ ‌ه‬ ‫چونك ‌ه ال ‌‬ ‫ی شه‌ونمن‬ ‫خه‌زوران ‌‬

‫به‌ڕێوه‌به‌ری‌ تی‌ ڤی‌ قه‌اڵ‪ :‬به‌هۆی‌‬ ‫كێشه‌یه‌كی‌ كۆمه‌اڵیه‌تییه‌وه‌ ‪-SMS‬مان‬ ‫راگرت‬ ‫زانا خه‌لیل‪ ،‬به‌ڕێوه‌به‌ری‌ ته‌له‌فزیۆنی‌‬ ‫قه‌اڵ‪ ،‬ك���ه‌ كه‌ناڵێكی‌ لۆكاڵی‌‪-‬یه‌‪ ،‬ئاماژه‌‬ ‫ب���ۆ ئه‌وه‌ ده‌كات كه‌ ماوه‌ی‌ دوو س���اڵ‬ ‫ده‌بێت ئ���ه‌و ‪ SMS‬نه‌ی���ان راگرتووه‌‪،‬‬ ‫به‌هۆی‌ ئاس���تی‌ ن���ا رۆش���نبیری‌ ئه‌و‬ ‫كه‌سانه‌ی‌ به‌شدارییان له‌م ژێر نوسانه‌ی‌‬ ‫تی‌ ڤی‌ یه‌كه‌یان كردووه‌‪ .‬زانا‪ ،‬ئه‌وه‌ش‬ ‫ناش���ارێته‌وه‌ كه‌ له‌دوو ساڵی‌ رابردوودا‬ ‫به‌ه���ۆی‌ ئه‌و ئێ���س ئێ���م ئێس‪-‬ـانه‌ی‌‬ ‫ك���ه‌ ده‌بێته‌ ژێر نوس���ی‌ تی‌ ڤی‌ یه‌كان‬ ‫تووشی‌ كێشه‌یه‌كی‌ كۆمه‌اڵیه‌تی‌ بوون‌و‬ ‫دواتر كێش���ه‌كه‌یان چاره‌سه‌ر كردووه‌‪،‬‬ ‫ی گه‌ڕانده‌وه‌ بۆ ئه‌وه‌ی‌‬ ‫هۆكاری‌ ئه‌وه‌ش ‌‬ ‫كه‌ "كه‌سانێك به‌شداریی‌ له‌و ژێرنوسانه‌‬ ‫ده‌كه‌ن كه‌ ئاستی‌ رۆشنبیرییان كه‌مه‌‌و‬ ‫خه‌ڵكێكی‌ نا هۆش���یارن‪ ،‬بۆیه‌ ده‌بینین‬ ‫كێشه‌‌و گرفت به‌هۆی‌ ئه‌و ژێرنوسانه‌وه‌‬ ‫دروست ده‌بن"‪.‬‬ ‫سه‌باره‌ت به‌ پشكی‌ ته‌له‌فزیۆنه‌كه‌یان‬ ‫بۆ ئ���ه‌و ‪ SMS‬ن���ه‌ش زان���ا خه‌لیل‪،‬‬ ‫باس���یله‌وه‌كرد ك���ه‌ قازان���ج هه‌یه‌ له‌‬ ‫‪-SMS‬ه‌كان‪ ،‬ك���ه‌ له‌ه���ه‌ر نامه‌یه‌ك ‪4‬‬ ‫س���ه‌نت بۆ تی‌ ڤی‌ بووه‌‌و ‪ 6‬س���ه‌نت‪-‬‬ ‫یش ب���ۆ كۆمپانیا‌و ‪ 10‬س���ه‌نت‪-‬یش بۆ‬ ‫كۆمپانیای‌ كۆڕه‌ك تلیكۆم‪ ،‬به‌ڕێوه‌به‌ری‌‬ ‫تی‌ ڤی‌ قه‌اڵ وتیش���ی‌ "ناردنی‌ ئه‌و ئێس‬ ‫ئێ���م ئێس‪-‬انه‌ قازانجی‌ هه‌یه‌‪ ،‬له‌تی‌ ڤی‌‬ ‫یه‌كانی‌ هه‌موو دنیادا ‪ ،‬به‌اڵم له‌به‌رئه‌وه‌ی‌‬ ‫هه‌ستمان كرد له‌كۆمه‌ڵگای‌ ئێمه‌ الیه‌نی‌‬ ‫سلبیاتی‌ زیاتره‌ له‌هه‌موو روێكه‌وه‌‪ ،‬بۆیه‌‬ ‫بڕیارماندا ئه‌و ژێر نوسیه‌ نه‌هێڵین"‪.‬‬ ‫به‌ڕێوه‌به‌ری‌ تی‌ ڤی‌ هه‌تاو‪ :‬له‌الیه‌ن‬ ‫وه‌زاره‌تی‌ رۆشنبیری‌ هیچ سانسۆرێك‬ ‫له‌سه‌ر تی‌ ڤی‌ یه‌كان نییه‌‬ ‫ه���اوكار حه‌م���ه‌ ره‌ش‪ ،‬به‌ڕێوه‌به‌ری‌‬ ‫ته‌له‌فزیۆن���ی‌ هه‌ت���او‪ ،‬ك���ه‌ كه‌ناڵێكی‌‬ ‫لۆكاڵی‪-‬یه‌ له‌ش���اری‌ هه‌ولێر‪ ،‬ئاماژه‌ بۆ‬ ‫ئه‌وه‌ده‌كات كه‌ كێشه‌ی‌ زۆریان بۆ دروست‬ ‫ده‌بێت‌و بێزارب���وون به‌هۆی‌ ئه‌و ‪SMS‬‬ ‫انه‌وه‌‪ ،‬به‌اڵم له‌گه‌ڵئه‌وه‌ش���دا داهاتێكی‌‬ ‫باشی‌ هه‌یه‌‌و بۆشاییه‌ك پڕ ده‌كاته‌وه‌ بۆ‬ ‫به‌ڕێوه‌بردنی‌ ته‌له‌فزیۆنه‌كه‌یان‪ ،‬چونكه‌‬ ‫دووه‌م كه‌ناڵن ك���ه‌ زۆرترین ‪SMS‬یان‬ ‫بۆ ده‌چێت‪ ،‬به‌ڕێوه‌به‌ری‌ تی‌ ڤی‌ هه‌تاو‪،‬‬ ‫وتیش���ی‌ "ش���ه‌وانه‌ ‪2‬تا‪ 3‬هه‌زار ‪SMS‬‬ ‫داده‌به‌زێنی���ن كه‌ ‪99%‬ی‌ ئه‌و كه‌س���انه‌‬ ‫گه‌نجن‪ ،‬بۆیه‌ توش���ی‌ زۆرترین كێش���ه‌‬ ‫ده‌بین"‪.‬‬ ‫س���ه‌باره‌ت به‌داهات���ی‌ ئ���ه‌و ‪SMS‬‬ ‫كانی���ش به‌ڕێوه‌ب���ه‌ری‌ تی‌ ڤ���ی‌ هه‌تاو‬ ‫وتی‌ "له‌ه���ه‌ر ‪SMS‬ێك ‪ 4‬س���ه‌نت بۆ‬ ‫ئێمه‌یه‌‌و ‪ 6‬سه‌نت بۆ ئه‌و كۆمپانیایه‌ كه‌‬ ‫به‌شداریمان له‌گه‌ڵكردووه‌‌و ‪ 10‬سه‌نتیش‬ ‫بۆ كۆمپانیای‌ كۆره‌ك تیلیكۆمه‌"‪.‬‬ ‫ه���اوكار ب���اس ل���ه‌وه‌ش ده‌كات كه‌‬ ‫هیچ سانس���ۆرێك له‌الی���ه‌ن وه‌زاره‌تی‌‬ ‫رۆش���نبیرییه‌وه‌ نیی���ه‌‌و به‌یاس���ا ئه‌و‬ ‫كاران���ه‌ش رێكنه‌خ���راوه‌‪ ،‬وه‌ك خ���ۆی‬ ‫ئام���اژه‌ی‌ ب���ۆ ده‌كات كه‌ناڵه‌كه‌ی���ان‬ ‫سانسۆریان داناوه‌ "خۆمان سانسۆرێكی‌‬ ‫زۆرمان داناوه‌‪ ،‬كه‌ وشه‌ی‌ بێوه‌ژن‌و ژن‪،‬‬ ‫له‌ئێس ئێ���م ئێس‪-‬ه‌كاندا نه‌بێت‌و رێگه‌‬ ‫ناده‌ین‪ ،‬به‌اڵم له‌گه‌ڵئه‌وه‌شدا كێشه‌یه‌كی‌‬ ‫زۆر زۆر دروست ده‌بێت"‪.‬‬

‫به‌ڕێوه‌به‌ری‌ ته‌له‌فزیۆنی‌ ئیڤێكت‪:‬‬ ‫رۆژانه‌ ‪ 4‬تا‪ 5‬هه‌زار كورته‌نامه‌‬ ‫داده‌به‌زێنین‬ ‫سه‌باره‌ت به‌و كێش���انه‌ی‌ كه‌ به‌هۆی‌‬ ‫ئ���ه‌و كورته‌نامانه‌وه‌ دروس���ت ده‌بێت‪،‬‬ ‫ن���ه‌وزاد ئیس���ماعیل به‌ڕێوه‌ب���ه‌ری‌‬ ‫ته‌له‌فزیۆن���ی‌ ئیڤێكت‪ -‬ك���ه‌ كه‌ناڵێكی‌‬ ‫لۆكاڵیی���ه‌‪ ،‬پێیوایه‌ ئ���ه‌و كورته‌نامانه‌‬ ‫الیه‌نی‌ ب���اش‌و خراپی‌ هه‌یه‌‪ ،‬كه‌ الیه‌نه‌‬ ‫باشه‌كه‌ی‌ ئه‌وه‌یه‌ بۆشایی‌ ئه‌و كه‌سانه‌‬ ‫پڕده‌كات���ه‌وه‌ ك���ه‌ زانی���اری‌ ته‌واویان‬ ‫له‌س���ه‌ر ئه‌نته‌رنێت نیی���ه‌‪ ،‬كه‌ به‌هۆی‌‬ ‫ئ���ه‌و كورته‌نامانه‌وه‌ یه‌كتر ده‌ناس���ن‌و‬ ‫له‌كاتی‌ بۆنه‌كاندا پیرۆزبایی‌ له‌دۆستان‌و‬ ‫خۆشه‌ویس���تانیان ده‌ك���ه‌ن‪ ،‬ب���ه‌اڵم‬ ‫له‌گه‌ڵئه‌وه‌ش���دا‪ ،‬هه‌ندێك كه‌س توانج‌و‬ ‫قس���ه‌ی‌ ناش���رین به‌و هۆیه‌وه‌ به‌یه‌كتر‬ ‫ده‌ڵێن‪ ،‬به‌اڵم فلته‌رێكم���ان له‌كۆنترۆڵ‬ ‫دان���اوه‌ بۆ ئه‌وه‌ی‌ زه‌ره‌ر به‌هیچ یه‌كێك‬ ‫نه‌گات"‪.‬‬ ‫به‌پێی‌ ئه‌و ئامارانه‌ بێت كه‌ ده‌س���ت‬ ‫ئاوێنه‌ كه‌وت���ووه‌ ته‌له‌فزیۆنی‌ ئیڤێكت‬ ‫به‌پله‌ی‌ یه‌كه‌م دێت بۆ به‌ش���داریكردنی‌‬ ‫بین���ه‌ر له‌كورته‌نامه‌‪ ،‬وه‌ك به‌ڕێوه‌به‌ری‌‬ ‫ته‌له‌فزیۆنه‌ك���ه‌ش ده‌ڵێت "رۆژانه‌ زیاتر‬ ‫له‌‪ 100‬كه‌س به‌شداری‌ ده‌كه‌ن‌و هه‌ریه‌كه‌و‬ ‫ب���ۆ مه‌به‌س���تێك به‌ش���داری‌ ده‌كات‪،‬‬ ‫ب���ه‌اڵم رۆژانه‌ ‪ 4‬تا‪ 5‬ه���ه‌زار كورته‌نامه‌‬ ‫داده‌به‌زێنین‪ ،‬له‌گه‌ڵئه‌وه‌شدا پابه‌ندنین‬ ‫به‌ رێنماییه‌كانی‌ به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تی‌ گشتی‌‬ ‫راگه‌یاندن له‌وه‌زاره‌تی‌ رۆشنبیری‌"‪.‬‬ ‫نه‌وزاد ئیسماعیل‪ ،‬ئه‌وه‌ناشارێته‌وه‌ كه‌‬ ‫زۆرجار قسه‌ی‌ نه‌شیاو له‌ته‌له‌فزیۆنه‌كه‌یان‬ ‫دابه‌زی���وه‌‌و به‌س���ه‌ریاندا تێپه‌ڕی���وه‌‪،‬‬ ‫كه‌ ئ���ه‌وه‌ش ده‌بێته‌ ه���ۆی‌ ناڕه‌زایی‌‌و‬ ‫زۆرجاریش بووه‌ته‌ هۆكاری‌ ئه‌وه‌ی‌ ئه‌و‬ ‫ی ته‌له‌فزیۆنه‌كه‌یان‬ ‫خه‌ڵكان���ه‌ س���ه‌ردان ‌‬ ‫بك���ه‌ن‪ ،‬وتیش���ی‌ "كێش���ه‌كانمان ب���ۆ‬ ‫چاره‌سه‌ركردون‪ ،‬به‌اڵم تائێستا كێشه‌ی‌‬ ‫خێزانیمان نه‌هاتۆته‌ ال"‪.‬‬ ‫پیاوێ���ك‪ :‬به‌ه���ۆی‌ دروس���تبوون ‌‬ ‫ی‬ ‫په‌یوه‌ن���دی‌ له‌ڕێ���گای‌ ‪SMS‬ی‌ ت���ی‌‬ ‫ڤی‌‪ -‬یه‌كان هاوس���ه‌ره‌كه‌م داوای‌ ته‌اڵق‬ ‫ده‌كات‬ ‫فه‌ره���اد جه‌م���ال‪ ،‬گه‌نجێكی‌ ته‌مه‌ن‬ ‫‪ 25‬س���اڵه‌‌و دانیشتوی‌ شاری‌ هه‌ولێره‌‌و‬ ‫م���اوه‌ی‌ ‪ 5‬س���اڵه‌ ژیان���ی‌ هاوس���ه‌ری‌‬ ‫پێكهێن���اوه‌‪ ،‬باوك���ی‌ مناڵێكی‌ ته‌مه‌ن‬ ‫‪ 4‬س���اڵه‌‪ ،‬به‌اڵم به‌هۆی‌ دروس���تبوونی‌‬ ‫كێش���ه‌ له‌گه‌ڵ هاوس���ه‌ره‌كه‌ی‌ ئێس���تا‬ ‫له‌دادگا ژنه‌كه‌ی‌ داوای‌ ته‌اڵقی كردووه‌‪،‬‬ ‫چونكه‌ په‌یوه‌ندی‌ خۆشه‌ویستی‌ له‌گه‌ڵ‬ ‫كوڕێك دروس���تكردووه‌ له‌ڕێگای‌ ‪SMS‬‬ ‫ی‌ ته‌له‌فزیۆنێك���ی‌ لۆكاڵییه‌وه‌‪ ،‬فه‌رهاد‬ ‫به‌ نیگه‌رانییه‌وه‌ وتی‌ "ماڵی‌ سه‌ربه‌خۆ‌و‬ ‫ئوتومبێ���ل‌و دوكانم هه‌ی���ه‌‌و به‌یانی‌ تا‬ ‫ئێواره‌ كاس���بی‌ ده‌ك���ه‌م‪ ،‬به‌اڵم به‌هۆی‌‬ ‫‪SMS‬ی‌ یه‌كێ���ك له‌ته‌له‌فزیۆنه‌كان���ی‌‬ ‫ش���اری‌ هه‌ولێر‪ ،‬خه‌ریكه‌ هه‌موو ژیانم‬ ‫له‌ده‌س���ت بده‌م‌و له‌گه‌ڵ هاوسه‌ره‌كه‌م‬ ‫له‌یه‌كتر جیاده‌بینه‌وه‌"‪.‬‬ ‫هاوسه‌ره‌كه‌ی‌ فه‌رهاد بۆ داوای‌ ته‌اڵق‬ ‫ده‌كات؟‬ ‫وه‌ك هاوس���ه‌ره‌كه‌ی‌ ده‌یگێڕێت���ه‌وه‌‬ ‫رۆژێ���ك گه‌ڕاوه‌ت���ه‌وه‌ ماڵ‌و س���ه‌یری‌‬ ‫مۆبایلی‌ "تریسكه‌"ه‌ هاوسه‌ری‌ كردووه‌‪،‬‬ ‫ك���ه‌ چه‌ند ژماره‌یه‌كی‌ نه‌ناس���راو له‌ناو‬ ‫مۆبایله‌ك���ه‌ی‌ هه‌بووه‌ له‌گ���ه‌ڵ چه‌ندین‬ ‫نامه‌ی‌ خۆشه‌ویس���تی‌‌و ش���تی‌ تر‪ ،‬كه‌‬ ‫بانگی‌ هاوسه‌ره‌كه‌ی‌ كردووه‌‌و پرسیاری‌‬ ‫ئ���ه‌و ژماره‌و نامانه‌ی‌ لێك���ردووه‌‪ ،‬هیچ‬ ‫وه‌اڵمێكی‌ نه‌بووه‌ جێگای‌ قه‌ناعه‌تپێكردنی‌‬ ‫بێ���ت‪ ،‬بۆیه‌ به‌ه���ه‌ر ش���ێوه‌یه‌ك بووه‌‬ ‫هاوسه‌ره‌كه‌ی‌ باس���ی‌ ئه‌وه‌یكردووه‌ كه‌‬ ‫به‌هۆی‌ ژێرنوس���ه‌كانی‌ ته‌له‌فزیۆنی‌ "ئ"‬ ‫په‌یوه‌ندی‌ خۆشه‌ویستی‌ دروستكردووه‌‪،‬‬ ‫به‌اڵم له‌به‌رئه‌وه‌ی‌ هاوس���ه‌ره‌كه‌ی‌ زۆر‬ ‫خۆشویس���توه‌و مناڵێك���ی‌ ته‌م���ه‌ن ‪4‬‬ ‫س���اڵیان هه‌بووه‌‪ ،‬نه‌یویستوه‌ كێشه‌كه‌‬ ‫گه‌وره‌ بێت‌و بگاته‌ ئاستی‌ جیابونه‌وه‌‌و‬

‫په‌رله‌مانتارێك‪:‬‬ ‫تائێستا‬ ‫ته‌له‌فزیۆن‌و‬ ‫رادیۆو سایت ‌ه‬ ‫ئه‌لیكترۆنیه‌كان‬ ‫هیچ یاسایه‌كیان‬ ‫نیی ‌ه كاری‌ پێبكه‌ن‬

‫ئاگاداركردنه‌وه‌ی‌ ماڵ���ی‌ باوكی‌ خۆی‌‌و‬ ‫هاوس���ه‌ره‌كه‌ی‌‪ ،‬له‌به‌ر ئه‌و منداڵه‌ی‌ كه‌‬ ‫ئێستا هه‌یانه‌‪.‬‬ ‫فه‌رهاد وتیشی‌ "سیمكارته‌كه‌م گۆڕی‌‌و‬ ‫هاوس���ه‌ره‌كه‌م به‌ڵێنیدا كه‌ چیتر ئه‌وه‌‬ ‫دووباره‌ نه‌كاته‌وه‌‪ ،‬به‌اڵم دوای‌ ماوه‌یه‌ك‬ ‫به‌هه‌مان شێوه‌ ژماره‌ی‌ نزیكه‌ی‌ ‪ 30‬بۆ‬ ‫‪ 40‬مۆبایلی‌ له‌كاغه‌زێك نوس���یبوو‪ ،‬كه‌‬ ‫هه‌موو ژماره‌كانیش علوج بوون"‪.‬‬ ‫ئه‌و گه‌نجه‌ ئاماژه‌ی‌ بۆ ئه‌وه‌ش���كرد‬ ‫بۆ ئه‌وه‌ی‌ شیرازه‌ی‌ خێزانه‌كه‌یان تێك‬ ‫نه‌چێت داوای‌ له‌هاوس���ه‌ره‌كه‌ی‌ كردووه‌‬ ‫واز بێنێت‪ ،‬به‌اڵم هاوسه‌ره‌كه‌ی‌ پێیوتوه‌‬ ‫"كوڕێكی‌ خۆش ده‌وێت‌و ناتوانێت وازی‌‬ ‫لێبێنێ���ت‪ ،‬بۆی���ه‌ داوای‌ جیابونه‌وه‌ی‌‬ ‫كردووه‌"‪.‬‬ ‫ك���وڕه‌ فریوی���دام به‌ه���ۆی‌ ‪SMS‬ی‌‬ ‫ته‌له‌فزیۆنه‌وه‌‬ ‫هاوژین حه‌مه‌خ���ان‪ ،‬كچێكی‌ ته‌مه‌ن‬ ‫‪ 25‬س���اڵه‌‌و له‌گه‌ڕه‌كی‌ به‌ه���اری‌ نوێی‌‬ ‫ش���اری‌ هه‌ولێر نیش���ته‌جێیه‌‪ ،‬باس���ی‌‬ ‫ئه‌وه‌ی‌ ده‌گێڕای���ه‌وه‌ كه‌ چۆن له‌ڕێگای‌‬ ‫‪SMS‬ی‌ ته‌له‌فزیۆن���ی‌ "ه" تووش���ی‌‬ ‫كوڕێك بووه‌و به‌ قسه‌كانی‌ فریویداوه‌‌و‬ ‫دواتری���ش نه‌یبینیوه‌ته‌وه‌‪ ،‬هاوژین وتی‌‬ ‫"ش���ه‌وێك س���ه‌یری‌ ته‌له‌فزیۆنی‌ (ه)م‬ ‫ده‌كرد كوڕێك ژماره‌ی‌ خۆی‌ نوس���یبوو‬ ‫كه‌ داوای‌ كردب���وو كچێكی‌ ته‌مه‌ن ‪25‬‬ ‫ساڵ بۆ هاوس���ه‌رێتی‌‪ ،‬منیش نه‌مزانی‌‌و‬ ‫راس���ته‌وخۆ په‌یوه‌ندیم پێوه‌كرد‪ ،‬دواتر‬ ‫زو‌و په‌ش���یمان بوومه‌وه‌‪ ،‬به‌اڵم كوڕه‌كه‌‬ ‫وتی‌ ژماره‌كه‌ت باڵوده‌كه‌مه‌وه‌‪ ،‬له‌ترسا‬ ‫په‌یوه‌ندیم له‌گه‌ڵ به‌ست"‪.‬‬ ‫ئه‌و كچه‌‪ ،‬به‌ نیگه‌رانییه‌وه‌ باسی‌ ئه‌و‬ ‫كوڕه‌ی‌ ده‌كرد كه‌ چۆن په‌یوه‌ندی‌ له‌گه‌ڵ‬ ‫به‌ستووه‌و دواتر بۆچی‌ نه‌یتوانیوه‌ وازی‌‬ ‫لێبهێنێت‌و كوڕه‌ك���ه‌ش به‌ڵێنی‌ پێداوه‌‬ ‫كه‌ بێته‌ داوای‌‪ ،‬ب���ه‌اڵم هاوژین ده‌ڵێت‬ ‫"تائێس���تا ئه‌و ك���وڕه‌م نه‌بینیوه‌ته‌وه‌‌و‬ ‫توش���ی‌ هه‌ڵه‌یه‌كی‌ گ���ه‌وره‌ بووم‪ ،‬بۆیه‌‬ ‫داوا ده‌ك���ه‌م له‌ته‌له‌فزیۆنه‌كان ئه‌و ژێر‬ ‫نوسیه‌ نه‌مێنێت‪ ،‬چونكه‌ سه‌دانی‌ وه‌كو‬ ‫من فریوی���ان خ���واردووه‌ به‌هۆی‌ ئه‌و‬ ‫‪SMS‬انه‌"‪.‬‬ ‫توێژه‌رێكی‌ كۆمه‌اڵیه‌تی‌‪ :‬ئه‌و ‪sms‬انه‌‬ ‫كاریگه‌ری‌ نێگه‌تیڤیان ده‌بێت له‌س���ه‌ر‬ ‫كۆمه‌ڵگا‬ ‫توێژه‌رێك���ی‌ كۆمه‌اڵیه‌تی‌ (س���ه‌نگه‌ر‬ ‫یوس���ف) ئام���اژه‌ ب���ۆ ئ���ه‌وه‌ده‌كات‬ ‫ئه‌وه‌ده‌كات ئه‌و ج���ۆره‌ په‌یوه‌ندییانه‌ی‌‬ ‫ئێس���تا به‌ه���ۆی‌ ‪sms‬ی‌ تیڤیه‌كانه‌وه‌‬ ‫هه‌یه‌‪ ،‬به‌شێكی‌ زۆری‌ شیرازه‌ی‌ خێزانی‌‬

‫تێك���داوه‌ ك���ه‌ به‌ن���اوی‌ هاوڕێیه‌ت���ی‌‌و‬ ‫هاوس���ه‌رێتی‌ دروس���ت ده‌بێت‌و دواتر‬ ‫ده‌بێته‌ په‌یوه‌ندییه‌كی‌ نا ته‌ندروس���ت‌و‬ ‫كێش���ه‌ بۆ كۆمه‌ڵگا ده‌نێن���ه‌وه‌ به‌هۆی‌‬ ‫الوازی‌ ئاس���تی‌ رۆشنبیری‌ ئه‌و تاكانه‌ی‌‬ ‫به‌ش���داری‌ له‌و ج���ۆره‌ یه‌كترناس���ین‌و‬ ‫هاوڕێیه‌تی���ه‌ ده‌كه‌ن‪ ،‬بۆیه‌ پێویس���ته‌‬ ‫له‌الیه‌ن په‌رله‌مان‌و حكومه‌ت كۆنترۆڵی‌‬ ‫ئه‌و ج���ۆره‌ راگه‌یاندنانه‌ بكه‌ن‌و نه‌هێڵن‬ ‫ته‌ش���ه‌نه‌ بكات‪ ،‬راس���ته‌ "له‌واڵتان ئه‌و‬ ‫ج���ۆره‌ په‌یوه‌ندییه‌ هه‌یه‌‪ ،‬به‌اڵم ناكرێت‬ ‫له‌ناو كۆمه‌ڵگای‌ كوردیش هه‌مان ش���ت‬ ‫دووباره‌ بكرێته‌وه‌ ته‌نها بۆ به‌رژه‌وه‌ندی‌‬ ‫چه‌ن���د كه‌س���ێك ش���یرازه‌ی‌ خێزان‌و‬ ‫كۆمه‌ڵگا بشێوێنی‌‌و دواتر كۆنترۆڵكردنی‌‬ ‫زه‌حمه‌ت تر ده‌بێت"‪.‬‬ ‫ئه‌و توێ���ژه‌ره‌ وتیش���ی‌ "ده‌بێت له‌و‬ ‫كه‌نااڵن���ه‌ راوێ���ژكاری‌ په‌روه‌رده‌ی���ی‌‌و‬ ‫ده‌رون���ی‌‌و جۆرێك له‌س���زا‌و ئیجرائات‬ ‫هه‌بێت‪ ،‬بۆ ئه‌وه‌ی‌ شتێك باڵونه‌كرێته‌وه‌‬ ‫كاریگه‌ری‌ نێگه‌تیڤ���ی‌ هه‌بێت‪ ،‬چونكه‌‬ ‫له‌ڕوێك���ی‌ ت���ر ئ���ه‌وه‌ خه‌ڵك���ی‌ پ���ێ‬ ‫س���ه‌رقاڵده‌كرێت‌و پاره‌یه‌ك���ی‌ زۆریش‬ ‫ب���ه‌ هه‌ده‌ر ده‌درێ���ت‪ ،‬له‌به‌رئه‌وه‌ی‌ ئه‌و‬ ‫كه‌سانه‌ی‌ سه‌رقاڵی‌ ده‌به‌ن له‌ته‌مه‌نێكی‌‬ ‫هه‌رزكاری���ن‌و ناتوانن كۆنترۆڵی‌ خۆیان‬ ‫بكه‌ن"‪.‬‬ ‫ئه‌ندام په‌رله‌مانێك‪ :‬تائێستا ته‌نها‬ ‫یاسای‌ رۆژنامه‌نوسانی‌ چاپكراو هه‌یه‌‬ ‫په‌رله‌مانت���ار د‪ .‬ئه‌حم���ه‌د وه‌رت���ی‌‪،‬‬ ‫ئه‌ندام���ی‌ لیژن���ه‌ی‌ یاس���ایی‌‌و جێگری‌‬ ‫سه‌رۆكی‌ لیژنه‌ی‌ په‌یوه‌ندی‌و رۆشنبیری‌‌و‬ ‫راگه‌یان���دن له‌فراكس���یۆنی‌ بزوتنه‌وه‌ی‌‬ ‫ئیسالمی‌‪ ،‬ئاماژه‌ بۆ ئه‌وه‌ده‌كات هه‌ندێك‬ ‫له‌ته‌له‌فزیۆنه‌كان شتی‌ وا باڵوده‌كه‌نه‌وه‌‬ ‫كه‌ له‌گه‌ڵ دابونه‌ریتی‌ كۆمه‌ڵگای‌ كوردی‌‬ ‫ناگونجێت‌و كێش���ه‌ی‌ زۆری‌ كۆمه‌اڵیه‌تی‌‬ ‫دروس���تكردووه‌ به‌ب���ێ‌ ره‌چاوكردن���ی‌‬ ‫ته‌م ‌هن‌و ئه‌و كه‌س���انه‌ی‌ بینه‌رن‪ ،‬یاخود‬ ‫‪ sms‬ده‌نێرن ب���ۆ كه‌ناڵه‌كه‌ به‌بێ‌ هیچ‬ ‫پێوه‌رێك ئه‌وان���ه‌ باڵوده‌كه‌نه‌وه‌‪ ،‬بۆیه‌‬ ‫پێویس���ته‌ حكومه‌ت به‌دواداچوونی‌ بۆ‬ ‫بكات له‌س���ه‌ر ئه‌و بابه‌تان���ه‌‪ ،‬چونكه‌‬ ‫ده‌ڵێین ئ���ازادی‌ راگه‌یاندن هه‌بێت‪ ،‬كه‌‬ ‫ئازادی‌ راگه‌یاندنیش هه‌میشه‌ گرێدراوی‌‬ ‫به‌رپرس���یارێتیه‌‪ ،‬ئه‌گه‌ر به‌رپرسیارێتی‌‬ ‫نه‌بوو‪ ،‬ره‌نگ���ه‌ راگه‌یاندن كاره‌س���ات‬ ‫دروست بكات‪.‬‬ ‫به‌ڕێوه‌به‌ری‌ گشتی‌ راگه‌یاندن‪ :‬ساڵی‌‬ ‫پار رێنمایی‌ تایبه‌تمان به‌ رێكخستن ‌‬ ‫ی‬ ‫كاری‌ میدیایی‌ بینراوو بیستراو ده‌ركرد‬ ‫هه‌ڵگ���ورد جوندیان���ی‌‪ ،‬به‌ڕێوه‌به‌ری‌‬ ‫گش���تی‌ راگه‌یان���دن له‌وه‌زاره‌ت���ی‌‬ ‫رۆش���نبیری‌‪ ،‬ئام���اژه‌ بۆ ئ���ه‌وه‌ده‌كات‬ ‫وه‌ك���و وه‌زاره‌تی‌ رۆش���نبیبری‌‌و الوان‬ ‫س���اڵی‌ پار ‪ 2011‬رێنمای���ی تایبه‌تیان‬ ‫ده‌ركردووه‌ س���ه‌باره‌ت به‌ رێكخس���تنی‌‬ ‫كاری‌ میدیای‌ بیس���تراوو بینراو به‌ناوی‌‬ ‫(رێنمای���ی ریكخس���تنی‌ فریكوانس���ی‌‬ ‫س���په‌یس له‌هه‌رێم���ی‌ كوردس���تان –‬ ‫مۆڵه‌تی‌ رادی���ۆ‌و ‪ )TV‬به‌اڵم دوای‌ یه‌ك‬ ‫هه‌فته‌ له‌جێبه‌جێكردنی‌ رێنماییه‌كه‌ به‌‬ ‫ش���ێوه‌یه‌كی‌ كاتی‌ وه‌س���تێنرا ئه‌ویش‬ ‫له‌به‌ر ئه‌وه‌ بوو ك���ه‌ هه‌ندێك له‌میدیا‌و‬ ‫ناوه‌نده‌كان���ی‌ راگه‌یاندن س���ه‌رنجیان‬ ‫له‌س���ه‌ر رێنماییه‌كه‌ هه‌ب���وو‪ ،‬هه‌روه‌ها‬ ‫هه‌ندێكیش نیگه‌ران بوون به‌وه‌ی‌ ره‌نگه‌‬ ‫رێنماییه‌ك���ه‌ ببێته‌ له‌مپ���ه‌ر له‌به‌رده‌م‬ ‫به‌ره‌وپێش���چوونی‌ میدی���ا‌و ره‌هه‌ن���دی‌‬ ‫ئ���ازادی‌ را ده‌ربڕی���ن كه‌مده‌كات���ه‌وه‌‪،‬‬ ‫ب���ه‌اڵم له‌هه‌فته‌ی‌ راب���ردوودا به‌فه‌رمی‌‬ ‫داوام���ان له‌گش���ت الیه‌ك ك���ردووه‌ كه‌‬ ‫س���ه‌رنجه‌كانیان به‌ روونی‌ بۆمان تۆمار‬ ‫بكه‌ن بۆ ئ���ه‌وه‌ی‌ به‌هاوكاری‌ وه‌زاره‌تی‌‬ ‫گواستنه‌وه‌و گه‌یاندن‌و وه‌زاره‌تی‌ ناوخۆو‬ ‫وه‌زاره‌ت���ی‌ دارای���ی‌و نوێنه‌رانی‌ لیژنه‌ی‌‬ ‫رۆش���نبیری‌ له‌په‌رله‌م���ان‌و نوێن���ه‌ری‌‬ ‫س���ه‌ندیكای‌ رۆژنامه‌نووسان‪" ،‬تاوتوێی‌‬ ‫بی���روڕاو س���ه‌رنجه‌كان بكه‌ین���ه‌وه‌‪ ،‬بۆ‬ ‫ئه‌وه‌ی‌ بگه‌ینه‌ ده‌رئه‌نجامێكی‌ نوێ‌"‪.‬‬

‫‪CMYK‬‬

‫‪12‬‬

‫)‪ )312‬سێشه‌مم ‌ه ‪2012/2/7‬‬

‫‪birura.awene@gmail.com‬‬

‫رۆژێکی رەشی ساڵێکی شووم‬ ‫ساڵح محەممەد ئەمین‬

‫دوا بەش‬

‫کۆمەڵگا وەک گفتوگۆ‬

‫له‌دوو بەشی یەکەمی ئەم باسەدا باسم‬ ‫له‌دوو وێناکردن���ی زۆر باو بۆ کۆمەڵگا‬ ‫ک���رد‪ ،‬کۆمەڵگا وەک ئامێ���ر‌و کۆمەڵگا‬ ‫وەک ئۆرگانێکی زین���دوو‪ .‬ئەمڕۆ باس‬ ‫له‌تێگەیشتنێکی تر بۆ کۆمەڵگا دەکەم‪،‬‬ ‫کە زۆر کراوەتر‌و دینامیکیترە‌و زۆریش‬ ‫له‌بوونی راستەقینەی کۆمەڵگا خۆیەوە‬ ‫نزیک���ە ت���ا ئەوانیتر‪ ،‬ئەوی���ش‪ ،‬وەک‬ ‫فەیلەس���وفی ھۆڵەن���دی (دی ڤاڵ���ک)‬ ‫دەڵێ���ت‪ ،‬وێناکردن���ی کۆمەڵگایە وەک‬ ‫ئاخاوتن یان گفتوگۆ‪.‬‬ ‫کۆمەڵگا وەک گفتوگۆ‪ ،‬مانای کۆمەڵگا‬ ‫وەک دیاردەیەکی ئاڵ���ۆز‌و فرەجۆر کە‬ ‫نەکرێ���ت ب���از بەس���ەر ئاڵۆزییەکانیدا‬ ‫بدرێ���ت‪ ،‬چونکە گفتوگ���ۆ ھێما بۆ زیاد‬ ‫له‌ش���ێوازێکی پەیوەندیک���ردن دەکات‪،‬‬ ‫بۆ نموونە ب���اس له‌گەیاندنی هەواڵێک‪،‬‬ ‫لێکدان���ەوەی دیاردەی���ەک‪ ،‬گێڕانەوەی‬ ‫بەسەرهاتێک‪ ،‬باس���کردنی رووداوێک‪،‬‬ ‫راگۆڕکێ لەسەر مەس���ەلەیەک‪ ،‬کردنی‬ ‫کۆمەڵێک پرس���یار‪ ،‬پێشکەش���کردنی‬ ‫کۆمەڵێ���ک وەاڵم‪ ،‬بێدەنگب���وون‬ ‫لەهەندێ���ک ش���وێندا‌و هاوارک���ردن‬ ‫لەهەندێک ش���وێنی ت���ردا‪ .‬جگە لەمانە‬ ‫ئاخاوتن هەیە بەمەبەس���تی فێربوون‪،‬‬ ‫هەیە بە مەبەس���تی ئاخاوتن لەپێناوی‬ ‫ئاخاوتندا‪ ،‬واتە هەوڵدان بۆ پاراس���تن‌و‬ ‫دروس���تکردنی پەیوەن���دی‪ ،‬ئاخاوت���ن‬ ‫بۆ خۆشی‌و کاتبەس���ەربردن‪ ،‬ئاخاوتن‬ ‫بە مەبەس���تی پێکەنین‪ ،‬بەمەبەس���تی‬ ‫دانوس���تان‪ ،‬بەمەبه‌س���تی گەش���تن بە‬ ‫بڕی���ار ھت���د‪ ...‬جگە لەمان���ە گفتوگۆ‬ ‫هەمیش���ە ھێما بۆ پێکەوەبوون دەکات‪،‬‬ ‫پێکەوەبوونێک تیایدا هەموو الیەنەکان‬ ‫لەڕووی پرنس���یپەوە هەم قسەدەکەن‌و‬ ‫هەم گوێدەگ���رن‪ ،‬ه���ەم رادەردەبڕن‌و‬ ‫ه���ەم گوێیان ل���ەڕای دی دەبێت‪ ،‬هەم‬ ‫پرسیاردەکەن‌و هەم وەاڵمیش ئەدەنەوە‪.‬‬ ‫بێگومان مەرجنییە هەمیش���ە ئەوانەی‬ ‫گوێدەگ���رن‌و ئەوان���ەی قس���ەدەکەن‬ ‫هەموویان لەگەڵیەکدا یەکس���انبن‪ ،‬یان‬ ‫هەم���وو قس���ەکەرەکان‌و گوێگ���رەکان‬ ‫قسەکەر‌و گوێگری یەکسانبن‪ .‬بەکورتی‬ ‫له‌گفتوگ���ۆ‌و ئاخاوتن���دا خەڵک پێکەوە‬ ‫کۆدەبن���ەوە‪ ،‬وادە‌و بەڵێ���ن بەیەکت���ر‬ ‫ئەدەن‪ ،‬رێکدەکەون‌و پەیماندەبەس���تن‪،‬‬ ‫خەوندەبینن‌و گ���وێ لەیه‌کتری دەگرن‪.‬‬ ‫بەم مانایە کۆمەڵگا بریتییە له‌کۆی ئەو‬ ‫تۆڕە زۆرانەی گفتوگۆ‌و ئاخاوتن کە هەن‌و‬ ‫بریتییە لەس���ەرجەمی ئەو رێککەوتن‌و‬ ‫پەیمان‌و بەڵێنانەی بەیه‌کتری دەدەن‌و‬ ‫لەگەڵیەکدا دەیبەستن‪.‬‬ ‫وەک وتمان گفتوگۆ هەمەجۆرە‪ ،‬لەسەر‬ ‫زیاد له‌بابەتێکە‌و زیاد له‌ئاراس���تەیەک‬ ‫دەگرێتەخ���ۆی‪ ،‬ب���ەاڵم ه���اوکات بەبێ‬ ‫یاس���ا‌و رێس���ا‌و بەهای تایبەت‌و گشتی‬ ‫نییە‪ .‬بۆئ���ەوەی گفتوگۆ ئەنجامبدرێت‪،‬‬ ‫دەبێت رێزی هەندێک یاسا‌و سەرەتاگەی‬ ‫گش���تی بگیرێت ک���ە گفتوگۆکردنەکان‬ ‫مەیس���ەردەکەن‪ ،‬بەاڵم ناس���ینی ئەم‬ ‫یاس���ا‌و س���ەرەتاگە گش���تییانە مانای‬ ‫ناس���ینی کۆمەڵگا ناگەیەنێت‪ ،‬چونکە‬ ‫ئەوەی گرنگە بیزانین ئەو چەند یاس���ا‌و‬ ‫بەه���ا‌و س���ەرەتاگە گش���تییە نییە کە‬ ‫گفتوگۆکردن پێویستی پێیەتی‪ ،‬بەڵکو‬ ‫خودی گفتوگۆکەی���ە‪ ،‬چی دەگوترێت‪،‬‬ ‫چ���ۆن دەگوترێ���ت‪ ،‬کێ قس���ەدەکات‪،‬‬ ‫باسی چیدەکات‪ ،‬رووی دەمی له‌کێییە‪،‬‬ ‫کێ گوێدەگرێ���ت‪ ،‬چۆن گوێدەگرێت‪ ،‬چ‬ ‫کاردانەوەیەک���ی دەبێت‪ ،‬ھتد‪ ...‬ئەمانە‬ ‫ئەو ش���تە گرنگانەن کە دەبێت بیزانین‬ ‫بۆئەوەی بزانین کۆمەڵگا وەک گفتوگۆ‬ ‫چییە‌و چۆن کاردەکات‪ .‬ئەمەش مانای‬ ‫تێپەڕاندن���ی ئ���ەو چەند س���ەرەتاگە‬ ‫گش���تیه‌یە کە گفتوگۆکردن پێویس���تی‬ ‫پێیەتی‪ .‬ئیش���کردن لەس���ەر کۆمەڵگا‬ ‫ئیش���کردن نیی���ە لەس���ەر دۆزینەوەی‬ ‫ئەو چەند یاس���ا گش���تییەی ئاخاوتن‌و‬ ‫گفتوگ���ۆکان رێکدەخەن‪ ،‬بەڵکو خودی‬ ‫گفتوگۆ‌و ئاخاوتنەکان خۆیان ش���وێنی‬ ‫کارکردن���ی فیکرن‪ .‬وێناکردنی کۆمەڵگا‬ ‫وەک گفتوگۆ وێناکردنێکی دینامیکییە‪،‬‬ ‫دژ ب���ەو دیدانەی���ە ک���ە کۆمەڵگا وەک‬ ‫سیستم‌و وەک الشە‌و وەک ئامێر دەبینن‪،‬‬ ‫وات���ە وەک پێدراوێکی داخراو‌و جێگیر‪،‬‬ ‫کە ناسینی تەنها پێویستی بە ناسینی‬ ‫یاسا‌و بەهای ئیش���کردنی سیستمەکە‌و‬ ‫ئامێرەکەیە‪.‬‬

‫بیروڕا‬

‫کۆمەڵگا شتێکە ئینسان دروستیکردوە‌و‬ ‫دایهێن���اوە‪ ،‬ئینس���ان دەیپارێزێ���ت‌و‬ ‫بەرهەمیدەھێنێتەوە‪ ،‬هەر ئینس���انیش‬ ‫تازەیدەکات���ەوە‌و دەیگۆڕێت‪ .‬کۆمەڵگا‬ ‫لەوکاتەدا دروس���تدەبێت کە ئینس���ان‬ ‫لەوەتێدەگات نەدەتوانێت بەتەنها بژی‪،‬‬ ‫نە تەنها لەگەڵ خێزان‌و کەسەنزیکەکانی‬ ‫خۆی���دا‪ ،‬ل���ەو کات���ەوە کە تێ���دەگات‬ ‫دەبێ���ت دونیا لەگەڵ کەس���انی دیکەدا‬ ‫بەشبکات‪ ،‬بەاڵم ئەمە مانای ئەوە نییە‬ ‫کە کۆمەڵگا تاکەکەس دروستیدەکات‪،‬‬ ‫هەرکەس���ێک له‌ئێمە ک���ە لەدایکدەبێت‬ ‫لەناو کۆمەڵگایەک���دا لەدایکدەبێت کە‬ ‫بەر لەو‪ ،‬بوونی هەبووە‪ ،‬له‌ڕاستیش���دا‬ ‫هەر خودی ئەو ئامادەگییە پێش���ینەی‬ ‫کۆمەڵگایە وادەکات ئەوەی لەدایکدەبێت‬ ‫گەشەبکات‌و ببێت بە تاکەکەس‪ ،‬ببێت‬ ‫بە ئینس���ان بە مانا کۆمەاڵیەتییەکەی‪.‬‬ ‫کۆمەڵ���گا ب���ەر لەدایکبوون���ی ئێم���ە‬ ‫ئامادەیە بەهەم���وو دەزگاکانییەوە‪ ،‬بە‬ ‫هەم���وو رێککەوتنەکانی���ەوە‪ ،‬بەهەموو‬ ‫ماناکانی���ەوە‪ ،‬ب���ە هەم���وو کۆدەکانی‬ ‫هەڵس���وکەوتەوە‌و بەو زمانەش���ەوە کە‬ ‫ئینسان بۆ پەیوەندی بەخۆی‌و بەوانیتر‌و‬ ‫بە دونیاوە پێویستی پێیەتی‪.‬‬ ‫ئ���ەوەی گرنگ���ە له‌ب���واری بینین���ی‬ ‫کۆمەڵ���گادا وەک پێکهاتێکی دینامیکی‬ ‫باس���یبکەین‪ ،‬دوو راستییە‪ .‬یەکەم ئەو‬ ‫راس���تییەیە کە ئینس���ان بوونەوەرێکی‬ ‫خودس���ازە‪ ،‬ب���ەردەوام خەریک���ی‬ ‫خۆدروستکردن‌و خۆسازاندن‌و خۆگۆڕین‌و‬ ‫دەس���کاریکردنی خۆیەت���ی‪ .‬دووه���ەم‬ ‫ئەوەیە کە پێکەوەبوونی کۆمەاڵیەتیش‬ ‫سەرچاوەیەکی تری خۆسازی فرەالیەنی‬ ‫نێ���وان ئینس���انەکانە لەگەڵیەکدا‪ .‬بە‬ ‫مانایەک���ی دیکە ئینس���ان تەنها خۆی‬ ‫خ���ۆی دروس���تناکات‪ ،‬بەڵک���و بوونی‬ ‫لەگەڵ ئەوانیتریش���دا دروس���تدەکات‌و‬ ‫بەمەش جارێکی دیکە‌و بەش���ێوەیەکی‬ ‫دیکە خۆی دروس���تدەکاتەوە‪ .‬ئەمەیە‬ ‫وادەکات ژیان���ی کۆمەاڵیەت���ی پڕیبێت‬ ‫ل���ه‌ڕووداوی چاوەڕواننەک���راو‌و گۆڕانی‬ ‫لەپ���ڕ‌و ژێرەوژووربوون���ەوەی گ���ەورە‬ ‫ک���ە لەس���ەرەتادا وەک مەح���اڵ یان‬ ‫کاری نەک���ردە دەردەکەون‪ .‬ئینس���ان‬ ‫هەم خاوەنی ئیرادەی���ە‌و هەم خاوەنی‬ ‫هەس���تە‪ ،‬وەک فەیلەس���وفی ئیسپانی‬ ‫ساڤاتێر دەڵێت ئینس���ان تەنانەت بەر‬ ‫لەدروستبوونی زمانیش لەڕێگای نیگاو‬ ‫سەرنج‌و تەماشاکردنەوە لەوەگەیشتوە‬ ‫کە ئینس���انی تری وەک خ���ۆی هەن‌و‬ ‫دەژین‪ ،‬ئەم نیگایانەش هەمیشە نیگای‬ ‫پڕ ماناب���وون‪ ،‬نیگایەکبوون هەندێکجار‬ ‫بەزەی���ی‪ ،‬هەندێکجار خۆشەویس���تی‪،‬‬ ‫هەندێکج���ار دڵس���ۆزی‌و هەندێکج���ار‬ ‫بەدگومانی‌و هەندێکجار رق‌و هەندێکجار‬ ‫گاڵتەجاڕیی���ان تێدای���ە‪ .‬ھی���چ یەکێک‬ ‫لەمانە ناکرێ���ت لەڕێ���گای وێناکردنی‬ ‫کۆمەڵگاوە وەک سیستم یان لەش یان‬ ‫ئامێر ببینرێن‌و مامەڵەبکرێن‪.‬‬ ‫خاڵێک���ی گرنگ���ی دیک���ە ئەوەیە کە‬ ‫پێکەوەبوونی کۆمەاڵیەتی‌و دابەشکردنی‬ ‫ژیان لەگەڵ کەسانیدیکەدا‪ ،‬هەمووکات‬ ‫ئاهەنگ‌و خۆش���بەختی نیی���ە‪ ،‬بەڵکو‬ ‫دەشێت س���ەرچاوەی بەدبەختیشبێت‪،‬‬ ‫ل���ەم رووەوە س���ارتەر له‌مێژە باس���ی‬ ‫لەوەک���ردوە ک���ە جەهەن���ه‌م بریتییە‬ ‫لەوانیت���ر‪ ،‬ئەم���ەش وادەکات زۆر‬ ‫پرۆسەی کۆمەاڵیەتی سادەنەبێت‪ ،‬هەم‬ ‫پرۆس���ەیەکی پ���ڕ ئازار‌و پ���ڕ چێژ‪ ،‬پڕ‬ ‫ئومێ���د‌و پڕ نائومێدی‌و پڕ بەختەوەری‌و‬ ‫پ���ڕ بەدبەختی بێ���ت‪ .‬ھه‌م ئازار‌و هەم‬ ‫چێژ‌و هەم ئومێد‌و هەم نائومێدی‌و هەم‬ ‫بەختەوەری‌و هەم بەدبەختی دەرکەوتی‬ ‫ئینسانی گرنگن‌و ناکرێت لەچوارچێوەی‬ ‫سیستم‌و تەماشاکردنی کۆمەڵگادا وەک‬ ‫ئامێر ی���ان وەک ئۆرگانیزمێکی زیندوو‬ ‫کە خۆیان لەناوەوەڕا خۆیان رێکبخەن‪،‬‬ ‫ببینرێن‪.‬‬ ‫بە کورتی کۆمەڵگا هەمیشە پێکهاتێکی‬ ‫دینامیکیی���ە‪ ،‬دەش���ێت لەئاس���تێکدا‬ ‫رێکخراو‌و کۆنترۆڵ‌و دیس���پلینکراوبێت‪،‬‬ ‫ب���ەاڵم لەئاس���تی دیکەی���دا ئ���ازاد‌و‬ ‫ناڕێکخراو‌و کراوەیە‪ ،‬گەر دیوێکی قابیلی‬ ‫ئاراس���تەکردن‌و کۆنترۆڵک���ردن بێ���ت‪،‬‬ ‫دیوەکانی تری نە ئاراستە‌و نە کۆنترۆڵ‬ ‫دەکرێن‪ .‬چەند فش���اری بەه���ا‌و نرخ‌و‬ ‫دەزگاکان ئامادەبن‪ ،‬هاوکات میکانیزمی‬ ‫تایبەت���ی بەرگ���ری‌و دەربازب���وون‌و‬ ‫تێکشکانی لەو فشارانە لەئارادان‪.‬‬

‫دیس���ان مانگی ش���وبات "رەش���ەمێ"‬ ‫هات���ەوە‪ ،‬هەموو س���اڵێک لەو مانگەدا‬ ‫کارەساتێکی جانەوەرەکانی ئەم واڵتەم‬ ‫وەبیردێت���ەوە‪ ،‬کە له‌ڕێکخراوێکی بەناو‬ ‫"بەع���س"دا خۆی���ان بۆ گەل���ی عێراق‬ ‫نابۆوە‪ ...‬نیو س���ەدە س���اڵێک کەم‪،‬‬ ‫لەمەوبەر‪ ،‬هەر له‌کۆتایی یەکەم مانگی‬ ‫ئەو س���اڵەدا‪ ،‬بە مانگرتنی قوتابخانە‬ ‫ناوەندی‌و ئامادەییەکانی شاری بەغدای‬ ‫پایتەختی ئەم واڵتە دەستیان پێکرد‪.‬‬ ‫دواتر هەوڵی تەنینەوەیان دا تا کۆلیج‌و‬ ‫پەیمانگەکان���ی زانک���ۆی بەغداش���ی‬ ‫گرت���ەوە‪ .‬ئەم جانەوەران���ە ئەگەرچی‬ ‫پێش���تر ددانی خۆی���ان له‌هاوواڵتیان‬ ‫جیڕکردب���ۆوە‪ ،‬چەندین جاریش چەقۆ‬ ‫وەشێنەکانیان بەردابووە سەر هاوپۆل‌و‬ ‫ه���او گەڕەک‌و خ���زم‌و کەس���انێک کە‬ ‫وەک ئ���ەوان بیری���ان نەکردبێت���ەوە‪،‬‬ ‫هەندێکیش���یان لێ خافڵکوژ کردبوون‪،‬‬ ‫یەکێک لەو هەواڵنەشیان له‌ناوجەرگەی‬ ‫شاری بەغدادا بۆ کوشتنی "عەبدولکەریم‬ ‫قاسم"ی سەرۆکی ئەوکاتی عێراق بوو‪،‬‬ ‫کە ب���ۆ نەگبەتی ئەم گەل���ە‪ ،‬یەکێک‬ ‫له‌بکوژەکانی "س���ەدام حسێن"بوو‪ ،‬بە‬ ‫برین���داری هەاڵت‌و دواج���ار بۆ جاری‬ ‫دووەمی دەس���ەاڵتیان بووە وێرانکەرو‬ ‫لەناو ب���ەری واڵت‪ .‬واش هێش���تا بەو‬ ‫رادەیە خۆی���ان دەرنەخس���تبوو وەک‬ ‫دواتر‌و له‌خۆپیشاندان‌و مانگرتنەکانیاندا‬ ‫دەیانک���رد‪ ...‬ئەو کات���ە‪ ،‬بە حوکمی‬

‫پاساوهێنانەوە بۆ‬ ‫بەعس‪ ،‬له‌کارەساتی‬ ‫گەورەتری لەوانەی‬ ‫پێشتر بەسەریان‬ ‫هێناین‪ ،‬نزیکمان‬ ‫دەخاتەوە‬

‫تەم���ەن منی���ش له‌قۆناغ���ی زانکۆی‬ ‫بەغدادا بووم‪ .‬جا چونکە بەس���تراوەی‬ ‫داوی هی���چ الیەنێک���ی ن���ە عێراقی‌و‬ ‫ن���ە کوردس���تانی ب���ووم‪ ،‬گوێ���م بە‬ ‫مانگرتنەکە نەداو منیش وەک زۆرینە‪،‬‬ ‫خ���ۆم له‌هۆڵەکان���ی تاقیکردن���ەوەدا‬

‫بینیی���ەوە‪ ..‬بۆ یەکەمینج���ار‌و له‌کاتی‬ ‫تاقیکردنەوەکانی ئەو نیوەی س���اڵەدا‪،‬‬ ‫چەند کچێکی مانگرتووم بینی شەقیان‬ ‫له‌مامۆس���تاکانی خۆی���ان هەڵ���دەداو‬ ‫دەفتەرو پرسیارەکانی تاقیکردنەوەیان‬ ‫له‌دەست هەڵدەپچڕقاندن‌و دەیاندڕاند‪،‬‬ ‫ئەم���ە جگ���ە ل���ەوەی زۆر بازاڕیان���ە‬ ‫هێرش���یان دەک���ردە س���ەر ئێمە کە‬ ‫له‌مانگرتن‌و خۆپیش���اندانەکانی ئەواندا‬ ‫بەش���داریمان نەکردبوو‪ .‬هەر له‌یەکەم‬ ‫رۆژی تاقیکردنەوەک���ەدا‪ ،‬یەکێ���ک لەو‬ ‫خۆپیشاندەرانە خۆی کرد بە پۆلەکەی‬ ‫ئێمەداو زمانی پیسی لێ خستینە گەڕ‪،‬‬ ‫قسەی واشی پێ دەوتین مەگەر هەر لەو‬ ‫جۆرە زمانانەوە دەرچێت‪ .‬دوو کەسمان‬ ‫خۆم���ان پێ نەگیراو بۆی هەس���تاین‌و‬ ‫دەرگامان لەس���ەر داخس���ت‌و کەوتینە‬ ‫گیانی‪ ،‬بە هەزارحاڵ خۆی دەربازکرد‌و‬ ‫رایک���ردەوە ن���او خۆپیش���اندەرەکانی‬ ‫خۆی���ان‪ ..‬له‌هەن���دێ کۆلیجیش���دا‬ ‫نارنجۆکی گازییان فڕێدابووە ناو هۆڵی‬ ‫تاقیکردنەوەکان���ەوە‪ ...‬بەهەرح���اڵ‬ ‫ئ���ەو مانگرتن‌و خۆپیش���اندانانەیان بە‬ ‫کودەتای رەش���ی هەش���تی ش���وبات‬ ‫کۆتاییه���ات‪ ،‬کە ب���ە ه���ەزاران کوڕو‬ ‫کچان���ی گەنجی ئ���ەم واڵتەیان ئەتک‌و‬ ‫س���ەرەونگوم کرد‪ ،‬کارەساتێکیش���یان‬ ‫بەرپاک���رد بیرچوون���ەوەی نەبێ���ت‪...‬‬ ‫ئ���ەم جانەوەرانە تەنان���ەت رێزیان بۆ‬ ‫زاناکانی���ش دا نەدەن���ا‪ ،‬یەکێ���ک لەو‬ ‫چەقۆ وەشێنە نەزانانە‪ ،‬چووبووە سەر‬ ‫سەرۆکی زانکۆی بەغدا (د‪.‬عەبدولجەبار‬ ‫عەبدوڵاڵ) کە نەک له‌ئاس���تی عێراقدا‪،‬‬ ‫بەڵکو له‌ئاس���تی دونیادا بە زانایەکی‬ ‫گ���ەورەی زانس���ت ناس���رابوو‪ ،‬لەپاڵ‬ ‫سوکایەتی پێکردنەکەیدا‪ ،‬تا توانیبووی‬

‫بەر ش���ەقازلەی داب���وو‪ ..‬ئەمانە دوای‬ ‫کارەس���اتەکانی ناو بەغ���داو هەندێک‬ ‫له‌شارەکانی دی ئەم واڵتە‪ ،‬بایاندایەوە‬ ‫س���ەر کوردە هاوپەیمانەکانی خۆیان‌و‬ ‫ب���ە "مەن���ع التج���ول"ی ‪١٩٦٣/٦/٩‬‬ ‫له‌س���لێمانییەوە دەس���تیان پێک���رد‪،‬‬ ‫سەدان کەس���یان راپێچی تەویلەکانی‬ ‫حامی���ەی س���لێمانی کرد "کە ئێس���تا‬ ‫پارکی ئازادی"یە‪ .‬دەیان کەسیش���یان‬ ‫ل���ێ ش���ەهیدو جوانەمەرگ ک���ردن‪...‬‬ ‫رەفت���اری ئ���ەو کۆمەڵە جان���ەوەرە‪،‬‬ ‫دەستی "سوپا واڵتپارێزەکەی عێراق"!‌و‬ ‫"ح���ەرەس قەومی"یەکانیان بە خوێنی‬ ‫ه���ەزاران کەس بەجۆرێک س���وورکرد‪،‬‬ ‫کە بەش���ێک له‌خۆش���یانی قاڵسکرد‪،‬‬ ‫دوای نۆ مان���گ نۆ رۆژی حوکمڕانیان‪،‬‬ ‫واتە له‌‪١٩٦٣/١٠/١٨‬دا "عەبدولس���ەالم‬ ‫عارف"ی سەرۆک کۆمارەکەی خۆیان‪،‬‬ ‫س���وپای لێ هان���دان‌و کودەتایەکیان‬ ‫بەسەردا کردن‪.‬‬ ‫ئەو کاتە "سەدام حسێن" له‌پیاوکوژێک‬ ‫بەوالوە ش���تێکی دی نەبوو کە ئەمان‬ ‫ئ���ەو کارەس���اتەیان بەس���ەر عێراقدا‬ ‫هێنا‪ ،‬بۆیە ئەوانەی ئێس���تا دەیانەوێ‬ ‫"بەع���س" ب���ە دوو جۆر ب���اس بکەن‬ ‫"بەعس"‌و "بەعس���ی س���ەدام"ی دەبێ‬ ‫راس���توچەپێکیان بەس���ەر رۆژگاری‬ ‫دەس���ەاڵتی یەکەمجاریان���دا هێنابێ‌و‬ ‫لەس���ەر ئەوانیان حساب نەکردبێ! من‬ ‫پێموایە بەعس هەر له‌س���ەرەتاوە ئەو‬ ‫بەعسە وێرانکەرەبووە کە ئەم واڵتەیان‬ ‫بە چەندین جەنگی ناهەموار لەناوبرد‪،‬‬ ‫بۆی���ە هەمووان باش���یان دەناس���ین‌و‬ ‫پاساوهێنانەوەش بۆیان‪ ،‬له‌کارەساتی‬ ‫گەورەتری لەوانەی پێش���تر بەسەریان‬ ‫هێناین‪ ،‬نزیکمان دەخاتەوە‪.‬‬

‫خەڵکی باڵەکایەتی عەشایه‌رن‬ ‫یان حکومەتی هەرێم بێ یاسایە؟‬

‫پەیامێکی کورت لەبارەی خۆپیشاندانەکەی چۆمان‬ ‫کەمال چۆمانی‪ ،‬هیندستان‬

‫چه‌ند رۆژێکه‌ خەڵکی ق���ەزای چۆمان‌و‬ ‫ت���ەواوی دەڤ���ەری باڵەکایەت���ی‪ ،‬ب���ە‬ ‫رۆحییەت‌و حەماسەتێکی شۆڕشگێڕانە‪،‬‬ ‫لەب���ەر بەفر‌و باران‌و س���ەرماو س���ۆڵە‪،‬‬ ‫رێکارێک���ی مەدەنیی���ان گرتۆتە بەر بۆ‬ ‫جێبەجێکردنی یاس���ا بەسەر بکوژێکی‬ ‫رۆڵەیەکیان‪.‬‬ ‫رێب���از رەحی���م‪ ،‬کوڕێک���ی تەمەن ‪٢٧‬‬ ‫س���ااڵنە‪ .‬له‌ن���ەوەدەکان بەیەک���ەوە‬ ‫خوێندکاری س���ەرەتایی بوی���ن‌و دواتر‬ ‫ئەو وازی له‌خوێندن هێنا‌و دەس���تیکرد‬ ‫ب���ە کاری بازرگان���ی‪ .‬چه‌ن���د رۆژێ���ک‬ ‫لەمەوبەر لەالیەن کەس���ێکی دانیشتوی‬ ‫قەزای س���ۆران بە ش���ێوازێکی دڕندانە‬ ‫ش���ەهیدکرا‌و تەرمەک���ەی فڕێدرایە ناو‬ ‫روباری گەلی عەل���ی بەگ‪ .‬هەرزو دوای‬ ‫ئەوە‪ ،‬باوکی رێباز ئۆتۆمبێلی کوڕەکەی‬ ‫ئەناسێتەوە‌و بەدوای بکوژەکە ئەکەوێ‪.‬‬ ‫دواتر پۆلیس ئاگادار ئەکاتەوە‌و پۆلیسی‬ ‫سۆران دەستبەجێ بکوژەکە ئەدۆزنەوە‌و‬ ‫دەستگیری ئەکەن‪ .‬له‌وتەکانیدا‪ ،‬بکوژەکە‬ ‫دانی ب���ەوە داناوە کە بۆ ئۆتۆمبێلەکەی‬ ‫کوشتویەتی‌و فڕێداوەتە ناو ئاوی گەلی‬ ‫عەلی بەگەوە‪.‬‬ ‫دو رۆژە خەڵکی باڵەکایەتی هاوارئەکات‬ ‫بۆ رادەستکردنی ئەو بکوژە‌و کوشتنەوەی‬ ‫له‌هەم���ان ش���وێن‪ .‬ژن‌و پی���ر‌و منداڵ‌و‬ ‫خوێندکار‌و مامۆستای ئاینی‌و هەمو چین‌و‬ ‫توێژە جیاجیاکان لەسەر شەقامن‪ .‬شەو‬ ‫بەو زستانە س���ەختە لەوێ ئەمێننەوە‪.‬‬ ‫دو رۆژە رێی س���ەرەکیی نێوان چۆمان‌و‬ ‫حاجی ئۆمەرانیان داخستووە‌و جموجۆڵی‬ ‫بازرگانی‌و هاتوچۆی هاوواڵتیان لەنێوان‬ ‫کوردستان‌و ئێراندا داخراوە‪.‬‬ ‫ئایا خەڵکی باڵەکایەتی دابڕاون له‌دونیای‬ ‫مۆدێرن‌و بەئاگا نین له‌حوکمی یاسا یان‬ ‫تەجروبەی خراپیان لەگ���ەڵ دادگاکانی‬ ‫هەرێم هەی���ە؟ بۆچی ئەو خەڵکە داوای‬ ‫رادەس���تکردنەوەی بکوژەک���ە ئەکەن‌و‬ ‫داوای جێبەجێکردن���ی یاس���ا ئەک���ەن‬ ‫بەسەریدا بەشێوەیەکی زۆر راستەوخۆیی‬ ‫دەمودەست؟ ئایا خەڵکەکەی عەشایه‌رە‬ ‫یاخ���ود خەڵکانێک���ن ئەیانەوێ یاس���ا‬ ‫سەروەر بکەن؟‬ ‫له‌ماوەی چەند س���اڵی راب���ردودا‪ ،‬دوو‬

‫دیمەنێک لەخۆپیشاندانەکەی چۆمان‬ ‫کەس���ی دیکەی خەڵکی باڵەکایەتی بەو‬ ‫جۆرە کوژراون‪ .‬خەڵکەکە ویس���تویانە‬ ‫هەڵوێست بنوێنن‪ ،‬بەاڵم دوای گفتوگۆی‬ ‫نێ���وان خۆی���ان‪ ،‬لێیانگەڕاوە تا یاس���ا‬ ‫کاری خۆی بکا‪ ،‬بەاڵم تا ئێستا هەردوو‬ ‫کەیس���ەکە له‌دادگادا ماون‌و وەکخۆیان‬ ‫هیچ بەرەوپێش���چونێکیان بە خۆیانەوە‬ ‫نەبینی���ووە‪ .‬ت���ا رادەی بێهی���وا بوون‬ ‫له‌جێبەجێکردن���ی یاس���ا بەس���ەریاندا‪،‬‬ ‫خەڵکەکە رەشبین بووە‪.‬‬ ‫لەم جارەیان���دا‪ ،‬دیارە خەڵکەکە دەڵێن‬ ‫"عەقڵمان له‌ڕاب���ردو وەرگرتووە‌و عاقڵ‬ ‫ئەو کەس���ەیە دووجار له‌ی���ەک کونەوە‬ ‫پێیه‌وەنەدرێ"‪ .‬بە رێکارێکی مەدەنییانە‬ ‫داوائەکەن یاس���ا سەروەربێت‌و بکوژەکە‬ ‫له‌ش���وێنی خ���ۆی‌و بەزوتری���ن کات‬ ‫بکوژرێتەوە‪.‬‬ ‫حکومەت‌و بەرپرسانی حکومەت‪ ،‬لەبری‬ ‫گلەییک���ردن‌و هەوڵدان ب���ۆ رازیکردنی‬ ‫خەڵکەک���ە بۆئ���ەوەی خۆپیش���اندانە‬ ‫جەماوەرییەکەی���ان کۆتاییپێبێن���ن‪،‬‬ ‫پێویس���تە بیرێک ل���ەوە بکەنەوە بۆچی‬ ‫هاوواڵتیان���ی ئ���ەو واڵت���ە باوەڕیان بە‬ ‫یاس���اکانی نەماوە؟ بۆچی خەڵک ئەبێ‬ ‫خۆپیش���اندان ب���کا تا حکومەت یاس���ا‬

‫سەروەر‌و جێبەجێبکا؟‬ ‫ئەوەی ئێس���تا له‌چۆم���ان ئەگوزەرێ‌و‬ ‫خەڵ���ک ناڕەزایەتی���ی دەرئەب���ڕێ‪،‬‬ ‫پێویس���تە ببێتە خاڵی وەرچەرخان بۆ‬ ‫حکومەت‌و دادگاکان‪ .‬پێویس���تە هەردوو‬ ‫پارتی���ی حوکمڕان لێگەڕێ���ن دادگاکان‬ ‫س���ەربەخۆ بن تا متمان���ەی خەڵک بۆ‬ ‫دادگاکان بگەڕێتەوە‪ .‬تا له‌ڕوودانی هەر‬ ‫کارەساتێکی لەو جۆرە خەڵک ناچار نەبن‬ ‫بە هاتنیان بۆ سەر شەقامەکان‪ .‬چەندە‬ ‫خۆش ئەبێ خەڵ���ک لەکاتی لێقەومانی‬ ‫وادا حکومەتێکی هەبێ کە بێگومان بێ‬ ‫حەقەکەی بۆ ئەستێنێت!‬ ‫گه‌رەنت���ی چیی���ە ئەگ���ەر ئ���ەو بکوژە‬ ‫نەکوژرێت���ەوە دادگاییەک���ی عادیالنەی‬ ‫ئەکرێ؟ مەگەر ئێم���ە رۆژانە بە چاوی‬ ‫خۆم���ان بکوژان���ی خۆپیش���اندانەکان‬ ‫له‌تەلەفزیۆنەکان نابینین!‬ ‫ئ���ەو رووداوەی چۆم���ان پێم���ان ئەڵێ‬ ‫دادگاکانی کوردس���تان سەربەخۆ نین‌و‬ ‫خەڵکی ئەو واڵتە هی���چ باوەڕییەکی بە‬ ‫دادگا‌و یاساکانی ئەو واڵتە نەماوە‪ .‬بناغەی‬ ‫دەوڵەتێکی موئەسەسی‪ ،‬جێبەجێکردنی‬ ‫یاسایە‪ .‬هەموو ئەو کێشە کەڵەکەبووانەی‬ ‫هەرێ���م‪ ،‬هۆکارێکی هەرە س���ەرەکییان‬

‫یاسا‌و لێنەپێچینەوەیە‪ .‬مرۆڤ بۆ خۆی‬ ‫کائینێکە ئەگەر یاسا سنوری بۆ دانەنێ‬ ‫زەحمەتە بۆ خۆی سنور بۆ خۆی دابنێ‪.‬‬ ‫یاساکان بۆ رێکخستنی کۆمەڵگان‪ ،‬هەر‬ ‫کۆمەڵگایەکیش یاساکانی تێدا سەروەر‬ ‫نەبوون‪ ،‬بەرەوپێش���چون سس���ت ئەبێ‬ ‫یان ه���ەر نابێ‪ ،‬یان ب���ەرەو بەربەری‌و‬ ‫دڵڕەقییەکی بێوێنە ئەچێ‪.‬‬ ‫ئەگەر یاس���ا سەروەر بێ‪ ،‬کەس ناوێرێ‬ ‫کەس بکوژێ وەک چەندان رووداو هەن‬ ‫له‌کوردس���تان بکوژەکان وەک بەرزەکی‬ ‫بانان بۆی دەرچون‪ .‬یاسا سەروەر نییە‬ ‫بۆیە رۆژانە هەواڵی کوش���تن‌و بڕینمان‬ ‫گوێ لەئەبێ‪ .‬یاس���ا سەروەر نییە بۆیە‬ ‫ئەوانەی خۆپیشاندانیان کرد له‌زیندانن‌و‬ ‫بکوژەکانی���ش وا له‌گەش���تی واڵتان���ن‌و‬ ‫پلەکانی���ان بەرزت���ر ئەکرێتەوە‪ .‬یاس���ا‬ ‫س���ەروەر نییە بۆیە کوردس���تان نوقمی‬ ‫گەندەڵی بووە‪ .‬یاسا سەروەر نییە بۆیە‬ ‫خەریکە قەیرانە سیاس���ییەکانی هەرێم‬ ‫سەری حیزبە حوکمڕانەکان ئەخۆن!‬ ‫ئێس���تا حەقی خۆمانە بپرسین‪ ،‬خەڵکی‬ ‫باڵەکایەتی عەش���ایه‌رن یان حکومەتی‬ ‫هەرێم بێ یاسایە!‬

‫‪kamalchomani@gmail.com‬‬

‫بیروڕا‬

‫)‪ )312‬سێشه‌مم ‌ه ‪2012/2/7‬‬

‫‪birura.awene@gmail.com‬‬

‫دوای‌ مردن ‌ی منداڵه‌كه‌ی‌ چه‌مچه‌ماڵ‪ ،‬نیشتیمان هی كێیه‌؟‬ ‫عه‌زیز ره‌ئوف‬

‫‪Azizrauf75@yahoo.com‬‬

‫ی‬ ‫ب ‌ه ه���ه‌ر پێودانگێك وه‌ریبگرین مه‌رگ ‌‬ ‫ی چه‌مچه‌ماڵ ئ���ه‌و زه‌نگه‌ی ‌ه‬ ‫منداڵه‌كه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫ن ‌ه كه‌س گوێی لێیه‌‌و ن ‌ه به‌رپرس���ان ‌‬ ‫ئ���ه‌م ده‌ڤ���ه‌ره‌ش ده‌یانه‌وێت قه‌ناعه‌ت‬ ‫ی له‌م‬ ‫به‌خۆی���ان بك���ه‌ن مرۆڤگه‌لێك��� ‌‬ ‫ی له‌م شێوه‌یه‌دا‬ ‫ش���ێوه‌یه‌ش له‌ش���وێن ‌‬ ‫ی ئ���ه‌م منداڵه‌ هه‌موو ئه‌و‬ ‫هه‌ن‪ .‬مه‌رگ ‌‬ ‫خه‌ونان���ه‌ تێكده‌ش���كێنێت ك ‌ه قس��� ‌ه‬ ‫ی هاوواڵتیان‌و‬ ‫ی ژیان ‌‬ ‫له‌سه‌ر باش���تركرن ‌‬ ‫جوانكردن���ی‌ نیش���تیمان ده‌كات‪ ،‬ئه‌و‬ ‫ی كه‌ ته‌نه���ا نوخبه‌یه‌ك پێی‬ ‫خه‌ونان ‌ه ‌‬ ‫وای ‌ه هاتۆته‌دی‌‪ ،‬به‌اڵم له‌ئه‌مری واقیدا‬ ‫جگه‌ له‌سه‌راب زیاتر چی دی نییه‌‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ی ئه‌م منداڵه‌ به‌س���بوو بۆئه‌وه‌ ‌‬ ‫مه‌رگ ‌‬ ‫ی ویژدانی‌ گه‌وره‌دا‬ ‫ئێمه‌ له‌ چ هه‌ژارییه‌ك ‌‬ ‫ی ئه‌م منداڵ ‌ه به‌س���بوو‬ ‫ده‌ژی���ن‪ ،‬مه‌رگ ‌‬ ‫ی ك��� ‌ه ئێمه‌ مردنه‌ك ‌ه فه‌رامۆش‬ ‫بۆئه‌وه‌ ‌‬ ‫ی مردن بكه‌ین‪.‬‬ ‫بكه‌ین‌و ب���اس له‌چۆنێت ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ئێمه‌دا هێنده‌ ‌‬ ‫ئێس���تا له‌كۆمه‌ڵگ ‌ه ‌‬ ‫باس له‌چۆنێتی‌ م���ردن ده‌كرێت‪ ،‬باس‬ ‫ی ئینس���ان‬ ‫له‌مردنه‌ك��� ‌ه ناكرێت‪ .‬مه‌رگ ‌‬ ‫ی‬ ‫ئه‌وه‌ند‌ه ئاس���ایی بۆت���ه‌وه‌ ك ‌ه خود ‌‬ ‫مه‌رگه‌ك��� ‌ه هی���چ نامانهه‌ژێنێت‪ ،‬به‌ڵكو‬ ‫ی مه‌رگه‌كه‌و‌ه خه‌ریك‬ ‫خۆمان به‌ چۆنێت ‌‬ ‫ی ئ���ه‌م منداڵ ‌ه‬ ‫ده‌كه‌ی���ن‪ .‬ئای���ا مه‌رگ ‌‬ ‫ی هێزه‌كان‬ ‫ت���ا چه‌ند ب��� ‌ه به‌رژه‌وه‌ن���د ‌‬ ‫ده‌كه‌وێته‌وه‌‪.‬‬ ‫ی ئه‌م منداڵ ‌ه‬ ‫ئۆپۆزسیۆن باس له‌مردن ‌‬ ‫ده‌كات وه‌ك س���یمبوڵێك ب���ۆ دۆخێ‬

‫ی‬ ‫ی حكومه‌ت���ی‌ هه‌رێ���م وێنا ‌‬ ‫ناته‌بیع��� ‌‬ ‫ده‌كات‌و ده‌سه‌اڵتیش به‌ كامێرایه‌كه‌و‌ه‬ ‫خۆی���ده‌كات ب ‌ه ماڵی‌ ئ���ه‌م منداڵه‌دا‌و‬ ‫وێنه‌ی‌ ده‌به‌ نه‌وته‌كان ده‌گرێت‪.‬‬ ‫هی���چ س���ه‌رده‌مێك بارته‌ق���ای‌ ئ���ه‌م‬ ‫چركه‌ساته‌مان سكرینی‌ ته‌له‌فزیۆنه‌كان‬ ‫ی‬ ‫نه‌بوونه‌ته‌ ش���وێنێك بۆ به‌رهه‌مهێنان ‌‬ ‫ی‬ ‫ی سیاس ‌‬ ‫ی ئێستا نوخبه‌ ‌‬ ‫فاشیزم‪ .‬ئه‌وه‌ ‌‬ ‫ی ده‌دات بریتیی ‌ه له‌گۆڕینی‌ مانا‬ ‫ئه‌نجام ‌‬ ‫راسته‌قینه‌كان‌و ده‌ستكاریكردنی‌ واقیع‌و‬ ‫رووداو‪ .‬شاش��� ‌ه ده‌یه‌وێت ئه‌و قس���ان ‌ه‬ ‫بگوازێته‌و‌ه ك ‌ه فاشیزم به‌رهه‌م ده‌هێنن‌و‬ ‫ده‌بێ���ت ئێمه‌ش بڕوا ب���ه‌و‌ه بكه‌ین ك ‌ه‬ ‫كوش���تنی‌ گه‌نجێك له‌خۆپیشاندانێكدا‬ ‫قه‌زاو ق���ه‌ده‌ره‌‌و مردن���ی‌ منداڵێكیش‬ ‫ی‬ ‫له‌چه‌مچه‌ماڵ په‌یوه‌ن���دی‌ به‌ نه‌بوون ‌‬ ‫نه‌وته‌و‌ه نیی���ه‌‪ ،‬به‌ڵكو خانه‌واده‌كه‌یان‬ ‫ی تایبه‌تن‪ .‬س���ه‌یر‌ه‬ ‫خاوه‌ن پێداویس���ت ‌‬ ‫شاش���ه‌یه‌ك ده‌یه‌وێت بمانكات ‌ه ش���ێت‬ ‫ته‌نها له‌ب���ه‌ر گۆڕین ‌‬ ‫ی ده‌كه‌ن له‌كوێدا ده‌ژین‌و‬ ‫ی هۆكاری‌ مردنێك شۆڕش���گێڕ ‌‬ ‫ی هه‌ی ‌ه له‌پیشاندانی‌ وێنه‌ ‌‬ ‫كه‌ ده‌س���ت ‌‬ ‫ی خه‌ڵكیش له‌كوێدا ژیان ده‌گوزه‌رێنێت‪.‬‬ ‫حكومه‌ت به‌ ناشرینی‌‪.‬‬ ‫مه‌رگی‌ ئه‌م منداڵه‌ به‌سبوو به‌و‌هی‌ ك ‌ه‬ ‫هیچ س���ه‌رده‌مێك بارته‌قا ‌‬ ‫ی بیركردنه‌و‌ه سیاسی‌‌و ئابووری‌‌و‬ ‫ی ئێسته‌مان به‌ كۆ ‌‬ ‫بچین���ه‌وه‌‪.‬‬ ‫كۆمه‌ڵگ��� ‌هی‌ كوردی‌ تێكش���او نه‌بووه‌‪ .‬كۆمه‌اڵیه‌تیه‌كانمان���دا‬ ‫مردن ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ئینسان هیچ به‌هایه‌كی‌ نه‌بێت‌و به‌س���بوو بۆ ئه‌وه‌ی‌ بزانین قسه‌كردن ‌‬ ‫به‌ڵك���و ئاراسته‌كه‌ش��� ‌‬ ‫ی‬ ‫ی به‌الیه‌كی‌ تردا نوخبه‌یه‌كی‌ سیاسی‌ له‌هه‌مبه‌ر یه‌كسان ‌‬ ‫ی ئ���ه‌و ماڵه‌ ‌‬ ‫ی وێنه‌ ‌‬ ‫ببرێ���ت‪ .‬ئ���ه‌و‌ه ‌‬ ‫ی خزمه‌تكردن���ی‌ خه‌ڵك چ‬ ‫ی كۆمه‌اڵیه‌ت��� ‌‬ ‫چه‌مچه‌ماڵ ببینێت‪ ،‬ده‌زانێت ئه‌وانه‌ ‌‬ ‫ی درۆیه‌كی‌ گه‌وره‌یه‌‪.‬‬ ‫باس له‌نیش���تیمان‌و ب���اس له‌ڕابردوو ‌‬ ‫ی ئه‌م منداڵ ‌ه ده‌بێت بپرسین‬ ‫ی مردن ‌‬ ‫ی دوا ‌‬

‫ی‬ ‫دوای مه‌رگ ‌‬ ‫ی چه‌مچه‌ماڵ‬ ‫منداڵه‌كه‌ ‌‬ ‫ده‌بێت بزانین ك ‌ه‬ ‫ی ئه‌وانه‌ی ‌ه‬ ‫نیشتیمان ه ‌‬ ‫كه‌ نیو به‌رمیل‬ ‫نه‌وتیان هه‌یه‌‪ ،‬نه‌ك‬ ‫ی‬ ‫هی‌ ئه‌وانه‌ی‌ كه‌ نه‌وت ‌‬ ‫ئه‌م واڵته‌ هه‌ڕاج‬ ‫ده‌كه‌ن‬

‫نیش���تیمان ه���ی كێی���ه‌‪ .‬م���ن ده‌زانم‬ ‫هه‌موومان له‌نیش���تیماندا ده‌ژین‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫ئه‌وه‌ش ده‌زانم زۆرێك هه‌ن له‌نیشتیماندا‬ ‫درۆ ده‌ك���ه‌ن‌و هه‌موو رێگه‌یه‌ك ده‌گرن‬ ‫بۆ ئه‌و‌هی‌ ب ‌ه ره‌فاهیه‌ت له‌نیش���تیماندا‬ ‫بژین‪ ،‬ئ���ه‌وه‌ش ده‌زانم خه‌ڵكانێك هه‌ن‬ ‫چاوه‌ڕێی‌ هیچ ناكه‌ن نیشتیمان پێیان‬ ‫ی گه‌رم‬ ‫ببه‌خش���ێت جگ���ه‌ له‌نوێنێك��� ‌‬ ‫تاكو له‌ناوی���دا رق نه‌بن���ه‌وه‌‪ .‬زۆرێك‬ ‫هه‌ن ده‌یانه‌وێت نیشتیمان بیانژێنێت‌و‬ ‫قه‌ڵه‌وی���ان بكات‪ ،‬زۆرێكی���ش هه‌ن ب ‌ه‬ ‫فرمێسك‌و خه‌مه‌كانیان ده‌یانه‌وێت چێژ‬ ‫له‌ژیان ببینن‪.‬‬ ‫دوای‌ مردن���ی‌ ئه‌م منداڵ ‌ه له‌چه‌مچه‌ماڵ‬ ‫ده‌زانین ك ‌ه نیشتیمان هی‌ ئه‌وان ‌ه نییه‌ ك ‌ه‬ ‫تێیدا قه‌ڵه‌و ده‌بن‪ ،‬به‌ڵكو هی ئه‌وانه‌ی ‌ه‬ ‫ی ئه‌وانه‌ی ‌ه‬ ‫كه‌ تێیدا ده‌مرن‪ .‬نیشتیمان ه ‌‬ ‫كه‌ ب ‌ه خۆشی‌‌و ناخۆشیه‌كانیه‌و‌ه تێیدا‬ ‫ی كه‌ ته‌نها بۆ‬ ‫ده‌ژین‪ ،‬نه‌ك هی ئه‌وانه‌ ‌‬ ‫ره‌فاهیه‌ت‌و مانه‌وه‌ی���ان له‌ڕه‌فاهیه‌تدا‬ ‫باس���ی‌ نیش���تیمان ده‌كه‌ن‪ .‬نیشتیمان‬ ‫هی‌ ئه‌وان��� ‌ه نیی ‌ه درۆی‌ تێ���دا ده‌كه‌ن‬ ‫تا ب ‌ه جیاواز له‌وان���ی‌ تر بژین‪ ،‬به‌ڵكو‬ ‫ی ئه‌وانه‌یه‌ ك ‌ه به‌ڕاستگۆیی‌ ده‌مردن‌و‬ ‫ه‌‬ ‫ی خۆیان ده‌ژین‪ ،‬چونك ‌ه‬ ‫له‌س���ه‌ر بازوو ‌‬ ‫مه‌رگ���ی‌ ئه‌م منداڵه‌ پێ���ی وتین زۆرن‬ ‫ی تادێت قه‌ڵه‌ویان‬ ‫ی سیاس ‌‬ ‫ی درۆ ‌‬ ‫ئه‌وانه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی راستگۆی ‌‬ ‫ده‌كات‌و زۆریش���ن ئه‌وانه‌ ‌‬ ‫ده‌یانكوژێت‌و بی���ر له‌كه‌رامه‌تی‌ خۆیان‬ ‫ده‌كه‌نه‌وه‌ بۆی ‌ه برسی‌ ده‌مێننه‌وه‌‪.‬‬ ‫ی چه‌مچه‌ماڵ‬ ‫ی منداڵه‌ك���ه‌ ‌‬ ‫ی مه‌رگ ‌‬ ‫دوا ‌‬ ‫ی‬ ‫ده‌بێ���ت بزانین ك���ه‌ نیش���تیمان ه ‌‬ ‫ئه‌وانه‌ی ‌ه كه‌ نیو به‌رمیل نه‌وتیان هه‌یه‌‪،‬‬ ‫ی ئه‌م واڵت ‌ه‬ ‫ی ك ‌ه نه‌وت ‌‬ ‫ی ئه‌وانه‌ ‌‬ ‫نه‌ك ه ‌‬ ‫هه‌ڕاج ده‌كه‌ن‪.‬‬

‫ئه‌زیزم سه‌ره‌تا ده‌ستی حیزبه‌كه‌ت دورخه‌ره‌وه‌‬ ‫چه‌ند تێبینییه‌ك بۆ نێچیرڤان بارزانی‬ ‫هێمن كه‌ریم‬ ‫ئه‌رس���تۆ ده‌ڵێ���ت "ئه‌قڵ���ی س���ه‌لیم‬ ‫له‌جه‌سته‌ی س���ه‌لیم دایه‌" بۆ ئێمه‌ش‬ ‫ئ���ه‌و‌ه ده‌گه‌یه‌نێت بڵێین پیاوی‌ ژیر‪،‬‬ ‫سیس���ته‌می ژیر دروس���تده‌كات‪ .‬وات ‌ه‬ ‫ده‌توانین بڵێین پیاوێكی ژیرمان هه‌ی ‌ه‬ ‫تاوه‌كو سیسته‌می ژیرمان هه‌بێت‪ ،‬ئه‌و‬ ‫سیس���ته‌مه‌ی كه‌ حیزب خ���ۆی به‌الو‌ه‬ ‫گرن���گ نه‌بێت‌و به‌رژه‌وه‌ندی گه‌ل پێش‬ ‫به‌رژه‌وه‌ندی حیزبه‌كه‌ی بخات‪ ،‬به‌بڕوای‬ ‫من گرفت���ی گه‌وره‌م���ان له‌پێكهینانی‬ ‫حكومه‌ت���دا سیس���ته‌مه‌‪ ،‬ئیت���ر ك���ێ‬ ‫ده‌توانێت ئه‌م سیس���ته‌مه‌ی خواره‌و‌ه‬ ‫بگۆڕێت‪ ،‬ئه‌وه‌ ده‌بێته‌ پیاو‌ه ژیره‌كه‌‪.‬‬ ‫ئه‌گ���ه‌ر له‌س���ه‌رجه‌م كابین��� ‌ه ی���ه‌ك‬ ‫به‌دوای یه‌كه‌كانی ده‌س���ه‌اڵتی كوردی‬ ‫وردبینه‌وه‌‪ ،‬ئ���ه‌وا هیچ كابینه‌یه‌ك یان‬ ‫نه‌یانتوانی���وه‌ ده‌س���تی ئ���ه‌و پێكهات ‌ه‬ ‫حیزبی���ه‌ دورخه‌ن���ه‌وه‌‪ ،‬ك���ه‌ چیت���ر‬ ‫حكومه‌ت له‌ئاست به‌رپرسێكی حیزبی‬ ‫هێنده‌ بێتوانا نه‌بێت مرورێك نه‌توانێت‬ ‫لێپرسینه‌و‌ه له‌سه‌رپێچی‌و الدانی بكات‪،‬‬ ‫ئایا كه‌س���ێك هه‌یه‌ زه‌مانی ئه‌وه‌ بكات‬ ‫كاتێك مرورێك سه‌یاره‌ی به‌رپرسێكی‬ ‫حیزب���ی له‌كات���ی س���ه‌رپێچیكردندا‬ ‫رابگرێت‌و نه‌هێڵێت ب���ڕوات‪ ،‬مروره‌ك ‌ه‬ ‫به‌رلێدانی حیمایه‌كانی ئه‌و به‌رپرس��� ‌ه‬ ‫ناكه‌وێت؟ بێگوم���ان خودی نێچیرڤان‬ ‫بارزانیش‪ ،‬ناتوانێت‪ ،‬ئه‌مه‌ش نیشانه‌ی‬ ‫ئه‌وه‌ی ‌ه ك ‌ه سیسته‌مه‌كه‌ بۆ به‌رژه‌وه‌ندی‌و‬ ‫پاراستنی كه‌سه‌كانی ناوحیزبه‌‪.‬‬ ‫به‌پێی پێناس ‌ه حیزب‪ ،‬ته‌نیا ده‌توانێت‬ ‫نوێنه‌رایه‌ت���ی به‌ش���ێك ب���كات‪ ،‬به‌و‬ ‫پێی���ه‌ش بێت هیچ حیزبێ���ك ناتوانێت‬ ‫بۆ سه‌رجه‌م گه‌ل بدوێ‪ ،‬كه‌واته‌ خودی‬ ‫حكومه‌ته‌ك���ه‌ی نێچیرڤان‪ ،‬ناتوانێت بۆ‬ ‫س���ه‌رجه‌م گه‌ل بدوێ‪ ،‬ته‌نها ده‌توانن‬ ‫بۆ ئه‌وان��� ‌ه بدوێن ك���ه‌ به‌رژه‌وه‌ندییان‬ ‫له‌گه‌ڵیاندا هه‌ی���ه‌‪ ،‬هیچ حكومه‌تێكیش‬ ‫له‌س���ه‌ر سیسته‌می پاراس���تنی حیزب‬ ‫سه‌ركه‌وتوونابێت‪.‬‬ ‫ب���ۆ تاكێك له‌ن���او كۆمه‌ڵدا ش���تێكی‬ ‫ئاس���ان ‌ه ئایدیاكان���ی به‌ته‌نیا بۆ خۆی‬ ‫پراكتی���زه‌ ب���كات‪ ،‬له‌به‌رئ���ه‌وه‌ ب���ۆ‬ ‫هاوبیره‌كان���ی خ���ۆی ده‌گه‌ڕێت‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫حكومه‌تێك ناتوانێت ئایدیایه‌كی حیزبی‬ ‫به‌س���ه‌رجه‌م كۆمه‌ڵ���گادا پیاده‌بكات‪،‬‬ ‫چونك���ه‌ ئه‌وه‌نه‌ماو‌ه هه‌م���وو بادینان‬ ‫پارتیبن‌و هه‌موو س���ۆرانیش یه‌كێتی‪،‬‬ ‫به‌ڵكو مرۆڤ ئ���ه‌و حیزب ‌ه هه‌ڵده‌بژێرێ‬ ‫كه‌ له‌گه‌ڵ به‌رژه‌وه‌ندیه‌كانیدا گونجاون‬ ‫(به‌رژه‌وه‌ندی���ه‌ سیاس���ی‌و ئاب���وری‌و‬ ‫كۆمه‌اڵیه‌تیه‌كان)‪.‬‬ ‫كه‌وات��� ‌ه ه���ه‌ر حكومه‌تێ���ك به‌نیه‌تی‬ ‫پاراس���تنی حیزبی‌و پاراستنی بنه‌ماڵ ‌ه‬

‫ئه‌م سیسته‌مه‌ی‬ ‫نێچیرڤان له‌سه‌ری‬ ‫ده‌ڕوات‪ ،‬سیسته‌مێك ‌ه‬ ‫سه‌ركردایه‌تیه‌كه‌ی‬ ‫یه‌كێتی‌و پارتی ده‌بن ‌ه‬ ‫ده‌سه‌اڵت له‌حكومه‌تدا‌و‬ ‫حكومه‌ت هیچ هێزێكی‬ ‫نامێنێت‬ ‫دروس���تبكرێت ل���ه‌م زه‌مه‌ن���ه‌و ل���ه‌م‬ ‫كات���ه‌ی هه‌رێم���ی كوردس���تاندا‪ ،‬ك ‌ه‬ ‫س���ه‌رجه‌م كۆمه‌ڵ���گا داب���ه‌ش ب���وو‌ه‬ ‫به‌س���ه‌ر سیس���ته‌می حیزبی‪ ،‬ئه‌وا بێ‬ ‫ی���ه‌ك‌و دوو ئ���ه‌و حكومه‌ت��� ‌ه ده‌چێت ‌ه‬ ‫س���ه‌نگه‌ره‌و‌ه له‌گه‌ڵ هاونیشتیمانیانی‬ ‫خۆی‪ ،‬چونكه‌ له‌ئیستادا به‌هاری گه‌الن‬ ‫له‌ئارادایه‌و په‌لده‌هاوێ���ت بۆ راماڵینی‬ ‫ئ���ه‌و ده‌س���ه‌اڵتانه‌ی له‌چوارچێ���وه‌ی‬ ‫بنه‌ماڵه‌یی���دا حك���وم ده‌ك���ه‌ن‪ ،‬بۆی ‌ه‬ ‫ده‌پرس���ین‪ :‬ئایا نێچیرڤ���ان چی پێی ‌ه‬ ‫بۆ ئه‌وه‌ی ئه‌و به‌ه���ار‌ه نه‌گات ‌ه ئێره‌؟‬ ‫ئایا چۆن قه‌ناعه‌ت ب ‌ه هاونیشتیمانیان‬ ‫ده‌كات ك ‌ه ده‌سه‌اڵت ملكه‌چی ده‌ستی‬ ‫بنه‌ماڵه‌ نابێت؟‬ ‫سیسته‌می كابینه‌كه‌ی نێچیرڤان‬ ‫سیسته‌می یه‌ك حیزبییه‌‬ ‫كاتێ���ك نێچیرڤان بارزان���ی بیر له‌و‌ه‬ ‫ده‌كات���ه‌وه‌‪ ،‬ك��� ‌ه ئ���ه‌و حكومه‌ت���ه‌ی‬ ‫دایده‌نێ���ت‌و ده‌یه‌وێ���ت س���ه‌رجه‌م‬ ‫هێزه‌كانی ئۆپۆزس���یۆن لێ���ی رازیبن‪،‬‬ ‫ئ���ه‌وا بێ یه‌ك‌و دوو‪ ،‬ده‌بێت ش���ێوازی‬ ‫حكومڕانی له‌كوردستاندا له‌و سیسته‌م ‌ه‬ ‫بێنێت���ه‌ ده‌ره‌و‌ه كه‌ یه‌كێت���ی‌و پارتی‬ ‫سااڵنێك ‌ه كاری بۆ ده‌كه‌ون‌و رۆژ به‌ڕۆژ‬ ‫دیواره‌ك���ه‌ی ئه‌س���تورترو هێزی تری‬ ‫ده‌خه‌نه‌ پاڵ‪ ،‬ئه‌و كاته‌ ده‌توانێت هه‌م‬ ‫شه‌قام‌و هه‌م ئۆپۆزسیۆن بكات ‌ه پشتی‬ ‫خۆی‪ ،‬به‌اڵم پرس���یاره‌كه‌ ئه‌مه‌ی ‌ه ئایا‬ ‫نێچیرڤ���ان ده‌توانێت ئه‌م سیس���ته‌م ‌ه‬ ‫بگۆڕێت كه‌ لێره‌دا من باسی ده‌كه‌م؟‬ ‫له‌كۆمه‌ڵگه‌ی ئێمه‌دا هه‌میش ‌ه ده‌سه‌اڵت‬ ‫ده‌یه‌وێت بڕیاری تاكالیه‌نانه‌ی هه‌بێت‪،‬‬ ‫هه‌میش ‌ه ده‌یه‌وێت مۆنۆپۆڵی ده‌سه‌اڵتی‬ ‫جموجوڵ���ی رامیاری ب���كات‌و هه‌رچی‬

‫ئیمتیازاتی���ش هه‌ی ‌ه بۆخ���ۆی قۆرخی‬ ‫ب���كات‪ .‬تائێس���تاش خ���ودی هه‌ردوو‬ ‫حیزبی سه‌ره‌كی ئه‌و خه‌ونه‌یان هه‌یه‌و‬ ‫هه‌ر ئه‌مه‌ش���یان له‌سه‌رجه‌م حكومه‌ت ‌ه‬ ‫یه‌ك له‌دوای یه‌كه‌كاندا پیاده‌ كردووه‌‪.‬‬ ‫هه‌ردووكی���ان هێزێك���ی چه‌ك���داری‬ ‫گه‌وره‌یان هه‌ی���ه‌‪ ،‬هه‌ردووكیان پیاوی‬ ‫س���ه‌ربازی‌و چه‌ك���ی جیای���ان هه‌یه‌‪،‬‬ ‫كه‌چی به‌ن���اوی حكومه‌تیش���ه‌و‌ه ئه‌م‬ ‫هێ���زه‌ به‌سیس���ته‌می حیزب���ی ئینجا‬ ‫حكومی رێكخراوه‌‪ ،‬هه‌ڵبه‌ته‌ خزانی ئه‌و‬ ‫هێزه‌چه‌كداران���ه‌ بۆ ناو حكومه‌ت ته‌نها‬ ‫ب���ۆ تاكڕه‌ویی ‌ه له‌ده‌س���ه‌اڵتدا‪ ،‬كه‌ ئه‌م‬ ‫شێوازه‌ش له‌سیس���ته‌می تاك حیزبیدا‬ ‫بوون���ی هه‌ی��� ‌ه كه‌ سیس���ته‌مێكی زۆر‬ ‫كۆنه‌و شێوازی پیاده‌كردنی له‌تاكڕه‌وی‬ ‫تاك ‌ه كه‌س���یدا بوو‌ه نه‌ك تاك ‌ه حیزب‪،‬‬ ‫مێژووه‌كه‌ی ده‌گه‌ڕێته‌وه‌ بۆس���ه‌ره‌تای‬ ‫س���ه‌ده‌ی نۆزده‌هه‌م‪ ،‬هه‌ر بۆیه‌ خودی‬ ‫یه‌كێت���ی پارت���ی ته‌نها له‌ب���ه‌ر الیه‌نی‬ ‫داراییه‌كه‌یه‌تی‌و هیچیتر‪ ،‬خۆ ئه‌گه‌ر نا‬ ‫هیچ پێویس���تیان به‌وه‌ نه‌ده‌بوو هێزی‬ ‫خۆیان بخه‌ن ‌ه حكومه‌تێكه‌و‌ه كه‌ نیوه‌ی‬ ‫به‌هی خۆیانی نازانن‪.‬‬ ‫ئ���ه‌م سیس���ته‌مه‌ی نێچیرڤ���ان‬ ‫له‌س���ه‌ری ده‌ڕوات‪ ،‬سیس���ته‌مێك ‌ه‬ ‫س���ه‌ركردایه‌تیه‌كه‌ی یه‌كێت���ی‌و پارتی‬ ‫ده‌بن��� ‌ه ده‌س���ه‌اڵت له‌حكومه‌ت���دا‌و‬ ‫حكومه‌ت هیچ هێزێك���ی نامێنێت هه‌م‬ ‫له‌ڕووی س���ه‌ربازی هه‌م له‌ڕووی دادگا‬ ‫گه‌ریی���ه‌وه‌‪ ،‬واتا س���ه‌نته‌رگرتنی هێز‬ ‫له‌ه���ه‌ردوو جوومگه‌ س���ه‌ره‌كیه‌كه‌و‌ه‬ ‫(ده‌س���ه‌اڵتی دادوه‌ری‌و ده‌س���ه‌اڵتی‬ ‫رامیاری) له‌ده‌ستی حیزبدان‪.‬‬ ‫هه‌ر له‌به‌ر ئه‌مه‌ش���ه‌ ده‌بینی���ن كادر‌ه‬ ‫بااڵكان���ی ه���ه‌ردوو حی���زب هێن���د‌ه‬ ‫متمانه‌یان الی س���ه‌ركرده‌كانیان هه‌یه‌‪،‬‬ ‫چونكه‌ كار بۆ خزمه‌تكردنی گه‌ل ناكه‌ن‬ ‫به‌ئه‌ندازه‌ی ئه‌وه‌ی هه‌وڵده‌ده‌ن خۆیان‬ ‫له‌س���ه‌ركرده‌ نزیك بكه‌ن���ه‌وه‌‪ ،‬خودی‬ ‫ئه‌م سیس���ته‌مه‌ش وه‌ك ئه‌و‌ه وایه‌ ك ‌ه‬ ‫خێڵێ���ك یان س���ه‌رۆك عه‌ش���یره‌تێك‬ ‫به‌ڕێوه‌ی ببات‌و فه‌رمانڕه‌وایه‌تی بكات‪،‬‬ ‫ئه‌م سیس���ته‌مه‌ش هه‌مان سیس���ته‌م ‌ه‬ ‫كه‌ سیس���ته‌می تاك حیزبی به‌ڕێوه‌ی‬ ‫ده‌بات‪ ،‬كه‌ حیزب به‌رجه‌سته‌‌و دنیابینی‬ ‫گروپێك یان به‌رژه‌وه‌ندی كۆمه‌ڵێك یان‬ ‫تاكه‌ بیروباوه‌ڕێك ده‌كات‪.‬‬ ‫كۆمه‌ڵگا ئاره‌زووی به‌مۆدیرنكردنی‬ ‫ژیان ده‌كات‪ ،‬ئه‌ی كابینه‌ی نوێ؟‬ ‫حكومه‌ت هێزێكی به‌توانایه‌و رۆڵی گرنگ‬ ‫ده‌بینێت له‌پرۆسه‌ی به‌ مۆدێرنكردندا‪،‬‬ ‫به‌ مۆدێرنكردن پێویستی به‌هوشیاری‬ ‫كۆمه‌اڵیه‌ت���ی هه‌ی���ه‌و یارمه‌تی كۆمه‌ڵ‬ ‫ئه‌دات بۆ به‌ده‌س���تهێنانی ئامانجه‌كانی‬

‫به‌مۆدێرنكردن‪ ،‬به‌م ش���ێواز‌ه رێگا بۆ‬ ‫هاوواڵتیان خ���ۆش ده‌كرێت له‌زۆرالو‌ه‬ ‫چاودێ���ری ژی���ان بك���ه‌ن له‌ب���واری‬ ‫كۆمه‌اڵیه‌تی‪ ،‬كه‌س���ایه‌تی‪ ،‬ئه‌خالقی‪...‬‬ ‫تاد‪.‬‬ ‫ب��� ‌ه مۆدێرنك���ردن لێ���ره‌دا بریتی��� ‌ه‬ ‫له‌گواس���تنه‌وه‌ی كۆمه‌ڵ���گا له‌قۆناغی‬ ‫ته‌قلیدییه‌و‌ه بۆ قۆناغێكی مۆدێرن وه‌ك‬ ‫ئه‌وه‌ی له‌ئه‌وروپا له‌سه‌ده‌ی هه‌ژده‌هه‌م‬ ‫رویدا له‌بواره‌كانی ئابوری‌و كۆمه‌اڵیه‌تی‌و‬ ‫سیاس���ی‌و فكری‪ ،‬به‌اڵم سیس���ته‌می‬ ‫كابین���ه‌ی حه‌وته‌م���ی حكوم���ه‌ت‪ ،‬چ‬ ‫میكانیزمێك���ی هه‌یه‌ تاوه‌كو ئه‌م ماف ‌ه‬ ‫مه‌ده‌نیان��� ‌ه پیاده‌بكرێت‌و كه‌س���ایه‌تی‬ ‫ده‌ره‌وه‌ی حیزب‌و قس���ه‌كردن له‌س���ه‌ر‬ ‫خراپ���ی‌و قۆرخكردن���ی ده‌س���ه‌اڵت‪،‬‬ ‫له‌كۆمه‌ڵگا پارێزراوه‌‪ ،‬ئه‌مه‌ش یه‌كێك ‌ه‬ ‫له‌پره‌نس���یپه‌كانی كۆمه‌ڵگای مه‌ده‌نی‪،‬‬ ‫ئای���ا نێچیرڤ���ان بارزان���ی ده‌توان���ێ‬ ‫ئ���ه‌و مافه‌ن��� ‌ه پیاده‌ب���كات ك ‌مافی‬ ‫به‌مۆدێرنكردنی ژیانن؟‬ ‫حیزب ئۆرگانێكی گ���ه‌وره‌و زه‌به‌الحه‌‪،‬‬ ‫له‌كۆمه‌ڵگای ئێمه‌دا ده‌س���تی خستۆت ‌ه‬ ‫ناو ت���ه‌واوی ژیانی هاونیش���تیمانیان‪.‬‬ ‫له‌هه‌مانكات���دا س���ه‌رجه‌م جومگ��� ‌ه‬ ‫هه‌س���تیاره‌كانی كۆمه‌ڵ���گای مه‌ده‌نی‬ ‫داگیرك���ردووه‌‪ ،‬به‌ڕاده‌ی���ه‌ك زۆرج���ار‬ ‫كێش���ه‌ی كۆمه‌اڵیه‌تی دروستكردو‌ه ك ‌ه‬ ‫هه‌ر خودی حیزبه‌كه‌ی كاك نێچیرڤان‪،‬‬ ‫چه‌ندی���ن رێگه‌گرتنی���ان گرتۆته‌ب���ه‌ر‬ ‫بۆئ���ه‌وه‌ی كۆمه‌ڵگ���ه‌ی ك���وردی په‌ل‬ ‫نه‌هاوێت بۆ پرۆس���ه‌ی به‌مۆدێرنكردنی‬ ‫كۆمه‌ڵگا‪ ،‬ئیتر هه‌ر له‌پرسی سیاسییه‌و‌ه‬ ‫تاوه‌كو پرسی ئاینی‪.‬‬ ‫له‌به‌رئ���ه‌وه‌ی سیس���ته‌می سیاس���ی‬ ‫تاڕاده‌ی���ه‌ك بریتیی��� ‌ه له‌سیس���ته‌می‬ ‫كۆمه‌اڵیه‌ت���ی‪ ،‬بۆی���ه‌ ه���ه‌ر ج���ۆر‌ه‬ ‫ناسه‌ركه‌وتنێك له‌سیسته‌می سیاسیدا‬ ‫ده‌بێت��� ‌ه هۆی دواكه‌وتنی سیس���ته‌می‬ ‫كۆمه‌اڵیه‌ت���ی‪ ،‬هه‌ر ئه‌مه‌ش��� ‌ه هه‌ردوو‬ ‫هێزی ده‌س���ه‌اڵت پش���كی ش���ێریان‬ ‫به‌رده‌كه‌وێت له‌و دواخستنه‌‪.‬‬ ‫ئالێره‌ش���ه‌وه‌یه‌ كه‌ خودی كابینه‌كه‌ی‬ ‫نێچیرڤ���ان ده‌بێت��� ‌ه كابینه‌ی���ه‌ك هه‌ر‬ ‫له‌سه‌ره‌تاو‌ه ئاره‌زووی به‌مۆدیرنكردنیش‬ ‫له‌پرس���كردنیه‌تی به‌ حیزب���ه‌وه‌ نه‌ك‬ ‫گه‌ڕانه‌وه‌بێت بۆ ته‌واوی كۆمه‌ڵگا‪.‬‬ ‫بۆی��� ‌ه گره‌وكردنی نێچیرڤان له‌س���ه‌ر‬ ‫مه‌رجه‌كانی‪ ،‬گره‌وكردنه‌ له‌سه‌ر ئه‌سپی‬ ‫تۆپی���و‪ ،‬ناكرێ���ت مه‌رجێ���ك هه‌بێت‬ ‫بێ ئ���ه‌وه‌ی میكانیزم���ی پیاده‌كردنی‬ ‫مه‌رج���ه‌كان بوونی هه‌بێ���ت‪ ،‬ئه‌و كات ‌ه‬ ‫نێجیرڤان ده‌توانێت مه‌رج بۆ پێكهێنان‬ ‫دابنێ���ت كاتێ���ك میكانیزمه‌كان���ی‬ ‫پیاده‌كردنی زۆر باش ببینرێت‪.‬‬ ‫»»‪19‬‬

‫شۆڕش ئامانج نییە‬

‫ئاراس فەتاح‬

‫"مێژوو خ���ۆی دووبارە ناکاتەوە‪ ،‬بەاڵم‬ ‫هەر ش���تێک کە نەبووبێ���ت بە مێژوو‬ ‫مێ���ژووی دروس���تنەکردبێت لەوێ���دا‬ ‫مێ���ژوو خ���ۆی دووبارەدەکاتەوە" ئەم‬ ‫گوتەیەی (ئێرنس���ت بلۆخ) دەش���ێت‬ ‫یارمەتیدەربێت بۆ خوێندنەوەی الیەکی‬ ‫گرنگ���ی مێ���ژووی نوێی کوردس���تان‪.‬‬ ‫پرس���یارەکە ئەوەی���ە ئای���ا مێ���ژوو‬ ‫له‌کوردس���تاندا خۆی دوبارەدەکاتەوە؟‬ ‫ئەو ش���تە چییە کە ھێشتا نەبووە بە‬ ‫مێژووی راستەقینەی مرۆڤەکان تاوەکو‬ ‫دووب���ارە ش���ەڕی لەپێن���اودا بکەن؟‬ ‫له‌کوێ���دا ئەگ���ەری دووبارەبوونەوەی‬ ‫مێ���ژوو له‌کوردس���تاندا هەی���ە؟ ئەم‬ ‫پرس���یارانە زی���اد له‌جەمس���ەرێک‌و‬ ‫پت���ر له‌ڕەهەندێکی���ان هەی���ە‪ ،‬بەاڵم‬ ‫بەش���ێوەیەکی گش���تی دەتوانی���ن‬ ‫له‌س���ێ ئەگ���ەردا چڕی���ان بکەینەوە‪:‬‬ ‫یەکەمیان ئەگ���ەری دووبارەبوونەوەی‬ ‫مێ���ژوو له‌وێنەی راپەڕین‌و شۆڕش���دا‪.‬‬ ‫دووەمی���ان بەردەوامێتی���ی مێ���ژوو‬ ‫دووبارەکردن���ەوەی‬ ‫لەوێن���ەی‬ ‫ئەزموونی س���تەمگەرایی‌و تاکحیزبیدا‪.‬‬ ‫سێهەمیش���یان ئەگ���ەری داوەش���ان‌و‬ ‫پەرتبوون���ی کۆمەڵگای کوردس���تان‌و‬ ‫دووبارەبوونەوەی شەڕی ناوخۆ‪.‬‬ ‫راس���تیی ئەوەی���ە ک���ە تەمەن���ی‬ ‫حکومەتەکانی پارتی‌و یەکێتی مێژووی‬ ‫دەس���ەاڵتدارێتییەکە ک���ە له‌هەم���وو‬ ‫رووەکانی فەرمانڕەوایەتییەوە فاش���یل ‌ه‬ ‫له‌تاقیکردنەوەکان���ی حوکمڕانێتییەکی‬ ‫مەدەن���ی‌و عەقاڵنیدا‪ .‬ژم���ارەی کابینە‬ ‫تاکحیزب���ی‌و جووتحیزبییەکانی���ان‬ ‫بەرجەس���تەکەری گەورەی���ی ئ���ەو‬ ‫قەیرانانەیە کە ئ���ەم فەرمانڕەوایەتییە‬ ‫بەرهەمیهێن���اوە‪ .‬کێش���ەی ئ���ەم‬ ‫فەرمانڕەوایەتیی���ە ئ���ەوە نیی���ە ک���ە‬ ‫حکومەت���ە بەنۆرەکان���ی نەیانتوانیوە‬ ‫له‌هەوڵە سیزیفییەکانیاندا وەزارەتەکان‬ ‫یەکبخەن���ەوە‌و چاکس���ازیی بک���ەن‪،‬‬ ‫بەڵکو کێش���ەی س���ەرەکی ئەوەیە کە‬ ‫ئەزموونێک���ی دەس���ەاڵتدارێتی زۆر‬ ‫دانس���قە پیادەدەکەن‪ .‬دانسقەیە نەک‬ ‫ب���ە مان���ا پۆزەتیڤەک���ەی‪ ،‬بەڵکو بەو‬ ‫مانایەی کە هەر کابینەیەک دێتە سەر‬ ‫حوکم دەیەوێت تەواوکەری ئەوی پێش‬ ‫خ���ۆی بێت‪ ،‬واتە ھی���چ گۆڕانکارییەک‬ ‫نەکات‌و دۆخی باو‌و ئیش���کالییەتەکانی‬ ‫ن���او دەس���ەاڵتدارێتییەکە وەکو خۆی‬ ‫بهێڵێتەوە‪ .‬ئەم فۆرمە له‌دەسەاڵتدارێتی‬ ‫یەک مانای هەی���ە‪ ،‬ئەویش ئەوەیە کە‬ ‫فۆرمێک���ی حکومڕان���ی رانەگەیەنراوی‬ ‫تاکحزبی بە نۆبەت پیادەدەکرێت‪ ،‬بەاڵم‬ ‫بە رەزامەندی الیەکەی تر‪ .‬خەسڵەتی‬ ‫ئەم فەرمانڕەوایەتیی���ە تاکحیزبییەش‬ ‫ئەوەی���ە‪ ،‬لەالیەک���ەوە ه���ەر یەکەیان‬ ‫ئەوی تر بە فریادڕەس تەماشادەکات‪،‬‬ ‫چونکی زەمانەتی فەرمانڕەوایەتی چەند‬ ‫س���اڵێکی ب���ۆدەکات؛ له‌الیەکی ترەوە‬ ‫ئەوی تری لێ ب���ووە بە بەاڵ‪ ،‬چونکی‬ ‫ناتوانێت کۆی کوردس���تان کونترۆڵ‌و‬ ‫دیس���پلینبکات وەکو ئەوەی کە خۆی‬ ‫دەیەوێ���ت‪ .‬رێککەوتنی س���تراتیژیش‬ ‫لێرەدا تاکە وەزیفەی پەیمانبەستنێکە‬ ‫لەسەر دابەشکردنی سامانە ئابوورییە‬ ‫جیاوازەکان‌و تۆخکردنەوەی سنوورەکانی‬ ‫دەس���ەاڵتدارێتی تاکحیزبییان���ە‪ ،‬نەک‬ ‫قبوڵکردن���ی تێڕوانینە جی���اوازەکان‌و‬ ‫رێزنان له‌بەرژەوەندییە نەتەوەییەکان‪.‬‬ ‫مێ���ژووی پت���ر له‌بیس���ت س���اڵی‬ ‫ئەزموون���ی دەس���ەاڵتدارێتی ک���وردی‬ ‫پێماندەڵێت کە کۆمەڵگای کوردستان‬ ‫خۆدۆزینەوەدای���ە‌و‬ ‫له‌پرۆس���ەی‬ ‫دەس���ەاڵتە سیاسییەکەشی له‌پرۆسەی‬ ‫داوەش���اندایە‪ .‬کۆمەڵگای کوردس���تان‬ ‫له‌پرۆس���ەیەکی ئاڵۆزی گۆڕانکاریدایە‪.‬‬ ‫ئەم پرۆس���ەیە بۆیە ئاڵ���ۆزە‪ ،‬چونکی‬ ‫کەرەس���ە‌و میتۆدەکان���ی پیادەکردنی‬ ‫سیاس���ەت له‌کوردس���تاندا ک���ۆن‌و‬ ‫بەسەرچوون‌و لەبەرامبەریشدا خواست‌و‬ ‫داخوازییەکان���ی خەڵ���ک‌و بەتایب���ەت‬ ‫نەوەی نوێ‪ ،‬تازە‌و پڕ وزەن‪.‬‬ ‫هەموو دەسەاڵتدارێتییەک ترادیسیۆنی‬ ‫خ���ۆی هەی���ە‪ .‬ئەزموون���ی چەندی���ن‬ ‫س���اڵەی ئ���ەم دەس���ەاڵتدارێتییەش‬ ‫ئەوەم���ان پێدەڵێت کە ترادیس���یۆنی‬ ‫سیاس���ی ئەم حوکمڕانییە تاکحیزبییە‬ ‫چەندە له‌ترادیس���یۆنی بەعس���یزمەوە‬ ‫نزیک���ە ئەوەن���دەش له‌ترادیس���یۆنی‬ ‫دیموکراسییەتی خۆرئاواییەوە دوورە‪.‬‬ ‫ئەم مۆدێله‌ "پۆست شۆڕشگێڕ"انەیەی‬ ‫حوکمڕانێت���ی ک���وردی‪ ،‬مۆدێلێکە نە‬ ‫دەتوانێت پارێزگاریی دەستکەوتەکانی‬

‫‪13‬‬

‫سەردەمی شۆڕش���ی چەکداریی خۆی‬ ‫بکات‌و نە دەش���توانێت دەس���تکەوتی‬ ‫ت���ازە ب���ۆ کۆمەڵ���گای کوردس���تان‬ ‫بەرهەمبهێنێت‪ .‬لەجەوهەردا دەتوانین‬ ‫بڵێین ترادیس���یۆنی حیزب���ی کوردی‬ ‫بریتییە لەو خۆڵەمێش���ەی کە خەباتی‬ ‫چەکداریی بۆ کۆمەڵگای کوردس���تانی‬ ‫بەجێهێشت‪ .‬ئەوەی ماوەتەوە ژیلەمۆی‬ ‫ئەو ئاگرەیە کە کۆمەڵگای کوردستان‪،‬‬ ‫النی کەم له‌ناوچەی سلێمانی‪ ،‬له‌‪١٧‬ی‬ ‫شوباتدا له‌پێناویدا راپەڕینی بەرپاکرد‪،‬‬ ‫ئەویش ژیلەمۆی ئازادی‌و یەکس���انی‌و‬ ‫دادپەروەری کۆمەاڵیەتییە‪.‬‬ ‫ئالێرەدا مێژوو خۆی دووبارەدەکاتەوە‪،‬‬ ‫چونکە ئەو ش���تانەی کە له‌ڕابوردوودا‬ ‫خەڵک له‌پێناویدا خەباتیان کرد خوێنیان‬ ‫رش���ت‌و ماڵوێرانیی���ان بین���ی‪ ،‬ئەمڕۆ‬ ‫له‌کوردس���تاندا لەالیەن "دەسەاڵتێکی‬ ‫خەمب���ار"ەوە نوێنەرایەتی دەکرێن‪ .‬کە‬ ‫دەڵێم "خەمبار" مەبەس���تم "خەمخۆر"‬ ‫نیی���ە‪ .‬خەمباری���ی ئ���ەم دەس���ەاڵتە‬ ‫لەوەدایە کە نەوەی نوێی کۆمەڵگاکەی‬ ‫لێی یاخییە‌و گروپگەلێکی ناو شۆڕشی‬ ‫چەکداری���ی لێی ناڕازیی���ە‌و کەرتێکی‬ ‫گەورەی کۆمەڵگای کوردستانیش لێی‬ ‫توڕەیە‪ ،‬چونکی هەموو ئەو بەها گرنگ‌و‬ ‫گەورانەی کە خەڵک خوێنی بۆ رش���ت‬ ‫ئەمڕۆ بوونەت���ە هەندێ بۆنەی حیزبی‬ ‫بێتام‌و هەموو ئ���ەو مژدانەش کە دران‬ ‫بوون بە وەھمی شۆڕش‪ .‬ئەم دەسەاڵتە‬ ‫خەمب���ارە‪ ،‬چونک���ی له‌تەنهاییەک���ی‬ ‫کوش���ندەدا دەژی؛ بەچەش���نێک جگە‬ ‫له‌ئەندامان���ی چەن���د خێزانێک‌و چەند‬ ‫رەمزێک���ی پی���ری خ���ۆی نەیتوانیوە‬ ‫سیاسەتمەدار یان دیپلوماتێکی نوێ بۆ‬ ‫کۆمەڵگای کوردستان دورستبکات‪.‬‬ ‫له‌کوردس���تاندا پ���اش س���ەرهەڵدانی‬ ‫ئۆپۆزیس���یۆنی ن���وێ‌و لەدایکبوون���ی‬ ‫ھێزێکی ھوش���یار بەرامب���ەر بە خەمە‬ ‫کۆمەاڵیەت���ی‌و نەتەوەییەکان���ی خۆی‪،‬‬ ‫فەزایەکی رانەگەیەنراوی شەڕی ناوخۆ‬ ‫لەالیەن هەردوو حیزبەکەوە خەمڵێنرا‪.‬‬ ‫ل���ەدوای هەڤ���دەی شوباتیش���ەوە‬ ‫هەمەجییەت‌و ھس���تریای دەس���ەاڵتی‬ ‫سیاس���ی دژ ب���ە الیەنەکان���ی ت���ری‬ ‫ئۆپۆزیسیۆن گەورەتر بووەوە‪ .‬ئەوەی‬ ‫له‌ماوەی ئەم دووس���اڵەی رابردوودا دژ‬ ‫بە خۆپیشاندەران‌و چاالکوانی مەدەنی‌و‬ ‫رۆژنامەنووسان‌و ھێزەکانی ئۆپۆزیسیۆن‬ ‫کرا وێنەیەکی لێڵی ش���ەڕی ناوخۆیە؛‬ ‫شەڕێک کە زۆر ناتەبا‌و دوورە له‌هەموو‬ ‫پێ���وەرە ئەخالقییەکانی فەلس���ەفەی‬ ‫جەنگ‪.‬‬ ‫پ���اش تێپەڕبوونی س���اڵێک بەس���ەر‬ ‫هەڤ���دەی ش���وباتدا دەبێ���ت ل���ەو‬ ‫پێدراوە تیۆرییە تێبگەین کە ش���ۆڕش‬ ‫ئامانج نیی���ە‪ .‬زۆرینەی شۆڕش���ەکان‬ ‫لەگ���ەڵ خۆیاندا کێش���ەیەکی بونیادی‬ ‫دروس���تدەکەن‪ ،‬ئەوی���ش بیناکردن���ی‬ ‫کۆمەڵگایەکە لەسەر وێنەی ئایدیایەک‪.‬‬ ‫بەم ش���ێوەیەش شۆڕشی ئایدیۆلۆژیی‬ ‫دیلکردن���ی خەونەکان���ە لەن���او چەند‬ ‫چەمکێک‌و بەکوش���تدانی ئینسانەکانە‬ ‫لەپێناویاندا‪ .‬هەموو ئەو شۆڕش���انەی‬ ‫ک���ە ئایدیای���ەک دەکەن ب���ە بناغەی‬ ‫گ���ۆڕان له‌کۆتاییدا دەب���ن بە دێوەزمە‬ ‫بۆ پلورالیزمی کۆمەڵگا‌و دەس���تدەکەن‬ ‫ب���ە دژایەتیکردنی ئەو کەس���انەی کە‬ ‫هەڵگ���ری ئەو ئایدیای���ە نین‌و خاوەنی‬ ‫دید‌و بۆچوونی ترن‪ .‬کێشەی شۆڕشی‬ ‫ئایدیۆلۆژی چ له‌فۆرم���ە ئایینیەکەیدا‬ ‫بێت ی���ان له‌فۆرمەکانی تریدا‪ ،‬بەپلەی‬ ‫یەکەم ئەوەی���ە کە بەدوای "هەقیقەتی‬ ‫کۆت���ا"دا دەگەڕێ���ت بۆ مێ���ژوو‪ .‬ئەم‬ ‫چەش���نە له‌ش���ۆڕش خودی ش���ۆڕش‬ ‫دەکات ب���ە ئامانج‌و دوای شۆڕش���یش‬ ‫چەمک���ی "شۆڕش���ی بەردوام"مان بۆ‬ ‫دروس���تدەکات‪ .‬ئایدیۆلۆژیس���تەکان‬ ‫کۆمەڵگایەکی���ان دەوێ���ت ک���ە تیایدا‬ ‫"ئازادی رەه���ا"‌و "دادپەروەیی رەها"ی‬ ‫تی���ادا پیادەبکرێ���ت‌و ئاوێن���ەی ئەو‬ ‫تێکس���تانە بێت کە س���ەرۆکەکان یان‬ ‫خودا بۆ مرۆڤیان داناوە‌و یان ناردووە‪.‬‬ ‫ئەم رەهاییە تەنها مانای ئەوە نییە کە‬ ‫هەموو خەباتگێڕێ���ک یان موجاھیدێک‬ ‫خۆی ب���ە نوێنەری مێ���ژوو یان خودا‬ ‫دەبینێت���ەوە لەس���ەر زەوی‪ ،‬بەڵک���و‬ ‫له‌هەمانکاتیش���دا کێش���ەیەکی ئاڵۆزی‬ ‫تری له‌هەن���اوی خۆی���دا هەڵگرتووە‪،‬‬ ‫ئەویش ش���ەیداگەرییەکی شێتانەیە بۆ‬ ‫گەورەیی‌و لەخۆباییبوون‪.‬‬ ‫سروشتی هەموو دەس���ەاڵتە رەهاکان‬ ‫بریتییە له‌ش���ەیدابوون ب���ۆ گەورەیی‌و‬ ‫لەخۆباییبوون‪.‬‬ ‫»»‪19‬‬

‫‪14‬‬

‫)‪ )312‬سێشه‌مم ‌ه ‪2012/2/7‬‬

‫هیمداد شاهین‬

‫ده‌ینوسێت‬

‫به‌هاری عه‌ره‌بی‪:‬‬ ‫به چ ئاراسته‌یه‌ک؟‬ ‫دوو هه‌‌فته‌ی پێشوو له‌نه‌مساوه گه‌ڕامه‌وه‬ ‫بۆ ئایرله‌‌ندا بۆ وتنه‌وه‌ی کۆمه‌ڵه وانه‌ی‬ ‫س���ااڵنه له‌کۆلێژی ئاسیاناسی ده‌رباره‌ی‬ ‫رۆژهه‌اڵتناسی‪ .‬وتنه‌وه‌ی رۆژهه‌اڵتناسی‬ ‫پ���اش به‌هاری عه‌ره‌ب���ی مانایه‌کی تری‬ ‫هه‌یه‪ ،‬هه‌تا پارس���اڵ زۆرینه‌ی خه‌ڵكی‬ ‫رۆژئ���اوا وه‌ه���ا بیری���ان له‌ڕۆژهه‌اڵت���ی‬ ‫ناوه‌ڕاس���ت ئه‌ک���ردوه ک���ه خه‌ڵکان���ی‬ ‫توندڕه‌ون‪ ،‬ئێس���تا له‌پڕ بوونه خه‌ڵکانی‬ ‫شاره‌زا له‌فه‌یسبووک‌و تویته‌ر‪.‬‬ ‫هه‌ماهه‌نگ له‌گه‌ڵ ئه‌وه‌دا سیمینارێکم‬ ‫بۆ خوێندکارانی ماس���ته‌ر له‌دیپلۆس���ایا‬ ‫سازکرد ده‌رباره‌ی به‌هاری عه‌ره‌بی پاش‬ ‫ساڵێک‪ .‬ئه‌وه‌ی له‌سه‌ره‌تاوه الم مه‌به‌ست‬ ‫بوو‪ ،‬کێش���ه‌ی ناونان بوو‪ .‬ئایا به‌هاری‬ ‫عه‌ره‌ب���ی ک���ه له‌الیه‌ن رۆژئ���اواوه وه‌ها‬ ‫ناونراوه ده‌ربڕی چییه؟ ناس���یۆنالیزمی‬ ‫ع���ه‌ره‌ب‪ ،‬ی���ان به‌پێچه‌وان���ه‌وه به هیچ‬ ‫شێوه‌یه‌ک بۆنی ناسیۆنالیزمی لێنایه‌ت‪،‬‬ ‫به‌ڵکو به‌هاری ئیسالمیه‌كانه‪ .‬دیاره هیچ‬ ‫کام له‌م دیدانه راس���ت نی���ن‪ .‬هه‌ندێک‬ ‫روودانی به‌ه���اری عه‌ره‌بی ب���ۆ رۆژئاوا‬ ‫ده‌گێڕنه‌وه‪ ،‬له‌وانه هیکل‪ ،‬تاریق ره‌مه‌زان‪،‬‬ ‫ره‌زا ح���ه‌دادو زۆری ت���ر‪ .‬لێکدانه‌وه‌ی‬ ‫ئه‌م���ان وه‌هایه که دونیا پێویس���تی به‬ ‫سه‌رله‌نوێ هاوسه‌نگکردنه‌وه‌ی هێزه‌کان‬ ‫هه‌یه‪ ،‬به‌اڵم ئه‌وه‌ی س���ه‌یره له‌م دیده‌دا‬ ‫ئه‌وه‌یه که ئه‌وروپا لێی دوور‌و بێئاگایه‪،‬‬ ‫یان ب���ه‌الی که‌م���ه‌وه بێئاگاب���وو هه‌تا‬ ‫س���اتی روودانی‪ .‬دیدێکی تر هه‌یه گوایه‬ ‫الوانێکی زۆر له‌میس���ر راهێنران له‌سه‌ر‬ ‫شێوازی به‌ربه‌ره‌کانێکردنی دیکتاتۆریه‌ت‬ ‫به ئاشتی‪ .‬له‌م بواره‌دا لێکۆڵه‌ره‌وه‌یه‌كی‬ ‫ئه‌مه‌ریکی نزیک له‌په‌نتاگۆنه‌وه زۆر ناوی‬ ‫ده‌هێنرێت که جێنێ ش���اربه‪ .‬ئه‌م پیاوه‬ ‫که خاوه‌نی ئه‌نس���تیتۆی ئه‌ینش���تاینه‬ ‫به‌رهه‌مه‌کان���ی هه‌م���وو بۆئ���ه‌م بواره‬ ‫ته‌رخانکراوه وه له‌سربیا له‌به‌ربه‌ره‌کانێی‬ ‫میلۆس���ۆڤیچدا س���ودی لێوه‌رگی���را‪.‬‬ ‫هه‌ندێک بۆ نموونه وه‌ك ئه‌سعه‌د خه‌لیل‬ ‫پڕۆفیس���ۆری رۆژهه‌اڵتی ناوه‌ڕاست که‬ ‫پێی وایه‌ بیری ش���ارب هیچ په‌یوه‌ندی‬ ‫ب���ه‌ به‌ه���اری عه‌ره‌بیه‌وه نیی���ه‪ ،‬به‌ڵکو‬ ‫ته‌نه���ا بۆئه‌وه‌ی رواڵه‌تێک���ی رۆژئاوایی‬ ‫بده‌ن به رووداوه‌كه‪ ،‬ئاماژه به‌م که‌س���ه‬ ‫ئه‌ده‌ن‪ .‬ئه‌وه‌ی جێی گومانه که ش���ارب‬ ‫پاره ده‌به‌خش���ێته ئه‌و که‌س���انه‌ی که‬ ‫به‌رهه‌مه‌کان���ی بۆ زمانی ت���ر وه‌رگێڕن‪،‬‬ ‫بۆیه نوس���ینه‌کانی ب�ڵ�اون‪ ،‬یان بۆ زۆر‬ ‫زمان وه‌رگێڕدراون‪.‬‬ ‫له‌هه‌مانکاتدا ئه‌وه‌ی به‌المه‌وه گرنگبوو‪،‬‬ ‫ئه‌وه‌ب���وو ئایا به‌ه���اری عه‌ره‌بی چییه‪:‬‬ ‫رووداوی سیاسیه‪ ،‬راپه‌ڕینه‪ ،‬شۆڕشه؟‪..‬‬ ‫هه‌میشه بڕیاردان له‌سه‌ر رووداوێک ئایا‬ ‫شۆڕشه یان نا له‌س���ه‌ر کات وه‌ستاوه‪.‬‬ ‫ئه‌مه به‌تایبه‌تی له‌دیدی کانته‌وه‪ ،‬چونکه‬ ‫رووداوێ���ک کاتێک ده‌بێته ش���ۆڕش که‬ ‫کاریگه‌ری له‌سه‌ر که‌سانی به‌شدارنه‌بوو‬ ‫جێهێشتبێت‪ .‬بۆیه هێشتا زووه بۆئه‌وه‌ی‬ ‫بزانی���ن چ جێهاتێکی له‌ئاگایی گش���تی‬ ‫خه‌ڵکی���دا جێهێش���تووه‪ .‬دی���اره زۆر‬ ‫دیارده‌ ه���ه‌ن که روونن وه‌ک ش���کانی‬ ‫دی���واری قایمی ترس که دیکتاتۆره‌کان‌و‬ ‫سیسته‌مه‌کانیان س���ه‌پاندویانن به‌سه‌ر‬ ‫خه‌ڵکیدا‪ .‬دیاره ئه‌مه به‌س���ه بۆئه‌وه‌ی‬ ‫به‌هاری عه‌ره‌بی بکاته ش���ۆڕش‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫ئه‌وه‌ی کێشه‌یه لێره‌دا هێشتا به‌ته‌واوی‬ ‫دیارنیی���ه که چۆن ئه‌م ترس���ه کۆتایی‬ ‫هاتوه یان چی جێگای گرتوه‌ته‌وه‪ .‬ئایا‬ ‫خه‌ڵکی چیدی له‌ڕژێمێک ناترسن‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫هه‌رزوو ئاماده‌ن بکه‌ونه داوی هاوکێشه‬ ‫ئاڵۆزه‌کانی ترس���ێکی تره‌وه‪ ،‬ئیتر ئایا‬ ‫له‌الیه‌ن ئیس�ل�امیه‌کانه‌وه ی���ان له‌الیه‌ن‬ ‫سوپاوه بۆیان دائه‌ڕێژرێت‪ .‬له‌هه‌مانکاتدا‬ ‫رووداوی سیاس���ی به مان���ای ئه‌وه‌دێت‬ ‫ک���ه پچڕانێک رووئ���ه‌دات ک���ه له‌گه‌ڵ‬ ‫پێش‌و پاشی ساته‌وه‌ختی رووداوه‌که‌دا‪،‬‬ ‫کرانه‌وه‌یه‌ک به‌ره‌و نوێ‪ ،‬ئایا ئێمه به‌ره‌و‬ ‫چ نوێیه‌کمان ده‌بات‪ ،‬ئ���ه‌‌م نوێیه هه‌تا‬ ‫ئێستا رواڵه‌ته‌کانی به‌باشی دیارنیه‪.‬‬ ‫ره‌نگ���ه هێزێک بڕیارده‌ربێت له‌س���ه‌ر‬ ‫هه‌موو ئه‌مانه له‌هه‌موان زیاتر سوپا بێت‪.‬‬ ‫سوپا رۆڵی جوداو ئاڵۆز ده‌بینێت له‌هه‌ر‬ ‫واڵتێکی ج���ودادا‪ .‬ره‌نگ���ه دیارترینیان‬ ‫سوپای میس���ری بێت‪ .‬ئه‌م سوپایه که‬ ‫د‌‌ه‌س���تی هه‌یه له‌هه‌موو به‌شه‌ ئابوری‌و‬ ‫کارگێڕیه‌کان���ی واڵت���دا‪ ،‬له‌هه‌مانکات���دا‬ ‫بڕێکی زۆر پاره له‌ئه‌‌مه‌ریکا وه‌رده‌گرێت‪.‬‬ ‫ئه‌م سوپایه به‌هیچ شێوه‌یه‌ك ئاماده‌نییه‬

‫عه‌نته‌ره‌كانی‌ شار‬ ‫ئه‌ربابی‌ غینا ئه‌وه‌نده‌ غه‌ڕڕه‌ به‌ زه‌ڕن‬ ‫بێ‌ بوونی‌ به‌هار‌و دیتنی‌ جۆ ده‌زه‌ڕن‬ ‫(مه‌والنا مه‌حوی‌)‬ ‫ ‬ ‫ئ���ه‌م ش���ار‌ه ئه‌ڵێی‌ ب���ه‌ ب���ۆن كه‌وتووه‌‪،‬‬ ‫ب���ه‌ بۆنی‌ خوێ���ن‪ ،‬بۆنێك ناك���ۆك له‌گه‌ڵ‬ ‫خودی‌ خوێنیش‪ ،‬هه‌میش���ه‌ خوێنخواره‌یه‌‌و‬ ‫غه‌مخواره‌یه‌‪ ،‬شارێك ته‌نها‌و ته‌نها مانایه‌ك ‌ی‬ ‫هه‌یه‌‪ ،‬ئه‌ویش‪ :‬وه‌ره‌ ببه‌ ب ‌ه جه‌لالد‪ ،‬وه‌گه‌ر‬ ‫نا ناژیت‪ ،‬شارێك ئینسانه‌كانی‌ ب ‌ه ته‌واو ‌ی‬ ‫مانا له‌ئینسانی‌ بوون دابڕاون‌و كه‌چی‌ بۆیان‬ ‫نییه‌ بڵێن‪ :‬ئێوه‌ بوون به‌ هۆ ‌ی له‌ده‌ستدان ‌ی‬ ‫ماناكانی‌ مرۆڤبوونمان‪ ،‬ته‌نانه‌ت بۆیشیان‬ ‫نییه‌ قس��� ‌ه له‌س���ه‌ر تابۆ‌و موقه‌ده‌سه‌كان ‌ی‬ ‫نیشتیمان بكه‌ن‪ ،‬من ئه‌و سات ‌ه ده‌ستم له‌م‬ ‫نیشتیمانه‌ ش���ۆری‌‪ ،‬كه‌ مانایه‌ك نه‌مایه‌و‌ه‬ ‫بۆ ته‌عبیركردن له‌مرۆڤبوون‪ ،‬ش���ااڵو گیان‬ ‫من ئه‌و سات ‌ه زانیم له‌ناو جه‌نگه‌ڵستانێك ‌ی‬ ‫نه‌عله‌تلێك���راودا ده‌ژی���م‪ ،‬كه‌ نیش���تیمان‬ ‫عه‌نت���ه‌ره‌كان به‌ڕێ���وه‌ی‌ ده‌ب���ه‌ن‪ ،‬ك��� ‌ه‬ ‫عه‌نته‌ره‌كان به‌ مۆبایل��� ‌ه تایبه‌ته‌كانیانه‌و‌ه‬ ‫جوێنمان پ��� ‌ێ ده‌ده‌ن‪ ،‬ئازیزم غه‌م مه‌خۆ‪،‬‬ ‫ئه‌و غه‌مه‌ ئێم���ه‌ ده‌مێك ‌ه خواردومانه‌‪ ،‬ئه‌و‬ ‫عه‌نته‌رانه‌یش وه‌كو په‌الپیتكه‌ ‌ی تفه‌نگه‌كه‌ ‌ی‬ ‫ده‌س���تیان وان به‌ ده‌س���ت ئاغاكانیانه‌وه‌‪،‬‬ ‫له‌پێن���او ده‌ستخۆش���ییه‌ك ی���ان پولێك ‌ی‬ ‫ناڕه‌واج‪:‬‬

‫بۆ پار‌ه حه‌یف ‌ه خۆ ده‌كه‌ی ‌ه پولی‌ ناڕه‌واج‬ ‫بۆ پارویه‌ك نان ئه‌سه‌فه‌ روو ده‌كه‌ی‌ ب ‌ه‬ ‫ساج‬ ‫برام ئه‌و ئازاره‌ ‌ی كه‌ ئێس���تا تۆ هه‌ست ‌ی‬ ‫پێده‌كه‌یت‪ ،‬ده‌مێك ‌ه تۆیش‌و ئێمه‌ش هه‌مانه‌‪،‬‬ ‫ئ���ه‌و ئازاره‌ وه‌كو هه‌وا‌و ئاو پێویس���ت ‌ه بۆ‬ ‫ئێمه‌‪ ،‬ئێمه‌یه‌ك به‌ ه���اواره‌و‌ه ده‌ڵێین‪ :‬نا‬ ‫بۆ س���ته‌مكاری‌‪ ،‬تف له‌س���ته‌مكاری‌‪ ،‬ئه‌و‬ ‫براده‌ره‌ی‌ ته‌له‌فونه‌ك���ه‌ ‌ی بۆ تۆكرد‪ ،‬ئه‌و‌ه‬ ‫عه‌نته‌ر نه‌بوو‪ ،‬ئه‌و ته‌نها قاسیدی‌ عه‌نته‌ر‌ه‬ ‫گ���ه‌وره‌كان بوو‪ ،‬ئه‌و ته‌نه���ا گه‌رایه‌ك ‌ه بۆ‬ ‫ب ‌ه عه‌نته‌ربوونی‌ س���به‌ینێ‌‪ ،‬س���به‌ینێیه‌ك‬ ‫پڕ‌ه له‌گوم���ان‪ ،‬پڕ‌ه له‌ترس‌و پڕ‌ه له‌زه‌نگ ‌ی‬ ‫كاره‌ساتاوی‌‪ ،‬بزان ‌ه ئێم ‌ه له‌وحوشستانێك ‌ی‬ ‫زۆر تراژیدیدا ده‌ژین‪ ،‬بزانه‌ ئیدی‌ نیشتیمان‬ ‫ته‌نها خۆی‌ م���اوه‌ به‌جێمان بهێڵێت‪ ،‬بزان ‌ه‬ ‫ك ‌ه من هه‌میش��� ‌ه تف له‌خۆم له‌تۆ ده‌كه‌م‪،‬‬ ‫ت���ف له‌هه‌م���وو قه‌ڵه‌مێكی‌ راس���ته‌قین ‌ه‬ ‫ك���ه‌ ئه‌یانه‌وێت نیش���تیمان بكه‌ن���ه‌وه‌ ب ‌ه‬ ‫نیش���تیمان‪ ،‬هه‌رده‌م خۆم ده‌ك���وژم‪ ،‬تۆ‬ ‫ده‌كوژم‪ ،‬ده‌مه‌وێ���ت كارێك ب ‌ه خۆم بكه‌م‬ ‫به‌ س���ه‌گ نه‌كرابێت‪ ،‬دواجار سه‌گه‌كانیش‬ ‫قوربان���ی‌ عه‌نته‌ره‌كان���ی‌ ش���ارن‪ ،‬ئاخ���ر‬ ‫براده‌ره‌ وه‌كو خاته‌م ‌ی ئه‌ڵێت راسته‌ ئێم ‌ه‬ ‫رێیه‌كه‌مان خوێنه‌‪ ،‬به‌اڵم ئاوا ؟!‬ ‫تێبگه‌ براده‌ره‌ تێبگه‌‪ ،‬ئێمه‌‌و ئه‌وان هیچ‬ ‫كات ناتوانین له‌نیش���تیمانێكدا بژین‪ ،‬یان‬ ‫ئێم��� ‌ه یان ئه‌وان‪ ،‬ده‌مێك ‌ه بڕیار درا ك ‌ه بۆ‬

‫به‌رژه‌وه‌ن���دی ئاب���وری خ���ۆی بخات���ه‬ ‫مه‌ترس���ییه‌وه‪ ،‬له‌هه‌مانکات���دا نایه‌وێت‬ ‫واڵت به‌ڕێوه‌به‌رێ���ت‪ .‬بۆی���ه ده‌خوازێت‬ ‫له‌گه‌ڵ ئه‌و هێزه‌ی که دێت هه‌موو بنه‌ما‬ ‫ده‌س���توری‌و حکومی���ه‌كان وها داڕێژێت‬ ‫که به‌رژه‌وه‌ندی نه‌که‌وێته مه‌ترسییه‌وه‪.‬‬ ‫ئ���ه‌وه‌ی لێره‌دا کێش���ه‌یه که س���وپای‬ ‫میس���ری ده‌خوازێت به هه‌مان ش���ێواز‬ ‫بمێنێت���ه‌وه‌و بڕی زۆری ئابوری واڵت بۆ‬ ‫خۆی هه‌ڵلوش���ێ له‌ژێر ناوی پاراستن‌و‬ ‫سه‌روه‌ری‌و که‌رامه‌ت میسریه‌کاندا‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫له‌هه‌مانکات���دا له‌و واڵتانه‌ی که س���وپا‬ ‫نه‌ماوه‪ ،‬وه‌ك لیبیا‌و پاش���ان س���وریا‪،‬‬ ‫ره‌نگه قه‌یرانه‌که ئاڵۆزبێت‪ .‬لیبیا ئێستا‬ ‫له‌قه‌راغ���ی جه‌نگێک���ی ناوخۆییدای���ه‪،‬‬ ‫هه‌‌روه‌ه���ا وه‌ها چ���اوه‌ڕوان ده‌كرێت که‬ ‫س���وریا به هه‌مان ده‌ردی عێراق بڕوات‪.‬‬ ‫هه‌ڵوه‌شانه‌وه‌ی سوپاو پاشان هه‌وڵدان‬ ‫ب���ۆ بونیادنان���ه‌وه‌ی‪ ،‬کاری نه‌كرده‌یه‪.‬‬ ‫ئه‌مڕۆ ئه‌وه‌ی پێیده‌ڵێن س���وپای عێراق‬ ‫گه‌وره‌تری���ن دوژمنی خه‌ڵک���ی عێراقه‪.‬‬ ‫له‌ڕاپۆرتێکی رۆژنام���ه‌ی گاردیاندا باس‬ ‫له‌‌وه‌ئ���ه‌کات چ���ۆن له‌به‌غ���دا ناوچ���ه‌‌و‬ ‫گه‌ڕه‌ک���ه‌کان له‌الیه‌ن ئه‌فس���ه‌ره‌کانه‌وه‬ ‫به‌كرێ ده‌درێت‌و ئه‌وانیش هه‌رکه‌سێکیان‬ ‫ده‌س���تبکه‌وێت ده‌یگرن‌و ئازاری ئه‌ده‌ن‬ ‫بۆئه‌وه‌ی له‌ک ‌هس‌و کاری پاره وه‌رگرن‪.‬‬ ‫ئه‌‌وه‌ی وێران بووه له‌ڕۆژهه‌اڵت به‌های‬ ‫مرۆڤه‌کان���ه‪ .‬بۆی���ه هه‌م���وو ده‌رفه‌تێک‬ ‫مەنسور تەیفوری‬ ‫بۆ ئازاردان‪ ،‬لوش���دان‌و گه‌نده‌ڵی‌و دزی‬ ‫ده‌قۆزرێت���ه‌وه‪ .‬دیاره ئه‌م���ه به‌رهه‌می‬ ‫چه‌ندین ده‌ی���ه‌ی حوکمی دیکتاتۆره‌کانه‬ ‫که مرۆڤی ئاسایی الیان هیچ به‌هاو نرخ‌و‬ ‫س���ووڕاندنێکی خێ���رای کەناڵەکان���ی دیکەش���ی بخوێنێنەوە‪ ،‬بەاڵم خاڵی گرنگ‬ ‫گرنگییه‌کی نه‌بووه‪.‬‬ ‫تەلەفزی���ۆن‌و س���ەیرێکی بانگەش���ە ئەوەیە بیرمان بێ���ت له‌دواییدا هیچ رقێک‬ ‫بازرگانی���ەکان نیش���انیدەدات داوایەک���ی بەرامبەر ئەم بەڵینی چێژە رقێکی رووت‌و‬ ‫هاوبەش خەریکە هەموو الیەک وەکو یەک پەت���ی نییە‌و رەگی هەر ل���ەو پەیامەدایە‪،‬‬ ‫دادەگرێ���ت‪ ،‬داوا بۆ چێ���ژی زیاتر‌و زیاتر‪ ،‬ئەوەی کە تا دەتوانیت چێژ ببە‪ .‬ئارەزووی‬ ‫چما دواڕادەیەک هەی���ە دەبێ پێیبگەیت‌و دووالن���ە بۆ بابەتی تابۆ ئەو خاڵەیە فرۆید‬ ‫ه���ەر دەڕۆیت‌و پێ���ی ناگەیت‪ .‬ئ���ەم داوا له‌ڕەفت���اری تابۆیی���دا دۆزیویەتەوە‪ ،‬واتە‬ ‫بەردەوامە بۆ چێژ‪ ،‬پێچەوانەی فەرمانێکی بەرامب���ەر بابەت���ی حەرامکراو هەمیش���ە‬ ‫یەکەمینە کە بنچینەی ئاین‌و یاسایە‪":‬چێژ هەس���تێکی دووالنە هەیە‪ ،‬هەرچۆن سەن‬ ‫مەبە"‪ ،‬بەاڵم ئامادەیی بانگەش���ە بۆ چێژ پۆلیش له‌نامەکانیدا جەخت دەکاتەوە کە‬ ‫تەنی���ا نموونەیەک���ە له‌وەرچەرخانێک���ی "یاس���ا خۆی الدان له‌خ���ۆی هاندەدات"‪.‬‬ ‫بنچینەیی لەم فەرمانەدا‪ ،‬باوکی هاوچەرخ بابەتی حەرام یان تابۆش خۆی هۆگرییەکی‬ ‫چی���دی فەرمانەکەی ن���ەک مەنعی چێژ‪ ،‬دووالن���ە هان���دەدات‪ .‬ئ���ەم ناوکۆیی���ە‬ ‫بەڵکو ئەمەیە کە‪" :‬تا دەتوانی چێژ ببە"‪ .‬یارمەتیم���ان دەدات نیش���انەکان جارێکی‬ ‫ئەم فەرمانە لەڕێگەی تۆڕەکانی سەرمایە‌و دیکە بخوێنینەوە‪ :‬سەیری ئەم بوونەوەرە‬ ‫کااڵ‌و بازاڕەوە له‌هەموو جێگەیەک ئامادەیە‌و بکەین‪ :‬له‌دڵی پایتەختێک���ی رۆژئاواییدا‪،‬‬ ‫گەڕان بۆ چێژ تێیدا جێگەی بەختەوەریی‌و له‌کەسێک هەڵدەکەوێت بە جلێکی سپییەوە‬ ‫یەکس���انی گرتوەتەوە‪ ،‬وات���ە بەڵێنی ئەم کە له‌مزگەوتێک گەڕاوەتەوە‌و له‌میترۆیەکدا‬ ‫فەرمانە ئەوەی���ە کە چێژ ببە‌و تەنیا ئەمە سیواکێکی دارینی بە دەستەوەیە‌و خەریکی‬ ‫راس���تە‪ .‬بەڵێنی چێژ‪ ،‬جگە ش���ەیداکانی‪ ،‬ددانیەتی‪ ،‬ب���ە چاویش رەفتاری کافرەکان‬ ‫پاش چه‌ند رۆژێک له‌باشوری ئایرله‌ندا دژبەرانی تایبەتی خۆیشی بەرهەم دێنێت‪ ،‬هەڵدەس���ەنگێنێ‌و بگ���رە حەزیش دەکات‬ ‫سه‌فه‌رمکرد بۆ پایته‌خت (دبڵن)‪ .‬له‌وێ لەم ناوکۆییەشدایە کە دەتوانین شەیدایی‌و هانی���ان بدات‪ .‬ئەمە چەندە نوس���خەیەکی‬ ‫ده‌رفه‌تی ئه‌وه‌م بۆ ره‌خسا له‌سیمینارێکی رق له‌ڕۆژئ���اوا‌و تێکەڵەیەک لەمانەش واتە س���ەیر بێ���ت له‌ئایین���داری هاوچ���ەرخ‪،‬‬ ‫وه‌زی���ری ده‌ره‌وه‌ی پێش���ووی ئه‌ڵمانیا ئ���ارەزوو ‪ -‬رق بەرامب���ەر رۆژئ���اوا وەک ئەوەندەش نموونەیەکە له‌گیرخواردن رێک‬ ‫(یاشکه فیشه‌ر) ئاماده‌بم‪ .‬فیشه‌ر باسی سەرچاوەی چێژی بەڵێندارو‌ دەرکەوتەکانی له‌دڵی دووالنەیی ئارەزوو– رق‌دا‌و هەستی‬ ‫کۆمه‌ڵگای ئه‌ڵمانی کرد له‌پاش شه‌ڕ به‬ ‫تایب���ه‌ت له‌پاش یه‌کگرتن���ه‌وه که چۆن‬ ‫خه‌ڵکی ئاماده‌بوون باجێکی قورس بده‌ن‬ ‫له‌ڕووی ئابورییه‌وه بۆئه‌وه‌ی واڵته‌که‌یان‬ ‫یه‌کبگرێته‌وه‪ .‬ئه‌م دید‌و به‌هایه‌یه که تۆ‬ ‫واڵتێکت هه‌یه ده‌بێ به‌ش���ێک بیت لێی‪،‬‬ ‫له‌گشت روویه‌که‌وه ده‌بێته هۆی گه‌شه‌‌و‬ ‫وه‌رگێڕانی له‌هۆڵندییه‌وه‌‪ :‬مه‌حمود ره‌زا ئه‌مین‬ ‫س���ه‌رکه‌وتنی واڵت‪ .‬دی���اره له‌ڕۆژهه‌اڵت‬ ‫په‌رچه‌كردارێ���ک هه‌ی���ه‪ ،‬ده‌وڵ���ه‌ت دژ‬ ‫به من���ه منیش خۆم ب���ه ئه‌ندامی ئه‌م‬ ‫واڵت���ه نازانم‪ ،‬بۆیه هه‌میش���ه به دوای‬ ‫ده‌رفه‌تێکدا ده‌گه‌ڕێم که خۆم بگرم‪ ،‬یان ولیه‌م فرانکالند (‪ )William Frankland‬ئه‌وه‌ی سه‌دام ئه‌یویست ئه‌وه‌بوو که‌ وه‌کو‬ ‫پزیش���کی حه‌ساس���یه‌ت ‌ه له‌له‌ن���ده‌ن‪ .‬ئه‌و ئیلتیزام به‌ س���ڕی میهنه‌وه‌‪ ،‬هیچ له‌باره‌ی‬ ‫خۆم بونیادنێم‪.‬‬ ‫دیاره کاریگ���ه‌ری به‌ه���اری عه‌ره‌بی ل���ه‌‪1979‬دا دوو ج���ار س���ه‌دامی دی���وه‌‪ :‬نه‌خۆش���ییه‌که‌یه‌وه‌ نه‌درکێن���م‪ ،‬به‌اڵم من‬ ‫گه‌یش���ته کوردس���تانیش‪ ،‬به‌اڵم ته‌نها یه‌که‌مجار وه‌ک���و دکت���ۆر‪ ،‬دوایی به‌هۆی ئامۆژگاریم کرد واز له‌جگه‌ره‌کێشان بهێنێ‪.‬‬ ‫به‌ش���ێک له‌کوردس���تان که له‌ئه‌نجامدا ئه‌وه‌وه‌ که‌ باش چاره‌س���ه‌ری کردووه‌‪ ،‬ب ‌ه ئه‌و‪ ،‬رۆژان ‌ه شه‌س���ت جگه‌ره‌ی ئه‌کێش���ا‪.‬‬ ‫هه‌روه‌ه���ا زۆر س���ه‌ختیش کاری ئه‌ک���رد‪.‬‬ ‫وه‌هایکرد کاریگه‌ری راسته‌‌وخۆی نه‌بێت تایبه‌ت داوه‌ت کراوه‌‪.‬‬ ‫"باڵی���ۆزی عێراق له‌له‌ن���ده‌ن ته‌له‌فۆنی ئه‌و‪ ،‬به‌یانیان زۆر زوو له‌خه‌و هه‌ڵئه‌س���تاو‬ ‫له‌س���ه‌ر گۆڕینی سروش���تی سیسته‌می کردبوو بۆ ئه‌و خه‌س���ته‌خانه‌یه‌ی ئیشم لێ هه‌تا دوو‪ -‬س���ێی ش���ه‌و ئیش���ی ئه‌کرد‪.‬‬ ‫حوکم له‌کوردس���تان‪ ،‬به‌اڵم س���ه‌رباری ئه‌کرد‪ ،‬لێی پرس���یم ئاخۆ ئه‌توانم له‌عێراق ئامۆژگارییه‌ک���ه‌م زۆر س���ه‌رکه‌وتوو بوو‪.‬‬ ‫ئه‌م���ه کاریگ���ه‌ری گ���ه‌وره‌ی هه‌ب���وو‪ ،‬پش���کنین بۆ بیمارێک���ی زۆر گرنگ بکه‌م‪ .‬له‌به‌ر ئه‌و‌ه دواتر له‌گه‌ڵ ژنه‌که‌م‌و کچه‌که‌م‬ ‫له‌سه‌ر مانا‌و شه‌رعیه‌ت‌و شێوازی حوکم ئه‌وان ه���ه‌ر ئه‌وه‌ند‌ه رێگه‌ی���ان پێدرابوو داوه‌تکراین بۆ به‌غداد بۆ نانخواردن"‪.‬‬ ‫له‌کوردستان‪.‬‬ ‫"ل���ه‌و هۆڵ���ه‌ی لێ���ی دانیش���تبووین‪،‬‬ ‫که‌ بڵێن که‌س���ه‌ک ‌ه که‌س���ێکی زۆر گرنگه‌‌و‬ ‫‌وڵدانێکی‬ ‫ه‬ ‫ه‬ ‫‌ب���ی‬ ‫ه‬ ‫‌ر‬ ‫ه‬ ‫ع‬ ‫‌ه���اری‬ ‫گه‌ر به‬ ‫ب���ه‌دوای‪ ،‬له‌دنیادا‪ ،‬باش���ترین ش���اره‌زای پیانۆیه‌کی جوان دانرابوو‪ .‬سه‌دام ویستی‬ ‫رزگاربوون‬ ‫ب���ۆ‬ ‫‌ی���ه‬ ‫ه‬ ‫‌ک‬ ‫ه‬ ‫ناوچ‬ ‫‌ڵكان���ی‬ ‫خه‬ ‫بزانێ کچه‌که‌م ئه‌زانێ پیانۆ لێ بدا‪ ،‬بۆ ئه‌و‬ ‫بیماریی حه‌ساسیه‌تدا ئه‌گه‌ڕێ"‪.‬‬ ‫‌اڵتدارانیان‪،‬‬ ‫ه‬ ‫‌س‬ ‫ه‬ ‫د‬ ‫‌ی‬ ‫ه‬ ‫‌و‬ ‫ه‬ ‫‌وسان‬ ‫ه‬ ‫چ‬ ‫‌ست‬ ‫ه‬ ‫‌د‬ ‫له‬ ‫"س���ه‌دام بیمارێک���ی ئێج���گار زه‌ریف‪ ،‬تۆزێک بژه‌نێ‪.‬‬ ‫(‪)2‬‬ ‫دی‪.‬‬ ‫‌ته‬ ‫ه‬ ‫نای‬ ‫ئاسانی‬ ‫به‬ ‫وا‬ ‫‌وڵێکی‬ ‫ه‬ ‫ه‬ ‫‌وا‬ ‫ه‬ ‫ئ‬ ‫روخ���ۆش‌و موته‌عاون بوو‪ .‬ئ���ه‌و‪ ،‬ئه‌وه‌ی کچه‌ک���ه‌م ئه‌و کات ‌ه ته‌مه‌نی ‪ 19‬س���اڵ ‌و‬ ‫دیار‬ ‫‌مێکی‬ ‫ه‬ ‫سیست‬ ‫هیچ‬ ‫کاتێک‬ ‫‌ت‬ ‫ه‬ ‫تایب‬ ‫به‬ ‫ئه‌ک���رد که‌ زۆربه‌ی نه‌خۆش���ه‌کانم ره‌تیان جوان‌و قژ کاڵێک بوو‪ .‬س���ه‌دام ب ‌ه رۆشنی‬ ‫له‌ئارادا نییه بۆئ���ه‌وه‌ی بێتو ماڵئاوایی ئه‌کرده‌وه‌ بیک���ه‌ن‪ :‬گوێڕایه‌ڵی ئامۆژگاریم پێ���وه‌ی دیاربوو مه‌فتونی بووه‌(‪ .)3‬له‌کاتی‬ ‫له‌م سیسته‌مه بکات‪ ،‬به تایبه‌ت له‌ڕووی بن‪ .‬س���ه‌دام به‌ت���ه‌واوی له‌الی���ه‌ن دکتۆر‌ه نانخواردندا کچه‌که‌می له‌ته‌نیش���ت خۆیه‌و‌ه‬ ‫عه‌قڵی���ه‌وه‪ .‬ناچارین له‌گه‌ل مارکس���دا عێراقییه‌کانییه‌و‌ه هه‌ڵه‌ چاره‌سه‌ر کرابوو‪ .‬دانیشاند‪ ،‬ئه‌و‌ه به‌الی منه‌و‌ه ئاسایی نه‌بوو‪،‬‬ ‫بڵێین گه‌رچی ئه‌م سیسته‌مه‌ی که هه‌یه ئه‌وان وای���ان زانیبوو نه‌خۆش���یی ره‌بۆی به‌اڵم ئێهــ چبک���ه‌م‪ .‬کچه‌که‌م ب ‌ه پیانۆ‌ک ‌ه‬ ‫هه‌یه‌‪ .‬ئه‌و (تش������خیص)ه‌ هه‌ڵ���ه‌ بووبوو‪ .‬پارچه‌ی���ه‌ک موزیک���ی مۆزارتی ب���ۆ لێدا‪.‬‬ ‫مردووه‪ ،‬به‌اڵم به ئاسانی ناڕوات‪.‬‬

‫‪birura.awene@gmail.com‬‬

‫ئه‌وان‪:‬‬ ‫خورشید‌و سای ‌ه پێكه‌وه‌ نابن‪ ،‬د‌ه‬ ‫حه‌قیه‌ت ‌ی‬ ‫ئه‌و جیلوه‌ وه‌حشیه‌ كه‌ نه‌ب ‌ێ ئاشنا‬ ‫به‌كه‌س‬ ‫برام تۆ خۆریت‌و ئه‌وان سێبه‌ر‪ ،‬ئاخر ئه‌م‬ ‫دوو شت ‌ه چ ‌ی پێكه‌وه‌ كۆیان ئه‌كاته‌وه‌؟‬ ‫وت ‌ی مه‌حو ‌ی من‌و تۆ ئافتاب‌و سای ‌ه‬ ‫تیمسالین‬ ‫جه‌نابی‌ من ك ‌ه ده‌ركه‌وتم‪ ،‬ته‌شریفی‌ تۆ‬ ‫ده‌بێ‌ بڕوا‬

‫ی‬ ‫ئه‌و براده‌ره‌ ‌‬ ‫ته‌له‌فونه‌كه‌ی‌ بۆ تۆكرد‪،‬‬ ‫ئه‌وه‌ عه‌نته‌ر نه‌بوو‪ ،‬ئه‌و‬ ‫ته‌نها قاسیدی‌ عه‌نته‌ر‌ه‬ ‫گه‌وره‌كان بوو‪ ،‬ئه‌و‬ ‫ته‌نها گه‌رایه‌كه‌ بۆ ب ‌ه‬ ‫عه‌نته‌ربوون ‌ی سبه‌ینێ‬ ‫ب���رام ده‌بێ���ت بڕۆین‪ ،‬بڕۆین نیش���تمان‬ ‫بسپێرینه‌و‌ه به‌ س���ێبه‌ره‌كان‪ ،‬چید ‌ی خۆر‬ ‫لێر‌ه جێگا ‌ی نییه‌‪ ،‬چی���دی‌ خۆر ناتوانێت‬ ‫لێ���ر‌ه هه‌ڵبێـت‪ ،‬ئه‌بێ���ت هه‌ڵبێت‪ ،‬كاتێك‬ ‫ك���ه‌ چویت ب���ۆ مه‌حكه‌م���ه‌‪ ،‬ئه‌بوای ‌ه ئه‌و‬ ‫به‌یته‌ی‌ حه‌زره‌ت ‌ی نالی‌‪-‬ت بخوێندایه‌ته‌وه‌‪،‬‬ ‫یان منت ئ���اگادار بكرادیه‌ته‌وه‌ ك ‌ه ئه‌چیت‬

‫بیرورا‬

‫بۆ مه‌حكه‌م���ه‌‪ ،‬تۆ ئه‌بوای��� ‌ه ئه‌وكاته‌ ئه‌م‬ ‫به‌یته‌ت گو ‌ێ لێبوایه‌ ی���ان بخوێندایه‌ته‌و‌ه‬ ‫كه‌ ئه‌فه‌رموێت‪:‬‬ ‫حاكمان ‌ی مه‌حكه‌م ‌ه نامه‌ سییان‬ ‫قه‌ت نییان ‌ه غیره‌ت‌و ناموسییان‬ ‫دوای‌ ئه‌وه‌ ئازیزم ئێمه‌ هه‌میش ‌ه بڕوامان‬ ‫ب ‌ه ناحاكمی‌ ئه‌م ناحاكمان ‌ه هه‌بووه‌‪ ،‬ئید ‌ی‬ ‫حاكمی‌ چی‌‌و مه‌حكه‌م���ه‌ی‌ چی‌‪ ،‬بۆیه‌ من‬ ‫ده‌مێكه‌ هاتومه‌ته‌ س���ه‌ر ئ���ه‌وه‌ی‌ كه‌ ئه‌م‬ ‫براده‌ران ‌ه (رفتنی‌) نین‌و له‌سه‌ر سه‌فه‌رن‪،‬‬ ‫س���ه‌فه‌رێك ك���ه‌ خراپترین چاره‌نوس��� ‌ی‬ ‫ئیالهیی���ان هه‌یه‌ تیایدا‪ ،‬واتا ده‌مێك ‌ه ئێم ‌ه‬ ‫هاتوینه‌ته‌ ق���ه‌رار له‌گه‌ڵیان دا‪ ،‬واتا ئه‌وان‬ ‫ده‌مێكه‌ ب ‌ه ئێم ‌ه حه‌رامن ئه‌گه‌ر مزگه‌وت یان‬ ‫مه‌یخان���ه‌ش بن‪ ،‬تۆ كه‌ ئه‌بوایه‌ نه‌چیت بۆ‬ ‫زیاره‌تیان‪ ،‬چونكه‌ زیاره‌تیان واجب نییه‌‪،‬‬ ‫فه‌ریده‌دین عه‌تار نه‌یشاپوری‌ ئه‌فه‌رموێت‪:‬‬ ‫ر‌ه میخانه‌‌و مسجد كدام است!‬ ‫كه‌ هردو بر من مسكین حرام است‬ ‫واتا‪ :‬پرس���ین ل���ه‌وه‌ی‌ ك��� ‌ه مه‌یخانه‌‌و‬ ‫مزگه‌وت له‌كوێی ‌ه چیه‌! كه‌ هه‌ردووكیان ب ‌ه‬ ‫من حه‌رامن!‬ ‫برام ئه‌گه‌ر ئه‌و مه‌حكه‌مه‌ی ‌ه مزگه‌وتیش‬ ‫بێت چوونی‌ حه‌رامه‌‪ ،‬چونكه‌ ئه‌وه‌ بۆ خۆ ‌ی‬ ‫(مه‌حكوم���ه‌) یه‌ نه‌ك مه‌حكه‌مه‌‪ ،‬مه‌حكوم‬ ‫ب���ه‌ دونیایه‌ك له‌خورافات���ی‌ قانونی‌‌و له‌هو‬ ‫له‌عب���ی‌ نا ژیری‌‌و نا رۆش���نی‌‪ ،‬چایخانه‌ی ‌ه‬ ‫چایخانه‌ برام‪ ،‬له‌ئێستاش���ه‌وه‌ تا الی‌ خودا‬ ‫چاوه‌ڕێ���ی‌ وه‌اڵمدان���ه‌وه‌ ‌ی عه‌نته‌ره‌كان��� ‌ی‬ ‫شارت نه‌بێت‪ ،‬چونكه‌ ئه‌وان ده‌میان نییه‌‪،‬‬ ‫ته‌نها بۆ ئه‌و كاتان ‌ه نه‌بێت ك ‌ه هه‌ڕه‌ش���ه‌ ‌ی‬ ‫كوشتنت ل ‌ێ بكه‌ن‪.‬‬

‫کێ حەزی له‌ماساژە؟‬

‫ئه‌‌وه‌ی وێران بووه‬ ‫له‌ڕۆژهه‌اڵت به‌های‬ ‫مرۆڤه‌کانه‪ .‬بۆیه‬ ‫هه‌موو ده‌رفه‌تێک‬ ‫بۆ ئازاردان‪،‬‬ ‫لوشدان‌و گه‌نده‌ڵی‌و‬ ‫دزی ده‌قۆزرێته‌وه‬

‫سه‌دام مه‌فتونی کچه‌که‌م ببوو‬

‫دووالن���ە بۆ بابەتی حەرام ی���ان تابۆ‌و بۆ‬ ‫رۆژئ���اواش؛ ئەو له‌دڵ���ی جیهانی بەڵێنی‬ ‫چێ���ژدا دەتوانێت تەواوت���ر ئیماندار بێت‬ ‫تاکو له‌پایتەختێک���ی دینیدا‪ ،‬ئەو رێک بە‬ ‫دانیشتنی له‌دڵی بەڵێنەکەدایە کە دەتوانێت‬ ‫ئیماندار بێت‌و بێ ئەو بەڵێنە‌و نزیکی له‌ئەو‬ ‫بەڵێن���ە‪ ،‬وەک تۆمی نێ���و کارتۆنی تام‌و‬ ‫جێریی بە س���ەر دێت کە هەر کە سەیری‬ ‫ژێر پێی خۆی بکات دەکەوێت‪ .‬لێرەوەشە‬ ‫دەتوانین یانزەی سێپتەمبه‌ر بخوێنینەوە‪،‬‬ ‫ئەمە زیات���ر ل���ەوەی نوێنەرایەتی رقێکی‬ ‫ئایدۆلۆژیک بکات‪ ،‬بە هەڵبژاردنی ناوەندی‬ ‫بازرگانی داوا بۆ بەش دەنوێنێتەوە‪.‬‬ ‫ل���ەم ناوکۆیی���ەدا دەتوانی���ن پەالماری‬ ‫س���ەر ناوەندەکانی مەس���اژ‌و مەیخانەکان‬ ‫له‌کوردس���تانیش بخوێنینەوە‪ :‬سەرەتاکە‬ ‫بە فەت���وای مەالیەکەوە دەس���تپێدەکات‌و‬ ‫دوات���ر بە بارەگای حیزبە ئیس�ل�امیەکان‌و‬ ‫ناوەندەکانی دیک���ەش دەگات‪ .‬هەواڵەکان‬ ‫س���ەرچاوەکەیان ب���ۆ فەت���وای مەالیەک‬ ‫گێڕایەوە‌و هاندرانی کەسانێک له‌الیەن چەند‬ ‫بەرپرسێکەوە‪ ،‬ئەمە جگە لەوەی ئامادەیی‬ ‫کایەی سەرمایە له‌پشتەوە نیشان دەدات‪،‬‬ ‫خاڵێکی دیکەش���ی لەخۆگرت���ووە‪ ،‬ئەوەی‬ ‫کە فەتوا بەرامبەر ناوەندی مەس���اژەکانە‌و‬ ‫دواتر دارودەس���تەیه‌ک ب���ۆ پەالماردانەکە‬ ‫دروستدەبێت‪ ،‬ئەم پرسیارە دروستدەکات‬ ‫کە چۆنە ئەم شوێنانە؟ ئەوەی کە فەتوا‌و‬ ‫فەتواچی‌و پەالم���اردەران روو له‌نموونەی‬ ‫گون���اه‌‌‌ دەکەن کە له‌تەنیش���تیاندا دەژی‪،‬‬ ‫نیش���انەیەکن له‌مانایەک���ی دیک���ە‪ :‬ئ���ەم‬

‫ش���وێنانە بەش���ێکن له‌بەڵێ���ن‌و پەیام���ی‬ ‫چێژبردن‌و پەالمارەک���ە‌و فەتواکە هاوکات‬ ‫تێکەڵێکن له‌ئارەزوو‪ -‬رق بۆ ئەم ناوەندانە‌و‬ ‫له‌دواییدا دەستی خۆیان پێپاک ناکرێتەوە‪،‬‬ ‫مەگ���ەر ئەوەی بەو کاران���ە بیانەوێت ئەو‬ ‫ئ���ارەزووە حەرام���ە س���ەرکوت بکەن کە‬ ‫دەمێکەیە دەزانن دزەی تێکردوون‪ .‬ئەمەش‬ ‫له‌جۆرەکانی فەندەمەنتالیزمدا‪ ،‬له‌پاریسەوە‬ ‫ت���ا هەڵەبج���ە‪ ،‬له‌ئۆس���لۆوە ت���ا تەوێڵە‬ ‫هاوبەش���ە‪ .‬برایان���ی س���ەرەتایی چیرۆکە‬ ‫گریمانکراوەک���ەی فرۆید ب���اوک دەکوژن‬ ‫لەبەرئ���ەوەی هەم���وو ژنان‪ ،‬ی���ان هەموو‬ ‫چێژی‪ ،‬بۆ خۆی بردووە‌و دواتر جێگەکەی‬ ‫بە توتمێک یان نیش���انێک پڕدەکەنەوە بۆ‬ ‫ئەوەی بتوانن برایەتییان بپارێزن‪ .‬برایانی‬ ‫هاوچ���ەرخ له‌س���ەرکوتی چێژ ی���ان ترس‬ ‫له‌چێژدا یەکیانگرتووە‪ ،‬ئەمیریان ئەمارەتی‬ ‫ئ���ەم خۆدزینەوەیە دەکات‌و بەڵێنی چێژی‬ ‫دیک���ە دەدات‪ ،‬ئەمان چەن���دە ناو بگۆڕن‬ ‫وەک هەموو کاف���رەکان رۆڵەی کۆمەڵگا‌و‬ ‫جیهانی مۆدێرنن‌و تەنیا ئایین نییە هانیان‬ ‫دەدات‪ ،‬رامان لەم تێکەڵەی ئارەزوو– رقە‬ ‫له‌ڕۆژئاوا دەتوانێت ناوەرۆکی ئایدۆلۆژیکی‬ ‫ئەم رقە دابماڵێت‌و نیشانی بدات ئەوانیش‬ ‫چەندە پێیان لەم جیهانەدایە‌و چەندە زیاتر‬ ‫لەوەی بیری لێبکەن���ەوە رۆڵە‌و بەرهەمی‬ ‫ئەو ش���تەن کە خۆیان بە دوژمنی دەزانن؛‬ ‫رووخێنەرانیش حەزیان له‌مەساژە‪ ،‬ئەگەر‬ ‫تەنانەت ب���ۆ ئەوە بێت کە بێدوژمن نەبن‌و‬ ‫شتێک هەبێت بەرامبەر بە ئەو ئیمانداریی‬ ‫خۆیان بسەلمێنن‪.‬‬

‫(‪)1‬‬ ‫ئه‌ویش به‌ ته‌واوی (به‌خه‌یاڵ) چوبوو‌ه ناو‬ ‫هه‌ناوی کچه‌که‌مه‌وه‌‪ .‬ئه‌و‪ ،‬ئه‌نواع‌و ئه‌شکاڵ‬ ‫بازنی ئاڵتون‌و له‌و شتانه‌ی دایه‌‪ .‬سه‌دام بۆ‬ ‫کچه‌که‌م ئێجگار سه‌خی بوو"‪.‬‬ ‫"تۆزێ���ک به‌ر له‌وه‌ی بگه‌ڕێین���ه‌وه‌‪ ،‬ئه‌بوو‬ ‫بچی���ن بۆ ب���ازاڕ ب���ۆ کڕینی هه‌ر ش���تێ‬ ‫بمانه‌وێ‪ ،‬ته‌بعه‌ن له‌س���ه‌ر حسابی ئه‌وان‪.‬‬ ‫ئ���ه‌و‌ه یه‌که‌مجار‌و ش���ێوه‌یه‌کی خۆش بوو‬ ‫له‌بازاڕکردن‪ .‬ژنێکم���ان له‌گه‌ڵ هات‪ ،‬پێی‬ ‫وتین‪ :‬ئێ���و‌ه ئه‌توانن هه‌مو ش���تێ بکڕن‬ ‫ئه‌ڵماس نه‌بێ(‪ .)4‬ئێمه‌ش هه‌ندێک خشڵی‬ ‫زێڕینمان کڕی‪ .‬دواتر س���ه‌دام سه‌یری کرد‬ ‫هه‌رزان لێی ده‌رچووه‌‪..‬ها‪..‬ها"‪.‬‬ ‫"ئه‌گه‌ر له‌باری سیاسییه‌و‌ه تێی بڕوانی‪،‬‬ ‫ره‌نگ���ه‌ ئامۆژگارییه‌کانم زیره‌کانه‌ نه‌بوبن‪،‬‬ ‫به‌اڵم من وه‌کو دکتۆرێک پێشوازیم له‌سه‌دام‬ ‫کرد‪ .‬ئه‌وه‌ خزمه‌تێک ‌ه که‌ ده‌بێ به‌ باشترین‬ ‫شێو‌ه پێشکه‌شی نه‌خۆشه‌کانتی بکه‌ی"‪.‬‬ ‫(‪ )1‬ب ‌ه هۆڵندی ئه‌مه‌ ناونیش���انی بابه‌ته‌که‌‬ ‫ی���ه‌‪Saddam was weg van mijn( :‬‬ ‫‪ )dochter‬ئه‌م بابه‌ت ‌ه له‌الپه‌ڕ‌ه ‪14‬ی ‪18‬ی‬ ‫مارت���ی ‪2003‬ی رۆژنامه‌ی پڕفروختی (‪de‬‬ ‫‪)VolksKrant‬ی هۆڵندی دا باڵوبوه‌ته‌وه‌‪.‬‬ ‫چیرۆکه‌که‌ ه���ی دکتۆرێک ‌ه به‌ناوی (ولیه‌م‬ ‫فرانکالند)‪ .‬نوسه‌ری بابه‌ته‌ک ‌ه ناوی ئه‌ریک‬ ‫ئارێن���دس (‪‌)Eric Arends‬ه‌‪ .‬ئارێن���دس‬ ‫له‌ته‌واوی نوس���ینه‌که‌یدا راناوی (‪ )zij‬بۆ‬

‫کچه‌که‌ی دکتۆر ولی ‌هم‌و (‪ )hij‬بۆ س���ه‌دام‬ ‫به‌کارهێناوه‌‪ .‬بۆ ئه‌وه‌ی خوێنه‌ر سه‌ری لێ‬ ‫تێک نه‌چێ‪ ،‬له‌هه‌ندێک جێگ ‌ه له‌جیاتی ئه‌و‬ ‫دوو راناو‌ه (کچه‌که‌‪ ...‬کچه‌که‌م)‌و (سه‌دام)‬ ‫م به‌کارهێناوه‌‪.‬‬ ‫(‪ )2‬له‌و رۆژگاره‌دا جیاوازیی ته‌مه‌ن له‌نێوان‬ ‫سه‌دام‌و کچه‌که‌ی دکتۆر ولیه‌م دا ‪ 19‬ساڵ‬ ‫بووه‌‪ .‬واته‌ ته‌مه‌نی س���ه‌دام دوو به‌قه‌ده‌ر‬ ‫ته‌مه‌نی کچ���ه‌ی ته‌ماح تێکراو بووه‌‪ .‬بڵێی‬ ‫ئه‌گ���ه‌ر کچ���ی دکتۆرێکی عێراق���ی بوای ‌ه‬ ‫چاره‌نوسی چی بوایه‌؟‬ ‫(‪ )3‬ئه‌م بابه‌ت ‌ه خوویه‌ک له‌خووه‌کانی سه‌دام‬ ‫تۆخ ئه‌کات���ه‌وه‌‪ .‬ئه‌و له‌یه‌کت���ر بینینێکی‬ ‫هاوشێوه‌دا مه‌فتونی س���ه‌میره‌ شابه‌نده‌ر‬ ‫ب���وو‪ ،‬به‌مێرده‌که‌ی ته‌اڵق���داو کردیه‌ ژنی‬ ‫دووه‌می خۆی‪ .‬له‌ناو "شۆڕش���گێڕ"ه‌کانی‬ ‫کوردیشدا چه‌ند نمونه‌یه‌کی وا هه‌یه‌‪.‬‬ ‫(‪ )4‬س���ه‌دام به‌و هه‌موو ده‌س���ت پیس���ی‌و‬ ‫دڵڕه‌ق���ی‌و دیکتاتۆرییه‌ی خۆیه‌وه‌ هێش���تا‬ ‫بڕێک خه‌یاڵی له‌الی سامانی گشتی مابوو‌‪.‬‬ ‫وتویه‌تی‪" :‬هه‌مو ش���تێ‪ ،‬ئه‌ڵماس نه‌بێ"‪،‬‬ ‫که‌چی ئه‌و "شۆڕشگێڕ"انه‌ی باکور‌و باشور‬ ‫که‌ دوێنێ دژی س���ه‌دام ئه‌جه‌نگان‪ ،‬ئه‌مڕۆ‬ ‫س���ااڵنه‌ بایی ده‌یان ملیار دۆالر س���امانی‬ ‫گش���تی‪ ،‬ب���ه‌ به‌رچاوی گش���ته‌وه‌ ئه‌دزن‪.‬‬ ‫ویژدانیش���یان به‌قه‌ده‌ر مسقاڵه‌ زه‌ڕڕه‌یه‌ک‬ ‫ئازاریان نادا؟!‪.‬‬

‫تەندروستی‬

‫)‪ )312‬سێشه‌مم ‌ه ‪2012/2/7‬‬

‫تێكچوونی‌ هۆرمۆن هۆكارێك ‌ی زیادبوون ‌ی موو‌ه له‌ژناندا‬ ‫زۆربونی موو بریتییه‌ له‌گه‌شه‌کردنی‬ ‫مووی درێژی ره‌ق له‌ده‌موچاو‌و له‌شی‬ ‫ئافره‌ت به‌شێوه‌یه‌ک كه‌ نزیکه‌ له‌هی‬ ‫پیاو‪ .‬سه‌رباری ئه‌وه‌ی که‌ جوان نییه‌و‬ ‫ی مواوی له‌وانه‌ی ‌ه‬ ‫بێزارکه‌ره‌‪ ،‬له‌ش ‌‬ ‫بوونی ناهاوسه‌نگی له‌هۆڕمۆنی‬ ‫له‌ش نیشان بدات یان ئاوسانێکی‬ ‫(هۆڕمۆن‪ -‬ده‌رده‌ر) دیاری بکات‪.‬‬

‫هه‌رکاتێک مووی‬ ‫الوه‌کی له‌له‌ش گۆڕا بۆ‬ ‫مووی جۆری سه‌ره‌کی‪،‬‬ ‫ئه‌سته‌م ‌ه بگه‌ڕێته‌و‌ه‬ ‫باری پێشووی خۆی‬

‫که‌سێکی پێگه‌یشتوو‪ ،‬دوو جۆر ‌مووی‬ ‫هه‌ی ‌ه له‌له‌ش���دا‪ ،‬الوه‌کی‌و س���ه‌ره‌کی‪.‬‬ ‫مووی الوه‌کی ن���ه‌رم‌و باریک‌و بێڕه‌نگ ‌ه‬ ‫هه‌روه‌ها کورتیشه‌‪ ،‬له‌زۆربه‌ی ئافره‌تان‬ ‫مووی الوه‌کی گه‌ش ‌ه ده‌کات له‌ده‌موچاو‌و‬ ‫سینگ‌و پشت‪ ،‬به‌اڵم وه‌ک ئه‌و‌ه وایه‌ ک ‌ه‬ ‫موو نه‌بێت "دیار نییه‌"‪ .‬هه‌رچی جۆری‬ ‫دووه‌میشه‌‪ ‌،‬بریتیی ‌ه له‌مووی سه‌ره‌کی‬ ‫ک ‌ه ره‌ق‌و درێ���ژ‌و ره‌نگداره‌ وه‌ک مووی‬ ‫ی س ‌هر‌و ده‌موچاو "له‌پیاو"‪.‬‬ ‫که‌لله‌ ‌‬ ‫ی موواوی چییه‌؟‬ ‫هۆکاری له‌ش ‌‬ ‫زۆرب���ه‌ی ه���ۆکاری زۆری گه‌ش���ه‌ی‬ ‫موو له‌ده‌موچ���او‌و ل���ه‌ش له‌ئه‌نجامی‬ ‫ناهاوس���ه‌نگییه‌کی ب���ه‌رزه‌ له‌هۆڕمۆنی‬ ‫ئه‌ندروجین���ی ی���ان هۆڕمۆن���ی پیاو‬ ‫له‌خوێ���ن‪ .‬هۆڕمۆن���ی ئه‌ندروجی���ن‬ ‫له‌هه‌ردوو ره‌گه‌زی ئافره‌ت‌و پیاو هه‌یه‌‪،‬‬ ‫به‌اڵم پیاو رێژه‌یه‌کی زۆر به‌رزی هه‌یه‌‪.‬‬ ‫ئ���ه‌م هۆڕمۆن ‌ه ه���ۆکاری س���ه‌ره‌کیی ‌ه‬ ‫له‌گ���ۆڕان له‌مووی ج���ۆری الوه‌کی بۆ‬ ‫جۆری س���ه‌ره‌کی له‌له‌شدا‪ .‬هه‌رکاتێک‬ ‫مووی الوه‌کی له‌ل���ه‌ش گۆڕا بۆ مووی‬ ‫جۆری سه‌ره‌کی‪ ،‬ئه‌سته‌مه‌ بگه‌ڕێته‌و‌ه‬ ‫باری پێش���ووی خۆی "ببێته‌وه‌ مووی‬ ‫الوه‌کی"‪ .‬هه‌روه‌ها هۆڕمۆنی ئه‌ندروجین‬ ‫ده‌بێت��� ‌ه ه���ۆی خێ���را گه‌ش���ه‌کردن‌و‬ ‫ئه‌ستوربوونی مووی جۆری سه‌ره‌کی‪.‬‬ ‫هه‌ری���ه‌ک له‌هێلک���ه‌دان "له‌ئافره‌ت"‌و‬ ‫رژێنی س���ه‌ر گورچیله‌کان به‌رپرسیارن‬ ‫له‌دروستکردنی هۆڕمۆنی ئه‌ندروجین‪.‬‬ ‫هه‌رچ���ی هۆڕمۆن���ی ئافره‌تیش��� ‌ه‬

‫بۆ پێوانی رێژه‌ی هۆڕمۆنی ئه‌ندروجین‬ ‫له‌خوێن‪ .‬پشکنینی سۆنه‌ریش گرنگه‌ بۆ‬ ‫ده‌ستنیشانکردنی باری هێلکه‌دانه‌کان‌و‬ ‫رژێنی سه‌ر گورچیلکه‌کان‪ .‬بۆ زانیاری‬ ‫زیاتر راوێژی پزیشک بکه‌‪.‬‬

‫پڕۆجیس���ترۆن ‌ه‬ ‫"ئیس���ترۆجین"‌و‬ ‫تاڕاده‌یه‌ک رێگ‌ا ده‌گ���رن له‌کاریگه‌ری‬ ‫هۆڕمۆنی ئه‌ندروجینی پیاو‪.‬‬ ‫به‌گش���تی ئه‌مانه‌ی خواره‌وه‌ هۆکاری‬ ‫به‌رزی ئاستی هۆڕمۆنی ئه‌ندروجین ک ‌ه‬ ‫ی موواوی‪:‬‬ ‫ده‌بنه‌ هۆی له‌ش ‌‬ ‫بۆماوه‌؛ جیاوازییه‌کی به‌رچاوی خێزانی‌و‬ ‫نه‌ژادی هه‌یه‌ له‌و که‌سانه‌ی که‌ تووشی‬ ‫له‌ش���ی م���وواوی ده‌ب���ن‪ .‬له‌هه‌ندێک‬ ‫ئاف���ره‌ت‪ ،‬پێس���ت زۆر هه‌س���تیار‌ه‬ ‫ی که‌میش‬ ‫ئه‌گه‌رچ���ی ب���ۆ رێژه‌یه‌ک��� ‌‬ ‫له‌هۆڕمۆن���ی ئه‌ندروجی���ن‪ ،‬به‌م���ه‌ش‬ ‫تووره‌كه‌ی مووه‌کانی���ان مووی جۆری‬ ‫سه‌ره‌کی دروست ده‌کات‪ .‬ئه‌گه‌ر دایکت‬ ‫یا داپیرت یا خوش���کت هه‌مان کێشه‌ی‬

‫هه‌یه‌‪ ،‬ئه‌وا تۆ له‌مه‌ترس���ی گه‌وره‌دایت ئه‌ندروجین دروس���ت ده‌که‌ن‪ .‬باوترین‬ ‫کێشه‌ی رژێنی سه‌ر گورچیله‌ک ‌ه ببێت ‌ه‬ ‫ی موواوی‪.‬‬ ‫بۆ توشبوون به‌ له‌ش ‌‬ ‫ی مواوی بریتییه‌ له‌بارێک ک ‌ه‬ ‫نه‌خۆشی فڕه‌کیسی هێلکه‌دان؛ ئه‌م ‌ه ب ‌ه هۆی له‌ش ‌‬ ‫هۆکاری سه‌ره‌کی داده‌نرێت له‌ئافره‌تی رژێنه‌کانی سه‌رگورچیله ‌به‌شێوه‌یه‌کی‬ ‫نه‌زۆک بۆ دروستبوونی له‌شی‌ موواوی‪ .‬نائاسایی گه‌وره‌ده‌بن‪ .‬هه‌روه‌ها ده‌کرێت‬ ‫نه‌خۆش���ی فره‌کیس���ی هێلک���ه‌دان هه‌ریه‌ک له‌نه‌خۆش���یه‌کانی ئاوس���انی‬ ‫ده‌بێته‌ه���ۆی دروس���تبوونی چه‌ن���دان رژێنه‌کانی س���ه‌ر گورچیله‌و نه‌خۆشی‬ ‫کیسی بچووک له‌هێلکه‌دان که‌ ئه‌مانیش (کوش���ینگ) ببن ‌ه هۆی دروستبوونی‬ ‫هۆڕمۆنی ئه‌ندروجین زیاد ده‌رده‌ده‌ن‪ .‬له‌شی موواوی‪.‬‬ ‫ئه‌م نه‌خۆش���ییه‌ په‌یوه‌ندییه‌کی توندی‬ ‫چۆن هۆکاری دروستبوونی‬ ‫ی موواوی‌و‬ ‫هه‌یه‌ له‌گه‌ڵ کێش���ه‌ی‌ له‌ش ‌‬ ‫ی موواوی دیاری ده‌کرێت؟‬ ‫له‌ش ‌‬ ‫ده‌رچونی هێلکه‌ ب���ه‌ ناڕێکی‌و ناڕێکی‬ ‫کاتێ���ک هه‌وڵده‌درێت ب���ۆ دیاریکردنی‬ ‫له‌ماوه‌ی بێنوێژی مانگانه‌‌و قه‌ڵه‌و‌ی‪.‬‬ ‫ی م���وواوی‪ ،‬چه‌ندین‬ ‫کێش���ه‌ی رژێنی س���ه‌ر گورچیله‌‌کان؛ ه���ۆکاری له‌ش��� ‌‬ ‫رژێنی سه‌ر گورچیلکه‌کانیش هۆڕمۆنی پشکنینی خوێنی هه‌ی ‌ه پێویست ‌ه بکرێت‬

‫ی موواوی‬ ‫چۆن له‌ش ‌‬ ‫چاره‌س ‌هر‌ ده‌کرێت؟‬ ‫چاره‌س���ه‌ری به‌گوێ���ره‌ی ه���ۆکاری‬ ‫دروس���تبوونیه‌تی‪ .‬ئه‌گ���ه‌ر کێش���ه‌ک ‌ه‬ ‫له‌ڕژێنی س���ه‌ر گورچیله‌کان بێت‪ ،‬ئه‌وا‬ ‫ده‌رمان وه‌رده‌گیرێت ب ‌ۆ که‌مکردنه‌وه‌ی‬ ‫چاالکی رژێن���ی س���ه‌ر گورچیله‌کان‪.‬‬ ‫جۆرێک���ی ت���ر له‌چاره‌س���ه‌ر‪ ،‬بریتیی ‌ه‬ ‫ی موواوی‬ ‫له‌چاره‌سه‌ری هۆڕمۆنی‪ ،‬له‌ش ‌‬ ‫چه‌ندی���ن س���اڵی ده‌وێت ب���ۆ ئه‌وه‌ی‬ ‫دروس���ت بێت‪ ،‬بۆی ‌ه چاره‌سه‌ره‌که‌شی‬ ‫به‌النیک���ه‌م ‪ 6‬مان���گ ده‌خایه‌نێت بۆ‬ ‫که‌مکردن���ه‌وه‌ی گه‌ش���ه‌ی م���ووه‌کان‪،‬‬ ‫هه‌روه‌ه���ا ئ���ه‌و مووه‌ س���ه‌ره‌کییانه‌ی‬ ‫که‌ دروس���تبوو ‌ن هه‌ڵن���اوه‌رن له‌گه‌ڵ‬ ‫چاره‌س���ه‌ری هۆڕمۆنی‪ ،‬بۆیه‌ پێویست ‌ه‬ ‫ب ‌ه هۆیه‌ک���ی تر الببردرێ���ن‪ .‬هه‌روه‌ها‬ ‫ی‬ ‫به‌كارهێنان���ی‌ لێزه‌رو ه���ه‌ر رێگه‌یه‌ك ‌‬ ‫ی موو البردن‪.‬‬ ‫تر ‌‬

‫قاچ خستنه‌سه‌ر قاچیش زیانی‌ هه‌یه‌‬

‫شه‌ش خۆراك ‌ی پێویست‬ ‫بۆ‌خه‌وێك ‌ی ئارام‬ ‫خۆراك���ی‌ ته‌ندروس���ت رۆڵیێكی‌ گرنگ‬ ‫ی‬ ‫ی خه‌وێك ‌‬ ‫ده‌بینێ���ت له‌ده‌س���تكه‌وتن ‌‬ ‫ی خه‌و‬ ‫خ���ۆش‌و بێگرف���ت‌و دور له‌دیتن ‌‬ ‫یبێزارك���ه‌ر‪ ،‬ئه‌و خۆراكانه‌ش پش���ت‬ ‫به‌هه‌ندێ‌ بنه‌ما ده‌به‌س���تن‪ ،‬له‌وانه‌ش‬ ‫ی ئێوار‌ه ك��� ‌ه چه‌ند‬ ‫ده‌بێ���ت خواردن��� ‌‬ ‫كاتژمێرێ���ك پێش نوس���تن ده‌خورێت‬ ‫چ���ه‌ور نه‌بێ���ت‪ ،‬چونكه‌ راس���ته‌وخۆ‬ ‫ی‬ ‫كارده‌كاته‌ سه‌ر سه‌رجه‌م ئه‌ندامه‌كان ‌‬ ‫ی‬ ‫له‌ش‪ ،‬هه‌روه‌ها ناهێڵیت خوێن به‌باش ‌‬ ‫ی‬ ‫ب���روات بۆ (س���ه‌ر) ئ���ه‌وه‌ش به‌هۆ ‌‬ ‫ی گه‌د‌ه ب���ه‌و خۆراكه‌ چه‌ورانه‌‪،‬‬ ‫پڕبوون ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ئه‌وه‌ ‌‬ ‫دواتر ئه‌و خۆراكانه‌ ده‌بنه‌هۆ ‌‬ ‫ئه‌و كه‌س ‌ه خه‌وی‌ ناخۆش ببینێت‪ ،‬بۆی ‌ه‬ ‫باش���تر وای ‌ه ‪ 2‬كاتژمێر پێش نوس���تن‬ ‫ی سوك بخورێت‪.‬‬ ‫خوراك ‌‬ ‫ی‬ ‫ی بوار ‌‬ ‫بۆ ئه‌م مه‌به‌س���ت ‌ه ش���اره‌زایان ‌‬ ‫خۆراك ئاماژه‌ی���ان ب ‌ه چه‌ند خۆراكێك‬ ‫داو‌ه ك���ه‌ ئێ���واران بخورێ���ت ب���ۆ‬ ‫ی خه‌وێكی‌ خۆش‌و ئارام‪.‬‬ ‫به‌ده‌ستكه‌وتن ‌‬ ‫خۆراكه‌كانیش ئه‌مانه‌ن‪:‬‬ ‫ی‬ ‫ی كاهو یه‌كێكه‌ له‌و خۆراكانه‌ ‌‬ ‫خواردن ‌‬ ‫ی باش���ه‌‪ ،‬هه‌روه‌ها‬ ‫كه‌ هێوركه‌ره‌وه‌یه‌ك ‌‬ ‫ێ‬ ‫یارمه‌تیده‌ر‌ه بۆ رزگارب���وون له‌هه‌ند ‌‬ ‫ی هیالك���ی‌‌و ماندوێت���ی‌‪ ،‬كاهو‬ ‫حاڵه‌ت ‌‬ ‫ی سروش���تی تێدای ‌ه‬ ‫چه‌ند پێكهاته‌یه‌ك ‌‬ ‫ك��� ‌ه هێورك���ه‌ره‌و خه‌وێكی‌ خۆش���ت‬ ‫ی‬ ‫پێده‌به‌خش���ێت به‌بێ ئه‌و‌هی‌ ئالوده‌ ‌‬

‫بیت‪.‬‬ ‫دوركه‌وتنه‌و‌ه له‌ خواردنی‌ شوكه‌الته‌و‬ ‫قاوه‌و نه‌سته‌له‌‌و چپسی‌ په‌تاته‌‌و مره‌باو‬ ‫خواردنی‌ سوێر له‌شه‌واندا‪.‬‬ ‫ی جۆو‬ ‫خواردنی‌ برنج‌و مه‌عكه‌رۆنی‌‌و نان ‌‬ ‫هێلكه‌و په‌نیری‌ تازه‌و ماس���ی‌ هه‌ندێك‬ ‫ی‬ ‫لەپاقله‌مه‌نییی���ه‌كان‪ ،‬ئه‌مان ‌ه یارمه‌ت ‌‬ ‫ی خه‌وێكی‌ خۆش ده‌ده‌ن‪،‬‬ ‫دروس���تبوون ‌‬ ‫ی‬ ‫چونكه‌ ئ���ه‌م جۆر‌ه خۆراكان ‌ه ترش��� ‌‬ ‫ی‬ ‫(ئه‌مینی) ی���ان تێدای ‌ه ك���ه‌ یارمه‌ت ‌‬ ‫ی س���یرۆتۆنین ده‌دات له‌مێشكدا‬ ‫مادده‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫بۆئه‌وه‌ی‌ كه‌س���ه‌ك ‌ه خه‌وێك���ی‌ ئارام ‌‬ ‫هه‌بێت‪.‬‬ ‫خواردنه‌وه‌ی‌ كوپێك ش���یری‌ گه‌رم زۆر‬ ‫پێویس���ته‌ بۆ هێوركردنه‌وه‌ی‌ مێش���ك‬ ‫ێ‬ ‫ی دڵه‌ كز ‌‬ ‫ی نه‌مان��� ‌‬ ‫هه‌روه‌ه���ا یارمه‌ت ‌‬ ‫ده‌دات‪.‬‬ ‫دوركه‌وتن���ه‌وه‌ له‌خواردن���ه‌و‌هی‌ قاوه‌و‬ ‫خواردن���ه‌و‌ه گازیی���ه‌كان له‌ش���ه‌واندا‪،‬‬ ‫چونك��� ‌ه كارده‌كه‌ن���ه‌ س���ه‌ر خ���ه‌و‪،‬‬ ‫ی‬ ‫ێ ده‌رمان ‌‬ ‫ی هه‌ند ‌‬ ‫هه‌ندێجاریش كاریگه‌ر ‌‬ ‫هێورك���ه‌ره‌وه‌ش ناهێڵێ���ت كاتێك ئه‌و‬ ‫خواردنه‌وان ‌ه زۆر بخورێته‌وه‌و هه‌روه‌ها‬ ‫ی هێوركه‌ره‌وه‌ش به‌كاربهێنرێت‪.‬‬ ‫ده‌رمان ‌‬ ‫ی چ���ا به‌هه‌نگوینی���ش‬ ‫خواردن���ه‌وه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی یارمه‌ت ‌‬ ‫یه‌كێك���ه‌ له‌و خواردنه‌وان��� ‌ه ‌‬ ‫خاوبوون���ه‌و‌هی‌ ده‌ماره‌كانی‌ مێش���ك‬ ‫ده‌دات‪.‬‬

‫ی ك ‌ه ژنان‌و پیاوان‬ ‫یه‌كێك له‌و خووانه‌ ‌‬ ‫ی ده‌ده‌ن له‌كاتی‌ دانیشتن بریتی ‌ه‬ ‫ئه‌نجام ‌‬ ‫له‌قاچ خستنه‌س���ه‌ر ق���اچ ك ‌ه ئه‌مه‌ش‬ ‫ی‬ ‫ی ش���اره‌زایان زیانی‌ ته‌ندروست ‌‬ ‫به‌بڕوا ‌‬ ‫ی هه‌یه‌‪.‬‬ ‫خۆ ‌‬ ‫له‌س���ه‌ره‌تادا پێویست ‌ه ئه‌وه‌ بزانین ك ‌ه‬ ‫نه‌خۆشی‌ (ده‌والی‌) له‌قاچه‌كاندا یه‌كێك ‌ه‬ ‫له‌و نه‌خۆش���یانه‌ی‌باڵو‌ه له‌نێوان ژنان‌و‬ ‫چه‌ند ئامۆژگارییه‌ك بۆ دوركه‌وتنه‌و‌ه‬ ‫پیاوان‪ ،‬به‌اڵم له‌ن���او ژنان زیاتر‌باڵوه‌‪،‬‬ ‫ی قاچه‌كان‪:‬‬ ‫له‌توشبوون له‌ ده‌وال ‌‬ ‫ی‬ ‫ی توش ‌‬ ‫ی ئه‌وكه‌س���انه‌ ‌‬ ‫هه‌روه‌ها ‌‪‌ %25‬‬ ‫ی‬ ‫راهێن���ان‌و وه‌رزش���كردن به‌تایبه‌ت��� ‌‬ ‫ده‌والی‌ ئه‌بن له‌سه‌روبیست ساڵییه‌وه‌ن‪.‬‬ ‫رێكردن (پیاس���ه‌كردن)‪ ،‬دوركه‌وتنه‌و‌ه‬ ‫ش���اره‌زایان ئاماژه‌ی���ان به‌وه‌كردوه‌ ك ‌ه‬ ‫ی‬ ‫ل���ه‌زۆر دانیش���تن به‌تایبه‌ت���ی‌ له‌كات ‌‬ ‫ی پته‌و هه‌یه‌ له‌نێوان قاچ‬ ‫په‌یوه‌ندییه‌ك ‌‬ ‫كارك���ردن له‌فه‌رمانگ���ه‌و كارك���ردن‬ ‫خستنه‌ س���ه‌رقاچ‌و ده‌والی‌ قاچه‌كان‪،‬‬ ‫ی زۆر‪،‬‬ ‫به‌كۆمپیوت���ه‌ر بۆماوه‌یه‌ك��� ‌‬ ‫ی قاچ خستن ‌ه سه‌رقاچدا‬ ‫چونك ‌ه له‌كات ‌‬ ‫بۆیه‌ پێویس���ت ‌ه ماوه‌ماوه‌ له‌دانیش���تن‬ ‫هه‌ری���ه‌ك له‌قاچ���ه‌كان په‌س���تانێك‬ ‫هه‌ستیت‌و پیاسه‌یه‌ك بكه‌یت‪.‬‬ ‫ی دیكه‌‪ ،‬له‌و كاته‌شدا‬ ‫ده‌خه‌نه‌ سه‌ر ئه‌و ‌‬ ‫ێ چه‌ند جارێك‬ ‫ی جواڵن���ی‌ په‌نجه‌كانی‌ پ ‌‬ ‫خوێ���ن ده‌توانێت وروژم ب���ۆ پێیه‌كان ئ���ه‌و خوێن���ه‌دا له‌قاچه‌كان‪ ،‬توش��� ‌‬ ‫ی له‌كاتی‌ دانیشتندا‪.‬‬ ‫ی رۆیشتن ‌‬ ‫ب���كات له‌ڕێگ���ه‌ی‌ خوێنبه‌ره‌كان���ه‌و‌ه قورساییه‌ك ده‌بێته‌وه‌ له‌كات ‌‬ ‫ی ئه‌و كه‌مكردن���ه‌و‌هی‌ كێ���ش‌و دوركه‌وتنه‌و‌ه‬ ‫ی به‌خوێنهێن���ه‌ره‌كان ئه‌ویش به‌هۆ ‌‬ ‫به‌ه���ۆی‌ به‌رزبوون���ه‌وه‌ی‌و ده‌رچون��� ‌‬ ‫ی قاچه‌كان دروستیانكردو‌ه له‌قه‌ڵه‌وی‌‪.‬‬ ‫ی په‌س���تانه‌ ‌‬ ‫ی گه‌ڕان���ه‌و‌ه ‌‬ ‫ل���ه‌دڵ‪ ،‬ب���ه‌اڵم له‌كات��� ‌‬

‫ی قاچ‬ ‫له‌كات ‌‬ ‫خستنه‌سه‌رقاچ‪،‬‬ ‫ی‬ ‫بۆیه‌ ده‌بێته‌ هۆ ‌‬ ‫ی‬ ‫به‌رزبوونه‌وە ‌‬ ‫په‌ستانی‌ خوێن‬

‫له‌كاتی‌ خستنه‌س���ه‌ریه‌ك‪ ،‬بۆی ‌ه ده‌بێت ‌ه‬ ‫ی خوێن‬ ‫ی به‌رزبوونه‌وی‌ په‌س���تان ‌‬ ‫ه���ۆ ‌‬ ‫ی‬ ‫له‌ناو ئ���ه‌و خوێنهێنه‌رانه‌‌و ده‌بێته‌هۆ ‌‬ ‫ی‬ ‫خوێنبه‌ربوون له‌و مولول���ه‌ خوێنانه‌ ‌‬ ‫ی پێس���ت‪ ،‬له‌م‬ ‫نزیك���ن له‌ڕوی‌ ناوه‌وه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ده‌وال ‌‬ ‫ی دروستبوون ‌‬ ‫كاته‌شدا ئه‌گه‌ر ‌‬ ‫له‌قاچه‌كاندا زیاد ده‌كات‪.‬‬

‫‪15‬‬

‫د‪ .‬ره‌وشت ره‌شید‬ ‫پسپۆڕی‌ نه‌خۆشی ‌ه ده‌رونیه‌كان‬

‫حكومه‌تێك ك ‌ه‬ ‫ناتوانێت پاتریه‌ك‬ ‫ده‌ربێنێ‌!‬ ‫زۆرج���ار خه‌ڵ���ك گله‌یی���ان له‌ب���واری‌‬ ‫خزمه‌تگوزاری‌ ته‌ندروس���تی‌ هه‌یه‌‌و ده‌ڵێن‬ ‫به‌ب���ه‌راورد له‌گه‌ڵ ئه‌م هه‌م���وو بودجه‌و‬ ‫ئه‌و هه‌موو پاره‌و پوله‌ی‌ كه‌ ده‌س���ه‌اڵتی‌‬ ‫كوردی‌ هه‌یه‌تی‌‪ ،‬هی���چ نه‌كراوه‌‪ .‬ئایا ئه‌م‬ ‫رس���ته‌یه‌ حوكمێك���ی‌ بێویژدانانه‌یه‌ یان‬ ‫شتێك له‌ڕاس���تی‌ تێدایه‌؟ بۆ وه‌اڵمی‌ ئه‌م‬ ‫پرسیاره‌‪ ،‬ئه‌م رووداوه‌تان بۆ ده‌گێڕمه‌وه‌‬ ‫كه‌ پێش چه‌ند رۆژێك له‌هه‌ولێری‌ پایته‌خت‬ ‫روویداوه‌‪.‬‬ ‫منداڵێ���ك پاتری‌ (پیلێك)ی‌ بچوك قوت‬ ‫ده‌دات‌و خ���زم‌و كه‌س���ه‌كانی‌ ده‌یبه‌ن بۆ‬ ‫یه‌كێ���ك له‌نه‌خۆش���خانه‌كانی‌ فریاكه‌وتن‬ ‫له‌ناو شاری‌ هه‌ولێر‪ .‬له‌وێ‌ پێیانده‌ڵێن‪ :‬بۆ‬ ‫هێناوتانه‌ بۆ ئێ���ره‌؟ ئه‌مه‌ مناڵه‌و ده‌بێت‬ ‫له‌نه‌خۆشخانه‌ی‌ مندااڵن چاره‌سه‌ر بكرێت‪،‬‬ ‫بۆیه‌ ده‌یبه‌ن بۆ نه‌خۆش���خانه‌ی‌ مندااڵن‪.‬‬ ‫له‌وێ‌ پێیان ده‌ڵێ���ن‪ :‬ئه‌مه‌تان بۆ هێناوه‌‬ ‫بۆمئێره‌؟ ئه‌مه‌ پاتری‌ قوت داوه‌‪ ،‬ده‌بێت‬ ‫پزیشكی‌ نه‌شته‌رگه‌ری‌ دڵ‌و لوله‌ی‌ خوێن‬ ‫چاره‌س���ه‌ری‌ بكات‪ .‬جارێكی‌ تر منداڵه‌كه‌‬ ‫به‌ پاتریه‌وه‌ ده‌به‌نه‌وه‌ بۆ نه‌خۆش���خانه‌ی‌‬ ‫فریاكه‌وتن‪ ،‬ته‌له‌فۆن ده‌كه‌ن بۆ پزیشكی‌‬ ‫ئێش���كگری‌ تایبه‌تمه‌ند به‌ نه‌شته‌رگه‌ری‌‬ ‫دڵ‌و لوله‌كانی‌ خوێن‪ ،‬جه‌نابی‌ ته‌ش���ریف‬ ‫ئه‌فه‌رم���وێ‌‌و س���ه‌یری‌ منداڵه‌كه‌ ده‌كات‪،‬‬ ‫دوای‌ پش���كنین ده‌ڵێت‪ :‬كێ‌ پێی وتوون‬ ‫ئه‌مه‌ عایدی‌ من���ه‌؟ ئه‌مه‌ ده‌بێت له‌الیه‌ن‬ ‫پزیش���كی‌ پس���پۆڕی‌ لوت‌و قوڕگ‌و گوێ‌‬ ‫چاره‌سه‌ر بكرێت‪ .‬ناچار منداڵه‌كه‌ ئه‌به‌نه‌وه‌‬ ‫بۆ نه‌خۆش���خانه‌یه‌كی‌ تری‌ فریاكه‌وتن كه‌‬ ‫پزیش���كی‌ لوت‌و قوڕگ‌و گوێی‌ لێیه‌‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫چونكه‌ له‌م هه‌موو بگ���ره‌و به‌رده‌یه‌ كات‬ ‫بۆته‌ دره‌نگی‌ ش���ه‌و‪ ،‬پێیانده‌ڵێن سبه‌ی‌‬ ‫بیهێنه‌وه‌‪.‬‬ ‫رۆژی‌ دواتر ئه‌م خێزانه‌ كورده‌‪ ،‬كه‌ پێش‬ ‫دوو ساڵ به‌وپه‌ڕی‌ هیواو ئومێده‌وه‌ ده‌نگیان‬ ‫بۆ كابین ‌هی‌ حكومه‌تێك���ی‌ كوردی‌ داوه‌‪،‬‬ ‫به‌وپه‌ڕی‌ ترس‌و حه‌س���ره‌ت‌و پرسیاره‌وه‌‬ ‫خۆیان‌و مناڵه‌كه‌و پاتریه‌كه‌ی‌ نێو قورگی‌‬ ‫ده‌به‌نه‌وه‌ بۆ نه‌خۆش���خان ‌هی‌ فریاكه‌وتن‪،‬‬ ‫پزیش���كی‌ لوت‌و قوڕگ‌و گوێ‌ ده‌یبینێت‌و‬ ‫ئه‌ڵێت‪ ،‬وه‌اڵهی‌ ئه‌م خه‌ڵكه‌ زۆر س���ه‌یرن‪،‬‬ ‫كاكه‌ ئه‌مه‌ كه‌ی‌ ئیختیساس���ی‌ منه‌‪ ،‬ئه‌مه‌‬ ‫ده‌بوایه‌ له‌الیه‌ن پزیش���كی‌ نه‌شته‌رگه‌ری‌‬ ‫دڵ‌و مولوله‌ چاره‌س���ه‌ر بكرایه‌‪ .‬دیس���ان‬ ‫ئه‌یاننێرێته‌وه‌ بۆالی‌ پزیشكی‌ نه‌شته‌رگه‌ری‌‬ ‫دڵ‌و مولوله‌‪ .‬له‌م به‌ینه‌دا یه‌كێك له‌خزم‌و‬ ‫كه‌سه‌كانی‌ منداڵه‌كه‌ وه‌ك فریشته‌ دێت‌و‬ ‫پێیان ده‌ڵێ���ت‪ :‬كاكه‌ مناڵه‌كه‌تان مه‌كه‌ن‬ ‫به‌قوربانی‌ پاره‌‪ ،‬بڕۆن له‌نه‌خۆشخانه‌یه‌كی‌‬ ‫ئه‌هلی پاتریه‌كه‌ی‌ ب���ۆ ده‌ربێنن‌و نه‌جاتی‌‬ ‫ب���ده‌ن‪ .‬خوێنه‌ری‌ به‌ڕێ���ز‪ ..‬لێره‌دا پێش‬ ‫ئ���ه‌وه‌ی‌ چیرۆكه‌ك���ه‌ ته‌واو بك���ه‌م‪ ،‬حه‌ز‬ ‫ده‌كه‌م ئ���ه‌وه‌ت بۆ باس بكه‌م كه‌ له‌ڕووی‌‬ ‫زانس���تییه‌وه‌ هه‌بوونی‌ ئه‌م پاتریه‌ له‌بۆری‌‬ ‫خواردنی‌ منداڵێك حاڵه‌تێكی‌ مه‌ترسیداره‌و‬ ‫ده‌بێ���ت له‌ماوه‌ی‌ چه‌ند س���ه‌عاتێكی‌ كه‌م‬ ‫ده‌ربهێنرێ���ت‪ ،‬ئه‌گینا له‌وانه‌یه‌ كێش���ه‌ی‌‬ ‫گه‌وره‌ دروست بكات‪.‬‬ ‫بابگه‌ڕێین���ه‌وه‌ ب���ۆ چیرۆكه‌كه‌مان‪ :‬دوای‌‬ ‫دوو رۆژ له‌بگ���ره‌و ب���ه‌رده‌‌و ئه‌وس���ه‌رو‬ ‫ئه‌مس���ه‌رو دوای‌ دوو رۆژ له‌گری���ان‌و‬ ‫هه‌ناسه‌س���واریی‌ مناڵێك‪ ،‬خزم‌و كه‌س���ی‌‬ ‫منداڵه‌ك���ه‌ بڕی���ار ده‌ده‌ن به‌هه‌ر جۆرێك‬ ‫بێ���ت پ���ار‌هی‌ نه‌ش���ته‌رگه‌ریه‌كه‌ دابی���ن‬ ‫بك���ه‌ن‌و له‌نه‌خۆش���خانه‌یه‌كی‌ ئه‌هلی‌ ئه‌م‬ ‫پاتری���ه‌ له‌قوڕگی‌ مناڵ���ه‌ داماوه‌كه‌ بێننه‌‬ ‫ده‌ره‌وه‌‪ ،‬ئیدی‌ له‌ڕۆژی‌ سێیه‌مدا له‌یه‌كێك‬ ‫له‌نه‌خۆش���خانه‌ ئه‌هلیه‌كان���ی‌ پایته‌خ���ت‬ ‫نه‌ش���ته‌رگه‌ری‌ ده‌رهێنان���ی‌ پاتریه‌كه‌ به‌‬ ‫سه‌ركه‌وتویی‌ ئه‌نجام ده‌درێت‪.‬‬ ‫به‌ڕێ���زان‪ ..‬مناڵێ���ك س���ێ‌ رۆژ پاتریه‌ك‬ ‫له‌قوڕگیدا گیری‌ خواردبێت‌و له‌هیچ كامێك‬ ‫له‌نه‌خۆش���خانه‌ حكومیه‌كان���ی‌ پایته‌خت‬ ‫كه‌سێك نه‌بێت یارمه‌تی‌ بدات‌و چاره‌سه‌ری‌‬ ‫ب���كات‪ ،‬گوناه���ـ نییه‌ بڵێی���ن له‌واڵتێكی‌‬ ‫ئاوه���ادا مرۆڤ به‌های‌ هه‌یه‌؟ حكومه‌تێك‬ ‫له‌تێكڕای‌ نه‌خۆشخانه‌كانی‌ پایته‌خته‌كه‌ی‌‬ ‫نه‌توانێت پاتریه‌ك���ی‌ چكۆالنه‌ له‌گه‌رووی‌‬ ‫مناڵێ���ك بێنێت���ه‌ ده‌ره‌وه‌و وه‌زاره‌ت���ی‌‬ ‫ته‌ندروس���تیه‌كه‌ی‌ له‌یارمه‌تیدانی‌ مناڵێك‬ ‫به‌قه‌د نه‌خۆشخانه‌یه‌كی‌ ئه‌هلی‌ پێنه‌كرێت‪،‬‬ ‫چی‌ پێبڵێی���ن‌و چۆن بتوانی���ن چه‌پڵه‌ی‌‬ ‫ده‌ستخۆشی‌‌و ئافه‌رینی‌ بۆ لێبده‌ین؟!‬ ‫دواجار به‌وپ���ه‌ڕی‌ ئه‌ده‌ب���ه‌وه‌ له‌جه‌نابی‌‬ ‫س���ه‌رۆك ده‌پرسم‪ :‬ئه‌گه‌ر ئه‌مه‌ كوڕه‌كه‌ی‌‬ ‫جه‌نابت یان یه‌كێك له‌به‌رپرسه‌ گه‌وره‌كانی‌‬ ‫واڵت بوای���ه‌ چ���ی‌ ده‌قه‌وما؟ ئ��� ‌هی‌ ئێوه‌‬ ‫س���وێندتان نه‌خوارد كه‌ هه‌م���وو منااڵنی‌‬ ‫كورد وه‌كو مناڵی‌ خۆتان سه‌یر بكه‌ن؟ بۆ‬ ‫خاتری‌ خوا‪ ..‬كوا؟‬

‫‪16‬‬

‫)‪ )312‬سێشه‌مم ‌ه ‪2012/2/7‬‬

‫‪Lokall.awene@gmail.com‬‬

‫لۆکاڵ‬

‫‪ 260‬كه‌س ‌ی داواكراو له‌چه‌مچه‌ماڵ هه‌یه‌‬ ‫ئا‪ :‬بارام سوبحی‌‬ ‫له‌دیمانه‌یه‌كدا له‌گه‌ڵ ئاوێنه‌‪،‬‬ ‫ی چه‌مچه‌ماڵ‬ ‫به‌ڕێوه‌به‌ری‌ پۆلیس ‌‬ ‫(عه‌مید عه‌دنان عوسمان)‬ ‫ی‬ ‫رایده‌گه‌یه‌نێت (‪ )260‬كه‌س ‌‬ ‫ی‬ ‫داواكراو له‌چه‌مچه‌ماڵ هه‌یه‌‪ ،‬له‌باره‌ ‌‬ ‫روداوه‌كانی‌ كوشتن له‌سنوره‌كه‌ش‬ ‫ده‌ڵێت "هۆكاره‌ك ‌هی‌ كۆمه‌اڵیه‌تییه‌"‪،‬‬ ‫ی‬ ‫ی حیزب ‌‬ ‫ده‌ربار‌هی‌ ته‌ده‌خول ‌‬ ‫له‌كاروباره‌كانی‌ ده‌ڵێت "تا سه‌ر‬ ‫ئێسقان یه‌كێتیم‪ ،‬به‌اڵم ته‌ده‌خول‬ ‫قبوڵ ناكه‌م"‪.‬‬ ‫ی ئاماری‌ پۆلیسی‌ چه‌مچه‌ماڵ‪،‬‬ ‫به‌پێ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی رابردودا‪ 12 ،‬حاڵه‌ت ‌‬ ‫ی س���اڵ ‌‬ ‫له‌ماوه‌ ‌‬ ‫كوش���تن هه‌ب���ووه‌‪ ،‬عه‌می���د عه‌دنان‬ ‫ی كوشتنان ‌ه‬ ‫پێیوای ‌ه هۆكاری‌ ئه‌و روداو ‌‬ ‫"زیاتر كۆمه‌اڵیه‌تییه‌ نه‌ك سیاس���ی‌"‪.‬‬ ‫دوای‌ ئه‌و روداوان���ه‌ش‪ ،‬زۆرجار ده‌زگا‬ ‫ئه‌منیه‌كان ب ‌ه كه‌مته‌رخ���ه‌م تۆمه‌تبار‬ ‫ده‌كرێن‪ ،‬به‌اڵم به‌رپرس���ه‌ك ‌هی‌ پۆلیس‬ ‫ئه‌و تۆمه‌ت���ه‌ ره‌تده‌كات���ه‌وه‌و ده‌ڵێت‬ ‫"ئێم ‌ه ته‌قس���یرمان نه‌كردوه‌و ش���ه‌وو‬ ‫رۆژ به‌رده‌وامی���ن‪ ،‬زانیاریمان له‌س���ه‌ر‬ ‫ی تاوانب���ار هه‌بوبێت‪،‬‬ ‫ه���ه‌ر كه‌س���ێك ‌‬ ‫مه‌فره‌زه‌مان ناردوه‌و گرتومانه‌‪ ،‬ئه‌گه‌ر‬ ‫پێشتر ده‌رباز نه‌بوبێت"‪.‬‬ ‫ی چه‌مچه‌ماڵ‬ ‫داواكراوه‌كان ‌‬ ‫ی‬ ‫له‌چه‌ند مانگی‌ رابردودا وه‌زاره‌ته‌كان ‌‬ ‫ی‬ ‫ناوخ���ۆو پێش���مه‌رگه‌ی‌ حكومه‌ت��� ‌‬ ‫هه‌رێم‪ ،‬رایانگه‌یان���د (‪ )2300‬داواكراو‬ ‫له‌كوردستاندا هه‌یه‌و تائێستا ده‌ستگیر‬ ‫ی‬ ‫ی به‌رپرس���ی‌ پۆلیس ‌‬ ‫نه‌كراون‪ ،‬به‌وته‌ ‌‬ ‫چه‌مچه‌م���اڵ ل���ه‌و ژماره‌ی��� ‌ه "(‪)260‬‬ ‫ی‬ ‫كه‌س���یان له‌چه‌مچه‌ماڵ���ن"‪ .‬وتیش��� ‌‬ ‫"ده‌توانم بڵێم لێره‌ باش���ترین ئیشمان‬ ‫ل���ه‌و لیس���ته‌دا ك���ردوه‌‌و هه‌ندێكیان‬ ‫ی‬ ‫گیراون"‪ ،‬هۆكاری‌ ده‌س���تگیرنه‌كردن ‌‬ ‫ی‬ ‫ی گێڕایه‌و‌ه ب���ۆ ئه‌و‌ه ‌‬ ‫ی دیكه‌ ‌‬ ‫ئه‌وان��� ‌‬ ‫ی كوردس���تان ی���ان عێراقن‪.‬‬ ‫له‌ده‌ره‌وه‌ ‌‬ ‫ی داڵده‌دانی‌ ئه‌و كه‌س���انه‌ش‬ ‫ده‌رباره‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی كوردستانه‌وه‌‪ ،‬وت ‌‬ ‫له‌الیه‌ن حیزبه‌كان ‌‬ ‫ی‬ ‫"ئه‌گ���ه‌ر هه‌ر الیه‌نێك له‌و كه‌س���ان ‌ه ‌‬ ‫تیابێ���ت‪ ،‬ئێم��� ‌ه نوس���راومان كردوه‌‌و‬ ‫ئه‌وانیش ئیستجاب ‌هی‌ باشیان هه‌بووه‌"‪.‬‬ ‫ی‬ ‫له‌چه‌ند مانگی‌ رابردودا به‌ڕێوه‌به‌ر ‌‬ ‫ی ناوخۆو‬ ‫پۆلیس ده‌چێت��� ‌ه الی‌ وه‌زیر ‌‬ ‫ی‬ ‫پێداویستیه‌كانی‌ پۆلیس���ی‌ شاره‌ك ‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫ی زانیارییه‌كان ‌‬ ‫پێده‌گه‌یه‌نێت‪ ،‬به‌پێ��� ‌‬ ‫ی‬ ‫ئاوێنه‌ش له‌و كۆبونه‌وه‌یه‌دا لیس���تێك ‌‬ ‫ی داوه‌ت��� ‌ه وه‌زی���ر ك��� ‌ه‬ ‫(‪ )27‬كه‌س��� ‌‬ ‫ی‬ ‫ی دیموكرات ‌‬ ‫داواكراون‌و س���ه‌ر به‌پارت ‌‬ ‫كوردستانن‪ ،‬له‌مباره‌یه‌وه‌ عه‌مید عه‌دنان‬

‫ی‬ ‫چه‌مچه‌ماڵ خاوه‌ن ‌‬ ‫‪ 650‬پۆلیسه‌‪،‬‬ ‫ده‌بوو النیكه‌م هه‌زار‬ ‫پۆلیسی‌ هه‌بوای ‌ه‬ ‫له‌گه‌ڵ چه‌ند‬ ‫بنكه‌یه‌كی‌ پۆلیس‬ ‫ ‬ ‫دیمه‌نێک له‌شارۆچکه‌ی چه‌مچه‌ماڵ‬ ‫ی‬ ‫ده‌ڵێت "لیسته‌ك ‌ه ناوی‌ (‪ )23‬كه‌سێك ‌‬ ‫ی‬ ‫تێدابوو‪ ،‬ك ‌ه زۆربه‌ی���ان له‌چوارچێوه‌ ‌‬ ‫لیس���ت ‌ه (‪ )260‬كه‌س���یه‌كه‌ن‪ ،‬ب���ه‌اڵم‬ ‫ی پارت���ی‌ نه‌ب���وون‪،‬‬ ‫هه‌موی���ان كادر ‌‬ ‫ی‬ ‫ی یه‌كێت���ی‌‌و بێالیه‌نیش��� ‌‬ ‫خه‌ڵكان��� ‌‬ ‫تێدایه‌"‪.‬‬ ‫رۆژنامه‌وانی���دا‪،‬‬ ‫ی‬ ‫له‌دیمانه‌یه‌ك��� ‌‬ ‫ی‬ ‫لێپرس���راوی‌ مه‌ڵبه‌ن���دی‌ چه‌مچه‌ماڵ ‌‬ ‫ی باس���له‌وه‌ده‌كات هه‌ندێكجار‬ ‫یه‌كێت��� ‌‬ ‫ی‬ ‫ی چه‌مچه‌ماڵ توانا ‌‬ ‫ده‌زگا ئه‌منیه‌كان��� ‌‬ ‫ده‌س���تگیركردنی‌ داواكراویان نه‌بووه‌‪،‬‬ ‫ی‬ ‫بۆی��� ‌ه چ���ووه‌ له‌س���لێمانییه‌وه‌ هێز ‌‬ ‫هێناوه‌‪ ،‬له‌به‌رانب���ه‌ردا عه‌مید عه‌دنان‬ ‫ده‌ڵێ���ت "ش���تی‌ وام نه‌بینی���وه‌ هێز‬ ‫ی‬ ‫له‌س���لێمانیه‌و‌ه هاتبێت‪ ،‬یه‌ك حاڵه‌ت ‌‬ ‫واهه‌بووه‌و خۆمان داوامان كردوه‌و هێز‬ ‫ی ئه‌و‬ ‫له‌سلێمانیه‌وه‌ هاتووه‌و به‌هاوبه‌ش ‌‬ ‫كه‌سه‌مان ده‌س���تگیركردوه‌"‪ .‬جه‌خت‬ ‫ی‬ ‫ی وه‌زاره‌ت ‌‬ ‫له‌وه‌شده‌كاته‌و‌ه ك ‌ه "فه‌رمان ‌‬ ‫ی‬ ‫ناوخ���ۆ هه‌رچی���ه‌ك بێـ���ت جێبه‌جێ ‌‬ ‫ده‌كه‌م‌و بۆ حیزب ناگه‌ڕێمه‌وه‌"‪.‬‬ ‫ی حیزب‌و حكومه‌ت‬ ‫ته‌ده‌خول ‌‬ ‫ی راب���ردودا‪،‬‬ ‫له‌م���اوه‌ی‌ چوار س���اڵ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی پۆلیس ‌‬ ‫نزیكه‌ی‌ شه‌ش جار به‌ڕێوه‌به‌ر ‌‬ ‫ی‬ ‫چه‌مچه‌م���اڵ گ���ۆڕاوه‌‪ ،‬به‌ڕێوه‌ب���ه‌ر ‌‬ ‫ی ئام���اژ‌ه‬ ‫ئێس���تای‌ پۆلی���س به‌ڕون��� ‌‬ ‫ی ئه‌و گۆڕانكارییان ‌ه‬ ‫به‌وه‌ناكات ه���ۆكار ‌‬ ‫ی كه‌سه‌كان‬ ‫ملمالنێی‌ حیزبی‌ یان الواز ‌‬ ‫ی خۆیه‌و‌ه ده‌دوێت‌و‬ ‫بێت‪ ،‬ته‌نها له‌باره‌ ‌‬ ‫ده‌ڵێت "ل���ه‌و كاته‌وه‌ی‌ لێ���ره‌م كه‌س‬ ‫ی لێم‬ ‫له‌نزیكه‌و‌ه هیچ گله‌یی‌‌و گازنده‌یه‌ك ‌‬ ‫نه‌ب���ووه‌‪ ،‬هه‌ركاتێكیش حكومه‌ت لێر‌ه‬ ‫ی بڕیاره‌كه‌ ده‌بم"‪.‬‬ ‫المبدات‪ ،‬ملكه‌چ ‌‬

‫ی خه‌ڵكی‌ ده‌ڵێن‬ ‫‪‌ %85‬‬ ‫هاوكاری‌ پۆلیس ناكه‌ین‪،‬‬ ‫ی خراپه‌و‬ ‫ئه‌وه‌ش كارێك ‌‬ ‫ی بۆ دروستكردوین‬ ‫خه‌له‌ل ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ته‌ده‌خول���ی‌ حیزب��� ‌‬ ‫له‌ب���اره‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی یه‌كێت ‌‬ ‫له‌كاروباری‌ پۆلیس به‌تایبه‌ت ‌‬ ‫ی بااڵده‌س���ت له‌سنوره‌كه‌دا‪،‬‬ ‫وه‌كو هێز ‌‬ ‫عه‌می���د عه‌دن���ان ده‌ڵێت "تائێس���تا‬ ‫ی‬ ‫نه‌مبینی���وه‌ كه‌س ته‌ده‌خولی‌ ئیش��� ‌‬ ‫ی‬ ‫ئێم ‌ه بكات‪ ،‬ته‌ده‌خولیش هه‌بێت قبوڵ ‌‬ ‫ی‬ ‫ناكه‌ین"‪ .‬ده‌رباره‌ی‌ ئه‌و زانیارییانه‌ش ‌‬ ‫ی‬ ‫باس له‌وه‌ده‌كه‌ن كاتێك پۆلیس چه‌ك ‌‬ ‫ی‬ ‫له‌كه‌سێك گرتووه‌‪ ،‬سه‌رۆكی‌ حكومه‌ت ‌‬ ‫ی‬ ‫ده‌ستله‌كاركێشاوه‌ د‪.‬به‌رهه‌م ته‌ده‌خول ‌‬ ‫ی‬ ‫كردوه‌و داوایكردو‌ه پۆلیس چه‌كه‌كه‌ ‌‬ ‫ی وا‬ ‫بده‌نه‌وه‌‪ ،‬ناوب���راو ده‌ڵێت "حاڵه‌ت ‌‬ ‫نه‌ده‌زانم‪ ،‬نه‌بیستومه‌"‪.‬‬ ‫ی‬ ‫س���ه‌باره‌ت به‌تۆمه‌تباركردنی‌ به‌وه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی نه‌ك به‌رپرسێك ‌‬ ‫وه‌كو كادرێكی‌ حیزب ‌‬ ‫حكومی‌ مامه‌ڵه‌ده‌كات‪ ،‬عه‌مید عه‌دنان‬ ‫ده‌ڵێت "من یه‌كێتیم تا س���ه‌ر ئێسقان‪،‬‬ ‫ب���ه‌اڵم لێره‌ وه‌كو حكوم���ه‌ت مامه‌ڵه‌م‬ ‫كردووه‌‪ .‬ته‌حه‌دا ده‌كه‌م رۆژێك چوبێتم ‌ه‬ ‫ی‬ ‫مه‌ڵبه‌ند دانیش���تبێتم‌و خه‌ریكی‌ ئیش ‌‬ ‫حیزبی‌ بووبم"‪.‬‬ ‫مامه‌ڵه‌ له‌گه‌ڵ دادگاو ئاسایش‬ ‫ی له‌چه‌مچه‌ماڵ‬ ‫به‌رپرس���انی‌ دادوه‌ر ‌‬

‫هه‌ندێكج���ار پۆلیس ب���ه‌و‌ه تۆمه‌تبار‬ ‫ی‬ ‫ده‌ك���ه‌ن‪ ،‬ك��� ‌ه ده‌یانه‌وێ���ت به‌پێ��� ‌‬ ‫ی پۆلیس ن���ه‌ك به‌پێ���ی‌ بنه‌ما‬ ‫ح���ه‌ز ‌‬ ‫ی روداوه‌كانه‌و‌ه‬ ‫قانونیه‌كان بڕیار له‌بار‌ه ‌‬ ‫ی پۆلیس‬ ‫وه‌ربگیرێت‪ ،‬به‌اڵم به‌رپرسه‌كه‌ ‌‬ ‫ئ���ه‌م زانیارییه‌ ره‌تده‌كات���ه‌وه‌و ده‌ڵێت‬ ‫"دادگا به‌پێ���ی‌ قانون ئی���ش ده‌كات‪،‬‬ ‫ی ئێم���ه‌‪ .‬بۆش���مان نیی ‌ه‬ ‫نه‌ك ح���ه‌ز ‌‬ ‫ته‌ده‌خول له‌ئیشی‌ دادگا بكه‌ین"‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫ی‬ ‫ی دیكه‌ ‌‬ ‫ی شاره‌كان ‌‬ ‫پێیوای ‌ه هاوش���ێوه‌ ‌‬ ‫كوردستان "تاڕاده‌یه‌ك دادگا الوازه‌"‪.‬‬ ‫ی په‌یوه‌ندییه‌كانیان له‌گه‌ڵ‬ ‫له‌ب���اره‌ ‌‬ ‫ئاس���ایش‪ ،‬عه‌می���د عه‌دن���ان ده‌ڵێت‬ ‫ی‬ ‫"په‌یوه‌ندییه‌كانمان خراپ نییه‌‌و هاوكار ‌‬ ‫باش���یان كردوین‪ ،‬زانیارییه‌كانیشمان‬ ‫زیاتر له‌ئاسایشه‌وه‌ وه‌رده‌گرین"‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫ی چاالكیه‌كدا‬ ‫ی ئه‌وه‌ی‌ ك ‌ه له‌كات ‌‬ ‫له‌بار‌ه ‌‬ ‫ێ له‌گ���ه‌ڵ ئاس���ایش ده‌كه‌ن‪،‬‬ ‫كێبڕك��� ‌‬ ‫ی كامیان زوت���ر چاالكیه‌ك ‌ه‬ ‫بۆ ئ���ه‌و‌ه ‌‬ ‫ی خۆیان‪،‬‬ ‫بك���ه‌ن‌و بیكه‌نه‌ ده‌س���كه‌وت ‌‬ ‫ی‬ ‫ده‌ڵێت "هه‌ردووالمان سه‌ر به‌وه‌زاره‌ت ‌‬ ‫ی واهه‌بێت ئه‌و‌ه‬ ‫ناوخۆین‪ ،‬ئه‌گه‌ر ش���ت ‌‬ ‫مونافه‌سه‌یه‌كی‌ ش���ه‌ریفه‌‪ ،‬حه‌زده‌كه‌م‬ ‫ی‬ ‫ی واهه‌بێت‪ ،‬به‌اڵم نه‌بووه‌"‪ .‬وتیش ‌‬ ‫شت ‌‬

‫ عه‌دنان عوسمان عه‌زیز‬ ‫ساڵی‌ ‪ 1956‬له‌كه‌ركوك له‌دایكبووه‌‬ ‫س���اڵی‌ ‪ 1992‬كۆلێ���ژی‌ پۆلیس���ی‌‬ ‫له‌قه‌اڵچواالن ته‌واوكردووه‌‬ ‫له‌س���لكی‌ پۆلیس‌و ئاس���ایش كاری‌‬ ‫كردووه‌‬ ‫به‌ڕێوه‌به‌ری‌ پۆلیس���ی‌ گومرك بووه‌‬ ‫له‌چه‌مچه‌ماڵ‪ ،‬كۆیه‌و رانیه‌‬ ‫له‌مانگ���ی‌ چواری‌ س���اڵی‌ رابردوه‌وه‌‬ ‫كراوه‌ت���ه‌ به‌ڕێوه‌ب���ه‌ری‌ پۆلیس���ی‌‬ ‫له‌ئینته‌رنێته‌وه‌ چه‌مچه‌ماڵ‬

‫ی هه‌ر تاوانبارێك ئه‌وان‬ ‫"ئه‌گه‌ر له‌گرتن ‌‬ ‫پێ���ش ئێمه‌ بك���ه‌ون‪ ،‬ده‌سخۆش���یان‬ ‫لێده‌كه‌م"‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ب���اس له‌وه‌ده‌كرێت نه‌خۆش���خانه‌ ‌‬ ‫ی رابردودا‬ ‫گش���تی‌ چه‌مچه‌ماڵ له‌ماوه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫داوایانك���ردو‌ه بنك��� ‌هی‌ پۆلیس��� ‌‬ ‫ی ئه‌وان‬ ‫نه‌خۆش���خان ‌ه الببرێت‌و له‌ب���ر ‌‬ ‫ئاسایش دابنرێت‪ ،‬به‌اڵم عه‌مید عه‌دنان‬ ‫ی وام بۆ‬ ‫ده‌ڵێ���ت "هی���چ نوس���راوێك ‌‬ ‫نه‌هاتووه‌و ئاگادار نیم"‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ی له‌خه‌ڵك ‌‬ ‫ی پۆلیس گله‌ی ‌‬ ‫به‌رپرسه‌كه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫ده‌كات ك��� ‌ه وه‌كو پێویس���ت له‌ڕوو ‌‬ ‫ی زانیارییه‌وه‌ هاوكارییان ناكه‌ن‪،‬‬ ‫پێدان ‌‬ ‫بۆ ئه‌وه‌ش ئاماژه‌ ب ‌ه راپرسییه‌ك ده‌كات‬ ‫كه‌ له‌م���او‌هی‌ راب���ردودا ئه‌نجامدراوه‌و‬ ‫ی ده‌ڵێن‬ ‫ده‌ركه‌وت���وه‌ "‪%85‬ی‌ خه‌ڵك��� ‌‬ ‫ی‬ ‫ی پۆلیس ناكه‌ین‪ ،‬ئه‌وه‌ش كارێك ‌‬ ‫هاوكار ‌‬ ‫ی بۆ دروستكردوین"‪.‬‬ ‫خراپه‌و خه‌له‌ل ‌‬

‫فه‌رمانگان ‌ه كش���اندۆته‌و‌ه ك ‌ه "پێویست‬ ‫ن���اكات"‪ ،‬ب���ه‌اڵم هه‌ندێ���ك فه‌رمانگ ‌ه‬ ‫ی لێبێت‪ ،‬وه‌كو بانك‪،‬‬ ‫"پێویسته‌ پۆلیس ‌‬ ‫خه‌زێنه‌‪ ،‬په‌یمان���گاو كۆلێژه‌كان‪ ،‬بۆی ‌ه‬ ‫هه‌ریه‌كه‌و النیكه‌م دوو پۆلیس���مان بۆ‬ ‫داناون"‪.‬‬ ‫ی (‪)150‬‬ ‫بڕیاربوو‌ه ساڵی‌ رابردو له‌كۆ ‌‬ ‫پۆلیس ك ‌ه بۆ گه‌رمیان داده‌مه‌زرێت ‪39‬‬ ‫ی دواتر‬ ‫ی بۆ چه‌مچه‌ماڵ بێت‪ ،‬كه‌چ ‌‬ ‫پۆلیس ‌‬ ‫ی بۆ دامه‌زرێنراوه‌‪.‬‬ ‫ته‌نها چوار پۆلیس��� ‌‬ ‫هه‌روه‌ه���ا كاتێ���ك پله‌به‌رزكردنه‌وه‌ بۆ‬ ‫ی گه‌رمیان كراوه‌‪ ،‬بڕیاربو‌ه‬ ‫‪ 193‬پۆلیس ‌‬ ‫ی چه‌مچه‌ماڵیش بكرێت‪،‬‬ ‫بۆ ‪ 89‬پۆلیس ‌‬ ‫ی ته‌نها شه‌ش پۆلیس‬ ‫ی دواتر پله‌ ‌‬ ‫كه‌چ ‌‬ ‫ی عه‌مید عه‌دنان‬ ‫به‌رزكراوه‌ته‌وه‌‪ .‬به‌وت ‌ه ‌‬ ‫دوای‌ به‌دواداچون بۆیان ده‌ركه‌وتوه‌ ئه‌و‬ ‫ی‬ ‫ی پۆلیس ‌‬ ‫ی گشت ‌‬ ‫كارانه‌ له‌به‌ڕێوه‌به‌رێت ‌‬ ‫هه‌رێمه‌و‌ه كراوه‌‪.‬‬

‫كه‌موكوڕیه‌كانی‌ پۆلیس‬ ‫ی ‪ 650‬پۆلیس���ه‌‪،‬‬ ‫چه‌مچه‌ماڵ خاوه‌ن ‌‬ ‫ی پۆلیس ده‌بوو‬ ‫ی به‌ڕێوه‌به‌ر ‌‬ ‫ك ‌ه به‌وته‌ ‌‬ ‫النیكه‌م هه‌زار پۆلیسی‌ هه‌بوایه‌ له‌گه‌ڵ‬ ‫ی له‌ناو‬ ‫ی پۆلیس‪ ،‬كه‌چ ‌‬ ‫چه‌ند بنكه‌یه‌ك ‌‬ ‫قه‌زاك��� ‌ه ته‌نها یه‌ك بنك���ه‌ هه‌یه‌‪ .‬بۆی ‌ه‬ ‫وه‌ك���و عه‌مید عه‌دن���ان رونیده‌كاته‌و‌ه‬ ‫به‌نوس���راوو به‌قس��� ‌ه له‌كۆبونه‌وه‌كاندا‬ ‫سه‌روی‌ خۆی‌ له‌و كه‌موكوڕییانه‌ ئاگادار‬ ‫كردۆته‌وه‌‪.‬‬ ‫ی‬ ‫هه‌رچه‌ند‌ه عه‌مید عه‌دنان باس له‌كه‌م ‌‬ ‫پۆلیس ده‌كات‪ ،‬به‌اڵم ژماره‌یه‌ك پۆلیس‬ ‫ی حكومه‌ت‬ ‫ی فه‌رمانگه‌كان��� ‌‬ ‫پاس���ه‌وان ‌‬ ‫ی ده‌كات‬ ‫ده‌ك���ه‌ن‪ ،‬ناوب���راو ئاش���كرا ‌‬ ‫دوای‌ ده‌س���تبه‌كاربونی‌‪ ،‬پۆلیسی‌ له‌و‬

‫پرسیاره‌ تایبه‌ته‌كان‬ ‫ب���اس له‌وه‌ده‌كرێت عه‌می���د عه‌دنان‬ ‫ی‬ ‫له‌گه‌ڵ پله‌داره‌كانی‌ خوار خۆی‌ به‌توند ‌‬ ‫مامه‌ڵ���ه‌ ده‌كات‪ ،‬وه‌اڵمی‌ ناوبراویش بۆ‬ ‫ئه‌و گله‌ییه‌ به‌م جۆره‌یه‌ "هه‌ر كه‌سێك‬ ‫ی لێده‌كه‌م‪،‬‬ ‫ی چاك بكات ده‌سخۆش ‌‬ ‫ئیش ‌‬ ‫ی هه‌ر كه‌س���ێكم ب���ه‌دڵ نه‌بێ‌‪،‬‬ ‫ئیش��� ‌‬ ‫به‌رانبه‌ری‌ توند ده‌بم"‪.‬‬ ‫ی‬ ‫له‌وه‌اڵمی‌ ئه‌وه‌ش���دا ئه‌گه‌ر هاوكار ‌‬ ‫ی خۆی���ه‌وه‌و‬ ‫نه‌كرێ���ت له‌س���ه‌رو ‌‬ ‫ی بۆ دابی���ن نه‌كرێت‌و‬ ‫پێداویس���تیه‌كان ‌‬ ‫ته‌ده‌خ���ول له‌كاروب���اری‌ بكرێ���ت‌و‬ ‫ی كوش���تن له‌چه‌مچه‌ماڵ‬ ‫حاڵه‌ته‌كان��� ‌‬ ‫ی‬ ‫زیاد بكه‌ن‪ ،‬ئاماده‌یه‌ واز له‌پۆسته‌كه‌ ‌‬ ‫ی "به‌ڵێ‌ ئاماده‌م"‪.‬‬ ‫بهێنێت‪ ،‬وت ‌‬

‫"داوای‌ لێبوردن"ی‌ په‌رله‌مانتاران ده‌بێت ‌ه كلتور بۆ به‌رپرسانی‌ دیكه‌؟‬ ‫ئا‪ :‬ئاوێنه‌‬ ‫دوای‌ نزیكه‌ی‌ بیست ساڵ‌ له‌ئه‌زمونی‌‬ ‫كاری‌ په‌رله‌مانتاری‌ له‌هه‌رێمی‌‬ ‫كوردستان‪ ،‬له‌هه‌فته‌ی‌ رابردودا سێ‌‬ ‫له‌و په‌رله‌مانتارانه‌ی‌ په‌رله‌مانی‌‬ ‫كوردستان كه‌ ئیمزایان له‌سه‌ر‬ ‫پێشنیاری‌ فرۆشتنه‌وه‌ی‌ شوقه‌كانی‌‬ ‫په‌رله‌مانتاران به‌په‌رله‌مانتاران‬ ‫كردبوو به‌نرخی‌ پێشوی‌ خۆیان‪،‬‬ ‫داوای‌ لێبوردنیان كرد‪ ،‬ته‌نانه‌ت‬ ‫په‌رله‌مانتارێكیان ده‌ستیشی‌ له‌كار‬ ‫كێشایه‌وه‌‪.‬‬ ‫له‌مانگی‌ راب����ردودا رۆژنامه‌ی‌ ئاوێن ‌ه‬ ‫هه‌واڵێك����ی‌ باڵوكرده‌وه‌ ك����ه‌ تیایدا ‪37‬‬ ‫په‌رله‌مانتاری‌ ده‌س����ه‌اڵت‌و ئۆپۆزسیۆن‬ ‫(جگه‌ له‌یه‌كگرتوو كۆمه‌ڵی‌ ئیس��ل�امی‌)‬ ‫فۆتۆ‪ :‬ئاوێنه‌‪ ،‬ئه‌رشیف‬ ‫ ‬ ‫ئیمزایان له‌سه‌ر پێشنیارێك كردبوو كه‌ یه‌کێک له‌دانیشتنه‌کانی په‌رله‌مانی کوردستان‬ ‫شوقه‌كانی‌ په‌رله‌مانیان به‌نرخی‌ پێشتر‬ ‫گه‌اڵڵی‌ وتی‌ "په‌ش����یمان نی����م له‌داوای‌‬ ‫پێی����ان بفرۆش����رێته‌وه‌‌و له‌و كاته‌ش����دا لێبوردنی����ان كرد‌و ته‌نان����ه‌ت گه‌اڵڵه‌یی‌ لێبوردن‌و ده‌سله‌كاركێشانه‌وه‌ی‌‪.‬‬ ‫ئیس����ماعیل گه‌اڵڵه‌ی����ی‌ به‌ئاوێن����ه‌ی‌ لێبوردنه‌ك����ه‌‌و ئه‌گ����ه‌ر په‌رله‌مانت����ار‬ ‫ئه‌گه‌ر پێیان بفرۆشرایه‌ته‌وه‌ هه‌ریه‌كه‌‌و ده‌ستیشی‌ له‌كاركێش����ایه‌وه‌‪ ،‬دواتریش‬ ‫ی فراكس����یۆنی‌ بزوتنه‌وه‌ی‌ راگه‌یاند كه‌ به‌ "هه‌ڵه‌ی‌ بێمه‌به‌ست" ئه‌و یاخ����ود به‌رپرس له‌به‌رامب����ه‌ر میلله‌ت‌و‬ ‫‪ 400‬ه����ه‌زار دۆالری����ان قازان����ج ده‌كرد‪ .‬په‌رله‌مانتار ‌‬ ‫باڵوكردن����ه‌وه‌ی‌ هه‌واڵه‌ك����ه‌ كاردانه‌وه‌ی‌ ئیس��ل�امی‌‪ ،‬گوڵیزار قادر ك����ه‌ ئیمزای‌ كاره‌ی‌ كردووه‌‪ ،‬بۆی����ه‌ داوای‌ لێبوردنی‌ ده‌نگده‌رانی����دا سازش����یش ب����كات ئه‌وا‬ ‫له‌ده‌نگده‌رانی‌ كرد‌و ده‌ستیشی‌ له‌كاری‌ كارێك����ی‌ زۆر ئاس����اییه‌‪ ،‬چونكه‌ هه‌موو‬ ‫گه‌وره‌ی‌ ب����ه‌دوای‌ خۆیدا هێنا به‌تایبه‌ت كردبوو‪ ،‬داوای‌ لێبوردنی‌ كرد‪.‬‬ ‫مرۆڤێك هه‌ڵ����ه‌ ده‌كات‌و گرنگ ئه‌وه‌یه‌‬ ‫"كاتێ����ك سیاس����ی‌ كارێك����ی‌ ب����اش په‌رله‌مانتاری‌ كێشایه‌وه‌‪.‬‬ ‫كه‌ چ����وار په‌رله‌مانتاری‌ فراكس����یۆنی‌‬ ‫ناوب����راو‌ ئاماژه‌ی‌ ب����ه‌وه‌دا كه‌ نایه‌وێ‌ مرۆڤ دان به‌هه‌ڵه‌كه‌یدا بنێت"‪.‬‬ ‫گ����ۆڕان (گه‌وره‌تری����ن فراكس����یۆنی‌ ده‌كات ئ����ه‌وه‌ وه‌زیفه‌یه‌ت����ی‌‌و ده‌بێ����ت‬ ‫ناوبراو رونیكرده‌وه‌ كه‌ جوانی‌ مرۆڤ‬ ‫ئۆپۆزس����یۆنی‌ په‌رله‌م����ان)ی‌ تێدا بوو بیكات‪ ،‬به‌اڵم كاتێك كارێكی‌ ناپه‌سه‌ند بیانوو بهێنێت����ه‌وه‌ بۆ ئه‌و ئیمزایه‌ی‌ كه‌‬ ‫ئه‌وانیش (كاروان س����اڵح‪ ،‬ئیس����ماعیل ده‌كات ته‌نانه‌ت به‌بێ‌ مه‌به‌ستیش بێت كردویه‌تی‌‪ ،‬به‌ڵكو هه‌ر له‌یه‌كه‌م رۆژه‌وه‌ له‌وه‌دای����ه‌ ئه‌گ����ه‌ر هه‌ڵه‌ی‌ ك����رد داوای‌‬ ‫ی به‌س����ه‌ر من‌و هاوڕێكانمدا وتویه‌تی‌ كه‌ ئه‌وه‌ بڕیاری‌ خۆیه‌تی‌‌و هه‌ر لێبوردن‌و ش����ه‌رمیش ن����ه‌كات له‌داوای‌‬ ‫گه‌اڵڵه‌ی����ی‌‪ ،‬عه‌بدولڕه‌حم����ان زاخۆیی‌‪ ،‬وه‌ك ئه‌وه‌ ‌‬ ‫په‌یم����ان عه‌بدولكه‌ریم)‪ ،‬بۆیه‌ رێكخه‌ری‌ تێپ����ه‌ڕی‌‪ ،‬نابێ����ت ده‌نگده‌ر‌و ق����ه‌وار‌ه ده‌بێت خۆیشی‌ ته‌حه‌مولی‌ ئه‌نجامه‌كه‌ی‌ لێبوردنه‌كه‌ی‌‪ ،‬چونكه‌ تاكو ئێس����تا وا‬ ‫گش����تی‌ بزوتنه‌وه‌ی‌ گۆڕان (نه‌وشیروان سیاس����ییه‌كه‌ی‌‌و میلله‌ته‌كه‌ی‌ باجه‌كه‌ی‌ بكات نه‌ك بزوتنه‌وه‌ی‌ گۆڕان‌و "ده‌نگده‌ره‌ باو ب����ووه‌ داوای‌ لێبوردنكردن یان دان‬ ‫نان به‌هه‌ڵه‌دا كارێك����ی‌ "عه‌یبه‌" بووه‌‪،‬‬ ‫مسته‌فا) له‌په‌یامێكدا داوای‌ لێكردن كه‌ بده‌ن‪ ،‬به‌ڵك����و ده‌بێت خۆی‌ ته‌حه‌مولی‌ دڵسۆزه‌كانی‌"‪.‬‬ ‫س����ه‌باره‌ت به‌وه‌ی‌ كه‌ هه‌ست ناكات ئه‌و وتی‌ "به‌اڵم به‌ش����به‌حاڵی‌ خۆم له‌و‬ ‫ئه‌گه‌ر "داوای‌ لێب����وردن" له‌ده‌نگده‌ران مه‌س����ئولیه‌تی‌ بكات‪ ،‬چونك����ه‌ دواجار‬ ‫ناكه‌ن ئه‌وا ده‌بێت ده‌ستله‌كاربكێشنه‌وه‌‪( ،‬گه‌ل) له‌هه‌موم����ان گه‌وره‌تره‌"‪ ،‬ئه‌مه‌ له‌به‌رامب����ه‌ر "داوای‌ لێبوردن"ـه‌كه‌ی����دا رۆژه‌وه‌ی‌ ك����ه‌ داوای‌ لێبوردن����م كردووه‌‬ ‫بۆیه‌ دوو په‌رله‌مانتاریان (ئیس����ماعیل په‌یام����ی‌ په‌رله‌مانت����اری‌ فراكس����یۆنی‌ "س����ازش"ی‌ كردبێ����ت له‌به‌رامب����ه‌ر هه‌س����ت ده‌كه‌م خه‌ڵك به‌چاوی‌ رێزه‌وه‌‬ ‫گه‌اڵڵه‌یی‌‌و په‌یمان عه‌بدولكه‌ریم) داوای‌ گۆڕان‪ ،‬ئیسماعیل گه‌اڵڵه‌ییه‌ دوای‌ داوای‌ ده‌نگ����ده‌ران‌و خه‌ڵك����ی‌ كوردس����تاندا‪ ،‬سه‌یرم ده‌كه‌ن‌و ده‌ستخۆشیم لێده‌كه‌ن‪،‬‬

‫ی باش ‌ه‬ ‫كارێك ‌‬ ‫ئه‌گه‌ر له‌مه‌ودوا‬ ‫سه‌رجه‌م به‌رپرسان‌و‬ ‫په‌رله‌مانتاران ك ‌ه‬ ‫هه‌ڵه‌یه‌كیان كرد‬ ‫داوای‌ لێبوردن‬ ‫بكه‌ن‪ ،‬چونك ‌ه‬ ‫ی رێز‌ه بۆ‬ ‫گه‌ڕانه‌وه‌ ‌‬ ‫ده‌نگده‌رانیان‬ ‫بۆیه‌ له‌ئێستادا هه‌ست به‌شانازی‌ زیاتر‬ ‫ده‌كه‌م بۆ داوای‌ لێبوردنه‌كه‌م"‪.‬‬ ‫له‌گ����ه‌ڵ‌ ده‌ستله‌كاركێش����انه‌وه‌ی‌‬ ‫ئیس����ماعیل گه‌اڵڵه‌ی����ی‌‪ ،‬په‌یم����ان‬ ‫عه‌بدولكه‌ریم‪-‬ی����ش داوای‌ لێبوردن����ی‌‬ ‫ك����رد‌و له‌په‌یامه‌كه‌ی����دا رایگه‌یان����دووه‌‬ ‫كه‌ ده‌ی����ه‌وی‌ پابه‌ند بێ����ت به‌په‌یڕه‌وی‌‬ ‫لیس����تی‌ گۆڕانه‌وه‌‌و وتویه‌تی‌ "ده‌مه‌وێ‌‬ ‫رایبگه‌یه‌نم كه‌ ئ����ه‌و ئیمزایه‌ هه‌ڵه‌یه‌ك‬ ‫بوو به‌س����ه‌رماندا رۆیش����ت‪ ،‬ئێس����تاش‬ ‫هه‌ر ئه‌ندامێك����ی‌ گۆڕانم‌و درێژه‌پێده‌ری‌‬ ‫كاروانی‌ به‌ره‌نگاربون����ه‌وه‌ی‌ گه‌نده‌ڵی‌‌و‬ ‫هێنانه‌دی‌ چاكسازی‌ ده‌بم"‪.‬‬ ‫هه‌روه‌ها گوڵیزار قادر داوای‌ لێبوردنی‌‬ ‫له‌په‌یامێكدا رایگه‌یاند كه‌ په‌شیمانه‌ له‌و‬ ‫ئیمزایه‌ی‌ كردویه‌ت����ی‌‌و هه‌ڵه‌یه‌ك بووه‌‬ ‫به‌س����ه‌ریدا ره‌ت بووه‌‌و وتویه‌تی‌ "من وا‬

‫حاڵی‌ بووم كه‌ شوێنی‌ دیكه‌ بۆ په‌رله‌مان‌و‬ ‫په‌رله‌مانتاران دروستكراوه‌‌و په‌رله‌مانیش‬ ‫شوقه‌‌و خانوه‌كانی‌ ئێستا ده‌فرۆشێته‌وه‌‪،‬‬ ‫دیاره‌ له‌كاتی‌ فرۆشتنه‌وه‌شدا ئه‌وله‌ویه‌ت‬ ‫بۆ ئه‌وانه‌یه‌ كه‌ تیایدا نیشته‌جێن‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫ئه‌وه‌ی‌ ناهه‌قی‌‌و نایاساییه‌كه‌یه‌ به‌نرخی‌‬ ‫پێشویان بفرۆشرێنه‌وه‌ به‌په‌رله‌مانتاران‪،‬‬ ‫بۆی����ه‌ له‌به‌رامبه‌ر ئ����ه‌و هه‌ڵه‌یه‌دا داوای‌‬ ‫لێب����وردن له‌ده‌نگ����ده‌ران‌و خه‌ڵك����ی‌‬ ‫كوردستان ده‌كه‌م"‪.‬‬ ‫ئاوێن����ه‌ چه‌ند جارێ����ك هه‌وڵیدا رای‌‬ ‫په‌یم����ان عه‌بدولكه‌ریم‌و گوڵی����زار قادر‬ ‫وه‌ربگ����رێ‌‪ ،‬ب����ه‌اڵم چه‌ن����د كه‌س����ێكی‌‬ ‫نزیك ل����ه‌و دوو په‌رله‌مانت����اره‌ وه‌اڵمی‌‬ ‫په‌یوه‌ندییه‌كانیان دایه‌وه‌‌و وتیان "دواتر‬ ‫په‌یوه‌ندیی����ان پێ����وه‌ بكه‌نه‌وه‌ ئێس����تا‬ ‫ناتوانن قس����ه‌ بكه‌ن"‪ ،‬دواتریش وه‌اڵمی‌‬ ‫په‌یوه‌ندییه‌كانیان نه‌دایه‌وه‌‪.‬‬ ‫له‌م باره‌ی����ه‌وه‌ چاالكوانی‌ كۆمه‌ڵگه‌ی‌‬ ‫مه‌ده‌نی‌‪ ،‬ئ����ارام جه‌مال له‌لێدوانێكدا بۆ‬ ‫ئاوێن����ه‌ رایگه‌یاند ك����ه‌ داوای‌ لێبوردنی‌‬ ‫ئ����ه‌و په‌رله‌مانتاران����ه‌ روداوێكی‌ گرنگ‬ ‫بوو له‌ژیان����ی‌ په‌رله‌مانتاریی‌ له‌هه‌رێمی‌‬ ‫كوردس����تان‪ ،‬ب����ه‌اڵم ل����ه‌وه‌ش گرنگتر‬ ‫گواس����تنه‌وه‌ی‌ ئ����ه‌و نه‌ریته‌یه‌ بۆ الیه‌نه‌‬ ‫سیاسییه‌كانی‌ دیكه‌‌و وتی‌ "كارێكی‌ باشه‌‬ ‫ئه‌گه‌ر له‌مه‌ودوا س����ه‌رجه‌م به‌رپرسان‌و‬ ‫په‌رله‌مانتاران كه‌ هه‌ڵه‌یه‌كیان كرد داوای‌‬ ‫لێبوردن بكه‌ن‪ ،‬چونكه‌ گه‌ڕانه‌وه‌ی‌ رێزه‌‬ ‫بۆ ده‌نگده‌رانیان"‪.‬‬ ‫ناوب����راو ئاش����كرایكرد ك����ه‌ ئه‌گ����ه‌ر‬ ‫بێتوو ئ����ه‌و داوای‌ لێبوردنه‌ الی‌ الیه‌نه‌‬ ‫سیاس����ییه‌كانیش نه‌بێت����ه‌ كلتور‪ ،‬ئه‌وا‬ ‫الی‌ هاوواڵتیان ده‌بێته‌ خواس����تێك كه‌‬ ‫له‌حاڵه‌تی‌ سه‌رپێچی‌ په‌رله‌مانتار یاخود‬ ‫به‌رپرس����ێكدا لێی‌ بپرس����نه‌وه‌‌و بتوانن‬ ‫ترسێكیان ال دروست بكه‌ن‪.‬‬

‫وەرزش‬

‫)‪ )312‬سێشه‌مم ‌ه ‪2012/2/7‬‬

‫‪birura.awene@gmail.com‬‬

‫جامی‌ ئیسپانیا‪ ..‬به‌رشه‌ شه‌ڕی‌ گه‌یشتن به‌یاری‌ كۆتایی‌ به‌ڤاالنسیا ده‌فرۆشێت‬ ‫ی به‌رشه‌لۆن ‌ه‬ ‫ی ئیس���پانیا‪ ،‬یانه‌ ‌‬ ‫له‌جام ‌‬ ‫ی‬ ‫ی كۆتای��� ‌‬ ‫ش���ه‌ڕی‌ گه‌یش���تن به‌ی���ار ‌‬ ‫به‌ڤاالنسیا ده‌فرۆشێت‌و یان ‌هی‌ ئه‌تله‌تیك‬ ‫ی باشی‌ بڕیوه‌‪.‬‬ ‫بیلباویش هه‌نگاوێك ‌‬ ‫راپۆرت‪ ،‬ئاوێنه‌‪ :‬ئه‌مش���ه‌و سێشه‌ممه‌‪،‬‬ ‫ی‬ ‫ی پێ���ش كۆتای ‌‬ ‫به‌یاریی���ه‌ك‪ ،‬قۆناغ ‌‬ ‫جامی‌ شای‌ ئیسپانیا ده‌ستپێده‌كاته‌وه‌‌و‬ ‫ی ئه‌تله‌تیك‬ ‫ی گه‌ڕان���ه‌وه‌دا‪ ،‬یان ‌ه ‌‬ ‫له‌یار ‌‬ ‫ی سان مامیسی‌ تایبه‌ت‬ ‫بیلباو له‌یاریگا ‌‬ ‫ی میراندیس‬ ‫ی یان���ه‌ ‌‬ ‫به‌خ���ۆی‌ میواندار ‌‬ ‫ده‌كات‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ی چونی‌ ئه‌م قۆناغ���ه‌دا‪ ،‬یانه‌ ‌‬ ‫له‌ی���ار ‌‬ ‫بیلب���او توان���ی‌ به‌دوو گ���ۆڵ به‌رامبه‌ر‬ ‫به‌گۆڵێك له‌یانه‌ی‌ میراندیس بباته‌وه‌‪،‬‬ ‫ی‬ ‫به‌م���ه‌ش هه‌نگاوێكی‌ باش���ی‌ بۆ یار ‌‬ ‫ی جامه‌ك ‌ه بڕیوه‌‪ ،‬ك ‌ه پێشبینیش‬ ‫كۆتای ‌‬ ‫له‌یاری‌ گه‌ڕانه‌وه‌شدا براو‌ه بێت‌و بگات ‌ه‬ ‫یاری‌ كۆتایی‌‪.‬‬ ‫ی تردا‪ ،‬ك ‌ه س���به‌ی‌ ش���ه‌و‬ ‫له‌یارییه‌ك��� ‌‬ ‫ی‬ ‫ی به‌رش���ه‌لۆنه‌ ‌‬ ‫به‌ڕێوه‌ده‌چێ���ت‪ ،‬یانه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی كامپ نۆ روبه‌ڕو ‌‬ ‫كه‌ته‌لۆنی‌ له‌یاریگا ‌‬ ‫ی چوندا‪،‬‬ ‫ی ڤاالنسیا ببێته‌وه‌‪ .‬له‌یار ‌‬ ‫یانه‌ ‌‬ ‫ك���ه‌ له‌یاریگای‌ مێس���تایا به‌ڕێوه‌چوو‪،‬‬ ‫هه‌ردوو یانه‌ به‌گۆڵێك به‌رامبه‌ربوون‪.‬‬

‫رۆناڵدۆ ده‌گه‌ڕێته‌وه‌ بۆ خولی‌ ئینگلیزی‌‬

‫جامی‌ ئیتاڵیا‪..‬‬ ‫میالن ‪vs‬یۆڤانتۆس‬ ‫ی‬ ‫ی ئه‌ی‌ سی‌ میالن له‌یاریگای‌ خۆ ‌‬ ‫یان ‌ه ‌‬ ‫ی یۆڤانتۆس ده‌كات‌و‬ ‫ی یان���ه‌ ‌‬ ‫میواندار ‌‬ ‫ی‬ ‫ناپۆلیش له‌یارییه‌كی‌ ئاساندا روبه‌ڕو ‌‬ ‫سێنا ده‌بێته‌وه‌‪.‬‬ ‫راپۆرت‪ ،‬ئاوێنه‌‪ :‬سبه‌ی‌ چوار شه‌ممه‌‪،‬‬ ‫ی پێش كۆتای���ی‌ جامی‌ ئیتاڵیا‬ ‫قۆناغ��� ‌‬ ‫ی چون‌و هاتن ده‌ستپێده‌كات‪.‬‬ ‫به‌شێوه‌ ‌‬ ‫ی چونی‌ ئه‌م‬ ‫له‌یه‌ك���ه‌م یاریدا‌و له‌ی���ار ‌‬ ‫ی‬ ‫ی س���ی‌ میالن ‌‬ ‫ی ئه‌ ‌‬ ‫قۆناغ���ه‌دا‪ ،‬یانه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی خول��� ‌‬ ‫ی راب���ردوو ‌‬ ‫ی وه‌رز ‌‬ ‫پاڵه‌وان��� ‌‬ ‫ی‬ ‫ئیتاڵیا له‌یاریگای‌ سانسیرۆ میواندار ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ‪ 9‬جار ‌‬ ‫یانه‌ی‌ یۆڤانتۆس���ی‌ پاڵه‌وان ‌‬ ‫ئه‌م جامه‌ ده‌كات‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ئه‌م یارییه‌ به‌به‌هێزترین روبه‌ڕوبونه‌وه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ئه‌وه‌ ‌‬ ‫ئه‌م جام ‌ه داده‌نرێ���ت‪ ،‬به‌هۆ ‌‬ ‫ی ئیتاڵیا‌و ئه‌م‬ ‫هه‌ردوو یان���ه‌ له‌خول��� ‌‬ ‫ی به‌رزیان پێشكه‌ش‬ ‫جامه‌شدا ئاستێك ‌‬ ‫ی‬ ‫ی یه‌كه‌م‌و دووه‌م ‌‬ ‫كردووه‌‌و له‌پله‌كان��� ‌‬

‫خولی‌ ئیتاڵیدا ده‌بینرێن‪.‬‬ ‫له‌یارییه‌كی‌ تردا ك ‌ه شه‌وی‌ پێنج شه‌مم ‌ه‬ ‫ی‬ ‫ی له‌یاریگا ‌‬ ‫به‌ڕێوه‌ده‌چێت‪ ،‬یان ‌هی‌ ناپۆل ‌‬ ‫ی‬ ‫ی یان ‌ه ‌‬ ‫ی ده‌بێته‌ میوان ‌‬ ‫ئه‌رتیمیۆ فرانك ‌‬ ‫ی‬ ‫سێنا‪ .‬ئه‌م یاریی ‌ه تاڕاده‌یه‌ك بۆ یان ‌ه ‌‬ ‫ی ئاس���انه‌‌و پێش���بینی‌ ده‌كرێن‬ ‫ناپۆل ‌‬ ‫ی چون‌و گه‌ڕانه‌وه‌ بگات ‌ه‬ ‫به‌ئه‌نجامی‌ یار ‌‬ ‫ی جامه‌كه‌‪.‬‬ ‫یاری‌ كۆتای ‌‬

‫راپۆرت���ه‌ رۆژنامه‌وانی���ه‌ ئینگلیزیه‌كان ئه‌ندامان���ی‌ خێزانه‌ك���ه‌ی‌ راگه‌یاندووه‌‬ ‫ئاشكرایانكردووه‌‪ ،‬كه‌ كریستیانۆ رۆناڵدۆ كه‌ ئ���ه‌و خه‌ونه‌ی‌ ك���ه‌ په‌یوه‌ندیكردن‬ ‫ئ���اره‌زوو ده‌كات له‌كۆتایی‌ ئه‌م وه‌رزه‌دا بوو به‌یانه‌ی‌ ریاڵ مه‌دریده‌وه‌ له‌س���اڵی‌‬ ‫‪2009‬دا‌و بوو به‌ڕاست‪ ،‬وا ده‌بێته‌ هه‌ڵم‪،‬‬ ‫بگه‌ڕێته‌وه‌ بۆ خولی‌ ئینگلیزی‌‪.‬‬ ‫رۆژنامه‌ی‌ ده‌یلی‌ ئێكسپرێسی‌ به‌ریتانی‌ به‌هۆی‌ هوتافی‌ هانده‌رانی‌ یانه‌كه‌یه‌وه‌ كه‌‬ ‫له‌په‌ڕه‌ی‌ یه‌كه‌میدا به‌مانش���ێتی‌ گه‌وره‌ له‌مانگی‌ رابردوودا له‌دژی‌ به‌كاریانهێنا‪.‬‬ ‫باڵویكردووه‌ت���ه‌وه‌ ك���ه‌ كریس���تیانۆ رۆژنامه‌كه‌ ئاماژه‌ی‌ به‌وه‌ش كردووه‌‪ ،‬كه‌‬ ‫رۆناڵدۆی‌ هێرشبه‌ری‌ پورتوگالی‌ یانه‌ی‌ رۆناڵدۆ وه‌ك باوكێكی‌ گیانی‌ س���ه‌یری‌‬ ‫ریاڵ مه‌دریدی‌ ئیسپانی‌‌و پێشوی‌ یانه‌ی‌ س���ێر ئه‌لێكس فێرگس���ۆنی‌ راهێنه‌ری‌‬ ‫مانچسته‌ر یونایتدی‌ ئینگلیزی‌ ئاره‌زوو یانه‌ی‌ مانچسته‌ر یونایتد ده‌كات‌و بۆیه‌‬ ‫ده‌كات بگه‌ڕێته‌وه‌ بۆ خولی‌ ئینگلیزی‌‪ .‬رێگه‌ش���ی پێداوه‌ یانه‌كه‌ به‌جێبهێڵێت‬ ‫رۆژنامه‌ك���ه‌ رونیكردووه‌ت���ه‌وه‌ ك���ه‌ بۆ ئ���ه‌وه‌ی‌ ببێت���ه‌ گرانتری���ن یاریزان‬ ‫كریس���تیانۆ به‌چه‌ند هاوڕێیه‌كی‌ نزیك‌و له‌جیهاندا‪ ،‬له‌به‌رئه‌وه‌ خۆشه‌ویس���تی‌‌و‬

‫ڤینگه‌ر ده‌بێته‌ راهێنه‌ری‌ فه‌ڕه‌نسا‬ ‫به‌پێی‌ رۆژنامه‌یه‌كی‌ فه‌ره‌نس���ی‌‪ ،‬ئارسن‬ ‫ڤینگ���ه‌ری‌ راهێنه‌ری‌ یانه‌ی‌ ئارس���ناڵ‬ ‫ده‌بێته‌ راهێنه‌ری‌ هه‌ڵبژارده‌ی‌ فه‌ڕه‌نسا‪،‬‬ ‫ه���ه‌ر كاتێ���ك ل���ۆران ب�ل�ان ده‌س���تی‌‬ ‫له‌پۆسته‌كه‌ی‌ كێشایه‌وه‌‪.‬‬ ‫ئاژانس���ه‌كان‪ :‬رۆژنامه‌یه‌ك���ی‌ لۆكاڵ���ی‌‬ ‫فه‌ڕه‌نسی‌ ئاش���كرایكردووه‌‪ ،‬كه‌ نوێل ال‬ ‫گرایتی‌ س���ه‌رۆكی‌ یه‌كێت���ی‌ تۆپی‌ پێی‌‬ ‫فه‌ڕه‌نس���ا ده‌یه‌وێت ئارس���ن ڤینگه‌ری‌‬ ‫فه‌ڕه‌نس���ی‌ راهێنه‌ری‌ یانه‌ی‌ ئارس���ناڵ‬ ‫بكاته‌ راهێنه‌ری‌ هه‌ڵبژارده‌ی‌ واڵته‌كه‌ی‌‪،‬‬ ‫ئه‌گه‌ر لۆران بالنی‌ راهێنه‌ری‌ ئێس���تای‌‬ ‫هه‌ڵبژارده‌ك���ه‌ نه‌یتوان���ی‌ ئه‌نجامی‌ باش‬ ‫له‌جامی‌ یۆرۆی‌ ‪ 2012‬به‌ده‌ستبهێنێت‪ ،‬كه‌‬ ‫بڕیاره‌ له‌هاوینی‌ داهاتوودا پاڵه‌وانێتییه‌كه‌‬

‫یارییه‌كان ‌ی چون ‌ی قۆناغی‌‬ ‫پێش كۆتایی‌‪:‬‬ ‫چوارشه‌ممه‌‪2012/2/8 ،‬‬ ‫ی شه‌و‬ ‫كاتژمێر ‪‌ 10:45‬‬ ‫میالن × یۆڤانتۆس‬ ‫پێنجشه‌ممه‌‪2012/2/9 ،‬‬ ‫ی شه‌و‬ ‫كاتژمێر ‪‌ 10:45‬‬ ‫سێنا × ناپۆلی‌‬

‫كاپیلۆ‪ :‬هێشتا تێری‌ كاپتنی‌ ئینگلته‌رایه‌‬

‫فابیۆ كاپیلۆی‌ ئیتاڵی‌ ره‌خنه‌ له‌یه‌كێت ‌ی‬ ‫تۆپ���ی‌ پێی‌ ئینگلته‌را ده‌گرێت له‌س���ه‌ر‬ ‫وه‌رگرتنه‌وه‌ی‌ ش���اره‌ی‌ كاپتنی‌ له‌جۆن‬ ‫تێ���ری‌ به‌رگری���كاری‌ هه‌ڵب���ژارده‌ی‌‬ ‫ئینگلته‌را‌و رایگه‌یاندووه‌ كه‌ هێشتا تێری‌‬ ‫كاپتنی‌ هه‌ڵبژارده‌كه‌یه‌‪.‬‬ ‫ئاژانسه‌كان‪ :‬پاش ئه‌وه‌ی‌ یه‌كێتی‌ تۆپی‌‬

‫پێی‌ ئینگلته‌را بڕیاریدا ش���اره‌ی‌ كاپتن ‌ی‬ ‫له‌جۆن تێ���ری‌ به‌رگریكاری‌ هه‌ڵبژارده‌ی‌‬ ‫ئینگلت���ه‌ر وه‌ربگرێت���ه‌وه‌‪ ،‬ئه‌م���ه‌ش‬ ‫پ���اش تاوانباركردن���ی‌ به‌به‌كارهێنان���ی‌‬ ‫وشه‌ی‌ ره‌گه‌زپه‌رس���تی‌ به‌رامبه‌ ئه‌نتۆن‬ ‫فێردیناندی‌ به‌رگری���كاری‌ یانه‌ی‌ كویتز‬ ‫پارك رینجه‌ر‪ .‬ئه‌مه‌ له‌كاتێكدا تائێس���تا‬

‫رێزێك���ی‌ تایبه‌ت���ی‌ بۆ ئ���ه‌و راهێنه‌ره‌‬ ‫هه‌یه‌‪.‬‬ ‫رۆژنامه‌ی‌ ده‌یلی‌ ئێكس���پرێس ئه‌وه‌شی‌‬ ‫باڵوكردووه‌ت���ه‌وه‌‪ ،‬ك���ه‌ نه‌بردن���ه‌وه‌ی‌‬ ‫نازناوه‌كان���ی‌ خولی‌ ئیس���پانیا‌و خولی‌‬ ‫یانه‌ پاڵه‌وان���ه‌كان له‌م وه‌رزه‌دا له‌الیه‌ن‬ ‫رۆناڵ���دۆوه‌‪ ،‬هۆكارێكی‌ ت���ر ده‌بێت بۆ‬ ‫ئه‌وه‌ی‌ ئه‌م ئه‌س���تێره‌یه‌ بگه‌ڕێته‌وه‌ بۆ‬ ‫خولی‌ ئینگلیزی‌‪ .‬ئه‌م���ه‌ له‌كاتێكدایه‌‪،‬‬ ‫كه‌ رۆژنام���ه‌ ئینگلیزییه‌كان باس له‌وه‌‬ ‫ده‌كه‌ن خۆس���ێ مۆرینی���ۆی‌ راهێنه‌ری‌‬ ‫یانه‌ی‌ مه‌له‌ك���ی‌ له‌كۆتایی‌ ئه‌م وه‌رزه‌دا‬ ‫بگه‌ڕێته‌وه‌ بۆ ئینگلته‌را‪.‬‬

‫كێش���ه‌كه‌ی‌ تێ���ری‌ ل���ه‌دادگادا ی���ه‌كال‬ ‫نه‌بووه‌ت���ه‌وه‌ ب���ۆ دوای‌ ی���ۆرۆی‌ ‪2012‬‬ ‫دواخراوه‌‪.‬‬ ‫له‌م باره‌ی���ه‌وه‌ فابیۆ كاپیلۆی‌ راهێنه‌ری‌‬ ‫هه‌ڵب���ژارده‌ی‌ ئینگلت���ه‌را‪ ،‬ره‌خن���ه‌‬ ‫له‌بڕیاره‌ك���ه‌ی‌ یه‌كێتی‌ ناوبراو ده‌گرێت‌و‬ ‫ئاماژه‌ش به‌وه‌ ده‌كات كه‌ هێش���تا جۆن‬ ‫تێری‌ كاپتن���ی‌ هه‌ڵبژارده‌كه‌یه‌‪ .‬كاپیلۆ‬ ‫ده‌ڵێت "من له‌گ���ه‌ڵ بڕیاره‌كه‌ی‌ یه‌كێتی‌‬ ‫ئینگلته‌رادا نیم بۆ سه‌ندنه‌وه‌ی‌ شاره‌ی‌‬ ‫كاپتنی‌ له‌تێری‌‪ ،‬ئه‌مه‌ش���م به‌س���ه‌رۆكی‌‬ ‫یه‌كێتییه‌كه‌ وتووه‌‪ ،‬به‌الی‌ منه‌وه‌ هێشتا‬ ‫تێری‌ كاپتنه‌‌و پێویسته‌ جارێك چاوه‌ڕێی‌‬ ‫بڕی���اری‌ دادگا بكه‌ی���ن‪ ،‬به‌س���ه‌رۆكی‌‬ ‫یه‌كێتیه‌كه‌ش���م وت كه‌ پێموانیه‌ بتوانین‬ ‫پێش بڕیاری‌ دادگا سزای‌ كه‌س بده‌ین‪،‬‬ ‫به‌ڕای‌ من س���ته‌مه‌ پێش بڕیاری‌ دادگا‬ ‫تێری‌ تاوانبار بكه‌ین‪ ،‬بۆیه‌ به‌دادوه‌رانه‌ی‌‬ ‫ده‌زانم تێری‌ وه‌ك كاپتن بمێنێته‌وه‌"‪.‬‬

‫به‌هاوبه‌ش���ی‌ له‌نێ���وان ه���ه‌ردوو واڵتی‌‬ ‫پۆڵه‌ندا‌و ئۆكرانیادا به‌ڕێوه‌بچێت‪.‬‬ ‫ئه‌م���ه‌ له‌كاتێكدا رۆژنام���ه‌ی‌ لۆ جۆرناڵ‬ ‫باڵویكردووه‌ت���ه‌وه‌ ك���ه‌ ب���ه‌ڕۆژوو بونی‌‬ ‫ڤینگه‌ر له‌به‌ده‌س���تهێنانی‌ نازناوه‌كان بۆ‬ ‫یانه‌كه‌ی‌ له‌م���اوه‌ی‌ ‪ 7‬وه‌رزی‌ رابردوودا‬ ‫پاڵ به‌ئارسناڵه‌وه‌ ده‌نێت ده‌ستبه‌رداری‌‬ ‫بێت‌و گرێبه‌س���ت له‌گه‌ڵ راهێنه‌ری‌ تردا‬ ‫ئیمزا بكات‪ .‬پاش ئه‌لێكس فێرگس���ۆنی‌‬ ‫راهێن���ه‌ری‌ یانه‌ی‌ مانچس���ته‌ر یونایتد‪،‬‬ ‫ڤینگ���ه‌ر ب���ه‌دووم كۆنتری���ن راهێن���ه‌ر‬ ‫داده‌نرێ���ت له‌خول���ی‌ ئینگلی���زی‌ كه‌ بۆ‬ ‫ماوه‌یه‌ك���ی‌ زۆر له‌یانه‌كه‌ی���دا مابێته‌وه‌‪،‬‬ ‫كه‌ ل���ه‌وه‌رزی‌ ‪1996‬ـ ‪ 1997‬په‌یوه‌ندی‌‬ ‫به‌تۆپچییه‌كانه‌وه‌ كردووه‌‪.‬‬

‫داوای‌ گه‌ڕانه‌و‌هی‌ تێڤێز ده‌كرێت‬ ‫هانده‌ران���ی‌ یان���ه‌ی‌ بۆكاجۆنی���ۆرز داوا‬ ‫له‌كارل���ۆس تێڤێز ده‌كه‌ن واڵتی‌ ئینگلته‌را‬ ‫به‌جێبهێڵێ���ت‌و بگه‌ڕێت���ه‌وه‌ ب���ۆ ری���زی‌‬ ‫یانه‌كه‌یان‪.‬‬ ‫ئاژانس���ه‌كان‪ :‬پ���اش ئ���ه‌وه‌ی‌ به‌ه���ۆی‌‬ ‫كێش���ه‌كانیه‌وه‌ له‌گه‌ڵ رۆبه‌رت���ۆ مانچینی‌‬ ‫راهێنه‌ریدا‪ ،‬كارلۆس تێڤێزی‌ هێرش���به‌ری‌‬ ‫یانه‌ی‌ مانچس���ته‌ر س���یتی‌ توشی‌ سزای‌‬ ‫راگرتن بووه‌‪ ،‬ئێستا له‌واڵتی‌ ئه‌رجه‌نتینه‌‌و‬ ‫به‌ش���داری‌ له‌یاری‌ ماڵئاوای‌ كردنی‌ مارتن‬ ‫پالێرمۆی‌ هێرشبه‌ری‌ یانه‌ی‌ بۆكاجۆنیۆرز‬ ‫كرد‪ .‬ل���ه‌و یارییه‌دا هانده‌رانی‌ یانه‌ی‌ بۆكا‬ ‫به‌دروشم‌و هوتافی‌ به‌رزه‌وه‌ داوایان تێڤێز‬ ‫ده‌كرد واڵت���ی‌ ئینگلته‌راو یانه‌ی‌ س���یتی‌‬ ‫به‌جێبهێڵێ���ت‌و بگه‌ڕێته‌وه‌ بۆ ئه‌رجه‌نتین‌و‬ ‫په‌یوه‌ن���دی‌ به‌ب���ۆكاوه‌ بكات���ه‌وه‌‪ .‬ئه‌مه‌‬ ‫له‌كاتێكدای���ه‌‪ ،‬كه‌ یان���ه‌ ئه‌رجه‌نتینییه‌كه‌‬ ‫پێناچێ���ت بتوانێ���ت ئ���ه‌م هێرش���به‌ره‌‬ ‫بگه‌ڕێنێت���ه‌وه‌ بۆ ری���زه‌كان‪ ،‬له‌به‌رئه‌وه‌ی‌‬

‫ده‌بێ���ت زیاتر ل���ه‌‪ 20‬ملی���ۆن جونه‌یه ‌ی‬ ‫ئیسته‌رلینی‌ بداته‌ بۆ گه‌ڕانه‌وه‌ی‌‪ .‬له‌ماوه‌ی‌‬ ‫گواستنه‌وه‌ی‌ زستانه‌ی‌ رابردووشدا چه‌ندین‬ ‫یانه‌ هه‌وڵ���ی‌ زۆریاندا ب���ۆ كڕینی‌ تێڤێز‪،‬‬ ‫به‌اڵم له‌گه‌ڵ یانه‌ی‌ مان سیتیدا نه‌گه‌شتنه‌‬ ‫ئامانج‪ ،‬ئه‌مه‌ له‌كاتێكدا ئه‌م ئه‌رجه‌نتینییه‌‬ ‫ئ���اره‌زوو ده‌كات په‌یوه‌ندی‌ به‌یانه‌ی‌ ئه‌ی‌‬ ‫سی‌ میالن ‌ی ئیتاڵییه‌وه‌ بكات‪.‬‬

‫‪17‬‬

‫پالنی(‪)1-3-2-4‬ی‬ ‫رافائیل بینیتیز‬

‫لەم���اوەی چەن���د س���اڵی ڕاب���وردوودا‪،‬‬ ‫لەپاڵەوانێتی���ە جی���اوازو جۆراوجۆرەكاندا‬ ‫چەندی���ن هەڵب���ژاردەی خ���اوەن مێ���ژوو‬ ‫یانەی بەناوبانگ پش���تیان بەپالنی(‪-2-4‬‬ ‫‪ )1-3‬بەس���ت‪ ،‬كە داهێنەرەكەی (رافائیل‬ ‫بینیتیز)ی ئیسپانیە‪ .‬لەساڵی ‪2010/2009‬‬ ‫ئەودەمەی راهێنەری یانەی لیڤەرپۆڵ بوو‪،‬‬ ‫چونكە یاریكردن بەم ش���ێوەو نەخشەیە‬ ‫یاریدەدەرێك���ی گرنگە بۆئ���ەوەی بتوانیت‬ ‫شێوازی یاریكردنی خۆت بسەپێنیت بەسەر‬ ‫تیپی بەرانبەردا‪ ،‬بەچەش���نێك كۆنتڕۆڵی‬ ‫یاری بكەی���ت‌و بتوانیت زۆربەی كاتەكانی‬ ‫یاری ت���ۆپ لەپێ���ی خوت���دا بهێڵیتەوە‪.‬‬ ‫پالنێ���ك هەڵبژاردەكان���ی وەك ئەڵمانیا‪،‬‬ ‫ئیس���پانیا‪ ،‬هۆڵەندا پش���تی پێ ببەستن‌و‬ ‫یانەكانی لەچەش���نی ریاڵ مەدرید‪ ،‬بایرن‬ ‫میونخ‪ ،‬ئارسیناڵ كەئەم هەڵبژاردە‌و یانانە‬ ‫سەنگ‌و قورس���اییەكی بێئەندازەیان هەیە‬ ‫لەدونیای تۆپی پێدا‪.‬‬ ‫ئەگ���ەر ئیس���تێك بكەی���ن‌و بگەڕینەوە‌و‬ ‫ئاوڕێ���ك لەمۆندیال���ی ئەفریق���ا بدەی���ن‌و‬ ‫رونت���ر لەماهیەتی ئەم پالن���ە تێدەگەین‪،‬‬ ‫بەئەندازەی���ەك بەرچ���او رۆش���ن دەبین‬ ‫ئەوسات دەبینین كە ئەوسێ‌ هەڵبژاردەیەی‬ ‫پەیڕەوی���ان ل���ەم ش���ێوازەكردوە‪ ،‬چۆن‬ ‫پلەكانی یەكەم‌و دوهەم‌و سێهەمیان قۆرغ‬ ‫كردوە‪ .‬بەگرنگ���ی دەزانم بەرچاوڕونییەك‬ ‫ببەخش���ین بەخوێنەران دەرب���ارەی ئەم‬ ‫پالنە‪ ،‬واتا (‪.)1-3-2-4‬‬ ‫یاریكردن بەچوار بەرگریكارو هێشتنەوەی‬ ‫دوویاریزان���ی ناوەڕاس���ت بەرگ���ری یان‬ ‫(یاریزان���ی جێگی���ر) لەپێ���ش یاریزانانی‬ ‫بەرگریكاری ناوچەی سزا گرنگیەكی زۆر‌و‬ ‫زەوەندی هەیە‪ ،‬چۆن لەكاتی گوشارهێنانی‬ ‫تیپی بەرامبەردا ئەم دوو یاریزانە جێگیرەی‬ ‫ناوەڕاست(ارتكاز) لەتوانایاندا هەیە شكست‬ ‫بەهێرش���ەكانی تیپی بەرامبەر بهێنن‪ ،‬یان‬ ‫بەش���ێوەیەك لەش���ێوەكان ریتمی خێرای‬ ‫هێرش���ی تیپی بەرانبەر‪ ،‬تا ئەندازەیەكی‬ ‫زۆر خاو‌و سس���ت بكەن لەوكات‌و س���اتی‬ ‫هەبوونی ئەم دوو یاریزانەی كە ئاماژەمان‬ ‫بەجێگای ی���اری كردنیاندا‪ ،‬گرفتی كەمتر‬ ‫رووب���ەڕووی بەرگریكاران ببێتەوە لەقواڵی‬ ‫بەرگری���دا‪ ،‬تەنگ‌و چەڵەم���ەی ئەوتۆیان‬ ‫بۆ نایەتە پێش‪ .‬بەگش���تی لەساتەوەختی‬ ‫بەرگریكردندا ژمارەی���ان بەرزدەبێتەوە بۆ‬ ‫(‪ )6‬بەرگری���كار یان هەركات پێویس���تی‬ ‫بەوەك���رد بەرگریكارەكان���ی تەنیش���ت‬ ‫فشاربخەنە سەرتیپی ركابەر‪ ،‬ئەوسات ئەم‬ ‫دوویاریزانە شوێنی ئەوان پڕدەكەنەوە‪ .‬بەم‬ ‫شێوەیە كەمترین بۆشایی دروست دەبێت‬ ‫لەناوچەی بەرگریكردنداو ڕووبەر بەبۆشی‬ ‫نامێنێتەوە هەتا هێرشكارانی تیپی ركابەر‬ ‫بتوانن س���ودی لێوەرگ���رن‪ .‬یەكێكی دی‬ ‫لەئەرین���ی ئ���ەم پالنە بون���ی ژمارەیەكی‬ ‫زۆر ل���ە یاریزان���ە لەناوەڕاس���تی یاریگادا‬ ‫بەجۆرێ���ك زۆرب���ەی كات نزیك���ەی پێنج‬ ‫یاریزان لەناوەندی یاریگادا وجودیان هەیە‪،‬‬ ‫لەودۆخەدا زۆر ئاس���ان كۆنتڕۆڵی یاریەكە‬ ‫دەكەن‪ ،‬ئاخر “هەرتیپێك بتوانێت زاڵبێت‬ ‫بەس���ەر ناوەندی گۆڕپانەكەدا ئەوە زیاتر‬ ‫چاوەڕێی سەركەوتنی لێدەكرێت”‪ ،‬چونكە‬ ‫لەناوەندی یاریگادا بەپتەوی بینرایت ئەوا‬ ‫خۆی لەخۆیدا بەهەردووبارەكەدا دەتوانیت‬ ‫هەم گوشار لەسەربەرگری كەم بكەیتەوە‌و‬ ‫وەهەم روبەری زیاتر بۆ هێرش���بەرەكەت‬ ‫دروستبكەیت‪ .‬لەساتەوەختی دروستكردنی‬ ‫خەلەل لەتیپی دژبەر لەسەنتەری یاریگادا‬ ‫بەم ژم���ارە زۆرە لەیاری���زان زۆربەی جار‬ ‫ئ���ەو تیمەی پەیڕەوی لەم ش���ێوە پالنەی‬ ‫یاریكردن دەكات زیاتر بایەخ بەپاس���اتی‬ ‫ب���ەردەوام دەدات‪ ،‬زۆرتری���ن كات ت���ۆپ‬ ‫لەپێی خویاندا دەهێڵنەوە‪ ،‬هەمیش���ە كار‬ ‫لەس���ەرتیپی بەرامبەردەك���ەن بۆئ���ەوەی‬ ‫لەنیوەیاریگای خۆیان بێنەدەرێ‌‪ ،‬هەمیشە‬ ‫لەهەوڵ���ی دروس���تكردنی دەرفەتێك���دان‬ ‫بۆتەنیا هێرشبەرەكەیان لەپێشەوە‪ .‬ئاخر‬ ‫دەستنیشانكردنی یەك هێرشبەر دەاللەتە‬ ‫لەس���ەرئەوەی ئەم هێرش���بەرە پێویستە‬ ‫هەڵگ���ری بڕێكی زۆری ئەو تایبەتمەندیانە‬ ‫بێت كە پێویستە هێرش���بەرێك هەیبێت‪.‬‬ ‫“هەرلەخێرایی‌و بەرزی ئاس���تی هونەری‌و‬ ‫چونیەت���ی خۆدزین���ەوە لەبەرگریكاران‌و‬ ‫دۆزینەوەی بۆش���ای‌و جوڵ���ەی بەردەوام‬ ‫ش���وێنگرتن(تمركز) واتادەبی���ت بزانێت‬ ‫لەكوێ���دا دەوەس���تێت”‪ .‬ئەم���ەوادەكات‬ ‫یاریزانانی ناوەند زیاد لەجاریك بتوانن تۆپی‬ ‫كۆتایی بدەن بەهێرش���بەرەكە‪ .‬لەبیرمان‬ ‫نەچێت دەبێت ئەوس���ێ‌ یاریزانەی لەپشت‬ ‫هێرشبەره‌وە یاری دەكەن تا ئەندازەیەكی‬ ‫زۆر “ه���ەم گۆڵزان بن‌و هەم گۆڵس���ازبن‬ ‫وەه���ەم ئاس���تی تەكنی���ك‌و كارامەییان‬ ‫لەئاس���تێكی بااڵدابێت بۆئ���ەوەی بتوانن‬ ‫لەكاتی چاودێریكردنی وردی هێرشبەرەكەدا‬ ‫ئەمان بتوانن دەس���تی خۆیان بوەشێنن‌و‬ ‫گورزی كەمەرش���كێن بەرتیپ���ی بەرامبەر‬ ‫بدەن”‪ .‬هەروەها لەكات���ی كۆنترۆڵكردنی‬ ‫هێرشبەریش���دا زۆر گرنگ���ە هێرش���بەر‬ ‫بزانێت چۆن روب���ەر بۆیاریزانانی هاوڕێی‬ ‫دەخوڵقێنێت چ���ۆن دەرفەتی گونجاویان‬ ‫بۆدەڕەخسێنێت‪ ،‬بۆئەوەی بتوانن لەڕیگای‬ ‫زی���اد لەیاریزانێ���ك‌و زی���اد لەجێگای���ەك‬ ‫یارمەتی تیپەكەیان بدەن بۆئەوەی بتوانن‬ ‫سەركەوتن دەستەبەربكەن‪.‬‬

‫‪18‬‬

‫ره‌نگاڵه‌‬

‫)‪ )312‬سێشه‌مم ‌ه ‪2012/2/7‬‬

‫کاوڕ‬ ‫به‌ش���ێوه‌یه‌كی‌ ب���اش ده‌بینرێی���ت ئه‌گ���ه‌ر‬ ‫گۆڕانكاری‌ له‌ خۆتدا بكه‌ی‌‪ ،‬ئه‌و یارمه‌تییانه‌ی‌‬ ‫پێشكه‌ش���ی‌ ده‌كه‌ی‌‪ ،‬جێگه‌ی‌ خۆی‌ ده‌گرێت‪،‬‬ ‫ئه‌توانی‌ به‌زیره‌كی‌ خۆت متمانه‌ی‌ هاوڕێكانت‬ ‫به‌ده‌ست بێنی‌‪ ،‬سێشه‌ممه‌ رۆژی‌ به‌خته‌‪.‬‬

‫گا‬

‫سه‌رنج راكێشترین خانم‬ ‫ بۆ ســـــاڵی ‪2012‬‬

‫ئه‌م هه‌فته‌ی ‌ه هیچ به‌ڵێنیك مه‌ده‌‪ ،‬هه‌ند ‌ێ‬ ‫هاوڕ ‌ێ سه‌ردانت ئه‌كه‌ن‪ ،‬هه‌ندێ‌ گۆڕانكار ‌ی‬ ‫روو ده‌ده‌ن‪ ،‬له‌به‌رامبه‌ردا توش���ی‌ كێش ‌ه‬ ‫ده‌بیت ك ‌ه هه‌س���ته‌كانت ئاشكرا ده‌كه‌ی‌‪،‬‬ ‫دووشه‌ممه‌ رۆژی‌ به‌ختته‪‌.‬‬

‫ی فه‌یس���بووك ل ‌ه‬ ‫ت���ۆڕی‌ كۆمه‌اڵیه‌ت ‌‬ ‫ی ‪2011‬دا ‪ 4‬ملی���ار‌و ‪ 27‬ملیۆن‬ ‫س���اڵ ‌‬ ‫دۆالر داهاتی‌ هه‌ب���ووه‌‪ ،‬له‌به‌رامبه‌ردا‬ ‫ی هه‌ی���ه‌‪،‬‬ ‫ته‌نه���ا ‪ 3100‬فه‌رمانب���ه‌ر ‌‬ ‫ی ‪ 800‬ملیۆن كه‌سه‌‌و‬ ‫به‌شداربوه‌كانیش ‌‬ ‫ی‬ ‫رۆژان��� ‌ه ‪ 250‬ملیۆن وێن��� ‌ه ل ‌ه رێگ ‌ه ‌‬ ‫كۆمپیوت���ه‌ره‌وه‌‌و ‪ 350‬ملیۆنی���ش ل ‌ه‬ ‫رێگ��� ‌هی‌ مۆبایله‌و‌ه ره‌وان��� ‌ه ده‌كه‌ن‪،‬‬ ‫ی‬ ‫هه‌روه‌ه���ا ل���ه‌و ت���ۆڕه‌دا ‪ 70‬زوبان ‌‬ ‫تێدایه‌‌و رۆژانه‌ دوو ملیار سه‌رنجی‌ تیا‬ ‫ده‌نوسرێت‪.‬‬

‫هه‌رچه‌ن���د‌ه ئ���ه‌و كاره‌ پێویس���ت ‌ه‬ ‫موجازه‌فه‌ی‌ بۆ بكه‌ی‌‪ ،‬به‌اڵم په‌ل ‌ه مه‌كه‌‪،‬‬ ‫ی به‌ڕێوه‌یه‌‪،‬‬ ‫ی خێزان��� ‌‬ ‫هه‌ندێك كێش���ه‌ ‌‬ ‫شه‌ریكه‌كه‌ش���ت له‌گه‌مه‌كردندای���ه‌‪،‬‬ ‫پێنجشه‌مم ‌ه رۆژی‌ به‌خته‌‪.‬‬

‫قرژاڵ‬ ‫پێویسته‌ له‌هه‌ندێ‌ بۆنه‌ی‌ وه‌رزشی‌ به‌شداربیت‪،‬‬ ‫كه‌سێكی‌ گه‌وره‌تر له‌خۆت كێشه‌ت بۆ ده‌نێته‌وه‌‪،‬‬ ‫بیرۆكه‌كانت زۆر باشن‌و به‌قازانجت ده‌كه‌وێته‌وه‌‪،‬‬ ‫ئه‌و خه‌سڵه‌ته‌ كۆمه‌اڵیه‌تییه‌ كۆمێدییه‌ت بۆ ئه‌م‬ ‫هه‌فته‌یه‌ سودی‌ نابێت‪ ،‬هه‌ینی‌ رۆژی‌ به‌خته‌‪.‬‬

‫ی لێبووه‌ت ‌ه سه‌گ‬ ‫كه‌روێشكێك خۆ ‌‬

‫شێر‬

‫ی سوید بووه‌ت ‌ه‬ ‫كه‌روێشكێك ل ‌ه باكور ‌‬ ‫ی‬ ‫ی سایته‌كان ‌‬ ‫ئه‌س���تێره‌یه‌كی‌ ناودار ‌‬ ‫ی‬ ‫ئه‌و واڵته‌‪ ،‬له‌بری‌ س���ه‌گ به‌ باش��� ‌‬ ‫پاسه‌وانی‌ چه‌ند سه‌ر مه‌ڕێك ده‌كات‪،‬‬ ‫ی یوتوب ‪ 700‬هه‌زار كه‌س‬ ‫له‌ س���ایت ‌‬ ‫س���ه‌یری‌ ئ���ه‌و گرته‌یه‌یان ك���ردووه‌‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ی كه‌روێش���كه‌كه‌ وتویه‌ت��� ‌‬ ‫خاوه‌ن��� ‌‬ ‫"كه‌روێش���كه‌ك ‌ه خ���ۆی‌ ب���ه‌م كار‌ه‬ ‫ی ئه‌وان���ی‌ تیا‬ ‫هه‌س���تاه‌وه‌‌و ده‌س���ت ‌‬ ‫ی "ئه‌و كه‌روێشك ‌ه‬ ‫نه‌بووه‌"‪ .‬وتوشیه‌ت ‌‬ ‫ی كردوو‌ه‬ ‫به‌رده‌وام وه‌ها هه‌ڵسوكه‌وت ‌‬ ‫كه‌ خاوه‌نی‌ ده‌سه‌اڵته‌"‪.‬‬

‫ێ ده‌سكه‌وتت ده‌ستبكه‌وێت‪،‬‬ ‫ره‌نگ ‌ه هه‌ند ‌‬ ‫ی‬ ‫ی مادییه‌وه‌ له‌شوێن ‌‬ ‫به‌تایبه‌تی‌ له‌ روو ‌‬ ‫كاره‌كه‌ت پاداش���ت ده‌كرێ���ی‌‪ ،‬ئاگات‬ ‫ی منداڵه‌كانت بێت‪ ،‬سێش���ه‌مم ‌ه‬ ‫له‌حاڵ ‌‬ ‫رۆژی‌ به‌خته‌‪.‬‬

‫فه‌‌ریک‬ ‫ئاگادارب���ه‌ هه‌ندێك به‌ ش���ێوه‌یه‌كی‌ فێاڵوی‌‌و‬ ‫هه‌ڵخه‌ڵه‌تێن���ه‌ مامه‌ڵ���ه‌ت له‌گ���ه‌ڵ ده‌ك��� ‌هن‌و‬ ‫به‌ربه‌س���تت بۆ دروست ده‌كه‌ن‪ ،‬به‌اڵم تۆ هه‌ر‬ ‫خاوه‌نی‌ بیروڕای‌ خۆتی‌‪ ،‬هه‌سته‌ راسته‌قینه‌كانت‬ ‫مه‌شاره‌ره‌وه‌‪ ،‬پێنجشه‌ممه‌ رۆژی‌ به‌خته‌‪.‬‬

‫دزێكی‌ به‌خشنده‌‬

‫ته‌‌رازوو‬

‫دوپشک‬ ‫ئه‌وكه‌سه‌ی‌ ئه‌ته‌وێت له‌كاتی‌ به‌جێهینان ‌ی‬ ‫هه‌ن���دێ‌ كاری‌ خێرخوازی���دا ده‌س���تت‬ ‫ده‌كه‌وێت‪ ،‬سه‌برت هه‌بێت به‌ر له‌ بڕیاردان‪،‬‬ ‫فرسه‌تی‌ باش له‌به‌ر ده‌ستدایه‌ بۆ به‌ستنی‌‬ ‫په‌یوه‌ندی‌ نوێ‌‪ ،‬یه‌كشه‌ممه‌ رۆژی‌ به‌خته‌‪.‬‬

‫که‌‌وان‬ ‫په‌رچه‌كرداری‌ زیاد له‌ راده‌ی‌ خۆی‌ توش��� ‌ی‬ ‫گرفتت ده‌كات‪ ،‬ده‌توانیت ناوبانگت به‌ده‌ست‬ ‫بێنیت���ه‌وه‌ به‌هۆی‌ هه‌ن���دێ‌ كاری‌ چاكه‌وه‌‪،‬‬ ‫پ���اره‌ت ده‌س���ت ده‌كه‌وێ���ت‪ ،‬ب���ه‌اڵم خێرا‬ ‫خه‌رجیان ده‌كه‌ی‌‪ ،‬شه‌ممه‌ رۆژی‌ به‌خته‌‪.‬‬

‫گیسک‬ ‫كاتی‌ ئه‌و‌ه هاتووه‌ كه‌ هه‌موو ش���ته‌كان بۆ‬ ‫ی‬ ‫ی بگێڕیته‌وه‌‪ ،‬هه‌ندێ‌ كێشه‌ ‌‬ ‫ی خۆ ‌‬ ‫ش���وێن ‌‬ ‫خێزانی���ت بۆ دروس���ت ئه‌بێت‪ ،‬كه‌س���ێك‬ ‫ده‌یه‌وێ���ت تۆ بناس���ێ‌‌و زۆریش هه‌وڵت بۆ‬ ‫ئه‌دات‪ ،‬شه‌مم ‌ه رۆژی‌ به‌خته‌‪.‬‬

‫سه‌‌تڵ‬ ‫ی‬ ‫هه‌وڵب���د‌ه به‌كاركردن‌و داهێنان وه‌اڵم ‌‬ ‫به‌رامبه‌ره‌كانت بده‌یته‌وه‌‪ ،‬به‌گفتوگۆش‬ ‫ی‬ ‫كێشه‌كان چاره‌س���ه‌ر بكه‌‪ ،‬له‌سه‌ره‌تا ‌‬ ‫بینینیش بڕیار مه‌ده‌ كه‌ خۆشت ئه‌وێت‪،‬‬ ‫دووشه‌مم ‌ه رۆژی‌ به‌خته‌‪.‬‬

‫نه‌‌هه‌‌نگ‬ ‫ی ك ‌ه تۆ له‌وان خۆت‬ ‫هه‌وڵبد‌ه ئه‌و هه‌س���ته‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫به‌كه‌متر ده‌زانی‌ بۆخۆتی‌ هه‌ڵبگره‌‪ ،‬له‌ڕوو ‌‬ ‫ی ده‌رونی���ت جێگیره‌‪،‬‬ ‫س���ۆزدارییه‌وه‌ بار ‌‬ ‫تێكه‌اڵوبوون دوورت ده‌خاته‌و‌ه ل ‌ه بێهیوایی‌‪،‬‬ ‫سێشه‌مم ‌ه رۆژی‌ به‌خته‌‪.‬‬

‫ی ‪ 20‬هه‌زار‬ ‫یابانیی���ه‌ك له‌به‌ر چ���او ‌‬ ‫ی مریش���ك‬ ‫كه‌س ل ‌ه تۆكیۆ‪ 337 ،‬باڵ ‌‬ ‫ی یه‌كه‌م‬ ‫ده‌خ���وات‌و ب���ه‌وه‌ش پل���ه‌ ‌‬ ‫له‌و پێش���بڕكێیه‌دا به‌ده‌س���ت دێنێت‬ ‫ی ‪ 20‬ه���ه‌زار دۆالر‬ ‫كه‌ پاداشته‌كه‌ش��� ‌‬ ‫ب���ووه‌‪ .‬تاكیروكوباتش���ی‌ ته‌مه‌ن ‪33‬‬ ‫ی زۆرخۆریی‌‪ ،‬هێشتا‬ ‫س���اڵ‌ س���ه‌ره‌ڕا ‌‬ ‫ی ‪ 58‬كیلۆگرامه‌‪.‬‬ ‫كێشه‌كه‌ ‌‬

‫فه‌یسبوك رۆژان ‌ه ‪ 2‬ملیار‬ ‫ی تیا ده‌نوسرێت‬ ‫سه‌رنج ‌‬

‫دوانه‌‬

‫خۆت به‌دوور بگره‌ ل ‌ه قس���ه‌كردنی‌ زۆر‬ ‫ی ده‌رونیت زۆر‬ ‫له‌گه‌ ‌ڵ هاوڕێكانت‪ ،‬بار ‌‬ ‫ی مادییه‌و‌ه‬ ‫باشه‌ بۆ چونه‌ده‌ره‌وه‌‪ ،‬له‌ڕوو ‌‬ ‫ی‬ ‫ده‌سكه‌وتت ئه‌بێت‪ ،‬چوارشه‌ممه‌ رۆژ ‌‬ ‫به‌خته‌‪.‬‬

‫ی مه‌عیده‌ گه‌وره‌‬ ‫یابانییه‌ك ‌‬

‫ی‬ ‫پۆلیس���ی‌ ئه‌بوزه‌ب���ی‌ فه‌رمانبه‌رێك ‌‬ ‫حكومیی���ان به‌ه���ۆی‌ گه‌نده‌ڵیی���ه‌و‌ه‬ ‫ده‌س���تگیركردوو‌ه ك��� ‌ه ‪ 644‬هه‌زار‌و‬ ‫ی‬ ‫پێن���ج س���ه‌د درهه‌می‌ ئ���ه‌و واڵته‌ ‌‬ ‫ی ‪ 104‬هه‌زار‌و پێنج سه‌د‬ ‫دزیوه‌‌و نزیك ‌ه ‌‬ ‫ی خێرخوازیدا خه‌رج‬ ‫درهه‌می‌ له‌ كار ‌‬ ‫ی‬ ‫كردووه‌‌و پش���كی‌ كارێكی‌ خێرخواز ‌‬ ‫كڕیوه‌ته‌وه‌‪.‬‬

‫ی ‪ 39‬ساڵ‌ ئه‌كته‌ری‌ ناوداری‌ هۆڵیۆد‬ ‫سۆفیا فیرگارا ‌‬ ‫ی ‪ 2012‬هه‌ڵبژێردراو‌ه ب ‌ه دیارترین‌و سه‌رنج‬ ‫بۆ ساڵ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی پیاوان���ه‌و‌ه پاش ئه‌و‌ه ‌‬ ‫راكێش���ترین خانم به‌ ال ‌‬ ‫گۆڤاری‌ ئیس���كمان راپرسی‌ كردووه‌‌و نزیكه‌ی‌ یه‌ك‬ ‫ملیۆن كه‌س به‌شداری‌ تیاكردووه‌‪.‬‬

‫ی فیل له‌سه‌ره‌تادا‬ ‫ئاژه‌ڵ ‌‬ ‫به‌قه‌ده‌ر مشكێك بووه‌‬

‫جۆرج وسوف گه‌ڕایه‌و ‌ه بۆ ژیان‬ ‫ی‬ ‫ی ناودار ‌‬ ‫ی گۆرانیبێ���ژ ‌‬ ‫پاش ئ���ه‌و‌ه ‌‬ ‫عه‌ره‌ب سوڵتانی‌ ته‌ره‌ب جۆرج وسوف‪،‬‬ ‫جه‌ڵته‌ی‌ ده‌م���اخ لێیداو ماوه‌یه‌كه‌ ل ‌ه‬ ‫ی‬ ‫ی ورد ‌‬ ‫نه‌خۆش���خانه‌ له‌ژێر چاودێر ‌‬ ‫پزیش���كه‌كاندابوو‪ ،‬ب���ۆ یه‌كه‌مج���ار‬ ‫ی‬ ‫ی ته‌له‌فزیۆنێك��� ‌‬ ‫ل��� ‌ه چاوپێكه‌وتن��� ‌‬ ‫ی ب ‌ه‬ ‫لوبنانی���دا‪ ،‬چاكبوون���ه‌و‌هی‌ خۆ ‌‬ ‫بینه‌ران���ی‌ راگه‌یاند ك ‌ه ل ‌ه ئێس���تادا‬ ‫به‌ره‌و باشبوونه‌وه‌ ده‌چێت‌و به‌مزوان ‌ه‬ ‫ی‬ ‫ی ‪ 50‬ساڵ‌ ده‌گه‌ڕێته‌وه‌ بۆ ال ‌‬ ‫وسوف ‌‬ ‫بینه‌ره‌كانی‌‪.‬‬

‫ی ئیمه‌‬ ‫نرخی‌ دیاریه‌كانی‌ ئۆباماو ئه‌وانه‌ی‌ ال ‌‬ ‫ی‬ ‫دوای‌ ئ���ه‌و‌هی‌ ژن‌و دوو كچه‌ك���ه‌ ‌‬ ‫ی ئه‌مه‌ریكا سه‌فه‌ریان كردوو‌ه‬ ‫س���ه‌رۆك ‌‬ ‫ی پش���وو‪،‬‬ ‫ی بۆ به‌س���ه‌ر بردن ‌‬ ‫بۆ هاوا ‌‬ ‫ی "بۆ" ل ‌ه‬ ‫ئۆباماو س���ه‌گه‌كه‌ی‌ به‌ن���او ‌‬ ‫ی واشنتۆندا بینراوه‌‪،‬‬ ‫س���وپه‌رماركێتێك ‌‬ ‫ی كۆنگرێس سه‌رقا ‌ڵ‬ ‫ی ئه‌ندامان ‌‬ ‫له‌و كاته‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی زه‌ریبه‌ ‌‬ ‫ب���وون به‌ گفتوگ���ۆ كردن��� ‌‬ ‫ی واڵته‌كه‌یانه‌وه‌‪ ،‬خۆی‌‌و كۆمه‌ڵێك‬ ‫ده‌خل ‌‬ ‫ی له‌گه‌ڵی���دا‬ ‫پاس���ه‌وان‌و فه‌رمانب���ه‌ر ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ش���یرین ‌‬ ‫بوون‪ ،‬كاتێك ویس���تویه‌ت ‌‬ ‫ی‪3‬‬ ‫بۆ س���ه‌گه‌ك ‌هی‌ بكڕێت ك���ه‌ ته‌مه‌ن ‌‬ ‫ی كڕیو‌ه ب ‌ه‬ ‫سااڵنه‌‪ ،‬پاشان هه‌ندێ‌ دیار ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ساڵه‌و‌ه كه‌ دیارییه‌كان ‌‬ ‫ی پشو ‌‬ ‫بۆن ‌ه ‌‬ ‫نه‌گه‌یشتووه‌ته‌ ‪ 200‬دۆالر‪.‬‬

‫فیل پێش ‪ 24‬ملیۆن س���ا ‌ڵ به‌قه‌ده‌ر‬ ‫ی ل��� ‌ه‬ ‫مش���كێك ب���ووه‌‪ ،‬گۆڕان���كار ‌‬ ‫ی كردوو‌ه ك ‌ه فیل ئه‌و‬ ‫گه‌شه‌یدا وه‌ها ‌‬ ‫ی هه‌بێت‪،‬‬ ‫ی ئێس���تا ‌‬ ‫كێشه‌ گه‌وره‌یه‌ ‌‬ ‫ی به‌و توێژینه‌وه‌ی ‌ه‬ ‫ی ئوسترال ‌‬ ‫زانكۆیه‌ك ‌‬ ‫هه‌ستاوه‌‌و پرۆفیسۆر ئه‌لیسته‌ر ئیڤانز‬ ‫ی كه‌مه‌و‌ه‬ ‫رایگه‌یان���دووه‌ ك��� ‌ه به‌الیه‌ن ‌‬ ‫ی پێچوو‌ه تاوه‌كو ئه‌و‬ ‫‪ 24‬ملیۆن ساڵ ‌‬ ‫گۆڕانكاریی���ه‌ له‌ گه‌ش���ه‌یدا رویداوه‌‪،‬‬ ‫هه‌روه‌ه���ا رونیش���ی‌ كردووه‌ته‌وه‌ ك ‌ه‬ ‫ی‬ ‫ی ئاودان زوتر ل ‌ه ئه‌وان ‌هی‌ س���ه‌ر زه‌و ‌‬ ‫ی حووت دوو به‌رامبه‌ر زیاد ‌‬ ‫كێش��� ‌‬ ‫ك���ردووه‌‪ ،‬به‌گش���تیش ئه‌وان���ه‌ی‌ ل ‌ه كێشه‌كانیان زیاتر ده‌بێت‪.‬‬

‫شیر بخۆنه‌و ‌ه زیره‌كتان ده‌كات‬ ‫ی‬ ‫ته‌ندروس���ت ‌‬ ‫ی‬ ‫توێژینه‌وه‌یه‌ك��� ‌‬ ‫ئه‌مه‌ریكی‌ ده‌ریخس���تووه‌ كه‌ رۆژان ‌ه‬ ‫خواردن���ه‌و‌هی‌ په‌رداخێك ش���یر ك ‌ه‬ ‫ی تێدایه‌‪ ،‬جگ ‌ه‬ ‫ی ڤیتامینه‌كان ‌‬ ‫زۆرب���ه‌ ‌‬ ‫له‌وه‌ی‌ كه‌ سوود به‌له‌ش ده‌گه‌یه‌نێت‪،‬‬ ‫ی زیره‌كییه‌و‌ه‬ ‫ئه‌و كه‌س���ه‌ش ل ‌ه روو ‌‬ ‫پێش ده‌خات‪ ،‬ب ‌ه ‪ 5‬خ���ا ‌ڵ به‌رامبه‌ر‬ ‫ی ك ‌ه شیر ناخۆنه‌وه‌‪ .‬ئه‌و‬ ‫ئه‌و كه‌سان ‌ه ‌‬ ‫توێژینه‌وه‌ی ‌ه له‌ ناو ‪ 900‬پیاو‌و ژندا ك ‌ه‬ ‫ته‌مه‌نیان ل ‌ه نێوان ‪ 23‬بۆ ‪ 98‬ساڵدا‬ ‫ی ب ‌ه‬ ‫بووه‌‪ ،‬ده‌ریخس���توو‌ه ك ‌ه ئه‌وان ‌ه ‌‬ ‫ی رۆژان ‌ه كوپێك ش���یریان‬ ‫رێكخ���راو ‌‬ ‫خواردووه‌ته‌و‌ه ل ‌ه رووی‌ درك كردن‌و‬ ‫زاكیره‌و‌ه زۆر ل ‌ه پێش ئه‌و كه‌سانه‌وه‌ن‬ ‫كه‌ شیریان نه‌خواردووه‌ته‌وه‌‪.‬‬

‫ریکالم‬

‫)‪ )312‬سێشه‌مم ‌ه ‪2012/2/7‬‬

‫سوپاسنامه‌‬

‫ی به‌ڕێز د‪.‬ئاس���ۆ عومه‌رو د‪.‬فه‌رهاد كه‌ریم‌و هه‌موو‬ ‫س���وپاس‌و پێزانین ئاڕاسته‌ ‌‬ ‫ی ده‌كه‌ین ك ‌ه زۆر دڵسۆزان ‌ه‬ ‫ی فێركاری‌ سلێمان ‌‬ ‫پزیشك‌و كارمه‌ندانی‌ نه‌خۆشخانه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی جگه‌رگۆشه‌مانیان كرد‪ ،‬سوپاس ‌‬ ‫نه‌ش���ته‌رگه‌ری‌‌و چاره‌سه‌ری‌ "سان سه‌روه‌ر" ‌‬ ‫بێپایان بۆ هه‌وڵ‌‌و ماندوو بوونیان‪.‬‬ ‫دایك‌و باوكی‌ سان‬

‫له‌چاوەڕوانی‬ ‫بەربەرییەکاندا‪ ...‬پاشماوه‌‬ ‫گەر کەس���ێک بین وەک درۆگۆ‪ ،‬دەبێت‬ ‫خۆبەخشانە جلی سەربازیی لەبەربکەین‌و‬ ‫لەس���ەر قوولەیەک���ەوە بکەوین���ە‬ ‫پاسەوانیی‪ ،‬تا ئەوەی مرۆڤ له‌مێژووی‬ ‫دوورودرێژی خۆیدا چەپاندوێتی‪ ،‬ئەوەی‬ ‫مرۆڤ بە ناشارس���تانی‌و دڕندەئاس���ا‬ ‫بینوێتی نەگەڕێت���ەوە‪ .‬ئەوەی درۆگۆ‬ ‫لێی دەترس���ێت گەڕانەوەی ئەو ش���تە‬ ‫چەپێنراوانەیە کە مرۆڤایەتی بەدرێژیی‬ ‫مێژووی خۆی خەفەیکردون‪ ،‬له‌بەرئەوە‬ ‫وەک پاسەوانێکی دڵس���ۆزی هەست‪،‬‬ ‫وەک دەرگاوانێ���ک ک���ە له‌ب���ەر قاپی‬ ‫مێژووی شارس���تانییەتدا وەس���تاوە‪،‬‬ ‫ناهێڵێت هیچ جوڵەیەک���ی گوماناویی‬ ‫بێ تێبینی‌و دوور لەسەرەنج تێپەڕێت‪.‬‬ ‫بەاڵم خەڵکی ش���ارەکەی کافافی وەک‬ ‫رۆحی کافاف���ی خۆی‪ ،‬بێزارن له‌هەموو‬ ‫ئەو یاس���ا‌و جیهان���ەی مرۆڤی مۆدێرن‬ ‫دروس���تیکردوە‪ ،‬لێ���رەوە گەڕانەوەی‬ ‫چەپێنراو‪ ،‬هێنانەوەی ئەوەی دەرکراوە‬ ‫ب���ە تەنیا چارەس���ەر دەزانن‪ .‬دەرگای‬ ‫ش���ارەکەی کافافی لەس���ەر پشتە بۆ‬ ‫ئەوەی هەم���وو ئەو ش���تانەی مرۆڤ‬ ‫ب���ە درێژایی مێ���ژووی خ���ۆی مۆری‬ ‫بەربەرییەت���ی لێ���داون‪ ،‬بگەڕێنەوە‪...‬‬ ‫ئەوە تاکە چارەی گەورەی مرۆڤیش���ە‬ ‫لێگەڕێت ئەوەی له‌خۆیدا خنکاندوێتی‬ ‫بەبێ جەنگ‪ ،‬بەبێ پێکدادانی ترسناک‬ ‫بگەڕێتەوە‪.‬‬ ‫شتێک له‌قەس���یدەکەی کافافیدا جوانە‬ ‫ئەوەیە ک���ە بەربەرییەکان دوژمن نین‪،‬‬ ‫ئەوی���دی نین‪ ،‬نەیار نی���ن‪ .‬بەاڵم ئەوە‬ ‫خەونێکی مەحاڵە‪ ...‬مرۆڤ هەمیش���ە‬ ‫بوونەوەرێک���ی دوو دی���وە‪ ،‬هەمیش���ە‬ ‫مەخلوقێکی دوو کەرتە له‌نێوان نەست‌و‬ ‫هەس���تدا‪ ،‬له‌نێوان دەرەوە‌و ناوەوەدا‪،‬‬ ‫له‌نێوان خۆی‌و ئەویدیدا‪ ،‬له‌نێوان بەرزی‬

‫خ���ۆی‌و نزم���ی بەربەرییەکاندا دەژی‌و‬ ‫هاتوچ���ۆدەکات‪ ...‬ئەوەی بتوانێت ئەو‬ ‫دوو فاقییە بشکێنێت‪ ،‬وادەکات بتوانێت‬ ‫لەم سروشتەی ئێس���تاکێی‌و له‌تەواوی‬ ‫ئەو بنەمایانە پاک بێتەوە کە تراژیدیا‬ ‫گەورەکانی وجودی ئەویان داگیرکردوە‪.‬‬ ‫خەونەک���ەی کافافی خەونێکی یۆتۆپی‬ ‫مەحاڵە‪ ،‬مرۆڤ چەندە دەرگا لەس���ەر‬ ‫بەربەریی���ەکان بکات���ەوە ناتوان���ن‬ ‫بگەڕێن���ەوە‪ ،‬له‌ب���ەر ئ���ەوەی خودی‬ ‫مرۆڤ پێشتر بەربەرییەکانی فڕێداوەتە‬ ‫جێگایەکەوە کە ئیدی نایانبینێت‪.‬‬ ‫له‌ه���ەر س���ێ تێکس���تەکەدا هیچ کات‬ ‫رووبەڕووبوونەوەیەکی بەرچاو له‌نێوان‬ ‫پاڵ���ەوان‌و بەربەرییەکان���دا روونادات‪،‬‬ ‫گەرچ���ی هەمیش���ە ئاماژەگەل���ی زۆر‬ ‫ه���ەن‪ ،‬بۆئ���ەوەی بەربەرییەکان هەن‌و‬ ‫لەودیو س���نووری ئێمەوە وەس���تاون‪.‬‬ ‫ب���ەاڵم هی���چ کات بەربەریی���ەکان بە‬ ‫راس���تی‌و رووبەڕوو تەواو دەرناکەون‪،‬‬ ‫تاکە جارێک ئێمە لەو س���ێ تێکستەدا‬ ‫بەربەرییەک دەبینی���ن کیژی بریندار‌و‬ ‫شکستی ناو رۆمانەکەی کۆێتزێیە‪ ،‬کە‬ ‫ئەویش دەبێت بگێڕدرێتەوە بۆ شوێنێ‬ ‫خۆی‌و دووربخرێتەوە‌و بدرێتەوە دەست‬ ‫بنەماڵەی خۆی‪ ،‬کە بە بڕوای من کارێکی‬ ‫رەمزییە بۆ دەرخس���تنی ئەو دیوارەی‬ ‫له‌نێوان ئێمە‌و ئەواندا هەیە‪ ،‬بۆ تێکەڵ‬ ‫نەکردن‌و لێک نەدانی ئەو دوو دونیایە‪.‬‬ ‫بەربەریی���ەکان وەه���ا دوور فڕێدراون‪،‬‬ ‫کە چاوی مرۆڤ چیت���ر نایانبینێت‪...‬‬ ‫چەندە دەرگاکانیش بکەینەوە جارێکی‬ ‫دی ناگەڕێن���ەوە‪ ،‬بەاڵم ئێمە بۆ ئەبەد‬ ‫مەحکومین یان بە ئومێدی هاتنەوەیان‬ ‫بژی���ن‪ ،‬یاخود له‌ترس���ی گەڕانەوەیاندا‬ ‫دەرگاکانم���ان دابخەی���ن‌و ب���ۆ ئەبەد‬ ‫پاسەوانی ماڵەکانمان بین‪.‬‬

‫ونبوون‬

‫ی (شۆرش قباد میرزا) هه‌ركه‌سێك‬ ‫ی بازرگانی‌ ونبوه‌ به‌ناو ‌‬ ‫ی ژور ‌‬ ‫*ناسنامه‌یه‌ك ‌‬ ‫ی بازرگانی‌‪.‬‬ ‫دۆزییه‌و‌ه بیگه‌رێنێته‌و‌ه ژور ‌‬ ‫ی (به‌ختی���ار محه‌مه‌د ئه‌حمه‌د)‬ ‫ی ونبو‌ه به‌ناو ‌‬ ‫ی بازرگان��� ‌‬ ‫*ناس���نامه‌یه‌كی‌ ژور ‌‬ ‫ی بازرگانی‌‪.‬‬ ‫هه‌ركه‌سێك دۆزییه‌و‌ه بیگه‌رێنێته‌و‌ه ژور ‌‬ ‫ی و پیشه‌س���ازی‌ ونبوه‌ به‌ناوی‌ (عه‌زیز عومه‌ر‬ ‫ی بازرگان ‌‬ ‫ی ژور ‌‬ ‫*ناس���نامه‌یه‌ك ‌‬ ‫ی بازرگانی‌‪.‬‬ ‫عه‌بدولكه‌ریم) هه‌ركه‌سێك دۆزییه‌و‌ه بیگه‌رێنێته‌و‌ه ژور ‌‬

‫شۆڕش ئامانج‪ ...‬پاشماوه‌‬ ‫بەتایبەت ئەو دەسەاڵتانەی کە لەڕێگای‬ ‫شۆڕش���ی چەکدارییەوە هاتوونەتە سەر‬ ‫حوک���م‌و بە کەرەس���ەی س���اختەگەریی‬ ‫دیموکراس���ییانەش‪ ،‬وەک هەڵب���ژاردن‪،‬‬ ‫شەرعیەتی سیاسیی بە خۆیان دەدەن‪.‬‬ ‫دەسەاڵتی کوردیش لەم فۆرمەی ئێستایدا‬ ‫له‌دۆخێکی شەیداییدا دەژی‌و بەدفیزییەکی‬ ‫گەورەش���ی بەرامبەر بە خواس���تەکانی‬ ‫کۆمەڵگا هەیە‪ .‬ئەمەش زیاتر لەو کاتەوە‬ ‫دەرکەوت ک���ە راپەڕینەک���ەی هەڤدەی‬ ‫شوباتی بە زەبری چەک‌و توندوتیژییەکی‬ ‫رەها تێکش���کاند‌و دەنگ���ە جیاوازەکانی‬ ‫کپکرد‪ .‬ئەوەی دەس���ەاڵتی کوردی لێی‬ ‫تێن���اگات‌و له‌قوواڵیی مەترس���ییەکانی‬ ‫بێئاگایە ئەوەیە کە ترس���ناکترین ش���ت‬

‫ئه‌زیزم سه‌ره‌تا‪ ...‬پاشماوه‌‬ ‫یه‌كێتی‌و پارتی حكومه‌ت‬ ‫وه‌ك ئامراز به‌كارده‌هێنن‬ ‫فه‌رمانڕه‌وای���ی یه‌كێت���ی‌و پارت���ی‬ ‫له‌حكومه‌تدا وه‌ك به‌كارهێنه‌ر ده‌سه‌اڵته‌كه‌‬ ‫به‌كارده‌هێنێ���ت‪ ،‬بۆ ه���ه‌ر دامه‌زراوه‌یه‌كی‬ ‫حكومی‪ ،‬هاوته‌ریب ب���ه‌و‪ ،‬دامه‌زراوه‌یه‌كی‬ ‫حیزبیش هه‌یه‌ ك���ه‌ ناوه‌رۆكه‌كه‌ی بریتییه‌‬ ‫له‌خاوه‌ن حیزب‌و خاوه‌ن ده‌سه‌اڵت خۆی‪.‬‬ ‫(وه‌زاره‌ت���ی كارو كاروب���اری كۆمه‌اڵیه‌تی‬ ‫هه‌ی���ه‌ له‌هه‌رێم���ی كوردس���تان‪ ،‬كه‌چ���ی‬ ‫مه‌كته‌بی كاروب���اری كۆمه‌اڵیه‌تی حیزبیش‬ ‫هه‌یه‌)‪.‬‬ ‫هه‌موشمان ده‌زانین دامه‌زراوه‌كانی حكومه‌ت‬ ‫له‌الیه‌ن كه‌س���ه‌كانی حیزب داگیرده‌كرێن‪،‬‬ ‫هه‌ربۆی���ه‌ (حكومه‌ت‌و یه‌كێت���ی‌و پارتی)‬ ‫وا به‌ناو یه‌كت���ردا ده‌توێنه‌وه‌ كه‌ له‌یه‌كتر‬ ‫جوداكردنه‌وه‌یه‌كی ته‌واو ئاسته‌مه‌‪ ،‬چونكه‌‬ ‫هاوڕێیه‌ت���ی بووه‌ت���ه‌ ئه‌ن���دازه‌ی پێوه‌ری‬ ‫حیزبی‪ ،‬بۆیه‌ مرۆڤ له‌م جۆره‌ سیسته‌مه‌دا‬ ‫كه‌سی خاوه‌ن ماف نییه‌‪ ،‬به‌ڵكو ماده‌یه‌كی‬ ‫خزمه‌ته‌‪ ،‬كه‌ به‌پێ���ی ئینجازاتی‌و باوه‌ڕی‬ ‫پێوانه‌ ده‌كرێ له‌حكومه‌ته‌ ئیش���تراكه‌كه‌ی‬

‫اعالن لدخول مناقصة‬ ‫الهدف من وراء هذه المناقصة هي دعوة البائعين و الش���ركات المرخصة قانونيا و المهتمة‪،‬الذي هم على‬ ‫اس���تعداد بتزويد منظمتنا بأفضل األسعار لألش���ياء والخدمات المذكورة ادناه و في المقابل الحصول على‬ ‫المركز المفضل كموردين لمنظمة ميرسي كور‪.‬‬ ‫ميرس���ي كور تس���عى ألبرام عقود المورد المفضل مع البائعين و الموردين المؤهلين مس���بقا لدعم فعالية‬ ‫برامجها لمدة ‪ 12‬شهر في الفئات التالية‪:‬‬ ‫‪ -1‬األقامة في الفنادق وقاعات التدريب‪ ،‬و خدمات الطعام‪.‬‬ ‫‪ -2‬شركات خدمات النقل‪.‬‬ ‫‪ -3‬اللوازم المكتبية‪ ،‬أدوات المطبخ و مواد التنظيف‪......‬الخ‪.‬‬ ‫‪ -4‬القرطاسية‪ ،‬أوراق‪ ،‬أقالم‪...........‬الخ‪.‬‬ ‫‪ -5‬تصليح السيارات وخدمات الصيانة‪.‬‬ ‫‪ -6‬اصالح و صيانة و خدمات ال ‪( IT‬شركة او شخص)‪.‬‬ ‫‪ -7‬شركات خدمات األنترنيت‪.‬‬ ‫‪ -8‬قطع غيار السيارات‪.‬‬ ‫‪ -9‬صيانة المولدات الكهربائية و خدمات التصليح‪.‬‬ ‫س���يتم اقتن���اء الوثائق مع التفاصيل عن حالة الس���لع والخدمات والمواصفات في مكتب ميرس���ي كور في‬ ‫السليمانية في العنوان المذكور ادناه من تأريخ ‪-7‬شباط‪ 2012-‬حتى ‪-15‬شباط‪ 2012-‬من الساعة ‪09:00‬‬ ‫صباحا و حتى الساعة ‪ 04:00‬عصرا من يوم األحد الى يوم الخميس‪.‬‬ ‫ميرسي كور (الى قسم المشتريات)‬ ‫منطقة علي ناجي‪،‬شارع ‪ ،52‬رقم البيت‪22 ،‬‬ ‫عراق‪ -‬السليمانية‬ ‫رقم الموبايل‪07701524424 :‬‬ ‫يجب أن تسلم جميع جداول المناقصات الى منظمة ميرسي كور خالل ايام الدوام الرسمي بين ( ‪ 9:00‬صباحا‬ ‫و ‪ 16:00‬بعد الظهر) بالتوقيت المحلي من يوم ‪15‬شباط ‪ 2012‬الى ‪ 19‬شباط ‪.2012‬‬ ‫فتح جداول المناقصة‪ :‬سيتم فتح جداول المناقصة في ‪20‬شباط ‪ 2012‬و في حضور لجنة المناقصات التابعة‬ ‫لمنظمة ميرسي كور‪.‬‬ ‫المالحظات‪:‬‬ ‫● العروض الواردة بعد التاريخ المحدد والوقت المحدد لن تأخذ في االعتبار‪.‬‬ ‫●فقط الشركات المسجلة قانونياً تعتبر مؤهلة لدخول المناقصة‪.‬‬ ‫نشكر اهتمامكم للعمل مع ميرسي كور‪.........................‬‬

‫بۆ هەر دەسەاڵتێک نائومێدی‌و توڕەییە‪.‬‬ ‫ئەمڕۆش له‌کوردس���تاندا خەڵک له‌هەموو‬ ‫کاتێکی ت���ر نائومێدتر‌و ن���ەوەی نوێش‬ ‫توڕەت���رە‪ .‬نزیکبوون���ەوەی ی���ادەوەری‬ ‫حەڤ���دەی ش���وبات‌و جێبەجێنەکردنی‬ ‫داخوازییەکان���ی خەڵ���ک دەش���ێت ببن‬ ‫ب���ە ژیلەمۆی ئاگرێکی ت���ر‪ ،‬بەاڵم مەرج‬ ‫نیی���ە له‌خودی حەڤدەی ش���وباتدا ئەم‬ ‫نائومێ���دی‌و توڕەیی���ە دووبارەبێتەوە‪.‬‬ ‫جۆن ش���تاینبێگ له‌ڕۆمانی "ھێشوەکانی‬ ‫تووڕەیی"دا پێماندەڵێت‪" :‬بترس���ن لەو‬ ‫کاتەی ک���ە مانگرتنەکان رادەوەس���تن‌و‬ ‫موڵکدارەکان ھێشتاش له‌جێی خۆیانن‪،‬‬ ‫چونک���ە هەموو مانگرتنێک���ی چەپێنراو‬ ‫بەڵگەیە کە هەنگاوی یەکەم نراوە"‪.‬‬

‫یه‌كێتی‌و پارتی‪.‬‬ ‫به‌ش���ێوه‌یه‌كیتر ئه‌گه‌ر به‌ڕێوه‌به‌رێك سه‌ر‬ ‫به‌و حیزب���ه‌ی حكومه‌ت نه‌بێت‪ ،‬ئه‌وا جگه‌‬ ‫له‌دنیایه‌ك كێش���ه‌و كه‌میی كارمه‌ند‪ ،‬ئه‌وا‬ ‫سه‌رجه‌م ئه‌وراق‌و كیتابی رۆژانه‌ی له‌سه‌رو‬ ‫خۆیه‌وه‌ پش���تگوێ ده‌خرێت‪ ،‬ه���ه‌ر بۆیه‌‬ ‫ته‌نها رێگ���ه‌ له‌م حكومه‌ت���ه‌ی نێچیرڤان‬ ‫بارزانیدا گه‌ڕانه‌وه‌یه‌ ب���ۆ گۆڕینی ته‌واوی‬ ‫ئه‌و سیس���ته‌مه‌و ده‌ستكاریكردنیه‌تی‌و ئه‌و‬ ‫وێنه‌یه‌ پیشانبدات كه‌ چیتر حیزب توانای‬ ‫ئه‌وه‌ی نه‌بێ���ت‪ ،‬گۆڕین���ی به‌ڕێوه‌به‌رێك‌و‬ ‫هێنانی به‌ڕێوه‌به‌رێكیتر بكات‌و بێ ئه‌وه‌ی‬ ‫حكومه‌تیش ئاگاداربێت‪ ،‬ئه‌گه‌رنا ئێس���تا‬ ‫میكانیزم���ی رژان���ه‌ سه‌رش���ه‌قام هه‌یه‌و‬ ‫ئۆپۆزس���یۆنیش ئاسان بۆی ده‌چێته‌سه‌ر‪،‬‬ ‫چونكه‌ س���ه‌رجه‌م چومگه‌ هه‌س���تیاره‌كان‬ ‫له‌ده‌س���تی ی���ه‌ك بنه‌ماڵ���ه‌دان‪ ،‬ئه‌مه‌ش‬ ‫بۆ ئۆپۆزس���یۆن باش���ترین كارت���ه‌‪ ،‬كه‌‬ ‫گه‌نجان قه‌ناعه‌ت پێب���كات كه‌ ئه‌م جۆره‌‬ ‫به‌ڕێوه‌بردنه‌ ب���اوی نه‌م���اوه‌ له‌واڵتانیش‬ ‫وه‌ده‌رده‌نرێن‪ ،‬ئه‌وكاته‌ نیش���تیمان خۆی‬ ‫وێنه‌ی لیبیا نمایش ده‌كات ئه‌زیزم‪..‬‬

‫‪19‬‬

‫سه‌رنجێكی بچووك له‌‌سه‌ر‬ ‫وشه‌ی (به‌روار) بۆ قه‌ڵه‌م‬ ‫به‌ده‌سته‌كانی بواری رۆژنامه‌گه‌ریی‬ ‫قوباد ره‌سوڵ‬ ‫ماوه‌یه‌كی یه‌كجار زۆره رۆژانه له‌س����ه‌ر‬ ‫رووپ����ه‌ڕی رۆژنام����ه ئه‌لكترۆنی����ه‌كان‬ ‫ده‌بینین‌و ده‌خوێنینه‌وه‪ ،‬زۆرجار به‌پیتی‬ ‫درش����ت‌و زۆرجاریش ورد‪ ،‬له‌بری وشه‌ی‬ ‫(مێ����ژوو) بۆمێژووی رۆژه‌كه‪ ،‬وش����ه‌ی‬ ‫(به‌روار) به‌كارده‌برێ‌و ده‌نوس����رێته‌وه‪،‬‬ ‫نزیك����ه‌ی له‌الی����ه‌ن هه‌م����وو رۆژنام����ه‬ ‫ئه‌لكترۆنی����ه كوردیه‌كانی ئینته‌رنێته‌وه‬ ‫دووباره ده‌كرێته‌وه‌و هیچ دووریش‌ نییه‬ ‫رۆژنامه رۆژانه‌ییه‌كانیش هه‌ر به‌وشێوه‌یه‬ ‫بینوسنه‌وه‌و بوبێته دیارده‌یه‌كی ئاسایی‬ ‫بۆهه‌موو رۆژنامه‌نوس����ان‌و كارمه‌ندانی‬ ‫بواری رۆژنامه‌گه‌ری����ی‪ .‬ئه‌مه له‌كاتێكدا‬ ‫كه سه‌رچاوه‌ی ئه‌م وشه‌یه له‌سه‌ره‌تای‬ ‫ساڵی حه‌فتاكاندا بۆ هه‌ندێك له‌زانایانی‬ ‫بواری ئه‌ده‌ب‌و رێزمانی كوردی جێگای‬ ‫سه‌رنج‌و لێكۆڵینه‌وه‌ بووه‌و له‌وباره‌یه‌وه‬ ‫دواون‌و بیروڕای����ان ده‌ربڕی����وه‪ .‬دی����اره‬ ‫ئێس����تا تازه دره‌نگه بۆ راستكردنه‌وه‌ی‬ ‫ئه‌و (هه‌ڵه‌یه!) الی زۆربه‌ی خوێنه‌‌ران‌و‬ ‫نوس����ه‌ران‪ ،‬به‌اڵم لێره‌دا پرس����یاره‌كه‬ ‫ته‌نها ئه‌وه‌یه‪ ،‬ئای����ا ره‌وایه ده‌زگایه‌كی‬ ‫رۆژنامه‌گه‌ری����ی گ����ه‌وره ك����ه رۆژان����ه‬ ‫به‌رهه‌مه‌كه‌ی ده‌گاته به‌رده‌ست‌و دیدی‬ ‫ژماره‌یه‌ك����ی زۆر له‌خوێن����ه‌ران‪ ،‬خۆی‬ ‫ببێته سه‌رچاوه‌و چه‌سپێنه‌ری وشه‌یه‌ك‬ ‫ك����ه جێ����گای مش����تومڕی زاناكانمان‬ ‫‌ب����ووه‌و تاك����و ئێس����تاش له‌وه‌ناچێت‬ ‫هیچ لێكۆڵینه‌وه‌یه‌ك له‌س����ه‌ر راس����تی‌و‬ ‫درووس����تی وش����ه‌كه‌و هه‌ڵ����ه‌و چه‌وتی‬ ‫بۆچوون����ی پس����پۆڕه‌كانمان كرابێ����ت‪،‬‬ ‫به‌تایبه‌تی����ش ئه‌گ����ه‌ر ئه‌و پس����پۆڕه‪،‬‬ ‫زانایه‌ك����ی گ����ه‌وره‌ی وه‌كو مامۆس����تا‬ ‫مه‌سعود موحه‌مه‌د بوبێت؟‪ .‬له‌به‌رئه‌وه‬ ‫به‌پێویس����تی ده‌زانم لێ����ره‌دا ده‌قاوده‌ق‬ ‫بیروڕای مامۆستا مه‌سعود بنوسمه‌وه كه‬ ‫له‌گۆڤاری كۆڕی زانیاری كورددا ‌ساڵی‬ ‫‪( 1975‬به‌رگی س����ێیه‌م‪ ،‬به‌شی یه‌كه‌م)‬ ‫له‌گوتاری (فۆنه‌تیك چیمان بۆ بكات؟)‬ ‫له‌الپه‌ڕه ‪ 583/582‬له‌وباره‌یه‌وه دواوه‪،‬‬ ‫ب����ه‌و هیوایه‌ی كه‌ ئیدی ئه‌و س����ه‌ر‌نجه‬ ‫ببێته‌ هۆی لێكۆڵینه‌وه‌یه‌كی ورد له‌سه‌ر‬ ‫ره‌گه‌زو بنه‌چه‌ی وشه‌كه‌و هه‌رهیچ نه‌بێت‬ ‫البردنی له‌س����ه‌ر رووپ����ه‌ڕی رۆژنامه‌كان‬

‫ك����ه‌ داموده‌زگای فه‌رمی‌و س����ه‌رچاوه‌ی‬ ‫زانی����اری كۆمه‌اڵنی خه‌ڵكن‪ .‬مامۆس����تا‬ ‫مه‌سعود به‌م‌ شێوه‌یه نوسیویه‌تی‪-:‬‬ ‫«چ ش����ه‌رمی ناوێ‪ ،‬وش����ه‌ی (به‌روار)‬ ‫ك����ه له‌الی����ه‌ن زۆر كه‌س����ه‌وه له‌جیاتی‬ ‫(تاریخ)ی كاغه‌زو نوس����راو به‌كاردێت‬ ‫له‌هه‌ڵه‌یه‌كی یه‌كجار سه‌یره‌وه په‌یدابوه‪،‬‬ ‫كه ئه‌مه رووداوه‌‌كه‌یه‌تی‪ :‬پیاوێك له‌دێی‬ ‫(به‌رواری)ی����ه‌وه كاغه‌زێك بۆ یه‌كێكی‬ ‫‌ت����ر ده‌نوس����ێ‪ ،‬له‌كۆتایی قس����ه‌كانیدا‬ ‫ناوی ش����وێنه‌كه‌ی خۆی (ب����ه‌رواری)‌و‬ ‫رۆژی كاغه‌زنوس����ینه‌كه‌ی به‌سه‌ریه‌كه‌وه‬ ‫ده‌نوس����ێ به‌م جۆره‌ی والێ����ره‌دا بۆتی‬ ‫دوباره ده‌كه‌مه‌وه‪:‬‬ ‫ئیمزا‬ ‫به‌رواری ‪ 19 – 9/6‬فاڵن‬ ‫ئیتر ئه‌م (به‌رواری)ی����ه بوبه (به‌روار)‬ ‫چونكه وازانرا پیتی (ی) كۆتایی وشه‌ی‬ ‫(به‌رواری) ئه‌م����رازی (إ‌زافه) یه‌‌و تاكه‬ ‫وش����ه‌ی (به‌روار) به‌واتای (تاریخ) ه‪.‬‬ ‫دورنابینم هه‌ر به‌م‌ ش����ێوه‌یه‌ش چوبێته‬ ‫‌ناو هه‌ندێك لهفه‌رهه‌نگه‌كانی كوردی‪.‬‬ ‫ئه‌م����ه نمونه‌ی ئاس����انی‌و ته‌ڕده‌س����تی‬ ‫سه‌پاندنی هه‌ڵه‌یه به‌سه‌ر خوێنده‌واری‬ ‫كوردیدا‪ ،‬له‌وانه‌یش����ه قسه‌كه‌ی كه من‬ ‫لێره‌دا بۆتم‌ كرد خۆی نه‌گرێ له‌به‌رتین‌و‬ ‫تاوی ئه‌و هه‌ڵه‌یه‌ی ك����ه بووه به‌مێژوو‬ ‫وه‌یا به‌چكه‌ی مێ����ژو‪ .‬ده‌وجا كه هه‌ڵه‬ ‫بوو به‌سه‌رچاوه بۆ خۆت لێكده‌وه چه‌ند‬ ‫ئه‌رك‌و عه‌زابی ده‌وێ تا هه‌ڵه‌بوونی ساغ‌‬ ‫ده‌كرێت����ه‌وه‌و ئه‌و بایه‌خ����ه‌ی پێی‌دراوه‬ ‫له‌نوسین‌و توێژینه‌وه‌دا ده‌سڕێته‌وه»‪.‬‬ ‫ئه‌مه راوسه‌رنجی مامۆستا مه‌سعود‌ بوو‬ ‫كه وه‌كو خۆی نوسیمه‌وه‪ ،‬به‌وهیوایه‌ی‬ ‫هه‌رهیچ نه‌بێت الی كۆمه‌ڵی كارمه‌ندانی‬ ‫رۆژنام����ه‌كان وتووێژێ����ك دروس����تبكاو‬ ‫بڕیارێك له‌سه‌ر البردنی یان هێشتنه‌وه‌ی‬ ‫ئه‌و وشه‌ هه‌ڵه‌یه! بدرێت‪ ،‬چونكه وشه‌ی‬ ‫مێژوو یان (به‌روار!) رۆژانه به‌كارده‌برێ‌و‬ ‫به‌ڵك����و چه‌ندی����ن‌ جاری����ش له‌ڕۆژێكدا‬ ‫دووباره‌ده‌كرێته‌وه‪ ،‬ئه‌گ����ه‌ر هه‌ڵه‌بێت‪،‬‬ ‫هی����چ ره‌وانییه ده‌زگایه‌كی رۆش����نبیری‬ ‫گرن����گ‪ ،‬رۆژانه چه‌ندینج����ار دووباره‌ی‬ ‫بكاته‌وه‌و ببێته‌ هۆی چه‌سپاندنی له‌بری‬ ‫راستكردنه‌وه‌و البردنی‪.‬‬

‫‪Announcement for Preferred Supplier Status‬‬ ‫‪The subject of this announcement is to invite all interested, legally registered‬‬ ‫‪suppliers and vendors to submit standard price quotations for the below‬‬ ‫‪categories of goods and services to Mercy Corps in return for preferred status‬‬ ‫‪as Mercy Corps suppliers.‬‬ ‫‪Mercy Corps anticipates entering into a preferred supplier contracts with‬‬ ‫‪pre qualified vendors and suppliers to effectively support its programs for 12‬‬ ‫‪months in the following categories:‬‬ ‫‪1. Hotel Accommodation, Training halls, and meal services.‬‬ ‫‪2. Vehicle Rental Companies.‬‬ ‫‪3. Office supplies Vendor-kitchen wares, cleaning materials …etc.‬‬ ‫‪4. Office Stationeries Vendor- papers, pens …etc.‬‬ ‫‪5. Vehicle repair and Maintenance Workshop.‬‬ ‫‪6. IT Repair and maintenances Company/Person.‬‬ ‫‪7. Internet Service Provider Company.‬‬ ‫‪8. Vehicle spare parts vendor.‬‬ ‫‪9. Generator Maintenance and Repair vendor.‬‬ ‫‪Documents with all details on the condition of goods, services and‬‬ ‫‪specifications will be picked up at Mercy Corps office in Suliamniyah specified‬‬ ‫‪below from February 7, 2012 to February 15, 2012, from 9 AM to 4 PM‬‬ ‫‪Sunday thru Thursday.‬‬ ‫)‪Mercy Corps (attn: Procurement Department‬‬ ‫ ‬ ‫‪Ali Naje 103, Street 52, House # 22‬‬ ‫ ‬ ‫‪Suliamniyah, Iraq‬‬ ‫ ‬ ‫‪Mobile Phone: 07701524424‬‬ ‫‪All Requests for proposals should be submitted to Mercy Corps from February‬‬ ‫‪15, 2012 to February 19, 2012 between the working hours of: 09:00 and‬‬ ‫‪16:00 local time,‬‬ ‫‪Proposal Opening: Request for Proposal will be reviewed beginning‬‬ ‫‪February 20, 2012 in the presence of the Mercy Corps Procurement‬‬ ‫‪committee.‬‬ ‫‪Notes:‬‬ ‫‪● Offers received after the specified date and time will not be considered.‬‬ ‫‪● Only legally registered Vendors and suppliers are eligible.‬‬

‫…………‪Thank you for doing Business with Mercy Corps‬‬

‫خاوه‌نی ئیمتیاز‪ :‬کۆمپانیای ئاوێنه‌‬ ‫سه‌رنوسه‌ر‪ :‬شوان محه‌مه‌د‬ ‫جێگری سه‌رنوسه‌ر‪ :‬سه‌ردار محه‌مه‌د‬ ‫به‌ڕێوه‌به‌ری نوسین‪ :‬یه‌حیا به‌رزنجی‬

‫په‌نجه‌مۆر‬

‫‪m‬‬

‫ شوان محه‌مه‌د‬

‫‪c‬‬

‫‪.‬‬

‫‪e‬‬

‫‪n‬‬

‫‪e‬‬

‫‪w‬‬

‫‪a‬‬

‫‪.‬‬

‫‪w‬‬

‫‪Awene‬‬ ‫‪w‬‬

‫‪w‬‬ ‫ریکالم‬

‫‪awene.com‬‬

‫یه‌كێك له‌و كێش����ه‌ گه‌ورانه‌ی‌ هاوواڵتیانی‌ ئه‌م هه‌رێمه‌ی‌ پێوه‌ گیرۆده‌ن‪ ،‬یه‌كسان‬ ‫نه‌بوونی‌ هاوواڵتیانه‌ به‌رامبه‌ر یاسا‪ ،‬به‌شێكی‌ زۆری‌ ناڕه‌زایی‌ هاوواڵتیانیش نه‌بوون ‌ی‬ ‫نایه‌كس����انییه‌‌و بگره‌ وایلێهاتووه‌ به‌ته‌واوی‌ خه‌ڵك هه‌س����تده‌كات‪ ،‬كه‌ له‌م واڵته‌دا‬ ‫هاوواڵتی‌ له‌ڕووی‌ پێگه‌ی‌ یاس����اییه‌وه‌ دابه‌شبوون به‌سه‌ر دوو پله‌دا‪ ،‬هاوواڵتی‌ پله‌‬ ‫یه‌ك‌و هاوواڵتی‌ پله‌ دوو‪ ،‬ره‌نگه‌ هه‌موو هاوواڵتییه‌ك هه‌س����ت به‌م نا به‌رامبه‌رییه‌‬ ‫نه‌كات‪ ،‬به‌اڵم ئێمه‌ی‌ رۆژنامه‌نووسان رۆژانه‌ هه‌ستی‌ پێده‌كه‌ین‪.‬‬ ‫هه‌ر له‌یه‌كه‌م س����اتی‌ چوونه‌ بنكه‌ی‌ پۆلیس‌و دادگاكانه‌وه‌ هاوواڵتیان هه‌ست به‌م‬ ‫نا یه‌كس����انییه‌ ده‌كه‌ن‌و ئه‌وه‌یان بۆ ده‌رده‌كه‌وێت كه‌ مامه‌ڵه‌كردنی‌ پیاوانی‌ یاسا‪،‬‬ ‫له‌لێكۆڵه‌ری‌ یاساییه‌وه‌ تا ده‌گات به‌دادوه‌ر‪ ،‬له‌گه‌ڵ به‌رپرسێكی‌ سیاسی‌‌و حكومیدا‪،‬‬ ‫به‌ به‌راورد به‌ هاوواڵتییه‌كی‌ ئاسایی‌‪ ،‬جیاوازیی‌ نێوان ئاسمان‌و رێسمانی‌ هه‌یه‌‪.‬‬ ‫ئێمه‌ی‌ رۆژنامه‌نووسان به‌ته‌واوی‌ هه‌س����ت به‌م نا یه‌كسانییه‌ ده‌كه‌ین‪ ،‬راسته‌ برا‬ ‫پۆلیس����ه‌كان‌و بگره‌ دادوه‌ره‌كانیش ئه‌گه‌ر كێش����ه‌مان له‌گه‌ڵ به‌رپرسێكی‌ بچوكدا‬ ‫هه‌بێت‪ ،‬به‌پێی‌ یاس����ا مامه‌ڵه‌مان له‌گه‌ڵدا ده‌كه‌ن‪ ،‬به‌اڵم كاتێك كه‌ كێش����ه‌یه‌كی‌‬ ‫یاس����اییمان له‌گه‌ڵ به‌رپرس����ێكی‌ سیاس����ی‌ یان حكومی‌ گ����ه‌وره‌دا ده‌بێت‪ ،‬ئه‌وا‬ ‫به‌دڵنیاییه‌وه‌ دادگا س����ازش ده‌كات له‌مامه‌ڵه‌كردنی له‌گه‌ڵ به‌رپرسه‌كه‌دا‌و زۆرجار‬ ‫ئه‌و حوكمه‌ی‌ ده‌ریشی‌ ده‌كات‪.‬‬ ‫ساڵی‌ پار به‌نده‌ (ئه‌م رۆژنامه‌نووسه‌ی‌ كه‌ ئه‌م وتاره‌ ده‌نوسێت) به‌هۆی‌ پیشه‌كه‌مه‌وه‌‬ ‫(كه‌ سه‌رنووس����ه‌ری‌ رۆژنامه‌ی‌ ئاوێنه‌م) زیاتر له‌بیست داوای‌ یاساییم له‌سه‌ربوو‪،‬‬ ‫هه‌فته‌ نه‌ب����وو نه‌چمه‌ بنكه‌یه‌كی‌ پۆلیس‌و نه‌چمه‌ به‌رده‌م دادگا‪ ،‬له‌هه‌مووش����یان‬ ‫ناخۆش����تر مان����گ نه‌بوو من زیات����ر له‌جارێك نه‌چم بۆ په‌نجه‌م����ۆر‪ ،‬وه‌ك هه‌موو‬ ‫تۆمه‌تبارێك (پیاوكوژ‪ ،‬دز‪ ،‬بازرگانی‌ تلیاك‪...‬هتد) هه‌ر ده‌ په‌نجه‌كه‌م مۆرده‌كرا‌و‬ ‫بگره‌ بۆ چه‌ند رۆژێكیش ئاس����ه‌واری‌ ره‌شی‌ مۆره‌كه‌ هه‌ر به‌ده‌ستمه‌وه‌ ده‌مایه‌وه‪‌،‬‬ ‫خواخوام بوو كه‌سێك نه‌یبینێ‌ نه‌ك وابزانێت من تاوانبارێكی‌ گه‌وره‌م‪.‬‬ ‫چ ئێمه‌‌و چ هاوواڵتیان ه����ه‌روه‌ك تۆمه‌تبار ناچینه‌ به‌رده‌م دادگاكان‪ ،‬هه‌ندێكجار‬ ‫وه‌ك سكااڵكاریش ده‌چینه‌ به‌رده‌م دادگاكان‪ ،‬ئاشكرایه‌ ئێمه‌ی‌ رۆژنامه‌نووسانیش‬ ‫سكااڵی‌ یاسایی‌ له‌سه‌ر كێ‌ تۆمار ده‌كه‌ین‪ ،‬به‌كوردی‌‌و به‌كورتی‌ له‌سه‌ر ئه‌و كه‌سانه‌ی‌‬ ‫تۆمار ده‌كه‌ین كه‌ له‌به‌ر پیش����ه‌كه‌مان (كه‌ رۆژنامه‌نووس����ییه‌) ده‌ستدرێژیده‌كه‌نه‌‬ ‫س����ه‌رمان‪ ،‬ئه‌وانه‌ش به‌رپرس����ی‌ حیزبی‌ یان حكومین‪ ،‬یان پێش����مه‌رگه‌‌و پیاوانی‌‬ ‫ئاسایش‌و پۆلیسن‪.‬‬ ‫ئێمه‌ زۆر به‌ڕاشكاوانه‌ رووبه‌ڕووی‌ دادوه‌ره‌كانی‌ دادگاكانی‌ كوردستان ده‌وه‌ستینه‌وه‌‌و‬ ‫ده‌پرس����ین‪ :‬تو ویژدانتان‌و تو ئه‌و س����وێنده‌ پیش����ه‌ییه‌ی‌ كه‌ له‌كاتی‌ وه‌رگرتنی‌‬ ‫پیش����ه‌كه‌دا خوێندوتانه‌‌و به‌ڵێنتان له‌س����ه‌ری‌ داوه‌‪ ،‬مامه‌ڵه‌ی‌ رۆژنامه‌نووس����ێك‌و‬ ‫به‌رپرس����ێكی‌ مه‌كته‌بی‌ سیاس����ی‌ حیزبه‌ بااڵده‌س����ته‌كان یان وه‌زیرێك وه‌ك یه‌ك‬ ‫ده‌كه‌ن‪ ،‬ئایا له‌و س����اته‌دا كه‌ به‌رپرس����ه‌كه‌ دێته‌ به‌رده‌م مێزه‌كه‌تان هه‌ڵناس����تن‬ ‫له‌به‌ری‌‌و فه‌رمووی‌ دانیشتنی‌ لێناكه‌ن؟ ئایا چای‌ بۆ بانگ ناكه‌ن‌و وه‌ك میوانێكی‌‬ ‫عه‌یاره‌ بیس����توچوار مامه‌ڵه‌ی‌ له‌گه‌ڵدا ناكه‌ن؟ ئایا له‌و س����اته‌دا بیرتان ده‌مێنێت‬ ‫كه‌ ئه‌و كه‌س����ه‌ی‌ هاتۆته‌ به‌رده‌س����تتان ئه‌گه‌ر هه‌ر پۆستێكی‌ هه‌بێت‪ ،‬ته‌نها وه‌ك‬ ‫تۆمه‌تبارێ����ك هاتۆته‌ به‌رده‌م دادگاكه‌ی‌ ئێوه‌؟ ت����و ویژدانتان ئه‌و هه‌موو په‌نجه‌‬ ‫م����ۆره‌ی‌ به‌ رۆژنامه‌نوس����ێكی‌ ده‌كه‌ن‪ ،‬ده‌توانن ته‌نها یه‌كج����ار په‌نجه‌ مۆرێك به‌‬ ‫ئه‌ندامێكی‌ مه‌كته‌بی‌ سیاسی‌ پارتی‌‌و یه‌كێتی‌ بكه‌ن؟‬ ‫ئه‌گه‌ر ده‌تانه‌وێت بناغه‌یه‌كی‌ ته‌ندروس����ت بۆ س����ه‌روه‌ری‌ یاس����ا‌و یه‌كسانبوونی‌‬ ‫هاوواڵتی����ان به‌وه‌زیر‌و گزیره‌وه‌ له‌م كوردس����تانه‌دا دابنێ����ن‪ ،‬كۆتایی‌ به‌م مامه‌ڵه‌‬ ‫نایه‌كسانه‌ بهێنن كه‌ له‌دادگاكاندا به‌رامبه‌ر هاوواڵتیانی‌ پله‌ یه‌ك‌و پله‌ دوو ده‌كرێت‪،‬‬ ‫ئێم����ه‌ی‌ رۆژنامه‌نووس هه‌رده‌چین ب����ۆ په‌نجه‌ مۆر‪ ،‬به‌اڵم دڵنیاب����ن‪ ،‬ئه‌گه‌ر ئه‌و‬ ‫مامه‌ڵه‌یه‌تان نه‌گۆڕن‪ ،‬رۆژێك مه‌ره‌كه‌بی‌ په‌نجه‌مۆره‌كه‌ به‌سه‌ر خۆتان‌و ده‌سه‌اڵته‌‬ ‫نایه‌كسانه‌كه‌شتاندا قڵپ ده‌كرێته‌وه‌و بۆ هه‌تاهه‌تایه‌ ده‌موچاوتان مۆرده‌كرێت‪.‬‬

‫‪www.‬‬

‫‪o‬‬

‫ه له‌ئه‌وروپا‬ ‫نوێنه‌ری ئاوێن ‌‬ ‫شوان حه‌مه‌ ـ نه‌رویج‬ ‫‪004799004729‬‬ ‫‪hamashwan.awene@yahoo.no‬‬

‫چاپخانەی ئاوێنە‬

‫ریکالم‬

‫بۆ چاپکردنی‪:‬‬ ‫کتێب‪ ،‬گۆڤار‬ ‫رۆژنامه‌‪ ،‬نامیلکه‬

‫‪07701471518‬‬ ‫‪)053(3210501‬‬ ‫‪)053(3210502‬‬