ژماره‌ 341

‫تاڵەبانی لەئەڵمانیا‬ ‫‪ 16‬پاسەوان‌و‬ ‫خزمەتکارو‬ ‫سکرتێری‬ ‫لەچواردەورە‬

‫ریکالم‬

‫‪www.awene.com‬‬

‫ژمار‌ه (‪)341‬‬ ‫سێشەممە ‪2012/9/4‬‬

‫»» ‪3‬‬

‫کوردو تورک چۆن لەیەکتر دەڕوانن؟‬

‫گفتوگۆی ئاوێنە لەگەڵ‬ ‫چەند پسپۆڕێکی سەنتەری ‪ORSAM‬‬

‫‪17‬‬ ‫‪912‬‬ ‫»»»»‬

‫ی سیاسیی‌ گشتییه‬ ‫رۆژنامه‌یه‌ك ‌‬ ‫کۆمپانیای ئاوێنه‌ ده‌ریده‌کات‬

‫توندوتیژیی لەپەرەسەندندایە‬

‫توندوتیژی‌ شتێك نییه‌ بنه‌بڕ بكرێت‬ ‫به‌اڵم ده‌توانرێت رێگری زۆری لێبكرێت‬

‫»»‪12‬‬ ‫»»‬ ‫‪15‬‬

‫عێراق دۆزه‌خ ‌ی كه‌مایه‌تییه‌كانە‬

‫‪17‬‬ ‫‪712‬‬ ‫»»»»‬

‫له‌ساڵێكدا له‌شه‌نگال ‪ 74‬كه‌س له‌داخی‌‬ ‫بژێوی‌‌و جیاكاریی‌ خۆیان كوشتوه‌‬

‫پۆلیسی‌ سلێمانی‌ پێنج ژنی‌ چینی‌ ئه‌شكه‌نجه‌ ده‌دات‬ ‫پێن���ج ژنی‌ چین���ی‌ دوێن���ێ‌ له‌به‌رده‌م خروقاتێكی‌ یاس���ایی تر ئه‌وه‌یه‌ ده‌بوو‬ ‫دادوه‌ری‌ دادگای‌ س���لێمانی‌ ئاماژه‌یان له‌م���اوه‌ی‌ ‪ 24‬كاتژمێ���ری‌ س���ه‌ره‌تادا‬ ‫بۆ ئ���ه‌وه‌ كرد ك���ه‌ له‌الیه‌ن پۆلیس���ی‌ لێكۆڵینه‌وه‌ی���ان له‌گه‌ڵدا بكرێت‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫سلێمانییه‌وه‌ ئه‌شكه‌نجه‌ دراون‌و شوێنی‌ م���اوه‌ی‌ ش���ه‌ش رۆژ هێڵراونه‌ت���ه‌وه‌و‬ ‫ئه‌شكه‌نجه‌دانه‌كه‌شیان پیشانی‌ دادوه‌ر دوێن���ێ‌ لێكۆڵین���ه‌وه‌ له‌گه‌ڵیان���دا‬ ‫ده‌ستیپێكردووه‌"‪.‬‬ ‫دا‪.‬‬ ‫وتیشی‌ "كرێكاره‌كان‌و رێستۆرانته‌كه‌ش‬ ‫ئاوێنه‌‪ ،‬س���لێمانی‌‪ :‬هێزێكی‌ پۆلیسی‌‬ ‫س���لێمانی‌ چوارش���ه‌ممه‌ی‌ راب���ردوو مۆڵه‌تی‌ یاساییان هه‌یه‌‌و هیچ ئه‌دیله‌یه‌ك‬ ‫داویان���ه‌ به‌س���ه‌ر رێس���تۆرانتی‌ "نیو نییه‌ كه‌ كاری‌ به‌دڕه‌وشتییان كردبێت‌و‬ ‫الیف" كه‌ یه‌كێكه‌ له‌ش���وێنه‌كانی‌ مه‌ی‌ هه‌ڵگری‌ هیچ نه‌خۆشییه‌كیش نین"‪.‬‬ ‫به‌پێی‌ زانیاریه‌كانی‌ ئاوێنه‌‪ ،‬یه‌كێك‬ ‫خواردنه‌وه‌و ده‌كه‌وێته‌ س���ه‌ر شه‌قامی‌‬ ‫شه‌ست مه‌تری‌ شاری‌ سلێمانی‌‪ ،‬له‌وێدا له‌ژن���ه‌ ده‌س���تگیركراوه‌كان‪ ،‬له‌الی���ه‌ن‬ ‫‪ 12‬كه‌س���یان به‌تۆمه‌تی‌ "به‌دڕه‌وشتی‌" پۆلیس���ه‌وه‌ چه‌ند جارێ���ك به‌بۆكس‌و‬ ‫ده‌ستگیركردووه‌ كه‌ پێكهاتوون له‌پێنج قژڕاكێش���ان مامه‌ڵ���ه‌ی‌ له‌گه‌ڵداكراوه‌و‬ ‫ئافره‌ت‌و سێ‌ پیاوی‌ چینی‌‪ ،‬له‌گه‌ڵ یه‌ك له‌ب���ه‌رده‌م دادوه‌ری���ش ئام���اژه‌ی‌ بۆ‬ ‫ئه‌وه‌ك���ردووه‌ كه‌ ئه‌ش���كه‌نجه‌ دراوه‌‪.‬‬ ‫پیاوی‌ نیپاڵی‌‌و سێ‌ كورد‪.‬‬ ‫به‌پێ���ی‌ زانیاریه‌كان���ی‌ ئاوێن���ه‌‪ ،‬هاوڕێیه‌ك���ی‌ ئ���ه‌و ده‌س���تگیركراوانه‌‬ ‫پێ���ش نی���وه‌ڕۆی‌ دوێن���ێ‌ س���ه‌رجه‌م به‌ئاوێن���ه‌ی‌ راگه‌یان���د كه‌ پاش���ماوه‌ی‌‬ ‫ده‌س���تگیركراوه‌كان له‌به‌رده‌م دادوه‌ری‌ ئه‌شكه‌نجه‌ به‌قاچ‌و ده‌ستی‌ ئه‌و كچه‌وه‌‬ ‫دادگای‌ سلێمانی‌ ئاماده‌بوون‌و ئافره‌ته‌ دیاربووه‌‪.‬‬ ‫ئاوێن���ه‌ په‌یوه‌ندی‌ كرد ب���ه‌ نه‌قیب‬ ‫چینیه‌كان ئاماژه‌ی���ان بۆ ئه‌وه‌ كردووه‌‬ ‫ك���ه‌ له‌الیه‌ن پۆلیس���ه‌وه‌ ئه‌ش���كه‌نج ‌ه سه‌ركه‌وت وته‌بێژی‌ پۆلیسی‌ سلێمانی‌‪،‬‬ ‫دراون‌و شوێنی‌ ئه‌شكه‌نجه‌دانه‌كانیشیان به‌ڵێنی‌ ئه‌وه‌یدا كه‌ لێكۆڵینه‌وه‌ له‌سه‌ر‬ ‫رووداوه‌كه‌ ده‌كات‌و دواتر لێدوان ده‌دات‪،‬‬ ‫پیشانی‌ دادوه‌ر داوه‌‪.‬‬ ‫محه‌م���ه‌د ئه‌حمه‌د كه‌ پارێزه‌ری‌ ئه‌م ب���ه‌اڵم دوای‌ په‌یوه‌ندیكردنه‌وه‌ پێوه‌ی‌‪،‬‬ ‫سێ ژنی چینی که‌ ده‌ڵێن ئه‌شکه‌نجه‌ دراوین ‬ ‫دوانزه‌ كه‌س���ه‌یه‌ به‌ئاوێن���ه‌ی‌ راگه‌یاند ته‌له‌فۆنه‌كه‌ی‌ داخرابوو‪.‬‬ ‫»»‪3‬‬ ‫كه‌ "جگ���ه‌ له‌لێدان‌و ئه‌ش���كه‌نجه‌دان‪،‬‬

‫زیندان پڕ بووه‌و که‌سی تر ناگرێت‌‬

‫»» ‪2‬‬

‫داوا ‌ی پاره‌ی‌ خانه‌نشین ‌ی‬ ‫له‌په‌رله‌مانتارێكی‌ گۆڕان ده‌كرێته‌وه‌‬ ‫به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تی‌ گش���تی‌ خانه‌نش���ینی‬ ‫داوای‌ گه‌ڕان���ه‌وه‌ی‌ ئ���ه‌و مووچ���ه‌ی‌‬ ‫خانه‌نش���ینییه‌ له‌په‌رله‌مانتارێك���ی‌‬ ‫كوردس���تان ده‌كات كه‌ به‌شێوه‌یه‌كی‌‬ ‫نایاس���ایی‌ وه‌ریگرتووه‌‪ ،‬ب���ه‌و پێیه‌ی‌‬ ‫به‌پل���ه‌ی‌ لی���وای‌ خانه‌نش���ین مانگی‌‬ ‫زیاتر ل���ه‌‪ 3‬ملیۆن دیناری‌ وه‌رگرتووه‌‪،‬‬ ‫جگ���ه‌ له‌مووچ���ه‌ی‌ په‌رله‌مانتاریه‌كه‌‪،‬‬ ‫به‌اڵم ناوب���راو ده‌ڵێت "ته‌نها مووچه‌ی‌‬ ‫په‌رله‌مانتاریه‌كه‌م وه‌رده‌گرم"‪.‬‬

‫س���لێمانی‌‪ ،‬ئاوێنه‌‪ :‬به‌ڕێوه‌به‌رایه‌ت ‌‬ ‫ی‬ ‫گشتی‌ خانه‌نشین داوای‌ گه‌ڕاندنه‌وه‌ی‌‬ ‫ئ���ه‌و مووچ���ه‌ی‌ خانه‌نش���ینییه‌‬ ‫له‌په‌رله‌مانتاری‌ س���ه‌ر به‌فراكس���یۆنی‌‬ ‫گ���ۆڕان له‌په‌رله‌مان���ی‌ كوردس���تان‬ ‫"ش���ێرزاد عه‌بدولحافی���ز" ده‌كات كه‌‬ ‫زیاتر له‌دوو س���اڵه‌ له‌پ���اڵ‌ مووچه‌ی‌‬ ‫په‌رله‌مانتاریه‌كه‌ی���دا به‌پێچه‌وان���ه‌ی‌‬ ‫یاس���اوه‌ وه‌ریگرت���ووه‌‪ ،‬ك���ه‌ مانگانه‌‬ ‫ب���ڕی‌ ‪ 3‬ملیۆن‌و ‪ 683‬ه���ه‌زار دیناری‌‬

‫وه‌رگرت���ووه‌ ك���ه‌ به‌پله‌ی‌ س���ه‌ربازی ‌‬ ‫ی‬ ‫"لیوا" خانه‌نش���ین كراوه‌‪ ،‬به‌اڵو ناوبراو‬ ‫ئه‌وه‌ ره‌تده‌كاته‌وه‌‪.‬‬ ‫شێرزاد عه‌بدولحافیز له‌به‌دواداچوونی‌‬ ‫ئاوێن���ه‌دا ته‌نها ئ���ه‌وه‌ی‌ راگه‌یاند كه‌‬ ‫"دوای‌ بوون���م به‌په‌رله‌مانت���ار ته‌نه���ا‬ ‫موچه‌ی‌ په‌رله‌مانتاریی‌ وه‌رده‌گرم"‪.‬‬ ‫ش���ێرزاد عه‌بدولحافیز پێش ئه‌وه‌ی‌‬ ‫ببێته‌ په‌رله‌مانتار‪ ،‬سه‌رۆكی‌ ئه‌نجومه‌نی‌‬ ‫پارێزگای‌ سلێمانی‌ بوو‪.‬‬

‫مۆڵه‌تی‌ كاركردن له‌دوو‬ ‫رێستۆرانت وه‌رده‌گیرێته‌وه‌‬ ‫به‌ڕێوه‌ب���ه‌ری‌ كاروب���اری‌ گه‌ش���تیار ‌‬ ‫ی‬ ‫ئاشكرایده‌كات كه‌ هه‌ر شوێنێك مۆڵه‌تی‌‬ ‫ئه‌وانی‌ هه‌بێت‌و دووجار به‌هۆی‌ سه‌رپێچی‌‬ ‫له‌ڕێنماییه‌ ته‌ندروستیه‌كانه‌وه‌ دابخرێ‌‪،‬‬ ‫ئه‌وا مۆڵه‌ته‌كه‌ی‌ هه‌ڵده‌وه‌ش���ێنرێته‌وه‌‌و‬ ‫له‌میانه‌ی‌ جێبه‌جێكردنی‌ ئه‌م بڕیاره‌شدا‬ ‫هه‌ردوو رێستۆرانتی‌ ئه‌ستێره‌‌و ئه‌بوهاجه‌ر‬ ‫مۆڵه‌تیان بۆ نوێ‌ ناكرێته‌وه‌‪.‬‬ ‫س���لێمانی‌‪ ،‬ئاوێن���ه‌‪ :‬به‌ڕێوه‌ب���ه‌ری‌‬ ‫كاروب���اری‌ گه‌ش���تیاری‌‪ ،‬مس���ته‌فا‬ ‫حه‌مه‌ڕه‌حیم به‌ئاوێنه‌ی‌ راگه‌یاند به‌پێی‌‬ ‫ئاماره‌كان���ی‌ به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تی‌ كاروباری‌‬ ‫گه‌شتیاری‌ سلێمانی‌‪ ،‬له‌شاری‌ سلێمانیدا‬

‫‪ 153‬رێس���تۆرانت‌و یانه‌ی‌ خواردنه‌وه‌‌و‬ ‫خواردن���گا‌و فاس���تفود مۆڵه‌ت��� ‌‬ ‫ی‬ ‫گه‌ش���تیارییان هه‌یه‌‌و له‌ماوه‌ی‌ ش���ه‌ش‬ ‫مانگی‌ یه‌كه‌می‌ ئه‌مساڵدا ‪ 120‬شوێنیان‬ ‫غه‌رامه‌ كراون‌و ‪ 31‬شوێنیشیان به‌هۆی‌‬ ‫س���ه‌رپێچی‌ جۆراوج���ۆره‌وه‌ داخراون‪.‬‬ ‫هه‌روه‌ه���ا وتیش���ی‌ "ه���ه‌ر ش���وێنێك‬ ‫دووجار به‌هۆی‌ س���ه‌رپێچی‌ له‌ڕێنماییه‌‬ ‫ته‌ندروس���تیه‌كانه‌وه‌ دابخ���رێ‌‪ ،‬ئ���ه‌وا‬ ‫مۆڵه‌ته‌ك���ه‌ی‌ هه‌ڵده‌وه‌ش���ێنرێته‌وه‌‌و‬ ‫به‌م هۆی���ه‌وه‌ ه���ه‌ردوو رێس���تۆرانتی‌‬ ‫ئه‌ستێره‌‌و ئه‌بوهاجه‌ر مۆڵه‌تیان بۆ نوێ‌‬ ‫ناكرێته‌وه‌"‪.‬‬

‫فۆتۆ‪ :‬تایبه‌ت‬

‫له‌ده‌وڵه‌تی یاساوه‬ ‫‌ بۆ ده‌وڵه‌تی‬ ‫فه‌رمانڕه‌وا‬

‫»» ‪13‬‬

‫بارزانی‌و‬ ‫‌فه‌یسبوك‌و‬ ‫بێڕه‌وشتی‬ ‫»» ‪6‬‬ ‫ریکالم‬

‫ناونیشان‪ :‬سلێمانی گه‌ڕه‌کی شۆڕش ‪ 101‬شه‌قامی ‪2‬سالم خانووی ‪ 56‬ته‌له‌فۆن‪ 2136622 3210501 3210502 :‬هه‌ولێر ‪ ،‬فولکه‌ی کوران ‪ -‬به‌رامبه‌ر نه‌خۆشخانه‌ی ژینی تایبه‌ت (مۆبایل)‪ 07504531388 :‬‬

‫ئاریافۆن‪ 2560031 :‬کۆمپانیای باڵڤ پەیک ئاوێنە دابەش دەکات‬

‫نرخی ‪ 1000‬دینار ‬

‫تیراژ ‪4500 :‬‬

‫‪2‬‬

‫هه‌واڵ‬

‫)‪ )341‬سێشه‌مم ‌ه ‪2012/9/4‬‬

‫ی سلێمانی‌‪:‬‬ ‫به‌ڕێوه‌به‌ری‌ پۆلیسی‌ گرتن‌و گواستنه‌وه‌ ‌‬

‫قه‌ره‌باڵغی‌ زیندان له‌پێشبینیی ئێم ‌ه ده‌رچووه‌‬ ‫ئا‪ :‬ئاوێنه‌‬

‫له‌و كاته‌وه‌ی‌ پالنه‌ نوێیه‌كه‌ی‌‬ ‫پۆلیسی‌ سلێمانی‌ ده‌ستیپێكردووه‌ بۆ‬ ‫ئاساییكردنه‌وه‌ی‌ بارودۆخی‌ ناوشار‪،‬‬ ‫گرتوخانه‌ی‌ به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تی‌ گرتن‌و‬ ‫گواستنه‌وه‌ی‌ سلێمانی‌ قه‌ره‌باڵغییه‌كی‌‬ ‫زۆری‌ به‌خۆوه‌ بینیوه‌ كه‌ له‌پێشبینی‌‬ ‫به‌رپرسه‌كانیدا نه‌بووه‌‪.‬‬ ‫له‌هه‌فته‌ی‌ رابردوه‌وه‌ به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تی‌‬ ‫پۆلیسی‌ س����لێمانی‌ به‌پالنێكی‌ نوێو‌ه‬ ‫كار ده‌كات بۆ راگرتنی‌ ئارامی‌ ناوشار‌و‬ ‫بۆ ئه‌و مه‌به‌س����ته‌ش شه‌و‌و رۆژ بازگه‌‬ ‫له‌ش����وێنه‌كان دان����راون‌و تائێس����تاش‬ ‫ده‌س����تگیراوه‌ به‌سه‌ر ش����ه‌ش پارچه‌‬ ‫چه‌ك����ی‌ ب����ێ مۆڵ����ه‌ت‪ ،‬به‌ڕێوه‌به‌ری‌‬ ‫گرتوخان����ه‌ی‌ گرتن‌و گواس����تنه‌وه‌ش‬ ‫رایده‌گه‌یه‌نێت كه‌ دوێنێ‌ (دووشه‌ممه‌)‬ ‫‪ 385‬راگیراوی����ان ال بووه‌ كه‌ ئه‌وه‌ش‬ ‫رێژه‌یه‌كی‌ زۆر بووه‌‪.‬‬ ‫وته‌بێژی‌ به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تی‌ پۆلیس����ی‌‬ ‫س����لێمانی‌‪ ،‬نه‌قیب سه‌ركه‌وت ئه‌حمه‌د‬ ‫له‌لێدوانێكدا بۆ ئاوێن����ه‌ رایگه‌یاند كه‌‬ ‫م����اوه‌ی‌ ‪ 10‬رۆژه‌ كار له‌س����ه‌ر پالن����ه‌‬ ‫ئه‌منیی����ه‌ نوێیه‌كه‌یان ده‌ك���� ‌هن‌و له‌و‬ ‫كاته‌ش����ه‌وه‌ ده‌س����تیان به‌سه‌ر شه‌ش‬ ‫فۆتۆ‪ :‬شاخه‌وان مه‌حمود‬ ‫پارچه‌ چه‌ك����ی‌ بێ مۆڵه‌ت����دا گرتووه‌ به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تی پۆلیسی گرتن‌و گواستنه‌وه‌ی سلێمانی ‬ ‫ك����ه‌ ده‌مانچه‌ن‌و ئ����ه‌و كه‌سانه‌ش����ی‌‬ ‫هه‌روه‌ها به‌ڕێوه‌به‌ری‌ پۆلیسی‌ گرتن‌و زۆربون����ی‌ كێش����ه‌ كۆمه‌اڵیه‌تییه‌كان‌و‬ ‫س����ه‌رپێچییان كردبێت ره‌وانه‌ی‌ بنكه‌‌و پالن ‌ه ئه‌منییه‌كان سه‌ركه‌وتووه‌‪ ،‬ناوبراو‬ ‫كه‌رته‌كانی‌ پۆلیس‌و پۆلیسی‌ هاتووچۆ وتی‌ "خه‌ڵك له‌ڕاگه‌یاندنه‌كانه‌وه‌ ده‌ڵێن گواستنه‌وه‌ی‌ س����لێمانی‌‪ ،‬عه‌مید هیوا ئه‌و ب����اره‌ ئه‌منیی����ه‌ی‌ له‌س����لێمانیدا‬ ‫پالنه‌ ئه‌منییه‌كه‌مان سه‌ركه‌وتو بووه‌‌و ش����ێخ عه‌لی‌ له‌لێدوانێكدا ب����ۆ ئاوێنه‌ گیراوه‌ته‌به‌ر زیندان زۆر قه‌ره‌باڵغ بووه‌‬ ‫كراون‪.‬‬ ‫رایگه‌یان����د كه‌ له‌م ماوه‌ی����ه‌دا به‌هۆی‌ به‌جۆرێك كه‌ له‌پێش����بینیی‌ ئه‌وانیش‬ ‫س����ه‌باره‌ت به‌وه‌ی‌ كه‌ ت����ا چه‌ندێك پێیان خۆشه‌ بۆ ئه‌و پالنه‌"‪.‬‬

‫ده‌رچ����ووه‌‌و وت����ی‌ "قه‌ره‌باڵغی‌ زیندان‬ ‫له‌پێشبینی‌ ئێمه‌ش ده‌رچووه‌‪ ،‬دوێنێ‌‬ ‫(دووش����ه‌ممه‌) ‪ 385‬راگی����راو هه‌بووه‌‬ ‫له‌كاتێكدا له‌ماوه‌كانی‌ له‌ڕابردودا له‌‪220‬‬ ‫تا ‪ 250‬راگیراو تێنه‌په‌ڕیوه‌"‪.‬‬ ‫دانان����ی‌ پالنه‌ ئه‌منیی����ه‌ نوێیه‌كه‌ی‌‬ ‫پۆلیسی‌ س����لێمانی‌ دوای‌ ئه‌و زنجیره‌‬ ‫روداوان���� ‌ه هات كه‌ له‌مانگ����ی‌ رابردودا‬ ‫روبه‌ڕوی‌ ش����اری‌ س����لێمانی‌ بووه‌ هه‌ر‬ ‫له‌كوشتنی‌ پیاوێكی‌ ته‌مه‌ن ‪ 60‬ساڵ‌‌و‬ ‫س����ه‌ربڕینی‌ خێزانێكی‌ س����ێ‌ كه‌س����ی‌‬ ‫ی سپیكه‌‪.‬‬ ‫له‌گه‌ڕه‌كی‌ كان ‌‬ ‫بۆ ئه‌و مه‌به‌س����ته‌ش پێنجشه‌ممه‌ی‌‬ ‫رابردوو جێگری‌ س����ه‌رۆكی‌ حكومه‌ت‪،‬‬ ‫عیم����اد ئه‌حم����ه‌د له‌كۆبونه‌وه‌یه‌كیدا‬ ‫له‌گ����ه‌ڵ‌ بری����كاری‌ وه‌زی����ری‌ ناوخۆ‌و‬ ‫پارێ����زگاری‌ س����لێمانی‌‌و به‌رپرس����ه‌‬ ‫ئه‌منییه‌كان جه‌ختیكرده‌وه‌ كه‌ ده‌بێت‬ ‫دیارده‌ی‌ هه‌ڵگرتنی‌ چه‌كی‌ بێ مۆڵه‌ت‬ ‫بنه‌بڕ بكرێت‪.‬‬ ‫هه‌ر له‌و باره‌یه‌وه‌‌و رۆژی‌ یه‌كشه‌ممه‌ی‌‬ ‫راب����ردوو ل����ه‌دادگای‌ س����لێمانی‌‪،‬‬ ‫به‌ئاماده‌بونی‌ به‌شێك له‌دادوه‌ره‌كان‌و‬ ‫داواكاری‌ گش����تی‌‌و به‌رپرسانی‌ شاری‌‬ ‫س����لێمانی‌‪ ،‬كۆبونه‌وه‌یه‌ك سازكراوه‌‌و‬ ‫تیایدا بڕیاردراوه‌ كه‌ بازاڕی‌ چه‌كفرۆشان‬ ‫دابخ����رێ‌‌و داتای‌ تۆمه‌تب����اران بكرێ‌‌و‬ ‫واته‌ ئه‌و كه‌سانه‌ی‌ ده‌گیرێن به‌ئاسانی‌‬ ‫ئازاد نه‌كرێن‌و مه‌فره‌زه‌كانی‌ پۆلیسیش‬ ‫به‌ش����ه‌و‌و رۆژ بگه‌ڕێ����ن به‌تایبه‌تی‌ بۆ‬ ‫چه‌كی‌ بێ مۆڵه‌ت‪ ،‬هه‌روه‌ها له‌شوێنه‌‬ ‫گشتییه‌كانیشدا خه‌ڵكی‌ ئه‌منی‌ به‌جلی‌‬ ‫ئاساییه‌وه‌ دابنرێن‪.‬‬

‫هه‌فته‌ ‌ی داهاتوو‬ ‫وه‌زیر‌ه كورده‌كان له‌دژ ‌ی‬ ‫ی كوردستان ده‌نگ ده‌ده‌ن كۆمه‌ڵ ‌ی ئیسالم ‌ی‬ ‫هه‌رێم ‌‬ ‫كۆنفرانس سازده‌كات‬ ‫ی‬ ‫ئه‌نجومه‌ن���ی‌ وه‌زیرانی‌ عێ���راق به‌كۆ ‌‬ ‫ی لێپێچینه‌و‌ه‬ ‫ی لیژن ‌ه ‌‬ ‫ده‌نگ راسپارده‌كان ‌‬ ‫له‌س���ه‌ردانی‌ داود ئۆغل���ۆ بۆ كه‌ركوك‬ ‫ی‬ ‫په‌س���ه‌ند ده‌كات‌و ئه‌ندامێكی‌ لیژنه‌ ‌‬ ‫په‌یوه‌ندییه‌كان���ی‌ ده‌ره‌وه‌ش ده‌ڵێ���ت‬ ‫"نه‌ده‌بوو وه‌زیر‌ه كورده‌كان هه‌رێمیان‬ ‫تووشی‌ ئیحراجی‌ بكردایه‌"‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ی وه‌زیران ‌‬ ‫به‌غدا‪ ،‬ئاوێنه‌‪ :‬ئه‌نجومه‌ن ‌‬ ‫ی‬ ‫ی رۆژ ن���ور ‌‬ ‫عێ���راق به‌س���ه‌رۆكایه‌ت ‌‬ ‫ی‬ ‫شاوه‌یش به‌كۆی‌ ده‌نگ راسپارده‌كان ‌‬ ‫ی‬ ‫لیژن���ه‌ی‌ لێكۆڵین���ه‌و‌ه له‌س���ه‌ردان ‌‬ ‫ی توركیا بۆ كه‌ركوك‬ ‫وه‌زی���ری‌ ده‌ره‌وه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ژماره‌ س���ێ ‌‬ ‫په‌س���ه‌ند كرد‌و له‌خاڵ ‌‬ ‫ئه‌م راسپاردانه‌دا هاتوو‌ه ك ‌ه جارێكیتر‬ ‫ی‬ ‫هه‌رێم بۆی‌ نیی ‌ه س���ه‌ربه‌خۆ پێشواز ‌‬

‫ریکالم‬

‫ی بیانی‌ بكات‪ .‬هه‌روه‌ها‬ ‫له‌هیچ شاندێك ‌‬ ‫خاڵێكیت���ری‌ كۆنوس���ی‌ ئ���ه‌م لیژنه‌ی ‌ه‬ ‫ب���اس له‌و‌ه ده‌كات پارێزگاری‌ كه‌ركوك‬ ‫ی‬ ‫ی سه‌رۆك وه‌زیران ‌‬ ‫له‌الیه‌ن پاسه‌وانه‌كان ‌‬ ‫ی‬ ‫هه‌رێمه‌و‌ه ئاگاداركراوه‌ته‌و‌ه له‌سه‌ردان ‌‬ ‫ی‬ ‫داود ئۆغڵ���ۆ ب���ۆ كه‌رك���وك‌و له‌كات ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ئه‌من ‌‬ ‫س���ه‌ردانه‌كه‌دا هیچ ده‌زگایه‌ك ‌‬ ‫ئاگادار نه‌كراوه‌ته‌وه‌‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ی په‌یوه‌ندیه‌كان ‌‬ ‫ی لیژن���ه‌ ‌‬ ‫ئه‌ندام��� ‌‬ ‫ده‌ره‌وه‌ له‌په‌رله‌مان���ی‌ عێ���راق‪ ،‬ئ���ااڵ‬ ‫ی‬ ‫ی به‌ئاوێنه‌ی‌ راگه‌یاند "جێگا ‌‬ ‫تاڵه‌بان��� ‌‬ ‫ی كورد‬ ‫سه‌رس���وڕمانه‌ هی���چ وه‌زیرێك ‌‬ ‫ی ل���ه‌م راس���پاردانه‌ نه‌گرتو‌ه‬ ‫ئیعتراز ‌‬ ‫ی‬ ‫ی تێدای���ه‌ دژ ‌‬ ‫له‌كاتێك���دا ره‌خن��� ‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫ی سه‌رۆك ‌‬ ‫هه‌رێم‌و بڕگ ‌هی‌ پاسه‌وانه‌كان ‌‬

‫ی هه‌ولێری���ش‬ ‫حكوم���ه‌ت‌و پارێ���زگار ‌‬ ‫ی‬ ‫ئیحراجك���ه‌ره‌"‪ .‬تاڵه‌بان���ی‌ وتیش��� ‌‬ ‫"به‌داخه‌وه‌ راسپارده‌كان به‌كۆی‌ ده‌نگ‬ ‫ی یاس���اییه‌و‌ه‬ ‫په‌س���ه‌ندكراون‌و له‌ڕوو ‌‬ ‫ده‌بێت هه‌رێم ئیلتیزامی‌ پێو‌ه بكات"‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ی وه‌زی���ر ‌‬ ‫له‌پ���اش س���ه‌ردانه‌كه‌ ‌‬ ‫ی كه‌ركوك‪،‬‬ ‫ده‌ره‌وه‌ی‌ توركیا بۆ ش���ار ‌‬ ‫ی ب���ۆ‬ ‫ی عێ���راق لیژنه‌یه‌ك��� ‌‬ ‫حكومه‌ت��� ‌‬ ‫لێكۆڵین���ه‌و‌ه پێكهێن���ا ك��� ‌ه حس���ێن‬ ‫ی س���ه‌رۆكایه‌تی‌ كردووه‌‌و‬ ‫شه‌هرس���تان ‌‬ ‫ی‬ ‫ئه‌ندامه‌كان���ی‌ بریتی‌ ب���وون له‌وه‌زیر ‌‬ ‫ی ناوخۆ‪،‬‬ ‫ی وه‌زیر ‌‬ ‫گواس���تنه‌وه‌‪ ،‬بریكار ‌‬ ‫ی ده‌وڵ ‌هت‌و‬ ‫ی وه‌زی���ر ‌‬ ‫تۆره���ان موفت��� ‌‬ ‫ی ده‌ره‌وه‌‌و‬ ‫وه‌لید ش���ه‌لتاغ له‌وه‌زاره‌ت��� ‌‬ ‫ی سه‌رۆك وه‌زیران‪.‬‬ ‫ی یاسای ‌‬ ‫راوێژكارێك ‌‬

‫ی (‪9‬و ‪)10‬ی‌ ئه‌م‬ ‫وا بڕی���ار‌ه له‌ڕۆژان��� ‌‬ ‫ی‬ ‫ی هه‌ولێ���ر‪ ،‬كۆمه‌ڵ ‌‬ ‫مانگه‌دا‌و له‌ش���ار ‌‬ ‫ی سازبكات‪.‬‬ ‫ی خۆ ‌‬ ‫ئیسالمی‌ كۆنفرانس ‌‬ ‫ی‬ ‫س���لێمانی‌‪ ،‬ئاوێنه‌‪ :‬وته‌بێژ‌و ئه‌ندام ‌‬ ‫ی سیاس���ی‌ كۆمه‌ڵی‌ ئیسالمی‌‪،‬‬ ‫مه‌كته‌ب ‌‬ ‫محه‌م���ه‌د حه‌كی���م له‌لێدوانێك���دا ب���ۆ‬ ‫ی داهاتوو‬ ‫ئاوێن ‌ه رایگه‌یان���د كه‌ هه‌فت ‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫ی مانگدا كۆنفرانس ‌‬ ‫له‌ڕۆژانی‌ (‪9‬و ‪‌ )10‬‬ ‫حیزبه‌كه‌ی���ان له‌ش���اری‌ هه‌ولێر س���از‬ ‫ده‌كه‌ن‌و ئامانجیشیان پێداچونه‌وه‌ی ‌ه به‌و‬ ‫ی رابردودا‬ ‫ی دوو س���اڵ ‌‬ ‫كارانه‌ی‌ له‌ماو‌ه ‌‬ ‫له‌دوای‌ كۆنگره‌ی‌ حیزبه‌كه‌یان كردویانه‌‌و‬ ‫ی نوێی ‌ه‬ ‫ی تێبینی‌‌و پێشنیار ‌‬ ‫خستنه‌ڕوو ‌‬ ‫بۆ دوو ساڵی‌ ئاینده‌یان‪.‬‬

‫له‌سه‌ر ئه‌ندامێت ‌ی ‪140‬‬ ‫پارتی‌‌و یه‌كێت ‌ی ده‌بێته‌ كێشه‌یان‬ ‫به‌هۆی‌ كێبه‌ركێی‌ حیزبایه‌تی‌ له‌نێوان ك���ورد كه‌وت���ووه‌ كه‌ س���ه‌رۆكه‌كه‌ی‌‌و‬ ‫پارت���ی‌‌و یه‌كێتی‌ پارێ���زگای‌ كه‌ركوك ئه‌ندامێك���ی پارت���ی‌ بردوییه‌ت���ی‌ به‌و‬ ‫به‌ب���ێ نوێنه‌ر ده‌مێنێت���ه‌وه‌ له‌لیژنه‌ی‌ پاس���اوه‌ی‌ ژم���اره‌ی‌ كورس���ییه‌كانی‌‬ ‫چاودێری‌ جێبه‌جێكردنی‌ ماده‌ی‌ ‪‌140‬و پارت���ی‌ له‌په‌رله‌م���ان له‌ه���ی‌ یه‌كێتی‌‬ ‫په‌رله‌مانتارێك���ی‌ ئه‌و ش���اره‌ش داوا زیاتره‌‌و به‌هۆی‌ ئه‌وه‌ش���ی‌ ئه‌ندامه‌كه‌ی‌‬ ‫له‌بارزان���ی‌ ده‌كات رێگه‌ له‌و ملمالنێیه‌ یه‌كێتی‌ خه‌ڵك���ی‌ س���نوری‌ دیاله‌یه‌‌و‬ ‫دوانه‌كه‌ی‌ پارتیش خه‌ڵكی‌ موس���ڵن‪،‬‬ ‫بگرێت‪.‬‬ ‫به‌غ���دا‪ ،‬ئاوێن���ه‌‪ :‬س���ه‌رچاوه‌یه‌كی‌ ك���وردی‌ كه‌ركوك به‌ب���ێ نوێنه‌ر له‌م‬ ‫ئاگادار له‌په‌رله‌مانی‌ عێراق بۆ ئاوێنه‌ی‌ لیژنه‌یه‌دا ماوه‌ته‌وه‌‪ .‬له‌په‌یوه‌ندییه‌كی‌‬ ‫رونك���رده‌وه‌ له‌ك���ۆی‌ ‪ 17‬ئه‌ندام���ی‌ ته‌له‌فۆنی���دا په‌رله‌مانت���اری‌ نوێنه‌ری‌‬ ‫ی كه‌ركوك‪ ،‬ئ���ااڵ تاڵه‌بان���ی‌ به‌ئاوێنه‌ی‌‬ ‫لیژن���ه‌ی‌ چاودێ���ری‌ جێبه‌جێكردن��� ‌‬ ‫م���اده‌ی‌ ‪ 140‬س���ێ ئه‌ن���دام ب���ه‌ر راگه‌یاند "كرۆكی‌ ‪ 140‬شاری‌ كه‌ركوكه‌‪،‬‬

‫كه‌چ���ی‌ هیچ نوێنه‌ری‌ له‌لیژنه‌كه‌ نییه‌‌و‬ ‫چۆن ده‌كرێت ته‌نه���ا له‌به‌ر ئه‌وه‌ی‌ ‪5‬‬ ‫نوێنه‌ره‌كه‌ی‌ كه‌ركوك سه‌ر به‌یه‌كێتین‪،‬‬ ‫ك���وردی‌ ئ���ه‌م ش���اره‌ به‌ب���ێ نوێنه‌ر‬ ‫بمێنێته‌وه‌"‪ .‬هه‌روه‌ها وتیشی‌ "دیاله‌ش‬ ‫بۆ كورد هه‌ر گرنگه‌‌و قه‌زای‌ خانه‌قینی‌‬ ‫تێده‌كه‌وێت بۆی���ه‌ ئێمه‌ وه‌كو یه‌كێتی‌‬ ‫ناتوانین نوێنه‌ری‌ خۆم���ان له‌لیژنه‌كه‌‬ ‫كه‌ حه‌س���ه‌ن جیهاده‌‌و خه‌ڵكی‌ ئه‌وێیه‌‬ ‫بگۆڕین بۆیه‌ پێویسته‌ سه‌رۆكی‌ هه‌رێم‬ ‫ته‌ده‌خول بكات‌و ئه‌م ملمالنێ حیزبییه‌‬ ‫قبوڵ نه‌كات"‪.‬‬

‫‪ 175‬مامۆستا مۆڵه‌ت ‌ی خوێندن وه‌رده‌گرن‬ ‫ی‬ ‫به‌رپرسی‌ به‌ش���ی‌ مۆڵه‌ت له‌وه‌زاره‌ت ‌‬ ‫پ���ه‌روه‌رده‌‪ ،‬رایگه‌یاند تائێس���تا ‪175‬‬ ‫مامۆس���تا مۆڵه‌تی‌ خوێن���دن دراون‌و‬ ‫ده‌ڵێ���ت "ه���ه‌ر مامۆس���تایه‌كیش بۆ‬ ‫ی خوێندن‬ ‫ئه‌مس���اڵ نه‌توانێت ئۆف���ه‌ر ‌‬ ‫وه‌رگرێت مۆڵه‌ته‌كه‌ی‌ بۆ دواده‌خرێت"‪.‬‬ ‫ی‬ ‫هه‌ولێر‪ ،‬ئاوێنه‌‪ :‬به‌رپرس���ی‌ به‌ش��� ‌‬ ‫ی پ���ه‌روه‌رده‌‪،‬‬ ‫مۆڵ���ه‌ت له‌وه‌زاره‌ت��� ‌‬

‫ی‬ ‫م‪.‬عه‌بدولواحی���د محه‌م���ه‌د حاج��� ‌‬ ‫ی ئه‌و‬ ‫به‌ئاوێن���ه‌ی‌ راگه‌یان���د ژم���ار‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫ی پ���ار مۆڵه‌ت ‌‬ ‫مامۆس���تایانه‌ی‌ س���اڵ ‌‬ ‫خوێندن درابوون ‪ 425‬مامۆس���تابوون‌و‬ ‫له‌مس���اڵدا تائێستا گه‌ش���توه‌ت ‌ه ‪175‬‬ ‫ی "ه���ه‌ر‬ ‫مامۆس���تا‪ .‬ناوب���راو وتیش��� ‌‬ ‫ی‬ ‫ی مۆڵه‌ت���دراو ئۆف���ه‌ر ‌‬ ‫مامۆس���تایه‌ك ‌‬ ‫زانكۆك��� ‌هی‌ دوابكه‌وێ���ت‪ ،‬ئه‌توانێ���ت‬

‫مۆڵه‌ته‌ك���ه‌ی‌ دوابخات بۆ س���اڵێكیتر‌و‬ ‫باشتره‌ ئێمه‌ی‌ ئاگادار بكاته‌وه‌"‪.‬‬ ‫ی په‌روه‌رده‌‪ ،‬ئه‌و‬ ‫ی وه‌زاره‌ت ‌‬ ‫به‌بڕی���ار ‌‬ ‫ی مۆڵه‌تی‌ خوێندن ده‌درێن‬ ‫مامۆستایانه‌ ‌‬ ‫موچه‌ی‌ ته‌واویان ب���ۆ خه‌رجده‌كرێت‌و‬ ‫ی‬ ‫م‪.‬عه‌بدولواحی���د ده‌ڵێ���ت "م���اوه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫مۆڵه‌ته‌كه‌ دوو ساڵه‌‌و به‌پێی‌ پێویست ‌‬ ‫خوێندنیش ده‌كرێت درێژ بكرێته‌وه‌"‪.‬‬

‫ئاوێنه‌ی روداوه‌کان‬

‫پارتی له‌ته‌نیاییدا‬ ‫شوان محه‌مه‌د‬ ‫پارت���ی دیموکرات���ی کوردس���تان ک��� ‌ه‬ ‫له‌هه‌ڵبژاردنی ته‌موزی ‪2009‬وه‌‌ تا ئه‌مڕۆ‬ ‫خۆی به‌گه‌وره‌ترین هێزی سیاسی هه‌رێم‬ ‫ده‌زانێ���ت‌‪ ،‬هیچ کاتێک هێنده‌ی ئێس���تا‬ ‫که‌ن���ار نه‌که‌وت���ووه‌و له‌ته‌نیاییدا ژیانی‬ ‫سیاسی خۆی به‌سه‌ر نابات‌‪.‬‬ ‫له‌سه‌ر ئاستی هه‌رێم په‌یوه‌ندییه‌کانی‬ ‫پارت���ی له‌گ���ه‌ڵ هێ���زه‌ سیاس���ییه‌کان‬ ‫له‌ئاس���تێکی خراپدایه‪ .‬له‌دروستبوونی‬ ‫کابین���ه‌ی حه‌وته‌مه‌وه تا ئێس���تا پارتی‬ ‫دووج���ار داوای له‌یه‌کگرت���وو‌ کۆمه‌ڵی‬ ‫ئیس�ل�امی کردووه‌ به‌ش���داری حکومه‌ت‬ ‫بک���ه‌ن‪ ،‬جگ���ه‌ له‌وه‌اڵمێک���ی س���اردو‬ ‫ده‌س���تبه‌رووه‌نان هی���چ وه‌اڵمێکی تری‬ ‫ده‌ست نه‌که‌وتووه‌‪.‬‬ ‫گۆڕان که‌ ماوه‌ی س���ێ مانگ مۆ‌ڵه‌تی‬ ‫دابوو به‌ نێچیرڤان بارزانی تا کاربکات‌و‬ ‫هه‌ندێ���ک ل���ه‌و به‌ڵێنانه‌ی داب���ووی به‌‬ ‫ئۆپۆزس���یۆن جێبه‌جێی بکات‪ ،‬هیچیانی‬ ‫نه‌کردوو‪ ،‬ماوه‌یه‌که‌ میدیای گۆڕان ئه‌وه‌ی‬ ‫ده‌یکات به‌ پارت���ی‌و کابینه‌ی حه‌وته‌م‪،‬‬ ‫رۆژانی کابینه‌ی شه‌ش���ه‌ممان بیردێته‌وه‌‬ ‫که‌چییان به‌ به‌رهه‌م ساڵح ده‌کرد‪.‬‬ ‫پارتی که‌ ته‌نها یه‌کێتی به‌ده‌س���ته‌وه‌‬ ‫ماوه‌‪ ،‬هیچ کاتێ���ک جه‌ماوه‌ری یه‌کێتی‬ ‫هێنده‌ی ئێس���تا له‌س���ه‌رکردایه‌تیه‌که‌ی‬ ‫نیگ���ه‌ران نیی���ه‌و پێی���ان وای���ه‌ ک���ه‬ ‫س���ه‌رکردایه‌تیه‌که‌یان له‌س���ه‌ر حسابی‬ ‫سیاس���ه‌ت‌و به‌رژه‌وه‌ندیه‌کان���ی یه‌کێتی‬ ‫‌ته‌س���لیمی پارتی ب���وون‌‪ ،‬ه���ه‌ر بۆیه‌‬ ‫به‌ئاش���کرا داوای پێداچوون���ه‌وه‌و بگره‌‬ ‫هه‌ڵوه‌ش���انه‌وه‌ی رێککه‌وتنی ستراتیژی‬ ‫ده‌که‌ن‪.‬‬ ‫له‌س���ه‌ر ئاس���تی عێ���راق‪ ،‬پ���اش‬ ‫شکس���تهێنانی متمان���ه‌ س���ه‌ند‌نه‌وه‬ ‫له‌مالیک���ی‪ ،‬ل���ه‌دوای روخان���ی رژێمی‬ ‫پێش���ووه‌وه‌‌ هیچ کاتێک هێنده‌ی ئێستا‬ ‫په‌یوه‌ندییه‌کانی پارتی له‌گه‌ڵ ش���یعه‌دا‬ ‫خراپ نه‌ب���ووه‌‪ ،‬تا دوێنێ ک���ه‌ هه‌ولێر‬ ‫بووبوو به‌و ش���اره‌ی هێزه‌ عێراقییه‌کانی‬ ‫به‌ی���ه‌ک ده‌گه‌یاند‪ ،‬ئێس���تا ش���یعه‌ وا‬ ‫ده‌ڕوانێت���ه‌ هاوپه‌یمانه‌که‌ی له‌ه ‌هو‌لێر که‬ ‫له‌پشته‌وه‌ خه‌نجه‌ریان لێده‌دات‪.‬‬ ‫له‌س���ه‌ر ئاس���تی هه‌رێمایه‌تی‪ ،‬پارتی‬ ‫هێنده‌ په‌یوه‌ندییه‌کان���ی له‌گه‌ڵ ئێراندا‬ ‫خراپ���ه‌‪ ،‬له‌مڕۆدا بوێری ناکات که‌س���ی‬ ‫دووه‌می حیزبه‌ک���ه‌ی‪ ،‬نێچیرڤان بارزانی‬ ‫که‌ به‌ئه‌ندازیاری په‌یوه‌ندی نێوان ئێران‌و‬ ‫پارتی ناس���راوه‌‪ ،‬بنێرێ���ت بۆ ئه‌و واڵته‌‬ ‫بۆ چاککردن‌و سه‌رله‌نوێ رێکخستنه‌وه‌ی‬ ‫ئه‌و په‌یوه‌ندیانه‌‪.‬‬ ‫پارتی که‌ ئه‌مڕۆ خۆی واپیشانده‌دات‬ ‫په‌یوه‌ندیه‌کانی له‌هه‌موو کاتێک باشتره‌‬ ‫له‌گ���ه‌ڵ تورکی���ادا‪ ،‬س���ه‌رباری ئه‌وه‌ی‬ ‫له‌واقیعدا تا ئێس���تا ئ���ه‌و په‌یوه‌ندیانه‌‬ ‫له‌خزمه‌ت���ی سیاس���ه‌ت‌و به‌رژه‌وه‌ندی���ه‌‬ ‫ئابورییه‌کانی تورکی���ادا بووه‪ ،‬هاوکات‬ ‫ئ���ه‌م په‌یوه‌ندیان���ه‌ به‌ئێستاش���ه‌وه‬ ‫له‌هه‌ڵکش���ان‌و داکش���اندایه‌‪ .‬تورکی���ا‬ ‫ده‌یه‌وێت وه‌ک دۆس���تێكی کۆنترۆڵکراو‬ ‫شه‌ڕی سیاسی پارتی ئاشتی‌و دیموکراتی‬ ‫کوردستانی تورکیاو ش���ه‌ڕی سه‌ربازی‬ ‫پارتی کرێکارانی کوردس���تان له‌سوریاو‬ ‫له‌هه‌رێمی کوردستان به‌ بارزانی بکات‪.‬‬ ‫لێره‌ش���ه‌وه‌ ئه‌و پرسیاره‌ سه‌رهه‌ڵده‌دات‬ ‫که‌ ت���ا چه‌ند بارزانی ش���ه‌ڕ به‌وه‌کاله‌ت‬ ‫بۆ تورکی���ا ده‌‌کات‌و به‌پێچه‌وانه‌ش���ه‌وه‌‬ ‫چه‌ند ده‌یه‌وێت له‌ده‌ره‌وه‌ی ئه‌م فه‌له‌که‌‬ ‫سیاسه‌ت بکات؟‬ ‫ئ���ه‌وه‌ی پارت���ی گه‌یان���دووه‌ ب���ه‌م‬ ‫که‌نارگیرییه‌‪ ،‬ئه‌و سیاسه‌ته‌ تاکڕه‌وانه‌یه‌‬ ‫که‌ به‌درێژایی س���ااڵنی رابردوو له‌س���ه‌ر‬ ‫ئاس���تی ناوخ���ۆ ئه‌نجام���ی داوه‌ به‌بێ‬ ‫حسابێک بۆ هاوپه‌یمانه‌ ستراتیژیه‌که‌ی‬ ‫که‌ یه‌کێتییه‌و به‌بێ خوێندنه‌وه‌یه‌کی تر‬ ‫بۆ واقیعی سیاس���ی نوێی کوردس���تان‬ ‫که‌ له‌‌پاش دروستبوونی ئۆپۆزسیۆنه‌وه‌‬ ‫هاتۆته‌ ئاراوه‌‪.‬‬ ‫له‌سه‌ر ئاستی هه‌رێمیش‪ ،‬ئه‌وه‌ی پارتی‬ ‫گه‌یاندۆت���ه‌ ئه‌م ئاس���ته‌ نزیکبوونه‌وه‌و‬ ‫خۆخس���تنه‌ نێ���و ملمالنێ���ی ه���ه‌ردوو‬ ‫میحوه‌ر‌ی ناوچه‌که (س���وننه‌‪ ،‬شیعه‌‌)یه‌‬ ‫له‌سه‌ر حسابی گه‌اڵڵه‌کردنی سیاسه‌تێکی‬ ‫سه‌ربه‌خۆی کوردستانی‪‌.‬‬ ‫پارتی له‌دووڕیانێکدایه‪ ،‬یان به‌رده‌وام‬ ‫ده‌بێت له‌س���ه‌ر سیاس���ه‌تی تاکڕه‌وانه‌و‬ ‫ریسککردن به‌کوردستان‌و به‌خۆشیه‌وه‪،‬‬ ‫ی���ان ده‌گه‌ڕێت���ه‌وه‌ ب���ۆ سیاس���ه‌تێکی‬ ‫لۆژیکیانه‌‪ ،‬له‌سه‌ر ئاستی ناوخۆ ریفۆرمی‬ ‫راس���ته‌قینه‌ ده‌کات‪ ،‬له‌س���ه‌ر ئاس���تی‬ ‫ناوچه‌ک���ه‌ش له‌گه‌ڵ هێ���زه‌ کوردیه‌کانی‬ ‫تردا سیاسه‌تێکی نه‌رم‌و واقیعیانه‌ پیاده‌‬ ‫ده‌که‌ن‪.‬‬

‫‌هه‌نوکه‬

‫)‪ )341‬سێشه‌مم ‌ه ‪2012/9/4‬‬

‫ی ‪ 77‬رۆژی‌ له‌ئه‌ڵمانیا چۆن به‌سه‌ربرد؟‬ ‫تاڵه‌بان ‌‬

‫‪3‬‬

‫‪ 16‬حیمایه‌و خزمه‌تكارو سكرتێری‌ له‌چوارده‌وره‌‬ ‫ ئا‪ :‬ئاوێنه‌‬ ‫ ‬ ‫ئه‌مڕۆ ‪ 77‬رۆژه‌ تاڵه‌بانی‌ له‌به‌رلینه‌‪،‬‬ ‫ی ‪ 16‬كه‌سی‌ ده‌ور‌ه‬ ‫ئه‌و كه‌ به‌تیمێك ‌‬ ‫ی ‪ 27‬كیلۆی‌ كه‌م‬ ‫دراوه‌ نزیك ‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫ی زۆرب ‌ه ‌‬ ‫كردووه‌و سه‌ره‌ڕای‌ ئه‌و‌ه ‌‬ ‫ی سیاسی‌‌و‬ ‫ی مه‌كته‌ب ‌‬ ‫ئه‌ندامان ‌‬ ‫ی‬ ‫سه‌ركردایه‌تی‌‌و ئه‌نجومه‌نی‌ ناوه‌ند ‌‬ ‫ی‬ ‫ی سه‌ردانیان كرد‪ ،‬كه‌چ ‌‬ ‫یه‌كێت ‌‬ ‫ی‬ ‫به‌درێژایی‌ ئه‌م ماوه‌ی ‌ه "هێرۆخان" ‌‬ ‫ی سه‌ردانی‌ نه‌كرد‪.‬‬ ‫هاوسه‌ر ‌‬ ‫ی‬ ‫ی له‌‪‌ 17‬‬ ‫ی ك ‌ه تاڵه‌بان��� ‌‬ ‫ئ���ه‌و رۆژ‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫ی راب���ردوودا س���وار ‌‬ ‫حوزه‌یران��� ‌‬ ‫ی تایبه‌ت بوو‪ ،‬له‌سلێمانیه‌و‌ه‬ ‫فڕۆكه‌یه‌ك ‌‬ ‫ی ئه‌ڵمانیا‬ ‫ی پایته‌خت��� ‌‬ ‫ب���ه‌ره‌و به‌رلین ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ئازار ‌‬ ‫ی چاره‌س���ه‌ركردن ‌‬ ‫به‌مه‌به‌س���ت ‌‬ ‫ی‬ ‫ی كه‌وت ‌ه رێ‌‪ ،‬عێراق له‌سای ‌ه ‌‬ ‫ئه‌ژنۆكان ‌‬ ‫ی نێ���وان مالیكی‌‌و‬ ‫ی گ���ه‌ور‌ه ‌‬ ‫هه‌رایه‌ك ‌‬ ‫ی به‌س���ه‌ربرد‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫بارزانی���دا رۆژان��� ‌‬ ‫ی‬ ‫ی هه‌فت ‌ه ‌‬ ‫ئێستا ك ‌ه وا بڕیار‌ه سه‌ره‌تا ‌‬ ‫ی س���لێمانی‌‪،‬‬ ‫راب���ردوو بگاته‌و‌ه ش���ار ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ئه‌ژنۆی‌و گرژی‌‌و ئاڵۆز ‌‬ ‫ی كاڵو‌ه ‌‬ ‫ئازار ‌‬

‫تاڵه‌بانی‬

‫ی‬ ‫نێ���وان به‌غداو هه‌ولێری���ش وه‌ك كات ‌‬ ‫چوونه‌ك ‌هی‌ نه‌ماوه‌‪.‬‬ ‫ی ئاوێن���ه‌‪،‬‬ ‫ی زانیاریه‌كان��� ‌‬ ‫به‌پێ��� ‌‬ ‫ئه‌م پی���او‌ه ته‌مه‌ن "‪ 79‬س���اڵ‌"‌ه ك ‌ه‬ ‫ی‬ ‫ی چه‌ندین دۆس���ی ‌ه ‌‬ ‫یه‌كالییكردن���ه‌و‌ه ‌‬ ‫ی گه‌ڕانه‌وه‌یه‌تی‌‪،‬‬ ‫ئاڵۆزو گرنگ چاوه‌ڕێ ‌‬ ‫ی به‌چه‌ند‬ ‫ی تێچوون ‌‬ ‫له‌م گه‌شته‌یدا ك ‌ه بڕ ‌‬ ‫ملی���ۆن دۆالرێك مه‌زه‌ن���د‌ه ده‌كرێت‪،‬‬ ‫ی ده‌ور‌ه دراوه‌‪ ،‬ك ‌ه‬ ‫ی ‪ 16‬كه‌س ‌‬ ‫به‌تیمێك ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ناوبراون‌و له‌ماو‌ه ‌‬ ‫‪ 8‬كه‌سیان حیمای ‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ‪ 4‬كه‌س ‌‬ ‫‪ 24‬كاتژمێردا به‌دوو وه‌جب ‌ه ‌‬ ‫له‌نێوان ئوتێل‌و ئه‌و نه‌خۆش���خانه‌یه‌دا‬ ‫ی‬ ‫ئاڵوگۆڕی���ان پێده‌كرێت ك��� ‌ه تاڵه‌بان ‌‬ ‫ی‬ ‫تیای���ه‌‪ .‬هه‌روه‌ه���ا ‪ 4‬خزمه‌ت���كار ‌‬ ‫ی‬ ‫ی متمانه‌و دڵنیای ‌‬ ‫له‌گه‌ڵدای ‌ه ك ‌ه جێ��� ‌‬ ‫ی هه‌ی ‌ه ك ‌ه ‪3‬‬ ‫ناوبراون‪ 4 ،‬سكرتێریش��� ‌‬ ‫پیاوو ‪ 1‬ژنن‪.‬‬ ‫ی ده‌ست ئاوێن ‌ه‬ ‫ی ئه‌و زانیاریان ‌ه ‌‬ ‫به‌پێ ‌‬ ‫ی ئه‌م‬ ‫كه‌وتوون‪ ،‬ناوب���راو هه‌موو ماو‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫ی له‌ناودارتری���ن كلینك��� ‌‬ ‫‪ 77‬رۆژ‌ه ‌‬ ‫ی سروشتی‬ ‫ی چاره‌س���ه‌ر ‌‬ ‫ته‌ندروس���ت ‌‬ ‫ئه‌ڵمانیادا به‌سه‌ربردوو‌ه ك ‌ه ده‌كه‌وێت ‌ه‬ ‫ی‬ ‫ی به‌رلینه‌وه‌‪ ،‬وێڕا ‌‬ ‫یه‌كێك له‌گه‌ڕه‌كه‌كان ‌‬

‫ی ئه‌ژنۆی‬ ‫ی كاڵو‌ه ‌‬ ‫ی نه‌ش���ته‌رگه‌ر ‌‬ ‫ئه‌و‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫ی تیمێك ‌‬ ‫بۆ ك���راوه‌‪ ،‬له‌ژێر چاودێری��� ‌‬ ‫ی‬ ‫ی پس���پۆڕ به‌چاره‌س���ه‌ر ‌‬ ‫ته‌ندروس���ت ‌‬ ‫ی وه‌رزشی‌‌و رێجیم‌و‬ ‫سروشتیدا‪ ،‬راهێنان ‌‬ ‫ی پێده‌كرێت‪ ،‬تا‬ ‫ی چ���ڕ ‌‬ ‫ی مه‌ل ‌ه ‌‬ ‫خولێك ‌‬ ‫ی‬ ‫ی كه‌م ‌‬ ‫ئێستا ‪ 25‬بۆ ‪ 27‬كیلۆ له‌كێش ‌‬ ‫ی هه‌س���تان ‌ه س���ه‌رپێ‌‌و‬ ‫كردووه‌‌و توانا ‌‬ ‫ی زۆر كه‌م تا‬ ‫ی بۆ مه‌ودایه‌ك��� ‌‬ ‫رۆش���تن ‌‬ ‫ئه‌ندازه‌یه‌ك باش بووه‌‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ی ئاوێنه‌‪ ،‬تاڵه‌بان ‌‬ ‫ی زانیاریه‌كان ‌‬ ‫به‌پێ ‌‬ ‫ی ب���ۆ‬ ‫ی وه‌رزش���كردن‪ ،‬كاتێك��� ‌‬ ‫وێ���ڕا ‌‬ ‫ی ته‌له‌فون‌و پێشوازیكردن‬ ‫وه‌اڵمدانه‌و‌ه ‌‬ ‫ی ته‌رخان كردووه‌‪،‬‬ ‫له‌میوان ‌ه تایبه‌ته‌كان ‌‬ ‫ی ك ‌ه‬ ‫ی ئه‌و‌ه ‌‬ ‫له‌م چوارچێوه‌یه‌شدا وێڕا ‌‬ ‫ی‬ ‫ی زۆر له‌ئه‌ندامان ‌‬ ‫تا ئێس���تا ژماره‌یه‌ك ‌‬ ‫ی سیاس���ی‌‌و س���ه‌ركردایه‌تی‌‌و‬ ‫مه‌كته‌ب ‌‬ ‫ی‬ ‫ی نیشتمان ‌‬ ‫ی یه‌كێت ‌‬ ‫ی ناوه‌ند ‌‬ ‫ئه‌نجومه‌ن ‌‬ ‫ی تاڵه‌بانیی���ان‬ ‫كوردس���تان س���ه‌ردان ‌‬ ‫ی "پاڤێڵ"‌و‬ ‫كردووه‌‌و هه‌ردوو كوڕه‌كه‌ش ‌‬ ‫ی‬ ‫ی جه‌ژن ‌‬ ‫ی ئاوێن���ه‌‪ ،‬له‌ڕۆژ ‌‬ ‫"قوباد" به‌رده‌وام سه‌ردان‌و هاتوچۆیان زانیاریه‌كان ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ره‌مه‌زاندا‪ ،‬برنج‌و قه‌یسییان به‌تایبه‌ت ‌‬ ‫ك���ردووه‌‪ ،‬به‌اڵم تا ئێس���تا هێرۆخان ‌‬ ‫ی‬ ‫ی كردووه‌‪ ،‬ك ‌ه دوو كه‌سایه‌ت ‌‬ ‫بۆ تاڵه‌بان ‌‬ ‫ی سه‌ردانی‌ نه‌كردووه‌‪.‬‬ ‫هاوسه‌ر ‌‬ ‫ی شاری‌ سلێمانی‌ له‌الی‌ میوانی‌ بوون‪.‬‬ ‫ی س���ه‌رنج ‌ه به‌پێ��� ‌‬ ‫ی جێ��� ‌‬ ‫ئ���ه‌و‌ه ‌‬

‫به‌درێژایی ئه‌و‬ ‫ی‬ ‫ماوه‌یه‌ هێرۆخان ‌‬ ‫ی‬ ‫ی سه‌ردان ‌‬ ‫هاوسه‌ر ‌‬ ‫نه‌كردووه‬

‫پێنج ژنی‌ چینی‌ له‌الیه‌ن پۆلیسه‌وه‌ ئه‌شكه‌نج ‌ه ده‌درێن‬ ‫ ئا‪ :‬سیروان غه‌ریب‬ ‫پێنج كرێكاری‌ ئافره‌تی‌ چینی‌‬ ‫له‌به‌رده‌م دادوه‌ری‌ دادگای‌ سلێمانی‌‬ ‫ئاماژه‌ بۆ ئه‌وه‌ ده‌كه‌ن كه‌ له‌الیه‌ن‬ ‫پۆلیسی‌ سلێمانییه‌وه‌ ئه‌شكه‌نجه‌‬ ‫دراون‌و شوێنی‌ ئه‌شكه‌نجه‌دانه‌كه‌شیان‬ ‫پیشانی‌ دادوه‌ر داوه‌‪.‬‬ ‫هێزێك����ی‌ پۆلیس����ی‌ س����لێمانی‌‬ ‫چوارش����ه‌ممه‌ی‌ رابردوو داویانه‌ به‌سه‌ر‬ ‫رێس����تۆرانتی‌ "نیو الیف" ك����ه‌ یه‌كێكه‌‬ ‫له‌ش����وێنه‌كانی‌ م����ه‌ی‌ خواردن����ه‌وه‌و‬ ‫ده‌كه‌وێته‌ سه‌ر شه‌قامی‌ شه‌ست مه‌تری‌‬ ‫ش����اری‌ س����لێمانی‌ نزیك به‌نزینخانه‌ی‌‬ ‫بینایی‌‌و له‌وێدا ‪ 12‬كه‌س����یان به‌تۆمه‌تی‌‬ ‫"به‌دڕه‌وش����تی‌" ده‌س����تگیركردووه‌ كه‌‬ ‫پێكهاتوون له‌پێنج ئافره‌ت‌و سێ‌ پیاوی‌‬ ‫چینی‌‪ ،‬له‌گه‌ڵ یه‌ك پیاوی‌ نیپاڵی‌‌و سێ‌‬ ‫كورد كه‌ یه‌كێكیان دانیش����تووی‌ شاری‌‬ ‫سلێمانییه‌و دوانه‌كه‌ی‌ تریان دانیشتووی‌‬ ‫قه‌زای‌ رانیه‌ن‪.‬‬ ‫به‌پێ����ی‌ زانیاریه‌كان����ی‌ ئاوێن����ه‌‪،‬‬ ‫پێ����ش نی����وه‌ڕۆی‌ دوێن����ێ‌ س����ه‌رجه‌م‬ ‫ده‌س����تگیركراوه‌كان له‌به‌رده‌م دادوه‌ری‌‬ ‫دادگای‌ س����لێمانی‌ ئاماده‌بوون‌و ئافره‌ته‌‬ ‫ریکالم‬

‫چینییه‌كان ئاماژه‌ی����ان بۆ ئه‌وه‌كردووه‌‬ ‫ك����ه‌ له‌الیه‌ن پۆلیس����ه‌وه‌ ئه‌ش����كه‌نج ‌ه‬ ‫دراون‌و شوێنی‌ ئه‌شكه‌نجه‌دانه‌كانیشیان‬ ‫پیشانی‌ دادوه‌ر داوه‌‪.‬‬ ‫محه‌م����ه‌د ئه‌حم����ه‌د ك����ه‌ پارێزه‌ری‌‬ ‫ئه‌م دوانزه‌ كه‌س����ه‌یه‪ ‌،‬ئام����اژه‌ بۆ ئه‌وه‌‬ ‫ده‌كات كه‌ خروقاتی‌ یاس����ایی‌ به‌رامبه‌ر‬ ‫ده‌ستگیركراوه‌كان كراوه‌و وتی‌ "بێجگه‌‬ ‫له‌لێدان‌و ئه‌ش����كه‌نجه‌دان‪ ،‬خروقاتێكی‌‬ ‫یاس����ایی تر ئه‌وه‌یه‌ كه‌ ده‌بوو له‌ماوه‌ی‌‬ ‫‪ 24‬كاتژمێری‌ سه‌ره‌تادا لێكۆڵینه‌وه‌یان‬ ‫له‌گه‌ڵ����دا بكرێت‪ ،‬به‌اڵم ماوه‌ی‌ ش����ه‌ش‬ ‫رۆژ هێڵراونه‌ت����ه‌وه‌و دوێنێ‌ لێكۆڵینه‌وه‌‬ ‫له‌گه‌ڵیاندا ده‌ستیپێكردووه‌"‪.‬‬ ‫ئه‌م پارێزه‌ره‌ ئاماژه‌ بۆ ئه‌وه‌ده‌كات‬ ‫ك����ه‌ كرێ����كاره‌كان‌و رێس����تۆرانته‌كه‌ش‬ ‫مۆڵه‌تی‌ یاساییان هه‌یه‌ "هیچ ئه‌دیله‌یه‌ك‬ ‫نییه‌ كه‌ كاری‌ به‌دڕه‌وشتییان كردبێت‌و‬ ‫پشكنینیشیان بۆ ئه‌نجامدراوه‌ كه‌ به‌هیچ‬ ‫جۆرێ����ك هه‌ڵگری‌ هیچ نه‌خۆش����ییه‌ك‬ ‫نین"‪.‬‬ ‫س����ه‌باره‌ت به‌ڕاگرتنی����ان له‌الی����ه‌ن‬ ‫دادوه‌ری‌ ش����اری‌ س����لێمانییه‌وه‌‪ ،‬وه‌ك‬ ‫پارێزه‌ره‌كه‌ ئاماژه‌ی‌ بۆكرد "په‌یوه‌ندی‌‬ ‫به‌هه‌ندێك پشكنینی‌ تره‌وه‌ هه‌یه‌ تاوه‌كو‬ ‫هی����چ تۆمه‌تێكیان له‌س����ه‌ر نه‌مێنێت‪،‬‬

‫ئه‌مه‌ش وایكرد تاوه‌ك����و ‪ 9/10‬له‌الیه‌ن‬ ‫دادوه‌ره‌وه‌ رابگیرێن"‪.‬‬ ‫محم����ه‌د ئه‌حمه‌دی‌ پارێ����زه‌ر ئه‌وه‌ش‬ ‫رونده‌كاته‌وه‌ ك����ه‌ ئه‌م كرێكارانه‌ قاچاخ‬ ‫نین‌و له‌ڕێگه‌ی‌ فه‌رمیی����ه‌وه‌ هاتوونه‌ته‌‬ ‫ئه‌م ش����اره‌وه‌‪ ،‬ناكرێ����ت مامه‌ڵه‌ی‌ له‌م‬ ‫چه‌شنه‌یان له‌گه‌ڵدا بكرێت‪.‬‬ ‫به‌پێی‌ زانیاریه‌كان����ی‌ ئاوێنه‌‪ ،‬یه‌كێك‬ ‫له‌ژنه‌ ده‌ستگیركراوه‌كان كه‌ خاوه‌نكاره‌و‬ ‫رێستۆرانته‌كه‌ ئه‌و سه‌رپه‌رشتی‌ ده‌كات‪،‬‬ ‫له‌الی����ه‌ن پۆلیس����ه‌وه‌ چه‌ن����د جارێ����ك‬ ‫به‌بۆكس‌و قژڕاكێشان مامه‌ڵه‌ی‌ له‌گه‌ڵدا‬ ‫ی بۆ‬ ‫كراوه‌و له‌به‌رده‌م دادوه‌ریش ئاماژه‌ ‌‬ ‫ئه‌وه‌كردووه‌ كه‌ ئه‌شكه‌نجه‌ دراوه‌‪.‬‬ ‫هاوڕێیه‌ك����ی‌ ئ����ه‌و كرێ����كاره‌‬ ‫ده‌ستگیركراوانه‌‪ ،‬به‌ئاوێنه‌ی‌ راگه‌یاند كه‌‬ ‫پاشماوه‌ی‌ ئه‌ش����كه‌نجه‌ به‌قاچ‌و ده‌ستی‌ چینییه‌ ده‌ستگیرکراوه‌کان له‌کاتی بردنیان‬ ‫چه‌ن����د كرێكارێكی‌ كچ����ه‌وه‌ دیاربووه‌و‬ ‫به‌هه‌مانشێوه‌ش كوڕه‌كانیش ئه‌شكه‌نجه‌‬ ‫س����ه‌رچاوه‌یه‌كی‌ ئ����اگادار به‌ئاوێنه‌ی‌‬ ‫دراون‪.‬‬ ‫راگه‌یان����د ك����ه‌ له‌الی����ه‌ن الیه‌ن����ی‌‬ ‫پارێزه‌ره‌كه‌ی‌ ئه‌و دوانزه‌ كه‌سه‌ ئه‌وه‌شی‌ په‌یوه‌ندی����داره‌وه‌ راپۆرت ب����ۆ پۆلیس‬ ‫وت "ئ����ه‌و كوردانه‌ی‌ ده‌س����تگیركراون نێ����ردراوه‌ "گوای����ه‌ ئه‌و ش����وێنه‌ كاری‌‬ ‫موشته‌ری‌ مه‌ی‌ خواردنه‌وه‌ بوون‌و هیچ له‌شفرۆش����ی‌ تیادا ده‌كرێت‪ ،‬به‌اڵم هیچ‬ ‫ئه‌دیله‌یه‌كیش نییه‌ له‌سه‌ر ئه‌و ئافره‌تانه‌ موسته‌مسه‌كێك نه‌بووه‌ كه‌ پشتڕاستی‌‬ ‫كه‌ كاری‌ له‌ش فرۆشییان كردبێت‪ ،‬بۆیه‌ ئه‌و راپۆرتانه‌ بكاته‌وه‌"‪.‬‬ ‫هه‌موو تۆمه‌ته‌كان ره‌تده‌كه‌ینه‌وه‌"‪.‬‬ ‫پارێ����زه‌ری‌ ئ����ه‌و دوان����زه‌ كه‌س����ه‌‬

‫ فۆتۆ‪ :‬تایبه‌ت‬ ‫بۆ دادگای سلێمانی ‪9/3‬‬ ‫زانیاری‌ ئه‌وه‌ی‌ به‌ئاوێن����ه‌ راگه‌یاند كه‌ ئه‌دیله‌یه‌ك پشتڕاس����تی‌ ئ����ه‌و تۆمه‌ته‌‬ ‫ده‌س����تگیركراوه‌كان به‌پێی‌ مادده‌ی‌ ‪4‬ی‌ ناكاته‌وه‌"‪.‬‬ ‫ئاوێنه‌ په‌یوه‌ندی‌ ك����رد به‌ موقه‌ده‌م‬ ‫له‌شفرۆشی‌ ده‌س����تگیركراون كه‌ له‌ ‪11‬‬ ‫بڕگه‌ پێكهاتووه‌‌و ئه‌و بڕگه‌یه‌ی‌ شمولی‌ سه‌ركه‌وت وته‌بێژی‌ پۆلیسی‌ سلێمانی‌‪،‬‬ ‫ده‌س����تگیركراوه‌كان ده‌كات بریتیی����ه‌ به‌ڵێنی‌ ئه‌وه‌یدا كه‌ لێكۆڵینه‌وه‌ له‌س����ه‌ر‬ ‫له‌بڕگه‌ی‌ ‪ 4‬كه‌ له‌كاتی‌ س����اغبوونه‌وه‌ی‌ رووداوه‌كه‌ ده‌كات‌و دواتر لێدوان ده‌دات‪،‬‬ ‫‌وه‌ پێوه‌ی‌‪،‬‬ ‫‪7/10/12‬ه‌اڵم‪ 1‬دوای‌ په‌یوه‌ندیكردنه‬ ‫مانگ ب����‬ ‫ئه‌و تۆمه‌ته‌دا مانگێك بۆ ش����ه‌ش‬ ‫‪Diyari 32x17 K.pdf‬‬ ‫‪2:52 PM‬‬ ‫زیندان����ی‌ ده‌كرێ����ن‪ ،‬به‌اڵم وت����ی‌ "هیچ ته‌له‌فونه‌كه‌ی‌ داخرابوو‪.‬‬

‫‪4‬‬

‫هەنوکە‬

‫)‪ )341‬سێشه‌مم ‌ه ‪2012/9/4‬‬

‫وه‌زیر ‌ی بازرگان ‌ی سوره‌ له‌سه‌ر‬ ‫دروستكردن ‌ی سایلۆ ‌ی سلێمان ‌ی ب ‌ه نایاسایی‌‬ ‫سه‌رتیپ جه‌وهه‌ر‬ ‫نه‌مده‌ویست جارێكی دیكه‌ له‌سه‌ر ئه‌م‬ ‫مه‌سه‌له‌یه‌ بنوسم‪ ،‬به‌اڵم پێده‌چێت‬ ‫ئه‌م هه‌ویره‌ ئاوی‌ زۆری‌ بوێت‪ ،‬من‬ ‫تێناگه‌م هه‌موو دونیا ناڕازییه‌‪ ،‬كه‌چی‬ ‫وه‌زیری‌ بازرگانی سوره‌ له‌سه‌ر ئه‌وه‌ی‌‬ ‫ته‌نده‌ری‌ دروستكردنی‌ سایلۆی‌ سلێمانی‌‬ ‫به‌نایاسایی‌‌و به‌به‌رچاوی هه‌موومانه‌وه‌‬ ‫بدات به‌كۆمپانیایه‌كی توركی‪ ،‬ئه‌گه‌ر ئه‌م‬ ‫پرۆژه‌یه‌ بدرێت به‌و كۆمپانیایه‌ی‌ وه‌زیر‬ ‫ده‌یه‌وێت‪ ،‬ئیدی هیچ هیوایه‌ك نامێنێ‌‬ ‫بۆئه‌وه‌ی‌ بڵێن چاكسازیی‌ له‌م واڵته‌‬ ‫سه‌رده‌گرێت‪.‬‬ ‫نامه‌وێ‌ باسی كارگه‌ی‌ رۆنه‌كه‌ بكه‌م‪ ،‬یان‬ ‫كێش����ه‌ی‌ به‌ش����ه‌ چیمه‌نتۆی‌ خه‌ڵك‪ ،‬یان‬ ‫ب����ازاڕی‌ دراو یان كێش����ه‌كانی‌ ناو دیوانی‌‬ ‫وه‌زاره‌تی‌ بازرگانی‪ ،‬چونكه‌ زۆرم له‌س����ه‌ر‬ ‫نوسی‪ ،‬دوێنێ‌ به‌ڵگه‌كانی‌ ئه‌م گه‌نده‌ڵییه‌ی‌‬ ‫ئه‌مج����اره‌م ب����ۆ گ����ه‌وره‌ په‌رله‌مانتارێكی‬ ‫لیس����تی‌ كوردس����تان ره‌وانه‌كرد پێموت‬ ‫ش����تێك بكه‌ن‪ ،‬پێیوتم هیچمان پێناكرێ‌‪،‬‬ ‫چونكه‌ ئێم����ه‌ش بێ‌ هیواو مه‌ئیوس بوین‬ ‫مه‌گه‌ر ئێوه‌ بیكه‌ن به‌ئه‌مری‌ واقع‪ ،‬له‌وه‌وه‌‬ ‫بۆم ده‌ركه‌وت ره‌نگه‌ هه‌موو هه‌وڵه‌كانمان‬ ‫هیوابڕاو بێت‪ .‬ئاخ����ر نه‌بووه‌ وه‌زاره‌تێك‬ ‫له‌ماوه‌ی‌ س����ێ‌ س����اڵی‌ كاركردنیدا پرۆژه‌‬ ‫جێبه‌جێنه‌كات؟ ئه‌ی‌ بووه‌ حكومه‌ت پاره‌‬ ‫ب����ۆ پرۆژه‌ ته‌رخانب����كات كه‌چی وه‌زاره‌ت‬ ‫جێبه‌جێی‌ نه‌كات‪ ،‬دونیا به‌سه‌ر كۆمپانیای‌‬ ‫ناوخۆیی‌‌و بیانیی‌ وێرانده‌بێت ئاخر شه‌ڕو‬ ‫كێبڕكێی‌ كۆمپانیا بیانییه‌كان له‌كوردستان‬ ‫له‌وپه‌ڕیدای����ه‌‪ ،‬خێره‌ وه‌زاره‌تێك به‌ناوێكی‬ ‫زله‌وه‌ هیچ پرۆژه‌یه‌ك جێبه‌جێناكات؟‬ ‫ته‌نه����ا پرۆژه‌ی����ه‌ك كه‌ چوبێت����ه‌ قۆناغی‬ ‫ته‌نده‌رك����ردن‪ ،‬پ����رۆژه‌ی‌ دروس����تكردنی‬ ‫س����ایلۆی‌ س����لێمانی‌‌و چه‌ند كۆگایه‌كه‌ كه‌‬ ‫جه‌ناب����ی وه‌زی����ر ده‌یه‌وێ����ت به‌به‌رچاوی‌‬ ‫هه‌موومانه‌وه‌ س����ته‌م له‌س����لێمانی‌ بكات‌و‬ ‫بیدات به‌خراپتری����ن كۆمپانیا له‌ڕیزبه‌ندی‬ ‫كۆمپانیاكان‌و ماوه‌ی‌ دووساڵیش����ه‌ كاری‌‬ ‫جێبه‌جێكردنه‌ك����ه‌ی‌ راگرتوه‌و ئێس����تاش‬ ‫ده‌یه‌وێت له‌ڕێگه‌ی‌ فێڵێكی‌ نایاس����اییه‌وه‌‬ ‫خواسته‌كه‌ی‌ خۆی‌ بباته‌سه‌ر‪.‬‬ ‫لێره‌دا گومانێكی گه‌وره‌ دروس����تده‌بێت‪،‬‬ ‫له‌وه‌زیری‌ بازرگانی ده‌پرسم‪ :‬ئه‌رێ‌ خێره‌‬ ‫ده‌ت����ه‌وێ‌ بیده‌یته‌ خراپتری����ن كۆمپانیاو‬ ‫دووساڵیش����ه‌ س����وریت له‌س����ه‌ر ئه‌وه‌ی‌‬

‫پرۆژه‌كه‌ ته‌نها ئه‌و كۆمپانیایه‌ جێیه‌جێی‌‬ ‫بكات؟! هیچ شتێك هه‌یه‌ ئێمه‌ نه‌یزانین‌و‬ ‫ئێوه‌ بیزان����ن‌و پێمانی‌ نه‌ڵێن؟ ئاخر بووه‌‬ ‫ئه‌نجومه‌نی‌ وه‌زیران‌و لیژنه‌ی‌ شیكردنه‌وه‌و‬ ‫خ����ودی پارێ����زگای‌ س����لێمانی‌ ناڕازی����ی‌‬ ‫بێ����ت تۆش ئه‌وه‌نده‌ س����ور بیت له‌س����ه‌ر‬ ‫جێبه‌جێكردنی؟ ئه‌مه‌ چه‌ند پرس����یارێكه‌‬ ‫ره‌نگه‌ گومانه‌كانم����ان نزیك بكاته‌وه‌ له‌و‬ ‫راس����تییه‌ تاڵه‌ی‌ ناوێرین بیڵێین‪ ،‬چونكه‌‬ ‫ره‌نگه‌ ئه‌وسه‌ری‌ دادگامان لێبگرن‪.‬‬ ‫سه‌ره‌تای‌ كێشه‌كه‌‬ ‫س����ه‌ره‌تای‌ س����اڵی‌ ‪ 2011‬ته‌ن����ده‌ر ‌ی‬ ‫دروستكردنی س����ایلۆی‌ سلێمانی‌ له‌الیه‌ن‬ ‫لیژنه‌یه‌ك����ی‌ وه‌زاره‌ته‌وه‌ ش����یده‌كرێته‌وه‌‪،‬‬ ‫كۆمپانی����ای‌‬ ‫له‌ش����یكردنه‌وه‌كه‌دا‬ ‫‪ Witte‬ئه‌ڵمان����ی به‌یه‌ك����ه‌م‌و كۆمپانیای‌‬ ‫‪ NAVIGATOR‬ب����ه‌دووه‌م‌و كۆمپانی����ای‌‬ ‫‪ NOROL‬به‌هاوبه‌ش����ی ‪MALLMEX‬‬ ‫به‌پله‌ی‌ سێیه‌م ده‌رچوون‪.‬‬ ‫له‌لیژنه‌ی‌ شیكردنه‌وه‌كه‌دا هاتووه‌‪:‬‬ ‫• كۆمپانیای‌ ‪ Witte‬وه‌ك یه‌كه‌م‌و باشترین‬ ‫كۆمپانی����ا هاتووه‌و لیژنه‌كه‌ نوس����یویانه‌‪:‬‬ ‫كۆمپانی����ای‌ ‪ Witte‬باش����ترین ع����ه‌رزی‬ ‫پێشكه‌ش����كردووه‌ له‌ڕووی‌ دیزاین‌و هه‌موو‬ ‫پالن����ه‌ پێشكه‌ش����كراوه‌كان له‌گه‌ڵ نامه‌ی‌‬ ‫وه‌زاره‌ت زۆر گونجاوه‌ له‌هه‌موو رووه‌كانی‌‬ ‫بیناسازیی‌‪ ،‬كاره‌بایی‌‪ ،‬میكانیكی‌و هاوكات‬ ‫كه‌لوپه‌ل‌و ئامێریی‌ زی����اده‌ی‌ داناوه‌ وه‌ك‬ ‫له‌ئۆفه‌ره‌كه‌دا هاتووه‌‪.‬‬ ‫• كۆمپانی����ای‌ ‪ NAVIGATOR‬به‌پل����ه‌ی‌‬ ‫دووه‌م هات����ووه‌و لیژن����ه‌ی‌ ش����یكردنه‌وه‌‬ ‫نوس����یویانه‌‪ :‬له‌ڕووی‌ هونه‌ریی‌و دیزاین‌و‬ ‫پالن����ی‌ پێشكه‌ش����كراو‪ ،‬كه‌موكورت����ی‌‬ ‫هه‌ی����ه‌ له‌هه‌موو رووه‌كانی‌ (بیناس����ازیی‌‪،‬‬ ‫كاره‌بایی‌‪ ،‬میكانیكی‌) موتابق نییه‌ له‌گه‌ڵ‬ ‫عه‌رزی وه‌زاره‌ت‪.‬‬ ‫• كۆمپانی����ای‌ س����ێیه‌م ‪ NOROL‬ك����ه‌‬ ‫به‌هاوبه‌شی له‌گه‌ڵ كۆمپانیای‌ ‪MALLMEX‬‬ ‫پێشكه‌ش����یان كردووه‌ به‌پله‌ی‌ س����ێیه‌م‬ ‫ده‌رچوون‌و لیژنه‌ی‌ شیكردنه‌وه‌ نوسیویانه‌‪:‬‬ ‫له‌ڕووی‌ هونه‌رییه‌وه‌ باش نییه‌و ورده‌كاریی‌‬ ‫نه‌داوه‌‪ ،‬ته‌نان����ه‌ت دیزاینی‌ له‌گه‌ڵ عه‌رزی‌‬ ‫وه‌زاره‌ت گونج����او نییه‌‪ ،‬هیچ كه‌لوپه‌لێكی‌‬ ‫هونه‌ریی‌ دیارینه‌كردووه‌و له‌گه‌ڵ كۆمپانیای‌‬ ‫(‪ )MULMIX‬به‌شداریی‌ كردووه‌ كه‌ ئێستا‬ ‫كاری‌ س����ایلۆی‌ هه‌ولێر ئه‌نج����ام ده‌دات‪،‬‬ ‫له‌ڕووی‌ داراییش����ه‌وه‌ كه‌موك����وڕی‌ هه‌یه‌و‬ ‫(جدول كمیات المسعر) پێشكه‌شكردووه‌‬

‫پرۆژه‌یه‌ك ‌ی ‪ 28‬ملیۆن‬ ‫دۆالری‌ ده‌درێت‬ ‫به‌كۆمپانیایه‌ك له‌ڕوو ‌ی‬ ‫هونه‌رییه‌وه‌ باش نییه‌و‬ ‫سه‌رباری‌ ئه‌وه‌ش له‌گه‌ڵ‬ ‫كۆمپانیایه‌كی دیك ‌ه‬ ‫پرۆژه‌كه‌ جێبه‌جێده‌كات‬ ‫ناكرێ‌ وه‌ك (جدول كمیات مسعر) كاری‬ ‫پێبكرێت‪ ،‬له‌به‌رئه‌وه‌ی‌ هی����چ ورده‌كاریی‌‬ ‫له‌سه‌ر كه‌لوپ ‌هل‌و ئامێری هونه‌ریی‌ نه‌داوه‌‬ ‫كه‌ داوه‌تنام����ه‌ی‌ وه‌زاره‌ت داوا له‌كۆمپانیا‬ ‫ك����راوه‌‪ ،‬ته‌نانه‌ت له‌ته‌ن����ده‌ری هونه‌ریش‬ ‫(جدول كمیات غیر مس����عر)ی‌ پێشكه‌ش‬ ‫نه‌كردووه‌‪ .‬به‌ڕوونی‌ لیژنه‌ی‌ ش����یكردنه‌وه‌‬ ‫كۆمپانیای‌ ویته‌ی‌ ئه‌ڵمانی‌ ده‌ستنیشانكرد‬ ‫بۆئ����ه‌وه‌ی‌ ته‌ن����ده‌ری‌ دروس����تكردنی‬ ‫سایلۆكه‌ی‌ پێبدرێت كه‌ بڕی‌ نزیكه‌ی‌ ‪28‬‬ ‫ملی����ۆن دۆالری‌ ب����ۆ ته‌رخانكراوه‌ له‌الیه‌ن‬ ‫حكومه‌ت����ه‌وه‌‪ ،‬ب����ه‌اڵم لێره‌وه‌ كێش����ه‌كه‌‬ ‫ده‌س����تیپێكرد‪ ،‬چونكه‌ وه‌زیری‌ بازرگانی‬ ‫(سینان چه‌له‌بی‌) رازی نه‌بوو ته‌نده‌ره‌كه‌‬ ‫بدرێت ب����ه‌و كۆمپانیای����ه‌و پێداگری‌ كرد‬ ‫له‌سه‌ر ئه‌وه‌ی‌ بدرێت به‌كۆمپانیای‌ نۆرۆڵ‬ ‫كه‌ ش����ه‌ریكی كۆمپانیای‌ مۆلمێكسه‌ له‌و‬ ‫پرۆژه‌یه‌‪ ،‬ئه‌و كۆمپانیایه‌ش خۆی‌ سایلۆی‌‬ ‫هه‌ولێری پێدرابوو‪ ،‬به‌اڵم ته‌واوی‌ نه‌كرد‪،‬‬ ‫بۆیه‌ لێیان وه‌رگرته‌وه‌و ته‌واوكردنه‌كه‌یان دا‬ ‫به‌كۆمپانیای‌ ویته‌ی‌ ئه‌ڵمانی‌ له‌ماوه‌یه‌كی‬ ‫زۆر دیاریكراودا ته‌واویكرد‪ .‬ئه‌م كێش����ه‌یه‌‬ ‫درێ����ژه‌ی‌ كێش����ا‪ ،‬له‌الی����ه‌ك پارێ����زگای‌‬ ‫سلێمانی‌ ناڕازیی‌ بوون له‌م كاره‌ی‌ وه‌زیر‪،‬‬ ‫له‌الیه‌ك����ی دیكه‌وه‌ حكوم����ه‌ت‌و په‌رله‌مان‬ ‫هاتنه‌ ده‌ن����گ‌و رێگه‌ی����ان له‌وه‌زیر گرت‪،‬‬ ‫ته‌نانه‌ت چه‌ندجارێك وه‌زیر به‌ڕه‌س����میی‌‬ ‫ئاگاداركرای����ه‌وه‌ له‌م����كاره‌ نایاس����اییه‌ی‌‬ ‫كردی‪ ،‬به‌اڵم وه‌زیر هه‌ر س����وربوو له‌سه‌ر‬ ‫ئ����ه‌وه‌ی‌ بی����دات به‌كۆمپانی����ای‌ نۆرۆڵی‌‬ ‫توركی‪ .‬سینان چه‌له‌بی‌ توركمانه‌و پێشتر‬

‫س����ه‌رۆكی به‌ره‌ی‌ توركمانی ب����ووه‌‪ ،‬ئه‌و‬ ‫به‌ره‌یه‌ی‌ به‌ به‌ره‌ی‌ توندڕه‌وی‌ توركمانه‌كان‬ ‫له‌عێراق داده‌نران‌و تا ئه‌مدواییه‌ش دانیان‬ ‫به‌هه‌رێمی كوردس����تاندا نه‌ده‌ناو ته‌نانه‌ت‬ ‫له‌باڵوكراوه‌كانیش����یان ن����اوی‌ هه‌رێم����ی‬ ‫كوردستانیان نه‌ده‌هێنا‪.‬‬ ‫د‪ .‬به‌رهه‌م بڕیارده‌دات‌و‬ ‫سینان چه‌له‌بی‌ جێبه‌جێی‌ ناكات‬ ‫له‌و سه‌روبه‌نده‌و مشتومڕه‌ی‌ له‌ئه‌نجومه‌نی‌‬ ‫وه‌زیران‌و په‌رله‌مان دروستبوو‪ ،‬د‪.‬به‌رهه‌م‪،‬‬ ‫سه‌رۆكی كابینه‌ی‌ شه‌شه‌م له‌دوو فه‌رمانی‌‬ ‫جیاوازو له‌دوو كاتی‌ جی����اواز‪ ،‬یه‌كه‌میان‬ ‫له‌‪ 2011/6/9‬به‌نوس����راوێكی ره‌س����میی‌‬ ‫ژماره‌ (‪ 1434‬نهێنی‌) ئاراسته‌ی‌ وه‌زاره‌تی‌‬ ‫بازرگان����ی ده‌كرێت ك����ه‌ ئ����ه‌م ته‌نده‌ره‌‬ ‫نایاس����اییه‌و پێویسته‌ دووباره‌ راگه‌یاندنی‬ ‫بۆ بكرێت به‌مه‌رجێك ته‌نده‌ره‌كه‌ له‌دیوانی‌‬ ‫پارێزگاری‌ سلێمانی‌ بكرێت‪ ،‬به‌اڵم وه‌زیری‌‬ ‫بازرگان����ی‌ فه‌رمانه‌ك����ه‌ی‌ جێبه‌جێنه‌كرد‪،‬‬ ‫دوات����ر جارێكی دیكه‌ ئه‌نجومه‌نی‌ وه‌زیران‬ ‫له‌‪ 2012/1/3‬به‌نوس����راوی ژم����اره‌ ‪174‬‬ ‫وه‌زاره‌تی‌ بازرگانی‌ له‌نایاس����ایی‌ ته‌نده‌ری‌‬ ‫دروستكردنی سایلۆی‌ سلێمانی‌‌و كۆگاكانی‌‬ ‫هوان����ه‌– عه‌رب����ه‌ت‪ ،‬ئ����اگادار ده‌كاته‌وه‌و‬ ‫به‌ڕوون����ی‌ ئام����اژه‌ ب����ه‌وه‌ ده‌كات ك����ه‌‬ ‫وه‌زاره‌ت پابه‌ند نه‌بووه‌ به‌بڕیاری‌ لیژنه‌ی‌‬ ‫ش����یكردنه‌وه‌ی‌ ته‌نده‌ر‪ ،‬بۆیه‌ پێویس����ته‌‬ ‫پرۆژه‌كه‌ ده‌وب����اره‌ رابگه‌یه‌نرێت بۆئه‌وه‌ی‌‬ ‫ته‌ن����ده‌ر بكرێت����ه‌وه‌ دووب����اره‌‪ ،‬دیس����ان‬ ‫جێبه‌جێی‌ نه‌كرد‪.‬‬ ‫فرسه‌تی‌ رۆیشتنی‌ د‪.‬به‌رهه‌م‬ ‫دواب����ه‌دوای‌ كۆتاییهاتن����ی‌ كابین����ه‌ ‌ی‬ ‫د‪.‬به‌ره���� ‌هم‌و هاتنی‌ نێچیرڤ����ان بارزانی‌‪،‬‬ ‫جارێكی دیكه‌ ئه‌و باس����ه‌ هاته‌وه‌ گۆڕێ‌‪،‬‬ ‫بۆ چاره‌كردنی ئه‌م كێش����ه‌یه‌ ئه‌نجومه‌نی‌‬ ‫وه‌زیران لیژنه‌یه‌كی نوێی‌ پێكهێنا به‌ناوی‌‬ ‫لیژنه‌ی‌ لێكۆڵینه‌وه‌ له‌ئیحاله‌كردنی سایلۆی‌‬ ‫سلێمانی‌ (فه‌رمانی‌ ‪ 1647‬له‌‪،)2012/7/8‬‬ ‫كه‌ بریتیبوو له‌شێروان حه‌یدره‌ی‌ وه‌زیری‌‬ ‫داد وه‌ك سه‌رۆك‌و ئه‌ندامێتی‌ هه‌ر یه‌كه‌ له‌‬ ‫د‪.‬ئامانج ره‌حیم جێگری‌ سه‌رۆكی دیوانی‌‬ ‫ئه‌نجومه‌ن����ی‌ وه‌زیران‪ ،‬ره‌نج س����احێبقڕان‬ ‫به‌ڕێوبه‌ری‌ گشتی پالندانان له‌ئه‌نجومه‌نی‌‬ ‫وه‌زی����ران‪ ،‬هۆگ����ر ش����اڵی‌ راوێ����ژكاری‌‬ ‫پێش����كه‌وتوو له‌ئه‌نجومه‌ن����ی‌ وه‌زی����ران‪،‬‬ ‫فارس مه‌جید فه‌تاح راوێ����ژكاری‌ ئابوری‌‬ ‫کرێکارێک لەکاتی کۆکردنەوەی گەنمدا لەسایلۆی سلێمانی‬ ‫له‌وه‌زاره‌تی‌ بازرگانی‪.‬‬ ‫»»‪19‬‬

‫فۆتۆ‪ :‬ئاسۆ سەراوی‬

‫ی یه‌كگرتوو "د‪.‬سه‌اڵحه‌دین بابه‌كر"‪:‬‬ ‫ی ئه‌مینداری‌ گشت ‌‬ ‫یاریده‌ده‌ر ‌‬

‫ئێمه‌ سیاسه‌ت به‌عوقده‌‌و گرێ‌‌و گۆڵه‌و‌ه ناكه‌ین‬ ‫ئا‪ :‬پشتیوان جه‌مال‬ ‫یاریده‌ده‌ری‌ ئه‌مینداری‌ گشتی‌‬ ‫یه‌كگرتوی‌ ئیسالمی‌ كوردستان‪،‬‬ ‫د‪.‬سه‌اڵحه‌دین بابه‌كر رایده‌گه‌یه‌نێت‬ ‫كه‌ له‌دوای‌ روداوه‌كانی‌ ساڵی‌‬ ‫رابردوی‌ ده‌ڤه‌ری‌ بادینان‌و سوتاندنی‌‬ ‫باره‌گاكانیان‪ ،‬هه‌تا ئێستا له‌گه‌ڵ‌‬ ‫پارتی‌ له‌قۆناغی‌ دانوستان‌و چاره‌سه‌ری‌‬ ‫كێشه‌كه‌دان‪.‬‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬به‌و پێیه‌ی‌ پارتێكی‌ ئۆپۆزسیۆنن‪،‬‬ ‫ماوه‌یه‌ك����ه‌ ده‌وترێ‌ هه‌ماهه‌نگی‌ له‌نێوان‬ ‫الیه‌نه‌كانی‌ ئۆپۆزس����یۆندا كه‌مبوه‌ته‌وه‌‪،‬‬ ‫رات له‌مباره‌یه‌وه‌ چییه‌؟‬ ‫د‪.‬س����ه‌اڵحه‌دین‪ :‬ئۆپۆزس����یۆنبوونمان‬ ‫بڕیاری‌ كۆنگ����ره‌ی‌ رابردوو تا داهاتووه‌‪،‬‬ ‫بۆی����ه‌ ت����ا هه‌ڵبژاردنی‌ داهات����وو وه‌ك‬ ‫ئۆپۆزسیۆن ده‌مێنینه‌وه‌‌و په‌یوه‌ندی نێوان‬ ‫ئۆپۆزس����یۆنیش له‌ئاس����تێكی‌ باشدایه‌‌و‬ ‫س����اردبوونه‌وه‌ی‌ په‌یوه‌ندییه‌كه‌ش ته‌نها‬ ‫قس����ه‌ی‌ رۆژنامه‌گه‌رییه‌‪ ،‬چونكه‌ لیژنه‌ی‌‬ ‫هه‌ماهه‌نگ����ی جارج����اره‌ كۆده‌بن����ه‌وه‌‌و‬ ‫ئه‌گه‌ر پێویس����تیش بكات‌و كۆبوونه‌وه‌ی‌‬ ‫لوتكه‌ ده‌كرێت‌و نه‌كردنیشی‌ په‌یوه‌ندی‌‬ ‫به‌هۆكاری‌ ته‌كنیكییه‌وه‌ هه‌یه‌‪.‬‬ ‫ئاوێن����ه‌‪ :‬ماوه‌ی����ه‌ك له‌مه‌وب����ه‌ر به‌هۆی‌‬ ‫راپۆرتێك����ی‌ كه‌ناڵی‌ په‌یام س����ه‌باره‌ت‬ ‫به‌قه‌ره‌بوكردنه‌وه‌كه‌ت����ان‪ ،‬كادیرێك����ی‌‬ ‫راگه‌یاندن����ی كۆمه‌ڵ����ی‌ ئیس��ل�امی‌ وتی‌‬ ‫"یه‌كگرتوو كۆم ‌هڵ‌ ته‌نها خوایان یه‌كه‌‪،‬‬ ‫ئه‌گین����ا بیروبۆچونی����ان زۆر جیاوازه‌"‪،‬‬ ‫ده‌كرێ����ت بزانین ئه‌و قس����ه‌یه‌ تا چه‌ند‬ ‫راسته‌؟‬ ‫د‪.‬سه‌اڵحه‌دین‪ :‬په‌یوه‌ندی ئێمه‌‌و كۆمه‌ڵ‌‬ ‫زۆر باشه‌‌و ئه‌و راپۆرته‌ ته‌عبیری‌ له‌ڕای‌‬ ‫كۆمه‌ڵ����ی‌ ئیس��ل�امی‌ نه‌ده‌ك����رد‪ ،‬بۆیه‌‬ ‫كه‌ناڵی‌ په‌یام پۆزشیان هێنایه‌وه‌‪ ،‬ئێمه‌‬ ‫له‌ئۆپۆزس����یۆن به‌یه‌كه‌وه‌ین‌و پێشتریش‬

‫نابێت هیچ حیزبێك‬ ‫ی‬ ‫ی خۆ ‌‬ ‫به‌شدارنه‌بوون ‌‬ ‫له‌كۆبوونه‌وه‌كاندا‬ ‫ی‬ ‫به‌لێدانی‌ به‌شداربوون ‌‬ ‫ئێم ‌ه پاساو بدات‬ ‫لیژن����ه‌ی‌ هه‌ماهه‌نگیم����ان هه‌ی����ه‌‪ ،‬بۆی ‌ه‬ ‫په‌یوه‌ندیمان زۆر له‌وه‌ توندوتۆڵتره‌ كه‌‬ ‫به‌ڕاپۆرتێك كه‌لێنی‌ تێبكه‌وێت‪.‬‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬به‌مدواییه‌ قه‌ره‌بووی‌ سوتاندنی‌‬ ‫باره‌گاكان����ی‌ بادینان‪-‬ت����ان له‌حكومه‌تی‌‬ ‫هه‌رێم وه‌رگرته‌وه‌‪ ،‬به‌اڵم پێتوانییه‌ ئه‌وه‌‬ ‫كارێكی‌ "نایاس����ایی‌" بوو‪ ،‬چونكه‌ ئێوه‌‬ ‫باره‌گاكانتان له‌الیه‌ن حیزبه‌وه‌ سوتێنرا‪،‬‬ ‫بۆچی‌ قه‌ره‌بوو له‌حكومه‌ت وه‌رده‌گرن؟‬ ‫د‪.‬س����ه‌اڵحه‌دین‪ :‬ب����ۆ زانیاریت����ان‬ ‫ئ����ه‌وه‌ی‌ روی����دا‌و وه‌رگرتن����ه‌وه‌ی‌‬ ‫قه‌ره‌بوو‪،‬جێبه‌جێكردن����ی‌ بڕیارێك����ی‌‬ ‫په‌رله‌م����ان بووه‌ له‌الی����ه‌ن حكومه‌ته‌وه‌‪،‬‬ ‫چونكه‌ ش����ه‌رعیترین ده‌زگا په‌رله‌مانه‌‪،‬‬ ‫له‌كات����ی‌ روداوه‌ك����ه‌ی‌ بادینانیش����دا‬ ‫لیژنه‌یه‌ك����ی‌ په‌رله‌مانی‌ دروس����تكرا كه‌‬ ‫نوێن����ه‌ری‌ س����ه‌رجه‌م كوتله‌كان����ی‌ تێدا‬ ‫ب����وو‪ ،‬س����ه‌ردانی‌ ب����اره‌گاكان ئێم����ه‌‌و‬ ‫شوێنه‌ گه‌ش����تیارییه‌كانیان كرد‌و دواتر‬

‫د‪.‬سه‌اڵحه‌دین بابه‌كر‬ ‫راپۆرتێكیان پێشكه‌ش����كرد‌و نۆ بڕیار ‌‬ ‫ی‬ ‫لێكه‌وته‌وه‌‌و له‌بڕی����اری‌ چواره‌مدا داوای‌‬ ‫قه‌ره‌بوو ده‌كات بۆ زیانلێكه‌وتوان‪ ،‬ئه‌م‬ ‫بڕیاران����ه‌ ده‌بوو هه‌ر ئه‌و كاته‌ حكومه‌ت‬ ‫جێبه‌جێیان بكات‪ ،‬به‌اڵم دوای‌ ئه‌و چه‌ند‬ ‫مانگه‌ شوێنه‌كان قه‌ره‌بویان وه‌رگرتووه‌‌و‬ ‫حكومه‌ت وه‌كو مه‌سئولیه‌تی‌ ته‌قسیری‌‌و‬ ‫واجبی‌ خۆی‌ ده‌بوو قه‌ره‌بوومان بكاته‌وه‌‪،‬‬ ‫چونكه‌ هه‌ندێك بڕگه‌ هه‌یه‌ له‌بودجه‌ بۆ‬ ‫روداوی‌ كاره‌س����ات‌و سروشتی‌ دانراوه‌‪،‬‬ ‫بۆیه‌ ئه‌و قس����انه‌ جگ����ه‌ له‌موزایه‌ده‌ی‌‬ ‫سیاس����ی‌‌و ئیعالم����ی‌‪ ،‬هیچی‌ ت����ر نییه‌‪،‬‬ ‫بۆیه‌ دوپاتی‌ ده‌كه‌مه‌وه‌ په‌رله‌مان وه‌كو‬ ‫ده‌زگایه‌كی‌ یاس����ایی‌‌و ش����ه‌رعی‌ بڕیاری‌‬ ‫داوه‌‌و حكومه‌تیش وه‌كو مه‌س����ئولیه‌تی‌‬ ‫ته‌قس����یری‌‌و قانون����ی‌ قه‌ره‌ب����وی‌‬ ‫كردوینه‌ته‌وه‌‪ ،‬چونكه‌ ده‌زگاكانی‌ ئه‌وێ‌‬ ‫كه‌مته‌رخه‌م بوون‪.‬‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬بڕی‌ قه‌ره‌بوه‌كه‌ چه‌ند بووه‌؟‬

‫د‪.‬س����ه‌اڵحه‌دین‪ 3 :‬ملی����ار‌و ‪ 925‬ملیۆن‬ ‫دینار‪.‬‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬به‌شداریكردنتان له‌كۆبوونه‌وه‌ی‌‬ ‫سه‌رۆكایه‌تی‌ هه‌رێم‌و قه‌ره‌بووكردنه‌وه‌تان‬ ‫تاڕاده‌ی����ه‌ك بوه‌ته‌ جێ����ی‌ ره‌خنه‌گرتن‌و‬ ‫ده‌وترێ‌ ئێوه‌ له‌ئاس����ت ئه‌و روداوانه‌ی‌‬ ‫به‌رامبه‌رت����ان ده‌كرێ����ت دوات����ر ن����ه‌رم‬ ‫ده‌بنه‌وه‌‌و هه‌ڵوێستی‌ توندتان نییه‌؟‬ ‫د‪.‬س����ه‌اڵحه‌دین‪ :‬ئه‌گه‌ر یه‌كێك سه‌یری‌‬ ‫هه‌ڵوێس����ته‌كانمان بكات ده‌بینن له‌هه‌ر‬ ‫ش����وێنێك پێویس����ت بوبێت یه‌كگرتوو‬ ‫هه‌ڵوێس����تی‌ خۆی‌ وه‌رگرتووه‌‌و قس����ه‌ی‌‬ ‫هه‌قی‌ كردووه‌ به‌بێ‌ هیچ سڵه‌مینه‌وه‌یه‌ك‪،‬‬ ‫له‌ڕوداوه‌كانی‌ بادینانیش ئه‌وه‌ی‌ هه‌قبوو‬ ‫كردم����ان‪ ،‬به‌اڵم له‌پرس����ه‌ نیش����تمانی‌‌و‬ ‫نه‌ته‌وه‌یی����ه‌كان هاوهه‌ڵوێس����تین له‌گه‌ڵ‌‬ ‫حیزبه‌‌و الیه‌نه‌ كوردستانییه‌كان پێشتر‬ ‫وام����ان كردووه‌‌و ئێس����تاش وامان كرد‌و‬ ‫له‌داهاتوش����دا هه‌روا ده‌كه‌ین‪ ،‬بۆیه‌ ئێمه‌‬

‫سیاس����ه‌ت به‌عوق����ده‌‌و گ����رێ‌‌و گۆڵه‌وه‌‬ ‫ناكه‌ین‪ ،‬به‌ڵكو به‌ش����ێوه‌یه‌كی‌ ئاس����ای ‌‬ ‫ی‬ ‫ده‌یكه‌ی����ن‌و له‌هه‌ر ش����وێنێك هه‌نگاوی‌‬ ‫پێویس����تی‌ خۆی‌ ده‌نێین‌و سیاس���� ‌هت‌و‬ ‫روئیامان‬ ‫رون����ه‌‌و تێكه‌ڵ‌‌و پێكه‌ڵی‌ نییه‌ له‌هه‌نگاوه‌‬ ‫له‌مه‌س����ه‌له‌ی‌‬ ‫سیاس����ییه‌كانماندا‌و‬ ‫كۆبوون����ه‌وه‌ی‌ س����ه‌رۆكایه‌تی‌ هه‌رێمیش‬ ‫بۆ باس����كردنی‌ كێشه‌ی‌ قه‌یرانی‌ سوریا‌و‬ ‫هاوكاریكردنی‌ كوردانی‌ خۆرئاوا‌و قه‌یرانی‌‬ ‫نێ����وان هه‌رێم‌و به‌غداد ب����ووه‌‪ ،‬ته‌بعه‌ن‬ ‫ئه‌وه‌ س����تراتیژیمانه‌‌و ده‌چن����ه‌ بازنه‌ی‌‬ ‫پرسه‌ نیش����تمانی‌و نه‌ته‌وه‌ییه‌كان‪ ،‬ئێمه‌‬ ‫پێش ئه‌وه‌ش به‌ده‌ی����ان كۆبوونه‌وه‌مان‬ ‫له‌گه‌ ‌ڵ ئیخوانی‌ سوریا كردووه‌ هه‌روه‌ها‬ ‫له‌گ����ه‌ڵ‌ ئیخ����وان‌و ك����ورده‌كان‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫یه‌كێك بیه‌وێت ته‌شویش دروست بكات‬ ‫كه‌ خۆی‌ له‌وێ‌ نه‌ب����وه‌‌و نه‌هاتنی‌ خۆی‌‬ ‫ته‌بری����ر بكات به‌خه‌توه‌یه‌كی‌ سیاس����ی‌‬ ‫یه‌كێكی‌ تر‪ ،‬ئێمه‌ به‌ناڕاس����تی‌ ده‌بینین‪،‬‬ ‫چونكه‌ كاتێك وه‌كو حیزبێك هه‌نگاوێك‬ ‫ده‌نێیت‌و حیزبێك����ی‌ دیكه‌ ئه‌و هه‌نگاوه‌‬ ‫نانێت ئه‌وا تۆ ئازادیت كه‌ هه‌ر به‌ڵگه‌یه‌ك‬ ‫بێنیت����ه‌وه‌ بۆ به‌ش����دار نه‌بوونت‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫نابێت به‌ش����دارنه‌بوونی‌ خۆت به‌لێدانی‌‬ ‫به‌شداربوونی‌ من پاساو بده‌یت‪ ،‬چونكه‌‬ ‫هه‌ر كه‌س ته‌بریری‌ خ����ۆی‌ هه‌یه‌‪ ،‬ئێمه‌‬ ‫پێمانوایه‌ حیزبایه‌ت����ی‌ به‌خۆكه‌ناردان‌و‬ ‫خۆبه‌دورگرت����ن به‌ڕاس����ت نازانی����ن‪،‬‬ ‫چونكه‌ سیاس����ه‌ت مانای‌ ته‌فاعولكردن‌و‬ ‫ته‌عبیركردنه‌ له‌هه‌ڵوێس����ته‌كان‌و له‌گه‌ڵ‬ ‫روداوه‌كاندا قس����ه‌ی‌ خۆت هه‌بێت‪ ،‬ئێمه‌‬ ‫له‌كۆبوونه‌وه‌ی‌ سه‌رۆكایه‌تی‌ هه‌رێمیشدا‬ ‫قس����ه‌ی‌ جیاوازمان كردووه‌‌و جه‌ختمان‬ ‫له‌ئۆپۆزسیۆنبوونمان كردوه‌ته‌وه‌‪.‬‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬دوای‌ روداوه‌كانی‌ بادینان‪ ،‬ئێستا‬ ‫په‌یوه‌ندیتان له‌گه‌ڵ‌ پارتی‌ چۆنه‌؟‬ ‫ی پارتی‌‬ ‫د‪.‬س����ه‌اڵحه‌دین‪ :‬دوای‌ داواك����ه‌ ‌‬ ‫بۆ چاره‌س����ه‌ركردنی‌ كێش����ه‌كان‪ ،‬ئێمه‌‬

‫له‌س����ه‌ركردایه‌تی‌ بڕیارمان وه‌رگرت كه‌‬ ‫كێشه‌كانمان به‌دیالۆگ چاره‌سه‌ر بكه‌ن‪،‬‬ ‫بۆیه‌ كردمان به‌س����ێ دۆس����یه‌‪ ،‬یه‌كه‌م‬ ‫قه‌ره‌ب����وی‌ زیانه‌ ماددیی����ه‌كان‪ ،‬دووه‌م‬ ‫داوا قه‌زایی����ه‌كان‪ ،‬س����ێیه‌میش دووباره‌‬ ‫نه‌كردن����ه‌وه‌ی‌ روداوه‌كان‪ ،‬قه‌ره‌ب����وی‌‬ ‫روداوه‌كان ته‌نه����ا جێبه‌جێكردن����ی‌‬ ‫بڕیاره‌كانی‌ په‌رله‌مان بوو‪ ،‬بۆ دووه‌میش‬ ‫به‌پارتیمان وتوه‌ كه‌ س����ورین له‌س����ه‌ر‬ ‫ئه‌وه‌ی‌ ئه‌و دۆس����یه‌یه‌ رێ����ڕه‌وی‌ خۆی‌‬ ‫وه‌ربگرێ‌‌و ئه‌وانیش رێگه‌ بده‌ن كه‌ قه‌زا‬ ‫رێڕه‌وی‌ خۆی‌ وه‌ربگرێ‌‪ ،‬بۆ س����ێیه‌میش‬ ‫زه‌مانات����ی‌ دووب����اره‌ نه‌بوونه‌وه‌ی����ه‌‌و‬ ‫پێداگیری‌ له‌سه‌رده‌كه‌ین‪ ،‬بۆیه‌‬ ‫ئێستا له‌قۆناغی‌ دانوستانین‪.‬‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬واته‌ هه‌ماهه‌نگیتان هه‌یه‌؟‬ ‫د‪.‬س����ه‌اڵحه‌دین‪ :‬وه‌كو وت����م له‌قۆناغی‌‬ ‫چاره‌س����ه‌ركردنی‌ كێش����ه‌كه‌ین‌و هێشتا‬ ‫كۆتایی‌ نه‌هاتووه‌‌و له‌دانوستانداین‪.‬‬ ‫ئاوێن����ه‌‪ :‬ده‌وترێ‌ زۆرب����ه‌ی‌ حیزبه‌كان‬ ‫په‌یوه‌ن����دی‌ نهێنیی����ان له‌گ����ه‌ڵ‌ واڵتانی‌‬ ‫ده‌ره‌وه‌‌و ده‌زگا موخابه‌راتییه‌كان هه‌یه‌‪،‬‬ ‫ده‌كرێ‌ به‌ڕاش����كاوی‌ بزانی����ن ئێوه‌ هیچ‬ ‫په‌یوه‌ندییه‌كی‌ له‌و شێوه‌یه‌تان هه‌یه‌؟‬ ‫د‪.‬س����ه‌اڵحه‌دین‪ :‬به‌ڕاشكاوی‌ ده‌یڵێم كه‌‬ ‫هیچ په‌یوه‌ندییه‌كی نهێنیمان له‌گه‌ڵ‌ هیچ‬ ‫واڵتێكی‌ ده‌وروب����ه‌ر‌و ئیقلیمی‌‌و ده‌زگای‌‬ ‫موخابه‌رات����دا نیی����ه‌‪ ،‬چونك����ه‌ ده‌زگای‌‬ ‫موخه‌باراتمان نییه‌‪.‬‬ ‫ئاوێن����ه‌‪ :‬ب����ۆ هه‌ڵبژاردن����ی‌ داهاتووی‌‬ ‫پارێزگاكان بیرت����ان له‌وه‌كردۆته‌وه‌ به‌چ‬ ‫شێوه‌یه‌ به‌شداری‌ بكه‌ین؟‬ ‫د‪.‬سه‌اڵحه‌دین‪ :‬مه‌كته‌بی‌ سیاسی‌ بڕیاری‌‬ ‫وه‌رگرتوه‌‌و سێ‌ هه‌ڵبژارده‌مان هه‌یه‌ یان‬ ‫به‌ته‌نها یان له‌چوارچێ����وه‌ی‌ به‌ره‌یه‌كی‌‬ ‫ئیسالمی‌ یان وه‌كو به‌ره‌ی‌ ئۆپۆزسیۆن‪،‬‬ ‫بۆیه‌ هه‌ر كاتێك هه‌ڵبژاردن نزیكبوه‌وه‌‪،‬‬ ‫س����ه‌ركردایه‌تی‌ تاوتوێ����ی‌ ئه‌گ����ه‌ره‌كان‬ ‫ده‌كات‌و یه‌كێكیان هه‌ڵده‌بژێردرێت‪.‬‬

‫کوردستانی‬

‫)‪ )341‬سێشه‌مم ‌ه ‪2012/9/4‬‬

‫ئەندامێکی دەفتەری سیاسی حیزبی دیموکراتی کوردستان‪:‬‬

‫‪5‬‬

‫مسته‌فا ‌ی هیجر ‌ی جدد ‌ی نیی ‌ه‬ ‫له‌یه‌كخستنه‌وه‌ی‌ هه‌ردوو دیموكراته‌كه‌دا"‬ ‫ ئا‪ :‬ئاوێنه‌‬

‫ئه‌ندامێكی‌ ده‌فته‌ری‌ سیاسی‌‬ ‫حیزبی‌ دیموكراتی‌ كوردستان‬ ‫"كه‌مال كه‌ریمی‌" ئاماژه‌ به‌وه‌‬ ‫ده‌كات كه‌ زۆرینه‌ی‌ كادیر‌و‬ ‫پێشمه‌رگه‌و هه‌وادارانی‌ حیزبی‌‬ ‫دیموكراتی‌ كوردستانی‌ ئێران‬ ‫له‌گه‌ڵ‌ یه‌كخستنه‌وه‌ی‌ هه‌ردوو‬ ‫دیموكراته‌كه‌دان‪ ،‬به‌اڵم "مسته‌فای‌‬ ‫هیجری‌ جددی‌ نییه‌ له‌و كاره‌دا"‪.‬‬

‫رێککەوتننامەی‬ ‫‌ریزه‌كانی‌ خواره‌وەی‬ ‫ھیجری‌و موهتەدی‬ ‫حیزبی دیموکراتی‬ ‫کوردستانی ئێران‌‌ بۆ ئه‌وەی ‌ە ئەم‬ ‫ی په‌یامه‌ بده‌ن ك ‌ه‬ ‫له‌گه‌ڵ‌ یه‌كخستنه‌و‌ه ‌‬ ‫ئه‌وه‌تا هاوپه‌یمانیان‬ ‫ریزه‌كانی‌ حیزبدان‌‪،‬‬ ‫كه‌م���ال كه‌ریم���ی‌ ئه‌ندام���ی‌ ده‌فته‌ر‬ ‫ی هه‌یه‌و وه‌ك كارتێك‬ ‫كوردستانی‌ به‌اڵم زۆربەی‌ ده‌فته‌ر ‌‬ ‫سیاسی‌ حیزبی‌ دیموكراتی‌‬ ‫‌و‬ ‫ن‬ ‫دانیش���ت‬ ‫به‌ئاوێن���ه‌ی‌ راگه‌یان���د ك‬ ‫ی حیزب‌و‬ ‫له‌ناوخۆ ‌‬ ‫ه���ه‌ه‌ردوو حیزبی‌ سیاسی‌ هه‌تا ئێستا‬ ‫گفتوگۆكان���ی‌ نێوان‬ ‫ده‌ره‌و‌هی‌ حیزبیشدا‬ ‫ی‬ ‫دیموكرات به‌ره‌وپێش���چوون به‌خۆیه‌وه‌ پشتیوانی‌ له‌كارێك ‌‬ ‫نابینێ‌‌و ته‌گ���ه‌ره‌ی‌ تێكه‌وتووه‌‪ ،‬ئه‌م‬ ‫به‌كاریبهێنن‬ ‫نێوانه‌ به‌وجۆر‌ه ناكه‌ن‬ ‫له‌كاتێكدایه‌ له‌دوای‌ یه‌كه‌م دیداری‌‬

‫هه‌ردوو س���كرتێری‌ حیزبی‌ دیموكرات‬ ‫خالی���دی‌ عه‌زیزی‌‌و مس���ته‌فای‌ هیجری‌‬ ‫ك���ه‌ به‌ناوبژیوانی‌‌و ده‌ستپێش���خه‌ری‌و‬ ‫میوان���داری‌ فردریك تیس���ۆی‌ س���ه‌ر‬ ‫كونس���وڵی‌ فه‌ره‌نسا له‌شوێنی‌ تایبه‌تی‌‬ ‫خۆیدا رۆژی‌ ‪ 8/8‬بۆ ماوه‌ی‌ كاتژمێرێك‬ ‫كۆبوون���ه‌وه‌‪ ،‬وابڕیاربوو دانیش���تنه‌كه‌‬ ‫به‌رینتر بكرێت‌و به‌ به‌ش���داری‌ هه‌ردوو‬ ‫مه‌كته‌بی‌ سیاس���ی‌ له‌‪ 8/29‬جارێكیتر‬ ‫كۆببن���ه‌وه‌‪ ،‬ب���ه‌اڵم دوو رۆژ پێش ئه‌و‬ ‫واده‌یه‌ به‌رپرس���انی‌ حیزبی‌ دیموكراتی‌‬ ‫كوردس���تانی‌ ئێران رایانگه‌یاندووه‌ كه‌‬

‫ئ���ه‌وان ناتوان���ن دانیش���تنه‌كه‌ بكه‌ن‌و‬ ‫سپاردویانه‌ به‌داهاتوو‪ ،‬كه‌مال كه‌ریمی‌‬ ‫وت���ی‌ "داهاتووش دی���ار‌و روون نییه‌و‬ ‫نازانرێت كه‌ی���ه‌‪ ،‬ئه‌مه‌ش به‌پێچه‌وانه‌ی‌‬ ‫چاوه‌ڕوانیه‌كان بوو"‪.‬‬ ‫سه‌باره‌ت به‌هۆكاره‌كانی‌ ئه‌و بڕیاره‌ش‪،‬‬ ‫ئ���ه‌و وت���ی "هۆكارێك���ی‌ س���ه‌ره‌كی‌‬ ‫ده‌گه‌ڕێته‌وه‌ ب���ۆ هه‌لومه‌رجی‌ ناوخۆی‌‬ ‫حیزبه‌كه‌ی���ان‪ ،‬له‌ناوخۆیاندا دوو جۆر‬ ‫بیركردن���ه‌وه‌ هه‌ی���ه‌‪ ،‬بیركردنه‌وه‌یه‌ك‬

‫هه‌ی���ه‌ له‌ڕیزه‌كانی‌ خ���واره‌وه‌ باوه‌ڕیان‬ ‫وایه‌ ده‌بێت هه‌وڵبدرێت بۆ چاره‌سه‌ری‌‬ ‫ئ���ه‌و كێش���ه‌یه‌‪ ،‬بیركردنه‌وه‌یان له‌گه‌ڵ‌‬ ‫یه‌كخس���تنه‌وه‌ی‌ ریزه‌كان���ی‌ حیزب���ه‌‪،‬‬ ‫ده‌بێت ئ���ه‌م دووحیزب���ه‌ یه‌كبگرنه‌وه‌‪،‬‬ ‫به‌اڵم به‌ش���ی‌ زۆری‌ ده‌فته‌ری‌ سیاسی‌‌و‬ ‫رابه‌رایه‌ت���ی‌ هه‌تا ئێس���تا پش���تیوانی‌‬ ‫له‌كارێكی‌ به‌وجۆره‌ ناكه‌ن"‪.‬‬ ‫وتیش���ی‌ "ئه‌وان به‌ره‌و كۆنگره‌ ده‌چن‌و‬ ‫ده‌یانه‌وێ‌ ب���ه‌و كۆبوونه‌وه‌یه‌ی‌ كردیان‬

‫خه‌ڵكی‌ الیه‌نگری‌ خۆیان ده‌مكوت بكه‌ن‬ ‫كه‌ ناڕازی‌ نین له‌یه‌كگرتنه‌وه‌یان له‌گه‌ڵ‬ ‫دیموكراته‌كه‌ی‌ تر‌و به‌مشێوه‌یه‌ خوازیارن‬ ‫سیاسه‌تی‌ خۆیان پێشبخه‌ن"‪.‬‬ ‫كه‌ریمی‌ وێ���ڕای‌ جه‌غتكردنه‌وه‌ له‌وه‌ی‌‬ ‫زۆرب���ه‌ی‌ ده‌فت���ه‌ری‌ سیاس���ی‌ حیزبی‌‬ ‫دیموكراتی‌ كوردس���تانی‌ ئێران له‌گه‌ڵ‌‬ ‫یه‌كخس���تنه‌وه‌ی‌ حیزبه‌ك���ه‌دا نی���ن‪،‬‬ ‫ئام���اژه‌ی‌ ب���ه‌وه‌ش كرد "مس���ته‌فای‌‬ ‫هیجری‌ جددی‌ نییه‌ له‌یه‌كخس���تنه‌وه‌ی‌‬

‫ه���ه‌ردوو دیموكراته‌كه‌دا"‪ ،‬ئ���ه‌و وت ‌ی‬ ‫"به‌بڕوای‌ من وه‌ك سكرتێر جددی‌ بێت‬ ‫له‌مه‌س���ه‌له‌كه‌دا ده‌توان���ێ‌ رۆڵی‌ خۆی‌‬ ‫بگێڕێت‌و به‌ش���ی‌ ه���ه‌ره‌ زۆری‌ كادیر‌و‬ ‫پێش���مه‌رگه‌و هه‌واداران���ی‌ حیزبه‌كه‌ش‬ ‫پشتگیری‌ ئه‌و بۆچوونه‌ی‌ ده‌كه‌ن"‪.‬‬ ‫وتیش���ی‌ "هه‌ر رێككه‌وتنێك���ی‌ حیزبه‌‬ ‫كوردیه‌كانم پێباش���ه‌‪ ،‬ب���ه‌اڵم به‌بڕوای‌‬ ‫م���ن رێككه‌وتننامه‌ك���ه‌ی‌ ئه‌مدواییه‌ی‌‬ ‫مسته‌فای‌ هیجری‌‌و عه‌بدواڵی‌ موهته‌دی‌‬

‫له‌مكات���ه‌دا به‌قازانجی‌ ئ���ه‌وان نه‌بوو‪،‬‬ ‫ئه‌م���ه‌ ئ���ه‌و په‌یام���ه‌ ده‌دات به‌من كه‌‬ ‫ئ���ه‌وان جددی‌ نی���ن ل���ه‌وه‌ی‌ هه‌ردوو‬ ‫حیزبی‌ دیموك���رات یه‌كبگرێته‌وه‌‪ ،‬ده‌نا‬ ‫ده‌بوو پاش یه‌كگرتنه‌وه‌ كارێكی‌ وایان‬ ‫بكردایه‌ بۆ ئه‌وه‌ی‌ س���ه‌نگ‌و قورسایی‌‬ ‫خۆی���ان هه‌بێت‪ ،‬نه‌ك ب���ۆ ئه‌وه‌ی‌ ئه‌و‬ ‫په‌یامه‌ ب���ده‌ن كه‌ ئه‌وه‌تا هاوپه‌یمانیان‬ ‫هه‌یه‌و وه‌ك كارتێك له‌ناوخۆی‌ حیزب‌و‬ ‫ده‌ره‌وه‌ی‌ حیزبیشدا به‌كاریبهێنن"‪.‬‬

‫لەکابینەی نوێی هۆڵەندا‪-‬دا کوردێک كاندیده‬ ‫‌بۆ وه‌رگرتنی پۆستی راوێژكاری وه‌زیری ده‌ره‌وه‬ ‫ ئا‪ :‬ڤینۆس فایەق‬ ‫هەڵبژاردنەکانی ژووری دووی‬ ‫پەرلەمانی هۆڵەندی رۆژی‌ ‪12‬ی‬ ‫سێپتەمبەری ‪ 2012‬بەڕێوەدەچێت‪،‬‬ ‫پارتی سۆسیالیستی هۆڵەندی کە‬ ‫لەو پارتە هۆڵەندیانەیە بەردەوام‬ ‫لەبەرنامەو چاالکی ئەندامەکانیدا‬ ‫بەڕوونی هەڵوێستی دۆستانەیان‬ ‫لەگەڵ دۆزی میللەتی کرد هەبووە‪.‬‬ ‫یون���س گۆران کە ئێس���تا ئەندامی‬ ‫پەرلەمان���ی هەرێم���ی ئوتریخت���ی‬ ‫هۆڵەندی���ەو ه���اوکات وتەبێ���ژی‬ ‫حیزبەکەیەت���ی بۆ کاروباری ناوچەی‬ ‫خۆرهەاڵتی ناوەڕاست‪ ،‬دەنگ هەیە کە‬ ‫کاندیدی حیزبەکەیەتی بۆ وەرگرتنی‬ ‫پۆستی راوێژکاری وەزیری دەرەوەی‬ ‫واڵتەک���ەی ک���ە ه���اری ف���ان بۆمل‬ ‫دەیگرێتە دەس���ت‪ .‬ئەم���ە لەکاتێکدا‬ ‫کە چاودێرانی سیاسی ئەو واڵتە وای‬ ‫دەبینن کە لەو هەڵبژاردنانەدا پارتی‬ ‫سۆسیالیس���ت ئەمج���ارە زۆرین���ەی‬ ‫کورس���یەکانی پەرلەمان بەدەس���ت‬ ‫دەهێنێت‌و شەریکی گەورەی کابینەی‬ ‫داهات���ووی هۆڵەندا دەبێت بۆ ماوەی‬ ‫چوار ساڵی داهاتوو‪.‬‬ ‫لەم دیمانەیەدا یونس گۆران تیش���ک‬ ‫دەخاتە س���ەر زۆر لەهەڵوێستەکانی‬ ‫حیزبەک���ەی لەم���ەڕ دۆزی میللەتی‬ ‫ک���ورد لەناو پەرلەمان���ی هۆڵەندیداو‬ ‫هەروەها ئاماژە بە پالن‌و پرۆژەکانی‬ ‫بۆ داهات���وو دەکات وەکو راوێژکاری‬ ‫وەزی���ری دەرەوەی واڵتەک���ەی‌و‬ ‫کاریگ���ەری پۆس���تەکەی بۆ س���ەر‬ ‫بەرەوپێشچوونی دۆزی کورد‪..‬‬ ‫‪ +‬تۆ وه‌ك���و كوردێك‪ ،‬بۆچی پارتی‬ ‫سۆسیالیستی هۆڵه‌ندیت هه‌ڵبژارد بۆ‬ ‫ئه‌وه‌ی ببیته‌ ئه‌ن���دام تیایدا‪ ،‬بۆچی‬ ‫ده‌نگ���ده‌ری ك���ورد له‌هۆڵه‌ن���دا هان‬

‫ ‬ ‫یونس گۆران‬ ‫ئه‌ده‌یت رۆژی ‪12‬ی سێپته‌مبه‌ر ده‌نگ‬ ‫به‌م پارته‌ بده‌ن؟‬ ‫ من وه‌كو كوردێك له‌ئه‌وروپا ئه‌ژیم‪،‬‬‫له‌س���اڵی ‪2002‬ه‌وه‌ بڕیارم���داوه‌ كه‌‬ ‫بچم���ه‌ ناو یه‌كێك له‌پارته‌ سیاس���یه‌‬ ‫هۆڵه‌ندیه‌كانه‌وه‌ بۆ ئه‌وه‌ی له‌ڕێگه‌یه‌وه‌‬ ‫كار بۆ كورده‌كانی هۆڵه‌ندا‌و بۆ دۆزی‬ ‫میلله‌ته‌ك���ه‌م بك���ه‌م‌و له‌ڕێگه‌ی ئه‌و‬ ‫پارته‌ی ئه‌بم���ه‌ ئه‌ندام تیایدا ده‌نگی‬ ‫میلله‌ته‌ك���ه‌م بگه‌یه‌نمه‌ ن���او ناوه‌ده‌‬ ‫سیاس���یه‌ ئه‌وروپیه‌كان‌و چاره‌س���ه‌ر‬ ‫بكرێت‌و سۆزی ئه‌وروپیه‌كان راكێشم‬ ‫ب���ه‌الی دۆزی ك���وردا‪ .‬ل���ه‌‪2002‬ه‌وه‌‬ ‫ئه‌ندام���ی پارت���ی سۆسیالیس���تم‪،‬‬ ‫ب���ه‌اڵم ئه‌گه‌ر بزان���م به‌رنامه‌‌و پرۆژه‌‬ ‫سیاس���یه‌كانی پارته‌ك���ه‌م س���وودی‬ ‫ب���ۆ میلله‌ته‌ك���ه‌م نابێ���ت‪ ،‬خۆش���م‬

‫ده‌نگ���ی بۆ ن���اده‌م‪ ،‬ب���ه‌اڵم پارتی‬ ‫سۆسیالیس���ت په‌یوه‌ندییه‌كی باشی‬ ‫له‌گه‌ڵ میلله‌ته‌ك���ه‌م هه‌یه‌‪ ،‬هه‌روه‌ها‬ ‫له‌گه‌ڵ ئیداره‌ی سیاسی كوردی وه‌كو‬ ‫هۆیه‌ك ب���ۆ خزمه‌تكردن���ی میلله‌تی‬ ‫كورد‪ ،‬ئ���ه‌م په‌یوه‌ندی���ه‌ش به‌هۆی‬ ‫سه‌ردانه‌ به‌رده‌وامه‌كانی ئه‌ندامه‌كانی‬ ‫ئه‌م پارته‌ بۆ كوردستان‪.‬‬ ‫هه‌تا ئیس���تا پارتی سۆسیالیس���تی‬ ‫هۆڵه‌ن���دی هه‌وڵ���ی جی���ددی داوه‌‬ ‫له‌ڕێگه‌ی هه‌ردوو وه‌زاره‌تی ده‌ره‌وه‌‌و‬ ‫ئابووری هۆڵه‌ندیه‌وه‌ بۆ دروستكردنی‬ ‫په‌یوه‌ن���دی پت���ه‌و له‌گ���ه‌ڵ هه‌رێمی‬ ‫كوردس���تان‪ ،‬به‌ ناردنی كۆمپانیاكان‬ ‫ب���ۆ كوردس���تان ب���ۆ خزمه‌تكردن‌و‬ ‫س���وودگه‌یاندن به‌ خه‌ڵك‪ ،‬هه‌ڵبه‌ته‌‬ ‫س���ووده‌كه‌ دووالیه‌نه‌یه‌‪ ،‬ب���ه‌اڵم به‌‬

‫هاری فان بۆمل‬ ‫پله‌یه‌كی زۆر من بیر له‌وه‌ ده‌كه‌مه‌و‌ه‬ ‫ك���ه‌ پارتی سۆسیالیس���ت ئه‌توانێت‬ ‫س���وودی زۆر باش���ی بۆ دۆزی كورد‬ ‫هه‌بێت‪.‬‬ ‫‪ +‬ئه‌ی بۆچی ئامۆژگاری كورده‌كانی‬ ‫هۆڵه‌ن���دا ئه‌كه‌ی���ت به‌تایبه‌ت ده‌نگ‬ ‫بده‌ن به‌ هاری فان بۆمل؟‬ ‫ چونك���ه‌ ه���اری ف���ان بۆم���ل‬‫كورددۆس���تێكی باش���ه‌و هه‌م���وو‬ ‫كوردێ���ك له‌هۆڵه‌ن���دا ئه‌یناس���ێت‌و‬ ‫باوه‌ڕیش ئه‌كه‌م له‌ڕێگه‌ی س���ه‌ردانه‌‬ ‫به‌رده‌وامه‌كانی���ه‌وه‌ بۆ كوردس���تان‬ ‫كورده‌كانی كوردس���تانیش ئه‌یناسن‌و‬ ‫ئه‌زان���ن چه‌ن���د خزمه‌تی ب���ه‌ دۆزی‬ ‫میلله‌تی كورد كردوه‌‪ .‬هاری له‌هه‌موو‬ ‫بۆنه‌ كوردیه‌كان‪ ،‬رێپێوانه‌كان‪ ،‬كۆڕ‌و‬ ‫كۆبوون���ه‌وه‌كان ئاماده‌گ���ی هه‌بوه‌‪،‬‬

‫خوێنەرانی بەڕێیزی گۆشەی "ژورێک لەئاوێنە"ی نوسەر بەختیار عەلی ئاگادار دەکەین‬ ‫کە لەم ژمارەیەدا بەهۆی کاری تایبەتی بەڕێزیانەوە گۆشەکە دانابەزێت‪......‬لەگەڵ داوای لێبوردن‬ ‫به‌ختیار عه‌لی ده‌ینوسێت‬

‫هاری فان بۆمل‬ ‫به‌هۆی ئەو سیاسه‌ت ‌ه‬ ‫روونه‌ی به‌رانبه‌ر ب ‌ه‬ ‫دۆزی كورد‪ ،‬دوو ساڵ‬ ‫لەمەوبەر واڵتی توركیا‬ ‫فیزای نه‌دایه‌‌و رازی‬ ‫نه‌بوون بچێت ‌ه ناو‬ ‫توركیاوه‌‬ ‫به‌رده‌وام له‌س���ه‌ر دۆزی كورد له‌ناو‬ ‫په‌رله‌ماندا قس���ه‌ی ك���ردوه‌‪ ،‬له‌هه‌ر‬ ‫جێگه‌یه‌ك ه���ه‌ر تاوانێك دژ به‌ كورد‬ ‫كرابێ���ت له‌ن���او هۆڵ���ی په‌رله‌مانی‬ ‫هۆڵه‌ندیدا هه‌ڵوێستی خۆی هه‌بووه‌و‬ ‫پرسیاری له‌په‌رله‌مان كردووه‌‪ .‬به‌هۆی‬ ‫هه‌وڵه‌كانی هاری فان بۆمله‌وه‌ سه‌فیری‬ ‫ئێران‪ ،‬س���ه‌فیری توركیا‌و سه‌فیری‬ ‫سوریا بانگهێشتی به‌رده‌م په‌رله‌مانی‬ ‫هۆڵه‌ندی كراون‌و پرسیاریان لێكراوه‌‬ ‫له‌ب���اره‌ی دۆزی ك���ورده‌وه‌‪ ،‬له‌باره‌ی‬ ‫مافه‌كانی مرۆڤه‌وه‌‪ ،‬پێشێلكاریه‌كانی‬ ‫واڵته‌كانیان به‌رانب���ه‌ر به‌ كورد‌و زۆر‬ ‫ش���تی تر‪ ..‬هه‌روه‌ها ئیشی زۆری بۆ‬ ‫هه‌ڵه‌بجه‌‌و زیندانیه‌كانی ئێران‌و توركیا‬ ‫كردووه‌‪.‬‬ ‫هه‌ر ئ���ه‌م په‌یوه‌ندیه‌ی ه���اری فان‬

‫بۆمل‌و پارت���ی سۆسیالیس���ته‌ وای‬ ‫كردوه‌ واڵتانی دراوس���ێی كوردستان‬ ‫س���ڵ بكه‌نه‌وه‪ ‌،‬چونك ‌ه ده‌زانن ئێستا‬ ‫له‌ن���او په‌رله‌مان���ی هۆڵه‌ندیدا لۆبی‬ ‫هه‌یه‌‌و پارت‌و خه‌ڵ���ك هه‌ن داكۆكی‬ ‫له‌دۆزی كورد ئه‌كه‌ن‪.‬‬ ‫‪ +‬ده‌ن���گ هه‌یه‌ گوایا هاری فان بۆمل‬ ‫له‌حكومه‌تی نوێی هۆڵه‌ندیدا ئه‌كرێته‌‬ ‫وه‌زی���ری ده‌ره‌وه‌ی واڵت���ی هۆڵه‌ندا‪،‬‬ ‫ئه‌مه‌ هیچ سوودێكی ئه‌بێت بۆ دۆزی‬ ‫كورد؟‬ ‫ بێگوم���ان‪ ،‬چونكه‌ هاری فان بۆمل‬‫به‌هۆی سیاسه‌ته‌ روونه‌ی كه‌ به‌رانبه‌ر‬ ‫ب���ه‌ دۆزی میلله‌تی ك���ورد هه‌یه‌تی‬ ‫ئه‌وه‌بوو دوو ساڵ به‌ر له‌ئێستا واڵتی‬ ‫توركیا فی���زای نه‌دایه‌‌و رازی نه‌بوون‬ ‫بچێته‌ ن���او توركیاوه‌‪ ،‬چونكه‌ ده‌زانن‬ ‫چه‌ند داكۆكی له‌دۆزی كورد ئه‌كات‪.‬‬ ‫م���ن ب���اوه‌ڕم وایه‌ هاری ف���ان بۆمل‬ ‫كه‌ بووه‌ وه‌زی���ری ده‌ره‌وه‌ی هۆڵه‌ندا‬ ‫كاریش���ی ئه‌بێت له‌س���ه‌ر سیاسه‌تی‬ ‫ئه‌وروپ���ی‌و په‌یوه‌ندیه‌كانی یه‌كێتی‬ ‫ئه‌وروپا له‌گه‌ڵ هه‌رێمی كوردس���تان‬ ‫پته‌وتر ئه‌بێت‪.‬‬ ‫‪ +‬ده‌نگیش هه‌یه‌ گوایا كه‌ هاری فان‬ ‫بۆم���ل كرایه‌ وه‌زیری ده‌ره‌وه‌ی واڵتی‬ ‫هۆڵه‌ندا تۆ كاندی���د ده‌كرێیت ببیته‌‬ ‫راوێژكاری بۆ كاروب���اری رۆژهه‌اڵتی‬ ‫ناوه‌ڕاس���ت‪ ،‬ئه‌مه‌ تاچه‌ند راس���ته‌؟‬ ‫ئه‌گه‌ر ئه‌و پۆس���ته‌ت كرد ئه‌توانیت‬ ‫چی بكه‌یت بۆ كورد؟‬ ‫ بێگوم���ان ئه‌گ���ه‌ر داوام لێكرا ئه‌و‬‫پۆس���ته‌ بگرمه‌ ده‌ست ناڵێم نا و به‌‬ ‫خۆشحاڵییه‌وه‌ قبوڵی ده‌كه‌م‪ ،‬ده‌توانم ‬ ‫س���وودی زۆر به‌ به‌ره‌وپێش���چوونی‬ ‫دۆزی ك���ورد بگه‌یه‌نم‪ ،‬هه‌تا ئێس���تا‬ ‫ك���ه‌ وته‌بێژی پارتی سۆسیالیس���تم‬ ‫ب���ۆ كاروباری ناوچ���ه‌ی خۆرهه‌اڵت‌و‬ ‫دۆسێی ده‌ره‌وه‌ به‌هه‌مان شێوه‌ هه‌ر‬ ‫له‌خزمه‌تی دۆزی میلله‌ته‌كه‌مدا بووم‪.‬‬

‫ل‪.‬کوردستانی‬

‫‪6‬‬

‫تایبه‌ت‬

‫)‪ )341‬سێشه‌مم ‌ه ‪2012/9/4‬‬

‫بارزان ‌ی بۆ پارتییه‌كان‪:‬‬

‫له‌فه‌یسبوك وه‌اڵمی‌ خه‌ڵكان ‌ی بێڕه‌وشت مه‌ده‌نه‌وه‌‬

‫گۆڕان‪ :‬نه‌ده‌بوو بارزانی‌ ئه‌و وشه‌یه‌ به‌كاربهێنێت‬ ‫ئا‪ :‬پشتیوان جه‌مال‬ ‫ی‬ ‫ی بۆ الیه‌نگرانی‌ پارت ‌‬ ‫ی بارزان ‌‬ ‫قسه‌ك ‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫ی خه‌ڵك ‌‬ ‫كه‌ وتی‌ "له‌فه‌یسبوك وه‌اڵم ‌‬ ‫بێڕه‌وشت" مه‌ده‌نه‌وه‌‪ ،‬ده‌نگدانه‌وه‌ی‬ ‫ی‬ ‫به‌دوای‌ خۆیدا هێنا‪ ،‬وته‌بێژی‌ پارت ‌‬ ‫له‌سلێمانی‌ ده‌ڵێت "كه‌ كه‌سێك‬ ‫ی‬ ‫ره‌وشتی‌ به‌جێهێشت‪ ،‬ده‌بێت وا ‌‬ ‫ی گۆڕانیش‬ ‫پێبڵێیت"‌و هه‌ڵسوڕاوێك ‌‬ ‫ئاماژه‌ به‌وه‌ ده‌كات كه‌ "نه‌ده‌بوو‬ ‫بارزانی‌ ئه‌و وشه‌یه‌ به‌كاربهێنێت"‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ی وه‌ك س���ه‌رۆك ‌‬ ‫مه‌س���عود بارزان��� ‌‬ ‫ی‬ ‫پارتی‌ دیموكراتی‌ كوردس���تان‪ ،‬شه‌و ‌‬ ‫ی‬ ‫ی كۆمه‌اڵیه‌ت ‌‬ ‫سێشه‌ممه‌ی‌ رابردوو له‌تۆڕ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی حیزبه‌كه‌ ‌‬ ‫فه‌یسبوك داوای‌ له‌الیه‌نگران ‌‬ ‫كرد كه‌ وه‌اڵمی‌ ئه‌و قس���ان ‌ه نه‌ده‌نه‌و‌ه‬ ‫ی په‌یج���ه‌ جیاوازه‌كانه‌و‌ه‬ ‫ك ‌ه له‌ڕێگ��� ‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫ئاڕاس���ته‌یان ده‌كرێت‌و ئه‌و كه‌س���انه‌ ‌‬ ‫ێ ره‌وش���ت"‬ ‫ئه‌و قس���ان ‌ه ده‌كه‌ن "به‌ب ‌‬ ‫ی بردن‪.‬‬ ‫ناو ‌‬ ‫بارزانی‌ له‌نوسینه‌كه‌یدا له‌فه‌یسبوك‬ ‫رایگه‌یان���د "هه‌ندێجار كه‌ كاتم ده‌بێت‌و‬ ‫ته‌ماشای فه‌یسبووك ده‌كه‌م‪ ،‬به‌داخه‌و‌ه‬ ‫ده‌بینم كه‌س���انێك به‌ زمانی جنێودان‬ ‫هێرش ده‌ك ‌هن‌و په‌یام ده‌نێرن‪ ،‬جنێودان‬ ‫چه‌كی ئه‌و كه‌سانه‌ی ‌ه ك ‌ه بێده‌سه‌اڵت‌و‬ ‫بێڕه‌وش���تن‪ .‬هه‌ر كه‌س خ���اوه‌ن هه‌ر‬ ‫بیروباوه‌ڕو بۆچوونێك بێت‪ ،‬رای خۆی‬ ‫به‌مه‌نتق���ی ده‌رده‌بڕێت‪ ،‬ئه‌وه‌ی خاوه‌ن‬ ‫هی���چ بی���رو باوه‌ڕێكی���ش نه‌بێت په‌نا‬ ‫بۆ جنێ���ودان ده‌بات‪ ،‬له‌ڕاس���تیدا ئه‌و‬ ‫جنێوان ‌ه بۆ خۆی ده‌گه‌ڕێنه‌وه‌"‪.‬‬ ‫ی نوسینه‌كه‌شیدا‬ ‫له‌به‌ش���ێكی‌ دیكه‌ ‌‬ ‫ی ده‌ڵێت "هه‌ڤاڵین���ه‌‪ ..‬داواتان‬ ‫بارزان��� ‌‬ ‫لێده‌كه‌م خۆتان له‌زمانی جنێودان دوور‬ ‫بگرن‪ ،‬ئێو‌ه خاوه‌ن مه‌بده‌ئن‪ ،‬بۆچوونی‬ ‫خۆتان به‌زمانی رێزو مه‌نتقیانه‌ ده‌رببڕن‌و‬ ‫وه‌اڵمی خه‌ڵكی بێڕه‌وشت مه‌ده‌نه‌وه‌‪..‬‬ ‫رێز له‌خه‌بات‌و قوربانیدانی پارته‌كه‌تان‬ ‫بگرن‌و نه‌چن ‌ه ئاستی ئه‌وان"‪.‬‬

‫سه‌ركردایه‌تییه‌ك ‌‬ ‫ی‬ ‫ی یه‌كگرتوو‪ :‬ده‌بێت كۆمه‌ڵ‌‪ :‬قسه‌كه‌ ‌‬ ‫یه‌كێتی‌‪ :‬ئاگادار ‌‬ ‫ی سه‌ركرده‌كان بزانن بارزانی‌ زیاتر‬ ‫ئه‌و قسه‌یه‌ نیم‬ ‫بۆچ ‌ی خه‌ڵك ده‌گه‌ن ‌ه شه‌خسیی ‌ه نه‌ك‬ ‫راده‌ ‌ی ره‌خنه‌گرتن سیاسی‌‬ ‫ی‬ ‫ی بارزانی‌ بۆ الیه‌نگران ‌‬ ‫نوس���ینه‌كه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫له‌كاتێكدا بوو ك ‌ه چه‌ند رۆژێكی‌ كه‌م ‌‬ ‫ی ‪)1996‬‬ ‫ی ئاب ‌‬ ‫مابوو بۆ ساڵیادی‌ (‪‌ 31‬‬ ‫ی‬ ‫ك ‌ه چه‌ند په‌یجێ���ك به‌ناوی‌ الیه‌نگران ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ئه‌و رۆژه‌یان ب��� ‌ه (خیانه‌ت ‌‬ ‫یه‌كێت��� ‌‬ ‫ی‬ ‫نیشتمانی‌) وه‌س���فده‌كرد‌و په‌یجه‌كان ‌‬ ‫ی پارتی���ش رۆژه‌كه‌یان ب ‌ه‬ ‫الیه‌نگران��� ‌‬ ‫(رۆژی‌ نیش���تمانپه‌روه‌ریی) ده‌ناساند‬ ‫ئ���ه‌وه‌ش وه‌ك وه‌اڵمدانه‌وه‌ی���ه‌ك ب���ۆ‬ ‫یه‌كتر‪.‬‬ ‫ی ‪ )1996‬ئه‌و رۆژه‌ بوو ك ‌ه‬ ‫ی ئاب ‌‬ ‫(‪‌ 31‬‬ ‫ی‬ ‫تیایدا پارتی‌ به‌هاوكاری‌ سوپای‌ پێشو ‌‬ ‫ی قورس‬ ‫ی به‌عس به‌چه‌ندین چه‌ك ‌‬ ‫حیزب ‌‬ ‫ی هه‌ولێر‌و‬ ‫هێرشیان كرده‌وه‌ سه‌ر شار ‌‬ ‫له‌ده‌ست یه‌كێتی‌ ده‌ریانهێنایه‌وه‌‪.‬‬ ‫ی بارزانی‌‪،‬‬ ‫س���ه‌باره‌ت به‌و قس���ه‌یه‌ ‌‬ ‫ی گ���ۆڕان‪،‬‬ ‫ی بزوتن���ه‌وه‌ ‌‬ ‫هه‌ڵس���وڕاو ‌‬ ‫مام رۆس���ته‌م له‌لێدوانێك���دا بۆ ئاوێن ‌ه‬ ‫ی‬ ‫ی وش���ه‌ ‌‬ ‫رایگه‌یان���د ك��� ‌ه به‌كارهێنان ‌‬ ‫(بێڕه‌وشت) ناش���رین بووه‌‌و نه‌ده‌بوو‬ ‫ی "هه‌ر‬ ‫ی به‌كاری‌ بهێنێ���ت‌و وت ‌‬ ‫بارزان��� ‌‬ ‫كه‌سێك قس ‌هی‌ كرد یان ره‌خنه‌ی‌ گرت‬ ‫نابێ���ت به‌و ش���ێوه‌یه‌ وه‌اڵم بدرێته‌وه‌‪،‬‬ ‫ی نه‌ده‌كرد خۆی‌ بكات ‌ه‬ ‫بۆی ‌ه پێویس���ت ‌‬ ‫الیه‌نگر"‪.‬‬ ‫س���ه‌باره‌ت به‌وه‌ی‌ ك ‌ه ئایا پێیانوای ‌ه‬ ‫ئه‌و قس���ه‌یه‌ بارزانی‌ بۆ ئه‌وان ‌ه یاخود‬

‫ی یه‌كێت���ی‌‪ ،‬مام رۆس���ته‌م‬ ‫الیه‌نگران��� ‌‬ ‫ی‬ ‫ی "ره‌نگ ‌ه زیاتر مه‌به‌س���تی یه‌كێت ‌‬ ‫وت ‌‬ ‫بووبێت"‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ی س���ه‌ركردایه‌ت ‌‬ ‫هه‌روه‌ه���ا ئه‌ندام ‌‬ ‫یه‌كێتی‌‪ ،‬ئارێز عه‌بدواڵ له‌لێدوانێكدا بۆ‬ ‫ئاوێنه‌ رایگه‌یاند ك ‌ه پێویسته‌ سه‌رجه‌م‬ ‫ی گه‌یاندن به‌ڕۆژنامه‌‌و گۆڤار‌و‬ ‫هۆیه‌كان ‌‬ ‫ی كۆمه‌ڵگه‌‌و‬ ‫س���ایته‌كانه‌و‌ه له‌خزمه‌ت��� ‌‬ ‫ی دیموكراس���یدا ب���ن‌و‬ ‫به‌ره‌وپێش���چون ‌‬ ‫ره‌خنه‌ له‌كه‌موكورتییه‌كان بگرن ئه‌وه‌ش‬ ‫ی یاس���ا‌و داب‌و نه‌ریتدا‪،‬‬ ‫له‌چوارچێ���وه‌ ‌‬ ‫چونك ‌ه ته‌ش���هیركردن‌و سوكایه‌تیكردن‬ ‫ی باش نییه‌‪.‬‬ ‫كارێك ‌‬ ‫سه‌باره‌ت به‌و قس���ه‌یه‌ی‌ بارزانی‌ ك ‌ه‬ ‫ی یه‌كێتییه‌‪،‬‬ ‫ئاخۆ مه‌به‌س���تی‌ الیه‌نگران ‌‬ ‫ی "ئه‌و قس���ه‌یه‌م نه‌بینیوه‌‌و‬ ‫ناوبراو وت ‌‬ ‫ئاگادار نیم"‪.‬‬ ‫ی‬ ‫هه‌ر له‌و باره‌یه‌و‌ه ئه‌ندامی‌ مه‌كته‌ب ‌‬ ‫ی یه‌كگرتوی‌ ئیسالمی‌‪ ،‬د‪.‬محه‌مه‌د‬ ‫سیاس ‌‬ ‫ئه‌حم���ه‌د به‌ئاوێن��� ‌هی‌ راگه‌یاند ك ‌ه ئه‌و‬ ‫كه‌س���انه‌ی‌ ره‌خنه‌‌و پێشنیاریان هه‌یه‌‌و‬ ‫ده‌یانه‌وێ���ت وه‌اڵمیان ده‌س���تبكه‌وێت‬ ‫ی باش‬ ‫ئ���ه‌وا پێویس���ته‌ به‌ش���ێوه‌یه‌ك ‌‬ ‫په‌یامه‌كه‌یان بگه‌یه‌ن���ن‪ ،‬چونكه‌ وه‌ك‬ ‫ی گ���ه‌وره‌ پێیخۆش‬ ‫ئ���ه‌و ده‌ڵێت "خوا ‌‬ ‫ی ناش���رین بكات تا‬ ‫نیی ‌ه كه‌س قس���ه‌ ‌‬ ‫ئ���ه‌و كات ‌هی‌ زوڵم���ی‌ لێده‌كرێت‪ ،‬به‌اڵم‬

‫ی‬ ‫ئه‌گه‌ر ئه‌و كه‌س��� ‌ه گه‌یش���ت ‌ه حاڵه‌ت ‌‬ ‫جنێودانیش ده‌بێت لێی‌ بپرس���یت ك ‌ه بارزانی‬ ‫بۆچی‌ گه‌یش���توه‌ته‌ ئه‌و قۆناغه‌‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫ی‬ ‫پێویس���ته‌ ره‌خنه‌گرتنیش به‌شێوازێك ‌‬ ‫ی "وه‌ك‬ ‫جوان بێ���ت"‪ ،‬ناوبراو وتیش��� ‌‬ ‫عومه‌ر كوڕی‌ خه‌تاب ده‌ڵێت‪ ،‬ئاسایی ‌ه‬ ‫ی‬ ‫ئه‌گه‌ر خه‌ڵك ره‌خنه‌یان هه‌یه‌ به‌جوان ‌‬ ‫بیگه‌یه‌ن���ن‌و له‌س���ه‌ر س���ه‌ركرده‌ش‬ ‫پێویسته‌ كه‌ به‌جوانی‌ گوێیان لێبگرن‌و‬ ‫بزانن بۆچی‌ گه‌یشتونه‌ته‌ ئه‌و حاڵه‌ته‌‌و‬ ‫به‌سنگفراوانیشه‌وه‌ وه‌اڵمیان بده‌نه‌وه‌"‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ه���ه‌ر له‌و رووه‌و‌ه وته‌بێ���ژ‌و ئه‌ندام ‌‬ ‫ی ئیسالمیش‪،‬‬ ‫ی كۆمه‌ڵ ‌‬ ‫مه‌كته‌بی‌ سیاس ‌‬ ‫محه‌م���ه‌د حه‌كی���م له‌لێدوانێك���دا بۆ‬ ‫ی‬ ‫ئاوێن��� ‌ه رایگه‌یان���د ك���ه‌ به‌كارهێنان ‌‬ ‫ئه‌و وش���ه‌یه‌ "دوو جه‌مسه‌ره‌"‪ ،‬چونك ‌ه‬ ‫ی له‌فه‌یسبوكدا‬ ‫هه‌ندێجار ئه‌و قس���ان ‌ه ‌‬ ‫داده‌نرێ���ن س���نوره‌كان ده‌به‌زێن���ن‌و كه‌س���ان ‌هی‌ زمانی‌ جنێو به‌كارده‌هێنن‪،‬‬ ‫ی‬ ‫ی نه‌یانتوانیو‌ه فه‌یسبوك وه‌كو ئامێرێك ‌‬ ‫ی مه‌نتق ‌‬ ‫پێویست ‌ه به‌كارهێنه‌رانی‌ وشه‌ ‌‬ ‫باش به‌كاربهێن���ن‪ ،‬به‌ڵكو زیانگه‌یاندن‬ ‫به‌كاربهێنن‪.‬‬ ‫ی ده‌هێن���ن‌و‬ ‫ی به‌وه‌ش���دا ك ‌ه ئه‌و به‌كه‌س���ایه‌تی‌ ب���ه‌كار ‌‬ ‫ناوب���راو ئاماژه‌ ‌‬ ‫ی وت���ی‌ "باش��� ‌ه كه‌س���ێك ك��� ‌ه هه‌موو‬ ‫قسه‌ی ‌ه وه‌كو مه‌س���ه‌له‌یه‌كی‌ شه‌خس ‌‬ ‫له‌الی���ه‌ن بارزانییه‌و‌ه وتراوه‌ نه‌ك وه‌كو كه‌رامه‌تت بڕوش���ێنێ‌‌و بێت ‌ه ناو هه‌موو‬ ‫ی‬ ‫لێدوانێكی‌ سیاس���ی‌‪ ،‬بۆیه‌ ئه‌وان هیچ تایبه‌تمه‌ندییه‌كان‌و زانیارییه‌كانیش��� ‌‬ ‫ی پێ بڵێی؟‬ ‫لێدوانێكی‌ دیكه‌یان نییه‌ له‌و رووه‌وه‌‪ .‬راس���ت نه‌بن‪ ،‬ده‌بێت چ��� ‌‬ ‫ی‬ ‫ی بێگوم���ان ك���ه‌ كه‌س���ێك ره‌وش���ت ‌‬ ‫ی سه‌ركردایه‌ت ‌‬ ‫له‌به‌رامبه‌ریشدا وته‌بێژ ‌‬ ‫ی پێبڵێیت"‪.‬‬ ‫پارتی‌ له‌سلێمانی‌ رایده‌گه‌یه‌نێت كه‌ ئه‌و به‌جێهێشت‪ ،‬ده‌بێت وا ‌‬

‫وته‌بێژی‌ پارتی‌‪:‬‬ ‫كه‌ كه‌سێك‬ ‫ی‬ ‫ره‌وشت ‌‬ ‫به‌جێهێشت‪ ،‬ده‌بێت‬ ‫وای‌ پێبڵێیت‬

‫له‌مه‌ودوا مۆڵه‌تپێدان ‌ی زیندانیان بۆ چونه‌ده‌ره‌وه‌یان قورستر ده‌كرێت‬ ‫ئا‪ :‬ئاسۆ سه‌راوی‌‬ ‫ی‬ ‫به‌شێك له‌و زیندانیانه‌ی‌ له‌لێبوردن ‌‬ ‫گشتی‌ سودمه‌ند نه‌بون‪ ،‬بێهیواییه‌ك‬ ‫رووی‌ تێكردون‪ ،‬به‌جۆرێك وه‌ك‬ ‫ی‬ ‫ی چاكسازی‌ گه‌وران ‌‬ ‫به‌ڕێوه‌به‌ر ‌‬ ‫ی ئاماژه‌ی‌ پێده‌كات‪،‬‬ ‫سلێمان ‌‬ ‫هه‌ندێكیان ته‌واو بێ‌ هیوابوون‌و‬ ‫به‌شداریی‌ ئه‌و خوالنه‌ش ناكه‌ن‬ ‫ی زۆره‌و‌ه‬ ‫كه‌ پێشتر به‌ئومێدێك ‌‬ ‫به‌شدارییان تێدا كردووه‌‪ .‬هاوكات‬ ‫ی دوو سزادراویش‪،‬‬ ‫دوای‌ نه‌گه‌ڕانه‌وه‌ ‌‬ ‫كه‌ هه‌ر له‌مساڵدا به‌مۆڵه‌ت‬ ‫ی چه‌ند‬ ‫چوبونه‌ ده‌ره‌وه‌‪ ،‬ئیداره‌كه‌ ‌‬ ‫رێوشوێنێكی‌ توندی‌ گرتۆته‌به‌ر بۆ‬ ‫ی مۆڵه‌ت‪.‬‬ ‫پێدان ‌‬

‫زیندانییه‌ک‬ ‫مۆس���یقا‌و به‌رگدرووی‌‌و له‌ش���جوانی‌‪،‬‬ ‫ی تێدای���ه‌ ته‌واو‬ ‫ی "كه‌س���انێك ‌‬ ‫ئه‌و وت ‌‬ ‫بێ‌ هیوا بوون‪ ،‬ته‌نان���ه‌ت كاریكردۆت ‌ه‬ ‫س���ه‌ر هه‌ڵسوكه‌وتیش���یان‪ ،‬هه‌ندێجار‬ ‫ێ‬ ‫ی س���ه‌یر ده‌گرن‌و وه‌ك ده‌وتر ‌‬ ‫بیانو ‌‬ ‫ی‬ ‫ی باره‌ترێمان پێده‌گرن‪ ،‬لێبوردن ‌‬ ‫گه‌ڕ ‌‬ ‫ی‬ ‫گش���تیش م���ه‌رج‌و تایبه‌تمه‌ندی‌ خۆ ‌‬ ‫هه‌ی���ه‌‪ ،‬ئێم ‌ه ته‌نه���ا جێبه‌جێكردنمان‬ ‫له‌سه‌ره‌"‪.‬‬

‫دوای‌ لێبوردنی‌ گشتی‌‪،‬‬ ‫گرفته‌كان زیادیان كردوو‌ه‬ ‫ی‬ ‫ی چاكس���از ‌‬ ‫به‌وت���ه‌ی‌ به‌ڕێوه‌ب���ه‌ر ‌‬ ‫ی سلێمانی‌ به‌وه‌كاله‌ت (كاروان‬ ‫گه‌وران ‌‬ ‫ی‬ ‫حه‌مه‌ف���ه‌ره‌ج) زۆرێك ل���ه‌و گرفتانه‌ ‌‬ ‫له‌ئێس���تادا رووبه‌ڕووی���ان ده‌بێته‌وه‌‪،‬‬ ‫ێ ساڵدا ‪ 3‬كه‌س‬ ‫ی س‌‬ ‫له‌ماوه‌ ‌‬ ‫ی به‌و س���زادراوانه‌وه‌ هه‌ی ‌ه ك ‌ه‬ ‫په‌یوه‌ند ‌‬ ‫له‌زیندان هه‌ڵهاتوون‬ ‫لێبوردنی‌ گشتی‌ نه‌یگرتونه‌ته‌وه‌‪.‬‬ ‫ێ‬ ‫ی ‪2006‬ه‌وه‌‪ ،‬مۆڵه‌تێك به‌س ‌‬ ‫له‌س���اڵ ‌‬ ‫ی حه‌وتی‌ ئه‌مساڵه‌و‌ه‬ ‫ی مانگ ‌‬ ‫له‌سه‌ره‌تا ‌‬ ‫ی‬ ‫ی چ���و‌ه مانگ جارێك ده‌درێته‌و‌ه ئه‌و زیندانیانه‌ ‌‬ ‫ی گش���ت ‌‬ ‫یاس���ای‌ لێبوردن��� ‌‬ ‫ی جێبه‌جێكردنه‌وه‌‌و تائێس���تاش كه‌ له‌س���اڵێك زیاتر سزادراون‌و له‌چوار‬ ‫بوار ‌‬ ‫له‌س���ه‌رجه‌م هه‌رێمدا نزیك���ه‌ی‌ هه‌زار به‌ش به‌شێكی‌ سزاكه‌یان له‌ناو زینداندا‬ ‫ی بردۆته‌سه‌ر‪ .‬وه‌ك كاروان رونیده‌كاته‌و‌ه‬ ‫سزادرا‌و لێی‌ سودمه‌ند بوون‌و نزیكه‌ ‌‬ ‫ی ئه‌و لێبوردن ‌ه گش���تییه‌وه‌‪ ،‬ب ‌ه‬ ‫ی له‌دوا ‌‬ ‫‪ 400‬كه‌سێكیش���یان له‌س���زادراوان ‌‬ ‫ی زۆره‌و‌ه ئه‌و مۆڵه‌ته‌ ده‌ده‌ن‬ ‫ی حه‌زه‌رێك ‌‬ ‫ی چاكس���ازی‌ گه‌وران ‌‬ ‫به‌ڕێوه‌به‌رایه‌ت��� ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ئه‌وه‌ ‌‬ ‫به‌ سزادراوان‪ ،‬به‌تایبه‌ت له‌دوا ‌‬ ‫سلێمانین‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ی ده‌كات‪ ،‬له‌مساڵدا دوو سزادراو له‌دوای‌ وه‌رگرتن ‌‬ ‫وه‌ك كاروان باس��� ‌‬ ‫ی ‪ 5‬رۆژی‌ نه‌گه‌ڕانه‌وه‌ زیندان‪.‬‬ ‫ی مۆڵه‌تێك ‌‬ ‫س���زادراوانێك ه���ه‌ن‪ ،‬له‌گ���ه‌ڵ ئه‌وه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی یاس���ایه‌ك‪ ،‬ئه‌و كه‌س���انه‌ ‌‬ ‫به‌پێ ‌‬ ‫ی زۆریان له‌زینداندا بردۆته‌سه‌ر‪،‬‬ ‫سااڵنێك ‌‬ ‫ی نه‌یگرتونه‌ته‌وه‌‪ ،‬سزای‌ قورس���یان هه‌یه‌‪ ،‬ب ‌ه سێ‌ مانگ‬ ‫ی گشت ‌‬ ‫به‌اڵم لێبوردن ‌‬ ‫ی ك���ردون‪ .‬هه‌روه‌ك جارێ���ك ب���ه‌ كۆمه‌ڵێك م���ه‌رج ‪ 5‬رۆژ‬ ‫ئه‌مه‌ش بێ‌ هیوا ‌‬ ‫ئ���ه‌و ئاماژه‌ی‌ پێ���ده‌كات له‌ئێس���تادا مۆڵه‌تی‌ چونه‌ماڵه‌وه‌ی���ان‌ پێده‌درێت‪.‬‬ ‫به‌ش���ێكیان به‌ش���داری‌ ئه‌و خوالنه‌ش ئه‌م مۆڵه‌تدانه‌ ئه‌و كه‌سان ‌ه ناگرێته‌وه‌‪،‬‬ ‫ی تاوانه‌كانی‌ كوش���تن‌و تیرۆر‬ ‫ناكه‌ن ك ‌ه پێش���تر به‌باشی‌ به‌شدارییان كه‌ به‌هۆ ‌‬ ‫ی‬ ‫تێ���دا ده‌ك���رد‪ ،‬خول���ی‌ كۆمپیوت��� ‌هر‌و س���زادراون‪ ،‬ته‌نانه‌ت له‌الی‌ حكومه‌ت ‌‬

‫ی‬ ‫ی ئه‌وانه‌ش كه‌ له‌سه‌ر تاوانی‌ دز ‌‬ ‫عێراق ‌‬ ‫سزادراون مۆڵه‌تدان نایانگرێته‌وه‌‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫ی‬ ‫له‌هه‌رێمدا به‌و ج���ۆره‌ نییه‌‪ .‬له‌ماوه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫ێ س���اڵی‌ رابردودا ‪ 3‬سزادراو دوا ‌‬ ‫س‌‬ ‫ی ئ���ه‌و مۆڵه‌ته‌ی���ان وه‌رگرتووه‌‪،‬‬ ‫ئه‌وه‌ ‌‬ ‫ب���ه‌اڵم تائێس���تاش نه‌گه‌ڕاونه‌ته‌وه‌ بۆ‬ ‫ی‬ ‫زیندان‪ .‬یه‌كه‌م س���زادراویان له‌س���اڵ ‌‬ ‫‪ 2009‬رۆیش���توه‌‪ ،‬هه‌رچه‌ن���د‌ه ته‌نه���ا‬ ‫ی مابوو‬ ‫ی ماو‌هی‌ زیندانیكردنه‌كه‌ ‌‬ ‫ساڵێك ‌‬ ‫‪ 20‬ملی���ۆن دیناریش���ی‌ وه‌ك كه‌فاله‌ت‬ ‫دانابوو‪ ،‬ب���ه‌اڵم نه‌گه‌ڕاوه‌ته‌وه‌‪ ،‬دووه‌م‬ ‫ی ‪ 6‬ساڵێك‬ ‫سزادراویش���یان كه‌ نزیك ‌ه ‌‬ ‫سزاكه‌ی‌ مابوو له‌سه‌ره‌تا ئه‌م ساڵه‌وه‌‌و‬ ‫ی‬ ‫ی وه‌رگرتنی‌ مۆڵ���ه‌ت‌و دانان ‌‬ ‫ل���ه‌دوا ‌‬ ‫ی‬ ‫ی كه‌فاله‌تێك ‌‬ ‫‪ 10‬ملی���ۆن دینار‌و بون��� ‌‬ ‫كه‌س���یش‪ ،‬ب���ه‌اڵم ئه‌ویش تائێس���تا‬ ‫نه‌گه‌ڕاوه‌ته‌وه‌‪ ،‬س���ێیه‌م كه‌سیشیان ك ‌ه‬ ‫ی وه‌رگرتوو‬ ‫ماوه‌ی���ه‌ك له‌مه‌وبه‌ر مۆڵه‌ت ‌‬ ‫ی‬ ‫به‌هه‌مانش���ێو‌ه ‪ 6‬س���اڵێك س���زاكه‌ ‌‬ ‫ی ‪ 11‬ملیۆن‬ ‫مابوو‪ ،‬س���ه‌ره‌ڕای دانان��� ‌‬ ‫ی باوه‌ڕپێكراو‬ ‫دینار‌و كه‌فیلێكی‌ كه‌سێك ‌‬ ‫ی مامۆستایه‌‪ ،‬به‌اڵم ئه‌ویش‬ ‫كه‌ پیش���ه‌ ‌‬ ‫تائێس���تا نه‌گه‌ڕاوه‌ت���ه‌وه‌‪ ،‬كاروان له‌و‬ ‫بڕوای���ه‌دا زۆرینه‌ی‌ ئه‌وان���ه‌ی‌ له‌زیندان‬ ‫ی رۆژهه‌اڵت‬ ‫هه‌ڵدێن ده‌چن ‌ه كوردس���تان ‌‬ ‫(ئێران)‪ .‬ئه‌و ده‌ڵێت "تائێس���تا چه‌ند‬ ‫جارێك س���ه‌روخۆمان ئاگادركردۆته‌و‌ه‬ ‫ی ئه‌و واڵت ‌ه‬ ‫ی له‌گه‌ڵ به‌رپرس���ان ‌‬ ‫ل���ه‌وه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫بگه‌ن���ه‌ رێككه‌وتنێ���ك ب���ۆ گرتنه‌وه‌ ‌‬

‫به‌هۆی‌ لێبوردنی‌‬ ‫گشتییه‌وه‌ كه‌‬ ‫له‌سه‌ره‌تای‌ مانگی‌‬ ‫‪ 7‬چووه‌ بواری‌‬ ‫جێبه‌جێكردنه‌وه‌‬ ‫نزیكه‌ی‌ ‪ 400‬سزادراو‬ ‫له‌‌و به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تیه‌دا‬ ‫ئازادكراون‌و‬ ‫له‌ئێستاشدا نزیكه‌ی‌‬ ‫‪ 500‬سزادراوی‌ تێدایه‌‬ ‫هه‌موو ئه‌و س���زادراوانه‌‪ ،‬ب���ه‌اڵم دیار‌ه‬ ‫تائێستا هیچ نه‌كراوه‌"‪.‬‬ ‫به‌ڕێوه‌به‌ری‌ چاكس���ازی‌ گ���ه‌وران‪،‬‬ ‫ی‬ ‫ئ���ه‌وه‌ش ناش���ارێته‌و‌ه ك��� ‌ه دوا ‌‬ ‫لێبوردنه‌كه‌‪ ،‬داوایان له‌س���ه‌رو خۆیان‬ ‫ی مۆڵه‌ت‬ ‫ك���ردووه‌ بۆ ماوه‌ی���ه‌ك پێدان ‌‬ ‫رابگ���رن‪ ،‬ب���ه‌اڵم وه‌اڵمی���ان به‌نه‌خێر‬ ‫دراوه‌ته‌وه‌‪.‬‬

‫ی مۆڵه‌ت به‌زیندانیان قورسكرا‬ ‫پێدان ‌‬ ‫ل���ه‌دوای‌ نه‌گه‌ڕان���ه‌وه‌ی‌ ئ���ه‌و چه‌ند‬ ‫س���زادراو‌ه له‌ئێس���تادا پێدانی‌ مۆڵه‌ت‬ ‫به‌سزادراوان زۆر قورسبووه‌‪ ،‬به‌جۆرێك‬ ‫هه‌ر سزادراوێك گه‌ر مۆڵه‌ت وه‌ربگرێت‪،‬‬ ‫جگه‌له‌دانانی‌ پاره‌‌و كه‌فیلی‌ كه‌س���ی‌‪،‬‬ ‫ی‬ ‫ی پۆلیس��� ‌‬ ‫ده‌بێ���ت له‌نزیكترین بنكه‌ ‌‬ ‫ی له‌مۆڵه‌تدای ‌ه‬ ‫گه‌ڕه‌كه‌كه‌ی‌‪ ،‬ئ���ه‌و كاته‌ ‌‬ ‫ی ئاماده‌ب���وون‬ ‫ه���ه‌ر ‪ 5‬رۆژه‌ك��� ‌ه واژۆ ‌‬ ‫ی ده‌بێت ئه‌و‬ ‫ب���كات‌و ئه‌مه‌ به‌ده‌ر له‌وه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫س���زادراو‌ه له‌ناو زینداندا متمانه‌یه‌ك ‌‬ ‫وه‌ه���ای‌ بۆخۆی‌ دروس���ت كردبێت ك ‌ه‬ ‫به‌رپرس���انی‌ زیندان پش���تگیری‌ بكه‌ن‬ ‫له‌پێدانی‌ مۆڵه‌ته‌كه‌دا‪ ،‬ل���ه‌م باره‌یه‌و‌ه‬ ‫كاروان ئ���ه‌و ده‌خات���ه‌ڕوو ك���ه‌ ئ���ه‌و‬ ‫رێوش���وێنه‌ نوێیان���ه‌ی‌ گرتویانه‌ته‌به‌ر‬ ‫ی باش‬ ‫ی مۆڵ���ه‌ت‪ ،‬تاڕاده‌یه‌ك ‌‬ ‫بۆ پێدان ‌‬ ‫ی‬ ‫ی "له‌جه‌ژن ‌‬ ‫س���ه‌ركه‌وتووبووه‌‪ ،‬ئه‌و وت ‌‬ ‫ره‌مه‌زان���دا ‪ 14‬س���زادراومان هه‌ب���وو‬ ‫سودیان له‌مۆڵه‌ته‌كه‌یان وه‌رگرتوو‪ ،‬هه‌ر‬ ‫ێ گرفت گه‌ڕانه‌وه‌"‪.‬‬ ‫‪ 14‬كه‌شیان به‌ب ‌‬ ‫به‌ڕێوه‌ب���ه‌ری‌ چاكس���ازی‌ ئ���ه‌وه‌ش‬ ‫روونده‌كات���ه‌و‌ه كه‌ه���ه‌ر س���زادراوێك‬ ‫ێ مۆڵ���ه‌ت وه‌ربگرێ���ت‪ ،‬ئ���ه‌و‬ ‫بی���ه‌و ‌‬ ‫ی‬ ‫كه‌فیل��� ‌هی‌ ده‌یهێن���ێ‌‪ ،‬نابێت كه‌س��� ‌‬ ‫پله‌یه‌كی‌ بێت‪ ،‬چونك ‌ه وه‌ك ئه‌و ده‌ڵێت‬ ‫"ئه‌گه‌ر نیازی‌ نه‌گه‌ڕان���ه‌و‌هی‌ هه‌بێت‪،‬‬ ‫ی ده‌بات‬ ‫ی خۆش ‌‬ ‫ئه‌و‌ه كه‌س��� ‌ه نزیكه‌ك ‌ه ‌‬ ‫ێ‬ ‫له‌گه‌ڵ خۆی‌‪ ،‬جگه‌له‌و‌ه ئێس���تا هه‌ند ‌‬ ‫ی‬ ‫ی كه‌فیلێك داوا ‌‬ ‫له‌س���زادراوان له‌جیات ‌‬ ‫دوو كه‌فیلیشیان لێده‌كه‌ین"‪.‬‬ ‫ی ئ���ه‌م به‌ڕێوه‌ب���ه‌ر‌ه ب���ۆ‬ ‫دوا وت���ه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫ئه‌و كه‌س���انه‌ بوو كه‌ ده‌بن��� ‌ه كه‌فیل ‌‬ ‫سزادراوێك‪ ،‬ئه‌و ده‌ڵێت "هه‌ر كه‌سێك‬ ‫ی س���زادراوێك ب���كات ب���ۆ‬ ‫كه‌فاله‌ت��� ‌‬ ‫ێ‬ ‫مۆڵه‌ت وه‌رگرت���ن‪ ،‬ده‌بێت ئه‌و‌ه بزان ‌‬ ‫ك���ه‌ كه‌فاله‌ته‌ك��� ‌هی‌ كه‌م نیی���ه‌‪ ،‬گه‌ر‬ ‫ی نه‌گه‌ڕایه‌و‌ه‬ ‫خوانه‌كرده‌ س���زادراوه‌كه‌ ‌‬ ‫توش���ی‌ گرفتێكی‌ گه‌ور‌ه ده‌بێت‪ ،‬بۆی ‌ه‬ ‫ئه‌و كه‌س ‌هی‌ ده‌بێت ‌ه كه‌فیل ده‌بێت ئه‌و‌ه‬ ‫ی چه‌ند گرنگه‌"‪.‬‬ ‫بزانێ‌ كه‌فاله‌ته‌كه‌ ‌‬

‫گولله‌و‬ ‫ئاینده‌‬

‫‪32‬‬

‫پێده‌چ���ێ پ���اش فه‌رامۆش���كردنێكی‬ ‫زۆری ده‌نگ��� ‌ه ناڕازیی���ه‌كان‪ ،‬یه‌كێتی‌و‬ ‫پارتی گه‌یش���تبن ‌ه ئه‌و قه‌ناعه‌ته‌ی ك ‌ه‬ ‫به‌ڕێككه‌وتننامه‌ی ستراتیژیی نێوانیاندا‬ ‫بچن���ه‌وه‌‪ .‬ئه‌وه‌ی هه‌ر له‌س���ه‌ره‌تاوه‌ تا‬ ‫ئێس���تا هه‌ردووال ده‌ستیانپێوه‌گرتووه‌‌و‬ ‫به‌ئامانجی س���ه‌ره‌كی رێككه‌وتنه‌كه‌ی‬ ‫ده‌زانن؛ یه‌كیان رێگرتن بوو‌ه له‌شه‌ڕی‬ ‫ناوخۆ‌و ئه‌ویدیكه‌ش���یان یه‌كخس���تنی‬ ‫هه‌ڵوێس���ته‌كان ‌ه به‌رامب���ه‌ر پرس��� ‌ه‬ ‫س���تراتیژییه‌كان‪ ،‬به‌اڵم من پێموای ‌ه بۆ‬ ‫یه‌كه‌میان؛ رێككه‌وتنه‌كه‌ له‌ئه‌ساس���دا‬ ‫كۆتایی به‌ش���ه‌ڕی ناوخ���ۆ نه‌هێناوه‌‪،‬‬ ‫تا بتوانێ رێگریی له‌هه‌ڵگیرس���انه‌وه‌ی‬ ‫ب���كات‪ ،‬به‌ڵك���و ئ���ه‌و‌ه كۆتاییهاتنی‬ ‫ش���ه‌ڕی ناوخۆ (به‌پێ رێككه‌وتننامه‌ی‬ ‫واش���نتۆن‪‌)1998/9/17-‬و دواتری���ش‬ ‫رووخان���ی رژێم���ی س���ه‌دام ب���وون‬ ‫زه‌مینه‌س���ازییان ب���ۆ رێككه‌وتنه‌ك��� ‌ه‬ ‫كرد‌و وایكرد س���ه‌ركردایه‌تیی هه‌ردووال‬ ‫له‌س���ه‌ر س���فره‌كه‌ی كۆببنه‌وه‌‪ .‬ئاخر‬ ‫ئه‌مه‌ یه‌كه‌م رێككه‌وتننامه‌ی ستراتیژیی‬ ‫نێوانی���ان نییه‌؛ خۆ له‌(‪)1993/12/20‬‬ ‫دا رێككه‌وتنی س���تراتیژیی یه‌كه‌میان‬ ‫ئیمزاك���رد‪ ،‬كه‌چ���ی نه‌یتوان���ی رێگ ‌ه‬ ‫له‌هه‌ڵگیرس���انی ش���ه‌ڕ بگرێ‪ ،‬چونك ‌ه‬ ‫زه‌مین���ه‌ی ش���ه‌ڕ‌و ئاش���تی‪ ،‬زاده‌ی‬ ‫به‌رژه‌وه‌ندییه‌ حزبیی���ه‌كان بووه‌ نه‌ك‬ ‫به‌رژه‌وه‌ندی���ی بااڵت���ر‪ .‬ب���ۆ ئامانجی‬ ‫دووه‌میش���یان؛ ئ���ه‌وا رووداوه‌كان���ی‬ ‫ئه‌مدواییه‌ی عێراق‌و ناوچه‌كه‌‪ ،‬سه‌لماندیان‬ ‫كه‌ ئه‌و رێككه‌وتنه‌ نه‌یتوانی النیكه‌میی‬ ‫س���تراتیژیبوونی خ���ۆی بس���ه‌لمێنێ‌و‬ ‫به‌رامبه‌ر پرس���ه‌ هه‌ر‌ه ستراتیژییه‌كاندا‬ ‫هه‌ڵوێس���تی یه‌كێتی‌و پارتی یه‌كبخات‪.‬‬ ‫ئێ كه‌ له‌به‌رامبه‌ر پرۆسه‌ی ئازادكردنی‬ ‫عێراق‌و نووسینه‌وه‌ی ده‌ستوور‌و شه‌ڕی‬ ‫دژه‌تی���رۆردا هه‌ردووال هاوهه‌ڵوێس���ت‬ ‫ب���وون‪ ،‬رێككه‌وتنی س���تراتیژیی هه‌ر‬ ‫له‌ئارادا نه‌بوو‪ ،‬كه‌چی زۆر هاوئاهه‌نگتر‬ ‫به‌یه‌كه‌و‌ه كاریان ده‌كرد‪.‬‬ ‫بۆی��� ‌ه به‌هه‌م���وو پێودانگێ���ك‬ ‫پێداچوونه‌وه‌ك���ه‌‪ ،‬ده‌مێك��� ‌ه بۆت��� ‌ه‬ ‫زه‌رووره‌ت‪ ،‬نه‌ك ته‌نیا بۆ هه‌رێم‌و پرۆس ‌ه‬ ‫سیاسییه‌كه‌ی‪ ،‬به‌ڵكو به‌رله‌وه‌ بۆ خودی‬ ‫پارتی‌و یه‌كێت���ی خۆیان‪ ،‬كه‌ رێگرێكی‬ ‫گه‌ور‌ه بووه‌ له‌به‌رده‌م چاكس���ازیكردن‬ ‫له‌ئاستی حزبی‌و حكومییشدا‪ ،‬به‌اڵم له‌و‌ه‬ ‫زه‌روورتر ئه‌وه‌ی ‌ه ك��� ‌ه ئه‌و قه‌ناعه‌ته‌ی‬ ‫ئێس���تا به‌دره‌نگیش���ه‌و‌ه دروستبووه‌‪،‬‬ ‫ل���ه‌و روانگه‌یه‌و‌ه بێت كه‌ رێككه‌وتنه‌ك ‌ه‬ ‫به‌پێی ئیس���تیحقاق ‌ه سیاس���ییه‌كانی‬ ‫ئه‌مڕۆ دابڕێژرێته‌وه‌؛ به‌جۆرێك له‌ئاستی‬ ‫ده‌ره‌كی���دا یه‌كده‌نگ���ی‌و له‌ئاس���تی‬ ‫ناوخۆییشدا فره‌ده‌نگی زامنبكات‪ ،‬نه‌ك‬ ‫پێداچوونه‌و‌ه بێت بۆ دابه‌ش���كارییه‌كی‬ ‫دیك���ه‌ی پۆس���ت‌و ئیمتی���ازه‌كان ك ‌ه‬ ‫له‌بات���ی كۆتاییهێن���ان‪ ،‬به‌شبه‌ش���ێن ‌ه‬ ‫حزبییه‌ك��� ‌ه درێ���ژه‌ی پێب���درێ‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫ئه‌وه‌ی له‌لێدوانی به‌رپرسانی هه‌ردووال‬ ‫ده‌خوێنرێته‌وه‌‪ ،‬ئه‌وه‌یه‌ ك ‌ه دابه‌شكاریی ‌ه‬ ‫حزبییه‌ك ‌ه قووڵتربكرێته‌وه‌‌و هه‌ر له‌سه‌ر‬ ‫ئه‌و‌ه بنه‌مای���ه‌ش جارێكی دیك ‌ه یه‌كتر‬ ‫رازی بكه‌نه‌وه‌‪ .‬بۆیه‌ ئێس���تا هه‌ر الیه‌‌و‬ ‫ته‌فسیرێكی هه‌ی ‌ه بۆ پێداچوونه‌وه‌كه‌؛‬ ‫پارت���ی پێیوای��� ‌ه قوربان���ی داوه‌ ت���ا‬ ‫رێككه‌وتنه‌ك ‌ه به‌رده‌وام بێ‌و یه‌كێتی‪-‬ش‬ ‫خ���ۆی ب��� ‌ه غه‌درلێك���راو ده‌زانێ‪ ،‬هه‌ر‬ ‫له‌م روانگه‌ حزبییه‌ش���ه‌وه‌ی ‌ه ك ‌ه هه‌ندێ‬ ‫نووسه‌ری سه‌ر به‌پارتی‌و یه‌كێتی هه‌وڵی‬ ‫تیۆریزه‌كردنی ئه‌و (قوربانی‌و غه‌در)‌ه‬ ‫حزبیی��� ‌ه ده‌ده‌ن‪ ..‬ئه‌مه‌ش روانگه‌یه‌كی‬ ‫ته‌واو ئیش���كالئامێزه‌‌و كێش���ه‌كه‌ زیاتر‬ ‫ده‌ئاڵۆزكێنێ‪ ،‬نه‌ك چاره‌سه‌ری بكات‪.‬‬ ‫له‌كاتێكدا رێگای دروس���ت ئه‌وه‌یه‌ ك ‌ه‬ ‫هه‌ردوو حیزب ته‌نی���ا مێزی به‌رده‌می‬ ‫خۆی���ان به‌گۆڕه‌پان���ی پێداچوونه‌وه‌ك ‌ه‬ ‫نه‌زانن‪ ،‬به‌ڵكو له‌یه‌ككاتدا هه‌م به‌س���ه‌ر‬ ‫بازن���ه‌ی به‌رژه‌وه‌ندییه‌كان���ی هه‌رێم‪-‬دا‬ ‫بكرێنه‌وه‌‌و هه‌م پرس‌و راوێژ ب ‌ه قاعیده‌ی‬ ‫حزبیی خۆی���ان بكه‌ن‪ ،‬ئه‌و قاعیده‌یه‌ی‬ ‫چه‌ندین ساڵ ناوه‌رۆكی رێككه‌وتنه‌كه‌ی‬ ‫ل���ێ ش���اردرایه‌وه‌‌و ئێس���تاش گرێ���ی‬ ‫پرس���یاره‌كانی هه‌ر نه‌كراوه‌ته‌وه‌‪ .‬ئیتر‬ ‫به‌ڕاس���تی كاتی ئه‌وه‌ی ‌ه هه‌ردووال چیتر‬ ‫رێككه‌وتنه‌كه‌ به‌دوایین گولله‌ی شه‌ڕی‬ ‫ناوخۆو‌ه نه‌به‌س���تنه‌وه‌‪ ،‬به‌ڵكو بیكه‌ن‬ ‫به‌ڕێككه‌وتنێكی نیشتیمانیی ئاینده‌ساز‪،‬‬ ‫بۆئه‌وه‌ی ببین ‌ه خاوه‌ن ئاینده‌یه‌كی بێ‬ ‫گولله‌‪ ،‬ن���ه‌ك هه‌ر له‌ده‌وری گولله‌یه‌كی‬ ‫بێ ئاینده‌دا بخولێینه‌وه‌‪.‬‬ ‫‪kawamuhamad@yahoo.com‬‬

‫عێراق‬

‫)‪ )341‬سێشه‌مم ‌ه ‪2012/9/4‬‬ ‫به‌پێی‌ دوا پۆلێنی‌ گۆڤاری‌ فۆرین پۆلیسی‌ ئه‌مه‌ریكی‌ تائێستا عێراق‬ ‫یه‌كێكه‌ له‌و واڵتانه‌ی‌ كه‌ له‌ڕیزبه‌ندیی‌ ‪ 10‬واڵتی‌ یه‌كه‌می‌ واڵتانی‌ فاشیل‌و‬ ‫بێ سه‌روبه‌ردایه‌‪ .‬ئه‌م هه‌ڵسه‌نگاندنه‌ ‪ 177‬واڵتی‌ جیهان ده‌گرێته‌وه‌‌و‬ ‫بواره‌ سیاسی‌‌و كارگێڕی‌‌و بژێوییه‌كان له‌به‌رچاو ده‌گرێت‪ .‬هه‌ڵسه‌نگاندنه‌كه‌‬ ‫ئه‌وه‌ش ده‌خاته‌ڕوو كه‌ ‪ 37‬واڵت له‌ژێر هه‌ڕه‌شه‌ی‌ داڕماندان كه‌ حه‌وته‌م‬ ‫واڵتیان بریتییه‌ له‌عێراق‪.‬‬

‫له‌پاش هه‌ڵمه‌تێكی‌ چڕی‌ ئیعالمی‌‌و سیاسی‌ له‌نێوان لیست‌و پێكهاته‌‬ ‫سیاسییه‌كانی‌ عێراق ماوه‌یه‌كه‌ گفتوگۆی‌ الوه‌كی‌‌و دوو به‌دووی‌ الیه‌ن ‌ه‬ ‫سه‌ره‌كییه‌كان له‌ئارادایه‌ بۆ گه‌شتن به‌كۆمه‌ڵێك لێكگه‌شتن كه‌ كۆتایی‌‬ ‫به‌و گرژییانه‌ بهێنێت كه‌ له‌پاش قه‌یرانی‌ وه‌رگرتنه‌وه‌ی‌ متمانه‌ له‌مالیكی‌‬ ‫هاته‌ كایه‌وه‌‪ .‬له‌م میانه‌یه‌شدا بڕیاره‌ پێشنیازه‌كانی‌ چاكسازی‌ بخرێنه‌ به‌ر‬ ‫تاوتوێكردنی‌ الیه‌نه‌ په‌یوه‌ندیداره‌كان‪.‬‬

‫دۆزه‌خ ‌ی كه‌مایه‌تییه‌كان‬

‫شیعه‌ی‌ عه‌له‌وی‌‬

‫له‌ساڵێكدا له‌شه‌نگال ‪ 74‬كه‌س له‌داخی‌ بژێوی‌‌و‬ ‫جیاكاری‌ كورد‌و عه‌ره‌ب به‌رانبه‌ریان خۆیان كوشتوه‌‬ ‫ ئا‪ :‬الپه‌ڕه‌ی‌ عێراق‬

‫هاوكات له‌گه‌ڵ ترس‌و نیگه‌رانی‌‬ ‫كه‌مایه‌تییه‌كانی‌ رۆژهه‌اڵتی‌ ناوه‌ڕاست‬ ‫له‌ئاینده‌‌و چاره‌نوسی‌ خۆیان‌و‬ ‫نه‌وه‌كانیان له‌سایه‌ی‌ گۆڕانكارییه‌‬ ‫خێراكانی‌ ناوچه‌كه‌دا‪ ،‬له‌عێراقیشه‌وه‌‬ ‫زه‌نگی‌ مه‌ترسی‌ له‌سه‌ر ژیانی‌‬ ‫كه‌مایه‌تییه‌كانی‌ ئه‌م واڵته‌ لێده‌درێت‌و‬ ‫راپۆرتی‌ رێكخراوێكی‌ په‌یوه‌ندیدار‬ ‫چه‌ندین پێشێلكاری‌‌و ئاماری‌ ورد‬ ‫له‌مباره‌یه‌وه‌ ده‌خاته‌ڕوو‪.‬‬ ‫به‌پێی‌ راپۆرتێك كه‌ رێكخراوی‌ حاموڕاب ‌‬ ‫ی‬ ‫ب����ۆ مافه‌كانی‌ مرۆڤ «‪ »HHRO‬وه‌كو‬ ‫نه‌ریتی‌ هه‌موو ساڵێك باڵویكردوه‌ته‌وه‌‬ ‫له‌ماوه‌ی‌ س����اڵی‌ رابردوودا (‪ )2011‬كه‌‬ ‫به‌به‌راورد به‌س����اڵه‌كانی‌ پێشو‌و دۆخی‌‬ ‫كه‌مایه‌تییه‌كانی‌ عێراق زۆر باشتربووه‌‪،‬‬ ‫‪ 30‬حاڵه‌ت����ی‌ رفاندن له‌نێ����و تایفه‌كانی‌‬ ‫مه‌سیحی‌‪ ،‬یه‌زیدی‌‪ ،‬شه‌به‌ك رویانداوه‌‌و‬ ‫‪ 40‬ئێزدی‌ ك����وژراون‌و ‪ 74‬حاڵه‌تی‌ خۆ‬ ‫كوشتن له‌یه‌ك شارۆچكه‌ی‌ یه‌زیدییه‌كان‬ ‫تۆماركراوه‌‪ .‬هه‌روه‌ها راپۆرته‌كه‌ جه‌غت‬ ‫له‌وه‌ ده‌كاته‌وه‌ "ب����ه‌رده‌وام ئێزدییه‌كان‬ ‫له‌الی����ه‌ن كورد‌و عه‌ره‌ب����ه‌وه‌ وه‌كو یه‌ك‬ ‫دووچاری‌ جیاكاری‌ ده‌بنه‌وه‌"‪.‬‬ ‫هه‌رچه‌نده‌ له‌م سااڵنه‌ی‌ دواییدا هاوكات‬ ‫له‌گ����ه‌ڵ باش����تربوونی‌ دۆخ����ی‌ ئه‌منی‌‪،‬‬ ‫دۆخی‌ كه‌مایه‌تییه‌كانی‌ عێراقیش به‌ره‌و‬ ‫باش����تر رۆش����تووه‌‪ ،‬به‌اڵم راپۆرته‌كه‌ی‌‬ ‫رێكخراوی‌ حاموڕابی‌ ك����ه‌ رێكخراوی‌ نا‬ ‫حكومی‌ پاڵپشتكراوه‌ له‌الیه‌ن رێكخراوه‌‬ ‫مرۆیی����ه‌ ده‌ره‌كییه‌كانه‌وه‌ ب����اس له‌وه‌‬ ‫ده‌كات كه‌ كه‌مایه‌تییه‌ ناموسوڵمانه‌كانی‌‬ ‫عێراق كێشه‌ی‌ جیاكارییان له‌كارپێدان‌و‬ ‫دامه‌زراندن‌و پۆس����ت وه‌رگرتندا هه‌یه‌‪،‬‬ ‫ئه‌مه‌ جگ����ه‌ له‌زیاده‌ڕۆییكردن بۆس����ه‌ر‬ ‫موڵك‌و ماڵ‌و گوندو زێدی‌ كه‌مایه‌تییه‌كان‪.‬‬ ‫راپۆرته‌ك����ه‌ ئ����ه‌وه‌ش روونده‌كاته‌وه‌ كه‌‬ ‫پارس����اڵ له‌كۆی‌ ‪ 7‬حاڵه‌ت����ی‌ رفاندنی‌ ‬

‫به‌رده‌وام ئێزدییه‌كان‬ ‫له‌الیه‌ن كورد‌و‬ ‫عه‌ره‌به‌وه‌ وه‌كو یه‌ك‬ ‫ی‬ ‫ی جیاكار ‌‬ ‫دووچار ‌‬ ‫ده‌بنه‌وه‌‬ ‫مه‌سیحییه‌كان كه‌ زۆربه‌یان له‌كه‌ركوك‬ ‫ب����ووه‌‪ ،‬له‌گ����ه‌ڵ رفاندن����ی‌ ‪ 17‬ئێزدی‌‌و‬ ‫‪ 4‬ش����ه‌به‌ك‪ ،‬زۆربه‌یان به‌رانب����ه‌ر پاره‌‬ ‫ئازادكراون‌و هه‌ندێكیش����یان س����ه‌رباری‌‬ ‫دابینكردن����ی‌ پ����اره‌ی‌ ئازادكردنی����ان‪،‬‬ ‫كه‌چی‌ هه‌ر كوژراونه‌ته‌وه‌‌و چاره‌نووسی‌‬ ‫هه‌ندێكیت����ر رفێن����راو تائێس����تا ه����ه‌ر‬ ‫به‌نادیاری‌ ماوه‌ته‌وه‌‪.‬‬ ‫ئه‌م راپۆرته‌ ئه‌وه‌ش ئاش����كرا ده‌كات‬ ‫له‌س����اڵی‌ ‪2011‬دا رێژه‌ی‌ كوشتن له‌ناو‬ ‫مه‌س����یحییه‌كاندا ‪ %2‬بووه‌ له‌كاتێكدا له‌‬ ‫‪ 2010‬گه‌شتوه‌ته‌ ‪‌%11‬و له‌نێوان سااڵنی‌‬ ‫‪ 2004‬ـ ‪ 2007‬له‌نێوان ‪ 19‬ـ ‪ %25‬بووه‌‪.‬‬ ‫به‌رزترین رێژه‌ی‌ كوشتنی‌ مه‌سیحییه‌كان‬ ‫له‌به‌غدا بووه‌ كه‌ ‪ %59‬مه‌س����یحییه‌كان‬ ‫پێكده‌هێنێت به‌دوایدا موس����ڵ به‌ڕێژه‌ی‌‬ ‫‪‌%28‬و زۆربه‌ی‌ رووداوه‌كانی‌ كوش����تنی‌‬ ‫مه‌سیحییه‌كان له‌الیه‌نی‌ نادیاره‌وه‌ بووه‌‬ ‫به‌جۆرێك له‌كۆی‌ ‪ 841‬مه‌سیحی‌ كوژراو‬ ‫‪ 648‬كه‌سیان له‌الیه‌ن كه‌سی‌ نادیاره‌وه‌‬ ‫كوژراون‌و تائێستا هێرشبه‌ره‌كان ئاشكرا‬ ‫نه‌كراون‪.‬‬ ‫له‌سه‌ر ئاستی‌ ئازادی‌ موماره‌سه‌كردنی‌‬ ‫په‌رستش����ی‌ ئاین����ی‌ راپۆرته‌ك����ه‌ ئه‌وه‌‬

‫ ئا‪ :‬الپه‌ڕه‌ی‌ عێراق‬

‫ده‌خات����ه‌ڕوو ك����ه‌ ‪ 8‬كڵێس����ا دووچار ‌‬ ‫ی‬ ‫ده‌س����تدرێژی‌ جۆراوج����ۆر بوونه‌ت����ه‌وه‌‬ ‫كه‌ زۆربه‌یان له‌ش����اری‌ كه‌ركوك بوون‪.‬‬ ‫له‌باره‌ی‌ بارودۆخی‌ یه‌زیدییه‌كانیش����ه‌وه‌‬ ‫راپۆرته‌كه‌ ئ����ه‌وه‌ رونده‌كاته‌وه‌ له‌ ‪2011‬‬ ‫دا زیاتر ل����ه‌‪ 40‬ئێزدی‌ كوژراون‌و ده‌ڵێت‬ ‫"‪ 17‬حاڵه‌تی‌ رفان����دن له‌پێناوی‌ پاره‌‌و‬ ‫هۆكاری‌ سیاس����ی‌ رویان����داوه‌‪ ،‬هه‌ندێك‬ ‫له‌مانه‌ به‌رانبه‌ر بڕێك پاره‌ ئازادكراون‌و‬ ‫هه‌ندێكیتری����ان س����ه‌رباری‌ دابینكردنی‌‬ ‫پاره‌ی‌ ئازادكردنه‌كه‌یان كوژراون‪.‬‬ ‫له‌ب����اره‌ی‌ بارودۆخ����ی‌ ناوخۆی����ی‌‬ ‫یه‌زیدییه‌كانیش����ه‌وه‌ زانیارییه‌كانی‌ ئه‌م‬ ‫رێكخراوه‌ ده‌ریده‌خات كه‌ له‌ماوه‌ی‌ یه‌ك‬ ‫ساڵدا له‌قه‌زای‌ شه‌نگال ‪ 74‬حاڵه‌تی‌ خۆ‬ ‫كوشتن تۆماركراوه‌ له‌ناو پیاوان‌و ژناندا‌و‬ ‫ئه‌م قه‌زایه‌ش زۆربه‌ی‌ دانیش����توانه‌كه‌ی‌‬ ‫ئێزدین‌و زۆرب����ه‌ی‌ ئه‌وانه‌ش����ی‌ خۆیان‬ ‫كوش����توه‌ له‌توێژی‌ گه‌نجان����ن‌و هۆكاری‌‬ ‫په‌نابردنیشیان بۆ خۆكوشتن ده‌گه‌ڕێته‌وه‌‬ ‫ب����ۆ بێزاربوونیان له‌ژیان "به‌هۆی‌ دۆخی‌‬ ‫ناهه‌موار‌و خراپ����ی‌ گوزه‌رانه‌وه‌ له‌ناوچه‌‬ ‫ئێزدی‌ نشینه‌كان‌و ئه‌و جیاكارییه‌ی‌ كه‌‬ ‫له‌الیه‌ن كورد‌و عه‌ره‌بی‌ ده‌وروبه‌ریانه‌وه‌‬ ‫پیاده‌ ده‌كرێت"‪.‬‬ ‫له‌باره‌ی‌ شه‌به‌كه‌كانیش����ه‌وه‌ راپۆرته‌كه‌‬ ‫ئ����ه‌وه‌ روونده‌كاته‌وه‌ ل����ه‌ ‪ 2011‬دا ‪11‬‬ ‫هاواڵتی‌ ش����ه‌به‌ك ك����وژراون‪ ،‬زۆربه‌یان پەرستگایەکی مەسیحییەکان لەعێراق ‪AFP‬‬ ‫له‌موس����ڵ بوون‪ .‬هه‌روه‌ها راپۆرته‌كه‌ی‌‬ ‫رێكخراوی‌ حاموڕابی‌ ئاشكرایده‌كات كه‌ پێكهاته‌كان ‌ی عێراق‬ ‫ژماره‌ی‌ هاواڵتیانی‌ مه‌سیحی‌ له‌ماوە ‌‬ ‫به‌جێهێشتوه‌‪.‬‬ ‫ی ‪ 8‬به‌پێی‌ ئه‌و ئاماره‌ نافه‌رمیانه‌ی‌‬ ‫‌دا‬ ‫ه‬ ‫ساڵی‌ رابردوودا به‌رده‌وام له‌كه‌مبونه‌و‬ ‫جێگای‌ ئاماژه‌یه‌ رێژه‌ی‌ جوله‌كه‌‬ ‫له‌به‌رده‌ستدان ده‌وروبه‌ری‌ ‪%97‬ی‌‬ ‫‌كان‬ ‫بووه‌‌و ژماره‌ی‌ مه‌سیحییه‌ راگوێزراوه‬ ‫‪%4‬ی‌ دانیشتوانی‌ عێراقیان‬ ‫دانیشتوانی‌ عێراق له‌سه‌ر ئاین ‌‬ ‫ی‬ ‫ه‬ ‫‌‬ ‫ب‬ ‫‪ 2003‬ـ ‪2012‬‬ ‫له‌ناوخۆی‌ عێراق ل����ه‌‬ ‫پێكده‌هێنا‪ ،‬به‌اڵم له‌پاش‬ ‫ئیسالم ئه‌ژمارده‌كرێن‌و ده‌وروبه‌ر ‌‬ ‫ی‬ ‫ه‬ ‫‌‬ ‫‌ك‬ ‫ه‬ ‫راپۆرت‬ ‫‌‪.‬‬ ‫ه‬ ‫‌مڵێنراو‬ ‫‪ 300‬هه‌زار كه‌س خه‬ ‫جه‌نگی‌ دووه‌می‌ جیهانی‌ واڵتیان‬ ‫‪ 60‬ـ ‪ %65‬موسوڵمانه‌كانی‌ عێراق‬ ‫ی‬ ‫‌‬ ‫‌جیاكار‬ ‫ه‬ ‫ل‬ ‫ه‬ ‫‌‬ ‫جگ‬ ‫ه‬ ‫‌‬ ‫‌و‬ ‫ه‬ ‫جه‌غت له‌وه‌ ده‌كات‬ ‫به‌جێهێشت‌و بڕوا وایه‌ ئێستا‬ ‫شیعه‌ مه‌زهه‌بن‌و ‪ %32‬ـ ‪%37‬‬ ‫‌كان‬ ‫ه‬ ‫‌تیی‬ ‫ه‬ ‫‌مای‬ ‫ه‬ ‫ك‬ ‫كارپێدان‪،‬‬ ‫له‌دامه‌زراندن‌و‬ ‫ژماره‌یان له‌په‌نجه‌كانی‌ ده‌ست‬ ‫سوننه‌ مه‌زهه‌بن‌و ‪ %3‬دانیشتوانی‌‬ ‫ی‬ ‫‌‬ ‫دووچار‬ ‫بااڵدا‬ ‫ی‬ ‫‌‬ ‫پۆست‬ ‫ی‬ ‫‌‬ ‫پێدان‬ ‫له‌ئیفاد‌و‬ ‫تێپه‌ڕ نه‌كات‌و ئه‌وانیش له‌ترسدا‬ ‫عێراق مه‌سیحی‌‌و سابیئی‌‌و‬ ‫ه‬ ‫‌‬ ‫‌و‬ ‫ه‬ ‫���‬ ‫�‬ ‫‌بن‬ ‫ه‬ ‫د‬ ‫���تن‬ ‫�‬ ‫‌راوێزخس‬ ‫ه‬ ‫پ‬ ‫‌و‬ ‫ی‬ ‫‌‬ ‫���اكار‬ ‫جی�‬ ‫ناوێرن شوناسی‌ راسته‌قین ‌هی‌ خۆیان‬ ‫یه‌زیدین‌و به‌مدواییانه‌ش ژماره‌یه‌كی‌‬ ‫ه‬ ‫‌‬ ‫ك‬ ‫ی‬ ‫‌‬ ‫ه‬ ‫‌‬ ‫تایفی‬ ‫ه‬ ‫‌‬ ‫هاوپشكیی‬ ‫‌و‬ ‫ه‬ ‫ئ‬ ‫ی‬ ‫‌‬ ‫ه‬ ‫‌‬ ‫���ای‬ ‫�‬ ‫‌س‬ ‫له‬ ‫ئاشكرا بكه‌ن‪ .‬‬ ‫زۆریان له‌ژێر هه‌ڕه‌شه‌دا واڵتیان‬ ‫له‌ئارادایه‌‪ .‬‬

‫شه‌ڕ ‌ی پارتی‌‌و گۆڕان له‌سه‌ر دیاریكردن ‌ی كۆمسیاره‌كان چڕ ده‌بێته‌وه‌‬ ‫ ئا‪ :‬ئاوێنە‬ ‫له‌كاتێكدا كه‌ لیستی‌ گۆڕان له‌په‌رله‌مانی‌‬ ‫به‌غدا سووره‌ له‌سه‌ر ئه‌وه‌ی‌ كه‌‬ ‫ژماره‌ی‌ كۆمسیاره‌كانی‌ كۆمسیۆنی‌‬ ‫هه‌ڵبژاردنه‌كان له‌ ‪ 9‬كه‌سه‌وه‌ بكرێته‌‬ ‫‪ 15‬كه‌س بۆ ئه‌وه‌ی‌ جگه‌ له‌پارتی‌‌و‬ ‫یه‌كێتی‌ گۆڕانیش پشكی‌ به‌ربكه‌وێت‪،‬‬ ‫په‌رله‌مانتارانی‌ پارتی‌ دژی‌ ئه‌م پێشنیازه‌‬ ‫ده‌وه‌ستنه‌وه‌ به‌پاساوی‌ ئه‌وه‌ی‌ "ئه‌م‬ ‫زیادكردنه‌ پشكی‌ كورد له‌ ‪%23‬وه‌‬ ‫داده‌به‌زێنێت بۆ ‪."%20‬‬ ‫پاش مشتومڕ‌و بێنه‌و بڕۆیه‌كی‌ زۆر له‌نێوان‬ ‫لیس���ته‌كانی‌ په‌رله‌م���ان‌و چه‌ندجارێ���ك‬ ‫درێژكردنه‌وه‌ی‌ واده‌ی‌ دانوستان‌و ماوه‌ی‌‬ ‫یاس���ایی‌ كۆمس���یۆن‪ ،‬په‌رله‌مانی‌ عێراق‬ ‫هاتوه‌ته‌س���ه‌ر ئ���ه‌و رایه‌ی‌ كۆمس���یۆنی‌‬ ‫نوێی هه‌ڵبژاردنه‌كان به‌پێی‌ هاوپش���كی‌‬ ‫لیس���ته‌ په‌رله‌مانییه‌كان دیاریی‌ بكرێت‌و‬ ‫له‌نزیك���ه‌ی‌ ‪ 8‬هه‌زار پاڵێ���وراو ته‌نها ئه‌و‬ ‫پاڵێوراوانه‌ هێڵراونه‌ته‌وه‌ كه‌ پش���تگیریی‌‬ ‫لیس���ته‌ سیاس���ییه‌كانیان هه‌ی���ه‌‪ .‬له‌ناو‬ ‫پاڵێوراوه‌كانیش���دا ته‌نها ‪ 10‬یان كوردن‌و‬ ‫ل���ه‌و ژماره‌یه‌ش ته‌نها دووانیان به‌ر كورد‬ ‫ده‌ك���ه‌ون ئه‌گ���ه‌ر ژم���اره‌ی‌ ئه‌نجومه‌نی‌‬ ‫كۆمسیاران به‌ ‪ 9‬كه‌س بمێنێته‌وه‌‌و پارتی‌‌و‬ ‫یه‌كێتیش سوورن له‌سه‌ر ئه‌وه‌ی‌ ئه‌م دوو‬ ‫كه‌سه‌ له‌لیس���تی‌ هاوپه‌یمانی‌ كوردستان‬ ‫دیاری���ی‌ بكرێن‪ .‬ل���ه‌دوا به‌یاننامه‌ش���دا‬ ‫په‌رله‌مانتاران���ی‌ پارتی‌ له‌به‌غ���دا ره‌خنه‌‬ ‫له‌ناڕه‌زایی‌‌و گله‌ییه‌كان���ی‌ په‌رله‌مانتارانی‌‬ ‫گۆڕان ده‌گرن له‌كه‌یس���ی‌ كۆمس���یۆندا‌و‬ ‫موئه‌ی���ه‌د ته‌یب ك���ه‌ وته‌بێژی‌ لیس���تی‌‬ ‫هاوپه‌یمان���ی‌ كوردس���تانه‌ له‌لێدوانێكدا‬ ‫ب���ۆ ئاوێن���ه‌ رایگه‌یان���د ""گۆڕانیش هه‌ر‬ ‫به‌هه‌مانشێوه‌ی‌ ئێمه‌ شه‌ڕی‌ ئه‌وه‌ ده‌كات‬ ‫پش���كی‌ له‌كۆمس���یۆن هه‌بێت‌و به‌خۆی‌‬ ‫ره‌وا ده‌بینێ���ت‪ ،‬كه‌چی‌ بۆ ئێمه‌ ده‌یكاته‌‬

‫پرۆفایل‬

‫‪7‬‬

‫ ‪AFP‬‬ ‫هەڵبژاردنەکاندا‬

‫کارمەندێکی کۆمیسیۆن لەکاتی رێکخستنی پێداویستییەکانی کۆمیسیۆنی‬ ‫هه‌ڵاڵ"‪.‬‬ ‫له‌كاتێكیشدا كه‌ گۆڕان له‌هه‌وڵی‌ ئه‌وه‌دایه‌‬ ‫ك���ه‌ ژم���اره‌ی‌ ئه‌نجومه‌نی‌ كۆمس���یاران‬ ‫زی���اد بكرێت ب���ۆ ‪ 15‬ئه‌ندام ب���ۆ ئه‌وه‌ی‌‬ ‫جگه‌ له‌دوو كۆمس���یاری‌ پارتی‌‌و یه‌كێتی‌‬ ‫كۆمس���یارێكیش به‌ر بزوتن���ه‌وه‌ی‌ گۆڕان‬ ‫بكه‌وێ���ت‪ ،‬په‌رله‌مانتارانی‌ پارتی‌ له‌ڕێگای‌ ئه‌نجامه‌كان���ی‌ هه‌ڵبژاردنی���ش بۆ خۆیان‬ ‫به‌یاننامه‌یه‌ك���ه‌وه‌ ناڕاس���ته‌وخۆ دژایه‌تی‌ قۆرخ بكه‌ن"‪.‬‬ ‫خۆی���ان بۆ ئه‌م پێش���نیاره‌ راده‌گه‌یه‌نن‌و به‌پێ���ی‌ زانیارییه‌كانی‌ ئاوێنه‌ش له‌ماوه‌ی‌‬ ‫ئاماژه‌ به‌وه‌ ده‌ك���ه‌ن له‌م حاڵه‌ته‌دا جگه‌ راب���ردوودا‌و ئه‌وكاته‌ی‌ ك���ه‌ نزیكبونه‌وه‌‬ ‫له‌كه‌مبون���ه‌وه‌ی‌ رێژه‌ی‌ كورد پێویس���ت له‌نێ���وان الیه‌ن���ه‌ ئۆپۆزس���یۆنه‌كانی‌‬ ‫به‌گۆڕینی‌ یاس���ای‌ كۆمس���یۆن ده‌كات‌و كوردستان‌و پارتی‌‌و یه‌كێتی‌ له‌ئارادابووه‌‬ ‫ئه‌مه‌ش له‌م كاته‌دا پێویستی‌ به‌ده‌نگدان‌و له‌به‌ه���اری‌ رابردوو‪ ،‬مه‌كته‌بی‌ سیاس���ی‌‬ ‫هه‌مواركردنی‌ یاس���ا‌و میكانیزمی‌ یاسایی‌ پارتی‌‪ ،‬رازیی‌ بوون كه‌ ئه‌گه‌ر ئه‌نجومه‌نی‌‬ ‫ده‌كات‌و یه‌كالیی‌ نه‌كراوه‌ته‌وه‌‪ .‬‬ ‫كۆمس���یارانی‌ نوێ���ی‌ كۆمس���یۆن ب ‌ه ‪9‬‬ ‫حاكم ش���ێخ له‌تیف ك���ه‌ په‌رله‌مانتاری‌ كۆمس���یار دانران‌و پشكی‌ كورد هه‌ر دوو‬ ‫لیس���تی‌ گۆڕانه‌ بۆ ئاوێن���ه‌ی‌ رونكرده‌وه‌ ئه‌ندام بوو له‌م ئه‌نجومه‌نه‌‪ ،‬ئه‌وه‌ ئاساییه‌‬ ‫"پارتی‌‌و یه‌كێتی‌ هیچ كات ده‌ستبه‌رداری‌ یه‌كێكیان له‌الیه‌ن هاوپه‌یمانی‌ كوردستانی‌‌و‬ ‫نوێن���ه‌ری‌ خۆی���ان نابن له‌كۆمس���یۆن‪ ،‬ئه‌ویتریان له‌الیه‌ن ئۆپۆزسیۆنه‌وه‌ (گۆڕان‪،‬‬ ‫چونكه‌ ده‌یانه‌وێت له‌ڕێگای‌ كۆمسیۆنه‌وه‌ یه‌كگرتوو‪ ،‬كۆمه‌ڵ) كاندید بكرێت‪ ،‬به‌اڵم‬

‫له‌هه‌وڵ���ی‌ دوورخس���تنه‌وه‌ی‌ لیس���ت ‌ی‬ ‫گۆڕاندایه‌ له‌ئه‌نجومه‌نی‌ كۆمس���یاران بۆ‬ ‫ئ���ه‌وه‌ی‌ هیچ پش���كێكی‌ له‌كۆمس���یۆندا‬ ‫نه‌بێت‪ ،‬به‌اڵم موئه‌یه‌د ته‌یب كه‌ له‌لیستی‌‬ ‫پارت���ی‌ دیموكراتی‌ كوردس���تانه‌ ده‌ڵێت‬ ‫"دیموكراسییه‌ت زۆرینه‌‌و كه‌مینه‌یه‌‌و ئه‌بێت‬ ‫كاتێك ئ���ه‌م نزیكبونه‌وه‌یه‌ له‌گه‌ڵ گۆڕان ئۆپۆزس���یۆن كاربكات زۆرینه‌ به‌ده‌س���ت‬ ‫كێشه‌ی‌ تێكه‌وت‌و كاری‌ جددی‌ په‌رله‌مان بهێنێت‌و زۆرینه‌ش تا ته‌واوبوونی‌ ماوه‌ی‌‬ ‫بۆ دیاریكردنی‌ ئه‌نجومه‌نی‌ كۆمس���یاران یاسایی‌ خۆی‌ موماره‌سه‌ی‌ ده‌سه‌اڵت بكات‪،‬‬ ‫له‌دوو مانگ���ی‌ رابردوودا ده‌س���تیپێكرد‪ ،‬ئه‌مه‌ رێس���ا‌و به‌ندو باوی‌ دیموكراسیه‌ته‌و‬ ‫ئه‌م رێككه‌وتنه‌ زاره‌كییه‌ هه‌ڵوه‌شایه‌وه‌‌و بیدعه‌ی���ه‌ك نیی���ه‌ ئێم���ه‌ دامانهێنابێت‌و‬ ‫پارتی‌‌و یه‌كێتی‌ سوربوون له‌سه‌ر ئه‌وه‌ی‌ ده‌بێت گۆڕان ته‌فه‌هومی‌ بكات"‪.‬‬ ‫س���ه‌رو ئه‌ندامێكی���ان له‌ئه‌نجومه‌نه‌ك���ه‌ حاكم ش���ێخ له‌تیف رایگه‌یان���د‪ ،‬ئه‌گه‌ر‬ ‫به‌ربكه‌وێ���ت‪ ،‬ب���ه‌م پێی���ه‌ش الیه‌نه‌كانی‌ له‌دوو كۆمس���یاره‌كه‌ یه‌كێكی���ان نه‌درایه‌‬ ‫ی كۆمس���یۆن ئۆپۆزس���یۆن ئه‌وه‌ ئه‌وان س���وور ده‌بن‬ ‫ئۆپۆزس���یۆن ل���ه‌ده‌ره‌وه‌ ‌‬ ‫له‌س���ه‌ر ئه‌وه‌ی‌ ژماره‌ی‌ كۆمس���یاره‌كان‬ ‫ده‌مێننه‌وه‌‪.‬‬ ‫هه‌ڵسوڕاو‌و ژماره‌یه‌ك له‌په‌رله‌مانتاره‌كانی‌ بكرێت���ه‌ ‪ 15‬بۆ ئه‌وه‌ی‌ پش���كی‌ كوردیش‬ ‫گۆڕان ئام���اژه‌ به‌وه‌ ده‌ك���ه‌ن كه‌ پارتی‌ ببێته‌ ‪ 3‬كۆمس���یار‌و ئه‌م ده‌زگایه‌ ته‌نها‌و‬ ‫به‌كه‌ڵك وه‌رگرتن له‌هاوپه‌یمانێتی‌ له‌گه‌ڵ ته‌نها له‌ده‌س���تی‌ پارتی‌‌و یه‌كێتیدا قۆرغ‬ ‫لیس���تی‌ ئه‌لعێراقی���ه‌‌و ره‌وتی‌ س���ه‌دردا‪ ،‬نه‌بێت‪.‬‬

‫گۆڕان هه‌ر به‌هه‌مانشێوه‌ ‌ی ئێم ‌ه شه‌ڕ ‌ی‬ ‫ئه‌و‌ه ده‌كات پشك ‌ی له‌كۆمسیۆن هه‌بێت‬

‫زۆربه‌ی‌ سوننه‌كانی‌ واڵت ‌ی شام تایفه‌ی‌‬ ‫عه‌له‌وییان به‌موسوڵمان نه‌ده‌زانی‌‌و رازی‌‬ ‫نه‌بوون ببنه‌ حوكمڕانی‌ سوریا‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫موسا سه‌در فه‌توای دا كه‌ ئه‌م تایفه‌یه‌‬ ‫به‌شێكن له‌شیعه‌و به‌مه‌ش تۆمه‌تی‌‬ ‫"كافر" بوونی له‌كۆڵی‌ ئه‌م تایفه‌یه‌‬ ‫كرده‌وه‌‪.‬‬ ‫به‌پێ���ی‌ زۆربه‌ی‌ س���ه‌رچاوه‌ مێژوییه‌كان‪،‬‬ ‫عه‌له‌ویی���ه‌كان كه‌ زۆرج���ار به‌ (نصیری)‬ ‫ش ن���او ده‌برێ���ن‪ ،‬بزوتنه‌وه‌یه‌كی‌ نهێنی‌‬ ‫ئامانج نادیارن‌و س���ه‌ره‌تای‌ ده‌ركه‌وتنیان‬ ‫ده‌گه‌ڕێته‌وه‌ بۆ سه‌ده‌ی‌ سێیه‌می‌ كۆچی‌‪.‬‬ ‫هه‌ن���دێ س���ه‌رچاوه‌یتر به‌درێژك���راوه‌ی‌‬ ‫ش���یع ‌هی‌ ‪ 12‬ئیمام���ی‌ ده‌یانده‌نه‌ قه‌ڵه‌م‌و‬ ‫دامه‌زرێنه‌ری‌ یه‌كه‌می‌ ئه‌م تایفه‌یه‌ش ناوی‌‬ ‫ئه‌بو شوعه‌یب محه‌مه‌د نه‌سیر ئه‌لبه‌سری‌‬ ‫نومه‌یرییه‌ كه‌ له‌ساڵی‌ ‪ 270‬كۆچیدا مردوه‌‪.‬‬ ‫ناوب���راو له‌س���ه‌رچاوه‌كانی‌ بتپه‌رس���تی‌‪،‬‬ ‫ئاگرپه‌رس���تی‌‪ ،‬جووله‌ك���ه‌‌و ئیس�ل�ام‬ ‫بیروباوه‌ڕێكی‌ تێكه‌ڵی‌ ب���ۆ عه‌له‌وییه‌كان‬ ‫داڕش���توه‌ كه‌ نهێنی‌ بوون‌و ش���اردنه‌وه‌‬ ‫پای���ه‌ی‌ هه‌ره‌ س���ه‌ره‌كییه‌تی‌‪ .‬به‌پێی‌ ئه‌و‬ ‫ده‌ستنوسه‌ به‌نرخانه‌ی‌ ك ‌ه له‌كتێبخانه‌كانی‌‬ ‫پاریس���دا ه���ه‌ن‪ ،‬ش���وێنكه‌وتوانی‌ ئ���ه‌م‬ ‫ئاینزای���ه‌ بڕوای���ان به‌وه‌ هه‌ی���ه‌ كه‌ زاتی‌‬ ‫خ���ودا له‌كه‌س���ایه‌تی‌ عه‌لی‌ ك���وڕی‌ ئه‌بو‬ ‫تالیب���دا به‌رجه‌س���ته‌ ب���ووه‌‌و هه‌ندێ���ك‬ ‫گێڕان���ه‌وه‌ی‌ ناو ئه‌م تایفه‌ی���ه‌ش لێدوانی‌‬ ‫له‌م چه‌ش���نه‌ ده‌ده‌نه‌ پاڵ���ی‌ ئیمام عه‌لی‌‬ ‫كه‌ الی‌ سوننه‌ چواره‌م خه‌لیفه‌ی‌ ئیسالم‌و‬ ‫الی‌ ش���یعه‌كان یه‌كه‌م خه‌لیف���ه‌‌و یه‌كه‌م‬ ‫كه‌سایه‌تی‌ ئیس�ل�امه‌ له‌پاش پێغه‌مبه‌ر‪.‬‬ ‫به‌بۆچونی‌ عه‌له‌وییه‌كان ده‌ركه‌وتنی‌ خودا‬ ‫له‌شێوه‌ی‌ عه‌لیدا هاوشێوه‌ی‌ ده‌ركه‌وتنی‌‬ ‫فریشته‌كانی‌ خودایه‌ (جبریل) له‌شێوه‌ی‌‬ ‫هه‌ندێ���ك مرۆڤ���دا‪ .‬به‌پێچه‌وانه‌ی‌ هه‌موو‬ ‫شیعه‌كانیتریشه‌وه‌ عه‌له‌وییه‌كان رێزی‌ زۆر‬ ‫له‌عه‌بدولڕه‌حمانی‌ كوڕی‌ مه‌لجه‌می‌ بكوژی‌‬ ‫ئیمام عه‌ل���ی‌ ده‌گرن‪ ،‬چونك���ه‌ "مه‌لجه‌م‬ ‫به‌كوش���تنی‌ جه‌س���ته‌ی‌ عه‌لی‌ ئ���ادگاری‌‬ ‫خ���ودای‌ له‌ئادگاری‌ م���رۆڤ جیاكرده‌وه‌‌و‬ ‫رزگاری‌ كرد"‪ .‬هه‌روه‌ها پێیانوایه‌ ئێس���تا‬ ‫عه‌لی‌ ك���وڕی‌ ئه‌بوتالیب له‌ناو هه‌وره‌كاندا‬ ‫ده‌ژی‌ ه���ه‌ر له‌به‌ر ئه‌مه‌ش له‌كاتی‌ بینینی‌‬ ‫هه‌وردا ساڵوی‌ بۆ ده‌نێرن‪.‬‬ ‫عه‌له‌ویی���ه‌كان وه‌ك���و زۆرب���ه‌ی‌ گروپ���ه‌‬ ‫نهێنییه‌كانیت���ر بڕوای���ان به‌دۆن���ادۆن‌و‬ ‫ته‌ناس���وخی‌ رۆحه‌كان هه‌یه‌ ك���ه‌ بڕوای‌‬ ‫ئه‌وان "گواس���تنه‌وه‌ی‌ رۆحی‌ كه‌س���ه‌كانه‌‬ ‫له‌جه‌س���ته‌یه‌كه‌وه‌ بۆ جه‌س���ته‌یه‌كیتر"‪.‬‬ ‫ئێستا عه‌له‌وییه‌كان تایف ‌هی‌ فه‌رمانڕه‌وان‬ ‫له‌سوریا‌و له‌ ‪ 12‬ئازاری‌ ‪1971‬دا توانییان‬ ‫له‌ڕێگای‌ بنه‌ماڵه‌ی‌ ئه‌س���ه‌ده‌وه‌ سه‌رجه‌م‬ ‫جومگه‌ گرنگه‌كانی‌ حوكم له‌دیمه‌شق یه‌كال ‬ ‫بكه‌نه‌وه‌ بۆ خۆیان‌و له‌وكاته‌شه‌وه‌ تائێستا‬ ‫چه‌ندی���ن قه‌س���ابخانه‌‌و كۆمه‌ڵكوژیی���ان‬ ‫به‌رانبه‌ر خه‌ڵكی‌ س���وریا ئه‌نجامداوه‌ كه‌‬ ‫دیارترینیان قه‌س���ابخانه‌ی‌ ساڵی‌ ‪1982‬ی‌‬ ‫ش���اری‌ حه‌مایه‌ كه‌ بڕوا وای���ه‌ ‪ 40‬هه‌زار‬ ‫كه‌س���ی‌ تێ���دا كوژرابێت‌و زۆرب���ه‌ی‌ ئه‌م‬ ‫قوربانیانه‌ش له‌ڕه‌وتی‌ ئیخوان موسلیمینی‌‬ ‫سونن ‌ه بوون‪.‬‬ ‫عه‌له‌وییه‌كان زۆر زیره‌كن له‌ش���اردنه‌وه‌ی‌‬ ‫بیروباوه‌ڕ‌و بنه‌ڕه‌تی‌ رێبازه‌كه‌یان‌و حافه‌ز‬ ‫ئه‌س���ه‌د‌و به‌ش���اری‌ كوڕیش���ی‌ هیچ كات‬ ‫له‌به‌رگی‌ تایفیدا خۆیان ده‌رنه‌خس���توه‌‌و‬ ‫ته‌نه���ا روكاری‌ سیاس���ی‌‌و ئایدۆل���ۆژی‌‬ ‫كاركردنی‌ ئه‌وان حیزبی‌ به‌عس���ی‌ عه‌ره‌بی‌‬ ‫ئیش���تراكی‌ بووه‌ كه‌ حیزبێكی‌ عه‌لمانی‌و‬ ‫عه‌سكه‌رتارییه‌‪ ،‬له‌سه‌رجه‌م بۆنه‌‌و شایی‌‌و‬ ‫شیوه‌نه‌كانیشدا وه‌كو زۆرینه‌ی‌ سوریا كه‌‬ ‫موسوڵمانی‌ س���وننه‌ مه‌زهه‌بن ره‌فتاریان‬ ‫كردووه‌‪ .‬ئه‌وه‌ش���ی‌ یارمه‌تی‌ داون له‌وه‌ی‌‬ ‫له‌بۆت���ه‌ی‌ كۆمه‌ڵ���گا ئیس�ل�امییه‌كانی‌‬ ‫رۆژهه‌اڵت���ی‌ ناوه‌ڕاس���تدا جێگه‌ی‌ خۆیان‬ ‫بكه‌نه‌وه‌ ئه‌و پێكهاتنه‌ ن���اوداره‌ی‌ نێوان‬ ‫حافز ئه‌س���ه‌د‌و موس���ا س���ه‌دری‌ رابه‌ری‌‬ ‫ناسراوی‌ شیعه‌كانی‌ لوبنانه‌ كه‌ تێیدا سه‌در‬ ‫فه‌توای دا له‌س���ه‌ر ئ���ه‌وه‌ی‌ كه‌ عه‌له‌وییه‌‬ ‫نوسه‌یرییه‌كان به‌ش���ێكن له‌موسوڵمانانی‌‬ ‫ش���یعه‌‌و له‌به‌رانبه‌ریشدا ئه‌س���ه‌د ئیمام‬ ‫موس���ا س���ه‌دری‌ ئازادكرد ت���ا بكه‌وێته‌‬ ‫بانگه‌وازكردن‌و باڵوكردنه‌وه‌ی‌ بیری‌ شیعه‌‬ ‫له‌س���وریا‌و دروستكردنی‌ حوس���ه‌ینییه‌‪،‬‬ ‫سه‌رنجام ئه‌م رێككه‌وتنه‌ش دروستكردنی‌‬ ‫چه‌ندین حه‌وزه‌ی‌ ئاینی‌‌و مه‌قامی‌ سه‌یده‌‬ ‫زه‌ینه‌بی‌ ل���ێ به‌رهه‌م هات ك���ه‌ یه‌كێكه‌‬ ‫له‌گرنگترین زیاره‌تگاكان ‌ی تایفه‌ی‌ شیعه‌‪.‬‬

‫‪8‬‬

‫ئابووری‬

‫)‪ )341‬سێشه‌مم ‌ه ‪2012/9/4‬‬

‫ئەم الپەڕەیە بە سپۆنسەری ژووری بازرگانی‌و پیشەسازی سلێمانی چاپ‌و باڵودەکرێتەوە‬

‫‪ 200‬كۆمپانیا به‌شدارییان له‌پێشانگای‌ نێوده‌وڵه‌تی‌ سلێمانیدا كرد‬

‫زۆربه‌یان ئێرانی‌‌و توركی بوون‬

‫ ئا‪ :‬ئاوێنه‌‬ ‫له‌پێشانگای‌ نێوده‌وڵه‌تی‌ سلێمانی‌‬ ‫چه‌ندین گرێبه‌ست له‌نێوان كۆمپانیا‬ ‫بیانی‌‌و ناوخۆییه‌كاندا واژۆ كرا‌و ئه‌و‬ ‫كۆمپانیایه‌شی‌ شه‌ربه‌تی‌ به‌سه‌رچووی‌‬ ‫نمایشكردبوو‪ ،‬رێگه‌ی‌ پێنادرێت هه‌تا‬ ‫ساڵێكی‌ دیكه‌ به‌شداریی‌ پێشانگای‌‬ ‫نێوده‌وڵه‌تی‌ بكاته‌وه‌‪.‬‬ ‫له‌ڕۆژان����ی‌ (‪ 8/30‬ـ ‪ )9/2‬به‌چاودێری‌‬ ‫حكومه‌ت����ی‌ هه‌رێم‌و به‌ه����اوكاری‌ ژور ‌‬ ‫ی‬ ‫بازرگان����ی‌‌و پیشه‌س����ازی‌ س����لێمانی‌‌و‬ ‫به‌ڕێكخستنی‌ گروپی‌ كۆمپانیاكانی‌ دیار‪،‬‬ ‫پێش����انگایه‌كی‌ نێوده‌وڵه‌تی‌ له‌ناوچه‌ی‌‬ ‫تاسڵوجه‌ی‌ س����لێمانی‌ به‌به‌شداری‌ ‪24‬‬ ‫واڵت‌و زیاتر له‌ ‪ 200‬كۆمپانیای‌ ناوخۆیی‌‌و‬ ‫بیانی‌ له‌ب����واره‌ جیاوازه‌كاندا كرایه‌وه‌‪.‬‬ ‫به‌رپرسانی‌ ژوری‌ بازرگانی‌‌و پیشه‌سازی‌‬ ‫س����لێمانی‌‌و به‌ش����داربوانی‌ پێشانگه‌كه‌‬ ‫پێیانوای����ه‌ كردنه‌وه‌ی‌ پێش����انگه‌ی‌ له‌و‬ ‫ش����ێوه‌یه‌ گرنگییه‌ك����ی‌ زۆری‌ هه‌یه‌ بۆ‬ ‫پێگه‌ی‌ ئابوری‌ س����لێمانی‌‌و واژۆكردنی‌‬ ‫گرێبه‌ستی‌ بازرگانی‌‪.‬‬ ‫سه‌رۆكی‌ ژوری‌ بازرگانی‌‪ :‬زه‌وی‌ بۆ‬ ‫كه‌رتی‌ پیشه‌سازی‌ دابین ده‌كرێت‬ ‫س����ه‌رۆكی‌ ژوری‌ بازرگانی‌‌و پیشه‌سازی‌‬ ‫سلێمانی‌‪ ،‬سیروان محه‌مه‌د له‌لێدوانێكدا‬ ‫ب����ۆ ئاوێن����ه‌ رایگه‌یان����د كه‌ به‌ش����ێكی‌‬ ‫زۆری‌ كۆمپانیا بیانییه‌ به‌ش����داربوه‌كان‬ ‫ئێران����ی‌‌و توركین‌و ئاماژه‌ی‌ به‌وه‌ش����دا‬ ‫كه‌ كردنه‌وه‌ی‌ پێش����انگه‌ی‌ له‌و شێوه‌یه‌‬ ‫گرنگییه‌كی‌ زۆری‌ هه‌یه‌ بۆ بوژاندنه‌وه‌ی‌‬ ‫كه‌رتی‌ ئابوری‌‌و بازرگانی‌ له‌س����لێمانی‌‌و‬ ‫هه‌رێمی‌ كوردستان‪.‬‬ ‫ناوب����راو ئاش����كرایكرد ك����ه‌ به‌ش����ێك‬ ‫له‌كۆمپانیا بیانیه‌كان پێشتر به‌شدارییان‬ ‫نه‌ك����ردووه‌‌و بازرگان����ه‌كان ده‌توانن له‌م‬ ‫رێگه‌یه‌وه‌ گرێبه‌س����تیان له‌گه‌ڵدا ئیمزا‬ ‫بكه‌ن‪.‬‬ ‫سه‌رۆكی‌ ژوری‌ بازرگانی‌ رونیكرده‌وه‌ كه‌‬ ‫حكومه‌ت بڕیاری����داوه‌ زه‌وی‌ بۆ كه‌رتی‌‬ ‫پیشه‌سازی‌ دابین بكات‌و به‌و هۆیه‌شه‌وه‌‬ ‫پێش����بینی‌ ده‌كرێت له‌س����اڵی‌ ئاینده‌وه‌‬

‫نمایشکردنی چەند ئوتومبیلێک لەپێشانگای نێودەوڵەتی سلێمانی فۆتۆ‪ :‬یەحیا ئەحمەد‬ ‫كۆمپانیا بیانیه‌كان له‌كوردس����تان كار‬ ‫بكه‌ن‪.‬‬ ‫به‌شداربووان‪:‬‬ ‫پێشانگاكه‌ كارێكی‌ باش ‌ه‬ ‫كۆمپانی����ا ناوخۆی����ی‌‌و بیانیی����ه‌كان‬ ‫پێیانوایه‌ كردنه‌وه‌ی‌ پێش����انگایه‌كی‌ له‌و‬ ‫شێوه‌یه‌ كارێكی‌ باشه‌‌و ده‌توانن ئاشنای‌‬ ‫به‌رهه‌مه‌كانی‌ یه‌كتر بن‪.‬‬ ‫له‌و باره‌یه‌وه‌ شێخ به‌ختیار شێخ حه‌سه‌ن‬ ‫خاوه‌ن����ی‌ كۆمپانی����ای‌ (ریفرێ����ش) بۆ‬ ‫بابه‌ته‌كانی‌ پاكوخاوێنی‌ كه‌ یه‌كه‌مجاره‌‬ ‫به‌شداری‌ پێش����انگه‌یه‌كی‌ له‌و شێوه‌یه‌‬ ‫ده‌كه‌ن رونیك����رده‌وه‌ كه‌ پێش����انگاكه‌‬ ‫ده‌بێت����ه‌ پردێ����ك ب����ۆ دروس����تبوونی‌‬ ‫په‌یوه‌ن����دی‌ له‌نێوان كۆمپانیا ناوخۆیی‌‌و‬

‫ژووری بازرگانی‌‌و پیشەسازی بڕیاریدا‬ ‫سزای ئەو کۆمپانیایە بدات کە شەربەتی‬ ‫بەسەرچووی هێنابوە پێشانگاکەوە‬ ‫بیانییه‌كان‌و هه‌لێكیش����ه‌ بۆ ئیمزاكردنی‌‬ ‫گرێبه‌ست‪.‬‬ ‫هه‌روه‌ها نوێنه‌ری‌ كۆمپانیای‌ (حه‌یات)ی‌‬ ‫ئێرانی‌ بۆ به‌رهه‌مهێنانی‌ بۆری‌ ئاو‪ ،‬ئازاد‬ ‫ده‌شتی‌ جه‌ختیكرده‌وه‌ كه‌ ده‌توانن له‌م‬ ‫رێگه‌یه‌وه‌ په‌ره‌ به‌په‌یوه‌ندییه‌ بازرگانی‌‌و‬ ‫رێككه‌وتنه‌كانیان بده‌ن له‌گه‌ڵ‌ كۆمپانیا‌‬ ‫كوردییه‌كان‪.‬‬ ‫به‌هه‌مانشێوه‌ی‌ ئه‌و به‌شداربوانه‌ی‌ دیكه‌‪،‬‬

‫به‌ڕێوه‌به‌ری‌ كۆمپانی����ای‌ (گالێكس)ی‌‬ ‫ئه‌ڵمانی‌ بۆ پاككردنه‌وه‌‪ ،‬دیاری‌ ره‌سو ‌ڵ‬ ‫كه‌ كۆمپانیاكه‌یان یه‌كه‌مجاره‌ به‌شداری‬ ‫ده‌كات‪ ،‬باسی‌ له‌وه‌كرد كه‌ مه‌به‌ستیانه‌‬ ‫له‌ڕێگه‌ی‌ ئه‌و پێش����انگایه‌وه‌ گرێبه‌ستی‌‬ ‫بازرگان����ی‌ له‌گ����ه‌ڵ‌ كۆمپانیاكاندا واژۆ‬ ‫بكه‌ن‪.‬‬ ‫ئه‌و كۆمپانیایانه‌ش����ی‌ ك����ه‌ دووه‌مجاره‌‬ ‫به‌ش����داری‌ ئه‌و پێش����انگایانه‌ ده‌كه‌ن‪،‬‬

‫رونیده‌كه‌نه‌وه‌ كه‌ پێشانگاك ‌هی‌ ئه‌مجاره‌‬ ‫باش����تر بووه‌‪ ،‬ل����ه‌و رووه‌وه‌ ش����ه‌ریف‬ ‫ره‌سوڵ‌ به‌ڕێوه‌به‌ری‌ كۆمپانیای‌ سه‌فره‌‬ ‫بۆ به‌رهه‌مه‌ شیره‌مه‌نییه‌كان‪ ،‬رایگه‌یاند‬ ‫كه‌ پێش����تر به‌ش����داری پێش����انگاكانی‌‬ ‫دیكه‌یان ك����ردووه‌‪ ،‬ب����ه‌اڵم پێیوایه‌ كه‌‬ ‫ئه‌مساڵ‌ باشتر بووه‌‪.‬‬ ‫كۆمپانیای‌ "تواصل" سزا درا‬ ‫ل����ه‌دووه‌م رۆژی‌ پێش����انگاكه‌دا‌و‬ ‫به‌ش����ێوه‌یه‌كی‌ چاوه‌ڕواننه‌كراو له‌الیه‌ن‬ ‫لیژن����ه‌ هاوبه‌ش����ه‌كانی‌ قایمقامیه‌ت����ی‌‬ ‫سلێمانییه‌وه‌ ده‌ستگیرا به‌سه‌ر ژماره‌یه‌ك‬ ‫كارتۆن ش����ه‌ربه‌تی‌ ماوه‌به‌س����ه‌رچودا‌و‬ ‫ی گ����ه‌وره‌ی‌‬ ‫ئ����ه‌وه‌ش ده‌نگدانه‌وه‌یه‌ك���� ‌‬ ‫به‌دوای‌ خۆیدا هێنا‪.‬‬

‫له‌و باره‌یه‌وه‌ س����ه‌رۆكی‌ ژوری‌ بازرگانی‌‬ ‫سلێمانی‌ ئاشكرایكرد كه‌ قسه‌یان له‌گه‌ ‌ڵ‬ ‫ئ����ه‌و كۆمپانیایه‌دا ك����ردووه‌‌و وتویه‌تی‌‬ ‫"ئه‌و رۆژه‌ ئه‌و ش����ه‌ربه‌ته‌یان بۆ هاتووه‌‬ ‫كه‌ هێناویانه‌ بۆ پێش����انگه‌كه‌‌و به‌هه‌ڵه‌‬ ‫هات����وه‌‌و نه‌یانزانی����وه‌"‪ ،‬ب����ه‌اڵم ناوبراو‬ ‫ئام����اژه‌ی‌ ب����ه‌وه‌دا ك����ه‌ له‌كۆبونه‌وه‌ی‌‬ ‫ئه‌نجومه‌نی‌ ژوری‌ بازرگانیدا بڕیاریانداوه‌‬ ‫كه‌ هه‌تا ساڵێك نه‌هێڵن ئه‌و كۆمپانیایه‌‬ ‫به‌شداری‌ پێشانگای‌ نێوده‌وڵه‌تی‌ بكات‪.‬‬ ‫جێگ����ه‌ی‌ ئاماژه‌ی����ه‌ ژووری‌ بازرگانی‌‌و‬ ‫پیشه‌سازی‌ سلێمانی‌ له‌مساڵی‌ ‪2012‬دا‬ ‫چه‌ندین پێشانگای‌ له‌بواره‌ جیاوازه‌كانی‌‬ ‫بازرگانی‌‌و پیشه‌س����ازیدا كردووه‌ته‌وه‌‪،‬‬ ‫كه‌ شه‌شه‌مین پێش����انگای‌ نێوده‌وڵه‌تی‌‬ ‫سلێمانی‌ دواهه‌مینیانه‌‪.‬‬

‫كافر كوشتن غه‌زایه‌‪ ،‬به‌اڵم به‌مروه‌ت‬

‫ دالوه‌ر عه‌لی‬

‫نامه‌وێ���ت به‌هی���چ جۆرێ���ك له‌ئ���ه‌رك‌و‬ ‫ماندووبوونی لیژنه‌ی قایمقامیه‌تی سلێمانی‬ ‫كه‌م بكه‌م���ه‌وه‌‪ ،‬به‌پێچه‌وانه‌وه‌ كاره‌كه‌یان‬ ‫ب���ه‌رز ده‌نرخێن���م‌و هیوام س���ه‌ركه‌وتن‌و‬ ‫به‌رده‌وامییانه‌‪ ،‬ئ���ه‌وه‌ی لێره‌دا ده‌مه‌وێت‬ ‫رونی بكه‌مه‌وه‌ ئه‌و هه‌اڵیه‌ بوو كه‌ كه‌ناڵه‌‬ ‫ئیعالمی���ه‌كان نایانه‌وه‌‪ ،‬به‌تایبه‌تی‌ ‪NRT‬‬ ‫كه‌ وتی‌ "پارساڵیش ئه‌و حاڵه‌ته‌ هه‌بووه‌"‬ ‫بۆیه‌ ده‌پرس���م‌و ده‌ڵێم كوا دۆكیۆمێنتت؟‬ ‫خۆ ئه‌گه‌ر هه‌بووبێت ئێمه‌ ده‌می كه‌سمان‬ ‫پێناگیرێت؟‬ ‫هه‌رچه‌ن���ده‌ نه‌میدی���ا نه‌لیژنه‌ك���ه‌ی‬ ‫قایمقامی���ه‌ت گرنگی ئه‌و پێش���انگایه‌یان‬ ‫له‌به‌رچ���او نه‌گرت ك���ه‌ چ ئاوێنه‌یه‌كه‌ بۆ‬ ‫س���لێمانی‌و چۆن ناوی شارێكی وا ئه‌باته‌‬ ‫رێزه‌ی ش���اران‪ .‬بۆیه‌ ئه‌كرا به‌شێوه‌یه‌كی‬ ‫تر ئه‌و س���ه‌رپێچیه‌و ئه‌و كه‌لێنه‌ س���واغ‬ ‫ فۆتۆ‪ :‬یەحیا ئەحمەد‬ ‫بدرێت‪ .‬س���ه‌ره‌ڕای ماندوبوون‌و دڵسۆزی دیمەنێک لەپێشانگای نێودەوڵەتی سلێمانی‬ ‫ئه‌وه‌ مش���تێكه‌ له‌خ���ه‌روارێ‪ ..‬له‌دواییدا‬ ‫لیژنه‌كه‌ی قایمقامیه‌ت ده‌ستخۆشی لێیان چونكه‌ هی گه‌وره‌كانه‌ باس���كردنیان بڤه‌ دڵیان تێكه‌ڵ نه‌یه‌ت‪.‬‬ ‫چه‌ند شتێكیان وه‌بیر ده‌هێنمه‌وه‌‪.‬‬ ‫بێت‪ .‬كه‌س خۆی نادا له‌قه‌ره‌ی‪ ،‬وا ئه‌وه‌ش ب– یاخ���ود ده‌رمان���ی مه‌مله‌ك���ه‌ت كه‌ ئه‌ڵێم ده‌س���تانخۆش‌و ماندوو نه‌بن‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫‪ - 1‬ژووری بازرگان���ی‌و پیشه‌س���ازی مش���تێكه‌ له‌خه‌رواری قه‌ب���ه‌ گه‌لێ بزانم به‌س���ه‌ر دوو كۆمپانیای نازدارا به‌شبوه‌ ئه‌وه‌ت���ان بیر ده‌خه‌م���ه‌وه‌و ده‌ڵێم هینی‬ ‫سلێمانی بوو یه‌خه‌ی حكومه‌تی راته‌كاند كه‌ناڵه‌كانی راگه‌یاندن پاش باوێش���كێك له‌هه‌ردوو به‌ر كه‌ ره‌نگه‌ پیاو س���وێندی ده‌وڵه‌مه‌ند جلێ له‌بانی‪.‬‬ ‫تێبینی‌‪:‬‬ ‫بۆ دروستكردنی كوالێتی كۆنترۆڵ‌و به‌ری ئه‌توان���ن س���ه‌ردانێكیان بك���ه‌ن‪ .‬تا الی خراپی به‌ده‌مدا بێت هه‌ندێ له‌و ده‌رمانانه‌‬ ‫نه‌دا تا دامه‌زرا‪ ،‬شاهیدیش���مان بۆ ئه‌وه‌ خه‌ڵكی مه‌مله‌كه‌تیش ئاشكرابێت كێشه‌ی گڵه‌سه‌رو سپیاوی قه‌اڵییش نین سوێندی ژووری‌ بازرگانی‌‌و پیشه‌سازی‌ سلێمانی‌‬ ‫له‌كۆبوونه‌و‌هی‌ ئاسایی‌ خۆیدا كه‌‬ ‫كه‌ژاڵ سه‌عیده‌ كه‌ یه‌كه‌م به‌ڕێوه‌به‌ری ئه‌و واڵت ته‌نها ئه‌و ‪ 10‬قووتوو شه‌ربه‌ته‌ نییه‌‪ .‬ناكه‌وێت‪.‬‬ ‫دامه‌زراوه‌یه‌ بوو‪ ،‬تا كوالێتی كۆنترۆڵ‪ .‬وا من ئه‌یانژمێرم به‌ به‌ڕێزیش���تان ئه‌ڵێم ج– بۆ مه‌س���ه‌له‌ی نرخی���ش له‌بۆفیه‌ی رۆژی‌ ‪ 9/2‬ساز كرا‪ ،‬بڕیاریدا وه‌ك‬ ‫پێش���انگاكه‌‪ ،‬كه‌س نییه‌ بۆ ته‌نها چوار هه‌نگاوی‌ یه‌كه‌می‌ سزادان كۆمپانیای‌‬ ‫‪ -2‬قس���ه‌كه‌ی سه‌رۆكی ژووری بازرگانی‌و ئه‌وه‌ عه‌رزو ئه‌وه‌ گه‌ز‪.‬‬ ‫پیشه‌سازی كه‌ ده‌ڵێت "ئێمه‌ داوای یاسایی أ – ئه‌و گه‌نمه‌ی له‌س���ایلۆكه‌ی سلێمانی رۆژ بێ���ت ئیش���ێك ب���كات مه‌س���ره‌فی "تواصل" بخاته‌ لیستی‌ ره‌شه‌وه‌ بۆ‬ ‫له‌س���ه‌ر ئه‌وكۆمپانیایه‌ تۆم���ار ده‌كه‌ین‌و هه‌ڵڕێ���ژراوه‌ به‌رامب���ه‌ر ته‌رازوه‌ك���ه‌ی له‌ئیرادی زیاتر بێ���ت‪ ،‬لێره‌دا ده‌مه‌وێت ماوه‌ی‌ ساڵێك‪ ،‬له‌ماوه‌ی‌ ئه‌و ساڵه‌دا‬ ‫داوای قه‌ره‌ب���ووی م���ادی‌و مه‌عن���ه‌وی مه‌حكه‌مه‌ ش���ه‌وڕۆژو س���ه‌گ‌و پش���یله‌و ش���تێك ب���ۆ خوێن���ه‌ر روون بكه‌مه‌وه‌‪ ،‬رێگه‌ی‌ پێنادرێت به‌هیچ جۆرێك كااڵ‌و‬ ‫ده‌كه‌ین"‪ ،‬ئه‌وه‌ ده‌س���ه‌لمێنێ سه‌ر له‌به‌ر جرج���ی قه‌ڵه‌و ته‌راتێن���ی تیا ئه‌كه‌ن‪ ،‬با دیفاعیش له‌بۆفیه‌كه‌ ناكه‌م‪ ،‬به‌اڵم ئه‌ڵێن به‌رهه‌مه‌كانی‌ له‌هیچ پێشانگایه‌كی‌‬ ‫ژوور ئه‌و س���ه‌رپێچیه‌ ره‌تئه‌كاته‌وه‌ دژی باسی كۆترو چۆله‌كه‌ نه‌كه‌م‪ ،‬له‌ئه‌نفلۆنزای قس���ه‌ قس���ه‌ ئه‌هێنێ‪ .‬له‌س���یتی ستارو سلێمانیدا نمایش بكات‪ ،‬له‌به‌رئه‌وه‌ی‌‬ ‫هه‌موو جۆره‌ سه‌رپێچییه‌كه‌‪.‬‬ ‫باڵن���ده‌ به‌دور ب���ن خوا رزق���ی ئه‌وانی الله‌زار ئاوێك به‌ ‪ 1000‬دیناره‌‪ ،‬له‌س���یتی له‌میدیاكانه‌وه‌ ده‌ركه‌وت كه‌ كۆمپانیای‌‬ ‫‪ -3‬نازانم بۆچی كێچێ���ك كرا به‌گایه‌ك‪ ،‬خستوه‌ته‌ س���ه‌ر ئه‌وه‌‪ ،‬حه‌زناكه‌م باسی سینه‌ما كه‌بابێك به‌ ‪ 6000‬دیناره‌‪ ،‬ره‌نگه‌ ناوبراو شه‌ربه‌تی‌ ئێكسپایه‌ری‌ هێناوه‌ته‌‬ ‫وه‌ك ل���ه‌م مه‌مله‌كه‌ته‌ ش���ته‌ گه‌وره‌كان‪ ،‬هینه‌ مشك بكه‌م‪ ،‬با خانمانی مه‌مله‌كه‌ت بچن ب���ه‌و ناوه‌دا نه‌هێڵن بچنه‌ ژووره‌وه‌‪ ..‬نێو پێشانگای‌ نێوده‌وڵه‌تی‌ سلێمانییه‌وه‌‪.‬‬

‫تایبه‌ت‬

‫)‪ )341‬سێشه‌ممه‌ ‪2012/9/4‬‬

‫كورد‌و تورك‪ ..‬دوو روانینی‌ پێچه‌وان ‌ه بۆ داهاتوو‬

‫گفتوگۆیه‌ك له‌گه‌ڵ‌ به‌ڕێوه‌به‌رانی‌ سه‌نته‌ری‌ رۆژهه‌اڵتی‌ ناوه‌ڕاست‌ بۆ لێكۆڵینه‌وه‌ی‌ ستراتیجی‌ له‌توركیا‬ ‫ئۆرسام‬

‫ئا‪ :‬ئاوێنه‌‬ ‫له‌م گفتوگۆیه‌ی‌ ئاوێنه‌دا به‌ڕێوه‌به‌ری‌‬ ‫سه‌نته‌ری‌ رۆژهه‌اڵتی‌ ناوه‌ڕاست بۆ‬ ‫لێكۆڵینه‌وه‌ی‌ ستراتیجی‌ "حه‌سه‌ن‬ ‫كانبوالت"‪ ،‬پڕۆفیسۆر "سه‌رهه‌ت‬ ‫ئیركه‌مه‌ن"‌و توێژه‌ر "ئیتون ئۆرهان"‬ ‫تیشك ده‌خه‌نه‌ سه‌ر روانینی‌ توركیاو‬ ‫توركه‌كان بۆ كێشه‌ی‌ كورد‌و ده‌ڵێن "تا‬ ‫په‌كه‌كه‌ چه‌ك دانه‌نێت خوێنڕشتنی‌‬ ‫كورد به‌ده‌ستی‌ تورك‌و خوێنڕشتنی‌‬ ‫توركیش به‌ده‌ستی‌ كورد‪ ،‬كۆتایی‌‬ ‫نایه‌ت"‪.‬‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬له‌یاده‌وه‌ری‌ مێژوویی‌ ئێمه‌دا‬ ‫تورك���ه‌كان‌و توركیا وێنه‌یه‌كی‌ جوانیان‬ ‫نییه‌‪ ،‬به‌بڕوای‌ ئێوه‌ پێویس���ته‌ توركیا‬ ‫چی‌ بكات بۆ ئه‌وه‌ی‌ ئه‌و وێنه‌ ناشیرینه‌‬ ‫بسڕێته‌وه‌؟‬ ‫س���ه‌رهه‌ت ئیركم���ه‌ن‪ :‬ئ���ه‌وه‌ كاتی‌‬ ‫زۆری‌ ده‌وێت‌و ده‌بێ���ت هه‌ردووال كاری‌‬ ‫زیاتری‌ بۆ بك���ه‌ن‪ ،‬نابێت ته‌نها وا بیر‬ ‫بكه‌ین���ه‌وه‌ ك���ه‌ په‌یوه‌ن���دی‌ ئابوری‌‌و‬ ‫س���تراتیجی‌ به‌یه‌كمانه‌وه‌ ده‌به‌ستێت‪،‬‬ ‫ئێمه‌ كلتوریشمان هاوبه‌شه‌‪ .‬له‌به‌رئه‌وه‌‬ ‫ده‌بێت په‌یوه‌ندییه‌ك���ه‌ فراوان بكرێت‪،‬‬ ‫هانی‌ ئه‌وه‌ بدرێت كه‌ خوێندكارێكی‌ زیاتر‬ ‫ب���ۆ خوێندن له‌هه‌رێمی‌ كوردس���تانه‌وه‌‬ ‫بچنه‌ توركیا‌و په‌یوه‌ندی‌ نێوان خه‌ڵك‌و‬ ‫خه‌ڵكیش په‌ره‌ی‌ پێبدرێت‪ .‬له‌هه‌مانكاتدا‬ ‫ئه‌وه‌ی‌ تۆ ده‌یڵێ���ت كه‌ تورك‌و توركیا‬ ‫له‌یاده‌وه‌ریتاندا وێنه‌یه‌كی‌ باشی‌ نییه‌‪،‬‬ ‫له‌توركیاش به‌هه‌مانش���ێوه‌یه‌ به‌رامبه‌ر‬ ‫به‌كوردس���تان‪ ،‬هه‌ر كه‌ ته‌قینه‌وه‌یه‌ك‬ ‫رووده‌دات یان كارێكی‌ "تیرۆریس���تی‌"‬ ‫ئه‌نج���ام ده‌درێ���ت‪ ،‬تورك���ه‌كان وا بیر‬ ‫ده‌كه‌نه‌وه‌ كه‌ پالنه‌كه‌ی‌ له‌كوردس���تانی‌‬ ‫عێراقه‌وه‌ داڕێژراوه‌و هاتووه‌‪ ،‬جا ئه‌گه‌ر‬ ‫ئه‌مه‌ راستیش بێت یان نا‪.‬‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬ماوه‌ی���ه‌ك له‌مه‌وبه‌ر ئه‌وه‌ی‌‬ ‫جێ���ی‌ س���ه‌رنج ب���وو داود ئۆغڵۆ كه‌‬ ‫س���ه‌ردانی‌ كه‌ركوكی‌ كرد ته‌نها چووه‌‬ ‫الی‌ به‌ره‌ی‌ توركمانی‌‌و حیزب‌و پێكهاته‌‬ ‫نه‌ته‌وه‌یی‌‌و ئایینی‌‌و ئیتنییه‌كانی‌ دیكه‌ی‌‬ ‫ئه‌و شاره‌ی‌ به‌سه‌رنه‌كرده‌وه‌‪ ،‬دواتریش‬ ‫ده‌وڵ���ه‌ت باغچه‌لی‌ رایگه‌یاند كه‌ ئاماده‌‬ ‫نیی ‌ه له‌ڕێگ���ه‌ی‌ كوردس���تانه‌وه‌ بچێته‌‬ ‫كه‌رك���وك‪ ،‬ئه‌مان���ه‌ ئاماژه‌یه‌كی‌ باش‬ ‫نه‌ب���وون ب���ۆ گۆڕینی‌ وێن���ه‌ی‌ تورك‌و‬ ‫توركیا له‌ڕای‌ گشتی‌ كوردستاندا؟‬ ‫س���ه‌رهه‌ت ئیركه‌مه‌ن‪ :‬ئه‌گ���ه‌ر له‌م‬ ‫روانگه‌یه‌وه‌ سه‌یری‌ بكه‌ین ئه‌وه‌ی‌ داود‬ ‫ئۆغڵۆ وایه‌‪ ،‬به‌اڵم ئه‌گه‌ر له‌ڕوانگه‌یه‌كی‌‬ ‫تره‌وه‌ س���ه‌یری‌ بكه‌ین ئ���ه‌و یه‌كه‌مجار‬ ‫هات ب���ۆ هه‌ولێ���ر‪ ،‬راس���ته‌ كه‌ركوك‬ ‫تایبه‌تمه‌ن���دی‌ خۆی‌ هه‌یه‌‪ .‬س���ه‌باره‌ت‬ ‫به‌هه‌ڵوێستی‌ باغچه‌لیش هه‌موو توركیا‬ ‫یه‌ك را‌و هه‌ڵوێست نین‌و رای‌ جیاوازیان‬ ‫هه‌یه‌ به‌رامبه‌ر به‌م مه‌سه‌له‌یه‌‪.‬‬ ‫ئاوێن���ه‌‪ :‬به‌اڵم ئ���ه‌م سیاس���ه‌ته‌ی‌‬ ‫توركیا به‌رامبه‌ر به‌كورد هه‌ر به‌هه‌رێمی‌‬ ‫كوردستانه‌وه‌ ناوه‌ستێ‌‪ ،‬ئێستا له‌سوریا‬ ‫كه‌ خه‌ریكه‌ پێده‌نێت���ه‌ گۆڕانكارییه‌وه‌‬ ‫توركیا هه‌ڕه‌شه‌ ده‌كات‪ ،‬هه‌ڕه‌شه‌كانیشی‌‬ ‫ئاڕاسته‌ی‌ كورده‌‪ ،‬ئه‌مه‌ بۆچی‌؟‬ ‫ئیتون ئۆره���ان‪ :‬ب���ه‌ڕای‌ من خراپ‬

‫‪ORSAM‬‬

‫حه‌سه‌ن كانبوالت‬

‫سه‌رهه‌ت ئیركمه‌ن‬

‫ئیتون ئۆرهان‬

‫ی رۆژهه‌اڵتی‌ ناوه‌ڕاست بۆ‬ ‫س���ه‌نته‌ر ‌‬ ‫ی له‌ئه‌نقه‌ره‌‪،‬‬ ‫لێكۆڵینه‌وه‌ی‌ س���تراتیج ‌‬ ‫ی توركمان‌و‬ ‫ی كلتور ‌‬ ‫به‌شێكه‌ له‌خانه‌ ‌‬ ‫وه‌زاره‌ت���ی‌ ده‌ره‌وه‌ی‌ توركی���ا‬ ‫پش���تگیری‌ ده‌كات‪ ،‬ئه‌م س���ه‌نته‌ر‌ه‬ ‫ی‬ ‫ی تایبه‌ت به‌واڵتان ‌‬ ‫چه‌ندین راوێژكار ‌‬ ‫رۆژهه‌اڵتی‌ ناوه‌ڕاس���ت له‌خۆده‌گرێت‪،‬‬ ‫ی ناوخۆو ده‌ره‌وه‌یان‌و‬ ‫كه‌ له‌سیاس���ه‌ت ‌‬ ‫په‌یوه‌ندیی���ان له‌گ���ه‌ ‌ڵ توركی���ا‬ ‫ده‌كۆڵنه‌وه‌‌و هه‌وڵده‌ده‌ن كاریگه‌رییان‬ ‫ی توركیا به‌رامبه‌ر‬ ‫له‌سه‌ر سیاس���ه‌ت ‌‬ ‫ی ناوه‌ڕاس���ت‬ ‫ی رۆژهه‌اڵت��� ‌‬ ‫به‌ناوچ���ه‌ ‌‬ ‫هه‌بێت‪ .‬ئه‌م سه‌نته‌ره‌ ناوه‌ندێكیشیان‬ ‫ی ئاوو‬ ‫هه‌ی ‌ه بۆ لێكۆڵینه‌وه‌ له‌كاروبار ‌‬ ‫كێشه‌كانی‌ له‌ڕۆژهه‌اڵتی‌ ناوه‌ڕاست‪.‬‬

‫تێگه‌یش���تنێك هه‌ی���ه‌ له‌نێ���و كورد ‌‬ ‫ی‬ ‫عێراقدا ك���ه‌ گوایه‌ توركیا دژی‌ كوردی‌‬ ‫سوریایه‌‪ ،‬له‌‪ 10‬ساڵی‌ رابردوودا كه‌ ‪AKP‬‬ ‫له‌سه‌ر ده‌سه‌اڵت بووه‌ هه‌میشه‌ هه‌وڵی‌‬ ‫داوه‌ له‌ڕێگه‌ی‌ دیپلۆماس���ییه‌وه‌ سوریا‬ ‫هانبدات ماف بدات به‌كورد‌و كێش���ه‌ی‌‬ ‫كورد چاره‌س���ه‌ر بكات‪ ،‬له‌به‌رئه‌وه‌ ئه‌و‬ ‫دیده‌ی‌ پێیوایه‌ كه‌ توركیا دژی‌ كوردی‌‬ ‫سوریایه‌ به‌ته‌واوی‌ هه‌ڵه‌یه‌‪.‬‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬ب���ه‌اڵم له‌ڕاس���تیدا له‌نێوان‬ ‫ده‌وڵه‌تانی‌ توركیا‌و سوریادا رێككه‌وتن‌و‬ ‫هه‌ماهه‌نگی‌ هه‌بووه‌ له‌دژی‌ كورد؟‬ ‫ئیتون ئۆرهان‪ :‬ئه‌و رێككه‌وتننامه‌یه‌‬ ‫ك���ه‌ پێیده‌ڵێن رێككه‌تننامه‌ی‌ "ئه‌ده‌نه‌"‬ ‫له‌بنه‌ڕه‌تدا دژی‌ په‌كه‌كه‌‌و "تیرۆر" بووه‌‬ ‫نه‌ك كورد‪.‬‬ ‫ئاوێن���ه‌‪ :‬به‌بڕوای‌ ئێ���وه‌ ئایا گه‌لێك‬ ‫به‌رگری‌ له‌خۆی‌ بكات تیرۆریسته‌؟‬ ‫ئیت���ون ئۆره���ان‪ :‬په‌كه‌كه‌ ئێس���تا‬ ‫له‌س���وریاوه‌ دێ���ت‌و كاری‌ تێكده‌ران���ه‌‬ ‫ده‌كات‪ ،‬بۆ نمون���ه‌ ماوه‌یه‌ك له‌مه‌وبه‌ر‬ ‫ته‌قینه‌وه‌یه‌كی���ان له‌غ���ازی‌ عه‌نت���اب‬ ‫ئه‌نجامدا‪.‬‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬په‌كه‌ك���ه‌ رایگه‌یاند كه‌ ئه‌وه‌‬ ‫كاری‌ ئه‌وان نه‌بووه‌‪.‬‬ ‫ئیتون ئۆرهان‪ :‬خه‌ڵكی‌ توركیا باوه‌ڕ‬ ‫به‌وه‌ ناكات‪.‬‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬ئایا ناكرێت رای‌ گشتی‌ توركیا‬ ‫گۆڕانكاری‌ به‌س���ه‌ردا بێ���ت به‌رامبه‌ر‬ ‫به‌په‌كه‌ك���ه‌‪ ،‬وه‌ك ئ���ه‌وه‌ی‌ له‌ئیرله‌ندا‬ ‫ی باكوری‌ ئیرله‌نداو‬ ‫به‌رامبه‌ر به‌س���وپا ‌‬ ‫ئیت���ا له‌ئیس���پانیا روویدا‌و ه���ه‌ردووال‬ ‫كه‌وتنه‌ دانوستان‌و گفتوگۆوه‌؟‬ ‫حه‌س���ه‌ن كانبوالت‪ :‬ئه‌گه‌ر په‌كه‌كه‌‬ ‫چه‌ك دابنێ���ت ئه‌وكاته‌ گۆڕانكارییه‌كی‌‬ ‫به‌وجۆره‌ به‌دیدێت‪.‬‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬به‌اڵم له‌ئیرله‌نداو ئیسپانیاشدا‬ ‫س���وپای‌ باك���وری‌ ئیرله‌ن���داو ئیتاش‬ ‫پێشوه‌خت چه‌كیان دانه‌ناو دانوستان‌و‬ ‫گفتوگۆش ده‌ستیپێكرد؟‬ ‫حه‌س���ه‌ن كانبوالت‪ :‬له‌توركیاش���دا‬ ‫هه‌م���وو كه‌س���ێك ده‌زانێ���ت كه‌‪BDP‬‬ ‫نوێنه‌رایه‌تی‌ په‌كه‌كه‌ ده‌كات‪.‬‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬ئ���ه‌ی‌ ده‌وڵه‌ت���ی‌ توركیا بۆ‬ ‫ناكه‌وێت���ه‌ گفتوگ���ۆوه‌ وه‌ك ئ���ه‌وه‌ی‌‬ ‫ئیسرائیل له‌گه‌ڵ‌ رێكخراوی‌ ئازادیبه‌خشی‌‬

‫فه‌له‌ستین كردی‌؟‬ ‫حه‌س���ه‌ن كانبوالت‪ :‬كێشه‌ی‌ په‌كه‌كه‌‬ ‫زۆر جیاوازه‌!‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬پێتانوانییه‌ كه‌ كێشه‌ی‌ كورد‬ ‫له‌توركیا پێویستی‌ به‌چاره‌سه‌ره‌؟‬

‫له‌ناس���نامه‌ی‌ خۆی���ان بوێ���ت‪ ،‬ئ���ه‌وا‬ ‫هه‌ن���گاو به‌هه‌نگاو ئه‌م مافانه‌ دێته‌ د ‌‬ ‫ی‬ ‫له‌توركیادا‪.‬‬ ‫ئاوێن���ه‌‪ :‬به‌بڕوای‌ ئێوه‌ ئ���ه‌م جۆره‌‬ ‫بیركردنه‌وه‌ی���ه‌ وا ن���اكات زیاتر خوێن‬ ‫بڕژێت له‌توركیادا؟‬ ‫حه‌س���ه‌ن كانبوالت‪ :‬له‌وانه‌یه‌‪ ،‬ئه‌گه‌ر‬ ‫په‌كه‌كه‌ توندوتی���ژی‌ زیاتر ئه‌نجامبدات‬ ‫به‌تایبه‌تی‌ له‌شاره‌كانی‌ رۆژئاوای‌ توركیا‬ ‫ره‌نگه‌ ئه‌وه‌ زیاتر ببێته‌ هۆی‌ پێكدادانی‌‬ ‫ه���ه‌ردووال‪ .‬هه‌ڵبه‌ت���ه‌ له‌ڕاب���ردوودا‬ ‫رۆشنبیرانی‌ كورد له‌ژێر گوشاردا بوون‪،‬‬ ‫به‌اڵم ئێستا رۆش���نبیرانی‌ كورد باسی‌‬ ‫ناس���نامه‌ی‌ خۆیان ده‌ك���ه‌ن‌و خه‌ڵكی‌‬ ‫كوردیش به‌زمانی‌ خۆیان قسه‌ ده‌كه‌ن‪.‬‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬به‌اڵم تا ئێس���تا به‌س���ه‌دان‬ ‫زیندانی‌ سیاس���ی‌ كورد له‌زیندانه‌كانی‌‬ ‫توركیادان‌و به‌سه‌دان منداڵیش له‌وه‌ته‌ی‌‬ ‫ئه‌ردۆغان هاتووه‌ته‌ س���ه‌ر ده‌س���ه‌اڵت‬ ‫كوژراون‪ ،‬ئایا به‌م شێوه‌یه‌ مافی‌ كورد‬ ‫دابین ده‌كرێت؟‬ ‫حه‌س���ه‌ن كانب���والت‪ :‬ئێس���تا كورد‬ ‫به‌زمانی‌ خۆیان قس���ه‌ ده‌كه‌ن‌و حیزبی‌‬ ‫خۆیان هه‌یه‌و توانای‌ ئابوری‌ خۆشیان‬ ‫هه‌یه‌‪.‬‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬به‌ته‌نه���ا ئه‌مانه‌ به‌س نییه‌‪،‬‬ ‫به‌ب���ڕوای‌ ئێوه‌ پێویس���ته‌ توركیا چی‌‬ ‫بكات بۆ ئ���ه‌وه‌ی‌ كورد ئه‌و بڕوایه‌ی‌ ال‬ ‫دروس���ت بێت كه‌ توركی���ا دوژمنایه‌تی‌‬ ‫ناكاو رێز له‌مافه‌كانی‌ ده‌گرێت له‌هه‌موو‬ ‫به‌شه‌كانی‌ كوردستاندا؟‬ ‫حه‌سه‌ن‪ :‬به‌دڵنیایی‌ ئه‌مانه‌ هه‌نگاوی‌‬ ‫ت���ه‌واو نیین‪ ،‬به‌اڵم هه‌ن���گاون‪ ،‬توركیا‬ ‫تازه‌ به‌ئاگا هاتووه‌ته‌وه‌ كه‌ چۆن له‌گه‌ڵ‌‬ ‫كێشه‌ی‌ ئیتنی‌ مامه‌ڵه‌ بكات‪ ،‬له‌الیه‌كی‌‬ ‫تره‌وه‌ په‌كه‌كه‌ش له‌ڕێگه‌ی‌ به‌كارهێنانی‌‬ ‫توندوتیژییه‌وه‌ نایه‌ڵێ‌ بیروباوه‌ڕێكی‌ تر‬ ‫هه‌بێ‌ ی���ان نوێنه‌رایه‌تییه‌كی‌ تر هه‌بێت‬ ‫له‌ناو كورددا‪.‬‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬به‌اڵم به‌هۆی‌ ئه‌و سیاسه‌ته‌ی‌‬ ‫ك���ه‌ توركیا ل���ه‌دژی‌ ك���ورد په‌یڕه‌وی‌‬ ‫ك���ردووه‌‪ ،‬باوه‌ڕی‌ ئه‌وه‌ له‌ڕای‌ گش���تی‌‬ ‫كوردیدا دروس���تبووه‌ ئه‌وه‌ په‌كه‌كه‌ بوو‬ ‫كه‌ كوردی‌ له‌لێواری‌ مردن گه‌ڕانده‌وه‌‪.‬‬ ‫حه‌س���ه‌ن كانب���والت‪ :‬م���ن ه���اوڕا‬ ‫نیم له‌گه‌ڵ‌ ئ���ه‌وه‌دا‪ ،‬پێ���ش په‌كه‌كه‌‪،‬‬

‫رۆشنبیرانی‌ كورد داوای‌ مافی‌ كوردیان‬ ‫كردووه‌و چاالكی‌ سیاسیشیان هه‌بووه‌‪،‬‬ ‫ب���ه‌اڵم په‌كه‌كه‌ هات هه‌م���وو ئه‌مانه‌ی‌‬ ‫ده‌مكوت‌و بێده‌نگ كرد‪.‬‬ ‫ئیتون ئۆرهان‪ :‬به‌الی‌ منه‌وه‌ كێشه‌ی‌‬ ‫ك���ورد له‌توركیا ته‌نها كێش���ه‌ی‌ كورد‬ ‫نییه‌‪ ،‬به‌ڵكو كێش���ه‌ی‌ دیموكراس���یه‌‪،‬‬ ‫خه‌ڵكانێكی‌ زۆری‌ دیكه‌ی‌ غه‌یره‌ تورك‬ ‫به‌هه‌مانش���ێوه‌ی‌ كورد به‌ده‌س���ت ئه‌م‬ ‫پرۆس���ه‌ نادیموكراس���ییه‌ی‌ له‌توركیادا‬ ‫به‌ڕێوه‌ده‌چ���وو نااڵندیان‌و كێش���ه‌یان‬ ‫هه‌ب���وو‪ ،‬چه‌پ���ه‌كان‌و عه‌له‌ویی���ه‌كان‌و‬ ‫چه‌ركه‌س���ه‌كان‪ ،‬ب���ه‌اڵم كه‌س���یان‬ ‫توندوتیژیی���ان به‌كارنه‌هێن���ا جگ���ه‌‬ ‫له‌په‌كه‌كه‌‪.‬‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬به‌بڕوای‌ خه‌ڵكی‌ كوردس���تان‬ ‫ئه‌و هه‌نگاوان���ه‌ی‌ ك���ه‌ له‌به‌رژه‌وه‌ندی‌‬ ‫كورد نراون له‌توركیادا‪ ،‬هه‌مووی له‌ژێر‬ ‫فش���ار‌و ئه‌نجامی‌ خه‌بات���ی‌ په‌كه‌كه‌دا‬ ‫به‌دیهاتوون‪.‬‬ ‫حه‌سه‌ن كانبوالت‪ :‬ئه‌وه‌ راست نییه‌‪.‬‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬باشه‌ ده‌كرێت هیوامان به‌وه‌‬ ‫بێت كه‌ رۆژێك دێ���ت نه‌تورك خوێنی‌‬ ‫كورد ده‌ڕژێ‌‌و نه‌كوردیش خوێنی‌ تورك‬ ‫ده‌ڕژێت؟‬ ‫حه‌سه‌ن كانبوالت‪ :‬تا په‌كه‌كه‌ چه‌ك‬ ‫دانه‌نێت ئه‌وه‌ روونادات‪ ،‬باش���ه‌ به‌ڕای‌‬ ‫ئێوه‌ چۆن كێش���ه‌ی‌ په‌كه‌ك���ه‌و كورد‬ ‫له‌توركیادا چاره‌سه‌ر ده‌كرێت؟‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬به‌گفتوگۆو دانوستان‬ ‫حه‌س���ه‌ن كانب���والت‪ :‬دانوس���تان‬ ‫له‌ئارادایه‌‪.‬‬ ‫ئاوێن���ه‌‪ :‬ب���ه‌اڵم له‌گ���ه‌ڵ‌ په‌كه‌كه‌دا‬ ‫نییه‌‪ ،‬ك���ه‌ نوێنه‌رایه‌تی‌ ك���ورد ده‌كات‬ ‫له‌توركیادا‪.‬‬ ‫حه‌سه‌ن كانبوالت‪ :‬به‌ڕای‌ من په‌كه‌كه‌‬ ‫رێگره‌ له‌به‌رده‌م مافی‌ كورددا له‌توركیا‬ ‫نه‌ك ئه‌وه‌ی‌ به‌دیهێنه‌ری‌ مافه‌كانی‌ بێت‪.‬‬ ‫به‌بڕوای‌ ئێوه‌ش ئایا په‌كه‌كه‌ رێگر نین‬ ‫له‌به‌رده‌م پرۆسه‌ی‌ كرانه‌وه‌و ئاشتیدا؟‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬زۆرێك له‌چاودێران پێیانوایه‌‬ ‫چه‌ن���د ناوه‌ندێك���ی‌ تون���دڕه‌وی‌ تورك‬ ‫كه‌ ده‌ستڕۆش���توون له‌داموده‌زگاكانی‌‬ ‫ده‌وڵه‌ت���دا وه‌ك س���وپا‌و ده‌وڵه‌ت���ی‌‬ ‫قوڵ‌‌و چه‌ن���د حیزبێكی‌ توندڕه‌و رێگرن‬ ‫له‌به‌رده‌م ئاشتیدا‪.‬‬

‫هه‌ندێك له‌كورد‬ ‫بڕوایان به‌وه‌یه‌‬ ‫كه‌ په‌كه‌كه‌ ته‌نها‬ ‫رێگاو شێوازه‌‬ ‫بۆ گه‌یشتین‬ ‫به‌چاره‌سه‌ر‪،‬‬ ‫زۆربه‌ی‌ توركیش‬ ‫بڕوایان به‌وه‌یه‌‬ ‫كه‌ په‌كه‌كه‌ ته‌نها‬ ‫رێگره‌ له‌به‌رده‌م‬ ‫چاره‌سه‌ر‬ ‫سه‌رهه‌ت ئیركه‌مه‌ن‪ :‬به‌دڵنیایی‌ ئه‌مه‌‬ ‫بۆچوونی‌ هه‌موو كه‌س���ێكه‌ له‌توركیادا‪،‬‬ ‫به‌اڵم رێگاكانی‌ گه‌یشتن به‌چاره‌سه‌ریی‌‬ ‫جیاوازن‪.‬‬ ‫حه‌س���ه‌ن كانب���والت‪ :‬دی���اره‌ له‌ناو‬ ‫په‌كه‌كه‌و له‌ناو توركه‌كانیشدا گروپێك‬ ‫هه‌یه‌ ده‌یانه‌وێ‌ ئه‌م شه‌ڕ‌و خوێنڕشتنه‌‬ ‫هه‌ر ب���ه‌رده‌وام بێت‪ ،‬ئه‌گ���ه‌ر په‌كه‌كه‌‬ ‫بیانه‌وێ‌ ئااڵو خاك���ی‌ ده‌وڵه‌تی‌ توركیا‬ ‫به‌ش بكه‌ن ئه‌وا خه‌ڵكی‌ توركیا ئه‌وه‌یان‬ ‫پێقب���وڵ ناكرێ���ت‪ ،‬ئه‌گ���ه‌ر فیدرالی‌‌و‬ ‫كۆنفیدرالیش���یان بوێت دیسان ئه‌وه‌ش‬ ‫قب���وڵ‌ ناكرێت‪ ،‬ب���ه‌اڵم ئه‌گ���ه‌ر مافی‌‬ ‫ئیتن���ی‌ خۆیان بوێ���ت‌و پارێزگاریكردن‬

‫‪9‬‬

‫‪ORSAM‬‬

‫حه‌س���ه‌ن كانب���والت‪ :‬ئ���ه‌وه‌ش هه‌ر‬ ‫راست نییه‌‪.‬‬ ‫ئاوێن���ه‌‪ :‬پێتانوانییه‌ ‪ AKP‬پڕۆژه‌یان‬ ‫نییه‌ بۆ چاره‌سه‌ركردنی‌ كێشه‌ی‌ كورد‌و‬ ‫ئه‌وه‌ی‌ تا ئێس���تا ده‌وترێت س���ه‌باره‌ت‬ ‫به‌چاره‌س���ه‌ركردنی‌ ئه‌م كێشه‌یه‌ ته‌نها‬ ‫هه‌ر قسه‌یه‌؟‬ ‫سه‌رهه‌ت ئیركه‌مه‌ن‪ :‬كاتێك كه‌ ‪AKP‬‬ ‫پڕۆژه‌ی‌ كرانه‌وه‌ی‌ دیموكراسی‌ هه‌بوو‪،‬‬ ‫چه‌ند گه‌ریالیه‌كی‌ په‌كه‌كه‌ له‌خاپوره‌وه‌‬ ‫هاتنه‌وه‌ ناو توركیا‪ ،‬به‌اڵم له‌هاتنه‌وه‌یدا‬ ‫په‌كه‌ك���ه‌ وا مامه‌ڵه‌ی‌ ك���رد كه‌ ئه‌وان‬ ‫سه‌ركه‌وتوون‌و ئه‌وانی‌ تر دۆڕاون‪ ،‬هیچ‬ ‫نه‌ته‌وه‌یه‌ك نییه‌ له‌دنی���ادا ئه‌مه‌ قبوڵ‌‬ ‫بكات‪.‬‬ ‫ئاوێن���ه‌‪ :‬ئایا داواكردن���ی‌ ئێوه‌ش بۆ‬ ‫ئه‌وه‌ی‌ كه‌ پێش���وه‌خت په‌كه‌كه‌ چه‌ك‬ ‫دابن���ێ‌ هه‌مان مانای‌ دۆڕان‌و ته‌س���لیم‬ ‫بوون ناگه‌یه‌نێت؟‬ ‫س���ه‌رهه‌ت ئیركه‌مه‌ن‪ :‬هه‌رچه‌نده‌ من‬ ‫به‌ته‌واوی‌ له‌گه‌ڵ‌ ئه‌م پرۆس���ه‌یه‌دا نیم‪،‬‬ ‫ب���ه‌اڵم ئه‌وه‌ی‌ له‌خاپ���ور روویدا هه‌موو‬ ‫شته‌كانی‌ هه‌ڵوه‌ش���انده‌وه‌‪ ،‬بۆ ئه‌وه‌ی‌‬ ‫ئه‌م كێشه‌یه‌ چاره‌س���ه‌ر بكه‌ین ده‌بێت‬ ‫له‌ه���ه‌ردووال تێبگه‌ین‪ ،‬هه‌ندێك له‌كورد‬ ‫بڕوایان به‌وه‌یه‌ كه‌ په‌كه‌كه‌ ته‌نها رێگاو‬ ‫ش���ێوازه‌ بۆ گه‌یش���تین به‌چاره‌س���ه‌ر‪،‬‬ ‫زۆرب���ه‌ی‌ توركی���ش بڕوای���ان به‌وه‌یه‌‬ ‫ك���ه‌ په‌كه‌ك���ه‌ ته‌نها رێگ���ره‌ له‌به‌رده‌م‬ ‫چاره‌سه‌ر‪.‬‬ ‫ئاوێن���ه‌‪ :‬ب���ه‌اڵم الی‌ كوردی���ش‬ ‫به‌هه‌مانشێوه‌ پێیانوایه‌ چه‌ند ناوه‌ندێكی‌‬ ‫ده‌سه‌اڵتداری‌ توركیا رێگرن‪..‬‬ ‫سه‌رهه‌ت ئیركه‌مه‌ن‪ :‬زۆربه‌ی‌ ئه‌وانه‌ی‌‬ ‫خه‌ریكی‌ تۆژینه‌وه‌ن سه‌باره‌ت به‌توركیا‪،‬‬ ‫له‌ناوه‌نده‌كانی‌ رۆژئاواو رۆژهه‌اڵتیش���دا‬ ‫خویان گرتووه‌ به‌باس���كردنی‌ ده‌وڵه‌تی‌‬ ‫قوڵ���ه‌وه‌‪ ،‬وا ده‌زان���ن له‌پش���ت هه‌موو‬ ‫شتێكه‌وه‌ن‪.‬‬ ‫ئاوێن���ه‌‪ :‬ئای���ا ئێ���وه‌ داكۆك���ی‌ له‌و‬ ‫سیاس���ه‌ته‌ ده‌كه‌ن كه‌ ده‌وڵه‌تی‌ توركیا‬ ‫به‌رامبه‌ر به‌كورد په‌یڕه‌وی‌ ده‌كات؟‬ ‫ئیتون ئۆرهان‪ :‬به‌الی‌ ئێمه‌وه‌ گرنگه‌‬ ‫كه‌ رێگ���ه‌ی‌ دیپلۆماس���ی‌‌و سیاس���ی‌‬ ‫به‌كاربهێنرێ���ت ب���ۆ چاره‌س���ه‌ری‌ ئه‌م‬ ‫كێش���ه‌یه‌‪ ،‬له‌ڕاب���ردوودا ته‌نه���ا هێزی‌‬ ‫سه‌ربازی‌ به‌كارده‌هات‪ ،‬به‌اڵم له‌وه‌ته‌ی‌‬ ‫‪ AKP‬له‌ده‌س���ه‌اڵتدایه‌ گه‌یشتووه‌ به‌و‬ ‫باوه‌ڕه‌ی‌ كێشه‌ی‌ كورد ته‌نها له‌ڕێگه‌ی‌‬ ‫به‌كارهێنان���ی‌ هێ���زو س���ه‌ربازییه‌وه‌‬ ‫چاره‌س���ه‌ر ناكرێ���ت‪ .‬بۆی���ه‌ ده‌یه‌وێ‌‬ ‫له‌ڕێگه‌ی‌ هێزی‌ نه‌رم (س���ۆفت پاوه‌ر)‬ ‫ه‌وه‌ چاره‌سه‌ری‌ بكات‪ ،‬به‌اڵم سه‌ره‌ڕای‌‬ ‫ئه‌وه‌ش ئه‌و باوه‌ڕه‌ دروس���تبووه‌ له‌ڕای‌‬ ‫گش���تی‌ توركیدا ك���ه‌ هه‌رچ���ی‌ مافه‌‬ ‫بیده‌یت به‌كورد‪ ،‬هێش���تا هه‌ر په‌كه‌كه‌‬ ‫ده‌س���ت له‌چاالكییه‌كان���ی‌ هه‌ڵناگرێت‪.‬‬ ‫بۆیه‌ سیاس���ه‌تی‌ ئێستای‌ توركیا به‌ره‌و‬ ‫ئ���ه‌و ئاڕاس���ته‌یه‌ ده‌ڕوات دانوس���تان‬ ‫له‌گه‌ڵ‌ سیاس���ییه‌كانداو ش���ه‌ڕ له‌گه‌ڵ‌‬ ‫چه‌كداره‌كاندا په‌یڕه‌و بكات‪ .‬به‌بڕوای‌ من‬ ‫ده‌بێت سیاسه‌تی‌ نوێ‌ تێكه‌ڵه‌یه‌ك بێت‬ ‫له‌هێزی‌ ن���ه‌رم‌و ره‌ق‪ ،‬ده‌بێت مافی‌ ئه‌و‬ ‫هاواڵتیانه‌ بچه‌سپێنێت كه‌ به‌ڕه‌چه‌ڵه‌ك‬ ‫كوردن‌و ده‌بێت هێزی���ش به‌كاربهێنێت‬ ‫له‌گه‌ڵ‌ ئه‌وانه‌ی‌ كاری‌ "تیرۆر" ده‌كه‌ن‪.‬‬

‫میكانیزم‌و نه‌خشه‌ڕێگای دامه‌زراندنی‌ ده‌وڵه‌تی‌ كوردستان به‌پێی یاسای نێوده‌وڵه‌تی‬ ‫د‪ .‬سه‌ربه‌ست عه‌لی تۆفیق‬ ‫ئ���ه‌م توێژینه‌وه‌ی���ه‌ی‌ ئێس���تا له‌به‌رده‌م‬ ‫به‌ڕێزتاندای���ه‌‪ ،‬ب���وك لێتێك���ه‌ له‌س���ێ‌‬ ‫لیكۆڵین���ه‌وه‌ پێكهاتووه‌‪ ،‬به‌ش���ێوه‌یه‌كی‌‬ ‫گش���تی‌ باس له‌پیاده‌كردنی مافی چاره‌ی‬ ‫خۆنوسین ده‌کات له‌الیه‌ن كه‌مه‌ نه‌ته‌وه‌كان‬ ‫كه‌ بێبه‌ش���كراون له‌م مافه‌ به‌پشتبه‌ستن‬ ‫به‌ ئینس���ترومێنته‌ مۆدێرنه‌كانی یاس���ای‌‬ ‫نێوده‌وڵه‌ت���ی‌ به‌تایب���ه‌ت دوای‌ رووخانی‌‬ ‫بلۆكی‌ سۆڤیه‌ت‌و هاتنه‌ئارای‌ سیسته‌مێكی‌‬ ‫نوێی‌ نێوده‌وڵه‌تی‌‪.‬‬ ‫ئه‌م���ه‌ش ب���واری‌ ره‌خس���اندووه‌ ب���ۆ‬ ‫پاراس���تنی‌ كه‌مین���ه‌كان‪ ،‬به‌تایبه‌ت دوای‌‬ ‫رووخاندنی یۆگسالفیا‌و دروستبوونی چه‌ند‬ ‫كیانێكی تازه‌ له‌س���ه‌ر بنه‌مای ئه‌تنیكی‌و‬ ‫هه‌رێمی‪ .‬ئه‌م���ه‌ له‌الیه‌ك‪ ،‬له‌الیه‌كی تره‌وه‌‬ ‫به‌رپابوونی شۆڕشی گه‌الن‌و سه‌رهه‌ڵدانی‌‬ ‫به‌ه���اری‌ عه‌ره‌ب���ی‌و شۆڕش���ی‌ گه‌النه‌وه‌‬ ‫بارودۆخێك���ی‌ تازه‌ هاتوه‌ته‌ كایه‌وه‌‌و روڵ‌و‬ ‫كاریگه‌ری‌ كه‌مینه‌كان (ئاینی‌‌و نه‌ته‌وه‌یی‌‌و‬ ‫كه‌لتووری)‌و به‌شدارییان له‌كایه‌ی‌ سیاسیدا‬ ‫پ���ه‌ره‌ی‌ س���ه‌ندووه‌‪ ،‬ئه‌م���ه‌ش زۆرج���ار‬

‫وایك���ردوه‌ كه‌ ئه‌م كه‌مینان���ه‌ رووبه‌ڕوو ‌ی‬ ‫توندوتیژی‌ ببنه‌وه‌ له‌الیه‌ن ده‌سه‌اڵتدارانی‌‬ ‫واڵته‌كانیان���ه‌وه‌‌و ماف���ی به‌ش���دارییان‬ ‫له‌به‌ڕێوه‌بردنی واڵتدا پێشێل بكرێت‪.‬‬ ‫لێره‌وه‌ هه‌وڵدان بۆ دۆزینه‌وه‌ی‌ چاره‌سه‌ر‬ ‫بۆ ئ���ه‌م ملمالن���ێ‌‌و جه‌نگ���ه‌ ناوخۆیانه‌‬ ‫گرنگ���ه‌‪ ،‬به‌تایبه‌ت���ی‌ ك���ه‌ ئ���ه‌و جه‌نگ‌و‬ ‫ملمالنێیانه‌ س���نوری‌ ناوخۆ تێده‌په‌ڕێنێت‌و‬ ‫كێش���ه‌ش ب���ۆ كۆمه‌ڵ���گای‌ نێوده‌وڵه‌تی‌‬ ‫دروس���تده‌كات‪ .‬بۆیه‌ ئه‌م لێكۆڵینه‌وه‌یه‌دا‬ ‫ئام���اژه‌ دراوه‌ به‌و میكانی���زم‌و ئامرازانه‌ی‌‬ ‫كه‌ له‌سیس���ته‌می نێوده‌وڵه‌تی���دا بوونیان‬ ‫هه‌یه‌ بۆ ده‌ستێوه‌ردانی مرۆیی به‌ئامانجی‌‬ ‫دۆزین���ه‌وه‌ی‌ چاره‌س���ه‌ری گونج���او‬ ‫له‌چوارچێ���وه‌ی‌ پاراس���تنی‌ مافی مرۆڤ‌و‬ ‫پاراستنی مافی كه‌مینه‌كان‪.‬‬ ‫ئ���ه‌م ئام���رازه‌ نێوده‌وڵه‌تیان���ه‌ش‬ ‫له‌وه‌دا به‌رجه‌س���ته‌ده‌بن ك���ه‌ رێگریبكه‌ن‬ ‫له‌ئه‌نجامدان���ی پاكت���اوی‌ ره‌گ���ه‌زی‌ دژی‌‬ ‫كه‌مین���ه‌كان‪ ،‬به‌تایبه‌ت���ی‌ دوای‌ ئ���ه‌و‬ ‫ئاكت���ی جینۆس���ایدانه‌ی‌ له‌س���اڵی‌ ‪1993‬‬ ‫یۆگۆس�ل�اڤیا له‌س���اڵی‌ ‪ 1994‬له‌ڕوان���دا‌و‬ ‫له‌س���اڵی‌ ‪ 1999‬له‌كۆس���ۆڤۆ ئه‌نجامدران‪.‬‬

‫بێگومان چاوه‌ڕێ���ش ده‌كرا له‌زۆر ناوچه‌ ‌ی‬ ‫تر هه‌مان تاوان مه‌ترس���ی‌ دوباره‌بونه‌وه‌ی‌‬ ‫ئ���ه‌م تاوانانه‌ پێش���بینی‌ ك���راوه‌ بۆ ئه‌و‬ ‫مه‌به‌سته‌ رێگرتن له‌دووباره‌بوونه‌وه‌ی ئه‌م‬ ‫كاره‌س���اتانه‌ بیرۆكه‌ی‌ دابینكردنی‌ ناوچه‌‬ ‫ئارام���ه‌كان (‪ )Safe Heaven‬ب���وو به‌‬ ‫به‌شێك له‌سیستمی یاسای نێوده‌وڵه‌تی بۆ‬ ‫پارێزگاریكردن له‌كه‌مینه‌كان‪.‬‬ ‫هه‌روه‌ها له‌م لێكۆڵینه‌وه‌یه‌دا ئاماژه‌كراوه‌‬ ‫به‌ دامه‌زراندنی‌ ناوچه‌ی‌ (سه‌یڤ هه‌یڤن)‬ ‫ب���ۆ ئه‌و كه‌مه‌ نه‌ته‌وانه‌ی‌ ك���ه‌ رووبه‌ڕووی‌‬ ‫پاكت���اوی‌ ن���ه‌ژادی‌ بونه‌ت���ه‌وه‌‪ ،‬هه‌رله‌م‬ ‫چوارچێوه‌یه‌ش���دابوو بڕیاری‌ ئه‌نجومه‌نی‌‬ ‫ئاسایش���ی‌ نێوده‌وڵه‌ت���ی‌ ژم���اره‌ ‪688‬‬ ‫ده‌رچوو بۆ پاراستنی‌ كورد له‌كوردستانی‌‬ ‫عێراق‌و پاش���ان له‌ژێر سایه‌ی‌ ئه‌و بڕیاره‌دا‬ ‫ده‌س���ه‌اڵتی‌ ك���وردی‌ دام���ه‌زرا‪ .‬به‌كورتی‌‬ ‫ئه‌م لێكۆڵینه‌وه‌یه‌ پێكدێ‌ له‌س���ێ‌ به‌شی‌‬ ‫س���ه‌ره‌كی‌ كه‌ ئاماژه‌ به‌و روداو‌و فاكتانه‌‬ ‫ده‌كات كه‌ به‌ش���ێوه‌یه‌كی‌ سیستیماتیكی‌‬ ‫پێكه‌وه‌ به‌ستراون‪.‬‬ ‫‪ -1‬ده‌س���تێوه‌ردانی‌ نێوده‌وڵه‌ت���ی‌‪:‬‬ ‫وه‌ك���و سیس���تمێكی‌ كارا ب���ۆ رێگه‌گرتن‬

‫له‌ئه‌نجامدانی‌ تاوانی‌ جینۆساید‌و پاكتاوی‌‬ ‫ره‌گه‌زی‌ هاته‌ئاراوه‌‌و له‌و چوارچێوه‌یه‌شدا‬ ‫چه‌ند ناوچه‌یه‌كی‌ ئ���ارام دامه‌زرا‪ ،‬ئه‌مه‌ش‬ ‫رۆڵی‌ ئه‌نجومه‌نی‌ ئاسایش���ی‌ نێوده‌وڵه‌تی‌‬ ‫ئه‌كتیڤتركرد‪ ،‬له‌ڕێگای‌ جێبه‌جێكردنی‌ یاسای‬ ‫نێوده‌وڵه‌تی‌‌و پیاده‌كردنی‌ په‌یماننامه‌كانی‌‬ ‫جنێف له‌دۆخێكدا یاساكانی‌ شه‌ڕی‌ ناوخۆ‬ ‫(‪ )the law of wars‬پێش���ێلده‌كرێت‪ .‬بۆ‬ ‫ئه‌م مه‌به‌س���ته‌ش ل���ه‌‪ 2002/7/1‬دادگای‌‬ ‫تاوانی‌ نێوده‌وڵه‌تی‌ ده‌س���تی به‌كاره‌كانی‌‬ ‫ك���رد‌و به‌گوێ���ره‌ی‌ یاس���ای‌ (‪)statute‬‬ ‫ئ���ه‌و دادگای���ه‌ تاوان���ه‌ نێوده‌وڵه‌تیه‌كان‬ ‫به‌دواداچ���ون‌و لێكۆڵینه‌وه‌ی���ان بۆده‌كرا‌و‬ ‫تاوانباران دادگاییده‌كران‪.‬‬ ‫‪ -2‬له‌لێكۆڵین���ه‌وه‌ی‌ دووه‌م���دا‪ :‬ب���اس‬ ‫له‌خواستی‌ كه‌مینه‌كان وه‌ك خواستێكی‌‬ ‫ره‌واو وه‌ك���و به‌ش���ێكی‌ گرن���گ له‌ماف���ی‌‬ ‫مرۆڤو ماف���ی‌ كولێكتی���ڤ بۆهه‌ڵبژاردنی‌‬ ‫شێوازی‌ ژیانی‌ سیاس���ی‌و یاسایی له‌گه‌ڵ‬ ‫نه‌ته‌وه‌ فه‌رمانڕه‌واكان‪ ،‬ئیدی‌ ئه‌و شێوازه‌‬ ‫له‌دروستكردنی‌ ده‌وڵه‌تێكی‌ فیدرالیدا خۆی‌‬ ‫ببینێته‌وه‌ یان راگه‌یاندنی‌ س���ه‌ربه‌خۆییدا‪،‬‬ ‫له‌نمون���ه‌ی‌ هه‌رێم���ی‌ كۆس���ۆڤا‌و هه‌رێمی‌‬

‫مۆنت���ی نیگ���رۆ‌و ته‌یم���وری‌ خۆرهه‌اڵت‌و‬ ‫هه‌رێمی‌ باشوری‌ س���ودان‪ ،‬كه‌ له‌ڕێگه‌ی‌‬ ‫ئه‌نجامدانی‌ ریفراندۆمه‌وه‌ (‪)referendum‬‬ ‫جیابونه‌وه‌یان راگه‌یاند‪.‬‬ ‫‪-3‬پره‌نسیپی‌ مافی‌ چاره‌ی‌ خۆنوسین وه‌كو‬ ‫مافی هه‌موو گروپێكی‌ ئه‌تنیكی‌ یا كلتوری‌‬ ‫باوه‌ڕپێك���راو به‌پێی‌ یاس���ای‌ نێوده‌وڵه‌تی‌‬ ‫ب���وو به‌ داوایه‌كی‌ ره‌وا ب���ه‌ تایبه‌تی‌ وه‌كو‬ ‫ماف‌و پره‌نس���یپ‌و ش���ێوازی‌ پیاده‌كردنی‌‬ ‫بۆ كه‌مین���ه‌كان‪ ،‬به‌تایبه‌ت ك���ه‌ زۆربه‌ی‌‬ ‫دۆكیۆمێن���ت‌و بڕوانام���ه‌ نێوده‌وڵه‌تیه‌كان‬ ‫پشگیری‌ ده‌كه‌ن‌و شه‌رعیه‌ت‌و ئه‌كتوالیتی‌‬ ‫نێ���و نه‌ته‌وه‌یی‌ وه‌رگرت���وه‌‪ .‬به‌تایبه‌تی‌ بۆ‬ ‫گه‌لی‌ كوردستان بووه‌ به‌ دروشمی‌ زۆربه‌ی‌‬ ‫گروپه‌ سیاس���یه‌كانی‌ كوردس���تان‪ .‬بۆیه‌‬ ‫ل���ه‌م لێكۆڵینه‌وه‌یه‌دا ئاماژه‌ به‌ش���ێوازی‌‬ ‫به‌جیهانیكردنی‌ ئه‌م پرس���ه‌ ك���راوه‌‪ ،‬كه‌‬ ‫پێویس���ته‌ ك���ۆی‌ الیه‌ن���ه‌ سیاس���یه‌كان‌و‬ ‫ئه‌كادیمیس���ته‌كان‌و‬ ‫رۆش���نبیران‌و‬ ‫رێكخراوه‌كانی‌ كۆمه‌ڵ���گای‌ مه‌ده‌نی‌ هه‌وڵ‬ ‫ب���ۆ به‌دیهێنانی‌ ئه‌و ماف���ه‌ (مافی‌ چاره‌ی‌‬ ‫خۆنوس���ین) نێوده‌وڵه‌تیی���ه‌ ب���ده‌ن ب���ۆ‬ ‫نه‌ته‌وه‌ی‌ كورد‪.‬‬

‫‪Dr. Sarbast Ali Tawfiq‬‬ ‫‪Salahaddin University‬‬ ‫‪College of Law and Politics‬‬ ‫‪Email: inst_legal1@yahoo.com‬‬ ‫‪Facebook: Sarbast Tawfiq Agha‬‬ ‫‪Mob. No.: 00964 750 3129211‬‬ ‫‪yan 7504605345‬‬

‫‪10‬‬

‫‌ره‌نگاڵه‬

‫)‪ )341‬سێشه‌مم ‌ه ‪2012/9/4‬‬

‫مانگان ‌ه ب ‌ه بڕ ‌ی ملیۆنێك دۆالر ئایفۆن له‌سلێمان ‌ی ده‌فرۆشرێت‬ ‫هێشتا نۆكیا پڕ فرۆشترینه‌‬

‫مه‌رگ ‌ی چێشتخانه‌ به‌ناوبانگه‌كان‬

‫ده‌ینوسێت‬

‫زۆر‬ ‫ئه‌ندامی‬

‫كه‌م رۆژ هه‌یه‌ هاواڵتیان هه‌واڵی‌‬ ‫داخستنی‌ رێستۆرانتێك یان‬ ‫خواردنگه‌یه‌كی‌ به‌ناوبانگ نه‌بیستن‪،‬‬ ‫كه‌ رۆژانێك راقیترین شوێنی‌ شارو‬ ‫جێژوانی‌ كه‌پڵه‌كان بوون‪ ،‬هۆكاری‌‬ ‫داخستنه‌كه‌شیان "نه‌بوونی‌ مه‌رجی‌‬ ‫ته‌ندروستییه‌"‪.‬‬

‫نۆكیا‌و ئایفۆن له‌سلێمانی‌ كێبڕكێیانه‌‪،‬‬ ‫ئایفۆن فرۆشێك ده‌ڵێت "خه‌ڵك‬ ‫به‌دوای‌ دوا مۆدێلی‌ ته‌كنه‌لۆجیادا‬ ‫ده‌گه‌ڕێن‌و خواست له‌سه‌ر ئایفۆن‬ ‫له‌زیادبووندایه‌"‪ ،‬نۆكیا فرۆشێكیش‬ ‫ده‌ڵێت "ئه‌مساڵ‌ ساڵی‌ فرۆشی‌ هاند‌و‬ ‫مۆبایل بوو‪ ،‬به‌تایبه‌تی‌ نۆكیا"‪.‬‬

‫ فۆتۆ‪ :‬ئاوێنه‌‬ ‫ئایفۆن له‌کوردستاندا بازاڕی گه‌رمه‌‬ ‫به‌ب���ڕی‌ ملیۆنێك دۆالر ئایف���ۆن دێته‌‬ ‫س���لێمانییه‌وه‌‌و ده‌فرۆش���ێت‪ ،‬كه‌ خۆم‬ ‫یه‌كێكم له‌بازرگانه‌ به‌تاك‌و كۆكانی‌"‪.‬‬ ‫وتیش���ی‌ "ئه‌وانه‌ی‌ كڕیاری‌ ئایفۆنن‪،‬‬ ‫هه‌موویان سه‌ر به‌چینه‌كانی‌ سه‌ره‌وه‌ی‌‬ ‫كۆمه‌ڵگه‌ یان كوڕ‌و كچی‌ گه‌نجن"‪.‬‬ ‫ناوبراو باسی‌ له‌وه‌ كرد كه‌ ئایفۆن زیاتر‬ ‫له‌الیه‌ن خه‌ڵكی‌‌و مۆبایل فرۆشه‌كانه‌وه‌‬ ‫له‌ئه‌وروپ���او له‌دوبه‌ی���ه‌وه‌‌و به‌ڕێگ���ه‌ی‌‬ ‫ئاس���مانی‌ دێت‪ .‬ئه‌م خواس���ته‌ زۆره‌ی‌‬ ‫سه‌ر ئایفۆنیشی‌ گه‌ڕانده‌وه‌ بۆ ئه‌وه‌ی‌ كه‌‬ ‫هه‌ندێك شتی‌ تایبه‌ت به‌خۆی‌ تیایه‌‪ ،‬بۆ‬ ‫نمونه‌ وایه‌رلێسی‌ زۆر خێرایه‌ كه‌ ئیشی‌‬ ‫ئینته‌رنێت���ی‌ پێده‌كرێ���ت به‌خێرایی‌‌و‬

‫ب���ه‌ به‌رده‌وام���ی‌ وه‌ك فه‌یس���بووك‌و‬ ‫یاهوو س���كایپ‌و هۆتمه‌ی���ل‪ ،‬داونلۆد‌و‬ ‫ئه‌پل���ۆدی‌ زۆر خێرای���ه‌‪ ،‬كامێراك���ه‌ی‌‬ ‫جوان���ه‌و كوالێتی‌ وێن���ه‌‌و ڤیدیۆی‌ زۆر‬ ‫به‌رزه‌‪ ،‬میمۆریه‌كه‌ی‌ ش���ت زۆر خه‌زن‬ ‫ده‌كا‌و هه‌م���وو ش���تێكی‌ پێده‌كرێ���ت‪،‬‬ ‫پڕۆگرام‌و یاری‌ جی���اواز له‌خۆده‌گرێ‌‪،‬‬ ‫پرۆگرامی‌ پزیشكی‌‌و ئه‌ندازیاریی‌ هه‌یه‌‪،‬‬ ‫كه‌ناڵه‌كانی‌ سه‌ته‌الیتی‌ پێوه‌رده‌گریت‪،‬‬ ‫ئ���ه‌و وت���ی‌ "ئایف���ۆن دوا مۆدێل���ی‌‬ ‫ته‌كنه‌لۆجیایه‌‌و هه‌موو كه‌سێك ده‌توانێ‌‬ ‫س���ودی‌ لێ‌ ببینێ���ت‪ ،‬به‌خوێنده‌وارو‬ ‫نه‌خوێنده‌واره‌وه‌"‪.‬‬ ‫س���ه‌ره‌ڕای‌ ئ���ه‌و خواس���ته‌ زۆره‌ی‌‬

‫له‌س���ه‌ر ئایفۆن هه‌یه‌‪ ،‬به‌اڵم هێش���تا‬ ‫ماركه‌ ناسراوه‌كانی‌ دیكه‌ی‌ وه‌ك نۆكیا‬ ‫زۆرترین فرۆشیان له‌س���لێمانی‌ هه‌یه‌‪،‬‬ ‫به‌هۆی‌ گونجاوی‌ نرخ���ی‌ نۆكیا به‌الی‌‬ ‫زۆربه‌ی‌ خه‌ڵكه‌وه‌‪.‬‬ ‫خاوه‌نی‌ مۆبایلی‌ س���ه‌ریاس "سیروان‬ ‫تۆفیق قادر" كه‌ زیاتر بازرگانی‌‌و كڕین‌و‬ ‫فرۆشی‌ هاندی‌ نۆكیا ده‌كات‪ ،‬به‌ئاوێنه‌ی‌‬ ‫راگه‌یاند كه‌ "له‌سلێمانی‌ نۆكیا زۆرترین‬ ‫فرۆشی‌ هه‌یه‌"‪ ،‬به‌هه‌موو جۆره‌ "ئه‌سڵی‌‬ ‫فنله‌ندی‌‌و عادییه‌ چینیه‌كانیه‌وه‌"‪.‬‬ ‫ئه‌و ئاماژه‌ی‌ به‌وه‌ ك���رد كه‌ مۆدیله‌‬ ‫نوێكانی‌ هاندی‌ نۆكیاش مواسه‌فاتیان‬ ‫زۆر ب���ه‌رزه‌‌و پاترییه‌ك���ه‌ی‌ به‌رگ���ه‌ی‌‬

‫قس���ه‌كردنی‌ زۆر ده‌گ���رێ‌‌و ل���ه‌ڕووی‌‬ ‫كوالێتیشه‌وه‌ باشترین وێنه‌و ڤیدیۆیان‬ ‫هه‌یه‌‪ ،‬سیروان وتی‌ "هاندی‌ نۆكیام الیه‌‬ ‫له‌‪ 20‬دۆالره‌وه‌ تا ‪ 600‬دۆالر"‪.‬‬ ‫ئه‌و كه‌ ماوه‌ی‌ ‪ 11‬س���اڵه‌ له‌شه‌قامی‌‬ ‫مه‌وله‌ی‌ ئیش���ی‌ مۆبای���ل ده‌كات‪ ،‬وتی‌‬ ‫"فرۆش���ی‌ رۆژانه‌ی‌ م���ن ده‌چێته‌ زیاتر‬ ‫ل���ه‌‪ 50‬وه‌ره‌قه‌‪ ،‬من له‌مۆبایل فرۆش���ه‌‬ ‫ناوه‌نده‌كان���م‪ ،‬ناو ش���ار نزیكه‌ی‌ ‪200‬‬ ‫دوكانی‌ مۆبایلی‌ تیای���ه‌‪ ،‬هه‌یه‌ توانای‬ ‫له‌خ���وار منه‌وه‌یه‌و كه‌متر ده‌فرۆش���ێ‌‪،‬‬ ‫هه‌ش���ه‌ ئیمكانیات���ی‌ له‌م���ن زیاتره‌و‬ ‫فرۆش���ی‌ رۆژانه‌ی‌ ده‌چێت���ه‌ ده‌فته‌رو‬ ‫سه‌روو ده‌فته‌ریشه‌وه‌"‪.‬‬

‫داخس���تنی‌ به‌ش���ێك له‌ڕێستۆرانت‌و‬ ‫خواردنگ���ه‌ به‌ناوبانگه‌كان���ی‌ ش���اری‌‬ ‫س���لێمانی‌‪ ،‬به‌هۆی‌ نه‌بوون���ی‌ مه‌رجی‌‬ ‫ته‌ندروستییه‌وه‌‪ ،‬جگه‌له‌ له‌ده‌ستچونی‌‬ ‫بازاڕ‌و ناوبانگی‌ ئه‌و ش���وێنانه‌‪ ،‬زۆرێك‬ ‫له‌هاواڵتیانیش���یان له‌خواردنی‌ ده‌ره‌وه‌‬ ‫تۆران���دووه‌ به‌تایبه‌ت���ی‌ ئه‌وان���ه‌ی‌ كه‌‬ ‫ئه‌و ش���وێنه‌ دڵگیرانه‌ی���ان ده‌كرد به‌‬ ‫جێ���ژوان‌و ش���وێنی‌ كاتبه‌س���ه‌ربردن‌و‬ ‫كه‌ش���خه‌ییكردنیان‪ .‬نمون���ه‌ی‌ ئ���ه‌و‬ ‫كه‌س���انه‌ زۆرن ك���ه‌ پێش���تر زۆرینه‌ی‌‬ ‫ژه‌مه‌كانیان له‌خواردنگه‌كانی‌ ده‌ره‌وه‌ی‌‬ ‫ماڵه‌كانیان خواردووه‌‪ ،‬به‌اڵم له‌ئێستادا‬ ‫وه‌ك یه‌كێ���ك له‌و كه‌س���انه‌ كه‌ وه‌ك‬ ‫خۆی‌ باس���ی‌ ده‌كات "پێشتر حه‌شری‌‬ ‫به‌خواردن���ی‌ ده‌ره‌وه‌ ك���ردووه‌"‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫له‌ئێس���تادا ناچ���ار نه‌بێ���ت خواردنی‌‬ ‫ده‌ره‌وه‌ ناخوات‪ ،‬ئ���اری‌ نوری‌ نمونه‌ی‌‬ ‫یه‌كێكه‌ له‌و كه‌س���انه‌‪ ،‬ئ���ه‌و له‌یه‌كێك‬ ‫له‌چایخانه‌كانی‌ شاری‌ سلێمانی‌‌و دوای‌‬ ‫رامان له‌ته‌له‌فزیۆنی‌ ن���او چایخانه‌كه‌‪،‬‬ ‫كه‌ هه‌واڵی‌ داخس���تنی‌ خواردنگه‌یه‌كی‌‬ ‫به‌ناوبانگی‌ شاری‌ سلێمانی‌ باڵوكرده‌وه‌‪،‬‬ ‫به‌ناوی‌ رێستۆرانتی‌ (ب) سه‌رێكی‌ باداو‬ ‫وتی‌ "ده‌فه‌رموو وه‌ره‌ س���یقه‌ت بمێنێ‌‪،‬‬ ‫خه‌ڵكی‌ ب���ۆ خواردنی‌ ب���اش ده‌چێته‌‬ ‫ئ���ه‌‌و ش���وێنه‌ به‌ناوبانگان���ه‌‪ ،‬ئه‌وه‌ش‬ ‫حاڵی‌ ئه‌وان���ه‌‪ ،‬به‌خوا ناچار نه‌بم قه‌ت‬ ‫له‌ده‌ره‌وه‌ نان ناخۆم"‪.‬‬ ‫به‌پێ���ی‌ ئاماره‌كانی‌ به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تی‌‬ ‫كاروباری‌ گه‌شتیاری‌ سلێمانی‌‪ ،‬له‌شاری‌‬ ‫س���لێمانیدا ‪ 153‬رێس���تۆرانت‌و یانه‌ی‌‬ ‫خواردن���ه‌وه‌‌و خواردنگا‌و "فاس���تفود"‬ ‫مۆڵه‌تی‌ گه‌ش���تیارییان هه‌یه‌‌و له‌ماوه‌ی‌‬ ‫ش���ه‌ش مانگی‌ یه‌كه‌می‌ ئه‌مساڵدا ‪120‬‬ ‫شوێنیان غرامه‌ كراون‌و ‪ 31‬شوێنیشیان‬ ‫به‌ه���ۆی‌ س���ه‌رپێچی‌ جۆراوج���ۆره‌وه‌‬ ‫داخ���راون‪ ،‬به‌ڕێوه‌ب���ه‌ری‌ كاروب���اری‌‬ ‫گه‌ش���تیاری‌‪ ،‬مس���ته‌فا حه‌مه‌ڕه‌حی���م‬

‫ فۆتۆ‪ :‬ئینته‌رنێت‬ ‫داخستنی چێشتخانه‌یه‌ک له‌سلێمانی‬ ‫ئه‌وه‌ ئاش���كرا ده‌كات كه‌ هه‌ر شوێنێك‬ ‫مۆڵه‌تی‌ ئه‌وانی‌ هه‌بێت‌و دووجار به‌هۆ ‌‬ ‫ی‬ ‫سه‌رپێچی‌ له‌ڕێنماییه‌ ته‌ندروستیه‌كانه‌وه‌‬ ‫دابخرێ‌‪ ،‬ئه‌وا له‌الی‌ ئه‌وانه‌وه‌ مۆڵه‌ته‌كه‌ی‌‬ ‫هه‌ڵده‌وه‌ش���ێنرێته‌وه‌‪ ،‬ئه‌و نمونه‌ی‌ به‌‬ ‫دوو رێس���تۆرانتی‌ به‌ناوبانگ هێنایه‌وه‌‬ ‫كه‌ له‌ماوه‌ی‌ راب���ردوودا له‌الیه‌ن لیژنه‌‬ ‫هاوبه‌شه‌كانی‌ قایمقامیه‌ته‌وه‌ داخراون‌و‬ ‫وتی‌ "رێستۆرانتی‌ ئه‌ستێره‌‌و ئه‌بوهاجه‌ر‬ ‫له‌الی‌ ئێمه‌ مۆڵه‌تیان پێنادرێته‌وه‌"‪.‬‬ ‫لیژن���ه‌ هاوبه‌ش���ه‌كانی‌ قایمقامیه‌تی‌‬ ‫سلێمانی‌‪ ،‬له‌سه‌ر دوو جۆره‌ سه‌رپێچی‌‪،‬‬ ‫كه‌ ئه‌وانیش بریتیه‌ له‌پابه‌ندنه‌بوون به‌‬ ‫رێنماییه‌ ته‌ندروستیه‌كان‌و گرانفرۆشی‌‪،‬‬ ‫لێپێچین���ه‌وه‌ ده‌ك���ه‌ن‌و ئه‌و ش���وێنانه‌‬ ‫داده‌خه‌ن‪ ،‬عوسمان ئه‌بوبه‌كر سه‌رۆكی‌‬ ‫لیژن���ه‌ هاوبه‌ش���ه‌كانی‌ قایمقامیه‌ت���ی‌‬

‫له‌فه‌یسبووکه‌وه‌‬

‫حیزب ‌ه سۆسیال‬ ‫دیموكراته‌كان‬ ‫هه‌ڵپه‌ڕكێی‌ كوردییان‬ ‫ی‬ ‫برده‌ كۆنگر‌ه ‌‬ ‫سۆسیالیست‬ ‫ئینته‌رناسیۆنال‪،‬‬ ‫نه‌رمین عوسمان‌و مه‌ال‬ ‫ی‬ ‫به‌ختیارو خالید ‌‬ ‫عه‌زیزی‌‌و چه‌ند‬ ‫ی‬ ‫به‌رپرس‌و لێپرسراوێك ‌‬ ‫دیك ‌هی‌ حیزب ‌ه‬ ‫ی‬ ‫كوردییه‌كان له‌هۆڵ ‌‬ ‫ی‬ ‫كۆنگره‌كه‌دا خه‌ریك ‌‬ ‫ی‬ ‫هه‌ڵپه‌ڕین‌و سه‌رچۆپ ‌‬ ‫گرتنن‪.‬‬

‫گا‬

‫له‌ناخ���ی‌ خۆتدا هه‌ندێ���ك ته‌قینه‌وه‌ روو هه‌ن���د ‌ێ وتووێ���ژ له‌گه‌ ‌ڵ ئه‌و كه‌س���ه‌ ‌ی‬ ‫ئ���ه‌دات‪ ،‬ره‌نگ���ه‌ بگاته‌ ئاس���تی‌ بڕیاری‌ خۆش���ت ده‌وێت دروست ده‌بێت‪ ،‬كاتێك ‌ی‬ ‫لێ���ك جیابونه‌وه‌ش‪ ،‬ئه‌وه‌ی‌ له‌تۆدایه‌ كه‌ باش��� ‌ه بۆ زیاتر له‌یه‌كت���ر نزیك بونه‌وه‌‪،‬‬ ‫شته‌كان له‌گۆش���ه‌نیگای‌ جیاوه‌ ده‌بینی‌‪ ،‬هه‌وڵبد‌ه خۆت دڵخ���ۆش بكه‌ی‌‪ ،‬هه‌ین ‌ی‬ ‫یه‌كشه‌ممه‌ رۆژی‌ به‌ختته‌‪.‬‬ ‫رۆژ ‌ی به‌ختته‌‪.‬‬

‫دوانه‌‬ ‫ماوه‌یه‌ك ‌ی باش��� ‌ه بۆ ده‌س���تپێكردنه‌وه‌‌و‬ ‫قۆس���تنه‌وه‌ ‌ی هه‌ل���ه‌كان له‌به‌رژه‌وه‌ند ‌ی‬ ‫خۆت‪ ،‬له‌ڕوو ‌ی كۆمه‌اڵیه‌تیش���ه‌و‌ه هه‌ست‬ ‫ب ‌ه ئازادییه‌ك ‌ی زیاتر ده‌كه‌ی‌‪ ،‬پێنجشه‌مم ‌ه‬ ‫رۆژ ‌ی به‌ختته‌‪.‬‬

‫قرژاڵ‬ ‫ک په‌شیمان ده‌بیته‌وه‌‪ ،‬كۆمه‌ڵێك‬ ‫له‌ش���تێ ‌‬ ‫ئیختی���ار ‌ی ت���ر دێن��� ‌ه پێ���ش‪ ،‬ب���ه‌اڵم‬ ‫ئ���اگات له‌هه‌ڵبژاردنیان بێ���ت‪ ،‬كۆمه‌ك ‌ی‬ ‫ت بۆ س���ه‌ركه‌وتن ‌ی‬ ‫هه‌ن���د ‌ێ كه‌س ده‌كه‌ی ‌‬ ‫پرۆژه‌كه‌یان‪ ،‬یه‌كشه‌مم ‌ه رۆژ ‌ی به‌ختته‌‪ .‬‬

‫س���لێمانی‌ جه‌خ���ت ل���ه‌وه‌ ده‌كاته‌و‌ه‬ ‫كه‌ به‌هی���چ جۆرێك حه‌ز‌و مه‌به‌س���تی‌‬ ‫شه‌خس���ی‌ خۆی���ان له‌كاره‌كانیان���دا‬ ‫به‌كارناهێن���ن‪ ،‬ب���ۆ پش���تگیری‌ ئ���ه‌و‬ ‫قسه‌یه‌ش���ی‌ ئه‌وه‌ی‌ به‌نمونه‌ هێنایه‌وه‌‬ ‫كه‌ ئه‌وان ‪ 5‬كه‌سن كاتێك بڕیار له‌سه‌ر‬ ‫داخستنی‌ شوێنێك ده‌ده‌ن‪ ،‬ئه‌و وتیشی‌‬ ‫"راس���ته‌ پارێزگار‌و جه‌نابی‌ قایمقامیش‬ ‫پش���تگیری‌ كاره‌كانم���ان ده‌ك���ه‌ن‪،‬‬ ‫به‌اڵم له‌هه‌مانكاتیش���دا چاودێریش���ن‬ ‫به‌س���ه‌رمانه‌وه‌‪ ،‬حس���ابی‌ تایبه‌تی‌ بۆ‬ ‫س���كااڵی‌ ئه‌و كه‌س���انه‌ش ده‌كه‌ن كه‌‬ ‫شوێنه‌كانیان داده‌خرێ‌"‪.‬‬ ‫ناوب���راو ئ���ه‌وه‌ش روونده‌كات���ه‌وه‌‬ ‫كاتێك له‌س���ه‌ر گرانفرۆش���ی‌ شوێنێك‬ ‫داده‌خه‌ن‪ ،‬له‌س���ه‌ر بنه‌مای‌ به‌راوردێك‬ ‫ئه‌و شوێنه‌ داده‌خه‌ن‌و ده‌ڵێت "به‌نمونه‌‬

‫كچ��� ‌ه گۆرانیبێ���ژ كریس���تاڵ‌‌و‬ ‫ی رایده‌گه‌یه‌نن ك ‌ه‬ ‫ی خوش���ك ‌‬ ‫كاردین���ا ‌‬ ‫فه‌یسبووكه‌كانیان هاككراون‌و ئه‌و په‌یج ‌ه‬ ‫هیچ مافێكی‌ به‌وانه‌وه‌ نییه‌‪.‬‬ ‫له‌چه‌ن���د رۆژی راب���ردوودا له‌الی���ه‌ن‬ ‫كه‌سێكی نه‌ناس���راوه‌و‌ه په‌یجی تایبه‌تی‬ ‫هه‌ریه‌ك له‌كچ ‌ه گۆرانیبێژ (كریس���تاڵ)‌و‬ ‫خوشكه‌كه‌ی به‌ناوی (كاردینا) هاككران‪.‬‬ ‫له‌و باره‌یه‌و‌ه كاردین���ا رایگه‌یاندوو‌ه ك ‌ه‬ ‫ئه‌و هاكك���ه‌ره‌ی په‌یجه‌كه‌ی هاككردوون‬ ‫له‌ڕێ���گای ناوی یه‌كێ���ك له‌هونه‌رمه‌ند‌ه‬ ‫ناس���راوه‌كانه‌و‌ه هاكی ك���ردووه‌‌و دواتر‬ ‫ده‌س���تیكردوو‌ه به‌باڵوكردن���ه‌وه‌ی چه‌ند‬ ‫بابه‌تێكی ناشیاو له‌سه‌ر په‌یجه‌كه‌ی‪.‬‬ ‫كاردین���ا وت���ی "ده‌مه‌وێ���ت هاوڕێ‌و‬ ‫فانه‌كان���ی ئه‌كاونته‌كه‌م له‌فه‌یس���بووك‬ ‫ئاگادار بكه‌مه‌و‌ه ئه‌و په‌یج ‌ه هیچ مافێكی‬ ‫به‌ئێمه‌وه‌ نه‌ماوه‌"‪.‬‬ ‫جگ��� ‌ه له‌كچ��� ‌ه گۆرانیبێژ كریس���تاڵ‌‪،‬‬ ‫ی وه‌ك ئه‌كت ‌هر‌و‬ ‫ی خوشكیش���ك ‌‬ ‫كاردینا ‌‬ ‫پێشكه‌شكار كار ده‌كات‪.‬‬

‫شایی‌‌و هه‌ڵپه‌ڕكێی‌ سۆسیال دیموكراته‌كان‬

‫کاوڕ‬

‫د‪.‬شێرکۆ عه‌بدواڵ‬

‫ ئا‪ :‬ئاسۆ سه‌راوی‌‬

‫ ئا‪ :‬ئاوێنه‌‬

‫شه‌هرام به‌كر كه‌ گه‌نجێكی‌ ‪ 19‬ساڵ‌‌و‬ ‫خوێندكاره‌‪ ،‬ئام���اژه‌ به‌وه‌ ده‌كات هه‌ر‬ ‫ك���ه‌ دوا به‌رهه‌می‌ كۆمپانی���ای‌ ئه‌پڵی‌‬ ‫ئه‌مه‌ریك���ی‌ "ئایفۆن���ی‌ ‪ "4S‬كه‌وت���ه‌‬ ‫بازاڕه‌كان���ی‌ جیهان���ه‌وه‌‪ ،‬له‌م���ه‌راق‌و‬ ‫چاوه‌ڕوان���ی‌ ئه‌وه‌دا ب���ووه‌ به‌زووترین‬ ‫كات بگاته‌ س���لێمانی‌‌و بیك���ڕێ‌‪ ،‬ئه‌و‬ ‫وتی‌ "ب���ۆ ئ���ه‌وه‌ی‌ له‌دنیاو ل���ه‌كات‌و‬ ‫ره‌وتی‌ گۆڕانكارییه‌كانی‌ ئه‌م سه‌رده‌مه‌‬ ‫دوانه‌ك���ه‌وم‪ ،‬ده‌مه‌وێ���ت دوا مۆدێل���ی‌‬ ‫ئایفۆنم پێبێت"‪.‬‬ ‫شه‌هرام یه‌كێكه‌ له‌و سه‌دان‌و هه‌زاران‬ ‫گه‌نج���ه‌ی‌ كوردس���تان ك���ه‌ هه‌بوونی‌‬ ‫ئایف���ۆن به‌یه‌كێ���ك له‌پێویس���تییه‌‬ ‫گرنگه‌كان���ی‌ ژیانی‌ خۆیان ده‌زانن‪ ،‬له‌و‬ ‫روانگه‌ی���ه‌وه‌ی‌ كه‌ س���ه‌ره‌ڕای‌ ئه‌وه‌ی‌‬ ‫ئایف���ۆن ل���ه‌ڕووی‌ ته‌كنی���ك‌و دیزاین‌و‬ ‫كوالێتییه‌وه‌ مۆدیلێكی‌ ئاس���ت به‌رزه‌‪،‬‬ ‫له‌هه‌مانكاتیشدا ئامڕازێكی‌ سه‌رگه‌رمی‌‬ ‫سه‌رنجڕاكێشیشه‌‪.‬‬ ‫خاوه‌نی‌ مۆبایلی‌ بێستون له‌شه‌قامی‌‬ ‫مه‌وله‌وی‌ "دیاری‌ یاس���ین سه‌عید" كه‌‬ ‫بازرگان���ی‌ به‌"ئایف���ۆن"ه‌وه‌ ده‌كات‪،‬‬ ‫به‌ئاوێن���ه‌ی‌ راگه‌یان���د كه‌ هه‌میش���ه‌‬ ‫له‌م���اوه‌ی‌ دوو هه‌فت���ه‌دا‪ ،‬دوا مۆدێلی‌‬ ‫ئایف���ۆن‌و نۆكی���ا‌و هه‌م���وو ج���ۆره‌‬ ‫مۆبایله‌كانی‌ تر ده‌گاته‌ س���لێمانی‌‪ ،‬ئه‌و‬ ‫وتی‌ "هه‌ندێكجار له‌ئه‌وروپاوه‌ ته‌له‌فون‬ ‫ده‌كه‌ن ئه‌ڵێن هێش���تا لێره‌ نه‌كه‌وتۆته‌‬ ‫ب���ازاڕه‌وه‌‪ ،‬كه‌چی‌ له‌س���لێمانی‌ كڕین‌و‬ ‫فرۆشی‌ پێده‌كرێت"‪.‬‬ ‫دیاری‌ ئاماژه‌ی‌ به‌وه‌ كرد كه‌ ئایفۆن‬ ‫بازاڕی‌ زۆر باش���ه‌و به‌گش���تی‌ فرۆشی‌‬ ‫زۆره‌‪ ،‬دوا مۆدێل���ی‌ ئایفۆن ‪ 4S‬له‌‪900‬‬ ‫دۆالره‌‪ ،‬ئه‌و وتی‌ "ه���ه‌ر له‌م دوكانه‌دا‬ ‫ئێم���ه‌ مانگانه‌ س���ه‌روو چ���ل ئایفون‬ ‫ده‌فرۆش���ین‪ ،‬دڵنیاش���م ك���ه‌ مانگانه‌‬

‫‌ره‌نگاڵه‬

‫)‪ )341‬سێشه‌مم ‌ه ‪2012/9/4‬‬

‫كریستا ‌ڵ هاككرا‬ ‫شێر‬

‫ل���ه‌ڕوو ‌ی ئاب���وری‌‌و كاره‌كانیش���ته‌و‌ه‬ ‫پێش���كه‌وتنێك ‌ی باش به‌ڕێوه‌یه‌‪ ،‬هه‌ند ‌ێ‬ ‫ه���اوڕ ‌ێ كاریگه‌ریی���ان هه‌ی��� ‌ه به‌س���ه‌ر‬ ‫بڕیاره‌كانت���ه‌وه‌‪ ،‬س���ه‌فه‌رێك ‌ی دوور دێت ‌ه‬ ‫رێگات‪ ،‬چوارشه‌مم ‌ه رۆژ ‌ی به‌ختته‌‪.‬‬

‫فه‌‌ریک‬ ‫ی ب���اش‬ ‫ی كاركردن��� ‌‬ ‫فرس���ـــه‌تێك ‌‬ ‫ی‬ ‫دێت��� ‌ه رێگ���ه‌ت‪ ،‬پێویس���تـ ‌ه گرنگ��� ‌‬ ‫ی‬ ‫ب ‌ه ته‌ندروس���تیت ب���د‌هی‌‪ ،‬ل���ه‌ڕوو ‌‬ ‫س���ۆزدارییه‌وه‌‪ ،‬هیچ ئاس���ۆیه‌ك نییه‌‪،‬‬ ‫شه‌مم ‌ه رۆژی‌ به‌ختته‌‪.‬‬

‫ته‌‌رازوو‬ ‫ی ت���از‌ه به‌ڕێوه‌ی ‌ه ك��� ‌ه دوور‌ه‬ ‫رۆژێك��� ‌‬ ‫له‌هه‌م���وو فش���ارو به‌ربه‌س���تێك‪ ،‬له‌م‬ ‫ی‬ ‫ی سۆزدار ‌‬ ‫ی په‌یوه‌ند ‌‬ ‫ماوه‌یه‌دا ده‌توان ‌‬ ‫یان هاوڕێیان ‌ه ببه‌س���تی‌‪ ،‬سێش���ه‌مم ‌ه‬ ‫رۆژی‌ به‌ختته‌‪.‬‬

‫دوپشک‬ ‫ئ���ه‌م هه‌فته‌ی��� ‌ه دوور بك���ه‌و‌ه له‌ه���ه‌ر‬ ‫ریس���كێك ك ‌ه له‌كاره‌كانت���دا به‌ئه‌نجام ‌ی‬ ‫بگه‌یه‌نیت‪ ،‬ئاگاشت له‌بار ‌ی ته‌ندروستیت‬ ‫بێ���ت‪ ،‬هاوڕێیه‌ك ‌ی كۆنی���ش ئه‌بینیته‌وه‌‪،‬‬ ‫دووشه‌مم ‌ه رۆژ ‌ی به‌ختته‌‪.‬‬

‫له‌ڕێس���تۆرانتێكی‌ یه‌ك ئه‌س���تێره‌یی‌‪،‬‬ ‫قۆزییه‌ك به‌ ‪ 10‬ه���ه‌زار دیناره‌‪ ،‬ئه‌گه‌ر‬ ‫له‌ڕێستۆرانتێكی‌ تری‌ یه‌ك ئه‌ستێره‌یی‌‬ ‫هه‌مان قۆزی‌ به‌ ‪ 12‬یان ‪ 15‬هه‌زار دینار‬ ‫بوو‪ ،‬به‌دڵنیاییه‌وه‌ لێپێچینه‌وه‌ ده‌كه‌ین‪،‬‬ ‫ئه‌وه‌ به‌گرانفرۆشی‌ ده‌ده‌ینه‌ قه‌ڵه‌م"‪.‬‬ ‫به‌اڵم به‌بڕوای‌ سه‌رۆكی‌ لقی‌ سلێمانی‌‬ ‫كۆمه‌ڵه‌ی‌ میوانخانه‌‌و چێش���تخانه‌كانی‌‬ ‫كوردس���تان (ك���ورده‌ ره‌‌وف) لیژن���ه‌‬ ‫هاوبه‌ش���ه‌كان قایمقامیه‌تی‌ سلێمانی‌‌و‬ ‫چاودێ���ری‌ بازرگان���ی‌ س���لێمانی‌ ئه‌و‬ ‫مافه‌ی���ان نیی���ه‌ ك���ه‌ له‌س���ه‌ر ن���رخ‬ ‫رێس���تۆرانته‌كان دابخه‌ن‪ ،‬له‌و باره‌یه‌وه‌‬ ‫كورده‌ ده‌ڵێت "له‌الم س���ه‌یره‌ چاودێری‌‬ ‫بازرگانی‌ ده‌س���ت ده‌خاته‌ ئیش���وكاری‌‬ ‫رێستۆرانته‌كانه‌وه‌‪ ،‬چونكه‌ نوسراوێكی‌‬ ‫پارێ���زگا هه‌ی���ه‌ ك���ه‌ چه‌ند س���اڵێك‬

‫له‌مه‌وب���ه‌ر ده‌رچووه‌‪ ،‬رێگ���ری‌ ده‌كات‬ ‫ل���ه‌وه‌ی‌ چاودێ���ری‌ بازرگانی‌ ده‌س���ت‬ ‫وه‌ربداته‌ ئیش���وكاری‌ رێس���تۆرانت"‪.‬‬ ‫كورده‌ ده‌پرسێ‌‪ ،‬له‌كاتێكدا له‌سه‌رجه‌م‬ ‫هه‌رێمدا ن���رخ دیاری‌ نه‌ك���راوه‌‪ ،‬لیژنه‌‬ ‫هاوبه‌شه‌كان به‌پێی‌ چ یاسایه‌ك‪ ،‬له‌سه‌ر‬ ‫به‌رزی‌ ن���رخ خواردنگه‌یه‌ك داده‌خه‌ن‪.‬‬ ‫ئه‌و ده‌ڵێت "له‌س���ه‌ر نه‌بوونی‌ مه‌رجی‌‬ ‫ته‌ندروستی‌ هه‌ر لێپێچینه‌وه‌یه‌ك بكه‌ن‬ ‫ئێمه‌ ده‌ستخۆش���ییان لێده‌كه‌ین‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫هیچ ره‌وا نییه‌ ته‌نها له‌سلێمانیدا باس‬ ‫له‌دیاریكردنی‌ ن���رخ بكرێت‪ ،‬له‌كاتێكدا‬ ‫له‌س���ه‌رجه‌م هه‌رێم���دا ن���رخ دی���اری‌‬ ‫نه‌كراوه‌"‪ .‬به‌رپرس���ی‌ لقی‌ س���لێمانی‌‬ ‫كۆمه‌ڵه‌ی‌ میوانخانه‌‌و چێش���تخانه‌كانی‌‬ ‫كوردس���تان‪ ،‬ك���ورده‌ ره‌‌وف ئ���ه‌وه‌ش‬ ‫ناش���ارێته‌وه‌ ك���ه‌ قایمقامی‌ پێش���وی‌‬

‫سه‌یره‌ چاودێر ‌‬ ‫ی‬ ‫بازرگانی‌ ده‌ست‬ ‫ده‌خاته‌ ئیشوكاری‌‬ ‫رێستۆرانته‌كانه‌وه‌‪،‬‬ ‫چونكه‌ نوسراوێكی‌‬ ‫پارێزگا هه‌یه‌‬ ‫رێگری‌ ده‌كات‬ ‫له‌وه‌ی‌ چاودێری‌‬ ‫بازرگانی‌ ده‌ست‬ ‫وه‌ربداته‌ ئیشوكاری‌‬ ‫رێستۆرانته‌وه‌‬ ‫سلێمانی‌ هه‌رگیز له‌گه‌ڵ ئه‌وه‌ نه‌بوو كه‌‬ ‫له‌ڕاگه‌یاندنه‌كانه‌وه‌ ناوی‌ ئه‌و خواردنگه‌‌و‬ ‫رێس���تۆرانتانه‌ ئاش���كرا بكرێ���ت ك���ه‌‬ ‫سه‌رپێچییان كردووه‌‪ ،‬ئه‌و وتی‌ "پێشتر‬ ‫ئه‌گه‌ر سه‌رپێچییه‌ك هه‌بوایه‌‪ ،‬سه‌ره‌ڕای‌‬ ‫غرامه‌كردنی‌ یان داخس���تنی‌ شوێنه‌كه‌‪،‬‬ ‫داوا له‌خاوه‌نه‌كه‌ش���ی‌ ده‌ك���را‪ ،‬ئه‌گه‌ر‬ ‫ئه‌و س���ه‌رپێچیه‌ دووباره‌ بكاته‌وه‌‪ ،‬ئه‌وا‬ ‫له‌ڕاگه‌یاندنه‌كانه‌وه‌ ناوی‌ ش���وێنه‌كه‌ی‌‬ ‫ئاش���كرا ده‌كرێ���ت‪ ،‬ئه‌م���ه‌ رێگایه‌كی‌‬ ‫باشبوو‪ ،‬به‌اڵم ئێستا هه‌ر سه‌رپێچییه‌ك‬ ‫ده‌كرێت‪ ،‬خێرا كامێرای‌ ده‌هێنرێته‌ سه‌ر‪،‬‬ ‫ئه‌مه‌ش دیاره‌ زیانی‌ خۆی‌ هه‌یه‌‪ ،‬بۆیه‌‬ ‫وه‌ك هه‌موو چێشتخانه‌‌و رێستۆرانته‌كان‬ ‫كۆبوونه‌وه‌یه‌ك���ی‌ ف���روان له‌گ���ه‌ڵ ئه‌و‬ ‫الیه‌ن���ه‌ په‌یوه‌ندیداران���ه‌دا ده‌كه‌ین‪ ،‬بۆ‬ ‫چاره‌سه‌ركردنی‌ ئه‌و كێشانه‌"‪.‬‬

‫فه‌توا دژی‌ فرۆشتنی‌ چه‌ك ده‌درێت‬ ‫ ئا‪ :‬ئاوێن ‌ه‬ ‫ی‬ ‫ی چه‌كفرۆشتن له‌سلێمان ‌‬ ‫بازاڕ ‌‬ ‫به‌رزبونه‌و‌هی‌ به‌خۆوه‌ بینیوه‌‌و‬ ‫پۆلیسیش ده‌ستیكردووه‌ به‌هه‌ڵمه‌تێك‬ ‫بۆ بنه‌بڕكردنی‌ ئه‌و دیارده‌یه‌‪،‬‬ ‫حكومه‌ت داوای‌ بنه‌بڕكردنی‌ ده‌كات‌و‬ ‫یه‌كێتی‌ زانایانیش به‌نیازن فه‌توایه‌ك‬ ‫ی‬ ‫ی مامه‌ڵ ‌هی‌ كڕین‌و فرۆشتن ‌‬ ‫له‌دژ ‌‬ ‫نایاسایی‌ بۆ ده‌ربكه‌ن‪.‬‬ ‫ی ده‌س���ت‬ ‫ی ئ���ه‌و زانیارییان ‌ه ‌‬ ‫به‌پێ��� ‌‬ ‫ی‬ ‫ئاوێن��� ‌ه كه‌وت���ون ل���ه‌م ماوه‌ی��� ‌ه ‌‬ ‫ی سه‌رنجڕاكێش‬ ‫رابردودا به‌ش���ێوه‌یه‌ك ‌‬ ‫ی له‌زیادبون‬ ‫ی چه‌كفرۆش���تن رو ‌‬ ‫ب���ازاڕ ‌‬ ‫ك���ردووه‌‌و ئه‌وه‌ش زیاتر ل���ه‌دوو مانگ ‌ه‬ ‫ده‌ستیپێكردووه‌‪.‬‬ ‫ی راب���ردودا زۆرترین‬ ‫ل���ه‌م ماوه‌ی��� ‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫ی خۆكوشتن‌و كوشتن له‌سنور ‌‬ ‫روداو ‌‬ ‫ی‬ ‫ی رویاندا‌و به‌وت ‌ه ‌‬ ‫ی س���لێمان ‌‬ ‫پارێزگا ‌‬ ‫هاواڵتی���ان‌و ده‌زگا ئه‌منییه‌كانی���ش‬ ‫ی چه‌ك ‌ه‬ ‫یه‌كێك له‌ه���ۆكاره‌كان زۆربوون ‌‬ ‫به‌ده‌ست هاواڵتیانه‌وه‌‪ ،‬بۆی ‌ه پۆلیسیش‬ ‫ی‬ ‫ده‌ستیكرد به‌هه‌ڵمه‌تێك بۆ بنه‌بڕكردن ‌‬ ‫ی چه‌كهه‌ڵگرتنی‌ نایاسایی‌‪.‬‬ ‫دیارد‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫ی س���لێمان ‌‬ ‫ی پۆلیس��� ‌‬ ‫به‌رپرس���ان ‌‬ ‫ی هه‌فته‌یه‌ك ‌ه‬ ‫ئاماژه‌یان به‌وه‌داو‌ه ك ‌ه ماو‌ه ‌‬ ‫ده‌س���تیانكردوو‌ه به‌هه‌ڵمه‌تێ���ك ب���ۆ‬ ‫ی نایاسایی‌‌و‬ ‫ی چه‌ك ‌‬ ‫ده‌ستبه‌سه‌رداگرتن ‌‬

‫که‌‌وان‬ ‫ئ���ه‌م هه‌فته‌ی ‌ه دڵخۆش ده‌بی���ت‪ ،‬له‌براو‬ ‫خوشكه‌كانیش���ت زیاتر نزیك ئه‌بیته‌وه‌‪،‬‬ ‫هه‌ند ‌ێ ش���ت ‌ی له‌ن���اكاو دێن ‌ه بێش‪ ،‬وه‌ك‬ ‫بینینه‌وه‌ ‌ی یارێك ك ‌ه رۆژگارێك خۆش���ت‬ ‫ویستووه‌‪ ،‬هه‌ین ‌ی رۆژ ‌ی به‌ختته‌‪.‬‬

‫‪11‬‬

‫له‌و روه‌ش���ه‌و‌ه چه‌ندین جۆر چه‌كیان‬ ‫گرتووه‌‪.‬‬ ‫ی تایبه‌ت‬ ‫ی بازاڕێك ‌‬ ‫ی س���لێمان ‌‬ ‫له‌شار ‌‬ ‫ی‬ ‫ی كڕین‌و فرۆش���تن ‌‬ ‫هه‌ی ‌ه ب���ۆ مامه‌ڵ ‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫چه‌ك‪ ،‬ئ���ه‌وه‌ش ده‌كه‌وێت��� ‌ه فولك ‌ه ‌‬

‫گیسک‬ ‫هه‌ڵدان���ه‌وه‌ ‌ی الپه‌ڕه‌كان��� ‌ی راب���ردوو‬ ‫برینداریه‌ك���ه‌ت زیات���ر ده‌كات‪ ،‬ب���اس‬ ‫له‌خۆشه‌ویست ‌ی نو ‌ێ مه‌كه‌‪ ،‬متمانه‌ش به‌و‬ ‫چاوپێكه‌وتن ‌ه مه‌كه‌‪ ،‬پێنجش���ه‌مم ‌ه رۆژ ‌ی‬ ‫به‌ختته‌‪.‬‬

‫ی له‌خۆگرتووه‌‌و‬ ‫خانه‌قا‌و چه‌ند دوكانێك ‌‬ ‫ی‬ ‫ن���او دوكانه‌كانیش چه‌نده‌ه���ا جۆر ‌‬ ‫ی تێدا بوون‪،‬‬ ‫چه‌ك‌و پێداویس���تییه‌كان ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ئاوێن��� ‌ه به‌مه‌به‌س���ت ‌‬ ‫په‌یامنێ���ر ‌‬ ‫ی كردن‪،‬‬ ‫ی س���ه‌ردان ‌‬ ‫ی زانیار ‌‬ ‫وه‌رگرتن��� ‌‬ ‫به‌اڵم فرۆش���یاره‌كان ئاماده‌نه‌بون هیچ‬ ‫زانیارییه‌ك ب���ده‌ن‌و وتی���ان "زانیاری‬ ‫ناده‌ین‌و وازمان لێبێنن"‪.‬‬ ‫ی "نایاس���ایی‌"‬ ‫ی چه‌كهه‌ڵگرتن ‌‬ ‫دیارد‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫ی حكومه‌ت ‌‬ ‫ی س���لێمان ‌‬ ‫ی شار ‌‬ ‫له‌سنور ‌‬ ‫ی‬ ‫ی س���ه‌رۆك ‌‬ ‫هێنای��� ‌ه قس���ه‌‌و جێگ���ر ‌‬ ‫ی هه‌رێ���م‪ ،‬عیم���اد ئه‌حمه‌د‬ ‫حكومه‌ت��� ‌‬ ‫ی‬ ‫ی وه‌زیر ‌‬ ‫له‌كۆبونه‌وه‌یدا له‌گه‌ ‌ڵ بریكار ‌‬ ‫ی‬ ‫ی سلێمان ‌‬ ‫ی ش���ار ‌‬ ‫ناوخۆ‌و به‌رپرس���ان ‌‬ ‫جه‌ختیكرده‌و‌ه ك ‌ه نابێت رێگ ‌ه بده‌ن هیچ‬ ‫ی هه‌ڵبگرێت‌و‬ ‫ی نایاسای ‌‬ ‫كه‌س���ێك چه‌ك ‌‬ ‫ی‬ ‫له‌و حاڵه‌ته‌ش���دا هه‌ر كه‌سێك چه‌ك ‌‬ ‫پێب���وو ئه‌وا ده‌ستبه‌س���ه‌ر چه‌كه‌كه‌یدا‬ ‫ی دادگا‬ ‫بگیرێت‌و كه‌س���ه‌كه‌ش روبه‌ڕو ‌‬ ‫بكرێته‌وه‌‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ی ئه‌ندام ‌‬ ‫هه‌روه‌ها د‪.‬ئه‌حمه‌د شافع ‌‬ ‫ی‬ ‫ی زانایان ‌‬ ‫ی فه‌توا له‌یه‌كێت ‌‬ ‫ی بااڵ ‌‬ ‫لیژن ‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫ی كوردستان به‌ئاوێن ‌ه ‌‬ ‫ی ئیس�ل�ام ‌‬ ‫ئاین ‌‬ ‫راگه‌یاند ك ‌ه له‌م هه‌فته‌یه‌دا پێش���نیار‬ ‫ی‬ ‫ده‌كات ب���ۆ لیژنه‌كه‌یان ب���ۆ ده‌ركردن ‌‬ ‫ی كڕین‌و فرۆشتن‬ ‫ی مامه‌ڵ ‌ه ‌‬ ‫فه‌توایه‌ك دژ ‌‬ ‫ی نایاسایی‌‪ ،‬چونك ‌ه پێیوای ‌ه ئه‌و‬ ‫به‌چه‌ك ‌‬ ‫ی كۆمه‌ڵگه‌یه‌‌و‬ ‫ی پێشكه‌وتن ‌‬ ‫دیارده‌ی ‌ه دژ ‌‬ ‫زیانی‌ پێده‌گه‌یه‌نێت‪.‬‬

‫سه‌‌تڵ‬ ‫هه‌س���ت ب ‌ه پێگه‌ ‌ی خ���ۆت ده‌كه‌ی‌ له‌و‬ ‫ش���وێنه‌ ‌ی كار ‌ی تیا ده‌ك���ه‌ی‌‪ ،‬ئه‌وه‌ش‬ ‫چاالك��� ‌ی زیاترت پێده‌به‌خش���ێت‪ ،‬ته‌نها‬ ‫پشتیش ب ‌ه به‌خت مه‌به‌سته‌‪ ،‬چوارشه‌مم ‌ه‬ ‫رۆژ ‌ی به‌ختته‌‪.‬‬

‫مادام مه‌خسه‌دی هه‌مووالیه‌کمان‬ ‫ئه‌وه‌ی ‌ه خۆمان له‌عاست بابه‌ت ‌ه‬ ‫موهیم‌و هه‌س���تیاره‌کاندا بکه‌ین‬ ‫به‌که‌ڕه‌ی شه‌ربه‌ت‪ ،‬که‌وات ‌ه هیچ‬ ‫ئیح���راج مه‌ب���ه‌و به‌تیله‌ی چاو‬ ‫ته‌ماش���ایه‌کی ئ���ه‌م خه‌به‌ره‌ی‬ ‫خواره‌و‌ه بک���ه‌‪ ،‬ئه‌ها ئه‌فه‌رمێ‬ ‫چ���ی؟‪ :‬پش���تی دێش���ێت‪،‬‬ ‫که‌چ���ی موچ���ه‌ی که‌مئه‌ندامی‬ ‫وه‌رده‌گرێت‪.‬‬ ‫خوێندت���ه‌وه‌؟ ده‌س���تخۆش‪.‬‬ ‫ده‌ئینجا وه‌ر‌ه سه‌ر ئه‌م خااڵنه‌ی‬ ‫خواری خواره‌وه‌‪:‬‬ ‫‪ -1‬کاب���را بۆچ���ی پش���تی‬ ‫دێشێت؟‬ ‫‌ا‪ -‬ته‌قری���ری قورس���ی‬ ‫هه‌ڵگرتووه‌؟‬ ‫ب‪ -‬وه‌ختی خۆی پش���تی بۆ‬ ‫پێش���مه‌رگ ‌ه داناو‌ه به‌سه‌ربانا‬ ‫سه‌رکه‌وێ‪.‬‬ ‫ج‪ -‬له‌ڕیزی شۆڕشگێڕاندا زۆر‬ ‫به‌پێو‌ه وه‌ستاوه‌؟‬ ‫د‪ -‬له‌ڕاپه‌ڕینه‌که‌دا ده‌س���تی‬ ‫داوه‌ت ‌ه سه‌الجه‌ی موعه‌سکه‌ر؟‬ ‫‪ -2‬س���ه‌به‌ب چیی��� ‌ه موچه‌ی‬ ‫که‌مئه‌ندامییان بۆ بڕیوه‌ته‌وه‌؟‬ ‫أ‌‪ -‬پشتی هه‌یه‌؟‬ ‫ب‪ -‬پشتئێش���ه‌که‌ی له‌نه‌وع ‌ه‬ ‫خراپه‌کانه‌؟‬ ‫ج‪ -‬پشتی کردۆت ‌ه وه‌زعه‌که‌‪.‬‬ ‫د‌‪ -‬ئه‌و‌ه بۆچی واته‌ماش���ام‬ ‫ئه‌که‌ی‪ ،‬زۆڵ‪.‬‬ ‫‪ -3‬ه���ه‌ق وای ‌ه کێ���ی تریش‬ ‫که‌مئه‌ندام���ی‬ ‫موچ���ه‌ی‬ ‫وه‌ربگرێت؟‬ ‫ا‌‪ -‬ناس���یاوی کابرای لیجنه‌ی‬ ‫پزیشکی؟‬ ‫ب‪ -‬خزمی گه‌چکاره‌که‌ی ماڵی‬ ‫کاک هین؟‬ ‫ج‪ -‬ئه‌وه‌ی له‌زه‌مانی حکومه‌تدا‬ ‫نه‌بوو‌ه به‌جه‌یشی شه‌عبی؟‬ ‫د‌‪ -‬هه‌رکه‌سێک ئه‌م حکومه‌تی‬ ‫هه‌رێم ‌ه شعوری بریندار بریندار‬ ‫کردبێت؟‬ ‫‪ -4‬ئه‌گ���ه‌ر له‌جیات���ی‬ ‫که‌مئه‌ندامی‪ ،‬معاش���ه‌ک ‌ه بدرای ‌ه‬ ‫ب��� ‌ه زۆر ئه‌ندام‪ ،‬ئه‌و مه‌عاش��� ‌ه‬ ‫شمولی كێی ئه‌کرد؟‬ ‫ا‌‪ -‬هه‌موو کورد‪ ،‬چونک ‌ه شه‌ش‬ ‫په‌راس���وی له‌ئومه‌تی معه‌مه‌د‬ ‫زیاتره‪‌.‬‬ ‫ب‪ -‬ئه‌وکه‌سه‌ی له‌باتی پێنج‬ ‫په‌نجه‌‪ ،‬ده‌ستی شه‌ش په‌نجه‌ی‬ ‫پێوه‌یه‪‌.‬‬ ‫ج‪ -‬مه‌س���ئولی کۆمیته‌ک���ه‌ی‬ ‫خۆم���ان که‌دایم‌ د‌ه ئه‌ندام زۆر‬ ‫ئه‌نوسێت‪.‬‬ ‫‌د‪ -‬مێ���ردی پ���وره‌ مه‌نیج ک ‌ه‬ ‫شه‌ش کوڕو حه‌وت کچی هه‌یه‌و‬ ‫عه‌رزه‌شی وه‌رنه‌گرتووه‌‪.‬‬ ‫‪ -5‬ئای���ا ه���ه‌ر له‌مه‌وزوع���ی‬ ‫که‌مئه‌ندامیدا فه‌وزایه‌؟‬ ‫ا‌‪ -‬ئ���ه‌ی طه‌‌بع���ه‌ن‪ .‬باق���ی‬ ‫ش���وێنه‌کانی ت���ر ئه‌ڵێی ماڵی‬ ‫عومه‌ری کوڕی عه‌بدولعه‌زیزه‌‪.‬‬ ‫ب‪ -‬نه‌خێر‪ ،‬مشتێک نمونه‌ی‬ ‫خه‌روارێکه‌؟‬ ‫ج‪ -‬خه‌ر یه‌عنی هه‌چه‌که‌؟‬ ‫‌د‪ -‬هه‌چه‌ک ‌ه ئه‌وه‌ی ‌ه به‌مه‌وزوعی‬ ‫البه‌الو‌ه مه‌شغوڵ ئه‌کرێ؟‬

‫نه‌‌هه‌‌نگ‬ ‫ی باش‌و نهێنیت‬ ‫ی كاركردن ‌‬ ‫فرس���ه‌تێك ‌‬ ‫ی‬ ‫دێت ‌ه ب���ه‌رده‌م‪ ،‬ب���ه‌اڵم ب���ا به‌نهێن ‌‬ ‫بمێنێت���ه‌وه‌‪ ،‬كار‌ه كه‌ڵه‌كه‌بووه‌كان���ت‬ ‫ی‬ ‫ی بكه‌ره‌وه‌‪ ،‬دووش���ه‌مم ‌ه رۆژ ‌‬ ‫یه‌كالی ‌‬ ‫به‌ختته‌‪.‬‬

‫‪CMYK‬‬

‫‪10‬‬

‫‌ره‌نگاڵه‬

‫)‪ )341‬سێشه‌مم ‌ه ‪2012/9/4‬‬

‫مانگان ‌ه ب ‌ه بڕ ‌ی ملیۆنێك دۆالر ئایفۆن له‌سلێمان ‌ی ده‌فرۆشرێت‬ ‫هێشتا نۆكیا پڕ فرۆشترینه‌‬

‫مه‌رگ ‌ی چێشتخانه‌ به‌ناوبانگه‌كان‬

‫ده‌ینوسێت‬

‫زۆر‬ ‫ئه‌ندامی‬

‫كه‌م رۆژ هه‌یه‌ هاواڵتیان هه‌واڵی‌‬ ‫داخستنی‌ رێستۆرانتێك یان‬ ‫خواردنگه‌یه‌كی‌ به‌ناوبانگ نه‌بیستن‪،‬‬ ‫كه‌ رۆژانێك راقیترین شوێنی‌ شارو‬ ‫جێژوانی‌ كه‌پڵه‌كان بوون‪ ،‬هۆكاری‌‬ ‫داخستنه‌كه‌شیان "نه‌بوونی‌ مه‌رجی‌‬ ‫ته‌ندروستییه‌"‪.‬‬

‫نۆكیا‌و ئایفۆن له‌سلێمانی‌ كێبڕكێیانه‌‪،‬‬ ‫ئایفۆن فرۆشێك ده‌ڵێت "خه‌ڵك‬ ‫به‌دوای‌ دوا مۆدێلی‌ ته‌كنه‌لۆجیادا‬ ‫ده‌گه‌ڕێن‌و خواست له‌سه‌ر ئایفۆن‬ ‫له‌زیادبووندایه‌"‪ ،‬نۆكیا فرۆشێكیش‬ ‫ده‌ڵێت "ئه‌مساڵ‌ ساڵی‌ فرۆشی‌ هاند‌و‬ ‫مۆبایل بوو‪ ،‬به‌تایبه‌تی‌ نۆكیا"‪.‬‬

‫ فۆتۆ‪ :‬ئاوێنه‌‬ ‫ئایفۆن له‌کوردستاندا بازاڕی گه‌رمه‌‬ ‫به‌ب���ڕی‌ ملیۆنێك دۆالر ئایف���ۆن دێته‌‬ ‫س���لێمانییه‌وه‌‌و ده‌فرۆش���ێت‪ ،‬كه‌ خۆم‬ ‫یه‌كێكم له‌بازرگانه‌ به‌تاك‌و كۆكانی‌"‪.‬‬ ‫وتیش���ی‌ "ئه‌وانه‌ی‌ كڕیاری‌ ئایفۆنن‪،‬‬ ‫هه‌موویان سه‌ر به‌چینه‌كانی‌ سه‌ره‌وه‌ی‌‬ ‫كۆمه‌ڵگه‌ یان كوڕ‌و كچی‌ گه‌نجن"‪.‬‬ ‫ناوبراو باسی‌ له‌وه‌ كرد كه‌ ئایفۆن زیاتر‬ ‫له‌الیه‌ن خه‌ڵكی‌‌و مۆبایل فرۆشه‌كانه‌وه‌‬ ‫له‌ئه‌وروپ���او له‌دوبه‌ی���ه‌وه‌‌و به‌ڕێگ���ه‌ی‌‬ ‫ئاس���مانی‌ دێت‪ .‬ئه‌م خواس���ته‌ زۆره‌ی‌‬ ‫سه‌ر ئایفۆنیشی‌ گه‌ڕانده‌وه‌ بۆ ئه‌وه‌ی‌ كه‌‬ ‫هه‌ندێك شتی‌ تایبه‌ت به‌خۆی‌ تیایه‌‪ ،‬بۆ‬ ‫نمونه‌ وایه‌رلێسی‌ زۆر خێرایه‌ كه‌ ئیشی‌‬ ‫ئینته‌رنێت���ی‌ پێده‌كرێ���ت به‌خێرایی‌‌و‬

‫ب���ه‌ به‌رده‌وام���ی‌ وه‌ك فه‌یس���بووك‌و‬ ‫یاهوو س���كایپ‌و هۆتمه‌ی���ل‪ ،‬داونلۆد‌و‬ ‫ئه‌پل���ۆدی‌ زۆر خێرای���ه‌‪ ،‬كامێراك���ه‌ی‌‬ ‫جوان���ه‌و كوالێتی‌ وێن���ه‌‌و ڤیدیۆی‌ زۆر‬ ‫به‌رزه‌‪ ،‬میمۆریه‌كه‌ی‌ ش���ت زۆر خه‌زن‬ ‫ده‌كا‌و هه‌م���وو ش���تێكی‌ پێده‌كرێ���ت‪،‬‬ ‫پڕۆگرام‌و یاری‌ جی���اواز له‌خۆده‌گرێ‌‪،‬‬ ‫پرۆگرامی‌ پزیشكی‌‌و ئه‌ندازیاریی‌ هه‌یه‌‪،‬‬ ‫كه‌ناڵه‌كانی‌ سه‌ته‌الیتی‌ پێوه‌رده‌گریت‪،‬‬ ‫ئ���ه‌و وت���ی‌ "ئایف���ۆن دوا مۆدێل���ی‌‬ ‫ته‌كنه‌لۆجیایه‌‌و هه‌موو كه‌سێك ده‌توانێ‌‬ ‫س���ودی‌ لێ‌ ببینێ���ت‪ ،‬به‌خوێنده‌وارو‬ ‫نه‌خوێنده‌واره‌وه‌"‪.‬‬ ‫س���ه‌ره‌ڕای‌ ئ���ه‌و خواس���ته‌ زۆره‌ی‌‬

‫له‌س���ه‌ر ئایفۆن هه‌یه‌‪ ،‬به‌اڵم هێش���تا‬ ‫ماركه‌ ناسراوه‌كانی‌ دیكه‌ی‌ وه‌ك نۆكیا‬ ‫زۆرترین فرۆشیان له‌س���لێمانی‌ هه‌یه‌‪،‬‬ ‫به‌هۆی‌ گونجاوی‌ نرخ���ی‌ نۆكیا به‌الی‌‬ ‫زۆربه‌ی‌ خه‌ڵكه‌وه‌‪.‬‬ ‫خاوه‌نی‌ مۆبایلی‌ س���ه‌ریاس "سیروان‬ ‫تۆفیق قادر" كه‌ زیاتر بازرگانی‌‌و كڕین‌و‬ ‫فرۆشی‌ هاندی‌ نۆكیا ده‌كات‪ ،‬به‌ئاوێنه‌ی‌‬ ‫راگه‌یاند كه‌ "له‌سلێمانی‌ نۆكیا زۆرترین‬ ‫فرۆشی‌ هه‌یه‌"‪ ،‬به‌هه‌موو جۆره‌ "ئه‌سڵی‌‬ ‫فنله‌ندی‌‌و عادییه‌ چینیه‌كانیه‌وه‌"‪.‬‬ ‫ئه‌و ئاماژه‌ی‌ به‌وه‌ ك���رد كه‌ مۆدیله‌‬ ‫نوێكانی‌ هاندی‌ نۆكیاش مواسه‌فاتیان‬ ‫زۆر ب���ه‌رزه‌‌و پاترییه‌ك���ه‌ی‌ به‌رگ���ه‌ی‌‬

‫قس���ه‌كردنی‌ زۆر ده‌گ���رێ‌‌و ل���ه‌ڕووی‌‬ ‫كوالێتیشه‌وه‌ باشترین وێنه‌و ڤیدیۆیان‬ ‫هه‌یه‌‪ ،‬سیروان وتی‌ "هاندی‌ نۆكیام الیه‌‬ ‫له‌‪ 20‬دۆالره‌وه‌ تا ‪ 600‬دۆالر"‪.‬‬ ‫ئه‌و كه‌ ماوه‌ی‌ ‪ 11‬س���اڵه‌ له‌شه‌قامی‌‬ ‫مه‌وله‌ی‌ ئیش���ی‌ مۆبای���ل ده‌كات‪ ،‬وتی‌‬ ‫"فرۆش���ی‌ رۆژانه‌ی‌ م���ن ده‌چێته‌ زیاتر‬ ‫ل���ه‌‪ 50‬وه‌ره‌قه‌‪ ،‬من له‌مۆبایل فرۆش���ه‌‬ ‫ناوه‌نده‌كان���م‪ ،‬ناو ش���ار نزیكه‌ی‌ ‪200‬‬ ‫دوكانی‌ مۆبایلی‌ تیای���ه‌‪ ،‬هه‌یه‌ توانای‬ ‫له‌خ���وار منه‌وه‌یه‌و كه‌متر ده‌فرۆش���ێ‌‪،‬‬ ‫هه‌ش���ه‌ ئیمكانیات���ی‌ له‌م���ن زیاتره‌و‬ ‫فرۆش���ی‌ رۆژانه‌ی‌ ده‌چێت���ه‌ ده‌فته‌رو‬ ‫سه‌روو ده‌فته‌ریشه‌وه‌"‪.‬‬

‫داخس���تنی‌ به‌ش���ێك له‌ڕێستۆرانت‌و‬ ‫خواردنگ���ه‌ به‌ناوبانگه‌كان���ی‌ ش���اری‌‬ ‫س���لێمانی‌‪ ،‬به‌هۆی‌ نه‌بوون���ی‌ مه‌رجی‌‬ ‫ته‌ندروستییه‌وه‌‪ ،‬جگه‌له‌ له‌ده‌ستچونی‌‬ ‫بازاڕ‌و ناوبانگی‌ ئه‌و ش���وێنانه‌‪ ،‬زۆرێك‬ ‫له‌هاواڵتیانیش���یان له‌خواردنی‌ ده‌ره‌وه‌‬ ‫تۆران���دووه‌ به‌تایبه‌ت���ی‌ ئه‌وان���ه‌ی‌ كه‌‬ ‫ئه‌و ش���وێنه‌ دڵگیرانه‌ی���ان ده‌كرد به‌‬ ‫جێ���ژوان‌و ش���وێنی‌ كاتبه‌س���ه‌ربردن‌و‬ ‫كه‌ش���خه‌ییكردنیان‪ .‬نمون���ه‌ی‌ ئ���ه‌و‬ ‫كه‌س���انه‌ زۆرن ك���ه‌ پێش���تر زۆرینه‌ی‌‬ ‫ژه‌مه‌كانیان له‌خواردنگه‌كانی‌ ده‌ره‌وه‌ی‌‬ ‫ماڵه‌كانیان خواردووه‌‪ ،‬به‌اڵم له‌ئێستادا‬ ‫وه‌ك یه‌كێ���ك له‌و كه‌س���انه‌ كه‌ وه‌ك‬ ‫خۆی‌ باس���ی‌ ده‌كات "پێشتر حه‌شری‌‬ ‫به‌خواردن���ی‌ ده‌ره‌وه‌ ك���ردووه‌"‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫له‌ئێس���تادا ناچ���ار نه‌بێ���ت خواردنی‌‬ ‫ده‌ره‌وه‌ ناخوات‪ ،‬ئ���اری‌ نوری‌ نمونه‌ی‌‬ ‫یه‌كێكه‌ له‌و كه‌س���انه‌‪ ،‬ئ���ه‌و له‌یه‌كێك‬ ‫له‌چایخانه‌كانی‌ شاری‌ سلێمانی‌‌و دوای‌‬ ‫رامان له‌ته‌له‌فزیۆنی‌ ن���او چایخانه‌كه‌‪،‬‬ ‫كه‌ هه‌واڵی‌ داخس���تنی‌ خواردنگه‌یه‌كی‌‬ ‫به‌ناوبانگی‌ شاری‌ سلێمانی‌ باڵوكرده‌وه‌‪،‬‬ ‫به‌ناوی‌ رێستۆرانتی‌ (ب) سه‌رێكی‌ باداو‬ ‫وتی‌ "ده‌فه‌رموو وه‌ره‌ س���یقه‌ت بمێنێ‌‪،‬‬ ‫خه‌ڵكی‌ ب���ۆ خواردنی‌ ب���اش ده‌چێته‌‬ ‫ئ���ه‌‌و ش���وێنه‌ به‌ناوبانگان���ه‌‪ ،‬ئه‌وه‌ش‬ ‫حاڵی‌ ئه‌وان���ه‌‪ ،‬به‌خوا ناچار نه‌بم قه‌ت‬ ‫له‌ده‌ره‌وه‌ نان ناخۆم"‪.‬‬ ‫به‌پێ���ی‌ ئاماره‌كانی‌ به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تی‌‬ ‫كاروباری‌ گه‌شتیاری‌ سلێمانی‌‪ ،‬له‌شاری‌‬ ‫س���لێمانیدا ‪ 153‬رێس���تۆرانت‌و یانه‌ی‌‬ ‫خواردن���ه‌وه‌‌و خواردنگا‌و "فاس���تفود"‬ ‫مۆڵه‌تی‌ گه‌ش���تیارییان هه‌یه‌‌و له‌ماوه‌ی‌‬ ‫ش���ه‌ش مانگی‌ یه‌كه‌می‌ ئه‌مساڵدا ‪120‬‬ ‫شوێنیان غرامه‌ كراون‌و ‪ 31‬شوێنیشیان‬ ‫به‌ه���ۆی‌ س���ه‌رپێچی‌ جۆراوج���ۆره‌وه‌‬ ‫داخ���راون‪ ،‬به‌ڕێوه‌ب���ه‌ری‌ كاروب���اری‌‬ ‫گه‌ش���تیاری‌‪ ،‬مس���ته‌فا حه‌مه‌ڕه‌حی���م‬

‫ فۆتۆ‪ :‬ئینته‌رنێت‬ ‫داخستنی چێشتخانه‌یه‌ک له‌سلێمانی‬ ‫ئه‌وه‌ ئاش���كرا ده‌كات كه‌ هه‌ر شوێنێك‬ ‫مۆڵه‌تی‌ ئه‌وانی‌ هه‌بێت‌و دووجار به‌هۆ ‌‬ ‫ی‬ ‫سه‌رپێچی‌ له‌ڕێنماییه‌ ته‌ندروستیه‌كانه‌وه‌‬ ‫دابخرێ‌‪ ،‬ئه‌وا له‌الی‌ ئه‌وانه‌وه‌ مۆڵه‌ته‌كه‌ی‌‬ ‫هه‌ڵده‌وه‌ش���ێنرێته‌وه‌‪ ،‬ئه‌و نمونه‌ی‌ به‌‬ ‫دوو رێس���تۆرانتی‌ به‌ناوبانگ هێنایه‌وه‌‬ ‫كه‌ له‌ماوه‌ی‌ راب���ردوودا له‌الیه‌ن لیژنه‌‬ ‫هاوبه‌شه‌كانی‌ قایمقامیه‌ته‌وه‌ داخراون‌و‬ ‫وتی‌ "رێستۆرانتی‌ ئه‌ستێره‌‌و ئه‌بوهاجه‌ر‬ ‫له‌الی‌ ئێمه‌ مۆڵه‌تیان پێنادرێته‌وه‌"‪.‬‬ ‫لیژن���ه‌ هاوبه‌ش���ه‌كانی‌ قایمقامیه‌تی‌‬ ‫سلێمانی‌‪ ،‬له‌سه‌ر دوو جۆره‌ سه‌رپێچی‌‪،‬‬ ‫كه‌ ئه‌وانیش بریتیه‌ له‌پابه‌ندنه‌بوون به‌‬ ‫رێنماییه‌ ته‌ندروستیه‌كان‌و گرانفرۆشی‌‪،‬‬ ‫لێپێچین���ه‌وه‌ ده‌ك���ه‌ن‌و ئه‌و ش���وێنانه‌‬ ‫داده‌خه‌ن‪ ،‬عوسمان ئه‌بوبه‌كر سه‌رۆكی‌‬ ‫لیژن���ه‌ هاوبه‌ش���ه‌كانی‌ قایمقامیه‌ت���ی‌‬

‫له‌فه‌یسبووکه‌وه‌‬

‫حیزب ‌ه سۆسیال‬ ‫دیموكراته‌كان‬ ‫هه‌ڵپه‌ڕكێی‌ كوردییان‬ ‫ی‬ ‫برده‌ كۆنگر‌ه ‌‬ ‫سۆسیالیست‬ ‫ئینته‌رناسیۆنال‪،‬‬ ‫نه‌رمین عوسمان‌و مه‌ال‬ ‫ی‬ ‫به‌ختیارو خالید ‌‬ ‫عه‌زیزی‌‌و چه‌ند‬ ‫ی‬ ‫به‌رپرس‌و لێپرسراوێك ‌‬ ‫دیك ‌هی‌ حیزب ‌ه‬ ‫ی‬ ‫كوردییه‌كان له‌هۆڵ ‌‬ ‫ی‬ ‫كۆنگره‌كه‌دا خه‌ریك ‌‬ ‫ی‬ ‫هه‌ڵپه‌ڕین‌و سه‌رچۆپ ‌‬ ‫گرتنن‪.‬‬

‫گا‬

‫له‌ناخ���ی‌ خۆتدا هه‌ندێ���ك ته‌قینه‌وه‌ روو هه‌ن���د ‌ێ وتووێ���ژ له‌گه‌ ‌ڵ ئه‌و كه‌س���ه‌ ‌ی‬ ‫ئ���ه‌دات‪ ،‬ره‌نگ���ه‌ بگاته‌ ئاس���تی‌ بڕیاری‌ خۆش���ت ده‌وێت دروست ده‌بێت‪ ،‬كاتێك ‌ی‬ ‫لێ���ك جیابونه‌وه‌ش‪ ،‬ئه‌وه‌ی‌ له‌تۆدایه‌ كه‌ باش��� ‌ه بۆ زیاتر له‌یه‌كت���ر نزیك بونه‌وه‌‪،‬‬ ‫شته‌كان له‌گۆش���ه‌نیگای‌ جیاوه‌ ده‌بینی‌‪ ،‬هه‌وڵبد‌ه خۆت دڵخ���ۆش بكه‌ی‌‪ ،‬هه‌ین ‌ی‬ ‫یه‌كشه‌ممه‌ رۆژی‌ به‌ختته‌‪.‬‬ ‫رۆژ ‌ی به‌ختته‌‪.‬‬

‫دوانه‌‬ ‫ماوه‌یه‌ك ‌ی باش��� ‌ه بۆ ده‌س���تپێكردنه‌وه‌‌و‬ ‫قۆس���تنه‌وه‌ ‌ی هه‌ل���ه‌كان له‌به‌رژه‌وه‌ند ‌ی‬ ‫خۆت‪ ،‬له‌ڕوو ‌ی كۆمه‌اڵیه‌تیش���ه‌و‌ه هه‌ست‬ ‫ب ‌ه ئازادییه‌ك ‌ی زیاتر ده‌كه‌ی‌‪ ،‬پێنجشه‌مم ‌ه‬ ‫رۆژ ‌ی به‌ختته‌‪.‬‬

‫قرژاڵ‬ ‫ک په‌شیمان ده‌بیته‌وه‌‪ ،‬كۆمه‌ڵێك‬ ‫له‌ش���تێ ‌‬ ‫ئیختی���ار ‌ی ت���ر دێن��� ‌ه پێ���ش‪ ،‬ب���ه‌اڵم‬ ‫ئ���اگات له‌هه‌ڵبژاردنیان بێ���ت‪ ،‬كۆمه‌ك ‌ی‬ ‫ت بۆ س���ه‌ركه‌وتن ‌ی‬ ‫هه‌ن���د ‌ێ كه‌س ده‌كه‌ی ‌‬ ‫پرۆژه‌كه‌یان‪ ،‬یه‌كشه‌مم ‌ه رۆژ ‌ی به‌ختته‌‪ .‬‬

‫س���لێمانی‌ جه‌خ���ت ل���ه‌وه‌ ده‌كاته‌و‌ه‬ ‫كه‌ به‌هی���چ جۆرێك حه‌ز‌و مه‌به‌س���تی‌‬ ‫شه‌خس���ی‌ خۆی���ان له‌كاره‌كانیان���دا‬ ‫به‌كارناهێن���ن‪ ،‬ب���ۆ پش���تگیری‌ ئ���ه‌و‬ ‫قسه‌یه‌ش���ی‌ ئه‌وه‌ی‌ به‌نمونه‌ هێنایه‌وه‌‬ ‫كه‌ ئه‌وان ‪ 5‬كه‌سن كاتێك بڕیار له‌سه‌ر‬ ‫داخستنی‌ شوێنێك ده‌ده‌ن‪ ،‬ئه‌و وتیشی‌‬ ‫"راس���ته‌ پارێزگار‌و جه‌نابی‌ قایمقامیش‬ ‫پش���تگیری‌ كاره‌كانم���ان ده‌ك���ه‌ن‪،‬‬ ‫به‌اڵم له‌هه‌مانكاتیش���دا چاودێریش���ن‬ ‫به‌س���ه‌رمانه‌وه‌‪ ،‬حس���ابی‌ تایبه‌تی‌ بۆ‬ ‫س���كااڵی‌ ئه‌و كه‌س���انه‌ش ده‌كه‌ن كه‌‬ ‫شوێنه‌كانیان داده‌خرێ‌"‪.‬‬ ‫ناوب���راو ئ���ه‌وه‌ش روونده‌كات���ه‌وه‌‬ ‫كاتێك له‌س���ه‌ر گرانفرۆش���ی‌ شوێنێك‬ ‫داده‌خه‌ن‪ ،‬له‌س���ه‌ر بنه‌مای‌ به‌راوردێك‬ ‫ئه‌و شوێنه‌ داده‌خه‌ن‌و ده‌ڵێت "به‌نمونه‌‬

‫كچ��� ‌ه گۆرانیبێ���ژ كریس���تاڵ‌‌و‬ ‫ی رایده‌گه‌یه‌نن ك ‌ه‬ ‫ی خوش���ك ‌‬ ‫كاردین���ا ‌‬ ‫فه‌یسبووكه‌كانیان هاككراون‌و ئه‌و په‌یج ‌ه‬ ‫هیچ مافێكی‌ به‌وانه‌وه‌ نییه‌‪.‬‬ ‫له‌چه‌ن���د رۆژی راب���ردوودا له‌الی���ه‌ن‬ ‫كه‌سێكی نه‌ناس���راوه‌و‌ه په‌یجی تایبه‌تی‬ ‫هه‌ریه‌ك له‌كچ ‌ه گۆرانیبێژ (كریس���تاڵ)‌و‬ ‫خوشكه‌كه‌ی به‌ناوی (كاردینا) هاككران‪.‬‬ ‫له‌و باره‌یه‌و‌ه كاردین���ا رایگه‌یاندوو‌ه ك ‌ه‬ ‫ئه‌و هاكك���ه‌ره‌ی په‌یجه‌كه‌ی هاككردوون‬ ‫له‌ڕێ���گای ناوی یه‌كێ���ك له‌هونه‌رمه‌ند‌ه‬ ‫ناس���راوه‌كانه‌و‌ه هاكی ك���ردووه‌‌و دواتر‬ ‫ده‌س���تیكردوو‌ه به‌باڵوكردن���ه‌وه‌ی چه‌ند‬ ‫بابه‌تێكی ناشیاو له‌سه‌ر په‌یجه‌كه‌ی‪.‬‬ ‫كاردین���ا وت���ی "ده‌مه‌وێ���ت هاوڕێ‌و‬ ‫فانه‌كان���ی ئه‌كاونته‌كه‌م له‌فه‌یس���بووك‬ ‫ئاگادار بكه‌مه‌و‌ه ئه‌و په‌یج ‌ه هیچ مافێكی‬ ‫به‌ئێمه‌وه‌ نه‌ماوه‌"‪.‬‬ ‫جگ��� ‌ه له‌كچ��� ‌ه گۆرانیبێژ كریس���تاڵ‌‪،‬‬ ‫ی وه‌ك ئه‌كت ‌هر‌و‬ ‫ی خوشكیش���ك ‌‬ ‫كاردینا ‌‬ ‫پێشكه‌شكار كار ده‌كات‪.‬‬

‫شایی‌‌و هه‌ڵپه‌ڕكێی‌ سۆسیال دیموكراته‌كان‬

‫کاوڕ‬

‫د‪.‬شێرکۆ عه‌بدواڵ‬

‫ ئا‪ :‬ئاسۆ سه‌راوی‌‬

‫ ئا‪ :‬ئاوێنه‌‬

‫شه‌هرام به‌كر كه‌ گه‌نجێكی‌ ‪ 19‬ساڵ‌‌و‬ ‫خوێندكاره‌‪ ،‬ئام���اژه‌ به‌وه‌ ده‌كات هه‌ر‬ ‫ك���ه‌ دوا به‌رهه‌می‌ كۆمپانی���ای‌ ئه‌پڵی‌‬ ‫ئه‌مه‌ریك���ی‌ "ئایفۆن���ی‌ ‪ "4S‬كه‌وت���ه‌‬ ‫بازاڕه‌كان���ی‌ جیهان���ه‌وه‌‪ ،‬له‌م���ه‌راق‌و‬ ‫چاوه‌ڕوان���ی‌ ئه‌وه‌دا ب���ووه‌ به‌زووترین‬ ‫كات بگاته‌ س���لێمانی‌‌و بیك���ڕێ‌‪ ،‬ئه‌و‬ ‫وتی‌ "ب���ۆ ئ���ه‌وه‌ی‌ له‌دنیاو ل���ه‌كات‌و‬ ‫ره‌وتی‌ گۆڕانكارییه‌كانی‌ ئه‌م سه‌رده‌مه‌‬ ‫دوانه‌ك���ه‌وم‪ ،‬ده‌مه‌وێ���ت دوا مۆدێل���ی‌‬ ‫ئایفۆنم پێبێت"‪.‬‬ ‫شه‌هرام یه‌كێكه‌ له‌و سه‌دان‌و هه‌زاران‬ ‫گه‌نج���ه‌ی‌ كوردس���تان ك���ه‌ هه‌بوونی‌‬ ‫ئایف���ۆن به‌یه‌كێ���ك له‌پێویس���تییه‌‬ ‫گرنگه‌كان���ی‌ ژیانی‌ خۆیان ده‌زانن‪ ،‬له‌و‬ ‫روانگه‌ی���ه‌وه‌ی‌ كه‌ س���ه‌ره‌ڕای‌ ئه‌وه‌ی‌‬ ‫ئایف���ۆن ل���ه‌ڕووی‌ ته‌كنی���ك‌و دیزاین‌و‬ ‫كوالێتییه‌وه‌ مۆدیلێكی‌ ئاس���ت به‌رزه‌‪،‬‬ ‫له‌هه‌مانكاتیشدا ئامڕازێكی‌ سه‌رگه‌رمی‌‬ ‫سه‌رنجڕاكێشیشه‌‪.‬‬ ‫خاوه‌نی‌ مۆبایلی‌ بێستون له‌شه‌قامی‌‬ ‫مه‌وله‌وی‌ "دیاری‌ یاس���ین سه‌عید" كه‌‬ ‫بازرگان���ی‌ به‌"ئایف���ۆن"ه‌وه‌ ده‌كات‪،‬‬ ‫به‌ئاوێن���ه‌ی‌ راگه‌یان���د كه‌ هه‌میش���ه‌‬ ‫له‌م���اوه‌ی‌ دوو هه‌فت���ه‌دا‪ ،‬دوا مۆدێلی‌‬ ‫ئایف���ۆن‌و نۆكی���ا‌و هه‌م���وو ج���ۆره‌‬ ‫مۆبایله‌كانی‌ تر ده‌گاته‌ س���لێمانی‌‪ ،‬ئه‌و‬ ‫وتی‌ "هه‌ندێكجار له‌ئه‌وروپاوه‌ ته‌له‌فون‬ ‫ده‌كه‌ن ئه‌ڵێن هێش���تا لێره‌ نه‌كه‌وتۆته‌‬ ‫ب���ازاڕه‌وه‌‪ ،‬كه‌چی‌ له‌س���لێمانی‌ كڕین‌و‬ ‫فرۆشی‌ پێده‌كرێت"‪.‬‬ ‫دیاری‌ ئاماژه‌ی‌ به‌وه‌ كرد كه‌ ئایفۆن‬ ‫بازاڕی‌ زۆر باش���ه‌و به‌گش���تی‌ فرۆشی‌‬ ‫زۆره‌‪ ،‬دوا مۆدێل���ی‌ ئایفۆن ‪ 4S‬له‌‪900‬‬ ‫دۆالره‌‪ ،‬ئه‌و وتی‌ "ه���ه‌ر له‌م دوكانه‌دا‬ ‫ئێم���ه‌ مانگانه‌ س���ه‌روو چ���ل ئایفون‬ ‫ده‌فرۆش���ین‪ ،‬دڵنیاش���م ك���ه‌ مانگانه‌‬

‫‌ره‌نگاڵه‬

‫)‪ )341‬سێشه‌مم ‌ه ‪2012/9/4‬‬

‫كریستا ‌ڵ هاككرا‬ ‫شێر‬

‫ل���ه‌ڕوو ‌ی ئاب���وری‌‌و كاره‌كانیش���ته‌و‌ه‬ ‫پێش���كه‌وتنێك ‌ی باش به‌ڕێوه‌یه‌‪ ،‬هه‌ند ‌ێ‬ ‫ه���اوڕ ‌ێ كاریگه‌ریی���ان هه‌ی��� ‌ه به‌س���ه‌ر‬ ‫بڕیاره‌كانت���ه‌وه‌‪ ،‬س���ه‌فه‌رێك ‌ی دوور دێت ‌ه‬ ‫رێگات‪ ،‬چوارشه‌مم ‌ه رۆژ ‌ی به‌ختته‌‪.‬‬

‫فه‌‌ریک‬ ‫ی ب���اش‬ ‫ی كاركردن��� ‌‬ ‫فرس���ـــه‌تێك ‌‬ ‫ی‬ ‫دێت��� ‌ه رێگ���ه‌ت‪ ،‬پێویس���تـ ‌ه گرنگ��� ‌‬ ‫ی‬ ‫ب ‌ه ته‌ندروس���تیت ب���د‌هی‌‪ ،‬ل���ه‌ڕوو ‌‬ ‫س���ۆزدارییه‌وه‌‪ ،‬هیچ ئاس���ۆیه‌ك نییه‌‪،‬‬ ‫شه‌مم ‌ه رۆژی‌ به‌ختته‌‪.‬‬

‫ته‌‌رازوو‬ ‫ی ت���از‌ه به‌ڕێوه‌ی ‌ه ك��� ‌ه دوور‌ه‬ ‫رۆژێك��� ‌‬ ‫له‌هه‌م���وو فش���ارو به‌ربه‌س���تێك‪ ،‬له‌م‬ ‫ی‬ ‫ی سۆزدار ‌‬ ‫ی په‌یوه‌ند ‌‬ ‫ماوه‌یه‌دا ده‌توان ‌‬ ‫یان هاوڕێیان ‌ه ببه‌س���تی‌‪ ،‬سێش���ه‌مم ‌ه‬ ‫رۆژی‌ به‌ختته‌‪.‬‬

‫دوپشک‬ ‫ئ���ه‌م هه‌فته‌ی��� ‌ه دوور بك���ه‌و‌ه له‌ه���ه‌ر‬ ‫ریس���كێك ك ‌ه له‌كاره‌كانت���دا به‌ئه‌نجام ‌ی‬ ‫بگه‌یه‌نیت‪ ،‬ئاگاشت له‌بار ‌ی ته‌ندروستیت‬ ‫بێ���ت‪ ،‬هاوڕێیه‌ك ‌ی كۆنی���ش ئه‌بینیته‌وه‌‪،‬‬ ‫دووشه‌مم ‌ه رۆژ ‌ی به‌ختته‌‪.‬‬

‫له‌ڕێس���تۆرانتێكی‌ یه‌ك ئه‌س���تێره‌یی‌‪،‬‬ ‫قۆزییه‌ك به‌ ‪ 10‬ه���ه‌زار دیناره‌‪ ،‬ئه‌گه‌ر‬ ‫له‌ڕێستۆرانتێكی‌ تری‌ یه‌ك ئه‌ستێره‌یی‌‬ ‫هه‌مان قۆزی‌ به‌ ‪ 12‬یان ‪ 15‬هه‌زار دینار‬ ‫بوو‪ ،‬به‌دڵنیاییه‌وه‌ لێپێچینه‌وه‌ ده‌كه‌ین‪،‬‬ ‫ئه‌وه‌ به‌گرانفرۆشی‌ ده‌ده‌ینه‌ قه‌ڵه‌م"‪.‬‬ ‫به‌اڵم به‌بڕوای‌ سه‌رۆكی‌ لقی‌ سلێمانی‌‬ ‫كۆمه‌ڵه‌ی‌ میوانخانه‌‌و چێش���تخانه‌كانی‌‬ ‫كوردس���تان (ك���ورده‌ ره‌‌وف) لیژن���ه‌‬ ‫هاوبه‌ش���ه‌كان قایمقامیه‌تی‌ سلێمانی‌‌و‬ ‫چاودێ���ری‌ بازرگان���ی‌ س���لێمانی‌ ئه‌و‬ ‫مافه‌ی���ان نیی���ه‌ ك���ه‌ له‌س���ه‌ر ن���رخ‬ ‫رێس���تۆرانته‌كان دابخه‌ن‪ ،‬له‌و باره‌یه‌وه‌‬ ‫كورده‌ ده‌ڵێت "له‌الم س���ه‌یره‌ چاودێری‌‬ ‫بازرگانی‌ ده‌س���ت ده‌خاته‌ ئیش���وكاری‌‬ ‫رێستۆرانته‌كانه‌وه‌‪ ،‬چونكه‌ نوسراوێكی‌‬ ‫پارێ���زگا هه‌ی���ه‌ ك���ه‌ چه‌ند س���اڵێك‬

‫له‌مه‌وب���ه‌ر ده‌رچووه‌‪ ،‬رێگ���ری‌ ده‌كات‬ ‫ل���ه‌وه‌ی‌ چاودێ���ری‌ بازرگانی‌ ده‌س���ت‬ ‫وه‌ربداته‌ ئیش���وكاری‌ رێس���تۆرانت"‪.‬‬ ‫كورده‌ ده‌پرسێ‌‪ ،‬له‌كاتێكدا له‌سه‌رجه‌م‬ ‫هه‌رێمدا ن���رخ دیاری‌ نه‌ك���راوه‌‪ ،‬لیژنه‌‬ ‫هاوبه‌شه‌كان به‌پێی‌ چ یاسایه‌ك‪ ،‬له‌سه‌ر‬ ‫به‌رزی‌ ن���رخ خواردنگه‌یه‌ك داده‌خه‌ن‪.‬‬ ‫ئه‌و ده‌ڵێت "له‌س���ه‌ر نه‌بوونی‌ مه‌رجی‌‬ ‫ته‌ندروستی‌ هه‌ر لێپێچینه‌وه‌یه‌ك بكه‌ن‬ ‫ئێمه‌ ده‌ستخۆش���ییان لێده‌كه‌ین‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫هیچ ره‌وا نییه‌ ته‌نها له‌سلێمانیدا باس‬ ‫له‌دیاریكردنی‌ ن���رخ بكرێت‪ ،‬له‌كاتێكدا‬ ‫له‌س���ه‌رجه‌م هه‌رێم���دا ن���رخ دی���اری‌‬ ‫نه‌كراوه‌"‪ .‬به‌رپرس���ی‌ لقی‌ س���لێمانی‌‬ ‫كۆمه‌ڵه‌ی‌ میوانخانه‌‌و چێش���تخانه‌كانی‌‬ ‫كوردس���تان‪ ،‬ك���ورده‌ ره‌‌وف ئ���ه‌وه‌ش‬ ‫ناش���ارێته‌وه‌ ك���ه‌ قایمقامی‌ پێش���وی‌‬

‫سه‌یره‌ چاودێر ‌‬ ‫ی‬ ‫بازرگانی‌ ده‌ست‬ ‫ده‌خاته‌ ئیشوكاری‌‬ ‫رێستۆرانته‌كانه‌وه‌‪،‬‬ ‫چونكه‌ نوسراوێكی‌‬ ‫پارێزگا هه‌یه‌‬ ‫رێگری‌ ده‌كات‬ ‫له‌وه‌ی‌ چاودێری‌‬ ‫بازرگانی‌ ده‌ست‬ ‫وه‌ربداته‌ ئیشوكاری‌‬ ‫رێستۆرانته‌وه‌‬ ‫سلێمانی‌ هه‌رگیز له‌گه‌ڵ ئه‌وه‌ نه‌بوو كه‌‬ ‫له‌ڕاگه‌یاندنه‌كانه‌وه‌ ناوی‌ ئه‌و خواردنگه‌‌و‬ ‫رێس���تۆرانتانه‌ ئاش���كرا بكرێ���ت ك���ه‌‬ ‫سه‌رپێچییان كردووه‌‪ ،‬ئه‌و وتی‌ "پێشتر‬ ‫ئه‌گه‌ر سه‌رپێچییه‌ك هه‌بوایه‌‪ ،‬سه‌ره‌ڕای‌‬ ‫غرامه‌كردنی‌ یان داخس���تنی‌ شوێنه‌كه‌‪،‬‬ ‫داوا له‌خاوه‌نه‌كه‌ش���ی‌ ده‌ك���را‪ ،‬ئه‌گه‌ر‬ ‫ئه‌و س���ه‌رپێچیه‌ دووباره‌ بكاته‌وه‌‪ ،‬ئه‌وا‬ ‫له‌ڕاگه‌یاندنه‌كانه‌وه‌ ناوی‌ ش���وێنه‌كه‌ی‌‬ ‫ئاش���كرا ده‌كرێ���ت‪ ،‬ئه‌م���ه‌ رێگایه‌كی‌‬ ‫باشبوو‪ ،‬به‌اڵم ئێستا هه‌ر سه‌رپێچییه‌ك‬ ‫ده‌كرێت‪ ،‬خێرا كامێرای‌ ده‌هێنرێته‌ سه‌ر‪،‬‬ ‫ئه‌مه‌ش دیاره‌ زیانی‌ خۆی‌ هه‌یه‌‪ ،‬بۆیه‌‬ ‫وه‌ك هه‌موو چێشتخانه‌‌و رێستۆرانته‌كان‬ ‫كۆبوونه‌وه‌یه‌ك���ی‌ ف���روان له‌گ���ه‌ڵ ئه‌و‬ ‫الیه‌ن���ه‌ په‌یوه‌ندیداران���ه‌دا ده‌كه‌ین‪ ،‬بۆ‬ ‫چاره‌سه‌ركردنی‌ ئه‌و كێشانه‌"‪.‬‬

‫فه‌توا دژی‌ فرۆشتنی‌ چه‌ك ده‌درێت‬ ‫ ئا‪ :‬ئاوێن ‌ه‬ ‫ی‬ ‫ی چه‌كفرۆشتن له‌سلێمان ‌‬ ‫بازاڕ ‌‬ ‫به‌رزبونه‌و‌هی‌ به‌خۆوه‌ بینیوه‌‌و‬ ‫پۆلیسیش ده‌ستیكردووه‌ به‌هه‌ڵمه‌تێك‬ ‫بۆ بنه‌بڕكردنی‌ ئه‌و دیارده‌یه‌‪،‬‬ ‫حكومه‌ت داوای‌ بنه‌بڕكردنی‌ ده‌كات‌و‬ ‫یه‌كێتی‌ زانایانیش به‌نیازن فه‌توایه‌ك‬ ‫ی‬ ‫ی مامه‌ڵ ‌هی‌ كڕین‌و فرۆشتن ‌‬ ‫له‌دژ ‌‬ ‫نایاسایی‌ بۆ ده‌ربكه‌ن‪.‬‬ ‫ی ده‌س���ت‬ ‫ی ئ���ه‌و زانیارییان ‌ه ‌‬ ‫به‌پێ��� ‌‬ ‫ی‬ ‫ئاوێن��� ‌ه كه‌وت���ون ل���ه‌م ماوه‌ی��� ‌ه ‌‬ ‫ی سه‌رنجڕاكێش‬ ‫رابردودا به‌ش���ێوه‌یه‌ك ‌‬ ‫ی له‌زیادبون‬ ‫ی چه‌كفرۆش���تن رو ‌‬ ‫ب���ازاڕ ‌‬ ‫ك���ردووه‌‌و ئه‌وه‌ش زیاتر ل���ه‌دوو مانگ ‌ه‬ ‫ده‌ستیپێكردووه‌‪.‬‬ ‫ی راب���ردودا زۆرترین‬ ‫ل���ه‌م ماوه‌ی��� ‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫ی خۆكوشتن‌و كوشتن له‌سنور ‌‬ ‫روداو ‌‬ ‫ی‬ ‫ی رویاندا‌و به‌وت ‌ه ‌‬ ‫ی س���لێمان ‌‬ ‫پارێزگا ‌‬ ‫هاواڵتی���ان‌و ده‌زگا ئه‌منییه‌كانی���ش‬ ‫ی چه‌ك ‌ه‬ ‫یه‌كێك له‌ه���ۆكاره‌كان زۆربوون ‌‬ ‫به‌ده‌ست هاواڵتیانه‌وه‌‪ ،‬بۆی ‌ه پۆلیسیش‬ ‫ی‬ ‫ده‌ستیكرد به‌هه‌ڵمه‌تێك بۆ بنه‌بڕكردن ‌‬ ‫ی چه‌كهه‌ڵگرتنی‌ نایاسایی‌‪.‬‬ ‫دیارد‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫ی س���لێمان ‌‬ ‫ی پۆلیس��� ‌‬ ‫به‌رپرس���ان ‌‬ ‫ی هه‌فته‌یه‌ك ‌ه‬ ‫ئاماژه‌یان به‌وه‌داو‌ه ك ‌ه ماو‌ه ‌‬ ‫ده‌س���تیانكردوو‌ه به‌هه‌ڵمه‌تێ���ك ب���ۆ‬ ‫ی نایاسایی‌‌و‬ ‫ی چه‌ك ‌‬ ‫ده‌ستبه‌سه‌رداگرتن ‌‬

‫که‌‌وان‬ ‫ئ���ه‌م هه‌فته‌ی ‌ه دڵخۆش ده‌بی���ت‪ ،‬له‌براو‬ ‫خوشكه‌كانیش���ت زیاتر نزیك ئه‌بیته‌وه‌‪،‬‬ ‫هه‌ند ‌ێ ش���ت ‌ی له‌ن���اكاو دێن ‌ه بێش‪ ،‬وه‌ك‬ ‫بینینه‌وه‌ ‌ی یارێك ك ‌ه رۆژگارێك خۆش���ت‬ ‫ویستووه‌‪ ،‬هه‌ین ‌ی رۆژ ‌ی به‌ختته‌‪.‬‬

‫‪11‬‬

‫له‌و روه‌ش���ه‌و‌ه چه‌ندین جۆر چه‌كیان‬ ‫گرتووه‌‪.‬‬ ‫ی تایبه‌ت‬ ‫ی بازاڕێك ‌‬ ‫ی س���لێمان ‌‬ ‫له‌شار ‌‬ ‫ی‬ ‫ی كڕین‌و فرۆش���تن ‌‬ ‫هه‌ی ‌ه ب���ۆ مامه‌ڵ ‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫چه‌ك‪ ،‬ئ���ه‌وه‌ش ده‌كه‌وێت��� ‌ه فولك ‌ه ‌‬

‫گیسک‬ ‫هه‌ڵدان���ه‌وه‌ ‌ی الپه‌ڕه‌كان��� ‌ی راب���ردوو‬ ‫برینداریه‌ك���ه‌ت زیات���ر ده‌كات‪ ،‬ب���اس‬ ‫له‌خۆشه‌ویست ‌ی نو ‌ێ مه‌كه‌‪ ،‬متمانه‌ش به‌و‬ ‫چاوپێكه‌وتن ‌ه مه‌كه‌‪ ،‬پێنجش���ه‌مم ‌ه رۆژ ‌ی‬ ‫به‌ختته‌‪.‬‬

‫ی له‌خۆگرتووه‌‌و‬ ‫خانه‌قا‌و چه‌ند دوكانێك ‌‬ ‫ی‬ ‫ن���او دوكانه‌كانیش چه‌نده‌ه���ا جۆر ‌‬ ‫ی تێدا بوون‪،‬‬ ‫چه‌ك‌و پێداویس���تییه‌كان ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ئاوێن��� ‌ه به‌مه‌به‌س���ت ‌‬ ‫په‌یامنێ���ر ‌‬ ‫ی كردن‪،‬‬ ‫ی س���ه‌ردان ‌‬ ‫ی زانیار ‌‬ ‫وه‌رگرتن��� ‌‬ ‫به‌اڵم فرۆش���یاره‌كان ئاماده‌نه‌بون هیچ‬ ‫زانیارییه‌ك ب���ده‌ن‌و وتی���ان "زانیاری‬ ‫ناده‌ین‌و وازمان لێبێنن"‪.‬‬ ‫ی "نایاس���ایی‌"‬ ‫ی چه‌كهه‌ڵگرتن ‌‬ ‫دیارد‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫ی حكومه‌ت ‌‬ ‫ی س���لێمان ‌‬ ‫ی شار ‌‬ ‫له‌سنور ‌‬ ‫ی‬ ‫ی س���ه‌رۆك ‌‬ ‫هێنای��� ‌ه قس���ه‌‌و جێگ���ر ‌‬ ‫ی هه‌رێ���م‪ ،‬عیم���اد ئه‌حمه‌د‬ ‫حكومه‌ت��� ‌‬ ‫ی‬ ‫ی وه‌زیر ‌‬ ‫له‌كۆبونه‌وه‌یدا له‌گه‌ ‌ڵ بریكار ‌‬ ‫ی‬ ‫ی سلێمان ‌‬ ‫ی ش���ار ‌‬ ‫ناوخۆ‌و به‌رپرس���ان ‌‬ ‫جه‌ختیكرده‌و‌ه ك ‌ه نابێت رێگ ‌ه بده‌ن هیچ‬ ‫ی هه‌ڵبگرێت‌و‬ ‫ی نایاسای ‌‬ ‫كه‌س���ێك چه‌ك ‌‬ ‫ی‬ ‫له‌و حاڵه‌ته‌ش���دا هه‌ر كه‌سێك چه‌ك ‌‬ ‫پێب���وو ئه‌وا ده‌ستبه‌س���ه‌ر چه‌كه‌كه‌یدا‬ ‫ی دادگا‬ ‫بگیرێت‌و كه‌س���ه‌كه‌ش روبه‌ڕو ‌‬ ‫بكرێته‌وه‌‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ی ئه‌ندام ‌‬ ‫هه‌روه‌ها د‪.‬ئه‌حمه‌د شافع ‌‬ ‫ی‬ ‫ی زانایان ‌‬ ‫ی فه‌توا له‌یه‌كێت ‌‬ ‫ی بااڵ ‌‬ ‫لیژن ‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫ی كوردستان به‌ئاوێن ‌ه ‌‬ ‫ی ئیس�ل�ام ‌‬ ‫ئاین ‌‬ ‫راگه‌یاند ك ‌ه له‌م هه‌فته‌یه‌دا پێش���نیار‬ ‫ی‬ ‫ده‌كات ب���ۆ لیژنه‌كه‌یان ب���ۆ ده‌ركردن ‌‬ ‫ی كڕین‌و فرۆشتن‬ ‫ی مامه‌ڵ ‌ه ‌‬ ‫فه‌توایه‌ك دژ ‌‬ ‫ی نایاسایی‌‪ ،‬چونك ‌ه پێیوای ‌ه ئه‌و‬ ‫به‌چه‌ك ‌‬ ‫ی كۆمه‌ڵگه‌یه‌‌و‬ ‫ی پێشكه‌وتن ‌‬ ‫دیارده‌ی ‌ه دژ ‌‬ ‫زیانی‌ پێده‌گه‌یه‌نێت‪.‬‬

‫سه‌‌تڵ‬ ‫هه‌س���ت ب ‌ه پێگه‌ ‌ی خ���ۆت ده‌كه‌ی‌ له‌و‬ ‫ش���وێنه‌ ‌ی كار ‌ی تیا ده‌ك���ه‌ی‌‪ ،‬ئه‌وه‌ش‬ ‫چاالك��� ‌ی زیاترت پێده‌به‌خش���ێت‪ ،‬ته‌نها‬ ‫پشتیش ب ‌ه به‌خت مه‌به‌سته‌‪ ،‬چوارشه‌مم ‌ه‬ ‫رۆژ ‌ی به‌ختته‌‪.‬‬

‫مادام مه‌خسه‌دی هه‌مووالیه‌کمان‬ ‫ئه‌وه‌ی ‌ه خۆمان له‌عاست بابه‌ت ‌ه‬ ‫موهیم‌و هه‌س���تیاره‌کاندا بکه‌ین‬ ‫به‌که‌ڕه‌ی شه‌ربه‌ت‪ ،‬که‌وات ‌ه هیچ‬ ‫ئیح���راج مه‌ب���ه‌و به‌تیله‌ی چاو‬ ‫ته‌ماش���ایه‌کی ئ���ه‌م خه‌به‌ره‌ی‬ ‫خواره‌و‌ه بک���ه‌‪ ،‬ئه‌ها ئه‌فه‌رمێ‬ ‫چ���ی؟‪ :‬پش���تی دێش���ێت‪،‬‬ ‫که‌چ���ی موچ���ه‌ی که‌مئه‌ندامی‬ ‫وه‌رده‌گرێت‪.‬‬ ‫خوێندت���ه‌وه‌؟ ده‌س���تخۆش‪.‬‬ ‫ده‌ئینجا وه‌ر‌ه سه‌ر ئه‌م خااڵنه‌ی‬ ‫خواری خواره‌وه‌‪:‬‬ ‫‪ -1‬کاب���را بۆچ���ی پش���تی‬ ‫دێشێت؟‬ ‫‌ا‪ -‬ته‌قری���ری قورس���ی‬ ‫هه‌ڵگرتووه‌؟‬ ‫ب‪ -‬وه‌ختی خۆی پش���تی بۆ‬ ‫پێش���مه‌رگ ‌ه داناو‌ه به‌سه‌ربانا‬ ‫سه‌رکه‌وێ‪.‬‬ ‫ج‪ -‬له‌ڕیزی شۆڕشگێڕاندا زۆر‬ ‫به‌پێو‌ه وه‌ستاوه‌؟‬ ‫د‪ -‬له‌ڕاپه‌ڕینه‌که‌دا ده‌س���تی‬ ‫داوه‌ت ‌ه سه‌الجه‌ی موعه‌سکه‌ر؟‬ ‫‪ -2‬س���ه‌به‌ب چیی��� ‌ه موچه‌ی‬ ‫که‌مئه‌ندامییان بۆ بڕیوه‌ته‌وه‌؟‬ ‫أ‌‪ -‬پشتی هه‌یه‌؟‬ ‫ب‪ -‬پشتئێش���ه‌که‌ی له‌نه‌وع ‌ه‬ ‫خراپه‌کانه‌؟‬ ‫ج‪ -‬پشتی کردۆت ‌ه وه‌زعه‌که‌‪.‬‬ ‫د‌‪ -‬ئه‌و‌ه بۆچی واته‌ماش���ام‬ ‫ئه‌که‌ی‪ ،‬زۆڵ‪.‬‬ ‫‪ -3‬ه���ه‌ق وای ‌ه کێ���ی تریش‬ ‫که‌مئه‌ندام���ی‬ ‫موچ���ه‌ی‬ ‫وه‌ربگرێت؟‬ ‫ا‌‪ -‬ناس���یاوی کابرای لیجنه‌ی‬ ‫پزیشکی؟‬ ‫ب‪ -‬خزمی گه‌چکاره‌که‌ی ماڵی‬ ‫کاک هین؟‬ ‫ج‪ -‬ئه‌وه‌ی له‌زه‌مانی حکومه‌تدا‬ ‫نه‌بوو‌ه به‌جه‌یشی شه‌عبی؟‬ ‫د‌‪ -‬هه‌رکه‌سێک ئه‌م حکومه‌تی‬ ‫هه‌رێم ‌ه شعوری بریندار بریندار‬ ‫کردبێت؟‬ ‫‪ -4‬ئه‌گ���ه‌ر له‌جیات���ی‬ ‫که‌مئه‌ندامی‪ ،‬معاش���ه‌ک ‌ه بدرای ‌ه‬ ‫ب��� ‌ه زۆر ئه‌ندام‪ ،‬ئه‌و مه‌عاش��� ‌ه‬ ‫شمولی كێی ئه‌کرد؟‬ ‫ا‌‪ -‬هه‌موو کورد‪ ،‬چونک ‌ه شه‌ش‬ ‫په‌راس���وی له‌ئومه‌تی معه‌مه‌د‬ ‫زیاتره‪‌.‬‬ ‫ب‪ -‬ئه‌وکه‌سه‌ی له‌باتی پێنج‬ ‫په‌نجه‌‪ ،‬ده‌ستی شه‌ش په‌نجه‌ی‬ ‫پێوه‌یه‪‌.‬‬ ‫ج‪ -‬مه‌س���ئولی کۆمیته‌ک���ه‌ی‬ ‫خۆم���ان که‌دایم‌ د‌ه ئه‌ندام زۆر‬ ‫ئه‌نوسێت‪.‬‬ ‫‌د‪ -‬مێ���ردی پ���وره‌ مه‌نیج ک ‌ه‬ ‫شه‌ش کوڕو حه‌وت کچی هه‌یه‌و‬ ‫عه‌رزه‌شی وه‌رنه‌گرتووه‌‪.‬‬ ‫‪ -5‬ئای���ا ه���ه‌ر له‌مه‌وزوع���ی‬ ‫که‌مئه‌ندامیدا فه‌وزایه‌؟‬ ‫ا‌‪ -‬ئ���ه‌ی طه‌‌بع���ه‌ن‪ .‬باق���ی‬ ‫ش���وێنه‌کانی ت���ر ئه‌ڵێی ماڵی‬ ‫عومه‌ری کوڕی عه‌بدولعه‌زیزه‌‪.‬‬ ‫ب‪ -‬نه‌خێر‪ ،‬مشتێک نمونه‌ی‬ ‫خه‌روارێکه‌؟‬ ‫ج‪ -‬خه‌ر یه‌عنی هه‌چه‌که‌؟‬ ‫‌د‪ -‬هه‌چه‌ک ‌ه ئه‌وه‌ی ‌ه به‌مه‌وزوعی‬ ‫البه‌الو‌ه مه‌شغوڵ ئه‌کرێ؟‬

‫نه‌‌هه‌‌نگ‬ ‫ی باش‌و نهێنیت‬ ‫ی كاركردن ‌‬ ‫فرس���ه‌تێك ‌‬ ‫ی‬ ‫دێت ‌ه ب���ه‌رده‌م‪ ،‬ب���ه‌اڵم ب���ا به‌نهێن ‌‬ ‫بمێنێت���ه‌وه‌‪ ،‬كار‌ه كه‌ڵه‌كه‌بووه‌كان���ت‬ ‫ی‬ ‫ی بكه‌ره‌وه‌‪ ،‬دووش���ه‌مم ‌ه رۆژ ‌‬ ‫یه‌كالی ‌‬ ‫به‌ختته‌‪.‬‬

‫‪CMYK‬‬

‫‪12‬‬

‫)‪ )341‬سێشه‌مم ‌ه ‪2012/9/4‬‬

‫‪birura.awene@gmail.com‬‬

‫به‌ڵێ‪ ،‬گۆڕان‬ ‫له‌هه‌ولێر میوانه‌!‬ ‫فه‌رمان ره‌شاد‬

‫میدیاكارو سیاسی‌‬ ‫پێویسته‌ له‌كوردستان‬ ‫میدیای‌ ئازاد له‌الیه‌ن‬ ‫په‌رله‌مانه‌وه‌ هاوكاریی‌‬ ‫بكرێت‌‬

‫‪f_blbas@yahoo.com‬‬

‫له‌كلت���وری ك���ورده‌واری خۆمان���دا‪،‬‬ ‫زۆرجار كاتێك خ���اوه‌ن ماڵ پێداگیری‬ ‫له‌میوانه‌ك���ه‌ی ده‌كات له‌ماڵه‌ك���ه‌ی‬ ‫بمێنێت���ه‌وه‌‪ ،‬میوانه‌كه‌ بۆ راكێش���انی‬ ‫س���ۆزی خاوه‌ن ماڵ ده‌ڵێ���ت "خۆ من‬ ‫میوانم"‪ ،‬له‌ڕاس���تیدا ئه‌گه‌ر ئه‌و نه‌ریته‌‬ ‫ته‌رجه‌مه‌ بكه‌ین بۆ دیوه‌ سیاسیه‌كه‌ی‌و‬ ‫به‌دیاریكراوی���ش دۆخی یه‌كێتی‌و گۆڕان‬ ‫له‌هه‌ولێر لێكچونێكی س���ه‌یر ده‌بینین‪،‬‬ ‫ئه‌گه‌رچی یه‌كێتی به‌م دواییه‌ به‌ هه‌وڵی‬ ‫هێنان���ی مه‌كته‌بی سیاس���ی بۆ هه‌ولێر‬ ‫ده‌یه‌وێ ببێته‌ خاوه‌ن ماڵ‪ ،‬به‌اڵم ئه‌وه‌ی‬ ‫تایبه‌ته‌ به‌ "بزوتنه‌وه‌ی گۆڕان" ئه‌گه‌رچی‬ ‫زۆرجار ته‌ئكید له‌س���ه‌ر ئه‌وه‌ ده‌كه‌نه‌وه‌‬ ‫كه‌ ئه‌وان له‌هه‌ولێر خاوه‌ن ماڵن! به‌اڵم‬ ‫شێوازی مامه‌ڵه‌ی ئه‌و بزوتنه‌وه‌ له‌گه‌ڵ‬ ‫هه‌ولێ���ر ش���ێوازێكی میواندارییه‌‪ ،‬هه‌ر‬ ‫له‌پێشدا ئه‌وه‌نده‌ ته‌ئكیدكردنه‌وه‌ له‌سه‌ر‬ ‫ئ���ه‌وه‌ی ئه‌وان له‌هه‌ولێ���ر خاوه‌ن ماڵن‬ ‫گه‌وره‌تری���ن به‌ڵگه‌یه‌ ك���ه‌ خاوه‌ن ماڵ‬ ‫نین‪ ،‬وه‌ك فه‌یله‌سوفێك ده‌ڵێت "ئه‌گه‌ر‬ ‫تۆ راس���تده‌كه‌ی‪ ،‬بۆ سوێند ده‌خۆی؟"‬ ‫پاشان ئه‌گه‌ر س���ه‌یری شێوازی كاری‬ ‫ئ���ه‌و بزوتنه‌وه‌ی���ه‌ بكه‌ی���ن له‌هه‌ولێ���ر‬ ‫ده‌بینی���ن گه‌وره‌ترین پ���رۆژه‌ی گۆڕان‬ ‫له‌وه‌ته‌ی دروس���تبووه‌ هه‌وڵی گه‌یاندنی‬ ‫خۆپیشاندانه‌كانی ‪17‬ی‌ شوبات بوو بۆ‬ ‫هه‌ولێر‪ ،‬لێره‌ مه‌به‌س���ت كه‌مكردنه‌وه‌ی‬ ‫رێكخس���تن‌و رایه‌ڵه‌كانی گ���ۆڕان نییه‌‬ ‫له‌هه‌ولێ���ر به‌ق���ه‌ده‌ر خوێندنه‌وه‌یه‌كی‬ ‫ره‌خنه‌گران���ه‌ له‌ش���ێوازی مامه‌ڵ���ه‌ی‬ ‫ناوه‌ن���دی بڕیاری گۆڕان له‌گه‌ڵ هه‌ولێر‪،‬‬ ‫كه‌ زۆرجار به‌ئاش���كرا هه‌ڵس���وڕاوانی‬ ‫گۆڕان له‌هه‌ولێ���ر خۆیان ئاماژه‌یان پێ‬ ‫كردووه‌‪ ،‬له‌ڕاس���تیدا ئه‌گ���ه‌ر "گۆڕان"‬ ‫بیه‌وێ وه‌ك خاوه‌ن ماڵ له‌هه‌ولێر مامه‌ڵه‌‬ ‫بكات پێویستی به‌ ستراتیژیه‌تی به‌هێز‬ ‫هه‌یه‌‪ ،‬كه‌ دواجار بیری نه‌چێت ناوه‌ندی‬ ‫بڕی���ار له‌هه‌رێم هه‌ولێره‌‪ ،‬هه‌روه‌ها وه‌ك‬ ‫خۆیان ده‌ڵێن به‌شێكی دیاری سلێمانی‬ ‫بۆ ئ���ه‌وان ی���ه‌كال بۆته‌وه‌‪ ،‬ك���ه‌ ئه‌وه‌‬ ‫زه‌روره‌تی گرنگیدان���ی هه‌ولێر له‌الیه‌ن‬ ‫ئه‌و بزوتنه‌وه‌یه‌ ده‌رده‌خ���ات‪ ،‬پێموایه‌‬ ‫كاری له‌پێشینه‌ی گۆڕانخوازانی هه‌ولێر‬ ‫ده‌بێت پێداگر بن له‌گه‌یشتنه‌ شوێنگه‌ی‬ ‫بڕیاری حیزبه‌كه‌یان‪ ،‬مه‌به‌ست له‌وه‌ش‬ ‫ناوچه‌گه‌ری نیی���ه‌‪ ،‬چونكه‌ زۆرێك له‌و‬ ‫بڕوای���ه‌دان گۆڕان تا ئێس���تا له‌هه‌ولێر‬ ‫ته‌نها ده‌نگی هه‌یه‌ نه‌ك ره‌نگ‪ ،‬مه‌به‌ست‬ ‫له‌ڕه‌ن���گ كۆمه‌ڵێ���ك كه‌س���ایه‌تی كه‌‬ ‫له‌شێوازی خه‌باتی حیزبایه‌تی له‌هه‌ولێر‬ ‫ش���اره‌زابن‪ ،‬به‌ دڵنیاییه‌وه‌ به‌هۆی ئه‌و‬ ‫ش���وێنگه‌ جوگرافی���ه‌ی كه‌ س���نوری‬ ‫سۆران‌و بادینانه‌ ئه‌وه‌ پێویست ده‌كات‬ ‫مامه‌ڵه‌ی تایبه‌تی له‌گه‌ڵ بكرێت‪ ،‬ئه‌وه‌ی‬ ‫هه‌یه‌ تا ئێستا كه‌سایه‌تیه‌كی دیاری نێو‬ ‫بزوتنه‌وه‌كه‌ ئه‌گ���ه‌ر هه‌ولێریش نه‌بێت‬ ‫له‌هه‌ولێر دانانیشێت! ئه‌و هه‌واڵه‌ی دوای‬ ‫به‌یاننامه‌ هه‌ڕه‌شه‌ ئامێزه‌كه‌ی پارتی بۆ‬ ‫گۆڕان باڵوكرایه‌وه‌ كه‌ گ���ۆڕان به‌نیازه‌‬ ‫ب���اره‌گای هه‌ولێر دابخ���ات‪ ،‬ئه‌گه‌رچی‬ ‫راس���ت نه‌بوو‪ ،‬ب���ه‌اڵم قس���ه‌ی زۆری‬ ‫هه‌ڵگرت‌و زۆر خه‌ڵك به‌چاوه‌ڕوانكراویان‬ ‫زانی‪ ،‬چونكه‌ وه‌ك پێشتر وتمان بوونی‬ ‫ئه‌و مه‌كۆیه‌ زیاتر ته‌شریفاتییه‌‌و به‌هیچ‬ ‫ش���ێوه‌یه‌ك جێی بڕیاری سیاسی نییه‌‬ ‫بۆیه‌ ئاس���اییه‌ وه‌ك شوێنێكی الوه‌كی‬ ‫له‌حاڵه‌ت���ی گرژی دابخرێ���ت‪ ،‬ته‌نانه‌ت‬

‫له‌تیف فاتیح فه‌ره‌ج‬

‫بایكۆتكردنی‬ ‫هه‌ولێر له‌الیه‌ن‬ ‫رێكخه‌ری گۆڕانەوە‬ ‫تۆخكردنه‌وه‌ی‬ ‫میوانبوونی ئه‌وان ‌ه‬ ‫له‌هه‌ولێر‬ ‫زۆرج���ار هه‌واڵی ئه‌وه‌ش ده‌بیس���ترێ‬ ‫كه‌ ئه‌و الیه‌نه‌ی رێگ���ره‌ له‌ئه‌نجامدانی‬ ‫كۆبون���ه‌وه‌ی لوتك���ه‌ی ئۆپۆزس���یۆن‬ ‫له‌هه‌ولێر گۆڕانه‌‪ ،‬ده‌بوو دوای هه‌ڵبژاردنه‌‬ ‫ناوخۆییه‌كانیان‌و نۆژه‌نكردنه‌وه‌ی باره‌گا‪،‬‬ ‫رێكخه‌ری گشتی بزوتنه‌وه‌ی گۆڕان وه‌ك‬ ‫پیش���اندانی گرنگی بوونی سیاس���یان‬ ‫له‌هه‌ولێ���ر كۆبون���ه‌وه‌ی ناوخۆی���ی‌و‬ ‫كۆبون���ه‌وه‌ی لوتكه‌یی ئۆپۆزس���یۆنی‬ ‫بهێنابایه‌ ئه‌و باره‌گایه‌‪ ،‬له‌ڕاس���تیدا من‬ ‫هیچ پاساوێكی مه‌نتیقی بۆ نەهاویشتنی‬ ‫هه‌نگاوی له‌وش���ێوه‌ نابینم‪ ،‬پێشموایه‌‬ ‫بایكۆتكردنی هه‌ولێر له‌الیه‌ن رێكخه‌ری‬ ‫گۆڕان تۆخكردنه‌وه‌ی میوانبوونی ئه‌وانه‌‬ ‫له‌هه‌ولێ���ر‪ ،‬ئه‌گه‌رچی زۆربه‌ی جاره‌كان‬ ‫له‌په‌یامه‌كانی خۆیدا كاك نه‌وش���یروان‬ ‫جه‌خت له‌سه‌ر گرنگی هه‌ولێر له‌پرۆسه‌ی‬ ‫گۆڕان‌و به‌ره‌وپێش���بردنی دۆخی هه‌رێم‬ ‫ده‌كاته‌وه‌‪ ،‬به‌اڵم ئه‌وه‌ هه‌رگیز ته‌رجه‌مه‌ی‬ ‫سه‌ر واقیع نه‌بووه‌‪ ،‬پێموایه‌ ئه‌وه‌ی له‌و‬ ‫قۆناغه‌ پێویس���ته‌ گۆڕان بیكات ئه‌وه‌یه‌‬ ‫ده‌بێ���ت كۆمه‌ڵێك روو (وه‌جهی) دیار‌و‬ ‫خ���اوه‌ن بڕی���ار له‌بزوتنه‌وه‌ك���ه‌ بێنێته‌‬ ‫پێش���ه‌وه‌‪ ،‬هه‌روه‌ها هێنانی كۆمه‌ڵێك‬ ‫ده‌زگای سیاس���ی‌و میدیایی بۆ هه‌ولێر‌و‬ ‫قه‌تیس نه‌مانیان له‌س���لێمانی‪ ،‬له‌مه‌وال‬ ‫له‌جێ���ی ئه‌وه‌ی هه‌ڵس���وڕاوانی هه‌ولێر‬ ‫سه‌ردانی س���لێمانی بكه‌ن بۆ كۆبونه‌وه‌‬ ‫له‌گه‌ڵ رێكخه‌ری گشتییان پێویسته‌ ئه‌و‬ ‫زوو زوو سه‌ردانی هه‌ولێر بكات‪ ،‬ئه‌مانه‌‌و‬ ‫كۆمه‌ڵێك هه‌نگاوی تر كه‌ ره‌نگه‌ خۆیان‬ ‫باشتر بیزانن‪ ،‬ئه‌وه‌ی به‌الی منه‌وه‌ وه‌ك‬ ‫گه‌نجێكی هه‌ولێر گرنگه‌ گه‌شه‌سه‌ندنی‬ ‫ملالنێی ته‌ندروستی سه‌رجه‌م حیزبه‌كانه‌‬ ‫له‌هه‌ولێر له‌پێناو نه‌هێشتنی قۆرخكاری‬ ‫سیاس���ی‪ ،‬دواج���ار ئه‌گ���ه‌ر مامه‌ڵه‌ی‬ ‫"گ���ۆڕان" له‌گه‌ڵ هه‌ولێ���ر وه‌ك دۆخی‬ ‫ئێستا به‌په‌راوێزی بمێنێته‌وه‌ ره‌خنه‌مان‬ ‫لێمه‌گ���رن ك���ه‌ له‌وه‌اڵمی ئێ���وه‌ بڵێین‬ ‫"به‌ڵێ‪ ،‬ئێوه‌ له‌هه‌ولێر میوانن!"‬

‫خوێنەرانی بەڕێزی گۆشەی "ئەودیوی شتەکان"ی مەریوان وریا قانیع ئاگادار‬ ‫دەکەین کە لەم ژمارەیەدا بەهۆی کۆچی دایکی بەڕێزیانەوە گۆشەکە‬ ‫باڵو نابێتەوە‪..‬‬ ‫ل‪.‬بیرو ڕا‬ ‫ ‬ ‫لەگەڵ داوای لێبوردن‪....‬‬

‫بیروڕا‬

‫هه‌ر به‌ڕاست رۆژنامه‌نووسان‌و میدیاكاران‬ ‫دنیای‌ كوردییان ش���ێواندوه‌‌و هۆكاری‌‬ ‫هه‌موو ئه‌و به‌اڵیانه‌ن كه‌ به‌ س���ه‌ر ماڵی‌‬ ‫كورد هاتووه‌‪ ،‬ئ���ه‌وه‌ ئه‌وانن كه‌نایه‌ڵن‬ ‫سه‌ركرده‌كان رێك‌و ته‌بابن‪ ،‬ئه‌وه‌ ئه‌وانن‬ ‫كه‌ كوتله‌و كوتله‌كاری‌ ده‌كه‌ن‌و ئه‌وانن كه‌‬ ‫نایه‌ڵن ده‌سه‌اڵت‌و ئۆپۆزسیۆن پێكه‌وه‌‬ ‫هه‌ڵكه‌ن‌و له‌یه‌كتر تێبگه‌ن‪ ،‬ئه‌وه‌ ئه‌وانن‬ ‫فیتنه‌ ده‌گێ���ڕن‌و ئه‌یانه‌وێت حیزبه‌كانی‌‬ ‫باش���وری‌ كوردس���تان تێكبه‌ربن‪ ،‬ئه‌وه‌‬ ‫ئه‌وانن ئه‌و هه‌موو زانیاریه‌ درۆو راسته‌‬ ‫له‌س���ه‌ر سیاس���یه‌كان باڵوده‌كه‌نه‌وه‌‪،‬‬ ‫ئ���ه‌وه‌ ئه‌وان ئ���ه‌و هه‌م���وو پاره‌یه‌یان‬ ‫له‌كوێ‌ بوو له‌كاتێك���دا‪ ،‬زۆربه‌ی‌ زۆری‌‬ ‫گۆڤ���ارو رۆژنام���ه‌كان ده‌گه‌ڕێنه‌وه‌ بۆ‬ ‫س���ه‌ر س���احێبه‌كه‌ی‌‌و كورد هێش���تا‬ ‫له‌فه‌لس���ه‌فه‌ی‌ كڕی���ن‌و خوێندن���ه‌وه‌ی‌‬ ‫رۆژنامه‌دا له‌ئاس���تی‌ نه‌ب���وودان‪ ،‬ئه‌رێ‌‬ ‫ئه‌و هه‌موو گۆڤارو رۆژنامه‌ بێ كڕیارانه‌‬ ‫كێ‌ پاره‌كه‌یان دابین ده‌كات‪ ،‬سه‌ندیكاو‬ ‫حكومه‌ت ئ���ه‌وه‌ ده‌زانن‪ ،‬ك���ه‌س ئه‌وه‌‬ ‫ده‌زانێت‪ ،‬من زۆر سه‌رسه‌ختانه‌ له‌گه‌ڵ‬ ‫ئ���ازادی‌ میدی���او له‌گه‌ڵ ئه‌وه‌ش���م كه‌‬ ‫حكومه‌ت یان په‌رله‌م���ان بڕه‌ بودجه‌ی‌‬ ‫تایب���ه‌ت بۆ كاروباری‌ میدی���او میدیای‌‬

‫ئازادو راگه‌یاندن دابنێن‪ ،‬به‌اڵم هه‌رگیز‬ ‫له‌گ���ه‌ڵ ئه‌وه‌ نیم هه‌ر س���ه‌ركردایه‌تی‌‌و‬ ‫مه‌كته‌ب سیاس���ییه‌ك بۆ شه‌ڕی‌ ئه‌وی‌‬ ‫تر له‌ڕێگه‌ی‌ چه‌ند كه‌سێكه‌وه‌ گۆڤارێك‬ ‫ده‌ربكات‌و به‌و كاره‌ش سته‌مێكی‌ گه‌وره‌‬ ‫له‌میدیاكاران‌و رۆژنامه‌نووس���ان بكات‪،‬‬ ‫باشه‌ سه‌ندیكا كاری‌ ئه‌وه‌نییه‌ ئه‌مه‌ش‬ ‫رێك بخات‌و بزانێت له‌بازاڕی‌ راگه‌یاندنی‌‬ ‫كوردیدا چی‌ ده‌گوزه‌رێت‪ ،‬ئه‌ركی‌ میدیا‬ ‫ئه‌وه‌نییه‌ ده‌س���ه‌اڵت‌و ئۆپۆزس���یۆن بۆ‬ ‫ش���ه‌ڕی‌ یه‌كترو كوتله‌كانی‌ ناو حیزبێك‬ ‫ب���ۆ ش���ه‌ڕی‌ یه‌كت���ر‌و س���ه‌ركردایه‌تی‌‬ ‫دووحیزب بۆ شه‌ڕی‌ یه‌كتر به‌كاریبێنن‪،‬‬ ‫ئه‌رك���ی‌ میدی���ا گه‌یاندن���ی‌ ه���ه‌واڵ‌و‬ ‫هه‌قیق ‌هت‌و زانیاری‌ تازه‌یه‌ به‌ هاواڵتیان‬ ‫ئیدی‌ هه‌واڵ‌و زانیاری‌ تاڵ یان ش���یرین‬ ‫ئه‌وه‌یان به‌ده‌ست من‌و تۆ نییه‌‪ ،‬ئێستا‬ ‫میدی���ا بووه‌ به‌ س���ه‌نگه‌ری‌ ئه‌م‌و ئه‌و‪،‬‬ ‫كه‌چی‌ سیاس���یه‌كان‌و حیزبه‌كان ده‌ڵێن‬ ‫ئه‌وه‌ راگه‌یاندن���كاران ئاژاوه‌ ئه‌گێڕن‪،‬‬ ‫وه‌ك ئه‌وه‌ی‌ رۆژنامه‌نووسی‌ قوڕبه‌سه‌ر‬ ‫ئاربیجی‌‌و بیكه‌یسی‌‌و دۆشكه‌ی‌ هه‌بێت‌و‬ ‫س���وپای‌ به‌ده‌س���ته‌وه‌بێت‪ ،‬میدی���ای‌‬ ‫كوردی‌ به‌ ده‌س���ت حیزب‌و سیاس���یه‌‬ ‫كورده‌كانه‌وه‌‪ ،‬ئه‌و سیاس���یانه‌ی‌ پاره‌و‬

‫س���ه‌روه‌تی‌ خه‌یاڵیان هه‌یه‌و كه‌س���یش‬ ‫ناتوانێت بڵێ‌ له‌كوێتان بوو بوونه‌ به‌فیلم‬ ‫ش���ه‌ڕه‌كه‌یان پێده‌كه‌ن‌و تاوانباریشیان‬ ‫ده‌كه‌ن‪ ،‬ئه‌ش���ێت له‌نێو میدیاكارانیشدا‬ ‫رووح���ی‌ ش���ه‌ڕانگێزی‌ هه‌بێ���ت‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫ناشێت ره‌ش‌و س���پی‌ وه‌كو یه‌ك سه‌یر‬ ‫بكرێت‌و چاك‌و خ���راپ تێكه‌ڵ بكرێت‪،‬‬ ‫پێویس���ته‌ گۆڤارو رۆژنامه‌ كوردیه‌كان‬ ‫وه‌ك نه‌ریتێكی‌ ئاكاری‌ ئیتر له‌ئێستا به‌‬ ‫دواوه‌ مانگانه‌ یان سااڵنه‌ بڕی‌ خه‌رجی‌‌و‬ ‫داه���ات‌و فرۆش‌و زیان‌و س���ووده‌كانیان‬ ‫له‌گه‌ڵ تیراژو ئاس���تی‌ گه‌شه‌و شكست‬ ‫باڵو بكه‌نه‌وه‌و ئامانجی‌ كاره‌كه‌یان وه‌ك‬ ‫كلیلێك ئاش���كرا بكه‌ن‪ ،‬ئه‌مه‌ بۆ رادیۆو‬ ‫تیڤی‌‌و كه‌ناڵه‌ ئاسمانیه‌كانیش پێویسته‌‪،‬‬ ‫له‌به‌رانبه‌ریش���دا ئه‌بێ���ت په‌رله‌م���ان‌و‬ ‫حكوم���ه‌ت ب���ه‌ ه���اوكاری‌ س���ه‌ندیكا‬ ‫ه���ه‌م میدیا رێك بخه‌ن ه���ه‌م بودجه‌ی‌‬ ‫تایبه‌تی���ان هه‌بێت ب���ۆ كاری‌ میدیایی‌‪،‬‬ ‫ئه‌وه‌ی‌ ئێس���تا به‌ ناوی‌ میدیاوه‌ به‌ڕێوه‌‬ ‫ده‌چێت هه‌موو ش���تێكه‌ میدیا نه‌بێت‪،‬‬ ‫ئاخر ده‌یان گۆڤار به‌بێ‌ هۆو به‌تیراژی‌‬ ‫ب���ۆ نموونه‌ هه‌ره‌ زۆری‌ "‪ "1000‬دانه‌ كه‌‬ ‫له‌وه‌ به‌پێی‌ به‌دواداچوونی‌ من زۆربه‌یان‬ ‫‪%80‬ب���ۆ ‪%90‬ی‌ ده‌گه‌ڕێت���ه‌وه‌‪ ،‬ئه‌گه‌ر‬ ‫ه���ه‌زار دانه‌كه‌ش هه‌ریه‌ك���ه‌و به‌ ‪1500‬‬ ‫دینار بفرۆش���رێ‌‌و هیچی‌ نه‌گه‌ڕێته‌وه‌‪،‬‬ ‫ئه‌وا ك���ۆی‌ فرۆش یه‌ك ملی���ۆن‌و نیوه‌‬ ‫"‪ "1.500.000‬ئه‌گ���ه‌ر چاپ���ی‌ ه���ه‌ر‬ ‫ژماره‌ی���ه‌ك "‪ "750.000‬حه‌وت س���ه‌دو‬ ‫په‌نجا هه‌زار دین���ار بێت‪ ،‬ئه‌وه‌ نیوه‌ی‌‬

‫پاره‌كه‌ ماوه‌‪ ،‬باش���ه‌ ئه‌گه‌ر ده‌س���ته‌ی‌‬ ‫ئه‌و گۆڤ���اره‌ "‪ "5‬كه‌س بن‪ ،‬بۆ تایپ‌و‬ ‫دیزاین‌و هه‌م���وو كاره‌كانی‌ په‌یامنێری‌‌و‬ ‫تا دوایی‌‪ ،‬خۆ ئه‌گ���ه‌ر هه‌ر یه‌ك له‌وان‬ ‫"‪ "500‬ه���ه‌زاری‌ مانگانه‌ی‌ هه‌بێت‪ ،‬ئه‌وه‌‬ ‫بۆ ه���ه‌ر مانگێك نزیك���ه‌ی‌ دوو ملیۆن‬ ‫ل���ه‌زه‌ره‌ر دان‪ ،‬ئاخۆ له‌هه‌م���وو دنیادا‬ ‫كاری‌ به‌و جۆره‌ هه‌یه‌‪ ،‬نه‌خێر ئه‌دی‌ ئه‌م‬ ‫گۆڤاران���ه‌ چۆن ده‌رده‌چن‪ ،‬من بۆ خۆم‬ ‫ویستم له‌كه‌ركوك گۆڤارێكی‌ سه‌ربه‌خۆ‬ ‫ده‌رك���ه‌م دوای‌ "‪ "7‬ژماره‌ س���ه‌ره‌ڕای‌‬ ‫ئه‌وه‌ی‌ خاوه‌ن كۆمپانیایه‌كی‌ كه‌ركوكی‌‬ ‫بۆ سێ‌ چوار ژماره‌ هه‌ر ژماره‌ی‌ "‪"500‬‬ ‫هه‌زار دین���ار هاوكاری‌ ده‌ك���رد‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫دواجار به‌ ناچاریی‌ رامگرت‌و هێش���تاش‬ ‫پ���اره‌ی‌ دوو ژماره‌و نی���وی‌ چاپخانه‌ی‌‬ ‫كوردستان قه‌رزارین! پێشتریش له‌ساڵی‌‬ ‫دووهه‌زاردا ئه‌زمونێكی‌ دیكه‌ی‌ رۆژنامه‌ی‌‬ ‫به‌و جۆره‌ی‌ شكس���تخواردوومان هه‌یه‌‪،‬‬ ‫من الم وایه‌ پێویس���ت ‌ه له‌كوردس���تان‬ ‫میدی���ای‌ ئ���ازاد له‌الی���ه‌ن په‌رله‌مانه‌وه‌‬ ‫هاوكاریی‌ بكرێت‌و زۆر باش���یش ده‌بێت‬ ‫له‌پارێزگاكانی‌ هه‌ولێر‌و دهۆك‌و كه‌ركوك‬ ‫وه‌ك س���لێمانی‌ پ���ه‌ره‌ به‌میدیای‌ ئازاد‬ ‫بدرێت‌و له‌س���لێمانیش پش���تگیری‌ ئه‌و‬ ‫میدیای���ه‌ بكرێت‪ ،‬ئه‌مڕۆ میدیای‌ كوردی‌‬ ‫له‌گیروگرفتێك���ی‌ گه‌وره‌دای���ه‌ ئ���ه‌وه‌‬ ‫ته‌نانه‌ت په‌یج���ه‌كان‌و ماڵپه‌ڕو ناوه‌نده‌‬ ‫ئه‌لیكترۆنیه‌كانیش���ی‌ گرتوه‌ته‌وه‌‪ ،‬ئه‌م‬ ‫میدیای���ه‌ ه���ه‌م له‌الیه‌ن میدی���اكاران‌و‬ ‫ه���ه‌م له‌الیه‌ن به‌رپرس���ی‌ حیزبه‌كانه‌وه‌‬ ‫س���ته‌مێكی‌ گ���ه‌وره‌ی‌ لێئه‌كرێ���ت‪ ،‬به‌‬ ‫ی رووی‌‬ ‫مه‌به‌س���ت هه‌وڵ هه‌یه‌ بۆ ئه‌وه‌ ‌‬ ‫میدیا ناشرین بكرێت‌و ئه‌و رووه‌ نیشانی‌‬ ‫هاونیش���تمانی‌ بدرێ���ت‪ ،‬وه‌ك چ���ۆن‬ ‫هه‌وڵێك���ی‌ زۆر هه‌یه‌ بۆ س���وك كردنی‌‬ ‫ئ���ه‌ده‌ب‌و هونه‌رو س���ینه‌ماو میوزیك‌و‬ ‫گۆرانی‌‌و هونه‌ری‌ ش���ێوه‌كاری‌‪ ،‬ئه‌مه‌ بۆ‬ ‫ئاوایه‌ به‌ڕاستی‌ پێویسته‌ ده‌سه‌اڵت هه‌م‬ ‫وه‌اڵم هه‌م چاره‌سه‌ری‌ پێبێت‪.‬‬

‫نزیكتر له‌خوێن‪ ،‬نزیكتر له‌جه‌نگه‌ڵ‬ ‫عه‌زیز ره‌ئوف‬

‫‪Azizrauf75@yahoo.com‬‬

‫ماوه‌یه‌كه‌ ش���اری‌ سلێمانی‌ هه‌ڵمه‌تێكی‌‬ ‫فراوان���ی‌ كوش���تنی‌ به‌خ���ۆوه‌ بینیوه‌‪.‬‬ ‫له‌سه‌ربڕین‌و كوش���تنی‌ هاواڵتیانه‌وه‌ بۆ‬ ‫سوتاندن‌و پارچه‌پارچه‌كردنی‌ ئافره‌تێك‌و‬ ‫دواتر شه‌ڕی‌ كێشه‌ كۆمه‌اڵیه‌تیه‌كان كه‌‬ ‫له‌گه‌ڕه‌كه‌كانی‌ ش���اری‌ س���لێمانیدا روو‬ ‫ده‌ده‌ن‪ ،‬ده‌ركه‌وت���ه‌ی‌ چه‌ندین قه‌یرانی‌‬ ‫كۆمه‌اڵیه‌ت���ی‌‌و به‌جه‌نگه‌ڵكردن���ی‌ ئه‌م‬ ‫شاره‌ن‪ .‬ئه‌م لێشاوه‌ له‌كوشتن‌و رفاندن‬ ‫بێشك ده‌س���تی‌ ده‌بێت له‌دروستكردنی‌‬ ‫دۆخێك لێوانلێو له‌ت���رس‌و دڵه‌ڕاوكێ‌‬ ‫له‌نێو تاكه‌كانی‌ ئه‌م شاره‌دا‪.‬‬ ‫له‌هه‌ر ش���وێنێك كێش���ه‌ی‌ كۆمه‌اڵیه‌تی‌‬ ‫هه‌ب���وو ئه‌وا دۆخێكی‌ ته‌واو نائاس���ایی‌‬ ‫له‌ئارادایه‌‪ .‬دۆخی‌ ئه‌مڕۆی‌ كوردس���تان‬ ‫دۆخێكه‌ لێوانلێ���و له‌نه‌هامه‌تی‌‌و ژیانی‌‬ ‫قورس‌و نه‌بوونی‌ سه‌رمایه‌‌و نایه‌كسانی‌‬ ‫كۆمه‌اڵیه‌تی‌‪ .‬له‌دۆخێكی‌ وادا ئیدی‌ ته‌واو‬ ‫هه‌ست به‌و راستیه‌ ده‌كه‌ین كه‌ تاكه‌كانی‌‬ ‫وه‌ها كۆمه‌ڵگه‌یه‌ك له‌ڕووی‌ ده‌رونییه‌وه‌‬ ‫ت���ه‌واو ناته‌ندروس���تن‪ ،‬تاكه‌كانی‌ ئه‌م‬ ‫كۆمه‌ڵگه‌یه‌ له‌دۆخێك���ی‌ ده‌رونی‌ ته‌واو‬ ‫ناجێگیر‌و دڵه‌ڕاوكێدا ژیان ده‌گوزه‌رێنن‬ ‫كه‌ تۆزقاڵێ���ك دڵیان ب���ه‌م بارودۆخه‌‬ ‫خ���ۆش نییه‌‪.‬هه‌ركاتێك م���رۆڤ حه‌زی‌‬ ‫به‌وه‌ كرد كه‌ بكوژرێت‪ ،‬یاخود كه‌سێك‬ ‫بكوژێت‪ ،‬ئه‌وا بێش���ك رقێكی‌ گه‌وره‌ی‌‬ ‫هه‌ی���ه‌ بۆ ژیان‪ .‬هه‌ر كاتێك مرۆڤ رقی‌‬ ‫له‌ژیان بوو ئیدی‌ الی‌ ئاس���اییه‌ خوێن‬

‫بڕێژێ���ت‪ .‬خوێنڕش���تن له‌گه‌ڕه‌كه‌كانی‌‬ ‫ش���اردا به‌رامبه‌ر ب���ه‌ "به‌ش���اربوون"‬ ‫گومانمان ال دروستده‌كات‪.‬‬ ‫له‌گه‌ڵ فراوانبوونی‌ شار‌و به‌رزبوونه‌وه‌ی‌‬ ‫بین���ا‌و زیادبوون���ی‌ س���وپه‌رماركێتدا‬ ‫كوش���تن‌و رفاندن‌و ئه‌تككردن له‌شوێنه‌‬ ‫جیاجیاكانی‌ شاردا هه‌ست پێده‌كرێت‪.‬‬ ‫چه‌نده‌ بمانه‌وێت له‌گه‌ڵ عه‌سری‌ مۆدێرنه‌‌و‬ ‫ته‌كنه‌لۆژیادا خۆمان بگونجێنین‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫ناتوانین درۆ له‌گ���ه‌ڵ خۆماندا بكه‌ین‌و‬ ‫ره‌فتاری‌ به‌ربه‌رئاسامان ئاشكرا ده‌بێت‪.‬‬ ‫پێیه‌كمان له‌ناو مۆدێرنه‌دایه‌‌و پێیه‌كه‌ی‌‬ ‫تریش���مان له‌جیهانی‌ س���ه‌له‌فیه‌تدا‪ ،‬به‌‬ ‫روخس���ار له‌مرۆڤگه‌لێك���ی‌ لێب���ورده‌‌و‬ ‫تۆلێران���س ده‌چین‪ ،‬ب���ه‌اڵم له‌هه‌ناوی‌‬ ‫خۆماندا رۆح���ی‌ گورگمان هه‌ڵگرتووه‌و‬ ‫ده‌ستمان سوره‌ به‌ كوشتنی‌ ژنانێكه‌وه‌‬ ‫ك���ه‌ ره‌نگه‌ تاوانه‌كه‌یان ه���ه‌ر ئه‌وه‌نده‌‬ ‫بووبێت‪ ،‬كه‌ ویس���تبێتیان ب���ه‌ ئازادی‌‬ ‫موماره‌سه‌ی‌ ژیان بكه‌ن‪.‬‬ ‫كاتێك ش���ار خوێنی‌ تێ���دا رژا‪ ،‬ئیدی‌‬ ‫ده‌بێ���ت ب���ه‌ گومانبین به‌رامب���ه‌ر ئه‌و‬ ‫دروش���مانه‌ی‌ ك���ه‌ كه‌ڵه‌كه‌بوون���ی‌‬ ‫خانووه‌كان ناو ده‌نێن شار‪ .‬كاتێك شار‬ ‫مافی‌ مندااڵنی‌ تێدا پێشێل كرا‪ ،‬كاتێك‬ ‫نێرینه‌كان���ی‌ ش���ار موماره‌س���ه‌كردنی‌‬ ‫ئازادانه‌ی‌ ژن���ان به‌ زیاده‌ڕۆیی‌ له‌قه‌ڵه‌م‬ ‫بده‌ن‪ ،‬كاتێك كۆاڵنه‌كانی‌ شار لێوانلێو‬ ‫بوو له‌چه‌كداری‌ خێڵه‌كان‌و شه‌ڕه‌ ته‌قه‌ی‌‬

‫كاتێك شار بوو ب ‌ه‬ ‫جه‌نگه‌ڵ ئیدی‌ ده‌بێت‬ ‫خۆمان بۆ جۆرێكی‌ تر‬ ‫له‌ژیان رابێنین‪ ،‬ژیانێك‬ ‫لێوانلێو له‌خوێن‌و‬ ‫ترس‌و دڵه‌ڕاوكێ‬ ‫كوڕانی‌ عه‌ش���یره‌ت‪ ،‬ئ���ه‌وا درۆ له‌گه‌ڵ‬ ‫خۆمان���دا ده‌كه‌ین گه‌ر بڵێین له‌ش���اردا‬ ‫ژیان ده‌گوزه‌رێنین‪.‬‬ ‫به‌رامب���ه‌ر ب���ه‌ دۆخێك���ی‌ وا نائارام‌و‬ ‫لێوانلێو له‌دڵه‌ڕاوكێ به‌ ده‌ره‌جه‌ی‌ یه‌ك‬ ‫ده‌سه‌اڵت لێی‌ به‌رپرسیاره‌‪ .‬ده‌سه‌اڵتێك‬ ‫نه‌توانێ���ت له‌نێوان دیوه‌خ���ان‌و هۆڵی‌‬ ‫دادگادا جیاوازی‌ ریش���ه‌یی‌ بدۆزێته‌وه‌‪،‬‬ ‫نوخبه‌ی‌ سیاس���ی‌ ه���ه‌ر خه‌ریكی‌ خۆ‬ ‫ده‌وڵه‌مه‌ندك���ردن‌و پڕكردن���ی‌ گیرفانی‌‬ ‫بێ���ت‌و خه‌ڵك فه‌رامۆش ب���كات‪ ،‬ئیدی‌‬ ‫دۆخێك دروست ده‌بێت كه‌ خه‌ڵك هیچ‬ ‫ئینتیمایه‌كیان بۆ ده‌س���ه‌اڵت نه‌مێنێت‌و‬ ‫پێكه‌نینیان به‌ دروشم‌و قسه‌كانیان بێت‬ ‫ك���ه‌ بۆ یه‌ك چركه‌ بڕ ناكات‌و جێبه‌جێ‌‬

‫ناكرێ���ت‪ .‬ئه‌و فه‌س���ادیه‌ ئیداریه‌ی‌ كه‌‬ ‫ئۆفیس���ه‌كانی‌ ئه‌م هه‌رێمه‌ی‌ گرتۆته‌و‌ه‬ ‫بێش���ك ده‌س���تی‌ هه‌یه‌ له‌ڕمانی‌ الیه‌نی‌‬ ‫ئاب���وری‌‌و كۆمه‌اڵیه‌ت���ی‌‌و ئه‌خالق���ی‌‌و‬ ‫گۆڕینی‌ شار به‌ جه‌نگه‌ڵێكی‌ گه‌وره‌ كه‌‬ ‫هه‌ر كه‌سه‌‌و ژن‌و منداڵی‌ خۆی‌ بكوژێت‌و‬ ‫یاسایه‌كیش نه‌بێت لێیان بپرسێته‌وه‌‪.‬‬ ‫س���ه‌رجه‌م رێكخ���راوه‌ حكوم���ی‌‌و‬ ‫ناحكومی‌‌و رێكخراوه‌كانی‌ ژنان‌و مندااڵن‬ ‫به‌رپرس���یارن له‌وه‌ی‌ كه‌ شار خه‌ریكه‌‬ ‫ده‌بێت���ه‌ جه‌نگه‌ڵێكی‌ گ���ه‌وره‌‪ .‬ئه‌وان‬ ‫پێویس���تیان ب���ه‌وه‌ هه‌یه‌ ئ���ه‌و دۆخه‌‬ ‫ناله‌باره‌ هه‌زم نه‌كه‌ن‌و واز له‌دروش���م‌و‬ ‫قس���ه‌ گه‌وره‌كانیان بێنن كه‌ تۆزقاڵێك‬ ‫ده‌س���تی‌ نیی���ه‌ له‌گۆڕانی‌ ئ���ه‌و دۆخه‌‬ ‫ناله‌باره‌دا‪.‬‬ ‫كاتێ���ك ش���ار یاس���ایه‌كی‌ نه‌ب���وو كه‌‬ ‫گه‌نده‌ڵچی���ه‌كان‌و‬ ‫له‌تاوانب���اران‌و‬ ‫پاره‌خۆره‌كان‌و پیاوكوژان‌و جاشه‌كانی‌‬ ‫دوێن���ێ‌ بپرس���ێته‌وه‌‪ ،‬ئی���دی‌ ده‌بێت‬ ‫چاوه‌ڕێی‌ ئه‌وه‌ بكه‌ین كه‌ ش���ار یاسای‌‬ ‫دارستانی‌ تێدا جێبه‌جێ‌ بكرێت‌و ته‌نها‬ ‫ئاژه‌ڵه‌ گه‌وره‌كان ده‌توان���ن كۆنترۆڵی‌‬ ‫دارس���تان بك���ه‌ن‌و گیانداره‌ ناس���ك‌و‬ ‫ده‌ستوپه‌نجه‌ ناسكه‌كان هه‌میشه‌ ده‌بنه‌‬ ‫خۆراكی‌ دڕنده‌كان‪ .‬ش���ار ئێستا ته‌واو‬ ‫له‌دارس���تان ده‌چێت‪ .‬گوم���ان‌و ترس‌و‬ ‫دڵه‌ڕاوكێ���كان تادێ���ت زیات���ر ده‌بێت‌و‬ ‫نوخبه‌ی‌ سیاسیش سه‌رگه‌رمی‌ ئاره‌زووه‌‬ ‫شه‌خسیه‌كانی‌ خۆیه‌تی‌‪.‬‬ ‫كاتێك ش���ار ب���وو به‌ جه‌نگ���ه‌ڵ ئیدی‌‬ ‫ده‌بێت خۆمان ب���ۆ جۆرێكی‌ تر له‌ژیان‬ ‫رابێنی���ن‪ ،‬ژیانێك لێوانلێ���و له‌خوێن‌و‬ ‫ترس‌و دڵه‌ڕاوكێ‌‪.‬‬

‫بیروڕا‬

‫)‪ )341‬سێشه‌مم ‌ە ‪2012/9/4‬‬

‫‪birura.awene@gmail.com‬‬

‫قه‌ره‌بووكردنه‌و‌هی‌ یه‌كگرتوو‪..‬‬ ‫خوێندنه‌وه‌یه‌ك ‌ی یاساییانه‌‬ ‫مافناس‪ :‬عه‌بدولقادر ساڵح‬ ‫له‌ماوه‌ی‌ چه‌ند رۆژی‌ رابردوودا‌و له‌دوا ‌‬ ‫ی‬ ‫قه‌ره‌بووكردن����ه‌وه‌ی‌ یه‌كگرت����وو به‌بڕی‌‬ ‫(س����ێ‌ ملیار‌و نۆس����ه‌د‌و بیست‌و پێنج‬ ‫ملی����ۆن) دین����ار به‌بڕی����اری‌ په‌رله‌مانی‌‬ ‫كوردستان له‌پای‌ سوتاندنی‌ باره‌گاكانیان‬ ‫له‌ده‌ڤ����ه‌ری‌ بادین����ان‪ ،‬مش����تومڕی‌ زۆر‬ ‫ل����ه‌م باره‌ی����ه‌وه‌ دروس����تبوو‪ ،‬كرۆكی‌‬ ‫مه‌سه‌له‌كه‌ش بریتیبوو له‌وه‌ی‌ كه‌ چۆن‬ ‫ده‌بێ����ت حیزبێك باره‌گا بس����وتێنێت‌و‬ ‫حكومه‌تی����ش قه‌ره‌بووی‌ ئ����ه‌و كاره‌ی‌‬ ‫حیزب بكاته‌وه‌‪ ،‬ئه‌مه‌ش له‌و روانگه‌یه‌ی‌‬ ‫ك����ه‌ ه����ه‌ر له‌س����ه‌ره‌تای‌ رووداوه‌كانی‌‬ ‫بادینان����ه‌وه‌ یه‌كگرت����ووی‌ ئیس��ل�امی‌‬ ‫كوردس����تان په‌نج����ه‌ی‌ تۆمه‌تباریی‌ بۆ‬ ‫پارت����ی‌ دیموكرات����ی‌ كوردس����تان درێژ‬ ‫ده‌كرد‌و ئه‌ندام‌و الیه‌نگرانی‌ ئه‌و پارته‌ی‌‬ ‫به‌ س����وتاندنی‌ باره‌گاكان����ی‌ له‌ده‌ڤه‌ری‌‬ ‫بادین����ان تۆمه‌تبار كرد‌و تا ئێس����تاش‬ ‫ئ����ه‌و تۆمه‌تباركردن����ه‌ی‌ یه‌كگرت����وو‬ ‫له‌ڕێگ����ه‌ی‌ دادگاكان����ی‌ كوردس����تانه‌وه‌‬ ‫ساغنه‌كراوه‌ته‌وه‌ كه‌ ئه‌ندام‌و الیه‌نگرانی‌‬ ‫پارتی‌ ئ����ه‌و كاره‌یان ئه‌نجام����داوه‌ یان‬ ‫نا‪ ،‬چونكه‌ دۆس����یه‌كه‌ له‌قۆناغی‌ كاری‌‬ ‫یاس����ای خۆیدایه‌ت����ی‌ ئه‌م����ه‌ش به‌پێی‌‬ ‫گوته‌ی‌ به‌رپرس����انی‌ یه‌كگرتوو‪ ،‬كه‌واته‌‬ ‫ده‌بێ����ت قه‌ره‌بووكردن����ه‌وه‌ی‌ یه‌كگرتوو‬ ‫له‌م حاڵه‌ت����ه‌دا له‌كوێوه‌ س����ه‌رچاوه‌ی‌‬ ‫گرتبێ����ت له‌كاتێكدا حوكم����ی‌ كۆتایی‌‬ ‫له‌سه‌ر دۆسیه‌كه‌ له‌الیه‌ن دادگاكانه‌وه‌ی‌‬ ‫ده‌رنه‌چووه‌؟‬ ‫ س����ه‌ره‌تا ده‌بێ����ت ل����ه‌و خاڵ����ه‌وه‌‬ ‫ده‌ستپێبكه‌ین كه‌ ئه‌م كه‌یسه‌ هه‌روه‌ك‬ ‫ئه‌ندامێك����ی‌ س����ه‌ركردایه‌تی‌ یه‌كگرتوو‬ ‫ئام����اژه‌ی‌ پێداوه‌ هێش����تا له‌دادگادایه‌‌و‬ ‫كاری‌ له‌س����ه‌ر ده‌كرێت‌و نه‌گه‌یش����تۆته‌‬ ‫كۆتایی‌‪ ،‬بێگومان به‌پێی‌ یاساش ده‌بێت‬ ‫هه‌موو الیه‌ك چاوه‌ڕێی‌ حوكمی‌ كۆتایی‌‬ ‫دادگا بێت ده‌رباره‌ی‌ مه‌سه‌له‌كه‌ تا یه‌ك‬ ‫بكرێت����ه‌وه‌ كه‌ چ الیه‌ن‌و كه‌س����ێك له‌و‬ ‫كاره‌دا تاوانباره‌‌و ئه‌و كات دادگا بڕیاری‌‬ ‫خۆی‌ له‌باره‌یه‌وه‌ ده‌دات‌و كه‌سی‌ تاوانبار‬ ‫به‌سزا ده‌گه‌یه‌نێت ئیتر چ غه‌رامه‌كردن‬

‫گه‌ر قه‌ره‌بوكردنه‌وه‌كه‌ش‬ ‫له‌سه‌ر بنه‌مای‌ به‌ش ‌ه‬ ‫بودجه‌ی‌ حیزبه‌كانیش‬ ‫بێت ئه‌وا ده‌بوو‬ ‫له‌به‌شه‌ بوج ‌هی‌ پارت ‌ی‬ ‫دیموكراتی‌ كوردستان‬ ‫قه‌ره‌بووی‌ یه‌كگرتوو‬ ‫بكرایه‌ته‌وه‌ نه‌ك له‌سه‌ر‬ ‫بوج ‌هی‌ گشتی‌‬ ‫بێت یا به‌ندك����ردن‌و زیندانیكردن بێت‪،‬‬ ‫وات����ه‌ ده‌بێت هه‌موو ج����ۆره‌ غه‌رامه‌ یا‬ ‫قه‌ره‌بوویه‌ك یا هه‌ر س����زادانێكی‌ دیكه‌‬ ‫به‌پێی‌ یاس����ا‌و به‌ حوكم����ی‌ دادگا بێت‬ ‫چونكه‌ یاس����ا ده‌ڵێت (ال عقوبه‌‌و جریمه‌‬ ‫اال بالن������ص)‪ ،‬كه‌وات����ه‌ گ����ه‌ر بێتوو له‌م‬ ‫روانگه‌یه‌وه‌ سه‌یری‌ مه‌سه‌له‌كه‌ بكه‌ین ده‌بو‬ ‫مه‌سه‌له‌ی‌ قه‌ره‌بووكردنه‌وه‌ی‌ یه‌كگرتوو‬ ‫بكه‌وتایه‌ت����ه‌ دوای‌ یه‌كالبوون����ه‌وه‌ی‌‬ ‫دۆسیه‌كه‌ی‌ له‌دادگاو ده‌ستنیشانكردنی‌‬ ‫كه‌س‌و الیه‌نی‌ تاوانبار له‌م دۆسیه‌یه‌دا‪،‬‬ ‫له‌به‌رئ����ه‌وه‌ی‌ له‌ڕوانگ����ه‌ی‌ یاس����اییه‌وه‌‬ ‫هێشتا كه‌س����ی‌ تاوانبار له‌م دۆسیه‌یه‌دا‬ ‫ئاش����كرا نیی����ه‌‌و س����اغ نه‌كراوه‌ته‌وه‌‪،‬‬ ‫كه‌واته‌ ئیت����ر ده‌بێت قه‌ره‌بووكردنه‌وه‌ی‌‬ ‫له‌س����ه‌ر بنه‌مای‌ چی‌ بێ����ت؟ هه‌روه‌ها‬ ‫گ����ه‌ر قه‌ره‌بووكردنه‌وه‌ له‌س����ه‌ر بنه‌مای‌‬ ‫یاسای‌ شارس����تانیش بێت هه‌ر ده‌بێت‬ ‫چاوه‌ڕوانی‌ یه‌كالبوونه‌وه‌ی‌ دۆس����یه‌كه‌‬ ‫بكرایه‌ ل����ه‌دادگای‌ لێكۆڵینه‌وه‌‌و دادگای‌‬ ‫تاوانه‌كان‌و پله‌ی‌ كۆتای����ی‌ وه‌ربگرتایه‌‬ ‫ئه‌و كاته‌ ب����ۆ قه‌ره‌بووكردن����ه‌وه‌‌و بڕی‌‬ ‫قه‌ره‌بووه‌كه‌ یاسا دۆسیه‌كه‌ی‌ ئاراسته‌ی‌‬

‫دادگای‌ به‌رایی‌ ده‌كرد بۆ یه‌كالكردنه‌وه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫ب����ڕی‌ قه‌ره‌بووه‌كه‌ له‌پ����اش گرتنه‌به‌ری‌‬ ‫كۆمه‌ڵێك رێوش����وێنی‌ یاس����ایی‌‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫قه‌ره‌بووه‌كه‌ش هه‌ر له‌م روانگه‌یه‌شه‌وه‌‬ ‫به‌ڕێوه‌ نه‌چووه‌‪.‬‬ ‫گ����ه‌ر له‌ڕوانگ����ه‌ی‌ بودج����ه‌ی‌ هه‌رێمی‌‬ ‫كوردستانیش����ه‌وه‌ س����ه‌یری‌ كاری‌‬ ‫قه‌ره‌بووكردنه‌وه‌ك����ه‌ بكه‌ی����ن ئ����ه‌وا‬ ‫ده‌بێت هه‌ڵوێس����ته‌ له‌سه‌ر ئه‌وه‌ بكه‌ین‬ ‫كه‌ ئای����ا له‌بوج����ه‌دا بڕه‌ پ����اره‌ی‌ له‌م‬ ‫چه‌ش����نه‌ ته‌رخانك����راوه‌ به‌مه‌به‌س����تی‌‬ ‫قه‌ره‌بووكردنه‌وه‌ی‌ حیزبه‌كان له‌م جۆره‌‬ ‫حاڵه‌تانه‌دا؟ ئایا جگ����ه‌ له‌ڕووداوه‌كانی‌‬ ‫بادین����ان‪ ،‬چه‌ن����د رووداوی‌ دیك����ه‌ی‌‬ ‫هاوشێوه‌ هه‌بووه‌ كه‌ به‌بڕیاری‌ په‌رله‌مان‬ ‫قه‌ره‌بووكرابنه‌وه‌؟ چونكه‌ ده‌بێت هه‌موو‬ ‫خه‌رجێك به‌پێی‌ فه‌سڵ‌و مادده‌ی‌ خۆی‌‬ ‫بێ����ت وه‌ گه‌رنا ئه‌وا ئ����ه‌و خه‌رجكردنه‌‬ ‫پێگ����ه‌ی‌ یاس����ایی‌ خۆی����ی‌ ناگرێته‌وه‌‪،‬‬ ‫ه����ه‌روه‌ك ده‌ب����و پێش����تر ئ����ه‌م جۆره‌‬ ‫خه‌رجكردنان����ه‌ش له‌یاس����ای‌ بودجه‌دا‬ ‫ده‌ستنیش����ان بكرایه‌ بۆ ئه‌وه‌ی‌ پشتی‌‬ ‫پێببه‌س����ترێت له‌كات����ی‌ خه‌رجكردن����ی‌‬ ‫پاره‌ك����ه‌دا‪ ،‬به‌اڵم ئه‌م����ه‌ش نه‌بوو‪ ،‬خۆ‬ ‫گه‌ر قه‌ره‌بوكردنه‌وه‌كه‌ش له‌سه‌ر بنه‌مای‌‬ ‫به‌ش����ه‌ بودجه‌ی‌ حیزبه‌كانیش بێت ئه‌وا‬ ‫ده‌بو له‌به‌شه‌ بوجه‌ی‌ پارتی‌ دیموكراتی‌‬ ‫كوردس����تان قه‌ره‌ب����ووی‌ یه‌كگرت����وو‬ ‫بكرایه‌ته‌وه‌ نه‌ك له‌سه‌ر بوجه‌ی‌ گشتی‌‪،‬‬ ‫چونك����ه‌ یه‌كگرت����وو تا ئێس����تاش هه‌ر‬ ‫په‌نج����ه‌ی‌ تۆمه‌ت بۆ ئه‌ندام‌و الیه‌نگرانی‌‬ ‫پارتی‌ درێژ ده‌كات‪ ،‬خۆ گه‌ر به‌م جۆره‌‬ ‫وانییه‌ ئ����ه‌وا ده‌بو له‌یاس����ای‌ بوجه‌دا‬ ‫بڕێك پاره‌ ته‌رخ����ان بكرایه‌ بۆ ئه‌وه‌ی‌‬ ‫گه‌ر هاتوو حیزبێك ده‌س����تدرێژی‌ كرده‌‬ ‫س����ه‌ر حیزبێك����ی‌ دیكه‌ ئه‌وا ل����ه‌م بڕه‌‬ ‫پاره‌یه‌ قه‌ره‌بووده‌كرێته‌وه‌ كه‌ بێگومان‬ ‫ئه‌مه‌ش ش����تێكی‌ زۆر نالۆژیكییه‌‪ ،‬له‌به‌ر‬ ‫ئه‌وه‌ی‌ به‌پێی‌ یاسا كه‌سی‌ تۆمه‌تبار یا‬ ‫كه‌مته‌رخه‌م به‌رپرسیارێتی‌ پێبژاردنه‌وه‌ی‌‬ ‫ده‌كه‌وێته‌ ئه‌س����تۆ نه‌ك په‌رله‌مان وه‌ك‬ ‫ده‌زگایه‌كی‌ ته‌ش����ریعی‌ یاحكومه‌ت وه‌ك‬ ‫ده‌زگایه‌كی‌ جێبه‌جێكردن‪.‬‬ ‫ب����ه‌ كورتی‌ ئه‌وه‌ی‌ پرس����یار له‌س����ه‌ر‬

‫ئ����ه‌م كاره‌ دروس����ت ده‌كات نه‌بوون���� ‌‬ ‫ی‬ ‫میكانی����زم یاخود یاس����ا‌و رێنماییه‌كی‌‬ ‫پێش وه‌ختی‌ ره‌سمییه‌ بۆ خه‌رجكردنی‌‬ ‫ئ����ه‌م بڕه‌ پارانه‌ تا په‌رله‌مان‌و حكومه‌ت‬ ‫له‌خه‌رجكردن����ی‌ پاره‌ك����ه‌دا پش����تیان‬ ‫پێببه‌س����تایه‌‪ ،‬له‌به‌رئ����ه‌وه‌ به‌بڕوای‌ من‬ ‫خه‌رجكردنی‌ ئ����ه‌م پاره‌یه‌ وه‌ك ده‌ڵێن‬ ‫(به‌ده‌ر له‌یاس����ا‌و رێنماییه‌كان) بووه‌‌و‬ ‫ئه‌مه‌ش خۆی‌ بۆ خۆی‌ جێگه‌ی‌ پرسیار‌و‬ ‫س����ه‌رنجه‌‪ .‬له‌الیه‌كی‌ دیكه‌شه‌وه‌ نه‌ده‌بو‬ ‫براده‌ران����ی‌ یه‌كگرتوو ب����ه‌ خوێندنه‌وه‌‌و‬ ‫ره‌خنه‌ی‌ رۆژنامه‌نووس‌و نوس����ه‌ران له‌م‬ ‫باره‌یه‌وه‌ قه‌ڵس����و نیگه‌ران بووبوونایه‌‪،‬‬ ‫چونكه‌ ئه‌وان زیاتر له‌هه‌ر پارتێكی‌ دیكه‌‬ ‫ب����اس له‌پابه‌ندبوون ده‌كه‌ن به‌ یاس����ا‌و‬ ‫پاراستنی‌ موڵكی‌ گشتی‌‌و خوێندنه‌وه‌ی‌‬ ‫حه‌رام‌و ح����ه‌اڵڵ‪ ،‬هه‌روه‌ك خه‌رجكردن‌و‬ ‫ته‌رخان كردنی‌ هه‌ر بڕه‌ پاره‌یه‌كی‌ دیكه‌‬ ‫بۆ الیه‌نی‌ دیكه‌ یا كه‌سانی‌ دیكه‌ نابێته‌‬ ‫پاساو بۆ یه‌كگرتوو تا پشتی‌ پێببه‌ستێ‌‌و‬ ‫بیكاته‌ بیانوو بۆ ئه‌م كاره‌ی‌‪.‬‬ ‫من چاوه‌ڕێم ده‌كرد یه‌كگرتووی‌ ئیسالمی‌‬ ‫كوردس����تان چاوه‌ڕێ����ی‌ یه‌كالبوونه‌وه‌ی‌‬ ‫دۆسیه‌كه‌ی‌ بكردایه‌ له‌دادگا تا بۆ هه‌موو‬ ‫الیه‌ك بسه‌لمایه‌ له‌ڕوداوه‌كانی‌ بادیناندا‬ ‫كێ‌ به‌رپرس‌و تاوانباره‌ بۆ ئه‌وه‌ی‌ سزای‌‬ ‫خۆی‌ وه‌ربگرێت‌و ئه‌وكاته‌ له‌سه‌ر بنه‌مای‌‬ ‫بڕی����اری‌ دادگا یه‌كگرتوو ده‌یتوانی‌ زۆر‬ ‫زیات����ر ل����ه‌وه‌ش داوای‌ قه‌ره‌بووبكات‪،‬‬ ‫ئه‌مه‌ش له‌الیه‌ك پاراس����تنی‌ سه‌روه‌ری‌‬ ‫یاس����ایه‌‌و له‌الیه‌كی‌ دیكه‌ش یه‌كگرتووی‌‬ ‫ده‌رده‌هێنا له‌ژێر باری‌ ره‌خنه‌‌و سه‌رنجی‌‬ ‫رۆژنامه‌نووس‌و نووس����ه‌راندا سه‌باره‌ت‬ ‫به‌م كاره‌ی‌ ئێس����تای‌‪ ،‬به‌اڵم پێده‌چێت‬ ‫یه‌كگرت����وو بێ هیوابووبێ����ت له‌وه‌ی‌ كه‌‬ ‫دۆسیه‌كه‌ی‌ له‌دادگا به‌ مه‌نزڵ بگات‌و پێی‌‬ ‫باش����بووبێت له‌م ده‌رگایه‌وه‌ قه‌ره‌بووی‌‬ ‫خۆی‌ وه‌ربگرێته‌وه‌ له‌به‌ر ئه‌وه‌ی‌ له‌الیه‌ك‬ ‫وه‌اڵمێ����ك ب����ه‌ رێكخس����تنه‌كه‌ی‌ خۆی‌‬ ‫ده‌دات����ه‌وه‌‌و له‌الیه‌كی‌ دیكه‌ش ده‌یه‌وێت‬ ‫ل����ه‌م روانگه‌یه‌وه‌ س����ته‌ملێكراوی‌ خۆی‌‬ ‫بس����ه‌لمێنێت‌و جیاوازتر له‌دۆس����یه‌كه‌ی‌‬ ‫بادینانی‌ ساڵی‌ ‪ 2005‬ئاقاری‌ مه‌سه‌له‌كه‌‬ ‫به‌ ره‌وتێكی‌ دیكه‌دا به‌رێت‪.‬‬

‫ئه‌نجومه‌ن ‌ی ئاسایش ‌ی نیشتیمان ‌ی‬ ‫ وریا سه‌عاتچی‌‬ ‫ئه‌نجومه‌نی‌ ئاسایش���ی‌ نیشتیمانی‌ وه‌كو‬ ‫ده‌زگا له‌كۆمه‌ڵێك كیش���وه‌ری‌ جیهاندا‬ ‫هه‌ی���ه‌‪ .‬جیاوازییه‌ك���ی‌ گ���ه‌وره‌‌و زه‌ق‬ ‫له‌كه‌س���ایه‌تییه‌كان‌و ناوه‌رۆك���ی‌ كار‌و‬ ‫ئامانجه‌كانیان���دا هه‌یه‌‪ .‬كیش���وه‌ره‌كان‬ ‫ئه‌كه‌ی���ن به‌ دوو به‌ش���ه‌وه‌‪ .‬كیش���وه‌ره‌‬ ‫دیموكراته‌كان‌و كیش���وه‌ره‌كانی‌ جیهانی‌‬ ‫سێهه‌م‪ .‬كیشوه‌ره‌ دیموكراته‌كان بۆ نمونه‌‬ ‫(‪ )1‬ئه‌وروپ���او ئه‌مه‌ریكاو هیندس���تان‪.‬‬ ‫كیش���وه‌ره‌كانی‌ جیهان���ی‌ س���ێهه‌م بۆ‬ ‫نمون���ه‌ (‪ )1‬كیش���وه‌ری‌ عه‌ره‌بس���تانی‌‬ ‫سعودی‌‌و پاكستان‌و كوردستانی‌ باشور‪.‬‬ ‫ئه‌نجومه‌نی‌ ئاسایش���ی‌ نیشتیمانی‌ (‪)2‬‬ ‫له‌كیش���وه‌ره‌ دیموكراته‌كاندا ده‌زگایه‌كه‌‬ ‫بۆ به‌رژه‌وه‌ندی‌ میلله‌ت‌و نیش���تمان كار‬ ‫ئه‌كات‌و له‌ده‌س���تووردا به‌ روونی‌‌و وردی‌‬ ‫شێوه‌و سنووری‌ كاره‌كانی‌ دیاری‌ كراوه‌‬ ‫ك���ه‌ بریتییه‌ له‌پاراس���تنی‌ ئاسایش���ی‌‬ ‫سیاس���ی‌‪ ،‬ئاب���ووری‌‌و وزه‌ (‪ .)4‬ب���ا‬ ‫ته‌ماشای‌ ئه‌نجومه‌نی‌ ئاسایشی‌ ئه‌مه‌ریكا‬ ‫بكه‌ین تا بزانین چ جۆره‌ كه‌سایه‌تییه‌ك‬ ‫له‌و ده‌زگای���ه‌ كار ئه‌كه‌ن‌و ئامانجی‌ ئه‌م‬ ‫ده‌زگای���ه‌ چیی���ه‌؟ مه‌رج���ی‌ ئه‌ندامێتی‌‬ ‫ئه‌نجومه‌ن���ی‌ ئاسایش���ی‌ نیش���تیمانی‌‬ ‫ئه‌مه‌ریكا‪ :‬نیش���تیمانپه‌روه‌ری‌‪ ،‬خاوه‌ن‬ ‫ئه‌زمونی‌ درێژ‌و خاوه‌ن شه‌هاده‌ی‌ به‌رز‪.‬‬ ‫م���ن باوه‌ڕناكه‌م كه‌ كه‌س گومانی‌ هه‌بێ‌‬ ‫كه‌ واس���یته‌ ب���ۆ ئه‌م پۆس���تانه‌ هه‌بن‌و‬ ‫به‌ڵگه‌م ئه‌وه‌یه‌ كه‌ هه‌موو ئه‌ندامه‌كانیان‬ ‫چاالك‌و سه‌ركه‌وتو بوون بۆ به‌رژه‌وه‌ندی‌‬ ‫ئه‌مه‌ریكا! ئه‌ندامان���ی‌ ئه‌نجومه‌نه‌كه‌ كه‌‬ ‫له‌ده‌ستوردا دیاری‌ كراون سه‌د ئه‌ندامن‬ ‫(‪‌)3‬و ئه‌مه‌ لیسته‌كه‌یه‌‪:‬‬ ‫‪1‬ـ س���ه‌رۆك كۆم���ار (له‌سیس���ته‌می‌‬ ‫كارگێ���ڕی‌ ئه‌مه‌ریكا س���ه‌رۆك وه‌زیران‬ ‫نییه‌)‪.‬‬ ‫‪2‬ـ جێگری‌ سه‌رۆك كۆمار‬ ‫‪3‬ـ وه‌زیری ده‌ره‌وه‌‬ ‫‪4‬ـ وه‌زیری‌ به‌رگری‌‬ ‫‪5‬ـ راوێژكاری‌ ئاسایشی‌ نیشتیمانی‌‬ ‫‪6‬ـ سه‌رۆكی‌ ستافی‌ كۆشكی‌ سپی‌‬ ‫‪7‬ـ سه‌رۆكی‌ ئه‌ركان‬ ‫‪8‬ـ سه‌رۆكی‌ زانیاری‌ ناوخۆ‬

‫‪9‬ـ به‌ڕێوه‌ب���ه‌ری‌ سیاس���ه‌تی‌ چاودێری‌‬ ‫موخه‌ده‌رات‬ ‫‪10‬ـ جێگ���ری‌ راوێ���ژكاری‌ ئاسایش���ی‌‬ ‫نیشتیمانی‌‬ ‫‪11‬ـ وه‌زیری‌ دارایی‌‬ ‫‪12‬ـ داواكاری‌ گشتی‌‬ ‫‪13‬ـ وه‌زیری‌ ناوخۆ‬ ‫‪14‬ـ یاری���ده‌ری‌ س���ه‌رۆك كۆم���ار ب���ۆ‬ ‫سیاسه‌تی‌ ئابوری‌‬ ‫‪15‬ـ س���ه‌فیری‌ ئه‌مه‌ری���كا له‌نه‌ت���ه‌وه‬ ‫‌یه‌كگرتووه‌كان‬ ‫‪16‬ـ به‌ڕێوه‌به‌ری‌ نوس���ینگه‌ی‌ كارگێڕی‌‌و‬ ‫بووجه‌‬ ‫‪17‬ـ راوێژكاری‌ ئاسایشی‌ ناوخۆ‬ ‫له‌گ���ه‌ل ئ���ه‌م كه‌س���ایه‌تیانه‌ چه‌ندین‬ ‫كارمه‌ندی‌ به‌رزی‌ تر ئه‌ندامن‌و به‌شداری‌‬ ‫له‌كۆبونه‌كان ده‌كه‌ن وه‌كو سه‌رۆكه‌كانی‌‬ ‫هه‌موو به‌ش���ه‌ ته‌نفیزیه‌كان‌و ده‌زگاكانی‌‬ ‫حكومه‌تی‌ ئه‌مه‌ریكاو هه‌روه‌ها به‌ڕێوه‌به‌ره‌‬ ‫به‌رزه‌كان به‌پێی‌ پێویست (‪ .)4‬‬ ‫ئه‌م كه‌سایه‌تییه‌ به‌توانایانه‌ كه‌ سه‌رۆك‬ ‫ده‌زگان‪ ،‬به‌پیش���تیوانی‌ ده‌زگاكانی���ان‬ ‫به‌ش���داری‌ ده‌كه‌ن له‌ڕاوێ���ژكاری‌ ئنجا‬ ‫بڕیاردان بۆ به‌هێزكردن‌و س���ه‌ركه‌وتنی‌‬ ‫كیش���وه‌ره‌كه‌یان له‌هه‌م���وو بوارێك���دا‬ ‫به‌تایبه‌ت���ی‌ له‌بواری‌ ئاسایش���ی‌ ناوخۆ‪،‬‬ ‫جه‌نگی‌ دژه‌ تێ���رۆری‌ ناوخۆ‌و جیهاندا‪،‬‬ ‫كۆنترۆڵی‌ قاچاخی‌‌و توان���ای‌ بێهاوتای‌‬ ‫س���ه‌ربازی‌ له‌جیهان���دا‪ .‬ئه‌ندامانی‌ ئه‌م‬ ‫ده‌زگای���ه‌ زۆر ب���ه‌ وردی‌ هه‌ڵده‌بژێرێن‌و‬ ‫تێبینی‌ ئه‌وه‌ ده‌ك���رێ‌ كه‌ ئه‌و ئه‌ندامانه‌‬ ‫به‌هیچ ش���ێوه‌یه‌ك به‌شداری راسته‌وخۆ‬ ‫له‌ئه‌شكه‌نجه‌‌و خوێنڕشتنیان نه‌كردبێت!‬ ‫ش���ێوه‌ی‌ كار‌و بۆچونی‌ ئه‌نجومه‌نه‌كانی‌‬ ‫كیش���وه‌ره‌ دیموكراته‌كان له‌یه‌ك نزیكن‬ ‫هه‌روه‌ها شێوه‌ی‌ بۆچونی‌ ئه‌نجومه‌نه‌كانی‌‬ ‫جیهانی‌ س���ێهه‌میش له‌یه‌ك نزیكن‪ .‬بۆ‬ ‫نمونه‌ ئه‌نجومه‌نی‌ ئاسایشی‌ نیشتیمانی‌‬ ‫عه‌ره‌بستانی‌ س���عودی‌‪ .‬ئه‌م ئه‌نجومه‌نه‌‬ ‫س���اڵی‌ ‪ 2005‬ب���ه‌ فه‌رمان���ی‌ مه‌لیك���ی‌‬ ‫عه‌ره‌بستانی‌ س���عودی‌‪ ،‬مه‌لیك عبدالله‌‬ ‫بن عبدالعزیز ئال س���عود دروست بووه‌‪،‬‬ ‫بریتیه‌ له‌ ‪ 6‬شه‌ش ئه‌ندام‪ .‬ئه‌ندامه‌كانی‌‬ ‫ئه‌مانه‌ن‪:‬‬ ‫‪1‬ـ سه‌رۆكی‌ ئه‌نجومه‌ن‪ :‬مه‌لیك عبدالله‌‬

‫ی‬ ‫له‌كوردستاندا شێو‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ئه‌نجومه‌ن ‌‬ ‫دامه‌زراندن ‌‬ ‫ی‬ ‫ئاسایشی‌ گشت ‌‬ ‫ی‬ ‫له‌شێو‌هی‌ ئه‌نجومه‌ن ‌‬ ‫ی‬ ‫كیشوه‌ری‌ عه‌ره‌بستان ‌‬ ‫سعودی‌ په‌یڕه‌و كراوه‌‬ ‫بن عبدالعزیز ئال سعود‪ :‬مه‌لیك‌و سه‌رۆك‬ ‫وه‌زیرانه‌ له‌هه‌مانكاتدا‪.‬‬ ‫‪2‬ـ جێگری‌ سه‌رۆكی‌ ئه‌نجومه‌ن‪ :‬سلمان‬ ‫ب���ن عبدالعزیز ئ���ال س���عود‪ :‬جێگری‌‬ ‫س���ه‌رۆكوه‌زیرانه‌‪ /‬وه‌زی���ری‌ به‌رگرییه‌‪/‬‬ ‫وه‌لیعه‌هده‌‌و برای‌ مه‌لیك عبدالله‌ یه‌‪.‬‬ ‫‪3‬ـ س���كرتێری‌ گشتی‌ ئه‌نجومه‌ن‪ :‬بندر‬ ‫بن س���وڵتان بن عبدالعزیز ئال س���عود‬ ‫(برازای‌ مه‌لیك عبدالله‌ـ یه‌)‪.‬‬ ‫‪4‬ـ وه‌زیری‌ ناوخ���ۆ‪ :‬احمد بن عبدالعزیز‬ ‫ئال سعود (برای‌ مه‌لیك عبدالله‌ یه‌)‪.‬‬ ‫‪5‬ـ وه‌زی���ری‌ ده‌ره‌وه‌‪ :‬س������عود فیصل بن‬ ‫عبدالعزیز ئال س���عود (ب���رازای‌ مه‌لیك‬ ‫عبدالله‌ـ یه‌)‪.‬‬ ‫‪6‬ـ س���ه‌رۆكی‌ زانیاری‌ گشتی‌‪ :‬بندر بن‬ ‫عبدالعزی���ز ئال س���عود (ب���رای‌ مه‌لیك‬ ‫عبدالله‌ـ یه‌)‪.‬‬ ‫له‌م تابلۆیه‌دا ته‌نه���ا برا‌و برازا ئه‌ندامی‌‬ ‫ئه‌نجومه‌نن‌و هه‌موشیان ئال سعودن‪.‬‬ ‫له‌م ‪ 6‬ش���ه‌ش پۆستدا (جگه‌ له‌وه‌زیری‌‬ ‫ده‌ره‌وه‌) ئه‌وانه‌ی‌ تر پۆستی‌ داپڵۆسینن‪.‬‬ ‫به‌پێچه‌وان���ه‌ی‌ ئه‌نجومه‌نه‌كه‌ی‌ ئه‌مه‌ریكا‬ ‫كه‌ له‌سه‌د پۆستدا ته‌نها ‪ 7‬حه‌وت پۆستی‌‬ ‫هی‌ داپڵۆس���ینه‌ ئه‌گ���ه‌ر وه‌زاره‌ته‌كانی‌‬ ‫ناوخۆو ئاس���ایش‌و به‌رگ���ری‌ له‌هه‌ردوو‬ ‫كیش���وه‌ره‌كاندا به‌ ده‌زگای‌ داپڵۆس���ین‬ ‫دابنرێن‪ .‬ئامانجی‌ ئه‌م ئه‌نجومه‌نه‌ ته‌نها‬ ‫بۆ كاری‌ ئه‌منی‌‪ /‬ئاسایش���ی‌ ته‌قلیدی‌‌و‬

‫هیچ په‌یوه‌ندییه‌كی‌ به‌ كاروباری‌ ئابووری‌‬ ‫یان كشتوكاڵی‌ نییه‌‪.‬‬ ‫له‌كوردس���تاندا ش���ێوه‌ی‌ دامه‌زراندن���ی‌‬ ‫ئه‌نجومه‌نی‌ ئاسایش���ی‌ گشتی‌ له‌شێوه‌ی‌‬ ‫ئه‌نجومه‌نی‌ كیش���وه‌ری‌ عه‌ره‌بس���تانی‌‬ ‫س���عودی‌ په‌یڕه‌و ك���راوه‌‪ .‬ئ���ه‌و نمونه‌‬ ‫س���عودیه‌ ل���ه‌ڕۆژی‌ دامزراندن���ی‌ تاكو‬ ‫ئیمڕۆ یه‌ك رۆژنامه‌ یا گۆڤاری‌ واڵتێكی‌‬ ‫دیموكرات دانی‌ خێری‌ پیانه‌ناوه‌‪ ،‬به‌ڵكو‬ ‫له‌میدیاكاندا جێی‌ گاڵته‌ بووه‌‪.‬‬ ‫به‌رپرسه‌كانی‌ كوردستان ئه‌گه‌ر السایی‬ ‫واڵتێك���ی‌ دیموكرات وه‌كو هیندس���تان‬ ‫بكه‌ن خزمه‌تێكی‌ گ���ه‌وره‌ ئه‌گه‌یه‌نن به‌‬ ‫نیشتیمانی‌ خۆیان‪ .‬ئه‌نجومه‌نی‌ ئاسایشی‌‬ ‫نیشتیمانی‌ هیندس���تان به‌پێی‌ ده‌ستور‬ ‫به‌رپرس���ه‌ له‌چاودێ���ری‌ ئامانجه‌كان���ی‌‬ ‫سیاس���ه‌ت‪ ،‬ئابووری‌‪ ،‬وزه‌‌و ئاسایش���ی‌‬ ‫س���تراتیجی‌‪ .‬ئه‌ندامه‌كان���ی‌‪ :‬راوێژكاری‌‬ ‫ئاسایشی‌ نیشتیمانی‌‪ ،‬وه‌زیری‌ به‌رگری‌‪،‬‬ ‫وه‌زیری‌ ده‌ره‌وه‌‪ ،‬وه‌زیری‌ ناوخۆ‪ ،‬وه‌زیری‌‬ ‫دارایی‌و جێگری‌ س���ه‌رۆكی‌ ئه‌نجومه‌نی‌‬ ‫پالندانان (‪.)5‬‬ ‫ئێس���تاش كات زۆره‌ بۆ پیاداچونه‌وه‌ به‌‬ ‫شێوه‌ی‌ ئه‌نجومه‌نی‌ ئاسایشی‌ كوردستان‌و‬ ‫ژم���اره‌‌و نه‌وعییه‌ت���ی‌ ئه‌ندامه‌كان���ی‌‪.‬‬ ‫به‌تایبه‌ت كه‌ هه‌موو به‌رپرسه‌كان ئه‌زانن‬ ‫كه‌ ئه‌نجومه‌نه‌كه‌ به‌ش���ێوه‌ی‌ ئێس���تای‌‬ ‫ته‌نه���ا‌و ته‌نها ب���ۆ كاری‌ ئاسایش���ی‌‪/‬‬ ‫ئه‌من���ی‌ ته‌قلیدییه‌‌و به‌ هیچ ش���ێوه‌یه‌ك‬ ‫بۆ به‌ربه‌ره‌كی‌ كیش���وه‌ره‌كانی‌ دراوسێ‌‬ ‫دانه‌مه‌زراوه‌ له‌به‌ر دۆستایه‌تی‌ حكومه‌تی‌‬ ‫كوردس���تان پێیانه‌وه‌ هه‌روه‌ها ته‌رازوی‌‬ ‫له‌ش���كری‌ ئێمه‌‌و ئ���ه‌وان جیاوازییه‌كه‌ی‌‬ ‫جێی‌ به‌راوردكردن نییه‌‪ .‬‬ ‫ ‬ ‫په‌راوێزه‌كان‬ ‫(‪ )1‬نمونه‌ی‌ تر هه‌یه‌ پێویس���ت ناكات‬ ‫جێی‌ پێ‌ بگرین‪.‬‬ ‫(‪ )2‬ئه‌نجومه‌نی‌ ئاسایش���ی‌ نیشتیمانی‌‬ ‫له‌مه‌و دوا به‌ ئه‌نجومه‌ن ناوی‌ ئه‌به‌م‪.‬‬ ‫(‪ )3‬كۆندۆلیزا رای���س‪ :‬بڵندترین پله‌ی‌‬ ‫ره‌وش���ت‪ /‬بیره‌وه‌رییه‌كانم له‌كۆش���كی‌‬ ‫سپی ‪2012‬‬ ‫(‪ )4‬ئینسیكلۆپێدیای‌ ویكیپێدیا‬ ‫(‪ )5‬ده‌ستوری‌ كۆماری‌ هیندستان‬

‫‪13‬‬

‫له‌ده‌وڵه‌تی یاساوه‬ ‫‌ بۆ ده‌وڵه‌تی فه‌رمانڕه‌وا‬ ‫ رێبین هه‌ردی‬ ‫کۆمه‌ڵگایه‌ک نییه‌ به‌بێ یاس���ا‪ .‬هه‌موو‬ ‫کۆمه‌ڵگایه‌ک بچ���وک بێت یان گه‌وره‌‪،‬‬ ‫مۆدێرن بێت یان نامۆدێرن‪ ،‬سه‌ره‌تایی‬ ‫بێت یان شارستانی‪ ،‬به‌هۆی کۆمه‌ڵێک‬ ‫یاس���اوه‌ به‌ڕێوه‌ ده‌چێت ک���ه‌ هه‌موان‬ ‫به‌ش���ێوه‌ی گش���تی په‌یڕه‌وی ده‌که‌ن‌و‬ ‫ملکه‌چی ده‌بن‪ .‬هه‌موو رێکخس���تنێکی‬ ‫کۆمه‌اڵیه‌تی پێویس���تی به‌ رێکخستن‌و‬ ‫یاس���اڕێژکردنی ئه‌و ره‌فت���ار‌و کرداره‌‬ ‫کۆمه‌اڵیه‌تیانه‌ هه‌یه‌ ک���ه‌ له‌ناو گروپدا‬ ‫روو ئه‌ده‌ن‪ .‬به‌بێ یاس���ا‌و رێساگه‌لێک‬ ‫که‌ هه‌موان به‌ ش���ێوه‌یه‌ک له‌شێوه‌کان‬ ‫ناچار بن پەی���ڕه‌وی لێبکه‌ن‪ ،‬کۆمه‌ڵگا‬ ‫توشی قه‌یران‌و ئاژاوه‌‌و ره‌نگه‌ ته‌نانه‌ت‬ ‫کوش���تار‌و جه‌ن���گ ببێ���ت‪ .‬ئ���ه‌وه‌ی‬ ‫فه‌یله‌سوفانی س���ه‌ده‌ی هه‌ژده‌ ناویان‬ ‫ناب���وو دۆخی سروش���تی‪ ،‬ئاماژه‌ی بۆ‬ ‫هه‌لومه‌رجێک���ی له‌م ش���ێوه‌یه‌ ده‌کرد‪.‬‬ ‫له‌دۆخ���ی سروش���تیدا هی���چ یاس���ا‌و‬ ‫رێس���ایه‌ک نییه‌ کونترۆڵ یان رێنمایی‬ ‫ره‌فتاره‌کان���ی م���رۆڤ ب���کات‌و مرۆڤ‬ ‫ته‌نها له‌ژێ���ر کۆنترۆڵی حه‌ز‌و ئاره‌زووه‌‬ ‫تایبه‌تیه‌کان���ی خۆی���دا ره‌فتار ئه‌کات‌و‬ ‫تێرکردن���ی ئه‌م ئاره‌زوو خواس���تانه‌ش‬ ‫تاک���ه‌ پاڵنه‌ر‌و رێنماییک���ه‌ری ره‌فتار‌و‬ ‫کرداره‌کانیه‌تی‪ .‬ئه‌م دۆخه‌ش ده‌یخاته‌‬ ‫جه‌نگ‌و ملمالنێیه‌کی سه‌خته‌وه‌ له‌گه‌ڵ‬ ‫مرۆڤه‌کانی تردا‪ ،‬به‌اڵم له‌به‌رئه‌وه‌ی ئه‌م‬ ‫دۆخه‌ مرۆڤ له‌هه‌ڕه‌شه‌یه‌کی به‌رده‌وام‌و‬ ‫هه‌میش���ه‌ییدا دائه‌نێت‪ ،‬ئه‌وا مرۆڤه‌کان‬ ‫رێکده‌که‌ون له‌س���ه‌ر ئ���ه‌وه‌ی له‌نێوان‬ ‫خۆیاندا په‌یمانێک پێکبهێنن که‌ جۆرێک‬ ‫رێکخستن‌و یاس���ا به‌ ژیان‌و ره‌فتاریان‬ ‫ببه‌خش���ێت‪ .‬په‌یمان���ی کۆمه‌اڵیه‌ت���ی‬ ‫که‌ فه‌یله‌س���وفانی س���ه‌ده‌ی هه‌ژده‌ به‌‬ ‫بنه‌م���ای دروس���تبوونی کۆمه‌ڵگای���ان‬ ‫دائه‌نا بریتیی���ه‌ له‌په‌یمانێک که‌ تیایدا‬ ‫مرۆڤه‌کان رێکده‌که‌ون له‌س���ه‌ر ئه‌وه‌ی‬ ‫واز له‌بڕێ���ک له‌ئ���ازادی ره‌فتاره‌کانیان‬ ‫بهێن���ن‌و هه‌مویان مل بۆ ده‌س���ه‌اڵتێک‬ ‫بده‌ن که‌ ئه‌رکی رێکخس���تن‌و یاساڕێژی‬ ‫ئه‌گرێته‌ ئه‌ستۆی خۆی‪ .‬هۆبز‌و سپینۆزا‬ ‫ل���ه‌و که‌س���انه‌ ب���وون ک���ه‌ ال‌یه‌نگری‬ ‫ده‌س���ه‌اڵتدارێتییه‌کی ره‌ه���ا ب���ون که‌‬ ‫ده‌بێت هه‌م���وان ملکه‌چی فه‌رمانه‌کانی‬ ‫بن‪ .‬له‌ڕوانگه‌ی ئه‌م دوو فه‌یله‌سوفه‌وه‌‬ ‫یاس���ا ئه‌وه‌یه‌ که‌ حوکمڕان دایئه‌نێت‌و‬ ‫بڕیاری لێ ئه‌دات‪ .‬بڕیاره‌کانی ده‌سه‌اڵت‬ ‫یاس���ایه‌‌و ده‌بێ���ت هه‌م���وان په‌یڕه‌وی‬ ‫لێبک���ه‌ن‪ .‬س���پینۆزا تا‌ ئ���ه‌و جێگه‌یه‌‬ ‫ده‌ڕوات بڵێ���ت "ئه‌وه‌ی هاواڵتی ئه‌کات‬ ‫به‌ هاواڵتی‪ ،‬ملکه‌چییه‌" بگره‌ ده‌وڵه‌ت‬ ‫به‌ تاکه‌ س���ه‌رچاوه‌ی یاس���ا دائه‌نێت‌و‬ ‫ده‌بێ���ت ئازادی خ���ۆی له‌پێش هه‌موو‬ ‫شتێکه‌وه‌ دابنێت‪ .‬ده‌وڵه‌ت ده‌بێت ئه‌و‬ ‫ش���ته‌ به‌ باش یان خ���راپ دابنێت که‌‬ ‫بۆخۆی باش یان خراپه‌‪ .‬به‌مش���ێوه‌یه‌‬ ‫چ س���پینۆزا چ هۆبز ده‌سه‌اڵتێکی ره‌ها‬ ‫به‌ ده‌وڵ���ه‌ت ده‌به‌خش���ن‌و بڕیاره‌کانی‬ ‫به‌ یاس���ا دائه‌نێ���ن‪ ،‬ب���ه‌اڵم هه‌ندێک‬ ‫ئاوارتنیش بۆ ئه‌م ده‌س���ه‌اڵته‌ دائه‌نێن‪.‬‬ ‫ده‌وڵه‌ت مافی ئه‌وه‌ی نییه‌ ب ‌ه ره‌هایه‌تی‬ ‫هه‌موو شتێک بکات‪ .‬هۆبز باسی مافی‬ ‫سه‌رپێچی ئه‌کرد له‌و کاتانه‌دا که‌ مافی‬ ‫به‌رگریکردن له‌مرۆڤ ئه‌سه‌نرێت‪ .‬مرۆڤ‬ ‫ئازاده‌ له‌وه‌ی مل بۆ ئه‌و بڕیارانه‌ نه‌دات‬ ‫که‌ داوای خۆکوشتن یان به‌رگرینه‌کردن‬ ‫له‌خود یان نان نه‌خواردن ئه‌کات‪ .‬هه‌ر‬ ‫ش���تێک که‌ ببێته‌ ه���ۆی ئه‌وه‌ی مرۆڤ‬ ‫له‌مافی ژیان زه‌وت بکات‪ ،‬مافی ئه‌وه‌ی‬ ‫هه‌یه‌ له‌به‌رامبه‌ریدا رابوه‌ستێت‌و به‌رگری‬ ‫له‌خۆی بکات‪.‬‬ ‫له‌م وتوێژه‌وه‌ وه‌ک فرانز نویمان ئه‌ڵێت‬ ‫دوو تێڕوانین���ی جیاواز بۆ یاس���ا دێته‌‬ ‫پێش���ێ‪ :‬چه‌مکی سیاس���ی‌و چه‌مکی‬ ‫عه‌قڵیی یاس���ا‪ .‬چه‌مکی سیاسی یاسا‬ ‫ئه‌وه‌ی���ه‌ که‌ هه‌ر بڕیارێکی ده‌س���ه‌اڵتی‬ ‫فه‌رمانڕه‌وا به‌ ده‌ر له‌ناوه‌ڕۆک‌و ماناکه‌ی‬ ‫به‌ یاس���ا له‌قه‌ڵه‌م بده‌ین‪ .‬هه‌ر بڕیارێک‬ ‫فه‌رمانڕه‌وا ده‌ریبکات جا چ په‌یوه‌ندی‬ ‫به‌ ئابوری یان کۆمه‌اڵیه‌تی یان ته‌نانه‌ت‬ ‫جه‌نگه‌وه‌ بێت‪ ،‬به‌ یاسا دائه‌نرێت‌و ده‌بێت‬ ‫هه‌موان ملکه‌چی بن‪ .‬له‌م تێگه‌یشتنه‌دا‬ ‫یاسا به‌پێی ئه‌وه‌ی له‌چ سه‌رچاوه‌یه‌که‌وه‌‬ ‫ده‌رچووه‌ پێناس ئه‌کرێت‪ ،‬یاسا بریتیه‬ ‫له‌ئیراده‌‪ .‬ئه‌وه‌ ئی���راده‌ی فه‌رمانڕه‌وایه‌‬ ‫که‌ یاسا دروس���ت ئه‌کات‪ .‬هه‌رچییه‌ک‬

‫فه‌رمان���ڕه‌وا بڕیاری لێ ئه‌دات‌و ئه‌یڵێت‬ ‫یاسایه‌‪ .‬ئه‌م تێگه‌یشتنه‌ بۆ یاسا ناوی‬ ‫تی���وره‌ی "بڕیاردانه‌"‪ .‬ب���ه‌اڵم چه‌مکی‬ ‫عه‌قڵیی یاسا‪ ،‬یاس���ا نابه‌ستێته‌وه‌ به‌‬ ‫سه‌رچاوه‌که‌یه‌وه‌‪ ،‬به‌ڵکو ئه‌یبه‌ستێته‌وه‌‬ ‫ب���ه‌ مان���ا‌و ناوه‌ڕۆکه‌که‌ی���ه‌وه‌‪ .‬ل���ه‌م‬ ‫تێگه‌یش���تنه‌دا هه‌رچییه‌ک فه‌رمانڕه‌وا‬ ‫بڕی���اری لێدا له‌به‌رئ���ه‌وه‌ی ئه‌و بڕیاری‬ ‫لێداوه‌ نابێت به‌ یاس���ا‪ ،‬به‌ڵکو ده‌بێت‬ ‫له‌ڕووی عه‌قڵییه‌وه‌ پاس���اوی هه‌بێت‪.‬‬ ‫فران���س نویمان ئه‌ڵێت‪ :‬لێره‌دا یاس���ا‬ ‫رێس���ایه‌کی مه‌عقله‌که‌ هه‌ڵگری یه‌کێک‬ ‫له‌بنه‌ما به‌ڵگه‌نه‌ویس���ته‌ ئه‌خالقیه‌کانه‌‬ ‫که‌ ئه‌ویش بنه‌مای یه‌کسانییه‌‪ .‬واته‌ له‌م‬ ‫تێگه‌یشتنه‌دا یاسا عه‌قڵه ‌نه‌ک ئیراده‌‪.‬‬ ‫واته‌ به‌ سه‌رنجدان له‌وه‌ی که‌ یاسایه‌ک‬ ‫چی ئه‌ڵێت‌و ماناکه‌ی چیه‌و چه‌ند له‌گه‌ڵ‬ ‫پاراس���تنی مافی ئازادی‌و یه‌کس���انی‬ ‫مرۆڤدا ئه‌گونجێت‪ ،‬هه‌ڵئه‌سه‌نگێنرێت‌و‬ ‫قه‌ب���وڵ ی���ان ره‌ت ئه‌کرێته‌وه‌‪ .‬یاس���ا‬ ‫بڕیاره‌کانی فه‌رمانڕه‌واکان نییه‌‪ ،‬به‌ڵکو‬ ‫ئه‌و کاته‌ یاس���ایه‌ پاس���اوێکی به‌هێزی‬ ‫عه‌قاڵنی بۆ ئامانجه‌کانی هه‌بێت‪ .‬‬ ‫له‌سیس���ته‌مێکی دیموکراس���یدا ته‌نها‬ ‫چه‌مک���ی عه‌قڵی���ی یاس���ا ئاماده‌گی‬ ‫هه‌ی���ه‌‪ .‬یاس���ا بریتیی���ه‌ له‌وتوێژێکی‬ ‫راس���ته‌قینه‌ له‌باره‌ی دانانی رێسایه‌کی‬ ‫گشتییه‌وه‌ که‌ ره‌چاوی پاراستنی مافه‌‬ ‫سه‌ره‌کیه‌کانی هاواڵتیان ئه‌کات‌و وه‌ک‬ ‫چۆن س���نوری ره‌فتاره‌کان���ی تاکه‌کان‬ ‫ده‌ستنیش���ان ئه‌کات‪ ،‬هه‌رواش سنوری‬ ‫کارکردن‌و بڕیاره‌کان���ی فه‌رمانڕه‌وایان‬ ‫دیاری ئ���ه‌کات‪ .‬وه‌ک چۆن مه‌رج نییه‌‬ ‫ئه‌وه‌ی بۆ تاکه‌که‌س باشه‌‪ ،‬بۆ ده‌وڵه‌ت‬ ‫باش بێت‪ ،‬هه‌رواش مه‌رج نییه‌ ئه‌وه‌ی‬ ‫بۆ ده‌وڵه‌ت باشه‌ بۆ تاکه‌که‌سیش باش‬ ‫بێت‪.‬‬ ‫فران���ز نۆیمان باس���ی س���ێ مه‌رجی‬ ‫س���ه‌ره‌کی ئه‌کات که‌ ده‌بێ���ت هه‌موو‬ ‫یاس���ایه‌ک هه‌ڵگری بێت‪ :‬یاسا ده‌بێت‬ ‫به‌شێوه‌یه‌کی گشتی دابڕێژرێت‪ ،‬ده‌بێت‬ ‫دیار بێت چ ش���تێک ئه‌گرێته‌وه‌‪ ،‬نابێت‬ ‫رابردوو بگرێته‌وه‌‪ .‬یاس���ا هه‌میش���ه‌ به‌‬ ‫گش���تی دائه‌ڕێژرێت واته‌ چاو‌ی له‌سه‌ر‬ ‫گش���ته‌‪ ،‬ن���ه‌ک حاڵه‌تێک���ی تایبه‌ت‪،‬‬ ‫ب���ه‌اڵم چه‌ن���د گش���تی بێ���ت‪ ،‬ده‌بێت‬ ‫ئ���ه‌وه‌ دیاریکراوبێت که‌ چ ش���تێک به‌‬ ‫دیاریک���راوی ئه‌گرێته‌وه‌‪ .‬گش���تیبوونی‬ ‫یاس���ا تا ئه‌وکات���ه‌ مان���ای هه‌یه‌ که‌‬ ‫ده‌الله‌ت له‌ش���تێکی دیاریک���راو بکات‪.‬‬ ‫ئه‌گه‌ر ماناکه‌ دیاریکراو نه‌بێت‪ ،‬ئه‌وا ئه‌و‬ ‫یاسایه‌ هیچ پاساوێکی عه‌قڵی نییه‌‪ .‬بۆ‬ ‫نمونه‌ کاتێک له‌یاس���ای رۆژنامه‌گه‌ریدا‬ ‫هاتووه‌ که‌ رۆژنامه‌نوس س���زا ئه‌درێت‬ ‫ئه‌گ���ه‌ر ببێته‌ هۆی چاندنی رق‌و کینه‌‌و‬ ‫لێکترازان���ی پێکهاته‌کان���ی کۆم���ه‌ڵ‬ ‫(یاسای ژماره ‪ 35‬ساڵی ‪ ،2007‬ماده‌ی‬ ‫نۆیه‌م)‌ لێره‌دا هیچ دیار نییه‌ مه‌به‌ست‬ ‫له‌ڕق‌و کینه‌‌و لێکترازانی کۆمه‌ڵگا چیه‌‌و‬ ‫چ ش���تێک ئه‌گرێته‌وه‌؟ کێ‌و چ که‌سێک‬ ‫ئ���ه‌م چه‌مکانه‌ دیاری ئ���ه‌کات‌و چۆن‬ ‫ئه‌توانرێت تێگه‌یشتنی ئه‌و الیه‌نه‌ بۆ ئه‌م‬ ‫چه‌مکانه‌ به‌ دروست دابنرێت؟ ئه‌مجۆره‌‬ ‫یاسایانه‌ که‌ به‌ شکڵ گشتگیرن‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫له‌ناوه‌ڕۆکدا هیچ گشتگیرییه‌کیان تێدا‬ ‫نییه‌‪ ،‬چونکه‌ ئه‌سته‌مه‌ هه‌مان بۆچون‌و‬ ‫را بۆ ده‌ستنیش���انکردنی ئه‌و چه‌مکانه‌‬ ‫هه‌بێت‪ ،‬له‌ڕاس���تیدا ئه‌مجۆره‌ یاسایانه‌‬ ‫هیچ نین جگه‌ له‌س���ه‌پاندنی خواست‌و‬ ‫بیرکردن���ه‌وه‌ی گروپێک���ی دیاریک���راو‬ ‫به‌س���ه‌ر هه‌م���وو کۆمه‌ڵ���گادا‪ .‬ئ���ه‌وه‌‬ ‫ته‌فسیر‌و تێگه‌یش���تنی فه‌رمانڕه‌وایانه‌‬ ‫ک���ه‌ دیاری ئ���ه‌کات چه‌مکی وه‌ک رق‌و‬ ‫کینه‌‌و لێکترازانی کۆمه‌ڵگا چ ش���تێک‬ ‫ئه‌گرێته‌وه‌‪ ،‬واته‌ له‌دوا ش���یکردنه‌وه‌دا‬ ‫ئه‌م یاس���ایه‌ گش���تگیر نین‌و ته‌نها بۆ‬ ‫گروپێکی دیاریکراو داڕێژراون‪.‬‬ ‫بڕێک���ی زۆر له‌یاس���اکانی هه‌رێم لێوان‬ ‫لێ���ون له‌مجۆره‌ ده‌ربڕینان���ه‌ که‌ ته‌نها‬ ‫روانگه‌ی گروپێک���ی بچوکی حوکمڕان‬ ‫تێر ئ���ه‌کات دژی کۆی روانگه‌کانی تر‪.‬‬ ‫یاسا له‌کوردستاندا پاساوه‌ عه‌قڵیه‌کان‬ ‫له‌ده‌ستده‌دات‌و ده‌بێته‌وه‌ به‌و یاسایانه‌ی‬ ‫ته‌نها له‌به‌ر ئه‌وه‌ یاس���ان که‌ حوکمڕان‬ ‫ده‌ریک���ردون‪ .‬لێره‌وه‌ ده‌وڵه‌تی یاس���ا‬ ‫له‌هه‌رێمی کوردس���تاندا به‌شێوه‌یه‌کی‬ ‫کۆمیدی ده‌بێته‌وه‌ به‌ ده‌وڵه‌تی ملکه‌چی‬ ‫بۆ وته‌کانی فه‌رمان���ڕه‌وا به‌ده‌ر له‌وه‌ی‬ ‫ناوه‌ڕۆک‌و ماناکه‌ی چیه‌‪.‬‬

‫‪14‬‬

‫)‪ )341‬سێشه‌مم ‌ه ‪2012/9/4‬‬

‫‪birura.awene@gmail.com‬‬

‫بیروڕا‬

‫پرسیاركوژی‌‌و نائومێدی‌‬

‫ده‌ینوسێت‬

‫قه‌یرانی عه‌لمانییه‌‌ت‬

‫چ���ی بکه‌ی���ن؟ له‌ڕۆژئاوا پرۆس���ه‌یه‌کی‬ ‫ئاڵۆزی فره‌ ئاس���تی چ���االک له‌هه‌ناوی‬ ‫پۆستمۆدێرنه‌دا به‌ڕێوه‌ده‌چێت‪ .‬به کورتی‬ ‫ئه‌م پرۆس���ه‌یه بریتیه له‌خۆ به‌دوورگرتن‬ ‫له‌هه‌ڵچوونه نا عه‌قاڵنییه‌‌‌کانی عه‌قاڵنییه‌‌ت‪.‬‬ ‫بڕوابوون به‌وه‌ی که ئاین به‌س���ه‌رچووه‪،‬‬ ‫یان ئه‌زموونی ئاینی بێنرخه‪ ،‬ده‌قی ئاینی‬ ‫ب���ۆ ئێمه هیچ به‌هایه‌ک���ی نییه‌‪ ،‬کۆمه‌ڵه‬ ‫بڕوایه‌کی به‌سه‌رچوون‪.‬‬ ‫له‌ه���ه‌ردوو دونیابین���ی ئاین���ی‌و‬ ‫مۆدێرن���ه‌دا کۆمه‌ڵه ئه‌فس���انه‌یه‌کی زۆر‪،‬‬ ‫به‌رژه‌وه‌ندیخوازییه‌ک���ی زۆر‪ ،‬خیتابێک���ی‬ ‫رووپۆش���کاری زۆر‪ ،‬له‌قاڵب���دان‌و‬ ‫س���نوربه‌ندکردنێکی زۆر هه‌یه بۆ مرۆڤ‪.‬‬ ‫بۆی���ه ده‌قی ئاین���ی هاوتایه ب���ه ده‌قی‬ ‫مۆدێرنه‪ ،‬له‌میانه‌ی سود وه‌رگرتن لێی بۆ‬ ‫راڤه‌کردنی ئێستا هه‌ردوو دونیابینییه‌‌که‬ ‫وه‌ک ی���ه‌ک به‌کارده‌برێ���ت‪ .‬گه‌ڕانه‌وه‌ی‬ ‫که‌‌س���انی وه‌ک بادیو‪ ،‬ژیژاک‪ ،‬ئه‌گامبین‪،‬‬ ‫درێ���داو زۆری تر ب���ۆ به‌کاربردنی ده‌قه‬ ‫ئاینییه‌‌کان بۆ راڤه‌کردنی ئێستا‪ ،‬گه‌واهی‬ ‫ئه‌م دیده‌ی منن‪.‬‬ ‫له‌الیه‌کی ت���ره‌وه ئاین وه‌ک ئه‌زموونێک‌و‬ ‫وه‌ک کۆمه‌ڵه ده‌قێ���ک له‌میانه‌ی قه‌یرانی‬ ‫‌لمانیی���هت‌و زه‌مینه‌ی پۆس���مۆدرێندا‬ ‫‌‌‬ ‫عه‬ ‫بواری ئه‌وه‌ی بۆ ره‌خساوه که جارێکی تر‬ ‫ببێته‌وه ب���ه مه‌رجه‌عێک بۆ ره‌خنه‌کردنی‬ ‫مۆدێرن���ه‪ ،‬کار‌‌کان���ی ته‌یل���ه‌ر‌و لیڤیناس‬ ‫گه‌واهی ئه‌م دیده‌ن‪.‬‬

‫ی رووباره‌كه‌‬ ‫قافڵ ‌هی‌ تینوه‌كان‌و پاسه‌وانان ‌‬ ‫هیمداد شاهین‬

‫عه‌لمانییه‌‌ت بریتییه له‌بااڵد‌‌ه‌س���تی عه‌قڵ‬ ‫له‌به‌رامب���ه‌ر پیرۆزیدا‪ .‬ئه‌مه له‌هه‌مانکاتدا‬ ‫پێناس���ه‌ی مۆدێرنه‌یه‪ .‬بۆی���ه زیاده‌ڕۆیی‬ ‫نیی���ه‌ گ���ه‌ر بڵێین ک���ه ئه‌زم���وون یان‬ ‫پ���رۆژه‌ی مۆدێرنه‪ ،‬ئه‌زم���وون‌و پرۆژه‌ی‬ ‫پێش���تر له‌یه‌كێ���ك له‌نوس���ینه‌كانمدا‬ ‫عه‌لمانییه‌‌ته‪ .‬ب���ه‌م پێیه ده‌توانین بڵێین‬ ‫ئاماژه‌م به‌ چه‌مكی‌ پرسیاركردن دابوو‪،‬‬ ‫که پێکه‌وه‌گرێدانێک���ی چڕ هه‌یه له‌نێوان‬ ‫وا ئه‌زان���م كه‌ پێش چه‌ند مانگێك به‌ر‬ ‫عه‌قڵ‪ ،‬عه‌قاڵنییه‌‌ت‌و عه‌لمانییه‌‌ت‪.‬‬ ‫له‌ئێس���تا‪ ،‬هه‌ر له‌م س���ۆنگه‌یه‌وه‌‌و بۆ‬ ‫په‌یوه‌ندی عه‌قڵ‌و مۆدێرنه په‌یوه‌ندییه‌کی‬ ‫ی‬ ‫ی تر ‌‬ ‫ی زیاتر ره‌هه‌ند‌و ده‌الله‌ته‌كان ‌‬ ‫ئه‌وه‌ ‌‬ ‫ئاڵ���ۆزی پڕ له‌قه‌یران���ه‪ .‬له‌الیه‌کی تره‌وه‬ ‫ئه‌م چه‌مك ‌ه ده‌ربخه‌م‌و بخه‌مه‌ڕوو‪ ،‬پێم‬ ‫عه‌قڵ وه‌ک پاشخانێک‪ ،‬وه‌ک مه‌رجه‌عێک‬ ‫باش بوو ب ‌ه جیاواز‪ ،‬له‌سه‌ر ئه‌م چه‌مك ‌ه‬ ‫ب���ه‌ کۆمه‌ڵێ���ک گۆڕانکاری���دا رۆش���توه‬ ‫بنوس���م‪ ،‬ئه‌ویش بۆ زیاتر فه‌همكردن‌و‬ ‫ک���ه چه‌ندین ش���ێواز‌و مان���ای جیاوازی‬ ‫ی بۆچوونه‌كانم‬ ‫ی روونكردن���ه‌وه‌ ‌‬ ‫مه‌یل��� ‌‬ ‫بڵێین‬ ‫وه‌رگرتووه‪ .‬ب���ه جۆرێک ده‌توانین‬ ‫له‌س���ه‌ر ئ���ه‌م چه‌مك���ه‌ فره‌مانا‪-‬ی���ه‌‪،‬‬ ‫‌وه‬ ‫ه‬ ‫پێک‬ ‫که عه‌قڵ‌و عه‌قاڵنییه‌‌ت له‌کاتێکدا‬ ‫ی من له‌سه‌ر ئه‌م بابه‌ت ‌ه‬ ‫ی تایبه‌ت ‌‬ ‫نوسین ‌‬ ‫‌ک‬ ‫ه‬ ‫‌ی‬ ‫ه‬ ‫ل‬ ‫‌مانکاتدا‬ ‫په‌یوه‌س���تن‪ ،‬به‌اڵم له‌هه‬ ‫ی‬ ‫ب ‌ه گرنگ ئه‌زان���م‌و ئه‌ویش بۆ ئه‌وه‌ ‌‬ ‫مرۆڤ‪،‬‬ ‫‌توانای‬ ‫ه‬ ‫جودان‪ .‬عه‌قڵ بریتییه ل‬ ‫ی‬ ‫جۆرێ���ك له‌دید‌و روانین بهێنمه‌ دونیا ‌‬ ‫‌ک‬ ‫ه‬ ‫و‬ ‫مرۆڤ‬ ‫‌یش���تن‪.‬‬ ‫وه‌ک خۆی‪ ،‬بۆ تێگه‬ ‫مه‌عریفه‌وه‌ تا ئه‌ندازه‌یه‌ك جیاوازتر له‌و‬ ‫‌کان‬ ‫ه‬ ‫‌کی‬ ‫ه‬ ‫‌ر‬ ‫ه‬ ‫د‬ ‫‌هێ���زه‬ ‫ه‬ ‫خ���ۆی به داب���ڕان ل‬ ‫ی‬ ‫دید‌و روانینانه‌ی‌ كه‌ پێش���تر دۆستان ‌‬ ‫ک���ه له‌هه‌وڵی س���نوردارکردن‌و تۆقاندن‌و‬ ‫ی مه‌عریفی���م‬ ‫رۆش���نفكر‌و هه‌واداران��� ‌‬ ‫په‌کخس���تنی عه‌قڵیدا‪ .‬ئه‌مه خواسته‌که‌ی‬ ‫ی ئ���ه‌م بابه‌ت ‌ه خس���تویانه‌ت ‌ه‬ ‫ده‌ربار‌ه ‌‬ ‫کانت���ه‪ .‬ره‌نگه ته‌نها ئام���اژه به دێڕێکی‬ ‫روو‪.‬‬ ‫وه‌ک‪ :‬بوێره بیرکه‌ره‌وه‪ ،‬س���وپێره ئودا‪،‬‬ ‫ئاش���نایه‌تی‌ م���ن له‌گه‌ڵ "س�ل�اویۆ‬ ‫به‌‌س بێ���ت بۆئ���ه‌وه‌ی رواڵه‌ته‌کانی ئه‌م‬ ‫ژیژیك" له‌ڕێگای‌ ب���رای‌ روناكبیر كاك‬ ‫دیارده‌یه‌م���ان ب���ۆ روون بکاته‌وه‪ .‬ئه‌گه‌ر‬ ‫هێم���ن قه‌ره‌داغی‪-‬ی���ه‌و‌ه ب���وو‪ ،‬وات���ا‬ ‫عه‌ق���ڵ‌و عه‌لمانییه‌‌ت هاوت���ا‌و هاومانابن‬ ‫ی گه‌ڕام‬ ‫ی ئاش���نا ك���ردم‌و ئید ‌‬ ‫ئه‌و پێ ‌‬ ‫له‌زۆر ئاس���تدا‪ ،‬ئه‌وا ره‌خنه له‌عه‌قڵ زوو‬ ‫ب���ۆ قوڵبوون���ه‌و‌ه له‌بۆچوونه‌كان���ی‌‪،‬‬ ‫ده‌ستیپێکرد‪ ،‬به‌اڵم ر‌‌ه‌خنه له‌عه‌لمانیه‌‌ت‬ ‫ی من ب ‌ه‬ ‫هه‌ر له‌س���ه‌ره‌تاو‌ه ئاش���نایه‌ت ‌‬ ‫هێشتا له‌سه‌ره‌تایدایه‪ .‬بۆ نموونه کاره‌کانی‬ ‫ی ئه‌م پیاو‌ه ئاس���ان‬ ‫فیكر‌و فه‌لس���ه‌فه‌ ‌‬ ‫ئه‌دۆرنۆ‌و دۆرکهایم���ه‌ر‪ ،‬کاره‌کانی فۆکۆ‪،‬‬ ‫نه‌ب���وو‪ ،‬چونك��� ‌ه پیاوێك ‌ه ب ‌ه ئاس���ان‬ ‫کاره‌کان���ی زۆرێک له‌پۆس���تمۆدێرنه‌کان‪،‬‬ ‫خ���ۆی‌ ب ‌ه ده‌س���ته‌و‌ه ن���ادات‪ ،‬چونك ‌ه‬ ‫کارکردنه له‌سه‌ر ره‌خنه‌ی قوڵی کارکردنی‬ ‫خاوه‌نی‌ عه‌قڵێكی‌ س���ه‌یره‌‌و له‌چه‌ندین‬ ‫عه‌ق���ڵ‪ ،‬ی���ان به‌کاربردنی عه‌ق���ڵ له‌نێو‬ ‫ی‬ ‫ی مه‌عریفیی���ه‌و‌ه ئیلهام ‌‬ ‫س���ه‌رچاوه‌ ‌‬ ‫ئه‌‌زموونی پرۆسه‌ی مۆدێرنه‌دا‪.‬‬ ‫مه‌عریفی‌ وه‌رئه‌گرێت‪.‬‬ ‫لێ���ره‌دا پێویس���ته ئێس���تێک بکه‌ی���ن‪.‬‬ ‫ناس���ینه‌ك ‌ه هه‌ر به‌م ش���ێوه‌یه‌ بوو‬ ‫گه‌ر له‌مێ���ژووی بی���ری عه‌لمانییه‌‌ت الی‬ ‫كه‌ س���ه‌ره‌تا خوێندنه‌و‌هی‌ كۆمه‌ڵێك‬ ‫عه‌قاڵنییه‌‌کان بنواڕین ده‌بینی مێژوویه‌کی‬ ‫وتار‌و دواتر یه‌ك دوانێك له‌كتێبه‌كانی‌‌و‬ ‫ئاینییه‌‪ .‬مه‌به‌ستمان له‌مێژووی ئاینی چیه؟‬ ‫ب ‌ه تایبه‌ت��� ‌ه كتێبی‌"خ���وش امدی‌ ب ‌ه‬ ‫یه‌کێک له‌و هۆکاران���ه‌ی که‌ وه‌هایکردوه‬ ‫ی‬ ‫بیاب���ان واقع ‪ -‬به‌خێر بێیت بۆ بیابان ‌‬ ‫له‌عه‌لمانیی���ه‌‌ت بیرلێنه‌کراوه‌بێ���ت له‌نێو‬ ‫پرۆس���ه‌ی مۆدێرن���ه‌دا‪ ،‬بیرلێنه‌کراوه به‬ ‫ی ئه‌م رۆژگار‌ه هه‌ر‬ ‫واقیع"‪ ،‬له‌گه‌ڵ ئه‌وه‌ ‌‬ ‫ئه‌ندازه‌ی ئای���ن‪ ،‬ئه‌وه‌یه که عه‌لمانییه‌‌ت‬ ‫بێچوه‌ خوێنده‌وارێك بیه‌وێت له‌س���ه‌ر‬ ‫هه‌میش���ه وه‌ک په‌رچه‌کردارێک بینراوه‪.‬‬ ‫ی وێنه‌یه‌كی‌ ئه‌م‬ ‫واڵی‌ فه‌یس���بووكه‌كه‌ ‌‬ ‫مه‌به‌س���تمان له‌په‌رچه‌ک���ردار ئه‌وه‌یه که‬ ‫ی‬ ‫پیاوه‌ دائه‌به‌زێنێ���ت‌و پێیوای ‌ه كارێك ‌‬ ‫کاتێک پرۆس���ه‌ی مۆدێرنه ه���ه‌وڵ بووه‬ ‫ی ك���ردووه‌‪ ،‬یان‬ ‫زۆر ده‌گم��� ‌هن‌و نایاب ‌‬ ‫بۆ دابڕان له‌ئای���ن ئه‌وا عه‌لمانییه‌‌ت وه‌ک‬ ‫نوس���ینه‌كانی‌ ئه‌م پیاوه‌ وه‌رده‌گێڕێت‬ ‫ئه‌ڵته‌رناتیڤێکی ئای���ن نه‌که‌وتووه‌ته ژێر‬ ‫ی‬ ‫ێ ئ���اگا له‌وه‌ ‌‬ ‫ی ك���وردی‌‌و ب ‌‬ ‫ب���ۆ زمان ‌‬ ‫ی ئ���ه‌م پیاوه‌ بۆ‬ ‫ی فیكر ‌‬ ‫ورده‌کاری ره‌خن���ه‌ی عه‌قڵییه‌وه‪ ،‬به‌ڵکو دونیای کوردی دونیایه‌که که تایبه‌‌تمه‌ندی گواس���تنه‌وه‌ ‌‬ ‫ی ئاس���ان‬ ‫هه‌میشه وه‌ک ئاماده‌باشێکی بیرلێنه‌کراوه خ���ۆی هه‌ی���ه‪ ،‬ب���ه‌اڵم تایبه‌تمه‌ندیه‌که‌ی نه‌و‌هی‌ ئێس���تا هێند‌ه كارێك ‌‬ ‫پێش���نیارکراوه‪ .‬له‌ب���ه‌ر ئ���ه‌م ه���ۆکاره به‌ش���ێک نیی���ه‌ له‌تێگه‌یش���تنی ی���ان نیی���ه‌‌و پڕ‌ه ل���ه‌دژواری‌ قورس قورس‪،‬‬ ‫عه‌لمانیی���ه‌‌ت‪ ،‬له‌کاتێکدا له‌الیه‌ن زۆربه‌ی بونیادنانی هیچ دونیابینییه‌‌ک‪ ،‬چ ئاینی‌و یان له‌وس���ه‌ره‌و‌ه دێت‌و به‌ پێنج سه‌د‬ ‫بیریاران���ی مۆدێرن���ه‌وه پێش���نیارکراوه‪ ،‬چ عه‌لمان���ی‪ .‬هه‌ردوو پرۆس���ه‌ی دیدی وش��� ‌ه پێمان ئه‌ڵێت ژیژیك كاریگه‌ر‌ه‬ ‫ی‬ ‫له‌هه‌مانکاتدا الی زۆربه‌یان به‌بێ تێڕامان‌و ئاینی‌و دیدی عه‌لمانی هاورده‌ی ده‌ره‌کین به‌ هیگڵ‌و سه‌رس���ه‌ختترین الیه‌نگران ‌‬ ‫ی‬ ‫ێ ئاگا له‌وه‌ ‌‬ ‫ی هیگڵه‌! ب ‌‬ ‫لێکدانه‌وه‌و پرسیارکردن ماوه‌ته‌وه‪ .‬که‌واته له‌نێو پرۆس���ه‌یه‌كی الساییکاری سه‌قه‌تی فیكر‌و ئه‌ندێشه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی فیكر ‌‬ ‫عه‌لمانییه‌‌ت پێشنیارێکی بیرلێنه‌کراوه‌یه‪ ،‬بێڕامان���دا ده‌گوزه‌رێ���ت‪ .‬کاتێک دیدێک ئه‌بێت بزانێت هی���گڵ له‌كوێ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ئاگادار ‌‬ ‫ێ ئ���ه‌و‌ه ‌‬ ‫له‌به‌ر بااڵده‌س���تی‌و دڵڕه‌قی ده‌س���ه‌اڵتی هاورده‌یه‌ک���ی ده‌ره‌کییه‪ ،‬ئه‌وا به‌گش���تی ژیژی���ك دایه‌‪ ،‬به‌ب ‌‬ ‫ئاینی‪.‬‬ ‫ی‬ ‫دوو ج���ۆره‪ :‬ئیپس���تمۆلۆژی‌و ناوه‌رۆک‪ .‬ئه‌و وه‌هم��� ‌ه بێت تێیكه‌وت���ووه‌ ناو ‌‬ ‫عه‌ق���ڵ له‌ئه‌زموونی مۆدێرن���ه‌دا له‌دۆخه دیاره ده‌بێ���ت لێره‌دا جی���اکاری بکرێت‬ ‫فه‌لس���ه‌فیه‌که‌ی ده‌رهێن���راو له‌نێ���و له‌نێوان ئ���ه‌م دوو ش���ێوازه له‌هاوردندا‪.‬‬ ‫پرۆسه‌ی س���ه‌رمایه‌داریدا ره‌هه‌ند‌و مانای له‌ب���ه‌ر ئاڵۆزی ئه‌‌م دیدان���ه‌و نوێبوونیان‬ ‫جودات���ری پێبه‌خش���را‪ .‬ده‌توانین بڵێین هه‌وڵ ئه‌ده‌ی���ن س���تونی داهاتوویان بۆ‬ ‫عه‌ق���ڵ له‌فه‌لس���ه‌فه‌وه گوێزرای���ه‌وه بۆ ته‌رخان بکه‌ین‪.‬‬ ‫ئاب���وری‪ .‬له‌هه‌ناوی پرۆس���ه‌ی ئابوریدا ئه‌وه‌ی پێویس���ته ئام���اژ‌‌ی پێبکه‌ین که‬ ‫عه‌قاڵنییه‌‌ت یانی هه‌وڵدان به زۆرترکردنی قه‌یران���ی عه‌لمانییه‌‌ت‪ ،‬جارێکی تر دیدی‬ ‫ده‌س���تکه‌وته‌کانی خود‪ .‬به‌م پێیه مرۆڤی ئاینی هێناوه‌ته نێو خیتابی گش���تییه‌وه‪،‬‬ ‫حه‌سه‌ن بارام‬ ‫عه‌قاڵن���ی مرۆڤێک���ی تاک���ه‪ ،‬داب���ڕاوه‪ ،‬ئه‌مه‌ش‌ له‌زۆر رووه‌وه بوه‌ته هۆی قه‌یران‬ ‫له‌هه‌ڵپ���ه‌ی س���ه‌رکه‌وتن‌و زیادکردن���ی بۆ دیدی ئاینی‪ .‬دیاره گومان له‌وه‌دا نییه‌‬ ‫ی‬ ‫د‌ه‌س���تکه‌وته‌کانیایه‌تی به‌ب���ێ پش���وو‪ .‬که س���ه‌رتاپا ئه‌زموونی عه‌لمانی بێکه‌ڵک ك���ورد له‌س���ه‌ر خ���اك‌و نیش���تمان ‌‬ ‫ی خ���اوه‌ن گه‌وره‌ترین ش���ۆڕش‌و‬ ‫ده‌رئه‌نج���ام مه‌رگ���ی کۆمه‌ڵ���گا‪ ،‬مه‌رگی نییه‌‪ ،‬له‌هه‌مانکاتدا عه‌لمانییه‌‌ت کۆمه‌ڵێک خۆ ‌‬ ‫په‌یوه‌ندی‪ ،‬مه‌رگی مانا‪ ،‬مه‌رگی زۆر شتی گۆڕانکاری به‌س���ه‌ر شێوازی ژیان‌و ژیاردا قوربان���ی‌‌و به‌رگرییه‌كی‌ هێجگار زۆره‌‪،‬‬ ‫ی خۆی���دا‬ ‫هێناوه که بوه‌ته به‌ش���ێکی لێکدانه‌بڕاوی له‌به‌رانبه‌ریش���دا له‌مێ���ژوو ‌‬ ‫لێده‌که‌وێته‌وه‪.‬‬ ‫ئه‌گ���ه‌ر ئه‌‌زموون���ی ده‌س���ه‌اڵتی عه‌قڵی ئه‌زموونی ژیانکردن‪ .‬لێره‌دا ده‌توانین قسه‌ خ���اوه‌ن كه‌مترین ئه‌زمونی‌ حوكمڕانی‌‌و‬ ‫ی‬ ‫له‌هه‌م���وو ده‌رکه‌وته‌کانی���دا ئه‌زموونێکی له‌سه‌ر دیارده‌یه‌ک بکه‌ین ئه‌ویش دیارده‌ی ده‌وڵه‌تدارییه‌‪ ،‬جگه‌ له‌م چه‌ند ساڵ ‌ه ‌‬ ‫ی كوردس���تان‪ ،‬له‌ته‌ك‬ ‫ی باش���ور ‌‬ ‫تراژیدی���ه‪ ،‬ئه‌وا چاره‌س���ه‌ر چیه؟ دیاره هاوتابوون���ی ئای���ن‌و عه‌لمانییه‌‌ته‪ ،‬له‌بری دوای ‌‬ ‫هه‌تا ئێس���تا ئ���ه‌وه‌ی ئێمه باس���مانکرد ئه‌و باوه‌ڕه مۆدێرنه‌ی که گوایه کۆمه‌ڵگا ئه‌مه‌شدا كورد له‌مێژووی‌ خۆیدا خاوه‌ن‬ ‫ی خراپ‌و ناته‌ندروس���ته‌‪،‬‬ ‫زیاتر دیارده‌یه‌کی رۆژئاواییه‪ .‬له‌ڕۆژهه‌اڵت ب���ه قۆناغ���دا ده‌ڕوات‌و قۆناغێک بااڵتره دیارده‌یه‌ك��� ‌‬ ‫ی براكوژییه‌‪،‬‬ ‫ی ش���ه‌ڕ ‌‬ ‫ئه‌زموونه‌ک���ه قه‌یراناویت���ر‌و تراژیدیاتره‪ .‬له‌قۆناغێکی ت���ر‪ .‬ده‌رئه‌نجامی ئه‌مه ئاین ئه‌وی���ش ئه‌زمون ‌‬ ‫ی‬ ‫‌قاڵنیی���هت‌و عه‌لمانییه‌‌تی ناچارده‌بێت ب���ه خۆیدا بچێته‌وه‪ ،‬هه‌وڵی پێموای��� ‌ه ت���ا ئه‌ندازه‌یه‌ك باش���ور ‌‬ ‫‌‌‬ ‫ئه‌زموون���ی عه‬ ‫ی تێپه‌ڕاندووه‌‪،‬‬ ‫رۆژئاوا هه‌تا س���ه‌ر ئێسقان ئه‌زموونێکی بونیادنان���ی دیدی دونیایی‌و کۆمه‌اڵیه‌تی‌و كوردستان ئه‌م قۆناغه‌ ‌‬ ‫ی هه‌ندێك‬ ‫ی زیانه‌كانی‌‌و مانه‌و‌ه ‌‬ ‫ئاینی سه‌قه‌ته‪ .‬ترس���ناکترین ئه‌‌زموونی سیاس���ی‌و ئابوری خۆی بدات‪ ،‬که له‌زۆر سه‌ره‌ڕا ‌‬ ‫ێ هه‌نووكه‌ش‬ ‫ئاینی ئه‌وه‌یه کاتێک دیدێکی نائاینی له‌نێو رووه‌وه مایه‌ی قه‌یرانه بۆی‪ .‬ئه‌م پرۆسه‌ی له‌ئاس���ه‌واره‌كانی‌‪ ،‬وه‌ل��� ‌‬ ‫چوارچێوه‌یه‌ک���ی ئیپس���تمۆلۆژی ئاینیدا هاوتابوون���ه‌ی ئای���ن‌و مۆدێرنه له‌هه‌ناوی قسه‌ له‌س���ه‌ر رۆژئاوای‌ كوردستانه‌ ك ‌ه‬ ‫ی س���وریا هه‌اڵیساوه‌و‬ ‫ی گه‌الن ‌‬ ‫ده‌گوزه‌رێت‪ .‬مه‌به‌ستمان له‌مه ئه‌وه‌یه که پۆس���تمۆدێرنه‌دا رووئ���ه‌‌دات که جودایه شۆڕش��� ‌‬ ‫ئه‌زموون���ی عه‌لمانییه‌‌تی رۆژئاوایی‪ ،‬وه‌ک ‌له‌هه‌ردووکیان‪.‬‬ ‫ی واڵت جوامێران ‌ه‬ ‫كوردیش له‌و به‌ش��� ‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫ئه‌زموونێک���ی الس���اییکاری‪ ،‬پڕ له‌ده‌ردو ئێمه‌ی کورد نه پرۆسه‌یه‌کی ئاینی چڕی هاتونه‌ت��� ‌ه س���ه‌ر هێ���ڵ‌و راپه‌ڕین��� ‌‬ ‫نه‌‌خۆشی له‌نێو چوارچێوه‌یه‌کی مه‌عریفی مه‌عریفی تایبه‌تمه‌ندمان هه‌یه‪ ،‬نه پرۆسه‌ی خۆیان له‌كوردس���تان ده‌ستپێكردووه‌‪،‬‬ ‫ی‬ ‫ئاینیدا ده‌گوزه‌رێت‪ .‬به‌م پێیه قسه‌کردن ئه‌زموونێک���ی مۆدێرن���ه‌ی عه‌قاڵنیم���ان سه‌ره‌ڕای‌ كۆسپه‌كان‌و پیالن‌و گوتار ‌‬ ‫ی ناوه‌وه‌ی‌ س���وریاو‬ ‫ی نه‌یاران��� ‌‬ ‫له‌عه‌قاڵنییه‌‌ت یان عه‌لمانییه‌‌ت له‌ده‌ره‌وه‌ی هه‌ی���ه‪ ،‬مه‌حاڵ���ه بتوانین پرۆس���ه‌یه‌کی تون���د ‌‬ ‫رۆژئ���اوا‪ ،‬هیچ نییه‌ جگ���ه له‌ده‌رکه‌وتنی پۆس���تمۆدرێنی س���ودمه‌ندمان هه‌بێ���ت هه‌ندێك له‌هێ���ز‌ه ئیقلیمیی���ه‌كان‪ ،‬تا‬ ‫ئاین له‌به‌رگێکی تردا‪ .‬دونیای کوردی تا ئه‌گه‌ر به‌ ش���ێوازی جاران بیربکه‌ینه‌وه‪ .‬ئه‌م چركه‌سات ‌ه ماجه‌رای‌ رووداوه‌كان‌و‬ ‫ی ك���وردان‌و هه‌نگاوه‌كانیان‬ ‫ئێسقان له‌م تراژیدیایه گالوه‪ .‬عه‌قڵی به‌ناو ه���ه‌ردوو هه‌وادارانی ئای���ن‌و عه‌لمانییه‌‌ت راپه‌ڕین��� ‌‬ ‫عه‌لمانی ک���وردی عه‌قڵێکی پیرۆزکراوی‪ ،‬له‌پرۆسه‌یه‌کی روکه‌شگه‌رایی ساویلکه‌دا تاڕاده‌یه‌ك به‌باشی‌ به‌ڕێوه‌ ده‌چێت‪.‬‬ ‫داخراوی‪ ،‬پێچراو له‌سۆزی‪ ،‬الساییکاری‪ ،‬تێ���وه‌گالون‪ ،‬که رواڵه‌تی���ان لێگۆڕاوه به به‌اڵم ئ���ه‌وه‌ی‌ هه‌ندێكج���ار نیگه‌رانی‌‌و‬ ‫ناوه‌رۆک‪.‬‬ ‫بێتوانایه له‌ڕامان‌و پرسیارکردن‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ی الی‌ كورد له‌هه‌موو پارچه‌كان ‌‬ ‫ده‌ڕدۆنگ ‌‬

‫عه‌قڵی به‌ناو عه‌لمانی‬ ‫کوردی عه‌قڵێکی‬ ‫پیرۆزکراوی‪،‬‬ ‫داخراوی‪ ،‬پێچراو‬ ‫له‌سۆزی‪ ،‬الساییکاری‪،‬‬ ‫بێتوانایه له‌ڕامان‌و‬ ‫پرسیارکردن‬

‫ی‬ ‫لێناو‌ه مه‌عریفه‌‪ ،‬به‌بێ‌ ئه‌وه‌ی‌ ئاگادار ‌‬ ‫ی‬ ‫ی نوسینه‌وه‌ ‌‬ ‫ئه‌و‌ه بێت كه‌ س���ه‌رقاڵ ‌‬ ‫ی‬ ‫چ ماڵوێرانی‌‌و نه‌فامییه‌كه‌ بۆ داهاتو ‌‬ ‫خ���ۆی‌‪ ،‬من دڵم ته‌نگه‌ ب���ۆ ئه‌م دۆخ ‌ه‬ ‫ی ك ‌ه س���واو‌ه‬ ‫ناله‌ب���اره‌‪ ،‬بۆ ئه‌م دۆخه‌ ‌‬ ‫ب ‌ه قسه‌كردن له‌سه‌ر ئه‌م فه‌یله‌سوفه‌‌و‬ ‫ی ئه‌وان ‌هی‌ قس��� ‌ه له‌سه‌ر‬ ‫ی زۆرینه‌ ‌‬ ‫كه‌چ ‌‬ ‫ئه‌م پیاوه‌ ده‌ك���ه‌ن‪ ،‬حه‌رفێك له‌فیكر‌و‬ ‫ی نین‌و‬ ‫ی ئ���ه‌م پیاو‌ه حاڵ��� ‌‬ ‫ئه‌ندێش���ه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫نایزانن‪ ،‬به‌هه‌ر حاڵ ئه‌مه‌ ماجه‌رایه‌ك ‌‬ ‫ی تردا‪ ،‬وردتر‬ ‫تره‌‌و ده‌كرێت له‌ده‌رفه‌تێك ‌‬ ‫له‌سه‌ری‌ بووه‌ستم‪.‬‬ ‫زۆر ب���ه‌ كورت���ی‌ ده‌مه‌وێت بڵێم ئه‌م‬ ‫ی‬ ‫پیاو‌ه پڕ پرسیارترین فه‌یله‌سوفه‌كان ‌‬ ‫ی‬ ‫ی سوقراته‌وه‌‪ ،‬هه‌مانه‌كه‌ ‌‬ ‫دونیایه‌ له‌دوا ‌‬ ‫لێوانلێو‌و سه‌رڕێژه‌ له‌پرسیاری‌ گه‌وره‌‌و‬ ‫ی‬ ‫بچ���وك‪ ،‬پیاوێ���ك پێیوای��� ‌ه له‌ڕێگا ‌‬ ‫پرس���یاره‌ گه‌وره‌كانمانه‌و‌ه سیسته‌م ‌ه‬ ‫ی كاپیتاڵیسم خاپور‬ ‫ی دونیا ‌‬ ‫گه‌وره‌كان ‌‬ ‫ده‌كه‌ی���ن‌و وه‌كو كه‌ش���تیه‌كی‌ زه‌به‌الح‬ ‫تێكیده‌ش���كێنین‪ ،‬پیاوێ���ك پێیوای��� ‌ه‬ ‫ی‬ ‫ی كردنه‌وه‌ ‌‬ ‫پرس���یاركردن تاك ‌ه كلیل ‌‬ ‫ی‬ ‫ك���ۆدی‌ ناكۆكیه‌كان���ی‌ كاپیتالیس���م ‌‬ ‫ی ئه‌و‌و له‌هه‌موو‬ ‫پاش تازه‌گه‌رییه‌‪ ،‬له‌ال ‌‬ ‫دۆخێكدا پرس���یاركردن هاوش���ان ب ‌ه‬ ‫بچوك���ی‌‌و گه‌وره‌یی‌ خ���ۆی‌‪ ،‬ئه‌توانێت‬ ‫ی‬ ‫ببێت ‌ه كه‌ره‌سته‌یه‌كی‌ به‌كار بۆ هێزێك ‌‬ ‫ی وه‌ك���و "كۆمۆنیزم"‌و هه‌روه‌ها‬ ‫گه‌ور‌ه ‌‬ ‫پێیوای ‌ه كه‌ كۆمۆنیزمیش ده‌توانێت ببێت ‌ه‬ ‫ی‬ ‫كه‌ره‌س���ته‌یه‌كی‌ باش بۆ ره‌خنه‌كردن ‌‬ ‫ی كاپیتالیزم‪ ،‬به‌پله‌ی‌ یه‌كه‌م‬ ‫سیسته‌م ‌‬ ‫كۆمۆنی���زم كه‌ره‌س���ه‌ت ‌هی‌ ره‌خنه‌ی��� ‌ه‬ ‫ل���ه‌الی‌ ژیژیك‌و ئ���ه‌م ده‌س���ته‌واژه‌ی ‌ه‬ ‫ی‬ ‫حاش���ا هه‌ڵنه‌گ���ره‌‪ ،‬ره‌خنه‌كردن��� ‌‬ ‫سیسته‌می‌ كه‌پیتالیسم به‌‌و كۆمۆنیزم‌و‬ ‫ی‬ ‫ی ژیژیك ده‌توانێ���ت ئیراده‌یه‌ك ‌‬ ‫ل���ه‌ال ‌‬ ‫كاریگه‌ر‌و مه‌زن به‌رجه‌س���ت ‌ه بكات بۆ‬ ‫ی كاپیتالیس���م‪،‬‬ ‫ی سیس���ته‌م ‌‬ ‫له‌ناوبردن ‌‬ ‫ی‬ ‫هه‌م���وو پرس���یارێك له‌سیس���ته‌م ‌‬ ‫كاپیتالیس���م‌و هه‌م���وو ره‌خنه‌ی���ه‌ك‬ ‫ی كاپیتالیسم له‌الی‌ ژیژیك‬ ‫له‌سیسته‌م ‌‬ ‫ی‬ ‫ی تایبه‌تی‌‌و ت���ه‌واوی‌ خۆ ‌‬ ‫ش���ه‌رعه‌یت ‌‬ ‫هه‌ی���ه‌‪ ،‬هه‌ر له‌ب���ه‌ر ئه‌مه‌ش��� ‌ه ژیژیك‬ ‫ده‌یه‌وێت هه‌مووم���ان بكات ‌ه ره‌خنه‌گر‌و‬ ‫پرسیاركه‌ر‪ ،‬له‌ڕاستیدا شه‌یدایی‌ ژیژیك‬ ‫ی ئه‌و نرخ ‌ه‬ ‫بۆ پرسیاركردن نیشانه‌یه‌ك ‌‬ ‫گه‌وره‌‌و س���یمبولیه‌ی ‌ه كه‌ پرسیاركردن‬ ‫ی‬ ‫به‌م پیاوه‌ی‌ به‌خش���یوه‌‪ ،‬به‌اڵم ئه‌وه‌ ‌‬ ‫ی منه‌‪ ،‬ئه‌وه‌ی ‌ه كه‌ ئاخۆ چ‬ ‫ی رامان ‌‬ ‫جێگا ‌‬ ‫ی‬ ‫تێكه‌ڵه‌یه‌ك له‌هۆشمه‌ندی‌‌و مه‌دهۆش ‌‬ ‫ئێمه‌دا بۆ پرسیاركردن بوونی‌ هه‌یه‌؟‬ ‫ی من له‌گه‌ڵ ژیژیكدا‬ ‫كێش���ه‌‌و جیاواز ‌‬

‫ی‬ ‫هه‌ر لێ���ره‌و‌ه ده‌س���تپێده‌كات‪ ،‬ئه‌وه‌ ‌‬ ‫ی نوێ‌‪-‬‬ ‫ی (ره‌خنه‌ ‌‬ ‫ی پێیه‌ت ‌‬ ‫ژیژیك بڕوا ‌‬ ‫ی‬ ‫پرس���یاركردنی‌ نوێ‌) یه‌‪ ،‬به‌اڵم ئه‌وه‌ ‌‬ ‫ی نوێ‌) یه‌‪.‬‬ ‫ی (مرۆڤ ‌‬ ‫من بڕوام پێیه‌ت ‌‬ ‫ێ ئێم���ه‌ ناتوانین‬ ‫ێ مرۆڤی‌ ن���و ‌‬ ‫ب��� ‌‬ ‫ێ‬ ‫ێ بكه‌ین‪ ،‬ره‌خن ‌هی‌ نو ‌‬ ‫پرس���یاری‌ نو ‌‬ ‫بگرین‪ ،‬هه‌روه‌كو چۆن بڕواشم به‌و‌ه هه‌ی ‌ه‬ ‫ی نوێ‌ ناتوانین سیسته‌می‬ ‫ێ پرسیار ‌‬ ‫ب‌‬ ‫كۆن بڕوخێنین‪ ،‬له‌گه‌ڵ ئه‌مه‌ش���دا هیچ‬ ‫ی‬ ‫كات مرۆڤی‌ كۆن ناتوانێت پرس���یار ‌‬ ‫ێ بكات‪ ،‬به‌اڵم پێچه‌وانه‌ك ‌هی‌ بریتی ‌ه‬ ‫نو ‌‬ ‫ێ ئه‌توانێت پرس���یار‌ه‬ ‫ل���ه‌‪ :‬مرۆڤی‌ نو ‌‬ ‫ی‬ ‫كۆنه‌كان دووب���ار‌ه بكاته‌وه‌‪ ،‬نموونه‌ ‌‬ ‫ی كورد‪ ،‬ب ‌ه‬ ‫ئه‌م مرۆڤ��� ‌ه نوێ‌‪-‬یه‌‪ ،‬مرۆڤ ‌‬ ‫مانایه‌ك���ی‌ دی‌ ده‌مه‌وێت ئ���ه‌و‌ه بڵێم‪:‬‬ ‫ی كورد یان مرۆڤێكی‌ كۆن‌و كێوی‌‪-‬‬ ‫تاك ‌‬ ‫ی‬ ‫ی نوێ‌‪-‬ی���ه‌‌و خاوه‌ن ‌‬ ‫ی���ه‌‪ ،‬یان مرۆڤێك ‌‬ ‫رۆحێكی‌ كۆنه‌‪.‬‬

‫ی كورد‬ ‫مرۆڤ ‌‬ ‫نه‌یهێشتوو‌ه پرسیار‬ ‫ی‬ ‫وه‌ك قودره‌ت ‌‬ ‫مرۆڤ به‌سه‌ر‬ ‫ماناكانی‌ ژیانه‌و‌ه‬ ‫ره‌قیب‌و چاودێر‬ ‫ی‬ ‫بێت‪ ،‬ئه‌وه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫له‌م ناوچه‌یه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫رۆژهه‌اڵت ‌‬ ‫ناوه‌ڕاستدا‬ ‫ده‌گوزه‌رێت‪ ،‬لێدان ‌ه‬ ‫له‌پرسیار‬ ‫ی‬ ‫بۆیه‌ له‌دونیای‌ رۆش���نبیری‌‌و سیاس ‌‬ ‫ی‬ ‫ئێمه‌ ئه‌و‌هی‌ بوونی‌ نه‌بێت پرس���یار ‌‬ ‫"نوێ‌"ی���ه‌‪ ،‬له‌گه‌ڵ رێز‌و حورمه‌تی‌ زۆرم‬ ‫ی‬ ‫بۆ قه‌ڵه‌مه‌ جدییه‌كان‪ ،‬به‌اڵم به‌ گشت ‌‬

‫ی پرسیاركردنی‌"نوێ‌" له‌ناو كایه‌ی‬ ‫رۆح ‌‬ ‫ی ئێم���ه‌ش دا لرخه‌ی‌ دێت‪،‬‬ ‫رۆش���نبیر ‌‬ ‫هانكه‌هانكیه‌تی‌‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ی پرس���یاركردن ‌‬ ‫له‌بنه‌ڕه‌ت���دا نهێن ‌‬ ‫ی‬ ‫"ن���وێ‌" واده‌كات كولتورێك��� ‌‬ ‫ی مرۆڤدا‬ ‫ی "نوێ‌" له‌نوێبوون ‌‬ ‫ده‌وڵه‌مه‌ند ‌‬ ‫ی من‬ ‫ی هه‌بێت‪ ،‬بۆیه‌ به‌ نه‌زه‌ر ‌‬ ‫پێشینه‌ ‌‬ ‫ی پرسیار‬ ‫بیركردنه‌وه‌ له‌گۆڕینی‌ میتۆد ‌‬ ‫ی پرسیاركردن‪،‬‬ ‫ی كرد‌ه ‌‬ ‫گرنگتر‌ه له‌خود ‌‬ ‫ژیژیك ب���اس له‌كۆمه‌ڵگای���ه‌ك ده‌كات‬ ‫ی نوێ‌‪-‬ی���ه‌‪ ،‬ب���اس‬ ‫ی مرۆڤ��� ‌‬ ‫خاوه‌ن��� ‌‬ ‫له‌كۆمه‌ڵگایه‌ك ده‌كات كه‌ ده‌توانێت ب ‌ه‬ ‫ی كۆمۆنیزم بێنێت‌و‬ ‫ئاره‌زوو سیس���ته‌م ‌‬ ‫ی‬ ‫ب ‌ه ئ���اره‌زووش الیبات‪ ،‬به‌اڵم كولتور ‌‬ ‫ی ئێم ‌ه‬ ‫فیك���ری‌‌و سیاس���ی‌‌و كۆمه‌اڵیه‌ت ‌‬ ‫ت���ه‌واو پێچه‌وان���ه‌ی‌ ئه‌م زمان ‌ه قس��� ‌ه‬ ‫ی‬ ‫ده‌كات‪ ،‬لێ���ره‌دا ش���تێك ئاماده‌ی��� ‌‬ ‫هه‌ی��� ‌ه ن���اوی‌ پرس���یاركردنه‌‪ ،‬ب���ه‌اڵم‬ ‫ێ ئاگاداربوون له‌"پرس���یاركردن"‪،‬‬ ‫به‌ب ‌‬ ‫یان پرس���یار هه‌یه‌‌و میتود نییه‌‪ ،‬واتا‬ ‫ی‬ ‫ده‌مه‌وێ���ت ئه‌وه‌ بڵێم ك���ه‌ له‌كولتور ‌‬ ‫ی ئێمه‌دا پرسیار‬ ‫فیكری‌‌و دونیای‌ سیاس ‌‬ ‫چیتر خاوه‌نی‌ "خۆی‌" نییه‌‪ ،‬پرس���یار‬ ‫چیتر ناتوانێ���ت ببێته‌ ئه‌لته‌رناتیف بۆ‬ ‫گۆڕینی‌ سیسته‌م‪ ،‬پرسیار شه‌هیدترین‬ ‫ی ئێمه‌یه‌‪ ،‬هیچ چه‌مكێك‬ ‫ی دونیا ‌‬ ‫چه‌مك ‌‬ ‫وه‌كو پرس���یار لێره‌دا شه‌هید نه‌كراوه‌‪،‬‬ ‫ی‬ ‫ی مرۆڤ ‌‬ ‫خه‌ڵتان���ی‌ خوێنه‌‪ ،‬به‌و مانایه‌ ‌‬ ‫ك���ورد نه‌یهێش���توو‌ه پرس���یار وه‌ك‬ ‫ی‬ ‫ی م���رۆڤ به‌س���ه‌ر ماناكان ‌‬ ‫قودره‌ت��� ‌‬ ‫ی‬ ‫ژیانه‌و‌ه ره‌قیب‌و چاودێر بێت‪ ،‬ئه‌وه‌ ‌‬ ‫ی ناوه‌ڕاس���تدا‬ ‫ی رۆژهه‌اڵت ‌‬ ‫له‌م ناوچه‌یه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫ده‌گوزه‌رێت‪ ،‬لێدان ‌ه له‌پرس���یار‪ ،‬خود ‌‬ ‫پرس���یار له‌الیه‌ن ئه‌وان���ه‌وه‌ فه‌رامۆش‬ ‫ی‬ ‫كراو‌و په‌راوێزخ���راوه‌ ك ‌ه به‌به‌رده‌وام ‌‬ ‫ی‬ ‫پرسیار ده‌كه‌ن‪ ،‬پرسیاركوژی‌ به‌ پل ‌ه ‌‬ ‫ی ئه‌وانه‌یه‌ ك���ه‌ زۆرترین‬ ‫یه‌ك���ه‌م كار ‌‬ ‫پرسیار ده‌كه‌ن‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ی س���ه‌رقاڵ ‌‬ ‫ئێم���ه‌ به‌به‌رده‌وام��� ‌‬ ‫ێ‬ ‫یب‌‬ ‫پرسیاركردنین‪ ،‬به‌اڵم پرسیارگه‌لێك ‌‬ ‫ی سیاسی‌‌و كۆمه‌اڵیه‌تیمان‬ ‫هود‌ه كه‌ ژیان ‌‬ ‫ناگۆڕێت‪ ،‬پرسیارگه‌لێك نه‌یتوانیو‌ه هیچ‬ ‫شتێك بگۆڕێت‪ ،‬چونك ‌ه خودی‌ پرسیار‬ ‫ی‬ ‫ی بگۆڕێت‪ .‬روویه‌كی‌ تر ‌‬ ‫نایه‌وێت خۆ ‌‬ ‫ئه‌م ئیش���كالیه‌ته‌ له‌جه‌وهه‌ری‌ پرسیار‬ ‫ی‬ ‫له‌دونی���ای‌ ئێمه‌دا بریتی���ه‌ له‌نه‌بوون ‌‬ ‫ی پرس���یار‬ ‫"گوێچكه‌"ی���ه‌ك ب���ۆ ئه‌و‌ه ‌‬ ‫ی ژیژی���ك ده‌یكات‬ ‫ببیس���تێت‪ ،‬ئ���ه‌و‌ه ‌‬ ‫وه‌كو ئه‌هریمه‌نێكی‌ پیر دێت ‌ه به‌رچاو‪،‬‬ ‫ی فه‌یله‌سوف‪ ،‬ئه‌هریمه‌نێك‬ ‫ئه‌هریمه‌نێك ‌‬ ‫له‌گ���ه‌ڵ هه‌موو ئه‌و س���ه‌لیقه‌‌و توانای ‌ه‬ ‫ی پرسیاركردندا‪ ،‬له‌هه‌مانكاتدا‬ ‫له‌میتۆد ‌‬ ‫ێ‬ ‫ێ بۆ ئه‌گرێت‪ ،‬ب ‌‬ ‫سیاسه‌تێك هه‌ی ‌ه گو ‌‬ ‫ی ئه‌م‬ ‫باك نیی ‌ه له‌به‌رامبه‌ر پرسیاره‌كان ‌‬ ‫ی‬ ‫پیاوه‌دا‪ ،‬به‌اڵم ئ���ه‌وه‌ی‌ لێر‌ه ئاماده‌ی ‌‬ ‫ێ‬ ‫هه‌ی��� ‌ه ته‌نه���ا‌و ته‌نها بریتی��� ‌ه له‌‪ :‬ب ‌‬ ‫ی گه‌وره‌ی‌ سیاسه‌ت له‌به‌رامبه‌ر‬ ‫باكییه‌ك ‌‬ ‫پرسیاركردندا‪.‬‬

‫ئایا رۆژئاوای‌ كوردستان مێژوو دووباره‌ ده‌كه‌نه‌وه‌؟ ‬ ‫ت���ر دروس���تكردووه‌‪ ،‬ت���رس‌و گومان ‌ه‬ ‫له‌دروس���تبوونی‌ ناكۆكی‌‌و دووبه‌ره‌كی‌‌و‬ ‫ی‬ ‫سه‌رئه‌نجام روودانی‌ پێكدادان‌و شه‌ڕ ‌‬ ‫ی‬ ‫براكوژیی��� ‌ه له‌نێوان هێزه‌ كوردییه‌كان ‌‬ ‫ی‬ ‫ی كوردستان‪ ،‬ئه‌وه‌ش وا ‌‬ ‫ئه‌و به‌ش���ه‌ ‌‬ ‫كردوو‌ه ئه‌م ترسه‌ سه‌وزبێت‌و هه‌میش ‌ه‬ ‫كێرڤی‌ به‌رزببێت���ه‌وه‌و به‌گومانه‌و‌ه له‌و‬ ‫ی‬ ‫دۆخه‌ بڕوانین‪ ،‬یه‌كه‌م‪ :‬كورد له‌مێژوو ‌‬ ‫ی‬ ‫ی زۆر‌ه له‌شه‌ڕ ‌‬ ‫خۆیدا خاوه‌ن ئه‌زمونێك ‌‬ ‫ی زۆربه‌ی‌ هێز‌ه‬ ‫براكوژی‌و تاڕاده‌یه‌ك ال ‌‬ ‫كوردیی���ه‌كان بووه‌ت��� ‌ه نه‌ری���ت‪ ،‬بۆی ‌ه‬ ‫گومان ده‌كرێ���ت ئه‌مانیش له‌م باره‌و‌ه‬ ‫مێ���ژوو دووباره‌ بكه‌نه‌وه‌و ده‌س���تیان‬ ‫ی یه‌كتر بچێت‌و ئاكام س���فر‬ ‫له‌خوێن��� ‌‬ ‫به‌ده‌ست ده‌ربچن‌و هه‌له‌كه‌یان له‌كیس‬ ‫ی‬ ‫ی ناوه‌و‌ه ‌‬ ‫بچێت‪ ،‬دووه‌م‪ :‬چه‌ندین هێز ‌‬ ‫سوریاو هه‌ندێك هێزی‌ ئیقلیمی‌ بێشك‬ ‫ی‬ ‫ی كیانێكی‌ سیاس ‌‬ ‫دژ به‌دروس���تبوون ‌‬ ‫كوردین له‌و واڵته‌و ره‌نگ ‌ه هه‌وڵه‌كانیان‬ ‫چ���ڕ بكه‌ن���ه‌و‌ه بۆ ئ���ه‌و‌هی‌ ل���ه‌درزو‬ ‫بۆشاییه‌كانه‌و‌ه بێن ‌ه ژووره‌وه‌و ریسه‌ك ‌ه‬ ‫ی رۆئاوای‌ كوردستان بكه‌نه‌و‌ه‬ ‫له‌كوردان ‌‬ ‫خوری‌‪ .‬س���ێهه‌م‪ :‬وه‌ك له‌س���ه‌ره‌تاو‌ه‬ ‫ی‬ ‫ی رووداوه‌كانمان داو‌ه سه‌ره‌ڕا ‌‬ ‫دیقه‌ت ‌‬ ‫ئ���ه‌وه‌ی‌ س���ه‌رجه‌م پ���ارت‌و هێ���ز‌ه‬ ‫ی‬ ‫كوردییه‌كان له‌ئێس���تادا پێكه‌و‌ه كار ‌‬ ‫هاوب���ه‌ش‌و ده‌س���ته‌جه‌معی‌ ده‌كه‌ن بۆ‬ ‫ی ش���ۆڕش‌و راپه‌ڕینه‌كه‌یان‪،‬‬ ‫سه‌رخستن ‌‬ ‫به‌اڵم له‌هه‌مانكاتدا جۆرێك له‌ناكۆكی‌‌و‬

‫جیاوازی‌ له‌گوتاریاندا هه‌ست پێده‌كرێت‪،‬‬ ‫ی له‌خۆیدا س���ه‌ره‌تایه‌ك ‌ه‬ ‫ئه‌م���ه‌ش خۆ ‌‬ ‫ی گه‌وره‌تر‪.‬‬ ‫ی ناكۆك��� ‌‬ ‫بۆ س���ه‌رهه‌ڵدان ‌‬ ‫ی‬ ‫چواره‌م‪ :‬ده‌ستێوه‌ردانی‌ هه‌ندێك هێز ‌‬ ‫ی‬ ‫ی كوردستان له‌كاروبار ‌‬ ‫پارچه‌كانی‌ تر ‌‬ ‫ی‬ ‫ی رۆژئاوا‪ ،‬كه‌ ب ‌ه زۆر ‌‬ ‫ی كوردان ‌‬ ‫ناوخۆ ‌‬ ‫ی له‌پش���ته‌وه‌یه‌و‬ ‫ی حیزب ‌‬ ‫به‌رژه‌وه‌ن���د ‌‬ ‫ی‬ ‫هه‌ندێكج���ار گرفت���ه‌كان ب���ه‌ ئاقار ‌‬ ‫گه‌وره‌بووندا ده‌بات‪.‬‬ ‫بێگومان ئه‌م چوار فاكته‌ره‌ی‌ سه‌ره‌و‌ه‬ ‫ی‬ ‫ی فاكته‌رێك ‌‬ ‫ی خۆ ‌‬ ‫هه‌ریه‌كه‌ی���ان به‌جێ ‌‬ ‫ی ناكۆكی‌‌و‬ ‫سه‌ره‌كیی ‌ه بۆ س���ه‌رهه‌ڵدان ‌‬ ‫ی‬ ‫ی دووبه‌ره‌كی‌‌و دوو گوتار ‌‬ ‫قه‌به‌كردن��� ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ئه‌و پارچ ‌ه ‌‬ ‫له‌نێوان هێز‌ه كوردییه‌كان ‌‬ ‫ی‬ ‫كوردس���تاندا‪ ،‬ك��� ‌ه ئه‌نجام له‌ش���ه‌ڕ ‌‬ ‫ناوخۆو براك���وژی‌ نزیكیان ده‌كاته‌وه‌‪،‬‬ ‫ی‬ ‫بۆیه‌ هه‌قه‌ هێز‌ه كوردیه‌كانی‌ رۆژئاوا ‌‬ ‫كوردس���تان زۆر به‌ رژدی‌‌و وریاییه‌و‌ه‬ ‫مامه‌ڵ��� ‌ه له‌ته‌ك ئه‌م چ���وار فاكته‌ره‌دا‬ ‫بكه‌ن‌و نه‌هێڵن گوریسه‌كه‌یان له‌ده‌ست‬ ‫ی هه‌ریه‌ك له‌و‬ ‫ده‌رب���كات‪ ،‬له‌به‌رئ���ه‌وه‌ ‌‬ ‫فاكته‌رانه‌ له‌هه‌ر چركه‌س���اتێكدا ده‌بن ‌ه‬ ‫ی كوردان‌و‬ ‫ی ری���ز ‌‬ ‫مای���ه‌ی‌ دووله‌تكردن ‌‬ ‫ی‬ ‫دروس���تبوونی‌ ئاش���وب‌و له‌ده‌ستدان ‌‬ ‫ی‬ ‫ده‌س���كه‌وته‌كان‪ ،‬به‌ ئومێ���دی‌ ئه‌و‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫كورد له‌و به‌شی‌ كوردس���تان مێژوو ‌‬ ‫ی دووباره‌ نه‌كه‌نه‌وه‌و ئه‌م‬ ‫شه‌ڕی‌ براكوژ ‌‬ ‫هه‌له‌ زێڕینه‌ له‌ده‌ست نه‌ده‌ن‪.‬‬ ‫‪asanbaram@gmail.com‬‬

‫ی‬ ‫ده‌ستێوه‌ردان ‌‬ ‫ی‬ ‫هه‌ندێك هێز ‌‬ ‫ی‬ ‫پارچه‌كان ‌‬ ‫ی كوردستان‬ ‫تر ‌‬ ‫ی‬ ‫له‌كاروبار ‌‬ ‫ی‬ ‫ی كوردان ‌‬ ‫ناوخۆ ‌‬ ‫ی‬ ‫رۆژئاوا‪ ،‬ب ‌ه زۆر ‌‬ ‫ی‬ ‫ی حیزب ‌‬ ‫به‌رژه‌وه‌ند ‌‬ ‫له‌پشته‌وه‌یه‌و‬ ‫هه‌ندێكجار‬ ‫ی‬ ‫گرفته‌كان ب ‌ه ئاقار ‌‬ ‫گه‌وره‌بووندا ده‌بات‬

‫تەندروستی‬

‫)‪ )341‬سێشه‌مم ‌ه ‪2012/9/4‬‬

‫بانيژه‬

‫هۆكار ‌ی توندوتیژیه‌كان چییه‌؟‬

‫د‪ .‬ره‌وشت ره‌شید‬ ‫پسپۆڕی‌ نه‌خۆشی ‌ه ده‌رونیه‌كان‬

‫میدیا‌و متمانه‌ ‌ی‬ ‫كۆمه‌اڵیه‌تی‌‬

‫د‪.‬ئه‌فرام محەمەد حەسەن‬ ‫پسپۆڕی نه‌خۆشیه‌ ده‌رونیه‌كان‬ ‫دیارده‌ی توندوتیژی تاڕاده‌یه‌كی‌ به‌رچاو‬ ‫بۆت ‌ه سیمایه‌كی كۆمه‌ڵگه‌ی نوێ‌و رۆژانه‌‬ ‫له‌ڕێی هه‌واڵه‌كان���ه‌وه‌ دیمه‌ن یا هه‌واڵی‬ ‫توندوتی���ژی له‌چه‌نده‌ه���ا كه‌ناڵه‌وه‌ به‌‬ ‫هه‌سته‌كانمان ده‌گات‪.‬‬ ‫گه‌لێك پێناس���ه‌ی‌ توندوتی���ژی‌ هه‌یه‌‪،‬‬ ‫ش���یاوترینیان بریتییه‌ له‌هه‌ر ره‌فتارێك‬ ‫كه‌ مه‌به‌س���ت پێ���ی ئازارگه‌یاندن بێت‬ ‫به‌به‌رامبه‌ر چ به‌ش���ێوه‌ی جه‌س���ته‌یی‬ ‫یا ده‌رونی یا س���ۆزداری ی���ا دارایی یا‬ ‫بێبه‌شكردن‪.‬‬ ‫به‌شێوه‌یه‌كی‌ گشتی‌ له‌ڕووی‌ وه‌اڵمدانه‌وه‌‬ ‫ب���ۆ توندوتی���ژی‌ دوو ش���ێواز هه‌ی���ه‌‪،‬‬ ‫یه‌كه‌میان كاریگه‌رییه‌ به‌هۆی وروژاندنی‬ ‫ده‌ره‌كیی���ه‌وه‌ روده‌دات‌و ده‌بێت���ه‌ هۆی‬ ‫گۆڕان���كاری له‌كۆئه‌ندام���ی ده‌م���اری‬ ‫خۆی���ی (ئۆتۆنۆمی)‌و پاش���ان ده‌بێته‌‬ ‫گۆڕان���كاری له‌لێدان���ی دڵ‌و په‌س���تانی‬ ‫خوێ���ن‌و هه‌ناس���ه‌‪...‬هتد دووه‌می���ان‬ ‫توندوتیژی دڕنده‌یی���ه‌‪ ،‬ئه‌م جۆره‌ به‌وه‌‬ ‫جیا ده‌كرێته‌وه‌ كه‌س���ه‌كه‌ هه‌ڵده‌ستێت‬ ‫به‌دانان���ی پی�ل�ان‌و جێبه‌جێكردن���ی بۆ‬ ‫مه‌به‌ست‌و ئامانجێكی دیاریكراو‌و هه‌ست‬ ‫به‌كاریگه‌ری توندوتیژیه‌كه‌ ناكات‪ ،‬واته‌‬ ‫گۆڕانكاری س���ۆزداری تێ���دا روونادات‌و‬ ‫ئه‌م جۆره‌ كه‌سانه‌ پێویستیان به‌دابڕانی‬ ‫سۆزداری هه‌یه‌‪.‬‬ ‫گومانی‌ تێدا نیی���ه‌ توندوتیژی‌ خاوه‌نی‌‬ ‫ی���ه‌ك ه���ۆكار نییه‌‪ ،‬به‌ڵك���و كۆمه‌ڵێك‬ ‫ه���ۆكاره‌ هه‌ر له‌نائارام���ی‌ باری ده‌رونی‌‬ ‫ب���ۆ فێرب���وون له‌الس���اییكردنه‌وه‌ ب���ۆ‬ ‫هۆكاری بۆماوه‌یی‌و بوونی‌ نه‌خۆش���ی‌و‬ ‫پاڵن���ه‌ری كۆمه‌اڵیه‌ت���ی‌‌و گۆڕان���كاری‬ ‫ژینگه‌یی (ب���ه‌رزی‌ پله‌ی‌ گه‌رماو ده‌نگه‌‬ ‫ده‌ن���گ‌و قه‌ره‌باڵغی‌)‌و تا رۆڵی‌ به‌رچاوی‌‬ ‫راگه‌یاندن به‌تایبه‌تی‌ ئه‌و راگه‌یاندنانه‌ی‌‬ ‫بێبه‌زه‌ییانه‌ هانده‌ر‌و وروژێنه‌ری دیمه‌نه‌‬ ‫ترسناك‌و توندوتیژه‌كانن‌و كاتێكی‌ زۆری‬ ‫به‌رنامه‌كانیان به‌و بابه‌تانه‌ پڕده‌كه‌نه‌وه‌‬

‫تێبینی كراوه‌ ئه‌وانه‌ی‬ ‫كه‌ یاریه‌ توندوتیژه‌كان‬ ‫ده‌كه‌ن خاوه‌ن بۆچون‌و‬ ‫هه‌ستێكی توندن‌و‬ ‫له‌ڕووی‌ كۆمه‌اڵیه‌تییه‌و‌ه‬ ‫كه‌متر یارمه‌تی‬ ‫ده‌وروبه‌ر ده‌ده‌ن‬ ‫له‌په‌یامی‌ ب���ه‌رزی‌ راگه‌یاندن بێ ئاگان‌و‬ ‫ته‌نه���ا كۆمه‌ڵ���ه‌ موچه‌خۆرێكی‌ بێ ئاگا‬ ‫له‌دونیای‌ زانس���ت له‌ب���ه‌ر خاتری چه‌ند‬ ‫به‌رپرسێكی‌ بێئاگاتر له‌خۆیان سوكایه‌تی‌‬ ‫به‌ بینه‌ره‌كانیان ده‌كه‌ن‪.‬‬ ‫تێبین���ی ك���راوه‌ ئه‌وان���ه‌ی ك���ه‌ یاریه‌‬ ‫توندوتیژه‌كان ده‌ك���ه‌ن خاوه‌ن بۆچون‌و‬ ‫هه‌ستێكی توندن‌و له‌ڕووی‌ كۆمه‌اڵیه‌تییه‌وه‌‬ ‫كه‌مت���ر یارمه‌تی ده‌وروبه‌ر ده‌ده‌ن‪ ،‬بۆیه‌‬ ‫داڕش���تنی به‌رنامه‌كان���ی ته‌له‌فزی���ۆن‬ ‫به‌شێوه‌یه‌كی هۆش���مه‌ندانه‌ كارێكی زۆر‬ ‫گرنگه‌ گه‌ر مه‌به‌ست لێی كه‌مكردنه‌وه‌ی‬ ‫توندوتیژی بێت له‌كۆمه‌ڵگادا‪.‬‬ ‫لێره‌دا پرس���یارێك دێت���ه‌ پێش كه‌ زۆر‬ ‫گرنگه‌ وه‌اڵمی‌ بده‌ینه‌وه‌‪ ،‬ئه‌ویش بریتییه‌‬ ‫ل���ه‌وه‌ی‌ چ���ۆن پێش���بینی توندوتیژی‬ ‫بكه‌ین؟‬

‫توندوتیژی‌ شتێك نییه‌ بنه‌بڕ بكرێت‪ ،‬به‌اڵم ده‌توانرێت رێگری زۆری لێبكرێت‬ ‫هه‌رچه‌نده‌ زۆر زه‌حمه‌ته‌ پێشبینی ئه‌و‌ه‬ ‫بكه‌یت چ كه‌سێك توندوتیژ ده‌رده‌چێت‌و‬ ‫ئه‌گ���ه‌ری زیانگه‌یاندن���ی به‌خ���ۆی‌و‬ ‫ده‌وروب���ه‌ری ت���ا چ راده‌یه‌ك���ه‌‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫هه‌ندێك سیما هه‌ن ده‌توانن تاڕاده‌یه‌ك‬ ‫ئه‌و ئه‌گه‌ره‌ رۆشن بكه‌ن‪:‬‬ ‫‪ +‬بوون���ی قوربان���ی (تاكه‌ك���ه‌ خ���ۆی‬ ‫به‌س���ته‌ملێكراو بزانێ���ت) ل���ه‌ڕۆژگاری‬ ‫ئه‌مڕۆدا نه‌ك ته‌نها ئۆپۆزسیۆن‌و هاواڵتی‌‬ ‫بێالیه‌ن خۆی به‌ سته‌ملێكراو ده‌زانێت‪،‬‬ ‫به‌ڵكو پارته‌كانی‌ ده‌سته‌اڵتیش وا خۆیان‬ ‫ده‌رده‌خه‌ن كه‌ سته‌میان لێكراوه‌‪.‬‬ ‫‪+‬بوونی نه‌خشه‌و پیالن بۆ زیانگه‌یاندن‪،‬‬ ‫ئه‌م���ه‌ هه‌ندێج���ار كاری ده‌زگاكان���ی‌‬ ‫ئاسایش���ه‌ به‌مه‌ بزانن‌و هه‌ندێ كاتی‌ تر‬ ‫كاری خێزانه‌ هه‌س���ت به‌و گۆڕانكاریانه‌‬ ‫بكات‪.‬‬

‫‪ +‬بوونی چه‌ك‌و ته‌قه‌مه‌نی به‌بێ هۆیه‌ك ‌ی‬ ‫پێویست‪ ،‬دیاره‌ له‌مڕۆی كوردستاندا نه‌ك‬ ‫ته‌نها بڕێكی‌ زۆر چه‌ك‌و ته‌قه‌مه‌نی‌ زیاده‌‬ ‫هه‌ی���ه‌‪ ،‬به‌ڵكو ژماره‌یه‌كی‌ زۆر چه‌كداری‬ ‫زیاده‌ش هه‌ن‪.‬‬ ‫‪ +‬پێش���تر ره‌فت���اری توندوتی���ژی‬ ‫نواندبێت‪.‬‬ ‫‪ +‬ئاره‌زووك���ردن به‌ته‌ماش���اكردنی‬ ‫توندوتیژی‌و چێژوه‌رگرتن لێی‪ ،‬ئه‌مه‌ش‬ ‫راگه‌یاندن رۆڵی‌ تێ���دا ده‌بینێت به‌وه‌ی‌‬ ‫روانین���ه‌ ئ���ه‌و دیمه‌نان���ه‌ی‌ ال ش���یرین‬ ‫ده‌كات‪.‬‬ ‫‪ +‬الوازی الیه‌نی سۆزداری‌و كۆمه‌اڵیه‌تی‪،‬‬ ‫له‌دونیای‌ ته‌كنه‌لۆژیای‌ ئه‌مڕۆدا گومانی‌‬ ‫تێ���دا نییه‌ هه‌ردوو الی���ه‌ن روو له‌كزی‌و‬ ‫نه‌مانه‌‪.‬‬ ‫رق لێبونه‌وه‌ له‌ده‌س���ه‌اڵت‪ ،‬هه‌ندێكجار‬

‫ده‌سه‌اڵت به‌ڕاستی‌ ناشرینه‌‌و هه‌ندێكات‬ ‫خۆی ناش���رین ده‌كات‌و له‌هه‌ندێ بواری‬ ‫تردا ناش���رین ده‌كرێت‪ ،‬له‌سه‌رجه‌م ئه‌م‬ ‫كاتانه‌دا توندوتیژی‌ زیاتر ده‌بێت‪.‬‬ ‫‪ +‬ب���ه‌ منداڵی خراپ ره‌فت���اری له‌گه‌ڵدا‬ ‫كرابێت‌و س���زا درابێ���ت‪ ،‬له‌الیه‌ن باوان‪،‬‬ ‫خوێندنگه‌ یان كۆمه‌ڵگه‌‪.‬‬ ‫‪ +‬به‌كارهێنان���ی توندوتی���ژی به‌رامبه‌ر‬ ‫دارودره‌خت���ه‌كان‌و‬ ‫گیان���داران‌و‬ ‫كه‌ره‌س���ته‌كانی‌ خوێندنگ���ه‌‌و ژینگ���ه‌ی‌‬ ‫ده‌وروبه‌ر‪.‬‬ ‫توندوتیژی‌ ش���تێك نییه‌ بنه‌بڕ بكرێت‪،‬‬ ‫به‌اڵم ده‌توانرێت رێگری زۆری لێبكرێت‪،‬‬ ‫هیوادارم ئه‌گه‌ر ده‌س���ه‌اڵت‌و راگه‌یاندن‬ ‫نه‌توان���ن رێگرب���ن له‌توندوتیژیی نه‌بنه‌‬ ‫هۆكارێك���ی‌ س���ه‌ره‌كی‌‌و رێخۆش���كه‌ری‬ ‫توندوتیژی‌‪.‬‬

‫‪ 6‬خۆراك بۆ پاراستنی چاوه‌كانت‬ ‫به‌پێی راپۆرتێكی ماڵپه‌ری (سایپیتد‬ ‫فایند)‌و به‌وته‌ی توێژه‌ران چه‌ندین‬

‫سیر‬

‫ئه‌و كه‌سانه‌ ‌ی خوێنیان‬ ‫گروپ ‌ی (‪)O‬ی ‌ه كه‌متر‬ ‫توش ‌ی نه‌خۆش ‌ی دڵ ده‌بن‬ ‫له‌لێكۆڵینه‌وه‌یه‌كی تازه‌دا ده‌ركه‌وتوو‌ه‬ ‫ئه‌وانه‌ی گروپی خوێنه‌كه‌یان له‌جۆری‬ ‫(‪)AB‬ه‌‪ ،‬ئه‌گه‌ری توشبو‌ونیان‬ ‫به‌نه‌خۆشییه‌كانی دڵ زیاتره‌ له‌چاو‬ ‫ئه‌و كه‌سانه‌ی گروپی خوێنه‌كه‌یان‬ ‫له‌جۆری (‪)O‬یه‌‪.‬‬ ‫توێژه‌ره‌وه‌كان بۆ لێكۆڵینه‌وه‌ له‌جۆری‬ ‫گروپ���ی خوێن���ه‌كان تاقیكردنه‌وه‌یان‬ ‫له‌س���ه‌ر ‪ 90‬هه‌زار ك���ه‌س ئه‌نجامداو‌ه‬ ‫ك ‌ه ته‌‌مه‌نیان له‌س���ه‌روو ‪ 20‬س���اڵه‌و‌ه‬ ‫بووه‌‌و بۆی���ان ده‌ركه‌وتو‌ه كه‌ جیاوازی‬ ‫له‌گروپه‌كانی خوێندا كاریگه‌ری ده‌بێت‬ ‫له‌سه‌ر توشبون به‌نه‌خۆشییه‌كانی دڵ‪،‬‬ ‫توێژینه‌وه‌كه‌ باسی له‌وه‌كردوو‌ه گروپی‬ ‫خوێنی جۆری (‪ )O‬ل���ه‌و كۆمه‌ڵه‌یه‌ن‬ ‫كه‌ كه‌متری���ن رێژه‌ی تووش���بوون ب ‌ه‬ ‫نه‌خۆشیه‌كانی دڵیان تێدا تۆماركراوه‌‌‪،‬‬ ‫ب��� ‌ه پێچه‌وانه‌ش���ه‌و‌ه گروپ���ی خوێنی‬

‫ج���ۆری (‪ )AB‬زۆرتری���ن رێ���ژه‌ی‬ ‫تووشبوون به‌نه‌خۆشیه‌كانی دڵیان تێدا‬ ‫ده‌ركه‌وتووه‌‪ ،‬پاشان گروپه‌كانی (‪‌)B‬و‬ ‫(‪.)A‬‬ ‫له‌مباره‌ی���ه‌و‌ه (د‪.‬ریچ���ارد س���تێین)‬ ‫پس���پۆڕی نه‌خۆش���ییه‌كانی دڵ‬ ‫رایگه‌یان���دوو‌ه ك ‌ه ئ���ه‌و لێكۆڵینه‌وه‌ی ‌ه‬ ‫سوودێكی زۆری ده‌بێت بۆ پزیشكه‌كان‪،‬‬ ‫چونك ‌ه ده‌توانرێت یارمه‌تیده‌ریان بێت‬ ‫له‌زوتر دیاریكردنی ئه‌و كه‌س���انه‌ی ك ‌ه‬ ‫نه‌خۆش���ی دڵیان هه‌ی ‌ه به‌هۆی زانینی‬ ‫جۆری گروپی خوێنه‌كه‌یانه‌وه‌‪.‬‬ ‫ناوبراو راش���یگه‌یاند‪ :‬بۆ لێكۆڵینه‌وه‌ك ‌ه‬ ‫س���ودیان له‌دوو ئاماری پێش���ووتری‬ ‫زانك���ۆی هارڤ���ارد وه‌رگرت���وو‌ه ك��� ‌ه‬ ‫له‌یه‌كێكیاندا ‪ 62‬هه‌زار ئافره‌تی سه‌روو‬ ‫‪ 26‬س���اڵ به‌ش���داری تێدا ك���ردووه‌‌و‬ ‫ئامارێكی تریان ‪ 27400‬پیاوی س���ه‌روو‬ ‫‪ 24‬ساڵ به‌شدارییان تێدا كردووه‌‪.‬‬

‫سه‌رچاوه‌یه‌كی ده‌وڵه‌مه‌نده‌ به‌‬ ‫مادده‌ی (سۆلفور) كه‌ ده‌بێته‌ هۆی‬ ‫به‌هێزكردنی توانای بینایی چاو‌و‬ ‫به‌هێزكردنی‪.‬‬

‫سەوزە‬

‫وه‌ك كاهو‪ ،‬كه‌له‌رم‪ ،‬سپێناخ ك ‌ه‬ ‫رۆڵێكی گرنگ به‌هێزكردنی چاو‬ ‫ده‌بینن‪ ،‬له‌به‌رئه‌وه‌ی له‌ڕێژه‌یه‌كی زۆر‬ ‫ڤیتامینه‌كانی (بی ‪ ،12‬ڤیتامیین‬ ‫ئه‌ی‪ ،‬ڤیتامین سی‪ ،‬كالسیۆم)‬ ‫پێكهاتووه‌‪.‬‬

‫‪15‬‬

‫پێوستمان به‌ده‌رمانی چاره‌سه‌ری‬ ‫رێگه‌ی‌ چاره‌سه‌ری سروشتی هه‌یه‌‬ ‫به‌مه‌به‌ستی به‌هێزكردنی چاو بێ ئه‌وه‌ی له‌ڕێگای مادده‌ كیمیاییه‌كانه‌وه‌ هه‌بێت‪.‬‬

‫هێلکە‬

‫له‌و جۆره‌ خواردنانه‌یه‌ كه‌ ده‌بێته‌‬ ‫هۆی به‌هێزكردنی روناكی چاو‌و‬ ‫به‌هێزكردنی سیسته‌می به‌رگری‬ ‫له‌ش‌و نه‌مانی ماندوێتی چاو‪.‬‬

‫گێزەر‬

‫سه‌رچاوه‌یه‌كی ده‌وڵه‌مه‌نده‌ به‌‬ ‫مادده‌ی (بتاكاروتین) كه‌ ئه‌ویش‬ ‫ده‌بێته‌ هۆی به‌هێزكردنی‬ ‫بیانی چاو‌و هه‌روه‌ها چاو‬ ‫له‌به‌رانبه‌ر زیانه‌كانی تیشكی خۆر‬ ‫ده‌پارێزێت‬

‫ماسی سۆلۆمۆن‬

‫سه‌رچاوه‌یه‌كی ده‌وڵه‌مه‌نده‌ به‌‬ ‫ڤیتامینه‌كانی (ئه‌ی‌و دی‌و ئه‌سیدی‬ ‫چه‌وری ئۆمێگا‪ )3‬كه‌ ئه‌و پێكهاتانه‌‬ ‫ده‌بنه‌ هۆی به‌هێزكردنی چاو‪.‬‬

‫شۆكۆالتی كاكاویی‬

‫بینایی چاو بەهێز دەکات‌و‬ ‫سودمەندە بۆی‪ ،‬ئه‌ویش له‌به‌ر‬ ‫بوونی جۆرێك مادده‌ ب ‌ه ناوی‬ ‫(‪)flavonoids‬‬ ‫كه‌ ده‌بێت ‌ه هۆی به‌هێزكردنی‬ ‫ماسولكه‌ خوێنبه‌ره‌كانی چاو‌‪.‬‬

‫كۆنترۆڵی‌ سه‌ته‌الیته‌كه‌م گرت به‌ده‌سته‌وه‌و‬ ‫یه‌كێ���ك له‌كه‌ناڵه‌ كوردیه‌كان���م كرده‌وه‌‪.‬‬ ‫كورت���ه‌ی‌ هه‌واڵه‌كان به‌م ش���ێوه‌یه‌ بوو‪:‬‬ ‫برایه‌ك خوشكه‌كه‌ی‌ خۆی‌ ده‌كوژێت‌و دواتر‬ ‫له‌ده‌ره‌وه‌ی‌ ش���ار پارچه‌پارچه‌ی‌ ده‌كات‪.‬‬ ‫ش���اعیرێك گیان له‌ده‌ست ده‌دات‌و قسه‌ی‌‬ ‫ئه‌وه‌ هه‌یه‌ هێزه‌كانی‌ پۆلیس كه‌مته‌رخه‌م‬ ‫بووب���ن له‌مردن���ی‌‪ .‬ته‌قینه‌وه‌یه‌كی‌ گه‌وره‌‬ ‫له‌پایته‌خت چوار ك���وژراوو ‪ 23‬برینداری‌‬ ‫لێكه‌وت���ه‌وه‌ ك���ه‌ زۆربه‌ی���ان ئاف���ره‌ت‌و‬ ‫منداڵن‌و یه‌كێك له‌هێزه‌ ئیس�ل�امیه‌كانیش‬ ‫به‌رپرس���یارێتی‌ خ���ۆی‌ ل���ه‌و ته‌قینه‌وه‌یه‌‬ ‫راگه‌یاند‪ .‬ئه‌مڕۆ له‌ش���اره‌ جۆراوجۆره‌كانی‌‬ ‫س���وریا ‪ 47‬هاواڵتی‌ س���ڤیل به‌ فیشه‌كی‌‬ ‫هێزه‌ ئه‌منیه‌كان بوونه‌ قوربانی‌‪...‬‬ ‫باكه‌مێ���ك به‌یه‌كه‌وه‌ ل���ه‌م هاوااڵنه‌ وورد‬ ‫بین���ه‌وه‌و س���ه‌یری‌ قوربان���ی‌‌و بكوژه‌كان‬ ‫بكه‌ین‪ .‬قوربانیه‌كان بریتین له‌خوشكێك‌و‬ ‫چه‌ن���د ئاف���ره‌ت‌و منداڵێك‌و ش���اعیرێك‌و‬ ‫چه‌ن���د هاواڵتییه‌ك���ی‌ س���ڤیل‪ .‬بك���وژو‬ ‫گومانلێكراوه‌كانی���ش بریتی���ن له‌برایه‌ك‌و‬ ‫هێزێكی‌ دین���ی‌‌و هێزه‌كانی‌ پۆلیس‌و هێزه‌‬ ‫ئه‌منیه‌كان‪.‬‬ ‫ئه‌مه‌ چیمان پێده‌ڵێت؟!‬ ‫ئه‌وه‌ی‌ ئێمه‌ ده‌یزانین ئه‌وه‌یه‌ كه‌ ده‌بێت برا‬ ‫پشت‌و په‌ناو پارێزه‌ر بێت‪ ،‬هێزه‌ دینیه‌كان‬ ‫باڵوك���ه‌ره‌وه‌ی‌ خۆشه‌ویس���تی‌‌و ته‌بایی‌‌و‬ ‫مرۆڤدۆس���تی‌ بن‪ ،‬پۆلی���س یارمه‌تیده‌رو‬ ‫په‌ناگ���ه‌و جێگه‌ی‌ دڵنیای���ی‌ خه‌ڵك بێت‪،‬‬ ‫هێزه‌ ئه‌منیه‌كانی���ش پارێزه‌ری‌ ئه‌منیه‌ت‌و‬ ‫ئاسایش���ی‌ هاواڵتیان ب���ن‌و له‌كوێ‌ گیان‌و‬ ‫به‌رژه‌وه‌ندی‌ هاواڵتیان كه‌وته‌ مه‌ترسییه‌وه‌‬ ‫ئه‌وان له‌وێ‌ بن بۆئه‌وه‌ی‌ ئاسایش‌و هێمنی‌‌و‬ ‫سه‌المه‌تی‌ هاواڵتیان به‌رقه‌رار بكه‌ن‪.‬‬ ‫ب���ه‌اڵم ئ���ه‌م هه‌وااڵن���ه‌ ش���تێكی‌ ترمان‬ ‫پێده‌ڵێن‪ .‬پێمان ده‌ڵێن چیتر براكان‌و هێزه‌‬ ‫ئایینی���ه‌كان‌و پۆلیس‌و هێ���زه‌ ئه‌منیه‌كان‬ ‫جێ���ی‌ متمانه‌ نین‪ .‬ئ���ه‌م هه‌وااڵنه‌ پێمان‬ ‫ده‌ڵێن بۆی‌ هه‌یه‌ براكان بمانكوژن‌و پارچه‌‬ ‫پارچه‌م���ان بك���ه‌ن‪ ،‬بۆی‌ هه‌ی���ه‌ هێزێكی‌‬ ‫ئاینی‌ بمانته‌قێنێته‌وه‌و له‌كونفه‌یه‌كونێكدا‬ ‫ئێم���ه‌و كۆمه‌ڵێ���ك ژن‌و مناڵ بك���ه‌ن به‌‬ ‫خۆڵه‌مێش‪ ،‬بۆی‌ هه‌ی���ه‌ هێزه‌ ئه‌منیه‌كان‬ ‫ته‌قه‌مان لێبكه‌ن‌و بمانكوژن‪ ،‬بۆشی‌ هه‌یه‌‬ ‫له‌ڕووداوێكی‌ گوماناویدا له‌ناكاوێكدا بمرین‌و‬ ‫پۆلیسیش نه‌ك هه‌ر نه‌پرسێت بۆ‪ ،‬به‌ڵكو‬ ‫ده‌ستیشی‌ هه‌بێت له‌مردنماندا‪.‬‬ ‫ئ���ه‌م هه‌وااڵنه‌و چه‌ندی���ن هه‌واڵی‌ دیكه‌ی‌‬ ‫هاوش���ێوه‌ رۆژانه‌ له‌ڕێگ���ه‌ی‌ كه‌ناڵه‌كانی‌‬ ‫راگه‌یاندن���ه‌وه‌ دێن���ه‌ نێ���و ماڵه‌كانمان‌و‬ ‫له‌ڕێگه‌ی‌ دووباره‌بوونه‌وه‌و به‌رده‌وامبوونیان‬ ‫ده‌بنه‌ به‌شێك له‌هۆش���یاری‌‌و تێگه‌یشتنی‌‬ ‫خه‌ڵك‪ .‬له‌ڕێگه‌ی‌ ئ���ه‌م هه‌وااڵنه‌و چه‌ندین‬ ‫ه���ه‌واڵ‌و وێنه‌ی‌ دیك���ه‌ی‌ میدیاوه‌ جۆرێك‬ ‫له‌بێمتمانه‌یی‌‌و نیگه‌رانی‌ كۆمه‌اڵیه‌تی‌ باڵو‬ ‫ده‌بێته‌وه‌و ئه‌گه‌ر چاوێ���ك به‌ په‌یوه‌ندیه‌‬ ‫كۆمه‌اڵیه‌تیه‌كان‌و هه‌ڵسوكه‌وت‌و تێگه‌یشتنی‌‬ ‫تاكی‌ كورد بكه‌ین زۆر به‌باشی‌ هه‌ست به‌م‬ ‫نیگه‌رانی‌‌و بێتمانه‌ییه‌ ده‌كه‌ین‪.‬‬ ‫ئ���ه‌م بێمتمانه‌ییه‌ كه‌ میدیا ده‌س���تێكی‌‬ ‫بااڵی‌ هه‌ی���ه‌ له‌دروس���تبوونی‌ وایكردووه‌‬ ‫له‌كۆمه‌ڵ���گای‌ ئێمه‌ تاكێك دروس���ت بێت‬ ‫كه‌ متمان���ه‌ی‌ به‌هیچ ش���تێكی‌ ئه‌م واڵته‌‬ ‫نه‌م���اوه‌‪ .‬ئ���ه‌م بێمتمانه‌یی���ه‌ دۆخێك���ی‌‬ ‫به‌رهه‌مهێن���اوه‌ تیایدا ت���اك متمانه‌ی‌ به‌‬ ‫حكومه‌ت‌و به‌ پۆلیس‌و به‌ هێزه‌ ئه‌منیه‌كان‬ ‫نه‌م���اوه‌‪ .‬نه‌خۆش متمانه‌ی‌ به‌ پزیش���ك‌و‬ ‫نه‌خۆش���خانه‌ی‌ كوردی‌ نه‌م���اوه‌‪ ،‬هاواڵتی‌‬ ‫متمان���ه‌ی‌ به‌ ب���ازرگان‌و به‌ره���ه‌م‌و كااڵ‬ ‫ناوخۆییه‌كان نه‌ماوه‌‪ .‬ئاف���ره‌ت متمانه‌ی‌‬ ‫ب���ه‌ پی���اوو پیاویش باوه‌ڕی‌ ب���ه‌ ئافره‌ت‬ ‫نه‌ماوه‌‪ .‬ئۆپۆزسیۆن باوه‌ڕی‌ به‌ ده‌سه‌اڵت‌و‬ ‫ده‌س���ه‌اڵتیش متمانه‌ی‌ به‌ ئۆپۆزس���یۆن‬ ‫نه‌م���اوه‌‪ .‬خوێنكارو مامۆس���تا متمانه‌یان‬ ‫به‌یه‌ك نه‌ماوه‌‪ .‬ئیدی‌ دۆخێكی‌ ترس���ناكی‌‬ ‫بێمتمانه‌یی‌ هاتۆته‌ ئ���اراوه‌ كه‌ رۆژ دوای‌‬ ‫رۆژ تاك‌و هاواڵتی‌ بێمتمانه‌ترو بێهوده‌ترو‬ ‫نیگه‌رانت���ر به‌ره���ه‌م دێنێ���ت‌و رۆژ دوای‌‬ ‫رۆژ مه‌وداكان���ی‌ بێئۆقره‌ی���ی‌‌و نیگه‌رانی‌‬ ‫ده‌روونی‌‌و كۆمه‌اڵیه‌ت���ی‌ له‌نێو كۆمه‌ڵگای‌‬ ‫ئێمه‌ گه‌وره‌ترو فراوانتر ده‌كات‪.‬‬ ‫دیاره‌ ده‌س���ه‌اڵت‌و سیاسه‌ت‌و ئۆپۆزسیۆن‬ ‫چه‌ن���ده‌ به‌رپرس���ن له‌س���ه‌رهه‌ڵدان‌و‬ ‫باڵوبوونه‌وه‌ی‌ ئ���ه‌م دۆخ���ه‌‪ ،‬ده‌زگاكانی‌‬ ‫راگه‌یاندنی���ش ئه‌وه‌ن���ده‌ به‌ش���دارن‬ ‫له‌باڵوبوون���ه‌وه‌ی‌ ئ���ه‌م بێمتمانه‌یی���ه‌‪.‬‬ ‫راس���ته‌ یه‌كێك له‌وه‌زیفه‌ س���ه‌ره‌كیه‌كانی‌‬ ‫راگه‌یان���دن بریتیی���ه‌ له‌باڵوكردن���ه‌وه‌و‬ ‫گه‌یاندنی‌ ه���ه‌واڵ‌و زانیاری‌‪ ،‬به‌اڵم رۆڵێكی‌‬ ‫گرنگت���ری‌ راگه‌یاندنیش بریتیه‌ له‌ڕێزگرتن‬ ‫له‌س���ایكۆلۆژیاو زه‌وق‌و یاده‌وه‌ری‌ مرۆڤ‌و‬ ‫هاواڵتی���ان‪ .‬كاتێكی���ش راگه‌یان���دن ئه‌م‬ ‫ئیتی���ك‌و بنه‌ما س���ه‌ره‌كیه‌ی‌ ئیش���كردن‬ ‫ده‌دۆڕێنێ���ت‪ ،‬ئ���ه‌وا ده‌بێ���ت به‌گومانه‌وه‌‬ ‫بڕوانینه‌ هه‌موو ئه‌و خه‌مه‌ ئینس���انیانه‌ش‬ ‫كه‌ خ���ودی‌ راگه‌یان���دن بۆت���ه‌ میراتگرو‬ ‫جه‌نگاوه‌ری‌‪.‬‬

‫‪16‬‬

‫تایبه‌ت‬

‫)‪ )341‬سێشه‌مم ‌ه ‪2012/9/4‬‬

‫‪ 21‬ساڵه‌ نه‌خۆشخانه‌ ‌ی كفری كێشه‌ی كه‌میی‌ پزیشكی‌ هه‌یه‌‬ ‫به‌ڕێوه‌به‌ری نه‌خۆشخانه‌‪ :‬وه‌زیر وتی‌ ئیشه‌ڵاڵ پزیشكتان بۆ ده‌نێرین‬

‫ ئا‪ :‬ئیحسان مه‌ال فوئاد‬ ‫له‌چاوپێكه‌وتنێكی‌ ئاوێنه‌دا‬ ‫ی (شه‌هید‬ ‫به‌ڕێوه‌به‌ری نه‌خۆشخان ‌ه ‌‬ ‫خالید گه‌رمیانی) له‌كفری‪ ،‬د‪.‬عیماد‬ ‫ی‬ ‫ئیبراهیم چه‌ند زانیارییه‌ك له‌بار‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫كه‌میی‌ پزیشكی‌ پسپۆڕو به‌ڵێنێك ‌‬ ‫ی‬ ‫وه‌زیری‌ ته‌ندروستی‌‌و چه‌ندین كێشه‌ ‌‬ ‫نه‌خۆشخانه‌ك ‌هی‌ ده‌خاته‌ڕوو‪.‬‬ ‫ی زۆرێك له‌دانیشتوانی‌‪ ،‬كێشه‌ی‬ ‫به‌وت ‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫س���ه‌ره‌كی نه‌خۆشخانه‌ی كفری له‌دوا ‌‬ ‫ی پزیش���ك‬ ‫راپه‌ڕینه‌وه‌‪ ،‬تائێس���تا كه‌م ‌‬ ‫ی‬ ‫ی شارۆچكه‌یه‌ك ‌‬ ‫بووه‌‪ ،‬هه‌رچه‌ند‌ه كفر ‌‬ ‫ی ‪ 35‬هه‌زار هاواڵتی‬ ‫س���نورییه‌و نزیك ‌ه ‌‬ ‫تێیدا نیش���ته‌جێیه‌و له‌زۆر ش���وێنه‌و‌ه‬ ‫ی‬ ‫رووی تێده‌كرێ���ت‪ ،‬ب���ه‌اڵم س���ااڵنێك ‌‬ ‫ی هه‌یه‌‪.‬‬ ‫ی پزیشك ‌‬ ‫ی كه‌می ‌‬ ‫زۆر‌ه كێش��� ‌ه ‌‬ ‫ی (شه‌هید‬ ‫به‌ڕێوه‌به‌ری نه‌خۆش���خان ‌ه ‌‬ ‫خالید گه‌رمیان���ی)‪ ،‬د‪.‬عیماد ئیبراهیم‬ ‫ی سه‌ره‌كییان‬ ‫ئاماژ‌ه به‌و‌ه ده‌كات كێش ‌ه ‌‬ ‫ی پسپۆڕه‌‪،‬‬ ‫ی پزیشك ‌‬ ‫له‌ئێس���تادا نه‌بون ‌‬ ‫ی خۆم چه‌ند‬ ‫ئه‌و ده‌ڵێ���ت "وه‌كو ئه‌رك ‌‬ ‫مانگێك ‌ه نوس���راوم به‌رزكردووه‌ته‌وه‌و‬ ‫ی پزیش���كی پس���پۆڕو پله‌به‌ن���دو‬ ‫داوا ‌‬ ‫هه‌موو بواره‌كانمان كردووه‌‪ ،‬هه‌ر چه‌ند‌ه‬ ‫به‌ڵێنیانداوه‌‪ ،‬به‌اڵم نه‌یانناردووه‌"‪.‬‬ ‫ی نه‌ش���ارده‌و‌ه‬ ‫د‪.‬عیم���اد ئ���ه‌و‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫ك��� ‌ه دوو مانگێك له‌مه‌وب���ه‌ر وه‌زیر ‌‬ ‫ی كردون‌و ئه‌وانیش‬ ‫ی سه‌ردان ‌‬ ‫ته‌ندروست ‌‬ ‫ی‬ ‫ی پزیش���كیان لێكردووه‌‪ ،‬ئه‌و وت ‌‬ ‫داوا ‌‬ ‫ی ئیش���ه‌ڵاڵ بۆتان‬ ‫ی وه‌زیر وت ‌‬ ‫"جه‌ناب��� ‌‬ ‫ده‌نێرین‪ ،‬بیرۆكه‌یه‌كیش���یان باس���كرد‬ ‫ی ده‌ره‌و‌ه پزیشكمان بۆ‬ ‫گوای ‌ه له‌واڵتان ‌‬ ‫بهێنن"‪.‬‬ ‫ئ���ه‌و نه‌خۆش���خانه‌ی ‌ه وه‌ك د‪.‬عیماد‬ ‫ی‬ ‫ده‌یخاته‌ڕوو له‌ئێستادا هیچ پزیشكێك ‌‬ ‫ی هه‌میشه‌یی نییه‌‪ ،‬‬ ‫ی پس���پۆڕ ‌‬ ‫پله‌به‌ند ‌‬ ‫ی پله‌به‌ندی‬ ‫ی "ئێستا پزیشك ‌‬ ‫وه‌ك ئه‌و وت ‌‬

‫ فۆتۆ‪ :‬ئیحسان‬ ‫به‌ڕێوه‌به‌رێتی گشتی ته‌ندروستی گه‌رمیان‬ ‫پس���پۆڕیمان نیی ‌ه ك ‌ه به‌یانیان هه‌موو‬ ‫نه‌خۆش���ێك به‌ڕێبخات‪ ،‬هه‌رچه‌ند‌ه زۆر‬ ‫ی ناوبراو‬ ‫پێویستمان پێیه‌تی‌"‪ .‬پزیشك ‌‬ ‫ی‬ ‫ی خس���ته‌ڕوو ته‌نها له‌ڕۆژان ‌‬ ‫ئه‌وه‌ش��� ‌‬ ‫پێنجش���ه‌مم ‌ه دوو پزیشكیان هه‌یه‌‪ ،‬ك ‌ه‬ ‫ی بچ���ووك ئه‌نجامده‌ده‌ن‬ ‫نه‌ش���ته‌رگه‌ر ‌‬ ‫ی ریخۆڵه‌كوێره‌و‬ ‫وه‌ك���و "نه‌ش���ته‌رگه‌ر ‌‬ ‫ی‬ ‫ی بچوك ‌‬ ‫فتق‌و چه‌ند نه‌ش���ته‌رگه‌رییه‌ك ‌‬ ‫تر"‪.‬‬ ‫ی ئه‌م ش���ارۆچكه‌یه‌‪،‬‬ ‫ی تر ‌‬ ‫گرفتێك��� ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ده‌كات‪ ،‬نه‌بوون ‌‬ ‫وه‌ك د‪.‬عیماد باس��� ‌‬ ‫ی ئافره‌تان���ه‌‪ ،‬ئ���ه‌و ئام���اژ‌ه‬ ‫پزیش���ك ‌‬ ‫ب���ه‌و‌ه ده‌كات به‌ته‌نها یه‌ك پزیش���ك‪،‬‬ ‫نه‌خۆشخانه‌یه‌ك‌و شارێك به‌ڕێوه‌نابرێت‌و‬ ‫ده‌ڵێت "ئه‌گه‌ر دوو پزیشكمان هه‌بوایه‌‪،‬‬

‫ی ده‌وامیش به‌كاریان‬ ‫ده‌مانتوانی بۆ دوا ‌‬ ‫بهێنین‪ ،‬به‌اڵم به‌داخ���ه‌و‌ه له‌و بواره‌دا‬ ‫زۆر گرفتمان هه‌یه‌"‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ئه‌وه‌ی جێگه‌ی نیگه‌رانیی هاواڵتیان ‌‬ ‫ئ���ه‌م ده‌ڤه‌ره‌ی��� ‌ه رۆژان��� ‌ه ته‌نها یه‌ك‬ ‫ی هه‌یه‌و‬ ‫پزیشك له‌نه‌خۆشخانه‌كه‌دا بون ‌‬ ‫ی‬ ‫به‌پێی زانیاریه‌كانی ئاوێنه‌ش له‌ماو‌ه ‌‬ ‫پێشوودا‪ ،‬پزیشكی هه‌میشه‌یی (مقیم)‬ ‫زیاتر له‌‪ 100‬نه‌خۆشی بینیوه‌‪ ،‬د‪.‬عیماد‬ ‫له‌وباره‌ی���ه‌و‌ه هێما بۆ ئه‌و‌ه ده‌كات ك ‌ه‬ ‫له‌به‌ر كه‌میی پزیشك‌و زۆری نه‌خۆش‪،‬‬ ‫هاواڵتی���ان په‌نا ده‌به‌ن ‌ه به‌ر پزیش���ك ‌ه‬ ‫هه‌میشه‌ییه‌ك ‌ه له‌به‌شی فریاكه‌وتن‪ ،‬ئه‌و‬ ‫ده‌ڵێت "چاره‌سه‌ر هه‌ر ئه‌وه‌ی ‌ه ك ‌ه خه‌ڵك‬ ‫س���ه‌ردانی مه‌ڵبه‌ندی ته‌ندروستییه‌ك ‌ه‬

‫سه‌رپه‌رشتیاری‌ ئیدار‌هی‌ راپه‌ڕین‪:‬‬

‫ب���كات‪ ،‬ك��� ‌ه پزیش���كێكی پله‌به‌ند ب ‌ه‬ ‫ێ بوونی‬ ‫ب���ه‌رده‌وام‌و ‪ 24‬كاتژمێ���ر له‌و ‌‬ ‫هه‌ی���ه‌‪ ،‬جگه‌له‌و‌ه ئه‌م نه‌خۆش���خانه‌ی ‌ه‬ ‫بۆ حاڵه‌تی كتوپڕو نه‌خۆش���ی گه‌وره‌و‬ ‫فریاكه‌وتن ‌ه نه‌ك نه‌خۆش���ییه‌كی ساد‌ه‬ ‫یان بچوك"‪.‬‬ ‫س���ه‌باره‌ت به‌گله‌یی هاواڵتیانیش ك ‌ه‬ ‫ی‬ ‫ی له‌نه‌خۆش���خان ‌ه ‌‬ ‫ی فه‌رم ‌‬ ‫ی ده‌وام ‌‬ ‫دوا ‌‬ ‫ی وه‌اڵمیان ده‌درێته‌وه‌‪،‬‬ ‫ی ب ‌ه كه‌م��� ‌‬ ‫كفر ‌‬ ‫ی‬ ‫د‪.‬عیم���اد ل���ه‌و باره‌ی���ه‌و‌ه ئ���ه‌و‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫ی فه‌رم ‌‬ ‫ی ده‌وام ‌‬ ‫رونك���رده‌و‌ه ك��� ‌ه دوا ‌‬ ‫شروب‌و كه‌پسول‌و حه‌ب كه‌متر ده‌ده‌ن ‌ه‬ ‫ی‬ ‫نه‌خ���ۆش‪ ،‬به‌ڵك���و زیاتر س���ه‌رقاڵ ‌‬ ‫ی نه‌خۆش���ی ‌ه كتوپڕه‌كانن‪،‬‬ ‫به‌ڕێكردن��� ‌‬ ‫ی "به‌داخه‌و‌ه كاتێك پزیشكێك‬ ‫ئه‌و وت ‌‬

‫قبوڵیناكه‌م كه‌س ده‌سه‌اڵتم الواز بكات‬

‫ ئا‪ :‬ناسیح مسته‌فا‪ ،‬رانیه‌‬ ‫ی‬ ‫دوای‌ ده‌ستبه‌كاربوونی‌ ئیدار‌ه ‌‬ ‫ی ئازاری‌ ئه‌مساڵ‌‌و‬ ‫راپه‌ڕین له‌‪‌ 5‬‬ ‫ی ‪ 5‬مانگ به‌سه‌ر ئه‌و‬ ‫تێپه‌ڕبوون ‌‬ ‫ی‬ ‫واده‌یه‌دا‪ ،‬به‌اڵم وه‌ك خه‌ڵك ‌‬ ‫ناوچه‌ك ‌ه باسی‌ ده‌كه‌ن "تائێستاش‬ ‫ئه‌و ئیداره‌ی ‌ه ناوێكی‌ بێناوه‌رۆكه‌‌و‬ ‫ی‬ ‫ی ئاسانكاری‌‌و ره‌زامه‌ند ‌‬ ‫نه‌بۆته‌ مای ‌ه ‌‬ ‫دانیشتوانی‌ رانیه‌‌و ده‌وروبه‌ری‌" بۆ ئه‌م‬ ‫مه‌به‌سته‌ ئاوێنه‌ دیمانه‌یه‌كی‌ له‌گه‌ڵ‬ ‫سه‌رپه‌رشتیاری‌ ئیدار‌هی‌ راپه‌ڕین‬ ‫(عه‌بدولحه‌مید عه‌بدوڵاڵ) سازكردوو‌ه‬ ‫كه‌ ئه‌مه‌ ته‌واوی‌ دیداره‌كه‌یه‌‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ئاوێن���ه‌‪ :‬ئای���ا ده‌س���تبه‌كاربوون ‌‬ ‫ێ گه‌یش���ت‪،‬‬ ‫ی راپه‌ڕین ب ‌ه كو ‌‬ ‫ئی���دار‌ه ‌‬ ‫ی رانی ‌ه ئه‌م ئیداره‌ی ‌ه وه‌ك‬ ‫ی خه‌ڵك ‌‬ ‫بۆچ ‌‬ ‫ناوێكی‌ بێناوه‌رۆك وه‌سف ده‌كه‌ن؟‬ ‫عه‌بدولحه‌می���د عه‌بدوڵ�ڵ�ا‪ :‬ئێم��� ‌ه‬ ‫ی‬ ‫ی ئی���دار‌ه ‌‬ ‫پێمانوای��� ‌ه ئ���ه‌و ماوه‌ی ‌ه ‌‬ ‫راپه‌ڕی���ن ده‌س���تبه‌كاربوو‌ه زۆر نییه‌‪،‬‬ ‫ی شوێنێكمان‬ ‫ی ئه‌و‌ه ‌‬ ‫چونك ‌ه ئێم ‌ه دوا ‌‬ ‫بۆ ئیداره‌ك ‌ه له‌ڕانی ‌ه ده‌ستنیش���انكرد‪،‬‬ ‫دواتر داوام���ان له‌وه‌زاره‌ته‌كان كرد بۆ‬ ‫ی به‌ڕێوه‌به‌رایه‌ت ‌ه گشتییه‌كان‬ ‫كردنه‌و‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫ی كردنه‌و‌ه ‌‬ ‫له‌ڕانیه‌‪ ،‬ب���ه‌اڵم له‌به‌رئه‌و‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫ی له‌ده‌س���ه‌اڵت ‌‬ ‫ی گش���ت ‌‬ ‫به‌ڕێوبه‌رایه‌ت ‌‬ ‫په‌رله‌ماندای���ه‌‪ ،‬كاره‌كانمان دواكه‌وت‪،‬‬ ‫ی‬ ‫چونك ‌ه په‌رله‌مان ئه‌و كات ‌ه س���ه‌رقاڵ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ئه‌مساڵ بوو دواتریش پشو ‌‬ ‫بودج ‌ه ‌‬ ‫ی په‌رله‌م���ان ده‌س���تیپێكرد‪،‬‬ ‫هاوین��� ‌ه ‌‬ ‫ئێم���ه‌ش پێمانوای ‌ه جۆر‌ه سس���تییه‌ك‬ ‫ی‬ ‫هه‌ی ‌ه له‌حكومه‌ت���دا‪ ،‬به‌اڵم له‌به‌رئه‌و‌ه ‌‬ ‫ی ناوه‌ندیدا‬ ‫ئه‌م جۆر‌ه ئیداران ‌ه له‌حكومه‌ت ‌‬ ‫ی هه‌رێم‬ ‫نییه‌‪ ،‬بۆی ‌ه پێویست ‌ه حكومه‌ت ‌‬ ‫ی‬ ‫داوا له‌په‌رله‌مان بكات چوارچێوه‌یه‌ك ‌‬ ‫ی‬ ‫ی بۆ ئیدار‌ه سه‌ربه‌خۆكان دیاری ‌‬ ‫یاسای ‌‬ ‫بكات‪.‬‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬كه‌وابێت ئێو‌ه هیچ كارێكتان‬ ‫ی ناوچه‌ك ‌ه پێیانوابێت‪،‬‬ ‫كردوو‌ه تاخه‌ڵك ‌‬ ‫ی سه‌ربه‌خۆ؟‬ ‫رانیه‌ بۆته‌ ئیداره‌یه‌ك ‌‬ ‫عه‌بدولحه‌می���د عه‌بدوڵ�ڵ�ا‪ :‬بێگومان‬ ‫ئێم ‌ه ده‌سته‌وه‌ستان نه‌وه‌ستاوین‪ ،‬من‬

‫له‌ئێستادا ئه‌گه‌ر‬ ‫فه‌رمانبه‌رمان بۆ‬ ‫ی‬ ‫دابمه‌زرێت جێگ ‌ه ‌‬ ‫ی دابنیشێت‬ ‫نیی ‌ه لێ ‌‬

‫تائێستا بچوكترین‬ ‫ی حیزبیم‬ ‫رێگر ‌‬ ‫لێنه‌كراوه‬ ‫عه‌بدولحه‌مید عه‌بدوڵاڵ‬ ‫ی ناوچه‌ك ‌ه ده‌ڵێم له‌ئێس���تادا‬ ‫ب ‌ه خه‌ڵك ‌‬ ‫ی ه���ه‌ردوو‬ ‫ی ره‌س���م ‌‬ ‫به‌ش���ێوه‌یه‌ك ‌‬ ‫ی‬ ‫ی رانیه‌‌و پش���ده‌ر ب ‌ه ت���ه‌واو ‌‬ ‫ق���ه‌زا ‌‬ ‫ی‬ ‫ی س���لێمان ‌‬ ‫ناحیه‌كانیانه‌و‌ه له‌پارێزگا ‌‬ ‫داب���ڕاون‌و هه‌موو فایله‌كانیان ئێس���تا‬ ‫ی راپه‌ڕینه‌و موچه‌كانیش���یان‬ ‫له‌ئیدار‌ه ‌‬ ‫لێ���ر‌ه وه‌رده‌گ���رن‪ ،‬هه‌روه‌ه���ا ئێم��� ‌ه‬ ‫ی ئه‌وه‌مان هه‌ی ‌ه راسته‌وخۆ‬ ‫ده‌س���ه‌اڵت ‌‬ ‫ی وه‌زیران‬ ‫نوسراوه‌كانمان بۆ ئه‌نجومه‌ن ‌‬ ‫ی‬ ‫به‌رزبكه‌ینه‌وه‌‪ ،‬ئه‌مه‌ش س���ه‌ره‌تایه‌ك ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ئیدار‌ه ‌‬ ‫باش��� ‌ه بۆ ده‌س���تبه‌كاربوون ‌‬ ‫راپه‌ڕین‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ئاوێن���ه‌‪ :‬ئای���ا له‌به‌ش��� ‌ه بودج��� ‌ه ‌‬ ‫ی راپه‌ڕین‬ ‫ی ئی���دار‌ه ‌‬ ‫ئه‌مس���اڵ‪ ،‬به‌ش��� ‌‬ ‫به‌جیا دیاری‌ كراوه‌؟‬

‫عه‌بدولحه‌می���د عه‌بدوڵ�ڵ�ا‪ :‬نه‌خێ���ر‬ ‫ی‬ ‫ی ئی���دار‌ه ‌‬ ‫له‌ئێس���تادا ن���او دیوان��� ‌‬ ‫ی رێك نه‌خستووه‌‪،‬‬ ‫راپه‌ڕینمان به‌ته‌واو ‌‬ ‫ی ‪ 2011‬به‌ش��� ‌ه‬ ‫جگ ‌ه له‌وه‌ش له‌س���اڵ ‌‬ ‫ی كراوه‌‪ ،‬ئێم ‌ه‬ ‫ی پارێزگاكان دیار ‌‬ ‫بودج ‌ه ‌‬ ‫ی ‪ 2012‬ده‌س���تبه‌كاربوین‪،‬‬ ‫ی ‪‌3‬‬ ‫له‌مانگ ‌‬ ‫ی پ���ڕۆژه‌كان‬ ‫هه‌روه‌ه���ا سه‌رپه‌رش���ت ‌‬ ‫ی ده‌وێت‪،‬‬ ‫ی تایبه‌تمه‌ند‌و كارام ‌ه ‌‬ ‫ستافێك ‌‬ ‫ی ئه‌و س���تاف ‌ه‬ ‫له‌ئێس���تادا ئێم ‌ه خاوه‌ن ‌‬ ‫نین‪.‬‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬له‌ئێستادا چ پرۆژه‌یه‌كتان بۆ‬ ‫ی‬ ‫ناو رانی ‌ه به‌ده‌س���ته‌وه‌یه‌‪ ،‬تاسیمایه‌ك ‌‬ ‫ی پێببه‌خشن‪ ،‬بۆ نمون ‌ه تائێستا‬ ‫جوانتر ‌‬ ‫ێ‬ ‫ێ تابلۆ‌و ب ‌‬ ‫ی رانی ‌ه ب ‌‬ ‫شه‌قام‌و فولكه‌كان ‌‬ ‫ناون؟‬

‫ی‬ ‫تائێستا پزیشك ‌‬ ‫پله‌به‌ندی‬ ‫پسپۆڕیمان نیی ‌ه‬ ‫كه‌ به‌یانیان‬ ‫هه‌موو نه‌خۆشێك‬ ‫به‌ڕێبخات‬ ‫ی كتوپڕ‌ه له‌والو‌ه‬ ‫س���ه‌رقاڵی نه‌خۆشێك ‌‬ ‫ی پێیده‌ڵێ���ت‬ ‫نه‌خۆش���ێكی ئاس���ای ‌‬ ‫ده‌رزییه‌ك���م هه‌ی���ه‌‪ ،‬یان ف�ڵ�ان حه‌بم‬ ‫ی ده‌بێ���ت هاواڵتیان‬ ‫بده‌نێ‌‪ ،‬به‌ڕاس���ت ‌‬ ‫ی‬ ‫خۆی���ان ئه‌و‌ه له‌به‌رچاو بگرن‪ ،‬حاڵه‌ت ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ئاسای ‌‬ ‫كتوپڕ نابێت وه‌ك نه‌خۆشێك ‌‬ ‫مامه‌ڵ ‌هی‌ له‌گه‌ڵدا بكرێت"‪.‬‬ ‫ی پێش���وودا سه‌رپه‌رشتیاری‬ ‫له‌ماو‌ه ‌‬ ‫ی گه‌رمی���ان رایگه‌یان���د ك��� ‌ه‬ ‫ئی���دار‌ه ‌‬ ‫له‌دابینكردن���ی خواردن ب���ۆ نه‌خۆش‬ ‫گه‌نده‌ڵی كراوه‌و ئه‌و كه‌یسه‌شیان داو‌ه‬ ‫ب��� ‌ه دادگا‪ ،‬به‌ڕێوه‌به‌ری نه‌خۆش���خان ‌ه‬ ‫ئه‌و هه‌واڵه‌ی پشتڕاس���تكرده‌وه‌و وتی‬ ‫"ئه‌و كێشه‌ی ‌ه له‌دادگایه‌و ئه‌وان بڕیاری‬ ‫له‌سه‌ر ده‌ده‌ن"‪.‬‬

‫ێ له‌ن���او نه‌خۆش���خانه‌دا‬ ‫ده‌وت���ر ‌‬ ‫ی ده‌كرێت‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫ی حیزب��� ‌‬ ‫كۆبون���ه‌و‌ه ‌‬ ‫ئ���ه‌و به‌ڕێوه‌به‌ر‌ه ره‌تیك���رده‌وه‌و وتی‬ ‫"من شتی وام به‌چاوی خۆم نه‌بینیوه‌‪،‬‬ ‫ئه‌گه‌ر پێش من كرابێت ئه‌وه‌ جیایه‌"‪.‬‬ ‫ی كفری‌ ‬ ‫ی نه‌خۆش���خان ‌ه ‌‬ ‫به‌ڕێوه‌ب���ه‌ر ‌‬ ‫ی نه‌ش���ارده‌و‌ه ك��� ‌ه له‌ڕۆژانی‬ ‫ئه‌وه‌ش��� ‌‬ ‫یه‌كشه‌ممه‌و سێش���ه‌ممه‌و پێنجشه‌مم ‌ه‬ ‫ی‬ ‫چه‌ند پزیشكێك له‌كه‌الره‌و‌ه بۆ ماو‌ه ‌‬ ‫چه‌ن���د كاتژمێرێ���ك ده‌چن��� ‌ه الیان بۆ‬ ‫ی‬ ‫ی نه‌خۆش‪ .‬سه‌باره‌ت ب ‌ه سه‌ردان ‌‬ ‫بینین ‌‬ ‫ی د‪.‬رێكه‌وت حه‌م ‌ه‬ ‫ی ته‌ندروس���ت ‌‬ ‫وه‌زیر ‌‬ ‫ی كفری‪،‬‬ ‫ره‌ش���ید ب���ۆ نه‌خۆش���خان ‌ه ‌‬ ‫ی پزیش���كم‬ ‫ی "ته‌نها داوا ‌‬ ‫د‪.‬عیم���اد وت ‌‬ ‫كردو به‌ڵێنیاندا بۆم���ان بنێرن‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫تائێستا هیچ دیارنییه‌"‪.‬‬ ‫زیات���ر له‌ش���ه‌ش مان���گ ده‌بێت ک ‌ه‬ ‫به‌ڕێوه‌ب���ه‌ری گش���تی ته‌ندروس���تی‬ ‫ی گه‌رمیان باس���یان‬ ‫گه‌رمیان‌و ئیدار‌ه ‌‬ ‫له‌وه‌كرد ك ‌ه كار له‌س���ه‌ر دروستكردنی‬ ‫ی به‌شی‬ ‫بینایه‌ك ده‌كه‌ن‪ ،‬بۆ كردنه‌و‌ه ‌‬ ‫ی ئه‌و‬ ‫فریاكه‌وتن به‌جیا‪ ،‬د‪.‬عیماد له‌بار‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫ی پرۆژ‌ه ‌‬ ‫پرۆژه‌یه‌و‌ه وتی "قایمقام داوا ‌‬ ‫لێكردی���ن ب���ۆم ن���اردن‪ ،‬به‌ڕێوه‌به‌ری‬ ‫ی ته‌ندروس���تی گه‌رمیانی���ش‬ ‫گش���ت ‌‬ ‫پێیوتین ئێم ‌ه دروستی ده‌كه‌ین بۆتان‪،‬‬ ‫تائێستا ئه‌نجامنه‌دراوه‌و نازانم به‌كوێ‬ ‫گه‌یشت"‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ی وه‌بیرهێنانه‌وه‌ی ‌ه له‌ڕاپۆرتێك ‌‬ ‫جێ��� ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ‪ 2009‬به‌ڕێوه‌به‌ر ‌‬ ‫ئاوێن���ه‌دا له‌س���اڵ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی كف���ری وت ‌‬ ‫ی نه‌خۆش���خان ‌ه ‌‬ ‫ئه‌وكات ‌‬ ‫"ته‌نه���ا ی���ه‌ك پزیش���كمان هه‌ی���ه‌"‪،‬‬ ‫ئێستاش به‌هه‌مانش���ێو‌ه یه‌ك پزیشك‬ ‫بوونی‌ هه‌یه‌‪.‬‬ ‫ی ئاوێنه‌‪،‬‬ ‫به‌پێی ئاماری به‌ده‌ستهاتوو ‌‬ ‫ی ئه‌م‬ ‫ی ش���ه‌ش مانگی رابردو ‌‬ ‫له‌ماو‌ه ‌‬ ‫س���اڵدا ‪ 37899‬نه‌خۆشی جۆراوجۆر‬ ‫ی شه‌هید خالید‬ ‫سه‌ردانی نه‌خۆشخان ‌ه ‌‬ ‫گه‌رمیانی‌ یان كردووه‌ له‌كفری‪.‬‬

‫بێده‌سه‌اڵتیی به‌ڕێوه‌به‌ری‬ ‫قوتابخانه‌و خوێندنگاكان‬

‫عه‌بدولحه‌مید عه‌بدوڵاڵ‪ :‬خۆشبه‌ختان ‌ه ئاكۆ حه‌م ‌ه خه‌سره‌و‬ ‫ی ته‌واوم���ان‬ ‫ئێس���تا ره‌زامه‌ندی��� ‌‬ ‫ی په‌روه‌رده‌و فێركردن وه‌كو كایه‌یه‌كی‬ ‫له‌به‌رده‌س���تدایه‌‪ ،‬بۆ ب ‌ه دووسایدكردن ‌‬ ‫ی ناوبازاڕ‪ ،‬له‌گه‌ڵ گرنگ‪ ،‬شوێنی گرنگی گۆڕانكاری‌و‬ ‫ی س���ه‌ره‌ك ‌‬ ‫ش���ه‌قام ‌‬ ‫ی ناو رانیه‌‪ ،‬هه‌روه‌ها پێشكه‌وتنی كۆمه‌ڵگایه‌‪ .‬ده‌شێ له‌م‬ ‫ی تر ‌‬ ‫چه‌ند رێگایه‌ك ‌‬ ‫ی سێكته‌ره‌وه‌ دونیای خۆمان ببینین‌و‬ ‫ی راده‌سپێرم بۆ ناونان‌و دانان ‌‬ ‫شاره‌وان ‌‬ ‫ی ناو رانیه‌‪ .‬جگ ‌ه ئاینده‌و ئێستامانی‌ له‌سه‌ر بینا بكه‌ین‪.‬‬ ‫تابلۆ له‌ش���ه‌قامه‌كان ‌‬ ‫ی زیاتر دیاره‌ الیه‌نی كارگێڕی ئه‌م سێكته‌ره‌‪،‬‬ ‫له‌م���ه‌ش بڕیارمان���داو‌ه گرنگ��� ‌‬ ‫ی كاریگه‌ری‌و گرنگی‬ ‫ی رانی ‌ه بده‌ین‪ ،‬هه‌روه‌ها ده‌بێت بارته‌قا ‌‬ ‫به‌س���ه‌وزكردن ‌‬ ‫ی زۆر فراوانمان به‌ده‌سته‌وه‌یه‌‪ ،‬ئه‌م سێكته‌ر‌ه بێ‪ ،‬كه‌چی به‌ داخه‌و‌ه‬ ‫پاركێك ‌‬ ‫ی له‌كوردستان له‌سلكی په‌روه‌رده‌و‬ ‫ی رانیه‌‌و رووبه‌رێك ‌‬ ‫ده‌كه‌وێت ‌ه ده‌رواز‌ه ‌‬ ‫ی ب���ۆ ته‌رخانكراوه‌‪ ،‬ته‌نها چه‌ند فێركردندا به‌ڕێوه‌به‌ری قوتابخانه‌و‬ ‫فراوان ‌‬ ‫ی خوێندنگاكان وه‌كو پێویست‬ ‫ی ماوه‌‪ ،‬له‌داهاتوویه‌ك ‌‬ ‫ی كه‌م��� ‌‬ ‫گرفتێك ‌‬ ‫ده‌سه‌اڵتیان نییه‌‪ ،‬ته‌نها ماندوبوون‌و‬ ‫نزیكدا ده‌ستبه‌كار ده‌بێت‪.‬‬ ‫ی پێش���وو كارێكی بێزاركه‌ریان بۆ ده‌مێنێته‌وه‌‪.‬‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬جگ ‌ه له‌و گرفتان ‌ه ‌‬ ‫باستانكرد‪ ،‬گرفتیترتان هه‌یه‌؟‬ ‫كه‌م نین ئ���ه‌و به‌ڕێوه‌به‌رانه‌ی ئه‌گه‌ر‬ ‫عه‌بدولحه‌می���د عه‌بدوڵ�ڵ�ا‪ :‬بێگومان‬ ‫ی ل���ێ ده‌ركه‌ین‪،‬‬ ‫گرفتیترم���ان هه‌ی���ه‌‪ ،‬ه���ه‌ر ب���ۆ ئه‌و خزمه‌تی پ���ه‌روه‌رد‌ه ‌‬ ‫ی چاوپێكه‌وتنم���ان په‌ش���یمان ده‌بن له‌كاره‌كه‌یان‪ ،‬ئه‌مه‌ش‬ ‫مه‌به‌س���ته‌ش داوا ‌‬ ‫ی به‌هۆی بوونی ده‌س���ه‌اڵتێكی مه‌ركه‌زی‬ ‫ی س���ه‌رۆك ‌‬ ‫كردب���وو له‌گ���ه‌ڵ‪ ،‬جێگر ‌‬ ‫ی بڕیاریداو‌ه له‌ناو په‌روه‌رده‌دا له‌سه‌ره‌و‌ه بۆ خواره‌وه‌‪،‬‬ ‫حكومه‌ت‪ ،‬ب���ه‌اڵم ئه‌و خۆ ‌‬ ‫له‌نزیك���ه‌و‌ه س���ه‌ردانمان ب���كات‪ ،‬بۆ ك ‌ه ده‌بێت به‌پێچه‌وان ‌ه بێت‪ .‬له‌به‌رئه‌وه‌ی‬ ‫لێكۆڵینه‌و‌ه له‌كێش���ه‌كانمان‪ .‬بۆ نمون ‌ه خوێندكارو قوتابی چه‌قی په‌روه‌رده‌یه‌و‬ ‫له‌ئێس���تادا ئه‌گ���ه‌ر فه‌رمانبه‌رم���ان ئه‌وی���ش له‌ناوه‌نده‌كان���ی خوێندندایه‌‪،‬‬ ‫ی له‌به‌رده‌س���تی به‌ڕێوه‌ب���ه‌ره‌كان نه‌ك‬ ‫ی نیی��� ‌ه لێ ‌‬ ‫ب���ۆ دابمه‌زرێ���ت جێگ ‌ه ‌‬ ‫له‌به‌رده‌س���تی به‌ڕێوه‌به‌ری په‌روه‌رده‌و‬ ‫دابنیشێت‪.‬‬ ‫ی به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تی‌ گشتی‌و وه‌زاره‌ت‪.‬‬ ‫ئاوێن���ه‌‪ :‬وه‌ك باس���ده‌كرێت به‌هۆ ‌‬ ‫دیار‌ه سیته‌می نوێی په‌روه‌رد‌ه ته‌نها‬ ‫ی حیزبیی���ه‌و‌ه هه‌وڵده‌درێت‬ ‫ته‌كه‌تول��� ‌‬ ‫ی له‌ب���واری تیۆریدا رۆڵ���ی به‌ڕێوه‌به‌ری‬ ‫ی تۆ الواز بكرێت‪ ،‬ده‌توان ‌‬ ‫ده‌س���ه‌اڵت ‌‬ ‫روونكردۆته‌وه‌‪ ،‬ئه‌ویش به‌ش���ێوازێكی‬ ‫راشكاوانه‌ وه‌اڵمم بده‌یته‌وه‌؟‬ ‫عه‌بدولحه‌می���د عه‌بدوڵ�ڵ�ا‪ :‬زۆر رووكه‌ش���انه‌‪ ،‬ن���ه‌وه‌ك به‌ش���ێوه‌یه‌كی‬ ‫ی پێ���ت ده‌ڵێم تائێس���تا ق���وڵ‌و هه‌مه‌الیه‌ن���ه‌‪ .‬ب���ۆ ئ���ه‌وه‌ی‬ ‫به‌ڕاش���كاوی ‌‬ ‫ئێم��� ‌ه په‌روه‌رده‌یه‌ك���ی ته‌ندروس���ت‌و‬ ‫بچوكترین رێگری‌ حیزبیم لێنه‌كراوه‌‪.‬‬ ‫ئاوێن���ه‌‪ :‬ماوه‌ی���ه‌ك به‌رله‌ئێس���تا س���ه‌رده‌مییانه‌مان هه‌ب���ێ‪ ،‬ده‌ب���ێ‬ ‫ی ده‌سه‌اڵتی كارگێڕی به‌ڕێوه‌به‌ره‌كان زیاد‬ ‫ی نزیك له‌حیزبه‌وه‌‪ ،‬هه‌واڵێك ‌‬ ‫كه‌سێك ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ئ���ه‌و هه‌واڵ ‌ه ئه‌و بكه‌ین بۆ ئاس���تێك‪ ،‬بۆ هه‌ندێك كار ‌‬ ‫باڵوك���رده‌وه‌‪ ،‬به‌پێ ‌‬ ‫كه‌س��� ‌ه ده‌توانێت ‪ 10‬ه���ه‌زار واژۆ بۆ كه‌م نه‌بێت‪ ،‬بۆ س���ه‌ره‌و‌ه نه‌گه‌ڕێته‌وه‌‪.‬‬ ‫ی تۆ كۆبكاته‌وه‌‪ ،‬ئایا ناكرێ���ت به‌ڕێوه‌ب���ه‌ری قوتابخان ‌ه ك ‌ه‬ ‫له‌س���ه‌ركارالبردن ‌‬ ‫ی مرۆڤی له‌به‌رده‌س���تای ‌ه وه‌كو گرنگترین‬ ‫ئه‌م��� ‌ه هه‌نگاوێك نیی ‌ه ب���ۆ الوازكردن ‌‬ ‫ی ئ���ه‌م گه‌ردونه‌‪ ،‬كه‌چی ئێم ‌ه‬ ‫بونه‌وه‌ر ‌‬ ‫ده‌سه‌اڵتی‌ ئێوه‌؟‬ ‫عه‌بدولحه‌می���د عه‌بدوڵ�ڵ�ا‪ :‬م���ن باوه‌ڕمان پێی نه‌بێ‌و ده‌سه‌اڵتی نه‌بێ‪.‬‬ ‫ئه‌گ���ه‌ر به‌كورت���ی تیش���ك بخه‌ین ‌ه‬ ‫قبوڵیناكه‌م كه‌س ده‌سه‌اڵتم الواز بكات‪،‬‬ ‫نازانم ب ‌ه چ مه‌به‌ستێك ئه‌و كار‌ه كراوه‌‪ ،‬س���ه‌ر ده‌س���ه‌اڵته‌كانی به‌ڕێوه‌به‌رێ���ك‬ ‫له‌قوتابخان���ه‌و خوێندنگاكانی واڵتانی‬ ‫ده‌توانن له‌‌و كه‌س ‌ه بپرسن‪.‬‬

‫پێش���كه‌وتوو‪ ،‬ئ���ه‌وكات تێده‌گه‌ی���ن‬ ‫ك ‌ه ئیم��� ‌ه له‌چ���ی هه‌ڵ���ه‌و رۆتینێكی‬ ‫زۆردای���ن‪ .‬ب���ۆ نموون��� ‌ه دامه‌زراندنی‬ ‫مامۆس���تا‌و دیاریكردن���ی مووچه‌كه‌ی‬ ‫له‌ده‌س���تی به‌ڕێوه‌به‌ردای���ه‌‪ ،‬هه‌روه‌ها‬ ‫ده‌س���ه‌اڵتێكی م���ادی باش���ی له‌ن���او‬ ‫ی‬ ‫قوتابخانه‌ك���ه‌دا هه‌ی ‌ه ب���ۆ دابینكردن ‌‬ ‫سه‌رجه‌م پێداویس���تیه‌كانی‪ .‬رێزلێنان‌و‬ ‫ی مووچه‌و‬ ‫رێزو س���وپاس‌و زیادكردن��� ‌‬ ‫ی له‌به‌ر كار‌ه باش���ه‌كان‪،‬‬ ‫خه‌اڵتكردن��� ‌‬ ‫جگه‌له‌دانان���ی پالن‌و ئاراس���ته‌كردنی‬ ‫مامۆس���تاو قوتابی‪ ،‬كه‌ش‌و ئازادیه‌كی‬ ‫باشی له‌ڕووی پرۆگرامه‌كان‌و كاره‌كانی‬ ‫په‌یوه‌ست ب ‌ه ناوه‌نده‌كانی خوێندنه‌وه‌‪،‬‬ ‫كه‌چی الی خۆمان به‌ڕێوه‌به‌ر بۆ كڕینی‬ ‫به‌ندێك وه‌ره‌قه‌و چه‌ند قه‌ڵه‌مێك ده‌بێت‬ ‫ده‌یان داواكاری‌و چه‌ندین ئیمزا له‌سه‌ر‬ ‫وه‌س���ڵێك بكات‪ ،‬به‌جۆرێ���ك هه‌ندێك‬ ‫به‌ڕێوه‌ب���ه‌ر ئاماده‌ن له‌س���ه‌ر گیرفانی‬ ‫خۆیان پاره‌ك ‌ه بده‌ن‪ ،‬تاوه‌كو تووش���ی‬ ‫ئه‌و هه‌موو رۆتیناته‌ نه‌بن‪.‬‬ ‫من له‌گه‌ڵ ئ���ه‌وه‌م چاودێریكردن بۆ‬ ‫بابه‌تی ژمێریاری‌و خه‌رجكردن هه‌بێت‪،‬‬ ‫به‌اڵم هه‌رگیز له‌گه‌ڵ ئه‌وه‌م نیم به‌رامبه‌ر‬ ‫فه‌رمانبه‌ره‌كان���ی خۆم���ان‪ ،‬هێند‌ه بێ‬ ‫متمانه‌ بین‪.‬‬ ‫دیار‌ه گرفته‌ك ‌ه ته‌نه���ا الیه‌نی مادی‬ ‫نییه‌‪ ،‬به‌ڵك���و الیه‌نه‌كانی دیش گرنگه‌‌و‬ ‫پێویس���ت ‌ه به‌ڕێوه‌ب���ه‌ر ده‌س���ه‌اڵتێكی‬ ‫ی سازكردنی‬ ‫زۆرباشی بدرێتێ‪ ،‬له‌پێناو ‌‬ ‫ژینگه‌یه‌كی ته‌ندروس���ت بۆ مامۆستاو‬ ‫قوتابیه‌كان���ی‪ ،‬دیار‌ه س���ازكردنی ئه‌و‬ ‫ژینگه‌ی���ه‌ش ته‌نه���ا ب ‌ه ئام���ۆژگاری‌و‬ ‫الیه‌نی تیۆری نابێت‪ ،‬به‌ڵكو ده‌بێت ب ‌ه‬ ‫كرداره‌كی ئه‌و ده‌سه‌اڵت ‌ه ب ‌ه به‌ڕێوه‌به‌رو‬ ‫ستافی كارگێڕی بدرێت‪ ،‬بۆ دنیا بینین‌و‬ ‫دانانی پالنی خوێندنگه‌كانیان‪.‬‬ ‫ره‌نگ��� ‌ه لێ���ره‌دا پرس���یارێك بێت ‌ه‬ ‫ئاراوه‌‪ ،‬ئه‌گه‌ر ده‌س���ه‌اڵتان ‌ه بدرێت ب ‌ه‬ ‫به‌ڕێوه‌ب���ه‌ره‌كان‪ ،‬ئه‌گ���ه‌ری ئه‌و‌ه نیی ‌ه‬ ‫له‌الیه‌ن هه‌ندێ���ك به‌ڕێوه‌ب���ه‌ره‌و‌ه بۆ‬ ‫مه‌به‌ستی كه‌سی خراپ به‌كاریبهێنن‪..،‬‬

‫»» ‪19‬‬

‫کۆمەاڵیەتی‬

‫)‪ )341‬سێشه‌ممه‌ ‪2012/9/4‬‬

‫ ‬ ‫ئافرەتێک لەکاتی سواڵکردندا‬

‫ ‬

‫‪17‬‬

‫فۆتۆ‪ :‬ئەرشیف ـ سارا قادر‬

‫دیارده‌ی سواڵکردن‌له‌په‌ره‌سه‌ندندایه‌‬

‫"له‌ساواییەوە سواڵم پێوە دەکرێت"‬ ‫ئا‪ :‬سارا قادر‬

‫لەگەڵ هەاڵتنی خۆردا‪ ،‬کۆمەڵێک‬ ‫له‌ژنان‌و مندااڵنی سواڵکەر زۆربەی‬ ‫ترافیک‌و شوێنە گشتییەکان دەگرن‌و‬ ‫بە بۆنەی بنێشت یان کلینێکس‬ ‫فرۆشتنەوە رێگە بە رێبواران دەگرن‬ ‫بۆ پارە‪ ،‬هەرچەندە سواڵکەرەکان‬ ‫دەڵێن له‌پێناو هەژاریدا ئەم کارە‬ ‫دەکەین‪ ،‬بەاڵم خه‌ڵکانێکی زۆر‬ ‫له‌نێویشیاندا چه‌ند مەی فرۆشێک‬ ‫که‌ نزیکن له‌شوێنی نیشته‌جێبوونی‬ ‫هه‌ندێکیانه‌وه‌‪ ،‬بە ناڕاستیان دەزانن‌و‬ ‫دەزگاکانی پۆلیسیش دەستگیریان‬ ‫دەکه‌ن‪.‬‬ ‫شەقامەکانی ش���ار کە ژمارەیەکی زۆر‬ ‫له‌س���واڵکەرەکەن داگیری���ان کردووە‪،‬‬ ‫بەشێکیان منداڵەکانیان کردۆتە هۆکارو‬ ‫لەبەرده‌می خۆیاندا پاڵیان خس���تون‌و‬ ‫بەش���ێک له‌جەس���تەیان روتک���ردووە‬ ‫ک���ه‌ بە لەف���اف پێچاویانەت���ەوە‪ ،‬یان‬ ‫دەرمانی س���وتاوییان داوە له‌سکیان تا‬ ‫وەک س���وتاو دەربکەون‌و لەو رێگەیەوە‬ ‫ویژدانی رێبواران بجوڵێنن‌و یارمەتییان‬ ‫بدەن‪.‬‬

‫ئێستا پێنج منداڵم بەسەردا کەوتوەو‬ ‫کرێچی مااڵنم‪ ،‬ئەی ئەگەر خەڵک‬ ‫خێرێکم پێنەکات بەچی بژیم‬ ‫ئەدیب���ە محەمەد ژنێکی تەمەن س���ی‌و‬ ‫هەش���ت س���اڵی خەڵک���ی رانیەی���ە‌و‬ ‫خاوەنی پێنج منداڵە‪ ،‬ئەو لەسەره‌تای‬ ‫ش���ەقامی مەولەوی دانیشتبوو کچە نۆ‬ ‫مانگانەکەی بە باوەش���ەوە گرتبوو لەو‬ ‫ن���او چەقی ب���ازاڕەدا ش���یری دەدایەو‬ ‫دوو منداڵەک���ەی تریش���ی ل���ه‌دەوری‬ ‫دەهاتن‌و دەچون‌و هەر کەس بە الیاندا‬ ‫تێدەپ���ەڕی خێرا بە دەس���ت‌و قاچیدا‬ ‫دەنوس���ان "توخوا خێرێکم���ان پێبکە‬ ‫باوکمان نییە‪ ،‬هەتیوین"‪ ،‬هەندێ لەوانە‬ ‫دەس���تی دەبرد ‪ ٢٥٠‬دینار یان زیاتری‬ ‫دەدانێ‪ ،‬هەندێکی تریشیان بە توڕەیی‬ ‫بەڕێی دەکردن‪ .‬ئەدیبە مەمکی له‌دەمی‬ ‫منداڵەکەی دەرهێناو بە گریانەوە وتی‬ ‫"مێردەک���ەم ش���ەش مان���گ لەمەوبەر‬ ‫بەهۆی توش���بوونی بە ش���ێرپەنجەی‬ ‫خوێنەوە گیانی لەدەستدا‪ ،‬ئەوەی جێی‬

‫هێش���ت تەنها پاچ‌و خاکەنازەکەی بوو‬ ‫نەک ئەرزو خانوو‪ ،‬ئێستا پێنج منداڵم‬ ‫بەس���ەردا کەوتوەو کرێچی مااڵنم‪ ،‬ئەی‬ ‫ئەگ���ەر خەڵک خێرێکم پێنەکات بەچی‬ ‫بژیم‪ ،‬مانگانە س���ێ سەد هەزار دەدەم‬ ‫بە کرێی خانوو ئەوەی رۆژانەش دەستم‬ ‫دەکەوێت تەنها پانزە بیس���ت هەزارێکە‬ ‫بۆ بژێوی ژیانمان"‪.‬‬ ‫بەش���ێکی ت���ری ئەمانە ناوەڕاس���تی‬ ‫ش���ەقامەکان‌و گەراجی ئوتومبیلەکان‌و‬ ‫ن���او کلینک���ە پزیش���کیەکان دەگرن‪،‬‬ ‫س���وڵکه‌ره‌کانیش تەنه���ا ژن���ان نین‬ ‫ئه‌و کا‌ران���ه‌ ده‌که‌ن‪ ،‬بەڵک���و زۆربەی‬ ‫ج���ار مندااڵن‌و پیاوانیش���ن‪ .‬ئەوان بە‬ ‫جۆرێکی تر هەوڵی بژێوی ژیان دەدەن‌و‬ ‫وەک خۆیان دەڵێن "هەژاریی دەکەن"‌و‬ ‫له‌ترس���ی دەس���تگیرنەکردنیان چەند‬ ‫پاکەتێک بنێشت‪ ،‬یان کلینێکس دەگرن‬

‫ئەو ژنانە ئێواران بە کێس بیرەو بە‬ ‫لیتر عارەق دەبەن‪ ،‬ئەی ئەگەر هەژارن‬ ‫چۆن ئەوە دەکەن‬ ‫بە دەستیانەوەو یه‌خەی خەڵک دەگرن‬ ‫ت���ا لێی���ان بکڕێ���ت‪ .‬زۆر لەوانە بەبێ‬ ‫ویستی خۆی بووە بە سواڵکەر‪.‬‬ ‫ولی���ا بەکری تەمەن ‪ ١٩‬س���اڵە ژنێکی‬ ‫ئەس���مەری منداڵ���کارەو کچێکی یەک‬ ‫سااڵنی الی خەس���وی بەجێهێشتبوو‪،‬‬ ‫لەگەڵ خوش���کی مێردەکەی���دا رۆژانە‬ ‫کلینێکس دەفرۆشێت‪ .‬ئەو له‌منداڵییەوە‬ ‫قەدەری مردنی باوکی‌و جێهێش���تنیان‬ ‫له‌الیەن دایکیانەوە وایکردووە الی مامی‬ ‫بژین‌و مامیشی لەبەر هەژاری بیاننێرێت‬ ‫ب���ۆ س���واڵکردن‪ ،‬ولی���ا وت���ی "ئێمە‬ ‫هەر ب���ە نەگبەتی هاتوی���ن‪ ،‬قەدەری‬ ‫منداڵەکەشمان له‌خۆمان باشتر نابێت‪،‬‬ ‫چونکە م���ن درام بە ئام���ۆزای خۆم‌و‬ ‫ئەوی���ش هەر هەژارەو م���ن دەبێت کار‬ ‫بکەم‌و مێردەکەش���م کەناسی دەکات تا‬ ‫بژین"‪.‬‬

‫بەش���ی ه���ەرەزۆری س���واڵکەرەکان‬ ‫قەرەجەکان���ن کە ئ���ه‌م کاره‌ بووه‌ به‌‬ ‫بەش���ێک له‌کولتووریان‪ ،‬ئەوان بەزۆری‬ ‫له‌ژێ���ر خێمەکانی بەش���ی خ���وارووی‬ ‫س���لێمانیدا دەژین‌و رۆژان���ە بە گروپ‬ ‫له‌ماڵەکانیان���ەوە دەردەچ���ن‌و ب���ە‬ ‫ش���وێنەکاندا باڵو دەبن���ەوەو ئێواران‬ ‫ی���ەک دەگرنەوەو ب���ەرەو خێمەکانیان‬ ‫دەچنەوە کە بەزۆری ژنانن‪ .‬زۆر لەوانە‬ ‫ساواکانیشیان لەگەڵ خۆیان دەبەن‌و بە‬ ‫گەرمای هاوین‌و سەختی زستان پارەیان‬ ‫پێپەیدا دەک���ەن‪ .‬وەحی���دەی تەمەن‬ ‫حەڤدە س���اڵ وتی "له‌س���کی دایکمان‬ ‫هاتوینەت���ە دەرەوە س���واڵمان پێ���وە‬ ‫دەکەن‌و کە خۆش���مان فاممان کردەوە‬ ‫تازە تەواو فێری سواڵکرن ببوین بۆیە‬ ‫ئێستا ناتوانین وازیلێبهێنین"‪ .‬ئەو زۆر‬ ‫نیگەرانە لەوەی لەالیەن خەڵکەوە زۆر‬

‫تەحەڕوش���یان پێدەکرێت‌و داوای کاری‬ ‫سێکس���ییان لێدەکرێت‪ ،‬جگە لەوەش‬ ‫کاتێک دەیانەوێت بەرگێکی تر بپۆشن‌و‬ ‫بچن���ە ب���ازاڕ‪ ،‬دەدرێنە ب���ەر توانجی‬ ‫ئ���ەوەی "ئەمانە ق���ەرەج‌و دۆمن‌و دزن‬ ‫دەریان بکەن"‪ .‬بەشێک لەمانە ئێستا‬ ‫له‌زیندانن‪ ،‬تا چیتر خەڵک بێزار نەکەن‪،‬‬ ‫بەاڵم کیبارە زەینەڵی تەمەن چل‌و دوو‬ ‫س���اڵ کە خاوەنی ش���ەش کچ‌و پێنج‬ ‫کوڕەو دوانزە ساڵە مێردەکەی مردووە‪،‬‬ ‫داوا دەکات حکومەت ژیانیان بۆ دابین‬ ‫بکات تا ئەوانیش س���واڵ نەکەن "ئێمە‬ ‫لەشفرۆش���ی‌و کاری خراپ ناکەین‪ ،‬ئێ‬ ‫گەر رێگەی بنێش���ت فرۆشتنیشمان لێ‬ ‫بگرن چی بکەین"‪.‬‬ ‫س���ەرجەم س���واڵکەرەکان هەژاری���ی‬ ‫دەکەن���ە بیانووی س���واڵەکەیان‪ ،‬بەاڵم‬ ‫یەکێ���ک لەو دوکانی مەی فرۆش���انەی‬ ‫کە له‌نزیک خێمەو شوێنی ژیانیانەوەیە‬ ‫ئاماژەی بەوەدا کە زۆربەی هەرە زۆری‬ ‫مەیەکانی لەالیەن ئەوانەوە لێدەکڕدرێت‌و‬ ‫وتی "شەوێکیان یەک ملیۆن‌و نیو‪٢٥٠ ،‬‬ ‫دین���اری‌و ‪ ١٠٠٠‬دیناری���م لێوەرگرتن‪،‬‬ ‫زۆربەی ئ���ەو ژنانە ئێ���واران بە کێس‬ ‫بی���رەو ب���ە لیتر عارەق دەب���ەن‪ ،‬ئەی‬ ‫ئەگەر هەژارن چۆن ئەوە دەکەن"‪.‬‬

‫ی كچێك ب ‌ه ژن‬ ‫له‌سه‌ر كردن ‌‬

‫پیاوێك ‌ی خاوه‌ن دوو مناڵ كوژرا‬ ‫ئا‪ :‬سارا‬ ‫پاش سێ‌ رۆژ له‌دیارنه‌مانی‌‬ ‫كچێكی ته‌مه‌ن هه‌ژده‌ساڵ‪ ،‬له‌نزیك‬ ‫ماڵی‌ خۆیان فڕێ‌ ده‌درێت‪ .‬دوای‌‬ ‫سێ‌ هه‌فته‌یه‌ك به‌سه‌ر تێپه‌ڕینی‌‬ ‫رووداوه‌كه‌دا‪ ،‬ئه‌و پیاوه‌ی‌ كه‌‬ ‫په‌یوه‌ندی‌ له‌گه‌ڵ ئه‌و كچه‌دا هه‌بووه‌‪،‬‬ ‫به‌ كوژراوی‌ له‌ناو ئۆتۆمبیله‌كه‌ی‌‬ ‫خۆیدا ده‌دۆزرێته‌وه‌‪.‬‬ ‫هه‌ناس���ه‌‪ ،‬كچه‌ خوێندكارێكی‌ قۆناغ ‌‬ ‫ی‬ ‫چواره‌م���ی‌ ئاماده‌یی���ه‌‪ ،‬ئێس���تا ب���ه‌‬ ‫تۆمه‌تی‌ ئه‌وه‌ی‌ ده‌س���تی‌ له‌كوش���تنی‌‬ ‫ئه‌و خۆشه‌ویسته‌یدا هه‌بووه‌ له‌زیندانه‌‪.‬‬ ‫ئه‌و كچه‌ ئه‌س���مه‌ره‌ منداڵ���كاره‌‪ ،‬زۆر‬ ‫نیگه‌رانب���وو ل���ه‌وه‌ی‌ كه‌ ئ���ه‌و كوڕه‌‬ ‫خس���تویه‌تیه‌ داوه‌و هه‌ڵیخه‌ڵه‌تاندووه‌‪،‬‬ ‫چونكه‌ "من ماوه‌ی‌ دوو ساڵ له‌ڕێگه‌ی‌‬ ‫مۆبایله‌ك���ه‌ی‌ دایكمه‌وه‌و ب���ه‌ دزیه‌وه‌‬ ‫په‌یوه‌ندیم له‌گه‌ڵیدا هه‌بوو‪ ،‬به‌اڵم درۆی‌‬ ‫له‌گه‌ڵدا كردبووم پێ���ی‌ نه‌وتبووم ژنی‌‬ ‫هه‌یه‌و دوو مناڵیش���ی‌ هه‌ی���ه‌‪ ،‬به‌ڵكو‬ ‫ئ���ه‌و په‌یمان���ی‌ ژن‌و مێردایه‌تی‌ به‌ من‬ ‫دابوو"‪.‬‬

‫هه‌ناس���ه‌‪ ،‬زوو زوو به‌ه���ۆی‌ نائارام ‌‬ ‫ی‬ ‫ده‌رونییه‌وه‌ ده‌ستی‌ بۆ تۆپه‌ڵه‌ گۆشته‌‬ ‫زیاده‌ك���ه‌ی‌ الی‌ چه‌پ���ی‌ ناوچه‌وان���ی‌‬ ‫ده‌ب���ردو ئاماژه‌ی‌ ب���ه‌وه‌ ده‌دا كه‌ ئه‌و‬ ‫ئاگاداری‌ هیچ نییه‌و هیچ نازانێ‌‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫هه‌ر زوو په‌ش���یمان بۆوه‌و گه‌ڕایه‌وه‌ بۆ‬ ‫ئه‌و رۆژه‌ی‌ له‌گه‌ڵ كوڕه‌كه‌دا رۆشتووه‌و‬ ‫وتی‌ "پێش���تر قس���ه‌م له‌گه‌ڵ كردبوو‬ ‫به‌یانیه‌كه‌ی‌ یه‌كت���ر ببینین‪ ،‬من چووم‬ ‫بۆ نه‌خۆشخانه‌ی‌ ددانه‌كه‌و ئه‌ویش له‌و‬ ‫ناوه‌ به‌ ته‌كسیه‌كه‌ی‌ ده‌سوڕایه‌وه‌‪ ،‬كه‌‬ ‫هاتمه‌ ده‌ره‌وه‌ قس���ه‌م له‌گه‌ڵ كردو به‌‬ ‫زۆر خس���تمیه‌ ن���او ئۆتۆمبیله‌كه‌یه‌وه‌!‬ ‫ئیتر ب���ه‌ره‌و جێگه‌یه‌كی‌ نادیار بردمی‌‪،‬‬ ‫نازانم چی‌ بوو"‪.‬‬ ‫هه‌رچه‌ن���ده‌ ئه‌و ئاماژه‌ ب���ه‌وه‌ ده‌كات‬ ‫ك���ه‌ ئ���اگاداری‌ هی���چ نیی���ه‌و خ���ۆی‌‬ ‫دوورده‌خات���ه‌وه‌و نایه‌وێ���ت هیچ بڵێ‌‪،‬‬ ‫به‌اڵم دواتر ده‌س���تیكرده‌وه‌ به‌ قس���ه‌و‬ ‫وتی‌ "كه‌ بردمی‌ بۆ ئه‌و خانووه‌ چۆڵه‌‪ ،‬به‌ وته‌ی‌ باوكی‌ هه‌ناسه‌‪ ،‬كه‌ ئێستا له‌ناو كراوه‌ به‌ ژن‌و ده‌س���تدرێژیی‌ سێكسی‌‬ ‫ل���ه‌وێ‌ ئه‌و كوڕه‌ی‌ هاوڕێ���ی‌ له‌وێ‌ بوو زینداندایه‌‪ ،‬پاش سێ‌ رۆژ كچه‌كه‌ی‌ به‌ كراوه‌ته‌ س���ه‌ر‪ ،‬هه‌رچه‌نده‌ ئه‌و باوكه‌‬ ‫كه‌ ناوی‌ ئه‌كره‌مه‌‪ ،‬ئیتر ئه‌و سێ‌ رۆژه‌ ده‌موچاوێك���ی‌ ئازاردراوو ئاوس���اوه‌وه‌ ده‌ڵێ���ت "كچه‌كه‌م فڕێن���راوه‌و به‌ زۆر‬ ‫له‌گه‌ڵ ئه‌وان بووم‪ ،‬به‌اڵم نازانم كامیان له‌نزیك ماڵ���ی‌ باپیری‌ فڕێدراوه‌و پاش وایلێكراوه‌"‪ ،‬به‌اڵم سه‌رچاوه‌یه‌كی‌ نزیك‬ ‫منی���ان كردووه‌ ب���ه‌ ژن‌و ئاگام له‌خۆم ئه‌وه‌ی‌ براوه‌ بۆ نه‌خۆشخانه‌و پشكنینی‌ له‌و رووداوه‌وه‌ ئام���اژه‌ به‌وه‌ده‌كات كه‌‬ ‫نه‌بووه‌"‪.‬‬ ‫بۆ ك���راوه‌‪ ،‬بۆی���ان ده‌ركه‌وت���ووه‌ كه‌ كچه‌كه‌ خ���ۆی‌ رۆش���تووه‌ له‌گه‌ڵ ئه‌و‬

‫ئێستا پێنج منداڵم‬ ‫بەسەردا کەوتوەو‬ ‫کرێچی مااڵنم‪ ،‬ئەی‬ ‫ئەگەر خەڵک خێرێکم‬ ‫پێنەکات بەچی بژیم‬

‫ئەو ژنانە ئێواران بە‬ ‫کێس بیرەو بە لیتر‬ ‫ئارەق دەبەن‪ ،‬ئەی‬ ‫ئەگەر هەژارن چۆن‬ ‫ئەوە دەکەن‬

‫كوڕه‌داو تا ئێواره‌ سوڕاونه‌ته‌وه‌و دواتر‬ ‫چوونه‌ت���ه‌وه‌ بۆ ئه‌و ماڵه‌ چۆڵه‌و له‌وێ‌‬ ‫كوڕێكی‌ ت���ری‌ لێبووه‌ به‌ ناوی‌ ئه‌كره‌م‬ ‫ك���ه‌ ته‌مه‌نی‌ ‪ 29‬س���اڵه‌و به‌ قس���ه‌ی‌‬ ‫هه‌ناسه‌ ئه‌و كوڕه‌ هاوڕێی‌ خۆشه‌ویسته‌‬ ‫كوژراوه‌كه‌یه‌ت���ی‌‪ ،‬ب���ه‌اڵم ئ���ه‌و كوڕه‌‬ ‫ئاماژه‌ی‌ به‌وه‌دا ك���ه‌ دوورو نزیك ئه‌و‬ ‫كوڕه‌ ناناسێت‌و به‌م جۆره‌ رووداوه‌كه‌ی‌‬ ‫گێڕایه‌وه‌ "نازانم چۆن ئه‌م كچه‌ ژماره‌ی‌‬ ‫من���ی‌ له‌الیه‌ هه‌رچه‌ن���ده‌ له‌نزیك ماڵی‌‬ ‫یه‌كترین‪ ،‬به‌اڵم هیچ په‌یوه‌ندیمان نییه‌‪،‬‬ ‫ئه‌و ئێواره‌یه‌ من له‌سه‌ر كاربووم تێلی‌‬ ‫كردو وتی‌ له‌گ���ه‌ڵ كوڕێكدام به‌ته‌نها‪،‬‬ ‫ناتوانم تازه‌ بڕۆم���ه‌وه‌ ماڵه‌وه‌‪ ،‬به‌ڵكو‬ ‫ش���تێكی‌ بۆ بكه‌م‪ ،‬ب���ه‌اڵم من نه‌موێرا‬ ‫ب���ه‌ دای���ك‌و باوكی‌ بڵێ���م‪ ،‬كه‌چی‌ ئه‌و‬ ‫ئێس���تا منی‌ تۆمه‌تبار كردووه‌ به‌وه‌ی‌‬ ‫له‌و خانووه‌ چۆڵه‌دا بووم‌و ده‌ستدرێژی‌‬ ‫سێكسیم لێكردووه‌و ‪%80‬ی‌ شته‌كان‬ ‫كوڕه‌ كوژراوه‌كه‌ لێیكردووه‌"‪.‬‬ ‫ب���ه‌اڵم هه‌ناس���ه‌ ئ���ه‌و كوڕه‌ ب���ه‌ درۆ‬ ‫ده‌خاته‌وه‌و س���وێند ده‌خ���وات كه‌ به‌‬ ‫كوڕه‌ كوژراوه‌كه‌و ئه‌و كردویانه‌ به‌ ژن‪.‬‬ ‫دوای‌ گه‌ڕاندنه‌وه‌ی‌ هه‌ناس���ه‌ بۆ ماڵی‌‬ ‫باپیری‌‪ ،‬باوك���ی‌‌و خاڵی‌‌و مامی‌ كچه‌كه‌‬

‫به‌ چه‌ك���ه‌وه‌ ده‌چنه‌ س���ه‌ر ماڵی‌ ئه‌و‬ ‫كوڕه‌‌و هه‌ڕه‌شه‌ی‌ لێده‌كه‌ن‌و وتی‌ "زۆر‬ ‫ترس���اندمیان بۆیه‌ سه‌عات یه‌كی‌ شه‌و‬ ‫چووم داوای‌ یاساییم الی‌ پۆلیس تۆمار‬ ‫كرد‪ ،‬به‌اڵم پۆلیس ده‌س���تگیری‌ كردم‌و‬ ‫خرام���ه‌ زیندانه‌وه‌‪ ،‬چونك���ه‌ ئه‌وانیش‬ ‫داوایان له‌س���ه‌ر تۆمار كردبووم له‌سه‌ر‬ ‫ئ���ه‌وه‌ی‌ كچه‌كه‌یان بۆت���ه‌ ژن‌و منیش‬ ‫به‌شێك بووم له‌و ده‌س���تدرێژییه‌و له‌و‬ ‫ماڵه‌ چۆڵه‌دا بووم‪ ،‬به‌اڵم خۆی‌ وانییه‌"‪.‬‬ ‫دوای‌ ئ���ه‌وه‌ی‌ بۆ م���اوه‌ی‌ نزیكه‌ی‌ ‪25‬‬ ‫شه‌و ئه‌كره‌م‬ ‫له‌زیندان���دا ده‌بێت هه‌واڵ ده‌بیس���تێت‬ ‫كه‌ ئه‌و كوڕه‌ ك���وژراوه‌‪ ،‬بۆیه‌ ئه‌كره‌م‬ ‫وتی‌ "روون‌و ئاش���كرایه‌ كه‌ بنه‌ماڵه‌ی‌‬ ‫ئه‌م كچه‌ كه‌ ئێس���تا باوك���ی‌‌و خاڵی‌‌و‬ ‫مامی‌ له‌زیندانن له‌س���ه‌ر كوشتنی‌ ئه‌و‬ ‫ك���وڕه‌ هه‌ر ئه‌وان كوش���تویانه‌و هیچی‌‬ ‫تر نییه‌"‪ ،‬به‌اڵم باوكی‌ كچه‌كه‌ س���وێند‬ ‫ده‌خ���وات كه‌ ئ���اگادار نییه‌و ئێس���تا‬ ‫كێش���ه‌كه‌ له‌لێكۆڵینه‌وه‌دایه‌‌و هه‌مووان‬ ‫چاوه‌ڕوانی‌ بڕیاری‌ دادگان‪.‬‬ ‫تێبینی‌‪ :‬ئه‌كره‌م‌و هه‌ناس���ه‌ دوو ناوی‌‬ ‫خوازراون‪.‬‬

‫‪18‬‬

‫تایبه‌ت‬

‫)‪ )341‬سێشه‌مم ‌ه ‪2012/9/4‬‬

‫قه‌یرانی ریفۆرم له‌یه‌كگرتوودا‬

‫به‌شدارییه‌ك له‌و گفتوگۆیانه‌ی ده‌رباره‌ی شه‌شه‌مین کۆنگره‌ی یه‌كگرتوو له‌ئارادان‬ ‫ئومێد قه‌ره‌داغی‬ ‫به‌شی دووه‌م‌و كۆتایی ‬ ‫دووه‌م‪ :‬جه‌ختكردن���ه‌وه‌ له‌به‌كارهێنانی‬ ‫مه‌الكان‌و بانگخ���وازان بۆ به‌رژه‌وه‌ندی‬ ‫سیاسی‬ ‫یه‌كێ���ك له‌گرفت���ه‌ قووڵه‌كان���ی‬ ‫یه‌كگرتووی ئیسالمی‌و هێز‌ه سیاسیی ‌ه‬ ‫ئیسالمییه‌كان بریتیی بووه‌ له‌بانگه‌ش ‌ه بۆ‬ ‫سیاسه‌ت به‌ناوی ئایینه‌وه‌‪ ،‬بانگه‌واز بۆ‬ ‫قیامه‌ت‌و ئه‌خالقی ئیسالمه‌تی‪ ،‬له‌وێو‌ه‬ ‫كه‌مه‌ندكێش���كردنیان ب���ۆ حیزبایه‌تی‌و‬ ‫كاری سیاس���ی‪ ،‬ئه‌م��� ‌ه كارێك���ی زۆر‬ ‫نائه‌خالقی گه‌وره‌یه‌و بازرگانیكردنێكی‬ ‫زۆر بێویژدانانه‌یه‌ به‌دینه‌وه‌‪ ،‬هه‌وڵدانێكی‬ ‫بێپه‌روای ‌ه ب���ۆ ئه‌وه‌ی ئایی���ن بخرێت ‌ه‬ ‫خزمه‌ت به‌رژه‌وه‌ندی‌و هه‌ڵپه‌و ته‌ماعی‬ ‫سیاسییه‌وه‌‪ ،‬ئه‌م حاڵه‌ت ‌ه به‌رده‌وام بوو‌ه‬ ‫به‌جێگ���ه‌ی ره‌خنه‌لێگرتن هه‌م له‌الیه‌ن‬ ‫كادیران���ی رۆش���نفكرو ریفۆرمخوازی‬ ‫یه‌كگرتوو خۆی���ه‌وه‌و هه‌میش له‌الیه‌ن‬ ‫ئازادیخ���وازان‌و هه‌ڵس���وڕاوانی دیكه‌ی‬ ‫كۆمه‌ڵ���گای مه‌ده‌نی له‌كوردس���تاندا‪،‬‬ ‫له‌ڕاپۆرتی به‌ڕێز ئه‌مینداری پێش���ووی‬ ‫یه‌كگرتوودا به‌ڕوونی ستایش���ی رۆڵی‬ ‫مه‌الكان ك���راو‌ه له‌فراوانكردنی نفوزی‬ ‫سیاسی یه‌كگرتوو په‌یداكردنی جه‌ماوه‌ر‬ ‫بۆی‪ ،‬له‌ڕاپۆرته‌كه‌یدا ده‌ڵێت "زانایانی‬ ‫ئایینی له‌ناو یه‌كگرت���وودا گه‌وره‌ترین‬ ‫سه‌ره‌وه‌رییان تۆماركردوه‌و جه‌ماوه‌رێكی‬ ‫زۆریان ب���ۆ كارو كاروان���ی یه‌كگرتوو‬ ‫په‌یداك���ردووه‌"‪ ،‬ئه‌م تێ���ز‌ه داننانێكی‬ ‫راس���ته‌وخۆیه‌ به‌و رۆڵه‌ سیاسییه‌ی ك ‌ه‬ ‫به‌مه‌الی یه‌كگرتوو سپێردراوه‌‪ ،‬گۆڕینی‬ ‫مه‌الی��� ‌ه له‌كاره‌كته‌رێكی ئایینییه‌وه‌ بۆ‬ ‫كاره‌كته‌رێكی سیاسی‪ ،‬ئه‌و‌ه كادرێكی‬ ‫حیزبی پێیناكرێت له‌ناو خه‌ڵكدا بیكات‬ ‫به‌حوكمی ئ���ه‌وه‌ی حیزب‌و حیزبایه‌تی‬ ‫ئه‌و بایه‌خ‌و گرنگییه‌ی نه‌ماوه‌‪ ،‬مه‌الیه‌كی‬ ‫ئایین���ی پێی ئه‌كرێ���ت به‌حوكمی ئه‌و‬ ‫پێگ���ه‌ ته‌قلیدیی���ه‌ی م���ه‌ال له‌ناوه‌ندی‬ ‫نه‌ریت���ی كۆمه‌اڵیه‌تی كوردیدا هه‌یه‌تی‪،‬‬ ‫ئیدی لێ���ره‌وه‌ ئه‌م ئه‌رك ‌ه سیاس���یی ‌ه‬ ‫به‌مه‌ال سپێردراوه‌‪.‬‬ ‫ئ���ه‌م ده‌س���ته‌واژه‌یه‌ی ئه‌مین���داری‬ ‫پێش���ووی یه‌كگرت���وو ك���ه‌ به‌ش���ێك ‌ه‬ ‫له‌ڕاپۆرته‌ك���ه‌ی ب���ۆ شه‌ش���ه‌مین بۆ‬ ‫كۆنگ���ره‌ی یه‌كگرت���وو‪ ،‬ئاماژه‌یه‌ك���ی‬ ‫روونه‌ به‌و ته‌وزیفكردنه‌ سیاسییه‌ی بۆ‬ ‫ئایین ئه‌كرێت ن���ه‌ك به‌ته‌نها له‌ڕێگه‌ی‬ ‫كادیره‌كانی حیزبه‌وه‌‪ ،‬به‌ڵكو له‌ڕێگه‌ی‬ ‫م���ه‌الكان‌و به‌كارهێنان���ی ئ���ه‌و پێگ ‌ه‬ ‫ئایینیی ‌ه كۆمه‌اڵیه‌تییه‌ی له‌مێژوویه‌كی‬ ‫كه‌ڵه‌كه‌بوودا بۆ مه‌الكان دروست بووه‌‪،‬‬ ‫ئه‌مه‌ش دوو ئاماژه‌ به‌ده‌سته‌وه‌ ئه‌دات‪:‬‬ ‫یه‌كه‌میان ئه‌وه‌یه‌ به‌هه‌موو توانایه‌كه‌و‌ه‬ ‫ئایین ب���ۆ ئامانجی سیاس���ی ته‌وزیف‬ ‫ئه‌كرێت‌و سڵ له‌وه‌ش ناكه‌نه‌و‌ه پێگه‌ی‬ ‫مه‌الش بۆ ئه‌م مه‌به‌س���ته‌ به‌كاربێنن‪،‬‬ ‫دووه‌میش���یان‪ :‬وه‌اڵمدانه‌وه‌ی��� ‌ه ب���ه‌و‬ ‫بانگه‌ش���انه‌ی ن���او یه‌كگرت���وو ك��� ‌ه‬ ‫نیگه‌رانبوون له‌و مامه‌ڵ ‌ه سیاس���ییه‌ی‬ ‫یه‌كگرتوو به‌رانبه‌ر ئایین‌و موقه‌ده‌ساتی‬ ‫ئایین���ی ئه‌ی���كات‪ .‬پێیانئه‌ڵێ���ت‬ ‫به‌سیاسیكردنی ئایین ئه‌ركێكی گرنگی‬ ‫هه‌مووالیه‌ك��� ‌ه بۆ په‌یداكردنی جه‌ماوه‌ر‬ ‫بۆ ئه‌م كارو كاروانه‌ی یه‌كگرتوو‪.‬‬ ‫ ‬ ‫س���ێیه‌م‪ :‬ته‌ئكیدكردن���ه‌و‌ه له‌س���ه‌ر‬ ‫پابه‌ندب���وون به‌قوتابخان���ه‌ی ئیخوانی‬ ‫عه‌ره‌بی له‌كاری سیاسی ئیسالمیدا‬ ‫یه‌كێ���ك له‌ئه‌رك��� ‌ه گرنگه‌كان���ی‬ ‫ره‌وت���ی ریفۆرمخ���وازی یه‌كگرتوو ك ‌ه‬ ‫له‌م كۆنگره‌ی���ه‌دا شكس���تی پێهێنرا‪،‬‬ ‫بریتیب���وو له‌تێپه‌ڕاندن���ی ش���ێواز‌ه‬ ‫عه‌ره‌بیی ‌ه ئیخوانییه‌كه‌ له‌كاری سیاسی‬ ‫ئیس�ل�امیدا‪ ،‬ئه‌م كۆنگره‌ی���ه‌ لێدانێكی‬ ‫كوشنده‌بوو له‌و خه‌ونه‌ی كه‌ ده‌یویست‬ ‫یه‌كگرتوو زیات���رو زیاتر نزیك بكاته‌و‌ه‬ ‫له‌ش���ێوازی سیاسه‌تكردنی پارتی دادو‬ ‫گه‌ش���ه‌پێدانی توركی‪ ،‬ی���ان نموونه‌ی‬ ‫ئیس�ل�امی لیبراڵ له‌مالیزیا‪ ،‬به‌شێكی‬ ‫به‌رچ���او له‌س���ه‌ركرده‌كانی ره‌وت���ی‬ ‫ریفۆرمخوازی خه‌ون���ی ئه‌وه‌یان هه‌بوو‬ ‫ئه‌م تایپه‌ ئیخوانیی ‌ه عه‌ره‌بیی ‌ه كۆتایی‬ ‫پێبهێنن‌و خۆیان له‌س���ه‌ر ش���ێوازێكی‬ ‫نزی���ك له‌مۆدێلی دادو گه‌ش���ه‌پێدانی‬ ‫تورك���ی دابمه‌زرێنن���ه‌وه‌‪ ،‬به‌ڕێز هادی‬ ‫عه‌لی یه‌كێك له‌وانه‌ی ئه‌م بانگه‌شه‌یه‌ی‬ ‫هه‌بوو‪ ،‬به‌ڕێز هادی عه‌لی (به‌رپرس���ی‬ ‫پێشووی مه‌كته‌بی سیاسی یه‌كگرتوو)‬ ‫یه‌كێك بوو له‌و كه‌سانه‌ی له‌شه‌شه‌مین‬ ‫كۆنگره‌ی یه‌كگرتوودا له‌الیه‌ن ئه‌مینداری‬ ‫پێشوه‌وه‌ به‌توندترین ش���ێوه‌ لێیدراو‬ ‫خودی ئه‌مینداری پێشوو فه‌زایه‌كی وای‬

‫به‌سه‌ر كه‌شی كۆنگره‌دا دروستكرد ك ‌ه‬ ‫هادی عه‌ل���ی نه‌توانێت ته‌نانه‌ت بچێت ‌ه‬ ‫س���ه‌ركردایه‌تیش‪ ،‬به‌ڕێ���ز هادی عه‌لی‬ ‫به‌مشێوه‌یه‌ له‌باره‌ی په‌ككه‌وتوویی ئه‌م‬ ‫مۆدێل��� ‌ه عه‌ره‌بیی��� ‌ه ئیخوانییه‌ له‌كاری‬ ‫سیاس���ی ئیس�ل�امیدا رای خ���ۆی ده‌ر‬ ‫ئه‌بڕێت‪ ،‬ئه‌و نموونه‌ی ئیخوانی عه‌ره‌بی‬ ‫به‌نموونه‌یه‌كی سه‌رنه‌كه‌وتووو پڕ كێشه‌و‬ ‫گرفت له‌قه‌ڵه‌م ئه‌دات‪ ،‬هادی عه‌لی ك ‌ه‬ ‫پتر له‌هه‌ر كه‌سێكی دیكه‌ له‌شه‌شه‌مین‬ ‫كۆنگ���ره‌ی یه‌كگرت���وودا كه‌وت���ه‌ به‌ر‬ ‫په‌الماری ئه‌مینداری پێشوو به‌توندترین‬ ‫ش���ێو‌ه لێیدرا‪ ،‬ئه‌و به‌مش���ێوه‌یه‌ رای‬ ‫خۆی سه‌باره‌ت س���ه‌باره‌ت به‌شێوازی‬ ‫كاری ئیخوان���ی‌و په‌یوه‌ندی بانگه‌وازو‬ ‫سیاس���ه‌ت ده‌رده‌بڕێت "زۆربه‌ی بزاف ‌ه‬ ‫ئیس�ل�امییه‌كانی رۆژهه‌اڵتی ناوه‌ڕاست‬ ‫رووب���ه‌ڕوی ئه‌م كێش���ه‌ی ‌ه بوونه‌ته‌وه‌‪،‬‬ ‫چونك ‌ه هه‌موویان یان زۆربه‌یان س���ه‌ر‬ ‫به‌كۆمه‌ڵ���ی برایان���ی مس���وڵمانن‌و تا‬ ‫ئێستا نه‌یانتوانیو‌ه خۆیان له‌و كێشه‌ی ‌ه‬ ‫ده‌رباز بكه‌ن‌و بوار‌ه جیاجیاكانی كارو‬ ‫چاالكیه‌كانی���ان به‌ده‌زگایی بكه‌ن‪ .‬له‌م‬ ‫بواره‌دا ئه‌زموونی ئیس�ل�امی له‌توركیا‬ ‫له‌هه‌ردوو ره‌هه‌نده‌كه‌یدا سه‌ركه‌وتوه‌"‪3.‬‬ ‫پاشان سه‌رس���امیی خۆی به‌ئه‌زموونی‬ ‫دادو گه‌شه‌پێدانی توركی ناشارێته‌وه‌و‬ ‫ده‌ڵێت "ئه‌زموونی سیاس���ی ئیسالمی‬ ‫توركی���ا س���ه‌ركه‌وتوترین ئه‌زموون���ی‬ ‫سیاسی ئیسالمییه‌ له‌م سه‌رده‌مه‌دا"‪4.‬‬ ‫هه‌م���وو ئ���ه‌م بانگه‌ش���انه‌ی ره‌وتی‬ ‫ریفۆرمخوازی نێ���و یه‌كگرتوو ئه‌نجامی‬ ‫هه‌ستكردنیان بووه‌ به‌ به‌رپرسیاریه‌تی‬ ‫مێژوویی‪ ،‬ئه‌نجامی تێگه‌یشتنی بابه‌تی‌و‬ ‫راس���ته‌قینه‌ بووه‌ له‌دۆخی سیاس���ی‌و‬ ‫فیك���ری بزووتنه‌وه‌ ئیس�ل�امییه‌كان‌و‬ ‫ئ���ه‌و فۆرم���ه‌ ئیخوانیی���ه‌ عه‌ره‌بیی��� ‌ه‬ ‫به‌درێژای���ی چه‌ندی���ن ده‌ی���ه‌ به‌س���ه‌ر‬ ‫چاالك���ی بزووتنه‌و‌ه ئیس�ل�امییه‌كاندا‬ ‫بااڵده‌س���ت بوو‌ه كه‌ هۆكاری سه‌ره‌كی‬ ‫بووه‌ بۆ داخران‌و تون���دڕه‌وی تیۆری‌و‬ ‫پراكتیكی‌و پاش���كه‌وتوویی هه‌مه‌الیه‌ن ‌ه‬ ‫له‌ژیان���ی سیاس���ی‌و فیك���ری حیزبدا‪،‬‬ ‫ئه‌و بانگه‌ش���ان ‌ه ده‌ب���و به‌جددی گوێی‬ ‫لێبگیرایه‌و وه‌ك هه‌وڵێكی راس���ته‌قین ‌ه‬ ‫بۆ نوێكردنه‌وه‌ی ژیانی فیكری‌و سیاسی‬ ‫حیزب‌و وه‌ك هه‌نگاوێك بۆ رزگاربوون‬ ‫له‌و نه‌خوشییه‌ خراپه‌ی كه‌ بزووتنه‌و‌ه‬ ‫ئیسالمییه‌كان پێوه‌ی گیرۆده‌ن ئه‌ویش‬ ‫به‌سیاس���یكردنی ئیس�ل�ام‌و خه‌ون���ی‬ ‫به‌مسوڵمانكردنه‌وه‌ی كۆمه‌ڵگایه‌‪ ،‬ده‌بوو‬ ‫راكانیان به‌جددی وه‌ربگیرای ‌ه بۆ ئه‌وه‌ی‬ ‫حیزب له‌جیاتی ئه‌وه‌ی ته‌ئكید له‌سه‌ر‬ ‫مه‌سه‌له‌ی ناسنامه‌ ئایینییه‌كه‌ بكاته‌وه‌و‬ ‫پ���رۆژه‌ی فێركردن���ی نوێ���ژو رۆژووی‬ ‫هه‌بێت‪ ،‬جه‌خت له‌س���ه‌ر ناسنامه‌یه‌كی‬ ‫نیشتیمانی گشتگیر بكاته‌وه‌و پڕۆژه‌ی‬ ‫خزمه‌تكردن���ی كۆمه‌ڵ���گای هه‌بێ���ت‪،‬‬ ‫به‌اڵم به‌داخه‌و‌ه كۆنگ���ره‌ی یه‌كگرتوو‬ ‫به‌توندترین ش���ێو‌ه دژی ئ���ه‌و هه‌واڵن ‌ه‬ ‫وه‌س���تایه‌وه‌‪ ،‬جه‌ختی له‌س���ه‌ر فۆرم ‌ه‬ ‫ئیخوانیی��� ‌ه عه‌ره‌بییه‌ك��� ‌ه كردو‌ه وه‌ك‬ ‫تاكه‌ شێوازی كاری ئیسالمی‪ ،‬جه‌ختی‬ ‫له‌س���ه‌ر ناس���نامه‌ ئایینییه‌ك ‌ه كردو‌ه‬ ‫ك��� ‌ه به‌رهه‌می س���ه‌رده‌می شكس���ت‌و‬ ‫به‌رهه‌مهێن���ه‌ری شكس���ت‌و داخران���ی‬ ‫گه‌وره‌ی سیاس���ه‌تكردن‌و خزمه‌تكردنی‬ ‫كۆمه‌ڵگایه‌‪ ،‬به‌ڕێز ئه‌مینداری پێش���وو‬ ‫له‌ڕاپۆرته‌كه‌ی���دا بۆ كۆنگره‌‪ ،‬له‌باس���ی‬ ‫پابه‌ندییه‌كان���ی یه‌كگرت���وودا ده‌ڵێت‬ ‫"ش���وناس‌و مه‌رجه‌عی���ه‌ت‌و ئینتیمای‬ ‫فیك���ری یه‌كگرت���وو‪ ،‬مه‌دره‌س���ه‌ی‬ ‫وه‌س���ه‌تییه‌ت‌و میانڕه‌ویی��� ‌ه كه‌ ئه‌مڕۆ‬ ‫برایان سه‌رقافڵه‌یی ئه‌كه‌ن"‪ ،‬هه‌روه‌ها‬ ‫ده‌ڵێ���ت "ره‌س���ه‌نایه‌تی له‌ش���وناس‌و‬ ‫مه‌رجه‌عیی���ه‌ت‌و ئینتیم���او نه‌س���ه‌ب‌و‬ ‫ره‌چه‌ڵه‌كی مه‌دره‌سه‌یی گرنگه‌و نابێت‬ ‫له‌م بواره‌دا ناڕوونی‌و ته‌مومژ هه‌بێت"‪،‬‬ ‫ئه‌مینداری پێش���ووی یه‌كگرتوو به‌و‌ه‬ ‫ناس���راوه‌ كه‌ له‌په‌یامه‌كانیدا قسه‌كانی‬ ‫وردو مه‌به‌س���تدارن‪ ،‬ده‌س���ته‌واژه‌ی‬ ‫زیادو ب���ێ مه‌به‌س���ت به‌كارناهێنێت‪،‬‬ ‫لێ���ره‌وه‌ش ب���ه‌وردی‌و به‌مه‌به‌س���ت‬ ‫ئه‌و وش���انه‌ی ب���ه‌دوای یه‌كداهێناوه‌‪،‬‬ ‫وش���ه‌كانی "ش���وناس‪ ،‬مه‌رجه‌عییه‌ت‪،‬‬ ‫ئینتیمای فیكری"‪ ،‬ئه‌م ده‌س���ته‌واژه‌ی ‌ه‬ ‫لێكۆڵین���ه‌وه‌ی زۆر هه‌ڵده‌گرێ���ت‌و‬ ‫ده‌كرێ���ت ب���ه‌وردی له‌س���ه‌ر هه‌ریه‌ك‬ ‫له‌شوناسی ئیخوانی له‌كاری سیاسیدا‪،‬‬ ‫مه‌رجه‌عییه‌ت���ی ئایین���ی‌و سیاس���ی‬ ‫ئیخوانی‪ ،‬هه‌روه‌ه���ا ئینتیمای فیكری‬ ‫ئیخوانی بدوێین‪ ،‬ب���ه‌اڵم لێره‌دا ره‌نگ ‌ه‬ ‫ئه‌وه‌ پێویست نه‌بێت‪ ،‬ئه‌گه‌رچی هه‌وڵ‬ ‫ئه‌ده‌ی���ن به‌پێی پێویس���تی بابه‌ته‌كه‌و‬ ‫ئه‌و باس���ه‌ی ئێم ‌ه لێ���ره‌دا لێیئه‌دوێین‬

‫یه‌كگرتوو له‌جیاتی‬ ‫ئه‌وه‌ی ته‌ئكید‬ ‫له‌سه‌ر مه‌سه‌له‌ی‬ ‫ناسنامه‌ ئایینییه‌ك ‌ه‬ ‫بكاته‌وه‌و پرۆژه‌ی‬ ‫فێركردنی‬ ‫نوێژو رۆژووی‬ ‫هه‌بێت‪ ،‬ده‌بوو‬ ‫جه‌خت له‌سه‌ر‬ ‫ناسنامه‌یه‌كی‬ ‫نیشتیمانی گشتگیر‬ ‫بكاته‌وه‌و پڕۆژه‌ی‬ ‫خزمه‌تكردنی‬ ‫كۆمه‌ڵگای‬ ‫هه‌بێت‪ ،‬به‌داخه‌و‌ه‬ ‫له‌كۆنگره‌دا‬ ‫به‌توندترین شێو‌ه‬ ‫دژی ئه‌و هه‌واڵن ‌ه‬ ‫وه‌ستایه‌وه‌‬ ‫ئاوڕ ل���ه‌و خااڵن���ه‌ بده‌ین���ه‌وه‌‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫به‌شێوه‌یه‌كی گشتی ئه‌و جه‌ختكردنه‌و‌ه‬ ‫به‌رده‌وامه‌ی ئه‌مینداری پێشوو له‌سه‌ر‬ ‫شوناس���ی ئیخوان���ی‌و مه‌رجه‌عیی ‌هت‌و‬ ‫ئینتیمای فیكری ئیخوانی له‌ناوه‌ڕۆكدا‬ ‫ره‌تكردنه‌وه‌ی هه‌موو هه‌وڵ‌و بانگه‌وازێك ‌ه‬ ‫ب���ۆ تێپه‌ڕاندنی ئه‌و فۆرم��� ‌ه عه‌ره‌بیی ‌ه‬ ‫ئیخوانیی ‌ه كه‌ س���اڵه‌های ساڵ ‌ه به‌سه‌ر‬ ‫كاری سیاس���ی یه‌كگرتوودا س���ه‌پاوه‌‪،‬‬ ‫له‌باربردن���ی خه‌ون���ی نزیكبوونه‌وه‌ی ‌ه‬ ‫له‌ئه‌زموونی ئیسالمی توركی به‌تایبه‌ت‬ ‫دادو گه‌ش���ه‌پێدان‪ ،‬زیات���ر ل���ه‌وه‌ش‬ ‫جه‌ختكردنه‌وه‌ی���ه‌ له‌س���ه‌ر ئینتیمای‬ ‫فیك���ری قوتابخانه‌ی ئیخوانی‪ ،‬كه‌ ئه‌م‬ ‫جه‌ختكردنه‌وه‌ی��� ‌ه مانای ره‌تكردنه‌وه‌ی‬ ‫هه‌ر ئه‌نجامێكی ت���ازه‌ی لێكۆڵینه‌وه‌ی ‌ه‬ ‫له‌ب���اره‌ی ئیس�ل�امه‌و‌ه ك��� ‌ه له‌گ���ه‌ڵ‬ ‫پره‌نسیپه‌ پێش���وه‌خت قبوڵكراوه‌كانی‬ ‫قوتابخان���ه‌ی ئیخوان���دا نه‌گونجێ���ت‪،‬‬ ‫ئه‌مه‌ش نه‌ك هه‌ر لێدانێكی ئاش���كرای‬ ‫ریفۆرم‌و خه‌ونی تازه‌گه‌ری بوو‪ ،‬به‌ڵكو‬ ‫داخس���تنی ده‌رگای فیكرو بیری نوێ‬ ‫بوو‪ ،‬كه‌ دواتر له‌مه‌ ئه‌دوێین‪.‬‬ ‫ ‬ ‫قوتابخانه‌ی ئیخوانی یان تاك‬ ‫ره‌هه‌ندی بیرو شوناس؟‬ ‫یه‌كگرتووی ئیسالمی وه‌ك بزووتنه‌وه‌ی‬ ‫ئیخوانی له‌هه‌رێمی كوردستانی عێراقدا‬ ‫هه‌میش��� ‌ه مه‌حكوم ب���ووه‌ به‌گرفتێكی‬ ‫قووڵ‌و ج���ددی ئه‌ویش تاك ره‌هه‌ندیی ‌ه‬ ‫له‌بیركردن���ه‌وه‌دا‪ ،‬س���ه‌پاندنی یه‌كجۆر‬ ‫بیركردن���ه‌وه‌و تێگه‌یش���تنه‌ ده‌رباره‌ی‬ ‫قورئان‌و س���ووننه‌ت‌و ته‌نانه‌ت مێژووی‬ ‫ئیس�ل�امیش‪ ،‬س���ه‌پاندنی یه‌ك دیدی‬ ‫س���تانده‌ره‌ ب���ۆ ئایین‌و ژی���ان‌و رۆڵ‌و‬ ‫كاریگ���ه‌ری له‌كۆمه‌ڵ���گادا‪ ،‬ئه‌م���ه‌ش‬ ‫وایكردوو‌ه ك ‌ه ئه‌و ش���ته‌ دروس���تببێت‬ ‫ك ‌ه زۆرجار ژماره‌یه‌ك له‌سه‌ركرده‌كانی‬ ‫یه‌كگرت���وو وه‌ك ش���انازییه‌ك باس���ی‬ ‫بك���ه‌ن‪ :‬ئه‌وی���ش ئه‌وه‌ی���ه‌ ئه‌ندامێكی‬ ‫یه‌كگرتوو له‌زاخۆو‌ه تا خانه‌قین به‌یه‌ك‬

‫ش���ێوه‌ بیرئه‌كه‌نه‌وه‌و لێ���دوان ئه‌ده‌ن‪،‬‬ ‫ئه‌م ‌ه له‌ڕاستیدا هێما نییه‌ بۆ تۆكمه‌یی‬ ‫رێكخس���تن‌و به‌هێ���زی پ���ه‌روه‌رده‌ی‬ ‫ت���اك‪ ،‬به‌ق���ه‌د ئ���ه‌وه‌ی گوزارش���ت‬ ‫له‌سه‌ركوتگه‌راییه‌كی گه‌وره‌ی فیكری‌و‬ ‫په‌روه‌رده‌یی ئ���ه‌كات ك���ه‌ به‌درێژایی‬ ‫چه‌ندی���ن ده‌ی��� ‌ه له‌ن���او قوتابخانه‌ی‬ ‫ئیخوانیدا پیاده‌ كراوه‌‪ ،‬سه‌ركوتگه‌رییه‌ك‬ ‫ك ‌ه رۆڵی عه‌قڵی تاك���ی له‌قوتابخانه‌ی‬ ‫ئیخوانی���دا ك���ردووه‌ به‌ده‌زگای���ه‌ك بۆ‬ ‫قبوڵكردن‌و ب���ۆ خه‌زنكردنی زانیاری‪،‬‬ ‫ن���ه‌ك ده‌زگایه‌ك بۆ هه‌ڵس���ه‌نگاندن‌و‬ ‫ره‌خنه‌گرت���ن‌و بیركردن���ه‌وه‌‪ ،‬ئه‌م���ڕۆ‬ ‫له‌دنی���ادا چه‌ندین ئاڕاس���ته‌ی جیاواز‬ ‫بۆ خوێندنه‌وه‌ی قورئان‌و س���وونن ‌هت‌و‬ ‫مێژوو كه‌له‌پووری ئس�ل�امی له‌ئارادان‪،‬‬ ‫چه‌ندی���ن میتۆدی جیاواز له‌م باره‌یه‌و‌ه‬ ‫له‌كاردان‌و تێ���ز به‌رهه‌مدێنن‪ ،‬له‌هه‌موو‬ ‫بواره‌كانی فیقه‌و عه‌قیده‌و شه‌ریعه‌تدا‪،‬‬ ‫ب���ۆ نموون��� ‌ه میت���ۆدی خوێندنه‌وه‌ی‬ ‫فه‌قیه���ی یاخی جه‌مال به‌نن���ا‪ ،‬فتواو‬ ‫تێزه‌كان���ی تاریق ره‌م���ه‌زان به‌تایبه‌ت‬ ‫له‌مه‌س���ه‌له‌ی ده‌وڵه‌ت���ی بێالیه‌ن���دا‪،‬‬ ‫خوێندنه‌وه‌و میتۆدی كاركردنی دكتۆر‬ ‫محه‌م���ه‌د ش���ه‌حرورو خوێندن���ه‌وه‌ی‬ ‫قورئان به‌میتۆدی شه‌حروری‪ ،‬ته‌نانه‌ت‬ ‫تێڕوانینه‌كانی كه‌سانی وه‌ك تورابی بۆ‬ ‫كۆمه‌ڵێك مه‌سه‌له‌ی فیقهی‌و سیاسی‌و‬ ‫نیشتیمانی‪ ،‬مه‌كته‌به‌ی فیكری ئیخوان‬ ‫ده‌رگای به‌ڕووی هه‌موو ئه‌م مه‌س���ه‌ل ‌ه‬ ‫بنچینه‌ییانه‌دا داخس���تووه‌‪ ،‬كۆمه‌ڵێك‬ ‫ته‌فسیری دیاریكراوی بۆ هه‌موو مه‌سه‌ل ‌ه‬ ‫بنچیینه‌ییه‌كان���ی ئایین به‌ئاماده‌كراوی‬ ‫الیه‌و هوش���یاری‌و كه‌س���ایه‌تی تاكی‬ ‫ئیخوانی پێ پ���ه‌روه‌رد‌ه ئه‌كات‪ ،‬ئیدی‬ ‫ئه‌م تاك ‌ه ئیخوانیی ‌ه هه‌ڵگری كۆمه‌ڵێك‬ ‫سه‌وابیتی فیكرییه‌و هه‌رگیز ئاماد‌ه نیی ‌ه‬ ‫ئه‌نجامێكی نوێی توێژینه‌وه‌ی زانستی‌و‬ ‫عه‌قاڵن���ی قبوڵ بكات ك���ه‌ له‌گه‌ڵ ئه‌و‬ ‫پێش���ینه‌ فیكرییه‌ دیاریكراوه‌ی خۆیدا‬ ‫نه‌گونجێت‪ ،‬به‌مه‌ش له‌الیه‌كه‌وه‌ ده‌رگا‬ ‫دائه‌خات به‌ڕووی هه‌موو ده‌س���كه‌وت ‌ه‬ ‫نوێیه‌كانی زانست‌و توێژینه‌وه‌ی عه‌قاڵنی‬ ‫له‌باره‌ی ئایینه‌وه‌‪ ،‬له‌الیه‌كی دیكه‌شه‌و‌ه‬ ‫ئه‌گ���ه‌ری كران���ه‌وه‌ی ج���ددی ئه‌بێت ‌ه‬ ‫ئه‌گه‌رێك���ی الوازو ئ���ه‌و په‌روه‌رده‌یه‌ی‬ ‫ئیخوان به‌خودی تاكه‌كانی به‌خش���یو‌ه‬ ‫ئه‌بێت��� ‌ه فاكتێك���ی ه���ه‌ره‌ به‌هێز ك ‌ه‬ ‫یه‌كگرت���وو نه‌توانێت هی���چ گۆڕانێكی‬ ‫راس���ته‌قین ‌ه له‌ه���زرو دنیابینی خۆیدا‬ ‫به‌ئه‌نجام بگه‌یه‌نێ���ت‪ ،‬هه‌ر ئه‌مه‌ش وا‬ ‫ئه‌كات ئه‌مینداری پێش���ووی یه‌كگرتوو‬ ‫نیگه‌ران بێت له‌وه‌ی كه‌ باسی ده‌عوه‌و‬ ‫ته‌نزیم بۆ ئاسته‌كانی خواره‌و‌ه كراوه‌و‬ ‫بۆیان ش���یكراوه‌ته‌وه‌‪ ،‬چونك ‌ه كاتێك‬ ‫تاكێكی په‌روه‌رده‌ك���راو به‌و ئه‌ده‌بیات ‌ه‬ ‫ئیخوانیی ‌ه ده‌كرێته‌وه‌ به‌ڕووی كۆمه‌ڵێك‬ ‫چه‌مكی نوێ بۆ خوێندنه‌وه‌ی په‌یوه‌ندی‬ ‫نێوان ده‌عوه‌و سیاس���ه‌ت‪ ،‬یان دیین‌و‬ ‫سیاس���ه‌ت‪ ،‬ئه‌وا بێگوم���ان ئه‌گه‌رێكی‬ ‫به‌هێز له‌گۆڕێیه‌ توش���ی شۆك ببێت‪،‬‬ ‫یان بكه‌وێت ‌ه گومان���ه‌وه‌و كاردانه‌وه‌ی‬ ‫چاوه‌ڕواننه‌ك���راوو كۆنترۆڵنه‌ك���راوی‬ ‫هه‌بێت‪.‬‬ ‫ئه‌م���ه‌ خاڵێ���ك ب���وو پێویس���ت‬ ‫ب���وو یه‌كگرت���وو به‌جددی له‌س���ه‌ری‬ ‫رابوه‌ستایه‌و له‌كۆنگره‌ كاری بۆ بكردایه‌‪،‬‬ ‫بواری بڕه‌خس���اندای ‌ه بۆ سه‌رهه‌ڵدان‌و‬ ‫ده‌ركه‌وتنی میتۆدی نوێ بۆ مامه‌ڵه‌كردن‬ ‫له‌گه‌ڵ قورئان‌و سوننه‌ت‌و كه‌له‌پووری‬ ‫ئیس�ل�امیدا‪ ،‬به‌جۆرێك له‌سه‌ره‌نجامی‬ ‫ئ���ه‌م میت���ۆدو تێگه‌یش���تنه‌ نوێیان ‌ه‬ ‫ئه‌نجامی نوێ له‌دایكئه‌بێت‌و یه‌كگرتوو‬ ‫ئه‌توانێت به‌كرده‌و‌ه له‌س���ه‌ر ئاس���تی‬ ‫هوش���یاری تاكه‌كان‌و له‌وێشه‌و‌ه له‌سه‌ر‬ ‫ئاس���تی پراكتیكی سیاسیدا هه‌نگاو بۆ‬ ‫ئ���ه‌و‌ه هه‌ڵگرێ���ت به‌حیزبێكی مه‌ده‌نی‬ ‫هاوچ���ه‌رخ‪ ،‬حیزبێ���ك بنچینه‌یه‌ك���ی‬ ‫نیش���تیمانی هه‌بێت بۆ كاركردن نه‌ك‬ ‫بنچینه‌یه‌كی ئایدۆلۆژی‌و ناسنامه‌یه‌كی‬ ‫ته‌سكی ئایینی‪.‬‬ ‫یه‌كگرتوو له‌شه‌ش���ه‌مین كۆنگره‌ی‬ ‫خۆی���دا به‌تون���دی ده‌س���تیگرت به‌و‬ ‫ته‌فس���یره‌و‌ه كه‌ قوتابخان���ه‌ی ئیخوان‬ ‫خاوه‌نێت���ی‌و خۆیان به‌وه‌س���ه‌تییه‌ت‌و‬ ‫میانڕه‌وی ده‌یناس���ێنن‪ ،‬ئه‌م ته‌فسیر‌ه‬ ‫رێگر بووه‌ له‌له‌دایكبوونی هیچ ته‌فسیر‌و‬ ‫تێزیكی دیك ‌ه بۆ تێگه‌یش���تن له‌ئایین‪،‬‬ ‫هه‌ر ئه‌مه‌ش نهێنی نه‌گۆڕانی بزووتنه‌و‌ه‬ ‫ئیخوانییه‌كانه‌ به‌درێژایی چه‌ندین ده‌یه‌‪.‬‬ ‫هه‌ر ئه‌م���ه‌ش وایك���ردوو‌ه هه‌موو ئه‌و‬ ‫رۆشنبیرو سیاسه‌تمه‌دارانه‌ی كه‌ خاوه‌نی‬ ‫دیدی جیاواز بوون له‌مه‌كته‌به‌ی فیكری‬ ‫ئیخوانی‪ ،‬هه‌میش��� ‌ه توشی ده‌ركردن‌و‬ ‫راوه‌دون���ان‌و ناچ���ار به‌وازهێن���ان‌و‬

‫پالن���ی جۆراوج���ۆر بوونه‌ت���ه‌وه‌‪ ،‬هه‌ر‬ ‫ده‌نگێك به‌ش���ێوه‌یه‌ جیاواز له‌قورئان‬ ‫تێگه‌یش���تبێ‪ ،‬روانینێك���ی جی���اوازی‬ ‫بۆ عه‌قیده‌ی ئیس�ل�امی‌و ش���ه‌ریع ‌هت‌و‬ ‫ته‌نانه‌ت مێژووی ئیسالمی‌و مه‌سه‌له‌ی‬ ‫به‌سیاسیكردنی ئیسالم هه‌بوبێت‪ ،‬ئه‌وا‬ ‫به‌وپه‌ڕی توندی به‌ره‌نگاری بوونه‌ته‌وه‌‪،‬‬ ‫تا دوا س���نوور نائومێد كراون‌و بواری‬ ‫ئه‌وه‌یان ن���ه‌داون به‌جیاوازیه‌كانیانه‌و‌ه‬ ‫بونی���ان هه‌بێت‪ ،‬ژماره‌یه‌ك���ی به‌رچاو‬ ‫له‌ڕۆشنبیران‌و سیاس���ه‌تمه‌داران له‌به‌ر‬ ‫ئ���ه‌م ه���ۆكاره‌ وازی���ان له‌یه‌كگرت���وو‬ ‫هێناوه‌‪ ،‬ره‌نگ ‌ه دواترین سه‌ركرده‌شیان‬ ‫مامۆستا عه‌بدولڕه‌حمان سدیق بێت ك ‌ه‬ ‫له‌به‌یاننامه‌ی ده‌ستله‌كاركێشانه‌وه‌كه‌یدا‬ ‫ده‌ستنیشانی هۆكاری به‌سیاسیكردنی‬ ‫ئیس�ل�امی كرد ك��� ‌ه ب���ه‌رده‌وام وه‌ك‬ ‫ئامرازێك به‌كاردێت‌و ئیس�ل�ام ئه‌خرێت ‌ه‬ ‫ن���او به‌رژه‌وه‌ندی سیاس���ییه‌وه‌و هه‌ر‬ ‫ك���ه‌س به‌رژه‌وه‌ن���دی خ���ۆی‌و حیزب‬ ‫به‌به‌رژه‌وه‌ن���دی ئیس�ل�ام له‌قه‌ڵ���ه‌م‬ ‫ئه‌دات‌و له‌ڕێگ���ه‌ی ریزكردنی كۆمه‌ڵێك‬ ‫ئایه‌ته‌وه‌ شه‌ڕی به‌رژه‌وه‌ندی‌و خواستی‬ ‫ده‌روونی‌و تاكه‌كه‌س���ی‌و حیزبی خۆی‬ ‫ده‌خاته‌ قاڵبی به‌رژه‌وه‌ندی ئیسالمه‌وه‌‪.‬‬ ‫بێگوم���ان ئ���ه‌م ته‌فس���یرو ئاراس���ت ‌ه‬ ‫جیاوازه‌ فیكریانه‌ش قابیلی قبوڵ نیی ‌ه‬ ‫له‌قوتابخانه‌ی ئیخوانیداو هه‌ر چه‌شن ‌ه‬ ‫تێگه‌یش���تنێك بۆ قورئان‌و س���وننه‌و‬ ‫ژی���ان‌و سیاس��� ‌هت‌و كۆمه‌ڵ���گا له‌گه‌ڵ‬ ‫مه‌كته‌به‌ی فیكری ئیخوانیدا ته‌با نه‌بێت‬ ‫ئه‌وان به‌ناحاڵی له‌ئیسالم‌و كه‌وتن ‌ه ژێر‬ ‫كاریگه‌ری عه‌لمانیی ‌هت‌و خۆرئاواو ناوی‬ ‫هاوشێوه‌ ناویئه‌نێن‪.‬‬ ‫به‌ڕێز ئه‌مینداری پێشووی یه‌كگرتوو‬ ‫وه‌ك پێش���تر ئاماژه‌م���ان پێك���رد‬ ‫جه‌خت���ی توندی ك���رده‌و‌ه پابه‌ندبوون‬ ‫به‌قوتابخانه‌ی ئیخوان موس���لمینه‌وه‌‪،‬‬ ‫به‌ده‌ق ده‌ڵێت "شوناس‌و مه‌رجه‌عیی ‌هت‌و‬ ‫ئینتیمای فیكری یه‌كگرتوو‪ ،‬مه‌دره‌سه‌ی‬ ‫وه‌س���ه‌تییه‌ت‌و میانڕه‌ویی��� ‌ه ك ‌ه ئه‌مڕۆ‬ ‫برایان سه‌رقافڵه‌یی ئه‌كه‌ن"‪ ،‬هه‌روه‌ها‬ ‫ده‌ڵێ���ت "ره‌س���ه‌نایه‌تی له‌ش���وناس‌و‬ ‫مه‌رجه‌عیی��� ‌هت‌و ئینتیم���او نه‌س���ه‌ب‌و‬ ‫ره‌چه‌ڵه‌كی مه‌دره‌سه‌یی گرنگه‌و نابێت‬ ‫له‌م بواره‌دا ناڕوونی‌و ته‌مومژ هه‌بێت"‪،‬‬ ‫ئیتر ئ���ه‌م تێكس���ت ‌ه روون���ه‌و ره‌نگ ‌ه‬ ‫پێویس���ت به‌ڕاڤه‌یه‌ك���ی زۆر ن���ه‌كات‪،‬‬ ‫ش���وناس‌و مه‌رجه‌عیی��� ‌هت‌و ئینتیمای‬ ‫فیك���ری یه‌كگرتوو ئه‌و ئاڕاس���ته‌یه‌ی ‌ه‬ ‫كه‌ سیاس���ه‌ت‌و بیرو ته‌فس���یركردنی‬ ‫ئایین‌و كۆمه‌ڵگا ك ‌ه ئیخوان موس���لمین‬ ‫سه‌رقافڵه‌یی ئه‌كه‌ن‪ ،‬ئه‌م پابه‌ندبوونه‌ش‬ ‫نه‌ك به‌ته‌نها وه‌ك ره‌وتێكی سیاس���ی‬ ‫ك ‌ه له‌چوارچێ���وه‌ی ئیخوانی عێراقی‌و‬ ‫نێوده‌وڵه‌تیدا كار ئه‌كات‪ ،‬به‌ڵكو هه‌موو‬ ‫دنیابینی‌و تێگه‌یش���تنی خۆی ئایین‌و‬ ‫سیاس��� ‌هت‌و كۆمه‌ڵگاو ده‌وربه‌ر له‌سه‌ر‬ ‫ئه‌م بنچینه‌یه‌ بونیاد ئه‌نێت‌و ناتوانێت‬ ‫ده‌رگای ن���وێ بۆ بینین���ی تازه‌ی دنیا‬ ‫بكاته‌وه‌‪ ،‬عه‌قڵی خۆیشی ئه‌كات ‌ه بانكی‬ ‫زانیاری بۆ راڤه‌كاران‌و ئه‌ندێشه‌مه‌ندانی‬ ‫قوتابخانه‌ی ئیخوانی‪ ،‬لێره‌وه‌ ئه‌بینین‬ ‫ب���ۆ یه‌كگرتوو ب���ۆ س���اده‌ترین فتوا‬ ‫ئه‌گه‌ڕێته‌و‌ه الی قه‌ره‌زاوی‪ ،‬ده‌گه‌ڕێته‌و‌ه‬ ‫الی پیاوێك���ی ناسیۆنالیس���تی‬ ‫دواكه‌وت���ووی وه‌ك محه‌مه‌د عه‌مماره‌‪،‬‬ ‫یان به‌رده‌وام بانگخ���وازه‌ ئیخوانه‌كان‬ ‫یان ئ���ه‌و بانگخوازان���ه‌ی الی ئیخوان‬ ‫په‌س���ه‌ندكراون ده‌هێنێت‌و ش���ه‌قامی‬ ‫كوردی پێ پڕ ئه‌كات‪ ،‬یان ده‌گه‌ڕێته‌و‌ه‬ ‫الی بیرمه‌ن���دان‌و سیاس���ه‌تمه‌دارانی‬ ‫دیكه‌ی ئیخوانی‪.‬‬ ‫به‌مشێوه‌ی ‌ه به‌ش���یكاركردنێكی خێرا‬ ‫بۆ شه‌ش���ه‌مین كۆنگ���ره‌ی یه‌كگرتوو‬ ‫ئه‌گه‌ینه‌و‌ه ئه‌و باوه‌ڕه‌ی كه‌ شه‌شه‌مین‬ ‫كۆنگ���ره‌ی یه‌كگرت���وو له‌ڕاس���تیدا‬ ‫كۆنگره‌ی شكس���تپێهێنانی ریفۆرم بوو‬ ‫نه‌ك گه‌ش���ه‌ی ریف���ۆرم‌و نوێبوونه‌وه‌‪،‬‬ ‫كۆنگره‌ی جه‌ختكردنه‌وه‌ بوو له‌س���ه‌ر‬ ‫ناس���نامه‌ی ئایینی فه‌نده‌مینتال نه‌ك‬ ‫ناس���نامه‌ی نیش���تیمانی‌و مه‌ده‌ن���ی‪،‬‬ ‫كۆنگره‌ جه‌ختكردنه‌وه‌بوو له‌سه‌ر هێڵ‌و‬ ‫پره‌نسیپ ‌ه ئیخوانییه‌ عه‌ره‌بییه‌كان نه‌ك‬ ‫كردن���ه‌وه‌ی ده‌رگا به‌ڕووی هزری نوێ‌و‬ ‫پراكتیكی سیاس���ی نوێ ب���ۆ ئایین‌و‬ ‫سیاسه‌ت‌و كۆمه‌ڵگا‪.‬‬ ‫سه‌رچاوه‌كان‪:‬‬ ‫‪ -3‬هادی عه‌لی‪ ،‬هه‌ڵسه‌نگاندنێك بۆ‬ ‫ئه‌زموونی یه‌كگرتوو چه‌ند پێش���نیازو‬ ‫س���ه‌رنجێك ب���ۆ چاكس���ازی له‌ن���او‬ ‫یه‌كگرتوودا‪ ،‬رۆژنامه‌ی هاواڵتی‪ ،‬ژمار‌ه‬ ‫‪ ،679‬ل ‪15‬‬ ‫‪ )4‬هه‌مان سه‌رچاوه‌‬

‫ئیسالم‌و شه‌راب‬

‫س���لێمان كه‌ خزمه‌تگ���وزاری‌ ئوتێلێك ‌ه‬ ‫ی‬ ‫له‌ئه‌نتاكی���ا‪ ،‬ته‌نان���ه‌ت له‌مانگ��� ‌‬ ‫ی‬ ‫ی پیرۆز ‌‬ ‫ره‌مه‌زانیش���دا ‪-‬ك���ه‌ مانگ��� ‌‬ ‫رۆژووگرتنی‌ مس���وڵمانانه‌– پاساوێك‬ ‫ی‬ ‫ی ك��� ‌ه مه‌ ‌‬ ‫به‌دین���اكا‌ت ب���ۆ ئ���ه‌وه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫نه‌خوات���ه‌وه‌‪ ،‬هه‌رچه‌ن���د‌ه له‌دی���د ‌‬ ‫ی‬ ‫مسوڵمانانه‌وه‌‪ ،‬قورئان‌و فه‌رموده‌كان ‌‬ ‫پێغه‌مبه‌ر خواردنه‌و‌هی‌ مه‌یان قه‌ده‌غ ‌ه‬ ‫كردووه‌‪ ،‬س���لێمان ده‌ڵێ���ت "قورئان‪،‬‬ ‫مه‌س���تبوونی‌ قه‌ده‌غه‌ ك���ردووه‌‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫ی ی���ه‌ك دوو پ���ه‌رداخ بیر‌ه‬ ‫نۆش���كردن ‌‬ ‫زیانی‌ نییه‌‪ ،‬ئه‌مه‌ شتێكه‌ له‌نێوان خۆم‌و‬ ‫خودای‌ خۆمدایه‌"‪.‬‬ ‫چه‌ن���د س���ه‌ده‌یه‌ك له‌مه‌وبه‌ر زۆرێك‬ ‫له‌هاوئایینه‌كان���ی‌ س���لێمان له‌گ���ه‌ ‌ڵ‬ ‫ی ئ���ه‌ودا ك���ۆك بوون‪،‬‬ ‫ئه‌م قس���ه‌یه‌ ‌‬ ‫مێژوونووس���ان ل���ه‌و ب���اوه‌ڕه‌دان ك ‌ه‬ ‫م���ه‌ی‌‌و بیره‌و ش���ه‌راب ب���ۆ یه‌كه‌مجار‬ ‫ی ناوه‌ڕاستدا به‌رهه‌م هاتن‌و‬ ‫له‌ڕۆژهه‌اڵت ‌‬ ‫ی‬ ‫له‌وێو‌ه روویان كرده‌ شوێنه‌كانی‌ دیكه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی سه‌ده‌ ‌‬ ‫دونیا‪ .‬ئه‌بونه‌واس كه‌ شاعیر ‌‬ ‫ی پڕ‬ ‫هه‌ش���ته‌م بوو چه‌ندین قه‌س���یده‌ ‌‬ ‫له‌وه‌س���فی‌ راب���واردن‌و عه‌ی���ش‌و باد‌ه‬ ‫ی داڕشتووه‌‪ .‬له‌مێژ‌ه‬ ‫ی خه‌لیفه‌كان ‌‬ ‫نۆش ‌‬ ‫ئ���ه‌م جۆره‌ ژیان��� ‌ه گۆڕانی‌ به‌س���ه‌ردا‬ ‫هاتووه‌‪ ،‬روون نیی ‌ه ل ‌ه چ سه‌رده‌مانێكدا‬ ‫ی‬ ‫ی زانایانی‌ ئیسالمی‌ فه‌توا ‌‬ ‫به‌دیاریكراو ‌‬ ‫ی‬ ‫ئه‌وه‌یان داو‌ه مه‌یخواردنه‌وه‌و مه‌س���ت ‌‬ ‫ی ‪1970‬دا‪،‬‬ ‫ی ده‌یه‌ ‌‬ ‫"گوناهه‌"‪ .‬له‌س���ااڵن ‌‬ ‫ئیسالمی‌ سیاسی‌ له‌هه‌ندێك واڵتی‌ وه‌ك‬ ‫ئێران‌و پاكس���تان خواردنه‌وه‌ی‌ مه‌ی‪-‬‬ ‫ی‬ ‫ی���ان قه‌ده‌غ ‌ه كرد‪ ،‬زۆرێ���ك له‌واڵتان ‌‬ ‫ی به‌وجۆره‌یان نییه‌‪،‬‬ ‫ی یاسایه‌ك ‌‬ ‫ئیسالم ‌‬ ‫یان به‌النیكه‌مه‌وه‌ غه‌یر‌ه مس���وڵمانان‬ ‫له‌م رێس���ای ‌ه به‌ده‌ر ده‌كه‌ن‪ .‬له‌هه‌ندێك‬ ‫ی ئه‌و‬ ‫ی دیكه‌ی‌ ئیسالمیشدا سزا ‌‬ ‫واڵتان ‌‬ ‫ی مه‌ستیدا‬ ‫ی ك ‌ه له‌حاڵه‌ت ‌‬ ‫مس���وڵمانانه‌ ‌‬ ‫ده‌س���تگیر بكرێت زۆر قورسه‌‪ :‬له‌ئێران‬ ‫‪ 80‬داری‌ لێده‌درێت‪ ،‬له‌ئه‌نده‌نوسیاشه‌و‌ه‬ ‫بگ���ره‌ تا تونس حیزبه‌ ئیس�ل�امیه‌كان‬ ‫ی‬ ‫ی زیاتر ‌‬ ‫خوازیاری‌ س���نوورداركردنه‌وه‌ ‌‬ ‫ی خواردن���ه‌وه‌ی‌ ئه‌لكهول‌و‬ ‫به‌كارهێنان ‌‬ ‫مه‌ین‪ .‬ئه‌م سنوورداركردنه‌وانه‌ بوونه‌ت ‌ه‬ ‫ی ك��� ‌ه مه‌یخواردن���ه‌وه‌ بۆ‬ ‫ه���ۆی‌ ئه‌و‌ه ‌‬ ‫پشت ده‌رگا داخراوه‌كان بگوازرێته‌وه‌‪،‬‬ ‫له‌گ���ه‌ ‌ڵ هه‌موو ئه‌مانه‌ش���دا هێش���تا‬ ‫زۆرێ���ك له‌مس���وڵمانان پێیانوای ‌ه ك ‌ه‬ ‫ی قومه‌ شه‌رابێك كه‌یفیان‬ ‫به‌خواردنه‌و‌ه ‌‬ ‫دێت‪.‬‬ ‫ژم���اره‌ی‌ ئ���ه‌و مس���وڵمانان ‌هی‌ ك ‌ه‬ ‫ی‬ ‫ی مه‌یخواردن���ه‌وه‌ن له‌واڵتان ‌‬ ‫خه‌ریك��� ‌‬ ‫ئیس�ل�امیدا روو له‌هه‌ڵكش���انه‌‪ ،‬ئ���ه‌م‬ ‫رۆژان ‌ه له‌لیبیا بازاڕی‌ ره‌شی‌ مه‌شروبات‬ ‫ی په‌ی���دا ك���ردووه‌‪،‬‬ ‫ی زۆر ‌‬ ‫ره‌ونه‌قێك��� ‌‬ ‫ی‬ ‫ی مه‌شروبات ‌‬ ‫ئێرانیه‌كان له‌دروستكردن ‌‬ ‫ماڵه‌وه‌دا لێزان‌و كارامه‌ن‪ ،‬له‌پاكس���تان‬ ‫ی "دكتۆر س���ه‌داقه‌ت عه‌لی‌"‬ ‫به‌قس���ه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی چاره‌س���ه‌ركردن ‌‬ ‫ك ‌ه چه‌ند كلینیكێك ‌‬ ‫ئالوده‌بووان به‌خواردنه‌وه‌ی‌ م ‌هی‌ هه‌یه‌‪،‬‬ ‫ی له‌پیتزا‬ ‫ی س���ه‌فه‌ر ‌‬ ‫"ناردنی‌ ش���ه‌راب ‌‬ ‫ی ماڵه‌وه‌"‪.‬‬ ‫خێراتر ده‌گات ‌ه ده‌رگا ‌‬ ‫ی‬ ‫ی سێر جانس���تۆن سه‌رۆك ‌‬ ‫هه‌مفر ‌‬ ‫ی توێژینه‌وه‌و بازاڕ‬ ‫‪" IWSR‬كۆمپانی���ا ‌‬ ‫دۆزینه‌وه‌ له‌له‌نده‌ن" ئاماژ‌ه به‌وه‌ ده‌كات‬ ‫ی ‪ 2001‬تا ‪2011‬‬ ‫ك��� ‌ه له‌نێ���وان س���ااڵن ‌‬ ‫ی هه‌موو جۆره‌ مه‌شروبه‌كان‬ ‫فرۆش���تن ‌‬ ‫له‌واڵتانی‌ رۆژهه‌اڵتی‌ ناوه‌ڕاس���تدا –ك ‌ه‬ ‫ی‬ ‫ی دانیش���توانه‌كه‌ ‌‬ ‫ی هه‌ره‌ زۆر ‌‬ ‫زۆرب���ه‌ ‌‬ ‫مس���وڵمانن– بۆ ‪ %72‬به‌رز بووه‌ته‌وه‌‪،‬‬ ‫ی‬ ‫ئ���ه‌م ئام���ار‌ه ‪ %30‬زیاتر‌ه له‌فرۆش��� ‌‬ ‫ی‬ ‫ی دیكه‌ ‌‬ ‫ی له‌ش���وێنه‌كان ‌‬ ‫ش���ه‌راب‌و مه‌ ‌‬ ‫جیهان‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ئایا ئیسالم ده‌توانێت ئاسانكارییه‌ك ‌‬ ‫ی مه‌ی‌‌و‬ ‫زیاتر له‌به‌رامب���ه‌ر خواردنه‌وه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫شه‌رابدا بكات؟ چه‌ند زانایه‌كی‌ ئایین ‌‬ ‫ی شه‌راب ده‌ده‌ن به‌و‬ ‫رێگ ‌ه به‌خواردنه‌و‌ه ‌‬ ‫ی له‌هه‌نجیر یان خورما دروست‬ ‫مه‌رج ‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫نه‌كرابێت‪ ،‬چونك���ه‌ قورئان به‌تایبه‌ت ‌‬ ‫ئاماژ‌ه ب���ه‌م دوو میوه‌یه‌ ده‌كات‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫هیچ كه‌سێك جورئه‌تی‌ ئه‌وه‌ ناكات ك ‌ه‬ ‫سه‌ری‌ ئه‌م قسه‌یه‌ دامه‌زرێنێت‪ .‬ئه‌ناس‬ ‫ی‬ ‫ی كه‌ یه‌كێك��� ‌ه له‌زاناكان ‌‬ ‫ئه‌بو ش���اد ‌‬ ‫زانكۆی‌ ئه‌زهه‌ری‌ قاهیر‌ه ده‌ڵێت "هیچ‬ ‫ی نیی ‌ه‬ ‫ی ئه‌وه‌ ‌‬ ‫ی ئاماده‌ی ‌‬ ‫زانایه‌كی‌ ئایین ‌‬ ‫ی بیره‌‌و‬ ‫ی حه‌اڵڵكردن ‌‬ ‫ك ‌ه ئاقیبه‌تی‌ فه‌توا ‌‬ ‫شه‌راب‌و ڤۆدگا له‌ئه‌ستۆ بگرێت"‪.‬‬

‫تایبه‌ت‬

‫)‪ )341‬سێشه‌ممه‌ ‪2012/9/4‬‬

‫ونبوون‬ ‫ێ‬ ‫ی (بێستون سه‌عید فق ‌‬ ‫ی رۆشنبیری‌و هونه‌ر به‌ناو ‌‬ ‫ناس���نامه‌یه‌كی‌ به‌رێوبه‌رایه‌ت ‌‬ ‫محه‌مه‌د) ونبوه‌ هه‌ر كه‌سێك دۆزیویه‌تیه‌و‌ه بگه‌ڕێنێته‌وه‌ بۆ شوێنی‌ ده‌رچونی‌‪.‬‬ ‫ی (س���ه‌رتیپ ئه‌نوه‌ر عه‌بدواڵ)‬ ‫ی بازرگانی‌ ونب���و‌ه به‌ناو ‌‬ ‫*ناس���نامه‌یه‌كی‌ ژور ‌‬ ‫ی بازرگانی‌‪.‬‬ ‫هه‌ركه‌س دۆزییه‌و‌ه بیگه‌ڕێنێته‌و‌ه بۆ ژور ‌‬ ‫ی (ره‌نج فه‌ره‌ج س���اڵح) هه‌ركه‌س‬ ‫ی بازرگانی‌ ونبوه‌ به‌ناو ‌‬ ‫*ناس���نامه‌یه‌كی‌ ژور ‌‬ ‫ی بازرگانی‌‪.‬‬ ‫دۆزییه‌و‌ه بیگه‌ڕێنێته‌و‌ه بۆ ژور ‌‬ ‫ی (ئاری‌ مه‌حمود محه‌مه‌د ره‌شید)‬ ‫ی ونبو‌ه به‌ناو ‌‬ ‫ی بازرگان ‌‬ ‫*ناس���نامه‌یه‌كی‌ ژور ‌‬ ‫ی بازرگانی‌‪.‬‬ ‫هه‌ركه‌س دۆزییه‌و‌ه بیگه‌ڕێنێته‌و‌ه بۆ ژور ‌‬ ‫ی بازرگانی‌ ونبوه‌ به‌ناوی‌ (س���ه‌ركه‌وت ره‌حمان ره‌سوڵ)‬ ‫ی ژور ‌‬ ‫*ناس���نامه‌یه‌ك ‌‬ ‫ی بازرگانی‌‪.‬‬ ‫هه‌ركه‌س دۆزییه‌و‌ه بیگه‌ڕێنێته‌و‌ه بۆ ژور ‌‬ ‫ی ونبو‌ه به‌ناوی‌ (رێكه‌وت س���ه‌ركه‌وت ره‌حمان)‬ ‫ی بازرگان ‌‬ ‫*ناس���نامه‌یه‌كی‌ ژور ‌‬ ‫ی بازرگانی‌‪.‬‬ ‫هه‌ركه‌س دۆزییه‌و‌ه بیگه‌ڕێنێته‌و‌ه بۆ ژور ‌‬ ‫ی ونبوه‌ به‌ناوی‌ (دڵشاد ئیبراهیم غه‌فور) هه‌ركه‌س‬ ‫ی بازرگان ‌‬ ‫*ناسنامه‌یه‌كی‌ ژور ‌‬ ‫ی بازرگانی‌‪.‬‬ ‫دۆزییه‌و‌ه بیگه‌ڕێنێته‌و‌ه بۆ ژور ‌‬ ‫ی بازرگانی‌ ونبوه‌ به‌ناوی‌ (رێبوار به‌ش���یر حه‌مه‌س���ه‌لیم)‬ ‫*ناس���نامه‌یه‌كی‌ ژور ‌‬ ‫ی بازرگانی‌‪.‬‬ ‫هه‌ركه‌س دۆزییه‌و‌ه بیگه‌ڕێنێته‌و‌ه بۆ ژور ‌‬ ‫ی (جه‌الل عه‌زیز خدر) هه‌ركه‌س‬ ‫ی بازرگانی‌ ونبوه‌ به‌ن���او ‌‬ ‫ی ژور ‌‬ ‫*ناس���نامه‌یه‌ك ‌‬ ‫ی بازرگانی‌‪.‬‬ ‫دۆزییه‌و‌ه بیگه‌ڕێنێته‌و‌ه بۆ ژور ‌‬ ‫ی‬ ‫ی سلێمان ‌‬ ‫ی شاره‌وان ‌‬ ‫ی وه‌رگرتنی‌ ژماره‌ (‪ )956500‬ل ‌ه ‪‌ 2010/6/8‬‬ ‫* پسوڵه‌یه‌ك ‌‬ ‫به‌ناوی‌ (عه‌تیه‌ س���ه‌عید‪ +‬به‌ختیار حه‌مه‌ ساڵح) ونبو‌ه هه‌ر كه‌س دۆزیویه‌تیه‌و‌ه‬ ‫بیگه‌ڕێنێته‌و‌ه بۆ پرسگه‌ی‌ كۆمپانیای‌ ئاوێنه‌‪.‬‬ ‫ی یه‌كێتی‌ به‌ڵێنده‌رایه‌تی‌ سلێمانی‌ ونبوه‌ به‌ناوی‌ (شیروان ره‌ئوف‬ ‫* ناسنامه‌یه‌ك ‌‬ ‫عه‌لی‌) هه‌ر كه‌س دۆزیویه‌تیه‌و‌ه بیگه‌ڕێنێته‌و‌ه بۆ پرسگ ‌هی‌ كۆمپانیای‌ ئاوێنه‌‪.‬‬ ‫* ناس���نامه‌یه‌کی باری شارس���تانی به‌ناوی (فه‌همی محه‌مه‌د ئه‌مین س���اڵح)‬ ‫ونبووه‌‪ ،‬هه‌رکه‌سێک دۆزییه‌وه‌ په‌یوه‌ندی بکات به‌‪07701376002 :‬‬ ‫ریکالم‬

‫بێده‌سه‌اڵتیی به‌ڕێوه‌به‌ری‬ ‫قوتابخانه‌و‪ ...‬پاشماوه‌‬ ‫ده‌س���ه‌اڵته‌كان‬ ‫دادپه‌روه‌ران���ه‌‬ ‫جێبه‌جێ نه‌كرێت‪ .‬له‌ڕاس���تیدا ره‌نگه‌‬ ‫ئه‌گه‌رێك���ی وا رووبدات‪ ،‬به‌اڵم ده‌بێت‬ ‫لێپرس���ینه‌وه‌ بكه‌یت‌و چاودێری هه‌بێ‬ ‫ب���ۆ جێبه‌جێكردنی‪ ،‬ناكرێ���ت له‌به‌ر‬ ‫بینان���وی خ���راپ به‌كارهێن���ان رێگه‌‬ ‫له‌پێش���كه‌وتنی ناوه‌نده‌كانی خوێندن‬ ‫بگری���ن‪ ،‬خۆش���به‌ختانه‌ له‌ئێس���تادا‬ ‫دانانی به‌ڕێوه‌به‌رو یاریده‌ده‌ره‌كان به‌‬ ‫تاقیكردنه‌وه‌و له‌س���ه‌ر پێوه‌ری توانا‬ ‫داده‌نرێت‪ ،‬له‌به‌رئه‌وه‌ ره‌نگه‌ ئێس���تا‬ ‫ئه‌گه‌ری‌ خراپ به‌كارهێنانی ده‌سه‌اڵت‬ ‫كه‌متر بێته‌وه‌‪.‬‬ ‫بۆیه‌ لێره‌دا پێویسته‌ هه‌موو الیه‌ك‬ ‫له‌گه‌ڵ ده‌سه‌اڵتی المه‌ركه‌زیه‌تدا بێت‪،‬‬ ‫نه‌ك ئه‌و مه‌ركه‌زیه‌ته‌ی ئێس���تا هه‌یه‌‪.‬‬ ‫پێویسته‌ ده‌سه‌اڵتی كارگێڕی ئاسۆیی‬ ‫بێت نه‌ك ستونی‪ ،‬هاوشێوه‌ی‌ واڵتانی‌‬ ‫پێشكه‌وتوو كه‌ ده‌س���ه‌اڵتی ئاسۆیی‬ ‫زیاترده‌كرێ���ت‌و زیات���ر كار به‌ راوێژو‬ ‫ستاف ده‌كرێت‪.‬‬ ‫پێویسته‌ به‌ڕێوه‌به‌ر له‌ناوه‌نده‌كانی‬ ‫خوێندندا رۆڵی س���ه‌رۆكی حكومه‌ت‬ ‫بگێڕێ���ت‪ ،‬توانای چاره‌س���ه‌ركردن‌و‬ ‫پێداویس���ته‌كانی‬ ‫دابینكردن���ی‌‬ ‫له‌به‌رده‌س���تدا بێ���ت‪ ،‬له‌به‌رئ���ه‌وه‌ی‬ ‫كاره‌كه‌ی كارێكی هه‌س���تیارو گرنگه‌‪،‬‬ ‫به‌رپرس‌و ئه‌ندازیاری دروس���تبوونی‬ ‫كه‌سایه‌تی خوێندكاره‌كانه‌‪ .‬پێویسته‌‬ ‫زیاتر خزمه‌ته‌كانیان له‌به‌رچاو بگرین‪،‬‬ ‫رێز له‌و به‌ڕێوه‌به‌رانه‌ بگرین كه‌ توانای‬ ‫زانستی‌و په‌روه‌رده‌یی خوێندكاره‌كانیان‬

‫به‌رز ده‌كه‌نه‌وه‌‪ ،‬سااڵنه‌ ئیفادی واڵتانی‬ ‫پێش���كه‌وتوو بكرێن‪ ،‬هه‌ت���ا نموونه‌ی‬ ‫قوتابخانه‌و خوێندنگا پێشكه‌وتوو به‌‬ ‫ئه‌زموونه‌كان دووپات بكه‌نه‌وه‌و سود‬ ‫له‌سه‌لیقه‌و كاره‌كانیان ببینن‪.‬‬ ‫پێویسته‌ شانبه‌شانی گۆڕانكاریه‌كان‪،‬‬ ‫ده‌سه‌اڵت‌و پێگه‌ی س���تافی كارگێڕی‬ ‫ناوه‌نده‌كان���ی خوێن���دن له‌به‌رچ���او‬ ‫بگرین‪ ،‬هه‌میش���ه‌ به‌چاوێكی بڵنده‌وه‌‬ ‫له‌كاره‌كانی���ان بڕوانین‪ .‬گه‌ر وا بكه‌ین‬ ‫ده‌توانی���ن بڵێین گۆڕانكاری رادیكاڵ‌و‬ ‫بنه‌ڕه‌تیم���ان ك���ردووه‌و چاوه‌ڕوان���ی‬ ‫نه‌وه‌یه‌كی ته‌ندروست بین‪ ،‬له‌مناڵدانی‬ ‫ناوه‌نده‌كان���ی خوێندنه‌وه‌‪ ،‬گه‌رنا ئه‌وا‬ ‫ئ���ه‌وكات به‌رهه‌مهێنان���ی نه‌وه‌یه‌كی‬ ‫ش���ه‌رمن‌و بێ به‌رهه‌م‌و ب���ێ ئینتیما‬ ‫له‌ناوه‌نده‌كان���ی خوێندنگه‌وه‌ له‌دایك‬ ‫ده‌بێت‪.‬‬ ‫ره‌نگه‌ لێره‌دا به‌ڕێوه‌به‌ری قوتابخانه‌و‬ ‫س���تافی كارگێڕیی���ه‌كان زیات���ر له‌م‬ ‫نوس���ینه‌ی من بگ���ه‌ن‪ ،‬له‌به‌رئه‌وه‌ی‬ ‫ئ���ه‌وان رۆژانه‌ به‌ركه‌وت���ه‌ی ته‌واویان‬ ‫هه‌یه‌‪ ،‬بۆ ئه‌و كێش���ه‌و گیروگرفتانه‌ی‬ ‫ك���ه‌ رووبه‌ڕوویان ده‌بێت���ه‌وه‌‪ .‬كه‌س‬ ‫ناتوانێ���ت له‌ناو ئه‌م رۆتینانه‌دا بۆیان‬ ‫چاره‌ بكات‪ ،‬هه‌میش���ه‌ ترسیان هه‌یه‌‬ ‫له‌كردنه‌وه‌ی ده‌رگای خوێندنگه‌كانیان‪،‬‬ ‫ن���ه‌ك خۆش���حاڵبوونیان‪ ،‬چونك���ه‌‬ ‫كردن���ه‌وه‌ی ده‌رگای قوتابخانه‌كه‌یان‬ ‫دونیایه‌ك له‌داواكاری بێ وه‌اڵمیان بۆ‬ ‫ده‌هێنێ‌‪.‬‬

‫‪19‬‬

‫وه‌زیر ‌ی بازرگانی‌ سوره‌ له‌سه‌ر دروستكردن ‌ی‬ ‫سایلۆ ‌ی سلێمانی‌ ب ‌ه نایاسایی‌‪ ...‬پاشماوه‌‬ ‫لیژن���ه‌ی‌ لێكۆڵین���ه‌وه‌ كۆنوس���ێكی‬ ‫ئاماده‌ك���ردووه‌و پێش���نیاریانكردوو‌ه‬ ‫ی‬ ‫ته‌نده‌ره‌ك��� ‌ه بدرێ���ت به‌كۆمپانی���ا ‌‬ ‫ی‬ ‫ی بازرگان���ی داوا ‌‬ ‫نۆرۆڵ ك���ه‌ وه‌زیر ‌‬ ‫ی‬ ‫ی س���لێمان ‌‬ ‫ده‌كات‪ ،‬ب���ه‌اڵم براده‌ران��� ‌‬ ‫هه‌ریه‌ك له‌هۆگر ش���اڵی‌‌و ره‌نج عه‌باس‬ ‫ته‌حه‌فوزیان له‌سه‌ر راپۆرته‌كه‌ نوسیوه‌‪،‬‬ ‫به‌تایبه‌ت ره‌نج عه‌باس له‌نوس���راوێكی‬ ‫ی‬ ‫ی پرۆژه‌كه‌ ‌‬ ‫هاوپێچدا به‌ڕوونیی‌ گه‌نده‌ڵ ‌‬ ‫خستۆته‌ڕوو له‌سه‌ر ئیمزای‌ خۆیشی ك ‌ه‬ ‫ی‬ ‫له‌سه‌ر راپۆرته‌كه‌ كردویه‌تی‌ نوسیویه‌ت ‌‬ ‫"من داوای‌ پوچه‌ڵكردنه‌وه‌ی‌ ته‌نده‌ره‌ك ‌ه‬ ‫ی‬ ‫ده‌كه‌م" د‪.‬ئامان���ج ره‌حیم‪-‬یش ئیمزا ‌‬ ‫له‌سه‌ر نه‌كردووه‌‪.‬‬ ‫له‌و راپۆرته‌دا ك��� ‌ه پێده‌چێت له‌الیه‌ن‬ ‫ی داد‪-‬ه‌وه‌ ئاماده‌كرابێ���ت‌و بۆ‬ ‫وه‌زی���ر ‌‬ ‫ی بازرگان���ی بێت‬ ‫رازیكردن���ی وه‌زی���ر ‌‬ ‫(ژم���ار‌ه ‪ 39‬ل���ه‌‪ )2012/8/1‬چه‌ن���د‬ ‫ێ‬ ‫خاڵێ���ك باس���كراوه‌‪ ،‬بۆی���ه‌ ده‌ك���ر ‌‬ ‫به‌كورتی‌ باسیان بكه‌ین یان شتێكیان‬ ‫له‌باره‌وه‌ بنوسین‪ ،‬یه‌كه‌میان نوسراو‌ه‬ ‫ئه‌وه‌ی‌ له‌سه‌ر ئه‌م پرۆژه‌ی ‌ه باسكراوه‌و‬ ‫وروژێنراوه‌ بێبنه‌ماو به‌ڵگه‌یه‌!‬ ‫ی‬ ‫ی ئه‌و‌ه نییه‌ لیژن ‌ه ‌‬ ‫به‌ڕاستی‌ سه‌یر‌ه ئه‌ ‌‬ ‫شیكردنه‌و‌ه نوسیویان ‌ه كۆمپانیای‌ نۆرۆڵ‬ ‫كه‌ڵكی جێبه‌جێكردنی ئه‌م پرۆژه‌یه‌یان‬ ‫نییه‌؟ ئه‌ی‌ ئه‌وه‌ نیی ‌ه ره‌نج عه‌باس باس‬ ‫ی ئه‌م ته‌نده‌ره‌ ده‌كات‌و‬ ‫له‌گه‌نده‌ڵیه‌كان ‌‬ ‫ده‌ڵێت (هه‌ڵبژاردنی كۆمپانیاك ‌ه له‌الیه‌ن‬ ‫ی بازرگانییه‌و‌ه كراوه‌ پاڵپش���ت‬ ‫وه‌زیر ‌‬ ‫نییه‌ به‌هیچ بنه‌ماو سنورێكی زانستی‪،‬‬ ‫ی ئاش���كرانه‌كردنی شێوازه‌ك ‌ه‬ ‫سه‌ربار ‌‬ ‫ی‬ ‫ب���ۆ بانگهێش���تكراوان له‌دۆكیمێنت��� ‌‬ ‫ته‌نده‌ردا) ئه‌گ���ه‌ر هه‌ركه‌س‌و الیه‌نێك‬ ‫ی گش���تی ی���ان‬ ‫بیه‌وێ���ت چ داواكار ‌‬ ‫ی‬ ‫ی وه‌زیران یان س���ه‌رۆكایه‌ت ‌‬ ‫ئه‌نجومه‌ن ‌‬ ‫هه‌رێم ك ‌ه خۆیان به‌چاكس���از ده‌زانن‪،‬‬

‫له‌خاڵێكی دیكه‌ی‌ لیژنه‌ك���ه‌دا هاتوو‌ه‬ ‫ی‬ ‫ی داموده‌زگاكان ‌‬ ‫بۆ پاراستنی‌ هه‌یبه‌ت ‌‬ ‫حكومه‌ت پێویس���ت ب���ه‌وه‌ده‌كات زۆر‬ ‫ب���ه‌وردی‌و بوونی‌ به‌ڵگه‌ كار له‌س���ه‌ر‬ ‫ئه‌مج���ۆره‌ بابه‌تان��� ‌ه بكرێ���ت‪ ،‬چونك ‌ه‬ ‫ی‬ ‫ی خۆ ‌‬ ‫ی هه‌ر وه‌زاره‌تێك هه‌یبه‌ت ‌‬ ‫وه‌زیر ‌‬ ‫ی بۆ من نه‌پرس���م سه‌رۆكی‬ ‫هه‌یه‌‪ .‬ئه‌ ‌‬ ‫ی نه‌بوو كاتێك‬ ‫ی خۆ ‌‬ ‫حكومه‌ت هه‌یبه‌ت ‌‬ ‫ی بازرگان���ی ك���رد‬ ‫ی له‌وه‌زاره‌ت��� ‌‬ ‫داوا ‌‬ ‫ی‬ ‫ته‌نده‌ره‌ك��� ‌ه هه‌ڵوه‌ش���ێنرێته‌وه‌؟ ئه‌ ‌‬ ‫ی خۆیان‬ ‫خه‌ڵكی كوردس���تان هه‌یبه‌ت ‌‬ ‫نییه‌ كاتێك گه‌نده‌ڵیی���ان لێده‌كرێت‌و‬ ‫ی له‌و‬ ‫هی���چ هێزێكی���ش نیی��� ‌ه رێگ���ر ‌‬ ‫ی‬ ‫گه‌نده‌ڵیی���ه‌ ب���كات؟ باش���ه‌ هه‌یبه‌ت ‌‬ ‫وه‌زاره‌ت له‌وه‌دای��� ‌ه ش���ه‌فاف بێ���ت‌و‬ ‫پرۆژ‌ه جێبه‌جێبكات یان به‌پێچه‌وانه‌و‌ه‬ ‫ی‬ ‫وه‌زیر هه‌موو هه‌وڵێك بدات بۆ ئه‌وه‌ ‌‬ ‫پرۆژه‌یه‌ك به‌پرۆسێس���ێكی نایاسایی‌‌و‬ ‫گه‌نده‌ڵدا ببات؟‬ ‫یان هاتوو‌ه كه‌ به‌گومانه‌و‌ه مامه‌ڵ ‌ه له‌گه‌ڵ‬ ‫ی‬ ‫ی ئه‌وه‌ ‌‬ ‫وه‌زاره‌ت نه‌كرێت‪ ..‬به‌ڕاس���ت ‌‬ ‫ی‬ ‫ی پرۆس���ه‌ ‌‬ ‫گومان بێت نیی ‌ه ك ‌ه له‌وه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫ته‌نده‌ركردنی س���ایلۆك ‌ه س���ه‌رله‌به‌ر ‌‬ ‫ی‬ ‫ێ تێدای���ه‌‪ ،‬ش���یكردنه‌وه‌ ‌‬ ‫گه‌نده‌ل��� ‌‬ ‫ی‬ ‫خ���ودی وه‌زار‌هت‌و ش���یكردنه‌وه‌كه‌ ‌‬ ‫ی ئه‌م‬ ‫ره‌نج عه‌ب���اس كافیی ‌ه بۆئ���ه‌وه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫دێڕ‌ه ته‌واو ئ���اوه‌ژوو بكاته‌وه‌و گومان ‌‬ ‫ی‬ ‫وه‌زیری‌ دادو نوێنه‌ره‌ك��� ‌هی‌ وه‌زاره‌ت ‌‬ ‫ی نه‌هێڵێت كه‌ ئیمزایان له‌سه‌ر‬ ‫بازرگان ‌‬ ‫كۆنوسه‌كه‌ كردووه‌‪.‬‬

‫رونكردنه‌وه‌یه‌ك له‬ ‫(‌ئاوات قاره‌مانی)یه‌وه‌‬

‫کۆمپانیای ماس گڵۆباڵ‪ -‬وێستگه‌ی‬ ‫کاره‌بای سلێمانی گازی چه‌مچه‌ماڵ‬

‫له‌ژماره‌ی‌ پێشو ‌ی ئاوێنه‌دا‪ ،‬چاوپێكه‌وتنێك‬ ‫له‌گه‌ڵ مندا سازكراوه‌‪ ،‬له‌بڕگه‌كانی‌ كۆتای ‌ی‬ ‫چاوپێكه‌وتنه‌ك���ه‌دا‪ ،‬هه‌ن���دێ‌ ناڕۆش���نی‌‌و‬ ‫تێكه‌ڵییه‌ك دروس���تبووه‌‪ ،‬بۆی ‌ه به‌پێویستم‬ ‫زانی‌ لێره‌دا راستیان بكه‌مه‌وه‌‪.‬‬ ‫ل���ه‌و ش���وێنه‌ ك���ه‌ نوس���راوه‌ "ه���ه‌ر‬ ‫ل���ه‌و به‌رنامه‌ی���ه‌دا مه‌البه‌ختی���ار باس��� ‌ی‬ ‫رووداوێكی‌ ت���ر ده‌كات‪ ،‬كه‌ ماوه‌یه‌ك دوا ‌ی‬ ‫ش���ه‌هیدبوونی‌ ئارام رووی���داوه‌"‪ .‬ئه‌ویش‬ ‫رووداوی ده‌س���تگیركردنی پێشمه‌رگه‌یه‌ك‬ ‫به‌ ناوی (ئاش���تی) ك ‌ه به‌ به‌رچاوی منه‌و‌ه‬ ‫ده‌س���تگیركراوه‌و گوایه‌ م���ن به‌رگریم لێ‬ ‫نه‌كردوه‌‪ .‬لێره‌و‌ه من پرس���یار له‌جه‌نابی‌و‬ ‫هه‌موو ئه‌و دڵس���ۆزانه‌ی له‌و س���ه‌رده‌مه‌دا‬ ‫پێش���مه‌رگه‌ بوون ده‌كه‌م‪ ،‬ئایا كه‌س���ێك‬ ‫ئه‌توانێ له‌گه‌ڵ كۆمه‌ڵێك جاش���دا به‌رگری‬ ‫بكات؟ یان هه‌وڵی ده‌ربازبوون ده‌دات؟‬ ‫لێره‌وه‌ م���ن به‌راوردێك ده‌كه‌م له‌س���ه‌ر‬ ‫ئ���ه‌م رووداوه‌و روداوه‌ك���ه‌ی ك ‌ه له‌گوندی‬ ‫(میریاسی) خوارو توشمان بوو كه‌ بیست‬ ‫پێش���مه‌رگ ‌ه ئه‌بووی���ن به‌ م���ه‌ال به‌ختیار‬ ‫خۆشیه‌وه‌‪.‬‬ ‫له‌ب���اره‌ی‌ ئ���ه‌و رووداوه‌‌وه‌ ئاوات ده‌ڵێت‬ ‫"كاتێك جه‌یشه‌ك ‌ه هاتبوو‪ ،‬من‌و مه‌البه‌ختیار‌و‬ ‫دلێر ‌ی سه‌ید مه‌جید له‌ماڵێكدا بووین‪ ،‬ژن ‌ی‬ ‫ماڵه‌كه‌ هات��� ‌ه ژووره‌و‌ه وت ‌ی جه‌یش هات‪،‬‬ ‫ه���ه‌ر نه‌مزان ‌ی مه‌البه‌ختی���ار چۆن رایكرد‌ه‬ ‫ده‌ره‌وه‌‪ ،‬منیش ت���ا خۆم كۆكردوه‌‌و هاتم ‌ه‬ ‫ده‌ره‌وه‌ جه‌ی���ش نزی���ك بون���ه‌وه‌‌و هی���چ‬ ‫پێش���مه‌رگه‌یه‌ك دی���ار نه‌ماب���وون‪ ،‬جگ ‌ه‬ ‫له‌پێشمه‌رگه‌یه‌ك به‌ناوی كاك عادل شكور‬ ‫ك��� ‌ه خۆش���به‌ختانه‌ له‌ژیاندا م���اوه‌‪ ،‬ئیتر‬ ‫ته‌قه‌یه‌ك���ی‌ زۆریان له‌من‌و ئه‌و به‌ڕێز‌ه كرد‪،‬‬ ‫بڕوا بكه‌ن له‌به‌ر گ���ڕ ‌ی گولل ‌ه نێوان خۆم‌و‬ ‫ئه‌و پێشمه‌رگه‌یه‌م نه‌ده‌بینی‌‪ ،‬ئه‌وه‌بوو هه‌ر‬ ‫ئه‌جه‌لم���ان نه‌هاتب���وو"‪ .‬دواتر هه‌رچۆنێك‬ ‫بێ���ت رزگارمان بوو له‌گ���ه‌ڵ مه‌البه‌ختیار‌و‬ ‫پێشمه‌رگه‌كان ‌ی تر له‌چه‌می دێوان ‌ه یه‌كمان‬ ‫گرت���ه‌وه‌‪ ،‬دوای‌ ئه‌وه‌ پرس���یارمكرد زانیم‬ ‫كه‌ چوار ل���ه‌و پێش���مه‌رگانه‌ی له‌گه‌ڵماندا‬ ‫ب���وون دیار نین دوات���ر هه‌واڵمان بۆ هات‬ ‫كه‌ ش���ه‌هید ش���ه‌ماڵ رابه‌ر سیاس���ی بوو‬ ‫له‌خوار گونده‌كه‌و‌ه شه‌هید بووه‌‌و دوو رۆژ‬ ‫دواتریش كاك دلێری س���ه‌ید مه‌جید‌و كاك‬ ‫ئازادی س���ه‌گرمه‌‌و كاك فه‌همی گه‌ڕانه‌و‌ه‬ ‫بۆالمان‪ ،‬لێره‌دا پێویس���ت ‌ه بڵێم ئه‌ی‌ بۆچ ‌ی‬ ‫مه‌البه‌ختی���ار ك���ه‌ به‌رپرس ب���وو به‌رگر ‌ی‬ ‫نه‌كردو پێش هه‌مومان رۆیش���ت بێ ئه‌وه‌ی‬ ‫چ���اوه‌ڕێ ب���كات ك ‌ه هه‌موم���ان به‌یه‌كه‌و‌ه‬ ‫ده‌رچین له‌گونده‌كه‌دا‪ .‬ئیتر ئێستا بۆ به‌من‬ ‫ئه‌ڵێت ئه‌بوای ‌ه به‌رگریی‌ بكردای ‌ه له‌ش���ه‌هید‬ ‫(ئاشتی) بۆ ئه‌وه‌ی هه‌ردووكیان به‌یه‌كه‌و‌ه‬ ‫ده‌ربچونایه‌‪.‬‬

‫ی دۆكیومێنته‌كانیان هه‌ر‬ ‫ده‌توانم ته‌واو ‌‬ ‫له‌سه‌ره‌تاو‌ه تا ئه‌مڕۆ ته‌سلیم بكه‌م‪.‬‬ ‫ی لیكۆڵینه‌و‌ه ك ‌ه‬ ‫ی لیژن���ه‌ ‌‬ ‫له‌گه‌ڵ كار ‌‬ ‫ی ده‌ك���رد‪،‬‬ ‫وه‌زی���ری‌ داد س���ه‌رۆكایه‌ت ‌‬ ‫ی‬ ‫وه‌زی���ری‌ بازرگان���ی هه‌م���ان لیژنه‌ ‌‬ ‫ی كۆكرده‌و‌ه‬ ‫ی ته‌ن���ده‌ر ‌‬ ‫ش���یكردنه‌وه‌ ‌‬ ‫كۆنوس���ێك ئاماده‌بك���ه‌ن تاوه‌ك���و‬ ‫ی ته‌نده‌ره‌كه‌ بدرێت‬ ‫هاوكاربێت بۆئه‌و‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫ی نۆرۆڵ‪ ،‬ب���ه‌اڵم به‌هۆ ‌‬ ‫به‌كۆمپانی���ا ‌‬ ‫ی‬ ‫ی چه‌ند ئه‌ندامێكی لیژنه‌ ‌‬ ‫س���وربوون ‌‬ ‫شیكردنه‌وه‌‪ ،‬دووبار‌ه جه‌ختیان كرده‌و‌ه‬ ‫ی‬ ‫ی له‌ڕوو ‌‬ ‫ی ئه‌ڵمان ‌‬ ‫ی ویت ‌ه ‌‬ ‫ك ‌ه كۆمپانیا ‌‬ ‫هونه‌رییه‌وه‌ باشترین كۆمپانیایه‌‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫ی نۆرۆڵ دایناو‌ه‬ ‫ئه‌و ماوه‌یه‌ی‌ كۆمپانیا ‌‬ ‫كه‌متره‌‪.‬‬ ‫ی‬ ‫له‌خاڵێك���ی لیژنه‌ك���ه‌ی‌ ئه‌نجومه‌ن��� ‌‬ ‫ی‬ ‫وه‌زران���دا هات���ووه‌ ك���ه‌ لیژن���ه‌ ‌‬ ‫ش���یكردنه‌وه‌ی‌ وه‌زاره‌ت ده‌ستنیشانی‬ ‫كۆمپانی���ای‌ نۆرۆڵ���ی‌ ك���ردووه‌ وه‌ك‬ ‫باشترین كۆمپانیا‪ ،‬ئه‌مه‌ش گاڵته‌كردن ‌ه‬ ‫به‌لیژنه‌كه‌و به‌ڕاپۆرتی‌ لیژنه‌كه‌و ئێستا‬ ‫به‌رده‌سته‌ كه‌ هیچ ئاماژه‌یه‌كی تێدانیی ‌ه‬ ‫سه‌باره‌ت به‌باشترین كۆمپانیا‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ی كۆنوسی‌ لیژنه‌ك ‌ه ‌‬ ‫خاڵێكی زۆر گرنگ ‌‬ ‫وه‌زی���ری‌ داد ده‌ڵێت ئه‌گ���ه‌ر پرۆژه‌ك ‌ه‬ ‫دوابكه‌وێت زیان به‌ئاسایش���ی خۆراك‬ ‫ده‌گات؟ ئه‌م���ه‌ جێ���ی‌ سه‌رس���وڕمان ‌ه‬ ‫ی‬ ‫له‌كاتێكدا له‌‪ 2011/3/3‬ش���یكردنه‌وه‌ ‌‬ ‫ته‌ن���ده‌ر ته‌واو بوو‌ه تائێس���تا نه‌چۆت ‌ه‬ ‫ێ‬ ‫ی جێبه‌جێك���ردن‪ ،‬باش��� ‌ه ك��� ‌‬ ‫ب���وار ‌‬ ‫ی‬ ‫به‌رپرس���یار‌ه ل���ه‌و دواكه‌وتن���ه‌‪ ،‬ئه‌ ‌‬ ‫ئه‌گه‌ر یه‌كه‌مج���ار ته‌نده‌ره‌ك��� ‌ه نه‌درا‬ ‫ی كات ‌‬ ‫ی ویت ‌ه له‌سه‌ر ئه‌وه‌ ‌‬ ‫به‌كۆمپانیا ‌‬ ‫ی ژێر به‌ڕ‌ه‬ ‫ی ره‌نج ئه‌وه‌ ‌‬ ‫ی نوسراوه‌كه‌ ‌‬ ‫ی زۆره‌‪ ،‬خۆ ئه‌و‌ه دوو‬ ‫جێبه‌جێكردنه‌كه‌ ‌‬ ‫تێبینی‌‪ :‬هه‌موو ئه‌و زانیاریانه‌ی‌ له‌م‬ ‫دێنێت ‌ه سه‌ر به‌ڕه‌‬ ‫ی‬ ‫س���اڵ تێپه‌ڕی‌‌و هیچ نه‌كرا‪ ،‬ئه‌ی‌ ئه‌و‌ه له‌نوسراوێكی هاوپێچدا ك ‌ه ره‌نج عه‌باس راپۆرته‌دا هاتووون ب ‌ه دۆكیۆمێنت ال ‌‬ ‫ی نوس���یو‌ه ئاوێنه‌ پارێزراون‬ ‫ی لیكۆڵینه‌وه‌ ‌‬ ‫گاڵته‌ك���ردن نییه‌ به‌چاره‌نوس���ی ئه‌م ب���ۆ لیژن���ه‌ ‌‬ ‫میلله‌ته‌؟‬ ‫‪Sarteep_jawhar@yahoo.com‬‬ ‫ی ئام���اژ‌ه به‌گه‌نده‌ڵی‌ پرۆژه‌ك ‌ه‬ ‫به‌ڕوون ‌‬

‫ده‌كات‪ ،‬بۆی ‌ه ته‌حه‌فوزی‌ هه‌بوو‌ه له‌سه‌ر‬ ‫لێكۆڵینه‌وه‌كه‌‪ ،‬ئ���ه‌و ده‌ڵێت "هه‌رگیز‬ ‫ناتوان���م بڵێم ئه‌م چاالك���ی ته‌نده‌رین‌و‬ ‫ی بزانم‪،‬‬ ‫س���پاردنه‌و دواكه‌وتنه‌ به‌ئاسای ‌‬ ‫ی ك ‌ه به‌نایاس���ایی‌‌و‬ ‫س���ه‌رباری‌ ئ���ه‌وه‌ ‌‬ ‫نازانستیشی ده‌زانم"‪.‬‬ ‫ئ���ه‌و ده‌ڵێت هی���چ معیارێ���ك نه‌بوو‌ه‬ ‫له‌بانگه‌وازه‌ك���ه‌دا‪ ،‬هه‌روه‌ه���ا ده‌ڵێ���ت‬ ‫هیچ هه‌ڵس���ه‌نگاندنێك نه‌بوو‌ه له‌كاتی‬ ‫ی‬ ‫هه‌ڵسه‌نگاندنی كۆمپانیاكان له‌بواره‌كان ‌‬ ‫جۆرایه‌تی‌‌و دارایی‌‌و ماوه‌‪.‬‬ ‫له‌به‌ش���ێكی یاداش���ته‌كه‌یدا ده‌ڵێ���ت‬ ‫ی س���ه‌رۆكی‬ ‫پێش���ێلكردنی فه‌رمان��� ‌‬ ‫ی‬ ‫ئه‌نجومه‌نی‌ وه‌زیران به‌ته‌نده‌ركردنه‌وه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ئاگاداركردنه‌وه‌ ‌‬ ‫پرۆژه‌كه‌ س���ه‌ربار ‌‬ ‫ی‬ ‫ی سپاردن له‌نیسان ‌‬ ‫وه‌زاره‌ت به‌ڕاگرتن ‌‬ ‫‪ 2011‬واته‌ پێش ‪ 15‬مانگ‌و له‌كۆتاییشدا‬ ‫ده‌ڵێ���ت م���ن جارێكی دیكه‌ س���ورم‬ ‫ی‬ ‫له‌س���ه‌ر بۆچونی‌ خ���ۆم به‌حه‌تمیه‌ت ‌‬ ‫پوچه‌ڵكردن���ه‌وه‌ی‌ ئ���ه‌و ته‌نده‌رین���ه‌‌و‬ ‫نه‌سپاردنی به‌هیچ به‌ڵێنده‌رێك‪.‬‬ ‫ئێس���تا له‌ب���ه‌رده‌م گه‌نده‌ڵییه‌ك���ی‬ ‫ی ‪ 28‬ملیۆن‬ ‫گه‌وره‌دای���ن‪ ،‬پرۆژه‌یه‌ك��� ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ده‌درێت به‌كۆمپانیایه‌ك له‌ڕوو ‌‬ ‫دۆالر ‌‬ ‫ی‬ ‫هونه‌ریی���ه‌و‌ه ب���اش نییه‌و س���ه‌ربار ‌‬ ‫ئ���ه‌وه‌ش له‌گ���ه‌ڵ كۆمپانیایه‌كی دیك ‌ه‬ ‫ی‬ ‫پرۆژه‌ك ‌ه جێبه‌جێ���ده‌كات ك ‌ه پرۆژه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی هه‌ولێ���ر ‌‬ ‫ی س���ایلۆ ‌‬ ‫دروس���تكردن ‌‬ ‫ی‬ ‫لێس���ه‌ندرایه‌وه‌‪ ،‬چونك��� ‌ه نه‌یتوان��� ‌‬ ‫ی ب���كات‪ .‬هیوادارین نه‌هێڵن‬ ‫جێبه‌جێ��� ‌‬ ‫ی نه‌خۆش���خان ‌ه ‪400‬‬ ‫ئه‌مه‌ش ب���ه‌ده‌رد ‌‬ ‫قه‌ره‌وێڵه‌ییه‌ك ‌ه بچێت‪.‬‬

‫ریکالم‬

‫کۆمپانیای ماس بۆ وه‌به‌رهێنانی وزه‌ی کاره‌با‪.‬‬ ‫شوێنی کار‪ /‬وێستگه‌ی کاره‌بای سلێمانی گازی له‌چه‌مچه‌ماڵ‬

‫وێستگه‌که‌مان پێویستی ب ‌ه دامه‌زراندنی چه‌ند ئه‌ندازیارێک هه‌ی ‌ه‬ ‫له‌بواره‌کانی (میکانیک‪ ،‬کاره‌با‪ ،‬کۆنترۆڵ) به‌م مه‌رجانه‌ی له‌ی خواره‌وه‌‪:‬‬

‫‪ -1‬هه‌ڵگری بروانامه‌ی (به‌کالۆریۆس) بێت‪.‬‬ ‫‪ -2‬ده‌بێت له‌ ده‌ یه‌که‌می ده‌رچوانی به‌شه‌که‌ی بێت‪.‬‬ ‫‪ -3‬هه‌رسێ زمانی (کوردی‪ ،‬عه‌ره‌بی‪ ،‬ئینگلیزی) به‌باشی‬ ‫بزانێت‬ ‫‪ -4‬داواکار ده‌بێت له‌ڕه‌گه‌زی (نێر) بێت‪.‬‬ ‫هه‌رکه‌س���ێک ئا‌ره‌زوی دامه‌زراندن ده‌کات له‌وێستگه‌که‌مان‬ ‫ئه‌و مه‌رجانه‌ی تێدایه‌‪ ،‬ده‌توانێت (‪ )C.V‬خۆی بنێرێت‪:‬‬ ‫‪salar.husen@massgroupholding.com‬‬

‫به‌رواری کۆتایی بۆ پێشکه‌ش���کردن رۆژی پێنجش���ه‌مم ‌ه (‪)2012/11/1‬‬ ‫ی دوای ئه‌و به‌رواره‌و ئه‌و مه‌رجانه‌ی س���ه‌ره‌وه‌ی تێدا‬ ‫یه‌‪ ،‬ئ���ه‌و داوایانه‌ ‌‬ ‫نه‌بێت به‌هه‌ند وه‌رناگیرێت‌و ته‌نها پاڵێوراوه‌ لێهاتوه‌کان په‌یوه‌ندیان پێو‌ه‬ ‫ده‌کرێت‪.‬‬ ‫تێبینی‪ :‬دامه‌زراندن به‌شێوه‌ی گرێبه‌ست (عقد) ده‌بێت‪.‬‬ ‫تکای ‌ه ژماری مۆباییله‌کانتان له‌س ‌ه (‪ )C.V‬یه‌کانتان هه‌بێت‪.‬‬

‫خاوه‌نی ئیمتیاز‪ :‬کۆمپانیای ئاوێنه‌‬ ‫سه‌رنوسه‌ر‪ :‬سه‌ردار محه‌مه‌د‬ ‫جێگری سەرنوسەر‪ :‬یاسین تەها‬

‫نیگایه‌ك بۆ پرس ‌ی ده‌ستور‬ ‫عه‌دنان عوسمان‬

‫‪www.‬‬

‫‪awene.com‬‬

‫چه‌ن���د به‌ڕێزێ���ك له‌وه‌ مان���دوو نابن له‌هه‌م���وو بۆنه‌یه‌ك���دا كه‌ باس‬ ‫له‌ده‌س���تور ده‌كرێت ئاماژه‌ به‌وه‌ بده‌ن ئه‌م ره‌شنوس���ه‌ی‌ ئێستا كات ‌‬ ‫ی‬ ‫خۆی‌ ره‌زامه‌ندیی‌ زۆرینه‌ی‌ الیه‌نه‌كانی‌ وه‌رگرتووه‌ به‌تایبه‌ت ئه‌و كه‌س‌و‬ ‫الیه‌نانه‌ی‌ له‌ئێس���تادا له‌"موعاره‌زه‌"دان‪ .‬ئه‌م قسه‌یه‌ گه‌ر ره‌وایه‌تیشی‌‬ ‫هه‌بێت‪ ،‬له‌ئێس���تادا جگه‌ له‌نوزه‌یه‌كی‌ شه‌رمنانه‌ له‌شكستی‌ تێپه‌ڕاندنی‌‬ ‫ئه‌و ره‌شنوس���ه‌ پڕ له‌كه‌لێ���ن‌و ناته‌واوه‌تییه‌‪ ،‬هیچی‌ ت���ر نییه‌‪ .‬جارێ‌‬ ‫سه‌رجه‌م الیه‌نه‌كانی‌ ئۆپۆزسیۆن‪ ،‬زۆرینه‌ی‌ ‪%98‬ی‌ په‌رله‌مان‪ ،‬به‌شێكی‌‬ ‫به‌رفراوان له‌كه‌سایه‌تی‌‌و یاساناس‌و روناكبیرو كۆمه‌ڵی‌ مه‌ده‌نی‌‪ ،‬یه‌كڕان‬ ‫له‌س���ه‌ر گێڕانه‌وه‌ی‌ ره‌شنوس���ه‌كه‌و ئه‌نجامدانی‌ گۆڕانكاری‌ ریش���ه‌یی‌‬ ‫تێیدا‪ ،‬خۆشبه‌ختانه‌ ده‌نگێكی‌ به‌هێز له‌نێو دوو حیزبی‌ ده‌سه‌اڵتداریش‬ ‫هه‌مان بۆچونی‌ هه‌یه‌ چ له‌ئاس���تی‌ بااڵدا‌و چ له‌ئۆرگانه‌كانی‌ خوارتردا‪.‬‬ ‫كه‌وات���ه‌ لێدانه‌وه‌ی‌ ئ���ه‌م قه‌وانه‌ نه‌ خزمه‌ت به‌ پرۆس���ه‌كه‌ ده‌كات‌و نه‌‬ ‫دادی‌ الیه‌نگران���ی‌ ئه‌وكات���ی‌ ره‌شنوس���ه‌كه‌ش ده‌دات‪ ،‬چونك���ه‌ گه‌ر‬ ‫راست بێت‌و سه‌رجه‌م الیه‌نه‌كان له‌س���ه‌ر ئه‌م ره‌شنوسه‌ ره‌زامه‌ندییان‬ ‫نواندبێت‪ ،‬ئه‌ی‌ خێره‌ ئه‌م هه‌موو ماوه‌یه‌ نه‌خرایه‌ ریفراندۆمه‌وه‌؟ ئه‌گه‌ر‬ ‫له‌‪ 2009/7/25‬به‌هۆی‌ هۆكاری‌ هونه‌ری‌‌و بیانوی‌ كۆمسیۆنه‌وه‌ نه‌توانرا‬ ‫به‌ ئه‌نجام بگه‌یه‌نرێ‌‪ ،‬ئه‌ی‌ مانگ‌و س���اڵه‌كانی‌ دواتر چی‌؟ له‌ڕاس���تیدا‬ ‫چ ئه‌وكات‌و چ ئێس���تاش گه‌ر ئه‌م ره‌شنوس���ه‌ به‌م شێوازو عه‌قڵیه‌ته‌ی‌‬ ‫ئێس���تای‌ بخرێته‌ ده‌نگدانه‌وه‌‪ ،‬هه‌موو الی���ه‌ك‌و به‌تایبه‌ت ئه‌وانه‌ی‌ ئه‌و‬ ‫قه‌وانه‌ لێ���ده‌ده‌ن‪ ،‬ده‌زانن كه‌ النی‌ كه‌م ده‌نگ���ی‌ زۆرینه‌ی‌ پارێزگایه‌ك‬ ‫دژ ده‌بێ���ت‌و له‌و حاڵه‌ته‌ش���دا ده‌كه‌وینه‌ قه‌یرانێكی‌ سیاس���ی‌‌و ئیداری‌‬ ‫گه‌وره‌وه‌و ده‌ستوره‌كه‌ش له‌بری‌ ئه‌وه‌ی‌ چه‌تری‌ كۆكردنه‌وه‌و یه‌كخستنی‌‬ ‫ماڵی‌ كورد بێت‪ ،‬ده‌بێته‌ س���ه‌ره‌تایه‌كی‌ مه‌ترسیداری‌ په‌یوه‌ندی‌ ئیداری‌‬ ‫له‌هه‌رێمدا‪ ،‬چونكه‌ مومكین نییه‌ هیچ جۆره‌ ساتوسه‌ودایه‌ك له‌سه‌ر مافه‌‬ ‫سه‌ره‌تایی‌‌و شێوازی‌ مۆدێرن‌و دیموكراسیانه‌ی‌ حوكمڕانی‌ بكرێت‪ .‬بۆیه‌‬ ‫باش���تروایه‌ له‌ئێستادا هه‌موو وزه‌كانی‌ خۆمان له‌ده‌وری‌ میكانیزمه‌كانی‌‬ ‫گه‌ڕاندنه‌وه‌و كاركردن له‌سه‌ر ره‌شنوسه‌كه‌ چڕ بكه‌ینه‌وه‌‪ .‬سه‌ره‌تا له‌بری‌‬ ‫هه‌ندێك كۆڕی‌ به‌رده‌م كامێراكان‌و ۆرك ش���ۆپی‌ بێبه‌رنامه‌‪ ،‬هه‌قوایه‌ به‌‬ ‫دوو هه‌نگاو ئه‌م كاره‌ گرنگ‌و نیشتمانییه‌ به‌ ئه‌نجام بگه‌یه‌نین‪:‬‬ ‫یه‌كه‌م‪ :‬چه‌ند كۆبوه‌نه‌وه‌یه‌ك له‌نێوان ده‌سته‌یه‌ك له‌شاره‌زایان له‌هه‌موو‬ ‫الیه‌نه‌ سیاس���یه‌ س���ه‌ره‌كیه‌كانی‌ هه‌رێم ئه‌نجام بدرێت بۆ دیاریكردنی‌‬ ‫س���ه‌رخه‌تی‌ ئه‌و ماده‌و بڕگانه‌ی‌ ئیشكالیه‌تیان له‌سه‌ره‌و ئاماده‌كردنیان‬ ‫له‌دۆسێیه‌كی‌ تایبه‌تدا‪ ،‬كه‌ ئه‌مه‌ش یارمه‌تیده‌ر‌و سه‌ره‌تایه‌كی‌ باش ده‌بێت‬ ‫بۆ ئه‌نجامدانێكی‌ خێرای‌ گۆڕانكاریه‌كان‌و پۆلێنكردنی‌ جیاوازیه‌كان‪.‬‬ ‫دووه‌م‪ :‬په‌رله‌مانی‌ كوردس���تان به‌ ره‌زامه‌ندی‌ پێكهاته‌كانی‌‪ ،‬لیژنه‌یه‌كی‌‬ ‫بااڵی‌ پێداچونه‌وه‌ به‌ ده‌س���توره‌كه‌ پێكبهێنێ���ت‪ ،‬به‌مه‌رجێك زۆرینه‌ی‌‬ ‫ئه‌ندامانی‌ له‌كه‌سانی‌ شاره‌زای‌ بواره‌كه‌ بێت له‌ده‌ره‌وه‌ی‌ په‌رله‌مان‪.‬‬ ‫خاڵی‌ جه‌وهه‌ری‌ ل���ه‌م نێوه‌نده‌دا ئایا نییه‌تێكی‌ راس���ته‌قینه‌ هه‌یه‌ بۆ‬ ‫قس���ه‌كردن له‌سه‌ر مه‌س���ه‌له‌ بناغه‌ییه‌كان؟ ئایا ده‌س���ه‌اڵت ده‌یه‌وێت‬ ‫ته‌نها به‌ئه‌نجامدانی‌ چه‌ند گۆڕانكارییه‌كی‌ شكڵی‌‌و الوه‌كی‌ ئه‌م مه‌سه‌له‌‬ ‫ئاڵۆزه‌ كۆتایی‌ پێبێنێت‌و دیس���انه‌وه‌ بیخات���ه‌ به‌ر ره‌حمه‌تی‌ ریفراندۆم‬ ‫ك���ه‌ به‌دڵنیاییه‌وه‌ قه‌یرانی‌ سیاس���ی‌ له‌هه‌رێمدا به‌ئاراس���ته‌یه‌كی‌ زۆر‬ ‫مه‌ترسیداردا ده‌بات؟‬ ‫له‌ماوه‌ی‌ داهاتودا راستی‌‌و ناواخنی‌ نیه‌ته‌كان ده‌رده‌كه‌ون‪.‬‬

‫دەتەوێت ئاوێنە چی بکات‪:‬‬

‫چاپخانەی ئاوێنە‬ ‫بۆ چاپکردنی‪:‬‬ ‫کتێب‪ ،‬گۆڤار‬ ‫رۆژنامه‌‪ ،‬نامیلکه‬

‫‪07701471518‬‬ ‫‪)053(3210501‬‬ ‫‪)053(3210502‬‬

‫ه له‌ئه‌وروپا‬ ‫نوێنه‌ری ئاوێن ‌‬ ‫شوان حه‌مه‌ ـ نه‌رویج‬ ‫‪004799004729‬‬ ‫‪hamashwan.awene@yahoo.no‬‬

‫‪Say.awene@gmail.com‬‬

‫‪Awene‬‬

‫کوا لێکۆڵینەوەی یاسایی لەخوێنی‬ ‫سۆرانی مامە حەمە‪ ،‬عەبدولستار تاھیر‪ ،‬سەردەشت عوسمان‬

‫ریکالم‬