ژماره‌ 371

‫شوققه‌یه‌ك بۆ فرۆشتن‬ ‫له‌گه‌ڕه‌كی‌ كوردسیتی‌ یه‌ك‬ ‫شوققه‌یه‌كی‌ (‪)110‬مه‌تری‌ هه‌یه‌ بۆ فرۆشتن‬ ‫كه‌ قیس���تی‌ مانگانه‌ی‌ ته‌نها (‪ )149‬هه‌زار‬ ‫دیناره‌‪ ،‬شوققه‌كه‌ ده‌كه‌وێته‌ نهۆمی‌ دووهه‌م‌و‬ ‫سه‌قفی‌ جبس���ن بۆرده‌و كه‌وانته‌رو سپلیتی‌‬ ‫تێدایه‌‪.‬‬ ‫ب���ۆ زانیاری‌ زیاتر په‌یوه‌ندی‌ بكه‌ به‌م ژماره‌‬ ‫مۆبایله‌وه‌‪:‬‬ ‫‪07704679999‬‬

‫ناپاکی هاوسه‌ری له‌هه‌ولێر‬

‫‪www.awene.com‬‬

‫ژمار‌ه (‪)371‬‬ ‫سێشەممە ‪2013/4/2‬‬

‫ی سیاسیی‌ گشتییه‬ ‫رۆژنامه‌یه‌ك ‌‬ ‫کۆمپانیای ئاوێنه‌ ده‌ریده‌کات‬

‫ریکالم‬

‫»» ‪17‬‬

‫له‌ماوه‌ی ‪2‬ساڵی رابردودا ‪ 402‬که‌س به‌هۆی‬ ‫ناپاکی هاوسه‌رییه‌وه‌ له‌یه‌کتر جیابونه‌ته‌وه‌‬

‫ وێنه‌یه‌کی‌ به‌ناوبانگ‬

‫‪12‬‬ ‫»»‬ ‫‪17‬‬ ‫»» ‪5‬‬

‫ئه‌و دو خوشكه‌ی‌ به‌هه‌ڵه‌ كراونه‌ته‌‬ ‫سیمبولی‌ كاره‌ساتی‌ هه‌ڵه‌بجه‌‬

‫ریکالم‬

‫كورده‌كان‌و میسرییه‌كان‪..‬‬

‫‪17‬‬ ‫‪412‬‬ ‫»»»»‬

‫سلێمانی‌و هه‌ولێر هه‌ریه‌که‌و‬ ‫زیاتر له‌ ‪ 1000‬میسرییان تێدایه‌‬

‫شۆفێر ‌ی ته‌كسییه‌ك پێنج مندا ‌ڵ الق ‌ه ده‌كات‬ ‫شۆفێری ته‌كسییه‌ك له‌سلێمانی‌ زیاتر‬ ‫له‌پێن���ج منداڵی‌ كوڕ الق���ه‌ ده‌كات كه‌‬ ‫به‌شێكیان ئه‌و قوتابییانه‌ بوون له‌الیه‌ن‬ ‫كه‌سوكاریانه‌وه‌ ئه‌ركی‌ گواستنه‌وه‌یان‬ ‫بۆ قوتابخانه‌ به‌و سپاردووه‌‪.‬‬

‫ئاوێن���ه‌‪ ،‬س���لێمانی‌‪ :‬ئه‌م ش���ۆفێره‌‬ ‫كاتێ���ك كه‌تنه‌كه‌ی‌ ئاش���كرا بووه‌ ك ‌ه‬ ‫مانگ���ی‌ راب���ردوو میمۆرییه‌كی‌ بردووه‌‬ ‫ب���ۆ وێنه‌گرێك ت���ا چه‌ن���د وێنه‌یه‌كی‌‬ ‫ب���ۆ بش���واته‌وه‌‪ ،‬ب���ه‌اڵم وێنه‌گره‌كه‌‬

‫كۆمه‌ڵێ���ك وێن���ه‌و گرت���ه‌ی‌ ڤیدیۆیی‌ ئه‌ویش ئاسایشی‌ لێئاگادار كردۆته‌وه‌و‬ ‫له‌ن���او میمۆرییه‌ك���ه‌دا بینی���وه‌ ك���ه‌ ده‌ستگیركراوه‌‪.‬‬ ‫به‌پێی‌ ئه‌و زانیاریانه‌ی‌ ده‌ست ئاوێنه‌‬ ‫جه‌س���ته‌ی‌ من���داڵ ب���وون به‌رووتی‌‪،‬‬ ‫هه‌روه‌ه���ا ش���ۆفێره‌كه‌ له‌گ���ه‌ڵ‌ چه‌ند كه‌وتوون‪ ،‬ئه‌م ش���ۆفێری‌ ته‌كسییه‌ كه‌‬ ‫منداڵێك‌و مێردمناڵدا وێنه‌ی‌ گرتووه‌‪ ،‬زیات���ر له‌پێنج منداڵی‌ الق���ه‌ كردووه‌و‬

‫وێن���ه‌ی‌ هه‌ندێكێش���یانی‌ به‌مۆبای���ل‬ ‫گرت���ووه‌‪ ،‬ب���ه‌ر له‌ئاش���كرابوونی‌ ئه‌م‬ ‫كاره‌ی‌‪ ،‬جارێك زیندانی‌ كراوه‌‪.‬‬ ‫س���ه‌باره‌ت ب���ه‌م رووداوه‌ ك���ه‌‬ ‫ئێس���تا له‌الی���ه‌ن پۆلیس���ه‌وه‌ له‌ژێ���ر‬

‫كۆسره‌ت ره‌سو ‌ڵ لێدوان بۆ میدیاكان‬ ‫له‌به‌رپرسانی‌ یه‌كێتی‌ قه‌ده‌غ ‌ه ده‌كات‬ ‫کۆسره‌ت ره‌سوڵ‬

‫ریکالم‬

‫كۆس����ره‌ت ره‌س����وڵ‌ جێگری‌ سكرتێر ‌‬ ‫ی‬ ‫گشتی‌ یه‌كێتی‌ نیش����تمانی‌ كوردستان‬ ‫له‌نامه‌یه‌ك����دا كه‌ بۆ هه‌م����و ئه‌ندامانی‌‬ ‫مه‌كته‌ب����ی‌ سیاس����ی‌‌و س����ه‌ركردایه‌تی‌‬ ‫ن����اردوه‌‪ ،‬لێ����دوان‌و قس����ه‌كردنیان بۆ‬ ‫میدیاكان لێقه‌ده‌غه‌ ده‌كات‪.‬‬ ‫ئاوێنه‌‪ ،‬س����لێمانی‌‪ :‬س����ه‌رچاوه‌یه‌كی‌‬ ‫ئ����اگادار به‌ئاوێن����ه‌ی‌ راگه‌یان����د ئ����ه‌م‬

‫نامه‌یه‌ی‌ كۆس����ره‌ت ره‌سوڵ‌ به‌دوای‌ ئه‌و‬ ‫ناڕه‌زاییه‌دا دێت كه‌ بارزانی‌ س����ه‌رۆكی‌‬ ‫هه‌رێم له‌بروس����كه‌یه‌كدا ب����ۆ مه‌كته‌بی‌‬ ‫سیاس����ی‌ یه‌كێتی‌ به‌رامب����ه‌ر به‌لێدوان‌و‬ ‫چاالكییه‌كان����ی‌ ئه‌مدوایی����ه‌ی‌ م����ه‌ال‬ ‫به‌ختیاردا ده‌ریبڕی‌‪.‬‬ ‫س����ه‌رچاوه‌كه‌ جه‌غت له‌وه‌ ده‌كاته‌وه‌‬ ‫كه‌ ئه‌م لێدوانانه‌ی‌ مه‌ال به‌ختیار‌و چه‌ند‬

‫لێكۆڵینه‌وه‌دای���ه‌‪ ،‬وته‌بێژی‌ پۆلیس���ی‌‬ ‫س���لێمانی‌ "نه‌قی���ب س���ه‌ركه‌وت"‬ ‫به‌ئاوێن���ه‌ی‌ راگه‌یان���د ك���ه‌ "هه‌فته‌ی‌‬ ‫داهاتوو له‌مباره‌یه‌وه‌ روونكردنه‌وه‌یه‌ك‬ ‫باڵوده‌كه‌ینه‌وه‌"‪.‬‬

‫له‌گه‌ڵ ئه‌م‬ ‫ژماره‌یه‌دا پاشکۆی‬ ‫ده‌رواز ‌ه بخوێنه‌ره‌وه‌‬ ‫ﻩﺭﻭﺍﺯﻩ‬ ‫ﺩ‬ ‫ژﻣﺎره )‪(١‬‬ ‫‪٢٠١٣/٤/٢‬‬ ‫ێﺸﻪﻣﻤﻪ‬ ‫ﺳ‬

‫به‌رپرسێكی‌ یه‌كێتی‌‪ ،‬كۆسره‌ت ره‌سوڵی‌‬ ‫ناچارك����ردوه‌ بڕیار بدات ك����ه‌ لێدوان‌و‬ ‫قس����ه‌كردن بۆ میدیاكان له‌به‌رپرسانی‌‬ ‫یه‌كێت����ی‌ قه‌ده‌غ����ه‌ ب����كات‪ ،‬ئه‌م����ه‌ش‬ ‫یه‌كه‌مج����اره‌ له‌س����اڵی‌ ‪1991‬ه‌وه‌ له‌ناو‬ ‫یه‌كێتی‌ نیش����تمانی‌ كوردستاندا جۆره‌‬ ‫بڕیارێكی‌ به‌مجۆره‌ بدرێت‪.‬‬ ‫»» ‪3‬‬

‫ﻧﺎوﺧﯚ‬

‫ﯽ ﻣﯿﺪﯾﺎﮐﺎرانو ھێﺰهﮐﺎﻧ ﻪﯾﺸﺘﻦ‬ ‫ﺘﻨ‬ ‫ﮕ‬ ‫ﺑﯚ ﻟێﮑﺘێﮕﻪﯾﺸ اﺷﺘﯽ ﻟێﻜﺘێ ﺪﯾﮑﺎﯾﻪ‬ ‫ﺎد‬ ‫ﯽ ﺳﻪﻧ‬ ‫ﻤﺰاﮐﺮدﻧﯽ ﯾ وه‪‬ﻣ‬ ‫وهڕێﯽ‬ ‫ﺑﯚ ﺋﯿ ﺶ ﭼﺎ‬ ‫ﺋﺎﺳﺎﯾ‬ ‫ﯾﻪﻧێﺖ‬ ‫رێﻢ راﯾﺪهﮔﻪ ﯾﺸﺘﻦ‬ ‫ﺋﺎﺳﺎﯾﺸﯽ ھﻪﺘێﻜﯽ ﻟێﻜﺘێﮕﻪ ﺋﯿﻤﺰا‬ ‫دهزﮔﺎی ﺰواﻧﻪ ﯾﺎداﺷ ژﻧﺎﻣﻪﻧﻮﺳﺎنﭼﺎوهڕێﯽ‬ ‫ﻛﻪ ﺑﻪﻣ ﻧﺪﯾﻜﺎی رۆ ﺳﺘﻪش‬ ‫ﻣﻪﺑﻪ‬ ‫ﻤﺎﻧﯽ‪:‬‬ ‫ﻟﻪﮔﻪڵ ﺳﻪ ﺋﻪو‬ ‫دهﻛﻪنو ﺑﯚ ﻧﺪﯾﻜﺎن‪ .‬ر‪ ،‬ﺳـــﻠێھﻪرێـــﻢ‬ ‫وه‪‬ﻣﯽ ﺳﻪ ﻋﻮﻣـــﻪﺎﺳﺎﯾﺸـــﯽ ﯾﺎﻧﺪ ﻛﻪ‬ ‫راﻣـــﺎن‬ ‫ﭼﺎوهﯾﻪك ﻟﻪﺋروازه(ی راﮔﻪ ﻟﻪﮔﻪڵ‬ ‫ﺳـــﻪر‬ ‫ﻜﯚی )ده ﻧﮕﯽ زﯾﺎﺗﺮ ﻟﻪﮔﻪڵ‬ ‫ﺑﻪﭘﺎﺷـــ ـــﺘﯽ ھﻪﻣﺎھﻪ ڵﻪﻛﺮدﻧﯿﺎن ﺘێﻜﯽ‬ ‫ﺑﻪﻣﻪﺑﻪﺳ ﺳﺎن ﻟﻪﻣﺎﻣﻪ ﺰواﻧﻪ ﯾﺎداﺷﻧﺪﯾﻜﺎی‬ ‫ﺑﻪﻣ‬ ‫ﺳـــﻪ‬ ‫ﻧﻮ‬ ‫رۆژﻧﺎﻣﻪ ﺑڕﯾﺎره ﮔـــﻪڵ‬ ‫ﯾﻪﻛﺘﺮ‪ ،‬وا ـــﺘﻦ ﻟﻪ ﺑﻜﻪن‪ .‬ﻧﺪﯾﻜﺎی‬ ‫ﻟێﻜﺘێﮕﻪﯾﺸﺳﺎن ﺋﯿﻤﺰا ﯚرﺗﯽ ﺳﻪ ﻣﺎوهی‬ ‫رۆژﻧﺎﻣﻪﻧﻮ ﺑﻪﭘێﯽ راﭘﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻟﻪ ﺟﺎرێﻚ‬ ‫ھﻪروهھﺎﻮوﺳـــﺎﻧﯽ ﭼﻮار رۆژ ﻧﻮوﺳﺎن‬ ‫ژﻧﺎﻣﻪﻧ ﻧﯿﻮدا ھﻪر‬ ‫راﻣﺒﻪر رۆژﻧﺎﻣﻪ ﻟﻪدوای‬ ‫رۆ‬ ‫ﺳﺎڵو‬ ‫ﺎرﯾﯿﻪك ﺑﻪ‬ ‫ﺋﺎﻣﺎرهﻛﻪ ﻜﺎری‬ ‫ﭼﻮار‬ ‫ﭘێﺸێﻠﻜ ﺪراوه‪ .‬ﺑﻪﭘێﯽ ‪ (٤٠٩‬ﭘێﺸێﻠﺪراوهو‬ ‫ﺋﻪﻧﺠﺎﻣ )‪(٢٠٠٨‬هوه )ﺳﺎن ﺋﻪﻧﺠﺎﻣ ﻧﻮﺳﺎن‬ ‫ژﻧﺎﻣﻪ‬ ‫‪(١٦٣‬‬ ‫ﺳﺎڵﯽ رۆژﻧﺎﻣﻪﻧﻮو ﺑﯚ رۆ‬ ‫ﺑﻪراﻣﺒﻪر ﺳﺎڵ"ﯾﺶ ـﻮوه ﻛـــﻪ ) ﺪراوه‪.‬‬ ‫ﺋﻪﻧﺠﺎﻣ‬ ‫ﺘﺮﯾﻦ‬ ‫ﺑــ‬ ‫ﯿﺘـــﺮۆ(ش‬ ‫"رهﺷ )‪ (٢٠١١‬رﯾﺎن‬ ‫ﺳـــﺎڵﯽﻜﺎری ﺑﻪراﻣﺒﻪ ری )ﻣ ﺳـــﺎڵﯽ‬ ‫ﭘێﺸێﻠ‬ ‫ﻜـــﯽ ﺳـــﻪﻧﺘﻪ ﻧﻮﺳـــﺎن ش" ﺑﯚ‬ ‫ڕۆژﻧﺎﻣﻪ‬ ‫ﺳـــﺎڵێﻜﯽ "ره ‪٣٥٩‬‬ ‫ﺋﺎﻣﺎرێ ﯚﻛﯽ ﻟﻪ‬ ‫ﺑﯚ داﻛ‬ ‫دووه ﻛﻪ ﺗﯿﺎﯾﺪا ﻧﻮﺳﺎن‬ ‫دووی ﺑـــﻪ‬ ‫ﻧﻮس ﻧﺎوﺑﺮراﻣﺒﻪر رۆژﻧﺎﻣﻪﯾﻨﺪارﺑﻮﻧﯽ‬ ‫اﺑـــﺮ‬ ‫ررۆژﻧﺎﻣﻪ ﻜﺎری ﺑﻪ ﻮژرانو ﺑﺮ‬ ‫ﭘێﺸـــێﻠﻛﺮاوه‪ ،‬ﺑﻪ‪‬م ﻛ ﻧﻪﺑﻮوه‪.‬‬ ‫ﯚﻣﺎر ﻮﺳﯽ ﺗێﺪا‬ ‫ﺗ ژﻧﺎﻣﻪﻧ‬ ‫رۆ‬

‫ﯽ‬

‫ﯚﺗﯚ‪ :‬ﺋﺎرام‬ ‫ﻓ‬

‫ﮐﻪرﯾﻢ‬

‫ر‬ ‫ھﻪﺷﺖ ھﻪزا ﺪﯾﻜﺎن‬ ‫ﯽ ﺳﻪﻧ‬ ‫ﮐﻮردﺳﺘﺎن‪ ،‬ﺋﻪﻧﺪاﻣ‬ ‫ﻟﻪ ﻪﻧﻮس‬ ‫ﻚ داوای ﺳﺎی رۆژﻧﺎﻣ‬ ‫ﺴﭙﯚرێ‬ ‫وهی ﯾﺎ‬ ‫ژﻧﺎﻣﻪﻧﻮس‬ ‫دوو رۆ‬

‫ﻟﻪﮐﺎﺗﯽ‬

‫ﮔﺮﺗﻨﯽ‬ ‫وێﻨﻪ‬

‫ﻧﺪﯾﻜﺎی‬ ‫ﻜـــﯽ ﺳـــﻪ ﺷـــﺖ‬ ‫ی ھﻪ‬ ‫ﻣـــﯽ ﺋﻪو‬ ‫ﺋﺎﻣﺎرێ ﻧﺰﯾﻜـــﻪ‬ ‫ﺑﻪﭘێـــﯽ ﻧﻮﺳـــﺎن‪،‬‬ ‫ـﻮس ﺋﻪﻧﺪا )ﻛﺎراو‬ ‫رۆژﻧﺎﻣﻪ ژﻧﺎﻣﻪﻧــ ﺳـــێ ﭘﻠﻪیﺟﮕﻪ ﻟﻪو‬ ‫ھـــﻪزار رۆ ﺑﻪھﻪر ﻜﺎر(‪ ،‬ﺋﻪﻣﻪ ﺳﻪﻧﺪﯾﻜﺎ‬ ‫ﺳﻪﻧﺪﯾﻜﺎن ﺷـــﻘ ﺋﻪﻧﺪاﻣﯽ‬ ‫ﺷﺪارو ﻣﻪﺳﺎﻧﻪی ﻛﻪ‬ ‫ﻟـــﻪو‬ ‫ﺑﻪ ژﻧﺎﻣﻪﻧﻮ‬ ‫)دهروازه(‪ :‬داﻛﯚﻛﯽ‬ ‫رۆ‬ ‫ﺑـــﻪ‬ ‫ﻟﯿﮋﻧﻪی ﻧﺪﯾﻜﺎی‬ ‫ﻧﯿﻦ‪.‬‬ ‫ﺳﻪ‬ ‫ﺗﺎﯾﺒـــﻪتﺳـــﻜﺮﺗێﺮیـــﺎن ﻟﻪ ﺣﺴـــێﻦ‬ ‫ﺑﺎرهﯾﻪوه ژﻧﺎﻣﻪﻧﻮﺳ ﻧـــﻮهر ﺋﺎﻣﺎری‬ ‫ﻣﺎﻓﯽ رۆ ــﺎن‪ ،‬ﺋﻪ‬ ‫ێـــﯽ دواﯾﯿﻦ ھﻪزار‬ ‫ﻟﻪ ژﻧﺎﻣﻪﻧﻮﺳـ‬ ‫ﺷﺖ‬ ‫ﭘ‬ ‫ﺑﻪ‬ ‫ھﻪ‬ ‫)ﻛﺎراو‬ ‫ﻛﻪ ﺰﯾﻜﻪی‬ ‫رۆ‬ ‫راﯾﮕﻪﯾﺎﻧـــﺪﻜﺎﻛﻪﯾﺎن ﻧ ﺳێ ﭘﻠﻪی ﻛﺮاوهو‬ ‫ﺗﯚﻣﺎر‬ ‫ﺳـــﻪﻧﺪﯾ ﻧﻮس ﺑﻪھﻪر ﻧﺎوﯾﺎن‬ ‫رۆژﻧﺎﻣﻪ ﺷﻘﻜﺎر(‬ ‫ﻧﻮﺳﺎن‬ ‫ﻣﻪ‬ ‫ﺑﻪﺷﺪارو ﺳﻪﻧﺪﯾﻜﺎن‪.‬ﯾﻜﺎی رۆژﻧﺎﻣﻪ ﻧﻮﺳﯽ‬ ‫ﺋﻪﻧﺪاﻣﯽ ی ﺳﻪﻧﺪ دان رۆژﻧﺎﻣﻪ ﻧﺪاﻣﯽ‬ ‫ﺎﻣﺎرهﻛﻪ‬ ‫ﻜﺪاﯾﻪ ﻛﻪ ﺳﻪ ھﻪن ﻛﻪ ﺋﻪ ﻛﺎری‬ ‫ﺋ‬ ‫ــﺘﺎن ﺳﺎن ﻧﯿﻦو‬ ‫ﻟﻪﻛﺎﺗێ ﻟﻪﻛﻮردﺳـ ژﻧﺎﻣﻪﻧﻮ‬ ‫دﯾﻜﻪ‬ ‫ﺳـــﻪﻧﺪﯾﻜﺎی رۆدهﻛﻪن‪.‬‬ ‫ﻧﻮﺳﯽ‬ ‫رۆژﻧﺎﻣﻪ‬ ‫ﮐﻪرﯾﻢ‬ ‫ﯚﺗﯚ‪ :‬ﺋﺎرام‬ ‫ﻓ‬

‫روداوێﮑﺪا‬

‫ﭘ ﻪﻣﻮارﻛﺮدﻧﻪ دهﻛﺎت‬ ‫ھ‬ ‫ﮔﻪرﯾﯽ‬ ‫رۆژﻧﺎﻣﻪ‬

‫ﻧﻮس ده‬ ‫رۆژﻧﺎﻣﻪ‬

‫ﻛﺮێﺘﻪوه‬

‫ﺮێﺖ‪.‬‬ ‫ﺳﺎزﺑﻜ روازه(ش‬ ‫ﺷﺎری ھﻪوﻟێﺮﻜﯚی )ده ﺸﺘﻨﯽ‬ ‫ﻧﺎوﺧﯚ ﻟﻪ ﺎﻣﺎژهﯾﻪ ﭘﺎﺷ ی ﻟێﻜﺘێﮕﻪﯾ ﻛﺎﻧـــﯽ‬ ‫ژﻧﺎﻣﻪواﻧﯿﺪا‬ ‫ڕۆژه‬ ‫ھێﺰه‬ ‫ﯚﻧﯿﻪﺗﯽ‬ ‫ﮐﯽ رۆ‬ ‫ﺟێﯽ ﺋﭼێﻮهی ﭘ ﻧﻮﺳـــﺎنو‬ ‫ﭼ‬ ‫ﻧﮕﺮهﯾﻪ‬ ‫ﺑﻪﺳﺖ ﻟێﯽ ﻟﻪﻧێﻮان ﻟﻪﭼﻮار رۆژﻧﺎﻣﻪ‬ ‫ێﮑﻠﻪﮐﯚ‬ ‫ﻛﻪ ﻣﻪ ﯾﺸـــﺘﻨﻪ و وا‬ ‫ــﻮان‬ ‫ژﻧﺎﻣﻪﻧﻮﺳ‬ ‫دهﺧﺎﯾﻪﺗێﺖ و ﻟێﻜﺘێﮕﻪ ﻛﺎﻧﯽ ﻧﺎوﺧﯚ ﺮاوان ﻧێـ ﺧﯚﯾﻪ‪.‬‬ ‫ﭼﻪﻧﺪ رۆ‬ ‫ﻧﺎو‬ ‫ﻛﺮدن‬ ‫ھێﺰه‬ ‫ﻓ‬ ‫ﻣﺎﻣﻪڵﻪ ﻧﻮﺳـــﺎنو ﯚﺑﻮﻧﻪوهﯾﻪﻛﯽ زﮔﺎﻛﺎﻧﯽ‬ ‫ژﻧﺎﻣﻪ ﺮﯾﺶ ﻛ ـﻮسو ده‬ ‫ﯾﻪوه‬ ‫ﻟـــﻪو ﺑﺎره ﯾﺎﻧﺪ رۆڕﯾﺎره دواﺗ ژﻧﺎﻣﻪﻧــ‬ ‫راﯾﮕﻪ‬ ‫ﻤﺎﻧﯽ‪:‬‬ ‫ﺑ ــﻮان رۆ‬ ‫ﮔﻪرﯾﯽ‬ ‫ﺧﯚدا‪.‬‬ ‫ﻧﺎو روازه‪ ،‬ﺳـــﻠێ ﺋﺎراڵ ﻛﺎﻛﻞ ﻟﻪﺷـــﺎری ﻟﻪﻧێـ‬ ‫ﻣڕۆی رۆژﻧﺎﻣﻪ ﯾﺎﺳﺎﻛﻪ‬ ‫ﺗـــﯽ(‬ ‫ڕۆژهﻛﻪ‪ ،‬داھﺎﺗﻮو ﺳێ رۆژ‬ ‫ده‬ ‫وﺷﯽ ﺋﻪ ﻛﻪ ﺗێﯿﺪا ﻧﺎوﺑﺮاو‬ ‫ـــﻮزو ھﺎو‪(NPA ‬‬ ‫ێﻜﺨﻪری ﭘ ھﻪﻓﺘﻪی ﻣﺎوهی‬ ‫ﻮﻧﻜﻪ ره‬ ‫ر‬ ‫)‬ ‫ﻛﺮێﺖو‬ ‫ﻧﯿ‬ ‫ﺳﺎڵﯽ )‪ (٢٠٠٧‬ﺟﯿـــﺎوازه‪ .‬ﺑﺎﺷﯽو‬ ‫ﭼ‬ ‫ﺎﯾﺘﯽ ﺋﺎوێﻨﻪ ﻜﺨـــﺮاوی ێﻨﺎن ﺑﯚ ‪ ١٠‬ﺧﻮﻟﻪﻛـــﻪ ﺳﺎزده‬ ‫ﻧﯽ‬ ‫زۆر‬ ‫ﻓﻪوزی‬ ‫ـــﺘﯽ ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ‬ ‫ژﻧﺎﻣﻪﮔﻪرﯾﯽ‪ ،‬ﻟﻪﮔﻪڵ ﻧﺪ ﻛﺮاوه ـــﺎﯾﻪ ﻻﯾﻪ ﺪاﻧﯿﻜﺮدﻧﯽ )ﺳـــ ﮕﯿﺮی رێ ﻜـــﯽ راھ‬ ‫ﺳ‬ ‫ﺳﺎﻣﺎن‬ ‫ﯾﺎﺳﺎی رۆﺴﺘﯽ دهزاﻧێﺖ ﭘﻪﺳـــﻪ ﻛﻪ ﺋﻪو ﯾﺎﺳ واﻧـــﻪ زﯾﻨ ﺑﻪ‪‬م ﺑﯚ ﺑﻪﭘﺸـــﺘوﯾﺠﯽ ﺧﻮﻟێ وه ﺑﻪﻣﻪﺑﻪھێﺰهﻛﺎﻧﯽ‬ ‫ﭙﯚری ﺑﻮاری ﺑﻪﭘێﻮﯾ ﯾـــﯽ ھﻪﻣﻮار ﭘێﯿﻮاﯾﻪ ﺗێﺪاﯾﻪ‪ ،‬ﻟﻪ ھێﺸـــﺘﻮه‪ ،‬ی و‪‬ﺗﯽ ی ﻧﻪر ﻧﻮس دهﻛﻪﻧﻪ ﻟﻪﮔﻪڵ‬ ‫وزی‬ ‫ڵﻪﻛﺮدن‬ ‫وه‬ ‫ﭘـــﯽ‬ ‫رﯾﯽ‬ ‫ﻧﻪ‬ ‫ﭘﺴ‪.‬ﺳـــﺎﻣﺎن ﻓﻪ رۆژﻧﺎﻣﻪﮔﻪر رۆژﻧﺎﻣﻪﮔﻪ ﺮدوو ﺧﺮاژﻧﺎﻣﻪﻧﻮﺳـــﯽﯾﺎﺳﺎﻛﺎﻧﯽ دهره ﺑﻜﺮێﺘﻪوه‪ .‬رۆژﻧﺎﻣﻪﺗﯽ ﻣﺎﻣﻪ‬ ‫ھﻪﻣﻮار‬ ‫ﭼﯚﻧﯿﻪ‬ ‫د‬ ‫ﯾﺎﺳـــﺎی رهوﺷﯽ ﺳﺎڵﯽ راﺑ‬ ‫رۆ وهی وهﻛﻮﺎﺷﺘﺮ واﯾﻪ‬ ‫ﻮﻧﻜﻪ‬ ‫ﻛـــﻪ‬ ‫«« ‪٢‬‬ ‫ﻜﺮێﺘﻪوه‪ ،‬ﭼراورد ﺑﻪﺷﻪشردا ھﺎﺗﻮوه‪.‬ﻨێﻜﺪا ﺋﻪ ﻜﺮێﺖ ﺑ‬ ‫ﺳﻪ‬ ‫ﻟێﺒ‬ ‫ﺑ‬ ‫ﺋێﺴﺘﺎ ﺑﻪﺑﻪ زۆرﯾﯽ ﺑﻪ ﻟﻪﭼﺎوﭘێﻜﻪوﺗﺎﻣﺎژهی‬ ‫ﮔﯚڕاﻧﻜﺎری ﻓﻪوزی روازه( ﺋ‬ ‫ژﻧﺎﻣﻪﮔﻪری‬ ‫)ده‬ ‫ﺎﻣﺎن‬ ‫د‪ .‬ﺳ ﺎﺷـــﻜﯚی ﺳﺎی رۆ‬ ‫ﻜﺮێﺘﻪوه‪،‬‬ ‫ﮔﻪڵ ﭘ‬ ‫ﭘێﻮﯾﺴﺘﻪ ﯾﺎ ھﻪﻣﻮار ﺑ‬ ‫ﻟﻪ وهدا ﻛﻪ ردﺳـــﺘﺎن‬ ‫ﺑﻪ رێﻤﯽ ﻛﻮ‬ ‫ھﻪ‬

‫ﺧﻮﻟ‬

‫ێﻜﯽ را‬

‫ھێﻨﺎن‬

‫ﺑﯚ ‪١٠‬‬

‫ریکالم‬

‫ تیراژ‪4500 :‬‬ ‫ناونیشان‪ :‬سلێمانی گه‌ڕه‌کی شۆڕش ‪ 101‬شه‌قامی ‪2‬سالم خانووی ‪ 56‬ته‌له‌فۆن‪ 2136622 3210501 3210502 :‬هه‌ولێر ‪ ،‬فولکه‌ی کوران ‪ -‬به‌رامبه‌ر نه‌خۆشخانه‌ی ژینی تایبه‌ت (مۆبایل)‪ 07504531388 :‬ئاریافۆن‪ 2560031 :‬کۆمپانیای باڵڤ پەیک ئاوێنە دابەش دەکات نرخی ‪ 1000‬دینار‬

‫‪2‬‬

‫هه‌واڵ‬

‫)‪ )371‬سێشه‌مم ‌ه ‪2013/4/2‬‬

‫كوتله‌ی‌ عه‌ره‌به‌كان بایكۆتی‌ دانیشتنه‌كان ‌ی‬ ‫ئه‌نجومه‌ن ‌ی پارێزگا ‌ی كه‌ركوك ده‌كه‌ن‬ ‫ئا‪ :‬سۆران كامه‌ران‬ ‫ی عه‌ره‌بی‌‬ ‫زیاتر له‌سێ دانیشتنه‌ كوتله‌ ‌‬ ‫ئه‌نجومه‌نی‌ پارێزگای‌ كه‌ركوك‬ ‫به‌شداری‌ دانیشتنه‌كانی‌ نێو ئه‌نجومه‌ن‬ ‫ناكه‌ن‌و به‌رده‌وامن له‌بایكۆتكردنی‌‬ ‫دانیشتنه‌كانی‌ ئه‌نجومه‌نی‌ پارێزگای‌‬ ‫كه‌ركوك‪.‬‬ ‫ئیسماعیل حه‌دیدی‌ كه‌سایه‌تی‌ دیاری‌‬ ‫عه‌ره‌ب له‌كه‌رك���وك به‌ئاوێنه‌ی‌ راگه‌یاند‬ ‫كه‌ بۆ مێژو ش���ایه‌دییه‌ك ده‌ده‌م له‌دوای‌‬ ‫‪2003‬ه‌وه‌ كورد ده‌یویست له‌گه‌ڵ عه‌ره‌بدا‬ ‫هاوپه‌یمانییه‌كی‌ ستراتیجی‌ دروست بكات‬ ‫كه‌ له‌سه‌ر بنه‌مای‌ برایه‌تی‌‌و پێكه‌وه‌ژیان‬ ‫بنیادبنرێت بۆ ئاینده‌ی‌ كه‌ركوك‌و چه‌ند‬ ‫هه‌وڵێ���ك هه‌بو هه‌تا بۆ دروس���تكردنی‌‬ ‫لیستێكی‌ هاوبه‌ش بۆ هه‌ڵبژاردنه‌كان‌و‬ ‫م���ن یه‌كێ���ك بوم ل���ه‌و كه‌س���انه‌ی‌‬ ‫له‌سه‌ره‌تاوه‌ كارم له‌م بابه‌ته‌دا كرد‪.‬‬ ‫نابراو ئه‌وه‌ش���ی‌ وت كه‌ ئێمه‌ قس���ه‌‬ ‫له‌س���ه‌ر الیه‌ن���ه‌ سیاس���ێكه‌ی‌ ده‌كه‌ین‬ ‫چونكه‌ ل���ه‌روه‌ كۆمه‌اڵیه‌تێك���ه‌وه‌ ئێمه‌‬ ‫هی���چ كێش���ه‌یه‌كمان نییه‌و كێش���ه‌كان‬ ‫له‌په‌یوه‌ندێ‌ سیاس���ێكان هه‌یه‌ له‌نێوان‬ ‫پێكهاته‌كان نه‌ك كۆمه‌اڵیه‌تی‌‪.‬‬ ‫س���ه‌باره‌ت به‌پێنه‌دان���ی‌ پۆس���تی‌‬ ‫به‌ڕێوه‌به‌ری‌ پ���ه‌روه‌رده‌ی‌ كه‌ركوك كه‌‬

‫عه‌ره‌به‌كان���ی‌ نێو ئه‌نجومه‌ن���ی‌ پارێزگا‬ ‫به‌ماف���ی‌ عه‌ره‌بی���ان زان���ی‌‌و ده‌نگیان‬ ‫له‌س���ه‌ری‌ ن���ه‌دا بدرێ���ت به‌توركمان‌و‬ ‫بایكۆتی‌ دانیش���تنه‌كانیان ك���رد دواتر‬ ‫ئه‌و پۆس���ته‌ درا به‌توركمان كه‌ پێشتر‬ ‫به‌ڕێوبه‌ره‌ك���ه‌ توركمان ب���و‪ ،‬حه‌دیدی‌‬ ‫وت���ی‌ ئه‌م ناكۆكییه‌ ب���ه‌رده‌وام ده‌بێت‌و‬ ‫به‌ئاسایی‌ وه‌سفی‌ كرد هه‌روه‌ها نمونه‌ی‌‬ ‫به‌ڕێوبه‌رایه‌ت���ی‌ خانوب���ه‌ره‌ی‌ كه‌ركوكی‌‬ ‫هێنایه‌وه‌ ك���ه‌ به‌ڕێوه‌به‌ره‌ك���ه‌ی‌ كورد‬ ‫بێت دوای‌ ئه‌وه‌ی‌ ئه‌و به‌ڕێوبه‌ره‌ بمرێت‬ ‫یان الببرێت به‌ه���ۆی‌ گه‌نده‌ڵییه‌وه‌بێت‬ ‫یان هه‌ر هۆكارێك���ی‌ دیكه‌‪ ،‬كورده‌كان‬ ‫كه‌س���ێكی‌ دیك���ه‌ له‌نه‌ته‌وه‌كه‌ی‌ خۆیان‬ ‫ده‌خه‌نه‌ شوێنی‌‪ ،‬پۆسته‌كان له‌كه‌ركوك‬ ‫له‌نێوان نه‌ته‌وه‌كاندا دابه‌ش كراوه‌‪.‬‬ ‫داوای‌ ئه‌وه‌ی‌ له‌دانیشتنێكدا له‌ ‪3_12‬‬ ‫ی‌ ئه‌م مانگه‌ به‌كۆی‌ ده‌نگی‌ ئه‌نجومه‌ن‬ ‫بڕی���اردرا لیژنه‌ی���ه‌ك پێكبهێنرێ���ت بۆ‬ ‫گێڕان���ه‌وه‌ی‌ زه‌ویی���ه‌ داگیركراوه‌كان���ی‌‬ ‫ك���وردو توركم���ان‪ ،‬عه‌ره‌ب���ی‌ كه‌ركوك‬ ‫بایكۆتی‌ دانیش���تنه‌كه‌یان كرد هاوكات‬ ‫پێش���تریش بایكۆتی‌ دانیشتنی‌ ده‌نگدان‬ ‫له‌سه‌ر پۆستی‌ به‌ڕێوه‌به‌ری‌ په‌روه‌رده‌ی‌‬ ‫كه‌ركوكیان كردو داوای‌ ئه‌و پۆس���ته‌یان‬ ‫ده‌كرد بدرێته‌ عه‌ره‌بی‌ كه‌ركوك چونكه‌‬ ‫به‌وته‌ی‌ خۆی���ان له‌كه‌ركوك په‌روه‌رده‌ی‌‬ ‫كوردی‌ هه‌ی���ه‌ بۆ كورده‌و پ���ه‌روه‌ده‌ی‌‬

‫توركمان���ی‌ هه‌ی���ه‌ ب���ۆ توركمان���ه‌ ئه‌م‬ ‫په‌روه‌رده‌ی���ه‌ عه‌ره‌بییه‌و پێویس���ته‌ بۆ‬ ‫عه‌ره‌ب بێت‪.‬‬ ‫هه‌رچه‌ن���د محه‌مه‌د خه‌لی���ل جبوری‌‬ ‫ئه‌ندامی‌ ئه‌نجومه‌نی‌ پارێزگای‌ كه‌ركوك‬ ‫له‌س���ه‌ر كوتل���ه‌ی‌ عه‌ره‌ب���ی‌ رایگه‌یاند‬ ‫ك���ه‌ چه‌ندین ج���ار داواو پێش���نیارمان‬ ‫ئاراس���ته‌ی‌ س���ه‌رۆكایه‌تی‌ ئه‌نجوم���ه‌ن‬ ‫كردوه‌ به‌اڵم پش���تگوێ خ���راوه‌ به‌هۆی‌‬ ‫ئه‌وه‌ی‌ الیه‌نگی���ری‌ پێكهاته‌یه‌ك ده‌كه‌ن‬ ‫له‌سه‌ر حیسابی‌ ئێمه‌‪.‬‬ ‫له‌به‌رامبه‌ردا حه‌سه‌ن تۆران سه‌رۆكی‌‬ ‫ئه‌نجومه‌ن���ی‌ پارێ���زگای‌ كه‌رك���وك‬ ‫ره‌تیده‌كاته‌وه‌ هیچ داوایه‌كی‌ عه‌ره‌به‌كانی‌‬ ‫كه‌ركوكیان ره‌تكردبێته‌وه‌‪.‬‬ ‫ناوبراو ئه‌وه‌شی‌ وت كه‌ ئه‌وان له‌گه‌ڵ‬ ‫س���ه‌رجه‌م لیس���ته‌كانی‌ نێو ئه‌نجومه‌ن‬ ‫به‌ی���ه‌ك ئاس���ت مامه‌ڵه‌ ده‌ك���ه‌ن‌و هه‌ر‬ ‫داواو پێش���نیارێك كۆده‌نگی‌ له‌سه‌ربێت‬ ‫ده‌كرێته‌ به‌رنامه‌ی‌ كاری‌ دانیشتنه‌كانی‌‬ ‫ئه‌نجومه‌نه‌وه‌‪.‬‬ ‫هه‌رچه‌ن���ده‌ ب���ۆ س���ێیه‌م دانیش���تن‬ ‫ده‌ڕوات عه‌ره‌به‌كان���ی‌ نێ���و ئه‌نجومه‌ن‬ ‫دانیش���تنه‌كانیان بایك���ۆت كردوه‌ به‌اڵم‬ ‫محه‌مه‌د خه‌لیل جبوری‌ بۆ ئاوێنه‌ ئه‌وه‌ی‌‬ ‫وت كه‌ له‌چه‌ن���د رۆژی‌ داهاتودا له‌گه‌ڵ‬ ‫لیژنه‌ی‌ هه‌ماهه‌نگی‌ ئه‌نجومه‌ن‌و كوتله‌ی‌‬ ‫توركمانی‌ چه‌ن���د كۆبونه‌وه‌یه‌ك ئه‌نجام‬

‫ئاوێنه‌ی روداوه‌کان‬

‫شكستی‌ حكومه‌ت‬ ‫شوان محه‌مه‌د‬

‫شاری که‌رکوک‬ ‫ده‌ده‌ین ئه‌گه‌ر گرفته‌كان چاره‌سه‌ركران‬ ‫بڕی���اری‌ گه‌ڕان���ه‌وه‌ ده‌ده‌ی���ن ب���ۆ نێو‬ ‫ئه‌نجومه‌ن‪.‬‬ ‫هه‌رچه‌ن���ده‌ به‌ش���ێك له‌عه‌ره‌به‌كانی‌‬ ‫كه‌رك���وك پێیانوای���ه‌ ل���ه‌دوای‌ ئه‌وه‌ی‌‬ ‫پۆستی‌ سه‌رۆكی‌ ئه‌نجومه‌نی‌ پارێزگا درا‬ ‫به‌نه‌ته‌وه‌ی‌ توركمان كه‌ پێشتر به‌ده‌ستی‌‬ ‫كورده‌وه‌ بو جۆرێ���ك له‌ڕێكه‌وتن هه‌یه‌‬ ‫له‌سه‌ر په‌راوێزخستنی‌ نه‌ته‌وه‌ی‌ عه‌ره‌ب‌و‬ ‫رێكه‌وتنه‌كان له‌س���ه‌ر حیسابی‌ عه‌ره‌ب‬ ‫ئه‌نجام ده‌درێت‪.‬‬ ‫له‌به‌رامب���ه‌ردا ئه‌ندامێك���ی‌ ك���وردی‌‬ ‫ئه‌نجومه‌ن���ی‌ پارێ���زگا ره‌تیده‌كات���ه‌وه‌‬ ‫كه‌ ئ���ه‌وان هیچ ج���ۆره‌ رێكه‌وتنێكیان‬ ‫ئه‌نجامدابێت له‌گه‌ڵ توركمانه‌كان یه‌كیان‬ ‫گرتبێت بۆ په‌راوێزخستنی‌ عه‌ره‌ب‪.‬‬

‫له‌ئینته‌رنێته‌وه‌‬ ‫ئ���ازاد جه‌باری‌ ئه‌ندام���ی‌ ئه‌نجومه‌نی‌‬ ‫پارێزگای‌ كه‌رك���وك به‌ئاوێنه‌ی‌ راگه‌یاند‬ ‫ك���ه‌ ك���وردو توركمان هه‌وڵ���ده‌ده‌ن بۆ‬ ‫خزمه‌تك���ردن‌و وتیش���ی‌ ئه‌گ���ه‌ر ئێمه‌‬ ‫یه‌كبگرین بۆ ئه‌وه‌ نییه‌ كه‌ ئێمه‌ دژایه‌تی‌‬ ‫الیه‌نێ���ك بكه‌ین به‌ڵك���و نزیكبونه‌وه‌ی‌‬ ‫كوردو توركمانیشی‌ له‌پێناو خزمه‌تكردن‬ ‫به‌كه‌ركوك زانی‌‪،‬‬ ‫ه���اوكات س���ه‌باره‌ت به‌بایكۆتكردنی‌‬ ‫عه‌ره‌ب���ه‌كان له‌نێ���و هۆڵ���ی‌ ئه‌نجومه‌ن‬ ‫جه‌باری‌ وتی‌ كه‌ ئ���ه‌وان بایكۆتكردنیان‬ ‫ك���ردوه‌ به‌كه‌لت���ورو له‌سه‌ره‌تاش���دا دو‬ ‫س���اڵ ئه‌وان ئه‌نجومه‌نی���ان بایكۆتكردو‬ ‫ئه‌وان سوێندیان خواردوه‌ كه‌ له‌خزمه‌ت‬ ‫خه‌ڵكه‌كه‌یان ب���ن‌و ئه‌نجومه‌ن نوێنه‌ری‌‬ ‫گه‌له‌‪.‬‬

‫ئه‌و كوڕه‌ ‌ی ساڵی‌ پار خوشكه‌كه‌ی‌ خۆ ‌ی كوشت‬ ‫له‌گرتوخانه‌ هه‌وڵ ‌ی خۆكوشتن ده‌دات‬ ‫ئه‌و كوڕه‌ی‌ س����اڵی‌ پار خوشكه‌كه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫خۆی‌ كوش����ت‌و پاش����ان ته‌رمه‌كه‌ی‌‬ ‫ی برد‌و به‌سوتاوی‌‬ ‫به‌پارچه‌ پارچه‌كراو ‌‬ ‫له‌ناوچه‌ی‌ قه‌ره‌داغ فڕێیدا‪ ،‬سه‌ره‌تای‌‬

‫ریکالم‬

‫ئه‌م هه‌فته‌یه‌ له‌گرتوخانه‌ی‌ مه‌عه‌سكه‌ر له‌گرتوخانه‌ی‌ مه‌عه‌س����كه‌ر س����ه‌الم نه‌خۆش����خانه‌ به‌چه‌ن����د ته‌قه‌ڵێ����ك به‌ه����ۆی‌ كێش����ه‌ی‌ كۆمه‌اڵیه‌تییه‌وه‌‪،‬‬ ‫هه‌وڵی����داوه‌ به‌گوێ����زان قوڕگی‌ خۆی‌ قوڕگیان دوریوه‌ته‌وه‌‌و ئێس����تا له‌ژێر س����ازگاری‌ خوشكی‌ كوش����ت‌و دوای‌‬ ‫سه‌الم هه‌وڵی‌ خۆكوشتنی‌ دا‪.‬‬ ‫ده‌س����تگیركردنی‌ به‌زیندانی‌ تاهه‌تایی‌‬ ‫ئاوێنه‌‪ ،‬سلێمانی‌‪ :‬س����ه‌رچاوه‌یه‌ك ببڕێ����ت به‌مه‌به‌س����تی‌ خۆكوش����تن‪ ،‬چاودێریدایه‌‪.‬‬ ‫ن����زار ناوه‌ڕاس����تی‌ س����اڵی‌ رابردو‪ ،‬حوكمدرا‪.‬‬ ‫ی ب����ۆ‬ ‫به‌ئاوێنه‌ی‌ راگه‌یاند كه‌ "نزار ئه‌حمه‌د" ب����ه‌اڵم دوای‌ گواس����تنه‌وه‌ ‌‬ ‫ ‬

‫ریکالم‬

‫‪Vacancy Announcement‬‬ ‫‪Field Service Engineer‬‬ ‫‪A leading systems supplier of aseptic cartons packaging and filling‬‬ ‫‪machines for beverages and food seeks a Field Service Engineer with‬‬ ‫; ‪below skills‬‬ ‫‪Skills:‬‬ ‫ ‬ ‫‪- Bachelor’s degree with disciplines: Mechatronics,‬‬ ‫ ‬ ‫‪Mechanical Engineering, Electronics‬‬ ‫ ‬ ‫‪- 3 - 4 years of experience in maintenance of aseptic filling‬‬ ‫ ‬ ‫‪machines or similar fields, technical service duties‬‬ ‫ ‬ ‫‪- Between 25-- 30 years old.‬‬ ‫ ‬ ‫‪- Knowledge MS office and PLC programming‬‬ ‫ ‬ ‫‪- Valid driving license‬‬ ‫ ‬ ‫‪- Fluency in English‬‬ ‫ ‬ ‫‪- Willing to adapt intensive work and travelling across the‬‬ ‫ ‬ ‫‪country and abroad‬‬ ‫‪Responsibility:‬‬ ‫ ‬ ‫‪- Installation, inspection, repair, preventive maintenance and‬‬ ‫ ‬ ‫‪trouble shooting at customer’s site.‬‬ ‫ ‬ ‫‪- Issue resolution with responsible departments, preparation‬‬ ‫ ‬ ‫‪of technical reports.‬‬ ‫ ‬ ‫‪- Coordination of spare parts ordering process‬‬ ‫ ‬ ‫‪- Customer support regarding technical problems.‬‬ ‫ ‬ ‫‪- Planning and implementation of preventive maintenances‬‬ ‫‪Interested candidates to send their CVs to the following e-mails before‬‬ ‫‪12th April 2013‬‬ ‫‪bzhar.aziz@sig.biz‬‬ ‫‪salma.hasan@sig.biz‬‬

‫مه‌س���ه‌له‌ی‌ نه‌بون���ی‌ پ���اره‌ له‌بانكه‌كان ‌ی‬ ‫س���لێمانی‌‌و بگ���ره‌ هه‌رێ���م قه‌یرانێك���ی‌‬ ‫مه‌ترس���یداری‌ دوێنێ‌‌و ئه‌مڕۆی‌ حكومه‌تی‌‬ ‫هه‌رێمه‌‪ ،‬ئ���ه‌م قه‌یرانه‌ ئه‌گ���ه‌ر ئه‌مڕۆش‬ ‫به‌روكه‌ش وا ده‌ربكه‌وێت چاره‌سه‌ر كراوه‌‪،‬‬ ‫سبه‌ی‌ توندتر سه‌رهه‌ڵده‌داته‌وه‌‌و ئیفالس‬ ‫به‌حكومه‌ته‌ك���ه‌ی‌ (پارت���ی‌‌و یه‌كێت���ی‌)‬ ‫ده‌كات‪.‬‬ ‫حكومه‌تی‌ هه‌رێم به‌تایبه‌تی‌ له‌ناوچه‌كانی‌‬ ‫س���ه‌وز له‌مانگی‌ كانونی‌ دوه‌م‌و ش���وبات‬ ‫نه‌یتوانی‌ له‌كاتی‌ خۆیدا موچه‌ی‌ مانگانه‌ی‌‬ ‫ناوه‌ندێكی‌ به‌رفراوان له‌موچه‌خۆران بدات‌و‬ ‫چه‌ندین رۆژ دواكه‌وت‪ ،‬هاوكات زۆرێك له‌و‬ ‫به‌ڵینده‌رانه‌ی‌ گرێبه‌س���تیان هه‌بو له‌گه‌ڵ‬ ‫حكومه‌ت قیستی‌ س���لفه‌كانیان بۆ خه‌رج‬ ‫نه‌ده‌ك���راو نزیك���ه‌ی‌ ‪ 1400‬پ���رۆژه‌ كه‌وته‌‬ ‫به‌رده‌م مه‌ترس���ی‌ راگرتنه‌وه‌‪ ،‬هۆكه‌ش���ی‌‬ ‫نه‌بونی‌ پاره‌ بو له‌بانكه‌كانی‌ سلێمانیدا‪.‬‬ ‫ئه‌وه‌ی‌ جێگه‌ی‌ س���ه‌رنج بو ژماره‌یه‌كی‌‬ ‫كه‌م له‌به‌رپرس���انی‌ حكومه‌ت له‌مباره‌یه‌وه‌‬ ‫قس���ه‌یان بۆ میدیاكان كرد ك���ه‌ هۆكاری‌‬ ‫س���ه‌ره‌كی‌ ئه‌و كێشه‌یه‌شیان ده‌گه‌ڕانده‌وه‌‬ ‫بۆ ناكۆكی‌ سیاس���ی‌ نێوان هه‌رێم‌و به‌غدا‪،‬‬ ‫نه‌بونی‌ پاره‌شیان له‌بانكه‌كانی‌ سلێمانیدا‬ ‫ده‌خسته‌ ئه‌ستۆی‌ حكومه‌تی‌ به‌غداوه‌ كه‌"‬ ‫پاره‌ نانێرێت"‪.‬‬ ‫به‌رپرس���انی‌ حكومه‌ت���ی‌ هه‌رێ���م له‌م‬ ‫لێدوانانه‌ش���یاندا راس���تگۆ نه‌بون له‌گه‌ڵ‬ ‫هاواڵتیان���ی‌ كوردس���تان‌و به‌ڕاش���كاوانه‌‬ ‫ده‌ستیان نه‌خس���ته‌ سه‌ر كرۆكی‌ كێشه‌كه‌‬ ‫ك���ه‌ خ���ودی‌ حكومه‌تی‌ هه‌رێ���م‌و هه‌ردو‬ ‫حیزبه‌كه‌یه‌‪ .‬به‌درێژایی‌ چه‌ند ساڵی‌ دوای‌‬ ‫راپه‌رین‌و دواتریش له‌‪2003‬ه‌وه‌ تا ئێس���تا‬ ‫حكومه‌ت���ی‌ هه‌رێ���م خاوه‌ن���ی‌ هیچ پالن‌و‬ ‫سیاس���ه‌تێكی‌ ئابوری‌ نیی���ه‌‪ ،‬بودجه‌یه‌ك‬ ‫له‌به‌غداوه‌ دێت‌و له‌گه‌ڵ داهاتێكی‌ ناوخۆیی‌‬ ‫هه‌رێم���دا‌و به‌ب���ێ‌ پالن خ���ه‌رج ده‌كرێت‌و‬ ‫هه‌ندێكیشی‌ لێ‌ ده‌چێته‌ تاریكییه‌وه‌‪.‬‬ ‫به‌پێ���ی‌ هه‌ندێك زانی���اری‌ باوه‌رپێكراو‬ ‫حكومه‌تی‌ هه‌رێمی‌ كوردس���تان به‌ده‌ست‬ ‫كێش���ه‌یه‌كی‌ گه‌وره‌ی‌ داراییه‌وه‌ ده‌ناڵێنێ‌‬ ‫ك���ه‌ ئه‌وی���ش ( كورتهێنان���ی‌ دارای���ی‬ ‫ده‌وریی���ه‌)‪ ،‬به‌پێی‌ ئ���ه‌و زانیارییانه‌ ئه‌و‬ ‫كورتهێنان���ه‌ به‌زیاتر له‌س���ێ‌ ملیار دۆالر‬ ‫ده‌خه‌مڵێنرێ���ت له‌كاتێك���دا له‌بودج���ه‌ی‌‬ ‫بڕی���ار له‌س���ه‌ر دراوی‌ ‪2013‬ی‌ په‌رله‌مانی‌‬ ‫كوردستان ئه‌م بڕه‌ پاره‌یه‌ به‌یه‌ك ترلیۆن‌و‬ ‫شه‌ش سه‌د‌و هه‌شتا‌و چوار ملیار‌و نۆسه‌د‬ ‫ملی���ۆن خه‌ملێنراوه‌ كه‌ نیوه‌ی‌ كورتهێنانه‌‬ ‫راسته‌قینه‌كه‌ ده‌كات كه‌ حكومه‌تی‌ هه‌رێم‬ ‫پێوه‌ی‌ ده‌ناڵێنێ‌‪ .‬ئه‌مه‌ش به‌مانا ئابورییه‌‬ ‫س���اده‌كه‌ی‌ خه‌رجییه‌كان���ی‌ حكوم���ه‌ت‬ ‫به‌درێژایی‌ س���ااڵنی‌ راب���ردو له‌داهاته‌كانی‌‬ ‫زیات���ره‌‪ ،‬واته‌ خه‌رجییه‌كان���ی‌ حكومه‌تی‌‬ ‫هه‌رێ���م س���ااڵنه‌ زیاتره‌ ل���ه‌و بودجه‌یه‌ی‬ ‫له‌به‌غ���داوه‌ ب���ۆی‌ دێ���ت‌و ل���ه‌و داهات���ه‌‬ ‫ناوخۆییانه‌ی‌ ده‌ستیده‌كه‌وێت‪.‬‬ ‫حكومه‌تی‌ هه‌رێم‌و به‌تایبه‌تی‌ به‌رپرسانی‌‬ ‫یه‌كێت���ی‌ له‌ن���او حكومه‌ت ل���ه‌دو مانگی‌‬ ‫رابردودا فش���ارێكی‌ زۆریان خس���ته‌ سه‌ر‬ ‫نێچیرڤان بارزانی‌‌و پارتی‌ بۆ ئه‌وه‌ی‌ پاره‌‬ ‫بخرێت���ه‌ بانكه‌كانه‌وه‌ تا له‌گه‌ڵ هاواڵتیان‌و‬ ‫به‌ڵینده‌راندا كێشه‌یان بۆ دورست نه‌بێت‪،‬‬ ‫ئه‌وه‌بو به‌دوج���ار نزیكه‌ی‌ بڕی‌ دو ملیار‌و‬ ‫دوس���ه‌د ملیۆن دۆالر خرای���ه‌ بانكه‌كانی‌‬ ‫هه‌رێ���م( به‌پێ���ی‌ هه‌ندێك زانی���اری‌ ئه‌و‬ ‫پاره‌یه‌ی‌ خراوه‌ت���ه‌ بانكه‌كانه‌وه‌ له‌داهاتی‌‬ ‫نه‌وتی‌ هه‌رێم بوه‌)‌و‪ ،‬پش���كی‌ شێری‌ دران‬ ‫به‌سلێمانی بۆ پڕكردنه‌وه‌ی‌ ئه‌و كورتهێنانه‌‪،‬‬ ‫واته‌ بۆ دابینكردنی‌ (س���یوله‌)ی‌ دراویی‌‬ ‫له‌بانكه‌كان���دا تا بتوانن موچه‌‌و س���لفه‌ی‌‬ ‫موسته‌حه‌قاتی‌ كۆمپانیاكان بده‌ن‪.‬‬ ‫یه‌كێ���ك له‌ه���ه‌ره‌ ده‌رهاویش���ته‌‬ ‫نێگه‌تیڤه‌كان���ی‌ دی���ارده‌ی‌ كورتهێن���ان‬ ‫له‌واڵتانی‌ جیهان‪ ،‬له‌وه‌دا خۆی‌ ده‌بینێته‌وه‌‬ ‫ك���ه‌ حكومه‌ت به‌هۆی‌ ئ���ه‌و كورتهێنانه‌وه‌‬ ‫خ���ۆی‌ ده‌ده‌زێت���ه‌وه‌ له‌ئه‌رك���ه‌ ئابوری‌‌و‬ ‫كۆمه‌اڵیه‌تییه‌كان���ی‌‪ ،‬ناتوانێ���ت پرۆژه‌ی‌‬ ‫وه‌به‌رهێنانی‌ نوێ‌‌و ستراتیژی‌ دروستبكات‪،‬‬ ‫له‌كه‌م واڵتدا رویداوه‌ كورتهێنانه‌كه‌ بگاته‌‬ ‫ئ���ه‌وه‌ی‌ حكوم���ه‌ت نه‌توانێ���ت موچه‌ی‌‬ ‫فه‌رمانبه‌رانی‌ ده‌وڵه‌ت‌و سلفه‌ی‌ گرێبه‌سته‌‬ ‫كۆنه‌كان���ی‌ له‌گ���ه‌ڵ كۆمپانیاكاندا بدات‪،‬‬ ‫به‌اڵم ئه‌وه‌ی‌ له‌س���لێمانی‌ رویدا حكومه‌ت‬ ‫نه‌یتوانی‌ موچه‌ی‌ فه‌رمانبه‌ران‌و س���لفه‌ی‌‬ ‫خ���اوه‌ن كۆمپانی���اكان له‌كات���ی‌ خۆیاندا‬ ‫ب���دات كه‌ ئه‌وه‌ش ئاماژه‌یه‌ بۆ مه‌ترس���ی‌‬ ‫حاڵه‌ته‌ك���ه‌‌و نه‌بونی‌ هیچ پالنێكی‌ ئابوری‌‬ ‫بۆ ئیحتیواكردنی‌ كێشه‌كه‌‪.‬‬ ‫كێش���ه‌ی‌ كورتهێنانی‌ ئاب���وری‌ له‌هه‌رێم‬ ‫به‌(پاراس���یتۆڵ) چاره‌س���ه‌ر ناكرێ���ت‪،‬‬ ‫هه‌ركاتێ���ك بێ���ت شكس���ت به‌حكومه‌ت‬ ‫ده‌هێنێت‪ ،‬ته‌نها چاره‌س���ه‌رێكی‌ ریشه‌یی‌‬ ‫بۆ ئه‌م قه‌یرانه‌ په‌یڕه‌وكردنی‌ سیاسه‌تێكی‌‬ ‫ئابوری‌ زانس���تییه‌ كه‌ تا ئێستا یه‌كێتی‌‌و‬ ‫پارتی‌ نه‌یانتوانیوه‌ گه‌اڵڵه‌ی‌ بكه‌ن‪.‬‬

‫‌هه‌نوکه‬

‫)‪ )371‬سێشه‌ممه‌ ‪2013/4/2‬‬

‫‪3‬‬

‫به‌ره‌ ‌ی داوا ‌ی ئاشكراكردن ‌ی داهاتی‌ نه‌وتی‌ هه‌رێم فراوانتر ده‌بێت‬

‫ی سكرتێری‌ یه‌كێتی‌‪ ،‬نازانێت داهاته‌ك ‌ه چه‌نده‌‬ ‫ی سه‌رۆكی‌ هه‌رێم‌و جێگر ‌‬ ‫جێگر ‌‬ ‫ئا‪ :‬نالی‌‬ ‫به‌ره‌ی‌ ئه‌و الیه‌ن‌و كه‌سانه‌ی‌ داوای‌‬ ‫ئاشكراكردنی‌ داهاته‌كانی‌ نه‌وت ده‌كه‌ن‬ ‫له‌كوردستان له‌به‌رفراوانیدایه‌‪ ،‬جێگری‌‬ ‫یه‌كه‌می‌ سكرتێری‌ گشتی‌ یه‌كێتی‌‬ ‫نیشتمانی‌ كوردستان كۆسره‌ت‬ ‫ره‌سوڵیش ده‌نگی‌ خۆی‌ ده‌خاته‌ پاڵ‬ ‫ده‌نگی‌ ئه‌وانه‌وه‌‌و داوای‌ ئاشكراكردنی‌‬ ‫داهاتی‌ نه‌وت ده‌كات‪.‬‬ ‫حكومه‌ت���ی‌ هه‌رێم���ی‌ كوردس���تان‬ ‫زیات���ر له‌په‌نج���ا گرێبه‌س���تی‌ نه‌وتی‌‬ ‫له‌گه‌ڵ كۆمپانی���ا بیانییه‌ جیاجیاكاندا‬ ‫ئه‌نجامداوه‌‌و سااڵنه‌ش ئه‌و گرێبه‌ستانه‌‬ ‫له‌زیادبوندایه‌‪ .‬له‌قۆناغی‌ سه‌ره‌تای‌ هه‌ر‬ ‫گرێبه‌ستێكدا بڕێك پاره‌ وه‌ك به‌خشیش‬ ‫ده‌درێت به‌حكومه‌تی‌ هه‌رێم‪ ،‬ئه‌مه‌ جگه‌‬ ‫له‌و نه‌وته‌ی‌ كۆمپانیاكان ده‌یدۆزنه‌وه‌‪،‬‬ ‫له‌الیه‌ن حكومه‌تی‌ هه‌رێمه‌وه‌ به‌شێوه‌ی‌‬ ‫جیاجیا ده‌فرۆشرێن‪ ،‬به‌مه‌ش داهاتێكی‌‬ ‫تر په‌یدا ده‌كات بۆ حكومه‌تی‌ هه‌رێمی‌‬ ‫كوردستان‪ ،‬به‌اڵم تا ئێستا ئه‌و داهاتانه‌‬ ‫ئاش���كرا نییه‌ كه‌ چه‌نده‌‌و چۆن خه‌رج‬ ‫ده‌كرێت‪ ،‬له‌خولی‌ پێش���وی‌ په‌رله‌مان‬ ‫داواكردن���ی‌ ئاش���كراكردنی‌ ئه‌و داهاته‌‬ ‫سه‌ری‌ س���ه‌رۆكی‌ فراكسیۆنی‌ سه‌وزی‌‬ ‫ئه‌وده‌مه‌‪ ،‬عوسمان بانی‌ مارانی‌ خوارد‌و‬ ‫له‌پۆس���ته‌كه‌ی‌ الیانبرد‪ ،‬به‌اڵم ئێس���تا‬ ‫بارودۆخه‌كه‌ گۆڕاوه‌‌و رۆژ به‌رۆژ ژماره‌ی‌‬ ‫ئه‌و الیه‌نان���ه‌ی‌ داوای‌ ئاش���كراكردنی‌‬ ‫ئ���ه‌و داهاته‌ ده‌ك���ه‌ن له‌فراوانبوندایه‌‪،‬‬ ‫دواهه‌مینیان جێگری‌ س���ه‌رۆكی‌ هه‌رێم‬ ‫كۆسره‌ت ره‌سوڵه‌ كه‌ له‌یادی‌ تێپه‌ڕبونی‌‬ ‫‪ 22‬ساڵ به‌سه‌ر كۆڕه‌وه‌كه‌ی‌ ساڵی‌ ‪1991‬‬ ‫دا به‌یانێكی‌ ده‌ركردو بڕگه‌یه‌كی‌ تایبه‌ت‬ ‫كردوه‌ بۆ قسه‌كردن له‌سه‌ر گه‌نده‌ڵی‌‌و‬ ‫ده‌ڵێت" دوپاتی‌ ده‌كه‌مه‌وه‌ ئێمه‌ له‌گه‌ڵ‬ ‫چاكسازین‌و دژی‌ هه‌مو جۆره‌ گه‌نده‌ڵی‌‌و‬ ‫هیواخوازی���ن‬ ‫ناعه‌داله‌تییه‌كی���ن‌و‬ ‫هه‌مو ئیرادات‌و مه‌س���روفاتێكی‌ نه‌وت‬ ‫به‌شێوه‌یه‌كی‌ شه‌فافانه‌ دیاربێ‌‌و بخرێته‌‬ ‫سه‌ر حس���ابێكی‌ دیار‌و ئاشكرا‌و هه‌مو‬ ‫تاكێكی‌ ك���ورد بزانێ‌ ئه‌م داهاته‌ چۆن‬ ‫سه‌رف ده‌كرێ‌"‪.‬‬ ‫س���ه‌رچاوه‌یه‌كی‌ ئاگادار كه‌ نه‌یوست‬ ‫ناوی‌ ئاشكرا بكرێت به‌ئاوێنه‌ی‌ راگه‌یاند‬ ‫ئه‌م قسانه‌ی‌ كۆس���ره‌ت ره‌سوڵ وه‌ك‬

‫داهات ‌ی نه‌وت ده‌چێت ‌ه‬ ‫سه‌ر حسابێك ‌ی‬ ‫بانكی‌ له‌به‌ریتانیا‌و‬ ‫ته‌نها وه‌زیر ‌ی سامان ‌ه‬ ‫سروشتییه‌كان‬ ‫ئاشت ‌ی هه‌ورامی‌‌و‬ ‫سه‌رۆك ‌ی حكومه‌ت‬ ‫نێچیرڤان بارزان ‌ی‬ ‫ده‌توانن مامه‌ڵه‌ ‌ی‬ ‫پێو‌ه بكه‌ن‬ ‫جێگری‌ سكرتێری‌ گش���تی‌‌و‪ ،‬جێگری‌‬ ‫س���ه‌رۆكی‌ هه‌رێم ده‌كرێت به‌زۆر شێو‌ه‬ ‫لێكبدرێت���ه‌وه‌" له‌پێش هه‌ر ش���تێكی‌‬ ‫تره‌وه‌ كۆسره‌ت وه‌ك جێگری‌ سه‌رۆكی‌‬ ‫هه‌رێ���م‌و جێگری‌ یه‌كه‌می‌ س���كرتێری‌‬ ‫گشتی‌ ده‌ڵێت من ئاگام له‌داهاتی‌ نه‌وت‬ ‫نیی���ه‌‪ ،‬واته‌ نه‌ یه‌كێتی‌ ئاگای‌ لێیه‌تی‌‌و‬ ‫نه‌ ئه‌و وه‌ك جێگری‌ سه‌رۆك هه‌رێم‪ ،‬كه‌‬ ‫هه‌ردوكی���ان دو پێگه‌ی‌ گرنگن ئاگایان‬ ‫له‌و داهات���ه‌و چۆنێت���ی‌ خه‌رجكردنی‌‬ ‫نییه‌"‪.‬‬ ‫چۆنێت���ی‌ مامه‌ڵه‌كردن���ی‌ حكومه‌تی‌‬ ‫هه‌رێمی‌ كوردستان له‌گه‌ڵ نه‌وت به‌دو‬ ‫قۆناغ���دا تێپه‌ڕده‌بێ���ت‪ ،‬قۆناغێكیان‬ ‫ك���ه‌ ئه‌نجامدان���ی‌ گرێبه‌س���ته‌ له‌گه‌ڵ‬ ‫كۆمپانی���اكان‪ ،‬هه‌ری���ه‌ك له‌وه‌زاره‌تی‌‬ ‫س���امانه‌ سروش���تییه‌كان‌و س���ه‌رۆكی‌‬ ‫حكومه‌ت‌و جێگره‌كه‌ی‌‌و هه‌ردو وه‌زیری‌‬ ‫دارای���ی‌‌و پالندان���ان به‌ش���داری‌ تێدا‬ ‫ده‌كه‌ن‪ .‬قۆناغی‌ دوه‌میان كه‌ مه‌سه‌له‌ی‌‬ ‫داهاته‌كان���ه‌ كه‌ به‌خش���یش‌و داهاتی‌‬ ‫نه‌وت‌و به‌روبومه‌كانیه‌تی‌‪ ،‬ده‌چێته‌ سه‌ر‬ ‫حس���ابێكی‌ بانك���ی‌ له‌به‌ریتانیا‌و ته‌نها‬ ‫وه‌زیری‌ سامانه‌ سروشتییه‌كان ئاشتی‌‬

‫سه‌ر نه‌خش���ه‌ی‌ جیهانی‌ به‌رهه‌مهێنان ‌‬ ‫ی‬ ‫وزه‌وه‌‪ .‬ئ���ه‌و پێیوای��� ‌ه چ حكومه‌ت���ی‌‬ ‫هه‌رێمی‌ كوردس���تان وه‌ك له‌یاساكه‌یدا‬ ‫هاتوه‌‪ ،‬چ ئه‌و كۆمپانیایانه‌ی‌ گرێبه‌ستی‌‬ ‫نه‌وتیان له‌گه‌ڵ هه‌رێمدا هه‌یه‌" په‌یڕه‌وی‌‬ ‫سیاس���ه‌تی‌ رێكخراوی‌ ش���ه‌فافییه‌تی‌‬ ‫نێوده‌وڵه‌تی‌ ده‌ك ‌هن‌و هه‌ربۆیه‌ پێویسته‌‬ ‫ئه‌م پرۆس���ه‌یه‌ چ���ۆن به‌م راس���تی‌‌و‬ ‫دروس���تییه‌ رۆش���توه‌‌و گرێبه‌سته‌كان‬ ‫له‌س���ه‌ر پێگه‌ی‌ ئه‌لكترۆنی‌ حكومه‌تی‌‬ ‫هه‌رێ���م باڵوكراوته‌وه‌‪ ،‬به‌هه‌مانش���ێوه‌‬ ‫هه‌مو ئه‌و نه‌وته‌ی‌ ده‌فرۆشرێت به‌وه‌ی‌‬ ‫له‌رێگای‌ عێراقیش���ه‌وه‌ ده‌فرۆش���رێت‬ ‫كۆبكرێته‌وه‌ بۆ ئه‌وه‌ی‌ بزانرێت له‌كۆتادا‬ ‫ئه‌م پرۆس���ه‌ نه‌وتییه‌ چه‌ندێ‌ س���ودی‌‬ ‫هه‌یه‌ بۆ هه‌رێمی‌ كوردستان"‪.‬‬ ‫ناوبراو جه‌خت له‌سه‌ر ئه‌وه‌ ده‌كاته‌وه‌‬ ‫كه‌ ئه‌وان وه‌ك لیس���تی‌ كوردس���تانی‌‬ ‫له‌چه‌ندین كۆبونه‌وه‌دا له‌گه‌ڵ سه‌رۆكی‌‬ ‫حكوم ‌هت‌و جێگره‌كه‌یدا باسیانكردوه‌‌و‬ ‫به‌م دواییانه‌ به‌ڵێنیشیان پێدوان ئه‌گه‌ر‬ ‫له‌س���ه‌ر ئاس���تێكی‌ فراوانیش نه‌بێت‬ ‫فۆتۆ‪ :‬ئاوێنه‌‪ ،‬ئه‌رشیف له‌سه‌ر ئاستی‌ سه‌رۆكی‌ فراكسیۆنه‌كانی‌‬ ‫ ‬ ‫کارمه‌ندێکی کۆمپانیای نه‌وت له‌یه‌کێک له‌کێڵگه‌ نه‌وتییه‌کانی کوردستان‬ ‫په‌رله‌مان بۆیان باس بكه‌ن‌و ئاشكرای‌‬ ‫بكه‌ن‪.‬‬ ‫هه‌ورامی‌‌و سه‌رۆكی‌ حكومه‌ت نێچیرڤان جه‌م���اوه‌ری‌ داوای‌ ش���ه‌فافییه‌ت له‌و داهاته‌ نییه‌ ده‌ڵێت"‬ ‫ئه‌ندامی‌ په‌رله‌مانی‌ گۆڕان عه‌بدواڵی‌‬ ‫یه‌كێتی‌ له‌س���ه‌ر ئاس���تی‌ سه‌ركرده‌‬ ‫بارزانی‌ ده‌توانن مامه‌ڵه‌ی‌ پێوه‌ ده‌كه‌ن‪ ،‬ب���واره‌دا ده‌ك���ه‌ن‪ ،‬ه���اوكات هه‌ندێك‬ ‫به‌واژوی‌ ئه‌وانیش پاره‌ی‌ تری‌ ده‌خرێته‌ الیه‌نی‌ سیاس���ی‌ "بچوك���ی‌" هه‌رێمیش بااڵكاندا هاوبه‌ش���ن له‌گه‌ڵم���ان‌و ئێمه‌ مه‌النوری‌ ك���ه‌ ئه‌ندامی‌ لیژنه‌ی‌ نه‌وت‌و‬ ‫هاوش���ێوه‌ی‌ الیه‌نه‌كانی‌ ئۆپۆزیسیۆن داهاتی‌ نه‌وتمان به‌ئاشكرا باسكردوه‌‌و گازی‌ په‌رله‌مان���ی‌ كوردستانیش���ه‌ ئه‌و‬ ‫سه‌ر‪ ،‬یان ده‌رده‌هێنرێت‪.‬‬ ‫س���ه‌رچاوه‌ ئاگاداره‌ك���ه‌ی‌ ئاوێن���ه‌ هه‌م���ان داوایان هه‌یه‌‪ ،‬ئه‌و قس���انه‌ی‌ وه‌زیری‌ س���امانه‌ سروش���تییه‌كانیش پێیوایه‌ كه‌ پرۆس���ه‌ی‌ نه‌وت به‌گشتی‌‬ ‫ئام���اژه‌ی‌ بۆ ئه‌وه‌ كرد ك���ه‌ نێچیرڤان جێگری‌ یه‌كه‌می‌ یه‌كێتی���ش ئاماژه‌یه‌ چه‌ندینجار باس���ی‌ ك���ردوه‌ كه‌ پاره‌كه‌ ل���ه‌ده‌ره‌وه‌ی‌ دامه‌زراوه‌كانی‌ هه‌رێمه‌و‬ ‫بێ‌ ئاگاداری‌ په‌رله‌مان بڕیاری‌ له‌س���ه‌ر‬ ‫بارزانی‌‌و ئاش���تی‌ هه‌ورامی‌‪ ،‬بارزانیش بۆ ئه‌وه‌ی‌ كه‌ ئێس���تا له‌ئاماده‌نه‌بونی‌ له‌كوێ‌ دانراوه‌"‪.‬‬ ‫س���ه‌باره‌ت ب���ه‌وه‌ی‌ به‌رپرس���انی‌ ده‌درێ‌و به‌ڕێوه‌ده‌برێ���ت‌و ده‌ڵێ���ت "‬ ‫وه‌ك سه‌رۆكی‌ هه‌رێم ئاگایان له‌داهاتی تاڵه‌بانیدا كه‌س له‌ناو یه‌كێتیدا زانیاری‌‬ ‫نه‌وته‌‌و پێده‌چێت ناوبه‌ناو وێنه‌یه‌كیان له‌سه‌ر داهاتی‌ نه‌وت نییه‌‪ ،‬به‌سه‌رۆكی‌ یه‌كێت���ی‌ له‌میدیاكاندا باس���ی‌ ده‌كه‌ن‪ ،‬به‌هه‌مانش���ێوه‌ داهاتی‌ ن���ه‌وت له‌الیه‌ن‬ ‫له‌س���ه‌ر بڕی‌ ئ���ه‌و داهات���ه‌ش دابێت په‌رله‌مانی���ش د‪ .‬ئه‌رس���ه‌الن بایز كه‌ وته‌بێژه‌ك���ه‌ی‌ پارت���ی‌ ده‌ڵێت "زۆرجار گروپێكی‌ پارتییه‌وه‌ هه‌ڵسوكه‌وتی‌ پێوه‌‬ ‫به‌تاڵه‌بان���ی‌‪ ،‬به‌اڵم جگ���ه‌ له‌مان هیچ ماوه‌یه‌ك له‌مه‌وبه‌ر له‌چاوپێكه‌وتنێكی‌ ئه‌وه‌ی‌ له‌راگه‌یاندنه‌كاندا باس���ده‌كرێت ده‌كرێت‪ ،‬له‌ناو یه‌كێتیش���دا كه‌سانێك‬ ‫به‌رپرس���ێكی‌ تری‌ حیزب���ی‌‌و حكومی‌ رۆژنامه‌ی‌ ئاوێنه‌دا بێئاگایی‌ خۆی‌ له‌و ك���ه‌ حس���ابه‌كه‌ نادی���اره‌‪ ،‬دوره‌ هه‌ن به‌ئیعازی‌ پارتی‌ له‌پێناو پۆست‌و‬ ‫به‌رژه‌وه‌ندی‌ خۆیان داكۆكی‌ له‌سیاسه‌تی‌‬ ‫ئاگایان لێ نییه‌‪ .‬سه‌رچاوه‌كه‌ی‌ ئاوێنه‌ داهاته‌ دوپاتكرده‌وه‌‌و وتی‌"ئه‌وه‌ كاری‌ له‌راستییه‌وه‌"‪.‬‬ ‫هه‌ندێك سه‌رچاوه‌ی‌ ناره‌سمی‌ كه‌ هیچ نه‌وت‌و شاردنه‌وه‌ی‌ داهاته‌كه‌ی‌ ده‌كه‌ن‪،‬‬ ‫باس���ی‌ له‌وه‌ كرد كه‌ ره‌نگه‌ س���ه‌رۆكی‌ من نییه‌"‪ .‬سه‌رچاوه‌كه‌ی‌ ئاوێنه‌ ئاماژه‌‬ ‫پێش���وی‌ حكومه‌ت د‪ .‬به‌رهه‌م ساڵح‌و بۆ ئه‌وه‌ ده‌كات كه‌ له‌ناو پارتیشدا جگه‌ به‌رپرس���ێكی‌ حوكمی‌‌و هه‌ردو حیزبی‌ ره‌نگه‌ هه‌ندێك سودمه‌ندیش بوبن"‪.‬‬ ‫ئه‌و په‌رله‌مانت���اره‌ی‌ گۆڕان جه‌خت‬ ‫جێگری‌ ئێستای‌ سه‌رۆكی‌ حكومه‌تیش له‌"سنورێكی‌ زۆر ته‌سك" كه‌س ئاگای‌ ده‌سه‌التداری‌ كوردس���تان پشتڕاستی‌‬ ‫عیماد ئه‌حم���ه‌د هه‌ندێ���ك زانیارییان له‌داهاتی‌ نه‌وت نییه‌‪ ،‬س���ه‌رچاوه‌كه‌ی‌ نه‌كردۆته‌وه‌ ئاماژه‌ بۆ ئه‌وه‌ ده‌كه‌ن كه‌ له‌س���ه‌ر ئه‌وه‌ ده‌كاته‌وه‌ كه‌ ده‌بێت ئه‌م‬ ‫له‌رێگای‌ ئاش���تی‌ هه‌ورامی‌‌و نێچیرڤان ئاوێن���ه‌ ئ���ه‌و س���نوره‌ ته‌س���كه‌ی‌ به‌ داهاتی‌ گرێبه‌سته‌كانی‌ نه‌وت له‌هه‌رێمدا كێش���ه‌یه‌ یه‌كالیی‌ بكرێت���ه‌وه‌‌و وتی‌"‬ ‫ئه‌گه‌ر له‌رابردودا ته‌نها ئۆپۆزیس���یۆن‬ ‫بارزانییه‌وه‌ له‌سه‌ر ئه‌و داهاته‌ هه‌بێت‪" .‬كه‌س���انی‌ ناو خێزانی‌ بارزانی‌" ناوزه‌د "نزیكه‌ی‌ نۆ ملیار دۆالره‌"‪.‬‬ ‫س���ه‌رۆكی‌ فراكس���یۆنی‌ كوردستانی‌ قس���ه‌ی‌ له‌س���ه‌ر ئه‌مه‌ كردبێت ورده‌‬ ‫رۆژ به‌رۆژ به‌ره‌ی‌ ئه‌و الیه‌ن‌و كه‌سانه‌ی‌ كرد‪.‬‬ ‫وته‌بێژی‌ ئه‌نجومه‌نی‌ س���ه‌ركردایه‌تی‌ له‌په‌رله‌مان���ی‌ كوردس���تان س���ۆزانی‌ ورده‌ خه‌ریكه‌ به‌شێك له‌سه‌ركردایه‌تی‌‬ ‫داوای‌ ئاشكراكردنی‌ داهاته‌كانی‌ نه‌وتی‌‬ ‫هه‌رێم ده‌كه‌ن رو له‌زیادبونه‌‪ ،‬هه‌رس���ێ‌ پارتی‌ له‌سلێمانی‌‪ ،‬عه‌بدولوه‌هاب عه‌لی‌ خاڵه‌ ش���یهاب جه‌خت له‌س���ه‌ر ئه‌وه‌ یه‌كێتیش دێنه‌ سه‌رخه‌ت بێگومان ئه‌مه‌‬ ‫الیه‌ن���ی‌ ئۆپۆزیس���یۆن م���اوه‌ی چه‌ند س���ه‌باره‌ت به‌و قس���انه‌ی‌ به‌رپرسانی‌ ده‌كاته‌وه‌ كه‌ به‌هۆی‌ سیاسه‌تی‌ نه‌وتی‌ له‌به‌رژه‌وه‌ن���ده‌ی‌ خه‌ڵكی‌ كوردس���تانه‌‬ ‫س���اڵێكه‌ له‌س���ه‌ر ئاس���تی‌ سیاسی‌‌و یه‌كێتی‌ ده‌ڵێن ك���ه‌ گوایه‌ ئاگایان له‌و حكومه‌تی‌ هه‌رێمه‌وه‌ كوردستان چۆت ‌ه له‌روی‌ سیاسی‌‌و ئابورییه‌وه‌"‪.‬‬

‫لێدوانه‌كانی‌ مه‌ال به‌ختیار‬

‫كۆسره‌ت ره‌سوڵ ناچارده‌كات لێدوان بۆ میدیاكان‬ ‫له‌به‌رپرسان ‌ی یه‌كێتی‌ قه‌ده‌غه‌ بكات‬ ‫ئا‪ :‬سان‬ ‫لێدوان‌و چاالكییه‌كانی‌ ئه‌م دواییه‌ی‌‬ ‫به‌رپرسی‌ ده‌سته‌ی‌ كارگێڕیی‌‬ ‫مه‌كته‌بی‌ سیاسی‌ یه‌كێتی‌ نیشتمانی‌‬ ‫كوردستان‪ ،‬مه‌ال به‌ختیار كێشه‌ی‌‬ ‫گه‌وره‌ی‌ له‌گه‌ڵ بارزانی‌‌و له‌ناو خودی‌‬ ‫حزبه‌كه‌ی‌ خۆشیدا بۆ دروست‬ ‫ده‌كات‪ ،‬كار گه‌یشتۆته‌ ئه‌وه‌ی‌‬ ‫بارزانی‌ بروسكه‌یه‌كی‌ تایبه‌ت بۆ‬ ‫مه‌كته‌بی‌ سیاسی‌ یه‌كێتی‌ بنێرێت‌و‬ ‫داوای‌ رونكردنه‌وه‌یان لێبكات له‌سه‌ر‬ ‫ئه‌و هه‌ڵوێست‌و قسانه‌ی‌ ناوبراو‪،‬‬ ‫جێگری‌ یه‌كه‌می‌ سكرتێری‌ گشتی‌‬ ‫یه‌كێتی‌ نیشتمانی‌ كوردستانیش‬ ‫كۆسره‌ت ره‌سوڵ له‌نامه‌یه‌كدا‬ ‫كه‌ بۆ هه‌مو ئه‌ندامانی‌ مه‌كته‌بی‌‬ ‫سیاسی‌‌و سه‌كردایه‌تی‌ ناردوه‌ لێدوان‌و‬ ‫قسه‌كردنیان بۆ میدیاكان لێ‌ قه‌ده‌غه‌‬ ‫ده‌كات‪.‬‬ ‫ناڕه‌زایی‌ س���ه‌رۆكی‌ هه‌رێ���م بارزانی‌‬ ‫ئه‌و كات���ه‌ ته‌قییه‌وه‌ كه‌ مه‌ال به‌ختیار‬ ‫له‌هه‌فته‌ی‌ راب���ردو له‌مه‌راس���یمێكدا‬ ‫له‌ناوچ���ه‌ی‌ دوكان س���ه‌رله‌نوێ‌‬ ‫دروستكردنه‌وه‌ی‌ تیپی‌ ‪23‬ی‌ سورداشی‌‬ ‫هێزی‌ پێشمه‌رگه‌ی‌ یه‌كێتی‌ نیشتمانی‌‬ ‫كوردس���تانی‌ راگه‌یان���د (تیپی‌ ‪23‬ی‌‬ ‫س���ورداش یه‌كێك بو ل���ه‌و تیپانه‌ی‌‬ ‫پێش���مه‌رگه‌كانی‌ یه‌كێتی‌ نیش���تمانی‌‬

‫كوردس���تان ك���ه‌ له‌س���ه‌رده‌می‌ پێش به‌ش���داربن‪ ،‬هه‌روه‌ه���ا نیگه‌رانه‌ له‌و‬ ‫راپه‌ڕینی‌ س���اڵی‌ ‪ 1991‬دژی‌ رژێمی‌ لێدوان���ه‌ رۆژنامه‌وانییانه‌ی‌ ئه‌م دواییه‌‬ ‫كه‌ له‌س���ه‌ر كه‌میی‌ پاره‌ له‌بانكه‌كانی‌‬ ‫پێشو ده‌جه‌نگان)‪.‬‬ ‫س���ه‌رچاوه‌یه‌كی‌ ئاگادار به‌ئاوێنه‌ی‌ س���لێمانی له‌رۆژنامه‌كان���ی‌ ده‌ڤ���ه‌ری‌‬ ‫راگه‌یان���د ك���ه‌ بێتاقه‌ت���ی‌‌و نیگه‌رانی‌ س���لێمانی باڵویكردنه‌وه‌( شاردنه‌وه‌ی‌‬ ‫س���ه‌رۆكی‌ پارتی‌ له‌مه‌ال به‌ختیار هه‌ر فه‌رده‌ی‌ پ���ڕ دۆالر له‌ژێرزه‌مینه‌كان)‪،‬‬ ‫ته‌نه���ا ناگه‌ڕێت���ه‌وه‌ ب���ۆ راگه‌یاندنی‌ جگ���ه‌ له‌راگه‌یاندن���ی‌ س���ه‌رله‌نوێ‌‬ ‫سه‌رله‌نوێ‌ ته‌ش���كیلكردنه‌وه‌ی‌ تیپی‌ ته‌شكیلكردنه‌وه‌ی‌ تیپی‌ ‪."23‬‬ ‫به‌پێی‌ ئ���ه‌و زانیارییانه‌ی‌ ده‌س���ت‬ ‫‪23‬ی‌ س���ورداش "به‌ڵك���و بارزان���ی‌‬ ‫له‌كۆمه‌ڵێك هه‌ڵوێست‌و هه‌ڵسوكه‌وتی‌ رۆژنام���ه‌ی‌ ئاوێنه‌ كه‌وت���ون‪ ،‬له‌كاتی‌‬ ‫ئه‌و به‌رپرس���ه‌ی‌ یه‌كێتی‌‌و لێدوانه‌كانی‌ توندبونه‌وه‌ی‌ كێشه‌و ملمالنێكانی‌ نێوان‬ ‫به‌غدا‌و هه‌رێم له‌ناوچه‌ جێناكۆكه‌كان‌و‬ ‫نیگه‌رانه‌"‪.‬‬ ‫هه‌ر ئ���ه‌م لێدوانانه‌ی‌ مه‌ال به‌ختیار‌و كۆكردن���ه‌وه‌ی‌ هێزی‌ پێش���مه‌رگه‌ له‌و‬ ‫چه‌ند به‌رپرسێكی‌ تری‌ یه‌كێتییه‌ به‌پێی‌ ناوچانه‌‪ ،‬له‌ناو یه‌كێتیدا پێشنیاركراوه‌‬ ‫بۆچونی‌ سه‌رچاوه‌كه‌ی‌ ئاوێنه‌ كۆسره‌ت كه‌ سێ‌ تیپی‌ كۆنی‌ هێزی‌ پێشمه‌رگه‌‬ ‫له‌ئینته‌رنێته‌وه‌‬ ‫ ‬ ‫ره‌س���وڵی‌ ناچارك���ردوه‌ بڕیاربدات كه‌ له‌هه‌ری���ه‌ك له‌س���لێمانی‌‌و هه‌ولێ���ر‌و مه‌ال به‌ختیار‬ ‫لێ���دوان‌و قس���ه‌كردن ب���ۆ میدیاكان كه‌ركوك سه‌رله‌نوێ‌ دروستبكرێنه‌وه‌‪.‬‬ ‫به‌پێی‌ ئ���ه‌و زانیارییان���ه‌ی‌ ئاوێنه‌ به‌ته‌ش���كیلكردنه‌وه‌ی‌ ئه‌و سێ‌ تیپه‌‪ ،‬كوردس���تان له‌گون���دی‌ یاخس���ه‌مه‌ر‬ ‫له‌به‌رپرس���انی‌ یه‌كێتی‌ قه‌ده‌غه‌ بكات‪،‬‬ ‫ئه‌مه‌ش یه‌كه‌مجاره‌ له‌ساڵی‌ ‪1991‬ه‌وه‌ ئامانج له‌دروس���تكردنه‌وه‌ی‌ ئه‌و (سێ‌ ئام���اژه‌ی‌ بۆ ئه‌و‌ه كرد كه‌ وابڕیار بوه‌ له‌شارباژێر زیندانیكرد له‌سه‌ر ( بیروڕای‌‬ ‫له‌ناو یه‌كێتی‌ نیش���تمانی‌ كوردستاندا تیپ���ه‌) زیاتر بۆ ئ���ه‌وه‌ بوه‌ كه‌ ئه‌گه‌ر ئه‌م س���ێ‌ تیپه‌ له‌ژێر سه‌رپه‌رش���تی‌ عێراقچێتی‌ كه‌ له‌و ده‌مه‌دا له‌رێكخراوی‌‬ ‫كورد له‌گه‌ڵ س���وپای‌ عێراق دوچاری‌ كادیر‌و پێش���مه‌رگه‌ی‌ كۆن���ی‌ یه‌كێتی‌ ئااڵی‌ شۆڕش���دا خ���ۆی‌ ده‌بینییه‌وه‌)‪،‬‬ ‫جۆره‌ بڕیارێكی‌ وه‌ها بدرێت‪.‬‬ ‫س���ه‌باره‌ت به‌و هه‌ڵوێستانه‌ی‌ مه‌ال شه‌ڕ هات‪ ،‬پێشمه‌رگه‌كانی‌ ئه‌م هێزانه‌ نیش���تمانی‌ كوردس���تان‪ ،‬جه‌می���ل له‌الیه‌ن ژماره‌یه‌ك له‌پێشمه‌رگه‌كانی‌‬ ‫به‌ختیار كه‌ بونه‌ت���ه‌ مایه‌ی‌ نیگه‌رانی‌ ده‌وری���ان هه‌بێ���ت له‌هاندانی‌ خه‌ڵك‌و هه‌ورامی���دا بن‪ ،‬به‌اڵم س���ازدانی‌ ئه‌و تیپی‌ ‪23‬ی‌ سورداش���ه‌وه‌ پاسه‌وانیی‌‬ ‫ی زیندانه‌كه‌ كراوه‌‪.‬‬ ‫بارزانی‌‪ ،‬سه‌رچاوه‌كه‌ی‌ ئاوێنه‌ ئاماژه‌ی‌ رێكخس���تنی‌ گه‌نجان بۆ داكۆكیكردن كۆبونه‌وه‌ی هه‌فته‌ی‌ رابردو له‌ناوچه‌ ‌‬ ‫به‌پێی‌ زانیارییه‌كانی‌ سه‌رچاوه‌كه‌ی‌‬ ‫بۆ ئه‌وه‌ كرد كه‌ بارزانی‌ نیگه‌رانه‌ له‌وه‌ی‌ له‌هه‌رێمی‌ كوردستان‪ ،‬هاوكات ئه‌گه‌ر دوكان‌و خوێندن���ه‌وه‌ی‌ وت���ار له‌الیه‌ن‬ ‫كه‌ مه‌ال به‌ختی���ار رێنومایی‌ هه‌ندێك له‌حاڵه‌ت���ی‌ شه‌ڕیش���دا نه‌ب���و رۆڵی‌ م���ه‌ال به‌ختیاره‌وه‌ ب���ۆ ئه‌ویش مایه‌ی‌ ئاوێنه‌‪ ،‬پاش ئه‌و لێدوان‌و هه‌ڵوێستانه‌ی‌‬ ‫ئ���ه‌م دواییه‌ی‌ مه‌ال به‌ختیار‪ ،‬ئێس���تا‬ ‫په‌یجی‌ یه‌كێتی‌ له‌فه‌یس���بوك ده‌كات‌و كۆمه‌اڵیه‌ت���ی‌ ببین���ن له‌یارمه‌تیدانی‌ سه‌رسوڕمان بوه‌‪.‬‬ ‫ئه‌و س���ه‌رچاوه‌یه‌ باس���ی‌ له‌وه‌ كرد "ئه‌و تاراده‌یه‌كی‌ به‌رچاو گۆشه‌گیره‌و‬ ‫له‌به‌ده‌نگه‌وه‌چون���ی‌‬ ‫ی هاواڵتی���ان‌و‬ ‫هانیان���ده‌دات "له‌هه‌ڵبژاردنه‌كان��� ‌‬ ‫كه‌ مه‌ال به‌ختیار له‌س���اڵی‌ ‪1985‬ه‌وه‌ هاوڕێكانی‌ خۆش���ی‌ له‌س���ه‌ركردایه‌تی‌‬ ‫داهاتوی‌ كوردس���تان به‌جی���ا له‌گه‌ڵ كێشه‌كانیاندا‪.‬‬ ‫س���ه‌رچاوه‌كه‌ی‌ ئاوێنه‌ س���ه‌باره‌ت تا ساڵی‌ ‪ 1989‬كه‌ یه‌كێتی‌ نیشتمانی‌ یه‌كێتی‌ لێی نیگه‌رانن"‪.‬‬ ‫پارت���ی‌‌و به‌لیس���تی‌ س���ه‌ربه‌خۆ‬

‫له‌كاتی‌ ملمالنێ‬ ‫له‌گه‌ڵ به‌غدا‬ ‫له‌ناوچه‌‬ ‫جێناكۆكه‌كان‌‪،‬‬ ‫له‌ناو یه‌كێتیدا‬ ‫پێشنیاركراوه‌ ك ‌ه‬ ‫س ‌ێ تیپی‌ كۆن ‌ی‬ ‫هێز ‌ی پێشمه‌رگ ‌ه‬ ‫له‌هه‌ریه‌ك‬ ‫له‌سلێمانی‌‌و‬ ‫هه‌ولێر‌و كه‌ركوك‬ ‫دروستبكرێنه‌وه‬

‫‪4‬‬

‫هەنوکە‬

‫)‪ )371‬سێشه‌مم ‌ه ‪2013/4/2‬‬

‫كورده‌كان‌و میسرییه‌كان‪ ..‬په‌یوه‌ندییه‌كی‌ دێرین‬ ‫گفتوگۆیه‌ك له‌گه‌ڵ‌ كونسڵی میسر له‌هه‌ولێر‬ ‫ئا‪ :‬نزار گزالی‬ ‫كونسڵی میسر له‌هه‌ولێر "سلێمان‬ ‫عوسمان" له‌م گفتوگۆیه‌ی‌ ئاوێنه‌دا‬ ‫ده‌ڵێت "كورده‌كان‌و میسرییه‌كان‬ ‫له‌روی‌ كه‌سایه‌تییه‌وه‌ له‌یه‌كده‌چن"‪.‬‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬گرنگیی‌ هه‌رێمی‌ كوردس���تان‬ ‫بۆ میس���ر له‌چیدایه‌‪ ،‬ئای���ا گرنگییه‌كه‌‬ ‫زیاتر سیاسییه‌ یان بازرگانی‌؟‬ ‫كونسڵی میسر‪ :‬دۆس���تایه‌تی‌ نێوان‬ ‫میسرییه‌كان‌و كورده‌كان په‌یوه‌ندییه‌كی‌‬ ‫زۆر دێرین���ه‌‪ ،‬ك���ه‌ له‌س���ه‌رده‌می‌‬ ‫فیرعه‌ونه‌كانه‌وه‌ تائێس���تا به‌رده‌وامه‌‪،‬‬ ‫هه‌ندێ���ك وێس���تگه‌ی گ���ه‌وره‌ی‌ ئ���ه‌م‬ ‫په‌یوه‌ندیی���ه‌ به‌دیده‌كرێت وه‌ك هاتنی‬ ‫س���ه‌اڵحه‌دینی ئه‌یوب���ی‌و پێكهێنان���ی‬ ‫ده‌وڵه‌تی ئه‌یوب���ی دوابه‌دوای ده‌وڵه‌تی‬ ‫فاتیمی ك���ه‌ بۆ ماوه‌ی (‪ )850‬س���اڵ‬ ‫حوكمڕانی میس���ری كرد‪ .‬ئاشكراش���ه‌‬ ‫كه‌ وێڕای ئه‌وه‌ی فاتیمییه‌كان ش���یعی‌‬ ‫بون به‌اڵم گه‌لی میسر به‌شیعه‌ نه‌كران‪،‬‬ ‫به‌اڵم كه‌ س���ه‌اڵحه‌دین ه���ات مه‌زهه‌بی‬ ‫ش���افعی هێنایه‌ میس���رو بۆ ماوه‌یه‌ك‬ ‫ئه‌زهه‌ری داخس���ت‌و دواتر كردیه‌وه‌ بۆ‬ ‫ئه‌وه‌ی ببێته‌ مینبه‌رێك بۆ س���وننه‌كان‬ ‫له‌جیهانی ئیسالمیدا‪ .‬له‌مێژوی نوێشدا‬ ‫مه‌ال مسته‌فای بارزانی له‌سه‌فه‌ره‌كه‌ی‌و‬ ‫وه‌س���تانی له‌میس���ر كه‌ واڵتانی دیكه‌‬ ‫ئه‌مه‌یان قبوڵ نه‌ده‌كرد‪ ،‬كه‌چی له‌میسر‬ ‫چه‌ندی���ن چاوپێكه‌وتن���ی به‌ئه‌نج���ام‬ ‫گه‌یان���دو پێشوازیش���ی ك���را‪ .‬چه‌ندین‬ ‫كه‌س���ی به‌ره‌چه‌ڵه‌ك كورد له‌ناودارانی‬ ‫میسر بون وه‌ك فه‌رید شه‌وقی ئه‌كته‌رو‬ ‫به‌درخانی ده‌رهێنه‌ری به‌ناوبانگ‌و شێخ‬ ‫عه‌بدولباست عه‌بدولسه‌مه‌د قورئانخوێن‌و‬ ‫ده‌نگخۆش���ی به‌ناوبانگ كه‌ ئه‌و به‌بنچه‌‬ ‫خه‌ڵكی ش���ه‌قاڵوه‌ بو‪ ،‬دایكی س���وعاد‬ ‫حوسنی كورد بو‪ ،‬جگه‌ له‌و په‌یوه‌ندییه‌‬ ‫هه‌س���تكردنمان ب���ه‌و ناخۆش���ییانه‌ی‬ ‫میلله‌تی كورد به‌شێوه‌یه‌كی گشتی پێیدا‬ ‫تێپه‌ڕیوه‌‪ ،‬ناكرێت ئه‌وه‌ش باس نه‌كه‌ین‬ ‫كه‌ یه‌كه‌م رۆژنام���ه‌ی كوردی له‌قاهیره‌‬ ‫چاپكراوه‌‪ ،‬یه‌كه‌م ئێستگه‌ش به‌ده‌نگی‬ ‫كوردی هه‌ر له‌قاهیره‌ بوه‌‪ ،‬ئه‌مانه‌ هه‌مو‬ ‫به‌ڵگه‌ی دۆس���تایه‌تی دێرین���ی هه‌ردو‬ ‫میلل���ه‌ت ده‌خات���ه‌رو‪ ،‬هه‌روه‌ه���ا ئێمه‌‬ ‫یه‌كه‌م كونسڵخانه‌ی عه‌ره‌بین له‌هه‌ولێر‬ ‫باره‌گه‌كه‌م���ان ده‌كه‌ینه‌وه‌و به‌و هۆیه‌وه‌‬ ‫بوینه‌ رێخۆشكه‌رێك كه‌ به‌خۆشحاڵییه‌وه‌‬ ‫واڵتان���ی دیكه‌ی عه‌ره‌ب���ی بێن‌و پله‌ی‬ ‫ئ���ه‌و په‌یوه‌ندییانه‌و زیاتر ناس���اندنی‬ ‫هه‌رێم به‌رزبكه‌نه‌وه‌‪ ،‬هه‌روه‌ها چاوه‌ڕێی‬ ‫ئه‌وه‌ی���ن چه‌ندین واڵتی دیكه‌ی عه‌ره‌بی‬ ‫بێن‌و رێژه‌ی كونس���ڵخانه‌ عه‌ره‌بییه‌كان‬ ‫له‌هه‌ولێر زیاتر بكات‪ ،‬ئیتر ده‌رئه‌نجامی‬ ‫هه‌م���و ئ���ه‌و په‌یوه‌ندییانه‌ی ئێس���تاو‬ ‫رابردوش ئه‌وه‌بو له‌كۆتاییه‌كانی س���اڵی‬ ‫‪ 2010‬ئ���ه‌و كونس���ڵخانه‌مان كردوه‌ كه‌‬ ‫ببێته‌ قه‌واره‌یێك بۆ هه‌ماهه‌نگی نێوان‬ ‫هه‌رێمی كوردستان‌و كۆماری میسر‪.‬‬ ‫ئاوێن���ه‌‪ :‬م���ن نه‌گه‌یش���تمه‌ وه‌اڵمی‬ ‫پرسیاره‌كه‌م ئایا گرنگیدانتان به‌هه‌رێمی‬ ‫كوردس���تان له‌سیاسه‌تدا چڕبۆته‌وه‌ یان‬ ‫الیه‌نی بازرگانی‌و ئابوری؟‬ ‫كونس���ڵی میسر‪ :‬بێگومان گرنگیدانی‬

‫ئێس���تامان له‌روی ئاب���وری‌و بازرگانی‌و‬ ‫وه‌به‌رهێن���ان‌و رۆش���نبیرییه‌‪ ،‬چونك���ه‌‬ ‫پێویسته‌ له‌سه‌ر ئه‌وه‌ كۆك بین كه‌ ئێمه‌‬ ‫وه‌كو باڵیۆزخانه‌ی میسرو كونسڵخانه‌ی‬ ‫میسر ده‌ستوه‌رناده‌ینه‌ الیه‌نی سیاسی‬ ‫ئه‌و واڵتانه‌ی ك���ه‌ كاری تێدا ده‌كه‌ین‪.‬‬ ‫ئێم���ه‌ الیه‌نی جێبه‌جێكاری���ن‪ ،‬كارمان‬ ‫ئه‌وه‌ی���ه‌ په‌یوه‌ندیی���ه‌كان بگه‌یه‌نین���ه‌‬ ‫به‌رزتری���ن لوتكه‌ی پت���ه‌وی‌و به‌هێزی‬ ‫ب���ه‌اڵم ده‌س���توه‌رناده‌ینه‌ سیاس���ه‌ت‪،‬‬ ‫ئێس���تا باڵیۆزخانه‌كه‌مان له‌به‌غدا كار‬ ‫له‌س���ه‌ر به‌ره‌وپێش���بردنی په‌یوه‌ندییه‌‬ ‫دوقۆڵییه‌كان ده‌كات له‌گه‌ڵ حكومه‌تی‬ ‫ناوه‌ندی‌و ئیمه‌ش به‌هۆی ئه‌وه‌ی هه‌رێم‬ ‫سه‌ربه‌خۆییه‌كی هه‌یه‌ به‌هه‌مان شێوه‌ی‬ ‫باڵیۆزخانه‌ی میسر له‌به‌غدا كارده‌كه‌ین‪،‬‬ ‫بۆیه‌ ده‌كرێ له‌هه‌م���و الیه‌نێك رۆڵمان‬ ‫هه‌بێت كاربكه‌ین‪ ،‬له‌گه‌ڵ له‌به‌رچاوگرتنی‬ ‫داواكارییه‌كانی شۆڕش���ی ئه‌م دواییه‌ی‬ ‫میس���ر جگه‌ له‌ده‌ستوه‌ردانه‌ سیاسه‌ت‪،‬‬ ‫ئێستا ئێمه‌ سه‌رقاڵی كردنه‌وه‌ی لقێكی‬ ‫زانكۆی ئه‌س���كه‌ندرییه‌ین له‌هه‌ولێر كه‌‬ ‫ئه‌گه‌ر خودا پش���تیوان بێت له‌ئاینده‌دا‬ ‫ده‌كه‌وێته‌ ب���واری‌ جێبه‌جێكردن‪ ،‬ئیتر‬ ‫هه‌رچه‌نده‌ به‌رژه‌وه‌ندی هاوبه‌ش هه‌بێت‬ ‫په‌یوه‌ندییه‌كان پته‌وتر ده‌بێت‪ ،‬ئاساییشه‌‬ ‫ئه‌گه‌ر ل���ه‌روی له‌یه‌كتری نزیكردنه‌وه‌ی‬ ‫تێڕوانین���ه‌ ناوخۆییه‌كانی نێوان هه‌رێم‌و‬ ‫ناوه‌ند رۆڵێك���ی نیازپاكانه‌مان هه‌بێت‬ ‫به‌بێ سه‌پاندنی تێڕوانینی كۆماری میسر‪،‬‬ ‫ئیدی ئه‌و جۆره‌ كارانه‌ به‌ده‌ستێوه‌ردان‬ ‫نازانین ته‌نه���ا نیاز پاكیی���ه‌‪ .‬ئه‌وه‌ش‬ ‫ئاس���اییه‌ كه‌ تۆ چه‌ند په‌یوه‌ندی باشت‬ ‫هه‌بێت له‌كات���ی گرژییه‌كان زیاتر گوێ‬ ‫له‌قسه‌كانت ده‌گیرێت‪.‬‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬ئایا ئه‌و په‌یوه‌ندییه‌ سیاسییه‌‬ ‫گه‌رم���ه‌ی‌ ك���ه‌ هه‌رێم���ی‌ كوردس���تان‬ ‫له‌س���ه‌رده‌می‌ موباره‌ك���دا هه‌یب���و‬ ‫به‌هه‌مانشێوه‌ له‌سه‌رده‌می‌ ئیخوانه‌كان‌و‬ ‫هاتنه‌س���ه‌ركاری‌ مورسیش���دا هه‌یه‌تی‌‪،‬‬ ‫یاخود پاشه‌كشه‌ی‌ كردوه‌؟‬ ‫كونسڵی میسر‪ :‬نا به‌پێچه‌وانه‌وه‌ ئێمه‌‬ ‫چاوه‌ڕێی ئه‌وه‌ ده‌كه‌ین ئه‌و په‌یوه‌ندییه‌‬ ‫به‌ره‌و پێش���ه‌وه‌چونی زیاتریش به‌خۆوه‌‬ ‫ببینێت‪ ،‬من تازه‌ باسی ئه‌و په‌یوه‌ندییه‌‬ ‫دێرینه‌ی نێوان هه‌ردو گه‌لی میس���ری‌و‬ ‫كوردیم ده‌ك���رد‪ ،‬ئیدی به‌ڕای من هه‌مو‬ ‫پێكهاته‌كان���ی میس���ر له‌گ���ه‌ڵ ئه‌وه‌یه‌‬ ‫په‌یوه‌ندییه‌ك���ه‌ زیاترو زیات���ر به‌ره‌وه‌‬ ‫پێش���ه‌وه‌ بچێ���ت‪ .‬ده‌م���ه‌وێ‌ ئه‌وه‌ش‬ ‫رونبكه‌ینه‌وه‌ كه‌ ئێمه‌ وه‌كو میسرییه‌كان‬ ‫ب���ه‌راورد له‌گه‌ڵ هه‌ندێ واڵتی دیكه‌ زۆر‬ ‫زی���ره‌ك نین له‌بازرگان���ی‪ ،‬به‌ڵكو ئێمه‌‬ ‫زیاتر له‌روی پیشه‌س���ازی‌و كشتوكاڵی‬ ‫لێزانیمان هه‌یه‌‪ ،‬ده‌كرێ یارمه‌تی هه‌رێم‬ ‫بده‌ین ل���ه‌روی پێكهێنانی بنچینه‌یه‌كی‬ ‫پیشه‌سازی‌و بیناسازی‪ ،‬ده‌كرێ یارمه‌تی‬ ‫هه‌رێم بده‌ین له‌روی گه‌شتوگواز‪ ،‬ده‌كرێ‬ ‫یه‌كێ���ك له‌هامه‌هه‌نگییه‌كانمان كه‌ من‬ ‫باوه‌ڕم پێیه‌تی كردن���ه‌وه‌ی كولێژێكی‬ ‫میس���ری تایب���ه‌ت به‌گه‌ش���توگوزار‬ ‫بێت له‌یه‌كێ���ك له‌ش���اره‌كانی هه‌رێم‪.‬‬ ‫به‌پێچه‌وانه‌وه‌ چه‌ندین الیه‌نی دیكه‌ هه‌یه‌‬ ‫كه‌ ئێمه‌ چاوه‌ڕێین په‌یوه‌ندییه‌كه‌ قوڵتر‬ ‫بێته‌وه‌‪ ،‬به‌اڵم ئه‌و روداوانه‌ی ئێس���تای‬ ‫میس���ر تاراده‌یه‌ك بونه‌ته‌ به‌ربه‌س���ت‌و‬

‫سلێمان عوسمان‬ ‫له‌دایكبوی ‪1963‬‬ ‫له‌ساڵی ‪ 1990‬له‌وه‌زاره‌تی ده‌ره‌وه‌ی‬ ‫مسیر كارده‌كات‬ ‫به‌رله‌وه‌ی روبكاته‌ هه‌ولێر وه‌كو‬ ‫دیپلۆماتكار له‌هه‌ریه‌ك له‌روانداو‬ ‫فرانكفۆرت‌و ڤێتنام‌و پاریس كاری‬ ‫كردوه‌‪.‬‬ ‫دواجار له‌الیه‌ن وه‌زاره‌تی ده‌ره‌وه‌ی‬ ‫میسر له‌ساڵی ‪ 2010‬وه‌ك یه‌كه‌م‬ ‫كونسڵی كۆماری میسر له‌هه‌ولێر‬ ‫ده‌ستنیشانكراوه‌‪.‬‬

‫سلێمانی‌و هه‌ولێر‬ ‫هه‌ریه‌که‌و زیاتر‬ ‫له‌ ‪ 1000‬میسرییان‬ ‫تێدایه‌‬ ‫جۆره‌ له‌مپه‌رێك له‌به‌رده‌م كاركردنمان‪،‬‬ ‫به‌نمون���ه‌ ئێس���تا ئێم���ه‌ كارمانكردو‌ه‬ ‫له‌س���ه‌ر رێكخستنی س���ه‌ردانی یه‌كێك‬ ‫له‌وه‌زیره‌كانی میسرو چه‌ند بازرگانێكی‬ ‫گ���ه‌وره‌ ب���ۆ هه‌ولێ���ر ب���ه‌اڵم ناتوانین‬ ‫رایبگه‌یه‌نین‪ ،‬ترس���ی ئه‌وه‌م���ان هه‌یه‌‬ ‫له‌دوا چركه‌دا هاوكێشه‌كان رێگه‌ نه‌ده‌ن‪،‬‬ ‫دۆخی ئێستای میسر رێگه‌ نه‌دات‪.‬‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬قه‌باره‌ی‌ ئاڵوگۆڕی‌ بازرگانی‌‬ ‫س���ااڵنه‌ی‌ نێوان كوردس���تان‌و میس���ر‬ ‫چه‌نده‌؟‬ ‫كونس���ڵی میس���ر‪ :‬كاتێك كه‌ هاتین‬ ‫ته‌نها چه‌ند الیه‌نێكی كه‌می په‌یوه‌ندی‌و‬ ‫ئاڵوگ���ۆڕی هه‌بو‪ ،‬ئه‌ویش راس���ته‌وخۆ‬ ‫نه‌بو‪ ،‬خ���ۆی ل���ه‌وه‌ده‌ چڕكردب���وه‌وه‌‬ ‫ك���ه‌ ده‌بینی كۆمپانیایه‌ك���ی به‌ناوبانگ‬ ‫لق���ی له‌چه‌ندی���ن واڵت هه‌ی���ه‌و كاتێك‬ ‫كه‌ ج���ۆره‌ كااڵیه‌ك���ی ت���ه‌واو ده‌بێت‬ ‫له‌واڵتێكی دیاركراو داوای كااڵكه‌ ده‌كات‬ ‫له‌لقه‌كانی خ���ۆی له‌واڵتانی دی‪ ،‬ئیدی‬ ‫په‌یوه‌ندییه‌كه‌ی ئێم���ه‌و هه‌رێمیش له‌و‬ ‫چوارچێ���وه‌ ناراس���ته‌وخۆیه‌دا بو‪ ،‬كه‌‬ ‫سااڵنه‌ نه‌ده‌گه‌یشته‌ (‪ )80‬هه‌زار دۆالر‪.‬‬ ‫پاش���ان دوای س���اڵێك گه‌یشته‌ (‪)20‬‬ ‫ملیۆن دۆالر‪ ،‬پێش���بینی ده‌كه‌ین ساڵی‬ ‫رابردوش واتا (‪ )2012‬گه‌یشتبێته‌ (‪)100‬‬ ‫ملیۆن دۆالر‪ ،‬ئیدی به‌و شێوه‌یه‌ بڕینی‬ ‫هه‌زار میل به‌هه‌نگاوێك ده‌ستپێده‌كات‪.‬‬ ‫بۆیه‌ ده‌ڵێم م���ادام زیادبون له‌قه‌باره‌كه‌‬ ‫به‌دیده‌كرێت‪ ،‬دیاره‌ ئێمه‌ به‌ئاراس���ته‌ی‬ ‫دروس���تدا هه‌نگاو ده‌نێین‪ ،‬ئه‌مه‌ وێڕای‬ ‫واقعی ئێستای میسر‪.‬‬ ‫ئاوێن���ه‌‪ :‬ژماره‌ی‌ ئه‌و میس���رییانه‌ی‌‬ ‫له‌هه‌رێمی‌ كوردستاندا كارده‌كه‌ن چه‌نده‌و‬ ‫زیاتر له‌چ بوارێكیش���دا كارده‌كه‌ن؟ ئایا‬ ‫له‌هه‌ولێر زیاترن یان له‌سلێمانی‌؟‬ ‫كونسڵی میسر‪ :‬خۆی كۆمپانیایه‌كی‬ ‫دروس���تكردنی چیمه‌نت���ۆ به‌ن���اوی‬ ‫(ئۆراسكۆم) له‌سلێمانی هه‌بو‪ ،‬نزیكه‌ی‬ ‫(‪ )1000‬میس���ری ل���ه‌و كۆمپانیای���ه‌‬ ‫كاریانده‌ك���رد‪ ،‬دواتر ئ���ه‌و كۆمپانیایه‌‬ ‫فرۆش���رایه‌ كۆمپانیایه‌كی فه‌ره‌نس���ی‬ ‫به‌ن���اوی (الڤارج) به‌اڵم (ئۆراس���كۆم)‬ ‫هه‌رپش���كی له‌كۆمپانیاك���ه‌دا م���اوه‌‪،‬‬ ‫ئیتر میس���رییه‌كانی كه‌ ئاماژه‌م پێدان‬ ‫ه���ه‌ر ل���ه‌وێ ماونه‌ت���ه‌وه‌و كارده‌كه‌ن‪.‬‬ ‫ژماره‌ی ئه‌و میس���رییانه‌ی كه‌ له‌هه‌ولێر‬

‫نیشته‌جێبون له‌ساڵی (‪ )2011‬گه‌یشته‌‬ ‫زیاتر (‪ )1000‬كه‌س‌و له‌دهۆكیش كه‌متر‬ ‫له‌(‪ )100‬كه‌س‪ .‬ئه‌وه‌ ئاماره‌كانی ‪2011‬‬ ‫بو‪ ،‬به‌دڵنیاییه‌وه‌ له‌س���اڵی ‪ 2012‬كه‌ تا‬ ‫ئێس���تا ئاماری دروستمان له‌به‌رده‌ست‬ ‫نییه‌‪ ،‬هاوش���ێوه‌ی قه‌باره‌ بازرگانییه‌كه‌‬ ‫ژم���اره‌ی هاواڵتیانی میس���ریش زیادی‬ ‫كردوه‌‪ ،‬چونكه‌ دوای روخانی س���ه‌دام‬ ‫كوردس���تان زیاتر ناس���را‪ ،‬به‌تایبه‌تی‬ ‫له‌میس���ر‪ ،‬چونك���ه‌ س���ه‌دام ل���ه‌روی‬ ‫راگه‌یاندن وێنه‌كانی شێواندبو‪ ،‬كوردیش‬ ‫سیاسه‌تێكی شه‌ریفانه‌یان هه‌بو له‌روی‬ ‫شۆڕشدا تائێستا كونسڵخانه‌ی واڵتێكی‬ ‫نه‌یاری خۆیان له‌ده‌ره‌وه‌ نه‌ته‌قاندۆته‌وه‌‪،‬‬ ‫كاری تیرۆری���ان نه‌كردوه‌‪ ،‬هه‌مو ئه‌وانه‌‬ ‫تۆماری كوردیان به‌پاكی هێش���تۆته‌وه‌‪.‬‬ ‫ئیدی دوای روخانی س���ه‌دام كوردستان‬ ‫توانی زوتر له‌به‌شه‌كانی دیكه‌ی عێراق‬ ‫خ���ۆی كۆبكات���ه‌وه‌و س���ه‌قامگیرییه‌ك‬ ‫دروس���ت ب���كات‪ ،‬هه‌م���و ئه‌وان���ه‌‬ ‫رێخۆش���كه‌رن بۆ پته‌وكردن‌و زیادبونی‬ ‫رێژه‌ك���ه‌‪ ،‬هه‌روه‌ها ب���ۆ بڕگه‌ی دوه‌می‬ ‫پرسیاره‌كه‌ت بێگومان ژماره‌كه‌ له‌هه‌ولێر‬ ‫زیاتره‌‪ ،‬چونكه‌ هه‌فتانه‌ (‪ )3‬گه‌ش���تی‬ ‫فڕۆكه‌وانی له‌نێ���وان هه‌ولێرو قاهیره‌دا‬ ‫هه‌ی���ه‌‪ ،‬بوژانه‌وه‌ی زیات���ر هه‌یه‌ له‌روی‬ ‫میوانخانه‌كانی هه‌ولێرو خه‌ڵكێكی زۆری‬ ‫میس���ری دێت س���یڤیه‌كه‌ی پێشكه‌شی‬ ‫ئه‌و میوانخانان���ه‌ ده‌كات بۆ كاركردن‪.‬‬ ‫چه‌ندین الیه‌نی دیكه‌ هه‌یه‌ كه‌ واده‌كات‬ ‫هه‌ولێ���ر به‌پایته‌خت���ی كارو بازرگانی‬ ‫له‌قه‌ڵه‌م بدرێت‪.‬‬ ‫ئاوێن���ه‌‪ :‬په‌یوه‌ن���دی‌ هونه‌ری���ی‌‬ ‫كوردستان‌و میسر له‌چ ئاستێكدایه‌‪ ،‬ئایا‬ ‫هه‌س���ت به‌هاتوچونی‌ هونه‌رمه‌ندانی‌ دو‬ ‫واڵت ده‌كرێت؟‬ ‫كونس���ڵی میس���ر‪ :‬له‌ماوه‌ی رابردودا‬ ‫ئێمه‌ س���ه‌ركه‌وتو بوی���ن له‌ئه‌نجامدانی‬ ‫هه‌فته‌ی رۆش���نبیری میسری له‌هه‌ولێر‪،‬‬ ‫ئه‌وه‌ وایكرد یه‌كترناسینێكی راسته‌وخۆ‬ ‫له‌نێوان به‌رپرسانی وه‌زاره‌تی رۆشنبیری‬ ‫هه‌رێم‌و كۆماری میس���ر روبدات‪ ،‬ئێستا‬ ‫رێ���كاری ده‌كه‌ی���ن ب���ۆ س���ه‌ردانێكی‬ ‫س���ه‌ندیكای هونه‌رمه‌ندانی كوردستان‬ ‫بۆ بۆ واڵتی میس���ر‪ ،‬له‌وێ چاوپێكه‌وتن‬ ‫له‌گه‌ڵ به‌رپرسانی وه‌زاره‌تی رۆشنبیری‌و‬ ‫س���ه‌ندیكا هاوپیش���ه‌كانیان ده‌ك���ه‌ن‪،‬‬

‫هه‌روه‌ه���ا هیواخوازین له‌و س���ه‌ردانه‌دا‬ ‫رێكه‌وت���ن له‌س���ه‌ر چه‌ن���د الیه‌نی دیار‬ ‫بكرێ���ت‌و هه‌ماهه‌نگی دروس���ت بكرێت‬ ‫له‌روی به‌رهه‌مهێنان���ی زنجیره‌ درواماو‬ ‫فیلم‪.‬‬ ‫ئاوێن���ه‌‪ :‬ژماره‌ی‌ ئ���ه‌و كوردانه‌ی‌ بۆ‬ ‫خوێندن چونه‌ته‌ میسر چه‌نده‌؟‬ ‫كونسڵی میس���ر‪ :‬ئامارێكی دروستم‬ ‫له‌به‌رده‌ست نییه‌‪ ،‬به‌اڵم ده‌كرێ بگوترێ‬ ‫نزیكه‌ی (‪ )600‬قوتاب���ی خوێندنی بااڵ‬ ‫له‌میسر درێژه‌ به‌خوێندنیان ده‌ده‌ن‪.‬‬ ‫ئاوێن���ه‌‪ :‬دوای‌ به‌س���ه‌ربردنت‬ ‫له‌كوردس���تان چ ش���تێك زیاتر له‌هه‌ر‬ ‫ش���تێكی‌ دیكه‌ س���ه‌رنجی‌ راكێشاویت‌و‬ ‫جێی‌ سه‌رنجت بوه‌؟‬ ‫كونس���ڵی میسر‪ :‬كه‌س���ایه‌تی تاكی‬ ‫كوردی‪ ،‬شه‌هامه‌تی تاكی كوردی‪ ،‬ئه‌و‬ ‫لێكچونه‌ی له‌نێوان ئێمه‌و كورددا هه‌یه‌‬ ‫له‌زۆر روانگه‌وه‌‪ ،‬تاكی كوردی واده‌كات‬ ‫هه‌س���ت نه‌كه‌ی تۆ بێگان���ه‌ی‪ ،‬له‌گه‌ڵ‬ ‫چه‌ندی���ن الیه‌نی دیك���ه‌ی جوانی تاكی‬ ‫كوردی‪.‬‬ ‫ئاوێن���ه‌‪ :‬وه‌ك دیپلۆماتكارێ���ك ئایا‬ ‫پێتوایه‌ دیموكراس���ی‌ له‌كوردس���تاندا‬ ‫په‌یڕه‌و ده‌كرێت؟‬ ‫كونسڵی میسر‪ :‬وش���ه‌ی دیموكراتی‬ ‫ده‌ك���رێ بگوترێ���ت جۆرێ���ك له‌ف���ره‌‬ ‫مانای هه‌یه‌‪ ،‬له‌ش���وێنێك بۆ شوێنیك‬ ‫به‌جیاوازی خوێندن���ه‌وه‌ی بۆ ده‌كرێت‪،‬‬ ‫له‌ژینگه‌یه‌ك ب���ۆ ژینگه‌یه‌ك به‌جیاواز‬ ‫س���ه‌یری ده‌كرێت‪ ،‬ره‌نگه‌ خوێندنه‌وه‌ی‬ ‫تۆ له‌گه‌ڵ م���ن‌و براده‌رێك���ی دیكه‌ بۆ‬ ‫دیموكرات���ی جی���اواز بێ���ت‪ .‬ده‌ك���رێ‬ ‫بگوترێت ئه‌و دیموكراسییه‌ی له‌به‌ریتانیا‬ ‫هه‌یه‌ هه‌مانش���ێوه‌یه‌ له‌گ���ه‌ڵ ئه‌ڵمانیاو‬ ‫فه‌ره‌نس���ا‪ ،‬تاك���ی به‌ریتان���ی هه‌مان‬ ‫تێروانین���ی هه‌یه‌ وه‌ك ئ���ه‌وه‌ی تاكی‬ ‫ش���وێنێكی دیكه‌‪ ،‬به‌اڵم به‌بۆچونی من‬ ‫ده‌كرێ به‌شێوه‌یه‌كی دیكه‌ ئه‌و پرسیاره‌‬ ‫بخه‌مه‌روو بڵێم ئایا ئه‌و دیموكراس���یه‌ی‬ ‫له‌هه‌رێمی كوردس���تان هه‌ی���ه‌ گونجاوه‌‬ ‫له‌گ���ه‌ڵ تاكی كوردی؟ من ل���ه‌ده‌ره‌وه‌‬ ‫س���ه‌یری ئه‌وه‌ ده‌كه‌م‌و ده‌ستوه‌رناده‌مه‌‬ ‫كاره‌ ناوخۆییه‌كانی هه‌رێمی كوردستان‪،‬‬ ‫به‌اڵم وه‌ك���و خۆم سه‌رس���امم به‌وه‌ی‬ ‫كه‌ له‌واقیعدا ئه‌نجامدراوه‌‪ .‬ئێس���تا كه‌‬ ‫س���ه‌یری هه‌ولێرو ئه‌مڕۆو پێش ده‌ساڵ‬

‫ده‌ك���ه‌م جی���اوازی هه‌ی���ه‌‪ ،‬ئایا پێش‬ ‫ده‌ س���اڵ له‌هه‌ولێ���ر ئه‌و پێش���كه‌وتنه‌‬ ‫هه‌بو‪ ،‬ئای���ا دیڤ���ان‌و رۆتاناتان هه‌بو‪،‬‬ ‫ئایا ئه‌و كۆمپانیایان���ه‌ له‌هه‌ولێر بون؟‬ ‫ئایا بوژانه‌وه‌ به‌و ش���ێوه‌یه‌ بو؟ هه‌مو‬ ‫ئه‌وان���ه‌ی كه‌ باس���مكردن په‌یوه‌ندییان‬ ‫به‌دیموكراس���ی‌‌و سیاس���ه‌ته‌وه‌ هه‌یه‌‪،‬‬ ‫سیاسه‌ت واته‌ پالن‪ ،‬كۆمه‌ڵه‌ پالنێك بۆ‬ ‫گه‌یشتن به‌ئامانجێكی دیاركراو‪ ،‬من قسه‌‬ ‫له‌سه‌ر ئه‌و هه‌مو ئۆتۆمبێله‌ ده‌كه‌م كه‌‬ ‫له‌كورستان هه‌یه‌‪ ،‬من وه‌كو ده‌بینم زۆر‬ ‫كراوه‌و به‌كاری گه‌وره‌و به‌ده‌س���تهێنانی‬ ‫ده‌زانم بۆ حكومه‌ت‪ .‬له‌گه‌ڵ ئه‌وه‌ش���دا‬ ‫هه‌ندێ ش���ت هه‌یه‌ پێویس���تی به‌كاری‬ ‫زیات���ره‌‪ ،‬هه‌روه‌ها ئ���ه‌وه‌ش له‌بیرمه‌كه‌‬ ‫وه‌ك م���ن ئ���اگادارم به‌ش���ێكی زۆری‬ ‫بودجه‌ی هه‌رێم بۆ موچه‌ی فه‌رمانبه‌ران‬ ‫ده‌ڕوات‪ ،‬ئه‌مه‌ش كارده‌كاته‌ سه‌ر جۆرو‬ ‫باشكردنی پرۆژه‌كان‌و كاری باشتر‪.‬‬ ‫ئاوێن���ه‌‪ :‬بۆچی‌ الی ئێ���وه‌ ژماره‌ی‬ ‫فه‌رمانب���ه‌رو كاربه‌ده‌س���تانی حكومه‌ت‬ ‫به‌و شێوه‌یه‌ نییه‌؟‬ ‫كونسڵی میسر‪ :‬ئێمه‌ ئه‌و كێشه‌یه‌مان‬ ‫هه‌ی���ه‌ ب���ه‌اڵم ب���ه‌و ش���ێوه‌یه‌ نیی���ه‌‪،‬‬ ‫چونكه‌ له‌میس���ر رێژه‌ی فه‌رمانبه‌ران‌و‬ ‫موچه‌خۆران���ی حكوم���ه‌ت ده‌گاته‌ (‪)5‬‬ ‫ملیۆن كه‌س‪ ،‬به‌اڵم ئه‌مه‌ له‌كۆی (‪)90‬‬ ‫ملیۆن‪ ،‬ئیت���ر رێژه‌كه‌ نزیكه‌ی س���ه‌دا‬ ‫پێنج���ه‌‪ ،‬كه‌چ���ی رێژه‌ی دانیش���توانی‬ ‫هه‌رێم (‪ )5‬كه‌سه‌ كه‌چی ره‌نگه‌ رێژه‌ی‬ ‫موچه‌خۆرانی بگاته‌ س���ه‌دا (‪ )40‬ئیتر‬ ‫ئه‌م���ه‌ زۆره‌و كارده‌كاته‌ س���ه‌ر بواری‬ ‫بوژانه‌وه‌‪ ،‬له‌هه‌مو ش���وێنێك ئه‌مه‌ باش‬ ‫نییه‌و ئێم���ه‌ پێمانوایه‌ ئه‌و (‪ )5‬ملیۆن‬ ‫موچه‌خۆره‌ی كه‌ هه‌مانه‌ له‌میس���ر بۆته‌‬ ‫ه���ۆی په‌كخس���تنی چه‌ندین پ���رۆژه‌و‬ ‫پالن‪ ،‬ئیتر له‌كوردس���تان ئه‌مه‌ كارێكی‬ ‫قورسه‌‪ ،‬بۆیه‌ باشتروایه‌ له‌واڵت كه‌رتی‬ ‫تایب���ه‌ت په‌ره‌ی پێبدرێ���ت‌و حكومه‌ت‬ ‫ته‌نها له‌پرۆژه‌ هه‌ره‌ گ���ه‌وره‌كان كاری‬ ‫سه‌رپه‌رش���تیار بگرێته‌ ده‌س���ت‪ ،‬ئێمه‌‬ ‫له‌میس���ر ئه‌زمونی كه‌رت���ی تایبه‌تمان‬ ‫بینی���وه‌و ده‌رئه‌نجامی باش���ی هه‌بوه‌‪،‬‬ ‫پێویسته‌ لێره‌ش ئه‌مه‌ به‌هێزتر بكرێت‌و‬ ‫كار له‌س���ه‌ر خوڵقاندن���ی كێبڕكێیه‌كی‬ ‫ش���ه‌ریفانه‌ بكرێت له‌نێوان الیه‌نه‌كانی‬ ‫كه‌رتی تایبه‌ت‪.‬‬

‫كۆمه‌ڵ‪ :‬بزوتنه‌وه‌ له‌رانیه‌و شاره‌زورو هه‌ولێر كادێره‌كانمان خانه‌نشین ده‌كات‬ ‫بزوتنه‌وه‌‪ :‬یه‌ك ناومان بۆ ئاشكرا بكه‌ن‬

‫هه‌ندێكیشمان ماوه‌ته‌وه‌‪ ،‬ئه‌وه‌ی‌ ئێمه‌ی‌ ده‌مانه‌وێ���ت ئه‌گه‌ر كێش���ه‌و گرفتێك كه‌ ئێستا ئه‌وان ئه‌م رێگایان گرتۆته‌به‌ر‪،‬‬ ‫ئا‪ :‬ئاراس عوسمان‬ ‫ره‌نگ���ه‌ ئه‌م���ه‌ش وه‌ك كاردانه‌وه‌یه‌ك‬ ‫مه‌حروم ك���رد له‌ئیمتیازات هه‌ڵبژاردنی‌ هه‌بوبێت نه‌یهێڵین"‪.‬‬ ‫شێخ فه‌خره‌دین جه‌غتی‌ له‌وه‌ كرده‌وه‌ به‌كارهاتبێ���ت‌و پێش���مانوایه‌ كه‌ ئه‌مه‌‬ ‫ئۆپۆزسیۆن بون بو‪ ،‬برایانی‌ بزوتنه‌وه‌ی‌‬ ‫چه‌ند رۆژێكه‌ به‌رپرسانی‌ كۆمه‌ڵی‌‬ ‫ئیسالمیمان له‌به‌رامبه‌ر به‌شداریكردنیان كه‌ "پێشتر به‌ڵێنیان به‌كادیره‌كانمانداوه‌‪ ،‬كاری‌ هه‌مو كادیرانی‌ بزوتنه‌وه‌ نه‌بێت‪،‬‬ ‫ئیسالمی‌ مه‌ترسی‌ خۆیان‬ ‫له‌خانه‌نشینكردنی‌ ئه‌ندامانیان ده‌خه‌نه‌ له‌كابینه‌ی‌ حه‌وته‌می‌ حكومه‌تی‌ هه‌رێم‪ ،‬له‌ناوچه‌كانی‌ رانیه‌و شاره‌زورو هه‌ولێر‪ ،‬به‌اڵم ئێستا واقیعه‌و به‌رجه‌سته‌یه‌"‪.‬‬ ‫له‌ئێس���تادا بزوتنه‌وه‌ی‌ ئیس�ل�امی‌‬ ‫رو‪ ،‬ئه‌وان ده‌ڵێن "بزوتنه‌وه‌ی‌ ئیسالمی‌ به‌ڵێن���ی‌ خه‌ڵكێكی‌ زۆری���ان بۆ درا كه‌ پێش���مه‌رگه‌مان هه‌بوه‌ دوای‌ خانه‌نشین‬ ‫خانه‌نش���ین بكرێن‌و بزوتنه‌وه‌ خاوه‌نی‌ ئه‌وه‌ی���ان راگه‌یان���دوه‌ ك���ه‌ ئ���ه‌وان خاوه‌ن���ی‌ دو پارله‌مانتارن له‌په‌رله‌مانی‌‬ ‫هه‌ستاوه‌ به‌م كاره‌"‪ ،‬ئه‌ندامێكی‌‬ ‫په‌یوه‌ستده‌بن به‌كۆمه‌ڵی‌ ئیسالمییه‌وه‌‪ ،‬كوردس���تان‌و به‌وه‌زی���ری‌ ئه‌وقافی���ش‬ ‫ئه‌و پێشمه‌رگه‌ زۆره‌ نه‌بون"‪.‬‬ ‫مه‌كته‌بی‌ سیاسی‌ بزوتنه‌وه‌ش ئه‌وه‌‬ ‫وتیش���ی‌ "وه‌ك تموحێ���ك ئێس���تا خه‌ڵكیش���مان هه‌بو به‌بێوه‌فایی‌ ده‌زانی‌ به‌شدارن له‌كابینه‌ی‌ حه‌وته‌می‌ حكومه‌ت‪،‬‬ ‫ره‌تده‌كاته‌وه‌‪.‬‬ ‫بزوتنه‌وه‌ مه‌سه‌له‌ی‌ خانه‌نشینی ده‌خه‌نه‌ ك���ه‌ ئه‌مه‌ی‌ ب���ۆ بكرێ���ت‌و له‌ریزه‌كانی‌ هه‌روه‌ها كۆمه‌ڵی‌ ئیس�ل�امیش یه‌كێكه‌‬ ‫له‌سێ‌ هێزه‌كه‌ی‌ ئۆپۆزسیۆن كه‌ له‌دوای‌‬ ‫ئه‌ندام���ی‌ س���ه‌ركردایه‌تی‌ كۆمه‌ڵی‌ به‌رده‌م كادیرانی‌ ئێمه‌و خانه‌نش���ینیان ئێمه‌دا بمێنێته‌وه‌‪".‬‬ ‫ناوبراو ئاماژه‌ی‌ به‌وه‌ كرد كه‌ "كاتێك هه‌ڵبژاردنه‌كانی‌ ‪2009‬وه‌‪ ،‬خاوه‌نی‌ چوار‬ ‫ئیسالمی‌ شێخ فه‌خره‌دین له‌لێدوانێكیدا ده‌كه‌ن به‌موچه‌یه‌كی‌ ب���اش‪ ،‬كه‌ ئه‌مه‌‬ ‫بۆ ئاوێنه‌‪ ،‬وتی‌‪" :‬وه‌ك هێزێكی‌ ئیسالمی‌ نیگه‌ران���ی‌ له‌الی‌ ئێمه‌ دروس���تكردوه‌‪ ،‬كۆمه‌ڵی‌ ئیس�ل�امیمان راگه‌یاند له‌‪ %86‬كورس���ی‌ پارله‌مانی‌ كوردس���تان‌و دو‬ ‫خ���اوه‌ن خه‌بات‌و ش���اخ بوی���ن له‌الی‌ كاتێك به‌وشێوه‌یه‌ قسه‌و مامه‌ڵه‌ له‌گه‌ڵ كادیرانی‌ بزوتنه‌وه‌ی‌ یه‌كبونمان له‌گه‌ڵدا كورسی‌ پارله‌مانی‌ عێراق‌و وه‌زاره‌تێكه‌‬ ‫حكومه‌ت خه‌ڵكمان بۆ خانه‌نشینكراوه‌و كادیره‌كانمان ك���راوه‌‪ ،‬له‌كاتێكدا ئێمه‌ بو‪ ،‬ره‌نگه‌ ئه‌مه‌ش كاریگه‌ری‌ هه‌بوبێت له‌عێراق به‌ناوی‌ وه‌زاره‌تی‌ ده‌وڵه‌ت‪.‬‬

‫له‌به‌رامب���ه‌ردا‪ ،‬ئه‌ندام���ی‌ مه‌كته‌بی‌ قسانه‌ی‌ برایانی‌ كۆمه‌ڵ ره‌تده‌كه‌ینه‌و‌ه‬ ‫سیاس���ی‌ بزوتنه‌وه‌ی‌ ئیسالمی‌ "ئه‌نوه‌ر ك���ه‌ ده‌یك��� ‌هن‌و دورن له‌راس���تییه‌وه‌‪،‬‬ ‫حاج���ی‌ ئه‌حم���ه‌د" س���ه‌باره‌ت ب���ه‌و پێش���مه‌رگه‌ی‌ كۆمه‌ڵ ل���ه‌روی‌ دینه‌وه‌‬ ‫خانه‌نش���ینییه‌ به‌ئاوێن���ه‌ی‌ راگه‌یان���د به‌پێش���مه‌رگه‌ی‌ خۆم���ان ده‌زانی���ن‪،‬‬ ‫ك���ه‌ "كۆمه‌ڵ���ی‌ ئیس�ل�امی‌ لێدوانێكی‌ له‌كاتێكدا ئه‌وانیش خه‌ڵك خانه‌نشینی‌‬ ‫له‌وش���ێوه‌یه‌ ده‌دات ح���ه‌ز ده‌كه‌ی���ن بۆ كردون‌و ئێمه‌ ته‌نها ئه‌ندامی‌ خۆمان‬ ‫به‌به‌ڵگه‌وه‌ بێت‌و ناومان پێبده‌ن بزانین خانه‌نشینكردوه‌"‪.‬‬ ‫ئه‌نوه‌ر حاجی‌ ئه‌حمه‌د له‌سه‌ر رێژه‌ی‌‬ ‫ئه‌و كه‌سانه‌ی‌ ئه‌وان مه‌به‌ستیانه‌ كێن؟‬ ‫له‌كاتی‌ جیابونه‌وه‌ی‌ كۆمه‌ڵی‌ ئیسالمی‌ زۆری‌ ئ���ه‌وان له‌كات���ی‌ جیابونه‌وه‌كه‌دا‬ ‫خه‌ڵكانێك رازی‌ نه‌بون بچنه‌ ریزی‌ ئه‌و ئام���اژه‌ی‌ به‌وه‌ك���رد "ئ���ه‌وه‌ قس���ه‌ی‌‬ ‫حزبه‌و رۆش���تنه‌وه‌ ماڵی‌ خۆیان‪ ،‬بۆیه‌ خۆیان���ه‌‪ ،‬ئه‌گه‌ر ن���ا ئه‌و كه‌س���انه‌ی‌‬ ‫ئه‌مه‌ له‌س���ه‌ر كۆمه‌ڵ حساب ناكرێت‌و له‌ریزه‌كانی‌ ئه‌نسارلئیسالم بون‪ ،‬له‌‪%30‬‬ ‫ئه‌وانه‌ خه‌ڵكێكی‌ موس���ڵمانن‌و ناڕازی‌ ئه‌ندام���ی‌ بزوتنه‌وه‌ بون‪ ،‬ئه‌گه‌ر كۆمه‌ڵ‬ ‫له‌جیابونه‌وه‌كه‌دا له‌‪ %40‬بوبێت‪ ،‬كه‌واته‌‬ ‫بون له‌جیابونه‌وه‌كه‌‪.‬‬ ‫ناوب���راو وت���ی‌ "ئێم���ه‌ هه‌م���و ئه‌و ئێستا بزوتنه‌وه‌ له‌‪ %30‬ماوه‌ته‌وه‌"‪.‬‬

‫کوردستانی‬

‫)‪ )371‬سێشه‌مم ‌ه ‪2013/4/2‬‬

‫‪5‬‬

‫وێنه‌ به‌ناوبانگه‌كه‌ی‌ راگه‌یاندنی‌ كوردی‌‬

‫چیرۆكی‌ ئه‌و دو خوشكه‌ی‌ به‌هه‌ڵ ‌ه‬ ‫كراونه‌ته‌ سیمبول ‌ی كاره‌ساتی‌ هه‌ڵه‌بجه‌‬

‫به‌ختیار عه‌لی ده‌ینوسێت‬

‫جوانییەکانی ناڕێکی‬ ‫ئەنتیگۆناو‬

‫پێداگرتن لەسەر یاخیبوون تا مەرگ‬

‫ئا‪ :‬شه‌هێن حه‌مه‌نوری‌‬ ‫«‪»8‬‬

‫ئه‌و كاته‌ی‌ رژێمی‌ به‌عس له‌ساڵی‌‬ ‫‪1988‬دا كیمیابارانی‌ هه‌ڵه‌بجه‌ ده‌كات‪،‬‬ ‫رۆشنا هێشتا له‌دایك نه‌ببوو‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫ئه‌م كیژه‌و سۆزانی‌ خوشكه‌ گه‌وره‌ی‌‬ ‫به‌هۆی‌ "وێنه‌ به‌ناوبانگه‌كه‌"یانه‌وه‌ ئێستا‬ ‫بوونه‌ته‌ یه‌كێك له‌سیمبوله‌ دیاره‌كانی‌‬ ‫ئه‌و كاره‌ساته‌‪.‬‬ ‫زۆربه‌م���ان ئ���ه‌و وێنه‌یه‌م���ان ال نامۆ‬ ‫نییه‌ كه‌ له‌كاتی‌ باس���كردنی‌ كیمیابارانی‌‬ ‫هه‌ڵه‌بج���ه‌دا‪ ،‬ده‌زگاكان���ی‌ راگه‌یاندن���ی‌‬ ‫ك���وردی‌ باڵویده‌كه‌ن���ه‌وه‌‪ ،‬وێن���ه‌ی‌ ئه‌و‬ ‫دوو خوش���كه‌ی‌ كه‌ یه‌كێكی���ان له‌كۆڵی‌‬ ‫ئه‌ویتریاندای���ه‌و له‌پش���تیانه‌وه‌ هه‌ڵه‌بجه‌‬ ‫نوقمی‌ دوكه‌ڵ‌ بووه‌‪ .‬ئێستاش���ی‌ له‌گه‌ڵدا‬ ‫بێت هیچ ده‌زگایه‌ك نه‌یپرسی‌ كه‌ راستیی‌‬ ‫ئه‌م وێنه‌یه‌ چییه‌؟ ئه‌گه‌ر راس���ته‌‪ ،‬كوا‬ ‫وێنه‌گره‌كه‌ی‌؟ ئه‌ی‌ چاره‌نووسی‌ ئه‌م دوو‬ ‫كیژه‌ ته‌نیایه‌ به‌كوێ‌ گه‌یشت؟‬ ‫س���ۆزان كاك���ه‌ ره‌زاو رۆش���نا كاكه‌‬ ‫ره‌زا پاڵه‌وانه‌كان���ی‌ ئ���ه‌م چیرۆك���ه‌ن‪،‬‬ ‫ب���ه‌اڵم ئ���ه‌وان ن���ه‌ هه‌ڵه‌بجه‌یی���ن‌و‬ ‫نه‌ته‌نانه‌ت هه‌ڵه‌بجه‌شیان بینیوه‌‪ .‬ئه‌وان‬ ‫ئێستا كه‌ دانیشتووی‌ یه‌كێك له‌گه‌ڕه‌كانی‌‬ ‫شاری‌ سلێمانین‪ ،‬چیرۆكی‌ راسته‌قینه‌ی‌‬ ‫وێنه‌كه‌ی‌ خۆیان باش بیرنه‌ماوه‌‪ ،‬هه‌ڵبه‌ت‬ ‫رۆشنا كه‌ ئه‌و كات شیره‌خۆره‌یه‌كی‌ دوو سۆزان‌و رۆشنا له‌کاتی کۆڕه‌وه‌که‌دا‬ ‫س���ااڵنه‌ بوو‪ ،‬جگه‌ له‌زه‌رده‌خه‌نه‌‪ ،‬هیچی‌‬ ‫دیكه‌ی‌ نه‌بوو بیڵێت‪.‬‬

‫رۆشنا كه‌ ئه‌م‬ ‫چه‌ند ساڵه‌ی‌ دوایی‌‬ ‫ی ته‌واوكرد‪،‬‬ ‫زانكۆ ‌‬ ‫ده‌ڵێت "ته‌نانه‌ت‬ ‫هاوڕێكانی‌ زانكۆشم‬ ‫باوه‌ڕیان نه‌ده‌كرد‬ ‫كه‌ ئه‌و وێنه‌یه‌‬ ‫منم‌و به‌كۆڵی‌‬ ‫خوشكه‌كه‌مه‌وه‌م"‬

‫سۆزان‌و رۆشنا ئێستایان‬

‫وێنه‌ مونتاج کراوه‌که‌‬

‫راس���تیی ئ���ه‌م چیرۆكه‌ ‪ 22‬س���اڵه‌یه‌‬ ‫ده‌گه‌ڕێت���ه‌وه‌ بۆ ئ���ه‌و رۆژه‌ی‌ كه‌ وه‌ك‬ ‫س���ۆزان بیری‌ دێت‌و ده‌ڵێت گوێم لێبوو‬ ‫وتیان "س���ه‌دام هات"‪ 1991/4/2 .‬رۆژی‌‬ ‫ك���ۆڕه‌وه‌ مه‌زنه‌ك���ه‌ی‌ گه‌لی‌ ك���ورد بۆ‬ ‫سنوره‌كانی‌ ئێران‌و توركیا‪ ،‬كه‌ ئه‌و كات‬ ‫سۆزان ته‌نها نۆ به‌هار ته‌مه‌نی‌ بوو‪.‬‬ ‫رۆش���نا ك���ه‌ ئ���ه‌م چه‌ن���د س���اڵه‌ی‌‬ ‫دوای���ی‌ زانك���ۆی‌ ته‌واوك���رد‪ ،‬ده‌ڵێ���ت‬ ‫"ته‌نان���ه‌ت هاوڕێكان���ی‌ زانكۆش���م‬ ‫باوه‌ڕیان نه‌ده‌ك���رد كه‌ ئه‌و وێنه‌یه‌ منم‌و‬ ‫به‌كۆڵی‌ خوش���كه‌كه‌مه‌وه‌م"‪ ،‬تا دواجار‬ ‫وتویه‌تی‌"گاڵته‌م كرد من نیم"‪.‬‬ ‫ئه‌و نیگه‌رانه‌ له‌وه‌ی‌ ك���ه‌ ئه‌م وێنه‌یه‌‬ ‫به‌به‌رده‌وامی‌ به‌هه‌ڵ���ه‌ له‌راگه‌یاندنه‌كاندا‬ ‫باڵوده‌بێت���ه‌وه‌و ئاماژه‌ ب���ه‌وه‌ ده‌دات كه‌‬ ‫"وێنه‌كه‌م���ان له‌كتێبی‌ كۆمه‌اڵیه‌تی‌ پۆلی‌‬ ‫چواری‌ بنه‌ڕه‌تیشدا خراوه‌ته‌ پاڵ‌ بابه‌تی‌‬ ‫كاره‌ساته‌كه‌ی‌ هه‌ڵه‌بجه‌"‪.‬‬ ‫س���ێوه‌ كه‌ دایكی‌ ئه‌م دوو خوشكه‌یه‌‪،‬‬ ‫ئه‌و چیرۆك���ه‌ تاڵ���ه‌ وا ده‌گێرێته‌وه‌ كه‌ وێنه‌ ڕاسته‌قینه‌که‌ی کیمیابارانکردنی هه‌ڵه‌بجه‌‬ ‫له‌به‌رئه‌وه‌ی‌ له‌وكاته‌دا منداڵێكی‌ ساوای‌‬ ‫كه‌ ل���ه‌و ماوه‌یه‌دا دراوێك���ی‌ كوردی‌ بۆ‬ ‫هه‌بووه‌‪ ،‬به‌ناچاری‌ رۆش���نایان كردووه‌ته‌ جله‌كانم كرده‌ به‌ریان‌و رامانكرد"‪.‬‬ ‫س���ێوه‌ وه‌ك ده‌یگێڕێت���ه‌وه‌ كه‌ "ئه‌و جوانی���ی‌ له‌بازاڕه‌كان���دا باڵوبووه‌ته‌وه‌‪،‬‬ ‫كۆڵی‌ سۆزانه‌وه‌‌و به‌پێ‌ به‌ره‌و سنوره‌كانی‌‬ ‫ئێران رۆیشتوون‪ .‬ناوبراو ئاماژه‌ بۆ ئه‌وه‌ وێنه‌ی���ه‌ له‌گوندی‌ كان���ی‌ پانكه‌ی‌ نزیك له‌دیوێكی‌ وێنه‌ی‌ ئه‌م دوو كچه‌ دانراوه‌و‬ ‫ده‌كات ك���ه‌ هه‌رچه‌ن���ده‌ جله‌كان���ی‌ دوو عه‌رب���ه‌ت گی���راوه‌"‪ ،‬ب���ه‌اڵم نه‌یزانیوه‌ له‌دیوه‌كه‌ی‌ تریش���ی‌ وێنه‌ی‌ مس���ته‌فا‬ ‫كچه‌ك���ه‌ی‌ قوڕایبوون‪ ،‬به‌اڵم ئه‌و جالنه‌ی‌ وێنه‌گره‌كه‌ی‌ كێیه‌‪ .‬س���ێوه‌ ده‌ڵێت "كه‌ بارزانی‌‪ ،‬س���ێوه‌ به‌پێكه‌نینه‌وه‌ ده‌ڵێت‬ ‫ب���ۆ جه‌ژن بۆ كردب���وون‌و ده‌ڵێت "زانیم له‌ره‌وه‌ك���ه‌ گه‌ڕاینه‌وه‌ ئ���ه‌م وێنه‌یه‌مان "دراوس���ێیه‌كمان پێیوتم ئیتر چیته‌وێت‬ ‫جه‌ژنه‌كه‌م���ان به‌خۆش���ی‌ ناكه‌ین‪ ،‬بۆیه‌ له‌بازاڕ به‌رچاو كه‌وت‌و كڕیمان"‪ ،‬ته‌نانه‌ت وێنه‌ی‌ كچه‌كانت له‌گه‌ڵ بارزانیدایه‌"‪.‬‬

‫س���ۆزان ك���ه‌ ئێس���تاش ته‌ماش���ای‌‬ ‫ئ���ه‌و وێنه‌ی���ه‌ ده‌كات‪ ،‬پێ���ی‌ س���ه‌یر‌ه‬ ‫توانیوێتی‌ به‌و باران‌و س���ه‌رمایه‌ بڕوات‌و‬ ‫خوشكه‌كه‌شی‌ به‌كۆڵیه‌وه‌ بێت‪ ،‬سۆزان‬ ‫ده‌ڵێت "هیوادارم له‌م���ه‌وال وێنه‌كه‌مان‬ ‫له‌باسی‌ كۆڕه‌وه‌كه‌دا باڵوبكرێته‌وه‌ نه‌ك‬ ‫هه‌ڵه‌بجه‌"‪.‬‬

‫دەبێت کەمێک الی ئەنتیگۆنا بوەستین‪.‬‬ ‫ئەوەی ئەمڕۆ لەئەدەبیاتی فەلس���ەفی‬ ‫هاوچەرخ بنواڕێت‪ ،‬سەرنجی دیاردەیەکی‬ ‫سەیردەدات‪ .‬لەس���ەرەتاکانی سەدەی‬ ‫بیس���تدا ک���ە س���ەردەمێکی گەورەی‬ ‫تەقین���ەوەی هونەرو فیک���ری مۆدێرن‬ ‫بوو‪ ،‬رۆحییەتی ئاڤانت���گارد لەهەموو‬ ‫جێگایەکدا دەج���واڵ‪ ،‬بەهرەو بلیمەتی‬ ‫لەمپەرشکێن لەهەموو کایەکاندا تێزی‬ ‫نوێیان بەرهەمدەهێنا‪ ،‬لەو سەردەمەدا‬ ‫«ئۆدیب���ۆس» قارەمانێک���ی گەورەی‬ ‫س���ەر ش���انۆکان بوو‪« .‬ئۆدیبۆس»‬ ‫لەپێش���ەنگی ئەو قارەمانانەدا بوو کە‬ ‫سەردەمی نوێ بۆ تێگەیشتنی خۆی‌و‬ ‫بۆ ش���یکردنەوەی ڕابوردوو پەنای بۆ‬ ‫دەبرد‪ .‬بەاڵم گەشتێکی خێرا بەئێستادا‬ ‫پێماندەڵێت دیمەنەکان گۆڕانکارییەکی‬ ‫بەرچاوی���ان بەس���ەرهاتووە‪ ،‬ئەم���ڕۆ‬ ‫ئۆدیبۆس لەبەردەم س���یحرو تەلیسمی‬ ‫ئەنتیگۆن���ادا ک���ەم تا زۆر کش���اوەتە‬ ‫دواوە‪ .‬چەند ساڵێکە ئەنتیگۆنا هێدی‬ ‫هێدی دێتە پێشێ‌و تادێت ناوی جێگای‬ ‫ئۆدیب���ۆس دەگرێتەوە‪ .‬بەجۆرێک کەم‬ ‫فەیلەس���وفی نوێ هەیە لەدێریداوە تا‬ ‫ژیژیک قس���ەیەکی لەس���ەر ئەنتیگۆنا‬ ‫نەبێ���ت‪ .‬ئ���ەم گواس���تنەوەیە ه���ەم‬ ‫مانادارەو هەم نیش���انەی وەرگەڕانێکی‬ ‫گرنگ���ە لەتێڕوانین���ی ئەوروپی���دا‬ ‫ب���ۆ کێش���ە س���ەرەکییەکانی خۆی‪.‬‬ ‫س���ەردەمێک «باوکی دەس���ەاڵتدارو‬ ‫جەستەدارو ئەبەدی» لەناو سیستمی‬ ‫پەتریارکییەت���ی ئەوروپی���دا ڕمبازێنی‬ ‫دەک���رد‪ ،‬س���ەردەمێک جێهێش���تنی گشتی جەنگی نێوان ئەخالقی مرۆڤ‌و‬ ‫ڕاب���وردوو‌و کوش���تنی ش���ێوازەکانی ئەخالقی دەس���ەاڵت بە گەورەیی‌و بۆ‬ ‫تێڕوانینی پێش���وو س���تراتیژی هەموو یەکەمج���ار دەوروژێنێ���ت‪ .‬ئەنتیگۆنا‬ ‫ئ���ەدەب‌و هون���ەرو بیرکردنەوەیەک���ی ئۆدیس���ۆس نییە بەرامبەر خواگەلێک‬ ‫ڕەس���ەن ب���وو‪ ،‬م���ژدەی دەرکەوتنی وەس���تا بێت���ەوە ک���ە دەس���ەاڵتیان‬ ‫جیهانێکی خاڵی لەدەسەاڵت‌و لەباوک‌و بەس���ەر ئاو‌و وش���کانیدا هەیە‪ ،‬دێو‌و‬ ‫لەیاسای زۆرەملێ لەسەر زاری چەندین درنجیان هەیە‪ ،‬بە چەکی ئەفس���انەیی‬ ‫هێزی کۆمەاڵیەتی‌و سیاسی گەورەبوو‪ ،‬ش���ەردەکەن‪ ،‬نا ئەو لەگەڵ خودایەکدا‬ ‫تێکش���کاندنی هەم���وو ش���تەکان‌و دەجەنگێت کە دەس���ەاڵتێکی یاسایی‌و‬ ‫دروس���تکردنی نوێ بووب���وو بەپەتای تەشریعی بەدەس���تەوەیە‪ ،‬دەسەاڵتێک‬ ‫س���ەردەم‪ ،‬ڕۆژگارێک فوتوریستەکان وەک ئەوەی ئێمە ئەمڕۆ دەیناس���ین‪،‬‬ ‫بانگیان بۆ س���ووتاندنی مۆزەخانەکان نەوەک دەس���ەاڵتێکی دەرە کۆمەڵگا‌و‬ ‫دەدا‪ ،‬جەس���تە دەگەڕایەوە‪ ،‬چەپێنراو میتافیزیکی‪ .‬ئەنتیگۆنا ئۆدیبۆس���یش‬ ‫س���ەردەکەوتەوە‪ ،‬هەڕەش���ەی ناڕێکی نییە کە بێئاگای یاساشکێنی دەکات‪،‬‬ ‫لەهەموو الیەکەوە تەنگی بەسیس���تم ئ���ەوەی ئۆدیب���ۆس دەی���کات بە هیچ‬ ‫هەڵچنیبوو‪ .‬س���ەردەمێک ب���وو دونیا جۆرێک لەگەڵ ئەخالق‌و ئیرادەی کەسی‬ ‫بووبوو بەمەکینەیەک هەموو نەگۆڕێک خۆیدا ناگونجێت‪ ،‬واتە لەگەڵ «خودی‬ ‫تێی���دا گەورەبایە یان بچ���وک‪ ،‬دینی هوشیاریدا» تەبانایەتەوە‪ .‬بەمانایەکی‬ ‫بای���ە ی���ان ئەخالقی‪ ،‬سیاس���ی بایە تر ئۆدیبۆس «نەس���تی یاخیبوونە»‬ ‫یان هونەری لەش���وێنی خۆی دەخزاو نەوەک «هەس���تی یاخیبوون» بێت‪.‬‬ ‫دەشکا‪ ،‬لەدونیایەکدا کە بێهۆشی نرخی «ئەنتیگۆن���ا» ب���ە هوش���یارییەوە‬ ‫خۆی بەرامب���ەر هۆش دەدۆزییەوە‪ ،‬لە بەرامب���ەر کریۆن دەوەس���تێتەوە‪ .‬لەو‬ ‫جیهانێکی وەهادا کە کوش���تنی باوک جێگایەدا کە سیستم‌و یاساکان دەڵێن‬ ‫تێیدا هەم پڕۆژەیەکی سیاس���ی بوو‪ ،‬نا‪ ،‬ئۆدیبۆسیش لەگەڵیاندا دەڵێت نا‪،‬‬ ‫هەم خواس���تێکی هونەریی بوو‪ ...‬لە ئەمە ترس���نۆکی ئۆدیبۆسە‪ ،‬سنووری‬ ‫فەزایەک���ی لەوجۆرەدا سروش���تی بوو ئەخالق���ی ئۆدیب���ۆس لە س���نووری‬ ‫ئۆدیبۆس وەک گەورەترین کەتنکەری ئەخالق���ی سیس���تم تێناپەڕێت‪ ،‬بەاڵم‬ ‫مێژوو بێتەوە پێشێ‪ ،‬قارەمانی یەکەم ئەنتیگۆنا ش���تێکی ت���رە‪ ،‬ئەنتیگۆنا‬ ‫بێ���ت‪ ،‬ئەو فیگەرەبێ���ت زیاتر لە هەر ساتەوەختی سەرهەڵدانی ئەو هێزەیە‬ ‫کەسی تر بخرێتە ژێر گەردبینەوە‪ .‬بەاڵم کە تێیدا تاک ئەخ�ل�اق‌و مەحاڵەکانی‬ ‫لەمڕۆدا کە سیستمی کەپیتالیستی‪ ،‬کە سیس���تم پێش���ێلدەکات‌و ئامادەش���ە‬ ‫دەسەاڵتی خۆرئاوا‪ ،‬کە نۆرم‌و نەریتی بمرێت‪ .‬کە سیس���تم ب���ە دەنگی بەرز‬ ‫ڕێکخوازی‌و پێرفێکتس���یونیزم‌و مرۆڤی دەڵێ���ت بەڵێ‪ ،‬ئ���ەو بەدەنگ���ی بەرز‬ ‫تاکڕەهەند لە هەموو جێگایەکن‪ ،‬باوک دەڵێت ن���ا‪ .‬لێرەوە س���ەیر نییە هەتا‬ ‫بە خەیاڵە ئۆدیبۆسییەکەی جاران تەنیا س���یحری لەسەر کەسێکی وەک برێخت‬ ‫لە واڵتگەلی دیکتات���ۆری وەک ئێمەدا هێند گەورە بووە‪ ،‬دووبارە کاری لەسەر‬ ‫قورس���ایی خۆی ماوە‪ ،‬لە کولتوورێکدا کردۆتەوە‪.‬‬ ‫مرۆڤ سەروکاری بەپلەی یەک لەگەڵ‬ ‫بابزانین لە ئەنتیگۆنادا چی‬ ‫یاس���ادایە‪ ،‬ئاس���اییە ئەو بێهۆشییەی‬ ‫ڕوودەدات‪.‬‬ ‫ئۆدیبۆس بکێش���تێتەوە دواوە‌و قسە‬ ‫ل���ە پەیوەندی تاک‌و سیس���تم‪ ،‬ئێمە‌و ئەنتیگۆنا کچی ئۆدیبۆس‌و جوکس���تا‬ ‫یاس���اکان بکرێت نەوەک لە پەیوەندی ی���ە‪ ،‬واتە لەو پەیوەندیی���ە حەرامەوە‬ ‫باوک‌و کوڕ‪ .‬ئەم گواستنەوەیە لە چەقی دروس���تبووە ک���ە ئۆدیب���ۆس لەگەڵ‬ ‫قورس���اییدا‪ ،‬هاوش���انی گواستنەوەیە جوکس���تای دایکیدا تێیدەکەوێت‪ ،‬هەم‬ ‫ل���ە ئۆدیبۆس���ەوە ب���ۆ ئەنتیگۆنا‪ ،‬بە کچی ئۆدیبۆس‌و هەم خوشکیش���ێتی‪.‬‬ ‫بڕوای م���ن پەیوەندی ب���ەوەوە هەیە ئۆدیبۆس دەمێک خۆی کوێر دەکات‌و‬ ‫کە کێش���ەی س���ەرەکی خۆرئاوا چیتر دەست لە تەخت‌و تاج بەردەدات‪ ،‬چوار‬ ‫کێش���ەی «کوڕ‌و باوک» نییە «کە تا منداڵ���ی هەی���ە‪ ،‬دوو ک���وڕ‌و دوو کچ‪.‬‬ ‫ئێستا کێش���ەیەکی گەورەی ئێمەیە»‪ ،‬کوڕەکان «ئێتیۆکلێس‌و پۆلینێکس»‬ ‫بەڵک���و کێش���ەیەکە ب���ە ڕەهەندێکی ‪ ،‬کچەکانیش «ئەنتیگۆنا‌و ئیسمینا»‪.‬‬ ‫گەورەترەوە کە کێشەی تاک‌و مەحاڵی دوای مردن���ی جۆکس���تا‌و ئۆدیب���ۆس‬ ‫دەس���تکاریکردنی سیس���تمە‪ ،‬کێشەی منداڵ���ەکان الی کریۆن���ی خاڵی���ان‬ ‫یاخیبوونێک���ی تراژیدی‌و تاکگەرایانەیە گەورەدەب���ن ک���ە کەس���ێکی ف���رە‬ ‫لە سیس���تم‪ .‬ئەنتیگۆنا ل���ەو خاڵەدا دەسەاڵتخواز‌و دڵڕەقە‪.‬‬ ‫»» ‪19‬‬ ‫نرخ���ی خ���ۆی وەردەگرێ���ت‪ ،‬کە بە‬

‫سەردەمێک‬ ‫جێهێشتنی‬ ‫ڕابوردو‌و کوشتنی‬ ‫شێوازەکانی‬ ‫تێڕوانینی پێشوو‬ ‫ستراتیژی هەموو‬ ‫ئەدەب‌و هونەرو‬ ‫بیرکردنەوەیەکی‬ ‫ڕەسەن بوو‬

‫‪6‬‬

‫تایبه‌ت‬

‫)‪ )371‬سێشه‌مم ‌ه ‪2013/4/2‬‬

‫ئێران ئاوی سیروان ده‌گرێته‌وه‌‬

‫‪45‬‬

‫فۆتۆ ستۆری‌‪ :‬ئیسماعیل عوسمان‬

‫فۆبیای سندوقه‌كه‬ ‫‌‬ ‫كورتكردن���ه‌وه‌ی دیموكراس���ی‬

‫ماوه‌ی زیاتر له‌ پێنج ساڵه‌ کۆماری‬ ‫ئیسالمی ئێران کار له‌سه‌ر دروستکردنی‬ ‫به‌ربه‌ستێک ده‌کات بۆ گلدانه‌وه‌ی ئاوی‬ ‫سیروان‪ ،‬ئه‌م پڕۆژه‌یه‌ له‌رێگای‌ چه‌ندین‬ ‫ئه‌ندازیاری‌ ش���اره‌زاو كرێكارو ئامێری‌‬ ‫پیش���كه‌وتوی‌ بیناس���ازییه‌وه‌ ئه‌نجام‬ ‫ده‌درێ���ت‪ ،‬به‌مه‌به‌س���تی‌ گێڕان���ه‌وه‌ی‌‬ ‫هه‌مو ئ���ه‌و س���ه‌رچاوه‌ ئاوییانه‌ی‌ كه‌‬ ‫له‌رێگای‌ س���نوره‌ ش���اخاوییه‌كانه‌وه‌‪،‬‬ ‫به‌چه‌ندین نش���ێودا تێده‌په‌ڕێت‌و دێته‌‬ ‫زێی‌ سیروان‪.‬‬ ‫قواڵی���ی‌ پرۆژه‌كه‌‪ ،‬زیاتر له‌‪ 500‬مه‌تر‬ ‫ده‌بێ���ت‪ ،‬روبه‌ری‌ پرۆژه‌كه‌ش چه‌ندین‬ ‫هیكتار زه‌وی‌ ده‌بێت‪ ،‬به‌وه‌ش ده‌توانرێت‬ ‫هه‌مو ئه‌و سه‌رچاوه‌ ئاوییانه‌ی‌ كه‌ دێنه‌‬ ‫زێی‌ سیروان كۆنترۆڵ بكرێت‪.‬‬ ‫به‌ش���ی‌ خواره‌وه‌ی‌ گوندی‌ هه‌جیجی‌‬ ‫هه‌ورامانی‌ ته‌خت ژێ���ر ئاو ده‌كه‌وێت‪،‬‬ ‫به‌اڵم له‌ئێس���تا ئه‌ندازیارانی‌ پرۆژه‌كه‌‬ ‫له‌بی���ری‌ ئ���ه‌وه‌دان نه‌خش���ه‌ی‌ پرۆژه‌‬ ‫بگۆڕن به‌مه‌به‌س���تی‌ چاره‌سه‌ركردنی‌‬ ‫ئه‌و كێشه‌یه‌‪.‬‬ ‫رێ���گای‌ س���ه‌ره‌كی‌ هه‌ورامان���ی‌‬ ‫ته‌خ���ت ژێ���ر ئ���او ده‌كه‌وێ���ت‪ ،‬بۆیه‌‬ ‫ئێس���تا خه‌ریك���ی‌ دروس���تكردنی‌‬ ‫رێ���گای‌ نوێ���ن ك���ه‌ له‌به‌رزاییه‌كان���ی‌‬ ‫شاخه‌كانی‌ هه‌ورامانه‌وه‌یه‌و به‌ته‌نیشت‬ ‫به‌ربه‌رسته‌كه‌دا تێده‌په‌ڕیت‪.‬‬ ‫به‌شێكی‌ سه‌ره‌كی‌ پرۆژه‌كه‌ ته‌واوبوه‌‪،‬‬ ‫به‌شێكی‌ دیكه‌ی‌ ماوه‌‪ ،‬بڕیاره‌ له‌ماوه‌ی‌‬ ‫چه‌ند ساڵی‌ ئاینده‌دا ته‌واوبكرێت‪.‬‬ ‫کۆی پڕۆژه‌ی دروستکردنی سه‌دی سیروان‬

‫قواڵیی پرۆژه‌ی سه‌دی سیروان‬

‫گوندی هه‌جیجی هه‌ورامان‪ :‬مه‌ترسی له‌ناوچونی لێده‌کرێت‬

‫سه‌ره‌تای دروستکردنی پڕۆژه‌که‌‬

‫سکانداڵە سێکسییەکانی پایتەخت‌و بێدەنگی کاربەدەستان‬ ‫ئا‪ :‬کاوە ڕەش‪ ،‬بەریتانیا‬ ‫نەبونی پسپۆڕی شارەزاو‬ ‫لێکۆڵەرەوەی تاوان‪ ،‬نەبونی‬ ‫کارمەندی پرۆفیشناڵ لەبواری‬ ‫جموجۆڵی پۆلیس‌و دەزگای‬ ‫هەواڵگری کە پیشەیی‌و بێالیەن‬ ‫بێت‪ ،‬چەندین بۆشای زیاتری نێو‬ ‫دەزگاکان‪ ،‬بەشێکن لەزۆربونی‬ ‫دیاردەی پاشاگەردانی‌و دروستبونی‬ ‫تاوان‌و نادڵنیایی هاواڵتیانی هەرێم‪،‬‬ ‫زاڵنەبون بەسەر کەمکردنەوەی‬ ‫رێژەی تاوان‪ ،‬رۆژ بەرۆژ زیاتر‬ ‫پەرەدەستینێت‪.‬‬

‫سه‌یره‌!‬ ‫چەند ناوەندێکی‬ ‫راگەیاندنی‬ ‫کوردستان چیرۆکی‬ ‫کچێکی سەر‬ ‫بەئاینی ئێزییدی‌و‬ ‫کورێکی سەر‬ ‫بەئایینی ئیسالم‪،‬‬ ‫بەچیرۆکی مەم‌و‬ ‫زین پێناس دەکەن!‬

‫ئەگەربێ���ت‌و ب���ەراوردی نێ���وان‬ ‫ژمارەی دانیشتوانی هەرێم‌و ژمارەیەک‬ ‫واڵتی دیکە بکەین‪ ،‬دەبینین زۆرترین‬ ‫رێژەی ت���اوان لەو روب���ەرە بچوکەدا‬ ‫ئەنجامدەدرێ���ت‪ ،‬لەکا‌تێک���دا زۆرترین‬ ‫کارمەن���دی بواری ئاس���ایش‌و پۆلیس‬ ‫بون���ی هەیە‪ .‬لێ���رەدا بونی ئەو هەمو‬ ‫موچەخۆرەی نێو ئەو دەزگایانە تەنها‬ ‫ب���ۆ رازیکردن���ی کۆمەڵی���ک خەڵک‌و‬ ‫ئه‌و کچه‌ خوێندکارو مامۆستا حه‌زله‌یه‌ک‬ ‫ب���ۆ ملکەجکرنیان���ە ب���ۆ حیزبەکان‪،‬‬ ‫نەک ببنە ڕێگریکردن لەدروس���تبونی‬ ‫پارلەمان���ی کوردس���تان ب���ۆ تەنها‬ ‫هەرێمێکی پڕبون لەتاوان‪ .‬نەمانبینی ئافرەتان‌و ڕۆژنامەنوسان‪ ،‬لەکارکردن‬ ‫کێ���ن ئەوان���ەی ژن‌و رۆژنەمان���وس‌و تێیدا نەوەستاون‪ .‬کەچی الی خۆشمان چرکەیەکی���ش باس���ی دەس���تدرێژی‬ ‫مندااڵن‌و هاواڵتیانی بێتاوان‌و س���ڤیل دوای بیس���توچوار کاتژمێ���ر‪ ،‬پۆلیس نامرۆڤانەی ئەو گەنجەی نێو پایتەختی‬ ‫دەکوژن رۆژانە‪ ،‬بهێنرێنە سەرشاشەی دەگاتە بریاری کۆتایی کە هیچ کەسێک نەکرد‪ ،‬کە کردبویە سەر مندااڵن‪ ،‬ئەو‬ ‫تیڤی���ەکان‌و ڕوپ���ەڕی رۆژنام���ەکان‪ .‬سکااڵی نییە‪ ،‬پەراوی لێکوڵینەوەکەی گەنجە چەندین ئۆمێدو هیواو دوارۆژی‬ ‫لەهەمو دونیادا لەپاش هەر روداوێکی دادەخات‪ .‬رۆژنامەنوس���انیش بەچوار ژمارەی���ەک منداڵی پایتەختی لەکەدار‬ ‫نەخوازراودا‪ ،‬پرێس کۆنفرانس لەالیەن دێرو کەس���وکاری قوربانیش بەچەند کرد‪ ،‬دەب���و کاربەدەس���تانی ئەمنی‌و‬ ‫دەزگان���ی ئاسایش���ەوە رێکدەخرێت‪ .‬چیرۆکێکی دوبارەو س���واوی لەجۆری س���ەرۆکی هەرێ���م‪ ،‬ش���ەرمەزارییان‬ ‫دەرب���ارەی چۆنیەت���ی روداوەکان‌و س���وتان‌و لەدەس���تدەرچونی فیشەک دەرببڕیبایەو چەند کاربەدەس���تێکی‬ ‫ڕونکردنەوەی بۆ هاواڵتیان‪ ،‬کەچی الی بەهەڵە‪ ،‬ی���ان خۆفڕێدانە ن���او ئاوی شار‪ ،‬دەس���تیان لەکاربکێشایەتەوە‪.‬‬ ‫پیاوانی دەستە راستی حیزب کوڕگەل روب���ارو دەریاچ���ەکان‪ ،‬ک���ۆی ژیانی ئ���ەو جۆرە ت���اوان‌و دەس���تدرێژییانە‬ ‫لەهەمو بوارەکاند تێکشکاو دەستوپێ قوربانیی���ەکان فەرامۆش���دەکەن‪ .‬هێن���دە کەمنین کە کاربه‌ده‌س���تان‪،‬‬ ‫لەش���ەرمەندەیی ب���ەوالوەش زیات���ر‪ ،‬خۆیانی لێبکەن بەکەڕەی ش���ەربەت‪،‬‬ ‫سپی مەیدانی تاوانن‪.‬‬ ‫دوای حەوت س���اڵ بەس���ەر مەرگی ئێستا کەسوکاریان وا رادەگەیەنن کە وەلێ ئەوان هەرگیز لەخەمی شەرەفی‬ ‫بەن���از مەحمود لەبەریتانیا‪ ،‬هێش���تا بەرلەکۆتاییهێنان بەژیانی قوربانیان‪ ،‬هاواڵتی���ان نی���ن‌و نەب���ون‪ .‬لەالیەکی‬ ‫کەیسی بەناز یەکێکە لەو باس‌و خواسە ئەوان پەی���ام بەمۆبایلەکانیان دەنێرن دیکەوە چەن���د ناوەندێکی راگەیاندنی‬ ‫کوردس���تان چیرۆکی کچێکی س���ەر‬ ‫گرینگانەی کە پۆلیس‌و رێکخراوەکانی بۆ ماڵئاوایی‌‌و لێخۆشبون‪.‬‬

‫کردوه‌ی له‌الیه‌ن پۆلیسه‌وه‌ ده‌ستگیرکران‬

‫له‌ئینته‌رنێته‌وه‌‬

‫بەئاین���ی ئێزیی���دی‌و کورێکی س���ەر‬ ‫بەئایینی ئیس�ل�ام‪ ،‬بەچیرۆکی مەم‌و‬ ‫زین پێن���اس دەکەن‪ ،‬بەچاوپۆش���ین‬ ‫لەس���ەر بنەمای ئایین���ی‌و نەتەوەیی‬ ‫هەر تاکێک���ی کۆمەڵگا ئ���ەم روداوە‬ ‫نابێت بکرێتە چیرۆکی خۆشەویستی‪،‬‬ ‫لەراس���تیدا لەهیچ یاس���او رێسایەکدا‬ ‫کچێکی خوار تەمەن ش���ازدە س���اڵ‪،‬‬ ‫ناتوانێت بەبێ رەزامەندی کەسوکاری‬ ‫هیچ جۆرە پەیوەندییەکی خۆشەویستی‬ ‫بگرێ���ت‪ ،‬بەڵکو چون���ەدەرەوەی ئەو‬ ‫کچ���ە منداڵ���کارە لەگەڵ کەس���ێکی‬ ‫س���ەرو تەمەن هەژدەس���اڵ دەچێتە‬ ‫خانەی هەڵخەڵەتان���دن‌و فریودانەوە‪.‬‬ ‫ساڵی رابردو لەگەش���تێکدا کۆمەڵێک‬ ‫خوێندکاری یەکێ���ک لەخوێندگاکانی‬ ‫بەریتانی���ا ب���ۆ فەرنس���ا‪ ،‬یەکێ���ک‬

‫لەخوێندکارەکان کە پێشتر پەیوەندی‬ ‫نهێنی لەگەڵ یەکێک لەمامۆس���تاکانی‬ ‫هەب���و‪ ،‬لەگەش���تەکەیاندا خۆی���ان‬ ‫دزییب���وەوەو نەگەرابون���ەوە‪ ،‬دوای‬ ‫ئاگادارکردن���ی پۆلی���س لەالی���ەن‬ ‫خوێندنگاو خێزانەکەیەوە‪ ،‬دوای چەند‬ ‫رۆژێک پۆلیس���ی فەرەنس���ی توانیان‬ ‫خوێندکارو مامۆستاکە دەستگیربکەن‌و‬ ‫رادەستی بەریتانیا کرانەوە‪ ،‬سەرباری‬ ‫سزادانی یاسایی مامۆستاکە‪ ،‬هەرگیز‬ ‫ئ���ەو مامۆس���تایە لەژیانی���دا بواری‬ ‫گەرانەوەی بۆ سەر پیشەکەی نادرێت‪،‬‬ ‫لەهی���چ خوێندگایەکی نەک بەریتانیا‪،‬‬ ‫بەڵک���و ئەوروپ���اش بۆی نیی���ە وانە‬ ‫بڵێت���ەوە س���ەرباری ڕێگریکردنی لەو‬ ‫ش���وێن‌و جێگایانەی مندااڵن‌و کچانی‬ ‫خوار هەژدەساڵ هەبێت‪.‬‬

‫بێبه‌هاكردن���ی‬ ‫له‌هه‌ڵب���ژاردن‌و‬ ‫هه‌ڵبژاردنیش له‌رێگه‌ی ساخته‌كاری‌و‬ ‫دواخس���تن ‪ -‬ه‌وه‌‪ ،‬نه‌خۆش���ییه‌كی‬ ‫مه‌ترس���یداری ئ���ه‌و سیس���تمه‌‬ ‫سیاسییانه‌یه‌ كه‌ هێنده‌ی له‌دۆزه‌خی‬ ‫تاكڕه‌وی���ی‌و دیكتاتۆریه‌ته‌وه‌ نزیكن‪،‬‬ ‫هێنده‌ له‌به‌هه‌شتی دیموكراسی نزیك‬ ‫ناكه‌ونه‌وه‌‪ .‬ئێمه‌ یه‌كه‌م ناونیش���انی‬ ‫دوای راپه‌ڕین‪ -‬م���ان هه‌ڵبژاردن بو‪،‬‬ ‫ب���ه‌اڵم هه‌ر له‌وس���اته‌وه‌ ئه‌وه‌مان بۆ‬ ‫ئاشكرابو كه‌ هۆشیاریی كۆمه‌ڵگاكه‌مان‬ ‫زۆر له‌پێش نوخبه‌ی سیاسیمانه‌وه‌یه‌؛‬ ‫ئاپۆره‌ی خه‌ڵك له‌به‌رده‌م بنكه‌كانی‬ ‫ده‌نگداندا جوانتری���ن بناغه‌ڕێژیی بۆ‬ ‫سیس���تمێكی سیاس���یی ته‌ندروست‬ ‫ده‌كرد‪ ،‬كه‌چی له‌ژوره‌كانی سیاسه‌تدا‬ ‫هه‌ندێ ح���زب‌و به‌رپ���رس خه‌ریكی‬ ‫بنكۆڵكردن���ی ئ���ه‌و بناغه‌ی���ه‌ بون‪،‬‬ ‫فێڵكردن له‌مه‌ره‌كه‌ب���ی هه‌ڵبژاردن‌و‬ ‫دواتری���ش به‌ڕێخس���تنی ش���ااڵوی‬ ‫ته‌زویر ئه‌و دیمه‌نه‌ ناش���یرینانه‌ بون‬ ‫كه‌ حه‌م���اس‌و ناجێگیریی قۆناغه‌كه‌‬ ‫دایپۆش���ین‪ ،‬دواتری���ش ته‌نگژه‌ك���ه‌‬ ‫به‌رێككه‌وتن���ی هێزه‌ سیاس���ییه‌كان‬ ‫كۆتاییهات‪ .‬به‌اڵم ئه‌مه‌ ئه‌و سه‌ره‌تایه‌‬ ‫ناته‌ندروس���ته‌ ب���و ك���ه‌ په‌یوه‌ندیی‬ ‫الیه‌نه‌ سیاس���ییه‌كان‌و چوارچێوه‌ی‬ ‫حوكمڕانیمان���ی ره‌نگڕێژك���ردو وه‌ك‬ ‫په‌تایه‌ك هه‌مو جه‌س���ته‌ی سیاسیی‬ ‫هه‌رێمه‌كه‌مانی ته‌نییه‌وه‌ كه‌ تائێستاش‬ ‫به‌ده‌س���تییه‌وه‌ ده‌ناڵێنی���ن‪ .‬ئیت���ر‬ ‫دوای ئه‌وه‌ س���یانزه‌ ساڵ هه‌ڵبژاردن‬ ‫دواخ���را‪ ،‬ت���ا س���اڵی (‪ )2005‬له‌ژێر‬ ‫گوش���اری هه‌ڵبژاردنه‌كانی عێراقدا‪،‬‬ ‫هه‌ڵبژاردنێك���ی دیك���ه‌ی په‌رله‌مان‬ ‫كرای���ه‌وه‌‪ ..‬ئه‌وه‌ش له‌س���ه‌رده‌مێكدا‬ ‫كه‌ بانگه‌شه‌ی گواس���تنه‌وه‌ی نمونه‌‬ ‫كوردستانییه‌كه‌مان ده‌كرد بۆ به‌غدا!‬ ‫ئه‌م فۆبیایه‌ سیستمی سیاسیمانی‬ ‫داغانكردوه‌‪ ،‬بۆیه‌ به‌شێك له‌نوخبه‌ی‬ ‫سیاس���ییمان س���اڵی هه‌ڵب���ژاردن‬ ‫به‌س���اڵی نه‌هات بۆ خۆیان ده‌زانن‪،‬‬ ‫ئیت���ر بچوكتری���ن ئه‌گ���ه‌ری دۆڕان‪،‬‬ ‫ده‌یانباته‌وه‌ سه‌ر رێگاكانی دواخستن‌و‬ ‫كڕینی ویژدانه‌كان‌و س���اخته‌كاریی‪،‬‬ ‫چونك���ه‌ له‌ده‌نگ���ی راس���ته‌قینه‌ی‬ ‫س���ندوقه‌كانی هه‌ڵبژاردن ده‌ترسن‌و‬ ‫نایانه‌وێ قس���ه‌ی دڵی خۆی بكات‪.‬‬ ‫فۆبیاكه‌ش له‌ناو حزبه‌وه‌ بۆ جه‌سته‌ی‬ ‫حكوم���ه‌ت گوازراوه‌ته‌وه‌؛ وه‌ك چۆن‬ ‫كۆنگره‌كانی ح���زب به‌مه‌زاجی چه‌ند‬ ‫به‌رپرسێك ده‌سپێردرێن‌و په‌یڕه‌وه‌كان‬ ‫په‌یڕه‌و ناكرێن‪ ،‬ئاواش هه‌ڵبژاردنه‌كان‬ ‫بێ كات‌و س���اتن‌و هه‌ر به‌رپرس���ه‌و‬ ‫گریمانه‌یه‌ك بۆ كاته‌كه‌ی ده‌خاته‌ڕو!‬ ‫ده‌بێ خه‌ڵك‌و كۆمسیۆنی هه‌ڵبژاردن‬ ‫چاوه‌ڕێ���ی ره‌حمه‌ت���ی ژوره‌كان���ی‬ ‫سیاس���ه‌ت بن‪ ،‬نه‌ك ده‌قه‌كانی یاسا‪،‬‬ ‫بۆ ئه‌وه‌ی بتوانن مه‌ته‌ڵه‌كه‌ هه‌ڵبێنن‌و‬ ‫واده‌ی هه‌ڵبژاردنیان بۆ ئاشكرا ببێت‪.‬‬ ‫كاتێ���ك ئ���ه‌و واده‌یه‌ش پێ���ده‌گات‌و‬ ‫راده‌گه‌یه‌ن���رێ‪ ،‬كه‌ ئاماده‌كارییه‌كانی‬ ‫(بردن���ه‌وه‌) له‌ده‌نگ���ده‌ران‪ ،‬ن���ه‌ك‬ ‫له‌الیه‌ن���ه‌ ركابه‌ره‌كان ت���ه‌واو ده‌بێ‌و‬ ‫دڵنی���ا ده‌بن له‌وه‌ی ده‌ورێكی دیكه‌ی‬ ‫حوكمڕانیش‪ ،‬كورسیی ده‌سه‌اڵت هه‌ر‬ ‫به‌ده‌ست خۆیانه‌وه‌ ده‌مێنێت‪.‬‬ ‫ئه‌وه‌تا ئه‌مس���اڵ ئیستیحقاقی سێ‬ ‫هه‌ڵب���ژاردن (په‌رله‌مان‪ ،‬س���ه‌رۆكی‬ ‫هه‌رێ���م‌و ئه‌نجومه‌نی پارێ���زگاكان)‬ ‫له‌ئه‌س���تۆمانه‌‪ ،‬وا س���ێ مانگی���ش‬ ‫له‌س���اڵه‌كه‌ تێپه‌ڕیوه‌‪ ،‬هێشتا كه‌س‬ ‫نازانێ ئه‌و هه‌ڵبژاردنانه‌ كه‌ی‌و چۆن‬ ‫ده‌كرێ���ن‪ ..‬عێ���راق س���ه‌ره‌ڕای ئه‌و‬ ‫كێش���ه‌و ته‌نگژان���ه‌ی هه‌یه‌تی‪ ،‬كاتی‬ ‫هه‌ڵبژاردنی ئه‌نجومه‌نی پارێزگاكانی‬ ‫یه‌كالكردۆت���ه‌وه‌و بڕی���اره‌ له‌ (‪)20‬ی‬ ‫مانگی دات���ودا به‌ڕێوه‌بچێت‪ ،‬ئه‌وه‌ی‬ ‫ئه‌نجومه‌ن���ی پارێزگاكانی هه‌رێمیش‪،‬‬ ‫س���ه‌ره‌ڕای ئه‌وه‌ی چوار س���اڵ پێش‬ ‫ئێستا له‌گه‌ڵ پارێزگاكانی عێراق‪ -‬دا‬ ‫نه‌مانك���رد‪ ،‬وا ئ���ه‌وان هه‌ڵبژاردنێكی‬ ‫دیك���ه‌ش ده‌كه‌ن‪ ،‬هی ئێمه‌ كاته‌كه‌ی‬ ‫هه‌ر دیار نییه‌‪ .‬هه‌ر جاره‌و بیانویێك‬ ‫ده‌هێنرێت���ه‌ پێ���ش‌و پاس���اوێك‬ ‫داده‌تاش���رێ‪ .‬خۆ ئه‌گه‌ر تاكه‌ واڵت‬ ‫حه‌ق���ی ئ���ه‌وه‌ی هه‌بوای���ه‌ بیانو بۆ‬ ‫دواخستن‌و هه‌ڵپه‌ساردنی دیموكراسیی‬ ‫بهێنێته‌وه‌‪ ،‬ئه‌وا ئیس���رائیل بو‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫ك���ه‌ نه‌یكردوه‌‪ ،‬ب���ۆ ئه‌وه‌ ب���وه‌ كه‌‬ ‫هه‌رجاره‌و دۆڕان به‌شی چه‌ند حزبێك‬ ‫بێت‪ ،‬به‌اڵم به‌شی نیشتیمان هه‌میشه‌‬ ‫بردنه‌وه‌ بێت‪.‬‬

‫‪kawamuhamad@yahoo.com‬‬

‫عێراق‬

‫)‪ )371‬سێشه‌ممه‌ ‪2013/4/2‬‬

‫پارله‌مانتارێك ‌ی كورد‪ :‬پێویست ‌ه (‪)UN‬‬ ‫سه‌رپه‌رشت ‌ی گفتوگۆكانی‌ هه‌رێم‌و ناوه‌ند بكات‬ ‫ئا‪ :‬بارام سوبحی‌‬ ‫پارله‌مانتارێكی‌ كورد داواده‌كات‬ ‫رێكخراوی‌ نه‌ته‌وه‌ یه‌كگرتوه‌كان وه‌كو‬ ‫ده‌زگایه‌كی‌ بێالیه‌ن سه‌رپه‌رشتی‌‬ ‫گفتوگۆكانی‌ نێوان هه‌رێم‌و ناوه‌ند‬ ‫بكات‪ .‬پارله‌مانتارێكی‌ لیسته‌كه‌ی‌‬ ‫مالیكی‌ سه‌رۆك وه‌زیرانیش ده‌ڵێت‬ ‫"هه‌رگیز رێگه‌ به‌ده‌ستوه‌ردانی‌‬ ‫نێوده‌وڵه‌تی‌ ناده‌ین"‪ .‬نوسه‌رێكی‌‬ ‫ئه‌مه‌ریكیش ده‌ڵێت "مه‌یله‌‬ ‫دیكتاتۆرییه‌كانی‌ مالیكی‌ ده‌بێته‌ هۆی‌‬ ‫دابه‌شبونی‌ عێراق"‪.‬‬ ‫پارله‌مانت���اری‌ لیس���تی‌ هاوپه‌یمانی‌‬ ‫كوردستان ئه‌ش���واق جاف‪ ،‬به‌ئاوێنه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫راگه‌یان���د له‌كاتی‌ ده‌س���تپێكردنه‌وه‌ی‌‬ ‫گفتوگۆكان���ی‌ نێوان هه‌رێ���م‌و ناوه‌ند‪،‬‬ ‫به‌پێویس���تی‌ ده‌زانێ���ت رێكخ���راوی‌‬ ‫نه‌ته‌وه‌ یه‌كگرتوه‌كان وه‌كو ده‌زگایه‌كی‌‬ ‫نێوده‌وڵه‌ت���ی‌ بێالی���ه‌ن سه‌رپه‌رش���تی‌‬ ‫بكات‪ ،‬چونك���ه‌ "حكومه‌ت���ی‌ ناوه‌ندی‌‬ ‫خۆی‌ له‌رێكه‌وتنه‌كان ده‌دزێته‌وه‌"‪.‬‬ ‫به‌وت���ه‌ی‌ ناوبراو ئ���ه‌و رێكه‌وتنانه‌ی‌‬ ‫له‌م���اوه‌ی‌ رابردودا له‌نێ���وان هه‌ردوالدا‬ ‫واژوكراون‪ ،‬له‌چوارچێوه‌ی‌ ده‌س���توردا‬ ‫بون "به‌تایبه‌تی‌ ئه‌و به‌ندانه‌ی‌ تایبه‌تن‬ ‫به‌ماف���ی‌ كورده‌وه‌"‪ .‬بۆی���ه‌ ئه‌گه‌ر هاتو‬ ‫(‪ )UN‬سه‌رپه‌رشتی‌ گفتوگۆكانی‌ كردو‬ ‫ناوه‌ند خۆی‌ دزییه‌وه‌ "ئه‌وكاته‌ ئێمه‌ش‬ ‫هه‌ڵوێستی‌ خۆمان هه‌بێت"‪.‬‬ ‫ئه‌م خانمه‌ پارله‌مانت���اره‌ مالیكی‌ به‌‬ ‫"تاكڕه‌و" ناوده‌بات‌و ده‌ڵێت "كابینه‌كه‌ی‌‬ ‫بوه‌ت���ه‌ كابین���ه‌ی‌ وه‌كال���ه‌ت‌و لیژنه‌‪،‬‬ ‫ئه‌وه‌ش به‌ڵگه‌یه‌ له‌سه‌ر ئه‌وه‌ی‌ ده‌وڵه‌ت‬ ‫دامه‌زراوه‌ی���ی‌ نیی���ه‌و فه‌وزه‌ویی���ه‌"‪.‬‬ ‫هه‌روه‌ك پێیوایه‌ كشانه‌وه‌ی‌ وه‌زیره‌كانی‌‬ ‫كوردو الیه‌نه‌كانی‌ تر ش���ه‌رعییه‌تی‌ ئه‌و‬ ‫حكومه‌ته‌ی‌ خس���تۆته‌ ژێر پرسیاره‌وه‌‪،‬‬

‫عێراق به‌ره‌و‬ ‫هه‌ڵوه‌شانه‌و‌ه‬ ‫ده‌ڕوات‌و‬ ‫ئه‌مه‌ریكاش بۆ‬ ‫ی هیچ‬ ‫وه‌ستاندن ‌‬ ‫شتێك ناكات‬ ‫ئه‌شواق جاف‬ ‫چونكه‌ "زۆرب���ه‌ی‌ الیه‌نه‌كان ره‌خنه‌یان‬ ‫له‌به‌ڕێوه‌بردن���ی‌ تاكڕه‌وان���ه‌ی‌ مالیكی‌‬ ‫هه‌یه‌"‪.‬‬ ‫زۆرج���ار خودی‌ مالیك���ی‌‌و ئه‌ندامانی‌‬ ‫لیسته‌كه‌ش���ی‌ رایده‌گه‌یه‌ن���ن ئاماده‌ن‬ ‫له‌ب���ری‌ ئ���ه‌و وه‌زیران���ه‌ی‌ له‌حكومه‌ت‬ ‫ده‌كش���ێنه‌وه‌‪ ،‬وه‌زیری‌ دیك���ه‌ دابنێن‪.‬‬ ‫له‌وه‌اڵمی‌ ئه‌وه‌ش���دا ئه‌گه‌ر هاتو كورد‬ ‫بڕیاری‌ كش���انه‌وه‌ی‌ دا‪ ،‬ئای���ا مالیكی‌‬ ‫ده‌توانێت هه‌م���ان كار به‌رانبه‌ر به‌كورد‬ ‫ب���كات‪ ،‬ئه‌ش���واق جاف ده‌ڵ���ێ‌ "ئه‌وه‌‬ ‫پێچه‌وانه‌ی‌ قانون���ه‌‌و مالیكی‌ بۆی‌ نییه‌‬ ‫وه‌زیر دابن���ێ‌‪ ،‬چونكه‌ دانان���ی‌ وه‌زیر‬ ‫پێویستی‌ به‌ره‌زامه‌ندی‌ پارله‌مانه‌"‪.‬‬ ‫له‌وه‌اڵمی‌ لێدوانه‌كانی‌ ئه‌م پارله‌مانتاره‌‬ ‫كورده‌دا‪ ،‬پارله‌مانتاری‌ ده‌وڵه‌تی‌ قانون‬ ‫(لیسته‌كه‌ی‌ مالیكی‌) محه‌مه‌د سه‌یهود‪،‬‬ ‫ده‌ڵێت "هه‌رگیز رێگه‌ به‌ده‌س���توه‌ردانی‌‬ ‫نێوده‌وڵه‌ت���ی‌ ناده‌ی���ن‌و پێویس���تمان‬ ‫به‌الیه‌نێكی‌ بێالی���ه‌ن نییه‌"‪ .‬به‌بۆچونی‌‬

‫ناوبراو‪ ،‬پێویس���ته‌ كێشه‌ ناوخۆییه‌كان‬ ‫به‌گفتوگۆو له‌ژێر س���ایه‌ی‌ ده‌س���توردا‬ ‫چاره‌سه‌ر بكرێن‪.‬‬ ‫له‌هه‌مبه‌ر ره‌خنه‌كانی‌ ئه‌شواق جاف‬ ‫له‌مالیكی‌‪ ،‬س���ه‌یهود ده‌ڵێ���ت "ئه‌گه‌ر‬ ‫سه‌رۆكی‌ هه‌رێم پابه‌ند بێت به‌ده‌ستوره‌وه‌‪،‬‬ ‫هه‌م���و كێش���ه‌كان چاره‌س���ه‌ر ده‌بن"‪.‬‬ ‫داواش���ده‌كات هه‌رێم "به‌رژه‌وه‌ندی‌ واڵت‬ ‫بخاته‌ س���ه‌رو به‌رژه‌وه‌ندی‌ كه‌سییه‌وه‌"‪.‬‬ ‫بۆ ده‌ستپێكردنه‌وه‌ی‌ گفتوگۆكانی‌ نێوان‬ ‫هه‌رێم‌و ناوه‌ندیش گه‌ڕانه‌وه‌ی‌ وه‌زیره‌كان‬ ‫به‌هه‌نگاوی‌ یه‌كه‌م ده‌زانێت‪.‬‬ ‫دوای‌ په‌س���ه‌ندكردنی‌ بودج���ه‌ی‌‬ ‫ئه‌مساڵی‌ عێراق له‌رۆژی‌ (‪ )3/7‬وه‌زیرو‬ ‫پارله‌مانتاره‌ كورده‌كان گه‌ڕانه‌وه‌ هه‌رێمی‌‬ ‫كوردستان‪ .‬تائێس���تا دو كۆبونه‌وه‌یان‬ ‫له‌گه‌ڵ س���ه‌رۆكی‌ هه‌رێ���م ئه‌نجامداوه‌و‬ ‫هێش���تا بڕیاری‌ كۆتایی‌ خۆیان له‌باره‌ی‌‬ ‫گه‌ڕانه‌وه‌ یان كشانه‌وه‌ له‌به‌غدا نه‌داوه‌‪.‬‬ ‫ئه‌ش���واق جاف‪ ،‬ئام���اژه‌ به‌وه‌ده‌كات‬

‫گه‌ڕانه‌وه‌یان بۆ كوردستان به‌مه‌به‌ست ‌‬ ‫ی‬ ‫گه‌اڵڵه‌كردن���ی‌ بۆچونێك���ی‌ سیاس���ی‌‬ ‫هاوبه‌ش���ی‌ الیه‌ن���ه‌ كوردس���تانییه‌كانه‌‬ ‫"له‌به‌رانب���ه‌ر هه‌نگاوه‌كان���ی‌ ناوه‌ن���دو‬ ‫ئه‌و په‌یامه‌ سیاس���ییه‌ مه‌ترسیدارانه‌ی‌‬ ‫له‌به‌غداوه‌ دێ���ن"‪ .‬له‌باره‌ی‌ ئه‌وه‌ش كه‌‬ ‫بۆچی‌ تائێستا بڕیاری‌ كۆتاییان نه‌داوه‌‪،‬‬ ‫ناوب���راو ده‌ڵێت "دوا بڕی���اری‌ خۆمان‬ ‫ل���ه‌دوای‌ گفتوگ���ۆو دیراس���ه‌یه‌كی‌ ورد‬ ‫ده‌ده‌ین‪ ،‬به‌به‌ش���داری‌ هه‌مو الیه‌نه‌كان‬ ‫كه‌ نوێنه‌رایه‌تی‌ هه‌رێم ده‌كه‌ن له‌به‌غدا‪،‬‬ ‫بۆ ئه‌وه‌ی‌ دواتر په‌شیمان نه‌بین له‌هه‌ر‬ ‫بڕیارێك كه‌ ده‌یده‌ین"‪.‬‬ ‫به‌ب���ڕوای‌ پارله‌مانتارێك���ی‌ عێ���راق‬ ‫گفتوگۆكان���ی‌‬ ‫سه‌رپه‌رش���تیكردنی‌‬ ‫نێوان هه‌رێم‌و ناوه‌ن���د له‌الیه‌ن نه‌ته‌وه‌‬ ‫یه‌كگرتوه‌كانه‌وه‌‪ ،‬سه‌ره‌تای‌ راگه‌یاندنی‌‬ ‫ده‌وڵه‌تی‌ كوردییه‌‪.‬‬ ‫پارله‌مانت���اری‌ س���ه‌ربه‌خۆی‌ عێراق‬ ‫ج���ه‌واد به‌زون���ی‌‪ ،‬له‌ب���اره‌ی‌ هێنانه‌وه‌‬

‫ن���اوه‌وه‌ی‌ (‪ )UN‬ب���ۆ گفتوگۆكان��� ‌‬ ‫ی‬ ‫نێوان هه‌رێم‌و ناوه‌ن���د‪ ،‬ده‌ڵێت "داوای‌‬ ‫به‌شداربونی‌ الیه‌نێكی‌ بێالیه‌ن ئامانجی‌‬ ‫به‌نێوده‌وڵه‌تیكردن���ی‌ دۆزی‌ ك���ورده‌و‬ ‫س���ه‌ره‌تای‌ راگه‌یاندن���ی‌ ده‌وڵه‌ت���ی‌‬ ‫كوردیی���ه‌"‪ .‬به‌بۆچون���ی‌ به‌زون���ی‌ بۆ‬ ‫چاره‌س���ه‌ری‌ كێش���ه‌كان‪ ،‬پێویس���ته‌‬ ‫په‌ناببرێت���ه‌ ب���ه‌ر "ده‌س���تورو دادگای‌‬ ‫فیدراڵی‌‪ ،‬نه‌ك الیه‌نی‌ تر"‪.‬‬ ‫له‌وه‌اڵمی‌ ئه‌م لێدوانه‌ش���دا‪ ،‬ئه‌شواق‬ ‫ج���اف هێما بۆ ئه‌وه‌ ده‌كات راگه‌یاندنی‌‬ ‫ده‌وڵ���ه‌ت مافێك���ی‌ ده‌س���توری‌ گه‌لی‌‬ ‫ك���ورده‌و "ده‌بێ���ت هه‌م���و الیه‌نه‌كان‬ ‫رێ���زی‌ بگرن‪ ،‬ئه‌وه‌ ش���ه‌قامی‌ كوردییه‌‬ ‫بڕی���ارده‌دات ك���ه‌ی‌‌و چ���ۆن ده‌وڵه‌تی‌‬ ‫كوردی‌ رابگه‌یه‌نێت"‪.‬‬ ‫له‌الی���ه‌ن خۆی���ه‌وه‌‪ ،‬هن���ری‌ پاركی‌‬ ‫مامۆس���تای‌ په‌یوه‌ن���دی‌ نێوده‌وڵه‌تی‌‬ ‫له‌زانكۆی‌ لیه���ای‌ ئه‌مه‌ریكی‌ له‌وتارێكدا‬ ‫كه‌ له‌رۆژنام���ه‌ی‌ لۆس ئه‌نجلس تایمزی‌‬ ‫ئه‌مه‌ریك���ی‌ باڵویكردۆت���ه‌وه‌‪ ،‬ده‌ڵێ���ت‬ ‫"رێوش���وێنه‌كانی‌ مالیكی‌ دواین بزماره‌‬ ‫له‌تابوتی‌ عێراق���ی‌ یه‌كگرتو ده‌درێت"‪.‬‬ ‫له‌به‌ش���ێكی‌ دیكه‌ی‌ وتاره‌كه‌یدا پاركی‌‬ ‫ئام���اژه‌ ب���ه‌وه‌ ده‌كات "عێ���راق به‌ره‌و‬ ‫هه‌ڵوه‌شانه‌وه‌ ده‌ڕوات‌و ئه‌مه‌ریكاش بۆ‬ ‫وه‌ستاندنی‌ هیچ شتێك ناكات"‪.‬‬ ‫ئه‌و نوسه‌ره‌ ئه‌مه‌ریكییه‌‪ ،‬مالیكی‌ به‌وه‌‬ ‫تۆمه‌تبار ده‌كات ك���ه‌ خاوه‌نی‌ "مه‌یلی‌‬ ‫دیكتاتۆرییانه‌"و ئ���ه‌و مه‌یله‌ش ده‌بێته‌‬ ‫هۆی‌ "دابه‌شبونی‌ عێراق له‌سه‌ر بنه‌مای‌‬ ‫ئیتنی‌‌و تایه‌فی‌"‪ .‬له‌باره‌ی‌ هه‌ڵوێس���تی‌‬ ‫ئه‌مه‌ریكاش���ه‌وه‌‪ ،‬ده‌ڵێ���ت "ئه‌مه‌ری���كا‬ ‫ئ���ه‌وه‌ی‌ ناوێ���ت‪ ،‬چونكه‌ دابه‌ش���بون‬ ‫نابێته‌ گره‌نتی‌ پاراس���تنی‌ سه‌قامگیری‌‬ ‫ناوچه‌ك���ه‌"‪ .‬له‌كۆتایی‌ وتاره‌كه‌ش���یدا‬ ‫ده‌نوس���ێت "كورد بڕوای‌ وایه‌ ئه‌مه‌ریكا‬ ‫له‌سه‌ر حیسابی‌ به‌رژه‌وه‌ندییه‌كانی‌ كورد‬ ‫پشتیوانی‌ له‌مالیكی ده‌كات"‪.‬‬

‫ی عێراق‪:‬‬ ‫ی موخابه‌رات ‌‬ ‫به‌رپرسێكی‌ پێشو ‌‬

‫زۆرب ‌ه ‌ی باره‌گاكان ‌ی (‪ )CIA‬له‌كوردستان بون‬ ‫ئا‪ :‬بارام سوبحی‌‬

‫ی‬ ‫ی ئه‌مه‌ریكا له‌هه‌واڵگر ‌‬ ‫سه‌رۆك ‌ی هۆبه‌ ‌‬ ‫رژێمی‌ به‌عس سالم جومه‌یلی‌‪،‬‬ ‫رایده‌گه‌یه‌نێت چه‌ندین سه‌رچاوه‌یان‬ ‫ی عێراقی‌ ئه‌وكات‬ ‫له‌ناو ئۆپۆزیسیۆن ‌‬ ‫ی‬ ‫هه‌بوه‌‪ ،‬زانیاریشان هه‌بوه‌ كه‌ ده‌زگا ‌‬ ‫هه‌واڵگری‌ ئه‌مه‌ریكا (‪ ،)CIA‬چه‌ندین‬ ‫ی له‌كوردستان "باكوری‌ عێراق"‬ ‫باره‌گا ‌‬ ‫داناوه‌‪.‬‬ ‫ی د‌ه س����اڵ له‌روخان����ی‌ رژێم���� ‌ی‬ ‫دوا ‌‬ ‫به‌عس‌و له‌میانی‌ دیمانه‌یه‌كدا‪ ،‬جومه‌یل ‌ی‬ ‫ورده‌كاری‌ كاره‌كان����ی‌ هۆبه‌ك����ه‌ی‌‌و سالم جومه‌یلی‬ ‫ی به‌عس له‌گه‌ڵ قاعیده‌و‬ ‫په‌یوه‌ندییه‌كان ‌‬ ‫ی له‌گه‌ڵ بنالدن‪ ،‬به‌اڵم ناوبراو‬ ‫ئیخوان موس����لیمین‌و محه‌مه‌د به‌رادع ‌ی په‌یوه‌ن����د ‌‬ ‫له‌سه‌ر هه‌ڵوێسته‌كانی‌ خۆی‌ سوربو"‪.‬‬ ‫ئاشكرا ده‌كات‪.‬‬ ‫بنالدن وت ‌ی‬ ‫به‌عس كافر‌ه‬ ‫ی‬ ‫جومه‌یلی‌‪ ،‬باس ل����ه‌وه‌ده‌كات له‌دوا ‌‬ ‫ی كوه‌ی����ت (‪ )1991‬كاتێ����ك‬ ‫ش����ه‌ڕ ‌‬ ‫په‌یوه‌ندییه‌كان����ی نێ����وان عێ����راق‌و‬ ‫ی ئه‌و شه‌ڕه‌وه‌ تێكچوه‌‪،‬‬ ‫سعودییه‌ به‌هۆ ‌‬ ‫ی له‌گه‌ڵ ئوس����ام ‌ه‬ ‫ویس����تویانه‌ په‌یوه‌ند ‌‬ ‫بنالدنی‌ س����ه‌رۆكی‌ رێكخ����راوی‌ قاعید‌ه‬ ‫دروس����ت بكه‌ن‪ ،‬كه‌ ئه‌وكات له‌س����ودان‬ ‫نیش����ته‌جێبوه‌‪ .‬ب����ۆ ئه‌و مه‌به‌س����ته‌ش‬ ‫ی موس����لیمینی‌ سوریا‬ ‫ی ئیخوان ‌‬ ‫له‌ڕێگه‌ ‌‬ ‫"باڵی‌ عه‌دنان عوقل����ه‌"‪ ،‬نامه‌یه‌كیان بۆ‬ ‫بنالدن ناردوه‌‪.‬‬ ‫ی جومه‌یل����ی‌‪ ،‬دوای‌ مانگێك‬ ‫به‌وت����ه‌ ‌‬ ‫له‌ناردن���� ‌ی نامه‌ك����ه‌‪ ،‬عوقل����ه‌ پێیوتون‬ ‫له‌س����ودان چ����اوی‌ كه‌وت����وه‌ به‌بنالدن‪،‬‬ ‫له‌وه‌اڵم ‌ی نامه‌كه‌ی‌ عێراقیش����دا بنالدن‬ ‫وتویه‌ت����ی‌ "رژێم����ی‌ به‌عس����ی‌ عێ����راق‬ ‫رژێمێك����ی‌ كافره‌و به‌رپرس���� ‌ه له‌هێنان ‌ی‬ ‫ئه‌مه‌ریكیی����ه‌كان ب����ۆ ناوچه‌ك����ه‌‪ ،‬بۆی ‌ه‬ ‫نامه‌وێت بیانبین����م‌و هاوكارییان بكه‌م‌و‬ ‫كاریان له‌گه‌ڵدا بكه‌م"‪ .‬جومه‌یلی‌ ده‌ڵێت‬ ‫ی حه‌سه‌ن تورابییه‌و‌ه‬ ‫"دواتریش له‌ڕێگه‌ ‌‬ ‫به‌رده‌وامبوین له‌هه‌وڵدان بۆ دروستكردن ‌ی‬

‫ی له‌عێراق‬ ‫زه‌رقاو ‌‬ ‫ده‌رب����اره‌ی‌ بون����ی‌ ئه‌بو موس����عه‌ب‬ ‫ی له‌عێ����راق‪ ،‬ك���� ‌ه یه‌كێك بو‬ ‫زه‌رق����او ‌‬ ‫له‌س����ه‌ركرده‌كانی‌ رێكخ����راوی‌ قاعیده‌‪.‬‬ ‫جومه‌یلی‌ ئاماژه‌ به‌وه‌ ده‌كات به‌رپرس ‌ی‬ ‫دۆس����ێی‌ ئ����وردن پێیراگه‌یان����دوه‌ ك ‌ه‬ ‫هه‌واڵگری‌ ئ����وردن ئاگاداریانكردۆته‌و‌ه‬ ‫ی له‌یه‌كێك‬ ‫ك���� ‌ه زه‌رق����اوی‌ به‌برین����دار ‌‬ ‫له‌نه‌خۆش����خانه‌كان ‌ی به‌غدا چاره‌س����ه‌ر‬ ‫ده‌كرێت‌و له‌ناوچه‌ی‌ به‌تاوێن ده‌مێنێته‌و‌ه‬ ‫"ب����ه‌اڵم ماوه‌یه‌ك ‌ی زۆر به‌دوایدا گه‌ڕاین‌و‬ ‫هیچمان ده‌ستنه‌كه‌وت"‪.‬‬ ‫ی له‌گه‌ڵ تاڵیبان‬ ‫په‌یوه‌ند ‌‬ ‫به‌رپرسه‌كه‌ی‌ هه‌واڵگری‌‪ ،‬له‌دیمانه‌كه‌یدا‬ ‫ی‬ ‫ئ����ه‌وه‌ ده‌خاته‌رو هه‌وڵیانداوه‌ په‌یوه‌ند ‌‬ ‫له‌گه‌ڵ حكومه‌تی‌ تاڵیبان دروستبكه‌ن‪،‬‬ ‫له‌رێگ����ه‌ی‌ یه‌كێ����ك له‌وه‌زیره‌كانیان ك ‌ه‬ ‫له‌پاكس����تان ب����وه‌‪ .‬ب����ه‌اڵم كاتێك ئه‌و‬ ‫پێشنیاره‌یان ئاراس����ته‌ی‌ سه‌ركردایه‌ت ‌ی‬ ‫ی به‌ع����س كردوه‌‪ ،‬تاری����ق عه‌زیز‬ ‫حیزب ‌‬ ‫پێیوت����ون "تاڵیبان حكومه‌تێكی‌ جێگیر‬ ‫نییه‌و له‌به‌رژه‌وه‌ندیمان نییه‌ په‌یوه‌ندییان‬ ‫له‌گه‌ڵدا دروستبكه‌ین"‪.‬‬

‫سه‌ره‌ڕای‌ په‌یوه‌ند ‌ی‬ ‫گرژی‌‌نێوان ئه‌مه‌ریكاو‬ ‫عێراق‌‪ ‌،‬به‌عس په‌یوه‌ندی‬ ‫له‌گه‌ڵ هه‌ندێك الیه‌نی‌‬ ‫ناو ئیداره‌ی‌ ئه‌مه‌ریكی‌‬ ‫هه‌بوه‬ ‫دزه‌كردن ‌ه ناو ئه‌مه‌ریكا‬ ‫جومه‌یل����ی‌ رونیده‌كاته‌وه‌ س���� ‌ێ جۆر‬ ‫س����ه‌رچاوه‌یان له‌ناو ئه‌مه‌ریكادا هه‌بو‌ه‬ ‫كه‌ دوانیان س����ه‌ربازیی بون‪ ،‬یه‌كێكیان‬ ‫ی ئه‌نچه‌رلیكی‌ توركیاو ئه‌ویتریش‬ ‫له‌بنكه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی وه‌زاره‌ت���� ‌ی به‌رگر ‌‬ ‫له‌ن����او جه‌رگ����ه‌ ‌‬ ‫ئه‌مه‌ریكا "پینتاگ����ۆن" بوه‌‪ ،‬ئه‌م ‌ه جگ ‌ه‬ ‫ی چه‌ند سه‌رچاوه‌یه‌ك به‌سیفه‌ت ‌ی‬ ‫له‌بون ‌‬ ‫راوێژكار له‌ن����او كۆنگرێس‌و ئه‌نجومه‌ن ‌ی‬ ‫ی‬ ‫ی ئه‌مه‌ری����كا‪ .‬س����ه‌ربار ‌‬ ‫ئاسایش���� ‌‬ ‫ئ����ه‌و عێراقییان����ه‌ی‌ "له‌ن����او ریزه‌كان ‌ی‬ ‫ئۆپۆزیسیۆندا بون"‪.‬‬ ‫ی وه‌رگرتن���� ‌ی‬ ‫س����ه‌باره‌ت به‌چۆنێت���� ‌‬ ‫ی له‌و س����ه‌رچاوانه‌وه‌‪ ،‬جومه‌یل ‌ی‬ ‫زانیار ‌‬ ‫رایده‌گه‌یه‌نێ����ت مه‌رجی����ان ئ����ه‌وه‌ بو‌ه‬ ‫ی به‌ئێمه‌ی‌ ده‌دات‬ ‫"ده‌بێت ئه‌و زانیارییانه‌ ‌‬ ‫كاریگه‌ری‌ له‌س����ه‌ر ئاسایشی‌ نه‌ته‌وه‌ی ‌ی‬ ‫ئه‌مه‌ری����كا هه‌بێت‪ ،‬ئێمه‌ش له‌به‌رانبه‌ردا‬ ‫پاره‌مان ده‌دایه‌ ئه‌و كه‌سه‌"‪.‬‬ ‫جومه‌یل����ی‌‪ ،‬جه‌خت ل����ه‌وه‌ ده‌كاته‌و‌ه‬ ‫س����ه‌رچاوه‌كه‌یان له‌ن����او پینتاگ����ۆن‬ ‫ی پله‌بااڵ بوه‌و به‌شێك له‌و‬ ‫ئه‌فس����ه‌رێك ‌‬ ‫زانیارییانه‌ی‌ پێیداون "راس����ت‌و دروست‬ ‫ده‌رچون"‪ .‬پاش����ان ئاش����كرای‌ ده‌كات‬ ‫ئ����ه‌و ئه‌فس����ه‌ره‌ "چوارچێوه‌ی‌ گش����ت ‌ی‬ ‫ش����ه‌ڕو ژماره‌ی‌ س����ه‌ربازانی‌ ئه‌مه‌ریك ‌ی‬ ‫ی‬ ‫له‌توركیا‪ ،‬قه‌باره‌و هه‌وڵه‌كان ‌ی هه‌واڵگر ‌‬

‫ی عێراق‬ ‫ئه‌مه‌ریكا له‌ده‌وڵه‌ته‌ هاوسێكان ‌‬ ‫ی كه‌نداو به‌تایبه‌ت ‌ی‬ ‫له‌س����عودییه‌و واڵتان ‌‬ ‫پێداین"‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ی ئه‌وه‌ ‌‬ ‫به‌پێی‌ وته‌كانی‌ جومه‌یلی‌‪ ،‬دوا ‌‬ ‫ئه‌و س����ه‌رچاوه‌یه‌ دڵنیایكردونه‌ته‌وه‌ ك ‌ه‬ ‫ئه‌مه‌ری����كا له‌توركیاوه‌ هێ����رش ناكات ‌ه‬ ‫س����ه‌ر عێراق‪ ،‬به‌ش����ێك له‌هێزه‌كانیان‬ ‫كه‌ له‌نزیك س����نوری‌ توركی����ا بون‪ ،‬بۆ‬ ‫ب����ه‌ره‌ی‌ به‌غدا گواس����تۆته‌وه‌‪ .‬هه‌ر ئه‌و‬ ‫سه‌رچاوه‌ی ‌ه پێیوتون كاتێك هێرشه‌كان ‌ی‬ ‫ی‬ ‫ئه‌مه‌ریكا ئه‌نجامده‌درێ����ت ك ‌ه قه‌باره‌ ‌‬ ‫هێزه‌كان���� ‌ی ئه‌مه‌ریكا له‌كه‌ن����داو بگات ‌ه‬ ‫ی‬ ‫(‪ )75‬هه‌زار س����ه‌رباز‪ .‬بۆی ‌ه هه‌واڵگر ‌‬ ‫ل ‌ه (‪ )2003/2/24‬سه‌ركردایه‌تی به‌عس‬ ‫ئاگادارده‌كات����ه‌وه‌ ش����ه‌ڕ نزیكبۆت����ه‌و‌ه‬ ‫ی هێزه‌كان����ی‌ ئه‌مه‌ریكا‬ ‫"چونك����ه‌ ژماره‌ ‌‬ ‫له‌كه‌ن����داو گه‌یش����تۆته‌ (‪ )73‬ه����ه‌زار‬ ‫س����ه‌رباز"‪ .‬هه‌روه‌ه����ا جومه‌یل����ی‌ وت ‌ی‬ ‫"ده‌مانزانی‌ زۆرینه‌ی‌ باره‌گاكانی‌ (‪)CIA‬‬ ‫له‌باكوری‌ عێراق بو"‪.‬‬ ‫س����ه‌ره‌ڕای‌ هه‌م����و ئ����ه‌و په‌یوه‌ندیی ‌ه‬ ‫ی له‌نێ����وان ئه‌مه‌ری����كاو عێراقدا‬ ‫گ����رژه‌ ‌‬ ‫ی جومه‌یل���� ‌ی‬ ‫هه‌ب����وه‌‪ ،‬ب����ه‌اڵم به‌وت����ه‌ ‌‬ ‫په‌یوه‌ندیی����ان له‌گه‌ڵ هه‌ندێ����ك الیه‌ن ‌ی‬ ‫ناو ئیداره‌ی‌ ئه‌مه‌ریكی‌ هه‌بوه‌‪ ،‬ئه‌وه‌ش‬ ‫ی چه‌ند نێوه‌ندكارێك ‌ی ئه‌مه‌ریك ‌ی‬ ‫له‌ڕێگه‌ ‌‬ ‫به‌بنه‌چ����ه‌ لوبنانیی����ه‌وه‌‪ .‬جومه‌یل����ی‌‬

‫ده‌ڵێ����ت "په‌یوه‌ندیی����ه‌كان له‌ئاس����تی‌‬ ‫نامه‌گۆڕینه‌وه‌دا بون‪ ،‬به‌اڵم نه‌گه‌یشتن ‌ه‬ ‫ئاستی‌ په‌یوه‌ندی‌ سیاسی‌‌و هه‌واڵگری‌‪،‬‬ ‫هه‌وڵمان����دا كۆبون����ه‌وه‌ی‌ روبه‌ڕو له‌گه‌ڵ‬ ‫ی‬ ‫ی تری‌ ناو ئیداره‌ ‌‬ ‫(‪ )CIA‬یان الیه‌نه‌كان ‌‬ ‫ی‬ ‫ئه‌مه‌ریك����ی‌ بكه‌ی����ن ب����ۆ رونكردنه‌وه‌ ‌‬ ‫بارودۆخ����ی‌ خۆمان‪ ،‬ب����ه‌اڵم هه‌مو ئه‌و‬ ‫هه‌واڵن ‌ه شكستیان هێنا"‪.‬‬ ‫به‌رادعی‌‌و یارمه‌تیدانی‌ عێراق‬ ‫جومه‌یل����ی‌‪ ،‬رایده‌گه‌یه‌نێ����ت ب����ه‌ر‬ ‫ی‬ ‫ی دو نێوه‌ندكار ‌‬ ‫ی شه‌ڕ‪ ،‬له‌ڕێگه‌ ‌‬ ‫له‌رودان ‌‬ ‫میس����رییه‌وه‌ "یه‌كێكیان كه‌سایه‌تییه‌ك ‌ی‬ ‫گه‌وره‌ی‌ میسری‌ بو ماوه‌یه‌ك له‌مه‌وبه‌ر‬ ‫مرد‪ ،‬ئه‌ویتریش تائێس����تا له‌ژیاندایه‌"‪،‬‬ ‫هه‌وڵیان����داوه‌ په‌یوه‌ندی‌ له‌گه‌ڵ محه‌مه‌د‬ ‫به‌رادعی‌ س����ه‌رۆك ‌ی ئه‌وكاتی‌ ئاژانس���� ‌ی‬ ‫ی ئه‌تۆم دروستبكه‌ن‪،‬‬ ‫نێوده‌وڵه‌تی‌ وزه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫تاوه‌ك����و ب����ۆ ئه‌مه‌ری����كاو كۆمه‌ڵ����گا ‌‬ ‫نێوده‌وڵه‌تی‌ بسه‌لمێنێت كه‌ عێراق چه‌ك ‌ی‬ ‫كۆكوژی���� ‌ی نییه‌‪ ،‬بۆ ئه‌و مه‌به‌س����ته‌ش‬ ‫ئاماده‌ییان ده‌ربڕیوه‌ هاوكاری‌ به‌رادع ‌ی‬ ‫بك����ه‌ن‌و ب����ڕی‌ دو ملیۆن دۆالریش����یان‬ ‫بۆ دان����اوه‌‪ .‬ب����ه‌اڵم كاتێ����ك ئه‌مه‌ریكا‬ ‫بڕیاری‌ ش����ه‌ڕی‌ داوه‌ "ئه‌و هه‌وڵه‌شمان‬ ‫هه‌ڵوه‌شایه‌وه‌"‪.‬‬ ‫سوتاندنی‌ به‌ڵگه‌نامه‌كان‬ ‫ی‬ ‫ی ده‌كات له‌رۆژ ‌‬ ‫ناوب����راو‪ ،‬ئاش����كرا ‌‬ ‫(‪‌)2013/4/12‬و ب����ۆ م����اوه‌ی‌ چ����وار‬ ‫رۆژ له‌الی����ه‌ن چه‌ن����د گروپێك����ه‌وه‌و‬ ‫به‌سه‌رپه‌رشتی‌ خۆی‌‪ ،‬ته‌واوی‌ ئه‌رشیف ‌ی‬ ‫ی‬ ‫ی تایبه‌ت به‌ئه‌مه‌ریكاو ئه‌وروپا ‌‬ ‫هه‌واڵگر ‌‬ ‫رۆژئاواو واڵتانی‌ ئاس����یایان سوتاندوه‌‪.‬‬ ‫ل����ه‌رۆژی‌ (‪ )4/22‬هێزه‌كانی‌ ئه‌مه‌ریكا‬ ‫ی‬ ‫ی ده‌س����تگیرده‌كه‌ن‌و م����اوه‌ ‌‬ ‫جومه‌یل���� ‌‬ ‫ی ده‌ك����ه‌ن‌و رۆژانه‌ش‬ ‫نۆ مان����گ زیندان ‌‬ ‫هه‌ش����ت كاژێر لێكۆڵین����ه‌وه‌ی‌ له‌گه‌ڵدا‬ ‫ده‌كه‌ن‪ .‬له‌وباره‌یه‌و‌ه ده‌ڵێت "نه‌متوان ‌ی‬ ‫نكۆڵی‌ له‌هه‌مو ش����تێك بكه‌م‪ ،‬باس���� ‌ی‬ ‫ئه‌و سه‌رچاوه‌یه‌شم كرد كه‌ له‌پینتاگۆن‬ ‫هه‌مانبو"‪.‬‬

‫پرۆفایل‬

‫‪7‬‬

‫عێراق دوای‌ ده‌ ساڵ‬ ‫دوای‌ ده‌ س���اڵ له‌روخاندن���ی‌ رژێمه‌كه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫س���ه‌دام‪ ،‬تی���رۆرو نائارام���ی‌‌و كه‌می���ی‌‬ ‫خزمه‌تگوزاری‌ به‌رۆكی‌ هاواڵتیانی‌ گرتوه‌‪،‬‬ ‫به‌رپرسانی‌ ئه‌م واڵته‌ش سه‌رقاڵی‌ ملمالنێی‌‬ ‫سیاسی‌و خۆ ده‌وڵه‌مه‌ندكردنن‪.‬‬ ‫رۆژی‌ (‪ )4/9‬ده‌ ساڵ به‌سه‌ر روخاندنی‌‬ ‫رژێمی‌ س���ه‌دام حس���ێندا تێپه‌ڕ ده‌بێت‪.‬‬ ‫به‌پێی‌ ئام���اری‌ رێكخراوی‌ (ئیراكی‌ بۆدی‌‬ ‫كاونت) له‌ماوه‌ی‌ ئه‌م ده‌ س���اڵه‌دا (‪112‬‬ ‫ ‪ )122‬ه���ه‌زار هاواڵتی‌ عێراقی‌ كوژراون‪.‬‬‫ته‌نها له‌س���اڵی‌ رابردودا (‪ )4571‬هاواڵتی‌‬ ‫كوژراون‪ .‬له‌سه‌روه‌ختی‌ توندبونی‌ ناكۆكییه‌‬ ‫تائیفییه‌كان���دا كه‌ له‌ئ���ازاری‌ (‪ )2006‬تا‬ ‫ئ���ازاری‌ (‪ )2008‬درێژه‌ی‌ كێش���ا‪)52( ،‬‬ ‫هه‌زار كه‌س كوژراون‪.‬‬ ‫هه‌ر له‌ماوه‌ی‌ ئه‌و ده‌س���اڵه‌دا به‌گوێره‌ی‌‬ ‫ئاماری‌ كۆمیته‌ی‌ پاراستنی‌ رۆژنامه‌نوسان‬ ‫(‪ )151‬رۆژنامه‌ن���وس ك���وژراون‪ .‬ب���ه‌اڵم‬ ‫رێكخراوی‌ (ئیراكی‌ بۆدی‌ كاونت) ده‌ڵێت‬ ‫(‪ )288‬رۆژنامه‌نوس‌و (‪ )265‬پزیش���ك‌و‬ ‫كارمه‌ندی‌ ته‌ندروس���تی‌ ك���وژراون‪ .‬ئه‌مه‌‬ ‫جگه‌ ل���ه‌وه‌ی‌ وه‌زاره‌تی‌ به‌رگری‌ ئه‌مه‌ریكا‬ ‫رایگه‌یان���دوه‌ ل���ه‌و ده‌یه‌ی���ه‌دا (‪)4488‬‬ ‫س���ه‌ربازی ئه‌مه‌ریكی‌‌و (‪ )179‬سه‌ربازی‌‬ ‫به‌ریتانی كوژراون‪.‬‬ ‫ئه‌و شه‌ڕو نائارامییه‌ به‌رده‌وامه‌ی‌ له‌دوای‌‬ ‫روخانی‌ به‌عس عێراقی‌ گرته‌وه‌‪ ،‬بوه‌ هۆی‌‬ ‫ئاواره‌و ده‌ربه‌ده‌ربون���ی‌ نزیكه‌ی‌ (‪)2.7‬‬ ‫ملیۆن ك���ه‌س‪ ،‬كه‌ نیوه‌ی‌ ئ���ه‌و ژماره‌یه‌‬ ‫رویانكرده‌ واڵتانی‌ ده‌ره‌وه‌و ته‌نها له‌ساڵی‌‬ ‫(‪)2011‬دا (‪ )23‬ه���ه‌زار عێراق���ی‌ داوای‌‬ ‫مافی‌ په‌نابه‌ریان كردوه‌‪ .‬ئه‌مه‌ له‌كاتێكدایه‌‬ ‫به‌رپرس���انی‌ ئه‌مه‌ریكاو عێراق ده‌ڵێن له‌و‬ ‫ده‌ س���اڵه‌دا (‪ )213‬ملی���ار دۆالری���ان بۆ‬ ‫ئاوه‌دانكردنه‌وه‌ی‌ واڵت خه‌رجكردوه‌‪.‬‬ ‫یه‌كێكی‌ دیكه‌ له‌و كێش���انه‌ی‌ له‌ده‌یه‌ی‌‬ ‫رابردودا به‌رۆك���ی‌ عێراقییه‌كانی‌ گرته‌وه‌‪،‬‬ ‫په‌ت���ای‌ گه‌نده‌ڵ���ی‌‌و به‌رتیلخ���ۆری‌ ب���و‪.‬‬ ‫به‌جۆرێ���ك رێكخ���راوی‌ ش���ه‌فافییه‌تی‌‬ ‫نێوده‌وڵه‌ت���ی‌ روپێوییه‌ك���ی‌ ئه‌نجامداوه‌و‬ ‫(‪ )%56‬ئ���ه‌و كه‌س���انه‌ی‌ چاوپێكه‌وتنیان‬ ‫له‌گه‌ڵ���دا ك���راوه‌‪ ،‬ده‌ڵێن ب���ۆ به‌ڕێكردنی‌‬ ‫كاره‌كانی���ان له‌فه‌رمانگه‌كان���دا به‌رتیلیان‬ ‫داوه‌‪ ،‬هه‌روه‌ه���ا (‪ )%63‬هاواڵتیان ده‌ڵێن‬ ‫هه‌وڵه‌كانی‌ حكومه‌ت بۆ به‌ره‌نگاربونه‌وه‌ی‌‬ ‫گه‌نده‌ڵ���ی‌ ناكارایه‌‌و (‪ )%77‬هاواڵتیانیش‬ ‫ده‌ڵێ���ن ل���ه‌ (‪ )2007‬ب���ه‌دواوه‌ گه‌نده‌ڵی‌‬ ‫ته‌شه‌نه‌ی‌ سه‌ندوه‌‪.‬‬ ‫به‌گوێ���ره‌ی‌ زانیارییه‌كان���ی‌ رێكخراوی‌‬ ‫خۆراك���ی‌ جیهانی‌ رێژه‌ی‌ ئه‌و كه‌س���انه‌ی‌‬ ‫توش���ی‌ به‌دخۆراك���ی‌ ب���ون كه‌میكردوه‌و‬ ‫له‌س���اڵی‌ (‪)2011‬دا گه‌یشتۆته‌ (‪،)%5.7‬‬ ‫له‌كاتێك���دا له‌س���اڵی‌ (‪)2007‬دا رێژه‌ك���ه‌‬ ‫(‪ )%7.5‬بوه‌‪ .‬به‌پێ���ی‌ ئامارێكی‌ نه‌ته‌وه‌‬ ‫یه‌كگرتوه‌كان‪ ،‬ناوه‌ن���دی‌ ته‌مه‌ن له‌عێراق‬ ‫له‌نێ���وان س���ااڵنی‌ (‪)2005 - 2000‬‬ ‫زیادیكردوه‌و له‌ (‪ )58.8‬س���اڵه‌وه‌ بوه‌ته‌‬ ‫(‪ )69.6‬ساڵ‪ ،‬ئه‌م ناوه‌نده‌ش به‌به‌راورد‬ ‫به‌واڵتانی‌ تر كه‌مت���ره‌‪ .‬به‌نمونه‌ له‌واڵتانی‌‬ ‫جه‌زائی���رو س���عودییه‌ ناوه‌ن���دی‌ ته‌مه‌ن‬ ‫(‪‌)73.4‬و (‪ )74.1‬ساڵه‌‪.‬‬ ‫له‌ب���اره‌ی‌ یه‌كس���انی‌ ره‌گه‌زیی���ه‌وه‌‪،‬‬ ‫ئام���اره‌كان ده‌ریده‌خه‌ن عێ���راق له‌كۆی‌‬ ‫(‪ )148‬ده‌وڵ���ه‌ت‪ ،‬له‌پل���ه‌ی‌ (‪)120‬دایه‌‪.‬‬ ‫رێژه‌ی‌ ژن���ان له‌خوێندنی‌ ناوه‌ندی‌‌و زانكۆ‬ ‫(‪)%22‬ه‌و پیاوانیش (‪)%42.7‬ه‌‪ .‬له‌بازاڕی‌‬ ‫كاردا رێژه‌ی‌ به‌ش���داری‌ ژنان (‪)%14.5‬و‬ ‫پیاوانیش (‪)%69.3‬یه‌‪.‬‬ ‫ره‌نگه‌ گه‌وره‌ترین گۆڕانكاری‌ ئه‌م واڵته‌‬ ‫زیادبون���ی‌ بودجه‌و نه‌وت���ی‌ هه‌نارده‌كراو‬ ‫بێت‪ .‬به‌شێوه‌یه‌ك له‌ئێستادا عێراق سێیه‌م‬ ‫ی نه‌وته‌ له‌جیهانداو‬ ‫ده‌وڵه‌تی‌ هه‌ن���ارده‌كار ‌‬ ‫له‌پاش سعودییه‌و روسیا دێت‪ .‬چاوه‌ڕوان‬ ‫ده‌كرێت قه‌باره‌ی‌ هه‌نارده‌ی‌ نه‌وتی‌ عێراق‬ ‫له‌مس���اڵدا رۆژانه‌ بگات���ه‌ (‪ )3.6‬ملیۆن‬ ‫به‌رمی���ل‪ ،‬له‌كاتێك���دا به‌ر له‌ش���ه‌ڕ ته‌نها‬ ‫(‪ )2.8‬ملیۆن به‌رمیل بوه‌‪.‬‬ ‫ئاژانس���ی‌ نێوده‌وڵه‌ت���ی‌ وزه‌ ئام���اژه‌‬ ‫ب���ه‌وه‌ده‌كات زیاتر له‌نی���وه‌ی‌ ئه‌و غازه‌ی‌‬ ‫عێراق ل���ه‌ (‪)2012‬دا به‌رهه‌م���ی‌ هێناوه‌‪،‬‬ ‫به‌هه‌ده‌رچوه‌و نه‌توانراوه‌ بۆ وزه‌ی‌ كاره‌با‬ ‫س���ودی‌ لێببینرێت‪ .‬به‌بڕوای‌ ئاژانس���ه‌كه‌‬ ‫ده‌بێ���ت ئه‌وله‌وییه‌ت���ی‌ حكوم���ه‌ت ب���ۆ‬ ‫گه‌شه‌پێدان‌و دروس���تكردنی‌ وێستگه‌كانی‌‬ ‫غاز بێت‪.‬‬ ‫ب���ه‌ر له‌روخانی‌ رژێ���م هاواڵتیانی‌ به‌غدا‬ ‫(‪ )24 - 16‬كاژێ���ر كاره‌بای���ان هه‌ب���وه‌‪،‬‬ ‫ب���ه‌اڵم له‌ئێس���تادا ته‌نها هه‌ش���ت كاژێر‬ ‫هه‌ی���ه‌‪ .‬له‌ئێس���تادا (‪ )%78‬عێراقییه‌كان‬ ‫خاوه‌نی‌ مۆبایلن‌و ته‌نها (‪ )%5‬دانیشتوان‬ ‫ئینته‌رنێت به‌كارده‌هێنن‪.‬‬

‫‪8‬‬

‫ئابووری‬

‫)‪ )371‬سێشه‌مم ‌ه ‪2013/4/2‬‬

‫ئه‌م الپه‌ڕه‌ی ‌ه ب ‌ه سپۆنسه‌ری گروپی کۆمپانیاکانی قه‌یوان چاپ‌و باڵوده‌کرێته‌وه‌‬

‫به‌رپرسیارێتی‌ گیان له‌ده‌ستدانی کرێکاران‬ ‫به‌قه‌زا‌و قه‌ده‌ر ده‌سپێردرێت‌‬ ‫ ئا‪ :‬ئاسۆ سه‌راوی‌‬ ‫به‌نیازی‌ دابینكردنی‌ بژێوی‌ ژیان‪،‬‬ ‫به‌یانیان پێش خۆركه‌وتن ده‌چون ‌ه‬ ‫سه‌ركار‌و ئێوارانیش به‌شه‌كه‌تی‌و‬ ‫ماندویی‌ ده‌گه‌ڕانه‌وه‌‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫ئێواره‌یه‌ك‪ ،‬بۆ تاهه‌تایه‌ نه‌گه‌ڕانه‌وه‌‌و‬ ‫هه‌ریه‌كه‌یان به‌هۆكارێك له‌شوێنی‌‬ ‫كاره‌كه‌ی‌ گیانی‌ سپارد‪ .‬به‌پێی‌‬ ‫ئامارێك‪ ،‬ساڵی‌ رابردو ‪ 58‬كرێكار‬ ‫له‌هه‌رێمدا به‌وجۆره‌ ژیاون‌و كۆتاییش‬ ‫به‌ژیانیان هاتوه‌‪ .‬ئه‌ندازیار ئازاد‬ ‫محه‌مه‌د كه‌ له‌هۆڵه‌نداوه‌ گه‌ڕاوه‌ته‌وه‌‬ ‫هه‌رێم رایده‌گه‌یه‌نێ‌‪ ،‬چاره‌سه‌ری‌‬ ‫بۆ به‌رگرتن له‌و كاره‌ساتانه‌ پێیه‌‌و‬ ‫ده‌ڵێت "پرۆژه‌یه‌كیشم ئاماده‌یه‌‪،‬‬ ‫ئه‌گه‌ر الیه‌نی‌ په‌یوه‌ندیدار گوێم بۆ‬ ‫بگرێت"‪.‬‬ ‫چاوه‌ڕێیان كردن‪ ،‬به‌اڵم نه‌گه‌ڕانه‌و‌ه‬ ‫زۆرین����ه‌ی‌ ئ����ه‌و ‪ 58‬كرێ����كاره‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫گیانیان له‌ده‌ستداوه‌‪ ،‬زیاد له‌كه‌سێك‪،‬‬ ‫ئێ����واران چاوه‌ڕێی‌ گه‌ڕانه‌وه‌ی‌ كردون‪،‬‬ ‫ئه‌ش����ێ‌ منداڵی‌ یه‌كێكی����ان چاوه‌ڕێی‌‬ ‫كردبێت بابه‌ ماندوه‌كه‌ی‌ له‌گه‌ڵ خۆی‌‬ ‫مه‌ساس����ه‌و‌و نوقوڵ����ی‌ ب����ۆ بێنێته‌وه‌‪،‬‬ ‫ژن����ی‌ یه‌كێكی����ان چاوه‌ڕێ����ی‌ كردبێت‬ ‫مێرده‌ ش����ه‌كه‌ته‌كه‌ی‌ كه‌ گه‌ڕایه‌وه‌ زو‬ ‫به‌ده‌می����ه‌وه‌ بچێت‌و ئ����ه‌و عه‌الگه‌ پڕ‬ ‫له‌خواردنان����ه‌ی‌ لێوه‌ربگرێ����ت‪ ،‬كه‌ بۆ‬ ‫تێركردنی‌ چه‌ن����د ژه‌مێكی‌ خێزانه‌كه‌ی‌‬ ‫هێناویه‌تییه‌وه‌‪ ،‬ده‌گونجێ‌ چه‌ندین دایه‌‌و‬ ‫بابه‌ی‌ به‌ته‌م����ه‌ن‪ ،‬چاوه‌ڕێیانكردبێت‪،‬‬ ‫له‌سایه‌ی‌ ئه‌و كوڕه‌ كرێكاره‌ی‌ به‌هه‌زار‬ ‫ده‌ردی‌ س����ه‌ریی‌ گه‌وره‌یان كردوه‌‪ ،‬كه‌‬ ‫پیربون خزمه‌تیان بكات‌و بحه‌وێنه‌وه‌‪،‬‬ ‫به‌اڵم هه‌ڵه‌یه‌ك‪ ،‬له‌شوێنی‌ كاردا هه‌مو‬ ‫ئ����ه‌و چاوه‌ڕوانییانه‌‪ ،‬به‌ب����ێ‌ ئومێدیی‌‬ ‫ده‌س����پێرێ‌‪ ،‬نه‌نوق����وڵ‌و مه‌ساس����ه‌‪،‬‬ ‫نه‌ده‌س����تی‌ به‌عه‌الگ����ه‌ ده‌گه‌ڕێته‌وه‌‌و‬ ‫نه‌دایه‌‌و بابه‌ی‌ به‌ته‌مه‌نیش له‌س����ایه‌‌و‬ ‫س����ێبه‌ری‌ ك����وڕه‌ كرێكاره‌كه‌ی����ان‬ ‫ده‌حه‌وێن����ه‌وه‌‪ ،‬وه‌ك ئه‌ندازی����ار ئازاد‬ ‫ده‌ڵێ����ت "گی����ان له‌ده‌س����تدانی‌ هه‌ر‬ ‫یه‌كێ����ك له‌وانه‌ جارێك ده‌بێته‌ هه‌واڵی‌‬ ‫راگه‌یاندنه‌كان‌و به‌رپرس����یارێتی‌ گیان‬ ‫له‌ده‌ستدانیش����یان به‌ق����ه‌زا‌و ق����ه‌ده‌ر‬ ‫ده‌سپێردرێ‌"‪.‬‬ ‫سه‌ربورده‌ی‌ ژیان‌و گه‌ڕانه‌وه‌ی‌‬ ‫جه‌سته‌یه‌كی‌ بێگیان‬ ‫س����ه‌ربورده‌ی‌ ژیانی‌ هه‌ر یه‌كێك له‌و‬ ‫كرێكارانه‌ی‌ له‌ش����وێنی‌ كاردا گیانیان‬ ‫له‌ده‌س����تداوه‌‪ ،‬ده‌گونجێ‌ وه‌ك كۆتایی‌‬ ‫ژیانیان چیرۆكێك����ی‌ تاڵبوبێت‪ ،‬ئازاد‬ ‫ده‌ڵێت "ئه‌گه‌ر باس له‌ژیان‌و گوزه‌رانی‌‬ ‫هه‌ریه‌كێك ل����ه‌و كرێكارانه‌ بكه‌ین كه‌‬ ‫گیانی‌ له‌ده‌س����تداوه‌‪ ،‬ئ����ه‌وه‌ ده‌هێنێ‌‪،‬‬ ‫الیه‌ن����ی‌ په‌یوه‌ندی����دار به‌ج����دی‌ بیر‬ ‫له‌چاره‌سه‌رێك بكاته‌وه‌"‪.‬‬ ‫یه‌كێ����ك ل����ه‌و ‪ 58‬كه‌س����ه‌‪ ،‬هاوكار‬

‫له‌جیات ‌‬ ‫ی‬ ‫ده‌ستكه‌وتنی‌ بڕێك‬ ‫پاره‌‪ ،‬جه‌سته‌یه‌كی‌‬ ‫سارد‌و سڕ‌و‬ ‫بێگیان‪ ،‬بۆ‬ ‫خێزانه‌كانیان‬ ‫نێردراوه‌ته‌وه‌‬ ‫ساڵی رابردو له‌هه‌رێم ‪ 58‬کرێکار له‌شوێنی کاردا گیانیان له‌ده‌ستداوه‌ فۆتۆ‪ :‬ئارام که‌ریم‬ ‫ره‌حمانی‌ ته‌مه‌ن ‪ 23‬ساڵ بو (له‌سه‌ر‬ ‫داوای‌ خێزانه‌ك����ه‌ی‌ ناوه‌كه‌ خوازراوه‌)‪،‬‬ ‫ئه‌و كاری‌ ش����یش به‌س����تی‌ س����ه‌قفی‌‬ ‫ده‌ك����رد‪ ،‬له‌ ‪/11/8‬ی‌ س����اڵی‌ رابردو‪،‬‬ ‫كاتێك له‌سه‌ر بینایه‌ك كاری‌ ده‌كردو‪،‬‬ ‫له‌كاتی‌ به‌رزكردنه‌وه‌ی‌ شیشێك كه‌ به‌ر‬ ‫كێبڵێكی‌ كاره‌با كه‌وتوه‌ راس����ته‌وخۆ‬ ‫گیانی‌ له‌ده‌س����تداوه‌‪ ،‬به‌وته‌ی‌ برایه‌كی‌‬ ‫ه����اوكار‪ ،‬ك����ه‌ خوێن����دكاری‌ پێنجی‌‬ ‫ئاماده‌یی����ه‌‪ ،‬ه����اوكاری‌ جوانه‌مه‌رگ‪،‬‬ ‫له‌گ����ه‌ڵ برایه‌ك����ی‌ ت����ری‌ ك����ه‌ كاره‌ی‌‬ ‫كاره‌ب����ای‌ كردوه‌‪ ،‬دابینك����ه‌ری‌ بژێوی‌‬ ‫ی ‪ 6‬كه‌س����ی‌ خێزانه‌كه‌یان بون‪،‬‬ ‫ژیان���� ‌‬ ‫براكه‌ی‌ ده‌ڵێت "باوكم كارێكی‌ وه‌های‌‬ ‫نه‌ده‌ك����رد‪ ،‬هاوكار له‌گه‌ڵ برایه‌كی‌ ترم‬ ‫كاریان ده‌كرد‌و خه‌رجیی‌ خێزانه‌كه‌یان‬ ‫دابین ده‌كرد‪ ،‬به‌اڵم به‌گیانله‌ده‌ستدانی‌‬ ‫ئه‌و‪ ،‬ئێس����تا به‌ناچاری‌ من‪ ،‬ده‌خوێنم‌و‬ ‫كاریش ده‌كه‌م"‪.‬‬ ‫براكه‌ی‌ هاوكار باس له‌وه‌ش ده‌كات‬ ‫كه‌ ده‌بێت ئاماژه‌ به‌وه‌ش بدرێت‪ ،‬ئه‌ی‌‬ ‫ده‌بێ����ت ه����اوكار وه‌ك گه‌نجێك چه‌ند‬ ‫خۆزگه‌‌و ئاواتی‌ هه‌بوبێت‪ ،‬تا پێبگات؟‬ ‫دی����اره‌ هه‌مو خۆزگه‌‌و ئاواته‌كانی‌ وه‌ك‬ ‫ئه‌و برایه‌ی‌ ده‌ڵێت "له‌گه‌ڵ جه‌سته‌كه‌ی‌‬

‫ئه‌سپارده‌ی‌ خاك كراوه‌"‪!.‬‬ ‫خه‌م‌و ناسۆری‌ گیانله‌ده‌ستدانی‌ هه‌ر‬ ‫یه‌كێك ل����ه‌و كرێكارانه‌ی‌ به‌ش����ێوازی‌‬ ‫جیاجیا كۆتایی‌ به‌ژیانیان هاتوه‌‪ ،‬وه‌ك‬ ‫ئازاد محه‌مه‌د ده‌ڵێت "گه‌ر هاوشێوه‌ی‌‬ ‫ئه‌وه‌ی‌ ه����اوكاری‌ جوانه‌مه‌رگ نه‌بێت‪،‬‬ ‫كه‌مت����ر نیی����ه‌"‪ .‬چونك����ه‌ وه‌ك ئ����ه‌و‬ ‫رونیده‌كاته‌وه‌ به‌شێك له‌وانه‌ی‌ له‌كاتی‌‬ ‫كاركردن����دا گیانی����ان له‌ده‌س����تداوه‌‬ ‫كرێ����كاری‌ بیانی‌‌و خه‌ڵكان����ی‌ توركیا‌و‬ ‫سوریا‌و ئێران‌و‪ ..‬چه‌ندین واڵتی‌ تریش‬ ‫بون‪ ،‬كه‌ بۆ ده‌ستكه‌وتنی‌ كارێك رویان‬ ‫له‌هه‌رێم ك����ردوه‌‪" ،‬كه‌چ����ی‌ له‌جیاتی‌‬ ‫ده‌ستكه‌وتنی‌ بڕێك پاره‌‪ ،‬جه‌سته‌یه‌كی‌‬ ‫سارد‌و سڕ‌و بێگیان‪ ،‬بۆ خێزانه‌كانیان‬ ‫نێردراوه‌ته‌وه‌"‪.‬‬ ‫پێشنیار‌و پڕۆگرامه‌كه‌‬ ‫هه‌رچه‌نده‌ ساڵی‌ رابردو‪ 58 ،‬كرێكار‬ ‫له‌سه‌ر ئاستی‌ هه‌رێم گیانی‌ له‌ده‌ستداوه‌‪،‬‬ ‫به‌اڵم ئه‌وه‌ی‌ رێكخراوه‌كانی‌ كرێكاران‪،‬‬ ‫به‌زه‌نگی‌ مه‌ترس����ی‌ ناوده‌به‌ن‪ ،‬ئاماری‌‬ ‫چه‌ند مانگ����ی‌ رابردوو ئه‌مس����اڵه‌ كه‌‬ ‫به‌ته‌نها له‌سنوری‌ پارێزگای‌ سلێمانی‌‪،‬‬ ‫‪ 10‬كرێ����كار له‌ش����وێنی‌ كاردا گیان����ی‌‬

‫له‌ده‌س����تداوه‌‪ ،‬ئه‌ندازیار ئازاد محه‌مه‌د‬ ‫ئه‌مین كه‌ خاوه‌نی‌ كۆمپانیای‌ زانا غازه‌‌و‬ ‫له‌هۆڵنداوه‌ گه‌ڕاوه‌ته‌وه‌ كوردستان‪ ،‬باس‬ ‫له‌وه‌ ده‌كات‪ ،‬له‌هۆڵنداش له‌سه‌ره‌تای‌‬ ‫س����ااڵنی‌ نه‌وه‌ده‌كاندا‪ ،‬له‌ناكاو ئاماری‌‬ ‫گیان له‌ده‌س����تدانی‌ كرێكاران بۆ چه‌ند‬ ‫س����اڵێك زیادب����وه‌‪ ،‬هه‌ر بۆی����ه‌ ئه‌وان‬ ‫بیریان له‌دانانی‌ پرۆگرامێك كردۆته‌وه‌‌و‬ ‫پرۆگرامه‌كه‌ش����یان كردۆت����ه‌ كتێبێك‪،‬‬ ‫"له‌و كتێبه‌دا زانیاری‌ ورد هه‌یه‌ له‌سه‌ر‬ ‫چۆنێت����ی‌ كاركردن‪ ،‬پێویس����ته‌ هه‌مو‬ ‫كرێ����كار‌و ئه‌ندازیارێك پێش كاركردن‪،‬‬ ‫ئه‌و پرۆگرامه‌ بخوێن����ێ‌‌و به‌نمره‌یه‌كی‌‬ ‫به‌رزیش تێی����دا ده‌ربچێت"‪ .‬وه‌ك ئه‌و‬ ‫جه‌ختی‌ له‌سه‌ر ده‌كاته‌وه‌ هه‌ركه‌سێك‬ ‫ئ����ه‌و پرۆگرام����ه‌ نه‌خوێن����ێ‌‌و تێی����دا‬ ‫ده‌رنه‌چێ����ت‪ ،‬ناهێڵ����ن تاكه‌ رۆژێكیش‬ ‫كارب����كات‪ ،‬ئ����ه‌و كه‌ خۆی‌ له‌ئاس����تی‌‬ ‫به‌ڕێوه‌به‌ردا ئه‌و پرۆگرامه‌ی‌ خوێندوه‌‬ ‫به‌دوجار تاقیكردنه‌وه‌ تێیدا ده‌رچوه‌‪،‬‬ ‫هه‌ربۆی����ه‌ پێش����نیار ده‌كات‪ ،‬الیه‌ن����ی‌‬ ‫په‌یوه‌ندی����دار بیر ل����ه‌وه‌ بكاته‌وه‌ ئه‌و‬ ‫پرۆگرام����ه‌‪" ،‬كه‌ له‌كتێبێكدا له‌الی‌ ئه‌و‬ ‫هه‌یه‌" بكاته‌ كوردی‌‌و هه‌مو ئه‌ندازیار‌و‬ ‫كرێكارێ����ك ناچاربكرێت‪ ،‬پێش ئه‌وه‌ی‌‬

‫ده‌س����ت به‌كار بكات‪ ،‬له‌پرۆگرامه‌كه‌دا‬ ‫تاقیكردن����ه‌وه‌ی‌ پێبكرێ����ت‪ ،‬ئه‌گ����ه‌ر‬ ‫ده‌رچ����و ئه‌وج����ا مۆڵه‌ت����ی‌ كاركردنی‌‬ ‫پێبدرێ����ت‪ ،‬ئ����ه‌و پێی‌ باش����ه‌ كه‌رتی‌‬ ‫تایبه‌ت ئه‌ركی‌ فێركردنی‌ ئه‌و پرۆگرامه‌‬ ‫بگرێته‌ ئه‌س����تۆ‌و الیه‌نی‌ په‌یوه‌ندیداری‌‬ ‫حكومه‌تیش سه‌رپه‌رش����تی‌‌و چاودێری‌‬ ‫بكات‪ ،‬ئازاد نمون����ه‌ به‌تاقیكردنه‌وه‌ی‌‬ ‫شۆفێری‌ ده‌هێنێته‌وه‌‪ ،‬كه‌ خه‌ڵك له‌الی‌‬ ‫كه‌رتی‌ تایبه‌ت فێری‌ شۆفێری‌ ده‌كرێت‪،‬‬ ‫به‌اڵم الیه‌نی‌ په‌یوه‌ندیداری‌ حكومه‌ت‪،‬‬ ‫ك����ه‌ به‌ڕێوه‌به‌رایه‌ت����ی‌ هاتوچۆی����ه‌‬ ‫تاقیكردن����ه‌وه‌ به‌ش����ۆفێران ده‌كات‪،‬‬ ‫"پێویسته‌ مۆڵه‌تی‌ كاركردنی كرێكار‌و‬ ‫ئه‌ندازیاریش به‌و جۆره‌ بدرێت‪ ،‬ئه‌مه‌ش‬ ‫له‌پێناو س����ه‌المه‌تی‌ گیانی‌ خۆیان‪ ،‬من‬ ‫ئاماده‌م ئه‌و پرۆگرام����ه‌ بده‌مه‌ الیه‌نی‌‬ ‫په‌یوه‌ندیدار‪ ،‬ئه‌گه‌ر گوێم لێبگرێت"‪.‬‬ ‫ئاماری‌ كه‌مئه‌ندامبوه‌كان چه‌نده‌؟‬ ‫ئ����ه‌و ئه‌ندازی����اره‌ ب����اس ل����ه‌وه‌ش‬ ‫ده‌كات‪ ،‬له‌گ����ه‌ڵ ئه‌وان����ه‌ی‌ گیانی����ان‬ ‫له‌ده‌ستداوه‌‪ ،‬س����ه‌ده‌های‌ تریش هه‌ن‪،‬‬ ‫كه‌ توشی‌ كه‌مئه‌ندامی‌ بون‪ ،‬ئه‌و باس‬ ‫له‌نمونه‌یه‌ك����ی‌ ن����او كتێبه‌كه‌ ده‌كات‌و‬ ‫ئ����ه‌وه‌ ده‌خات����ه‌رو‪ ،‬ئه‌گ����ه‌ر ‪ 30‬هه‌زار‬

‫كه‌س كاربكه‌ن‪3 ،‬هه‌زاریان شوێنێكی‌‬ ‫جه‌سته‌یان به‌س����وكی‌ بریندار ده‌بێت‪،‬‬ ‫له‌و ‪3‬هه‌زار كه‌سه‌ش‪ 300 ،‬كه‌سیان بۆ‬ ‫ماوه‌یه‌ك له‌نه‌خۆش����خانه‌ ده‌مێننه‌وه‌‌و‬ ‫له‌و ژماره‌یه‌ش ‪ 30‬كه‌س����یان به‌شێك‬ ‫له‌جه‌س����ته‌یان كه‌مئه‌ندام ده‌بێت‪ ،‬له‌و‬ ‫‪ 30‬كه‌س����ه‌ش ره‌نگه‌ یه‌كێكیان گیان‬ ‫له‌ده‌س����ت بدات "به‌اڵم له‌كوردستان‪،‬‬ ‫ته‌نها ئام����اری‌ گیانله‌ده‌س����تدانه‌كان‬ ‫ده‌خرێت����ه‌رو‪ ،‬له‌س����اڵێكدا ن����ه‌ك‬ ‫به‌ته‌نها كه‌س����ێك‪ 58 ،‬كه‌س گیانیان‬ ‫له‌ده‌ستداوه‌‪ ،‬ئه‌ی‌ ده‌بێت چه‌ند كرێكار‬ ‫كه‌مئه‌ن����دام بوبێ����ت‪ ،‬چه‌ن����د كرێكار‬ ‫به‌سوكی‌ بریندار بوبێت‌و بۆ ماوه‌یه‌ك‬ ‫نه‌یتوانیبێت كاربكات؟ بۆیه‌ كاتی‌ ئه‌وه‌‬ ‫هاتوه‌ حكومه‌ت بكه‌وێته‌ خۆی‌"‪.‬‬ ‫سه‌رۆكی‌ لقی‌ س����لێمانی‌ سه‌ندیكای‌‬ ‫كرێكاران����ی‌ بیناس����ازی‌‪ ،‬عوس����مان‬ ‫حه‌مه‌سه‌عید ئاماده‌یی‌ خۆیانی‌ پیشاندا‬ ‫هه‌رچییه‌كیان پێبكرێت‪ ،‬بۆ سه‌رخستنی‌‬ ‫ئه‌و پرۆژه‌یه‌ ببنه‌ هاوكارێكی‌ باش‪ ،‬ئه‌و‬ ‫وتی‌ "ده‌بێت پرۆژه‌كه‌ ببینین‪ ،‬گفتوگۆ‬ ‫له‌گه‌ڵ خاوه‌نی‌ پێشنیاره‌كه‌دا بكه‌ین‪،‬‬ ‫ئه‌وكاته‌ هه‌رچیمان پێبكرێت هاوكاری‌‬ ‫ده‌كه‌ین"‪.‬‬

‫دوبار‌ه قه‌یرانی‌ به‌نزین‬ ‫ ئا‪ :‬شاهۆ ئه‌حمه‌د‬ ‫كه‌میی‌ به‌نزین‪ ،‬دوباره‌ قه‌یرانی‌‬ ‫دروستكرده‌وه‌‌و سه‌ره‌ی‌ ئۆتۆمبیله‌كانی‌‬ ‫له‌به‌رده‌م به‌نزیخانه‌ حكومییه‌كاندا‬ ‫درێژكرده‌وه‌‪ ،‬هه‌رچه‌نده‌ چه‌ندینجار‬ ‫به‌ڵێنی‌ چاره‌سه‌ركردنی‌ ئه‌و گرفته‌‬ ‫دراوه‌‪ ،‬به‌اڵم تائێستا بێچاره‌سه‌ر‬ ‫ماوه‌ته‌وه‌‪ ،‬ئه‌و كێشه‌یه‌ش له‌هه‌مو‬ ‫هه‌رێمدا بونی‌ هه‌یه‌‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫له‌شارۆچكه‌ی‌ كۆیه‌ زیاتر به‌رچاو‬ ‫ده‌كه‌وێت‪ ،‬قایمقامی‌ قه‌زای‌ كۆیه‌‬ ‫ئاماژه‌ به‌وه‌ ده‌كات كه‌ به‌شه‌ به‌نزینی‌‬ ‫كۆیه‌ له‌پارێزگای‌ سلێمانییه‌وه‌ دێت‪،‬‬ ‫له‌كاتێكدا له‌روی‌ ئیدارییه‌وه‌ سه‌ر‬ ‫به‌پارێزگای‌ هه‌ولێره‌‪.‬‬

‫کارمه‌ندی به‌نزینخانه‌یه‌ک له‌کاتی کارکردندا فۆتۆ‪ :‬ئاسۆ"ئه‌رشیف"‬

‫به‌وت���ه‌ی‌ به‌ڕێوه‌به‌ری دابش���كردنی‌‬ ‫به‌رهه‌مه‌ نه‌وتییه‌كانی سلێمانی جه‌مال‬ ‫عه‌ل���ی‌‪ ،‬پارێ���زگای‌ س���لێمانی‌ رۆژانه‌‬ ‫پێویس���تی‌ به‌ ‪2‬ملیۆن‌و ‪500‬هه‌زار لیتر‬ ‫به‌نزین هه‌یه‌‪ ،‬به‌اڵم له‌ئێس���تادا رۆژانه‌‬

‫‪1‬ملی���ۆن‌و ‪230‬هه‌زار لیت���ری‌ بۆ دێت‪،‬‬ ‫"دیاره‌ ئه‌مه‌ش‪ ،‬له‌سه‌رجه‌م ناوچه‌كان ‌‬ ‫ی‬ ‫س���لێمانی‌ قه‌یران���ی‌ دروس���تكردوه‌"‪..‬‬ ‫ئ���ه‌و باس���ی‌ له‌وه‌ش���كرد ك���ه‌ ه���ه‌ر‬ ‫به‌هۆی‌ كه‌میی‌ به‌نزینه‌وه‌‪ ،‬له‌ئێس���تادا‬ ‫دابه‌ش���كردنی‌ به‌نزینی‌ بێ‌ پس���وڵه‌یان‬ ‫راگرت���وه‌‪ ،‬كه‌ له‌راب���ردودا لیتر به‌‪700‬‬ ‫دینار به‌س���ه‌ر ش���ۆفێراندا دابه‌ش���یان‬ ‫ده‌كرد‪ ،‬ئ���ه‌و جه‌خت له‌وه‌ش ده‌كاته‌وه‌‬ ‫س���ه‌رباری‌ كه‌میی‌ به‌نزین‪ ،‬به‌اڵم نرخی‌‬ ‫به‌نزین له‌وێس���تگه‌ حكومییه‌كاندا وه‌ك‬ ‫خۆیه‌ت���ی‌‌و لیتر به‌‪ 500‬دینار ماوه‌ته‌وه‌و‬ ‫گران نه‌بوه‌‪ ،‬له‌باره‌ی‌ گرانبونی‌ به‌نزینی‌‬ ‫بازرگانییش‪ ،‬كه‌ له‌چه‌ند رۆژی‌ رابردودا‬ ‫بۆ هه‌ر لیترێ���ك‪ 100‬دینار به‌رزبۆته‌وه‌‪،‬‬ ‫ئ���ه‌و رونیكرده‌وه‌ كه‌ ئ���ه‌وه‌ په‌یوه‌ندی‌‬ ‫به‌وان���ه‌وه‌ نییه‌ "ئه‌وه‌ بازاڕی‌ ره‌ش���ه‌‌و‬ ‫په‌یوه‌سته‌ به‌(عه‌رز‌و ته‌ڵب) هه‌ركاتێك‬ ‫كه‌مبو نرخی‌ به‌رزده‌بێته‌وه‌‪ ،‬ئه‌وكاته‌ش‬ ‫كه‌ زۆر بو دیاره‌ نرخه‌كه‌ی‌ ده‌ش���كێ‌"‪.‬‬ ‫سه‌باره‌ت به‌به‌شه‌ به‌نزینی‌ كۆیه‌‪ ،‬جه‌مال‬ ‫عه‌لی‌ ئاماژه‌ی‌ به‌وه‌دا كه‌ له‌‪ %8‬ی‌ ئه‌و‬

‫به‌نزینه‌ی‌ بۆ ئیداره‌ی‌ سلێمانی‌ دانراوه‌‬ ‫بۆ كۆیه‌ دێت "منیش ده‌زانم پێویستی ‌‬ ‫ی‬ ‫ئه‌و ش���ارۆچكه‌یه‌ زۆرت���ره‌ له‌وه‌ی‌ بۆی‌‬ ‫دانراوه‌‪ ،‬به‌اڵم ئه‌وه‌ له‌ده‌سه‌اڵتی‌ ئێمه‌دا‬ ‫نییه‌‪ ،‬ن���ه‌ك له‌كۆیه‌ له‌هه‌مو ناوچه‌كانی‌‬ ‫سلێمانی‌ به‌شه‌ به‌نزین كه‌مه‌"‪.‬‬ ‫له‌الیه‌كی‌ تره‌وه‌ شێخ چاپوك عومه‌ر‪،‬‬ ‫قایمقامی‌ قه‌زای‌ كۆیه‌‪ ،‬له‌لێدوانێكی‌ بۆ‬ ‫ئاوێن���ه‌ ئه‌وه‌ی‌ رونكرده‌وه‌ كه‌ پێش���تر‬ ‫كۆیه‌ (مسته‌وده‌ع)ی‌ هه‌بوه‌و له‌به‌غداوه‌‬ ‫به‌ش���ه‌ به‌نزینی‌ تایبه‌ت���ی‌ هه‌بوه‌ وه‌كو‬ ‫پارێ���زگای‌ هه‌ولێر‌و س���لێمانی‌‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫له‌گه‌ڵ نه‌مان���ی‌ ئه‌م (موس���ته‌وده‌ع)‬ ‫ه‌ به‌ش���ه‌ به‌نزینی‌ كۆیه‌ كه‌وتۆته‌ سه‌ر‬ ‫پارێزگای‌ سلێمانی‌ "له‌ئێستاشدا له‌وێوه‌‬ ‫به‌نزینمان بۆ دێت‌و به‌اڵم له‌سلێمانیش‬ ‫له‌ ‪ 2%‬كه‌میكردوه‌و ئه‌مه‌ش كاریگه‌ری‌‬ ‫له‌سه‌ر كۆیه‌ هه‌بوه‌"‪.‬‬ ‫له‌ب���اره‌ی‌ چۆنیه‌ت���ی‌ دابه‌ش���كردنی‌‬ ‫به‌نزی���ن‌و ژماره‌ی‌ لیت���ری‌ دابینكراو بۆ‬ ‫كۆیه‌ ئارام حه‌وێزی‌ به‌رێوه‌به‌ری‌ نه‌وت‌و‬ ‫كانزاكانی‌ كۆیه‌ له‌لێدوانێكیدا بۆ ئاوێنه‌‬

‫ی كۆیه‌ له‌رۆژێكدا‬ ‫وتی‌"له‌ئێستادا بۆ شار ‌‬ ‫‪ 72‬هه‌زار لیتر دێت‪ ،‬به‌اڵم پێشتر ‪108‬‬ ‫هه‌زار لیتر ده‌هات‌و رۆژانی‌ ش���ه‌ممه‌ تا‬ ‫دوش���ه‌ممه‌ له‌به‌نزینخانه‌كانی‌ ناوش���ار‬ ‫دابه‌ش ده‌كرێت‌و رۆژانی‌ سێش���ه‌ممه‌ تا‬ ‫پێنچشه‌ممه‌ له‌به‌نزینخانه‌كانی‌ ده‌ره‌وه‌ی‌‬ ‫كۆیه‌ دابه‌ش ده‌كرێ���ت‌و هه‌فتانه‌ ته‌نیا‬ ‫یه‌ك كۆبۆن ده‌ڕوات"‪.‬‬ ‫ش���یخ چاپوك وتیش���ی‌ "دو س���اڵ‬ ‫له‌مه‌وب���ه‌ر كۆی���ه‌ ‪ 2300‬ئۆتۆمبیل���ی‌‬ ‫كۆبۆنی‌ هه‌ب���وه‌‌و له‌رۆژێكدا ‪ 108‬هه‌زار‬ ‫لیتر به‌نزینمان هه‌بو‪ ،‬به‌اڵم له‌ئێس���تادا‬ ‫كۆی���ه‌ خاوه‌نی‌ ‪ 10000‬ئۆتۆمبیله‌‌و ته‌نیا‬ ‫‪ 72‬هه‌زار لیتر به‌نزینمان بۆ دێت"‪.‬‬ ‫ناوب���راو ئه‌وه‌ش ده‌خات���ه‌رو‪ ،‬ئه‌مه‌‬ ‫نه‌ك ته‌نیا كاریگه‌ری‌ له‌سه‌ر هاواڵتیانی‌‬ ‫كۆیه‌ كردوه‌ به‌ڵكو كاریگه‌ری‌ له‌س���ه‌ر‬ ‫كارمه‌ندانی‌ حكوم���ه‌ت‌و فه‌رمانگه‌كان‌و‬ ‫ده‌زگای‌ پۆلی���س‌و ئاسایش���ه‌كانیش‬ ‫ك���ردوه‌‪" ،‬چونكه‌ ئه‌و ب���ڕه‌ به‌نزینه‌ی‌‬ ‫به‌ئۆتۆمبیل���ی‌ حكومه‌ت ده‌درێت وه‌كو‬ ‫پێویست به‌شمان ناكات "‪.‬‬

‫لۆکاڵ‬

‫)‪ )371‬سێشه‌ممه‌ ‪2013/4/2‬‬

‫‪9‬‬

‫كوڕه‌كه‌ی‌ خالیدی‌ خوله‌سور‪:‬‬ ‫باوكم تا ‪ 1987‬شه‌ش ژنی‌ هێناو حه‌وته‌میشی‌ له‌‪2010‬دا هێنا‬ ‫ئا‪ :‬ئاسۆ سه‌راوی‌‪ ،‬پشتیوان جه‌مال‬ ‫له‌چه‌ند شوێنێكی‌ دیوه‌خانه‌كه‌دا‬ ‫چه‌ك ده‌بینرا‪ ،‬به‌شێك له‌وانه‌ش‬ ‫كه‌ به‌چوارده‌وریدا هه‌ڵده‌سوڕان‌و‬ ‫به‌كاكه‌‌و شێخ بانگیان ده‌كرد‪،‬‬ ‫ده‌مانچه‌ به‌القه‌دیانه‌وه‌ بو‪ ،‬ئه‌و هێشتا‬ ‫به‌ته‌مه‌ن گه‌نجه‌‌و له‌دایكبوی‌ ‪،1981‬‬ ‫به‌اڵم سیما‌و ره‌فتاری‌ به‌ته‌مه‌نتر‬ ‫ده‌نوێنێ‌‌و مه‌به‌ستیه‌تی‌‪ ،‬به‌چه‌شنی‌‬ ‫باوكی‌ سه‌رۆكایه‌تی‌ عه‌شیره‌تێك‌و‬ ‫ئیداره‌دانی‌ ‪7‬ژن‌و نزیكه‌ی‌ ‪ 60‬نه‌وه‌‬ ‫بكات‪ ،‬چونكه‌ له‌دوه‌م رۆژی‌ پرسه‌كه‌ی‌‬ ‫باوكیدا كه‌ به‌سه‌رۆك عه‌شره‌تی‌ غه‌واره‌‬ ‫هه‌ڵبژێردرا‪ ،‬په‌یمانیدا وه‌ك باوكی‌‬ ‫دڵسۆزی‌ بنه‌ماڵه‌‌و عه‌شره‌ته‌كه‌ی‌ بێت‪.‬‬ ‫شاهۆ خالید مه‌حمود‪ ،‬كوڕه‌ گه‌وره‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫خالید خوله‌س���ور‪ ،‬له‌دیدارێكی‌ ئاوێنه‌‪،‬‬ ‫ب���اس له‌ژیان���ی‌ كۆمه‌اڵیه‌ت���ی‌ خ���ۆی‌‌و‬ ‫خێزانه‌ك���ه‌ی‌ ده‌كات‪ ،‬پێ���ش‌و دوای‌‬ ‫كوشتنی‌ باوكی‌‪.‬‬ ‫ی نه‌مانی‌ باوكت ژیانتان‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬دوا ‌‬ ‫چۆنه‌؟‬ ‫ش���اهۆ‪ :‬ب���اوك الی‌ هه‌مو كه‌س���ێك‬ ‫موقه‌ده‌س���ه‌‌و پیرۆزی���ی‌ خ���ۆی‌ هه‌یه‌‪،‬‬ ‫هه‌ندێك باوكیش زیاتره‌‪ ،‬ئه‌وه‌ی‌ به‌سه‌ر‬ ‫ئێم���ه‌دا هات ش���تێك نییه‌ به‌ئاس���انی‌‬ ‫له‌بیری‌ بكه‌ین‪ ،‬دیاره‌ ره‌حمه‌تی‌ باوكم بۆ‬ ‫به‌ڕێوه‌بردنی‌ ژیانمان بناغه‌یه‌كی‌ پته‌وی‌‬ ‫داناوه‌‌و ئێمه‌ش له‌سه‌ر ئه‌وه‌ ده‌ڕۆین‪.‬‬ ‫ئاوێن���ه‌‪ :‬باوكتان چه‌ن���د ژن‌و منداڵی‌‬ ‫هه‌بو؟‬ ‫ش���اهۆ‪ :‬حه‌وت ژن‌و نزیكه‌ی‌ شه‌ست‬ ‫منداڵ���ی‌ هه‌ی���ه‌‪ ،‬ئیداره‌دان���ی‌ ئه‌وه‌ش‬ ‫توانایه‌كی‌ ده‌وێت‪ ،‬ئه‌و باش���ی‌ هێنابو‪،‬‬ ‫ئێمه‌ش بۆ ئیداره‌دانی‌ ئه‌و خێزانه‌ له‌سه‌ر‬ ‫ئه‌و بناغه‌یه‌ ده‌ڕۆین كه‌ ئه‌و دایڕشتوه‌‪.‬‬ ‫ئاوێن���ه‌‪ :‬س���اڵی‌ چه‌ند یه‌ك���ه‌م ژنی‌‬ ‫هێناوه‌؟‬ ‫ش���اهۆ‪ :‬س���اڵی‌ ‪ 1978‬یه‌ك���ه‌م ژنی‌‬ ‫هێن���اوه‌‪ ،‬كه‌ دایكی‌ من���ه‌‌و ئامۆزایه‌تی‌‌و‬ ‫ناوی‌ گوڵچینه‌‪ ،‬نۆ منداڵی‌ هه‌یه‌ له‌شاخ‬ ‫بوه‌ ك���ه‌ هێناوێتی‌‪ ،‬ئه‌وه‌ن���دی‌ زانیاریم‬ ‫هه‌بێت له‌‪ 1981‬ب���ۆ ‪ 1982‬ژنی‌ دوه‌می‌‬ ‫هێن���اوه‌‌و ئه‌وی���ش هه‌ر ئام���ۆزای‌ بوه‌‌و‬ ‫‪5‬منداڵی له‌ویش هه‌یه‌‪ ،‬تا ‪ 1987‬شه‌شی‌‬ ‫هێناوه‌‌و حه‌وته‌میشی‌ له‌‪ 2010‬هێناوه‌‪.‬‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬هیچ كام له‌ژنه‌كانی‌ ناڕه‌زاییان‬ ‫ده‌رنه‌بڕیوه‌‪ ،‬له‌به‌رامبه‌ر ئه‌و فره‌ژنییه‌؟‬ ‫ش���اهۆ‪ :‬هی���چ ژنێ���ك پێ���ی‌ خۆش‬ ‫نیی���ه‌‪ ،‬ژنی‌ تری‌ به‌س���ه‌ر بێ���ت‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫ئه‌وان هیچی���ان نه‌وتوه‌‪ ،‬ئیتر به‌حوكمی‌‬ ‫خزمایه‌تی‌ بوه‌ یان گه‌وره‌یی‌ خۆیان بوه‌‪،‬‬ ‫ئه‌وه‌یان نازانم‪.‬‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬هه‌مو ژنه‌كان له‌ژیاندا ماون؟‬ ‫ش���اهۆ‪ :‬به‌ڵێ‪ ،‬هه‌موشیان له‌م خانوه‌‬

‫ی‬ ‫باوكم‌ حیزب ‌‬ ‫نه‌بو‪ ،‬به‌اڵم كاك‬ ‫نه‌وشیروانی‬ ‫‌ویستوه‌‬ ‫‌‌‬ ‫خۆشه‬ ‫بیرمان‬ ‫ی‬ ‫له‌دابه‌شكردن ‌‬ ‫ی‬ ‫میرات ‌‬ ‫نه‌كردۆته‌وه‌‬ ‫گه‌وره‌ی���ه‌دا ده‌ژی���ن‪ ،‬ك���ه‌ روبه‌ره‌كه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫نزیكه‌ی‌ ه���ه‌زار مه‌ت���ره‌‌و له‌پێنج نهۆم‬ ‫پێكهاتوه‌و زیاتر له‌چل ژور ده‌بێت‪.‬‬ ‫ئاوێن���ه‌‪ :‬هی���چ كاتێ���ك ئ���ه‌و ژنانه‌‬ ‫نه‌تۆراون؟‬ ‫ش���اهۆ‪ :‬ئه‌وه‌ن���ده‌ی‌ بزانم كێش���ه‌ی‌‬ ‫خێزانیم���ان نه‌بوه‌‌و وه‌ك وت���م‪ ،‬باوكم‬ ‫توانای‌ ئیداره‌دانی‌ باش بو‪.‬‬ ‫ئاوێن���ه‌‪ :‬گه‌وره‌تری���ن ژن���ی‌ ته‌مه‌نی‌‬ ‫چه‌نده‌‌و بچوكترینی‌ چه‌نده‌؟‬ ‫ش���اهۆ‪ :‬گه‌وره‌ترین���ی‌ له‌دایكب���وی‌‬ ‫‪‌1955‬و بچوكترینی‌ ‪ 40‬ساڵه‌‌و بچوكترین‬ ‫منداڵیشمان سێ‌ ساڵه‌‪.‬‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬ئه‌و شه‌ست نه‌وه‌یه‌‪ ،‬چه‌ندیان‬ ‫كچه‌‌و چه‌ندیان كوڕن‌و چه‌ندیشیان ژیانی‌‬ ‫هاوسه‌رییان پێكهێناوه‌؟‬ ‫ش���اهۆ‪ :‬به‌رێژه‌یه‌كی‌ ك���ه‌م كوڕه‌كان‬ ‫زیات���رن‌و ‪ 20‬یش���مان چۆت���ه‌ ژیان���ی‌‬ ‫هاوسه‌رییه‌وه‌‪.‬‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬نازانی‌ باوكت مه‌به‌س���تی‌ له‌و‬ ‫خێزانه‌ زۆره‌ چی‌ بوه‌؟‬ ‫شاهۆ‪ :‬به‌دیاریكراوی‌ باسی‌ نه‌كردوه‌‪،‬‬ ‫به‌اڵم هه‌میش���ه‌ خه‌ڵكی‌ عه‌ش���یره‌تدار‌و‬ ‫كۆمه‌اڵیه‌تی‌ نه‌وه‌ی‌ زۆر‪ ،‬به‌پشت ده‌زانێ‌‪،‬‬ ‫له‌وانه‌شه‌ حه‌زی‌ له‌منداڵی‌ زۆر بوبێت‪.‬‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬باوكت له‌مه‌س���ه‌له‌ی‌ دینداریدا‬ ‫چۆن بو؟‬ ‫شاهۆ‪ :‬زۆر باش بو‪ ،‬به‌رده‌وام قورئانی‌‬ ‫ده‌خوێن���د‪ ،‬به‌تایب���ه‌ت به‌یانیان زو‪ ،‬بۆ‬ ‫نوێژكردنی���ش ل���ه‌و كات���ه‌وه‌ی‌ فه‌رزی‌‬

‫ی‬ ‫هه‌مو خێزانه‌كان ‌‬ ‫ی‬ ‫باوكم له‌خانویه‌ك ‌‬ ‫گه‌وره‌دا ده‌ژین‪،‬‬ ‫ی‬ ‫ك ‌ه روبه‌ره‌كه‌ ‌‬ ‫هه‌زار مه‌تره‌‌و‬ ‫له‌پێنج نهۆم‬ ‫پێكهاتوه‌‌و زیاتر‬ ‫له‌چل ژور ده‌بێت‬ ‫شاهۆی کوڕی خالیدی خوله‌ سور‬ ‫له‌سه‌ربوه‌‪ ،‬بڕواناكه‌م نوێژی‌ فه‌وتابێت‪.‬‬ ‫ئاوێن���ه‌‪ :‬ئ���ه‌ی‌ باپیرت چه‌ن���د ژن ‌ی‬ ‫هێناوه‌؟‬ ‫شاهۆ‪ :‬سێ‌ ژنی‌ هێناوه‌‪.‬‬ ‫ئاوێن���ه‌‪ :‬له‌كات���ی‌ نانخ���واردن هه‌مو‬ ‫خێزانه‌كه‌تان له‌گه‌ڵ باوكت له‌سه‌ر یه‌ك‬ ‫سفره‌ كۆده‌بۆوه‌؟‬ ‫شاهۆ‪ :‬ئه‌و زۆربه‌ی‌ كات میوانی‌ هه‌بو‪،‬‬ ‫بۆیه‌ به‌ده‌گمه‌ن شتی‌ وا رویده‌دا‪.‬‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬خۆت چه‌ند ژنت هه‌یه‌؟‬ ‫شاهۆ‪ :‬دوان‪ ،‬یه‌كه‌میان ساڵی‌ ‪‌1996‬و‬ ‫ئه‌ویتریشیان ‪ 2003‬هێنام‪.‬‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬به‌نیاز نیت ژنی‌ تر بهێنی‌؟‬ ‫شاهۆ‪ :‬نه‌خێر‪.‬‬ ‫ئاوێن���ه‌‪ :‬دوای‌ باوكت‪ ،‬بۆچی‌ هه‌ر تۆ‬ ‫ده‌رده‌كه‌ویت‪ ،‬ئه‌ی‌ براكانی‌ ترت؟‬ ‫ش���اهۆ‪ :‬به‌حوكمی‌ برا گه‌وره‌یی‌ زیاتر‬ ‫من ده‌رده‌كه‌وم‪ .‬گه‌وره‌‌و بچوكیی‌ له‌الی‌‬ ‫باوكم زۆر گرنگ بو‪ ،‬به‌فیعلییش من زیاتر‬ ‫مه‌س���ئولیاتم له‌سه‌رشانه‌‌و سه‌رپه‌رشتی‌‬ ‫كاره‌كان ده‌كه‌م‪ .‬جگه‌ له‌وه‌ له‌دوه‌م رۆژی‌‬ ‫پرسه‌كه‌شدا كرامه‌ سه‌رۆكی‌ عه‌شیره‌تی‌‬ ‫غه‌واره‌‪ ،‬هه‌رچه‌نده‌ به‌نیازی‌ ئه‌وه‌ نه‌بوم‪،‬‬ ‫ب���ه‌اڵم ریشس���پی‌‌و پیاوماقوڵه‌كان هه‌ر‬ ‫له‌پرسه‌كه‌دا هه‌ستان‌و وتیان تۆ ده‌بیته‌‬ ‫سه‌رۆكی‌ عه‌شیره‌ت‪.‬‬ ‫ئاوێن���ه‌‪ :‬به‌رپرس���یارێتی‌ س���ه‌رۆك‬ ‫عه‌شیره‌تی‌ له‌چیدا خۆی‌ ده‌بینێته‌وه‌؟‬ ‫ش���اهۆ‪ :‬له‌دین���دا ش���تێكی‌ وه‌ه���ا‬ ‫هه‌یه‌ ده‌ڵێت‪ :‬س���ه‌رۆك ی���ان به‌رپرس‬

‫ده‌بێ���ت خزمه‌ت���كاری‌ گه‌له‌كه‌ی‌ بێت‪،‬‬ ‫ئ���ه‌وه‌ی‌ ئێم���ه‌ش زیاتر ل���ه‌وه‌دا خۆ ‌‬ ‫ی‬ ‫ده‌بینێت���ه‌وه‌‪ ،‬ده‌بێت ببینه‌ خزمه‌تكاری‌‬ ‫عه‌شره‌ته‌كه‌مان‪.‬‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬عه‌ش���ره‌تی‌ غ���ه‌واره‌ نزیكه‌ی‌‬ ‫چه‌ند كه‌سن؟‬ ‫شاهۆ‪ :‬ئه‌ونده‌ی‌ بزانم ‪ 168‬تیره‌یه‌‪،‬‬ ‫ب���ه‌اڵم ژم���اره‌ی‌ كه‌س���ه‌كان نازان���م‪،‬‬ ‫زانیارییه‌ك���ی‌ زۆرم له‌س���ه‌ر ئه‌وه‌ نییه‌‪،‬‬ ‫چونكه‌ ئه‌وه‌ ئیشی‌ باوكم بوه‌‪.‬‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬خوشك‌و براكانت له‌خوێندندا‬ ‫تا كوێ‌ رۆیشتون؟‬ ‫ش���اهۆ‪ :‬خ���ۆم شه‌ش���ی‌ ئاماده‌یی���م‬ ‫ته‌واوك���ردوه‌‪ ،‬خوش���ك‌و براكانیش���م‬ ‫هه‌ریه‌ك���ه‌‌و جۆرێكن‪ ،‬هه‌یان���ه‌ ته‌واوی‌‬ ‫كردوه‌ هه‌یانه‌ وازی‌ هێناوه‌و هه‌ش���یانه‌‬ ‫تائێستا به‌رده‌وامه‌ له‌خوێندن‪.‬‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬سه‌رچاوه‌ی‌ دارایی‌ ئه‌و خێزانه‌‬ ‫زۆره‌ له‌كوێوه‌ دێت؟‬ ‫ش���اهۆ‪ :‬له‌خوا به‌زیادبێ���ت وه‌زعمان‬ ‫باش���ه‌‪ ،‬چه‌ند موڵكێكی‌ كرێمان هه‌یه‌‌و‬ ‫چه‌ند كۆمپانیایه‌كیشمان هه‌یه‌‬ ‫ئاوێن���ه‌‪ :‬س���ه‌روه‌ته‌كه‌تان به‌چه‌ن���د‬ ‫ده‌خه‌مڵێنرێ‌؟‬ ‫ش���اهۆ‪ :‬نازانم‪ ،‬ب���ه‌اڵم دوای‌ مردنی‌‬ ‫باوكم من وه‌ك خۆم دڵم به‌هیچ ش���تێك‬ ‫خۆش نییه‌‪.‬‬ ‫ئاوێن���ه‌‪ :‬زۆرج���ار دوای‌ مردنی‌ باوك‬ ‫میراتی‌ دابه‌ش ده‌كرێ���ت‪ ،‬ئێوه‌ بیرتان‬ ‫له‌وه‌ نه‌كردۆته‌وه‌؟‬

‫شاهۆ‪ :‬بیرمان له‌دابه‌شكردنی‌ میرات ‌ی‬ ‫نه‌كردۆته‌وه‌‪ ،‬چونكه‌ هه‌ریه‌كه‌مان به‌شی‌‬ ‫خ���ۆی‌ هه‌یه‌‪ ،‬به‌نیازیش نین ش���یرازه‌ی‌‬ ‫خێزانه‌ك���ه‌ تێكبده‌ی���ن‪ ،‬كارێك ده‌كه‌ین‬ ‫دڵی‌ هه‌مو دۆستێك خۆش بكه‌ین‪.‬‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬تۆ خۆت له‌س���وید ده‌ژیایت‪،‬‬ ‫ناگه‌ڕێیته‌وه‌ بۆ ئه‌وێ‌؟‬ ‫شاهۆ‪ :‬نزیكه‌ی‌ شه‌ش ساڵ له‌وێبوم‪،‬‬ ‫به‌اڵم له‌دوای‌ ئه‌و روداوه‌ بڕیارمداوه‌ لێره‌‬ ‫بژیم‪.‬‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬ئه‌م دیوه‌خانه‌‪ ،‬پڕه‌ له‌وێنه‌ی‌‬ ‫باوكت‪ ،‬پێشتریش هه‌روابو؟‬ ‫ش���اهۆ‪ :‬نه‌خێر دوای‌ كاره‌س���اته‌كه‌‪،‬‬ ‫كۆمه‌ڵێك وێنه‌ی‌ ئه‌ومان داناوه‌؟‬ ‫ئاوێن���ه‌‪ :‬ئ���ه‌و وێن���ه‌ی‌ له‌گ���ه‌ڵ‌‬ ‫نه‌وش���یروان مس���ته‌فا گرتویه‌تی‌‪ ،‬ئێوه‌‬ ‫هه‌ڵتانواسیوه‌؟‬ ‫شاهۆ‪ :‬نه‌خێر خۆی‌ دایناوه‌‪.‬‬ ‫ئاوێن���ه‌‪ :‬ده‌كرێت بڵێین ئه‌وه‌ به‌ڵگه‌ی‌‬ ‫ئه‌وه‌یه‌ كه‌ باوكت‪ ،‬گۆڕان بو؟‬ ‫ش���اهۆ‪ :‬باوكم هی���چ په‌یوه‌ندییه‌كی‌‬ ‫حیزبایه‌تی‌ نه‌بوه‌‪ ،‬به‌اڵم خۆشه‌ویس���تی‌‬ ‫ته‌واوی‌ ب���ۆ كاك نه‌وش���یروان هه‌بوه‌‌و‬ ‫هاوڕێیه‌تیی���ان ب���ۆ زه‌مه‌نێك���ی‌ ك���ۆن‬ ‫ده‌گه‌ڕێته‌وه‌‪.‬‬ ‫ئاوێن���ه‌‪ :‬دوای‌ روداوه‌ك���ه‌‪ ،‬ئێ���وه‌‬ ‫نه‌وش���یروان مس���ته‌فاتان بینی‌‪ ،‬باسی‌‬ ‫چیتان كرد؟‬ ‫ش���اهۆ‪ :‬بۆ پرسه‌كه‌ هه‌ڵس���وڕاوان‌و‬ ‫كوڕه‌كانی‌ وه‌ك نوێنه‌ری‌ خۆی‌ هاتبونه‌‬

‫الی‌ ئێمه‌‪ ،‬ئێمه‌ش س���ه‌ردانی‌ ئه‌ومانكرد‬ ‫رێنمایی‌ ئ���ه‌وه‌ی‌ كردین گوێ‌ له‌یاس���ا‬ ‫بگرین‪ ،‬ئێمه‌ وتمان با یاسا سه‌روه‌ربێت‪،‬‬ ‫ئه‌ویش ئ���ه‌و بۆچونه‌ی‌ ئێمه‌ی‌ پێ باش‬ ‫بو‪.‬‬ ‫ئاوێن���ه‌‪ :‬له‌چه‌ن���د ش���وێنێكی‌ ئه‌م‬ ‫دیوه‌خان���ه‌دا وه‌ك ده‌بینین چه‌ك هه‌یه‌‌و‬ ‫به‌زۆربه‌ش���تان چه‌ك ده‌بین���رێ‌‪ ،‬ئه‌مه‌‬ ‫تاكه‌ی‌ واده‌بێت؟‬ ‫ش���اهۆ‪ :‬ب���ۆ پاراس���تنی‌ ئه‌منییه‌تی‌‬ ‫خۆمان به‌المانه‌وه‌ گرنگه‌ هه‌بێت‪ ،‬چونك ‌ه‬ ‫ئه‌وه‌ی‌ به‌س���ه‌رماندا هات روداوێكی‌ زۆر‬ ‫چاوه‌ڕواننه‌كراو بو‪.‬‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬باوكت رۆژانه‌ زیاتر به‌چییه‌وه‌‬ ‫سه‌رقاڵبو؟‬ ‫ش���اهۆ‪ :‬خه‌ریك���ی‌ ته‌واوكردن���ی‌ ئه‌و‬ ‫خانوه‌ی‌ به‌رامبه‌ر ماڵه‌كه‌ی‌ خۆمان بو‪،‬‬ ‫به‌داخ���ه‌وه‌ فریانه‌ك���ه‌وت ته‌واویبكات‪،‬‬ ‫پش���ت به‌خوا به‌زوتری���ن كات ته‌واوی‌‬ ‫ده‌كه‌ین‌و به‌نیازیشین ته‌واوی‌ خێزانه‌كه‌‬ ‫به‌رینه‌ ئه‌و خان���وه‌‪ ،‬چونكه‌ ئه‌و نیازی‌‬ ‫ئه‌وه‌ی‌ هه‌بو‪.‬‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬وه‌سیه‌تی‌ كردبو؟‬ ‫ش���اهۆ‪ :‬ده‌بێت وه‌س���ێتی‌ كردبێت‪،‬‬ ‫چونكه‌ ده‌ستی‌ نوسینی‌ هه‌بو‪ ،‬تائێستا‬ ‫به‌هۆی‌ پرس���ه‌كه‌وه‌ نه‌چوینه‌ته‌ س���ه‌ر‬ ‫نوسینه‌كانی‌‪ ،‬به‌اڵم ئه‌وه‌ی‌ دیاره‌ به‌رگی‌‬ ‫چواره‌می‌ كتێبه‌كه‌ی‌ كه‌ ناوی‌ (كاتی‌ ئه‌وه‌‬ ‫هاتوه‌ راس���تییه‌كان بدركێنم)‪ .‬ته‌واوی‌‬ ‫كردوه‌و ئاماده‌یه‌ بۆ باڵوكردنه‌وه‌‪.‬‬ ‫ئاوێن���ه‌‪ :‬باوك���ت چه‌ند جۆر چه‌كی‌‬ ‫هه‌بو؟‬ ‫ش���اهۆ‪ :‬هه‌مو جۆرێكی‌ هه‌بو‪ ،‬چونكه‌‬ ‫حه‌زی‌ له‌چه‌ك بو‪.‬‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬چۆن ب���و قبوڵت كرد ببیته‌‬ ‫سه‌رۆك عه‌شیره‌ت‪ ،‬له‌كاتێكدا تۆ چه‌ند‬ ‫س���اڵێك له‌س���وید ژیاویت‪ ،‬ئایا بڕوای‌‬ ‫ته‌واوه‌ت به‌وه‌ هه‌ب���و‪ ،‬یان له‌به‌رخاتری‌‬ ‫بنه‌ماڵه‌كه‌تان ئه‌وه‌ت قبوڵكرد؟‬ ‫شاهۆ‪ :‬هیچ به‌رنامه‌یه‌كم نه‌بو بۆ ئه‌و‬ ‫مه‌سه‌له‌یه‌‪ ،‬به‌اڵم ئیتر بوه‌ ئه‌مری‌ واقیع‪،‬‬ ‫چونكه‌ خانه‌واده‌‌و عه‌شیره‌ت پێویستیان‬ ‫پێی‌ بو‪ ،‬پێشتریش باوكم ئه‌و پۆسته‌ی‌‬ ‫هه‌بو ده‌بو وه‌ریبگرم‪ ،‬ئه‌گه‌ر قورس���یش‬ ‫بێت ده‌بێت ته‌حه‌مولی‌ بكه‌م‪.‬‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬ژماره‌ی‌ مۆبیلی‌ باوكت چه‌ند‬ ‫بو‪ ،‬ئێستا ژماره‌كه‌ی‌ به‌كێیه‌؟‬ ‫شاهۆ‪ 07701558800 :‬ئێستا داخراوه‌‌و‬ ‫نایكه‌ینه‌وه‌‪.‬‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬باوكت حه‌جی‌ نه‌كردبو؟‬ ‫ش���اهۆ‪ :‬پار ویس���تی‌ له‌گ���ه‌ڵ دایكم‬ ‫بڕوات‪ ،‬ئه‌وه‌بو دایكم رۆیشت‪ ،‬به‌اڵم ئه‌و‬ ‫مه‌نعی‌ س���ه‌فه‌ری‌ له‌سه‌ربو نه‌چو‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫به‌نیازین كه‌س���ێك بنێری���ن حه‌جه‌كه‌ی‌‬ ‫بۆ بكات‪ ،‬له‌روی‌ شه‌رعیشه‌وه‌ پرسیارم‬ ‫كردوه‌ ئه‌وه‌ ده‌كرێت‪.‬‬

‫كورده‌كانی‌ ناوچ ‌ه دابڕاوه‌كان بونه‌ته‌ قوربانی نێوان دو حكومه‌ت‬

‫لێپرسراوی فه‌رمانگه‌ی‌ ئاوی جه‌باره‌‪ :‬له‌‪ 15‬فه‌رمانبه‌ری فه‌رمانگه‌كه‌مان ‪14‬یان گرێبه‌ستن‬ ‫ئا‪ :‬ئیحسان مه‌ال فوئاد‬

‫ماو‌هی‌ ‪ 10‬ساڵه‌ ناوچه‌‬ ‫كێشه‌له‌سه‌ره‌كان‪ ،‬وه‌ك خۆیان‬ ‫ده‌ڵێن "ده‌یان به‌ڵێنی جۆراوجۆرو‬ ‫بریقه‌داری به‌رپرسانی حكومی‌و‬ ‫حزبیان پێدراوه‌"‪ ،‬بابه‌تی دامه‌زراندن‬ ‫یه‌كێك بوه‌ له‌به‌ڵێنه‌كان‪ ،‬كه‌چی‬ ‫دواتر حكومه‌تی بڕیاریدا دامه‌زراندن‬ ‫ناوچه‌ كێشه‌له‌سه‌ره‌كان نه‌گرێته‌وه‌‪،‬‬ ‫لێپرسراوی فه‌رمانگه‌ی‌ ئاوی جه‌باره‌ش‬ ‫رایده‌گه‌یه‌نێت "له‌كۆی ‪ 15‬فه‌رمانبه‌ر‬ ‫‪14‬مان گرێبه‌ستن"‪.‬‬ ‫كارگێڕی مه‌كته‌بی سیاس����ی یه‌كێتی‬ ‫"مه‌ال به‌ختیار چوار س����اڵ پێش ئێستا‬ ‫له‌پرۆپاگه‌نده‌ی‌ هه‌ڵبژاردن����دا به‌ڵێنیدا‬ ‫بۆ هه‌ریه‌كێك له‌ناحییه‌كانی س����ه‌عدیه‌و‬ ‫قه‌ره‌ته‌په‌و جه‌باره‌و جه‌ل����ه‌والو قه‌زای‌‬ ‫خانه‌قین ‪ 500‬هه‌زار دۆالر ته‌رخانبكات‪،‬‬ ‫ب����ه‌اڵم تائێس����تا ی����ه‌ك دۆالری‬ ‫خه‌رجنه‌كراوه‌"‪.‬‬ ‫فه‌رمانبه‌ری گرێبه‌س����ت له‌فه‌رمانگه‌ی‌‬ ‫ئاوی ناحییه‌ی جه‌باره‌ سه‌ر به‌حكومه‌تی‌‬ ‫هه‌رێمی‌ كوردستان نازم قادر بۆ ئاوێنه‌‬ ‫وتی "حه‌وت ساڵه‌ گرێبه‌ستین‌و ماوه‌ی‬ ‫یاساییشمان بڕیوه‌ بۆ بون به‌فه‌رمانبه‌ری‬

‫هه‌میش����ه‌یی‪ ،‬بۆی����ه‌ داواكارین ئیداره‌ی‌‬ ‫گه‌رمیان‌و حكومه‌تی هه‌رێم ئه‌و بڕیاره‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫په‌رله‌م����ان جێبه‌ج����ێ بك����ه‌ن كه‌ هه‌ر‬ ‫فه‌رمانبه‌رێك دوای‌ سێ ساڵ گرێبه‌ست‬ ‫داده‌مه‌زرێت‌و ده‌بێته‌ هه‌میشه‌یی"‪.‬‬ ‫كاتێ����ك له‌كفریی����ه‌وه‌ گه‌یش����تینه‌‬ ‫فه‌رمانگه‌ی‌ ئاوی جه‌باره‌ ئه‌و فه‌رمانبه‌ره‌‬ ‫كه‌ ش����ۆفێری تانكه‌ری ئ����اوی خاوێنه‌‬ ‫به‌مه‌به‌س����تی ئاوبردن ب����ۆ گونده‌كان‪،‬‬ ‫ت����ازه‌ گه‌ڕاب����وه‌وه‌ فه‌رمانگه‌كه‌ی‌ وتی‬ ‫"ماوه‌ی‌ چه‌ند ساڵه‌ چه‌ندین نوسراومان‬ ‫به‌رزكردوه‌ته‌وه‌ كه‌ بكرێین به‌هه‌میشه‌یی‪،‬‬ ‫كه‌چ����ی وه‌اڵمماننه‌دراوه‌ت����ه‌وه‌‪ ،‬چونكه‌‬ ‫گرێبه‌س����ت هیچ مافێ����ك نایگرێته‌وه‌‪،‬‬ ‫ئه‌گه‌ر بێتو هه‌رچیمان لێبه‌س����ه‌ربێت‪،‬‬ ‫هیچ ئیمتیازێ����ك نامانگرێته‌وه‌‪ ،‬من كه‌‬ ‫به‌تانك����ه‌ر ئ����او ده‌به‌م ب����ۆ گونده‌كانی‬ ‫ده‌وروب����ه‌ری جه‌ب����اره‌‪ ،‬هه‌ندێكی����ان‬ ‫عه‌ره‌بنش����ینن‌و مه‌ترس����ی له‌سه‌ر ژیانم‬ ‫هه‌یه‌"‪.‬‬ ‫ناحییه‌ی جه‌ب����اره‌ ‪ 26‬گوند له‌كوردو‬ ‫عه‌ره‌ب و توركمان له‌خۆده‌گرێت‌و سه‌ر‬ ‫به‌قه‌زای‌ خانه‌قین����ه‌ له‌پارێزگای‌ دیاله‌و‬ ‫له‌‪ 2003‬له‌ده‌ستی رژێمی پێشوی عێراق‬ ‫رزگاركراوه‌‪.‬‬ ‫ن����ازم قادر جه‌خت له‌وه‌ ده‌كاته‌وه‌ كه‌‬ ‫وته‌كانی‌ قسه‌ی‌ دڵی‌ هه‌مو ئه‌و كه‌سانه‌یه‌‬

‫له‌الیه‌ن حكومه‌تی‌ هه‌رێمه‌وه‌ دامه‌زراوه‌‪،‬‬ ‫تاوه‌ك����و ئێس����تا نه‌بون����ی‌ فه‌رمانبه‌ر‬ ‫كێشه‌یه‌كی‌ گه‌وره‌ بوه‌ له‌به‌ڕێوه‌نه‌چونی‌‬ ‫كاره‌كانم����ان‪ ،‬چونك����ه‌ ئێس����تا ی����ه‌ك‬ ‫فه‌رمانبه‌ری هه‌میشه‌یی‌و ‪ 15‬فه‌رمانبه‌ری‬ ‫كاتی واتا گرێبه‌ستمان هه‌یه‌‪ ،‬نۆ له‌و ‪15‬‬ ‫فه‌رمانبه‌ره‌ له‌‪2007‬وه‌ گرێبه‌ستن تاوه‌كو‬ ‫ئێستا"‪.‬‬ ‫لێبرسراوی فه‌رمانگه‌ی‌ ئاوی جه‌باره‌‬ ‫ئاماژه‌ی به‌وه‌ش����كرد كه‌ تاوه‌كو ئێستا‬ ‫هیچ دامه‌زراندنێك ئه‌وانی‌ نه‌گرتۆته‌وه‌‪،‬‬ ‫"له‌وه‌تی دامه‌زراندن بوه‌ته‌ فۆرمیش هه‌ر‬ ‫ش����مولی نه‌كردوین‌و ده‌ڵێن ئێوه‌ ناوچه‌‬ ‫فۆتۆ‪ :‬ئیحسان دابڕاوه‌كانن بۆیه‌ شمولتان ناكات"‪.‬‬ ‫ناحیه‌ی جه‌باره‌‬ ‫ئه‌دی����ب جه‌خ����ت ل����ه‌وه‌ ده‌كات����ه‌وه‌‬ ‫ی ناوچه‌ دابڕاوه‌كانی‌ حسابی‌ ك����ه‌ چه‌ندی����ن ج����ار نوس����راوی‌ ب����ۆ‬ ‫كه‌ به‌گرێبه‌س����ت دامه‌زراون ئه‌و باسی‌ له‌كاتی هه‌ڵبژاردنه‌كاندا "ده‌یان قس����ه‌و كورده‌كان ‌‬ ‫له‌وه‌ش كرد كه‌ كاره‌كه‌یان وه‌كو كرێكار به‌ڵێن����ی بریقه‌دار ده‌ده‌نه‌ خه‌ڵكه‌كه‌ی‌ ‪ ،‬پله‌ دومان بۆ كراوه‌‌و له‌الیه‌ن حكومه‌تی‌ به‌ڕێوه‌به‌رایه‌ت����ی‌و ئی����داره‌ی‌ گه‌رمیان‬ ‫هه‌رێم‌و ئیداره‌ی‌ گه‌رمیانه‌وه‌‪ ،‬بۆی ‌ه ئه‌گه‌ر ك����ردوه‌‌و داوای‌ فه‌رمانب����ه‌ری‌ نوێ����ی‌‬ ‫وای����ه‌‪ ،‬ئه‌گه‌ر رۆژێ����ك مۆڵه‌ت وه‌ربگرن هیچیشیان بۆ ناكرێت"‪.‬‬ ‫ه����ه‌ر له‌وباره‌ی����ه‌وه‌ فه‌رمانبه‌رێك����ی‌ بێتو حكومه‌تی‌ هه‌رێم پێش هه‌ڵبژاردن كردوه‌‪ ،‬ب����ه‌اڵم هی����چ فه‌رمانبه‌رێكیان‬ ‫پاره‌ی‌ ئه‌و رۆژه‌ی����ان لێده‌بڕدرێت‪ ،‬ئه‌و‬ ‫وتی‌ "ماوه‌ی‌ چوار مانگیشه‌ له‌خانه‌قین دیك����ه‌ی‌ گرێبه‌س����ت له‌ئه‌نجومه‌ن����ی‌ داماننه‌مه‌زرێنێت‌و گرێبه‌سته‌كان نه‌كرێت بۆ دانه‌مه‌زراندوه‌"ب����ه‌اڵم له‌روی ئامێرو‬ ‫فۆرم����ی دامه‌زراندنم����ان پڕكردوه‌ته‌وه‌‪ ،‬ش����اره‌وانی‌ جه‌باره‌‪ ،‬كه‌ نه‌یویست ناوی‌ به‌هه‌میش����ه‌یی‪ ،‬ئ����ه‌وا ناچاری����ن ده‌نگ ئۆتۆمبیله‌وه‌ كێشه‌مان نییه‌"‪.‬‬ ‫ناوچه‌ كێشه‌له‌س����ه‌ره‌كان ‪ 10‬س����اڵه‌‬ ‫به‌اڵم تائێس����تا وه‌اڵمی نه‌بوه‌و گومانم باڵوبكرێته‌وه‌ وت����ی‌ "ناوچه‌ دابڕاوه‌كان به‌كاندیده‌ كورده‌كان نه‌ده‌ین"‪.‬‬ ‫له‌به‌رامبه‌ردا لێپرس����راوی فه‌رمانگه‌ی‌ دو پ����ه‌روه‌رده‌و دو فه‌رمانگه‌ی‌ ئاوو دو‬ ‫بوه‌ته‌ ناوچه‌ الب����ڕاوه‌كان‪ ،‬نه‌حكومه‌تی‌‬ ‫هه‌یه‌ سودی هه‌بێت"‪.‬‬ ‫سه‌رچاوه‌یه‌كی به‌رپرس له‌ناحییه‌یه‌كی هه‌رێ����م نه‌حكومه‌ت����ی‌ به‌غ����دا هی����چ ئاوی جه‌باره‌ س����ه‌ر به‌به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تی‌ شاره‌وانی‌‌و دو ئاس����ایش‌و دو پۆلیسی‌‬ ‫ئ����اوی‌ ده‌وروب����ه‌ری‌ گه‌رمی����ان ئه‌دیب هه‌یه‌و وه‌ك به‌ش����ێك له‌دانیشتوانه‌كه‌ی‌‬ ‫ناوچه‌ كێشه‌له‌سه‌ره‌كان باسی له‌وه‌كرد گرنگییه‌كی پێناده‌ن"‪.‬‬ ‫ئ����ه‌و فه‌رمانب����ه‌ره‌ به‌نیگه‌رانییه‌وه‌و ره‌حی����م له‌لێدوانێك����دا ب����ۆ ئاوێنه‌ وتی‌ ده‌ڵێن "بوینه‌ته‌ قوربانی په‌رداشی نێوان‬ ‫كه‌ ئه‌و ناوچانه‌ ته‌نها بۆ مه‌رامی سیاسی‌و‬ ‫مه‌به‌ستی سامانه‌كه‌ی‌ به‌كارده‌هێنرێت‌و خه‌مناكییه‌وه‌ وتیش����ی‌ "‪ 10‬ساڵه‌ وه‌كو "فه‌رمانگه‌كه‌م����ان له‌س����اڵی ‪2003‬و‌ه هه‌ردو حكومه‌تی هه‌رێم‌و ناوه‌ند"‪.‬‬

‫‪10‬‬

‫‪F‬‬

‫)‪ )371‬سێشه‌ممه‌ ‪2013/4/2‬‬

‫‪ashion‬‬

‫گۆشه‌یه‌كی‌ تایبه‌ته‌ به‌جل‌و به‌رگ‬ ‫ی ‪" fashion‬سه‌فین عارفی‌" ئاماده‌ی‌ ده‌كات‬ ‫دیزاین ‌هر‌و راوێژكار ‌‬

‫پاپیۆن‌و عه‌ینه‌كی‬ ‫ه ‪2013‬‬ ‫سااڵنی ‪ 1960‬ل ‌‬ ‫گه‌نجان وه‌كو هه‌ر خانمێك پێوس����ت ‌ه‬ ‫گرنگییه‌كی زۆر به‌ شێوازی خۆگۆڕین‌و‬ ‫هه‌ڵبژاردن����ی ڕه‌نگ����ی گونجاو به‌پێی‬ ‫ڕه‌نگی پێست‌و شیاوی جل‌و به‌رگه‌كان‬ ‫وه‌كو كوڕێك به‌پێی بااڵش����یان بده‌ن‪،‬‬ ‫ده‌بینین كه‌ ستایلی سااڵنی (‪)1960‬‬ ‫ه‌كان به‌ڕاده‌یه‌كی زۆر باوه‌‪ ،‬به‌اڵم زۆر‬ ‫ك����ه‌م پاپیۆن ده‌بینرێ����ت! له‌كاتێكدا‬ ‫خۆگۆڕی����ن‌و به‌كارهێنان����ی پاپی����ۆن‬ ‫جوانتری����ن پارچه‌ی ئ����ه‌و كاته‌بووه‌‌و‬ ‫ئێس����تا به‌ش����ێوه‌یه‌كی زۆر ف����راوان‬ ‫به‌كارده‌هێندرێته‌وه‌ له‌ده‌ره‌وه‌ی واڵت‪.‬‬ ‫لێ����ره‌وه‌ ده‌توانین فێرت����ان بكه‌ین تا‬ ‫چه‌ن����د بتوان����ن بیگونجێن����ن‌و بزانن‬ ‫به‌كاریبهێنن‪ ،‬چونكه‌ دڵنیام ڕاده‌یه‌كی‬ ‫زۆر له‌گه‌نجانی هه‌رێمی كوردس����تان‬ ‫خاوه‌نی عه‌ینه‌كی جۆری (‪RayBaN‬‬ ‫‪ )Gucci، …etc‬ن بۆی����ه‌ دانانی ئه‌م‬ ‫جۆره‌ عه‌ینه‌كانه‌ نه‌ك ته‌نها جوانیه‌كی‬ ‫روكه‌ش ده‌دات به‌ خاوه‌نه‌كه‌ی به‌ڵكو‬

‫س����وودێكی زۆریش����ی هه‌یه‌ بۆ چاو‬ ‫به‌تایبه‌تی رۆژانی هه‌تاو ‪ ،‬بۆیه‌ دانانیان‬ ‫له‌گه‌ڵ پاپیۆن س����تایلێكی زۆر جوان‬ ‫ده‌بێ����ت‪ ،‬به‌اڵم ئاگاداربه‌ با گونجاندن‬ ‫هه‌بێ����ت له‌نێ����وان ئ����ه‌و قه‌میس����ه‌ی‬ ‫له‌به‌ری ده‌كه‌یت له‌گ����ه‌ڵ پاپیۆنه‌كه‌‪،‬‬ ‫گه‌ر حه‌زت كرد قه‌میس����ه‌كه‌ت ساده‌‬ ‫بێ����ت هه‌وڵبده‌ با ج����ۆری پاپیۆنه‌كه‌‬ ‫خه‌تدار بێت یاخ����ود قه‌ره‌باڵغ بێت‪،‬‬ ‫گه‌ر قه‌میس����ه‌كه‌ت خه‌تدار یان مكعب‬ ‫بوو هه‌وڵ بده‌ با پاپیۆنه‌كه‌ت س����اده‌‬ ‫بێت‪ ،‬ڕه‌نگی ك����راوه‌ جوانترینن هه‌ر‬ ‫له‌ (س����وور‪ ،‬شین‪ ،‬ش����ین‌و ڕه‌ساسی‬ ‫‪...‬هتد)‪.‬‬ ‫له‌كاتی بۆنه‌یه‌كی فه‌رمیشدا پاپیۆنی‬ ‫ڕه‌ش‌و قه‌میسی س����پی‌و عه‌ینه‌كێكی‬ ‫چاوپش����یله‌ جوانترین����ن‪ ،‬بۆی ‌ه تۆش‬ ‫خۆت بێ به‌ش مه‌ك ‌ه له‌ڕێكخس����تنت‬ ‫ڕه‌نگه‌ ته‌نه����ا پێویس����تت به‌كه‌مێك‬ ‫ڕاوێژكاری‌و یارمه‌تی بێ‪.‬‬ ‫ ‪safeen.arif@yahoo.com‬‬ ‫‪Twitter @SafeenArif‬‬

‫گه‌شتێك به‌پایسكیل‪،‬‬ ‫له‌خۆرئاوای ئه‌وروپا بۆ ئه‌وپه‌ڕی خۆرهه‌اڵت‪..‬‬ ‫ئا‪ :‬ئاكۆ حه‌مه‌د رابی‬

‫کاوڕ‬ ‫چەند ناکۆکی بچوک دەکەوێتە نێوان‬ ‫خۆت هاورێکانت‪ ،‬لەروی سۆزدارییەوە‬ ‫ی دەکەیت‌و ئەوکەسەی‬ ‫هەست بەئارام ‌‬ ‫خۆش���ت دەوێت لێتتێدەگات‪ .‬له‌ڕوی‬ ‫داراییه‌و‌ه هه‌ست به‌جێگیری ده‌که‌یت‪.‬‬

‫‌ره‌نگاڵه‬

‫كۆنسێرته‌كه‌ ‌ی ئێبی‌ له‌هه‌ولێر‪..‬‬

‫فرمێسك‬

‫ده‌ستبردن بۆ ژنان‌و شه‌ڕه‌ بۆكس ‌‬ ‫ێ باڵوده‌كاته‌وه‌‬ ‫ی تێكه‌وت ئه‌لبومێكی نو ‌‬ ‫ئا‪ :‬نزارو به‌ختیار‬

‫گۆرانبێژی ناوداری‌ ئێرانی‌ (ئێبی)‬ ‫له‌هه‌ولێر كۆنسێرتی هه‌بوو‪،‬‬ ‫خه‌ڵكێكی زۆر له‌ئێرانه‌وه‌ هاتبوون بۆ‬ ‫بینینی‌ كۆنسێرته‌كه‌‪ ،‬ڕۆژی یه‌كه‌می‌‬ ‫كۆنسێرته‌كه‌ پشێوی گه‌وره‌ی‬ ‫تێكه‌وتوه‌ به‌هۆی گێچه‌ڵكردن‬ ‫به‌كچ‌و ژنه‌ فارسه‌كان‌و شه‌ڕه‌بۆكسی‌‬ ‫ئاماده‌بووانه‌وه‌‪ ،‬بۆیه‌ ڕۆژی دووه‌م‬ ‫كۆنسێرته‌كه‌ بێجگه‌ له‌ئێرانیه‌كان‪،‬‬ ‫ڕێگه‌ی چونه‌ژوره‌وه‌یان به‌كه‌س‬ ‫نه‌داوه‌‪.‬‬ ‫بێس����تون خۆش����ناو هاواڵتیه‌ك����ی‬ ‫دانیش����توی هه‌ولێر‪ ,‬ئه‌و روداوه‌كه‌ی‬ ‫رۆژی یه‌كه‌می ئاهه‌نگه‌كه‌ی‌ بۆ ئاوێنه‌‬ ‫گێڕای����ه‌وه‌و ت����ی‌ "ل����ه‌رۆژی یه‌كه‌مدا‬ ‫به‌ش����ێكی زۆری گه‌نج����ان خۆی����ان‬ ‫ئاماده‌كردبوو‪ ,‬وێرای نرخی پیله‌ته‌كه‌‬ ‫له‌شوێنی كۆنس����یرته‌كه‌ كۆببونه‌وه‌‪,‬‬ ‫ئه‌و وتیشی كاتیش خه‌ڵك سه‌رقاڵ‌ی‬ ‫چون����ه‌ ژوره‌وه‌ ب����وون‪ ,‬به‌ه����ۆی‬ ‫له‌ده‌ستدانی كۆنترۆلی ئه‌منی له‌شوێنی‬ ‫ئاهه‌نگه‌كه‌‪ ,‬كۆمه‌ڵێك گه‌نج به‌هه‌موو‬ ‫شێوه‌یه‌ك ده‌س����تیان بۆ كچ ئافره‌ت‬ ‫درێژ ده‌ك����رد‪ ,‬به‌ش����ێوه‌یه‌ وایلێهات‬ ‫پیاوی وا هه‌بوو ژنه‌كه‌ی خۆی له‌گه‌ڵ‬ ‫بوو‪ ,‬به‌اڵم له‌ترس����ی ده‌ست بۆبردن‬ ‫باوه‌شی پێوه‌كردبوو‪ ,‬كه‌چی وه‌زعه‌كه‌‬ ‫ه����ه‌ر كۆنترۆل نه‌ده‌ك����را‪ ,‬دای ئه‌وه‌‬ ‫ئئاهه‌نگه‌ بۆ رۆژی دوایی دواخرا"‪.‬‬ ‫س����ه‌رچاوه‌یه‌كیش له‌كۆمپانی����ای‌‬ ‫ی راگه‌یان����د كه‌‬ ‫بابلی����ۆن به‌ئاوێن����ه‌ ‌‬ ‫"ئاهه‌نگه‌كه‌ رۆژی‌ یه‌كه‌م به‌هۆی‌ ئه‌وه‌ی‌‬ ‫ئاماده‌بوانی‌ ئاهه‌نگه‌كه‌ ده‌یانویس����ت‬ ‫بێنه‌س����ه‌ر س����ته‌یج‌و له‌به‌رامبه‌ریشدا‬ ‫به‌هۆی‌ رێگری‌ كردنی‌ ئه‌و كه‌س����انه‌ی‌‬ ‫ك����ه‌ ئاهه‌نگه‌كه‌ی����ان ده‌پاراس����ت‬

‫ئێبی‌و ئاماده‌بویه‌کی کۆنسێرته‌که‌ ‬ ‫نه‌یانتوانی‌ ئاهه‌نگه‌كه‌ كۆنتڕۆل بكه‌ن‌و‬ ‫ش����ه‌ڕو ده‌مه‌قاڵیه‌كی‌ زۆری‌ به‌دوایی‌‬ ‫خۆیدا هێنا‌و كۆمه‌ڵێ����ك كه‌ل‌و په‌لی‌‬ ‫زۆری‌ كۆمپانیا ش����كاو زیانێكی‌ زۆری‌‬

‫ ‬ ‫پشێوی له‌به‌رده‌م هۆڵی کۆنسێرته‌که‌ی ئێبیدا‬

‫به‌ركه‌وت‪ ،‬هۆكاره‌كه‌ش����ی‌ ئه‌وه‌ بو كه‌‬ ‫به‌رپرسانی‌ ئه‌و كۆمپانیایه‌ ئێرانیه‌ی ك ‌ه‬ ‫به‌كاره‌كه‌ هه‌ڵس����ا بۆ له‌رۆژی‌ یه‌كه‌مدا‬ ‫رایانگه‌یاند كه‌ نابێت ئاسایش‌و پۆلیس‬

‫له‌ئینته‌رنێته‌وه‌‬

‫بێنه‌ژوره‌وه‌ بۆ پاراستنی‌ ئاهه‌نگه‌كه‌‪ ،‬روب����دات‌و ده‌زگاكان����ی‌ ئاس����ایش‌و‬ ‫بۆیه‌ ئاهه‌نگه‌كه‌ دواخرا بۆ رۆژی‌ دوایی‌ پۆلیس له‌ژوره‌وه‌ بون بۆ پاراس����تنی‌‬ ‫له‌ رۆژی‌ دواتریش ئاهه‌نگه‌كه‌ ئاسایی‌ ئاهه‌نگه‌كه‌‌و هیچ كێشه‌یه‌كیش����ی‌ تێدا‬ ‫به‌رێوه‌چو بێئه‌وه‌ی‌ هیچ كێش����ه‌یه‌ك رونه‌دا"‪.‬‬

‫له‌هه‌ولێر ئۆتۆمۆبێل ‌ه مۆدێل كۆنه‌كان جارێكی تر ده‌گه‌ڕێنه‌وه‌‬

‫ژن‌و مێردێكی ئیسپانی گه‌شتێكیان‬ ‫به‌پایسكیل له‌ئیسپانیا ده‌ستپێكردوه‌و‬ ‫به‌نیازن چه‌ند واڵتێكی خۆرهه‌اڵت‬ ‫به‌پایسكیل به‌سه‌ربكه‌نه‌وه‌‪ ،‬ئه‌م دو‬ ‫هاوسه‌ره‌ كه‌ ماوه‌ی حه‌وت مانگه‌‬ ‫به‌ڕێگاوه‌ن تا گه‌یشتونه‌ته‌ كوردستان‪،‬‬ ‫ئاماژه‌ به‌وه‌ ده‌ده‌ن كه‌ ده‌یانه‌وێت‬ ‫هه‌ر به‌پایسكیل‌ چه‌ند واڵتێكی‬ ‫خۆرهه‌اڵت بگه‌ڕێن‪.‬‬ ‫سیگۆر‪ ،‬ناوی ئه‌و پیاوه‌ ئیسپانییه‌یه‌‬ ‫ك���ه‌ به‌ژنێكی ب���ه‌رزو باریك���ی هه‌یه‌‪،‬‬ ‫ئه‌و ‪38‬س���اڵ به‌ر له‌ئێستا له‌هه‌رێمی‬ ‫باسكی ئیس���پانیا له‌دایكبوه‌‪ .‬سیگۆر‬ ‫سێ س���اڵ ده‌بێت كه‌ ژیانی هاوسه‌ری‬ ‫له‌گ���ه‌ڵ ماری���ای ته‌م���ه‌ن ‪36‬س���اڵ‬ ‫پێكهێن���اوه‌‪ .‬ماریا له‌ش���اری گرانادی‬ ‫ئیسپانیا له‌دایكبووه‌و له‌نه‌خۆشخانه‌ی‬ ‫چاره‌سه‌ری سروش���تی به‌شی ئێسك‌و‬ ‫ش���كان كارده‌كات‪ .‬هاوسه‌ره‌كه‌ش���ی‬ ‫له‌كارگه‌یه‌ك���ی ئۆتۆمبێل كار ده‌كات‌و‬ ‫له‌شاری س���انرۆكی باشوری ئیسپانیا‬ ‫ژیان به‌سه‌رده‌به‌ن‪.‬‬ ‫ئه‌م دو هاوس���ه‌ره‌ باس له‌وه‌ ده‌كه‌ن‬ ‫كه‌ سه‌ره‌تای گه‌ش���ته‌كه‌یان له‌مانگی‬ ‫س���ێپتێمبه‌ری ‪2012‬دا له‌باش���وری‬ ‫ئیسپانیا ده‌ستپێكردوه‌و به‌ره‌و فه‌ره‌نسا‬ ‫هاتون‌و له‌وێش���ه‌وه‌ ب���ه‌ره‌و دورگه‌ی‬ ‫كۆرسیكاو س���ه‌ردینیاو له‌وێشه‌وه‌ بۆ‬ ‫شاری ناپۆلی ئیتاڵیاو ئنجا بۆ یۆنان‌و‬ ‫توركیاو بڕینی ئه‌و رێگایه‌ش ‪ 4‬مانگی‬ ‫پێچوه‌و تاكو گه‌یشتونه‌ته‌ كوردستان‬ ‫‪7‬مانگیان پێچوه‌‪ .‬چونكه‌ نزیكه‌ی سێ‬ ‫مانگ له‌توركیا ماونه‌ته‌وه‌‪.‬‬ ‫سیگۆر‪ ،‬باس له‌وه‌ ده‌كات كه‌ ماوه‌ی‬ ‫ده‌ رۆژ له‌كوردس���تاندا ماونه‌ت���ه‌وه‌و‬ ‫هه‌ندێكجار خه‌ڵك بردونیه‌ته‌ ماڵه‌وه‌و‬

‫‌ره‌نگاڵه‬

‫)‪ )371‬سێشه‌ممه‌ ‪2013/4/2‬‬

‫ئا‪ :‬به‌ختیار حسێن‬

‫ ‬ ‫ئه‌و دوو هاوسه‌ره‌ی که‌ گه‌شتێک ده‌که‌ن له‌خۆرئاواوه‌ بۆ خۆرهه‌اڵت‬ ‫هه‌ندێك ش���ه‌ویش چادریان هه‌ڵداوه‌‪.‬‬ ‫ئه‌و ده‌ڵێت " ئێمه‌ له‌كوردس���تانه‌وه‌و‬ ‫له‌رێگه‌ی ده‌روازه‌ی حاجی ئۆمه‌رانه‌وه‌‬ ‫ده‌چینه‌ ئێران‌و پاش���ان له‌وێش���ه‌وه‌‬ ‫واڵتان���ی دیكه‌ی وه‌ك چی���ن‌و هیندو‬ ‫مالیزی���او تایله‌ن���دو تاك���و ئه‌وپه‌ڕی‬ ‫خۆره���ه‌اڵت به‌پایس���كیل ده‌گه‌ڕێین‌و‬ ‫پاشان ره‌نگه‌ به‌ره‌و رۆژئاوای ئه‌مه‌ریكا‬ ‫بڕۆین‌و ئنجا له‌ئاالسكا به‌ره‌و ئیسپانیا‬ ‫ده‌گه‌ڕێینه‌وه‌‪.‬‬ ‫ماریای هاوس���ه‌ری س���یگۆر جه‌خت‬ ‫له‌وه‌ ده‌كات���ه‌وه‌ كه‌ ئ���ه‌وان ده‌مێكه‌‬ ‫بۆ ئه‌و گه‌ش���ته‌یان پالن‌و به‌رنامه‌یان‬ ‫دان���اوه‌و ب���ۆ ئه‌و مه‌به‌س���ته‌ش بڕێك‬ ‫پاره‌ی���ان كۆكردۆته‌وه‌‪ .‬وتیش���ی ئه‌و‬ ‫گه‌ش���ته‌ جگه‌ ل���ه‌وه‌ی ك���ه‌ حه‌زێكی‬ ‫خۆمانه‌ ك���ه‌ به‌پایس���كیل ئه‌و واڵت‌و‬ ‫ش���وێنانه‌ بگه‌ڕێین‪ ،‬هاوكات چێژێكی‬ ‫خۆشی هه‌یه‌و هه‌ست به‌ئاسوده‌ییه‌كی‬

‫گا‬ ‫هەوڵب���دە بەئارام���ی بری���ار لەس���ەر‬ ‫هەنگاوەکانی داهاتوت بدەیت‪ ،‬بەختت‬ ‫ه���اوکارت دەبێ���ت ب���ۆ س���ەرکەوتن‬ ‫ل���ەو هەنگاوان���ەدا‪ .‬هه‌واڵێکی خۆش‬ ‫ده‌بیستیت‪.‬‬

‫زۆر ده‌كه‌ی���ن‌و له‌و رێگایانه‌دا ش���تی‬ ‫سه‌یرو سه‌مه‌ره‌مان به‌رچاوكه‌وتوه‌‪.‬‬ ‫ش���تێك كه‌ ل���ه‌م دو گه‌ش���تیاره‌دا‬ ‫به‌دیده‌ك���را بریتی ب���و له‌هه‌ڵنه‌گرتنی‬ ‫ئامێ���ری مۆبایل‪ ،‬ئه‌وان ده‌ڵێن " ئێمه‌‬ ‫مۆبایل به‌كه‌می���ی‌ به‌كاردێنێن‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫له‌رێ���ی ئه‌نته‌رنێت���ه‌وه‌و به‌گوێ���ره‌ی‬ ‫ده‌رف ‌هت‌و ش���وێن‪ ،‬چه‌ن���د رۆژ جارێك‬ ‫په‌یوه‌ندی به‌كه‌سوكارمانه‌وه‌ ده‌كه‌ین‪.‬‬ ‫ئه‌م دو گه‌شتیاره‌ ده‌ڵێن كوردستان‬ ‫زۆر خۆش���ه‌‪ ،‬سروش���تێكی جوان���ی‬ ‫هه‌ی���ه‌‪ .‬هه‌روه‌ها خه‌ڵكه‌كه‌ش���ی زۆر‬ ‫یارمه‌تیده‌ری خه‌ڵكی بیانین‪ ،‬بۆیه‌ زۆر‬ ‫هه‌س���تمان به‌ئارامی كرد‪ .‬خه‌ڵكێكی‬ ‫زۆر ده‌یانتوانی به‌ئینگلیزی قسه‌بكه‌ن‌و‬ ‫لێم���ان حاڵی ده‌ب���ون‌و ئێمه‌ش له‌وان‬ ‫ده‌گه‌یشتین‪.‬‬ ‫له‌باره‌ی ئه‌وه‌ی تا چه‌ند ئاسته‌نگ‌و‬ ‫كێشه‌یان بۆ دروستبوه‌ تاكو له‌زاخۆوه‌‬

‫دوانه‌‬ ‫چەن���د گفتوگۆیک���ی گرن���گ لەنێوان‬ ‫خۆت‌و خۆشەویس���تەکەتدا رودەدات‬ ‫ک���ە ئاراس���تەی پەیوەندییەک���ەت‬ ‫ی دێرینت‬ ‫دی���اری دەکات‪ .‬هاوڕێیه‌ک��� ‌‬ ‫ده‌بینیته‌وه‌‪.‬‬

‫فۆتۆ‪ :‬ئاکۆ‬

‫گه‌یش���تونه‌ته‌ ناوچه‌ی سۆران‪ ،‬ئه‌وان‬ ‫ده‌ڵێن " ئ���ه‌وه‌ی جێگه‌ی داخه‌ رێگه‌و‬ ‫بانه‌كان زۆر ته‌سكبون‪ ،‬بۆ پایسكیلسوار‬ ‫زۆر سه‌خته‌ كه‌ به‌و رێگایانه‌دا بڕوات‪،‬‬ ‫كاتێ���ك كه‌ ئۆتۆمبێ���ل به‌رامبه‌ر یه‌ك‬ ‫ده‌هات���ن ئاس���انكارییان ب���ۆ ئێم���ه‌‬ ‫نه‌ده‌كردو به‌خێرایه‌كی زۆر ره‌تده‌بون‪.‬‬ ‫ئه‌م دو گه‌شتیاره‌ كه‌ له‌كاتی نه‌ورۆزدا‬ ‫له‌دهۆك ب���ون زۆر سه‌رس���امبون كه‌‬ ‫ئه‌و هه‌م���و خه‌ڵكه‌ رویان ل���ه‌ده‌ره‌وه‌‬ ‫كردوه‌ بۆ گه‌ش���ت‪ .‬به‌اڵم له‌وه‌ش زۆر‬ ‫نیگه‌ران بون كه‌ خه‌ڵكی كوردس���تان‬ ‫به‌گش���تی ژینگ���ه‌ پارێز نی���ن‌و هه‌مو‬ ‫پاش���ه‌رۆیه‌كان فڕێده‌ده‌نه‌ سه‌رزه‌وی‌و‬ ‫ژینگه‌ پیسده‌كه‌ن‪.‬‬ ‫باسیان له‌وه‌شكرد كه‌ ئامانجیان له‌و‬ ‫گه‌شته‌یان به‌پایس���كیل ته‌نها گه‌ڕان‌و‬ ‫س���وڕان‌و بینینی ش���وێنه‌كانه‌و هیچ‬ ‫مه‌به‌ستێكی دیكه‌یان نییه‌‪.‬‬

‫قرژاڵ‬ ‫ئاماژەیەکی باش لەالیەن خۆشەویستەکەتەوە‬ ‫هەس���تپێدەکەیت کە یارمەتیت دەدات بۆ‬ ‫بەرەوپێشچونی پەیوەندییە سۆزدارییەکەت‪،‬‬ ‫لەروی تەندروس���تییەوە هەوڵب���دە کاتی‬ ‫نانخواردنەکانت رێکبخەیت‪.‬‬

‫‪11‬‬

‫زۆرن ئه‌و كه‌لوپه‌النه‌ی كه‌ له‌كۆندا‬ ‫به‌كارهاتون‌و له‌ئێستادا خه‌ریك ‌ه‬ ‫له‌ناوده‌چن‪ ،‬یه‌كێكیش له‌و شتانه‌ی‬ ‫كه‌ له‌كۆندا به‌كارهاتون‌و ئێستا‬ ‫به‌كارناهێنرێن‪ ،‬جه‌نجه‌ڕ‌و ده‌ستهاڕ‌و‬ ‫هه‌وجار‌و گڕام‌و رادیۆی كۆنه‌ له‌گه‌ڵ‬ ‫ئه‌و ئۆتۆمۆبێالنه‌ی كه‌ مۆدێله‌كانیان‬ ‫ده‌گه‌ڕێته‌و‌ه بۆ سااڵنی ‪ 1928‬تا‬ ‫‪ 1970‬كه‌ له‌كۆندا له‌كوردستان‌و‬ ‫عێراقدا به‌كارهاتون‪ ،‬به‌اڵم ئێستا‬ ‫له‌شاری هه‌ولێر ره‌واجیان گه‌رمه‌‪.‬‬ ‫وه‌س���تا عه‌لی ره‌حمان‪ ،‬ك ‌ه به‌عه‌لی‬ ‫الوالو ناس���راوه‌‌‪ ،‬خاوه‌ن���ی چه‌ندی���ن‬ ‫كه‌لوپه‌ل���ی كۆن��� ‌ه به‌ئاوێن���ه‌ی وت‬ ‫"له‌دوای ساڵی ‪ 2004‬ه‌و‌ه ده‌ستمكردو‌ه‬ ‫به‌كۆكردنه‌وه‌ی ئ���ه‌و كه‌لوپه‌النه‌ی ك ‌ه‬ ‫مۆڵك‌و ده‌ستی گه‌له‌كه‌ی پێوه‌دیاربوه‌‌و‬ ‫له‌كۆندا به‌كارهات���ون‪ ،‬وه‌كو جه‌نج ‌هڕ‌و‬ ‫ده‌س���تهاڕ‌و هه‌وجاڕ‌و گ���ڕام‌و رادیۆی‬ ‫كۆن" عه‌ل���ی الوالو به‌هۆی ئه‌و خولیا‬ ‫زۆره‌ی ك���ه‌ هه‌یبو‌ه ب���ۆ ئۆتۆمۆبێل‌و‬ ‫ش���ته‌كۆنه‌كان‪ ،‬به‌ه���اوكاری ه���اوڕێ‬ ‫پیش���ه‌ییه‌كانی هانیان���داو‌ه بۆ ئه‌وه‌ی‬ ‫ئۆتۆمۆبێل‌و كه‌لوپه‌له‌كانی كۆبكاته‌وه‌‌و‬ ‫دواتریش نۆژه‌نی���ان بكاته‌وه‌‪ ،‬چونك ‌ه‬ ‫به‌وته‌ی وه‌س���تا عه‌لی ئه‌م كه‌لوپه‌الن ‌ه‬ ‫له‌كۆندا له‌ب���اب‌و باپیران���ه‌و‌ه هه‌بوه‌‌و‬ ‫بۆمانماوه‌ته‌وه‌‪ ،‬بۆیه‌ له‌سه‌رمان پێویست ‌ه‬ ‫نرخی ئه‌و ش���تان ‌ه بزانین‌و بیانپارێزین‪،‬‬

‫شێر‬ ‫ئارامگرت���ن یەکێک���ە لەباش���ترین‬ ‫ی‬ ‫س���یفەتەکانت‪ ،‬هەوڵبدە دۆخی ئارام ‌‬ ‫نێ���وان خ���ۆت‌و خۆشەویس���تەکەت‬ ‫لەدەست نەدەیت‌و لەخۆشەویستەکەت‬ ‫نزیکبەرەوە‪.‬‬

‫ئۆتۆمبیلێکی مۆدێل کۆن که‌خواستێکی زۆری له‌سه‌ره‌ ‬ ‫به‌اڵم به‌داخ���ه‌و‌ه ئه‌وه‌ ماوه‌یه‌كی زۆر‌ه‬ ‫ئه‌و ئه‌م كه‌لوپه‌الن ‌ه كۆده‌كاته‌وه‌‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫له‌بری ئ���ه‌وه‌ی‌ له‌الی���ه‌ن حكومه‌ته‌و‌ه‬ ‫هاوكاری بكرێت‌و ده‌ستخۆشی لێبكرێت‪،‬‬

‫فه‌‌ریک‬ ‫هەس���ت دەکەی���ت ب���اری دەرونیت‬ ‫نائارامەو ئەمەش کاریگەری بەس���ەر‬ ‫بارودۆخ���ی جەس���تەییتەوە دەبێت‬ ‫ک���ە یارمەتی���ت ن���ادات لەب���واری‬ ‫کارکردنەکەتدا‪.‬‬

‫بگ���ر‌ه زۆرجار رێگری لێده‌كه‌ن له‌الیه‌ن‬ ‫بازگه‌كانه‌و‌ه كاتێك كه‌ ئۆتۆمۆبێله‌كان‬ ‫ده‌هێنێته‌و‌ه بۆ كوردستان‪ ،‬پێشی وای ‌ه‬ ‫هۆكاره‌كه‌ی بۆ ئه‌وه‌یه‌ كه‌ ئه‌وان نرخی‬

‫ته‌‌رازوو‬ ‫خۆت له‌و مشتومڕانه‌ دوربگر‌ه كه‌ هیچ‬ ‫س���ودێكیان نییه‌‪ ،‬گرنگ���ی‌ زیاتر به‌و‬ ‫ی زیاتریان‬ ‫شتانه‌ بد‌ه كه‌ به‌خشش���ێك ‌‬ ‫ی سۆزدارییه‌وه‌‪ .‬ئاگاداری‬ ‫هه‌یه‌ له‌الیه‌ن ‌‬ ‫باری ته‌ندروستیت به‌‪.‬‬

‫فۆتۆ‪ :‬به‌ختیار‬

‫ئه‌و كه‌لوپه‌ل ‌ه گرینگان ‌ه نازانن‪.‬‬ ‫وه‌س���تا الوالو تیش���كده‌خاته‌ سه‌ر‬ ‫ئه‌وه‌ش ك ‌ه پێویسته‌ حكومه‌تی هه‌رێم‬ ‫هاوكار‌و پیشتوانی ئه‌و كه‌سان ‌ه بێت ك ‌ه‬

‫دوپشک‬ ‫توانای‌ س���ه‌ركردایه‌تی‌ خۆت ده‌رده‌خه‌یت‪،‬‬ ‫بارودۆخ رۆڵیان هه‌یه‌ له‌چاالككردنی‌ ده‌رك‌و‬ ‫ده‌ستپێش���خه‌رییت‪ ،‬یه‌كێك له‌له‌دایكبوانی‌‬ ‫بورجی‌ كاوڕ هه‌ندێك یاده‌وه‌ریی‌ خۆش���ی‬ ‫منداڵیی‌‌و خوێندت بیرده‌هێنێته‌وه‌‪.‬‬

‫گرینگی به‌شته‌ كۆنه‌كان ده‌ده‌ن جێگای‬ ‫تایبه‌تیان بۆ دروس���تبكات بۆ ئه‌وه‌ی‬ ‫له‌له‌ناوچ���ون پارێزراوب���ن‌و ده‌وروبه‌ر‌و‬ ‫نه‌وه‌ی ت���ازه‌ی پێ‌ ئاش���نا بكه‌ن‪ ،‬بۆ‬ ‫ئه‌وه‌ی بزانن كه‌ باب‌و باپیرانیان له‌كۆندا‬ ‫چییان به‌كارهێن���اوه‌‪ ،‬له‌به‌رئه‌وه‌ی ئه‌و‬ ‫ش���تانه‌ ته‌نیا له‌كوردستان نین به‌ڵكو‬ ‫ئه‌وان بۆ كۆكردنه‌وه‌ی ئه‌و كه‌لوپه‌الن ‌ه‬ ‫له‌هه‌مو ش���اره‌كانی عێ���راق ده‌گه‌ڕێن‌و‬ ‫به‌نرخێكی زۆر ده‌یانكڕن‌و ده‌یانهێننه‌و‌ه‬ ‫بۆ كوردس���تان‪ ،‬ئه‌و ئۆتۆمۆبێالنه‌شی‬ ‫كه‌ ده‌یانكڕن ته‌نی���ا هه‌یكه‌لیان ماوه‌‪،‬‬ ‫ئه‌وانیش دوای ئ���ه‌وه‌ی ده‌یكڕن دواتر‬ ‫نۆژه‌نی���ان ده‌كه‌ن���ه‌و‌ه وه‌ك���و خۆی‪،‬‬ ‫زۆرجاری���ش به‌هۆی ده‌س���تنه‌كه‌وتنی‬ ‫پارچه‌كانیان هه‌مو شاره‌كان‌و الدێكان‬ ‫ده‌گه‌ڕێ���ن تاوه‌كو ب���ۆی ده‌دۆزنه‌وه‌‌و‬ ‫ێ جێگاییش‬ ‫چاكی ده‌كه‌نه‌وه‌‪ ،‬به‌هۆی ب ‌‬ ‫هه‌ندێكجار ناچارن كه‌ ئه‌و ئۆتۆمۆبێالن ‌ه‬ ‫دوای نۆژه‌نكردنه‌وه‌یان بیانفرۆشنه‌وه‌‪،‬‬ ‫ئه‌گه‌ر جێگایه‌كیش هه‌بێت ئه‌وا ده‌توانن‬ ‫پێشانگایه‌كی تایبه‌ت به‌و ئۆتۆمۆبێالن ‌ه‬ ‫بكه‌ن���ه‌وه‌‪ ،‬چونك ‌ه له‌هه‌م���و واڵتێكدا‬ ‫پێش���انگای له‌و ش���ێوه‌یه‌ هه‌ی ‌ه ك ‌ه بۆ‬ ‫نمایش���كردنی ئه‌و جۆر‌ه به‌رهه‌مان ‌ه ك ‌ه‬ ‫گوزارشت له‌كۆنیی ئه‌و میله‌ت ‌ه ده‌كات‪،‬‬ ‫ئه‌و جۆر‌ه ئۆتۆمۆبێالنه‌ش���ی ك ‌ه ئه‌وان‬ ‫كڕیویان���ه‌‌و هه‌یان���ه‌‪ ،‬مۆدێله‌كانیان بۆ‬ ‫ساڵه‌كانی ‪ 1928‬تا ‪ 1970‬ده‌گه‌ڕێته‌و‌ه‬ ‫ك ‌ه له‌كوردستان‌و عێراقدا هه‌بون‪ ،‬وه‌كو‬ ‫شۆفرلیێت‪ ،‬ئۆس���تن‪ ،‬په‌كه‌رت‪ ،‬توێت ‌ه‬ ‫كه‌ به‌كارهاتون‪.‬‬

‫که‌‌وان‬ ‫ی مافه‌كان���ت‬ ‫ده‌س���ت له‌داواكردن��� ‌‬ ‫ی زۆرت‬ ‫هه‌ڵمه‌گ���ره‌‪ ،‬چونك���ه‌ هه‌وڵ��� ‌‬ ‫داوه‌و هه‌ق���ی‌ خۆت ‌ه ب���ه‌ری‌ ماندوێتیت‬ ‫وه‌ربگری���ت‪ .‬رۆژێك���ی‌ ته‌مومژاوییه‌ بۆ‬ ‫ی ژیانت‪.‬‬ ‫په‌یوه‌ندی‌ له‌گه‌ڵ هاوبه‌ش ‌‬

‫ئا‪ :‬ئاوێنه‌‬ ‫"فرمێسك"ی‌ كچه‌ هونه‌رمه‌ند‬ ‫له‌ئێستادا سه‌رقاڵی به‌رهه‌مهێنانی‬ ‫ئه‌لبومێكی نوێی گۆرانییه‌‪ ،‬ناوبراو‬ ‫له‌په‌یجی تایبه‌تی‌ خۆیدا له‌سه‌ر‬ ‫تۆڕی كۆمه‌اڵیه‌تی‌ فه‌یسبوك‬ ‫باڵویكرده‌وه‌ كه‌ ماوه‌ی نۆ مانگ ‌ه‬ ‫سه‌رقاڵی به‌رهه‌مهێنانی ئه‌لبومێكی‬

‫گه‌رم���ی‌ لێكرا‪ ،‬تائێس���تا ئه‌لبومێكی‬ ‫نوێی گۆرانییه‌‪ ،‬فرمێسك ده‌ڵێت‬ ‫"دوای‌ به‌رهه‌مهێنانی‌ یه‌كه‌م ئه‌لبومم‪ ،‬به‌ن���اوی "ئه‌ی مان���گ" باڵوكردۆته‌و‌ه‬ ‫ك���ه‌ له‌ح���ه‌وت ت���راك پێكهات���وه‌و‪،‬‬ ‫ی‬ ‫ی نۆ مانگ ‌ه سه‌رقاڵ ‌‬ ‫بۆ ماو‌ه ‌‬ ‫به‌وته‌ی خاوه‌نی سه‌نته‌ری كیژێ ئه‌م‬ ‫كاركردنم بۆ ئه‌لبومی‌ دوهه‌مم ك ‌ه‬ ‫ئه‌لبومه‌ی فرۆشێكی زۆری هه‌بوه‌ له‌ناو‬ ‫ئه‌ویش له‌گه‌ڵ مامۆستای‌ گه‌ور‌ه‬ ‫گۆرانیبێژه‌ كچه‌كاندا‌‪ .‬فرمێسك پێنج‬ ‫ی زاده‌یه‌"‪.‬‬ ‫ی موفت ‌‬ ‫بورهان ‌‬ ‫له‌گۆرانییه‌كانی كلیپك���ردوه‌‪ ،‬ناوبراو‬ ‫فرمێس���ك له‌س���ه‌ره‌تادا به‌گۆرانی له‌میدیاكان دوره‌په‌رێزه‌و تائێستا هیچ‬ ‫"م���ه‌ی"ی ناس���راو پێش���وازییه‌كی چاوپێكه‌وتنێكی ئه‌نجام نه‌داوه‌‪.‬‬

‫له‌فه‌یسبوکه‌وه‌‬

‫گیسک‬ ‫ره‌نگه‌ كه‌س���ێكت لێپه‌یدابێ���ت له‌توانا‬ ‫ئه‌فرێنه‌ره‌كانت گومان بكات‪ ،‬هه‌وڵبد‌ه‬ ‫ی‬ ‫به‌توانایی‌ خۆت بسه‌لمێنیت تا له‌الیه‌ن ‌‬ ‫س���ۆزدارییه‌وه‌ بۆڕی���ان بده‌یت���ه‌وه‌‪.‬‬ ‫په‌یوه‌ندییه‌كی‌ دێرینت نوێده‌بێته‌وه‌‪.‬‬

‫سه‌‌تڵ‬ ‫خاوه‌ن���ی‌ توانایه‌كی‌ گه‌وره‌ی���ت له‌الیه‌ن ‌ی‬ ‫جیاكردنه‌وه‌و ناسینه‌وه‌ی‌ پرس‌و بابه‌ته‌كان‪،‬‬ ‫ئه‌م���ه‌ش له‌به‌رژه‌وه‌ندی‌ كارو پڕۆژه‌كانته‌‪.‬‬ ‫مشتومڕی‌ توند له‌گه‌ڵ ده‌وروبه‌ر كاریگه‌ری‌‬ ‫خراپ له‌سه‌ر ده‌رونت جێده‌هێڵێت‪.‬‬

‫نه‌‌هه‌‌نگ‬ ‫له‌كاره‌كانت���دا ت���ه‌واو هۆش���یاربه‌‪،‬‬ ‫هه‌لێكت ب���ۆ دیداری‌ خۆشه‌ویس���تت‬ ‫ی ئارام‌و‬ ‫ب���ۆ هه‌ڵده‌كه‌وێت له‌جێیه‌ك��� ‌‬ ‫ی‬ ‫ئه‌م���ه‌ش یارمه‌تی‌ چاره‌س���ه‌ركردن ‌‬ ‫ی یچوكت ده‌دات‪.‬‬ ‫هه‌ندێك گرفت ‌‬

‫‪CMYK‬‬

‫‪10‬‬

‫‪F‬‬

‫)‪ )371‬سێشه‌ممه‌ ‪2013/4/2‬‬

‫‪ashion‬‬

‫گۆشه‌یه‌كی‌ تایبه‌ته‌ به‌جل‌و به‌رگ‬ ‫ی ‪" fashion‬سه‌فین عارفی‌" ئاماده‌ی‌ ده‌كات‬ ‫دیزاین ‌هر‌و راوێژكار ‌‬

‫پاپیۆن‌و عه‌ینه‌كی‬ ‫ه ‪2013‬‬ ‫سااڵنی ‪ 1960‬ل ‌‬ ‫گه‌نجان وه‌كو هه‌ر خانمێك پێوس����ت ‌ه‬ ‫گرنگییه‌كی زۆر به‌ شێوازی خۆگۆڕین‌و‬ ‫هه‌ڵبژاردن����ی ڕه‌نگ����ی گونجاو به‌پێی‬ ‫ڕه‌نگی پێست‌و شیاوی جل‌و به‌رگه‌كان‬ ‫وه‌كو كوڕێك به‌پێی بااڵش����یان بده‌ن‪،‬‬ ‫ده‌بینین كه‌ ستایلی سااڵنی (‪)1960‬‬ ‫ه‌كان به‌ڕاده‌یه‌كی زۆر باوه‌‪ ،‬به‌اڵم زۆر‬ ‫ك����ه‌م پاپیۆن ده‌بینرێ����ت! له‌كاتێكدا‬ ‫خۆگۆڕی����ن‌و به‌كارهێنان����ی پاپی����ۆن‬ ‫جوانتری����ن پارچه‌ی ئ����ه‌و كاته‌بووه‌‌و‬ ‫ئێس����تا به‌ش����ێوه‌یه‌كی زۆر ف����راوان‬ ‫به‌كارده‌هێندرێته‌وه‌ له‌ده‌ره‌وه‌ی واڵت‪.‬‬ ‫لێ����ره‌وه‌ ده‌توانین فێرت����ان بكه‌ین تا‬ ‫چه‌ن����د بتوان����ن بیگونجێن����ن‌و بزانن‬ ‫به‌كاریبهێنن‪ ،‬چونكه‌ دڵنیام ڕاده‌یه‌كی‬ ‫زۆر له‌گه‌نجانی هه‌رێمی كوردس����تان‬ ‫خاوه‌نی عه‌ینه‌كی جۆری (‪RayBaN‬‬ ‫‪ )Gucci، …etc‬ن بۆی����ه‌ دانانی ئه‌م‬ ‫جۆره‌ عه‌ینه‌كانه‌ نه‌ك ته‌نها جوانیه‌كی‬ ‫روكه‌ش ده‌دات به‌ خاوه‌نه‌كه‌ی به‌ڵكو‬

‫س����وودێكی زۆریش����ی هه‌یه‌ بۆ چاو‬ ‫به‌تایبه‌تی رۆژانی هه‌تاو ‪ ،‬بۆیه‌ دانانیان‬ ‫له‌گه‌ڵ پاپیۆن س����تایلێكی زۆر جوان‬ ‫ده‌بێ����ت‪ ،‬به‌اڵم ئاگاداربه‌ با گونجاندن‬ ‫هه‌بێ����ت له‌نێ����وان ئ����ه‌و قه‌میس����ه‌ی‬ ‫له‌به‌ری ده‌كه‌یت له‌گ����ه‌ڵ پاپیۆنه‌كه‌‪،‬‬ ‫گه‌ر حه‌زت كرد قه‌میس����ه‌كه‌ت ساده‌‬ ‫بێ����ت هه‌وڵبده‌ با ج����ۆری پاپیۆنه‌كه‌‬ ‫خه‌تدار بێت یاخ����ود قه‌ره‌باڵغ بێت‪،‬‬ ‫گه‌ر قه‌میس����ه‌كه‌ت خه‌تدار یان مكعب‬ ‫بوو هه‌وڵ بده‌ با پاپیۆنه‌كه‌ت س����اده‌‬ ‫بێت‪ ،‬ڕه‌نگی ك����راوه‌ جوانترینن هه‌ر‬ ‫له‌ (س����وور‪ ،‬شین‪ ،‬ش����ین‌و ڕه‌ساسی‬ ‫‪...‬هتد)‪.‬‬ ‫له‌كاتی بۆنه‌یه‌كی فه‌رمیشدا پاپیۆنی‬ ‫ڕه‌ش‌و قه‌میسی س����پی‌و عه‌ینه‌كێكی‬ ‫چاوپش����یله‌ جوانترین����ن‪ ،‬بۆی ‌ه تۆش‬ ‫خۆت بێ به‌ش مه‌ك ‌ه له‌ڕێكخس����تنت‬ ‫ڕه‌نگه‌ ته‌نه����ا پێویس����تت به‌كه‌مێك‬ ‫ڕاوێژكاری‌و یارمه‌تی بێ‪.‬‬ ‫ ‪safeen.arif@yahoo.com‬‬ ‫‪Twitter @SafeenArif‬‬

‫گه‌شتێك به‌پایسكیل‪،‬‬ ‫له‌خۆرئاوای ئه‌وروپا بۆ ئه‌وپه‌ڕی خۆرهه‌اڵت‪..‬‬ ‫ئا‪ :‬ئاكۆ حه‌مه‌د رابی‬

‫کاوڕ‬ ‫چەند ناکۆکی بچوک دەکەوێتە نێوان‬ ‫خۆت هاورێکانت‪ ،‬لەروی سۆزدارییەوە‬ ‫ی دەکەیت‌و ئەوکەسەی‬ ‫هەست بەئارام ‌‬ ‫خۆش���ت دەوێت لێتتێدەگات‪ .‬له‌ڕوی‬ ‫داراییه‌و‌ه هه‌ست به‌جێگیری ده‌که‌یت‪.‬‬

‫‌ره‌نگاڵه‬

‫كۆنسێرته‌كه‌ ‌ی ئێبی‌ له‌هه‌ولێر‪..‬‬

‫فرمێسك‬

‫ده‌ستبردن بۆ ژنان‌و شه‌ڕه‌ بۆكس ‌‬ ‫ێ باڵوده‌كاته‌وه‌‬ ‫ی تێكه‌وت ئه‌لبومێكی نو ‌‬ ‫ئا‪ :‬نزارو به‌ختیار‬

‫گۆرانبێژی ناوداری‌ ئێرانی‌ (ئێبی)‬ ‫له‌هه‌ولێر كۆنسێرتی هه‌بوو‪،‬‬ ‫خه‌ڵكێكی زۆر له‌ئێرانه‌وه‌ هاتبوون بۆ‬ ‫بینینی‌ كۆنسێرته‌كه‌‪ ،‬ڕۆژی یه‌كه‌می‌‬ ‫كۆنسێرته‌كه‌ پشێوی گه‌وره‌ی‬ ‫تێكه‌وتوه‌ به‌هۆی گێچه‌ڵكردن‬ ‫به‌كچ‌و ژنه‌ فارسه‌كان‌و شه‌ڕه‌بۆكسی‌‬ ‫ئاماده‌بووانه‌وه‌‪ ،‬بۆیه‌ ڕۆژی دووه‌م‬ ‫كۆنسێرته‌كه‌ بێجگه‌ له‌ئێرانیه‌كان‪،‬‬ ‫ڕێگه‌ی چونه‌ژوره‌وه‌یان به‌كه‌س‬ ‫نه‌داوه‌‪.‬‬ ‫بێس����تون خۆش����ناو هاواڵتیه‌ك����ی‬ ‫دانیش����توی هه‌ولێر‪ ,‬ئه‌و روداوه‌كه‌ی‬ ‫رۆژی یه‌كه‌می ئاهه‌نگه‌كه‌ی‌ بۆ ئاوێنه‌‬ ‫گێڕای����ه‌وه‌و ت����ی‌ "ل����ه‌رۆژی یه‌كه‌مدا‬ ‫به‌ش����ێكی زۆری گه‌نج����ان خۆی����ان‬ ‫ئاماده‌كردبوو‪ ,‬وێرای نرخی پیله‌ته‌كه‌‬ ‫له‌شوێنی كۆنس����یرته‌كه‌ كۆببونه‌وه‌‪,‬‬ ‫ئه‌و وتیشی كاتیش خه‌ڵك سه‌رقاڵ‌ی‬ ‫چون����ه‌ ژوره‌وه‌ ب����وون‪ ,‬به‌ه����ۆی‬ ‫له‌ده‌ستدانی كۆنترۆلی ئه‌منی له‌شوێنی‬ ‫ئاهه‌نگه‌كه‌‪ ,‬كۆمه‌ڵێك گه‌نج به‌هه‌موو‬ ‫شێوه‌یه‌ك ده‌س����تیان بۆ كچ ئافره‌ت‬ ‫درێژ ده‌ك����رد‪ ,‬به‌ش����ێوه‌یه‌ وایلێهات‬ ‫پیاوی وا هه‌بوو ژنه‌كه‌ی خۆی له‌گه‌ڵ‬ ‫بوو‪ ,‬به‌اڵم له‌ترس����ی ده‌ست بۆبردن‬ ‫باوه‌شی پێوه‌كردبوو‪ ,‬كه‌چی وه‌زعه‌كه‌‬ ‫ه����ه‌ر كۆنترۆل نه‌ده‌ك����را‪ ,‬دای ئه‌وه‌‬ ‫ئئاهه‌نگه‌ بۆ رۆژی دوایی دواخرا"‪.‬‬ ‫س����ه‌رچاوه‌یه‌كیش له‌كۆمپانی����ای‌‬ ‫ی راگه‌یان����د كه‌‬ ‫بابلی����ۆن به‌ئاوێن����ه‌ ‌‬ ‫"ئاهه‌نگه‌كه‌ رۆژی‌ یه‌كه‌م به‌هۆی‌ ئه‌وه‌ی‌‬ ‫ئاماده‌بوانی‌ ئاهه‌نگه‌كه‌ ده‌یانویس����ت‬ ‫بێنه‌س����ه‌ر س����ته‌یج‌و له‌به‌رامبه‌ریشدا‬ ‫به‌هۆی‌ رێگری‌ كردنی‌ ئه‌و كه‌س����انه‌ی‌‬ ‫ك����ه‌ ئاهه‌نگه‌كه‌ی����ان ده‌پاراس����ت‬

‫ئێبی‌و ئاماده‌بویه‌کی کۆنسێرته‌که‌ ‬ ‫نه‌یانتوانی‌ ئاهه‌نگه‌كه‌ كۆنتڕۆل بكه‌ن‌و‬ ‫ش����ه‌ڕو ده‌مه‌قاڵیه‌كی‌ زۆری‌ به‌دوایی‌‬ ‫خۆیدا هێنا‌و كۆمه‌ڵێ����ك كه‌ل‌و په‌لی‌‬ ‫زۆری‌ كۆمپانیا ش����كاو زیانێكی‌ زۆری‌‬

‫ ‬ ‫پشێوی له‌به‌رده‌م هۆڵی کۆنسێرته‌که‌ی ئێبیدا‬

‫به‌ركه‌وت‪ ،‬هۆكاره‌كه‌ش����ی‌ ئه‌وه‌ بو كه‌‬ ‫به‌رپرسانی‌ ئه‌و كۆمپانیایه‌ ئێرانیه‌ی ك ‌ه‬ ‫به‌كاره‌كه‌ هه‌ڵس����ا بۆ له‌رۆژی‌ یه‌كه‌مدا‬ ‫رایانگه‌یاند كه‌ نابێت ئاسایش‌و پۆلیس‬

‫له‌ئینته‌رنێته‌وه‌‬

‫بێنه‌ژوره‌وه‌ بۆ پاراستنی‌ ئاهه‌نگه‌كه‌‪ ،‬روب����دات‌و ده‌زگاكان����ی‌ ئاس����ایش‌و‬ ‫بۆیه‌ ئاهه‌نگه‌كه‌ دواخرا بۆ رۆژی‌ دوایی‌ پۆلیس له‌ژوره‌وه‌ بون بۆ پاراس����تنی‌‬ ‫له‌ رۆژی‌ دواتریش ئاهه‌نگه‌كه‌ ئاسایی‌ ئاهه‌نگه‌كه‌‌و هیچ كێشه‌یه‌كیش����ی‌ تێدا‬ ‫به‌رێوه‌چو بێئه‌وه‌ی‌ هیچ كێش����ه‌یه‌ك رونه‌دا"‪.‬‬

‫له‌هه‌ولێر ئۆتۆمۆبێل ‌ه مۆدێل كۆنه‌كان جارێكی تر ده‌گه‌ڕێنه‌وه‌‬

‫ژن‌و مێردێكی ئیسپانی گه‌شتێكیان‬ ‫به‌پایسكیل له‌ئیسپانیا ده‌ستپێكردوه‌و‬ ‫به‌نیازن چه‌ند واڵتێكی خۆرهه‌اڵت‬ ‫به‌پایسكیل به‌سه‌ربكه‌نه‌وه‌‪ ،‬ئه‌م دو‬ ‫هاوسه‌ره‌ كه‌ ماوه‌ی حه‌وت مانگه‌‬ ‫به‌ڕێگاوه‌ن تا گه‌یشتونه‌ته‌ كوردستان‪،‬‬ ‫ئاماژه‌ به‌وه‌ ده‌ده‌ن كه‌ ده‌یانه‌وێت‬ ‫هه‌ر به‌پایسكیل‌ چه‌ند واڵتێكی‬ ‫خۆرهه‌اڵت بگه‌ڕێن‪.‬‬ ‫سیگۆر‪ ،‬ناوی ئه‌و پیاوه‌ ئیسپانییه‌یه‌‬ ‫ك���ه‌ به‌ژنێكی ب���ه‌رزو باریك���ی هه‌یه‌‪،‬‬ ‫ئه‌و ‪38‬س���اڵ به‌ر له‌ئێستا له‌هه‌رێمی‬ ‫باسكی ئیس���پانیا له‌دایكبوه‌‪ .‬سیگۆر‬ ‫سێ س���اڵ ده‌بێت كه‌ ژیانی هاوسه‌ری‬ ‫له‌گ���ه‌ڵ ماری���ای ته‌م���ه‌ن ‪36‬س���اڵ‬ ‫پێكهێن���اوه‌‪ .‬ماریا له‌ش���اری گرانادی‬ ‫ئیسپانیا له‌دایكبووه‌و له‌نه‌خۆشخانه‌ی‬ ‫چاره‌سه‌ری سروش���تی به‌شی ئێسك‌و‬ ‫ش���كان كارده‌كات‪ .‬هاوسه‌ره‌كه‌ش���ی‬ ‫له‌كارگه‌یه‌ك���ی ئۆتۆمبێل كار ده‌كات‌و‬ ‫له‌شاری س���انرۆكی باشوری ئیسپانیا‬ ‫ژیان به‌سه‌رده‌به‌ن‪.‬‬ ‫ئه‌م دو هاوس���ه‌ره‌ باس له‌وه‌ ده‌كه‌ن‬ ‫كه‌ سه‌ره‌تای گه‌ش���ته‌كه‌یان له‌مانگی‬ ‫س���ێپتێمبه‌ری ‪2012‬دا له‌باش���وری‬ ‫ئیسپانیا ده‌ستپێكردوه‌و به‌ره‌و فه‌ره‌نسا‬ ‫هاتون‌و له‌وێش���ه‌وه‌ ب���ه‌ره‌و دورگه‌ی‬ ‫كۆرسیكاو س���ه‌ردینیاو له‌وێشه‌وه‌ بۆ‬ ‫شاری ناپۆلی ئیتاڵیاو ئنجا بۆ یۆنان‌و‬ ‫توركیاو بڕینی ئه‌و رێگایه‌ش ‪ 4‬مانگی‬ ‫پێچوه‌و تاكو گه‌یشتونه‌ته‌ كوردستان‬ ‫‪7‬مانگیان پێچوه‌‪ .‬چونكه‌ نزیكه‌ی سێ‬ ‫مانگ له‌توركیا ماونه‌ته‌وه‌‪.‬‬ ‫سیگۆر‪ ،‬باس له‌وه‌ ده‌كات كه‌ ماوه‌ی‬ ‫ده‌ رۆژ له‌كوردس���تاندا ماونه‌ت���ه‌وه‌و‬ ‫هه‌ندێكجار خه‌ڵك بردونیه‌ته‌ ماڵه‌وه‌و‬

‫‌ره‌نگاڵه‬

‫)‪ )371‬سێشه‌ممه‌ ‪2013/4/2‬‬

‫ئا‪ :‬به‌ختیار حسێن‬

‫ ‬ ‫ئه‌و دوو هاوسه‌ره‌ی که‌ گه‌شتێک ده‌که‌ن له‌خۆرئاواوه‌ بۆ خۆرهه‌اڵت‬ ‫هه‌ندێك ش���ه‌ویش چادریان هه‌ڵداوه‌‪.‬‬ ‫ئه‌و ده‌ڵێت " ئێمه‌ له‌كوردس���تانه‌وه‌و‬ ‫له‌رێگه‌ی ده‌روازه‌ی حاجی ئۆمه‌رانه‌وه‌‬ ‫ده‌چینه‌ ئێران‌و پاش���ان له‌وێش���ه‌وه‌‬ ‫واڵتان���ی دیكه‌ی وه‌ك چی���ن‌و هیندو‬ ‫مالیزی���او تایله‌ن���دو تاك���و ئه‌وپه‌ڕی‬ ‫خۆره���ه‌اڵت به‌پایس���كیل ده‌گه‌ڕێین‌و‬ ‫پاشان ره‌نگه‌ به‌ره‌و رۆژئاوای ئه‌مه‌ریكا‬ ‫بڕۆین‌و ئنجا له‌ئاالسكا به‌ره‌و ئیسپانیا‬ ‫ده‌گه‌ڕێینه‌وه‌‪.‬‬ ‫ماریای هاوس���ه‌ری س���یگۆر جه‌خت‬ ‫له‌وه‌ ده‌كات���ه‌وه‌ كه‌ ئ���ه‌وان ده‌مێكه‌‬ ‫بۆ ئه‌و گه‌ش���ته‌یان پالن‌و به‌رنامه‌یان‬ ‫دان���اوه‌و ب���ۆ ئه‌و مه‌به‌س���ته‌ش بڕێك‬ ‫پاره‌ی���ان كۆكردۆته‌وه‌‪ .‬وتیش���ی ئه‌و‬ ‫گه‌ش���ته‌ جگه‌ ل���ه‌وه‌ی ك���ه‌ حه‌زێكی‬ ‫خۆمانه‌ ك���ه‌ به‌پایس���كیل ئه‌و واڵت‌و‬ ‫ش���وێنانه‌ بگه‌ڕێین‪ ،‬هاوكات چێژێكی‬ ‫خۆشی هه‌یه‌و هه‌ست به‌ئاسوده‌ییه‌كی‬

‫گا‬ ‫هەوڵب���دە بەئارام���ی بری���ار لەس���ەر‬ ‫هەنگاوەکانی داهاتوت بدەیت‪ ،‬بەختت‬ ‫ه���اوکارت دەبێ���ت ب���ۆ س���ەرکەوتن‬ ‫ل���ەو هەنگاوان���ەدا‪ .‬هه‌واڵێکی خۆش‬ ‫ده‌بیستیت‪.‬‬

‫زۆر ده‌كه‌ی���ن‌و له‌و رێگایانه‌دا ش���تی‬ ‫سه‌یرو سه‌مه‌ره‌مان به‌رچاوكه‌وتوه‌‪.‬‬ ‫ش���تێك كه‌ ل���ه‌م دو گه‌ش���تیاره‌دا‬ ‫به‌دیده‌ك���را بریتی ب���و له‌هه‌ڵنه‌گرتنی‬ ‫ئامێ���ری مۆبایل‪ ،‬ئه‌وان ده‌ڵێن " ئێمه‌‬ ‫مۆبایل به‌كه‌می���ی‌ به‌كاردێنێن‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫له‌رێ���ی ئه‌نته‌رنێت���ه‌وه‌و به‌گوێ���ره‌ی‬ ‫ده‌رف ‌هت‌و ش���وێن‪ ،‬چه‌ن���د رۆژ جارێك‬ ‫په‌یوه‌ندی به‌كه‌سوكارمانه‌وه‌ ده‌كه‌ین‪.‬‬ ‫ئه‌م دو گه‌شتیاره‌ ده‌ڵێن كوردستان‬ ‫زۆر خۆش���ه‌‪ ،‬سروش���تێكی جوان���ی‬ ‫هه‌ی���ه‌‪ .‬هه‌روه‌ها خه‌ڵكه‌كه‌ش���ی زۆر‬ ‫یارمه‌تیده‌ری خه‌ڵكی بیانین‪ ،‬بۆیه‌ زۆر‬ ‫هه‌س���تمان به‌ئارامی كرد‪ .‬خه‌ڵكێكی‬ ‫زۆر ده‌یانتوانی به‌ئینگلیزی قسه‌بكه‌ن‌و‬ ‫لێم���ان حاڵی ده‌ب���ون‌و ئێمه‌ش له‌وان‬ ‫ده‌گه‌یشتین‪.‬‬ ‫له‌باره‌ی ئه‌وه‌ی تا چه‌ند ئاسته‌نگ‌و‬ ‫كێشه‌یان بۆ دروستبوه‌ تاكو له‌زاخۆوه‌‬

‫دوانه‌‬ ‫چەن���د گفتوگۆیک���ی گرن���گ لەنێوان‬ ‫خۆت‌و خۆشەویس���تەکەتدا رودەدات‬ ‫ک���ە ئاراس���تەی پەیوەندییەک���ەت‬ ‫ی دێرینت‬ ‫دی���اری دەکات‪ .‬هاوڕێیه‌ک��� ‌‬ ‫ده‌بینیته‌وه‌‪.‬‬

‫فۆتۆ‪ :‬ئاکۆ‬

‫گه‌یش���تونه‌ته‌ ناوچه‌ی سۆران‪ ،‬ئه‌وان‬ ‫ده‌ڵێن " ئ���ه‌وه‌ی جێگه‌ی داخه‌ رێگه‌و‬ ‫بانه‌كان زۆر ته‌سكبون‪ ،‬بۆ پایسكیلسوار‬ ‫زۆر سه‌خته‌ كه‌ به‌و رێگایانه‌دا بڕوات‪،‬‬ ‫كاتێ���ك كه‌ ئۆتۆمبێ���ل به‌رامبه‌ر یه‌ك‬ ‫ده‌هات���ن ئاس���انكارییان ب���ۆ ئێم���ه‌‬ ‫نه‌ده‌كردو به‌خێرایه‌كی زۆر ره‌تده‌بون‪.‬‬ ‫ئه‌م دو گه‌شتیاره‌ كه‌ له‌كاتی نه‌ورۆزدا‬ ‫له‌دهۆك ب���ون زۆر سه‌رس���امبون كه‌‬ ‫ئه‌و هه‌م���و خه‌ڵكه‌ رویان ل���ه‌ده‌ره‌وه‌‬ ‫كردوه‌ بۆ گه‌ش���ت‪ .‬به‌اڵم له‌وه‌ش زۆر‬ ‫نیگه‌ران بون كه‌ خه‌ڵكی كوردس���تان‬ ‫به‌گش���تی ژینگ���ه‌ پارێز نی���ن‌و هه‌مو‬ ‫پاش���ه‌رۆیه‌كان فڕێده‌ده‌نه‌ سه‌رزه‌وی‌و‬ ‫ژینگه‌ پیسده‌كه‌ن‪.‬‬ ‫باسیان له‌وه‌شكرد كه‌ ئامانجیان له‌و‬ ‫گه‌شته‌یان به‌پایس���كیل ته‌نها گه‌ڕان‌و‬ ‫س���وڕان‌و بینینی ش���وێنه‌كانه‌و هیچ‬ ‫مه‌به‌ستێكی دیكه‌یان نییه‌‪.‬‬

‫قرژاڵ‬ ‫ئاماژەیەکی باش لەالیەن خۆشەویستەکەتەوە‬ ‫هەس���تپێدەکەیت کە یارمەتیت دەدات بۆ‬ ‫بەرەوپێشچونی پەیوەندییە سۆزدارییەکەت‪،‬‬ ‫لەروی تەندروس���تییەوە هەوڵب���دە کاتی‬ ‫نانخواردنەکانت رێکبخەیت‪.‬‬

‫‪11‬‬

‫زۆرن ئه‌و كه‌لوپه‌النه‌ی كه‌ له‌كۆندا‬ ‫به‌كارهاتون‌و له‌ئێستادا خه‌ریك ‌ه‬ ‫له‌ناوده‌چن‪ ،‬یه‌كێكیش له‌و شتانه‌ی‬ ‫كه‌ له‌كۆندا به‌كارهاتون‌و ئێستا‬ ‫به‌كارناهێنرێن‪ ،‬جه‌نجه‌ڕ‌و ده‌ستهاڕ‌و‬ ‫هه‌وجار‌و گڕام‌و رادیۆی كۆنه‌ له‌گه‌ڵ‬ ‫ئه‌و ئۆتۆمۆبێالنه‌ی كه‌ مۆدێله‌كانیان‬ ‫ده‌گه‌ڕێته‌و‌ه بۆ سااڵنی ‪ 1928‬تا‬ ‫‪ 1970‬كه‌ له‌كۆندا له‌كوردستان‌و‬ ‫عێراقدا به‌كارهاتون‪ ،‬به‌اڵم ئێستا‬ ‫له‌شاری هه‌ولێر ره‌واجیان گه‌رمه‌‪.‬‬ ‫وه‌س���تا عه‌لی ره‌حمان‪ ،‬ك ‌ه به‌عه‌لی‬ ‫الوالو ناس���راوه‌‌‪ ،‬خاوه‌ن���ی چه‌ندی���ن‬ ‫كه‌لوپه‌ل���ی كۆن��� ‌ه به‌ئاوێن���ه‌ی وت‬ ‫"له‌دوای ساڵی ‪ 2004‬ه‌و‌ه ده‌ستمكردو‌ه‬ ‫به‌كۆكردنه‌وه‌ی ئ���ه‌و كه‌لوپه‌النه‌ی ك ‌ه‬ ‫مۆڵك‌و ده‌ستی گه‌له‌كه‌ی پێوه‌دیاربوه‌‌و‬ ‫له‌كۆندا به‌كارهات���ون‪ ،‬وه‌كو جه‌نج ‌هڕ‌و‬ ‫ده‌س���تهاڕ‌و هه‌وجاڕ‌و گ���ڕام‌و رادیۆی‬ ‫كۆن" عه‌ل���ی الوالو به‌هۆی ئه‌و خولیا‬ ‫زۆره‌ی ك���ه‌ هه‌یبو‌ه ب���ۆ ئۆتۆمۆبێل‌و‬ ‫ش���ته‌كۆنه‌كان‪ ،‬به‌ه���اوكاری ه���اوڕێ‬ ‫پیش���ه‌ییه‌كانی هانیان���داو‌ه بۆ ئه‌وه‌ی‬ ‫ئۆتۆمۆبێل‌و كه‌لوپه‌له‌كانی كۆبكاته‌وه‌‌و‬ ‫دواتریش نۆژه‌نی���ان بكاته‌وه‌‪ ،‬چونك ‌ه‬ ‫به‌وته‌ی وه‌س���تا عه‌لی ئه‌م كه‌لوپه‌الن ‌ه‬ ‫له‌كۆندا له‌ب���اب‌و باپیران���ه‌و‌ه هه‌بوه‌‌و‬ ‫بۆمانماوه‌ته‌وه‌‪ ،‬بۆیه‌ له‌سه‌رمان پێویست ‌ه‬ ‫نرخی ئه‌و ش���تان ‌ه بزانین‌و بیانپارێزین‪،‬‬

‫شێر‬ ‫ئارامگرت���ن یەکێک���ە لەباش���ترین‬ ‫ی‬ ‫س���یفەتەکانت‪ ،‬هەوڵبدە دۆخی ئارام ‌‬ ‫نێ���وان خ���ۆت‌و خۆشەویس���تەکەت‬ ‫لەدەست نەدەیت‌و لەخۆشەویستەکەت‬ ‫نزیکبەرەوە‪.‬‬

‫ئۆتۆمبیلێکی مۆدێل کۆن که‌خواستێکی زۆری له‌سه‌ره‌ ‬ ‫به‌اڵم به‌داخ���ه‌و‌ه ئه‌وه‌ ماوه‌یه‌كی زۆر‌ه‬ ‫ئه‌و ئه‌م كه‌لوپه‌الن ‌ه كۆده‌كاته‌وه‌‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫له‌بری ئ���ه‌وه‌ی‌ له‌الی���ه‌ن حكومه‌ته‌و‌ه‬ ‫هاوكاری بكرێت‌و ده‌ستخۆشی لێبكرێت‪،‬‬

‫فه‌‌ریک‬ ‫هەس���ت دەکەی���ت ب���اری دەرونیت‬ ‫نائارامەو ئەمەش کاریگەری بەس���ەر‬ ‫بارودۆخ���ی جەس���تەییتەوە دەبێت‬ ‫ک���ە یارمەتی���ت ن���ادات لەب���واری‬ ‫کارکردنەکەتدا‪.‬‬

‫بگ���ر‌ه زۆرجار رێگری لێده‌كه‌ن له‌الیه‌ن‬ ‫بازگه‌كانه‌و‌ه كاتێك كه‌ ئۆتۆمۆبێله‌كان‬ ‫ده‌هێنێته‌و‌ه بۆ كوردستان‪ ،‬پێشی وای ‌ه‬ ‫هۆكاره‌كه‌ی بۆ ئه‌وه‌یه‌ كه‌ ئه‌وان نرخی‬

‫ته‌‌رازوو‬ ‫خۆت له‌و مشتومڕانه‌ دوربگر‌ه كه‌ هیچ‬ ‫س���ودێكیان نییه‌‪ ،‬گرنگ���ی‌ زیاتر به‌و‬ ‫ی زیاتریان‬ ‫شتانه‌ بد‌ه كه‌ به‌خشش���ێك ‌‬ ‫ی سۆزدارییه‌وه‌‪ .‬ئاگاداری‬ ‫هه‌یه‌ له‌الیه‌ن ‌‬ ‫باری ته‌ندروستیت به‌‪.‬‬

‫فۆتۆ‪ :‬به‌ختیار‬

‫ئه‌و كه‌لوپه‌ل ‌ه گرینگان ‌ه نازانن‪.‬‬ ‫وه‌س���تا الوالو تیش���كده‌خاته‌ سه‌ر‬ ‫ئه‌وه‌ش ك ‌ه پێویسته‌ حكومه‌تی هه‌رێم‬ ‫هاوكار‌و پیشتوانی ئه‌و كه‌سان ‌ه بێت ك ‌ه‬

‫دوپشک‬ ‫توانای‌ س���ه‌ركردایه‌تی‌ خۆت ده‌رده‌خه‌یت‪،‬‬ ‫بارودۆخ رۆڵیان هه‌یه‌ له‌چاالككردنی‌ ده‌رك‌و‬ ‫ده‌ستپێش���خه‌رییت‪ ،‬یه‌كێك له‌له‌دایكبوانی‌‬ ‫بورجی‌ كاوڕ هه‌ندێك یاده‌وه‌ریی‌ خۆش���ی‬ ‫منداڵیی‌‌و خوێندت بیرده‌هێنێته‌وه‌‪.‬‬

‫گرینگی به‌شته‌ كۆنه‌كان ده‌ده‌ن جێگای‬ ‫تایبه‌تیان بۆ دروس���تبكات بۆ ئه‌وه‌ی‬ ‫له‌له‌ناوچ���ون پارێزراوب���ن‌و ده‌وروبه‌ر‌و‬ ‫نه‌وه‌ی ت���ازه‌ی پێ‌ ئاش���نا بكه‌ن‪ ،‬بۆ‬ ‫ئه‌وه‌ی بزانن كه‌ باب‌و باپیرانیان له‌كۆندا‬ ‫چییان به‌كارهێن���اوه‌‪ ،‬له‌به‌رئه‌وه‌ی ئه‌و‬ ‫ش���تانه‌ ته‌نیا له‌كوردستان نین به‌ڵكو‬ ‫ئه‌وان بۆ كۆكردنه‌وه‌ی ئه‌و كه‌لوپه‌الن ‌ه‬ ‫له‌هه‌مو ش���اره‌كانی عێ���راق ده‌گه‌ڕێن‌و‬ ‫به‌نرخێكی زۆر ده‌یانكڕن‌و ده‌یانهێننه‌و‌ه‬ ‫بۆ كوردس���تان‪ ،‬ئه‌و ئۆتۆمۆبێالنه‌شی‬ ‫كه‌ ده‌یانكڕن ته‌نی���ا هه‌یكه‌لیان ماوه‌‪،‬‬ ‫ئه‌وانیش دوای ئ���ه‌وه‌ی ده‌یكڕن دواتر‬ ‫نۆژه‌نی���ان ده‌كه‌ن���ه‌و‌ه وه‌ك���و خۆی‪،‬‬ ‫زۆرجاری���ش به‌هۆی ده‌س���تنه‌كه‌وتنی‬ ‫پارچه‌كانیان هه‌مو شاره‌كان‌و الدێكان‬ ‫ده‌گه‌ڕێ���ن تاوه‌كو ب���ۆی ده‌دۆزنه‌وه‌‌و‬ ‫ێ جێگاییش‬ ‫چاكی ده‌كه‌نه‌وه‌‪ ،‬به‌هۆی ب ‌‬ ‫هه‌ندێكجار ناچارن كه‌ ئه‌و ئۆتۆمۆبێالن ‌ه‬ ‫دوای نۆژه‌نكردنه‌وه‌یان بیانفرۆشنه‌وه‌‪،‬‬ ‫ئه‌گه‌ر جێگایه‌كیش هه‌بێت ئه‌وا ده‌توانن‬ ‫پێشانگایه‌كی تایبه‌ت به‌و ئۆتۆمۆبێالن ‌ه‬ ‫بكه‌ن���ه‌وه‌‪ ،‬چونك ‌ه له‌هه‌م���و واڵتێكدا‬ ‫پێش���انگای له‌و ش���ێوه‌یه‌ هه‌ی ‌ه ك ‌ه بۆ‬ ‫نمایش���كردنی ئه‌و جۆر‌ه به‌رهه‌مان ‌ه ك ‌ه‬ ‫گوزارشت له‌كۆنیی ئه‌و میله‌ت ‌ه ده‌كات‪،‬‬ ‫ئه‌و جۆر‌ه ئۆتۆمۆبێالنه‌ش���ی ك ‌ه ئه‌وان‬ ‫كڕیویان���ه‌‌و هه‌یان���ه‌‪ ،‬مۆدێله‌كانیان بۆ‬ ‫ساڵه‌كانی ‪ 1928‬تا ‪ 1970‬ده‌گه‌ڕێته‌و‌ه‬ ‫ك ‌ه له‌كوردستان‌و عێراقدا هه‌بون‪ ،‬وه‌كو‬ ‫شۆفرلیێت‪ ،‬ئۆس���تن‪ ،‬په‌كه‌رت‪ ،‬توێت ‌ه‬ ‫كه‌ به‌كارهاتون‪.‬‬

‫که‌‌وان‬ ‫ی مافه‌كان���ت‬ ‫ده‌س���ت له‌داواكردن��� ‌‬ ‫ی زۆرت‬ ‫هه‌ڵمه‌گ���ره‌‪ ،‬چونك���ه‌ هه‌وڵ��� ‌‬ ‫داوه‌و هه‌ق���ی‌ خۆت ‌ه ب���ه‌ری‌ ماندوێتیت‬ ‫وه‌ربگری���ت‪ .‬رۆژێك���ی‌ ته‌مومژاوییه‌ بۆ‬ ‫ی ژیانت‪.‬‬ ‫په‌یوه‌ندی‌ له‌گه‌ڵ هاوبه‌ش ‌‬

‫ئا‪ :‬ئاوێنه‌‬ ‫"فرمێسك"ی‌ كچه‌ هونه‌رمه‌ند‬ ‫له‌ئێستادا سه‌رقاڵی به‌رهه‌مهێنانی‬ ‫ئه‌لبومێكی نوێی گۆرانییه‌‪ ،‬ناوبراو‬ ‫له‌په‌یجی تایبه‌تی‌ خۆیدا له‌سه‌ر‬ ‫تۆڕی كۆمه‌اڵیه‌تی‌ فه‌یسبوك‬ ‫باڵویكرده‌وه‌ كه‌ ماوه‌ی نۆ مانگ ‌ه‬ ‫سه‌رقاڵی به‌رهه‌مهێنانی ئه‌لبومێكی‬

‫گه‌رم���ی‌ لێكرا‪ ،‬تائێس���تا ئه‌لبومێكی‬ ‫نوێی گۆرانییه‌‪ ،‬فرمێسك ده‌ڵێت‬ ‫"دوای‌ به‌رهه‌مهێنانی‌ یه‌كه‌م ئه‌لبومم‪ ،‬به‌ن���اوی "ئه‌ی مان���گ" باڵوكردۆته‌و‌ه‬ ‫ك���ه‌ له‌ح���ه‌وت ت���راك پێكهات���وه‌و‪،‬‬ ‫ی‬ ‫ی نۆ مانگ ‌ه سه‌رقاڵ ‌‬ ‫بۆ ماو‌ه ‌‬ ‫به‌وته‌ی خاوه‌نی سه‌نته‌ری كیژێ ئه‌م‬ ‫كاركردنم بۆ ئه‌لبومی‌ دوهه‌مم ك ‌ه‬ ‫ئه‌لبومه‌ی فرۆشێكی زۆری هه‌بوه‌ له‌ناو‬ ‫ئه‌ویش له‌گه‌ڵ مامۆستای‌ گه‌ور‌ه‬ ‫گۆرانیبێژه‌ كچه‌كاندا‌‪ .‬فرمێسك پێنج‬ ‫ی زاده‌یه‌"‪.‬‬ ‫ی موفت ‌‬ ‫بورهان ‌‬ ‫له‌گۆرانییه‌كانی كلیپك���ردوه‌‪ ،‬ناوبراو‬ ‫فرمێس���ك له‌س���ه‌ره‌تادا به‌گۆرانی له‌میدیاكان دوره‌په‌رێزه‌و تائێستا هیچ‬ ‫"م���ه‌ی"ی ناس���راو پێش���وازییه‌كی چاوپێكه‌وتنێكی ئه‌نجام نه‌داوه‌‪.‬‬

‫له‌فه‌یسبوکه‌وه‌‬

‫گیسک‬ ‫ره‌نگه‌ كه‌س���ێكت لێپه‌یدابێ���ت له‌توانا‬ ‫ئه‌فرێنه‌ره‌كانت گومان بكات‪ ،‬هه‌وڵبد‌ه‬ ‫ی‬ ‫به‌توانایی‌ خۆت بسه‌لمێنیت تا له‌الیه‌ن ‌‬ ‫س���ۆزدارییه‌وه‌ بۆڕی���ان بده‌یت���ه‌وه‌‪.‬‬ ‫په‌یوه‌ندییه‌كی‌ دێرینت نوێده‌بێته‌وه‌‪.‬‬

‫سه‌‌تڵ‬ ‫خاوه‌ن���ی‌ توانایه‌كی‌ گه‌وره‌ی���ت له‌الیه‌ن ‌ی‬ ‫جیاكردنه‌وه‌و ناسینه‌وه‌ی‌ پرس‌و بابه‌ته‌كان‪،‬‬ ‫ئه‌م���ه‌ش له‌به‌رژه‌وه‌ندی‌ كارو پڕۆژه‌كانته‌‪.‬‬ ‫مشتومڕی‌ توند له‌گه‌ڵ ده‌وروبه‌ر كاریگه‌ری‌‬ ‫خراپ له‌سه‌ر ده‌رونت جێده‌هێڵێت‪.‬‬

‫نه‌‌هه‌‌نگ‬ ‫له‌كاره‌كانت���دا ت���ه‌واو هۆش���یاربه‌‪،‬‬ ‫هه‌لێكت ب���ۆ دیداری‌ خۆشه‌ویس���تت‬ ‫ی ئارام‌و‬ ‫ب���ۆ هه‌ڵده‌كه‌وێت له‌جێیه‌ك��� ‌‬ ‫ی‬ ‫ئه‌م���ه‌ش یارمه‌تی‌ چاره‌س���ه‌ركردن ‌‬ ‫ی یچوكت ده‌دات‪.‬‬ ‫هه‌ندێك گرفت ‌‬

‫‪CMYK‬‬

‫‪12‬‬

‫)‪ )371‬سێشه‌مم ‌ه ‪2013/4/2‬‬

‫‪birura.awene@gmail.com‬‬

‫بیروڕا‬

‫بێكار له‌زه‌مه‌نی تایتڵه‌كاندا‬ ‫نیاز نه‌جمه‌دین‬

‫چی لەتورکیادا دەگوزەرێت؟‬ ‫‪٣-٢‬‬ ‫لەبەش���ی یەکەمی ئەم نووسینەدا هێمام‬ ‫بۆئەوەکرد کە بەشێک لەگۆڕانەکانی ناو‬ ‫تورکیا بەرهه‌می ھۆکاری ناوەکین‌و ئەوەی‬ ‫ئەمڕۆ لەو واڵتەدا ڕوودەدا مێژووەکەی بۆ‬ ‫گۆڕانکارییە ئاب���وری‌و کۆمەاڵیەتییەکانی‬ ‫سەرەتای سااڵنی هه‌ش���تا دەگەڕێتەوە‪.‬‬ ‫لەمەش���دا پێم لەس���ەر ئەو خاڵە داگرت‬ ‫کە لەس���ەرەتای هه‌ش���تاکانەوە جۆرێک‬ ‫ل���ە ”بۆرژوازیەت���ی دین���ی“ کۆنەپارێز‬ ‫لەدروس���تبووندایە ک���ە بازرگانیک���ردن‌و‬ ‫گ���ەڕان بەدوای ب���ازاڕی ت���ازەدا خەمی‬ ‫ژم���ارە یەکیەتی‪ ،‬بۆ ئەم مەبەس���تەش‬ ‫دروس���تکردنی تورکیایەک���ی هێمن لەناو‬ ‫خۆیدا‌و خۆرهه‌اڵتێکی ناوەڕاستی هێمنتر‪،‬‬ ‫بەش���ێکە ل���ە خواس���ت‌و چاوەڕوانییە‬ ‫س���تراتیژییەکانی‪ .‬ئەوەشم ووت کە ئەم‬ ‫بۆرژوازییە دینییە تازەیە کاریگەرییەکی‬ ‫گەورەی لەسەر سیاسەت‌و هه‌ڵسوکەوتە‬ ‫ناوەک���ی‌و دەرەکییەکان���ی پارتەک���ەی‬ ‫ئەردۆگان هه‌یە‪.‬‬ ‫لەپ���اڵ ئ���ەو ھۆکارە ناوەکییەک���ەدا‬ ‫ھۆکارێکی دەرەکیش لەئارادایە وایکردوە‬ ‫تورکیا لە پازدە ساڵی ڕابردوودا کۆمەڵێک‬ ‫گۆڕان���کاری گرن���گ بەخۆیەوەببینێ���ت‪،‬‬ ‫ئەویش خ���ەون‌و چاوەڕوان���ی تورکیایە‬ ‫بۆ ب���وون ب���ە ئەن���دام ل���ە ئەوروپای‬ ‫یەکگرت���وودا‪ .‬ئەم مەس���ەلەیە وایکردوە‬ ‫تورکیا لە ‪ ١٥‬س���اڵی ڕابردوودا کۆمەڵێک‬ ‫چاکس���ازی یاس���ایی‌و ئیداری‌و سیاسی‬ ‫ئەنجامب���دات‌و تاڕادەیەکی���ش لەو دۆخ‌و‬ ‫سیاسەتە کەمالیس���تییە دوربکەوێتەوە‬ ‫ک���ە تواندنەوەی میلەتانی ن���او تورکیا‌و‬ ‫بەتورککردنیان تاقە ستراتیژێکی بوو‪.‬‬ ‫ح���ەزی بوونی تورکیا بە بەش���ێک لە‬ ‫ئەوروپا حەزێکی دێرینە بەاڵم لە س���اڵی‬ ‫‪ ١٩٨٧‬دا ب���ە رەس���می داوای بوون بە‬ ‫ئەندام لە ئەوروپ���ای یەگرتوودا دەکات‬ ‫‪.‬بەدرێژایی سااڵنێکی درێژ دەوڵەتی یۆنان‬ ‫ڤیت���ۆی بەرامبەر بەم داوای���ەی تورکیا‬ ‫بەکاردەهێن���ا‪ ،‬بەاڵم لە س���اڵی ‪١٩٩٩‬دا‬ ‫یۆنان بەرەس���می وازی لەم سیاس���ەتی‬ ‫ڤیتۆکارییە هێنا‪ .‬بۆیە هه‌ر لەو س���اڵەدا‬ ‫تورکیا پۆس���تی ”کەندید بۆ ئەندامێتی“‬ ‫وەرگرت‪ .‬ئەگەرچی دوای زیاتر لە بیست‬ ‫ساڵ چاوەڕوانی تورکیا هێشتا کەندیدێکی‬ ‫کەمشانسە بۆ ئەندامێتی ئەوروپا‪ ،‬بەاڵم‬ ‫خودی ئ���ەم چاوەڕوانییە تا ئێس���تاش‬ ‫ھۆکاری بەرپاکردنی کۆمەڵێک گۆڕانکاری‬ ‫گرنگە‪ .‬ئەوروپای یەکگرتوو داوا لە تورکیا‬ ‫دەکات دەسکارییەکی گەورەی سیستمە‬ ‫سیاسی‌و سەربازی‌و داوەری‌و میدییایەکەی‬ ‫بکات‌و بەشێوەیەک دایانبڕێژێتەوە لەگەڵ‬ ‫سەرەتا دیموکراس���ییەکان‌و سەرەتاکانی‬ ‫ماف���ی مرۆڤ���دا بگونجێ���ت‪ .‬تورکیا بەم‬ ‫ئاراس���تەیە هه‌ن���گاوی گرنگ���ی ن���اوە‪،‬‬ ‫گەرچی ئەو هه‌نگاوانە تا ئێستاش لەزۆر‬ ‫ڕووەوە ناکامڵ‌و پڕگرفت‌و هه‌ندێکجاریش‬ ‫بەتایبەت���ی‬ ‫پاشەکش���ەئامێزن‪،‬‬ ‫لەپەیوەندییان���دا ب���ە چارەس���ەرکردنی‬ ‫دیموکراسییانە‌و ئاشتیئامێزیی مەسەلەی‬ ‫کوردەوە‪ ،‬بەاڵم ناونووس���کردنی تورکیا‬ ‫بە فاش���یەت دەاللەت ل���ە نەزۆکییەکی‬ ‫فیکری گەورە‌و توانایەکی سەرسوڕهێنەر‬ ‫ل���ە نەبینی���ن‌و س���ەقەت خوێندنەوەی‬ ‫دیاردەکان‪ ،‬دەکات‪.‬‬ ‫کەمکردن���ەوە‌و الوازکردن���ی لۆژیک���ی‬ ‫ئەمنی لە مامەڵەکردنی واڵتانی دەوروبەر‌و‬ ‫زاڵبوونی لۆژیکی بازرگانی‌و بازاڕ بەسەر‬ ‫لۆژیک���ی ئەمنیدا‪ ،‬هاری���کاری تورکیای‬ ‫کردوە بتوانێت ئاس���انتر داخوازاییەکانی‬ ‫ئەوروپ���ا جێبەجێبکات‪ .‬الوازبوونی ڕۆڵی‬ ‫جەنەڕاڵەکانی سوپا لە دەستنیشانکردنی‬ ‫سیاسەتی تورکیدا بەشێکە لەدروستبوونی‬ ‫ئەم دۆخ���ە تازەیە‪ .‬هه‌م���ووان دەزانین‬ ‫لەش���کری تورکی���ا بەدرێژای���ی مێژووی‬ ‫هاوچەرخی ئەو واڵتە ڕۆڵێکی گرنگی لە‬ ‫سیاس���ەتی تورکیادا گێڕاوە‪ .‬لە سااڵنی‬ ‫‪‌١٩٦٠‬و ‪‌١٩٧١‬و ‪١٩٨٠‬دا ئ���ەم لەش���کرە‬ ‫س���ێ کۆدێتای س���ەربازی ئەنجامداوە‌و‬ ‫حوکمەتەکانی ئ���ەو ڕۆژگارەی تورکیای‬ ‫لەس���ەرکار البردوە‪ .‬لەساڵی ‪ ١٩٨٠‬شدا‬ ‫ئەم لەشکرە دەستورێکی نوێی بۆ تورکیا‬ ‫نووسی کە تیایدا لەشکر دەکاتە خاوەنی‬ ‫دەس���ەاڵتێکی سیاس���ی هێجگار گەورە‪.‬‬ ‫لەس���اڵی ‪ ١٩٨٠‬نوێن���ەری لەش���کر لە‬ ‫زۆربەی وەزارەت‌و دەزگاکانی حکومەتدا‬ ‫ئامادەب���ووە‪ .‬پارتەکەی ئ���ەردۆگان لە‬

‫س���اڵی ‪ ٢٠٠٢‬ل���ەوەدا س���ەرکەوت ڕۆڵی‬ ‫لەشکر لە سیاسەتی تورکیدا تاڕادەیەکی‬ ‫بەرچاو الوازبکات‌و نوێنەرەکانی لەش���کر‬ ‫ل���ە زۆرب���ەی وەزارەتاکان���ی دەوڵەتی‬ ‫تورکیدا دەربکات‪ .‬نەک هه‌ر ئەمە بەڵکو‬ ‫پارتەکەی ئەردۆگان تەنانەت دەسەاڵتی‬ ‫لەش���کری لەن���او وەزارەتی بەرگریش���دا‬ ‫الوازکردوە‪ ،‬بەجۆرێک ئێس���تا ئەوەی لە‬ ‫تورکیادا حوکمڕانە نوخبە سیاسییەکانن‬ ‫ن���ەک لەش���کر‪ .‬ه���اوکات لە س���ااڵنی‬ ‫ڕاب���ردوودا کۆمەڵێ���ک یاس���ا دەرکراوە‬ ‫تیای���دا لەش���کر ناچارک���راوە لەدۆخی‬ ‫سەرپێچی‌و لەیاساالداندا لە بەردەم دادگا‬ ‫مەدەنییەکاندا ئامادەبێت‪ ،‬نەک لەبەردەم‬ ‫دادگا سەربازییەکانی خۆیدا‪.‬‬ ‫بێگوم���ان هه‌ڵەی���ە الوازبوون���ی ڕۆڵی‬ ‫لەش���کر لە تورکیادا تەنها بۆ فش���اری‬ ‫ئەوروپ���ا بگەڕێنین���ەوە‌و دایببڕی���ن لە‬ ‫گۆڕان���ە ناوەکییەکانی ناو تورکیا خۆی‪.‬‬ ‫بەدرێژایی مێژووی خۆی لەشکری تورکی‬ ‫دژ ب���ە کرانەوەی تورکیا ب���ووە بەڕووی‬ ‫خۆرهه‌اڵتی ناوەڕاس���تدا‪ ،‬ئەم لەش���کرە‬ ‫ئ���ەو واڵتانەی وەک هه‌ڕەش���ە بۆس���ەر‬ ‫سیس���تمە کەمالیس���تییە عەلمانییەکەی‬ ‫تورکیا بینی���وە‌و مامەڵەکردوە‪ ،‬ئەمەش‬ ‫ت���ەواو ناکۆکە بە ویس���ت‌و ح���ەزی ئەو‬ ‫چین���ە بۆرژوازیی���ە دیندارەی لە س���ی‬ ‫س���اڵی ڕابردوودا دروس���تبووە‪ ،‬چینێک‬ ‫کە یەکێکە لە پاڵنەرە س���ەرەکییەکانی‬ ‫کران���ەوەی تورکی���ا ب���ەڕووی دونی���ای‬ ‫دەرەوەدا‌و گوێنەگرتن لە ویستی لەشکر‬ ‫لەو واڵتەدا‪.‬‬ ‫بەالوازبوون���ی ڕۆڵ���ی لەش���کر‌و‬ ‫جەنەڕاڵەکان لە تورکیادا دەرگا لەبەردەم‬ ‫جێبەجێکردن���ی زیاد لە سیاس���ەتێکدا‬ ‫کراوەتەوە کە بەشێک نین لە کەلەپوری‬ ‫کەمالی���زم‌و هه‌ڵگری ئەو ڕۆحە توندڕەو‌و‬ ‫توێنەرەوەیەی کەمالیزمی سونەتی نین‪.‬‬ ‫ئ���ەم گۆڕانەی���ە‪ ،‬بۆ نموون���ە‪ ،‬وایکردوە‬ ‫سیاس���ەتی تورکیا بەرامبەر بە هه‌رێمی‬ ‫کوردس���تان‌و بەرامبەر بەش���ێکی زۆری‬ ‫ناوچەکە گۆڕانی بەرچاوی بەسەرداهاتبێت‪.‬‬ ‫لەالیەک���ی ترەوە تورکیا ل���ە ڕێگای ئەم‬ ‫کرانەوەیەوە‪ ،‬کە نفوز‌و تواناکانی تورکیا‬ ‫لە خۆرهه‌اڵتی ناوەڕاس���تدا زیاتردەکات‌و‬ ‫پێگ���ەی ئابورییەکان���ی بەهێزتردەکات‪،‬‬ ‫دەتوانێ���ت شانس���ی بەئەندامبوونی لە‬ ‫ئەوروپ���ای یەکگرت���وودا گەورەتربکات‪.‬‬ ‫چونک���ە تورکیای���ەک ب���ە ئابورییەکی‬ ‫بەهێز‌و بە نفوزێکی زۆرەوە لەخۆرهه‌اڵتی‬ ‫ناوەڕاس���تدا‪ ،‬کاندیدێک���ی گرنگت���رە بۆ‬ ‫ئەوروپا ت���ا تورکیایەک لەش���کر تیایدا‬ ‫س���ەروەری ژمارە یەک بێت‌و خۆرهه‌اڵتی‬ ‫ناوەڕاس���تیش وەک هه‌ڕەشەیەکی ئەمنی‬ ‫وێنابکات‪ .‬جگە لەمە یەکێک لەو بەهانانەی‬ ‫بە تورکیا دەگیرێ���ت بۆئەوەی نەتوانێت‬ ‫ببێت بە ئەندام لە ئەوروپای یەکگرتوودا‬ ‫ئەوەیە ک���ە تورکیا ل���ە ناوچەیەکی پڕ‬ ‫قەیران‌و توندوتی���ژی‌و نائارامدا جێگیرە‌و‬ ‫بوون���ی بە ئەندام لە ئەوروپادا‪ ،‬وادەکات‬ ‫ئەوروپ���ا لەو کێش���انەوە بگلێت کە لەو‬ ‫ناوچەی���ەدا ئامادەی���ە‪ .‬ئەم���ە وادەکات‬ ‫دروس���تکردنی ئارام���ی ل���ە خۆرهه‌اڵتی‬ ‫ناوەڕاس���تدا‪ ،‬یەکێکبێت لەو ھۆکارانەی‬ ‫کە دەش���ێت بەئەندامبوون���ی تورکیا لە‬ ‫ئەوروپای یەکگرت���وودا نزیکتربکاتەوە‪.‬‬ ‫خاڵێک���ی گرنگ���ی ت���ر ک���ە ئەوروپای‬ ‫یەکگرت���وو ب���ەردەوام ل���ە مەس���ەلەی‬ ‫بەئەندامبوون���ی تورکیادا پێی لەس���ەر‬ ‫دادەگرێت‪ ،‬مەسەلەی چارەسەرکردنێکی‬ ‫دیموکراس���ییانەی کێش���ەی کوردە لەو‬ ‫واڵت���ەدا‪ .‬ئەم دۆخ���ە وای لەهه‌ندێک لە‬ ‫تورکناس���ەکان کردوە پێ لەس���ەر ئەوە‬ ‫دابگرن ک���ە بەئەندامبوون���ی تورکیا لە‬ ‫ئەوروپای یەکگرتوودا‪ ،‬لە بۆن‌و پاریس‌و‬ ‫ئەمستردام بڕیاری لەسەرنادرێت‪ ،‬بەڵکو‬ ‫لە دیاربەکر بڕیاری لەسەرئەدرێت‪.‬‬ ‫هه‌موو ئەم گۆڕانانە وادەکەن تورکیای‬ ‫ئەمڕۆ واڵتێکبێت جیاواز لە تورکیای ‪٢٠‬‬ ‫ساڵێک لەمەوپێش‪ .‬ناونووسکردنی تورکیا‬ ‫بە دەوڵەتێکی فاش���ی‌و ناونووس���کردنی‬ ‫ئەردۆگانیش بە سیاس���ییەکی فاش���ی‪،‬‬ ‫جگە لە تێنەگەیشتنێکی فیکری گەورە‌و‬ ‫جگە لە بەرجەس���تەبوونی حەماس���ێکی‬ ‫ناسیۆنالیس���تی بەت���اڵ‪ ،‬زیات���ر نییە‪.‬‬ ‫ئەم تێکەڵە ترس���ناکەی بەدحاڵیبوون‌و‬ ‫حەماس���ەت ڕێگرێکی گەورەن لەبەردەم‬ ‫بینین‌و ناس���ینی ئەوەی لەدەوروبەرماندا‬ ‫ڕوودەدات‪.‬‬

‫ئابوریناس���ان به‌هاوكاری ئامارناس���ان‬ ‫پێناس���ه‌ی بێ���كار كورتده‌كه‌نه‌وه‌ بۆ‬ ‫"كه‌س���ێك كه‌ ده‌یه‌وێ���ت ئیش بكات‬ ‫به‌اڵم ده‌ستی ناكه‌وێ"‪ .‬له‌م زه‌مه‌نه‌دا‪،‬‬ ‫چیرۆكی ژیانی بێكار تراژیدیتره‌ له‌وه‌ی‬ ‫ئه‌م پێناسه‌یه‌ بیگرێت ‌ه خۆی‪.‬‬ ‫ده‌قی پێناس���ه‌ك ‌ه جۆرێ���ك له‌تۆمه‌تی‬ ‫تێدایه‌‪ :‬هه‌مو ئه‌وانه‌ی وازیان له‌گه‌ڕان‬ ‫به‌دوای ئیش���دا هێناوه‌ به‌هه‌ر هۆیه‌ك‬ ‫بێت به‌بێ���كار ئه‌ژمار ناكرێ���ن‌و نابن ‌ه‬ ‫گرفتی سه‌ره‌كی كۆمه‌ڵگه‌و ده‌سته‌اڵت ‌ه‬ ‫سیاسییه‌كه‌ی‪ .‬وات ‌ه كه‌سێك كه‌ به‌هۆی‬ ‫ناڕێكی له‌ش���والری له‌بازاڕ فڕێده‌درێت ‌ه‬ ‫ده‌ره‌وه‌و بێئومێد ده‌بێ له‌ده‌ستكه‌وتنی‬ ‫كاری گونج���او‪ ،‬یان ته‌م���ه‌ن زه‌فه‌ری‬ ‫پێبردوه‌و به‌رگ���ه‌ی كێبڕكێی گه‌نجان‬ ‫ناگرێ���ت‪ ،‬یان گه‌نجێك���ه‌ پڕ له‌خه‌ون‌و‬ ‫ته‌نیا گوناهه‌ك���ه‌ی ئه‌وه‌ی ‌ه نایه‌وێ كار‬ ‫ب���ۆ حزب بكات‌و ئیش���ێكی شایس���ت ‌ه‬ ‫نه‌ب���ێ قبوڵی ناكات هه‌ر به‌س���اده‌یی‬ ‫ناچن���ه‌ چوارچێوه‌ی گرفت���ی بێكاری‬ ‫به‌و هۆیه‌وه‌ هه‌ر یه‌ك له‌مانه‌ وه‌ستاون‬ ‫له‌گه‌ڕان به‌دوای كارو قبوڵی ده‌رفه‌تی‬ ‫به‌رده‌ست ناكه‌ن‪.‬‬ ‫له‌راستیدا بێكار كه‌سێك ‌ه بێناونیشان‪.‬‬ ‫بێ���كار س���یمبولی كه‌س���ێك ‌ه له‌الیه‌ك‬ ‫كه‌مده‌رامه‌ت‌و هه‌ژاره‌و له‌الیه‌كی دیكه‌و‌ه‬ ‫ناونیش���انی ئیش���ی نیی ‌ه له‌دونیایه‌كدا‬ ‫ك��� ‌ه تایتڵی ئیش ته‌حه‌ك���وم به‌بڕیارو‬ ‫ره‌فتاره‌كانمانه‌وه‌ ده‌كات‪ .‬واز له‌مرۆڤبون‬ ‫بێنه‌‪" ،‬ناونیشانی ئیش‪ ،‬ئاستی موچه‌‪،‬‬ ‫لۆگۆی ئوتومبێل‪ ،‬پۆس���تی باوك یان‬ ‫دای���ك" بڕیار له‌چاره‌ن���وس‌و به‌هاكان‬ ‫ده‌دات‪ .‬ك��� ‌ه ت���ۆ ژم���اره‌ی پاره‌كانت‬ ‫مانگان��� ‌ه گه‌وره‌ت���ر نه‌ب���ن‪ ،‬به‌یانیان‬ ‫به‌دوای ب���ه‌ردی مه‌ڕمه‌ڕدا ب���ۆ خانو‌ه‬ ‫س���ێ قاتییه‌كه‌ت نه‌گه‌ڕێ���ی‪ ،‬ئێواران‬ ‫له‌مه‌عره‌زه‌كان به‌دوای ئوتومبێلی ئاخر‬ ‫مۆدێلدا گێژ نه‌بی‪ ،‬یان ش���ه‌وان له‌ناو‬

‫له‌م هه‌رێمه‌دا‬ ‫ئه‌گه‌ر مرۆڤ‬ ‫له‌بازاڕی كار ده‌ركرا‬ ‫ئیدی له‌زۆربه‌ی‬ ‫جێگاكانی كۆمه‌ڵگه‌‬ ‫ده‌رده‌كرێت‪،‬‬ ‫تۆمه‌تبار ده‌كرێت‪،‬‬ ‫له‌باشترین شانسدا‬ ‫وه‌ك ته‌مبه‌ڵ وێنا‬ ‫ده‌كرێ‬ ‫ته‌له‌فزیۆنێكه‌وه‌ باس���ی چاره‌نوس���ی‬ ‫واڵت‌و گه‌وره‌یی سیاسییه‌كان نه‌كه‌ی‪،‬‬ ‫ئی���دی ت���ۆ كێیت‌و چیت؟ گ���ه‌ر پێت‬ ‫له‌سه‌ر ش���اخێك رۆمانسیی ‌هت‌و جوانی‬ ‫بێت‪ ،‬ب���ێ نازناوی ئیش چۆن ده‌توانی‬ ‫كێبڕكێی"سیاس���ه‌تمه‌دار‪ ..‬پس���پۆڕ‪..‬‬ ‫پزیش���ك‪ ..‬به‌رێوه‌ب���ه‌ری س���ه‌نته‌ری‬ ‫زانس���ت‪ ..‬س���ه‌رۆك خێڵ‪ ..‬وه‌زیر‪"..‬‬ ‫بكه‌یت‪ ،‬ئیدی با هه‌ر یه‌ك له‌مان ‌ه رۆحی‬ ‫جه‌لالد هه‌یمه‌نه‌ی كردبێت به‌سه‌ریاندا‪.‬‬ ‫له‌بنه‌ڕه‌تدا‪ ،‬نازناوی كار بڕیار له‌س���ه‌ر‬ ‫قه‌ب���اره‌ی تاوانیش ده‌دات‪ :‬ك ‌ه نازناوی‬ ‫كاره‌كه‌ت گه‌ور‌ه بێت زه‌حمه‌ت ‌ه تاوانبار‬

‫بكرێیت ئه‌گه‌ر به‌بارس���تایی گۆیژه‌ش‬ ‫ت���اوان بكه‌یت‪ ،‬ب���ه‌اڵم گ���ه‌ر بێكاری‬ ‫ناچاری كردیت دزی بكه‌یت دادوه‌ره‌كان‬ ‫به‌ئاسانی ده‌تخه‌نه‌ زیندانه‌وه‌‪.‬‬ ‫بێ���كار‪ ،‬به‌هه‌مانش���ێوه‌ كه‌س���ی‬ ‫كه‌مده‌رام���ه‌ت‪ ،‬ته‌نان���ه‌ت به‌ده‌گمه‌ن‬ ‫بڕێك عیش���ق یان خێزانێكی ئاسوده‌ی‬ ‫پێ ره‌وا ده‌بینرێ���ت‪ .‬له‌زه‌مه‌نێكدا ك ‌ه‬ ‫ناونیشانی كارو جۆری كااڵ هه‌یمه‌نه‌ی‬ ‫كردوه‌ به‌س���ه‌ر ئه‌ندێش���ه‌ی گشتیدا‪،‬‬ ‫مه‌عشوقیش به‌دوای عاشقێكدا شه‌یدای ‌ه‬ ‫كه‌ ناونیش���انی كاره‌ك���ه‌ی ده‌ریبخات‬ ‫ئه‌و ش���ته‌‪ ،‬ئه‌و خاوه‌ن پاره‌و پاوه‌ره‌‪،‬‬ ‫ئه‌و له‌س���ه‌فه‌ره‌كانیدا دیاری به‌نرخی‬ ‫ب���ۆ دێنێته‌وه‌‪ .‬چ كچێ���ك له‌روی دێت‬ ‫بڵ���ێ "یاری من بێ ناونیش���انه‌‪ ،‬كاری‬ ‫نیی���ه‌؟"‪ .‬بۆ ئه‌وه‌ی به‌ش���ێكت به‌دڵی‬ ‫خ���ۆت له‌ب���ازاڕی خۆشه‌ویس���تی یان‬ ‫هاوسه‌رگیری ده‌س���تبكه‌وێت‪ ،‬ده‌بێت‬ ‫سه‌ره‌تا خاوه‌نكارێك دانی پێدا نابێتیت‌و‬ ‫پشكێكی گه‌ور‌ه له‌پاره‌و پاوه‌ری خۆی‬ ‫پێبه‌خشیبێتیت‪ ،‬ده‌نا كام ‌ه ماڵی خه‌زور‬ ‫چیتر جورئه‌ت ده‌كات بڵێ "كچه‌كه‌مان‬ ‫له‌گه‌ڵ كه‌سێكی بێكار – یان هه‌ژار‪ -‬دا‬ ‫هاوسه‌رگیری كردوه‌"‪ .‬گه‌ر له‌قۆناغێكی‬ ‫هاوسه‌ریش���دا بویت ‌ه مێردێكی بێكار‪،‬‬ ‫هه‌رچه‌ن���د رۆحت پاكبێ���ت‪ ،‬ته‌نانه‌ت‬ ‫هاوسه‌ره‌كه‌ش���ت پش���تت تێ���ده‌كات‪.‬‬ ‫خۆشه‌ویس���تی ته‌نانه‌ت ب���ۆ ئه‌وانه‌ش‬ ‫ك ‌ه ناونیش���انی ئیش���ێكی س���اده‌یان‬ ‫هه‌ی��� ‌ه یان داهاتیان كه‌م ‌ه ئه‌س���ته‌مه‌‪،‬‬ ‫چج���ای بۆ بێكار‪ .‬هه‌نێج���ار كۆی ئه‌م‬ ‫ترس���انه‌یه‌ تاك ناچ���ار ده‌كات قبوڵی‬ ‫هه‌ندێ كار بكات ئه‌گه‌ر پێچه‌وانه‌ی ئه‌و‬ ‫سیستمی به‌هایانه‌ش بێت كه‌ به‌رگری‬ ‫لێده‌كه‌یت‪.‬‬ ‫ناونیش���انی كار عه‌كس���ی ئاس���تی‬ ‫ده‌رامه‌ت‌و كه‌سایه‌تی ده‌كاته‌وه‌‪ .‬له‌رو‌ه‬ ‫كه‌لتورییه‌كه‌یه‌و‌ه ئیشی داهات نزم‪ ،‬یان‬ ‫یه‌خه‌ی كارمه‌ند ك ‌ه شین ‌ه یان چڵكنه‌‪،‬‬ ‫بۆته‌ پێوه‌ری كه‌سایه‌تی‪ .‬ده‌شێت ئه‌م ‌ه‬ ‫هۆكارێك بێت ك���ه‌ كارمه‌ندی خۆماڵی‬ ‫قبوڵی هه‌ندێ ئی���ش ناكات‪ ،‬هه‌روه‌ك‬ ‫چۆن هۆكارێكیش��� ‌ه هه‌موانی خستۆت ‌ه‬ ‫ناو كێبڕكێیه‌ك���ی پروكێنه‌ر له‌پێناوی‬

‫به‌ده‌ستهێنانی ئیشی موچه‌به‌رز‪.‬‬ ‫له‌م روه‌وه‌‪ ،‬دو كه‌ن���اڵ وه‌كو به‌ڵگه‌ی‬ ‫زیاترو وه‌كو به‌ش���داری نێگه‌تیڤ له‌م‬ ‫پرۆسه‌یه‌دا جێگای به‌سه‌ر كردنه‌وه‌ن‪.‬‬ ‫یه‌ك���ه‌م‪ ،‬س���ه‌نته‌ره‌ ئه‌كادیمییه‌كانمان‬ ‫غه‌رق���ی تایتڵ بون‪ ،‬بێ ئه‌وه‌ی ش���ه‌ڕ‬ ‫له‌س���ه‌ر بێ تایتڵه‌كان بك���ه‌ن‪ .‬بڕوان ‌ه‬ ‫زانك���ۆ‪ ،‬بۆ ئ���ه‌وه‌ی ببیت ‌ه قس���ه‌كه‌ر‬ ‫له‌زانكۆیه‌كدا ده‌بێ���ت خوێندنی بااڵت‬ ‫ته‌واوكردب���ێ‪ .‬زانكۆیه‌كمان نیی ‌ه پێنج‬ ‫خوله‌ك به‌كه‌س���ێك ببه‌خش���ێت گه‌ر‬ ‫تایتڵ���ی نه‌بێت‪ ،‬گرنگ نیی ‌ه چه‌ند قوڵ‬ ‫بی���ری له‌گرفتی فه‌رامۆش���كراوه‌كانی‬ ‫واڵته‌ك���ه‌ی كردۆت���ه‌وه‌و چه‌ن���د‬ ‫سه‌رسه‌ختان ‌ه به‌رگریان لێده‌كات‪ .‬ئه‌م‬ ‫ژور‌ه ته‌نیا ب���ۆ خاوه‌ن تایتڵه‌كانه‌‪ ،‬ك ‌ه‬ ‫زۆرینه‌یان س���ه‌رگه‌رمی س���ه‌ركه‌وتنی‬ ‫زیاترن به‌س���ه‌ر په‌ی���ژه‌ی پله‌وپایه‌داو‬ ‫ب���ه‌س‪ .‬دوه‌م‪ ،‬الف���اوی تایت���ڵ به‌ناو‬ ‫كۆاڵنه‌كانی میدیاش���دا ته‌وژم ده‌دات‪.‬‬ ‫به‌ش���ی زۆری شاشه‌ی ته‌له‌فزیۆنه‌كان‌و‬ ‫ده‌نگی رادیۆكان‌و الپه‌ڕه‌ی رۆژنامه‌كان‬ ‫پڕن له‌تایتڵ‪ ،‬بێڕه‌چاوكردنی ناوه‌ڕۆكی‬ ‫باب��� ‌هت‌و توانای مه‌عریفی كه‌س���ه‌كه‌‪.‬‬ ‫ئه‌مان بون یه‌كه‌مجار گڕیاندا به‌كێبڕكێی‬ ‫پله‌وپای���ه‌وه‌‪ ،‬بون ‌ه مایك���ی زمانی ئه‌و‬ ‫بونه‌وه‌ران���ه‌ی به‌نازناوی گه‌وره‌و‌ه دێن‬ ‫به‌اڵم ته‌نیا به‌رگ���ری له‌پایه‌ی خۆیان‬ ‫ده‌كه‌ن‪ ،‬به‌ڵكو له‌راستیدا ته‌نیا ئه‌وه‌مان‬ ‫پیش���انده‌ده‌ن كه‌ ئه‌وان له‌توانایاندای ‌ه‬ ‫بگه‌ن ‌ه ن���او ماڵی هه‌موم���ان‪ ..‬ئه‌وان‬ ‫گه‌وره‌بون‪ ..‬ئه‌وان بون به‌شت!‬ ‫له‌م هه‌رێمه‌دا ئه‌گ���ه‌ر مرۆڤ له‌بازاڕی‬ ‫كار ده‌ركرا ئیدی له‌زۆربه‌ی جێگاكانی‬ ‫كۆمه‌ڵگ��� ‌ه ده‌رده‌كرێ���ت‪ ،‬تۆمه‌تب���ار‬ ‫ده‌كرێت‪ ،‬له‌باش���ترین شانس���دا وه‌ك‬ ‫ته‌مبه‌ڵ وێنا ده‌ك���رێ‪ .‬گه‌ڕان به‌دوای‬ ‫كارو كاركردنیش له‌و‌ه ده‌رچو‌ه هه‌وڵێك‬ ‫بێت بۆ دابینكردنی بژێوی‌و باشكردنی‪،‬‬ ‫رێگای���ه‌ك بێت بۆ خۆس���ه‌لماندن‌و بۆ‬ ‫به‌ش���داری له‌گه‌ش���ه‌ی كۆمه‌ڵ‪ .‬ئێستا‬ ‫زه‌مه‌نی ئه‌وانه‌یه‌ كه‌ تایتڵ بۆته‌ به‌رگی‬ ‫پاراس���تنی كه‌س���ایه‌تیان‪ ،‬گرنگ نیی ‌ه‬ ‫له‌م پرۆس���ه‌یه‌دا هه‌تا كوێ واڵت تااڵن‬ ‫ده‌كه‌ن‌و خه‌ونه‌كانی سه‌رده‌بڕن‪.‬‬

‫په‌یامه‌كه‌ی‌ ئیمراڵی‌‌و‬ ‫ئاماده‌یی‌ توركیاو هه‌ڵوێستی‌ هه‌رێم‬ ‫فارس نه‌ورۆڵی‌‬

‫ی كورد له‌باكوری‌ كوردس���تان‬ ‫كێش��� ‌ه ‌‬ ‫ی كوردستان تا ئێستا‬ ‫دوای‌ دابه‌شكردن ‌‬ ‫به‌چه‌ندان قۆناغی‌ سه‌خت‌و خوێناوی‌‌و‬ ‫ی‬ ‫ی پڕ چه‌وسانه‌و‌ه ‌‬ ‫شه‌ڕو شۆڕو سه‌ركوت ‌‬ ‫سیاس���ی‌‌و ئاب���وری‌‌و كۆمه‌اڵیه‌تی���دا‬ ‫تێپه‌ڕیو‌ه ب���ه‌اڵم له‌به‌رامب���ه‌ر ئه‌مه‌دا‬ ‫ی كورد له‌باكوری‌ كوردستان وه‌ك‬ ‫گه‌ل ‌‬ ‫ی دانه‌داوه‌و به‌رده‌وام‬ ‫پارچه‌كانی‌ تر چۆك ‌‬ ‫له‌شۆڕش���دا بو‌ه ئه‌گه‌ر بۆ ماوه‌یه‌كیش‬ ‫شۆڕش���ه‌كه‌ی‌ كپكرابێته‌و‌ه ئه‌وا پاش‬ ‫ی‬ ‫ماوه‌یه‌ك ده‌ستی‌ به‌به‌رخودان‌و چاالك ‌‬ ‫ی كردۆته‌وه‌‪،‬‬ ‫سیاسی‌‌و پێش���مه‌رگایه‌ت ‌‬ ‫ی له‌(‪)30‬‬ ‫له‌مێژوی‌ نوێ���دا به‌تایبه‌ت��� ‌‬ ‫ی ڕابردودا حكومه‌ت���ی‌ توركیاو‬ ‫س���اڵ ‌‬ ‫ی كوردس���تان له‌باكور‬ ‫ی گه‌ل ‌‬ ‫شۆڕش��� ‌‬ ‫ی‬ ‫ی كردو‌ه قۆناغێك ‌‬ ‫كه‌(‪ ) PKK‬ڕابه‌ڕایه‌ت ‌‬ ‫ڕوبه‌ڕوبونه‌وه‌و سه‌خت بو هه‌م بۆ كوردو‬ ‫هه‌م بۆ ده‌وڵه‌تی‌ توركیا چونكه‌ هه‌ردو‬ ‫ی گیان���ی‌ زۆریان لێكه‌وتو‌ه‬ ‫الیه‌ن زیان ‌‬ ‫ی‬ ‫له‌هه‌مان كاتدا ئابوری‌ توركیای‌ توش ‌‬ ‫ی‬ ‫زیان‌و تێكشكانكرد ئێستا كه‌ سه‌رده‌م ‌‬ ‫ی‬ ‫گفتوگۆو دیالۆگه‌و هه‌مو جیهان سروشت ‌‬ ‫شۆڕشی‌ چه‌كداری‌ ڕه‌تده‌كاته‌وه‌و قس ‌ه‬ ‫ی كێشه‌كان به‌گفتوگۆ‬ ‫له‌سه‌ر چاره‌سه‌ر ‌‬ ‫ێ ئه‌و شه‌پۆل ‌ه یاخود ئه‌م شه‌پۆل ‌ه‬ ‫ده‌كر ‌‬ ‫ی باكورو‬ ‫ی له‌س���ه‌ر كورده‌كان ‌‬ ‫كاریگه‌ر ‌‬ ‫ی هه‌ب���و‌ه له‌هه‌مو‬ ‫هێز‌ه سیاس���ییه‌كان ‌‬ ‫ڕویه‌ك���ه‌وه‌ بۆیه‌ (عه‌ب���دواڵ ئۆجه‌الن)‬ ‫ی‬ ‫س���ه‌رۆكی‌ (‪ )PKK‬پ���اش زه‌مه‌نێك ‌‬ ‫زۆر له‌زیندان���دا له‌نه‌ورۆزی‌ ئه‌مس���اڵ‬ ‫ی‬ ‫له‌ئیمڕاڵی‌ په‌یامێكی‌ وه‌ك نه‌خشه‌ڕێگا ‌‬ ‫ی‬ ‫ی كوردو ڕۆژهه‌اڵت ‌‬ ‫ی كێشه‌ ‌‬ ‫چاره‌سه‌ر ‌‬ ‫ناوه‌ڕاس���ت ڕاگه‌یاند‪،‬هه‌رچه‌ن���ده‌ من‬ ‫ی ئۆج���ه‌الن له‌الیه‌ن‬ ‫ی گیران��� ‌‬ ‫له‌كات��� ‌‬

‫ی‬ ‫ده‌زگا هه‌واڵگرییه‌كان���ه‌و‌ه پێش���بین ‌‬ ‫ئه‌وه‌م كرد وت���م ڕۆژێك دێت ئۆجه‌الن‬ ‫ی له‌گه‌ڵدا‬ ‫ی توركیا گفتوگ���ۆ ‌‬ ‫ده‌وڵه‌ت��� ‌‬ ‫ی‬ ‫ده‌كات له‌زیندان���ه‌وه‌ بۆ چاره‌س���ه‌ر ‌‬ ‫ی كورد شاهیدیشم زۆرن له‌سه‌ر‬ ‫كێشه‌ ‌‬ ‫ئ���ه‌و رایه‌م‪،‬هه‌رچ���ۆن هه‌ب���وه‌و هه‌ی ‌ه‬ ‫ئێس���تا كورد له‌قۆناغێكی‌ هه‌س���تیارو‬ ‫ئاڵۆزو پڕ مه‌ترس���ی‌‌و پڕ دڵخۆشیداین‬ ‫له‌ئاس���تی‌ جیه���ان‌و ناوچه‌كه‌‪،‬بۆی��� ‌ه‬ ‫ێ زۆر عه‌قاڵنییانه‌و دور له‌س���ۆزو‬ ‫ده‌ب ‌‬ ‫ی حزبی‌‌و مجامه‌له‌و مزایه‌د‌ه‬ ‫به‌رژه‌وه‌ند ‌‬ ‫قۆناغه‌ك ‌ه ده‌رك بكه‌ی���ن‌و بخوێنینه‌و‌ه‬ ‫ئ���ه‌م پڕۆس��� ‌هی‌ ئاش���تییه‌ی‌ ئه‌مجار‌ه‬ ‫جی���اواز‌ه له‌ئاگربه‌س���ته‌كانی‌ پێش���تر‬ ‫ی‬ ‫چونك���ه‌ له‌هه‌لومه‌رجێك���ی‌ جی���اواز ‌‬ ‫ی جیاوازدایه‌ له‌س���ه‌ر‬ ‫سیاس���ی‌‌و ئابور ‌‬ ‫ی جیهان‌و توركیاو ناوچه‌كه‌ش‬ ‫ئاس���ت ‌‬ ‫ی‬ ‫ێ ئه‌مج���ار‌ه ده‌وڵه‌ت ‌‬ ‫بۆی��� ‌ه پێده‌چ��� ‌‬ ‫ی‬ ‫توركیا جدیتر بێت بۆ چاره‌سه‌ركردن ‌‬ ‫كێش���ه‌ی‌ ك���ورد چونك��� ‌ه ئه‌مج���ار‌ه‬ ‫تاڕاده‌یه‌ك سیاس���ه‌تی‌ نێوده‌وڵه‌تیش‬ ‫ئ���ه‌م هه‌نگاوان���ه‌ی‌ پێ باش��� ‌ه بۆ ئه‌م‬ ‫مه‌به‌س���ته‌ چه‌ند هه‌فته‌یه‌ك له‌مه‌وبه‌ر‬ ‫ی ب���ۆ‬ ‫ی ئه‌مری���كا پش���تگیر ‌‬ ‫س���ه‌رۆك ‌‬ ‫ی‬ ‫ی له‌توركیا ده‌ربڕ ‌‬ ‫ی ئاشت ‌‬ ‫هه‌نگاوه‌كان ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ئه‌وروپا مه‌رج ‌‬ ‫له‌هه‌مان كاتدا یه‌كێت ‌‬ ‫ی توركیای‌ ل���ه‌و یه‌كێتییه‌دا‬ ‫وه‌رگرتن��� ‌‬ ‫ی‬ ‫ی كێش���ه‌ ‌‬ ‫به‌س���ته‌و‌ه به‌چاره‌س���ه‌ر ‌‬ ‫ی‬ ‫ی هاتنه‌س���ه‌ركار ‌‬ ‫ك���ورده‌وه‌و له‌كات ‌‬ ‫ی ده‌سه‌اڵت له‌الیه‌ن دادو‬ ‫یاخود وه‌رگرتن ‌‬ ‫ی‬ ‫گه‌شه‌پێدان ئه‌وروپا (‪)10‬ساڵ مۆڵه‌ت ‌‬ ‫ی‬ ‫داو‌ه به‌وحزب ‌ه بۆ چاره‌سه‌ری‌ كێشه‌كان ‌‬ ‫ن���او توركی���ا له‌باره‌ی‌ ماف���ی‌ مرۆڤ‌و‬ ‫ی كورد هه‌تا توركیا‬ ‫دیموكراتی‌‌و كێشه‌ ‌‬

‫ێ‬ ‫ی ئه‌وروپا وه‌رگر ‌‬ ‫ی یه‌كێـت��� ‌‬ ‫ئه‌ندامێت ‌‬ ‫ی‬ ‫ی هه‌رێم ‌‬ ‫له‌هه‌مان كات���دا حكومه‌ت��� ‌‬ ‫ی‬ ‫ی هه‌رێم ‌‬ ‫كوردس���تان‌و س���ه‌ركردایه‌ت ‌‬ ‫كوردستان ده‌مێكه‌و به‌رده‌وام وتویانه‌و‬ ‫ی كورد له‌توركیا‬ ‫هه‌وڵیانداوه‌ كه‌كێش ‌ه ‌‬ ‫ێ ته‌نها‬ ‫به‌چه‌ك‌و ش���ه‌ڕ چاره‌سه‌ر ناكر ‌‬ ‫ی هه‌ڵبژاردوه‌و ئاماده‌یی‬ ‫ی دیالۆگ ‌‬ ‫ڕێگا ‌‬ ‫بۆ هه‌مو هاوكارییه‌ك نیشانداوه‌‪ ،‬وه‌ك‬ ‫ی‬ ‫ئام���اژه‌م پێدا توركی���اش تاڕاده‌یه‌ك ‌‬ ‫ی ئێس���تا‬ ‫باش ئاماده‌ی ‌ه چونكه‌ توركیا ‌‬ ‫ی‬ ‫زیاتر زمان���ی‌ نه‌رم‌و دوراییه‌كی‌ ئابور ‌‬ ‫بۆكێش���ه‌كان كردوه‌ته‌ نه‌خشه‌ڕێگای‌‪،‬‬ ‫ی ئۆجه‌الن له‌گفتوگۆ بۆ‬ ‫ی په‌یامه‌ك ‌ه ‌‬ ‫دوا ‌‬ ‫ی‬ ‫ێ خاڵ ‌‬ ‫ی سه‌ره‌تا س ‌‬ ‫قۆناغه‌كانی‌ ئاشت ‌‬ ‫ی‬ ‫ی وه‌ك هه‌نگاوی‌ یه‌كه‌م قس ‌ه ‌‬ ‫سه‌ره‌ك ‌‬ ‫له‌سه‌ر ده‌كرێ‌ كه‌ بریتین له‌‪-:‬‬ ‫ی‬ ‫‪ -1‬ڕاگرتن���ی‌ ئۆپه‌راس���یۆن‌و چاالك ‌‬ ‫ی‬ ‫س���ه‌ربازی‌‌و ده‌رچونی‌ گه‌ریال له‌خاك ‌‬ ‫توركیا‪.‬‬ ‫ی‬ ‫‪ -2‬داوای‌ كوردی���ش ته‌عدیلكردن��� ‌‬ ‫ده‌ستور‌ه ك ‌ه مافی‌ نه‌ته‌وه‌یی‌‌و سیاسی‌‌و‬ ‫ی تێدا به‌رجه‌س���ت ‌ه‬ ‫ڕۆش���نبیری‌ كورد ‌‬ ‫بكرێ‌‌و زیندانییه‌كانیش ئازاد بكرێن‪.‬‬ ‫‪ -3‬چه‌ك دانانی‌ گه‌ریال‪.‬‬ ‫هه‌رچه‌نده‌ ئ���ه‌م هه‌نگاوان ‌ه س���ه‌خت ‌ه‬ ‫ی‬ ‫له‌س���ه‌ره‌تاو‌ه چونك ‌ه چه‌نده‌ دۆس���ت ‌‬ ‫ی‬ ‫ئاش���تی‌ هه‌یه‌ له‌نێوان كوردو ده‌وڵه‌ت ‌‬ ‫ی هه‌ی ‌ه‬ ‫ی ئاشت ‌‬ ‫توركیا له‌و‌ه زیاتر دوژمن ‌‬ ‫ی‬ ‫ی توركیا به‌تایبه‌ت ‌‬ ‫له‌ده‌ره‌وه‌و ناوه‌و‌ه ‌‬ ‫حیزب��� ‌ه توندڕه‌و‌ه نه‌ژادپه‌رس���ته‌كان‌و‬ ‫ئه‌وانه‌ی‌ كه‌ به‌رژه‌وه‌ندییان له‌شه‌ڕدای ‌ه‬ ‫ێ الیه‌نی‌ خێر ماندو نه‌بێت‌و‬ ‫ب���ه‌اڵم ده‌ب ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ئاش���ت ‌‬ ‫چۆك دانه‌دا ئه‌و‌ه بزانێ‌ نرخ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ش���ه‌ڕ كه‌متر نییه‌‪،‬بۆیه‌ ئه‌و‌ه ‌‬ ‫له‌نرخ ‌‬ ‫له‌س���ه‌ر ده‌وڵه‌ت ‌‬ ‫ی توركی���او (‪)PKK‬‬ ‫ی‬ ‫ی هاوسه‌نگی‌‌و وریای ‌‬ ‫پێویست ‌ه ڕاگرتن ‌‬ ‫مامه‌ڵه‌كردن���ه‌ له‌گ���ه‌ڵ قۆناغه‌ك���ه‌دا‬ ‫ئه‌م��� ‌ه حه‌قیقه‌تێكی‌ حاش���ا هه‌ڵنه‌گر‌ه‬ ‫هه‌میش ‌ه كورد له‌گفتوگۆدا ڕاستگۆیان ‌ه‬ ‫ی ماف‌و‬ ‫ی كردو‌ه چونك ‌ه به‌دوا ‌‬ ‫مامه‌ڵه‌ ‌‬

‫ده‌بێ‌ ڕێگا بۆ ئه‌وه‌‬ ‫خۆش بكه‌ین كه‌‬ ‫حكومه‌تی‌ هه‌رێم‬ ‫دامه‌زراوه‌ یاسایی‌‌و‬ ‫شه‌رعییه‌كانی‌‬ ‫هه‌رێم ئه‌ركی‌‬ ‫ڕێكخستن‌و‬ ‫به‌شداریكردنیان‬ ‫هه‌بێ‌ له‌گفتوگۆی‌‬ ‫نێوان توركیاو‬ ‫كورده‌كانی‌ باكور‬ ‫ی خۆیدا گ���ه‌ڕاوه‌‪ ،‬بۆی ‌ه‬ ‫مه‌زڵومییه‌ت��� ‌‬ ‫ی‬ ‫ێ ئاشت ‌‬ ‫ی توركیا ئه‌یه‌و ‌‬ ‫ئه‌گه‌ر ده‌وڵه‌ت ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ستراتیژ ‌‬ ‫ێ هه‌نگاو ‌‬ ‫ێ ده‌ب ‌‬ ‫به‌رقه‌رار ب ‌‬ ‫بگرێت��� ‌ه به‌ر نه‌ك تاكتی���ك‪ ،‬هه‌رچۆن‬ ‫چه‌كه‌كان���ی‌ گه‌ریال بێده‌ن���گ ده‌كرێن‬ ‫ی ئه‌رته‌ش نه‌فڕن‬ ‫ئاوهاش فرۆكه‌كان��� ‌‬ ‫ی‬ ‫ی كورد هه‌رچۆن سه‌ربازه‌كان ‌‬ ‫بۆ لێدان ‌‬ ‫ی كوردیش‬ ‫تورك ئازادك���ران زیندانیان ‌‬ ‫ئازادبكرێن‪...،‬‬

‫»» ‪19‬‬

‫بیروڕا‬

‫)‪ )371‬سێشه‌ممه‌ ‪2013/4/2‬‬

‫‪birura.awene@gmail.com‬‬

‫كوردو كه‌ركوك‬ ‫له‌نێوان بارزانی‌ باوك‌و بارزانی‌ كوڕدا‬ ‫له‌تیف فاتیح فه‌ره‌ج‬

‫بارزانی‌ باوك له‌و یاداش����ته‌دا‪ ،‬كه‌ بۆ‬ ‫عه‌بدولس����ه‌الم عارف‌و تاهی����ر یه‌حیای‌‬ ‫ن����اردوه‌‪ ،‬دوای‌ گله‌ی����ی‌‌و گازن����ده‌و‬ ‫سه‌رزه‌نش����ت‪ ،‬نه‌خش����ه‌رێگای‌ ك����ورد‬ ‫ده‌خاته‌ به‌رده‌م ده‌س����ه‌اڵتدارانی‌ عێراق‪،‬‬ ‫ئه‌و مافانه‌ به‌خاڵ ده‌ستنیشان ده‌كات‌و‬ ‫ده‌ڵێت‪:‬‬ ‫خاڵی‌ دوه‌م بڕگه‌ی‌ یه‌كه‌م‪:‬‬ ‫یه‌كه‌یه‌كی‌ ئیداری‌ له‌لیواكانی‌ هه‌ولێر‪،‬‬ ‫كه‌ركوك‪ ،‬س����لێمانی‌‪ ،‬قه‌زاكانی‌ زاخۆ ‪،‬‬ ‫دهۆك‪ ،‬ئاكرێ‌‪ ،‬ئامێدی‌‪ ،‬شێخان‪ ،‬سنجار‪،‬‬ ‫ته‌له‌عف����ه‌ر‪ ،‬خانه‌قی����ن‪ ،‬هه‌روه‌ها هه‌مو‬ ‫قه‌زاكانی‌ موس����ڵ‌و دیاله‌ كه‌ زۆرینه‌یان‬ ‫كوردن پێكبێت‌و ن����اوی‌ ئه‌و یه‌كه‌یه‌ش‬ ‫هه‌رێم یان ویالیه‌تی‌ كوردستان بێت‪.‬‬ ‫ئه‌دمۆنزیش به‌بێ‌ كه‌ركوك ش����تێكی‌‬ ‫واده‌ڵێت‌و ده‌ش����ڵێت با سلێمانی‌ ناوه‌ند‬ ‫یان پایته‌ختی‌ ئ����ه‌و ویالیه‌ته‌ كوردییه‌‬ ‫بێت‪.‬‬ ‫بارزانی‌ به‌دورودرێژی‌ باسی‌ مافه‌كانیتر‬ ‫ده‌كات بۆ ئه‌و س����ه‌رده‌مه‌و زۆر به‌وردی‌‬ ‫له‌سه‌ریان ده‌وه‌ستێت‪ ،‬ته‌نانه‌ت بۆ هێزی‌‬ ‫پێش����مه‌رگه‌ ده‌ڵێت" هێشتنه‌وه‌ی‌ هێزی‌‬ ‫پێش����مه‌رگه‌ به‌هه‌مان ناو تا ئه‌و كاته‌ی‌‬ ‫هه‌رێم ده‌یانكات به‌نیزامی‌‌و ناوه‌كه‌شیان‬ ‫ده‌گۆڕێ‌ به‌ده‌ره‌ك یان پاسه‌وانی‌ سنور‪،‬‬ ‫ژماره‌ش����یان به‌ ‪ 20‬هه‌زار ده‌ستنیشان‬ ‫ده‌كات"‬ ‫له‌وێدا قسه‌ له‌هه‌مو كوردستانی‌ باشور‬ ‫ده‌كرێت‪ ،‬بێئه‌وه‌ی‌ بسته‌ خاكێك له‌بیر‬ ‫بكرێت‪ ،‬كه‌چی‌ له‌دوای‌ نزیكه‌ی‌ ‪ 40‬ساڵ‬ ‫له‌و یاداش����ته‌ نیوه‌ی‌ كوردستانی‌ باشور‬ ‫خرایه‌ سه‌به‌ته‌ی‌ ماده‌ی‌ ‪ 140‬وه‌ ماده‌ی‌‬ ‫‪ 140‬ی����ش م����اوه‌ زه‌مه‌نییه‌كه‌ی‌ كۆتایی‌‬ ‫ه����ات‌و دوای‌ ئه‌وه‌ش به‌چه‌ندین س����اڵ‬ ‫هێش����تا هه‌ر له‌قۆناغی‌ قه‌ره‌بوكردنه‌وه‌‬ ‫ده‌رنه‌چوه‌‪ ،‬هه‌مو كاردانه‌وه‌یه‌كی‌ بارزانی‌‬ ‫كوڕیش له‌به‌رانبه‌ر ئه‌و سیاسه‌ته‌ هه‌ڵه‌و‬ ‫په‌ڵه‌یه‌ی‌ خۆمان‌و به‌غداش‪ ،‬به‌بڕیارێكی‌‬

‫كورت‌و چه‌ند دێڕی‌ ناوچه‌ دابڕێنراوه‌كان ‌‬ ‫ی‬ ‫باش����وری‌ كوردس����تانی‌ ناونا " ناوچه‌‬ ‫كوردس����تانییه‌كانی‌ ده‌ره‌وه‌ی‌ هه‌رێم "‬ ‫ئه‌م����ه‌ش بۆ ك����ورد وه‌ك داننانێك وایه‌‬ ‫به‌وه‌ی‌ كه‌ ئه‌و ناوچانه‌ با كوردستانیش‬ ‫ب����ن لێ‌ ل����ه‌ده‌ره‌وه‌ی‌ هه‌رێم����دان‪ ،‬ئه‌م‬ ‫داننانه‌ له‌روی‌ سیاسییه‌وه‌ جگه‌ له‌زیان‬ ‫هیچی‌ تری‌ تێدا نه‌بو‪ ،‬ئه‌وه‌ س����ه‌ره‌ڕای‌‬ ‫ئ����ه‌وه‌ی‌ نه‌یارییه‌كی‌ زۆری‌ ب����ۆ هه‌رێم‬ ‫دروستكرد‪.‬‬ ‫ت����ا ئێس����تا نه‌س����ه‌رۆكی‌ هه‌رێ����م‬ ‫نه‌س����ه‌رۆكایه‌تی‌ هه‌رێ����م‌و پارله‌م����ان‌و‬ ‫حكومه‌ت����ی‌ هه‌رێم ل����ه‌ده‌ره‌وه‌ی‌ ماده‌ی‌‬ ‫‪ 140‬هی����چ پڕۆژه‌یه‌كیان ب����ۆ كه‌ركوك‌و‬ ‫ناوچ����ه‌ دابڕێنراوه‌كانی‌ دیك����ه‌ پێییه‌و‬ ‫زۆر ج����ار ه����ه‌ر بیری����ان ناكه‌وێته‌وه‌‪،‬‬ ‫به‌سااڵچوانی‌ كورد له‌باره‌ی‌ هه‌ڵوێستی‌‬ ‫بارزانی‌ باوكه‌وه‌ س����ه‌باره‌ت به‌كه‌ركوك‬ ‫چیرۆكێ����ك ده‌گێڕن����ه‌وه‌‪ ،‬ده‌ڵێن گوایه‌‬ ‫به‌ده‌سه‌اڵتدارانی‌ عیراقی‌ وتوه‌ " چیتان‬ ‫بۆ كه‌ركوك كردوه‌ بیبه‌نه‌وه‌و به‌به‌تاڵی‌‬ ‫بمانده‌نه‌وه‌" نمونه‌ی‌ سینییه‌ك دێننه‌وه‌‪،‬‬ ‫به‌اڵم ئێس����تا رۆژانه‌ هاواڵتی‌ كورد له‌و‬ ‫شوێنانه‌ ده‌بنه‌ قوربانی‌‌و تیرۆر ده‌كرێن‌و‬ ‫س����وكایه‌تی‌ به‌كورد ده‌كرێ����ت‪ ،‬كه‌چی‌‬ ‫ئێمه‌ له‌دوری‌ ‪ 70‬كیلۆمه‌تره‌وه‌ س����ه‌یری‌‬ ‫خورماتوی‌ برین����دار ده‌كه‌ین‌و ده‌ڵێین"‬ ‫ی����ان حه‌مرین‌و خانه‌قین – یان تاماوین‬ ‫ئه‌جه‌نگی����ن" كه‌ ئه‌وه‌ش هه‌ر قس����ه‌ی‌‬ ‫روته‌و قسه‌ش ناچێته‌ ناو گیرفانه‌وه‌‪.‬‬ ‫بارزانی‌ ب����اوك له‌س����ه‌رده‌می‌ خۆیدا‬ ‫بێئه‌وه‌ی‌ له‌رێ����گای‌ هه‌ڵبژاردنه‌وه‌ ببێته‌‬ ‫سه‌رۆكی‌ بزوتنه‌وه‌ی‌ كورد‪ ،‬له‌دوای‌ شێخ‬ ‫مه‌حم����وده‌وه‌ بۆ ماوه‌یه‌ك����ی‌ دورودرێژ‬ ‫سه‌رۆكی‌ پارتی‌‌و س����ه‌رۆكی‌ بزوتنه‌وه‌ی‌‬ ‫ك����ورد ب����و له‌باش����وری‌ كوردس����تان‌و‬ ‫ریشه‌یشی‌ له‌به‌شه‌كانی‌ دیكه‌ش هه‌بوه‌‪.‬‬ ‫بارزانی‌ كوڕ سه‌ره‌ڕای‌ ئه‌وه‌ی‌ نزیكه‌ی‌‬ ‫‪ %70‬خه‌ڵكی‌ كوردستان ده‌نگیان پێدا‪،‬‬

‫گرفتی‌ گه‌وره‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫به‌رده‌م سه‌رۆكی‌‬ ‫هه‌رێم بۆ ئه‌وه‌ی‌‬ ‫وه‌ك سه‌رۆكی‌‬ ‫هه‌رێم ده‌ربكه‌وێت‪،‬‬ ‫پارتییه‌‪ ،‬پارتی‌‬ ‫به‌م گره‌وكردنه‌‬ ‫حزبیه‌ ده‌یه‌وێت‬ ‫هه‌مو ئه‌وانیتر‬ ‫له‌ژێر په‌رچه‌می‌‬ ‫ئه‌ودا بن‬ ‫به‌اڵم له‌به‌رئه‌وه‌ی‌ تا ئێستا زۆر پارتیان ‌ه‬ ‫بیرده‌كات����ه‌وه‌و به‌ش����ێك له‌مه‌كت����ه‌ب‬ ‫سیاس����ی‌‌و س����ه‌ركردایه‌تی‌ پارتی����ش‬ ‫هه‌میشه‌ ده‌یانه‌وێت به‌قسه‌ تونده‌كانیان‬ ‫له‌میلل����ه‌ت‌و حزبه‌كان����ی‌ كوردس����تانی‌‬ ‫دوربخه‌ن����ه‌وه‌‪ ،‬نه‌یتوانی����وه‌و ناتوان����ێ‌‬ ‫كوردی‌ باشوری‌ كوردستان له‌سه‌ر یه‌ك‬ ‫مێز كۆبكاته‌وه‌‪ ،‬بۆ ئه‌وه‌ش كه‌ ناتوانێ‌‬ ‫له‌هه‌ره‌ هۆیه‌ دیاره‌كان ئه‌مانه‌ن‪:‬‬ ‫یه‌كه‌م‪ :‬پارتی‌ به‌پاڵپش����تی‌ سه‌رۆكی‌‬ ‫هه‌رێم زۆربه‌ی‌ پۆس����ته‌ هه‌ستیاره‌كانی‌‬ ‫له‌هه‌رێمی‌ كوردس����تان‌و به‌غدا بۆ خۆی‌‬ ‫قۆرخك����ردوه‌و ئه‌وانیت����ری‌ له‌بیر نییه‌‪،‬‬ ‫ته‌نانه‌ت نه‌هێڵرا گۆڕان هیچ پۆس����تێك‬ ‫له‌به‌غدا وه‌ربگرێت‪ ،‬س����ه‌ره‌ڕای‌ هێنانی‌‬

‫نیوملیۆن ده‌نگیش كه‌چی‌ هیچ راوێژكارو‬ ‫نوێنه‌رێك����ی‌ له‌س����ه‌رۆكایه‌تی‌ هه‌رێمدا‬ ‫نییه‌‪.‬‬ ‫دوه‌م‪ :‬س����ه‌ره‌ڕای‌ ئ����ه‌وه‌ی‌ كه‌ دكتۆر‬ ‫كه‌م����ال میراوده‌ل����ی‌ وه‌ك خ����ۆی‌ ‪%25‬‬ ‫ده‌نگه‌كانی‌ هێنا‪ ،‬به‌اڵم هیچ پۆس����تێكی‌‬ ‫له‌سه‌رۆكایه‌تی‌ هه‌رێم پێنه‌درا‪.‬‬ ‫س����ێیه‌م‪ :‬بۆ ماوه‌ی‌ دوس����اڵ پۆستی‌‬ ‫جێگری‌ س����ه‌رۆكی‌ هه‌رێم����ی‌ به‌به‌تاڵی‌‬ ‫هێشته‌وه‌و نه‌یهێش����ت هاوپه‌یمانه‌كه‌ی‌‬ ‫كه‌ كۆس����ره‌ت ره‌س����وڵی‌ دیاریكردبو‪،‬‬ ‫دابنێ����ت‪ ،‬دواتریش چه‌ندین كێش����ه‌ بۆ‬ ‫جێگره‌كه‌ی‌ له‌الیه‌ن پارتییه‌وه‌ دروستكرا‬ ‫به‌ئێستاش����ه‌وه‌ كاتێ‌ س����ه‌رۆكی‌ هه‌رێم‬ ‫لێره‌ نابێت جێگره‌كه‌ی‌ رێی‌ پێنادرێت‪،‬‬ ‫كاره‌كان راپه‌ڕێنێ‌‪.‬‬ ‫چواره‌م‪ :‬گرفتی‌ گه‌وره‌ ئه‌وه‌یه‌ له‌هه‌مو‬ ‫بادین����ان‌و له‌هه‌ولێریش ت����ا راده‌یه‌كی‌‬ ‫ره‌ها حكومه‌تێكی‌ پارتی‌ ده‌سه‌اڵتداره‌و‬ ‫چه‌ندین جار له‌په‌نای‌ ئه‌و حكومه‌ته‌وه‌و‬ ‫به‌به‌رچاوی‌ سه‌رۆكی‌ هه‌رێمه‌وه‌ باره‌گای‌‬ ‫حزبه‌كان بێهۆ سوتێنراوه‌و سوكایه‌تیان‬ ‫پێكراوه‌‪ ،‬نمونه‌ی‌ سوتاندنی‌ باره‌گاكانی‌‬ ‫بزوتن����ه‌وه‌ی‌ گ����ۆڕان‌و یه‌كگرت����وی‌‬ ‫ئیس��ل�امی‌‌و زۆرجاریش سوكایه‌تیكردن‬ ‫به‌هاوپه‌یمانه‌كه‌ی‌‪.‬‬ ‫گرفتی‌ گ����ه‌وره‌ی‌ به‌رده‌م س����ه‌رۆكی‌‬ ‫هه‌رێم بۆ ئه‌وه‌ی‌ وه‌ك س����ه‌رۆكی‌ هه‌رێم‬ ‫ده‌ربكه‌وێ����ت‪ ،‬پارتیی����ه‌‪ ،‬پارت����ی‌ به‌م‬ ‫گره‌وكردنه‌ حزبیه‌ ده‌یه‌وێت هه‌مو ئه‌وانیتر‬ ‫له‌ژێر په‌رچه‌می‌ ئه‌ودا بن‪ ،‬ئه‌وه‌ش ئیتر‬ ‫مایه‌ی‌ قه‌بوڵكردن نییه‌ پارتی‌ بۆ ئه‌وه‌ی‌‬ ‫ئه‌م خه‌ونه‌ی‌ بێته‌دی‌ هه‌مو شتێ‌ ده‌كات‪،‬‬ ‫هه‌رچه‌ند له‌دواجاردا زه‌ره‌رمه‌ندی‌ یه‌كه‌م‬ ‫خودی‌ پارتی‌ خۆیه‌تی‌‪ ،‬بۆیه‌ ئێس����تاش‬ ‫به‌ك����رده‌وه‌ له‌هه‌ڵبژاردن ده‌ترس����ێت‪،‬‬ ‫چونكه‌ سیاسه‌تی‌ ماوه‌ی‌ رابردوی‌ پارتی‌‬ ‫هه‌م له‌گه‌ڵ هاوپه‌یمانه‌كه‌ی‌‪ ،‬هه‌م له‌گه‌ڵ‬ ‫ئۆپۆزیس����یۆن‪ ،‬سیاس����ه‌تی‌ كه‌ڵه‌گایی‌‬ ‫بوه‌‪ ،‬ئه‌وه‌ش به‌ته‌واوه‌تی‌ دڵی‌ هه‌موانی‌‬ ‫به‌رانبه‌ر به‌و سیاسه‌ته‌ كرمێ‌ كردوه‌‪.‬‬ ‫پارتی‌ بۆ ئه‌وه‌ی‌ له‌و دۆخه‌ ده‌ربچێت‬ ‫پێویسته‌ به‌سیاسه‌تی‌ خۆیدا بچێته‌وه‌و‬ ‫له‌سه‌رۆكی‌ هه‌رێمیش بگه‌ڕێت كه‌ وه‌ك‬ ‫یه‌ك له‌هه‌مو الیه‌ك بڕوانێ‌‪.‬‬

‫لێخوڕە بۆ شەتەکە‬ ‫ی سوفی‬ ‫داله‌وه‌ر عه‌ل ‌‬ ‫"هیوادارم دوای ئەم نوکتەیە بەردەوام‬ ‫بن لەخوێندنەوه"‬ ‫ئەڵێ���ن کات���ی خ���ۆی لەبەغ���دا‬ ‫تەمەڵخانەی���ەک هەب���وە کۆمەڵ���ێ‬ ‫تەمەڵ���ی تێدا بوە‪ ،‬ڕۆژێ خەلیفە بڕیار‬ ‫ئەدا ببرێن بخرێن���ە ڕوباری دیجلەوە‬ ‫ئەیانخەنە عەرەبانەیەکەوە بەرەو دیجلە‬ ‫بەڕێیان ئەکەن لە ڕێگە توشیان ئەبێ‬ ‫بەتوش���ی دەوڵەمەندێکەوە ئەپرس���ێ‬ ‫چیە؟ ئەڵێن فەرمانی خەلیفە جێبەجێ‬ ‫ئەکەین‪ ،‬کابرا ئەڵ���ێ من پڕ ئەمبارێ‬ ‫نان���ە وردەم هەیە بیاندەن���ێ تا ئەوە‬ ‫ئەخۆن خواکەریمە بەشکو تا ئەو کاتە‬ ‫خەلیف���ەش بەزەیی پیایان���دا بێتەوە‪،‬‬ ‫کات���ێ تەمەڵ���ەکان گوێی���ان لێئەبێ‪،‬‬ ‫یەکێکیان ئەپرس���ێ ‪ ،‬ئەی کێ تەڕی‬ ‫کا‪ ،‬کابراش ئەڵ���ێ‪ ،‬خۆتان تەمەڵێکی‬ ‫تر س���ەربەرز ئەکاتەوە بەعەربانچیەکە‬ ‫ئەڵێ لێخوڕە بۆ شەتەکە !‬ ‫ئاواتی لەمێژینەی هەمومان بوە‪ ،‬کە‬ ‫خاوەنی حکومەت‌و دەس���ەاڵتی خۆمان‬ ‫بین خواو ڕاستان تانها ئەوجارە بەخت‬ ‫یاوەرم���ان ب���و‪ ،‬ڕۆژگار بەدەممانەوە‬ ‫پێکەنی‪ ،‬کوڕەکەی عۆجە هێستر ئاسا‬ ‫جوتەیەک���ی لەب���را عەرەبەکانی داو(‬ ‫کوەیت)ی گرت!! ئیتر شەڕبێ‌و خێری‬ ‫ئێم���ەی تیابێ‪ ،‬بۆ یەکەمج���ار ڕۆژگار‬ ‫بۆ گەلێک���ی بەدبەخ���ت‌و زوڵملێکراو‬ ‫پێبکەن���ێ‪ ،‬خەڵک بڕی���اری ئازایانەی‬ ‫خۆی���داو‪ ،‬ڕاپ���ەڕی حکومەت لەس���ەر‬ ‫سکی ڕوت دروستکرا‪ ،‬بوین بەساحێبی‬ ‫پەرلەمان‌و حکومەتی خۆمان‪ .‬تا ئێرە‬ ‫باوەڕناکەم ئەوەی بەخۆی بڵێ کورد لە‬ ‫ئاستیدا ملکەچ نەبێ‪.‬‬ ‫کێشەکە لەمەودوا دەست پێئەکات!!‬ ‫بەڕێوەبردن؟‬ ‫بەڕێوەب���ردن هون���ەرە‪ ،‬زانس���تە‪،‬‬ ‫زانستێکی ئەکادیمییە‪.‬‬ ‫نەنگی���ی نییە ئەگ���ەر بڵێین ئێمەی‬ ‫زوڵملێک���راو نە حکومەتمان هەبوە‪ ،‬نە‬ ‫زانستەکەشیمان زانیوە‪.‬‬

‫لەئاس���تی بااڵشدا کەس���انی دڵسۆز‬ ‫نەگەش���تونەتە پلەوپایەی���ەک ک���ە‬ ‫لەبەڕێوەبردن���دا پس���پۆربن‪ ،‬تەنه���ا‬ ‫س���ەرمایەی ئ���ەم گەل���ە مقاوەمەت‌و‬ ‫خەبات بوە‪ ،‬خەباتگێڕانیش���مان تەنها‬ ‫هون���ەری ش���ەڕ فێرب���ون‌و زانیویانە‪،‬‬ ‫لەبەرئەو هۆکارەی خەباتی مقاوەمەت‬ ‫ب���وەو بەگژداچونەوی دوژمنێکی دڕندە‬ ‫ب���وە‪ ،‬جی���اوازی ئ���ەم دو هونەرەش‬ ‫ئاسمان‌و ڕێس���مانە‪ ،‬ئەوەی مەبەستە‬ ‫بیخەین���ەڕو‪ ،‬بوینەت���ە کۆمەڵگەیەکی‬ ‫بێبەرهەم‌و بەکارب���ەر‪ ،‬کە ئەمەش بۆ‬ ‫خ���ۆی ئەکرێ ناوێک���ی لێبنرێ‪ ،‬بەاڵم‬ ‫کام ناو!! ش���ێرپەنجە!! ش���ێرپەنجەی‬ ‫کۆمەاڵیەت���ی؟ ش���ێرپەنجەی نەزانی؟‬ ‫ش���ێرپەنجەی کلتوری؟ ش���ێرپەنجەی‬ ‫ئیداری؟ خۆتان بڕیاربدەن‪.‬‬ ‫خەڵکین���ە‪ ،‬بەرپرس���ان‪ ،‬پەرلەمان‪،‬‬ ‫حکومەت‪ ،‬سەرۆکەکان‪.‬‬ ‫خەتەرێکی گەورەیە لەسەرمان فریای‬ ‫خۆمان نەکەوی���ن‪ ،‬لەپ���اڵ دیوارێکی‬ ‫ڕزی���وو بێبناغەداین‪ ،‬ب���اوەڕ بفەرمون‬ ‫بڕوخێ بەسەر هەمومانا ئەڕوخێ کەس‬ ‫لەکەس‌و ڕەش لەسپی جیاناکاتەوە‪.‬‬ ‫وەک لەسەرەتادا ئاماژەمانپێدا ڕەنگە‬ ‫دەس���تەواژەیەکی دروستبێت (نەزانی‬ ‫ئی���دارە) عەیبیش نیی���ە ‪،‬ئەمڕۆ زیاتر‬ ‫لەبیس���ت س���اڵە خاوەنی حکومەت‌و‬ ‫پەرلەمان‌و ئیدارەی خۆمانین‪ ،‬خاوەنی‬ ‫دارایی‌و کیسەو باخەڵێکی تا ڕادەیەک‬ ‫دەوڵەمەندیش���ین‪ ،‬بەاڵم نەمانتوانیوە‬ ‫بەدروس���تی بیخەینەگەڕو دواڕۆژی پێ‬ ‫مس���ۆگەربکەین‪ ،‬بەپێچەوان���ەوە ب���ێ‬ ‫بەرنامەو زۆر ناشییانە بەڕاست‌و چەپدا‬ ‫تەخشان‌و پەخشانمان کردوەو ئەکەین‪،‬‬ ‫بوینەت���ە کۆمەڵگایەک���ی بێبەره���ەم‬ ‫خەریکە ئیش���نەکردن ئەبێت���ە کلتور‬ ‫لەالمان وشەی (تەعین‌و دامەزراندن )‬ ‫هەمیش���ەو ڕۆژانە ئەبیسترێ هەندێجار‬ ‫لەمیدیای ئۆپۆزیسیۆنەوە زیاتر جەختی‬ ‫لەسەر ئەکرێ‪ ،‬کە ئەمە نەهامەتییەکە‬ ‫بێوێن���ە‪ ،‬واڵت���ی ئەڵمانی���ا ل���ەدوای‬ ‫جەنگی جهان���ی دوهەم���ەوە تەمەنی‬

‫بەڕیشی کێ‬ ‫رەوایە ژمارەی‬ ‫خانەنشینی‬ ‫پلەتایبەت‬ ‫بەوەزیرو وەکیل‬ ‫وەزیر‪ ،‬بەڕێوەبەری‬ ‫گشتی‌و‬ ‫موستەشارمان‬ ‫لەواڵتی چین زیاتر‬ ‫بێت‬ ‫س���ێ ئەوندەی تەمەنی حکومەتەکەی‬ ‫ئێمەی���ە‪ ،‬ک���ە خاوەنی س���ەروەتێکی‬ ‫ژێرزەمینیی ئەت���ۆ نییە لەچاو ئێمەدا‪،‬‬ ‫بەاڵم ئەو ئەڵمانیایەیە کە یاری بەدنیا‬ ‫ئ���ەکا‪ .‬وەک ئێمە پارەی پوختی نەوت‬ ‫بەح���ازری نەهاتوەتە بەردەس���تیان‪،‬‬ ‫بمبەخشن کورد واتەنی دۆستم ئەوەیە‬ ‫ئەمگرێن���ێ دوژمنی���ش ئ���ەوەی بۆم‬ ‫پێئەکەنێ! س���ەروەرانی واڵت ناکرێ‌و‬ ‫ناب���ێ مەملەکەتێ���ک زیات���ر لە‪٦٥%‬ی‬ ‫داهاتەکەی بدات بەموچەو بەرهەمیش‬ ‫هی���چ‪ ،‬ناش���ێ ه���ەر کابینەیەک دێ‬ ‫کۆمەڵێ تەعین‌و دامەزراندن ئەنجام ئەدا‬ ‫کە مەبەس���تێکی سیاسی پاڵنەریەتی‪،‬‬ ‫پاشان ئەبێتە کەلەبەرێ بەکابینەکەی‬

‫دوای خۆی س���واغ نادرێ‪ ،‬دامەزراندن‬ ‫بوەت���ە دەردی بێدەرمان لەس���ەرەوە‬ ‫تاخوارەوە کاولی ئەکا‪ ،‬بەڕیش���ی کێ‬ ‫رەوایە ژمارەی خانەنشینی پلەتایبەت‬ ‫بەوەزیرو وەکیل وەزی���ر‪ ،‬بەڕێوەبەری‬ ‫گشتی‌و موستەش���ارمان لەواڵتی چین‬ ‫زیاتر بێ���ت‪ ،‬بەاڵم تەمات���ەو پەڵپینە‬ ‫لەدەرەوە هاوردە بکەین؟‬ ‫ئ���ەی ناکرێ لەجێ���ی دامەزراندن بۆ‬ ‫س���واڵی دەنگ کۆکردنەوە‪ ،‬کۆمپانیای‬ ‫کشتوکاڵی دامەزرێنن‌و قەرزیان بدەنێ‬ ‫دەرچوانی کۆلێج‌و پەیمانگاو ئامادەییە‬ ‫کش���توکاڵییەکان تێیدا بەرهەمبهێنن‪،‬‬ ‫ئەی ناک���رێ یارمەتی دەرچوانی بواری‬ ‫پیشەس���ازی بدرێ‌و کارگ���ەی بچوک‌و‬ ‫مامناوەند دابمەزرێنن نەکرێنە بێکاری‬ ‫ڕوپۆش‪.‬‬ ‫نە خوا ئەمانگ���رێ نەکافریش ئەبین‬ ‫ئەگەر بڵێین پێ���ش ڕاپەڕین بەرهەمی‬ ‫ناوخۆ زۆر لەئێستا باشترو زۆرتر بو‪.‬‬ ‫ڕەنگ���ە ئەم باس���ەی م���ن جۆرێک‬ ‫لەس���ەرپێی تێدابێ‪ ،‬بەاڵم خۆ بەدەیان‬ ‫کەسی پسپۆرو ئەکادیمی هەن کە بتوانن‬ ‫پالنداڕێ���ژن بۆ ئەوەی لەکۆمەڵگەیەکی‬ ‫بەکاربەرەوە بمانگوێزن���ەوە بمانگۆڕن‬ ‫ب���ۆ بەرهەمهێن���ێ‪ ،‬ه���ەر هی���چ نەبێ‬ ‫نیوەی ئەوەی ئەیخۆین خۆمان پەیدای‬ ‫بکەین‪.‬‬ ‫بیک���ەن بەخاتری ئەو هەمو ڕەنجەی‬ ‫ئەم میللەتە دای با لەم پەتای تەعین‌و‬ ‫دامەزراندن���ە خۆم���ان ڕزگاربکەین با‬ ‫ئیش���کردن بکەین���ە کلتور ت���ا نەبینە‬ ‫بەرهەمهێن‪،‬ه���ەر لەژێ���ر هەڕەش���ەی‬ ‫دەروجیران���دا ئەبی���ن‪ ،‬ڕەوای هەقیش‬ ‫نیی���ە ن���ان‌و قوت���ی گەلێ بەدەس���ت‬ ‫دوژمنەکانیی���ەوە بێ ت���ا نانی خۆمان‬ ‫لەدەس���تی خۆماندا نەب���ێ هیچ جۆرە‬ ‫ئاسایش���ێکمان پارێزراو نابێ خەڵکینە‬ ‫ئ���ەم نەهامەتیی���ە لەبۆمبی ئەتۆمی‌و‬ ‫کیمیاوی خەتەناکترە‪ .‬ئێستاش نەچوە‬ ‫بچ���ێ فریای بک���ەون ب���ا نەوەیەک‬ ‫پێنەگەیەنین بێ���کار‪ ،‬نەبینە نوکتەکە‬ ‫ڕازی بین بەشەتەکە‪.‬‬

‫‪13‬‬

‫تیرامانێکی تر بۆ عەلمانیەت‬ ‫رێبین هەردی‬ ‫جەنگ‌و سیاس���ەت دوو چەمکی سیاسی‬ ‫پەیوەندیەک���ی‬ ‫پێکەوەگرێ���دراون‌و‬ ‫تەنگاوتەنگیان بەیەک���ەوە هەیە‪ .‬پێش‬ ‫س���ەردەمی مۆدێرن���ە جەن���گ بریتبوو‬ ‫لەبەگژاچون���ەوەی توندوتیژان���ەی هێزو‬ ‫گروپە دینیە جیاوازەکانی هەمان کۆمەڵگا‪.‬‬ ‫لەشەڕی سی ساڵەدا کە ئەگوترێت یەک‬ ‫لەسەر س���ێی خەڵکی ئەڵمانیای کردە‬ ‫قوربانی‪ ،‬ش���ەڕی نێوان پرۆتس���تانت‌و‬ ‫کاسۆلیکەکان زوربەی واڵتانی ئەوروپای‬ ‫توش���ی پێکدادان‌و خوێنڕێژی کرد‪ .‬ئەم‬ ‫ش���ەڕانە لەناو هەمان نەت���ەوەو هەمان‬ ‫کۆمەڵ���گاو تەنان���ەت پەیڕەوانی هەمان‬ ‫دیندا رویان ئەدا‪ .‬جەنگێکی گشتی بوو‬ ‫کە هەم دەوڵەتەکان‌و هەم کۆمەڵگاکانی‬ ‫تێ���وە گالب���وون‪ .‬کیش���وەری ئەوروپا‬ ‫بەسەر دوو ئاینزاکەدا دابەشبوو بوون‌و‬ ‫هەریەک ئەویت���ری بەگومڕاو الدەرو دژ‬ ‫بەخ���وا پێناس ئەکرد‪ .‬لەراس���تیدا ئەو‬ ‫دروشمەی لەسەردەمی شەری سەلیبیدا‬ ‫بەکار ئەهات‪ ،‬لێرەشدا دوبارە بوو بووە‪:‬‬ ‫جەنگی دادپەروەرانە‪ .‬چەمکی "ش���ەری‬ ‫دادپەروارانە" ئاماژەر بۆ س���ەنگەرگرتن‬ ‫لەنێ���وان دوو هێزدا ئەکرد کە یەکێکیان‬ ‫راست‌و لەس���ەر هەقە‪ ،‬ئەویتریان هەڵەو‬ ‫ناهەق���ە‪ .‬یەکیکی���ان چاک���ەی تەواوو‬ ‫ئەویتریان خراپەی ت���ەواوە‪ ،‬یەکیکیان‬ ‫نوێن���ەری خوایەو لەپێناو ئەودا ش���ەر‬ ‫ئەکات‪ ،‬ئەویتریان نوێنەری ش���ەیتانەو‬ ‫پەی���ڕەوی لەخراپیەکانی ئ���ەو ئەکات‪.‬‬ ‫لەنێوان ئەم دوالیزمەدا ئیتر سیاس���ەت‬ ‫ون ئەبێت‌و یان راستر سیاسەت ئەبێت‬ ‫بەهونەری بەڕێوەبردنی جەنگ‌و هیچی تر‪.‬‬ ‫ئالەم دۆخانەدا چیدی سیاسەت هونەرێک‬ ‫نیە ب���ۆ گونجاندن‌و ئاوێزانکردن‌و دانان‌و‬ ‫سەرپەرشتی ئەو رێسایانەی توندوتیژی‬ ‫لەنێ���وان الیەنکان���دا ناهێڵێ���ت‪ ،‬بەڵکو‬ ‫خ���ۆی ئەبێت بەهون���ەری بەڕێوەبردن‌و‬ ‫دروس���تکردنی توندوتی���ژی‪ .‬سیاس���یە‬ ‫س���ەرکەوتوەکان ئەوان���ەن ک���ە جەنگ‬ ‫لەدوژمنان ئەبەنەوە‪ .‬دوژمنانیش تەنها‬ ‫لەبەر ئەوە دوژمن نین کە بەرژەوەندیان‬ ‫دژ ی���ان رێگ���رە لەبەرژەوەن���دی ئێمە‪،‬‬ ‫بەڵک���و هەموو ئەوانەن ک���ە گومراهن‌و‬ ‫بەبنەما ئەخالقی���ەکان دادگای ئەکرێن‪.‬‬ ‫سیاسەت بەشێکە لەئەخالق‌و دین‌و نەک‬ ‫هەر پارێزگاریان لیئەکات‪ ،‬بەڵکو هەموو‬ ‫ئەوانەش لەن���او ئەبات کە نائەخالقین‌و‬ ‫دی���ن ئەش���ێوێنن‌و بەمانایەک���ی ت���ر‬ ‫کافرن‪ .‬کاری فەرمان���رەوا لێرەدا ئیدی‬ ‫تەنه���ا بەڕێوەبردن���ی واڵت نیە‪ ،‬بەڵکو‬ ‫لەهەمانکاتدا دەستنیش���انکردنی بڕوا‌و‬ ‫دینی کۆمەڵگاشە‪" .‬ئەوەی فەرمانڕەوای‬ ‫ئ���ەکات‪ ،‬باوەڕی دینیش دەستنیش���ان‬ ‫ئەکات" ئەمە یەکێک بوو لە دروشمەکانی‬ ‫س���ەدەی حەڤ���دە‪ .‬لێرەدا سیاس���ەت‬ ‫تێکەڵە بەدین‌و ئەخالق‌و ئەمەش بەرەو‬ ‫جەنگمان ئەبات‪ .‬راس���تر تێکەڵکردنی‬ ‫سیاس���ەت بەئەخالق‌و دی���ن‪ ،‬خۆبەخۆ‬ ‫تێکەڵکردنی سیاس���ەت‌و جەنگ بەدوای‬ ‫خۆیدا دێنێت‪ .‬کە کاری سیاس���ەت ببێ‬ ‫بەدینداری‌و دیاریکردنی ئەخالق‌و ئەوەی‬ ‫لەرووی رەفتاریەوە ئەش���ێت‌و ناشێت‪،‬‬ ‫بەناچاری سیاس���ەت ئەبێت بەهونەری‬ ‫جەنگ‌و بەڕێوەبردن‌و سەرکەوتن تیایدا‪.‬‬ ‫ئەبێت بەهونەری بەرێوەبردنی جەنگێکی‬ ‫هەمیش���ەیی کە هیچ خ���اڵ‌و کاتێک بۆ‬ ‫تەواوبونی نیە‪ .‬چونکە لەنێوان راس���ت‌و‬ ‫ناراست‪ ،‬چاکەو خراپە‪ ،‬خوداو شەیتاندا‬ ‫سازش نیە‪ ،‬گونجان‌و رێکەوتن‌و پێکەوە‬ ‫ژیان نیە‪ ،‬بەڵکو جەنگ‌و بەگژاچونەوەو‬ ‫دوژمنایەتی هەیە‪ .‬کە دین‌و ئەخالق بوون‬ ‫به بەش���ێک لەکاری سیاسی‪ ،‬خۆبەخۆو‬ ‫بەویست یان نەویست جەنگمان کردووە‬ ‫بەبەشیکی دانەبڕاو لەسیاسەت‪.‬‬ ‫بەشێکی زۆری فکری مۆدێرن هەوڵدانێکی‬ ‫ب���ەردەوام ب���ووە ب���ۆ جیاکردن���ەوەی‬ ‫سیاس���ەت لەجەن���گ‪ .‬ئانتۆنیۆ نگری‌و‬ ‫مای���کل ه���ارت ب���ەوردی ئەنوس���ن‬ ‫کە"مۆدێرن���ەی ئەوروپ���ی لەکاردانەوە‬ ‫بەرامب���ەر دۆخی جەنگی گش���تی وەک‬ ‫جەنگی سی س���اڵەی ئەڵمانیاو جەنگی‬ ‫ناوخۆی ئینگلتەرادا دروستبوو" "یەکێک‬ ‫لەرەگەزە سەرەکیەکانی پرۆژەی سیاسی‬ ‫تیوەرە مۆدێرنەکانی فەرمانڕەوایەتی‪ ،‬چ‬ ‫لیبرالەکان‌و چ نالیبرالەکان‪ ،‬کۆتایهێنان‬ ‫بوو بەجەنگی ناوخوو لەناوبردنی دۆخی‬ ‫جەنگی بەردەوام بەگواستنەوەی جەنگ‬ ‫بۆ پەراوێزی کۆمەڵگاو س���نوردارکردنی‬ ‫بەهەندێک دۆخی ئاوارتە"‪ .‬جەنگ نابێت‬ ‫بەش���ێکی س���ەرەکی جیهانی سیاسەت‬ ‫بێت‌و ئەبێت تەنها دۆخێکی ئاوارتە بێت‬ ‫کە لەناکاو رووئ���ەدات‪ .‬بەمانایەکی دی‬

‫ئاشتی دۆخی ئاس���ای‌و جەنگ ئاوارتە‬ ‫(ئیستیس���نا‌و) بوو‪ .‬ماناکانی جەنگیش‬ ‫تەنها بۆ ئ���ەو پێکدادان���ە بەکارئەهات‬ ‫ک���ە لەنێوان دوو دەولەت���دا رووئەدەن‌و‬ ‫ب���ۆ ناوخ���ۆی کۆمەڵ���گا بەکارنەهات‪.‬‬ ‫وات���ە رێس���ای س���ەرەکی ئەوەبوو کە‬ ‫لەکۆمەڵگادا نابێت جەنگ هەبێت‌و کاری‬ ‫فەرمانڕەوایە هەموو ئەو رێگایانە بگرێتە‬ ‫بەر کە ئارامی‌و ئاسایش‌و پێکەوەژیانی‬ ‫هێزە جیاوازەکانی کۆمەڵگا دەس���تەبەر‬ ‫ئەک���ەن‪ .‬ب���ەالم ئاوارتەکردن���ی جەنگ‬ ‫لەهەمانکاتدا جیاکردنەوەی سیاس���ەت‬ ‫ب���وو لەئەخ�ل�اق‌و دی���ن‪ .‬چونک���ە ئەم‬ ‫تێکەڵکردن���ە (وەک لەس���ەدەکانی‬ ‫ناوەڕاس���تدا رووی���دا) چەمکی جەنگی‬ ‫دادپەرەوان���ەی لەگەڵ خۆی���دا هێنا کە‬ ‫جەنگی لەشێوە ئاسایبەکەی دەرئەکردو‬ ‫رەهەندی رۆحی‌و دینی پێئەبەخش���ی‪.‬‬ ‫"بیریارانی سیاس���ی ئەوروپای مۆدێرن‬ ‫بەدوای البردنی ئ���ەم چەمکەوە بوون‪،‬‬ ‫چونکە ئەم چەمکە جەنگی لەگەڵ بوارە‬ ‫کۆمەالیەتیەکان���ی ت���ری وەک ئەخالق‌و‬ ‫دیندا تێکەڵ ئەکرد"‪ .‬بەشێکی سەرەکی‬ ‫بیرۆکەی عەلمانیەتیش هەر لێرەوە دێت‪.‬‬ ‫کێشەکە هەرگیز چ بۆ بیریارانی مۆدیرنی‬ ‫ئەوکات‌و چ بۆ ئێمەش لەم س���ەردەمەدا‬ ‫هەڵوێستوەرگرتن نیە لەدین‪ ،‬دەرکردنی‬ ‫دین نی���ە لەن���او کۆمەڵ���گاو لەعەقڵی‬ ‫مرۆڤەکاندا‪ ،‬بەڵکو بەشێوەیەکی سەرەکی‬ ‫هەڵوێست وەرگرتنە لەجەنگ‪ .‬دژایەتی‬ ‫جەنگە نەک ئەخالق‌و دین‪ .‬وردتر بڵێین‬ ‫دژایەتی ئەو دۆخەی مرۆڤەکان بەس���ەر‬

‫ده‌کرێت عەلمانیەت‬ ‫وا پێناس بکەینەوە‬ ‫که‌ بریتیه‌‬ ‫له‌"جیاکردنەوەی‬ ‫جەنگ لەسیاسەت"‬ ‫دوو ب���ەرەی جەنگیدا داب���ەش ئەکات‌و‬ ‫بە دوالیزمی چاک���ەو خراپە‪ ،‬ئیماندارو‬ ‫کافر‪ ،‬راس���ت‌و هەڵە مامەلەیان ئەکات‬ ‫یەکێکە لەو هێڵە س���ەرەکیانەی ئەبێت‬ ‫هەم���وو فکرێک���ی سیاس���ی مۆدێرن‌و‬ ‫هەموو حوکمرانێکی مۆدێرن کە بیەوێت‬ ‫کۆمەڵگایەکی تەندروس���ت‌و ئارام‌و دور‬ ‫لەپەشێوی دروست بکات‪ ،‬کاری لەسەر‬ ‫بکات‪ .‬لێ���رەوە ئەکرێت گ���ەر جارێکی‬ ‫ت���ر عەلمانی���ەت پێن���اس بکەینەوە بە‬ ‫"جیاکردنەوەی دین‌و سیاس���ەت" ناوی‬ ‫نەبەین‪ .‬بەڵکو بە "جیاکردنەوەی جەنگ‬ ‫لەسیاسەت"ی‌ پێناس بکەین‪ .‬یان راستر‬ ‫بەهەوڵدانێک���ی بەردەوامی نەهێش���تنی‬ ‫جەن���گ لەسیاس���ەتدا بیناس���ینەوە‪.‬‬ ‫عەلمانی���ەت ئەبێت هەڵوێس���ت بێت دژ‬ ‫بەکوش���تارو الیانگ���ری ئاش���تی بێت‪.‬‬ ‫بەرگریک���ردن بێت لەدۆخێ���ک کە هیچ‬ ‫مرۆڤێک ماف���ی ئەوەی نەبێ���ت بەهیچ‬ ‫بیانوی���ەک مرۆڤێک���ی ب���رای بکوژێت‪.‬‬ ‫هەڵویست دژ بەجەنگ‪ ،‬ئەشێت رێنمایی‬ ‫سەرەکی بێت بۆ پیاچونەوە بەماناکانی‬ ‫عەلمانیەت���داو دەرکردن���ی ل���ەو نەغمە‬ ‫ئایدۆلۆژیە ناراس���تەی لەبری ئاش���تی‪،‬‬ ‫هەمیشە مژدەی ش���ەڕو سەرکوتکردنی‬ ‫پێیە‪.‬‬ ‫ل���ەرۆژگاری ئەمڕۆدا کە لەهەموو کاتێک‬ ‫زیاتر دوالیزمی چاکەو خراپە‪ ،‬راس���ت‌و‬ ‫هەڵە لەهەم���وو ملمالنێیکی سیاس���ی‬ ‫ناوخ���ۆو نیودەوڵەتی���دا ئامادەی���ە کە‬ ‫مێژوی جیهان���ی ئەمڕۆی���ان پڕکردووە‬ ‫لەجەنگ‌و کوش���تار‪ .‬بەرادەیەک مێژوی‬ ‫ئیس���تا‪ ،‬زۆر زیاتر لەمێژوی سەدەکانی‬ ‫ناوەڕاس���ت ئەچێت تا لەس���ەرەتاکانی‬ ‫پ���رۆژەی مۆدێرن���ەو بەهەم���ان تۆنی‬ ‫دینی س���ەدەکانی ناوەڕاستەوە ئەنجام‬ ‫ئەدرێن‪ ،‬هیچ ش���تێک هێندەی گەڕانەوە‬ ‫ب���ۆ س���ەرەتاکانی پ���رۆژەی سیاس���ی‬ ‫مۆدێرن���ە کە لەدەوری س���نوردارکردنی‬ ‫جەن���گ ئەس���وڕایەوە‪ ،‬پێویس���ت نیە‪.‬‬ ‫پرۆژەیەک کە چەمکی وەک عەلمانیەت‬ ‫ن���ەک بەدژایەتی دین‪ ،‬بەڵکو بەدژایەتی‬ ‫جەنگ‌و کوشتارەوە ئەبەستێتەوە‪.‬‬

‫‪14‬‬

‫)‪ )371‬سێشه‌مم ‌ه ‪2013/4/2‬‬

‫‪birura.awene@gmail.com‬‬

‫بیروڕا‬

‫به‌دیار زنجیره‌ درامای‌ گه‌رده‌لوله‌وه‌‪:‬‬ ‫ده‌ینوسێت‬

‫ئاماژه‌ناسیه‌کانی ته‌له‌فونه‌که‌ی‬ ‫جۆن کێری بۆ بارزانی‬ ‫چه‌ن���د رۆژی راب���ووردوو‪ ،‬جۆن کێری‬ ‫له به‌غدا گ���ه‌ڵ مالیکیدا کۆبووه‌وه‪ ،‬له‬ ‫میانه‌ی ئه‌م س���ه‌فه‌ره‌دا ب���ه ته‌له‌فون‬ ‫په‌یوه‌ندی به سه‌رۆکی هه‌رێم مه‌سعود‬ ‫بارزانی���ه‌وه ک���رد‪ .‬کێ���ری لێداونێکی‬ ‫رۆژنامه‌نوس���ی به‌ته‌نها س���ازکرد‪ ،‬که‬ ‫تیای���دا جه‌خت���ی له هه‌وڵ���ی ئه‌‌مریکا‬ ‫ک���ردو‌ه ب���ۆ مان���ه‌وه‌ی عێ���راق وه‌ك‬ ‫یه‌كپارچ���ه‪ ،‬داوای له هه‌موو الیه‌نه‌کان‬ ‫ک���رد که ته‌نه���ا له‌ب���ه‌ر نارازیبوون له‬ ‫حکومه‌ت نه‌كش���ێنه‌وه‪ .‬تۆنی کۆنگره‬ ‫رۆژنامه‌وانیه‌كه به ناراسته‌‌وخۆ ئه‌وه‌بوو‬ ‫ک���ه مانه‌وه‌ی عێراق له مه‌ترس���یدایه‪،‬‬ ‫ب���ه‌اڵم ئه‌مریکا له گ���ه‌ڵ مانه‌وه‌یدایه‪.‬‬ ‫ئه‌وه‌ی ل���ه ناوه‌رۆک���ی ته‌له‌فونه‌كه‌ی‬ ‫کێ���ری ب���ۆ بارزان���ی ئاش���کراکراوه‬ ‫ئه‌وه‌ی���ه ک���ه هه‌رێم ده‌بێ���ت پرۆژه‌ی‬ ‫راکێش���انی ب���ۆری نه‌وتی ب���ۆ تورکیا‬ ‫به‌بێ ره‌زامه‌ندی به‌غدا بوه‌س���تێنێت‪.‬‬ ‫ب���ه‌الی ئه‌مریکیه‌كانه‌وه هه‌وڵێکی وه‌ها‬ ‫ده‌بێت���ه ه���ۆی پارچه‌بوون���ی عێراق‪.‬‬ ‫وه‌ك یاریده‌ره‌کان���ی کێ���ری ئاماژه‌یان‬ ‫پێک���رد ک���ه <کۆماری ک���وردی> له‬ ‫رووی ئابوری���ه‌وه ناتوانێت به‌بێ به‌غدا‬ ‫بژی‪ .‬چۆن له‌م خواس���ته‌ی جۆن کێری‬ ‫بگه‌ی���ن؟ ته‌له‌فونه‌ك���ه په‌یوه‌ندی به‬ ‫عێراق‪ ،‬هه‌رێم‪ ،‬تورکیا‪ ،‬ئێران‌و سوریاوه‬ ‫هه‌ی���ه‪ ،‬هه‌ریه‌ك به ش���ێوازی تایبه‌ت‌و‬ ‫جودا‪ .‬ئه‌وه‌ی له‌میدیاکاندا ئاش���کراکرا‬ ‫که کێ���ری داوای له مالیکی کردوه که‬ ‫رێگه‌نه‌دات ئاس���مانی عێراق به‌کاربێت‬ ‫بۆ گواس���تنه‌وه‌ی یارمه‌تی له ئێرانه‌وه‬ ‫بۆ سوریا‪.‬‬ ‫ده‌توانین خه‌سڵه‌تێک له سه‌فه‌ره‌که‌دا‬ ‫ببینینه‌وه ئه‌ویش داواکردن له دۆستانی‬ ‫ئه‌‌مریکا بۆ ئه‌نجامدانی هه‌ندێک کار له‬ ‫پێن���او ئامانجێکی تردا که هێنده روون‬ ‫نی���ه‪ .‬به زمانێکی ت���ر بدوێین ئه‌‌مریکا‬ ‫هه‌وڵیدا که الیه‌نگرانی ئاش���ت بکاته‌وه‬ ‫ل���ه ناوچه‌كه‌دا بۆ ئ���ه‌وه‌ی مامه‌ڵه له‬ ‫گه‌ڵ ئێران‌و سوریادا بکات‪ .‬بۆ نموونه‬ ‫داوای ئه‌مریکا له نه‌ته‌نیاهو بۆ پۆزش‬ ‫هێنان���ه‌وه بۆ تورکی���ا‪ ،‬یه‌کێک بوو له‬ ‫هه‌نگاوه چاوه‌روان نه‌ك���راوه‌كان‪ ،‬به‌م‬ ‫ئاراسته‌یه‌دا‪.‬‬ ‫ب���ه‌اڵم دۆخه‌که هێنده به ئاس���انی‬ ‫روون نیه هه‌ت���ا بتوانرێت باس له دوو‬ ‫به‌ر‌ه بکرێت‪ .‬بۆ نموونه کاتێک ئه‌مریکا‬ ‫له هه‌‌وڵ���ی ئه‌وه‌دایه که مالیکی له ناو‬ ‫بازن���ه‌ی قه‌ڵه‌‌مڕه‌وی خۆیدا بهێڵێته‌وه‪،‬‬ ‫که‌م نی���ن ئه‌وانه‌ی که بروایان وایه که‬ ‫له راس���تیدا مالیکی به هیچ شێوه‌یه‌ك‬ ‫له ژێ���ر قه‌ڵه‌مڕه‌وی ئه‌مری���کادا نیه‪.‬‬ ‫ئه‌مریکا رۆڵی خۆی گه‌‌ور‌ه ده‌كات‪ ،‬له‬ ‫راس���تیدا وه‌ها نیه (بۆ نموونه هێنری‬ ‫بارکی)‪ .‬له روویه‌كی تره‌وه‌ لێی بنوارین‬ ‫ئایا ئه‌مریکا چی ده‌وێت؟ چۆن هه‌‌وڵی‬ ‫بۆ ئه‌دات؟ ئایا به ده‌س���تی ده‌هێنێت؟‬ ‫ئه‌وه‌ی ئه‌‌مریکا ده‌یخوازێت له ئێستادا‬ ‫ئه‌وه‌ی���ه ک���ه عێ���راق وه‌ك واڵتێک���ی‬ ‫یه‌كگرت���وو بمێنێت���ه‌وه‪ ،‬ب���ه ته‌واوی‬ ‫نه‌چێته ژێر قه‌ڵه‌‌مڕه‌وی ئێرانه‌وه‪ .‬له‌م‬ ‫پێناوه‌دا داوا له تورکیاو هه‌رێم ده‌كات‬ ‫که هه‌وڵه‌کانیان راگرن له بواری وزه‌دا‬ ‫بۆ ئ���ه‌وه‌ی نه‌بێته ه���ۆی په‌رتبوونی‬ ‫عێراق‌و زیاتر به ئێرانیبوونی‪ .‬زۆرێک له‬ ‫چاودێران پێیانوایه له راستیدا کاتێک‬ ‫ئه‌‌مری���کا هه‌وڵ���ده‌دات که عێ���راق به‬ ‫یه‌كگرتوویی بمێنێته‌وه له ژێر ده‌ستی‬ ‫مالیکیدا ئه‌وا هه‌وڵه‌کانی به پێچه‌وانه‌وه‬ ‫زیاتر ده‌بنه مای���ه‌ی په‌رتبوونی عێراق‬ ‫نه‌ک مانه‌وه‌ی ب���ه یه‌كپارچه‌یی‪ .‬لۆبی‬ ‫تورکی له واش���تنتۆن له هه‌وڵی زیاترو‬ ‫زیاتریدای���ه که ئ���ه‌وه روونبکاته‌وه که‬ ‫تێگه‌یش���تنی ئه‌مریکا هه‌ڵه‌یه چونکه‪:‬‬ ‫یه‌ک���ه‌م‪ ،‬په‌یوه‌ن���دی تورکی���ا له گه‌ڵ‬ ‫هه‌رێمدا نابێته هۆی په‌رتبوونی عێراق‪،‬‬ ‫دوو‪ ،‬تورکی���ا ئامانجی ئه‌وه‌یه که هه‌ر‬ ‫له به‌سراوه بازرگانی بکات هه‌تا زاخۆ‪،‬‬ ‫س���ێ‪ ،‬ئه‌وه‌ی ئێس���تا هاتوه‌ته ئاراوه‬ ‫ده‌رئه‌نجام���ی هه‌وڵه‌کان���ی تورکیا نیه‬ ‫به‌ڵکو سیاسه‌تی به‌غدایه‪ .‬به‌اڵم تورکیا‬ ‫سه‌رباری ناره‌زایی له هه‌وڵێ ئه‌وه‌دایه‬ ‫ک���ه ده‌روازه‌یه‌كی ت���ر بدۆزێته‌وه‪ ،‬له‬ ‫ئێس���تادا هاتن���ی تورکیا ل���ه رێگای‬ ‫کۆمپانیاکانی که‌رت���ی تایبه‌ته‪ ،‬ته‌نه‌ر‬ ‫یه‌لدز به‌م شێوه‌ێه ده‌یه‌وێت رێگایه‌كی‬ ‫مامناوه‌ندی بۆ ه���ه‌ردووال بدۆزێته‌وه‪.‬‬ ‫به‌اڵم ئه‌وه‌ی مایه‌ی سه‌رس���ورمانه که‬

‫لۆب���ی ئیس���رائیلی له گ���ه‌ڵ مانه‌وه‌ی‬ ‫عێراق‌و فش���ارکردنه سه‌ر هه‌رێمدایه بۆ‬ ‫نه‌بوونی سه‌ربه‌‌خۆیی ئابوری‪.‬‬ ‫که‌‌وات���ه ب���ه الی هه‌ری���ه‌ك ل���ه‬ ‫به‌شداربوانی یاریه‌كه ئامانجێکی گه‌وره‬ ‫هه‌یه‪ ،‬به‌الی ئیسرائیلیه‌كان ئێران‪ ،‬الی‬ ‫ئه‌مریکیه‌كان ئێران‌و س���وریاو مانه‌وه‌ی‬ ‫عێ���راق‪ ،‬الی تورکیا نه‌وت‪ ،‬الی هه‌رێم‬ ‫(پارتی) راکێش���انی بۆری���ه‌کان‪ ،‬الی‬ ‫ئێران مانه‌وه‌ی ئه‌س���ه‌دو سه‌رقاڵبوونی‬ ‫کۆمه‌ڵگای نێوده‌وڵه‌تی به سوریاوه له‬ ‫بڕی ئێران‪.‬‬ ‫خه‌س���ڵه‌تێکی تری دۆخه‌كه ئه‌وه‌یه‬ ‫که هی���چ کام له به‌ش���داربوان خاوه‌ن‬ ‫ده‌س���ه‌اڵتێکی هێنده نین که بتوانێت‬ ‫به ئاسانی خواسته‌کانیان بسه‌پێنێت‪.‬‬ ‫تورکیا حه‌په‌‌ساوه ناتوانێت به‌و شێوه‌ی‬ ‫که ئه‌‌مری���کا ده‌خوازێت به‌رده‌وام بێت‬ ‫چونکه ده‌بێته ه���ۆی دارمانی ئابوری‬ ‫تورکی‪ .‬س���اڵی پار بودجه‌ی گش���تی‬ ‫تورکی���ا به هۆی نرخ���ی وزه نزیکه‌ی‬ ‫‪ 49‬بلی���ون دۆالر که‌می هه‌بوو‪ .‬تورکیا‬ ‫ب���ه هه‌ڵپه‌یه بۆ چاره‌س���ه‌رکردنی ئه‌م‬ ‫دۆخ���ه‪ ،‬هه‌رێمی کوردس���تان یه‌كێکه‬ ‫له چاره‌س���ه‌ره گونجاوو ئاس���انه‌کان‬ ‫بۆ تورکیا‪ .‬دیاره ئێس���تا ئیس���رائیل‬ ‫خاوه‌ن س���امانی سروشتیه له ده‌ریای‬ ‫ناوه‌راستدا‪ ،‬که ده‌توانێت له داهاتوودا‬ ‫به تورکیای بفرۆش���ێت‪ ،‬ب���ه‌اڵم ئه‌وه‬ ‫الی تورکه‌كان قب���وڵ نیه له‌به‌‌ر چه‌ند‬ ‫هۆکارێک‪ ،‬یه‌كه‌م‪ ،‬وزه‌ی ئیس���رائیل به‬ ‫تورکیادا تێناپه‌رێ���ت‪ ،‬دووه‌م‪ ،‬تورکیا‬ ‫ناکات���ه ئ���ه‌و جێگای���ه‌ی ک���ه تورکیا‬ ‫خوازیاریه‌تی ئه‌ویش بوون به ناوه‌ندی‬ ‫وزه‪ ،‬سێیه‌م ئیسرائیل به نرخی بازاری‬ ‫رۆژ به تورکیای ده‌فرۆشێت‪ ،‬که گرانه‪،‬‬ ‫چواره���ه‌م تورکیا نابێته ده‌رهێنه‌ر یان‬ ‫خاوه‌ن کانی وزه چونکه ئیس���رائیل له‬ ‫واڵته پێشره‌وه‌كانه له ته‌کنه‌لۆجیادا‪.‬‬ ‫با ئیس���تا له‌م پاشخانه‌وه ئێستێکی‬ ‫زیاتر له س���ه‌ر په‌یوه‌ندیه‌كه‌ی کێری‌و‬ ‫بارزان���ی بکه‌ین‪ .‬یه‌که‌م ئاماژه‌ناس���ی‬ ‫ئه‌وه‌یه که کێری له به‌غداوه به ته‌له‌فون‬ ‫په‌یوه‌ندی به بارزانیه‌وه کرد له هه‌ولێر‪،‬‬ ‫ئه‌م���ه‌ش ئاماژه‌یه‌كی روونه که هه‌ولێر‬ ‫س���ه‌ر به به‌غدایه‪ ،‬به‌غدایه ناوه‌نده وه‬ ‫کێری ل���ه به‌غداوه په‌‌یام ب���ۆ بارزانی‬ ‫ده‌نێرێت که له ناوه‌ند دوور نه‌که‌وێته‌وه‪.‬‬ ‫دووه‌م ئاماژه‌ناس���ی ئه‌وه‌یه که کاتێک‬ ‫کێ���ری داواکاری له مالیکی هه‌بووه له‬ ‫به‌رامبه‌ردا مالیکیش داواکاری هه‌بووه‪،‬‬ ‫به دڵنییایه‌وه یه‌کێک له داواکاریه‌كانی‬ ‫مالیک���ی په‌یوه‌ن���دی نه‌وت���ی هه‌رێم‌و‬ ‫تورکی���ا بووه‪ ،‬بۆ کێری ئاس���ان بووه‬ ‫له رێگای ته‌له‌فونێکه‌وه که بۆ مالیکی‬ ‫پێش���انبدات ک���ه ئاماده‌یه خواس���تی‬ ‫ئ���ه‌و به‌جێبهێنێت‪ .‬ئاماژه‌ناس���یه‌كی‬ ‫تری په‌یوه‌ندیه‌كه ئه‌وه‌یه که هێش���تا‬ ‫ئه‌مریکا بڕوای وه‌هایه که ده‌توانێت له‬ ‫گ���ه‌ڵ مالیکیدا له په‌یوه‌ندیه‌كدابێت که‬ ‫بتوانێت داواکاری لێبکات‌و هه‌ڵسوکه‌وتی‬ ‫بگۆرێت‪ .‬ئ���ه‌و ئاماژه‌ناس���یه‌ی که له‬ ‫میانه‌ی ئه‌مان���ه‌دا ده‌رده‌که‌وێت ئه‌وه‌یه‬ ‫ک���ه ئامانجی ئه‌‌مری���کا له راس���تیدا‬ ‫ئامانجێکی ستراتیژی درێژخایه‌ن نیه‪.‬‬ ‫ئه‌وه‌ی ئه‌‌مریکا ده‌یه‌وێت شتێکی کاتیه‪.‬‬ ‫ئاماژه‌کان ئه‌وه‌مان پێده‌ڵێن که عێراق‬ ‫هه‌تا بێت گرنگی که‌م ده‌كات له الیه‌ن‬ ‫ئه‌‌مریکاوه‪ ،‬نیش���انه‌ی ئه‌وه‌ش ئه‌وه‌یه‬ ‫که ئه‌مریکا س���ااڵنه ژماره‌ی کارکه‌رانی‬ ‫ل���ه باڵوێزخانه‌ی ئه‌‌مریکی له به‌غدا به‬ ‫رێژه‌یه‌كی زۆر گه‌وره که‌م ده‌کاته‌وه‪.‬‬ ‫ئه‌وه‌ی مایه‌ی پرس���یاره ئه‌وه‌یه گه‌ر‬ ‫ئه‌مریکیه‌كان وه‌ها بزانن که مالیکی له‬ ‫به‌ر ئێران یارمه‌تی ئه‌س���ه‌د ئه‌دات ئه‌وا‬ ‫هه‌ڵه‌ن‪ ،‬مالیکی ترسی ئه‌وه‌ی هه‌یه که‬ ‫پاش روخانی ئه‌س���ه‌د جه‌نگی سوریا‬ ‫بگه‌رێت���ه‌وه بۆ ناو عێ���راق‪ .‬له الیه‌كی‬ ‫ت���ره‌وه روخانی ئه‌س���ه‌د به‌هێزبوونی‬ ‫تورکیایه به تایبه‌ت ئه‌گه‌ر پرۆس���ه‌ی‬ ‫ئاشتی له گه‌ڵ کورددا ئاراسته‌ی خۆی‬ ‫بگرێ���ت‪ .‬ل���ه کاتێکدا هه‌موو ش���تێک‬ ‫له‌به‌‌رده‌م گۆڕانکاری گه‌وره‌دایه ده‌بێت‬ ‫هه‌رێم له ناوه‌وه به تایبه‌تی‪ ،‬پێگه‌كانی‬ ‫پت���ه‌و بکات بۆ ئه‌وه‌ی س���ودمه‌‌ندبێت‬ ‫ل���ه گۆڕانکاریه‌كان‪ .‬ئه‌وی���ش به‌بوونی‬ ‫حکومه‌تێکی کارا که توانای دیپلۆماسی‬ ‫نیش���تمانی هه‌بێت نه‌ك دیپلۆماس���ی‬ ‫ده‌سته‌‌بژێرێکی تایبه‌ت‪.‬‬

‫له‌گه‌رده‌لوله‌وه‌ بۆ گه‌نده‌ڵبون دیالۆگی‌ ده‌ق‌و بینه‌ر‬ ‫د‪ .‬فوئاد ره‌شید‬

‫زنجی���ره‌ درام���ای‌ (گه‌رده‌ل���ول) وه‌ك‬ ‫به‌رهه‌مێكی‌ هونه‌ریی‌ ده‌كرێ‌ له‌ئاس���ت‌و‬ ‫ره‌هه‌ندی‌ جیاجیاوه‌ قسه‌ی‌ له‌سه‌ربكرێت‪،‬‬ ‫ه���ه‌ر له‌بنیاتی‌ بابه‌تییان���ه‌ی‌ دراماكه‌وه‌‬ ‫ت���ا ده‌گات���ه‌ ورده‌كارییه‌كان���ی‌ نواندن‌و‬ ‫وێنه‌گرتن‌و میكیاژو گفتوگۆو ده‌رهێنان‌و‬ ‫زۆر ش���تی‌ دیكه‌ش‪ ،‬له‌م چه‌ن���د دێڕه‌دا‬ ‫به‌نیازنین خۆمان له‌قه‌ره‌ی‌ جۆره‌ باسانه‌‬ ‫بده‌ی���ن‌و ئام���اژه‌ به‌خاڵ���ه‌ پۆزه‌تی���ڤ‌و‬ ‫نێگه‌تیڤه‌كان���ی‌ (گه‌رده‌لول) بكه‌ین وه‌ك‬ ‫درامایه‌كی‌ ته‌له‌فیزیۆنی‌‪.‬‬ ‫لێ���ره‌دا هه‌وڵده‌ده‌ین قس���ه‌ له‌س���ه‌ر‬ ‫میتا تێكس���تی‌ به‌رهه‌مه‌ك���ه‌ بكه‌ین‪ ،‬واتا‬ ‫ئاماژه‌كانی‌ پش���ته‌وه‌ی‌ بابه‌تی‌ دراماكه‌‪،‬‬ ‫له‌ئینته‌رنێته‌وه‌‬ ‫ ‬ ‫چونكه‌ (گه‌رده‌لول) هێزی‌ ناوه‌ڕۆكه‌كه‌ی‌ دیمه‌نێک له‌درامای گه‌رده‌لول له‌کاتی وێنه‌گرتندا‬ ‫له‌وه‌دای���ه‌ كه‌ په‌یامێكی‌ سیاس���ی‌ پێیه‌‪،‬‬ ‫ئه‌گه‌رچ���ی‌ خاڵی���ی‌ نیی���ه‌ له‌باب���ه‌ت‌و له‌كۆ ‌ڵ بوه‌ته‌وه‌)!!‬ ‫بێهوده‌ی‌ لێدێت‌و ره‌نگه‌ ره‌زاش���ی‌ گران‬ ‫په‌یامی‌ تریش‪ ،‬ب���ه‌اڵم به‌له‌به‌رچاوگرتنی‌‬ ‫بێگومان ناشیرینترین‌و الوازترین به‌هانه‌ بێت‪..‬‬ ‫ناونیشانه‌كه‌ش���ی‌‪ ،‬دیاره‌ پت���ر ده‌قێكی‌ بۆ گه‌نده‌ڵیی‌‌و خه‌مساردیی‌‌و قه‌یرانه‌كانی‌‬ ‫* ده‌ش���ێت عه‌قڵییه‌تێكی‌ حیزبییانه‌‬ ‫سیاس���ییه‌‪ ،‬هه‌ر لێره‌ش���ه‌وه‌ ئه‌م په‌یام‌و ئه‌م���ڕۆ‪ ،‬ئه‌وه‌ی ‌ه كه‌ س���ته‌م‌و خراپه‌یه‌ك‪ ،‬وا ته‌ماش���ای‌ زنجیره‌ درامای‌ گه‌رده‌لول‬ ‫ئاماژه‌و زمانه‌ سیاسییه‌‪ ،‬كاتێ‌ ئاراسته‌ی‌ به‌س���ته‌م‌و خراپه‌یه‌كی‌ تاڵتر په‌رده‌پۆش بكات ك���ه‌ ئه‌لبومێكی‌ وێن���ه‌ جوانه‌كانی‌‬ ‫عه‌ق���ڵ‌‌و زه‌ینی‌ بین���ه‌ر ده‌كرێت‪ ،‬بینه‌ری‌ بك���ه‌ی‌‪ .‬هه‌روه‌ه���ا له‌جێ���ی‌ خۆیدای���ه‌ دوێنێ���ی‌ حی���زب‌و یاوه‌ران���ی‌ نمای���ش‬ ‫هۆشیار ده‌كه‌وێته‌ گفتوگۆو بگره‌و برده‌ی‌ به‌خه‌باتكاره‌كه‌ی‌ شاخ بڵێین‪:‬‬ ‫ده‌كات‌و لێره‌ش���ه‌وه‌ ده‌نگێك���ی‌ حیزبی‌‬ ‫پرس���یارو وه‌اڵمێكی‌ ناڕاسته‌وخۆ له‌نێوان‬ ‫ـ ئه‌رێ‌ تۆ دوێنێ‌ ست ‌هم‌و گه‌نده‌ڵكاریی‌ له‌پشت وێنه‌كانه‌وه‌ به‌بینه‌ر بڵێت (ئێمه‌‬ ‫دوێنێی‌ نێو دراماكه‌و ئه‌مڕۆی‌ حاڵی‌ حازری‌ به‌عست قبوڵ نه‌كرد‪ ،‬بۆ ئه‌وه‌بو میلله‌ت‌و خاوه‌نی‌ ئ���ه‌م مێژوه‌ین‪ ،‬بۆیه‌ كه‌س بۆی‌‬ ‫واقیعی‌ خۆی‌‪ ،‬بێگوم���ان هه‌مو بینه‌رێك نیش���تمان بحه‌س���ێته‌وه‌؟ یان بۆ ئه‌وه‌ ‌‬ ‫ی نیی���ه‌ پێمانبڵێ���ت به‌ری‌ چاوت���ان كلی‌‬ ‫ناكه‌وێته‌ نێو ئه‌م هاوكێشه‌یه‌وه‌‪ ،‬چونكه‌ ئینجا خۆت سته‌مكارو گه‌نده‌ڵكاربیت؟‬ ‫پێوه‌یه‌)‪ .‬دیاره‌ ئه‌م جۆره‌ دیده‌‪ ،‬دیدێكی‌‬ ‫بینه‌ری‌ وا هه‌یه‌ ته‌نها بۆ ته‌ماش���اكردنی‌‬ ‫* به‌پێچه‌وانه‌ش���ه‌وه‌ ده‌ش���ێ‌ دراماكه‌ تاكڕه‌هه‌ندانه‌ی���ه‌و ئاوازێكه‌ ته‌نها هاوڕێ‌‌و‬ ‫روخس���اری‌ چه‌ند كچه‌ ئه‌كته‌رێك به‌دیار له‌به‌ره‌ی‌ جه‌ماوه‌ره‌وه‌ به‌ده‌س���ه‌اڵت بڵێت عه‌قڵی‌ حیزبیی‌ گوێ���ی‌ لێده‌گرێت‌و جگه‌‬ ‫گه‌رده‌لول���ه‌وه‌ داده‌نیش���ێت‪ ،‬ئ���ه‌وه‌ی‌ (ئێوه‌ له‌بیرتان چوه‌ت���ه‌وه‌ ئه‌م میلله‌ته‌ ل���ه‌وه‌ش هه‌رگیز توڕه‌یی‌ پرس���یاره‌كانی‌‬ ‫مه‌به‌س���تمانه‌ بینه‌رێك���ی‌ جیددییه‌‪ ،‬كه‌ چ ده‌رده‌س���ه‌رییه‌كی‌ بینیوه‌‪ ،‬ئه‌ی‌ ئێستا ئه‌مڕۆی‌ پێ‌ ك���پ ناكرێت���ه‌وه‌‪ ..‬چونكه‌‬ ‫وردبینان���ه‌ له‌دیوی‌ ن���اوه‌وه‌و ده‌ره‌وه‌ی‌ چۆن دڵتاندێت ئاوا خه‌مسارد بن له‌ئاست قه‌یران‌و نه‌هامه‌تی‌‌و ناعه‌داله‌تی‌ ئه‌مڕۆش‬ ‫(ده‌قه‌كه‌‪ ،‬دراماكه‌) ده‌ڕوانێت‪.‬‬ ‫دابینكردنی‌ ئه‌لف‌و بێی‌ ژیانیدا؟!)‬ ‫كه‌م نین‌و گه‌یش���تونه‌ته‌ س���ه‌ر ئێسكی‌‬ ‫به‌هه‌رح���اڵ‌ گوتمان دیالۆگێكی‌ نادیارو‬ ‫* دراماكه‌ (ئازاره‌كانی‌) ژێر ده‌سه‌اڵتی‌ خه‌ڵك���ی‌‪ .‬لێره‌دا بۆچونێك���ی‌ زمانناس‌و‬ ‫ناڕاسته‌وخۆ له‌نێوان میتا ده‌قی‌ دراماكه‌و ره‌ش���ی‌ به‌عس ده‌خاته‌وه‌ بی���رو زه‌ینی‌ هزرڤان���ی‌ ئه‌مه‌ریك���ی (چۆمس���كی‌)م‬ ‫بین���ه‌ردا دروس���ت ده‌بێت‪ ،‬ئ���ه‌وه‌ی‌ پتر بینه‌ره‌وه‌‪ ،‬ل���ه‌م حاڵه‌ته‌دا بینه‌ر جۆرێك وه‌بیردێته‌وه‌ ك���ه‌ كاتی‌ خۆی‌ له‌به‌رامبه‌ر‬ ‫زه‌مینه‌سازی‌ بۆ ئه‌م دیالۆگه‌ خۆشده‌كات له‌هۆگربون���ی‌ ال دروس���ت ده‌بێت له‌گه‌ڵ‌ (گه‌رده‌لولی‌ بیابان)(*)دا گوتبوی‌ "ئه‌مه‌‬ ‫(كات ته‌وقی���ت)ی‌ نمایش���كردنی‌ دیم���ه‌ن‌و روداوه‌كاندا‪ ،‬ب���ه‌اڵم دواتر كه‌ چ گه‌رده‌لولێكه‌ هه‌مو ش���تێكی‌ راماڵی‌‪،‬‬ ‫به‌رهه‌مه‌كه‌یه‌ له‌م چركه‌س���ات‌و قۆناغه‌ی‌ دراماكه‌ ته‌واو ده‌بێت‌و س���ه‌یری‌ واقیعی‌ ته‌نها دیكتاتۆره‌ك���ه‌ نه‌بێت؟!" ئه‌مڕۆش‬ ‫ئێستادا كه‌ بینه‌ری‌ كوردی‌ تێدا ده‌ژیت‪ ،‬ئه‌مڕۆ ده‌كات‪ ،‬كه‌ به‌داخه‌وه‌ له‌س���ایه‌ی‌ دور نییه‌‪ ،‬بینه‌رو تاكی‌ كوردیش له‌ڕێگای‌‬ ‫چونكه‌ ستراتیژییه‌تی‌ دراماكه‌ بردنه‌وه‌ی‌ ده‌س���ه‌اڵتێكی‌ خۆماڵیدا ن���ه‌ك برینه‌كان (گه‌رده‌لول)ه‌ك���ه‌ی‌ (جه‌لی���ل زه‌نگه‌نه‌) وردبێته‌وه‌و قوڵترو وردتر بیانخوێنێته‌وه‌‪،‬‬ ‫بینه‌ره‌ بۆ دوێنێیه‌كی‌ دژوارو بنده‌س���ت‌و س���اڕێژ نه‌ك���راون‪ ،‬به‌ڵك���و كه‌ش���ێكی‌ وه‌ گه‌رده‌لول���ه‌ سیاس���ییه‌ واقیعییه‌كه‌ی‌ پێموایه‌ ره‌نگه‌ ئه‌مه‌ الیه‌نێكی‌ پۆزه‌تیڤیی‌‬ ‫گی���رۆده‌ به‌ملمالنێ���ی‌ نه‌ته‌وه‌یی‌‪ ،‬به‌اڵم پ���ڕ له‌ناعه‌داله‌ت���ی‌ كۆمه‌اڵیه‌ت���ی‌ باڵی‌ دوێن���ێ‌‪ ،‬بخاته‌ ژێر پرس���یاره‌وه‌و بڵێت‌و كاریگه‌ری���ی‌ دراماكه‌ بێت له‌نێو بینه‌راندا‬ ‫دواتر بینه‌ر له‌دوێنێ‌ داده‌بڕێت‌و س���ه‌یری‌ به‌سه‌ر ژیاندا كێش���اوه‌و الیه‌نێكی‌ ژیانی‌ بپرس���ێت "ئه‌رێ‌ ئه‌مه‌ چ گه‌رده‌لولێك بو له‌سه‌ر ئاسته‌ فیكرییه‌كه‌ی‌‪.‬‬ ‫له‌كۆتایی���دا س���ه‌رنجێك ده‌خه‌مه‌ به‌ر‬ ‫ئێس���تا ده‌كات‪ ،‬پتر وروژاوت���ر ده‌بێت‪ ،‬خه‌ڵكی‌ ئه‌م هه‌رێم���ه‌ نه‌ماوه‌ قه‌یراناویی‌ كه‌ دواتر براكوژیی‌‌و گه‌نده‌ڵیی‌‌و كوشتنی‌‬ ‫چونكه‌ ئه‌نجام���ی‌ پێچه‌وانه‌و دیمه‌نی‌ پڕ نه‌بوبێ���ت‪ ..‬لێره‌دا بینه‌ر هه‌ناس���ه‌یه‌كی‌ ئینتیماو كۆچی‌ گه‌نجان‌و پێش���ێلكردنی‌ دیدی‌ به‌ڕێز (جه‌لی���ل زه‌نگه‌نه‌)و ده‌ڵێم‬ ‫نه‌س���ازیی‌ ده‌بینێت‪ ،‬له‌م كه‌ین‌و به‌ینه‌دا س���ارد هه‌ڵده‌كێش���ێت‌و به‌زمانی‌ مخابن‌و مافه‌كانی‌ م���رۆڤ‌و قه‌یرانی‌ ن���ان‌و ئاوو ئه‌گه‌ر درێژه‌ت به‌درامای‌ (گه‌رده‌لول) دا‪،‬‬ ‫خوێندنه‌وه‌ی‌ جیاجیای‌ ئام���اژه‌و زمانی‌ ئه‌فسوس‌و به‌ده‌ربڕینی‌ جیاواز ده‌كه‌وێته‌ روناكی‌‌و تااڵنكردنی‌ س���امانی‌ نیشتمانی‌ پێموایه‌ له‌جێی‌ خۆیدایه‌‪ ،‬به‌ش���ێكیش بۆ‬ ‫قۆناغی‌ (گه‌نده‌ڵبون)ه‌كه‌ ته‌رخانبكه‌یت‬ ‫پش���ته‌وه‌ی‌ دراماك���ه‌‪ ،‬په‌ی���ام‌و چرپه‌ی‌ پرسیارو گله‌یی‌‌و خۆ دواندن‪:‬‬ ‫لێكه‌وته‌وه‌؟!"‪.‬‬ ‫به‌گش���تی‌ بینه‌ری‌ درامای‌ (گه‌رده‌لول) ئ���ه‌وا كاره‌كه‌ت پتر دیدێك���ی‌ بابه‌تییانه‌‬ ‫جیاواز به‌گوێی‌ بینه‌ردا ده‌دات‪..‬‬ ‫‪ +‬دوێنێ‌ خه‌ڵكیی‌ گیرۆده‌ی‌ ده‌س���تی‌‬ ‫* ده‌ش���ێ‌ میتا ده‌قی‌ دراماكه‌ بچێته‌ چی ب���و؟! ئه‌م���ڕۆ به‌ده‌س���ت چییه‌وه‌ ب���ه‌رده‌وام شاش���ه‌ی‌ (‪ ) T.V‬دوێنێی‌ پێ‌ له‌خ���ۆ ده‌گرێ���ت‌و زیاتریش ل���ه‌وه‌ دور‬ ‫نیش���انده‌دات‪ ..‬دواتر بی���رو روانینه‌كانی‌ ده‌كه‌وێته‌وه‌ كه‌ ته‌نه���ا وه‌ك ریكالمێكی‌‬ ‫به‌ره‌ی‌ ده‌س���ه‌اڵتی‌ سیاس���ی‌ ئێستاوه‌‪ ،‬ده‌ناڵێنێت؟!‬ ‫‪ +‬دوێنێ‌ گه‌نجی‌ زانكۆ‪ ،‬به‌عس ژیانی‌ لێ‌ دێت���ه‌وه‌ نێ���و واقیع���ی‌ ئه‌م���ڕۆو ل���ه‌م حیزبییانه‌ له‌قه‌ڵه‌م بدرێت‪.‬‬ ‫له‌وێوه‌ به‌خه‌ڵكی‌ بڵێیت‪:‬‬ ‫(*) گه‌رده‌لول���ی‌ بیاب���ان (عاصف������ه‌‬ ‫‪( +‬ئێمه‌ ئاوا به‌دژواریی‌ ژیانی‌ شاخمان تاڵكردبو‪ ،‬ئه‌مڕۆش بۆ چه‌ند كاتژمێرێك س���ه‌روبه‌نده‌دا ده‌یان پرس���یار به‌رۆكی‌‬ ‫ی ده‌روروژێنێت‌و تا كۆتایی‌ الصحرا‌ء) ناوی‌ ئه‌و هێرش���ه‌ به‌رفراوانه‌یه‌‬ ‫به‌س���ه‌ربردوه‌‪ ،‬بۆیه‌ ئێستا مافی‌ خۆمانه‌ كاره‌باو ی���ه‌ك دو جلیكانه‌ ن���ه‌وت بێته‌ ده‌گرێت‌و بیر ‌‬ ‫سه‌ر جاده‌و دواتریش به‌گولله‌ی‌ خۆماڵی‌ دراماكه‌ ئه‌م هاوكێش���ه‌و كێشمه‌كێش���ه‌ كه‌ ئه‌مه‌ریكاو هاوپه‌یمانانی‌ له‌ساڵی‌ ‪1990‬‬ ‫له‌شاردا هه‌رچییه‌ك بكه‌ین!!)‪.‬‬ ‫ب���ه‌رده‌وام ده‌بێت‪ ،‬دوریش نییه‌ گفتوگۆو كردیانه‌ سه‌ر سوپای‌ عێراق له‌نێو واڵتی‌‬ ‫‪ +‬ده‌ش���ێ‌ زمانحاڵ���ی‌ دراماكه‌ به‌بینه‌ر باڵو‌هی‌ پێبكرێت‪.‬‬ ‫ئا له‌م جۆره‌ هه‌ڵوێس���تانه‌دا‪ ،‬دراماكه‌ گه‌نگه‌شه‌ی‌ چڕوپڕی‌ لێبكه‌وێته‌وه‌و دوباره‌ (كوه‌ی���ت)دا به‌مه‌به‌س���تی‌ رزگاركردنی‌‬ ‫بڵێت (ئێوه‌ سوپاسگوزاربن‪ ،‬به‌س نییه‌‬ ‫به‌عس‌و موالزم موحس���ین‌و (ئه‌من)تان له‌به‌رچاوی‌ بینه‌ر تاڕاده‌یه‌ك وه‌ك كارێكی‌ له‌چه‌مك���ه‌ سیاس���ی‌‌و كۆمه‌اڵیه‌تییه‌كان كوه‌یت له‌ده‌ستی‌ (سه‌دام حسێن)‪.‬‬

‫ئه‌مه‌ چ گه‌رده‌لولێك‬ ‫بو كه‌ دواتر‬ ‫براكوژیی‌‌و گه‌نده‌ڵیی‌‌و‬ ‫كوشتنی‌ ئینتیماو‬ ‫كۆچی‌ گه‌نجان‌و‬ ‫پێشێلكردنی‌‬ ‫مافه‌كانی‌ مرۆڤ‌و‬ ‫قه‌یرانی‌ نان‌و ئاوو‬ ‫روناكی‌‌و تااڵنكردنی‌‬ ‫سامانی‌ نیشتمانی‌‬ ‫لێكه‌وته‌وه‌؟!‬

‫ئه‌نفال‪ ،‬له‌ده‌رسكردنه‌و‌ه بۆ كردن ‌ه ده‌رس‬ ‫بحه‌س���ێنه‌وه‌‪ .‬جا بۆیه‌ ئینسان كاتێك‬ ‫شه‌یدا صابر‬ ‫بچوك بیرده‌كاته‌وه‌ به‌رهه‌میشی‌ بچوك‬ ‫به‌بۆنه‌ی‌ بیره‌وه‌ری‌ یادی‌ ئه‌نفالی‌ گه‌لی‌ ده‌بێت‪ .‬ئ���ه‌و كاره‌س���اته‌ تراژیدیانه‌ی‌‬ ‫كورد‪ ،‬كه‌ ه���ه‌زاران هاواڵتی‌ كورد له‌م له‌ڕابردودا به‌سه‌ر گه‌لی‌ كورددا هاتون‪،‬‬ ‫نش���تیمانه‌دا بون���ه‌ قوربانی‌ ده‌س���تی‌ ئه‌و قوربانییانه‌ی‌ گه‌لی‌ كورد له‌رابردو‬ ‫ژه‌ندرمه‌كانی‌ به‌عس‪ ،‬سااڵنه‌ یادی‌ ئه‌م داون���ی‌‪ ،‬پێویس���ته‌ به‌بچوككردنه‌وه‌ی‌‬ ‫كاره‌ساته‌ جه‌رگبڕه‌ ده‌كرێته‌وه‌و‪،‬شیعرو بۆ حی���زب‌و بنه‌ماڵ���ه‌و الیه‌نێك جاڕی‌‬ ‫په‌خش���ان‌و به‌یت‌و بال���ۆره‌ی‌ به‌بۆنه‌وه‌ له‌باربردن���ی‌ نه‌ده‌ین‪ .‬پێویس���ته‌ ئێمه‌‬ ‫ئه‌خوێنرێت���ه‌وه‌‪ .‬ئ���ه‌وه‌ی‌ جێگ���ه‌ی‌ ئاگام���ان له‌مێژوبێ���ت‪ ،‬به‌ب���ڕوای‌ من‬ ‫سه‌رنجدانه‌و‪ ،‬پێویسته‌ خاڵی‌ تێدابخرێته‌ ئێم���ه‌ گه‌لێكی���ن نامانه‌وێ���ت س���ود‬ ‫س���ه‌ر پیت���ان ئه‌وه‌ی���ه‌‪ ،‬هه‌روه‌ك���و له‌مێژو وه‌ربگری���ن‪ .‬له‌كاتێكدا خاوه‌نی‌‬ ‫چۆن س���ه‌رجه‌م كایه‌و ب���وارو جومگه‌ گه‌وره‌ترین سه‌رمایه‌و ئه‌زمونی‌ مێژویین‪،‬‬ ‫س���ه‌ره‌كییه‌كان ل���ه‌م واڵت���ه‌ی‌ ئێمه‌دا چه‌ندینجار مێژو خۆی‌ دوباره‌ ده‌كاته‌وه‌‪،‬‬ ‫حیزبێندراوه‌‪ ،‬به‌هه‌مان شێوه‌ خه‌ریكه‌ ئێ���وه‌ چ سیاس���ییه‌كن چ مێژویێ���ك‬ ‫كاره‌ساته‌ نشتیمانی‌‌و نه‌ته‌وه‌ییه‌كانیش تۆم���ار ده‌ك���ه‌ن به‌یان���ی‌ قوتابییه‌كی‌‬ ‫بچوكده‌كرێن���ه‌وه‌و ده‌حیزبێندرێ���ن‪ .‬ك���ورد مێ���ژوی‌ ئ���ه‌م سه‌دس���اڵه‌مان‬ ‫له‌بۆت���ه‌ی‌ حیزبێك���دا ده‌توێنرێنه‌وه‌‪ ،‬ده‌خوێنێته‌وه‌ ته‌ماشا ده‌كات له‌كونێكدا‬ ‫ئه‌مه‌ش وا له‌نه‌وه‌ی‌ ئه‌مڕۆ ده‌كات هه‌رگیز هه‌زارجار مار پێوه‌یداوین‪ ،‬س���ه‌رمایه‌ی‌‬ ‫ته‌ماشای‌ گه‌وره‌یی‌ ئه‌و پرۆسه‌یه‌ نه‌كات مێژومان له‌س���ه‌رچاوه‌ی‌ نه‌وت گه‌لێك‬ ‫به‌گه‌وره‌یی‌ تاوانه‌ك���ه‌‪ ،‬به‌ڵكو هێنده‌ی‌ ده‌وڵه‌مه‌ندت���ره‌ ئه‌ی‌ بۆچی‌ س���ود له‌و‬ ‫بچوكیی‌ حیزبه‌كه‌ ته‌ماش���ای‌ پرۆسه‌كه‌ وه‌رده‌گرین‌و ئه‌ممان فه‌رامۆش���كردوه‌‬ ‫‪،‬زه‌وی‌ ب���ۆ ده‌كۆڵین‌و به‌ندو یاس���ای‌‬ ‫ده‌كات له‌چاو گه‌وره‌یی‌ نیشتیماندا‪.‬‬ ‫لێ���ره‌وه‌ به‌ب���ڕوای‌ م���ن ج���اڕی‌ په‌رله‌مانیی‌ بۆ داده‌نێین‌و شه‌ڕی‌ له‌سه‌ر‬ ‫له‌باربردن���ی‌ خه‌ونی‌ گه‌لێك ده‌ده‌ین كه‌ ده‌كه‌ین‌و دۆس���تمان له‌پێناویدا كردوه‌‬ ‫له‌سه‌ره‌تاكانی‌ سه‌ده‌ی‌ رابردوه‌وه‌ خه‌بات به‌دوژمن‪ ،‬كه‌چ���ی‌ ئه‌ویتریان حه‌وجه‌ی‌‬ ‫ده‌كات‌و قوربان���ی‌ ده‌دات ب���ۆ ئه‌وه‌ی‌ ئه‌و زه‌حمه‌ته‌ نییه‌‪ ،‬ته‌نها به‌وه‌ ده‌كرێت‬ ‫نه‌وه‌كان���ی‌ داهاتو به‌ئ���ازادی‌‌و ئارامی‌ مێژوی‌ ئه‌و حه‌فتا س���اله‌ی‌ رابردومان‬ ‫له‌ژێرپه‌رچه‌می‌ ئااڵی‌ كوردستان بژین‌و بخوێنین���ه‌وه‌‪ ،‬یان ئه‌گ���ه‌ر زاكیره‌مان‬

‫الواز نه‌بێ���ت روداوه‌كانی‌ رابردو وه‌بیر‬ ‫خۆم���ان بێنینه‌وه‌‪ ،‬ژیرانه‌ دیراس���ه‌یان‬ ‫بكه‌ین بزانین ئاماژه‌كانی‌ داهاتو چیمان‬ ‫پێده‌ڵێ���ن‪ ،‬ئه‌وكات���ه‌ ت���ه‌واوی‌ كایه‌و‬ ‫ب���واره‌كان ده‌كه‌وێته‌ ژێ���ر كۆنترۆڵی‌‬ ‫خۆم���ان‪ ،‬روداوه‌كان���ی‌ رابردوش���مان‬ ‫له‌بیرناچێ‌ كه‌ له‌بیرمان نه‌چو ده‌ر فه‌تی‌‬ ‫دوباره‌بونه‌وه‌شی‌ نامێنێت‪ ،‬ئه‌مڕۆ یادی‌‬ ‫بیست‌و پێنج ساڵه‌ی‌ كاره‌ساتی‌ ئه‌نفال‬ ‫ده‌كرێت���ه‌وه‌ به‌م بێس���ه‌ره‌وبه‌رییه‌ كه‌‬ ‫به‌بڕوای‌ من زه‌ره‌ری‌ زیاتره‌ له‌س���ودی‌‪،‬‬ ‫له‌به‌رئ���ه‌وه‌ ن���ا‪ ،‬قوربانیان���ی‌ ئه‌نفال‬ ‫شایس���ته‌ی‌ ئه‌وه‌نین ناویان به‌رزو بڵند‬ ‫رابگیرێت‪ ،‬به‌ڵك���و دوباره‌بونه‌وه‌ی‌ ئه‌م‬ ‫یاده‌ س���ااڵنه‌ به‌م شێوه‌یه‌ به‌بێ‌ ئه‌وه‌ی‌‬ ‫له‌الیه‌ن حكومه‌ته‌وه‌ پالنیان هه‌بێت بۆ‬ ‫هه‌وڵی‌ به‌جینۆسایدناساندنی‌ له‌ده‌ره‌وه‌‪،‬‬ ‫كه‌چی‌ ئێمه‌ دێین ناوه‌نده‌كانی‌ خوێندن‬ ‫په‌كده‌خه‌ین‌و هه‌ندێك چااڵكی‌ س���اده‌‬ ‫ئه‌نجامده‌ده‌ین ده‌بێته‌ قاقای‌ پێكه‌نینی‌‬ ‫ئاماده‌ب���وان‪ ،‬به‌ب���ڕوای‌ م���ن له‌جیاتی‌‬ ‫یادی‌ ئه‌نفال ببێته‌ هۆی‌ له‌ده‌رسكردنی‌‬ ‫قوتابی���ان هه‌وڵ���ی‌ كردن���ه‌ ده‌رس���ی‌‬ ‫بدرێت له‌الی���ه‌ن وه‌زاره‌تی‌ په‌روه‌رده‌ی‌‬ ‫حكومه‌ت���ی‌ هه‌رێ���م‌و وه‌ك���و میتۆدی‌‬ ‫خوێندن قوتابی���ان بیخوێنن له‌ته‌واوی‌‬ ‫قۆناغه‌كانی‌ خوێندن‪ ،‬ئا به‌م ش���ێوه‌یه‌‬ ‫نه‌وه‌ی‌ داهاتو كاره‌س���اته‌كانی‌ رابردوی‌‬

‫كه‌ به‌س���ه‌ر كه‌س���وكارو نه‌ته‌وه‌كه‌یدا‬ ‫هاتوه‌ ده‌بێته‌ به‌شێك له‌بیره‌وه‌رییه‌كان ‌‬ ‫ی‬ ‫ئه‌وكاته‌ هه‌مو تاكێكی‌ كورد ش���اهیدو‬ ‫گه‌واهیده‌ری‌ ئه‌و راس���تییه‌ ده‌بێت كه‌‬ ‫به‌ چ شێوه‌یه‌كی‌ دڕندانه‌ هاوزمانانمان‬ ‫له‌م واڵت���ه‌دا دوچاری‌ ده‌رده‌س���ه‌ری‌‌و‬ ‫ده‌رب���ه‌ده‌ری‌‌و ماڵوێرانی‌ ب���ون‪ .‬داخی‌‬ ‫گران���م له‌مڕۆژانه‌دا به‌ناوی‌ ڤس���تیڤاڵی‌‬ ‫كه‌لتوری‌ گه‌الن س���ه‌رو‌هت‌و س���امانی‌‬ ‫ئه‌م واڵته‌ ته‌خشان‌و په‌خشان ده‌كرێت‬ ‫له‌گه‌رمی���ان كه‌چی‌ خه‌ڵك���ی‌ گه‌رمیان‬ ‫قوربانیان���ی‌ ئه‌نف���ال ل���ه‌م ناوچه‌ی���ه‌‬ ‫پێویس���تیان به‌ئاوڕلێدانه‌وه‌یه‌ له‌كه‌س‌و‬ ‫كاری‌ قوربانییه‌كانی���ان‪ ،‬پێویس���تیان‬ ‫به‌خزمه‌تگوزاری‌ رێگاوبان‌و ته‌ندروستی‌‌و‬ ‫دروس���تكردنی‌ خانوه‌ بۆ واریس���ه‌كانی‌‬ ‫ئه‌نف���ال ن���ه‌ك ڤیس���تیڤالی‌ كه‌لتوری‌‬ ‫گه‌الن كه‌ هی���چ خزمه‌تێك به‌خه‌ڵكانی‌‬ ‫ئ���ه‌م ده‌ڤه‌ره‌ ناكات‪ .‬كاتی‌ ئه‌وه‌ هاتوه‌‬ ‫ده‌سه‌اڵتدارانی‌ ئه‌م واڵته‌ ئیستێك بكه‌ن‪،‬‬ ‫به‌رپرس���انیش له‌وه‌زاره‌ت���ی‌ په‌روه‌رده‌‬ ‫له‌ئێستاوه‌ خه‌ریكی‌ دانانی‌ مه‌نهه‌جێك‬ ‫بن بۆ س���ه‌رجه‌م قۆناغه‌كانی‌ خوێندن‬ ‫بۆ ئه‌وه‌ی‌ نه‌وه‌ی‌ داهاتو به‌شێوه‌یه‌كی‌‬ ‫زانستی‌ ئاگایان له‌كاره‌ساته‌كانی‌ ئه‌نفال‬ ‫هه‌بێت‪ .‬نه‌ك به‌ش���ێوه‌یه‌كی‌ سه‌رپێی‌‬ ‫س���ااڵنه‌ یادی‌ ئه‌م كاره‌ساته‌ تراژیدیایه‌‬ ‫بكرێته‌وه‌‪.‬‬

‫تەندروستی‬

‫)‪ )371‬سێشه‌ممه‌ ‪2013/4/2‬‬

‫سااڵنه‌ خواردنه‌و‌ه گازییه‌کان‬ ‫ده‌بن ‌ه هۆی مردنی ‪ 180‬هه‌زار که‌س‬ ‫ی‬ ‫ی ئه‌مه‌ریك���ی‌ ئاماژ‌ه ‌‬ ‫توێژین���ه‌وه‌ نوێ ‌‬ ‫به‌مه‌ترس���ییه‌كانی‌ ئ���ه‌و خواردنه‌وان ‌ه‬ ‫كردوه‌ كه‌ش���ه‌كر یان گازی���ان تێدایه‌و‬ ‫ی كردۆته‌وه‌ سااڵن ‌ه ‪ 180‬هه‌زار‬ ‫رونیش��� ‌‬ ‫ی خواردنه‌و‌ه ش���یرینه‌كان‬ ‫كه‌س به‌هۆ ‌‬ ‫ك ‌ه ده‌بێت ‌ه هۆی‌ قه‌ڵه‌وبونی‌ كه‌سه‌كان‬ ‫ئه‌و رێژه‌یه‌ ده‌مرن‪.‬‬ ‫دكت���ۆر غیتانجالی‌ س���ینغ‪ ،‬توێژه‌ر‬ ‫له‌زانك���ۆی‌ هارف���ارد ده‌ڵێ���ت ل ‌ه ‪%1‬‬ ‫ی قه‌ڵه‌وییه‌وه‌ی ‌ه ك ‌ه‬ ‫مردن���ه‌كان به‌ه���ۆ ‌‬ ‫ی خواردنه‌وه‌ ش���یرینه‌كان‬ ‫له‌ئه‌نجام��� ‌‬ ‫دروست ده‌بێت‪ .‬توێژه‌ره‌وه‌كان پشتیان‬ ‫به‌چه‌ن���د ئامارێكی‌ مردوكان به‌س���تو‌ه‬ ‫ك���ه‌ به‌ه���ۆی‌ نه‌خۆش���ییه‌و‌ه گیانیان‬

‫به‌خواردن خۆت به‌دوربگر‌ه‬ ‫له‌زیپكه‌ ‌ی عازه‌به‌‬

‫ی پێس���ت‬ ‫ی ت���ر له‌كێش���ه‌كان ‌‬ ‫یه‌كێك��� ‌‬ ‫ی عازه‌به‌یه‌(حب‬ ‫ی زیبك���ه‌ ‌‬ ‫ده‌ركه‌وتن��� ‌‬ ‫ی كه‌س ل ‌ه‬ ‫شباب) ئه‌م زیبكه‌یه‌ زۆرینه‌ ‌‬ ‫ی باڵقبوندا‬ ‫ی ه���ه‌رزه‌كاری‌‌و ماوه‌ ‌‬ ‫ته‌مه‌ن ‌‬ ‫ده‌ریده‌كات‪ ،‬به‌اڵم زۆرجار ئه‌م زیبكه‌ی ‌ه‬ ‫به‌رده‌وام ده‌بێت له‌گه‌ڵ كه‌سه‌ك ‌ه تاوه‌كۆ‬ ‫ی‬ ‫ی ‪ 50‬س���اڵی‌‪ .‬زانایان���ی‌ بوار ‌‬ ‫ته‌مه‌ن ‌‬ ‫پێس���ت ده‌ڵێن بۆ ئه‌م گرفته‌ی‌ پێست‬ ‫ی‬ ‫ی ده‌ركه‌وتن ‌‬ ‫زۆر هۆكار هه‌یه‌ ك ‌ه یارمه‌ت ‌‬ ‫ی‬ ‫ئ���ه‌و زیبكانه‌ ده‌دات له‌وانه‌ په‌س���تان ‌‬ ‫ده‌رون���ی‌‌و گۆڕانكاریی���ه‌ هۆرمۆنێكان‌و‬ ‫ی‬ ‫ی ئارایش���ت‌و هه‌ندێ‌ جۆر ‌‬ ‫به‌كارهێنان ‌‬ ‫خواردن‪ .‬ل���ه‌م باره‌یه‌و‌ه ش���اره‌زایان‬ ‫ی ئه‌م گرفت ‌ه‬ ‫ده‌ڵێن ب���ۆ روبه‌روبونه‌وه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫پێویسته‌ چه‌ند ئامۆژگارییه‌كی‌ خۆراك ‌‬ ‫ئه‌نجام بده‌ین‪.‬‬ ‫ی چه‌وری‌ ته‌ندروست‪.‬‬ ‫‪ -1‬خواردن ‌‬ ‫ی له‌خواردنه‌كان‬ ‫پێویست ‌ه ئه‌و چه‌ورییه‌ ‌‬ ‫ی ته‌ندروست بێت‬ ‫به‌كارده‌هێنرێت چه‌وری ‌‬ ‫ی‬ ‫ی زه‌یتون هه‌روه‌ها خواردن ‌‬ ‫وه‌ك زه‌یت ‌‬

‫ماسی‌‌و دانه‌وێڵه‌كان چونكه‌ ئه‌و جۆر‌ه توێژینه‌وه‌یه‌ك���ی‌ نوێی‌ واڵتی‌ توركیاش‬ ‫ی عازه‌به‌یان‬ ‫ی زیبكه‌ ‌‬ ‫ی ده‌ڵێت ئه‌و كه‌سان ‌ه ‌‬ ‫ی كه‌مكردنه‌وه‌ ‌‬ ‫چه‌ورییانه‌ ده‌بێت ‌ه هۆ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی كه‌می‌ مادده‌ ‌‬ ‫هه‌ی ‌ه زۆرینه‌یان كێشه‌ ‌‬ ‫ی زیبكه‌كان‪.‬‬ ‫ده‌ركه‌وتن ‌‬ ‫ی ك ‌ه ئه‌و‬ ‫زینكیان هه‌یه‌‪ .‬ئه‌و خۆراكان ‌ه ‌‬ ‫‪ -2‬خواردنی‌ شیره‌مه‌نێكان‪.‬‬ ‫ی ماده‌یه‌ی���ان تێدای ‌ه بریتی���ن له‌هێلكه‌و‬ ‫زۆرجار ده‌وترێت ك��� ‌ه خواردنه‌وه‌ ‌‬ ‫ی هه‌یه‌ بۆ زیبكه‌‪ ،‬گۆشت‌و قارچك‌و دانه‌وێله‌‪.‬‬ ‫ش���یره‌مه‌نێكان زیان ‌‬ ‫ی‬ ‫‪ -4‬دوركه‌وتن���ه‌و‌ه له‌خواردن��� ‌‬ ‫به‌اڵم به‌م دوایی ‌ه توێژینه‌وه‌كان ده‌ڵێن‬ ‫ی شیرینی‌‪.‬‬ ‫گه‌ر بێت‌و كه‌س���ه‌كه‌ مێ���ژوی‌ خێزان ‌‬ ‫باش���تر وای ‌ه ئه‌و كه‌سانه‌ی‌ زیبكه‌یان‬ ‫نه‌بێ���ت وات���ا له‌خێزانه‌كه‌یان���دا ئه‌و‬ ‫ی‬ ‫زیبكه‌ی��� ‌ه نه‌بێت ئه‌وا ش���یره‌مه‌نێكان هه‌یه‌ دوركه‌ونه‌وه‌ له‌خواردنی‌ شیرین ‌‬ ‫ی‬ ‫ی رێژه‌ ‌‬ ‫ی زۆر بون ‌‬ ‫ی نییه‌ به‌ڵكو باش���ه‌‪ ،‬به‌اڵم گه‌ر چونك ‌ه ئه‌بێت ‌ه ه���ۆ ‌‬ ‫زیان��� ‌‬ ‫بێت‌و به‌پێچه‌وانه‌وه‌ مێژوی‌ خێزانییان زیبكه‌ی‌ عازه‌به‌‪.‬‬ ‫‪ -5‬خواردنی‌ ڤیتامین‪. A‬‬ ‫ی نه‌ك باش��� ‌ه‬ ‫هه‌بێ���ت ئ���ه‌و‌ه خواردن ‌‬ ‫ی‬ ‫ئه‌م ڤیتامینه‌ یه‌كێكه‌ له‌و ڤیتامینانه‌ ‌‬ ‫به‌ڵكو زیانیش���ی‌ هه‌ی ‌ه به‌ڵكو پێویست ‌ه‬ ‫ی پێست‪.‬‬ ‫ی می���وه‌و كه‌ زۆر به‌سود‌ه بۆ ته‌ندروست ‌‬ ‫په‌ناببرێت��� ‌ه ب���ه‌ر خواردن��� ‌‬ ‫هه‌روه‌ها ئ���ه‌م ڤیتامین��� ‌ه ده‌توانرێت‬ ‫سه‌وزه‌‪.‬‬ ‫ی به‌رێگ���ه‌ی‌ حه‌پیش ده‌س���ت بكه‌وێت‪.‬‬ ‫ی ئه‌و خۆراكان ‌هی‌ مادده‌ ‌‬ ‫‪ -3‬خواردن ‌‬ ‫هه‌روه‌ها ئ���ه‌و خواردنان���ه‌ش ك ‌ه ئه‌م‬ ‫زینكیان تێدایه‌‪.‬‬ ‫ی تێدایه‌ بریتییه‌ له‌س���پیناخ‌و‬ ‫ی ك ‌ه ڤیتامینه‌ ‌‬ ‫زین���ك یه‌كێكه‌ ل���ه‌و مادان���ه‌ ‌‬ ‫ی له‌ش باشتر ده‌كات‪ ،‬په‌تاته‌و گێزه‌ر‪.‬‬ ‫ی خانه‌كان ‌‬ ‫ئیش��� ‌‬

‫ی تون‬ ‫بیبه‌ر ‌‬ ‫ی‬ ‫ی تر ل���ه‌و خواردنان ‌هی‌ ك ‌ه جێ ‌‬ ‫یه‌كێك ‌‬ ‫ی ش���اره‌زایانی‌ بواری‌ پزیشكیی ‌ه‬ ‫بایه‌خ ‌‬ ‫بریتیی��� ‌ه له‌بیبه‌ر‪ ،‬چونك ‌ه ئه‌م خواردن ‌ه‬ ‫ی كاریگ���ه‌ری‌ هه‌ی���ه‌ له‌س���ه‌ر‬ ‫رۆڵ��� ‌‬ ‫ی ئه‌و ماد‌ه‬ ‫ی كێش‌و به‌هۆ ‌‬ ‫كه‌مكردنه‌وه‌ ‌‬ ‫سروش���تییه‌ی‌ كه‌ تێیدایه‌ ك ‌ه ناسراو‌ه‬ ‫به‌(‪.)capsaicin‬‬ ‫ی بیبه‌ری‌ تون‬ ‫سوده‌كان ‌‬ ‫ی ل���ه‌ش ده‌دات ل���ه‌زو‬ ‫• یارمه‌ت��� ‌‬ ‫ی‬ ‫رزگاربون له‌پاشه‌رۆكانی‌‪ .‬به‌هۆی‌ ماده‌ ‌‬ ‫(‪ )capsaicin‬ك��� ‌ه له‌بیب���ه‌ردا هه‌ی ‌ه‬ ‫ناهێڵێت كه‌سه‌ك ‌ه قه‌بز بێت‪ ،‬هه‌روه‌ها‬ ‫ی‬ ‫به‌هۆی‌ بونی‌ ئه‌و ماده‌یه‌ له‌ش كالۆر ‌‬ ‫ی ‪%3‬‬ ‫زیات���ر س���ه‌رف ده‌كات به‌رێژه‌ ‌‬ ‫به‌تایبه‌تی‌ گه‌ر بێت‌و پێش وه‌رزشكردن‬ ‫بخورێ���ت‪ .‬ئه‌م���ه‌ش وا له‌له‌ش ده‌كات‬

‫‪15‬‬ ‫ئاژار‬

‫‪10‬‬

‫ی هه‌یه‌‬ ‫سود ‌‬

‫ی‬ ‫ی زیات���ر بس���وتێنێت‌و كالۆر ‌‬ ‫چه‌ور ‌‬ ‫زیاتر بسوتێنێت ته‌نانه‌ت له‌كاتی‌ پشوو‬ ‫نوستنیش‪.‬‬ ‫ی ش���ه‌هییه‌‪ .‬به‌هۆی‌ ئه‌و‬ ‫• راگرتن��� ‌‬ ‫ی‬ ‫مادده‌یه‌ی‌ ك ‌ه تێیدای ‌ه یارمه‌تی‌ نه‌مان ‌‬ ‫ئاره‌زوی‌ خ���واردن ده‌دات چونكه‌ ئه‌و‬ ‫ی‬ ‫مادده‌ی ‌ه كاریگه‌ری‌ هه‌یه‌ له‌سه‌ر غود‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫ده‌ره‌قی‌ كه‌ كۆنترۆڵی‌ هه‌ردو هۆرمۆن ‌‬ ‫ئه‌درینالین‌و دۆپامین ده‌كات‌و شه‌هیی ‌ه‬ ‫ی‬ ‫ناهێڵێ���ت‪ ،‬گ���ه‌ر بێ���ت‌و له‌ژه‌مه‌كان ‌‬ ‫خواردن به‌كاربهێنرێت له‌‪ %50‬شه‌هیی ‌ه‬ ‫بۆ خواردن كه‌مده‌كاته‌وه‌‪.‬‬ ‫ی‬ ‫• وزه‌و چاالكی‌ ده‌دات به‌له‌ش به‌هۆ ‌‬ ‫ئه‌و گه‌رمییه‌ی‌ ده‌یدات به‌له‌ش‪.‬‬ ‫ی خواردن‬ ‫ی زو هه‌رسكردن ‌‬ ‫• یارمه‌ت ‌‬ ‫ده‌دات‌و گرفتی‌ هه‌رس كه‌مده‌كاته‌وه‌‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ی چ���ه‌ور ‌‬ ‫ی نه‌مان��� ‌‬ ‫• یارمه‌ت��� ‌‬ ‫ی س���ه‌ر جگ���ه‌ر ده‌دات‌و‬ ‫كه‌ڵه‌كه‌ب���و ‌‬

‫ده‌یگۆڕێت بۆ وزه‌‪.‬‬ ‫• لێكۆڵین���ه‌وه‌ كلینیكێ���كان‬ ‫ی‬ ‫س���ه‌لماندویان ‌ه ئ���ه‌و خواردنان��� ‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫م���اده‌ی‌(‪ )capsaicin‬تێدای ‌ه یارمه‌ت ‌‬ ‫ی هه‌ر‬ ‫ل���ه‌ش ده‌ده‌ن ب���ۆ به‌رگه‌گرتن��� ‌‬ ‫ی قورس كه‌ ده‌یكات‪،‬‬ ‫كارێكی‌ جه‌سته‌ی ‌‬ ‫ی ئ���ه‌وه‌ش ده‌دات ك ‌ه‬ ‫هه‌روه‌ها یارمه‌ت ‌‬ ‫ی‬ ‫له‌ش ببۆژێنێته‌و‌ه له‌پاش هه‌ر كارێك ‌‬ ‫قورس كه‌ ده‌یكات‪.‬‬ ‫• پارچه‌ی���ه‌ك له‌بیب���ه‌ر م���اد‌ه دژ‌ه‬ ‫ی تێدای��� ‌ه كه‌ به‌س���وده‌ بۆ‬ ‫ئۆكس���ان ‌‬ ‫شێرپه‌نجه‌‪.‬‬ ‫• بیبه‌ر ڤیتامی���ن ‪ A ,C‬تێدای ‌ه ك ‌ه‬ ‫به‌سوده‌ بۆ كۆئه‌ندامی‌ به‌رگری‌ له‌ش‪.‬‬ ‫• بیبه‌ر ل���ه‌ش ده‌پارێزێت له‌زو پیر‬ ‫بون‪.‬‬ ‫ی خ���واردن كه‌مده‌كاته‌و‌ه‬ ‫• ئاره‌زو ‌‬ ‫زوتر هه‌ست به‌تێریی‌ ده‌كه‌یت‪.‬‬

‫له‌ده‌س���تداوه‌ كه‌ رێژه‌یه‌ك���ی‌ زۆر ئه‌و‬ ‫خواردنه‌وانه‌ی���ان خواردوه‌‪ .‬ده‌ركه‌وتو‌ه‬ ‫ی ش���ه‌كر‌ه‬ ‫‪ 133‬هه‌زاریان به‌نه‌خۆش��� ‌‬ ‫ی‬ ‫مردون ‪ 44‬هه‌زاریان به‌هۆی‌ نه‌خۆش��� ‌‬ ‫دڵه‌وه‌ بوه‌‪ .‬هه‌روه‌ه���ا لێكۆڵینه‌وه‌كان‬ ‫ی مردنه‌كان‬ ‫رایگه‌یاندو‌ه ‪ %78‬ی‌ رێژه‌ ‌‬ ‫ی قه‌ڵه‌وییه‌وه‌ ل���ه‌و واڵتانه‌ی ‌ه ك ‌ه‬ ‫به‌هۆ ‌‬ ‫داهاتیان كه‌م ‌ه یان مامناوه‌نده‌‪ ،‬هه‌روه‌ها‬ ‫ی‬ ‫‪%25‬ی‌ ئه‌و رێژه‌یه‌ به‌هۆی‌ نه‌خۆش��� ‌‬ ‫ی ك ‌ه‬ ‫ش���ه‌كره‌وه‌یه‌‪ ،‬ئه‌مه‌ جگه‌ ل���ه‌وه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی دڵی‌ ئه‌مه‌ریك ‌‬ ‫به‌م دواییه‌ كۆمه‌ڵ���ه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫باس���ی‌ له‌وه‌كردوه‌ ك��� ‌ه په‌یوه‌ندییه‌ك ‌‬ ‫ی ش���ه‌كره‌و‬ ‫پته‌و هه‌یه‌ له‌نێوان خواردن ‌‬ ‫توشبون به‌نه‌خۆشی‌ دڵ‪.‬‬

‫‪ 3‬الیه‌ن ‌ی باش ‌ی وه‌رزش‬ ‫به‌م دواییه‌ كۆمه‌ڵێك توێژینه‌وه‌ باسیان‬ ‫له‌وه‌ك���ردوه‌ ك���ه‌ وه‌رزش‌و راهێن���ان‬ ‫ك���ردن جگه‌ ل���ه‌وه‌ی‌ ل���ه‌ش‌و الرێكی‌‬ ‫ج���وان‌و ته‌ندروس���تت پێده‌به‌خش���ێت‬ ‫له‌هه‌مانكاتیشدا كاریگه‌ری‌ سایكۆلوجی‌‬ ‫هه‌یه‌ بۆ س���ه‌ر مرۆڤ بۆیه‌ زانایان باس‬ ‫له‌سێ‌ سودی‌ وه‌رزش كردن ده‌كه‌ن بۆ‬ ‫مێشكی‌ مروڤ‪.‬‬ ‫‪ -1‬به‌هێزبونی‌ زاكیره‌‪.‬‬ ‫كردنی‌ راهێنانی‌ وه‌رزشی‌ نوێ‌ رۆژانه‌‬ ‫ئه‌بێت���ه‌ ه���ۆی‌ به‌هێزكردن���ی‌ زاكیره‌‪،‬‬ ‫به‌پێ���ی‌ توێژینه‌وه‌ی���ه‌ك ك���ه‌ گۆڤاری‌‬ ‫زه‌هایمه‌ر باڵویكردۆته‌وه‌ ئه‌و كه‌سانه‌ی‌‬ ‫رۆژان���ه‌ی‌ ش���ه‌ش خوله‌ك پاس���كیل‬ ‫لێده‌خوڕن زاكیره‌یان زۆر به‌هێزتره‌ له‌و‬ ‫كه‌سانه‌ی‌ پاسكیلی‌ وه‌ستاو لێده‌خوڕن‪.‬‬ ‫توێژینه‌وه‌كان ده‌ڵێن لێخوڕینی‌ پاسكیل‬ ‫له‌هه‌وای‌ پاك یارمه‌تی‌ مێشك ده‌دات بۆ‬ ‫ده‌ردانی‌ ماده‌یه‌كی‌ كیمیایی‌ كه‌ ناسراوه‌‬ ‫به‌نۆربینیفرین ك���ه‌ ئه‌بێته‌ هۆی‌ به‌هێز‬ ‫كردنی‌ خانه‌كانی‌ زاكیره‌ی‌ مێشك‪.‬‬ ‫‪ -2‬به‌هێزكردنی‌ مێشك‪.‬‬ ‫به‌پێی‌ لێكۆلێنه‌وه‌یه‌كی‌ به‌ریتانی‌ كه‌‬ ‫گۆڤاری‌ س���ۆرت میدسن باڵویكردۆته‌وه‌‬ ‫ئه‌و كه‌س���انه‌ی‌ وه‌رزشی‌ كورت‌و به‌هێز‬ ‫ده‌كه‌ن یارمه‌تیانده‌دات بۆ زاڵبون به‌سه‌ر‬ ‫خۆیانداو چاره‌س���ه‌ركردنی‌ كێشه‌كان‪،‬‬ ‫لێكۆڵه‌ره‌وه‌كان ده‌ڵێن وه‌رزش���ی‌ ك ‌هم‌و‬ ‫به‌هێز یارمه‌تی‌ پاڵنانی‌ خوێن ده‌دات بۆ‬ ‫به‌شی‌ پێشه‌وه‌ی‌ مێشك‪.‬‬ ‫‪ -3‬بڕیاری‌ باش‪.‬‬ ‫به‌پێ���ی‌ لێكۆلێنه‌وه‌یه‌ك���ی‌ زانك���ۆی‌‬ ‫ئالین���وی‌ ئه‌مه‌ریك���ی‌ كه‌ پش���تی‌ به‌‬ ‫‪ 100‬لێكۆڵینه‌وه‌ی‌ پێش���تر به‌س���توه‌‪،‬‬ ‫ده‌ڵێ���ت په‌یوه‌ندییه‌كی‌ به‌هێ���ز هه‌یه‌‬ ‫له‌نێ���وان راهێنان���ی‌ وه‌رزش���ی‌‌و زیاتر‬ ‫هه‌ڵبژاردنی‌ بڕیاری‌ باش له‌س���ه‌ر هه‌ر‬ ‫كارێك ده‌یكه‌یت‪ .‬توێژینه‌وه‌كان ده‌ڵێن‬ ‫وه‌رزش���كردن یارمه‌تی‌ دروس���تكردنی‌‬ ‫ج���ۆره‌ پرۆتینێك ده‌ده‌ن ك���ه‌ ده‌بێته‌‬ ‫هۆی‌ باشتركردنی‌ درككردن به‌شته‌كان‌و‬ ‫باش���تركردنی‌ ره‌فت���ار‪ ،‬زۆرین���ه‌ی‌‬ ‫لێكۆڵینه‌وه‌كان ده‌ڵێن وه‌رزش���كردن بۆ‬ ‫ماوه‌ی‌ نیوكاتژمێر رۆژانه‌ یارمه‌تی‌ له‌ش‬ ‫ده‌دات بۆ رزگاربون له‌ژه‌هری‌ له‌ش‪.‬‬

‫دو هه‌فته‌ جارێك‬ ‫ئیسماعیل عوسمان ده‌ینوسێت‬

‫هه‌رێمی‌ نه‌وت‬ ‫ی بێتواناو‬ ‫هه‌رێمێك ‌‬ ‫پسپۆڕی پزیشكی‌‬ ‫پزیشكه‌كان‌و پس����پۆرانی‌ ته‌ندروستی‌‌و‬ ‫كادیره‌ ناوه‌نده‌كانی‌ ب����واری‌ چاودێریی‌‬ ‫ته‌ندروس����تی‌‪ ،‬بزوێن����ه‌ری‌ هێ����زی‌‬ ‫مرۆی����ی‌و راپه‌ڕان����دن‌و جێبه‌جێكردن����ی‌‬ ‫خزمه‌تگوزارییه‌ پزیش����كییه‌كانی‌ واڵتن‪،‬‬ ‫چونك����ه‌ ئێس����تا گه‌ش����ه‌ی‌ پزیش����كی‌‬ ‫به‌گه‌شه‌ی‌ دانیشتوان به‌راورد ده‌كرێت‪،‬‬ ‫ب����ه‌اڵم به‌داخ����ه‌وه‌ له‌هه‌رێم����ی‌ نه‌وتدا‬ ‫له‌ئاستی‌ پێویستدا نییه‌‪.‬‬ ‫هه‌رێمی‌ كوردستان ئه‌گه‌ر به‌ده‌ساڵی‌‬ ‫رابردو به‌راورد بكه‌ین له‌روی‌ چه‌ندایه‌تی‌‬ ‫ژماره‌ی‌ پزیش����كی‌‌و په‌رس����تارو كادره‌‬ ‫مامناوه‌نده‌كان‪ ،‬گه‌ش����ه‌یه‌كی‌ به‌رچاوی‌‬ ‫به‌خۆیی����ه‌وه‌ بینی����وه‌‪ ،‬به‌اڵم هێش����تا‬ ‫له‌ئاستێكی‌ نزمدایه‌ به‌به‌راورد به‌چاره‌كه‌‬ ‫س����ه‌ده‌یه‌كی‌ ئازادی‌‌و زیاتر له‌ده‌س����اڵ‬ ‫له‌بوجه‌ی‌ زه‌به‌الحی‌ پاره‌ی‌ نه‌وت‪.‬‬ ‫ئه‌گ����ه‌ر بڕوانین����ه‌ دات����ای‌ توان����ا‬ ‫مرۆییه‌كان����ی‌ هه‌رێم����ی‌ كوردس����تان‬ ‫له‌ب����واری‌ خزمه‌تگوزاریی پزیش����كیدا‪،‬‬ ‫ئه‌وا توش����ی‌ سه‌رس����وڕمان‌و شۆكێكی‌‬ ‫گ����ه‌وره‌ ده‌بین‪ ،‬چونكه‌ ژم����اره‌ی‌ تواناو‬ ‫پس����پۆرییه‌ پزیش����كییه‌كان له‌ئاستێكی‌‬ ‫زۆر خراپدایه‌‪.‬‬ ‫كۆی‌ گشتی‌ پزیش����كه‌كان له‌هه‌رێمی‌‬ ‫كوردس����تاندا له‌س����اڵی‌ ‪2011‬دا‪6103 ،‬‬ ‫پزیش����ك بوه‌‪ 2540 ،‬له‌هه‌ولێر‪2900 ،‬‬ ‫له‌س����لێمانی‌‪ ،‬له‌دهۆكیش‪633‬پزیشكه‌‪،‬‬ ‫ژم����اره‌ی‌ پزیش����كه‌ پس����پۆره‌كان ب����ۆ‬ ‫هه‌ر‪ 100000‬كه‌س����ێك ‪ 10,5‬پزیش����كه‌‬ ‫(داتای‌ ئابورییه‌)‪.‬‬ ‫ك����ۆی‌ گش����تی‌ پزیش����كه‌كانی‌ ددان‬ ‫‪ 744‬پزیش����كه‌‪ 338 ،‬له‌هه‌ولێ����رو ‪307‬‬ ‫له‌س����لێمانی‌‌و ‪ 99‬پزیشكی‌ له‌دهۆكه‌‪ ،‬بۆ‬ ‫هه‌ر ‪ 100000‬هه‌زار كه‌سێك له‌كوردستان‪،‬‬ ‫‪ 1,30‬پزیشكی‌ به‌رده‌كه‌وێت‪.‬‬ ‫ی ده‌رمانس����ازی‌‬ ‫ژماره‌ی‌ پزیش����كه‌كان ‌‬ ‫له‌هه‌رێم����ی‌ نه‌وت����دا‪ 690 ،‬پزیش����كه‌‪،‬‬ ‫له‌هه‌ولێر ‪ 383‬پزیشك‌و له‌سلێمانی‌ ‪238‬‬ ‫پزیشك‪ ،‬له‌دهۆك ‪ 69‬پزیشكه‌‪ ،‬ژماره‌ی‌‬ ‫پزیش����كه‌كانی‌ ده‌رمانسازی‌ بۆ ‪100000‬ی‌‬ ‫ژماره‌ی‌ دانشتوان ‪ 1،20‬پزیشكه‌‪.‬‬ ‫ژماره‌ی‌ كادره‌ پزیشكییه‌كان له‌هه‌رێمی‌‬ ‫نه‌وت����دا ‪ 12326‬كادره‌‪ ،‬بۆ هه‌ر ‪100000‬‬ ‫كه‌س له‌ژماره‌ی‌ دانیش����توان ‪696,77‬‬ ‫كادره‌‪.‬‬ ‫كادری‌ په‌رس����تاری‌ له‌س����كێته‌ری‌‬ ‫ته‌ندروس����تیدا كۆڵه‌ك����ه‌ی‌ ب����واری‌‬ ‫ته‌ندروس����تییه‌ پێویس����ته‌ له‌ئاستێكی‌‬ ‫زۆر به‌رزدا بن‪ ،‬چونك����ه‌ چاودێریكه‌ری‌‬ ‫س����ه‌ره‌كی‌ نه‌خۆش����ن‪ ،‬به‌اڵم له‌هه‌رێمی‌‬ ‫كوردس����تاندا ‪ 12326‬كادری‌ په‌رستاری‌‬ ‫هه‌ی����ه‌‪ ،‬ژماره‌ی‌ كادری‌ په‌رس����تاری‌ بۆ‬ ‫هه‌ر ‪ 100000‬كه‌س له‌هه‌رێمی‌ كوردستان‬ ‫‪ 481,6‬كادری‌ به‌رده‌كه‌وێت‪.‬‬ ‫ئه‌گه‌ر توان����ا مرۆییه‌كان����ی‌ هه‌رێمی‌‬ ‫كوردستان به‌واڵتی‌ سوریا به‌راوردبكه‌ین‪،‬‬ ‫ئه‌و واڵته‌ له‌ساڵی‌ ‪ 2001‬واته‌ نزیكه‌ی‌ ‪13‬‬ ‫ساڵ له‌مه‌وبه‌ر‪ ،‬بۆ هه‌ر سه‌د هه‌زار كه‌س‬ ‫‪ 14‬پزیش����ك‪ 7،2 ،‬پزیشكی‌ ددان‪5،2 ،‬‬ ‫ده‌رمانساز‪ 19،4 ،‬په‌رستاری‌ هه‌بوه‌‪.‬‬ ‫به‌اڵم له‌هه‌رێمی‌ كورس����تان له‌ساڵی‌‬ ‫‪ 2010‬ب����ۆ هه‌م����ان رێژه‌ی‌ دانیش����توان‬ ‫‪ 5‬پزیش����ك‌و ‪ 1،3‬پزیش����كی‌ ددان‌و‬ ‫‪ 1.3‬ده‌رمانس����از‪ 16 ،‬په‌رس����تاری‌‬ ‫به‌رده‌كه‌وێت‪.‬‬ ‫له‌هه‌رێمی‌ كوردس����تان یه‌ك پزیشك‬ ‫ب����ۆ ده‌ ه����ه‌زار كه‌س����ه‌ ئه‌گ����ه‌ر له‌هه‌ر‬ ‫ئاستێكی‌ زانستیدا بێت! بۆ هه‌ر هه‌شتا‬ ‫هه‌زار كه‌س����یش یه‌ك پزیش����كی‌ ددانی‌‬ ‫به‌رده‌كه‌وێت‪ ،‬ئه‌مه‌ له‌كاتێكدا كوردستان‬ ‫له‌هه‌مو ش����وێنكی‌ تر زیاتر پێویس����تی‌‬ ‫به‌پزیش����كی‌ ددانه‌‪ ،‬به‌ه����ۆی‌ زۆری‌ چا‬ ‫خواردنه‌وه‌ی‌ هاواڵتیان‪.‬‬ ‫به‌اڵم له‌واڵتی‌ كه‌نه‌دا یه‌ك پزیش����ك‬ ‫بۆ ‪ 497‬كه‌س����ه‌‪ ،‬ئه‌مه‌ له‌كاتێكدا مایكڵ‬ ‫هان����ت به‌رێوه‌به‌ری‌ پزیش����كی‌ كه‌نه‌دی‌‬ ‫ده‌ڵێت" ژماره‌ به‌ته‌نه����ا چیرۆكه‌كانمان‬ ‫بۆ ناگێڕێت����ه‌وه‌"‪ ،‬چونك����ه‌ چه‌ندایه‌تی‌‬ ‫به‌چۆنایه‌تی‌‌و شاره‌زایی‌ پزیشك به‌راورد‬ ‫ده‌كرێ‌‪.‬‬ ‫ئه‌م����ه‌ له‌كاتێكدایی����ه‌ كه‌ زانس����تی‌‬ ‫ی له‌ئاستی‌ پێویستدا‬ ‫پزیشكی‌‌و مه‌عریف ‌‬ ‫نییه‌‪ ،‬س����ااڵنه‌ش چه‌ندین كه‌س به‌هۆی‌‬ ‫كه‌مته‌رخه‌م����ی‌ پزیش����ك‌و كارمه‌ندانی‌‬ ‫ته‌ندروس����تییه‌وه‌ گیان له‌ده‌ستده‌ده‌ن‪،‬‬ ‫به‌اڵم هه‌واڵی‌ چاره‌سه‌ركردنی‌ سه‌ركرده‌و‬ ‫به‌رپرسه‌كانی‌ كوردستانمان له‌میدیاكانی‌‬ ‫ده‌ره‌وه‌ی‌ واڵت پێ����ده‌گات‪ ،‬منداڵ����ی‌‬ ‫س����ه‌ركرده‌كانیش ب����ۆ ددانئێش����ه‌یه‌ك‬ ‫سه‌ردانی‌ واڵتی‌ ئوردن ده‌كه‌ن!‬

‫‪16‬‬

‫تایبه‌ت‬

‫)‪ )371‬سێشه‌مم ‌ه ‪2013/4/2‬‬

‫بۆنی خاك دێ‬ ‫فوئاد سدیق‬ ‫له‌و رۆژه‌وه‌ی قابیل هابیلی كوشتوه‌‪،‬‬ ‫زه‌وی بۆت����ه‌ مه‌مله‌كه‌ت����ی ئێس����ك‌و‬ ‫پروسكی مردوان‌و بۆنی دێ‪ ،‬به‌درێژایی‬ ‫مێژوی مرۆڤایه‌تی‪ ،‬وه‌ك هیگڵ ئه‌ڵێت‬ ‫(سه‌رله‌به‌ری مێژوی فه‌لسه‌فه‌ گۆڕه‌پانی‬ ‫ش����ه‌ڕێكه‌ ته‌نه����او ته‌نه����ا كه‌ڵه‌كه‌بوی‬ ‫ئێسك‌و پروسكی مردوان دایده‌پۆشێت)‪.‬‬ ‫ئ����ه‌وه‌ی هیگڵ باس����ی لێوه‌كردوه‌‪ ،‬هه‌ر‬ ‫به‌ته‌نها مه‌به‌س����تی كوشتنی جه‌سته‌ی‬ ‫مرۆڤه‌كان نییه‌‪ ،‬به‌ڵكو مه‌به‌ستی هه‌مو‬ ‫ئه‌وانه‌یش����ه‌ كه‌ رۆحێكی زیندویان تێدا‬ ‫نیی����ه‌‪ ،‬به‌و پێوه‌ره‌ی هیگڵ‪ ،‬كۆمه‌ڵگه‌ی‬ ‫كوردیش كۆمه‌ڵگه‌یه‌كی مردوه‌‪ ،‬چونكه‌‬ ‫خاوه‌ن رۆحێكی زین����دو نییه‌‪ ،‬ته‌نانه‌ت‬ ‫ئیراده‌یه‌كی مردویشی هه‌یه‌‪ .‬به‌درێژایی‬ ‫مێژو له‌وه‌ته‌ی شێوازی حوكمڕانی هاتۆته‌‬ ‫ئاراوه‌‪ ،‬هه‌میشه‌ ده‌سه‌اڵتداره‌كان خۆیان‬ ‫به‌س����ه‌ر بێهێزه‌كاندا س����ه‌پاندوه‌‪ ،‬بۆیه‌‬ ‫ئێستا مێژویه‌كمان له‌به‌رده‌سته‌ پڕاوپڕه‌‬ ‫له‌مێ����ژوی خوێن‌و ئێس����ك‌و پروس����ك‪،‬‬ ‫له‌جیات����ی هه‌رج����ۆره‌ هوش����یارییه‌كی‬ ‫راستگۆیانه‌و مرۆڤدۆس����تانه‌‪ ،‬هه‌میشه‌‬ ‫هوش����یارییه‌كی س����اخته‌ له‌چه‌ش����نی‬ ‫ڤای����رۆس له‌ناوماندا په‌نگ����ی خواردوه‌‪،‬‬ ‫س����ه‌ركرده‌كانمان بونه‌ت����ه‌ باش����ترین‬ ‫دروس����تكه‌ری ڤای����رۆس‪ ،‬گه‌وره‌تری����ن‬ ‫داهێنانێك كه‌ هه‌یانبێ داهێنانی ڤایرۆس‬ ‫ب����وه‌‪ .‬ئه‌مه‌ش بۆ ئه‌وه‌ ده‌گه‌ڕێته‌وه‌ له‌م‬ ‫هه‌مو ماوه‌ دورودرێژه‌دا‪ ،‬ئه‌قڵ غائیبه‌و‬ ‫ته‌نه����ا ب����ۆ جێگیركردنی یاس����ایه‌كی‬ ‫گونجاو هێشتا قوربانیدان‌و خوێنڕشتن‬ ‫له‌‌واڵت����ه‌ دواكه‌وتوه‌كاندا به‌رده‌وامه‌‪ ،‬كه‌‬ ‫ئیت����ر به‌هێزه‌كان ه����ه‌ر بۆ هه‌وه‌س‌و بۆ‬ ‫تێركردنی شه‌هوه‌تی خۆیان بێهێزه‌كان‬ ‫قه‌تلوعام نه‌كه‌ن‪.‬‬ ‫دوای بیست‌و دو ساڵ له‌حوكمڕانی‬ ‫ك����وردی‪ ،‬بزوێن����ه‌ری مێ����ژو ته‌نها روه‌‬ ‫بازرگانییه‌كه‌ی گرتۆته‌وه‌‪ ،‬بازرگانییه‌ك‬ ‫له‌به‌رگی مافیادایه‌و جگه‌ له‌به‌تااڵنبردنی‬ ‫سامانی نیش����تمانیمان شتێكی ئه‌وتۆی‬ ‫لێنه‌كه‌وتۆت����ه‌وه‌‪ ،‬ئاس����وده‌مان بكات‪،‬‬ ‫بێئ����ه‌وه‌ی الیه‌ن����ی ئه‌ق����ڵ‪ ،‬جوڵه‌یه‌كی‬ ‫كردبێ‪ .‬تائێس����تاش نه‌فه‌لسه‌فه‌یه‌كمان‬ ‫هه‌ی����ه‌‪ ،‬نه‌فیك����ری سیاس����یمان هه‌یه‌‪،‬‬ ‫نه‌مێژویه‌ك����ی ئه‌وتۆش����مان هه‌یه‌‪ ،‬كه‌‬ ‫قوربانییه‌كان����ی ته‌نها بۆ خاك‌و میلله‌ت‬ ‫بوبێ‪ .‬له‌هه‌ر قۆناخێكدا شه‌ڕێكی گه‌رمی‬ ‫خۆبه‌خۆیی ب����ه‌رده‌رگای پێگرتوین‪ ،‬كه‌‬ ‫جگه‌ له‌خه‌ساره‌تێكی گه‌وره‌ی هه‌مه‌جۆر‪،‬‬ ‫هیچ����ی لێنه‌كه‌وتۆته‌وه‌‪.‬ئ����ه‌م مێ����ژوه‌‬ ‫داهاتویه‌كی مه‌ترسیداری بۆ رێكخستوین‪،‬‬ ‫كه‌ هێش����تا كه‌س����مان گره‌نتی ئه‌وه‌ی‬ ‫النییه‌ به‌هه‌ڵبژاردنێكی س����اخته‌كارانه‌و‬ ‫به‌چه‌ند دروشمێكی بریقه‌دارانه‌و به‌چه‌ند‬ ‫به‌ڵێنێكی درۆزنانه‌‪ ،‬ده‌ستاوده‌ستكردنی‬ ‫ده‌س����ه‌اڵت له‌م هه‌رێمه‌ دێته‌دی‪ .‬ئه‌گه‌ر‬ ‫مه‌رگ ماناكه‌ی بێتوانایی‌و بێده‌سه‌اڵتی‬ ‫هه‌م����و میتافیزیكییه‌ك����ی مانابه‌خ����ش‬ ‫بێ����ت‪ ،‬بێگوم����ان كۆمه‌ڵگ����ه‌ی كوردی‬ ‫كۆمه‌ڵگه‌یه‌كی مردوه‌‪ ،‬چونكه‌ هێش����تا‬ ‫بێتواناو ك����زه‌ له‌به‌رامب����ه‌ر‪ ،‬ئه‌و هه‌مو‬ ‫ساخته‌و درۆیه‌ی له‌به‌رامبه‌ری ده‌كرێت‪.‬‬ ‫ئ����ه‌و مه‌مله‌كه‌ت����ه‌ی كوردس����تان‪ ،‬پڕه‌‬ ‫له‌قه‌ت����اره‌ی مه‌رگ‌و خوێن‌و قوربانیدان‪،‬‬ ‫به‌اڵم تا چه‌ند سه‌ده‌یه‌كیش به‌ر له‌ئه‌مڕۆ‬ ‫قوربانی بۆ ده‌سه‌اڵتداری بێگانه‌ی داوه‌‪،‬‬ ‫ئ����ه‌و س����ه‌ربرده‌یه‌ی ته‌یمورله‌ن����گ كه‌‬ ‫له‌بیره‌وه‌رییه‌كانی خۆی باس����یده‌كات‪،‬‬ ‫رێ����ك نه‌زانین‌و جه‌هاله‌ت����ی كۆمه‌ڵگای‬ ‫كوردیت بۆ ده‌ستنیشانده‌كات كه‌ چۆن‬ ‫له‌پێناو به‌هێزكردنی خه‌ڵكی تر (تورك)‬ ‫قاره‌مانان����ه‌ جه‌نگاون‪ ،‬س����ه‌الحه‌دینی‬ ‫ئه‌ییوبی����ش ل����ه‌و تێنه‌گه‌یش����تن‌و له‌و‬ ‫دونیا نه‌بینیی����ه‌ به‌دورنه‌بوه‌‪ ،‬ئه‌مڕۆش‬ ‫ئ����ه‌و مه‌مله‌كه‌ت����ه‌ی پێیده‌ڵێن هه‌رێمی‬ ‫كوردس����تان‪ ،‬له‌پێن����او س����ه‌روه‌ربونی‬ ‫تاقمێك‪ ،‬چاره‌نوسی میلله‌تێك ده‌خرێته‌‬ ‫به‌ر مه‌ترسییه‌وه‌‪ ،‬تاقمێك وه‌كو گورگی‬ ‫ه����ار به‌ربونه‌ته‌ گیانی خه‌ڵكه‌ الوازه‌كه‌‪،‬‬ ‫ئه‌و خه‌ڵكه‌ی هێش����تا ئه‌قڵی ئه‌وه‌ی ال‬ ‫دروست نه‌بوه‌‪ ،‬چۆن بتوانێ به‌سه‌ر ئه‌و‬ ‫ره‌وه‌ گورگ����ه‌ زاڵ ببن‪ .‬هه‌ر ئێس����تا تۆ‬ ‫ئه‌و وێنه‌یه‌ بێن����ه‌ به‌رچاوی خۆت له‌ناو‬ ‫دارس����تانێك یان كه‌ن����ار روبارێك كه‌‬ ‫پڵنگێك یان ش����ێرێك كه‌ دڕ به‌سه‌دان‬ ‫ئاژه‌ڵ ده‌دات‌و یه‌كێ����ك له‌و ئاژه‌اڵنه‌ش‬ ‫ده‌كاته‌ ده‌رخواردی ورگی برسی خۆی‪،‬‬ ‫ئاژه‌ڵه‌كان ئه‌و ئه‌قڵه‌یان نییه‌ هه‌مویان‬ ‫بچن به‌گژی����داو له‌ناوی به‌رن‪ ،‬یان هه‌ر‬ ‫هیچ نه‌بێ به‌ده‌ردێكی ببه‌ن جارێكیتر رو‬ ‫له‌الیان نه‌كاته‌وه‌‪،‬خۆ ئه‌گه‌ر ئاژه‌ڵه‌كان‬ ‫ئه‌قڵ����ی ئ����ه‌و یه‌كگرتنه‌ی����ان هه‌بوایه‌‬ ‫به‌ئاس����انی به‌س����ه‌ر پڵنگ یان شێره‌كه‌‬ ‫زاڵ ده‌بن‪ ،‬ب����ه‌اڵم گرفتی ئه‌وان ئه‌وه‌یه‌‬ ‫ئه‌و ئه‌قڵه‌یان نییه‌‪ ،‬كۆمه‌ڵگه‌ی كوردیش‬ ‫ئه‌قڵی خۆ رێكخستنی ال دروست نه‌بوه‌‪،‬‬ ‫ده‌نا خۆ ئێمه‌ش ئه‌وه‌ ‪ 22‬ساڵه‌ پڵنگ‌و‬ ‫ش����ێر له‌ناوماندا ته‌ڕاتێن ده‌كه‌ن‌و هه‌ر‬

‫بڕۆن لەهەموو‬ ‫ژنە لەشفرۆش‌و‬ ‫سۆزانییەكانی‬ ‫هەرێمی كوردستان‌و‬ ‫ئینجا هی هەموو‬ ‫دونیا بپرسن‪،‬‬ ‫بزانن یەك ژنی‬ ‫لەشفرۆش ئامادەیە‬ ‫ئازادییەكەی خۆی‬ ‫بفرۆشێ؟! بەاڵم‬ ‫ئامادەن لەپێناوی‬ ‫دوو عانە لەشیی‬ ‫خۆیان جەستەی‬ ‫خۆیان بفرۆشن‪،‬‬ ‫پەرلەمانتارانی‬ ‫ویژدان فرۆش‪،‬‬ ‫بەرپرسی گەندەڵی‬ ‫ویژدان تیا‬ ‫نەماو‪ ،‬ئێوە ئەمە‬ ‫دەزانن؟!‬ ‫جاره‌ی كه‌ ئ����اره‌زوی ك����رد یه‌كێكمان‬ ‫ده‌كات به‌قوربانی درێژه‌دان به‌ده‌سه‌اڵته‌‬ ‫سته‌مكارییه‌كه‌ی‪ .‬هێشتا ئه‌قڵی ئه‌وه‌مان‬ ‫نه‌ب����وه‌ پێك����ه‌وه‌ دڕ به‌و گه‌ل����ه‌ گورگه‌‬ ‫بده‌ین كه‌ ‪ 22‬ساڵه‌ خۆی له‌چه‌شنی مه‌ڕ‬ ‫داناوه‌‪ ،‬باسی به‌هه‌ش����تمان بۆ ده‌كه‌ن‬ ‫كه‌چ����ی دۆزه‌خمان بۆ دروس����تده‌كه‌ن‪،‬‬ ‫باس����ی دیموكراسیمان بۆ ده‌كه‌ن‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫سیس����ته‌می تۆتالیتاریم����ان به‌س����ه‌ردا‬ ‫ده‌سه‌پێنن‪ ،‬باسی سه‌روه‌ربونی یاسامان‬ ‫بۆ ده‌كه‌ن‪ ،‬به‌اڵم به‌رتی����ل‌و گه‌نده‌ڵی‌و‬ ‫بێ یاس����ایی‌و القه‌كردن ئه‌م هه‌رێمه‌ی‬ ‫له‌به‌رچ����اوی خه‌ڵ����ك كاڵكردۆت����ه‌وه‌‪،‬‬ ‫باس����ی نه‌ته‌وه‌و ده‌وڵه‌تی نه‌ته‌وه‌ییمان‬ ‫ب����ۆ ده‌ك����ه‌ن‪ ،‬ب����ه‌اڵم له‌په‌یڕه‌وكردنی‬ ‫دیكتاتۆریی سڵناكه‌نه‌وه‌‪ .‬خۆیان وه‌كو‬ ‫مه‌ڕ نیش����انده‌ده‌ن‪ ،‬ب����ه‌اڵم گورگێكی‬ ‫هارن له‌پێس����تی مه‌ڕ‪ .‬راسته‌ ئێستا له‌م‬ ‫هه‌رێمه‌ قۆناخ����ی كۆیالیه‌تی‌و ته‌نانه‌ت‬ ‫ده‌ره‌به‌گیشمان جێهێشتوه‌‪،‬به‌اڵم هێشتا‬ ‫خه‌ڵك����ی ره‌ش����ۆك به‌هه‌م����ان قۆناخی‬ ‫ده‌ره‌به‌گی ملكه‌چی پیاوماقوڵ‌و سه‌ره‌ك‬ ‫خێڵ‌و س����ه‌ركرده‌ی حزبه‌كانن‌و ته‌نانه‌ت‬ ‫ئه‌و سیاس����ه‌تمه‌دارانه‌یش كه‌ گیرفانیان‬ ‫پ����ڕه‌ ل����ه‌دۆالر‪ ،‬خه‌ڵكێك����ی زۆر ل����ه‌و‬ ‫به‌دبه‌ختانه‌ی میلله‌ته‌كه‌مان ملكه‌چیانن‪،‬‬ ‫هه‌ندێجاریش كۆیله‌یانن‪ .‬تا ئه‌مڕۆش هه‌ر‬ ‫شۆڕش‌و راپه‌ڕینێكی خه‌ڵكی كوردستان‪،‬‬ ‫كه‌ قوربانییه‌كی زۆریشی لێكه‌وتۆته‌وه‌‪،‬‬ ‫كه‌چ����ی قوربانییه‌ك����ه‌ ب����ۆ خه‌ڵك����ه‌‬ ‫ره‌ش����ۆكییه‌كه‌ بوه‌و ناو‌وناوبانگه‌كه‌ش‬ ‫بۆ یه‌ك كه‌س ب����وه‌‪ ،‬به‌‌واتایه‌كی دیكه‌‪،‬‬ ‫ش����ۆڕش‌و راپه‌ڕینه‌كان����ی كوردس����تان‬ ‫له‌مێ����ژودا به‌ن����اوی ی����ه‌ك كه‌س����ه‌وه‌‬ ‫ناونوس����كراون‪ ،‬راس����ته‌ ئه‌و راپه‌ڕین‌و‬ ‫بزوتنه‌وانه‌ له‌قۆناخی ده‌ره‌به‌گیدا بوه‌و‬ ‫خێڵ سه‌روه‌ر بوه‌‪ ،‬به‌اڵم مانایه‌كی تری‬ ‫ئه‌وه‌یه‌ بی����ری نه‌ته‌وه‌یی تا ئه‌مڕۆكه‌ش‬ ‫پێنه‌گه‌یشتوه‌‪ ،‬س����ه‌یری شۆڕشه‌كانمان‬ ‫بكه‌‪ ،‬شۆڕشی شیخ عوبه‌یدواڵی نه‌هری‪،‬‬ ‫ئیبراهی����م خانی ده‌لۆ‪ ،‬س����مایل خانی‬ ‫ش����كاك‪ ،‬ش����ێخ مه‌حمودی نه‌مر‪ ،‬شێخ‬ ‫سه‌عیدی پیران‪ ..‬هتد‪.‬‬ ‫هه‌رێم����ی كوردس����تان نه‌له‌قۆناخ����ی‬ ‫ده‌ره‌به‌گیدایه‌‌و نه‌بۆرژوایی‪ ،‬نه‌له‌قۆناخی‬ ‫كشتوكاڵییه‌و نه‌پیشه‌سازی‪ ،‬تێكه‌ڵه‌یه‌كه‌‬ ‫له‌هه‌موی����ان‌و هیچیش����یان نییه‌‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫ئ����ه‌و لۆژیك‌و ئه‌و عه‌قڵ����ه‌ی له‌ودیوه‌وه‌‬ ‫حوكممان به‌س����ه‌ردا ده‌كات‪ ،‬عه‌قڵێكی‬ ‫چه‌قبه‌ستوو دۆگمه‌‪ ،‬لێناگه‌ڕێت یاساكان‬ ‫به‌جۆرێك جێگیر بكرێن ئیتر به‌رژه‌وه‌ندی‬ ‫هاوبه‌ش هه‌موان كۆبكاته‌وه‌‪ .‬ئه‌فاڵتون‬

‫نزیكه‌ی ‪ 2400‬ساڵ به‌ر له‌ئه‌مڕۆ پێیوابوه‌‬ ‫هاواڵتیانی ئه‌س����ینا كاتێك یاساكانیان‬ ‫داده‌نا‪ ،‬هه‌مویان ئاره‌زوی بیرۆكه‌یه‌كی‬ ‫چونیه‌ك‌و خ����اوه‌ن كه‌ڵك‌و س����ودێكی‬ ‫‌وه‌كی����ه‌ك‌و هاوبه‌ش له‌نێ����وان هه‌مواندا‬ ‫ده‌كرد‪ .‬ئێمه‌ ت����ا ئه‌مڕۆكه‌ش هه‌ر له‌ناو‬ ‫مێژویه‌ك����ی كۆنه‌وه‌ گین����گڵ ده‌ده‌ین‌و‬ ‫س����ه‌رده‌رده‌هێنین‪ ،‬ئه‌وی����ش مێ����ژوی‬ ‫خێڵ‌و مێژوی توندوتیژی‌و ژنكوش����تن‌و‬ ‫ناموس����پارێزی‌و مێ����ژوی رق له‌یه‌كدی‬ ‫هه‌ڵگرت����ن‌و تۆڵه‌كردن����ه‌وه‌و بڕوانه‌بون‬ ‫به‌دیالۆگ‪،‬گرفت����ی گ����ه‌وره‌ ئه‌وه‌ب����و‬ ‫ماركسیس����ته‌كان‌و كۆمونیس����ته‌كانیش‬ ‫له‌ناو هه‌مان ئه‌و مێ����ژوه‌ كۆن‌و دژواره‌‬ ‫هه‌ناس����ه‌یان ده‌داو ده‌یده‌ن‪ ،‬نه‌یانتوانی‬ ‫تۆزقالێك ته‌پوت����ۆزی ئه‌و نه‌ریته‌ كۆنه‌‬ ‫له‌به‌رگی كۆمه‌ڵگ����ه‌ داته‌كێنن‪ .‬له‌دوای‬ ‫راپه‌ڕینیش كه‌ به‌حیساب كه‌شوهه‌وایه‌كی‬ ‫نوێ له‌كوردس����تان هاتۆت����ه‌ ئاراوه‌‪ ،‬كه‌‬ ‫هاوكات بو له‌گه‌ڵ بانگه‌شه‌ی سیسته‌می‬ ‫نوێی جیهانی‌و روخانی بلۆكبه‌ندی به‌ناو‬ ‫سۆسیالیستی‪ ،‬كه‌چی ئه‌و كه‌شوهه‌وایه‌ی‬ ‫هه‌رێم����ی كوردس����تان به‌جۆرێ����ك‬ ‫وه‌ریانچه‌رخان����د كه‌ خێڵ زیاتر له‌جاران‬ ‫بوژایه‌وه‌‪ ،‬ئه‌و به‌هایه‌ی كه‌ له‌ناو عه‌قڵی‬ ‫كوردیدا هه‌بو‪ ،‬بێنرخ كرا‪ ،‬سه‌له‌فییه‌ت‬ ‫به‌دڵ����ی خ����ۆی ره‌گی داكوت����او گه‌رای‬ ‫داناو وه‌كو ماری حه‌وت س����ه‌ر كه‌پكه‌ی‬ ‫له‌ن����او عه‌قڵییه‌ت����ی خێ����ڵ‌و عه‌قڵیه‌تی‬ ‫دواكه‌وتو ده‌كرد‪ ،‬م����ه‌الی خوتبه‌خوێن‬ ‫به‌ئاره‌زوی خۆی‌و ب����ۆ به‌هه‌ڕمێنكردنی‬ ‫خ����ۆی‪ ،‬ته‌كفی����رو ته‌لقین����ی خه‌ڵك����ی‬ ‫ده‌ك����رد‪ ،‬خه‌ریكبو ل����ه‌دوای راپه‌ڕینی‬ ‫به‌هاری ‪ 1991‬هه‌رێمی كوردس����تان هه‌ر‬ ‫به‌ته‌واوی س����یماو ناوه‌رۆك����ی جارانی‬ ‫له‌ده‌س����تده‌دا‪ .‬بۆ یه‌كه‌مج����ار له‌مێژوی‬ ‫نوێ����ی هه‌رێمی كوردس����تانداو له‌س����ه‌ر‬ ‫ده‌س����تی حزب����ی ده‌س����ه‌اڵت‪ ،‬ئافره‌ت‬ ‫ئیغتیس����اب ده‌كراو القه‌ ده‌كراو‪ ،‬ئینجا‬ ‫ده‌یانكوش����تن‌و زینده‌به‌چاڵیش����یان‬ ‫ده‌كردن‪ .‬ده‌س����ه‌اڵتی كوردیش داڵده‌و‬ ‫په‌ن����ای خ����ۆی ده‌دان‪ .‬عه‌بدولره‌حمان‬ ‫ئه‌لناس����ر كه‌ به‌عه‌بدولره‌حمانی سێیه‌م‬ ‫ناس����راوه‌‪ ،‬حوكمڕانی ئه‌مه‌وییه‌كان بو‬ ‫له‌غه‌رناته‌‪ ،‬قورتوبه‌یه‌كی دروستكرد كه‌‬ ‫بوه‌ پایته‌ختی فیك����ر له‌هه‌مو جیهاندا‪،‬‬ ‫له‌قورتوب����ه‌وه‌ خه‌ڵكی به‌س����واری واڵخ‬ ‫ره‌وانه‌ی ش����ام ده‌ك����رد تا باش����ترین‬ ‫كتێبه‌كان����ی ش����ام بك����ڕن‌و بیهێنن بۆ‬ ‫قورتوب����ه‌‪ ،‬ئه‌مه‌ ئه‌قڵی عه‌بدولره‌حمانی‬ ‫س����ێیه‌م بو زیات����ر له‌ ‪ 1000‬س����اڵ به‌ر‬ ‫له‌ئه‌م����ڕۆ‪ ،‬له‌وه‌ته‌ی غه‌رناته‌ داگیركراو‬ ‫روخێن����را‪ ،‬چرای فیكری‌و رۆش����نبیری‬ ‫عه‌ره‌ب به‌جۆرێك كوژاوه‌ته‌وه‌‪ ،‬كه‌ ئه‌وه‌‬ ‫له‌سه‌رده‌می چاخه‌كانی ناوه‌ڕاسته‌وه‌ تا‬ ‫ئێستا عه‌ره‌ب نه‌یتوانیوه‌ چرایه‌كی دیكه‌‬ ‫هه‌ڵبكه‌ن‪ ،‬پاش����اكانی كه‌نداو‪ ،‬له‌جیاتی‬ ‫بی����ر له‌قورتوبه‌یه‌ك����ی ت����ر بكه‌ن����ه‌وه‌‬ ‫به‌گونجان بۆ س����ه‌رده‌می ئه‌مڕۆ‪ ،‬كه‌چی‬ ‫ئه‌وانیش عه‌وداڵی رۆژنامه‌و تیڤی‌و ئه‌و‬ ‫شتانه‌ن كه‌ ستایشیان بكه‌ن‪.‬‬ ‫عه‌قڵیه‌تی سه‌ركرده‌ی نادیموكراتی‪،‬‬ ‫ئه‌و س����ه‌ركردانه‌ی به‌تایبه‌تی له‌س����ه‌ر‬ ‫پت����ڕۆ دۆالر ده‌خ����ه‌ون‪ ،‬ئه‌وه‌ن����ده‌‬ ‫تین����وی ده‌س����ه‌اڵتن‪ ،‬زۆر له‌قه‌یس����ه‌رو‬ ‫ئیمپراتۆره‌كان����ی س����ه‌ده‌ی پان����زه‌ تا‬ ‫سه‌ده‌ی نۆزده‌ خراپترن‪ ،‬پیته‌ری گه‌وره‌‬ ‫كه‌ فه‌رمانڕه‌وای روسیا بو كاتێك هه‌واڵی‬ ‫ئه‌وه‌ی پێگه‌یشت كه‌ كوڕه‌ میراتگره‌كه‌ی‬ ‫له‌گه‌ڵ زۆرێ����ك له‌بڕیاره‌كانی����دا نییه‌و‬ ‫ئه‌وه‌ی له‌هزردایه‌ له‌كاتی بونی به‌قه‌یسه‌ر‬ ‫هه‌مو ئه‌و هه‌نگاوانه‌ی باوكی په‌كبخات‌و‬ ‫بڕیاره‌كان����ی هه‌ڵبوه‌ش����ێنێته‌وه‌‪ ،‬پیته‌ر‬ ‫س����ڵی نه‌ك����رده‌وه‌و فه‌رمان����ی دا كوڕه‌‬ ‫میراتگره‌كه‌ی خۆی بخاته‌ گرتوخانه‌وه‌و‪،‬‬ ‫كوڕه‌كه‌ی خۆی خسته‌ ژێر ئه‌شكه‌نجه‌و‬ ‫ئازاره‌وه‌ تا گیانی ده‌رچو‪ .‬وه‌س����یه‌تی‬ ‫عه‌بدولمه‌لی����ك ك����وڕی مه‌ڕوانیش هه‌ر‬ ‫هه‌مان ئه‌و مه‌یله‌ خۆپه‌رس����تی‌و تینوی‬ ‫ده‌س����ه‌اڵته‌ بو وه‌ك مه‌سعودی له‌به‌رگی‬ ‫س����ێیه‌می كتێبه‌كه‌ی (م����روج الزهب)‬ ‫ده‌گێڕێته‌وه‌و ده‌ڵێت كاتێ عه‌بدولمه‌لیك‬ ‫له‌س����ه‌ره‌مه‌رگدا ب����و‪ ،‬به‌كوڕه‌كه‌ی وت‪:‬‬ ‫ئه‌گه‌ر م����ردم قۆڵت هه‌ڵكه‌و پێس����تی‬ ‫پڵنگ له‌به‌ر بكه‌‪ ،‬شمشێره‌كه‌ش����ت بخه‌‬ ‫سه‌ر شانت‌و ئه‌وه‌ی خۆی بۆ ده‌رخستی‬ ‫له‌گه‌ردنی بده‌و ئه‌وه‌ی بێده‌نگیش بو با‬ ‫به‌و ده‌رده‌وه‌ بمرێت‪ .‬ئه‌مه‌ وایكرد وه‌لید‬ ‫ببێته‌ دڕه‌نده‌ترین س����ته‌مكار له‌مێژوی‬ ‫ئه‌مه‌وییه‌كان����دا‪ ،‬ت����ا بڵێ����ی پیاوێكی‬ ‫كه‌لل����ه‌ره‌ق‌و زۆردارو خۆبه‌زل����زان ب����و‪.‬‬ ‫هه‌مو كرده‌وه‌ چاكه‌كانیشی به‌هۆی ئه‌و‬ ‫س����ته‌مكارییه‌ كه‌موێنه‌یه‌وه‌ وه‌كو ئاگر‬ ‫تێبه‌ربون ب����و له‌پوش‌و په‌اڵش‪ ،‬چونكه‌‬ ‫زۆردارییه‌كه‌ی هه‌مو سنوورێكی به‌زاندبو‪.‬‬ ‫دی����اره‌ وه‌لیده‌كان هیچی����ان له‌هیچیان‬ ‫باش����تر نه‌بون‪ ،‬بۆ نمونه‌ وه‌لیدی كوڕی‬ ‫یه‌زید‪ ،‬نه‌ك هه‌ر به‌دڕه‌وشت‌و داوێنپیس‌و‬ ‫مه‌یخۆر بوه‌‪ ،‬به‌ڵكو ویس����تویه‌تی حه‌ج‬ ‫ب����كات ته‌نها بۆ ئه‌وه‌ی له‌س����ه‌ر كه‌عبه‌‬

‫دابنیشێ‌و بخواته‌وه‌‪ ،‬داوێنپیسییه‌كه‌ی‬ ‫گه‌یش����تبوه‌ راده‌ی نێربازی‪ .‬هیش����امی‬ ‫ك����وڕی عه‌بدولمه‌لی����ك (‪)125-105‬ك‪،‬‬ ‫ه����ه‌ر جلوبه‌رگێك����ی له‌به‌ركردبێ‪ ،‬ئیتر‬ ‫بب����ڕای ببڕای بۆ ج����اری دوه‌م له‌به‌ری‬ ‫نه‌كردوه‌ت����ه‌وه‌‪ ،‬له‌كاتێك����دا گرانتری����ن‬ ‫به‌ها بۆ جلوبه‌رگه‌كان����ی ته‌رخانده‌كرا‪،‬‬ ‫جله‌كان����ی ئه‌وه‌نده‌ زۆرب����ون كاتێك بۆ‬ ‫حه‌ج بچوبایه‌ ده‌بو به‌(‪ )600‬شه‌شسه‌د‬ ‫وش����تری زۆر به‌هێ����ز‌و گ����ه‌وره‌ ئینجا‬ ‫جله‌كانی����ان ب����ۆ هه‌ڵده‌گرتن‪ ،‬جگه‌ له‌م‬ ‫هه‌مو عه‌ت����رو عت����وره‌‪ .‬عه‌بدولمه‌لیكی‬ ‫ك����وڕی م����ه‌ڕوان پێش ئ����ه‌وه‌ی ببێت‬ ‫به‌خه‌لیفه‌‪ ،‬له‌به‌رئ����ه‌وه‌ی زۆرترین كاتی‬ ‫له‌مزگه‌وتدا بۆ خوێندنی قورئان ده‌برده‌‬ ‫سه‌ر ناوی لێنرابو كۆتری مزگه‌وت‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫كاتێك عه‌بدولمه‌لیك هه‌واڵی به‌یعه‌تبون‬ ‫به‌خه‌لیفه‌ی����ان پێ����دا‪ ،‬قورئانه‌ك����ه‌ی‬ ‫له‌باوه‌ش����دا ب����و ده‌یخوێند‪ ،‬یه‌كس����ه‌ر‬ ‫قورئانه‌كه‌ی داخس����ت‌و وتی ئیتر كاری‬ ‫من له‌گه‌ڵ تۆ كۆتایی هات‌و له‌‌وتارێكیدا‬ ‫له‌ساڵی ‪75‬ك وتی "من وه‌كو عوسمانی‬ ‫كوڕی عه‌فان خه‌لیفه‌یه‌كی بێچاره‌ نیم‪،‬‬ ‫وه‌كو معاویه‌ش كاس����ه‌لێس نیم‪ ،‬وه‌كو‬ ‫یه‌زیدیش بێخ����ه‌م نیم‪ ،‬به‌ڵكو من ته‌نها‬ ‫به‌شمشێر چاره‌سه‌ر ده‌كه‌م‪ .‬هه‌روایشی‬ ‫ك����رد مه‌گ����ه‌ر ئه‌بوعه‌باس����ی یه‌ك����ه‌م‬ ‫خه‌لیفه‌ی عه‌باسییه‌كان وای كردبێ‪ ،‬كه‌‬ ‫چه‌ندی بیرده‌كه‌مه‌وه‌ ئه‌و ئه‌بو عه‌باسه‌‬ ‫چۆن ش����ه‌رمی نه‌كرد نازناوی(سه‌فاح‪-‬‬ ‫خوێنڕێ����ژ) بۆ خ����ۆی دابن����ێ‪ .‬ئه‌گه‌ر‬ ‫له‌خوێنڕێژی حه‌جاجی كوڕی یوسف یان‬ ‫خه‌لیفه‌ ئه‌لمته‌وه‌كیل وردبینه‌وه‌‪ ،‬ده‌ڵێین‬ ‫ئه‌مانه‌ی پێشو هیچیان سته‌مكارییه‌كی‬ ‫وه‌هایان نه‌كردوه‌ شایانی باس بن‪.‬‬ ‫ئێمه‌ی كورد له‌ناو میراتێكی ئاوه‌ها‬ ‫خوێن����اوی س����ه‌رمان ده‌رهێن����اوه‌‪ ،‬كه‌‬ ‫مرۆڤه‌كانیان نه‌ك هه‌ر سه‌ربڕیون‪ ،‬به‌ڵكو‬

‫لەم مێژووە‬ ‫شێواوەدا‬ ‫سەركردەی‬ ‫میللیمان ون‬ ‫كراوەو لە بری‬ ‫ئەوە سەركردەی‬ ‫ترسنۆكمان‬ ‫لێ كراون بە‬ ‫فسفس پاڵەوان‪،‬‬ ‫سەیری ئەم‬ ‫مێژووە درۆزنەو‬ ‫ئەو رابردووە‬ ‫شێوێنراوەمان‬ ‫بكەن‪ ،‬كێ‬ ‫جەسارەت دەكات‬ ‫راستی بكاتەوە‪ ،‬با‬ ‫بێتە مەیدان ئێستا‬ ‫كاتییەتی‬ ‫به‌چه‌قۆیه‌كی كول‪ ،‬مرۆڤیان كردۆته‌ ‪14‬‬ ‫پارچ����ه‌ وه‌ك ئه‌لمته‌وه‌كیل وایكرد‪ ،‬تۆ‬ ‫خوێنه‌ری خۆشه‌ویست خۆت لێكیبده‌وه‌‬ ‫مرۆڤ بكرێ به‌(‪ )14‬پارچه‌ چی به‌سه‌ر‬ ‫دێ����ت؟! هه‌مو جومگه‌كانی جه‌س����ته‌ی‬ ‫مرۆڤ كه‌ هه‌یه‌تی له‌یه‌كی جیاكرده‌وه‌‪،‬‬ ‫واتا هه‌ر قاچێكی كرد به‌سێ پارچه‌‌و هه‌ر‬ ‫ده‌ستێكیش����ی كرد به‌سێ پارچه‌‪ ،‬ئه‌مه‌‬ ‫ب����و به‌ ‪ 12‬پارچه‌‪ ،‬ئینجا س����ه‌ری بڕی‪،‬‬ ‫به‌مه‌ رێك (‪ )14‬پارچه‌ی لێدروستكرد‪.‬‬ ‫ئه‌و كه‌س����ه‌ی وای به‌سه‌رهات بێگومان‬ ‫هی����چ گوناهیش����ی نه‌كردب����و‪ ،‬ته‌نانه‌ت‬ ‫ه����ه‌ر ئ����اگای له‌هیچیش نه‌ب����و‪ ،‬به‌ڵكو‬ ‫له‌كاتی نوێژكردنی بو په‌لكێش����یانكردو‬ ‫بردیان‪ .‬ئه‌م كولتوره‌ پیس����ه‌ كاریگه‌ری‬ ‫به‌س����ه‌ر ئێمه‌ی ك����ورد هه‌ب����وه‌‪ ،‬به‌اڵم‬

‫ئه‌وه‌تا ئێمه‌ ئه‌وه‌نده‌ هه‌ژارین‪ ،‬هێش����تا‬ ‫خوێندنه‌وه‌یه‌كی س����ه‌رده‌مانه‌مان نه‌بۆ‬ ‫ئایین هه‌ی����ه‌ نه‌بۆ ئیس��ل�ام‪ ،‬نه‌بۆ ئه‌و‬ ‫ده‌س����ه‌اڵته‌ بێباكه‌ی خۆش����مان هه‌یه‌‪،‬‬ ‫ك����ه‌ تا ئێس����تا ده‌ی����ان ك����ه‌س ئه‌گه‌ر‬ ‫نه‌ڵێم س����ه‌دان كه‌س له‌ئه‌نجامی شه‌ڕی‬ ‫خۆبه‌خۆیی له‌ناوه‌ڕاستی نه‌وه‌ده‌كان بێ‬ ‫سه‌رو شوێنكراون‪ ،‬ته‌نانه‌ت گۆڕێكیشیان‬ ‫پێ����ڕه‌وا نه‌بین����را‪ ،‬ده‌س����ه‌اڵتێك ئه‌مه‌‬ ‫ئه‌خالقی راب����ردوی بێت هیچ بیانویه‌ك‬ ‫نه‌ماوه‌ بۆ مانه‌وه‌ی له‌س����ه‌ر ده‌سه‌اڵت‪،‬‬ ‫ئه‌گ����ه‌ر كۆمه‌ڵگه‌ كه‌مێ����ك زیندوبێت‌و‬ ‫مێگه‌ل نه‌بێت‪.‬‬ ‫زۆرج����ار ده‌وت����رێ‪ ،‬فه‌لس����ه‌فه‌ی‬ ‫ئیس��ل�ام له‌دوای هێرش����ه‌كانی غه‌زالی‪،‬‬ ‫پش����تی قیت نه‌كردۆت����ه‌وه‌‪ ،‬هه‌روه‌كو‬ ‫چۆن له‌رۆژئاواش ئه‌ڵێن له‌دوای ره‌خنه‌‬ ‫بونیادییه‌كان����ی كارڵ پۆپه‌ر له‌ماركس‪،‬‬ ‫هێش����تا ماركس����یزم پش����تی راس����ت‬ ‫نه‌بۆته‌وه‌‪ .‬خه‌لیف����ه‌ ئه‌لمته‌وه‌كیل جگه‌‬ ‫له‌و هه‌مو سته‌مكارییه‌ی به‌رامبه‌ر خه‌ڵك‬ ‫نمایشی ده‌كرد‪ ،‬مێژوی خۆی به‌وه‌ زیاتر‬ ‫ناشیرینتر كرد‪ ،‬كاتێ كۆتایی به‌پڕۆژه‌ی‬ ‫موعته‌زیله‌كان هێنا‪.‬‬ ‫ش����وبنهاوه‌ر ش����ه‌پازله‌یه‌كی توندی‬ ‫له‌بناگوێ����ی هی����گڵ دا‪ ،‬به‌اڵم نیتش����ه‌‬ ‫چه‌كوشێكی پۆاڵیینی هه‌ڵگرت‌و شه‌ڕی‬ ‫هه‌م����و ئه‌قاڵنییه‌ته‌كان����ی پێكرد‪ ،‬هه‌ر‬ ‫له‌س����وقرات‌و ئه‌فالتون����ه‌وه‌ ت����ا كانت‌و‬ ‫هی����گڵ‪ ،‬ته‌نها هیراكلیوتی����س به‌ر ئه‌و‬ ‫ش����ه‌ڕی مان‌و نه‌مانه‌ی نیتشه‌ نه‌كه‌وت‪،‬‬ ‫هه‌رچه‌نده‌ هیگڵ به‌و چه‌كوشه‌ی نیتشه‌‬ ‫به‌ته‌واوی گیانی له‌ده‌س����ت نه‌دا‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫له‌مه‌مره‌و مه‌ژیدا بو‪ ،‬نیتش����ه‌ به‌ته‌واوی‬ ‫نه‌یكوش����ت‪ ،‬نوزه‌یه‌كی تێدا هێشته‌وه‌‪،‬‬ ‫ب����ه‌اڵم كارل پۆپ����ه‌ر هات وت����ی ئه‌وه‌‬ ‫ئه‌ركی منه‌ روحی هیگڵ بكێش����م‪ ،‬هه‌ر‬ ‫خۆش����م ده‌ینێژم‪ .‬گه‌وره‌یی ره‌خنه‌كانی‬ ‫(كارڵ پۆپ����ه‌ر) بۆ هیگڵ له‌وه‌دابو‪ ،‬ئه‌و‬ ‫نه‌هات له‌په‌راوێزی ره‌خنه‌دا سه‌رنجبدات‬ ‫ی����ان ره‌خنه‌ بگرێ‪ ،‬به‌ڵك����و به‌زمانێكی‬ ‫زۆر س����اده‌‪ ،‬زۆریش به‌جورئه‌تانه‌ هات‬ ‫فرت����و فێڵه‌كانی هیگڵی ئاش����كرا كردو‬ ‫وت����ی هیگڵ وه‌ك����و ئه‌و فێڵب����ازه‌ وایه‌‬ ‫كه‌ له‌ناو ده‌س����ماڵێكدا له‌ناكاو كۆترێك‬ ‫ده‌رده‌هێن����ن‌و هه‌ڵیده‌فڕێن����ن‪ .‬ئه‌مه‌یه‌‬ ‫پۆپه‌ر ش����ه‌ڕه‌كانی خ����ۆی له‌گه‌ڵ هه‌ر‬ ‫كه‌س����ێك كردبێ له‌خواره‌وه‌ نه‌یكردوه‌‬ ‫به‌ڵكو بردویه‌تییه‌ ئه‌وپه‌ڕی س����ه‌ره‌وه‌و‬ ‫له‌وێ ش����ه‌ڕێكی گه‌رمی ده‌ستپێكردوه‌‪،‬‬ ‫ته‌نان����ه‌ت له‌گ����ه‌ڵ فه‌یله‌س����وفه‌ هه‌ره‌‬ ‫به‌ناوبانگه‌كانیش����ی ك����ردوه‌‪ ،‬نمونه‌ی‬ ‫ئه‌فاڵتون‪ ،‬ماركس‪ ،‬هیگڵ‪ .‬بۆیه‌ پۆپه‌ر‬ ‫ته‌نها فه‌یله‌س����وف نه‌بو‪ ،‬به‌ڵكو زاناش‬ ‫بو‪ ،‬زانای ماتماتیك‪ ،‬هه‌روه‌كو ئه‌مانۆیل‬ ‫كانت‪ .‬ده‌یان فه‌یله‌س����وف‌و روناكبیری‬ ‫گه‌وره‌ له‌سه‌ر هیگڵیان نوسیوه‌‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫كه‌س����یان وه‌كو كارڵ پۆپه‌ر نه‌یتوانیوه‌‬ ‫رۆحی بكێشن‪.‬‬ ‫م����ن بۆخ����ۆم زۆر ج����اران ده‌ڵێ����م‬ ‫نه‌وشیروان مس����ته‌فا زۆر به‌‌وردی كارڵ‬ ‫پۆپه‌رو هێربه‌رت ماركۆزی خوێندۆته‌وه‌‪،‬‬ ‫نه‌وشیروان مسته‌فا كاتێك ملمالنێكانی‬ ‫خ����ۆی له‌خ����واره‌وه‌و له‌كۆمیت����ه‌كان‬ ‫ده‌ستپێكرد‪ ،‬توشی ئازارێكی زۆر هات‌و‬ ‫خه‌ریكب����و به‌ت����ه‌واوی ده‌یدۆڕاند‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫نه‌وش����یروان ئه‌قڵی موفاجه‌ئه‌ی هه‌یه‌‪،‬‬ ‫یه‌كس����ه‌ر ش����ه‌ڕه‌كه‌ی له‌خ����واره‌وه‌ بۆ‬ ‫لوتكه‌ گواسته‌وه‌و‪ ،‬شه‌ڕی خۆی له‌گه‌ڵ‬ ‫سكرتێری یه‌كێتی ده‌ستپێكرد‌و له‌وێوه‌‬ ‫ورده‌ ورده‌ هێنای����ه‌ خ����واره‌وه‌‪ ،‬ن����ه‌ك‬ ‫له‌خواره‌وه‌ به‌ماندوبونێكی زۆره‌وه‌ بیبات‬ ‫بۆ لوتكه‌‪ ،‬هه‌مان ش����ه‌ڕی له‌گه‌ڵ پارتی‬ ‫له‌لوتكه‌وه‌ ده‌س����تپێكرد‪ ،‬ئیتر به‌وجۆره‌‬ ‫بوه‌ گه‌وره‌تری����ن ركابه‌ری هه‌ردو حزبی‬ ‫ده‌سه‌اڵت تا ئێستاكه‌‪ ،‬به‌اڵم یه‌كگرتوی‬ ‫ئیسالمی من بۆ خۆم وه‌كو ره‌خنه‌كانی‬ ‫(ماك����س هۆركهایم����ه‌ر)م دێته‌ به‌رچاو‬ ‫ك����ه‌ ره‌خنه‌كان����ی زۆر ش����ه‌رمنانه‌ بون‬ ‫له‌به‌رامبه‌ر هۆبز‌و هی����گڵ‌و هۆمیرۆس‌و‬ ‫ئینج����ا ماكیاڤیلی‪ .‬لێره‌ ئه‌وه‌ی به‌‌وردی‬ ‫پۆپه‌ری خوێندبێته‌وه‌ ده‌زانێ تێڕوانینی‬ ‫ره‌خنه‌ی����ی پۆپه‌ر چه‌نده‌ جیاوازه‌ له‌هی‬ ‫هۆركهایمه‌ر‪ ،‬من ب����ۆ خۆم ره‌خنه‌كانی‬ ‫نه‌وشیروان مسته‌فاو بزوتنه‌وه‌ی گۆڕان‬ ‫وه‌كو ره‌خنه‌كانی پۆپه‌ر س����ه‌یرناكه‌م‪،‬‬ ‫به‌اڵم هه‌وڵدراوه‌ هه‌مان میتۆدی پۆپه‌ر‬ ‫په‌یڕه‌و بكه‌ن‌و‪ ،‬ره‌خنه‌كانی یه‌كگرتوی‬ ‫ئیسالمیش وه‌كو ره‌خنه‌ شه‌رمنانه‌كه‌ی‬ ‫هۆركهایمه‌ر ده‌بینم‪ .‬هه‌مو لێكدانه‌وه‌كان‬ ‫ئ����ه‌وه‌ ده‌س����ه‌لمێنن ك����ه‌ ماكیاڤیل����ی‬ ‫فه‌یله‌س����وف نه‌بوه‌‪ ،‬ب����ه‌اڵم له‌بیرتیژیدا‬ ‫بێوێنه‌ بوه‌‪ .‬پارتی دیموكراتی كوردستان‬ ‫حزبێك����ی س����ه‌رده‌م نییه‌ ب����ه‌اڵم زۆر‬ ‫هه‌ستیاریشه‌‪ .‬ده‌زانێ له‌كۆمه‌ڵگه‌یه‌كی‬ ‫دواكه‌وت����ودا به‌رژه‌وه‌ندییه‌كانی حزب‌و‬ ‫بنه‌ماڵ����ه‌ چ����ۆن بپارێ����زێ‪ .‬به‌تایبه‌ت‬ ‫له‌كۆمه‌ڵگه‌یه‌ك����ی ئاوه‌هادا كه‌ هێش����تا‬ ‫نه‌مانتوانی����وه‌ رێككه‌وتننامه‌یه‌كی وه‌كو‬ ‫ماگناكارت����ا ك����ه‌ نزیك����ه‌ی ‪ 400‬س����اڵ‬

‫ئه‌مڕۆ ئه‌و‬ ‫مه‌مله‌كه‌ته‌ی‬ ‫پێیده‌ڵێن هه‌رێمی‬ ‫كوردستان‪ ،‬له‌پێناو‬ ‫سه‌روه‌ربونی‬ ‫تاقمێك‪،‬‬ ‫چاره‌نوسی‬ ‫میلله‌تێك ده‌خرێته‌‬ ‫به‌ر مه‌ترسییه‌وه‌‪،‬‬ ‫تاقمێك وه‌كو‬ ‫گورگی هار‬ ‫به‌ربونه‌ته‌ گیانی‬ ‫خه‌ڵكه‌ الوازه‌كه‌‪،‬‬ ‫ئه‌و خه‌ڵكه‌ی‬ ‫هێشتا ئه‌قڵی‬ ‫ئه‌وه‌ی ال دروست‬ ‫نه‌بوه‌‪ ،‬چۆن بتوانێ‬ ‫به‌سه‌ر ئه‌و ره‌وه‌‬ ‫گورگه‌ زاڵ ببن‬ ‫پێش ئه‌مڕۆ له‌الیه‌ن كۆچه‌رنش����ینه‌كانی‬ ‫ئه‌مریكاوه‌ چه‌ندین ماف جه‌ختی له‌سه‌ر‬ ‫كراوه‌ت����ه‌وه‌ به‌مه‌به‌س����تی دیاریكردن‌و‬ ‫س����نورداركردنی ده‌سه‌اڵتی پاشاو میرو‬ ‫س����ه‌رۆكه‌كان‪ .‬كۆمه‌ڵگه‌ی ئێمه‌ هێشتا‬ ‫نه‌گه‌یشتوه‌ته‌ ئاستی كۆچه‌رنشینه‌كانی‬ ‫‪ 400‬س����اڵی ئه‌مری����كای پێ����ش ئه‌مڕۆ‪.‬‬ ‫هه‌ردو حزبی ده‌سه‌اڵتدار ئه‌وه‌ ده‌زانن‪،‬‬ ‫بۆیه‌ له‌ماوه‌یه‌كی زۆر كورتدا توانیویانه‌‬ ‫زۆرترین سه‌روه‌ت‌و س����امان بۆ خۆیان‬ ‫كۆبكه‌نه‌وه‌و‪ ،‬چه‌ندین كه‌سی بوده‌ڵه‌ی‬ ‫نه‌خوێنده‌وار له‌پڕێ بون به‌كوڕێ‌و ئێستا‬ ‫به‌هه‌شتێكیان بۆ خۆیان دروستكردوه‌و‬ ‫جه‌هه‌نه‌مێكی����ش ب����ۆ خه‌ڵك����ی هه‌ژارو‬ ‫نه‌دارو بێزار‪ .‬له‌هه‌مو جیهاندا یاساكانی‬ ‫نادادپ����ه‌روه‌ری‌و نامرۆڤدۆس����تی زۆر‬ ‫زیاترن‪ ،‬له‌و یاسایانه‌ی بۆ به‌رژه‌وه‌ندی‬ ‫گشتی مرۆڤه‌كان‌و بۆ به‌خته‌وه‌ری گشتی‬ ‫ده‌رده‌چن‪ ،‬له‌هه‌رێمی كوردس����تاندا ئه‌م‬ ‫تاوانه‌ به‌رێژه‌یه‌كی زۆر ده‌كه‌وێته‌ ئه‌ستۆی‬ ‫په‌رله‌مانتاران‪ ،‬ئه‌و په‌رله‌مانتارانه‌ی كه‌‬ ‫خۆی����ان وه‌ك مرۆڤ نیش����انده‌ده‌ن‪ ،‬تا‬ ‫ده‌گه‌نه‌ به‌رده‌رگای هۆڵی په‌رله‌مانه‌كان‬ ‫بۆ كۆبونه‌وه‌‪ ،‬ئیتر كه‌ گه‌یشته‌ ئه‌م دیوی‬ ‫ده‌رگای هۆڵه‌كه‌وه‌و ت����ا كۆبونه‌وه‌كه‌ی‬ ‫له‌ن����او هۆڵه‌ك����ه‌ ت����ه‌واوده‌كات‌و دێته‌‬ ‫ده‌ره‌وه‌ی هۆڵه‌كه‌‪ ،‬دڵنیام هه‌س����ت به‌‬ ‫بچوكی خۆی����ان‌ ده‌‌كه‌ن‌‪ .‬چاو له‌و هه‌مو‬ ‫كرده‌وه‌ ناشیرینانه‌ی خۆیان ده‌نوقێنن‪،‬‬ ‫هه‌مویش����ی له‌پێن����اوی پڕكردن����ی‬ ‫گیرفانیانه‌‪ ،‬بزانه‌ گیرفان چۆن شاباشی‬ ‫مه‌زات ه����ه‌رزان به‌مرۆڤبونی مرۆڤه‌كان‬ ‫ده‌كات‌و له‌هه‌م����و به‌هاكانی مرۆڤایه‌تی‬ ‫روتیانده‌كات����ه‌وه‌‪ .‬له‌وه‌ته‌ی دیكارت‌و‬ ‫گالیل����ۆ وه‌ك باوكی فه‌لس����ه‌فه‌ی نوێ‌و‬ ‫زانس����تی نوێ خۆیان نمایشكردوه‌‪ ،‬تا‬ ‫ئه‌و س����اته‌‌وه‌خته‌ی ئه‌مڕۆمان‪ ،‬رۆژئاوا‬ ‫له‌فه‌لس����ه‌فه‌و زانس����ت له‌هه‌ڵكشاندایه‌و‬ ‫ه����ه‌ر س����ه‌رده‌كه‌وێ‪ ،‬ئێم����ه‌ش ه����ه‌ر‬ ‫له‌دۆڵێك����ی ق����وڵ ق����وڵ چه‌قیوی����ن‌و‬ ‫په‌لكوته‌(راوح) ده‌كه‌ین‪ ،‬ئیتر بۆش����ایی‬ ‫نێوان ئێمه‌و ئه‌وان ئه‌وه‌نده‌ به‌رفراوان‌و‬ ‫گه‌وره‌ ب����وه‌‪ ،‬نه‌ئه‌وانی خاوه‌نی لوتكه‌ی‬ ‫شارستانییه‌ت ئێمه‌ی (ده‌ره‌وه‌ی بازنه‌ی‬ ‫مێ����ژو) ده‌بینن‌و‪ ،‬نه‌ئێم����ه‌ش له‌و دۆڵه‌‬ ‫قوڵه‌وه‌ لوتكه‌كانم����ان لێدیاره‌‪ ،‬ده‌نگی‬ ‫ئێمه‌ تا ئێس����تا ته‌نها له‌و دۆڵه‌ قوڵه‌وه‌‬ ‫ده‌كوژێته‌وه‌‪ ،‬هێشتا نه‌مانتوانیوه‌ وه‌كو‬ ‫خومه‌ینی مێش����یل فۆكۆیه‌ك بهێنین بۆ‬ ‫نوسینه‌وه‌ی به‌سه‌رهاته‌كانمان‪.‬‬

‫»» ‪19‬‬

‫کۆمەاڵیەتی‬

‫)‪ )371‬سێشه‌ممه‌ ‪2013/4/2‬‬

‫لەسواڵکردنیشدا داهێنان دەکرێت‬

‫ئافره‌ت‌و جنێو‬

‫‪17‬‬

‫تانیا تاهیر‬

‫سواڵکەرەکانی کوردستان دەوڵەمەندن نەک هەژار‬ ‫ئا‪ :‬به‌ختیار حسێن‬

‫سواڵکەرەکانی هەولێر به‌هونه‌رو‬ ‫شێوازێكی‌ نوێوه‌ سواڵدەکەن و رۆژ بە‬ ‫رۆژیش روله‌زیادبون ده‌كەن‪ .‬هەندێک‬ ‫الیان وایە مندااڵن قوربانی یەکەمی‬ ‫ئەو دیاردە نەشیاوەن‪ ،‬به‌رپرسانی‌‬ ‫ئه‌منی‌ شاره‌كه‌ش جه‌خت ده‌كه‌نه‌وه‌‬ ‫كه‌ ئه‌وانه‌ی‌ له‌و شاره‌ سواڵده‌كه‌ن‬ ‫زۆربه‌یان خه‌ڵكی‌ سوریان‌و ئه‌وان‬ ‫ناتوانن ده‌ستگیریان بكه‌ن‪ ،‬به‌رپرسێكی‌‬ ‫وه‌زاره‌تی‌ كاروباری‌ كۆمه‌اڵیه‌تیش‬ ‫ده‌ڵێت" هاوكاری‌ ئه‌و مندااڵنه‌‬ ‫ده‌كه‌ن كه‌ خێزانه‌كانیان بەراستی‬ ‫هه‌ژار‌و كه‌مده‌رامه‌تن ‪ ،‬توێژه‌رێکی‌‬ ‫كۆمه‌اڵیه‌تیش پێی‌ وایه‌ كه‌ دیارده‌ی‌‬ ‫سواڵكردن له‌كوردستان ناچێته‌خانه‌ی‌‬ ‫هه‌ژاریه‌وه‌ به‌ڵكو خوپێوه‌گرتنێكی‌‬ ‫كۆمه‌اڵیه‌تیه‌‪....‬‬ ‫به‌پێ����ی‌ ئامارێكی����ش ك����ه‌ وه‌زاره‌تی‌‬ ‫كار‌وب����اری‌ كۆمه‌اڵیه‌ت����ی‌ به‌هه‌ماهه‌نگ ‌ی سواڵکردن بۆته‌ دیارده‌یه‌کی باو‬ ‫له‌گه‌ڵ رێكخراوی‌ منداڵپارێزی‌ كوردستان‬ ‫بدرێت كه‌ تایبه‌ته‌ به‌ پاراستنی‌ مندااڵن‪ ،‬به‌خێوبكات‌و هه‌مو مافه‌ سه‌ره‌تایه‌كانشی‌‬ ‫له‌ ساڵی‌ ‪ 2010‬ئه‌نجامیداوه‌‪ ،‬ده‌ركه‌وتوه‌‬ ‫چونكه‌ تاوه‌كو ئێس����تا هیچ یاسایه‌كی‌ ب����ۆ دابین بكات‪ ،‬ئ����ە‌و هێما بۆ ئه‌وه‌ش‬ ‫كه‌ ‪ 12‬هه‌زار منداڵ له‌ هه‌رێمدا كارده‌كه‌ن‬ ‫تایب����ه‌ت نه‌بوه‌ به‌ پاراس����تنی‌ منداڵ له‌ ده‌كات ك����ه‌ م����رۆڤ كاتێ����ك هه‌س����ت‬ ‫ئه‌و رێژه‌یه‌ش به‌ به‌راورد به‌ ساڵی‌ ‪2007‬‬ ‫به‌نامۆبونی‌ كۆمه‌اڵیه‌تی‌‌و له‌ده‌س����تدانی‌‬ ‫كوردستان‪،‬‬ ‫كه‌می‌ كردوه‌‪ ،‬چونكه‌ له‌و ساڵه‌دا رێژه‌كه‌‬ ‫له‌الیه‌ن خۆشیه‌وه‌ عه‌مید عه‌بدولخالق به‌های كه‌سیه‌تی‌‌و هه‌ستكردن به‌وه‌ی‌ كه‌‬ ‫‪ 14‬هه‌زار منداڵبوه‌ كه‌ كاریان پێكراوه‌‪.‬‬ ‫ی پۆلیس����ی‌ هه‌ولێر رۆڵ‌و نرخێك����ی‌ له‌ ناوكۆمه‌ڵگه‌دا نه‌ماوه‌‬ ‫ته‌لعه‌ت‪ ،‬به‌ڕێوه‌به‌ر ‌‬ ‫ئەحمەد وەس����فی ئەو ک����ورە تەمەن‬ ‫ئ����ه‌وه‌ ره‌تده‌كاته‌وه‌ ك ‌ه س����واڵكردن له‌ به‌هۆی‌ به‌رزبونه‌وه‌ی‌ جیاوازی‌ چینایه‌تی‌‬ ‫‪ ١٤‬س����اڵەیە ک����ە رۆژانە ب����ە دەبەیەک‬ ‫هه‌ولێ����ر بوبێته‌ دی����ارده‌‪ ،‬به‌ڵكو چه‌ند كه‌ ئه‌مه‌ش یه‌كێكه‌ له‌ ده‌رهاوێشته‌كانی‌‬ ‫ئ����اوو فڵچەک����ەی دەس����تیەوە جام����ی‌‬ ‫حاڵه‌تێكه‌ كه‌ ئێس����تا دروست بۆته‌وه‌‌و س����ه‌رمایه‌داری‌‪ ،‬بۆی����ه‌ ئه‌مان���� ‌ه ده‌بنه‌‬ ‫ئۆتۆمۆبێله‌كان رۆژانه‌ خاوێن ده‌كاته‌وه‌‬ ‫ی تاك‬ ‫ماوه‌یه‌ك����ی‌ زۆریش����ه‌ ئ����ه‌و حاڵه‌ته‌ له‌ پاڵنه‌رێك����ی‌ به‌هێ����ز بۆ ئ����ه‌وه‌ ‌‬ ‫به‌ ئاوێن����ه‌ی‌ راگه‌یاند‪ ،‬ك����ه‌ ئه‌و كوری‌‬ ‫هه‌ولێر به‌ش����ێوه‌یه‌كی‌ زۆر باش نه‌مابو‪ ،‬په‌نا بۆ س����واڵكردن ده‌بات‪ ،‬بۆ ئه‌وه‌ی‌‬ ‫گه‌وره‌ی‌ ماڵه‌‌و ئه‌وان خه‌ڵكی‌ كوردستانی‌‬ ‫ئه‌وه‌ی‌ ئێستاش ده‌بیندرێت هۆكاره‌كه‌ی‌ ل����ه‌و رێگه‌یه‌وه‌ جۆرێك له‌ پیش����اندانی‌‬ ‫سوریان‌و ماوه‌ی‌ چه‌ند مانگێكه‌ له‌هه‌ولێر‬ ‫ب����ۆ ئه‌وه‌ده‌گێرێته‌وه‌ ك����ه‌ زیاتر له‌ ‪ 18‬كه‌سیه‌تی‌ خۆی‌ بخاته‌ڕو به‌كۆمه‌ڵگه‌ش‬ ‫ده‌ژین‌و رۆژانه‌ش له‌كاتژمێر ‪8‬ی‌ به‌یانی‌‬ ‫هه‌زار س����وری‌ له‌ هه‌ولێر نیشته‌جێیە ‪ ،‬بڵێت كه‌ چینێك����ی‌ تریش هه‌یه‌ به‌ناوی‌‬ ‫له‌گه‌ڵ خوش����كه‌كه‌ی‌ ك����ه‌ ته‌مه‌نی‌ ‪13‬‬ ‫بۆی����ه‌ ئه‌وانه‌ كێش����ه‌یه‌كی‌ گه‌وره‌یان بۆ چین����ی‌ ه����ه‌ژار‪ ،‬بۆیه‌ له‌ س����واڵكردندا‬ ‫سااڵنه‌‌و كاری‌ بنێش����ت فرۆشی‌ ده‌كات‬ ‫پۆلیسی‌ هه‌ولێر دروستكردوه‌‌و هه‌ندێك هه‌میش����ه‌ كه‌سه‌كه‌ هه‌وڵده‌دات كه‌ سود‬ ‫له‌ شه‌قامه‌كان كارده‌كه‌ن‪ ،‬له‌به‌رئه‌وه‌ی‌‬ ‫له‌و ئاوارانه‌ش ده‌س����تیان به‌ سواڵكردن له‌ الیه‌نی‌ هه‌ست‌و سۆزی‌ دینی‌ خه‌ڵكه‌كه‌‬ ‫باوكیان كرێكاری‌ ده‌كات ئه‌ویش رۆژێك‬ ‫ك����ردوه‌‪ ،‬ئه‌وانیش وه‌كو پۆلیس ناتوانن ببینێت بۆ ئه‌مه‌ش هه‌مو جۆره‌ هونه‌ر‌ێك‬ ‫هه‌ی����ه‌ چه‌ن����د رۆژێك نی����ه‌‪ ،‬ئەو وتی"‬ ‫ك����ه‌ ئ����ه‌و كه‌س����انه‌ ده‌س����تگیر بكه‌ن به‌كارده‌هێنن‪ ،‬بۆئ����ه‌وه‌ی‌ له‌و رێگه‌یه‌وه‌‬ ‫له‌ماڵه‌وه‌ ‪7‬سەرخێزانین باوکم ناتوانێت‬ ‫له‌به‌رئه‌وه‌ی‌ ئه‌وان ئێستا لێیان قه‌وماوه‌‌و بتوانن دڵی‌ هاواڵتی����ان بۆ الیی‌ خۆیان‬ ‫ب����ە تەنها بژێوی‌ ژیان����ی‌ ماڵه‌وه‌‌و كرێی‌‬ ‫هانایان بۆ هه‌ولێر هێناوه‌‪ ،‬بۆیه‌ هه‌وڵی‌ كێ����ش بكه‌ن‪ ،‬وه‌كو ئ����ه‌و هونه‌ره‌ی‌ كه‌‬ ‫خانو دابین بکات ‪ ،‬بۆیه‌ ئێمە هاوكاری‌‬ ‫ئه‌وه‌ ده‌ده‌ن كه‌مپێكیان بۆ بكه‌نه‌وه‌ بۆ ئێستا له‌ هه‌ولێر هه‌س����تی‌ پێده‌كرێت‌و‬ ‫ده‌كه‌ین‌و رۆژانه‌ش له‌گه‌ڵ خوش����كه‌كه‌م‬ ‫چاره‌سه‌ركردنی‌ ئه‌و كێش����ه‌یه‌‪ ،‬ئه‌گینا رۆژانه‌ به‌ به‌رده‌وامی‌ له‌ شه‌قامه‌كان‌و چوار‬ ‫‪ 30‬ت����ا ‪ 40‬هه‌زار دین����ار پەیدا دەکەین‪،‬‬ ‫ره‌وش����ی‌ ئابوری‌ له‌ كوردستان‌و هه‌ولێر ره‌یان����ه‌كان‌و به‌رده‌رگایی‌ مزگه‌وته‌كان‌و‬ ‫ئا‌واته‌ خ����وازم كه‌ حكومه‌ت هاوكاریمان‬ ‫به‌تایبه‌تی‌ زۆر زۆر باش بوه‌‪ ،‬له‌به‌رئه‌وه‌ ش����وێنه‌ گش����تیه‌كان كۆمه‌ڵێك منداڵ‌و‬ ‫بكات بۆئه‌وه‌ی‌ ئێمەش وه‌كو مندااڵنی‌‬ ‫زۆر به‌ده‌گم����ه‌ن هه‌ی����ه‌ ك����ه‌ كه‌س����ێك گه‌وره‌ ده‌بیندرێ����ت كه‌ خۆیان نه‌خۆش‬ ‫ت����ر بگه‌رێنه‌وه‌ بۆ خوێندن‌و كارنه‌كه‌ین‪،‬‬ ‫س����واڵ بكات‪ ،‬ئه‌وانه‌شی‌ كه‌ ده‌بینرێن‌و ده‌خ����ه‌ن‪ ،‬ی����ان جۆرێك له‌ جه‌س����ته‌ی‌‬ ‫چونك����ه‌ به‌ه����ۆی‌ ئه‌وكاران����ه‌وه‌ رۆژانه‌‬ ‫س����واڵده‌كه‌ن زیاتر ئه‌و كه‌س����انه‌ن كه‌ منداڵ بریندار ده‌كه‌ن یان فلچه‌‌و ئاوێكی‌‬ ‫روبه‌روی‌ چه‌ندین س����وکایەتیو جنێودان‬ ‫پێی����ان ده‌ڵێن دۆم‪ ،‬بۆی����ه‌ ئه‌وانه‌ی‌ كه‌ به‌ده‌س����ته‌وه‌یه‌‌و جامی‌ ئۆتۆمۆبێله‌كانی‌‬ ‫دەبینەوە"‪.‬‬ ‫له‌به‌رامبه‌ریش����دا عه‌ب����اس ئه‌ك����ره‌م‪ ،‬پالنەکەیان وت����ی" ناتوانین پالنه‌كه‌مان سواڵده‌كه‌ن‌و خه‌ڵكی‌ سوریا نین ئه‌وان پێ پاكده‌كاته‌وه‌ یان بنێش����تێكی‌ خراپ‬ ‫وته‌بێژی‌ وه‌زاره‌تی‌ كاروباری‌ كۆمه‌اڵیه‌تی‌ رابگه‌ین‌و به‌كه‌س����ی‌ بڵێن‪ ،‬له‌به‌رئه‌وه‌ی‌ وه‌ك����و پۆلی����س زۆرجار ده‌س����تگیریان ده‌فرۆش����ێت‪ ،‬بۆ ئه‌وه‌ی‌ له‌و رێگه‌یه‌وه‌‬ ‫حكومه‌تی‌ هه‌رێمی‌ كوردس����تان هێما بۆ بابه‌ته‌كه‌ هه‌ستیاره‌ به‌ڵكو له‌كاتی‌ بینینی‌ كردون‌و راده‌س����تی‌ دادگای����ان كردون‌و هاواڵتی����ان ناچ����ار بكات كه‌ ه����اوكاری‌‬ ‫ئه‌وه‌ ده‌كات كه‌ به‌پێی‌ یاس����ا كاركردن كه‌سه‌كان له‌گه‌ڵ ئه‌واندا باسی‌ ده‌كه‌ن‌و س����زادراون‌و به‌رده‌وامی����ش ده‌ب����ن له‌ بكه‌ن‪ ،‬له‌مه‌ش����دا زۆر سه‌ركه‌وتو بون و‬ ‫توانیویانه‌ مه‌رامه‌كانی‌ خۆیان جێبه‌جێ‬ ‫ب����ه‌ منداڵ له‌ خوار ته‌مه‌نی‌ ‪ 15‬س����اڵی‌ جێبه‌جێی‌ ده‌كه‌ن"‪ .‬عه‌ب����اس پێیوایه‌ ده‌ستگیركردنیان‪.‬‬ ‫هێمن رەفیق توێژه‌رێكی‌ كۆمه‌اڵیه‌تیە بكه‌ن‪ ،‬هاواڵتیانیش ده‌س����تیان هه‌یه‌ له‌‬ ‫قه‌ده‌غه‌ی����ه‌‪ ،‬ئه‌وانیش وه‌ك����و وه‌زاره‌تی‌ كه‌ زۆربه‌ی‌ ئ����ه‌و مندااڵنه‌ی‌ كارده‌كه‌ن‌و‬ ‫كار به‌هه‌ماهه‌نگ����ی‌ له‌گ����ه‌ڵ الیه‌نه‌كانی‌ سواڵده‌كه‌ن هه‌موی‌ خه‌ڵكی‌ هه‌رێم نین‌و جه‌خ����ت له‌س����ه‌ر ئه‌وه‌ده‌كات����ه‌وه‌ كه‌ هاوكاری‌ كردنیان ب����ۆ ئه‌وه‌ی‌ به‌رده‌وام‬ ‫په‌یوه‌ن����دار كاریان ب����ۆ ئه‌وه‌كردوه‌ كه‌ زۆربه‌ی����ان خه‌ڵك����ی‌ ده‌ره‌وه‌ی‌ هه‌رێمن‪ ،‬دی����ارده‌ی‌ س����واڵكردن له‌ كوردس����تان ب����ن‪ ،‬بیرل����ه‌وه‌ ناكه‌ن����ه‌وه‌ ك����ه‌ ئه‌مانه‌‬ ‫كاركردن به‌منداڵ����ه‌كان نه‌كرێت تا ئه‌و ئه‌وانیش وه‌كو وه‌زاره‌ت له‌گه‌ڵ پۆلیسی‌ ناچێته‌خانه‌ی‌ هه‌ژاریه‌وه‌‪ ،‬به‌ڵكو جۆرێكه‌ له‌داهاتودا ده‌بنه‌ چینێكی‌ په‌راوێزخراوی‌‬ ‫ته‌مه‌ن����ه‌ی‌ كه‌ بۆیان دی����اری‌ كراوه‌‪ ،‬بۆ نه‌وجه‌وانان هه‌ماهه‌نگی‌ ته‌واویان هه‌یه‌ له‌خوپێوه‌گرتن����ی‌ كۆمه‌اڵیه‌ت����ی‌‌و منداڵ ناو كۆمه‌ڵگه‌‪ ،‬چونكه‌ هه‌ریه‌كێك له‌ ئێمه‌‬ ‫ئه‌و مه‌به‌س����ته‌ش كۆمه‌ڵێك به‌رنامه‌یان ب����ۆ ئه‌وه‌ی‌ ئه‌و دیارده‌ ناشارس����تانیانه‌ ده‌كرێته‌ ئامراز‌و قوربانی‌ بۆ به‌دیهێنان‌و وه‌كو مرۆڤ ئه‌گه‌ر رێزو خۆشه‌ویس����تی‌‬ ‫جێبه‌جێك����ردوه‌‌و بۆئه‌وه‌ی‌ پاڵپش����تبن كه‌مبكرێته‌وه‌‪ .‬وته‌بێژه‌ك����ه‌ی‌ وه‌زاره‌تی‌ گه‌یش����تن به‌ مه‌رامه‌كانی‌ گه‌وره‌كان‪ ،‬له‌ كۆمه‌اڵیه‌ت����ی‌و خه‌ڵكمان له‌ ده‌س����تدا‪،‬‬ ‫كه‌ من����داڵ زیاتر رابهێندرێت نه‌ك كاری‌ كار ئام����اژه‌ بۆ ئه‌وه‌ش ده‌كات كه‌ وه‌كو كاتێكدا له‌ هیچ یاسا‌و ئاینێكدا نه‌هاتوه‌ ئ����ه‌وا ئ����ه‌و تاك����ه‌ ده‌كه‌وێته‌جۆرێك له‌‬ ‫پێبكرێت‪ ،‬ب����ۆ ئه‌مه‌ش ه����اوكاری‌ ئه‌و وه‌زاره‌تی‌ كار یاسایه‌كیان ئاماده‌كردوه‌ كه‌ من����داڵ له‌و ته‌مه‌ن����ه‌دا به‌خێوكه‌ری‌ تۆڵه‌كردنه‌وه‌ به‌رامبه‌ر به‌و الیه‌نانه‌ی‌ كه‌‬ ‫خێزانان����ه‌ ده‌كرێت كه‌ بژێ����وی‌ ژیانیان ئێس����تا ناردویان����ه‌ ب����ۆ په‌رله‌مان����ی‌ خێزان بێت‪ ،‬به‌ڵكو ئه‌وه‌ ئه‌ركی‌ خێزان‌و ده‌س����تیان هه‌بوه‌ له‌وه‌ی‌ ئه‌و كه‌سه‌یان‬ ‫خراپه‌‪ .‬ئەو س����ەبارەت ب����ە ناوەرۆکی كوردس����تان بۆ ئه‌وه‌ی‌ ده‌نگی‌ له‌س����ه‌ر دای����ك‌و ب����اوك‌و حكومه‌ته‌ ك����ه‌ منداڵ به‌و رێگایه‌دا بردوه‌‪.‬‬ ‫فۆتۆ‪ :‬ئاراس عوسمان‬

‫باوکم ناتوانێت‬ ‫بە تەنها بژێوی‌‬ ‫ژیانی‌ ماڵه‌وه‌‌و‬ ‫كرێی‌ خانو دابین‬ ‫بکات ‪ ،‬بۆیه‌ ئێمە‬ ‫هاوكاری‌ ده‌كه‌ین‌و‬ ‫رۆژانه‌ش له‌گه‌ڵ‬ ‫خوشكه‌كه‌م ‪30‬‬ ‫تا ‪ 40‬هه‌زار دینار‬ ‫پەیدا دەکەین‬

‫جنێ���ودان‌و به‌كارهێنان���ی‌ زمان��� ‌‬ ‫ی‬ ‫ته‌ش���هیرو ناوزڕاندن‌و قس���ه‌ی‌ ناڕه‌واو‬ ‫خس���تنه‌پاڵی‌ تۆمه‌ت‌و وشه‌ی‌ نه‌شیاو‪،‬‬ ‫له‌و ك���رداره‌ خراپانه‌ن كه‌ زۆربه‌ی‌ جار‬ ‫قس���ه‌ی‌ جدی‌ له‌سه‌ر ده‌كرێت‪ ،‬جاریش‬ ‫بوه‌ گه‌یش���تۆته‌ ئه‌و راده‌یه‌ی‌ كێشه‌ی‌‬ ‫گ���ه‌وره‌ی‌ كۆمه‌اڵیه‌ت���ی‌‌و كاره‌س���اتی‌‬ ‫دڵته‌زێنیشی‌ لێكه‌وتۆته‌وه‌‪.‬‬ ‫گومانیش���م نییه‌ ل���ه‌وه‌ی‌ ئه‌مجۆره‌‬ ‫په‌رچه‌ك���رداره‌ نامه‌تیقییان���ه‌‪ ،‬ئه‌گه‌ر‬ ‫بكه‌ره‌كه‌ی���ان پیاویش بێ���ت له‌زۆربه‌ی‌‬ ‫زۆری‌ حاڵه‌ته‌كان���دا روب���ه‌روی‌ ئافره‌ت‬ ‫ده‌بێته‌وه‌‪ ،‬ئه‌وی���ش به‌هه‌مان پێوه‌ری‌‬ ‫كلت���وری‌ عه‌قڵییه‌ت���ی‌ دواكه‌وت���وی‌‬ ‫كۆمه‌ڵگا كه‌ زاڵه‌و تائێستاش شه‌ره‌ف‌و‬ ‫كه‌رامه‌تی‌ ئافره‌ت به‌ه���ی‌ پیاو ئه‌ژمار‬ ‫ده‌كرێت به‌بێ‌ ئه‌وه‌ی‌ خوێندنه‌وه‌ی‌ ورد‬ ‫بۆ مانا فراوانه‌كه‌ی‌ چه‌مكی‌ ش���ه‌ره‌ف‌و‬ ‫كه‌رامه‌ت���ی‌ مرۆڤ بكرێت‌و تێبگه‌ین له‌و‬ ‫حه‌قیقه‌ته‌ی‌ كه‌ ش���ه‌ره‌ف ه���ه‌ر ماناو‬ ‫مه‌دلولێك له‌خۆی‌ بگرێت دواجار شتێكی‌‬ ‫زاتیی���ه‌و خاوه‌ندارێتی‌ ناگوێزرێته‌وه‌ بۆ‬ ‫هیچ ك���ه‌س‪ .‬به‌داخ���ه‌وه‌ له‌كۆمه‌ڵگای‌‬ ‫ئێم���ه‌دا هه‌ركات ویس���ترابێت مرۆڤێك‬ ‫له‌كه‌داربكرێت یه‌كسه‌ر ئاسانترین شت‬ ‫په‌الماردان���ه‌ بۆ ش���ه‌ره‌ف‌و كه‌رامه‌تی‌‬ ‫خ���ۆی‌‌و خێزانه‌كه‌ی‌‪ ،‬خ���ۆ ئه‌گه‌ر ئه‌و‬ ‫كه‌س���ه‌ی‌ ده‌كرێته‌ ئامانج پیاویش بێت‬ ‫ئافره‌تانی‌ خانه‌واده‌كه‌ی‌ ده‌بنه‌ ئامانجی‌‬ ‫س���ه‌ره‌كی‌‌و هه‌رجی‌ قس���ه‌ی‌ ناشیرین‌و‬ ‫بێبنه‌ما هه‌یه‌ ده‌درێته‌ پاڵی‌‪ ،‬بێ‌ ئه‌وه‌ی‌‬ ‫ئ���ه‌و ئافره‌تانه‌ خۆیان به‌ش���ێكیش بن‬ ‫له‌مه‌سه‌له‌كان‪.‬‬ ‫ئالێ���ره‌دا‪ ،‬پێویس���ته‌ به‌ه���ه‌ردو‬ ‫ره‌گه‌زه‌كه‌مان���ه‌وه‌ هه‌ڵوێس���تی‌ جدی‌‌و‬ ‫فعلیم���ان هه‌بێ���ت‪ ،‬له‌س���ه‌ر جنێودان‬ ‫به‌ئافره‌ت‌و سوكایه‌تیپێكردنی‌ له‌رێگای‌‬ ‫به‌كارهێنانی‌ قسه‌ی‌ ناڕه‌واو ناشایسته‌و‬ ‫خس���تنه‌پاڵی‌ تۆمه‌ت‌و توانج‌و ته‌ش���ه‌ر‬ ‫له‌هه‌وڵی‌ سڕینه‌وه‌ی‌ ئه‌و كلتوره‌دا بین‪.‬‬ ‫تا ئێره‌‪ ،‬ویستم به‌گشتی‌ قسه‌ له‌سه‌ر‬ ‫ئ���ه‌و كلتوره‌ خراپ‌و ناڕه‌واو س���ه‌قه‌ته‌‬ ‫بكه‌م‪ ،‬كه‌ یه‌كێكه‌ له‌باوترین جۆره‌كانی‌‬ ‫توندوتی���ژی‌ ده‌رون���ی‌‌و له‌وێش���ه‌وه‌‬ ‫زۆرج���ار توندوتیژییه‌ جه‌س���ته‌ییه‌كان‬ ‫سه‌رهه‌ڵده‌دات‪.‬‬ ‫به‌اڵم ئه‌وه‌ی‌ لێره‌دا‪ ،‬ئه‌مه‌وێت ببێته‌‬ ‫ته‌وه‌رێك بۆ گفتوگ���ۆو وروژاندن‪ ،‬ئه‌و‬ ‫ئافره‌تانه‌ن كه‌ هه‌مان ش���ێوه‌ی‌ پیاوان‬ ‫شوێن پێهه‌ڵگری‌ ئه‌و جۆره‌ن له‌پیاوان‬ ‫كه‌ ئێمه‌ وه‌ك شه‌ره‌فی‌ خۆیان پێناسه‌‬ ‫ده‌ك���ه‌ن ب���ۆ به‌زین���دو هێش���تنه‌وه‌ی‌‬ ‫كلتورێكی‌ دواكه‌وتوی‌ سه‌ق ‌هت‌و له‌وه‌ش‬ ‫خراپتر‪ ،‬ئه‌گه‌ر ئه‌مجۆره‌ له‌ئافره‌ت خۆی‌‬ ‫به‌داكۆكیكار له‌مافی‌ ئافر‌هت‌و چاالكوانی‌‬ ‫كۆمه‌ڵگای‌ مه‌ده‌نی‌ یان كه‌سایه‌تییه‌كی‌‬ ‫سیاس���ی‌‌و خاوه‌ن پله‌و پایه‌ی‌ سیاسی‌‬ ‫یان حكومی‌ بزانێ���ت‪ ،‬كه‌ به‌بڕوای‌ من‬ ‫هه‌میش���ه‌ بون���ی‌ ئه‌مج���ۆره‌ له‌ئافره‌ت‬ ‫له‌مه‌جاله‌كه‌دا‪ ،‬خاڵی‌ ده‌س���تپێكردنی‌‬ ‫كاره‌س���اته‌كانه‌ ب���ۆ ئافره‌تان���ی‌ ئه‌م‬ ‫واڵته‌‪ ،‬باش���تره‌ بڵێین نه‌بونیان جێگای‌‬ ‫دڵخۆشی‌‌و ئومێد بێت‪.‬‬ ‫من ده‌مه‌وێت‪ ،‬لێره‌دا چه‌ند نمونه‌یه‌كی‌‬ ‫زین���دو بخه‌مه‌رو كه‌ زۆربه‌م���ان رۆژانه‌‬ ‫ده‌یانبینین‌و زۆرجاریش هه‌ست به‌بونی‌‬ ‫ئازاری‌ ئه‌و باره‌ش ده‌كه‌ین كه‌ ئافره‌تی‌‬

‫ئێمه‌ی‌ تێدای���ه‌و ئه‌مجۆره‌ش له‌ئافره‌ت‬ ‫هه‌یه‌ له‌سه‌ر حس���ابی‌ پرسی‌ ئافره‌ت‌و‬ ‫ئافره‌تبونی‌ پێی‌ ده‌گاته‌ ده‌سه‌اڵت‪.‬‬ ‫ی���ه‌ك له‌و نمون���ه‌ زیندوانه‌ی‌ كه‌ بوه‌‬ ‫ه���ۆكاری‌ ئ���ه‌م نوس���ینه‌ش‪ ،‬نمونه‌ی‌‬ ‫ئه‌و ئافره‌ت���ه‌ بو كه‌ ئێس���تا ئه‌ندامی‌‬ ‫س���ه‌ركردایه‌تی‌ پارتێكی‌ سیاس���ییه‌و‬ ‫ه���ه‌ر ئه‌ویش س���كرتێری‌ رێكخراوێكی‌‬ ‫ئافره‌تان���ه‌و خۆش���ی‌ به‌داكۆكیكارێكی‌‬ ‫مه‌زنی‌ مافه‌كانی‌ ئافره‌ت له‌كوردس���تان‬ ‫نیش���انده‌دات‪ ،‬كه‌ به‌ه���ۆی‌ كارێكه‌وه‌‬ ‫پێك���ه‌وه‌ كه‌وتینه‌ گفتوگۆ‪ ،‬تا باس���ی‌‬ ‫كۆمه‌ڵێ���ك له‌گله‌ی���ی‌‌و گازانده‌ش‪ ،‬ئه‌و‬ ‫له‌گ���ه‌ڵ ئ���ه‌وه‌ی‌ گله‌ی���ی‌ له‌ه���اوكاره‌‬ ‫پیاوه‌كانی‌ هه‌بو كه‌ پێی‌ وابو غه‌دریان‬ ‫لێكردوه‌‪ ،‬یه‌كس���ه‌ر بێ‌ سێ‌‌و دو كه‌وته‌‬ ‫قس���ه‌ی‌ ناش���یرین‌و جنێ���وو تۆم���ه‌ت‬ ‫به‌خوشك‌و ژن‌و دایكی‌ ئه‌و پیاوانه‌‪" ..‬‬ ‫منیش نه‌متوانی‌ گوێبگرم تا باسه‌كه‌ی‌‬ ‫ت���ه‌واو ده‌كات‌و قس���ه‌كانیم ب���ڕی‌‌و‬ ‫پێموت‪ ،‬جه‌نابتان به‌حساب سكرتێری‌‬ ‫رێكخراوێكی‌ ئافره‌تانی‌‌و له‌سه‌ر حسابی‌‬ ‫ئافره‌تبونیش���ت ئه‌ندامی‌ سه‌ركردایه‌تی‌‬ ‫حزبه‌كه‌ت���ی‌‌و له‌هه‌م���ان كات خ���ۆت‬ ‫به‌كه‌سێكی‌ رۆش���نبیرو پێشكه‌وتنخواز‬ ‫ده‌زانیت‪ ،‬چۆن رێ���گا ئه‌ده‌یت به‌خۆت‬ ‫قسه‌ به‌و ئافره‌تانه‌ بڵێی‌ كه‌ له‌ماڵه‌كانی‌‬ ‫خۆیان دانیشتون‌و كورد وته‌نی‌ ئاگایان‬ ‫له‌مه‌حم���ودی‌ بێ‌ زه‌واڵ‌ نییه‌‪ ،‬دیس���ان‬ ‫به‌هه‌ڵچونێك���ی‌ زۆره‌وه‌ وت���ی‌‪ :‬ئاخ���ر‬ ‫منی���ش ته‌نیا دوعای‌ ئ���ه‌وه‌ ده‌كه‌م كه‌‬ ‫خێزانه‌كانیان ببینم به‌وپه‌ڕی‌ س���وكی‌‌و‬ ‫له‌تۆڵ���ه‌ی‌ ئ���ه‌و غ���ه‌دره‌ی‌ لێمكراوه‌‪،‬‬ ‫منیش جنێو بۆ ژن‌و خوشك‌و دایكیان‬ ‫ده‌نێرم‪"..‬‬ ‫دوای‌ ماوه‌ی���ه‌ك له‌گ���ه‌ڵ خانمێك���ی‌‬ ‫هاوڕێ���م كه‌وتینه‌ گفتوگ���ۆو نیگه‌رانی‌‬ ‫خ���ۆم له‌مه‌ڕ ئه‌م خانمه‌ بۆ باس���كرد‪،‬‬ ‫ئه‌ویش به‌هه‌مان ش���ێوه‌ كه‌وته‌ باسی‌‬ ‫دو ئافره‌ت���ی‌ تر‪ ،‬كه‌ یه‌كی���ان خاوه‌ن‬ ‫پله‌ی‌ بااڵی‌ حكومییه‌و ئه‌ویتریش���یان‬ ‫خۆی‌ به‌چاالكوان���ی‌ مافه‌كانی‌ ئافره‌ت‬ ‫ده‌زانێت‪ ،‬باس���ی‌ ئه‌و هه‌ڵویس���تانه‌ی‌‬ ‫ئه‌وانی‌ بۆ كردم كه‌ هه‌ركاتێك باس���ی‌‬ ‫ئافره‌تێك ده‌كرێت‌و به‌دڵی‌ ئه‌وان نابێت‬ ‫هه‌رچی‌ قسه‌ی‌ سوك‌و جنێوی‌ ناشیرین‬ ‫هه‌یه‌ ده‌یخه‌نه‌ پاڵی‌‪.‬‬ ‫ئه‌ڵبه‌ت زۆرج���ار له‌نوس���ینه‌كانمدا‬ ‫هه‌ڵمداوه‌ نمونه‌ی‌ زیندو بهێنمه‌وه‌‪ ،‬كه‌‬ ‫ره‌نگه‌ الی‌ خوێنه‌ر لێكدانه‌وی‌ جیاوازی‌‬ ‫ب���ۆ بكرێت‪ ،‬به‌اڵم ئه‌وه‌ی‌ گرنگه‌ بۆ من‬ ‫ئه‌مه‌وێت له‌رێگای‌ نمونه‌ زیندوه‌كانه‌وه‌‬ ‫بڵێ���م ئێمه‌ گی���رۆده‌ی‌ ده‌س���تی‌ ئه‌و‬ ‫كه‌سانه‌ین كه‌ له‌روخساردا نوێنه‌رایه‌تی‌‬ ‫چین‌و توێژێك ده‌كه‌ن‌و موزایه‌ده‌ له‌سه‌ر‬ ‫هه‌مو پرس���ه‌كانی‌ كۆمه‌ڵ���گا ده‌كه‌ن‌و‬ ‫ده‌س���كه‌وتی‌ م���اددی‌‌و مه‌عنه‌وی‌ باش‬ ‫وه‌رده‌گرن له‌س���ه‌ری‌‪ ،‬كه‌چی‌ له‌بنه‌مادا‬ ‫خۆشیان ترسناكترین جۆری‌ ڤایرۆسی‌‬ ‫نه‌خۆش���ییه‌ كلتوریی���ه‌ باوه‌كانی‌ ئه‌م‬ ‫كۆمه‌ڵگای���ه‌ن كه‌ س���ااڵنێكه‌ چه‌ندین‬ ‫كه‌س���ی‌ كردۆته‌ قوربانی‌‌و ب���ه‌رده‌وام‬ ‫ده‌جه‌نگین له‌گه‌ڵیدا‪.‬‬ ‫به‌و ئومێ���ده‌ی‌ هه‌مو ئه‌وانه‌ی‌ خۆیان‬ ‫ل���ه‌م نمونان���ه‌دا ده‌دۆزن���ه‌وه‌ لێره‌وه‌‬ ‫سه‌ره‌تایه‌ك بۆ گۆڕانكاری‌ كۆمه‌اڵیه‌تی‌‬ ‫جدی‌ له‌خۆیاندا بدۆزنه‌وه‌‪.‬‬

‫به‌پێی ئاماری دادگای باری كه‌سێتی هه‌ولێر‪:‬‬

‫ناپاكی هاوسه‌ری رێژه‌ی جیابونه‌وه‌ به‌رزده‌کاته‌وه‌‌‬ ‫ئا‪ :‬رامان عومه‌ر‬

‫به‌پێی ئاماری دادگای باری‬ ‫كه‌سیی هه‌ولێر له‌ماوه‌ی دو ساڵی‬ ‫رابردودا ‪ 402‬كه‌س به‌هۆی ناپاكی‬ ‫هاوسه‌رییه‌وه‌ له‌یه‌كتر جیابونه‌ته‌وه‌و‬ ‫ساڵی ‪ 2012‬به‌راورد به‌ساڵی ‪2011‬‬ ‫له‌ ‪ %4‬زیادیكردوه‌‪.‬‬ ‫به‌پێی ئه‌و ئاماره‌ ناپاكی هاوسه‌ریی‬ ‫دوه‌می���ن ه���ۆكاره‌ ب���ۆ جیابونه‌وه‌ی‬ ‫هاوس���ه‌ران له‌یه‌كتری‪ .‬س���اڵی ‪2011‬‬ ‫به‌راورد به‌ساڵی ‪ 2012‬ئه‌‌و رێژه‌یه‌ زیاتر‬ ‫له‌ ‪ %4‬به‌رزبۆته‌وه‌ واته‌ له‌ ‪%9.46‬ه‌وه‌‬ ‫بۆته‌ ل���ه‌‪ %14.60‬به‌دوای ئه‌ویش���دا‬ ‫هۆكاری نه‌بونی ماڵ���ی جیا‌و هۆكاری‬ ‫كۆمه‌اڵیه‌تی‌و ئابوری‌و ته‌كنه‌لۆژیا رۆڵی‬ ‫خۆیان بین���وه‌ له‌به‌رزبونه‌وه‌ی رێژه‌ی‬ ‫ته‌اڵق له‌هه‌ولێر‪.‬‬

‫له‌ب���اره‌ی به‌رزبون���ه‌وه‌ی رێ���ژه‌ی‬ ‫ناپاكی هاوسه‌رییشه‌وه‌ هانی سه‌عید‪،‬‬ ‫توێژه‌ری ده‌رونی‪ ،‬ئه‌وه‌ی خسته‌رو كه‌‬ ‫ئه‌گه‌ری ئ���ه‌‌وه‌ هه‌یه‌ ئه‌و رێژه‌یه‌ زیاتر‬ ‫به‌رزبێته‌وه‌ به‌هۆی ئه‌وه‌ی له‌ئێس���تادا‬ ‫كرانه‌وه‌یه‌ك ب���ه‌روی هه‌ولێردا له‌روی‬ ‫بازرگانی‌و زۆربونی مێدیاوه‌ به‌خۆیه‌وه‌‬ ‫بینیوه‌و وتیش���ی‪ :‬ناپاكی هاوسه‌ریی‬ ‫به‌دڵنیاییه‌وه‌ رۆژ ب���ه‌رۆژ زیاد ده‌بێت‬ ‫ئه‌مه‌ش گه‌ر رویدا له‌وانه‌یه‌ چاره‌سه‌ری‬ ‫مه‌ح���اڵ بێ‌و ئه‌نجامه‌كه‌ی هه‌ر ده‌گاته‌‬ ‫ته‌اڵقدان به‌تایبه‌تی گ���ه‌ر ناپاكییه‌كه‌‬ ‫له‌الیه‌ن ژنه‌كه‌وه‌ بێت‪ ،‬به‌اڵم گه‌ر هاتو‬ ‫له‌الیه‌ن پیاوه‌ك���ه‌وه‌ بو ره‌نگه‌ زۆرجار‬ ‫نه‌گاته‌ ئه‌و راده‌یه‌‪ .‬ئه‌و پێشیوایه‌ زۆریی‬ ‫خیانه‌تكردنه‌كه‌ش هۆكاری خۆی هه‌یه‌و‬ ‫وتی‪ :‬له‌وانه‌ ئه‌و دو كه‌سه‌ به‌خواستی‬ ‫خۆیان زه‌واجه‌كه‌ی���ان نه‌كردبێت یان‬ ‫ساردیی‌ سێكیس���ی له‌نێوانیادا هه‌بێت‬

‫یان جی���اوازی ته‌مه‌نیان زۆر بێت یان‬ ‫هۆكاری تری���ان هه‌بێت بۆ ئه‌وه‌ وه‌ك‬ ‫ئه‌وه‌ی له‌یه‌كتر بێزار بوبن‪.‬‬ ‫له‌م���اوه‌ی دو س���اڵی راب���ردودا‬ ‫له‌هه‌ولێ���ر ‪ 402‬ك���ه‌س به‌هۆی ناپاكی‬ ‫هاوس���ه‌رییه‌وه‌ له‌یه‌كتر جیابونه‌ته‌وه‌‬ ‫توێژه‌ره‌ك���ه‌ ئام���اژه‌ی ب���ه‌وه‌ش كرد‬ ‫هه‌ندێجار ناپاكییه‌كه‌ ته‌نها به‌جیابونه‌وه‌‬ ‫ناوه‌ستێت‪ ،‬به‌ڵكو به‌كۆتایهاتنی ژیانی‬ ‫یه‌كتری���ش كۆتای���ی دێت‌و وتیش���ی‪:‬‬ ‫ماوه‌یه‌ك له‌مه‌وبه‌ر كوڕو ژنێك له‌سه‌ر‬ ‫ده‌ستێكه‌ڵكردن كوژران‪ ،‬ئه‌مه‌ش دوای‬ ‫ئاش���كرابونی په‌یوه‌ن���دی نێوانیان كه‌‬ ‫ته‌نانه‌ت دوای ئاشكرابونی په‌یوه‌ندی‬ ‫نێوانیشیان ئاماده‌ نه‌بون ده‌ستبه‌رداری‬ ‫یه‌كتربن‪.‬‬ ‫ده‌روونناس���ان جه‌خ���ت له‌س���ه‌ر‬ ‫ئ���ه‌وه‌ ده‌كه‌ن���ه‌وه‌ زی���اد له‌هۆكارێك‬ ‫هه‌یه‌ ب���ۆ به‌رزبونه‌وه‌ی رێژه‌ی ناپاكی‬

‫هاوسه‌ریی‪ ،‬هانی سه‌عید‪ ،‬ده‌رونناس‪،‬‬ ‫ئه‌وه‌ی خس���ته‌رو به‌رزبونه‌وه‌ی رێژه‌ی‬ ‫ناپاكی هاوس���ه‌ریی زیاد له‌هۆكارێكی‌‬ ‫هه‌یه‌و ده‌ڵێت‪ :‬گرنگترینیان زیادبونی‬ ‫هۆیه‌كانی ته‌كنه‌لۆژیایه‌ كه‌ كاریگه‌ری‬ ‫به‌سه‌ر بیركردنه‌وه‌ی تاكه‌كانه‌وه‌ هه‌یه‌و‬ ‫ئه‌وه‌ش وایك���ردوه‌ هه‌ندێجار له‌جیاتی‬ ‫ئه‌وه‌ی ببێته‌ مایه‌ی‌ خێر شه‌ڕی هێناوه‌‪.‬‬ ‫هانی ئه‌وه‌ش ده‌خاته‌رو به‌هۆی مۆبایل‌و‬ ‫تۆڕه‌ كۆمه‌اڵیه‌تییه‌كانی ئینته‌رنێته‌وه‌‬ ‫لێكنزیكبونه‌وه‌ رویداوه‌و به‌و هۆیه‌شه‌وه‌‬ ‫په‌یوه‌ندی ت���ر هاتۆته‌ نێو په‌یوه‌ندییه‌‬ ‫خێزانییه‌كان‌و سه‌ره‌نجام به‌جیابونه‌وه‌‬ ‫كۆتایی‌ هاتوه‌‬ ‫ئه‌سعه‌د حامید‪ ،‬كۆمه‌ڵناس پێیوایه‌‬ ‫هۆكارێكی ت���ری به‌رزبونه‌وه‌ی ناپاكی‬ ‫هاوسه‌ریی كه‌مهۆشیاری كۆمه‌اڵیه‌تییه‌‬ ‫به‌رامب���ه‌ر به‌كارهێنان���ی ته‌كنه‌لۆژیا‬ ‫كاردان���ه‌وه‌ی خراپ���ی لێكه‌وتۆته‌وه‌‪،‬‬

‫چونكه‌ ژنی وا هه‌بوه‌ له‌سه‌ر نوكه‌یه‌كی‬ ‫مۆبایل كه‌ بۆی ك���راوه‌ ته‌اڵق دراوه‌‪،‬‬ ‫ره‌نگه‌ ئه‌و نوكه‌یه‌ به‌هه‌ڵه‌ یان به‌ڕێكه‌وت‬ ‫بوبێ‪ .‬یاخود ژن هه‌بوه‌ داوای ته‌اڵقی‬ ‫له‌مێرده‌ك���ه‌ی ك���ردوه‌ له‌به‌رئ���ه‌وه‌ی‬ ‫پیاوه‌كه‌ی زۆربه‌ی كاته‌كانی ماڵه‌وه‌ی‬ ‫به‌خۆخه‌ریككردن به‌ئینته‌رنێت‌و مۆبایل‬ ‫به‌سه‌ر بردوه‌و ‌مافی ژنه‌كه‌ی پێشێل‌و‬ ‫فه‌رامۆش���كردوه‌‪ .‬به‌پێ���ی ئامارێك���ی‬ ‫فه‌رمی ه���ۆكاری جیابونه‌وه‌ له‌هه‌رێمی‬ ‫كوردستان به‌م جۆره‌یه‌‪:‬‬ ‫‪ .1‬له‌ ‪ 35 %‬ی‌ حاڵه‌ته‌كان هۆكاری‌‬ ‫جیابونه‌وه‌كه‌ی���ان نه‌گونجان���ه‌ له‌گه‌ڵ‬ ‫یه‌كتر‬ ‫‪ .2‬له‌ ‪ 19 %‬ی‌ حاڵه‌ته‌كان هۆكاری‌‬ ‫جیابونه‌وه‌كه‌ی���ان نه‌بون���ی‌ ماڵ���ی‌‬ ‫سه‌ربه‌خۆیه‌‬ ‫‪ .3‬ل���ه‌ ‪ 10 %‬ی‌ حاڵه‌ته‌كان هۆكاری‌‬ ‫جیابونه‌وه‌كه‌یان داوینپیسییه‌‬

‫‪ .4‬ل���ه‌ ‪ 8 %‬ی‌ حاڵه‌ته‌كان هۆكار ‌‬ ‫ی‬ ‫جیابونه‌وه‌كه‌ی���ان خراپی���ی‌ ب���اری‌‬ ‫ئابورییه‌‬ ‫‪ .5‬ل���ه‌ ‪ 8 %‬ی‌ حاڵه‌ته‌كان هۆكاری‌‬ ‫جیابونه‌وه‌كه‌یان كێشه‌ی‌ كۆمه‌اڵتییه‌‬ ‫‪ .6‬ل���ه‌ ‪ 7 %‬ی‌ حاڵه‌ته‌كان هۆكاری‌‬ ‫جیابونه‌وه‌كه‌ی���ان ته‌كنه‌لۆجی���ای‌‬ ‫سه‌رده‌مه‌‬ ‫ل���ه‌ ‪ 3 %‬ی‌ حاڵه‌ت���ه‌كان‬ ‫‪ .7‬‬ ‫هۆكاری‌ ته‌اڵقه‌كه‌یان جیاوازی‌ ته‌مه‌نه‌‬ ‫‪ .8‬ل���ه‌ ‪ 2 %‬ی‌ حاڵه‌ته‌كان هۆكاری‌‬ ‫جیابونه‌وه‌كه‌یان ژنهێنانی‌ دوه‌مه‌‬ ‫‪ .9‬ل���ه‌ ‪ 2 %‬ی‌ حاڵه‌ته‌كان هۆكاری‌‬ ‫جیابونه‌وه‌كه‌یان نه‌زۆكییه‌‬ ‫‪ .10‬ل���ه‌ ‪ 1 %‬ی‌ حاڵه‌ته‌كان هۆكاری‌‬ ‫جیابونه‌وه‌كه‌یان توشبونه‌ به‌نه‌خۆشی‌‬ ‫یه‌كێك له‌هاوسه‌ره‌كان‬ ‫‪ .11‬ل���ه‌ ‪ 5 %‬ی‌ حاڵه‌ت���ه‌كان‬ ‫هۆكاره‌كانیان به‌وردی‌ دیاری‌ نه‌كراوه‌‬

‫‪18‬‬

‫دانا‬ ‫لەوەتەی گۆڕان دروستبوە‪ ،‬کۆسرەت ڕەسوڵ عەلی میانڕەوترین سەرکردەی‬ ‫یەکێتیی بوە بەرامبەر ئەم بزوتنەوەیە‪ .‬ئەم پیاوە بەئاش���كراو بەنهێنیی‌و لەناو‬ ‫کۆبونەوه داخراوەکانی یەکێتیی‌و لەبەردەم هەموان بەتاڵەبانیشەوە‪ ،‬دژی تەنگ‬ ‫پێهەڵچنینی گۆڕان‌و لەگەڵ دۆستایەتی‌و یەکگرتنەوە بوە لەگەڵیان‪ .‬هەڵوێستی‬ ‫مەیدانیی کۆسرەت ڕەسوڵ لەکاتی خۆپیشاندانەکانی ‪١٧‬ی شوباتدا جوامێرانە‬ ‫بو‪ ،‬چ لەڕێگریکردن لەلەشكرکێش���ی بارزانیی‌و تاڵەبانیی بۆ س���ەر گردەکەو چ‬ ‫لەرەتکردنەوەی سەرکوتکردنی خۆپیشاندانەکان لەالیەن فەوجەکانی ئەمەوە‪..‬‬ ‫بەدرێژایی چوار س���اڵی ڕابردو کەم کاری خراپ هەیە لەس���لێمانی‌و سنوری‬ ‫سەوز بەگۆڕان نە کرابێ کە کۆسرەت رەسوڵ بەئێستاشەوە تیایدا وەك میوان‬ ‫وایە‪ .‬لەبنەڕەتدا دەس���ەاڵتی دەستڕۆیش���توی ناو یەکێتی شەڕی سەرسەختی‬ ‫لەگەڵ گۆڕان لەس���ەر خاوەندارێتی س���لێمانییە کە ئ���ەوەی یەکەمیان هەمو‬ ‫کایەکانی داگیرکردوە بەنەوت‌و گومرگ‌و فڕۆکەخانەو بازاڕو ئەرزو ئاوەکەشیەوە‪.‬‬ ‫بەواتایەکی دیکە ناوەندی دەس���ەاڵتی یەکێتی( کە دەمێکە کۆسرەت ڕەسوڵی‬ ‫لێ دەرکراوە) هەولێری بۆ پارتی جێهێش���توە کە س���ەنتەری هێزو قورسیایی‬ ‫ئەوی لێیە‪ ،‬ئیدی ئەبێ ئەو نهێنییە چی بێت کە وا لەنەوش���یروان موس���تەفا‬ ‫بکات هەمیشە کۆسرەت ڕەس���وڵ بەنەیارو دەسەاڵتدارێتیی سلێمانی یەکێتیی‬ ‫بەدۆست یان بەنزیك بزانێت؟ ئەگەروەاڵمی ئەم پرسیارە تائێستا قورس بوبێ‪،‬‬ ‫ئەوا دوای باڵوکردنەوەی پڕوپاگاندەی دانیش���تن‌و ڕێکەوتنی کۆسرەت ڕەسوڵ‬ ‫لەگەڵ مەس���عود بارزانیی‪ ،‬ئاس���انە‪ .‬پڕوپاگه‌ندەکە لەبنەڕەتدا موخابەراتیی‌و‬ ‫بۆ پەكخس���تنی کۆبونەوەکەی گۆڕان‌و یەکێتی بو‪ ،‬لەبەرامبەریش���دا دیس���ان‬ ‫ناش���یرینکردنی کۆسرەت‌و بەس���تەزمانکردنی ناوەندی دەسەاڵتی یەکێتی بو‪.‬‬ ‫داڕێژەری پڕوپاگاندەکە نەیتوانی کاڵو بنێتە س���ەر میدیای ئەهلی‪ ،‬بەاڵم زۆر‬ ‫بەئاس���انی س���ەرکردایەتی گۆڕانی پێ لەخش���تەبردو وەکو خۆی هەواڵەکە لە‬ ‫‪ KNN‬باڵوکرایەوە!‬ ‫ئەو س���یناریۆیەی سەرەوە‪ ،‬س���ەلماندی کە گۆڕان لەژێر کاریگەریی توندی‬ ‫س���ەرچاوەی هەواڵەکەدای���ە‪ ،‬دوریش نیی���ە بەدرێژایی چوار س���اڵی ڕابردو‪،‬‬ ‫داڕێ���ژەری ئەم س���یناریۆیە س���ەرچاوەی باوەڕپێک���راوی زانیاری���ی‌و ڕەنگە‬ ‫ڕێنماییکەری س���ەرکردایەتی گۆڕانیش بوبێ‪ .‬ئاوڕدانەوەیەکی خێراش بەهەندێ‬ ‫حس���اباتی گۆڕاندا‪ ،‬ئەوەمان پێئەڵێ کە دور نییە ئەم سەرچاوەیە زۆرجاریتر‬ ‫س���ەرکردایەتی گۆڕانی بەهەڵەدا بردبێ‌و س���یناریۆو چیرۆکی سەیرو ترسانکی‬ ‫لەمەڕخراپی���ی‌و دزێویی دۆس���تەکان‌و چاکەو فریش���تەیی دوژمنەکانی گۆڕان‪،‬‬ ‫بەسەرکردایەتی گۆڕان دابێ‪.‬‬ ‫پرس���یار ئەوەیە دوای ئ���ەم پڕوپاگەندە موخابەراتییەی کە س���ەرکردایەتی‬ ‫دەستڕۆیشتوی یەکێتی‪ ،‬گۆڕانی پێ لەخشتەبرد‪ ،‬تۆ بڵێی سەرکردایەتی گۆڕان‬ ‫هەر لەسەر حس���ابە کۆنەکە‪ ،‬دۆست بەنەیارو نەیار بەدۆست سەیربکات؟ تۆ‬ ‫بڵێی نەوشیروان موستەفا بێنێتە سەر ئەو واقیعە تاڵەی کە دۆست‌و قوتابییە‬ ‫ژیرەکانی زەمانی زوی‪ ،‬لەمێژە نەیاری سەرسەخت‌و مامۆستای کارامەی بەرەو‬ ‫هەڵدێربردنی گۆڕانەکەین؟!‬

‫)‪ )371‬سێشه‌مم ‌ه ‪2013/4/2‬‬

‫عه‌بدولڕه‌حمان سدیق‪:‬‬

‫نه‌بوم به‌پارتی‌‬ ‫ئا‪ :‬ئاسۆ سه‌راوی‌‬

‫عه‌بدولڕه‌حمان سدیق‪ ،‬كه‌ پێشتر‬ ‫ی‬ ‫ی سیاسی‌ یه‌كگرتو ‌‬ ‫ی مه‌كته‌ب ‌‬ ‫ئه‌ندام ‌‬ ‫ئیسالمی‌ بو‪ ،‬له‌‪ 2009/9/9‬ه‌و‌ه‬ ‫ی حیزبی‌ هێناوه‌‪ ،‬چه‌ند‬ ‫وازی‌ له‌كار ‌‬ ‫رۆژێكه‌ هه‌واڵێكی‌ وا باڵوكراوه‌ته‌و‌ه‬ ‫ی‬ ‫كه‌ په‌یوه‌ندی‌ به‌پارتی‌ دیموكرات ‌‬ ‫كوردستانه‌و‌ه كردبێت‪ ،‬به‌اڵم له‌م‬ ‫دیداره‌ كورته‌ی‌ ئاوێنه‌دا ئه‌و هه‌واڵ ‌ه‬ ‫ره‌تده‌كاته‌وه‌‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ئاوێن���ه‌‪ :‬له‌ت���ۆڕی‌ كۆمه‌اڵیه‌ت��� ‌‬ ‫ی ئه‌وه‌ باڵوكراوه‌ته‌و‌ه‬ ‫فه‌یسبوك‪ ،‬هه‌واڵ ‌‬ ‫ی‬ ‫ك ‌ه تۆ په‌یوه‌ندیت به‌پارتی‌ دیموكرات ‌‬ ‫كوردس���تانه‌وه‌ كردوه‌‪ ،‬قس���ه‌ت چیی ‌ه‬ ‫له‌وباره‌یه‌وه‌؟‬ ‫عه‌بدولڕه‌حمان س���دیق‪ :‬منیش وه‌ك‬ ‫ی له‌و‬ ‫ی هاواڵتی���ان‪ ،‬هه‌واڵێك��� ‌‬ ‫زۆرب���ه‌ ‌‬ ‫جۆره‌م بیس���توه‌‪ ،‬به‌اڵم له‌گه‌ڵ رێزم بۆ‬ ‫ی حیزب ‌ه كوردس���تانییه‌كان‪ ،‬ئه‌و‬ ‫ته‌واو ‌‬ ‫ی دور‌ه له‌راستییه‌وه‌‪،‬‬ ‫هه‌واڵه‌ به‌ته‌واوه‌ت ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ك��� ‌ه وازم له‌كار ‌‬ ‫چونك��� ‌ه ئه‌و رۆژه‌ ‌‬ ‫ی هێنا له‌ن���او یه‌كگرتو‪ ،‬بڕیارمدا‬ ‫حیزب ‌‬ ‫وه‌كو كه‌سایه‌تییه‌كی‌ نیشتمانی‌‌و ئاینی‌‌و‬ ‫نه‌ته‌وه‌یی‌‪ ،‬سه‌ربه‌خۆ‌و بێالیه‌نانه‌ خزمه‌ت‬ ‫به‌نیشتمانه‌كه‌م‌و گه‌له‌كه‌م بكه‌م‪ ،‬به‌هیچ‬ ‫ش���ێوه‌یه‌ك په‌یوه‌ندی���م به‌پارتییه‌و‌ه‬ ‫ی‬ ‫نه‌كردوه‌‪ ،‬بڕیاریشم وای ‌ه ك ‌ه په‌یوه‌ند ‌‬ ‫ی‬ ‫به‌هیچ حیزبێكه‌وه‌ نه‌كه‌م‪ ،‬چونك ‌ه كار ‌‬ ‫ی‬ ‫ی دیس���پلین‌و په‌یڕه‌وو پرۆگرام ‌‬ ‫حیزب ‌‬ ‫ی‬ ‫تێدایه‌‪ ،‬ك��� ‌ه ناگونجێ‌ له‌گ���ه‌ڵ ئه‌و‌ه ‌‬ ‫ی بیركرنه‌وه‌‌و‪،‬‬ ‫من مه‌به‌س���تمه‌‪ ،‬له‌ئازاد ‌‬ ‫ی ده‌ربڕین���ی‌ بیروبۆچونه‌كانم‪،‬‬ ‫ئ���ازاد ‌‬ ‫ی‬ ‫دوباره‌ ده‌ڵێم له‌گ���ه‌ڵ رێزم بۆ ته‌واو ‌‬ ‫حیزبه‌كان‪ ،‬بڕیاری‌ كۆتایی‌ من ئه‌وه‌یه‌‪،‬‬ ‫ی حیزبایه‌تی���دا نه‌بم‌و وه‌ك‬ ‫ك ‌ه ل���ه‌كار ‌‬ ‫ی كاربكه‌م‪.‬‬ ‫كه‌سایه‌تییه‌كی‌ كوردستان ‌‬ ‫ئاوێن���ه‌‪ :‬پێتوانیی��� ‌ه ئ���ه‌و قس���ان ‌ه‬

‫►‬

‫حساباتی گۆڕان لەنێوان‬ ‫دۆست‌و دوژمندا‬

‫تایبه‌ت‬

‫ی‬ ‫ی حیزب ‌‬ ‫كار ‌‬ ‫ی‬ ‫بۆ سروشت ‌‬ ‫من به‌ئه‌زمون‬ ‫ده‌ركه‌وتوه‌ ك ‌ه‬ ‫ناگونجێ‬ ‫عه‌بدولڕه‌حمان سدیق‬

‫ل���ه‌وه‌و‌ه س���ه‌رچاو‌هی‌ گرتبێت‪ ،‬كه‌ تۆ‬ ‫ی پارتییه‌و‌ه‬ ‫زیات���ر له‌راگه‌یاندنه‌كان��� ‌‬ ‫ده‌رده‌كه‌ویت‪ ،‬به‌تایبه‌ت گۆشه‌یه‌كیشت‬ ‫ی روداوی‌‪ ،‬نزیك له‌نێچره‌ڤان‬ ‫له‌رۆژنامه‌ ‌‬ ‫بارزانی‌‪ ،‬هه‌یه‌؟‬ ‫عه‌بدولڕه‌حمان س���دیق‪ :‬نازانم ئه‌و‌ه‬ ‫په‌یوه‌ندی‌ به‌وه‌ هه‌بێت یان نا‪ ،‬سه‌باره‌ت‬ ‫ی‬ ‫به‌گۆش���ه‌كه‌م له‌روداو‪ ،‬من كاك ئاكۆ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ئه‌و رۆژنامه‌ی ‌ه له‌سه‌رده‌م ‌‬ ‫سه‌رنوسه‌ر ‌‬ ‫ی ئه‌و‬ ‫ی میدیاوه‌ ده‌ناسم‪ ،‬به‌هۆ ‌‬ ‫رۆژنامه‌ ‌‬ ‫له‌و رۆژنامه‌ی ‌ه گۆشه‌م هه‌یه‌‪ ،‬جگ ‌ه له‌و‌ه‬ ‫ێ س���ه‌ته‌الیت له‌هه‌ولێردا هه‌یه‌‪ ،‬ك ‌ه‬ ‫س‌‬ ‫بریتین له‌كوردس���تان تیڤی‌‌و زاگرۆس‌و‬

‫ێ كه‌ناڵه‌و‌ه‬ ‫س���پێده‌‪ ،‬بۆی ‌ه هه‌ر له‌و س ‌‬ ‫ی‬ ‫زیات���ر ده‌رده‌ك���ه‌وم‪ ،‬هۆكاره‌كه‌ش��� ‌‬ ‫ئه‌وه‌یه‌‪ ،‬كه‌ توانای‌ س���ه‌فه‌ركردنم نیی ‌ه‬ ‫له‌روی‌ جه‌س���تییه‌و‌ه هه‌ر رۆژ‌ه بچه‌م ‌ه‬ ‫ی‬ ‫ی له‌ش���اره‌كان ‌‬ ‫ی ته‌له‌فیزیۆن ‌‬ ‫كه‌ناڵێك ‌‬ ‫تر‪.‬‬ ‫ی س���ه‌نته‌ری‌ پرد‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬بۆ پرۆژه‌ ‌‬ ‫ێ كۆمه‌كی‌ داراییت‬ ‫بۆ گه‌ش���ه‌پێدان ك ‌‬ ‫ده‌كات؟‬ ‫عه‌بدولڕه‌حمان سدیق‪ :‬وه‌كو سه‌نت ‌هر‌و‬ ‫بینا من ش���تی‌ وه‌هام نیی ‌ه تا كۆمه‌ك‬ ‫بكرێ���م‪ ،‬پرۆژه‌ی‌ پرد بۆ گه‌ش���ه‌پێدانم‬ ‫ی‬ ‫ی ژینگه‌‌و كاروبار ‌‬ ‫هه‌ی ‌ه ك ‌ه زیاتر له‌بوار ‌‬

‫ی خۆمم‬ ‫سیاسیدا قسه‌ده‌كه‌م‪ ،‬سایتێك ‌‬ ‫ی پرده‌و‌ه‬ ‫ی تریشم به‌ناو ‌‬ ‫هه‌یه‌‌و سایتێك ‌‬ ‫ل ‌ه ‪ 2008‬ه‌وه‌ هه‌یه‌‪.‬‬ ‫ئاوێن���ه‌‪ :‬به‌اڵم ئه‌وه‌ش ده‌وترێ‌‪ ،‬ك ‌ه‬ ‫به‌رێزت له‌نێچیره‌ڤ���ان بارزانییه‌و‌ه زۆر‬ ‫نزیكیت‪ ،‬ئه‌وه‌ چۆنه‌؟‬ ‫عه‌بدولڕه‌حمان س���دیق‪ :‬من ئێستاك ‌ه‬ ‫ی بازنه‌یه‌كم ب���ۆ هه‌موان وه‌ك‬ ‫له‌چه‌ق��� ‌‬ ‫یه‌ك وام‪ ،‬به‌یه‌ك نیوه‌ تیره‌ له‌هه‌موانه‌و‌ه‬ ‫وه‌كو یه‌ك نزیكم‪.‬‬ ‫ی ه���ۆكاری‌ وازهێنانت‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬ئ���ه‌ ‌‬ ‫ی بو؟‬ ‫له‌یه‌كگرتو چ ‌‬ ‫عه‌بدولڕه‌حمان سدیق‪ :‬له‌‪2009/9/9‬‬ ‫ی‬ ‫من ئه‌وه‌م باڵوكردۆت���ه‌و‌ه كه‌ هۆكار ‌‬ ‫وازهێنانه‌كه‌م چییه‌‪ ،‬ئێستاش‌و ئه‌وساش‬ ‫ی حیزبی‌ بۆ‬ ‫ه���ه‌ر ئه‌وه‌م وتوه‌‪ ،‬ك ‌ه كار ‌‬ ‫ی من به‌ئه‌زمون ده‌ركه‌وتوه‌ ك ‌ه‬ ‫سروشت ‌‬ ‫ناگونجێ‌‪.‬‬ ‫ئاوێن���ه‌‪ :‬تۆ له‌س���ه‌ر یه‌كگرتو بویت ‌ه‬ ‫ی عێراق‌و خانه‌نش���ین‬ ‫وه‌زی���ری‌ ژینگه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫كرای���ت‪ ،‬پێش���تر به‌ش���ێك له‌موچه‌ ‌‬ ‫خانه‌نش���ینییه‌كه‌ت ده‌دای���ه‌ یه‌كگرتو‪،‬‬ ‫ئێستاش هه‌ر به‌و جۆره‌یه‌؟‬ ‫عه‌بدولڕه‌حمان سدیق‪ :‬له‌‪2012/1/1‬‬ ‫ی عێراق‪،‬‬ ‫ی بڕی���اری‌ په‌رله‌مان��� ‌‬ ‫به‌پێ��� ‌‬ ‫ی‬ ‫ی وه‌زیره‌كان ده‌س���تكار ‌‬ ‫خانه‌نش���ین ‌‬ ‫ی‬ ‫كرا‪ ،‬به‌جۆرێك به‌پێ���ی‌ ئه‌و خزمه‌ت ‌ه ‌‬ ‫ك ‌ه هه‌یانبو خانه‌نشینییان بۆ بڕایه‌وه‌‪،‬‬ ‫ی‬ ‫ی وه‌زیرییه‌ك ‌ه ‌‬ ‫ی ك ‌ه ماو‌ه ‌‬ ‫ئه‌و كه‌س��� ‌ه ‌‬ ‫له‌ساڵێك كه‌متربوایه‌‪ ،‬وه‌ك من به‌‪%30‬‬ ‫ی خانه‌نش���ین ده‌كرا‪ ،‬وات ‌ه من‬ ‫موچه‌كه‌ ‌‬ ‫ی هه‌شت ملیۆن دینار‬ ‫ئێستاك ‌ه له‌‪‌ %30‬‬ ‫وه‌رده‌گرم ك��� ‌ه ده‌كات��� ‌ه ‪2‬ملیۆن‌و‪400‬‬ ‫ه���ه‌زار دینار‪ ،‬ئ���ه‌و پاره‌یه‌ش ئه‌وه‌ند‌ه‬ ‫ی یه‌كگرت���وی‌ لێبده‌م‪،‬‬ ‫نیی ‌ه ك ‌ه به‌ش��� ‌‬ ‫هه‌رچه‌ند‌ه پێش ئه‌و‌ه له‌‪ %30‬موچه‌كه‌م‬ ‫ی‬ ‫ده‌دای ‌ه حیزب‪ ،‬ب���ه‌اڵم ك ‌ه به‌و جۆر‌ه ‌‬ ‫لێهات یه‌كگرتو خۆش���یان وتیان ئیتر‬ ‫نامانه‌وێ‌‪.‬‬ ‫ریکالم‬

‫ریکالم‬

‫‪VACANCY ANNOUNCEMENTS‬‬

‫‪VACANCY ANNOUNCEMENTS‬‬ ‫‪Mercy Corps is an international non-profit NGO implementing pro‬‬‫‪grams in Iraq and Kurdistan Region, and is currently recruiting for the‬‬ ‫‪vacant position of:‬‬

‫‪Mercy Corps is an international non-profit NGO implementing pro‬‬‫‪grams in Iraq and Kurdistan Region, and is currently recruiting for the‬‬ ‫‪vacant position of:‬‬

‫‪Junior Admin/Logistics Officer‬‬

‫‪Senior Admin/Logistics Officer‬‬

‫‪For Sulaimaniyah office‬‬

‫‪For Sulaimaniyah office‬‬

‫‪Successful candidates will meet the following requirements:‬‬

‫‪Successful candidates will meet the following requirements:‬‬

‫ ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ ‬

‫ ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ ‬

‫)‪• Bachelor’s degree (minimum‬‬ ‫‪• Sufficient experience in IT, Administration and Logistics.‬‬ ‫‪• Language requirements: Kurdish (required), Arabic (required), English‬‬ ‫)‪(required‬‬ ‫‪• Minimum two years administrative work experience‬‬ ‫‪• Conscientious with an excellent sense of judgment‬‬ ‫‪• Strong organizational skills‬‬ ‫‪• Ability to work simultaneously on multiple tasks‬‬ ‫‪• Willingness and ability to work effectively with a wide variety of people‬‬ ‫‪• Ability to work as part of a team and coordinate with project personnel‬‬

‫)‪• Bachelor’s degree (minimum‬‬ ‫‪• Computer literate; strong MS-Excel and MS Word skills‬‬ ‫ ‪• Language requirements: Kurdish (required), Arabic (required), English‬‬ ‫)‪(required‬‬ ‫‪• Valid drivers’ license and clean record‬‬ ‫‪• Minimum five years administrative work experience‬‬ ‫‪• Conscientious with an excellent sense of judgment‬‬ ‫‪• Strong organizational skills‬‬ ‫‪• Ability to work simultaneously on multiple tasks‬‬ ‫‪• Willingness and ability to work effectively with a wide variety of people‬‬ ‫‪• Ability to work as part of a team and coordinate with project personnel‬‬ ‫‪• Sufficient IT knowledge for minor trouble shooting‬‬

‫‪Please send updated CV to the following email address not later than‬‬ ‫‪Monday, April 08, 2013 - 14:00.‬‬

‫‪Please send updated CV to the following email address not later than‬‬ ‫‪Monday, April 08, 2013 - 14:00.‬‬

‫‪mcbaghdadhr@gmail.com‬‬

‫‪mcbaghdadhr@gmail.com‬‬

‫تایبه‌ت‬

‫)‪ )371‬سێشه‌ممه‌ ‪2013/4/2‬‬

‫ئاگاداری‌‬

‫بۆنی خاك دێ‪ ...‬پاشماوه‌‬

‫گۆڤارێكی‌ سیاسی‌ گشتی‌ شیكاری‌ ده‌رده‌چێت به‌ناوی‌ گۆڤاری‌ (شار) كه‌ خاوه‌نی‌ ئیمتیازه‌كه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫كۆمپانیای‌ (ش����ارپرێس)‌و سه‌رنووسه‌ره‌كه‌ی‌ (كه‌مال ره‌ئوف)ه‌‪ ،‬هه‌رك ‌هس‌و الیه‌نێك الری‌ هه‌یه‌‬ ‫له‌ماوه‌ی‌ ‪ 15‬رۆژدا په‌یوه‌ندی‌ بكات به‌م ژماره‌یه‌وه‌‪:‬‬ ‫‪ 07704679999‬یان به‌ئیمه‌یلی‌ ‪shar.govar@gmail.com‬‬

‫ونبوون‬

‫ی س���لێمانی‌ ونبوه‌ به‌ناوی‌ (زانیار حه‌م ‌ه رسوڵ‬ ‫ی بازرگان ‌‬ ‫ی ژور ‌‬ ‫* ناس���نامه‌یه‌ك ‌‬ ‫كریم) هه‌ركه‌س دۆزیه‌و‌ه بیگه‌ڕێنێته‌و‌ه پرسگه‌ی‌ ئاوێنه‌‌‪.‬‬ ‫ی بازرگانی‌ سلێمانی‌ ونبوه‌ به‌ناوی (مظفر صفر محمد ره‌زا)‬ ‫ی ژور ‌‬ ‫* ناسنامه‌یه‌ك ‌‬ ‫هه‌ركه‌س دۆزیه‌و‌ه بیگه‌ڕێنێته‌وه‌ پرسگ ‌هی‌ ئاوێنه‌‪‌.‬‬ ‫ی س���لێمانی‌ ونبوه‌ به‌ن���اوی‌ (نجم عبد بگی)‬ ‫ی بازرگان��� ‌‬ ‫ی ژور ‌‬ ‫* ناس���نامه‌یه‌ك ‌‬ ‫هه‌ركه‌س دۆزیه‌و‌ه بیگه‌ڕێنێته‌وه‌ پرسگ ‌هی‌ ئاوێنه‌‪‌.‬‬ ‫ی ونبو‌ه به‌ناوی (زانا حسین رشید)‬ ‫ی بازرگانی‌ سلێمان ‌‬ ‫* ناس���نامه‌یه‌كی‌ ژور ‌‬ ‫هه‌ركه‌س دۆزیه‌و‌ه بیگه‌ڕێنێته‌وه‌ پرسگ ‌هی‌ ئاوێنه‌‪.‬‬ ‫ی (كاروان كامه‌ران بهجت)‬ ‫ی ونبو‌ه به‌ناو ‌‬ ‫ی سلێمان ‌‬ ‫ی بازرگان ‌‬ ‫* ناسنامه‌یه‌كی‌ ژور ‌‬ ‫هه‌ركه‌س دۆزیه‌و‌ه بیگه‌ڕێنێته‌وه‌ پرسگ ‌هی‌ ئاوێنه‌‌‪.‬‬ ‫ی به‌رهه‌م هێنان‌و كانزاكان ونبو‌ه‬ ‫ی _ به‌ش ‌‬ ‫ی سلێمان ‌‬ ‫ی كۆلیجی‌ ته‌كنیك ‌‬ ‫*باجێك ‌‬ ‫ی‬ ‫ب ‌ه ناوی‌ (محمد حه‌م ‌ه رس���وڵ كریم) هه‌ركه‌س دۆزیه‌و‌ه بیگه‌ڕێنێته‌و‌ه پرسگه‌ ‌‬ ‫ئاوێنه‌‪.‬‬ ‫ی خــــــــــــاوی‌) ونبو‌ه‬ ‫ی (نوسینگه‌ ‌‬ ‫ی خانوو‌و زه‌و ‌‬ ‫ی كرین‌و فرۆشتن ‌‬ ‫*مۆڵه‌تێك ‌‬ ‫ی‬ ‫ب ‌ه ن���اوی‌ ( ابراهیم صالح امی���ن) هه‌ركه‌س دۆزیه‌وه‌ بیگه‌ڕێنێته‌و‌ه پرس���گه‌ ‌‬ ‫ئاوێنه‌‪.‬‬ ‫ی (ت���اژد یــــــــــــن) ونب���وه‌ به‌ناوی‌ (نازم محمود‬ ‫*ناس���نامه‌یه‌كی‌ كۆمپانیا ‌‬ ‫ڕشید) هه‌ركه‌س دۆزیه‌و‌ه بیگه‌ڕێنێته‌وه‌ پرسگه‌ی‌ ئاوێنه‌‪.‬‬

‫ ‬ ‫فه‌رمانگه‌ی‌ دانوسانی‌ سلیمانی‌‪1‬‬ ‫ ‬ ‫ی‬ ‫كارگێری‌ خۆی ‌‬

‫ئاگاداری‬

‫ژماره‌‪514 :‬‬ ‫ڕێكه‌وت‪2013/4/1 :‬‬

‫ی ك ‌ه له‌الیه‌ن داواكار پێشكه‌ش به‌م فه‌رمانگه‌یه‌ كراو‌ه له‌الیه‌ن‬ ‫ی ئه‌و داوایه‌ ‌‬ ‫به‌پێ ‌‬ ‫ی ((هه‌نــــــــــاو)) بۆ‬ ‫ی كارگ ‌ه ‌‬ ‫(كاروان عل���ی‌ فره‌ج) ل ‌ه (‪ )2013/3/19‬خاوه‌ن ‌‬ ‫ی كردوه‌ كه‌ ل ‌ه‬ ‫ی بجوك داوای‌ تۆمار كردنی‌ ئه‌و ئامێرانه‌ ‌‬ ‫كاری دارتاشی‌‌و پڕۆژه‌ ‌‬ ‫ێ‬ ‫ی ژمار‌ه (‪ )65‬س���اڵی‌ ( ‪ )1953‬باڵوی‌ ده‌كه‌ینه‌وه‌ هه‌ر كه‌س ‌‬ ‫ئامێری میكانیك ‌‬ ‫ی (‪)15‬‬ ‫خ���ۆی‌ ب ‌ه په‌یوه‌ندیدار یا خاوه‌نی‌ هه‌ریه‌ك له‌و ئامێرانه‌ داده‌نێ ل ‌ه ماوه‌ ‌‬ ‫ی داواكاره‌و‌ه‬ ‫ی ئه‌م فه‌رمانكه‌ی ‌ه بكات ‪,‬ب ‌ه پێچه‌وانه‌و‌ه به‌ ناو ‌‬ ‫پانزه‌ ڕۆژدا سه‌ردان ‌‬ ‫تۆمار ده‌كرێت‌و بڕوانامه‌ی‌ پێده‌درێت له‌گه‌ل ڕێزدا‪................‬‬ ‫دادنوس‪ /‬دادنوسی‌ سلێمانی‌‪/‬‬ ‫كه‌ژال فره‌ج حسن‬ ‫ئامێره‌كان‬ ‫ی س���حب‌و خاش���اك ژمار‌ه‬ ‫ی له‌كه‌ڵ ئامێر ‌‬ ‫‪ . 1‬مش���ار جۆری ‪ _ celik /‬ترك ‌‬ ‫‪0118‬‬

‫ی_‬ ‫ی ‪ / ozkoiny yli lar/‬ترك ‌‬ ‫ی ‪ _ p.v.c‬ج���ۆر ‌‬ ‫ی له‌زگه‌ ‌‬ ‫ی لێدان��� ‌‬ ‫‪ . 2‬ئامێ���ر ‌‬ ‫ژمار‌ه ‪022‬‬ ‫ی _ ژمار ‌ه ماتۆر _ ‪35874‬‬ ‫‪ . 3‬مشاری‌ سینه‌ر _ یلماز _ تورك ‌‬ ‫ی _ ژمار ‌ه ‪3502‬‬ ‫ی یلماز _ تورك ‌‬ ‫‪ . 4‬ئامێری‌ په‌پوله‌ ‌‬ ‫‪ . 5‬كۆمپرێسه‌ری‌ هه‌وا _ ‪ / lt 70‬صین _ ژمار ‌ه ‪AL 091220 ( 01 /‬‬

‫په‌یامه‌كه‌ی‌ ئیمراڵی‌‌و ئاماده‌یی‌‪ ...‬پاشماوه‌‬ ‫هه‌رچه‌نده‌ وتاره‌كانی‌ دادو گه‌ش���ه‌پێدان‬ ‫دوالیه‌نه‌ی���ه‌ له‌الیه‌ك���ه‌وه‌ پش���تگیری‌‌و‬ ‫له‌الیه‌ك���ه‌و‌ه ڕه‌خن���ه‌ كه‌پێده‌چ���ێ‌ ئه‌م‬ ‫هه‌ڵوێس���ته‌ ب���ۆ ڕاگرتنی‌ هاوس���ه‌نگ ‌ی‬ ‫ده‌نگ���ی‌ هه‌ڵب���ژاردن بێـت‪ ،‬س���ه‌ره‌ڕا ‌ی‬ ‫ئه‌م هه‌نگاوان���ه‌ نابێت كورده‌كان ‌ی باكور‬ ‫په‌له‌بك���ه‌ن له‌هه‌نگاوه‌كانیان‌و ده‌ب ‌ێ ورد‬ ‫بیخوێنن���ه‌وه‌ ئ���ه‌وه‌ی‌ له‌س���ه‌ر هه‌رێم ‌ی‬ ‫كوردس���تان پێویست ‌ه چ وه‌ك خه‌ڵك‌و چ‬ ‫وه‌ك حكومه‌ت‌و ح���زب ده‌كر ‌ێ به‌رده‌وام‬ ‫ب ‌ێ له‌سه‌ر هه‌ڵوێسته‌كانی‌ خۆ ‌ی كه‌پێشتر‬ ‫له‌سه‌ری‌ بوه‌‪ ،‬له‌هه‌مان كاتدا هه‌رحیزب‌و‬ ‫كه‌سایه‌تییه‌ك ئازاده‌و ماف ‌ی خۆیه‌تی‌ ك ‌ه‬ ‫له‌ڕێگای‌ ڕاگه‌یاندنه‌و‌ه هه‌ڵوێس���ت ‌ی خۆ ‌ی‬ ‫نیش���انبدا به‌اڵم ئێمه‌ ئه‌گه‌ر بمانه‌وێت‌و‬ ‫حس���اب بۆ خۆمان‌و ده‌ستكه‌وته‌كانمان‌و‬ ‫زیاتر شه‌رعیدانی‌ ناوچه‌یی‌‌و نێوده‌وڵه‌تی‌‌و‬ ‫ناوخۆی���ی‌ به‌حكومه‌ته‌كه‌م���ان بده‌ی���ن‪،‬‬

‫ده‌ب��� ‌ێ ڕێگا ب���ۆ ئه‌وه‌ خ���ۆش كه‌ین ك ‌ه‬ ‫حكومه‌ت��� ‌ی هه‌رێم دامه‌زراوه‌ یاس���ایی‌‌و‬ ‫ش���ه‌رعییه‌كان ‌ی هه‌رێم ئه‌رك ‌ی ڕێكخستن‌و‬ ‫به‌ش���داریكردنیان هه‌ب���ێ‌ له‌گفتوگ���ۆ ‌ی‬ ‫نێوان توركیاو كورده‌كان���ی‌ باكور ئه‌م ‌ه‬ ‫هه‌م پێگ���ه‌ ‌ی كورد له‌ه���ه‌ردو به‌ره‌كه‌دا‬ ‫به‌هێ���زده‌كات‌و ه���ه‌م تێك���ڕا ‌ی خه‌ڵك ‌ی‬ ‫كوردستان به‌هه‌مو حزبه‌كانه‌و‌ه به‌شدارن‬ ‫چونك ‌ه دامه‌زراوه‌كان هه‌م له‌ڕوی‌ یاسایی‌‌و‬ ‫هه‌م له‌ڕوی‌ ئه‌خالقییه‌وه‌ نوێنه‌ری‌ هه‌مو‬ ‫خه‌ڵك ‌ی كوردستانن بێ‌ جیاواز ‌ی ده‌نگ‌و‬ ‫ڕه‌ن���گ‪ ،‬كارێك ‌ی هه‌ڵه‌یه‌ ه���ه‌ر حیزبێك‬ ‫بی���ه‌وێ‌ خۆی‌ دی���ار ‌ی ب���كات‌و نه‌خش‌و‬ ‫په‌نجه‌ ‌ی خۆی‌ له‌م پڕۆژه‌یه‌دا دیار ‌ی بكات‬ ‫خۆ هه‌ر حزب‌و كه‌س���ایه‌تییه‌ك پێش���تر‬ ‫قس���ه‌یه‌كی‌ خێر ‌ی كردبێ‌ بۆ چاره‌سه‌ر ‌ی‬ ‫كێشه‌ی‌ كورد ‌ی باكور ده‌ست ‌ی خۆشبێ‌‌و‬ ‫ئه‌رك���ی‌ خ���ۆی‌ جێبه‌جێ‌ ك���ردو‌ه ئیتر‬

‫ناب���ێ‌ به‌یه‌كت���ری‌ بفرۆش���ینه‌و‌ه چونك ‌ه‬ ‫ئێستا مه‌س���ه‌له‌ك ‌ه خه‌ریكه‌ ڕێگا ‌ی خۆ ‌ی‬ ‫ده‌گر ‌ێ بۆیه‌ ئێمه‌ش باشتروایه‌ له‌ڕێگه‌ ‌ی‬ ‫دامه‌زراوه‌ ش���ه‌رعییه‌كان‌و یاساییه‌كان ‌ی‬ ‫هه‌رێم���ی‌ كوردس���تانه‌و‌ه مامه‌ڵ ‌ه له‌گه‌ڵ‬ ‫پێش���هاته‌كاندا بكه‌ین چه‌ن���د په‌یامێك ‌ی‬ ‫جوان بو س���ه‌رۆك ‌ی حكومه‌ت���ی‌ هه‌رێم‌و‬ ‫جێگره‌كه‌ی‌و وه‌زیره‌كان��� ‌ی بێ‌ جیاواز ‌ی‬ ‫ئاڕاس���ته‌ ‌ی حزبی‌ س���ه‌ردان ‌ی ده‌وڵه‌ت ‌ی‬ ‫توركیای���ان ك���ردو له‌گ���ه‌ڵ حكومه‌ت‌و‬ ‫كورده‌كانیشدا قسه‌ ‌ی خۆیان‌و پشتگیر ‌ی‬ ‫خۆی���ان نیش���اندا ئه‌م��� ‌ه هه‌نگاوێك��� ‌ی‬ ‫دامه‌زراوه‌ییانه‌یه‌‪،‬خ���ۆ ئه‌گ���ه‌ر هه‌ركه‌س‬ ‫بۆخ���ۆی‌ قس���ه‌و هه‌نگاو هه‌ڵگ���رێ‌ ئه‌وا‬ ‫الدانه‌ له‌هێڵه‌كان ‌ی به‌رژه‌وه‌ندی‌ گش���ت ‌ی‬ ‫نیش���تیمانی‌‪،‬له‌هه‌مان كات���دا(‪‌)PKK‬و‬ ‫كورده‌كان���ی‌ باك���ور ب���ۆ به‌رژه‌وه‌ن���د ‌ی‬ ‫خۆیان‌و گه‌لی‌ كوردس���تان هه‌وڵبده‌ن ك ‌ه‬

‫حكومه‌ت ‌ی هه‌رێم‌و دامه‌زراوه‌كان ‌ی ڕۆڵیان‬ ‫هه‌ب���ێ‌‌و كارته‌كان نه‌ده‌نه‌ ده‌س���ت هیچ‬ ‫حیزبێك‌و به‌م یارییه‌ هه‌ڵنه‌ستن له‌هه‌مان‬ ‫كاتدا حیزبه‌كانی‌ باش���وریش ئه‌م خه‌ون ‌ه‬ ‫نه‌بینن ئه‌گینا هه‌م(‪‌)PKK‬و كورده‌كان ‌ی‬ ‫باك���ور یارییه‌كانی���ان لێتێكده‌چێ‌‌و هه‌م‬ ‫خه‌ونه‌كانی‌ باشوریش زڕه‌خه‌ون ده‌بن بۆی ‌ه‬ ‫با تۆپه‌كه‌ بخرێت��� ‌ه ژێرقاچ ‌ی حكومه‌ت‌و‬ ‫دامه‌زراوه‌كانی‌ هه‌رێم نه‌ك حزب له‌هه‌مان‬ ‫كاتدا حكومه‌ت ‌ی هه‌رێم حس���اب بۆ دوا ‌ی‬ ‫كش���انه‌وه‌ی‌ گه‌ریال بكات نه‌وه‌ك الیه‌ن ‌ی‬ ‫ئه‌مالوال گێچه‌ڵ بۆ هه‌رێم دروست بكه‌ن‪،‬‬ ‫دواجار ك���ورد له‌هه‌ر جیگای���ه‌ك بڕوات ‌ه‬ ‫پێ���ش كاریگ���ه‌ری‌ جددی‌‌و س���تراتیژی‌‬ ‫له‌س���ه‌ر پارچه‌كانی‌ تر ده‌ب���ێ‌ بۆیه‌ ئه‌م‬ ‫هه‌له‌ ‌ی هه‌ڵكه‌وتوه‌ پێویسته‌ عاقاڵنییانه‌و‬ ‫دوربینییان ‌ه مامه‌ڵه‌ ‌ی له‌گه‌ڵدا بكرێ‌‌و ئه‌م‬ ‫بواره‌ بۆ په‌ڕینه‌وه‌ له‌ده‌ست نه‌درێ‌‪.‬‬

‫جوانییەکانی ناڕێکی‪ ...‬پاشماوه‌‬ ‫وابریارە کوڕەکان بە نۆبەت دەس���ەاڵت‬ ‫بگرنە دەست‌و جێگای باوکیان لەسەر‬ ‫تەخت���ی پادش���اهی بگرن���ەوە‪ ،‬بەاڵم‬ ‫بەوەدا ناگونجێ���ن‌و ناتوانن ڕێبکەون‪،‬‬ ‫لێیان دەبێتە دوژمنایەتی‌و لە ئەنجامدا‬ ‫پۆلینێک���س دەردەکرێ���ت‪ ،‬ئەویش لە‬ ‫تۆڵەدا لە حوکمداری تیبە یاخیدەبێت‌و‬ ‫دەکەوێت���ە ش���ەڕ‌و لەشکرکێش���ی بۆ‬ ‫س���ەر ش���ارەکە‪ .‬گەرچی پۆلینێکس‬ ‫هاوپەیمان‌و دۆس���تی زۆر کۆدەکاتەوە‪،‬‬ ‫بەاڵم تیبەی بۆ ناگیرێت‪ ،‬لە ش���ەڕێکی‬ ‫گەورەدا هێزی ه���ەر دوو برا بەرامبەر‬ ‫یەک دەوەس���تن‌و لە نزیک ش���وراکانی‬ ‫تیبەدا جەنگ بە شکس���تی لەش���کری‬ ‫پۆلینێک���س دوایی دێت‪ ،‬ب���ەاڵم هەر‬ ‫دوو برا ل���ەو جەنگەدا دەبنە قوربانی‌و‬ ‫الش���ەکانیان لە مەیدان���دا دەکەوێت‪.‬‬ ‫چیرۆکی ئەنتیگۆنا لەو ساتەوە دەست‬ ‫پێدەکات کە کریۆن «پادشای ئێستای‬ ‫س���ەر تەختی تیبە» بڕیاردەدات تەنیا‬ ‫الش���ەکەی ئیتیۆکلێس ڕێ‌و ڕەس���می‬ ‫ڕێزلێنانی بۆ بگیرێ���ت‪ .‬هەر لە یەکەم‬ ‫دیمەنەکانی شانۆگەرییەکەوە ئەنتیگۆنا‬ ‫بەمجۆرە هەواڵەکە دەداتە ئیس���مینای‬ ‫خوشکی‌و دەڵێت «هەرچی پەیوەندی‬ ‫بەڕێ‌و ڕەس���می ناش���تنی الشەکانەوە‬ ‫هەی���ە‪ ،‬کریۆن جی���اوازی ل���ە نێوان‬ ‫براکانماندا دەکات‪ .‬شەرەفی ناشتن بە‬ ‫یەکێکیان دەبەخش���ێت‌و لەوی دییانی‬ ‫زەوتدەکات‌و س���ووکایەتی بەس���ەردا‬ ‫دەهێنێ���ت‪ .‬پێی���ان گووت���م هەرچی‬ ‫پەیوەندی ب���ە ئێتیۆکلێس���ەوە هەیە‬ ‫چونکە بە ئینسافەوە جەنگیوە‌و نەریت‌و‬ ‫عادەتەکانی ئەنجامداوە‪ ،‬دەخرێتە گۆڕ‬ ‫تا حورمەتی رۆحەکانی دونیای ژێرەوە‬

‫بەدەس���تبهێنێت‪ .‬بەاڵم بۆ پۆلینێکس‪،‬‬ ‫بۆ ئەم مردوە بەس���تەزمانە پێدەچێت‬ ‫بڕیارێک���ی دابێت‪ ،‬ک���ەس بۆی نەبێت‬ ‫بینێژێت‌و پرس���ەی لەس���ەر بگێڕێت‪،‬‬ ‫دەبێت الشەکەی بێ گۆڕ‌و بێ فرمێسک‬ ‫ل���ەو ڕووتەنەدا لەبەردەم داڵ‌و واش���ە‬ ‫برس���ییەکاندا بکەوێ���ت‪ .‬دڵنیایانکردم‬ ‫ک���ە کریۆن���ی نەجیبزایە‪ ،‬ب���ۆ من‌و بۆ‬ ‫تۆ بڕیارێکی وەه���ای داوە‌و ئەوەی لێ‬ ‫حەرامکردوین‪ .‬خۆشی دێت تا بەخۆی‬ ‫ئ���ەو بڕیارەم���ان پ���ێ ڕابگەێنێت‪ ،‬تا‬ ‫ئەوەی نایزانێت بیزانێت‪ .‬شتەکەش���ی‬ ‫هەر س���ەر زارەکی‌و گاڵت���ە نەگرتووە‪،‬‬ ‫ئەو هەڕەشەی سەنگەسار لە هەر کەس‬ ‫دەکات‪ ،‬فەرمانی بشکێنێت»‪ .‬جەوهەری‬ ‫چیرۆکەکە ئەو فەرمان���ەی کریۆنە کە‬ ‫نابێت پۆلینێکس بنێژرێت‪ .‬ئەوەش���ی‬ ‫نەنێژرێ���ت بە بڕوای گریک���ە کۆنەکان‬ ‫ڕۆحی ناتوانێت بڕواتە دونیای ژێرەوە‌و‬ ‫خوداکانی جیهانی باش���وور دەرگای بۆ‬ ‫ناکەنەوە‌و هەتاهەتای���ە وەک گیانێکی‬ ‫سەرگەردان دەسوڕێتەوە‪ .‬کریۆن لێرەدا‬ ‫نوێنەری یاسایە‪ ،‬نوێنەریی دەسەاڵتی‬ ‫دەوڵ���ەت‌و نەرێتەکانێت���ی‪ .‬ئەنتیگۆنا‬ ‫لە دیمەنی یەکەمی ش���انۆگەرییەکەوە‬ ‫بڕی���اری خ���ۆی داوە‪ ،‬ئ���ەو بەهایەک‬ ‫ب���ۆ فەرمانەک���ەی کری���ۆن دانانێت‌و‬ ‫دەڵێ���ت «کریۆن ناتوانێت لە کەس���ی‬ ‫خۆمم ب���کات» «نامەوێت خیانەت لە‬ ‫براکەم بک���ەم»‪ ،‬بڕیارەکەی ئەنتیگۆنا‬ ‫ئەوەی���ە براکەی بنێژێ���ت‌و هەموو ئەو‬ ‫ڕێ‌و ڕەس���مەی ب���ۆ بکات ک���ە کریۆن‬ ‫قەدەغەیکردوە‪ .‬ئیسمینا بە پێچەوانەی‬ ‫ئەنتیگۆن���اوە‪ ،‬نوێن���ەری ملکەچ���ی‌و‬ ‫قەبووڵکردنە‪ ،‬پەرەگرافە سەرەتاییەکەی‬

‫‪19‬‬

‫ئەویش زۆر مانادار‌و گرنگە کە بەشێکی‬ ‫دەگوازمەوە‪ ،‬ئیس���مینا دەیەوێت هەر‬ ‫چۆنێک ب���ووە ئەنتیگۆنا لە بڕیارەکەی‬ ‫خۆی پەشیمانبکاتەوە‌و دەڵێت «بیهێنە‬ ‫پێش چاوی خۆت‪ ،‬چ مەرگێکی ریسوا‬ ‫چاوەڕوانمان���دەکات گەر یاساش���کێنی‬ ‫بکەی���ن‪ ،‬گ���ەر گ���وێ ب���ە بڕیارەکە‬ ‫نەدەی���ن‪‌،‬و بکەوێن���ە ژێر دەس���ەاڵتی‬ ‫رەهای پادش���اهەوە ‪ ،‬بیریشت نەچێت‬ ‫ئێمە دوو ژنین‪ ،‬سروش���ت وای دروست‬ ‫نەکردوین دژی پیاوان بچینە جەنگەوە‪،‬‬ ‫ئێم���ە گەورەمان هەی���ە‪ ،‬ناچارین ئەم‬ ‫فەرمان���ە‌و فەرمانی لەوەش دڵڕەقانەتر‬ ‫قەبووڵبکەی���ن‪ ،‬من بەش بەحاڵی خۆم‬ ‫دەپاڕێمەوە ل���ە مردووەکانی ژێر خاک‬ ‫لەگەڵم میهرەبان ب���ن‪ ،‬کاتێک بۆ ئەم‬ ‫دەس���ەاڵتە گەورەی���ە ملکەچدەکەم‌و‬ ‫ئامادەدەب���م بڕی���اری حاکم���ان‬ ‫قەبووڵبکەم‪ ،‬چونکە کارێک کە سوودی‬ ‫نەبێت‪ ،‬دەبێت���ە گەوجی‌و گەمژەیی»‪.‬‬ ‫«تێکس���تەکانی ش���انۆنامەکەم ل���ە‬ ‫وەرگێڕانەکەی ولفگانگ ش���ایدوالدتەوە‬ ‫وەرگرت���ووە‪ ،‬چاپی شەش���ەم‪ ،‬بنکەی‬ ‫ئینزل‪ .2001 ،‬دیمەنی یەکەم»‬ ‫ل���ە ئەنتیگۆن���ادا لە نێوان ئ���ەم دوو‬ ‫لۆژیکەدا شەڕە‪ ،‬لۆژیکێک کە پێ لەسەر‬ ‫یاخیب���وون دادەگرێ���ت‌و لۆژیکیکیش‬ ‫ک���ە ئەمجۆرە یاخیبوون���ە بە گەوجی‌و‬ ‫گەمژەیی دەزانێت‪ .‬وات���ە لە بنەڕەتدا‬ ‫شەڕ لە نێوان «یاسا»‌و «یاساشکێنی»‬ ‫دایە‪ ،‬لە نێوان «ڕێکی»‌و «ناڕێکی»‪.‬‬ ‫پرس���یارێک کە هەمیش���ە خوێنەرانی‬ ‫ئەنتیگۆن���ای س���ەرقاڵکردوە‪ ،‬ئەوەیە‬ ‫بۆ ئەنتیگۆنا سەرس���ەختییەکی وەها‬ ‫دەنوێنێت‪ ،‬سەرسەختی ئەنتیگۆنا وەک‬

‫زەردەخەنەک���ەی مۆنالی���زا‪ ،‬وەک دوو‬ ‫دڵییەکەی هاملێ���ت‪ ،‬وەک هاوارەکەی‬ ‫مۆنش یەکێکە لە تەلیسمەکانی مێژووی‬ ‫ئەدەبی���ات‌و هونەر‪ .‬ب���ۆ دەڵێت «من‬ ‫شانازیدەکەم بمرم‌و ئەو کارە بکەم»؟‪.‬‬ ‫ئەو هەس���تە ل���ە چیی���ەوە هاتووە؟‬ ‫یاخیبوون���ە بەرامب���ەر بەچ���ی؟ ئایا‬ ‫یاخیبوونی شۆڕش���گێڕێکی کالسیکییە‬ ‫دژی دەس���ەاڵت؟ ئەنتیگۆنا دەیەوێت‬ ‫چی بش���کێنێت‪ ،‬یان چ���ی بپارێزێت؟‬ ‫ئایا دەیەوێت بە بەزەبری یاس���ایەکی‬ ‫ئەخالقی‪ ،‬یاس���ایەکی تر بش���کێنێت؟‬ ‫ئایا نوێنەری یاس���ا نەنوسراوەکانە دژ‬ ‫بە یاس���ا نوس���راوەکان؟ ئایا نوێنەری‬ ‫خێزان���ە بەرامبەر دەوڵ���ەت؟ یان هەر‬ ‫یاخییەک���ی ڕەس���ەنە ک���ە تەنه���ا بۆ‬ ‫بەهانەیەک دەگەڕێت یاخیبوونی خۆی‬ ‫تا مەرگ درێژەپێبدات؟‪.‬‬ ‫لێرەدا ئەو تەفس���یرە کڵێش���ەییەی‬ ‫فرۆی���د دەخەمە الوە‪ ،‬ئ���ەوەی بڵێین‬ ‫ئەنتیگۆن���ا وەک هەر کچێک س���ەرەتا‬ ‫ئارەزووییەک���ی بێئاگایانەی بۆ باوکی‬ ‫بووە‪ ،‬دواتر ئەو ئارەزووە ئاڕاس���تەی‬ ‫گۆڕاوە‌و عەشق‌و بایەخی بۆ پۆلینێکس‬ ‫هەر درێژکراوەی ئەو عەش���ق‌و بابەتە‬ ‫غەریزییەیە کە لەبنەڕەتدا عەشقی باوک‬ ‫بووە‪ ،‬دواتریش بووە بە عەش���قی برا‪.‬‬ ‫سێ تەفسیری بەناوبانگ بۆ ئەنتیگۆنا‬ ‫هەی���ە‪ ،‬یەکێکیان تەفس���یری هیگڵە‪،‬‬ ‫ئەویدیان تەفسیری الکانە‪ ،‬سێهەمیان‬ ‫ئ���ەو تەفس���یرە هاوچەرخەی جودیس‬ ‫باتلەرە کە بەبڕوای من زۆر لە تەفسیرە‬ ‫فرۆیدییەک���ە دوور نەکەوتۆت���ەوە‪ .‬لە‬ ‫بەش���ی داهاتوودا هەوڵدەدەم ئەو سێ‬ ‫تەفسیرە بخەمە ڕوو‪.‬‬

‫خومه‌ین���ی توان���ی گه‌وره‌ترین هه‌ڵ ‌ه‬ ‫به‌مێ���ژوی فۆكۆدا ب���كات‪ ،‬هه‌رچه‌ند‌ه‬ ‫فۆكۆ زو هه‌س���تی به‌و هه‌ڵ ‌ه گه‌وره‌یه‌ی‬ ‫خ���ۆی كردو زو لێیپه‌ش���یمان بویه‌وه‌‪،‬‬ ‫په‌شیمانبونه‌وه‌ك ‌ه به‌جۆرێك بو ته‌نانه‌ت‬ ‫فۆكۆ تا ماوه‌یه‌كی���ش خۆی له‌خه‌ڵك‬ ‫ده‌ش���ارده‌وه‌و له‌ش���ه‌رمان له‌ماڵه‌كه‌ی‬ ‫خۆی نه‌ده‌هات ‌ه ده‌ره‌وه‌‪ ،‬ئه‌گه‌رچی ئه‌و‬ ‫شۆڕشه‌ ئیس�ل�امییه‌ی ئێران زۆرترین‬ ‫پاڵپشتی جه‌ماوه‌ری له‌گه‌ڵدابو‪ ،‬بۆیه‌ش‬ ‫ئ���ه‌م شۆڕش��� ‌ه جه‌ماوه‌ریی��� ‌ه فۆكۆی‬ ‫به‌هه‌ڵه‌ ب���رد‪ .‬كه‌واته‌ هه‌مو كرده‌یه‌كی‬ ‫جه‌ماوه‌ری راست نییه‌‪.‬‬ ‫گرفت���ی ئه‌قڵ���ی كۆمه‌ڵ���گای‬ ‫كوردی تا ئێس���تا به‌تایب���ه‌ت ئه‌قڵی‬ ‫س���ه‌ركرده‌كان‪ ،‬هه‌مان ئه‌و لۆجیك ‌ه بۆ‬ ‫سیاسه‌ت‌و س���ه‌ركردایه‌تیكردنی خه‌ڵك‬ ‫به‌كاردێن���ن كه‌ ئه‌گ���ه‌ر به‌نه‌رمونیانی‬ ‫ره‌فت���ار له‌گ���ه‌ڵ خه‌ڵكی بك���ه‌ن ئه‌وا‬ ‫گومانیان نییه‌ به‌ده‌ردی (سافونارۆال)‬ ‫ده‌چ���ن‪ ،‬له‌كاتێكدا نمونه‌ی تریش���مان‬ ‫هه‌ن ك���ه‌ پێچه‌وانه‌یه‌تی ك ‌ه س���ه‌دام‌و‬ ‫قه‌زافی‌و هیتڵه‌رو چه‌ندانی دیكه‌ن‪.‬‬ ‫ب���ۆ یه‌كه‌مج���ار ك���ه‌ حكومه‌ت‬ ‫له‌مێ���ژودا پێكهێن���را‪ ،‬ب���ۆ ئ���ه‌و‌ه بو‬ ‫ئه‌و خه‌ڵك��� ‌ه په‌رته‌وازه‌ی��� ‌ه به‌جۆرێك‬ ‫كۆبكات���ه‌وه‌‪ ،‬كه‌ رێكبخرێ���ن‪ ،‬نه‌ك بۆ‬ ‫ئه‌وه‌ی ك ‌ه س���ته‌مكاری به‌س���ه‌ریاندا‬ ‫پێڕه‌و بكرێ‪ ،‬به‌اڵم كاتێك هه‌ر له‌گه‌ڵ‬ ‫یه‌كه‌م حكومه‌تی مێ���ژو‪ ،‬حكومه‌ته‌ك ‌ه‬ ‫ب���و به‌حكومه‌تێك���ی پاش���ایی‪ ،‬ئیتر‬ ‫می���ر دیاریك���را بۆ ئه‌وه‌ی به‌ش���ێوه‌ی‬ ‫میراتگه‌رای���ی‌و پشتاوپش���ت حوك���م‬ ‫بك���رێ‪ ،‬ئیتر ل���ه‌و رۆژه‌وه‌ی حكومه‌ت‬ ‫له‌مێ���ژودا پێكهات���وه‌‪ ،‬حكومه‌تێك���ی‬ ‫سته‌مكار دروستبوه‌و‪ ،‬له‌پێناو مانه‌وه‌و‬ ‫به‌رده‌وامبون���ی حوكمڕانییه‌كه‌ی���دا‪،‬‬ ‫هه‌مو جۆر‌ه ش���ێوازێكی سته‌مكارانه‌ی‬ ‫گرتۆته‌به‌ر‪ ،‬ك ‌ه خۆی له‌سه‌ركوتكردنی‬ ‫ه���ه‌ر ده‌نگێكی ناڕه‌زایی���دا ده‌ربڕیبێ‪.‬‬ ‫گرفت ئه‌وه‌ی ‌ه هه‌زاران س���اڵه‌ حوكمی‬ ‫پاشایه‌تی دامه‌زراوه‌و‪ ،‬هه‌ر دور نه‌ڕۆین‬ ‫له‌س���ه‌رده‌می موعاویه‌ش���دا حوكم���ی‬ ‫میراتگ���ه‌ری س���ه‌پێنراوه‌‪ ،‬ك���ه‌ زیاتر‬ ‫له‌(‪ )1350‬ساڵ ئه‌بێ‪ ،‬كه‌چی تا ئێستا‬ ‫پێڕه‌وك���ردن‌و پیاده‌كردن���ی ئه‌و جۆر‌ه‬ ‫حوكمان ‌ه له‌كۆمه‌ڵگا دواكه‌وتوه‌كاندا (ك ‌ه‬ ‫ئێمه‌ی كوردیش له‌دواكه‌وتوه‌كانین) هه‌ر‬ ‫درێژه‌ی هه‌یه‌‪ .‬ماكیاڤیلی راستی وتو‌ه‬ ‫ك ‌ه ده‌ڵێت‪ ،‬له‌و ش���وێنانه‌ی یه‌كسانی‬ ‫تێیدا به‌رقه‌راره‌‪ ،‬سیسته‌مێكی كۆماری‬ ‫دابمه‌زرێن���ن‪ ،‬به‌اڵم له‌و ش���وێنانه‌ش‬ ‫ك���ه‌ نابه‌راب���ه‌ری‌و ناعه‌داله‌تی تێدایه‌‪،‬‬ ‫میرنش���ینی دابمه‌زرێنن‪ .‬راستییه‌كه‌ش‬ ‫هه‌ر‌وایه‌ هیچ عه‌داله‌تێك له‌سیس���ته‌می‬ ‫خێڵ‌و سیس���ته‌می پشتاوپشتدا نییه‌‪،‬‬ ‫جگ ‌ه له‌س���ه‌ركوتكاری‌و س���ته‌مكاری‪.‬‬ ‫چونك��� ‌ه له‌سیس���ته‌مێكی مۆدێرن یان‬ ‫كۆماریدا‪ ،‬نابێت خانه‌دانه‌كان بااڵتربن‬ ‫له‌خه‌ڵكی ئاسایی‪ ،‬تا ئێستا له‌هه‌رێمی‬ ‫كوردس���تاندا خێڵ‌و ئاغاو عه‌شیره‌ت‌و‬ ‫ته‌نان���ه‌ت هه‌ن���دێ بنه‌ماڵ��� ‌ه به‌ناوی‬ ‫خانه‌دانییه‌و‌ه زۆر زۆر بااڵترن‪ ،‬له‌خه‌ڵكی‬ ‫ئاس���ایی‪ ،‬جا ئه‌و خه‌ڵكه‌ خوای ده‌كرد‬ ‫هی زۆر رۆشنبیری گه‌وره‌شی تێدابوبێ‪.‬‬ ‫له‌بنه‌ڕه‌تیش���دا هی���چ كۆمه‌ڵگه‌ی���ه‌ك‬ ‫پێش���ناكه‌وێ تا ئاغاو خێڵ‌و خانه‌دان‬ ‫حوكمی تێدابكات‪ ،‬له‌گه‌ڵ پێشكه‌وتنی‬ ‫كۆمه‌اڵیه‌تی���دا ئ���ه‌و چی���ن‌و توێژان��� ‌ه‬ ‫ورده‌‌ورده‌ ئه‌ب���ێ بتوێنه‌وه‌و وه‌ك هه‌ر‬ ‫هاواڵتییه‌كی ئاس���ایی بژین‪ .‬ده‌سه‌اڵتی‬ ‫كوردی تا ئێس���تاش ئاگای له‌و هه‌مو‬ ‫گۆڕانكارییان���ه‌ نییه‌ ك���ه‌ له‌نێو هه‌ناوو‬ ‫منداڵدانی كۆمه‌ڵگه‌ی كوردی رویانداوه‌و‬ ‫روده‌ده‌ن‪ ،‬به‌ڵك���و هێش���تا ئه‌قڵییه‌تی‬ ‫خۆس���ه‌پاندن به‌هێ���ز له‌كه‌ڵكه‌ڵ���ه‌ی‬ ‫ده‌س���ه‌اڵت نه‌چۆته‌ ده‌ره‌وه‌‪ .‬ده‌یانه‌وێ‬ ‫ئیراده‌ی یه‌ك كۆمه‌ڵگه‌ به‌كۆیل ‌ه بكه‌ن‪،‬‬ ‫بێگومان رون��� ‌ه كۆیل ‌ه له‌خزمه‌تی یه‌ك‬ ‫تاكه‌كه‌س���دایه‌‪ ،‬ب���ه‌اڵم ئه‌وانه‌ی داوای‬ ‫ئ���ازادی ده‌كه‌ن‪ ،‬ئه‌وانه‌ن ك ‌ه ده‌یانه‌وێ‬ ‫له‌پێناوی خزمه‌تكردنی ده‌وڵه‌تدا‪ ،‬ژیانی‬ ‫خۆیان ببه‌نه‌س���ه‌ر‪ .‬گرفتی كۆمه‌ڵگه‌ی‬ ‫كوردی ئه‌وه‌یه‌ نه‌ك هه‌ر ئێستا به‌ڵكو‬ ‫سه‌دان ساڵ ‌ه ئیراده‌ی كورد ئیراده‌یه‌كی‬ ‫خه‌سێنراوه‌و ته‌مبه‌ڵه‌و هیچ زیندو نییه‌‪.‬‬ ‫بێگوم���ان ئه‌گه‌ر ئێم��� ‌ه له‌رۆژگارێكی‬ ‫وه‌كو ئه‌مڕۆی جیهانگه‌رایی‌و پۆس���ت‬ ‫مۆدێرن���ه‌و دیموكراس���ی نه‌ژیابوینایه‌‪،‬‬

‫هه‌رگی���ز هه‌س���تمان ب���ه‌و هه‌م���و‬ ‫وێرانكاریی���ه‌ی ده‌س���ه‌اڵتی ك���وردی‬ ‫نه‌ده‌كرد‪ ،‬فه‌یله‌س���وفێكی چین راستی‬ ‫وتوه‌ ك ‌ه ده‌ڵێ‪ :‬ئه‌گه‌ر مه‌رگ نه‌بوایه‌‪،‬‬ ‫خۆش���ی ژیان هیچ مانایه‌كی نه‌ده‌بو‪،‬‬ ‫گرفت���ی ده‌س���ه‌اڵتی كوردی ل���ه‌وه‌دا‬ ‫خه‌س���تبۆته‌وه‌‪ ،‬به‌تایبه‌ت س���ه‌ركرده‌‌و‬ ‫س���ه‌رۆكه‌كانمان‪ ،‬هه‌میش��� ‌ه باس���ی‬ ‫به‌هه‌شتمان بۆ ده‌كه‌ن‪ ،‬به‌اڵم له‌ودیوه‌و‌ه‬ ‫جه‌هه‌نه‌مێكیان دروس���تكردوه‌‪ ،‬شوێنی‬ ‫ته‌واوی كۆمه‌ڵگه‌كه‌م���ان ئه‌بێته‌و‌ه بۆ‬ ‫س���وتاندن‌و برژاندن‪ .‬كارڵ پۆپه‌ر چۆن‬ ‫هه‌ڵس���ه‌نگاندنێكی پڕ جورئه‌تانه‌ی بۆ‬ ‫ئه‌فالتون‌و هیگڵ‌و ماركس كرد‪ ،‬ئێمه‌ش‬ ‫پێویس���تمان به‌چه‌ند كه‌سێك ‌ه هه‌مان‬ ‫ئازایی‌و زانای���ی كارڵ پۆپه‌ری هه‌بێت‬ ‫له‌هه‌ڵس���ه‌نگاندنی پارت���ی‌و یه‌كێتی‌و‬ ‫حكومه‌ت���ی هه‌رێم���دا به‌س���ه‌ركرده‌و‬ ‫سه‌رۆكه‌كانیانه‌وه‌‪ .‬به‌اڵم تا ئێستا ئه‌و‬ ‫ئازایی‌و ئ���ه‌و زاناییه‌م���ان نییه‌‪ .‬ئێم ‌ه‬ ‫مێژویه‌كی زۆر شێواومان له‌به‌رده‌سته‌‪،‬‬ ‫ئه‌و مێژو‌ه پڕه‌ له‌ساخته‌و درۆو میكیاج‬ ‫ب���ۆ ئه‌م‌و ئ���ه‌و‪ ،‬مێژوه‌ك���ه‌ به‌جۆرێك‬ ‫ش���ێوێنراوه‌ نایناس���ینه‌وه‌‪ ،‬ئاخر له‌م‬ ‫مێژو‌ه ش���ێواوه‌دا سه‌ركرده‌ی میللیمان‬ ‫ونك���راوه‌و له‌ب���ری ئه‌وه‌ س���ه‌ركرده‌ی‬ ‫ترسنۆكمان لێكراون به‌فسفس پاڵه‌وان‪،‬‬ ‫روناكبیری سیاسیمان كراوه‌ به‌ناحه‌زی‬ ‫گه‌ل‪ ،‬له‌بری ئه‌و‌ه س���ه‌ركرده‌ی خێڵ‌و‬ ‫نه‌خوێن���ده‌وار ك���راون به‌هاوچ���ه‌رخ‪،‬‬ ‫سه‌یری ئه‌م مێژو‌ه درۆزنه‌و ئه‌و رابردو‌ه‬ ‫ش���ێوێنراوه‌مان بكه‌ن‪ ،‬كێ جه‌ساره‌ت‬ ‫ده‌كات راستی بكاته‌وه‌‪ ،‬با بێت ‌ه مه‌یدان‬ ‫ئێس���تا كاتییه‌تی‪ .‬دڵنیام ئه‌وانه‌ی ئه‌و‬ ‫مێژوه‌یان ش���ێواندو‌ه ئه‌زانن هه‌ر ئاوا‬ ‫به‌شێواوی نامینێته‌وه‌‪ ،‬به‌اڵم نه‌ك هه‌ر‬ ‫میلله‌ت به‌ڵكو خۆشیان هه‌ڵخه‌ڵه‌تاندوه‌‪،‬‬ ‫ئه‌گه‌ر هه‌ست به‌مه‌ نه‌كه‌ن‪ ،‬مانای وای ‌ه‬ ‫هه‌ر به‌راس���تی نه‌خوێن���ده‌وارن‌و هه‌ر‬ ‫نازانن مێژوش چیی���ه‌‪ ،‬چونك ‌ه مێژوی‬ ‫هه‌مو گه‌النی دونیا‪ ،‬له‌دواییدا هه‌ر روی‬ ‫راستی ده‌ركه‌وتۆته‌وه‌و ئه‌و ده‌مامكه‌ی‬ ‫لێكراوه‌ت���ه‌وه‌‪ ،‬ئه‌گ��� ‌ه‌ر وانه‌بوای���ه‌‪،‬‬ ‫ده‌بو خ���ودی مه‌س���یح له‌هه‌مو كه‌س‬ ‫دیكتاتۆرت���ر‌و خوێنڕێژتر بێت‪ ،‬چونك ‌ه‬ ‫كه‌نیس���ه‌كان ببون ‌ه ناوه‌ندی ئیرهاب‌و‬ ‫س���ته‌مكاری‌و‪ ،‬ئه‌و قه‌ت���ل‌و عامه‌و ئه‌و‬ ‫ترس‌و تۆقاندنه‌ی كه‌نیس���ه‌ به‌رپایكرد‬ ‫له‌مێ���ژوی مرۆڤایه‌تیدا زۆر كه‌موێنه‌یه‌‪،‬‬ ‫ش���ه‌ڕی كاتۆلیك���ه‌كان له‌ب���ه‌رده‌م‬ ‫پڕۆتس���تانته‌كان نمونه‌یه‌ك��� ‌ه له‌نێ���و‬ ‫ئاپۆڕای شه‌ڕو هه‌مو ئه‌و سته‌مكارییه‌ی‬ ‫كه‌نیس��� ‌ه هه‌ڵیگیرس���اندبو‪ ،‬ب���ه‌اڵم چ‬ ‫ئه‌وساو چ ئێستاش مه‌سیح هه‌ر هێمای‬ ‫لێبورده‌ی���ی بوه‌‪ ،‬هیچ هێزێك نه‌یتوانی‬ ‫خودی مه‌س���یح په‌لكێشی ئه‌و دۆزه‌خ ‌ه‬ ‫بكات ك��� ‌ه كه‌نیس���ه‌و به‌ن���او ئایینی‬ ‫مه‌س���یحی هه‌ڵیانگیرس���اندبو‪ .‬به‌ڵكو‬ ‫له‌په‌ن���ای هه‌مو ش���ه‌ڕێكدا مه‌س���یحی‬ ‫مرۆڤدۆست سه‌ریده‌رده‌هێنا‪.‬‬ ‫له‌مێژوی ئێمه‌دا هه‌مو س���ه‌ركرد‌ه‬ ‫دۆڕاو‌و براوه‌كانمان فسفس پاڵه‌وانێكی‬ ‫بێوێنه‌ن‪ .‬میلله‌تێك ئه‌كه‌ن به‌قه‌رزاری‬ ‫خۆیان‪ ،‬له‌كاتێك���دا زۆر الیه‌نی تاریك‬ ‫له‌ژیانی ئه‌و س���ه‌ركرده‌و سه‌رۆكانه‌مان‬ ‫هه‌ن كه‌ هێش���تا نه‌مانتوانیو‌ه روناكی‬ ‫بخه‌ین��� ‌ه س���ه‌ریان‪ .‬مێ���ژو له‌روانگه‌ی‬ ‫ڤۆلتێ���ره‌وه‌‪ ،‬خ���ۆ به‌ته‌نه���ا مێ���ژوی‬ ‫دیپلۆماسی‌و سیاسی‌و سه‌ربازی نییه‌‪،‬‬ ‫هه‌ر به‌ته‌نها مێژوی پاشاو سه‌رۆكه‌كان‬ ‫نییه‌‪ ،‬هه‌ر به‌ته‌نه���ا مێژوی گێڕانه‌وه‌ی‬ ‫روداوه‌كانی���ش نییه‌‪ ،‬به‌ڵك���و مێژوی‬ ‫بزواندنه‌كانه‌ ك ‌ه گرنگی به‌پێشكه‌وتن‌و‬ ‫گۆڕانكارییه‌كان���ه‌وه‌ هه‌یه‌‪ ،‬به‌‌واتایه‌كی‬ ‫تر مێژو له‌بنه‌ڕه‌تدا مێژوی لێكۆڵینه‌وه‌و‬ ‫لێكدانه‌وه‌یه‌‪ ،‬ن���ه‌ك مێژوی گێڕانه‌وه‌ی‬ ‫روت‪ .‬م���ن بۆ خ���ۆم زۆر جاران ده‌ڵێم‬ ‫سه‌ركرده‌و سه‌رۆكه‌كانی ئێم ‌ه پێویستیان‬ ‫به‌تۆبه‌كردنێك ‌ه وه‌كو تۆبه‌ی حه‌زره‌تی‬ ‫داود‪ ،‬ده‌نا هه‌رگی���ز پاكنابنه‌وه‌‪ ،‬داود‬ ‫جگ���ه‌ له‌كوش���تنی خه‌ڵكی‪ ،‬توش���ی‬ ‫سێكسی ناشه‌ڕعی(زینا)ش هاتبو‪ .‬ئێم ‌ه‬ ‫له‌ن���او نه‌هامه‌تییه‌كانه‌وه‌ هاتوین‪ ،‬بۆی ‌ه‬ ‫سه‌رۆكێكمان پێویست ‌ه وه‌كو حه‌زره‌تی‬ ‫سوله‌یمان له‌زمانی باڵنده‌ش تێبگات‪.‬‬ ‫به‌اڵم كوا؟ خۆ سه‌ركرده‌كانمان نه‌ك هه‌ر‬ ‫له‌زمانی باڵنده‌ ناگه‌ن‪ ،‬به‌ڵكو له‌زمانی‬ ‫كۆمه‌ڵگاكه‌شیان ناگه‌ن‌و ئه‌وه‌تا نابیناو‬ ‫گوێ گرانن له‌ناو كۆمه‌ڵگه‌كه‌ماندا‪.‬‬

‫‪www.awene.com‬‬

‫خاوه‌نی ئیمتیاز‪ :‬کۆمپانیای ئاوێنه‌‬ ‫سه‌رنوسه‌ر‪ :‬سه‌ردار محه‌مه‌د‬

‫ه له‌ئه‌وروپا‬ ‫نوێنه‌ری ئاوێن ‌‬ ‫شوان حه‌مه‌ ـ نه‌رویج‬ ‫‪004799004729‬‬ ‫‪hamashwan.awene@yahoo.no‬‬

‫کوا لێکۆڵینەوەی یاسایی لەخوێنی سۆرانی مامە حەمە‪ ،‬عەبدولستار تاھیر‪ ،‬سەردەشت عوسمان‬

‫‪Awene‬‬ ‫ریکالم‬

‫ریکالم‬