ژماره‌ 378

‫رۆژئاوای كوردستان‬ ‫به‌ره‌و دو هێزی‬ ‫چه‌كداری‬ ‫ده‌ڕوات‬

‫‪www.awene.com‬‬

‫ژمار‌ه (‪)378‬‬ ‫سێشەممە ‪2013/5/21‬‬

‫»» ‪5‬‬

‫په‌یڕه‌وی په‌رله‌مان‬

‫په‌رله‌مان به‌په‌یڕه‌وێك كار ده‌كات‬ ‫‪ 21‬ساڵ له‌مه‌وبه‌ر داڕێژراوه‌‬

‫‪17‬‬ ‫‪612‬‬ ‫»»»»‬

‫ ‬

‫ی سیاسیی‌ گشتییه‬ ‫رۆژنامه‌یه‌ك ‌‬ ‫کۆمپانیای ئاوێنه‌ ده‌ریده‌کات‬

‫ئازادکردنی تیرۆریستێک‬

‫‪17‬‬ ‫‪712‬‬ ‫»»»»‬

‫له‌كه‌ركوك به‌ (‪ )5000‬دۆالر‬ ‫داواكراوێكی‌ تیرۆر ئازاد ده‌كرێت‬

‫ریکالم‬

‫پزیشكێك لێپرسراو ‌ی كرێكاران ‌ی سلێمانیه‌‬

‫سه‌ندیكای‌ كرێكاران له‌دوا ‌ی‬ ‫راپه‌ڕینه‌وه‌ كۆنگره‌ی‌ نه‌به‌ستوه‌‬

‫»» ‪8‬‬

‫پارتی‌ رێگه‌ به‌هه‌ڵدانه‌وه‌ ‌ی گۆڕ ‌ی‬ ‫به‌كۆمه‌ڵ ‌ی گه‌ریالكانی‌ په‌كه‌كه‌ له‌هه‌ولێر ده‌دات‬ ‫پارتی‌ دیموكراتی‌ كوردستان ره‌زامه‌ند ‌‬ ‫ی‬ ‫نیشانداوه‌ له‌س���ه‌ر هه‌ڵدانه‌وه‌ی‌ گۆڕی‌‬ ‫به‌كۆمه‌ڵ���ی‌ گه‌ریالكان���ی‌ په‌كه‌كه‌ كه‌‬ ‫مێژوه‌ك���ه‌ی‌ ده‌گه‌ڕێت���ه‌وه‌ بۆ س���اڵی‌‬ ‫‪ ،1997‬ب���ه‌اڵم به‌و مه‌رجه‌ی‌ به‌نهێنی‌‌و‬ ‫دور له‌چاوی‌ كامێراكان ئه‌نجامبدرێت‪،‬‬ ‫كه‌س���وكاری‌ گه‌ریالكانیش ئه‌و مه‌رجه‌‬ ‫ره‌تده‌كه‌نه‌وه‌‪.‬‬ ‫تایب���ه‌ت به‌ئاوێنه‌‪ :‬حه‌مید س���ۆران‬

‫ب���رای‌ ره‌جه‌ب ح���ه‌الق ك���ه‌ یه‌كێك ‌ه‬ ‫له‌گه‌ریال گولله‌بارانكراوه‌كانی‌ هه‌ولێر‪،‬‬ ‫به‌ئاوێنه‌ی‌ راگه‌یاند "هه‌ڤااڵنی‌ په‌كه‌كه‌‬ ‫پێیانوتی���ن ك���ه‌ پارت���ی‌ ره‌زامه‌ندی‌‬ ‫نیشانداوه‌ له‌س���ه‌ر هه‌ڵدانه‌وه‌ی‌ گۆڕی‌‬ ‫گه‌ری�ل�اكان‪ ،‬ب���ه‌اڵم ب���ه‌و مه‌رجه‌ی‌‬ ‫ئ���ه‌و كاره‌ دور له‌چ���اوی‌ كامێ���راكان‬ ‫ئه‌نجامبدرێت"‪.‬‬ ‫ناوبراو وتی‌ "ئێمه‌ وه‌كو كه‌سوكاری‌‬

‫گه‌ری�ل�اكان ئه‌و مه‌رج���ه‌ی‌ پارتیمان‬ ‫ره‌تكردوه‌ت���ه‌وه‌‌و وتومان���ه‌ ده‌بێ���ت‬ ‫گۆڕه‌ك���ه‌ له‌پێش چ���اوی‌ كه‌ناڵه‌كانی‌‬ ‫راگه‌یاندن هه‌ڵبدرێته‌وه‌"‪.‬‬ ‫رۆژی‌ پێنجشه‌مه‌ی‌ رابردو له‌ساڵیادی‌‬ ‫گولله‌بارانكردنی‌ گه‌ریالكانی‌ په‌كه‌كه‌دا‪،‬‬ ‫گروپ���ی‌ هێڤ���ی‌ س���ه‌ر به‌په‌كه‌ك���ه‌‬ ‫له‌ب���ه‌رده‌م په‌رله‌مان���ی‌ كوردس���تاندا‬ ‫گردبونه‌وه‌یه‌كیان رێكخس���ت‌و داوای‌‬

‫ئاشكراكردنی‌ چاره‌نوسی‌ گه‌ریالكانیان گ���ۆڕی‌ گه‌ریالكان له‌مه‌عم���ه‌ل قیری‌‬ ‫هه‌ولێر بێت"‪.‬‬ ‫كرد‪.‬‬ ‫هه‌فته‌ی‌ راب���ردو ئه‌ندامانی‌ لیژنه‌ی‌‬ ‫عه‌لی‌ محه‌مه‌د ئه‌ندامی‌ گروپی‌ هێڤی‌‪،‬‬ ‫به‌ئاوێن���ه‌ی‌ راگه‌یاند ك���ه‌ "هه‌ڤااڵنی‌ مافی‌ مرۆڤی‌ په‌رله‌مانی‌ كوردس���تان‬ ‫په‌كه‌كه‌ باسیان له‌رازیبونی‌ پارتی‌ كرد سه‌ردانی‌ مه‌عمه‌ل قیری‌ هه‌ولێریان كرد‬ ‫له‌س���ه‌ر هه‌ڵدانه‌وه‌ی‌ گۆڕی‌ گه‌ریالكان كه‌ ژماره‌یه‌ك گۆڕی‌ به‌كۆمه‌ڵی‌ تێدایه‌و‬ ‫له‌ش���ه‌ودا‪ ،‬به‌اڵم په‌كه‌ك���ه‌ به‌م ‌ه رازی‌ گوم���ان ده‌كرێت یه‌كێ���ك له‌گۆڕه‌كان‬ ‫گۆڕی‌ ئه‌و گه‌ریالیانه‌ بێت‪.‬‬ ‫نه‌بوه‌"‪.‬‬ ‫گ���ۆڕه‌ به‌كۆمه‌ڵه‌ك���ه‌ی‌ گه‌ریالكانی‌‬ ‫جه‌ختیش���یكرده‌وه‌ "گومان ده‌كرێت‬

‫ب���ۆ‬ ‫مێژوه‌ك���ه‌ی‌‬ ‫په‌كه‌ك���ه‌‬ ‫‪1997/5/16‬ده‌گه‌ڕێت���ه‌وه‌ كاتێ���ك‬ ‫له‌گه‌رمه‌ی‌ ش���ه‌ڕی‌ ناوخۆدا‪ ،‬نزیكه‌ی‌‬ ‫حه‌فتا گه‌ری�ل�ا له‌ن���او باره‌گاكانیاندا‬ ‫له‌هه‌ولێ���ر له‌الی���ه‌ن پارتی���ه‌وه‌‬ ‫گولله‌بارانك���ران‌و دوات���ر له‌گۆڕێك���ی‌‬ ‫به‌كۆمه‌ڵدا داپۆشران‪.‬‬

‫»»‬

‫ساالر عه‌زیز‪ :‬دانیشتنم له‌ماڵه‌و‌ه پێباشتره‌‬

‫»»‬

‫ئۆپۆزیسیۆن له‌سه‌ر پرۆژه‌یه‌ك ‌ی‬ ‫هه‌مواركراو ‌ی ده‌ستوری‌ هه‌رێم ‌ی كوردستان رێكده‌كه‌ون‬ ‫رێكخه‌ری‌ ژوری‌ توێژینه‌وه‌ی‌ سیاس ‌‬ ‫ی‬ ‫بزوتنه‌وه‌ی‌ گۆڕان ئاماژه‌ به‌وه‌ ده‌كات‬ ‫ك����ه‌ هه‌رس����ێ‌ الیه‌نی‌ ئۆپۆزیس����یۆن‬ ‫له‌س����ه‌ر پرۆژه‌یه‌ك����ی‌ هه‌مواركراوی‌‬ ‫ده‌س����توری‌ هه‌رێم����ی‌ كوردس����تان‬ ‫رێكه‌وتون‌و گرنگتری����ن ئه‌و خااڵنه‌ی‌‬ ‫داوای‌ گۆڕی����ن‌و هه‌مواركردنی‌ ده‌كه‌ن‬

‫ی خااڵنه‌ی‌ پێویس����ته‌ هه‌مواربكرێنه‌وه‌‬ ‫له‌ده‌س����توردا چه‌سپاندنی‌ سیسته‌م ‌‬ ‫ئاماده‌ك����ردوه‌‪ ،‬ئ����ه‌و وتی‌ "له‌س����ه‌ر‬ ‫په‌رله‌مانیه‌‪.‬‬ ‫ئاوێنه‌‪ ،‬س����لێمانی‌‪ :‬یوسف محه‌مه‌د پڕۆژه‌یه‌كی‌ هه‌مواركراوی‌ ده‌س����توری‌‬ ‫رێكخه‌ری‌ ژوری‌ توێژینه‌وه‌ی‌ سیاسی‌ هه‌رێمی‌ كوردستان رێكه‌وتوین‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫رامانه‌گه‌یاندوه‌ له‌به‌رئه‌وه‌ی‌ تائێس����تا‬ ‫بزوتنه‌وه‌ی‌ گۆڕان‬ ‫به‌ئاوێن����ه‌ی‌ راگه‌یاند كه‌ هه‌رس����ێ‌ ده‌رگای‌ گفتوگ����ۆ له‌س����ه‌ر پ����ڕۆژه‌‬ ‫الیه‌نه‌كه‌ی‌ ئۆپۆزیس����یۆن هه‌مو ئه‌و ده‌ستوری‌ هه‌رێمی‌ نه‌كراوه‌ته‌وه‌"‪.‬‬

‫وتیشی‌ "سێ‌ خاڵی‌ بنه‌مای‌ سه‌ره‌كی‌‬ ‫ك����ه‌ ئێم����ه‌ داوای‌ هه‌مواركردنه‌وه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫ده‌كه‌ین بریتین ل����ه‌‪ :‬یه‌كه‌م‪ ،‬گۆڕینی‌‬ ‫ئه‌و خااڵنه‌ی‌ كه‌ ئاسته‌نگن له‌به‌رده‌م‬ ‫سیس����ته‌می‌ په‌رله‌مانی����دا به‌وپێیه‌ی‌‬ ‫ماده‌ی‌ یه‌كه‌می‌ ده‌س����توره‌كه‌ ده‌ڵێت‬ ‫سیس����ته‌می‌ به‌ڕێوه‌ب����ردن له‌هه‌رێمی‌‬

‫كوردس����تان په‌رله‌مانی����ه‌‪ .‬دوه‌م‪،‬‬ ‫چه‌س����پاندنی‌ المه‌رك����ه‌زی‌ ئی����داری‌‬ ‫له‌كوردستان‪ .‬س����ێهه‌م‪ ،‬دابینكردنی‌‬ ‫ماف����ی‌ هه‌مو پێكهاته‌كان����ی‌ هه‌رێمی‌‬ ‫كوردستان‪ ،‬له‌سه‌ر ئه‌م سێ‌ بنه‌مایه‌‬ ‫ئ����ه‌و خااڵنه‌م����ان دیاریك����ردوه‌ ك����ه‌‬ ‫پێویسته‌ هه‌مواربكرێنه‌وه‌"‪.‬‬

‫‪3‬‬

‫‪3‬‬

‫"حاكم قادر پێیوتم‬ ‫به‌فیشه‌كێك‬ ‫ناتكوژم‪ ،‬هه‌مو‬ ‫رۆژێك ده‌تكوژم"‬

‫حاجی‌ حس���ێن ك���ه‌ تۆمه‌تبارك���راو‌ه‬ ‫به‌تێوه‌گالن له‌دۆسیه‌ی‌ قوله‌ره‌یسییه‌وه‌‌و‬ ‫ی‬ ‫ئێس���تا له‌ئه‌ڵمانیای���ه‌‌و بڕی���ار ‌‬ ‫ی‬ ‫ده‌س���تگیركردنی‌ له‌الی���ه‌ن دادگا ‌‬ ‫ته‌می���زه‌و‌ه بۆ ده‌رچوه‌‪ ،‬ئام���اژه‌ به‌و‌ه‬ ‫ی ئازارو‬ ‫ی گشت ‌‬ ‫ده‌كات ك ‌ه له‌ئاسایش��� ‌‬ ‫ئه‌ش���كه‌نج ‌ه دراوه‌و ده‌ڵێت "حاكم قادر‬ ‫پێیوتم به‌فیش���ه‌كێك ناتكوژم‪ ،‬هه‌مو‬ ‫رۆژێك ده‌تكوژم"‪.‬‬ ‫تایب���ه‌ت به‌ئاوێنه‌‪ :‬حاجی‌ حس���ێن‬ ‫ی تایبه‌ت به‌ئاوێنه‌دا‬ ‫له‌چاوپێكه‌وتنێك��� ‌‬ ‫ی‬ ‫ئاماژه‌ به‌و‌ه ده‌كات ك ‌ه حاكم قادر زۆر ‌‬ ‫ب���ۆ هێناو‌ه بۆ ئ���ه‌و‌هی‌ بڵێت قایمقام‌و‬ ‫ی كش���توكا ‌ڵ یه‌ك���ی‌ دو‬ ‫به‌ڕێوه‌ب���ه‌ر ‌‬ ‫وه‌نه‌وشه‌یان وه‌ك به‌رتیل لێوه‌رگرتوه‌‪.‬‬ ‫ی ك ‌ه زانای‌ قایمقام‬ ‫ئه‌و وتی‌ "ئه‌و رۆژه‌ ‌‬ ‫ی حاكم‬ ‫ی له‌ده‌س���تدا‪ ،‬سكرتێره‌ك ‌ه ‌‬ ‫گیان ‌‬ ‫قادر وتی‌ ئه‌م���ڕۆ ئه‌یهێنین روبه‌روتان‬ ‫ێ ئه‌رزه‌ یان پار‌ه‬ ‫ئه‌كه‌ینه‌وه‌ ب���ه‌س بڵ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی وه‌رگرت���وه‌‪ ،‬وه‌عد ‌‬ ‫ی���ان س���ه‌یاره‌ ‌‬ ‫ش���ه‌ره‌ف بێت یه‌كسه‌ر ئه‌تنێرینه‌و‌ه بۆ‬ ‫ماڵه‌وه‌"‪.‬‬ ‫»» ‪4‬‬

‫دادوه‌رێک به‌ساڵێك‬ ‫حوكمده‌درێت‬ ‫ ‬ ‫چه‌ند چه‌کدارێکی کورد له‌ (گردکێله‌کێ)ی‌رۆژئاوای کوردستان‬

‫فۆتۆ‪ :‬ئارام که‌ریم‬

‫به‌رپرسێكی‌ بزوتنه‌وه‌ ‌ی ئیسالمی‌‪:‬‬ ‫‪ 20‬گه‌نجی‌ هه‌ڵه‌بجه‌ی‌ شه‌هید بۆ جیهادكردن چونه‌ت ‌ه سوریا‬ ‫به‌رپرس���ێكی‌ بزوتن���ه‌وه‌ی‌ ئیس�ل�ام ‌ی‬ ‫ئاماژه‌ ب���ه‌وه‌ ده‌كات كه‌ به‌مه‌به‌س���تی‌‬ ‫پشتیوانیكردن له‌شۆڕش���گێڕانی‌ سوریا‬ ‫نزیكه‌ی‌ ‪ 20‬گه‌نجی‌ هه‌ڵه‌بجه‌ی‌ ش���ه‌هید‬ ‫گه‌یش���تونه‌ته‌ س���وریا‌و ‪ 10‬گه‌نجی���ش‬

‫له‌گه‌ڕه‌كی‌ كارێزه‌وش���كی‌ س���لێمانی‌ بۆ‬ ‫هه‌مان مه‌به‌ست به‌ته‌مان بڕۆن‪.‬‬ ‫ئاوێن���ه‌‪ ،‬س���لێمانی‌‪ :‬عیرفان ئه‌حمه‌د‬ ‫كاك���ه‌ به‌رپرس���ی‌ مه‌ڵبه‌ن���دی‌ ‪8‬ی‌‬ ‫بزوتنه‌وه‌ی‌ ئیسالمی‌ به‌ئاوێنه‌ی‌ راگه‌یاند‬

‫ ‬ ‫ناونیشان‪ :‬سلێمانی گه‌ڕه‌کی شۆڕش‪ -‬به‌رامبه‌ر ئاماده‌یی شۆڕشی کوڕان‬

‫ته‌له‌فۆن‪ 3201274 :‬‬

‫ك���ه‌ "هاواڵتییه‌ك���ی‌ زۆر له‌دانیش���تو ‌‬ ‫ی‬ ‫شاری‌ هه‌ڵه‌بجه‌ی‌ ش���ه‌هید به‌مه‌به‌ستی‌‬ ‫پش���تگیریكردن له‌شۆڕشگێڕانی‌ سوریا‌و‬ ‫جبهادكردن رۆیشتون كه‌ نزیكه‌ی‌ ‪– 15‬‬ ‫‪ 20‬گه‌نج ده‌بن‪ ،‬هه‌ندێكیان قوتابین"‪.‬‬ ‫ ‬

‫ناوبراو وتی‌ "به‌پێی ئه‌و زانیارییانه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫المانه‌ ئێس���تا له‌گه‌ڕه‌كی‌ كارێزه‌وشكی‌‬ ‫سلێمانی‌ گروپێكی‌ ‪ 10‬كه‌سی‌ كه‌ گه‌نجن‪،‬‬ ‫به‌ته‌مان بڕۆن‪ ،‬جیا له‌وه‌ی‌ له‌كه‌ركوك‌و‬ ‫هه‌ولێر هاواڵتیانێكی‌ زۆر رۆیشتون"‪.‬‬

‫وتیشی‌ "من نازانم بۆ ئێمه‌ی‌ ئیسالمی‌‬ ‫كه‌ كه‌س���انێك بڕوات ب���ۆ جیهادكردن‬ ‫له‌س���وریا بڤه‌بێ���ت‪ ،‬به‌اڵم ب���ۆ خۆیان‬ ‫ه���ه‌زاران خه‌ڵك ده‌نێرن بۆ پاراس���تنی‌‬ ‫ناوچه‌ كوردییه‌كان ڕه‌وابێت؟!"‬

‫ ‬ ‫کۆمپانیای باڵڤ پەیک ئاوێنە دابەش دەکات نرخی ‪ 1000‬دینار‬

‫ی زاخۆ له‌سه‌ر به‌رتیل‬ ‫ی دادگا ‌‬ ‫دادوه‌رێك ‌‬ ‫ی حوكمدرا‪.‬‬ ‫وه‌رگرتن به‌ساڵێك زیندان ‌‬ ‫ی‬ ‫تایب���ه‌ت‪ ،‬هه‌ولێ���ر‪ :‬س���ه‌رچاوه‌یه‌ك ‌‬ ‫ی‬ ‫یاسایی‌ له‌دادگای‌ هه‌ولێره‌و‌ه به‌ئاوێنه‌ ‌‬ ‫ی زاخۆ‬ ‫ی دادگا ‌‬ ‫راگه‌یاند ك��� ‌ه دادوه‌رێك ‌‬ ‫له‌س���ه‌ر به‌رتیل وه‌رگرتن به‌س���اڵێك‬ ‫زیندانی‌ حوكمدرا‪.‬‬ ‫ی‬ ‫س���ه‌رچاو‌ه یاس���اییه‌ك ‌ه به‌ئاوێنه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫راگه‌یاند ك��� ‌ه ئ���ه‌و دادوه‌ر‌ه به‌ماده‌ ‌‬ ‫ی (س‪.‬ع) پاش س���اڵێك‬ ‫‪ 307‬بڕگ���ه‌ ‌‬ ‫ی ‪2013/5/15‬‬ ‫لێكۆڵین���ه‌وه‌ ل���ه‌رۆژ ‌‬ ‫ی حوكمدرا‪.‬‬ ‫له‌هه‌ولێر به‌ساڵێك زیندان ‌‬ ‫ی بۆ ئه‌و‌ه‬ ‫ئه‌و س���ه‌رچاوه‌یه‌ ئام���اژ‌ه ‌‬ ‫كرد ك���ه‌ ئه‌م ‌ه پێش���ینه‌یه‌كی‌ باش��� ‌ه‬ ‫ی كوردس���تان ك ‌ه چاو‬ ‫ب���ۆ دادگاكان��� ‌‬ ‫ی‬ ‫له‌هاوكاره‌كه‌ش���یان نه‌پۆشن‌و دادگای ‌‬ ‫بك���ه‌ن‪ ،‬ه���ه‌روه‌ك ئاماژه‌یه‌كیش���ه‌ بۆ‬ ‫ی‬ ‫ی ك��� ‌ه "مه‌رج نی��� ‌ه دادوه‌ره‌كان ‌‬ ‫ئه‌وه‌ ‌‬ ‫كوردستان هه‌مویان فریشته‌‌و پاكبن"‪.‬‬

‫ ‬

‫تیراژ ‪4500 :‬‬

‫‪2‬‬

‫هه‌واڵ‬

‫)‪ )378‬سێشه‌مم ‌ه ‪2013/5/21‬‬

‫سه‌ركرده‌كانی‌ خۆپیشاندان‌و په‌رله‌مانتاره‌ سوننیه‌كان له‌هه‌ولێر كۆده‌بنه‌وه‌‬

‫"ئه‌م كۆبونه‌وه‌یه‌ په‌یوه‌ندی‌ نێوان هه‌ولێر‌و به‌غدا تێكده‌داته‌وه‌"‬ ‫ئا‪ :‬شێركۆ عه‌بدواڵ‬

‫ی ئه‌م هه‌فته‌ی ‌ه‬ ‫وابڕیاربو سه‌ره‌تا ‌‬ ‫په‌رله‌مانتارانی شه‌ش پارێزگای‬ ‫عێراق‌و سه‌ركرده‌كانی خۆپیشانده‌رانی‬ ‫سوننه‌ له‌هه‌ولێر كۆببنه‌وه‌‪،‬‬ ‫سه‌ركرده‌یه‌كی‌ ده‌وڵه‌تی‌ قانون‌و‬ ‫ی‬ ‫حیزبی‌ ده‌عوه‌ ده‌ڵێت "كۆبونه‌وه‌ ‌‬ ‫ئه‌وان په‌یوه‌ندی‌ نێوان هه‌ولێر‌و به‌غدا‬ ‫تێكده‌داته‌وه‌"‪.‬‬ ‫ئه‌حم���ه‌د عه‌لوان���ی په‌رله‌مانت���اری‬ ‫ی‬ ‫س���ه‌ر به‌لیس���تی‌ عێراقیی ‌ه به‌ئاوێن ‌ه ‌‬

‫ی ئه‌م‬ ‫راگه‌یان���د ك ‌ه بڕیاربو س���ه‌ره‌تا ‌‬ ‫هه‌فته‌ی���ه‌ كۆبونه‌و‌هی‌ س���ه‌ركرده‌كانی‬ ‫خۆپیش���انده‌رانی ناوچ ‌ه س���وننه‌كان‌و‬ ‫په‌رله‌مانتاران���ی س���ه‌ر به‌پارێزگاكانی‬ ‫(ئه‌نبارو نه‌ینه‌واو سه‌الحه‌دین‌و دیاله‌و‬ ‫كه‌رك���وك‌و به‌غ���دا) رێكبخرێت‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫ی دواخرا‬ ‫له‌به‌ر چه‌ند هۆكارێك واده‌كه‌ ‌‬ ‫بۆ كۆتایی‌ ئه‌م مانگه‌‪.‬‬ ‫ئه‌حمه‌د عه‌لوانی وتی "بڕوامان به‌و‌ه‬ ‫نه‌ماوه‌ ك ‌ه مالیكی‌ داواكاریی ‌ه ره‌واكانمان‬ ‫ێ بكات‪ ،‬ئێم ‌ه ئێستا له‌به‌رده‌م‬ ‫جێبه‌ج ‌‬ ‫دو بژارده‌داین یان ش���ه‌ڕكردن له‌گه‌ ‌ڵ‬

‫ی‬ ‫ی هه‌رێمێك ‌‬ ‫ی ی���ان پێكهێنان��� ‌‬ ‫مالیك ‌‬ ‫فیدرال بۆ شه‌ش پارێزگا سوننه‌كه‌"‪.‬‬ ‫ی "كۆبونه‌وه‌كه‌ی‌ هه‌ولێرمان‬ ‫وتیش��� ‌‬ ‫ی‬ ‫ب���ۆ دو ئامانج ‌ه یه‌كه‌می���ان بۆ ئه‌وه‌ ‌‬ ‫هه‌ڵوێس���تی كۆتایی خۆمان وه‌ربگرین‬ ‫به‌رامب���ه‌ر به‌مالیك���ی‌‪ ،‬دوه‌میش���یان‬ ‫ی‬ ‫پش���تیوانیكردن ‌‬ ‫ی‬ ‫به‌مه‌به‌س���ت ‌‬ ‫له‌خۆپیش���انده‌ران‌و گه‌یاندنی‌ ده‌نگیان ‌ه‬ ‫ی دنیا"‪.‬‬ ‫به‌كوردستان‌و واڵتانی‌ تر ‌‬ ‫ی حات���ه‌م‬ ‫ه���اوكات‪ ،‬ش���ێخ عه‌ل��� ‌‬ ‫ی‬ ‫ی خۆپیشاندانه‌كان ‌‬ ‫ی دیار ‌‬ ‫س���ه‌ركرده‌ ‌‬ ‫پارێ���زگاری‌ ئه‌نب���ار له‌لێدوانێكیدا بۆ‬ ‫ی ش���انازیی ‌ه‬ ‫ئاوێن��� ‌ه رایگه‌یاند كه‌ جێ ‌‬

‫ئ���ه‌وان دێن��� ‌ه هه‌ولێ���ر كۆده‌بن���ه‌وه‌‪،‬‬ ‫ی‬ ‫ی هه‌ڵبژاردن��� ‌‬ ‫س���ه‌باره‌ت به‌ه���ۆكار ‌‬ ‫هه‌ولێریش بۆ ئه‌و كۆبونه‌وه‌یه‌‪ ،‬ناوبراو‬ ‫ی ئه‌و‬ ‫ی به‌خراپی ‌‬ ‫ی ئ���ه‌و‌هی‌ ئاماژ‌ه ‌‬ ‫وێڕا ‌‬ ‫ی به‌س���ه‌ر‬ ‫دۆخ��� ‌ه ئه‌منی ‌ه كرد كه‌ باڵ ‌‬ ‫ی‬ ‫ناوچ ‌ه س���وننیه‌كاندا كێشاوه‌‪ ،‬وتیش ‌‬ ‫ی زۆر برایانه‌ بو‌ه‬ ‫"بارزان���ی‌ هه‌ڵوێس���ت ‌‬ ‫به‌رامب���ه‌ر به‌ئێمه‌و چه‌ن���د جارێك ك ‌ه‬ ‫ی‬ ‫كۆبونه‌وه‌مان له‌گه‌ڵ‌ كردو‌ه پشتیوان ‌‬ ‫ی بۆ خواسته‌كانمان ده‌ربڕیوه‌"‪.‬‬ ‫خۆ ‌‬ ‫له‌كاتێك���دا ك��� ‌ه الیه‌نه‌ س���وننه‌كان‬ ‫خۆش���حاڵی‌ خۆی���ان به‌رامب���ه‌ر‬ ‫ی‬ ‫به‌كۆبونه‌وه‌كه‌یان له‌هه‌ولێری‌ پایته‌خت ‌‬

‫هه‌رێم���ی‌ كوردس���تان ده‌رده‌بڕن‪ ،‬ئه‌م‬ ‫ی‬ ‫كۆبونه‌وه‌ی���ه‌ الیه‌ن���ه‌ ش���یعییه‌كان ‌‬ ‫بێزاركردوه‌‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ی كه‌ س���ه‌ركرده‌یه‌ك ‌‬ ‫سه‌عد مه‌تله‌ب ‌‬ ‫ی ده‌عوه‌ی ‌ه ئاماژ‌ه‬ ‫ی قانون‌و حیزب ‌‬ ‫ده‌وڵه‌ت ‌‬ ‫ی‬ ‫ی سه‌ركرده‌ ‌‬ ‫به‌و‌ه ده‌كات كه‌ كۆبونه‌وه‌ ‌‬ ‫خۆپیشاندان‌و سه‌رۆك خێڵه‌كانی‌ سونن ‌ه‬ ‫له‌هه‌ولێ���ر‪ ،‬جارێكیتر په‌یوه‌ندی‌ نێوان‬ ‫هه‌ولێر‌و به‌غدا ده‌خات ‌ه مه‌ترس���یه‌وه‌‪،‬‬ ‫ی‬ ‫ناوب���راو له‌لێدوانێكی���دا به‌ئاوێن��� ‌ه ‌‬ ‫راگه‌یاند ك ‌ه هیچ پاساوێك شك نابه‌ن‬ ‫ی‬ ‫ی ئه‌وان له‌هه‌ولێر‪ ،‬ئه‌و وت ‌‬ ‫بۆ كۆبونه‌و‌ه ‌‬ ‫"ئێستا په‌یوه‌ندی‌ نێوان هه‌ولێر‌و به‌غدا‬

‫"مه‌ال عوزێر"ی مسته‌شار له‌هۆڵه‌ندا خۆی ده‌شارێته‌وه‌‬ ‫ئا‪ :‬ئاوێنه‌‬ ‫باڵوكراوه‌ی ئه‌لیكترۆنی رۆژانه‌ی‬ ‫هۆڵه‌ندی ‪-‬‬ ‫‪ " "DNP‬له‌ژماره‌ی رۆژی‬ ‫چوارشه‌ممه‌ ‪١٥‬ی ئایاری خۆیدا‪،‬‬ ‫بابه‌تێكی به‌ناونیشانی "تاوانبار‬ ‫به‌جینۆساید‪ ،‬به‌اڵم ئازاد له‌هۆڵه‌ندا"‬ ‫باڵوكردۆته‌وه‌‪ ،‬بابه‌ته‌كه‌ له‌نوسینی‬ ‫رۆژنامه‌نوسی ناوچه‌ شه‌ڕییه‌كانی‬ ‫به‌ناوبانگی هۆڵه‌ندی "ئارنوڵد كاركێنز"‬ ‫نوسه‌ری‌ كتێبی "هیچ په‌شیماننیم"ه‌‪،‬‬ ‫كه‌ بابه‌ته‌كانی بوه‌ هۆكاری‌‬ ‫دادگاییكردنی تاوانباری هۆڵه‌ندی‬ ‫"فرانس ڤان ئانرات"‪.‬‬ ‫‪De Nieuwe Pers‬‬

‫بابه‌ته‌كه‌ی ئارنۆڵد س���ه‌رنجی بیروڕای‬ ‫ناوخۆو سیاسی‌و رۆژنامه‌گه‌ری هۆڵه‌ندی‬ ‫بۆ خۆی راكێش���او ب���ه‌دوای وتاره‌كه‌یدا‬ ‫كاردان���ه‌وه‌ی لێكه‌وت���ه‌وه‌‪ ،‬ده‌ی���ان‬ ‫كه‌ناڵ���ی راگه‌یان���دن له‌وان���ه‌ رۆژنام���ه‌‬ ‫گه‌وره‌كان���ی هۆڵه‌ن���دا وه‌ك "فۆڵك���س‬ ‫كران���ت"و "تێله‌گ���راف" هه‌واڵه‌كه‌ی���ان‬ ‫باڵوك���رده‌وه‌‪ ،‬پارته‌ سیاس���ییه‌كانیش‬ ‫وه‌ك "ئێس پ���ه‌ی"و "فه‌ی فه‌ی ده‌ی"‬ ‫كاردانه‌وه‌ی توندیان نواند‪.‬‬ ‫ئارنۆڵد له‌به‌ش���ێكی نوس���ینه‌كه‌یدا‬ ‫ده‌ڵێ���ت "په‌نابه‌رێكی عێراق���ی تاوانبار‬ ‫به‌تاوانی جینۆس���اید بۆ ماوه‌یه‌كی زۆر‬ ‫له‌ژێ���ر چنگی ده‌زگای دادی هۆڵه‌ندا بو‪،‬‬ ‫بۆ ماوه‌یه‌ك���ی دیارینه‌كراو ئازادكرا‪ ،‬ئه‌و‬ ‫له‌سه‌رده‌می ده‌سه‌اڵتی سه‌دام حوسێندا‬ ‫وه‌ك چه‌ك���داری حكوم���ه‌ت به‌ش���داری‬ ‫كوش���تن‌و راوه‌دونانی به‌رهه‌ڵستكارانی‬ ‫كردوه‌‪ ،‬ئه‌و كه‌س���ه‌ ناس���راوه‌ به‌ "مه‌ال‬ ‫عوزێ���ر"‪ ،‬كه‌ ناوی راس���ته‌قینه‌ی‌ خۆی‬ ‫عه‌زی���ز حه‌مه‌د مه‌ول���وده‌و ته‌مه‌نی‌ ‪٦٣‬‬ ‫س���اڵه‌و له‌دایكبوی گوندی "بایزئاغا"ی‬ ‫س���ه‌ر به‌ش���اری هه‌ولێ���ره‌‪ ،‬له‌س���اڵی‬ ‫‪1992‬دا له‌واڵت���ی هۆڵه‌ن���دا داوای مافی‬ ‫په‌نابه‌ریی سیاس���ی كردوه‌و له‌ش���اری‬ ‫ئه‌نیش���خده‌ ژی���اوه‌‪ ،‬به‌پێی س���ه‌رچاوه‌‬ ‫عێراقیی���ه‌كان دوای ماوه‌ی���ه‌ك ده‌بێته‌‬ ‫خاوه‌ن ڕه‌گه‌زنامه‌ی هۆڵه‌ندی"‪.‬‬ ‫له‌‪٢٠‬ی ته‌مم���وزی‌ س���اڵی ‪٢٠٠٧‬ه‌وه‌‬ ‫ن���اوی م���ه‌ال عوزێ���ر وه‌ك تاوانب���اری‬ ‫ئه‌نفال به‌ژماره‌ی‪٢٢٩‬چوه‌ته‌ لیس���تێكی‬ ‫‪ ٤٢٣‬كه‌س���ی له‌تاوانبارانی جینۆسایدی‬ ‫ئه‌نفال���ه‌وه‌‪ ،‬كه‌ له‌الی���ه‌ن دادگای بااڵی‬

‫ماڵپه‌ڕی‬

‫‪DNP‬‬

‫تاوانه‌كان���ی عێراقیی���ه‌وه‌ ئام���اده‌و‬ ‫باڵوكراب���وه‌وه‌‪ ،‬ئه‌م���ه‌ش هه‌م���ان ئه‌و‬ ‫دادگایه‌یه‌ كه‌ س���ه‌دام حسێنی حوكمداو‬ ‫مه‌ال عوزێریش له‌وێ وه‌ك به‌شداربویه‌ك‬ ‫له‌جینۆساید به‌تۆمه‌تبار ناسێنرا‪.‬‬ ‫له‌دادگای به‌غدا ده‌یان سكااڵ دژی مه‌ال‬ ‫عوزێ���ر هه‌یه‌ كه‌ تیایان���دا تاوانباركراوه‌‬ ‫به‌به‌شداریكردنی له‌تاوانی ئه‌نفال‪.‬‬ ‫ئارنۆڵد ماوه‌یه‌ك به‌دوای مه‌ال عوزێردا‬ ‫ده‌گه‌ڕێ���ت بۆ ئ���ه‌وه‌ی چاوپێكه‌وتنێكی‬ ‫له‌گه‌ڵ س���ازبكات‪ ،‬له‌ئه‌نجامدا كوڕه‌كه‌ی‬ ‫له‌ش���اری ده‌نهاخ ده‌دۆزێت���ه‌وه‌‪ ،‬ئه‌ویش‬ ‫وێڕای ئه‌وه‌ی حاش���ا له‌جاشبونی باوكی‬ ‫ده‌كات‪ ،‬ب���ه‌اڵم ئارنۆڵ���د باڵویده‌كاته‌وه‌‬ ‫كه‌ م���ه‌ال عوزێ���ر له‌رۆژنام���ه‌ی كوردی‬ ‫زمان���ی ئاوێنه‌ له‌ب���ه‌رواری ‪2008-7-1‬دا‬ ‫دان���ی ن���اوه‌ ب���ه‌وه‌ی ‪ 1750‬چه‌كداری‬ ‫هه‌بوه‌و خاوه‌نی‌ گه‌وره‌ترین هێزی چه‌كدار‬ ‫بوه‌ له‌ناوچه‌ی هه‌ولێر‪.‬‬ ‫هه‌روه‌ه���ا كوڕه‌ك���ه‌ی رایده‌گه‌یه‌نێت‬ ‫باوكی چۆته‌وه‌ بۆ كوردستان له‌كاتێكدا‬ ‫س���ه‌رچاوه‌ كوردیی���ه‌كان رایده‌گه‌یه‌نن‬ ‫له‌كوردستان نییه‌‪.‬‬ ‫س���اڵی ‪ 2007‬رێكخراوی دژ به‌تاوانی‬

‫نیشتمانی هه‌وڵی ده‌ستگیركردنی‌ مه‌ال‬ ‫عوزێر ده‌دات بۆ ئه‌و مه‌به‌سته‌ په‌یوه‌ندی‬ ‫به‌پۆلیس���ی "‪ "KLPD‬ده‌كات‪ ،‬ب���ه‌اڵم‬ ‫هه‌وڵه‌كانی سه‌رناگرن‪.‬‬ ‫ئارنۆڵد چه‌ند تاوانێك له‌و تاوانانه‌ی‬ ‫مه‌ال عوزێر ئه‌نجامیداون ده‌ژمێرێت‪،‬‬ ‫له‌وانه‌‪:‬‬ ‫كاره‌ش‬ ‫جه‌عف���ه‌ر‬ ‫برایه‌ك���ی‬ ‫(كوردی دانیش���توی هوڵه‌ندا)و هه‌شت‬ ‫كه‌س���ی دیك���ه‌ ل���ه‌رۆژی ‪٣٠‬ی مانگی‬ ‫ته‌مموزی ساڵی ‪ ١٩٨٢‬له‌ده‌ره‌وه‌ی شاری‬ ‫هه‌ولێر له‌نزیك ش���ارۆچكه‌ی قوش���ته‌په‌‬ ‫ده‌كه‌ونه‌ كه‌مینی جاش���ه‌وه‌و ده‌گێرین‪،‬‬ ‫دوایی ئه‌شكه‌نجه‌یه‌كی زۆریان ده‌ده‌ن‪،‬‬ ‫به‌پێی قس���ه‌ی شاهیدان مه‌ال عوزێر له‌و‬ ‫تاوانه‌دا راس���ته‌وخۆ ده‌ستی هه‌بوه‌ كه‌‬ ‫دوایی ته‌سلیمی موخابه‌راتی كردونه‌ته‌وه‌‪،‬‬ ‫هه‌ر هه‌ش���تیان له‌رێكه‌وتی ‪١٤‬ی مانگی‬ ‫نیس���انی س���اڵی ‪ ١٩٨٥‬ئیعدامكراون‪".‬‬ ‫ئه‌وانه‌ س���ه‌ر به‌رێكخس���تنه‌كانی حیزبی‬ ‫سۆسیالستی كوردستان بون‪.‬‬ ‫هه‌روه‌ه���ا م���ه‌ال عوزێ���ر تاوانب���اره‌‬ ‫به‌ئیعدامكردنی پێشمه‌رگه‌یه‌كی برینداری‬

‫ریکالم‬

‫یه‌كێتی نیش���تمانی كوردس���تان به‌ناوی‬ ‫"موحه‌م���ه‌د غه‌فور"‪ ،‬س���ه‌ر له‌ئێواره‌ی‬ ‫‪٢١‬ی ئۆكتۆب���ه‌ری س���اڵی ‪١٩٨٢‬ئ���ه‌و‬ ‫پێشمه‌رگه‌یه‌ له‌گه‌ڵ هاوڕێیانی له‌گوندی‬ ‫ساباڵخ له‌باكوری شارۆچكه‌ی قوشته‌په‌‬ ‫ده‌كه‌ونه‌ كه‌مینی جاش���ه‌كانه‌وه‌‪ ،‬یه‌كێك‬ ‫له‌ده‌ربازبوانی ئه‌و شه‌وه‌ ترسناكه‌ به‌ناوی‬ ‫ئاشقی عوس���مان عه‌لی ده‌گێڕێته‌وه‌ كه‌‬ ‫مه‌ال عوزێر به‌به‌رپرسیاری ئه‌و كه‌مینه‌و‬ ‫به‌كوشتنی ‪٤‬پێشمه‌رگه‌ی هاوسه‌نگه‌ری‬ ‫ده‌زانێ كه‌ ته‌رمی ‪ ٣‬كه‌س���یان راده‌ستی‌‬ ‫س���وپای عێراق ده‌كاته‌وه‌و پێشمه‌رگه‌ی‬ ‫چ���واره‌م به‌هۆی برینه‌كانیه‌وه‌ چه‌ند رۆژ‬ ‫پاشتر شه‌هید ده‌بێت‪.‬‬ ‫مه‌ال عوزێر هه‌روه‌ها رۆڵی‌ س���ه‌ره‌كی‬ ‫هه‌بوه‌ له‌كاره‌س���اتی "قوشته‌په‌"ی نزیك‬ ‫شاری هه‌ولێر‪ ،‬له‌‪٧‬ی مانگی ئایاری ساڵی‬ ‫‪(( ١٩٨٨‬ئه‌نفالی ‪ ))4‬له‌گه‌ڵ جاشه‌كانی‪،‬‬ ‫‪ ٥٤‬كه‌س ده‌گرن كه‌ هه‌ندێكیان سه‌ربازی‬ ‫هه‌ڵهاتو ده‌بن‪ ،‬به‌پێی وته‌ی كه‌س���انی‬ ‫ش���اهید ئه‌و هه‌مو خه‌ڵكه‌ له‌ژورێكی ‪٣‬‬ ‫له‌ ‪ ٤‬مه‌ت���ری زیندانی ده‌كه‌ن‪ ،‬پاش ‪٩‬‬ ‫رۆژ ئه‌و ‪ ٥٤‬كه‌س���ه‌ ده‌كه‌نه‌‪٣‬به‌ش���ه‌وه‌‪،‬‬ ‫‪١٢‬یان ده‌گێڕنه‌وه‌ بۆ مه‌عسكه‌ره‌كانیان‪،‬‬

‫‪١٢‬ی دیكه‌ ئازاد ده‌كرێن (پیرو منداڵ)و‬ ‫ئه‌وه‌ی ده‌مێنێته‌وه‌‪ ،‬حوكمی كوشتنیان‬ ‫ده‌درێت‪ .‬م���ه‌ال عوزێر خ���ۆی هێندێك‬ ‫له‌وان���ه‌ به‌س���ه‌یاره‌ی خۆی راده‌س���تی‌‬ ‫حكومه‌ت ده‌كاته‌وه‌‪ ،‬یه‌كێك له‌شاهیدان‬ ‫ده‌گێڕێته‌وه‌ كه‌ م���ه‌ال عوزێر پێیگوتون‬ ‫"ئێوه‌ هه‌موتان پێش���مه‌رگه‌ی پیس���ن‪.‬‬ ‫هه‌موت���ان ته‌س���لیم ده‌كه‌م���ه‌وه‌"‪ .‬ئه‌و‬ ‫شاهیده‌ ده‌ڵێت "ئه‌و به‌ته‌مابو هه‌مومان‬ ‫به‌ناوی پێش���مه‌رگه‌ ته‌س���لیم به‌به‌عس‬ ‫بكاته‌وه‌ تا پاره‌ی زۆرتر وه‌ربگرێت"‪.‬‬ ‫پارله‌مانتاری خانه‌نشین‌و سه‌ركرده‌ی‬ ‫دێرینی پێشمه‌رگه‌ س���ه‌ید كاكه‌ ده‌ڵێت‬ ‫"م���ه‌ال عوزێر وه‌ك س���یخوری حكومه‌ت‬ ‫خۆی خزاندبوه‌ نێو پێشمه‌رگه‌وه‌‪ .‬پاش‬ ‫ماوه‌یه‌كی كورت ئێمه‌ هه‌س���تمانكرد كه‌‬ ‫ئ���ه‌م پیاوه‌ له‌ئێم���ه‌ بێگانه‌یه‌و له‌پیاوی‬ ‫ده‌س���ه‌اڵت ده‌چێ���ت‪ ،‬بۆیه‌ ده‌ترس���این‬ ‫ده‌س���تمان لێبوه‌ش���ێنێت‌و كاره‌س���ات‬ ‫بخوڵقێن���ێ‪ ،‬دواتر گه‌نجێك���ی به‌ناوی‬ ‫ئیبراهی���م به‌كر س���ۆفی ته‌م���ه‌ن ‪-17‬‬ ‫‪ 20‬س���ااڵنه‌ی خه‌ڵكی گون���دی كه‌نداری‬ ‫ش���ه‌هیدكردو چ���وه‌وه‌ ب���ۆ ن���او ریزی‬ ‫به‌عس"‪.‬‬ ‫پاش���ان كه‌ ب���وه‌ ج���اش له‌كه‌مینێك‬ ‫ك ‌ه له‌گون���دی "پیره‌ عاره‌ب���ان" له‌گه‌ڵ‬ ‫جه‌ی���ش دایانناب���و ‪١٣‬پێش���مه‌رگه‌یان‬ ‫ش���ه‌هید كرد‪ ،‬هه‌روه‌ه���ا جارێكی دیكه‌‬ ‫له‌گوندی "مه‌ن���اره‌" ‪ ٣‬پێش���مه‌رگه‌یان‬ ‫خسته‌ كه‌مین‌و كوشتنیان‪.‬‬ ‫سیاسییه‌ هۆڵه‌ندییه‌كان‬ ‫هه‌مو دژی‌ مه‌ال عوزێرن‬ ‫سیاس���ییه‌ هۆڵه‌ندیی���ه‌كان به‌چه‌پ‌و‬ ‫راسته‌وه‌ دژ به‌وه‌ن هۆڵه‌ندا مافی په‌نابه‌ری‬ ‫داوه‌ به‌مه‌ال عوزێرو له‌س���اڵی ‪2007‬ه‌وه‌‬ ‫زانیوێتی تاوانب���اره‌و دادگایی نه‌كردوه‌‪،‬‬ ‫بۆ ئه‌م مه‌به‌س���ته‌ش داوای لێپرسینه‌وه‌‬ ‫له‌حكوم���ه‌ت ده‌كه‌ن‌و سۆسیالس���ته‌كان‬ ‫داواكارن مه‌ال عوزێر كه‌ له‌كوردس���تان‬ ‫خۆی شاردۆته‌وه‌ بهێنرێته‌وه‌ بۆ هۆڵه‌نداو‬ ‫دادگایی بكرێت‪.‬‬ ‫له‌كۆتایی���دا ئارنۆڵ���د له‌وتاره‌كه‌ی���دا‬ ‫ده‌نوس���ێت مه‌ال عوزێر تاك���ه‌ تاوانباری‬ ‫ئه‌نفال نییه‌ له‌هۆڵه‌ندا به‌ڵكو ‪5‬ی‌ دیكه‌‬ ‫له‌هۆڵه‌ن���داو ‪ 9‬له‌هه‌م���و ئه‌وروپا هه‌ن‪،‬‬ ‫هۆڵه‌نداو ئه‌وروپا بونه‌ته‌ ماڵی ئاسایشی‬ ‫ئه‌وان‪.‬‬

‫نامه‌یه‌ك له‌عومه‌ر كڵۆڵه‌و‌ه‬ ‫بۆ جه‌ماوه‌ر ‌ی كوردستان‬ ‫خۆشه‌ویستان‬ ‫برا گه‌وره‌كان‬ ‫خوشكه‌ گه‌وره‌كان‬ ‫نۆپالنه‌كان‬ ‫جاش‌و جاشولكه‌كان‬ ‫ی‬ ‫من داوای‌ لێبوردن ده‌كه‌م كه‌ ناتوانم خۆم كاندیدبكه‌م بۆ ئه‌ندام په‌رله‌مان ‌‬ ‫كوردستان‪ ،‬له‌به‌ر ئه‌م هۆیانه‌‪:‬‬ ‫ی ‪ 50‬ملیۆن دینار ده‌كه‌ن‪.‬‬ ‫‪ /1‬داوا ‌‬ ‫ی‬ ‫ی كاندیدبكات‪ ،‬چونك ‌ه یاسا ‌‬ ‫‪ /2‬ئه‌بێت وه‌ك لیست دابه‌زم‪ ،‬تاك بۆی‌ نی ‌ه خۆ ‌‬ ‫ی ‪ 1992‬ته‌نها له‌خزمه‌تی‌ حیزب ‌ه مه‌زنه‌كاندایه‌‪ ،‬رێگای‌ كه‌ر‬ ‫ی ساڵ ‌‬ ‫ژماره‌ یه‌ك ‌‬ ‫ی خۆی‌ بزه‌ڕێت‌و جوت ‌ه بدات‪.‬‬ ‫ناده‌ن به‌ئاره‌زو ‌‬ ‫بۆی ‌ه ناچارم خۆم بۆ ئه‌نجومه‌نی‌ پارێزگا كاندید بكه‌م‪ ،‬دوبار‌ه داوای‌ لێبوردن‬ ‫ده‌كه‌م‪ ،‬هه‌ر بژین‪.‬‬ ‫عومه‌ر كڵۆ ‌ڵ‬ ‫ی كوردستان‬ ‫سكرتێری‌ كه‌ران ‌‬ ‫‪2013/5/20‬‬

‫ی‬ ‫ی حكومه‌ت ‌‬ ‫ی وه‌فد ‌‬ ‫دوای‌ س���ه‌ردانه‌كه‌ ‌‬ ‫هه‌رێم ب���ۆ به‌غدا تا ئه‌ندازه‌یه‌ك هێور‌و‬ ‫ی‬ ‫ی بۆته‌وه‌‪ ،‬به‌اڵم به‌كۆبونه‌وه‌ ‌‬ ‫ئاس���ای ‌‬ ‫ئه‌وان له‌هه‌ولێر س���ه‌رله‌نوێ‌ ناكۆكی‌‌و‬ ‫كێش��� ‌ه س���ه‌رهه‌ڵده‌داته‌وه‌و ریسه‌ك ‌ه‬ ‫ده‌بێته‌وه‌ به‌خوری‌"‪.‬‬ ‫ی "نامان���ه‌وێ‌ بگه‌ڕێینه‌و‌ه بۆ‬ ‫وتیش��� ‌‬ ‫چوارگۆش��� ‌هی‌ یه‌كه‌م‪ ،‬چونكه‌ ئه‌مجار‌ه‬ ‫نه‌ك هه‌ر كێش���ه‌كانمان له‌گه‌ڵ‌ هه‌ولێر‬ ‫توندترده‌بێته‌وه‌‪ ،‬به‌ڵكو زۆر س���ه‌خت ‌ه‬ ‫چاره‌س���ه‌ریش بكرێ���ن‪ ،‬نامانه‌وێ‌ ئه‌و‬ ‫كۆن ‌ه به‌عسیانه‌ بچن ‌ه هه‌ولێر‌و مه‌سعود‬ ‫ی خۆیاندا رابكێشن"‪.‬‬ ‫ی به‌ال ‌‬ ‫بارزان ‌‬

‫به‌رپرسێك ‌‬ ‫ی‬ ‫بزوتنه‌وه‌ی‌ ئیسالمی‌‪:‬‬

‫‪ 20‬گه‌نج ‌ی‬ ‫هه‌ڵه‌بجه‌ ‌ی‬ ‫شه‌هید بۆ‬ ‫جیهادكردن‬ ‫چونه‌ته‌ سوریا‬ ‫ئا‪ :‬یاسین محه‌مه‌د‬

‫به‌رپرسی‌ مه‌ڵبه‌ندی‌ ‪8‬ی‌ بزوتنه‌وه‌ی‌‬ ‫ئیسالمی‌ ئاماژه‌ به‌وه‌ ده‌كات‬ ‫كه‌ به‌مه‌به‌ستی‌ پشتیوانیكردن‬ ‫له‌شۆڕشگێڕانی‌ سوریا "‪15‬ـ‪ "20‬گه‌نجی‌‬ ‫هه‌ڵه‌بجه‌ی‌ شه‌هید گه‌شتونه‌ته‌ سوریا‌و‬ ‫ئێستا ‪ 10‬گه‌نج له‌گه‌ڕه‌كی‌ كارێزه‌وشكی‌‬ ‫سلێمانی‌ به‌ته‌مان بڕۆن‪.‬‬ ‫عیرف���ان ئه‌حم���ه‌د كاكه‌ ئام���اژه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫به‌وه‌كرد ماوه‌ی‌ چه‌ند مانگێكه‌ گه‌نجانی‌‬ ‫ش���اره‌كانی‌ كوردس���تان به‌گش���تی‌‌و‬ ‫سلێمانی‌‌و هه‌ڵه‌بجه‌ به‌تایبه‌تی‌ روده‌كه‌نه‌‬ ‫س���وریا به‌مه‌به‌س���تی‌ جیهادك���ردن‌و‬ ‫پش���تیوانیكردنی‌ شۆڕشگێڕانی‌ سوریا‪،‬‬ ‫ئه‌و وتی‌ "حكومه‌ت���ی‌ هه‌رێم‌و یه‌كێتی‌‌و‬ ‫پارتیش ده‌زانن"‪.‬‬ ‫وتیش���ی‌ "زیاد له‌دو ساڵه‌ هاواڵتیانی‌‬ ‫سوریا به‌ده‌ست كوش���تاره‌وه‌ ده‌ناڵینن‬ ‫به‌به‌رچاوی‌ رێكخراوه‌كانی‌ مافی مرۆڤه‌وه‌‪،‬‬ ‫له‌پێناو رێگرتن له‌و كوشتاره‌ی‌ له‌الیه‌ن‬ ‫رژێم���ی‌ به‌ش���ار ئه‌س���ه‌ده‌وه‌ به‌رامبه‌ر‬ ‫به‌خه‌ڵكی‌ ئه‌و واڵته‌ ده‌كرێت‪ ،‬به‌ش���ێك‬ ‫له‌گه‌نجانی‌ هه‌ڵه‌بجه‌ ك���ه‌ ژماره‌یه‌كیان‬ ‫قوتابین رویانكردوه‌ته‌ سوریا"‪.‬‬ ‫ناوب���راو باس���ی‌ ل���ه‌وه‌ش ك���رد كه‌‬ ‫رۆیش���تنی‌ ئه‌م گه‌نجانه‌ له‌الی‌ یه‌كێتی‌‌و‬ ‫پارتی ش���اراوه‌ نییه‌و ده‌زانن‪ ،‬ئه‌و وتی‌‬ ‫"یه‌كێت���ی‌‌و پارتی���ش پش���تیگری‌ ئه‌و‬ ‫شۆڕشه‌ی‌ سوریا ده‌كه‌ن"‪.‬‬ ‫وتیشی‌ "من نازانم بۆ ئێمه‌ی‌ ئیسالمی‌‬ ‫كه‌ كه‌س���انێك بڕوات ب���ۆ جیهادكردن‬ ‫له‌س���وریادا بڤه‌بێت‪ ،‬ب���ه‌اڵم بۆ خۆیان‬ ‫هه‌زاران خه‌ڵك ده‌نێرن بۆ پاراس���تنی‌‬ ‫ناوچ���ه‌ كوردیی���ه‌كان ڕه‌وابێت‪ /‬ئه‌مه‌‬ ‫پرس���یارێكه‌ كه‌ له‌الی‌ ئێم���ه‌ بێوه‌اڵم‬ ‫ماوه‌ته‌وه‌"‪.‬‬ ‫ئه‌و به‌رپرس���ه‌ی‌ بزوتن���ه‌وه‌ ئاماژه‌ی‬ ‫به‌وه‌ش���كرد ك���ه‌ "هاواڵتییه‌ك���ی‌ زۆر‬ ‫له‌دانیش���توی‌ ش���اری‌ هه‌ڵه‌بج���ه‌ی‌‬ ‫ش���ه‌هید به‌مه‌به‌ستی‌ پش���تگیریكردن‬ ‫له‌شۆڕش���گێڕانی‌ س���وریا‌و جیهادكردن‬ ‫رۆیش���تون كه‌ نزیكه‌ی‌ ‪ 20 – 15‬گه‌نج‬ ‫ده‌بن‪ ،‬هه‌ندێكیان قوتابین"‪.‬‬ ‫عیرفان ئه‌حم���ه‌د كاكه‌ وتی‌ "به‌پێی‬ ‫ئه‌و زانیارییانه‌ی‌ المانه‌ ئێستا له‌گه‌ڕه‌كی‌‬ ‫كارێزه‌وش���كی‌ س���لێمانی‌ گروپێكی‌ ‪10‬‬ ‫كه‌سی‌ كه‌ گه‌نجن‪ ،‬به‌ته‌مان بڕۆن‪ ،‬جیا‬ ‫له‌وه‌ی‌ له‌كه‌رك���وك‌و هه‌ولێر هاواڵتیانی‌‬ ‫زۆر رۆیشتون"‪.‬‬ ‫س���ه‌باره‌ت ب���ه‌وه‌ی‌ ك���ه‌ بزوتنه‌وه‌ی‌‬ ‫ئیسالمی‌ هاوكاری‌ ئه‌و گه‌نجانه‌ی‌ كردوه‌‬ ‫له‌رۆیش���تنیان بۆ س���وریا‪ ،‬ناوبراو وتی‌‬ ‫"به‌هیچ ش���ێوه‌یه‌ك ئێم���ه‌ هاوكاریمان‬ ‫نه‌كردون"‪.‬‬ ‫بۆ زانیاری‌ زیاتر س���ه‌باره‌ت به‌چونی‌‬ ‫ئه‌و گه‌نجانه‌ به‌مه‌به‌ستی‌ جیهادكردن بۆ‬ ‫سوریا‪ ،‬چه‌ند خێزانێك به‌سه‌ركرایه‌وه‌‪،‬‬ ‫به‌اڵم كه‌سیان ئاماده‌نه‌بون له‌وباره‌وه‌یه‌وه‌‬ ‫هیچ لێدوانێك بده‌ن‪.‬‬

‫‌هه‌نوکه‬

‫)‪ )378‬سێشه‌مم ‌ه ‪2013/5/21‬‬

‫به‌نهێنی‌‌و به‌شه‌و‬

‫‪3‬‬

‫مه‌رجی‌ پارتی ‌ه بۆ هه‌ڵدانه‌وه‌ ‌ی گۆڕی‌ به‌كۆمه‌ڵ ‌ی گه‌ریالكانی‌ په‌كه‌كه‌ له‌هه‌ولێر‬ ‫ئا‪ :‬دڵشاد ئه‌نوه‌ر‬ ‫پارتی‌ دیموكراتی‌ كوردستان‬ ‫ره‌زامه‌ندی‌ نیشانداوه‌ له‌سه‌ر‬ ‫هه‌ڵدانه‌وه‌ی‌ گۆڕه‌ به‌كۆمه‌ڵه‌كه‌ی‌‬ ‫هه‌ولێری‌ گه‌ریالكانی‌ په‌كه‌كه‌‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫به‌و مه‌رجه‌ی‌ به‌نهێنی‌‌و دور له‌چاوی‌‬ ‫كامێراكان ئه‌نجامبدرێت‪.‬‬ ‫ی په‌كه‌ك ‌ه‬ ‫ی گه‌ریالكان ‌‬ ‫گۆڕ‌ه به‌كۆمه‌ڵه‌ك ‌ه ‌‬ ‫مێژوه‌كه‌ی‌ بۆ ‪1997/5/16‬ده‌گه‌ڕێته‌وه‌‬ ‫كاتێك نزیك���ه‌ی‌ حه‌فتا گه‌ریال له‌ناو‬ ‫باره‌گاكانیاندا له‌هه‌ولێر له‌الیه‌ن پارتیه‌وه‌‬ ‫ده‌ستگیركران‌و پاشان گولله‌بارانكران‌و‬ ‫له‌گۆڕێكی‌ به‌كۆمه‌ڵدا داپۆشران‪.‬‬ ‫س���ه‌رباری‌ رازیبون���ی‌ پارت���ی‌‬ ‫به‌هه‌ڵدانه‌وه‌ی‌ گۆڕه‌ به‌كۆمه‌ڵه‌كه‌‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫ئه‌ندامانی‌ لیژنه‌ی‌ مافی‌ مرۆڤی‌ په‌رله‌مان‬ ‫كه‌ رۆیشتونه‌ته‌ س���ه‌ر گۆڕه‌كه‌ ئاماژه‌‬

‫به‌وه‌ ده‌كه‌ن گۆڕه‌ك���ه‌ هه‌ڵدراوه‌ته‌وه‌و‬ ‫دواتر داپۆشراوه‌ته‌وه‌‪.‬‬ ‫س���ه‌رچاوه‌یه‌ك له‌پارت���ی‌ كرێكارانی‌‬ ‫كوردس���تان ك���ه‌ نه‌یویس���ت ن���اوی‌‬ ‫باڵوبكرێته‌وه‌‪ ،‬به‌ئاوێنه‌ی‌ راگه‌یاند"گومان‬ ‫ده‌كرێ���ت گ���ۆڕی‌ به‌كۆمه‌ڵ���ی‌ گه‌ریال‬ ‫گولله‌بارانك���راوه‌كان له‌هه‌ولێ���ر بێ���ت‬ ‫له‌نزیك مه‌عمه‌لی‌ قیر"‪.‬‬ ‫ئاشكراش���یكرد پارت���ی‌ ره‌زامه‌ندی‌‬ ‫نیشانداوه‌ له‌س���ه‌ر هه‌ڵدانه‌وه‌ی‌ گۆڕه‌‬ ‫به‌كۆمه‌ڵ���ه‌كان ب���ه‌اڵم ب���ه‌و مه‌رجه‌ی‌‬ ‫به‌نهێن���ی‌‌و دور له‌چ���اوی‌ كامێراكان‌و‬ ‫له‌ش���ه‌ودا گۆڕه‌كه‌ هه‌ڵبدرێته‌وه‌‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫په‌كه‌كه‌ به‌و مه‌رجه‌ رازی‌ نه‌بوه‌‪.‬‬ ‫ژماره‌ی‌ گه‌ری�ل�ا گولله‌بارانكراوه‌كانی‌‬ ‫هه‌ولێر نزیكه‌ی‌ حه‌فتا گه‌ریالیه‌‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫ئاس���ود ئیبراهیم به‌رپرسی‌ راگه‌یاندنی‌‬ ‫پارتی‌ چاره‌س���ه‌ری‌ نزی���ك له‌په‌كه‌كه‌‬ ‫له‌لێدوانێك���دا ب���ۆ ئاوێن���ه‌‪ ،‬ده‌ڵێ���ت‬

‫هه‌ڵبدرێته‌وه‌و مه‌راسیمیش���ی‌ له‌س���ه‌ر‬ ‫"ژماره‌یان نزیكه‌ی‌ سه‌د گه‌ریال بوه‌"‪.‬‬ ‫له‌نێو گه‌ریال گولله‌بارانكرانكراوه‌كاندا ئه‌نجام بدرێت"‪.‬‬ ‫رۆژی‌ پێنجش���ه‌ممه‌ی‌ راب���ردو‬ ‫گه‌ریالیه‌كی‌ عه‌ره‌بی به‌ره‌گه‌ز مه‌غریبیان‬ ‫تێدابوه‌‪ ،‬هه‌روه‌ها بیس���ت گه‌ریالشیان له‌ساڵیادی‌ گولله‌بارانكردنی‌ گه‌ریالكانی‌‬ ‫خه‌ڵكی‌ ناوچ���ه‌ جیاجیاكانی‌ هه‌رێمی‌ په‌كه‌كه‌دا‪ ،‬گروپی‌ هێڤی‌ سه‌ر به‌په‌كه‌كه‌‬ ‫كوردس���تان بون‪ ،‬به‌وته‌ی‌ ئه‌ندامێكی‌ له‌ب���ه‌رده‌م په‌رله‌مان���ی‌ كوردس���تاندا‬ ‫گردبونه‌وه‌یه‌كی���ان رێكخس���ت‌و داوای‌‬ ‫گروپی‌ هیوا‪.‬‬ ‫حه‌مید س���ۆران برای‌ ره‌جه‌ب حه‌الق ئاشكراكردنی‌ چاره‌نوسی‌ گه‌ریالكانیان‬ ‫كه‌ یه‌كێكه‌ له‌گه‌ریال گولله‌بارانكراوه‌كانی‌ كرد‪.‬‬ ‫عه‌لی‌ محه‌مه‌د ئه‌ندامی‌ گروپی‌ هێڤی‌‪،‬‬ ‫هه‌ولێر‪ ،‬به‌ئاوێن���ه‌ی‌ راگه‌یاند"هه‌ڤااڵنی‌‬ ‫په‌كه‌ك���ه‌ پێیانڕاگه‌یاندی���ن پارت���ی‌ به‌ئاوێن���ه‌ی‌ راگه‌یان���د ك���ه‌ "هه‌ڤااڵنی‌‬ ‫ره‌زامه‌ن���دی‌ نیش���انداوه‌ له‌س���ه‌ر په‌كه‌كه‌ باسیان له‌رازیبونی‌ پارتی‌ كرد‬ ‫هه‌ڵدانه‌وه‌ی‌ گ���ۆڕی‌ گه‌ریالكان‪ ،‬به‌اڵم له‌س���ه‌ر هه‌ڵدانه‌وه‌ی‌ گۆڕی‌ گه‌ریالكان‬ ‫ب���ه‌و مه‌رجه‌ی‌ ئ���ه‌و كاره‌ دور له‌چاوی‌ له‌ش���ه‌ودا‪ ،‬به‌اڵم په‌كه‌ك���ه‌ به‌مه‌ قایل‬ ‫نه‌بوه‌"‪.‬‬ ‫كامێراكان ئه‌نجامبدرێت"‪.‬‬ ‫جه‌ختیش���یكرده‌وه‌ "گومان ده‌كرێت‬ ‫ناوبراو وتی‌ "ئێمه‌ وه‌كو كه‌س���وكاری‌‬ ‫گه‌ری�ل�اكان ئ���ه‌و مه‌رج���ه‌ی‌ پارتیمان گ���ۆڕی‌ گه‌ری�ل�اكان له‌مه‌عم���ه‌ل قیری‌‬ ‫ره‌تكردوه‌ته‌وه‌‌و وتومانه‌ ده‌بێت گۆڕه‌كه‌ هه‌ولێر بێت"‪.‬‬ ‫هه‌فت���ه‌ی‌ راب���ردو ئه‌ندامانی‌ لیژنه‌ی‌‬ ‫له‌پێش چ���اوی‌ كه‌ناڵه‌كانی‌ راگه‌یاندن‬

‫ماف���ی‌ مرۆڤی‌ په‌رله‌مانی‌ كوردس���تان‬ ‫سه‌ردانی‌ مه‌عمه‌ل قیری‌ هه‌ولێریان كرد‬ ‫كه‌ ژماره‌یه‌ك گۆڕی‌ به‌كۆمه‌ڵی‌ تێدایه‌و‬ ‫گوم���ان ده‌كرێت یه‌كێ���ك له‌گۆڕه‌كان‬ ‫گۆڕی‌ ئه‌و گه‌ریالیانه‌ بێت‪.‬‬ ‫په‌یم���ان عیزه‌دی���ن ئه‌ندام���ی‌‬ ‫لیژن���ه‌ی‌ ماف���ی‌ مرۆڤ���ی‌ په‌رله‌مان���ی‌‬ ‫كوردس���تان‪ ،‬ئاش���كرایكرد هه‌ندێك‬ ‫له‌گ���ۆڕه‌ به‌كۆمه‌ڵه‌كان���ی‌ مه‌عمه‌ل قیر‬ ‫هه‌ڵدراونه‌ته‌وه‌و دوات���ر پڕكراونه‌ته‌وه‌‬ ‫ئه‌مه‌ش گومانی‌ الدروستكردین‪.‬‬ ‫ناوب���راو وتی‌ "بڕی���اره‌ له‌گه‌ڵ الیه‌نه‌‬ ‫په‌یوه‌ندیداره‌كان له‌س���ه‌ر هه‌ڵدانه‌وه‌ی‌‬ ‫ئه‌و گۆڕه‌ به‌كۆمه‌اڵن���ه‌ گفتوگۆ بكه‌ین‬ ‫به‌تایبه‌ت وه‌زاره‌تی‌ شه‌هیدان"‪.‬‬ ‫ئاوێنه‌ په‌یوه‌ندیكرد به‌فه‌رحان عومه‌ر‬ ‫به‌رپرس���ی‌ كۆمیت���ه‌ی‌ په‌یوه‌ندیه‌كانی‌‬ ‫كه‌جه‌ك���ه‌ له‌هه‌رێم‪ ،‬ب���ه‌اڵم ئاماده‌نه‌بو‬ ‫لێدوان بدات‪.‬‬

‫وه‌كو كه‌سوكاری‌‬ ‫گه‌ریالكان ئه‌و‬ ‫مه‌رجه‌ی‌ پارتیمان‬ ‫ره‌تكردوه‌ته‌وه‌‌و‬ ‫ده‌بێت گۆڕه‌كه‌‬ ‫له‌پێش چاوی‌‬ ‫كه‌ناڵه‌كانی‌ راگه‌یاندن‬ ‫هه‌ڵبدرێته‌وه‬

‫ساالر عه‌زیز‪ :‬دانیشتنم له‌ماڵه‌وه‌ پێباشتره‌‬

‫ی گۆڕان به‌بێسود ئه‌بینم مه‌گه‌ر بۆ شه‌رعیه‌تدان به‌ده‌سه‌اڵتی بێسنور بێت‬ ‫كۆنگره‌ ‌‬ ‫ئا‪ :‬ئاراس عوسمان‬

‫ساالر عه‌زیز كه‌سی‌ دیار ‌ی نێو‬ ‫بزوتنه‌وه‌ی‌ گۆڕان له‌م گفتوگۆیه‌ ‌ی‬ ‫ئاوێنه‌دا ده‌ڵێت "ئه‌م جڤاته‌ی‌ گۆڕان‬ ‫دروستیكردوه‌ له‌روی ته‌شكیالته‌وه‌‬ ‫هیچ جیاوازیه‌كی له‌گه‌ڵ ته‌شكیالتی‬ ‫حزبه‌كانی تردا نی ‌ه ته‌نها ناوه‌كانی‬ ‫گۆراوه‌"‪.‬‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬كاركردنی ئێو‌ه له‌ناو بزوتنه‌وه‌ی‬ ‫گۆڕان له‌ئێستادا له‌ چ ئاستێكدایه‌؟‬ ‫س���االر عه‌زیز‪ :‬زۆر له‌رۆژنامه‌نوس���ان‬ ‫پێمانده‌ڵێن ئێو‌ه زۆر باس ‌ی شه‌فافیه‌ت‌و‬ ‫دیموكراس���ی‌ ده‌كه‌ن‌و هیچ به‌كه‌س ناڵێن‬ ‫ئ���ه‌م وته‌یه‌ راس���ته‌‪ ،‬ب���ه‌اڵم راگه‌یاندن ‌ی‬ ‫جڤاته‌ك���ه‌ هێند كتوپ���ڕو غافڵگیران ‌ه بو‬ ‫به‌ب���ێ‌ ئه‌وه‌ی‌ له‌ناو گۆڕاندا هیچ گرفتێك‬ ‫هه‌بوبێ���ت وه‌ك���و خه‌وێك واب���و‪ ،‬بۆی ‌ه‬ ‫ویس���تمان له‌ژوری‌ تاریكدا چاره‌س���ه‌ر ‌ی‬ ‫بكه‌ی���ن‪ ،‬ب���ه‌اڵم له‌به‌رخات���ری‌ گ���ۆڕان‬ ‫بێده‌نگیمان هه‌ڵبژارد‪ ،‬ره‌نگه‌ رونكرنه‌وه‌ ‌ی‬ ‫شته‌كان باش���تربوایه‌و نازانم‪ ،‬به‌هه‌رحاڵ‬ ‫كه‌مێ���ك له‌ش���ته‌كانت وه‌اڵم ئه‌ده‌مه‌و‌ه‬ ‫له‌ب���اره‌ی‌ پرس���یاره‌كه‌ته‌وه‌‪ ،‬هه‌ندێ���ك‬ ‫كار ك���راو‌ه په‌یوه‌ندی به‌دیموكراس���ی‌و‬ ‫فیكرو پره‌نس���یپه‌كانی گۆڕانه‌وه‌ هه‌یه‌و‬ ‫له‌گه‌ڵیاندا نایه‌ته‌وه‌‪ ،‬تائێستاش هه‌ڵه‌كان‬ ‫به‌رده‌وامن‪ ،‬جا ب���ۆ ئه‌وه‌ی ئه‌گه‌ر بكرێ‬ ‫ئه‌م ئه‌مری واقیع ‌ه له‌گۆڕاندا نه‌بێته‌ كلتور‬ ‫دانیشتنم له‌ماڵه‌وه‌ پێباشتره‌‪.‬‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬ئه‌و جڤاته‌ی پێكهێنراو‌ه تا چه‌ند‬ ‫به‌گرنگی ده‌زان���ی بۆ بزوتنه‌وه‌ی گۆڕان‌و‬ ‫پرس‌و ئه‌دای كار‌ه سیاسیه‌كه‌ی؟‬ ‫س���االر عه‌زیز‪ :‬هه‌ركارێك ده‌كرێت هه‌ر‬ ‫پرۆژه‌یه‌ك هه‌بێت ده‌بێت له‌پێش���دا نه‌ك‬ ‫هه‌ر بخرێت���ه‌ ب���ه‌رده‌م كادرو ئه‌ندامانی‬ ‫گ���ۆڕان‪ ،‬به‌ڵك���و ده‌بێت ئه‌و ه���ه‌زاران‬ ‫روناكبی���ره‌ی ده‌نگیان به‌گۆڕان داوه‌ له‌م‬ ‫پرۆس���ه‌یه‌دا رای خۆیانی له‌س���ه‌ربده‌ن‪،‬‬ ‫دواج���ار پوخت���ه‌ی راكان له‌پرۆژه‌یه‌كدا‬ ‫كۆده‌كرێته‌وه‌و ده‌خرێته‌ به‌رده‌م كۆنفرانس‬ ‫ی���ان كۆبونه‌وه‌یه‌ك���ی ف���راوان‌و بڕیاری‬ ‫له‌سه‌ر ده‌درێت‪ ،‬ره‌نگ ‌ه هه‌ر له‌وكاته‌شدا‬ ‫چه‌ندین پرۆژه‌ ‌ی دیك ‌ه هه‌بن ئه‌م ‌ه رێگای‬ ‫دیموكراتیانه‌و پاراس���تنی ماف ‌ی هه‌موان ‌ه‬ ‫نه‌ك س���ه‌پاندنی ئی���راده‌ ‌ی یه‌ك كه‌س‪،‬‬ ‫چونكه‌ چاره‌نوس���ی گۆڕان‌و به‌رژه‌وه‌ند ‌ی‬ ‫گ���ۆڕان نابێ بكر ‌ێ به‌قورب���ان‌و ئاره‌زو ‌ی‬ ‫هیچ كه‌س‪ ،‬به‌هۆی‌ بێده‌نگیش���ه‌و‌ه مێژو‬ ‫پڕبوه‌ له‌كاره‌سات‪ ،‬ئه‌م جڤاته‌ش له‌روی‬ ‫ته‌ش���كیالته‌وه‌ هیچ جیاوازیه‌كی له‌گه‌ڵ‬ ‫ته‌ش���كیالتی حزبه‌كانی ت���ردا نی ‌ه ته‌نها‬ ‫ناوه‌كانی گۆڕاوه‌‪.‬‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬هه‌ندێكج���ار گله‌یی‌و گازنده‌ی‬ ‫زۆر هه‌یه‌ له‌ن���او گه‌نجانی گۆڕان به‌وه‌ی‬ ‫ئێو‌ه وه‌ك كلتوری حزبه‌كانی تر ش���ه‌ڕی‬ ‫پۆست‌و ده‌س���ه‌اڵته‌كانی سه‌ره‌وه‌ ده‌كه‌ن‬ ‫بۆیه‌ له‌ماڵه‌وه‌ دانیشتون؟‬ ‫س���االر عه‌زی���ز‪ :‬ئێمه‌ خۆم���ان له‌ناو‬ ‫پۆست‌و ده‌س���ه‌اڵته‌وه‌ وازمانهێناو هاتین ‌ه‬

‫ن���او مه‌یدان���ی گیانبازیه‌وه‌‪ ،‬باس���كردن‬ ‫له‌وش���ه‌ی (پۆس���ت‌و ش���ه‌ڕی پۆست)‬ ‫الی هه‌ركه‌س���ێكه‌و‌ه به‌رامب���ه‌ر ئێم��� ‌ه‬ ‫بكرێ درۆیه‌كی هێند بێش���ه‌رمانه‌یه‌‪ ،‬ك ‌ه‬ ‫خاوه‌نه‌ك���ه‌ی درۆزن‌و كه‌من���رخ ده‌كات‬ ‫ملمالنێ���ی گه‌ن���ج‌و پیر ب���ۆ گه‌رمكردنی‬ ‫ملمالنێیه‌‪ ،‬ئه‌گینا ش���تێكی دروستكراو‌ه‬ ‫له‌ئێمه‌ش پیرتر هه‌یه‌و كاریان به‌ده‌سته‌‪،‬‬ ‫له‌س���ه‌ر هه‌ردوكیان ب���ا دو نمونه‌ت بۆ‬ ‫بهێنمه‌وه‌‪ ،‬ل���ه‌دوای هه‌ڵبژاردنی یه‌كه‌می‬ ‫په‌رله‌مان���ی كوردس���تان به‌ح���زوری‬ ‫كاك رێبی���ن ه���ه‌ردی پێش���نیازم ب���ۆ‬ ‫رێكخ���ه‌ری بزوتنه‌وه‌ك���ه‌ كرد ب���ا ‪ 15‬تا‬ ‫‪ 20‬ك���ه‌س له‌گه‌نج���ه‌كان بهێنین‌و له‌گه‌ڵ‬ ‫سه‌ركردایه‌تی ئه‌وسای گۆڕاندا به‌شداری‬ ‫به‌رده‌وام له‌كۆبونه‌وه‌كان بكه‌ن رازیبون‪،‬‬ ‫ب���ه‌اڵم جێبه‌جێی���ان نه‌ك���رد‪ .‬نمونه‌ی‬ ‫دوه‌م‪ :‬له‌گه‌رم���ه‌ی خۆپیش���اندانه‌كان‌و‬ ‫بااڵگرتنی���دا كاك عوس���مانی حاج���ی‬ ‫مه‌حمود له‌كۆبونه‌وه‌یه‌كی سه‌ركردایه‌تیدا‬ ‫پێش���نیاریكرد به‌یانێ���ك ب���ۆ كۆمه‌اڵنی‬ ‫خه‌ڵ���ك ده‌ربكه‌ین‪ ،‬بۆ ئه‌وه‌ی كۆمه‌اڵنی‬ ‫خه‌ڵ���ك دڵنیابكه‌ین���ه‌وه‌ ك ‌ه به‌ش���داری‬ ‫ئێمه‌ له‌م تێكۆش���انه‌دا جگه‌ له‌خزمه‌تی‬ ‫گه‌له‌كه‌م���ان هیچم���ان بۆخۆمان گه‌ره‌ك‬ ‫نی���ه‌و به‌ڵێ���ن ده‌ده‌ین ن��� ‌ه له‌كۆنگره‌دا‬ ‫خۆم���ان ب���ۆ س���ه‌ركردایه‌تی گ���ۆڕان‬ ‫هه‌ڵده‌بژێرین‪ ،‬نه‌هیچ به‌رپرس���یارێتیه‌كی‬ ‫حكوم��� ‌ی وه‌رده‌گرین‪ ،‬م���ن‌و كاك قادری‬ ‫حاجی عه‌ل���ی پش���تیوانیمانلێكرد به‌اڵم‬ ‫رێكخ���ه‌ر رازی نه‌ب���و‪ ،‬ب���ه‌ره‌و بااڵچونی‬ ‫گه‌نجیش رێگه‌ك���ه‌ی ملكه‌چی‌و بێده‌نگی‬ ‫ئینتیهازی���ه‌ت‌و خوارو خێچی نیه‌‪ ،‬به‌ڵكو‬ ‫گیانبازی‌و دڵس���ۆزی‌و وشیاری سیاسی‌و‬ ‫راس���تگۆیی‌و رێز له‌كه‌سایه‌تی خۆگرتنه‌‪،‬‬ ‫ئێم���ه‌ش گه‌نجبوی���ن‌و كه‌س ده‌س���تی‬ ‫نه‌گرتین‌و خۆمان خۆمان دروستكرد‪.‬‬ ‫ئاوێن���ه‌‪ :‬له‌ماوه‌كان���ی داهاتودا گۆڕان‬ ‫كۆنگر‌ه ده‌به‌س���تێ‪ ،‬هه‌ڵوێس���تی ئێو‌ه‬ ‫چیه‌؟‬ ‫س���االر عه‌زیز‪ :‬له‌ناو ئه‌م كێش���انه‌دا‬ ‫به‌بێس���ودی‌ ئه‌بینم مه‌گه‌ر بۆ ش���تێكی‬ ‫رواڵه‌تی‌و به‌ش���ه‌رعیكردنی هه‌ندێ بابه‌ت‬ ‫بێ یان ش���ه‌رعیدان به‌ده‌سه‌اڵتی بێسنور‬ ‫بێت‪ ،‬كۆنگره‌ی گۆڕان ده‌بێ ڤیستیڤاڵی‬ ‫خۆشه‌ویس���تی‌و ئ���ازادی‌و دیموكراتی‌و‬ ‫عه‌داله‌ت بێت كۆنگره‌ی خه‌ڵك بێت نه‌ك‬ ‫بچوككردنه‌وه‌ ‌ی بۆ حزب‌و به‌كه‌لتوركردنی‬ ‫ئه‌م واقیعه‌ی ئێستا‪.‬‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬وات ‌ه به‌الی تۆوه‌ كۆنگر‌ه گرنگ‬ ‫نیه‌؟‬ ‫ساالر عه‌زیز‪ :‬ئه‌گه‌ر به‌رده‌وامیی له‌سه‌ر‬ ‫فكرو رێبازی گۆڕان‌و راس���تگۆیی له‌گه‌ڵ‬ ‫خه‌ڵك‌و جه‌م���اوه‌ر مابێ‪ ،‬ئه‌گه‌ر ده‌رگای‬ ‫گۆڕان له‌س���ه‌ره‌وه‌ بۆ خ���واره‌و‌ه به‌ڕوی‬ ‫خه‌ڵكدا ئاوااڵ مابێ‪ ،‬ئه‌گه‌ر بیرۆكراتیه‌ت‌و‬ ‫ته‌ش���كیالتی حزبی بااڵده‌ستی نه‌كردبێ‪،‬‬ ‫ئه‌گه‌ر راستگۆیی له‌گه‌ڵ خه‌ڵك‌و سوربون‬ ‫له‌س���ه‌ر داخوازیه‌كان���ی ماب���ێ‪ ،‬ئه‌گه‌ر‬ ‫له‌خۆبوردوی���ی‌و گیانب���ازی‌و بێته‌ماعیی‬ ‫مابێ‪ ،‬ئه‌گه‌ر سه‌ره‌وه‌و خواره‌وه‌ جیاوازی‬

‫تێنه‌كه‌وتبێ‪ ،‬ئه‌وا هه‌مو رۆژێك له‌س���ه‌ر‬ ‫گرده‌ك���ه‌ كۆنگره‌یه‌و كۆنگ���ره‌ی خه‌ڵك ‌ه‬ ‫م���ن چه‌ند جارێ باس���م له‌س���ه‌ر ئه‌م ‌ه‬ ‫كردوه‌‪ ،‬گ���ۆڕان په‌كی له‌س���ه‌ر كۆنگر‌ه‬ ‫نه‌كه‌وت���وه‌‪ ،‬كۆنگره‌ ده‌بێ ڤیس���تیڤاڵی‬ ‫به‌یه‌كگه‌شتنه‌وه‌ ‌ی توێژه‌ جیاكانی خه‌ڵك‬ ‫بێ‪ ،‬تازه‌كردنه‌وه‌ی په‌یمانی تیكۆش���ان‌و‬ ‫به‌رده‌وامب���ون‌و به‌رزراگرتن���ی به‌هاكانی‬ ‫مرۆڤایه‌تی بێت‪ ،‬نه‌ك ش���وێنی ملمالنێ‌و‬ ‫ملش���كاندن‪ ،‬گۆڕان سه‌ركه‌وتنی گه‌وره‌ی‬ ‫به‌ده‌س���تهێنا كه‌چی هیچ رێكخس���تێكی‬ ‫نه‌ب���و‪ ،‬چونك��� ‌ه خه‌ڵ���ك ب���ڕوای هه‌بو‬ ‫دروشمه‌كانی قبوڵ بو له‌ده‌سه‌اڵت بێزاربو‬ ‫نه‌ك له‌به‌رخاتری ئه‌م‌و ئه‌و‪.‬‬ ‫ئاوێن���ه‌‪ :‬بارودۆخ���ی ئێس���تا چ���ۆن‬ ‫هه‌ڵده‌سه‌نگێنی؟‬ ‫س���االر عه‌زی���ز‪ :‬ئ���ه‌م بابه‌ت���ه‌ زۆر‬ ‫هه‌ڵده‌گ���رێ‌و وه‌ك هاونیش���تمانیه‌ك‬ ‫به‌كورتی ده‌ڵێم ‪ 20‬ساڵه‌ له‌سێ پارێزگادا‬ ‫به‌ژماره‌ی���ه‌ك دانیش���توانی كه‌م���ه‌و‌ه‬ ‫نه‌توانراو‌ه بناغه‌كانی حكومڕانی‪ ،‬له‌سه‌ر‬ ‫بنچینه‌ی موئه‌سه‌ساتی‌و به‌سیسته‌مكردنی‬ ‫داموده‌زگاكان���ی حكومه‌ت دابمه‌زرێنرێ‪،‬‬ ‫ئه‌وه‌ی ك ‌ه هه‌ی ‌ه به‌شێك نیه‌ له‌حكومه‌ت‌و‬ ‫به‌ڵك���و به‌حزب���ی كراوه‌‪ ،‬ح���زب له‌روی‬ ‫سیاس���ی‌و ئاب���وری‌و په‌یوه‌ندیه‌كان���ی‬ ‫ده‌ره‌وه‌ كه‌ڵه‌كه‌بونی س���ه‌رمایه‌ی گه‌ور‌ه‬ ‫دام���وده‌زگای ئیعالم���ی‌و موخابه‌رات���ی‬ ‫زه‌به‌الحی تایبه‌ت به‌خۆیه‌وه‌ به‌ستوه‌ته‌وه‌‪،‬‬ ‫نه‌ك به‌ده‌وڵه‌ت���ه‌وه‌ له‌هه‌مویان گرنگترو‬ ‫خه‌ته‌رناكت���ر ك��� ‌ه ده‌توان���رێ به‌رامبه‌ر‬ ‫خه‌ڵك‌و ه���ه‌ر هێزێكی تر به‌كاربهێنرێت‪،‬‬ ‫هێزی چه‌كداری تایبه‌ت به‌حیزب‌و وه‌ال بۆ‬ ‫حزبه‌ نه‌ك بۆ نیشتمان‪ ،‬نمونه‌ی واش له‌م‬ ‫س���ه‌رزه‌مینه‌دا نه‌ماوه‌‪ ،‬له‌هه‌مو واڵته‌كان‬ ‫هێزی چه‌كدار هێزی نیش���تمانه‌‪ ،‬لێره‌و‌ه‬ ‫كاره‌ساته‌كه‌ ده‌ستپێده‌كات كه‌چی ده‌بو‬ ‫وه‌ك نه‌ته‌وه‌یه‌كی بێده‌وڵه‌تی‌و بێدۆس���ت‬ ‫جوانتری���ن واڵتی دیموكراس���یمان بنیاد‬ ‫بنایه‌‪ ،‬ئه‌مه‌ش ئامرازێكی بنچینه‌یی‌ ده‌بو‬ ‫به‌ره‌و ده‌وڵه‌تبون‪.‬‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬ئه‌ی باش���ه‌ ئایا ناتوانرێ ئه‌م ‌ه‬ ‫بگۆڕدرێت؟‬ ‫س���االر عه‌زی���ز‪ :‬به‌چ���ی ئه‌گۆڕدرێت‪،‬‬ ‫له‌هه‌ڵبژاردن���دا لێش���یبه‌ریته‌وه‌ حوك���م‬ ‫ته‌س���لیم ن���اكات‪ ،‬هه‌رنه‌بێ���ت ده‌ڵێ تۆ‬ ‫ته‌زویرت ك���ردوه‌‪ ،‬زۆرب���ه‌ی په‌رله‌مانت‬ ‫هه‌بێت په‌رله‌مان بێئه‌هه‌میه‌تتر ده‌كه‌ن‌و‬ ‫ده‌سه‌اڵتی بستێك بڕ ناكات‪ ،‬یه‌عنی رێگ ‌ه‬ ‫بۆ تێكدان‌و رێگریی زۆره‌‪.‬‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬كه‌واته‌ تۆ بڕوات به‌هه‌ڵبژاردن‬ ‫نیه‌؟‬ ‫س���االر عه‌زیز‪ :‬هه‌رك���ه‌س‌و الیه‌نێك‪،‬‬ ‫مه‌به‌س���تم ئۆپۆزس���یۆن‌و ناڕازیه‌كان���ه‌‪،‬‬ ‫به‌رنامه‌ی سیاسی خۆیان له‌سه‌ر ئه‌ساسی‬ ‫هه‌ڵب���ژاردن له‌م واقع���ه‌دا دابڕێژن‌و ئه‌م‬ ‫واقعه‌ گۆڕانی به‌سه‌ردا نه‌یه‌ت‪ ،‬ئه‌وا هه‌ر‬ ‫ده‌بێت بڵێت ئه‌م نانه‌ به‌و رۆنه‌‪.‬‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬ئه‌ی تۆ ب���ڕوات به‌گۆڕانكاری‬ ‫نیه‌؟‬ ‫س���االر عه‌زی���ز‪ :‬به‌ڵێ زۆری���ش بڕوام‬

‫ ساالر عه‌زیز‌‬

‫چاره‌نوسی گۆڕان‌و‬ ‫ی‬ ‫به‌رژه‌وه‌ند ‌‬ ‫ێ‬ ‫گۆڕان نابێ بكر ‌‬ ‫ی‬ ‫به‌قوربان‌و ئاره‌زو ‌‬ ‫ی‬ ‫هیچ كه‌س‌و به‌هۆ ‌‬ ‫بێده‌نگیشه‌و‌ه مێژو‬ ‫پڕبوه‌ له‌كاره‌سات‬ ‫پێیه‌ت���ی‪ ،‬ب���ڕوام به‌وه‌ی���ه‌ ك���ه‌ هێ���ز‌ه‬ ‫دیموكرات‌و نیشتمانپه‌روه‌ره‌كان له‌جیاتی‬ ‫ملمالنێ‌و شه‌ڕی هه‌ڵبژاردنه‌كان ته‌بابن‌و‬ ‫پێكه‌وه‌ چاره‌سه‌ری هاوبه‌ش بۆ ئه‌م بار‌ه‬ ‫ناله‌باره‌ بدۆزنه‌وه‌‪.‬‬ ‫ئاوێن���ه‌‪ :‬ئه‌ی ئه‌وه‌ نیه‌ ئۆپۆزس���یۆن‬ ‫پێكه‌وه‌ن؟‬ ‫س���االر عه‌زیز‪ :‬به‌داخه‌وه‌ ئۆپۆزسیۆن‬ ‫له‌سه‌ر هه‌ندێ بۆچون چه‌قی به‌ستوه‌و كارو‬ ‫به‌رنامه‌یان بۆته‌ رۆتین‌و بۆچونه‌كانیشیان‬ ‫سنوری رابردوی تێنه‌په‌ڕاندوه‌‪ ،‬هه‌ربۆی ‌ه‬ ‫ئه‌وان به‌ش���ێكی گه‌ور‌ه له‌مانه‌وه‌ی ئه‌م‬ ‫واقیعه‌ی ئێس���تا وه‌كو خ���ۆی ده‌كه‌وێت ‌ه‬ ‫ئه‌ستۆیان‪ ،‬قسه‌ له‌م باره‌وه‌ زۆره‌‪.‬‬

‫ئاوێنه‌‪ :‬ئه‌ی له‌م بارودۆخه‌ی تۆ باسی‬ ‫ده‌كه‌ی‪ ،‬چی بكرێ باشه‌؟‬ ‫س���االر عه‌زیز‪ :‬به‌ڕای من به‌شی ئه‌و‌ه‬ ‫روناك���ی له‌واڵته‌كه‌مان���دا به‌دیده‌كرێ���ت‬ ‫ته‌نانه‌ت ل���ه‌و حزبانه‌ی به‌ده‌س���ه‌اڵتن‪،‬‬ ‫هه‌رنه‌بێ الیه‌كیان‪.‬‬ ‫ئاوێن���ه‌‪ :‬مه‌به‌س���تت له‌هه‌رنه‌بێ���ت‬ ‫الیه‌كیان‪ ،‬چیه‌؟‬ ‫س���االر عه‌زی���ز‪ :‬مه‌به‌س���تم یه‌كێت���ی‬ ‫نیشتمانی كوردس���تانه‌‪ ،‬ئه‌وان ده‌توانن‬ ‫به‌ش���داریه‌كی گ���ه‌ور‌ه له‌گۆڕان���كاری‌و‬ ‫به‌شداری راس���تكردنه‌وه‌ یان بااڵبردنی‬ ‫ته‌رازوی هێز‪ ،‬ب���ه‌الی خه‌ڵك‌و هێزه‌كانی‬ ‫ت���ردا به‌رن‪ ،‬ه���ه‌ر له‌بنه‌ڕه‌ت���دا یه‌كێتی‬ ‫له‌پێن���اوی رزگاربون���ی نیش���تمان‌و‬ ‫دونیایه‌كی ئ���ازادو دیموكرات‌و عه‌داله‌ت‬ ‫دروستبوه‌و تێكۆشاوه‌‪ ،‬ئه‌ی چۆن ده‌بێت‬ ‫له‌م س���ه‌رده‌می گۆڕانكاری���ه‌ی دونیای‬ ‫گرتۆته‌و‌ه یه‌كێك نه‌بێت له‌پێشه‌نگه‌كانی‬ ‫ئه‌م تێكۆشانه‌‪.‬‬ ‫ئاوێن���ه‌‪ :‬هیوادارم رونتر له‌س���ه‌ر ئه‌م‬ ‫مه‌سه‌له‌یه‌ قسه‌بكه‌ی‪.‬‬ ‫س���االر عه‌زی���ز‪ :‬ب���ه‌ڕای م���ن ب���ۆ‬ ‫دامه‌زراندنه‌وه‌ی ئه‌م واڵته‌‪ ،‬ئیراده‌ی هه‌مو‬ ‫هێ���زو الكان‌و كۆمه‌كی فراوانی كۆمه‌اڵنی‬ ‫خه‌ڵك���ی گه‌ره‌ك���ه‌‪ ،‬چونكه‌ ئ���ه‌م واڵت ‌ه‬ ‫له‌سه‌ر ده‌س���تی حزبێك یان سه‌رۆكێك‬ ‫راستناكرێته‌وه‌‪.‬‬ ‫ئاوێن���ه‌‪ :‬بۆچی‌ نابێت هێزێك له‌س���ه‌ر‬ ‫حوكمبێت‌و چاكسازی بكات‌و ئه‌ركه‌كانی‬ ‫جێبه‌جێ بكات؟‬ ‫س���االر عه‌زیز‪ :‬له‌به‌رئه‌وه‌ی ‪ 20‬س���اڵ ‌ه‬ ‫روداوه‌كان به‌چ���اوی خۆم���ان ده‌بینین‪،‬‬ ‫هه‌م���و الی���ه‌ك تاقیبون���ه‌وه‌و نیه‌ته‌كان‬ ‫ده‌ركه‌وتون‪ ،‬هێشتا واڵت هه‌ر دوكه‌رته‌‪،‬‬ ‫هێش���تا روداوه‌كانی رابردو خاس‌و خراپ‬ ‫خێرو ش���ه‌ڕ ح ‌هق‌و ناح���ه‌ق له‌زهنی ‌هت‌و‬ ‫زاكیره‌ی هه‌ر تاكێكی ئه‌م سه‌رده‌مه‌دایه‌‪،‬‬ ‫كه‌س به‌ئاسانی خۆی به‌ده‌سته‌وه‌ نادات‬ ‫ئه‌مه‌ به‌ش���ێكی گرنگی ئ���ه‌م واقیعه‌یه‌‪،‬‬ ‫بۆی���ه‌ به‌حزبێك‌و دوان واڵت دروس���ت‬ ‫ناكرێته‌وه‌‪.‬‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬وات���ه‌ هه‌مو هێزه‌كان هاوكاری‬ ‫یه‌كتر بكه‌ن؟‬ ‫س���االر عه‌زیز‪ :‬به‌ڵێ بۆ داڕشتنه‌وه‌ی‬ ‫واڵت به‌ش���ێوه‌یه‌كی دروست‪ ،‬هیچ نه‌بێ‬ ‫بۆ دو ساڵ له‌خۆبوردن‌و دو ساڵ پێكه‌و‌ه‬ ‫هه‌م ئۆپۆزس���یۆن‌و ه���ه‌م دو حیزبه‌كه‌‪،‬‬ ‫له‌هه‌یئه‌تێكی بااڵدا كه‌ كه‌سه‌ یه‌كه‌مه‌كانی‬ ‫هه‌مو الكان وه‌ك‌و یه‌ك به‌ده‌س���ه‌اڵتبن‪،‬‬ ‫هه‌موش به‌ش���داری له‌حوكم���دا بكه‌ن‌و‬ ‫له‌س���ه‌ر به‌رنامه‌ی دروستكردنه‌وه‌ی واڵت‬ ‫رێكبكه‌ون‪ ،‬هه‌رچه‌نده‌ ئه‌م خه‌یاڵ ‌ه خۆش ‌ه‬ ‫به‌اڵم رێگه‌یه‌كی دروس���ته‌و زۆر گه‌شبین‬ ‫نی���م جێبه‌ج���ێ بكرێ‪ ،‬ب���ه‌اڵم بۆ هه‌مو‬ ‫شتێك ئه‌لتنه‌رناتیڤ هه‌یه‌‪.‬‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬باس���ی‌ ه���اوكاری‌‌و نیه‌تێكی‌‬ ‫ئیجابی‌ ده‌كه‌یت له‌سیاس���ه‌تی‌ یه‌كێتیدا‪،‬‬ ‫به‌اڵم ئایا پارتی به‌م ‌ه رازییه‌؟‬ ‫س���االر عه‌زی���ز‪ :‬ئه‌گ���ه‌ر یه‌كێتی ك ‌ه‬ ‫ئێستا پێ له‌س���ه‌ر ده‌ستور داده‌گرێ ك ‌ه‬

‫كۆده‌نگیی‌و س���ازانی نیش���تمانی له‌سه‌ر‬ ‫بكرێ‪ ،‬ئه‌م هه‌ڵوێس���ته‌ش ده‌بێ حسابی‬ ‫له‌سه‌ر بكرێ كه‌ مانای رێكه‌وتن ‌ه له‌سه‌ر‬ ‫ده‌س���تورێك ك���ه‌ كێش���ه‌ی واڵته‌كه‌مان‬ ‫چاره‌س���ه‌ربكات‪ ،‬به‌مه‌س���ه‌له‌ی سیستم‌و‬ ‫هه‌ڵبژاردن���ی س���ه‌رۆك‌و دامه‌زراندنه‌وه‌ی‬ ‫واڵت‪ ،‬یه‌كێت���ی ده‌بێت راش���كاوان ‌ه وه‌ك‬ ‫هێزێك كه‌ چاوی لێده‌كرێت ئه‌و پرسانه‌ی‬ ‫په‌یوه‌ندی به‌نیشتمان‌و كۆمه‌اڵنی خه‌ڵكه‌و‌ه‬ ‫هه‌یه‌‪ ،‬رۆش���نبكاته‌وه‌و هه‌ڵوێستی رونی‬ ‫له‌س���ه‌ر وه‌ربگرێت‪ ،‬كۆده‌نگیی‌و رێكه‌وتن‬ ‫له‌س���ه‌ر ده‌س���تورێكی دیموكرات���ی‌و‬ ‫واڵتێكی موئه‌سه‌ساتی‌و دامه‌زراندنه‌وه‌ی‬ ‫بنچینه‌كانی حوك���م له‌نێوان هه‌موان زۆر‬ ‫گه‌وره‌ترو ستراتیژیتره‌‪ ،‬وه‌ك له‌ئیتیفاقی‬ ‫س���تراتیژی نێوان دو حی���زب‪ ،‬یه‌كێتی‬ ‫به‌مان ‌ه به‌هێز ده‌بێت‌و دۆس���ت‌و پشتوانی‬ ‫زیاتر ده‌بێت‪.‬‬ ‫ئاوێن���ه‌‪ :‬كه‌وات���ه‌ به‌بۆچون���ی‌ ئێ���و‌ه‬ ‫یه‌كێتی‌و گ���ۆڕان ده‌توانن كاریگه‌ری زۆر‬ ‫له‌سه‌ر هه‌مو پرسه‌كان دابنێن ؟‬ ‫س���االر عه‌زیز‪ :‬بێگومان ئه‌م دو هێز‌ه‬ ‫ده‌بێت لێكنزیكبن‌و هه‌وڵبده‌ن كێشه‌كانی‬ ‫نێوانی���ان چاره‌س���ه‌ربكه‌ن‪ ،‬كۆده‌نگیی‬ ‫بكه‌ن نه‌ك ملمالنێ بۆ چه‌ند كورسیه‌ك‌و‬ ‫بۆ چه‌ند ده‌نگێك كه‌ هیچ له‌مه‌س���ه‌له‌ك ‌ه‬ ‫ناگۆڕێت‪.‬‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬باش���ه‌ ئ���ه‌ی‌ ئه‌گ���ه‌ر پارتی‬ ‫به‌شداری ئه‌م گۆڕانكاریانه‌ی نه‌كرد؟‬ ‫س���االر عه‌زیز‪ :‬هیوادارم به‌شداریبكات‬ ‫ئه‌گه‌رنا مانای هێش���تنه‌وه‌ی وه‌زعه‌كه‌ی ‌ه‬ ‫وه‌ك خۆی‪ ،‬هێزو ده‌س���ه‌اڵتیش به‌ده‌ست‬ ‫خ���ۆی‪ ،‬ل���ه‌م حاڵه‌ته‌دا ده‌بێ���ت هه‌وڵی‬ ‫ئ���ه‌وه‌ بدرێت ت���ه‌رازوی هێز به‌الی هه‌مو‬ ‫ئه‌و هێزانه‌ی باس���مكردن بش���كێته‌وه‌‪،‬‬ ‫هیوادارم له‌و حاڵه‌ته‌دا پارتی دیموكراتی‬ ‫كوردس���تان له‌گه‌ڵ ئیراده‌ی خه‌ڵكدا بێت‬ ‫یان ئیراده‌ی زۆرین ‌ه قبوڵ بكات‪.‬‬ ‫ئاوێن���ه‌‪ :‬رات چی ‌ه له‌س���ه‌ر پێداگریی‬ ‫پارتی له‌سه‌ر ڕاپرسی ده‌ستور؟‬ ‫س���االر عه‌زی���ز‪ :‬پێداگریه‌ك���ه‌ زیات���ر‬ ‫عینادی���ی پێوه‌ دی���اره‌ وه‌ك له‌بڕیارێكی‬ ‫باش دیراس���ه‌كراو‪ ،‬حزبێكی نیشتیمانی‬ ‫ته‌مه‌ندرێ���ژ ‪،‬چ���اوی له‌وه‌بێ���ت بۆ واڵت‬ ‫چیباش���ه‌ نه‌ك ب���ۆ حزب‪ ،‬بڕواش���م نی ‌ه‬ ‫ڕاپرسیه‌كه‌ به‌قازانجیان بگه‌ڕێته‌وه‌‪.‬‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬ئه‌ی كێش���ه‌ی س���ه‌رۆكایه‌تی‬ ‫هه‌رێ���م به‌رای ت���ۆ له‌كوێی‌ ئ���ه‌م هه‌مو‬ ‫به‌یه‌كداهاتنه‌دایه‌؟‬ ‫س���االر عه‌زی���ز‪ :‬ی���ان ئه‌وه‌ت���ا له‌ناو‬ ‫چوارچێوه‌ی ئه‌و س���ازانی نیش���تمانیه‌ ‌ی‬ ‫ك ‌ه له‌س���ه‌ر ئه‌ساس���ی دامه‌زراندنه‌وه‌ ‌ی‬ ‫واڵت ئه‌ویش كه‌ ده‌س���ه‌اڵتی به‌كۆمه‌ڵ‌و‬ ‫حوكمڕانیی‌ هاوب���ه‌ش له‌خۆده‌گرێ‌‪ ،‬ك ‌ه‬ ‫له‌پێش���دا باس���مكرد‪ ،‬كه‌ هه‌قوای ‌ه كاك‬ ‫مه‌س���عود‪ ،‬خ���ۆ ‌ی ده‌سپێش���خه‌ره‌كه‌ی‬ ‫ب���ێ‌‪ ،‬ئ���ه‌وكات بڕواناكه‌م هی���چ الیه‌ك‪،‬‬ ‫ئه‌و به‌ڕێزه‌ی‌ بۆ ئه‌و س���ه‌رۆكایه‌تیه‌ له‌و‬ ‫ماوه‌یه‌دا قبوڵ نه‌بێ‌‪ ،‬یان ئه‌وه‌تا گه‌ڕانه‌و‌ه‬ ‫بۆ ده‌س���تور كه‌ كلیلی چاره‌سه‌ری‌ هه‌مو‬ ‫كێشه‌كانی پێیه‌ به‌م كێشه‌یه‌شه‌وه‌‪.‬‬

‫‪4‬‬

‫هەنوکە‬

‫)‪ )378‬سێشه‌مم ‌ه ‪2013/5/21‬‬

‫ی ده‌گێڕێته‌وه‌‪:‬‬ ‫ی گشت ‌‬ ‫ی ئاسایش ‌‬ ‫ی له‌زیندان ‌‬ ‫ی ده‌ستگیركردن‌و ئه‌شكه‌نجه‌دان ‌‬ ‫ی حسێن چیرۆك ‌‬ ‫حاج ‌‬

‫مه‌سه‌له‌ك ‌ه ن ‌ه په‌یوه‌ند ‌ی به‌قوله‌ره‌یسییه‌وه‌یه‌‌و ن ‌ه به‌گه‌نده‌ڵییه‌وه‌‬ ‫ئا‪ :‬ئاوێنه‌‬

‫حاجی‌ حسێن یه‌كێك له‌و ناوانه‌ی‌‬ ‫كه‌ له‌دو ساڵی‌ رابردودا‪ ،‬هاوكات‬ ‫له‌گ ‌هڵ‌ كردنه‌وه‌ی‌ دۆسیه‌ی‌ فرۆشتنی‌‬ ‫زه‌ویه‌كانی‌ قوله‌ره‌یسی‌‌و به‌تێوه‌گالن‬ ‫له‌و مه‌سه‌له‌یه‌ تۆمه‌تباركراو به‌پێی‌‬ ‫ماده‌ی‌ ‪310‬ی‌ تایبه‌ت به‌پێدانی‌‬ ‫به‌رتیل‌و ره‌شوه‌ تۆمه‌تباركراو‬ ‫پاشان ئازادكرا‪ ،‬به‌اڵم دواتر له‌الیه‌ن‬ ‫دادگای‌ ته‌میزه‌وه‌ جارێكیتر بڕیاری‌‬ ‫ده‌ستگیركردنه‌وه‌ی‌ بۆ ده‌رچو‪ ،‬ئێستا‬ ‫ئه‌و له‌ئه‌ڵمانیایه‌و له‌م گفتوگۆیه‌ی‌‬ ‫ئاوێنه‌دا كه‌ له‌ڕێگه‌ی‌ ته‌له‌فونه‌وه‌‬ ‫ئه‌نجامدراوه‌‪ ،‬ده‌ڵێت "حاكم قادر‬ ‫ده‌یوت ده‌بێت بڵێی‌ كه‌ قایمقام‌و‬ ‫به‌ڕێوه‌به‌ری‌ كشتوكاڵ‌‪ ،‬یه‌كی‌ دو‬ ‫وه‌نه‌وشه‌یان وه‌رگرتوه‌"‪.‬‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬بۆچی‌ له‌م كاته‌دا كوردستانت‬ ‫جێهێشت؟‬ ‫حاجی‌ حس���ێن‪ :‬م���ن ل���ه‌م كاته‌دا‬ ‫كوردس���تانم جێنه‌هێش���توه‌‪ ،‬م���ن‬ ‫ل���ه‌‪ 2012/11/18‬كه‌ به‌بڕی���اری‌ دادگا‬ ‫به‌رائه‌تم وه‌رگ���رت‪ ،‬تاكو ئه‌مڕۆ حه‌وت‬ ‫ڤی���زه‌م وه‌رگرتوه‌ هی‌ ح���ه‌وت واڵت‪،‬‬ ‫سه‌ردانم كردوه‌و گه‌ڕاومه‌ته‌وه‌‪ ،‬من ئه‌و‬ ‫كاته‌ی‌ له‌ئاسایشی‌ پێشو بوم گیرابوم‪،‬‬ ‫چه‌ندین جۆر ئه‌شكه‌نجه‌ دراوم‪ ،‬توشی‌‬ ‫چه‌ندی���ن گرفتی‌ ده‌رونی‌‌و جه‌س���ته‌یی‌‬ ‫بوم‌و دو ددانم شكاوه‌‪ ،‬سه‌ردانی‌ چه‌ندین‬ ‫دكتۆرم كردوه‌و راپۆرتیشم هه‌یه‌‪.‬‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬واته‌ وه‌ك تۆ باسی‌ ده‌كه‌یت‬ ‫به‌هۆی‌ ئه‌ش���كه‌نجه‌دانی‌ ئاسایش���ه‌وه‌‬ ‫توش���ی‌ نه‌خۆش���ی‌ بویت‌و به‌مه‌به‌ستی‌‬ ‫چاره‌سه‌ركردن روتكردوه‌ته‌ ئه‌ڵمانیا؟‬ ‫حاجی‌ حسێن‪ :‬به‌ڵێ‌‪ ،‬چه‌ندین راپۆرتم‬ ‫هه‌یه‌ كه‌ خاچی‌ س���ور هاتون وێنه‌یان‬ ‫گرتوم‌و شوێنی‌ ئه‌ش���كه‌نجه‌دانه‌كانیان‬ ‫بینی���وم‌و له‌ن���او ئینفرادی ئاسایش���ی‌‬ ‫گشتی‌ سه‌رده‌می‌ حاكم قادر ئیفاده‌یان‬ ‫لێوه‌رگرتوم‪.‬‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬باش���ه‌ هۆكاری‌ كوردس���تان‬ ‫جێهێش���تنت ناگه‌ڕێته‌وه‌ بۆ ئه‌وه‌ی‌ كه‌‬ ‫دادگای‌ ته‌می���زی‌ هه‌رێ���م بڕیاری‌ ئازاد‬ ‫كردنت���ی‌ هه‌ڵوه‌ش���اندوه‌ته‌وه‌‪ ،‬له‌دوای‌‬ ‫ئه‌و هه‌ڵوه‌شاندوه‌یه‌وه‌ تۆ كوردستانت‬ ‫جێهێشتوه‌؟‬ ‫حاجی‌ حس���ێن‪ :‬من پێش ئه‌و بڕیاره‌‬ ‫كوردس���تانم جێهێش���توه‌‪ ،‬ك���ه‌ ئ���ه‌و‬ ‫بڕیاره‌م بیس���ت من ل���ه‌ده‌ره‌وه‌ی‌ واڵت‬ ‫ب���وم‪ ،‬به‌ته‌له‌فون پێیانوت���م‪ ،‬من وتم‬ ‫هه‌ر شتێك ئه‌س���ڵ‌‌و ئه‌ساسی‌ قانونی‌‬ ‫هه‌بێت‪ ،‬هه‌مو كاتێك ملكه‌چی‌ یاسام‌و‬ ‫مل���م له‌مو باریكتره‌‪ ،‬به‌اڵم من ئێس���تا‬ ‫كۆرسم هه‌یه‌‪ ،‬كۆرسی‌ چاره‌سه‌ركردن‌و‬ ‫چاودێرییكردن���ی‌ رۆژان���ه‌ی‌ دكتۆر‪ ،‬من‬ ‫چاره‌سه‌ره‌كانم ته‌واوبێت هه‌مو كاتێك‬ ‫ئاماده‌م بێمه‌وه‌ به‌رده‌می‌ دادگا‌و خۆشم‬ ‫به‌بێ‌ تاوان ده‌زانم‪.‬‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬ئێس���تا ئه‌وانه‌ی‌ له‌گه‌ڵ‌ تۆدا‬ ‫وه‌ختی‌ خۆی‌ ئازادكران‪ ،‬گیراونه‌ته‌وه‌‪،‬‬ ‫ته‌نها كه‌سێك كه‌ نه‌گیراوه‌ته‌وه‌ تۆیت‪،‬‬

‫ئاماده‌ی‌ بگه‌ڕێیته‌و‌ه بۆ كوردس���تان‌و‬ ‫بچیت ‌ه به‌رده‌م دادگا؟‬ ‫حاجی‌ حسێن‪ :‬من هه‌ر كاتێك دادگا‬ ‫داوام بكات‪ ،‬ئاماده‌م‪ ،‬هیچ ناڕه‌زاییه‌كم‬ ‫به‌رامبه‌ر به‌یاس���ا‌و قان���ون نییه‌‪ ،‬هه‌ر‬ ‫بڕیارێك به‌سه‌ر مندا بسه‌پێنرێت الریم‬ ‫لێی نییه‌‪.‬‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬وه‌ك ئاشكرایه‌ ئێوه‌ پێش زانای‌‬ ‫قایمقام گیران‪ ،‬وه‌ك باسده‌كرێت ئێوه‌‬ ‫له‌دۆس���یه‌ی‌ گه‌نده‌ڵی‌ قوله‌ره‌یسییه‌وه‌‬ ‫تێوه‌گالون‪ ،‬ت���ۆ تۆمه‌تباركرایت به‌وه‌ی‌‬ ‫به‌رتیل‌و ره‌شوه‌ت داوه‌؟‬ ‫حاجی‌ حسێن‪ :‬پێمخۆشه‌ وه‌ك چۆن‬ ‫پرس���یاری‌ وه‌ها ده‌كه‌ن‪ ،‬وه‌اڵمه‌كه‌شی‌‬ ‫وه‌ك خۆی‌ باڵوبكه‌نه‌وه‌‪ ،‬ئه‌م مه‌سه‌له‌یه‌‬ ‫نه‌ په‌یوه‌ندی‌ به‌قوله‌ره‌یسییه‌وه‌ هه‌یه‌ نه‌‬ ‫به‌گه‌نده‌ڵیی���ه‌وه‌‪ ،‬ته‌نها من یه‌كه‌م رۆژ‬ ‫كه‌ چومه‌ته‌ ناو ئاس���ایش به‌پێی‌ خۆم‬ ‫رۆیش���توم‪ ،‬دو كه‌س له‌گه‌ڵ���م هاتون‬ ‫یه‌كێكیان عه‌بدواڵی‌ مامی‌ حاكم قادر بوه‌‬ ‫كه‌ منی‌ به‌كه‌فاله‌ت برد‪ .‬وتم نه‌مبه‌یت‬ ‫بمده‌ی���ت به‌گرت‌و خ���ۆت بگه‌ڕێیته‌وه‌‪.‬‬ ‫وتی‌ بۆ ناو قه‌بره‌كه‌ ده‌س���تم له‌ده‌ستت‬ ‫نابێته‌وه‌‪ .‬پێش ئه‌وه‌ی‌ بڕۆینه‌ ئاسایش‬ ‫چوینه‌ مه‌كته‌بی‌ سیاسی‌‪ ،‬پانزه‌ كه‌سم‬ ‫له‌گه‌ڵ بو‪ ،‬حاكم قادر به‌منی‌ وت س���ێ‌‬ ‫رۆژ مۆڵه‌تت ئه‌ده‌ین (ئه‌مه‌م له‌دادگاش‬ ‫وتوه‌) دوای‌ ئه‌وه‌ سنورو فڕۆكه‌خانه‌شت‬ ‫له‌س���ه‌ر دائه‌خه‌م‪ .‬وت���م كاك حاكم تۆ‬ ‫ئه‌ته‌وێ‌ م���ن رابكه‌م‪ ،‬من هیچ له‌خۆمدا‬ ‫ش���ك نابه‌م بۆ رابك���ه‌م؟! وتی‌ ئه‌گه‌ر‬ ‫هیچ له‌خۆتدا ش���ك نابه‌ی���ت‌و له‌خۆت‬ ‫ناترس���یت بۆ ناڕۆیت بۆ ئاسایش؟ وتم‬ ‫له‌خۆم ناترسم له‌به‌اڵی‌ تۆ ئه‌ترسم‪ .‬وتم‬ ‫چومه‌ته‌ ئاسایش به‌س���یفه‌تی‌ شایه‌ت‬ ‫داواكراوم‪ ،‬من شایه‌تیم لێوه‌رنه‌گیراوه‌‪،‬‬ ‫ب���ه‌س ئه‌وه‌ن���ده‌ به‌م���ن وت���راوه‌ بڵێ‌‬ ‫قایمقام‌و به‌ڕێوه‌به‌ری‌ كشتوكاڵ‌‪ ،‬یه‌كی‌‬ ‫دو وه‌نه‌وش���ه‌یان وه‌رگرتوه‌‪ .‬وتم باشه‌‬ ‫ئه‌م قس���ه‌یه‌ الی‌ ئێوه‌ بیستومه‌ ئه‌گینا‬ ‫نه‌ ئاگام لێیه‌تی‌ نه‌بینیومه‌و نه‌گرتومه‌‪.‬‬ ‫وتیان بیڵێ‌‌و ب���ڕۆره‌وه‌ بۆ ماڵه‌وه‌‪ .‬وتم‬ ‫وه‌اڵهی‌ بش���مكوژن من ئ���ه‌وه‌ ناكه‌م‪.‬‬ ‫وت���ی‌ ئاخ���ر نایڵێیت رێ���زت ده‌گرین‬ ‫له‌به‌رئه‌وه‌ی‌ حاجیت‪ ،‬ئوس���لوبی‌ خراپ‬ ‫به‌كارده‌هێنی���ن‪ .‬وتم ئاخ���ر بۆ؟ وتیان‬ ‫كه‌یفی‌ خۆته‌‪ .‬یه‌كس���ه‌ر پشتێنه‌كه‌یان‬ ‫كردمه‌وه‌و له‌دواوه‌ ده‌ستیان به‌ستمه‌وه‌و‬ ‫چاویش���یان به‌ستم ئه‌مه‌ ‪.2012/3/27‬‬ ‫یه‌كس���ه‌ر كه‌وتن���ه‌ لێدانم‪ ،‬ئ���ه‌و رۆژه‌‬ ‫بارانیش ب���و‪ ،‬س���ه‌عاتێك لێیانده‌دام‪،‬‬ ‫نیو سه‌عات ده‌یانخستمه‌ به‌ر بارانه‌كه‌‪،‬‬ ‫هه‌مو گیانم ته‌ڕ ئه‌بون ئه‌گینا ئه‌یانهێنام‬ ‫لێیانئه‌دامه‌وه‌‪ .‬تا ‪11‬ی‌ شه‌و لێیانداوم‪.‬‬ ‫چه‌ندجار بورامه‌وه‌‪ .‬محامیه‌كه‌م ئه‌وكاته‌‬ ‫له‌ئه‌ڵمانیا ب���و له‌وێوه‌ ته‌له‌فونی‌ كردبو‬ ‫بۆ حاكم قادر به‌شه‌خس���ی‌ وتبوی‌ من‬ ‫ئه‌و كه‌سه‌م له‌تۆ ئه‌وێته‌وه‌ له‌به‌رئه‌وه‌ی‌‬ ‫الی‌ تۆی���ه‌‪ ،‬وتب���وی‌ ئ���اگام لێنیی���ه‌‪.‬‬ ‫وتب���وی‌ هه‌مو رێكخ���راوه‌ جیهانیه‌كانم‬ ‫تێگه‌یاندوه‌‪ ،‬ئه‌وه‌بو بۆ سبه‌ی‌ سه‌عات‬ ‫‪8‬ی‌ به‌یان���ی‌ منیان برده‌ ب���ه‌ر دادگاو‬ ‫له‌ب���ه‌رده‌م دادوه‌ردا من ئیفاده‌ی‌ خۆم‬

‫دا‪ .‬هه‌ر یه‌كه‌م رۆژ كه‌ گیرام له‌ئاسایش‬ ‫له‌كات���ی‌ ئه‌ش���كه‌نجه‌داندا به‌منیان وت‬ ‫ئه‌ب���ێ‌ تۆ موڵ���ك‌و ماڵ���ت نه‌مێنێت‌و‬ ‫ئه‌ب���ێ‌ ئ���ه‌و په‌ڵه‌ س���پییه‌ی‌ س���ه‌ری‌‬ ‫قایمقامی���ش س���ور بكه‌ی���ن‪ ،‬زانا نه‌ك‬ ‫نابێت به‌پارێزگار‪ ،‬ده‌بێت به‌قایمقامیش‬ ‫نه‌مێنێت‪ .‬واته‌ هه‌م���و نیه‌تیان ئه‌وه‌بو‬ ‫كه‌ ئه‌و پیاوه‌ نه‌بێ���ت به‌پارێزگار‪ ،‬من‬ ‫ئه‌مه‌شم له‌به‌رده‌م هه‌رسێ‌ دادوه‌ره‌كه‌و‬ ‫داواكاری‌ گشتیش وتوه‌‪ ،‬حاكم قادریش‬ ‫كه‌ هات وتم مه‌ڕۆ با روبه‌رو قسه‌بكه‌ین‬ ‫كه‌چی‌ رۆیشت‪.‬‬

‫ی‬ ‫حاکم قادر وت ‌‬ ‫من به‌فیشه‌كێك‬ ‫ناتكوژم‬ ‫وتم ئ ‌هی‌؟‬ ‫ی من هه‌مو‬ ‫وت ‌‬ ‫رۆژێك ئه‌تكوژم‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬باش���ه‌ داگا به‌م���اده‌ی‌ ‪310‬‬ ‫تۆی‌ حوك���م داوه‌ كه‌ تایبه‌ته‌ به‌پێدانی‌‬ ‫ره‌ش���وه‌و به‌رتیل‪ ،‬ئایا ئ���ه‌م بڕیاره‌ی‌‬ ‫دادگا یاس���ایی‌ نییه‌ بۆ ت���ۆ‪ ،‬پێتوایه‌‬ ‫ئه‌مه‌ش هه‌ر سیاسی‌ بوه‌؟‬ ‫حاجی‌ حس���ێن‪ :‬كه‌ داوای���ان له‌من‬ ‫كرد قسه‌ له‌سه‌ر قایمقام‌و به‌ڕێوه‌به‌ری‌‬ ‫كش���توكاڵ‌ بكه‌م‌و بڵێم وه‌نه‌وش���ه‌یان‬ ‫وه‌رگرتوه‌‪ ،‬به‌هیچ شێوه‌یه‌ك من نه‌چومه‌‬ ‫ژێ���ر باری‌ ئ���ه‌وه‌‪ ،‬ش���ه‌وو رۆژێك من‬ ‫ئه‌ش���كه‌نجه‌درام‪ ،‬به‌هیچ شێوه‌یه‌ك من‬ ‫ئاماده‌ نه‌بوم ئه‌م قس���انه‌ بكه‌م‪ ،‬دوای‌‬ ‫ئه‌وه‌ی‌ له‌ئاسایش ئیفاده‌م لێوه‌رگیراوه‌و‬ ‫وتومه‌ نه‌به‌رتیلم به‌كه‌س داوه‌‪ ،‬نه‌كه‌س‬ ‫به‌رتیلی‌ ب���ه‌زۆر لێس���ه‌ندوم‪ ،‬به‌منیان‬ ‫ده‌وت تۆ بڵ���ێ‌ به‌رتیلیان لێوه‌رگرتوم‪،‬‬ ‫مه‌ڵ���ێ‌ خۆم داومنه‌ت���ێ‌‪ ،‬بڵێم له‌كێیان‬ ‫وه‌رگرتوه‌؟ ئه‌یانوت ن���اوی‌ كێ‌ ئه‌ڵێی‌‬ ‫بیڵێ‌ به‌س بڵێ‌ وه‌ریانگرتوه‌‪ .‬وتم شتێك‬ ‫نه‌یزانم نایڵێ���م ئیفاده‌ی‌ ئاماده‌كراویان‬ ‫هێنا ئیمزای‌ بكه‌م‪ ،‬ئه‌موت بش���مكوژن‬ ‫ئیمزای‌ ناكه‌م‪ .‬من له‌ئاسایش‌و دادگاش‬ ‫ئیف���اده‌ی‌ خۆم داوه‌و وتوم���ه‌ به‌رتیلم‬ ‫به‌كه‌س نه‌داوه‌‌و كه‌سیش به‌زۆر هیچی‌‬ ‫لێنه‌س���ه‌ندوم‌و ئ���اگام له‌ك���ه‌س نییه‌‬ ‫به‌رتیلی‌ به‌كه‌س دابێ���ت‌و ئیفاده‌كه‌ش‬ ‫ئیمزای‌ خۆمی‌ له‌سه‌ره‌‪ .‬دوای‌ بردنه‌وه‌م‬ ‫بۆ ئاس���ایش س���ه‌عات دوانزه‌و نیوی‌‬ ‫ش���ه‌وی‌ ‪ 3/31‬حاكم ق���ادر هاتوه‌ بۆ‬ ‫الی‌ من (هه‌رچه‌ن���د حه‌زناكه‌م هه‌ندێ‌‬

‫قس���ه‌ش بكه‌م)‪ ،‬ب���ه‌اڵم له‌وكاته‌ی‌ ك ‌ه‬ ‫هاتوه‌ بۆ الی‌ من به‌سه‌رخۆشی‌ هاتوه‌‪،‬‬ ‫وه‌ره‌قه‌یه‌ك���ی‌ پێبوه‌ كه‌ ش���انزه‌ ناوی‌‬ ‫له‌س���ه‌ربوه‌‪ ،‬یه‌كێكیان م���ه‌ال به‌ختیار‬ ‫ب���وه‌‪ ،‬یه‌كێكیان ش���ێخ جه‌عفه‌ر بوه‌‪،‬‬ ‫هه‌مویانم له‌بیره‌ مه‌ال به‌ختیار‪ ،‬ش���ێخ‬ ‫جه‌عفه‌ر‪ ،‬حامیدی‌ حاجی‌ غالی‌‪ ،‬سامان‬ ‫گه‌رمیانی‌‪ ،‬ئاسۆی‌ شێخ نوری‌‪ ،‬نه‌به‌زی‌‬ ‫ئه‌حم���ه‌د ك���ورده‌‪ ،‬به‌رزان���ی‌ ئه‌حمه‌د‬ ‫كورده‌‪ ،‬به‌ڕێوه‌به‌ری‌ ناحیه‌ی‌ به‌كره‌جۆ‪،‬‬ ‫كاك زان���ای‌ ره‌حمه‌ت���ی‌‪ ،‬به‌ڕێوه‌به‌ری‌‬ ‫كش���توكاڵ‌‪ ،‬عه‌قی���د ملك���ۆ‪ ،‬كارزانی‌‬ ‫پارێزگار‪ ،‬ئه‌م ناوانه‌ی‌ پێبوو وتی‌ ئه‌بێ‌‬ ‫قسه‌ له‌سه‌ر ئه‌م ناوانه‌ هه‌موی‌ بكه‌یت‪.‬‬ ‫وت���م كاك حاكم ئه‌مانه‌ی‌ تۆ باس���یان‬ ‫ده‌كه‌یت زۆربه‌یانم به‌س له‌ته‌له‌فزیۆندا‬ ‫بینیوه‌‪ ،‬هه‌ر نایانناس���م‪ .‬وتم چی‌ بڵێم‬ ‫له‌س���ه‌ریان؟ وتی‌ بڵێ‌ ش���ێخ جه‌عفه‌ر‬ ‫ئاوباره‌و كه‌نه‌كه‌وه‌ی‌ فرۆش���توه‌‪ ،‬بڵێ‌‬ ‫مه‌ال به‌ختیار خه‌لیفاوه‌ی‌ فرۆشتوه‌‪ ،‬بڵێ‌‬ ‫نه‌به‌زو به‌رزان وه‌نه‌وشه‌یان وه‌رگرتوه‌‪،‬‬ ‫بڵێ‌ ئاسۆی‌ شێخ نوری‌ باخی‌ له‌خه‌ڵك‬ ‫داگیركردوه‌‪ ،‬بڵێ‌ حامید‌و سامان باخیان‬ ‫هه‌ڵگێڕاوه‌ت���ه‌وه‌و كردویان���ه‌ به‌خانو‪،‬‬ ‫به‌ڕێوه‌به‌ری‌ ناحیه‌ی‌ به‌كره‌جۆو قایمقام‬ ‫ش���تیان به‌زۆر له‌خه‌ڵك سه‌ندوه‌‪ .‬وتم‬ ‫كاك حاك���م من نازانم‌و ئ���اگام لێنییه‌‪.‬‬ ‫وتی‌ ه���ه‌ر ئه‌بێ‌ بیڵێی���ت‪ .‬وتم ئه‌وه‌ی‌‬ ‫ت���ۆ ئه‌یڵێیت روی‌ ده‌م���م له‌تۆ نه‌بێت‬ ‫بێشه‌ره‌فییه‌ فیشه‌كێك بنێ‌ به‌سه‌رمه‌وه‌‬ ‫بمكوژه‌ به‌س ئه‌و بێش���ه‌ره‌فیه‌ ناكه‌م‪.‬‬ ‫ئیتر هه‌س���تا خه‌ریكبو لێمب���دا‪ ،‬وتی‌‬ ‫من به‌فیش���ه‌كێك ناتكوژم‪ .‬وتم ئه‌ی‌؟‬ ‫وتی‌ من هه‌مو رۆژێ���ك ئه‌تكوژم‪ .‬وتی‌‬ ‫مادام وایلێهات من قس���ه‌م له‌سه‌ر زانا‬ ‫ه���ه‌ر ئه‌وێ���ت‪ .‬وتی‌ كه‌وات���ه‌ بۆیه‌ ئه‌و‬ ‫رۆژه‌ پێیانوت���م ئه‌بێ‌ تۆ موڵك‌و ماڵت‬ ‫نه‌مێنێ‌‌و زاناش ئه‌و په‌ڵه‌ س���پییه‌ی‌ بۆ‬ ‫س���ور بكه‌ین‌و نه‌بێت به‌پارێزگار‪ .‬وتی‌‬ ‫جا لوس���ێكی‌ وه‌ك زانا چییه‌ تا ببێت‬ ‫به‌پارێ���زگار (من ئه‌مه‌م له‌دادگاش���دا‬ ‫وتوه‌ كات���ی‌ خۆی‌)‪ .‬وتی‌ ب���ۆ به‌یانی‌‬ ‫ئه‌بین���ی‌ چی‌ روئه‌دا حكوم ‌هت‌و حاكمت‬ ‫بۆ ئه‌هێنم���ه‌ ئێره‌‪ .‬ب���ۆ به‌یانی‌ حاكم‬ ‫تایه‌رو داواكاری‌ گشتی‌ حاكم فه‌رهادی‌‬ ‫ب���ۆ هێنامه‌ ناو ئاس���ایش‪ ،‬هه‌ردوكیان‬ ‫عه‌ینی‌ ئیفاده‌كه‌ی‌ ئه‌ویان پێبو له‌سه‌ر‬ ‫زانا‪ ،‬به‌منیان وت ئه‌بێت بڵێیت قایمقام‬ ‫شتی‌ به‌زۆر لێسه‌ندوم‪ .‬وتم به‌زۆر هیچی‌‬ ‫لێنه‌سه‌ندوم‌و هیچیش���م به‌زۆر به‌كه‌س‬ ‫نه‌داوه‌‪ .‬ئیتر منیان برده‌ ئینفرادییه‌كه‌ تا‬ ‫یه‌ك‌و نیوی‌ شه‌و‪ ،‬هه‌مو گیانم له‌لێداندا‬ ‫ش���ین‌و مۆر ببۆوه‌ دو ددانم شكابو‪ ،‬بۆ‬ ‫به‌یانی‌ خاچی‌ سور هات وێنه‌یان گرتم‌و‬ ‫راپۆرتی‌ خۆیان نوسی‌‪.‬‬ ‫ئاوێن���ه‌‪ :‬باش���ه‌ بۆچی‌ له‌ن���او هه‌مو‬ ‫ئه‌وانه‌ی‌ ك���ه‌ باس���تكردن تۆمه‌ته‌كان‬ ‫هه‌موی‌ ئاراس���ته‌ی‌ تۆو زانای‌ قایمقام‬ ‫كران؟‬ ‫حاج���ی‌ حس���ێن‪ :‬ئه‌وه‌ن���ده‌ی‌ م���ن‬ ‫بیس���تومه‌ زانا ناخۆش���ی‌ هه‌بو له‌گه‌ڵ‌‬ ‫حاكم قادر‪ ،‬به‌اڵم وه‌كو خۆم له‌‪2001‬ه‌وه‌‬ ‫ت���ا ئ���ه‌و رۆژه‌ی‌ گی���راوم‪ ،‬حاكم قادر‬

‫زوڵمی‌ لێكردوم‪ ،‬پێش���تر بانگی‌ كردوم‬ ‫بۆ مه‌كته‌بی‌ سیاس���ی‌‪ ،‬پێش���تر له‌ناو‬ ‫دادگای‌ س���لێمانی‌ هه‌ڕه‌شه‌ی‌ لێكردوم‬ ‫به‌ڤیدی���ۆ گرتومه‌و داومه‌ به‌حاكمه‌كان‪.‬‬ ‫بۆ زانیاریتان من له‌ساڵی‌ ‪ 2001‬موڵكی‌‬ ‫تاپۆم كڕیبو له‌وڵوبه‌ كه‌سوكاری‌ حاكم‬ ‫قادر موڵكیان كڕی‌ ب���و رێگه‌یان نه‌بو‬ ‫هاتوچ���ۆی‌ بۆ بك���ه‌ن‪ ،‬حاكم قادر وتی‌‬ ‫به‌هیم���ه‌ت یان به‌قیم���ه‌ت رێگه‌یه‌كمان‬ ‫بده‌رێ‌‪ ،‬وتم من نایفرۆش���م‪ ،‬به‌هیمه‌ت‬ ‫دۆنمێ���ك زه‌وی‌ خۆم پێ���دان كردیان‬ ‫به‌ڕێگا‪ ،‬وتیان ئێمه‌ ئ���ه‌م پیاوه‌تییه‌ی‌‬ ‫تۆم���ان له‌بیرناچێت هه‌رچییه‌ك بۆ ئه‌م‬ ‫ئه‌رزه‌ی‌ ئێمه‌ كرا بۆ تۆش���ی‌ ئه‌كه‌ین‪.‬‬ ‫ئه‌رزه‌كه‌مان ی���ه‌ك قتعه‌و مقاته‌عه‌ بو‪،‬‬ ‫كه‌چی‌ ئه‌وه‌ب���و حاكم قادر ئیجازه‌ی‌ دا‬ ‫ب���ه‌وان‌و هه‌مویان قتعه‌ قتعه‌ كرد به‌اڵم‬ ‫ئیجازه‌ی‌ به‌من نه‌دا‪ ،‬چه‌ندینجار چوم بۆ‬ ‫الی‌ كه‌ سه‌رۆكی‌ شاره‌وانی‌ بو‪ ،‬ده‌یوت‬ ‫یان ده‌بێت پێمانبفرۆش���ی‌ یان ده‌بێت‬ ‫ش���ه‌ریكمان بیت‪ ،‬ده‌موت بۆ بیفرۆشم‬ ‫قانون چۆن رێگه‌ی‌ به‌وان داوه‌ به‌منیشی‌‬ ‫بده‌ن‪ .‬وت���ی‌ ناكرێ‌‪ ،‬ت���ا ئاخری‌ ئه‌وه‌‬ ‫زه‌غتی‌ چوه‌ س���ه‌ر پێیانكرد‪ .‬له‌‪2003‬دا‬ ‫بانگ���ی‌ كردمه‌وه‌‌و وت���ی‌ وه‌ره‌ كارگه‌ی‌‬ ‫غازو به‌نزینخانه‌ دابنێ‌‪ ،‬وتم به‌سه‌رچاو‬ ‫چۆن دایبنێین؟ وتی‌ به‌ش���ه‌راكه‌ت دو‬ ‫به‌ش بۆ ئێمه‌و به‌شێك بۆ تۆ‪ ،‬وتم باشه‌‬ ‫چۆن مه‌سره‌ف بكه‌ین‪ .‬وتی‌ مه‌سره‌فی‌‬ ‫چی‌ تۆ ئه‌بێت مه‌سره‌ف بكه‌یت‌و ئاواش‬ ‫بێت‪ .‬وتم وه‌اڵ كاك حاكم من نه‌ باوكم‬ ‫خزمه‌تكاری‌ كه‌س بوه‌و نه‌ باپیره‌شم من‬ ‫مه‌س���ره‌ف بكه‌م‌و دو به‌ش هی‌ تۆ بێ‌‌و‬ ‫به‌شێك هی‌ من بێت نایكه‌م‪ .‬له‌‪2009‬ه‌وه‌‬ ‫موخبیر سرییه‌كی‌ بۆ من ته‌رخانكردوه‌‪.‬‬ ‫ل���ه‌‪2010‬دا بانگیك���ردوم ب���ۆ ژوره‌ دو‬ ‫مه‌تریه‌كه‌ی‌ مه‌كته‌بی‌ سیاسی‌ حامیدی‌‬ ‫حاجی‌ غالیش���ی‌ لێبوه‌‪ ،‬به‌منی‌ وت تۆ‬ ‫خه‌ڵك له‌بازاڕدا باست ئه‌كا‌و معامه‌له‌ی‌‬ ‫تۆ هه‌موی‌ ته‌زویره‌‪ ،‬وتم هه‌مو شتێكی‌‬ ‫من قانونی‌‌و یاساییه‌و ئه‌وه‌ به‌ڵگه‌كانمه‌‪،‬‬ ‫هه‌مویم ب���ۆ تۆ هێناوه‌‪ ،‬لێكۆڵینه‌وه‌یان‬ ‫تێدا كردوه‌و ناردویانه‌ بۆ دادگا هه‌موی‌‬ ‫ته‌واوبوه‌‪ ،‬ئه‌وجا كه‌ هیچ شتێكیان نه‌ما‬ ‫هاتن ئه‌و گه‌ڕپێكردنه‌ی���ان به‌من‌و زانا‬ ‫دروستكرد‪.‬‬ ‫ئاوێن���ه‌‪ :‬ت���ۆ له‌گرتوخان���ه‌دا زانات‬ ‫بینی‌؟‬ ‫حاجی‌ حس���ێن‪ :‬به‌هیچ ش���ێوه‌یه‌ك‪،‬‬ ‫ئه‌و رۆژه‌ی‌ كه‌ گیانی‌ له‌ده‌س���تدا وتیان‬ ‫ده‌یهێنین ب���ه‌ره‌و روت���ی‌ ده‌كه‌ینه‌وه‌‪،‬‬ ‫س���كرتێره‌كه‌ی‌ حاكم قادر وتی‌ ئه‌مڕۆ‬ ‫ئه‌یهێنین روبه‌روت���ان ئه‌كه‌ینه‌وه‌ به‌س‬ ‫بڵێ‌ عه‌رزه‌ یان پاره‌ یان سه‌یاره‌ وه‌عدی‌‬ ‫ش���ه‌ره‌ف بێت یه‌كسه‌ر ئه‌ونێرینه‌وه‌ بۆ‬ ‫ماڵه‌وه‌‪ .‬وتم بیهێنن‪ .‬وتی‌ بیهێنین چی‌‬ ‫ده‌ڵێی‌؟ وتم پێیئه‌ڵێ���م تۆ له‌هه‌مویان‬ ‫پیاوتری���ت‪ .‬وتی‌ ئاوا‪ .‬وت���م ئه‌ره‌وه‌اڵ‪.‬‬ ‫به‌ر ش��� ‌هق‌و زلله‌ی‌ دام تا له‌عه‌رزه‌كه‌دا‬ ‫ته‌ختی‌ كردم‪ ،‬ئینجا وتی‌ ئه‌م خوێڕییه‌‬ ‫به‌رن فڕێیده‌ن���ه‌وه‌ ئینفرادییه‌كه‌‪ ،‬ئه‌مه‌‬ ‫ده‌وری‌ سه‌عات ‪ 11‬بۆ ‪12‬ی‌ به‌یانی‌ بو‪،‬‬ ‫بۆ شه‌و وتیان زانا مردوه‌‪.‬‬

‫حاجی حسێن له‌ئه‌ڵمانیا‬

‫یه‌كگرتو سوره‌ له‌سه‌ر سزادان ‌ی تاوانباران ‌ی سوتاندن ‌ی باره‌گاكانیان له‌بادینان‬

‫پارێزه‌ر محه‌مه‌د قادر‪ :‬سوككرنی‌ حوكمی‌ تاوانباران له‌دادگای‌ ته‌میز سیاسیه‌ نه‌ك یاسایی‌‬ ‫ئا‪ :‬سان‬ ‫یه‌كگرتو دۆسیه‌ی‌ سوتاندنی‌‬ ‫باره‌گاكانی‌ له‌ناوچه‌ی‌ بادینان له‌رێگا ‌‬ ‫ی‬ ‫سوڵحی‌ عه‌شایرییه‌وه‌ چاره‌سه‌رناكات‌و‬ ‫سوره‌ له‌سه‌ر ئه‌وه‌ی‌ له‌رێگای‌ دادگاوه‌‬ ‫چاره‌سه‌ربكرێت‌و تاوانباران سزای‌‬ ‫یاسایی‌ خۆیان وه‌ربگرن‪.‬‬ ‫سه‌رۆكی‌ تیمی‌ پارێزه‌رانی‌ یه‌كگرتوی‌‬ ‫ئیس�ل�امی‌ له‌دۆس���یه‌ی‌ س���وتاندن ‌ی‬ ‫باره‌گاكان���ی‌ یه‌كگرت���وی‌ ئیس�ل�امی‌‬ ‫له‌ناوچ���ه‌ی‌ بادینان‪ ،‬پارێ���زه‌ر محه‌مه‌د‬ ‫ق���ادر هاودیانی‌ به‌رۆژنام���ه‌ی‌ ئاوێنه‌ی‌‬ ‫راگه‌یاند كه‌ ئه‌وان وه‌ك تیمی‌ پارێزه‌ران‬ ‫له‌دۆسیه‌ی‌ س���وتاندنی‌ ئه‌و باره‌گایانه‌دا‬ ‫س���ورن له‌س���ه‌رئه‌وه‌ی‌ كه‌ دوای‌ رێكاره‌‬ ‫یاساییه‌كان بكه‌ون له‌و كێشه‌یه‌دا‌و به‌هیچ‬ ‫جۆرێك سوڵحی‌ كۆمه‌اڵیه‌تی‌ نه‌كه‌ن‪.‬‬ ‫پاش ئ���ه‌وه‌ی‌ یه‌كگرتوی‌ ئیس�ل�امی‌‬ ‫كوردستان له‌س���ه‌ر روداوای‌ سوتاندن‌و‬ ‫تااڵنكردنی‌ باره‌گاكانی‌ له‌زاخۆ‌و دهۆك‌و‬ ‫قه‌سرۆك‌و سمێل‪ ،‬داوای‌ یاسایی‌ له‌سه‌ر‬ ‫ژماره‌یه‌ك ئه‌ن���دام‌و ه���ه‌واداری‌ پارتی‌‬

‫دیموكرات���ی‌ كوردس���تان تۆمارك���رد‪،‬‬ ‫تائێس���تا دادگای‌ دهۆك ئیستجوابی‌ ‪52‬‬ ‫تۆمه‌تباری‌ كردوه‌‌و رایكێشاونه‌ته‌ به‌رده‌م‬ ‫داگا بۆ لێكۆڵینه‌وه‌‪.‬‬ ‫سه‌رۆكی‌ تیمی‌ پارێزه‌رانی‌ یه‌كگرتوی‌‬ ‫ئیس�ل�امی‌ ئه‌و دۆس���یه‌یه‌ محه‌مه‌د قادر‬ ‫هاودیانی‌‪ ،‬رایگه‌یاند "ئێمه‌ داوا له‌دادگا‬ ‫ده‌كه‌ین كه‌ سزای‌ ته‌واوی‌ ئه‌و تۆمه‌تبارانه‌‬ ‫بدات‪ ،‬ه���اوكات داوای‌ قه‌ره‌بوكردنه‌وه‌ی‌‬ ‫مادیی���ش ده‌كه‌ین به‌رامبه‌ر س���وتاندن‌و‬ ‫به‌تااڵنبردنی‌ باره‌گاكان"‪.‬‬ ‫دو س���اڵ‌و نی���و له‌مه‌وبه‌ر ل���ه‌‪-12-2‬‬ ‫‪ 2011‬له‌زاخۆ به‌ه���ۆی‌ فه‌توای‌ پیاوێكی‌‬ ‫ئاینیه‌وه‌ خه‌ڵكێكی‌ زۆر هێرش���یانكرده‌‬ ‫س���ه‌ر س���ه‌نته‌ری‌ مه‌س���اج‌و دوكان���ی‌‬ ‫مه‌یفرۆشتن‌و چه‌ند هۆتێلێك‪ ،‬له‌ئه‌نجامدا‬ ‫ژماره‌یه‌ك���ی‌ به‌رچ���او ل���ه‌و ش���وێنانه‌‬ ‫سوتێنران‌و تااڵنكران‪ ،‬ئه‌م هێرشانه‌ دواتر‬ ‫پێچه‌وانه‌ بونه‌‌وه‌و ژماره‌یه‌ك خه‌ڵك كه‌‬ ‫چه‌كداریشیان تێدابو هه‌ڵیانكوتایه‌ سه‌ر‬ ‫باره‌گا حیزبی‌‌و میدیایه‌كانی‌ یه‌كگرتوی‌‬ ‫ئیس�ل�امی‌ له‌زاخۆ‌و دۆهۆك‌و قه‌سرۆك‌و‬ ‫س���میڵ‌و زۆرب���ه‌ی‌ ب���اره‌گا حیزب���ی‌‌و‬ ‫میدیاكانی‌ ئه‌و حیزبه‌ی���ان له‌و ده‌ڤه‌ره‌‬

‫س���وتێنران‌و تااڵنكران‪ ،‬ه���ه‌ر له‌یه‌كه‌م دادگای‌ ته‌می���زی‌ هه‌رێم كه‌ حكومه‌كه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫ساتی‌ ده‌س���تپێكردنی‌ ئه‌و هێرشانه‌وه‌‪ ،‬له‌س���وتاندن‌و تااڵنكردن���ه‌وه‌ كه‌ ماده‌ی‌‬ ‫یه‌كگرتوی‌ ئیسالمی‌ "پارتی‌ تۆمه‌تباركرد ‪ 342‬ده‌یگرێت���ه‌وه‌ گۆڕیوه‌ به‌ڕوخاندن‪،‬‬ ‫ب���ه‌وه‌ی‌ ك���ه‌ ه���ه‌واداران‌و ئه‌ندامان���ی‌ واته‌ حوكمه‌كه‌یان سوككردوه‌‌و بۆ ماده‌ی‌‬ ‫ئه‌وان ئه‌و كاره‌یان ك���ردوه‌"‪ ،‬دواتریش ‪ 477‬كه‌ روخاندن ده‌گرێته‌وه‌‪ ،‬له‌كاتێكدا‬ ‫په‌نایانبرده‌ به‌ر دادگا‌و داوای‌ یاساییان كه‌ (كه‌ش���ف دالله‌) كراوه‌ بۆ تاوانه‌كه‌‬ ‫له‌كاتی‌ رودانی���دا‌و به‌پێی‌ ئه‌و راپۆرتانه‌‬ ‫له‌سه‌ر ئه‌و كه‌سانه‌ تۆماركرد‪.‬‬ ‫پارێزه‌ر محه‌مه‌د قادر ئاماژه‌ی‌ بۆ ئه‌وه‌ تۆمه‌تباره‌كان باره‌گه‌كه‌یان س���وتاندوه‌‌و‬ ‫كرد كه‌ له‌سه‌ر س���وتاندنی‌ باره‌گه‌كه‌ی‌ دواتر تااڵنیانكردوه‌‪ ،‬نه‌ك روخاندن"‪.‬‬ ‫به‌پێی‌ ئه‌و زانیاریانه‌ی‌ ده‌ست ئاوێنه‌‬ ‫یه‌كگرتو له‌زاخۆ دادگا بانگهێش���تی‌ ‪35‬‬ ‫تۆمه‌تب���اری‌ كردو له‌ئه‌نجام���دا دادگای‌ كه‌وت���وه‌ له‌س���ه‌رچاوه‌یه‌كی‌ سیاس���ی‌‬ ‫تاوانه‌كانی‌ دهۆكی‌ دو‪ ،‬حوكمی‌ دو ساڵ له‌پارێ���زگای‌ دهۆك���ه‌وه‌ كه‌ نه‌یویس���ت‬ ‫زیندانیكردن���ی‌ بۆ ‪ 5‬ل���ه‌و تۆمه‌تبارانه‌ ناوی‌ ئاش���كرا بكرێت‪ ،‬س���ه‌رجه‌م ئه‌و‬ ‫ده‌ركرد‪ ،‬ب���ه‌اڵم دادگای‌ ته‌میزی‌ هه‌رێم تۆمه‌تبارانه‌ی‌ ده‌س���تیان ل���ه‌و روداوه‌دا‬ ‫حوكمه‌ك���ه‌ی‌ ب���ۆ كردون ب���ه‌دو مانگ‌و هه‌ب���وه‌ ئه‌ن���دام‌و الیه‌نگ���ری‌ الیه‌ن���ی‬ ‫یانزه‌ رۆژ‪ ،‬ناوبراو جه‌خت له‌س���ه‌ر ئه‌وه‌ ده‌سته‌اڵتدارن‪.‬‬ ‫س���ه‌باره‌ت به‌چاره‌نوس���ی‌ ئ���ه‌و‬ ‫ده‌كاته‌وه‌ "كه‌مكردن���ه‌وه‌ی‌ ئه‌و حوكمه‌‬ ‫له‌الی���ه‌ن دادگای‌ ته‌میزه‌وه‌ پێچه‌وانه‌ی‌ تۆمه‌تباران���ه‌ی‌ ده‌س���تیان هه‌ب���وه‌ له‌‬ ‫یاسایه‌و بۆنی‌ حوكمێكی‌ سیاسی‌ لێدێت‪" ،‬س���وتاندن‌و تااڵنكردن���ی‌ ب���اره‌گای‌‬ ‫چونك���ه‌ روخاندن‌و س���وتاندن دو كاری‌ دهۆكی‌ یه‌كگرت���و"‪ ،‬محه‌مه‌د قادر وتی‌‬ ‫"‪ 5‬تۆمه‌تب���ار له‌وانه‌ی‌ كه‌ س���كااڵمان‬ ‫جیاوازن‪ ،‬ماده‌كانیشیان جیاوازه‌"‪.‬‬ ‫س���ه‌رۆكی‌ تیم���ی‌ پارێزه‌ران���ی‌ ئه‌و له‌دژیان هه‌ب���و لێكۆڵینه‌وه‌یان له‌گه‌ڵدا‬ ‫دۆس���یه‌یه‌ ده‌ڵێ���ت " ئێم���ه‌ داوای‌ كراوه‌ به‌پێی‌ م���اده‌ی‌ ‪ 342‬بڕگه‌ی‌ یه‌ك‬ ‫تێهه‌ڵچونه‌وه‌مان كردوه‌ بۆ ئه‌و حوكمه‌ی‌ كه‌ سوتاندنی‌ باره‌گا ده‌گرێته‌وه‌‪ ،‬له‌گه‌ڵ‬

‫له‌ئاینده‌یه‌ك���ی‌ نزیك دادگای‌ تاوانه‌كانی‌‬ ‫دهۆكی‌ دو حوكمی‌ خۆی‌ ده‌رده‌كات‪.‬‬ ‫س���ه‌باره‌ت به‌س���وتاندنی‌ باره‌گاك���ی‌‬ ‫قه‌سرۆك‌و سمێڵ‪ ،‬س���ه‌رۆكی‌ ده‌سته‌ی‌‬ ‫پارێزه‌رانی‌ دۆسیه‌كه‌ محه‌مه‌د قادر باس‬ ‫له‌وه‌ ده‌كات كه‌ ئه‌وان داوایان له‌س���ه‌ر‬ ‫‪ 15‬تۆمه‌تبار هه‌یه‌‌و دانیشتنه‌كانی‌ دادگا‬ ‫نزیكبۆته‌وه‌ له‌كۆتایی‌‌و له‌رۆژانی‌ ئاینده‌دا‬ ‫به‌ماده‌ی‌ ‪ 342‬بڕگه‌ی‌ یه‌ك( سوتاندنی‌‬ ‫ب���اره‌گا) دادگای‌ تاوانه‌كانی‌ دهۆكی‌ دو‬ ‫حوكمی‌ خۆی‌ ده‌دات‪.‬‬ ‫س���ه‌ره‌ڕای‌ ئ���ه‌وه‌ی‌ باره‌گاكان���ی‌‬ ‫یه‌كگرتوی‌ ئیس�ل�امی‌ ل���ه‌رۆژی‌ هه‌ینی‌‬ ‫‪ 2011-12-2‬ل���ه‌و چ���وار جێگه‌ی���ه‌ی‌‬ ‫پارێزگای‌ دهۆك س���وتێنران‌و تااڵنكران‪،‬‬ ‫پێش���تریش له‌خۆپیش���اندانه‌كانی‌ ‪17‬ی‌‬ ‫س���ه‌رجه‌م باره‌گاكانی‌ هه‌رس���ێ‌ الیه‌نی‌‬ ‫ئۆپۆزس���یۆن له‌و پارێزگای���ه‌و هه‌ندێك‬ ‫ش���ارۆچكه‌ی‌ هه‌ولێر ده‌ستیان به‌سه‌ردا‬ ‫ی گیرا‌و س���وتێنران‪ ،‬ئه‌مه‌ جگ���ه‌ له‌وه‌ی‌‬ ‫هه‌ردو ماده‌ی‌ ‪( 430‬هه‌ڕه‌ش���ه‌ به‌زه‌بر ‌‬ ‫چ���ه‌ك)‪ ،‬له‌گه‌ڵ م���اده‌ی‌ ‪( 444‬دزین‌و له‌هه‌ڵبژاردنی‌ ‪2005‬دا هه‌وادارانی‌ پارتی‌‬ ‫مه‌ڵبه‌ندی‌ دهۆكی‌ یه‌كگرتویان سوتاند‌و‬ ‫تااڵكردن) ده‌گرێته‌وه‌"‪.‬‬ ‫هه‌روه‌ه���ا ئاماژه‌ی‌ بۆ ئ���ه‌و‌ه كرد كه‌ چوار كادی���ری‌ ئه‌و حیزبه‌ بونه‌ قوربانی‌‬ ‫لێكۆڵین���ه‌وه‌ له‌رۆژان���ی‌ كۆتاییدای���ه‌‌و كه‌ تائێستا دۆسیه‌كه‌یان له‌دادگایه‌‪.‬‬

‫لێكۆڵینه‌و‌ه‬ ‫ی‬ ‫له‌رۆژان ‌‬ ‫كۆتاییدایه‌‌و‬ ‫ی نزیك‬ ‫له‌ئاینده‌یه‌ك ‌‬ ‫ی‬ ‫دادگای‌ تاوانه‌كان ‌‬ ‫ی‬ ‫دهۆكی‌ دو حوكم ‌‬ ‫ی ده‌رده‌كات‬ ‫خۆ ‌‬

‫کوردستانی‬

‫)‪ )378‬سێشه‌مم ‌ه ‪2013/5/21‬‬

‫رۆژئاوای كوردستان‬ ‫به‌ره‌و دو هێزی چه‌كداری ده‌ڕوات‬ ‫ناكۆكی هێزه‌كان قوڵده‌بێته‌وه‬

‫به‌ختیار عه‌لی ده‌ینوسێت‬

‫جوانییەکانی ناڕێکی‬ ‫«‪»12‬‬ ‫ل���ە ڕەخنەکردن���ی ئۆدیبۆس���ەوە بۆ‬ ‫ڕەخنەکردنی کەپیتالیزم‬ ‫«مارکۆزە‌و دۆلۆز وەک نمونە»‬

‫ئا‪ :‬شاسوار مامه‌‬ ‫وێڕای ئه‌وه‌ی ئه‌نجومه‌نی گه‌لی‬ ‫رۆژئاوای كوردستان (‪)MGRK‬و‬ ‫ئه‌نجومه‌نی نیشتیمانی كوردی سوریا‬ ‫(‪ )ENKS‬له‌ژێر چه‌تری ده‌سته‌ی‬ ‫بااڵی كورد ((‪ DBK‬كۆبونه‌ته‌وه‌‪،‬‬ ‫به‌اڵم تاكو ئێستاش وه‌ك ‪ ٢‬به‌ره‌ی‬ ‫جیاواز مامه‌ڵه‌ ده‌كه‌ن‪ ،‬ئێستا‬ ‫چه‌ند الیه‌نێكی ناو ئه‌نجومه‌نی‬ ‫نیشتیمانی له‌هه‌وڵی پێكهێنانی‬ ‫هێزێكی چه‌كداریدان‪ ،‬له‌كاتێكدا‬ ‫كه‌ له‌سه‌ره‌تای شۆڕشی رۆژئاوای‬ ‫كوردستانه‌و‌ه یه‌كینه‌كانی پاراستنی‬ ‫گه‌ل (‪ )YPG‬پێكهێنراوه‌‪ ،‬به‌اڵم چه‌ند‬ ‫پارتێكی (‪ )ENKS‬ك ‌ه نزیكن له‌پارتی‬ ‫دیموكراتی كوردستان‪ ،‬ئه‌و هێز‌ه‬ ‫به‌هی پارتی یه‌كێتی دیموكراتی ‪PYD‬‬ ‫ده‌زانن‪.‬‬ ‫له‌و باره‌یه‌وه‌‪ ،‬كه‌ریم میرانی‪ ،‬نوێنه‌ری‬ ‫پارتی ئ���ازادی كوردس���تان (‪)PAK‬‬ ‫له‌هه‌رێمی كوردس���تان ك���ه‌ پارتێكی‬ ‫ن���او ئه‌نجومه‌نی نیش���تیمانی كوردیی ‌ه‬ ‫به‌ئاوێنه‌ی ڕاگه‌یان���د؛ ده‌مێكه‌ بابه‌تی‬ ‫پێكهێنان���ی هێزێكی دیك���ه‌ی چه‌كدار‬ ‫له‌رۆژئاوای كوردس���تان له‌به‌رباس���ه‌و‬ ‫ده‌یانه‌وێ وه‌ك چۆن ئه‌نجومه‌نی گه‌لی‬ ‫رۆژئ���اوا یه‌كینه‌كانی پاراس���تنی گه‌ل‬ ‫‪YPG‬ی هه‌ی���ه‌‪ ،‬ئه‌وانیش وه‌ك حزب‌و‬ ‫الیه‌نه‌كانی ناو ئه‌نجومه‌نی نیشتیمانی‬ ‫كوردی هێزێك���ی چه‌كدارمان هه‌بێت‪،‬‬ ‫وتیش���ی به‌هۆی هه‌ڵوێس���تی جیاوازی‬ ‫هه‌ندێ���ك الیه‌ن���ی ن���او ئه‌نجومه‌ن���ی‬ ‫نیشتیمانی كوردی تاكو ئێستا به‌فه‌رمی‬ ‫نه‌یانتوانیو‌ه ئه‌و هێزه‌ پێكبهێنن‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫له‌دواهه‌مین كۆبونه‌وه‌یان له‌گه‌ڵ بارزانی‬ ‫ك ‌ه ‪ PYD‬بایكۆتی كردبو‪ ،‬باسیان له‌و‬ ‫بابه‌ته‌ كردوه‌‪.‬‬ ‫میران���ی وتی "ئێم��� ‌ه ده‌مانه‌وێ ئه‌و‬ ‫هێ���ز‌ه ه���ی ئه‌نجومه‌نی نیش���تیمانی‬ ‫كوردی بێت له‌گه‌ڵ ‪ YPG‬بخرێت ‌ه سه‌ر‬ ‫كۆمیته‌ی س���ه‌ربازی ده‌س���ته‌ی بااڵی‬ ‫كورد له‌رۆژئاوای كوردستان"‪.‬‬ ‫س���ه‌باره‌ت ب ‌ه ‪ YPG‬ك ‌ه تاكه‌ هێزی‬ ‫چه‌كداری رۆژئاوای كوردستانه‌و پێشتر‬ ‫له‌الیه‌ن ده‌س���ته‌ی بااڵی ك���ورد وه‌ك‬ ‫هێ���زی فه‌رم���ی چه‌ك���داری رۆژئاوای‬ ‫كوردستان ناس���ێنراوه‌‪ ،‬كه‌ریم میرانی‬ ‫وت���ی‌ "‪ YPG‬پێش ئه‌وه‌ی شۆڕش���ی‬ ‫رۆژئاوای كوردس���تان ده‌س���تپێبكات‬ ‫هه‌بوه‌و س���ه‌ر ب ‌ه ‪PYD‬یه‌‪ YPG ،‬تاكو‬ ‫ئێستاش له‌ژێر فه‌رمانی‪PYD‬یه‌و ته‌نها‬ ‫گوێ له‌‪ PYD‬ده‌گرێت‌و به‌ویستی ئه‌وان‬ ‫ده‌جوڵێته‌وه‌"‪.‬‬ ‫ئ���ه‌و به‌رپرس���ه‌ی ‪ PAK‬وتیش���ی‬ ‫"رۆژئ���اوای كوردس���تان پێویس���تی‬ ‫به‌هێزێك���ی دیكه‌ی���ه‌و له‌كاتی هێرش‬ ‫بۆ س���ه‌ر رۆژئاوا پێشمه‌رگه‌ی زۆرمان‬ ‫پێویست ده‌بێت‪ ،‬ئێمه‌ له‌به‌رنامه‌ماندای ‌ه‬ ‫هێزێكی ‪ ١٥‬بۆ ‪ ٢٠‬هه‌زار پێشمه‌رگه‌یی‬ ‫پێكبهێنین‌و له‌ئێستادا هێزێكی نزیكه‌ی‬ ‫‪ ٣٠٠٠‬كه‌س���یمان هه‌ی���ه‌ ك���ه‌ له‌الیه‌ن‬ ‫حكومه‌ت���ی هه‌رێم���ه‌وه‌ ڕاهێنانی���ان‬ ‫پێده‌كرێ���ت‌و له‌و س���ه‌ربازو كوردانه‌ی‬ ‫رۆژئاوا پێكدێت كه‌ له‌س���وپای سوریا‬ ‫ڕایانكردوه‌و ئاواره‌ی باشوری كوردستان‬ ‫بون"‪.‬‬ ‫س���ه‌باره‌ت به‌س���ه‌رچاوه‌ی هاوكاری‬ ‫ئه‌و هێ���ز‌ه چه‌كداره‌‪ ،‬كه‌ری���م میرانی‬ ‫وتی "مه‌رجه‌عی ئێم ‌ه س���ه‌ركردایه‌تی‬ ‫باشوری كوردستانه‌‪ ،‬به‌تایبه‌ت سه‌رۆك‬ ‫بارزانی‌و پارتی دیموكراتی كوردستان‪،‬‬ ‫ئه‌وان له‌ئێم ‌ه زیاتر ئه‌زمونیان له‌بواری‬ ‫سیاس���ی‌و چه‌ك���داری‌و ناكۆكی ناوخۆ‬ ‫هه‌ی���ه‌‪ ،‬بۆی���ه‌ هیوامان ب���ه‌وان هه‌ی ‌ه‬ ‫هاوكاری ‌ئ���ه‌و هێزه‌ی پێش���مه‌رگه‌ی ‌ه‬ ‫بكه‌ن"‪.‬‬ ‫میرانی راش���كاوان ‌ه ئام���اژ‌هی‌ به‌و‌ه‬ ‫كرد كه‌ له‌ناو ئه‌نجومه‌نی نیش���تیمانی‬ ‫پارت هه‌یه‌ الیه‌نگری پارتی دیموكراتی‬ ‫كوردستان‌و بارزانییه‌‪.‬‬ ‫سه‌باره‌ت به‌هه‌ڵوێستی ‪PYD‬و ‪YPG‬‬ ‫له‌باره‌ی پێكهێنانی ئه‌و هێزه‌ چه‌كداره‌‪،‬‬ ‫كه‌ری���م میران���ی ڕاش���یگه‌یاند؛ ئێم ‌ه‬ ‫هیواداری���ن ئه‌وان ئه‌و هێز‌ه په‌س���ه‌ند‬ ‫بك���ه‌ن‌و كێش���ه‌ له‌نێوانمان دروس���ت‬ ‫ی‬ ‫نه‌بێ���ت‪ ،‬ب���ه‌اڵم ئه‌گه‌ر په‌سه‌ندیش��� ‌‬

‫بازگه‌یه‌کی هێزه‌کانی‬

‫‪PYD‬‬

‫فۆتۆ‪ :‬شاسوار‬

‫ڕاس���ت ‌ه س���ه‌ره‌تا ‪ PYD‬ئ���ه‌و هێزه‌ی‬ ‫دروس���تكرد‪ ،‬ب���ه‌اڵم ئێس���تا‬ ‫زۆر به‌رف���راوان ب���وه‌و جگ��� ‌ه له‌كورد‬ ‫له‌پێكهاته‌كان���ی دیك���ه‌ی رۆژئ���اوای‬ ‫كوردس���تان پێكهات���وه‌و ئێم���ه‌ هه‌ر‬ ‫له‌سه‌ره‌تاوه‌ ویس���تومانه‌ ببێت ‌ه هێزی‬ ‫هه‌م���و ك���وردان‪ ،‬له‌كات���ی پێكهێنانی‬ ‫ده‌س���ته‌ی بااڵی كوردیش ‪ YPG‬وه‌ك‬ ‫هێزی پاراس���تنی ڕۆژئاوای كوردستان‬ ‫‪YPG‬‬ ‫ناس���ێنراو له‌ڕابردوش���دا‬ ‫به‌به‌رخودان‌و تێكۆشانه‌كانی له‌حه‌ل ‌هب‌و‬ ‫سه‌رێكانی‌و ناوچه‌كانی دیكه‌ سه‌لماندی‬ ‫ك ‌ه پاریزه‌ری رۆژئاوای كوردستانه‌‪.‬‬ ‫ئ���ه‌و به‌رپرس���ه‌ی ‪ PYD‬هێم���ا بۆ‬ ‫ئه‌وه‌ش ده‌كات ئه‌و لێدوان‌و هێرشانه‌ی‬ ‫ده‌كرێت���ه‌ س���ه‌رمان له‌الی���ه‌ن چه‌ند‬ ‫پارتێكی ناو ئه‌نجومه‌نی نیش���تیمانی‪،‬‬ ‫بۆ ڕه‌ش���كردنی ئه‌وان‌و ‪YPG‬یه‌‪ ،‬ئه‌و‬ ‫ی "له‌كۆبون���ه‌وه‌ی ڕۆژان���ی ڕابردو‬ ‫وت ‌‬ ‫ك ‌ه له‌هه‌ولێر له‌گه‌ڵ مه‌س���عود بارزانی‬ ‫ئه‌نجام���درا‪ ،‬ته‌نه���ا چه‌ن���د الیه‌نێكی‬ ‫ئه‌نجومه‌نی نیشتیمانی ئاماده‌بون‌و ئێم ‌ه‬ ‫بایكۆتمانكرد"‪ ،‬س���ه‌باره‌ت به‌هۆكاری‬ ‫به‌ش���داری نه‌كردنی���ان‪ ،‬ئاكتاش وتی‬ ‫"كۆبونه‌وه‌ك ‌ه بۆ ئه‌وه‌ب���و پارتی ئازاد‬ ‫(باڵی مس���ته‌فا جومع���ه‌) ك ‌ه هێزێكی‬ ‫چه‌كداری سه‌ر به‌توركیایه‌و چه‌ندینجار‬ ‫ل���ه‌دژی گه‌لی كوردو ‪ YPG‬هێرش���ی‬ ‫ئه‌نجامداوه‌و چه‌ندین كه‌سیان كوشتوه‌‪،‬‬ ‫بیكه‌نه‌ ئه‌ندامی ئه‌نجومه‌نی نیشتیمانی‬ ‫كوردی‪ ،‬ئێم��� ‌ه له‌دژی ئه‌و هه‌نگاوه‌ین‌و‬ ‫بۆیه‌ش به‌ش���داریمان نه‌ك���رد چونك ‌ه‬ ‫ئاماده‌نین له‌گه‌ڵ دوژمنان‌و خیانه‌تكاران‬ ‫له‌سه‌ر مێزێك دابنیشین"‪.‬‬ ‫س���ه‌باره‌ت به‌پێویس���تی پێكهێنانی‬ ‫هێزێكی دیكه‌ی چه‌ك���دار بۆ رۆژئاوای‬ ‫كوردس���تان‪ ،‬نوێنه‌ره‌ك���ه‌ی ‪PYD‬‬ ‫له‌هه‌رێم���ی كوردس���تان ڕایگه‌یان���د‬ ‫ئه‌و هێزه‌ ب���ۆ ئاڵۆزكردن���ی رۆژئاوای‬ ‫كوردس���تانه‌‪ ،‬بۆ دروس���تبونی شه‌ڕی‬ ‫ناوخۆ دروستیده‌كه‌ن‪ ،‬ئه‌گه‌ر كه‌سانێك‬ ‫ی���ان هێزێك ده‌یه‌وێ خه‌ب���ات بكات‌و‬ ‫به‌رگری له‌رۆژئاوا بكات با له‌گه‌ڵ‪YPG‬‬ ‫بیكات‌و ‪ YPG‬ب���ۆ هه‌مو رۆژئاوا وه‌ك‬ ‫یه‌كه‌و له‌ژێر فه‌رمانی ده‌س���ته‌ی بااڵی‬ ‫كورددایه‌و ئێم ‌ه ئاراسته‌ی ناكه‌ین"‪.‬‬ ‫د‪.‬جه‌عف���ه‌ر ئاكتاش هێما بۆ ئه‌وه‌ش‬ ‫ده‌كات گه‌ل بڕیاریداو‌ه ك ‌ه ‪ YPG‬هێزی‬ ‫ڕه‌وایه‌تی پێدراوی پاراستنی رۆژئاوای‬ ‫كوردستانه‌‪.‬‬ ‫ئ���ه‌و به‌رپرس���ه‌ی ‪ PYD‬ڕه‌خن���ه‌ی‬ ‫له‌به‌رپرسانی هه‌رێمی كوردستانیش گرت‬ ‫ك ‌ه له‌پشت ئه‌و هه‌نگاوانه‌ن‌و ڕایگه‌یاند‬ ‫"چاوه‌ڕوان���ی ئێمه‌ له‌باش���ور ئه‌وه‌ی ‌ه‬ ‫به‌گش���تی هاوكارو پشتیوانی رۆژئاوای‬ ‫كوردس���تان ب���ن‌و نه‌ب���ن به‌الیه‌نگیری‬ ‫الیه‌نێ���ك‌و پش���تیوانی الیه‌نێك نه‌كه‌ن‬ ‫له‌دژی الیه‌نێكی دیكه‌"‪.‬‬ ‫پێكهێنانی هێزێكی دیكه‌ی چه‌كدار‪،‬‬ ‫له‌كاتێكدای��� ‌ه ك���ه‌ به‌وت���ه‌ی س���اڵح‬ ‫موس���لیم "هاوس���ه‌رۆكی ‪ "PYD‬ل��� ‌ه‬ ‫لێدوانێكیدا‪ ،‬ژماره‌ی شه‌ڕڤانانی ‪YPG‬‬ ‫نزیك���ه‌ی ‪ ١٥‬هه‌زار كه‌س���ه‌‪ ،‬ك ‌ه وێڕای‬ ‫‪YPG‬‬

‫چاوه‌ڕوانی ئێمه‌‬ ‫له‌به‌رپرسانی‌‬ ‫هه‌رێمی‌ كوردستان‬ ‫ئه‌وه‌یه‌ به‌گشتی‬ ‫هاوكارو پشتیوانی‬ ‫رۆژئاوای‬ ‫كوردستان بن‌و‬ ‫نه‌بن به‌الیه‌نگیری‬ ‫الیه‌نێك‌و پشتیوانی‬ ‫الیه‌نێك نه‌كه‌ن‬ ‫له‌دژی الیه‌نێكی‬ ‫دیكه‌‬ ‫نه‌كه‌ن س���ورین له‌س���ه‌ر پێكهێنانی‌و‬ ‫ئێمه‌ش چیدیك ‌ه هه‌مو شتێك ل ‌ه‬ ‫قبوڵ ناكه‌ین‪.‬‬ ‫س���ه‌باره‌ت به‌ئه‌گه‌ری دروس���تبونی‬ ‫ش���ه‌ڕی ناوخۆ له‌رۆژئاوای كوردستان‪،‬‬ ‫كه‌ری���م میرانی وتی "ئێم���ه‌ نامانه‌وێ‬ ‫ش���ه‌ڕی ناوخۆ دروس���ت بێ���ت‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫ده‌ستبه‌رداری پێكهێنانی هێزی چه‌كدار‬ ‫نابین"‪.‬‬ ‫له‌باره‌ی هه‌ڵوێس���تی پارتی یه‌كێتی‬ ‫دیموكراتی كورد ‪ PYD‬ك ‌ه گه‌وره‌ترین‬ ‫پارتی ئێس���تای‌ رۆژئاوای كوردستانه‌‪،‬‬ ‫د‪.‬جه‌عف���ه‌ر ئاكت���اش نوێنه‌ری ‪PYD‬‬ ‫له‌هه‌رێم���ی كوردس���تان به‌ئاوێن���ه‌ی‬ ‫ڕاگه‌یاند ده‌مێك��� ‌ه هه‌ندێك الیه‌نی ناو‬ ‫ئه‌نجومه‌ن���ی نیش���تیمانی باس���ی ئه‌و‬ ‫بابه‌ت ‌ه ده‌ك���ه‌ن‪ ،‬به‌اڵم ئێمه‌ پێكهێنانی‬ ‫ئه‌و هێزه‌ به‌هیچ ش���ێوه‌یه‌ك په‌س���ه‌ند‬ ‫ناكه‌ین‌و ڕێگ���ه‌ی پێناده‌ین‪ ،‬هه‌ر ته‌نها‬ ‫ئێم��� ‌ه نین ك��� ‌ه له‌گه‌ڵ دروس���تكردنی‬ ‫هێزێك���ی دیك���ه‌دا نی���ن‪ ،‬به‌ڵكو گه‌لی‬ ‫ك���ورد به‌گش���تی‌و كۆمه‌ڵێ���ك الیه‌نی‬ ‫ناو ئه‌نجومه‌نی نیش���تیمانی به‌تایبه‌ت‬ ‫هه‌ریه‌ك ‌ه له‌پارتی دیموكراتی پێشڤه‌ڕۆو‬ ‫پارت���ی چه‌پی دیموكراتی كوردو چه‌ند‬ ‫پارتێكی دیك ‌ه ‪ YPG‬به‌هێزی پاراستنی‬ ‫رۆژئاوای كوردس���تان ده‌زانن‌و له‌گه‌ڵ‬ ‫پێكهێنانی هێزی دیكه‌ نین‪.‬‬ ‫س���ه‌باره‌ت به‌وابه‌س���ته‌یی ‪ YPG‬ب ‌ه‬ ‫‪ ،PYD‬د‪.‬جه‌عف���ه‌ر ئاكتاش ڕایگه‌یاند‬ ‫‪PYD‬‬

‫‪5‬‬

‫ئ���ه‌وه‌ی ته‌واوی ناوچ��� ‌ه كوردییه‌كانی‬ ‫رۆژئاوای كوردستانیان كۆنتڕۆڵكردوه‌‪،‬‬ ‫له‌هه‌مانكاتدا له‌گه‌ڕه‌ك ‌ه كوردنشینه‌كانی‬ ‫ش���اری حه‌له‌بی���ش باڵوبونه‌ت���ه‌وه‌و‬ ‫پارێزگاری له‌كوردان ده‌كه‌ن‪.‬‬ ‫شه‌الل گه‌دۆ‪ ،‬سه‌رۆكی پارتی چه‌پی‬ ‫دیموكراتی كورد كه‌ یه‌كێكه‌ له‌پارته‌كانی‬ ‫ن���او ئه‌نجومه‌نی نیش���تیمانی كوردی‬ ‫له‌س���وریا به‌ئاوێن���ه‌ی ڕاگه‌یاند "ئێم ‌ه‬ ‫وه‌ك پارته‌كه‌ی خۆم���ان‌و ئه‌نجومه‌نی‬ ‫نیشتیمانی كوردی پێكهێنانی هێزێكی‬ ‫دیك���ه‌ی چه‌ك���دار ڕه‌تده‌كه‌ین���ه‌وه‌‪،‬‬ ‫ئێم��� ‌ه ‪ YPG‬به‌هێزی هه‌م���و ڕۆژئاوای‬ ‫كوردس���تان ده‌زانی���ن‌و تاك��� ‌ه هێ���ز‌ه‬ ‫ك ‌ه به‌رگ���ری له‌رۆژئاوای كوردس���تان‬ ‫ده‌كات‪ ،‬ئێمه‌ له‌گه‌ڵ دروستبونی هێزی‬ ‫میلیشیایی نین"‪.‬‬ ‫ش���ه‌الل گه‌دۆ وتیشی؛ ل ‌ه سه‌ره‌تای‬ ‫كۆبونه‌وه‌كان���ی هه‌ولێ���ر‪ ،‬ئێم ‌ه وه‌ك‬ ‫سه‌رجه‌م الیه‌نه‌كانی رۆژئاوای كوردستان‬ ‫له‌گ���ه‌ڵ به‌ڕێ���ز مه‌س���عود بارزانیش‬ ‫ئ���ه‌و بابه‌ته‌م���ان یه‌كالییكردۆت���ه‌وه‌و‬ ‫بڕیارمان���داوه‌ كه‌ جگ ‌ه ل���ه‌‪ YPG‬هیچ‬ ‫هێزێكی دیك���ه‌ی چه‌كداری له‌رۆژئاوای‬ ‫كوردستان دروست نه‌بێت‪.‬‬ ‫س���ه‌رۆكی پارتی چه‌پی دیموكراتی‬ ‫ك���ورد ڕاش���یگه‌یاند "ئه‌نجومه‌ن���ی‬ ‫نیش���تیمانی ل��� ‌ه ‪ ١٥‬پارتی سیاس���ی‬ ‫پێكدێت‪ ،‬به‌گش���تی ئێم ‌ه پشتیوانی ل ‌ه‬ ‫‪ YPG‬ده‌كه‌ی���ن‌و به‌پارێزه‌ری رۆژئاوای‬ ‫كوردس���تانی ده‌زانین‪ ،‬به‌اڵم ‪ ٤‬پارتی‬ ‫دیك ‌ه ه���ه‌ن كه‌ ئه‌ندام���ی ئه‌نجومه‌نی‬ ‫نیش���تیمانی كوردی���ن‌و یه‌كێتییه‌كیان‬ ‫له‌ن���او خۆیان���دا پێكهێن���اوه‌و داوای‬ ‫دروس���تكردنی هێزی چه‌كدار ده‌كه‌ن‪،‬‬ ‫به‌اڵم ئ���ه‌و داوای ‌ه بۆ ئ���ه‌وان نه‌چۆت ‌ه‬ ‫سه‌رو ئێم ‌ه وه‌ك ئه‌نجومه‌نی نیشتیمانی‬ ‫ڕه‌تمانكردۆته‌وه‌"‪.‬‬ ‫وتیش���ی "ئه‌و پارتان���ه‌ی ده‌یانه‌وێ‬ ‫هێزێكی دیكه‌ی چه‌كدار دروست بكه‌ن‬ ‫بریتی���ن له‌(پارت���ی دیموكراتی كورد‬ ‫له‌سوریا‪ ،‬هه‌ردو "پارتی ئازادی كورد"‪،‬‬ ‫پارتی یه‌كێتی كوردی سوریا"‪.‬‬ ‫ش���ه‌الل گه‌دۆ‪ ،‬له‌باره‌ی ئ���ه‌و هێز‌ه‬ ‫چه‌ك���داره‌ی له‌هه‌رێم���ی كوردس���تان‬ ‫ڕاهێنانیان پێده‌كرێ���ت ڕایگه‌یاند "ئه‌و‬ ‫هێ���زه‌ چه‌كداره‌ له‌الی���ه‌ن حكومه‌ته‌و‌ه‬ ‫سه‌رپه‌رش���تی ناكرێن‪ ،‬به‌ڵك���و ته‌نها‬ ‫پارتی دیموكراتی كوردستان ڕاهێنانیان‬ ‫پێده‌كات‌و سه‌رپه‌رشتیان ده‌كات"‪.‬‬ ‫راش���یگه‌یاند "ئه‌گه‌ر ه���ه‌ر پارتێكی‬ ‫رۆژئاوا هێزێكی میلیش���یایی دروس���ت‬ ‫ب���كات‪ ،‬ئ���ه‌وا ش���ه‌ڕی براك���وژی‬ ‫دروس���تده‌بێت‌و ئێمه‌ به‌هیچ شێوه‌یه‌ك‬ ‫په‌س���ه‌ندی ناكه‌ین‪ ،‬ئه‌گه‌ر پێویس���ت‬ ‫بكات ده‌س���ته‌ی ب���ااڵی ك���ورد ناوی‬ ‫‪ YPG‬ده‌گۆڕێ���ت‪ ،‬چونك ‌ه یه‌كینه‌كانی‬ ‫پاراستنی گه‌ل له‌ژێر فه‌رمانی ده‌سته‌ی‬ ‫بااڵی كورده‌و به‌ته‌نها هی ‪PYD‬نییه‌"‪.‬‬ ‫ئاوێن��� ‌ه زۆر هه‌وڵی���دا لێدوان���ی‬ ‫فه‌رمانداری یه‌كینه‌كانی پاراستنی گه‌ل‬ ‫‪ YPG‬وه‌ربگرێت‪ ،‬به‌اڵم په‌یوه‌ندییه‌ك ‌ه‬ ‫به‌رده‌ست نه‌بو‪.‬‬

‫الی ئەنتیگۆن���ا‌و ئۆدیبۆس���یش ب���ەر‬ ‫دیارەیەکی س���ەرنجڕاکێش دەکەوین‪.‬‬ ‫ئ���ارەزووی هەردووکیان ب���ە جۆرێکی‬ ‫ئاش���کرا ئاڕاس���تەکراوە‪ ،‬ئاڕاس���تەی‬ ‫ئارەزووی ئۆدیبۆس کوش���تنی باوک‌و‬ ‫بەدەس���تهێنانی دایک���ە‪ ،‬ئ���ارەزووی‬ ‫ئەنتیگۆن���اش جەس���تەی براکەیەتی‪.‬‬ ‫ڕاس���تە ئەم دووجۆرە ل���ە یاخیبوون‪،‬‬ ‫بانگهێش���تی دوو ش���ێوازی ترسناکی‬ ‫ناڕێکی���ن‪ ،‬تێکدان���ی دوو پرەنس���یپی‬ ‫گەردونین ک���ە هەموو کولت���وورەکان‬ ‫تەبان لەسەری‪ ،‬بەاڵم لەگەڵ ئەم گورزە‬ ‫گەورەی���ەش‪ ،‬لەگەڵ ئەم بانگهێش���تە‬ ‫سامناکەی ناڕێکی‪ ،‬پێناچێت ئارەزووی‬ ‫ئۆدیبۆسی ئارەزوویەکی وەها تێکدەر‌و‬ ‫شۆڕش���گێڕانە‌و ئەنتی سیس���تم بێت‪.‬‬ ‫جی���ل دۆلۆز بە تون���دی هەڵگری ئەم‬ ‫تیورەی���ە‪ .‬ئۆدیبۆس ی���ان ئەنتیگۆنا‬ ‫هیچ نیین جگە لە دوو شۆڕش���گێر‪ ،‬لە‬ ‫دوو یاخ���ی‪ ،‬لە دوو خاڵی ناڕێکی‪ ،‬کە‬ ‫سنووری یاخیبوونیان لە چوارچێوەی‬ ‫خێ���زان ناچێت���ە دەرەوە‪ ،‬س���نووری‬ ‫یاخیبوونی���ان لە س���ەر تەختەخەوی‬ ‫ماڵ تێناپەڕێت‪ .‬ئەمە یەکێکە لە تێزە‬ ‫سەرەکییەکانی کتێبی ئەنتی ئۆدیبۆسی‬ ‫دۆل���ۆز‌و گیت���اری‪ .‬ئایا دۆل���ۆز مانای‬ ‫گەردونی پێشێلکارییەکانی ئۆدیبۆس‌و‬ ‫پاڵەوانەکان���ی ت���ری میتۆلۆگی���ای‬ ‫گریکی‌و دەرونش���یکاری هاوچەرخ بە‬ ‫ک���ەم دەگرێ���ت؟‪ .‬لە راس���تیدا هێزی‬ ‫شۆڕش���گێڕانەی ئۆدیبۆس لەسەدەی‬ ‫بیس���ت‌و لەفەلس���ەفەی هاوچەرخ���دا‬ ‫زۆرجار لە ژێر پرسیاردا بووە‪ ،‬لەبەردەم‬ ‫س���ەلماندن‌و نەفیکردن���ی بەردەوامدا‬ ‫بووە‪ .‬جارێک ئۆدیبۆس باوکی هەموو‬ ‫ناڕێکییەکانە‪ ،‬پێکوڵکەری هەموو ئەو‬ ‫ڕۆحە تێکدەرەیە کە جیهان پێویستی‬ ‫پێیەتی‪ ،‬نوێنەری ئ���ەو حەرامەیە کە‬ ‫هەموو حەاڵڵپەرس���تێک دەتۆقێنێت‪،‬‬ ‫جارێکی تری���ش ئۆدیبۆس‪ ،‬یاخییەکی‬ ‫بچوک‪ ،‬س���ەرنەکەوتوو‪ ،‬پەش���یمان‪،‬‬ ‫خۆڕیس���واکەر‪ ،‬خۆگونجێن���ە‪ ...‬ئەو‬ ‫بێئەخالقەیە کە ئەخالق دروستیکردوە‬ ‫تا تێمانبگەێنێت چ ترس���ناک‌و بێمانا‌و‬ ‫پوچ���ە بێئەخالق بی���ن‪ .‬ڕەخنەکان لە‬ ‫ئۆدیبۆس���ی زیناکەر یان ئۆدیبۆس���ی‬ ‫پەشیمان زۆرن‪ ،‬بەاڵم لێرەدا ئەوجۆرە‬ ‫ڕەخنان���ە هەڵدەبژێرم ک���ە ڕێگایەکی‬ ‫ڕادیکالتر ل���ە ئۆدیبۆس خۆی دەڕۆن‪،‬‬ ‫یان گوماندەکەن دیوە یاخییەکەی ئەو‬ ‫سنوردارە‌و مردووە‪.‬‬ ‫ملمالنێ���ی بنەڕەت���ی الی فرۆی���د لە‬ ‫نێوان «بنەمای ل���ەزەت»‌و «بنەمای‬ ‫واقع»دای���ە‪ .‬بەزمانێک���ی ت���ر ل���ە‬ ‫نێ���وان «بنەمای ڕێک���ی»‌و «بنەمای‬ ‫ناڕێکی»دای���ە‪ ،‬ل���ە نێوان سیس���تم‌و‬ ‫ئەنارش���ییەتدایە‪ .‬ئۆدیبۆس���ی فرۆید‬ ‫کوشتەی ئەو ملمالنێیەیە‪ ،‬نمونەیەکی‬ ‫زەق���ی ئ���ەو دۆخەی���ە گەر گ���وێ لە‬ ‫بانگ���ەوازی ئارەزووەکانم���ان بگری���ن‬ ‫چیمان بەسەردێت‪ .‬ئۆدیبۆس سەمبولی‬ ‫ئەوەیە چ کارەساتێک ڕوودەدات کاتێک‬ ‫بنەمای واقع فەرامۆش���بکەین‌و لەزەت‬ ‫بکەینە قیبلەنمامان‪ .‬لە ڕاستیدا فرۆید‬ ‫دەمانخاتە بەردەم دوو ڕێگا‪ ،‬ئیرۆس یان‬ ‫شارس���تانییەت‪ .‬گەر شارستانییەتمان‬ ‫دەوێت دەبێت دەس���ت لەو ئۆدیبۆسە‬ ‫داوێنپیس���ە بەردەی���ن ک���ە باوک���ی‬ ‫دەکوژێت‌و دایکی خ���ۆی ئەتکدەکات‌و‬ ‫دەس���تبگرین بە عەبای ئەو ئۆدیبۆسە‬ ‫پەش���یمانە‪ ،‬کوێ���رە‪ ،‬ناکام���ەوە کە‬ ‫دەزانێت چ گوناهێکی گەورەی کردوە‪.‬‬ ‫شارستانییەت تەنیا بە دەستبەرداربوون‬ ‫لە خواس���تە ئیرۆتیکییەکان دێتەدێ‪،‬‬ ‫تەنیا بەدەستی ئۆدیبۆسێکی پەشیمان‬ ‫بونیاددەنرێ���ت کە چیت���ر ئەو گوناهە‬ ‫دووبارەناکاتەوە ک���ە جارێک بە هەڵە‬ ‫پێ���ی هەس���تاوە‪ .‬ئودیبۆس���ێک وەک‬ ‫ئادەم ب���اری گوناهێکی گ���ەورەی بۆ‬ ‫بەجێهێش���تووین‪ ،‬باری پەشیمانییەک‬ ‫کە هەمووم���ان وەک مرۆڤایەتی‪ ،‬وەک‬ ‫کۆپی دووەمی ئۆدیبۆس دەبێت زەجری‬ ‫پەش���یمانییەکەی بکێشین‪ .‬الی فرۆید‬ ‫گونجاندنی شارستانییەت‌و لەزەتگەرایی‬ ‫کارێکی نەکردەی���ە‪ .‬ئەمە ئەو خاڵەیە‬ ‫ک���ە فرانکفۆرتیی���ەکان وا لێدەکات دژ‬ ‫ب���ە فرۆید ڕاپ���ەڕن‪ .‬شارس���تانییەت‬ ‫الی فرۆی���د مان���ای کار‪ ،‬ڕێکخس���تن‪،‬‬

‫یۆتۆپیا چیتر‬ ‫لە جێگایەکی‬ ‫دووردەست نییە‪،‬‬ ‫ئەوەی هەیە‬ ‫سەرمایەداری‬ ‫خەیاڵێک‌و‬ ‫شێوازێکی‬ ‫ژیانی بەسەردا‬ ‫سەپاندووین کە‬ ‫گوایە جگە لە خۆی‬ ‫ڕێگا چارەیەکی تر‌و‬ ‫شێوەیەکی تری‬ ‫ژیان رادەست نییە‬ ‫دیسپلین‪ ،‬دەستبەرداربوون لە خۆشی‪،‬‬ ‫خۆماندووکردن‪ ،‬ڕێکوپێکی‪ ،‬مۆنۆگامی‪،‬‬ ‫یاسا‌و تا دوایی‪ .‬بەبڕوای فرۆید بێ ئەم‬ ‫بنەمایانە شارستانییەت دروست نابێت‪.‬‬ ‫شارستانییەت پالنێکی عەقاڵنییە‪ ،‬کە‬ ‫ناڕێکی‌و خواس���تگەرایی قەبووڵناکات‪.‬‬ ‫کێش���ەی هەندێ���ک لە واقعگ���ەراکان‬ ‫لەگ���ەڵ فرانکفۆرتییەکان���دا لێ���رەوە‬ ‫دەس���ت پێ���دەکات‪ ،‬فرانکفۆرتییەکان‬ ‫دەرگا لەس���ەر ئەو تێزەی���ە دەکەنەوە‬ ‫کە بەڵێ دەش���ێت شارس���تانییەتێک‬ ‫هەبێت لەسەر سەرکوتکردن‌و دیسپلین‬ ‫دانەمەزرابێ���ت‪ ،‬شارس���تانییەتێک کە‬ ‫هونەر‌و ژیان‪ ،‬جوانی‌و کارکردن‪ ،‬گەمە‌و‬ ‫ئیش تێی���دا دانەبڕابن‌و هەر یەکەیان‬ ‫بەجی���ا نەخزێنرابێتنە بازنەیەکی جیا‌و‬ ‫نەکرابن���ە جەمس���ەری دژ ب���ە یەک‪.‬‬ ‫ڕەخنەی هەمیش���ەیی کۆنزەرڤاتیڤ‌و‬ ‫واقعگەرای���ان ل���ەم تێزەی���ە ئەوەی���ە‬ ‫تێزەیەکی ڕۆمانس���ی‌و یۆتۆپییە‪ ،‬بەاڵم‬ ‫فرانکفۆرتیی���ەکان پێیانوابوو ئەمجۆرە‬ ‫تێڕوانین���ە یۆتۆپییە کە س���ەردەمێک‬ ‫مەح���اڵ دەهات���ە پێش چاو ئێس���تا‬ ‫دەکرێ���ت بەدەس���ت بێ���ت‪ ،‬یۆتۆپیا‬ ‫چیتر لە جێگایەکی دووردەس���ت نییە‪،‬‬ ‫ئەوەی هەیە سەرمایەداری خەیاڵێک‌و‬ ‫شێوازێکی ژیانی بەسەردا سەپاندووین‬ ‫کە گوایە جگە لە خۆی ڕێگا چارەیەکی‬ ‫تر‌و ش���ێوەیەکی تری ژیان رادەس���ت‬ ‫نییە‪ .‬فرانکفۆرتیی���ەکان پێیان وابوو‬ ‫گ���ەر یۆتۆپیاکان ئەم���ڕۆ نایەنە دی‪،‬‬ ‫لەبەر ئەوە نییە لە سروش���تی مرۆڤ‌و‬ ‫سروشتی کۆمەڵگاوە دوورن‌و ئەگەرێکی‬ ‫نەگیراو‌و ئەفسانەیین‪ ،‬بەڵکو سروشتی‬ ‫سەرکوتکەری کەپیتالیزمی پیشەسازی‌و‬ ‫کۆمەڵگای پەتریارکی ڕێگایان پێنادات‪.‬‬ ‫«بڕوان���ە وتارەکەی های���دە گوێتنەر‬ ‫ئابندرۆت‪ .‬خەونی سەرسەختی یوتوپیا‬ ‫لەالی چەپی ن���وێ‌و بزوتنەوەی ژنان‪،‬‬ ‫گۆڤاری ئێستاتیک‌و کۆمۆنیکاتسیۆن‪.‬‬ ‫ژمارەی ‪ .37.‬ئۆکتۆبەری ‪.»1979‬‬ ‫مارک���ۆزە پێش���ەنگی ئەو کەس���انە‬ ‫بوو ک���ە گومانی باوان���ی قوتابخانەی‬ ‫فرانکفۆرت «ئەدرنۆ‌و هۆرکهایمەر»ـی‬ ‫لە عەقڵ فراوانترک���رد‌و کردیە گومان‬ ‫ل���ەو پرەنس���یپەی فرۆی���د ناویدەنێت‬ ‫«پرەنس���یپی واقع»‪ .‬بەب���ڕوای ئەو‬ ‫هیوای بوون���ی شارس���تانییەتێک کە‬ ‫لەس���ەر دیس���پلین‌و یاس���ای نەگۆڕ‌و‬ ‫س���ەرکوتکردنی ئ���ارەزوو‌و خواس���تە‬ ‫ئاژاوەگێڕەکان���ی ئی���رۆس دروس���ت‬ ‫نەبووبێت خەونێکی مەحاڵ نییە‪ .‬ئەو‬ ‫لە کتێبە ب���ە ناوبانگەکەیدا «ئیرۆس‌و‬ ‫شارس���تانییەت»‪ ،‬فەس���ڵێکی گرنگی‬ ‫هەیە کە ناونیشانی فەسڵەکە یاریکردنە‬ ‫لەسەر ناوی کتێبێکی پێشتری فرۆید‪.‬‬

‫»» ‪19‬‬

‫‪6‬‬

‫تایبه‌ت‬

‫)‪ )378‬سێشه‌مم ‌ه ‪2013/5/21‬‬

‫په‌رله‌مان به‌په‌یڕه‌وێك كار ده‌كات ‪ 21‬ساڵ له‌مه‌وبه‌ر داڕێژراوه‌‬

‫په‌رله‌مانتارێك‪ :‬په‌یڕه‌وی ناوخۆ چه‌ندین كۆتوبه‌ندی بۆ په‌رله‌مانتار دروستكردوه‌‬ ‫مه‌ال مه‌عاز‬ ‫سه‌رۆكی داهاتوی‬ ‫ ئا‪ :‬كامه‌ران محه‌مه‌د‬ ‫‌‬ ‫هه‌رێمی كوردستان‬ ‫دوای هه‌شتجار له‌هه‌مواركردنه‌وه‌‪،‬‬ ‫په‌رله‌مانتاران به‌پێویستی ده‌زانن‬ ‫په‌یڕه‌وێكی تازه‌ی سه‌رده‌میان ‌ه‬ ‫بۆ په‌رله‌مان دابڕێژرێته‌وه‌‪ ،‬ك ‌ه‬ ‫بتوانێت په‌رله‌مانتار له‌ڕاپه‌ڕاندنی‬ ‫ئه‌ركه‌كانی خۆی ده‌ستكراوه‌تر بكات‪.‬‬ ‫سه‌رۆكایه‌تی په‌رله‌مانیش ماوه‌ی‬ ‫ساڵێكه‌ لیژنه‌یه‌كی بۆ ئه‌م مه‌به‌ست ‌ه‬ ‫پێكهێناوه‌‪ ،‬به‌اڵم تاكو ئێستا‬ ‫ئه‌نجامه‌كه‌ی نه‌خراوه‌ته‌ به‌رنامه‌ی‬ ‫كاره‌وه‌‪ .‬په‌رله‌مانتارێكیش ده‌ڵێت‬ ‫" په‌یڕه‌وه‌ی ناوخۆی په‌رله‌مان‪،‬‬ ‫ڕێگره‌ له‌به‌رده‌م كاری په‌رله‌مانتاری‌و‬ ‫هه‌مو به‌دواداچونێكی په‌‌رله‌مانتار بۆ‬ ‫كاری حكومه‌ت‪ ،‬ده‌بێت به‌ڕه‌زامه‌ندی‬ ‫سه‌رۆكایه‌تی بێت"‪.‬‬

‫په‌رله‌مانت���اری پارت���ی دكت���ۆر‌ه‬ ‫ڕۆژان عه‌بدولق���ادر ئه‌حم���ه‌د‪ ،‬ك��� ‌ه‬ ‫ئه‌ندام ‌ه له‌لیژنه‌ی یاس���ایی په‌رله‌مان‌‪،‬‬ ‫جه‌خ���ت له‌س���ه‌ر پێویس���تیی دانانی‬ ‫په‌یڕه‌وێك���ی تاز‌ه ده‌كات���ه‌وه‌و ده‌ڵێت‬ ‫" به‌دڵنیایی���ه‌و‌ه كه‌موكوڕی���ی تێدایه‌و‬ ‫پێویس���تی به‌پێداچونه‌و‌ه هه‌یه‌‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫هه‌ندێك پره‌نس���یپ هه‌ی ‌ه وه‌كو خۆی‬ ‫ده‌مێنێته‌وه‌"‪.‬‬ ‫له‌خول���ی دوه‌می په‌رله‌م���ان‪ ،‬پرۆژ‌ه‬ ‫یاس���ایه‌ك هه‌بو ب���ۆ هه‌مواركردنه‌وه‌ی‬ ‫په‌یڕه‌وی ناوخۆ‪ ،‬به‌اڵم سپێردرا به‌خولی‬ ‫س���ێیه‌م‪ ،‬كه‌چی تائیس���تا وه‌ك خۆی‬ ‫ماوه‌ته‌وه‌‪ .‬ئه‌گه‌رچی ماوه‌ی س���اڵێكه‌‪،‬‬ ‫له‌الی���ه‌ن س���ه‌رۆكایه‌تی په‌رله‌مانه‌و‌ه‬ ‫لیژنه‌ی���ه‌ك پێكهاتوه‌‪ ،‬ك ‌ه س���ه‌رجه‌م‬ ‫سه‌رۆك فراكسیۆنه‌كان تێیدا به‌شدارن‌و‬ ‫كار له‌س���ه‌ر هه‌مواركردنه‌وه‌ی ده‌كه‌ن‌و‬ ‫زۆرب���ه‌ی كاره‌كان ته‌واوك���ردوه‌‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫په‌رله‌مانتارێ���ك ده‌ڵێت" پێناچێت له‌م‬ ‫خوله‌شدا په‌یڕه‌وه‌ك ‌ه بگۆڕدرێت‪ ،‬چونك ‌ه‬ ‫جیاوازی جه‌وه���ه‌ری له‌بیروبۆچونه‌كان‬ ‫هه‌یه‌"‪.‬‬ ‫په‌رله‌مانت���اری یه‌كێتی‌و س���ه‌رۆكی‬ ‫لیژنه‌ی مافی مرۆڤ س���االر مه‌حمود‪،‬‬

‫خولی داهاتو‬ ‫په‌رله‌مان‬ ‫فره‌ڕه‌نگترو‬ ‫فره‌بلۆك‌و‬ ‫فره‌فراكسیۆنتره‌‪،‬‬ ‫بۆیه‌ ده‌بێت‬ ‫په‌یڕه‌وه‌ك ‌ه‬ ‫هاوئاستی‬ ‫گۆڕانكارییه‌كان‬ ‫بێت‬ ‫بینای په‌رله‌مانی کوردستان فۆتۆ‪ :‬ئارام که‌ریم‬ ‫له‌وباره‌یه‌وه‌ده‌ڵێ���ت " پێمانوای ‌ه‌خولی‬ ‫داهاتو په‌رله‌مان فره‌ڕه‌نگترو فره‌بلۆك‌و‬ ‫فره‌فراكس���یۆنتره‌‪ ،‬بۆی��� ‌ه ده‌بێ���ت‬ ‫په‌یڕه‌وه‌ك ‌ه هاوئاستی گۆڕانكارییه‌كان‬ ‫بێ���ت‪ ،‬ئه‌گه‌رچ���ی لیژنه‌ك��� ‌ه كاری‬ ‫زۆریانكردوه‌‪ ،‬ب���ه‌اڵم پێناچێت بچێت ‌ه‬ ‫كارنامه‌وه‌"‪.‬‬ ‫په‌رله‌مانت���اری س���ه‌ربه‌خۆ كاروان‬ ‫س���اڵح‪ ،‬الیه‌ن ‌ه نێگه‌تیڤه‌كانی په‌یڕه‌وی‬ ‫ئیس���تای په‌رله‌مان به‌و‌ه ده‌ستنیشان‬ ‫ده‌كات‪ ،‬ك��� ‌ه ڕێگربو‌ه له‌ب���ه‌رده‌م كار‌ه‬ ‫سه‌ره‌كییه‌كانی په‌رله‌مانتارو وتیشی"‌هیچ‬ ‫په‌رله‌مانتارێ���ك ناتوانێ به‌بێ پرس���ی‬ ‫سه‌رۆكایه‌تی بچێت ‌ه ده‌زگا حوكمیه‌كان‬ ‫ب���ۆ به‌دواداچ���ون‌و چاودێریك���ردن‪،‬‬

‫هه‌روه‌ها ده‌بێ���ت ده‌زگا حكومیه‌كه‌ش ك��� ‌ه په‌یڕه‌وه‌ك��� ‌ه له‌ئێس���تادا بچوك ‌ه وتی" هێش���تا ته‌واونه‌بوه‌‪ ،‬هه‌ركاتێك‬ ‫ته‌واوبو ده‌یده‌ین ‌ه ده‌ست سه‌رۆكایه‌تی‪،‬‬ ‫پێش���وه‌خت ‌ه ئاگاداربكرێته‌وه‌‪ ،‬به‌پێی له‌به‌رامبه‌ری‌"‪.‬‬ ‫به‌وپێیه‌ی خولی سێیه‌م له‌كۆتایدایه‌‪ ،‬ئه‌و خۆی سه‌رپش���كه‌‪ ،‬ك ‌ه ئه‌وله‌ویه‌ت‬ ‫په‌یڕه‌وه‌ك ‌ه س���ه‌اڵحیه‌تێكی زۆر درابو‌ه‬ ‫سه‌رۆكایه‌تی په‌رله‌مان‌و ڕێگه‌ی نه‌ده‌دا له‌ناو په‌رله‌مان بۆچونی جیاواز له‌سه‌ر ده‌دات ‌ه كام��� ‌ه پڕۆژه‌و كامه‌یان ده‌خات ‌ه‬ ‫په‌رله‌مانت���ار له‌ئه‌رك ‌ه س���ه‌ره‌كیه‌كانی دانان���ی په‌یڕه‌وێك بۆ خول���ی داهاتو به‌رنامه‌ی كاره‌وه‌"‪.‬‬ ‫په‌رله‌مانتاره‌ك���ه‌ی یه‌كێتی���ش باس‬ ‫هه‌یه‌‪ ،‬به‌اڵم رۆژان عه‌بدولقادر ‪ ،‬ئاماژ‌ه‬ ‫ده‌ستكراو‌ه بێت"‪.‬‬ ‫كاروان ساڵح ئاماژ‌ه به‌وه‌ده‌كات‪ ،‬ك ‌ه ب���ه‌و‌ه ده‌كات‪ ،‬كه‌ له‌ڕوی یاس���اییه‌و‌ه ل���ه‌و‌ه ده‌كات‪ ،‬ك��� ‌ه ده‌كرێ���ت كاری‬ ‫سه‌ره‌تای دانانی په‌یڕه‌وه‌ك ‌ه هه‌نگاوێكی هیچ كێش���ه‌یه‌ك نی ‌ه ئه‌گه‌ر له‌ئێستادا لیژنه‌ك��� ‌ه وه‌كو پڕۆژه‌یه‌ك���ی حازر بۆ‬ ‫گرنگ بو‪ ،‬به‌اڵم ئیستا گرنگیه‌كه‌ی وه‌ك په‌یڕه‌وێكی ت���از‌ه دابڕێژرێت‌و ده‌ڵێت" خولی داهاتو بمێنیته‌وه‌و ببێت ‌ه یه‌كه‌م‬ ‫جاران نه‌ماوه‌و ده‌ڵێت " له‌سه‌رده‌مێكدا له‌هه‌ندێك واڵت هه‌ر خوله‌و په‌یڕه‌وێك كاری خولی داهاتوو بۆ په‌س���ندكردنی‬ ‫داڕێژرا‪ ،‬ك ‌ه ڕژێمی سه‌دام مابو‪ ،‬ڕه‌وشی بۆ خ���ۆی داده‌ڕێژێت‪ ،‬ب���ه‌اڵم هه‌ندێك وتیش���ی " پێویس���ت ‌ه هه‌مواركردنه‌و‌ه‬ ‫سیاس���ی جیاوازبوو كوردستان به‌سه‌ر بنه‌ما هه‌ی ‌ه نه‌گۆڕن‪ .‬هه‌مو گۆڕانكاریه‌ك س���ه‌راپاگیربێت‌و به‌بااڵی سیسته‌مێكی‬ ‫دو ده‌سه‌اڵت دابه‌شكرابو‪ ،‬ئۆپۆزسیۆنی له‌په‌ی���ڕه‌و وات��� ‌ه هه‌مواركردن���ه‌وه‌"‪ .‬ته‌واو په‌رله‌مانی دابڕێژرێ‌و لیژنه‌كان‌و‬ ‫تێدا نه‌ب���و‪ .‬ده‌نگی جیاواز نه‌بو ئه‌مڕۆ سه‌باره‌ت به‌كاری لیژن ‌ه تایبه‌تییه‌كه‌ی په‌رله‌مانت���اران ده‌س���تكراو‌ه ب���كات‪،‬‬ ‫ئه‌جێندای زۆر گه‌وره‌تر هاتۆت ‌ه كایه‌وه‌‪ ،‬په‌یڕه‌و‪ ،‬ك ‌ه خۆی ئه‌ندام ‌ه تێیدا‪ ،‬ڕۆژان له‌به‌دواداچون‌و چاودێریی حكومه‌ت"‪.‬‬

‫ی بزوتنه‌وه‌ی‌ گۆڕان له‌هه‌ولێر‪..‬‬ ‫هه‌ڵبژاردنه‌كان ‌‬

‫ته‌كه‌توالت‌و جیاكردنه‌وه‌ی‌ حزب له‌پۆلیس‬ ‫ ئا‪ :‬كامه‌ران‬ ‫له‌هه‌ڵبژاردنی ڕایه‌ڵه‌و بازنه‌كانی‬ ‫بزوتنه‌وه‌ی گۆڕان له‌هه‌ولێر‪ ،‬ڕێگه‌‬ ‫به‌هیچ پۆلیسێك نه‌درا به‌شداری‬ ‫بكات له‌ده‌نگدان‌و پرۆسه‌كه‌ش له‌الیه‌ن‬ ‫چاودێرانی كۆمه‌ڵی مه‌ده‌نیه‌و‌ه‬ ‫به‌رێوه‌چو‪ .‬به‌ده‌یان كه‌سیش‬ ‫ناوه‌كانیان له‌سلێمانیه‌و‌ه نه‌گه‌ڕایه‌وه‌و‬ ‫به‌وهۆیه‌و‌ه بێبه‌شكران له‌ده‌نگدان‪،‬‬ ‫هه‌ڵسوڕاوێكی بزوتنه‌وه‌ك ‌ه ده‌ڵێت"‬ ‫بزوتنه‌وه‌ی گۆڕان له‌ئاسمانه‌و‌ه‬ ‫نه‌هاتوه‌‪ ،‬تا هیچ گرفتێكی نه‌بێت"‪.‬‬ ‫هه‌ڵبژاردنه‌كان����ی ناوخ����ۆی گ����ۆڕان‬ ‫له‌هه‌ولێ����ر ل����ه‌‪ 20‬مانگ����ی راب����ردوه‌و‌ه‬ ‫ده‌س����تیپێكردو به‌س����ێ قوناغ تێپه‌ڕی‪،‬‬ ‫له‌ڕایه‌ل����ه‌و بازنه‌كان����ه‌و‌ه تاوه‌ك����و‬ ‫هه‌ڵبژاردنی نوێنه‌ری ئافره‌تان بۆ جڤاتی‬ ‫نیشتمانی‪ .‬هه‌ڵبژاردنه‌ك ‌ه سه‌رجه‌م قه‌زا‬ ‫و ناحیه‌كانی س����ه‌ر به‌ش����اری هه‌ولێری‬ ‫گرته‌وه‌‪ ،‬ته‌نیا له‌قه‌زای ناوه‌ندی هه‌ولێر‪،‬‬ ‫له‌قۆناغی یه‌ك����ه‌م ‪ 12‬ڕایه‌ڵه‌و ‪ 25‬بازن ‌ه‬ ‫به‌شدارییانكرد‪.‬‬ ‫س����رو‌ه محه‌مه‌د‪ ،‬ك ‌ه وه‌ك����و نوێنه‌ری‬ ‫ڕێكخراوه‌كانی كۆمه‌ڵی مه‌ده‌نی چاودێریی‬ ‫هه‌ڵبژاردنه‌كانی گۆڕانی كردوه‌‪ ،‬ده‌ڵێت"‬ ‫به‌ب����ێ هی����چ گرفتێ����ك هه‌ڵبژاردنه‌ك ‌ه‬ ‫ئه‌نجامدراو له‌و وێس����تگانه‌ی به‌شداریم‬ ‫تێداكرد هیچ كێشه‌یه‌ك ڕوینه‌داوه‌"‪.‬‬ ‫س����رو‌ه ئاماژ‌ه به‌و‌ه ده‌كات‪ ،‬ك ‌ه هه‌ر‬ ‫وێس����تگه‌یه‌ك ل ‌ه ‪ 3‬چاودێر پێكهاتوه‌و‬ ‫یه‌كێك له‌وان���� ‌ه نوێن����ه‌ری بزوتنه‌وه‌ی‬ ‫گ����ۆڕان بوه‌" به‌اڵم س����ه‌رۆكی لیژنه‌كان‬ ‫درابو‌ه ده‌س����ت چاودێ����ری بێالیه‌ن‪ ،‬ك ‌ه‬ ‫پارێزه‌ر بون‌و په‌یوه‌ندییان به‌بزوتنه‌وه‌ی‬ ‫گۆڕانه‌وه‌ نه‌بو"‪.‬‬ ‫له‌ن����او كادیران����ی گ����ۆڕان‪ ،‬ب����اس‬ ‫له‌بون����ی ته‌كه‌توالت ده‌ك����ه‌ن‪ .‬یه‌كێك‬ ‫له‌هه‌ڵسوڕاوه‌كان ك ‌ه نه‌یویست ناوه‌كه‌ی‬

‫له‌هه‌مو‌دونیا‬ ‫وایه‌‪ ،‬كاندیدی‬ ‫سه‌رنه‌كه‌وتو گله‌یی‬ ‫ده‌بێت له‌پڕۆسه‌كه‬

‫بهێنرێت ب����اس له‌كێبڕكێیه‌كان ده‌كات‌و‬ ‫ده‌ڵێت " به‌تایبه‌تی چه‌ند به‌رپرس����ێكی‬ ‫دی����اری هه‌ولێر له‌هه‌وڵی ئه‌وه‌دابون‪ ،‬ك ‌ه‬ ‫هه‌ڵبژێردراوی ئێس����تای گ����ۆڕان (برزۆ‬ ‫مه‌جید) ده‌رنه‌چێت����ه‌وه‌و له‌به‌رامبه‌ریدا‬ ‫ڕكابه‌ره‌كه‌ی به‌ناوی (كه‌مال س����ه‌لیم)‬ ‫ده‌ربچوێنن����ه‌وه‌‪ " ،‬ب����ه‌اڵم به‌ه����ۆی‬ ‫شه‌عبیه‌تێكی زۆری برزۆوه‌‪ ،‬هه‌وڵه‌كان‬ ‫شكس����تیهێناوه‌"‪ .‬له‌مباره‌ی����ه‌و‌ه كه‌مال‬ ‫س����ه‌لیم ئاماد‌ه نه‌بو هی����چ لێدوانێك بۆ‬ ‫ئه‌و مه‌سه‌له‌ بدات‪.‬‬ ‫یه‌كێك له‌گرفته‌كانی هه‌ڵبژاردنه‌كان‪،‬‬ ‫نه‌گه‌ڕانه‌وه‌ی كۆمه‌ڵیك ناو‌ه له‌سلێمانی‬ ‫‪ ،‬ك���� ‌ه ئه‌مه‌ش وایكرد ئ����ه‌و ده‌نگده‌ران ‌ه‬ ‫نه‌توانن به‌شداری بكه‌ن‪ ،‬بۆی ‌ه به‌شێكیان‬ ‫سكااڵیان تۆماركرد‪.‬‬ ‫سه‌اڵح مه‌زن یه‌كێك ‌ه له‌و هه‌ڵسوڕاوان ‌ه‬

‫ن����اوی نه‌گه‌ڕاب����ۆوه‌و ده‌ڵێ����ت" گۆڕان‬ ‫بزوتنه‌وه‌یه‌ك����ی جه‌ماوه‌ری����ه‌و له‌س����ه‌ر‬ ‫بنه‌م����ای ئایدۆلۆژی دانه‌م����ه‌زراوه‌‪ ،‬له‌و‬ ‫ماو‌ه كورت����ه‌ی ته‌مه‌نی����دا توانیویه‌تی‬ ‫دو هه‌ڵبژاردن����ی ناوخ����ۆی ئه‌نجامدا و‬ ‫پڕۆس����ه‌ك ‌ه له‌خواره‌و‌ه بۆ س����ه‌ره‌وه‌یه‌و‬ ‫هه‌نگاوێكی ئاس����اییه‌‪ ،‬زۆر ئاس����ایی ‌ه‬ ‫ئه‌گه‌ر كه‌موكوڕی هه‌بوبێت‌و پێویس����ت ‌ه‬ ‫بزوتنه‌وه‌ی گۆڕان به‌س����نگێكی فراوان‬ ‫وه‌ربگرێت‪ ،‬له‌دونی����اش وایه‌‪ ،‬كاندیدی‬ ‫سه‌رنه‌كه‌وتو گله‌یی ده‌بێت له‌پڕۆسه‌كه‌"‬ ‫هه‌روه‌ك وتیشی " بونی كه‌موكوڕیه‌كان‬ ‫مانای ئه‌وه‌ی ‌ه ك���� ‌ه هه‌ندێك دامه‌زراوه‌ی‬ ‫بزوتنه‌وه‌ك���� ‌ه تاكو ئێس����تا نه‌یاتوانیو‌ه‬ ‫به‌دامه‌زراوه‌یی بن"‪.‬‬ ‫مه‌زن ئاماژ‌ه به‌و‌ه ده‌كات‪ ،‬ك ‌ه به‌شێك‬ ‫له‌وانه‌ی ناو گۆڕان له‌حزب ‌ه سونه‌تییه‌كانی‬

‫ت����ره‌و‌ه هات����ون‌و ڕه‌خن����ه‌ش ده‌گرێت‪،‬‬ ‫ك ‌ه ه����ه‌ر پێنج كه‌س����ه‌كه‌ی پێش����تری‬ ‫ئه‌نجومه‌نی ش����اری هه‌ولێ����ر‪ ،‬جارێكی‬ ‫تر ده‌رچونه‌وه‌‪ ،‬وتیش����ی " حه‌زمده‌كرد‬ ‫گۆڕانكاری هه‌بوایه‌و كه‌سێكی ڕه‌سه‌نی‬ ‫ش����اری هه‌ولێر ده‌ربچوبایه‌" ‪ ،‬له‌باره‌ی‬ ‫بون����ی ته‌كه‌توالت����ه‌وه‌ وت����ی" گۆڕان‬ ‫له‌ئاس����مانه‌و‌ه نه‌هاتو‌ه تا هیچ گرفتێكی‬ ‫نه‌بێ����ت‪ .‬ده‌كرێ����ت ئ����ه‌و حاڵه‌تان����ه‌ی‬ ‫هه‌بوبێت‪ ،‬به‌اڵم پڕۆسه‌ك ‌ه هه‌وڵێكی باش‬ ‫بو‌ه بۆ به‌دیموكراسیكردنی هه‌ڵبژاردن"‪.‬‬ ‫یه‌كێك له‌دیارد‌ه تازه‌كانی هه‌ڵبژاردن‪،‬‬ ‫بزوتن����ه‌وه‌ی گۆڕان ڕێگ����ه‌ی به‌پۆلیس‌و‬ ‫ئاسایش نه‌دا به‌شداری ده‌نگدان بكه‌ن‌و‬ ‫س����ه‌رجه‌م ئه‌وان����ه‌ی له‌هێ����ز‌ه ئه‌منی‌و‬ ‫ناوخۆكان بون‪ ،‬ناوه‌كانیان ده‌رهێنرابو‪.‬‬ ‫هێمن ‌ه سور ئه‌ندامی ژوری هه‌ڵبژاردنی‬

‫بزوتنه‌وه‌ك���� ‌ه وتی " ئێم���� ‌ه پابه‌ندبوین‬ ‫به‌یاس����ایه‌كی په‌رله‌مانی كوردس����تان‪،‬‬ ‫ك ‌ه ڕێگ ‌ه ن����ادات هێزه‌كانی ناوخۆ كاری‬ ‫ڕێكخس����تنی حزبایه‌تی بكه‌ن‪ ،‬ئێمه‌ش‬ ‫به‌مه‌به‌ستی جیاكردنه‌وه‌ی هێزی ناوخۆ‬ ‫له‌ح����زب‪ ،‬هه‌مو ناوه‌كانم����ان ده‌رهێنا"‪.‬‬ ‫له‌ب����اره‌ی ژم����اره‌ی ئ����ه‌و كه‌س����انه‌ی‬ ‫ناویان نه‌گه‌ڕاب����ۆوه‌‪ ،‬ئه‌ندامه‌كه‌ی ژوری‬ ‫هه‌ڵب����ژاردن وتی " نزیك����ه‌ی ‪ 10‬كه‌س‬ ‫ده‌بون"‪.‬‬ ‫نه‌جات گڕاوی ‪ ،‬ك ‌ه به‌به‌رپرسی بازن ‌ه‬ ‫هه‌ڵبژێردرایه‌و‌ه ده‌ڵێت" هه‌ندێك قسه‌و‬ ‫بێنه‌و ب����ه‌رده‌ هه‌ر ده‌كرێ����ت له‌نێوان‬ ‫كاندیده‌كان‪ ،‬چونك ‌ه كێبڕكێ له‌گۆڕێدایه‌‪،‬‬ ‫منیش هه‌ندێك قس����ه‌م بیستوه‌‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫هه‌ڵبژاردنه‌ك���� ‌ه زۆر ئازادان ‌ه به‌ڕێو‌ه چوو‬ ‫وتیش����ی " له‌ئاس����تی باژێڕوانه‌كانیش‪،‬‬ ‫كامه‌یان له‌هه‌مویان ماندوتر بو زۆرترین‬ ‫ده‌نگی هێنا"‪.‬‬ ‫ل����ه‌دوای دروس����تبونی بزوتن����ه‌وه‌ی‬ ‫گۆڕانه‌وه‌‪ ،‬هه‌ولێر س����یمای ته‌كه‌توالتی‬ ‫پێو‌ه دیاربوو وێنه‌ی به‌تایبه‌تی به‌س����ه‌ر‬ ‫چه‌ند كه‌س����ێكی كۆن ‌ه س����ه‌ركردایه‌تی‬ ‫یه‌كێتی دابه‌شبو‪ ،‬دیارترینیان عوسمان‬ ‫بانیمارانی‌و سه‌فینی مه‌القه‌ر‌ه بو‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫به‌پێی قس����ه‌كانی نه‌جات گ����ڕاوی‪ ،‬بۆ‬ ‫ئه‌م هه‌ڵبژاردنه‌‪ ،‬ئه‌م دو كه‌س���� ‌ه ب ‌ه هیچ‬ ‫جۆرێك ده‌ستوه‌ردانیان نه‌كردوه‌‪.‬‬ ‫سرو‌ه محه‌مه‌دی چاودێریش ده‌ڵێت "‬ ‫پڕۆس����ه‌ك ‌ه دور بو له‌گرژی‌و ته‌زویرات‪،‬‬ ‫هه‌ر ده‌نگده‌رێك‪ ،‬جگ ‌ه له‌وه‌ی ناوه‌كه‌ی‬ ‫پێشتر له‌س����جلێك تۆماركرابو‪ ،‬ژماره‌ی‬ ‫ناس����نامه‌و مۆبایلیش����ی تۆماركراب����و‪.‬‬ ‫ده‌بوای ‌ه هه‌رسێ زانیاری بۆ چاودێره‌كان‬ ‫پشتڕاستبكاته‌وه‌‪ ،‬چاودێره‌كانیش بۆیان‬ ‫هه‌بو ڕێگ ‌ه نه‌ده‌ن به‌هیچ كه‌سێك ئه‌گه‌ر‬ ‫زانیاریه‌كانی ناو فۆڕمه‌كه‌ی هاوشێوه‌ی‬ ‫ناوو ناس����نامه‌و ژم����اره‌ی مۆبایله‌كه‌ی‬ ‫نه‌بوایه‌"‪.‬‬

‫ له‌ب���ه‌ر ئ���ه‌وه‌ی گوای ‌ه مۆدێلی‬‫ئایدۆلۆجیا نه‌ماوه‌‪ ،‬سیاسه‌ت له‌م هه‌رێم ‌ه‬ ‫به‌گه‌مژه‌یی له‌سه‌ر بنچینه‌ی نه‌خۆشی و‬ ‫چاكبونه‌وه‌‪ ،‬وازهێنان و سه‌نگه‌ر گۆڕین‪،‬‬ ‫مردن و مان���ی تاك���ه‌كان بنیاتده‌نرێت‪،‬‬ ‫ن���ه‌ك خزم���ه‌ت و به‌رنام���ه‌‪ ،‬پ���رۆژه‌و‬ ‫بیروباوه‌ر‪ ،‬ئه‌مه‌ش ‌ه واده‌كات هه‌مو له‌سه‌ر‬ ‫بێئه‌قڵكردنی كۆمه‌ڵگا كاربكه‌ن تا درێژ‌ه‬ ‫به‌مێگه‌ل راگرتنی ده‌نگده‌ران بده‌ن‪.‬‬ ‫ موسلیح كاتی خۆی كتێبخانه‌ی‬‫بێكه‌س���ی هه‌بو له‌ش���اری هه‌ولێر‪ ،‬چه‌ند‬ ‫رۆژێك پێش راپه‌ڕینه‌كه‌ی ساڵی ‪1991‬ی ‬ ‫كوردس���تان چوین ‌ه په‌رتوكخانه‌كه‌یه‌وه‌‪،‬‬ ‫له‌ناو كتێبخان ‌ه بچكۆله‌كه‌ی به‌یاننامه‌كانمان‬ ‫كۆپی ده‌كرد‪ ،‬دواتر رۆژ هات و رۆژ رۆیی‬ ‫ئه‌وانه‌ی ته‌قه‌یان له‌خه‌ڵك ده‌كردو له‌سه‌ر‬ ‫به‌یاننامه‌كانی موس���لیح خه‌ڵكیان ئیعدام‬ ‫ده‌كرد‪ ،‬كران به‌ده‌سه‌اڵتدار‪ ،‬موسلیحیش‬ ‫هه‌ر به‌دی���ار كتێبخانه‌كه‌ی���ه‌وه‌ له‌پیر‌ه‬ ‫هه‌ولێرێ دانیشتو‌ه كه‌سێكیش نایناسێت‬ ‫تا پێی بڵێت س���وپاس‪ ،‬ناهه‌قیان ناگرم‬ ‫ئه‌وان���ه‌ی واڵت به‌ڕێوه‌ده‌به‌ن ئه‌وان ‌ه نین‬ ‫ناخۆش���یه‌كانیان بین���ی ئ���ه‌م رۆژه‌یان‬ ‫به‌رهه‌مهێنا‪.‬‬ ‫ مامۆس���تا مه‌ال مه‌عاز كاندیدی‬‫ژمار‌ه یه‌كه‌م���ی س���ه‌رۆكایه‌تی هه‌رێمی‬ ‫كوردس���تان و س���ه‌رۆكی داهاتومان‪ ،‬ك ‌ه‬ ‫ب���اوه‌ڕم وای ‌ه كاندیده‌كان���ی ئه‌م وه‌رزه‌ی‬ ‫س���ه‌رۆكایه‌تی هه‌رێ���م به‌ره‌و ه���ه‌زاران‬ ‫ده‌ڕوات‪ ،‬باش��� ‌ه ‪200000‬ك���ه‌س فۆرم���ی‬ ‫به‌رده‌س���تی پ���ڕ بكاته‌وه‌‪ ،‬ل���ۆ ‪ 1‬ملیۆن‬ ‫فۆرمی سه‌رۆكایه‌تی پڕنه‌كاته‌وه‌‪ ،‬له‌تۆڕی‬ ‫كۆمه‌اڵیه‌تی فه‌یسبوك بۆ جه‌نابیم نوسی‬ ‫مه‌ال ب���ۆ نامكه‌یت ‌ه جێگی���ری خۆت‪ ،‬ل ‌ه‬ ‫وه‌اڵمدا فه‌خامه‌تی وتی س���یڤیه‌كه‌تم بۆ‬ ‫بنێر‌ه من ته‌نها به‌س���یڤی كارده‌كه‌م‪ ،‬وتم‬ ‫مه‌ال هه‌ر له‌شاره‌زوره‌و‌ه سه‌رۆكایه‌تیمان‬ ‫ده‌كه‌یت یان دێیت ‌ه پایته‌خت‪ ،‬وتی بێشك‬ ‫دێم ‌ه هه‌ولێر‪.‬‬ ‫لڤی���ن پرێس(باوک���ی ح���ارپ ب���ۆ‬‫ئیسالمییەکان؛ ئەگەر س���ەرۆکی هەرێم‬ ‫بەکاف���ر ئەزان���ن بۆچ���ی ب���ه ئاش���کرا‬ ‫ڕایناگەیەن���ن)‪ ،‬ن���ه‌ك ته‌نها ئ���ه‌و بگر‌ه‬ ‫هه‌موم���ان به‌كاف���رو زه‌ندی���ق ده‌زانن‪،‬‬ ‫ئه‌وانه‌ی وه‌ك ئه‌وان نه‌پۆشن‪ ،‬وه‌ك ئه‌وان‬ ‫نه‌خۆن و نه‌خۆنه‌وه‌‪ ،‬وه‌ك ئه‌وان ده‌ست‬ ‫نه‌گ���رن‪ ،‬وه‌ك ئه‌وان ژم���اره‌ی پێوانه‌یی‬ ‫ژنهێنان تۆمار نه‌كه‌ن‪ ...‬كافرن‪ ،‬هه‌میش ‌ه‬ ‫ئه‌گ���ه‌ر گۆش���ته‌كه‌ش به‌ح���ه‌رام بزانن‪،‬‬ ‫ئه‌وا گۆش���تاوه‌كه‌ی وه‌كو شه‌رابولته‌هور‬ ‫به‌حه‌اڵڵی نۆشده‌كه‌ن‪.‬‬ ‫لڤی���ن پرێ���س(( دڵش���اد گه‌رمیان���ی‬‫س���ه‌اڵحه‌دین به‌هادین به‌ئه‌سپێكی شه‌لی‬ ‫بێپشتیوان و گیرفان به‌تاڵ ناوده‌بات))‪،‬‬ ‫مامۆستا سه‌الحه‌دین چی ئیخوانی دنیاو‬ ‫توركی���او ئێ���ران و س���عودیه‌و ئوردن و‬ ‫سوننه‌ هه‌ی ‌ه له‌پشتێتی‪ ،‬چی زه‌كاتده‌ری‬ ‫كه‌ن���داو ملیاردێ���ری ئیس�ل�امی بیزنس‬ ‫هه‌ی ‌ه پش���تیوانێتی‪ ،‬قه‌رزاوی و ئۆباماو‬ ‫ئ���ه‌ردۆگان و محه‌مه‌د مورس���ی الیه‌نگرو‬ ‫هه‌وادارێتی‪ ،‬ئیتر بۆ پشت و په‌نای نیی ‌ه‬ ‫مامۆس���تا دڵشاد‪ ،‬ته‌نها یه‌ك شتی كه‌م ‌ه‬ ‫ئه‌ویش مێژوو‌ه له‌ن���او ئه‌و بزوتنه‌وه‌یه‌ی‬ ‫كوردستانی به‌م رۆژ‌ه ئازاد‌ه گه‌یاند‪ ،‬ئه‌و‬ ‫هه‌ژاریه‌ش هه‌مو سه‌روه‌تی كه‌نداوو فتوای‬ ‫دنیاو هێزی ئۆباماو ئه‌ردۆگان هه‌ی ‌ه پڕی‬ ‫ناكاته‌وه‌‪.‬‬ ‫خوناوی كچیش���م له‌پرسی سه‌رۆكایه‌تی ‬‫قس���ه‌ی خۆیكردو وتی‪ :‬كاك مه‌س���عود‬ ‫بارزانی ب ‌ه ‪ 8‬ساڵ كۆشكی سه‌رۆكایه‌تی‬ ‫پێدروس���ت نه‌كرا‪ ،‬به‌‪ 2‬هه‌شتی دیكه‌ش‬ ‫كه‌پرێ���ك بنی���ات نانێ���ت‪ ،‬بۆی��� ‌ه خۆی‬ ‫كاندیدنه‌كاته‌و‌ه باشتره‌‪.‬‬ ‫مه‌ال بازیانی ((ده‌س���تاو ده‌س���تكردنی‬‫ده‌سه‌اڵت له‌ئیسالمدا چه‌سپاوه))‪ ،‬راست ‌ه‬ ‫به‌اڵم به‌مردنی حاكم‪.‬‬ ‫((ژماره‌ی كاندیدەكانی سه‌رۆكایه‌تیـی‬‫ئێران گه‌یش���ت ‌ه ‪ ٦٨٦‬ك���ه‌س))‪ ،‬قوڕمان‬ ‫به‌س���ه‌ر ده‌بێ���ت الی خۆم���ان چه‌ن���د‬ ‫هه‌زار ره‌ت بكات‪ ،‬هه‌م���و ئۆمه‌ت نیازی‬ ‫خۆپااڵوتنیه‌تی‪.‬‬ ‫ئاوێن��� ‌ه ( پێده‌چێ���ت دۆس���یه‌كه‌ ‌ی‬‫س���ه‌اڵحه‌دین به‌هادی���ن به‌رێككه‌وتن��� ‌ی‬ ‫سیاس��� ‌ی یه‌كالیی بكرێته‌وه‌")‪,‬هیوادارم‬ ‫ئه‌مه‌شیان ب ‌ه ‪ 4‬ملیۆن دۆالری ئه‌م گه‌ل ‌ه‬ ‫حه‌ل نه‌كرێت‪.‬‬ ‫چه‌تر پرێس(گروپێکی ئیسالمی نه‌وتی‬‫س���وریا ب��� ‌ه (‪ )13‬دۆالر ده‌دات ‌ه تورکیا‬ ‫)‪ ،‬لێ���ره‌ش بێن ‌ه س���ه‌ر حوكم به‌خۆڕایی‬ ‫ده‌یده‌ن ‌ه ئه‌ردۆگان‪ ،‬ئیتر شۆڕشی سوریا‬ ‫ب���ۆ ئه‌ردۆگان بۆ خراپه‌‪ ،‬ش���ۆڕش مافیا‬ ‫به‌ڕێوه‌ی ده‌بات‪.‬‬

‫عێراق‬

‫)‪ )378‬سێشه‌مم ‌ه ‪2013/5/21‬‬

‫له‌كه‌ركوك ب ‌ه (‪ )5000‬دۆالر داواكراوێك ‌ی تیرۆر ئازاد ده‌كرێت‬

‫پرۆفایل‬

‫‪7‬‬

‫ئا‪ :‬ئاوێنه‌‬ ‫له‌شاری‌ كه‌ركوك‪ ،‬دوای‌ ئه‌وه‌ی‌‬ ‫كه‌سێك به‌تۆمه‌تی‌ تیرۆر ده‌ستگیر‬ ‫ده‌كرێت‪ ،‬به‌اڵم له‌ڕێگه‌ی‌ دوو ئه‌فسه‌ری‌‬ ‫پله‌داره‌وه‌ له‌به‌رانبه‌ر پێنج هه‌زار‬ ‫دۆالردا ئازاد ده‌كرێت‪ .‬هه‌روه‌ها‬ ‫كه‌سێكی‌ دیكه‌ش كه‌ به‌تۆمه‌تی‌ تیرۆر‬ ‫ده‌ستگیركراوه‌‪ ،‬ته‌نها هه‌فته‌یه‌ك‬ ‫زیندانی‌ ده‌كرێت‌و پاشان ئازاد‬ ‫ده‌كرێت‪.‬‬

‫گه‌ریالو جه‌ندرمه‌‬

‫كۆنوس���ێكی‌ دادگای���ی‌ به‌رایی‌ به‌غدا‬ ‫كه‌ وێنه‌یه‌كی‌ ده‌س���ت ئاوێنه‌ كه‌وتوه‌‪،‬‬ ‫وته‌ی‌ ئه‌ندامانی‌ گروپێك���ی‌ چه‌كداری‌‬ ‫س���ه‌ر به‌رێكخراوی‌ ئه‌نس���ار سوننه‌ی‌‬ ‫له‌خۆگرتوه‌و مێژوه‌كه‌ی‌ بۆ ساڵی‌ رابردوو‬ ‫ده‌گه‌ڕێته‌وه‌‪ .‬تیایدا ئه‌و چه‌كدارانه‌ باس‬ ‫له‌كاره‌كانیان‌و چۆنێتی‌ ده‌س���تكه‌وتنی‌‬ ‫پاره‌و چ���ه‌ك ده‌ك���ه‌ن‪ .‬ئه‌ندامانی‌ ئه‌و‬ ‫گروپه‌‪ ،‬له‌ پۆلیس‌و جوتیارو كاس���بكار‬ ‫پێكدێن‪ ،‬ك���ه‌ هه‌ریه‌كه‌یان له‌و گروپه‌ی‌‬ ‫كاری‌ تێداك���ردوه‌‪ ،‬به‌رپرس���ی‌ كارێك‬ ‫بووه‌‪.‬‬ ‫كۆكردنه‌وه‌ی‌ زانیاری‌‬ ‫رۆژی‌ (‪ )2010/5/14‬له‌ب���ه‌رده‌م‬ ‫دادوه‌ری‌ لێكۆڵین���ه‌وه‌دا (ز‪.‬ع‪.‬ح) ك���ه‌‬ ‫له‌دایكبوی‌ س���اڵی‌ (‪)1968‬و خاوه‌نی‌‬ ‫فۆتۆ‪ :‬یه‌حیا ئه‌حمه‌د‬ ‫دوكانێكی‌ ئه‌له‌منیۆم بووه‌‪ ،‬دانی‌ به‌وه‌دا ده‌ستگیرکردنی کۆمه‌ڵێک‌گومانلێکراو له‌الیه‌ن هێزه‌کانی پۆلیسی که‌رکوکه‌وه‌ ‬ ‫ن���اوه‌ له‌س���اڵی‌ (‪ )2009‬چوه‌ته‌ ریزی‌‬ ‫ناوی‌ (ف‪.‬ح‪.‬ش)و له‌دایكبووی‌ س���اڵی‌ هێن���اوه‌‪ .‬دوات���ر ئاماژه‌ ب���ه‌وه‌ده‌كات‬ ‫ئه‌نس���اره‌وه‌و كاره‌كه‌ی‌ بریتی‌ بووه‌ له‌ پزیشكێكی‌ شاری‌ كه‌ركوكدا‪ ،‬هه‌روه‌ها كاربكه‌ن‪.‬‬ ‫ناوبراو‪ ،‬كه‌ سێ‌ كه‌سی‌ دیكه‌ ئه‌ندامی‌ (‪ )1971‬بووه‌‪ ،‬ناوبراو له‌گوندێكی‌ سه‌ر خاوه‌نی‌ چه‌ندین ج���ۆری‌ چه‌ك بوون‪،‬‬ ‫كۆكردنه‌وه‌ی‌ زانیاری‌ له‌باره‌ی‌ كه‌س���ه‌ له‌كات���ی‌ رفاندنی‌ هاواڵتیه‌كیش���دا دوو‬ ‫ده‌وڵه‌مه‌نده‌كان���ی‌ كه‌ركوكه‌وه‌‪ .‬ناوبراو ئه‌ندامی‌ گروپه‌كه‌یان له‌الیه‌ن هێزه‌كانی‌ به‌شه‌كه‌ی‌ بوون‪ ،‬ئه‌وه‌ی‌ بۆ دادوه‌ره‌كه‌ به‌قه‌زای‌ داقوق جوتیار بووه‌‪ .‬له‌ساڵی‌ وه‌كو بیكه‌یس���ی‌‌و هاو‌هن‌و ره‌ش���اش‌و‬ ‫ك���ه‌ دانیش���توی‌ گه‌ڕه‌ك���ی‌ غه‌رناته‌ی‌ ئاسایشه‌وه‌ كوژراون‪ .‬ئه‌وه‌شی‌ راگه‌یاندوه‌ گێڕاوه‌ته‌وه‌‪ ،‬فه‌رمانی‌ ده‌س���تگیركردنی‌ (‪ )2010‬بوه‌ت���ه‌ ئه‌نس���ارو پله‌ك���ه‌ی‌ قازیفه‌‪ ،‬ئه‌و چه‌كانه‌ش���یان له‌ناو زه‌وی‌‬ ‫كه‌ركوك بووه‌‪ ،‬چه‌ن���د جارێك پاره‌ی‌ سه‌رچاوه‌ی‌ دارایی‌ گروپه‌كه‌یان رفاندنی‌ به‌م���ادده‌ی‌ چ���واری‌ تی���رۆر هه‌بووه‌‪ ،‬به‌رپرس���ی‌ كه‌رت بووه‌‪ .‬گروپه‌كه‌شیان كشتوكاڵیدا شاردۆته‌وه‌‪.‬‬ ‫داوه‌ته‌ ئه‌و گروپه‌‪ ،‬له‌به‌رده‌م دادوه‌ره‌دا هاواڵتی���ان ب���ووه‌‪ ،‬له‌باره‌ی‌ ئ���ه‌و بڕه‌ به‌اڵم س���ه‌رۆك هۆزێك بۆی‌ تێكه‌وتوه‌و جگه‌ل���ه‌ موفتی‌ ش���ه‌رعی‌‌و به‌رپرس���ی‌‬ ‫زیندانی‌ یه‌ك هه‌فته‌یی‌‬ ‫ره‌تیكردۆته‌وه‌ به‌ش���داری‌ هیچ كارێكی‌ پاره‌ی���ه‌ی‌ خ���ۆی‌ وه‌ریگرت���وه‌ ده‌ڵێت ب���ه‌ده‌ ه���ه‌زار دۆالر فه‌رمانه‌ك���ه‌ی‌ س���ه‌ربازی‌‪ ،‬ن���ۆ ئه‌ندام���ی‌ چه‌كداریان‬ ‫رۆژی‌ (‪ ،)5/14‬كه‌سێكی‌ تر به‌ناوی‌‬ ‫"ته‌نه���ا كارتی‌ مۆبایلی���ان بۆ ده‌كڕیم‌و هه‌ڵوه‌ش���اندۆته‌وه‌‪ .‬ئه‌م���ه‌ جگه‌له‌وه‌ی‌ هه‌بووه‌‪.‬‬ ‫رفاندنی‌ كردبێت‪.‬‬ ‫له‌دانپێدانانه‌كه‌یدا له‌رۆژی‌ (‪" ،)5/14‬ح‪.‬ج"‪ ،‬كه‌ له‌دایكبوی‌ ساڵی‌ (‪‌)1982‬و‬ ‫توانیویانه‌ په‌یوه‌ندی‌ له‌گه‌ڵ ئه‌فسه‌رێك‌و‬ ‫پاره‌یان پێنه‌ده‌دام"‪.‬‬ ‫مفه‌وه‌زێك له‌جنایاتی‌ كه‌ركوك دروست ب���ه‌دادوه‌ری‌ راگه‌یان���دوه‌ یه‌كه‌م كاری‌ دانیشتوی‌ گوندی‌ دیجله‌ی‌ سه‌ر به‌قه‌زای‌‬ ‫گواستنه‌وه‌ی‌ چه‌كداره‌كان‬ ‫بك���ه‌ن‪ ،‬به‌هۆی‌ ئه‌و په‌یوه‌ندییه‌ش���ه‌وه‌ گروپه‌كه‌ی���ان ته‌قاندن���ه‌وه‌ی‌ بیرێك���ی‌ داقوق بوه‌و س���ه‌رقاڵی‌ كاری‌ جوتیاری‌‬ ‫پاره‌و په‌یوه‌ندییه‌كان‬ ‫له‌رۆژی‌ (‪ ،)2012/5/15‬پۆلیس���ێكی‌‬ ‫له‌به‌شێكی‌ دیكه‌ی‌ كۆنوسه‌كه‌دا‪ ،‬كه‌ توانیویانه‌ ئه‌ندامێكی‌ رێكخراوه‌كه‌یان كه‌ ئیرتی���وازی‌ بوه‌ له‌ تۆپ���زاوا‪ ،‬ئه‌مه‌ش بووه‌‪ .‬به‌دادوه‌ری‌ راگه‌یاندوه‌ له‌سه‌ره‌تای‌‬ ‫له‌دایكبوی‌ (‪ )1985‬به‌ناوی‌ (أ‪.‬س‪.‬ع)‪،‬‬ ‫له‌ب���ه‌رده‌م دادوه‌ری‌ لێكۆڵین���ه‌وه‌دا به‌رواری‌ (‪ )2012/5/14‬به‌س���ه‌ره‌وه‌یه‌‪ ،‬به‌تۆمه‌تی‌ تیرۆر زیندانی‌ بووه‌‪ ،‬له‌ساڵی‌ دوای‌ ئ���ه‌وه‌ی‌ خاوه‌نه‌كه‌ی‌ ئاماده‌نه‌بوه‌ ساڵی‌ (‪ )2011‬بوه‌ته‌ ئه‌ندامی‌ ئه‌نسارو‬ ‫دان���ی‌ به‌وه‌دان���اوه‌ له‌س���اڵی‌ (‪ )2008‬كه‌س���ێك به‌ن���اوی‌ (ع‪.‬ع) له‌دایكبوی‌ (‪ )2009‬ب���ه‌ پێنج ه���ه‌زار دۆالر ئازاد بڕی‌ بیس���ت ه���ه‌زار دۆالری���ان بداتێ‌‪ .‬پله‌ك���ه‌ی‌ س���ه‌ربازی‌ ی���ه‌ده‌گ بووه‌‪،‬‬ ‫چوه‌ته‌ ریزی‌ ئه‌نس���ار سوننه‌وه‌‪ ،‬كاری‌ (‪ )1962‬كه‌ له‌گوندێكی‌ سه‌ر به‌ناحیه‌ی‌ بكه‌ن‪ .‬له‌س���اڵی‌ (‪)2011‬شدا له‌ڕێگه‌ی‌ هه‌روه‌ها بۆمبێكیان له‌ناو گۆڕس���تانی‌ گروپه‌كه‌ پێیانوتوه‌ "له‌كاتی‌ پێویستدا‬ ‫بانگت ده‌كه‌ین"‪ ،‬بۆی���ه‌ به‌وته‌ی‌ خۆی‌‬ ‫گواس���تنه‌وه‌ی‌ ئه‌ندامان���ی‌ رێكخراوه‌كه‌ ریاز س���ه‌رقاڵی‌ كاری‌ جوتیاری‌ بووه‌‪ ،‬ئه‌و دوو ئه‌فسه‌ره‌وه‌‪ ،‬توانیویانه‌ ته‌رمی‌ گوندی‌ زه‌نقه‌ردا ته‌قاندۆته‌وه‌‪.‬‬ ‫له‌باره‌ی‌ چۆنێتی‌ ده‌س���كه‌وتنی‌ ئه‌و به‌شداری‌ هیچ كارێكی‌ نه‌كردوه‌‪.‬‬ ‫بوه‌ له‌نێ���وان كه‌ركوك‌و داقوق‌و دوزدا‪ ،‬به‌دادوه‌ری‌ راگه‌یاندوه‌ له‌ساڵی‌ (‪ )2006‬دوو ئه‌ندامی‌ رێكخراوه‌كه‌یان له‌پزیشكی‌‬ ‫ناوبراو‪ ،‬به‌دادوه‌ره‌ك���ه‌ی‌ راگه‌یاندوه‌‬ ‫به‌وته‌ی‌ خ���ۆی‌ له‌به‌رئ���ه‌وه‌ی‌ پۆلیس بوه‌ت���ه‌ ئه‌ندام���ی‌ ئه‌نس���ارو پله‌كه‌ی‌ دادی‌ نه‌خۆش���خانه‌ی‌ ئازادی‌ كه‌ركوك‪ ،‬بۆمبان���ه‌وه‌‪ ،‬ناوب���راو رونیكردۆت���ه‌وه‌‬ ‫ئه‌ندامێك���ی‌ گروپه‌كه‌ی���ان له‌ماڵ���ی‌ له‌س���اڵی‌ (‪ )2009‬له‌الی���ه‌ن پۆلیس���ی‌‬ ‫بووه‌‪ ،‬هاتوچۆكردنی‌ له‌نێوان بازگه‌كاندا به‌رپرسی‌ په‌یوه‌ندییه‌كان بووه‌‪ .‬له‌ماوه‌ی‌ وه‌ربگرنه‌وه‌‪.‬‬ ‫خۆیدا بۆمبه‌كانی‌ دروس���تكردوه‌‪ ،‬دوای‌ كه‌ركوكه‌وه‌ به‌تۆمه‌تی‌ تیرۆر ده‌ستگیر‬ ‫كاركردنیشیدا په‌یوه‌ندی‌ له‌گه‌ڵ چه‌ندین‬ ‫ئاسان بووه‌‪.‬‬ ‫ئه‌وه‌ی‌ پێداویس���تیه‌كانی‌ له‌كه‌ركوك‌و ك���راوه‌‪ ،‬به‌اڵم ته‌نها هه‌فته‌یه‌ك زیندانی‌‬ ‫ته‌قاندنه‌وه‌ی‌ بیرو گۆڕستان‬ ‫ئ���ه‌م پۆلیس���ه‌‪ ،‬باس���ی‌ له‌وه‌كردوه‌ س���ه‌رۆك هۆزی‌ ناوچه‌كه‌دا رێكخستوه‌‪،‬‬ ‫ئه‌ندامێكی‌ دیكه‌ی‌ گروپه‌كه‌ی‌ ئه‌نسار‪ ،‬له‌ماڵی‌ به‌رپرسی‌ یه‌كه‌می‌ گروپه‌كه‌یان كراوه‌و پاشان ئازادكراوه‌‪.‬‬ ‫به‌ش���داربووه‌ ل���ه‌ رفاندن���ی‌ منداڵ���ی‌ تاوه‌ك���و له‌به‌رژه‌وه‌ن���دی‌ ئه‌نس���ار‬

‫پارله‌مانی‌ عێراق به‌ره‌و په‌ككه‌وتن‌و ئیفلیجی‌ ده‌چێت‬ ‫ئا‪ :‬بارام سوبحی‌‬ ‫پارله‌مانی‌ عێراق ته‌نها یه‌ك وه‌رزی‌‬ ‫كاركردنی‌ ماوه‌‪ ،‬له‌ماوه‌ی‌ وه‌رزی‌‬ ‫یاسادانانی‌ ئه‌مساڵیشدا ته‌نها (‪)11‬‬ ‫قانونی‌ په‌سه‌ند كردوه‌‪ .‬به‌وته‌ی‌‬ ‫پارله‌مانتاران ملمالنێ‌ سیاسیه‌كان‬ ‫رێگربوه‌ له‌ده‌رچواندنی‌ ئه‌و قانونانه‌ی‌‬ ‫خزمه‌ت به‌هاواڵتیان ده‌كه‌ن‪،‬‬ ‫پارله‌مانتارێكیش ده‌ڵێت به‌هۆی‌‬ ‫نزیكبونه‌وه‌ی‌ هه‌ڵبژاردنه‌كانه‌وه‌‪،‬‬ ‫له‌وه‌رزی‌ داهاتودا پارله‌مان ئیفلیج‬ ‫ده‌بێت‪.‬‬ ‫هه‌فته‌ی‌ رابردو‪ ،‬دوای‌ ده‌نگدان له‌سه‌ر‬ ‫هه‌مواركردنی‌ قانونی‌ ده‌ركراوانی‌ سیاسی‌‌و‬ ‫خوێندن����ه‌وه‌ی‌ هه‌موارك����راوی‌ قانون����ی‌‬ ‫ده‌زگای‌ زیندانی����ه‌كان‪ ،‬پارله‌مانی‌ عێراق‬ ‫كۆتایی‌ به‌م وه‌رزه‌ی‌ كاركردنی‌ هێنا‪ ،‬كه‌‬ ‫تیایدا ته‌نها (‪ )23‬كۆبونه‌وه‌ی‌ ئه‌نجامدا‪،‬‬ ‫بڕیاریش����ه‌ رۆژی‌ (‪ )6/18‬پارله‌م����ان‬ ‫ده‌ست به‌دانیش����تنه‌كانی‌ بكاته‌وه‌‪ .‬رۆژی‌‬ ‫(‪ )2010/3/10‬هه‌ڵبژاردن����ی‌ پارله‌م����ان‬ ‫ئه‌نجامدرا‪ ،‬له‌ (‪ )11/25‬پارله‌مان یه‌كه‌م‬ ‫كۆبونه‌وه‌ی‌ ئه‌نجامدا‪.‬‬ ‫پارله‌مانت����اری‌ ده‌وڵه‌تی‌ قانون عه‌باس‬ ‫به‌یاتی‌‪ ،‬پێیوایه‌ پارله‌مان "كه‌مته‌رخه‌م"‬ ‫بوه‌‪ ،‬هۆكاره‌كه‌ش����ی‌ بۆ كوتله‌ سیاس����یه‌‬ ‫بااڵده‌س����ته‌كانی‌ ناو حكوم ‌هت‌و پارله‌مان‬ ‫ده‌گێڕێته‌وه‌‪ .‬له‌وباره‌یه‌وه‌ ده‌ڵێت "به‌هۆی‌‬ ‫ناكۆكی����ه‌ سیاس����یه‌كانه‌وه‌‪ ،‬پارله‌م����ان‬ ‫ناتوانێت له‌وه‌ باشتر بێت"‪.‬‬ ‫به‌بۆچونی‌ ناوب����راو‪ ،‬له‌وه‌رزی‌ داهاتودا‬ ‫پارله‌مان توش����ی‌ "په‌ككه‌وتن‌و ئیفلیجی‌"‬ ‫دێ����ت‪ ،‬ئه‌وی����ش به‌ه����ۆی‌ "نزیكبونه‌وه‌ی‌‬ ‫كۆتای����ی‌ ئ����ه‌م خول����ه‌ی‌ پارله‌م����ان‌و‬ ‫نزیكبونه‌وه‌ی‌ ئه‌نجامدان����ی‌ هه‌ڵبژاردن"‪.‬‬ ‫بۆیه‌ پێش����نیارده‌كات‪ ،‬بۆ وه‌رزی‌ داهاتو‬ ‫پارله‌م����ان ده‌ پ����ڕۆژه‌ قان����ون ك����ه‌ بۆ‬ ‫هاواڵتیان‌و پرۆسه‌ی‌ سیاسی‌‌و چاره‌سه‌ری‌‬

‫ ‬ ‫یه‌کێک له‌دانیشتنه‌کانی پارله‌مانی‌ عێراق‬ ‫به‌ش����ێك له‌گرفته‌ سیاسیه‌كان گرنگ بن‪،‬‬ ‫بخاته‌ به‌رنامه‌ی‌ كاره‌وه‌‪.‬‬ ‫تائێس����تا پارله‌مانی‌ عێراق سێ‌ وه‌رزی‌‬ ‫یاسادانانی‌ خۆی‌ ته‌واوكردوه‌‪ ،‬كه‌ له‌یه‌كه‌م‬ ‫دانیشتندا لیستی‌ عێراقیه‌ بایكۆتی‌ كرد‪،‬‬ ‫له‌به‌ه����اری‌ ئه‌مساڵیش����دا پارله‌مانتارانی‌‬ ‫ك����ورد به‌هۆی‌ دابی����ن نه‌كردن����ی‌ كرێی‌‬ ‫كۆمپانیا نه‌وتیه‌كان����ه‌وه‌ بۆ ماوه‌ی‌ زیاتر‬ ‫له‌مانگێك بایكۆتی‌ پارله‌مانیان كرد‪ ،‬له‌دوا‬ ‫كۆبون����ه‌وه‌ی‌ ئه‌م خوله‌ی‌ پارله‌مانیش����دا‬ ‫لیس����تی‌ ده‌وڵه‌ت����ی‌ قان����ون له‌به‌رئه‌وه‌ی‌‬ ‫قانونی‌ به‌تاوان ناساندنی‌ به‌عس نه‌خرایه‌‬ ‫به‌رنام����ه‌ی‌ كاره‌وه‌‪ ،‬بایكۆتی‌ كۆبونه‌وه‌ی‌‬ ‫پارله‌مانی����ان كرد‪ .‬به‌گوێ����ره‌ی‌ ئامارێك‬ ‫له‌وه‌رزی‌ ئه‌مساڵدا‪ ،‬پارله‌مان ته‌نها یانزه‌‬ ‫قانون����ی‌ په‌س����ه‌ندكردوه‌‪ ،‬ك����ه‌ حه‌وتیان‬ ‫راستاندنی‌ رێكه‌وتنه‌كان‌و هه‌مواركردنه‌وه‌ی‌‬ ‫قانونه‌كانی‌ پێشوو بووه‌‪.‬‬ ‫پارله‌مانتاری‌ كوتل����ه‌ی‌ مه‌واتن كه‌ریم‬ ‫علێوی‌‪ ،‬ره‌خنه‌ له‌ده‌س����ته‌ی‌ سه‌رۆكایه‌تی‌‬ ‫پارله‌م����ان ده‌گرێ����ت‌و به‌"كه‌مته‌رخ����ه‌م"‬ ‫تۆمه‌تباری����ان ده‌كات‪ ،‬به‌ه����ۆی‌ ئ����ه‌وه‌ی‌‬ ‫"خواستی‌ كوتله‌ سیاسیه‌كانیان له‌به‌رچاو‬ ‫نه‌گرتوه‌‪ ،‬به‌و هۆیه‌وه‌ كوتله‌ سیاسیه‌كان‬ ‫ل����ه‌ پارله‌مان كش����انه‌وه‌"‪ .‬كش����انه‌وه‌ی‌‬

‫كوتله‌كانیش به‌هۆكاری‌ سه‌ره‌كی‌ ده‌زانێت‪،‬‬ ‫له‌ په‌كخستنی‌ ئه‌ركی‌ چاودێری‌‌و ته‌شریعی‌‬ ‫پارله‌م����ان‪ .‬هه‌روه‌ها بۆچون����ی‌ هه‌ندێك‬ ‫الیه‌نی‌ سیاس����ی‌ به‌"ناواقیع����ی‌ ناوبرد"‌و‬ ‫رایگه‌یاند "ئ����ه‌و بۆچونانه‌ ناچنه‌ خانه‌ی‌‬ ‫به‌رژه‌وه‌ندییه‌كانی‌ گه‌لی‌ عێراقه‌وه‌"‪.‬‬ ‫به‌بۆچونی‌ علێوی‌‪ ،‬ده‌سته‌ی‌ سه‌رۆكایه‌تی‌‬ ‫پارله‌م����ان له‌به‌ڕێوه‌بردنی‌ كۆبونه‌وه‌كاندا‬ ‫"له‌ئاستی‌ پێویستدا نه‌بووه‌"‪ ،‬به‌به‌ڵگه‌ی‌‬ ‫ئ����ه‌وه‌ی‌ "زۆر قانونی‌ پێویس����ت‌و گرنگ‬ ‫هه‌بون‌و په‌سه‌ند نه‌كراون"‪.‬‬ ‫به‌پێی‌ ده‌ستوری‌ عێراق‪ ،‬هه‌ر ساڵێكی‌‬ ‫ته‌مه‌نی‌ پارله‌مان له‌دوو وه‌رزی‌ یاسادانان‬ ‫پێكدێت‪ ،‬ه����ه‌ر وه‌رزێكیش چوار مانگه‌و‬ ‫دوو مانگی����ش پش����وی‌ پارله‌مانه‌‪ ،‬كاتی‌‬ ‫كۆبونه‌وه‌و پشوه‌كانیش به‌پێی‌ په‌یڕه‌وی‌‬ ‫ناوخ����ۆی‌ پارله‌م����ان دی����اری‌ ده‌كرێت‪.‬‬ ‫ب����ه‌اڵم ئه‌گه‌ر هاتوو بودج����ه‌ له‌پارله‌مان‬ ‫بوو‪ ،‬ئ����ه‌وا وه‌رزه‌كه‌ كۆتای����ی‌ نایه‌ت‪ ،‬تا‬ ‫په‌س����ه‌ند نه‌كرێت‪ .‬هه‌روه‌ه����ا ده‌توانرێت‬ ‫ماوه‌یه‌ك له‌ س����ی‌ رۆژ زیات����ر نه‌بێت بۆ‬ ‫وه‌رزێك����ی‌ یاس����ادانان درێ����ژ بكرێته‌وه‌‪،‬‬ ‫به‌مه‌رجێك له‌س����ه‌ر داوای‌ یه‌كێك له‌سێ‌‬ ‫س����ه‌رۆكایه‌تیه‌كه‌ی‌ عێ����راق ی����ان په‌نجا‬ ‫پارله‌مانتار بێت‌و ب����ۆ ته‌واوكردنی‌ چه‌ند‬

‫له‌ئینته‌رنێته‌وه‌‬

‫قانونێكی‌ پێویست بێت‪.‬‬ ‫پارله‌مانتاری‌ هاوپه‌یمانی‌ كوردس����تان‬ ‫(یه‌كێت����ی‌) ئ����ااڵ تاڵه‌بان����ی‌‪ ،‬ئام����اژه‌‬ ‫ب����ه‌وه‌ده‌كات ل����ه‌م وه‌رزه‌دا ته‌نها قانونی‌‬ ‫گرنگ كه‌ پارله‌مان په‌س����ه‌ندی‌ كردبێت‪،‬‬ ‫قانونی‌ بودجه‌ی‌ ئه‌مس����اڵی‌ عێراق بووه‌‪،‬‬ ‫هه‌رچه‌نده‌ الیه‌نی‌ كوردی‌ له‌س����ه‌ری‌ رازی‌‬ ‫نه‌بووه‌‪ ،‬ئه‌مه‌ جگه‌ل����ه‌وه‌ی‌ له‌م وه‌رزه‌دا‬ ‫ره‌وتی‌ س����ه‌درو عێراقیه‌ش چه‌ند جارێك‬ ‫بایكۆتی پارله‌مانی����ان كردوه‌‪ .‬تاڵه‌بانی‌‪،‬‬ ‫ده‌ڵێ����ت "ه����ۆكاری‌ سیاس����ی‌‌و ملمالنێی‌‬ ‫به‌هێزی‌ نێوان كوتله‌ سیاسیه‌كان‪ ،‬وایكرد‬ ‫پارله‌مان نه‌توانێ‌ چاره‌س����ه‌ر پێش����نیار‬ ‫بكات‌و قانونه‌كان په‌سه‌ند بكات"‪.‬‬ ‫ب����ۆ چاره‌س����ه‌ركردنی‌ گرفت����ی‌‬ ‫په‌س����ه‌ندكردنی‌ پڕۆژه‌ یاساكان‪ ،‬لیستی‌‬ ‫هاوپه‌یمانی‌ كوردستان پێشنیار ده‌كات‪،‬‬ ‫به‌یه‌كج����ار ده‌نگ����دان له‌س����ه‌ر كۆمه‌ڵه‌‬ ‫پ����ڕۆژه‌ یاس����ایه‌ك بكرێت‪ ،‬ك����ه‌ مایه‌ی‌‬ ‫ناكۆكی‌‌و را جیایی‌ كوتله‌ سیاس����یه‌كانه‌‪.‬‬ ‫له‌وباره‌ی����ه‌وه‌ پارله‌مانت����اری‌ هاوپه‌یمانی‌‬ ‫كوردس����تان (پارت����ی‌) مه‌حم����ا خه‌لیل‪،‬‬ ‫رایده‌گه‌یه‌نێت پێش����نیاری‌ لیس����ته‌كه‌یان‬ ‫ئه‌وه‌یه‌ ئه‌و یاسایانه‌ی‌ ناكۆكی‌ له‌سه‌ره‌و‬ ‫گرنگ����ن پێكه‌وه‌ په‌س����ه‌ند بكرێن‪ ،‬به‌اڵم‬

‫ه ‪ 2012‬دا‬ ‫پارله‌مان ل ‌‬ ‫* به‌پێ���ی‌ راپۆرت���ی‌ رێكخراوێك���ی‌‬ ‫ناحكومی‌‪ ،‬له‌ماوه‌ی‌ س���اڵی‌ رابردودا‬ ‫پارله‌مان���ی‌ عێ���راق ته‌نه���ا (‪)73‬‬ ‫كۆبونه‌وه‌ی‌ ئه‌نجامداوه‌و لێپرسینه‌وه‌ی‌‬ ‫له‌گه‌ڵ هیچ وه‌زیرێكدا نه‌كردوه‌‪.‬‬ ‫* له‌ك���ۆی‌ (‪ )325‬پارله‌مانت���ار‪ ،‬له‌‬ ‫باشترین حاڵه‌تدا (‪ )248‬پارله‌مانتارو‬ ‫له‌خراپتری���ن حاڵه‌ت���دا ته‌نها (‪)160‬‬ ‫پارله‌مانت���ار ئام���اده‌ی‌ كۆبونه‌وه‌كان‬ ‫بوون‪.‬‬ ‫* پارله‌مانتاران���ی‌ عێراق تێكڕا ته‌نها‬ ‫(‪ )302‬س���ه‌عات ده‌وامی���ان كردوه‌‪،‬‬ ‫له‌كاتێكدا موچه‌و ده‌رماڵه‌ی‌ مانگانه‌یان‬ ‫(‪ )12‬ملیۆن دیناره‌و هه‌ریه‌كه‌و (‪)25‬‬ ‫پاسه‌وانیان هه‌یه‌‪.‬‬ ‫* له‌و س���اڵه‌دا (‪ )117‬پڕۆژه‌ قانون‬ ‫په‌س���ه‌ندكراون‌و (‪ )101‬پڕۆژه‌ قانون‬ ‫خوێندنه‌وه‌ی‌ یه‌ك���ه‌م‌و (‪ )122‬پڕۆژه‌‬ ‫خوێندنه‌وه‌ی‌ دوه‌میان بۆ كراوه‌‪.‬‬ ‫* نوێنه‌رانی‌ پارێزگای‌ س���ه‌اڵحه‌دین‬ ‫كه‌متری���ن‌و س���لێمانی‌ زۆرتری���ن‬ ‫له‌كۆبونه‌وه‌كان���ی‌‬ ‫ئاماده‌بونی���ان‬ ‫پارله‌ماندا هه‌بوه‌‪.‬‬ ‫* له‌ك���ۆی‌ دانیش���تنه‌كاندا (‪)653‬‬ ‫نه‌هاتنی‌ به‌مۆڵ ‌هت‌و (‪ )7490‬نه‌هاتنی‌‬ ‫بێ‌ مۆڵه‌ت تۆماركراوه‌‪ .‬رێژه‌ی‌ نه‌هاتنی‌‬ ‫ژن���ان (‪‌)%2.1‬و پی���اوان (‪)%3.9‬‬ ‫بووه‌‪.‬‬ ‫"دوای‌ ئه‌نجامدانی‌ س����ازان له‌نێوان كوتله‌‬ ‫سیاسیه‌كاندا"‪.‬‬ ‫خه‌لی����ل‪ ،‬هۆكاری‌ پێش����نیاركردنی‌ ئه‌و‬ ‫میكانیزم����ه‌ ده‌گێڕێته‌وه‌ ب����ۆ ئه‌وه‌ی‌ هه‌ر‬ ‫كوتله‌یه‌ك قانونێك����ی‌ دیاریكراوی‌ به‌الوه‌‬ ‫مه‌به‌سته‌و ده‌یه‌وێت په‌سه‌ند بكرێت‪ ،‬بۆیه‌‬ ‫ده‌ڵێت "ئه‌گه‌ر میكانیزمه‌كه‌ی‌ ئێمه‌ په‌یڕه‌و‬ ‫نه‌كرێت‪ ،‬ئه‌وا له‌وه‌رزی‌ داهاتودا ناتوانرێت‬ ‫له‌ سێ‌ قانون زیاتر په‌سه‌ند بكرێت"‪.‬‬

‫ی‬ ‫ماو‌هی‌ نزیك ‌هی‌ س���ێ‌ ده‌یه‌یه‌‪ ،‬سوپا ‌‬ ‫ی‬ ‫ی پارت ‌‬ ‫ی لێدانی‌ گه‌ریالكان ‌‬ ‫توركیا به‌ناو ‌‬ ‫ی‬ ‫كرێكارانی‌ كوردستانه‌و‌ه دێت ‌ه ناو خاك ‌‬ ‫ی‬ ‫عێراقه‌وه‌‪ ،‬له‌ئێستاش���دا س���ێ‌ بنكه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی له‌كوردستاندا هه‌یه‌‪ ،‬كه‌چ ‌‬ ‫هه‌میشه‌ی ‌‬ ‫ی گه‌ریال‬ ‫ی س��� ‌‬ ‫ی عێراق به‌هاتن ‌‬ ‫حكومه‌ت ‌‬ ‫بۆ ناو كوردس���تان هاواری‌ لێهه‌ستاوه‌و‬ ‫ی‬ ‫ی ئاسایش ‌‬ ‫ی هه‌ڵوێست له‌ئه‌نجومه‌ن ‌‬ ‫داوا ‌‬ ‫ی ده‌كات‪.‬‬ ‫نێوده‌وڵه‌ت ‌‬ ‫ب���ۆ یه‌كه‌مجار ل��� ‌ه (‪)1983/5/26‬‬ ‫ی توركیا دوای‌ وه‌رگرتنی‌ مۆڵه‌ت‬ ‫سوپا ‌‬ ‫ی د‌ه‬ ‫ی عێ���راق‪ ،‬به‌نزیك ‌ه ‌‬ ‫له‌حكومه‌ت��� ‌‬ ‫ی (‪ )25‬میل‬ ‫هه‌زار سه‌ربازه‌وه‌ به‌قواڵی ‌‬ ‫ی په‌كه‌ك ‌ه‬ ‫ی باره‌گاكان��� ‌‬ ‫ب���ۆ په‌الماردان ‌‬ ‫هاته‌ ناو عێراقه‌وه‌‪ .‬له‌ (‪)1984/10/15‬‬ ‫ی‬ ‫عێراق‌و توركی���ا رێكه‌وتنێكیان به‌ناو ‌‬ ‫"راوه‌دونان���ی‌ گه‌رماو گ���ه‌رم" مۆركرد‪.‬‬ ‫كه‌ به‌هۆیه‌و‌ه رێگ���ه‌ به‌توركیا ده‌درێت‬ ‫ی‬ ‫له‌قواڵی���ی‌ (‪ )30‬كیلۆمه‌تر له‌ناو خاك ‌‬ ‫ی په‌كه‌ك ‌ه‬ ‫ی چه‌كداره‌كان ‌‬ ‫عێراقدا‪ ،‬راوه‌دو ‌‬ ‫ی ئه‌م رێكه‌وتنه‌ش���ه‌و‌ه‬ ‫بنێت‪ ،‬به‌ه���ۆ ‌‬ ‫ی هه‌ش���تاكاندا توركیا‬ ‫له‌ماوه‌ی‌ سااڵن ‌‬ ‫ی سه‌ره‌كی‌ ئه‌نجامدا‪.‬‬ ‫ێ چاالك ‌‬ ‫س‌‬ ‫ی (‪)1988‬‬ ‫دوای‌ ئ���ه‌وه‌ی‌ له‌س���اڵ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی س���وپا ‌‬ ‫ی كیمیای ‌‬ ‫ی هێرش��� ‌‬ ‫به‌ه���ۆ ‌‬ ‫ی كورد‬ ‫عێراق���ه‌وه‌‪ ،‬س���ه‌دان هاواڵت��� ‌‬ ‫ئ���اواره‌ی‌ س���نوره‌كانی‌ توركیا بوون‪،‬‬ ‫ی‬ ‫عێراق له‌الی���ه‌ن خۆیه‌و‌ه رێكه‌وتنه‌كه‌ ‌‬ ‫هه‌ڵوه‌ش���انده‌وه‌‪ ،‬ب���ه‌اڵم توركیا هه‌ر‬ ‫ی‬ ‫ب���ه‌رده‌وام بوو له‌س���ه‌ری‌‪ .‬له‌س���اڵ ‌‬ ‫(‪ )1995‬له‌نێ���وان عێ���راق‌و توركیادا‬ ‫رێككه‌وتننامه‌یه‌ك���ی‌ ئه‌من���ی واژوكرا‪،‬‬ ‫ی توركیا‬ ‫ی ئه‌و رێكه‌وتنامه‌ی ‌ه سوپا ‌‬ ‫به‌پێ ‌‬ ‫ی (‪ 15‬كم) ده‌توانێت بێته‌ ناو‬ ‫تا قواڵی ‌‬ ‫ی عێراقه‌وه‌‪ ،‬بۆ ئه‌و مه‌به‌س���ته‌ش‬ ‫خاك ‌‬ ‫ی‬ ‫ی درا به‌س���وپا ‌‬ ‫فڕۆكه‌خان���ه‌ی‌ بامه‌ڕن ‌‬ ‫توركیا‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ل ‌ه (‪ )1995/3/20‬توركیا "پرۆسه‌ ‌‬ ‫ی ده‌س���تپێكرد ك��� ‌ه ش���ه‌ش‬ ‫پ���ۆاڵ" ‌‬ ‫ی خایاندو (‪ )35‬هه‌زار س���ه‌رباز‬ ‫هه‌فته‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫به‌ش���داربون‌و (‪ )65‬ملی���ۆن دۆالر ‌‬ ‫ی (‪)1997‬‬ ‫تێچ���و‪ .‬هه‌روه‌ه���ا له‌س���اڵ ‌‬ ‫ی ئه‌نجامدا ك ‌ه‬ ‫دا "پرۆس��� ‌هی‌ پۆاڵیین" ‌‬ ‫ی تانك‌و‬ ‫په‌نجا هه‌زار سه‌رباز به‌پاڵپشت ‌‬ ‫ی ش���ه‌ڕكه‌ر به‌شداربون‌و توركیا‬ ‫فڕۆكه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫به‌قواڵی���ی‌ (‪20‬ك���م) هات ‌ه ن���او خاك ‌‬ ‫عێراقه‌وه‌‪ .‬ل ‌ه (‪ )1995/3/28‬سه‌رۆك‬ ‫ی توركیا تانسۆ چیله‌ر‪،‬‬ ‫ی ئه‌وكات ‌‬ ‫وه‌زیران ‌‬ ‫ی‬ ‫ی عێراق به‌مانا ‌‬ ‫ی "چون ‌ه ناو باكور ‌‬ ‫وت ‌‬ ‫ی عێراق نایه‌ت‪،‬‬ ‫پێشێلكاری‌ س���ه‌روه‌ر ‌‬ ‫چونكه‌ ناوچه‌ك ‌ه موڵكی‌ كه‌س نییه‌"‪.‬‬ ‫ی (‪ )1991‬تا (‪)1997/5/25‬‬ ‫له‌ئاب��� ‌‬ ‫ی‬ ‫ی داگیركار ‌‬ ‫توركیا س���یانز‌ه چاالك��� ‌‬ ‫ی‬ ‫ی دژ ‌‬ ‫وش���كانی‌‌و (‪ )58‬بۆردومان��� ‌‬ ‫په‌كه‌كه‌ له‌عێراقدا ئه‌نجامداوه‌‪ .‬هه‌مو ئه‌و‬ ‫ی‬ ‫چاالكیانه‌ش به‌پاڵپشتی‌‌و په‌رده‌پۆش ‌‬ ‫ی ئه‌مریكا ب���وو‪ .‬به‌جۆرێك‬ ‫چه‌س���پاو ‌‬ ‫ی نێوان توركیاو په‌كه‌ك ‌ه‬ ‫له‌ماوه‌ی‌ شه‌ڕ ‌‬ ‫ی‬ ‫له‌ (‪ ،)1995 - 1984‬ئه‌مریكا به‌به‌ها ‌‬ ‫ی‬ ‫زیاتر ل ‌ه (‪ )6.3‬ملیار دۆالر به‌شدار ‌‬ ‫له‌پڕچه‌ككردنی‌ توركیادا كردوه‌‪.‬‬ ‫ێ‬ ‫ی (‪ )1997‬به‌دواوه‌ توركیا س ‌‬ ‫له‌ساڵ ‌‬ ‫ی فه‌رمی‌ له‌كوردس���تان كرده‌وه‌‪،‬‬ ‫بنكه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫ئه‌وانیش ل ‌ه دێره‌لوك (‪ 40‬كم) باكور ‌‬ ‫ی‬ ‫ئاكرێ‌‌و كانی ماسی‌ (‪ 115‬كم) باكور ‌‬ ‫ی‬ ‫ی (‪ 30‬ك���م) باكور ‌‬ ‫دهۆك‌و سیرس��� ‌‬ ‫ی‬ ‫زاخۆ‪ .‬كه‌ به‌وته‌ی‌ سه‌رۆكی‌ حكومه‌ت ‌‬ ‫ی بوونی‌ ئه‌و‬ ‫هه‌رێ���م نێچیرڤان بارزان��� ‌‬ ‫ی‬ ‫بنكان ‌ه به‌هه‌ماهه‌نگیه‌ له‌گه‌ڵ حكومه‌ت ‌‬ ‫هه‌رێم‪ .‬له‌ئێستادا توركیا به‌قواڵیی‌ (‪10‬‬ ‫– ‪ 30‬كم) له‌ناو خاكی‌ عێراقدایه‌‪.‬‬ ‫ی راب���ردو حكومه‌ت���ی‌ عێراق‬ ‫س���اڵ ‌‬ ‫رایگه‌یاند راسپارده‌یه‌ك ده‌دات ‌ه پارله‌مان‬ ‫ی‬ ‫بۆ هه‌ڵوه‌شانه‌و‌ه یان درێژنه‌كردنه‌وه‌ ‌‬ ‫ی پێش���وو له‌گه‌ڵ هه‌ر‬ ‫هه‌ر رێكه‌وتنێك ‌‬ ‫ی‬ ‫ده‌وڵه‌تێك���ی‌ بیانی‌‪ ،‬ك��� ‌ه رێگه‌ به‌بون ‌‬ ‫ی‬ ‫ی له‌سه‌ر خاك ‌‬ ‫ی بیان ‌‬ ‫ی س���ه‌رباز ‌‬ ‫بنكه‌ ‌‬ ‫عێراق بدات‪ .‬به‌اڵم تائێستا ئه‌و یاداشت ‌ه‬ ‫نه‌دراوه‌ته‌ پارله‌مان‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ی ئاشت ‌‬ ‫له‌نه‌ورۆزی‌ ئه‌مساڵدا‪ ،‬پرۆسه‌ ‌‬ ‫نێ���وان توركی���او په‌كه‌ك��� ‌ه راگه‌یه‌نرا‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ی كش���انه‌وه‌ ‌‬ ‫یه‌كێ���ك له‌به‌نده‌كان��� ‌‬ ‫ی (‪)5/8‬ه‌و‌ه ده‌س���ت‬ ‫گه‌ریالیه‌‌و له‌رۆژ ‌‬ ‫ی‬ ‫پێده‌كات‪ .‬له‌ (‪ )2013/5/14‬گروپێك ‌‬ ‫ی دواتریش���دا‬ ‫پانزه‌ گه‌ریالیی‌‌و له‌ رۆژ ‌‬ ‫حه‌ڤد‌ه گه‌ریال گه‌یش���تن ‌ه كوردستان‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ی هه‌فت���ه‌ی‌ پێش���و حكومه‌ت ‌‬ ‫كه‌چ��� ‌‬ ‫عێ���راق راگه‌یاند په‌كه‌ك ‌ه س���ه‌روه‌ری‌‌و‬ ‫سه‌ربه‌خۆیی‌ عێراق پێشێلكردوه‌‪ ،‬بۆی ‌ه‬ ‫بڕیاریان���داوه‌ له‌وباره‌یه‌وه‌ س���كااڵیه‌ك‬ ‫ی ئاس���ایش‌و‬ ‫ی ئه‌نجومه‌ن��� ‌‬ ‫ئاراس���ته‌ ‌‬ ‫‌بی‬ ‫ی كۆمكاری‌ عه‌ره ‌‌‬ ‫یاداشتێك ئاراست ‌ه ‌‬ ‫بكه‌ن‪.‬‬

‫‪8‬‬

‫ئابووری‬

‫)‪ )378‬سێشه‌مم ‌ه ‪2013/5/21‬‬

‫ئه‌م الپه‌ڕه‌ی ‌ه ب ‌ه سپۆنسه‌ری گروپی کۆمپانیاکانی قه‌یوان چاپ‌و باڵوده‌کرێته‌وه‌‬

‫پزیشكێك لێپرسراوی‌ كرێكارانی‌ سلێمانیه‌‬

‫سه‌ندیكای‌ كرێكاران له‌دوای‌ راپه‌ڕینه‌وه‌ كۆنگره‌ی‌ نه‌به‌ستوه‌‬ ‫ئا‪ :‬ئاسۆ سه‌راوی‌‬

‫ی‬ ‫ی كرێكاران ‌‬ ‫ی سه‌ندیكاكان ‌‬ ‫یه‌كێت ‌‬ ‫ی‬ ‫كوردستان‪ ،‬یه‌كێكه‌ له‌و رێكخراوانه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ‪ ،1991‬كۆنگره‌ ‌‬ ‫له‌دوای‌ راپه‌ڕین ‌‬ ‫نه‌به‌ستوه‌‪ ،‬تائێستاش به‌ (ته‌وافوق)‬ ‫ی‌ حیزبه‌كانی‌ به‌ره‌ی‌ كوردستان‬ ‫كاره‌كانی‌ به‌ڕێوه‌ ده‌برێت‪ ،‬ئه‌و‌ه‬ ‫ی كرێكاران‬ ‫له‌كاتێكدا‪ ،‬كێشه‌كان ‌‬ ‫ی‬ ‫به‌تایبه‌ت گیانله‌ده‌ستدانیان به‌هۆ ‌‬ ‫كاره‌كانیانه‌و‌ه روی‌ له‌زیادبون كردوه‌‪.‬‬ ‫ی‬ ‫د‪ .‬ره‌هێڵ فه‌ره‌یدون سه‌رۆكی‌ لق ‌‬ ‫ی‬ ‫ی كرێكاران ‌‬ ‫ی سه‌ندیكاكان ‌‬ ‫سلێمان ‌‬ ‫كوردستان‪ ،‬له‌دیدارێكی‌ ئاوێنه‌دا‬ ‫ی‬ ‫له‌باره‌ی‌ كاره‌كانیان‌و هۆكار ‌‬ ‫نه‌به‌ستنی‌ كۆنگر‌هی‌ رێكخراوه‌كه‌یان‬ ‫ده‌دوێت‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ێ باسێك ‌‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬س���ه‌ره‌تا ده‌مانه‌و ‌‬ ‫ی‬ ‫رێكخراوه‌كه‌تان بكه‌یت‪ ،‬ده‌وترێ‌ له‌دوا ‌‬ ‫راپه‌ڕینه‌وه‌ كۆنگره‌تان نه‌به‌ستوه‌؟‬ ‫د‪ .‬ره‌هێ���ڵ‪ :‬راس���ت ‌ه تائێس���تاش‬ ‫ی‬ ‫ی ب���ه‌ره‌ ‌‬ ‫ی حیزبه‌كان��� ‌‬ ‫به‌ته‌وافوق��� ‌‬ ‫ی‬ ‫كوردستانی‌ ك ‌ه ‪6‬حیزب بو‪ ،‬كاره‌كان ‌‬ ‫ی‬ ‫ئه‌م رێكخراوه‌ به‌ڕێو‌ه ده‌چێت‪ ،‬له‌شه‌ڕ ‌‬ ‫ناوخۆدا به‌داخه‌و‌ه ئه‌م رێكخراو‌ه دوكه‌رت‬ ‫ی ‪2010‬دا یه‌كیگرته‌وه‌‪ ،‬منیش‬ ‫بو‪ ،‬له‌ساڵ ‌‬ ‫وه‌ك یه‌كێتیه‌ك‪ ،‬چه‌ند مانگێك ‌ه هاتوم‬ ‫ی ئه‌م‬ ‫ی كاره‌كان ‌‬ ‫له‌نزیكه‌وه‌ سه‌رپه‌رشت ‌‬ ‫ی هه‌م‬ ‫لقه‌م گرتۆت ‌ه ئه‌س���تۆ‪ ،‬بۆ ئه‌وه‌ ‌‬ ‫ی خۆماندا بكه‌م‪،‬‬ ‫ی له‌لیسته‌كه‌ ‌‬ ‫گۆڕانكار ‌‬ ‫هه‌م كاره‌كانی‌ ئێره‌ش باشتر بكه‌م‪.‬‬ ‫ئاوێن���ه‌‪ :‬ت���ۆ پزیش���كێكی‌‪ ،‬چۆن ‌ه‬ ‫ی‬ ‫ی كرێكار ‌‬ ‫سه‌رپه‌رشتی‌ س���ه‌ندیكایه‌ك ‌‬ ‫ده‌كه‌یت‪ ،‬هه‌س���ت ناكه‌یت ئه‌و دو كار‌ه‬ ‫ێ ئه‌وه‌ ته‌نها‬ ‫زۆر له‌یه‌كه‌وه‌ دورن‪ ،‬دوتر ‌‬ ‫ئیش دۆزینه‌وه‌یه‌ بۆ تۆ؟‬ ‫د‪ .‬ره‌هێڵ‪ :‬ئه‌و قس���ه‌م بیستۆته‌وه‌‪،‬‬ ‫ی ئه‌و بۆچون ‌ه‬ ‫ی خه‌ڵك ‌‬ ‫ئاساییش��� ‌ه له‌ال ‌‬ ‫ی‬ ‫هه‌بێ���ت‪ ،‬خۆش���م ك ‌ه س���ه‌ره‌تا داوا ‌‬ ‫ی ئ���ه‌م پۆس���ته‌م لێكرا الم‬ ‫وه‌رگرتن��� ‌‬ ‫س���ه‌یر‌و قورس بو‪ ،‬به‌اڵم به‌رپرسه‌كه‌م‬ ‫هه‌ڤ���اڵ نه‌رمین عوس���مان له‌رێكخراو‌ه‬ ‫ی یه‌كێت���ی‌‪ ،‬پێیوت���م‬ ‫دیموكراتیه‌كان��� ‌‬ ‫ی‬ ‫تۆ ب���ۆ ئ���ه‌و كاره‌ باش���یت ده‌توان ‌‬ ‫ی ئه‌و‬ ‫گۆڕانكاری‌ بكه‌یت‪ ،‬چونكه‌ نیو‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫ی له‌سلێمانیدا هه‌ن لیست ‌‬ ‫رێكخراوانه‌ ‌‬ ‫ی ده‌كه‌م‪ .‬بۆی ‌ه‬ ‫سه‌وز من سه‌رپه‌رش���ت ‌‬

‫ی‬ ‫سه‌ندیكا ‌‬ ‫كرێكاران زیاد‬ ‫ی‬ ‫له‌‪10‬هه‌زار ئه‌ندام ‌‬ ‫هه‌یه‌‪ ،‬به‌اڵم بۆ‬ ‫خۆپیشاندانێك‬ ‫ی بۆ‬ ‫‪ 400‬كه‌س ‌‬ ‫كۆناكرێته‌وه‌‬

‫د‪ .‬ره‌هێڵ‬ ‫ی‬ ‫داواكه‌ی���م قبوڵكرد‪ ،‬جگ��� ‌ه له‌و‌ه كار ‌‬ ‫ی خۆمه‌و‌ه زۆر دور‬ ‫كرێكاران له‌كاره‌كه‌ ‌‬ ‫ی گشتی‌ ماسته‌رم‬ ‫نییه‌‪ ،‬وه‌ك پزیشكێك ‌‬ ‫ی كۆمه‌ڵدا هه‌یه‌‪ ،‬به‌ده‌ر‬ ‫له‌ته‌ندروس���ت ‌‬ ‫له‌وه‌‪ ،‬من كه‌ پزیشكم به‌رامبه‌ر كارێك‬ ‫كه‌ ده‌یكه‌م كرێیه‌ك وه‌رده‌گرم‪ ،‬كه‌وات ‌ه‬ ‫ی كار ده‌كرێت بڵێم‬ ‫ی یاسا ‌‬ ‫دوباره‌ به‌پێ ‌‬ ‫منیش كرێكارم‪.‬‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬ب���ه‌اڵم ئه‌وه‌ش له‌س���ه‌ر تۆ‬ ‫ی‬ ‫هه‌ی���ه‌‪ ،‬ك ‌ه ئه‌وه‌نده‌ی‌ لێره‌ س���ه‌رقاڵ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی كار ‌‬ ‫كاری‌ حیزبی‌‪ ،‬ئه‌وه‌نده‌ سه‌رقاڵ ‌‬ ‫رێكخراوه‌یی‌ نیت؟‬ ‫ی‬ ‫د‪.‬ره‌هێ���ڵ‪ :‬هه‌مو ئ���ه‌و رێكخراوانه‌ ‌‬ ‫ی ناوخۆ‬ ‫ی ش���ه‌ڕ ‌‬ ‫له‌هه‌رێم���ن‪ ،‬ل���ه‌دوا ‌‬ ‫یه‌كیانگرتۆته‌وه‌‪ ،‬تا كۆنگر‌ه ده‌به‌ستن‪،‬‬ ‫حیزبه‌كان به‌ته‌وافوق به‌ڕێوه‌ی‌ ده‌به‌ن‪،‬‬ ‫س���ه‌باره‌ت به‌خۆشم راس���ته‌ من وه‌كو‬ ‫ی ئه‌م لێپرسراوێتیه‌م‬ ‫كه‌س���ێكی‌ حیزب ‌‬ ‫پێدراوه‌‪ ،‬ب���ه‌اڵم كاره‌كان���م له‌ناو لقدا‬ ‫زۆر بێالیه‌نان���ه‌ ب���وه‌‪ ،‬ته‌نها كاریش���م‬ ‫ی ناوخۆی‌ نه‌ك���ردوه‌‪،‬‬ ‫ب���ۆ كرێكاران��� ‌‬ ‫ی بیانیش‬ ‫به‌ڵك���و كارم بۆ كرێكاران��� ‌‬ ‫كردوه‌‪ ،‬هه‌ر ئه‌مڕۆ كێش���ه‌ی كۆمه‌ڵێك‬ ‫ی نیپاڵیم چاره‌س���ه‌ركردوه‌‪،‬‬ ‫كرێ���كار ‌‬ ‫ی‬ ‫نه‌ك لێره‌‪ ،‬كاتێك سكرتێری‌ كۆمه‌ڵه‌ ‌‬ ‫خوێندكارانیش بوم‪ ،‬هه‌میش��� ‌ه كاركرم‬

‫بۆ هه‌مو توێژه‌ك ‌ه كردوه‌‪ ،‬نه‌ك به‌ته‌نها‬ ‫ئه‌ندامانی‌ حیزبه‌ك ‌هی‌ خۆم‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬تۆ بۆ گۆڕانكاری‌‌و باش���بون ‌‬ ‫ی رێكخراوه‌ك��� ‌ه هاتوی���ت‪ ،‬ب���ه‌اڵم‬ ‫كار ‌‬ ‫ی تۆ هاتویت كێش���ه‌ی‌ كرێكاران‪،‬‬ ‫له‌و‌ه ‌‬ ‫ی گیانله‌ده‌س���تدان‬ ‫به‌تایب���ه‌ت رێ���ژه‌ ‌‬ ‫ی كه‌مك���ردن‪ ،‬زیادیك���ردوه‌‪،‬‬ ‫له‌جیات��� ‌‬ ‫ی ئه‌مس���اڵه‌و‌ه تائێستا‬ ‫هه‌ر له‌سه‌ره‌تا ‌‬ ‫ی گیانی���ان‬ ‫‪12‬كرێ���كار له‌س���لێمان ‌‬ ‫له‌ده‌ستداوه‌؟‬ ‫ی‬ ‫د‪ .‬ره‌هێ���ڵ‪ :‬ئێس���تا س���ه‌رده‌م ‌‬ ‫س���ۆپه‌رمان‌و پاڵ���ه‌وان نه‌م���اوه‌‪،‬‬ ‫ی‬ ‫ئیش ئیش���ی‌ تیم���ه‌‪ ،‬راس���ته‌ رێژه‌ ‌‬ ‫ی كرێكاران زیادیكردوه‌‪،‬‬ ‫گیانله‌ده‌ستدان ‌‬ ‫ب���ه‌اڵم ئێمه‌ش بێئیش دانه‌نیش���توین‪،‬‬ ‫ی‬ ‫به‌به‌رده‌وام یاداش���تمان بۆ س���ه‌رو ‌‬ ‫خۆم���ان هه‌بوه‌‪ ،‬فش���ارمان له‌س���ه‌ر‬ ‫الیه‌ن���ه‌ په‌یوه‌ندیداره‌كان���ی‌ حكومه‌ت‬ ‫دروس���تكردوه‌‪ ،‬به‌اڵم یه‌كێك له‌كێش ‌ه‬ ‫سه‌ره‌كیه‌كان ئه‌وه‌ی ‌ه زۆرێك له‌كرێكاران‬ ‫هۆش���یارییان له‌سه‌ر ماف‌و كاره‌كانیان‬ ‫ی‬ ‫ی یاس���ا ‌‬ ‫كه‌مه‌‪ ،‬ئه‌وه‌ له‌كاتێكدا به‌پێ ‌‬ ‫كار ده‌بێ���ت حكوم���ه‌ت پ���اره‌ دابین‬ ‫ی كرێكاران‪،‬‬ ‫بكات بۆ وش���یاركردنه‌وه‌ ‌‬ ‫س���ه‌ندیكاش ل���ه‌م روه‌و كه‌مته‌رخه‌م‬ ‫ی نه‌كردو‌ه له‌س���ه‌ر‬ ‫ب���و به‌وه‌ی‌ پێداگر ‌‬

‫ی كرێكاران‪،‬‬ ‫ی كێشه‌كان ‌‬ ‫چاره‌سه‌ركردن ‌‬ ‫ی‬ ‫ی هه‌بوه‌‪ ،‬به‌اڵم پێداگر ‌‬ ‫راسته‌ قس���ه‌ ‌‬ ‫نه‌كردوه‌‪.‬‬ ‫ی س���لێمانی‌ چه‌ند‬ ‫ئاوێن���ه‌‪ :‬وه‌كو لق ‌‬ ‫ئه‌ندامتان هه‌یه‌؟‬ ‫ی چوار‬ ‫د‪.‬ره‌هێڵ‪ :‬ئه‌مس���اڵ تا مانگ ‌‬ ‫ی ‪10‬هه‌زار ئه‌ندام ناس���نامه‌یان‬ ‫نزیك ‌ه ‌‬ ‫نوێكردۆته‌وه‌‪.‬‬ ‫ئاوێن���ه‌‪10 :‬ه���ه‌زار ئه‌ندامتان هه‌یه‌‪،‬‬ ‫ب���ه‌اڵم له‌خۆپیش���اندانێكدا به‌نمون��� ‌ه‬ ‫ی ئه‌مساڵدا ‪ 500‬كه‌ستان‬ ‫ی ئایار ‌‬ ‫له‌یه‌ك ‌‬ ‫ب���ۆ كۆنه‌كرایه‌وه‌‪ ،‬ئ���ه‌وه‌ش كه‌ هه‌بو‬ ‫به‌ش���ێكیان كرێكار نه‌ب���ون‪ ،‬به‌نمون ‌ه‬ ‫كۆمه‌ڵ ‌هی‌ تاالسیماتان هێنابو‪.‬‬ ‫د‪ .‬ره‌هێڵ‪ :‬خۆش���م ئ���ه‌و ره‌خنه‌یه‌م‬ ‫بیس���تۆته‌وه‌‪ ،‬به‌اڵم ئه‌ندامه‌كانی‌ ئێم ‌ه‬ ‫به‌ش���ێكی‌ زۆری���ان‪ ،‬زۆرین���ه‌ی‌ كات‬ ‫به‌تایبه‌ت له‌رۆژدا ل���ه‌كاردان‪ ،‬ناكرێت‬ ‫من له‌كاریان بكه‌م بۆ خۆپیش���اندانێك‬ ‫هه‌مویان بهێنم‪ ،‬له‌زۆربه‌ی‌ پیش���ه‌كاندا‬ ‫ته‌نه���ا چه‌ن���د نوێنه‌ره‌كانیانم���ان بۆ‬ ‫ئ���ه‌و خۆپیش���اندانه‌ بانگكردب���و‪ ،‬ئه‌و‬ ‫ی ئایار به‌ته‌نها له‌ناو‬ ‫ی ‪‌1‬‬ ‫خۆپیشاندانه‌ ‌‬ ‫س���لێمانیدا نه‌ب���و‪ ،‬به‌ڵكو له‌به‌ش���ێك‬ ‫له‌ق���ه‌زا‌و ناحیه‌كان���دا له‌هه‌مان كات‌و‬ ‫ساتدا خۆپیش���اندان هه‌بو‪ .‬سه‌باره‌ت‬

‫به‌كۆمه‌ڵ���ه‌ی‌ تاالس���یماش ئه‌وان وه‌ك‬ ‫هاوخه‌می���ه‌ك بۆ ئێم��� ‌ه هاتبون‪ ،‬ئێم ‌ه‬ ‫بانگه‌وازم���ان بۆ هه‌م���وان كرد وتمان‬ ‫ی هاوخه‌ممان‬ ‫وه‌رن له‌جیاتی‌ هاوخۆش ‌‬ ‫بن‪ ،‬به‌راستی‌ ئێم ‌ه ك ‌ه ئه‌و كاره‌مان كرد‬ ‫پێشبینیم ده‌كرد خه‌ڵك ده‌ستخۆشیمان‬ ‫لێب���كات‪ ،‬نه‌ك ره‌خنه‌م���ان لێبگرێت‪،‬‬ ‫هه‌رچه‌ن���د‌ه ئه‌گه‌ر به‌ته‌نها خۆش���مان‬ ‫بوینایه‌‪ ،‬هه‌ر ده‌چوینه‌ به‌رده‌م پارێزگا‌و‬ ‫ی‬ ‫جه‌ناب���ی‌ پارێزگاری���ش داواكاریه‌كان ‌‬ ‫ی‬ ‫ه���ه‌ر لێوه‌رده‌گرتین‪ ،‬ب���ه‌اڵم ئه‌وانه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫هاتبون‌و كرێ���كار نه‌بون بۆ هاوخه‌می ‌‬ ‫ئێم ‌ه هاتبون‌و سوپاسیشیان ده‌كه‌ین‪،‬‬ ‫ی له‌وانه‌ش ده‌كه‌ی���ن كه‌ به‌ده‌م‬ ‫گله‌ی��� ‌‬ ‫بانگه‌وازه‌كه‌مانه‌وه‌ نه‌هاتبون‪.‬‬ ‫ئاوێن���ه‌‪ :‬س���ه‌ندیكای‌ ش���ۆفێرانتان‬ ‫ێ‬ ‫ی هه‌ی���ه‌‪ ،‬ده‌وتر ‌‬ ‫ك ‌ه داهاتێكی‌ باش��� ‌‬ ‫ی‬ ‫ی گرانبه‌ها ‌‬ ‫ی ئۆتۆمبیلێك ‌‬ ‫لێپرسراوه‌ك ‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫ی پرس���یار ‌‬ ‫كڕیوه‌‪ ،‬ئه‌مه‌ش نیش���انه‌ ‌‬ ‫دروس���تكردوه‌‪ ،‬له‌وباره‌یه‌و‌ه قس���ه‌تان‬ ‫چییه‌؟‬ ‫د‪ .‬ره‌هێڵ‪ :‬سااڵن ‌ه راپۆرتی‌ داراییمان‬ ‫هه‌ی���ه‌‪ ،‬پێموای ‌ه تاك���ه‌ رێكخراوین له‌و‬ ‫روه‌وه‌ كێش���ه‌مان نه‌بێ���ت‪ ،‬م���ن ك ‌ه‬ ‫ی لقم ناتوانم له‌‪50‬هه‌زار زیاتر‬ ‫س���ه‌رۆك ‌‬ ‫ی‬ ‫خ���ه‌رج بك���ه‌م‪ ،‬س���ه‌باره‌ت به‌داهات ‌‬ ‫ی‬ ‫ی شۆفێرانیش‪ ،‬راست ‌ه داهات ‌‬ ‫سه‌ندیكا ‌‬ ‫باش��� ‌ه له‌ئێس���تادا نزیكه‌ی‌‪200‬ملیۆن‬ ‫دین���اری‌ له‌بانكدا هه‌یه‌‪ ،‬ك���ه‌ یه‌كێك‬ ‫ی‬ ‫ی دروستكردن ‌‬ ‫له‌سه‌رچاوه‌كانی‌ داهات ‌‬ ‫لۆگۆی���ه‌ ب���ۆ ش���ۆفێرانی‌ ته‌كس���ی‌‪،‬‬ ‫ی‬ ‫هه‌ر ش���ۆفێرێك بڕی‌‪3‬ه���ه‌زار دینار ‌‬ ‫ێ بۆ دروس���تكردنی‌ ئه‌و‬ ‫لێوه‌رده‌گی���ر ‌‬ ‫لۆگۆیه‌‪ .‬سه‌باره‌ت به‌و ئۆتۆمبیله‌ش ك ‌ه‬ ‫بۆ لێپرس���راوه‌كه‌ی‌ كڕراوه‌‪ ،‬پێشتر ئه‌و‬ ‫ی‬ ‫ی كاره‌كان ‌‬ ‫به‌رپرس ‌ه به‌ئۆتۆمبیلی‌ خۆ ‌‬ ‫ی ده‌كرد‪ ،‬ئه‌و ئۆتۆمبیل ‌هی‌ بۆ‬ ‫سه‌ندیكا ‌‬ ‫ێ بكات‪،‬‬ ‫ی پ‌‬ ‫ی سه‌ندیكا ‌‬ ‫كڕدرا تا ئیش��� ‌‬ ‫ی‬ ‫جگه‌ له‌وه‌ ئه‌و ئۆتۆمبیل ‌ه سه‌نه‌ویه‌كه‌ ‌‬ ‫به‌ناوی‌ س���ه‌ندیكای‌ ش���ۆفێرانه‌وه‌یه‌‪،‬‬ ‫ی لێپرس���راوه‌ك ‌هی‌‪ ،‬ئه‌گه‌ر‬ ‫نه‌ك خ���ود ‌‬ ‫ێ نه‌ما‪ ،‬خۆ‬ ‫ی ئه‌و به‌رێزه‌ ل���ه‌و ‌‬ ‫س���به‌ ‌‬ ‫ئۆتۆمبیله‌كه‌ بۆ خ���ۆی‌ نابێت‪ ،‬به‌ڵكو‬ ‫ی سه‌ندیكایه‌‪.‬‬ ‫ئه‌و‌ه موڵك ‌‬ ‫ی‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬به‌شێوه‌یه‌كی‌ گشتی‌ داهات ‌‬ ‫سه‌ندیكاكه‌تان له‌كوێوه‌یه‌؟‬ ‫ی‬ ‫ی سه‌ندیكا ‌‬ ‫د‪.‬ره‌هێڵ‪ :‬جگ ‌ه له‌داهات ‌‬ ‫ی تر زۆر‬ ‫ی سه‌ندیكاكان ‌‬ ‫شۆفێران‪ ،‬داهات ‌‬

‫كه‌مه‌ به‌هه‌مویان ناگات ‌ه ‪50‬ملیۆن دینار‪،‬‬ ‫ی‬ ‫مانگان ‌ه ‪7‬ملیۆن دین���ار له‌فه‌رمانگ ‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫ی وه‌رده‌گری���ن‪ ،‬ك ‌ه كرێچ ‌‬ ‫ته‌ندروس���ت ‌‬ ‫ئێمه‌ن‪ ،‬حكومه‌تی���ش ‪13‬ملیۆن دینار‬ ‫ده‌دات ‌ه س���ه‌رجه‌م رێكخراوه‌كه‌‪ ،‬دیار‌ه‬ ‫ی س���لێمانی‌‪،‬‬ ‫‪1‬ملی���ۆن دینار ده‌دنه‌ لق ‌‬ ‫ی‬ ‫هه‌مو ئه‌و پارانه‌ش كه‌ هه‌مانه‌ هه‌مو ‌‬ ‫له‌بانكدا هه‌ڵده‌گیرێ‌‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬ئه‌و كرێكاران���ه‌ی‌ له‌ناو لق ‌‬ ‫س���لێمانیدا كار ده‌ك���ه‌ن‪ ،‬هه‌موی���ان‬ ‫زه‌مانكراون؟‬ ‫د‪.‬ره‌هێڵ‪ :‬به‌ڵێ‌‪ ،‬هه‌مویان زه‌مانكراون‪،‬‬ ‫ی‬ ‫ی كات ‌‬ ‫ره‌نگ ‌ه هه‌ندێك ك ‌ه به‌گرێبه‌ستێك ‌‬ ‫ئیش بۆ س���ه‌ندیكای‌ شۆفێران ده‌كه‌ن‪،‬‬ ‫فریانه‌كه‌وتبین كاریان بۆ بكه‌ین‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫ئه‌وانیتر هه‌مویان زه‌مانكراون‪.‬‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬كاتێ���ك كۆمپانیایه‌ك به‌هه‌ر‬ ‫ی‬ ‫ی كرێكاره‌كان ‌‬ ‫پاس���اوێك بێت‪ ،‬ماف��� ‌‬ ‫پێش���ێلكردوه‌‪ ،‬ئێ���وه‌ چیتانك���ردو‌ه‬ ‫له‌وباره‌یه‌وه‌؟‬ ‫د‪ .‬ره‌هێ���ڵ‪ :‬به‌دڵنیایی���ه‌و‌ه‬ ‫به‌دواداچونمان ك���ردوه‌‪ ،‬به‌نمون ‌ه هه‌ر‬ ‫ی ئه‌م س���اڵه‌وه‌‪ ،‬تائێستا‬ ‫له‌س���ه‌ره‌تا ‌‬ ‫‪4‬گ���ه‌ور‌ه كۆمپانی���ای‌ ئه‌م ش���اره‌مان‬ ‫ی‬ ‫داوه‌ته‌ دادگا‪ ،‬له‌به‌رامبه‌ر پیشێلكردن ‌‬ ‫ی كرێكاره‌كانی‌‪.‬‬ ‫ماف ‌‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬به‌وت��� ‌هی‌ خۆت تۆ بۆ چه‌ند‬ ‫ی كرێكاران‪،‬‬ ‫مانگێك هاتیته‌ س���ه‌ندیكا ‌‬ ‫ی‬ ‫ێ مانگ ‌ه له‌و پۆسته‌دای‌‪ ،‬ك ‌ه ‌‬ ‫ئه‌وه‌ س ‌‬ ‫وازده‌هێنی‌؟‬ ‫د‪.‬ره‌هێڵ‪ :‬راس���ته‌ بۆ چه‌ند مانگێك‬ ‫هاتم‪ ،‬به‌اڵم كاتێك بۆ ئیش���ێك دێیت‪،‬‬ ‫ی تر دروست ده‌بێت‪،‬‬ ‫كۆمه‌ڵێك كێش ‌ه ‌‬ ‫ی له‌گه‌ڵیدا بڕۆیت تا ئیش���ه‌كان‬ ‫ناچار ‌‬ ‫ی خۆی‌‪ ،‬با‬ ‫ده‌خه‌یته‌و‌ه س���ه‌ر س���كه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫ئه‌وه‌ش رونبێت من ك���ه‌ لێره‌م له‌رو ‌‬ ‫ئیش���ی‌ خۆمه‌وه‌ زه‌ره‌رمه‌ندبوم‪ ،‬به‌ده‌ر‬ ‫ی‬ ‫ل���ه‌و‌ه خۆم ئاماد‌ه ده‌كه‌م بۆ خوێندن ‌‬ ‫دكت���ۆرا‪ ،‬له‌به‌رئه‌و‌ه ده‌بێ���ت ئێره‌ بۆ‬ ‫كه‌سێكی‌ تر جێبهێڵم‪.‬‬ ‫ی كۆنگر‌ه‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬وه‌كو سه‌ندیكا كه‌ ‌‬ ‫ده‌به‌ستن؟‬ ‫د‪.‬ره‌هێڵ‪ :‬نازانم ‪ ،‬ئه‌گه‌ر بڵێم ئه‌مساڵ‬ ‫كۆنگ���ر‌ه ده‌به‌س���تین درۆت له‌گ���ه‌ڵ‬ ‫ی ده‌كه‌ین‪،‬‬ ‫ده‌كه‌م‪ ،‬به‌اڵم ئاماده‌س���ازی ‌‬ ‫ی كۆنگره‌‪ ،‬له‌وباره‌یه‌و‌ه قس ‌ه‬ ‫بۆ به‌ستن ‌‬ ‫ی‬ ‫ی پارت���ی‌‌و الیه‌نه‌كان ‌‬ ‫له‌گه‌ڵ براده‌ران ‌‬ ‫تریش ده‌كه‌ین‪.‬‬

‫سێ ساڵ ‌ه پرۆژه‌یه‌ك ‌ی نیشته‌جێبون به‌بڕی ‪ 10‬ملیار دینار ته‌واونه‌كراوه‌‬ ‫ئا‪ :‬ئیحسان مه‌ال فوئاد‬ ‫كۆمپانیایه‌كی نیشته‌جێبون له‌‪2010‬و‌ه‬ ‫ی‬ ‫ی له‌ماوه‌ ‌‬ ‫به‌ڵێنیداوه‌ته‌ به‌شداربوان ‌‬ ‫ساڵێك‌و چوار مانگدا خانوه‌كانیان‬ ‫ته‌واو بكات‌و له‌‪ %70‬پاره‌كه‌شی‬ ‫لێوه‌رگرتون‪ ،‬به‌اڵم ساڵێك‌و شه‌ش‬ ‫مانگ له‌واده‌ی‌ خۆی تێپه‌ڕیوه‌و ته‌واو‬ ‫نه‌كراوه‌‪ ،‬به‌شداربویه‌كیش ده‌ڵێت‬ ‫"سه‌ره‌ڕای چه‌ندین كه‌موكوڕیی ‪34‬‬ ‫ملیۆن دینارمان داوه‌و خانوه‌كان‬ ‫ته‌واونه‌كراون"‪.‬‬ ‫به‌پێی ئه‌و گرێبه‌سته‌ی‌ ك ‌ه كۆپییه‌كی‬ ‫له‌به‌رده‌ست ئاوێنه‌دایه‌‪ ،‬نرخی خانوه‌یه‌ك‬ ‫ل����ه‌و كۆمپانیایه‌‪45‬ملیۆن‌و‪500‬ه����ه‌زار‬ ‫دین����اره‌و به‌وت����ه‌ی به‌ش����داربوان ‌ی ئه‌و‬ ‫یه‌كان ‌ه له‌‪2010/7/3‬وه‌ گرێبه‌سته‌كانیان‬ ‫ی‬ ‫واژوك����ردوه‌و ده‌بوای���� ‌ه له‌م����اوه‌ ‌‬ ‫س����اڵێك‌وچوار مانگدا ته‌واوبوایه‌‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫سێ ساڵه‌ ته‌واونه‌كراوه‌‪.‬‬ ‫پرۆژه‌ی‌ هیالن س����یتی ‪ 240‬یه‌كه‌یه‌و‬ ‫كۆمپانیای روناك ‌ی له‌ناوچه‌ی‌ قوله‌ڕه‌یسی‬ ‫ش����اری س����لێمانی ئه‌نجامی����ده‌دات‪،‬‬ ‫ئه‌گه‌ر ه����ه‌ر خانوی����ه‌ك نرخه‌كه‌ی‌ ‪45‬‬ ‫ی‬ ‫ملیۆن‌و‪500‬هه‌زار دیناربێت‪ ،‬ئه‌وا ته‌واو ‌‬ ‫خان����وه‌كان ده‌كاته‌ زیاتر ل����ه‌‪ 10‬ملیار‬ ‫دینار‪.‬‬ ‫كاروان خه‌لی����ل به‌ش����داربویه‌كی ئه‌و‬ ‫یه‌كانه‌ باس له‌وه‌ ده‌كات س����اڵ‌و نیوێك‬ ‫به‌س����ه‌ر واده‌كه‌یدا تێپه‌ڕیوه‌ خانوه‌كان‬ ‫ته‌واونه‌ك����راوه‌‪" ،‬چه‌ندینجار س����ه‌ردانی‬

‫ئۆفیس����ی كۆمپانیاكه‌م كردوه‌‪ ،‬داخراو‌ه‬ ‫یان وه‌اڵممانناده‌نه‌وه‌"‪.‬‬ ‫ئ����ه‌و به‌ش����داربو‌ه به‌نیگه‌رانیی����ه‌و‌ه‬ ‫ئام����اژه‌ی‌ به‌وه‌ش����دا جگ����ه‌ ل����ه‌وه‌ی‬ ‫خانوه‌كه‌ی چه‌ندین كه‌موكوڕیی تێدایه‌و‬ ‫سێجار به‌ڵێنیان پێداو‌ه چاكی بكه‌نه‌وه‌‪،‬‬ ‫به‌اڵم چاكیاننه‌كردوه‌ت����ه‌وه‌‪ ،‬هه‌رچه‌ند‌ه‬ ‫تائێس����تا ل����ه‌‪ %70‬پاره‌كه‌ی����ان داوه‌ت ‌ه‬ ‫كۆمپانیاك����ه‌‪" ،‬بۆیه‌ ره‌نگه‌ س����كااڵیان‬ ‫له‌سه‌ر تۆماربكه‌ین"‪.‬‬ ‫ی‬ ‫له‌به‌رامب����ه‌ردا به‌ڕێوه‌به‌ری‌ كۆمپانیا ‌‬ ‫روناكی‌ ئه‌حمه‌د حه‌سه‌ن له‌لێداونێكدا بۆ‬ ‫ئاوێن���� ‌ه ئه‌و وتانه‌ ره‌تده‌كاته‌وه‌و ده‌ڵێت‬ ‫"دو س����اڵه‌ هه‌ندێك بل����ۆك ته‌واوبوه‌و‬ ‫ماڵی تێدایه‌‪ ،‬چونك���� ‌ه ئێم ‌ه لیژنه‌یه‌ك ‌ی‬ ‫راده‌س����تكردنه‌وه‌مان هه‌یه‌و هه‌ركه‌سێك‬ ‫چوه‌ت���� ‌ه نێو خانوه‌كه‌ی‌ الپه‌ڕه‌یه‌كی‌ پێ‬ ‫فۆتۆ‪ :‬ئیحسان‬ ‫وێنه‌یه‌ک له‌پرۆژه‌که‌‬ ‫پڕكراوه‌ت����ه‌وه‌و كه‌موكوڕییه‌كان دیاری‬ ‫ك����راوه‌و چاكمانكردوه‌ت����ه‌وه‌‪ ،‬پاش����ان‬ ‫ی چوه‌ت ‌ه نێو زۆری تێدایه‌ وه‌كو س����ه‌قف‌و س����ه‌قف‬ ‫له‌سه‌ر به‌رپرسیارێتی‌ خۆی مۆرو ئیمزاو نیوێك به‌س����ه‌ر واده‌كه‌ی����دا تێپه‌ڕیوه‌‪ ،‬به‌ناچ����اری‌‌و ته‌واونه‌ك����راو ‌‬ ‫سانه‌وی‌و كاره‌باو پالك‌و بۆری‌و زێراب‌و‬ ‫یه‌ك دیناری����ان ب����ۆ نه‌گه‌ڕێنراوه‌ته‌وه‌‪ ،‬خانوه‌كه‌ی‌"‪.‬‬ ‫ئه‌ستۆپاكی‌ كردوه‌"‪.‬‬ ‫به‌ڕێوه‌ب����ه‌ری‌ كۆمپانی����ای‌ ناوب����راو كاش����ی‪ ،‬ك ‌ه ئه‌چین پرس����یار ده‌كه‌ین‬ ‫ی رێنماییه‌كان ‌ی‬ ‫له‌گ����ه‌ڵ واژۆكردنی‌ گرێبه‌س����ته‌كه‌دا كه‌ ئ����ه‌وه‌ش به‌پێچه‌وانه‌ ‌‬ ‫ی كه‌ نایه‌ن كه‌س وه‌اڵممانناداته‌وه‌‪ ،‬بۆیه‌ هیوادارین‬ ‫باس����ی له‌وه‌ش����كرد "ئه‌وانه‌ ‌‬ ‫پێیانڕاگه‌یاندون ك ‌ه له‌ماوه‌ی‌ س����اڵێك‌و گرێبه‌سته‌كه‌یه‌"‪.‬‬ ‫ی وه‌به‌رهێنان بێن به‌هانامانه‌وه‌"‪.‬‬ ‫ئه‌و به‌شداربوه‌ ئه‌وه‌ش ده‌خاته‌ڕو ك ‌ه خانوه‌كانی����ان وه‌ربگرن����ه‌وه‌‪ ،‬له‌رێگه‌ ‌‬ ‫ش����ه‌ش مانگ����دا خانوه‌كانی����ان ته‌واو‬ ‫هه‌روه‌ها كارزان حه‌سه‌ن به‌شداربویه‌كی‬ ‫ئاگادارمانكردونه‌ت����ه‌وه‌‪،‬‬ ‫ده‌بێت‪ ،‬ئاراس محه‌مه‌د به‌شداربویه‌ك ‌ی هه‌ندێك كه‌س له‌س����ه‌ر به‌رپرس����یارێتی دادگاوه‌‬ ‫ی ئه‌و یه‌كان ‌ه به‌م جۆره‌ ده‌دوێت‌و‬ ‫ی دیكه‌ ‌‬ ‫دیكه‌یه‌ ئاماژه‌ ب����ه‌وه‌ ده‌كات كه‌ له‌گه‌ڵ خۆیان س����ه‌ره‌ڕای چه‌ندین كه‌موكوڕیی چونكه‌ قیرت����اوو كۆنكری����ت‌و كاره‌با ‌‬ ‫واژۆكردن����ی‌ گرێبه‌س����ته‌كه‌ پێیانوتون‪ ،‬چونه‌ت����ه‌ نێ����و خانوه‌كه‌و به‌نایاس����ایی بۆ دابینكراوه‌‪ ،‬ب����ه‌اڵم بۆمانده‌ركه‌وتو‌ه ده‌ڵێت "كاتێك قس ‌ه له‌گه‌ڵ كۆمپانیاك ‌ه‬ ‫ی پێوه‌كردوه‌و بۆ پێنج ده‌كه‌ین ده‌ڵێن ئێم ‌ه لیژنه‌یه‌كمان هه‌ی ‌ه‬ ‫ئه‌گ����ه‌ر له‌م����اوه‌ی‌ س����اڵێك‌و ش����ه‌ش كاره‌ب����او ئاوی����ان راكێش����اوه‌‪" ،‬خه‌ڵك خه‌ڵك بازرگان���� ‌‬ ‫مانگدا به‌بێ هی����چ هۆكارێك خانوه‌كان له‌خانوی‌ كرێدایه‌‌و ده‌بێت چاوه‌ڕوانیش جار فرۆش����راوه‌ته‌وه‌و نازانین چواره‌م‌و له‌وێ هه‌رچ����ی كه‌موكوڕیی‌ هه‌یه‌ چاكی‬ ‫ده‌كاته‌وه‌‪ ،‬كه‌چی راس����ت ناكه‌ن‪ ،‬زیاتر‬ ‫ته‌واونه‌بو‪ ،‬ئه‌وا كۆمپانیا ده‌بێت بۆ هه‌ر بێ����ت تاوه‌كو بزان����ن ك����ه‌ی كۆمپانیا پێنجه‌م كڕیار له‌كوێیه‌"‪.‬‬ ‫س����ه‌باره‌ت به‌كه‌موكوڕی����ی‌ یه‌كه‌كان‪ ،‬ل����ه‌‪ 10‬ج����ار ته‌له‌فۆنم بۆ ك����ردون ك ‌ه‬ ‫مانگێ����ك دواكه‌وتن ‪ 250‬هه‌زار دیناریان ت����ه‌واوی‌ ده‌كات‌و مانگانه‌ش ‪ 315‬هه‌زار‬ ‫بدات����ێ‌‪ ،‬ب����ه‌اڵم "ئه‌و‌ه نزیكه‌ی‌ س����اڵ‌و دینار قیس����ت بدات به‌كۆمپانیاكه‌‪ ،‬بۆی ‌ه ئه‌و به‌ش����داربوه‌ وتیش����ی "كه‌موكوڕیی خانوه‌كان ده‌ی����ان كه‌موكوڕیی تێدایه‌‪،‬‬

‫ده‌سته‌ ‌ی‬ ‫وه‌به‌رهێنان‪ :‬پرۆژه‌ك ‌ه‬ ‫ته‌واوبوه‌‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫كه‌موكوڕی ‌ی هه‌ی ‌ه‬ ‫تا چاكی‌ نه‌كه‌نه‌و‌ه‬ ‫پرۆژه‌كه‌ وه‌رناگرین‬

‫ته‌نان����ه‌ت ش����ه‌وێك توش����ی ش����ه‌ڕبوم‬ ‫له‌گه‌ڵیاندا‪ ،‬س����ه‌ره‌ڕای پێش����ێلكردن ‌ی‬ ‫گرێبه‌ست‌و یاس����اكانی خۆیان‪ ،‬چونك ‌ه‬ ‫ئێستاش ‌ی له‌گه‌ڵ‌ بێت هه‌ر له‌سه‌ره‌تاو‌ه‬ ‫زۆر به‌خاوی كاریان تێدا ده‌كرد"‪.‬‬ ‫كارزان ك���� ‌ه به‌چه‌ندی����ن كه‌موكوڕیی‌‌و‬ ‫ناته‌واویی����ه‌و‌ه چوه‌ته‌ نێ����و خانوه‌كه‌و‬ ‫ی به‌ته‌واونه‌كراوی‌ چوم ‌ه‬ ‫ده‌ڵێت "ئه‌وكاته‌ ‌‬ ‫نێو خانوه‌كه‌ زۆر ناچاربوم‪ ،‬هه‌رچه‌ند‌ه‬ ‫خانوی واهه‌یه‌ هه‌ر وێرانه‌"‪.‬‬ ‫له‌به‌رامبه‌ردا به‌ڕێوه‌به‌ری جێبه‌جێكاری‬ ‫ده‌س����ته‌ی وه‌به‌رهێنانی سلێمانی عه‌زیز‬ ‫ی له‌هیچ‬ ‫س����ه‌عید ده‌ڵێت "خه‌ڵك ئ����اگا ‌‬ ‫نیی����ه‌و پرۆژه‌كه‌ ماوه‌ی‌ س����ێ س����اڵی‬ ‫هه‌بوه‌و ل����ه‌واده‌ی‌ خۆیدا ته‌واوبوه‌‪ ،‬هه‌ر‬ ‫له‌سه‌ره‌تاش����ه‌و‌ه سه‌رپه‌رشتیمانكردوه‌و‬ ‫هه‌فت����ه‌ی دوج����ار ئه‌ندازیار س����ه‌ردان ‌ی‬ ‫پرۆژه‌ك����ه‌ی‌ ك����ردوه‌‪ ،‬لیژنه‌یه‌كیش����م‬ ‫دروستكردوه‌ له‌س����ه‌ر كه‌موكوڕییه‌كان‌و‬ ‫تاوه‌كو ئه‌و كه‌موكوڕییانه‌ چاك نه‌كه‌نه‌و‌ه‬ ‫پرۆژه‌كه‌ وه‌رناگرین"‪.‬‬ ‫به‌ڕێوه‌به‌ری جێبه‌جێكاری ده‌س����ته‌ی‬ ‫وه‌به‌رهێنانی س����لێمانی بێئاگایی خۆی‬ ‫له‌گرێبه‌ستی نێوان كڕیارو كۆمپانیاكان‬ ‫ده‌ربڕی‌و وتی "ئێمه‌ ك ‌ه مۆڵه‌ت ده‌ده‌ین ‌ه‬ ‫ی‬ ‫كۆمپانیاكه‌ ده‌بێ����ت پرۆژه‌ك ‌ه له‌ماوه‌ ‌‬ ‫س����ێ س����اڵدا ته‌واوب����كات‪ ،‬ناش����زانین‬ ‫گرێبه‌س����تی نێوان كڕی����ارو كۆمپانیاك ‌ه‬ ‫چییه‌و چی تێدایه‌‪ ،‬ئه‌گینا بۆچی رۆژێك‬ ‫كڕی����ار نه‌هاتوه‌ بۆ الی ئێم����ه‌‪ ،‬یان بۆ‬ ‫ناچن سكااڵ تۆماربكه‌ن‌و ئێمه‌ش ئه‌وكات‬ ‫كاری خۆمان ده‌كه‌ین"‪.‬‬

‫لۆکاڵ‬

‫)‪ )378‬سێشه‌مم ‌ه ‪2013/5/21‬‬

‫سه‌رۆكی‌ شاره‌وانی‌ سلێمانی‌‪ ،‬له‌باره‌ی‌ دابه‌شكردن ‌ی ‪7‬هه‌زار‬ ‫پارچه‌ زه‌وی‌‌و فۆرمی‌ یه‌كه‌ی‌ نیشته‌جێبون ده‌دوێت‬ ‫ئا‪ :‬ئاسۆ سه‌راوی‌‬ ‫دوای‌ به‌فه‌ڕمی‌ راگرتنی‌ دابه‌شكردن ‌‬ ‫ی‬ ‫زه‌وی‌‪ ،‬سه‌رۆكی‌ شاره‌وانی‌ سلێمانی‌‬ ‫به‌وه‌كاله‌ت یوسف یاسین‪ ،‬ئاماژه‌‬ ‫به‌وه‌ ده‌كات‪ ،‬نیازیانه‌ هه‌یه‌ له‌رێگای‌‬ ‫دابه‌شكردنی‌ یه‌كه‌ی‌ نیشته‌جێبونه‌وه‌‪،‬‬ ‫كێشه‌ی‌ كرێچێتی‌ چاره‌سه‌ربكه‌ن‪ ،‬كه‌‬ ‫به‌وته‌ی‌ ئه‌و رێژه‌كه‌ی‌ له‌سلێمانیدا‬ ‫نزیكه‌ی‌ ‪ %14‬یه‌‪.‬‬ ‫س����ه‌رۆكی‌ ش����اره‌وانی‌ س����لێمانی‌‪،‬‬ ‫ل����ه‌م دیداره‌ی‌ ئاوێن����ه‌دا باس له‌وه‌ش‬ ‫ده‌كات‪ ،‬نزیك����ه‌ی‌ ‪7‬ه����ه‌زار پارچ����ه‌ی‌‬ ‫زه‌وی‌ هاواڵتیان‪ ،‬قه‌رزارن‪ ،‬له‌چینه‌كانی‌‬ ‫ك����ه‌س‌وكاری‌ ش����ه‌هیدان‌و زیندانیانی‌‬ ‫سیاس����ی‌‌و رۆژنامه‌نوس����ان‪ ،‬كۆمه‌ڵه‌ی‌‬ ‫تاالس����یما‪ ،‬پێش����مه‌رگه‌ی‌ دێری����ن‪،‬‬ ‫چه‌ن����د توێژێكی‌ تریش "ئ����ه‌وه‌ قه‌رزه‌‬ ‫له‌س����ه‌رمانه‌‌و هه‌وڵده‌ده‌ی����ن تا كۆتای‌‬ ‫ئه‌مساڵ‪ ،‬ئه‌و قه‌رزه‌ بده‌ینه‌وه‌"‪.‬‬ ‫ئاوێن����ه‌‪ :‬نزیك����ی‌ چ����وار مانگ����ه‌‪،‬‬ ‫ده‌س����تبه‌كاربویت‪ ،‬له‌م ماوه‌یه‌دا له‌چی‌‬ ‫حاڵی‌ بویت؟‬ ‫یوس����ف یاسین‪ :‬ئه‌وه‌ لێی‌ حاڵیبوم‪،‬‬ ‫كێشه‌‌و گرفته‌كانی‌ سلێمانی‌ هێنده‌ زۆره‌‬ ‫له‌حس����اب‌و كتابدا نییه‌‪ ،‬هه‌ستده‌كه‌م‬ ‫كێش����ه‌كانی‌ ئ����ه‌م ش����اره‌ له‌كات����ی‌‬ ‫ب����ه‌ره‌ی‌ كوردس����تانیه‌وه‌ له‌س����ه‌ریه‌ك‬ ‫كه‌ڵه‌كه‌بوه‌‪ ،‬ئه‌مه‌ جگه‌ له‌وه‌ی‌ شاره‌كه‌‬ ‫به‌به‌رده‌وام له‌گه‌وره‌بوندایه‌‪ ،‬له‌گه‌ڵ ئه‌و‬ ‫گه‌وره‌بونه‌شدا پێداویستیه‌كانی‌ خه‌ڵك‬ ‫زیاد ده‌كات‪ ،‬ئه‌وه‌ش هه‌موی‌ روبه‌روی‌‬ ‫ئێمه‌ ده‌بێته‌وه‌‪.‬‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬گه‌وره‌ترین كێشه‌تان چیه‌؟‬ ‫یوس����ف یاس����ین‪ :‬كه‌می����ی‌ یه‌كه‌ی‌‬ ‫نیش����ته‌جێبونه‌‪ ،‬به‌پێی‌ ئه‌و ئامارانه‌ی‌‬ ‫كه‌ هه‌یه‌ نزیكه‌ی‌ ‪ %14‬شاری‌ سلێمانی‌‬ ‫كرێنش����ینه‌‪ ،‬دیاره‌ ئه‌وه‌ ب����ه‌ به‌راورد‪،‬‬ ‫به‌زۆرێ����ك له‌واڵت����ان‪ ،‬رێژه‌یه‌كی‌ زۆر‬ ‫كه‌مه‌‪ ،‬به‌اڵم لێ����ره‌ خه‌ڵكی‌ واراهاتوه‌‪،‬‬ ‫ی خانوی‌ خۆی‌ بێت‪،‬‬ ‫كه‌ هه‌م����و خاوه‌ن ‌‬ ‫بۆیه‌ داوای‌ زه‌وی‌ نیشته‌جێبون له‌ئێمه‌‬ ‫ده‌كه‌ن‪ ،‬خۆشتان ده‌زانن چه‌ندین ساڵه‌‬ ‫دابه‌شكردنی‌ زه‌وی‌ راگیراوه‌‪.‬‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬له‌كه‌یه‌وه‌ به‌فه‌ڕمی‌ راگیراوه‌‪،‬‬ ‫پالنی‌ حكومه‌ت بۆ دوای‌ ئه‌وه‌ چییه‌؟‬ ‫یوس����ف یاس����ین‪ :‬ل����ه‌‪2006/8/6‬‬ ‫ی زه‌وی‌ راگی����راوه‌‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫دابه‌ش����كردن ‌‬ ‫كۆمه‌ڵێ����ك ك����ه‌س‌و الی����ه‌ن‪ ،‬فه‌رمانی‌‬

‫نزیكه‌ ‌ی ‪7‬هه‌زار‬ ‫پارچه‌ی‌ زه‌و ‌ی‬ ‫هاواڵتیان‪ ،‬قه‌رزارین‌و‬ ‫هه‌وڵده‌ده‌ین تا‬ ‫كۆتایی‌ ئه‌مساڵ‬ ‫پێیانبده‌ین‬

‫یوسف یاسین سه‌رۆكی‌ شاره‌وانی‌ سلێمانی به‌وه‌کاله‌ت‬

‫ئه‌گه‌ر حكومه‌ت‬ ‫هه‌ست ده‌كه‌م‬ ‫شارێكی‌ تر له‌نزیك كێشه‌كانی‌‬ ‫حكومه‌ت بێت‪ ،‬له‌وان ‌ه‬ ‫كێشه‌كانی‌ ئه‌م‬ ‫سلێمانی‌ دروست سلێمانی‌‬ ‫شاره‌ له‌كاتی‌ به‌ره‌ ‌ی خۆش نابێت كه‌ ب ‌ه‬ ‫هێنده‌ زۆره‌‬ ‫ده‌كرێت‪ ،‬ناوی‌‬ ‫ی مۆدرێن له(حساب‌و كتابدا) كوردستانیه‌وه‌ له‌سه‌ر زیاده‌ڕه‌و ‌ی زه‌وییان‬ ‫سلێمان ‌‬ ‫داگیركردوه‬ ‫یه‌ك كه‌ڵه‌ك ‌ه بوه‬ ‫نییه‌‬ ‫ده‌بێت‬ ‫پێش ئ����ه‌و مێژوه‌یان هه‌ی����ه‌ بۆ زه‌و ‌‬ ‫ی‬ ‫وه‌رگرتن‪ ،‬بۆیه‌ پێشتر داوایان لێكرابو‬ ‫ت����ا‪ ،2012/12/30‬فه‌رمانه‌كانیان نوێ‌‬ ‫بكه‌نه‌وه‌‪ ،‬ئه‌وانه‌ش كه‌ پێشتر فه‌رمانی‌‬ ‫ئه‌نجومه‌ن����ی‌ وه‌زیرانی����ان هه‌ب����وه‌ بۆ‬ ‫زه‌وی‌ وه‌رگرت����ن‪ ،‬بریتین له‌به‌ش����ێك‬ ‫له‌كه‌س‌وكاری‌ ش����ه‌هیدان‪ ،‬كه‌ نزیكه‌ی‌‬ ‫‪ 1950‬كه‌سێكن‪ ،‬زیندانیانی‌ سیاسی‌ كه‌‬ ‫ئه‌وانیش زیاتر ل����ه‌‪‌760‬و كه‌س ده‌بن‪،‬‬ ‫رۆژنامه‌نوسانیش فه‌رمانی‌ ‪ 169‬پارچه‌‬ ‫زه‌وییان هه‌یه‌‪ ،‬كۆمه‌ڵه‌ی‌ تاالسیماش‪167‬‬ ‫پارچ����ه‌ زه‌ویی����ان هه‌یه‌‪،‬به‌ش����ێك‬ ‫له‌پێش����مه‌رگه‌ دێرینه‌كانیشی‌ تێدایه‌‪،‬‬ ‫به‌هه‌رحاڵ به‌هه‌موی����ان ده‌گاته‌ نزیكی‌‬ ‫‪7‬هه‌زار كه‌س����ێك‪ ،‬كه‌ پێ����ش راگرتنی‌‬ ‫دابه‌ش����كردنی‌ زه‌وی‌ فه‌رمانیان هه‌بو‪،‬‬ ‫بۆی����ه‌ ئه‌وانه‌ مافی‌ خۆیانه‌ زه‌وییان بۆ‬

‫دابین بكه‌ین‪.‬‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬له‌كوێ‌‌و كه‌ی‌ پێیانده‌ده‌ن؟‬ ‫یوس����ف یاس����ین‪ :‬هه‌وڵده‌ده‌ی����ن تا‬ ‫كۆتای����ی‌ ئه‌مس����اڵ به‌هه‌مویان بده‌ین‪،‬‬ ‫ش����وێنێكمان له‌پش����تی‌ كانی‌ گۆمه‌ بۆ‬ ‫دیاری‌ كردون‪.‬‬ ‫ئاوێن����ه‌‪ :‬چه‌ن����د س����اڵێك له‌مه‌وبه‌ر‬ ‫كۆمه‌ڵێك فه‌رمانبه‌ر خاڵبه‌ندییان بۆكرا‬ ‫ناویشیان ده‌رچو كه‌ زه‌وییان پێبدرێت‪،‬‬ ‫ئه‌وه‌ به‌كوێ‌ گه‌یشت؟‬ ‫یوسف یاسین‪ :‬ئه‌وانه‌ نزیكی‌ ‪9‬هه‌زار‬ ‫كه‌س ده‌ب����ون‪ ،‬راس����ته‌ خاڵبه‌ندییان‬ ‫بۆ كرا‪ ،‬ب����ه‌اڵم فه‌رمان����ی‌ ئه‌نجومه‌نی‌‬ ‫وه‌زیرانیان نه‌بو‪ ،‬بۆیه‌ ئه‌وانه‌ سودمه‌ند‬ ‫ناب����ن له‌وه‌رگرتن����ی‌ زه‌وی‌‪ ،‬به‌اڵم له‌و‬ ‫پالن����ه‌ی‌ حكوم����ه‌ت دایڕش����توه‌ ب����ۆ‬ ‫دابه‌ش����كردنی‌ یه‌كه‌ی‌ نیش����ته‌جێبون‬

‫به‌پێی‌ پێویس����ت ئه‌وانیش وه‌كو هه‌مو‬ ‫هاواڵتیه‌ك����ی‌ ئ����ه‌م هه‌رێم����ه‌ ده‌كرێت‬ ‫سودمه‌ندبن‪.‬‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬ئ����ه‌و یه‌كه‌ نیش����ته‌جێیانه‌‪،‬‬ ‫له‌كوێ‌ دروست ده‌كرێن‪ ،‬وه‌كو قۆناغی‌‬ ‫یه‌كه‌م ده‌درێته‌ كێ‌؟‬ ‫یوسف یاسین‪ :‬له‌ناوچه‌ی‌ تاسڵوجه‌‬ ‫پشتی‌ (مه‌عه‌سكه‌ر سه‌الم)‪ ،‬شوێنێكمان‬ ‫بۆ داناوه‌‪ ،‬دیزاینیش����مان ته‌واوكردوه‌‪،‬‬ ‫روبه‌ره‌ك����ه‌ی‌ زۆر به‌رفراوان����ه‌ جێگای‌‬ ‫زیاتر له‌‪50‬هه‌زار یه‌كه‌ی‌ نیشته‌جێبونی‌‬ ‫لێده‌بێته‌وه‌ وه‌كو قۆناغی‌ یه‌كه‌م ئه‌مساڵ‬ ‫‪3‬هه‌زار یه‌كه‌ دروس����ت ده‌كه‌ین‪ ،‬هه‌زار‬ ‫یه‌كه‌ی‌ بۆ مامۆستایان‌و هه‌زاریشی‌ بۆ‬ ‫كه‌مده‌رامه‌تان‌و هه‌زاره‌كه‌ی‌ تریشی‌ بۆ‬ ‫كارمه‌ندانی‌ ته‌ندروستی‌ ده‌بێت‪.‬‬ ‫ئاوێن����ه‌‪ :‬فۆڕمی‌ دابه‌ش����كردنی‌ ئه‌و‬

‫یه‌كان����ه‌ چ����ۆن ده‌بێ����ت‪ ،‬مه‌رجه‌كانی‌‬ ‫وه‌رگرتنی‌ چییه‌؟‬ ‫یوس����ف یاس����ین‪ :‬تائێس����تا‬ ‫نه‌گه‌یشتوینه‌ته‌ (سیغه‌یه‌كی‌) كۆتایی‌‬ ‫بۆ داڕش����تنی‌ فۆڕمه‌كه‌‪ ،‬به‌اڵم مه‌رجه‌‬ ‫س����ه‌ره‌تاییه‌كان‪ ،‬ئه‌وه‌یه‌ ئه‌و كه‌س����ه‌‬ ‫به‌فیعلی‌ كرێنش����ین‌و كه‌مده‌رامه‌ت بێ‌‪،‬‬ ‫پێش����تر له‌حكومه‌ت به‌هی����چ جۆرێك‬ ‫س����ودمه‌ند نه‌بوبێ����ت‪ ،‬ك����ه‌ فۆڕمه‌كه‌‬ ‫ته‌واوكرا به‌دڵنیایی����ه‌وه‌ زانیاری‌ زیاتر‬ ‫ده‌درێته‌ هاواڵتیان‪.‬‬ ‫ئاوێن����ه‌‪ :‬زه‌وییه‌كانی‌ چ����وارده‌وری‌‬ ‫س����لێمانی‌ به‌تایب����ه‌ت گونده‌كان����ی‌‬ ‫ده‌وروبه‌ری‌ ش����ار‪ ،‬له‌م����اوه‌ی‌ رابردودا‬ ‫زۆرترین كێش����ه‌ی‌ له‌سه‌ربو‪ ،‬له‌ئێستادا‬ ‫ئه‌و كێشانه‌ به‌كوێ‌ گه‌یشتون؟‬ ‫یوسف یاسین‪ :‬دیاره‌ ئێمه‌ له‌ناوشاردا‬

‫‪9‬‬

‫زه‌وییه‌ك����ی‌ وه‌هامان نه‌م����اوه‌‪ ،‬ئه‌وه‌ی‌‬ ‫هه‌یه‌ سه‌رمقه‌س����ت‌و س����ه‌رپارچه‌یه‌‪،‬‬ ‫زه‌ییه‌كانی‌ ده‌ره‌وه‌ی‌ ش����اریش به‌زۆری‌‬ ‫هی‌ وه‌زاره‌ته‌كانی‌ دارایی‌‌و كشتوكاڵه‌‪،‬‬ ‫یاخود هی‌ وه‌زاره‌ته‌كانی‌ تره‌‪ ،‬به‌شێك‬ ‫له‌و زه‌وییانه‌ كاتی‌ خۆی‌ به‌گرێبه‌ستێك‬ ‫بۆ كشتۆكاڵكردن دراونه‌ته‌ جوتیاران‪،‬‬ ‫یاخود زه‌ویه‌ك ‌ه له‌س����نوری‌ گوندێكدایه‌‬ ‫خه‌ڵكه‌كه‌ی‌ خ����ۆی‌ به‌خاوه‌نی‌ ده‌زانێ‌‪،‬‬ ‫جگه‌ ل����ه‌وه‌ی‌ ب����ۆ خۆی����ان داگیریان‬ ‫كردوه‌ زۆرینه‌شیان پارچه‌پارچه‌كردوه‌و‬ ‫به‌خه‌ڵكیان فرۆش����تۆته‌وه‌‪ ،‬هه‌رچه‌نده‌‬ ‫به‌پێ����ی‌ گرێبه‌س����ته‌كه‌ زه‌ویی����ه‌كان‬ ‫‪ %12‬بۆ جوتیارانه‌‪ ،‬ب����ه‌اڵم به‌داخه‌وه‌‬ ‫زۆرین����ه‌ی‌ ئه‌وان هه‌م����و زه‌وییه‌كانیان‬ ‫به‌خه‌ڵكی‌ فرۆش����توه‌‪ ،‬ئه‌گه‌ر حكومه‌ت‬ ‫حكوم����ه‌ت بێت‪ ،‬له‌وان����ه‌ خۆش نابێت‬ ‫كه‌ به‌زیاده‌ڕه‌وی‌ زه‌وییان داگیركردوه‌‪،‬‬ ‫به‌دڵنیاییه‌وه‌ رۆژێك دێت لێپرسینه‌وه‌‬ ‫له‌گه‌ڵ ئه‌و كه‌سانه‌دا بكرێت‪.‬‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬باس له‌دروستكردنی‌ شارێكی‌‬ ‫نمونه‌ی����ی‌ ده‌كرێت له‌نزی����ك عه‌ربه‌ت‬ ‫به‌ناوی‌ سلێمانی‌ نوێ‌‪ ،‬ئه‌وه‌ چۆنه‌؟‬ ‫یوس����ف یاس����ین‪ :‬به‌ڵێ‌ ئه‌وه‌ هه‌یه‌‪،‬‬ ‫ئه‌و روب����ه‌ره‌ی‌ ب����ۆی‌ ته‌رخانك����راوه‌‬ ‫‪20‬هه‌زار دۆنم ده‌بێت‪ ،‬واته‌ روبه‌ره‌كه‌ی‌‬ ‫نزیك����ه‌ی‌ هێنده‌ی‌ س����نوری‌ شه‌س����ت‬ ‫مه‌تری‌ سلێمانی‌ ده‌بێت‪ ،‬ناوی‌ شاره‌كه‌‬ ‫‪ 2020‬یاخ����ود س����لێمانی‌ مۆدرێن����ی‌‪،‬‬ ‫لێده‌ن����رێ‌‪ ،‬له‌ئێس����تادا دیزاینه‌ك����ه‌ی‌‬ ‫دراوه‌ت����ه‌ كۆمپانیایه‌ك����ی‌ به‌ریتان����ی‌‪،‬‬ ‫بڕی����اره‌ به‌ه����اوكاری‌ ئه‌ندازیاره‌كان����ی‌‬ ‫خۆمان‪ ،‬له‌ماوه‌ی‌ ‪6‬مانگدا دیزاینه‌كه‌ی‌‬ ‫ته‌واوبكرێ����ت‪ ،‬ئه‌گ����ه‌ر ئ����ه‌و ش����اره‌‬ ‫ته‌واوبێ����ت‪ ،‬زۆر كێش����ه‌مان له‌ك����ۆڵ‬ ‫ده‌بێته‌وه‌‪ ،‬به‌تایبه‌ت ئێستا له‌سلێمانیدا‬ ‫كێشه‌ی‌ كه‌میی‌ (مه‌خزه‌ن)مان هه‌یه‌‪،‬‬ ‫له‌و ش����اره‌دا نزیك����ی‌ ‪ 1000‬مه‌خزه‌نی‌‬ ‫روبه‌ر فراوان دروس����ت ده‌كه‌ین‪ ،‬ئه‌مه‌‬ ‫جگه‌ له‌دروستكردنی‌ چه‌ندین كارگه‌ی‌‬ ‫گه‌وره‌و پرۆژه‌ی‌ گرنگی‌ تر‪.‬‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬س����لێمانی‌‪ ،‬كه‌ به‌پایته‌ختی‌‬ ‫رۆش����نبیری‌ ناس����را‪ ،‬ل����ه‌و روه‌وه‌‬ ‫چیتانكردوه‌؟‬ ‫یوسف یاس����ین‪ :‬بۆ ئه‌وه‌ش له‌نزیك‬ ‫به‌كره‌جۆ ‪ 300‬دۆن����م ته‌رخانكراوه‌‪ ،‬بۆ‬ ‫دروستكردنی‌ ش����اری‌ رۆشنبیران‪ ،‬ئه‌و‬ ‫شاره‌ به‌جۆرێك دیزاین ده‌كرێت‪ ،‬جێگای‌‬ ‫زۆرێك له‌چاالكیه‌ رۆشنبیریه‌كانی‌ تێدا‬ ‫بێته‌وه‌‪.‬‬

‫چاره‌سه‌ر‌و چاودێریی‌ ‪ 22‬هه‌زار كه‌مئه‌ندام‪ ،‬به‌‪ 120‬كارمه‌ند سپێردراوه‌‬ ‫ئا‪ :‬به‌ختیار حسێن‬ ‫بنكه‌ی‌ ته‌ندروستی‌ هێلینا له‌ساڵی‌‬ ‫‪ 1992‬دامه‌زراوه‌ له‌ساڵی‌ ‪1996‬‬ ‫بینایه‌ی‌ بۆ كراوه‌‪ ،‬ماوه‌ی‌ نزیكه‌ی‌ ‪3‬‬ ‫مانگیشه‌ به‌بڕیارێك بۆته‌ سه‌نته‌ر‌و‬ ‫نزیكه‌ی‌ ‪ 120‬كارمه‌ند كاری‌ تێدا‬ ‫ده‌كه‌ن‌و چاره‌سه‌ری‌ نزیكه‌ی‌ ‪22‬‬ ‫هه‌زار كه‌مئه‌ندامی‌ تێدا ده‌كرێت‪ ،‬هه‌ر‬ ‫كه‌مئه‌ندامێكیش حكومه‌ت مانگانه‌‬ ‫‪ 150‬هه‌زار دیناری پێده‌دات‪ ،‬زۆرترین‬ ‫جۆری‌ كه‌مئه‌ندامیش له‌سه‌نته‌ره‌كه‌دا‬ ‫شه‌له‌ل ده‌ماغ‌و ئه‌وانه‌ن كه‌ ده‌ست‌و‬ ‫قاچیان خواره‌‪.‬‬ ‫س���ه‌نته‌ری‌ هێلینا پێكهاتوه‌ له‌چه‌ند‬ ‫به‌ش���ێك له‌وان���ه‌ به‌ش���ی‌ ئێس���ك‌و‬ ‫ش���كان‪ ،‬بۆ هه‌مو ئ���ه‌و مندااڵنه‌ی‌ كه‌‬ ‫ده‌س���ت‌و قاچ‌و پشتیان خواره‌‪ ،‬به‌شی‌‬ ‫چاره‌س���ه‌ری‌ سروشتی‌‪ ،‬به‌شی‌ مندااڵن‬ ‫كه‌ تایبه‌ته‌ به‌و مندااڵنه‌ی‌ نه‌خۆش���ی‌‬ ‫دڵیان هه‌یه‌‌و ئه‌و مندااڵنه‌ی‌ گه‌شه‌یان‬ ‫كه‌مه‌ ی���ان بااڵی���ان كورته‌‪ ،‬به‌ش���ی‌‬ ‫(جومله‌ عه‌سه‌بی‌) ئه‌مه‌ش ئه‌و مندااڵنه‌‬ ‫ده‌گرێته‌وه‌ كه‌ شه‌له‌ل ده‌ماغن‪ ،‬له‌گه‌ڵ‬ ‫به‌ش���ی‌ ددان بۆ كه‌مئه‌ندام‌و به‌ش���ی‌‬ ‫س���وموبوكم كه‌ڕ‌واڵاڵن‪ ،‬له‌گه‌ڵ به‌شی‌‬ ‫نه‌ش���ته‌رگه‌ری‌‌و تیشك‌و ده‌رمانسازی‌‪،‬‬ ‫له‌گ���ه‌ڵ چاره‌س���ه‌ركردنی‌ هه‌م���و‬ ‫نه‌خۆشیه‌كانی‌ مندااڵن‪.‬‬ ‫س���وعاد عه‌بدولڕه‌حم���ان‪ ،‬ك���ه‌‬ ‫منداڵه‌كه‌ی‌ شه‌له‌ل ده‌ماغی هه‌یه‌‌و له‌و‬ ‫سه‌نته‌ره‌دا چاره‌س���ه‌ری‌ بۆ ده‌كرێت‪،‬‬ ‫باس ل���ه‌وه‌ ده‌كات ك���ه‌ زۆربه‌ی‌ ئه‌و‬ ‫ده‌رمانانه‌ی‌ ده‌بێت به‌كوڕه‌كه‌ی‌ بدرێن‪،‬‬ ‫له‌س���ه‌نته‌ره‌كه‌دا نین بۆی���ه‌ وه‌ك ئه‌و‬

‫وت���ی‌ "به‌ناچاری‌ ده‌بێت ل���ه‌ده‌ره‌وه‌ی‌‬ ‫سه‌نته‌ره‌كه‌ ئه‌و ده‌رمانانه‌ بكڕین"‪.‬‬ ‫س���وعاد گله‌ی���ی‌ له‌قه‌ره‌باڵغ���ی‌‬ ‫س���ه‌نته‌ره‌كه‌ش هه‌بوو وتی‌ "پێویسته‌‬ ‫پزیش���ك‌و كارمه‌ن���دی‌ زیات���ری‌ ب���ۆ‬ ‫دابینبكرێت‪ ،‬چونكه‌ نه‌خۆشه‌كانی‌ ئه‌م‬ ‫س���ه‌نته‌ره‌ به‌كه‌ڵكی‌ ئ���ه‌وه‌ نایه‌ن زۆر‬ ‫له‌چاوه‌ڕوانیدا بهێڵرێنه‌وه‌"‪.‬‬ ‫باوكی‌ یه‌كێكی‌ تر له‌نه‌خۆش���ه‌كانی‌‬ ‫س���ه‌نته‌ره‌كه‌‪ ،‬كه‌ پێیباش نه‌بو ناوی‌‬ ‫باڵوبكرێت���ه‌وه‌ باس���ی‌ له‌وه‌ ك���رد كه‌‬ ‫سه‌نته‌ره‌كه‌ پڕه‌ له‌كه‌موكوڕیی "به‌شی‬ ‫وه‌رش���ه‌كه‌ی زۆر ناڕێ���ك‌و ش���وێنی‌‬ ‫چاوه‌ڕوان���ی‌ نه‌خۆش���یش ل���ه‌ده‌ره‌وه‌‬ ‫نییه‌ ئه‌وه‌ی كه‌ هه‌ی���ه‌ له‌رێڕه‌وه‌كه‌دا‬ ‫به‌هاوینان گه‌رمه‌و به‌زستانیش سارد"‪.‬‬ ‫ئه‌و وتیش���ی‌ "كاتێكیش كه‌ ده‌چیته‌‬ ‫ژوری وه‌رش���ه‌كه‌ بۆ ئ���ه‌وه‌ی (قاڵب)‬ ‫بۆ منداڵه‌كه‌ دروست بكه‌ن‪ ،‬وه‌رشه‌كه‌‬ ‫خاوێن نیه‌‪ ،‬ش���وێنێك نیه‌ بۆ ئه‌وه‌ی‬ ‫قیاسه‌كان وه‌ربگیرێت‪ ،‬ده‌ستشۆرێكی‬ ‫گونجاو نیه‌ بۆ پاككردنه‌وه‌ی نه‌خۆشه‌كه‌‬ ‫له‌گه‌چ‪ ،‬زۆرج���ار ده‌بین���ی كارمه‌نده‌‬ ‫پیاوه‌كان جگه‌ره‌یان به‌ده‌سته‌وه‌یه‌"‪.‬‬ ‫له‌به‌رامب���ه‌ر گله‌یی‌ ئ���ه‌و هاواڵتیانه‌‬ ‫به‌ڕێوه‌به‌ری‌ س���ه‌نته‌ری‌ هێلینا د‪ .‬دلێر‬ ‫س���ابیر مه‌خموری‌‪ ،‬باس له‌وه‌ ده‌كات‬ ‫كه‌ س���ه‌رباری‌ ئه‌وه‌ی‌ ش���وێنه‌كه‌یان‬ ‫ك���ۆن‌و بچوك���ه‌‌و ه���اوكات ژم���اره‌ی‌‬ ‫كارمه‌نده‌كانیش���یان زۆر نی���ه‌ "بۆیه‌‬ ‫هه‌ندێكجار كێش���ه‌ی‌ بچوك دروس���ت‬ ‫ده‌بێت"‪.‬‬ ‫ده‌رب���اره‌ی‌ خ���راپ مامه‌ڵه‌كردن���ی‌‬ ‫كارمه‌نده‌كانیش���ان‪ ،‬د‪ .‬دلێ���ر ئ���ه‌وه‌‬ ‫ناش���ارێته‌وه‌ كه‌ هه‌ندێكجار مامه‌ڵه‌ی‌‬ ‫توند روی���داوه‌‪ ،‬به‌اڵم ئه‌و ئ���اگاداری‌‬

‫یه‌ك سه‌نته‌ر ‌ی‬ ‫تایبه‌ت ‌ی‬ ‫به‌كه‌مئه‌ندامان‬ ‫هه‌یه‌ له‌هه‌ولێر‌و‬ ‫ده‌وروبه‌ری‌‪ ،‬بۆی ‌ه‬ ‫سه‌نته‌ره‌كه‌ پێویست ‌ی‬ ‫به‌فراوانبونی‌ زیاتر‬ ‫هه‌یه‌‬ ‫هه‌م���و كارمه‌نده‌كان���ی‌ كردۆته‌وه‌ كه‌‬ ‫به‌هیچ شێوه‌یه‌ك وه‌اڵمی‌ هیچ كه‌سێك‬ ‫نه‌درێت���ه‌وه‌ كه‌ س���ه‌ردانیان ده‌كه‌ن‪،‬‬ ‫"هه‌میش���ه‌ وتومه‌ مامه‌ڵه‌یه‌كی‌ نه‌رم‌و‬ ‫نیان له‌گه‌ڵ نه‌خ���ۆش‌و هاوه‌ڵه‌كانیان‬ ‫بكه‌ن"‪.‬‬ ‫به‌ڕێوه‌به‌ره‌ك���ه‌ی‌ س���ه‌نته‌ری‌ هێلینا‬ ‫ئاماژه‌ ب���ه‌وه‌ش ده‌كات‪ ،‬كه‌ ئه‌گه‌رچی‌‬

‫بنکه‌ی هێلینا بۆ مندااڵنی خاوه‌ن پێداویستی تایبه‌ت‬ ‫هه‌روه‌ه���ا داواش له‌هه‌م���و خاوه‌ن‬ ‫به‌به‌رده‌وام شوێنه‌كه‌ خاوێنده‌كرێته‌وه‌‬ ‫له‌الیه‌ن كارمه‌ندانی‌ پاككردنه‌وه‌‪ ،‬به‌اڵم پێداویس���تیه‌ تایبه‌تی���ه‌كان ده‌كات‬ ‫به‌هۆی‌ ئه‌وه‌ی‌ بینایه‌كه‌ كۆن‌و بچوكه‌‪ ،‬ك���ه‌ هیچ ش���تێك ل���ه‌ده‌ره‌وه‌ نه‌كڕن‪،‬‬ ‫بۆی���ه‌ ناتوان���ن هیچی‌ ت���ری‌ لێبكه‌ن‪ ،‬چونك���ه‌ له‌س���ه‌نه‌ته‌ره‌كه‌ی‌ ئ���ه‌وان‬ ‫ئه‌و رونیش���كرده‌وه‌ ك���ه‌ داوایانكردوه‌ هه‌م���و پێداویس���تیه‌كان به‌بێبه‌رامبه‌ر‬ ‫سه‌نته‌ره‌كه‌ گه‌وره‌تر بكرێت به‌جۆرێك دابینكراوه‌‪.‬‬ ‫ه���ه‌ر س���ه‌باره‌ت به‌كه‌م‌وكوڕیه‌كانی‌‬ ‫بكرێت���ه‌ نه‌خۆش���خانه‌یه‌كی‌ گه‌وره‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫سه‌نته‌ره‌كه‌ پزیشكی‌ مندااڵن د‪ .‬رزگار‬ ‫تایبه‌ت به‌كه‌مئه‌ندامان‪.‬‬

‫فۆتۆ‪ :‬ه‌ختیار حسێن‬ ‫سابیر‪ ،‬رایده‌گه‌یه‌نێت كه‌ له‌گه‌ڵ ئه‌وه‌ی‌‬ ‫له‌و سه‌نته‌ره‌دا زۆرێك له‌پێداویستیه‌كان‬ ‫دابینكراوه‌‪ ،‬به‌اڵم كێشه‌ی‌ سه‌ره‌كی‌ ئه‌و‬ ‫سه‌نته‌ره‌ ئه‌وه‌یه‌ كه‌ شوێنه‌كه‌ی‌ بچوك‌و‬ ‫كۆنه‌‪ ،‬ئ���ه‌و ده‌ڵێت "یه‌ك س���ه‌نته‌ری‌‬ ‫تایبه‌تی‌ به‌كه‌مئه‌ندامان هه‌یه‌ له‌هه‌ولێر‌و‬ ‫ده‌وروبه‌ری‌‪ ،‬بۆیه‌ سه‌نته‌ره‌كه‌ پێویستی‌‬ ‫به‌فراوانبونی‌ زیاتر هه‌یه‌"‪.‬‬

‫‪10‬‬

‫‪F‬‬

‫)‪ )378‬سێشه‌مم ‌ه ‪2013/5/21‬‬

‫‪ashion‬‬

‫گۆشه‌یه‌كی‌ تایبه‌ته‌ به‌جل‌و به‌رگ‬ ‫ی ‪" fashion‬سه‌فین عارفی‌" ئاماده‌ی‌ ده‌كات‬ ‫دیزاین ‌هر‌و راوێژكار ‌‬

‫جیهانی ئاژه‌اڵن‌و‬ ‫نوێترین دیزاین‬ ‫هه‌موم���ان ده‌زانین ك ‌ه ه���ه‌ر له‌كۆنه‌و‌ه‬ ‫مرۆڤ بۆ خۆگه‌رمكردنه‌وه‌و خۆداپۆشینی‬ ‫پش���تی ته‌واوی به‌ئاژه‌اڵن به‌ستو‌ه هه‌ر‬ ‫له‌دڕنده‌ترینیانه‌و‌ه تا بێده‌سه‌اڵترینیان‪،‬‬ ‫به‌اڵم خۆش���به‌ختانه‌ ئێس���تا له‌جیهاندا‬ ‫ڕاوكردنیان به‌هه‌مو شێوه‌یه‌ك قه‌ده‌غه‌ی ‌ه‬ ‫به‌مه‌به‌ستی به‌كارهێنانیان بۆ جلوبه‌رگ‪،‬‬ ‫له‌گه‌ڵ ئه‌وه‌شدا ڕه‌نگی پێستیان بێبه‌ش‬ ‫نیی ‌ه له‌ئاماده‌كردنی جوانترین جلوبه‌رگ‬ ‫له‌مڕۆدا‪.‬‬ ‫جوانترینیان پێس���تی پڵن���گ‪ ،‬زه‌ڕافه‌‪،‬‬ ‫زێب���راو تیمس���اح‪ ...‬هت���د‪ ،‬ك���ه‌ زۆر‬ ‫له‌دیزاینه‌ران���ی جیه���ان به‌پێی وه‌رزی‬ ‫هاتن���ه‌وه‌و له‌به‌ركردنیان كۆلێكش���نی‬ ‫ته‌واوی بۆ ئاماد‌ه ده‌كه‌ن‪ ،‬به‌اڵم له‌عێراق‌و‬ ‫كوردس���تان به‌تایبه‌تی كه‌م ده‌بینرێت!‬ ‫چونكه‌ له‌به‌ركردنی ئه‌م جۆر‌ه قوماش ‌ه‬ ‫هه‌ر ته‌نها ب���ۆ جوانییه‌كه‌ی نی ‌ه به‌ڵكو‬ ‫كه‌س���ایه‌تی ئافره‌تیش ده‌رده‌خات‪ ،‬ئه‌و‬ ‫كه‌س���انه‌ی خۆی���ان به‌نوێترین دیزاینی‬ ‫جیهان���ی ئاژه‌اڵن ده‌گۆڕن كه‌س���انێكی‬

‫به‌هێزو جێی خۆیان به‌خۆیان سه‌پاندو‌ه‬ ‫نه‌ك به‌هاوكاری ده‌وروبه‌ر‪.‬‬ ‫لێره‌و‌ه پێتان ده‌ڵێی���ن ك ‌ه هه‌ڵبژاردنی‬ ‫جۆری قوماشی ئاژه‌ڵ ‌ه به‌ڵك به‌ڵه‌كه‌كان‬ ‫وه‌كو (پڵنگ‌و زه‌ڕافه‌و زێبرا) باشترین‬ ‫هه‌ڵب���ژارده‌ن بۆ ئه‌م وه‌رز‌ه س���ه‌ره‌ڕای‬ ‫ئه‌وه‌ی ك ‌ه ئه‌ناقه‌یه‌كی (شیك) بێوێن ‌ه‬ ‫ده‌دات به‌خاوه‌نه‌كه‌ی بۆ ئاهه‌نگ‌و بۆن ‌ه‬ ‫تایبه‌تییه‌كان‪.‬‬ ‫• هه‌میش��� ‌ه پێاڵوی سورو ڕه‌ش‌و زه‌رد‬ ‫باشترین هه‌ڵبژارده‌ن له‌گه‌ڵیاندا‪.‬‬ ‫• به‌ئێكسس���واراتێكی وه‌كو(ئه‌ڵماس‪،‬‬ ‫ئاڵت���ون‪ ،‬كریس���تاڵ‌و زی���و) له‌به‌ریان‬ ‫مه‌ك���ه‌‪ ،‬چونك��� ‌ه ناته‌وێ���ت ش���ێو‌ه‬ ‫سروشتییه‌كه‌ی له‌ده‌ست بده‌یت‪ ،‬به‌ڕای‬ ‫من جۆر‌ه پارچه‌ی ئه‌فریقی جوان هه‌ی ‌ه‬ ‫له‌ئیكسس���وارات ك ‌ه واتلێده‌كات زیاتر‬ ‫ڕێكخراوبیت‪ ،‬باشترین ‌ه له‌گه‌ڵیدا‪.‬‬ ‫بۆی��� ‌ه چیت���ر خ���ۆت بێب���ه‌ش مه‌ك ‌ه‬ ‫له‌خۆڕێكخستنت ڕه‌نگ ‌ه ته‌نها پێویستت‬ ‫به‌كه‌مێك یارمه‌تی ڕاوێژكاری هه‌بێت‪.‬‬ ‫ ‪safeen.arif@yahoo.com‬‬ ‫‪Twitter @SafeenArif‬‬

‫‌ره‌نگاڵه‬

‫‌ره‌نگاڵه‬

‫راغب‌و ئه‌حالم‪ ..‬شیر‌و تیر له‌یه‌ك ده‌سون‬ ‫میدیاكان����ی‌ عه‌ره‌ب باس ل����ه‌و ناكۆكیی ‌ه‬ ‫تونده‌ ده‌كه‌ن كه‌ له‌سه‌ره‌تای‌ به‌رنامه‌ی‌‬ ‫ئه‌ره‌ب ئایدل����ه‌وه‌ له‌نێوان راغب عه‌المه‌و‬ ‫ئه‌ح��ل�ام له‌ئارادای����ه‌‪ ،‬به‌ئه‌ندازه‌یه‌ك كه‌‬ ‫له‌تویته‌ره‌كانیان����دا توان����ج‌و پالر له‌یه‌ك‬ ‫ده‌گرن‌و یه‌كتر به‌درۆ ده‌خه‌نه‌وه‌‪.‬‬ ‫له‌دوا به‌رنامه‌ی‌ ئه‌ره‌ب ئایدلدا ئه‌وه‌ی‌‬ ‫جێی‌ سه‌رنج بو نه‌ راغب‌و نه‌ ئه‌حالم وه‌ك‬ ‫به‌رنامه‌كانی‌ پێش����وتر قسه‌یان له‌قسه‌ی‌‬ ‫یه‌كتردا نه‌ده‌كرد‌و خۆیان له‌قسه‌ی‌ یه‌ك‬ ‫هه‌ڵنه‌ده‌قورتاند‪ ،‬ئ����ه‌م به‌رنامه‌یه‌ دوای‌‬ ‫ئ����ه‌وه‌ هات ك����ه‌ میدیاكان����ی‌ ئاماژه‌یان‬ ‫به‌وه‌ كرد كه‌ناڵی‌ ‪ MBC‬راغب عه‌المه‌ی‌‬ ‫ئاگاداركردوه‌ت����ه‌وه‌ ك����ه‌ هه‌قی‌ به‌س����ه‌ر‬ ‫ئه‌حالمه‌وه‌ نه‌بێ‌‌و توانجی‌ تێنه‌گرێت‪.‬‬ ‫راب����ردو‬ ‫هه‌فت����ه‌ی‌‬ ‫راغ����ب‬ ‫له‌چاوپێكه‌وتنێكی����دا له‌گ����ه‌ڵ‌ گۆڤارێكی‌‬ ‫عه‌ره‌بی‌‪ ،‬باس����ی‌ له‌هێمنی‌‌و له‌سه‌رخۆیی‌‬ ‫نانسی‌ عه‌جره‌م كردو وتی‌ "نانسی‌ وه‌ك‬ ‫حه‌ب����ی‌ ئارامبه‌خش وای����ه‌ له‌نێوان من‌و‬ ‫ئه‌حالمدا"‪.‬‬ ‫وتبش����ی‌ "ئه‌حالم زۆر شت ده‌ڵێت كه‌‬ ‫مایه‌ی‌ بێزاریمه‌‪ ،‬هه‌ندێكجار قس����ه‌كانی‌‬ ‫ئه‌و ده‌مخات����ه‌ پێكه‌نین‌و هه‌ندێكجاریش‬ ‫ئیستیفزازم ده‌كات"‪.‬‬ ‫جێ����ی‌ ئاماژه‌ی����ه‌‪ ،‬راغ����ب عه‌الم����ه‌‬ ‫هونه‌رمه‌ندێك����ی‌ به‌بنه‌چ����ه‌ دورزی‌‬ ‫لوبنانیه‌‌و مانگ����ی‌ رابردو له‌به‌رنامه‌یه‌كی‌‬ ‫ئه‌ره‌ب ئایدل����دا ناڕه‌زایی‌ خۆی‌ به‌رامبه‌ر‬ ‫به‌قس����ه‌كانی‌ ئه‌ح��ل�ام ده‌رب����ڕی‌ بو كه‌‬ ‫وتی‌ پ����ه‌رواز له‌عێراق����ه‌وه‌ هاتوه‌‪ ،‬نه‌ك‬ ‫كوردستان‪ ،‬چونكه‌ كوردستان به‌شێكی‌‬ ‫دانه‌بڕاوه‌ له‌عێ����راق‪ .‬میدیاكانی‌ عه‌ره‌ب‬ ‫باس له‌وه‌ ده‌كه‌ن كه‌ دوای‌ ئه‌و قس����انه‌‬ ‫راغ����ب عه‌الم����ه‌ به‌توانج����ه‌وه‌ وتویه‌تی‌‬ ‫"ئه‌حالم محازه‌ره‌ی‌ سیاسی‌ ده‌دات"‪.‬‬ ‫ئه‌ح��ل�ام هونه‌رمه‌ندێك����ی‌ ملیاردێری‌‬ ‫ئیماراتییه‌‪ ،‬كه‌ ل����ه‌دوای‌ چاوپێكه‌وتنیدا‬

‫په‌رواز‬ ‫ڵ ده‌كات‬ ‫كورد به‌خۆیه‌وه‌ سه‌رقا ‌‬ ‫ئا‪ :‬ئاوێنه‌‬

‫هه‌مو شه‌وی‌ هه‌ینییه‌ك‪ ،‬دوای‌‬ ‫كاتژمێر نۆ كه‌ به‌رنامه‌یه‌كی‌ نوێ ‌ی‬ ‫ئه‌ره‌ب ئایدڵ‌ له‌كه‌ناڵی‌ ‪MBC‬ییه‌وه‌‬ ‫په‌خشده‌كرێت‪ ،‬كوچه‌و شه‌قامه‌كانی‌‬ ‫هه‌ولێر كشوماتی‌‌و چۆڵییان‬ ‫پێوه‌دیاره‌‪ ،‬له‌به‌رامبه‌ریشدا گازینۆو‬ ‫چایخانه‌كانی‌ ئه‌و شاره‌ جمه‌یان دێت‬ ‫له‌و گه‌نجانه‌ی‌ به‌دیار ته‌ماشاكردنی‌‬ ‫به‌رنامه‌كه‌وه‌ داده‌نیشن‌و چاوه‌ڕوانی‌‬ ‫ده‌ركه‌وتنی‌ "په‌رواز"ن‪.‬‬

‫راغب عه‌المه‌و ئه‌حالم‬ ‫ب����اس ل����ه‌وه‌ ده‌كات ك���� ‌ه ده‌ركه‌وتنی‌‬ ‫به‌جل‌و به‌رگه‌كانیه‌وه‌ ل����ه‌م به‌رنامه‌یه‌دا‬

‫هه‌ولێرییه‌ك خۆ ‌ی بۆ كۆكردنه‌وه‌ی‌ پول ته‌رخانده‌كات كۆنترین خانوی‌ سلێمانی‌ كرا به‌"قاوه‌خانه‌"‬

‫پول هه‌ی ‌ه ‪ 5‬هه‌زار دۆالر ده‌كات‬ ‫ئا‪ :‬به‌ختیار حسێن‬

‫توێژه‌رێكی‌ كۆمه‌اڵیه‌تی له‌هه‌ولێر ‪36‬‬ ‫ساڵه‌ به‌كۆكردنه‌وه‌ی‌ پولی‌ پۆسته‌وه‌‬ ‫خه‌ریكه‌‌و زۆربه‌ی‌ ئه‌و پوالنه‌ی‌ الیه‌ كه‌‬ ‫له‌عێراق دروستكراون‬ ‫یوس���ف كه‌مال هه‌ولێری‌ ته‌مه‌ن ‪47‬‬ ‫س���اڵ‌‪ ،‬ئاماژه‌ بۆ ده‌كات كه‌ ئاشنایه‌تی‌‬ ‫ئه‌و له‌گه‌ڵ پ���ول ده‌گه‌ڕێته‌وه‌ بۆ پۆلی‌‬ ‫یه‌كه‌می‌ س���ه‌ره‌تایی‌‪ ،‬كاتێك كۆمه‌ڵێك‬ ‫زه‌رف���ی‌ نامه‌ی‌ بینیوه‌ ك���ه‌ وێنه‌یه‌كی‌‬ ‫بچوكی‌ له‌س���ه‌ربوه‌و س���ه‌رنجی‌ ئه‌وی‌‬ ‫ڕاكێش���اوه‌‪ ،‬ب���ۆ ئ���ه‌و مه‌به‌س���ته‌ش‬ ‫له‌هاوڕێیه‌كی‌ پرس���یوه‌ كه‌ ئه‌مه‌ چیه‌‪،‬‬ ‫ئه‌وی���ش پێیوت���وه‌ ك���ه‌ ئه‌م���ه‌ پوله‌‪،‬‬ ‫بۆیه‌ ئه‌ویش له‌وس���اوه‌ ده‌س���تیكردوه‌‬ ‫به‌كۆكردن���ه‌وه‌ی‌ پ���ول‪ ،‬تاوایلێهات���وه‌‬ ‫له‌هه‌ر ش���وێنێك پولێكی‌ بینیبێ‌ ئه‌وا‬ ‫كۆیكردۆته‌وه‌‪.‬‬ ‫یوس���ف هه‌ولێ���ری‌ ب���اس ل���ه‌وه‌‬ ‫ده‌كات ك���ه‌ یه‌كه‌مین ك���ورد خولیای‌ یوسف که‌مال هه‌ولێری‬ ‫پولكۆكردنه‌وه‌ی‌ هه‌بوبێت عه‌بدولعه‌زیز‬ ‫یاموڵكی‌ كه‌س���ایه‌تی دیاری‌ شۆڕش���ی‌ دروس���تكراوه‌‌و تائێس���تاش له‌و جۆره‌ هه‌روه‌ها له‌كوردس���تانیش له‌به‌رئه‌وه‌ی‌‬ ‫ش���ێخ مه‌حمود بوه‌ كه‌ له‌ئه‌سته‌مبۆڵ‌و پول���ه‌ ته‌نیا ‪ 300‬دانه‌ی م���اوه‌ له‌هه‌مو تاوه‌كو ئێستا به‌فه‌رمی‌ دانی پێنه‌نراوه‌‬ ‫ده‌س���تیكرد به‌كۆكردنه‌وه‌ی‌ پول‪ ،‬ئه‌و عێراق كه‌ نرخی‌ یه‌ك دانه‌ له‌و پوله‌ ‪ 20‬بۆیه‌ نرخی‌ پوله‌كانیان كه‌مه‌‪ ،‬گرانترین‬ ‫جۆری‌ پولیش له‌كوردستان ئه‌و پوله‌یه‌‬ ‫وت���ی‌ "تاوه‌كو ئێس���تا له‌كوردس���تان ملیۆن دیناری‌ عێراقی ده‌بێت"‪.‬‬ ‫وتیش���ی‌ "گرانترین ج���ۆری‌ پولیش كه‌ له‌سه‌رده‌می‌ شێخ مه‌حمود ده‌رچوه‌‬ ‫زیات���ر له‌‪ 280‬جۆری‌ پ���ول ده‌ركراوه‌‌و‬ ‫له‌عێراقیش تائێستا نزیكه‌ی‌ ‪ 9000‬هه‌زار له‌عێراق ده‌گه‌ڕێته‌و‌ه بۆ س���اڵی‌ ‪ 1923‬كه‌ نرخه‌ك���ه‌ی‌ ‪ 2‬تا ‪ 3‬وه‌ره‌قه‌ ده‌بێت‪،‬‬ ‫جۆری‌ پول ده‌ركراوه‌‪ ،‬كه‌ گرانترینیشیان تا ‪ 1947‬ك���ه‌ نرخه‌ك���ه‌ی‌ زیاتر له‌‪ 50‬ئه‌وانی‌ تریش نرخه‌كانیان ده‌گه‌ڕێته‌وه‌‬ ‫روپه‌یه‌ به‌دراوی‌ هیندی‌ ‪ 25‬فیتی‌ روپیه‌ وه‌ره‌قه‌ی���ه‌‪ ،‬له‌س���اڵی‌ ‪ 1947‬بۆ ‪ 2013‬بۆ نێوان كڕیارو فرۆشیار"‪.‬‬ ‫مامۆس���تا یوسف‪ ،‬ئاماژه‌ بۆ ئه‌وه‌ش‬ ‫ك���ه‌ له‌الیه‌ن مه‌لیك فه‌یس���ه‌ڵی‌ یه‌كه‌م نرخی‌ پول ده‌گاته‌ نزیكه‌ی‌ ‪ 20‬وه‌ره‌قه‌‪،‬‬

‫کاوڕ‬ ‫ێ بی���ر له‌كه‌س��� ‌ه‬ ‫الیه‌نیك���ه‌م هه‌ن���د ‌‬ ‫ی‬ ‫نزیكه‌كان���ت بك���ه‌ره‌وه‌‪ ،‬به‌ته‌واوه‌ت ‌‬ ‫پشتگوێتخستون‌و ئاگات لێیان نه‌ماو‌ه‬ ‫ئه‌وان له‌هه‌مو كه‌س زیاتر پێویستیان‬ ‫پێته‌‪.‬‬

‫گا‬ ‫ی ده‌بیت‌و ماوه‌یه‌ك‬ ‫ی قه‌یرانی‌ دارای ‌‬ ‫توش ‌‬ ‫ی پێ���و‌ه س���ه‌رقاڵ ده‌كه‌ی���ت‌و‬ ‫خۆت��� ‌‬ ‫هه‌وڵئ���ه‌ده‌ن به‌هه‌رش���ێوه‌یه‌ك بێ���ت‬ ‫ی لێده‌رباز بكه‌ن‪ .‬پێویس���تیت‬ ‫خۆتان��� ‌‬ ‫به‌كاتی‌ زیاتره‌‪.‬‬

‫دوانه‌‬ ‫وریایان ‌ه مامه‌ڵه‌ له‌گه‌ڵ ئیش‌و كاره‌كانت‬ ‫بكه‌و تۆزێك كات بد‌ه به‌خۆت‪ ،‬زۆرت‬ ‫نه‌ماو‌ه هه‌مو ش���تێك له‌ده‌ستبده‌یت‪،‬‬ ‫به‌خۆدا بچۆره‌و‌ه ره‌نگ ‌ه تۆ كێشه‌كان‬ ‫دروست بكه‌یت‪.‬‬

‫له‌میانه‌ی‌ ئه‌و سه‌فه‌ره‌ی‌ ده‌یكه‌یت‬ ‫دڵخ���ۆش ده‌بی���ت‌و خه‌ڵ���ك زۆر‬ ‫ده‌ناس���یت‪ ،‬ب���ه‌اڵم وریاب���ه‌ ئه‌و‬ ‫س���ه‌فه‌ره‌ كار نه‌كاته‌ سه‌ر ئیش‌و‬ ‫كاره‌كانت‪.‬‬

‫چ����وار ملیۆن دۆالری‌ له‌س����ه‌ر كه‌وتوه‌‪،‬‬ ‫پۆش����اكه‌كانی‌ له‌الی����ه‌ن به‌ناوبانگترین‬

‫دیزاینه‌ره‌كان���� ‌ی جلوبه‌رگ����ی‌ لوبنانه‌وه‌‬ ‫ئاماده‌ ده‌كرێت‪.‬‬

‫"توتی" بازاڕ ‌ی گه‌رمه‌‬

‫ش���یروان كوڕێكی‌ ته‌مه‌ن ‪ 22‬ساڵه‌و‬ ‫له‌گازینۆیه‌ك���ی‌ ئیس���كان ك���ه‌ به‌ده‌م‬ ‫نێرگه‌له‌كێشانه‌وه‌ شه‌وی‌ هه‌ینی‌ له‌سه‌ر‬ ‫شه‌ممه‌ به‌دیار سه‌یركردنی‌ ته‌له‌فزیۆنه‌وه‌‬ ‫دانیش���تبو‪ ،‬وتی‌ "ئه‌مشه‌و سێ‌ روداو‬ ‫هه‌ب���ون ب���ه‌الی‌ منه‌وه‌ هه‌رس���ێكیان‬ ‫گرنگب���ون‪ :‬هه‌واڵی‌ ته‌ندروس���تی‌ مام‬ ‫ج���ه‌الل‌و باڵوبونه‌وه‌ی‌ وێنه‌كانی‌‪ ،‬یاری‌‬ ‫ریال مه‌دریدو سێهه‌میش���یان كه‌ دڵم‬ ‫زۆر الیه‌تی‌‌و مه‌به‌ستمه‌ بیبینم‌و ئێستا‬ ‫چاوه‌ڕوانیم په‌رواز حسێنه‌ له‌به‌رنامه‌ی‌‬ ‫ئه‌ره‌ب ئایدڵ"‪.‬‬ ‫ه���ه‌ر ئه‌وه‌ن���ده‌ی‌ ك���ه‌ به‌رنامه‌كه‌‬ ‫ده‌س���تیپێكردو په‌رواز له‌سه‌ر شانۆی‌‬ ‫ئه‌ره‌ب ئایدڵ ده‌ركه‌وت‪ ،‬ئیتر هه‌موان‬ ‫به‌ج���ۆش‌و خرۆش���ه‌‌وه‌ له‌شاش���ه‌ی‌‬ ‫ته‌له‌فزیۆن���ه‌كان ده‌ڕوان���ن‌و ب���ه‌ده‌م‬

‫توانجگرتن���ه‌وه‌ له‌لیژن���ه‌ی‌ داوه‌ر ‌‬ ‫ی‬ ‫به‌رنامه‌كه‌‪ ،‬ئه‌و كچه‌ كورده‌ سه‌رنجیان‬ ‫ده‌بات كه‌ وێنه‌و پۆسته‌ره‌كانی‌ له‌چه‌ند‬ ‫ش���ه‌قامێكی‌ هه‌ولێ���ردا ده‌بینرێ���ت‌و‬ ‫له‌ڕێگه‌ی‌ به‌شداریكردنیه‌وه‌ له‌و به‌رنامه‌‬ ‫عه‌ره‌بیی���ه‌دا‪ ،‬ل���ه‌الی زۆرب���ه‌ی‌ میدیا‬ ‫عێراقی‌‌و عه‌ره‌بیه‌كانیش جێی‌ بایه‌خه‌‪.‬‬ ‫دوای‌ ته‌واوبون���ی‌ گۆرانیه‌كه‌ی‌ په‌رواز‬ ‫ی���ان به‌رنامه‌ی‌ عه‌ره‌ب ئای���دل دوباره‌‬ ‫كوچ���ه‌و ش���ه‌قامه‌كان قه‌ره‌باڵغیی���ان‬ ‫تێده‌كه‌وێته‌وه‌‌و پڕ ده‌بنه‌وه‌ له‌ئوتومبێل‌و‬ ‫رێبوار‪.‬‬ ‫به‌ختیار پیاوێكی‌ خاوه‌نكاری‌ ته‌مه‌ن‬

‫‪ 52‬س���اڵی‌ ش���اری‌ س���لێمانیه‌‪ ،‬ئ���ه‌و‬ ‫به‌بایه‌خه‌وه‌ باس له‌گرنگی‌ به‌شداربونی‌‬ ‫ئه‌م كچ���ه‌ ك���ورده‌ له‌به‌رنامه‌ی‌ ئه‌ره‌ب‬ ‫ئایدل ده‌كات‌و پێداگری‌ له‌سه‌ر ئه‌وه‌ش‬ ‫ده‌كات كه‌ پێویس���ته‌ هه‌م���و كوردێك‬ ‫مه‌سیجی‌ پشتیوانی‌ بۆ ئه‌م كچه‌ بنێرێت‬ ‫كه‌ بوه‌ته‌ هۆی‌ زیاتر ناس���اندنی‌ گه‌لی‌‬ ‫كورد له‌جیهانی‌ عه‌ره‌بیدا به‌شێوه‌یه‌كی‌‬ ‫شارس���تانی‌‌و مه‌ده‌نیان���ه‌‌و له‌ڕێگ���ه‌ی‌‬ ‫هونه‌ره‌وه‌‪ ،‬ئه‌و وتی‌ "ئه‌م ماوه‌یه‌ له‌هه‌ر‬ ‫شوێنێك كه‌ سه‌ری‌ قسه‌ داده‌مه‌زرێت‪،‬‬ ‫پ���ه‌روازو گرنگیی‌ ده‌نگ���دان به‌په‌رواز‬ ‫خه‌می‌ منه‌"‪.‬‬

‫له‌فه‌یسبوکه‌وه‌‬

‫ئا‪ :‬مه‌زهه‌ر‬ ‫ی ئاماژ‌ه‬ ‫باڵنده‌ فرۆشه‌كانی‌ سلێمان ‌‬ ‫ی‬ ‫به‌وه‌ ده‌كه‌ن ك ‌ه رۆژ به‌ڕۆژ نرخ ‌‬ ‫ی‬ ‫توتی‌ له‌به‌رزبونه‌وه‌دایه‌و كڕیار ‌‬ ‫تایبه‌ت به‌خۆیان هه‌یه‌‪.‬‬

‫ده‌كات كه‌ به‌شانازیه‌وه‌ ئه‌و یه‌كه‌م كه‌س‬ ‫بوه‌ داوای‌ ده‌ركردنی‌ پولی‌ پۆس���ته‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫كردوه‌ ك���ه‌ له‌رۆژنامه‌ی‌ كوردس���تانی‌‬ ‫نوێ‌ له‌ س���اڵی‌ ‪ 1992‬باڵوكرایه‌وه‌‪ ،‬هه‌ر‬ ‫له‌هه‌مان س���اڵیش بو كه‌ یه‌كه‌م پولی‌‬ ‫پۆس���ته‌ ده‌رچو كه‌ بینایه‌ی‌ په‌رله‌مانی‌‬ ‫كوردس���تانی‌ له‌س���ه‌ربو‪ ،‬دواتری���ش‬ ‫ده‌ركردن���ی‌ پول���ه‌كان ب���ه‌رده‌وام بون‬ ‫له‌ده‌رچ���ون تائێس���تاش نزیكه‌ی‌ ‪280‬‬ ‫پولی‌ پۆس���ته‌ی‌ لێده‌رچ���وه‌‪ ،‬كه‌ به‌و‬ ‫جۆره‌ پوالنه‌ش ده‌وترێت پولی‌ ناوخۆیی‌‬ ‫كه‌ به‌هۆكارێكی‌ سیاسی‌ ده‌رده‌چن‪ ،‬كه‌‬ ‫ی پۆسته‌ی‌ جیهانی‌‬ ‫تائێس���تاش یه‌كێت ‌‬ ‫ڕه‌چاوی‌ بارودۆخی‌ هه‌رێمی‌ كوردستانی‌‬ ‫نه‌كردوه‌‪ ،‬له‌كاتێكدا له‌روی‌ یاس���ایه‌وه‌‬ ‫حكومه‌تی‌ عێراق له‌‪24‬تش���رینی‌ دوه‌می‌‬ ‫‪ 1991‬كشایه‌وه‌و بۆش���ایه‌كی‌ كارگێڕی‌ سۆفی که‌ریم و خانوه‌که‌ی که‌ ئێستا قاوه‌خانه‌ی کلتوریه‌‬ ‫روی���دا‪ ،‬ك���ه‌ ئه‌م���ه‌ش به‌هه‌ڵبژاردن‬ ‫"وه‌ختی‌ خۆی‌ باپیرم له‌ده‌یه‌ی‌ ‪1920‬دا‬ ‫ئا‪ :‬ئاوێنه‌‬ ‫چاره‌س���ه‌ركرا‪ ،‬ئه‌و ش���اره‌زایه‌ی‌ پول‬ ‫كه‌ ساڵه‌كه‌ی‌ به‌ته‌واوی‌ مه‌علوم نییه‌‪،‬‬ ‫ده‌ڵێت "تائێس���تا له‌هه‌رێ���م كۆمه‌ڵێك‬ ‫ئه‌م خانوه‌ی‌ به‌‪ 3500‬روپیه‌ كڕیوه‌ كه‌‬ ‫جۆری‌ پول هه‌ی���ه‌‌و زۆربه‌ی‌ جۆره‌كانی‌ كۆنترین خانو تائێستا له‌سلێمانیدا‬ ‫روبه‌ره‌كه‌ی‌ ‪ 501‬مه‌تره‌"‪.‬‬ ‫ئ���ه‌و پوالنه‌ش���ی‌ هه‌یه‌ ك���ه‌ له‌عێراق‌و وه‌ك خۆی‌ مابێت خانوه‌كه‌ی‌ سۆفی‌‬ ‫وتیشی‌ "ئه‌م خانوه‌ دوانزه‌ نه‌خش‌و‬ ‫كوردستان دروستكراون‌و ئاماده‌ش نیه‌ كه‌ریمی‌ سه‌راجه‌ ك ‌ه ته‌مه‌نی‌ زیاتر‬ ‫نیگاری‌ قه‌دیم����ی‌ له‌ناو دیواره‌كاندایه‌‪،‬‬ ‫به‌هیچ نرخێك ده‌س���تبه‌رداریان بێت‌و له‌‪ 120‬ساڵه‌‪ ،‬چه‌ند رۆژێك له‌مه‌وبه‌ر‬ ‫ك����ه‌ دوانزه‌ ژوری‌ له‌خۆگرتوه‌‌و وه‌ختی‌‬ ‫هه‌میشه‌ خۆشه‌ویس���تن له‌الی‌‪ ،‬بۆ ئه‌و كرا به‌قاوه‌خانه‌ی کلتوری‪.‬‬ ‫خۆی‌ حه‌وشه‌یه‌كی‌ گه‌وره‌و كارێزیشی‌‬ ‫مه‌به‌سته‌ش چه‌ندینجار داوایانلێكردوه‌‬ ‫ی كه‌ریمی‌ تێدا بوه‌"‪.‬‬ ‫دالوه‌ر كه‌ نه‌وه‌ی‌ س����ۆف ‌‬ ‫به‌پاره‌یه‌ك���ی‌ زۆر بیانفرۆش���ێت‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫دالوه‌ر باس له‌وه‌ ده‌كات كه‌ ئه‌و خانوه‌‬ ‫به‌وته‌ی‌ خۆی ئه‌و "ئاشقی‌ پوله‌‌و به‌هیچ س����ه‌راجه‌‪ ،‬ئام����اژه‌ ب����ه‌وه‌ ده‌كات كه‌‬ ‫نرخێك ئاماده‌ نیه‌ ده‌س���تبه‌رداری‌ ئه‌و ئه‌و خانوه‌ ده‌وروبه‌ری‌ س����اڵی‌ ‪ 1890‬چه‌ندین یادگاری‌ شیرین له‌خۆده‌گرێت‪،‬‬ ‫پوالنه‌ بێت‪ ،‬داوا له‌حكومه‌تی‌ هه‌رێمیش له‌گه‌ڕه‌كی‌ س����ابونكه‌ران دروستكراوه‌‌و كه‌ ژماره‌یه‌ك هونه‌رمه‌ندی‌ ناس����راوو‬ ‫ده‌كات كه‌ پولێكی‌ نوێی‌ بۆندار به‌بۆنی‌ له‌ئێس����تادا ره‌نگه‌ كۆنتری����ن خانوی‌ ده‌نگخۆش����ی‌ وه‌ك عه‌لی‌ ئه‌س����غه‌ری‌‬ ‫سێو بۆ یادی‌ هه‌ڵه‌بجه‌ دروستبكرێت"‪ .‬سلێمانی‌ بێت كه‌ پێوه‌ماوه‌‪ ،‬ئه‌و وتی‌ كوردس����تانی‌‌و حه‌س����ه‌ن زی����ره‌ك‌و‬

‫قرژاڵ‬

‫)‪ )378‬سێشه‌مم ‌ه ‪2013/5/21‬‬

‫‪11‬‬

‫شێر‬ ‫بای����ه‌خ به‌و ش����تانه‌ ب����ده‌ كه‌ پێت‬ ‫دراوه‌و پش����تگوێیان مه‌خه‌‪ ،‬ره‌نگه‌‬ ‫گۆڕانكاری����ی‌ له‌ئی����ش‌و كاره‌كان����ت‬ ‫روب����دات‌و ببێته‌ ه����ۆی‌ ناڕه‌حه‌تی‌‬ ‫له‌بواره‌كانی‌ ژیانت‪.‬‬

‫فه‌‌ریک‬ ‫ی‬ ‫پێویس���ته‌ تۆزێك بایه‌خ به‌روكه‌ش��� ‌‬ ‫ی زیاتر متمانه‌ت‬ ‫خۆت بده‌یت بۆ ئه‌و‌ه ‌‬ ‫به‌خۆت هه‌بێ���ت‪ .‬تۆزێ���ك كاره‌كانت‬ ‫ی‬ ‫ی پێو‌ه دیاره‌و كه‌متر به‌باش ‌‬ ‫شپرزه‌ی ‌‬ ‫ده‌رده‌كه‌ون‪.‬‬

‫چه‌ندانی‌ دیكه‌ گۆرانی����ان تێدا وتوه‌و‬ ‫س����ه‌رده‌مانێكیش به‌هۆی‌ مامێكیه‌وه‌‬ ‫كه‌ ش����یوعی‌ بوه‌‪ ،‬شوێنی‌ كۆبونه‌وه‌ی‌‬ ‫نهێنی‌ ئه‌ندامانی‌ ئه‌و حیزبه‌ بوه‌‬ ‫ئ����ه‌م خانوه‌ كه‌ ئێس����تا فه‌رمانگه‌ی‌‬ ‫ش����وێنه‌وار خاوه‌نیه‌ت����ی‌‌و خه‌ڵك����ی‌‬ ‫تایبه‌تمه‌ندی‌ بۆ هێن����راوه‌ له‌ئێرانه‌وه‌‬ ‫ی بكه‌ن����ه‌وه‌‪ ،‬كراوه‌‬ ‫ب����ۆ ئه‌وه‌ی‌ نوێژه‌ن ‌‬ ‫به‌قاوه‌خان����ه‌‪ ،‬دالوه‌ری‌ عه‌لی‌ س����ۆفی‌‬ ‫كه‌ری����م وت����ی‌ "دو ك����ه‌س ه����ه‌ن كه‌‬ ‫له‌مان����ه‌وه‌ی‌ ئ����ه‌م خان����وه‌ دێرین����ه‌و‬ ‫پاراستنیدا به‌م شێوه‌یه‌ جێی‌ سوپاسن‬ ‫ك����ه‌ ئه‌وانیش عه‌بدولره‌قیب یوس����ف‌و‬ ‫هێرۆخانن"‪.‬‬

‫ته‌‌رازوو‬ ‫ماوه‌یه‌ك����ه‌ س����ه‌رقاڵی‌ پرۆژه‌یه‌كی‌‬ ‫نوێیت‌و زۆر خۆتت پێوه‌ ماندوكردوه‌‪،‬‬ ‫ره‌نگه‌ پێویس����ت به‌وه‌ بكات تۆزێك‬ ‫پش����و وه‌ربگری����ت‌و ماندوێتی����ت‬ ‫بحه‌سێته‌وه‌‪.‬‬

‫حه‌م��� ‌ه فایه‌ق ك���ه‌ ماوه‌ی‌ بیس���ت‬ ‫ی باڵند‌ه فرۆشتن ‌ه له‌ژێر‬ ‫س���اڵه‌ خه‌ریك ‌‬ ‫پرده‌كه‌ی‌ سلێمانی‌‪ ،‬ئاماژ‌ه به‌وه‌ ده‌كات‬ ‫ی‬ ‫ك ‌ه بازاڕی‌ باڵن���د‌ه چه‌ندین جۆر توت ‌‬ ‫ی كڕیاره‌و‌ه "خوازراون"‪،‬‬ ‫تێدایه‌ كه‌ به‌ال ‌‬ ‫ی بریتین‬ ‫به‌ناوبانگتری���ن جۆره‌كانیش��� ‌‬ ‫ی ك���ه‌ پێیده‌وترێت‬ ‫له‌توت���ی‌ ئه‌فه‌ریق ‌‬ ‫جامبۆك���ه‌‌و له‌هه‌موی���ان به‌ناوبانگتر‌ه‬ ‫له‌جیهاندا‌و كڕیاری‌ زۆره‌‪ ،‬توتی‌ سلڤه‌ر‪،‬‬ ‫توت���ی‌ ش���ه‌به‌ح‪ ،‬ك ‌ه زۆر پڕفرۆش���ن‌و‬ ‫ی زۆر به‌هێزو باشیان هه‌ی ‌ه بۆ‬ ‫مێشكێك ‌‬ ‫قس ‌ه له‌به‌ركردن‌و وتنه‌وه‌ی‌‌و ته‌مه‌نیان‬ ‫له‌زێدی‌ خۆی���ان له‌ئه‌فه‌ریقا ‪ 80‬بۆ ‪90‬‬ ‫ی‬ ‫ی "جۆرێك ‌‬ ‫س���اڵ درێژه‌‪ ،‬ناوبراو وت��� ‌‬ ‫ی‬ ‫ترم���ان هه‌ی ‌ه ك���ه‌ به‌توت���ی‌ تایله‌ند ‌‬ ‫ێ‬ ‫ی ئه‌و س��� ‌‬ ‫ناس���راو‌ه ئه‌م���ه‌ش له‌دوا ‌‬ ‫ی قس��� ‌ه‬ ‫ی تر دێت‌و زۆر زو فێر ‌‬ ‫ج���ۆره‌ ‌‬ ‫ی ئه‌مازۆن ‌ه‬ ‫ده‌بێت‪ ،‬له‌دوای‌ ئه‌میش توت ‌‬ ‫كه‌ چل جۆری‌ هه‌یه‌‌و له‌ئه‌مازۆن ده‌ژین‬ ‫ێ جۆریان فێری‌ قس���ه‌كردن‬ ‫ته‌نها س��� ‌‬ ‫ده‌بن"‪.‬‬ ‫ی‬ ‫وتیشی‌ "له‌ناو توتیدا جیاكردنه‌و‌ه ‌‬ ‫نێ���رو مێكانی���ان زۆر زه‌حمه‌ت ‌ه ته‌نها‬ ‫به‌پشكنینی‌ خوێن جیاده‌كرێنه‌وه‌"‪.‬‬ ‫ی‬ ‫س���ه‌باره‌ت به‌ن���رخ‌و فرۆش���تن ‌‬ ‫ی‬ ‫توتییه‌كانی���ش‪ ،‬محه‌م���ه‌د فایه‌ق وت ‌‬ ‫ی‬ ‫"له‌نێ���و باڵنده‌كاندا فرۆش���تنی‌ توت ‌‬ ‫ی هه‌یه‌‪ ،‬بۆ نمون ‌ه پارساڵ‬ ‫ی زۆر ‌‬ ‫سودێك ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ب���ه‌ ‪700‬دۆالر‪ ،‬دوا ‌‬ ‫توتیه‌كم ك���ڕ ‌‬ ‫شه‌ش مانگ فرۆشتمه‌وه‌ به‌‪ 3700‬دۆالر‪،‬‬ ‫براده‌رێكیشم له‌گه‌ل مندا‌و به‌هه‌مان نرخ‬ ‫ی‬ ‫ی كڕی‌ ئێس���تا ‪ 5800‬دۆالر ‌‬ ‫توتییه‌ك ‌‬

‫دوپشک‬ ‫هه‌واڵێك����ی‌ خۆش����ت به‌ده‌س����ت‬ ‫ده‌گات‌و ماوه‌ی����ه‌ك دڵخۆش ده‌بیت‌و‬ ‫په‌یوه‌ندێكانت له‌گه‌ڵ كه‌سه‌ نزیكه‌كانت‬ ‫پته‌وتر ده‌بێت‌و ده‌س����كه‌وتی‌ داراییت‬ ‫ده‌بێت‪.‬‬

‫ێ نایفرۆشێت"‪.‬‬ ‫ده‌ده‌ن ‌‬ ‫ی "توتی به‌خێوكردن هیوایه‌ت ‌ه‬ ‫وتیش ‌‬ ‫ی ئه‌و‬ ‫ب���ه‌ر له‌ه���ه‌ر ش���تێك‪ ،‬ئه‌وان���ه‌ ‌‬ ‫باڵنده‌ی���ه‌ به‌خێو ده‌ك���ه‌ن ده‌بێت زۆر‬ ‫به‌ئارام‌و به‌به‌زه‌یی‌ بن‪ ،‬چونك ‌ه ئه‌ویش‬ ‫وه‌ك م���رۆڤ هه‌س���ت به‌ماندوب���ون‌و‬ ‫گۆڕانكاریه‌كانی‌ چوارده‌وری‌ ده‌كات"‪.‬‬

‫که‌‌وان‬ ‫هه‌ندێ‌ گۆڕان���كاری‌ له‌ماڵه‌كه‌ت بكه‌‪،‬‬ ‫ب���ه‌اڵم پێویس���ته‌ هاوس���ه‌ره‌كانتان‬ ‫ێ‬ ‫له‌بیرنه‌ك���ه‌ن‪ .‬دور نی��� ‌ه هه‌ن���د ‌‬ ‫گرفتتان بۆ دروستبێت له‌روی‌ كێش ‌ه‬ ‫خێزانێكان‪.‬‬

‫گیسک‬ ‫هه‌ن����دێ‌ له‌ئی����ش وه‌ره‌ ده‌ره‌وه‌و‬ ‫خ����ۆت به‌هه‌ن����دێ‌ كاری‌ ته‌رفیهییه‌وه‌‬ ‫س����ه‌رقاڵبكه‌ پێویس����تت به‌وه‌ هه‌یه‌‬ ‫هه‌ندێ‌ پش����و وه‌ربگری����ت‪ .‬هه‌واڵێکی‬ ‫نوێ ده‌بیستیت‬

‫سه‌‌تڵ‬ ‫ته‌ندروس���تیت به‌ره‌و باش���تر ده‌ڕوات‪.‬‬ ‫ماوه‌یه‌ك بایه‌خ به‌خۆت زیاتر ده‌ده‌یت‬ ‫ره‌نگ��� ‌ه ئه‌م ماوه‌ی���ه‌ ماڵه‌وه‌تان زیاتر‬ ‫ی‬ ‫ی خه‌ڵك ‌‬ ‫ی ناسین ‌‬ ‫قه‌ره‌باڵغ بێت به‌هۆ ‌‬ ‫نوێوه‌‪.‬‬

‫نه‌‌هه‌‌نگ‬ ‫هه‌واڵێكی‌ خۆش ده‌بیستیت‌و چاوت‬ ‫به‌هه‌ن���دێ‌ خه‌ڵ���ك ده‌كه‌وێ���ت ك ‌ه‬ ‫ده‌مێكه‌ چاوه‌ڕێ‌ ده‌كه‌یت‪ .‬زۆرینه‌ی‌‬ ‫رۆژه‌كان���ی‌ ئه‌م هه‌فته‌یه‌ به‌باش���ی‌‬ ‫ده‌ڕوات‪.‬‬

‫‪CMYK‬‬

‫‪10‬‬

‫‪F‬‬

‫)‪ )378‬سێشه‌مم ‌ه ‪2013/5/21‬‬

‫‪ashion‬‬

‫گۆشه‌یه‌كی‌ تایبه‌ته‌ به‌جل‌و به‌رگ‬ ‫ی ‪" fashion‬سه‌فین عارفی‌" ئاماده‌ی‌ ده‌كات‬ ‫دیزاین ‌هر‌و راوێژكار ‌‬

‫جیهانی ئاژه‌اڵن‌و‬ ‫نوێترین دیزاین‬ ‫هه‌موم���ان ده‌زانین ك ‌ه ه���ه‌ر له‌كۆنه‌و‌ه‬ ‫مرۆڤ بۆ خۆگه‌رمكردنه‌وه‌و خۆداپۆشینی‬ ‫پش���تی ته‌واوی به‌ئاژه‌اڵن به‌ستو‌ه هه‌ر‬ ‫له‌دڕنده‌ترینیانه‌و‌ه تا بێده‌سه‌اڵترینیان‪،‬‬ ‫به‌اڵم خۆش���به‌ختانه‌ ئێس���تا له‌جیهاندا‬ ‫ڕاوكردنیان به‌هه‌مو شێوه‌یه‌ك قه‌ده‌غه‌ی ‌ه‬ ‫به‌مه‌به‌ستی به‌كارهێنانیان بۆ جلوبه‌رگ‪،‬‬ ‫له‌گه‌ڵ ئه‌وه‌شدا ڕه‌نگی پێستیان بێبه‌ش‬ ‫نیی ‌ه له‌ئاماده‌كردنی جوانترین جلوبه‌رگ‬ ‫له‌مڕۆدا‪.‬‬ ‫جوانترینیان پێس���تی پڵن���گ‪ ،‬زه‌ڕافه‌‪،‬‬ ‫زێب���راو تیمس���اح‪ ...‬هت���د‪ ،‬ك���ه‌ زۆر‬ ‫له‌دیزاینه‌ران���ی جیه���ان به‌پێی وه‌رزی‬ ‫هاتن���ه‌وه‌و له‌به‌ركردنیان كۆلێكش���نی‬ ‫ته‌واوی بۆ ئاماد‌ه ده‌كه‌ن‪ ،‬به‌اڵم له‌عێراق‌و‬ ‫كوردس���تان به‌تایبه‌تی كه‌م ده‌بینرێت!‬ ‫چونكه‌ له‌به‌ركردنی ئه‌م جۆر‌ه قوماش ‌ه‬ ‫هه‌ر ته‌نها ب���ۆ جوانییه‌كه‌ی نی ‌ه به‌ڵكو‬ ‫كه‌س���ایه‌تی ئافره‌تیش ده‌رده‌خات‪ ،‬ئه‌و‬ ‫كه‌س���انه‌ی خۆی���ان به‌نوێترین دیزاینی‬ ‫جیهان���ی ئاژه‌اڵن ده‌گۆڕن كه‌س���انێكی‬

‫به‌هێزو جێی خۆیان به‌خۆیان سه‌پاندو‌ه‬ ‫نه‌ك به‌هاوكاری ده‌وروبه‌ر‪.‬‬ ‫لێره‌و‌ه پێتان ده‌ڵێی���ن ك ‌ه هه‌ڵبژاردنی‬ ‫جۆری قوماشی ئاژه‌ڵ ‌ه به‌ڵك به‌ڵه‌كه‌كان‬ ‫وه‌كو (پڵنگ‌و زه‌ڕافه‌و زێبرا) باشترین‬ ‫هه‌ڵب���ژارده‌ن بۆ ئه‌م وه‌رز‌ه س���ه‌ره‌ڕای‬ ‫ئه‌وه‌ی ك ‌ه ئه‌ناقه‌یه‌كی (شیك) بێوێن ‌ه‬ ‫ده‌دات به‌خاوه‌نه‌كه‌ی بۆ ئاهه‌نگ‌و بۆن ‌ه‬ ‫تایبه‌تییه‌كان‪.‬‬ ‫• هه‌میش��� ‌ه پێاڵوی سورو ڕه‌ش‌و زه‌رد‬ ‫باشترین هه‌ڵبژارده‌ن له‌گه‌ڵیاندا‪.‬‬ ‫• به‌ئێكسس���واراتێكی وه‌كو(ئه‌ڵماس‪،‬‬ ‫ئاڵت���ون‪ ،‬كریس���تاڵ‌و زی���و) له‌به‌ریان‬ ‫مه‌ك���ه‌‪ ،‬چونك��� ‌ه ناته‌وێ���ت ش���ێو‌ه‬ ‫سروشتییه‌كه‌ی له‌ده‌ست بده‌یت‪ ،‬به‌ڕای‬ ‫من جۆر‌ه پارچه‌ی ئه‌فریقی جوان هه‌ی ‌ه‬ ‫له‌ئیكسس���وارات ك ‌ه واتلێده‌كات زیاتر‬ ‫ڕێكخراوبیت‪ ،‬باشترین ‌ه له‌گه‌ڵیدا‪.‬‬ ‫بۆی��� ‌ه چیت���ر خ���ۆت بێب���ه‌ش مه‌ك ‌ه‬ ‫له‌خۆڕێكخستنت ڕه‌نگ ‌ه ته‌نها پێویستت‬ ‫به‌كه‌مێك یارمه‌تی ڕاوێژكاری هه‌بێت‪.‬‬ ‫ ‪safeen.arif@yahoo.com‬‬ ‫‪Twitter @SafeenArif‬‬

‫‌ره‌نگاڵه‬

‫‌ره‌نگاڵه‬

‫راغب‌و ئه‌حالم‪ ..‬شیر‌و تیر له‌یه‌ك ده‌سون‬ ‫میدیاكان����ی‌ عه‌ره‌ب باس ل����ه‌و ناكۆكیی ‌ه‬ ‫تونده‌ ده‌كه‌ن كه‌ له‌سه‌ره‌تای‌ به‌رنامه‌ی‌‬ ‫ئه‌ره‌ب ئایدل����ه‌وه‌ له‌نێوان راغب عه‌المه‌و‬ ‫ئه‌ح��ل�ام له‌ئارادای����ه‌‪ ،‬به‌ئه‌ندازه‌یه‌ك كه‌‬ ‫له‌تویته‌ره‌كانیان����دا توان����ج‌و پالر له‌یه‌ك‬ ‫ده‌گرن‌و یه‌كتر به‌درۆ ده‌خه‌نه‌وه‌‪.‬‬ ‫له‌دوا به‌رنامه‌ی‌ ئه‌ره‌ب ئایدلدا ئه‌وه‌ی‌‬ ‫جێی‌ سه‌رنج بو نه‌ راغب‌و نه‌ ئه‌حالم وه‌ك‬ ‫به‌رنامه‌كانی‌ پێش����وتر قسه‌یان له‌قسه‌ی‌‬ ‫یه‌كتردا نه‌ده‌كرد‌و خۆیان له‌قسه‌ی‌ یه‌ك‬ ‫هه‌ڵنه‌ده‌قورتاند‪ ،‬ئ����ه‌م به‌رنامه‌یه‌ دوای‌‬ ‫ئ����ه‌وه‌ هات ك����ه‌ میدیاكان����ی‌ ئاماژه‌یان‬ ‫به‌وه‌ كرد كه‌ناڵی‌ ‪ MBC‬راغب عه‌المه‌ی‌‬ ‫ئاگاداركردوه‌ت����ه‌وه‌ ك����ه‌ هه‌قی‌ به‌س����ه‌ر‬ ‫ئه‌حالمه‌وه‌ نه‌بێ‌‌و توانجی‌ تێنه‌گرێت‪.‬‬ ‫راب����ردو‬ ‫هه‌فت����ه‌ی‌‬ ‫راغ����ب‬ ‫له‌چاوپێكه‌وتنێكی����دا له‌گ����ه‌ڵ‌ گۆڤارێكی‌‬ ‫عه‌ره‌بی‌‪ ،‬باس����ی‌ له‌هێمنی‌‌و له‌سه‌رخۆیی‌‬ ‫نانسی‌ عه‌جره‌م كردو وتی‌ "نانسی‌ وه‌ك‬ ‫حه‌ب����ی‌ ئارامبه‌خش وای����ه‌ له‌نێوان من‌و‬ ‫ئه‌حالمدا"‪.‬‬ ‫وتبش����ی‌ "ئه‌حالم زۆر شت ده‌ڵێت كه‌‬ ‫مایه‌ی‌ بێزاریمه‌‪ ،‬هه‌ندێكجار قس����ه‌كانی‌‬ ‫ئه‌و ده‌مخات����ه‌ پێكه‌نین‌و هه‌ندێكجاریش‬ ‫ئیستیفزازم ده‌كات"‪.‬‬ ‫جێ����ی‌ ئاماژه‌ی����ه‌‪ ،‬راغ����ب عه‌الم����ه‌‬ ‫هونه‌رمه‌ندێك����ی‌ به‌بنه‌چ����ه‌ دورزی‌‬ ‫لوبنانیه‌‌و مانگ����ی‌ رابردو له‌به‌رنامه‌یه‌كی‌‬ ‫ئه‌ره‌ب ئایدل����دا ناڕه‌زایی‌ خۆی‌ به‌رامبه‌ر‬ ‫به‌قس����ه‌كانی‌ ئه‌ح��ل�ام ده‌رب����ڕی‌ بو كه‌‬ ‫وتی‌ پ����ه‌رواز له‌عێراق����ه‌وه‌ هاتوه‌‪ ،‬نه‌ك‬ ‫كوردستان‪ ،‬چونكه‌ كوردستان به‌شێكی‌‬ ‫دانه‌بڕاوه‌ له‌عێ����راق‪ .‬میدیاكانی‌ عه‌ره‌ب‬ ‫باس له‌وه‌ ده‌كه‌ن كه‌ دوای‌ ئه‌و قس����انه‌‬ ‫راغ����ب عه‌الم����ه‌ به‌توانج����ه‌وه‌ وتویه‌تی‌‬ ‫"ئه‌حالم محازه‌ره‌ی‌ سیاسی‌ ده‌دات"‪.‬‬ ‫ئه‌ح��ل�ام هونه‌رمه‌ندێك����ی‌ ملیاردێری‌‬ ‫ئیماراتییه‌‪ ،‬كه‌ ل����ه‌دوای‌ چاوپێكه‌وتنیدا‬

‫په‌رواز‬ ‫ڵ ده‌كات‬ ‫كورد به‌خۆیه‌وه‌ سه‌رقا ‌‬ ‫ئا‪ :‬ئاوێنه‌‬

‫هه‌مو شه‌وی‌ هه‌ینییه‌ك‪ ،‬دوای‌‬ ‫كاتژمێر نۆ كه‌ به‌رنامه‌یه‌كی‌ نوێ ‌ی‬ ‫ئه‌ره‌ب ئایدڵ‌ له‌كه‌ناڵی‌ ‪MBC‬ییه‌وه‌‬ ‫په‌خشده‌كرێت‪ ،‬كوچه‌و شه‌قامه‌كانی‌‬ ‫هه‌ولێر كشوماتی‌‌و چۆڵییان‬ ‫پێوه‌دیاره‌‪ ،‬له‌به‌رامبه‌ریشدا گازینۆو‬ ‫چایخانه‌كانی‌ ئه‌و شاره‌ جمه‌یان دێت‬ ‫له‌و گه‌نجانه‌ی‌ به‌دیار ته‌ماشاكردنی‌‬ ‫به‌رنامه‌كه‌وه‌ داده‌نیشن‌و چاوه‌ڕوانی‌‬ ‫ده‌ركه‌وتنی‌ "په‌رواز"ن‪.‬‬

‫راغب عه‌المه‌و ئه‌حالم‬ ‫ب����اس ل����ه‌وه‌ ده‌كات ك���� ‌ه ده‌ركه‌وتنی‌‬ ‫به‌جل‌و به‌رگه‌كانیه‌وه‌ ل����ه‌م به‌رنامه‌یه‌دا‬

‫هه‌ولێرییه‌ك خۆ ‌ی بۆ كۆكردنه‌وه‌ی‌ پول ته‌رخانده‌كات كۆنترین خانوی‌ سلێمانی‌ كرا به‌"قاوه‌خانه‌"‬

‫پول هه‌ی ‌ه ‪ 5‬هه‌زار دۆالر ده‌كات‬ ‫ئا‪ :‬به‌ختیار حسێن‬

‫توێژه‌رێكی‌ كۆمه‌اڵیه‌تی له‌هه‌ولێر ‪36‬‬ ‫ساڵه‌ به‌كۆكردنه‌وه‌ی‌ پولی‌ پۆسته‌وه‌‬ ‫خه‌ریكه‌‌و زۆربه‌ی‌ ئه‌و پوالنه‌ی‌ الیه‌ كه‌‬ ‫له‌عێراق دروستكراون‬ ‫یوس���ف كه‌مال هه‌ولێری‌ ته‌مه‌ن ‪47‬‬ ‫س���اڵ‌‪ ،‬ئاماژه‌ بۆ ده‌كات كه‌ ئاشنایه‌تی‌‬ ‫ئه‌و له‌گه‌ڵ پ���ول ده‌گه‌ڕێته‌وه‌ بۆ پۆلی‌‬ ‫یه‌كه‌می‌ س���ه‌ره‌تایی‌‪ ،‬كاتێك كۆمه‌ڵێك‬ ‫زه‌رف���ی‌ نامه‌ی‌ بینیوه‌ ك���ه‌ وێنه‌یه‌كی‌‬ ‫بچوكی‌ له‌س���ه‌ربوه‌و س���ه‌رنجی‌ ئه‌وی‌‬ ‫ڕاكێش���اوه‌‪ ،‬ب���ۆ ئ���ه‌و مه‌به‌س���ته‌ش‬ ‫له‌هاوڕێیه‌كی‌ پرس���یوه‌ كه‌ ئه‌مه‌ چیه‌‪،‬‬ ‫ئه‌وی���ش پێیوت���وه‌ ك���ه‌ ئه‌م���ه‌ پوله‌‪،‬‬ ‫بۆیه‌ ئه‌ویش له‌وس���اوه‌ ده‌س���تیكردوه‌‬ ‫به‌كۆكردن���ه‌وه‌ی‌ پ���ول‪ ،‬تاوایلێهات���وه‌‬ ‫له‌هه‌ر ش���وێنێك پولێكی‌ بینیبێ‌ ئه‌وا‬ ‫كۆیكردۆته‌وه‌‪.‬‬ ‫یوس���ف هه‌ولێ���ری‌ ب���اس ل���ه‌وه‌‬ ‫ده‌كات ك���ه‌ یه‌كه‌مین ك���ورد خولیای‌ یوسف که‌مال هه‌ولێری‬ ‫پولكۆكردنه‌وه‌ی‌ هه‌بوبێت عه‌بدولعه‌زیز‬ ‫یاموڵكی‌ كه‌س���ایه‌تی دیاری‌ شۆڕش���ی‌ دروس���تكراوه‌‌و تائێس���تاش له‌و جۆره‌ هه‌روه‌ها له‌كوردس���تانیش له‌به‌رئه‌وه‌ی‌‬ ‫ش���ێخ مه‌حمود بوه‌ كه‌ له‌ئه‌سته‌مبۆڵ‌و پول���ه‌ ته‌نیا ‪ 300‬دانه‌ی م���اوه‌ له‌هه‌مو تاوه‌كو ئێستا به‌فه‌رمی‌ دانی پێنه‌نراوه‌‬ ‫ده‌س���تیكرد به‌كۆكردنه‌وه‌ی‌ پول‪ ،‬ئه‌و عێراق كه‌ نرخی‌ یه‌ك دانه‌ له‌و پوله‌ ‪ 20‬بۆیه‌ نرخی‌ پوله‌كانیان كه‌مه‌‪ ،‬گرانترین‬ ‫جۆری‌ پولیش له‌كوردستان ئه‌و پوله‌یه‌‬ ‫وت���ی‌ "تاوه‌كو ئێس���تا له‌كوردس���تان ملیۆن دیناری‌ عێراقی ده‌بێت"‪.‬‬ ‫وتیش���ی‌ "گرانترین ج���ۆری‌ پولیش كه‌ له‌سه‌رده‌می‌ شێخ مه‌حمود ده‌رچوه‌‬ ‫زیات���ر له‌‪ 280‬جۆری‌ پ���ول ده‌ركراوه‌‌و‬ ‫له‌عێراقیش تائێستا نزیكه‌ی‌ ‪ 9000‬هه‌زار له‌عێراق ده‌گه‌ڕێته‌و‌ه بۆ س���اڵی‌ ‪ 1923‬كه‌ نرخه‌ك���ه‌ی‌ ‪ 2‬تا ‪ 3‬وه‌ره‌قه‌ ده‌بێت‪،‬‬ ‫جۆری‌ پول ده‌ركراوه‌‪ ،‬كه‌ گرانترینیشیان تا ‪ 1947‬ك���ه‌ نرخه‌ك���ه‌ی‌ زیاتر له‌‪ 50‬ئه‌وانی‌ تریش نرخه‌كانیان ده‌گه‌ڕێته‌وه‌‬ ‫روپه‌یه‌ به‌دراوی‌ هیندی‌ ‪ 25‬فیتی‌ روپیه‌ وه‌ره‌قه‌ی���ه‌‪ ،‬له‌س���اڵی‌ ‪ 1947‬بۆ ‪ 2013‬بۆ نێوان كڕیارو فرۆشیار"‪.‬‬ ‫مامۆس���تا یوسف‪ ،‬ئاماژه‌ بۆ ئه‌وه‌ش‬ ‫ك���ه‌ له‌الیه‌ن مه‌لیك فه‌یس���ه‌ڵی‌ یه‌كه‌م نرخی‌ پول ده‌گاته‌ نزیكه‌ی‌ ‪ 20‬وه‌ره‌قه‌‪،‬‬

‫کاوڕ‬ ‫ێ بی���ر له‌كه‌س��� ‌ه‬ ‫الیه‌نیك���ه‌م هه‌ن���د ‌‬ ‫ی‬ ‫نزیكه‌كان���ت بك���ه‌ره‌وه‌‪ ،‬به‌ته‌واوه‌ت ‌‬ ‫پشتگوێتخستون‌و ئاگات لێیان نه‌ماو‌ه‬ ‫ئه‌وان له‌هه‌مو كه‌س زیاتر پێویستیان‬ ‫پێته‌‪.‬‬

‫گا‬ ‫ی ده‌بیت‌و ماوه‌یه‌ك‬ ‫ی قه‌یرانی‌ دارای ‌‬ ‫توش ‌‬ ‫ی پێ���و‌ه س���ه‌رقاڵ ده‌كه‌ی���ت‌و‬ ‫خۆت��� ‌‬ ‫هه‌وڵئ���ه‌ده‌ن به‌هه‌رش���ێوه‌یه‌ك بێ���ت‬ ‫ی لێده‌رباز بكه‌ن‪ .‬پێویس���تیت‬ ‫خۆتان��� ‌‬ ‫به‌كاتی‌ زیاتره‌‪.‬‬

‫دوانه‌‬ ‫وریایان ‌ه مامه‌ڵه‌ له‌گه‌ڵ ئیش‌و كاره‌كانت‬ ‫بكه‌و تۆزێك كات بد‌ه به‌خۆت‪ ،‬زۆرت‬ ‫نه‌ماو‌ه هه‌مو ش���تێك له‌ده‌ستبده‌یت‪،‬‬ ‫به‌خۆدا بچۆره‌و‌ه ره‌نگ ‌ه تۆ كێشه‌كان‬ ‫دروست بكه‌یت‪.‬‬

‫له‌میانه‌ی‌ ئه‌و سه‌فه‌ره‌ی‌ ده‌یكه‌یت‬ ‫دڵخ���ۆش ده‌بی���ت‌و خه‌ڵ���ك زۆر‬ ‫ده‌ناس���یت‪ ،‬ب���ه‌اڵم وریاب���ه‌ ئه‌و‬ ‫س���ه‌فه‌ره‌ كار نه‌كاته‌ سه‌ر ئیش‌و‬ ‫كاره‌كانت‪.‬‬

‫چ����وار ملیۆن دۆالری‌ له‌س����ه‌ر كه‌وتوه‌‪،‬‬ ‫پۆش����اكه‌كانی‌ له‌الی����ه‌ن به‌ناوبانگترین‬

‫دیزاینه‌ره‌كان���� ‌ی جلوبه‌رگ����ی‌ لوبنانه‌وه‌‬ ‫ئاماده‌ ده‌كرێت‪.‬‬

‫"توتی" بازاڕ ‌ی گه‌رمه‌‬

‫ش���یروان كوڕێكی‌ ته‌مه‌ن ‪ 22‬ساڵه‌و‬ ‫له‌گازینۆیه‌ك���ی‌ ئیس���كان ك���ه‌ به‌ده‌م‬ ‫نێرگه‌له‌كێشانه‌وه‌ شه‌وی‌ هه‌ینی‌ له‌سه‌ر‬ ‫شه‌ممه‌ به‌دیار سه‌یركردنی‌ ته‌له‌فزیۆنه‌وه‌‬ ‫دانیش���تبو‪ ،‬وتی‌ "ئه‌مشه‌و سێ‌ روداو‬ ‫هه‌ب���ون ب���ه‌الی‌ منه‌وه‌ هه‌رس���ێكیان‬ ‫گرنگب���ون‪ :‬هه‌واڵی‌ ته‌ندروس���تی‌ مام‬ ‫ج���ه‌الل‌و باڵوبونه‌وه‌ی‌ وێنه‌كانی‌‪ ،‬یاری‌‬ ‫ریال مه‌دریدو سێهه‌میش���یان كه‌ دڵم‬ ‫زۆر الیه‌تی‌‌و مه‌به‌ستمه‌ بیبینم‌و ئێستا‬ ‫چاوه‌ڕوانیم په‌رواز حسێنه‌ له‌به‌رنامه‌ی‌‬ ‫ئه‌ره‌ب ئایدڵ"‪.‬‬ ‫ه���ه‌ر ئه‌وه‌ن���ده‌ی‌ ك���ه‌ به‌رنامه‌كه‌‬ ‫ده‌س���تیپێكردو په‌رواز له‌سه‌ر شانۆی‌‬ ‫ئه‌ره‌ب ئایدڵ ده‌ركه‌وت‪ ،‬ئیتر هه‌موان‬ ‫به‌ج���ۆش‌و خرۆش���ه‌‌وه‌ له‌شاش���ه‌ی‌‬ ‫ته‌له‌فزیۆن���ه‌كان ده‌ڕوان���ن‌و ب���ه‌ده‌م‬

‫توانجگرتن���ه‌وه‌ له‌لیژن���ه‌ی‌ داوه‌ر ‌‬ ‫ی‬ ‫به‌رنامه‌كه‌‪ ،‬ئه‌و كچه‌ كورده‌ سه‌رنجیان‬ ‫ده‌بات كه‌ وێنه‌و پۆسته‌ره‌كانی‌ له‌چه‌ند‬ ‫ش���ه‌قامێكی‌ هه‌ولێ���ردا ده‌بینرێ���ت‌و‬ ‫له‌ڕێگه‌ی‌ به‌شداریكردنیه‌وه‌ له‌و به‌رنامه‌‬ ‫عه‌ره‌بیی���ه‌دا‪ ،‬ل���ه‌الی زۆرب���ه‌ی‌ میدیا‬ ‫عێراقی‌‌و عه‌ره‌بیه‌كانیش جێی‌ بایه‌خه‌‪.‬‬ ‫دوای‌ ته‌واوبون���ی‌ گۆرانیه‌كه‌ی‌ په‌رواز‬ ‫ی���ان به‌رنامه‌ی‌ عه‌ره‌ب ئای���دل دوباره‌‬ ‫كوچ���ه‌و ش���ه‌قامه‌كان قه‌ره‌باڵغیی���ان‬ ‫تێده‌كه‌وێته‌وه‌‌و پڕ ده‌بنه‌وه‌ له‌ئوتومبێل‌و‬ ‫رێبوار‪.‬‬ ‫به‌ختیار پیاوێكی‌ خاوه‌نكاری‌ ته‌مه‌ن‬

‫‪ 52‬س���اڵی‌ ش���اری‌ س���لێمانیه‌‪ ،‬ئ���ه‌و‬ ‫به‌بایه‌خه‌وه‌ باس له‌گرنگی‌ به‌شداربونی‌‬ ‫ئه‌م كچ���ه‌ ك���ورده‌ له‌به‌رنامه‌ی‌ ئه‌ره‌ب‬ ‫ئایدل ده‌كات‌و پێداگری‌ له‌سه‌ر ئه‌وه‌ش‬ ‫ده‌كات كه‌ پێویس���ته‌ هه‌م���و كوردێك‬ ‫مه‌سیجی‌ پشتیوانی‌ بۆ ئه‌م كچه‌ بنێرێت‬ ‫كه‌ بوه‌ته‌ هۆی‌ زیاتر ناس���اندنی‌ گه‌لی‌‬ ‫كورد له‌جیهانی‌ عه‌ره‌بیدا به‌شێوه‌یه‌كی‌‬ ‫شارس���تانی‌‌و مه‌ده‌نیان���ه‌‌و له‌ڕێگ���ه‌ی‌‬ ‫هونه‌ره‌وه‌‪ ،‬ئه‌و وتی‌ "ئه‌م ماوه‌یه‌ له‌هه‌ر‬ ‫شوێنێك كه‌ سه‌ری‌ قسه‌ داده‌مه‌زرێت‪،‬‬ ‫پ���ه‌روازو گرنگیی‌ ده‌نگ���دان به‌په‌رواز‬ ‫خه‌می‌ منه‌"‪.‬‬

‫له‌فه‌یسبوکه‌وه‌‬

‫ئا‪ :‬مه‌زهه‌ر‬ ‫ی ئاماژ‌ه‬ ‫باڵنده‌ فرۆشه‌كانی‌ سلێمان ‌‬ ‫ی‬ ‫به‌وه‌ ده‌كه‌ن ك ‌ه رۆژ به‌ڕۆژ نرخ ‌‬ ‫ی‬ ‫توتی‌ له‌به‌رزبونه‌وه‌دایه‌و كڕیار ‌‬ ‫تایبه‌ت به‌خۆیان هه‌یه‌‪.‬‬

‫ده‌كات كه‌ به‌شانازیه‌وه‌ ئه‌و یه‌كه‌م كه‌س‬ ‫بوه‌ داوای‌ ده‌ركردنی‌ پولی‌ پۆس���ته‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫كردوه‌ ك���ه‌ له‌رۆژنامه‌ی‌ كوردس���تانی‌‬ ‫نوێ‌ له‌ س���اڵی‌ ‪ 1992‬باڵوكرایه‌وه‌‪ ،‬هه‌ر‬ ‫له‌هه‌مان س���اڵیش بو كه‌ یه‌كه‌م پولی‌‬ ‫پۆس���ته‌ ده‌رچو كه‌ بینایه‌ی‌ په‌رله‌مانی‌‬ ‫كوردس���تانی‌ له‌س���ه‌ربو‪ ،‬دواتری���ش‬ ‫ده‌ركردن���ی‌ پول���ه‌كان ب���ه‌رده‌وام بون‬ ‫له‌ده‌رچ���ون تائێس���تاش نزیكه‌ی‌ ‪280‬‬ ‫پولی‌ پۆس���ته‌ی‌ لێده‌رچ���وه‌‪ ،‬كه‌ به‌و‬ ‫جۆره‌ پوالنه‌ش ده‌وترێت پولی‌ ناوخۆیی‌‬ ‫كه‌ به‌هۆكارێكی‌ سیاسی‌ ده‌رده‌چن‪ ،‬كه‌‬ ‫ی پۆسته‌ی‌ جیهانی‌‬ ‫تائێس���تاش یه‌كێت ‌‬ ‫ڕه‌چاوی‌ بارودۆخی‌ هه‌رێمی‌ كوردستانی‌‬ ‫نه‌كردوه‌‪ ،‬له‌كاتێكدا له‌روی‌ یاس���ایه‌وه‌‬ ‫حكومه‌تی‌ عێراق له‌‪24‬تش���رینی‌ دوه‌می‌‬ ‫‪ 1991‬كشایه‌وه‌و بۆش���ایه‌كی‌ كارگێڕی‌ سۆفی که‌ریم و خانوه‌که‌ی که‌ ئێستا قاوه‌خانه‌ی کلتوریه‌‬ ‫روی���دا‪ ،‬ك���ه‌ ئه‌م���ه‌ش به‌هه‌ڵبژاردن‬ ‫"وه‌ختی‌ خۆی‌ باپیرم له‌ده‌یه‌ی‌ ‪1920‬دا‬ ‫ئا‪ :‬ئاوێنه‌‬ ‫چاره‌س���ه‌ركرا‪ ،‬ئه‌و ش���اره‌زایه‌ی‌ پول‬ ‫كه‌ ساڵه‌كه‌ی‌ به‌ته‌واوی‌ مه‌علوم نییه‌‪،‬‬ ‫ده‌ڵێت "تائێس���تا له‌هه‌رێ���م كۆمه‌ڵێك‬ ‫ئه‌م خانوه‌ی‌ به‌‪ 3500‬روپیه‌ كڕیوه‌ كه‌‬ ‫جۆری‌ پول هه‌ی���ه‌‌و زۆربه‌ی‌ جۆره‌كانی‌ كۆنترین خانو تائێستا له‌سلێمانیدا‬ ‫روبه‌ره‌كه‌ی‌ ‪ 501‬مه‌تره‌"‪.‬‬ ‫ئ���ه‌و پوالنه‌ش���ی‌ هه‌یه‌ ك���ه‌ له‌عێراق‌و وه‌ك خۆی‌ مابێت خانوه‌كه‌ی‌ سۆفی‌‬ ‫وتیشی‌ "ئه‌م خانوه‌ دوانزه‌ نه‌خش‌و‬ ‫كوردستان دروستكراون‌و ئاماده‌ش نیه‌ كه‌ریمی‌ سه‌راجه‌ ك ‌ه ته‌مه‌نی‌ زیاتر‬ ‫نیگاری‌ قه‌دیم����ی‌ له‌ناو دیواره‌كاندایه‌‪،‬‬ ‫به‌هیچ نرخێك ده‌س���تبه‌رداریان بێت‌و له‌‪ 120‬ساڵه‌‪ ،‬چه‌ند رۆژێك له‌مه‌وبه‌ر‬ ‫ك����ه‌ دوانزه‌ ژوری‌ له‌خۆگرتوه‌‌و وه‌ختی‌‬ ‫هه‌میشه‌ خۆشه‌ویس���تن له‌الی‌‪ ،‬بۆ ئه‌و كرا به‌قاوه‌خانه‌ی کلتوری‪.‬‬ ‫خۆی‌ حه‌وشه‌یه‌كی‌ گه‌وره‌و كارێزیشی‌‬ ‫مه‌به‌سته‌ش چه‌ندینجار داوایانلێكردوه‌‬ ‫ی كه‌ریمی‌ تێدا بوه‌"‪.‬‬ ‫دالوه‌ر كه‌ نه‌وه‌ی‌ س����ۆف ‌‬ ‫به‌پاره‌یه‌ك���ی‌ زۆر بیانفرۆش���ێت‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫دالوه‌ر باس له‌وه‌ ده‌كات كه‌ ئه‌و خانوه‌‬ ‫به‌وته‌ی‌ خۆی ئه‌و "ئاشقی‌ پوله‌‌و به‌هیچ س����ه‌راجه‌‪ ،‬ئام����اژه‌ ب����ه‌وه‌ ده‌كات كه‌‬ ‫نرخێك ئاماده‌ نیه‌ ده‌س���تبه‌رداری‌ ئه‌و ئه‌و خانوه‌ ده‌وروبه‌ری‌ س����اڵی‌ ‪ 1890‬چه‌ندین یادگاری‌ شیرین له‌خۆده‌گرێت‪،‬‬ ‫پوالنه‌ بێت‪ ،‬داوا له‌حكومه‌تی‌ هه‌رێمیش له‌گه‌ڕه‌كی‌ س����ابونكه‌ران دروستكراوه‌‌و كه‌ ژماره‌یه‌ك هونه‌رمه‌ندی‌ ناس����راوو‬ ‫ده‌كات كه‌ پولێكی‌ نوێی‌ بۆندار به‌بۆنی‌ له‌ئێس����تادا ره‌نگه‌ كۆنتری����ن خانوی‌ ده‌نگخۆش����ی‌ وه‌ك عه‌لی‌ ئه‌س����غه‌ری‌‬ ‫سێو بۆ یادی‌ هه‌ڵه‌بجه‌ دروستبكرێت"‪ .‬سلێمانی‌ بێت كه‌ پێوه‌ماوه‌‪ ،‬ئه‌و وتی‌ كوردس����تانی‌‌و حه‌س����ه‌ن زی����ره‌ك‌و‬

‫قرژاڵ‬

‫)‪ )378‬سێشه‌مم ‌ه ‪2013/5/21‬‬

‫‪11‬‬

‫شێر‬ ‫بای����ه‌خ به‌و ش����تانه‌ ب����ده‌ كه‌ پێت‬ ‫دراوه‌و پش����تگوێیان مه‌خه‌‪ ،‬ره‌نگه‌‬ ‫گۆڕانكاری����ی‌ له‌ئی����ش‌و كاره‌كان����ت‬ ‫روب����دات‌و ببێته‌ ه����ۆی‌ ناڕه‌حه‌تی‌‬ ‫له‌بواره‌كانی‌ ژیانت‪.‬‬

‫فه‌‌ریک‬ ‫ی‬ ‫پێویس���ته‌ تۆزێك بایه‌خ به‌روكه‌ش��� ‌‬ ‫ی زیاتر متمانه‌ت‬ ‫خۆت بده‌یت بۆ ئه‌و‌ه ‌‬ ‫به‌خۆت هه‌بێ���ت‪ .‬تۆزێ���ك كاره‌كانت‬ ‫ی‬ ‫ی پێو‌ه دیاره‌و كه‌متر به‌باش ‌‬ ‫شپرزه‌ی ‌‬ ‫ده‌رده‌كه‌ون‪.‬‬

‫چه‌ندانی‌ دیكه‌ گۆرانی����ان تێدا وتوه‌و‬ ‫س����ه‌رده‌مانێكیش به‌هۆی‌ مامێكیه‌وه‌‬ ‫كه‌ ش����یوعی‌ بوه‌‪ ،‬شوێنی‌ كۆبونه‌وه‌ی‌‬ ‫نهێنی‌ ئه‌ندامانی‌ ئه‌و حیزبه‌ بوه‌‬ ‫ئ����ه‌م خانوه‌ كه‌ ئێس����تا فه‌رمانگه‌ی‌‬ ‫ش����وێنه‌وار خاوه‌نیه‌ت����ی‌‌و خه‌ڵك����ی‌‬ ‫تایبه‌تمه‌ندی‌ بۆ هێن����راوه‌ له‌ئێرانه‌وه‌‬ ‫ی بكه‌ن����ه‌وه‌‪ ،‬كراوه‌‬ ‫ب����ۆ ئه‌وه‌ی‌ نوێژه‌ن ‌‬ ‫به‌قاوه‌خان����ه‌‪ ،‬دالوه‌ری‌ عه‌لی‌ س����ۆفی‌‬ ‫كه‌ری����م وت����ی‌ "دو ك����ه‌س ه����ه‌ن كه‌‬ ‫له‌مان����ه‌وه‌ی‌ ئ����ه‌م خان����وه‌ دێرین����ه‌و‬ ‫پاراستنیدا به‌م شێوه‌یه‌ جێی‌ سوپاسن‬ ‫ك����ه‌ ئه‌وانیش عه‌بدولره‌قیب یوس����ف‌و‬ ‫هێرۆخانن"‪.‬‬

‫ته‌‌رازوو‬ ‫ماوه‌یه‌ك����ه‌ س����ه‌رقاڵی‌ پرۆژه‌یه‌كی‌‬ ‫نوێیت‌و زۆر خۆتت پێوه‌ ماندوكردوه‌‪،‬‬ ‫ره‌نگه‌ پێویس����ت به‌وه‌ بكات تۆزێك‬ ‫پش����و وه‌ربگری����ت‌و ماندوێتی����ت‬ ‫بحه‌سێته‌وه‌‪.‬‬

‫حه‌م��� ‌ه فایه‌ق ك���ه‌ ماوه‌ی‌ بیس���ت‬ ‫ی باڵند‌ه فرۆشتن ‌ه له‌ژێر‬ ‫س���اڵه‌ خه‌ریك ‌‬ ‫پرده‌كه‌ی‌ سلێمانی‌‪ ،‬ئاماژ‌ه به‌وه‌ ده‌كات‬ ‫ی‬ ‫ك ‌ه بازاڕی‌ باڵن���د‌ه چه‌ندین جۆر توت ‌‬ ‫ی كڕیاره‌و‌ه "خوازراون"‪،‬‬ ‫تێدایه‌ كه‌ به‌ال ‌‬ ‫ی بریتین‬ ‫به‌ناوبانگتری���ن جۆره‌كانیش��� ‌‬ ‫ی ك���ه‌ پێیده‌وترێت‬ ‫له‌توت���ی‌ ئه‌فه‌ریق ‌‬ ‫جامبۆك���ه‌‌و له‌هه‌موی���ان به‌ناوبانگتر‌ه‬ ‫له‌جیهاندا‌و كڕیاری‌ زۆره‌‪ ،‬توتی‌ سلڤه‌ر‪،‬‬ ‫توت���ی‌ ش���ه‌به‌ح‪ ،‬ك ‌ه زۆر پڕفرۆش���ن‌و‬ ‫ی زۆر به‌هێزو باشیان هه‌ی ‌ه بۆ‬ ‫مێشكێك ‌‬ ‫قس ‌ه له‌به‌ركردن‌و وتنه‌وه‌ی‌‌و ته‌مه‌نیان‬ ‫له‌زێدی‌ خۆی���ان له‌ئه‌فه‌ریقا ‪ 80‬بۆ ‪90‬‬ ‫ی‬ ‫ی "جۆرێك ‌‬ ‫س���اڵ درێژه‌‪ ،‬ناوبراو وت��� ‌‬ ‫ی‬ ‫ترم���ان هه‌ی ‌ه ك���ه‌ به‌توت���ی‌ تایله‌ند ‌‬ ‫ێ‬ ‫ی ئه‌و س��� ‌‬ ‫ناس���راو‌ه ئه‌م���ه‌ش له‌دوا ‌‬ ‫ی قس��� ‌ه‬ ‫ی تر دێت‌و زۆر زو فێر ‌‬ ‫ج���ۆره‌ ‌‬ ‫ی ئه‌مازۆن ‌ه‬ ‫ده‌بێت‪ ،‬له‌دوای‌ ئه‌میش توت ‌‬ ‫كه‌ چل جۆری‌ هه‌یه‌‌و له‌ئه‌مازۆن ده‌ژین‬ ‫ێ جۆریان فێری‌ قس���ه‌كردن‬ ‫ته‌نها س��� ‌‬ ‫ده‌بن"‪.‬‬ ‫ی‬ ‫وتیشی‌ "له‌ناو توتیدا جیاكردنه‌و‌ه ‌‬ ‫نێ���رو مێكانی���ان زۆر زه‌حمه‌ت ‌ه ته‌نها‬ ‫به‌پشكنینی‌ خوێن جیاده‌كرێنه‌وه‌"‪.‬‬ ‫ی‬ ‫س���ه‌باره‌ت به‌ن���رخ‌و فرۆش���تن ‌‬ ‫ی‬ ‫توتییه‌كانی���ش‪ ،‬محه‌م���ه‌د فایه‌ق وت ‌‬ ‫ی‬ ‫"له‌نێ���و باڵنده‌كاندا فرۆش���تنی‌ توت ‌‬ ‫ی هه‌یه‌‪ ،‬بۆ نمون ‌ه پارساڵ‬ ‫ی زۆر ‌‬ ‫سودێك ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ب���ه‌ ‪700‬دۆالر‪ ،‬دوا ‌‬ ‫توتیه‌كم ك���ڕ ‌‬ ‫شه‌ش مانگ فرۆشتمه‌وه‌ به‌‪ 3700‬دۆالر‪،‬‬ ‫براده‌رێكیشم له‌گه‌ل مندا‌و به‌هه‌مان نرخ‬ ‫ی‬ ‫ی كڕی‌ ئێس���تا ‪ 5800‬دۆالر ‌‬ ‫توتییه‌ك ‌‬

‫دوپشک‬ ‫هه‌واڵێك����ی‌ خۆش����ت به‌ده‌س����ت‬ ‫ده‌گات‌و ماوه‌ی����ه‌ك دڵخۆش ده‌بیت‌و‬ ‫په‌یوه‌ندێكانت له‌گه‌ڵ كه‌سه‌ نزیكه‌كانت‬ ‫پته‌وتر ده‌بێت‌و ده‌س����كه‌وتی‌ داراییت‬ ‫ده‌بێت‪.‬‬

‫ێ نایفرۆشێت"‪.‬‬ ‫ده‌ده‌ن ‌‬ ‫ی "توتی به‌خێوكردن هیوایه‌ت ‌ه‬ ‫وتیش ‌‬ ‫ی ئه‌و‬ ‫ب���ه‌ر له‌ه���ه‌ر ش���تێك‪ ،‬ئه‌وان���ه‌ ‌‬ ‫باڵنده‌ی���ه‌ به‌خێو ده‌ك���ه‌ن ده‌بێت زۆر‬ ‫به‌ئارام‌و به‌به‌زه‌یی‌ بن‪ ،‬چونك ‌ه ئه‌ویش‬ ‫وه‌ك م���رۆڤ هه‌س���ت به‌ماندوب���ون‌و‬ ‫گۆڕانكاریه‌كانی‌ چوارده‌وری‌ ده‌كات"‪.‬‬

‫که‌‌وان‬ ‫هه‌ندێ‌ گۆڕان���كاری‌ له‌ماڵه‌كه‌ت بكه‌‪،‬‬ ‫ب���ه‌اڵم پێویس���ته‌ هاوس���ه‌ره‌كانتان‬ ‫ێ‬ ‫له‌بیرنه‌ك���ه‌ن‪ .‬دور نی��� ‌ه هه‌ن���د ‌‬ ‫گرفتتان بۆ دروستبێت له‌روی‌ كێش ‌ه‬ ‫خێزانێكان‪.‬‬

‫گیسک‬ ‫هه‌ن����دێ‌ له‌ئی����ش وه‌ره‌ ده‌ره‌وه‌و‬ ‫خ����ۆت به‌هه‌ن����دێ‌ كاری‌ ته‌رفیهییه‌وه‌‬ ‫س����ه‌رقاڵبكه‌ پێویس����تت به‌وه‌ هه‌یه‌‬ ‫هه‌ندێ‌ پش����و وه‌ربگری����ت‪ .‬هه‌واڵێکی‬ ‫نوێ ده‌بیستیت‬

‫سه‌‌تڵ‬ ‫ته‌ندروس���تیت به‌ره‌و باش���تر ده‌ڕوات‪.‬‬ ‫ماوه‌یه‌ك بایه‌خ به‌خۆت زیاتر ده‌ده‌یت‬ ‫ره‌نگ��� ‌ه ئه‌م ماوه‌ی���ه‌ ماڵه‌وه‌تان زیاتر‬ ‫ی‬ ‫ی خه‌ڵك ‌‬ ‫ی ناسین ‌‬ ‫قه‌ره‌باڵغ بێت به‌هۆ ‌‬ ‫نوێوه‌‪.‬‬

‫نه‌‌هه‌‌نگ‬ ‫هه‌واڵێكی‌ خۆش ده‌بیستیت‌و چاوت‬ ‫به‌هه‌ن���دێ‌ خه‌ڵ���ك ده‌كه‌وێ���ت ك ‌ه‬ ‫ده‌مێكه‌ چاوه‌ڕێ‌ ده‌كه‌یت‪ .‬زۆرینه‌ی‌‬ ‫رۆژه‌كان���ی‌ ئه‌م هه‌فته‌یه‌ به‌باش���ی‌‬ ‫ده‌ڕوات‪.‬‬

‫‪CMYK‬‬

‫‪12‬‬

‫)‪ )378‬سێشه‌مم ‌ه ‪2013/5/21‬‬

‫‪birura.awene@gmail.com‬‬

‫بیروڕا‬

‫ئه‌شكه‌وتی‌ شانه‌ده‌ر ده‌شێوێنرێ‌‌و بارزانی‌ قردێله‌ی‌ ده‌بڕێ‌‬ ‫نه‌وشیروان عه‌زیز‬

‫کە باس لە ”کۆمەڵگا“ دەکەین‪ ،‬پێویستە‬ ‫ئەو ”کۆ“ی���ە بە ج���دی وەربگرین کە لە‬ ‫وشەی ”کۆ“مەڵگادا ئامادەیە‪ .‬ئەم ”کۆ“یە‬ ‫زۆرشتمان س���ەبارەت بە ژیانی پێکەوەیی‬ ‫مرۆڤەکان پێدەڵێت‪ .‬یەکێک لە گرنگترین‬ ‫ئەو ش���تانە ئ���ەو ڕاس���تییەیە کە مرۆڤ‬ ‫بوونەوەرێک���ی تەنها نیی���ە‪ ،‬بوونەوەرێکە‬ ‫هه‌میش���ە لەگەڵ ”ئەوانیتر“دای���ە‪ ،‬لەناو‬ ‫”کۆ“مەڵێ���ک پەیوەن���دی‌و وێناک���ردن‌و‬ ‫چاوەڕوان���ی‌و رەم���ز‌و زم���ان‌و گوت���اری‬ ‫گش���تیدایە‪ ،‬تا ئ���ەو ڕادەی���ەی نەتوانێت‬ ‫تەنان���ەت ل���ە تەنهابوونیش���یدا‪ ،‬لەن���او‬ ‫قووڵتری���ن ش���ێوازەکانی تەنیاکەوتن���دا‪،‬‬ ‫تەنهابێت‌و هه‌میش���ە لەگ���ەڵ ”ئەوانیتر“‌و‬ ‫”کۆ“بوونە جیاوازەکاندابێت‪ .‬لەڕاس���تیدا‬ ‫ئینس���ان ناتوانێت ببێت���ە خاوەنی خود‪،‬‬ ‫خاوەنی ”من“ێکی تایبەت‪ ،‬بەبێ پەیوەندی‬ ‫بەوانیت���رەوە‪ ،‬بەب���ێ بوونی بە بەش���ێک‬ ‫ل���ە ”کۆ“یەک‪ ،‬یان لە زی���اد لە ”کۆ“یەک‬ ‫لە جیهاندا‌و بەب���ێ تێکەڵبوون بەو دونیا‬ ‫مادی‌و رەمزییەی مرۆڤەکان وەک ”کۆ“یەک‬ ‫پێکەوە دروس���تیدەکەن‪ .‬ئەمانە وادەکەن‬ ‫هه‌میشە ش���تێک لە ”کۆ“بوون‌و بڕێک لە‬ ‫”کۆمەڵگابوون“ لەناو شێوە جیاوازەکانی‬ ‫تەنهاییدا ئامادەبێت‪.‬‬ ‫کە کۆمەڵگا دروستدبێت شتێک بەناوی‬ ‫تەنهایی���ەوە‪ ،‬بە مان���ای بوونێکی دابڕا‌و‬ ‫بێپەیوەندی ب���ەدەرەوەی خۆدەوە بوونی‬ ‫نامێنێ���ت‪ .‬کۆمەڵگا مانای گش���ت‪ ،‬کۆ‪،‬‬ ‫پێکەوەبوون‪ ،‬پەیوەندی‪ ،‬ئەوانیتر‪ ،‬ھتد‪...‬‬ ‫ئەوەی لەناو کۆمەڵگادابێت لەناو ئەم هه‌موو‬ ‫”کۆ“یانەدای���ە‪ .‬ئەوەی جیاوازە ش���ێوازی‬ ‫”کۆ“بوونەکان‌و شێوازی تەعبیرکردنە لەو‬ ‫کۆیان���ە‪ .‬لەکۆمەڵگادا‪ ،‬بۆ نموونە‪ ،‬لەباتی‬ ‫ئ���ەوەی ی���ەک کەلەپور هه‌بێ���ت زیاد لە‬ ‫کەلەپورێک هه‌یە‪ ،‬ه���ه‌ر گروپ‌و تاقمێکی‬ ‫کۆمەاڵیەتی لە میانەی پەیوەندییەکانی بە‬ ‫خۆی‌و بە گروپەکانی ترەوە ”کەلەپور“ی‬ ‫تایبەت بەخۆی دروس���تدەکات‪ .‬کۆمەڵگا‬ ‫لەبات���ی یەک ”دونیابین���ی“ تێدابێت زیاد‬ ‫ل���ە دونیابینییەکی تێدای���ە‪ ،‬لەباتی یەک‬ ‫”کولتور“ زیاد لە کولتورێکی هه‌یە‪ ،‬لەباتی‬ ‫یەک شێوە ”ئەخالق“ زیاد لە شێوەیەکی‬ ‫ئەخالقێکی تێدای���ە‪ .‬دونیابینی‌و کولتور‌و‬ ‫ئەخالق‪ ،‬ووشەی بەتاڵ‌و بێمانا نین‪ ،‬بەڵکو‬ ‫ھێمان بۆ کۆمەڵێک بەها‌و نۆرم‌و بیرۆکەی‬ ‫س���ەرەکی کە م���رۆڤ دەرب���ارەی خۆی‌و‬ ‫دەرب���ارەی کۆمەڵگا‌و دەرب���ارەی دونیا‌و‬ ‫پەیوەندییەکان‌و نرخاندنەکان هه‌ڵیگرتوە‪.‬‬ ‫هه‌م پرس���یاریان تێدایە دەربارەی بوون‌و‬ ‫هه‌م دەربارەی ئەخ�ل�اق‪ ،‬هه‌م دەربارەی‬ ‫ماناکانی پێکەوەب���وون‌و ماناکانی دابڕان‌و‬ ‫تەنهاکەوتنی کۆمەاڵیەتی‪ .‬بەسەریەکیشەوە‬ ‫ئەو چوارچێوە رەمزییانە دروس���تدەکەن‬ ‫ک���ە تاکەک���ەس‌و گروپ���ەکان لەناویاندا‬ ‫بیردەکەن���ەوە‌و مان���ا‌و رەم���ز‌و ھێماکان‬ ‫بەرهه‌مدەھێنن‪ .‬ک���ە باس لە چوارچێوەی‬ ‫رەم���زی دەکەم وەک ”کۆ“ باس���یدەکەم‪.‬‬ ‫هه‌میش���ە زیاد لە چوارچێوەیەکی رەمزی‬ ‫لە کۆمەڵگادا ئامادەیە‪.‬‬ ‫ئەم چوارچێ���وە رەمزییان���ە وادەکەن‬ ‫کۆمەڵگا پڕبێت لە تێگەیش���تنی جیاواز‪،‬‬ ‫ل���ە بەرامبەر ه���ه‌ر ڕووداوێک���دا زیاد لە‬ ‫تێگەیش���تن‌و خوێندنەوە‌و شیکردنەوەیەک‬ ‫هه‌بێت‪ ،‬هه‌میشە زیاد لە کاردانەوەیەکیش‬ ‫بەرامبەریان دروس���تببێت‪ .‬ئەمە وادەکات‬ ‫کاردان���ەوە کۆمەاڵیەتیی���ەکان بەرامب���ەر‬ ‫یەک ڕووداو ش���ێوازی ناک���ۆک بگرنەخۆ‪:‬‬ ‫لە نەفرەتکردنەوە ت���ا چەپڵەبۆلێدان‪ .‬لە‬ ‫هه‌موو کۆمەڵگایەکیشدا هه‌میشە تۆڕێکی‬ ‫فرەجۆر‌و ئاڵۆز لە هه‌س���تی تاکەکەسی‌و‬ ‫دەستەجەمعی لەئارادایە‪ .‬لەباتی یەکشێوە‬ ‫ت���رس زیاد لە ش���ێوەیەکی ترس‌و لەباتی‬ ‫یەکجۆر چاوەڕوانی زیاد لە چاوەڕوانییەک‌و‬ ‫لەباتی یەکجۆر هه‌ست بەتەنهایی زیاد لە‬ ‫جۆرێک لەئارادابێت‪ .‬هه‌میشە‌و هه‌ردەمیش‬ ‫زیاد ل���ە پاڵنەرێک‌و زیاد ل���ە ڕێگرێکیش‬ ‫هه‌ی���ە‪ ،‬کە پاڵ بە ئینس���انەوە ئەنێت بۆ‬ ‫گۆڕانی ئ���ەو دونیایەی دروس���تیکردوە‪،‬‬ ‫ی���ان بۆ ڕێگرتن لە گۆڕان���ی ئەو دونیایە‌و‬ ‫ھێشتنەوەی بەوش���ێوەیەی کە هه‌یە‪ .‬کە‬ ‫باس���مان لەکۆمەڵگا ک���رد باس لەم ”کۆ“‬ ‫یە فرەجۆرە دەکەین‪ ،‬باس لە فرەڕەنگی‪،‬‬ ‫دابەشبوون‪ ،‬جیاوازی‪ ،‬ملمالنێ‪ ،‬هاریکاری‪،‬‬ ‫پێکدادان‪ ،‬خۆشەویس���تی‪ ،‬ڕق‪ ،‬عەش���ق‪،‬‬ ‫خەمب���اری‌و بەخت���ەوەری لە س���ەدەها‌و‬ ‫هه‌زارەه���ا فۆرم���ی جی���اوازدا دەکەین‪.‬‬ ‫هه‌م���وو ئەمانەش بەش���ێکن ل���ە دونیای‬ ‫ناوەکی‌و دەرەکی مرۆڤ چ لە س���اتەکانی‬ ‫پێکەوەبوونیدا یان لە تەنهاییدا‪.‬‬ ‫ئەوەی گرنگە تەنها ھۆشیاری بەم دۆخە‬

‫”کۆ“یی���ە ئاڵۆزە نیی���ە‪ ،‬بەڵکو‪ ،‬دەکرێت‬ ‫لەپ���اڵ هانا ئارێنت���دا بڵێ���م‪ ،‬ئامادەگی‬ ‫ڕۆحی پێکەوەبوونی کۆمەاڵیەتی‌و توانای‬ ‫بەش���درابوون‌و دەرکەوتن���ی ئازادان���ەی‬ ‫مرۆڤەکان���ە لەن���او ئ���ەو پێکەوەبوونەدا‪.‬‬ ‫کۆمەڵگا پێویس���تی ب���ە چوارچێوەیکی‬ ‫قبووڵکراو‌و گش���تی هه‌یە بۆ سەرەجەمی‬ ‫”کۆ“ جیاوازەکان‪ ،‬پێویستی بە دابینکردنی‬ ‫توان���ا‌و مافی دەرکەوتن���ی هه‌مووان هه‌یە‬ ‫لەن���او ئ���ەو چوارچێ���وە س���ەرەکییەدا‪.‬‬ ‫ئەم دۆخ���ە تەنها دۆخی دانن���ان نیە بە‬ ‫پلورالیزمی بوونی تاکەکەسیدا‪ ،‬بەڵکو بە‬ ‫پلورالیزمی بوونی دەس���تەجەمعیدا‪ .‬تەنها‬ ‫دان بە جیاوازی تاکەکەسەکان لەیەکتریدا‬ ‫نانێ���ت‪ ،‬بەڵکو دان بە جی���اوازی گروپە‬ ‫کۆمەاڵیەتییەکانیش���دا دەنێت‪ .‬ئەمە تاکە‬ ‫دۆخێکە دەتوانێت م���رۆڤ هه‌م لە دۆخە‬ ‫ناتەندروستەکانی تەنهاکەوتنی کۆمەڵیاتەی‬ ‫بپارێزێت‪ ،‬هه‌م کۆمەڵگا خۆشی لەو مەیل‌و‬ ‫حەز‌و توانایانە کە ڕوویان لەدروستکردنی‬ ‫تۆتالیتاریزمە‪ .‬ئەم دۆخە ئەو ئەگەرانە بە‬ ‫مرۆڤ دەبەخشێت کە بتوانێت هه‌م خۆی‬ ‫بێت وەک م���رۆڤ‌و هه‌م ئەندامی ئەم یان‬

‫کۆمەڵگا پێویستی‬ ‫بە چوارچێوەیکی‬ ‫قبووڵکراو‌و‬ ‫گشتی هه‌یە بۆ‬ ‫سەرەجەمی ”کۆ“‬ ‫جیاوازەکان‬ ‫ئەو ”کۆ“ی کۆمەاڵیەتی بێت‪ ،‬بەبێئەوەی‬ ‫ناچاربێت لەناو ھیچ یەکێک لەو ”کۆ“یانەدا‬ ‫بتوێت���ەوە‪ .‬واتە بتوانێ���ت پارێزگاری لە‬ ‫جیاوازییەکان���ی خ���ۆی ب���کات‪ ،‬بەوانیتر‬ ‫یەکس���انبێت‌و لەگەڵیش���یاندا بەشداربێت‬ ‫لەدروستکردنی ئەو گش���تە پێکەوەییەدا‬ ‫ک���ە ناوی کۆمەڵگایە‪ .‬تەنها لەم دۆخانەدا‬ ‫م���رۆڤ دەتوانێ���ت تەنهای���ی خۆی وەک‬ ‫تەنهاییەکی تەندروس���ت‌و بێکێش���ە بژی‪،‬‬ ‫تەنهاییەک لەپاڵ ش���ێوازی کراوە‌و ئازادی‬ ‫پێکەوەبوونی کۆمەاڵیەتیدا‪.‬‬ ‫ب���ەاڵم ھۆکاری س���ەرەکی بوون���ی ئەو‬ ‫ژم���ارە زۆرە لە ”کۆ“ی جیاواز‌و پلورال لە‬ ‫کۆمەڵگادا چییە؟ لە زانستی کۆمەڵناسی‬ ‫س���ەردەمی ئادەم سیمس���ەوە وەاڵم بەم‬ ‫پرس���یارە پەیوەندی بەو شتەوە هه‌یە کە‬ ‫ئەم کۆمەڵناسە ناوی ”دابەشکردنی کار“ی‬ ‫لێدەنێ���ت‪ .‬بەبۆچوون���ی س���میس‪ ،‬دوای‬ ‫سمیسیش بەبۆچوونی مارکس‌و دۆرکهایم‌و‬ ‫ماکس ڤێبەریش‪ ،‬دابەشکردنی کار لەنێوان‬ ‫ئەندامانی کۆمەڵگادا ئاکاری سەرەکی ”کۆ“‬ ‫بوون‌و پێکەوەبوونەکان دەستنیشاندەکات‪.‬‬ ‫ئ���ەوەی کۆمەڵ���گا هاوچەرخەکانیش لە‬ ‫کۆمەڵگاکان���ی ب���ەر لە دونی���ای مۆدێرن‬ ‫جیادەکاتەوە‪ ،‬ئاڵۆزبوونی هه‌رچی زیاتری‬ ‫ئ���ەم ”دابەش���کردنی کار“‌و ئاڵۆزبوون���ی‬ ‫شێوازەکانی ئەو ”کۆ“یانە کە دروستدەبن‪.‬‬ ‫ئێمە لە دۆرکهایمەوە فێردەبین کە هه‌موو‬ ‫س���اتەوەختێکی مێژوویی ساتەوەختێکی‬ ‫تایبەتە لەن���او ژینگەیەکی تایبەتدا‪ ،‬لەناو‬ ‫جۆرێک���ی تایبەت لە دانیش���تواندا‪ ،‬لەناو‬ ‫جۆر‌و ئاس���تێکی تایبەت���ی تەکنۆلۆژیادا‪،‬‬ ‫لەن���او چەن���دان ڕێکخ���راوی کۆمەاڵیەتی‬ ‫تایب���ەت‌و جی���اوازدا‪ .‬ئەمان���ە هه‌موویان‬ ‫کارلێ���ک‌و کارلێکی پێچەوانەیان لەس���ەر‬ ‫مرۆڤ‌و لەس���ەر یەکتر هه‌یە‪ .‬ئەم دونیایە‬ ‫دونی���ای ملمالنێی جیاواز‪ ،‬حەزی جیاواز‪،‬‬ ‫بەهای جی���اواز‪ ،‬مەعریفەی جیاوازە‪ .‬ئەم‬ ‫دۆخە دەش���ێت وابکات چەن���دان مرۆڤ‌و‬ ‫گروپی کۆمەاڵیەت���ی بەیەکدی نامۆن بن‪،‬‬ ‫ئەندامەکانی���ان نەزان���ن کێ���ن‌و باوەڕیان‬ ‫بەچییە‪ ،‬بەاڵم ئ���ەوەی ناتوانن پێیبگەن‬ ‫تەنهایی���ە‪ .‬هه‌میش���ە لەن���او تەنهاییاندا‬ ‫ش���تێکی زۆر لە ”کۆ“بوون‌و بڕێکی گەورە‬ ‫لە ”کۆمەاڵیاتی“ب���وون ئامادەیە‪ .‬ڕەنگە‬ ‫یەکێک ل���ە تراژیدی���ا گەورەکانی مرۆڤ‬ ‫ئەوەبێت کە ناتوانێت تەنهابێت‪.‬‬

‫ئه‌م ئه‌شكه‌وت ‌ه‬ ‫ی ‪2007‬دا‪،‬‬ ‫له‌ساڵ ‌‬ ‫ی‬ ‫كه‌وته‌ به‌ر رێژنه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫خاكه‌ناز‌و قوڵنه‌ ‌‬ ‫ئه‌وان ‌هی‌ ك ‌ه‬ ‫له‌وانه‌یه‌ له‌هه‌مو‬ ‫شتێك شاره‌زابن‪،‬‬ ‫له‌شوێنه‌وار نه‌بێت‬

‫ئه‌شکه‌وتی شانه‌ده‌ر‬

‫كرایه‌وه‌ كۆمه‌ڵه‌ی‌ دۆس���تایه‌تی‌ كوردی‌ نیانده‌رت���اڵ بوه‌‪ ،‬ك���ه‌ ده‌گه‌ڕێته‌وه‌ بۆ‬ ‫– به‌ریتان���ی‌ سه‌رپه‌رش���تی‌ كردوه‌ ئه‌و چاخی‌ به‌ردینی‌ كۆن(‪ 45000‬بۆ ‪)65000‬‬ ‫گڵۆڵه‌ی‌ موه‌ی‌ تێدا بوه‌ كه‌ باسمانكرد‪ ،‬ساڵ پێش زاین‪ ،‬ئه‌م شوێنه‌واره‌ له‌الیه‌ن‬ ‫بۆ باكگراوندی‌ ئاریشه‌كانی‌ ئه‌و پڕۆژه‌یه‌ زان���ا‌و شوێنه‌وارناس���ه‌كانی‌ ش���یكاگۆ‌و‬ ‫گوێبیس���تی‌ سه‌رگوزش���ته‌كانی‌ پش���ت راڵف سۆلس���كییه‌وه‌ بۆ یه‌كه‌مجار كنه‌و‬ ‫پش���كنینی‌ له‌س���اڵی‌ (‪)1961_1951‬‬ ‫بانگهێشته‌كه‌ت به‌‪.‬‬ ‫چونك���ه‌ زیاد له‌چوار س���اڵه‌ نوزه‌مان تێداكراوه‌‪ .‬ئێس���ك‌و كه‌لله‌سه‌ری‌ مرۆڤی‌‬ ‫لێبڕا كه‌چی‌ به‌ڕێزت���ان گوێتان نه‌گرت‌و نیانده‌رتاڵ له‌گه‌ڵ پاش���ماوه‌ی‌ (گوڵ)ی‌‬ ‫له‌وانه‌یه‌ به‌غه‌مزه‌ش���ه‌وه‌ نوسینه‌كانتان تێدا دۆزرایه‌وه‌‪.‬‬ ‫به‌كورت���ی‌ له‌زۆرب���ه‌ی‌ كتێبه‌ بیانی‌‌و‬ ‫نه‌بینیبێت‪ ،‬لێره‌وه‌ هه‌ڵه‌و شێواندنه‌كان‌و‬ ‫ئ���ه‌و كاره‌ نابه‌جێیان���ه‌ ده‌ره���ه‌ق سه‌رچاوه‌ مێژویی‌و ش���وێنه‌وارییه‌كان‪،‬‬ ‫ئه‌ش���كه‌وته‌كه‌ ك���راوه‌ به‌دیكۆمێنت���ی‌ وه‌ك سه‌رمه‌شقی‌ ش���وێنه‌واری‌ جیهانی‌‬ ‫س���ه‌ندیكای‌ شوێنه‌وارناس���انه‌وه‌ بۆتان ن���اوی‌ ده‌هێنرێ���ت‪ .‬هه‌روه‌ه���ا وه‌ك‬ ‫به‌یانده‌كه‌مه‌وه‌ به‌ڵكو هیچ نه‌بێ‌ جارێكی‌ گه‌وره‌ترین ئه‌ش���كه‌وتی‌ عێراقی‌ باس���ی‬ ‫لێوه‌كراوه‌‪ ،‬به‌شێوه‌ك هه‌ر هاواڵتییه‌كی‌‬ ‫دیكه‌ نه‌كه‌ونه‌ هه‌ڵه‌وه‌!‬ ‫ئه‌شكه‌وت ‌ی شانه‌ده‌ر النك ‌ه یه‌كه‌مینه‌كان ‌ی ئاس���ایی‌‪ ،‬یان شوێنه‌وارناسێكی‌ بیانی‌‬ ‫مرۆڤایه‌تییه‌ له‌جیهاندا‪ ،‬به‌مانایه‌كی‌ دی‌‪ ،‬دێته‌ هه‌رێم ئاره‌زوی‌ بینینی‌ ده‌كات‪.‬‬ ‫به‌اڵم‪ ،‬ئه‌م ئه‌شكه‌وته‌ له‌ساڵی‌ ‪2007‬دا‪،‬‬ ‫ئه‌م ئه‌ش���كه‌وته‌ النكه‌ی‌ یه‌كه‌م ‌ی مرۆڤی‌‬

‫كه‌وت���ه‌ به‌ر رێژن���ه‌ی‌ خاكه‌ناز‌و قوڵنه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫ئه‌وان���ه‌ی‌ كه‌ له‌وانه‌یه‌ له‌هه‌مو ش���تێك‬ ‫شاره‌زابن‪ ،‬له‌ش���وێنه‌وار نه‌بێت‪ ،‬چونكه‌‬ ‫ئه‌گه‌ر له‌ئه‌لف‌و بێی‌ شوێنه‌واریان زانیبا‪،‬‬ ‫ئ���ه‌وا هه‌رگی���ز بیریان له‌وه‌ها ش���تێك‬ ‫نه‌ده‌كردوه‌‪ ،‬ئه‌گ���ه‌ر له‌ژێر لێو‌و به‌چرپه‌‬ ‫چرپ‌و په‌نهانیش بوایه‌ نه‌یانده‌وێرا باسی‌‬ ‫ئ���ه‌و جۆره‌ تاوانه‌ بك���ه‌ن‪ ،‬ده‌رهه‌ق به‌و‬ ‫شوێنه‌واره‌ جیهانییه‌!‬ ‫ب���ه‌اڵم كه‌س���ێك وه‌ك ڕاپۆرته‌ك���ه‌ی‌‬ ‫س���ه‌ندیكا ده‌ڵی���ت "به‌ن���اوی‌ ش‪ .‬ك‬ ‫‪.‬ب" بێده‌ربه‌س���تانه‌و پاڵه‌وانان���ه‌‪،‬‬ ‫به‌ڕۆژی‌ رون���اك به‌به‌رچاوی‌ حكومه‌ت‪،‬‬ ‫به‌ڕێوه‌به‌رایه‌ت���ی‌ گش���تی‌ ش���وێنه‌واری‌‬ ‫هه‌رێ���م‪ ،‬به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تی‌ ش���وێنه‌واری‌‬ ‫هه‌ولێر ئه‌و كاره‌ی‌ كرد!‬

‫»» ‪19‬‬

‫ناوچەگەریێتی عەیبەیە‌و شەرمەزاریشە‬ ‫عەباس ئیسماعیل حەمەد‬ ‫هەولێر‬ ‫لەگەرمەی شەڕیساردی نێوان حیزبەکان‌و‬ ‫شەڕی پێش����هەڵبژاردن‌‪ ،‬بابەتێکی زۆر‬ ‫نامەس����ئوالنە لەرۆژنام����ەی ئاوێن����ەدا‬ ‫باڵوکراوەتەوە‌‪" .‬با سلێمانیچێتی بکەین‪،‬‬ ‫هیچ عەیبەیەکی تێ����دا نیە!" بابەتێکە‪،‬‬ ‫لەنوسینی ئازاد جەالل‪ ،‬لەژمارە ‪375‬ی‬ ‫رۆژنامەی ئاوێنە‪ ،‬لەگۆش����ەی بیروڕادا‬ ‫باڵوکراوەتەوە‪.‬‬ ‫رەنگبێ هەندە پێویست نەکات قسە‬ ‫لەس����ەر نوس����ەری بابەتەک����ە بکرێت‪،‬‬ ‫هەندەی پێویست بکات لەسەر ئاوێنە‌و‬ ‫س����تافەکەی بکرێ����ت‪ .‬چونک����ە ئازاد‬ ‫جەالل دیاردەیە‪ ،‬شکس����تە‌‪ ،‬نائومێدی‌‌و‬ ‫بێدەس����ەاڵتیە‪ .‬ئاڵودەبون����ە بەپەتای‬ ‫ناوچەگ����ەری‌و چەندین نەوەی لەس����ەر‬ ‫ڕاهاتوە‪.‬‬ ‫جارێکی����ان‪،‬الی خێزانێکی ناس����راوی‬ ‫شاری س����لێمانی‪ ،‬لەس����وید میوانبوم‪،‬‬ ‫لەسەر مێزی نانخواردن‪ ،‬باس هاتە سەر‬ ‫هەولێرییەکان‪ ،‬ژنی ئەو ماڵە‪ ،‬خانمێکی‬ ‫بەس����ااڵچو بو‪ ،‬چێشتی بۆ تێدەکردین‪،‬‬ ‫لەبیرخ����ۆی بردب����ۆوە م����ن هەولێریم‌و‬ ‫میوان����م‪ ،‬بێ هی����چ ئیعتیباردانانێک بۆ‬ ‫نەریت����ی میوانداری‪ ،‬زۆر بەجددی‌ وتی‪:‬‬ ‫"‪ ...‬گو بەش����ەرەفی هەرچی هەولێری‬ ‫هەیە‪ "...‬بێگومان پێی نارەحەت بوم‪،‬‬ ‫نەمزان����ی چ����ۆن هەڵوێس����ت دەرببڕم‪،‬‬ ‫کەچی بەسەر خۆمم نەهێنا‌و لەخواردن‬ ‫بەردەوامب����وم‪ ،‬یەکێک لەکوڕەکانی ئەو‬ ‫ژن����ە کە رەفیقم بو‪ ،‬وت����ی‪ ..." :‬دایکە‬ ‫تۆزێ لەسەرخۆ‪ ،‬کاعەباس دانیشتوە‪..‬‬ ‫عەیبە ئەوە چی����ە" ئینجا ژنەکە گوایە‬ ‫پۆزش����دێنێتەوە وتی‪ " :‬عەباس گیان‪،‬‬ ‫مەخسەم تۆ نیە‪ ،‬تۆ هەولێری نیت‪ ،‬تۆ‬ ‫لەخۆمانیت‪"...‬‬ ‫حیکایەت����ی ل����ەو بابەت����ەم زۆرە‬ ‫بیگێڕم����ەوە‪ ،‬بەاڵم هەولێ����ری گۆتەنی‪:‬‬ ‫دەی باوەب����ی! نە کات کاتی ئەو جۆرە‬ ‫یادەوەریيانەیە‪ ،‬نە باوەڕیشم بەوە هەیە‬ ‫برەو بەبیری ناوچەگەریی‌ بدەم‪ .‬ئەوەی‬ ‫لەس����لێمانیچیەکانیش پێی ‌ئاڵودەبوم‪،‬‬ ‫هەوڵدەدەم لێیرزگارب����م‪ ،‬هەوڵدەدەم‌و‬ ‫دەش����مەوێت دور لەجی����اوازی ناوچە‌و‬ ‫دیالێکت‪ ،‬دور لەجیاوازی ئاین‌و ئاینزا‪،‬‬

‫►‬

‫کۆمەڵگاو تەنهایی‬

‫دوای‌ ئه‌وه‌ی‌ له‌میدیاكانی‌ نزیك له‌پارت ‌ی‬ ‫هه‌واڵی‌ كردنه‌وه‌ی‌ پڕۆژه‌ی‌ گه‌ش���تیاری‌‬ ‫ئه‌شكه‌وتی‌ ش���انه‌ده‌رم بیست‌و پاشان‬ ‫خودی‌ سه‌رۆكم له‌ڕێوره‌سمه‌كه‌دا دی‌‪ ،‬كه‌‬ ‫پله‌ به‌پله‌ به‌س���ه‌ر ئه‌و ده‌ستدرێژییانه‌ی‌‬ ‫كراب���وه‌ س���ه‌ر ئه‌ش���كه‌وته‌كه‌ هه‌نگاو‬ ‫ده‌ه���اوێ‪ ،‬ئیدی‌ كه‌ڵكه‌ڵه‌ی‌ ئه‌وه‌ كه‌وته‌‬ ‫س���ه‌رمه‌وه‌ كه‌ بابه‌تێك ب���ۆ جه‌نابیان‬ ‫بنوسم‪.‬‬ ‫لێره‌وه‌ ده‌پرس���م بۆ كاتێك كه‌سانێك‬ ‫كه‌ كارو پیش���ه‌یه‌ك ده‌س���ت ئه‌یه‌نێ‌و‬ ‫هیچی‌ لێنازان���ن به‌تایبه‌ت���ی‌ له‌بابه‌تی‌‬ ‫مێژو‌و ش���وێنه‌واری‌ ئه‌م میلله‌ته‌ كه‌چی‌‬ ‫پش���تگیرییان ده‌كرێ���ت‪ ،‬ب���ه‌اڵم هه‌مو‬ ‫كه‌س���انی‌ خه‌مخ���ۆر به‌ده‌نگ���ی‌ بڵند‌و‬ ‫به‌بڵندگۆ هاواربكه‌ن به‌رپرسان‌و سه‌رۆك‬ ‫گوێبیستی‌ ده‌نگیان نابن‪.‬‬ ‫كه‌چ���ی‌ هه‌ر ئه‌و كه‌س���انه‌ی‌ مێژوی‌‬ ‫میلله‌تێك ئه‌نفال ده‌كه‌ن یان ده‌شێوێنن‬ ‫دوای���ی‌ به‌قه‌ول���ی‌ كاب���را به‌خوڵكێكی‌‬ ‫س���ه‌رپایی‌ (س���ه‌ركرده‌‌و بنك���رد‌ه)‌و‬ ‫س���ه‌رۆكه‌كانی‌ ئ���ه‌م هه‌رێم���ه‌ ده‌به‌نه‌‬ ‫سه‌یرانه‌ گه‌شت‌و قردێله‌ی‌ ئه‌و پڕۆژانه‌یان‬ ‫پێده‌بڕن‪.‬‬ ‫كه‌ له‌ئه‌س���ڵ‌و فه‌س���ڵدا ده‌بێت ئه‌و‬ ‫به‌رپرسانه‌ ئه‌و جۆره‌ كه‌سانه‌ بده‌نه‌ دادگا‬ ‫نه‌ك به‌زه‌ردخه‌نه‌وه‌ بانگێشته‌كانیان قبوڵ‬ ‫بكه‌ن‌و هه‌ڵپه‌ی‌ كردنه‌وه‌ی‌ پڕۆژه‌كانیان‬ ‫بێت‪ ،‬چونكه‌ له‌هه‌ر شوێنێك به‌رپرسێك‬ ‫برا بۆ ئه‌و جۆره‌ كارانه‌ حه‌تمه‌ن شتێك‬ ‫له‌ئارادا هه‌یه‌ (كورد گوته‌ن ‌ی ئینه‌یه‌كی‌‬ ‫تێدایه‌)‌و په‌رده‌پۆش���ی‌ پێده‌كه‌ن‪ ،‬ئه‌مه‌‬ ‫ئه‌گه‌ر بۆ به‌رپرسێكی‌ ساده‌ ڕاست بێ‌‪،‬‬ ‫ئه‌دی‌ بۆ س���ه‌رۆك ئه‌بێ‌ ئه‌و ماس���ته‌ چ‬ ‫گڵۆله‌ مویه‌كی‌ تێدابێ‌‌و چ عه‌یبه‌یه‌كیش‬ ‫بێت بۆ جه‌نابیان‪.‬‬ ‫جه‌نابی‌ س���ه‌رۆك ئه‌و پڕۆژه‌ی‌ به‌ناو‬ ‫گه‌شتیارییه‌ی‌ شانه‌ده‌ر به‌ئاماده‌بونی‌ تۆ‬

‫سوکایەتیکردن‬ ‫بەکەس‌‪،‬بەخەڵکی‪،‬‬ ‫بەناوچەو واڵت‪،‬‬ ‫تا دەگاتە سەر‬ ‫ناوزڕاندن‪،‬‬ ‫بەتایبەتیش لەکاری‬ ‫رۆژنامەوانیدا‪،‬‬ ‫ئەمڕۆ‪ ،‬لەزۆر شوێنی‬ ‫دونیا‪ ،‬تاوانە‌و سزای‬ ‫خۆی هەیە‬

‫نەتەوە‌و رەن����گ‌و بیروبۆچون هەروەها‬ ‫جیاوازی رەگەز‌و سێکس‪ ،‬رەفتاربکەم‪،‬‬ ‫دەمەوێت وێنە جوانەکەی مرۆڤ‪ ،‬وەک‬ ‫خۆی ببینم‪.‬‬ ‫بەڕای من‪ ،‬رێگ����ەدان بەباڵوبونەوەی‬ ‫بابەت����ی لەوج����ۆرەی کە لەس����ەرەوە‬ ‫ناوم بردوە‪ ،‬لەالیەن ه����ەر دەزگایەکی‬ ‫باڵوکردنەوەبێت‪ ،‬پشتگیریە‪ ،‬قایلبونە‌‪،‬‬ ‫هاوڕاییە لەگەڵ ناوەڕۆکی بابەتەکە‪.‬‬ ‫ئاوێنە لەپەن����ای دیموکراتی‌و ماف‌و‬ ‫ئ����ازادی رادەربڕی����ن‌و رۆژنامەگەریەوە‪،‬‬ ‫برەو بەعەقڵیەتێک دەدات کە دەیەوێت‬ ‫بەناشیرینکردنی ئەوانی دی‪ ،‬بااڵکردنی‬ ‫خۆی ب����ەزۆری زۆرداری بس����ەلمێنێت‪.‬‬ ‫ستافی ئاوێنە‪ ،‬زۆر نابەرپرسانە مامەڵە‬ ‫لەگەڵ تێکست‌و مانا دەکەن‪ ،‬بەالیانەوە‬ ‫گرنگ نیە هەستی خەڵک‌ بریندار دەبێت‪.‬‬ ‫هی����چ کاتێک هەڵچون بابەت دروس����ت بوە‪ ،‬ئەم����ڕۆ خوێندن����ەوەی تازەی بۆ‬ ‫ن����اکات کە بتوانێت لەس����ەر پێی‌ خۆی دەکرێت‌‪ ،‬رەخن����ەی زۆری لێدەگیرێت‪،‬‬ ‫بوەستێت‪ .‬بابەتێک کە لەسەر بنەمای بەاڵم دەی‪ ،‬با هەر لەو س����یاقەی تۆدا‬ ‫رق‌و توڕەبونەوە چەک����ەرەی کردبێت‪ ،‬بمێنمەوە‪ :‬کوڕی باش کە تۆ هێندە بەو‬ ‫چەکی دوسەرەیە‪ ،‬دۆڕانی بەدواوەوەیە‪ .‬مێژوە شاگەشکەیت‪،‬تۆزێ ویژدانت بێ‪،‬‬ ‫لەکایەی سیاسی‌و حیزبی کوردیدا‪ ،‬ئەو خۆ هەڵەبجەیی‌و خانەقینیەکان " تۆزی‬ ‫جۆرە هەڵچونانە هەردەم زیانی سیاسی مردویان لێنەنیش����تبو"‪ ،‬بۆچی سنوری‬ ‫ناوچەگەریەک����ەت‪ ،‬فراوانتر ناکەیت‌؟ با‬ ‫لێکەوتۆتەوە‪.‬‬ ‫س����وکایەتیکردن بەکەس‌‪،‬بەخەڵکی‪ ،‬مەملەکەتەکەی تۆ‪ ،‬جێگەی ئەوانیش����ی‬ ‫بەناوچ����ەو واڵت‪ ،‬ت����ا دەگات����ە س����ەر تێدا بمێنێتەوە‪ ،‬با ئەوان‪ ،‬لەخێروبێرەکەی‬ ‫ناوزڕان����دن‪ ،‬بەتایبەتی����ش ل����ەکاری سلێمانیچیەتیەکەت‪،‬بێبەش نەبن‪.‬‬ ‫کاک����ە ب����را‪ ،‬ب����ۆ خ����وا بمگ����رێ؟‬ ‫رۆژنامەوانی����دا‪ ،‬ئەمڕۆ‪ ،‬لەزۆر ش����وێنی‬ ‫دونی����ا‪ ،‬تاوانە‌و س����زای خ����ۆی هەیە‪ .‬جیاوازیەکەی نێوان س����لێمانی‌و هەولێر‬ ‫نوسینەکەی ئازاد جەالل نە تێکستێکی هێن����دە نیە ک����ە تۆ وا بەش����ان‌وباڵی‬ ‫مەعریفی����ە‪ ،‬نە جوانیەک����ی تێدایە کە هەڵبدەیت‪ .‬ستەم لەسەر ژن لەسلێمانی‬ ‫شایس����تەی باڵوکردنەوە بێ����ت‪ .‬ئاوێنە بەهەمان شێوەکەی هەولێرە‪ ،‬ئەگەر پتر‬ ‫کەوتۆتە چاڵی هەڵەی ئازاد جەاللەکان‌‪ ،‬نەبێت‪ .‬ژن لەس����لێمانی لەسەر شەرەف‬ ‫هان����ی ناوچەگەریێت����ی دەدات‪ .‬هی����چ دەکوژرێ����ت یا لەبەر ش����ەرەف خەتەنە‬ ‫پاس����اوێک لەباڵوکردنەوەی ئەو جۆرە دەکرێت‪ ،‬لەهەولێریش بەهەمان شێوەیە‪.‬‬ ‫بابەتە‪ ،‬کە س����وکایەتیپێکردنی خەڵکی هێندەی هەستی نەتەوایەتی لەسلێمانی‬ ‫کزبوە‌و ناوی فرۆش����گا‌و چێش����تخانە‌و‬ ‫پێوەیە‪ ،‬قەبوڵ نیە‪.‬‬ ‫باش����ە کاکی‌ نوس����ەر ئەگ����ەر "‪ ...‬دوکانەکان بەعەرەبی یان بەبیانی کراوە‪،‬‬ ‫لەهەڵەبجە ئیدارەی نیمچە س����ەربەخۆ هەولێریش وایە‪ ،‬لەخۆپیش����اندانەکانی‬ ‫هەبوە‪ ،‬خانەقینیەکانیش ئااڵی دەوڵەتی ‪17‬ی ش����وبات‪ ،‬بەردەرکی‌ س����ەرا بوە‬ ‫عوس����مانیەکانیان هەڵک����ردوە‪ ،"...‬مزگ����ەوت‪ ،‬خۆ ئەوکات مەیدانی س����ەرا‬ ‫ئەگەرچی ئ����ەو مێژوەی کە کورد تێیدا بەدەس����ت " کاڵوو جامان����ەوە" نەبو‪.‬‬ ‫عوس����مانیەکانی پێ لەئینگلیز باش����تر ب����اس لەخاوێنيی سروش����ت دەکەیت‪،‬‬

‫ئەوە بەدەس����ت خەڵک����ی هەولێر نیە‪،‬‬ ‫سروشتی ئێوە ش����اخاوی‌و هی ئێمەش‬ ‫دەش����تاییە‪ .‬ب����ۆ خاوێن����ی مرۆڤیش‪،‬‬ ‫باوەڕناکەم لەهەولێریەکان خاوێنتربن‪،‬‬ ‫هێندەی چێشتخانە‌و نانەواخانەی پیس‌و‬ ‫دەرمان‌و خواردنی بەسەرچو لەسلێمانی‬ ‫هەی����ە هی ئەوە نیە باس لەجوانیەکەی‬ ‫مرۆڤی ش����اری سلێمانی بکەیت‪ .‬ئەگەر‬ ‫مرۆڤەکانی س����لێمانی لەهی هەولێری "‬ ‫جوانتر "بن‪ ،‬دەس����تی بێکەسی شاعیر‬ ‫ناش����کێنن‪ ،‬پەیک����ەری پیرەمێ����ردی‬ ‫نەمریش بەمەیمونەکە ناو نابەن‪ .‬باشە‬ ‫ئەگەر ئێمە الی ئێوە ئازادیمان بۆ ئێرە‬ ‫بردبێتەوە‪ ،‬کەواتە هەردوالمان ئازادین‪،‬‬ ‫ئەی ئ����ەو پرت����ەو بۆڵەی����ەت لەچیە؟‬ ‫ی����ا گێچەڵی نەگەیش����تنی "قیتارەکەی‬ ‫سلێمانی"یە‪ .‬بە هەلێری دەکەیت‪.‬‬ ‫من مێژوزان نیم‌‪ ،‬خوێندنەوەی ئەوتۆم‬ ‫ب����ۆ ئەو مێ����ژوە نیە ک����ە ملکەچبونی‬ ‫"عەشیرەتی خۆشناو"م بۆ دەگێڕێتەوە‌‪،‬‬ ‫لەوانەی����ە هێن����دەی خۆش����ناوەکان‬ ‫بەکەس����ابەت‌و پەیداکردن����ی بژێوییەوە‬ ‫خەریکب����ون‌‪ ،‬هێن����دە بەسیاس����ەتەوە‬ ‫خەریک نەب����ون‪ ،‬یا لەوانەیە دەرەقەتی‬ ‫ئینگلیز نەهاتبن‪ ،‬بۆیە ماستفرۆش����یيان‬ ‫پێ لەجەنگ باشتربوە‪.‬‬ ‫س����ویدیەکان لەبەرخات����ری ئ����ەوەی‬ ‫واڵتەکەی����ان لەش����ەڕو ماڵوێران����ی‬ ‫تێنەچێت‪ ،‬بەدرێژایی س����ااڵنی جەنگی‬ ‫جیهانی دوەم‪ ،‬هاوکاری هیتلەریان کرد‌‪.‬‬ ‫ئەگەر خۆشناوەکان ماستیان هێنابێت‪،‬‬ ‫س����ویدیەکان کانەکانی ئاسن‌و فافۆنی‬ ‫واڵتیان بەهیتلەر بەخش����ی‪،‬هیتلەریش‬ ‫بەئارەزوی خۆی بۆ ش����ەڕ بەکاریهێنا‪.‬‬ ‫نەمبیس����ت خەڵکی نەروی����ج‪ ،‬کە هەر‬ ‫هێندەی س����لێمانی‌و ئەربی����ل جیاوازی‬ ‫زم����ان‌و کولتورییان هەی����ە‪ ،‬وەک ئازاد‬ ‫جەالل هەڵبچن‌و رق‌و کینە لەرۆژنامەکان‬ ‫باڵوبکەنەوە‪ .‬ئ����ەو کات واڵتی نەرویج‪،‬‬ ‫ئەڵمان داگیری کردبو‪ ،‬شەڕی پارتیزانی‬ ‫تێدابو‪.‬‬ ‫پێویس����تە س����تافی ئاوێن����ە‪ ،‬داوای‬ ‫لێبوردن لەخەڵکی هەولێر بکەن‌‌و چیتر‬ ‫رێگە نەدەن روپەڕی رۆژنامەکەیان ببێتە‬ ‫مۆڵگ����ەی بیری تەس����ک‌و دواکەتویی‪.‬‬ ‫کوردس����تان هەنوک����ە پێویس����تی‬ ‫بەعەقڵیەت����ی ن����وێ‌و بەرهەمهێن����ەر‬ ‫هەیە‪ .‬پێویس����ت ناکات ب����ە" دەفتەری‬ ‫قەرزاری"ی����دا بچینەوە‪ ،‬چونکە نائومێد‬ ‫دەبینەوە‪.‬‬

‫بیروڕا‬

‫)‪ )378‬سێشه‌مم ‌ه ‪2013/5/21‬‬

‫‪birura.awene@gmail.com‬‬

‫ستراکتۆری دەق‪ :‬فیکرو مەعریفە لەنووسیندا‬ ‫کامیار سابیر‬ ‫کەمال چۆمانیی‬ ‫ماوەیەک���ی زۆرە کۆمەڵێ رۆش���نبیرو‬ ‫نووسەری بەرهەمدار لەئەدەبی کوردییدا‪،‬‬ ‫درافت‌و دەق بەتێکەڵیی بەرهەمدەهێنن‪.‬‬ ‫بەشێکی زۆری ئەم نووسەرو رۆشنبیرانە‪،‬‬ ‫ئەگەر بەهەر زمانێکی بیانیی بنووس���ن‌و‬ ‫توانای تەواویش���یان بەسەر ئەو زمانەدا‬ ‫بش���کێت‪ ،‬خۆی���ان پێش هەرکەس���ێک‬ ‫دەزانن‪ ،‬نووسینەکانیان رووی هیچ کتێب‌و‬ ‫ژۆرناڵێک���ی نییە‪ .‬تەنان���ەت بەکەڵکی‬ ‫رۆژنامەی ئەلیکترۆنییش نایەن‪ .‬ئێس���تا‬ ‫ژمارەیەکی زۆر لەرۆشنبیرەکانی کورد‪،‬‬ ‫خوێندن���ی ئەکادیمیی���ان لەئەوروپ���او‬ ‫واڵتانی تر تەواوکردووە‪ .‬ئەو تێکس���ت‌و‬ ‫وتارانەی بەزمانە بیانییەکان دەینووسن‪،‬‬ ‫بەدڵنیاییەوە بەچەندین فیلتەری زمانییدا‬ ‫دەڕۆن‪ .‬لەخۆش���ەکردنی خوێندن���ەوە(‬ ‫‪ ) proofreading‬ب���ۆ دووب���ارە‬ ‫نووس���ینەوە( ‪)rewriting‬و ئاڵوگۆڕێکی‬ ‫ریش���ەیی لەس���تراکتۆری دەقەک���ەدا‪،‬‬ ‫الب���ردن‌و قرتان���دن‌و زیادکردنی زۆریان‬ ‫تێدەکەوێت‪ ،‬ئەوسا بەکەڵکی ئەوە دێن‬ ‫باڵوبکرێن���ەوە‪ .‬دی���ارە ئەمانە هەمووی‬ ‫ئێدیت���ەری زۆر پرۆفێش���ناڵ‌و ش���ارەزا‬ ‫لەبواری لینگویستیکییدا دەیکەن‪.‬‬ ‫دۆخەک���ە لەزمانی دام���اوی کوردییدا‬ ‫ت���ەواو پێچەوانەی���ە‪ .‬بەبیانووی ئەوەی‬ ‫ئێم���ە زمانێک���ی س���تانداردمان نییە‪،‬‬ ‫مەرجەعێک���ی ئەکادیمی���ی‌و زمانەوانیی‬ ‫پرۆفێش���ناڵ‌و خ���اوەن کرێدتمان نییە‪،‬‬ ‫ئیت���ر هەرکەس���ەو بەئ���ارەزووی خۆی‬ ‫میتۆدێک���ی تایبەتی���ی لەرێن���ووس‌و‬ ‫داڕش���تنی لۆکاڵیی بۆخۆی چێکردووە‪.‬‬ ‫چ���وار رۆژنامەن���ووس‪ ،‬دوو رۆژنام���ە‪،‬‬ ‫دوو چاپخانە نابینیتەوە لەکوردس���تاندا‬ ‫پێڕۆی سیستمێکی دیاریکراوی رێنووس‬ ‫بکەن‪ ،‬تەنانەت ئێم���ەش‪ ،‬کە پێکەوە‬ ‫ئەمەم���ان نووس���یوە‪ ،‬ب���ەاڵم تەنی���ا‬ ‫یەکێکمان بەرپرسیارەتیی داڕشتنەوەی‬ ‫ئەم نووس���ینەی هەڵگرتووە‪ .‬هەرچەندە‬ ‫ئێمە پێمانوایە‪ ،‬گرفتی زمانی کوردیی‌و‬ ‫س���اغنەکردنەوەی لەڕووی قانوونییەوە‬ ‫لەپارلەمان‌و دامودەسگە کارگێڕییەکانی‬ ‫حکومەت���ی هەرێم���دا‪ ،‬گرفتێکی تەواو‬ ‫سیاس���یی‌و ئایدیۆلۆژیی���ەو کەم���وزۆر‬ ‫پێوەندیی بەگرفتی زمانەوانییەوە نییە‪.‬‬ ‫زمانی کوردیی‪ ،‬گرفتی لینگویستیکیی‬ ‫زۆر نیی���ە‪ ،‬بەڵک���و گرفتی سیاس���یی‬ ‫زۆری هەی���ەو ئی���رادەی سیاس���ییش‬ ‫هەر نیی���ە‪ ،‬تا لەهەرێمی کوردس���تاندا‬ ‫ساغبکرێتەوە‪ .‬بەرپرس���ی سەرەکییش‬ ‫ل���ەم پاش���اگەردانییەی زمانی کوردیی‪،‬‬ ‫س���ەرۆکایەتیی هەرێ���م‌و حکومەت���ی‬ ‫هەرێمن‪ ،‬کە رێگریی قانوونیی‌و سیاسیی‬

‫ب���ۆ س���اغبوونەوی زمانی پ���ەروەردەو‬ ‫خوێندن‌و کارگێڕی���ی دەکەن‪ .‬هاوکات‪،‬‬ ‫چونک���ە زۆرینەی ئەندامانی ئەکادیمیای‬ ‫کوردی���ی‪ ،‬حی���زب چەقاندون���ی‪ ،‬هیچ‬ ‫خزمەتێکی ئەوتۆی���ان بەزمانی کوردیی‬ ‫نەکردووە‪ ،‬بگرە نایانەوێ دڵی دەسەاڵت‬ ‫بەهیچ شێوەیەک بئێشێنن‪.‬‬ ‫ئێم���ە نامانەوێ���ت‪ ،‬ئ���ەم باس���ە‬ ‫بەتەنگ���ژەی رێزمانی���ی‌و وردەکاری���ی‬ ‫زمانیی���ەوە ببەس���تینەوە‪ .‬ه���اوکات‪،‬‬ ‫نامانەوێت لەسەر گرفتی مۆرفۆلۆجیی‪،‬‬ ‫سینتاکس‌و سێمانتیکی زمانیی بدوێین‪،‬‬ ‫بەڵکو ئ���ەم وتارە س���تراکتۆری زمانی‬ ‫نووس���ینی لەرەهەن���دە فیکرییەکان���دا‬ ‫بەالوە گرینگە‪ .‬زمان بەگش���تیی‪ ،‬چۆن‬ ‫لەگەڵ فیک���رو مەعریفەی س���ەردەمدا‪،‬‬ ‫لەناو ئ���ەو هەم���وو گەش���ە زمانییەی‬ ‫زمانەکان���ی دیک���ەی دنی���ادا دەیبینن‪،‬‬ ‫بەهەمان ش���ێوەش کاتی تەوزیفکردنی‬ ‫زمان لەفیکرو دەقی کوردییدا‪ ،‬الی کەم‬ ‫لەڕووی ستراکتۆری نووسینەوە هاتووە‪.‬‬ ‫بەناسۆرییەوە‪ ،‬زمانی کوردیی‪ ،‬لەالیەن‬ ‫هەندێ رۆشنبیرو نووس���ەری دیارەوە‪،‬‬ ‫گرینگیی پێنادرێت! ناڕۆش���نیی‌و لێڵیی‬ ‫‪ Ambiguity‬لەدەربڕینەکانیاندا بەبیانووی‬ ‫تەخش���ان‌و پەخش���انی فەنتازی���اوە‪،‬‬ ‫ب���ەراوردی پێچەوانەی���ی ‪Antithesis‬‬ ‫لەئارگیومێنتەکاندا‪ ،‬یان چوونیەکیی (‬ ‫ئەنالۆگی���ی‪ ) Analogy -‬لەمەبەس���ت‌و‬ ‫مەغزای رستەو پارەگرافەکاندا‪ ،‬لەسەروو‬ ‫هەموویش���یانەوە‪ ،‬ئ���ەو مێنتاڵیتیی���ە‬ ‫ش���یعرییەی دەق���ی کوردی���ی پ���ێ‬ ‫دەنووسرێتەوە‪ ،‬س���تراکتۆری نووسینی‬ ‫کوردیی زۆر خراپ زامدارکردووە‪.‬‬ ‫تێگەیشتنی باو لەچەمکی کۆنۆتەیشن‬ ‫‪ Connotation‬مەرجێک���ی س���ەرەکییە‬ ‫لەستراکتۆری نووسیندا لەبەرچاوبگیرێ‪،‬‬ ‫بەاڵم چونکە هێشتا فەنتازیای شیعریی‌و‬ ‫پەخشانیی بەسەر فیکری کوردییدا زاڵە‪،‬‬ ‫هەرکەس���ەو هەڵهێنجانێکی کولتووریی‌و‬ ‫سیاس���یی‌و فیکری���ی جی���اواز‪ ،‬دەرئاو‬ ‫دەکات‪ .‬بەم���ەش یەکێ���ک لەگرینگترین‬ ‫رێس���ا س���ەرەکییەکانی دنی���ای فیکرو‬ ‫ئەکادیمیی بەالوە دەنرێ‪ ،‬بەوەی شێوازی‬ ‫‪ Diction‬دەربڕی���ن‌و چەمک���ی مەعقول‌و‬ ‫گونجاو ب���ۆ بابەت���ە پێوەن���ددارەکان‬ ‫بەکارناهێنرێن‪ .‬نووس���ین بەگش���تیی‪،‬‬ ‫بەکارهێنانی ت���ەواوی مەغزی مرۆڤە بۆ‬ ‫بیروبۆچوونەکان بەخوێنەر بگەیەنرێت‪.‬‬ ‫ساموێل جۆنس���ن‪ ،‬نووسەری بریتانیی‪،‬‬ ‫پێیوایە‪ ،‬نووس���ینێک بەبێ ماندووبوون‬ ‫بەرهەمبێ���ت‪ ،‬خوێندنەوەیش���ی بێچێژو‬ ‫بێسوودە!‬

‫نووسەرو رۆش���نبیری کورد‪ ،‬کەمترین‬ ‫گرینگیی بەزمان‌و رێنووس دەدەن‪ .‬ئەو‬ ‫نووسەرو رۆش���نبیرانە‪ ،‬بەپەنجەی یەک‬ ‫دەس���ت دەژمێردرێن کە بەرهەمهێنانی‬ ‫"فیکریی"ان‪ ،‬لەگەڵ گەشەپێدانی زماندا‬ ‫هاوتەریب دەڕوات‪ .‬زۆر رۆشنبیری کورد‬ ‫هەن بەرهەم���ی فیکریی گەورەو رۆمان‌و‬ ‫ش���یعری دانس���قەیان بەرهەمهێن���اوە‪،‬‬ ‫ب���ەاڵم ئ���ەو بەرهەم���ە فیکری���ی‌و‬ ‫ئەدەبییانە کاریگەریی ئەوتۆیان لەسەر‬ ‫گەشەکردنی ستراکتۆری زمانی کوردیی‬ ‫دروستنەکردوە‪ .‬بەلەبری دانان‪ ،‬لەسەر‬ ‫فیکری کوردیی���ش کاریگەریی ئەوتۆیان‬ ‫نەبووە‪.‬‬ ‫لێ���رەدا رەنگ���ە بگوت���رێ‪ ،‬ئ���ەوە‬ ‫نیی���ە زۆر کتێبی کوردیی دانس���قە‪ ،‬بۆ‬ ‫زمانی فارس���یی‌و عەرەبی���ی‌و تورکیی‌و‬ ‫وەرگێ���ڕدراون‪.‬‬ ‫ئینگلیزیی‪...‬ت���اد‪،‬‬ ‫پێش���وەخت‪ ،‬وەرگێڕەکانی���ان کوردن‪،‬‬ ‫هەژموونی زمانی کوردیی‌و رۆڵی کورد‬ ‫نەگەیشتووە بەو ئاستەی وەرگێڕی نەتەوە‬ ‫جیاوازەکان‪ ،‬کتێبی کوردیی وەربگێڕن‪.‬‬ ‫هەمان ئەو کتێبان���ەی وەرگێڕدراون بۆ‬ ‫زمانە بیانیی���ەکان‪ ،‬ئەگەر وەک گریمانە‬ ‫دایبنێین‪ ،‬وەرگێڕێکی زۆر پرۆفێشناڵیش‬ ‫بیانکاتەوە بەکوردیی‪ ،‬بەتەواویی لەدەقە‬ ‫س���ەرەکییەکەی نووس���ەرە کوردەک���ە‬ ‫نووسیویەتی جیاواز دەبێت‪ .‬ئەم کێشە‬ ‫زمانیی‌و فیکریی‌و مەعریفییانە‪ ،‬کێشەی‬ ‫رێزمانیی‌و کێماس���یی زمان���ی کوردیی‬ ‫نییە‪ ،‬بەڵکو کێشەی ستراکتۆری زمانی‬ ‫کوردییە‪.‬‬ ‫چۆمس���کی بەتێڕوانینی ترادیسیۆنیی‬ ‫بۆ زم���ان‪ ،‬پێیوایە س���تراکتۆری زمان‬ ‫نەک ه���ەر فیک���ر‪ ،‬بەڵک���و حەقیقەتی‬ ‫ئ���ەو فیک���رەش دەستنیش���ان دەکات‪.‬‬ ‫گەورەترین کۆسپی س���ەر ئەم رێگەیە‪،‬‬ ‫ئەوەیە کە ک���ەس گوێ لەکەس ناگرێ‪.‬‬ ‫هیچ رەخنەیەک ئەوەندەی ئەو رەخنەیە‬ ‫تیژو کەمەرش���کێن نییە بەالی نووسەر‌و‬ ‫رۆش���نبیری ک���وردەوە‪ ،‬کاتێک یەخەی‬ ‫زمانی نووسین‌و س���تراکتۆری دەقەکەی‬ ‫بگری���ت‪ .‬ج���اک دێڕیدا‪ ،‬فەیلەس���وفی‬ ‫فڕانس���یی‪ ،‬ئ���ەو دیدە ترادس���یۆنییەی‬ ‫هەڵوەش���اندەوە کە زمانی قس���ەکردنی‬ ‫‪ Speech‬ی پێ���ش زمان���ی نووس���ین‬ ‫‪ Writing‬دەخست‪ .‬لەدنیای رۆشنبیریی‬ ‫کوردییدا‪ ،‬هێشتا زمانی قسەکردن بااڵیە‬ ‫بەسەر زمانی نووس���یندا‪ ،‬هەربۆیەشە‪،‬‬ ‫وەک پێش���تر باس���مانکرد‪ ،‬راپ���ۆرت‌و‬ ‫وت���اری رۆژنامەنووس���ەکانیش زمانێکی‬ ‫شیعریی‌و بارگاویی بەعاتیفە زاڵە بەسەر‬ ‫نووسینەکانیاندا‪.‬‬ ‫ئ���ەم تێڕوانین���ە ترادیس���یۆنییە بۆ‬ ‫زم���ان‪ ،‬وایک���ردوە زۆربەی نووس���ەرو‬ ‫رۆشنبیرەکانیش���مان لەئاخافتن���دا ت���ا‬ ‫بەنووس���ین دەگات باش���تربن‪ .‬هی���چ‬ ‫س���ەیر نییە زۆر رۆش���نبیرو نووس���ەرو‬ ‫رۆژنامەن���ووس‪ ،‬ش���ەوانە چەندینج���ار‬

‫زمان‌و‬ ‫بەرهەمهێنانی‬ ‫فیکرو مەعریفە‬ ‫بەیەکەوە‬ ‫گرێدراون‌و لەیەکتر‬ ‫جیاناکرێنەوە‬

‫لەتەلەفزیۆنەکان���ەوە دەردەک���ەون‌و‬ ‫قس���ەدەکەن‪ ،‬بەاڵم لەم���اوەی مانگێکدا‬ ‫نووس���ینێکی جدییان نییە‪ .‬تێکس���تی‬ ‫کوردی���ی‌و نووس���ەرانی کورد هێش���تا‬ ‫نووسەرێکی وەک شەکسپیری (بەڤێرژنە‬ ‫کوردییەک���ە) تێ���دا هەڵنەکەوتووە کە‬ ‫کاریگەرییە زۆرەکانی لەس���ەر زمان‪ ،‬بۆ‬ ‫چەندین سەدە مابێتەوەو خەڵکێکی زۆر‬ ‫وەک میتۆدی زمانیی بەکاریبهێنن‪.‬‬ ‫شەکس���پیر داهێنانێک���ی گ���ەورەی‬ ‫لەزمان���ی ئینگلیزییدا کرد‪ ،‬بەزیادکردنی‬ ‫هەندێ چەمک‌و وشە کە هەرگیز پێشتر‬ ‫بەکارنەهێنرابوون‪ .‬بەکارهێنانی پێشگرو‬ ‫پاشگر بۆ هەندێ وشە‪ ،‬گۆڕینی هەندێ‬ ‫وشە لەکارەوە بۆ ئاوەڵناوو گۆڕینی ناو‬ ‫بۆ کارو پێکەوەبەس���تنی وشەو چەمکە‬ ‫جیاوازەکان‪ ،‬ئەو سەرمەش���قی شکاند‪.‬‬ ‫شەکسپیر نزیکەی ‪ ٣٠٠٠‬وشەی بۆ زمانی‬ ‫ئینگلیزیی زیادکرد کە تائێستاش وشەی‬ ‫زۆر ب���اون‪ .‬بەدەرل���ەوەی دەربڕینەکان‬ ‫‪ Expressions‬ی شەکس���پیر‪ ،‬لەئاستی‬ ‫جیهانییدا زۆر بەرباڵوو کاریگەرن‪.‬‬ ‫هیچ سەیر نییە رەخنەگری بریتانیی‪،‬‬

‫ساموێل جۆنس���ن لەسەنای شەکسپیردا‬ ‫دەڵێ‪" :‬ئەو موڵکی س���ەردەمێک نەبوو‪،‬‬ ‫بەڵکو بۆ هەمو سەردەمەکانە!" کاریگەریی‬ ‫شەکسپیر لەسەر زمانی ئینگلیزیی هێند‬ ‫زۆرە‪ ،‬بێرنارد لەڤین دەڵێ ش���تێک نییە‬ ‫لەزمان���دا رۆژان���ە بەکاربێت‌و دەس���تی‬ ‫شەکس���پیری تێدا نەبێت‪ .‬کاتێک زمانی‬ ‫ئینگلیزیی لەبەرامب���ەر زمانی التینیی‌و‬ ‫گریکدا زۆر ه���ەژارو الوازبوو‪ ،‬هیوایەک‬ ‫نەبوو کە ئینگلیزیی پرێستێژ‪ ،‬هەژموونی‬ ‫خۆی بەسەریاندا زاڵ بکات‪ .‬نووسەران‌و‬ ‫ش���اعیرانی ئینگلیز بوون ئەو هیوایەیان‬ ‫زیندووکردەوە‪.‬‬ ‫بۆریس فۆرد پێیوایە بەر لەگەیشتنی‬ ‫شەکس���پیر بۆ لەندەن‪ ،‬هیوایەکی کەم‬ ‫هەب���وو بۆئ���ەوەی زمان���ی ئینگلیزیی‬ ‫گەشەبکات‪ .‬لەساڵی ‪١٦١٣‬دا‪ ،‬کاتێک دوا‬ ‫کاری شەکسپیری تێدا نووسرا‪ ،‬ئەدەبی‬ ‫مۆدێرنی ئینگلیزیی لەبوارە جیاوازەکاندا‬ ‫دەوڵەمەند بووبوو‪ ،‬تەواو متمانەیش���ی‬ ‫بەخ���ۆی پەیداکردبوو‪ .‬یەکێک لەهۆکارە‬ ‫ه���ەرە س���ەرەکییەکان کە تائێس���تاش‬ ‫لەدنی���ای رۆژئاوادا‪ ،‬شەکس���پیرێکی تر‬ ‫دروس���ت نەبووەت���ەوە‪ ،‬زمانەکەیەتی‪.‬‬ ‫زمانی شەکس���پیر هۆکارێکی سەرەکیی‬ ‫ناوبانگی ئەوو مانەوەیەتی بەزیندوویی‪.‬‬ ‫زمان لەفیک���رو مەعریفەدا گرنگییەکی‬ ‫لەرادەبەدەری هەی���ە‪ .‬ئەوانەی بەزمانی‬ ‫دایی���ک ناتوانن بیربکەنەوەو بنووس���ن‪،‬‬ ‫هەرگی���ز ناتوانن ناوێکی���ش بۆ خۆیان‌و‬ ‫نووس���ینەکانیان دروس���ت بک���ەن‪ .‬بۆ‬ ‫ئەمە‪ ،‬گریمانەکانی س���اپیر‪-‬وۆرف ‪the‬‬ ‫‪ ،Sapir-Whorf hypothesis‬ی���ان‬ ‫ئ���ەوەی بەوۆرفیانی���زم ‪Whorfianism‬‬ ‫ناسراوە‪ ،‬تارادەیەکی باش هاوکارییمان‬ ‫دەکات‪ .‬ب���ەم پێودانگ���ە‪ ،‬وۆرفیانیزم‬ ‫پێوەندییەک���ی س���تراکتۆریی تون���دی‬ ‫بەرێژەیی زم���ان‪‌linguistic relativity‬و‬ ‫حەتمیەتی"جەبرگەرایی" ( دیتێرمینیزمی‬ ‫زمانی���ی ‪) linguistic determinism‬‬ ‫زمانیی���ەوە هەیە؛ بەواتای ئەوە دێت کە‬ ‫زمان بڕیار لەسەر فیکر دەدات‪.‬‬ ‫بەه���ۆی ئ���ەم دێتێرمینزم���ە‬ ‫زمانەوانییانەوەی���ە‪ ،‬ک���ە هەمبۆڵ���ت‬ ‫‪ Wilhelm von Humboldt‬لەگ���ەڵ‬ ‫ب���اوس‌و س���اپیر ‪Franz Boas and‬‬ ‫‪ Edward Sapir‬لەرێی ئەنسرۆپۆلۆجیای‬ ‫زمانیی���ەوە پێماندەڵێ���ن‪" ،‬زمان رۆحی‬ ‫نەتەوەی���ە"‪ .‬ه���ەر ئ���ەم دێتێرمینزمە‬ ‫زمانییەی���ە‪ ،‬وای لەڤیتگنش���تاین‬ ‫‪ Wittgenstein‬کردووە‪ ،‬لەفەلس���ەفەی‬ ‫زمان���دا ‪philosophy of language‬‬ ‫پێیوابێ‪ ،‬سنووری زمانەکەی‪ ،‬سنووری‬ ‫ئ���ەو جیهانەیە ک���ە زم���ان رەنگڕێژی‬ ‫دەکات‪ .‬ئەم���ە رێ���ک پێچەوان���ەی رای‬ ‫زۆرێک لەنووسەرو رۆشنبیرانی کوردە کە‬ ‫پێیانوایە دەبێت زمان بکرێتە قوربانیی‬ ‫فیک���رو مەعریف���ە‪ ،‬بەبیان���ووی ئەوەی‬ ‫ناوەڕۆک گرینگەو زمان فۆرماڵیس���تە‪.‬‬

‫‪13‬‬

‫ئێمە ناڵێین کامی���ان بەقوربانیی یەکتر‬ ‫بکرێن‪ ،‬بەاڵم دەبێت ئ���ەوە بزانین هیچ‬ ‫فیکرو مەعریفەیەک بەرهەم نایەت ئەگەر‬ ‫نووسەر کۆنترۆڵی تەواوی بەسەر زمان‌و‬ ‫ستراکتۆری زمانییدا نەبێ‪.‬‬ ‫وۆرفیانی���زم ئ���ەوە رووندەکات���ەوە‬ ‫کە فیک���ری مرۆڤ دابەش���کراوە لەڕێی‬ ‫سیستمێکی تەخشانکردنی سیمبۆلییەوە‪،‬‬ ‫لەن���او رۆحی ئەو زمانە تایبەتەی مرۆڤ‬ ‫قس���ەی پێ���دەکات‪ .‬فیک���ری خەڵ���ک‬ ‫بەکاتەگۆرییەکان���ی زمان���ی خۆیانەوە‬ ‫گرێ���دراوە‪ .‬مێنتاڵیتی���ی گەردوونی���ی‬ ‫ئینگلیزێ���ک لەکوردێک ی���ان عەرەبێک‬ ‫بەهۆی قس���ەکردنیان بەزمانی تر‪ ،‬تەواو‬ ‫جیاوازە‪ .‬لێرەدا پانتایی‌و س���تراکتۆری‬ ‫زمانیی‪ ،‬رۆڵێك���ی بنچینەیی دەگێڕێت‪.‬‬ ‫ئەمە پێوەندیی بەگەشەی زمانەوانییەوە‬ ‫هەی���ە‪ ،‬ب���ەاڵم گرفت���ی س���ەرەکیی‪،‬‬ ‫ستراکتۆری زمان‌و راهێنانی زمانە لەگەڵ‬ ‫فیکرو مەعریفەو مۆدێرنیزمدا‪.‬‬ ‫پوختەی بۆچوونەکان؛ بیانوی هەندێ‬ ‫نووس���ەرو رۆش���نبیرو رۆژنامەنووس بۆ‬ ‫گرینگیینەدانی���ان بەزم���ان‌و رێنووس‪،‬‬ ‫زۆر الوازە‪ .‬هەندێ���ک بەبیانوی نەبونی‬ ‫زمان���ی س���تانداردەوە‪ ،‬هەندێکی���ش‬ ‫بەبیان���وی <گرین���گ ناوەڕۆک���ە>و‬ ‫هەندێکیش بەبیانوی شارەزایی لەزماندا‬ ‫تەنی���ا کاری لینگویس���تەکانە‪ ،‬خۆیان‬ ‫لەبەرپرسیارییەتیی‌و بایەخنەدان بەزمان‬ ‫دەش���ارنەوە‪ .‬لەراستییش���دا‪ ،‬زم���ان‌و‬ ‫بەرهەمهێنانی فیکرو مەعریفە بەیەکەوە‬ ‫گرێدراون‌و لەیەکتر جیاناکرێنەوە‪.‬‬ ‫ئەو نووس���ەرانەی ب���ۆ زمانی بێگانە‬ ‫مش���تێک پارە دەبەخش���نە ئێدیتەرێک‬ ‫تا نوس���ینەکانیان بۆ پوختبکات‌و رووی‬ ‫ناردنی ب���ۆ ژۆرناڵیک هەب���ێ‪ ،‬کەچیی‬ ‫بۆ زمانی کوردیی بەدرافتەکانیش���یاندا‬ ‫ناچنەوە‪ .‬ئەوان���ە لەبەرامبەر زمانەکانی‬ ‫ت���ردا‪ ،‬تووش���ی گرێ���ی خۆبەکەمزانین‬ ‫بوونەو لەبەرامبەر زمانی کوردییش���دا‪،‬‬ ‫غرورێکی سوڵتانییانەیان هەیە‪ ،‬بێئەوەی‬ ‫گوێ لەناڵ���ەی زمانەکەی خۆیان بگرن‪.‬‬ ‫بەرهەمهێنان���ی فیکرو مەعریفەو ئەدەبی‬ ‫ئ���ەوان‪ ،‬وەک بەرهەم���ی گۆرانیبێژێکی‬ ‫گەنج���ە ک���ە گۆرانییەکانی ه���ەر چەند‬ ‫مانگێک ب���ڕدەکات‪ .‬س���ەیر نییە هیچ‬ ‫ش���اعیرێکی کورد تائێستاش نەیتوانیوە‬ ‫ئەو چێ���ژەی مەحوی���ی‌و نالیی لەڕووی‬ ‫ئێس���تێتیکەوە بەش���یعری کوردیی���ان‬ ‫داوە‪ ،‬مەس���عود محەم���ەد بەفیک���رو‬ ‫تێکس���تی کوردیی داوە‪ ،‬کەس���ێکی تر‬ ‫پێیببەخشێت‪ .‬بۆئەوەی بەرەش‌و سپیی‬ ‫قس���ە نەکەین‪ ،‬دەڵێین چێژدان بەزمان‬ ‫نەک بەفیکر‪ ،‬راستییەکەی لەناو کورددا‪،‬‬ ‫فیکرو مەعریفە‪ ،‬کەموکورت بەرهەم دێن‪،‬‬ ‫بەاڵم ستراکتۆری ئەو زمانەی فەلسەفەو‬ ‫فیک���رو مەعریفەو تەنانەت زانستیش���ی‬ ‫پێدەنووسرێت‪ ،‬هێشتا زۆری ماوە گەشە‬ ‫بکات‪.‬‬

‫ده‌نگێك ‌ی شازو ڕه‌سه‌ن ‌ی یه‌كێتی‌‬ ‫ی گه‌ل‌و‬ ‫ی دادگا ‌‬ ‫به‌ر چه‌كوش���ی تون���د ‌‬ ‫به‌هرۆز جه‌عفه‌ر‬ ‫بازنه‌ی‌ نوسینمانه‌وه‌‪ ،‬چونكه‌ زۆربه‌یان‬ ‫ی چه‌ند س���اڵێك ‌ه له‌فه‌رمانبه‌رێكی‌ به‌ڕێز ده‌چن‌و هیچی‌ تر‪،‬‬ ‫ئ���ه‌م بارودۆخ���ه‌ ‌‬ ‫له‌كوردستان ئه‌گوزه‌رێت‪ ،‬زۆربه‌ی‌ كات به‌ڵكو چوار تا پێنج كه‌سێك‪ ،‬ته‌حه‌كوم‬ ‫ی‬ ‫مرۆڤ بێتاقه‌ت ئه‌كاو‪ ،‬ده‌یخاته‌ به‌رده‌م به‌هه‌م���و مێژوو س���ه‌روه‌ریی‌و ئاینده‌ ‌‬ ‫ی تره‌و‌ه حزبێك���ه‌وه‌ ده‌كه‌ن‪ ،‬ك ‌ه دواجار نازانین‬ ‫ئه‌و بڕیاره‌ی‌ كه‌ خۆی‌ به‌شتێك ‌‬ ‫ی ئ���ه‌م حزبه‌ له‌كوێدا‬ ‫ی ماندو ‌‬ ‫س���ه‌رقاڵ بكا‪ ،‬به‌وپێیه‌ی‌ تروسكاییه‌ك كه‌ش���تی ‌‬ ‫ی له‌نگ���ه‌ر ده‌گرێت‪ ،‬به‌یه‌كج���ار چه‌ندین‬ ‫ی سیاسی‌و كۆ ‌‬ ‫هیوا له‌الیه‌ن ده‌سه‌اڵت ‌‬ ‫ی تر نه‌ماو‌ه بۆ چاكس���ازیی‌و كه‌س ش���ه‌ڕی‌ مان‌و نه‌مانی‌ خۆیان بۆ‬ ‫پنته‌كان��� ‌‬ ‫ی ئه‌م كه‌شتیه‌ ده‌ستپێده‌كه‌ن‌و‬ ‫به‌خۆداچون���ه‌وه‌‪ ،‬هه‌رچه‌ند‌ه چاوه‌كان شۆفێر ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ئه‌بینی‌ كه‌‪ :‬ئاس���ك ‌ه به‌یه‌كجاریش كپده‌بێت‪،‬له‌ئێستاو ماوه‌ ‌‬ ‫هه‌ڵده‌گڵۆفی‌ وا ‌‬ ‫ی نس���رم‌و ته‌ڕاییه‌كدا ڕابردودا ئ���ه‌وه‌ی‌ ده‌یبینی���ن هه‌ندێك‬ ‫كێویه‌ك ب���ه‌دوا ‌‬ ‫ی بیاب���ان گه‌مه‌و هه‌ڕه‌شه‌كه‌یان واده‌ستپێكردوه‌‪،‬‬ ‫ده‌گه‌ڕێ���ت له‌س���ه‌روه‌خت ‌‬ ‫ی ك��� ‌ه ئه‌گه‌ر س���وكانه‌كه‌یان به‌ده‌س���ت‬ ‫وشكه‌س���اڵیدا‪ ،‬تا كامی‌ تینوێتی‌ خۆ ‌‬ ‫ی نه‌بێت كه‌شتیه‌كه‌ كون ده‌كه‌ن تاوه‌كو‬ ‫ی حه‌زره‌تی‌ خۆشبه‌خت ‌‬ ‫بشكێنێت‌و ئاه ‌‬ ‫بۆجارێكیش بێت تر ده‌كێشێت‪ .‬له‌ناكاو ڕكابه‌ره‌كه‌ش���یان له‌گه‌ڵ خۆیان ببه‌ن ‌ه‬ ‫ی تر س���ه‌ر‬ ‫ی قواڵی���ی ده‌ری���او‪ ،‬جارێك ‌‬ ‫ی كه‌و سوێسكه‌و جریو‌ه ‌‬ ‫گوێمان له‌ده‌نگ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ده‌رنه‌هێنن���ه‌وه‌‪ .‬یه‌كێ���ك موجامه‌له‌ ‌‬ ‫باڵن���ده‌ بێوه‌یه‌كان ده‌بێت‪ ،‬گورج ڕو ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ت���ر موجامه‌ل���ه‌ ‌‬ ‫ی پارت���ی‌‌و یه‌كێك��� ‌‬ ‫ی ب���ۆ وه‌رده‌گه‌ڕێنین"ئۆخ ‌ه ‌‬ ‫خۆمان��� ‌‬ ‫ی گۆڕان‌و‪،‬‬ ‫ئێران‌و مالیك���ی‌‌و ئه‌ویتر ه ‌‬ ‫ئه‌مه‌ هه‌وه‌‪.".!!..‬‬ ‫ی خۆ‪-‬كۆكردنه‌وه‌و‪...‬‬ ‫ی كوردس���تان‪،‬ك ‌ه هه‌ندێك خه‌ریك��� ‌‬ ‫ی نیش���تمان ‌‬ ‫یه‌كێت ‌‬ ‫ی چه‌ند كه‌س���ێكی‌ كه‌م‬ ‫ی له‌سه‌رده‌س���ت ‌‬ ‫ی له‌ئ���ارادا نه‌بێت پالن ‌‬ ‫ی هه‌ڵ���ه‌و هتد‪ .‬ئ���ه‌وه‌ ‌‬ ‫ی هه‌ی��� ‌ه باج��� ‌‬ ‫له‌وه‌ت��� ‌ه ‌‬ ‫ی ستراتیژی‌و ڕوئیایه‌كی‌ سیاسی ڕۆشن ‌ه له‌مه‌كته‌بی سیاس���ی نه‌ماوه‌ بۆ بنكه‌و‬ ‫بێس���ه‌روبه‌ره‌یی س���ه‌ركردایه‌تیه‌ك ‌ه ‌‬ ‫ی حزب‪،‬‬ ‫ی كوردس���تان‪ ،‬كه‌وادیری‌ ڕۆش���نبیرو وه‌سه‌ت ‌‬ ‫ئ���ه‌دات‪ ،‬ڕونتریش چه‌ند كه‌س���ێك‪ ،‬بۆ بارودۆخی‌ ئێس���تا ‌‬ ‫ی‬ ‫ی گه‌مه‌ ‌‬ ‫ی ته‌واوی‌ سه‌ركردایه‌تی‌ نه‌خه‌ین ‌ه نه‌ك ئه‌م ‌ه به‌ڵك���و وه‌الو نرخێك چیی ‌ه بێگومان به‌ئیزافه‌و پاڵپش���ت ‌‬ ‫بۆئه‌وه‌ ‌‬

‫ی‬ ‫ی نیشتمان ‌‬ ‫یه‌كێت ‌‬ ‫كوردستان‪،‬‬ ‫له‌وه‌ته‌ی‌ هه‌ی ‌ه‬ ‫باجی‌ هه‌ڵه‌و‬ ‫بێسه‌روبه‌ره‌یی‬ ‫ی‬ ‫سه‌ركردایه‌تیه‌كه‌ ‌‬ ‫ئه‌دات‬

‫ی‬ ‫ی ئه‌من ‌‬ ‫ترس���ناكی‌ چه‌ند به‌رپرس���ێك ‌‬ ‫له‌سێبه‌ردا ئه‌مه‌ ده‌به‌ن ‌ه سه‌ر‪.‬‬ ‫یه‌كێت���ی‌‪ ،‬له‌دوا كۆنگ���ر‌هی‌ خۆیدا‪،‬‬ ‫(‪ )9‬كه‌س���ی به‌پێ���ی په‌ی���ڕه‌وو‬ ‫ی‬ ‫پرۆگ���رام له‌مه‌كته‌ب���ی سیاس���یه‌كه‌ ‌‬ ‫ده‌ستنیش���انكردوه‌‪ ،‬ت���ا به‌رپرس بن‬ ‫ی حزب‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫ی سیاسه‌تی‌ گشت ‌‬ ‫له‌وێنا ‌‬ ‫به‌قودره‌تی‌ قادرێ���ك ئه‌م ژماره‌یه‌ بو‌ه‬ ‫ی‬ ‫به‌(‪ )19‬ك���ه‌س! كاتێك���ش ده‌نگێك ‌‬ ‫دلێ���ری‌ نزی���ك له‌مه‌رك���ه‌زی بڕی���ارو‬ ‫ده‌س���ته‌ی‌ دامه‌زرێنه‌ری‌ ح���زب وه‌ك‬ ‫(عادل موراد) ده‌یه‌وێت پرس���یار له‌م ‌ه‬ ‫ی‬ ‫ب���كات‪ ،‬ده‌یه‌وێت هاوارب���كات‌و به‌ڕا ‌‬ ‫ی بڵێت "فیعله‌ن‪ ،‬ئه‌مان ‌ه له‌شاڕێی‬ ‫گشت ‌‬ ‫ی الیانداوه‌"‪.‬ك ‌ه‬ ‫ڕاس���ته‌قین ‌هی‌ یه‌كێت��� ‌‬ ‫س���ااڵنێك ‌ه ئێم ‌ه ئه‌م زه‌نگه‌ لێئه‌ده‌ین‪،‬‬ ‫ی هێرش‌و‬ ‫ی پڕ له‌ت���ااڵو ‌‬ ‫ئیدی‌ ماش���ێن ‌‬ ‫ی ئه‌ویتر‬ ‫ی ڕا ‌‬ ‫ته‌خوین‌و په‌راوێزخس���تن ‌‬ ‫ده‌س���تپێده‌كات‪ ،‬ئاخر ئه‌وان سااڵنێك ‌ه‬ ‫ی سه‌یر‬ ‫پاره‌و نه‌وت‌و پۆست‌و سیناریۆ ‌‬ ‫سه‌یر وڕو كاسی كردون‪ ،‬ناهه‌قیان نی ‌ه‬ ‫ی ئازاو ئازادو‬ ‫گوێیان له‌هیچ ده‌نگێك��� ‌‬ ‫بێباك نه‌بێت‪ ،‬ئه‌وان گوێیان له‌وه‌ نیی ‌ه‬ ‫ی شه‌هیدێك یان ڕۆڵه‌یه‌كی‌ حزب‌و‬ ‫دایك ‌‬ ‫ی بێت‪ ،‬له‌والش���ه‌و‌ه‬ ‫گه‌له‌كه‌ی���ان كرێچ ‌‬

‫ی س���ۆزانیی‌ عه‌ر‌هب‌و‬ ‫ده‌ی���ان ئافره‌ت ‌‬ ‫ی‬ ‫ی شوققه‌و خانو ‌‬ ‫ڕوس‌و تورك له‌نیعمه‌ت ‌‬ ‫خۆیاندا بتلێنه‌وه‌‪ ،‬ه���ه‌ر ك ‌ه به‌حاڵێك‬ ‫پێت الر دانا‪ ،‬ئیتر تۆمه‌ته‌ك ‌ه ئاماده‌یه‌‪،‬‬ ‫س���زاو چاره‌نوسه‌كه‌ش���ت دیاره‌‪ .‬بۆی ‌ه‬ ‫ی خۆیان واگه‌یشتون‪،‬‬ ‫له‌وێن ‌هی‌ ئێس���تا ‌‬ ‫ی ئه‌وانه‌‪ ،‬ئه‌من‌و‬ ‫هه‌مو كه‌س ل���ه‌ده‌ور ‌‬ ‫ی نه‌بینراوو‬ ‫عه‌س���كه‌رو پاره‌و ماش���ێن ‌‬ ‫ی ڕاگه‌یاندنیش هه‌ر ئه‌وانن‪.‬‬ ‫نه‌خوێنراوه‌ ‌‬ ‫ئه‌رێ‌ به‌ڕاست چه‌ند جارمان وت‪ :‬حزبی‬ ‫ته‌ندروس���ت‪ ،‬حكومه‌تی‌ ته‌ندروس���ت‌و‬ ‫كۆمه‌ڵگ ‌هی‌ ته‌ندروست پێشكه‌ش ئه‌كا‪،‬‬ ‫ئ ‌هی‌ چه‌ندجار هاوارم���ان نه‌كرد " هۆ‬ ‫مامه‌ گیان‪ ،‬بۆخاتری‌ خوا یان یه‌كێتی‌‌و‬ ‫ی‬ ‫كۆمه‌ڵگ���ه‌و ناوچه‌كه‌ بك���ه‌ به‌قوربان ‌‬ ‫ی‬ ‫چواركه‌س‪ ،‬یان چوار كه‌س به‌قوربان ‌‬ ‫ێ باشتر نه‌بو ئه‌و ملیۆن ‌ه‬ ‫هه‌موی‌!"‪ .‬ئه‌ر ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ترسناك ‌‬ ‫ی لێر‌ه بازرگان ‌‬ ‫دۆالرو پاره‌ی ‌ه ‌‬ ‫ی خه‌ڵك‪،‬‬ ‫پێوه‌ده‌ك���ه‌ن له‌س���ه‌ر ژیان��� ‌‬ ‫وازتان له‌ده‌سه‌اڵت بهێنیایه‌و هه‌ریه‌كه‌و‬ ‫له‌واڵتێك یان له‌باخێك پشوتان بدایه‌‪،‬‬ ‫قیروس���یا مانگانه‌ هه‌م���ان پاره‌تان بۆ‬ ‫ێ ماندو نه‌بون‪،‬‬ ‫حه‌واڵ��� ‌ه بكرایه‌! ئ���ه‌ر ‌‬ ‫دارو ب���ه‌رد ه���اوار ده‌كات‪ :‬تایه‌كه‌تان‬ ‫ێ‬ ‫ێ لێده‌خورن! ئه‌ر ‌‬ ‫په‌نجه‌ره‌‪ ،‬بۆ ك���و ‌‬

‫هه‌ست‌و بیرو هۆشتان بۆ ئه‌و‌ه ناچێت‬ ‫ی ئاسایی‬ ‫كارتان كردوه‌ت ‌ه س���ه‌ر ژیان ‌‬ ‫ی‬ ‫ی س���لێمان ‌‬ ‫خه‌ڵك‌و پاره‌ش له‌بانقه‌كان ‌‬ ‫نه‌م���اوه‌‪ .‬به‌هۆی‌ ڕمبازی ناوخۆتانه‌وه‌‪،‬‬ ‫ی له‌بایه‌خی‌ نوس���ین‌و قس���ه‌و‬ ‫ت���ا ك ‌ه ‌‬ ‫هاوار كه‌مده‌كه‌نه‌وه‌‪ ،‬به‌م حاڵه‌شتانه‌و‌ه‬ ‫ی‬ ‫واده‌زان���ن ع���ادل عادل نی���ه‌و ده‌نگ ‌‬ ‫یه‌كێتی‌ نییه‌؟ وه‌لێ هه‌وڵه‌كانیش���تان‬ ‫ی‬ ‫به‌قه‌د خش���ه‌ی‌ عه‌الگه‌یه‌گ كاریگه‌ر ‌‬ ‫ی گشتیدا‪ .‬چونك ‌ه‬ ‫نیه‌ له‌ناو نوخبه‌و ڕا ‌‬ ‫ی ئاخر زه‌مانیتان ته‌ڵخ بوه‌و‪،‬‬ ‫چاویلكه‌ ‌‬ ‫ق���ه‌ل به‌فه‌ل‌و ش���الیار به‌كالیارو باش‬ ‫به‌جاش تێده‌گه‌ن‪.‬‬ ‫له‌كۆتاییدا‪ ،‬ئه‌رك���ی‌ ئێمه‌یه‌‪ ،‬گورج‌و‬ ‫ی هه‌قیقی‌‌و‬ ‫ی له‌هه‌رده‌نگێك ‌‬ ‫خێرا‪ .‬داكۆك ‌‬ ‫ی‬ ‫ش���از بكه‌ین‪ ،‬ل���ه‌ده‌ره‌وه‌و ن���اوه‌وه‌ ‌‬ ‫حزب���ه‌كان‪ ،‬چونك ‌ه ئه‌وانی���ش دواجار‬ ‫داكۆكی‌ له‌بازنه‌ك ‌هی‌ ئێمه‌ومانان ده‌كه‌ن‪،‬‬ ‫تا هه‌س���ت به‌ته‌نیایی‌و نامۆیی خۆیان‬ ‫ێ‬ ‫ی ده‌یانه‌و ‌‬ ‫نه‌ك���ه‌ن‪ .‬ئ���ه‌و خه‌ڵكان���ه‌ ‌‬ ‫ی تاك‌و كۆمه‌ڵ ڕاده‌س���تی‌ ئه‌م‌و‬ ‫ئیراد‌ه ‌‬ ‫ی دواوه‌‪.‬‬ ‫ئه‌و بك���ه‌ن بخرێنه‌ فارغۆن��� ‌‬ ‫ی گه‌ل ده‌تانخات ‌ه‬ ‫ئه‌گه‌رنا مێژوو ئایند‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫ی هه‌مو شت‪ ،‬ئه‌م ‌ه حه‌تمیه‌ت ‌‬ ‫ده‌ره‌وه‌ ‌‬ ‫ته‌ئریخه‌‪.‬‬

‫به‌داوای لێبوردنه‌و‌ه ئاراس فه‌تاح له‌به‌ر سه‌رقاڵی نه‌یتوانی گۆشه‌ی(له‌نزیکه‌وه)ی ئه‌م جاره‌ی‌ بنوسێت‬

‫‪14‬‬

‫)‪ )378‬سێشه‌مم ‌ه ‪2013/5/21‬‬

‫‪birura.awene@gmail.com‬‬

‫بیروڕا‬

‫ده‌ینوسێت‬

‫دیارده‌ی په‌رواز حسێن‪ :‬ناسیونالیزمی‬ ‫کوردی له‌سه‌رده‌می جیهانگیریدا‬ ‫ئ���ه‌وه‌ی ده‌مانه‌وێت له رێ���گای دیارده‌ی‬ ‫په‌روازه‌وه بیخوێنینه‌وه‪ ،‬ئایا ئاماده‌بوونی‬ ‫کچ���ه گۆرانیبێژێکی ک���ورد له ده‌ره‌وه‌ی‬ ‫پانتای���ی که‌لتوری و هون���ه‌ری کوردیدا‪،‬‬ ‫ده‌رئه‌نجامی چ گۆڕانکاریه‌كه له سروشتی‬ ‫ناس���یونالیزمی کوردیدا؟ ئه‌م په‌یوه‌ندیه‬ ‫له س���ه‌ره‌تا ره‌نگه هێن���ده روون نه‌بێت‬ ‫به‌اڵم کاتێک ئێس���تێکی له سه‌ر ده‌که‌ین‬ ‫و چوارچێوه‌و توێژو ئاس���ته جیاوازه‌كانی‬ ‫ده‌ستنیشان ده‌که‌ین به روونی خه‌سڵه‌ته‌‬ ‫جیاوازه‌کان���ی ده‌بینی���ن‪ .‬س���ه‌ر‌‌ه‌تا‬ ‫ده‌رکه‌وتنی په‌رواز بریتیه له دروستبوونی‬ ‫په‌یوه‌ندیه‌ک���ی تایب���ه‌ت ل���ه نێ���وان‬ ‫جیهانگه‌ری‪ ،‬نیولیبرالیزم و ناسیونالیزم‪.‬‬ ‫ده‌رکه‌وتنی په‌رواز له جێگایه‌كی وه‌هادا‪،‬‬ ‫له ناو کایه‌ی جیهانگه‌ریدایه‪ .‬دیاره ئه‌وه‌ی‬ ‫جیهانگه‌ری کردوه‌ته واقیع به پله‌ی یه‌ك‬ ‫ته‌کنه‌لۆجیایه‪ ،‬به تایبه‌ت ته‌کنه‌لۆجیای‬ ‫ب���واری گه‌یان���دن‪ .‬پ���ه‌رواز ل���ه رێگای‬ ‫که‌ن���اڵ‌ ته‌له‌فزیونیه‌كانه‌وه له هه‌مانکاتدا‬ ‫ل���ه کوردس���تان نیه‪ ،‬به‌اڵم ل���ه زۆربه‌ی‬ ‫ماڵه‌كاندایه‪ .‬ئه‌مه یه‌كێکه له خه‌س���ڵه‌ته‬ ‫بنه‌ڕه‌تیه‌كانی جیهانگیری که سنوره‌كان‬ ‫چیدی جیاکاری ناکه‌ن‪ ،‬به‌ربه‌س���ت نین‪،‬‬ ‫دونیا له یه‌كتر داناب���ڕن‪ .‬الی زۆرێک له‬ ‫بیریاران ئه‌م خه‌س���ڵه‌ته بان‪-‬س���نوریه‌‌ی‬ ‫جیهانگیری‪ ،‬جیهانگیری ده‌كاته ر‌ه‌وتێکی‬ ‫دژه ناسیونالیزم‪ .‬چونکه ناسیونالیزم به‬ ‫سنور و خاک و نیشتمان و زۆر شتی تردا‬ ‫ده‌نازێت‪ ،‬که له س���ه‌رده‌می جیهانگیریدا‬ ‫مان و خه‌سڵه‌تیان گۆڕاوه‪.‬‬ ‫به‌اڵم په‌یوه‌ندیه‌كه‌ هێنده به ئاس���انی‬ ‫نیه! کاتێک له دیارده‌ی په‌رواز ده‌روانین‬ ‫ده‌بینی���ن له نێ���و کای���ه‌ی جیهانگیریدا‬ ‫ناس���یونالیزم رۆڵێکی کاریگه‌ر ده‌بینێت‪.‬‬ ‫ئ���ه‌و چوارچێوه‌ی���ه‌ی که ناس���یونالیزم‬ ‫و جیهانگی���ری پێک���ه‌وه ده‌به‌س���تێت‪،‬‬ ‫لیبرالیزمی نوێیه‪ .‬لیبرالیزمی نوێ زۆر به‬ ‫کورتی یانی بازاڕ‪ .‬ب���ازاڕ ئه‌و پانتاییه‌یه‬ ‫ک���ه هه‌موو ش���تێک تیایدا خه‌س���ڵه‌تی‬ ‫کااڵی هه‌ی���ه‪ .‬کااڵش ده‌بێ���ت به‌رده‌وام‬ ‫له جوڵه‌دابێ���ت بۆئه‌وه‌ی نرخی خۆی له‬ ‫ده‌س���ت نه‌دات‪ .‬به‌اڵم بازار ک���راوه نیه‬ ‫بۆ هه‌موان‪ ،‬ب���ازار جێگایه‌كه ته‌نها بوار‬ ‫ب���ه ئه‌وانه ئ���ه‌دات که توان���ای کڕین و‬ ‫فرۆش���تنیان هه‌یه‪ .‬بازار ته‌نها بۆ ئه‌وانه‬ ‫کراوه‌ی���ه ک���ه پاره‌یان هه‌ی���ه‪ .‬پاره ئه‌و‬ ‫پێکهاته س���یحریه‌یه ک���ه توانای ئه‌وه‌ی‬ ‫تیادایه ببێته هه‌موو ش���تێک‪ .‬به‌اڵم کااڵ‬ ‫بۆئه‌وه‌ی به بڕی زۆر بفرۆشرێت‪ ،‬بۆئه‌وه‌ی‬ ‫ته‌نه���ا کااڵ نه‌بێت ئه‌وا له هه‌ناوی خۆیدا‬ ‫پێکهات���ه‌ی تری هه‌ڵگرتوه‪ .‬هیچ کااڵیه‌ک‬ ‫ناکردرێت ته‌نها له به‌ر خه‌سڵه‌تی کااڵیی‬ ‫خۆی‪ ،‬ک���ه‌س هێنده‌ی مارکس به جوانی‬ ‫باس���ی ئه‌م دیارده‌ی نه‌كردوه‪ ،‬له رێگای‬ ‫چه‌مکی فیتشه‌وه‪.‬‬ ‫لێره‌وه ب���ازاڕ ده‌بێته ئه‌و جێگایه‌ی که‬ ‫هه‌م���وو پێکهاته واقیع���ی و فه‌نتازیه‌کان‬ ‫هه‌‌وڵ ئه‌درێت سودی لێوه‌ربگیرێت وه‌ك‬ ‫کااڵ ی���ان له پێناو فرۆش���تنی کااڵدا‪ .‬بۆ‬ ‫نموونه‪ ،‬په‌رواز وه‌ك گۆرانیبێژێکی کورد‪،‬‬ ‫ده‌رفه‌تی بۆ نه‌ده‌ره‌خسا هه‌‌تا له عه‌ره‌ب‬ ‫ئایدڵ ئاماده‌بێت ئه‌گه‌ر‪ :‬یه‌كه‌م‪ ،‬کوردستان‬ ‫ئابوری باش نه‌بوایه‪ ،‬ئامێری س���ه‌ته‌الیت‬ ‫و مۆبایل بوونی نه‌بوایه‪ ،‬هه‌روه‌ها ئه‌مانه‬ ‫هه‌موو به‌کارنه‌هاتنایه بۆ س���ودی بازاڕ‪.‬‬ ‫په‌رواز ده‌بێته ئه‌و بزوێنه‌ره‌ی خه‌ڵکانێکی‬ ‫زۆر که توانای مه‌سره‌فکردنیان هه‌یه‪ ،‬به‬ ‫هۆی ئه‌وه‌وه بکه‌ونه س���ه‌ر خه‌یاڵێک که‬ ‫مه‌س���ره‌ف بکه‌ن‪ .‬به‌اڵم ته‌نها ئه‌مه به‌س‬ ‫نیه‪ ،‬ده‌بێت پ���ه‌رواز بکرێته بونه‌وه‌رێکی‬ ‫مارکێت‪ ،‬له نێو پرۆسه‌ی نیولیبرالیزمدا‪.‬‬ ‫چ���ۆن ئه‌م پرۆس���ه‌یه به‌رێوه‌ده‌چێت‪ ،‬له‬ ‫سه‌رده‌می پۆستمۆدێرندا‪ ،‬که کااڵی ناکااڵ‬ ‫بااڵت���ره له کااڵی کااڵ‪ ،‬ئه‌وا کااڵی ناکااڵ‪،‬‬ ‫بۆ نموونه په‌رواز‪ ،‬ده‌بێت له په‌رواز زیاتر‬ ‫بێت‪ .‬ده‌بێت له میانه‌ی پانتایی پرۆسه‌که‌دا‬ ‫بوون���ی بگۆردرێت بۆ نوێنه‌ری خه‌ڵکێکی‬ ‫زۆر‪ ،‬که له الیه‌ن بازاره‌وه به ئامانج کراون‪.‬‬ ‫ئه‌م خه‌سڵه‌ته‌یه که ناسیونالیزم ده‌كاته‬ ‫پێکهاته‌یه‌كی نیولیبرالیزم له س���ه‌رده‌می‬ ‫جیهانگه‌ری���دا‪ .‬به‌م پێیه پ���ه‌رواز ده‌بێته‬ ‫بونه‌وه‌رێ���ک که هه‌س���تی نه‌ته‌واویه‌تی‪،‬‬ ‫جۆش و خرۆش���ی ناس���یونالیزم له گه‌ڵ‬ ‫خۆیدا ده‌خرۆش���ێنێت‪ .‬ئه‌مه وه‌ها ده‌کات‬ ‫که سروش���تی ناس���یونالیزمی کوردیش‬ ‫س���ودی لێوه‌ربگیرێ���ت‪ .‬یه‌کێ���ک ل���ه‬ ‫خه‌س���ڵه‌ته بنه‌ره‌تیه‌کانی ناسیونالیزمی‬ ‫ک���وردی زوو برینداربوونیه‌تی‪ ،‬هه‌وڵیه‌تی‬ ‫بۆ دڵنیابوون له خۆی‪ ،‬بۆ نمایشکردنی له‬

‫دونیایه‌كدا که هه‌‌ست ده‌كات هه‌تا دوێنی‬ ‫نکوڵی لێکردوه‪ .‬ناس���یونالیزمی کوردی‬ ‫نوێی ب���ه جیهان‪ ،‬هێش���تا هێنده بڕوای‬ ‫ب���ه خۆی نیه‪ ،‬بۆی���ه زوو بریندار ده‌بێت‬ ‫و زوو دڵخۆش���یش ده‌بێت‪ .‬وه‌ك بینیمان‬ ‫که له پێشبڕکێکه‌دا روویدا کاتێک نکوڵی‬ ‫له خه‌س���ڵه‌تی نه‌ته‌وه‌یی په‌روازکرا؛ ئیتر‬ ‫خێ���را بوو به په‌تایه‌ك���ی کۆمه‌اڵیه‌تی له‬ ‫گه‌ڵ خۆی���دا یاده‌وه‌ریه‌كی کۆنی دوور و‬ ‫درێژی پڕ له ئازاری کوالنده‌وه‪.‬‬ ‫ئێمه به المانه‌وه س���ه‌یرنابێت که گه‌ر‬ ‫ئ���ه‌و نکوڵیلێکردنه به هۆی هێنانه ئارای‬ ‫ئ���ه‌م خرۆش���انه‌وه ئه‌نجامدرابێت‪.‬چونکه‬ ‫کاتێک ئامانجی س���ازدانی پێشبركێیه‌کی‬ ‫وه‌ها زۆرترین بینه‌ره‪ ،‬بۆ ناردنی زۆرترین‬ ‫په‌یام و ده‌س���تکه‌وتنی زۆرترین پاره له‬ ‫رێگای په‌یام و رێکالم���ه‌‌وه‪ ،‬ئه‌وا هێنانه‬ ‫ئارای رووداوێکی نارووداوی زیاتر و زیاتر‬ ‫به‌رنامه‌كه ده‌كاته دیارده‌یه‌كی نه‌ته‌وه‌یی‪.‬‬ ‫ه���ه‌ر ئه‌م لێکدانه‌وه‌ش���ه ک���ه ده‌توانێت‬ ‫پۆزش���ه خێراک���ه لێکبداته‌وه‪ ،‬پۆزش���ی‬

‫ده‌رکه‌وتنی‬ ‫په‌رواز بریتیه‬ ‫له دروستبوونی‬ ‫په‌یوه‌ندیه‌کی‬ ‫تایبه‌ت له نێوان‬ ‫جیهانگه‌ری‪،‬‬ ‫نیولیبرالیزم و‬ ‫ناسیونالیزم‬ ‫خێرا نیش���انه‌ی ئه‌وه‌یه ک���ه دڵدانه‌وه‌ی‬ ‫بینه‌ران‪ ،‬که خه‌سڵه‌تی به‌رخۆریان هه‌یه‪.‬‬ ‫له رێگای پێشبرکێکه‌ی په‌روازه‌وه چیدی‬ ‫ته‌ماشکردن کردارێکی ته‌‌وه‌زه‌لیانه‌ی کات‬ ‫به سه‌ربردن نیه‪ ،‬به‌ڵکو خه‌باته له شێوه‬ ‫سه‌رده‌میه‌که‌یدا‪ ،‬چاالکیه‌كی ئابوریه‪ ،‬به‬ ‫ده‌ستهێنانی کۆمه‌ڵێک له به‌های ناواقیعی‬ ‫فه‌نتازیه‪ ،‬وه‌ك کوردب���وون‪ ،‬کوردایه‌تی‪،‬‬ ‫رووبه‌رووبوونه‌وه‌ی ئه‌وان���ه‌ی که نکوڵی‬ ‫له کورد ده‌كه‌ن‪ ،‬دووپاتکردنه‌وه‌ی بااڵیی‬ ‫کوردو زۆر ش���ێوه هه‌س���تی تر‪ ،‬که هه‌ر‬ ‫هه‌موو وه‌ك هیس���تریایه‌كی کۆمه‌اڵیه‌تی‬ ‫ئامانجه‌كه‌ی ته‌نها وروژان و پاره‌یه‪.‬‬ ‫له‌‌م دیارده‌یه‌وه کۆمه‌ڵێک خه‌سڵه‌تمان‬ ‫ب���ۆ ده‌رده‌که‌وێت‪ :‬یه‌كه‌م چ���ۆن ئابوری‬ ‫دێ���ت کار له س���ه‌ر هه‌س���ت ده‌كات بۆ‬ ‫که‌ڵه‌كه‌كردن���ی س���ه‌رمایه‪ .‬دووه‌م‪ ،‬چۆن‬ ‫یاده‌وه‌ری و ئ���ازاری مرۆڤ���ه‌کان ده‌بنه‬ ‫به‌شێک له بازاڕ‪ ،‬سێیه‌م‪ ،‬چۆن له ریگای‬ ‫ته‌كنه‌لۆژیاوه به ئاس���انی ملیونان خه‌ڵك‬ ‫ده‌كرێنه به‌شدار له چاالکیه‌كی ئابوریدا‪،‬‬ ‫له ماڵه‌كان���ی خۆیان���دا‪ .‬پێنجه‌م‪ ،‬چۆن‬ ‫ده‌توانرێت یاری به هه‌‌س���ت و نه‌س���تی‬ ‫کۆبکرێ���ت ل���ه خێراترین کات���دا‪ .‬دیاره‬ ‫کۆمه‌ڵه خه‌س���ڵه‌تی تری وه‌ك خێرایی‪،‬‬ ‫زوو (به‌س���ه‌رچوون) ئیکسپایه‌ربوون‪ .‬بۆ‬ ‫نموونه س���اڵێکی تر دیسانه‌‌وه که‌سێکی‬ ‫تر دێت���ه‌وه هه‌‌مان ئه‌م یاری خرۆش���انو‬ ‫جۆش���دان و پاره س���ه‌رفکردنه ده‌س���ت‬ ‫پێده‌کاته‌وه‪.‬‬ ‫به‌بێ تێگه‌یش���تن له فه‌نتازیای کوردی‬ ‫مه‌حاڵ���ه به ئاس���انی له سروش���تی ئه‌م‬ ‫به‌كاربردنه‌ی هه‌ستی نه‌ته‌واویه‌تی بگه‌ی‬ ‫له سه‌رده‌می نیولیبرالیزم و جیهانگه‌ریدا‪.‬‬ ‫نه‌ته‌وایه‌ت���ی ئه‌م���رۆ چی���دی کرده‌یه‌كی‬ ‫قاره‌مان���ی نیه‪ ،‬هێنده‌ی ک���رده‌ی کڕین‬ ‫و فرۆش���تن و پ���اره که‌ڵه‌که‌ك���ردن و‬ ‫مه‌سره‌فکردنه‪ .‬مرۆڤی کورد له هه‌مانکاتدا‬ ‫کێش���ه راسته‌قینه‌کانی نه‌ته‌وایه تی وه‌ك‌‬ ‫خاک���ی‪ ،‬س���امانی‪ ،‬حکومکردنی‪ ،‬مافی‪،‬‬ ‫دادپه‌روه‌ری هه‌موو رۆژانه ژێر پێده‌خرێت‪،‬‬ ‫ب���ه‌اڵم له رێگای دی���ارده‌ی وه‌ك په‌روازو‬ ‫دیارده هاوش���ێوه‌كانی ت���ره‌وه دۆخێکی‬ ‫ناواقیعی ب���ۆ ده‌خولقێت هه‌‌تا توره‌بێت‪،‬‬ ‫دڵخۆش بێت‪ ،‬پاره‌كانی س���ه‌رفبکات‪ ،‬له‬ ‫رێگای هه‌‌س���تێکی فریوخواردوه‌وه کێشه‬ ‫گه‌وره‌كانی له بیر بچێته‌وه‪ .‬ئه‌مه دژایه‌تی‬ ‫که‌س���ێکی وه‌ك ئه‌و خانم���ه به‌رێزه نیه‪،‬‬ ‫به‌ڵکو به ئاگاهاتنه‌وه‌ی���ه له به‌کاربردنی‬ ‫ئه‌وه له نێو سیسته‌مه‌کاندا‪.‬‬

‫عه‌زیز ڕه‌ئووف‬

‫‪Azizrauf75@yahoo.com‬‬

‫ده‌ركه‌وتن���ی‌ خانم���ه‌ گۆرانیبێژ په‌رواز‬ ‫حس���ێن له‌به‌رنامه‌یه‌ك���ی‌ پێش���بڕكێی‌‬ ‫عه‌ره‌بیدا به‌هه‌ر پێودانگێك وه‌ریبگرین‬ ‫مای���ه‌ی‌ هه‌ڵوێس���ته‌ له‌س���ه‌ركردنه‌‪.‬‬ ‫ده‌ركه‌وتن���ی‌ ئ���ه‌م خانم���ه‌ له‌س���ه‌ر‬ ‫ش���انۆیه‌كی‌ عه‌ره‌بی‌‪ ،‬پێگ���ه‌ی‌ ئێمه‌ی‌‬ ‫سه‌لماند كه‌ له‌ چ قه‌یرانێكی‌ هونه‌ری‌‌و‬ ‫ناسیۆنالیستیدا ده‌ژین‌و چۆن سه‌رجه‌م‬ ‫بونمان ده‌به‌ستینه‌وه‌ به‌خانمێكه‌وه‌ كه‌‬ ‫جوان‌و زیره‌ك س���ه‌رنجی‌ ئه‌وی‌ دی‌ بۆ‬ ‫خۆی‌‌و هونه‌ری‌ كوردی‌ ڕاده‌كێشێت‪.‬‬ ‫ئه‌وه‌ی‌ له‌م به‌ش���داریكرنه‌دا ده‌یبینم‬ ‫ڕۆحی‌ هونه‌ر نییه‌ به‌ڵكو شتێكی‌ تره‌‪.‬‬ ‫ده‌نگدان له‌ڕێی‌ مه‌سجی‌ مۆبایله‌كانه‌وه‌‬ ‫وه‌ك كوردێك���ه‌ ن���ه‌ك هونه‌رمه‌ندێك‪.‬‬ ‫ئه‌گ���ه‌ر ش���ه‌قامی‌ عه‌ره‌بی���ش ب���ه‌م‬ ‫ش���ێوه‌یه‌ی‌ كورد بی���ری‌ بكردایه‌ته‌وه‌‪،‬‬ ‫ئه‌وا ده‌مێك بو په‌رواز كرابوه‌ ده‌ره‌وه‌ی‌‬ ‫ش���انۆكه‌‪ .‬ئه‌م���ه‌ به‌ڵگه‌یه‌ ب���ۆ ئه‌وه‌ی‌‬ ‫ك���ه‌ ئێمه‌ تا ئه‌م چركه‌س���اته‌ له‌ڕۆحی‌‬ ‫هونه‌ر نه‌گه‌یش���توین‪ ،‬ئه‌مه‌ به‌و مانایه‌‬ ‫نیه‌ كه‌ ئه‌م خانمه‌ ده‌نگی‌ خۆش���ه‌ یان‬ ‫ن���ا‪ ،‬به‌ڵكو ئ���ه‌وه‌ی‌ ده‌یبین���م ئه‌وه‌یه‌‬ ‫كه‌ كورد وه‌ك بونێك له‌س���ه‌ر شانۆی‌‬ ‫عه‌ره‌بی‌ ده‌نگ به‌م خانمه‌ ده‌دات نه‌ك‬ ‫وه‌ك هونه‌رمه‌ن���د‪ ،‬ئه‌گین���ا زۆرن ئه‌و‬ ‫هونه‌رمه‌ندانه‌ی‌ كه‌ كۆمه‌ڵگه‌ی‌ كوردی‌‬ ‫بۆت���ه‌ زیندانێكی‌ گ���ه‌وره‌ بۆیان‪ .‬ئه‌وه‌‬ ‫چییه‌ واده‌كات خانم���ه‌ هونه‌رمه‌ندێكی‌‬ ‫وه‌ك نازك نیروه‌یی‌ خۆی‌ فڕێبداته‌ ناو‬ ‫زێی‌ گ���ه‌وره‌وه‌و ماڵئاواییمان لێبكات‪،‬‬ ‫به‌اڵم په‌رواز حس���ێن له‌شاش���ه‌یه‌كی‌‬

‫عه‌ره‌بیی���ه‌وه‌ ده‌بێت���ه‌ هونه‌رمه‌ندێكی‌‬ ‫گه‌وره‌‪ .‬ئه‌مه‌ ئه‌و ڕاستیه‌ ده‌سه‌لمێنێت‬ ‫ئێم���ه‌ له‌ن���او جیهاندای���ن‌و دابڕاونین‪،‬‬ ‫ده‌یس���ه‌لمێنێت كه‌ شاشه‌ی‌ كوردی‌ چ‬ ‫س���كرینێكی‌ بێئومێدكه‌ره‌ بۆ خانمانی‌‬ ‫ئێمه‌‪.‬‬ ‫هه‌مو به‌دیار سكرینێكی‌ عه‌ره‌بییه‌وه‌‬ ‫واقمانوڕماوه‌ بزانی���ن ئه‌م خانمه‌ تا چ‬ ‫ڕاده‌یه‌ك ته‌عبیر له‌ئێمه‌ی‌ كورد ده‌كات‪.‬‬ ‫ئاخر ناسیۆنالیزمێك ئه‌وه‌نده‌ هه‌ژاربێت‬ ‫چاوه‌ڕێی‌ خانم���ه‌ هونه‌رمه‌ندێك بكات‬ ‫به‌دنیای‌ بناسێنێت له‌مێژه‌ له‌ناسیۆنالیزم‬ ‫كه‌وتوه‌‪ .‬ناسیۆنالیزمی‌ كوردی‌ له‌قه‌یرانی‌‬ ‫له‌پارچه‌پارچه‌بونێكدای���ه‌‪،‬‬ ‫ق���وڵ‌و‬ ‫به‌ش���داری‌ خانمێك له‌پێش���بڕكێیه‌كدا‬ ‫ناتوانێت كۆمه‌كی‌ بكات‪ .‬ناس���یۆنالیزم‬ ‫له‌وه‌ قوڵتره‌ كه‌ كه‌س���ێك به‌گۆرانیه‌ك‬ ‫بتوانێ���ت خزمه‌تی‌ ب���كات‪ .‬ئه‌م خانمه‌‬ ‫وه‌ك هونه‌رمه‌ندێ���ك به‌ش���داره‌و‬ ‫ت���ه‌واو‪ ،‬هه‌ڵواس���ینی‌ چه‌مكه‌كان���ی‌‬ ‫له‌م���ه‌ڕ كوردب���ون‌و ناس���یۆنالیزم به‌م‬ ‫به‌ش���داریكردنه‌وه‌ هه‌ڵه‌یه‌كی‌ گه‌وره‌یه‌‪.‬‬ ‫تێڕوانی���ن له‌جلوبه‌رگی‌ په‌رواز كه‌ تا چ‬ ‫ڕاده‌ی���ه‌ك حه‌یامان نه‌بات‪ ،‬ده‌ركه‌وتنی‌‬ ‫گۆران س���اڵحی‌ هاوس���ه‌ری‌ له‌پاڵیدا‪،‬‬ ‫تا بیركردنه‌وه‌ی‌ به‌ش���ێك له‌تاكه‌كانی‌‬ ‫كۆمه‌ڵگ���ه‌ی‌ كوردی‌ بۆ ش���وێنێكی‌ تر‬ ‫نه‌چێت‪ ،‬له‌و ده‌ركه‌وتانه‌ن ك ‌ه فه‌قیری‌‬ ‫كۆمه‌ڵگه‌ی‌ كوردیمان ب���ۆ ده‌رده‌خات‬ ‫وه‌ك بونێك���ی‌ ئام���اده‌ له‌ناوچه‌ك���ه‌و‬ ‫ده‌وروب���ه‌ردا‪ .‬ئه‌وه‌ ئه‌وێیه‌ك���ه‌ ئازاد‪،‬‬ ‫كه‌س چاوی‌ له‌س���ه‌ر جلوبه‌رگی‌ په‌رواز‬

‫نیه‌‪ ،‬به‌اڵم ئه‌م خانم���ه‌ ده‌بێت له‌وێوه‌‬ ‫مه‌س���جێك بنێرێته‌وه‌ بۆ ئێره‌‌و داوا ‌‬ ‫ی‬ ‫لێبوردن بكات له‌وه‌ی‌ به‌ئاره‌زوی‌ خۆی‌‬ ‫نه‌بوه‌ له‌هه‌ڵبژاردن���ی‌ جله‌كانی‌‪ ،‬ئاخر‬ ‫ئ���ازادی‌ جلوب���ه‌رگ له‌س���ه‌ره‌تاییترین‬ ‫ئازادیه‌كانی‌ ئینسانن كه‌ پێویستی‌ به‌وه‌‬ ‫نی���ه‌ داوای‌ لێبوردن له‌ك���ه‌س بكرێت‪،‬‬ ‫به‌اڵم ئ���ه‌م خانمه‌ ڕوح ش���یرینه‌ له‌وه‌‬ ‫گه‌یشتوه‌ كه‌ ئێره‌ چ ئێره‌یه‌كه‌‪.‬‬ ‫س���ه‌رده‌می‌ نێ���وان قال���ه‌ م���ه‌ڕه‌ی‌‬ ‫شمش���اڵژه‌ن‌و پ���ه‌رواز حس���ێن دو‬ ‫س���ه‌رده‌می‌ ته‌واو جیاوازن‪ .‬قاله‌ مه‌ڕه‌‬ ‫له‌شه‌قامه‌كاندا پێوستی‌ به‌شانۆو شاشه‌‬ ‫ی قاله‌ مه‌ڕه‌ كۆاڵنه‌كانه‌‪ .‬ئه‌و‬ ‫نیه‌‪ ،‬شانۆ ‌‬ ‫به‌خۆی‌‌و شمش���اڵه‌كه‌یه‌وه‌ پێویس���تی‌‬ ‫به‌كه‌س نیه‌ تا بیسه‌لمێنێت هونه‌رمه‌نده‌‬ ‫یان نا‪ ،‬پێویس���تی‌ به‌كه‌س نیه‌ ده‌نگی‌‬ ‫بۆ بدات تا ببێت به‌هونه‌رمه‌ند‪.‬‬ ‫ب���ه‌اڵم س���ه‌رده‌می‌ په‌رواز حس���ێن‬ ‫سه‌رده‌مێكی‌ تره‌‪ .‬سه‌رده‌می‌ به‌كااڵبونی‌‬ ‫هون���ه‌ره‌‪ .‬س���ه‌رده‌مێكه‌ ڕوخس���اریش‬ ‫كاریگ���ه‌ری‌ هه‌ی���ه‌ له‌س���ه‌ر هون���ه‌ر‪.‬‬ ‫سه‌رده‌می‌ په‌رواز س���ه‌رده‌مێكه‌ خۆت‬ ‫نایس���ه‌لمێنیت كه‌ هونه‌رمه‌ندی‌‪ ،‬به‌ڵكو‬ ‫ده‌بێت چاوه‌ڕێی‌ ئه‌وی‌ تر بیت به‌مه‌سجی‬ ‫مۆبایله‌ك���ه‌ی‌ بت���كات به‌هونه‌رمه‌ن���د‪.‬‬ ‫ئه‌وه‌ی‌ ئێستا تۆ ده‌رده‌خات شاشه‌یه‌‪.‬‬ ‫سه‌رده‌می‌ په‌رواز سه‌رده‌می‌ شاشه‌كانه‌‪،‬‬ ‫په‌روازو ده‌نگه‌ خۆش���ه‌كه‌ی‌ ده‌رناكه‌ون‬ ‫نا نه‌چنه‌ سه‌ر شانۆیه‌ك‪ ،‬تا شاشه‌یه‌ك‬ ‫خۆی‌‌و ده‌نگه‌ك���ه‌ی‌ نه‌گوازێته‌وه‌ بۆ ناو‬ ‫ماڵه‌كانم���ان‪ .‬به‌اڵم س���ه‌رده‌می‌ قاله‌‬ ‫مه‌ڕه‌ جیهان خۆی‌ شاشه‌یه‌‪.‬‬ ‫به‌ه���ه‌ر ش���ێوه‌یه‌ك وه‌ریبگری���ن‬ ‫ده‌ركه‌وتن���ی‌ په‌رواز حس���ێن له‌س���ه‌ر‬ ‫ی ته‌له‌فزیۆنێك���ی‌ عه‌ره‌بی���داو‬ ‫شاش���ه‌ ‌‬ ‫به‌رامبه‌ر چ���وار مامۆس���تای‌ هونه‌ری‌‬ ‫ع���ه‌ره‌ب‌و جه‌ماوه‌رێك���ی‌ عه‌ره‌بی‌‪ ،‬وا‬

‫►‬

‫ناسیۆنالیزم‌و په‌رواز‬

‫ناسیۆنالیزمێك‬ ‫ئه‌وه‌نده‌ هه‌ژاربێت‬ ‫چاوه‌ڕێی‌ خانم ‌ه‬ ‫هونه‌رمه‌ندێك‬ ‫ی‬ ‫بكات به‌دنیا ‌‬ ‫بناسێنێت له‌مێژ‌ه‬ ‫له‌ناسیۆنالیزم‬ ‫كه‌وتوه‌‬ ‫له‌پ���ه‌رواز ده‌كات گۆرانیه‌كی‌ كوردی‌‌و‬ ‫عه‌ره‌ب���ی‌ به‌یه‌كه‌وه‌ تێك���ه‌ڵ بكات تا‬ ‫بتوانێت هه‌م كورد له‌خۆی‌ ڕازی‌ بكات‬ ‫هه‌م ئ���ه‌وی‌ تر‪ .‬به‌اڵم ده‌بێت لێگه‌ڕێین‬ ‫په‌رواز خۆی‌ بێت‌و به‌س‪ ،‬خۆی‌‌و كه‌سی‌‬ ‫تر نا‪.‬‬

‫"خه‌ونی" سه‌ربه‌خۆیی كوردستان بێ تاڵه‌بانی‬ ‫د‪ .‬پێشه‌وا عه‌بدولخالق‬ ‫توێژه‌ر له‌مه‌ڵبه‌ندی كوردۆلۆجی‪ ،‬زانكۆی سلێمانی‬ ‫ئامانج���ی ئه‌م نوس���ین ‌ه باس���كردن‌و‬ ‫لێكدانه‌وه‌ی رۆڵ‌و ‌كاریگه‌ریی تاڵه‌بانی ‌ه‬ ‫په‌یوه‌س���ت به‌پرس���ی س���ه‌ربه‌خۆیی‬ ‫كوردستانی عێراقه‌وه‌‪ .‬بۆ گه‌یشتن به‌م‬ ‫ئامانجه‌ قس ‌ه زیاتر له‌س ‌ه‌ر قۆناغی "بێ‬ ‫تاڵه‌بانی"و كاریگه‌ریی نائاماده‌یی ئه‌و‬ ‫له‌سه‌ر ئه‌و پرس ‌ه ده‌كه‌م‪ .‬به‌ر له‌چون ‌ه‬ ‫ناو باسه‌كه‌‪ ،‬پێویست ‌ه چه‌ند سه‌رنجێك‬ ‫بخه‌مه‌ڕو‪:‬‬ ‫‪ .1‬جێی سه‌رس���وڕمان ‌ه ك ‌ه هه‌ندێك‬ ‫سیاسیی‪ ،‬نوسه‌رو رۆژنامه‌نوس چه‌مكی‬ ‫"دوای تاڵه‌بانی" بۆ قس���ه‌كردن له‌سه‌ر‬ ‫قۆناغی "ب���ێ تاڵه‌بانی" به‌كارده‌هێنن‪.‬‬ ‫به‌وپێیه‌ی تاڵه‌بانی هێشتا له‌ژیاندایه‌و‬ ‫كاریگه‌ریی سیاس���یی ه���ه‌ر ماوه‌‪ ،‬من‬ ‫له‌جیاتی ئه‌و چه‌مك ‌ه هه‌ڵه‌یه‌‪ ،‬چه‌مكی‬ ‫"ب���ێ تاڵه‌بانی"م به‌باش���ترو راس���تتر‬ ‫زانی‪.‬‬ ‫‪ .2‬نوسینی ئه‌م بابه‌ته‌ هیچ پاڵنه‌رێكی‬ ‫سیاسیی یان كه‌سیی له‌پشته‌وه‌ نییه‌‪.‬‬ ‫‪ .3‬ئ���ه‌م نوس���ین ‌ه توێژینه‌وه‌یه‌كی‬ ‫ئه‌كادیمی نییه‌‪ ،‬به‌ڵكو كۆكراوه‌ی چه‌ند‬ ‫بۆچون‌و س���ه‌رنجێكی خۆمه‌ له‌س���ه‌ر‬ ‫سیاس���ه‌تی تاڵه‌بانی‪ ،‬وه‌ك سه‌ركرده‌‪،‬‬ ‫بۆ پرس���ی س���ه‌ربه‌خۆیی كوردستانی‬ ‫عێراق‌‪.‬‬ ‫قس���ه‌كردن له‌س���ه‌ر رۆڵی سه‌ركرد‌ه‬ ‫له‌سیاس���ه‌تدا یان ته‌نان���ه‌ت له‌بواری‬ ‫بزنس‌و كارگێڕییش���دا‪ ،‬باسێكی گرنگ‌و‬ ‫پێویسته‌‪ .‬هۆكاری سه‌ره‌كیش ئه‌وه‌ی ‌ه‬ ‫كه‌ سه‌ركرد‌ه په‌یوه‌ندیی نزیكی له‌گه‌ڵ‬ ‫پرۆسه‌ی دروس���تكردنی بڕیارو له‌ویش‬ ‫گرنگت���ر جێبه‌جێكردن���ی بڕی���اره‌كان‬ ‫هه‌یه‌‪ .‬گومانی تێدا نیی ‌ه ك ‌ه سیاس ‌هت‌و‬ ‫به‌رژه‌وه‌ندی���ی دو چه‌مكی به‌یه‌كداچوو‬ ‫پێك���ه‌و‌ه گرێ���دراون‪ .‬زۆری���ش هه‌ن‬ ‫باوه‌ڕی ته‌واویان به‌رێبازی "ریالیزم"ی‬ ‫په‌یوه‌ندیی ‌ه نێوده‌وڵه‌تییه‌كان هه‌یه‌ ك ‌ه‬ ‫ده‌ڵێت بۆ گه‌یش���تن به‌ئامانجه‌كانیان‪،‬‬ ‫سیاسییه‌كان هه‌مو رێگه‌یه‌ك ده‌گرنه‌به‌ر‪،‬‬ ‫له‌نێویاندا رێگه‌ی خوێنڕێژی‌و جه‌نگیش‪.‬‬ ‫نمون���ه‌ی گه‌وره‌ی���ی رۆڵی س���ه‌ركرد‌ه‬ ‫له‌سیاسه‌تدا زۆره‌‪ .‬هه‌ندێكیان نمونه‌ی‬ ‫ئ���ه‌و س���ه‌ركردانه‌ن ك��� ‌ه به‌هۆیانه‌و‌ه‬ ‫جه‌نگ‌و كوش���تاری گه‌ور‌ه دروستبون‪،‬‬ ‫وه‌ك ئه‌دۆڵف هیتله‌ر‪ ،‬سه‌دام حسێن‪،‬‬ ‫س���تالین‌و به‌داخ���ه‌وه‌ چه‌ندین���ی تر‪.‬‬

‫كه‌مجار جیابونه‌وه‌و‬ ‫كه‌رتبونه‌كان‬ ‫له‌مێژوی سیاسیی‬ ‫كوردستانی عێراقدا‬ ‫ئاوا بێ شه‌ڕو‬ ‫خوێنڕشتن تێپه‌ڕیون‪.‬‬ ‫به‌اڵم بۆ تاڵه‌بانی‬ ‫كوردستانێكی‬ ‫"جێگیر"‬ ‫له‌یه‌كێتییه‌كی‬ ‫"به‌‌‌هێز" گرنگتربو‬ ‫له‌وانه‌ش كه‌ هێمان بۆ ئاشتی ده‌كرێت‬ ‫ن���اوی ماندێال‪ ،‬مارتن لوس���ه‌ر كینگ‌و‬ ‫گاندی ببه‌ین‪.‬‬ ‫تاڵه‌بان���ی‪ ،‬وه‌ك س���ه‌ركرده‌یه‌كی‬ ‫دی���ارو كاریگ���ه‌ر له‌مێژوی سیاس���یی‬ ‫ك���ورددا‪ ،‬به‌تایبه‌تی هه‌ت���ا راپه‌ڕینی‬ ‫كورد له‌ساڵی ‪1991‬دا‪ ،‬رۆڵی گه‌وره‌ی‬ ‫له‌خه‌باتی رزگاریخوازیی كوردس���تاندا‬ ‫هه‌بوه‌‪ .‬هه‌روه‌ك هه‌م له‌و سه‌رده‌مه‌داو‬ ‫دواتری���ش تا كاتی "ئازادبون"ی عێرا ‌ق‬ ‫له‌ساڵی ‪2003‬دا‪ ،‬ئه‌و وه‌ك كاراكته‌رێكی‬ ‫سه‌ره‌كی سیاسه‌تی كوردی ماوه‌ته‌وه‌‪،‬‬ ‫ك ‌ه قۆناغێكی به‌دور نه‌بوه‌ له‌ملمالنێ‌و‬ ‫جه‌نگ���ی خوێناوی ناوخ���ۆ‪ .‬هه‌روه‌ك‬ ‫له‌هه‌وڵه‌كانی ئاشتیشدا‪ ،‬به‌هه‌مانشێوه‌‪،‬‬ ‫تاڵه‌بان���ی رۆڵی خۆی هه‌ب���وه‌‌‪ .‬ئه‌م ‌ه‬ ‫راس���تییه‌كه‌ ك��� ‌ه بۆ هه‌ندێ���ك جێی‬ ‫شانازییه‌و بۆ هه‌ندێك جێگه‌ی ره‌خنه‌‪.‬‬ ‫ئه‌وه‌ی م���ن له‌م نوس���ین ‌ه كورته‌دا‬ ‫ده‌مه‌وێت قس���ه‌ی له‌س���ه‌ربكه‌م‪ ،‬رۆڵ‌و‬ ‫سیاسه‌تی تاڵه‌بانی ‌ه په‌یوه‌ست به‌پرسی‬

‫سه‌ربه‌خۆیی كوردس���تان‪ ،‬به‌تایبه‌تی‬ ‫س‬ ‫له‌قۆناغی ‌دوای روخانی رژێمی به‌ع ‌‬ ‫له‌عێ���راق له‌س���اڵی ‪2003‬دا‪ .‬دوای‬ ‫نه‌مانی حوكمی به‌عس له‌عێراق‪ ،‬كورد‬ ‫پێینای���ه‌ قۆناغێكی نوێ���وه‌؛ قۆناغێك‬ ‫ك ‌ه پێویس���تی‪ ‌،‬به‌ر له‌هه‌رش���تێك‪ ،‬ب ‌ه‬ ‫"جێگیری" بو بۆ گه‌یش���تن به‌ئامانج ‌ه‬ ‫گه‌وره‌كان���ی‪ .‬ئیتر لێ���ره‌وه‌ تاڵه‌بانی‬ ‫ئه‌وه‌نده‌ی به‌م چه‌مكه‌وه‌ گرێده‌درێت‪،‬‬ ‫ئه‌وه‌ن���ده‌ گرنگی به‌جه‌ن���گ‌و ملمالنێ‪،‬‬ ‫ته‌نانه‌ت به‌ئاش���تیی ره‌ه���اش نادات‪.‬‬ ‫ئه‌مه‌ بۆ هه‌رس���ێ ئاستی كوردستان‌و‬ ‫عێراق‌و ناوچه‌كه‌ش راسته‌‪.‬‬ ‫له‌س���ه‌ر ئاس���تی كوردس���تان‪،‬‬ ‫تاڵه‌بان���ی راگری جێگیریی سیاس���ی‬ ‫ب���و له‌كوردس���تان‪ .‬س���ه‌ره‌ڕای هه‌مو‬ ‫زیانه‌كان���ی‪ ،‬كه‌ خ���ۆی له‌هه‌مو كه‌س‬ ‫باش���تر ده‌یانزانێ���ت‪ ،‬ئیمزاكردن���ی‬ ‫رێكه‌وتنی س���تراتیجیی له‌گه‌ڵ پارتی‬ ‫دیموكراتی كوردستان هه‌ر له‌سۆنگه‌ی‬ ‫خه‌می جێگیریی سیاس���ییه‌وه‌ بو‪ .‬ئه‌و‬ ‫رێكه‌وتن ‌ه "ئاشتی ره‌ها"ی لێنه‌كه‌وته‌وه‌؛‬ ‫ئ���ه‌و كاته‌و تائێس���تاش لێ���ره‌و له‌وێ‬ ‫هه‌واداران‌و ئه‌ندامان‌و ته‌نانه‌ت كادیران‌و‬ ‫به‌رپرسانی بااڵی یه‌كێتیی نیشتمانیی‬ ‫كوردس���تان‌و پارت���ی دیموكرات���ی‬ ‫كوردس���تان دژی یه‌كتر ده‌وه‌ستنه‌وه‌‪،‬‬ ‫ئ���ه‌وه‌ی ب���ه‌ری ش���ه‌ڕی لێگرت���ون‌و‬ ‫له‌"جێگی���ری"دا هێش���تونیه‌تیه‌وه‌‪،‬‬ ‫رێكه‌وتنی س���تراتیجی نێ���وان ئه‌و دو‬ ‫حیزبه‌یه‌‌‪ .‬له‌گه‌ڵ ئه‌وه‌ی له‌كاتی خۆیدا‬ ‫باش���ترین بژارد‌ه بو‪ ،‬من خۆم پێموای ‌ه‬ ‫بۆ ئ���ه‌م قۆناغ���ه‌ی ئێس���تاو له‌پێناو‬ ‫به‌دیهێنانی ئامانجه‌كه‌ی خۆیدا‪ ،‬باشتر‌ه‬ ‫ئه‌و رێكه‌وتن��� ‌ه هه‌ڵبوه‌ش���ینرێته‌وه‌و‬ ‫به‌شێوازیكی تر په‌یوه‌ندیی دور له‌شه‌ڕی‬ ‫ئه‌و دو حیزب��� ‌ه رێكبخرێت‪ .‬ناكرێت دو‬ ‫سه‌ره‌كیترین حیزبی سیاسیی تاهه‌تای ‌ه‬ ‫هاوپه‌یمانبن‌‪.‬‬ ‫جیابون���ه‌وه‌ی به‌ش���ێكی گرن���گ‌و‬ ‫كاریگ���ه‌ری س���ه‌ركردایه‌تی یه‌كێتی‌و‬ ‫دواتریش ب���ه‌دوای خۆیان���دا كادران‌و‬ ‫ئه‌ندامان���ی خ���واره‌وه‌و دامه‌زراندن���ی‬ ‫(بزوتنه‌وه‌ی گۆڕان) له‌س���اڵی ‪2009‬دا‬ ‫روداوێك بو‪ ،‬ك ‌ه به‌پێوه‌ری پێش ‪،2003‬‬ ‫ده‌بو ش���ه‌ڕێكی تری ناوخۆی له‌ئاستی‬ ‫كوردس���تاندا لێبكه‌وتایه‌ته‌وه‌‪ .‬كه‌مجار‬ ‫جیابون���ه‌وه‌و كه‌رتبون���ه‌كان له‌مێژوی‬ ‫سیاسیی كوردس���تانی عێراقدا ئاوا بێ‬ ‫ش���ه‌ڕو خوێنڕش���تن تێپه‌ڕیون‪ .‬به‌اڵم‬ ‫بۆ تاڵه‌بانی كوردس���تانێكی "جێگیر"‬ ‫له‌یه‌كێتییه‌ك���ی "به‌‌‌هێ���ز" گرنگتربو‪.‬‬ ‫ئه‌وه‌ی ئێستا له‌قۆناغی بێ تاڵه‌بانیداو‬

‫په‌یوه‌س���ت به‌په‌یوه‌ندی���ی یه‌كێت���ی‬ ‫له‌گه‌ڵ گۆڕان‌و هێزه‌ سیاسییه‌كانی تر‬ ‫به‌دیده‌كرێت ئه‌وه‌ی ‌ه ك��� ‌ه هه‌ڤاڵه‌كانی‬ ‫وه‌ك خۆی له‌گرنگی ئه‌و "جێگیری"ی ‌ه‬ ‫سیاسییه تێنه‌گه‌یشتون ك ‌ه ئه‌و كاری بۆ‬ ‫‌‌‬ ‫ده‌كرد‪ .‬ده‌بێت سه‌ركردایه‌تی یه‌كێتیی‬ ‫ئێس���تا بزان���ن "رێكه‌وتنی ده‌باش���ان‬ ‫له‌گه‌ڵ گۆڕان" بۆ ئ���ه‌م قۆناغه‌‌‪ ،‬وه‌ك‬ ‫"رێكه‌وتنی س���تراتیجی له‌گه‌ڵ پارتی"‬ ‫له‌كاتی خۆیدا‪ ،‬حیكمه‌تێكی سیاس���یی‬ ‫تێدایه‌‪.‬‬ ‫له‌سه‌ر ئاس���تی عێراق‌و ناوچه‌كه‌ش‪،‬‬ ‫تاڵه‌بان���ی هه‌میش���ه‌ سیاس���ه‌تێكی‬ ‫هاوسه‌نگی په‌یڕه‌وكردوه‌؛ سیاسه‌تێك‬ ‫كه‌ گۆڕانی به‌س���ه‌ر ئه‌و په‌نده‌ باوه‌دا‬ ‫هێنا ك ‌ه ده‌ڵێت "دوژمنی دوژمنه‌كه‌م‪،‬‬ ‫دۆستمه‌"‪ .‬له‌س���ایه‌ی ئه‌و سیاسه‌ته‌دا‪،‬‬ ‫كورد دۆس���تی نزیكی ئێرانی دوژمنی‬ ‫ئه‌مه‌ریكایه‌‪ ،‬ك ‌ه كورد به‌دۆست‌و كلیلی‬ ‫جێگیریی عێراق داده‌نێت‪ .‬ئه‌وه‌ ره‌نگ ‌ه‬ ‫ته‌نیا تاڵه‌بانی بێت هاوكات ناوچه‌وانی‬ ‫وه‌زیرێك���ی ئه‌مه‌ریكی‌و س���ه‌رۆكێكی‬ ‫ئێرانی ماچ كردبێت‌و ئه‌و دو دوژمنه‌ش‬ ‫به‌دۆست‌و هاوڕێی بزانن‪ .‬به‌ده‌ر له‌مه‌و‬ ‫درككردن به‌و راس���تیه‌ی كه‌ په‌یوه‌ندی‬ ‫هاوس���ه‌نگ له‌گه‌ڵ هێزه‌ ناوچه‌ییه‌كانی‬ ‫تریشدا گرنگ‌و پێویس���ته‌‪ ،‬سیاسه‌تی‬ ‫تاڵه‌بان���ی به‌رامبه‌ر توركی���او واڵتانی‬ ‫عه‌ره‌بی دروس���تترینه‌‪ .‬له‌عێراقیشدا‪،‬‬ ‫تا تاڵه‌بانی له‌سیاسه‌تی دوای به‌عسدا‬ ‫سه‌رقاڵ بو‪ ،‬ئه‌مه‌ریكاو عێراقییه‌كانیش‬ ‫هیوایان به‌ئاینده‌ی عێ���راق مابو‪ ،‬یان‬ ‫النیكه‌م رێگری س���ه‌رهه‌ڵدانی قه‌یرانی‬ ‫راس���ته‌قینه‌و گش���تگیر بو له‌عێراقدا؛‬ ‫ك��� ‌ه له‌به‌رژه‌وه‌ندی گ���ه‌وره‌ی ئامانج ‌ه‬ ‫دورمه‌وداكان���ی ك���ورد ب���و‪ .‬ئێس���تا‬ ‫له‌سه‌رده‌می بێ تاڵه‌بانیدا‪ ،‬كوردستان‬ ‫ب���ه‌ره‌و ناجێگیریی سیاس���ی ده‌ڕوات‪،‬‬ ‫عێ���راق له‌جه‌نگ���ی ناوخۆی ف���راوان‬ ‫له‌هه‌م���و كات نزیكت���ره‌‪ ،‬بێمتمانه‌یی‬ ‫سیاسی‌و به‌بنبه‌ستگه‌یشتنی كێشه‌كان‬ ‫له‌زیادبون���دان‪ ،‬په‌یوه‌ندیم���ان له‌گه‌ڵ‬ ‫ئه‌مه‌ری���كاو توركی���ا به‌هۆی پرس���ی‬ ‫نه‌وت���ه‌و‌ه خه‌ریك��� ‌ه درزی گ���ه‌وره‌ی‬ ‫تێده‌كه‌وێت‪ ،‬له‌وانیش خراپتر ئاینده‌ی‬ ‫كوردستان نادیاره‌‪.‬‬ ‫له‌كاتێكی ئاوادا‪ ،‬بژارده‌ی سه‌ربه‌خۆیی‬ ‫بۆ كوردستان ره‌نگه‌ هه‌ڵه‌ترین بژارد‌ه‬ ‫بێ���ت‪ ،‬چونك��� ‌ه ب���ه‌ر له‌راگه‌یاندن���ی‬ ‫سه‌ربه‌خۆیی‪ ،‬دڵنیابون له‌ئاماده‌ییمان‬ ‫بۆ بونی ده‌وڵه‌ت‌و مانه‌وه‌ی ده‌وڵه‌ته‌ك ‌ه‬ ‫گرنگتره‌‪....‬‬

‫»» ‪19‬‬

‫تەندروستی‬

‫)‪ )378‬سێشه‌مم ‌ه ‪2013/5/21‬‬

‫رێژه‌ی‌ خۆكوشتن له‌شاردا زیاتره‌‬ ‫ئا‪ :‬شكار عه‌بدواڵ عه‌زیز‬ ‫خۆكوشتن دیارده‌یه‌كی‌ ده‌رونی‌‌و‬ ‫كۆمه‌اڵیه‌تیه‌و له‌و ڕۆژه‌و‌هی‌ ك ‌ه‬ ‫ی‬ ‫مرۆڤایه‌تی‌ دروستبوه‌و ئه‌م گۆ ‌‬ ‫ی مرۆڤایه‌تی‌ ئه‌م‬ ‫زه‌وییه‌ بوه‌ به‌النك ‌‬ ‫دیارده‌ی ‌ه سه‌ریهه‌ڵداوه‌و له‌هه‌مو كۆڕو‬ ‫كۆبونه‌وه‌و كۆمه‌ڵگایه‌كدا هه‌بوه‌و‬ ‫هه‌ی ‌ه ‪.‬‬ ‫هۆكاره‌كانی‌ خۆكوشتن‬ ‫ی‬ ‫ی ال ‌‬ ‫هۆكاره‌كانیش ئه‌مانه‌ ‌‬ ‫خواره‌وه‌ن‪-:‬‬ ‫‪ -1‬هۆكاره‌ ده‌رونیه‌كان‪:‬‬ ‫هه‌ندێ���ك له‌پزیش���ك‌و ده‌رونزانان له‌و‬ ‫بڕوای���ه‌دان ئ���ه‌و كه‌س���انه‌ی‌ خۆیان‬ ‫ی خۆكوشتن ده‌ده‌ن‪،‬‬ ‫ده‌كوژن یان هه‌وڵ ‌‬ ‫ی‬ ‫كۆمه‌ڵێك كێش���ه‌و گرف���ت‌و ملمالنێ ‌‬ ‫ده‌رونییان هه‌یه‌و به‌پله‌ی‌ یه‌كه‌م هۆكار‌ه‬ ‫ی سه‌ره‌كین بۆ‬ ‫ده‌رونیه‌كان به‌رپرسیار ‌‬ ‫خۆكوشتنی‌ ئه‌و كه‌سانه‌‪.‬‬ ‫‪-2‬هۆكاره‌ كۆمه‌اڵیه‌تییه‌كان‪:‬‬ ‫ی‬ ‫هۆكاری‌ كۆمه‌اڵیه‌تی‌ ڕۆڵی‌ س���ه‌ره‌ك ‌‬ ‫ی‬ ‫ی هه‌ی��� ‌ه له‌زیادكردن���ی‌ دیارده‌ ‌‬ ‫خ���ۆ ‌‬ ‫خۆكوش���تن‪ ،‬مه‌به‌س���تیش له‌هۆكار‌ه‬ ‫كۆمه‌اڵیه‌تیه‌كان‪ ،‬سه‌رجه‌م ئه‌و گرفت‌و‬ ‫كێش���ه‌و ملمالنێیانه‌ی ‌ه ك��� ‌ه دامه‌زراو‌ه‬ ‫كۆمه‌اڵیه‌تی���ه‌كان (خێزان‪ ،‬قوتابخانه‌‪،‬‬ ‫براده‌ری‌ خراپ‪ ،‬ئامرازه‌كانی‌ راگه‌یاندن‪،‬‬ ‫ی كاركردن‪ ،‬ك���ۆاڵن‪ ،‬پارت‪،‬‬ ‫گۆره‌پان��� ‌‬ ‫ی‬ ‫ن���ادی‌‌و دام���ه‌زراو‌ه كۆمه‌اڵیه‌تیه‌كان ‌‬ ‫ی یه‌ك���ه‌م به‌رپرس���یارن‬ ‫تر) به‌پل���ه‌ ‌‬ ‫له‌دروستكردن‌و ئاڵۆزكردنی‌‪.‬‬

‫ی هه‌ر كاتێ���ك به‌هۆی‌ ه���ه‌ر هۆیه‌كه‌و‌ه‬ ‫أ‪-‬خۆكوش���تن له‌ئه‌نجامی‌ له‌ده‌ستدان ‌‬ ‫بێت‪ ،‬تاك ئ���ه‌و پله‌وپای���ه‌و ناوبانگ ‌ه‬ ‫پله‌وپایه‌ی‌ كۆمه‌اڵیه‌تی‌‪:‬‬ ‫ی له‌ده‌س���تداو كه‌وت��� ‌ه‬ ‫ی كۆمه‌ڵ���زان‌و فه‌یله‌س���وف‌و كۆمه‌اڵیه‌تی���ه‌ ‌‬ ‫زۆرب���ه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫ده‌رونزانه‌كان له‌و بڕوایه‌دان ك ‌ه مرۆڤ به‌رده‌م هه‌ڕه‌ش���ه‌و گله‌ی���ی‌‌و گازانده‌ ‌‬ ‫ی كۆمه‌اڵیه‌تیه‌و ده‌بێت پله‌و داموده‌زگا كۆمه‌اڵیه‌تیه‌كان‪.‬‬ ‫بونه‌وه‌رێك ‌‬ ‫ی كۆمه‌اڵیه‌تی‌ ش���یاوو ب‪-‬ته‌نیایی‌‌و گۆشه‌گیری‌ گۆمه‌اڵیه‌ تی‌‪:‬‬ ‫پای���ه‌و ناوبانگ ‌‬ ‫به‌ڕێ���زی‌ هه‌بێ���ت‪ ،‬تاوه‌ك���و بتوانێت (دۆركایم) ل���ه‌و بڕوایه‌دایه‌‪ ،‬كاتێك ك ‌ه‬ ‫ی تاك هه‌ست به‌بێزاری‌‌و پشتگوێخراوی‌‌و‬ ‫وه‌ك بونه‌وه‌رێك���ی‌ كۆمه‌اڵیه‌تی ڕۆڵ ‌‬ ‫ی‬ ‫خ���ۆی‌ ببینێت‌و له‌ت���ه‌ك كۆمه‌ڵه‌كه‌یدا بێنرخی‌ خۆی‌ ده‌كات‌و هه‌ستێكی‌ وا ‌‬ ‫ی‬ ‫ی بس���ازێنێ‌‌و هه‌س���ت به‌ئارامی‌‌و له‌ال دروس���ت ده‌بێت‪ ،‬ك ‌ه هیچ ڕۆڵێك ‌‬ ‫خۆ ‌‬ ‫ی ده‌رونی‌ بكات ئینجا له‌ناو كۆمه‌ڵه‌كه‌یدا نیه‌و له‌مشه‌خۆرێك‬ ‫ی دروس���ت ‌‬ ‫دڵنیای ‌‬

‫‪6‬‬

‫ئه‌و كه‌سانه‌ی‌ تاوه‌كو دره‌نگانی‌‬ ‫شه‌و داده‌نیشن برسییان ده‌بێت‌و‬ ‫هه‌وڵده‌ده‌ن شتێك بخۆن بۆ ئه‌وه‌ی‌‬ ‫به‌برسێتی‌ نه‌خه‌ون‪ ،‬چونكه‌ ئه‌وه‌‬ ‫ڕاستییه‌كه‌ كه‌ به‌سكی‌ برسی‌‌و گه‌ده‌ی‌‬ ‫به‌تاڵ مرۆڤ خه‌وی‌ لێناكه‌وێت‪،‬‬ ‫به‌اڵم هه‌ندێك خواردنی‌ هه‌ڵه‌ هه‌یه‌‪،‬‬ ‫دو ئه‌وه‌نده‌ی‌ گه‌ده‌ی‌ به‌تاڵ كێشه‌‬ ‫دروستده‌كه‌ن‪ ،‬ته‌نانه‌ت هه‌ندێكیان‬ ‫كێشه‌ی‌ ته‌ندروستی‌ بۆ گه‌ده‌ش‬ ‫دروست ده‌كه‌ن‪.‬‬ ‫به‌گوێره‌ی‌ هه‌واڵێكی‌ پێگه‌ی‌ (ئه‌جون)‬ ‫ی‌ تورك����ی‌‪ ،‬ش����اره‌زایانی‌ ب����وار ‌‬ ‫ی‬ ‫ته‌ندروس����تی‌ باس ل����ه‌وه ‌ده‌كه‌ن‪ ،‬بۆ‬ ‫ئ����ه‌وه‌ی‌ ته‌ندروس����تیتان بپارێ����زن‌و‬ ‫خه‌وێك����ی‌ ب����اش‌و خۆش����تان هه‌بێت‌و‬ ‫له‌شتان به‌ڕێكی‌ بمێنێتـه‌وه‌‪ ،‬باشتروایه‌‬ ‫پێش خه‌وت����ن ئ����ه‌م خواردنانه‌ی‌ الی‌‬ ‫خواره‌وه‌ نه‌خۆن‪:‬‬ ‫ی خێرا)‪.‬‬ ‫‪ -1‬فاست فود (خواردن ‌‬ ‫خواردن����ی‌ فاس����ت ف����ود به‌ش����ه‌و بۆ‬ ‫گه‌ده‌ قورس����ه‌و چ����ه‌وری‌ زیاتر گه‌ده‌‬

‫نه‌شته‌ر‬ ‫د‪.‬گۆران عەبدواڵ دەینوسێت‬

‫ی خۆكوش���تن له‌ش���ار‌ه‬ ‫زیاتر‌ه له‌ڕێژه‌ ‌‬ ‫گچك���ه‌و كۆمه‌ڵ���گا س���ه‌ره‌تاییه‌كان‬ ‫ی ژیان له‌ش���ار‌ه قه‌ڕه‌باڵغ‌و‬ ‫له‌به‌رئه‌وه‌ ‌‬ ‫ئاڵۆزه‌كان���دا زه‌حمه‌ت‌و پ���ڕ له‌گرفت‌و‬ ‫ملمالنێی���ه‌و ت���اك تیای���دا ونده‌بێت‌و‬ ‫په‌یوه‌ندیی��� ‌ه كۆمه‌اڵیه‌تییه‌كان الوازه‌و‬ ‫ی خۆیه‌تی‌‌و‬ ‫ی گیرفان ‌‬ ‫هه‌ركه‌س هه‌ڵپ���ه‌ ‌‬ ‫به‌ه���او دابونه‌ریت ‌ه گرنگ���ه‌كان به‌ره‌و‬ ‫لێكترازان‌و شێواندن ده‌چن‪.‬‬ ‫ ‬ ‫‪--3‬هۆكاره‌ ئابورییه‌كان‪:‬‬ ‫ی‬ ‫زاناكان خۆكوش���تن ب���ۆ هۆكاره‌كان ‌‬ ‫ی‬ ‫ئیفالسی‌‌و هه‌ژاری‌‌و بێئیشی‌‌و نه‌بونی ‌‬ ‫ی هۆنگ‬ ‫ده‌گه‌ڕێننه‌وه‌‪ .‬یه‌كێك له‌زاناكان ‌‬ ‫كۆنگ ك ‌ه ناوی‌ {یاب}ه‌ له‌و بڕوایه‌دای ‌ه‬ ‫ك��� ‌ه (ه���ه‌ژای‌‌و نه‌بونی‌‌و برس���ێتی‌‌و‬ ‫ی‬ ‫ی نێ���وان تاكه‌كان ‌‬ ‫ی په‌یوه‌ند ‌‬ ‫تێكچون ‌‬ ‫ی‬ ‫كۆمه‌ڵ هۆكاری‌ گرنگن بۆ به‌رزبونه‌وه‌ ‌‬ ‫ڕێژه‌ی‌ خۆكوشتن)‬ ‫له‌الیه‌ك���ی‌ تریش���ه‌و‌ه هه‌ندێ���ك‬ ‫له‌بیروراكان‪ ،‬ئام���اژه‌ بۆ ئه‌و‌ه ده‌كه‌ن‬ ‫ك��� ‌ه ده‌وڵه‌مه‌ن���دی‌‌و ڕه‌فاهی���ه‌ت‌و‬ ‫خۆشگوزه‌رانی‌ زیاد له‌پێویستیش‪.‬‬ ‫‪ -4‬نه‌خۆشی‌ درێژخایه‌ن‪:‬‬ ‫ی‬ ‫ی جه‌س���ته‌ی ‌‬ ‫هه‌ندێكج���ار نه‌خۆش��� ‌‬ ‫درێژخای���ه‌ن (موزمی���ن)‪ ،‬ك��� ‌ه هی���چ‬ ‫ی چاكبونه‌و‌ه‬ ‫تروس���كایی‌‌و هیوایه‌ك��� ‌‬ ‫نه‌بێت‪ ،‬مرۆڤ به‌ره‌و چڵپاوی‌ خۆكوشتن‬ ‫ده‌بات‪ ،‬بۆیه‌ هه‌ندێكجار یه‌كێك له‌وان ‌ه‬ ‫په‌ن���ا بۆ خۆكوش���تن ده‌ب���ات‌و مردن‬ ‫به‌خۆش���ترو ته‌نها ڕێگاچار‌ه داده‌نێت‬ ‫بۆ ڕزگارب���ون له‌و ئازارو نه‌خۆش���یی ‌ه‬ ‫درێژخایه‌نه‌‪.‬‬

‫چی‌ وات لێده‌كات‬ ‫میز زۆر بكه‌یت؟‬

‫خۆراك‬ ‫مه‌خۆ‬ ‫پێش‬ ‫نوستن‬

‫ئا‪ :‬كاروان ره‌حیم‬

‫ی تر نیه‌ ب���ه‌والوه‌‪ ،‬ئا له‌م‬ ‫زیات���ر هیچ ‌‬ ‫كاتانه‌دا دور نیه‌ كه‌ ئه‌و هه‌ست‌و سۆز‌ه‬ ‫ی‬ ‫پاڵ به‌و تاكه‌وه‌ بنێت‌و به‌ره‌و هه‌ڵدێر ‌‬ ‫ی ئه‌و‬ ‫خۆكوش���تنی‌ ببات‪ ،‬چونك ‌ه به‌ال ‌‬ ‫جۆره‌ كه‌سانه‌وه‌ ئازاری‌ خۆكوشتنه‌ك ‌ه‬ ‫ی‬ ‫له‌ئ���ازاری‌ ته‌نیای���ی‌ گۆش���ه‌گیر ‌‬ ‫كۆمه‌اڵیه‌تی‌ كه‌متره‌‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ج‪ -‬هه‌ڵوه‌ش���اندنی‌ بنه‌م���او بونیاد ‌‬ ‫كۆمه‌اڵیه‌تی‌‪:‬‬ ‫ی‬ ‫وه‌ك له‌ئاماره‌كان ده‌رده‌كه‌وێت‪ ،‬ڕێژ‌ه ‌‬ ‫خۆكوشتن له‌ش���اره‌ قه‌ره‌باڵغه‌كان زۆر‬

‫داده‌پۆشێت‌و ئه‌و خواردنه‌ كالۆری‌ زیاد‬ ‫له‌پێویست له‌جه‌س����ته‌دا كۆده‌كاته‌وه‌و‬ ‫كێش زی����اد ده‌كات‪ ،‬هاوكات خواردنی‌‬ ‫فاس����ت ف����ود ی����ان خواردن����ی‌ په‌له‌‬ ‫پێ����ش خه‌وتن‪ ،‬هۆكاری‌ هه‌س����تكردن‬ ‫به‌ماندوێت����ی‌‌و بێتاقه‌تییه‌تی‌ بۆ ڕۆژی‌‬ ‫دواتر‪ ،‬واته‌ دوای‌ هه‌ستان له‌خه‌و‪.‬‬

‫پارچه‌یه‌ك سێو بخۆن باشتره‌‪.‬‬

‫‪ -4‬گۆشتی‌ سور‪:‬‬ ‫به‌هه‌مان ش����ێوه‌ی‌ خواردنه‌ چه‌وره‌كان‬ ‫خواردن����ی‌ گۆش����تی‌ س����وریش پێش‬ ‫خه‌وتن‪ ،‬گه‌ده‌ به‌چه‌وری‌ داده‌پۆشێت‌و‬ ‫چه‌ورییه‌كی‌ زیاد له‌پێویست له‌جه‌سته‌دا‬ ‫كۆده‌كاته‌وه‌‪ ،‬بۆیه‌ له‌بری‌ گۆشتی‌ سور‪،‬‬ ‫ده‌توانن خۆتان به‌خواردنی‌ پارچه‌یه‌كی‌‬ ‫‪ -2‬به‌هارات‪:‬‬ ‫ئ����ه‌و خواردنانه‌ی‌ به‌هارات‌و س����یریان بچ����وك له‌مریش����ك‌و ماس����ی‌ كه‌ پڕن‬ ‫تێدایه‌‪ ،‬ئه‌گه‌ر خواردنی‌ ته‌ندروستیش له‌پرۆتین تێربكه‌ن‪.‬‬ ‫بن‪ ،‬پێش خه‌وتن بخورێن‪ ،‬ئه‌وا گه‌ده‌تان‬ ‫توشی‌ س����وتانه‌وه‌ ده‌كه‌ن‪ ،‬به‌تایبه‌تی‌ ‪ -5‬الكتۆز‪:‬‬ ‫ئه‌و كه‌س����انه‌ی‌ كه‌ كێش����ه‌ی‌ قورحه‌‌و خواردنی‌ په‌نیرو هاوش����ێوه‌كانی‌ پێش‬ ‫هه‌وكردنی‌ گه‌ده‌یان هه‌یه‌‪ ،‬پێویس����ته‌ خه‌وتن‪ ،‬گ����ه‌ده‌ ڕوبه‌ڕوی‌ س����وتانه‌وه‌‬ ‫ده‌كات‪ ،‬بۆیه‌ ئه‌و خواردنانه‌ پێویسته‌‬ ‫له‌و خواردنانه‌ خۆیان به‌دوربگرن‪.‬‬ ‫له‌كاتی‌ نان����ی‌ ئێواراندا بخورێت‪ ،‬نه‌ك‬ ‫پێش خه‌وتن‪.‬‬ ‫‪ -3‬كاربۆهیدرات‌و شیرینی‌‪:‬‬ ‫پارچه‌یه‌ك����ی‌ بچوك له‌ش����یرینی‌ پێش‬ ‫خه‌وتن‪ ،‬پێده‌چێت ه����ۆكاری‌ خه‌وێكی‌ ‪ -6‬خواردنی‌ سه‌ره‌كی‌‪:‬‬ ‫خۆش بێ����ت‪ ،‬ب����ه‌اڵم ب����ه‌و مه‌رجه‌ی‌ نابێت خواردنی‌ پێش خه‌وتن‪ ،‬هاوشێوه‌ی‌‬ ‫زیاده‌ڕۆی����ی‌ له‌خواردنیان����دا نه‌كرێت‪ ،‬خواردن����ی‌ ژه‌مه‌ س����ه‌ره‌كییه‌كان بێت‪،‬‬ ‫چونكه‌ خواردنی‌ زیاد له‌پێویس����تیان‪ ،‬چونك����ه‌ ئ����ه‌وه‌ ده‌بێته‌ ه����ۆی‌ ئه‌وه‌ی‌‬ ‫ده‌بێـته‌ هۆی‌ به‌رزبونی‌ شه‌كره‌ی‌ خوێن‪ ،‬كالۆرییه‌كی‌ زیاد له‌پێویست له‌جه‌سته‌دا‬ ‫بۆیه‌ له‌ب����ری‌ (كێك‪ ،‬ش����ه‌كره‌مه‌نی‌‪ ،‬كۆببێت����ه‌وه‌و كێش����تان زیادب����كات‌و‬ ‫ش����یرینی‌‪ ،‬ن����ان‌و ‪..‬هت����د) ده‌توان����ن گه‌ده‌شتان ناڕه‌حه‌ت‌و قورس بێت‪.‬‬

‫زۆر میزک���ردن دو مان���ا ده‌گه‌یه‌نێت‪،‬‬ ‫بڕێک���ی زۆر یان چه‌ند جاره‌یه‌کی زۆر‪،‬‬ ‫هه‌ردوکیشیان دو باری جیاوازن‪ ،‬ئه‌وه‌ی‬ ‫لێر‌ه باس���ی ده‌که‌ین بریتی���ه‌ له‌چه‌ند‬ ‫جاره‌یه‌کی زۆری میزکردن‪ .‬که‌س���ێک‬ ‫ک ‌ه زۆرجار ده‌چێت بۆ س���ه‌رئاو مانای‬ ‫ئه‌وه‌ ناگه‌یه‌نێت که‌ بڕێکی زۆرتر له‌میز‬ ‫ده‌کات‪ ،‬به‌ڵک���و به‌زۆری بڕی میزکردن‬ ‫ناگۆڕێت به‌اڵم که‌س���ه‌که‌ زیاتر هه‌ست‬ ‫ده‌کات بۆ پێویس���تی چونه‌ س���ه‌رئاوو‬ ‫میزکردن‪.‬‬ ‫به‌گوێ���ره‌ی باری نه‌خۆش���ییه‌که‌‪ ،‬زۆر‬ ‫میزک���ردن له‌وانه‌یه‌ به‌ته‌نه���ا نه‌بێت‪،‬‬ ‫به‌ڵکو نیشانه‌ی تری له‌گه‌ڵ بێت وه‌کو‬ ‫( له‌ده‌س���تدانی کۆنتڕۆڵی میزکردن‪،‬‬ ‫ئازارو زه‌حمه‌ت له‌کاتی میزکردن‪ ،‬بۆنی‬ ‫میزی نائاس���ایی‪ ،‬پێویس���تییه‌کی زۆر‬ ‫ب���ۆ میزکردن‪ ..‬هتد) له‌وانه‌ش���ه‌ ته‌نها‬ ‫له‌کاتی شه‌و بێت یا شه‌وو رۆژ‪.‬‬ ‫هۆکاره‌کانی زۆر میزکردن‬ ‫ هه‌وکردنی رێڕه‌وی میز‪.‬‬‫ گۆڕانکاری له‌ماسولکه‌و ده‌ماره‌کان‌و‬‫ش���انه‌کانی تر ک���ه‌ کاریگه‌رییان هه‌ی ‌ه‬ ‫له‌س���ه‌ر کاری میزڵدان‌و دروستکردنی‬ ‫میز‪.‬‬ ‫ هه‌ندێ���ک ده‌رم���ان‌و خواردنه‌و‌ه ک ‌ه‬‫دروستکردنی میز زیاد ده‌که‌ن‪.‬‬ ‫ هه‌ندێ���ک بارو هۆکاری ت���ر‪ ،‬له‌وان ‌ه‬‫(ب���ه‌ردی میزه‌ڵ���دان‪ ،‬ش���ێرپه‌نجه‌ی‬

‫‪15‬‬

‫میزه‌ڵ���دان‪ ،‬زۆر خواردن���ه‌وه‌ی کحول‌و‬ ‫کافاین‪ ،‬گه‌وره‌بونی رژێنی پڕۆس���تات‪،‬‬ ‫نه‌خۆشی ش���ه‌کره‌‪ ،‬نه‌مانی کۆنتڕۆڵی‬ ‫میزکردن)‪.‬‬ ‫که‌ی سه‌ردانی پزیشك بکرێت؟‬ ‫له‌به‌رئه‌وه‌ی زۆر باری جیاواز هه‌یه‌ ک ‌ه‬ ‫ده‌بێته‌ ه���ۆی زۆر میزکردن‪ ،‬بۆی ‌ه زۆر‬ ‫گرنگه‌ س���ه‌ردانی پزیش���کێکی پسپۆڕ‬ ‫بکرێت بۆ ده‌ستنیشانکردن‌و وه‌رگرتنی‬ ‫چاره‌س���ه‌ر له‌کاتی روبه‌ڕوبونه‌وه‌ی زۆر‬ ‫میزکردن ئه‌گه‌ر‪:‬‬ ‫ هۆکارێکی نادیار بۆ زۆر میزکردنه‌ک ‌ه‬‫هه‌ب���و‌وه‌ک "زۆر خواردنه‌وه‌ی کحول‌و‬ ‫کافاین"‬ ‫ بو‌ه هۆی تێکدانی خه‌وو چاالکییه‌کانی‬‫رۆژ‪.‬‬ ‫پێویس���ت ‌ه به‌زوتری���ن کات س���ه‌ردانی‬ ‫پزیش���ک بکرێ���ت ئه‌گ���ه‌ر یه‌کێک له‌م‬ ‫نیش���انانه‌ی خواره‌و‌ه هه‌بو له‌گه‌ڵ زۆر‬ ‫میزکردن‪:‬‬ ‫ خوێن له‌گه‌ڵ میز هه‌بو یا ره‌نگی میز‬‫گۆڕابو بۆ قاوه‌ییه‌کی تاریک‪.‬‬ ‫ ئازار هه‌بو له‌کاتی میزکردن‪.‬‬‫ ئ���ازار هه‌بو له‌ته‌نیش���ته‌کانی س���ک‬‫"که‌له‌که‌"‬ ‫ به‌گران میزکرا "میزگیران"‪.‬‬‫ هه‌س���تکردن به‌پێویستییه‌کی زۆر بۆ‬‫میزکردن‪.‬‬ ‫‪ -‬له‌ده‌ستدانی کۆنتڕۆڵی میزکردن‪.‬‬

‫بۆچی کوێربوین‬ ‫‪٢‬‬ ‫کوێرکردن���ی ‪ ٣٠‬هاواڵت���ی‪ ،‬ت���اق‌و تەنها‬ ‫بەهۆی کێش���ەیەکی بچوک���ەوە ڕونادات‬ ‫ک���ە پەیوەن���دی بەدەستنیش���انکردن‌و‬ ‫چارەس���ەرکردنی پزیش���کییەوە هەبێت‪.‬‬ ‫کوێرکردن���ی ‪ ٣٠‬هاواڵت���ی‌و ژمارەیەک���ی‬ ‫زۆرتر لەچاوەکانیان‪ ،‬وەڕگێڕانی شکست‌و‬ ‫داخ���وران‌و داڕزانێکی قوڵت���رو گەورەترو‬ ‫فراوانت���رە‪ .‬لەوتاری یەکەمدا‪ ،‬قس���ەمان‬ ‫لەسەر ئەو ئاس���تە وردە (‪ )Micro‬کرد‬ ‫کە پەیوەندی بەدەستنیشان‌و چارەسەری‬ ‫نەخۆشیەوە هەیە‪ ،‬لێرەدا باسی ئاستێکی‬ ‫مامناوەندی(‪ )Meso‬کێش���ەکە دەکەین‬ ‫کە بریتیە لەو ڕێکخراوو دەزگاو ناوەندانەی‬ ‫لەئاستی سیستمی تەندروستی پەیوەندی‬ ‫ڕاستەوخۆیان بەکوێرکردنەکەوە هەیە‪.‬‬ ‫لەئاستی مامناوەندی کوێرکردنەکەدا‪ ،‬سێ‬ ‫ڕێکخراوو دەزگای س���ەرەکی دەبینیرێن‪.‬‬ ‫دەزگای یەک���ەم ئەو نەخۆش���خانەیە کە‬ ‫کوێرکردنەک���ەی تێ���دا ڕودەدات بەوردە‬ ‫دەزگاکانی لکێنراو بەو نەخۆش���خانەیەوە‬ ‫وەک���و دەرمانخان���ەو بەڕیوەبەرایەت���ی‌و‬ ‫دارایی‌و بەشە کلینیکیە جیاجیاکانیشەوە‪.‬‬ ‫ئ���ەو دەزگایان���ەی‪ ،‬ک���ە لەئاس���تێکی‬ ‫مامناوەندی سیس���تمەکەدا نێشتەجێبون‪،‬‬ ‫لەداڕوخ���ان‌و داڕزانێک���ی بەردەوام���دان‌و‬ ‫قوڵت���رو ئاڵۆزت���ر س���ەرنوقمی کێش���ە‌و‬ ‫گیروگرفت بون‪ .‬نەخۆشخانەکانی کەرتی‬ ‫گشتی‌و بەتایبەتی ئەوانەی کە لەشارێک‌و‬ ‫ناوچەیەک���ن کە گرنگیەک���ی لەڕادەبەدەر‬ ‫بەکەرتی تایبەت دەدەن (وەکو هەولێر)‪،‬‬ ‫جگە لەناوەندێک بۆ ڕاکێش���انی نەخۆش‬ ‫ب���ۆ کەرت���ی تایب���ەت‌و عیادەی ب���ازاڕو‬ ‫نەخۆش���خانە تایبەت���ەکان‪ ،‬خەریکە هیچ‬ ‫وەزیفەیەک���ی تری���ان ب���ۆ نامێنێت���ەوە‪.‬‬ ‫س���ەرباری ئ���ەم دۆخ���ەی ک���ە بەهۆی‬ ‫هاوکێش���ەکانی بازاڕی ئازادو گۆڕانکاری‬ ‫سیس���تمی ئابوری���ی ڕودەدەن‪ ،‬حیزبیش‬ ‫وەکو ئەوەی قوتابخانەو مزگەوت‌و یانەی‬ ‫وەرزش���ی‌و زانکۆ بەشی نەکەن‪ ،‬هێالنەی‬ ‫خۆی لەناو نەخۆشخانەکاندا خۆشکردوە‌و‬ ‫ب���ەردەوام هێلک���ەو گ���ەرا دادەنێ���ت‌و‬ ‫من���داڵ‌و دارودەس���تەکانی هەڵئەهێنێت‬ ‫ب���ۆ کۆنترۆڵکردنی ئەو نەخۆش���خانانەو‬ ‫بەردەوامی���دان بەخوالنەوەیان لەفەلەکی‬ ‫حیزبدا‪ .‬بۆیەش���ە یەکەمین کاردانەوەیەک‬ ‫ک���ە بەرپرس���انی ئ���ەو نەخۆش���خانەیە‬ ‫دەیانبێ���ت ئەوەی���ە کە هەڵ���ەی ئەوانی‬ ‫تی���ا نیەو ئ���ەوان تەنه���ا دەرمانەکەمان‬ ‫لەشوێنێکی تر وەرگرتوەو بۆ نەخۆشیان‬ ‫بەکارهێن���اوە‪ ،‬بۆیە دەبێت بچین بەرۆکی‬ ‫فەرمانگ���ەی تەندروس���تی هەولێر بگرین‬ ‫بۆ ئ���ەوەی بزانین س���ەرچاوەی دەرمانە‬ ‫قاچاغەکە كوێیە‪.‬‬ ‫ک���ە پرس���یارەکە ڕوب���ەڕوی فەرمانگەی‬ ‫تەندروس���تی هەولێری���ش دەکەیت���ەوە‪،‬‬ ‫ئەویش نەک ئازایەتی ئەوەی تێدا نیە کە‬ ‫ددان بەهەڵەکان���ی خۆی دابنێت‌و وەاڵمی‬ ‫ئ���ەو پرس���یارە بداتەوە ک���ە ئاخۆ چۆن‬ ‫دەرمان���ی قاچاغی لەکۆمپانیایەک کڕیوە‪،‬‬ ‫هاتوە دەڵێ���ت؛ نەخێر هەڵەی وەزارەتە‌و‬ ‫وەزیر پەلەی کردوە لەهەڵبەستنی تۆمەت‬ ‫ب���ۆ فەرمانگەک���ەو ئەوان هی���چ کارێکی‬ ‫نایاس���اییان نەکردوەو بەڵک���و فەرمانی‬ ‫خودی جەنابی وەزیر خۆیان جێبەجێکردوە‬ ‫کە دەرمانی ش���ێرپەنجە بەب���ێ کواڵیتی‬ ‫کۆنترۆل بکڕدرێت‪ .‬دیس���ان لەفەرمانگەی‬ ‫تەندروستیشدا‪ ،‬هەمان ئەو دۆخی فڕێدانی‬ ‫تۆپەکان بۆ گۆڕەپانەکانی تر دەبینرێت‌و‬ ‫هەوڵدانێک���ی ڕوت هەس���تپێدەکرێت بۆ‬ ‫خۆدزینەوە لەبەرپرس���یارێتی‪ .‬کێش���ەی‬ ‫قوڵ‌و گ���ەورە لەوێدایە ک���ە ئەمە دۆخی‬ ‫فەرمانگەیەک���ی پۆس���ت چاکس���ازیی‬ ‫س���ەرۆکایەتیەو فەرمانگەیەک���ە ک���ە‬ ‫ش���ەرعیەت‌و هێزو دەس���ەاڵتی لەخودی‬ ‫مەکتەبی سەرۆکی هەرێمەوە وەرگرتوە‪.‬‬ ‫کە دەگاتە سەر وەزارەتی تەندروستیش‪،‬‬ ‫دۆخ���ی ئ���ەم دەزگا مامناوەندییە لەوانی‬ ‫تر باش���تر نیە‪ .‬وەکو چ���ۆن ئەو دەزگاو‬ ‫ڕێکخراوان���ەی س���ەرەوە‪ ،‬بەالیان���ەوە‬ ‫ئاس���اییە کە کوێربونی ‪ ٣٠‬هاواڵتی بکەن‬ ‫بەمەسەلەو کێشەیەکی سیاسی‌و بەرهەم‌و‬ ‫می���وەی سیاس���یی لێبخ���ۆن‪ ،‬بەهەمان‬ ‫شێوە‪ ،‬وەزارەتی تەندروستی شەرم لەوە‬ ‫ن���اکات کە بەرگێکی سیاس���ی بەبەرۆکی‬ ‫کارەس���اتەکەدا بکات‌و بەکاریبهێنێت بۆ‬ ‫کردنی گۆڵی سیاسیی‪.‬‬ ‫کوێربون���ی ‪ ٣٠‬هاواڵت���ی دەرئەنجام���ی‬ ‫وردەهۆکارو وردە فاکتەر نین‪ .‬کوێربونی‬ ‫‪ ٣٠‬هاواڵت���ی لەدەرئەنجامی شکس���تێکی‬ ‫فراوانت���رو قوڵترو ناوکی ترەوە ڕودەدات‪.‬‬ ‫هەر بۆیەشە‪ ،‬ڕێگەگرتن لەدوبارەبونەوەی‬ ‫ئەم ج���ۆرە کارەس���اتانە بەهەنگاوێک یا‬ ‫دوان ناکرێت‌و پێویس���تیمان بەشۆڕشێکی‬ ‫هەمەالیەنە لەهەمو ئاستەکانی سیستمی‬ ‫تەندروستی‪.‬‬

‫‪16‬‬

‫‪xwenden.awene@gmail.com‬‬

‫)‪ )378‬سێشه‌مم ‌ه ‪2013/5/21‬‬

‫رێكخراوی‌ یه‌كێتی‌ مامۆستایان دوای‌ ‪ 51‬ساڵ‬ ‫چییانكردوه‌ بۆ پاراستنی‌ كه‌سێتی‌ مامۆستا؟‬ ‫ ئا‪ :‬ئاراس عوسمان‬ ‫‪51‬ساڵ تێپه‌ڕ ده‌بێت به‌سه‌ر‬ ‫دامه‌زراندنی‌ یه‌كێتی‌ مامۆستایان ‌ی‬ ‫كوردستان‪ ،‬ئه‌م رێكخراوه‌ هه‌روه‌ك‬ ‫رێكخراوه‌كانی‌ تر به‌ده‌ر نه‌بوه‌‬ ‫له‌ده‌ستێوه‌ردانی‌ حزبه‌كان‪ ،‬له‌بری‌‬ ‫كاركردن بۆ پیشه‌بون‌و خزمه‌ت‌و‬ ‫پاراستنی‌ كه‌سێتی‌ مامۆستا‪ ،‬هه‌روه‌ك‬ ‫هه‌ندێك له‌ئه‌ندامانی‌ ئه‌و رێكخراوه‌‬ ‫ئاماژه‌ی‌ بۆ ده‌كه‌ن كه‌ خزمه‌تی‌‬ ‫جێبه‌جێكردنی‌ بڕیاره‌كان‪ ،‬چۆته‌وه‌‬ ‫بااڵنسی‌ حزبه‌ ده‌سه‌اڵتداره‌كان‪،‬‬ ‫له‌ئێستادا سێ‌ الیه‌نی‌ ئۆپۆزسیۆن‬ ‫به‌شدارن له‌نێو ئه‌م رێكخراوه‌دا‪،‬‬ ‫به‌اڵم تائێستادا نه‌توانراوه‌ كار بۆ‬ ‫باشتركردنی‌ ژیانی‌ مامۆستایان‌و‬ ‫پاراستنی‌ كه‌سێتی بكرێت‪.‬‬ ‫له‌دوای‌ راپه‌ڕینه‌وه‌ رێكخراوی‌‬ ‫مامۆستایان بۆته‌ ده‌زگاو پاشكۆیه‌كی‌‬ ‫حزبی‌‬ ‫س���ه‌نگه‌ر فایه‌ق‪ ،‬جێگری‌ س���ه‌رۆكی‌‬ ‫لقی‌ س���لێمانی‌ یه‌كێتی‌ مامۆس���تایانی‌‬ ‫كوردس���تان باس له‌رۆڵ���ی‌ رێكخراوه‌كه‌‬ ‫ده‌كات ك���ه‌" ده‌خوازین ئ���ه‌م رێكخراوه‌‬ ‫به‌فیعلی‌ كار بۆ مامۆس���تایان‌و س���لكی‌‬ ‫پ���ه‌روه‌رده‌ ب���كات‪ ،‬ئ���ه‌م رێكخ���راوه‌‬ ‫بتوانێت بكه‌وێته‌وه‌ سه‌رس���كه‌ی‌ خۆی‌‌و‬ ‫هه‌روه‌ك ئ���ه‌و رۆڵه‌ گ���ه‌وره‌ی‌ هه‌یبوه‌‬ ‫له‌قۆناغی‌ ش���اخ روبه‌روی‌ رژێمی‌ به‌عس‬ ‫بۆت���ه‌وه‌ له‌نێو سیس���تمی‌ پ���ه‌روه‌رده‌‪،‬‬ ‫به‌اڵم به‌داخ���ه‌وه‌ ل���ه‌دوای‌ راپه‌ڕینه‌وه‌‬ ‫ئ���ه‌م رێكخ���راوه‌ ئ���ه‌و رۆڵه‌ گ���ه‌وره‌ی‌‬ ‫له‌ده‌س���تداو بۆته‌ ده‌زگاو پاش���كۆیه‌كی‌‬ ‫حزبی‌‪ ،‬له‌كاتی‌ شه‌ڕی‌ ناوخۆدا دابه‌شبو‬ ‫گۆڕانكاری‌ له‌ئه‌داكردنی‌ هاته‌پێش���ه‌وه‌و‬ ‫له‌بری‌ خزمه‌ت به‌مامۆس���تایان خزمه‌تی‌‬ ‫به‌حزب كردوه‌‪ ،‬ل���ه‌دوای‌ یه‌كگرتنه‌وه‌ش‬ ‫نه‌یتوانی���وه‌ به‌پێ���ی‌ پێویس���ت ئه‌دای‌‬ ‫كاره‌كانی‌ ب���كات‪ ،‬له‌پاش كۆتای‌ هاتنی‌‬ ‫ش���ه‌ڕی‌ ناوخۆ به‌ته‌س���كیه‌ی‌ حزبه‌كان‬ ‫س���تافه‌كانی‌ دیاریك���راو نوێنه‌ره‌كانیان‬ ‫زیاتر خۆی���ان به‌نوێن���ه‌ری‌ حزبه‌كه‌یان‬ ‫ده‌زانی‌ نه‌ك نوێنه‌ری‌ مامۆستایان"‪.‬‬

‫مانگدا‪ ،‬گۆڕانكاری‌ زۆری‌ به‌سه‌ردا هاتوه‌و‬ ‫بابه‌تی‌ دڵسۆزی‌‌و پیشه‌ی‌ بون له‌به‌رچاو‬ ‫نه‌گیراوه‌ ته‌نها پێوه‌ری‌ كه‌سێتی‌ حزبی‌‬ ‫هه‌بوه‌‪ ،‬كه‌ ئه‌مه‌ له‌ناو سلكی‌ په‌روه‌رده‌دا‬ ‫كارێكی‌ مه‌ترسیداره‌"‪.‬‬

‫ئه‌گه‌ر مامۆستایان‬ ‫داواكاریه‌كانیان‬ ‫بۆ جێبه‌جێ‌ نه‌كرا‬ ‫هیچی‌ تر له‌م‬ ‫رێكخراوه‌ قبوڵ‬ ‫نه‌كه‌ن‌و هه‌ڵوێستی‌‬ ‫توندیان هه‌بێت‬ ‫بۆ چاره‌سه‌ری‌ كێشه‌كان ره‌نگه‌ ئێمه‌‬ ‫گه‌یشتبینه‌ بنبه‌ست‬ ‫نه‌وش���یروان حه‌مه‌ غه‌ری���ب ئه‌ندامی‌‬ ‫لیستی‌ سه‌ربه‌خۆی‌ لقی‌ سلێمانی‌ باسی‌‬ ‫له‌وه‌ش���كرد ك���ه‌ ئه‌و ڕای‌ وای���ه‌" ئێمه‌‬ ‫له‌سه‌ر ده‌س���تێوه‌ردانی‌ حزبی‌ كێشه‌ی‌‬ ‫گه‌وره‌مان هه‌یه‌ له‌ناو رێكخراوی‌ یه‌كێتی‌‬ ‫مامۆس���تایان به‌تایبه‌ت���ی‌‪ ،‬به‌داخ���ه‌وه‌‬ ‫ره‌نگه‌ ئومێدێ���ك هه‌بوبێت بۆ كاركردن‬ ‫له‌نێو سیستمی‌ په‌روه‌رده‌‪ ،‬به‌اڵم ئه‌وه‌ی‌‬ ‫بینیومانه‌ له‌ماوه‌ی‌ ئه‌مساڵی‌ كاركردنمان‬ ‫له‌ناو ئه‌م رێكخ���راوه‌ ئه‌و ئومێده‌ به‌ره‌و‬ ‫كزبون‌و تاریكبون به‌رێت‪ ،‬بۆ چاره‌سه‌ری‌‬ ‫كێش���ه‌كان ره‌نگ���ه‌ ئێمه‌ گه‌یش���تبینه‌‬ ‫بنبه‌س���ت‌و له‌وه‌ دڵنیاتان ده‌كه‌ینه‌وه‌‪،‬‬ ‫ب���ۆ نمون���ه‌ مه‌س���ه‌له‌ی‌ جیاكردنه‌وه‌ی‌‬ ‫په‌روه‌رده‌كان‌و دانانی‌ س���تافی‌ ئیداری‌‬ ‫له‌په‌روه‌رده‌كاندا له‌ماوه‌ی‌ نزیكه‌ی‌ شه‌ش‬

‫ئێمه‌ ده‌زانین ئه‌م رێكخراوه‌‬ ‫گه‌نده‌ڵی‌ هه‌یه‌و كارمان ده‌رخستن ‌ی‬ ‫كه‌موكورتیه‌كانیه‌تی‌‬ ‫جێگ���ری‌ س���ه‌رۆكی‌ لقی‌ س���لێمانی‌‬ ‫هێمای‌ ب���ۆ ئه‌وه‌كرد" رێكخراوی‌ یه‌كێتی‌‬ ‫مامۆستایانی‌ كوردستان تاكه‌ رێكخراوه‌‬ ‫كه‌ ماف‌و ش���ه‌رعیه‌تی‌ پێدراوه‌ له‌الیه‌ن‬ ‫حكومه‌ت���ه‌وه‌ به‌ناوی‌ مامۆس���تایانه‌وه‌‬ ‫قسه‌بكات‪ ،‬ئێمه‌ ده‌زانین ئه‌م رێكخراوه‌‬ ‫گه‌نده‌ڵ���ی‌ هه‌یه‌و كارمان ده‌رخس���تنی‌‬ ‫كه‌موكورتیه‌كانیه‌ت���ی‌‌و گێڕان���ه‌وه‌ی‌‬ ‫ئ���ه‌م رێكخراوه‌یه‌ بۆ خودی‌ مامۆس���تا‪،‬‬ ‫زۆركات بڕیارمانداوه‌ پاشه‌كش���ه‌ بكه‌ین‬ ‫ل���ه‌م رێكخ���راوه‌و راده‌س���تی‌ الیه‌ن���ی‌‬ ‫ده‌سه‌اڵتداری‌ بكه‌ینه‌وه‌‪ ،‬بۆیه‌ له‌ئێستادا‬ ‫قوربان���ی‌ به‌خۆم���ان ده‌ده‌ی���ن تاك���و‬ ‫له‌هه‌ڵبژاردنه‌كانی‌ داهاتو له‌س���تافێكی‌‬ ‫نوێ‌ پێكبێت‪ ،‬داوا له‌مامۆستایان ده‌كه‌ین‬ ‫له‌ستافه‌كانی‌ قبوڵ نه‌كه‌ن كاره‌كانی‌ ئه‌م‬ ‫رێكخراوه‌ به‌ئاقارێكی‌ تردا به‌رن‪ ،‬ئه‌گه‌ر‬ ‫مامۆستایان داواكاریه‌كانیان بۆ جێبه‌جێ‌‬ ‫نه‌كرا هیچ���ی‌ تر له‌م رێكخ���راوه‌ قبوڵ‬ ‫نه‌كه‌ن‌و هه‌ڵوێستی‌ توندیان هه‌بێت"‪.‬‬ ‫ئ���ه‌و ئه‌ندام���ه‌ س���ه‌ربه‌خۆیه‌ی‌ لقی‌‬ ‫س���لێمانی‌ باس���ی‌ له‌وه‌ش���كرد" ئه‌ندام‬ ‫ناوچه‌و كۆمیته‌یه‌ك ده‌س���ه‌اڵتی‌ زۆرتره‌‬ ‫له‌زۆرێك له‌به‌رێوه‌به‌ره‌ په‌روه‌رده‌ییه‌كان‪،‬‬ ‫بۆیه‌ ده‌مانه‌وێت هه‌ماهه‌نگیه‌ك دروست‬ ‫بكه‌ین‌و ب���اوه‌ڕی‌ ئ���ه‌و براده‌رانه‌ بگاته‌‬ ‫ئه‌وه‌ی‌ ك���ه‌ كاری‌ ئه‌م رێكخراوه‌ ئه‌وه‌یه‌‬ ‫كه‌ ده‌بێت خزمه‌تی‌ مامۆس���تاو پیشه‌ی‌‬ ‫په‌روه‌رده‌ی‌ بێ���ت‪ ،‬ئه‌گه‌رنا له‌ده‌ره‌وه‌ی‌‬ ‫رێكخراوه‌كه‌ كاری‌ زۆرتر هه‌یه‌ ئه‌نجامی‌‬ ‫بده‌ن‪.‬‬ ‫چه‌ندین داواكاری‌‌و پێشنیارمان هه‌بوه‌‬ ‫له‌كۆبونه‌وه‌ی‌ سكرتاریه‌ت‌و لقه‌كاندا‬ ‫پشتگوێخراوه‌‬ ‫عه‌بدولخال���ق ماوه‌ت���ی‌ ئه‌ندامی‌ لقی‌‬

‫سلێمانی‌ یه‌كێتی‌ مامۆستایانیش بۆچونی‌‬ ‫وایه‌ كه‌" ناكرێت ته‌نها كاره‌كان له‌س���ه‌ر‬ ‫كورسی‌ پشت مێزه‌كانه‌وه‌ ئه‌نجامبدرێت‪،‬‬ ‫ئێمه‌ وه‌ك لیستی‌ هاوبه‌ش له‌و رێكخراوه‌‬ ‫م���اوه‌ی‌ س���اڵێكه‌ ل���ه‌و رێكخراوه‌داین‌و‬ ‫چه‌ندین داواكاری‌‌و پێش���نیارمان هه‌بوه‌‬ ‫له‌كۆبون���ه‌وه‌ی‌ س���كرتاریه‌ت‌و لقه‌كاندا‬ ‫پش���تگوێخراوه‌‪ ،‬بۆی���ه‌ په‌یمانده‌ده‌ی���ن‬ ‫به‌مامۆس���تایان له‌م���ه‌ودوا هه‌ركارێ���ك‬ ‫پێویسته‌ بۆ مامۆستایان رێگای‌ مه‌ده‌نیتر‬ ‫ده‌گرینه‌ به‌ر"‪.‬‬ ‫س���ه‌نگه‌ر فای���ه‌ق ئام���اژه‌ی‌‬ ‫به‌وه‌شكرد"له‌دوای‌ ساڵی‌ ‪2010‬وه‌ له‌كاتی‌‬ ‫ئاماده‌كاری���ه‌كان ب���ۆ كۆنگره‌ی‌ ‪ 12‬ئه‌م‬ ‫رێكخ���راوه‌ جۆرێك له‌جوڵ���ه‌و چاالكی‌‬ ‫تێكه‌وته‌وه‌‪ ،‬بۆیه‌ ده‌كرێت له‌م قۆناغه‌دا‬ ‫بزانین په‌یامی‌ مامۆستایان چیه‌و كاریان‬ ‫بۆ بكرێت له‌به‌رئه‌وه‌ی‌ رێكخراوی‌ یه‌كێتی‌‬ ‫مامۆستایان ئه‌ركی‌ سه‌رشانیه‌تی‌ كه‌ كار‬ ‫بۆ مامۆستایان بكات له‌به‌رئه‌وه‌ی‌ خۆیان‬ ‫به‌نوێنه‌ری‌ مامۆستایان ده‌زانن‪.‬‬ ‫دانانی‌ به‌ڕێوه‌به‌رو یاریده‌ده‌ره‌كان‬ ‫بڕیاری‌ حزبیه‌و نمونه‌ی‌ زۆرمان‬ ‫له‌به‌رده‌سته‌‬ ‫عه‌بدولخال���ق ماوه‌ت���ی‌ جه‌ختی‌ له‌وه‌‬ ‫كرده‌وه‌"دانانی‌ به‌ڕێوه‌به‌رو یاریده‌ده‌ره‌كان‬ ‫به‌بڕی���اری‌ حزبی‌ داده‌نرێ���ن‌و نمونه‌مان‬ ‫قوتابخانه‌ی‌ (هه‌واری‌ شار)‪ ،‬قوتابخانه‌ی‌‬ ‫ترم���ان هه‌ی���ه‌ به‌مش���ێوه‌ له‌ناحی���ه‌ی‌‬ ‫عه‌ربه‌ت‌و له‌ناو شاری‌ سلێمانی‌‌و ئاماده‌ی‌‬ ‫كشتوكاڵی‌ به‌كره‌جۆ‪ ،‬كه‌ به‌بڕیاری‌ حزبی‌‬ ‫له‌سه‌رو خۆیانه‌وه‌ ئه‌م بڕیارانه‌ دراون‪.‬‬ ‫ناوبراو باس���ی‌ له‌وه‌ش���كرد"هه‌روه‌ها‬ ‫بڕیارب���و كاره‌كان له‌نێ���وان لیس���ت ‌ی‬ ‫هاوبه‌ش‌و كوردستانی‌ جێبه‌جێ‌ بكرێت‪،‬‬ ‫به‌اڵم ئه‌وه‌ی‌ ده‌كرێت لیس���تی‌ ده‌سه‌اڵت‬ ‫خۆیان تاكڕه‌وانه‌ بڕی���اره‌كان جێبه‌جێ‌‬ ‫ده‌كه‌ن‪ ،‬ئه‌مه‌ له‌هه‌مو كوردس���تان هه‌یه‌‬ ‫له‌ناو س���تافه‌كانی‌ یه‌كێتی‌ مامۆستایان‬ ‫ئه‌و لیس���ته‌ تاكالیه‌ن بڕیار ده‌دات‪ ،‬بۆ‬ ‫نمونه‌ به‌رپرس���ی‌ لقی‌ ئاكرێمان تائێستا‬ ‫هیچ حس���ابێكی‌ بۆ ناكرێت‌و به‌رپرسی‌‬ ‫كه‌رتی‌ شێخان‌و هه‌ڵه‌بجه‌‌و دوكان‪ ...‬هتد‪،‬‬

‫له‌زۆربه‌ی‌ ش���وێنه‌كان‌و له‌لقی‌ سلێمانی‌‬ ‫رێكخراوی‌ یه‌كێتی‌ مامۆستایان تائێستا‬ ‫هی���چ ب���ۆ بچوكترین خ���اڵ گفتوگۆمان‬ ‫له‌گه‌ڵ ناكرێت‌و قس���ه‌ی‌ له‌سه‌رناكرێت‪،‬‬ ‫پێش���تریش به‌ڵێنمان پێدرابو كه‌ له‌سه‌ر‬ ‫داواكاریه‌كانمان‪ ،‬به‌اڵم ته‌نها نوس���ینی‌‬ ‫سه‌ر كاغه‌ز بوه‌"‪.‬‬ ‫پرس‌و ڕا كراوه‬ ‫به‌براده‌رانی‌ لیستی‌ هاوبه‌ش‌و هه‌یانه‌‬ ‫له‌به‌رپرسیارێتی‌ راده‌كات‬ ‫له‌به‌رامبه‌ر وته‌ی‌ ئه‌ندامانی‌ لیس���تی‌‬ ‫هاوبه‌ش له‌ئه‌دای‌ رێكخراوه‌كه‌‪ ،‬دڵش���اد‬ ‫مه‌جید‪ ،‬سه‌رۆكی‌ لقی‌ سلێمانی‌ یه‌كێتی‌‬ ‫مامۆس���تایانی‌ كوردس���تان ب���ۆ ئاوێنه‌‬ ‫ده‌ڵێ���ت‪ :‬كۆبونه‌وه‌كان ئ���ه‌و حاڵه‌تانه‌‬ ‫رونده‌كه‌ن���ه‌وه‌و ناكرێت ل���ه‌وێ‌ جۆرێك‬ ‫قس���ه‌ هه‌بێت‌و له‌جێگه‌یه‌كی‌ تر شتێكی‌‬ ‫تر ب���اس بكرێت‪ ،‬به‌دڵنیای���ه‌وه‌ بۆ ئه‌و‬ ‫بڕیاران���ه‌ی‌ دراوه‌ راوێ���ژ له‌گ���ه‌ڵ ئه‌و‬ ‫براده‌رانه‌ كراوه‌‪.‬‬ ‫دڵش���اد مه‌جید‪ ،‬ئام���اژه‌ی‌ به‌وه‌كرد‬ ‫"ئه‌و جۆره‌ قس���انه‌ی‌ ده‌كرێ���ت ره‌نگه‌‬ ‫بۆچونی‌ تایبه‌تی‌ كه‌سێك بێت‪ ،‬ئه‌گه‌رنا‬ ‫له‌واقیعدا به‌و ش���ێوه‌یه‌ نیه‌و خه‌ڵكانێك‬ ‫هه‌ن له‌به‌رپرسیارێتی‌ ڕاده‌كه‌ن‪ ،‬زۆركات‬ ‫ك���ه‌ نه‌یتوان���ی‌ له‌ب���ه‌رده‌م ره‌خنه‌كاندا‬ ‫خۆڕاگربێ���ت دێ���ت ب���ه‌و ش���ێوه‌یه‌‬ ‫ره‌خنه‌ ده‌گرێت‪.‬‬ ‫ماوه‌ی���ه‌ك له‌مه‌وب���ه‌ر لیس���تی‌‬ ‫هاوبه‌ش���ی‌ لق���ی‌ س���لێمانی‌ یه‌كێت���ی‌‬ ‫مامۆستایان هه‌ندێك داواكارییان هه‌بو‪،‬‬ ‫له‌وانه‌‪ :‬مه‌ترس���ی خۆی���ان راگه‌یاند كه‌‬ ‫كاری‌ حزبی‌‌و ده‌س���تێوه‌ردان كاریگه‌ری‌‬ ‫خراپ���ی‌ ب���ۆ سیس���تمی‌ پ���ه‌روه‌رده‌و‬ ‫پیش���ه‌ییبونی‌ ئه‌ندامه‌كان���ی‌ س���ه‌ر‬ ‫به‌حزب���ی‌ ده‌س���ه‌اڵتدار هه‌ی���ه‌‪،‬‬ ‫دورخستنه‌وه‌ی‌ ده‌ستی‌ حزب‌و پاراستنی‌‬ ‫كه‌س���ێتی‌ مامۆس���تاو‪ ،‬خه‌رجكردن���ی‌‬ ‫ده‌رماڵ���ه‌ی‌ پیش���ه‌یی‌‌و مه‌ترس���ی‌‬ ‫زیادكردن���ی‌ ده‌رماڵ���ه‌ی‌ هاتوچ���ۆ بۆ‬ ‫مامۆستایان‌و‪ ،‬به‌ستنی‌ كۆنفرانسێك بۆ‬ ‫هه‌مواركردنه‌وه‌ی‌ كۆنگره‌ی‌ په‌روه‌رده‌ی‌‪،‬‬ ‫كاركردن بۆ راسپارده‌كانی‌ كۆنگره‌ی‌ ‪12‬‬ ‫كه‌ تائێستاجێبه‌جێ‌ نه‌كراوه‌‪.‬‬

‫به‌زۆر چاودێریپێكردنی‌ مامۆستایان‬ ‫له‌تاقیكردنه‌وه‌كان‪ ،‬كاریگه‌ری‌ خراپی‌ ده‌بێت‬ ‫ ئا‪ :‬ئاراس‬ ‫مامۆستایان له‌دوای‌ چاودێریكردنیان‬ ‫له‌تاقیكردنه‌وه‌ ناكۆتاییه‌كان‪ ،‬زۆركات‬ ‫ده‌ستنیشانده‌كرێنه‌وه‌ بۆ چاودێریی‌‬ ‫تاقیكردنه‌وه‌ی‌ كۆتایی‌‪ ،‬مامۆستایه‌ك‬ ‫پێیوایه‌ ئه‌م هه‌ڕه‌شه‌یه‌ كاریگه‌ری‌‬ ‫خراپی‌ هه‌یه‌‪ ،‬سه‌رپه‌رشتیارێكیش‬ ‫بۆچونی‌ وایه‌ كه‌ ده‌بو موكافئه‌یان زیاتر‬ ‫بوایه‌ له‌به‌رئه‌وه‌ی‌ هه‌شت هه‌زار هیچ‬ ‫نیه‌‪.‬‬ ‫س���ه‌باح عه‌لی‌ محه‌مه‌د‪ ،‬به‌ڕێوه‌به‌ری‌‬ ‫ئاماده‌یی‌ سلێمانی‌ بۆ ئاوێنه‌ رایگه‌یاند"‬ ‫هه‌ركارێ���ك ئاره‌زومه‌ندان���ه‌ بێت خه‌ڵك‬ ‫زیاتر به‌ره‌و پیری‌ ده‌چێت‌و دڵس���ۆزانه‌‬ ‫كاره‌كان ده‌كات‪ ،‬به‌اڵم گه‌ر به‌پێچه‌وانه‌وه‌‬ ‫ب���و ئه‌وا كاریگه‌ری‌ س���لبی‌ ده‌بێت‪ ،‬ئه‌و‬ ‫بڕی���اره‌ی‌ دراوه‌ له‌وه‌زاره‌ته‌وه‌ بۆ هه‌مو خوێندکاران له‌کاتی تاقیکردنه‌وه‌دا فۆتۆ‪ :‬تایبه‌ت‬ ‫ده‌ره‌كیه‌كان داخڵ بكرێن‪ ،‬ئه‌مه‌ وایكردوه‌‬ ‫هه‌ورامان وریا قانع‪ ،‬مامۆستاو شاره‌زای‌ بۆ ب���كات‪ ،‬ئه‌مه‌ ره‌نگه‌ وه‌ك پێویس���ت زیاتر ده‌یتوانی‌ له‌هه‌ندێك كار داببڕێت‌و‬ ‫ئێس���تا بڕیاری‌ چاودێریكردن به‌ناچاری‌‌و‬ ‫ی ده‌ڵێت‪ :‬مامۆس���تا كاره‌كه‌ی‌ رانه‌په‌ڕێنێت‌و كێشه‌ش دروست به‌رده‌وام بێ���ت‪ ،‬به‌اڵم بۆ چاودێریكردنی‌‬ ‫بواری‌ پ���ه‌روه‌رده‌ ‌‬ ‫جۆرێك له‌زۆره‌ملێی‌ تێدا بێت"‪.‬‬ ‫مامۆس���تایان له‌تاقیكردنه‌وه‌كاندا ته‌نها‬ ‫ئارام ئه‌مین‪ ،‬كه‌ ماوه‌ی‌ هه‌شت ساڵه‌ نابێت به‌هیچ جۆرێك فشاری‌ بخرێته‌ سه‌ر بكات له‌كاتی‌ تاقیكردنه‌وه‌كاندا‪.‬‬ ‫ش���ه‌فیق حه‌م���ه‌ ره‌ش���ید‪ ،‬پیش���ه‌ هه‌شت هه‌زاریان بۆ ئه‌ژمار ده‌كرێت هیچ‬ ‫پیشه‌ی‌ مامۆستای‌ ئاماده‌ییه‌و به‌شداری‌ بۆ چاودێریكردن���ی‌ له‌تاقیكردنه‌وه‌كاندا‪،‬‬ ‫پێكراوه‌ له‌چاودێری���ی‌ تاقیكردنه‌وه‌كانی‌ پێویس���ته‌ ره‌زامه‌ندی‌ ئه‌و مامۆستایانه‌ سه‌رپه‌رش���تیاری‌ ئاماده‌ی���ی‌ وتی‌‪ :‬ئه‌م نیه‌‪.‬‬ ‫كه‌مال ن���وری‌‪ ،‬به‌ڕێوه‌به‌ری‌ مه‌ڵبه‌ندی‌‬ ‫كۆتایی‌‪ ،‬بۆچونی‌ وایه‌" ئێمه‌ له‌سیستمی‌ وه‌ربگیرێت ب���ۆ ئه‌و كاره‌و نه‌ك ناوه‌كان بڕی���اره‌ی‌ پ���ه‌روه‌رده‌ هه‌ڕه‌ش���ه‌ نی���ه‌و‬ ‫پ���ه‌روه‌رده‌دا پیش���ه‌كه‌مان مامۆس���تاو پێ���ش بۆچون���ی‌ مامۆس���تاكان بخرێت ‌ه مامۆس���تا ده‌بێت تاك���و مانگی‌ حه‌وت پ���ه‌روه‌رده‌ی‌ س���لێمانی‌ له‌وباره‌ی���ه‌وه‌‬ ‫له‌ده‌وامدا بێت كه‌ ئه‌مه‌ ره‌نگه‌ عورفێكی‌ به‌ئاوێن���ه‌ی‌ راگه‌یان���د" ئه‌و كه‌س���انه‌ی‌‬ ‫ته‌واوكردن���ی‌ كاره‌كان���ی‌ خوێن���دكارو لیستی‌ چاودێریه‌كانه‌وه‌‪.‬‬ ‫ناوبراو باس���ی‌ له‌وه‌ش���كرد" ناكرێت خراپ بێت‪ ،‬ئێس���تا له‌هه‌فته‌یه‌كدا ته‌نها ناوی���ان ده‌رچوه‌ ب���ۆ چاودێریی‌ ئه‌ركی‌‬ ‫قوتابیه‌‪ ،‬ب���ه‌اڵم ناكرێت له‌ژێر فش���ارو‬ ‫سه‌رشانی‌ هه‌مو مامۆستایه‌كه‌و كارێكی‌‬ ‫هه‌ڕه‌ش���ه‌دا كاره‌كانم���ان به‌ڕێوه‌به‌رین‪ ،‬مامۆستایه‌ك خواس���تی‌ له‌سه‌ر ئه‌وكاره‌ دو رۆژه‌ تاقیكردنه‌وه‌كان‪.‬‬ ‫ئ���ه‌و سه‌رپه‌رش���تیاره‌ ئام���اژه‌ به‌وه‌ پیرۆزه‌‪ ،‬ئه‌و مامۆس���تایانه‌ی‌ باس له‌وه‌‬ ‫چونكه‌ ئه‌م حاڵه‌ت���ه‌ ره‌نگه‌ كاردانه‌وه‌ی‌ نه‌بێ���ت ی���ان كات���ی‌ نه‌بێت‌و ل���ه‌ڕوی‌‬ ‫هه‌بێت له‌س���ه‌ر هه‌ندێك مامۆس���تا كه‌ ده‌رونیه‌وه‌ پێی‌ خۆش نه‌بێت‪ ،‬به‌اڵم له‌ژێر ده‌كات" ه���ه‌ق ب���و موكافئه‌یه‌كی‌ باش ده‌كه‌ن كه‌ توانای‌ چاودێرییان نیه‌ ده‌بێت‬ ‫ئه‌گه‌ر خوێندكارێكیش به‌قۆپیه‌وه‌ ببینێت هه‌ره‌ش���ه‌ی‌ موچه‌ بڕین‌و هه‌ندێك سزادا دابنرێت بۆ ئه‌و مامۆس���تایانه‌ی‌ چاودێر راپۆرتی‌ پزیش���كییان هه‌بێت‪ ،‬به‌اڵم ئه‌و‬ ‫ناچاری‌ بكه‌یت چاودێ���ری‌ قوتابیه‌كانت ده‌بن چونكه‌ ماندوبون���ی‌ زۆره‌‪ ،‬خه‌ڵك مامۆس���تایانه‌ی‌ هه‌ر خۆیان تاقه‌تی‌ ئه‌و‬ ‫بێده‌نگ بێت له‌ئاستیدا"‪ .‬‬

‫که‌مال نوری‪:‬‬ ‫له‌رۆژی‌‬ ‫تاقیكردنه‌وه‌كان‬ ‫نه‌هاتنی مامۆستا ‬ ‫به‌بێ‌ هیچ پاساوێك‬ ‫لێپێچینه‌وه‌ی‌‬ ‫له‌گه‌ڵ ده‌كرێت‬ ‫كاره‌یان نی���ه‌ ئێمه‌ لێپێچینه‌وه‌ ده‌كه‌ین‌و‬ ‫ئێستا ئاشكرای‌ ناكه‌ین چی ‌ه سزاكه‌ی‌"‪ .‬‬ ‫كه‌مال نوری‌ هێمای‌ بۆ ئه‌وه‌شكرد"ئه‌گه‌ر‬ ‫مامۆس���تایه‌ك واژوی‌ كردبێت له‌س���ه‌ر‬ ‫ئه‌وه‌ی‌ ئاماده‌یه‌ چاودێریی‌ بكات‪ ،‬له‌رۆژی‌‬ ‫تاقیكردنه‌وه‌كان���دا نه‌ه���ات به‌ب���ێ‌ هیچ‬ ‫عوزرێ���ك لێپێچینه‌وه‌ی‌ له‌گه‌ڵ ده‌كرێت‪،‬‬ ‫به‌اڵم هه‌ندێك راپۆرتی‌ پزیشكیان هه‌یه‌‬ ‫ده‌توان���ن چاودێری���ی‌ نه‌ك���ه‌ن‪ ،‬ئه‌وه‌ش‬ ‫راسته‌ كه‌ هه‌ڵه‌یه‌ دوباره‌ بونه‌وه‌ی‌ ناوی‌‬ ‫مامۆس���تایه‌ك له‌دو هۆڵ ناوی‌ بێته‌وه‌‪،‬‬ ‫ئه‌مه‌ به‌هه‌ڵه‌ی‌ په‌روه‌رده‌ ئه‌ژمار ده‌كرێت‌و‬ ‫مامۆستاكه‌ هیچ لێپێچینه‌وه‌یه‌كی‌ له‌گه‌ڵ‬ ‫ناكرێت‪.‬‬

‫خوێندن‬

‫ته‌خته سپی‬

‫هه‌رجاره‌و که‌سێک ده‌ینوسێت‬

‫قه‌یرانی په‌روه‌رده‌‪..‬‬ ‫له‌دوای كۆنگره‌ی‬ ‫په‌روه‌رده‌یی‬ ‫ئاری‌ ئه‌حمه‌د‬ ‫ئه‌گه‌ر وه‌زاره‌تی په‌روه‌رده‌ له‌گه‌ڵ كۆنگره‌دا‬ ‫منداڵێكی هه‌بوایه‌ ئێستا له‌پۆلی‪1‬بنه‌ڕه‌تی‬ ‫ده‌وامی ده‌كرد!‬ ‫وات���ه‌ ‪ 6‬س���اڵه‌ سیس���تمی په‌روه‌رده‌مان‬ ‫گۆڕان���كاری بۆ كراوه‌ ‪ -‬كه‌ س���اڵی ‪2007‬‬ ‫له‌هه‌ولێر كۆنگره‌ی په‌روه‌رده‌یی ئه‌نجامدرا‬ ‫له‌كابینه‌ی ‪5‬ی حكومه‌تی هه‌رێمدا‪.‬‬ ‫ئیس���تا له‌دوای گۆڕین���ی ‪ 3‬كابینه‌ی تری‬ ‫حكومه‌ت‌و گۆڕین���ی ‪ 3‬وه‌زیری په‌روه‌رده‌و‬ ‫‪ 5‬ج���ار پێداچون���ه‌وه‌و هه‌مواركردن���ه‌وه‌ی‬ ‫سیس���تمی په‌روه‌رده‌ی���ی‪ ،‬ئای���ا ئاق���اری‬ ‫سیستمی په‌روه‌رده‌یی گه‌یشته‌چی؟!‬ ‫ئایا له‌ئێستادا په‌روه‌رده‌ بۆته‌ جێی متمانه‌ی‬ ‫هاواڵتی���ان؟ وه‌ به‌تایبه‌ت���ی پس���پۆڕان‌و‬ ‫شاره‌زایانی بواری په‌روه‌رده‌یی؟!‬ ‫ئای���ا وه‌زاره‌ت���ی پ���ه‌روه‌رده‌ ئه‌رك���ه‌‬ ‫په‌روه‌رده‌ییه‌كانی خ���ۆی جێبه‌جێ ده‌كات‬ ‫وه‌ك كاری په‌روه‌رده‌ی���ی؟! یان ش���لۆقیی‬ ‫بواری په‌روه‌رده‌‪ ،‬بۆته‌ هۆی شلۆقیی باری‬ ‫ده‌رونی قوتابیان‌و خوێندكاران؟!‬ ‫ئای���ا وه‌زیره‌كان���ی په‌روه‌رده‌ به‌هه‌رس���ێ‬ ‫كابینه‌ك���ه‌وه‌ (‪‌5‬و ‪‌6‬و ‪ )7‬توانیویانه‌ وه‌ك‬ ‫پس���پۆڕێكی بواری په‌روه‌رده‌یی كاربكه‌ن؟‬ ‫یان هیچیان پسپۆڕنین له‌و بواره‌دا؟!‬ ‫ئای���ا هی���چ وه‌زیرێك���ی پ���ه‌روه‌رده‌ به‌پله‌‬ ‫وه‌زیفییه‌كاندا تێپه‌ڕیوه‌(جگه‌ له‌م‪.‬خه‌سره‌و‬ ‫مسته‌فا) ی وه‌زیری كابینه‌كانی پێشو ‪ -‬واته‌‬ ‫(له‌مامۆستاییه‌وه‌ بۆ یاریده‌ده‌ری‪ ،‬ئینجا بۆ‬ ‫به‌ڕێوه‌به‌ریی‪ ،‬پاشان بۆ سه‌رپه‌رشتیاریی‪،‬‬ ‫ئینجا ب���ۆ سه‌رپه‌رش���تیاری یه‌كه‌می‪ ،‬وه‌‬ ‫ب���ۆ به‌ڕێوه‌ب���ه‌ری پ���ه‌روه‌رده‌‪ ،‬ئینج���ا بۆ‬ ‫وه‌زیری پ���ه‌روه‌رده‌‪)..‬؟ یان ئه‌وه‌ش ته‌نها‬ ‫پله‌وپایه‌یه‌كی حیزبییه‌و هیچی دی؟‬ ‫ئایا تاكو ئێس���تا پ���ه‌روه‌رده‌ بۆته‌ غه‌می‬ ‫به‌رپرسان؟ یان وه‌ك (م‪.‬شێرزاد حه‌سه‌ن‪-‬‬ ‫ڕاوێژكاری وه‌زاره‌تی په‌روه‌ده‌) ده‌ڵێت هه‌ر‬ ‫وه‌زاره‌تێكی (ئیستهیالكی)ه‌ له‌عه‌قڵییه‌تی‬ ‫هه‌ندێ له‌ده‌سه‌اڵتداراندا؟‬ ‫ئه‌مان���ه‌و چه‌نده‌ها پرس���یاری تریش‪ ،‬كه‌‬ ‫له‌ئاست وه‌اڵمدانه‌وه‌یاندا دۆش داده‌مێنین!‬ ‫له‌دوای كۆنگره‌ی په‌روه‌رده‌یی ساڵی ‪2007‬‬ ‫وه‌ كه‌وا ئێستا ‪ 6‬ساڵه‌ سیستم گۆڕاوه‌‪ ،‬واته‌‬ ‫مندااڵنی ساڵی كۆنگره‌ له‌قۆناغی ‪1‬بنه‌ڕه‌تی‬ ‫ده‌ب���ن‪ ،‬واته‌ قوتابیانی ‪6‬بنه‌ڕه‌تی س���اڵی‬ ‫كۆنگره‌ ئیس���تا له‌پۆل���ی ‪12‬ی ئاماده‌یین‪،‬‬ ‫واته‌ ‪6‬جار ده‌رچوی ئاماده‌یی له‌كۆلیژه‌كان‬ ‫وه‌رگیراون‪ ،‬واته‌ ئه‌و خوێندكارانه‌ی كه‌ له‌و‬ ‫س���اڵه‌دا له‌كۆلیژ وه‌رگیراون ئیستا ده‌بو ‪2‬‬ ‫ساڵه‌ دابمه‌زرانایه‌‪ ،‬به‌اڵم ئایا له‌ماوه‌ی ئه‌م‬ ‫‪6‬ساڵه‌دا توانرا سیستم جێگیر بكرێت؟!‬ ‫نامه‌وی خ���ۆم وه‌اڵم���ی ئه‌م پرس���یارانه‌‬ ‫بده‌مه‌وه‌‪ ،‬وه‌اڵم جێده‌هێڵم بۆ خۆتان ‪.‬‬ ‫ب���ه‌اڵم خۆ ده‌توانم بڵێم ‪6‬س���اڵ خوالنه‌وه‌‬ ‫له‌بازنه‌یه‌ك���دا‪6 ،‬س���اڵ بێبه‌رنامه‌ی���ی‌و‬ ‫‪6‬ساڵ ش���لۆقیی بواری په‌روه‌رده‌‪ ،‬كه‌واته‌‬ ‫‪6‬س���اڵ ش���لۆقیی بواری پ���ه‌روه‌رده‌ واته‌‬ ‫‪6‬س���اڵ جێگیرنه‌بون���ی ب���اری ده‌رون���ی‬ ‫قوتابیان‌و خوێندكاران‌و كارمه‌ندانی بواری‬ ‫په‌روه‌رده‌ی���ی‪ ،‬دروس���تكردنی دڵه‌ڕاوك���ه‌‬ ‫له‌ناخیاندا‪ ،‬كه‌واته‌ ‪6‬س���اڵ گه‌ڕان‪ ..‬به‌دوی‬ ‫گۆڕاندا به‌اڵم ؟!‬ ‫‪6‬ساڵ گه‌یشتن به‌هیچ!‬ ‫س���ه‌رم س���وڕماوه‌ له‌وان���ه‌ی ك���ه‌ ئ���ه‌م‬ ‫گۆڕانكارییه‌ی���ان ئه‌نجام���داوه‌‪ ،‬چونكه‌ ئه‌م‬ ‫گۆڕانكاریی���ه‌ی ك���ه‌ ك���راوه‌ له‌سیس���تمی‬ ‫پ���ه‌روه‌رده‌دا‪ ،‬وه‌ به‌ش���ایه‌تی‌و ئ���اگاداری‬ ‫ه���ه‌ر ‪3‬وه‌زیره‌ك���ه‌‪ ،‬ك���ه‌ گوای���ه‌ ئه‌وانه‌ی‬ ‫سیس���تمیان گۆڕیوه‌ ش���اره‌زاو پس���پۆڕن‬ ‫له‌ب���واری پ���ه‌روه‌رده‌دا‪ ،‬ب���ه‌اڵم تێناگ���ه‌م‬ ‫‪6‬س���اڵه‌ چی‌ ده‌كه‌ن؟ ده‌یهێنن‌و ده‌یبه‌ن‌و‪،‬‬ ‫به‌كاڵی به‌كۆاڵوی به‌برژاوی به‌سوره‌كراوی!‬ ‫به‌اڵم ه���ه‌ر پێناگات‌و تام‌و چێ���ژی نییه‌!‬ ‫نام���ه‌وێ هی���چ له‌س���ه‌ر ورده‌كارییه‌كان‌و‬ ‫هه‌ڵ���ه‌و كه‌موكوڕییه‌كان���ی سیس���تم باس‬ ‫بكه‌م كه‌ ڕوب���ه‌ڕوی ئێمه‌ ده‌بێته‌وه‌ له‌كاتی‬ ‫به‌ڕێوه‌بردنماندا (هه‌ر له‌تۆماری گش���تی‌و‬ ‫تۆم���اری نم���ره‌و داتابه‌ی���س‌و تێپه‌ڕاندن‌و‬ ‫چۆنییه‌ت���ی ئه‌نجامدان���ی تاقیكردن���ه‌وه‌ی‬ ‫تێپه‌ڕان���دن نمره‌ی بڕی���ار‪ )...‬به‌اڵم ته‌نهاو‬ ‫ته‌نها پرس���یارێك ده‌كه‌م‪ ،‬ئه‌و تێپه‌ڕاندنه‌ی‬ ‫كه‌ له‌قۆناغ���ی ئاماده‌یی���دا به‌ڕێوه‌ده‌چێت‬ ‫سه‌ر به‌سیس���تمی په‌روه‌رده‌ی چ واڵتێكه‌؟‬ ‫ئایا به‌هه‌مانشێوه‌ ده‌گوزه‌رێت؟ ئه‌وه‌نده‌ی‬ ‫من ش���اره‌زابم له‌هیچ واڵتێكی ئه‌وروپی به‌م‬ ‫شێوه‌یه‌ نییه‌!‬ ‫له‌به‌رامبه‌ریش���دا هه‌مو بواری پ���ه‌روه‌رده‌‬ ‫له‌ش���لۆقیدایه‌! ئایا ناپرسن بۆ وا له‌نه‌وه‌ی‬ ‫ئه‌م میلله‌ته‌ ده‌كه‌ن؟ نه‌وه‌ی ئه‌م مه‌مله‌كه‌ته‌‬ ‫به‌ره‌و كوێ ده‌به‌ن؟ باش���ه‌ ئه‌وان هه‌س���ت‬ ‫به‌به‌رپرس���یارێتی ناكه‌ن ده‌رهه‌ق به‌مێژو؟!‬ ‫‪6‬س���اڵ سیس���تمێك له‌ب���اری ش���لۆقیداو‬ ‫نه‌توانرێ جێگیربكرێ���ت‪ ،‬ئه‌ی ئاكامی ئه‌م‬ ‫باره‌ شلۆقییه‌ چی به‌رهه‌مده‌هێنین؟!‬ ‫سیستمیكی په‌روه‌رده‌یی شلۆق‪ ،‬نه‌وه‌یه‌كی‬ ‫شلۆق به‌رهه‌مده‌هێنێ‪ ،‬نه‌وه‌یه‌ك كه‌ ده‌رون‌و‬ ‫بڕواو متمانه‌ی له‌شلۆقیدا په‌روه‌رده‌كرابێت‪،‬‬ ‫ده‌بێت به‌ چ ئاكامێك بگات؟!‬

‫تایبه‌ت‬

‫)‪ )378‬سێشه‌مم ‌ه ‪2013/5/21‬‬

‫لەباربردنی منداڵ مافی ژنە یان تاوان؟‬

‫‪17‬‬

‫ئا‪ :‬سارا قادر‬ ‫" ئەو ساتەی کە پێیانوتم سکت‬ ‫سێ مانگ‌و نیوە ویستم خۆم بکوژم‬ ‫چونکە ئەوە دواجاربو کە بریارمدابو‬ ‫نەگەرێمەوە الی مێردەکەم‌و لێی‬ ‫جیاببمەوە‪ ،‬بەاڵم هیچ پزیشکێ‬ ‫منداڵەکەی بۆ لەبارنەبردم‌و کچێکی‬ ‫بێدایکم هێنایە دنیاوە"‪ .‬ئەمە قسەی‬ ‫دڵنیای تەمەن ‪ ٢٠‬ساڵ بو کە ماوەی‬ ‫تەنها یازدە مانگ الی مێردەکەی‬ ‫بوەو لەبەر خراپی مێردەکەی‌و‬ ‫لێدان‌و ئازاردانی زۆری لێیجیابۆتەوە‪.‬‬ ‫ئ����ەو ب����ەدەم گریان����ەوە ب����ۆ کچە‬ ‫بێدایکەک����ەی کە ه����ەر تەنه����ا ئەو‬ ‫س����اتە بینیویەت����ی ک����ە لەدایکبوە‬ ‫ئاخی هەڵدەکێش����او نزای توندی لەو‬ ‫پزیشکانە دەکرد کە هێشتیان کچێکی‬ ‫بێدایک بێتەدنیاوە‪ .‬دڵنیا لەخێزانێکی‬ ‫ه����ەژار بوەو باوکی خەریکی کرێکاری‬ ‫بوە‪ ،‬شەش خوشک‌و برای تری هەیەو‬ ‫بۆیە هەر ئ����ەم دەگاتە قۆناغی یەکی‬ ‫پەیمانگاو داواکاری دێت باوکی داوای‬ ‫لێدەکات کە ڕازی ببێت بەوەی شوبکات‬ ‫بەو کوڕە چونکە باری ژیانیان یەکجار‬ ‫گران����ەو فری����ای منداڵەکانی ناکەوێت‬ ‫" ئەو کات بەناچاری‌و لەبەر قس����ەی‬ ‫باوکم ش����ومپێکرد ب����ەاڵم هەرچەند‬ ‫هەفتەی سەرەتا بێلێدان‌و کێشە بوم‬ ‫دواتر هەم����و هەفتەی����ەک لێیدەدام‌و‬ ‫ش����ەڕی ئەوەی پێدەفرۆشتم کە نابێ‬ ‫بچمەوە پەیمانگا‪ ،‬کردمی بەسەرپۆش‬ ‫بەسەر بەبیانوی ئەوەی لەگەڵ کورددا‬ ‫دەوام دەک����ەم‪ ،‬بەهەرحاڵ هەر رۆژەو‬ ‫بیانویەکی پێدەگرتم تا گەیشتە ئەوەی‬ ‫لەدەستی ڕامکرد"‪ .‬دڵنیا دوای ئەوەی‬ ‫چەند جارێ����ک بەتۆراویی دەچێتەوە‬ ‫ماڵ����ی باوکی دواجار ب����ۆ ماوەی دو‬ ‫مان����گ لەماڵی باوک����ی دەمێنێتەوەو‬ ‫باوک����ی س����وێند دەخوات ک����ە ئەمە‬ ‫دواجارەو دەبێت کورەکە لێیجیابێتەوە‬ ‫بەاڵم لەسەرلەئێوارەدا دڵنیا دەکەوێتە‬ ‫رشانەوەو کاتێک دەیبەنە الی پزیشک‬ ‫ئاگاداریان دەکات کە دوگیانەو س����ێ‬ ‫مانگ‌و نیوە س����کەکەی‪ ،‬دڵنیا وتی"‬ ‫ه����ەر لەوێدا خ����ۆم‌و دایک����م کەوتین‬ ‫بەسەر دەست‌و پێی پزیشکەکەدا کە‬ ‫نەهێڵێ ئەم منداڵە بێتە دنیاوە بەاڵم‬ ‫ئەوان نەیانبیس����ت بەبیانوی ئەوەی‬ ‫لەڕوی یاس����اییەوە ڕێگە پێنەدراوە"‪.‬‬ ‫دایکی دڵنیا بەباوکی ڕادەگەیەنێ کە‬ ‫کچەکەی دوگیانە بەاڵم باوکی لەسەر‬ ‫قسەی خۆی س����وردەبێت کە دەبێت‬ ‫جیاببن����ەوە بۆی����ە ماڵ����ی خەزورانی‬ ‫ئاگاداردەکەن����ەوەو ئ����ەو رۆژەی‬ ‫لەنەخۆشخانە کچەکەی دەبێت ناوکی‬ ‫دەبڕن‌و یەکس����ەر دەیدەنەوە دەست‬ ‫باوکی‌و دایکێ����ک کە ماوەی نۆ مانگ‬ ‫ئازاری بەمنداڵێکەوە کێش����اوە بێنازو‬ ‫بێمنداڵ دەچێتەوە ماڵەوەو ساوایەکی‬ ‫تازەش مەحروم دەکرێ����ت لەمەمکی‬ ‫دایکی‪ .‬دڵنیا دەس����تی نزای ش����ەڕی‬ ‫بەرزدەکردەوە لەپزیش����کەکان بەوەی‬ ‫کە سەرەتا بۆیان لەبارببردایە تائێستا‬

‫نابێت هەقی‬ ‫ئاینمان هەبێت ئێمە‬ ‫بەشێوەی زانستیانە‬ ‫دەبێت کاربکەین‪،‬‬ ‫ئاین لەشوێنی خۆیدا‬ ‫پێویستە ڕێزی‬ ‫لێبگیرێت نەک بۆ‬ ‫هەرشتێ بگەڕێنەوە‬ ‫سەری‬ ‫له‌باربردنی منداڵ ڕای جیاوازی له‌سه‌ره‌‬ ‫هەمیشە خەیاڵی الی جگەرگۆشەکەی‬ ‫نەبوایە کە رەنگی ناناسێت ئەو رەخنە‬ ‫دەگرێ����ت لەس����ەرجەم ڕێکخراوەکانی‬ ‫ژن����ان‌و ژنانی پەرلەمان کە تائێس����تا‬ ‫نەیانتوانیوە پرۆژە یاسایەک پێشکەش‬ ‫بکەن کە لەباربردن وەک مافێکی ژنان‬ ‫بناس����ێنێت چونکە" ژنانی ئەم واڵتە‬ ‫لەهەمو ڕویەکەوە بێمافن‪ ،‬س����ەرباری‬ ‫ئەوەی زۆر نەش����ارەزاو ناهۆش����یارن‬ ‫بەچۆنیەتی دروس����تبونی منداڵ‌و ئەو‬ ‫مەسەالنەی پەیوەندیدارن بەجەستەی‬ ‫خۆیان����ەوە بۆیە زۆرج����ار نازانن کە‬ ‫لەچ کاتێک����دا منداڵ دروس����تدەبێت‬ ‫ی����ان زۆرج����ار س����وڕی مانگانەی����ان‬ ‫بەردەوام����ە لەکاتی س����کپڕیدا بۆیە‬ ‫نازانن دوگیانن کەچی س����ەرباری ئەو‬ ‫هەمو ناهەقی����ەی بەرامب����ەر بەژنان‬ ‫دەکرێت جارێکیتر خەڵکە رۆش����نبیرو‬ ‫بەن����او عەلمانیەکانی����ش دەکەونەوە‬ ‫ژێ����ر کاریگ����ەری یاس����ا ئایینیەکان‌و‬ ‫بەن����اوی گوناه����ەوە ناهێڵن ژن مافی‬ ‫لەباربردنی منداڵێکی هەبێت کە خۆی‬ ‫هەڵگریەت����ی‌و رەنگە زۆر ئازاری پێوە‬ ‫بچێژێت"‪.‬پزیش����کەکان ڕای جیاوازیان‬ ‫هەیە س����ەبارەت بەلەباربردنی منداڵ‌و‬ ‫هەریەکەشیان هۆکارو پاساوی خۆیان‬ ‫هەیە ب����ۆ ئەوەی من����داڵ لەبارببرێت‬ ‫باشترە یان ئەو مافە نەدرێت بەژنان‪.‬‬ ‫دکت����ۆرە ناهیدە کەریم کە لەس����اڵی‬ ‫‪ ١٩٦٥‬بڕوانام����ەی بەکالوریۆس����ی‬

‫لەکۆلێژی پزیش����کی زانک����ۆی‌ بەغدا‬ ‫وەرگرت����وە لەبارب����ردن بەماف����ی ژن‬ ‫دەزانێ����ت‌و ل����ەو بارەی����ەوە وت����ی"‬ ‫دروستکردنی منداڵێک‌و بەخێوکردنی‬ ‫ئەرکێک����ی زۆر گ����ەورەو پی����رۆزە‬ ‫لەکاتێکدا ئەگ����ەر دایکێک نەتوانێت‬ ‫ئەم ئەرکە بەج����ێ بگەیەنێت لەڕوی‬ ‫تەندروس����تیەوە وەزعی ناتەواوبێت‪،‬‬ ‫یاخ����ود ل����ەروی کۆمەاڵیەتیەوە ژن‌و‬ ‫مێردەک����ە رێکنەک����ەون‌و ژیانی����ان‬ ‫ناخۆش����بێت یان ب����اری ئابوری ژن‌و‬ ‫مێردەکە لەبارنەبێت‪ ،‬زۆر ئاس����اییەو‬ ‫من پێشنیاردەکەم لیژنەیەک تەشکیل‬ ‫ببێت لەنەخۆش����خانەی منداڵبون بۆ‬ ‫لەباربردنی ئەو مندااڵنە"‪ .‬ئەو ئاماژە‬ ‫بەوە دەکات کە حەبێکی تایبەت هەیە‬ ‫کە منداڵی پ����ێ لەباردەبرێت‌و ئازاری‬ ‫دایکەکەش نادات بەاڵم "لەبەرئەوەی‬ ‫قەدەغەک����راوە ئێمە وەک پزیش����کی‬ ‫پس����پۆر ناتوانین ئەو حەبە بنوسین‪،‬‬ ‫هەرچەندە لەروی زانستیەوە واریدەو‬ ‫ڕێگە پێدراوەو زۆر باشیشە بۆ ژنەکەو‬ ‫هیچ زەرەرێک لەدایکەکە نادات بەاڵم‬ ‫بۆ ئێمە نیە بینوسین تا خەبەری ئەوە‬ ‫لەالیەن پزیشکی س����ۆنەرەوە بەئێمە‬ ‫نەدرێت کە ئەو منداڵە مردوە"‪ .‬دکتۆرە‬ ‫ناهیدە ئام����اژە بەوە دەکات‪ ،‬کە گەر‬ ‫منداڵەکە بەتەواوی لەباربچێت‌و پارچە‬ ‫لەرەحمی دایکەکەدا جێنەمێنێت ئەو‬ ‫کاتە پێویس����ت بەکورتاجیش ناکات‪.‬‬

‫ئەو راستگۆیانە باس لەوە دەکات "کە‬ ‫گەر والتێ مافی ژنی تێدا پارێزراوبێت‬ ‫ئەمە ش����تێکی زۆر ئاسایی‌و سادەیەو‬ ‫لەواڵتێکی وەکو سوێددا ژن لەشەش‬ ‫مانگیشدا بەکورتاج دەتوانێ منداڵەکەی‬ ‫لەبارببات‌و تەنانەت مێردەکەشی بۆی‬ ‫نیە رێگری لێب����کات"‪ .‬بەپێجەوانەی‬ ‫راکانی دکتۆرە ناهیدەوە دکتۆرە شلێر‬ ‫فای����ەق بەڕێوەبەری نەخۆش����خانەی‬ ‫منداڵبون لەگ����ەڵ لەباربردنی منداڵدا‬ ‫نیەو بەکارێکی نادروس����تی دەزانێت‬ ‫چونک����ە" گ����ەر بێینە س����ەر ئەوەی‬ ‫ژن‌و مێ����ردەکان کێش����ەیان هەیەو با‬ ‫منداڵەکان نەبن����ە قوربانی ئەوە‪%٧٠‬‬ ‫خێزانەکانی کوردستان لەبەر عەیبەو‬ ‫ب����ەزۆر بەیەکەوە ماونەت����ەوە کەواتە‬ ‫بۆچی منداڵ کە رۆحێکی تازەیە ببێتە‬ ‫قوربان����ی بڕوابکەن گەر بێیتە س����ەر‬ ‫کێشە رۆژانە بەدەیان چیرۆکمان هەیە‬ ‫کە ژن‌و مێردەکە لەسەر جیابونەوەن‌و‬ ‫کاتێ����ک منداڵەکە دەبێت کەس����یان‬ ‫نایانەوێت بەزۆر ئەیس����ەپێنین بەسەر‬ ‫باوکەک����ەدا ب����ەاڵم لەگەڵ ئەوەش����دا‬ ‫ئێمە ماف����ی لەباربردنمان نیە بەپێی‬ ‫یاس����ا چونک����ە هەرچەن����دە واڵتێکی‬ ‫ئیسالمی نین بەاڵم بنەمای دەستورو‬ ‫یاس����اکانمان ئاینی ئیس��ل�امەو ڕێگە‬ ‫بەلەباربردن نادات" بەاڵم بەپێجەوانەی‬ ‫ئەم ڕای����ەوە دکتۆرە ناهیدە دەڵێت "‬ ‫ئێم����ە نابێت هەقی ئاینم����ان هەبێت‬

‫ئێمە بەش����ێوەی زانس����تیانە دەبێت‬ ‫کاربکەی����ن‪ ،‬ئای����ن لەش����وێنی خۆیدا‬ ‫پێویس����تە ڕێزی لێبگیرێ����ت نەک بۆ‬ ‫هەرش����تێ بگەڕێن����ەوە س����ەری گەر‬ ‫وابێت رۆژ بەرۆژ دواکەوتوتر دەبین"‪.‬‬ ‫بەش����ێکی ت����ری بڕی����اری لەباربردن‬ ‫دەکەوێتە ئەس����تۆی پزیش����کەکانی‬ ‫س����ۆنەرەوە چونک����ە ئ����ەوان دەزانن‬ ‫ئاخۆ ئەو منداڵە لەڕوی جەس����تەیی‌و‬ ‫ئەقڵیەوە تەواوە یان نا وە بەنوسینی‬ ‫ڕاپۆرتی خۆیان بۆ پزیش����کی پسپۆر‬ ‫دەتوان����ن بەش����داربن لەلەباربردن����ی‬ ‫منداڵەکەدا‪ .‬دکتۆرە پەروین جاس����م‬ ‫پزیشکی تیشک‌و سۆنار بۆ لەباربردن‬ ‫خۆپاراس����تن‌و منداڵ دروست نەکردن‬ ‫بەباش����تر دەزانێت لەوەی کە منداڵێ‬ ‫دروس����ت ببێ����ت‌و دوات����ر لەبارببرێت‬ ‫چونک����ە" لەباربردن کارێکی ئاس����ان‬ ‫نییە جگە ل����ەوەی رەنگە خەڵكێکی‬ ‫زۆر ئەم مافە بەخراپی بەکاربهێنێت‌و‬ ‫هیچ هۆکارێکیشی بەدەستەوە نەبێت‬ ‫بەاڵم منداڵەکەی لەبارببات‌و ئەمەش‬ ‫ئەرکێکی زۆر لەسەر نەخۆشخانەکان‬ ‫دروس����ت دەکات‪ ،‬رەنگ����ە منی����ش‬ ‫پێمباشبێت بۆ هەندێ حاڵەتی تایبەت‌و‬ ‫لەبازنەیەکی داخراودا ئەو کارە بکرێت‬ ‫بۆ ئەو کەس����انەی ک����ە منداڵەکانیان‬ ‫ناتەواون چونکە زۆر کەس هەیە دێتە‬ ‫المان ئاگاداری دەکەین کە منداڵەکەی‬ ‫مەنگۆلە یان دەماخی ناتەواوەو باشتر‬

‫وایە ئەو منداڵ����ە نەیەتە دنیاوە یان‬ ‫منداڵەک����ە بش����بێت دەمرێت کەچی‬ ‫دایکەکە دەچێت پرسی مامۆستایەکی‬ ‫ئاین����ی دەکات یەکس����ەر ئەوانی����ش‬ ‫بەلەناوبردنی نەفس����ێ ن����اوی دەبەن‬ ‫بۆیە ئەوانیش منداڵەکە لەناو نابەن‌و‬ ‫کەسێکی کەمئەندام بۆ ئەم کۆمەڵگەیە‬ ‫زیاد دەکەن"‪.‬بێگومان مامۆس����تایانی‬ ‫ئایینی رای جیاوازیان هەیە سەبارەت‬ ‫بەلەباربردنی منداڵ مامۆستا ئەحمەدی‬ ‫شافیعی ئەندامی لیژنەی بااڵی فەتوای‬ ‫هەرێمی کوردستان باسی لەوەکرد کە‬ ‫زانایان بون بەدو بەش����ەوە سەبارەت‬ ‫بەرۆح بەبەرداکردنی منداڵ بەشێکیان‬ ‫بڕوای����ان وایە ک����ە دوای ‪٤٢‬رۆژ گیان‬ ‫بەب����ەری منداڵدا دەکرێت بەش����ێکی‬ ‫تریان ڕایان وایە ک����ە دوای ‪ ١٢٠‬رۆژ‬ ‫گی����ان دەکرێت بەبەری����دا بەاڵم ئێمە‬ ‫وەک لیژنەی فەتوا باوەڕمان بەوەیە کە‬ ‫ل����ە‪ ٤٢‬رۆژیدا گیان دەکرێت بەبەریداو‬ ‫تەنها کاتێک ڕێگ����ە دەدرێت کە ئەو‬ ‫منداڵە لەبارببرێت کە بڕیاری لیژنەی‬ ‫پزیشکی بڵێت بونی ئەو منداڵە زەرەر‬ ‫لەدایکەکە دەدات ئەو کاتە لەبارببرێت‬ ‫ئاس����اییە بەاڵم ئەگەر یەک هەفتەش‬ ‫بێت زەرەری بۆ دایکەکە نەبێت نابێت‬ ‫لەبارببرێت‪.‬‬ ‫بەاڵم دڵنیا پێیوایە هەق نیە هەمو‬ ‫شتێ ببرێتەوە بۆ ئاین‌و مافی ئینسان‬ ‫پێشێل بکرێت‪.‬‬

‫رونکردنه‌وه‌ی پارێزه‌ری حاجی حسێن‬ ‫به‌ڕێزانی رۆژنامه‌ی ئاوێنه‌ ساڵو‬ ‫ئ���ه‌وه‌ چه‌ندینجاره‌ ك���ه‌ رۆژنامه‌ی‬ ‫ئاوێن���ه‌و چه‌ند الیه‌نێك���ی تریش‪ ،‬كه‌‬ ‫هیوادارن به‌مه‌به‌ست نه‌بێت‌و ده‌ستی‬ ‫كه‌س���انی ت���ری له‌پش���ته‌وه‌ نه‌بێت‪،‬‬ ‫هه‌واڵی ناڕاس���ت‌و هه‌ڵبه‌ستراو له‌سه‌ر‬ ‫گیراوه‌كانی به‌ناو دۆس���یه‌ی قایمقام‪/‬‬ ‫قوله‌ره‌یس���ی‪ ،‬باڵوده‌كات���ه‌وه‌‪ .‬ئێمه‌‬ ‫ل���ه‌و بڕوایه‌دای���ن كه‌ میدی���ای ئازاد‪،‬‬ ‫ده‌بێت بێالیه‌ن‌و ئازابێت‌و ڕاستیه‌كان‬ ‫وه‌كو خ���ۆی بگه‌یه‌نێت‌و پاڵپش���تیی‬ ‫زوڵملێك���راوان ب���ن ل���ه‌دژی بێدادیی‬ ‫نایاس���ایی‌و وه‌ك ده‌س���ه‌اڵتی چواره‌م‬ ‫كاریگه‌ریی���ان هه‌بێ���ت‪ .‬تائێس���تا‬ ‫س���ه‌ره‌ڕای چه‌ندین راس���تكردنه‌وه‌و‬ ‫ئاگادركردنه‌وه‌ی س���ه‌رچاوه‌كان هیچ‬ ‫س���كااڵیه‌كمان له‌س���ه‌ر كه‌س تۆمار‬ ‫نه‌كردوه‌ هیوادارین ئێوه‌ش وردبین بن‬ ‫له‌م روه‌وه‌ به‌ناه���ه‌ق كه‌س تۆمه‌تبار‬ ‫نه‌ك ‌هن‌و مافی كه‌س���یش نه‌خۆن‌و ئه‌م‬ ‫راستیانه‌ش باڵوبكه‌نه‌وه‌‪:‬‬ ‫له‌دوا هه‌واڵێكدا ك���ه‌ رۆژنامه‌كه‌تان‬

‫له‌س���ه‌ر ئه‌م بابه‌ت���ه‌ باڵویكردۆته‌وه‌‬ ‫زۆر به‌ئاش���كرا دیاره‌ كه‌ به‌مه‌به‌س���ت‬ ‫داڕێ���ژراوه‌‌و ده‌س���تێك له‌پش���ت ئه‌م‬ ‫هه‌واڵه‌وه‌ هه‌یه‌ بۆ له‌كه‌داركردنی ناوی‬ ‫بریكارپێ���ده‌ری ئێمه‌ی���ه‌‪ ،‬بۆیه‌ ئه‌گه‌ر‬ ‫ئه‌م هه‌واڵه‌ ڕاست نه‌كرێته‌وه‌و پۆزش‬ ‫نه‌هێنرێت���ه‌وه‌‌و ئه‌م راس���تیانه‌ی الی‬ ‫خ���واره‌وه‌ باڵونه‌كرێن���ه‌وه‌‪ ،‬به‌ناچاری‬ ‫ده‌بێت سكااڵی یاسایی تۆماربكه‌ین‪.‬‬ ‫یه‌ك���ه‌م‪ :‬له‌هه‌واڵه‌ك���ه‌دا كه‌ چه‌ند‬ ‫دێڕیك���ی كه‌مه‌‪ ،‬به‌مه‌به‌س���ت ‪ 8‬جار‬ ‫ناوی من (حاجی حسێن) هێنراوه‌ كه‌‬ ‫ئه‌ویش كه‌سێكی ئاساییه‌ وه‌ك هه‌مو‬ ‫گیراوه‌كان���ی تر‪ ،‬بۆی���ه‌ وای ده‌بینین‬ ‫به‌مه‌به‌ستی ناوزڕاندن‌و له‌كه‌داركردنه‌‬ ‫ئ���ه‌و ن���اوه‌ چه‌ندینج���ار چه‌ندب���اره‌‬ ‫كراوه‌ته‌وه‌‪.‬‬ ‫دوه‌م‪ :‬وانیش���اندراوه‌ ك���ه‌ ناوب���راو‬ ‫له‌ده‌ست یاس���ا هه‌ڵهاتوه‌‪ ،‬هه‌رچه‌نده‌‬ ‫پارێزه‌ره‌ك���ه‌ی ئه‌م���ه‌ی رونكردۆته‌وه‌‬ ‫به‌اڵم داڕش���تنه‌كه‌ی ئاوێنه‌ ناوه‌ڕۆكی‬ ‫وته‌كانی پارێزه‌ره‌كه‌ پوچه‌ڵده‌كاته‌وه‌و‬ ‫ده‌یش���ارێته‌وه‌‪ ،‬ئه‌و هه‌ر له‌سه‌ره‌تاوه‌‬ ‫كاتێك وه‌ك شایه‌ت بانگكراوبوو به‌پێی‬

‫خۆی به‌بێ پارێزه‌ر چۆته‌ ئاسایش���ی‬ ‫گشتی‪ ،‬ئێس���تاش دێته‌وه‌ ده‌چێته‌وه‌‬ ‫به‌رده‌م دادگاو یاسا‪.‬‬ ‫سێیه‌م‪ :‬ئه‌م دۆسیه‌یه‌ هیچ په‌یوه‌ندی‬ ‫به‌گوندی قوله‌ره‌س���یه‌وه‌ نیه‌ به‌ناهه‌ق‬ ‫ناوی ئ���ه‌و گون���ده‌ی پێوه‌لكێنراوه‌‪،‬‬ ‫هه‌وڵدراوه‌ ببه‌سترێته‌وه‌ به‌گونده‌كه‌وه‌‪،‬‬ ‫ئه‌مه‌ش چه‌واش���ه‌كاریه‌و مه‌به‌س���تی‬ ‫شێواندنی ڕاس���تیه‌كانه‌‪ ،‬ته‌نها له‌به‌ر‬ ‫ئه‌وه‌یه‌ كه‌ ئه‌وان خه‌ڵكی ئه‌وگونده‌ن‌و‬ ‫دانیشتوی ئه‌وێن‪.‬‬ ‫چ���واره‌م‪ :‬هی���چ كاتێ���ك (حاجی‬ ‫حس���ێن) فه‌رمانبه‌ری ده‌وڵه‌ت نه‌بوه‌و‬ ‫فه‌رمانبه‌ری ش���اره‌وانیش نه‌بوه‌ ئه‌و‬ ‫هاواڵتیه‌كی ئاس���اییه‌و به‌ڕای ئێمه‌ بۆ‬ ‫مه‌به‌س���ت‌و مه‌رامی تایبه‌تی كه‌سێك‬ ‫به‌مه‌رام���ی ڕق‌و كینه‌و تۆڵه‌لێكردنه‌وه‌‬ ‫تێوه‌گلێن���راوه‌ نه‌ك تێ���وه‌گالوه‌ وه‌ك‬ ‫نوسیوتانه‌‪.‬‬ ‫پێنج���ه‌م‪ :‬خ���ودی نوێن���ه‌ری‬ ‫داواكاری گش���تی كه‌ س���كااڵكار بوه‌‪،‬‬ ‫ل��� ‌ه ‪ 18.11.2012‬له‌دوا دانیش���تنی‬ ‫دادگا داوای ئیف���راج‌و بێتاوان���ی‌و‬ ‫هه‌ڵوه‌شاندنه‌وه‌ی تۆمه‌ته‌كه‌ی كردوه‌‬

‫بۆ هه‌مو تۆمه‌تباره‌كانی تریش دادگاش‬ ‫بڕیاری كردنه‌وه‌ی دۆسیه‌ی تری داوه‌‬ ‫بۆ س���ه‌رپێچیكاران‪ ،‬جێگه‌ی تێڕامان‌و‬ ‫سه‌رنجه‌ كه‌ سه‌رۆكی داواكاری گشتی‬ ‫به‌ب���ێ گه‌ڕان���ه‌وه‌ ب���ۆ نوێنه‌ره‌كه‌ی‬ ‫له‌پش���ت ئه‌وه‌وه‌ له‌هه‌ولێ���ره‌وه‌ نه‌ك‬ ‫له‌فه‌رمانگه‌ك���ه‌ی خۆی له‌س���لێمانی‪،‬‬ ‫له‌دواڕۆژی ته‌واوبونی ماوه‌ی یاساییدا‬ ‫بڕیاره‌ك���ه‌ ته‌می���ز ده‌كات���ه‌وه‌ به‌بێ‬ ‫ئاگاداركردن���ه‌وه‌ی نوێنه‌ره‌ك���ه‌ی وه‌‬ ‫دور ئ���ه‌و نوێنه‌ره‌ له‌س���ه‌ر كاره‌كه‌ی‬ ‫ده‌گوێزرێته‌وه‌ بۆ جێگه‌یه‌كی تر‪.‬‬ ‫شه‌ش���ه‌م‪ :‬بۆچی ئاوێنه‌ به‌تایبه‌ت‬ ‫میدیاكانی تر باس له‌ئه‌ش���كه‌نجه‌دان‌و‬ ‫لێدانی گی���راوه‌كان ناكه‌ن كه‌ په‌رده‌ی‬ ‫گوێ���ی‌ راگیراوێك���ی دیك���ه‌ی تێ���دا‬ ‫ته‌قیوه‌و ددانی ئه‌می تێدا ش���كێنراوه‌‬ ‫له‌الی���ه‌ن به‌ڕێوه‌به‌رایه‌ت���ی گش���تی‬ ‫پێشوی ئاسایشی گشتیه‌وه‌ به‌به‌رنامه‌‬ ‫ئه‌نجامدراوه‌ بكه‌ره‌كانیشی ناستاون‌و‬ ‫چه‌ند دۆس���یه‌ی بۆ كراوه‌ت���ه‌وه‌‪ ،‬كه‌‬ ‫چه‌ندی���ن له‌ڕێكخراوه‌ نێوده‌وڵه‌تیه‌كان‬ ‫له‌نزیكه‌وه‌ ئاگادارن‌و كاری له‌سه‌ر ده‌كه‌ن‬ ‫له‌وانه‌‪ :‬ئه‌منس���تی ئینته‌رناسیونال‌و‬

‫خاچی س���وری نێوده‌وڵه‌تی‌و لیژنه‌ی‬ ‫ماف���ی مرۆڤ���ی په‌رله‌م���ان‌و ه���ی‬ ‫تریش‪ ..‬به‌چاوی خۆیان ش���وێنه‌واری‬ ‫بینی���وه‌و‬ ‫ئه‌ش���كه‌نجه‌دانه‌كانیان‬ ‫ڕاپۆرتیان له‌س���ه‌ر ده‌ركردوه‌ خه‌ریكی‬ ‫به‌نێوده‌وڵه‌ت���ی كردنی���ن ل���ه‌دادگای‬ ‫جینایاتی نێوده‌وڵه‌تی‪ .‬حاجی حسێن‬ ‫كه‌ یه‌كێكه‌ له‌قوربانیه‌كان ئێس���تاش‬ ‫به‌مه‌به‌ستی چاره‌سه‌ركردنی شوێنه‌وارو‬ ‫ش���وێنماوه‌كانی ئه‌ش���كه‌نجه‌دان كه‌‬ ‫له‌الیه‌ن ئاسایش���ی گش���تی پێشوه‌وه‌‬ ‫ئه‌نجامدراب���و‪ ،‬ل���ه‌ده‌ره‌وه‌ی واڵت‬ ‫چاره‌سه‌ر ده‌كات بۆ ئه‌م مه‌به‌سته‌ش‬ ‫س���ه‌فه‌ری ك���ردوه‌ سه‌فه‌ره‌كه‌ش���ی‬ ‫به‌هه‌فته‌ی���ه‌ك زیاتر پێ���ش ده‌رچونی‬ ‫بڕیاره‌كه‌ی داگای ته‌میز بوه‌ هه‌ركاتێك‬ ‫له‌الی���ه‌ن پزیش���كه‌كانه‌وه‌ ڕێنمای���ی‬ ‫پێ���دراو چاره‌س���ه‌ره‌كه‌یان ته‌واوكرد‬ ‫ئ���ه‌وا ده‌گه‌ڕێته‌وه‌ بۆ به‌رده‌م یاس���او‬ ‫دادگا ئه‌گه‌ر له‌وێ���ش ئاماده‌بوایه‌ له‌و‬ ‫بڕوایه‌دابوین كه‌ دادگاش هه‌ر ده‌ینارد‬ ‫بۆ نه‌خۆشخانه‌‪.‬‬ ‫حه‌وت���ه‌م‪ :‬بۆچی ب���اس له‌چۆنێتی‬ ‫مردن���ی خوالێخۆش���بو قایمق���ام زانا‬

‫حه‌مه‌ساڵح ناكرێت كه‌ پێشتر بۆ ماوه‌ی‬ ‫چه‌ندین ساڵ قایمقامی ئه‌وشاره‌ بوه‌‪،‬‬ ‫ش���ه‌وو ڕۆژ میدیاكان چاالكیه‌كانیان‬ ‫باڵوده‌كرده‌وه‌و شانازیان پێوه‌ده‌كرد‪،‬‬ ‫كه‌چی به‌بڕیارێكی قه‌ره‌قوشانه‌ له‌ ‪24‬‬ ‫س���ه‌عاتدا كرا به‌گه‌نده‌ڵ‌و به‌رتیلخۆر‪،‬‬ ‫هه‌م���و میدیاكان���ی لێهێنرایه‌ ده‌نگ‌و‬ ‫به‌ناه���ه‌ق ن���اوی زڕێن���راو به‌بێ هیچ‬ ‫پاساوێكی یاسایی به‌بێ هیچ به‌ڵگه‌یه‌ك‬ ‫له‌ن���او حه‌ره‌م���ی دادگادا ڕفێن���را بۆ‬ ‫زیندانی ئاسایش���ی گشتی‪ ..‬بپرسن؟‬ ‫زانا چۆن‌و بۆچی‌ گیرا؟ كێ له‌پش���ت‬ ‫گرتنه‌كه‌یه‌وه‌ بو؟ بۆچی به‌بێ ده‌نگی‬ ‫دیار نه‌ما؟ چه‌ندین پرسیاری دیكه‌ش‬ ‫ك���ه‌ بێ���وه‌اڵم‌و به‌ناڕون���ی ماونه‌ته‌وه‌‬ ‫كاری میدی���ای ئازاده‌ له‌وانه‌ش ئاوێنه‌‬ ‫كه‌ بپرس���ێت‌و ب���ه‌دوای وه‌اڵمه‌كاندا‬ ‫بگه‌ڕێ���ت؟ بێده‌نگ نه‌بێ���ت له‌مردنی‬ ‫قایمقامی ش���ارێك كه‌ ڕۆژانه‌ شانازی‬ ‫به‌كارو چاالكیه‌كانیه‌وه‌ ده‌كرا‪.‬‬ ‫ئه‌ڵمانیا‬ ‫پارێزه‌ر ‪ :‬عومه‌ر حه‌مه‌ عه‌لی‬ ‫بریكاری گشتی حاجی حسێن‬

‫‪18‬‬

‫تایبه‌ت‬

‫)‪ )378‬سێشه‌مم ‌ه ‪2013/5/21‬‬

‫له‌په‌راوێزی كاندیدكردنه‌وه‌ی سه‌رۆك‬ ‫رایه‌كی جیاواز‬

‫مه‌ریوان عه‌لی*‬ ‫رایه‌كی جیاواز‪ ،‬ب����ه‌و مانایه‌ی رایه‌ك‬ ‫به‌بێ كاریگه‌ری سێ شت‪ ،‬ئه‌و رابردوه‌ی‬ ‫ئ����ه‌م حزبان����ه‌ پیایدا تێپه‌ڕی����ون‪ ،‬رای‬ ‫ئۆپۆزس����یۆن له‌م بابه‌ته‌دا‪ ،‬رای تایبه‌ت‬ ‫له‌سه‌ر رۆڵی سه‌رۆكی‌ هه‌رێم (له‌ئێستاو‬ ‫رابردودا)‪ .‬رایه‌كی جی����اواز له‌ده‌ره‌وه‌ی‬ ‫ئه‌م سێ شته‌‪ ،‬ڕه‌نگه‌ بیركردنه‌وه‌یه‌كی‬ ‫قورس‌و كرچوكاڵ بێت‪.‬‬ ‫ئه‌ی چۆن له‌م بابه‌ته‌ بدوێین؟‬ ‫ئ����ه‌و رای����ه‌ی ل����ه‌ده‌ره‌وه‌ی رابردوی‬ ‫ئ����ه‌م حزبان ‌ه فۆرمه‌له‌ بكرێت‪ ،‬بێش����ك‬ ‫كه‌موك����ورت ده‌رده‌چێ����ت‪ ،‬له‌به‌رئه‌وه‌ی‬ ‫له‌دنیای دیموكراسیدا‪ ،‬حزب ‌ه سیاسیه‌كان‬ ‫له‌س����ه‌ر كارو بڕیاری پێشوتریان‪ ،‬بڕیار‬ ‫له‌چاره‌نوس����یان ده‌درێت‪ ،‬هه‌مو هه‌ڵه‌و‬ ‫كه‌موكوڕیه‌كی����ان له‌راب����ردودا ده‌بێت���� ‌ه‬ ‫ئینتیحاری سیاس����ی داهاتوی����ان‪ ،‬وات ‌ه‬ ‫رابردوی‌ حزبه‌كان ش����تێكی تێپه‌ڕ نییه‌‪،‬‬ ‫هه‌ر هه‌ڵوێس����ت‌و بڕیارێكی نادروس����ت‬ ‫ك����ه‌ زی����ان به‌به‌رژه‌وه‌ن����دی گش����تی‬ ‫بگه‌یه‌نێ����ت ده‌بێته‌ خاڵ����ی نه‌گه‌تیڤ‌و‬ ‫له‌هه‌ڵبژاردنه‌وه‌كاندا حزب باجی قورسی‬ ‫ده‌داته‌وه‌‪ ،‬به‌اڵم ئ����ه‌م حاڵه‌ته‌ بۆ ئێم ‌ه‬ ‫ناخ����وات‪ ،‬چونك����ه‌ پارت����ی دیموكراتی‬ ‫كوردس����تان ئه‌گه‌ر بۆ ه����ه‌ر هه‌ڵه‌یه‌كی‬ ‫رابردوی كورسیه‌ك له‌ده‌ستبدات‪ ،‬ده‌بو‬ ‫له‌ئێس����تادا چه‌ند كورسیه‌كی په‌رله‌مان‬ ‫قه‌رزاربێ����ت‪ .‬بۆیه‌ باش����تر‌ه ئه‌و رایه‌ی‬ ‫له‌س����ه‌ر س����ه‌رۆكی هه‌رێ����م گه‌اڵڵ����ه‌ی‬ ‫ده‌كه‌ین‪ ،‬له‌ده‌ره‌وه‌ی رابردوی سیاس����ی‬ ‫ئه‌م حزبه‌و‌ه بێت‪.‬‬ ‫ئه‌و رایه‌ باشتر‌ه له‌ده‌ره‌وه‌ی خواستی‬ ‫ئۆپۆزسیۆنیش بێت‪ ،‬ئه‌گه‌ر ئه‌وه‌ بزانین‬ ‫به‌سروش����ت ئۆپۆزس����یۆن ده‌خوازێ����ت‬ ‫بچێته‌ ش����وێنی ده‌س����ه‌اڵت‌و هه‌رشتێك‬ ‫له‌توانایدابێت ئه‌نجامی ده‌دات بۆ ئه‌وه‌ی‬

‫هه‌ر بیركردنه‌وه‌و‬ ‫خه‌یاڵێكی سیاسی‬ ‫بۆ گۆڕینی سه‌رۆك‬ ‫ده‌بێت به‌گۆڕینی‬ ‫سیسته‌می‬ ‫سیاسیدا گوزه‌ر‬ ‫بكات‬ ‫بگاته‌ ده‌س����ه‌اڵت‪ ،‬ڕه‌نگه‌ له‌مه‌یشدا ئه‌و‬ ‫ئیشكاله‌ هه‌بێت ئایا ئۆپۆزسیۆن هێند‌ه‬ ‫كارای����ه‌ بتوانێت كاندیدێك����ی وا به‌هێز‬ ‫پێش����كه‌ش ب����كات ك ‌ه له‌مونافه‌س����ه‌ی‬ ‫ئینتیخابی����دا پش����تی س����ه‌رۆك بدات‬ ‫له‌زه‌وی؟ به‌اڵم با رایه‌كه‌مان له‌ده‌ره‌وه‌ی‬ ‫ئه‌م ملمالنێیه‌ش بێت‪.‬‬ ‫خاڵێكی ت����ر كه‌ ئه‌م رایه‌ی له‌س����ه‌ر‬ ‫فۆرمه‌له‌ ناكه‌ین بریتی ‌ه له‌هه‌ڵسه‌نگاندنی‬ ‫جه‌نابی س����ه‌رۆك‪ ،‬وات����ه‌ كار بۆ ئه‌و‌ه‬ ‫ناكه‌ین ئای����ا ئه‌م س����ه‌رۆكه‌ زه‌روره‌تی‬ ‫مێژویی ده‌خوازێت هه‌ر س����ه‌رۆك بێت‪،‬‬ ‫وك پارتیه‌كان به‌سه‌رۆكی حزب‌و واڵت‌و‬ ‫بنه‌ماڵ����ه‌ی ده‌زان����ن‪ ،‬یاخود س����ه‌رۆك‬ ‫به‌سروش����ت به‌س����ه‌رۆكی له‌دایكب����و‌ه‬ ‫ده‌بێت هه‌ر س����ه‌رۆك بێت‪ ،‬به‌ڵگه‌ی ئه‌م‬ ‫وته‌ی����ه‌م ئه‌وه‌یه‌ ه����ه‌ر بارزانیه‌كی نوێ‬ ‫كه‌ س����ه‌ر به‌م بنه‌ماڵه‌ی ‌ه بێت‪ ،‬به‌ئه‌ندام‬

‫سه‌رۆك خۆی‬ ‫كاندیدبكاته‌وه‌‬ ‫یان نه‌یكاته‌وه‌‬ ‫هیچ له‌هاوكێشه‌كه‌‌‬ ‫ناگۆڕێت‪ ،‬چونكه‌‬ ‫سبه‌ی كه‌سێكی دی‬ ‫دێته‌وه‌ هه‌مان رۆڵی‬ ‫بارزانی ده‌گێڕێت‬

‫مه‌سعود بارزانی‬ ‫مه‌كته‌ب سیاس����ی‌و لێپرسراوی ئه‌منی‌و‬ ‫سیاس����ی‌و ئابوری گه‌وره‌ له‌دایكده‌بێت‪.‬‬ ‫سه‌رۆك له‌ماوه‌ی س����ه‌رۆكایه‌تی‌و پێش‬ ‫س����ه‌رۆكایه‌تی چی كردوه‌ تا جارێكیدی‬ ‫چانسی هه‌ڵبژاردنه‌وه‌ی فه‌راهه‌م بكات؟‬ ‫شتێك نییه‌ خۆمانی پێو‌ه سه‌رقاڵبكه‌ین‪،‬‬ ‫چونك ‌ه گه‌ر بڕیار‌ه له‌سه‌ر كاروكرده‌وه‌كانی‬ ‫سه‌رۆك بڕیار له‌كاندیدكردنه‌وه‌ی بدرێت‪،‬‬ ‫كه‌واته‌ ئێم ‌ه له‌سیسته‌مێكی ته‌ندروستی‬ ‫سیاس����ی‌و دیموكراس����یدا ده‌ژین‪ ،‬كه‌وا‬ ‫نییه‌‪ ،‬بۆیه‌ بیركردن����ه‌و‌ه له‌م رێگه‌یه‌و‌ه‬ ‫بیركردنه‌وه‌یه‌كی پێكه‌نیناویه‌!‬ ‫كه‌واته‌ ئ����ه‌و په‌راوێز‌ه چییه‌ كه‌ ئێم ‌ه‬ ‫ده‌خوازین قس���� ‌ه له‌سه‌ر هه‌ڵبژاردنه‌وه‌ی‬ ‫سه‌رۆك بكه‌ین؟‬ ‫ئ����ه‌و په‌راوێزه‌ بریتی���� ‌ه له‌كۆمه‌ڵگای‬ ‫كوردی‪ ،‬راستتر ده‌نگی شه‌قام‌و خواستی‬ ‫خه‌ڵك له‌م پرسه‌دا‪ ،‬ئه‌وه‌ گرنگ نییه‌ ئه‌و‬

‫ده‌ستوره‌ی خۆیان دایانناوه‌ رێگه‌نادات‬ ‫جه‌نابی س����ه‌رۆك خۆی كاندیدبكاته‌وه‌‪،‬‬ ‫ئ����ه‌و فێاڵن����ه‌ زۆرن ك����ه‌ یاساناس���� ‌ه‬ ‫ماس����تاوچیه‌كانی ده‌وریان بۆ سه‌رۆك ‌ی‬ ‫ده‌دۆزن����ه‌وه‌ تا خ����ۆی كاندیدبكاته‌وه‌‪،‬‬ ‫ئه‌وه‌ش نا ك ‌ه سه‌رۆك به‌زۆری زۆرداری‬ ‫هه‌ڵبژاردن����ی س����ه‌رۆكایه‌تی دوابخات‌و‬ ‫له‌پۆسته‌كه‌یدا بمێنێته‌وه‌‪.‬‬ ‫ده‌نگی ش����ه‌قام‪ ،‬ده‌نگی ئ����ه‌و هه‌مو‬ ‫خه‌بات����ه‌ی میلله‌ته‌كه‌م����ان كه‌ هێش����تا‬ ‫خوێنی لێده‌چ����ۆڕێ‪ ،‬ئایا بۆ ئه‌و‌ه نه‌بو‬ ‫دیكتاتۆریه‌ت راماڵێت‪ .‬هاواری خه‌ڵكی‬ ‫كوردس����تان‪ ،‬ئازادیمان ده‌وێت! سنگی‬ ‫چه‌ندان كه‌س����ی پێ خه‌ڵتانی خوێنكرا‬ ‫بۆ ئه‌وه‌بو چه‌ند بنه‌ماڵه‌یه‌ك له‌سایه‌یدا‬ ‫چۆنیان بوێت ئاوا یاری به‌موقه‌ده‌سات‌و‬ ‫ده‌سه‌اڵت‌و سامانی ئه‌م واڵت ‌ه بكه‌ن‪.‬‬ ‫ده‌نگی هاواڵتیی����ان دوا مه‌رجه‌عه‌ بۆ‬

‫بڕیاردان له‌م پرس����ه‌دا‪ ،‬ئه‌گ����ه‌ر بڕیار‌ه‬ ‫س����ه‌رۆك خ����ۆی كاندیدبكات����ه‌و‌ه یان‬ ‫نه‌یكاته‌و‌ه هیچ له‌هاوكێش����ه‌ سیاسیه‌ك ‌ه‬ ‫ناگۆڕێت‪ ،‬چونكه‌ س����به‌ی كه‌سێكی دی‬ ‫(كه‌ الزمه‌ سه‌ر به‌بنه‌ماڵه‌ی بارزانی بێت)‪،‬‬ ‫دێته‌وه‌ سه‌ر عه‌رشی ده‌سه‌اڵت‌و هه‌مان‬ ‫رۆڵی مه‌سعود بارزانی ده‌گێڕێت‪ ،‬ڕه‌نگ ‌ه‬ ‫ئه‌وكات ئاه بۆ له‌ده‌س����تدانی مه‌س����عود‬ ‫بارزانی بخۆین‪ ،‬وات ‌ه ده‌ستاوده‌ستكردنی‬ ‫ده‌سه‌اڵت به‌كاندید نه‌كردنه‌وه‌ی مه‌سعود‬ ‫بارزانی رونادات‪ ،‬پرۆس����ه‌ی سیاس����ی‌و‬ ‫ده‌سه‌اڵت له‌هه‌رێمدا له‌بازنه‌یه‌كی بچوكدا‬ ‫توشی چه‌قبه‌ستویی هاتوه‌‪ .‬ئه‌وه‌ گرنگ‬ ‫نیی ‌ه له‌م خول����ه‌دا بارزانی خۆی كاندید‬ ‫ده‌كات ی����ان نا! ئ����ه‌وه‌ گرنگ����ه‌ كۆی‬ ‫ده‌سه‌اڵت چۆن له‌و بازنه‌یه‌دا ده‌هێنرێت ‌ه‬ ‫ده‌ره‌وه‌‪ ،‬ئه‌و‌ه گرنگ نییه‌ دوای بارزانی‬ ‫كێ ده‌بێت به‌س����ه‌رۆكی هه‌رێ����م‪ ،‬ئه‌و‌ه‬

‫گرنگه‌ ده‌سه‌اڵتی مه‌كته‌ب سیاسیه‌كان‬ ‫سنوردار بكرێت‪.‬‬ ‫س����ه‌رۆك چ بڕیارێ����ك ده‌دات! جارێ‬ ‫به‌الیه‌و‌ه گرنگ نیی ‌ه قسه‌ له‌م مه‌سه‌له‌ی ‌ه‬ ‫ب����كات‪ ،...‬هێش����تا س����ه‌رۆك بی����ری‬ ‫لێنه‌كردۆته‌وه‌‪ ،...‬جه‌نابی سه‌رۆك له‌و‌ه‬ ‫گه‌وره‌تره‌ ب����اس له‌خۆكاندیدكردنه‌وه‌ی‬ ‫بكاته‌وه‌‪ ،...‬ڕه‌نگ ‌ه هه‌مو ئه‌مانه‌ بۆ ئه‌و‌ه‬ ‫بن‪ ،‬ئێم ‌ه تێبگه‌ین به‌ئاس����انی ناتوانین‬ ‫له‌ته‌وق����ی ئ����ه‌م س����ه‌رۆكه‌ ده‌ربازبین‪،‬‬ ‫خۆ گه‌ر خۆیش����ی كاندی����د نه‌كرده‌وه‌‪،‬‬ ‫ئه‌وا س����ه‌رۆك له‌و پۆس����ت ‌ه گه‌وره‌تر‌ه‬ ‫ك ‌ه له‌ئێس����تادا ناوی پۆس����تی سه‌رۆكی‬ ‫هه‌رێمه‌‪.‬‬ ‫سه‌رئه‌نجام‪ ،‬شه‌ڕی گۆڕینی سه‌رۆكی‬ ‫هه‌رێم به‌كه‌سێكی تر‪ ،‬شه‌رێكی دۆڕاوه‌‪،‬‬ ‫له‌به‌رئه‌وه‌ی له‌بنه‌ڕه‌تدا ده‌ستكاری ئه‌و‬ ‫بازنه‌ی ‌ه ناكرێت كه‌ س����ه‌رۆكه‌كانی لێو‌ه‬ ‫هه‌ن����ارد‌ه ده‌كرێ����ت‪ .‬س����ه‌رۆك له‌دوای‬ ‫مه‌س����عود بارزانیه‌وه‌ ده‌بێته‌ ش����تێكی‬ ‫ڕه‌مزی‪ ،‬چونك ‌ه به‌گه‌ڕانه‌وه‌ی مه‌س����عود‬ ‫بارزان����ی بۆ نێو بازنه‌ی س����ه‌ركردایه‌تی‬ ‫ح����زب (بێگومان پێش����تری هه‌ر له‌وێ‬ ‫ب����وه‌)‪ ،‬ئیدی ش����ه‌رعیه‌تی بڕی����اردان‌و‬ ‫ئاراس����ته‌كردنی سیاسه‌تی گشتی هه‌رێم‬ ‫له‌سه‌ركردایه‌تی حزبدا چڕده‌بێته‌وه‌‪.‬‬ ‫هه‌ر بیركردنه‌وه‌و خه‌یاڵێكی سیاسی‬ ‫بۆ گۆڕینی س����ه‌رۆك ده‌بێت به‌گۆڕینی‬ ‫سیسته‌می سیاسیدا گوزه‌ر بكات‪ ،‬یانی‬ ‫ده‌بێت ده‌ستكاری جومگ ‌ه بنه‌ڕه‌تیه‌كانی‬ ‫ده‌س����ه‌اڵت بكرێت‪ ،‬ده‌بێت ده‌س����ه‌اڵت‌و‬ ‫ته‌ماح����ی ئه‌ندامانی مه‌كته‌ب سیاس����ی‬ ‫له‌قاڵ����ب بدرێت‪ ،‬ئه‌وكات رۆش����ناییه‌ك‬ ‫به‌دیده‌كرێت كه‌ به‌گۆڕینی س����ه‌رۆك بۆ‬ ‫كه‌سێكی تر‪ ،‬ڕه‌نگه‌ بارودۆخ‌و هاوكێش ‌ه‬ ‫سیاسیه‌كان به‌بارێكی تردا بگۆڕدرێت‪.‬‬ ‫*سه‌رنوسه‌ری گۆڤاری رۆشنگه‌ری‬

‫ورده‌كاری‌ ژیانی‌ موباره‌ك له‌زاری‌ "هه‌یكه‌ل"ه‌وه‌‬ ‫ئا‪ :‬بارام سوبحی‌‬ ‫نوسه‌ری‌ ناوداری‌ عه‌ره‌ب محه‌مه‌د‬ ‫حه‌سه‌نێن هه‌یكه‌ل‪ ،‬له‌كتێبێكدا‬ ‫به‌ناونیشانی‌ "موباره‌ك‌و سه‌رده‌مه‌كه‌ی‌‬ ‫له‌سه‌كۆوه‌ بۆ گۆڕه‌پان"‪ ،‬باس‬ ‫له‌هاتنه‌ سه‌ركاری‌ حوسنی‌ موباره‌كی‌‬ ‫سه‌ركۆماری‌ میسر تا رۆژی‌ الچونی‌‬ ‫ده‌كات‪ .‬له‌م كتێبه‌دا جگه‌ له‌گفتوگۆی‌‬ ‫راسته‌وخۆو په‌یوه‌ندییه‌ ته‌له‌فۆنیه‌كانی‌‌و‬ ‫قسه‌ی‌ سه‌رۆك‌و پاشای‌ واڵتان‪ ،‬پشتی‌‬ ‫به‌ڕای‌ چه‌ندین نوسه‌ری‌ میسری‌‬ ‫به‌ستوه‌‪.‬‬ ‫هه‌یكه‌ل ئاش���كرای‌ ده‌كات موباره‌ك‬ ‫هیوایه‌ت���ی‌ پێ�ڵ�اوی‌ ج���وان ب���وه‌و‬ ‫له‌ژیانیدا كتێب���ی‌ نه‌خوێندۆته‌وه‌و بڕوای‌‬ ‫به‌رۆژنامه‌نوس���ان نه‌ب���وه‌‪ ،‬هه‌روه‌ه���ا‬ ‫به‌رنامه‌ی‌ نه‌بوه‌ كوڕه‌كه‌ی‌ بخاته‌ شوێنی‌‬ ‫خۆی‌‪ .‬ئه‌وه‌ش ئاشكرا ده‌كات ئه‌مه‌ریكا‬ ‫له‌واڵته‌ یه‌كه‌مه‌كان بوه‌ كه‌ پش���تیوانی‌‬ ‫خ���ۆی‌ له‌موباره‌ك كێش���اوه‌ته‌وه‌‪ .‬بۆیه‌‬ ‫موباره‌ك وتویه‌تی‌ "ش���ای‌ ئێ���ران بوه‌‬ ‫قوربانی‌ كارت���ه‌ر‪ ،‬منیش بومه‌ قوربانی‌‬ ‫ئۆباما"‪.‬‬ ‫رۆشنبیریی‌ موباره‌ك‬ ‫هه‌یكه‌ل‪ ،‬باس له‌وه‌ ده‌كات یه‌كێك له‌و‬ ‫نوس���ه‌رانه‌ی‌ ئاماده‌ی‌ ده‌یان كۆنفرانسی‌‬ ‫موب���اره‌ك ب���وه‌‪ ،‬ب���ۆی‌ گێڕاوه‌ت���ه‌وه‌‬ ‫به‌درێژایی‌ ئه‌وه‌نده‌ی‌ گوێی‌ له‌قس���ه‌كانی‌‬ ‫موباره‌ك گرتوه‌ هه‌س���تی‌ به‌وه‌ نه‌كردوه‌‬ ‫موب���اره‌ك كتێبێك���ی‌ خوێندبێته‌وه‌‪ ،‬یا‬ ‫چێ���ژی‌ له‌هونه‌ر وه‌رگرتب���ێ‌‪ ،‬یان دێڕه‌‬ ‫هۆنراوه‌یه‌ك���ی‌ به‌نمون���ه‌ هێنابێت���ه‌وه‌‪،‬‬ ‫یانیش ئاماژه‌ی‌ به‌په‌ندێك یا ش���یعر یا‬ ‫به‌په‌خشان كردبێت‪.‬‬ ‫درێژترین گفتوگ���ۆی‌ نێوان هه‌یكه‌ل‌و‬ ‫موب���اره‌ك ل���ه‌ (‪ )1981/12/5‬ب���وه‌و‬ ‫م���اوه‌ی‌ ش���ه‌ش كاژێ���ری‌ خایان���دوه‌‪.‬‬ ‫له‌كات���ی‌ ئ���ه‌و گفتوگۆی���ه‌دا موباره‌ك‬ ‫له‌ب���اره‌ی‌ رۆژنامه‌نوس���انه‌وه‌ وتویه‌تی‌‪:‬‬ ‫رۆژنامه‌نوس���ان پێیانوایه‌ هه‌مو شتێك‬ ‫ده‌زانن‌و زۆر س���ه‌ركه‌وتون‪ ،‬باش���تروایه‌‬ ‫راس���تیه‌كه‌یان بۆ خه‌ڵك ئاش���كرا ببێ‌‪،‬‬ ‫ئ���ه‌وان گه‌مژه‌ن‌و هیچ نازان���ن‪ ..‬ئه‌گه‌ر‬ ‫رۆژنامه‌نوسان زیاتر بزانن‪ ،‬زیاتر گه‌مه‌م‬

‫ئێسته‌یش كه‌ س���ه‌ركۆمارم خۆم هه‌مو‬ ‫پێده‌كه‌ن‪.‬‬ ‫به‌یانیه‌ك پێاڵوه‌كانم ده‌س���ڕم‪ ،‬له‌س���ه‌ر‬ ‫زه‌وی‌ داده‌نیش���م‌و پێاڵوه‌كان���م به‌فڵچه‌‬ ‫كورسی‌‌و حیزبایه‌تی‌‬ ‫جارێكیان نوسه‌ری‌ ته‌نزچیی‌ مه‌حمود سبوغ ده‌كه‌م‌و دواتر به‌پارچه‌ په‌ڕۆیه‌ك‬ ‫ئه‌لس���ه‌عده‌نی‌‪ ،‬چوه‌ته‌ نوس���ینگه‌كه‌ی‌ بریسكه‌ی‌ ده‌ده‌مێ‌‪.‬‬ ‫هه‌یكه‌ل‌و وتویه‌ت���ی‌ ئه‌مڕۆ ماوه‌ی‌ یه‌ك‬ ‫له‌گه‌ڵ سه‌رۆكه‌كاندا‬ ‫سه‌عات له‌گه‌ڵ سه‌رۆك دانیشتم هه‌موی‌‬ ‫زۆرێك له‌و س���ه‌رۆكانه‌ی‌ س���ه‌ردانی‌‬ ‫پێكه‌نی���ن‌و نوكته‌ بو‪ ،‬ك���ه‌ كاتی‌ چونم‬ ‫ه���ات ئام���اژه‌م به‌كورس���یه‌كه‌ی‌ ژێری‌ میس���ریان كردوه‌‪ ،‬له‌كات���ی‌ مانه‌وه‌یاندا‬ ‫كردو پرس���یم‪ :‬جه‌نابی‌ سه‌رۆك هه‌ست چاوی���ان به‌هه‌یكه‌ل كه‌وت���وه‌و هه‌ندێك‬ ‫به‌چ���ی‌ ده‌كه‌یت كاتێ‌ تۆ له‌س���ه‌ر ئه‌و نهێن���ی‌ موباره‌كی���ان ب���ۆ گێڕاوه‌ته‌وه‌‪.‬‬ ‫كورس���یه‌ دانیش���تویت كه‌ "ره‌مسیسی‌ به‌نمون���ه‌ جارێكیان فرانس���وا میترانی‌‬ ‫دوه‌م"‌و "س���ه‌اڵحه‌دین"‌و "محه‌م���ه‌د س���ه‌رۆكی‌ فه‌ره‌نسا سكااڵی‌ ئه‌وه‌ی‌ الی‌‬ ‫عه‌لی‌"‌و "جه‌مال عه‌بدولناس���ر" له‌سه‌ری‌ هه‌یك���ه‌ل كردوه‌ كه‌ موباره‌ك پاریس���ی‌‬ ‫دانیشتون؟ ئه‌ویش سه‌یری‌ كورسیه‌كه‌ی‌ كردوه‌ به‌وێس���تگه‌یه‌ك له‌ڕێ ‌ی گه‌یشتن‬ ‫كرد‌و پرسی‌‪ :‬ئه‌گه‌ر كورسیه‌كه‌ت به‌دڵه‌ به‌واش���نتۆن‪ .‬هه‌روه‌ها میتران وتویه‌تی‌‬ ‫"زۆرب���ه‌ی‌ دیداره‌كانم له‌گ���ه‌ڵ موباره‌ك‬ ‫بیبه‌ بۆ خۆت‪.‬‬ ‫هه‌یك���ه‌ل ئام���اژه‌ ب���ه‌وه‌ ده‌كات دانیش���تنی‌ سیاس���ی‌ نه‌ب���ون‪ ،‬بگ���ره‌‬ ‫له‌دیداره‌كه‌ی���دا له‌گ���ه‌ڵ موب���اره‌ك بۆنه‌گه‌لی‌ كۆمه‌اڵیه‌تی‌ بون بۆ گێڕانه‌وه‌ی‌‬ ‫پێیوتوه‌ واباوه‌ به‌تایبه‌ت له‌سیس���تمی‌ رازو س���ه‌ربورده‌ی‌ كۆمه‌اڵیه‌ت���ی‌‪ ،‬ك���ه‌‬ ‫س���ه‌رۆكایه‌تیدا‪ ،‬سه‌رۆك ئه‌گه‌ر ئه‌ندامی‌ زۆربه‌ش���یان ده‌چنه‌ خانه‌ی‌ "دوزمانی‌"‬ ‫حیزبێكیش بێت له‌ماوه‌ی‌ سه‌رۆكایه‌تیدا له‌باره‌ی‌ سیاسه‌توانانی‌ تری‌ عه‌ره‌ب كه‌‬ ‫ئه‌ندامیه‌ت���ی‌ له‌حیزبه‌كه‌ی���دا راده‌گرێ‌‪ .‬سه‌رۆك موباره‌ك وه‌ك گاڵته‌و پێكه‌نین‬ ‫كه‌چی‌ له‌وه‌اڵم���دا موب���اره‌ك وتویه‌تی‌ ده‌یانگێڕێته‌وه‌"‪.‬‬ ‫جارێكیان كه‌ شاحس���ێنی‌ پادش���ای‌‬ ‫"ئه‌گه‌ر حیزب به‌جێبهێڵم‪ ،‬ده‌كه‌وێ‌"‪.‬‬ ‫ئوردن سه‌ردانی‌ قاهیره‌ی‌ كردوه‌‪ ،‬ئه‌وه‌ی‌‬ ‫بۆ هه‌یكه‌ل باس���كردوه‌ ك���ه‌ موباره‌ك‬ ‫پێاڵوه‌كانی‌‬ ‫جه‌مال مه‌نسور كه‌ سااڵنێك باڵێوزی‌ زانیاری‌ پێویس���تی‌ له‌باره‌ی‌ په‌یوه‌ندییه‌‬ ‫میس���ر بوه‌ له‌یۆگس�ل�اڤیا‪ ،‬بۆ هه‌یكه‌لی‌ عه‌ره‌بیه‌كانی‌ میسرو مێژوی‌ كۆن یاخود‬ ‫گێڕاوه‌ت���ه‌وه‌ ك���ه‌ جارێكی���ان له‌گ���ه‌ڵ نوێی‌ میسره‌وه‌ نییه‌‪.‬‬ ‫موباره‌كدا س���ه‌ردانی‌ مارشاڵ (جۆزێف‬ ‫هاتوچۆو پاسه‌وانی‌‬ ‫تیتۆ)ی‌ سه‌رۆكی‌ یۆگسالڤیایان كرد‌وه‌و‬ ‫هه‌یكه‌ل ب���اس ل���ه‌وه‌ ده‌كات‪ ،‬دوای‌‬ ‫ماوه‌ی‌ كاتژمێرێك پێكه‌وه‌ دانیش���تون‪.‬‬ ‫دوای‌ ته‌واوبون���ی‌ كۆبونه‌وه‌كه‌و له‌كاتی‌ ئ���ه‌وه‌ی‌ موب���اره‌ك بوه‌ت���ه‌ س���ه‌رۆك‬ ‫س���واربونی‌ ئۆتۆمبێله‌كه‌یاندا‪ ،‬موباره‌ك له‌س���ه‌ر رای‌ پس���پۆڕانی‌ ئه‌مه‌ریك���ی‌‪،‬‬ ‫له‌مه‌نس���وری‌ پرسیوه‌‪ :‬تیتۆ پێاڵوه‌كانی‌ باره‌گای‌ س���ه‌رۆكایه‌تی‌ بۆ شه‌ره‌م شێخ‬ ‫له‌كوێ���وه‌ دێن���ێ‌‪ .‬به‌ح���ازری‌ ده‌یكڕێ‌ گواس���تۆته‌وه‌‪ .‬له‌كاتێكدا به‌خه‌ماڵندنی‌‬ ‫یاخود بۆی‌ دروس���تده‌كرێ‌؟ داوایكردوه‌ شاره‌زایان مانه‌وه‌ی‌ یه‌ك رۆژی‌ سه‌رۆك‬ ‫له‌وباره‌یه‌وه‌ پرسیاری‌ بۆ بكات‪ .‬مه‌نسور له‌ش���ه‌ره‌م ش���ێخ زیاتر له‌ی���ه‌ك ملیۆن‬ ‫ده‌ڵ���ێ‌ "به‌درێژای���ی‌ دیداره‌كه‌ موباره‌ك جونه‌یه���ی‌ تێده‌چێت‪ ،‬جگ���ه‌ له‌تێچوی‌‬ ‫چاوی‌ له‌س���ه‌ر قۆنه‌ره‌كانی‌ گالنه‌كردبو‪ ،‬ئاسایی‌ س���ه‌رۆكایه‌تی‌‪ .‬هه‌روه‌ها تێچوی‌‬ ‫ده‌ی���وت مه‌راق���م قۆن���ه‌ره‌ی‌ جوان���ه‌و رۆژێكی‌ س���ه‌فه‌ری‌ ب���ۆ ده‌ره‌وه‌ی‌ واڵت‬ ‫ده‌گه‌یش���ته‌ ملیۆنێك دۆالرو هه‌ندێكجار‬ ‫هیوایه‌تی‌ سه‌ره‌كیمه‌"‪.‬‬ ‫فه‌تح���ی‌ ره‌زوان كه‌ كه‌س���ایه‌تیه‌كی‌ زیاتریش‪.‬‬ ‫به‌وت���ه‌ی‌ هه‌یك���ه‌ل‪ ،‬موب���اره‌ك ب���ۆ‬ ‫سیاس���ی‌ میس���ری‌ بوه‌‪ ،‬ب���ۆ هه‌یكه‌لی‌‬ ‫گێڕاوه‌ت���ه‌وه‌ جارێكی���ان موب���اره‌ك پاراستنی‌ خۆی‌ بڕیاریداوه‌ له‌كاتی‌ فڕینی‌‬ ‫پێیوت���وه‌‪ :‬باوه‌ڕبك���ه‌ فه‌تح���ی‌ ب���ه‌گ فڕۆكه‌ك���ه‌ی‌ به‌درێژایی‌ ئ���ه‌و رێگه‌یه‌ی‌‬

‫ناوچه‌یه‌ی‌ ب���ۆ بانگبكه‌ن‪ .‬له‌فه‌رمانده‌ك ‌ه‬ ‫ده‌پرس���ێت‪ :‬بۆچی‌ رێگاكه‌ت كردۆته‌وه‌‪،‬‬ ‫ئه‌وی���ش ده‌ڵێت‪ :‬له‌به‌رئه‌وه‌ی‌ ژماره‌یه‌ك‬ ‫هاواڵتی‌ ویس���تویانه‌ زو فری���ای‌ فڕۆكه‌‬ ‫بكه‌ون‌و س���ه‌فه‌ر بكه‌ن‪ .‬به‌اڵم موباره‌ك‬ ‫پێیوتوه‌‪ :‬هیچ ئامانجێك له‌واڵتی‌ میسردا‬ ‫نیه‌ له‌ژیانی‌ سه‌رۆك گه‌وره‌تر بێت‪.‬‬

‫بۆی���ه‌ ل���ه‌رۆژی‌ (‪‌)2011/2/15‬و دوا ‌‬ ‫ی‬ ‫وازهێنان���ی‌ له‌ده‌س���ه‌اڵت‪ ،‬به‌ته‌له‌ف���ۆن‬ ‫به‌بنیامین ئه‌لیع���ازه‌ر ده‌ڵێت "ئه‌مه‌ریكا‬ ‫پش���تی‌ تێكردم‌و نكوڵی‌ له‌هه‌مو ئه‌وانه‌‬ ‫كردوه‌ كه‌ پێی‌ هه‌ستام‪ .‬شای‌ ئێران بوه‌‬ ‫قوربانی‌ كارت���ه‌ر‪ ،‬منیش بومه‌ قوربانی‌‬ ‫ئۆباما"‪.‬‬

‫خۆپیشاندان‌و دۆسته‌كانی‌‬ ‫هه‌یك���ه‌ل ده‌ڵێت "له‌س���اڵی‌ (‪)2010‬‬ ‫رای‌ من واب���و رژێمی‌ موباره‌ك له‌الیه‌نی‌‬ ‫مێژویی���ه‌وه‌ ته‌واوب���وه‌‪ ،‬ئه‌گه‌رچ���ی‌‬ ‫له‌الیه‌نی‌ سیاس���یه‌وه‌ له‌میسر له‌لوتكه‌ی‌‬ ‫ده‌سه‌اڵتدایه‌"‪ .‬پاشان ئه‌وه‌ ئاشكرا ده‌كات‬ ‫ئه‌و كه‌سانه‌ی‌ وه‌به‌رهێنانه‌كانیان له‌سه‌ر‬ ‫موباره‌ك داناوه‌‪ ،‬له‌هه‌مویان به‌په‌له‌تربون‬ ‫بۆ وازهێنان لێ���ی‌‪ .‬له‌وباره‌یه‌وه‌ به‌ده‌ق‬ ‫ده‌ڵێ‌ "زۆر له‌وانه‌ی‌ راسته‌وخۆ له‌گه‌ڵیدا‬ ‫كاریانده‌ك���رد‪ ،‬له‌پێش���ی‌ ئه‌وانه‌وه‌ بون‬ ‫كه‌ لێی‌ هه‌ڵگه‌ڕان���ه‌وه‌‪ ،‬واته‌ ئه‌و پیاوه‌‬ ‫په‌یوه‌ندییه‌ك���ی‌ مرۆڤانه‌ی‌ قوڵی‌ له‌گه‌ڵ‬ ‫ده‌وروبه‌ره‌كه‌یدا نه‌بو"‪.‬‬ ‫له‌باره‌ی‌ خۆپیشاندانه‌كان كه‌ بونه‌ هۆی‌‬ ‫البردنی‌ موباره‌ك له‌كورسی‌ سه‌رۆكایه‌تی‌‪،‬‬ ‫هه‌یك���ه‌ل رونیده‌كاته‌وه‌ موباره‌ك وێڕای‌‬ ‫ئه‌وه‌ی‌ ده‌ریای‌ خۆپیشاندانه‌كان‌و پله‌ی‌‬ ‫ره‌تكردنه‌وه‌ی‌ یه‌كجاره‌كی‌ بۆ كوڕه‌كه‌ی‌‬ ‫بینی‌‪ ،‬كه‌چی‌ تا دواس���اتیش قه‌ناعه‌تی‌‬ ‫وابوه‌ كه‌ خۆپیش���انده‌ران كه‌س���انێكی‌‬ ‫رێكخ���راوو هان���دراوو ئاراس���ته‌كراون‪،‬‬ ‫ره‌تكردنه‌وه‌كه‌شیان بۆ كه‌سی‌ ئه‌و نه‌بو‪،‬‬ ‫ده‌یبڕێت‪ ،‬هێڵه‌ ئاسمانیه‌كان داده‌خرێن‪ .‬به‌ڵكو مه‌به‌ستی‌ راسته‌قینه‌یان روخانی‌‬ ‫له‌كات���ی‌ تێپه‌ڕبون���ی‌ ه���ه‌ر كاروانێكی‌ ده‌وڵ���ه‌ت ب���و‪ ،‬ئه‌ویش هێش���تا توانای‌‬ ‫ئۆتۆمبێله‌كانیدا‪ ،‬ش���ه‌قامه‌كان له‌هه‌ردو خۆگری‌ هه‌یه‌‪.‬‬ ‫الوه‌ ده‌گیرێن‪ .‬كاتێك به‌سه‌ر رێگه‌یه‌كدا‬ ‫میسرو ئه‌مه‌ریكا‬ ‫ده‌ڕوات‪ ،‬ده‌بێت هه‌م���و ده‌رگاكانی‌ ئه‌و‬ ‫سه‌باره‌ت به‌رۆڵی‌ ئه‌مه‌ریكا له‌روخاندنی‌‬ ‫ناوچه‌ی���ه‌ كراوه‌ب���ن‪ .‬كاتێ���ك بۆ هه‌ر‬ ‫شوێنێك ده‌ڕوات ده‌ الیه‌ن به‌الی‌ كه‌مه‌وه‌ ده‌سه‌اڵتی‌ موباره‌كدا‪ ،‬هه‌یكه‌ل هێما بۆ‬ ‫له‌سه‌فه‌ره‌كه‌ی‌ ئاگادار ده‌كرانه‌وه‌‪ ،‬وه‌كو ئه‌وه‌ ده‌كات ئه‌مه‌ری���كا له‌یه‌كه‌مینه‌كان‬ ‫گاردی‌ كۆماری‌‪ ،‬ئاسایشی‌ سه‌رۆكایه‌تی‌ ب���ون وه‌به‌رهێنانی‌ خۆی���ان له‌موباره‌ك‬ ‫كۆم���ار‪ ،‬به‌رگری‌ ئاس���مانی‌‪ ،‬هه‌واڵگری‌ كێش���ایه‌وه‌‪ .‬نه‌خش���ه‌یان ئه‌وه‌بو میسر‬ ‫گشتی‌‪ ،‬وه‌زاره‌ته‌كانی‌ ناوخۆو فڕۆكه‌وانی‌ نابێت جارێكیتر له‌ده‌س���تیان ده‌ربچێت‪،‬‬ ‫ئ���ه‌وه‌ گره‌وی‌ راس���ته‌قینه‌یان بوه‌‪ ،‬به‌و‬ ‫مه‌ده‌نی‌‪.‬‬ ‫هه‌یكه‌ل ئاماژه‌ به‌وه‌ ده‌كات جارێكیان هۆیه‌وه‌ موباره‌ك دوچ���اری‌ گه‌وره‌ترین‬ ‫موباره‌ك به‌ره‌و فڕگه‌ی‌ "ئه‌لمازه‌" چوه‌‪ ،‬هێدمه‌ بوه‌‪ ،‬چونكه‌ " ئه‌وه‌ی‌ چاوه‌ڕوانی‌‬ ‫ده‌بینێ‌ الیه‌كی‌ ش���ه‌قامه‌كه‌ كراوه‌ته‌وه‌‪ ،‬نه‌ده‌ك���ردو حیس���ابی‌ ب���ۆ نه‌كردب���و‪،‬‬ ‫بۆیه‌ داواده‌كات فه‌رمانده‌ی‌ هاتوچۆی‌ ئه‌و كش���انه‌وه‌ی‌ گ���ره‌وی‌ ئه‌مه‌ریكایی‌ بو"‪.‬‬

‫ده‌سه‌اڵتی‌ كوڕه‌كه‌ی‌‬ ‫یه‌كێك ل���ه‌و بابه‌تانه‌ی‌ ل���ه‌رۆژگار ‌‬ ‫ی‬ ‫كۆتایی‌ ته‌مه‌نی‌ موباره‌كدا زۆر قس���ه‌و‬ ‫باس���ی‌ له‌س���ه‌ر ده‌كرا‪ ،‬دانانی‌ جه‌مالی‌‬ ‫ك���وڕی‌ ب���و له‌ش���وێنی‌ خ���ۆی‌‪ .‬به‌اڵم‬ ‫به‌بۆچونی‌ هه‌یكه‌ل موباره‌ك الری‌ له‌سه‌ر‬ ‫ئه‌وه‌ نه‌بو كوڕه‌ بچوكه‌كه‌ی‌ ده‌س���ه‌اڵت‬ ‫بگرێته‌ ده‌ست‪ ،‬به‌اڵم "هه‌ڵسوكه‌وته‌كانی‌‬ ‫ئه‌وه‌ی���ان ئاش���كرا ده‌ك���رد ئاماده‌نییه‌‬ ‫له‌ژیانیدا ئه‌وه‌ روبدات"‪.‬‬ ‫بابه‌تی‌ دانانی‌ جه‌مال���ی‌ كوڕی‌ ته‌نها‬ ‫ناوخۆی‌ میس���ری‌ نه‌گرتۆت���ه‌وه‌‪ ،‬به‌ڵكو‬ ‫گه‌یش���تۆته‌ الی‌ سه‌رۆك‌و پادشاكانیش‪.‬‬ ‫له‌وباره‌ی���ه‌وه‌ جارێكی���ان قه‌زاف���ی‌‬ ‫له‌كۆبونه‌وه‌یه‌كدا له‌موباره‌كی‌ پرس���یوه‌‬ ‫ده‌یه‌وێت ئه‌زمونی‌ سوریاو ئه‌سه‌د دوباره‌‬ ‫بكاته‌وه‌‪ ،‬له‌وه‌اڵم���دا موباره‌ك وتویه‌تی‌‬ ‫"ئه‌زمونی‌ ئه‌س���ه‌د قابیلی‌ دوباره‌بونه‌وه‌‬ ‫نییه‌‪ ،‬میسریش سوریا نییه‌"‪.‬‬ ‫هه‌روه‌ه���ا كاتێ���ك ج���اك ش���یراكی‌‬ ‫سه‌رۆكی‌ پێش���وی‌ فه‌ره‌نس���ا له‌باره‌ی‌‬ ‫دانانی‌ كوڕه‌كه‌ی‌ لێی‌ پرسیوه‌‪ ،‬موباره‌ك‬ ‫به‌پڕوپاگه‌نده‌ی‌ رۆژنامه‌كان ناویبردوه‌و‬ ‫وتویه‌تی‌ "هه‌مو ئه‌وه‌ی‌ رویداوه‌ ئه‌وه‌یه‌‬ ‫له‌به‌ڕێوه‌بردنی‌ نوس���ینگه‌كه‌مدا پش���ت‬ ‫به‌كوڕه‌ك���ه‌م ده‌به‌س���تم‪ ،‬وه‌ك چۆن تۆ‬ ‫له‌گ���ه‌ڵ كچه‌كه‌تدا ده‌یكه‌ی���ت"‪ .‬دواجار‬ ‫كاتێ���ك یه‌كێ���ك له‌می���ره‌ گه‌وره‌كانی‌‬ ‫س���عودییه‌ لێ���ی‌ پرس���یوه‌‪ ،‬موباره‌ك‬ ‫وتویه‌ت���ی‌ "نامه‌وێ‌ كوڕه‌ك���ه‌م جێگه‌م‬ ‫بگرێت���ه‌وه‌‪ ،‬چونكه‌ نامه‌وێت وێرانه‌ی‌ بۆ‬ ‫بمێنێته‌وه‌"‪.‬‬

‫موباره‌ك هیوایه‌ت ‌ی‬ ‫پێاڵوی‌ جوان بوه‌و‬ ‫له‌ژیانیدا كتێبی‌‬ ‫نه‌خوێندۆته‌وه‌و‬ ‫بڕوای‌‬ ‫به‌رۆژنامه‌نوسان‬ ‫نه‌بوه‬

‫* ئ���ه‌م زانیارییان���ه‌ له‌وه‌رگێڕان��� ‌ه‬ ‫كوردییه‌ك���ه‌ی‌ كتێبه‌ك���ه‌ی‌ هه‌یكه‌له‌وه‌‬ ‫وه‌رگی���راوه‌‪ .‬كتێبه‌كه‌ له‌الی���ه‌ن عومه‌ر‬ ‫عه‌ل���ی‌ غه‌ف���ور‌و س���ه‌باح ئیس���ماعیل‬ ‫كراوه‌ت���ه‌ كوردی‌‌و ده‌زگای‌ ئاراس چاپ‌و‬ ‫باڵویكردۆته‌وه‌‪.‬‬

‫تایبه‌ت‬

‫)‪ )378‬سێشه‌مم ‌ه ‪2013/5/21‬‬

‫هه‌لی‌ كار‬

‫کۆمپانیایه‌ک���ی بازرگانی پێویس���تی ب ‌ه‬ ‫کارمه‌ندی کچ وکوڕ هه‌یه‌ له‌م بوارانه‌ی‪:‬‬ ‫‪ .1‬کارمه‌ن���دی وه‌رگری پار‌ه (تحصیل)‬ ‫خاوه‌نی س���ه‌یار‌ه بێت و عه‌ره‌بی قس ‌ه‬ ‫بکات‪.‬‬ ‫‪ .2‬نوێنه‌ری فرۆشتن‪.‬‬ ‫‪ .3‬به‌ڕێوه‌به‌ری فرۆشتن‪.‬‬ ‫بۆ پرسیارکردن ل ‌ه ‪ 9‬به‌یانی تا ‪ 5‬ئێوار‌ه‬ ‫په‌یوه‌ندی به‌م ژمارانه‌ی خواره‌و‌ه بکه‌‪.‬‬ ‫‪07706700680 _ 07706700907‬‬

‫"خه‌ونی" سه‌ربه‌خۆیی‪ ...‬پاشماوه‌‬ ‫ئ����ه‌وه‌ رێ����ك دی����دو سیاس����ه‌تی‬ ‫تاڵه‌بانیه‌ بۆ سه‌ربه‌خۆیی كوردستان‪.‬‬ ‫كوردس����تانی سه‌ربه‌خۆ بێ پشتیوانی‬ ‫ده‌ره‌كی‌و ناوچه‌یی‪ ،‬بێ ئاماده‌كردنی‬ ‫تاك به‌تاكی كورد بۆی‪ ،‬بێ دڵنیابون‬ ‫له‌مانه‌وه‌ی‪ ،‬نه‌بونی باشتره‌‪.‬‬ ‫به‌پێچه‌وان����ه‌وه‌‪ ،‬له‌كوردس����تانێكی‬ ‫جێگی����ردا‪ ،‬ك����ه‌ دۆخێكی سیاس����یی‬ ‫جێگی����ر به‌ڕێبكات‪ ،‬ك����ه‌ په‌یوه‌ندیی‬ ‫سیاس����یی جێگیرو هاوسه‌نگ له‌گه‌ڵ‬ ‫واڵتان����ی دراوس����ێ په‌ی����ڕه‌و بكات‪،‬‬ ‫ك����ه‌ كار بۆ په‌یداكردنی پش����تیوانیی‬ ‫ده‌ره‌كی زیاتر بكات‪ ،‬كه‌ پێكهاته‌كانی‬ ‫ت����ری واڵت وه‌ك پیالنگێ����ڕو تێكده‌ر‬ ‫ته‌ماش����ای نه‌ك����ه‌ن‌و كێش����ه‌كان‬ ‫به‌دی����دی دورمه‌ودایان����ه‌ له‌گه‌ڵی����ان‬ ‫چاره‌سه‌ربكرێن‪ ،‬كه‌ تاكی كوردستان‬ ‫نیشتمانی به‌گرنگتر له‌هه‌رشتێك زانی‌و‬ ‫سه‌ربه‌خۆیی نیشتمانیشی به‌لوتكه‌ی‬ ‫ئامانج زانی‪ ،‬ئه‌وكات ده‌زانین تاڵه‌بانی‬ ‫راستی گوتوه‌ كه‌ ده‌ڵێت "دروستبونی‬ ‫كوردس����تانێكی س����ه‌ربه‌خۆ خه‌ون����ی‬ ‫شاعیرانه‌یه‌"‪.‬‬ ‫هه‌میش����ه‌ خه‌ون ب����ۆ هه‌مو كه‌س‪،‬‬ ‫به‌شاعیرانیش����ه‌وه‌‪ ،‬لوتك����ه‌ی حه‌ز‪،‬‬ ‫خولی����او ئامانج����ه‌‪ .‬ب����ۆ تاڵه‌بان����ی‪،‬‬

‫خوڵقاندن����ی "جێگیری" له‌هه‌ر س����ێ‬ ‫ئاستی كوردستان‌و عێراق و ناوچه‌كه‌دا‬ ‫گرنگترین����ه‌‪ .‬ئه‌و‪ ،‬پێچه‌وانه‌ی زۆربه‌ی‬ ‫سیاس����ییه‌كانی ت����ر‪ ،‬تێگه‌یش����توه‌‬ ‫كه‌ كورد له‌"جێگی����ری"دا ده‌توانێت‬ ‫كار ب����ۆ ئامانجه‌ گ����ه‌وره‌كان بكات‪.‬‬ ‫ئه‌و له‌هه‌مو كه‌س باش����تر له‌ئامانجه‌‬ ‫دورمه‌وداكانی كورد گه‌یش����توه‌‪ ،‬بۆیه‌‬ ‫به‌"خه‌ون‪ ،‬خه‌ونی شاعیران" وه‌سفیان‬ ‫ده‌كات‪ .‬ئ����ه‌و ده‌زانێت بۆچی (مارتن‬ ‫لوسه‌ر كینگ) نیوسه‌ده‌ پێش ئێستاو‬ ‫له‌به‌رده‌م هه‌زاران كه‌سدا له‌ئه‌مه‌ریكا‪،‬‬ ‫كه‌ ئێستا س����ه‌رۆكه‌كه‌ی ره‌شپێسته‌‪،‬‬ ‫هاواری ده‌كردو ده‌یوت "من خه‌ونێكم‬ ‫هه‌یه‌‪ ،‬خه‌ونی سه‌ربه‌ستی‌و یه‌كسانی‪،‬‬ ‫خه‌ون����ی نه‌مان����ی ره‌گه‌زپه‌رس����تی"‪.‬‬ ‫ده‌بێت ئیتر‪ ،‬وه‌ك (كینگ)‪ ،‬بزانین كه‌‬ ‫"خه‌ون" لوتكه‌ی ئامانجه‌‪ .‬خه‌ونه‌كه‌ی‬ ‫ئه‌و دوای نیوس����ه‌ده‌ هاته‌دی‪ ،‬ئه‌وه‌ی‬ ‫تاڵه‌بان����ی‌و ئێم����ه‌ش ه����ه‌ر دێته‌دی‪،‬‬ ‫به‌اڵم سیاس����ه‌تی س����ه‌برو جێگیری‬ ‫ده‌وێ����ت‪ .‬ئه‌گه‌ریش س����ه‌ركردایه‌تی‬ ‫ك����ورد له‌ئێس����تادا درێژه‌پێده‌ری ئه‌و‬ ‫جۆره‌ له‌سیاسه‌ت نه‌بێت‪ ،‬ئه‌وا خه‌ونی‬ ‫سه‌ربه‌خۆیی كوردس����تان ره‌نگه‌ زۆر‬ ‫دره‌نگ یان هه‌ر نه‌یه‌ته‌دی‪.‬‬

‫ی كار بۆ هه‌واڵساز‬ ‫هه‌ل ‌‬

‫ی‬ ‫ی ش���ارپرێس پێویستی‌ به‌كه‌س���ێك ‌ه وه‌ك هه‌واڵس���از بۆ ده‌وام ‌‬ ‫س���ایت ‌‬ ‫پاشنیوه‌ڕوان به‌م مه‌رجانه‌‪:‬‬ ‫ی هه‌بێت‪.‬‬ ‫ی هه‌واڵساز ‌‬ ‫ی كار ‌‬ ‫ی كه‌م دوو ساڵ‌ ئه‌زموون ‌‬ ‫*الن ‌‬ ‫ی هه‌بێت له‌زمانی‌ عه‌ره‌بییه‌وه‌‪.‬‬ ‫*توانای‌ وه‌رگێڕان ‌‬ ‫*شوێنی‌ ده‌وام له‌شاری‌ سلێمانییه‌‪.‬‬ ‫ی بنێرێت بۆ ئه‌م‬ ‫ی خۆ ‌‬ ‫ی ڤ‌‬ ‫ی ‪ 2013/5/28‬س ‌‬ ‫خوازیار ده‌توانێت هه‌تا رۆژ ‌‬ ‫ئیمه‌یله‌‬ ‫‪info@sharpress.net‬‬

‫ئاگاداری‌‬

‫داواكار (هونه‌ر أبوبكر علی‌) وێڕای‌ سه‌رپه‌رش����تیاری‌ به‌‬ ‫سه‌ر كوڕه‌ ناكامه‌كه‌ی‌ (بیالل)‬ ‫داوا له‌سه‌ركراو‪ :‬راستگری‌ باری‌ شارستانی‌ (شارباژێر)‬ ‫سه‌ره‌ڕای‌ كاره‌كه‌ی‌‬ ‫داواكار (هون����ه‌ر أبوبكر علی) له‌ بری‌ كوڕه‌ ناكامه‌كه‌ی‌‬ ‫(بی��ل�ال) داوای‌ ژماره‌ی‌ س����ه‌ره‌وه‌ تۆماری‌ كردووه‌ له‌م‬ ‫دادگایه‌ بۆ گۆڕینی‌ ناوی ك����وڕه‌ ناكامه‌كه‌ی‌ له‌(بیالل)‬ ‫ب����ۆ (هه‌ری����اد) به‌پێی‌ م����اده‌ی‌ (‪ )21‬له‌یاس����ای‌ باری‌‬ ‫شارس����تانی‌ ئه‌م دادگایه‌ بڕیاریدا به‌ باڵوكردنه‌وه‌ی‌ ئه‌م‬ ‫ئاگاداریه‌ له‌یه‌كێك له‌ڕۆژنامه‌ ناوخۆییه‌كاندا هه‌ركه‌س‌و‬ ‫الیه‌نێ����ك ڕێگ����ری‌ هه‌یه‌ له‌م داوایه‌ له‌م����اوه‌ی‌ (‪ )10‬ده‌‬ ‫ڕۆژدا له‌باڵوكردنه‌وه‌ی‌ ئه‌م ئاگادارییه‌وه‌ په‌یوه‌ندی‌ بكات‬ ‫به‌م دادگایه‌وه‌ ب����ه‌ پێچه‌وانه‌وه‌ داواكه‌ ده‌بینرێت به‌پێی‌‬ ‫یاسا‪.‬‬ ‫دادوه‌ر‬ ‫جمال صدرالدین علی‌‬

‫ونبوون‬ ‫* ناسنامه‌به‌كی‌ ژوری‌ بازرگانی‌ سلێمانی‌ ونبوه‌‬ ‫به‌ ناوی‌ (بۆتان سه‌ربه‌س���ت كمال) هه‌ركه‌س‬ ‫دۆزییه‌وه‌ بیگه‌ڕێنێته‌وه‌ بۆ پرسگه‌ی‌ ئاوێنه‌‪.‬‬ ‫* ناسنامه‌به‌كی‌ ژوری‌ بازرگانی‌ سلێمانی‌ ونبوه‌‬ ‫به‌ ناوی‌ (ئاوات عمر محمد) هه‌ركه‌س دۆزییه‌وه‌‬ ‫بیگه‌ڕێنێته‌وه‌ بۆ پرسگه‌ی‌ ئاوێنه‪.‬‬ ‫* ناس���نامه‌به‌كی‌ ژوری‌ بازرگان���ی‌ س���لێمانی‌‬ ‫ونبوه‌ به‌ ناوی‌ (محمد حسین أحمد) هه‌ركه‌س‬ ‫دۆزییه‌وه‌ بیگه‌ڕێنێته‌وه‌ بۆ پرسگه‌ی‌ ئاوێنه‪‌.‬‬ ‫* ناسنامه‌به‌كی‌ ژوری‌ بازرگانی‌ سلێمانی‌ ونبوه‌‬ ‫به‌ ن���اوی‌ (كاروان فتح الل���ه أحمد) هه‌ركه‌س‬ ‫دۆزییه‌وه‌ بیگه‌ڕێنێته‌وه‌ بۆ پرسگه‌ی‌ ئاوێنه‌‪.‬‬ ‫* ناس���نامه‌به‌كی‌ یه‌كێتی‌ هاورده‌و ناردنكارانی‌‬ ‫كوردس���تان ونبوه‌ به‌ ن���اوی‌ (فه‌رهاد عثمان‬ ‫حس���ن) هه‌ركه‌س دۆزیی���ه‌وه‌ بیگه‌ڕێنێته‌وه‌ بۆ‬ ‫پرسگه‌ی‌ ئاوێنه‪‌.‬‬

‫هه‌لی‌ كار بۆ كارمه‌ندی‌ پرسگه‌‬

‫ی شار پێویستی‌ به‌كارمه‌ندێك ‌ه بۆ پرسگه‌ به‌م مه‌رجانه‌‪:‬‬ ‫گۆڤار ‌‬ ‫ی بێت‪.‬‬ ‫ی سێی‌ ناوه‌ند ‌‬ ‫*النی‌ كه‌م ده‌رچوو ‌‬ ‫ی وه‌رگرتن زیاتر ده‌كات‪.‬‬ ‫ی چانس ‌‬ ‫ی زمانی‌ عه‌ره‌ب ‌‬ ‫*زانین ‌‬ ‫*چانسی‌ هه‌ردوو ره‌گه‌ز وه‌كو یه‌كه‌‪.‬‬ ‫*شوێنی‌ ده‌وام له‌شاری‌ سلێمانییه‌‪.‬‬ ‫ی بۆ ‪5‬ی‌ ئێواره‌یه‌‪.‬‬ ‫*كاتی‌ ده‌وام ‪9‬ی‌ به‌یان ‌‬ ‫*رۆژانی‌ هه‌ینی‌ پشووه‌‪.‬‬

‫ی خۆی‌ بنێرێت بۆ ئه‌م‬ ‫ی ‪ 2013/5/28‬سی‌ ڤ ‌‬ ‫خوازیار ده‌توانێت هه‌تا رۆژ ‌‬ ‫ئیمه‌یله‌‬

‫‪info@sharpress.net‬‬

‫مجلس الوزراء‬ ‫ئه‌نجومه‌نی‌ وه‌زیران ‬ ‫وزاره‌ العدل‬ ‫ ‬ ‫وه‌زاره‌تی‌ داد‬ ‫به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تی‌ گشتی‌ فه‌رمانگه‌كانی‌ داد‬ ‫المدیریه‌ العامه‌ للدوائر العدلیة‌‬ ‫فه‌رمانگه‌ی‌ دادنوسی‌ سلێمانی‌‪ 2 /‬‬ ‫دائره‌ كاتب عدل السلیمانیه‌ ‪2 /‬‬ ‫االداره‌ والذاتیة‌‬ ‫ ‬ ‫كارگێری‌و خۆیه‌تی‌‬ ‫ژماره‌‪794 :‬‬ ‫به‌روار‪2013/5/15 :‬‬

‫هه‌رێمی‌ كوردستان عیراق أقلیم كردستان عیراق‬ ‫مجلس القضاء‬ ‫ئه‌نجومه‌نی‌ دادوه‌ری‌ ‬ ‫سه‌رۆكایه‌تی‌ دادگای‌ تێهه‌ڵچوونه‌وه‌ی‌ ناوچه‌ی‌ سلێمانی‌ ‬ ‫رئاسه‌ محكمة‌ أستئناف منطقه‌ السلیمانیة‬ ‫(دادگای‌ به‌رایی‌ له‌شارباژێر) ‬ ‫(محكمة‌ البدا‌ءة‌ فی‌ شاربازیر)‬ ‫ژماره‌‪ / 93 :‬ب ‪ 2013 /‬‬ ‫به‌روار‪2013 / 4 / 10 :‬‬

‫‌‬

‫ئاگاداری‬ ‫به‌پێی‌ ئ����ه‌و داوایه‌ی‌ كه‌ له‌الیه‌ن داواكار پێش����كه‌ش به‌م‬ ‫فه‌رمانگه‌یه‌ كراوه‌ له‌الیه‌ن (س����امان عارف حسین ‪ %50‬و‬ ‫عامر عباس كریم ‪)%50‬‬

‫ل����ه‌( ‪ ) 2013 / 5 / 5‬خاوه‌نی‌ كۆمپانیای‌ (ش����ون الین‬ ‫ب����ۆ كاری‌ ‪ / P.V.C‬ن ‪ .‬پ ‪ ) 1 /‬داوای‌ تۆماركردن����ی‌ ئه‌و‬ ‫ئامێرانه‌ی‌ كردووه‌ كه‌ له‌ئامێ����ری‌ میكانیكی‌ ژماره‌ (‪)65‬‬ ‫س����اڵی‌ (‪ )1953‬باڵوی‌ ده‌كه‌ینه‌وه‌ هه‌ر كه‌س����ێ‌ خۆی‌ به‌‬ ‫په‌یوه‌ندی����دار یان خاوه‌نی‌ هه‌ریه‌ك ل����ه‌و ئامێرانه‌ داده‌نێ‌‬ ‫له‌ماوه‌ی‌ (‪ )15‬پانزه‌ ڕۆژدا س����ه‌ردانی‌ ئ����ه‌م فه‌رمانگه‌یه‌‬ ‫ب����كات به‌ پێچه‌وانه‌وه‌ به‌ ناوی‌ داواكاره‌وه‌ تۆمار ده‌كرێت‌و‌‬ ‫بڕوانامه‌ی‌ پێده‌درێت‪.‬‬ ‫له‌گه‌ڵ‌ رێزدا‪...‬‬ ‫ئامێره‌كان‪:‬‬ ‫‪ .1‬ئامێری‌ بڕین جۆر ‪Omar Zak‬تركی‌ ژماره‌ ‪0406020121‬‬ ‫كاره‌بایی‌ ‪KW 1.5‬مودیل ‪2006‬‬ ‫‪ .2‬لحیم ‪Omar Zak‬تركی‌ ژماره‌ ‪ 0406150163‬كاره‌بایی‌‬ ‫‪KW 900‬مودیل ‪2006‬‬ ‫‪ .3‬ئامێ����ری‌ پاكك����ه‌ره‌وه‌ ‪Omar Zak‬ترك����ی‌ ژم����اره‌‬ ‫‪ 0406050118‬كاره‌بایی‌ ‪1.1KW‬مودیل ‪2006‬‬ ‫‪ .4‬ئامێ����ری‌ تش����ركی‌ ویل ج����ۆر ‪Omar Zak‬تركی‌ ژماره‌‬ ‫‪ 0406120102‬كاره‌بایی‌ ‪KW 1.1‬مودیل ‪2006‬‬ ‫‪ .5‬ئامێری‌ بڕینی‌ ماس����كه‌ ج����ۆر ‪Omar Zak‬تركی‌ ژماره‌‬ ‫‪ 046070226‬كاره‌بایی‌ ‪KW 1.1‬مودیل ‪2006‬‬ ‫‪ .6‬ئامێ����ری‌ كیل����ۆن ج����ۆر ‪Omar Zak‬ترك����ی‌ ژم����اره‌‬ ‫‪ 0406100137‬كاره‌بایی‌ ‪KW 1.3‬مودیل ‪2006‬‬ ‫‪ .7‬كۆمپرێس����ه‌ری‌ هه‌وا ج����ۆر ‪Aydin Trafo‬ـ ژماره‌ ‪243‬‬ ‫تركی‌ ‪LT 15bar 500‬‬ ‫دادنوسی‌ سلیمانی‌ ‪ /‬دوو‬ ‫سۆران یادگار رشید‬ ‫‪2013 / 5 / 15‬‬

‫ئه‌شكه‌وتی‌ شانه‌ده‌ر ده‌شێوێنرێ‌‌و بارزان ‌ی قردێله‌ ‌ی ده‌بڕێ‌‪ ...‬پاشماوه‌‬ ‫زۆربه‌ی‌ خۆڵی‌ ئه‌شكه‌وته‌كه‌ كه‌ ده‌كات ‌ه‬ ‫چینه‌ زانس���تییه‌كانی‌ ناو ئه‌شكه‌وته‌كه‌‬ ‫رۆكرا‪ ،‬پاش���انیش له‌خواره‌وه‌ تا ده‌می‌‬ ‫ئه‌ش���كه‌وته‌كه‌ی‌ كرد به‌قادرمه‌‪ ،‬ئیدی‌‬ ‫ئه‌ویش���ی‌ به‌م���ادده‌ی‌ نازانس���تی‌ كرا!‬ ‫كه‌ ئه‌مه‌ پێچه‌وانه‌ی‌ هه‌مو یاس���ایه‌كی‌‬ ‫ش���وێنه‌واری‌ بو نه‌ك له‌عێراق‪ ،‬به‌ڵكو‬ ‫له‌زۆربه‌ی‌ واڵته‌ جیهانییه‌كانیشدا!‬ ‫ئه‌م به‌ڕێ���زه‌‪ ،‬به‌هاوه‌ڵی‌ (ش‪ .‬د)‪،‬‬ ‫كه‌ نوێن���ه‌ری‌ س���ه‌رۆكی‌ هه‌رێم بو بۆ‬ ‫كاروب���اری‌ هه‌ڵه‌بج���ه‌‪ ،‬دوای‌ ئ���ه‌وه‌ی‌‬ ‫كاره‌كه‌ی‌ كرد به‌به‌ش���داری‌ س���ه‌رۆكی‌‬ ‫به‌شه‌كانی‌ شوێنه‌وار‪ ،‬مێژو‪ ،‬قوتابیان‌و‬ ‫نوێنه‌ری‌ چه‌ند الیه‌نێكی‌ دیكه‌ گه‌شتیان‬ ‫بۆ شوێنه‌كه‌ كرد‪ ،‬پڕۆژه‌كه‌ی‌ كه‌ به‌ناو‬ ‫كارئاسانییه‌ بۆ گه‌شتیاران‪ ،‬پڕۆژه‌یه‌كی‌‬ ‫گه‌شتیارییه‌!‬ ‫ئێس���تایش له‌بیرم���ه‌ تاكه‌ك���ه‌س‬ ‫به‌رامب���ه‌ری‌ وه‌س���تایه‌وه‌‪" ،‬م‪.‬دڵش���اد‬ ‫زاموا"ی‌ مامۆس���تای‌ به‌شی‌ شوێنه‌وار‬ ‫له‌زانك���ۆی‌ س���ه‌اڵحه‌دین‌و هاوڕێ���م بو‬ ‫ك���ه‌ گوتی‌"به‌گوێ���ره‌ی‌ ئه‌م یاس���ایه‌ی‌‬ ‫به‌ده‌ستمه‌وه‌یه‌‪ ،‬كه‌ یاسای‌ شوێنه‌واری‌‬ ‫عێراقی���ه‌‪ ،‬ئ���ه‌م كاره‌ نایاس���ایه‌" له‌و‬ ‫ده‌مه‌دا س���ه‌رۆكی‌ به‌شی‌ شوێنه‌وار خوا‬ ‫هه‌ڵناگرێت هه‌ر خه‌ریك���ی‌ چاوداگرتن‬ ‫بو‪ ،‬ئیدی‌ له‌ترس���ی‌ خۆی‌ بو یان ژیانی‌‬ ‫مامۆس���تا‪ ،‬به‌اڵم ئه‌وكات‌و ئێستایشی‬ ‫له‌گه‌ڵدابێ‌‪ ،‬ئه‌و غه‌مزه‌یه‌ی‌ بۆ ئاش���كرا‬ ‫نه‌كردین!‬ ‫به‌ك���ورت‌و ره‌وان���ی‌ ئ���ه‌م كاره‌ دژی‌‬ ‫شوێنه‌واره‌‪ ،‬پاشان نایاسایی‌‪ ،‬نالۆژیكی‌‬ ‫بو‪ ،‬چونكه‌ ئه‌شكه‌وت موڵكی‌ نه‌ته‌وه‌یه‌‌و‬

‫هیچ كات نابێت به‌موڵكی‌ تاكه‌كه‌س‪ ،‬ئه‌و‬ ‫به‌ڕێزه‌ش هیچ پۆستێكی‌ گه‌شتوگوزاری‌‬ ‫نه‌بو‪ ،‬ئیدی‌ نازانم مه‌رام‌و مه‌به‌ستی‌ له‌و‬ ‫كاره‌ چی‌ بو!‬ ‫پاش���ان ئ���ه‌و هه‌م���و چیمه‌نت���ۆ‬ ‫ب���ه‌رده‌ له‌قادرمه‌كان���ی‌ خ���واره‌وه‌ تا‬ ‫ده‌م���ی‌ ئه‌ش���كه‌وته‌كه‌ له‌گ���ه‌ڵ كه‌پره‌‬ ‫گه‌شتیارییه‌كان هه‌موی‌ كوشتنی‌ ڕیتمی‌‬ ‫زه‌مه‌نی‌ (ئیقاعی‌ زه‌مه‌نی‌) ئه‌شكه‌وتی‌‬ ‫شانه‌ده‌ر بو!‬ ‫رای‌ به‌ن���ده‌‌و زام���وای‌ هاوڕێش���م‬ ‫ئه‌وه‌بو‪ ،‬ئه‌گه‌ر الیه‌نه‌ په‌یوه‌ندیداره‌كانی‌‬ ‫بواری‌ شوێنه‌وار‌و حكومه‌ت‌و په‌رله‌مان‬ ‫بێده‌نگی‌‌و قڕوقپ له‌م كاره‌ نایاس���اییه‌‬ ‫بك���ه‌ن‪ ،‬ئه‌وا ئه‌وكاته‌ س���ه‌ره‌ڕۆیی‌ ئه‌م‬ ‫جۆره‌ كه‌س���انه‌ بۆ س���ه‌ر ئه‌شكه‌وت‌و‬ ‫ش���وێنه‌واره‌كانی‌ دیك���ه‌ ب���ه‌رده‌وام‬ ‫ده‌بێت‪ ،‬هه‌رواش ده‌رچو‪ ،‬ئه‌ش���كه‌وتی‌‬ ‫به‌ستونیشی‌ گرته‌وه‌‪.‬‬ ‫دیس���انه‌وه‌ )ش‪.‬ك‪ .‬ب( ئه‌شكه‌وتی‌‬ ‫به‌ستون وێران ده‌كات‬ ‫دوای‌ ئه‌وه‌ی‌ ماوه‌یه‌كی‌ كورت به‌سه‌ر‬ ‫وێرانبون���ی‌ ش���وێنه‌وار‌و پاش���ماوه‌ی‌‬ ‫جیۆلۆج���ی‌و چین���ه‌ زانس���تییه‌كانی‌‬ ‫ئه‌ش���كه‌وتی‌ ش���انه‌ده‌ردا تێپه‌ڕیب���و‪،‬‬ ‫ئی���دی‌ قڕوقپ���ی‌ الیه‌ن���ی‌ ش���وێنه‌وار‬ ‫له‌هه‌ولێ���ر‪ ،‬پاڵن���ه‌ر ده‌بێ‌ بۆ ش���ێخ‬ ‫كاروان‌و به‌گوڕوتێنێكی‌ دیكه‌ له‌س���اڵی‌‬ ‫‪ ،2009‬ده‌كه‌وێت���ه‌ وێزه‌ی‌ ئه‌ش���كه‌وتی‌‬ ‫به‌ستون‪ ،‬به‌جۆرێك وه‌ك موڵكی‌ كه‌سی‌‬ ‫مامه‌ڵه‌ك���راوه‌ له‌گ���ه‌ڵ ش���وێنه‌وارێكی‌‬ ‫گرنگی‌ ئاوهادا‪ ،‬كه‌ موڵكی‌ نه‌ته‌وه‌یه‌كی‌‬ ‫كه‌نه‌فت‌و داماوی‌ وه‌ك كورده‌‪.‬‬

‫به‌گوێ���ره‌ی‌ ئ���ه‌و زانیارییان���ه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫له‌گۆڤ���اری‌ س���وبارتو ك���ه‌ زمانحاڵی‌‬ ‫سه‌ندیكای‌ شوێنه‌وارناسانه‌ باسكراوه‌‪،‬‬ ‫ده‌ڵێن"حه‌زمان نه‌ك���رد هیچ لێدوانێك‬ ‫بده‌ی���ن‪ ،‬تا س���ه‌ردانی‌ ئه‌ش���كه‌وته‌كه‌‬ ‫نه‌كه‌ی���ن‪ ،‬ئه‌وه‌ب���و ل���ه‌ ‪2009/2/10‬‬ ‫س���ه‌ردانی‌ ئه‌ش���كه‌وته‌كه‌مان ك���رد‪،‬‬ ‫له‌نزیك���ه‌وه‌ بینیم���ان مقه‌ڕێك له‌نزیك‬ ‫ئه‌ش���كه‌وته‌كه‌ دروستكراوه‌‌و ژماره‌یه‌ك‬ ‫س���ه‌ربازی‌ تێدابو‪ ،‬ئێمه‌ له‌هه‌وڵدابوین‬ ‫بچینه‌ ناو ئه‌ش���كه‌وته‌كه‌‪ ،‬به‌اڵم ئه‌وان‬ ‫رێگه‌یان لێگرتین" هه‌رچه‌نده‌ به‌گوته‌ی‌‬ ‫خۆیان دوای‌ ئ���ه‌وه‌ی‌ زۆر هه‌وڵیانداوه‌‬ ‫به‌ته‌له‌فۆن ته‌له‌فۆن���كاری‌‪ ،‬به‌اڵم هیچ‬ ‫ئه‌نجامێكی‌ نه‌بو‪.‬‬ ‫ئه‌وه‌ی‌ لێره‌دا گومان له‌سه‌ر ئه‌و به‌ڕێزه‌‬ ‫دروس���تده‌كات‪ ،‬گریمان بۆ س���ه‌یران‌و‬ ‫گه‌شتكردن بۆ ئه‌شكه‌وته‌كه‌ رۆشتبێت‪،‬‬ ‫ئیدی‌ چ پێویس���ت به‌باره‌گا‌و پاسه‌وان‬ ‫ده‌كات‌و رێگ���ری‌ له‌خه‌ڵكان���ی‌ دیكه‌ش‬ ‫بكه‌یت بچێت���ه‌ ناو ئه‌ش���كه‌وته‌كه‌وه‌‪،‬‬ ‫به‌اڵم وه‌ك كورد ده‌ڵێت‪ :‬ئه‌م ماس���ته‌‬ ‫بێ‌ مو‪ ،‬نیه‌!‬ ‫ئ���ه‌م ئه‌ش���كه‌وته‌ به‌گوێ���ره‌ی‌‬ ‫زانیارییه‌كانی‌ س���وبارتو بۆ سه‌رده‌می‌‬ ‫چاخی‌ به‌ردین ده‌گه‌ڕێت���ه‌وه‌‪ ،‬به‌دوری‌‬ ‫چه‌ن���د س���ه‌د مه‌ترێ���ك پاش���ماوه‌ی‌‬ ‫ش���وێنه‌واری‌ ئ���ه‌و چاخ���ه‌ له‌ب���ه‌رده‌‬ ‫ئه‌ستێ‌‌و ئه‌سته‌لكتایت‌و ئه‌سته‌لكمایت‬ ‫له‌ئه‌شكه‌وته‌كه‌ ده‌رهێنراون‌و فڕێدراون!‬ ‫له‌درێ���ژه‌ی‌ باس���ه‌كه‌یاندا ئ���ه‌و‬ ‫لیژنه‌ی���ه‌ی‌ س���ه‌ندیكا ده‌ڵێن"ب���ه‌رده‌م‬ ‫ئه‌شكه‌وته‌كه‌ به‌ته‌واوی‌ شێوێنراوه‌ هه‌تا‬

‫ناو ئه‌ش���كه‌وته‌كه‌ به‌ب���ه‌رد‌و چیمه‌نتۆ‬ ‫قادرمه‌ی‌ بۆ ك���راوه‌‪ ،‬له‌ده‌روازه‌كه‌یه‌و‌ه‬ ‫ئه‌شكه‌وته‌كه‌ بینیمان تا گه‌شتوه‌ته‌ سه‌ر‬ ‫به‌ردی‌ ساف پاش���ماوه‌ جیۆلۆجیه‌كان‬ ‫تێكدرا‌وه‌ فڕێدراوه‌‪ ،‬پاشان زیاتر له‌په‌نجا‬ ‫كرێكار كاریان له‌ئه‌ش���كه‌وته‌كه‌ كردوه‌‬ ‫پاكیانكردوه‌ته‌وه‌‌و شێواندویانه‌"‪.‬‬ ‫له‌كۆتایدا لیژنه‌كه‌ نوس���یویانه‌" ئێمه‌‬ ‫له‌گه‌ڵ ئه‌وه‌ین حكومه‌ت به‌ش���ێوه‌یه‌كی‌‬ ‫زانستیانه‌ ش���وێنه‌ ش���وێنه‌وارییه‌كان‬ ‫بكات به‌ش���وێنێكی‌ گه‌شتوگوزار‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫بۆ حكومه‌ت خ���ۆی‌ بودجه‌‌و به‌رنامه‌ی‌‬ ‫پسپۆڕی‌ نییه‌‪ ،‬وا خه‌ڵكانێكی‌ نه‌شاره‌زا‬ ‫شوێنه‌واره‌كانی‌ بۆ ده‌شێوێنن"‪.‬‬ ‫ئه‌وه‌ی‌ تایبه‌ته‌ به‌خۆڵی‌ ناو ئه‌شكه‌وت‬ ‫چینی‌ زانستیه‌تی‌‪ ،‬واته‌ نابێت مشتێك‬ ‫خۆڵ���ی‌ هه‌ڵبگه‌ڕێت���ه‌وه‌‪ ،‬ته‌نها له‌كاتی‌‬ ‫كنه‌و پش���كنیندا نه‌بێت كه‌ پس���پۆڕی‌‬ ‫ش���وێنه‌واری‌‪ ،‬به‌ئامێ���رو ته‌كنه‌لۆژیای‌‬ ‫تایب���ه‌ت به‌ئه‌ش���كه‌وته‌كان كاری‌ تێدا‬ ‫ده‌كه‌ن‪ ،‬چونك���ه‌ ئه‌گ���ه‌ر به‌ملیمه‌تر‌و‬ ‫س���انتیمه‌ترێك هه‌ڵه‌ روب���دات‪ ،‬ده‌بێته‌‬ ‫هۆی‌ تێكدانی‌ هه‌زاران ساڵ پاشماوه‌ی‌‬ ‫نیشتوی‌ شوێنه‌واری‌‪.‬‬ ‫ئیدی‌ نازانین چ یاس���ا‌و رێس���ایه‌ك‬ ‫ئ���ه‌و ده‌س���ه‌اڵته‌ی‌ داوه‌ ب���ه‌و به‌ڕێزه‌‬ ‫باره‌گا‌و گاڵبه‌‌و چه‌ندان كرێكاری‌ غه‌یره‌‬ ‫شوێنه‌واری‌ بباته‌ ئه‌و ئه‌شكه‌وته‌ وێرانی‌‬ ‫بكات! بڵێیت ئه‌و ژماره‌یه‌ چه‌ند زۆربێ‌‬ ‫له‌چینی‌ زانستی‌ كه‌ راماڵرابێت!‬ ‫لیژنه‌ك���ه‌ی‌ س���ه‌ندیكا ده‌ڵێن"كاتێك‬ ‫ش‪.‬ك‪ .‬ب(‌و (د‪ .‬ی)‪ ،‬سه‌ردانی‌ به‌شی‌‬ ‫شوێنه‌وار ده‌كات له‌سه‌ر نۆژه‌نكردنه‌وه‌ی‌‬

‫‪19‬‬

‫ئه‌شكه‌وتی‌ ش���انه‌ده‌ر‌و به‌ستون‌و شتی‌‬ ‫تری���ش‪ ،‬ئێم���ه‌ وه‌ك مامۆس���تایان‌و‬ ‫ئه‌ندامانی‌ سه‌ندیكا ره‌خنه‌مان لێگرتن‪،‬‬ ‫له‌س���ه‌ر ئ���ه‌و كارانه‌ ب���ه‌اڵم به‌داخه‌وه‌‬ ‫قس���ه‌كانی‌ ئێمه‌یان ب���ه‌دڵ نه‌بو بۆیه‌‬ ‫له‌كۆبونه‌وه‌كه‌ كراینه‌ ده‌ره‌وه‌"‪.‬‬ ‫راپۆرته‌كه‌ی‌ س���وبارتو‪ ،‬كه‌ به‌ش���ی‌‬ ‫دیراس���ات‌و توێژین���ه‌وه‌ س���ه‌ندیكا‬ ‫ئاماده‌یكردوه‌‪ ،‬پشت به‌ستوه‌ به‌چه‌ندان‬ ‫وێنه‌ كه‌ هی‌ وێرانبونه‌كه‌یه‌‪ ،‬ده‌نوسێت"‬ ‫ئه‌گه‌ر به‌ردێك نه‌زان بیجوڵێنێ‌ به‌هه‌زار‬ ‫زانا ناچێته‌ جێگای‌ خۆی‌‪ ،‬ئه‌ش���كه‌وتی‌‬ ‫به‌ستونیش ئه‌و به‌رپرسه‌ خۆش" ‪.‬‬ ‫دیاره‌ به‌بێ‌ گرێ‌‌و پێچ‌و په‌نا سه‌ندیكا‬ ‫ناوی‌ (ش‪ .‬ك‪ .‬ب)‌و (د‪ .‬ی) ده‌هێنن‌و‬ ‫ش���ێواندنه‌كه‌ به‌گوت���ه‌ی‌ ده‌رئه‌نجامی‌‬ ‫ڕاپۆرته‌كه‌یان ده‌خه‌نه‌ ئه‌ستۆی‌ ئه‌و دو‬ ‫به‌ڕێزه‌‪.‬‬ ‫ئه‌وه‌ی‌ ش���ایه‌نی‌ باسكردنه‌ له‌گه‌لێك‬ ‫له‌رۆژنام���ه‌ ئه‌هلیی���ه‌كان ئ���ه‌م بابه‌ته‌‬ ‫وروژێن���را‪ ،‬به‌تایبه‌ت���ی‌ ئه‌ش���كه‌وتی‌‬ ‫به‌س���تون‪ ،‬بڕوانه‌ ژماره‌ ‪ 158‬رۆژنامه‌ی‌‬ ‫ئاوێن���ه‌‪ ،‬ئ���ه‌وكات به‌دواداچون���ی‌ بۆ‬ ‫ئاریش���ه‌و ده‌س���تدرێژییه‌كه‌ ك���ردو‬ ‫پاش���انیش بابه‌تێكی‌ دیكه‌ی‌ ئه‌ندامانی‌‬ ‫س���ه‌ندیكا له‌س���ه‌ر پێش���ێلكارییه‌كان‬ ‫ل���ه‌و ده‌م���ه‌دا دانابو‪ ،‬ب���ۆ ورده‌كاری‬ ‫((ده‌س���تدرێژییه‌كانی‌ (ش‪.‬ك‪ .‬ب)‬ ‫له‌ ئه‌ش���كه‌وتی‌ ش���انه‌ده‌ر‌و به‌س���تون‬ ‫بڕوان���ه‌ ژماره‌ ‪3‬ی‌ گۆڤاری‌ س���وبارتو‪،‬‬ ‫ساڵی‌ سێیه‌م‪ ،‬ساڵی‌ ‪ ،2009‬په‌ڕه‌كانی‌‬ ‫‪123‬و‪ ))124‬هه‌م���و ورده‌كارییه‌ك���ی‌‬ ‫تێدایه‌‪.‬‬

‫جوانییەکانی‬ ‫ناڕێکی‪...‬‬ ‫پاشماوه‌‬ ‫ناونیش���انی کتێبەکەی فرۆید «لەودیو‬ ‫بنەمای لەزەتەوە»یە‪ ،‬ناونیشانی فەسڵە‬ ‫تایبەتییەکەی مارکۆزە «لەودیو بنەمای‬ ‫واقع»ـەوەیە‪ .‬لەوێدا مارکۆزە پێی وایە‬ ‫بنەمای واق���ع فۆرمێکی هەمیش���ەیی‬ ‫نییە‌و دەشێت دەستکاریبکرێت‪ ،‬واتە‬ ‫بنەمایەکی نوێ ب���ۆ واقع دابڕێژین کە‬ ‫ئ���ەو ناکۆکییە رادیکال‌و ریش���ەییەی‬ ‫لەگەڵ ئیرۆس‌و بنەمای لەزەتدا نەبێت‪.‬‬ ‫الوازکردنی بەردەوامی ئیرۆس‪ ،‬بە ناوی‬ ‫کار‌و خوێندن‌و گەش���ەی کۆمەاڵیەتی‌و‬ ‫بەرهەمهێنانەوە‪ ،‬بۆت���ە بەهێزکەرێکی‬ ‫ترس���ناک‌و کوش���ندەی تانات���ۆس‬ ‫«غەریزەی مەرگ» کە جەنگ‌و وێرانی‬ ‫بەردەوامی ل���ێ دەبێتەوە‪ .‬مارکۆزە لە‬ ‫کتێبەکەی���دا بنەمای واق���ع بەجۆرێکی‬ ‫دیک���ە ناودەنێت‪ ،‬یان ڕاس���تییەکەی‬ ‫بنەمای واقع لە فۆرمە کەپیتالیستییە‬ ‫هاوچەرخەکەیدا ب���ە بنەمای «کارکرد‬ ‫ـ پێرفۆرمان���س» ناودەنێ���ت «تا ئەو‬ ‫شوێنەی ئاگاداربم هەندێ لە عەرەبەکان‬ ‫ئ���ەم زاراوەیەیان بە المب���دا االدائی‌و‬ ‫فارسەکان بە اصل عملکرد وەرگێڕاوە»‪.‬‬ ‫گێرن���ۆت بۆێهمە لە پێش���ەکی کتێبی‬ ‫«ڕەخنە ل���ە کۆمەڵگای تواناداریی»دا‬ ‫ڕەخن���ە لە مارک���ۆزە دەگرێت بەرابەر‬ ‫هەڵبژاردنی ئ���ەو زاراوەیە‪ ،‬بەڕای ئەو‬ ‫وشەی پێرفۆرمانس تەواو ئەو مەبەستە‬ ‫ناپێکێ���ت کە وش���ەی «الیس���تونگ ـ‬ ‫تواناداریی» لە ئەڵمانیدا دەیگەێنێت‪.‬‬ ‫«بڕوانە گێرن���ۆت بۆێهمە‪ .‬ڕەخنە لە‬ ‫کۆمەڵگای تواناداریی‪ .‬ئیدیشن سیریۆس‬ ‫‪ .‬بیلیفێلد‌و بازل‪ .2010 .‬ل ‪ .»15‬مارکۆز‬ ‫لە پش���ت بنەمای کارکردەوە قسە لەو‬ ‫نرخ���ە گەورەیەدەکات ک���ە کۆمەڵگای‬ ‫پیشەس���ازی‌و کەپیتالیزمی مۆدێرن لە‬ ‫مرۆڤی داوادەکات‪ ،‬کۆمەڵگایەک تەنیا‬ ‫پێ���وەری بۆ مرۆڤ توانایەتی لەس���ەر‬ ‫ئیش���کردن‪ ،‬پارەپەیداکردن‪ ،‬جواڵندنی‬ ‫ناو بازاڕ‪ ،‬خەیاڵخستنە سەر سەرمایە‪،‬‬ ‫هێ���زی ئی���ش‌و وەبەرهێن���ان‪ ،‬ل���ەو‬ ‫ڕوانگەیەوە سەیربکەین ناوی زاراوەکە‬ ‫بە ئەندازەی واتاکەی مانا نابەخشێت‪.‬‬ ‫ئەم بنەمای���ەی واقع کە لە ئێس���تادا‬ ‫دەکرێت پێی بلێین «بنەمای کارکرد»‬ ‫دیاردەیەکی مێژووییە‪ ،‬فۆرمێکی کاتی‬ ‫هەیە‪ ،‬وات���ە هەڵەی فرۆی���د لەوەدایە‬ ‫ناتوانێت لە نێوان خودی بنەمای واقع‌و‬ ‫دەرکەوتە مێژووییەکاندا جیاکاریبکات‪،‬‬ ‫وەک چۆن ناتوانێت لە نێوان ش���ێوەی‬ ‫مێژوویی غەریزەکانمان‌و سروش���تیاندا‬ ‫جیاوازیی���ەک دابنێت‪« .‬بڕوانە تەواوی‬ ‫فەسلی شەشەم لە کتێبەکەی هێربەرت‬ ‫مارکوزە‪ .‬ئی���رۆس‌و شارس���تانییەت‪.‬‬ ‫کتێبەکە بەن���دی پێنجەمە لەو چاپەی‬ ‫سورکامپ بۆ کۆبەرهەمەکانی مارکۆزە‬ ‫س���اڵی ‪ 1979‬لەفرانکف���ۆرت بە چاپی‬ ‫گەیاندوە‪ .‬لەوێدا ناونیش���انی کتێبکە‬ ‫گۆڕدراوە ب���ۆ بونی���ادی غەریزەکان‌و‬ ‫کۆمەڵ���گا»‪ .‬وات���ە فرۆی���د پێیوایە‬ ‫مرۆڤایەتی ل���ە دروس���تبوونییەوە تا‬ ‫لەناوچوونی تەنیا بەهۆی س���ەرکوتی‬ ‫لەزەت‌و مراندنی ئیرۆس���ەوە دەتوانێت‬ ‫شارس���تانییەت دروس���تبکات‪ .‬ب���ەاڵم‬ ‫مارکۆزە پێیوایە ئەمجۆرە ڕێکخستنەی‬ ‫ئەم���ڕۆ ن���ە هەمیش���ە هەب���ووە‌و نە‬ ‫هەمیش���ەش دەبێت‪ .‬بەڵگەش���ی دوو‬ ‫هۆی س���ەرەکییە ‪ :‬مێژووی کولتووری‬ ‫دێرینمان ئەوەمان پێدەڵێت کە بەرامبەر‬ ‫ئەمجۆرە کولتوورە ئۆدیبۆسییە نوێیە‪،‬‬ ‫کولتورێکی نارسیس���ی‌و ئۆرفیۆسیمان‬ ‫هەی���ە پێچەوان���ەی کولت���ووری‬ ‫ئۆدیبۆس���ین‌و هێزی ڕاگرتنی ئیرۆسن‬ ‫وەک وزەیەک���ی خولقێنەر‌و پۆزەتیڤ‪،‬‬ ‫جگە لەوە خودی گەش���ەی کۆمەڵگای‬ ‫پیشەسازیش‪ ،‬ئەو دەرفەتەمان دەداتێ‬ ‫کە ژیانێکی ئیرۆسیتر بژین‌و کەمتر لە‬ ‫ژێر باری فەرمان‌و ئەرکەکانی سیستمدا‬ ‫بناڵێنین‪« .‬لە بەش���ی داهاتوودا باس‬ ‫لەو دوو بەڵگەیەی مارکۆزە دەکەم»‪.‬‬

‫خاوه‌نی ئیمتیاز‪ :‬کۆمپانیای ئاوێنه‌‬ ‫سه‌رنوسه‌ر‪ :‬سه‌ردار محه‌مه‌د‬

‫ئیداره‌ ‌ی كورد ‌ی له‌شاخه‌و‌ه بۆ شار‬ ‫ د‪ .‬ڕێدار محه‌مه‌د ئه‌مین‬ ‫د‪.‬عه‌ل ‌ی وه‌رد ‌ی ده‌ڵێت "كه‌سایه‌ت ‌ی عێراق ‌ی ڕاڕای ‌ه له‌نێوان خێڵه‌كی‌‌و شارنشینیدا"‪،‬‬ ‫ئیبن خه‌لدونیش پێیوای ‌ه ملمالنێ ‌ی بیابان «ش���اخ»و شار وه‌ك بازن ‌ه وایه‌‪ ،‬شار‬ ‫پێشده‌كه‌وێت‌و خه‌ڵك ‌ی ده‌شت دێن ‌ه شارو ده‌ست ‌ی به‌سه‌ردا ده‌گرن‪ ،‬پاشان كاول ‌ی‬ ‫ده‌كه‌ن‌و ده‌یگه‌ڕێننه‌و‌ه دۆخ ‌ی گوند‪ ،‬پاش���ان ش���ارو‪ ..‬به‌مشێوه‌یه‌ش به‌رده‌وام‬ ‫ده‌بێت‪.‬‬ ‫كوردیش وه‌ك هه‌ر نه‌ته‌وه‌یه‌ك ‌ی تر ‌ی ناوچه‌ك ‌ه ڕه‌وه‌ند بوه‌‪ ،‬له‌س���ه‌ره‌تادا ژیان ‌ی‬ ‫خێڵه‌ك ‌ی به‌س���ه‌ریدا زا ‌ڵ بوه‌‪ ،‬كاتێكیش میرنشینه‌كان دروستبون‪ ،‬ئه‌وكات ‌ه بو‌ه‬ ‫به‌شارس���تان‪ ،‬به‌اڵم س���یما ‌ی خێڵه‌ك ‌ی هه‌ر پێوه‌دیاربوه‌‪ ،‬جگ ‌ه له‌ئاره‌زو ‌ی كورد‬ ‫ب���ۆ مانه‌وه‌ ‌ی ئه‌م ڕاڕایی ‌ه له‌نێوان ژیان ‌ی ش���ارو خێڵه‌كی���دا‪ ،‬ڕه‌نگ ‌ه داگیركه‌ر ‌ی‬ ‫ناوچه‌كه‌ش ڕۆڵیان هه‌بوب ‌ێ له‌وه‌ ‌ی كورد له‌م بازن ‌ه داخراوه‌دا بمێنێته‌وه‌‪.‬‬ ‫ب���ه‌اڵم ئه‌وه‌ ‌ی ل���ه‌دوا ‌ی ڕاپه‌ڕین ‌ی ‪1991‬دا ڕویدا‪ ،‬ئه‌زمونێك ‌ی ت���ر‌ه له‌گۆڕانكاری ‌ه‬ ‫كۆمه‌اڵیه‌تی ‌ه سیاسیه‌كان‪ ،‬یان ئه‌زمونێك ‌ی تر ‌ی گۆڕانكار ‌ی بو له‌خێڵه‌ك ‌ی «شاخ»‬ ‫بۆ شارستان ‌ی «شار»‪ ،‬ده‌بوای ‌ه كورد هه‌وڵبدات له‌م بازنه‌یه‌ ‌ی ك ‌ه ئیبن خه‌لدون‬ ‫باس���یده‌كات ده‌ربچێت‌و بازنه‌ك ‌ه تێكبش���كێن ‌ێ تاكو چیتـر ئه‌گه‌ر ‌ی گه‌ڕانه‌و‌ه بۆ‬ ‫سیسته‌م ‌ی خێڵه‌ك ‌ی نه‌بێت‪ ،‬به‌اڵم وادیار‌ه له‌گه‌ ‌ڵ ئه‌م هه‌مو گۆڕانكاریانه‌ش‪ ،‬تاك ‌ی‬ ‫كورد هه‌مان كاراكته‌ر ‌ی پێشو ‌ی هه‌یه‌و نایه‌وێت له‌م بازن ‌ه داخراو‌ه ده‌ربچێت‪.‬‬ ‫ له‌ئه‌زمون ‌ی ئه‌م هه‌مو ساڵه‌ ‌ی حوكمڕان ‌ی كورد ‌ی ده‌بینین‪ ،‬هێشتا هه‌ر به‌شان‌و‬ ‫باڵ ‌ی حیزبه‌كه‌ ‌ی یان خێڵه‌كه‌یدا هه‌ڵده‌دات‪ ،‬جا گرنگ حیزبه‌كه‌ ‌ی یان خێڵه‌كه‌ ‌ی‬ ‫كار ‌ی نابه‌ج���ێ‌‌و ن���اڕه‌وا ده‌كات یان نا‪ ،‬هه‌مان خه‌س���ڵه‌ت ‌ی كابرا ‌ی خێڵه‌ك ‌ی ك ‌ه‬ ‫هه‌مو ش���تێك ده‌كات له‌پێناو س���ه‌ركه‌وتن ‌ی خێڵه‌كه‌ی‌! تا ئێستاش تاك ‌ی كورد‬ ‫هه‌ر وه‌الئ ‌ی بۆ حیزب ‌ه نه‌ك واڵت‪ ،‬واڵت له‌نیگا ‌ی حیزبه‌و‌ه ته‌ماش���ا ده‌كات‪ ،‬وات ‌ه‬ ‫ئه‌گه‌ر حكومه‌ت به‌دڵ ‌ی حیزبه‌كه‌ ‌ی ئه‌و بو‪ ،‬وه‌الئ ‌ی بۆ هه‌یه‌‪ ،‬ئه‌گه‌ر وانه‌بو هه‌مو‬ ‫شتێك ده‌كات تا ئه‌م حكومه‌ت ‌ه بڕوخێنێ‌‪ ،‬مێژو ئه‌وه‌مان پێده‌ڵێت چۆن به‌هۆ ‌ی‬ ‫حه‌ز بۆ ده‌س���ه‌اڵت‪ ،‬یه‌كه‌یه‌ك ‌ه میرنش���ین ‌ه كوردیه‌كان له‌ناوچون‪ ،‬ئه‌م وه‌الئ ‌ه بۆ‬ ‫حیزب له‌جێگا ‌ی حكومه‌ت كاراكته‌ر ‌ی سه‌رسه‌خت ‌ی مرۆڤ ‌ی خێڵه‌كیه‌و تا لێیده‌رباز‬ ‫نه‌بێت نابێت ‌ه شارس���تانی‌‪ ،‬تاك ‌ی كورد له‌وه‌ش خێڵه‌كیتر مامه‌ڵ ‌ه ده‌كات‪ ،‬كاتێك‬ ‫ته‌نه���ا گرنگ به‌ناوچه‌كه‌ ‌ی خۆ ‌ی ده‌دات‌و ال ‌ی گرنگ نی ‌ه ئه‌گه‌ر هه‌مو ش���ار یان‬ ‫واڵت تێكبدات‪ .‬ئه‌گه‌ر س���ه‌یربكه‌ین‪ ،‬ده‌بینین سه‌ركرده‌ ‌ی هه‌ریه‌ك له‌و دو حیزب ‌ه‬ ‫ده‌سه‌اڵتدار‌ه بۆ خۆ ‌ی به‌هه‌شتێك ‌ی دروستكردوه‌‪ ،‬له‌به‌رامبه‌ر ئه‌وانیشدا ژینگه‌ ‌ی‬ ‫ش���اره‌كان نوقم ‌ی پیسبونن به‌ژاوه‌ژاو‌و هه‌واو پاشماوه‌و تیشك ‌ه مه‌ترسیداره‌كان‪،‬‬ ‫به‌رپرس���ان ‌ی حیزبی‌‌و هه‌ریه‌كه‌و بۆ خۆ ‌ی له‌ده‌ره‌وه‌ ‌ی شار سه‌ر گردێك ‌ی گرتوه‌و‬ ‫گه‌وره‌ترین كێڵگه‌ ‌ی دروس���تكردوه‌‪ ،‬پیاو ‌ی خێڵه‌كیش هه‌میش ‌ه گرنگ ‌ی به‌ژینگ ‌ه‬ ‫نه‌ده‌دا‪ ،‬گرنگ مانه‌وه‌ ‌ی خۆ ‌ی بو‪ ،‬كه‌سایه‌تی‌ كورد ‌ی هه‌میش ‌ه حه‌ز ‌ی له‌كاریزمایه‌‪،‬‬ ‫چونك ‌ه خۆ ‌ی هه‌میش ‌ه به‌بچوك ده‌بینێت‪ ،‬ده‌یه‌وێت پشت به‌كه‌سانێك ببه‌ستێت‬ ‫ب ‌ێ خه‌وش‌و ب ‌ێ الر ‌ی بێت‌و زۆر داناو زاناش بێت‪ .‬خۆ ئه‌گه‌ر ئاواش نه‌بو گرنگ‬ ‫نیه‌‪ .‬ئه‌و هه‌وڵده‌دات خۆ ‌ی هه‌ڵخه‌ڵه‌تێنێ‌‌و به‌م به‌رزی ‌ه سه‌یر ‌ی بكات!‬ ‫ئه‌م به‌رزكردنه‌وه‌یه‌ ‌ی س���ه‌ركرد‌ه له‌دڵس���ۆزییه‌و‌ه نیه‌‪ ،‬به‌ڵكو له‌وه‌ی ‌ه هه‌میش��� ‌ه‬ ‫ده‌یه‌وێ���ت به‌رژه‌وه‌ندیه‌كان��� ‌ی ئ���ه‌و پارێزراوبێت! ده‌س���تگرتن به‌س���ه‌ركرده‌و‌ه‬ ‫تایبه‌تمه‌ندیه‌كان��� ‌ی ئه‌و تێرناكات‪ ،‬تا به‌خۆ ‌ی دوبار‌ه نه‌بێته‌و‌ه س���ه‌ركرده‌‪ ،‬بۆی ‌ه‬ ‫هه‌میش ‌ه حه‌ز به‌پاسه‌وان ‌ی زۆرو ژن ‌ی زۆر ده‌كات‪ ،‬شانازی‌ ئه‌و به‌ژماره‌ ‌ی كه‌سه‌كانه‌‪،‬‬ ‫ئه‌مه‌ش هه‌ر خه‌س���ڵه‌ت ‌ه خێڵه‌كیه‌كه‌یه‌تی‌‪ ،‬بۆی ‌ه هه‌ركاتێك ئه‌و ده‌ستكه‌وتانه‌ ‌ی‬ ‫ئه‌و له‌مه‌ترس���یدابون‪ ،‬ئاماده‌ ‌ی ش���ه‌ڕكردنه‌و پش���ت له‌هه‌مو پره‌نسیپێك ‌ی ڕه‌وا‬ ‫ده‌كات‪ ،‬ئ���ه‌وه‌ ‌ی ئیبن خه‌لدون چاوه‌ڕوان ‌ی ده‌كرد ڕێك واده‌رچو! ئێس���تا ئێم ‌ه‬ ‫له‌قۆناغ ‌ی ده‌ستبه‌سه‌رداگرتن ‌ی ش���ارین‪ ،‬قۆناغ ‌ی دوا ‌ی ئه‌و تێكدان ‌ی شارو دوا ‌ی‬ ‫ئه‌ویش گه‌ڕانه‌وه‌یه‌ بۆ شاخ!‬

‫ه له‌ئه‌وروپا‬ ‫نوێنه‌ری ئاوێن ‌‬ ‫شوان حه‌مه‌ ـ نه‌رویج‬ ‫‪004799004729‬‬ ‫‪hamashwan.awene@yahoo.no‬‬

‫‪Awene‬‬

‫کوا لێکۆڵینەوەی یاسایی لەخوێنی سۆرانی مامە حەمە‪ ،‬عەبدولستار تاھیر‪ ،‬سەردەشت عوسمان‬

‫کاروانی کۆڵبه‌ران له‌مه‌رزی باشماخ‬

‫فۆتۆ‪ :‬ئارام که‌ریم‬ ‫ریکالم‬