ژماره‌ 520

‫حه‌ز به‌یادكردنه‌وه‌ی‌‬ ‫هه‌ڵه‌بج ‌ه ناكه‌م‬

‫‪www.awene.com‬‬

‫‪17‬‬ ‫زمان‬ ‫لەشوێنی‬ ‫مرۆڤ‬

‫‪12‬‬

‫‌ بارزانی‌‌و تاڵه‌بانی‌‌و نه‌وشیروان مسته‌فا‬ ‫له‌ڕێگه‌ی بورجه‌کانیانه‌و ‌ه بناسه‌‬ ‫‪9‬‬

‫رۆژنامه‌یه‌كی‌ سیاسیی‌ گشتییه‬ ‫کۆمپانیای ئاوێن ‌ه ده‌ریده‌کات‬

‫ژماره‌ (‪)520‬‬ ‫سێشەممە ‪2016/3/15‬‬

‫له‌ماوه‌ی‌ دو مانگدا‬ ‫ی كوشتنی‌‬ ‫‪ 9‬حاڵه‌ت ‌‬ ‫پیاوان له‌الیه‌ن ژنانه‌وه‌‬ ‫تۆماركراوه‌‬

‫كورد سه‌باره‌ت‬ ‫به‌گۆڕانكاریی ‌ه وه‌زارییه‌كه‌ی‌‬ ‫عه‌بادی‌ یه‌كده‌نگ نین‬

‫كرۆنۆلۆژیای‬ ‫ڕاپەڕینی شێخ‬ ‫سەعیدی پیران‬

‫‪7‬‬

‫‪8‬‬

‫خه‌ڵک خواستی له‌سه‌ر‬

‫ئاهه‌نگی هه‌یسه‌م‬ ‫زۆرتر ‌ه تا دیار‌ی‌و‬

‫ئه‌ژده‌ر‬

‫‪18‬‬

‫یه‌كێتی‌و پارتی له‌رێككه‌وتنی كۆتایی نزیكده‌بنه‌و‌ه‬

‫‪2‬‬

‫پۆستی سه‌رۆكی حكومه‌ت‌و سه‌رۆكی په‌رله‌مان خاڵی ناكۆكییانه‌‬ ‫یه‌كێتی‌و پارتی له‌رێككه‌وتنی كۆتایی‬ ‫نزیكده‌بنه‌وه‌‪ ،‬ئه‌گ���ه‌ر ناكۆكی نێوان‬ ‫ی‬ ‫ی سه‌ركردایه‌ت ‌‬ ‫باڵه‌كانی‌و ئه‌نجومه‌ن ‌‬ ‫یه‌كێتی‌ كۆس���پ ب���ۆ رێككه‌وتنه‌ك ‌ه‬ ‫دروس���ت ن���ه‌كات ئ���ه‌وا به‌چاودێری‌‬ ‫ئێران حكومه‌تی زۆرین ‌ه پێكده‌هێنن‪،‬‬ ‫ئاگاداری���ش‬ ‫س���ه‌رچاوه‌یه‌كی‌‬ ‫ده‌ڵێت "ئێس���تا پۆس���تی سه‌رۆكی‬ ‫حكومه‌ت‌و سه‌رۆكی په‌رله‌مان خاڵی‬ ‫ناكۆكیانه‌"‪.‬‬ ‫ی‬ ‫تایب���ه‌ت به‌ئاوێن���ه‌‪ :‬به‌پێ��� ‌‬

‫زانیارییه‌كان���ی‌ ئاوێن���ه‌ پ���اش‬ ‫كۆمیت���ه‌ی‬ ‫هه‌ڵوه‌ش���اندنه‌وه‌ی‬ ‫كاراكردنه‌وه‌ی حكومه‌ت‌و په‌رله‌مان‪،‬‬ ‫پارتی‌و یه‌كێتی لیژنه‌یه‌كی هاوبه‌شیان‬ ‫پێكهێن���اوه‌ ب���ۆ چاره‌س���ه‌ری‌ ئه‌و‬ ‫ی‬ ‫ته‌نگه‌ژه‌یه‌ی‌ حكوم���ه‌ت‌و په‌رله‌مان ‌‬ ‫كوردس���تانی‌ پێ���دا تێده‌په‌ڕێ���ت‪،‬‬ ‫ی‬ ‫له‌یه‌كێتی مه‌ال به‌خیتار سه‌رپه‌رشت ‌‬ ‫ده‌كات‌و له‌ پارتی فازڵ میرانی‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ی ئاگادار به‌ئاوێنه‌ ‌‬ ‫س���ه‌رچاوه‌یه‌ك ‌‬ ‫راگه‌یاند كه‌ له‌س���ه‌ره‌تادا كار له‌سه‌ر‬

‫ئه‌وه‌ كراو‌ه چۆن په‌یوه‌ندیه‌كانی نێوان‬ ‫ی له‌گه‌ڵ ماڵی بارزانی‬ ‫ماڵی تاڵه‌بان��� ‌‬ ‫ئاس���ایی بكه‌نه‌وه‌‪ ،‬بۆ ئه‌م مه‌به‌ست ‌ه‬ ‫له‌مانگ���ی‌ راب���ردودا به‌ئاماده‌بوونی‬ ‫مه‌ال به‌ختیار‪ ،‬پاڤێڵ تاڵه‌بانی‌و هێرۆ‬ ‫ی ره‌ش‬ ‫ئیبراهی���م ئه‌حمه‌د له‌س���ه‌ر ‌‬ ‫له‌گه‌ڵ‌ بارزانی‌ كۆبونه‌ته‌وه‌‪ .‬دواتریش‬ ‫كۆبونه‌وه‌ی‌ لوتكه‌ی‌ یه‌كێتی‌و پارتی‬ ‫به‌ئاماده‌بون���ی‌ بارزانی ئه‌نجامدراوه‌‪،‬‬ ‫ك ‌ه له‌و كۆبونه‌وه‌یه‌دا هێڵی گش���تی‬ ‫رێككه‌وتنه‌كه‌یان باس���كردوه‌‪ ،‬دوای‬

‫كۆبونه‌وه‌ك���ه‌ش مه‌كته‌بی سیاس���ی‬ ‫ه���ه‌ردوال لیژنه‌یه‌كی���ان پێكهێن���او‌ه‬ ‫له‌پارتی (نێچیرڤان بارزانی‪ ،‬د‪.‬رۆژ‪،‬‬ ‫ف���ازڵ میران���ی)‪ ،‬له‌یه‌كێت���ی (مه‌ال‬ ‫به‌ختی���ار‪ ،‬عوم���ه‌ر فه‌ت���اح‪ ،‬حاكم‬ ‫قادر)‪.‬‬ ‫ی سه‌رچاوه‌ك ‌ه ئه‌و رێككه‌وتن ‌ه‬ ‫به‌پێ ‌‬ ‫نوێی��� ‌ه به‌چاودێ���ری‌‌و ئاماده‌بون���ی‬ ‫ئێ���ران له‌نێ���وان یه‌كێت���ی‌و پارتی‬ ‫ی‬ ‫ئه‌نجامده‌درێت‪ ،‬كه‌ تا ئێستا پۆست ‌‬ ‫ی حكوم ‌هت‌و سه‌رۆكی‌ په‌رله‌مان‬ ‫سه‌رۆك ‌‬

‫خاڵ���ی‌ ناكۆكییان���ه‌‪ ،‬یه‌كێتی داوای‬ ‫پۆستی س���ه‌رۆكی حكومه‌ت ده‌كات‪،‬‬ ‫پارتیش ده‌یه‌وێت یه‌كێتی‌ پۆس���تی‬ ‫سه‌رۆكی په‌رله‌مان وه‌ربگرێت‪.‬‬ ‫مه‌كته‌بی‌ سیاسی‌ یه‌كێتی‌ به‌نیاز‌ه‬ ‫ی گه‌یش���تنه‌ رێككه‌وت���ن‪ ،‬له‌گ ‌ه ‌ڵ‬ ‫دوا ‌‬ ‫ئه‌نجومه‌نی‌ س���ه‌ركردایه‌تی‌ كۆبێته‌و‌ه‬ ‫ی له‌س���ه‌ر‬ ‫بۆ ئ���ه‌وه‌ی‌ بڕیاری‌ كۆتای ‌‬ ‫بدرێ���ت‪ ،‬به‌اڵم به‌پێ���ی‌ زانیارییه‌كان‬ ‫ی مه‌كته‌ب���ی‌ سیاس���ی‌‌و‬ ‫زۆرین���ه‌ ‌‬ ‫ێ‬ ‫ی به‌ب��� ‌‬ ‫س���ه‌ركردایه‌تی‌ یه‌كێت��� ‌‬

‫"پارت ‌ی سور‌ه له‌سه‌ر كارا نه‌كردنه‌و‌هی‌ په‌رله‌مان"‬

‫رێبوار عه‌لی‪:‬‬ ‫ئەمینداری‌ یه‌كگرتو‬ ‫لەئاستی‌ گەورەیی‬ ‫گۆڕانكارییەكاندا‬ ‫نەبوە‬

‫بارزانی رازیی ‌ه ته‌نها بۆ ماوه‌ی‌ هه‌فته‌یه‌ك سه‌رۆكی په‌رله‌مان بگه‌ڕێته‌وه‌ هه‌ولێر‬

‫ئه‌ندامێك����ی‌ په‌رله‌مان����ی‌ كوردس����تان‬ ‫ئام����اژه‌ به‌وه‌ ده‌كات ك����ه‌ هۆكاری‌ كارا‬ ‫نه‌كردنه‌وه‌ی‌ په‌رله‌مانی‌ كوردس����تان بۆ‬ ‫ئه‌وه‌یه‌ كه‌ پارتی‌ ده‌یه‌وێت په‌رله‌مانێك‬ ‫كارا بكاته‌وه‌ كه‌ ماوه‌ی‌ س����ه‌رۆكایه‌تی‌‬ ‫مه‌س����عود بارزانی‌ بۆ ‪ 10‬س����اڵی‌ دیكه‌‬ ‫درێژبكرێته‌وه‌‪ ،‬ئه‌و ده‌ڵێت "پارتی‌ سوره‌‬ ‫له‌س����ه‌ر كارا نه‌كردن����ه‌وه‌ی‌ په‌رله‌مان"‪.‬‬ ‫به‌پێی‌ زانیارییه‌كانی����ش بارزانی ڕازییه‌‬ ‫ته‌نه����ا بۆ ماوه‌ی‌ هه‌فته‌یه‌ك س����ه‌رۆكی‬ ‫په‌رله‌مان بگه‌ڕێته‌وه‌ هه‌ولێر‪.‬‬ ‫ئاوێن����ه‌‪ ،‬هه‌ولێر‪ :‬بێگ����ه‌رد تاڵه‌بانی‌‬ ‫س����ه‌رۆكی‌ فراكس����یۆنی‌ یه‌كێت����ی‌‬ ‫له‌په‌رله‌مان����ی‌ كوردس����تان به‌ئاوێنه‌ی‌‬ ‫راگه‌یاند "گرفتی‌ كاراكردنه‌وه‌ی‌ په‌رله‌مان‬ ‫له‌س����ه‌ر دو پرسی‌ سه‌ره‌كییه‌ یه‌كه‌میان‬ ‫له‌باره‌ی‌ گه‌ڕانه‌وه‌ی‌ د‪.‬یوسف محه‌مه‌ده‌‬ ‫كه‌ گ����ۆڕان پێداگیری‌ له‌س����ه‌ر ده‌كات‌و‬ ‫تائێس����تا پارتی‌ دیموكراتی‌ كوردستان‬ ‫قبوڵی‌ نییه‌"‪.‬‬ ‫ئ����ه‌و وتی "بارزانی‌ بڕی����اری‌ داوه‌ كه‌‬ ‫په‌رله‌مانی‌ كوردستان په‌ك بخرێت‌و هه‌ر‬ ‫خۆی‌ ده‌توانێت به‌یه‌ك ته‌له‌فۆن‌و به‌یه‌ك‬ ‫قسه‌ ئه‌و بابه‌ته‌ راستبكاته‌وه‌"‪.‬‬ ‫هه‌روه‌ه����ا به‌هار مه‌حم����ود ئه‌ندامی‌‬

‫په‌رله‌مانی‌ كوردس����تان له‌فراكس����یۆنی‌‬ ‫گۆڕان به‌ئاوێنه‌ی‌ راگه‌یاند كه‌ به‌هاتن ‌‬ ‫ی‬ ‫وه‌فدی‌ كۆمیته‌ی‌ كاراكردنه‌وه‌ی‌ په‌رله‌مان‬ ‫ب����ۆ الی‌ بزوتنه‌وه‌ی‌ گ����ۆڕان ده‌ركه‌وت‬ ‫ئه‌وان په‌رله‌مانێكیان ده‌وێت كه‌ "ماوه‌ی‌‬ ‫سه‌رۆكایه‌تی‌ بارزانی‌ درێژبكاته‌وه‌"‪.‬‬ ‫ئاماژه‌ بۆ ئه‌وه‌ش ده‌كات كه‌ له‌قسه‌كانی‌‬ ‫ئه‌ندامان����ی‌ كۆمیت����ه‌ی‌ كاراكردنه‌وه‌ی‌‬ ‫په‌رله‌مان����دا ل����ه‌وه‌ تێگه‌یش����تون ك����ه‌‬ ‫په‌رله‌مانێك����ی‌ ده‌س����ته‌مۆیان ده‌وێت‪،‬‬ ‫ئه‌‌و وتی‌ "م����ن خۆم له‌دانیش����تنه‌كه‌دا‬ ‫بوم‌و به‌دیاریكراوی‌ نوێنه‌ری‌ پارتی‌ له‌و‬ ‫كۆبونه‌وه‌یه‌دا ئه‌و داوایه‌ی‌ لێكردین"‪.‬‬ ‫ئه‌م����ه‌ له‌كاتێكدای����ه‌ ك����ه‌ به‌پێ����ی‌‬ ‫زانیارییه‌كان ل����ه‌دوا كۆبونه‌وه‌ی نێوان‬ ‫یه‌كێت����ی‌و پارت����ی ك����ه‌ به‌ئاماده‌بونی‌‬ ‫بارزان����ی ئه‌نجام����درا‪ ،‬بارزانی‌ جه‌غتی‌‬ ‫ل����ه‌وه‌ كردوه‌ته‌وه‌ ك����ه‌ ته‌نها بۆ ماوه‌ی‬ ‫هه‌فته‌ی����ه‌ك ڕازییه‌ د‪.‬یوس����ف محه‌مه‌د‬ ‫بگه‌ڕێته‌وه‌ بۆ په‌رله‌مانی كوردس����تان‪،‬‬ ‫ئه‌ویش بۆ ئه‌وه‌ی‌ له‌و ماوه‌یه‌دا ده‌س����ت‬ ‫له‌سه‌رۆكایه‌تی‌ په‌رله‌مان بكێشێته‌وه‌‪.‬‬

‫‪4‬‬

‫ی په‌رله‌م���ان له‌گ��� ‌ه ‌ڵ‬ ‫كاراكردن���ه‌وه‌ ‌‬ ‫ی حكومه‌ت‬ ‫رێككه‌وت���ن‌و پێكه‌وه‌نان��� ‌‬ ‫نی���ن له‌گ���ه‌ڵ‌ پارت���ی‌‪ ،‬له‌مباره‌یه‌و‌ه‬ ‫ی‬ ‫ی س���ه‌ركردایه‌ت ‌‬ ‫ی ئه‌نجومه‌ن ‌‬ ‫ئه‌ندام ‌‬ ‫ی راگه‌یان���د ك ‌ه‬ ‫یه‌كێت���ی‌ به‌ئاوێن���ه‌ ‌‬ ‫ی رێكبكه‌وین؟ هه‌ر‬ ‫"ئێم ‌ه له‌س���ه‌رچ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی یه‌كێتی‌ له‌گ ‌هڵ‌ پارت ‌‬ ‫رێككه‌وتنێك��� ‌‬ ‫ی په‌رله‌م���ان‪،‬‬ ‫به‌ب���ێ‌ كاراكردن���ه‌وه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫ش���ه‌رعیه‌تدان ‌ه به‌و هه‌ڵ��� ‌ه گه‌ورانه‌ ‌‬ ‫پارت���ی‌ به‌رامب���ه‌ر به‌په‌رله‌مان���ی‌‬ ‫كوردستان كردویه‌تی‌"‪.‬‬

‫رێبوار عه‌لی ئه‌ندامی پێشوی سه‌ركردایه‌تی‬ ‫یه‌كگرتوی ئیس�ل�امی كە سه‌ره‌تای ئه‌م‬ ‫مانگه‌ وه‌ك ناڕه‌زایه‌تی دەربڕین بەرامبەر‬ ‫بەش���ێوازی‌ به‌ڕێوه‌بردن���ی‌ یه‌كگرت���وی‌‬ ‫ئیسالمی‌ ده‌ستی‌ له‌كاركێشایه‌وه‌ ئاماژه‌‬ ‫به‌وه‌ ده‌كات كه‌ میكانیزمه‌كانی كۆنگره‌‬ ‫به‌جۆرێك���ن نه‌ك رێب���وار عه‌لی ئیمامی‬ ‫عه‌لی���ش بیت ده‌رناچیت‪ ،‬ئ���ه‌و ده‌ڵێت‬ ‫"ئه‌مینداری‌ یه‌كگرتو له‌ئاستی‌ گه‌وره‌یی‌‬ ‫گۆڕانكارییه‌كاندا نه‌بوه‌"‪.‬‬ ‫ئاوێن���ه‌‪ ،‬س���لێمانی‌‪ :‬رێب���وار عه‌لی‌‬ ‫له‌چاوپێكه‌وتنێكی‌ تایب���ه‌ت به‌ئاوێنه‌دا‬ ‫رایگه‌یاند كه‌ یه‌كگرتو به‌ره‌و ته‌قلیدیبون‬ ‫ده‌چێت‌و عه‌قڵ���ه‌كان ده‌كات���ه‌ ده‌ره‌وه‌‬ ‫زیاتر له‌ ناوی ‪ 100‬رۆش���نبیرو نوسه‌رم‬ ‫الیه‌ له‌ناو یه‌كگرت���و كراونه‌ته‌ ده‌ره‌وه‌‪،‬‬ ‫هاوكات ناوچه‌گه‌رییه‌تی‌و ناشەفافیه‌ت‌و‬ ‫ناعه‌داله‌ت���ی له‌ن���او یه‌كگرت���ودا‬ ‫په‌ره‌یس���ه‌ندوه‌‪ ،‬ئه‌و وت���ی‌ "گه‌وره‌ترین‬ ‫هه‌ڵ���ه‌ یه‌كگرتو ك���ردی ئ���ه‌وه‌ بو كه‌‬ ‫په‌رله‌مانی کوردستان‬ ‫ه���ادی عه‌لی نه‌كرده‌ ئه‌مین���دار چونكه‌‬ ‫ڕۆش���نبیرو به‌توانایه‌و‌ به‌بڕوای من دوای‬ ‫ئه‌و پێویس���ته‌ یه‌كگرت���و ئۆتۆماتیكی‬ ‫مه‌منونی ئه‌بوكر كاروانی بین بۆ ئه‌وه‌ی‌‬ ‫ڕێبه‌رایه‌تی یه‌كگرتو بكات"‪.‬‬ ‫وتیشی‌ "ئه‌وه‌ی گرنگه‌ بونی ئه‌میندار‬ ‫ب���ه‌م میكانیزمه‌ هه‌ڵه‌یه‌ كه‌ ده‌س���ه‌اڵتی‬ ‫ڕه‌های هه‌بێ���ت‌و بیه‌وێت دۆس���تایه‌تی‬ ‫تۆمه‌تبار به‌ش���تێك بكات ئه‌وه‌ش���ی هه‌ی ‌ه هه‌ركه‌س ب���كات بی���كات‌و دوژمنایه‌تی‬ ‫كه‌سانێك یان میدیا هه‌ن له‌پارتی ئه‌و كار‌ه هه‌ركه‌س���یش بكات ده‌ی���كات‪ ،‬كه‌ ئه‌مه‌‬ ‫له‌ناویه‌كگرتودا هه‌بوه‌"‪.‬‬ ‫ده‌كه‌ن"‪.‬‬

‫نازم ده‌باغ‪ :‬بۆ چاره‌سه‌ر ‌ی كێشه‌ی‌ الیه‌نه‌كان قاسم ‌ی سلێمان ‌ی دێته‌ كوردستان‬ ‫نوێنه‌ری حكومه‌تی هه‌رێ���م له‌تاران‪ ،‬نازم‬ ‫ده‌ب���اغ ئاماژه‌ به‌وه‌ ده‌كات كه‌ ئه‌گه‌ر كورد‬ ‫به‌الی‌ س���وننه‌دا بڕوات ئێ���ران كاردانه‌وه‌ ‌ی‬ ‫باش��� ‌ی نابێت‪ ،‬ئه‌و ده‌ڵێت "بۆ چاره‌سه‌ر ‌ی‬ ‫كێشه‌ی‌ الیه‌نه‌كان قاس���م ‌ی سلێمان ‌ی دێت ‌ه‬

‫كوردستان"‪.‬‬ ‫تایب���ه‌ت به‌ئاوێن���ه‌‪ :‬ن���ازم ده‌ب���اغ‬ ‫له‌چاوپێكه‌وتنێك���ی‌ تایب���ه‌ت به‌ئاوێن���ه‌دا‬ ‫رایگه‌یان���د كه‌ ئه‌گ���ه‌ر ریفۆران���دۆم ببێت ‌ه‬ ‫هۆی پارچه‌پارچه‌بونی عێراق‌و كوردستان‪،‬‬

‫ئێ���ران له‌گه‌ڵی‌ نی���ه‌‪ ،‬ئه‌و وتی‌ "له‌س���ه‌ر بگرن"‪.‬‬ ‫وتیشی‌ "پارتی له‌ئێران دورنه‌كه‌وتوه‌ته‌و‌ه‬ ‫پرسی سه‌رۆكایه‌تی هه‌رێم‪ ،‬ئێران نه‌چوه‌ت ‌ه‬ ‫ورده‌كاری ئه‌وه‌ی كێ سه‌رۆكی هه‌رێم بێت‪ ،‬ت���ا نزیكبێته‌وه‌‪ ،‬په‌یوه‌ن���دی له‌گه‌ڵ ئێران‬ ‫یان ناوی كه‌سی نه‌هێناوه‌‪ ،‬ته‌نها وتویه‌تی خراپ نیه‌و باش���ه‌‪ ،‬وه‌كو خۆیشم به‌فه‌رمی‬ ‫رێز له‌س���ه‌ركرده‌كانی خۆتان‌و یاساكانتان ش���تێكم له‌پارتی نه‌بیس���توه‌ ك��� ‌ه ئێران‬

‫‪3‬‬

‫نه‌ورۆزتان پیرۆز‪ ...‬سێشه‌ممه‌ی داهاتو به‌بۆنه‌ی هاتنی جه‌ژنی نه‌ورۆزه‌وه‌ ئاوێنه‌ ده‌رناچێت‬ ‫ ‬ ‫ناونیشان‪ :‬سلێامنی ته‌الری زارا ‪ -‬نهۆمی سێه‌م ‪ -‬شوقه‌ی ژماره‌ ‪32‬‬

‫ ‬ ‫ته‌له‌فۆن‪ 3202416 :‬‬

‫کۆمپانیای باڵڤ پەیک ئاوێنە دابەش دەکات نرخی ‪ 1000‬دینار‬

‫‪5‬‬

‫تیراژ‪4500 :‬‬

‫‌هه‌نوکه‬

‫)‪ )520‬سێشه‌مم ‌ه ‪2016/3/15‬‬

‫‪3‬‬

‫نوێنه‌ری‌ حكومه‌تی‌ هه‌رێم له‌تاران‪:‬‬

‫ئه‌گه‌ر كورد به‌الی سوننه‌دا بڕوات ئێران كاردانه‌وه‌ی باشی نابێت‬ ‫ئا‪ :‬وریا حسێن‬ ‫نوێنه‌ری حكومه‌تی هه‌رێم له‌تاران‪ ،‬نازم‬ ‫ده‌باغ له‌م گفتوگۆیه‌ی‌ ئاوێنه‌دا ده‌ڵێت‬ ‫"به‌رای من ئه‌گه‌ر ریفۆراندۆم بێته‌ هۆی‬ ‫پارچه‌پارچه‌بونی عێراق‌و كوردستان‪،‬‬ ‫ئێران له‌گه‌ڵی‌ نیه‌"‪.‬‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬دانیش���تنێكتان له‌گه‌ڵ سه‌رۆكی‬ ‫حكوم���ه‌ت ئه‌نجام���دا‪ ،‬چ په‌یامێكت���ان‬ ‫له‌ئێرانه‌وه‌ بۆ سه‌رۆكی حكومه‌ت هێنابو؟‬ ‫ن���ازم ده‌ب���اغ‪ :‬ئه‌جیندای س���ه‌ردانه‌كه‌‬ ‫باس���كردن بو له‌ دۆخی سیاسی ناوچه‌كه‌و‬ ‫چۆنیه‌ت���ی پته‌وكردن���ی په‌یوه‌ندییه‌كانی‬ ‫حكومه‌تی هه‌رێم‌و كۆماری ئیسالمی ئێران‌و‬ ‫رونكردنه‌وه‌ی هه‌ڵوێس���ته‌ پێویس���ته‌كان‌و‬ ‫باس���كردن له‌كاره‌كان���ی نوێنه‌رایه‌ت���ی‬ ‫حكومه‌ت‪ ،‬هی���چ په‌یامێكم له‌ئێرانیه‌كانه‌وه‌‬ ‫نه‌هێنابو بۆ به‌رپرسانی حكومه‌ت‪.‬‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬به‌اڵم شێوازو كاتی كۆبونه‌وه‌كه‌‬ ‫ئ���ه‌وه‌ هه‌ڵده‌گرێت كه‌ په‌یامێكتان ئاڵوگۆڕ‬ ‫كردبێت له‌نێوان حكوم ‌هت‌و ئێرانییه‌كان؟‬ ‫ن���ازم ده‌ب���اغ‪ :‬ڕۆژنامه‌ هه‌مو ش���تێكی‬ ‫ده‌وێت به‌اڵم مه‌رج نیه‌ ئێمه‌ هه‌مو ش���تێك‬ ‫باس بكه‌ین‪ ،‬به‌اڵم خۆی له‌خۆیدا كۆبونه‌وه‌‬ ‫له‌گه‌ڵ نوێنه‌ری حكومه‌ت له‌تاران‌و كردنی‬ ‫به‌هه‌واڵ له‌میدیاكان بۆ خۆی په‌یامه‌‪.‬‬ ‫ئاوێن���ه‌‪ :‬ئێس���تا ئێرانی���ه‌كان چ���ۆن‬ ‫له‌بارودۆخی سیاس���ی‌و ئاب���وری هه‌رێمی‬ ‫كوردستان ده‌ڕوانن؟‬ ‫ن���ازم ده‌ب���اغ‪ :‬دی���اره‌ ئێرانیه‌كانیش‬ ‫پێیانوای���ه‌ ل���ه‌روی سیاس���ی‌و ئابوریه‌وه‌‬ ‫هه‌رێم قه‌یرانی هه‌یه‌و هه‌میش���ه‌ له‌هه‌وڵ‌و‬ ‫ئامۆژگاریدان بۆ ئه‌وه‌ی پێكه‌وه‌ بس���ازێن‬ ‫چونكه‌ ئاسایشی ئێران‌و هه‌رێمی كوردستان‬ ‫په‌یوه‌ندیان پێك���ه‌وه‌ هه‌یه‌‪ ،‬ئێرانیه‌كان بۆ‬ ‫روبه‌ڕبونه‌وه‌ی داعش‌و چه‌سپاندنی ئاسایش‬ ‫جه‌خت له‌سه‌ر سازانی الیه‌نه‌كان ده‌كه‌نه‌وه‌‬ ‫بۆ چاره‌سه‌ری قه‌یرانه‌كان‪.‬‬

‫بۆ چاره‌سه‌ری‬ ‫کێشه‌ی الیه‌ن ‌ه‬ ‫سیاسییه‌کانی‬ ‫کوردستان قاسمی‬ ‫سلێمانی هاتو‌ه‬ ‫بۆ کوردستان‌و‬ ‫ره‌نگ ‌ه پێویستبکات‬ ‫جارێکیتریش بێته‌وه‌‬ ‫ئاوێن���ه‌‪ :‬ئێرانیه‌كان هیچ قس���ه‌یه‌كیان‬ ‫نه‌كردوه‌ له‌سه‌ر پرسی ریفراندۆم؟‬ ‫نازم ده‌باغ‪ :‬وه‌كو ئه‌وه‌ی باڵوكراوه‌ته‌و‌ه‬ ‫ئه‌وان به‌كێش���ه‌یه‌كی ناوخۆیی ته‌ماش���ای‬ ‫ده‌كه‌ن‪ ،‬ب���ه‌اڵم ئه‌وان پش���تیوانی ده‌كه‌ن‬ ‫له‌یه‌كپارچه‌یی خاكی عێراق‌و ده‌ستوره‌كه‌ی‬ ‫كه‌ مافی كوردی تێدا نوس���راوه‌‪ ،‬بۆی ‌ه هه‌ر‬ ‫ش���تێك له‌و چوارچێوه‌یه‌ بێت پش���تیوانی‬ ‫ده‌كات‪ ،‬به‌پێچه‌وان���ه‌و‌ه ئه‌گ���ه‌ر دژایه‌ت���ی‬ ‫نه‌كه‌ن پش���تیوانی ناكه‌ن‪ ،‬به‌ڕای من ئه‌گه‌ر‬ ‫ڕیفۆراندۆم بێته‌ ه���ۆی پارچه‌پارچ ‌ه بونی‬ ‫عێراق و كوردستان ئێران له‌گه‌ڵ ‌ی نیه‌‪.‬‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬له‌م كێشه‌ ناوخۆیانه‌ی هه‌رێم‪ ،‬زۆر‬ ‫پاگه‌نده‌ی‌ ئه‌وه‌ ده‌كرێت ئێران پش���تیوانی‬ ‫كۆمه‌ڵ ده‌كات بۆ ڕكابه‌رایه‌تی پارتی؟‬ ‫ن���ازم ده‌ب���اغ‪ :‬پێموانی���ه‌ ئه‌و ش���تان ‌ه‬ ‫ڕاس���تبێت‪ ،‬چونكه‌ دڵنی���ام له‌زانیاریه‌كان‬

‫نازم ده‌باغ‬ ‫به‌حكومی ئه‌وه‌ی چاوم به‌به‌رپرسانی ئێران‌و‬ ‫مامۆس���تا عه‌لی باپیری���ش كه‌وتو‌ه كاتێك‬ ‫هات بۆ ئێ���ران‪ ،‬گۆڕانیش ئه‌و په‌یوه‌ندیه‌ی‬ ‫وا نیه‌ كه‌ باس���ده‌كرێت ئێران پش���تیوانی‬ ‫گ���ۆڕان‌و په‌كه‌ك��� ‌ه ده‌كات ئه‌مانه‌ هه‌موی‬ ‫شته‌ دژ به‌یه‌كه‌كانن‪ ،‬به‌داخه‌وه‌ خۆمان الی‬ ‫یه‌كتری ناشرین كردوه‌ پاشان الی خه‌ڵكی‬ ‫ده‌ره‌وه‌ بۆی ‌ه ئه‌و شتان ‌ه به‌ڕاست نازانم‪ ،‬ئه‌و‬ ‫سیاس���ه‌ته‌ی هه‌یه‌ جێگای ره‌خنه‌و گله‌یی ‌ه‬ ‫به‌و مانای���ه‌ی ئه‌و هه‌م���و ماوه‌ی ‌ه تێپه‌ڕی‬ ‫نه‌مانتوانی كێشه‌كان چاره‌سه‌ر بكه‌ین‪.‬‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬ئێستا ئێران له‌گه‌ڵ كاراكردنه‌وه‌ی‬ ‫حكومه‌ت‌و په‌رله‌مانه‌ یان ڕای چیه‌ له‌س���ه‌ر‬ ‫پرسی سه‌رۆكایه‌تی هه‌رێم؟‬ ‫نازم ده‌باغ‪ :‬ن���ه‌ به‌و مانایه‌ی گۆڕان‪ ،‬ن ‌ه‬ ‫به‌و مانایه‌ی پارتی‌و یه‌كێتی‪ ،‬ئێران له‌گه‌ڵ‬ ‫وتوێژو دانوستان‌و ڕێزگرتن ‌ه له‌سه‌ركرده‌كانی‬

‫عه‌تا سه‌راوی‪:‬‬

‫یه‌كتری‪ ،‬ئه‌وه‌ی من بیستومه‌ له‌به‌رپرسه‌كان‬ ‫ئه‌وه‌ی ‌ه رێز له‌سه‌ركرده‌كان بگیرێت گفتۆگۆ‬ ‫بكرێت‌و توندوتیژی به‌كارنایه‌ت‌و پایه‌ندبون‬ ‫به‌یاس���او ش���ه‌رعیه‌ته‌وه‌‪ ،‬له‌س���ه‌ر پرسی‬ ‫س���ه‌رۆكایه‌تی هه‌رێمیش ئێ���ران نه‌چوه‌ت ‌ه‬ ‫ورده‌كاری ئه‌وه‌ی كێ سه‌رۆكی هه‌رێم بێت‪،‬‬ ‫یان ناوی كه‌سی نه‌هێناوه‌‪ ،‬ته‌نها وتویه‌تی‬ ‫ڕێز له‌س���ه‌ركرده‌كانی خۆتان‌و یاساكانتان‬ ‫بگرن‪.‬‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬ئێران هی���چ هه‌نگاوێكی عه‌مه‌لی‬ ‫ناوه‌ بۆ نزیكردنه‌وه‌ی الیه‌نه‌كان؟‬ ‫ن���ازم ده‌باغ‪ :‬ئه‌م ماوه‌ی ‌ه كه‌متر بوه‌ته‌و‌ه‬ ‫به‌اڵم چه‌ند مانگێك پێش ئێستا‌ له‌ئاستی‬ ‫بااڵتری���ن وه‌ف���د ل���ه‌روی په‌یوه‌ندیه‌كانی‬ ‫ك��� ‌ه هه‌بون له‌نێوان ئێ���ران‌و پارت‌و الیه‌ن ‌ه‬ ‫سیاسیه‌كان هاتونه‌ته‌ هه‌رێمی كوردستان‪.‬‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬باس���ی هاتنی‌ قاس���م سلێمانی‬

‫ده‌كرێت؟‬ ‫نازم ده‌باغ‪ :‬به‌ڵێ‌ هاتوه‌و نوێنه‌ریش���ی‬ ‫هاتوه‌‪ ،‬ره‌نگه‌ پێویست بكات جارێکیتریش‬ ‫بێته‌وه‌‪.‬‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬له‌دوای ئه‌و ساردیه‌ی دروستبو‪،‬‬ ‫ئێس���تا پارتی ده‌یه‌وێ���ت په‌یوه‌ندیه‌كانی‬ ‫له‌گه‌ڵ ئێران پته‌وبكاته‌وه‌‪ ،‬راسته‌؟‬ ‫ن���ازم ده‌ب���اغ‪ :‬پارت���ی له‌ئێ���ران‬ ‫دورنه‌كه‌وتوه‌ت���ه‌وه‌ ت���ا نزیكبێت���ه‌وه‌‪،‬‬ ‫په‌یوه‌ندی له‌گه‌ڵ ئێران خراپ نیه‌و باش���ه‌‬ ‫ئه‌وه‌ن���ده‌ی من بزانم‪ ،‬چونكه‌ خۆت ده‌زانی‬ ‫ش���ێوه‌ی په‌یوه‌ندیه‌كان هه‌م���وی له‌گه‌ڵ‬ ‫من نی���ه‌و به‌ش���ێكی له‌رێ���گای نوێنه‌ری‬ ‫حیزبه‌كانیانه‌وه‌ی���ه‌‪ ،‬ئه‌وه‌ش���ی م���ن بزانم‬ ‫كاك نێچیرڤ���ان مانگ���ی ‪ 10‬هات���ه‌ تاران‌و‬ ‫گه‌وره‌به‌رپرس���انی ئێران‌و خه‌ڵكی تریشی‬ ‫بین���ی‪ ،‬وه‌كو خۆیش���م به‌فه‌رمی ش���تێكم‬

‫له‌پارتی نه‌بیس���توه‌ كه‌ ئێ���ران تۆمه‌تبار‬ ‫به‌شتێك بكات ئه‌وه‌ش���ی هه‌یه‌ كه‌سانێك‬ ‫یان میدیا هه‌ن له‌پارتی ئه‌و كاره‌ ده‌كه‌ن‪.‬‬ ‫ئاوێن���ه‌‪ :‬ڕوانگه‌ی ئێران بۆ ئه‌و پرس���ه‌‬ ‫چیه‌ كه‌ ئێستا باسی ئه‌وه‌ ده‌كرێت هه‌رێم‬ ‫به‌ره‌و میحوه‌ری سوننه‌ ده‌ڕوات؟‬ ‫نازم ده‌ب���اغ‪ :‬ئه‌وه‌ی‌ دڵنیام لێی ئه‌وه‌یه‌‬ ‫ئێران پێیخۆش���ه‌ هه‌رێ���م وه‌كو هه‌رێمێكی‬ ‫فیدراڵی له‌چوارچێوه‌ی عێراق به‌هێز بێت‌و‬ ‫سه‌رۆك كۆماریش كورد بێت به‌ره‌زامه‌ندی‬ ‫هه‌مو الیه‌ن���ه‌كان ئه‌مه‌ به‌ڵگه‌ی ‌ه له‌س���ه‌ر‬ ‫ئه‌وه‌ی الیه‌نداری ن���اكات بۆ ئه‌وه‌ی كورد‬ ‫بۆ الیه‌كی تر بڕوات‪ ،‬ئه‌وی تر په‌یوه‌س���ته‌‬ ‫به‌سیاس���ه‌تی حكومه‌ت���ی هه‌رێم���ه‌وه‌ كه‌‬ ‫م���ن ناتوانم به‌ناویه‌وه‌ قس���ه‌ بك���ه‌م ئایا‬ ‫ئه‌و به‌ش���ه‌ی به‌ناوی س���وننه‌وه‌ دروست‬ ‫ده‌بێت‪ ،‬سوننه‌یه‌ك ته‌نها سوننه‌ بێت‪ ،‬یان‬ ‫كوردیش ده‌گرێته‌وه‌‪ ،‬یاخود س���وننه‌یه‌كی‬ ‫تر كه‌ به‌ش���ێك له‌س���وریاش ده‌گرێته‌وه‌‪،‬‬ ‫ئه‌م بابه‌تانه‌ له‌س���ه‌ر مێز هه‌ن‌و باس���یان‬ ‫لێوه‌ ده‌كرێت‪ ،‬ده‌بێت كورد وریا بێت له‌ناو‬ ‫سیاس���ه‌تێكی تردا نه‌یتوێنن���ه‌وه‌ به‌ناوی‬ ‫س���وننه‌گه‌رایی ئه‌وه‌ لێكدان���ه‌وه‌ی خۆمه‌‬ ‫كه‌ س���عودیه‌و توركی���ا ده‌یانه‌وێت توانای‬ ‫ش���یعه‌ له‌عێراق كه‌مبكه‌ت���ه‌وه‌‪ ،‬ئه‌ویش به‌‬ ‫به‌ستنه‌وه‌ی كوردو س���ونه‌ به‌یه‌كه‌وه‌ یان‬ ‫ناوچه‌یه‌كی سونی دروستبكه‌ن كه‌ سوریاش‬ ‫بگرێته‌وه‌‪ ،‬ب���ه‌اڵم به‌بڕوای من ئه‌گه‌ر كورد‬ ‫به‌الی س���وننه‌دا بڕوات ئێران كاردانه‌وه‌ی‬ ‫باشی نابێت‪.‬‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬بڕیاربو وه‌فدێك له‌باره‌ی دۆسیه‌‬ ‫ئابوریه‌كان���ه‌وه‌ به‌تایبه‌ت ن���ه‌وت له‌نێوان‬ ‫ئێران‌و هه‌رێمدا هه‌بێت؟‬ ‫نازم ده‌باغ‪ :‬ده‌مێكه‌ ئه‌و به‌رنامه‌یه‌ هه‌یه‌‬ ‫له‌دوای ن���ه‌ورۆز هه‌وڵه‌كانمان له‌وباره‌یه‌وه‌‬ ‫چڕده‌كه‌ین���ه‌وه‌‪ ،‬پێش���بینی ده‌كه‌م دوای‬ ‫ن���ه‌ورۆز وه‌فدێك���ی ئێران بێت���ه‌ هه‌رێمی‬ ‫كوردستان‪ ،‬پێشبینی ئاڵوگۆڕی شانده‌كان‬ ‫ده‌كه‌م‪.‬‬

‫‏مه‌حمود سه‌نگاوی‪:‬‬

‫هه‌ر بڕیارێك هێرۆخانی تێدانه‌بێت تا ئێستا چاره‌سه‌ری هیچ كێشه‌یه‌ك ‌ی‬ ‫مه‌كته‌ب ‌ی سیاسیی‌ یه‌کێتی نه‌كراوه‌‬ ‫سه‌رناگرێت‬ ‫ئا‪ :‬بنار‬

‫عه‌تا سه‌راوی‪ ،‬ئه‌ندامی ئه‌نجومه‌نی‬ ‫ناوه‌ندی یه‌كێتی نیشتیمانی‬ ‫كوردستان له‌م گفتوگۆیه‌ی‌ ئاوێنه‌دا‬ ‫ده‌ڵێت "مه‌سرور بارزانی پیاوێكی‬ ‫بزنسمانی سیاسیی موخابه‌راتی‬ ‫ترسناكه‌و پاڤێل تاڵه‌بانی پیاوێكی‬ ‫ئه‌منییه‌و خزمه‌تی زیاتری پێده‌كرێت‌و‬ ‫له‌و سه‌ركه‌وتوتر ده‌بێت"‪.‬‬ ‫ئاوێن����ه‌‪ :‬له‌مه‌كته‌ب����ی‌ سیاس����یدا‬ ‫له‌سه‌ر به‌شداریكردنی پاڤێل تاڵه‌بانی‬ ‫له‌كۆبون����ه‌وه‌ی‌ یه‌كێت����ی‌‌و پارتی����دا‪،‬‬ ‫ناكۆك����ی‌ دروس����تبوه‌‪ ،‬ت����ۆ پێتوایه‌‬ ‫به‌ش����داری‌ كردنی‌ ئ����ه‌و كارێكی‌ باش‬ ‫بو؟‬ ‫عه‌تا س����ه‌راوی‪ :‬زۆرم پێ باشه‌ كه‌‬ ‫به‌ش����داریكردوه‌‪ ،‬یه‌كێت����ی حزبی مام‬ ‫جه‌الل����ه‌ به‌مانای ئ����ه‌و‌هی‌ كوڕه‌كه‌ی‌‌و‬ ‫كوڕه‌زاك����ه‌ی‌و كچه‌زاكه‌ی‌ به‌ش����داری‬ ‫بكات‪ ،‬من پش����تگیری ت����ه‌واوی ماڵی‬ ‫تاڵه‌بان����ی ده‌ك����ه‌م ك����ه‌ جومگه‌كانی‬ ‫ئ����ه‌م حزبه‌یان به‌ده‌س����ته‌وه‌ بێت‪ .‬بۆ‬ ‫زانیاریتان كه‌ دژه‌تیرۆر دروس����تكرا‪،‬‬ ‫پاڤێ����ل تاڵه‌بان����ی دروس����تیكرد‪ ،‬من‬ ‫له‌نزیكه‌وه‌ ئ����اگاداری ئه‌و بابه‌ته‌م كه‌‬ ‫س����اڵی (‪ 2002‬بۆ ‪ )2003‬ده‌زگای دژه‌‬ ‫تیرۆر دروس����تكراو ئه‌و به‌رپرسی بو‪،‬‬ ‫دواتر الهور تاڵه‌بانی بوه‌ به‌رپرس����ی‪،‬‬ ‫له‌ئێستادا پۆالد تاڵه‌بانی به‌رپرسێتی‪،‬‬ ‫اله����ور تاڵه‌بانی ئێس����تا به‌رپرس����ی‬ ‫ده‌زگای زانیاریی����ه‌‌و په‌یوه‌ندی به‌دژه‌‬ ‫تیرۆره‌وه‌ نیه‌‪.‬‬ ‫ئاوێن����ه‌‪ :‬ده‌نگۆی ئه‌وه‌ هه‌یه‌ پاڤێڵ‬ ‫تاڵه‌بانی ده‌چێته‌ ش����وێنی مه‌س����رور‬ ‫بارزانی؟‬ ‫عه‌تا س����ه‌راوی‪ :‬ده‌نگۆی����ه‌ك هه‌یه‌‬ ‫له‌س����ه‌ر ئه‌و هه‌واڵه‌‪ ،‬زۆرم پێخۆشه‌و‬ ‫پش����تگیری ته‌واوی ده‌ك����ه‌م‪ ،‬چونكه‌‬

‫من پشتگیری‬ ‫ته‌واوی ماڵی‬ ‫تاڵه‌بانی ده‌كه‌م‬ ‫ك ‌ه جومگه‌كانی‬ ‫ئه‌م حزبه‌یان‬ ‫به‌ده‌سته‌وه‌ بێت‬ ‫یه‌كێتی حزبی مام‬ ‫جه‌الله‌ به‌مانای‬ ‫ئه‌وه‌ی‌ كوڕه‌كه‌ی‌‌و‬ ‫كوڕه‌زاكه‌ی‌و‬ ‫ی‬ ‫كچه‌زاكه‌ ‌‬ ‫به‌شداری بكات‬ ‫له‌مه‌سرور بارزانی سه‌ركه‌وتوتر ده‌بێت‬ ‫له‌و بواره‌دا‪ ،‬مه‌سرور بارزانی پیاوێكی‬ ‫بزنس����مانی سیاس����یی موخابه‌رات����ی‬ ‫ترس����ناكه‌و پاڤێل تاڵه‌بانی پیاوێكی‬ ‫ئه‌منییه‌و خزمه‌تی زیاتری پێده‌كرێت‌و‬ ‫له‌و سه‌ركه‌وتوتر ده‌بێت‪.‬‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬كێش����ه‌كانی ن����او مه‌كته‌بی‬ ‫سیاسیی یه‌كێتی درێژه‌ی‌ كێشا‪ ،‬پێت‬ ‫وانیه‌ هه‌نگاوێكه‌ بۆ ترازان؟‬ ‫عه‌تا سه‌راوی‪ :‬زۆر ئاساییه‌‪ ،‬چونكه‌‬

‫یه‌كێتی قیتاره‌ ده‌ڕوات‪ ،‬سه‌ركه‌وتن‌و‬ ‫دابه‌زین����ی تێدایه‌‪ ،‬ه����ه‌ر وابوه‌و هه‌ر‬ ‫واشده‌بێت‪.‬‬ ‫ئاوێن����ه‌‪ :‬تاك���� ‌هی‌ ئه‌نجومه‌ن����ی‬ ‫س����ه‌ركردایه‌تی‌و مه‌كته‌بی سیاس����یی‬ ‫كۆنابنه‌وه‌؟‬ ‫عه‌تا سه‌راوی‪ :‬خه‌تاكه‌ له‌مه‌كته‌بی‬ ‫سیاس����ییه‌‪ ،‬زه‌عیفی‌و بێده‌س����ه‌اڵتی‬ ‫ئه‌نجومه‌نی س����ه‌ركردایه‌تییه‌‪ ،‬ئه‌گه‌ر‬ ‫من ئه‌ندامی س����ه‌ركردایه‌تی یه‌كێتی‬ ‫ب����م‌و مه‌كته‌ب����ی سیاس����یی یه‌كێتی‬ ‫گوێ����م لێنه‌گرێ����ت‌و نه‌مخوێنێت����ه‌وه‌‬ ‫ئیستیقاله‌ ده‌ده‌م‪ ،‬ئه‌و دوجاره‌ش كه‌‬ ‫كۆبونه‌وه‌ت����ه‌وه‌ ب����ه‌زۆری ئه‌نجومه‌نی‬ ‫ناوه‌ندی یه‌كێتی بوه‌‪ ،‬بۆ س����ومعه‌ی‌‬ ‫ئه‌ندام س����ه‌ركردایه‌تییه‌كان ناشرینه‌‬ ‫ك����ه‌ ئ����ه‌و مه‌كت����ه‌ب سیاس����ییه‌‬ ‫نه‌یاخوێنێته‌وه‌‪.‬‬ ‫ئاوێنه‌‪:‬پێت وابو چونی هێرۆ خان بۆ‬ ‫كۆبونه‌وه‌ له‌گه‌ڵ بارزانیدا باش بو؟‬ ‫عه‌ت����ا س����ه‌راوی‪ :‬هێرۆخ����ان‬ ‫س����ه‌رۆكایه‌تی ش����انده‌كه‌ی نه‌كردوه‌‪،‬‬ ‫بڕیاری س����ه‌ره‌كی‌و جومگه‌ ئه‌ساسی‌و‬ ‫زۆرین ‌هی‌ بڕی����اره‌كان الی هێرۆخانه‌‪،‬‬ ‫ه����ه‌ر بڕیارێك هێرۆخان����ی تێدانه‌بێت‬ ‫سه‌رناگرێت‪.‬‬ ‫ئاوێن����ه‌‪ :‬بۆ به‌رهه‌م س����اڵح نایه‌ته‌‬ ‫كۆبونه‌وه‌كان؟‬ ‫عه‌تا س����ه‌راوی‪ :‬چه‌ند رۆژێكی كه‌م‬ ‫پێش ئێس����تا له‌خزمه‌تی����ا بوم‪ ،‬كاك‬ ‫به‌ره����ه‌م خوێندنه‌وه‌ی‌ خ����ۆی هه‌یه‌‪،‬‬ ‫پێی وایه‌ حزب‌و حكومه‌ت‌و په‌رله‌مان‬ ‫به‌مش����ێوه‌یه‌ به‌ڕێوه‌ناچێت‌و ناكرێت‪،‬‬ ‫ئ����ه‌وه‌ی‌ ئ����ه‌و ده‌یه‌وێ����ت زۆرین����ه‌ی‬ ‫یه‌كێتییه‌كان پشتگیری ناكه‌ن‪ ،‬خۆی‬ ‫ناچێت����ه‌ ن����او كۆبون����ه‌وه‌كان‌و خۆی‬ ‫په‌راوێ����ز خس����توه‌‪ ،‬جیهانبینییه‌كی‬ ‫جیاوازی هه‌یه‌ كه‌ له‌گه‌ڵ سیاس����ه‌تی‬ ‫ئه‌مڕۆی یه‌كێتی نیشتیمانی كوردستان‬ ‫ناگونجێت‪.‬‬

‫ئا‪ :‬بنار هیدایه‌ت‬ ‫مه‌حمود سه‌نگاوی‪ ،‬ئه‌ندامی مه‌كته‌بی‬ ‫سیاسیی یه‌كێتی نیشتیمانی‬ ‫كوردستان له‌دیدارێكی تایبه‌تدا‬ ‫له‌گه‌ڵ ئاوێنه‌ ده‌ڵێت "كه‌س ناتوانێت‬ ‫به‌رهه‌م ساڵح دوربخاته‌وه‌‪ ،‬خۆی‬ ‫بایكۆتی كۆبونه‌وه‌كانی كردوه‌‪ ،‬ئاماژ‌ه‬ ‫به‌وه‌شده‌كات كۆبونه‌وه‌ی‌ نێوان‬ ‫یه‌كێتی‌و پارتی هیچ ئه‌نجامێكی‬ ‫ئه‌رێنی نه‌بوه‌"‪.‬‬ ‫ئاوێن���ه‌‪ :‬له‌م���او‌هی‌ پێش���ودا‬ ‫به‌سه‌رپه‌رش���تی بارزان���ی مه‌كته‌ب���ی‬ ‫سیاس���یی پارتی‌و یه‌كێتی كۆبونه‌وه‌‪،‬‬ ‫هیچ ئه‌نجامێكی هه‌بو؟‬ ‫مه‌حم���ود س���ه‌نگاوی‪ :‬نه‌خێ���ر ئه‌و‬ ‫كۆبونه‌وه‌ی��� ‌ه هیچ به‌رهه‌م‌و ئه‌نجامێكی‬ ‫ئه‌رێنی‌و باشی نه‌بوه‌‪.‬‬ ‫ئاوێن���ه‌‪ :‬كۆمێنت���ان له‌س���ه‌ر‬ ‫چاكس���ازییه‌ك ‌هی‌ بارزان���ی چیی���ه‌‪ ،‬چ‬ ‫له‌ئاس���تی پارتی‌و چ له‌ئاستی هه‌رێمی‬ ‫كوردستان؟‬ ‫مه‌حم���ود س���ه‌نگاوی‪ :‬س���ه‌باره‌ت‬ ‫به‌چاكس���ازی له‌ناو پارتیی���دا‪ ،‬ده‌بێت‬ ‫خۆیان وه‌اڵمی ئه‌و پرسیاره‌ بده‌نه‌وه‌‪،‬‬ ‫له‌س���ه‌ر ئاس���تی هه‌رێمی كوردستان‬ ‫چاكس���ازیی جێبه‌ج���ێ ناكرێت‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫ئومێدم وای ‌ه چاكسازی بكرێت‪.‬‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬پارتی‌و یه‌كێتی چاكسازییان‬ ‫پێده‌كرێت؟‬ ‫مه‌حمود س���ه‌نگاوی‪ :‬هه‌ركه‌س���ێك‬ ‫بیه‌وێ���ت چاكس���ازی ب���كات بێگومان‬ ‫ی زۆر‬ ‫ده‌كرێ���ت‪ .‬س���ه‌رده‌مه‌ك ‌ه ‌‬ ‫مه‌ترسیداره‌‪ ،‬سه‌رده‌می شه‌ڕه‌‪ ،‬قه‌یرانی‬ ‫دارای���ی ئیلتیزامات���ی كه‌مكردۆته‌وه‌‪،‬‬ ‫ئومێد ده‌كه‌م زو ئه‌و ش���ه‌ڕه‌ له‌كۆڵمان‬ ‫بێته‌و‌ه تا چاكسازی بكرێت‪.‬‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬ئایا به‌رهه‌م ساڵح له‌یه‌كێتی‬ ‫نیشتیمانی كوردستان دورخراوه‌ته‌وه‌ وا‬

‫بانگهێشتی كۆبونه‌وه‌كان ناكرێت؟‬ ‫مه‌حمود س���ه‌نگاوی‪ :‬كه‌س ناتوانێت‬ ‫ی‬ ‫به‌رهه‌م ساڵح دوربخاته‌وه‌‪ ،‬له‌كۆنگره‌ ‌‬ ‫سێهه‌م جه‌نابی مام جه‌الل وه‌ك جێگری‬ ‫دوهه‌می سكرتێری گشتی ده‌ستنیشانی‬ ‫كردوه‌‪ ،‬خ���ۆی بایكۆتی كۆبونه‌وه‌كانی‬ ‫كردوه‌‪.‬‬ ‫ئاوێن���ه‌‪ :‬هه‌وڵدراو‌ه بۆ چاره‌س���ه‌ری‬ ‫كێش���ه‌كانی ن���او مه‌كته‌بی سیاس���یی‬ ‫یه‌كێتی؟‬ ‫مه‌حمود س���ه‌نگاوی‪ :‬تا ئێستا هیچ‬ ‫چاره‌سه‌رێكی كێشه‌كان نه‌كراوه‌و هیچ‬ ‫شتێكمان پێنه‌كراوه‌‪.‬‬ ‫ئاوێن���ه‌‪ :‬هیواتان ب���ه‌وه‌ هه‌ی ‌ه چاك‬ ‫بكرێت؟‬ ‫مه‌حمود سه‌نگاوی‪ :‬هه‌ركه‌س بیه‌وێت‬ ‫كارێكی چاك بكات ئه‌گه‌ر رێگریش���ی‬ ‫لێبكرێت هه‌ر ده‌ی���كات‪ ،‬ئومێد ده‌كه‌م‬ ‫هه‌موالیه‌كمان هه‌وڵبده‌ین بۆچاكسازی‬ ‫له‌ناو یه‌كێتی نیشتیمانی كوردستاندا‪.‬‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬دوای���ن كۆبونه‌وه‌ی‌ یه‌كێتی‌و‬ ‫پارت���ی به‌ئاماده‌بون���ی بارزانی‌و هێرۆ‬ ‫ئیبراهی���م ئه‌حم���ه‌د‪ ،‬ئ���ه‌و مه‌س���ج ‌ه‬ ‫ناگه‌یه‌نێت كه‌ ه���ه‌ردوال حكومه‌تێكی‬ ‫نوێ پێكده‌هێنن؟‬ ‫مه‌حمود سه‌نگاوی‪ :‬یه‌كێتی‌و پارتی‬ ‫به‌ته‌نها ناتوانن حكومه‌ت پێكبهێنن به‌و‬ ‫ی باسی لێوه‌ده‌كرێت‪ ،‬من وه‌كو‬ ‫شێوه‌یه‌ ‌‬ ‫خۆم دژی پێكهێنانی ئه‌و حكومه‌ته‌م‪،‬‬ ‫ئه‌گ���ه‌ر حكومه‌تێك���ی له‌وج���ۆره‌ش‬ ‫پێكبهێنرێت حكومه‌تێكی شكستخواردو‬ ‫ده‌بێت‪.‬‬ ‫ئاوێن���ه‌‪ :‬چونی پاڤێ���ل تاڵه‌بانی بۆ‬ ‫كۆبونه‌و‌هی‌ نێ���وان یه‌كێتی‌و پارتی چ‬ ‫مه‌سج‌و په‌یامێكی له‌دواوه‌ بو؟‬ ‫مه‌حم���ود س���ه‌نگاوی‪ :‬ئه‌گ���ه‌ر‬ ‫ی پارتی سیاس���یی بكرێت‬ ‫كۆبون���ه‌وه‌ ‌‬ ‫ده‌بێت به‌رپرس���ه‌كان به‌شداری بكه‌ن‪،‬‬ ‫نه‌ده‌بو پاڤێڵ تاڵه‌بانی به‌شداری بكات‪،‬‬ ‫ئه‌گه‌ر چوه‌و به‌ش���داری كردو‌ه ده‌بێت‬

‫ئه‌گه‌ر كۆبونه‌وه‌ ‌ی‬ ‫پارتی سیاسیی بكرێت‬ ‫ده‌بێت به‌رپرسه‌كان‬ ‫به‌شداری بكه‌ن‪،‬‬ ‫نه‌ده‌بو پاڤێڵ تاڵه‌بانی‬ ‫به‌شداری بكات‪ ،‬ئه‌گه‌ر‬ ‫چوه‌و به‌شداری كردو‌ه‬ ‫ده‌بێت خۆی وه‌اڵم‬ ‫بداته‌وه‌ بۆچی چوه‌و بۆ‬ ‫به‌شداری كردوه؟‬ ‫خۆی وه‌اڵم بدات���ه‌و‌ه بۆچی چوه‌و بۆ‬ ‫به‌شداری كردوه؟‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬پێت���ان وانیه‌ زۆرجار پارتی‬ ‫پش���تگیری باڵێ���ك ده‌كات‪ ،‬دوات���ر‬ ‫ی‬ ‫له‌به‌رامب���ه‌ردا پش���تگیری باڵه‌ك���ه‌ ‌‬ ‫به‌رامبه‌ر ده‌كات؟‬ ‫مه‌حمود سه‌نگاوی‪ :‬پارتی پشتگیری‬ ‫هی���چ باڵێكی ناو یه‌كێتی نیش���تیمانی‬ ‫كوردستان ناكات‌و نه‌یكردوه‌‪.‬‬ ‫ئاوێن���ه‌‪ :‬ك���ێ یه‌كێتی نیش���تیمانی‬ ‫كوردستان به‌ڕێو‌ه ده‌بات؟‬ ‫مه‌حمود س���ه‌نگاوی‪ :‬یه‌كێتی ئاشی‬ ‫خوایه‌و نه‌زان ده‌یگێرێت‪.‬‬

‫‪2‬‬

‫تایبه‌ت‬

‫)‪ )520‬سێشه‌مم ‌ه ‪2016/3/15‬‬

‫"خه‌ڵك خواستی له‌سه‌ر ئاهه‌نگی هه‌یسه‌م زۆرتره‌‪ ،‬تا دیاری‌و ئه‌ژده‌ر"‬

‫قه‌یرانی دارایی‌و نه‌بونی هونه‌رمه‌ندی عه‌ره‌ب‌ هه‌واداری‬ ‫ئاهه‌نگه‌كانی نه‌ورۆز كه‌مده‌كاته‌وه‌‬ ‫قه‌یران����ی دارای����ی‌و نه‌بون����ی‬ ‫هونه‌رمه‌ن����دی ع����ه‌ره‌ب س����اردیی‬ ‫به‌ئاهه‌نگه‌كان����ی س����ه‌ری س����اڵی‬ ‫ك����وردی به‌خش����یوه‌‪ ،‬به‌وت����ه‌ی‬ ‫"به‌رپرسی ئاهه‌نگه‌كان"‪ ،‬سه‌ندیكای‬ ‫هونه‌رمه‌ندانی����ش "ئ����ه‌و ئاهه‌نگان ‌ه‬ ‫سیس����تم نین‌و پێویستی به‌مۆڵه‌تی‬ ‫ئه‌وان هه‌یه‌"‪.‬‬ ‫ئاوێن����ه‌‪ ،‬وری����ا حس����ێن‪ :‬توانا‬ ‫محەم����ه‌د به‌ڕێوه‌به‌ری كۆنس����ێرتی‬ ‫هونه‌رمه‌ندان (دی����اری قه‌ره‌داغی‌و‬ ‫هێمن حس����ێن‌و ئ����ه‌ژده‌ر وه‌هبی)‬ ‫له‌ئوتێل ڕامادای ش����اری سلێمانی‬ ‫هه‌رچه‌ند تائێس����تا سه‌رقاڵی بلیت‬ ‫فرۆشتنن به‌اڵم تێبینی ئه‌وه‌یكردو‌ه‬ ‫ك ‌ه فرۆشی بلیت بۆ ئه‌م كۆنسێرت ‌ه‬ ‫له‌چاو كۆنس����ێرته‌كانی پێشو كه‌م ‌ه‬ ‫به‌تایب����ه‌ت دوا كۆنس����ێرتی گه‌ور‌ه‬

‫كردیان كه ‌بۆ هو‌نه‌رمه‌ندی عه‌ره‌ب‬ ‫(هه‌یسه‌م یوسف)بو‪.‬‬ ‫به‌بۆنەی هاتنی نه‌ورۆزو س����ه‌ری‬ ‫س����اڵی ك����وردی ئوتێل‌و ش����وێن ‌ه‬ ‫گه‌ش����تیاریه‌ ناوداره‌كانی ش����اری‬ ‫س����لێمانی جیاواز له‌س����ه‌ری ساڵی‬ ‫زاین����ی ش����ه‌و ‌ه ئاهه‌نگه‌كانی����ان‬ ‫به‌ده‌نگ����ی هو‌نه‌رمه‌ندان����ی ك����ورد‬ ‫ده‌ڕازێنن����ه‌وه‌‪ ،‬به‌اڵم ئ����ه‌وه نه‌بو‌ه‬ ‫ه����ۆی ئ����ه‌وه‌ی به‌ده‌مه‌وه‌چون بۆ‬ ‫ئاهه‌نگه‌كان زۆربێت‪ ،‬چونك ‌ه به‌ڕای‬ ‫خاوه‌ن ئوتێله‌كان قه‌یرانی دارایی‌و‬ ‫نه‌بونی هونه‌رمه‌ندی عه‌ره‌ب گورزی‬ ‫له‌ش����ه‌وه‌ئاهه‌نگه‌كان داو‌ه خه‌ڵ����ك‬ ‫كه‌متر ده‌ڕوات‪.‬‬ ‫به‌رپرسی كۆنس����ێرته‌كه‌ی ئوتێل‬ ‫رامادا نیگه‌رانه‌ ل����ه‌وه‌ی كورد رێز‬ ‫له‌هونه‌ری خ����ۆی ناگرێت‌و نمونه‌ی‬

‫به‌هارو نه‌ورۆزه‌وه‌‪.‬‬

‫یه‌كێكه‌ له‌هۆكاره‌كانی تر"‪.‬‬

‫ئ����ه‌وه‌ش ب����ۆ په‌یامنێ����ری ئاوێن ‌ه‬ ‫ده‌هێنێته‌وه‌‪ ،‬كاتێك كۆنسێرته‌كه‌ی‬ ‫س����ه‌ندیكای هونه‌رمه‌ندان رایوای ‌ه‬ ‫دانا س����لێمان به‌ڕێوه‌به‌ر له‌ئوتێڵ‬ ‫هه‌یس����ه‌م یوس����فیان ك����ردو‌ه ك ‌ه‬ ‫نرخی ی����ه‌ك بلی����ت ‪ 200‬دۆالربو‌ه تایتانیك كه‌ بۆ ش����ه‌وی ‪19‬ی ئه‌م ه����ه‌ر ئاهه‌نگێ����ك به‌هه‌ماهه‌نگ����ی‬ ‫س����ه‌ره‌ڕای ئه‌وه‌ی ش����وێن نه‌ماوه‌‪ ،‬مانگه‌ كۆنسێریتێكی بۆ هونه‌رمه‌ند له‌گه‌ڵ ئ����ه‌وان‌و الیه‌نه‌ حكومیه‌كان‬ ‫هاوكات شوێنی زیاتریان فرۆشتوه‌‪ ،‬ناسر ڕه‌زازی‌و دوهونه‌رمه‌ندی تری نه‌كرێت‌و باجی له‌سه‌ر وه‌رنه‌گیرێت‬ ‫به‌جۆرێك ل ‌ه ‪ 400‬بلیته‌وه‌ كردویان ‌ه الو س����ازكردوه‌ ئه‌وی����ش نیگه‌ران ‌ه "له‌ده‌ره‌وه‌ی پرۆسه‌ی سیستمبونی‬ ‫به‌ ‪ 500‬بلیت‌و هێشتاش هه‌ر خه‌ڵك ل����ه‌وه‌ی كه‌مت����ر خه‌ڵ����ك ب����ه‌ده‌م كاری هونه‌ریه‌وه‌یه‌"‪.‬‬ ‫م����او‌ه نه‌چێت����ه‌ ژوره‌وه‌‪ ،‬ده‌ڵێ����ت ئاهه‌نگه‌كان����ی ئێس����تاوه‌ ده‌چێت‪،‬‬ ‫نی����از نوری نه‌قیبی س����ه‌ندیكای‬ ‫"خه‌ڵك هه‌ب����وه‌ وتویه‌تی ئاماده‌م به‌جۆرێ����ك هه‌رچه‌ن����ده‌ ئ����ه‌وان‬ ‫‪ 400‬دۆالر ب����ده‌م ب����ه‌س بۆ ئه‌وه‌ی ت����ازه‌ ده‌س����تیانكردو‌ه به‌فرۆش����ی هونه‌رمه‌ندانی كوردس����تان باس����ی‬ ‫بلیت به‌اڵم هه‌س����ت ب����ه‌وه‌ ده‌كه‌ن ئ����ه‌وه‌ده‌كات ئ����ه‌و ئاهه‌نگانه‌ی ك ‌ه‬ ‫بێمه‌ ژوره‌وه‌"‪.‬‬ ‫تائێس����تا خه‌ڵك زۆر گه‌رم ناچێت ده‌كرێ����ت موڵه‌ت����ی كاری����ان نی ‌ه‬ ‫قه‌یرانی داراییش هاوشێوه‌ی ئه‌و به‌ده‌میان����ه‌وه‌‪ ،‬ده‌ڵێ����ت " قه‌یرانی ئ����ه‌وه‌ش ئه‌وان نیگ����ه‌ران ده‌كات‪،‬‬ ‫هۆكارانه‌ی به‌رپرسی كۆنسێرته‌كه‌ی دارای����ی كاریگه‌ری له‌س����ه‌ر خه‌ڵك چونكه‌ سیس����تمی جیهان����ی وای ‌ه‬ ‫ڕام����ادا باس����یكرد‪ ،‬یه‌كێك����ی تر‌ه دروس����تكردوه‌ كه‌ نه‌توانن بچن بۆ ه����ه‌ر هونه‌رمه‌ندێ����ك كۆنس����ێریت‬ ‫له‌هۆكاره‌كانی ئه‌وه‌ی كه‌متر له‌جاران ئه‌و ئاهه‌نگان����ه‌‪ ،‬ئه‌مه‌ جگه‌ له‌وه‌ی ده‌كات ده‌بێ����ت موڵه‌ت����ی كاری‬ ‫خه‌ڵك بڕوات به‌ده‌م كۆنسێرته‌كانی زۆری ئاهه‌نگه‌كانی شاری سلێمانی له‌س����ه‌ندیكای هونه‌رمه‌ندان‌و الیه‌ن ‌ه‬

‫په‌یوه‌ندی����دار ‌ه حكومیه‌كان هه‌بێت‬ ‫به‌اڵم لێر‌ه ئه‌و كاره‌ به‌و ش����ێوه‌ی ‌ه‬ ‫ناكرێت وت����ی "حكومه‌ت گوێنادات‬ ‫به‌و ش����تانه‌‪ ،‬ك ‌ه زۆر گرنگه‌ كاتێك‬ ‫هونه‌رمه‌ندێ����ك كۆنس����ێرت ده‌كات‬ ‫به‌شێك له‌داهاته‌كه‌ی وه‌كو باج بۆ‬ ‫سه‌ندیكای هونه‌رمه‌ندان‌و حكومه‌ت‬ ‫بێت"‪.‬‬ ‫له‌س����ه‌رو قه‌یران����ی دارای����ی‌و‬ ‫هۆكاره‌كانی تره‌و‌ه كه‌ گورزی خراپی‬ ‫له‌ئاهه‌نگه‌كان داوه‌‪ ،‬به‌اڵم هێشتاش‬ ‫ئه‌وه‌ ناكات���� ‌ه ئه‌وه‌ی بوترێت كه‌س‬ ‫به‌شداری ئاهه‌نگه‌كان ناكات‪ ،‬بۆی ‌ه‬ ‫خاوه‌نی ڕێستۆرانت‌و ئوتێل‌و شوێن ‌ه‬ ‫گه‌شتیارییه‌كان وه‌كو خۆیان ده‌ڵێن‬ ‫"چاوه‌ڕوانی ئه‌وه‌ن هاواڵتیان به‌ده‌م‬ ‫ئاهه‌نگه‌كانیان����ه‌وه‌ بچن‪ ،‬ئه‌گه‌رچی‬ ‫كه‌میش بن"‪.‬‬

‫"دوای پشوی نه‌ورۆز پرۆسه‌ی خوێندن له‌زانكۆكانی سلێمانی ده‌ستپێده‌كاته‌وه‌"‬

‫مامۆستایه‌كی ناڕازی‪ :‬ئه‌وه‌ی ده‌وترێت ده‌رباره‌ی دوباره‌ ده‌ستپێكردنه‌وه‌ی پرۆسه‌ی خوێندن ته‌نها ده‌نگۆیه‌‬

‫ماوه‌ی ‪ 55‬رۆژه‌ له‌زانكۆ حكومیه‌كانی‬ ‫سنوری پارێزگای س���لێمانی ده‌وام‬ ‫راگیراوه‌‪ ،‬ك���ه‌ ژماره‌یان ‪ 6‬زانكۆیه‌‌و‬ ‫ته‌نها ژم���اره‌ی خوێندكارانی زانكۆی‬ ‫س���لێمانی ‪ 24‬هه‌زاره‌‌و شاره‌زایانی‬ ‫ب���واری خوێندن مه‌ترس���ی ئه‌وه‌یان‬ ‫هه‌ی���ه‌ بایك���ۆت ب���ه‌رده‌وام بێ���ت‬ ‫خوێندكاران ئه‌مس���اڵیان بۆ هه‌ژمار‬ ‫نه‌كرێت‪.‬‬ ‫ئاوێنه‌‪ ،‬مه‌زه���ه‌ر كه‌ریم‪ :‬د‪ .‬ره‌زا‬ ‫حه‌سه‌ن یاریده‌ده‌ری سه‌رۆكی زانكۆی‬ ‫سلێمانی به‌ئاوێنه‌ی راگه‌یاند "ده‌وام‬

‫له‌زانكۆی سلێمانی به‌رده‌وامی هه‌بو‌ه‬ ‫ته‌نها ئه‌و مامۆستایانه‌ نه‌هاتونه‌ته‌وه‌‬ ‫كه‌ وانه‌یان نه‌بوه‌"‪.‬‬ ‫ب���ه‌اڵم كامیل عومه‌ر مامۆس���تای‬ ‫ن���اڕازی له‌زانكۆی س���لێمانی ده‌ڵێ‬ ‫"ئه‌وه‌ی ده‌وترێت بۆ ده‌ستپێكردنه‌وه‌ی‬ ‫پرۆسه‌ی خوێندن ته‌نها ده‌نگۆیه‌"‪.‬‬ ‫ئ���ارام عه‌‌بدولكه‌ری���م ئه‌حم���ه‌د‬ ‫مامۆس���تای یاری���ده‌ده‌ر له‌زانكۆی‬ ‫هه‌ڵه‌بج���ه‌ ئاماژه‌ بۆ ئه‌وه‌ ده‌كات كه‌‬ ‫پێش پشوی وه‌رزی به‌هاره‌ سه‌رۆكی‬ ‫زانك���ۆ كۆبون���ه‌وه‌ی به‌س���ه‌رجه‌م‬

‫مامۆس���تایان كردوه‌ ك���ه‌ له‌بێباكی‬ ‫حكومه‌تدا ئه‌وان چ هه‌ڵوێس���تێكیان‬ ‫ده‌بێت‌و به‌پێی قسه‌ی ئه‌و مامۆستایه‌‬ ‫"به‌زۆرین���ه‌ بڕیار له‌س���ه‌ر ئه‌وه‌ درا‬ ‫له‌دوای ئه‌م پشوه‌ له‌زانكۆی هه‌ڵه‌بجه‌‬ ‫خوێندن ده‌ست پێ بكاته‌وه‌"‪.‬‬ ‫ل���ه‌الی خۆی���ه‌وه‌ كامی���ل عومه‌ر‬ ‫جه‌خت له‌وه‌ ده‌كاته‌وه‌ كه‌ باسكردن‬ ‫له‌ده‌س���تپێكردنه‌وه‌ی ده‌وام ته‌نه���ا‬ ‫قس���ه‌و باس���ه‌‌و وتی "ده‌سه‌اڵت زۆر‬ ‫بێباكه‌ به‌رامب���ه‌ر داخوازیه‌كانمان‌و‬ ‫مافی خوێندكار الی مامۆستا نییه‌‌و‬

‫الی حكومه‌ته‌"‪.‬‬ ‫د‪ .‬ره‌زا حه‌س���ه‌ن رایگه‌یان���د "‪24‬‬ ‫هه‌زار خوێندكارمان هه‌یه‌ كه‌ نۆ هه‌زار‬ ‫خوێندكاریان له‌به‌شه‌ ناوخۆییه‌كانی‬ ‫زانكۆ ده‌مێننه‌وه‌"‪.‬‬ ‫ده‌ش���ڵێ "ده‌رگای به‌ش���ه‌‬ ‫ناوخۆییه‌كان ب���ه‌ڕوی خوێندكاراندا‬ ‫كراوه‌یه‌ هه‌ركاتێك خوێندكار بیه‌وێت‬ ‫ئێمه‌ به‌ش���ه‌ ناوخۆیه‌كانمان به‌ڕوی‬ ‫خوێندكاراندا ئاوه‌اڵیه‌"‪.‬‬ ‫ئ���ه‌و وتیش���ی "ب���ۆ ئه‌مس���اڵی‬ ‫خوێندن هه‌شت هه‌زار خوێندكارمان‬

‫نرخی‌ هه‌ر پێوه‌رێكی‌ میكانیك ‌ی ئاو ‪7‬دۆالره‌‌و به‌زیاتر‬ ‫ل ‌ه ‪ 40‬هه‌زار دینار به‌هاواڵتیان ده‌فرۆشرێت‬ ‫له‌هه‌رێمی‌ كوردس���تان دو كۆمپانیا‬ ‫ی‬ ‫ی (جۆنۆن‌و ئاراس) پێوه‌ر ‌‬ ‫به‌ناوه‌كان ‌‬ ‫ی ئ���او بۆ مااڵن‬ ‫ی (زیره‌ك) ‌‬ ‫میكانیك��� ‌‬ ‫داده‌نێ���ن‌و له‌بری‌ دانان���ی‌ پێوه‌ره‌كان‬ ‫زیاتر له‌‪40‬هه‌زار دینار وه‌رده‌گرن ئه‌م ‌ه‬ ‫ی‬ ‫له‌كاتێكدا كه‌ به‌پێی‌ به‌دواداچونه‌كان ‌‬ ‫ی ه���ه‌ر پێوه‌رێ���ك له‌و‬ ‫ئاوێن��� ‌ه نرخ��� ‌‬ ‫ی (‪)7‬‬ ‫پێوه‌ران���ه‌ به‌تاك ته‌نه���ا نزیكه‌ ‌‬ ‫ی ‪8‬هه‌زار‌و ‪750‬‬ ‫ی نزیكه‌ ‌‬ ‫دۆالر‌ه به‌وات���ا ‌‬ ‫دیناری‌ عێراقی‌‪.‬‬ ‫ئاوێنه‌‪ ،‬زانكۆ س���ه‌ردار‪ :‬سه‌ربه‌ست‬ ‫عوس���مان ق���ادر به‌ڕێوه‌ب���ه‌ری‬ ‫به‌ڕێوه‌به‌رایه‌ت���ی ئ���اوی س���لێمانی‬ ‫له‌لێدوانێكی‌ به‌ئاوێنه‌ی‌ راگه‌یاند "دیار‌ه‬ ‫ی ك��� ‌ه كاره‌كه‌یان ب���ۆ هه‌ریه‌ك ‌ه له‌كۆمپانی���ای‌ (جۆنون‌و‬ ‫ئ���ه‌و دو كۆمپانیایه‌ ‌‬ ‫ێ‬ ‫ی كوردس���تان ‌ه ئاراس) ده‌رچوه‌‪ ،‬به‌هه‌ردوكیان س��� ‌‬ ‫بۆ ده‌رچوه‌‪ ،‬بۆ هه‌رێم ‌‬ ‫ی ك ‌ه جۆر پێ���وه‌ر به‌كارده‌هێنن‪( ،‬ئه‌ڵمانی‌‪،‬‬ ‫ی یاس���ای ‌‬ ‫بۆ ئ���ه‌وه‌ش به‌ڕێگ���ه‌ ‌‬ ‫ی بۆك���راوه‌ و توركی‌‪ ،‬ئیتاڵی‌) نرخه‌كانیشیان له‌(‪-41‬‬ ‫له‌وه‌زاره‌ت���ه‌و‌ه ئ���اگادار ‌‬

‫نرخه‌كه‌ گونج���اوه‌و هاواڵتیان هیچیان‬ ‫له‌سه‌ر ناكه‌وێت‌و ده‌ڵێت "كه‌ پێوه‌ره‌ك ‌ه‬ ‫ی‬ ‫بۆ هاواڵتی���ان دانرا هه‌مو مانگێك بڕ ‌‬ ‫د‌ه ه���ه‌زار دیناری‌ ب���ۆ ده‌گه‌ڕێنرێته‌و‌ه‬ ‫له‌و حسابه‌ی‌ كه‌ له‌سه‌ریه‌تی‌‪ ،‬بۆنمون ‌ه‬ ‫مانگێك ‪20‬هه‌زارت بۆ دێته‌وه‌‪10 ،‬هه‌زارت‬ ‫لێده‌بڕن ب���ۆ ماو‌هی‌ ‪4‬مانگ هه‌تاوه‌كو‬ ‫پاره‌ی‌ پێوه‌ره‌ك ‌ه ته‌واو ده‌بێت ئه‌وكات ‌ه‬ ‫پێ���وه‌ره‌ زیره‌كه‌ك ‌ه بێ‌ پار‌ه ده‌بێت بۆ‬ ‫هاواڵتیان‌و به‌الش ده‌كه‌وێت"‪.‬‬ ‫س���ه‌باره‌ت به‌نرخی‌ ئه‌و پێوه‌رانه‌ ك ‌ه‬ ‫ی ئ���ه‌و دۆكۆمێنتانه‌ی‌ الی‌ ئاوێن ‌ه‬ ‫به‌پێ ‌‬ ‫ی (‪)7‬دۆالره‌‪،‬‬ ‫ی باشترین جۆر ‌‬ ‫هه‌یه‌‌و نرخ ‌‬ ‫ی س���لێمانی‌ ده‌ڵێت‬ ‫ی ئاو ‌‬ ‫به‌ڕێوه‌ب���ه‌ر ‌‬ ‫ی به‌گرێبه‌سته‌كه‌و‌ه‬ ‫‪)46‬ه���ه‌زار دیناره‌‪ ،‬گرێبه‌س���ته‌كه‌ش "ئه‌وه‌یان په‌یوه‌ند ‌‬ ‫ی‬ ‫هه‌یه‌‪ ،‬پاش���ان ئ���ه‌م كاره‌ش خه‌رج ‌‬ ‫گه‌وره‌یه‌و له‌وه‌زاره‌ته‌وه‌ كراوه‌"‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ی دیكه‌ ‌‬ ‫به‌ڕێوه‌ب���ه‌ری به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تی ئاوی دیكه‌ی‌ ده‌كه‌وێته‌ س ‌هر‌و پاره‌ ‌‬ ‫س���لێمانی ئام���اژه‌ به‌وه‌ش���ده‌كات ك ‌ه تیادا خه‌رج ده‌كرێت"‪.‬‬

‫عێراق هه‌نارده‌ی نه‌وتی له‌رێگه‌ی هه‌رێمی كوردستانه‌وه‌ راگرت‬ ‫عێ����راق هه‌ن����ارده‌ی نه‌وت����ی خ����ۆی‬ ‫له‌رێگ����ه‌ی ب����ۆری نه‌وت����ی هه‌رێم ـ‬ ‫جه‌یهان ڕاده‌گرێت‪ ،‬سه‌رچاوه‌یه‌كیش‬ ‫له‌كۆمپانی����ای نه‌وتی باك����ور ده‌ڵێت‬ ‫"ئه‌گه‌ری هه‌یه‌ په‌یوه‌ندی به‌كێشه‌كانی‬ ‫هه‌رێم‌و به‌غداوه‌ هه‌بێت"‪.‬‬ ‫ئاوێن����ه‌‪ ،‬تایب����ه‌ت‪ :‬س����ه‌رچاوه‌یه‌كی‬

‫ئ����اگادار له‌كۆمپانی����ای نه‌وتی باكور‬ ‫ئه‌وه‌ی به‌ئاوێن����ه‌ ڕاگه‌یاند "به‌بڕیاری‬ ‫وه‌زاره‌ت����ی نه‌وتی عێ����راق هه‌نارده‌ی‬ ‫نه‌وت����ی كێڵگه‌كانی كۆمپانیای نه‌وتی‬ ‫باكور له‌كه‌ركوك ڕاگیراوه‌ بۆ توركیا‬ ‫به‌ب����ێ ڕونكردن����ه‌وه‌ی هۆكاره‌كه‌ی‪،‬‬ ‫له‌ئێس����تادا هیچ بڕه‌نه‌وتێك هه‌نارده‌‬

‫كۆمپانی����ای نه‌وتی باكور ئه‌وه‌ش����ی‬ ‫ناكرێت"‪.‬‬ ‫ڕاش����یگه‌یاند "هۆكاره‌ك����ه‌ی الی ب����ۆ ئاوێن����ه‌ ڕونك����رده‌وه‌ "ئێس����تا‬ ‫وه‌زاره‌تی نه‌وتی عێراقه‌‌ به‌اڵم ئه‌گه‌ری هه‌نارده‌ی نه‌وتی هه‌رێمی كوردستان‬ ‫هه‌یه‌ ‌په‌یوه‌ندی به‌كێشه‌كانی هه‌رێم‌و ده‌س����تیپێكردوه‌ته‌وه‌و كۆمپانی����ای‬ ‫به‌غداو‌ه هه‌بێت له‌س����ه‌ر دۆس����یه‌ی كاریش به‌رده‌وامه‌ له‌هه‌نارده‌ی نه‌وتی‬ ‫كێڵگه‌كان����ی كه‌ركوك ب����ۆ به‌نده‌ر‌ی‬ ‫نه‌وت"‪.‬‬ ‫ئ����ه‌و س����ه‌رچاوه‌ ئ����اگاداره‌ی جەیهان"‪.‬‬

‫وه‌رگرت���وه‌‌و ئ���ه‌و خوێندكاران���ه‌ی‬ ‫ئه‌مس���اڵ وه‌رگی���راون تائێس���تا‬ ‫تاقیكردنه‌وه‌یان ئه‌نجام نه‌داوه‌"‪.‬‬ ‫ئاماژه‌ی به‌وه‌شدا كه‌ "هیچ بڕیارێكی‬ ‫له‌و شێوه‌یه‌ نییه‌ ئه‌مساڵی خوێندن‬ ‫هه‌ژم���ار نه‌كرێت بۆ خوێن���دكاران‬ ‫له‌زانكۆكه‌مان ئ���ه‌وه‌ی كه‌ ده‌وترێت‬ ‫ته‌نها ده‌نگۆیه‌‪" .‬‬ ‫د‪.‬حه‌كیم عوسمان راگری كۆلێژی‬ ‫ته‌كنیك���ی كارگێ���ڕی له‌زانك���ۆی‬ ‫پۆله‌ته‌كنی���ك وتی "مامۆس���تایان‌و‬ ‫زانكۆكه‌م���ان‬ ‫فه‌رمانبه‌ران���ی‬

‫بایكۆتی ده‌وامی���ان نه‌كردوه‌ چه‌ند‬ ‫مامۆس���تایه‌كی ناڕازی چه‌ند رۆژێك‬ ‫ده‌وامیان نه‌كردو دوای كۆبونه‌وه‌یه‌ك‬ ‫بڕیاری���ان داوه‌ بگه‌ڕێن���ه‌وه‌ س���ه‌ر‬ ‫كاره‌كانیان دواتریش پش���و ده‌ستی‬ ‫پێكردوه‌"‪.‬‬ ‫ئه‌و وت���ی "له‌دوای ئه‌م پش���وه‌‬ ‫مامۆستا‌و فه‌رمانبه‌رانی زانكۆكه‌مان‬ ‫ده‌گه‌ڕێن���ه‌وه‌ س���ه‌ر كاره‌كانی���ان‌و‬ ‫خوێندكاره‌كانیش���مان كه‌ ژماره‌یان‬ ‫هه‌زار‌و پێنجسه‌د خوێندكاره‌ ده‌وامی‬ ‫ئاسایی خۆیان كردوه‌"‪.‬‬

‫پیاوێكی‌ ته‌مه‌ن ‪ 40‬سا ‌ڵ دوا ‌ی دو‬ ‫رۆژ به‌كوژراوی‌ له‌ماڵه‌كه‌ ‌ی خۆیدا‬ ‫ده‌دۆزرێته‌وه‌‬ ‫پیاوێكی‌ ته‌مه‌ن ‪ 40‬ساڵ كه‌ ماوه‌یه‌ك ‌ه‬ ‫ی‬ ‫ل���ه‌ده‌ره‌و‌هی‌ واڵت گه‌ڕاوه‌ته‌وه‌‪ ،‬دوا ‌‬ ‫ی له‌ماڵه‌كه‌ی‌ خۆیدا‬ ‫دو رۆژ به‌ك���وژراو ‌‬ ‫ی‬ ‫ی هه‌واری‌ ش���ار له‌س���لێمان ‌‬ ‫له‌گه‌ڕه‌ك ‌‬ ‫دۆزرایه‌وه‌‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ئاوێن���ه‌‪ ،‬مه‌زه���ه‌ر كری���م‪ :‬وته‌بێژ ‌‬ ‫ی س���لێمانی‌‪ ،‬نه‌قیب‬ ‫پۆلیسی‌ پارێزگا ‌‬ ‫سه‌ركه‌وت ئه‌حمه‌د به‌ئاوێنه‌ی‌ ڕاگه‌یاند‬ ‫ی ( پ‪ .‬ح)ه‌‪ ،‬به‌چه‌قۆ‬ ‫ك ‌ه ئه‌و پیاو‌ه ناو ‌‬ ‫ی‬ ‫پێكراوه‌‌و برینێكی‌ حه‌وت سانتیمه‌تر ‌‬ ‫له‌پش���تی‌ ملی���ه‌و‌ه بۆ س���ه‌ری‌ هه‌یه‌‌و‬ ‫برینه‌كه‌ی‌ س���انتیمه‌ترو نیوێك قوڵه‌‪،‬‬ ‫ی برینه‌كه‌یه‌و‌ه‬ ‫ی سه‌خت ‌‬ ‫پێده‌چێت به‌هۆ ‌‬ ‫گیانی‌ له‌ده‌ستدابێت‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ی "ل���ه‌دوا ‌‬ ‫نه‌قی���ب س���ه‌ركه‌وت وت ‌‬ ‫ی دادوه‌ری‌‌و‬ ‫ی بۆ پزیشك ‌‬ ‫ی الشه‌كه‌ ‌‬ ‫بردن ‌‬ ‫ی كراوه‌‪ ،‬له‌الیه‌ن‬ ‫لێكۆلینه‌وه‌ له‌جه‌سته‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی دادوه‌ریه‌و‌ه ده‌ركه‌وتوه‌ به‌هۆ ‌‬ ‫پزیشك ‌‬

‫ی له‌ده‌س���تداوه‌‌و‬ ‫ئ���ه‌و برین���ه‌و‌ه گیان ‌‬ ‫ی خۆكوژی‌ نیه‌"‪.‬‬ ‫كرده‌و‌ه ‌‬ ‫ی به‌وه‌ش‬ ‫نه‌قیب س���ه‌ركه‌وت ئاماژه‌ ‌‬ ‫كرد كه‌ "تا ئێس���تا كه‌س له‌س���ه‌ر ئه‌و‬ ‫ی‬ ‫ڕوداو‌ه ده‌س���تگیر نه‌ك���راوه‌‌و له‌هه‌وڵ ‌‬ ‫ی "تا ئێس���تا‬ ‫لێكۆلینه‌وه‌دان"‪ .‬ئه‌و وت ‌‬ ‫ی نه‌هاتون سكااڵ تۆمار‬ ‫كه‌س���وكاره‌ك ‌ه ‌‬ ‫ێ‬ ‫ێ هه‌یه‌‌و ك ‌‬ ‫بك���ه‌ن ك ‌ه گومانی���ان له‌ك ‌‬ ‫ی‬ ‫ی كردو‌ه ك ‌ه ماوه‌ ‌‬ ‫ی ئه‌و ماڵه‌ ‌‬ ‫سه‌ردان ‌‬ ‫ی‬ ‫دو ڕۆژ ده‌بێ���ت ئ���ه‌و كه‌س��� ‌ه گیان ‌‬ ‫له‌ده‌ستداوه‌"‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ی پۆلیس��� ‌‬ ‫ی "هێزه‌كان��� ‌‬ ‫وتیش��� ‌‬ ‫ی خۆیه‌و‌ه‬ ‫ی كه‌سێك ‌‬ ‫فریاكه‌وتن له‌ڕێگه‌ ‌‬ ‫ئ���اگادار ده‌كرێنه‌وه‌ ك��� ‌ه چه‌ند جارێك‬ ‫ی داوه‌‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫چوه‌ ل���ه‌ده‌رگای‌ ماڵه‌كه‌ ‌‬ ‫ده‌رگایان لێنه‌كردۆت���ه‌و‌ه به‌و هۆیه‌و‌ه‬ ‫ی ئ���ه‌و ڕوداوه‌‌و‬ ‫گوم���ان ده‌كات له‌بون ‌‬ ‫هێزه‌كانی‌ پۆلیس ئاگادار ده‌كاته‌وه‌"‪.‬‬

‫هەنوکە‬

‫)‪ )520‬سێشه‌مم ‌ه ‪2016/3/15‬‬

‫"ئه‌مینداری یه‌کگرتو له‌ئاستی گه‌وره‌یی گۆڕانکارییه‌کاندا نه‌بو"‬

‫‪5‬‬

‫رێبوار عه‌لی‪ :‬یه‌كگرتو له‌نێوان گۆڕان‌و پارتی ده‌هاڕدرێت‬ ‫ئا‪ :‬ئاوێنه‌‬

‫رێبوار عه‌لی ئه‌ندامی پێشوی‬ ‫سه‌ركردایه‌تی یه‌كگرتوی ئیسالمی ك ‌ه‬ ‫له‌‪80‬كانی سه‌ده‌ی ڕابردوه‌ له‌و حیزبه‬ ‫‌كاریكردیوه‌ سه‌ره‌تای ئه‌م مانگه‌ وه‌ك‬ ‫ناڕه‌زایی ده‌ربڕین له‌به‌رامبه‌ر شێوازی‬ ‫به‌ڕێوه‌بردنی یه‌کگرتو ده‌ستی له‌کار‬ ‫کێشایه‌وه‌‪ ،‬ئه‌و له‌م گفتوگۆیه‌ی ئاوێنه‌دا‬ ‫ده‌ڵێت "بونی ئه‌میندار به‌م میكانیزمه‌‬ ‫هه‌ڵه‌یه‌ كه‌ ده‌سه‌اڵتی ڕه‌های هه‌بێت‌و‬ ‫بیه‌وێت دۆستایه‌تی هه‌ركه‌س بكات‬ ‫بیكات‌و دوژمنایه‌تی هه‌ركه‌سیش بكات‬ ‫ده‌یكات"‪.‬‬ ‫ئاوێن���ه‌‪ :‬خوێندن���ه‌وه‌ی ت���ۆ ب���ۆ كاری‬ ‫ئیسالمی له‌هه‌رێمی كوردستان؟‬ ‫رێبوار عه‌لی‪ :‬چۆن كوردستان له‌قه‌یراندایه‌‬ ‫ئاواش ئیس�ل�امیه‌كان له‌قه‌یراندان‪ ،‬ئێستا‬ ‫س���ێ ئاس���ت بیركردنه‌وه‌ی ئیس�ل�امیمان‬ ‫هه‌یه‌ (سه‌له‌فی توندڕه‌و‪ ،‬بیركردنه‌وه‌یه‌كی‬ ‫میانه‌ڕه‌و كه‌ له‌س���ێ حیزبه‌ ئیسالمیه‌كه‌دا‬ ‫خۆی ده‌بینێته‌وه‌) بیركردنه‌وه‌ی سێهه‌میش‬ ‫هات���وه‌ ك���ه‌ ت���ازه‌ دروس���تبوه‌ ڕوانگه‌ی‬ ‫وای���ه‌ نابێت حیزب له‌س���ه‌ر ناوێكی ئاینی‬ ‫(ئیس�ل�ام‪ ،‬خودا‪ ،‬قورئان‪ ،‬بینات) بنرێت‬ ‫ته‌نه���ا باگراوه‌ندێك���ی ئیس�ل�امی هه‌بێت‬ ‫ئه‌مه‌ش پاش شكس���تی ئیخوان موسلیمین‬ ‫په‌ی���ڕه‌و ده‌كرێت‪ .‬ئێس���تا ئیس�ل�امیه‌كان‬ ‫له‌گۆڕه‌پانه‌كه‌دا به‌ره‌و‌داخران‌و ته‌قلیدیبون‬ ‫ده‌چ���ن نه‌یانتوانیوه‌ به‌پێی س���ه‌رده‌مه‌كه‌‬ ‫هه‌نگاوی كرانه‌وه‌ بنێن‪ ،‬كه‌ ئێستا تازه‌ترین‬ ‫ڕوانگ���ه‌ی فیكری كتێبێك���ی ئه‌بوكر عه‌لی‬ ‫یه‌ به‌ناوی ئیس�ل�امییبون پاش ئیس�ل�امی‬ ‫كه‌ ڕوانگه‌ی نوێی تیدایه‌و ته‌نانه‌ت‌باس���ی‬ ‫ئ���ه‌وه‌ده‌كات ك���ه‌ ده‌بێت ئیس�ل�امیه‌كان‬ ‫لیبراڵ���ی ب���ن‪ ،‬بۆی���ه‌ ئیس�ل�امیه‌كان به‌م‬ ‫میكانیزم‌و عه‌قڵیه‌ته‌وه‌ ده‌توانم بڵێم سنوری‬ ‫ڕاوه‌ستانیانه‌‪ ،‬هاوكات ئێستا سه‌ركردایه‌تی‬ ‫حیزبه‌ ئس�ل�امیه‌كان ه���ۆكاری مانه‌وه‌یان‬ ‫به‌س���توه‌ته‌وه‌ ب���ه‌ داعیه‌كان���ه‌وه‌و‌ ئه‌وان‬ ‫زۆرتر بەرجەس���تە ده‌كه‌ن‪ ،‬بۆیه‌ به‌رده‌وام‬ ‫عه‌قڵه‌كان���ی تر په‌راوێز ده‌خرێت به‌جۆرێك‬ ‫بانگخوازو سه‌له‌فی مه‌شره‌به‌كان ده‌ستیان‬ ‫به‌سه‌ر حیزبه‌ ئیسالمیه‌كاندا گرتوه‌ ئه‌وه‌ش‬ ‫هه‌ڵه‌ی سه‌ر‌كرده‌و ئه‌ندامانی تێدایه‌‪.‬‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬ئێس���تا كۆمه‌ڵێك روانگه‌ی نوێ‬ ‫له‌ناو حیزبه‌ ئیسالمیه‌كان سه‌ریهه‌ڵداوه‌ تۆ‬ ‫ڕوانگه‌ت بۆیان چیه‌؟‬ ‫رێب���وار عه‌ل���ی‪ :‬كۆمه‌ڵ���ی ئیس�ل�امی‬ ‫له‌كۆنگره‌كه‌یان له‌س���ه‌دا س���ه‌د ش���تێكی‬ ‫ته‌قلی���دی دواكه‌وتوی���ان پێشكه‌ش���كردو‬ ‫كۆمه‌ڵێكی���ان لێكرده‌ ده‌ره‌وه‌ كه‌ ئێس���تا‬ ‫مامۆستا ئارام سه‌رپه‌رشتی ده‌كات به‌راستی‬

‫میكانیزمه‌‌كانی‬ ‫كۆنگره‌ی یه‌كگرتو‬ ‫به‌جۆرێك ‌ن ئه‌گه‌ر‬ ‫ئیمام عه‌لی بێت‬ ‫نه‌ك رێبوار عه‌لی‬ ‫ده‌رناچێت‬ ‫رێبوار عه‌لی‬ ‫مونه‌زیرێك���ی گه‌وره‌یه‌‪ ،‬ب���ه‌اڵم ئه‌وه‌ی ناو‬ ‫یه‌كگرتو به‌ناوێك���ی دیاریه‌وه نه‌بوه‌ كه‌س‬ ‫نه‌یوێراوه‌ بڵێت م���ن ڕیفۆرمخوازم ئه‌گه‌رنا‬ ‫س���به‌ی نامه‌ی ده‌ستله‌كارێكش���انه‌وه‌ی بۆ‬ ‫داده‌نێن كه‌ بچێته‌ ده‌ره‌وه‌ی حیزب‪ ،‬ئه‌وه‌ی‬ ‫هه‌یه‌ ئێستا ئه‌بوكر كاروانی له‌ناو یه‌كگرتو‬ ‫خاوه‌نی بیركردنه‌وه‌ی به‌رزی فیكریه‌‪.‬‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬زۆرباش���ه‌ ئێستا منیش‌و خه‌ڵك‬ ‫ده‌پرسین جیاوازی فكری‌و كاری تۆ ئه‌وه‌نده‌‬ ‫جیابو له‌یه‌كگرتو وازبهێنیت؟‬ ‫رێب���وار عه‌لی‪ :‬به‌دڵنیایه‌وه‌‪ ،‬من ئێس���تا‬ ‫كه‌س���ێكی ئازادم ده‌توانم دژی توندڕه‌وی‌و‬ ‫ته‌قلید بوه‌ستم كه‌ له‌قوتابخانه‌ی عه‌قاڵنی‬ ‫ش���ێخ محمه‌د خاڵه‌وه‌ نزیك���م‪ ،‬به‌اڵم له‌ناو‬ ‫یه‌كگرتو ڕێگه‌ له‌م ش���تانه‌ ده‌گیرا ته‌نانه‌ت‬ ‫نه‌شیانهێشت ناوه‌ندێكی ڕۆشنبیری فیكری‬ ‫هه‌بێت‪ ،‬بۆیه‌ ئێستا ئێمه‌ ده‌توانین بابه‌تی‬ ‫ئاینی كه‌ چۆن مه‌ترسیدار ته‌ماشاده‌كرێت‬ ‫ده‌توانی���ن ڕوانگه‌یه‌كی عه‌قاڵنی بده‌ینێ بۆ‬ ‫ئه‌وه‌ی خزمه‌ت بكات‪.‬‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬مه‌به‌ستت له‌ ئێمه‌ كێیه‌؟‬ ‫رێبوار عه‌ل���ی‪ :‬مه‌به‌س���تم له‌خۆم‌و ئه‌و‬ ‫نوس���ه‌رو ڕۆش���نبیرانه‌یه‌ له‌ناو یه‌كگرتو و‬ ‫ده‌ره‌وه‌ی یه‌كگرتون‌و به‌ش���ێوه‌ی عه‌قاڵنی‬ ‫بیرده‌كه‌نه‌وه‌‪.‬‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬ئه‌و ڕه‌خنانه‌ چین كه‌ ئاڕاسته‌ی‬ ‫‌سه‌ركردایه‌تی یه‌كگرتو ده‌کرێن؟‬ ‫رێب���وار عه‌ل���ی‪ :‬س���ه‌دان ڕه‌خن���ه‌م‬ ‫له‌كتێبێكه‌م نوسیوه‌‪ ،‬به‌اڵم به‌كورتی ئێمه‌‬ ‫ل���ه‌‪ 70‬و ‪80‬كاته‌وه‌ له‌ئوس���ره‌كانه‌وه‌ فێری‬ ‫ئه‌وه‌بوین كه‌ پشتگیری سته‌مكار نه‌كه‌ین‪،‬‬ ‫ئێستا پشگیری س���ته‌مكار دیارو ئاشكرایه‌‬

‫له‌كوردس���تان‪ ،‬له‌گه‌ڵ ئ���ه‌وه‌ش یه‌كگرتو‬ ‫ب���ه‌ره‌و ته‌قلیدیبون ده‌چێ���ت‌و عه‌قڵه‌كان‬ ‫ده‌كات���ه‌ ده‌ره‌وه‌ زیاتر له‌ ‪ 100‬ڕۆش���نبیرو‬ ‫نوس���ه‌رم الیه‌ له‌ن���او یه‌كگرت���و كراونه‌ته‌‬ ‫ده‌ره‌وه‌ له‌وێنه‌ی مامۆستا (عه‌بدوڕه‌حمان‬ ‫سدیق‌و هادی عه‌لی‌و عه‌بدولكه‌ریم فه‌تاح)‪،‬‬ ‫ه���اوكات ناوچه‌گه‌رییه‌تی‌و ناش���ەفافیه‌ت‌و‬ ‫ناعه‌داله‌تی له‌ناو یه‌كگرتودا په‌ره‌یسه‌ندوه‌‪،‬‬ ‫ئه‌مه‌ جگه‌ له‌وه‌ی كۆنترۆڵی ڕێخس���تنه‌كان‬ ‫ك���راوه‌ ناهێڵرێت كه‌س���ێكی وه‌كو من كه‌‬ ‫له‌به‌ش���ێكی زۆری ئه‌وان���ه‌ی له‌ده‌ڤ���ه‌ری‬ ‫سلێمانین ئینتیمام زیاتربوه‌‌ نه‌یانده‌هێشت‬ ‫ڕێكخس���تنه‌كان ببینین‪ ،‬ئ���ه‌وه‌ش له‌پێناو‬ ‫ئه‌وه‌ی ئاڕاسته‌یه‌كی دیاریكراو ئاڕاسته‌یان‬ ‫بكات‪.‬‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬كێیه‌ كۆنترۆڵی ڕێكخس���تنه‌كانی‬ ‫كردوه‌؟‬ ‫رێبوار عه‌لی‪ :‬ئه‌میندارو مه‌كته‌بی سیاسی‌و‬ ‫س���ه‌ركردایه‌تی یه‌كگرتو‪ ،‬زۆرینه‌یه‌ك پێی‬ ‫ڕازیبوه‌ به‌اڵم كه‌مینه‌‌یەکیش هه‌بو ناڕازیبوه‌‬ ‫ل���ه‌و دۆخ���ه‌‪ ،‬من وه‌ك���و خ���ۆم ئه‌وه‌نده‌‬ ‫له‌ڕاگه‌یاندن���ه‌ گش���تیه‌كانه‌وه‌ ئاڕاس���ته‌ی‬ ‫یه‌كگرت���وم ك���ردو‌ه ئه‌وه‌ن���ده‌ نه‌متوانیوه‌‬ ‫له‌ناو یه‌كگرت���و ئه‌وكاره‌ بكه‌م‪ ،‬من‌و ده‌یان‬ ‫عه‌قڵیت���ر ڕێگه‌ی ئه‌وكاره‌یان لێگیراوه‌ ئیتر‬ ‫هه‌ی���ه‌ به‌هۆی الیه‌ن���ی ئیمان���ی‌و برایه‌تی‬ ‫له‌به‌رئه‌وه‌ی مێژوی خۆمانه‌ قبوڵمانكردوه‌‪،‬‬ ‫به‌اڵم دواجار ئه‌گه‌ر پیاڵه‌یه‌ك ژه‌هریش بێت‬ ‫ئه‌بێت بیخۆیته‌وه‌و دژی ئه‌مانه‌ بوه‌ستیت‪،‬‬ ‫هیودارم ب���ۆ كۆنگره‌ی داهاتو س���ود له‌م‬ ‫كه‌موكوڕیانه‌ وه‌ربگیرێت‪.‬‬ ‫ئاوێن���ه‌‪ :‬ملمالنێ���ی داعی���ه‌كان‌و ئه‌وانه‬

‫كه‌ فكری نوێن (ڕیفۆرمخ���وازه‌كان) له‌ناو‬ ‫كۆنگر‌ه چۆن ده‌بێت؟‬ ‫رێبوار عه‌لی‪ :‬گه‌وره‌ترین هه‌ڵه‌ یه‌كگرتو‬ ‫كردی هادی عه‌لی نه‌كرده‌ ئه‌میندار چونكه‌‬ ‫ڕۆش���بیرو به‌توانای ‌هو‌ به‌بڕوای من دوای ئه‌و‬ ‫پێویس���ته‌ یه‌كگرتو ئۆتۆماتیكی مه‌منونی‬ ‫ئه‌بوك���ر كاروانی بین بۆ ئه‌وه‌ی‌ ڕێبه‌رایه‌تی‬ ‫یه‌كگرتو ب���كات به‌پێی بۆچونه‌كانی خۆی‪،‬‬ ‫به‌اڵم چاره‌سه‌ری مامناوه‌ندیش هه‌یه‌ ئه‌وه‌یه‌‬ ‫فشار دروس���تبكرێت مامۆستا سه‌اڵحه‌دین‬ ‫خۆی كاندید بكاته‌وه‌ ئه‌گه‌ر میكانیزمه‌كان‬ ‫رێگه‌ی لێنه‌گرێت بیهێننه‌وه‌‪ ،‬چونكه‌ زه‌ره‌ر‬ ‫له‌نیوه‌ی بگه‌ڕێته‌وه‌ باش���تره‌‪ ،‬به‌اڵم ئه‌وه‌ی‬ ‫گرنگ���ه‌ بونی ئه‌مین���دار ب���ه‌م میكانیزمه‌‬ ‫هه‌ڵه‌ی���ه‌ كه‌ ده‌س���ه‌اڵتی ڕه‌ه���ای هه‌بێت‌و‬ ‫بیه‌وێت دۆستایه‌تی هه‌ركه‌س بكات بیكات‌و‬ ‫دوژمنایه‌تی هه‌ركه‌سیش بكات ده‌یكات‪ ،‬كه‌‬ ‫ئه‌مه‌ له‌ناویه‌كگرتودا هه‌بوه‌‪.‬‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬باس���ی ئه‌وه‌ده‌كرێ���ت ئه‌میندار‬ ‫ڕه‌خنه‌ی زۆری له‌سه‌ره‌‪ ،‬ئایا وایه‌؟‬ ‫رێبوار عه‌لی‪ :‬هه‌رچه‌نده‌ كۆنگره‌ ده‌نگی‬ ‫پێداوه‌ ب���ه‌اڵم به‌رهه‌مه‌كه‌ی دیاره‌‪ ،‬ئه‌وه‌ش‬ ‫ئاستی ده‌نگده‌ره‌كانی كۆنگره‌ دیاریده‌كات‬ ‫كه‌ سه‌یرده‌كه‌ین بژارده‌یه‌كی به‌هێزی وه‌كو‌‬ ‫ه���ادی عه‌لی هه‌یه‌ له‌به‌رئ���ه‌وه‌ی عه‌قڵێكی‬ ‫ڕخنه‌گرانه‌یه‌ س���زای ده‌دات‌و له‌به‌رامبه‌ردا‬ ‫كه‌سێك ده‌كات به‌ئه‌میندار كه‌ بەد‌ڵنیایه‌وه‌‬ ‫ده‌بو یه‌كگرتو گه‌ش���ه‌بكات‪ ،‬م���ن پێموایه‌‌‬ ‫‌ئه‌میندار لەئاستی گه‌وره‌یی گۆڕانكاریه‌كان‬ ‫نه‌ب���وه‌ ئه‌گه‌ر ل���ه‌م كۆنگره‌یه‌ چاره‌س���ه‌ر‬ ‫نه‌كرێت ئه‌وا دۆخه‌كه‌ خراپتر ده‌بێت‪.‬‬ ‫ئاوێن���ه‌‪ :‬بڕوای تۆ بۆ كۆنگره‌ی داهاتوی‬

‫یه‌كگرتو چیه‌؟‬ ‫رێبوار عه‌ل���ی‪ :‬میكانیزمه‌‌كانی كۆنگره‌ی‬ ‫یه‌كگرت���و به‌جۆرێكن‌ ئه‌گ���ه‌ر ئیمام عه‌لی‬ ‫بێ���ت نه‌ك رێبوار عه‌لی ده‌رناچێت‪ ،‬چونكه‌‬ ‫میكانزم���ه‌كان هه‌ڵ���ه‌ن‌و ناوچه‌گه‌ریه‌تی‌و‬ ‫عاتیفه‌و چه‌ندین هۆكاریتر ده‌وری له‌ناویاندا‌‬ ‫هه‌ی���ه‪ ،‬بۆی���ه‌ ئ���ه‌وه‌ی یه‌ك ت���ۆز به‌الی‬ ‫عه‌قاڵنی���ه‌ت‌و كران���ه‌وه‌دا بڕوات شانس���ی‬ ‫س���وتاوه‌‪ ‌،‬ئه‌گه‌رچی له‌كۆنگره‌دا كه‌سێكی‬ ‫وه‌ك���و كاروان���ی هه‌ڵبژێراوه‌ ب���ه‌اڵم دواتر‬ ‫كاتێك ویس���تویه‌تی ته‌رح���ی بۆچونه‌كانی‬ ‫خۆی ب���كات ڕێگری لێك���راوه‌‪ ،‬كه‌ده‌توانم‬ ‫بڵێم له‌الیه‌ن ئه‌میندارو ئۆرگانه‌كانی تره‌وه‌‬ ‫سزای سیاسی دراوه‌‪ ،‬یه‌كێك له‌كێشه‌كانیتر‬ ‫ده‌زگای ڕاگه‌یاندنه‌ كه‌ ده‌زگای ڕاگه‌یاندنی‬ ‫حیزب���ی ده‌ره‌وه‌ی یه‌كگرت���و نه‌م���اوه‌‬ ‫له‌كوردس���تان ڕاگه‌یه‌ن���دكاری یه‌كگرتوی‬ ‫تیانه‌بێت‌ كاتێك ته‌ماش���ا ده‌كه‌یت له‌مالوه‌‬ ‫ئه‌میندار خۆی قۆرخ���ی ڕاگه‌یاندن ده‌كات‬ ‫كام ڕاگه‌یه‌ن���دكاره‌ی ته‌قلیدیه‌ ده‌یخاته‌ ناو‬ ‫ڕاگه‌یاندن���ه‌وه‌ بۆ ئه‌وه‌ی له‌و ئاس���ته‌دابێت‬ ‫خۆی���ان ده‌یانه‌وێ���ت‪ ،‬بۆی���ه‌ ده‌توانم بڵێم‬ ‫كۆنگره‌كانی یه‌كگرتو له‌ئاس���تی ئه‌وه‌دانین‬ ‫به‌شێوه‌ی ئەقاڵنی كه‌سی شایسته‌ له‌شوێنی‬ ‫شایسته‌ دابنێن‪.‬‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬پێش���بینی ده‌كه‌یت كێ ده‌بێته‌‬ ‫ئه‌مینداری داهاتو‪ ،‬چاره‌نوس���ی ئه‌مینداری‬ ‫ئێستا چی لێدێت؟‬ ‫رێب���وار عه‌لی‪ :‬به‌بۆچونی من مامۆس���تا‬ ‫محەمه‌د خۆی هه‌ڵده‌بژێریته‌وه‌و ‌كاریش���ی‬ ‫له‌سه‌ركردوه‌و ڕه‌وتێكیش هه‌یه‌ له‌ناو یه‌كگرتو‬ ‫حه‌زده‌كه‌ن ئه‌و ببێته‌وه‌ به‌ئه‌میندار چونكه‌‬ ‫ئه‌وان سودمه‌ندبون له‌هاتنی‪ ،‬ئاڕاسته‌یه‌كی‬ ‫گه‌نج‌و ئەقاڵنیش هه‌یه‌ ده‌یانه‌وێت ئه‌بوبه‌كر‬ ‫عه‌لی‌و هادی عه‌لی بێنه‌ پێشه‌وه‌‪ ،‬به‌بۆچونی‬ ‫من ئه‌و ڕه‌وته‌ش ت���ه‌واوه‌ كه‌ داواكاریه‌كی‌‬ ‫زۆر هه‌یه‌ جارێكیتر مامۆس���تا سه‌اڵحه‌دین‬ ‫خۆی كاندید بكاته‌وه‌‪ ،‬به‌بۆچونی من به‌س‬ ‫مامۆستا س���ه‌اڵحه‌دین خۆی كاندیدبكاته‌وه‌‬ ‫سه‌ركه‌وتنی له‌سه‌دا سه‌د مسۆگه‌ره‌‪ ،‬به‌ڕای‬ ‫من ئه‌و و مامۆستاهادی‌و مامۆستا كاروانی‬ ‫سێ كاندیدی به‌هێزن‪.‬‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬زۆر باسی ئه‌وه‌ده‌كرێت ناوچه‌ی‬ ‫بادینان‌و سلێمانی له‌یه‌ك جیان‪ ،‬ئایا وایه‌؟‬ ‫رێبوار عه‌لی‪ :‬لێتانناش���ارمه‌وه‌ یه‌كگرتو‬ ‫له‌نێ���وان به‌رداش���ی پارت���ی‌و گ���ۆڕان‬ ‫ده‌هاڕدرێت‪‌،‬ئێس���تا دو ده‌ڤه‌رو تێڕوانینی‬ ‫جیاواز له‌ناو یه‌كگرتودا هه‌یه‌ كه‌ له‌ش���ه‌ڕی‬ ‫ناوخۆدا نه‌مانهێش���ت ئه‌مه‌ دروس���ت بێت‪،‬‬ ‫به‌اڵم به‌داخه‌وه‌ به‌رژوه‌ندی‌و پۆس���ته‌كان‌و‬ ‫هه‌یمه‌نه‌ی پارتی كه‌ ئینكار ناكرێت چونكه‌‬ ‫ئه‌بینین گۆڕانش���ی فرێدای���ه‌ ئه‌مدیو‪ ،‬بۆیه‌‬ ‫هیچ س���ه‌وز نابێت له‌ده‌ڤه‌ری پارتی جگه‌‬ ‫له‌یه‌كگرتو ئ���ه‌وه‌ش واده‌كات كه‌ ئه‌وانیش‬

‫موراعات���ی پارتی بكه‌ن هه‌ت���ا هه‌ولێریش‬ ‫ئێس���تا وایلێهاتوه‌‪ ،‬ده‌ڤه‌ری سه‌وز جۆرێك‬ ‫بیرده‌كات���ه‌وه‌ ده‌ڤ���ه‌ری زه‌ردیش جۆرێكی‬ ‫ت���ر‪ ،‬یه‌كێ���ك له‌زیره‌كیه‌كانی مامۆس���تا‬ ‫س���ه‌اڵحه‌دین پاراس���تنی ئه‌م هاوسه‌نگیه‌و‬ ‫هاوس���ه‌نگی نێوده‌وڵه‌تی بو به‌اڵم ئێس���تا‬ ‫یه‌كگرتو له‌نێو ئه‌م دوبه‌رداشه‌دا ورده‌ ورده‌‬ ‫قوربانیه‌كان���ی ده‌رده‌كه‌ون ك���ه‌ یه‌كێكیان‬ ‫منم بۆی���ه‌ هه‌ركاتێك قس���ەیه‌كم كردبێت‬ ‫تۆمه‌ت���ی گۆڕانیان داوه‌ته‌ پاڵم‪ ،‬پێش���تر‬ ‫من‌و سه‌ركردایه‌تی ئه‌م شتانه‌مان ته‌رحكرد‬ ‫به‌اڵم گوێیه‌ك نه‌بو بیبیستێت‌و ڕه‌خنه‌كان‬ ‫دوژمنكارانە لێكدراوه‌ته‌وه‌‪.‬‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬به‌كورتی ده‌كرێت بڵێین یه‌كگرتو‬ ‫له‌نێوان بادینان‌و سلێمانی دوبه‌شه‌؟‬ ‫رێبوار عه‌لی‪ :‬ئه‌مه‌ له‌پرۆژه‌ی سه‌رۆكایه‌تی‬ ‫هه‌رێم به‌ئاشكرا ده‌ركه‌وت‪ ،‬ئێمه‌ چه‌ندجار‬ ‫ش���اردبومانه‌وه‌ به‌اڵم ئێستا پاساو نه‌ماوه‌‬ ‫بۆ شاردنه‌وه‌ی‪ ،‬كه‌ به‌ڕای من به‌رژوه‌ندی‌و‬ ‫پۆست‌و پله‌ ئه‌م دۆخه‌ی دروستكرد‪.‬‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬جگه‌ له‌وه‌ش زۆر قس���ه‌ له‌سه‌ر‬ ‫پاشكۆیه‌تی یه‌كگرتو ده‌كرێت بۆ پارتی؟‬ ‫رێب���وار عه‌لی‪ :‬هۆكاری یه‌كه‌می ئه‌وه‌یه‌‬ ‫ب���اره‌گای مه‌كته‌ب���ی سیاس���ی یه‌كگرتو‬ ‫له‌هه‌ولێ���ره‌ ك���ه‌ ده‌رك���ه‌وت هه‌ڵه‌یه‌كی‬ ‫گه‌وره‌ی���ه‌و له‌ژێر هه‌یمه‌ن���ه‌ی پارتیه‌ زۆر‬ ‫دورنیه‌ ئه‌گه‌ر هه‌ڵویس���تێكیان هه‌بێت كه‌‬ ‫بگاته‌ ئێس���قانی پارتی وه‌كو س���ه‌رۆكی‬ ‫په‌رله‌مان‌و په‌رله‌مانت���اره‌كان یه‌كگرتوش‬ ‫بكات���ه‌وه‌ ئه‌مدیو‪ ،‬ه���ۆكاری دوه‌می ئه‌و‬ ‫جه‌بهه‌ س���ونه‌یەیە‌ كه‌ توركیاو سعودیه‌و‬ ‫ئیخوان���ی تیدایه‌و ئه‌مریكا له‌پش���تیه‌تی‬ ‫له‌م دوای���ه‌ش یه‌كگرتو به‌ن���اوی ئه‌وه‌ی‬ ‫حیزبێكی ئیسالمیه‌و كه‌وته‌ ژێركاریگه‌ری‬ ‫مه‌زڵومیه‌تی‌ س���وننه‌وه‌‪ ،‬له‌الیه‌كی تره‌وه‌‬ ‫تێك���ه‌اڵوی به‌رژوه‌ندیه‌كان���ی توركی���او‬ ‫پارت���ی وایك���رد یه‌كگرت���و واده‌ركه‌وێت‪،‬‬ ‫ئ���ه‌و هاوس���ه‌نگیه‌ی ج���اران یه‌كگرت���و‬ ‫له‌نێ���وان توركی���او ئێران له‌س���ه‌رده‌می‬ ‫مامۆس���تا س���ه‌الحه‌دین ده‌پارێزرا دوای‬ ‫ئ���ه‌و وه‌كو پێویس���ت به‌رگ���ری لێنه‌كرا‪،‬‬ ‫ئه‌مه‌ش واده‌كات یه‌كگرتو وه‌كو پاش���كۆ‬ ‫ده‌ركه‌وێت‪ ،‬كه‌ بۆچونی من نه‌گه‌یشتوه‌ته‌‬ ‫ئاستی پاشكۆیه‌تی به‌اڵم خه‌ریكه‌ یه‌كگرتو‬ ‫ڕه‌نگی زه‌رد ده‌بێت ئه‌گه‌ر ئاگایان له‌خۆیان‬ ‫نه‌بێت زیاتر زه‌رد ده‌بن‪.‬‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬به‌نیازی چیت؟‬ ‫رێبوار عه‌لی‪ :‬كه‌س���ێكی س���ه‌ربه‌خۆم‪،‬‬ ‫به‌نیازم كه‌س���ێكی گشتی بم زیاتر له‌بواری‬ ‫فیكرو نوس���ین كاربكه‌م ده‌توان���م ئازایانه‌‬ ‫ڕه‌خنه‌بگرم‌و ترس���م نه‌بێت پشتگیری هه‌ر‬ ‫ڕه‌وتێك ئه‌كه‌م كه‌ چاكسازی بكات له‌گه‌ڵ‬ ‫ڕاس���تیدا بێت‪ ،‬له‌به‌رئه‌وه‌شه‌ ئه‌جێندایه‌كی‬ ‫تایبه‌تم نیه‌‪.‬‬

‫نزیكبونه‌وه‌ له‌پارتی‪ ،‬كێشه‌ی مێژویی به‌شێك له‌یه‌كێتیه‌كان‬ ‫ئا‪ :‬وریا حسێن‬ ‫نزیكبونه‌وه‌ له‌پارتی كێشه‌ی به‌رده‌وامی‬ ‫به‌شێك له‌یه‌كێتیه‌كان بوه‌ كه‌ به‌پێی‬ ‫قۆناغه‌ مێژوییه‌كانی ئه‌و حیزبه‌ له‌ژێر‬ ‫ناوی جیاوازدا خۆیان نمایشكردوه‌‪،‬‬ ‫كه‌سایه‌تیه‌كی سیاسیش كه‌ مێژویه‌كی‬ ‫قوڵی له‌ناو یه‌كێتی هه‌یه‌ ئه‌و ڕاستیه‌‬ ‫مێژوییه‌ ناشارێته‌وه‌و ده‌ڵێت "نزیكبونه‌وه‌‬ ‫له‌پارتی زۆرجار كێشه‌ی قوڵی له‌نێو‬ ‫باڵه‌كانی یه‌كێتی دروستكردوه‌‪،‬‬ ‫له‌ئێستاشدا پارتی یاری به‌باڵه‌كانی‬ ‫یه‌كێتی ده‌كات"‪.‬‬ ‫مسته‌فا چاوڕه‌ش ئه‌ندامی سه‌ركردایه‌تی‬ ‫یه‌كێت���ی نیش���تمانی كوردس���تان بونی‬ ‫ڕێكه‌وتنی نێوان یه‌كێتی‌و پارتی به‌گرنگ‬ ‫ده‌زانێت بۆ ئێس���تای هه‌رێمی كوردستان‬ ‫ئام���اژه‌ ب���ۆ ئ���ه‌وه‌ده‌كات هه‌رده‌بێ���ت‬ ‫ڕێکك���ه‌ون‌و ده‌رگایه‌ك بدۆزن���ه‌وه‌و‌ ئه‌و‬ ‫گه‌له‌ی لێ���وه‌ ڕزگاربكه‌ن‪ ،‬ه���اوكات ئه‌و‌‬ ‫ناكۆكی���ه‌ش ناش���ارێنه‌وه‌ ك���ه‌ له‌نێوان‬ ‫حیزبه‌كه‌ی هه‌یه‌ له‌باره‌ی ڕێكه‌وتنی نێوان‬ ‫یه‌كێتی‌و پارتی‌و ده‌ڵێ���ت "هه‌مو خه‌ڵك‬ ‫ده‌زانێت ئێمه‌ ناڕێكین‌و كێشه‌مان هه‌یه‌‪،‬‬ ‫نایشارینه‌وه‌"‪.‬‬ ‫یه‌كێتی له‌دوای دروس���تبونی له‌ده‌یه‌ی‬ ‫حه‌فتاکانی س���ه‌ده‌ی ڕاب���ردوه‌ كه‌ هێڵی‬ ‫گشتی حیزبه‌كه‌ ئه‌و كه‌سانه‌بون له‌پارتی‬ ‫جیابونه‌وه‌ له‌وێنه‌ی (ئیبراهیم ئه‌حمه‌دو‬ ‫جه‌الل تاڵه‌بانی) هه‌میش���ه‌ له‌كێش���ه‌ی‬

‫به‌رده‌وامداب���وه‌ له‌گ���ه‌ڵ پارتی‌‪ ،‬ئه‌وه‌ش‬ ‫وایك���ردوه‌ وێس���تگه‌كانی ژیانكردن���ی‬ ‫یه‌كێتی له‌گه‌ڵ ئه‌و حیزبه‌ لێكنزیكبونه‌وه‌‬ ‫ی���ان لێكترازان���ی له‌ناوماڵ���ی یه‌كێتی‬ ‫دروس���تكردوه‌‪ ،‬بۆیه‌ هه‌ركاتێك شه‌ڕ یان‬ ‫گرژی له‌نێ���وان پارتی‌و یه‌كێتی هه‌بوبێت‬ ‫ئه‌وا كێش���ه‌ی باڵه‌كانی نێوان ئه‌و حیزبه‌‬ ‫كه‌متربون‌و یه‌كگرتویی���ان پێوه‌دیاربوه‌‪،‬‬ ‫هه‌ركاتێكیش هاوپه‌یمانیه‌تی یان رێكه‌وتن‬ ‫له‌نێ���وان پارت���ی‌و یه‌كێت���ی هه‌بوبێ���ت‬ ‫ناوخۆی یه‌كێتی ش���لۆقبوه‌‪ ،‬زۆرجاریش‬ ‫قوڵبونه‌وه‌ك ‌ه به‌جۆرێك بوه‌ گه‌یش���توه‌ته‌‬ ‫ئاستی كێشه‌و ملمالنێی توند‪.‬‬ ‫ئه‌و ئه‌ندامه‌ی سه‌ركردایه‌تی یه‌كێتیش‬ ‫هه‌رچه‌نده‌ به‌وردی باس���ی كێش���ه‌كانی‬ ‫ناوخ���ۆی حیزبه‌ك���ه‌ی ن���اكات‌و پێیوایه‌‬ ‫هی ئه‌وه‌نین كه‌ قس���ه‌ی له‌سه‌ر بكرێت‪،‬‬ ‫به‌اڵم ئه‌وه‌ ده‌ڵێت "كێشمه‌كێش���مه‌كانی‬ ‫ناوخۆمان شتێكی خراپه‌"‪.‬‬ ‫به‌ڕای ش���اره‌زایانی مێ���ژوی یه‌كێتی‪،‬‬ ‫پارت���ی له‌مێ���ژوی دروس���تبونی ئ���ه‌و‬ ‫حیزبه‌وه‌ تائێس���تا ب���ه‌رده‌وام له‌هه‌وڵی‬ ‫ده‌س���توه‌ردانبوه‌ له‌ناوخۆی ئه‌و حیزبه‌و‬ ‫زۆرجاریش كێش���ه‌ ناوخۆیه‌كانی یه‌كێتی‬ ‫په‌یوه‌ندی به‌پارتیه‌وه‌ هه‌بوه‌‪ ،‬له‌ئێستاشدا‬ ‫پارتی ی���اری به‌باڵه‌كانی یه‌كێتی ده‌كات‬ ‫به‌تایبه‌ت دوای یه‌كالیكردنه‌وه‌ی پرس���ی‬ ‫سه‌رۆككۆمار‪.‬‬ ‫ئاس���ۆ عه‌لی ك���ه‌ پێش���تر میژویه‌كی‬ ‫دورودرێژی له‌ناو یه‌كێتی به‌س���ه‌ربردوه‌و‬ ‫ئێستا وه‌كو كه‌سایه‌تی سیاسی سه‌ربه‌خۆ‬

‫شرۆڤه‌و بۆچونی بۆ ڕوداوه‌كان هه‌یه‌‪ ،‬ئه‌وه‌‬ ‫بۆ ئاوێنه‌ ڕونده‌كاته‌وه‌ كێشه‌كانی یه‌كێتی‬ ‫به‌ش���ێكیان په‌یوه‌ندی به‌و كاریگه‌ریه‌وه‌‬ ‫هه‌یه‌ كه‌ به‌هۆی په‌یوه‌ندی نێوان باڵه‌كان‬ ‫به‌پارتیه‌وه‌ هه‌یه‌و ته‌نانه‌ت وای ده‌بینێت‬ ‫كه‌ په‌یوه‌ندی له‌گه‌ڵ پارتی كێش���ه‌كانی‬ ‫له‌نێو باڵه‌كانی یه‌كێت���ی قوڵكردوه‌ته‌وه‌‬ ‫هه‌رچه‌نده‌ نه‌یگه‌یاندوه‌ته‌ ئاستی دابڕان‪،‬‬ ‫ده‌ڵێت "له‌كێشه‌كانی ئه‌و دواییه‌ی یه‌كێتی‬ ‫باڵه‌كان هه‌ر‌یه‌كه‌یان له‌به‌رامبه‌ر یه‌كتری‬ ‫موساوه‌مه‌یان له‌گه‌ڵ پارتی كردوه‌"‪.‬‬ ‫ئاس���ۆ عه‌لی جه‌ختیش له‌س���ه‌ر ئه‌وه‌‬ ‫ده‌كات���ه‌وه‌ هه‌ركاتێك یه‌كێتی كێش���ه‌ی‬ ‫له‌گ���ه‌ڵ پارت���ی هه‌بوبێ���ت یه‌كگرتوتر‬ ‫ده‌ركه‌وت���وه‌‪ ،‬هه‌رچه‌ن���ده‌ ئ���ه‌و ئ���ه‌وه‌‬ ‫به‌یه‌كگرتویی ڕاسته‌قینه‌ نازانێت‌و پێیوایه‌‬ ‫پارتی له‌كێشه‌ی یه‌كالیكردنه‌وه‌ی پرسی‬ ‫سه‌رۆككۆماره‌وه‌ تائێستا یاری به‌باڵه‌كانی‬ ‫یه‌كێتی ده‌كات‌و هه‌رجاره‌ پش���تی الیه‌ك‬

‫ده‌گرێت دژی الكه‌ی تر‪ ،‬ده‌ڵێت "یه‌كێتی‬ ‫زیان���ی زۆری له‌وه‌ك���ردوه‌"‪ ،‬جه‌ختی���ش‬ ‫له‌وه‌ده‌كاته‌وه‌ ئ���ه‌م كاره‌ی پارتی ته‌نها‬ ‫له‌گ���ه‌ڵ یه‌كێت���ی نه‌بوه‌ به‌ڵك���و له‌گه‌ڵ‬ ‫حیزبه‌كانی تریش كردویه‌تی‪.‬‬ ‫په‌یوه‌ندیه‌كان���ی یه‌كێت���ی‌و پارت���ی‬ ‫له‌كاتێكدایه‌ ئێستا باس���ی ئه‌وه‌ده‌كرێت‬ ‫یه‌كێت���ی‌و پارت���ی له‌ئاس���تی په‌یوه‌ندیه‌‬ ‫ناوخۆییه‌كانی���ان پت���ه‌وی زیاتری���ان‬ ‫پێوه‌ده‌رده‌كه‌وێ���ت چاوه‌ڕوانیش ده‌كرێت‬ ‫بگه‌نه‌ ئاستی ڕێكه‌وتن بۆ پێكهێنانه‌وه‌ی‬ ‫حكوم���ه‌ت‌و په‌رله‌مان���ی كوردس���تان‌و‬ ‫باس���كردن له‌رێكه‌وتنی نێوانیان گه‌رمه‌‪،‬‬ ‫پارتی���ش پێیوایه‌ "مامه‌ڵەك���ردن له‌گه‌ڵ‬ ‫باڵه‌كان���ی یه‌كێتی قورس نی���ه‌ چونكه‌‬ ‫تێده‌گه‌ین له‌یه‌كێتی"‪.‬‬ ‫س���ه‌الم عه‌ب���دواڵ سه‌رنوس���ه‌ری‬ ‫رۆژنام���ه‌ی خه‌بات���ی زمانحاڵ���ی پارتی‬ ‫دیموكراتی كوردستان‌و ئه‌ندامی پێشوی‬

‫س���ه‌ركردایه‌تی ئه‌و حیزبه‌ باسی گرنگی‬ ‫ڕێكه‌وتن���ی یه‌كێتیی‌و پارت���ی ده‌كات بۆ‬ ‫ئاس���اییكردنه‌وه‌ی دۆخ���ی حكوم��� ‌هت‌و‬ ‫په‌رله‌مان‌و پێیوای���ه‌ هه‌ركاتێك یه‌كێتی‌و‬ ‫پارت���ی ته‌بابوبن كێش���ه‌ كه‌مت���ر بوه‌و‬ ‫به‌پێچه‌وانه‌ش���ه‌وه‌ ڕاس���ته‌‌‪ ،‬ده‌ڵێت "بۆ‬ ‫كاراكردن���ه‌وه‌ی حكوم���ه‌ت‌و په‌رله‌م���ان‬ ‫پێویسته‌ ئه‌و دو الیه‌نه‌ ڕێكه‌وتن بكه‌ن"‪.‬‬ ‫ئه‌و كادره‌ بااڵی���ه‌ی پارتی له‌به‌رامبه‌ر‬ ‫ڕاجیایی یه‌كێت���ی له‌به‌رامبه‌ر په‌یوه‌ندی‬ ‫پارت���ی‌و یه‌كێتی باس���ی ئ���ه‌وه‌ده‌كات‬ ‫یه‌كێتی خۆیان ش���انازی به‌و ڕاجیاییه‌وه‌‬ ‫ده‌كه‌ن له‌نێو ئه‌و حیزبه‌دا هه‌یه‌و پارتیش‬ ‫ڕای ئاش���كرایه‌‪ ،‬ده‌ڵێت "پێموانیه‌ پارتی‬ ‫مامه‌ڵەكردن���ی له‌گه‌ڵ ئه‌و ڕاجیاییه‌ی ناو‬ ‫یه‌كێتی‌ به‌قورس بزانێ���ت‌و له‌بارودۆخی‬ ‫یه‌كێتی تێده‌گات‪ ،‬حیزبێكه‌ به‌وش���ێوه‌یه‌‬ ‫دروس���تبوه‌‪ ،‬به‌وش���ێوه‌یه‌ بینابوه‪ ‌،‬به‌و‬ ‫شێوه‌ش بیرده‌كاته‌وه‌"‪.‬‬ ‫نزیكبون���ه‌وه‌ی ئه‌م دوایی���ه‌ی یه‌كێتی‬ ‫له‌گ���ه‌ڵ پارتی هه‌رچه‌ن���ده‌ دیارنیه‌ چی‬ ‫به‌سه‌ر ئاینده‌ی یه‌كێتی ده‌هێنێت‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫پێش���بینی ئه‌وه‌ده‌كرێ���ت نزیكبونه‌وه‌ی‬ ‫ئه‌مجاره‌ش بێ ناڕه‌زایه‌تی نه‌بێت‪ ،‬چونكه‌‬ ‫جگه‌ له‌ریش���ه‌ی مێژوی���ی ناكۆكیه‌كانی‬ ‫به‌ش���ێكی یه‌كێتی له‌گ���ه‌ڵ نزیكبونه‌وه‌ی‬ ‫له‌پارت���ی‪ ،‬ه���اوكات دۆخ���ی ناوخ���ۆی‬ ‫یه‌كێتیش ن���ه‌ك له‌بارنیه‌ به‌ڵكو دۆخێكی‬ ‫ئاڵۆزو كێش���ه‌داره‌‪ ،‬وه‌ك���و ئه‌ندامه‌كه‌ی‬ ‫س���ه‌ركردایه‌تی یه‌كێت���ی نه‌یش���ارده‌وه‌و‬ ‫به‌ڕونی باسیكرد‪.‬‬

‫نزیكبونه‌وه‌ی ئه‌م‬ ‫دواییه‌ی یه‌كێتی‬ ‫له‌گه‌ڵ پارتی‬ ‫هه‌رچه‌نده‌ دیارنی ‌ه‬ ‫چی به‌سه‌ر ئاینده‌ی‬ ‫یه‌كێتی ده‌هێنێت‪،‬‬ ‫به‌اڵم پێشبینی ئه‌وه‬ ‫‌ده‌كرێت نزیكبونه‌وه‌ی‬ ‫ئه‌مجاره‌ش بێ‬ ‫ناڕه‌زایه‌تی نه‌بێت‬

‫‪4‬‬

‫هەنوکە‬

‫)‪ )520‬سێشه‌مم ‌ه ‪2016/3/15‬‬

‫"پارتی‌ سوره‌ له‌سه‌ر كارا نه‌كردنه‌وه‌ی‌ په‌رله‌مان"‬ ‫ئا‪ :‬شۆڕش محه‌مه‌د‬ ‫به‌پێی‌ لێدوانی‌ ئه‌ندامێكی‌ په‌رله‌مان ‌‬ ‫ی‬ ‫كوردستان هۆكاری‌ كارانه‌كردنه‌وه‌ی‌‬ ‫په‌رله‌مانی‌ كوردستان بۆ ئه‌وه‌یه‌‬ ‫كه‌ پارتی‌ ده‌یه‌وێت په‌رله‌مانێك‬ ‫كارابكاته‌وه‌ كه‌ ماوه‌ی‌ سه‌رۆكایه‌تی‌‬ ‫مه‌سعود بارزانی‌ بۆ ‪ 10‬ساڵی‌ دیكه‌‬ ‫درێژبكرێته‌وه‌‪.‬‬ ‫یه‌كێتی‌‪ :‬كاراكردنه‌وه‌ ته‌نها‬ ‫به‌گه‌ڕانه‌وه‌ی‌ د‪.‬یوسف چاره‌سه‌ر‬ ‫نابێت‬ ‫بێگ���ه‌رد تاڵه‌بان���ی‌ س���ه‌رۆكی‌‬ ‫فراكس���یۆنی‌ یه‌كێت���ی‌ له‌په‌رله‌مان���ی‌‬ ‫كوردستان به‌ئاوێنه‌ی‌ راگه‌یاند "گرفتی‌‬ ‫كاراكردن���ه‌وه‌ی‌ په‌رله‌مان له‌س���ه‌ر دو‬ ‫پرسی‌ س���ه‌ره‌كییه‌ یه‌كه‌میان له‌باره‌ی‌‬ ‫گه‌ڕانه‌وه‌ی‌ د‪.‬یوس���ف محه‌م���ه‌ده‌ كه‌‬ ‫گ���ۆڕان پێداگی���ری‌ له‌س���ه‌ر ده‌كات‌و‬ ‫تائێس���تا پارتی‌ دیموكراتی‌ كوردستان‬ ‫قبوڵی‌ نییه‌"‪.‬‬ ‫له‌باره‌ی‌ هۆكاری‌ دوه‌میش تاڵه‌بانی‌‬ ‫وتی‌ "پاشان مه‌سه‌له‌ی‌ كاراكردنه‌وه‌ی‌‬ ‫په‌رله‌مان ته‌نها به‌گه‌ڕانه‌وه‌ی‌ د‪.‬یوسف‬ ‫محه‌مه‌د چاره‌س���ه‌ر نابێت‪ .‬به‌ڵكو ئه‌و‬ ‫یاسایانه‌ی‌ كه‌ له‌په‌رله‌مان داده‌نرێت بۆ‬ ‫په‌سه‌ندكردنی‌ ده‌بێت سه‌رۆكی‌ هه‌رێم‬ ‫واژوی‌ له‌سه‌ر بكات"‪.‬‬ ‫به‌تێڕوانین���ی‌ بێگ���ه‌رد تاڵه‌بان���ی‌‬ ‫ئه‌م���ه‌ش گه‌وره‌تری���ن گرفته‌ ئێس���تا‬ ‫له‌به‌رده‌م���ی‌ هێ���زه‌ سیاس���یه‌كانی‌‬ ‫هه‌رێمی‌ كوردستاندایه‌ چونكه‌ تائێستا‬ ‫مه‌سه‌له‌ی‌ سه‌رۆكایه‌تی‌ هه‌رێم یه‌كالیی‌‬ ‫نه‌بۆته‌وه‌‪.‬‬ ‫وتیش���ی‌ "كه‌وات���ه‌ مه‌س���ه‌له‌ی‌‬ ‫كاراكردنه‌وه‌ی‌ په‌رله‌مانی‌ كوردس���تان‬ ‫په‌یوه‌س���ته‌ به‌پرسی‌ سه‌رۆكی‌ هه‌رێمی‌‬ ‫كوردستانه‌وه‌"‪.‬‬ ‫سه‌رۆكی‌ فراكسیۆنی‌ یه‌كێتی‌ ئه‌وه‌ی‌‬ ‫ره‌تك���رده‌وه‌ ك���ه‌ له‌ن���او په‌رله‌مانی‌‬ ‫كوردس���تاندا هه‌وڵێ���ك هه‌بێ���ت ب���ۆ‬ ‫البردنی‌ س���ه‌رۆكی‌ په‌رله‌مان له‌رێگه‌ی‌‬ ‫ده‌نگدان���ی‌ ئه‌ندامان���ی‌ په‌رله‌مانه‌وه‌‪،‬‬ ‫ئه‌و وتی‌ "ئه‌و ده‌نگۆیانه‌ راس���ت نین‌و‬ ‫ئه‌وان���ه‌ هه‌موی‌ ده‌نگۆی‌ نادروس���تن‌و‬ ‫تائێس���تا هیچ هه‌وڵێكی‌ له‌و بابه‌ته‌ من‬ ‫به‌رگوێ���م نه‌كه‌وتوه‌ له‌ن���او په‌رله‌مانی‌‬ ‫كوردستان"‪.‬‬ ‫له‌باره‌ی‌ ئه‌وه‌ی‌ كه‌ ئه‌گه‌ر ئه‌و هه‌وڵه‌‬ ‫هاته‌ ئاراوه‌ ئایا فراكسیۆنه‌كه‌یان ده‌نگ‬ ‫به‌البردنی‌ د‪.‬یوس���ف محه‌مه‌د ده‌ده‌ن‪،‬‬ ‫بێگه‌رد تاڵه‌بان���ی‌ وتی‌ "ئێمه‌ پابه‌ندی‌‬ ‫بڕیاری‌ سیاسیی‌ حزبه‌كه‌ی‌ خۆمانین‌و‬ ‫دواجار چۆن گۆڕان به‌ئاش���كرا ده‌ڵێت‬ ‫ئێم���ه‌ فراكس���یۆنێكی‌ حزبی���ن له‌ناو‬ ‫په‌رله‌مانی‌ كوردستان‌و ئینجا نوێنه‌ری‌‬ ‫ده‌نگده‌رانی‌ خۆمانین ئێمه‌ش به‌هه‌مان‬ ‫شێوه‌"‪.‬‬ ‫وتیش���ی‌ "ئێمه‌ له‌گه‌ڵ ئ���ه‌وه‌ نیین‬ ‫ك���ه‌ د‪.‬یوس���ف البچێ���ت‪ ،‬الیه‌نگری‌‬ ‫داخوازییه‌ك���ه‌ی‌ پارت���ی‌ دیموكرات���ی‌‬ ‫كوردستان ده‌كه‌ین‌و له‌هه‌مان كاتیشدا‬

‫په‌رله‌مان چاوه‌ڕوانی‌ حزبه‌ سیاسیه‌كانی‌‬ ‫خۆیان ده‌كه‌ن"‪.‬‬

‫بارزانی بڕیار ‌ی‬ ‫داو‌ه كه‌ په‌رله‌مان ‌ی‬ ‫كوردستان په‌ك ‌ی‬ ‫بخرێت‌و هه‌ر خۆ ‌ی‬ ‫ده‌توانێت به‌یه‌ك‬ ‫ته‌له‌فۆن‌و به‌یه‌ك‬ ‫قس ‌ه ئه‌و بابه‌ت ‌ه‬ ‫راستبكاته‌وه‬ ‫یوسف محه‌مه‌د‪ ،‬سه‌رۆکی په‌رله‌مان‬ ‫خاوه‌نی‌ بڕیاری‌ خۆمانین وه‌كو حزبێكی‌‬ ‫سیاسی‌‌و له‌ئێستاشدا ئه‌وپه‌ڕی‌ هه‌وڵ ‌‬ ‫ی‬ ‫خۆمان ده‌ده‌ین بۆ ئه‌وه‌ی‌ كه‌ په‌رله‌مانی‌‬ ‫كوردستان كارابكرێته‌وه‌"‪.‬‬ ‫سه‌رۆكی‌ فراكسیۆنی‌ یه‌كێتی‌ گۆڕینی‌‬ ‫ده‌س���ته‌ی‌ س���ه‌رۆكایه‌تی‌ په‌رله‌مانی‌‬ ‫كوردستان ده‌به‌ستێته‌وه‌ به‌و ته‌وافوقه‌‬ ‫سیاس���ییه‌ی‌ ك���ه‌ له‌ده‌رئه‌نجام���ی‌‬ ‫رێككه‌وتنی‌ نێ���وان الیه‌نه‌كانه‌وه‌ دێته‌‬ ‫ئاراوه‌ به‌بزوتنه‌وه‌ی‌ گۆڕانیشه‌وه‌‪.‬‬ ‫له‌ب���اره‌ی‌ م���ان نه‌گرتنی���ان له‌گه‌ڵ‬ ‫فراكس���یۆنی‌ گ���ۆڕان‌و بزوتن���ه‌وه‌ی‌‬ ‫ئیس�ل�امی‌‪ ،‬تاڵه‌بانی‌ وتی‌ "خیالفمان‬ ‫هه‌بو له‌سه‌ر ئه‌و ناونیشانه‌ی‌ كه‌ ده‌بێت‬ ‫په‌رله‌مانتاران مانی‌ له‌پێناودا بگرن"‪.‬‬ ‫ئاماژه‌ی‌ بۆ ئ���ه‌وه‌ش كرد كه‌ هه‌مو‬ ‫هێزه‌ سیاس���ییه‌كان ده‌ڵێ���ن بارزانی‌‬ ‫ده‌توان���ێ‌ له‌و روانگه‌یه‌وه‌ كه‌ ئێس���تا‬ ‫له‌هه‌رێم���ی‌ كوردس���تاندا یه‌كێكه‌ له‌و‬ ‫كه‌س���ایه‌تیانه‌ی‌ كه‌ س���ه‌رۆكی‌ پارتی‌‬ ‫دیموكرات���ی‌ كوردس���تانه‌‌و پێگه‌یه‌كی‌‬ ‫دی���اری‌ هه‌یه‌ له‌هه‌رێمی‌ كوردس���تان‌و‬ ‫له‌الی���ه‌ن هه‌مو هێزه‌ سیاس���یه‌كانه‌وه‌‬ ‫وه‌ك���و كه‌س���ایه‌تی‌ خ���ۆی‌ رێ���زی‌‬ ‫لێده‌گیرێت‪ ،‬ده‌توانێت س���ازش بكات‬ ‫چونكه‌ ئه‌و بڕیاری‌ داوه‌ كه‌ په‌رله‌مانی‌‬ ‫كوردس���تان په‌كی‌ بخرێت‌و هه‌ر خۆی‌‬ ‫ده‌توانێ���ت به‌یه‌ك ته‌له‌ف���ۆن‌و به‌یه‌ك‬ ‫قسه‌ ئه‌و بابه‌ته‌ راستبكاته‌وه‌‪.‬‬ ‫بێگ���ه‌رد تاڵه‌بانی‌ ل���ه‌و بڕوایه‌دایه‌‬ ‫ك���ه‌ بارزانی‌ نه‌یتوانی���وه‌ هه‌مان رۆڵی‌‬ ‫م���ام ج���ه‌الل به‌رجه‌س���ته‌بكات‌و وتی‌‬ ‫"من پێموایه‌ له‌هه‌رێمی‌ كوردس���تان‌و‬ ‫له‌عێراقیشدا كه‌سایه‌تییه‌كی‌ وه‌كو مام‬ ‫جه‌الل دروست نابێته‌وه‌"‪.‬‬ ‫گۆڕان‪ :‬پارتی‌ په‌رله‌مانێكی‌‬ ‫ده‌سته‌مۆیان ده‌وێت‬ ‫به‌هار مه‌حم���ود ئه‌ندامی‌ په‌رله‌مانی‌‬

‫كوردس���تان له‌فراكس���یۆنی‌ گ���ۆڕان‬ ‫رایگه‌یاند "خۆی‌ ئێمه‌ بۆ ئه‌وه‌ی‌ مه‌منوع‬ ‫بگه‌ڕێنینه‌وه‌ ده‌بێت مانع البه‌رین‪ .‬ئێستا‬ ‫مانعه‌كه‌ له‌كاراكردنه‌وه‌ی‌ په‌رله‌مان ئه‌و‬ ‫هێزه‌ چه‌كداره‌یه‌ كه‌ پارتی‌ به‌كاریهێنا‬ ‫بۆ رێگریكردن له‌س���ه‌رۆكی‌ په‌رله‌مان‪.‬‬ ‫ئیت���ر ئه‌م���ه‌ پێویس���تی‌ به‌لیژن���ه‌‌و‬ ‫كۆبون���ه‌وه‌ی‌ حزب���ه‌كان‌و كۆبونه‌وه‌ی‌‬ ‫فراكسیۆنه‌كانی‌ په‌رله‌مان نییه‌‌و ئه‌مانه‌‬ ‫كات كوشتنه‌"‪.‬‬ ‫وتیشی‌ "پێویستی‌ به‌وه‌ هه‌یه‌ پارتی‬ ‫كه‌ كه‌مینه‌یه‌ له‌هه‌رێمی‌ كوردس���تان‌و‬ ‫ئ���ه‌وه‌ی‌ به‌خ���ۆی‌ ره‌وا بینی���وه‌ ك���ه‌‬ ‫له‌مه‌كته‌بی‌ سیاس���یه‌كه‌یه‌وه‌ بڕیارێك‬ ‫بدات به‌هێزی‌ چه‌كدار رێگری‌ له‌سه‌رۆكی‌‬ ‫ش���ه‌رعی‌ په‌رله‌مان بگرێت ده‌بێت ئه‌و‬ ‫حزبه‌ ئه‌و هه‌ڵه‌یه‌ی‌ كردویه‌تی‌ راس���ت‬ ‫بكات���ه‌وه‌‌و ئه‌ویش به‌وه‌ی‌ ك���ه‌ رێگه‌‬ ‫به‌سه‌رۆكی‌ په‌رله‌مان بدات بگه‌ڕێته‌وه‌‬ ‫بۆ س���ه‌ر كاره‌كانی‌ خ���ۆی‌‌و په‌رله‌مان‬ ‫كارابكرێت���ه‌وه‌‪ .‬غه‌یری‌ ئ���ه‌وه‌ هه‌رچی‌‬ ‫شتێك بكرێت كات كوشتنه‌"‪.‬‬ ‫به‌هار مه‌حمود جه‌ختی‌ له‌سه‌ر ئه‌وه‌‬ ‫كرده‌و‌ه كه‌ پارتی‌ ب���ه‌دوای‌ ئه‌وه‌وه‌یه‌‬ ‫په‌رله‌مانێ���ك كارا بكات���ه‌وه‌ ك���ه‌ دان‬ ‫به‌مانه‌وه‌ی‌ بارزانیدا بنێت له‌پۆسته‌كه‌ی‌‬ ‫بۆ ‪ 10‬س���اڵی‌ ت���ر‌و په‌رله‌مانێكی‌ له‌و‬ ‫جۆره‌ی‌ ده‌وێت ئه‌گه‌ر په‌رله‌مانێك له‌و‬ ‫جۆره‌ نه‌بێت ئه‌و نایه‌وێت كاراببێته‌وه‌‌و‬ ‫وتی‌ "پارتی‌ كه‌ تێ���ده‌گات په‌رله‌مانی‌‬ ‫ب���ه‌و جۆره‌ی‌ ك���ه‌ ئ���ه‌و ده‌یه‌وێت بۆ‬ ‫كاراناكرێته‌وه‌ بۆیه‌ هه‌وڵه‌كان شكست‬ ‫ده‌هێنن"‪.‬‬ ‫ئه‌و ئاماژه‌ به‌هاتنی‌ وه‌فدی‌ كۆمیته‌ی‌‬ ‫كاراكردنه‌وه‌ی‌ په‌رله‌مان ده‌كات بۆ الی‌‬ ‫بزوتنه‌وه‌ی‌ گ���ۆڕان‌و ده‌ڵێ‌ "ده‌ركه‌وت‬ ‫ئه‌وان په‌رله‌مانێكیان ده‌وێت كه‌ ماوه‌ی‌‬ ‫س���ه‌رۆكایه‌تی‌ بارزان���ی‌ درێژبكاته‌وه‌‌و‬ ‫په‌رله‌مانێكی���ان ده‌وێت ك���ه‌ هار‌وهاج‬

‫نه‌بێت"‪.‬‬ ‫وتیش���ی‌ "وه‌ك���و ئ���ه‌و په‌رله‌مانه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫پێش���و نه‌بێت كه‌ ده‌س���ت به‌رێت بۆ‬ ‫مه‌له‌فی‌ نه‌وت‌و ب���ه‌دوای‌ مافی‌ خه‌ڵك‬ ‫بێت‌و ب���ه‌دوای‌ داهاته‌وه‌ نه‌بێت‪ ،‬ئه‌وان‬ ‫په‌رله‌مانێكیان ده‌وێت كه‌ ته‌حته‌لته‌ڵه‌ب‬ ‫بێت"‪.‬‬ ‫ئام���اژه‌ ب���ۆ ئ���ه‌وه‌ش ده‌كات ك���ه‌‬ ‫له‌قس���ه‌كانی‌ ئه‌ندامان���ی‌ كۆمیت���ه‌ی‌‬ ‫كاراكردن���ه‌وه‌ی‌ په‌رله‌مان���دا ل���ه‌وه‌‬ ‫تێگه‌یش���تون ك���ه‌ په‌رله‌مانێك���ی‌‬ ‫ده‌س���ته‌مۆیان ده‌وێت‌و وتی‌ "من خۆم‬ ‫له‌دانیش���تنه‌كه‌دا ب���وم‌و به‌رمه‌بن���ای‌‬ ‫تێگه‌یش���تنی‌ خ���ۆم گه‌یش���تم به‌وه‌ی‌‬ ‫كه‌ جۆره‌ په‌رله‌مانێكی‌ ده‌س���ته‌مۆیان‬ ‫ده‌وێت"‪.‬‬ ‫وتیش���ی‌ "به‌دیاریك���راوی‌ نوێنه‌ری‌‬ ‫پارتی‌ ل���ه‌و كۆبونه‌وه‌یه‌دا ئه‌و داوایه‌ی‌‬ ‫لێكردین"‪.‬‬ ‫ئ���ه‌و گله‌یی‌ ل���ه‌و الیه‌نان���ه‌ ده‌كات‬ ‫ك���ه‌ پێش���تر له‌هه‌مواركردن���ه‌وه‌ی‌‬ ‫یاسای‌ س���ه‌رۆكایه‌تی‌ هه‌رێمدا له‌گه‌ڵ‬ ‫بزوتنه‌وه‌كه‌ی���دا ب���ون‌و ئێس���تا وه‌ك‬ ‫ناوبژیوان رۆڵ ده‌بینن‌و ته‌نانه‌ت ده‌ڵێ‌‬ ‫"له‌مه‌س���ه‌له‌ی‌ ده‌س���تبردن بۆ یاسای‌‬ ‫س���ه‌رۆكایه‌تی‌ هه‌رێم گ���ۆڕان به‌ته‌نها‬ ‫نه‌بو له‌م���ه‌دا‌و یه‌كێت���ی‌‌و یه‌كگرتو ‌و‬ ‫كۆم��� ‌هڵ‌و بزوتن���ه‌وه‌ی‌ ئیسالمیش���ی‌‬ ‫له‌گه‌ڵ���دا بو كه‌ وه‌ك ده‌ڵێن (به‌رده‌كه‌‬ ‫له‌ئاگره‌ك���ه‌ گه‌رمتر بو) ب���ه‌و واتایه‌ی‌‬ ‫كه‌ ئه‌وان له‌ئێمه‌ گه‌رمتر بون‌و ئێس���تا‬ ‫خێره‌ ئ���ه‌وان بون به‌ناوبژیوان‌و خۆیان‬ ‫ده‌ركردوه‌ له‌پرسه‌كه‌"‪.‬‬ ‫ی بارزانی‌‬ ‫یه‌كگرتو‪ :‬به‌بڕیاری‌ خود ‌‬ ‫په‌رله‌مان په‌كخراوه‌‬ ‫س���ه‌رۆكی‌ فراكس���یۆنی‌ یه‌كگرت���و‬ ‫له‌په‌رله‌مان���ی‌ كوردس���تانیش ئاماژه‌‬ ‫بۆ ئ���ه‌وه‌ ده‌كات ك���ه‌ كاراكردنه‌وه‌ی‌‬

‫په‌رله‌مان���ی‌ كوردس���تان ك���راوه‌‬ ‫به‌ده‌س���تكه‌وت‌و وتی‌ "ئ���ه‌وه‌ی‌ رێگر‌ه‬ ‫له‌به‌رده‌م ده‌ستبه‌كاربونه‌وه‌ی‌ په‌رله‌مان‬ ‫بریتییه‌ له‌بونی‌ ئ���ه‌و ئیراده‌ حزبییه‌ی‌‬ ‫كه‌ له‌ئارادایه‌"‪.‬‬ ‫له‌ب���اره‌ی‌ هێ���زی‌ بارزان���ی‌ ب���ۆ‬ ‫چاره‌س���ه‌ركردنی‌ كێشه‌كان‪ ،‬ئه‌بوبه‌كر‬ ‫هه‌ڵه‌دنی‌ سه‌رۆكی‌ فراكسیۆنی‌ یه‌كگرتو‬ ‫له‌په‌رله‌مانی‌ كوردس���تان وتی‌ "دیاره‌‬ ‫به‌بڕیارێكی‌ خ���ودی‌ بارزانی‌‌و مه‌كته‌بی‌‬ ‫سیاس���ی‌ پارتی‌ په‌رله‌م���ان په‌كخراوه‌‬ ‫بۆیه‌ هه‌ر به‌ڕێزیان ده‌توانن به‌بڕیارێك‬ ‫ئه‌م دۆخه‌ ئاسایی‌ بكه‌نه‌وه‌"‪.‬‬ ‫وتیشی‌ "ئێس���تا كێش���ه‌كه‌ له‌سه‌ر‬ ‫ئه‌وه‌ی���ه‌ ك���ه‌ رێككه‌وت���ن بكرێت به‌ر‬ ‫له‌كاراكردن���ه‌وه‌ی‌ په‌رله‌م���ان ی���ان‬ ‫كارابكرێت���ه‌وه‌‌و پاش���ان رێككه‌وت���ن‬ ‫بكرێ���ت‌و له‌س���ه‌ر ئه‌و بابه‌ته‌ كێش���ه‌‬ ‫له‌نێ���وان بزوتنه‌وه‌ی‌ گ���ۆڕان‌و پارتیدا‬ ‫هه‌یه‌"‪.‬‬ ‫ئ���ه‌و ل���ه‌و بڕوایه‌دایه‌ كه‌ ه���ۆكاری‌‬ ‫سه‌ره‌كی‌ ئه‌م دۆخه‌ی‌ ئێستا له‌ئه‌ستۆی‌‬ ‫پارتیدایه‌‌و وتی‌ "ناكرێت قوربانی‌‌و جه‌الد‬ ‫وه‌ك یه‌ك مامه‌ڵه‌یان له‌گه‌ڵدا بكرێت‪.‬‬ ‫ئه‌وه‌ی‌ كه‌ ئێستا هۆكاری‌ سه‌ره‌كی ئه‌م‬ ‫دۆخه‌یه‌ پارتی‌ دیموكراتی‌ كوردستانه‌‌و‬ ‫ئ���ه‌و په‌رله‌مان���ی‌ په‌كخس���توه‌‌و هه‌ر‬ ‫خۆیشی‌ ده‌توانێت ئه‌و بڕیاره‌ بدات كه‌‬ ‫دۆخه‌كه‌ ئاسایی‌ بكاته‌وه‌"‪.‬‬ ‫سه‌باره‌ت به‌هه‌وڵی‌ سه‌ندنه‌وه‌ی‌ متمانه‌‬ ‫له‌ده‌س���ته‌ی‌ س���ه‌رۆكایه‌تی‌‪ ،‬هه‌ڵه‌دنی‌‬ ‫وتی‌ "ئێمه‌ له‌ئێستادا وه‌كو فراكسیۆنی‌‬ ‫یه‌كگرت���و له‌گ���ه‌ڵ كاراكردن���ه‌وه‌ی‌‬ ‫په‌رله‌مانین به‌م پێكهاته‌ی‌ ئێس���تایه‌وه‌‬ ‫دواتر هه‌ر گۆڕانكارییه‌ك روبدات ئێمه‌‬ ‫ده‌یگێڕین���ه‌وه‌ بۆ خ���ودی‌ حزبه‌كان‌و‬ ‫فراكسیۆنه‌كان"‪.‬‬ ‫وتیش���ی‌ "هیچ هه‌وڵێكی‌ له‌و جۆره‌‬ ‫له‌ناو په‌رله‌ماندا نییه‌‌و فراكسیۆنه‌كانی‌‬

‫پارتی‌‪ :‬په‌رله‌مانێكمان ناوێت‬ ‫چه‌واشه‌كاری‌ بكات‬ ‫هه‌رچی‌ س���ه‌رۆكی‌ فراكسیۆنی‌ پارتیه‌‬ ‫له‌په‌رله‌مانی‌ كوردس���تان جه‌خت له‌سه‌ر‬ ‫ئه‌وه‌ ده‌كات���ه‌وه‌ كه‌ كۆكب���ون له‌باره‌ی‌‬ ‫كاراكردن���ه‌وه‌ی‌ په‌رله‌م���ان هه‌یه‌ به‌اڵم‬ ‫له‌میكانیزمه‌كه‌یدا روانینی‌ جیاواز هه‌یه‌‪.‬‬ ‫ئومێد خۆشناو س���ه‌رۆكی‌ فراكسیۆنی‌‬ ‫پارت���ی‌ وت���ی‌ "ئێم���ه‌ له‌فراكس���یۆنی‌‬ ‫پارتی‌ كاراكردن���ه‌وه‌ی‌ په‌رله‌مان بریتی‌‬ ‫نیی���ه‌ له‌وه‌ی‌ كه‌ وه‌كو خ���ۆی‌ په‌رله‌مان‬ ‫ده‌ستبه‌كاربێته‌وه‌‌و ئه‌وه‌ به‌رێكه‌وتنێك بو‬ ‫كرا‌و شێوازی‌ په‌رله‌مان به‌رێككه‌وتنێكی‌‬ ‫سیاس���ی‌ بو ئه‌و رێككه‌وتنه‌ كۆتایی‌ پێ‌‬ ‫هات���وه‌‌و ده‌كرێ���ت رێككه‌وتنێك���ی‌ نوێ‌‬ ‫به‌قۆناغێكی‌ نوێ‌ بكه‌ین‌و ئه‌و رێككه‌وتنه‌‬ ‫نوێی���ه‌ كاراكردن���ه‌وه‌ی‌ په‌رله‌مان���ی‌ لێ‌‬ ‫بكه‌وێته‌وه‌"‪.‬‬ ‫وتیشی‌ "ئه‌و ده‌سته‌ی‌ سه‌رۆكایه‌تییه‌ی‌‬ ‫په‌رله‌مان ل���ه‌ ‪23‬ی‌ حوزه‌یرانه‌وه‌ به‌الی‌‬ ‫ئێمه‌وه‌ ئه‌و ش���ه‌رعیه‌تییه‌یان نه‌ماوه‌ كه‌‬ ‫سه‌رۆكایه‌تی‌ په‌رله‌مان بكه‌ن"‪.‬‬ ‫خۆشناو جه‌خت له‌سه‌ر ئه‌وه‌ ده‌كاته‌وه‌‬ ‫كه‌ گ���ۆڕان هێزێكی‌ عین���اده‌‌و پێیانوایه‌‬ ‫هه‌مو راستیه‌كان له‌الی‌ ئه‌وانه‌‌و پێیانوایه‌‬ ‫خه‌ڵكی‌ دیكه‌ هه‌موی‌ چه‌وته‌‪.‬‬ ‫ئه‌و وت���ی‌ "په‌رله‌مانێكمان ده‌وێ‌ زۆر‬ ‫ئه‌كتیڤ‌و كارا بێت‪ ،‬به‌رپرس بێت‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫په‌رله‌مانێكمان ناوێت چه‌واشه‌كاری‌ بكات‌و‬ ‫په‌رله‌مانێكم���ان ده‌وێ‌ مه‌رج���ه‌ع بێت‌و‬ ‫په‌رله‌مانێكم���ان ناوێ���ت مه‌رجه‌عیه‌تمان‬ ‫تێ���ك ب���دات په‌رله‌مانێكم���ان ده‌وێ���ت‬ ‫چه‌ترێك بێت هه‌مو الیه‌ن���ه‌كان له‌ژێری‌‬ ‫كۆببینه‌وه‌ په‌رله‌مانێكمان ناوێت كێشه‌‌و‬ ‫مه‌شاكیل له‌ناو په‌رله‌مانه‌وه‌ په‌خش بكات‬ ‫ب���ۆ ناو كۆمه‌ڵگه‌‌و الیه‌نه‌ سیاس���یه‌كان‌و‬ ‫په‌رله‌مانێكمان ده‌وێت كه‌ كێش���ه‌كانمان‬ ‫بۆ وه‌البنێ���ت‌و په‌رله‌مانێكمان ناوێت كه‌‬ ‫كێشه‌مان بۆ زیاد بكات‪ ،‬به‌الی‌ بزوتنه‌وه‌ی‌‬ ‫گۆڕانه‌وه‌ كاراكردنه‌وه‌ی‌ په‌رله‌مان بریتییه‌‬ ‫له‌ئاشوب‌و فه‌وزا‌و كێشه‌"‪.‬‬ ‫ئومێد خۆشناو ئاماژه‌ بۆ ئه‌وه‌ ده‌كات‬ ‫ك���ه‌ هه‌وڵیان هه‌ی���ه‌ بۆ ئ���ه‌وه‌ی‌ له‌ناو‬ ‫په‌رله‌مان به‌ده‌نگدان متمانه‌ له‌س���ه‌رۆكی‌‬ ‫په‌رله‌مان وه‌ربگرنه‌وه‌‌و وتی‌ "ئه‌و هه‌وڵه‌‬ ‫هه‌یه‌‌و ئه‌نجامی‌ باشیش هه‌بوه‌‌و دانیشتن‌و‬ ‫گفتوگۆ هه‌یه‌ له‌وه‌ی‌ كه‌ ناكرێت واڵت به‌و‬ ‫جۆره‌ بێ���ت‌و په‌رله‌مان هه‌روا بمێنێته‌وه‌‬ ‫ئیت���ر به‌رێككه‌وت���ن‌و ش���ێوازی‌ ن���وێ‌‬ ‫به‌دڵنیای���ی‌ ئه‌و هه‌وڵه‌ به‌رده‌وامی‌ هه‌یه‌‌و‬ ‫ئه‌نجامیشی‌ ده‌بێت"‪.‬‬ ‫وتیش���ی‌ "له‌هه‌وڵداین‌و ناتوانین بڵێین‬ ‫نیسابی‌ یاس���اییمان بۆ كۆكردۆته‌وه‌ یان‬ ‫نا ب���ه‌اڵم به‌دڵنیاییه‌وه‌ ئه‌گ���ه‌ر هێزێك‬ ‫هه‌بێ���ت به‌رپرس���یارێتی‌ ئ���ه‌و قۆناغه‌‬ ‫هه‌ڵنه‌گرێت به‌اڵم هێزگه‌لێكی‌ تر هه‌یه‌ كه‌‬ ‫زۆر به‌گرنگی‌ له‌قۆناغی‌ ئێستا ده‌ڕوانن‌و‬ ‫مومكین نیی���ه‌ هه‌موم���ان بكه‌وینه‌ ژێر‬ ‫كاریگ���ه‌ری‌ ئه‌جندای‌ یه‌ك الیه‌ن به‌ته‌نها‬ ‫كه‌ ئه‌ویش بزوتنه‌وه‌ی‌ گۆڕانه‌"‪.‬‬

‫ئاسایشی گشتی پارتی گه‌نجێك له‌کفری ده‌ڕفێنێت‌و‬ ‫حساب بۆ قسه‌ی‌ جه‌عفه‌ر ئیمینكی ناكات‬ ‫ئا‪ :‬بنار هیدایه‌ت‬ ‫به‌پێی ئه‌و زانیارییانه‌ ‌ی ده‌ست ئاوێن ‌ه‬ ‫كه‌وتون‪ ،‬له‌مانگی (‪)12‬ی ساڵی‬ ‫(‪)2014‬ه‌وه‌‪ ،‬ئاسایشی گشتی پارتی‬ ‫گه‌نجێك له‌شارۆچكه‌ی‌ كفری ده‌ڕفێنێت‬ ‫و رێكخراوی خاچی سوری نێوده‌وڵه‌تی‬ ‫شوێنی ئه‌و كوڕه‌ ئاشكرا ده‌كات‪،‬‬ ‫به‌اڵم تائێستا ئاسایشی گشتی رێگه‌ ‌ی‬ ‫به‌خانه‌واده‌ی‌ ئه‌و كوڕه‌ نه‌داو‌ه بیبینن‪.‬‬ ‫كوڕه‌كه‌ خاوه‌ن خێزان‌و منداڵه‌‬ ‫رفێنراوه‌ك���ه‌ ناوی محه‌م���ه‌د بورهان‬ ‫كه‌ریمه‌‪،‬له‌دایك بوی س���اڵی (‪‌)1988‬ه‬ ‫و ئۆتۆمبێلی باركردنی پێیه‌و كاس���به‌‪،‬‬ ‫له‌مانگ���ی (‪)12‬ی س���اڵی (‪،)2014‬‬ ‫كاتژمێر شه‌ش���ی به‌یانی به‌مه‌به‌س���تی‬ ‫كارك���ردن له‌ماڵ دێت��� ‌ه ده‌ره‌وه‌‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫له‌و كاتژمێره‌و‌ه ئه‌و كوڕ‌ه دیارنامێنێت‌و‬ ‫ش���وێنبزر ده‌بێت‪ ،‬وه‌ك یه‌كێك له‌كه‌س ‌ه‬ ‫نزیكه‌كانی به‌ئاوێنه‌ی‌ وت "ش���وێن نه‌ما‬

‫نه‌گه‌ڕێی���ن‪ ،‬نه‌خۆش���خانه‌و زین���دان‌و‬ ‫ئاس���ایش‌و هه‌واڵگری‪ ،‬هه‌تا شاره‌كانی‬ ‫عێراقی���ش گه‌ڕای���ن‌و نه‌ماندۆزیی���ه‌وه‌‪،‬‬ ‫بورهان كه‌س���ێك نه‌بو‌ه په‌یوه‌ست بێت‬ ‫به‌سیاس���ه‌ت‌و قس���ه‌ ‌ی هه‌ڵه‌ی كردبێت‪،‬‬ ‫نازانین بۆ رفێنراوه‌"‪.‬‬ ‫خاچی سوری نێوده‌وڵه‌تی ده‌یدۆزنه‌وه‌‬ ‫به‌پێ���ی ئ���ه‌و زانیارییانه‌ی ده‌س���ت‬ ‫رۆژنام���ه‌ی‌ ئاوێن���ه‌ كه‌وت���وه‌‪ ،‬له‌میانی‬ ‫س���ه‌ردانكردنی رێكخراوی خاچی سوری‬ ‫نێوده‌وڵه‌تی بۆ زیندانی ئاسایشی گشتی‬ ‫له‌هه‌ولێر‪ ،‬ئ���ه‌و كوڕ‌ه له‌رێی نامه‌یه‌كه‌و‌ه‬ ‫له‌رێكه‌وت���ی (‪ )2015/9/8‬ئ���اگاداری‬ ‫باوكی ده‌كاته‌وه‌و نوس���یویه‌تی "باوك ‌ه‬ ‫ئێوه‌ چۆن���ن‪ ،‬من حاڵم باش���ه‌و خه‌می‬ ‫منتان نه‌بێت‪ ،‬هه‌مو شتێك باش ده‌بێت‬ ‫ئینش���االله‪ ،‬محاوه‌له‌یه‌ك���ی مواجه‌هه‌م‬ ‫ب���ۆ بكه‌ن‪ ،‬س���ه‌الم له‌دایك���م‌و براكانم‌و‬ ‫خوشكه‌كانم‌و خێزان‌و منداڵه‌كانم‌و هه‌مو‬ ‫خزمان بكه‌"‪.‬‬

‫مانگێك به‌ر له‌ئێستا رێگ ‌ه به‌بینینی درا‬ ‫به‌پێ���ی وت���ه‌ ‌ی كه‌س���ێكی نزی���ك‬ ‫له‌خانه‌واده‌ی‌ بورهان‪ ،‬مانگێگ له‌مه‌وبه‌ر‬ ‫بۆماوه‌یه‌كی كه‌م رێگ ‌ه به‌بینینی بورهان‬ ‫دراوه‌‪ ،‬ئه‌و زیندانیی ‌ه به‌كه‌س���وكاره‌كه‌ ‌ی‬ ‫وتوه‌ "تائێستا نازانم له‌سه‌رچی گیراوم‪،‬‬ ‫ماوه‌یه‌ك به‌رله‌ئێستا هه‌ندێك كه‌س لێر‌ه‬ ‫بون ئازادكران به‌ڵكو منیش ئازاد بكرێم‪،‬‬ ‫ئ���ه‌و كه‌س���ه‌ نزیكه‌ی‌ بورهان وتیش���ی‬ ‫"به‌ڵێنێك به‌خان���ه‌واده‌ی بورهان دراو‌ه‬ ‫كه‌ ئازاد بێت بۆیه‌ تائێس���تا الی كه‌س‬ ‫قسه‌یان نه‌كردوه‌"‪.‬‬ ‫باوكی بورهان‪ :‬سه‌ر به‌هیچ حزب‌و‬ ‫الیه‌نێكی سیاسیی نین‬ ‫محه‌مه‌د كه‌ریم باوكی بورهان به‌جۆرێك‬ ‫له‌س���ڵه‌مینه‌و‌ه له‌قس���ه‌كردندا به‌ئاوێنه‌ ‌ی‬ ‫راگه‌یاند كه‌ "كوڕه‌كه‌م س���ه‌ربه‌هیچ الیه‌ن‌و‬ ‫گروپێك���ی سیاس���یی نی���ه‌و نازانی���ن بۆ‬ ‫ده‌س���تگیركراوه‌‪ ،‬هیچ قس���ه‌یه‌كی تریش‬ ‫ناكه‌م"‪.‬‬

‫ئاسایش‬ ‫گوێ بۆ جه‌عفه‌ر ئیمینكی ناگرێت‬ ‫س���ۆران عوم���ه‌ر س���ه‌رۆكی‬ ‫لیژن���ه‌ی‌ مافی م���رۆڤ له‌په‌رله‌مانی‬ ‫كوردس���تان به‌ئاوێنه‌ی‌ وت "له‌الیه‌ن‬ ‫كه‌سوكاره‌كه‌یه‌وه‌ ئاگاداركراینه‌وه‌ كه‌‬ ‫ئه‌و ك���وڕه‌ له‌مانگی (‪)12‬ی س���اڵی‬ ‫(‪)2014‬ه‌و‌ه ده‌ستگیركراوه‌‪ ،‬ئێم ‌ه الیه‌نی‬ ‫په‌یوه‌ندیدارم���ان ئاگاداركردۆت���ه‌وه‌و‬ ‫ته‌نانه‌ت رێكخراوه‌كانی مافی مرۆڤمان‬ ‫له‌م دیاردانه‌ ئاگاداركردۆته‌وه‌"‪.‬‬ ‫س���ۆران عوم���ه‌ر ده‌ڵێت "له‌س���ه‌ر‬ ‫شوێنبزركردنی ئه‌و كوڕه‌‪ ،‬به‌تایبه‌تی‬ ‫به‌جه‌عفه‌ر ئیمینكیم وت كه‌ وته‌بێژی‬ ‫ره‌سمی پارتی بو‪ ،‬به‌ڵێنی به‌دواداچونی‬ ‫دا‪ ،‬به‌اڵم ئاسایش���ی گش���تی وه‌اڵمی‬ ‫جه‌عفه‌ر ئیمینیكی نه‌دایه‌وه‌"‪.‬‬ ‫ئاوێنه‌ چه‌ندجارێ���ک په‌یوه‌ندیکرد‬ ‫به‌عیسمه‌ت ئه‌رگوش���ی به‌ڕێوه‌به‌ری‬ ‫گش���تی ئاس���ایش ب���ه‌اڵم وه‌اڵم���ی‬ ‫په‌یوه‌ندییه‌کانی نه‌دایه‌وه‌‬

‫محاوه‌له‌یه‌كی‬ ‫مواجه‌هه‌م بۆ بكه‌ن‬ ‫سه‌الم له‌دایكم‌و‬ ‫براكانم‌و خوشكه‌كانم‌و‬ ‫خێزان‌و منداڵه‌كانم‌و‬ ‫هه‌مو خزمان بكه‌‬ ‫نوسراوی خاچی سورو نامه‌ی بورهان له‌ئاسایش‬

‫عێراق‌و جیهان‬

‫)‪ )520‬سێشه‌مم ‌ه ‪2016/3/15‬‬

‫فراكسیۆنه‌ كوردییه‌كان سه‌باره‌ت به‌گۆڕانكارییه‌‬ ‫وه‌زارییه‌كه‌ی‌ عه‌بادی‌ یه‌كده‌نگ نین‬ ‫ئا‪ :‬بنار هیدایه‌ت‬ ‫په‌رله‌مانتارانی كورد له‌په‌رله‌مانی‬ ‫عێراق ئاماژه‌ به‌وه‌ ده‌كه‌ن "ئه‌و‬ ‫چاكسازییه‌ی ك ‌ه حه‌یده‌ر عه‌بادی‬ ‫ده‌ستیپێده‌كات‪ ،‬له‌سه‌ر حسابی‬ ‫كورد نیه‌"‪ .‬په‌رله‌مانتارێكی پارتیش‬ ‫ده‌ڵێت "ئه‌گه‌ر وه‌زارت زیاد بكرێت‬ ‫بۆ كورد ئه‌وا به‌پێی ئیستیحقاقی‬ ‫هه‌ڵبژاردن پشكی پارتی دیموكراتی‬ ‫كوردستانه‌"‪.‬‬ ‫فراكسیۆنی گۆڕان‪ :‬به‌ڵێنمان‬ ‫له‌عه‌بادی وه‌رگرتوه‌‬ ‫هۆش����یار عه‌ب����دواڵ س����ه‌رۆكی‬ ‫فراكسیۆنی گۆڕان له‌په‌رله‌مانی عێراق‬ ‫به‌ئاوێنه‌ی‌ راگه‌یان����د "وه‌زاره‌ته‌كانی‬ ‫عێراق له‌باش����ترین حاڵه‌تدا له‌بیست‬ ‫وه‌زاره‌ت����دا ده‌بن‌و كه‌مت����ر نابێت‪ ،‬نۆ‬ ‫وه‌زاره‌ت گۆڕان����گاری تێدا ده‌كرێت‪،‬‬ ‫ئ����ه‌و وه‌زاره‌تان����ه‌ی ده‌مێنێت����ه‌وه‌‬ ‫له‌ده‌وری بیس����ت وه‌زاره‌ت����دا ده‌بێت‬ ‫بۆ حكومه‌تی نوێی عێراق‪ ،‬ده‌ش����ڵێت‬ ‫"جارێ قسه‌له‌س����ه‌ر ئه‌وه‌ ناكرێت ك ‌ه‬ ‫چه‌ن����د وه‌زاره‌ت ب����ۆ ك����ورد ده‌بێت‪،‬‬ ‫ئه‌گه‌ر له‌‪ %20‬بۆكورد بێت ئه‌وا چوار‬ ‫وه‌زاره‌ت به‌رك����ورد ده‌كه‌وێت‪ ،‬ئه‌گه‌ر‬ ‫رێژه‌یه‌كی ت����ر بێت ئ����ه‌وا جیاوازه‌‪،‬‬ ‫ئێمه‌ داوامانكردوه‌ له‌كۆی ئه‌نجومه‌نی‬ ‫وه‌زی����ران ده‌بێ����ت ‪ %20‬ی بۆك����ورد‬ ‫بێت"‪.‬‬ ‫س����ه‌رۆكی فراكس����یۆنی گ����ۆڕان‬ ‫ئاماژه‌ی به‌وه‌شكرد "پێمان وانیه‌ ئه‌م‬ ‫چاكسازییه‌ی عه‌بادی له‌سه‌ر حسابی‬ ‫كورد بێت‪ ،‬وه‌ك فراكس����یۆنی گۆڕان‬ ‫پش����تگیری له‌هه‌ركه‌س����ێك ده‌كه‌ین‬ ‫چاكس����ازی بكات‪ ،‬عه‌بادیش به‌رونی‬ ‫رایگه‌یان����د م����ن به‌هیچ ش����ێوه‌یه‌ك‬ ‫مه‌به‌س����تم كه‌مكرن����ه‌وه‌ی‌ س����ه‌نگ و‬ ‫قورس����ایی نیه‌‪ ،‬س����ه‌نگ و قورسایی‬ ‫ده‌پارێزم‪ ،‬هه‌روه‌ه����ا پێمان راگه‌یاند‬ ‫كه‌ رێ����ژه‌ی‌ كورد له‌كابین����ه‌ی‌ نوێدا‬ ‫له‌‪%20‬ه‌‪ ،‬ئه‌ویش ره‌تی نه‌كرده‌وه‌ ك ‌ه‬ ‫ی‬ ‫به‌و رێژه‌یه‌ قایل نیه‌‪ ،‬ئێس����تا رێژه‌ ‌‬ ‫كورد‪."%13‬‬ ‫هۆشیار عه‌بدواڵ باس له‌وه‌شده‌كات‬ ‫ی خۆمان هه‌یه‌‪،‬‬ ‫"بۆ هه‌ر روداوێك قسه‌ ‌‬ ‫ی به‌رگ����ۆڕان كه‌وتو‌ه‬ ‫ئ����ه‌و وه‌زاره‌ته‌ ‌‬ ‫به‌سه‌ركه‌وتویی كاره‌كانی ئه‌نجامداوه‌‪،‬‬ ‫به‌اڵم ئه‌گه‌ر هاتو گۆڕان به‌رگۆڕانكاری‬ ‫كه‌وت قسه‌ی‌ خۆمان ده‌بێت"‪.‬‬

‫پێشتر كۆبونه‌وه‌مان‬ ‫كردوه‌ له‌گه‌ڵ‬ ‫عه‌بادی‌و پێمان‬ ‫وتوه‌ كه‌ ‪ %20‬ی‬ ‫حكومه‌ته‌كه‌ بۆ‬ ‫كورد بێت‪ ،‬ئه‌ویش‬ ‫ئاماده‌یی نیشانداوه‌‬ ‫كه‌ له‌سه‌ر ئه‌و به‌ڵێنه‌‬ ‫بێت‌و بیباته‌ سه‌ر‬ ‫فراكسیۆنی كۆمه‌ڵ‪ :‬ئاڵۆزییه‌كانی‬ ‫هه‌رێم گواستراوه‌ته‌وه‌ بۆ به‌غدا‬ ‫ئه‌حمه‌دی حاجی ره‌ش����ید ئه‌ندامی‬ ‫په‌رله‌مانی عێراق له‌سه‌ر فراكسیۆنی‬ ‫كۆم����ه‌ڵ به‌ئاوێنه‌ی‌ وت "پێ����م وانی ‌ه‬ ‫چاكسازییه‌كانی عه‌بادی له‌سه‌ر حسابی‬ ‫كورد ده‌بێت‪ ،‬پێش����تر كۆبونه‌وه‌مان‬ ‫كردو‌ه له‌گه‌ڵ عه‌ب����ادی‌و پێمان وتو‌ه‬ ‫ك����ه‌ ‪ %20‬ی حكومه‌ته‌ك����ه‌ بۆ كورد‬ ‫بێت‪ ،‬ئه‌ویش ئاماده‌یی نیشانداوه‌ ك ‌ه‬ ‫له‌سه‌ر ئه‌و به‌ڵێن ‌ه بێت‌و بیبات ‌ه سه‌ر‪،‬‬ ‫ئێم ‌ه ك ‌ه پشتیگریمان كرد بۆ ئه‌وه‌بو‬ ‫ی كورد كه‌منه‌كاته‌وه‌"‪ ،‬باس����ی‬ ‫رێژه‌ ‌‬ ‫له‌وه‌شكرد "ئێستا كورد سێ وه‌زاره‌تی‬ ‫ی وه‌زاره‌ته‌كان وه‌ك خۆی‬ ‫هه‌یه‌‪ ،‬رێژه‌ ‌‬ ‫ده‌مێنێت����ه‌وه‌‪ ،‬ئه‌گ����ه‌ر وه‌زاره‌ته‌كان‬ ‫زیادیك����رد ئ����ه‌وا له‌بریكاره‌كانم����ان‬ ‫كه‌مده‌كرێته‌وه‌‪ ،‬به‌پێچه‌وانه‌و‌ه ئه‌گه‌ر‬ ‫وه‌زاره‌ت كه‌میكرد ئه‌وا بریكاری وه‌زیر‬ ‫زی����اد ده‌كات‪ ،‬یاخ����ود به‌رێژه‌ی‌ خاڵ‬ ‫ده‌یكه‌ین به‌پێی وه‌زاره‌تی سیادی"‪.‬‬ ‫ئه‌حم����ه‌دی حاج����ی ره‌ش����ید‬ ‫جه‌ختیك����رده‌وه‌ "ئه‌گ����ه‌ر عه‌ب����ادی‬

‫عه‌بادی‬ ‫داواكارییه‌كانم����ان جێبه‌ج����ێ نه‌كات فراكس����یۆنه‌كه‌ كۆببین����ه‌وه‌‪ ،‬ناتوانم‬ ‫ی به‌رونی بڵێم كێ هۆكارو خه‌تاباره‌"‪.‬‬ ‫ده‌نگ به‌پ����رۆژه‌ی چاكس����ازییه‌كه‌ ‌‬ ‫ناده‌ین‪ ،‬چونك���� ‌ه رێكه‌وتنی به‌رامبه‌ر‬ ‫فراكسیۆنی پارتی‪ :‬وه‌زاره‌ت زیاد‬ ‫كراوه‌‪ ،‬حه‌یده‌ر عه‌بادی گه‌یش����تۆت ‌ه‬ ‫بكات پشكی پارتیه‌‬ ‫بنبه‌ست‌و ناتوانێت ئیشه‌كانی بكات‪،‬‬ ‫ئه‌رده‌اڵن نوره‌دی����ن په‌رله‌مانتاری‬ ‫له‌س����ه‌ره‌تادا قه‌یرانی سیاسیی هه‌بو‪،‬‬ ‫ی‬ ‫دواتر قه‌یرانی ئابوری هاته‌ پێش����ێ‪ ،‬پارتی له‌په‌رله‌مانی عێراق به‌ئاوێنه‌ ‌‬ ‫ئ����ه‌م دوقه‌یرانه‌ زیاد بو كێش����ه‌كان راگه‌یاند "به‌هیچ شێوه‌یه‌ك رێگه‌ ناده‌ین‬ ‫ماوته‌وه‌‪ ،‬ئێس����تا ده‌یه‌وێت چاكسازی پش����كی كورد كه‌مبكرێته‌وه‌‪ ،‬به‌پێی‬ ‫ی ئه‌و ئاس����ته‌ ئه‌گ����ه‌ر گۆڕانكارییه‌كان‬ ‫سیاس����یی‌و ئابوری بكات‪ ،‬له‌قۆناغ ‌‬ ‫یه‌كه‌م گۆڕانكاری‌و چاكس����ازی له‌نۆ به‌ركورد كه‌وت ده‌بێت به‌ش����ێوه‌یه‌كی‬ ‫وه‌زاره‌تدا ده‌كات یه‌كێكیان پش����كی یاس����ایی بكرێت‪ ،‬بۆی����ه‌ رێگه‌ ناده‌ین‬ ‫ی چاكسازیی تێدا گۆڕانكارییه‌كان����ی حه‌ی����ده‌ر عه‌بادی‬ ‫كورده‌‪ ،‬ئێستا ئه‌وه‌ ‌‬ ‫ده‌كرێت وزاره‌تی دارایی ‌ه كه‌ پش����كی ببێته‌ مایه‌ی زه‌ره‌رمه‌ندبونی هه‌رێمی‬ ‫پارت����ی دیموكرات����ی كوردس����تانه‌"‪ .‬كوردس����تان‪ ،‬وتیش����ی "هه‌ر بڕیارێك‬ ‫ده‌ش����ڵێت "ك ‌ه گه‌ڕاین����ه‌وه‌ له‌به‌غداو له‌سه‌ركردایه‌تی سیاس����یی كورده‌و‌ه‬ ‫هێ����ز‌ه سیاس����ییه‌كان گفتوگۆی ئه‌و ده‌ربچێت ئێمه‌ پابه‌ند ده‌بین پێوه‌ی‪،‬‬ ‫بابه‌ت����ه‌ به‌یه‌كه‌وه‌ بك����ه‌ن‪ ،‬گرفته‌ك ‌ه باوه‌ڕمان نیه‌ له‌م چاكس����ازییه‌ زیان‬ ‫ئه‌وه‌ی����ه‌ تائێس����تا ی����ه‌ك ده‌نگ نین به‌ر كورد بكه‌وێت"‪.‬‬ ‫وتیش����ی "تاوه‌كو ئێستا هه‌وڵدراوه‌‬ ‫له‌س����ه‌ر بابه‌ته‌كان‪ ،‬چونكه‌ تائێستا‬ ‫ناتوانین كۆبونه‌وه‌یه‌ك بكه‌ین بزانین پش����كی ك����ورد كه‌مبكرێت����ه‌وه‌ له‌ناو‬ ‫چ بۆچونێكمان هه‌بێت‪ ،‬ئاڵۆزییه‌كانی حكوم����ه‌ت‪ ،‬ب����ه‌اڵم له‌ژێ����ر فش����اری‬ ‫هه‌رێم گواس����تراوه‌ته‌وه‌ ب����ۆ به‌غدا‪ ،‬هێزه‌كان����ی هاوپه‌یمانان‌و رۆڵی كورد‬ ‫تائێس����تا نه‌مانتوانی����و‌ه هه‌رپێن����ج له‌ش����ه‌ڕی داعش����دا ئه‌وان���� ‌ه هه‌موی‬

‫رێگرن له‌حه‌یده‌ر عه‌ب����ادی كه‌ كورد‬ ‫بكشێنێته‌و‌ه له‌پرۆس����ه‌ی‌ سیاسیی‪،‬‬ ‫ی‬ ‫ی كورد له‌كابینه‌كه‌ ‌‬ ‫چونكه‌ به‌كشانه‌وه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫عه‌بادی زیانه‌كه‌ی‌ زۆر زیاتره‌ له‌وه‌ ‌‬ ‫وه‌زاره‌تێك كه‌مبكرێته‌وه‌"‪.‬‬ ‫جه‌ختیشیكرده‌وه‌ "ئه‌گه‌ر وه‌زاره‌ت‬ ‫زی����اد بكرێ����ت به‌پێی ئیس����تحقاقی‬ ‫هه‌ڵبژاردن ده‌بێت بۆ پارتی دیموكراتی‬ ‫كوردستان بێت"‪.‬‬ ‫فراكسیۆنی یه‌كێتی‪ :‬زۆر مه‌منونین‬ ‫سێ وه‌زاره‌ته‌كه‌ بمێنێته‌وه‌‬ ‫به‌ختی����ار ش����اوه‌یس په‌رله‌مانتاری‬ ‫ی‬ ‫یه‌كێتی له‌په‌رله‌مانی عێراق به‌ئاوێنه‌ ‌‬ ‫ی داو‌ه‬ ‫راگه‌یاند "عه‌بادی به‌ڵێنی ئه‌وه‌ ‌‬ ‫به‌پابه‌ن����د ب����ون به‌مانه‌وه‌ی‌ پش����كی‬ ‫ك����ورد‪ ،‬ره‌نگ���� ‌ه به‌دیوێك����ی دیكه‌دا‬ ‫سودی بۆ كورد تێدابێت‪ ،‬پشكی كورد‬ ‫له‌حكومه‌تی ئێستای عێراقدا غه‌دری‬ ‫لێكراوه‌‪ ،‬بۆیه‌ ئێس����تا بڕی����اری داوه‌‬ ‫پشكی كورد بهێڵێته‌وه‌‪ ،‬ئێستا ئێم ‌ه‬ ‫س����ێ وه‌زاره‌تمان هه‌یه‌‪ ،‬وه‌زاره‌ته‌كان‬ ‫ده‌بێت به‌(‪ )16‬وه‌زاره‌ت‌و له‌وكاته‌شدا‬ ‫كورد سێ وه‌زاره‌تی به‌رده‌كه‌وێته‌وه‌‪،‬‬

‫‪7‬‬

‫به‌اڵم له‌ئێس����تادا ئێمه‌ زه‌ره‌رمه‌ندین‪،‬‬ ‫چونك ‌ه له‌ك����ۆی ‪ 22‬وه‌زاره‌ت ناگات ‌ه‬ ‫‪."%16‬‬ ‫شاوه‌یش باس����ی له‌وه‌شكرد "ئێم ‌ه‬ ‫داوامانكردوه‌ به‌پێی كورس����ییه‌كانی‬ ‫ناوپه‌رله‌م����ان وه‌زیره‌كان����ی ن����او‬ ‫حكومه‌تیش دیاریبكرێت‪ ،‬به‌اڵم ئێستا‬ ‫ئه‌نجومه‌نی وه‌زی����ران هه‌رچه‌ند بێت‬ ‫‪%20‬ی بۆ داده‌نرێت‪ ،‬ئێستا بۆچونێك‬ ‫هه‌یه‌ وه‌زاره‌ت����ه‌كان بكرێت به‌(‪)16‬‬ ‫وه‌زاره‌ت بۆچونێ����ك هه‌ی����ه‌ بكرێ����ت‬ ‫ب����ه‌(‪ )20‬ی����ا ب����ه‌(‪ ،)18‬باوه‌ڕناكه‌م‬ ‫وه‌زاره‌ت زی����اد بكرێت بۆ كورد‪ ،‬زۆر‬ ‫مه‌منونین سێ وه‌زاره‌ته‌كه‌ بمێنێته‌وه‌‪،‬‬ ‫ئه‌گ����ه‌ر وه‌زاره‌ت زیاد بكرێت كۆمه‌ڵ‌و‬ ‫یه‌كگرتو وه‌زاره‌تێكیان له‌ده‌ستداوه‌‪،‬‬ ‫جارێكی تر ده‌بێت گفتوگۆو دانوستان‬ ‫بكرێته‌وه‌‪ ،‬ئه‌م���� ‌ه مانای ئه‌و‌ه نی ‌ه ك ‌ه‬ ‫ئه‌گه‌ر وه‌زاره‌ت زی����اد بكرێت بۆ ئه‌و‬ ‫دوالیه‌نه‌یه‌‪ ،‬پێشم وانی ‌ه چاكسازییه‌ك ‌ه‬ ‫درێ����ژه‌ بكێش����ێت‌و ب����ه‌رده‌وام بێت‪،‬‬ ‫به‌تایبه‌ت����ی ئه‌گ����ه‌ر ن����ه‌وت دابه‌زێت‬ ‫حكومه‌تی عێراق فه‌شه‌ل ده‌هێنێت"‪.‬‬ ‫ئاوێن���� ‌ه زۆر په‌یوه‌ندی كرد به‌عادل‬ ‫نوری په‌رله‌مانت����اری یه‌كگرتو‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫وه‌اڵمی په‌یوه‌ندییه‌كانی نه‌دایه‌وه‌‪.‬‬

‫ئاڵۆزییه‌كانی هه‌رێم‬ ‫گواستراوه‌ته‌و‌ه بۆ‬ ‫به‌غدا‪ ،‬تا ئێستا‬ ‫نه‌مانتوانیوه‌ هه‌رپێنج‬ ‫فراكسیۆنه‌ك ‌ه‬ ‫كۆببینه‌وه‌‪ ،‬ناتوانم‬ ‫به‌رونی بڵێم كێ هۆكارو‬ ‫خه‌تاباره‬

‫حكومه‌ت‪ ،‬قه‌رزاره‌ یان قه‌رزار نییه‌؟‬

‫سۆران عومه‌ر‪ :‬ته‌حه‌دا ده‌كه‌م حكومه‌ت قه‌رزار نی ‌ه‬ ‫عه‌لی حه‌مه‌ساڵح‪ :‬نوسراوی فه‌رمیم الیه‌ ك ‌ه حكومه‌ت قه‌رزاره‌‬ ‫ئا‪ :‬بنار‬

‫دو ئه‌ندامی په‌رله‌مانی كوردستان‬ ‫ده‌ڵێن "حكومه‌ت قه‌رزاره‌و‬ ‫قه‌رزاریش نیه‌"‪ .‬سۆران عومه‌ر‬ ‫ئاماژه‌ به‌وه‌ده‌كات "ته‌حه‌دای‬ ‫هه‌ریه‌ك له‌نێچیرڤان بارزانی‌و قوباد‬ ‫تاڵه‌بانی ده‌كه‌م كه‌ بڵێن حكومه‌ت‬ ‫قه‌رزاره‌‪ ،‬حكومه‌ت نه‌ك قه‌رزار نییه‌‬ ‫به‌ڵكو خاوه‌نی زیاتر له‌حه‌وت ملیار‬ ‫دۆالره‌"‪ .‬هه‌روه‌ها عه‌لی حه‌مه‌ساڵح‬ ‫په‌رله‌مانتاری كوردستان باس‬ ‫له‌وه‌ده‌كات "نوسراوی فه‌رمیم الیه‌ كه‌‬ ‫حكومه‌تی هه‌رێمی كوردستان بڕی‬ ‫(‪)13‬ملیار دۆالر قه‌رزاره‌"‪ .‬ده‌شڵێت‬ ‫"هه‌ریه‌ك له‌سه‌رۆكی حكومه‌تی‬ ‫هه‌رێم‌و جێگره‌كه‌ی‌ به‌رپرسن‬ ‫له‌دیارنه‌مانی ئه‌و پاره‌یه‌"‪.‬‬ ‫ته‌ح���ه‌دای س���ه‌رۆكی حكوم���ه‌ت‌و‬ ‫جێگره‌كه‌ی‌ ده‌كه‌م‬ ‫سۆران عومه‌ر په‌رله‌مانتاری كۆمه‌ڵی‬ ‫ئیس�ل�امی به‌ئاوێن���ه‌ی‌ وت "هه‌رێمی‬ ‫كوردس���تان نه‌ك هه‌ر قه‌راز نیه‌ به‌ڵكو‬

‫دارایی‌و كاروباری ئابوری‌و وه‌به‌رهێنانی‬ ‫په‌رله‌مانی كردوه‌‪ ،‬له‌و نوس���راوه‌دا كه‌‬ ‫به‌یاننامه‌ی دارایی بۆ س���اڵی ‪ 2014‬ه‌‪،‬‬ ‫حكومه‌تی هه‌رێ���م نه‌ك قه‌رزدار نه‌بوه‌‬ ‫به‌ڵكو خاوه‌نی ‪ 8‬ترلیۆن‌و ‪ 811‬ملیارو‬ ‫‪ 89‬ملیۆن دیناری نه‌قدی بوه‌"‪.‬‬

‫خاوه‌نی زیات���ر له‌حه‌وت ملیار دۆالره‌‪،‬‬ ‫بۆ سه‌لماندنی‌ ئه‌و راستیه‌ش ته‌حه‌دای‌‬ ‫نێچیرڤان بارزانی‌و‌ جێگره‌كه‌ی‌ ده‌كه‌م‪،‬‬ ‫هه‌رێمی كوردس���تان هیچ قه‌رزار نییه‌و‬ ‫ئه‌وه‌ی‌ ده‌وترێت گوایه‌ ‪ 20‬ملیار دۆالر‬ ‫ق���ه‌رزاره‌ درۆیه‌ك���ی ده‌س���ه‌اڵتدارانی‬ ‫هه‌رێم���ه‌و ناتوان���ن بیس���ه‌لمێنن"‪.‬‬ ‫حكومه‌ت پاره‌یه‌ك���ی زۆری له‌بانكه‌‬ ‫سۆران عومه‌ر ده‌ش���ڵێت "حكومه‌ته‌‬ ‫حزبییه‌كه‌ی هه‌رێ���م خاوه‌نی زیاتر له‌ ئه‌هلییه‌كان ده‌ستكاریی كردوه‌‬ ‫عه‌ل���ی حه‌مه‌س���اڵح په‌رله‌مانت���اری‬ ‫‪ 7‬ملی���ار دۆالره‌و بۆ س���ه‌لماندنی‌ ئه‌و‬ ‫راستیه‌ش ته‌حه‌دای‌ نێچیرڤان بارزانی‌و‌ كوردس���تان به‌ئاوێنه‌ی‌ وت "كه‌یس���ی‬ ‫پ���اره‌ی‌ حكومه‌تی هه‌رێمی كوردس���تان‬ ‫جێگره‌كه‌ی‌ ده‌كه‌م"‪.‬‬ ‫كه‌یسێكی كه‌مێك ئاڵۆزه‌‪ ،‬چه‌ند جارێك‬ ‫حكومه‌ت له‌كۆتایی س���اڵدا خاوه‌نی به‌وردی كارمان له‌سه‌ر كردوه‌‪ ،‬حكومه‌تی‬ ‫‪ 8‬ترلی���ۆن و ‪ 811‬ملی���ارو ‪ 89‬ملیۆن هه‌رێمی كوردستان خۆی ده‌ڵێت قه‌رزارم‪،‬‬ ‫ئه‌وراق���ی فه‌رمیم���ان الی���ه‌‪ ،‬حكومه‌ت‬ ‫دیناری نه‌قدی بوه‌‬ ‫س���ۆران عومه‌ر باس له‌وه‌شده‌كات پاره‌یه‌ك���ی زۆری له‌بانك���ه‌ ئه‌هلییه‌كان‬ ‫"له‌كۆتایی س���اڵدا ل���ه‌ ‪ 2014/12/31‬ده‌س���تكاریی ك���ردوه‌‪ ،‬پاره‌یه‌كی زۆری‬ ‫به‌نوسراوی فه‌رمی سه‌رۆكی حكومه‌ت نه‌وت���ه‌ ناوخۆییه‌كان قه‌رزاره‌‪ ،‬پاره‌یه‌كی‬ ‫به‌ژم���اره‌ ‪ 3539‬ی ‪ 2015/4/30‬ك���ه‌ زۆری كۆمپانی���ا جیهانییه‌كان���ی نه‌وت‬ ‫ئاراس���ته‌ی س���ه‌رۆكایه‌تی په‌رله‌مان قه‌رزاره‌‪ ،‬به‌ب���ێ ملیارێك دۆالری قه‌رزی‬ ‫ك���راوه‌‪ ،‬س���ه‌رۆكایه‌تی په‌رله‌مانیش توركیا‪ ،‬به‌اڵم ئه‌وه‌ كێشه‌یه‌ كه‌س نازانێت‬ ‫به‌نوس���راوی ژم���اره‌ (ك ‪ 1587‬ئه‌و پاره‌یه‌ چی لێهاتوه‌‪ ،‬قه‌رزه‌كه‌ هه‌یه‌و‬ ‫ل���ه‌‪ )2015/5/24‬ئاراس���ته‌ی لیژنه‌ی پاره‌كه‌ نادیاره‌"‪.‬‬

‫ناكرێت (‪ )13‬ملیار بده‌یت به‌موچه‌و‬ ‫(‪ )20‬ملیار دۆالر قه‌رزار بیت‬ ‫ئه‌و په‌رله‌مانتاره‌ ده‌شڵێت "چونكه‌‬ ‫(‪ )18‬مانگ���ه‌ حكومه‌ت���ی هه‌رێم���ی‬ ‫كوردس���تان موچ���ه‌ی‌ داوه‌ كه‌مت���ر‬ ‫له‌(‪ )13‬ملی���ار دۆالری داوه‌ به‌موچه‌‪،‬‬ ‫گریمان داهات���ی نه‌وت هه‌موی زه‌ربی‬ ‫سفر كرا‪ ،‬داهاته‌كانی دیكه‌ یه‌كسانكرا‬ ‫به‌س���فر‪ ،‬به‌اڵم ده‌كرێ���ت (‪ )13‬ملیار‬ ‫دۆالر بده‌ی���ت به‌موچ���ه‌و خۆت (‪)20‬‬ ‫ملیار دۆالر قه‌رزار بیت"‪.‬‬ ‫ك���ه‌س نازانێت ح���ه‌وت ملیار دۆالر‬ ‫چی لێهاتوه‌‬ ‫عه‌لی حه‌مه‌ساڵح ئاماژه‌ به‌وه‌شده‌كات‬ ‫"ده‌بێت حكومه‌تی هه‌رێم (‪ )13‬ملیار‬ ‫دۆالر ق���ه‌رزار بێت نه‌وه‌ك (‪ )20‬ملیار‬ ‫دۆالر ق���ه‌رزار بێ���ت‪ ،‬به‌دواداچونمان‬ ‫ك���ردوه‌ له‌داهاتی نه‌وت له‌دو س���اڵی‬ ‫راب���ردو داهات���ی (‪ )13‬ملیار دۆالره‌‪،‬‬ ‫كه‌وات���ه‌ ئه‌م پاره‌یه‌ی قه‌رز كراوه‌ چی‬ ‫لێهات���وه‌و بۆكوێ چ���وه‌‪ ،‬حكومه‌تی‬ ‫هه‌رێمی كوردستان پاره‌ی‌ قه‌رزكردوه‌‪،‬‬ ‫ب���ه‌اڵم پاره‌كه‌ براوه‌و خ���وراوه‌ ئه‌وه‌‬

‫خۆیان ده‌زانن‪ ،‬من نوسراوی ره‌سمیم‬ ‫الیه‌ (‪ )13‬ترلیۆن دۆالری بانكه‌كانیان‬ ‫ده‌س���تكاریكردوه‌ ئه‌مه‌ قه‌رزه‌‪ ،‬جگه‌‬ ‫له‌وه‌ی ترلیۆنێ���ك دیناری به‌ڵێنده‌ران‬ ‫ق���ه‌رزاره‌‪ ،‬ملیارێ���ك دۆالری توركیا‬ ‫قه‌رزاره‌‪ ،‬چوار ملیار دۆالری كۆمپانیا‬ ‫نه‌وتیی���ه‌كان ق���ه‌رزاره‌‪ ،‬ب���ه‌اڵم ئه‌و‬ ‫پاره‌یه‌ی قه‌رز كراوه‌ دیارنیه‌"‪.‬‬ ‫نێچیرڤان بارزان���ی‌و قوباد تاڵه‌بانی‬ ‫به‌رپرسن له‌دیارنه‌مانی پاره‌كه‌‬ ‫ئ���ه‌و په‌رله‌مانت���اره‌ جه‌ختی���ش‬ ‫ده‌كات���ه‌وه‌ ك���ه‌ لێكۆڵین���ه‌وه‌ی‌ ورد‬ ‫له‌س���ه‌رئه‌و پاره‌یه‌ كراوه‌‪ ،‬كه‌ داهاتی‬ ‫نه‌وت له‌دوس���اڵدا چه‌ن���د بوه‌و موچه‌‬ ‫چه‌ند بوه‌‪ ،‬به‌اڵم ئه‌وه‌ی‌ س���ه‌یره‌ ئه‌و‬ ‫پاره‌یه‌ دیار نیه‌‪ ،‬ده‌شڵێت "قسه‌كانی‬ ‫سۆران عومه‌ر راسته‌ كه‌ لێكۆڵینه‌وه‌ی‌‬ ‫له‌س���ه‌ر كردوه‌‪ ،‬به‌اڵم من نوس���راوی‬ ‫ره‌س���میم الیه‌ كه‌ چه‌ند پاره‌ قه‌رزاره‌‪،‬‬ ‫س���ه‌رۆكی حكوم���ه‌ت‌و جێگره‌ك���ه‌ی‌‬ ‫به‌رپرسن له‌دیارنه‌مانی زیاتر له‌(‪)18‬‬ ‫ملی���ار دۆالر له‌مانگی س���ێی س���اڵی‬ ‫(‪)2014‬ه‌وه‌"‪.‬‬

‫نوسراوی ره‌سمیم‬ ‫الی ‌ه (‪ )13‬ترلیۆن‬ ‫دۆالری بانكه‌كانیان‬ ‫ده‌ستكاریكردوه‌‪ ،‬جگ ‌ه‬ ‫له‌وه‌ی ترلیۆنێك دیناری‬ ‫به‌ڵێنده‌ران قه‌رزاره‌‪،‬‬ ‫ملیارێك دۆالری‬ ‫توركیا قه‌رزاره‌‪ ،‬چوار‬ ‫ملیار دۆالری كۆمپانیا‬ ‫نه‌وتییه‌كان قه‌رزاره‌‬

‫‪6‬‬

‫ئابوری‬

‫)‪ )520‬سێشه‌مم ‌ه ‪2016/3/15‬‬

‫"هه‌ر خاوه‌ن موڵكێك پابه‌ند نه‌بێت به‌بڕیاری كه‌مكردنه‌وه‌ی كرێ سزا ده‌درێت"‬

‫به‌شێكی زۆری خاوه‌ن موڵكه‌كان پابه‌ندنین‬ ‫به‌بڕیاری كه‌مكردنه‌وه‌ی كرێخانو و دوكان‬

‫هۆش����داری ئه‌وه‌ش����یدا "ئه‌گ����ه‌ر لیژنه‌‬ ‫دروست نه‌كرێت‪ ،‬ئه‌گه‌ری هه‌یه‌ كێشه‌و‬ ‫فه‌وزا له‌نێوان خ����اوه‌ن خانو و خاوه‌ن‬ ‫موڵك دروستبێت"‪.‬‬

‫ئا‪ :‬وریا حسێن‬ ‫بڕیاری كه‌مكردنه‌وه‌ی كرێی خانو‬ ‫له‌الیه‌ن پارێزگاكانی هه‌رێمی‬ ‫كوردستانه‌وه‌ به‌وته‌ی كرێچیه‌كان‬ ‫به‌ستراوه‌ به‌ویژدانی خاوه‌ن خانو‬ ‫و بیناكانه‌وه‌ ئه‌وانیش به‌شێكی‬ ‫زۆریان كه‌میان‌ نه‌كردوه‌ته‌وه‌‪ ،‬جێگری‬ ‫پارێزگاری سلێمانیش "كرێچی‬ ‫ده‌توانێت سكااڵ دژی خاوه‌ن موڵك‬ ‫تۆمار بكات"‪.‬‬

‫ئه‌گه‌ر لیژن ‌ه‬ ‫دروست نه‌كرێت‬ ‫ئه‌گه‌ری هه‌ی ‌ه‬ ‫كێشه‌و فه‌وزا‬ ‫له‌نێوان خاوه‌ن‬ ‫خانو و خاوه‌ن‬ ‫موڵك دروستبێت‬

‫به‌ختی����ار محەمه‌د خاوه‌ن����ی دوكان‬ ‫له‌بازاڕی كاس����ۆمۆڵی‌ش����اری سلێمانی‬ ‫له‌ب����اره‌ی بڕی����اری كه‌مكردن����ی نرخی‬ ‫كرێوه‌ باس����ی ئه‌وه‌ده‌كات تائێستا هیچ‬ ‫نرخێكیان ب����ۆ كه‌منه‌كراوه‌ته‌وه‌ ده‌ڵێت‬ ‫"خاوه‌ن موڵك ده‌ڵێت كێ به‌م شێوه‌یه‌‬ ‫ب����ۆی ده‌رده‌هێنێ����ت‌و له‌توان����ای هه‌یه‌‬ ‫با دابنیش����ێت له‌دوكانه‌ك����ه‌ی‌و دوكانی‬ ‫خۆیه‌ت����ی‪ ،‬به‌پێچه‌وانه‌ش����ه‌وه‌ باچۆڵی‬ ‫بكات"‪.‬‬ ‫پارێ����زگای س����لێمانی به‌بڕیارێ����ك‬ ‫هاوشێوه‌ی نرخ شمه‌ك‌و كااڵ ‪%20‬كرێخانو‬ ‫دوكانی كه‌مكردوه‌‪ ،‬پارێزگای هه‌ولێریش‬ ‫به‌ڕێژه‌ی ‪ %٣٠‬ئه‌و نرخه‌ی داشكاند‪ ،‬ئه‌م‬ ‫بڕیاره‌ هه‌رچه‌نده‌ پێش����وازیه‌كی باشی‬ ‫لێك����را به‌اڵم ئ����ه‌وه‌ی بڕیاره‌كه‌ی بێهێز‬ ‫ك����ردوه‌ "جێبه‌جێكردنیه‌تی‪ ،‬كه ‌به‌ڕای له‌هه‌رێمی كوردستان بونیان هه‌یه‌‪ ،‬له‌و‬ ‫هه‌م����وان ئه‌گه‌ربێت‌و بكه‌وێته‌ ده‌س����ت ژماره‌یه‌ش (‪ )195‬هه‌زار‌ و (‪ )83‬خانو‬ ‫ویژدانی خ����اوه‌ن موڵك س����ه‌ركه‌وتنی كرێچیان تێدابووه‌‪ ،‬واته‌ ئه‌وكات ڕێژه‌ی‬ ‫كرێنشینانی كوردستان (‪ )%21‬بوه‌‪.‬‬ ‫بڕیاره‌كه‌ قورس ده‌بێت"‪.‬‬ ‫هه‌روه‌ك����و به‌ختی����اری دوكانداریش‬ ‫جه‌ختی له‌سه‌ركرده‌وه‌ "ئه‌گه‌ر حكومه‌ت‬ ‫ب����ه‌زۆر ئه‌و بڕیاره‌ نه‌چه‌س����پێنێت ئه‌وا‬ ‫جێبه‌جێناكرێت"‪.‬‬ ‫به‌گوێره‌ی‌ ڕوپێوێكی ده‌سته‌ی ئاماری‬ ‫هه‌رێمی كوردس����تان له‌ساڵی (‪)2012‬دا‬ ‫كراوه‌‪ ،‬ملیۆنێك‌و ‪ 144‬هه‌زار‌و ‪ 870‬خانو‬

‫ئازاد عه‌لی ماوه‌ی ‪ 13‬س����اڵه‌ كرێچیه‌‬ ‫ئه‌و جگه‌ له‌وه‌ی زۆر بێزاره‌ له‌و دۆخه‌ی‬ ‫تێیدای����ه‌ چونك����ه‌ تائێس����تا حكومه‌ت‬ ‫نه‌یتوانی����وه‌ یارمه‌ت����ی ب����دات‌و بیكاته‌‬ ‫خاوه‌نی خانوی خۆی‪ ،‬سه‌رباری ئه‌وه‌ش‬ ‫زۆر دڵ����ی خۆش نیه‌ به‌م بڕیاره‌ چونكه‌‬ ‫بڕوای وایه‌ ئه‌م بڕیاره‌ خاڵی به‌هێز نادات‬ ‫به‌ده‌ست كرێچیه‌وه‌ بۆ ئه‌وه‌ی كرێكه‌ی‬

‫بازاری کاسۆ مۆڵ‬ ‫بۆ كه‌مبكرێت����ه‌وه‪ ‌،‬وتی "من ئه‌گه‌رچی‬ ‫خ����اوه‌ن خانوه‌كه‌م پیاوی باش����ەو له‌م‬ ‫قه‌یران����ه‌دا فش����ارم بۆناهێنێت كاتێك‬ ‫كرێك����ه‌م دواده‌كه‌وێت‌‪ ،‬به‌اڵم تائێس����تا‬ ‫كرێكه‌ی بۆ كه‌منه‌كردومه‌ته‌وه‌"‪.‬‬ ‫ئه‌و باس����ی ئه‌وه‌ش بۆ ئاوێنه‌ ده‌كات‬ ‫ئه‌م بڕیارانه‌ ناتوانێت كرێچی وا لێبكات‬ ‫دژی خاوه‌نخانوه‌ك����ه‌ی بوه‌س����تێته‌وه‌‪،‬‬ ‫چونكه‌ له‌باش����ترین حاڵه‌ت����ه‌دا خاوه‌ن‬ ‫خانوه‌كه‌ ناچ����ارت ده‌كات له‌خانوه‌كه‌ت‬ ‫ده‌رچیت‪ ،‬پێش����یوایه‌ "ئه‌گه‌ر حكومه‌ت‬ ‫ئالیه‌ت����ی جێبه‌جێك����ردن دانه‌نێ����ت بۆ‬

‫بڕیاره‌كه‌ی ئه‌وا پشێوی له‌نێوان كرێچی‌و‬ ‫خاوه‌نخانو دروستده‌كات"‪.‬‬ ‫له‌الیه‌ك����ی ت����ره‌وه‌ ئه‌نجومه‌ن����ی‬ ‫پارێزگاكان جگه‌ ل����ه‌وه‌ی وه‌كو ئه‌ركی‬ ‫خۆیان به‌دوداچون ده‌كه‌ن بۆ بڕیاره‌كان‪،‬‬ ‫هاوكات ئه‌و گومانه‌ش ناش����ارنه‌وه‌ كه‌‬ ‫ئه‌گ����ه‌ر بێتو ئ����ه‌م بڕی����اره‌ لیژنه‌ی بۆ‬ ‫دروستنه‌كرێت ئه‌وا فه‌وزای كۆمه‌اڵیه‌تی‬ ‫لێده‌كه‌وێته‌وه‌‪.‬‬ ‫د‪.‬غالب محه‌مه‌د ئه‌ندامی ئه‌نجومه‌نی‬ ‫پارێزگای سلێمانی هه‌رچه‌نده‌ پشگیری‬

‫خۆی ب����ۆ بڕیاری كه‌مكردن����ه‌وه‌ی نرخ‬ ‫ده‌رده‌بڕێت له‌گه‌ڵ ئه‌وه‌ش به‌پێویستی‬ ‫ده‌زانێ����ت ئ����ه‌و بڕیاران����ه‌ بهێنرێت����ه‌‬ ‫ئه‌نجومه‌ن����ی پارێ����زگاكان ب����ۆ ئه‌وه‌ی‬ ‫هێ����زی یاس����ایی باش����تربێت‪ ،‬ده‌ڵێت‬ ‫"ه����ه‌ردو ئیداره‌ی گه‌رمیان‌و س����لێمانی‬ ‫د‌ڵنیاییان����داوه‌ به‌وه‌ی لیژنه‌ داده‌نێن بۆ‬ ‫به‌دواداچونی دابه‌زاندنی نرخه‌كان"‪.‬‬ ‫ئه‌و ئه‌ندام����ه‌ی ئه‌نجومه‌نی پارێزگای‬ ‫س����لێمانی به‌پێویس����تی ده‌زانێ����ت كه‌‬ ‫لیژن����ه‌ ب����ۆ به‌دواداچون����ی دابه‌زاندنی‬ ‫نرخی كرێخانو و ش����وێنه‌كان دابنرێت‌و‬

‫پارێ����زگای س����لێمانی ماف����ی ئه‌وه‌ی‬ ‫به‌كرێنش����ینان داوه‌ ئه‌گ����ه‌ر خ����اوه‌ن‬ ‫خانوه‌كان پابه‌ندنه‌ب����ون به‌بڕیاره‌كه‌ی‬ ‫پارێزگای سلێمانیه‌وه‌ ئه‌وا ده‌توانن سكااڵ‬ ‫له‌لیژنه‌ تایبه‌تمه‌نده‌كانی جێبه‌جێكردنی‬ ‫بڕیاره‌كه‌‌ تۆماربكه‌ن‪ ،‬هاوكات جه‌ختیش‬ ‫له‌س����ه‌ر ئه‌وه‌ده‌كاته‌وه‌"پێویسته‌ كرێ‬ ‫هه‌رزان بكرێت"‪.‬‬ ‫س����ه‌ردار ق����ادر جێگ����ری پارێزگاری‬ ‫س����لێمانی ئه‌وه‌ی بۆ ئاوێنه‌ ڕونكرده‌وه‌‬ ‫لیژنه‌كان����ی قائیمقامی����ه‌ت و چاودێری‬ ‫بازرگانی‌و ئاسایش����ی ئابوری س����كااڵی‬ ‫هه‌ر كرێچی‌و خاوه‌ن بینایه‌ك وه‌رده‌گرن‬ ‫كه‌ خ����اوه‌ن موڵكه‌كه‌ی����ان پابه‌ندنابێت‬ ‫به‌كه‌مكردن����ه‌وه‌ی كرێ‪ ،‬وت����ی "ئه‌مڕۆ‬ ‫بڕیاره‌كه‌ بۆسه‌رجه‌م شوێنه‌كان ده‌نێرین‬ ‫تاوه‌كو ڕێكاری پێویس����ت بگرنه‌به‌ر بۆ‬ ‫جێبه‌جێكردنی بڕیاره‌كه‌"‪.‬‬ ‫جێگری پارێزگاری س����لێمانی جه‌خت‬ ‫له‌سه‌ر ئه‌وه‌ش����ده‌كاته‌وه شوێنێكی زۆر‬ ‫هه‌یه‌ بۆ به‌كرێدان به‌هۆی ئه‌م قه‌یرانه‌وه‌‪،‬‬ ‫وت����ی "له‌كاتێكدا كه‌ قه‌یران����ی داراییه‌‬ ‫ش����وێنێكی زۆر هه‌یه‌ بۆ ك����رێ له‌گه‌ڵ‬ ‫ئه‌وه‌ش خه‌ڵك موچه‌ وه‌رناگرێت ئه‌وه‌ش‬ ‫واده‌كات ك����رێ دابه‌زێ����ت‪ ،‬بڕیاره‌كه‌ی‬ ‫پارێزگاش له‌و ڕوەوە‌ دراوه‌"‪.‬‬ ‫بڕیاره‌كه‌ی پارێزگاری سلێمانی به‌وته‌ی‬ ‫كرێچیه‌كان ئه‌گه‌رچی له‌س����ودی ئه‌وانه‌‬ ‫به‌اڵم ته‌نها ده‌ركردنی كۆتایی به‌خه‌می‬ ‫ئه‌وان ناهێنێت‪ ،‬بۆی����ه‌ ئه‌وان چاوه‌ڕێی‬ ‫چۆنیه‌ت����ی جێبه‌جێكردن����ی بڕیاره‌ك����ه‬ ‫ده‌كه‌ن‌‪ ،‬وه‌كو خۆش����یان ده‌ڵێن "ئه‌گه‌ر‬ ‫بێتو بڕیاره‌کە بس����پێردرێت به‌ویژدان‪،‬‬ ‫هه‌رگی����ز چاوه‌ڕێ����ی جێبه‌جێكردن����ی‬ ‫ناكه‌ن"‪.‬‬

‫"به‌نداوی بێخمه‌ هه‌رێم ده‌كات ‌ه ناوچه‌یه‌كی ده‌وڵه‌مه‌ندی ئاو"‬

‫كوردستان به‌ستراتیژێكی بێهێزه‌و‌ه‌به‌ره‌و‌ شه‌ڕی جیهانی ئاو ده‌ڕوات‬ ‫ئا‪ :‬وریا‬ ‫هه‌رچه‌نده‌ جیهان زه‌نگی مه‌ترسی‬ ‫له‌سه‌ر وشكبونی به‌شێك له‌سه‌رچاو‌ه‬ ‫ئاوییه‌كان لێداوه‌و باسی ئه‌وه‌ده‌كرێت‬ ‫شه‌ڕی جیهانیی ئاو به‌ڕێوه‌یه‌ به‌اڵم‬ ‫تائێستاش هه‌رێمی كوردستان‬ ‫ستراتیژێكی به‌هێزی له‌وباره‌یه‌وه‌‬ ‫دانه‌ڕشتوه‌ "به‌ڕای شاره‌زایانی‬ ‫ئه‌وبواره"‌‪ ،‬حكومه‌تی هه‌رێمیش جه‌خت‬ ‫له‌سه‌ر ئه‌وه‌ده‌كاته‌وه‌ ئه‌و به‌نداوانه‌ی‬ ‫له‌چوارچێوه‌ی ستراتیژی ڕوبه‌ڕوبونه‌وه‌ی‬ ‫شه‌ڕی ئاو دروستیان ده‌كه‌ن به‌شێكیان‬ ‫به‌هۆی قه‌یرانی داراییه‌وه‌ په‌كیان‬ ‫كه‌وتوه‌‪.‬‬ ‫دكتۆر هه‌ڵه‌ت ڕه‌شید خاوه‌نی بڕوانامه‌ی‬ ‫دكتۆرا‌ له‌جوگرافیای سروشتی بڕوای وایه‌‬ ‫هه‌رێم چۆن له‌كۆی سێكته‌ره‌كانی تر پالنی‬ ‫نیه‌‪ ،‬پالنی ئاینده‌یش���ی نیه‌ بۆ ش���ه‌ڕی‬ ‫ئاو كه‌جیه���ان چاوه‌ڕوانی ده‌كات‪ ،‬بۆیه‌‬ ‫ئێس���تاش جگه‌ له‌وه‌ی هه‌رێم ئاوی خۆی‬ ‫گلناداته‌وه‌و پاش���كه‌وتی بكات‪ ،‬هاوكات‬ ‫چه‌ندین واڵتی ده‌وروبه‌ر به‌تایبه‌تی ئێران‬ ‫له‌سه‌ر سه‌رچاوه‌كانی ئاوی هه‌رێم چه‌ندین‬ ‫به‌نداوی دروستكردوه‌‪.‬‬ ‫‪ %97.2‬ك���ۆی ئ���اوی جیه���ان ئاوی‬ ‫س���وێره‌ و ‪%2.8‬ی ئاوی ش���یرینه‌ له‌و‬ ‫ب���ڕه‌ش ‪1.8‬ی له‌جه‌مس���ه‌ره‌كان ئاوی‬ ‫به‌ستوه‌‪ ،‬هه‌رێمی كوردستانیش ‪ 42‬ملیار‬ ‫مه‌تر س���ێجا ئاوی س���ه‌رزه‌وی هه‌یه‌ كه‌‬ ‫‪ %56‬س���ه‌رچاوه‌كانی له‌ناوخۆدایه‌و ‪%40‬‬ ‫ده‌كه‌وێته‌ ده‌ره‌وه‌‪.‬‬

‫ستراتیژی ئێستا‬ ‫دروستكردنی‬ ‫‪ 24‬به‌نداوه‌ كه‌‬ ‫به‌شێكیان له‌میانه‌ی‬ ‫دروستكردندان‌و‬ ‫به‌شێكیان دیزاینیان بۆ‬ ‫كراوه‌ به‌شێكی تریشیان‬ ‫به‌هۆی قه‌یرانی‬ ‫دارییه‌وه‌ وه‌ستاون‬ ‫دكتۆر هه‌ڵه‌ت ڕه‌ش���ید ك���ه‌ خاوه‌نی‬ ‫كتێبێكی تایبه‌ت به‌ئاوه‌‪ ،‬جه‌خت له‌سه‌ر‬ ‫ئه‌وه‌ ده‌كاته‌وه‌ هه‌رێمی كوردستان توانای‬ ‫دابینكردنی ‪ 2‬هه‌زار مه‌تر سێجا ئاوی بۆ‬ ‫ه���ه‌ر تاكێك هه‌یه‌ له‌كاتێكدا س���تانداری‬ ‫جیهانی ‪ 12‬هه‌زار مه‌تر سێجایه بۆ تاك‪‌،‬‬ ‫بۆیه‌ ئێستا هه‌رێم به‌یه‌كێك له‌و شوێنانه‌‬ ‫ده‌ژمێرێت كه‌ له‌س���ه‌ر هێڵی كه‌مئاویه‌و‬ ‫ده‌ڵێت "حكومه‌تی هه‌رێم پێویسته‌ گه‌شه‌‬ ‫به‌ئاوبدات‌و به‌نداوی گرنگ دروس���تبكات‪،‬‬ ‫له‌س���ه‌رو هه‌مویانه‌وه‌ به‌ن���داوی بێخمه‌یه‌‬

‫به‌نداوی دوکان‬ ‫كه‌ توان���ای گلدان���ه‌وه‌ی ‪ 15‬ملیار مه‌تر س���تراتیژه‌ داوه‌ به‌اڵم بودجه‌ كێشه‌ی بۆ‬ ‫سێجا ئاوی هه‌یه‌‪ ،‬چونكه‌ به‌دروستكردنی دورس���تكردون‪ ،‬ئه‌وه‌ له‌كاتێكدایه‌ پێشتر‬ ‫بێخمه‌ ده‌بێت���ه‌ ناوه‌ندێك���ی گرنگی ئاو بودجه‌یه‌كی باشتر هه‌بوه‌ به‌اڵم بایه‌خ به‌و‬ ‫له‌ناوچه‌کەو ده‌توانێت ببێته‌ سه‌رچاو‌ه بۆ پڕۆس���ه‌یه‌ نه‌دراوه‌ به‌وته‌ی "عه‌بدوستار‬ ‫واڵتانی تریش‪ ،‬ئه‌مه‌ جگه‌ له‌وه‌ی گرنگه‌ مه‌جی���د وه‌زی���ری كش���توكاڵ‌و ئاودێری‬ ‫له‌پشده‌ر‌و هه‌ڵه‌بجه‌ به‌نداو دروستبكات"‪ .‬حكومه‌تی هه‌رێم"‪.‬‬ ‫وه‌زیری كش���توكاڵ ئ���ه‌وه‌ی بۆ ئاوێنه‌‬ ‫وه‌زاره‌ت���ی كش���توكاڵ‌و ئاودێ���ری‬ ‫حكومه‌تی هه‌رێمی كوردستان كه‌ یه‌كێك ڕونك���رده‌وه‌ س���تراتیژی ئێس���تایان بۆ‬ ‫له‌ئه‌رك���ه‌ س���ه‌ره‌كیه‌كانی دابینكردن���ی دابینكردنی ئاسایش���ی ئاوه‌‪ ،‬س���ه‌رقاڵی‬ ‫ئاسایش���ی ئ���او‌ه جه‌خت له‌س���ه‌ر ئه‌وه دروس���تكردنی ‪ 24‬به‌نداوه‌ كه‌ به‌شێكیان‬ ‫‌ده‌كاته‌وه‌ ل���ه‌م كابینه‌یه‌دا بایه‌خیان به‌و له‌میانه‌ی دروس���تكردندان‌و به‌ش���ێكیان‬

‫دیزاینیان بۆ كراوه‌ به‌ش���ێكی تریش���یان‬ ‫به‌هۆی قه‌یرانی دارییه‌وه‌ وه‌ستاون‪.‬‬ ‫عه‌بدوس���تار مه‌جی���د له‌وباوه‌ڕه‌دای���ه‌‬ ‫ئاوی هه‌رێمی كوردس���تان زۆره‌ چونكه‌‬ ‫زۆرینه‌ی سه‌رچاوه‌كانی له‌ناوخۆدان به‌اڵم‬ ‫پێویس���تی به‌گلدان���ه‌وه‌ هه‌یه‪ ،‬ڕه‌خنه‌ش‬ ‫له‌وه‌ ده‌گرێت پێش���تر بودجه‌یه‌كی باش‬ ‫هه‌بوه‌ به‌اڵم بایەخی پێویست به‌ئاسایشی‬ ‫ئ���او ن���ه‌دراوه‌‪ ،‬ده‌ڵێت "له‌س���ه‌ر ئه‌وه‌ی‬ ‫قه‌یرانی داراییه‌ به‌اڵم هه‌وڵده‌ده‌ین بایه‌خ‬ ‫به‌و س���ترایژه‌ بده‌ین" كه‌ ئێس���تا جیهان‬

‫ناوی ناوه‌ شه‌ڕی ئاو‪.‬‬ ‫ه���اوكات په‌رله‌مان���ی كوردس���تانیش‬ ‫خه‌می ئاینده‌ی ئاوی هه‌رێمی كوردستان‬ ‫ده‌خوات‪ ،‬بۆیه‌ پرۆژه‌یاس���ای (پاراستنی‬ ‫ئاوی) ئاماده‌كردوه‌‪ ،‬به‌اڵم پەکخس���تنی‬ ‫په‌رله‌مان ئه‌و پڕۆژه‌یه‌ی په‌كخستوه‌‪.‬‬ ‫زی���اد حس���ین بڕی���ارده‌ری لیژن���ه‌ی‌‬ ‫كش���توكاڵ‌و ئاودێ���ری‌ په‌رله‌مان���ی‬ ‫كوردس���تان باس���ی ئه‌وه‌ده‌كات چه‌ندین‬ ‫كۆبونه‌وه‌ی���ان ل���ه‌وه باره‌ی���ه‌وه‌ كردوه‌‬ ‫ته‌نانه‌ت ئێس���تا پڕۆژه‌یاسای پاراستنی‬ ‫ئاوی���ان ئاماده‌كردوه‌ بۆ ئ���ه‌وه‌ی هه‌رێم‬ ‫له‌ئاینده‌ی ئاودا پشكداری هه‌بێت‪ ،‬ده‌ڵێت‬ ‫"په‌كخستنی په‌رله‌مان ئه‌و پڕۆژه‌یاسایه‌ی‬ ‫په‌كخستوه‌"‪.‬‬ ‫بڕیارده‌ری لیژنه‌ی‌ كشتوكاڵ‌و ئاودێری‌‬ ‫پێش���یوایه‌ ئه‌گ���ه‌ر بیر له‌س���تراتیژێك‬ ‫نه‌كرێته‌وه‌ بۆ ئاینده‌ مه‌ترسی له‌سه‌ر ئاوی‬ ‫هه‌رێم هه‌یه‪ ‌،‬ئام���اژه‌ بۆ ئه‌وه‌ش ده‌كات‬ ‫"ئه‌گ���ه‌ر حكوم���ه‌ت هه‌ندێك ڕێوش���وێن‬ ‫نه‌گیرێته‌ به‌ر له‌س���ه‌دا س���ه‌د مه‌ترس���ی‬ ‫له‌سه‌ر ئاوی هه‌رێمی كوردستان هه‌یه‌"‪.‬‬ ‫خاڵی به‌هێزی ئاوی هه‌رێمی كوردستان‬ ‫ئه‌وه‌یه‌ به‌شێوه‌یه‌كی گشتی شیرینه‌و بۆ‬ ‫خواردنه‌وه‌ به‌كاردێ���ت‌و پێچه‌وانه‌ی ئه‌و‬ ‫ڕێ���ژه‌ زۆره‌ی ئاوی جیهان كه‌ س���وێره‌‪،‬‬ ‫به‌ڕای پس���پۆڕان "له‌ده‌س���تی حكومه‌تی‬ ‫هه‌رێمی كوردستانه‌ چۆن سه‌رچاوه‌كانی‬ ‫به‌كاردەهێنێت بۆ ئاسایش���ی ئاو ڕوبه‌ڕی‬ ‫ش���ه‌ڕی جیهانی ئاو كه‌ بڕیاره‌ له‌ئاینده‌دا‬ ‫ببێته‌ كه‌یس���ێكی به‌هێزی جیهانی" وه‌كو‬ ‫نه‌ته‌وه‌یه‌كگرتوه‌كان پێش���تر هۆشداری‬ ‫ئه‌وه‌یدا‪.‬‬

‫تایبه‌ت‬

‫)‪ )520‬سێشه‌مم ‌ه ‪2016/3/15‬‬

‫‪9‬‬

‫ئایار فه‌له‌ك ‌ی‬ ‫قس ‌ه له‌سه‌ر بورجی‌ بارزانی‌‌و تاڵه‌بانی‌‌و نه‌وشیروان مسته‌فا ده‌كات‬ ‫ئا‪ :‬زانكۆ سه‌ردار‬ ‫ئایار فه‌له‌كی‌‪ ،‬فه‌له‌كناسه‌ ناسراوه‌كه‌ی‌‬ ‫باشوری‌ كوردستان له‌م گفتوگۆیه‌ی‌‬ ‫ئاوێنه‌دا ده‌ڵێت "بارزانی‌ كه‌سێكه‌‬ ‫به‌خێرایی‌ توڕه‌ ده‌بێت‌و به‌خێراییش‬ ‫ئاشت ده‌بێته‌وه‌"‪.‬‬ ‫ئاوێن���ه‪ :‬بورج���ه‌كان چی���ه‌و چۆن‬ ‫ده‌توانیت ده‌ستنیش���انی‌ ژیانی‌ خاوه‌ن‬ ‫بورجه‌كان بكه‌ین؟‬ ‫ئایار فه‌له‌كی‌‪ :‬بورجه‌كان تاكه‌ زانستی‌‬ ‫كۆنه‌ كه‌ به‌دایكی‌ هه‌مو زانسته‌كان ئه‌ژمار‬ ‫ده‌كرێت‌و هه‌مو زانس���ته‌كانی‌ دیكه‌ش‬ ‫له‌ئه‌ستێره‌ناس���ی‌ وه‌رگیراون به‌زانستی‌‬ ‫پزیشكیش���ه‌وه‌‪ ،‬ته‌نانه‌ت تێكهه‌ڵكێشه‌‬ ‫له‌گه‌ڵ س���ه‌رجه‌م ئاین���ه‌كان به‌تایبه‌ت‬ ‫ئاینی‌ ئیسالم‪ ،‬چونكه‌ تا ئه‌م سااڵنه‌ی‌‬ ‫دوایی���ش له‌خانه‌قاكاندا فه‌له‌كناس���ی‌‬ ‫یه‌كێك بو له‌بابه‌ته‌ سه‌ره‌كیه‌كان هه‌تا‬ ‫مه‌الیه‌ك���ی‌ دوانزه‌عیلمی‌ پێ‌ دروس���ت‬ ‫ببێت‪ .‬بورج كۆمه‌ڵێك ئه‌س���تێره‌یه‌ كه‌‬ ‫به‌یه‌كه‌وه‌ وێنه‌یه‌ك دروس���ت ده‌كه‌ن‌و‬ ‫به‌ناوی‌ وێنه‌كه‌وه‌ ناونراون‪ ،‬له‌ڕاس���تیدا‬ ‫بورجه‌كان ‪ 88‬دانه‌ن به‌اڵم ته‌نها دوانزه‌‬ ‫دانه‌یان كه‌ به‌زۆدیاك ناس���راوه‌ گرنگی‌‬ ‫پێ‌ ئه‌درێت‪.‬‬ ‫ئاوێن���ه‪ :‬ده‌كرێت بورج���ی‌ هه‌ندێك‬ ‫له‌س���ه‌ركرده‌و كه‌س���ایه‌تیه‌ دیاره‌كان‬ ‫بزانین‌و قس���ه‌یه‌ك له‌س���ه‌ر داهاتویان‬ ‫بكه‌ین؟‬ ‫ئای���ار فه‌له‌ك���ی‌‪ :‬ئه‌م���ه‌ بابه‌تێكی‌‬ ‫ئاڵۆزه‌‪ ،‬كاتێك ئه‌بوجه‌عفه‌ر مه‌نس���ور‬ ‫به‌غدای‌ دروست كرد ئه‌ستێره‌ناسه‌كانی‌‬ ‫پۆلێنكردو باشترینی‌ بۆ خزمه‌تی‌ خۆی‌‬ ‫هه‌ڵبژاردو ئه‌وانی‌ دیكه‌ش���ی‌ كوش���ت‬ ‫بۆ ئه‌وه‌ی‌ كه‌س ل���ه‌و رێگه‌یه‌وه‌ هه‌وڵ‬ ‫بۆ ده‌س���ه‌اڵت ن���ه‌دات‪ ،‬له‌ئێستاش���دا‬ ‫زۆرینه‌ی‌ س���ه‌ركرده‌ گرنگه‌كانی‌ جیهان‬ ‫ئه‌ستێره‌ناس���ی‌ تایبه‌ت به‌خۆیان هه‌یه‌‬ ‫كه‌ هاوكارییان ده‌ك ‌هن‌و ئه‌گه‌ر ش���تێك‬ ‫هه‌بێ���ت ئاگاداریان ده‌كه‌ن���ه‌وه‌‪ ،‬به‌ڵێ‌‬ ‫منیش چه‌ندین كه‌س���ی‌ گرنگ‌و ناودار‬ ‫په‌یوه‌ندیان پێوه‌كردوم هه‌ر له‌سیاسییه‌‬ ‫مه‌زنه‌كان‌و بازرگان���ان‌و هونه‌رمه‌ندان‌و‬ ‫په‌رله‌مانت���اران‌و خه‌ڵكان���ی‌ دیكه‌ش‪.‬‬ ‫سه‌باره‌ت به‌پێش���بینی‌ بۆ كه‌سایه‌تییه‌‬ ‫سیاس���یه‌كانی‌ خۆمان‌و باڵوكردنه‌وه‌ی‌‬ ‫له‌رۆژنام���ه‌دا كارێك���ی‌ قورس���ه‌ به‌اڵم‬ ‫ده‌توان���م چه‌ن���د ش���تێكی‌ بنچینه‌یی‌‬ ‫له‌س���ه‌ر كه‌س���ایه‌تیان بڵێ���م‪ ،‬بارزانی‬ ‫بورجی‌ ش���ێره‌و كه‌س���ێكی‌ به‌خشنده‌و‬ ‫دڵپاكه‌‪ ،‬چه‌ن���د به‌خێرایی‌ توڕه‌ ده‌بێت‬ ‫به‌هه‌م���ان خێرایی‌ ئاش���ت ده‌بێته‌وه‌‪،‬‬

‫نه‌وشیروان مسته‌فا‬ ‫س���اڵی‌ ‪ 2014‬و ‪ 2015‬زۆر ناخۆش بون‬ ‫ب���ۆ بورجه‌ك���ه‌ی‌ ب���ه‌اڵم به‌دڵنیاییه‌وه‌‬ ‫ئه‌مساڵی‌ ‪2016‬ی‌ له‌دو ساڵی‌ ڕابردوی‌‬ ‫باش���تر ده‌بێ���ت‌و ئ���ه‌و پرۆژه‌ی���ه‌ش‬ ‫ده‌گه‌یه‌نێته‌ ئه‌نجام كه‌ س���اڵی‌ رابردو‬ ‫ده‌ستی‌ پێكردوه‌‪ .‬سه‌باره‌ت به‌تاڵه‌بانی‌‬ ‫بورجی‌ دوپشكه‌ پالندارێژه‌رێكی‌ باشه‌‪،‬‬ ‫ته‌نه���ا به‌ته‌ماش���اكردن كه‌س���ایه‌تی‌‌و‬ ‫ده‌رونی‌ چوارده‌وره‌كه‌ی‌ ده‌خوێنێته‌وه‌و‬ ‫به‌وپێی���ه‌ مامه‌ڵه‌یان له‌گ���ه‌ڵ ده‌كات‪،‬‬ ‫هێرۆخ���ان بورج���ی‌ دوانه‌ی���ه‌ نهێن���ی‌‬ ‫سه‌ركه‌وتنه‌كه‌ی‌ ئه‌وه‌یه‌ گوێگرێكی‌ باشه‌‬ ‫له‌به‌رامبه‌ره‌كه‌ی‌‌و له‌شته‌كان تێده‌گات‪،‬‬ ‫الیه‌نی‌ خراپی‌ ئه‌م س���یفه‌ته‌ ئه‌وه‌یه‌ كه‌‬ ‫هه‌ندێك جار كه‌سانێك ده‌خوازن بڕوای‌‬ ‫پێ‌ بهێنن به‌شێوه‌ی‌ خۆیان ڕاستیه‌كه‌ی‌‬ ‫لێ‌ بشارنه‌وه‌‪ .‬كاك نه‌وشیروان بورجی‌‬ ‫ت���ه‌رازوه‌ ه���ه‌وڵ بۆ یه‌كس���انی‌ ئه‌دات‬ ‫به‌اڵم هه‌ندێك عین���ادی‌ هه‌یه‌و دره‌نگ‬ ‫دڵێ‌ س���ارێژ ده‌بێت‪ .‬هه‌ریه‌ك له‌دكتۆر‬ ‫به‌ره���ه‌م‌و نێچیرڤان به‌رزان���ی‌ بورجی‌‬ ‫فه‌ریك���ن‪ ،‬كه‌س���ایه‌تییه‌كی‌ زیره‌كیان‬ ‫هه‌یه‌و كه‌س���ی‌ چاالك په‌سه‌ند ده‌كه‌ن‪.‬‬ ‫قوب���اد تاڵه‌بانی���ش بورج���ی‌ قرژاڵ���ه‌‬ ‫كه‌س���ایه‌تیه‌کی‌ هێمن‌و عاتیفی‌ هه‌یه‌و‬ ‫حه‌زی‌ له‌كاری‌ خێره‌‪.‬‬ ‫ئاوێن���ه‪ :‬خه‌ڵ���ك ب���ۆ ژیانی‌ خۆی‌‬ ‫په‌یوه‌ندیت پێوه‌ ده‌كات؟‬ ‫ئایار فه‌له‌كی‌‪ :‬وه‌ك ده‌زانیت خه‌ڵكی‌‬ ‫ئێمه‌ حه‌ز به‌كاری‌ چاكه‌ ده‌كات‪ ،‬هه‌مو‬ ‫ئ���ه‌و خه‌ڵكان���ه‌ی‌ به‌ته‌له‌ف���ۆن‌و نامه‌و‬

‫جه‌الل تاڵه‌بانی‬

‫بارزانی بورجی‌ شێره‌و‬ ‫چه‌ند به‌خێرایی‌ توڕ‌ه‬ ‫ده‌بێت به‌هه‌مان خێرای ‌ی‬ ‫ئاشت ده‌بێته‌وه‌‪.‬‬ ‫‌تاڵه‌بانی‌ بورج ‌ی‬ ‫دوپشكه‌ پالندارێژه‌رێك ‌ی‬ ‫باشه‌‪ ،‬هێرۆخان‬ ‫بورجی‌ دوانه‌یه‌ نهێن ‌ی‬ ‫سه‌ركه‌وتنه‌كه‌ی‌ ئه‌وه‌ی ‌ه‬ ‫گوێگرێكی‌ باشه‌‬ ‫فه‌یسبوك پرس���یارێكیان لێم كردبێت‬ ‫هه‌وڵم داوه‌ ئامۆژگاریه‌كی‌ باشیان بكه‌م‪،‬‬ ‫ئه‌مه‌ش كێش���ه‌ی‌ خۆی‌ هه‌یه‌‪ ،‬گله‌ییم‬ ‫له‌س���ه‌ره‌ كه‌ جوابی‌ نامه‌كان ناده‌مه‌وه‌‬ ‫به‌اڵم نامه‌كان زۆرن‌و فریای‌ خوێندنه‌وه‌ی‌‬ ‫هه‌موی���ان ناكه‌وم‪ ،‬ئه‌م���ه‌ یه‌كه‌م جاره‌‬

‫هێرۆ ئیبراهیم‬ ‫باسی‌ ده‌كه‌م كه‌ چه‌ندین كه‌س به‌نیازی‌‬ ‫خۆكوش���تن بون پاش ئه‌وه‌ی‌ قس���ه‌م‬ ‫له‌گه‌ڵ ك���ردون هێورم كردونه‌ته‌وه‌ ئه‌م‬ ‫حاڵه‌ته‌ ئێجگار زۆره‌و ماوه‌ ماوه‌ دوباره‌‬ ‫ده‌بێته‌وه‌‪ ،‬تائێستا هاوئاهه‌نگیم له‌گه‌ڵ‬ ‫س���ه‌نته‌ره‌كانی‌ داڵده‌كان���ی‌ ئافره‌تان‬ ‫نیی���ه‌ بۆ ئ���ه‌وه‌ی‌ له‌گرفت���ی‌ هه‌ندێك‬ ‫ئاگاداریان بكه‌مه‌وه‌ چونكه‌ له‌گه‌ڵ زۆر‬ ‫كه‌س قسه‌م كردوه‌ ئه‌وان سه‌نته‌ره‌كان‬ ‫به‌بێباك‌و كه‌مته‌رخه‌م ناوده‌به‌ن ئه‌مه‌ش‬ ‫هه‌نگاوه‌كان���ی‌ بێ‌ ئومێدك���ردوم‪ .‬ئه‌و‬ ‫كه‌سه‌ی‌ قسه‌ له‌گه‌ڵ من ده‌كات دڵنیایه‌‬ ‫كه‌ هه‌مو نهێنیه‌كانی‌ ده‌پارێزم‪ ،‬ته‌نانه‌ت‬ ‫هه‌ڵه‌كانی‌ خ���ۆی‌ هه‌موی‌ باس ده‌كات‪،‬‬ ‫پ���اش ماوه‌یه‌كی���ش هه‌ندێكیان دیاریم‬ ‫ب���ۆ ده‌نێرن ی���ان ده‌نگی���ان نامێنێت‪،‬‬ ‫م���ن ده‌زانم بۆ هه‌ندێك كه‌س قورس���ه‌‬ ‫باس له‌و راستیانه‌ بكات كه‌ په‌یوه‌ندی‌‬ ‫به‌كه‌س���ێكی‌ بێگان���ه‌ ك���ردوه‌ چونكه‌‬ ‫خه‌ڵكێك هه‌یه‌ تێناگات‪ ،‬به‌اڵم ئاسوده‌‬ ‫ده‌بم ك���ه‌ هاوكارب���م له‌بونیادنانه‌وه‌ی‌‬ ‫ژیانی‌ كه‌سێك‪.‬‬ ‫ئاوێن���ه‪ :‬ئه‌وه‌ن���ده‌ی‌ ت���ۆ له‌ڕێكه‌ی‌‬ ‫فه‌له‌كه‌وه‌ زانیاری���ت هه‌بێت‪ ،‬داهاتوی‌‬ ‫ئه‌م قه‌یرانانه‌ به‌كوێ‌ ده‌گات؟‬ ‫ئای���ار فه‌له‌ك���ی‌‪ :‬ناكرێت كه‌س���مان‬ ‫ئه‌وه‌ن���ده‌ خۆش���باوه‌ڕبین پێش���بینی‌‬ ‫بنبڕكردنی‌ قه‌یران بكه‌ین له‌كوردستان‌و‬ ‫عێراق‪ ،‬به‌اڵم ئه‌م حاڵه‌ت ‌ه ناخۆشه‌ به‌دو‬ ‫قۆناغ باش ده‌بێته‌وه‌‪ ،‬له‌مساڵدا به‌شێك‬ ‫به‌ره‌و باشبون ده‌چێت نه‌ك خراپبون‪،‬‬

‫نه‌كات ته‌نها گه‌ش���ه‌ به‌تواناكانی‌ بدات‪.‬‬ ‫بۆیه‌ ئ���ه‌م الیه‌نه‌ له‌ ده‌ره‌وه‌ی‌ بازنه‌یه‌‪.‬‬ ‫به‌گشتی‌ ئه‌ستێره‌ناسیی‌ به‌پێی‌ پێوه‌ره‌‬ ‫تازه‌ك���ه‌ی‌ زانس���تێكی‌ گه‌ردونیی���ه‌ بۆ‬ ‫س���ودی‌ تاكه‌كانه‌و تێكه‌ڵه‌ به‌زانس���تی‌‬ ‫ده‌رونناسی‌‌و كۆمه‌اڵیه‌تی هه‌ر كه‌سێك‬ ‫ئ���ه‌م كاره‌ ب���كات ده‌بێت ش���اره‌زایی‌‬ ‫كۆمه‌اڵیه‌ت���ی‌ هه‌بێ���ت‌و ویژدانێك���ی‌‬ ‫زیندوی‌ هه‌بێت‪ ،‬چونكه‌ كه‌سایه‌تییه‌كی‌‬ ‫كاریگه‌ری‌ كۆمه‌اڵیه‌تیی���ه‌و خه‌ڵك كار‬ ‫به‌رێنماییه‌كانی���ان ده‌ك���ه‌ن‪ ،‬ئه‌گ���ه‌ر‬ ‫شاره‌زا نه‌بن ده‌توانن زۆرترین كێشه‌ی‌‬ ‫كۆمه‌اڵیه‌ت���ی‌ له‌نێ���و خه‌ڵك دروس���ت‬ ‫بكه‌ن‪ ،‬یان بۆ كاری‌ سیاس���ی‌ به‌كاری‌‬ ‫بهێنن كه‌ ده‌رئه‌نجام���ه‌كان ده‌گۆڕێت‪.‬‬ ‫بیرم���ان نه‌چێ���ت زۆر ك���ه‌س به‌ناوی‌‬ ‫ئه‌ستێره‌ناس���ی‌ كارده‌ك ‌هن‌و كاره‌كه‌یان‬ ‫ته‌نها ب���ۆ چه‌واش���ه‌كارییه‌و نمونه‌یان‬ ‫ئێجگار زۆره‌‪.‬‬ ‫ئاوێنه‪ :‬ده‌وترێت ئێرانیت؟‬ ‫ئایار فه‌له‌كی‌‪ :‬ئه‌و ده‌نگۆیانه‌ راس���ت‬ ‫مه‌سعود بارزانی‬ ‫نییه‌ كه‌ ده‌ڵێن من ئێرانیم‪ ،‬له‌راس���تیدا‬ ‫من له‌گه‌ڕه‌كی‌ سه‌رش���ه‌قامی‌ ش���اری‌‬ ‫ب���ۆ س���ااڵنی‌ داهاتوش به‌ش���ێكی‌ ئه‌م سلیمانی‌ له‌دایك بوم‌و هه‌ر له‌م شاره‌ش‬ ‫قه‌یرانانه‌ به‌هه‌وراز و نشێوێكی‌ دیكه‌دا ژیاوم‌و گه‌وره‌ بوم‪.‬‬ ‫ده‌ڕۆن‌و به‌ش���ێوه‌ی‌ ن���وێ‌ خۆیان تازه‌‬ ‫ده‌كه‌نه‌وه‌ هه‌تا كۆتایی‌ ساڵی‌ ‪ 2017‬كه‌‬ ‫ئه‌ستێره‌ی‌ زوحه‌ل به‌ته‌واوی‌ له‌بورجی‌‬ ‫كه‌وان ده‌ڕوات‪ .‬له‌مس���اڵدا كوردستان‬ ‫پ���رۆژه‌ی‌ گه‌وره‌ به‌گ���ه‌ڕ ده‌خات به‌اڵم‬ ‫ل���ه‌روی‌ دارایی���ه‌وه‌ س���اڵی‌ داهات���و‬ ‫كاریگه‌رییه‌كه‌ی‌ ده‌رئه‌كه‌وێت‪.‬‬ ‫ئاوێن���ه‪ :‬به‌پێ���ی‌ ئ���ه‌و زانیاریانه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫م���ن‪ ،‬كات���ی‌ خ���ۆی‌ ت���ۆ پێش���بینی‌‬ ‫گرتن���ی‌ به‌ڕێز(ئۆچ ئ���االن)ت كردبو‪،‬‬ ‫ده‌كرێت پێش���بینیه‌كی‌ تری‌ خراپ بۆ‬ ‫كه‌سایه‌تیه‌كی‌ سیاسی‌ تر هه‌بێت مه‌رج‬ ‫نیه‌ به‌ده‌ستگیر كردن بێت؟‬ ‫ئای���ار فه‌له‌كی‌‪ :‬ئه‌وكات���ه‌ گه‌رمه‌ی‌‬ ‫س���ه‌رقاڵیم بو بۆ قاڵبونه‌وه‌و فێربونی‌‬ ‫زیاتری‌ ئه‌ستێره‌ناس���ی‌ زۆر پێشبینیم‬ ‫ده‌كرد به‌باش‌وخراپدا ده‌مڕوانی‌ س���ڵم‬ ‫له‌ هی���چ ده‌رئه‌نجامێ���ك نه‌ده‌كرده‌وه‌‪،‬‬ ‫به‌رنامه‌یه‌كی‌ ڕادیۆی‌ هه‌فتانه‌م هه‌بو هه‌مو‬ ‫هه‌فته‌یه‌ك سه‌رجه‌م پێشبینیه‌كانم باڵو‬ ‫ده‌كرده‌وه‌ له‌گه‌ڵ پێشبینی‌ بورجه‌كان‪،‬‬ ‫به‌اڵم له‌ئێستادا من به‌هۆی‌ سه‌رقاڵبون‬ ‫به‌الیه‌نێك���ی‌ دیك���ه‌ی‌ ژی���ان ئه‌ویش‬ ‫خوێندنی‌ ئابورییه‌ به‌ته‌واوی‌ سه‌رقاڵی‌‬ ‫كردوم‌وكاتی‌ نه‌هێشتۆته‌وه‌ بۆ گرنگیدان‬ ‫به‌بورج���ه‌كان چونكه‌ ئه‌ستێره‌ناس���ی‌‬ ‫كارێكی‌ قورسه‌و كاتی‌ ته‌واوی‌ ئه‌وێت‌و‬ ‫ئه‌بێت ئه‌و كه‌س���ه‌ هیچ كارێكی‌ دیكه‌‬

‫نه‌وشیروان بورج ‌ی‬ ‫ته‌رازوه‌ هه‌وڵ بۆ‬ ‫یه‌كسانی‌ ئه‌دات به‌اڵم‬ ‫هه‌ندێك عیناد ‌ی‬ ‫هه‌یه‌‪‌،‬دكتۆر به‌رهه‌م‌و‬ ‫نێچیرڤان بورج ‌ی‬ ‫فه‌ریكن‪ ،‬كه‌سایه‌تییه‌ك ‌ی‬ ‫زیره‌كیان هه‌یه‌و قوباد‬ ‫تاڵه‌بانیش بورج ‌ی‬ ‫قرژاڵه‌ كه‌سایه‌تیه‌ک ‌ی‬ ‫هێمن‌و عاتفییه‌و حه‌ز ‌ی‬ ‫له‌كار ‌ی خێره‌‬

‫كامێرای‌ چاودێری‌ بۆ مه‌به‌ستی‌ خراپ به‌كارناهێنرێت؟‬

‫"ئه‌گه‌ر له‌ژێر چاودێرییه‌كی‌ وردا نه‌بێت كاریگه‌رییه‌كی‌ زۆر خراپی‌ ده‌بێت"‬ ‫ئا‪ :‬شۆڕش محه‌مه‌د‬ ‫وته‌بێژی‌ به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تی‌ پۆلیسی‌‬ ‫سلێمانی‌ رایده‌گه‌یه‌نێت "هه‌ر‬ ‫كامێرایه‌كی‌ چاودێری‌ به‌ده‌ر له‌و‬ ‫رێنماییانه‌ی‌ كه‌ پارێزگای‌ سلێمانی‌‌و‬ ‫ئاسایش دایناوه‌ كاری‌ خراپی‌ پێ‌‬ ‫بكرێت دوچاری‌ لێپیچینه‌وه‌ی‌ یاسایی‌‬ ‫ده‌بێته‌وه‌"‪ .‬وته‌بێژی‌ به‌ره‌نگاربونه‌وه‌ی‌‬ ‫توندوتێژی‌ ئافره‌تانیش ده‌ڵێت‬ ‫"هاتنی‌ ئه‌مجۆره‌ ئامێره‌ تازانه‌ بۆ ناو‬ ‫كۆمه‌ڵگه‌ی‌ ئێمه‌ به‌تایبه‌تی‌ شاره‌كانی‌‬ ‫هه‌رێمی‌ كوردستان بێگومان ئه‌گه‌ر‬ ‫له‌ژێر چاودێرییه‌كی‌ وردا نه‌بێت‬ ‫كاریگه‌رییه‌كی‌ زۆر خراپی‌ ده‌بێت"‪.‬‬ ‫نه‌قیب س���ه‌ركه‌وت ئه‌حمه‌د وته‌بێژ ‌‬ ‫ی‬ ‫به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تی‌ پۆلیس���ی‌ س���لێمانی‌‬ ‫به‌ئاوێنه‌ی‌ راگه‌یان���د "هه‌ر كامێرایه‌كی‌‬ ‫چاودێ���ری‌ به‌ده‌ر ل���ه‌و رێنماییانه‌ی‌ كه‌‬ ‫پارێزگای‌ س���لێمانی‌‌و ئاسایش دایناوه‌‬ ‫كاری‌ خراپ���ی‌ پ���ێ‌ بكرێ���ت دوچاری‌‬ ‫لێپیچینه‌وه‌ی‌ یاسایی‌ ده‌بێته‌وه‌"‪.‬‬ ‫وتیش���ی‌ "ب���ۆ نمونه‌ ئ���ه‌و كامێرای‌‬ ‫سه‌عاتانه‌ كه‌ هه‌یه‌ ئه‌گه‌ر له‌فه‌رمانگه‌یه‌كی‌‬

‫ره‌سمیدا یان له‌ش���وێنێكدا كه‌ نه‌شیاو‬ ‫بێت به‌هه‌ركه‌سێك بگیرێت لێپێچینه‌وه‌ی‌‬ ‫یاس���ایی‌ له‌گ���ه‌ڵ ده‌كرێ���ت‌و له‌باره‌ی‌‬ ‫هاتنه‌ن���اوه‌وه‌‌و به‌ده‌ستكه‌وتنیش���ی‌‬ ‫لێكۆڵینه‌وه‌ی‌ قورسی‌ له‌گه‌ڵ ده‌كرێت"‪.‬‬ ‫ئام���اژه‌ی‌ بۆ ئه‌وه‌ش ك���رد كه‌ هه‌ر‬ ‫كه‌س���ێك تۆزێك ئاس���تی‌ رۆشنبیری‌‬ ‫یاس���ایی‌ هه‌بێ���ت ئه‌و كاران���ه‌ ناكات‌و‬ ‫ئه‌وه‌ش���ی‌ ده‌یكات ده‌بێ���ت ته‌حه‌مولی‌‬ ‫ده‌رئه‌نجامه‌كه‌ی‌ بكات‪.‬‬ ‫له‌باره‌ی‌ فرۆش���تنی‌ له‌ب���ازاڕدا وتی‌‬ ‫"ئ���ه‌وه‌ی‌ ئ���ه‌و ئامێران���ه‌ له‌ن���او بازاڕ‬ ‫ده‌فرۆش���ێت ده‌بێت له‌ژێ���ر چاودێری‌‬ ‫ئاسایش���دا بێت‌و ئ���ه‌و كه‌س���ه‌ی‌ كه‌‬ ‫ده‌یكڕێت فۆتۆكۆپی‌ ناس���نامه‌ی‌ باری‌‬ ‫شارس���تانی‌‌و كارتی‌ زانی���اری‌‌و فۆڕمی‌‬ ‫بایه‌ع���ی‌‌و ناونیش���انی‌ خ���ۆی‌ ده‌دات‬ ‫به‌فرۆشگاكه‌‌و فرۆشیاره‌كه‌ش وێنه‌یه‌ك‬ ‫له‌و به‌ڵگه‌نامانه‌ ده‌داته‌ ئاسایش"‪.‬‬ ‫له‌باره‌ی‌ بونی‌ دۆس���یه‌ی‌ ئه‌م جۆره‌‬ ‫كێشانه‌ له‌نێو به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تییه‌كه‌یان‪،‬‬ ‫س���ه‌ركه‌وت ئه‌حم���ه‌د وت���ی‌ "هه‌م���و‬ ‫حاڵه‌ته‌كان له‌وێنه‌یه‌كی‌ س���ه‌ر مۆبایل‌و‬ ‫ئه‌نته‌رنێت‌و هێڵه‌كان���ی‌ تر‌و په‌یجه‌كان‬ ‫هه‌موی���ان یاس���ای‌ ژماره‌ ‪2‬ی‌ س���اڵی‌‬

‫‪ 2006‬ده‌یگرێته‌وه‌ به‌ناوی‌ یاسای‌ خراپ‬ ‫به‌كارهێنانی‌ ئامێره‌كان كه‌ س���زایه‌كی‌‬ ‫قورسیش���ی‌ دان���اوه‌‌و هه‌ر كه‌س���ێك‬ ‫وێنه‌ی‌ جواڵو یان ئامێره‌ نوێكان خراپ‬ ‫به‌كاربهێنێت ئه‌وا س���زاكه‌ی‌ له‌ ‪3‬ساڵ‬ ‫كه‌متر نییه‌"‪.‬‬ ‫وتیش���ی‌ "له‌و جۆره‌ دۆس���یانه‌ هه‌یه‌‬ ‫له‌بنكه‌كانی‌ پۆلیس���دا به‌اڵم زۆر نییه‌‌و‬ ‫نه‌بۆته‌ دیارده‌"‪.‬‬ ‫ه���اوكات رائید هی���وا كه‌ریم جوامێر‬ ‫وته‌بێژی‌ به‌ره‌نگاربونه‌وه‌ی‌ توندوتێژی‌‬ ‫ئافره‌تان‪-‬س���لێمانی‌ له‌باره‌ی‌ ئه‌و جۆره‌‬ ‫ئامێرانه‌ی‌ كه‌ له‌ش���ێوه‌ی‌ قه‌ڵه‌م جاف‬ ‫یان س���ه‌عات یاخود عه‌ینه‌كدایه‌ به‌اڵم‬ ‫كاری‌ تۆماركردن���ی‌ ڤیدیۆی���ی‌‌و ده‌نگی‌‬ ‫پێده‌كرێت‌و تاچه‌ن���د زیانی‌ هه‌یه‌‪ ،‬وتی‌‬ ‫"ئه‌و جۆره‌ كامێرانه‌ ئه‌گه‌ر بێت‌و له‌ژێر‬ ‫چاودێرییه‌ك���ی‌ وردی‌ داموده‌زگان���ی‌‬ ‫پۆلیس‌و ئاسایش���دا نه‌بێ���ت بێگومان‬ ‫چه‌ن���د الیه‌نی‌ باش���ی‌ هه‌ی���ه‌ ئه‌وه‌نده‌‬ ‫الیه‌ن���ی‌ خراپ���ی‌ هه‌ی���ه‌‌و كاریگ���ه‌ری‌‬ ‫خراپیش���ی‌ هه‌ی���ه‌‌و به‌نمون���ه‌ رۆژانه‌‬ ‫به‌هۆی‌ وێنه‌گرتن���ی‌ مۆبایله‌وه‌ چه‌ندین‬ ‫كێش���ه‌ كراوه‌ته‌وه‌‌و كێش���ه‌ی‌ گه‌وره‌ی‌‬ ‫لێكه‌وتۆته‌وه‌‌و ته‌نانه‌ت كه‌وتۆته‌ ئه‌وه‌ی‌‬

‫كه‌ چه‌ندین كه‌س بوه‌ته‌ قوربانی‌"‪.‬‬ ‫ئه‌و ئاماژه‌ی‌ بۆ ئه‌وه‌ كرد كه‌ "وه‌كو‬ ‫الیه‌نه‌ كۆمه‌اڵیه‌تییه‌كه‌ش هاتنی‌ ئه‌مجۆره‌‬ ‫ئامێره‌ تازانه‌ ب���ۆ ناو كۆمه‌ڵگه‌ی‌ ئێمه‌‬ ‫به‌تایبه‌تی‌ شاره‌كانی‌ هه‌رێمی‌ كوردستان‬ ‫بێگوم���ان ئه‌گه‌ر له‌ژێ���ر چاودێرییه‌كی‌‬ ‫وردا نه‌بێ���ت كاریگه‌رییه‌كی‌ زۆر خراپی‌‬ ‫ده‌بێت" و وتیشی‌ "له‌ئاكامدا كۆمه‌ڵێك‬ ‫ك���ه‌س له‌ ره‌گه‌زی‌ م���ێ‌‌و ژنان‌و كچانی‌‬ ‫ئێمه‌ باجه‌ك���ه‌ی‌ ده‌ده‌ن‌و له‌كۆمه‌ڵگه‌ی‌‬ ‫ئێمه‌دا ژن���ان قوربانی‌ یه‌كه‌م ده‌بن له‌م‬ ‫جۆره‌ كێشانه‌دا"‪.‬‬ ‫سه‌باره‌ت به‌چۆنیه‌تی‌ كۆنترۆڵكردنی‌‬ ‫ئ���ه‌م ئامێ���ره‌ تازان���ه‌‪ ،‬وته‌بێ���ژی‌‬ ‫به‌ره‌نگاربونه‌وه‌ی‌ توندوتیژی‌ ئافره‌تان‬ ‫وت���ی‌ "بواری‌ ته‌كنه‌لۆژیا ش���تێك نییه‌‬ ‫كۆنت���رۆڵ بكرێت چونك���ه‌ ده‌روازه‌كان‬ ‫ب���ه‌ڕوی‌ هاتنی‌ ئه‌م ئامێرانه‌دا كراوه‌یه‌‌و‬ ‫به‌لێش���او ئه‌و ئامێران���ه‌‌و ته‌كنه‌لۆژیای‌‬ ‫نوێ‌ دێته‌ ناو بازاڕه‌كانه‌وه‌"‪.‬‬ ‫وتیش���ی‌ "به‌اڵم ده‌كرێ���ت له‌رێگه‌ی‌‬ ‫ده‌زگاكان���ی‌ پۆلی���س‌و ئاس���ایش ئه‌و‬ ‫دوكانانه‌ی‌ كه‌ هه‌ڵده‌س���تن به‌فرۆشتنی‌‬ ‫ئه‌و ئامێرانه‌ له‌ژێر چاودێریدا بن‌و بزانن‬ ‫به‌كێ‌ ده‌فرۆش���رێت‌و بۆ چ مه‌به‌ستێك‬

‫ده‌فرۆشرێت"‪.‬‬ ‫ئه‌و ئاماژه‌ی‌ بۆ ئه‌وه‌ كرد كه‌ ناكرێت‬ ‫به‌هه‌ڕه‌مه‌كی‌ ئه‌و ئامێرانه‌ بفرۆش���رێت‌و‬ ‫وت���ی‌ "چونكه‌ ئه‌گه‌ر وابێ���ت ته‌نانه‌ت‬ ‫پێده‌چێ���ت بچێته‌ ن���او خێزانه‌كانیش‌و‬ ‫له‌ناو خێزانه‌كانیشدا ببێته‌ هۆی‌ كێشه‌‌و‬ ‫له‌و بواره‌شدا نمونه‌مان هه‌یه‌ كه‌ له‌نێو‬ ‫خێزانه‌كاندا ئه‌و جۆره‌ كێشانه‌ دروست‬ ‫بوه‌‌و باڵوبۆته‌وه‌"‪.‬‬ ‫ئه‌و ئام���اژه‌ی‌ بۆ ئه‌وه‌ كرد كه‌ له‌نێو‬ ‫به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تییه‌ك���ه‌ی‌ ئه‌وان���دا هی���چ‬ ‫دۆس���یه‌‌و ش���كایه‌تێك نییه‌ به‌رامبه‌ر‬ ‫به‌و ئامێرانه‌‌و وتی‌ "ته‌نها دۆس���یه‌مان‬ ‫له‌باره‌ی‌ كێشه‌كانی‌ مۆبایله‌وه‌ هه‌یه‌ كه‌‬ ‫بۆته‌ شتێكی‌ نۆرماڵ"‪.‬‬ ‫س���ه‌باره‌ت به‌ج���ۆری‌ س���زاكانی‌‬ ‫خراپبه‌كارهێنان���ی‌ ئه‌و ئامێره‌ نوێیانه‌‪،‬‬ ‫رائی���د هی���وا وت���ی‌ "یاس���ای‌ خراپ‬ ‫به‌كارهێنان���ی‌ ئامێ���ره‌ په‌یوه‌ندییه‌كان‬ ‫هه‌ی���ه‌‌و ئه‌گ���ه‌ر كێش���ه‌كه‌ په‌یوه‌ندی‌‬ ‫به‌گرت���ه‌ی‌ ڤیدیۆی‌ كه‌س���ێكه‌وه‌ بێت‌و‬ ‫باڵوبكرێته‌وه‌ به‌پێی‌ جۆری‌ ئه‌و تاوانه‌ی‌‬ ‫كه‌ ده‌كرێت به‌و ئامێرانه‌ سزاكه‌ی‌ دیاری‌‬ ‫كراوه‌"‪.‬‬

‫یاسای‌ خراپ‬ ‫به‌كارهێنان ‌ی ئامێر‌ه‬ ‫په‌یوه‌ندییه‌كان هه‌یه‌‌و‬ ‫ئه‌گه‌ر كێشه‌ك ‌ه‬ ‫په‌یوه‌ندی‌ به‌گرته‌ ‌ی‬ ‫ڤیدیۆ ‌ی كه‌سێكه‌و‌ه‬ ‫بێت‌و باڵوبكرێته‌وه‌‬ ‫به‌پێی‌ جۆر ‌ی ئه‌و‬ ‫تاوانه‌ی‌ كه‌ ده‌كرێت‌‬ ‫سزاكه‌ی‌ دیاری‌ كراوه‬

‫‪8‬‬

‫کۆمه‌اڵیه‌تی‬

‫)‪ )520‬سێشه‌مم ‌ه ‪2016/3/15‬‬

‫هه‌رێم‪ :‬له‌ماوه‌ی‌ دو مانگدا‬ ‫‪ 9‬حاڵه‌تی‌ كوشتن ‌ی پیاوان له‌الیه‌ن ژنانه‌و‌ه تۆماركراوه‌‬ ‫ئا‪ :‬ئاریان كه‌ریم‬ ‫ده‌یان پیاو به‌تۆمه‌تی‌ به‌كارهێنانی‌‬ ‫توندوتیژی‌ سكااڵ له‌سه‌ر‬ ‫هاوسه‌ره‌كانیان تۆمار ده‌كه‌ن‪،‬‬ ‫سكرتێری‌ ڕێكخراوی‌ یه‌كێتی‌‬ ‫پیاوانی‌ كوردستانیش ده‌ڵێت‬ ‫"له‌‪1/1‬ه‌وه‌ تا ‪ ،3/5‬نۆ حاڵه‌تی‌‬ ‫كوشتنی‌ پیاوان له‌الیه‌ن ژنانه‌وه‌‬ ‫تۆماركراوه‌"‪.‬‬ ‫"ش���یروان" پیاوێكه‌ ك���ه‌ ته‌مه‌ن ‌‬ ‫ی‬ ‫له‌س���ه‌رو ‪ 40‬س���اڵه‌وه‌یه‌‪ ،‬به‌ه���ۆی‌‬ ‫به‌كارهێنانی‌ توندوتیژییه‌وه‌ سكااڵی‌‬ ‫له‌سه‌ر هاوس���ه‌ره‌كه‌ی‌‌و خوشكێكی‌‬ ‫هاوسه‌ره‌كه‌ی‌ له‌یه‌كێك له‌بنكه‌كانی‌‬ ‫پۆلیس���ی‌ س���لێمانی‌ كردوه‌‪ ،‬پاشان‬ ‫رویكردوه‌ت���ه‌ بنك���ه‌ی‌ رێكخ���راوی‌‬ ‫یه‌كیه‌ت���ی‌ پیاوان تا خ���ه‌م‌و ئازاری‌‬ ‫خ���ۆی‌ بگێڕێته‌وه‌‪ ،‬كه‌ چۆن ژنه‌كه‌ی‌‬ ‫لێی داوه‌‪.‬‬ ‫شیروان به‌ده‌م پیشاندانی‌ شوێنی‌‬ ‫لێدان���ه‌كان به‌جه‌س���ته‌یه‌وه‌‪ ،‬وت���ی‌‬ ‫"له‌ش���اری‌ س���لێمانی‌ نیش���ته‌جێم‪،‬‬ ‫خێزانه‌كه‌م له‌ده‌ره‌وه‌ كارده‌كات شان‬ ‫به‌شانی‌ خۆم‪ ،‬له‌دوای‌ چه‌ند جارێك‬ ‫ده‌نگ���ه‌ ده‌نگ‪ ،‬ل���ه‌م ئێوارانه‌دا هه‌ر‬ ‫كه‌ ڕۆیش���تمه‌وه‌ بۆ ماڵه‌وه‌ كاتێكم‬ ‫زان���ی‌ به‌هاوكاری‌ ژن خوش���كه‌كه‌م‬ ‫په‌الماریاندام‌و به‌دار‌و نه‌عل به‌ربونه‌‬ ‫جه‌س���ته‌م‌و پش���ت‌و قۆڵ���م به‌هۆی‌‬ ‫لێدان���ی‌ ئه‌وانه‌وه‌ ش���ین بونه‌ته‌وه‌‪،‬‬ ‫ئێس���تا ئازارێكی‌ زۆری‌ جه‌سته‌یی‌‌و‬ ‫ده‌رونیم هه‌یه‌"‪.‬‬ ‫وتیشی‌ "من له‌به‌ر خاتری‌ كه‌سایه‌تی‌‬ ‫خۆم‪ ،‬هیچ كاردانه‌وه‌یه‌كی‌ جه‌سته‌یم‬ ‫نه‌ب���و ته‌نها ب���ۆ ئ���ه‌وه‌ی‌ خه‌ڵكی‌‬ ‫به‌كێش���ه‌مان نه‌زانێت‪ ،‬ه���ه‌ر دوای‌‬ ‫ئه‌و كاره‌ی‌ ژنه‌كه‌م‌و ژن خوش���كه‌م‬ ‫به‌سه‌ریان هێنام جیابومه‌وه‌‪ ،‬ناتوانم‬ ‫له‌گه‌ڵ ژنه‌كه‌مدا بژیم‪ ،‬چونكه‌ ترسی‌‬ ‫ئه‌وه‌م هه‌یه‌ شه‌وێك فرسه‌ت بێنێت‌و‬ ‫بمكوژێت"‪.‬‬ ‫ش���یروان باس ل���ه‌وه‌ ده‌كات كه‌‬ ‫دۆسیه‌كه‌ی‌ ئه‌و ئێس���تا له‌دادگایه‌‌و‬ ‫په‌یوه‌ندیش���ی‌ به‌ڕێكخراوی‌ یه‌كیه‌تی‌‬ ‫پیاوانه‌وه‌ كردوه‌ تا له‌ڕێگه‌ی‌ پارێزه‌ره‌‬ ‫خۆبه‌خش���ه‌كانیانه‌وه‌ به‌شێوه‌یه‌كی‌‬ ‫یاسایی‌ له‌هاوسه‌ره‌كه‌ی‌ جیاببێته‌وه‌‪.‬‬ ‫كه‌یسی‌ شیروان‌و ئازاردانی‌ له‌الیه‌ن‬ ‫هاوسه‌ره‌كه‌یه‌وه‌‪ ،‬یه‌كێكه‌ له‌و سه‌دان‬ ‫كه‌یس���ه‌ی‌ كه‌ له‌یه‌كیه‌ت���ی‌ پیاوان‬ ‫تۆمار كراون‪.‬‬ ‫بورهان عه‌لی‌ سكرتێری‌ ڕێكخراوی‌‬ ‫یه‌كێتی‌ پیاوانی‌ كوردستان به‌ئاوێنه‌ی‌‬ ‫ڕاگه‌یان���د ك���ه‌ ئام���اری‌ لیژنه‌كانی‌‬

‫به‌شێک له‌پیاوان به‌ده‌ست توندوتیژی هاوسه‌ره‌کانیانه‌وه‌ ده‌ناڵێنن‬ ‫رێخراوه‌كه‌یان له‌م���اوه‌ی‌ دو مانگ ‌‬ ‫ی‬ ‫راب���ردودا‪ ،‬له‌‪1/1‬ه‌وه‌ ت���ا ‪91 ،3/5‬‬ ‫جۆر س���كااڵی‌ توندوتیژی‌ به‌رامبه‌ر‬ ‫پی���اوان تۆمارك���ردوه‌و ‪ 9‬حاڵه‌تی‌‬ ‫كوشتنی‌ پیاوانیش له‌الیه‌ن ژنانه‌وه‌‬ ‫به‌هاوكاری‌ پیاوان ئه‌نجامدراوه‌‪.‬‬ ‫ناوب���راو ئاماژه‌ی‌ ب���ه‌وه‌ كرد كه‌‬ ‫له‌ڕێگه‌ی‌ ژم���اره‌ ته‌له‌فونه‌كانمانه‌وه‌‬ ‫له‌به‌دال���ه‌‌و س���ه‌ردانیكردنی‌ پیاوانی‌‬ ‫سكااڵكه‌ر‪ ،‬سكااڵكان تۆمار ده‌كه‌ن‌و‬ ‫دوات���ر به‌دواداچ���ون ده‌ك���ه‌ن ب���ۆ‬ ‫كه‌یس���ه‌كان‌و تۆمارده‌كرێن له‌الیان‌و‬ ‫به‌دواداچونی‌ بۆ ده‌كه‌ن‪.‬‬ ‫ئه‌و وتی‌ "كه‌یسه‌كانمان هه‌مه‌جۆرن‪،‬‬ ‫زۆرترینی���ان كه‌یس���ی‌ توندوتی���ژی‌‬ ‫جه‌سته‌یی‌‌و ده‌رونین له‌الیه‌ن ژنانه‌وه‌‬ ‫به‌رامبه‌ر هاوسه‌ره‌كانیان كراون‪ ،‬كه‌‬ ‫به‌ئاشكرا لێدان به‌جه‌سته‌ی‌ پیاوانه‌وه‌‬ ‫دیار بوه‌ كه‌ توندوتیژی‌ جه‌سته‌ییان‬ ‫به‌رامبه‌ر كراوه‌"‪.‬‬ ‫س���كرتێری‌ ڕێكخ���راوی‌ یه‌كێت���ی‌‬ ‫پیاوانی‌ كوردس���تان ئاماژه‌ی‌ به‌وه‌‬ ‫كرد كه‌ زۆرترین توندوتیژی‌ به‌رامبه‌ر‬ ‫پیاوان له‌دوای‌ جیابونه‌وه‌یانه‌ له‌الیه‌ن‬ ‫هاوس���ه‌ره‌كانیانه‌وه‌یه‌‪ ،‬كه‌ كه‌مترین‬ ‫كات ڕێگ���ه‌ به‌بینینی‌ ئ���ه‌و پیاوانه‌‬ ‫ده‌ده‌ن تا منداڵه‌كانی���ان ببینن كه‌‬

‫هه‌ر كه‌ ڕۆیشتمه‌وه‌‬ ‫بۆ ماڵه‌وه‌ كاتێكم‬ ‫زانی‌ به‌هاوكاری‌‬ ‫ژن خوشكه‌كه‌م‬ ‫په‌الماریاندام‌و‬ ‫به‌دار‌و نه‌عل به‌ربونه‌‬ ‫جه‌سته‌م‌و پشت‌و قۆڵم‬ ‫به‌هۆی‌ لێدانی‌ ئه‌وانه‌وه‌‬ ‫شین بونه‌ته‌وه‬ ‫ل���ه‌دوای‌ جیابونه‌وه‌ی���ان منداڵه‌كان‬ ‫له‌الیه‌ن دایكانه‌وه‌ به‌خێوده‌كرێن‪.‬‬ ‫ئه‌و وتی‌ "یاس���ایه‌ك له‌په‌رله‌مان‬ ‫ده‌رچوه‌ ب���ۆ حاڵه‌ت���ی‌ توندوتیژی‌‬

‫پیاو هه‌یه‌ شه‌و‬ ‫ته‌له‌فونی‌ بۆكردوم‬ ‫ده‌ڵێت سه‌عات ‪11‬ی‌‬ ‫شه‌وه‌ خێزانه‌كه‌م‬ ‫ده‌رگام لێناكاته‌وه‌‬

‫به‌رانب���ه‌ر پی���اوان‪ ،‬به‌اڵم هێش���تا‬ ‫نه‌چوه‌ته‌ ب���واری‌ جێبه‌جێكردنه‌وه‌‪،‬‬ ‫پارێزه‌ره‌كانمان���ه‌وه‌‬ ‫له‌ڕێگ���ه‌ی‌‬ ‫كێشه‌كانی‌ پیاوان چاره‌سه‌ر ده‌كه‌ین‌و‬

‫ده‌ك���ه‌ن ژنه‌كانی���ان خواردنیان بۆ‬ ‫ئاماده‌ ناكه‌ن‪ ،‬خزمه‌ت���ی‌ هاكه‌زایی‌‬ ‫پیاوه‌كانی���ان ناكه‌ن‌و ده‌س���تباڵوی‌‬ ‫وه‌ك چه‌كێك له‌دژی‌ هاوسه‌ره‌كانیان‬ ‫به‌كارده‌هێنن‪ ،‬ئه‌و وتی‌ "ئه‌م پیاوانه‌‬ ‫ده‌یانه‌وێ���ت ئێم���ه‌ چاره‌س���ه‌رێكی‌‬ ‫گونجاو بۆ كێش���ه‌كانیان بدۆزینه‌وه‌‪،‬‬ ‫زۆربه‌یان داوام���ان لێده‌كه‌ن‪ ,‬ته‌نها‬ ‫ڕێنمایی‌ بده‌نه‌ خێزانه‌كانیان"‪.‬‬ ‫وتیشی‌ "پیاو هه‌یه‌ شه‌و ته‌له‌فونی‌‬ ‫بۆكردوم ده‌ڵێت سه‌عات ‪11‬ی‌ شه‌وه‌‬ ‫خێزانه‌ك���ه‌م ده‌رگام لێناكاته‌وه‌‪ ،‬من‬ ‫خۆم هه‌س���تاوم چوم بۆ به‌رده‌رگای‌‬ ‫ئه‌و پیاوه‌ی‌ كه‌ ده‌رگای‌ لێناكه‌نه‌وه‌‌و‬ ‫قسه‌م له‌گه‌ڵ ژن‌و پیاوه‌كه‌دا كردوه‌‪،‬‬ ‫ئاخ���ۆ بزانم كێش���ه‌كه‌یان چیه‌؟ كه‌‬ ‫كاتێ‌ پرس���یارم لێكردون ئه‌م پیاوه‌‬ ‫به‌مه‌وعی���د ب���ۆ كارێك رۆیش���توه‌‬ ‫له‌كاتی‌ خۆیدا هاتۆته‌وه‌ بۆ ماڵه‌وه‌‪،‬‬ ‫به‌اڵم ژنه‌ك���ه‌ی‌ ده‌رگای‌ لێناكاته‌وه‌‪،‬‬ ‫چه‌ندین كێشه‌ی‌ له‌و شێوه‌یه‌ ڕۆژانه‌‬ ‫دێته‌ المان وه‌ك به‌ش���ی‌ یاس���ایی‌‬ ‫هه‌وڵده‌ده‌ین كێشه‌كانیان چاره‌سه‌ر‬ ‫بكه‌ین"‪.‬‬

‫هه‌وڵ���ی‌ نێوه‌ندگیری‌‌و چاره‌س���ه‌ری‌‬ ‫كێش���ه‌كان ده‌ده‌ی���ن‌و زۆرتری���ن‬ ‫كه‌یسه‌كان ده‌به‌ینه‌ دادگا"‪.‬‬ ‫وتیش���ی‌ "ڕێكخراوه‌كان���ی‌ ژن���ان‬ ‫زۆرینه‌ی���ان نایانه‌وێ���ت ڕێكخراوی‌‬ ‫پیاوان هه‌بێ���ت‪ ،‬چونكه‌ كۆمه‌ڵگای‌‬ ‫كوردی‌ به‌كۆمه‌ڵگه‌یه‌كی‌ باوكس���االر‬ ‫ده‌زان���ن‌و دوره‌په‌رێ���زن له‌گه‌ڵمان‪،‬‬ ‫هه‌رچه‌ن���ده‌ رێكخراوه‌كه‌مان له‌هه‌مو‬ ‫ش���ارو ش���اروچكه‌كانی‌ كوردستان‬ ‫لق���ی‌ هه‌یه‌‌و له‌الی���ه‌ن حیزبه‌كانه‌وه‌‬ ‫ب���ێ جیاوازی‌ هاوكاریم���ان ده‌كرێت‬ ‫ك���ه‌ خه‌ڵكی‌ خۆبه‌خش���یان تێدایه‌‌و‬ ‫هاوكارمان���ن‌و یه‌كه‌می���ن ڕێكخراوی‬ ‫داكۆكیكردن له‌پیاوانین له‌ڕۆژهه‌اڵتی‌‬ ‫ناوه‌ڕاستدا"‪.‬‬ ‫ئه‌مه‌ له‌كاتێكدایه‌ كه‌ پیاوان ته‌نها‬ ‫به‌ده‌س���ت توندوتیژی‌ ژنه‌كانیانه‌وه‌‬ ‫به‌رامبه‌ری���ان ناناڵێن���ن‪ ،‬به‌ڵك���و‬ ‫سكااڵشیانه‌ له‌شێوه‌ی‌ مامه‌ڵه‌كردنی‌‬ ‫رۆژانه‌ له‌گه‌ڵیان‪.‬‬ ‫ئاك���ۆ محه‌م���ه‌د ك���ه‌ ل���ه‌ڕوی‌‬ ‫یاساییه‌وه‌ س���ه‌روكاری‌ ئه‌و كه‌یسی‌‬ ‫توندوتیژیانه‌ ده‌كات له‌الیه‌ن ژنانه‌وه‌‬ ‫به‌رامب���ه‌ر به‌پیاوان ده‌كرێت‪ ،‬ئاماژه‌‬ ‫ب���ه‌وه‌ ده‌كات ك���ه‌ ڕۆژان���ه‌ پیاوان‬ ‫ده‌چن���ه‌ الی���ان‌و ده‌رده‌دڵ���ی‌ ئه‌وه‌ تێبینی‌‪" :‬شیروان" ناوێكی‌ خوازراوه‌‬

‫سلێمانی‪ :‬له‌ماوه‌ ‌ی دو مانگ ‌ی ڕابردودا ‪ 35‬كه‌یس تۆمار كراوه‌‬

‫ژماره‌ ‌ی ئه‌وانه‌ ‌ی روده‌كه‌نه‌ ماڵ ‌ی داڵده‌دان ‌ی ژنانی‌ هه‌ڕه‌شه‌لێكراو له‌هه‌ڵكشاندایه‌‬ ‫ی ئه‌و ك���چ‌و ژنانه‌ ده‌كرێت‬ ‫كه‌س���وكار ‌‬ ‫ئا‪ :‬مه‌زهه‌ر كریم‬ ‫ی‬ ‫ك ‌ه م���اڵ به‌جێدێڵ���ن‌و روده‌كه‌نه‌ ماڵ ‌‬ ‫ی ژنانی‌ هه‌ڕه‌شه‌لێكراو"‪.‬‬ ‫داڵده‌دان ‌‬ ‫ی ڕابردودا ‪35‬‬ ‫ی دو مانگ ‌‬ ‫له‌ماو‌ه ‌‬ ‫ئاماژ‌ه به‌وه‌ش ك���راو‌ه ك ‌ه "هه‌ندێك‬ ‫ی‬ ‫ی ژنان ‌‬ ‫كه‌یس ل ‌ه ماڵی‌ داڵده‌دان ‌‬ ‫ی ئه‌وان���دا نی ‌ه‬ ‫له‌كه‌یس���ه‌كان له‌توانا ‌‬ ‫هه‌ڕه‌شه‌لێكراو تۆمار ده‌كرێت‪،‬‬ ‫ی ب���ۆ بدۆزنه‌وه‌‪،‬‬ ‫تابتوانن چاره‌س���ه‌ر ‌‬ ‫ی‬ ‫توێژه‌رێك ده‌ڵێت "ئه‌و كچ‌و ژنانه‌ ‌‬ ‫ی كه‌یس���یان الی ‌ه‬ ‫به‌س���ه‌رنجدان له‌وه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ژنان ‌‬ ‫روده‌كه‌ن ‌ه ماڵی‌ داڵده‌دان ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ژنان ‌‬ ‫ی ‪2014‬وه‌ له‌ماڵی‌ داڵده‌دان ‌‬ ‫له‌ساڵ ‌‬ ‫هه‌ڕه‌شه‌لێكراو ته‌مه‌نیان له‌نێوان ‪15‬‬ ‫ی‬ ‫هه‌ڕه‌ش���ه‌لێكراوه‌‌و تائێستا كێشه‌كه‌ ‌‬ ‫بۆ ‪ 50‬ساڵدایه‌"‪.‬‬ ‫ی ك ‌ه‬ ‫چاره‌سه‌ر نه‌بوه‌‪ ،‬ئه‌م ‌ه جگ ‌ه له‌وه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی به‌شێك له‌و كێش���ان ‌ه چونه‌ته‌ سوڵح ‌‬ ‫ی داڵده‌دان ‌‬ ‫ی ئاماره‌كان���ی‌ ماڵ ‌‬ ‫به‌پێ ‌‬ ‫ی ‪2015‬دا عه‌ش���ایرییه‌وه‌‪ ،‬زۆرترین كه‌یسه‌كانیش‬ ‫ی هه‌ڕه‌ش���ه‌لێكراو له‌ساڵ ‌‬ ‫ژنان ‌‬ ‫ی ئه‌و خه‌ڵكانه‌ن كه‌ له‌ده‌ره‌وه‌ی‌ شار‬ ‫ته‌نها ‪ 195‬كه‌ی���س تۆماركراون‪ ،‬به‌اڵم ه ‌‬ ‫ی‬ ‫ی نیشته‌جێن‌و چاره‌سه‌ركردنیان به‌ڕێگه‌ ‌‬ ‫ی كانون ‌‬ ‫له‌دومانگی‌ رابردودا وات ‌ه مانگ ‌‬ ‫ی ‪2016‬دا‪ 35 ،‬كه‌ی���س یاسایی‌ ئاسان نییه‌"‪.‬‬ ‫دوه‌م‌و ش���وبات ‌‬ ‫ی‬ ‫له‌مباره‌ی���ه‌و‌ه توێ���ژه‌ری‌ ده‌رون��� ‌‬ ‫تۆماركراون"‪.‬‬ ‫ی روناكبیری‌ ژنان‪ ،‬نیاز ساڵح‬ ‫ی ئه‌و ئاماران ‌ه "هه‌ش���ت له‌سه‌نته‌ر ‌‬ ‫ه���ه‌ر به‌پێ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی رونكرده‌وه‌ كه‌ "وه‌ك سه‌تنه‌ر ‌‬ ‫له‌و كه‌یس���ان ‌ه توانراوه‌ كێش���ه‌كانیان ئه‌وه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ڕوناكبی���ری‌ ژنان توانیویان��� ‌ه زۆربه‌ ‌‬ ‫چاره‌س���ه‌ر بكرێ���ت‌و گه‌ڕاونه‌ته‌و‌ه ال ‌‬ ‫ی قس ‌ه له‌گه‌ڵ كه‌یسه‌كان ڕێگه‌چاره‌یان بۆ بدۆزنه‌وه‌‌و‬ ‫كه‌س���وكاریان‪ ،‬به‌و پێیه‌ ‌‬

‫ی‬ ‫ی داڵده‌دان ‌‬ ‫ئ���ه‌و كه‌س���انه‌ی‌ له‌ماڵ��� ‌‬ ‫ی هه‌ڕه‌ش���ه‌لێكراو بگه‌ڕێنه‌وه‌ ناو‬ ‫ژنان ‌‬ ‫ی‬ ‫كه‌س���وكار‌و خێزانه‌كانی���ان‪ ،‬ئه‌و وت ‌‬ ‫ی‬ ‫ی دێن ‌ه ماڵی‌ داڵده‌دان ‌‬ ‫"ئه‌و كه‌یس���انه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ‪ 15‬ساڵ ‌‬ ‫ژنانی‌ هه‌ڕه‌شه‌لێكراو‪ ،‬كچان ‌‬ ‫تێدای ‌ه كه‌ ده‌بێت تا ‪ 18‬س���اڵی‌ بچن ‌ه‬ ‫ی‬ ‫نه‌وجه‌وان���ان‪ ،‬به‌اڵم به‌ه���ۆی‌ هه‌بون ‌‬ ‫ی له‌س���ه‌ر ژیانیان‪ ،‬نه‌وجه‌وانان‬ ‫مه‌ترس ‌‬ ‫ی‬ ‫ی له‌س���ه‌نته‌ر ‌‬ ‫له‌خۆیان ناگرن‪ ،‬ئه‌وه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ژنان زۆر گرنگی‌ به‌كه‌یس��� ‌‬ ‫ڕوناكبیر ‌‬ ‫ئه‌و كه‌س���ان ‌ه ده‌ده‌ن ته‌مه‌نیان له‌خوار‬ ‫ی‬ ‫ی ئ���ه‌و‌ه ‌‬ ‫‪ 18‬س���اڵه‌وه‌یه‌‪ ،‬به‌ه���ۆكار ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ژنان ‌‬ ‫ماوه‌یه‌كی‌ زۆر له‌ماڵی‌ داڵده‌دان ‌‬ ‫ی‬ ‫هه‌ڕه‌شه‌لێكراو نه‌مێننه‌وه‌‪ ،‬هه‌ر له‌ماڵ ‌‬ ‫ی ژنانی‌ هه‌ڕه‌ش���ه‌لێكراو ئه‌و‬ ‫داڵده‌دان ‌‬ ‫ژنانه‌شی‌ لێی ‌ه كه‌ ته‌مه‌نیان له‌نێوان ‪30‬‬ ‫ی‬ ‫بۆ ‪ 50‬س���اڵیدایه‌‪ ،‬ك ‌ه له‌به‌ر مه‌ترس ‌‬ ‫ی هه‌ڕه‌ش��� ‌ه‬ ‫له‌س���ه‌ر ژیانی���ان‌و هه‌بون ‌‬ ‫له‌سه‌ریان دێنه‌ ئه‌و جێگه‌یه‌"‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ی "ئه‌و كه‌س���انه‌ی‌ دێنه‌ ماڵ ‌‬ ‫وتیش ‌‬

‫ی ژنان���ی‌ هه‌ڕه‌ش���ه‌لێكراو‪ ،‬كێش���ه‌كانیان بۆ ده‌درێت تا بتوانرێت‬ ‫داڵده‌دان��� ‌‬ ‫كێش���ه‌كانیان دو الیه‌نه‌ی��� ‌ه ته‌نه���ا به‌زوتری���ن كات بگه‌ڕێن���ه‌وه‌ ن���او‬ ‫له‌ئه‌س���تۆی‌ ئ���ه‌و كه‌س���ه‌دا نی��� ‌ه ك ‌ه كه‌سوكاریان‪ ،‬ته‌نها ئه‌و كه‌یسان ‌ه نه‌بێت‬ ‫ی ك ‌ه به‌بنبه‌ست گه‌یشتون‪ ،‬وات ‌ه ئه‌و كه‌س ‌ه‬ ‫دێت���ه‌ ئه‌و س���ه‌تنه‌ره‌‪ ،‬ئێم��� ‌ه له‌كات ‌‬ ‫ی له‌سه‌ره‌‌و ته‌نها ئه‌و‬ ‫لێكۆلینه‌وه‌كانم���ان له‌كه‌یس���ه‌كان ئه‌و هه‌ڕه‌ش ‌هی‌ كوشتن ‌‬ ‫كه‌س���انه‌ی‌ هه‌ڵه‌یه‌كی���ان كردبێت ك ‌ه كه‌سانه‌ نه‌بێت كه‌ خۆیان بڕیار ده‌ده‌ن‬ ‫ی‬ ‫ی بنێین هه‌ڵ ‌ه كۆمه‌ڵگا وه‌ها بڕۆن���ه‌و‌ه ناو كه‌س���وكاریان‪ ،‬ئه‌و وت ‌‬ ‫ناكرێت ناو ‌‬ ‫ی‬ ‫ی زۆر ‌‬ ‫ی "به‌اڵم كه‌یسیش هه‌یه‌ ماوه‌یه‌ك ‌‬ ‫پیش���انیان ده‌دات ك ‌ه ئه‌وان به‌چاوێك ‌‬ ‫ی خایاندوه‌ هه‌ڕه‌ش���ه‌ی‌ كوش���تن له‌سه‌ر‬ ‫تاوانب���ار ببینرێ���ن‪ ،‬به‌اڵم ه���ۆكار ‌‬ ‫ی خاوه‌نی‌ كه‌یس���ه‌ك ‌ه هه‌یه‌‪ ،‬هه‌وڵمانداو‌ه‬ ‫پێشوتر هه‌یه‌ بۆ ئه‌و هه‌ڵه‌یه‌‪ ،‬زۆرب ‌ه ‌‬ ‫كه‌یس���ه‌كانیش ئه‌وه‌ند‌ه ق���ورس نین‪ ،‬له‌گه‌ڵ كه‌سوكاریان تا ڕێگه‌چاره‌یه‌كیان‬ ‫ی بۆ بدۆزینه‌وه‌"‪.‬‬ ‫به‌اڵم ئه‌وه‌ ده‌كه‌وێته‌ سه‌ر كه‌سوكار ‌‬ ‫ی باسی‌ ئه‌و‬ ‫ی "ناتوانین به‌ورد ‌‬ ‫وتیش ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ماڵی‌ جێهێشتوه‌و په‌نا ‌‬ ‫ئه‌و كه‌س���ه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی هه‌ڵهاتو كه‌س���انه‌ بكه‌ین ك ‌ه به‌هۆی‌ توندوتیژ ‌‬ ‫بۆ ماڵ���ی‌ داڵده‌دانی‌ ژنان��� ‌‬ ‫ی‬ ‫ی داڵده‌دان ‌‬ ‫ی ئه‌و حاڵه‌ت ‌ه خێزان���ی‌ ڕوده‌كه‌نه‌ ماڵ��� ‌‬ ‫هێناوه‌‪ ،‬تا چه‌ند ته‌قه‌بول ‌‬ ‫ی‬ ‫ی هه‌ڕه‌ش���ه‌لێكراو‪ ،‬كه‌ مه‌ترس��� ‌‬ ‫ژنان ‌‬ ‫ده‌كه‌ن" ‪.‬‬ ‫ی له‌سه‌ر ژیانیان دروست ده‌كات‪ ،‬چونك ‌ه‬ ‫ی له‌وه‌ش كرد ك���ه‌ ماڵ ‌‬ ‫ئه‌و باس��� ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ژنان���ی‌ هه‌ڕه‌ش���ه‌لێكراو ئه‌و ژن‌و كچان��� ‌هی‌ دێنه‌ المان هۆكار ‌‬ ‫داڵده‌دان��� ‌‬ ‫ی ئه‌و دۆخ ‌ه‬ ‫ناتوانێت بۆ هه‌تاهه‌تایه‌ ئه‌و كه‌یس���ان ‌ه خۆی���ان هه‌بو‌ه كه‌ توش��� ‌‬ ‫ی بون"‪.‬‬ ‫ی بهێڵته‌وه‌‪ ،‬هه‌وڵی‌ چاره‌سه‌ر ‌‬ ‫الی‌ خۆ ‌‬

‫ی‬ ‫ئه‌و كچ‌و ژنانه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫روده‌كه‌ن ‌ه ماڵ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ژنان ‌‬ ‫داڵده‌دان ‌‬ ‫هه‌ڕه‌شه‌لێكراو‬ ‫ته‌مه‌نیان له‌نێوان‬ ‫‪ 15‬بۆ ‪ 50‬ساڵدایه‬

‫‌ره‌نگاڵه‬

‫م ئێس����تا‬

‫ته‌كنه‌لۆژیا‬ ‫ی خۆمان‬ ‫قه‌یرانه‌وه‌‬ ‫ی پێشڕه‌و‬ ‫مانیدا ئه‌و‬ ‫ئێستا كوا‬

‫باش����ترین‬ ‫ان و وتی‬ ‫ه‌ش����انۆدا‬ ‫مان چێوار‬ ‫ه‌ی خۆمی‬ ‫ی ده‌دا بۆ‬ ‫"‪.‬‬ ‫ش����ه‌قام‬ ‫وردستان‪،‬‬ ‫ش����كردنی‬ ‫كه‌ ئه‌كته‌ر‬ ‫كاتێكدا كه‌‬ ‫تۆ ئه‌چی‬ ‫تۆی قبوڵ‬

‫ێكخ����راوه‌‬ ‫عه‌لی‌ وتی‬ ‫ه‌نها بینای‬ ‫�م یه‌كێكم‬ ‫دس����تان‌و‬ ‫و بۆ كاری‌‬ ‫هونه‌رمه‌ند‬

‫ایی خۆی‬ ‫توانم بڵێم‬ ‫����ه‌رده‌می‬

‫ری‌ درامای‌‬ ‫ێمه‌ ته‌نها‬ ‫ه‌ بو به‌اڵم‬ ‫ی"دا هه‌مو‬ ‫باش����یش‬

‫ی‌ خانم ‌ه‬ ‫كه‌نینه‌وه‌‬ ‫ه‌‪ ،‬ناڵێین‬ ‫ه‌وه‌ له‌به‌ر‬ ‫ار هه‌بوه‌‬ ‫مه‌حته‌لی‌‬ ‫یان هه‌یه‌‬ ‫له‌وه‌شدا‬ ‫س���ه‌نگیم‬ ‫ی‌ ئێم���ه‌‬ ‫ش ماندون‬ ‫ن مۆبایلم‬ ‫هاواڵتیان‬ ‫ه‌راس���تی‌‬ ‫و ئه‌ویش‬ ‫وه‌"‪.‬‬ ‫ستكردنی‌‬ ‫���تی‌ زۆر‬ ‫ی‌ هه‌ویردا‬ ‫ئه‌وانه‌ی‌‬ ‫خواردوه‌‬ ‫ه‌نینه‌وه‌)‪،‬‬ ‫ت بكه‌م‌و‬

‫‪rangalayawene@gmail.com‬‬

‫)‪ )520‬سێشه‌مم ‌ه ‪2016/3/15‬‬

‫ی بیانی‌‬ ‫فۆتۆگرافه‌رێك به‌وێن ‌ه گه‌شتیار ‌‬ ‫بۆ هه‌رێم ده‌هێنێت‬ ‫ئا‪ :‬شۆڕش محه‌مه‌د‬ ‫(صابر‬

‫صابر خانه‌میر سلێمان ناسراو به‌‬ ‫دری‌) كه‌ فۆتۆگرافه‌رێكی‌ جیهانیه‌‌و‬ ‫به‌ره‌چه‌ڵه‌ك كورده‌ له‌رێگه‌ی‌ فۆتۆكانی‌ كه‌‬ ‫له‌نێو سروشتی‌ كوردستان ده‌یگرێت هه‌وڵ بۆ‬ ‫به‌ده‌ستهێنانی‌ گه‌شتیاری‌ بیانی‌ بۆ هه‌رێمی‌‬ ‫كوردستان ده‌دات‪.‬‬ ‫له‌باره‌ی‌ س���ه‌ره‌تاكانی‌ خولی���ای‌ خۆی‌ بۆ‬ ‫فۆتۆگراف���ی‌ صاب���ر دری‌ له‌دیمانه‌یه‌كدا له‌گه‌ڵ‬ ‫ئاوێن���ه‌ رایگه‌یاند "له‌‪2004‬ه‌وه‌ ده‌س���تمكردوه‌‬ ‫به‌كاری‌ فۆتۆگرافی‌‌و هه‌تا س���اڵی‌ ‪ 2007‬كاری‌‬ ‫س���تایلینگم كردوه‌ له‌ ‪ 2007‬بۆ س���اڵی‌ ‪2009‬‬ ‫الپه‌ڕه‌یه‌كی‌ نوێم هه‌ڵدایه‌وه‌ كه‌ كاری‌ (نه‌یچه‌ر‌و‬ ‫وایت الیف) ئه‌نجام بده‌م له‌ساڵی‌ ‪2009‬ه‌وه‌ وازم‬ ‫له‌هه‌مو كارێكی‌ ستایلینگ‌و جۆره‌كانی‌ تر هێنا‌و‬ ‫ته‌نها رومكرده‌ كاری‌ سروشت‌و ژیانی‌ كێوی‌"‪.‬‬ ‫وتیش���ی‌ "له‌س���اڵی‌ ‪2011‬ه‌وه‌ كۆنتاكتێك���م‬ ‫له‌گه‌ڵ هه‌ندێك رێكخراو دروس���تكرد كه‌ سود‬ ‫له‌به‌هره‌كانیان وه‌ربگرم‌و ئه‌وه‌ بو ‪2‬تا ‪3‬س���اڵ‬ ‫له‌گه‌ڵ ئه‌و رێكخراوه‌ جیهانیانه‌ له‌س���ه‌ر خه‌ت‬ ‫بوم‌و توانیم له‌ ‪2014‬ه‌وه‌ له‌تێس���تی‌ هه‌مو ئه‌و‬ ‫رێكخراوانه‌ ده‌ربچم"‪.‬‬ ‫ئه‌و ئام���اژه‌ بۆ ئه‌وه‌ ده‌كات كه‌ "له‌س���اڵی‌‬ ‫‪ 2014‬له‌س���ه‌ر داواكای‌ رێكخراوی‌ (دی‌ س���ی‌‬ ‫پ���ی‌) داوه‌ت كرام بۆ هیند كه‌ ۆرك ش���ۆپێكی‌‬ ‫گه‌وره‌ بو فۆتۆگرافه‌ری‌ ‪ 93‬واڵتی‌ جیهان تیایدا‬ ‫به‌شداربون‌و پاش���ان له‌سه‌ر ئه‌و بابه‌تانه‌ی‌ كه‌‬ ‫ل���ه‌ۆرك ش���ۆپه‌كه‌دا كردمان له‌كۆنتێس���تێكدا‬ ‫دروستكرا كه‌ من له‌و پێشبڕكێیه‌دا وێنه‌یه‌كم بو‬ ‫به‌باش���ترین وێنه‌ی‌ پێشبڕكێكه‌‌و له‌سه‌ر ئاستی‌‬ ‫ئه‌و‪ 93‬فۆتۆگرافه‌ره‌ به‌یه‌كه‌م دانرا‌و بڕوانامه‌ی‌‬ ‫(ئه‌ی‌ پڵه‌س)م پێ‌ به‌خشرا"‪.‬‬ ‫وتیش���ی‌" من له‌و پێشبڕكێیانه‌دا وه‌كو كورد‬ ‫به‌ش���داریم كرد‌و كه‌ وتویان���ه‌ خه‌ڵكی‌ كوێیت‬ ‫وتوم���ه‌ ك���وردم‌و كوردس���تان تایبه‌تمه‌ن���دی‌‬ ‫جیاوازی‌ خۆی‌ هه‌یه‌ له‌گه‌ڵ عێراق"‪.‬‬ ‫ئام���اژه‌ی‌ بۆ ئ���ه‌وه‌ش كرد "م���ن به‌توانا‌و‬ ‫ماندوبونی‌ خۆم به‌شدار بوم‌و له‌وێش وه‌كو كورد‬ ‫خۆم ناس���اند‌و هه‌روه‌كو كوردێك ده‌مناس���ن‌و‬ ‫ئه‌وانه‌ی‌ ئه‌و بڕوانامه‌یه‌ به‌ده‌س���تده‌هێنن له‌وێ‌‬ ‫وه‌ك مامۆس���تا له‌بواره‌ك���ه‌ی‌ خۆیان���دا وانه‌‬ ‫ده‌ڵێنه‌وه‌‌و من ل���ه‌‪2014‬دا ئه‌و بڕوانامه‌یه‌م پێ‌‬ ‫به‌خشرا"‪.‬‬ ‫صاب���ر دری‌ ده‌ڵ���ێ‌ "له‌س���اڵی‌ ‪2015‬دا‬ ‫كۆمپانیای‌ نیك���ۆن‌و هه‌ندێك كۆمپانیای‌ تر به‌‬ ‫به‌شداری‌ زیاتر له‌‪ 1150‬وێنه‌گر كۆنتێستێكیان‬ ‫له‌نیوده‌لهی‌ ئه‌نجامدا‌و وێنه‌گره‌كان به‌شدارییان‬ ‫ك���رد‌و ئ���ه‌وان له‌و به‌ش���داربوانه‌دا باش���ترین‬

‫وێنه‌گره‌كان���ی‌ جیهانی���ان ده‌ستنیش���ان كرد‬ ‫له‌‪2015‬دا‌و به‌خۆش���حاڵییه‌وه‌ ن���اوم له‌ناو ئه‌و‬ ‫ت���ۆپ ‪ 20‬وێنه‌گره‌ جیهانیانه‌دا ب���و كه‌ ئه‌وان‬ ‫ده‌ستنیشانیان كرد"‪.‬‬ ‫وتیش���ی‌ "بۆی���ه‌ كۆمپانیای‌ (نیك���ۆن) به‌ر‬ ‫له‌خس���تنه‌ بازاڕی‌ هه‌ندێك له‌به‌رهه‌مه‌كانی‌ ئه‌و‬ ‫‪ 20‬وێنه‌گره‌یان ده‌ستنیش���ان كرد كه‌ تێس���ت‬ ‫له‌س���ه‌ر به‌رهه‌مه‌كانیان بكه‌ن‌و راپۆرتی‌ خۆیان‬ ‫له‌سه‌ر به‌رهه‌مه‌كه‌ بده‌نه‌ نیكۆن"‪.‬‬ ‫ئام���اژه‌ی‌ ب���ۆ ئ���ه‌وه‌ش ك���رد "كامێ���رای‌‬ ‫(نیكۆنی‌ دی‌ ‪)500‬یان پێ���دام‌و ئه‌و كامێرایه‌م‬ ‫له‌جه‌نگه‌ڵه‌كان���ی‌ س���ریالنكا‌و جه‌نگه‌ڵه‌كان���ی‌‬ ‫هیندس���تان له‌گه‌ڵ ئه‌و ‪ 20‬وێنه‌گره‌ جیهانییه‌دا‬ ‫تێست كرد ئه‌مه‌ له‌كاتێكدا ئه‌و كامێرایه‌ هێشتا‬ ‫نه‌كه‌وتۆته‌ بازاڕه‌وه‌‌و به‌نیازه‌ ئه‌م مانگه‌ بیخاته‌‬ ‫بازاڕه‌وه‌"‪.‬‬ ‫له‌باره‌ی‌ بایه‌خداری‌ ئه‌و كاره‌ش���ه‌وه‌‪ ،‬صابر‬ ‫دری‌ وتی‌ "ئه‌مه‌ گرنگییه‌كی‌ زۆره‌‌و سه‌ره‌تایه‌كی‌‬ ‫باش���ه‌ ئه‌گه‌ر ئه‌و بارودۆخه‌ی‌ كوردستان ئارام‬ ‫بێته‌وه‌ نیكۆن به‌نیازن لێره‌ بنكه‌ بكه‌نه‌وه‌ به‌اڵم‬ ‫به‌هۆی‌ شه‌ڕه‌وه‌ كاره‌كه‌ دواخراوه‌‌و له‌و بڕوایه‌دام‬ ‫ئه‌گه‌ر له‌و كارانه‌مدا كه‌ به‌نیازم ئه‌نجامی‌ بده‌م‬ ‫سه‌ركه‌وتنی‌ باشتر به‌ده‌ستبهێنم ئه‌وان بنكه‌ی‌‬ ‫سه‌ره‌كی‌ خۆیان له‌كوردستان ده‌كه‌نه‌وه‌"‪.‬‬ ‫له‌باره‌ی‌ كردن���ه‌وه‌ی‌ بنكه‌ س���ه‌ره‌كیه‌كه‌ی‌‬ ‫نیك���ۆن‌و رێكخراوی‌ (دی‌ س���ی‌ پی‌) له‌هه‌رێم‪،‬‬ ‫صابر دری‌ وتی‌ "ئه‌وه‌ كه‌وتۆته‌ س���ه‌ر زۆرترین‬ ‫فرۆشی‌ جۆری‌ كامێراكانیان‌و كوالیتی‌ كاركردن‬ ‫له‌كوردستان‌و بارودۆخی‌ هه‌رێم به‌خۆشحاڵییه‌وه‌‬ ‫ماوه‌یه‌ك���ی‌ تر ژماره‌ی‌ نوێ���ی‌ گۆڤاری‌ نیكۆن‬ ‫خ���ۆی‌ باڵوده‌بێت���ه‌وه‌ ك���ه‌ هه‌ندێ���ك وێنه‌ی‌‬ ‫به‌رهه‌مه‌كانی‌ منی‌ تێدایه‌‌و ریكالمێكه‌ بۆ كامێرا‬ ‫نوێیه‌كه‌ی‌ خۆیان‌و ئه‌و وێنانه‌ باڵوده‌كه‌نه‌وه‌ كه‌‬ ‫به‌و كامێرایه‌ گی���راوه‌‌و هه‌ندێك له‌و وێنانه‌ من‬ ‫گرتومه‌‌و ئه‌وه‌ش به‌خۆشحاڵییه‌وه‌ گرنگی‌ خۆی‌‬ ‫ده‌بێت"‪.‬‬ ‫سه‌باره‌ت به‌ ئاستی‌ فرۆشی‌ كامێرای‌ نیكۆن‬ ‫له‌كوردس���تان‪ ،‬صاب���ر دری‌ وت���ی‌ "فرۆش���ی‌‬ ‫كامێراكانی‌ نیكۆن له‌كوردستان زۆر خراپه‌"‪.‬‬ ‫ئه‌و فۆتۆگرافه‌ره‌ نیگه‌رانی‌ خۆی‌ نه‌شارده‌وه‌‬ ‫له‌وه‌ی‌ كه‌ له‌كوردس���تان گرنگی‌ به‌سروش���ت‌و‬ ‫ژیان���ی‌ كێوی‌ كوردس���تان نادرێت‌و وتی‌ "ئێمه‌‬ ‫غه‌در له‌خۆمان ده‌كه‌ین كه‌ ئه‌و سروشت‌و ژیانه‌‬ ‫كێوییه‌ له‌ناوده‌به‌ین"‪.‬‬ ‫وتیش���ی‌ "ئێمه‌ لێره‌ هه‌ندێ���ك جۆر ‌ی ورچ‌و‬ ‫هه‌ندێ���ك گیانله‌ب���ه‌ری‌ تریش���مان هه‌ی���ه‌ كه‌‬ ‫تایبه‌ت���ن‌و له‌زۆربه‌ی‌ واڵتانی‌ ت���ر نییه‌‌و جۆره‌‬ ‫سمۆره‌یه‌كمان هه‌یه‌ كه‌ له‌هه‌ندێك واڵتی‌ دیكه‌‬ ‫نیی���ه‌‌و خه‌ڵكێكی‌ زۆر هه‌یه‌ له‌ده‌ره‌وه‌ ده‌یه‌وێت‬ ‫كار له‌س���ه‌ر ئه‌وانه‌ بكات له‌ناو هه‌رێم به‌اڵم كه‌‬

‫ئێمه‌ ئ���ه‌و ژیانه‌ كێوییه‌ له‌ناوده‌به‌ین نازانین چ‬ ‫زه‌ره‌رێك له‌خۆمان ده‌ده‌ین!"‪.‬‬ ‫ئاماژه‌ی‌ ب���ۆ ئه‌وه‌ش ك���رد "به‌بۆنه‌ی‌ ئه‌و‬ ‫سروش���ت‌و گیانله‌به‌ران���ه‌ی‌ كه‌ له‌سروش���تی‌‬ ‫كوردس���تاندا هه‌یه‌ ده‌توانین گه‌شتیارێكی‌ زۆر‬ ‫بۆ هه‌رێم رابكێشین"‪.‬‬ ‫سه‌باره‌ت به‌هێزی‌ وێنه‌ بۆ راكێشانی‌ گه‌شتیار‬ ‫ب���ۆ جه‌نگه‌ڵ و ناش���یۆناڵ پاركه‌كانی‌ هه‌رێمی‌‬ ‫كوردستان‪ ،‬صابر دری‌ وتی‌ "من پار سه‌ردانی‌‬ ‫هه‌ندێك واڵتم كرد یه‌كێك له‌و واڵتانه‌ ئێران بو‬ ‫كه‌ كونس���وڵخانه‌ی‌ ئێران به‌تایبه‌تی‌ سوپاسی‌‬ ‫منی���ان ك���رد چونك���ه‌ هه‌ندێ���ك له‌وێنه‌كانی‌‬ ‫سروشتی‌ ئێران كه‌ گرتبوم‌و له‌هه‌ندێك په‌یجی‌‬ ‫بیان���ی‌ بینراب���ون به‌دواداچونیان ب���ۆ كردبو‬ ‫‌و گفتوگۆیه‌ك���ی‌ زۆری‌ له‌س���ه‌ر ك���را‌و جوانی‌‬ ‫سروش���تی‌ ئه‌و واڵته‌م ده‌رخستبو‌و كه‌سانێكی‌‬ ‫زۆر كۆمێنتیان له‌باره‌ی‌ نوس���ی‌ بو و وتبویان‬ ‫كه‌ سه‌ردانی‌ ئێران ده‌كه‌ن"‪.‬‬ ‫وتیش���ی‌ "مانگێكی‌ تر تیمێ���ك له‌ئیتاڵیاوه‌‬ ‫دێت بۆ كوردس���تان كه‌ به‌هۆی‌ فۆتۆكانمانه‌وه‌‬ ‫دێن‌و س���ه‌ردانی‌ هه‌ندێك له‌ناشیۆناڵ پاركه‌كان‬ ‫ده‌كه‌ن‌و هه‌ندێك كار پێكه‌وه‌ ده‌كه‌ین"‪.‬‬ ‫ئام���اژه‌ی‌ ب���ه‌وه‌ش ك���رد "ل���ه‌و بڕوایه‌دام‬ ‫وێنه‌ كاریگه‌ری‌ باش���ی‌ ده‌بێت له‌س���ه‌ر بینه‌ر‬ ‫ك���ه‌ گه‌ش���تیار رابكێش���ێت بۆ هه‌رێ���م‌و یان‬ ‫به‌پێچه‌وانه‌وه‌"‪.‬‬ ‫له‌ب���اره‌ی‌ به‌ده‌نگه‌وه‌هاتن���ی‌ حكومه‌ت���ی‌‬ ‫هه‌رێ���م بۆ ئ���ه‌و پڕۆژانه‌ی‌‪ ،‬صاب���ر دری‌ وتی‌‬ ‫"من ده‌ستخۆش���ی‌ ل���ه‌ به‌ڕێ���ز عه‌بدولڕه‌حمان‬ ‫عه‌بدولڕه‌حی���م وه‌زی���ری‌ ژینگ���ه‌ ده‌ك���ه‌م كه‌‬ ‫چه‌ن���د جارێك داوه‌تی‌ كردوم‌و له‌س���ه‌ر داوای‌‬ ‫ئه‌و س���ه‌ردانی‌ ده‌ربه‌ندیخان‌و س���لێمانیم كرد‬ ‫به‌هاوكاری‌ رێكخراوی‌ سروشتی‌ كوردستان"‪.‬‬ ‫وتیش���ی‌ "م���ن كار له‌س���ه‌ر هه‌مو ش���وێنه‌‬ ‫جوانه‌كانی‌ كوردستان ده‌كه‌م به‌بێ‌ جیاوازی‌"‪.‬‬ ‫ئاماژه‌ی‌ بۆ ئه‌وه‌ش كرد كه‌ "یه‌ك جار كاك‬ ‫نێچیرڤان بارزانی‌ س���ه‌رۆكی‌ حكومه‌ت ‪3‬هه‌زار‬ ‫دۆالری‌ له‌رێگ���ه‌ی‌ وه‌زی���ری‌ ژینگه‌وه‌ بۆ خه‌رج‬ ‫كردوم‌و سوپاسیشیان ده‌كه‌م‌و هیچ الیه‌نێكی‌ تر‬ ‫هاوكاری‌ منیان نه‌كردوه‌‌و ده‌مه‌وێت بۆ بره‌ودان‬ ‫به‌پرۆژه‌كانم به‌دوای‌ سپۆنسه‌ردا بگه‌ڕێم"‪.‬‬ ‫وتیشی‌ "ته‌نانه‌ت ده‌س���ته‌ی‌ گه‌شتوگوزاری‌‬ ‫هه‌رێمیش هاوكارییان نه‌كردوم"‪.‬‬ ‫صابر دری‌ ئاماژه‌ی‌ به‌ئه‌نجامدانی‌ پرۆژه‌یه‌كی‌‬ ‫بایه‌خداری‌ خۆی‌ كرد له‌س���ه‌ر ئاس���تی‌ جیهان‬ ‫ئه‌نج���ام ده‌درێت‌و له‌وباره‌یه‌وه‌ وتی‌ "پرۆژه‌كه‌م‬ ‫پێكدێت له‌ ‪ 3‬بۆ ‪ 4‬پێش���انگه‌ی‌ نێوده‌وڵه‌تی‌‌و‬ ‫زیات���ر له‌ ‪ 100‬بۆ ‪ 200‬تابل���ۆ له‌خۆده‌گرێت‌و ‪9‬‬ ‫رۆژ له‌كوردستان به‌رده‌وام ده‌بێت‌و له‌مۆمبای‌و‬ ‫هه‌ندێك شوێنی‌ تر به‌نیازین نمایشی‌ بكه‌ین"‪.‬‬

‫‪11‬‬

‫صابر دری‌‬

‫به‌یان لهۆنی‌‪ :‬كاركردن له‌بواری‌ هونه‌ر بۆ ژنان كێشه‌یه‌‬ ‫ئا‪ :‬شۆڕش محه‌مه‌د‬ ‫به‌یان لهۆنی‌ ژه‌نیاری‌ ئامێری‌‬ ‫ته‌مبور له‌گروپی‌ موزیكی‌ بێساران‬ ‫رایگه‌یاند "كاركردن له‌بواری‌ هونه‌ر‬ ‫بۆ ژنان كێشه‌یه‌‌و منیش خۆم‬ ‫دوچاری‌ ئه‌و كێشانه‌ بومه‌ته‌وه‌‬ ‫به‌اڵم خۆشحاڵم به‌وه‌ی‌ كه‌‬ ‫هاوسه‌ره‌كه‌م هاوكار‌و پشتیوانم‬ ‫بوه‌"‪.‬‬

‫ه‌مانت���ار‬ ‫ی‌ ش���یعر‬ ‫ێس���تای‌‬ ‫ۆش نییه‌‬ ‫م لێكراوه‌‬ ‫ه‌م كاته‌دا‬ ‫بیكه‌م بۆ‬ ‫ده‌یكات‪،‬‬ ‫سوكایه‌تی‌‬ ‫هه‌رچه‌نده‌‬ ‫یه‌كانه‌وه‌‬ ‫به‌ت هیچ‬

‫س���ه‌باره‌ت به‌س���ه‌ره‌تای‌ كار ‌‬ ‫ی‬ ‫هون���ه‌ری‌ موزیكی���ان‪ ،‬به‌یان لهۆنی‌‬ ‫به‌ئاوێنه‌ی‌ راگه‌یاند "ده‌ستپێكردنی‌‬ ‫موزی���ك ل���ه‌الی‌ من ب���ۆ هه‌ماوه‌ند‬ ‫لهۆن���ی‌ گۆرانیبێ���ژ ده‌گه‌ڕێته‌وه‌ كه‌‬ ‫هاوسه‌رمه‌ له‌وكاته‌وه‌ ده‌ستی‌ پێكرد‬ ‫كه‌ بوینه‌ هاوسه‌ر"‪.‬‬ ‫وتیش���ی‌ "له‌وكاته‌وه‌ ده‌ستمكرد‬ ‫به‌ژه‌نین���ی‌ موزیك‌و به‌ش���ێوه‌یه‌كی‌‬ ‫ئه‌كادیم���ی‌ موزیك���م خوێن���دوه‌‌و‬ ‫له‌رۆژهه‌اڵتی‌ كوردس���تان له‌ش���اری‌‬

‫ته‌‌رازو‬ ‫به‌رامبه‌ر كه‌سانی‌ تر واخۆت ده‌رمه‌خ ‌ه‬ ‫كه‌ تۆ ناتوانیت چاالكییه‌كانت بكه‌یت‪،‬‬ ‫ته‌ندروستیت باشه‌و بێكێشه‌یه‌‪.‬‬

‫دوپشک‬ ‫ی دروس���تت دا ل���ه‌م كاته‌دا‬ ‫بڕیارێك ‌‬ ‫زۆر گونجاوب���و توانیت راس���تیه‌كان‬ ‫بدۆزیته‌وه‌‪ ،‬هه‌ینی‌ به‌ختی‌ تۆیه‌‪.‬‬

‫که‌‌وان‬ ‫توانیت چاره‌س���ه‌ر بۆئه‌و كێش���ه‌ی ‌ه‬ ‫بدۆزیته‌وه‌ ك ‌ه زۆر قورس بو به‌الته‌وه‌‪،‬‬ ‫كێشه‌ سۆزدارییه‌كانت چاره‌سه‌ربو‪.‬‬

‫مه‌ریوان���ه‌و‌ه ده‌س���تم به‌فێربون���ی‌‬ ‫موزیك كرد"‪.‬‬ ‫ئام���اژه‌ی‌ ب���ۆ ئه‌وه‌ش ك���رد كه‌‬ ‫"چه‌ند س���اڵێكه‌ نیشته‌جێی‌ شاری‌‬ ‫هه‌ولێرین‌و ئامێری‌ ته‌مبور ده‌ژه‌نم"‪.‬‬ ‫له‌ب���اره‌ی‌ ئاس���ته‌نگی‌ فێربون���ی‌‬ ‫ئامێ���ری‌ ته‌مب���ور‪ ،‬به‌ی���ان لهۆنی‌‬ ‫وتی‌ "راس���تییه‌كه‌ی‌ هه‌مو ئامێرێك‬ ‫قورسه‌ بۆ فێربون به‌و واتایه‌ی‌ هیچ‬ ‫ئامێرێك���ی‌ موزیكی‌ كوردی‌ نییه‌ كه‌‬ ‫ی ئاسانه‌"‪.‬‬ ‫بڵێیت فێربون ‌‬ ‫وتیش���ی‌ "فێربونی‌ هه‌ر ئامێرێك‬ ‫قاڵبون���ه‌وه‌‌و موماره‌س���ه‌كردن‌و‬ ‫كاركردن���ی‌ زۆری‌ ده‌وێ���ت‌و ناتوانم‬ ‫بڵێم ئه‌م ئامێره‌ ئاسانه‌‌و ئه‌وی‌ دیكه‌‬ ‫گرانه‌"‪.‬‬ ‫ئه‌و ده‌ش���ڵێ‌ "به‌گشتی‌ ده‌توانین‬ ‫بڵێی���ن كه‌ موزی���ك كاری‌ ده‌وێت‌و‬ ‫مه‌شق‌و راهێنانی‌ ده‌وێت"‪.‬‬ ‫له‌ب���اره‌ی‌ پێگ���ه‌ی‌ ژن له‌هونه‌ری‌‬ ‫موزیكی‌ كوردیدا‪ ،‬به‌یان لهۆنی‌ وتی‌‬ ‫"من هاوسه‌ره‌كه‌م توانی‌ ئه‌و بواره‌م‬

‫گیسک‬ ‫ئ���ه‌م ماوه‌یه‌ زۆر چاالك ده‌رده‌كه‌ویت‬ ‫ی‬ ‫له‌هیچ كارێك ناترسیت‪ ،‬به‌اڵم له‌ڕو ‌‬ ‫ی ئه‌وه‌ت هه‌ی ‌ه‬ ‫ته‌ندروستیه‌و‌ه ترس��� ‌‬ ‫ی مه‌ترسیداربیت‪.‬‬ ‫توشی‌ نه‌خۆش ‌‬

‫وتیشی‌ "هیوادارم كه‌ هه‌مو ژنێك‬ ‫بۆ بڕه‌خس���ێنێت‌و بێمه‌ نێو كایه‌ی‌‬ ‫هون���ه‌ر‌و موزیكژه‌نین‌و مامۆس���تای‌ كه‌ ح���ه‌زی‌ له‌كاركردن ب���و له‌هه‌ر‬ ‫من بوه‌ له‌فێربونی‌ ئامێری‌ ته‌مبور‌و بوارێك���دا بتوانێت ئ���ه‌و بواره‌ی‌ بۆ‬ ‫بڕه‌خس���ێت‌و له‌و بواره‌ی‌ كه‌ خۆی‌‬ ‫هانی‌ دام‌و پشتگیریی‌ كردوم"‪.‬‬ ‫وتیش���ی‌ "من باش ب���وم چونكه‌ ده‌یه‌وێت كار بكات"‪.‬‬ ‫له‌ب���اره‌ی‌ ئه‌وه‌ی‌ تاچه‌ن���د كاری‌‬ ‫هاوس���ه‌ره‌كه‌م له‌پش���تم بو‪ .‬به‌اڵم‬ ‫ژنانێك ده‌ناسم كه‌ حه‌زیان له‌م بواره‌ هونه‌ری‌ دوچاری‌ كێش���ه‌ی‌ كردوه‌‪،‬‬ ‫هه‌ی���ه‌ به‌اڵم رێگریی���ان لێده‌كرێت‌و به‌ی���ان لهۆنی‌ وتی‌ "س���ه‌دا س���ه‌د‬ ‫كارك���ردن له‌بواری‌ هون���ه‌ر بۆ ژنان‬ ‫ناتوانن"‪.‬‬ ‫ئه‌و له‌و بڕوایه‌دایه‌ كه‌ سه‌رده‌می‌ كێش���ه‌یه‌‌و منیش خ���ۆم دوچاری‌‬ ‫ئێس���تا ب���ۆ ئاماده‌ی���ی‌ ژن له‌نێو ئ���ه‌و كێش���انه‌ بومه‌ت���ه‌وه‌ ب���ه‌اڵم‬ ‫هونه‌ردا باش���تر بوه‌‌و ژن���ان ورده‌ خۆش���حاڵم به‌وه‌ی‌ كه‌ هاوسه‌ره‌كه‌م‬ ‫ورده‌ دێنه‌ نێ���و بواره‌ جیاوازه‌كانی‌ هاوكار‌و پش���تیوانم بوه‌‌و هیوادارم‬ ‫كاری‌ كه‌لتور‌و هونه‌ری‌‌و له‌ژانره‌كانی‌ رێگه‌چاره‌یه‌ك ب���ۆ ئه‌وان ‌ه دابنرێت‌و‬ ‫دیكه‌شدا‌و پێشكه‌وتنمان بو‌ه له‌بواری‌ ژن���ان زۆرت���ر له‌نێ���و كۆمه‌ڵگ���ه‌‬ ‫ده‌ربكه‌ون"‪.‬‬ ‫ئه‌كتیڤبونی‌ ژنان له‌كۆمه‌ڵگه‌دا‪.‬‬ ‫له‌باره‌ی‌ پێشكه‌شكردنی‌ موزیكی‌‬ ‫س���ه‌باره‌ت به‌بونی‌ ژنانێكی‌ دیكه‌‬ ‫له‌گروپه‌كه‌ی‌ خۆیان���دا‪ ،‬لهۆنی‌ وتی‌ فۆلكلۆری���ش‪ ،‬به‌ی���ان لهۆنی‌ وتی‌‬ ‫"زۆر زۆر دڵخۆشكه‌ره‌ كه‌ ئه‌و ژنان ‌ه "ته‌مبور كۆنتری���ن ئامێری‌ موزیكی‌‬ ‫ده‌بینم له‌نێ���و گروپه‌كه‌‌و بونی‌ ئه‌و كورده‌واریی���ه‌‌و ئێمه‌ ویس���تومانه‌‬ ‫ژنانه‌ له‌نێو گروپه‌كه‌ زۆر دڵگه‌رمییه‌ له‌و رێگه‌یه‌وه‌ خزم���ه‌ت به‌موزیك‌و‬ ‫هونه‌ری‌ كوردی‌ بكه‌ین"‪.‬‬ ‫بۆ من"‪.‬‬

‫سه‌‌تڵ‬ ‫له‌گ���ه‌ڵ خۆشه‌ویس���ته‌كه‌ت بیرله‌و‌ه‬ ‫ئه‌كه‌یته‌و‌ه كه‌ گۆڕانكاریه‌ك له‌ژیانتان‬ ‫دروست بكه‌ن‌و هه‌نگاوتان بۆناوه‌‪.‬‬

‫نه‌‌هه‌‌نگ‬ ‫ی‬ ‫ی بچ���وك دڵ ‌‬ ‫ی كێش���ه‌یه‌ك ‌‬ ‫به‌ه���ۆ ‌‬ ‫خێزانه‌كه‌ت ره‌نجان‪ ،‬پێویس���ته‌ ئه‌م‬ ‫ماوه‌ی ‌ه زیاتر بایه‌خیان پێبده‌یت‪.‬‬

‫‪10‬‬

‫‪rangalayawene@gmail.com‬‬

‫‌ره‌نگاڵه‬

‫س‬ ‫ی‬ ‫ح‬ ‫ر‬ ‫كه‌مال عه‌لی‪ :‬په‌یامنگای هونه‌ره‌جوانه‌كان‬ ‫ی‬ ‫ج‬ ‫و‬ ‫ا‬ ‫ن‬ ‫بۆئه‌وانه‌ی‌ سه‌رپۆش ئه‌كه‌ن‬ ‫ی هیچ كه‌سێك پێناگه‌یه‌نێت‬

‫)‪ )520‬سێشه‌مم ‌ه ‪2016/3/15‬‬

‫به‌م شێوه‌یه‌ بایه‌خ به‌قژتان بده‌ن‬

‫ئارایشتگای مه‌که‌س بۆ رازاندنه‌وه‌ی خانمان‬ ‫عه‌قاری ـ به‌رامبه‌ر ئه‌من ‌ه سوره‌ک ‌ه‬ ‫لێره‌دا چه‌ند ئامۆژگاریه‌ك ده‌ده‌ین‬ ‫به‌وخانمانه‌ی‌ كه‌ س���ه‌رپۆش ده‌كه‌ن‬ ‫بۆئ���ه‌وه‌ی بتوانن قژی���ان بپارێزن‌و‬ ‫به‌جوانی‌ بمێنێته‌وه‌‪.‬‬ ‫ له‌چ���ك به‌هه‌ڵه‌ له‌س���ه‌ر مه‌كه‌‪.‬‬‫كاتێ���ك له‌چك ئه‌كه‌یت هه‌وڵبده‌ زۆر‬ ‫ئه‌وپارچه‌ په‌ڕۆیه‌ی‌ كه‌ له‌ژێر له‌چكه‌وه‌‬ ‫ئه‌كرێ���ت‌و زۆر به‌كارنه‌هێنرێ���ت‪،‬‬ ‫چونكه‌ په‌س���تان ده‌خاته‌ سه‌ر قژو‬ ‫ده‌یپچڕێنێت‪.‬‬

‫ئا‪ :‬ئازاد بایز‬ ‫ئه‌كته‌رێك به‌ته‌مه‌نێكی كه‌مه‌وه‌ هاته‌پێش بۆ‬ ‫كاری نواندن له‌سه‌ره‌تاكانی ته‌مه‌نیدا هه‌روه‌ك‬ ‫چۆن زۆر جاران ئه‌و هونه‌رمه‌ندانه‌ی كه‌‬ ‫له‌ده‌رگای تیپی پێشڕه‌وی شانۆی كوردییه‌وه‌‬ ‫بون به‌ناوێك ده‌ڵێن كه‌مال عه‌لی منداڵترین‬ ‫ئه‌ندامی تیپه‌كه‌مان بو بۆ كاركردن به‌اڵم‬ ‫هه‌ستیاری ئیحساسی وایكردبو كه‌زۆر به‌زویی‬ ‫پێبگات‪.‬‬ ‫له‌ب����اره‌ی‌ س����ه‌ره‌تاكانی‌ كاری‌ هونه‌ری‌ خۆی‌‪،‬‬ ‫كه‌م����ال عه‌ل����ی‌ هونه‌رمه‌ند به‌ئاوێن����ه‌ی‌ راگه‌یاند‬ ‫"س����ه‌ره‌تا من زۆر كاریگه‌ر بوم به‌ش����انۆییه‌كانی‬ ‫تیپی‌ پێشڕه‌وی‌ ش����انۆی‌ كوردی‌‌و تیپی نواندن‌و‬ ‫كۆمه‌ڵ‌و به‌رده‌وام كاره‌كانیانم ده‌بینی تاگه‌یشتمه‌‬ ‫قۆناغ����ی دوی ناوه‌ندی براده‌رێكم ناس����ی ناوی‬ ‫س����امان بو كه‌ له‌په‌یمان����گای هونه‌ره‌جوانه‌كان‬ ‫ده‌وامی ده‌كرد"‪.‬‬ ‫وتیش����ی‌ "دواتر كه‌ قۆناغی س����ێم ته‌واو كرد‬ ‫س����اڵی ‪1985‬له‌په‌یمان����گای هونه‌ره‌جوان����ه‌كان‬ ‫وه‌رگیرام‌و دوای هه‌مان ساڵ چومه‌ تیپی پێشڕه‌و‬ ‫و ل����ه‌وێ بوم به‌ئه‌ندام ئیدی كاره‌كانم زیاتر بره‌و‬ ‫پێدا"‪.‬‬ ‫له‌ب����اره‌ی پێگه‌یاندن����ی تاك����ی هونه‌ریی����ه‌وه‌‬ ‫له‌په‌یمان����گا هونه‌رییه‌كان����دا وت����ی "په‌یمانگای‬ ‫هونه‌ره‌جوانه‌كان هیچ كه‌سێك پێناگه‌یه‌نێت وه‌كو‬ ‫قوتابخانه‌ نییه‌ فێری خوێن����ه‌واری‌و ئه‌لف‌و بێت‬ ‫بكات به‌اڵم په‌یمانگا رێگه‌كه‌ت پیشان ده‌دات"‪.‬‬ ‫له‌باره‌ی بایه‌خی‌ ئه‌كادیمیبونی‌ ئه‌كته‌ر‪ ،‬كه‌مال‬ ‫عه‌ل����ی‌ وتی‌ "ئه‌كادیم����ی بون هه‌رگی����ز مه‌رجی‬ ‫دروستبونی ئه‌كته‌رێكی باش نییه‌‌و من نمونه‌شم‬ ‫الیه‌ ئێس����تا ش����یالن عه‌لی كه‌ هاوسه‌رمه‌و كاری‬ ‫نواندنی����ش ده‌كات‌و هیچ قوتابخانه‌یه‌كی هونه‌ری‬ ‫نه‌خوێن����دوه‌‌و ئه‌كته‌رێكی باشیش����ه‌‌و زۆر له‌وانه‌‬ ‫باشتر كاره‌كانی چوه‌ته‌ ناوخه‌ڵكه‌وه‌ كه‌ ده‌رچوی‬ ‫په‌یمانگان"‪.‬‬ ‫سه‌باره‌ت به‌ تۆرانی بینه‌ر له‌هۆڵه‌ شانۆییه‌كانی‬ ‫كوردس����تان‪ ،‬كه‌م����ال عه‌لی‌ وت����ی‌ "ئه‌توانم بڵێم‬ ‫گه‌ر بگه‌ڕێینه‌وه‌ بۆ س����ه‌رده‌مانی پێش����و بینه‌ر‬ ‫به‌تامه‌زرۆیی����ه‌وه‌ چوه‌ بۆ بینینی ش����انۆییه‌كان‬ ‫چێژی له‌یه‌ك وشه‌ش����ی وه‌رگرتوه‌ بۆ نمونه‌ گه‌ر‬

‫تیل‪0533202790 :‬‬

‫‪facebook: makassalonsulaymaniah‬‬

‫ قژت به‌توندی‌ مه‌به‌سته‌‪ .‬زۆربه‌ ‌‬‫ی‬ ‫ئه‌و خانمان���ه‌ی‌ له‌چك ده‌كه‌ن قژیان‬ ‫ده‌به‌س���تن‪ ،‬هه‌ربۆیه‌ پێویس���ته‌ زۆر‬ ‫به‌تون���دی‌ قژیان نه‌به‌س���تن‪ ،‬یاخود‬ ‫ئ���ه‌و الس���تیكانه‌ به‌كارنه‌هێن���ن كه‌‬ ‫قژراده‌كێشن‪.‬‬ ‫ هه‌فتان���ه‌ حه‌مازه‌ی���ت بۆقژتان‬‫بكه‌ن‪ ،‬به‌تایبه‌ت���ی‌ ئه‌و جۆرانه‌ی‌ كه‌‬ ‫له‌ماڵه‌وه‌ له‌خۆراك دروست ده‌كرێت‪.‬‬ ‫‪ -‬باق���ژت هه‌ناس���ه‌ وه‌رگرێ���ت‪.‬‬

‫باس����ی ئ����ازادی كرابێت له‌كارێكدا به‌اڵم‬ ‫ئه‌وئازادییه‌ له‌به‌رده‌ستتایه‌"‪.‬‬ ‫ئه‌و هۆكاری‌ نه‌مانی‌ بینه‌ری‌ شانۆ بۆ ت‬ ‫ده‌گه‌ڕێنێته‌وه‌‌و وتی‌ "ن����ه‌ك هه‌ر له‌واڵتی‬ ‫به‌ڵكو له‌هه‌مو دنیادا ش����انۆ كه‌وتوه‌ته‌‬ ‫من بیرم دێت شانۆییمان ده‌كرد له‌تیپی‬ ‫دوات����ر ئه‌بو به‌خۆپیش����اندان له‌س����لێم‬ ‫س����ه‌رده‌مه‌ ش����انۆ به‌ڕۆح ئه‌كرا به‌اڵم ئ‬ ‫ئه‌وه‌ ماوه‌؟"‪.‬‬ ‫كه‌م����ال عه‌لی دێته‌ س����ه‌ر باس����ی ب‬ ‫ده‌رهێنه‌ره‌كان����ی ئه‌وكاته‌ی كوردس����تا‬ ‫"م����ن له‌مێژوی ته‌مه‌ن����ی كاركردنمدا له‌‬ ‫زیاتر به‌ده‌رهێنانه‌كانی مامۆس����تا عوسم‬ ‫سه‌رس����ام بوم‌و هه‌میش����ه‌ به‌قوتابخانه‌‬ ‫ده‌زانم چونكه‌ زۆر به‌دڵس����ۆزانه‌ هه‌وڵی‬ ‫پێشخستنی ڕه‌وشی شانۆ له‌كوردستان"‬ ‫له‌ب����اره‌ی نمایش����كردنی ش����انۆیی‬ ‫له‌ئێس����تادا كه‌ رێچكه‌یه‌كی تازه‌یه‌ له‌كو‬ ‫كه‌م����ال عه‌لی وت����ی‌ "من بۆیه‌ پێشكه‌ش‬ ‫ش����انۆیی سه‌رشه‌قامم پێ باش����ه‌ چونك‬ ‫خ����ۆی ئه‌ڕوات بۆ ناو بینه‌ر ئێم����ه‌ له‌ك‬ ‫ئه‌ڵێین بینه‌ر تۆراوه‌ ب����ه‌اڵم له‌وكاته‌دا‬ ‫ب����ۆالی بینه‌ره‌كه‌ت له‌كاتێك����دا ئه‌گه‌ر ت‬ ‫بێت یان نا"‪.‬‬ ‫س����ه‌باره‌ت به‌ئه‌جن����دای كاری رێ‬ ‫هونه‌رییه‌كانی كوردس����تانه‌وه‌‪ ،‬كه‌مال ع‬ ‫"من نابینم هیچ كارێكی����ان كردبێت ته‌‬ ‫ره‌ق‌وته‌ق����ه‌‌و هیچ����ی ت����ر‌و من خۆش����‬ ‫له‌ئه‌ندامانی یه‌كێتی هونه‌رمه‌ندانی كورد‬ ‫تائێس����تا هیچ س����ودێكم لێ نه‌بینیوه‌‌و‬ ‫هونه‌ریش ئ����ه‌و ئه‌كتیڤ����ه‌ نین ك����ه‌ ه‬ ‫پشتیان پێ ببه‌ستێت"‪.‬‬ ‫كه‌مال عه‌لی‌ ب����اس له‌ئه‌زمونی دراما‬ ‫ده‌كات‌و ده‌ڵ����ێ‌ "له‌راس����تیدا م����ن نات‬ ‫دراماكانمان زۆر به‌پێز بون به‌اڵم بۆ س�‬ ‫خۆی كاریگه‌ری‌ هه‌بو"‪.‬‬ ‫وتیش����ی‌ "ئێم����ه‌ له‌خاك تیڤ����ی‌ كار‬ ‫ته‌له‌فزیۆنیمان ده‌س����تپێكرد پێ����ش ئێ‬ ‫درام����ای ژاڵ����ه‌ كرابو كه‌ ح����ه‌وت ئه‌ڵقه‌‬ ‫ئێمه‌ له‌گه‌ڵ هونه‌رمه‌ند "حسێن میسری‬ ‫ره‌مه‌زانێ����ك ‪ 30‬ئه‌ڵقه‌مان ده‌رده‌كردو‬ ‫ده‌چوه‌ ناو خه‌ڵكه‌وه‌"‪.‬‬

‫هه‌ركاتێ���ك ل���ه‌ده‌ره‌وه‌ گه‌ڕایت���ه‌و‌ه‬ ‫هه‌وڵبده‌ له‌ماڵ���ه‌وه‌ له‌چك نه‌كه‌یت‌و‬ ‫ق���ژت بك���ه‌ره‌وه‌ به‌هه‌ناس���ه‌یه‌ك‬ ‫وه‌رگرێت‪.‬‬ ‫ له‌چ���ك ته‌ندروس���ته‌‪ .‬زۆرج���ار‬‫ده‌وترێ���ت له‌چك ق���ژ الواز ده‌كات‪،‬‬ ‫ئه‌مه‌ هه‌ڵه‌یه‌ چونك���ه‌ له‌چك ئه‌گه‌ر‬ ‫به‌ش���ێوه‌یه‌كی‌ ته‌ندروس���ت بكرێت‬ ‫ئه‌وه‌ له‌هاویندا له‌تیشك ده‌یپارێزێت‌و‬ ‫له‌زستانیش له‌سه‌رما‪.‬‬

‫حه‌یات مه‌جید په‌رخی‌‪ :‬پیاوه‌كامنان حاڵیان باش نییه‌‬ ‫ئا‪ :‬زانكۆ سه‌ردار‬

‫ژنه‌ شاعیرو په‌رله‌مانتاره‌كه‌ی‌‬ ‫پارتی‌ دیموكراتی‌ كوردستان‪،‬‬ ‫ئاماژه‌ به‌وه‌ ده‌كات كه‌ هاوسه‌ری‌‬ ‫ژنه‌په‌رله‌مانتاره‌كان حاڵیان‬ ‫به‌ده‌ستیانه‌ باش نییه‌و بۆ ئاوێنه‌‬ ‫ده‌شڵێت" شیعر له‌وه‌ گه‌وره‌تره‌ كه‌‬ ‫هه‌مو كه‌سێك قسه‌ی‌ له‌سه‌ر بكات"‪.‬‬ ‫حه‌یات مه‌جید په‌رخ���ی‌‪ ،‬ئه‌ندام ‌‬ ‫ی‬ ‫په‌رله‌مانی‌ كوردس���تان له‌فراكسیۆنی‌‬ ‫پارتی‌‪ ،‬ك���ه‌ پێش���تر هه‌ریه‌كێكمان‬ ‫له‌ڕێگه‌ی‌ شیعره‌كانیه‌وه‌ ناسیومانه‌‪،‬‬ ‫له‌گفتوگۆیه‌كی‌ ئاوێنه‌دا قس���ه‌ له‌سه‌ر‬ ‫ش���یعر ده‌كات‌و ده‌ڵێ���ت" ش���یعر‬ ‫پارچه‌یه‌كه‌ له‌من‌و منیش پارچه‌یه‌كم‬ ‫له‌شیعر‪ ،‬هه‌روه‌ها به‌ به‌شێكی‌ گرنگی‌‬ ‫ژیانم���ی‌ ده‌زان���م‪ ،‬هه‌م���و كاره‌كان‌و‬ ‫وه‌زیفه‌كان ت���ه‌واو ده‌بن به‌اڵم ئه‌وه‌ی‌‬ ‫كه‌ ده‌مێنێته‌وه‌ شیعره‌و ده‌بێته‌ مێژو‪،‬‬ ‫شیعر خۆشه‌ویس���تی‌ پێ‌ به‌خشیوم‪،‬‬ ‫شیعر نوس���ینه‌وه‌ی‌ خۆم‌و خه‌مه‌كانم‬ ‫بوه‌ له‌ڕێگه‌ی‌ نوس���ینه‌وه‌‪ ،‬من ئه‌گه‌ر‬ ‫له‌ڕێگ���ه‌ی‌ ش���یعره‌وه‌ نه‌بوایه‌ قورس‬ ‫ده‌ب���و خه‌مه‌كان���م به‌ڕێگ���ه‌ی‌ دیكه‌‬ ‫ده‌رب���ڕم‪ ،‬ئ���ه‌وه‌ی‌ پێ‌ به‌خش���یم كه‌‬ ‫خه‌مه‌كانی‌ خۆم‌و ژنانیش بخه‌مه‌ سه‌ر‬ ‫كاغه‌ز"‪.‬‬ ‫ده‌ش���ڵێت" من زیات���ر له‌ئێواران‌و‬ ‫ش���ه‌واندا ح���ه‌زی‌ نوس���ینم زیات���ر‬ ‫هه‌ی���ه‌‪ ،‬هه‌رچه‌ن���ده‌ به‌ه���ۆی‌ كاری‌‬ ‫په‌رله‌مانتاریم���ه‌وه‌ كاته‌كان���م كه‌متر‬ ‫بۆت���ه‌وه‌ بۆ نوس���ین‪ ،‬ب���ه‌اڵم له‌گ ‌هڵ‌‬ ‫ئه‌وه‌ش���دا دانه‌ب���ڕوام‌و به‌رده‌وام���م‬ ‫له‌نوسین"‪.‬‬ ‫ئه‌و په‌رله‌مانت���اره‌ ئاماژه‌ به‌وه‌ش‬

‫کاوڕ‬ ‫ئه‌ته‌وێ���ت خ���ۆت ل���ه‌و كێش���ان ‌ه‬ ‫دوربخه‌یته‌و‌ه ك ‌ه په‌ستانیان له‌سه‌ر‬ ‫دروس���ت كردویت‪ ،‬چونك ‌ه رابردوت‬ ‫بیرئه‌خاته‌وه‌‪.‬‬

‫گا‬

‫دوانه‌‬

‫ی‬ ‫ی بتوانیت خۆش���ی‌‌و رزگارب���ون له‌ناڕه‌حه‌ت��� ‌‬ ‫هێمن‌و له‌س���ه‌رخۆبه‌ بۆئه‌وه‌ ‌‬ ‫ی باش���ت‬ ‫هه‌ڵه‌كانت چاك بكه‌یته‌وه‌‪ ،‬په‌س���تان چاوه‌ڕێ���ت ده‌كات‪ ،‬وزه‌یه‌ك ‌‬ ‫ی بتوانی���ت كاره‌كه‌ت‬ ‫هه‌ی ‌ه بۆئ���ه‌وه‌ ‌‬ ‫مه‌خه‌ر‌ه سه‌رده‌وروبه‌ره‌كه‌ت‪.‬‬ ‫ی بكه‌یت‪.‬‬ ‫به‌باش ‌‬

‫ده‌دات ك���ه‌ سیاس���ه‌ت غ���ه‌در ل��� ‌ه‬ ‫ئه‌ده‌ب ده‌كات‪ ،‬ب���ه‌اڵم به‌پێچه‌وانه‌وه‌‬ ‫ئه‌ده‌ب هاوكاری‌ سیاس���ه‌ت ده‌كات‪،‬‬ ‫وت���ی‌" له‌وانه‌یه‌ ڕوئی���ای‌ من له‌كاری‌‬ ‫په‌رله‌مانت���اری‌ جیاوازت���ر بێ���ت‬ ‫له‌په‌رله‌مانتارێك���ی‌ دیك���ه‌‪ ،‬ئ���ه‌ده‌ب‬ ‫ئه‌وه‌ی‌ به‌من به‌خش���یوه‌ كه‌ به‌جوانی‌‬ ‫كار بكه‌م‪ ،‬وائیش بكه‌م كه‌ جیاوازاتربم‬ ‫له‌كه‌سێكی‌ تر‪ ،‬به‌اڵم هه‌ندێك جار كه‌‬ ‫ده‌چیته‌ ناو ملمالنێ‌ سیاس���یه‌كانه‌وه‌‬ ‫ئه‌وه‌نده‌ تون���د ده‌بێته‌وه‌ كه‌ ده‌رفه‌ت‬ ‫ب���ۆ هی���چ ناهێڵێت���ه‌وه‌‪ ،‬هه‌رچه‌نده‌‬ ‫ئه‌ده‌ب ره‌نگه‌ ش���تێكی‌ وه‌های‌ دابێته‌‬ ‫من كه‌ بتوانم له‌ئیش‌و كارمدا هاوكارم‬ ‫بێت"‪.‬‬ ‫ئ���ه‌و ژنه‌ ش���اعیره‌ ب���اس له‌وه‌ش‬ ‫ده‌كات ك���ه‌ ئه‌ده‌ب بااڵنس���ی‌ ئه‌وی‌‬ ‫له‌نێوان ش���یعرو كاری‌ په‌رله‌مانتاریدا‬ ‫راگرت���وه‌‪ ،‬ده‌ڵێت"له‌واڵت���ی‌ ئێم���ه‌دا‬ ‫به‌جۆرێك له‌جۆره‌كان سیاس���ه‌تكردن‬ ‫ئاڵۆزه‌‪ ،‬بۆیه‌ ره‌نگ���ه‌ زۆر جار له‌نێو‬ ‫ئه‌و سیاسه‌ته‌دا من توشی‌ كاردانه‌وه‌ی‌‬ ‫سیاس���ی‌ هاتبم به‌اڵم دواجار وتومه‌‬ ‫من ره‌نگ���ه‌ له‌ڕێگه‌یه‌كی‌ تره‌وه‌ بتوانم‬ ‫خزمه‌ت بكه‌م‪ ،‬زۆر جار ره‌نگه‌ ئه‌ده‌ب‬ ‫ده‌ستی‌ گرتبێتم كه‌ ویستبێتم شتێك‬ ‫بكه‌م‪ ،‬ب���ه‌اڵم له‌هه‌م���و حاڵه‌ته‌كاندا‬ ‫ئ���ه‌ده‌ب بااڵنس���ی‌ ژیانی‌ سیاس���ی‌‌و‬ ‫كۆمه‌اڵیه‌ت���ی‌‌و خێزانیم���ی‌ ڕاگرتوه‌‪،‬‬ ‫له‌ناو ئه‌و خه‌م‌و خه‌فه‌ته‌ی‌ كه‌ ئێستا‬ ‫ڕۆژانه‌ هه‌یه‌و له‌س���ه‌ر شانی‌ ئێمه‌یه‌و‬ ‫زۆر ناڕه‌حه‌تی���ن ب���ه‌م بارودۆخ���ه‌ی‌‬ ‫ئێستا هه‌رێمی‌ كوردستانی‌ گرتۆته‌وه‌‬ ‫كه‌ به‌تایبه‌ت فۆكۆسی‌ هه‌مو شته‌كان‬ ‫له‌سه‌ر ئێمه‌یه‌ وه‌ك په‌رله‌مانتار‪ ،‬هه‌ر‬ ‫له‌راگه‌یاندنه‌كان‌و هاواڵتیانه‌وه‌ ئه‌ده‌ب‬ ‫ئه‌و بااڵنسه‌ی‌ بۆ راگرتوم"‪.‬‬

‫قرژاڵ‬

‫حه‌یات ئاماژه‌ ب���ه‌وه‌ش ده‌كات كه‌‬ ‫دایكانی‌ ئه‌م واڵته‌ ماندوترین دایكان ‌‬ ‫ی‬ ‫دنی���ان‪ ،‬بۆیه‌ ده‌ڵێت" جگه‌ له‌ش���یعر‬ ‫ك���ه‌ له‌زۆرینه‌ی‌ ده‌قه‌كانم���دا ره‌نگی‌‬ ‫داوه‌ته‌وه‌‪ ،‬وه‌ك���و كاری‌ په‌رله‌مانیش‬ ‫ناتوان���م له‌و روه‌وه‌ هه‌ڵس���ه‌نگاندنی‌‬ ‫ئه‌وه‌ بك���ه‌م كه‌ چیم كردوه‌ بۆ ژنان‌و‬ ‫دای���كان‪ ،‬به‌اڵم ویژدانم ئاس���وده‌یه‌‬ ‫له‌به‌رامبه‌ر كاره‌كانم‪ ،‬خاوه‌نی‌ هه‌مان‬ ‫ئه‌و قس���انه‌م كه‌ له‌هه‌ڵبژاردنه‌كاندا‬ ‫هه‌مبوه‌‪ ،‬به‌راس���تی‌ سوپاس بۆ خودا‬ ‫هه‌س���ت به‌ئارام���ی‌ ویژدان���م ده‌كه‌م‬ ‫چونكه‌ به‌بێ‌ جیاوازی‌ وه‌ك نوێنه‌رێكی‌‬ ‫راسته‌قینه‌ كاره‌كانم كردوه‌"‪.‬‬ ‫سه‌باره‌ت به‌جوانی‌ وشه‌ی‌ شیعری‌‌و‬ ‫ناشرینی‌ زۆرجار له‌سیاسه‌تدا‪ ،‬حه‌یات‬ ‫مه‌جی���د چۆن مامه‌ڵه‌ ده‌كات ده‌ڵێت"‬ ‫قسه‌یه‌ك هه‌یه‌ ده‌ڵێت سیاسه‌ت هه‌ڵه‌‬ ‫ده‌كات‌و ئ���ه‌ده‌ب راس���تی‌ ده‌كاته‌وه‌‪،‬‬ ‫سیاسه‌ت ره‌قی‌‌و ناخۆشی‌ تێدایه‌‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫ئه‌وه‌ی‌ بااڵنس���ه‌كه‌ی‌ بۆ من ڕاگرتوه‌‬ ‫ئه‌ده‌به‌كه‌ی���ه‌‪ ،‬بۆیه‌ منیش هه‌مو كات‬ ‫به‌ئه‌مانه‌ت‌و مه‌س���ئولیه‌ته‌وه‌ ده‌یڵێم‬ ‫هه‌رچیم له‌هه‌ر دیدارو شوێنكدا وتبێت‬ ‫به‌شی‌ ئه‌وه‌م تێدا هێشتۆته‌و‌ه كه‌ من‬ ‫كێ���م‪ ،‬به‌ئه‌ده‌ب���ه‌وه‌ مامه‌ڵه‌م كردوه‌‪،‬‬ ‫زۆرجار غ���ه‌دری‌ سیاس���ی‌ به‌رامبه‌ر‬ ‫پارته‌ك���ه‌م‌و فراكس���یۆنه‌كه‌م كراوه‌‪،‬‬ ‫له‌و خااڵنه‌شدا كه‌ ئه‌وپه‌ڕی‌ ناڕه‌حه‌ت‬ ‫ب���وم ب���ه‌اڵم س���نوری‌ ئه‌ده‌بی‌ خۆم‬ ‫تێنه‌په‌ڕان���دوه‌‪ ،‬بۆیه‌ ئه‌ده‌ب هاوكارم‬ ‫ب���وه‌ له‌كات���ی‌ توڕه‌بونه‌كانمدا‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫مرۆڤیش به‌ده‌رنییه‌ له‌توڕه‌بون‪،‬به‌اڵم‬ ‫ن���ه‌ له‌ش���یعرو ن���ه‌ له‌په‌رله‌مانتاریم‬ ‫په‌شیمان نیم"‪.‬‬ ‫ئ���ه‌و ژن���ه‌ ش���اعیرو په‌رله‌مانتاره‌‬ ‫له‌به‌ش���ێكی‌ ت���ری‌ گفتوگۆك���ه‌دا‬

‫شێر‬

‫ی خ���ۆت بێت‬ ‫به‌ر به‌توڕه‌بون‌و هه‌ڵچونی‌ خۆت بگره‌و ئ���اگات له‌ته‌ندروس���ت ‌‬ ‫ی‬ ‫كه‌سانی‌ تر تێوه‌مه‌گلێن ‌ه به‌كێشه‌كانته‌و‌ه خه‌ریك ‌ه نیشانه‌ی‌ چه‌ند نه‌خۆشییه‌ك ‌‬ ‫كه‌ دورونزیك په‌یوه‌ندی‌ به‌تۆوه‌ نیه‌‪ .‬درێژخایه‌نت لێده‌رده‌كه‌وێت‪.‬‬

‫ئام���اژه‌ به‌حاڵی‌ هاوس���ه‌ری‬ ‫په‌رله‌مانتاره‌كان ده‌كات‌و به‌پێك‬ ‫ده‌ڵێت"پرس���یارێكی‌ حه‌ریجه‌‬ ‫واوه‌یالیانه‌ به‌اڵم لێت ناشارمه‌‬ ‫ئیش���وكاری‌ خۆمان زۆرج���ا‬ ‫به‌هۆی‌ كارێك���ی‌ زه‌روره‌وه‌ م‬ ‫من بون‪ ،‬به‌راس���تی‌ موعاناتی‬ ‫به‌ده‌س���تمانه‌وه‌ هه‌رچه‌نده‌‬ ‫ئ���ه‌وه‌ی‌ توانیبێت���م هاوس‬ ‫راگرت���وه‌‪ ،‬به‌ه���ۆی‌ ئ���ه‌وه‌ی‬ ‫ئه‌وه‌نده‌ له‌ده‌ره‌وه‌ین ئه‌وانیش‬ ‫له‌گه‌ڵمان ته‌نانه‌ت كاتێك من‬ ‫دابخرێت به‌هه‌ر هۆیه‌ك ئه‌وا ه‬ ‫تێل بۆ ئه‌و ده‌كه‌ن‪ ،‬بۆیه‌ به‌‬ ‫حاڵیان خراپه‌ به‌ده‌ستمانه‌وه‌و‬ ‫پریشكی‌ كاره‌كانمی‌ به‌ركه‌وتو‬ ‫س���ه‌باره‌ت به‌زانینی‌ دروس‬ ‫خواردنی���ش ده‌ڵێ���ت" راس�‬ ‫ده‌س���تڕه‌نگین نیم له‌ئیش���ی‌‬ ‫به‌اڵم به‌گش���تی‌ خراپ نیم‪،‬‬ ‫خواردنی‌ ده‌س���تی‌ منی���ان‬ ‫شایه‌تیم بۆ ده‌ده‌ن (به‌پێكه‌‬ ‫به‌اڵم كفت���ه‌ نازانم دروس���ت‬ ‫له‌وه‌یاندا حازرخۆرم"‪.‬‬ ‫حه‌یات���ی‌ ش���اعیرو په‌رله‌‬ ‫س���ه‌باره‌ت به‌كۆڕی‌ تایبه‌تی‌‬ ‫ئه‌وه‌ی‌ ئاش���كراكرد كه‌ له‌ئێ‬ ‫په‌رله‌مانتاری���دا پێ���ی‌ خ���ۆ‬ ‫بی���كات‌و ده‌ڵێ���ت" زۆر داوام‬ ‫كۆڕی‌ شیعری‌ بكه‌م به‌اڵم له‌‬ ‫نا چونك���ه‌ پێم خۆش نییه‌ ب‬ ‫ئه‌وه‌ی‌ نه‌ڵێن له‌م دۆخه‌دا بۆ‬ ‫پاشان ناش���مه‌وێت كه‌س س‬ ‫به‌شیعرو په‌رله‌مان بكات‪ ،‬ه‬ ‫ده‌چمه‌ كۆڕو كۆبونه‌وه‌ ئه‌ده‌بی‬ ‫به‌اڵم ناتوانم وه‌ك كۆڕی‌ تایب‬ ‫بكه‌م"‪.‬‬

‫فه‌‌ریک‬ ‫له‌پ���ڕ هی���چ بڕیارێك م���ه‌ده‌و له‌ژێر‬ ‫هی���چ فش���ارێك بۆچون���ت به‌رامبه‌ر‬ ‫به‌خۆشه‌ویس���ت‌و كه‌س���ه‌نزیكه‌كانت‬ ‫مه‌گۆڕه‌‪.‬‬

‫بیروڕا‬

‫)‪ )520‬سێشه‌مم ‌ه ‪2016/3/15‬‬

‫‪birura.awene@gmail.com‬‬

‫هه‌ڵبژارده‌ی شه‌ڕ له‌نێوان په‌كه‌كه‌و ئه‌ردوغاندا؟‬ ‫ئاسۆ عه‌بدولله‌تیف‬ ‫هیچ پرۆس����ه‌یه‌ك به‌ق����ه‌د جوڵه‌ی‬ ‫س����ه‌ربازو سوپا س����ودی به‌توركیای‬ ‫دادوگه‌ش����ه‌پێدان‬ ‫س����ه‌رده‌می‬ ‫نه‌گه‌یان����دوه‌‪ ،‬وه‌ك چ����ۆن ئ����ه‌وه‌ بۆ‬ ‫ئێرانی����ش راس����ته‌ وه‌ك ده‌وڵه‌تێكی‬ ‫مه‌زهه‌ب����ی‌و تۆتالیت����ار توانی خۆی‬ ‫قه‌ڵه‌و بكات له‌سه‌ر هه‌نگاوه‌ ئه‌تۆمی‌و‬ ‫مان����ۆڕه‌ س����ه‌ربازیه‌كانی‪ ،‬پاس����دارو‬ ‫هه‌یئ����ه‌ی عولیای س����ه‌ربازی‌و نیروی‬ ‫ئینتیزامی بو ئێرانی كرده‌ ژماره‌یه‌كی‬ ‫وا ك����ه‌ ئه‌مری����كا گفتوگۆی ئاش����تی‬ ‫له‌ت����ه‌ك بكات‪ ،‬بۆیه‌ ئ����ه‌م ده‌وڵ ‌هت‌و‬ ‫كامپانه‌ به‌هه‌مو هێزی خۆیان ئێس����تا‬ ‫خه‌ریكی به‌ئایدۆلۆژیاكردنی سیستمی‬ ‫عه‌س����كه‌ری خۆیان����ن‌و به‌تایبه‌تی بۆ‬ ‫كامپ‌و پ����ارت‌و گروپه‌كان����ی ده‌وری‬ ‫خۆیان تا خه‌ونه‌كانیان باشتر وه‌دی‬ ‫بێنن به‌تایبه‌تی خه‌ونه‌كانی ئه‌ردوغان‬ ‫له‌باك����وری كوردس����تان‪ ،‬كه‌ ش����ه‌ڕو‬ ‫ئۆپه‌راس����یۆن‌و كۆمه‌ڵكوژی به‌بنه‌ما‬ ‫گرتوه‌‪.‬‬ ‫ئه‌ردوغان وه‌ك سه‌رۆكێكی سوننی‬ ‫ب����ان نه‌ته‌وه‌یی‌و خ����اوه‌ن روئیایه‌كی‬ ‫فاشی بۆ واڵته‌كه‌ی له‌دایكبوی قۆناغی‬ ‫توڕه‌یی سوپای واڵته‌كه‌یه‌تی‌و هه‌ر ئه‌م‬ ‫سوپایه‌ش گه‌وره‌یكرد بۆیه‌ به‌رده‌وام‬ ‫خه‌ونی سوپاساالریی‌و هه‌ژمونگه‌ریی‬ ‫هه‌یه‌ له‌رێگ����ه‌ی چه‌ك‌و توندوتیژیه‌وه‌‬ ‫به‌رانب����ه‌ر به‌رهه‌ڵس����تكارانی خ����ۆی‬ ‫به‌تایبه‌ت����ی كوردان����ی باك����ورو‬ ‫رۆژئاوا‪،‬پارتی دادوگه‌شه‌پێدان زیاتر‬ ‫له‌سه‌ر س����تونه‌كانی میلیتاریزه‌كردن‌و‬ ‫خه‌ون����ی ئ����اژاوه‌و قۆناغ����ی ت����رس‬ ‫راوه‌س����تاوه‌و ئه‌م س����تونانه‌ مۆتیڤی‬ ‫به‌رده‌وامنب����ۆ گه‌ش����ه‌ی ئاكپارت����ی‌و‬ ‫خ����ودی ده‌س����ه‌اڵته‌كانی ئه‌ردوغان‌و‬ ‫گروپه‌ك����ه‌ی‪ ،‬ب����ه‌اڵم ب����ۆ ئێس����تاو‬ ‫له‌س����ه‌رده‌می جوڵه‌ی كه‌ش����تیگه‌له‌‬ ‫جه‌نگیه‌كان‌وس����وپا زه‌به‌الحه‌كان����دا‬ ‫پێناچێت جوڵه‌ی س����ه‌ربازو س����وپا‬ ‫لۆكاڵیه‌ك����ه‌ی ئه‌ردوغ����ان ئه‌وه‌ن����ده‌‬ ‫كاریگه‌ری هه‌بێت‌و ره‌نگه‌ به‌نه‌گه‌تیف‬ ‫بش����كێته‌وه‌ بۆناوخ����ۆی ئ����ه‌و واڵته‌‬ ‫چونكه‌ ئیدی ش����ه‌ڕی سوپای توركیا‬ ‫ته‌نها بریتی نیه‌ له‌شه‌ڕی له‌ناوبردنی‬ ‫په‌كه‌كه‌ به‌ڵكو به‌ره‌ی نوێ دروس����ت‬ ‫بوه‌‪ ،‬ل����ه‌روی نێوده‌وڵه‌تیه‌وه‌ به‌ره‌ی‬ ‫روس����یاو ئێران‪،‬به‌ره‌یه‌كی ناوخۆیی‌و‬ ‫هه‌رێمایه‌تیش دروست بوه‌ له‌یه‌كینه‌و‬ ‫گروپ‌و ته‌ڤگه‌ره‌كانی رۆژئاواو باكورو‬ ‫ته‌نانه‌ت ب����ه‌م دواییانه‌ش بزوتنه‌وه‌ی‬

‫شۆڕش����ی یه‌كبونی گه‌الن����ی تورك‌و‬ ‫كورد ك����ه‌ بزوتنه‌وه‌یه‌كی چه‌پن دژی‬ ‫فاش����یه‌تی ئه‌ردوغان دروست بو كه‌‬ ‫هه‌م����و ئه‌مان����ه‌ له‌مپ����ه‌رن له‌به‌رده‌م‬ ‫خه‌ونه‌كانی ئه‌ردوغاندا‪.‬‬ ‫كه‌س����ێك كه‌ له‌مێ����ژوی توركیادا‬ ‫هه‌م س����وپاو هه‌م ئاب����وری واڵتی بۆ‬ ‫به‌رژه‌وه‌ن����دی خۆی‌و كورس����یه‌كه‌ی‬ ‫به‌كارهێنابێ����ت ل����ه‌دوای "مس����ته‌فا‬ ‫كه‌مال ئه‌تات����ورك"ه‌وه‌ ته‌نها"ره‌جه‌ب‬ ‫ته‌یب ئه‌ردوغان" بوه‌‪ ،‬تا ئێستاشی‬ ‫له‌گه‌ڵدابێ����ت ناخوازێ����ت كورد وه‌ك‬ ‫كاراكته‌رێكی دیموكراسی قبوڵ بكات‬ ‫به‌تایبه‌تی له‌دو هه‌ڵبژاردنی س����اڵی‬ ‫راب����ردودا هه‌ده‌په‌ توانی به‌ربه‌س����تی‬ ‫‪ 10%‬بش����كێنێت‌و به‌یاس����ا بچێت����ه‌‬ ‫په‌رله‌مانه‌وه‌‪.‬‬ ‫ئه‌م كاراكته‌ره‌ ئێستا به‌هه‌مو هێزی‬ ‫خۆی ده‌یه‌وێت پارێزگاری له‌و رابردوه‌‬ ‫بكات‌وتوركی����ا بكات����ه‌ موڵكی خۆی‌و‬ ‫سیستمیش ده‌ستكاری بكات‌و خاوه‌نی‬ ‫هه‌م����و جوڵه‌كان بێ����ت‪ ،‬به‌مانایه‌كی‬ ‫ت����ر هه‌م����و بڕیاره‌كان����ی ده‌وڵ ‌هت‌و‬ ‫په‌یوه‌ندیه‌ ده‌ره‌كیه‌كان‌و ئابوری له‌ژێر‬ ‫هه‌ژمونگه‌ری خۆیدابێ����ت‪ ،‬له‌كاتێكدا‬ ‫ده‌وڵ����ه‌ت له‌ئێس����تادا په‌رله‌مانی����ه‌و‬ ‫پێویست بو بۆ هه‌ر هه‌نگاوو جوڵه‌یه‌ك‬ ‫په‌رله‌مان بڕیاری بدایه‌ به‌كۆی ده‌نگ‬ ‫نه‌ك س����ه‌رۆك كۆمار‪ ،‬به‌اڵمئه‌ردوغان‬ ‫توركیای خستۆته‌ شاڕێی سیستمێكی‬ ‫تاكڕه‌وانه‌ به‌بێ گه‌ڕانه‌وه‌ بۆ په‌رله‌مان‌و‬ ‫ئه‌م دۆخه‌ش پێویستی به‌ئاڵۆزكردن‌و‬ ‫جوڵه‌ی س����وپایی زیاتره‌ تا جوڵه‌ی‬ ‫مه‌ده‌ن����ی‌و ئاش����تی‌و په‌رله‌مان����ی‪،‬‬ ‫هه‌ربۆیه‌ نایه‌وێ����ت پارتی دیموكراتی‬ ‫گ����ه‌الن‪ -‬هه‌ده‌په‌ كاری مه‌ده‌نی خۆی‬ ‫بكات له‌په‌رله‌م����ان‌و دێت تۆمه‌تباری‬ ‫ده‌كات‌و ده‌یگلێنێ����ت له‌ش����ه‌ڕێكی‬ ‫ماڵوێرانكه‌ره‌وه‌‪ ،‬ئێستا به‌هه‌مو هێزی ‪ 550‬ئه‌ندام����ن ده‌نگ����ی ‪ 370‬ئه‌ندام‬ ‫خۆیان����ه‌وه‌ خه‌ریكی لێس����ه‌ندنه‌وه‌ی كۆبكاته‌وه‌ بۆ پرسی گۆڕینی سیستم‬ ‫پارێزبه‌ندی‌و حه‌س����انه‌ی په‌رله‌مانین بۆ س����ه‌رۆكایه‌تی كه‌ پێویس����تیه‌تی‪،‬‬ ‫له‌ره‌م����زو په‌رله‌مانتاره‌كانی����ان‪ ،‬ت����ا له‌الیه‌ك����ی ت����ره‌وه‌ به‌ه����ۆی راگرتنی‬ ‫به‌ڕای گش����تی بڵێن ك����ورد به‌كه‌ڵكی په‌یوه‌ندی����ه‌ بازرگانیه‌كانی روس����یا‬ ‫یاساو په‌رله‌مان‌و دیموكراسی نایه‌ن‌و له‌گ����ه‌ڵ توركیا ك ‌ه بڕی����اری ڤالدیمیر‬ ‫پۆتی����ن ل����ه‌م س����ه‌ره‌تایه‌وه‌ زیان����ی‬ ‫شه‌ڕیان ده‌وێت‪.‬‬ ‫واڵت كوش����نده‌ی دا له‌ه����اورده‌و ئاب����وری‬ ‫سیس����تمی‬ ‫گۆڕین����ی‬ ‫له‌په‌رله‌مانی����ه‌وه‌ ب����ۆ س����ه‌رۆكایه‌تی توركی����ا وه‌ك "مهه‌مه‌ت شیمش����ه‌ك"‬ ‫یه‌كێكه‌ له‌خه‌ون����ه‌ ئاڵتونیه‌كانی ئه‌م جێگ����ری س����ه‌رۆك وه‌زیرانیش كاتی‬ ‫سوڵتانه‌ تازه‌یه‌‪ ،‬به‌اڵم پێناچێت ئه‌م خ����ۆی ته‌ئكیدی كرده‌وه‌ له‌س����ه‌ری‪،‬‬ ‫خه‌ون����ه‌ به‌ئاس����انی وه‌دی بێت هه‌م توركی����ا خ����ۆی ده‌زانێت ئ����ه‌و واڵته‌‬ ‫له‌به‌ر ئه‌و هۆش����یاری‌و هه‌س����تانه‌وه‌ نی����ه‌ ب����ه‌راورد بكرێ����ت به‌ماش����ێنی‬ ‫نه‌ته‌وه‌یی����ه‌ی ته‌ڤگه‌ری ك����وردی كه‌ جه‌نگی‌و ته‌رسانه‌ی ئه‌تۆمی‌و ئابوری‬ ‫له‌باكورو رۆژئاوا دروس����ت بوه‌‪ ،‬هه‌م روس����یا ك����ه‌ دوه‌م هێ����زی ئابوری‌و‬ ‫ناتوانێت له‌م په‌رله‌مانه‌ی ئێس����تا كه‌ س����ه‌ربازی گه‌وره‌ی جیهان����ه‌‪ ،‬به‌اڵم‬

‫كه‌سێك ك ‌ه‬ ‫له‌مێژوی توركیادا‬ ‫هه‌م سوپاو هه‌م‬ ‫ئابوری واڵتی‬ ‫بۆ به‌رژه‌وه‌ندی‬ ‫خۆی‌و كورسیه‌كه‌ی‬ ‫به‌كارهێنابێت‬ ‫له‌دوای‬ ‫"مسته‌فا كه‌مال‬ ‫ئه‌تاتورك"ه‌و‌ه‬ ‫ته‌نها"ره‌جه‌ب ته‌یب‬ ‫ئه‌ردوغان" بوه‌‬

‫چونكه‌ ش����ه‌ڕه‌كه‌ له‌بنه‌ره‌تدا شه‌ڕی‬ ‫به‌رژه‌وه‌ندی‌و بریكاریی جه‌مسه‌ره‌كان ‌ه‬ ‫هاتۆته‌ ناو هاوكێش����ه‌ ئاڵۆزه‌كانه‌وه‌‪،‬‬ ‫به‌ش����ێكی س����ه‌ره‌كی هه‌س����تانه‌وه‌ی‬ ‫ئابوری توركیا له‌چه‌ند ساڵی رابردودا‬ ‫په‌یوه‌ن����دی به‌ه����اورده‌و ئاڵوگ����ۆره‌‬ ‫بازرگانیه‌كان����ی روس����یاوه‌ هه‌ب����وه‌و‬ ‫ناكرێت ئه‌م����ه‌ نادیده‌ بگیرێت‪ ،‬ته‌نها‬ ‫له‌س����اڵی رابردودا قه‌باره‌ی ئاڵوگۆره‌‬ ‫بازرگانیه‌كانی ئه‌م دو واڵته‌ زیاتر بوه‌‬ ‫له‌ ‪ 30‬ملیار دۆالر‪ ،‬ئێستا واپێشبینی‬ ‫ده‌كرێت توركیا بكه‌وێته‌ گۆشه‌گیری‬ ‫ئابوری‌وهه‌ڵه‌ی گه‌وره‌تره‌وه‌و نه‌توانێت‬ ‫به‌ئاس����انی ده‌ربازی بێ����ت بۆیه‌ په‌نا‬ ‫بۆ واڵتێك����ی وه‌ك ئێ����ران‌و هه‌رێمی‬ ‫كوردس����تان ده‌بات بۆ ده‌ربازبون له‌و‬ ‫قه‌یرانه‌ ناوخۆییانه‌‪ ،‬ئه‌وه‌ی ده‌بینرێت‬ ‫هاوكێش����ه‌كان ته‌نها له‌توركیا ئاڵۆز‬ ‫ده‌بێت نه‌ك روس����یا ی����ان ئه‌مریكا‪،‬‬ ‫ئه‌گه‌ر كێش����ه‌ی كورد به‌شێوه‌یه‌كی‬ ‫ریشه‌یی‌و عه‌قاڵنی چاره‌سه‌ر نه‌كرێت‪،‬‬ ‫بێگومان له‌ئێستاش����دا چاره‌س����ه‌ریی‬ ‫ریشه‌یی كێشه‌و دۆزی كوردی له‌باكور‬ ‫له‌رێگه‌ی تفه‌نگه‌كانه‌وه‌ نیه‌‪ ،‬ئه‌وه‌نده‌ی‬ ‫له‌رێگ����ه‌ی یاس����اكانه‌وه‌یه‌ به‌تایبه‌تی‬ ‫ماف����دان به‌كوردان ك����ه‌ رێگه‌چاره‌ی‬ ‫خۆس����ه‌ری دیموكراس����ی هه‌ڵبژێرن‬ ‫وه‌ك به‌ربژێرێكی مه‌ده‌نی‌و عه‌قالنی‌و‬ ‫شێوه‌یه‌ك له‌مۆدێرنێته‌ی دیموكراسی‌و‬ ‫هاوژیانی كوردو تورك له‌چوارچێوه‌ی‬ ‫واڵتێكدا‪ ،‬ئه‌مه‌ش دیسان ئه‌ردوغان‌و‬ ‫پارته‌ك����ه‌ی بچوك ئه‌كات����ه‌وه‌‪ ،‬كورد‬ ‫ئه‌كات����ه‌ ژماره‌یه‌ك����ی ئه‌ساس����ی‬ ‫له‌موعاده‌الت����ی ناوچه‌ك����ه‌داو ده‌بێت‬ ‫مامه‌ڵه‌ی له‌گ����ه‌ڵ بكرێت‪ ،‬به‌تایبه‌تی‬ ‫توركه‌ فاشیس����ت‌و ره‌گه‌زپه‌رسته‌كان‬ ‫قبوڵی ناكه‌ن‪ ،‬بۆیه‌ توركه‌كان ئێستا‬ ‫رێگه‌چاره‌ قورس����ه‌كه‌یان هه‌ڵبژاردوه‌‬ ‫كه‌ جه‌نگ‌و ئۆپه‌راس����یۆنی سه‌ربازی‌و‬ ‫كوش����توبڕی كوردان����ه‌‪ ،‬وا هه‌س����ت‬ ‫ده‌ك����ه‌ن ل����ه‌م رێگه‌ی����ه‌وه‌ ده‌توانن‬ ‫به‌اڵنس����ی هێز رابگرن‌و هاوكێشه‌كان‬ ‫بگۆڕن‪ ،‬ئه‌وه‌ی گرنگه‌ بوترێت ئه‌وه‌یه‌‬ ‫ئایا په‌كه‌كه‌و بزوتنه‌وه‌ چه‌كداریه‌كه‌ی‬ ‫له‌م به‌هاره‌دا چی ده‌كه‌ن كه‌ تائێستا‬ ‫به‌پراكتی����ك جوڵه‌ی����ان نه‌ك����ردوه‌‪،‬‬ ‫وه‌ك م����وراد قه‌ره‌ی��ل�ان وتی به‌هاری‬ ‫ئ����ازادی ك����وردان ده‌بێت‌وتوركیاش‬ ‫ناتوان����ێ رامانوه‌س����تێنێ‌و هی����چ‬ ‫ده‌ستپێش����خه‌ریه‌كی ئاشتیش قبوڵ‬ ‫ناكه‌ین‪ ،‬ئایا به‌ته‌واوی ئه‌گه‌ر لۆژیكی‬ ‫چه‌ك بێته‌ ئه‌ڵته‌رناتیڤی ئه‌م دۆخه‌ی‬ ‫توركیاو باكور‪،‬ئاین����ده‌ی حوكمڕانی‬ ‫توركیا به‌ره‌وكوێ ده‌ڕوات؟‬

‫پارتیزانی‌ له‌هه‌ناوی‌ ئه‌نفالدا‬ ‫رانه‌گه‌ین‪ ،‬به‌اڵم خۆ هه‌مو ئه‌و چیرۆك‌و‬ ‫روداوانه‌ ناكرێ‌ هه‌ر له‌دوتوێی‌ الپه‌ڕه‌ی‌‬ ‫دڵی‌ پارتیزانه‌كاندا بێت‌و نه‌چێته‌ سه‌ر‬ ‫كاغه‌زو تۆمار نه‌كرێ‌ ‪ ،‬بۆ ئه‌و مه‌به‌سته‌‬ ‫یه‌ك دو ساڵ له‌مه‌وبه‌ر من نزیكه‌ی‌ ‪100‬‬ ‫پرسیارم بۆ عوسمانی‌ حاجی‌ مه‌حمود‬ ‫ئام���اده‌ كردوه‌ تا وه‌اڵمی���ان بداته‌وه‌‪،‬‬ ‫به‌ب���ڕوای‌ من ئ���ه‌وه‌ ده‌بێت���ه‌ كارێكی‌‬ ‫دانس���قه‌‌و به‌ش���ێك له‌الپه‌ڕه‌كانی‌ ئه‌و‬ ‫له‌تیف فاتیح فه‌ره‌ج‬ ‫مێژوه‌‪ ،‬له‌به‌رئه‌وه‌ی‌ عوسمانی‌ حاجی‌‬ ‫مه‌حمود جگه‌ ل���ه‌وه‌ی‌ گه‌واهیده‌رێكی‌‬ ‫زۆربه‌ی‌ ئه‌وانه‌ی‌ ئاوێنه‌ ده‌خوێننه‌وه‌‪ ،‬ئ���ه‌و رۆژگاره‌یه‌‪ ،‬هه‌روه‌ه���ا پیاوێكی‌‬ ‫بابه‌ته‌ دۆكۆمێنتیه‌ شه‌ش به‌شیه‌كه‌ی‌ زۆر ورده‌و ده‌توان���ێ‌ ورده‌كاری���ه‌كان‬ ‫" كاك عوسمانی‌ حاجی‌ مه‌حمود" تان بگێڕێت���ه‌وه‌‪ ،‬ئ���ه‌وه‌ جگه‌ ل���ه‌وه‌ی‌ كه‌‬ ‫خوێندوه‌ته‌وه‌‪ ،‬ئ���ه‌و بابه‌ته‌ نه‌ك هه‌ر خۆی‌ به‌رپرس بوه‌و هه‌میش���ه‌ له‌گه‌ڵ‬ ‫وه‌ك گێڕانه‌وه‌ی‌ كاره‌كته‌رێكی‌ ئه‌و رۆژه‌ ده‌سته‌كانی‌ ترو ناوشاردا له‌په‌یوه‌ندی‌‬ ‫ناخۆش���انه‌ بگره‌ وه‌ك دۆكۆمێنتێكی‌ به‌رده‌وامدا بوه‌ ‪.‬‬ ‫ئه‌و شه‌ش به‌ش���ه‌ی‌ گێڕانه‌وه‌كه‌ی‌‬ ‫بایه‌خدار‪ ،‬ده‌كرێ‌ كاری‌ وردی‌ له‌سه‌ر‬ ‫بكرێ‌‪ ،‬من وه‌ك خۆم ماوه‌یه‌كی‌ زۆره‌و عوس���مانی‌ حاجی‌ مه‌حمود ورده‌كاری‌‬ ‫بۆ چه‌ندین ساڵ له‌مه‌وبه‌ر ده‌گه‌ڕێته‌وه‌ زۆری‌ تیای���ه‌و ده‌ك���رێ‌ توێ���ژه‌ران‌و‬ ‫ك���ه‌ له‌خه‌می‌ ئه‌وه‌دام ئه‌و یاداش���ت‪ ،‬لێكۆڵ���ه‌ران كاری‌ له‌س���ه‌ر بكه‌ن‪ ،‬بۆ‬ ‫گێڕان���ه‌وه‌‪ ،‬دۆكۆمێنتان���ه‌ له‌فه‌وتان‌و نمونه‌ پارتیزانه‌كانی‌ سنوری‌ گه‌رمیان‬ ‫له‌نێوچون بپارێزرێن‌و ئارشیف بكرێن‪ ،‬چه‌ن���د كه‌س ب���وون‪ ،‬كرابون���ه‌ چه‌ند‬ ‫عوسمانی‌ حاجی‌ مه‌حمود یه‌كێكه‌ له‌و ده‌س���ته‌وه‌‪ ،‬چه‌ك‌و چۆڵی���ان چی‌ بو‪،‬‬ ‫پارتیزانانه‌ی‌ له‌دوای‌ نه‌هامه‌تی‌ ئه‌نفال‪ ،‬چۆن خۆیان ده‌پاراس���ت‪ ،‬په‌یوه‌ندیان‬ ‫له‌قواڵیی‌ گه‌رمیاندا ماونه‌ته‌وه‌و له‌گه‌ڵ به‌ش���اره‌كانه‌وه‌ چ���ۆن ب���و‪ ،‬هه‌ڵبه‌ت‬ ‫هاوڕێكانی���دا سه‌ركێش���ی‌ گه‌وره‌ی���ان من له‌و پرس���یارانه‌دا هه‌م���و ئه‌مانه‌م‬ ‫كردوه‌‪ ،‬سه‌ركێشی‌ به‌مانای‌ ئازایه‌تی‌‌و نوسیوه‌‪ ،‬به‌اڵم ئه‌وه‌ ناكاته‌ ئه‌وه‌ی‌ كه‌‬ ‫گیانبازی‌‌و له‌خۆبوردن‪ ،‬ئه‌و پارتیزانانه‌ خه‌ڵكانی‌ دیكه‌ش به‌و كاره‌ هه‌ڵنه‌سن‪،‬‬ ‫كوڕی‌ هه‌ر میله‌تێك���ی‌ تربان‪ ،‬ناویان خۆزگه‌ وه‌ك عوسمانی‌ حاجی‌ مه‌حمود‬ ‫له‌كتێبان���دا تۆمار ده‌ك���راو چیرۆك‌و پارتیزانه‌كانی‌ دیكه‌ش ده‌ستیان ده‌كرد‬ ‫به‌س���ه‌رهاته‌كانیان ده‌كرایه‌ به‌ش���ێك به‌نوسینه‌وه‌ی‌ بیره‌وه‌ری‌‌و یاداشته‌كانی‌‬ ‫له‌بابه‌ت���ی‌ خوێندن‪ ،‬راس���تی‌ زۆرمان خۆیان‌و ب���ۆ ئه‌و مه‌به‌س���ته‌ش به‌رله‌‬ ‫له‌سه‌ر ئه‌وه‌ وتوه‌ پێویسته‌ چ مێژویه‌ك ده‌ستپێك چه‌ند دانیشتنێكیان پێكه‌وه‌‬ ‫بخوێنرێ‌‪ ،‬به‌اڵم كێشه‌ ئه‌وه‌یه‌ له‌واڵتی‌ ده‌كرد ب���ۆ ئه‌وه‌ی‌ ته‌واوی‌ زانیاریه‌كان‬ ‫ئێمه‌ هه‌مو شت سیاسێنراوه‌‪ ،‬ئه‌وه‌ش به‌وردی‌ كۆبكرێته‌وه‌‪ ،‬ئه‌و كاره‌ ده‌بێته‌‬ ‫وایكردوه‌ كه‌ له‌م قۆناغه‌دا به‌هه‌مو شت پنتێكی‌ روناكی‌ مێ���ژوی‌ ئێمه‌ له‌دوای‌‬

‫سته‌مكاری‌ ئه‌نفال ‪.‬‬ ‫كات���ێ‌ باس���ی‌ تروس���كه‌یه‌ك له‌نێو‬ ‫تاریكیدا ده‌كه‌ین‪ ،‬قسه‌ له‌سه‌ر ئه‌وه‌یه‌‬ ‫له‌نێو تونێلی‌ تاریكی‌ نائومێدیدا‪ ،‬له‌پڕ‬ ‫ده‌زانی‌ شاخه‌كان‌و پێده‌شته‌كان هێشتا‬ ‫ئاوه‌دانن‪ ،‬هێش���تا كه‌سانێك چۆك بۆ‬ ‫ئه‌نفال‌و سته‌مكاری‌ داناد‌هن‌و ده‌یانه‌وێ‌‬ ‫به‌رده‌وامی‌ ب���ده‌ن به‌مانه‌وه‌‪ ،‬له‌و تاڵه‌‬ ‫تیشكه‌ باریكه‌وه‌ خه‌ون به‌ئاینده‌یه‌كی‌‬ ‫باش���تره‌وه‌ ده‌بینرێ‌‪ ،‬میلله‌تانی‌ دیكه‌‬ ‫به‌و جۆره‌ گیانبازه‌كانی‌ خۆیان له‌ بیر‬ ‫ناكه‌ن‪ ،‬ه���ه‌روه‌ك چۆن ئه‌وه‌ش ناكه‌ن‬ ‫كه‌ له‌نێو ئه‌و حه‌كایه‌ته‌ درێژو سه‌خته‌ی‌‬ ‫مانه‌وه‌دا پاڵه‌وانه‌ هه‌قیقیه‌كان ون بن‌و‬ ‫پاڵه‌وانی‌ ساخته‌ بێنه‌ گۆڕێ‌‪.‬‬ ‫پارتیزانه‌كان���ی‌ نێو هه‌ناوی‌ ئه‌نفال‌و‬ ‫دوای‌ ئه‌نف���ال‪ ،‬ئه‌وانه‌ی‌ چاره‌نوس���ی‌‬ ‫خۆی���ان گرێداب���و به‌ئومێدێك���ه‌وه‌ بۆ‬ ‫خه‌ڵ���ك‪ ،‬ئومێدێ���ك بۆ ئ���ه‌وه‌ی‌ ئیتر‬ ‫چاوه‌ڕوان���ی‌ ش���اره‌كان نه‌ك���وژێ‌‪،‬‬ ‫ناب���ێ‌ یاداش���ته‌كانیان‪ ،‬بی���ره‌وه‌ری‌‌و‬ ‫روبه‌ڕوبونه‌وه‌كانی���ان له‌گ���ه‌ڵ دوژمن‬ ‫له‌بیر بكرێت‌و له‌نێوبچێت‪ ،‬به‌هیوام ئه‌م‬ ‫نوسینه‌ كورته‌ ببێته‌ فشارو هانده‌رێك‬ ‫بۆ ئ���ه‌وه‌ی‌ هه‌ریه‌كه‌و به‌گوێره‌ی‌ خۆی‌‬ ‫ئه‌وه‌ی‌ هه‌ی���ه‌ بیگێڕێته‌وه‌‪ ،‬ئاخر جگه‌‬ ‫له‌و یاداشته‌ی‌ عوسمانی‌ حاجی‌ مه‌حمود‬ ‫له‌م���اوه‌ی‌ رابردودا من یاداش���ته‌كانی‌‬ ‫پێشمه‌رگه‌ی‌ حزبی‌ ش���یوعی‌ " ئاسۆ‬ ‫بیاره‌ی���ی"م خوێنده‌وه‌ ‪ ،‬ك���ه‌ مایه‌ی‌‬ ‫هه‌ڵوه‌سته‌ له‌سه‌ر كردنه‌‪ ،‬ئه‌و یاداشت‌و‬ ‫بیره‌وه‌ریانه‌ ب���ۆ ئه‌وه‌ن بگوترێ‌ له‌نێو‬ ‫ئ���ه‌و دنیا چه‌وت‌و پڕ ش���ه‌ڕو ش���ۆڕ‌و‬ ‫ناته‌باییه‌دا مرۆڤ���ی‌ گه‌وره‌ش هه‌بون‪،‬‬ ‫مرۆڤگه‌لێ���ك ك���ه‌ خه‌ونی���ان هه‌بو‪،‬‬ ‫خه‌ونگه‌لێ���ك كه‌ ده‌ویس���ترا بكرێته‌‬ ‫هه‌قیقه‌ت ‪.‬‬

‫ی‬ ‫ێ باس ‌‬ ‫كات ‌‬ ‫تروسكه‌یه‌ك له‌نێو‬ ‫تاریكیدا ده‌كه‌ین‬ ‫قسه‌ له‌سه‌ر‬ ‫ئه‌وه‌یه‌ له‌نێو‬ ‫ی‬ ‫ی تاریك ‌‬ ‫تونێل ‌‬ ‫نائومێدیدا‪ ،‬له‌پڕ‬ ‫ی شاخه‌كان‌و‬ ‫ده‌زان ‌‬ ‫پێده‌شته‌كان‬ ‫هێشتا ئاوه‌دانن‬ ‫هێشتا كه‌سانێك‬ ‫چۆك بۆ ئه‌نفال‌و‬ ‫ی‬ ‫سته‌مكار ‌‬ ‫ێ‬ ‫داناده‌ن‌و ده‌یانه‌و ‌‬ ‫ی بده‌ن‬ ‫به‌رده‌وام ‌‬ ‫به‌مانه‌وه‌‬

‫‪13‬‬

‫لەعنەتی شۆڕش‬ ‫رێبین هەردی‬ ‫هەمیش���ە لەعنەتی���ک ب���ەدوای‬ ‫شۆڕش���ەوەیە کە بەخێراییەکی س���ەیر‬ ‫لەرزگارک���ەرو ئازادیخ���وازەوە ئەیکات‬ ‫بەحوکمڕانێکی س���ەرکوتکەرو داگیرکەر‬ ‫بۆ کورسی دەسەاڵت‪ .‬لەعنەتێک بەدوای‬ ‫شۆڕش���ەوەیە کە لەئۆمێدی جیهانێکی‬ ‫نوێ‌و ئاسودەوە ئەیکات بەمۆتەکەیەکی‬ ‫تازە بەسەر هەمو خەونێک بەدنیایەکی‬ ‫باش���ترەوە‪ .‬لەعنەتێ���ک هەی���ە‬ ‫بەدوای شۆڕش���ەوە کە شۆڕش���گێران‬ ‫لەخەباتکەران���ی رێگ���ەی ئازادی���ەوە‬ ‫ئەگۆڕێت بۆ سەربازەکانی زیندانیکردن‌و‬ ‫ئەشکەنجەو سەرکوتکردن‪ .‬لەعنەتێکی‬ ‫هەمیش���ەیی بەدوای شۆڕش���ەوەیە کە‬ ‫پێشوازی پڕ لەخۆشی‌و گۆرانی‌و سەما‪،‬‬ ‫ئەگۆڕێت بۆ نائومێ���دی‌و بیدەنگیەکی‬ ‫ق���وڵ‪ .‬هیچ شۆڕش���ێکی دنی���ا نەبوە‬ ‫لەگەڵ رودانیدا س���ەدان ه���ەزار کەس‬ ‫لەپێش���وازیدا دنیا پڕنەکەن لەس���ەماو‬ ‫گۆران���ی‌و هەڵپەڕك���ێ‪ ،‬هەم���وان لەو‬ ‫ساتەوەختەدا وەک ئەوەی لەجیهانێکی‬ ‫ئەفس���وناویدا بژین کە خەونی دێرنەی‬ ‫هەمویان دێنێتەدی‪ ،‬شەقام‌و کۆاڵنەکان‬ ‫پڕ ئەکەن لەسەماو گۆرانی‌و شۆڕشگێران‬ ‫وەک ئەو فریشتە خوداییانە ئەبینن کە‬ ‫لەدنیایەکی جیاواز لەم دنیایەوە هاتون‬ ‫بۆ ئەوەی بەختەوەری بەسەر هەمواندا‬ ‫داب���ەش بکەن‪ .‬هی���چ وێنەی���ەک نیە‬ ‫هێندەی وێنەی شۆڕشگێران لەشۆڕشدا‬ ‫هێن���دە پ���اک‌و بێگەردو فریشتەئاس���ا‬ ‫بێ���ت‪ .‬بەختی���ار عەلی راس���ت ئەکات‬ ‫بەش���ێكی زۆر لەهۆکاری ئەوەی گیڤارا‬ ‫وەک رەمزێک���ی پ���اک‌و ئیلهامبەخش‬ ‫لەخەیاڵ���ی زورب���ەی خەڵک���دا ماوە‪،‬‬ ‫ئەگەڕێتەوە بۆ ئ���ەوەی گیڤارا هەرگیز‬ ‫دۆخ���ی شۆڕش���ی بەجێنەهێش���ت‌و تا‬ ‫دواساتەکانی تەمەنی لەو دۆخەدا خۆی‬ ‫هێش���تەوە (تەماعەکان���ی حوکمڕانی‬ ‫کە کاس���ترۆ خس���تبویە بەردەس���تی‪،‬‬ ‫تێنوێتی ئەم شۆڕش���گێرە هەمیشەیەی‬ ‫نەش���کاند)‪ .‬رێ���ک بەپێچەوانەی فیدل‬ ‫کاس���ترۆوە ک���ە س���ەردەمێک ئەویش‬ ‫یەکێک بو لەرەمزەکانی ئەو شۆڕشگێرە‬ ‫فریشتەئاس���ایانەی هات���ون بۆ ئەوەی‬ ‫دنیا رزگار بکەن‪ .‬کاسترۆ لەحوکمڕانیدا‬ ‫لەوێنەی شۆڕشگێرە فریشتەئاساکانەوە‬ ‫گۆڕا بۆ وێنەی دیکتاتۆریکی س���تەمکار‬ ‫ک���ە لەپێن���اوی مانەوە لەدەس���ەاڵتدا‬ ‫ئامادەن هەمو شتێک بکەن‪.‬‬ ‫لەعنەتی���ک ب���ەدوای شۆڕش���ەوەیە‬ ‫ک���ە رێگە ن���ادات ئەو هیواو هەس���تی‬ ‫بەختەوەریەی لەکاتی رودانی شۆڕشدا‬ ‫هەم���وان هەس���تی پ���ێ ئەک���ەن‪ ،‬بۆ‬ ‫ماوەیەک���ی زۆر بەردەوام بێت‌و جێگەی‬ ‫خ���ۆی ن���ەدات بەیێ���زاری‌و توڕەیی‌و‬ ‫ناخوشنودی‪ .‬شۆڕشی مەزنی فەڕەنسی‬ ‫کە بەپێی هەندێک بیریار نەخشەی هەمو‬ ‫جیهانی مۆدێرنی کێش���ا‪ ،‬بەخوێنڕێژی‬ ‫رۆبس���پێرو ئیمپراتۆریەت���ی ناپلیۆندا‬ ‫تێپەڕی‌و فەڕەنس���یەکان زۆریان ویست‬ ‫بۆ ئەوەی خۆیان لەم قۆناغە خوێناوی‌و‬ ‫پڕ س���تەمکاریە رزگاربکەن‪ .‬بەاڵم گەر‬ ‫فەڕەنسیەکان توانییان بەهەرشێوەیەک‬ ‫بوە لەو قۆناغە خوێناوی‌و پڕ ستەمکاریە‬ ‫خۆیان رزگاربکەن‪ ،‬ئەوا زۆر شۆڕش���ی‬ ‫دی بەختی ئەوەیان ب���وە لەو قۆناغی‬ ‫ستەمکاری‌و پڕ بێدادیە رزگاریان بێت‌و‬ ‫بەجۆرێک تیایدا ماونەتەوە کە خەڵکی‬ ‫نەک ه���ەر لەرودانی ش���ۆڕش‪ ،‬بەڵکو‬ ‫لەدوبارەبونەوەش���ی نائومێ���د کردوە‪.‬‬ ‫شۆڕش���گێڕان ک���ە دێنە س���ەر حوکم‬ ‫هەمان ئەو کەس���انە نین کە شۆڕشیان‬ ‫کردوەو ئامادەب���ون لەپێناوی خەڵک‌و‬ ‫مافەکانیاندا گیانی خۆیان بەخت بکەن‪.‬‬ ‫لەحوکمڕانیدا ئیدی ئەوە شۆڕشگێرانن‬ ‫داوای قوربان���ی‌و گیانفیدای���ی لەخەڵک‬ ‫ئەک���ەن‌و هەر ناڕەزایەتیەکیش وەک بێ‬ ‫ئەمەکی خەڵک بەرامبەر بەقوربانیدان‌و‬ ‫خەباتیان تەماش���ا ئەکەن‪ .‬حوکمڕانی‬ ‫شۆڕش���گێران هەمیش���ە حوکمڕانیەکی‬ ‫پ���ڕ لەتوندوتیژی���ە بەرامب���ەر بەهەمو‬ ‫کەسێک کە بەش���ێوەیەک لەشێوەکان‬ ‫ناڕازیە لەم ی���ان ئەو کردارو روداوانەی‬ ‫شۆڕش���گێران لەکات���ی حوکمڕانی���دا‬ ‫ئەنجامی ئ���ەدەن‪ .‬لەعنەتێکی س���ەیر‬ ‫بەدوای شۆڕشەوەیە کە وای لێ ئەکات‬ ‫لەچرک���ەی رودانیدا دەرگای زیندانەکان‬ ‫بکات���ەوەو هەمو بەندک���راوەکان ئازاد‬ ‫بکات‪ ،‬ب���ەاڵم لەحوکمڕانی���دا هەمویان‬ ‫پڕ بکاتەوە بەو کەسانەی شۆڕشگێران‬ ‫بەمەترسی‌و خائین‌و تێکدەری لەقەڵەم‬ ‫ئەدەن‪ .‬شۆڕش هەمیشە بەئازادکردنی‬

‫لەعنەتیک بەدوای‬ ‫شۆڕشەوەیە کە‬ ‫رێگە نادات ئەو‬ ‫هیواو هەستی‬ ‫بەختەوەریەی‬ ‫لەکاتی رودانی‬ ‫شۆڕشدا هەموان‬ ‫هەستی پێ‬ ‫ئەکەن‪ ،‬بۆ‬ ‫ماوەیەکی زۆر‬ ‫بەردەوام بێت‌و‬ ‫جێگەی خۆی‬ ‫نەدات بەیێزاری‌و‬ ‫توڕەیی‌و‬ ‫ناخوشنودی‬ ‫دەس���تپێئەکات‌و‬ ‫دیلک���راوەکان‬ ‫بەپڕکردنەوەی���ان کۆتایی دێت‪ .‬وێنەی‬ ‫گیڤ���ارا تەنه���ا وێنەیەکی راگ���وزەرەو‬ ‫ناتوانێت بۆ هەمیشە بەردەوام بێت‪.‬‬ ‫لەشۆڕشی چەکداریدا وێنەکە تەڵخترو‬ ‫دژوارترە‪ .‬گەر شۆڕشی جەماوەری لەگەڵ‬ ‫خۆیدا هێزێکی کۆمەاڵیەتی دروستئەکات‬ ‫کە خۆی بەخاوەنی ش���ۆڕش ئەزانێت‌و‬ ‫لێ���رەوە بەرگریەک���ی س���ەخت ئەکات‬ ‫لەوەی بەئاس���انی کەس لێ���ی بدزێت‪،‬‬ ‫ئەوا لەشۆڕشی چەکداریدا بەپێچەوانەوە‬ ‫نەک هیچ هێزێکی کۆمەاڵیەتی دروست‬ ‫نابێ���ت کە خ���ۆی بەخاوەنی ش���ۆڕش‬ ‫بزانێت‪ ،‬بەڵکو ئەو نوخبەیەی شۆڕشی‬ ‫چەک���داری بەرپ���ا ک���ردوە بەجۆرێک‬ ‫شۆڕش‌و شۆڕش���گێران لەخۆیدا کورت‬ ‫ئەکات���ەوە کە هەر ک���ەس لەدەرەوەی‬ ‫بازنەکەی بێت وەک پرۆژەی دوژمنێکی‬ ‫نوس���تو تەماش���ا ئ���ەکات‪ .‬حوکمڕانی‬ ‫شۆڕش���ی چەک���داری حوکمڕانیەکی پڕ‬ ‫لەمنەت‌و خۆ بەڕاس���ت زانیە کە رێگە‬ ‫بەهیچ ک���ەس جگ���ە لەخ���ۆی نادات‬ ‫حوکمـڕانی بکات‪ .‬شۆڕش���ی چەکداری‬ ‫خۆی بەپارێزەری س���ەرەکی ش���ۆڕش‬ ‫ئەزانێ���ت‌و پاوانکردنی بۆ دەس���ەاڵت‌و‬ ‫حوکمڕان���ی‪ ،‬وەک پارێزگاریک���ردن‬ ‫لەئامانجە بااڵکانی ش���ۆڕش تەماش���ا‬ ‫ئەکات‪ .‬ئەمجۆرە شۆڕشە حکومڕانیەک‬ ‫دروس���ت ئەکات کە بەردەوام لەدۆخی‬ ‫شەڕی ساردو گەرمدایە لەگەڵ خەڵکداو‬ ‫هەمو کەس���ێک کە لەگەڵی نیە‪ ،‬وەک‬ ‫دوژمنێک���ی نوس���تو تەماش���ا ئەکات‪.‬‬ ‫بەعسیەکان‌و هاوش���ێوەکانی باشترین‬ ‫نمونەی ئ���ەم حاڵەتەن‪ .‬بەعس���یەکان‬ ‫کە بەوت���ەی خۆی���ان بەشۆڕش���ێکی‬ ‫چەکداری هاتبونە س���ەر حوکم‪ ،‬خودی‬ ‫عێراقیبونیان کورتکردبۆوە بۆ بەعس���ی‬ ‫بون‪ .‬ئێراقی بون‪ ،‬واتە بەعس���ی بون‪.‬‬ ‫س���ەدام حس���ێن لەوتەیەکیدا گوتبوی‬ ‫هەمو عێراقیەک بەعسیە‪ ،‬تەنانەت گەر‬ ‫سەر بەرێکخس���تنی بەعسیش نەبێت‪.‬‬ ‫هەر کەس‌و هیزێکیش لەگەڵ ش���ۆڕش‬ ‫نەبێ���ت‪ ،‬عێراقی نی���ەو دوژمنی واڵتە‪.‬‬ ‫س���ەدام حس���ێن لەیەكێک لەوتارەکیدا‬ ‫گوتبوی (من ئەزانم ش���ۆڕش هێش���تا‬ ‫نەگەیشتۆتە سلێمانی‌و بەسرە) چونکە‬ ‫هێشتا لەم دو ش���ارەدا هەست بەبونی‬ ‫ئەو هێ���زە ناڕازیە ئەکرا ک���ە بەرامبەر‬ ‫بەحوکمران���ی بەع���س هەیە‪ .‬ش���ۆڕش‬ ‫کە بەش���وێنەکان ئەگات‪ ،‬ئەو شوێنانە‬ ‫هەموی ئەکات بەالیەنگرانی خۆی‌و هەر‬ ‫کەس���یكێش الیەنگری شۆڕش نەبێت‪،‬‬ ‫ئەوا دوژمنێتی‪ .‬بەمش���ێوەیە ش���ۆڕش‬ ‫لەئازادکردنی خەڵکەوە‪ ،‬هەنگاو ئەنێت‬ ‫بۆ ئەوەی ببێت بەستەمکارێکی تازە کە‬ ‫بەناوی شۆڕش‌و ئازادکردنی خەڵکەوە‪،‬‬ ‫جەهەنەمێک بۆ خەڵک دروست ئەکات‪.‬‬

‫‪12‬‬

‫)‪ )520‬سێشه‌مم ‌ه ‪2016/3/15‬‬

‫‪birura.awene@gmail.com‬‬

‫بیروڕا‬

‫گوتاری حیزبه‌کان‬ ‫له‌نێوان به‌رداشی ویستی خه‌ڵک‌و ده‌سه‌اڵتدا‬ ‫زمان لەشوێنی مرۆڤ‬

‫م���رۆڤ بونەرێک���ی قس���ەکەرەو ئامرازی‬ ‫س���ەرەکیی قسەکردنیش���ی‪ ،‬زمان���ە‪ .‬زمان‬ ‫دیاردەیەکی سادە نییە‪ ،‬هه‌م خۆی شتێکە پڕ‬ ‫لەئاڵۆزیی‌و هه‌م پەیوەندیی مرۆڤیش پێیەوە‬ ‫پەیوەندییەکی ئاڵۆزە‪ .‬مرۆڤ ناتوانێت تەعبیر‬ ‫لەش���تێک بکات گەر زمانێکی بۆ تەعبیرکردن‬ ‫ل���ەو ش���تە دروس���تنەکردبێت‪ ،‬گ���ەر زمان‬ ‫هاریکاری���ی نەکات‌و ئەگ���ەری تەعبیرکردنی‬ ‫نەخاتە بەردەست‪ ،‬یان گەر مرۆڤ لەناو ئەو‬ ‫زمانەدا ئەو ئەگەرە تەعبیرییانەی دروستنەکرد‬ ‫کە پێویس���تی پێەت���ی بۆ باس���کردنی ئەو‬ ‫ش���تانەی کە دەیەوێت باس���یانبکات‪ .‬بەاڵم‬ ‫زم���ان یەکەیەکی ئازاد نیی���ە‪ ،‬ڕوبەرێکی بێ‬ ‫پەرژی���ن‌و تەلبەندو دەرگاو پەنجەرەی داخراو‬ ‫نییە‪ ،‬ش���تێک نییە مرۆڤ چۆنی ویس���ت وا‬ ‫بەکاریبھێنێ���ت‪ .‬زمان هه‌میش���ە کۆمەڵێک‬ ‫سنورو یاس���او جەبرو ڕێسای تایبەتیی هه‌یە‬ ‫کە بەربەست بۆ تەعبیرکردنی ئازاد دادەنێت‪.‬‬ ‫فەیلەسوفی فەرەنس���یی پۆل ریکور پێیوایە‬ ‫مرۆڤ لەمێژوی خۆیدا س���ێ شتی سەرەکیی‌و‬ ‫بنەڕەتی���ی داھێناوە کە ھێما ب���ۆ مرۆڤبونی‬ ‫م���رۆڤ دەکەن‪ ،‬ئەو س���ێ ش���تەش بریتین‬ ‫لەزمان‌و ئام���ڕازو دەزگا‪ .‬پۆل ڕیکور گرنگیی‬ ‫زمان دەخات���ە پێش گرنگیی دو ش���تەکەی‬ ‫ترەوە‪ .‬مرۆڤ لە ڕێگای ئەم س���ێ داھێنانەوە‬ ‫چەندەه���ا پەنجەرەی نوێی بەس���ەر دونیای‬ ‫جیاوازو ش���ێوەژیانی ت���رو پەیوەندیی نوێ‌و‬ ‫جی���اوازو پلورالدا کردۆتەوەو ئەزمونی تازەی‬ ‫لەو ش���تانەدا تاقیکردۆتەوە‪ .‬بەاڵم هه‌ر سێ‬ ‫داھێنانەکەش‪ ،‬هه‌ریەکەیان بەڕێگای تایبەتی‬ ‫خۆی‪ ،‬س���نوری بۆ مرۆڤبونی مرۆڤ داناوەو‬ ‫هه‌ریەکەیان توانایەکی دیاریکراو و سنورداری‬ ‫بەتوااکانی ئەو س���ەردەمەی تیایدا ئامادەن‪،‬‬ ‫بەمرۆڤ بەخش���یوە‪ .‬جیاوازیی نێوان مرۆڤی‬ ‫سەردەمە جیاوازەکان‪ ،‬لەزۆر ڕوەوە جیاوازییە‬ ‫لەنێ���وان ئەو زمان���ەدا ک���ە بەکاریدەھێنن‪،‬‬ ‫جیاوازیی ئەو دەزگایانەیە کە دروستیدەکەن‌و‬ ‫بۆ ڕێکخستنی ژیانی کۆمەاڵیەتییان‌و جیاوازیی‬ ‫ئەو ئامرازە تەکنۆلۆژیانەشە کە بەکاریدەھێنن‬ ‫بۆ سەرکەوتن بەسەر تەحەداکانی سروشت‌و‬ ‫ناو ژیانی کۆمەاڵیەتیاندا‪.‬‬ ‫بۆ نمون���ە ئێمە ئەتوانین بەئاس���انی ئەو‬ ‫جیاوازییان���ە ببینین کە لەنێوان زمانی نالیی‬ ‫لەس���ەدەی نۆزدەهه‌م‌و زمانی شێرکۆبێکەس‬ ‫لەکۆتاییەکان���ی س���ەدەی بیس���تدا هه‌ی���ە‪،‬‬ ‫ئ���ەم جیاوازییان���ە ھێم���ا ب���ۆ جیاوازیی دو‬ ‫س���ەردەم‌و دو ڕۆژگارو دو جۆر سەلیقەو دو‬ ‫زەوق‌و دو وێناک���ردن ب���ۆ مرۆڤب���ون خۆی‪،‬‬ ‫دەکەن‪ .‬هه‌مانش���ت لەپەیوەندی���دا بەئامڕازە‬ ‫تەکنۆلۆژیەکانیشەوە ڕاستە‪ ،‬سەفەری نالیی‬ ‫بۆ ئەستەمبوڵ سەفەرێکی درێژخایەن بوە کە‬ ‫ئامڕازە سەرەکییەکەی بەپێ ڕۆیشتن‌و سواری‬ ‫واڵخ بوە‪ ،‬بەاڵم س���ەفەری ش���ێرکۆ بێکەس‬ ‫بۆ ئەستەمبوڵ یان س���تۆکھۆڵم‪ ،‬سەفەرێک‬ ‫ب���وە فڕۆک���ە ئەنجامیداوە‪ .‬هه‌ردو ش���ێوازی‬ ‫سەفەرەکەش تەعبیر لەدو ئەزمونی ئینسانیی‬ ‫جیاواز دەکەن‪ ،‬کە کاریگەریی بەرچاو لەسەر‬ ‫زەوق‌و بینین‌و زمان خۆیشی بەجێدەھێڵن‪.‬‬ ‫مرۆڤ ل���ەدەرەوەی زمان‌و لەپ���اڵ زماندا‬ ‫ئامڕازی تریشی بۆ تەعبیرکردن لەخۆی هه‌یە‪،‬‬ ‫لەوان���ەش ب���ۆ نمونە‪ ،‬پەناب���ردن بۆ دەنگ‌و‬ ‫ڕەنگ‌و ھێماو جوڵ���ە‪ ،‬لەناو دەنگدا پەنابردن‬ ‫بۆ تۆن‌و هه‌ڵبەزودابەز و لەرەی جیاواز‪ ،‬لەناو‬ ‫ڕەنگدا جیاکردن���ەوەو تێکەڵکردنی ڕەگەکان‬ ‫بەیەکتریی‌و دروستکردنی چەندان پەیوەندیی‬ ‫جیاواز لەنێوان ڕوناکیی‌و تاریکیی‌و بۆشایی‌و‬ ‫پڕی���ی لەگەڵیەکدا‪ ،‬لەناو جوڵ���ەدا چەندەها‬ ‫جوڵ���ەی خێراو جوڵەی لەس���ەرخۆ‪ ،‬جوڵەی‬ ‫لەپڕو جوڵەی بیرلێکراوە‪ ،‬جوڵەی زەحمەت‌و‬ ‫جوڵ���ەی ئاس���ان‪ ،‬چەمانەوەو ڕاس���تبونەوە‬ ‫بەکاردەھێنێ���ت بۆ گەیاندنی هه‌س���تێک یان‬ ‫خولیای���ەک ی���ان پەیامێکی تایب���ەت‪ .‬هه‌مو‬ ‫ئەم ش���تانە ئامڕازی ت���ری بەردەمی مرۆڤن‬ ‫ب���ۆ خۆنمایش���کردن‌و تەعبیرک���ردن‪ ،‬بەاڵم‬ ‫ھیچکامیان ھێندەی زمان ئامڕازی س���ەرەکیی‬ ‫تەعبیرکردنی مرۆڤ نین لەخۆی‪.‬‬ ‫هه‌م���و زمانێکی���ش س���ەرەڕای ڕێزم���ان‌و‬ ‫ڕێس���اکانی مێژویەک���ی تایبەتیش���ی هه‌یە‪،‬‬ ‫ئ���ەو مێژوە ه���ه‌م کۆمەڵێک ئەگ���ەری نوێی‬ ‫تازەبون���ەوەو گۆڕانی بەو زمانە بەخش���یوەو‬ ‫هه‌م کۆمەڵێک ئەگەریش���ی لێس���ەندۆتەوە‪.‬‬ ‫ئەو ئەگەرانەی لەبەردەمی ش���ێرکۆ بێکەسدا‬ ‫بوە ب���ۆ تازەکردنەوەی زم���ان‌و فراوانکردنی‬ ‫س���نورەکانی تەعبیرکردن‪ ،‬ئەوان���ە نین کە‬ ‫لەبەردەم���ی نالییدا هه‌بون‪ .‬لەزۆر س���ەرەوە‬ ‫گەورەک���ردن‌و بچوکبونەوەی ئ���ەم ئەگەرانە‬ ‫ئەو پرۆس���ە س���ەرەکییەیە ک���ە ناوەڕۆکی‬ ‫ڕاس���تەقینەی کولتورێ���ک‌و یادەوەری���ی ئەو‬ ‫کولتورە دەستنیشاندەکات‪ .‬ئەم ئەگەرانە‪ ،‬بۆ‬ ‫نمونە بەکولتورێک یادەوەرییەکی ش���یعریی‌و‬ ‫بەویتریان یادەوەرییەکی فەلسەفیی‌و بەسێهه‌م‬ ‫یادەوەرییەکی فیقھیی‌و بەویتر یادەوەرییەکی‬

‫ئێمە ئەتوانین بەئاسانی‬ ‫ئەو جیاوازییانە ببینین‬ ‫کە لەنێوان زمانی نالیی‬ ‫لەسەدەی نۆزدەهه‌م‌و‬ ‫زمانی شێرکۆبێکەس‬ ‫لەکۆتاییەکانی سەدەی‬ ‫بیستدا هه‌یە‪ ،‬ئەم‬ ‫جیاوازییانە ھێما بۆ‬ ‫جیاوازیی دو سەردەم‌و‬ ‫دو ڕۆژگارو دو جۆر‬ ‫سەلیقەو دو زەوق‌و دو‬ ‫وێناکردن بۆ مرۆڤبون‬ ‫خۆی‪ ،‬دەکەن‬ ‫تەکنیکی ببەخشێت‪.‬‬ ‫لەپەیوەندی���ی نێ���وان م���رۆڤ‌و زمان���دا‬ ‫مەترس���ییەکی گ���ەورە هه‌یە ک���ە دەکرێت‬ ‫بەمەترس���یی "جێگرتنەوەی زمان بۆ مرۆڤ"‬ ‫ناویبنێین‪ .‬مەترس���ییەک تیای���دا زمان ببێتە‬ ‫ئەلتەرناتیڤ���ی م���رۆڤ خۆی‪ ،‬زم���ان ببێت‬ ‫بەبونەوەرێک���ی س���ەربەخۆ ل���ەو کەس���ەی‬ ‫زمانەکە بەکاردەھێنێت‪ .‬بۆ ڕونکردنەوەی ئەم‬ ‫مەسەلەیە با سەیرێکی ئەو ژینگە فەرهه‌نگییە‬ ‫بکەی���ن ک���ە لەس���ەردەمی ئەمەویەکان���دا‬ ‫ئامادەبوە‪ .‬لەو سەردەمەدا‪ ،‬وەک ئەدەبناس‌و‬ ‫کۆمەڵناس���ی عەرەبی تاھی���ر لەبیب دەڵێت‪،‬‬ ‫ش���تێک هه‌بوە ن���اوی "المجالس"بوە‪ ،‬ئەمانە‬ ‫ج���ۆرە س���اڵۆنێکی ئەدەبی ب���ون‪ ،‬تیایاندا‬ ‫ژنان‌و پیاوان‪ ،‬کە نە ژن‌و مێردو کەس���وکاری‬ ‫یەکتربون‪ ،‬کۆبونەتەوەو سوعبەت‌و قسەوباسی‬ ‫خۆش���یان لەگەڵیەک���دا ک���ردوە‪ .‬زۆرج���ار‬ ‫کۆبونەوەکان لەگەڵ شاعیرێکدا ئەنجامدراوە‪.‬‬ ‫هه‌ندێکجاری���ش کۆمەڵێک ژن ش���اعیرێکیان‬ ‫داوەتکردوەو تا دەمەوبەیان لەگەڵیدا قسەیان‬ ‫کردوەو گوێیان لەش���یعرەکانی گرتوە‪ .‬دوای‬ ‫کۆتایی مەجلیس���ەکەش هه‌ندێکیان لەڕێگای‬ ‫نامەنوس���ینەوە درێژەیان بەپەیوەندییکردن‬ ‫بەشاعیرەکەوە‪ ،‬داوە‪.‬‬ ‫ئەم ژینگ���ە فەرهه‌نگییە ژینگەیەکی کراوە‬ ‫ب���وەو تیای���دا پەیوەندیی ژن‌و پی���او داخراو‬ ‫نەبوە‪ .‬تاھیر لەبیب دەڵێت‪ ،‬سەرەڕای ڕێگرە‬ ‫دینییەکان‪ ،‬ئەو کرانەوەی���ە دەبێتە ھۆکاری‬ ‫دەوڵەمەندبونێک���ی گ���ەورەی ئ���ەو زمانەی‬ ‫عەرەبەکان بۆ باس���کردنی س���ێکس‌و ژیانی‬ ‫سێکسیی گەشەی پێئەدەن‪ .‬بەاڵم وەک ئەم‬ ‫نوسەرە دەڵێت‪ ،‬ئەم نیزکبونەوەیەی نێرو مێ‬ ‫لەیەکتری هاوکات دۆخێکی نوێ دروستدەکات‬ ‫کە دەگۆڕێت بۆ ڕێگرێک���ی گەورە لەبەردەم‬ ‫پەیوەندیی نێ���وان نێرو مێ���دا‪ .‬ئەویش ئەو‬ ‫دۆخەیە کە تیایدا زمان یان وشەکان‪ ،‬دەچنە‬ ‫ش���وێنی خاوەنی زمان‌و وشەکان‪ .‬ئافرەتانی‬ ‫ئەو ڕۆژگارە ھێشتویانە شاعیرەکان شیعریان‬ ‫بەسەردا هه‌ڵبدەن‌و لەشیعرەکانیاندا چۆنیان‬ ‫بوێت ئاوا روتیان بکەنەوە‪ ،‬بەاڵم ھیچ یەکێک‬ ‫لەو ش���اعیرانە‪ ،‬لەس���ەر ئەرزی واقیع‌و وەکو‬ ‫کەس‪ ،‬بۆی نەبوە ئەو کارانە بکەن‪ .‬واتە ئەوەی‬ ‫کردەی پیاهه‌ڵدان‌و وروژاندن‌و ڕوتکردنەوەکەی‬ ‫ئەنجامداوە ش���یعرەکە بوە نەک شاعیرەکە‪.‬‬ ‫تەنه���ا وش���ەکان توانیویان���ە جلەکانی ئەو‬ ‫ئافرەتانە دابکەنن‪ ،‬نەک شاعیرەکان خۆیان‪.‬‬ ‫ئەمەش وەک تاھی���ر لەبیب دەڵێت‪ ،‬درزێکی‬ ‫گەورە دەخاتە نێوان وشەکان‌و خاوەنەکانیان‪،‬‬ ‫وشەکان لەخاوەنەکانیان جیادەبنەوەو دەبن‬ ‫بەبونەوەری س���ەربەخۆ‪ .‬لەو ڕۆژەوە دابڕانی‬ ‫نوسین لەنوس���ەر خۆی‌و دابڕانی تێکستەکان‬ ‫لەهه‌ڵوێستی نوسەرەکانیان‪ ،‬دەبێت بەیەکێک‬ ‫لەنەخۆش���ییە گەورەکانی ناو ڕۆش���نبیریی‬ ‫عەرەبیی‌و ناو ڕۆشنبیریی ئێمەش‪.‬‬

‫بکه‌ن‪ ،‬ک���ه‌ له‌وانه‌یه‌ تاراده‌یه‌کیش له‌م‬ ‫زانیار قادر‬ ‫کاره‌یاندا سه‌رکه‌وتو بوبن‌و هه‌ڵوێست‌و‬ ‫په‌رچه‌کرداره‌کانیان جێگه‌ی ره‌زامه‌ندی‬ ‫‪zanyarqadir@ymail.com‬‬ ‫شه‌قام بێت‪.‬‬ ‫به‌اڵم یه‌کگرتوی ئیسالمی له‌به‌رنه‌بونی‬ ‫له‌ده‌ره‌نجامی که‌ڵه‌که‌بونی ئه‌و هه‌مو‬ ‫دۆسیه‌ قورس‌و پر له‌نارونیی‌و لێوانلێو پاش���خانێکی شۆڕشگێڕی‌و چه‌کداری‌و‬ ‫له‌گه‌نده‌ڵی���ه‌ی له‌ئێس���تادا به‌رۆک���ی هه‌ڵنه‌چنین���ی پێگ���ه‌ جه‌ماوه‌ریه‌که‌ی‬ ‫ئه‌م هه‌رێم���ه‌ی گرتوه‌‪ ،‬هه‌ر له‌مه‌له‌فی له‌سه‌ر بنه‌مایه‌کی حه‌ماسی وا‌یکردوه‌‬ ‫نه‌وته‌وه‌ بیگره‌ تا ده‌گاته‌ دۆس���یه‌ی که‌مت���ر الیه‌نگرو ئه‌ندامان���ی مه‌رجی‬ ‫په‌یوه‌ندییه‌کان���ی ده‌ره‌وه‌و قه‌یران���ی مانه‌وه‌ی���ان له‌و حیزبه‌دا‪ ،‬وابه‌س���ته‌ی‬ ‫نوس���ینه‌وه‌ی ده‌ستورو ئیفـلیجکردنی بڕیاری سه‌رکه‌شانه‌و گرتنی هه‌ڵوێستی‬ ‫خودی حکومه‌ت به‌ناردنه‌وه‌ی به‌شێک چاوه‌ڕواننه‌ک���راوی حیزبه‌که‌یان بکه‌ن‪.‬‬ ‫له‌وه‌زیره‌کان‌و تێکچونی په‌یوه‌ندییه‌کانی ئه‌مه‌ جگه‌ ل���ه‌وه‌ی یه‌کگرتو به‌بیانوی‬ ‫کورد له‌گ���ه‌ڵ به‌غ���داو برینی موچه‌و بونی پاشخانێکی ئاینی‌و خۆناساندنی‬ ‫نزیکبونه‌وه‌ له‌تورکیا له‌س���ه‌ر حیسابی وه‌ک حیزبێک���ی میان���ڕه‌و توانیویه‌تی‬ ‫س���زادانی کوردان���ی پارچه‌کانی تری ئه‌ندامانی خۆی وا باربێنێت‌‌ ئینتمایان‬ ‫کوردس���تان‌و په‌کخس���تنی په‌رله‌مان‌و بۆ حیزب له‌سه‌ر بنه‌مای کارکردن بێت‬ ‫دروستکردنی له‌مپه‌ر له‌به‌رده‌م ئازادی بۆسه‌رخس���تنی پرۆژه‌یه‌کی ئایدۆلۆژی‬ ‫راگه‌یان���دن‌و نه‌بون���ی خزمه‌تگوزارییه‌ دور‌مه‌ودا که‌ س���ه‌برو ئارامگرتن کلیلی‬ ‫س���ه‌ره‌تاییه‌کان‌و دواکه‌وتن���ی موچه‌‪ ،‬کردنه‌وه‌ی ده‌رگاکانیه‌تی‪ .‬بۆیه‌ جیاواز‬ ‫دواجاریش په‌رتبونی ناوماڵ‌و گوتاری له‌باڵه‌ ئیسالمیه‌ جیهادییه‌کان یه‌کگرتو‬ ‫ک���ورد‪ ‌.‬له‌به‌رئ���ه‌وه‌ی له‌س���ه‌روه‌ختی هه‌ڵپلیکان‌و نواندنی په‌رچه‌کرداری توند‬ ‫دروس���تبونی ئه‌م کێش���انه‌دا جڵه‌وی به‌ڕوی ده‌س���ه‌اڵته‌کانی ده‌وروبه‌ریاندا‬ ‫ده‌س���ه‌اڵت جا راس���ته‌وخۆ بێت یان نه‌کردوه‌ته‌‌ پێویستی گوتاری ئیسالمی‬ ‫ناراسته‌وخۆ‪ ،‬به‌شێوه‌یه‌کی نیمچه‌ره‌ها بون���ی خ���ۆی‌و داینه‌مۆی گه‌ش���ه‌ی‬ ‫له‌ژێر رکێف‌و هه‌ژمون���ی پارتیدا بوه‌‪ ‌‌،‬حیزبه‌ک���ه‌ی‪ .‬جگه‌ له‌م���ه‌ش یه‌کگرتو‬ ‫وایک���ردوه‌ ئۆباڵی د‌روس���تکردنی ئه‌م له‌ژێر پ���ه‌رده‌ی بیرکردنه‌وه‌ له‌ئوممه‌ی‬ ‫قه‌یرانان���ه‌ له‌الی���ه‌ن رای گش���تییه‌وه‌ ئیس�ل�امی توانیویه‌ت���ی خۆببوێرێ���ت‬ ‫بخرێت���ه‌ ئەس���تۆی پارت���ی‌و پارت���ی له‌وروژاندن‌و به‌س���تراتیژکردنی چه‌مکه‌‬ ‫به‌خوڵقێنه‌ری ئ���ه‌م قه‌یرانانه‌ بزانرێت نه‌ته‌وه‌یی‌و نیشتمانیه‌کان‌و لێره‌شه‌وه‌‬ ‫ک���ه‌ وه‌ک په‌رچه‌کردارێ���ک ل���ه‌دژی قوت���اری بوه‌ ل���ه‌و لۆژیک���ه‌ی‌حیزبه‌‌‬ ‫هه‌موارکردنه‌وه‌ی یاسای سه‌رۆکایه‌تی ناسیۆنالیس���ت‌و عه‌لمانیه‌کان ناتوانن‬ ‫هه‌رێ���م به‌ئامانج���ی به‌الڕێداب���ردن‌و تێیپه‌ڕێنن‪ ،‬ک���ه‌ پێدراوه‌کانی میتۆدی‬ ‫په‌کخس���تن‌و له‌بیربردن���ه‌وه‌ی ئ���ه‌و کارکردنی‌پشتئه‌س���توره‌ به‌هه‌ڵگرتنی‬ ‫پرس���ه‌ له‌الیه‌ن ئه‌وحیزبه‌وه‌ گیراونه‌ته‌ دروشمه‌کانی ‌دروس���تکردنی ده‌وڵه‌ت‌و‬ ‫ب���ه‌ر‪ .‬هه‌ربۆی���ه‌ له‌ئێس���تادا هه‌م���و کێش���ه‌ی س���نورو به‌رزکردن���ه‌وه‌ی‬ ‫حیزب‌و الیه‌ن���ه‌کان ب���ه‌و ده‌ره‌نجامه‌‌ ئ���ااڵو پارێ���زگاری له‌زمان���ی نه‌ته‌وه‌و‬ ‫گه‌یش���تون‪ ،‬ک���ه‌ په‌یوه‌ندییه‌ک���ی ده‌س���تگرتن به‌کلتورو چه‌ندین بابه‌تی‬ ‫پێچه‌وان���ه‌ لەئاراس���ته‌دا‌ له‌نێ���وان دیکه‌‪ ،‬ک���ه‌ ئالییه‌تی���ی نوێکردنه‌وه‌ی‬ ‫نزیکبون���ه‌ له‌ئه‌جێندا سیاس���یه‌کانی هه‌مو ئه‌م چه‌مکانه‌ش به‌ناو گوتارێکی‬ ‫پارتی‌و دورکه‌وتنه‌وه‌ له‌داواکارییه‌کانی شۆڕش���گێری ئایدۆل���ۆژی نه‌ته‌وه‌یی‬ ‫خه‌ڵکی هاتوه‌ته‌گۆڕێ‪ .‬به‌ش���ێوه‌یه‌ک په‌ڕگی���رو به‌دوژم���ن ته‌ماش���اکردنی‬ ‫به‌بارته‌قای باشکردنی په‌یوه‌ندییه‌کانی ده‌وروبه‌رو خۆبه‌فریش���ته‌ پیشاندان‌و‬ ‫هه‌رحیزبێک له‌گه‌ڵ پارتیدا ده‌ش���ێت به‌ش���ه‌یتانی کردنی نه‌ته‌وه‌کانی تردا‬ ‫پێگ���ه‌ جه‌ماوه‌ریه‌ک���ه‌ی ئ���ه‌و حیزبه‌ تێده‌په‌ڕێت‪.‬‬ ‫جامادام کورد تا ئه‌م س���اته‌وه‌خته‌‬ ‫توشی داڕمان ببێت‪ .‬چونکه‌ به‌بۆچونی‬ ‫خه‌ڵکی به‌ش���داریکردن له‌حکومه‌تێکی به‌هی���چ کام له‌م مافانه‌ نه‌گه‌یش���توه‌‬ ‫تاکحیزبی له‌وجۆره‌‪ ،‬واته‌ چونه‌ ژێرباری که‌ئه‌م حیزبانه‌ کردویانه‌ته‌ دروش���م‌و‬ ‫هه‌ڵواس���ینی به‌ش���ێک له‌دزێویه‌کانی پرۆژه‌ی کارکردن‌و ئامڕازی راکێش���انی‬ ‫خراپ به‌کارهێنانی ده‌سه‌اڵت به‌ته‌وێڵی رای خه‌ڵکی بۆالی خۆیان‪ ،‬هه‌ربۆیه‌ ئه‌م‬ ‫ئه‌و حیزب���ه‌دا که‌ به‌ش���داری له‌وه‌ها لۆژیکه‌ به‌رده‌وام ئ���ه‌م حیزبانه‌ ناچار‬ ‫ده‌کات له‌پێناو له‌ده‌ستنه‌دانی متمانه‌‬ ‫ده‌سه‌اڵتێکدا ده‌کات‪.‬‬ ‫جگه‌له‌مه‌ش ده‌کرێت به‌له‌به‌رچاوگرتنی الی هه‌وادارانی���ان‌و بارگاویکردنه‌وه‌یان‬ ‫ئ���ه‌و هه‌قیقه‌ته‌ مێژویی���ه‌ی که‌ زۆرێک به‌م م���ژده‌ ئایدۆلۆژییانه‌‪ ،‬هه‌میش���ه‌‬ ‫له‌مێژون���وس‌و رۆژهه‌اڵتناس���ه‌کان له‌سه‌ر خه‌تبن‌و سه‌رقاڵی دروستکردن‌و‬ ‫له‌نمونه‌ی "ریچ‌و گزینه‌فۆن"و چه‌ندانی گێڕان���ه‌وه‌ی حیکایه‌ت���ی گه‌وره‌ب���ن‪.‬‬ ‫دیک���ه‌ قس���ه‌یان له‌ب���اره‌وه‌ک���ردوه‌‌‪ ،‬به‌پێچه‌وان���ه‌ی ئه‌مان���ه‌وه‌‌ کارکردن���ی‬ ‫ک���ه گوای���ه‌‌ س���ایکۆلۆژییه‌تی مرۆڤی یه‌کگرتو به‌لۆژیکی ئومم���ه‌ وایکردوه‌‬ ‫رۆژهه‌اڵت به‌گش���تی‌و کورد به‌تایبه‌تی به‌هێنده‌ی گه‌وره‌کردنی روداوه‌ هه‌رێمی‌و‬ ‫‌سایکۆلۆژییه‌تێکی هه‌ڵچو و تۆڵه‌سێن‌و نه‌ته‌وه‌ییه‌کان���ی جیهانی ئیس�ل�امی‪،‬‬ ‫یاخیی���ه‌‪ .‬هه‌ربۆی���ه‌ ئینس���انی کورد روداوه‌ ناوخۆیی���ه‌کان الی هه‌وادارانی‬ ‫ته‌نانه‌ت له‌کایه‌ی سیاسیش���دا زۆرجار بێئه‌رزش‌ بچوکبکاته‌وه‌‪ .‬واته‌ یه‌کگرتو‬ ‫هۆگری ئ���ه‌و گ���روپ‌و حیزبانه‌یه‌ که‌ پاس���اوی به‌‌خه‌مه‌وه‌بون���ی بۆ ته‌واوی‬ ‫خ���اوه‌ن کاره‌کته‌رێکی یاخی‌و گوتاری نه‌ته‌وه‌ی ئیسالمی کردۆته‌ چه‌کێک بۆ‬ ‫حه‌ماس���ین‌و که‌مت���ر ده‌که‌ون���ه‌ ژێر به‌رگریکردن له‌شوناسی ئیسالمیبونی‬ ‫رکێفی ده‌سه‌اڵتی باوی سه‌رده‌مه‌که‌ی خ���ۆی‌و له‌هه‌مانکات���دا ده‌القه‌یه‌کیش‬ ‫خۆیان���ه‌وه‌‪ .‬لێ���ره‌وه‌ نزیکبون���ه‌وه‌ی ب���ۆ خۆدزینه‌وه‌‌ له‌به‌رپرس���یارییه‌تی‌و‬ ‫که‌س���ایه‌تییه‌ک ی���ان حیزبێک به‌هه‌ر نه‌بونی کاریگه‌ری ئه‌م حیزبه‌ له‌س���ه‌ر‬ ‫پاساوێک بوبێت له‌ده‌سه‌اڵت زویربونی پرس‌و روداوا‌کان���ی ناوخۆ‪ .‬به‌کورتی‌و‬ ‫به‌ش���ێک له‌الیه‌نگران‌و هه‌وادارانی ئه‌و به‌ک���وردی به‌سیاس���ه‌تکردنی ئایین‌و‬ ‫که‌سایه‌تییه‌ یان ئه‌و حیزبه‌ی به‌دوای الفلێدانی دروش���می میان���ه‌ڕه‌وی ئه‌و‬ ‫خۆیدا هێناوه‌‪ .‬ئه‌مه‌ش به‌ئاشکرا بینرا دو ئام���رازه‌ن یه‌کگرت���و به‌کاریهێناون‬ ‫ل���ه‌دوای دانوس���تانه‌کانی بزوتنه‌وه‌ی بۆخۆالدان‌و قوتاربون له‌روبه‌ڕوبونه‌وه‌ی‬ ‫گۆڕان‌و پارتی بۆ پێکهێنانی حکومه‌ت ئ���ه‌و داواکارییانه‌ی‌ که‌ خه‌ڵک یه‌خه‌ی‬ ‫وایک���رد رێ���ژه‌ی ده‌نگه‌کان���ی ئ���ه‌و حیزبه‌ ناسیونالیس���ت‌و عه‌لمانییه‌کانی‬ ‫بزوتنه‌وه‌یه‌ له‌هه‌ڵبژاردن بۆ ئه‌نجومه‌نی پێده‌گرێت‪ .‬ئه‌مه‌ جگه‌ له‌وه‌ی کارکردن‬ ‫نوێنه‌رانی ئێراق توشی دابه‌زین ببێت‪ .‬ب���ه‌م لۆژیکی روحی ئوممه‌یه‌ وایکردوه‌‬ ‫ئ���ه‌م دو هه‌قیقه‌ت���ه‌ وایک���ردوه‌ ئه‌ندامان���ی یه‌کگرتو به‌ش���داریکردنی‬ ‫حیزب���ه‌کان به‌هه‌س���تیارییه‌وه‌ مامه‌ڵه‌ حیزبه‌که‌یان له‌س���ه‌ر ئاس���تی ناوخۆ‬ ‫له‌گ���ه‌ڵ ده‌س���ه‌اڵتدا بک��� ‌هن‌و زۆرجار له‌چه‌س���پاندنی مافه‌کان���ی م���رۆڤ‌و‬ ‫خاوه‌نی گوت���اری ناڕونبن‌و دوفاقیه‌ک گه‌ش���ه‌کردنی چه‌مک���ی هاواڵتیبون‌و‬ ‫به‌هه‌ڵوێس���ته‌کانیانه‌وه‌ دیاربێ���ت‪ .‬کارکردن ب���ۆ کۆمه‌ڵگه‌یه‌کی مه‌ده‌نی‌و‬ ‫هه‌ندێکجاریش خاوه‌نی دو کاره‌کته‌ری گۆڕان���کاری له‌سیس���تمی سیاس���ی‌و‬ ‫پێشکه‌ش���کردنی مۆدیلێک���ی نوێ���ی‬ ‫دژبه‌یه‌کبن له‌گه‌مه‌ سیاسیه‌کاندا‪.‬‬ ‫بۆی ‌ه ده‌کرێت بڵێین‌به‌هه‌ندوه‌رگرتنی ده‌س���ه‌اڵتی ک���وردی‌و کارک���ردن بۆ‬ ‫ئه‌م ئه‌گه‌رانه‌یه‌ وایکردوه‌ له‌ئێس���تادا دیموکراس���ییان نه‌کردۆته‌ پێشمه‌رجی‬ ‫هه‌ری���ه‌ک له‌کۆمه‌ڵ���ی ئیس�ل�امی‌و ئینتیمابونیان بۆ یه‌کگرتو‪ ،‬به‌هێنده‌ی‬ ‫بزوتن���ه‌وه‌ی گۆڕان ج���ا بەخۆبواردن ئه‌وه‌ی به‌رگریکردن له‌وه‌ها پرۆژه‌یه‌کی‬ ‫بێ���ت ی���ان به‌په‌راوێزخس���تنیان ئیسالمی‌و پارێزگاریکردن له‌شوناسێکی‬ ‫بێ���ت له‌الی���ه‌ن پارتی���ه‌وه‌‌بیانه‌وێت‪ ،‬دین���ی‌و خه‌ونبینی���ن به‌گێڕان���ه‌وه‌ی‬ ‫به‌حیزبه‌که‌یان���دا‬ ‫که‌لێنێک له‌نێوان خۆیان‌و ده‌س���ه‌اڵتدا خه‌الفه‌تی���ان‬ ‫دروس���تبک ‌هن‌و له‌وێش���ه‌وه‌ پارێزگاری هه‌ڵواس���یوه‌‪ .‬ئ���ه‌م ئامانجان���ه‌ش‬ ‫له‌پێگ���ه‌ جه‌ماوه‌ریه‌ک���ه‌ی خۆی���ان له‌به‌رئه‌وه‌ی ره‌هه‌ندی جیهانیان هه‌یه‌و‬

‫له‌سه‌رو توانستی یه‌کگرتوه‌وه‌ن‪ ،‬بۆیه‌‬ ‫رۆڵی یه‌کگرتو له‌هه‌مبه‌ریاندا له‌نوسینی‬ ‫به‌یاننامه‌و لێدوانێ���ک تێناپه‌ڕێت‪ ،‬که‌‬ ‫ئه‌مه‌ش ب���ۆ یه‌کگرتو که‌مترین تێچوی‬ ‫ده‌بێت‌‪ .‬که‌واته‌ یه‌کگرتو له‌ژێر په‌رده‌ی‬ ‫گێڕانه‌وه‌ی ئه‌م حیکایه‌ته‌ بێکۆتاییانه‌‬ ‫بۆ دۆستانی ده‌توانێت خۆ بکات به‌ژێر‬ ‫عه‌بای هه‌ر س���واڵت‌ان‌و ده‌سه‌اڵتێکداو‬ ‫ئاتاج���ی په‌نابردن ب���ه‌و لۆژیکه‌‌زبره‌‬ ‫نه‌بێ���ت‪ ،‬ک���ه‌ حیزبه‌کان���ی دیکه‌ بۆ‬ ‫له‌ده‌ستنه‌دانی متمانه‌ی جه‌ماوه‌رییان‬ ‫سیاس���یه‌کانیاندا‬ ‫له‌هه‌ڵوێس���ته‌‬ ‫په‌ن���ای بۆ ده‌به‌ن‪ .‬ته‌نانه‌ت به‌ش���ێک‬ ‫له‌الیه‌نگرانیش���ی له‌وانه‌ی���ه‌ ئ���ه‌م خۆ‬ ‫حیزبه‌که‌ی���ان‌‬ ‫نزیککردنه‌وه‌ی���ەی‬ ‫له‌ده‌س���ه‌اڵت‪ ،‬به‌حیکم���ه‌ت‌و هه‌وڵ���ی‬ ‫ئاش���ته‌وایی ته‌فس���یر‌بکه‌ن‪ ،‬ئه‌مه‌شه‌‬ ‫وایکردوه‌ یه‌کگرتو ئه‌و دو گریمانه‌یه‌ی‬ ‫سه‌ره‌وه‌ هاوشێوه‌ی حیزبه‌کانی دیکه‌‬ ‫وه‌ک ترسێک له‌سه‌ر پێگه‌ی جه‌ماوه‌ری‬ ‫به‌هه‌ند وه‌رنه‌گرێت‪.‬‬

‫ئینسانی کورد‬ ‫ته‌نانه‌ت له‌کایه‌ی‬ ‫سیاسیشدا زۆرجار‬ ‫هۆگری ئه‌و گروپ‌و‬ ‫حیزبانه‌یه‌ که‌ خاوه‌ن‬ ‫کاره‌کته‌رێکی یاخی‌و‬ ‫گوتاری حه‌ماسین‌و‬ ‫که‌متر ده‌که‌ونه‌ ژێر‬ ‫رکێفی ده‌سه‌اڵتی‬ ‫باوی سه‌رده‌مه‌که‌ی‬ ‫خۆیانه‌وه‬

‫هه‌رچی یه‌کێتی نیشتمانی‌ کوردستانه‌‬ ‫له‌په‌یوه‌ست به‌م پرسه‌دا‪ ،‬هه‌روه‌ک چۆن‬ ‫حیزبه‌کان���ی دیک���ه‌ به‌له‌به‌رچاوگرتنی‬ ‫هه‌لومه‌رجه‌سیاس���یه‌که‌و خوێندنه‌وه‌ی‬ ‫رای شه‌‌قام‌و سایکۆلۆژییه‌تی ئینسانی‬ ‫کورد تیۆری���زه‌ی واقیعه‌که‌یان کردوه‌و‬ ‫الیه‌نه‌ ئه‌رێن���ی‌و نه‌رێنیه‌کانی بڕیاری‬ ‫نزیکبونه‌وه‌ یاخ���ود دورکه‌وتنه‌وه‌یان‬ ‫له‌م ده‌سه‌اڵته‌ تاکحیزبیه‌ بۆئاشکرابوه‌‌‪،‬‬ ‫یه‌کێتی���ش هه‌وڵیداوه‌ خوێندنه‌وه‌ی بۆ‬ ‫ئه‌و دو بژارده‌یه‌ هه‌بێت‪ .‬به‌اڵم ئه‌وه‌ی‬ ‫واده‌کات یه‌کێتی هاوشێوه‌ی حیزبه‌کانی‬ ‫دیکه‌ ده‌ستکراوه‌و بێده‌ربه‌ست نه‌بێت‬ ‫له‌بڕیاردان���دا‪ ،‬تێنه‌گه‌یش���تنی نی���ه‌‬ ‫له‌واقیعه‌ک���ه به‌ڵکو رێک به‌پێچه‌وانه‌وه‌‬ ‫تێگه‌یشتنی خودی واقعه‌که‌یه‌ واده‌کات‌‬ ‫ئه‌م حیزب���ه‌‌ نه‌یه‌وێت یاخود نه‌توانێت‬ ‫هاوش���ێوه‌ی الیه‌نه‌کان���ی دیکه‌ خۆی‬ ‫به‌الیه‌کدا س���اغبکاته‌وه‌و دو فاقییه‌ک‬ ‫به‌هه‌ڵوێسته‌کانیه‌وه‌ دیاربێت‌و خاوه‌نی‬ ‫دو کاره‌کته‌ر بێت‌ که‌ دو رۆڵی جیاوازو‬ ‫دژبه‌ی���ه‌ک له‌گه‌م���ه‌ سیاس���یه‌کا‌ندا‬ ‫ده‌بینن‪.‬‬ ‫له‌الی���ه‌ک له‌ب���ه‌ر رۆش���نایی ئ���ه‌و‬ ‫هه‌قیقه‌ت���ه‌ مێژویی���ه‌ی ک���ه‌ یه‌کێتی‬ ‫پاش���خانێکی‌ شۆڕش���گێری هه‌ب���وه‌و‬ ‫دروش���می پڵنگ‌و ره‌ش���ه‌با له‌رابردودا‬ ‫ئ���ه‌م حیزبه‌ی���ان کردب���وه‌ خ���اوه‌ن‬ ‫پێگه‌یه‌کی جه‌ماوه‌ری وه‌ها‪ ،‬که‌ هه‌مو‬ ‫روداو و پێش���هاته‌کان سه‌ره‌تا ده‌بوایه‌‬ ‫به‌فلته‌ری بڕیاره‌کان���ی ئه‌ودا تێپه‌ڕن‪،‬‬ ‫له‌ئێستادا یه‌کێتی ده‌یه‌وێت جارێکیتر‬ ‫که‌ڵک له‌م ئالیه‌ته‌ وه‌ربگرێت‌و بتوانێت‬ ‫له‌م رێگه‌ی���ه‌وه ش���ه‌قام‌و هه‌وادارانی‬ ‫ئاش���تبکاته‌وه‌و ئه‌وبیره‌وه‌ریی���ه‌ تاڵه‌‬ ‫له‌یاده‌وه‌ری خه‌ڵکیی‌و جه‌ماوه‌ره‌که‌یدا‬ ‫بسڕێته‌وه‌ که‌ به‌درێژکردنه‌وه‌ی ماوه‌ی‬ ‫س���ه‌رۆکایه‌تی هه‌رێم‪ ،‬ئه‌م حیزبه‌ وه‌ک‬

‫پاش���کۆیه‌کی پارتی ده‌رکه‌وت‪ .‬بۆی ‌ه‬ ‫به‌که‌ڵک وه‌رگرتن له‌م ئه‌زمونه‌ هه‌ڵه‌یه‌‪،‬‬ ‫یه‌کێتی ده‌یه‌وێت ئه‌م جاره‌ به‌رۆڵێکی‬ ‫جیاواز بێته‌ س���ه‌ر گۆڕه‌پانی سیاسی‌و‬ ‫به‌نه‌فه‌سی ئۆپۆزیسیۆن مامه‌ڵه‌‌بکات‌و‬ ‫وه‌ک حیزبێکی ئۆپۆزس���یۆن له‌به‌ره‌ی‬ ‫گۆڕان‌و کۆمه‌ڵدا ده‌ر‌بکه‌وێت‪ ‌.‬یه‌کێتی‬ ‫له‌م رۆڵه‌یدا کاره‌کته‌رێکه‌ هاوش���ێوه‌ی‬ ‫ئ���ه‌وان ب���ه‌رده‌وام ره‌خن���ه‌ ده‌گرێت‌و‬ ‫نه‌نگیی���ه‌کان له‌خ���ۆی داده‌ماڵێت‌و به‬ ‫‌به‌رۆک���ی پارتی���دا هه‌ڵیانده‌واس���ێت‌و‬ ‫به‌ش���ێوه‌یه‌ک مامه‌ڵ���ه‌ ده‌کات‪ ،‬وه‌ک‬ ‫ئ���ه‌وه‌ی ئ���ه‌م حیزب���ه‌ له‌ئێس���تاداو‬ ‫بۆس���اتێکیش له‌رابردودا له‌ده‌سه‌اڵتدا‬ ‫نه‌بو‌بێ���ت‪ .‬ئ���ه‌م لۆژیک��� ‌هش‌ زیات���ر‬ ‫ئه‌ندام په‌رله‌مان‌و رۆژنامه‌نوس���ه‌کانی‬ ‫نزیک له‌وحیزبه‌و هه‌ندێک که‌س���ایه‌تی‬ ‫الوه‌کی که‌ له‌ده‌ره‌وه‌ی لێپرسراوییه‌تی‬ ‫حکومی���دان نماین���ده‌ی ده‌ک���ه‌ن‪.‬‬ ‫په‌ناب���ردن بۆ ئه‌م لۆژیک���ه‌ ئه‌وه‌نده‌ی‬ ‫بۆ را‌گرتنی دڵی ش���ه‌قام به‌گش���تی‌و‬ ‫به‌تایبه‌تی تریش جه‌ماوه‌ری یه‌کێتیه‌‌‪،‬‬ ‫ئه‌وه‌نده‌ گوتارێک نیه‌ که‌ گوزارش���ت‬ ‫له‌جیهانبینی‌و سیاس���ه‌تی ئه‌و حیزبه‌‬ ‫له‌هه‌مبه‌ر روداو و کێش���ه‌کاندا بکات‪،‬‬ ‫هه‌ڵوێستێکی جدی ئه‌و حیزبه‌ نیه‌ بۆ‬ ‫ده‌ربازبون له‌قه‌یرانه‌کان ئه‌گه‌رچی ئه‌م‬ ‫کاره‌کته‌ره‌ خاوه‌نی زمانێکی ره‌خنه‌یی‬ ‫توندو سه‌رقاڵی ئاماده‌کردنی پرۆژه‌ی‬ ‫چاره‌سه‌رکردنی ره‌وشه‌که‌شه‌‪.‬‬ ‫هه‌رچی دی���وی دوه‌می گوتاری ئه‌م‬ ‫حیزبه‌ی���ه‌‌‪ ،‬کاره‌کته‌رێک���ه‌ بێده‌نگ���ی‬ ‫به‌رامبه‌ر شکس���ته‌کانی ده‌س���ه‌اڵت‌و‬ ‫حکومه‌تی کردوه‌ته‌ شوناسی خۆی‪ .‬له‌م‬ ‫رۆڵه‌دا بێده‌نگی‌ ئه‌و کاڵوه‌ سیحریه‌یه‌‪،‬‬ ‫یه‌کێتی له‌ژێریدا خۆی‌ له‌ناڕه‌زایه‌تیه‌کانی‬ ‫خه‌ڵک���ی پێش���اردوه‌ته‌وه‪ .‬پێده‌چێت‬ ‫هه‌ڵوێس���ته‌کانی ئ���ه‌م کاره‌کت���ه‌ره‌‬ ‫ره‌نگدانه‌وه‌و گوزارشتێکی راسته‌قینه‌بن‬ ‫له‌سیاس���ه‌ت‌و س���تراتیژی یه‌کێت���ی‬ ‫له‌ئێستادا‪ ،‬به‌وه‌ی زۆربه‌ی که‌سایه‌تیه‌‬ ‫سیاسی‌و بڕیاربه‌ده‌ست‌و سه‌ربازییه‌کانی‬ ‫ئ���ه‌و حیزب���ه‌ به‌جێگ���ری س���ه‌رۆکی‬ ‫حکومه‌تیش���ه‌وه‌ له‌م زۆنی بێده‌‌نگیه‌‌دا‬ ‫خۆیان مه‌اڵس���داوه‌‪ .‬ئ���ه‌م کاره‌کته‌ره‌‬ ‫به‌بێده‌نگیه‌ک���ه‌ی چ���اوی له‌هه‌م���و‬ ‫دزێوییه‌کانی ده‌س���ه‌اڵت پۆشیوه‌‪ .‬له‌م‬ ‫کاره‌کت���ه‌ره‌دا رۆڵ���ی یه‌کێت���ی زیاتر‬ ‫له‌رۆڵ���ی یه‌کگرتوی ئیس�ل�امی له‌ناو‬ ‫ئۆپۆزسێۆن‌و له‌سێبه‌ری پارتی ده‌چێت‬ ‫له‌ن���او حکومه‌ت���داو واده‌کات یه‌کێتی‬ ‫هاوش���ێوه‌ی یه‌کگرتو له‌به‌ره‌ی پارتیدا‬ ‫ده‌ربکه‌وێت‪‌.‬‬ ‫ئه‌م دو لۆژیکه‌ ئه‌گه‌رچی له‌روکه‌شدا‬ ‫دژبه‌یه‌کن به‌اڵم له‌وانه‌یه‌ له‌بنه‌ڕه‌تدا یه‌ک‬ ‫ئامانجی سیاسی ئاراس���ته‌یان بکات‪.‬‬ ‫ده‌شێت شیکاری دو الی هاوکێشه‌یه‌ک‬ ‫بن‪ ،‬که‌ وه‌اڵم بۆ یه‌ک پرسیار‌‌بدۆزنه‌وه‌‪،‬‬ ‫ئه‌ویش به‌ده‌ستخستنی ئالییه‌تێکه‌ بۆ‬ ‫س���ه‌رله‌نوێ تازه‌کردنه‌وه‌و به‌س���تنی‬ ‫رێکه‌وتننامه‌یه‌کی دیکه‌ی س���تراتیژی‬ ‫که‌ پێده‌چێ���ت له‌الیه‌ن خودی پارتی‌و‬ ‫یه‌کێتییه‌وه‌ پالنی بۆ داڕێژرابێت‪.‬‬ ‫‌ئه‌گین���ا نه‌یه‌کێت���ی ده‌توانێت به‌م‬ ‫هه‌ڵوێس���ته‌ دوفاقیه‌ ئه‌و بۆچونه‌ الی‬ ‫رای گش���تی کاڵبکات���ه‌وه‌ ک���ه‌ به‌بێ‬ ‫ده‌س���تکه‌وتی ئاب���وری‌و سیاس���ی‌و‬ ‫رێکه‌وتن���ی ژێربه‌ژێر ده‌س���تبه‌رداری‬ ‫ئه‌و هه‌مو دۆس���ییه‌ هه‌ستیاره‌ بوبێت‬ ‫بۆ پارتی‌و ن���ه‌پارتیش ده‌توانێت ئه‌و‬ ‫باوه‌ڕه ‌الی خه‌ڵکی دروس���تبکات که‌‬ ‫به‌بێ به‌رامبه‌ر لێگه‌راوه‌ یه‌کێتی پێیه‌کی‬ ‫له‌ئۆپۆزس���یۆن‌و پێیه‌ک���ه‌ی دیک���ه‌ی‬ ‫له‌ده‌سه‌اڵتدا بێت‪ .‬پێموانیه‌ له‌ئێستادا‬ ‫که‌س���ێک له‌م هه‌رێمه‌دا بدۆزیته‌وه که‌‬ ‫قوالپی س���ه‌ری ئه‌وپرسیاره‌ له‌ده‌ماخ‌و‬ ‫ئ���اوه‌زی نه‌گیرابێ���ت‌و راینه‌کێش���ێت‬ ‫بۆ ئ���ه‌وه‌ی که‌ بپرس���ێت‌‪ :‬ئایا ئه‌گه‌ر‬ ‫سیناریۆیه‌کی سیاس���ی تازه‌ له‌ئارادا‬ ‫نه‌بێ���ت‪ ،‬ک���ه‌ به‌رژه‌وه‌ن���دی حیزبی‬ ‫ه���ه‌ردوالی تی���ا ره‌چاوکرابێت‪ ،‬چۆن‬ ‫پارت���ی ده‌هێڵێت یه‌کێت���ی هه‌م ماڵی‬ ‫ماڵ‌و هه‌م بازاڕی بازاڕ بێت؟ له‌کاتێکدا‬ ‫ه���ۆکاری تێکچون���ی په‌یوه‌ندییه‌کانی‬ ‫پارت���ی‌و گۆران ش���تێک نه‌ب���و جگه‌‬ ‫له‌وه‌ی گۆڕان وه‌ک ئێس���تای یه‌کێتی‬ ‫مامه‌ڵه‌ی ده‌کرد؟ هه‌ربۆیه‌ وه‌اڵمی ئه‌م‬ ‫پرسیاره‌ زۆر له‌وه‌ ئاشکراتره‌ که‌ نیازی‬ ‫به‌نوسین بێت‪ .‬به‌اڵم ئه‌وه‌ی پێویسته‌‬ ‫هه‌ڵوێسته‌ی له‌س���ه‌ر بکرێت چۆنیه‌تی‬ ‫گه‌یشتنه‌ به‌م ئه‌جێندا سیاسیه‌ له‌الیه‌ن‬ ‫هه‌ردو حیزبه‌وه‌‪.‬‬

‫»» ‪19‬‬

‫ته‌ندروستی ‪tandrusti.sul@gmail.com‬‬

‫)‪ )520‬سێشه‌مم ‌ه ‪2016/3/15‬‬

‫‪15‬‬

‫الپه‌ڕه‌ی ته‌ندروستی‪ ،‬به‌سپۆنسه‌ری بەڕێوبەرایەتی گشتی تەندروستی سلێمانی‬

‫له‌پشوه‌كان ‌ی مانگ ‌ی سێدا‬ ‫سه‌رجه‌م كلینیك ‌ه میللییه‌كان كراوه‌ن به‌ڕو ‌ی هاواڵتیاندا‬ ‫لەپێن���او بەرژەوەن���دی گش���تی‬ ‫هاواڵتیان‌و بەردەوامی خزمەتگوزارییە‬ ‫تەندروس���تیەكاندا ب���ۆ نەخ���ۆش‪،‬‬ ‫بەڕێوەبەرایەتی گش���تی تەندروس���تی‬ ‫سلێمانی بڕیارێك دەربارەی پشوەكانی‬ ‫مانگی سێ دەدات‪.‬‬ ‫لەوب���ارەوە دكتۆر محەمەد دڵش���اد‬ ‫بەڕێوب���ەری كلینیك���ە میللیی���ەكان‬ ‫لەبەڕێوبەرایەتی گش���تی تەندروس���تی‬ ‫س���لێمانی ڕایدەگەیەنێ���ت‪" :‬لەڕۆژانی‬ ‫پشوی مانگی (‪)3‬دا سەرجەم كلینیكە‬ ‫میللییەكان بەڕوی هاواڵتیانی ش���اری‬ ‫س���لێمانی‌و نەخۆش���دا كراوە دەبن بۆ‬ ‫نەخۆش���ییە گش���تییەكان‌و نەخۆشییە‬ ‫درێژخایەنەكان"‪.‬‬ ‫ڕاش���یگەیاند‪" :‬هاواڵتی���ان دەتوانن‬ ‫بەردەوام سەردانی ئەو كلینیكانە بكەن‬ ‫بەمەبەستی بینینی پزیشك‌و وەرگرتنی‬ ‫چارەس���ەری پزیش���كی جگە لەڕۆژانی‬ ‫(‪ 20‬و ‪)21‬ی مان���گ وات���ە ت���ەواوی‬ ‫پشوەكانی تر لەو مانگەدا جگە لەو دو‬ ‫ڕۆژە كلینیكە میللیەكان كراوە دەبن"‪.‬‬

‫ئه‌گه‌ر برین ‌ی ئەم خۆراكانە دەبنە هۆی زیادبونی دەردانی هۆرمۆنی دڵخۆشی لە لەشدا‬ ‫پوكت هه‌بو‬ ‫ترێ‌ بخۆ‬

‫ئا‪ :‬راگەیاندنی تەندروستی سلێمانی‬ ‫خەمۆك���ی‌و بێزارب���ون وادەكات‬ ‫زۆرینەی مرۆڤ���ەكان بگەڕێن بەدوای‬ ‫ش���ێوازێكدا بۆ باش���تركردنی باری‬ ‫دەرونیان‪ ،‬بۆیە پس���پۆڕان رێنمایی‬ ‫دەدەن ك���ە وەرزش���كردن‌و هەندێك‬ ‫جۆری خواردن رۆلێكی گرنگ‌و بەرچاو‬ ‫دەگێڕن بۆ باشتربونی باری دەرونی‬ ‫كەسەكان‪ ،‬لەبەرئەوەی دەبێتە هۆی‬ ‫زیادبونی دەردانی هۆرمۆنی دڵخۆشی‬ ‫لە لەشی مرۆڤدا‪ ،‬ئەوانیش‪:‬‬ ‫*ش���وكوالتە‪ :‬هەرچەندە بەتامە‬ ‫خۆشەكەیدا ناس���راوە‪ ،‬لەهەمانكاتدا‬

‫*ترێ‪ :‬ئەم میوەیە یارمەتیدەرە بۆ‬ ‫زۆرینەی لێكۆڵینەوەكان دەریانخستوە‬ ‫كە كاریگەری هەیە بۆ بەرزكردنەوەی زیادبونی دەردانی هۆرمۆنی دڵخۆشی‬ ‫ورەی م���رۆڤ‌و چاالككردن���ی چەند لە لەشدا بەهۆی ئەوەی دەوڵەمەندە‬ ‫بەش���ێكی مێش���ك ب���ۆ دەردان���ی بەڤیتامین سی‌و سەرچاوەیەكی باشی‬ ‫ئەندرۆفی���ن‌و مادەی فینول‌و مادەی پۆتاسیۆمە بەتایبەتی ترێی سور كە‬ ‫دژە ئۆكس���ان ك���ە یارمەتیدەرن بۆ بڕێك���ی زۆر مادەی دژە ئۆكس���انی‬ ‫تێدایەو سودێكی زۆری بۆ تەندروستی‬ ‫باشتركردنی باری دەرونی‪.‬‬ ‫دڵ هەیە‪.‬‬ ‫*ش���لیك‪ :‬رۆڵێكی گەورەی هەیە‬ ‫*چەرەس���ات‪ :‬رۆڵێك���ی گرنگ���ی‬ ‫ب���ۆ باش���تركردنی ب���اری دەرون���ی‬ ‫بەهۆی ئەوەی بڕێك���ی زۆر ڤیتامین هەیە بۆ باشتركردنی باری دەرونی‌و‬ ‫س���ی تێدایە ئ���ەوەش یارمەتیدەرە سەرباری ئەوەی چەند ترشەڵۆكێكی‬ ‫بۆ زیادكردنی هۆرمۆنی دڵخۆش���ی‌و سودبەخش���ی تێدای���ە‪ ،‬بڕێكی زۆر‬ ‫زیادبونی پرۆس���ەی هەڵمژینی ئاسن ڤیتامین بی‌و پرۆتین‌و س���یلینیۆمی‬ ‫تێدایە‪.‬‬ ‫لە لەشدا‪.‬‬

‫كێن ئ���ه‌و كه‌س���انه‌ی‌ ك���ه‌ زیاتر‬ ‫دوچاری نەخۆشی شەكرە دەبنەوە‬

‫قەڵەویی بیره‌وه‌ر ‌ی الواز ده‌كات‬ ‫ئا‪ :‬راگەیاندنی تەندروستی سلێمانی‬

‫ئا‪ :‬راگەیاندنی تەندروستی سلێمانی‬ ‫ترێ دەتوانێت پارێزگاری لەجگەری‬ ‫مرۆڤ بکات ئەوی���ش بەبونی ماددەی‬ ‫(گلوک���ۆز ) تیایدا چونك���ە دەتوانێت‬ ‫جگەر چاالک ب���کات‌و دەردانی مادەی‬ ‫بلورۆبی���ن زیاتر ب���کات هەروەها ترێ‬ ‫لەبرین‌و س���وتانەوەی پوکدا بەکاردێت‬ ‫چونک���ە لەتوانایدای���ە پاک���ی دەم‬ ‫لەبەکتریا رابگرێت‌و گەشەی بەکتریای‬ ‫زیانبەخشەكان بوەستێنێت‪.‬‬ ‫جگ���ە لەمان���ەش ش���ەربەتی ترێ‬ ‫بەخواردنەوەیەکی باش هەژمار دەکرێت‬ ‫لەهێورکردن���ەوەی ب���اری دەرون���ی‌و‬ ‫خەولێکەوتنێکی ئارامبەخش لەمرۆڤدا‪.‬‬

‫بەپێ����ی لێكۆڵینەوەیەك����ی ن����وێ‬ ‫دەركەوت����وە ئەو كەس����انەی قەڵەون‬ ‫یاخود كێش����یان زی����ادە بیرەوەرییان‬ ‫الوازت����رە بەراورد بە كەس����انی كێش‬ ‫ئاس����ایی‌و پس����پۆڕان گەیش����تنە ئەو‬ ‫بڕوایەی كێش����ی زیاد پەیوەندی هەیە‬ ‫بەخراپی بیرەوەریی مرۆڤەوە‪.‬‬ ‫لێكۆڵینەوەكەش لەالیەن كۆمەڵێك‬ ‫پس����پۆڕی بەریتان����ی ئەنجام����دراوەو‬ ‫ئەنجامەك����ەی لەگۆڤ����اری كوارتل����ی‬ ‫جورن����اڵ ئ����ۆف ئێكس����پیرمەنتال‬ ‫س����ایكۆلۆجی باڵوكراوەت����ەوە‪ ،‬تێیدا‬ ‫پس����پۆڕان لێكۆڵینەوەیان لەسەر ‪100‬‬ ‫كەس كردوە كە نیوەیان قەڵەو بون‌و‬ ‫نیوەكەی دیكەش كێش����یان ئاس����ایی‬ ‫بوە دەركەوتوە ئەو كەسانەی قەڵەون‬ ‫خاڵی كەمتریان لەئەزمونی بیرەوەریدا‬ ‫بەدەستهێناوە بەراورد بەو كەسانەی‬ ‫كێشیان ئاساییە‪.‬‬ ‫لوس����ی چیك لەزانك����ۆی كامبریدج‬ ‫رایگەیاند‪ ":‬كێش����ی زی����اد كاریگەری‬ ‫لەس����ەر بیرەوەری هەی����ەو وادەكات‬ ‫بیرەوەری كەس����انی قەڵەو الوازبێت‬

‫ئا‪ :‬راگەیاندنی تەندروستی سلێمانی‬ ‫كۆمەڵێ���ك لێكۆلەری بواری پزیش���كی‬ ‫لەزانك���ۆی (ئادنبیرگ) بۆیان ئاش���كرابو‬ ‫ك���ە كەمبون���ەوەی رێ���ژەی هۆرمون���ی‬ ‫(تیستۆس���ترۆن) پەیوەن���دی بەمانەوەو‬ ‫بەرگری هۆرمۆنی ئەنسۆلین هەیە لە لەشی‬ ‫پیاواندا كە لێپرس���راوە لەراگرتنی رێژەی‬ ‫ش���ەكر لە لەشدا‪ ,‬هەر لەو لێكۆڵینەوانەدا‬ ‫دەركەوتوە كە هۆرمۆنی (تیستۆسترۆید)‬ ‫لەهەمو لەش���دا هەیە لەكات���ی قەڵەوبوندا‬ ‫ئ���ەم هۆرمۆن���ە ك���ەم دەكات‌و دواتریش‬ ‫دەبێت���ە ه���ۆی كەمبون���ەوەی هۆرمۆنی‬ ‫ئەنسۆلین‌و دواجاریش نەخۆشی شەكرەی‬ ‫لێدەكەوێتەوە‪.‬‬

‫س����ەبارەت بەژەم����ە خۆراك����ەكان‪،‬‬ ‫ئەم����ەش كاریگەری بەهێ����زی دەبێت‬ ‫لەسەر مێشك بۆ كەمبونەوەی توانای‬ ‫پێوانەكردن����ی ئ����ەو ب����ڕە خۆراكەی‬ ‫دەخورێ����ت‪ ،‬چونك����ە هەرچەن����دە‬

‫ناونیشانی وێبسایتی بەڕێوبەرایەتی گشتی تەندروستی سلێمانی‬

‫هۆرمۆنی بەرپرس لەبرس����ێتی رۆڵی‬ ‫هەی����ە ل����ەو ب����ڕە خۆراك����ەی مرۆڤ‬ ‫دەیخوات‪ ،‬بەاڵم مێشك رۆڵی گرنگی‬ ‫هەی����ە لەدەستنیش����انكردنی ئەو بڕە‬ ‫خۆراكەی كە رۆژانە دەخورێت "‪.‬‬

‫‪http://www.dohsuli.com‬‬

‫جگە لەوەش لەپیاواندا تا تەمەن بەرەو‬ ‫پێش بچێ���ت هۆرمۆنی (تیستۆس���ترۆید)‬ ‫ك���ەم دەكات ك���ە ئەمەش ئەوە پیش���ان‬ ‫دەدات تەم���ەن رۆڵ���ی بەرچ���او دەبینێت‬ ‫لەرێ���ژەی ئ���ەم هۆرمۆن���ەدا هەربۆی���ە‬ ‫تەمەن‌و قەڵ���ەوی رۆڵی بەرچ���او دەبینن‬ ‫لەتوش���بونی پیاوان بەنەخۆشی شەكرە‪،‬‬

‫لێكۆڵ���ەرەوان جگ���ە لەئاش���كرابونیان بۆ‬ ‫كاریگ���ەری هۆرمۆن���ی (تیستۆس���ترۆید)‬ ‫لەسەر هۆرمۆنی(ئەنسۆلین) ئەوەشیان بۆ‬ ‫دەركەوتوە كە جۆرێك لەپرۆتین بەرپرسە‬ ‫لەرێكخس���تنی مانەوەو بەرگری هۆرمۆنی‬ ‫ئەنس���ۆلین لە لەش���دا لەكاتی كەمكردن‌و‬ ‫تێكچونی رێژەی هۆرمۆنی (تیستۆسترۆید)‬ ‫هەربۆی���ە ئ���ەو لێكۆڵەرەوان���ە بەهی���وان‬ ‫لەداهات���وودا كار بۆ رێكخس���تنی رێژەی‬ ‫ئەو پرۆتینە بكەن كە لێپرسراوە لەرێژەی‬ ‫هۆرمۆن���ی ئەنس���ۆلین تارێگ���ری بك���ەن‬ ‫لەتوشبون بەنەخۆش���ی شەكرە لەپیاواندا‬ ‫كە رێژەی هۆرمۆنی (تیستۆس���ترۆید) لە‬ ‫لەشیاندا كەم دەكات‪.‬‬

‫فەیسبووك‪https://www.facebook.com/tandroostyt :‬‬

‫‪14‬‬

‫بیرورا‬

‫)‪ )520‬سێشه‌مم ‌ه ‪2016/3/15‬‬

‫روخانی دیوارەكان‬ ‫بكەین‪ ،‬بەپێچەوان���ەوە كورد خراپترین‌و‬ ‫ناش���یرینترین سیاسەتی پەیڕەو كردوە‪،‬‬ ‫ن���ە كۆمەڵ���گا خۆیش���ی توانیویەت���ی‬ ‫بەجەس���تەیەكی تەندروس���تەوە كاری‬ ‫پیشەسازی‌و تەكنیكی‌و ‪..‬هتد دابهێنێ‪.‬‬

‫فوئاد سدیق‬ ‫ل���ەو رۆژەوەی قۆناخ���ی كۆمۆن���ەی‬ ‫سەرەتایی (مشاعیه‌ بدائیه‌) كە هاوكاتە‬ ‫لەگەڵ قۆناخی دایكس���االری‪ ،‬تێپەڕیوەو‬ ‫لەش���وێنیدا قۆناخ���ی كۆیالیەت���ی كە‬ ‫هاوكات���ە لەگەڵ قۆناخی باوكس���االری‬ ‫هاتۆت���ە ئاراوە‪ ،‬ئەقڵ���ی مرۆڤ جوڵەی‬ ‫تێكەوتوەو ئاسۆی بیركردنەوەی گەشەی‬ ‫تێكەوتوە‪(،‬ئەمە ئەگەر نەگەڕێینەوە سەر‬ ‫ئادەم‪ ،‬كە بەقسەی خودای نەكردو بەری‬ ‫ئەو دو درەختەی خ���وارد كە یەكێكیان‬ ‫مەعریف���ەی بۆ ژیان پێب���و‪ ،‬ئەویتریش‬ ‫لەنابینایی قورتاری دەكردو ئیتر دونیای‬ ‫پێدەبینی) كۆمەڵگای مرۆیی هەمیش���ە‬ ‫لەدروستكردنی گوندەوە‪ ،‬بۆ دروستكردنی‬ ‫ش���ار هەڵپەی كردوە‪ ،‬بەاڵم كۆمەڵگای‬ ‫كوردی بە گش���تی چەقیوەو نەیتوانیوە‬ ‫ئەقڵیەتی ش���ار بۆخ���ۆی پێكەوە بنێ‪،‬‬ ‫یەكەمین ئیمپراتۆر لەجیهاندا س���ەرجۆن‬ ‫ئەك���ەدی بو‪ ،‬ك���ە لەناو شارس���تانێتی‬ ‫س���ۆمەرییەكاندا ب���و‪ ،‬توان���ی هەم���و‬ ‫میزۆپۆتامیای خوارو بخاتە ژێر هەژمونی‬ ‫خۆی‪ ،‬تەنانەت تاس���وریا پێشڕەویكردو‬ ‫ئ���ەو ئیمپراتۆریای���ەی ئ���ەو دایمەزراند‬ ‫نزیكەی یەك س���ەدە بەردەوامبو‪ .‬بەاڵم‬ ‫كورد كە رۆڵێكی بنەڕەتی لەشارستانێتی‬ ‫سۆمەریەكاندا هەبو‪ ،‬بوە ئاردی ناو دڕك‌و‬ ‫لەس���ەردەمی س���ەرجۆنی ئەكەدییەوە‬ ‫تائەم���ڕۆ‪ ،‬ه���ەر دەچەوس���ێندرێتەوەو‬ ‫هەر دەچەوس���ێندرێتەوە‪ .‬هۆكارەكەشی‬ ‫ئەوەیە پێچەوان���ەی ئەو خەڵكانەی زۆر‬ ‫رۆمانس���یانە بیردەكەنەوەو دەڵێن كورد‬ ‫نەتەوەیەك���ی زۆر زیندوە‪ ،‬بەپێچەوانەوە‬ ‫كورد نەتەوەیەكی زۆر تەمبەڵ‌و تەوەزەل‌و‬ ‫گەندەڵ���ەو توان���ای بیركردنەوەیەك���ی‬ ‫زانس���تیانەو مەعریفیان���ەی نییە‪ .‬ئیمڕۆ‬ ‫رۆژئ���اوا ك���ە چەندی���ن وەرچەرخان���ی‬ ‫گەورەی لەب���واری زانس���تی‌و مەعریفی‬ ‫بڕی���وە‪ ،‬دەبەنگییەك���ی گەورەیە ئێمە‬ ‫بەگیانێك���ی رۆمانس���یانە بەش���انوباڵی‬ ‫كۆمەڵگای كوردیدا هەڵبدەین‪ ،‬لەكاتێكدا‬ ‫ی���ەك لەدواكەوتوتری���ن كۆمەڵگان���ی‬ ‫جیهانی���ن‪ .‬ئەوانەی دەڵێ���ن كۆمەڵگای‬ ‫ك���وردی كۆمەڵگایەك���ی كراوەیە‪ ،‬هەر‬ ‫لەبنەڕەتەوە لەچەمكی كۆمەڵگای كراوە‬ ‫تێنەگەیشتون‪ ،‬ئەقڵیشیان بەوە نەشكاوە‬ ‫كە رۆژان���ە روداوی مەرگەس���اتئامێزی‬ ‫ژنك���وژی‪ ،‬كۆمەڵكوژی‪...‬هت���د دوبارە‬ ‫دەبێتەوە‪.‬‬ ‫هەندێ���ك نەخۆش���ی ه���ەن‪ ،‬بەهەمو‬ ‫داودەرمان���ی دونی���ا چارەس���ەرناكرێن‪،‬‬ ‫ئەومنااڵنەی بیركۆڵن‪ ،‬ناتوانرێ مێشكیان‬ ‫چ���االك‌و ئەكتیڤ بك���ەی‪ ،‬چونكە ئەوە‬ ‫نەخۆشییەكی زگماكە‪ ،‬هەمو نەخۆشییە‬ ‫زگماكەكانیش چارەسەركردنیان ئەستەمە‪.‬‬ ‫كۆمەڵ���گای كوردی رێك ل���ەو بیركۆڵە‬ ‫دەچێت كە توانای تێگەیش���تنی زۆر زۆر‬ ‫الوازە‪ ،‬ئەوەتا هەمو مێژوی فەلس���ەفەو‬ ‫سیاس���ەت‌و دەرونزان���ی‌و كۆمەڵناس���ی‬ ‫لەبەردەس���تدایە‪ ،‬بەاڵم ناتوانێ هەزمی‬ ‫بكات‌و بیكات���ە بنەمایەك���ی كۆنكریتی‬ ‫بۆ كاری رۆژان���ەی‪ ،‬هەمو تەكنۆلۆژیای‬ ‫پێش���كەوتوی لەبەردەس���تدایە‪ ،‬ه���ەر‬ ‫لەفڕۆكەوە تا گاالكس���ی‌و ئایفۆن‪ ،‬بەاڵم‬ ‫نەك بیری لەدروستكردنیانی نەكردۆتەوە‬ ‫بەڵك���و زۆر خراپی���ش بەكاریدەهێنێت‌و‬ ‫لێی نازانێ���ت‪ .‬بۆیە نابێ���ت الری لەوە‬ ‫بكەین كە كۆمەڵگای كوردی لەبنەڕەتدا‬ ‫لەكۆمەڵەی بیركۆاڵن دەچێت‪ ،‬خۆش���ی‌و‬ ‫شادییەكانی‪ ،‬ناخۆشی‌و مەرگەساتەكانی‪،‬‬ ‫بەجیاوازییەك���ی ك���ەم‪ ،‬وەك���و ی���ەك‬ ‫بەڕێ���دەكات‪ ،‬ن���ە لەخۆش���ییەكانماندا‬ ‫هەوڵێ���ك هەی���ە ب���ۆ مس���ۆگەركردنی‬ ‫خۆش���ی راس���تەقینە‪ ،‬نە لەناخۆش���ی‌و‬ ‫مەرگەساتەكانیش���ماندا جارێ���ك ه���ەر‬ ‫تەنیا جارێ���ك بیرمان لەكۆتاییپێهاتنیان‬ ‫لەهەردوكیاندا‪،‬پش���ت‬ ‫كردۆت���ەوە‪،‬‬ ‫بەوەهمێ���ك دەبەس���تین ك���ە هی���چ‬ ‫بنەمایەكی واقیعی‌و زانس���تی تێدا نییە‪،‬‬ ‫هیچ روانگەیەكی ئایندەی���ی تێدا نییە‪.‬‬ ‫كۆمەڵ���گای ك���وردی لەه���زرو فیكردا‬ ‫بیركۆڵە‪ ،‬لەسیاسەتكردنیشدا مەنگۆلە‪،‬‬ ‫لەكاروباری رۆژانەیدا‪ ،‬واتە لەبەڕێكردنی‬ ‫كاری رۆژانەش���دا كەمئەندام���ە‪ .‬بۆی���ە‬ ‫نە دەتوانین فەلس���ەفەیەكی كۆنكریتی‬ ‫دابڕێژین‪ ،‬چونكە فەلس���ەفە بەكەسانی‬ ‫ئەقڵ چ���االك‌و ئەكتی���ڤ دادەهێنرێت‪،‬‬ ‫ن���ە دەش���توانین سیاس���ەتێكی ب���ااڵ‬

‫(‪)2500‬س���اڵە ئەرس���تۆ وتویەت���ی‬ ‫دو خاڵ���ی بنەڕەتی لەجی���اوازی نێوان‬ ‫مرۆڤ‌و ئاژەڵدا هەیە‪ ،‬یەكێكیان ئەوەیە‬ ‫مرۆڤ قس���ە دەكات‪ ،‬ئ���اژەڵ نایكات‪،‬‬ ‫ئەویتریش���یان ئەوەیە م���رۆڤ لەچاكەو‬ ‫خراپە تێدەگات‌و ئاژەڵ تێیناگات‪ ،‬بەاڵم‬ ‫كاتێك مایكرۆس���كۆپێك دەخەینە سەر‬ ‫رەفت���ارو گوفتاری كۆمەڵ���گای كوردی‪،‬‬ ‫مەس���افەی ئەو جیاوازییانە زۆر بچوكتر‬ ‫دەبێت���ەوە‪ ،‬چونكە كۆمەڵ���گای كوردی‬ ‫بەسەرخان‌و ژێرخانییەوە لەچاكەو خراپە‬ ‫نەگەیشتوەو لەسەردەمی پێش ئەرستۆوە‬ ‫هەر خراپە دەكات‌و پەندیشی لەو هەمو‬ ‫خراپەكاریی���ەی خۆی وەرنەگرتوە‪ ،‬بۆیە‬ ‫ئەگەر بێالیەنانەو زانس���تیانە تیش���كی‬ ‫رەخنە بخەینە س���ەر كۆمەڵگای كوردی‬ ‫ئ���ەوا دەتوانین بڵێین ئ���ەو كۆمەڵگایە‬ ‫نیوەی مرۆڤەو نیوەی ئاژەڵە‪ ،‬قسەدەكات‪،‬‬ ‫مرۆڤە‪ ،‬لەچاك���ەو خراپە نازانێ ئاژەڵە‪.‬‬ ‫ئەگینا لەدروس���تبونی یەكەم پاش���ا كە‬ ‫لەشاری (ئۆروك)ی نێوان دیجلەو فورات‬ ‫دروس���تبو‪ ،‬دوای س���ەدەیەكیش یەكەم‬ ‫ئیمپرات���ۆر (س���ەرجۆنی ئەكەدی)ك���ە‬ ‫دروستبو‪ ،‬چ میللەتێك هەیە وەكو كورد‬ ‫ل���ەو رۆژگارەوە ئەوەن���دەی لەخزمەتی‬ ‫دوژمن���ان‌و داگیركەرانیدا بوبێ‪ ،‬ئەوەندە‬ ‫لەخزمەتی خۆی���دا نەبوب���ێ‪ .‬بێگومان‬ ‫تەنیا كوردە‪ .‬فەرمون ئەوە مێژوی هەمو‬ ‫گەالنی دونیا پەڕەپەڕە هەڵدەنەوە بزانن‬ ‫لەهیچ نەتەوەیەكی دیكەدا هەیە!‬

‫هەر شتێك‬ ‫پێویستی بەپاساو‬ ‫هێنانەوە هەبو‬ ‫ئەوا بەهای خۆی‬ ‫لەدەستدەدات‪.‬‬ ‫نابێ حكومەت‬ ‫هەر خەریكی‬ ‫پاساوهێنانەوە‬ ‫بێت‪ ،‬تاخەڵك‬ ‫بڕوای پێبكات‬ ‫ئەمە ئەوپەڕی‬ ‫الوازیبونییەتی‬ ‫حكومەت پێویستی‬ ‫بەبڕیاردانە‪ ،‬نەك‬ ‫پاساوهێنانەوە بۆ‬ ‫كارو بڕیارەكانی‬ ‫هەم���و حەقیقەت���ەكان لەروانگ���ەی‬ ‫بەرژەوەندییەكانەوەی���ە‪ ،‬ت���ۆ س���ەیری‬ ‫ئەخالق بكە‪ 2500 ،‬س���اڵە لەسەردەمی‬ ‫سوكراتەوە تا ئێستا ‪ 2500‬پێناسەو راڤەی‬ ‫جیاوازی بۆ كراوە‪،‬بەاڵم كامیان راستن؟‬ ‫ئایین لەوەتەی ئادەم خوڵقاوە كۆمەڵگای‬ ‫مرۆیی بەبێ ئایین نەبوە‪ ،‬نزیكەی ‪3500‬‬ ‫ساڵیش���ە ئاینی ئاس���مانی هەیە‪ ،‬بەاڵم‬ ‫ئەگەر لێی وردبینەوە هەردوكیان ئایین‌و‬ ‫ئەخالق لەهەر كۆمەڵگایەك بەچەمكێكی‬ ‫جیاوازت���ر خۆی���ان نمایش���كردوە‪ ،‬كە‬ ‫زۆربەی جارەكانیش لەس���ەر بنەمایەكی‬ ‫هەڵە بوە‪.....‬‬ ‫لەس���ەدەی ش���ازدەهەمەوە‪ ،‬زۆرترین‬ ‫ملمالنێ لەس���ەر دەس���ەاڵت لەئەوروپا‬ ‫بوە‪ ،‬سەرەتا لەنێوان پاپاو ئیمپراتۆردا‪،‬‬ ‫پاش���ان لەنێ���وان پاش���ا ی���ەك لەدوا‬ ‫یەك���ەكان‌و هێ���زی ئۆپۆزیس���یۆندا‪،‬‬ ‫ماوەی سەدەیەكیش���ە زۆرترین ملمالنێ‬ ‫لەس���ەر دەس���ەاڵت كەوتۆتە رۆژهەاڵتی‬ ‫ناوەڕاس���تەوە‪ ،‬بەردەوام گرتنەدەس���تی‬

‫دەسەاڵت بەهێزی ئاگرو ئاسن بوە‪ ،‬بۆیە‬ ‫بەناچاری ئەوانەی دەسەاڵتیان كەوتۆتە‬ ‫دەست‪ ،‬نەیانتوانیوە ئەقاڵنی بن‌و بەرەو‬ ‫دیكتاتۆرییەت‌و ملهوڕی‌و بەرەو گەمژەیی‬ ‫رۆچون‪ ،‬تۆ سەیری سەدام‌و قەزافی‌و بن‬ ‫عەلی‌و عەلی عەبدواڵ س���الح‌و ‪.....‬هتد‬ ‫بكە‪ .‬وەك نیچە دەڵێت هەر كەسێك بوە‬ ‫خاوەنی هێزو دەسەاڵت‪ ،‬ئەقڵی لەدەست‬ ‫دەدات‪ .‬كورد ئێستا بەتەواوی بێزار بوە‬ ‫لەئەقاڵنیەتی دەسەاڵت‪ ،‬سیاسەت هیچی‬ ‫بۆ كەس نەهێشتۆتەوەو گەیشتۆتە هەمو‬ ‫كونج‌و كەلەبەرەكان‪ ،‬سیاسەت بەتەواوی‬ ‫تێكەڵ���ی ه���ەر تاكێكی ئ���ەم هەرێمە‬ ‫كراوە‪ ،‬بەوانەی مەنگ���ۆل‌و كەمئەندام‌و‬ ‫بیركۆڵیش���ن‪ ،‬ژیانی ئەوانیش بەناچاری‬ ‫تێكەڵ بەسیاس���ەت ب���وە‪ .‬بەڵێ ئێمە‬ ‫لەرابردودا چەند سەركردەیەكمان هەبوە‪،‬‬ ‫بەاڵم ئەو سەركردانەی رابردو بۆ ئەمڕۆ‬ ‫تەنیا میراتێكن‌و هیچی تر‪ ،‬ئەو میراتەش‬ ‫تەنیا هێزێكی مەعنەوی دەبەخشن‪ .‬بۆیە‬ ‫بۆ ئەمڕۆو بۆ واقیعی جەنجاڵی ئەمڕۆی‬ ‫دونیای سیاس���ەت ئەو هێزە مەعنەوییە‬ ‫دادمان نادات‪ ،‬یەكێتی سۆڤێتیش خاوەنی‬ ‫میرات���ی لینین‌و دەیان هزرڤان‌و ئەدیبی‬ ‫مەزن بون‪ ،‬بەاڵم دادی���ان نەدان‪ ،‬لیبیا‬ ‫هەر خۆی خاوەن���ی میراتی قەزافی بو‪،‬‬ ‫بەاڵم خودی قەزافی روبەڕوی میراتەكەی‬ ‫خ���ۆی بوەوە تا تیاچ���و‪ .‬كورد خاوەنی‬ ‫هی���چ میراتێك���ی فیك���ری‌و مەعریفی‌و‬ ‫ئەقاڵن���ی نییە‪ ،‬ئێس���تاش هیچ هێزێكی‬ ‫ئەقاڵنی‌و مەعریف���ی تێدانییەو تەنانەت‬ ‫لەپاش���اگەردانییەكی زۆر دژواریشداین‪.‬‬ ‫ئێمە هێش���تا لەیاس���اكانی سروش���ت‬ ‫تێنەگەیش���توین‪ ،‬بۆی���ە ب���ۆ جارێكیش‬ ‫هەوڵی گەڕانەوەمان بۆ سروشت نەداوە‪.‬‬ ‫شۆڕشگێرمان زۆرن‪ ،‬بەاڵم ترس داگیریان‬ ‫كردون‪ ،‬ئەوەتا كەسێك لەو شۆڕشگێڕانە‬ ‫ورتەیەكیان لێوە نایە‪ .‬چونكە جەسارەتی‬ ‫ئەوە ناكەن بگەڕێنەوە بۆ ناو سروشت‪،‬‬ ‫گۆش���ەگیرییان هەڵبژاردوە‪ .‬ئاخر چۆن‬ ‫دەبێت كەس���ێك مێژون���وس بێت بەاڵم‬ ‫لەفیك���ر كۆڵەوار بێت‌و لەبڕیاردانیش���دا‬ ‫ترسنۆك بێت‪ .‬ئەمە كارەساتە‪ .‬ئەوانەی‬ ‫ئەمڕۆش لێمان بونەتە فس فس پاڵەوان‪،‬‬ ‫لەبنەڕەتدا خائین‪ ،‬درۆزن‪ ،‬ترسنۆك‪ ،‬دزو‬ ‫گەندەڵ‪ ،‬داوێنپیس���ن‪ ،‬هیچ بنەمایەكی‬ ‫شۆڕش���گێڕییان تێدا نەبوە تا ش���انازی‬ ‫پێوە بكەن‪ ،‬ئ���ەوە كۆمەڵگەی بیركۆڵە‬ ‫كردویەتی بەفس فس پاڵەوان‪.‬‬ ‫كورد پێویستییەكی زۆری بەمیتۆدێكی‬ ‫فیك���ری هەیە‪ ،‬یان هەر هی���چ نەبێ بۆ‬ ‫ئەمڕۆ پێویس���تی بەمیت���ۆد یان هزرێك‬ ‫هەیە‪ ،‬بنەما كولتوری‌و كۆمەاڵیەتییەكانی‬ ‫بۆ ئاییندە لەس���ەر بونی���اد بنێ‪ ،‬ئاخر‬ ‫ئەوەت���ا تائێس���تا ئێم���ە خاوەنی هیچ‬ ‫میراتێكی فیكری نین میراتی زەردەشتی‪،‬‬ ‫ئاشوری‪ ،‬مەس���یحی‪ ،‬ئیس�ل�امی‪..‬هتد‬ ‫تائێستا نەمانتوانیوە بیكەین بەچەكێك‬ ‫یان بیكەی���ن بەبنەمایەك���ی فیكری بۆ‬ ‫بونیادنان���ی كۆمەاڵیەت���ی‪ ،‬لەكاتێك���دا‬ ‫خۆمان لەناویان غ���ەرق كردوە‪ .‬ئایینی‬ ‫ئیس�ل�ام وەك میراتێك لەناوماندا نەك‬ ‫هەر ئامادەی���ی بەردەوامی هەیە‪ ،‬بەڵكو‬ ‫هەمومانی خس���تۆتە ن���او چوارچێوەی‬ ‫خ���ۆی‪ ،‬ب���ەاڵم بەش���ێوێنراوی هاتۆتە‬ ‫ناوم���ان‌و خوێندنەوەیەك���ی بابەتیانەو‬ ‫رەخنەگرانەمان بۆی نەبوە‪ ،‬وەك ماركس‬ ‫بۆ هیگڵ دەڵێت‪ ،‬هیگڵ فەلس���ەفەكەی‬ ‫س���ەری لەزەوی بو قاچی لەئاسمان‪ ،‬من‬ ‫هاتم راس���تم ك���ردەوە (قڵپمكردەوە)و‬ ‫قاچەكانیم خستەوە سەر زەوی‌و سەریشی‬ ‫بۆ ئاسمان‪ .‬ئێس���تا نەك هەر ئاینمان‪،‬‬ ‫بەڵكو تەواوی كۆمەڵگای كوردی سەری‬ ‫لەزەوییەو قاچیشی لەئاسمان‪ ،‬مرۆڤێكی‬ ‫زۆر ئازامان پێویستە قاچەكانی بخاتەوە‬ ‫سەر زەوی‪ ،‬بەاڵم ئەوە سەدان ساڵە‪ ،‬هەر‬ ‫قاچمان لەئاس���مانە‪ .‬سەیركە ئەمریكای‬ ‫باكورو ئوس���ترالیا هەریەكەیان لەمسەر‬ ‫بۆ ئەوسەری ئەم گۆی زەوییەن‪ ،‬كەچی‬ ‫ئەوان خۆی���ان بەمیراتگ���ری كولتوری‬ ‫جیهان���ی یۆنانی‌و رۆمانی دادەنێن‪ ،‬ئەمە‬ ‫لەكاتێكدا هەمو تەمەنی ئەمریكا لە(‪)500‬‬ ‫س���اڵ تێپەڕناكات‪ ،‬مێ���ژوی دۆزینەوەی‬ ‫ئوس���ترالیاش (‪ )400‬س���اڵێكە‪ .‬كەمێك‬ ‫نزیكتر ب���ەرەوە‪ ،‬ئەو س���ەنگافورەیەی‬ ‫ئێستا‪ ،‬لەناوەڕاستی شەستەكان‪ ،‬مالیزیا‬ ‫دەریكرد‪ ،‬چونكە س���ەنگافورە خاوەنی‬ ‫هی���چ داهاتێكی نیش���تمانی نەبو‪ ،‬تەنیا‬ ‫زۆنگاو بو‪ ،‬ئیتر س���ەنگافورە بەناچاری‬ ‫ساڵی ‪ 1965‬سەربەخۆیی خۆی راگەیاند‪،‬‬ ‫بەاڵم ‪ 3‬س���اڵ بەرلەئەمڕۆ س���ەنگافورە‬ ‫لەبواری سیس���تەمی پەروەردە لەس���ەر‬ ‫ئاس���تی هەمو دونیا یەكەم بو‪ ،‬ئێس���تا‬ ‫س���ەنگافورەییەكان بۆ نوكت���ە دەڵێن‪،‬‬ ‫ئەمریكا لەجیهانی سێیەمە!‬ ‫كۆمەڵ���گای مرۆیی لەسەرتاس���ەری‬ ‫دونی���ادا لەناو قەیران���ی ئەقڵدا دەژی‪،‬‬ ‫چونكە ئەو ئەقڵەی م���رۆڤ تائەمڕۆش‬

‫ب���ەكاری دەهێن���ێ‪ ،‬لەگ���ەڵ هەمو ئەو‬ ‫پێشكەوتنە مەعریفی‌و تەكنیكییەشیدا‪،‬‬ ‫ل���ە ‪ %٣٠‬تێپەڕی نەك���ردوە‪ ،‬لەكاتێكدا‬ ‫ئەگ���ەر م���رۆڤ بتوانێ هەم���و ئەقڵی‬ ‫خۆی بخات���ە كاروچاالكییەوە هێش���تا‬ ‫زیات���ر ل���ە‪%٧٠‬ی خەوان���دوە‪ ،‬ئەمە بۆ‬ ‫كۆمەڵگا هەرە پێشكەوتوەكانی جیهانە‪،‬‬ ‫كۆمەڵ���گای ك���وردی هێش���تا ‪%١٠‬ی‬ ‫توان���ای مێش���كی وەك ه���ەر مرۆڤێكی‬ ‫ئاس���ایی بەكارنەهێن���اوە‪ ،‬نزیكەی ‪-%٥‬‬ ‫‪%٦‬ی بەكارهێن���اوە! ئێم���ەی ك���ورد‬ ‫‪%٦-٥‬ی ئەقڵم���ان بەكارهێناوە‪ ،‬كەچی‬ ‫پەرلەمانتارە گەم���ژەكان‌و راگەیاندنكارە‬ ‫سیاس���ەتوانە‬ ‫نەخوێن���دەوارەكان‌و‬ ‫درۆزنەكانم���ان دەڵێ���ن كۆمەڵ���گای‬ ‫كوردی كۆمەڵگایەكی وش���یارو زیندوە!‬ ‫ئەم قس���ەیە درۆیەك���ی زۆر گەورەیەو‬ ‫جەهلێكی زۆر ژەهر رژێنیشە‪ .‬تۆ بڕوانە‬ ‫سەدەی بیس���تەم ئاڵۆزترین سەدە بوە‬ ‫بەدرێژایی یەك ملیۆن س���اڵی رابردوی‪،‬‬ ‫لەكاتێكدا تەنیا پێشكەوتنەكانی سەدەی‬ ‫بیس���تەم بارتەقای هەمو پێش���كەوتن‌و‬ ‫گەشەس���ەندنەكانی تەواوی مرۆڤایەتی‬ ‫بوە بەدرێژایی یەك ملیۆن ساڵی رابردو‪،‬‬ ‫واتە یەك سەدە لەبەرامبەر یەك ملیۆن‬ ‫س���اڵ‪ ،‬كەواتە ئەو قسەیە زۆر راستە كە‬ ‫عەبدولس���ەالم بن عەبد ئەلعالی دەڵێت‪:‬‬ ‫یەك ساڵ بەرامبەر یەك سەدە‪ ،‬واتە هەر‬ ‫یەك ساڵی ئێستا بەرامبەر یەك سەدەی‬ ‫رابردوە‪ ،‬بەاڵم پێمبڵێن كۆمەڵگای كوردی‬ ‫لەكوێ���وەی ئ���ەو هاوكێش���ە ئاڵۆزەیە‪،‬‬ ‫بێگوم���ان ل���ەدەرەوەی ئ���ەو ژمێریاری‬ ‫پێشكەوتنەیە‪ ،‬كۆمەڵگای كوردیش ئاوت‬ ‫(‪)out‬ك���راوە‪ ،‬وەك چ���ۆن زانكۆكانی‬ ‫كوردس���تان ل���ەروی س���تاندەرییانەوە‬ ‫س���ااڵنە لەریزبەن���دی زانكۆكانی جیهان‬ ‫ئاوت(‪ )out‬دەكرێ���ن‪ ،‬چونكە ئەوەندە‬ ‫ل���ەدواوەن‪ ،‬ئەوەن���دە دواكەوتون‪ ،‬هەر‬ ‫لەریزبەندییەكەش دەریدەهێنن‪ ،‬تائێستا‬ ‫كۆمەڵگای كوردیش وایە‪.‬‬

‫ئێمەی كورد لەم‬ ‫هەرێمە وێرانەدا‬ ‫تەواو ماندوبوین‬ ‫بەدەست شەڕی‬ ‫سەركردەكانمانەوە‬ ‫شەڕێكی دژواری‬ ‫بێ ئاكار‪ ،‬بێ فیكر‬ ‫بێ سیاسەتێكی‬ ‫مۆدێرن‪ ،‬بەڵكو‬ ‫شەڕێكە لەهی‬ ‫سەدەكانی‬ ‫ناوەڕاست دەچێت‬ ‫بەاڵم لەجیاتی پاپا‬ ‫چەند سەركردەیەك‬ ‫ئاستی مەعریفیان‬ ‫الوازەو هێزی‬ ‫مانەوەشیان تەنیا‬ ‫لەشەڕو ملمالنێدایە‬

‫ئێستا دو زاراوە (گەندەڵی‌و قەیران)‬ ‫رۆژانە لەالیەن ت���ەواوی كۆمەڵگای ئەم‬ ‫هەرێم���ە چەندب���ارە دەبێت���ەوە‪ ،‬ئەمە‬ ‫پێماندەڵێ���ت مێ���ژو بۆ خ���ۆی بریتییە‬ ‫لەمەرگەسات‌و تراژیدیا‪ ،‬ئەوانە الپەڕەكانی‬ ‫مێژویان پڕكردۆتەوە‪ ،‬بەاڵم بەردەوامبونی‬ ‫ئەو قەیران‌و گەندەڵییەو بێباكی دەسەاڵت‬ ‫لەمبارەی���ەوە‪ ،‬ئەگ���ەر خوێندنەوەیەكی بڕیارەكانی‪ .‬چونكە زۆربەی پاساوەكان‬ ‫بچوكمان بۆ مێژوی (‪)4000‬ساڵی رابردو لەئەنجامدا دەبنە گومان‪ .‬مەگەر كەسانی‬ ‫هەبێت‪ ،‬ئەوا دەتوانین بڵێین ئەو مێژوە گەمژە زو بڕوا بەپاساوەكانیان دەكەن‪.‬‬ ‫ئێم���ەی كورد لەم هەرێم���ە وێرانەدا‪،‬‬ ‫تراژیدیی���ە زۆر ئاس���اییە لەجوڵەیەكی‬ ‫زۆر س���ەیرو چاوەڕواننەكراودا بەتەواوی ت���ەواو ماندوبوی���ن بەدەس���ت ش���ەڕی‬ ‫دۆخەكە هەڵگەڕێنێتەوە‪ ،‬كە رەنگە لەناو سەركردەكانمانەوە‪ ،‬ش���ەڕێكی دژواری‬ ‫پزدانی ئەو جوڵ���ە چاوەڕواننەكراوەدا‪ ،‬ب���ێ ئاكار‪ ،‬بێ فیكر‪ ،‬بێ سیاس���ەتێكی‬ ‫م���ەرگ‌و وێرانكارییەك���ی ب���ێ وێن���ەی مۆدێرن‪ ،‬بەڵكو شەڕێكە لەهی سەدەكانی‬ ‫ناوەڕاس���ت دەچێت‪ ،‬بەاڵم لەجیاتی پاپا‬ ‫تێداخەواندبێت‪.‬‬ ‫ئەقڵی مرۆیی بەردەوام ڤایرۆس���ێكی چەند س���ەركردەیەك ئاستی مەعریفیان‬ ‫دژە پێشكەوتنی لەگەڵ خۆی هەڵگرتوە‪ ،‬الوازەو هێ���زی مانەوەش���یان تەنی���ا‬ ‫ئەوی���ش غەری���زەی بەموڵككردنە(حب لەش���ەڕو ملمالنێدایە‪ ،‬بۆی���ە ئێمە تەواو‬ ‫التملك) بەاڵم لەهەندێك كۆمەڵگادا ئەو لەمجۆرە ش���ەڕو ملمالنێیانە ماندوبوین‪،‬‬ ‫ڤایرۆسانە زۆر چاالك نین‪ ،‬وەكو شانەی كاتی ئەوە هاتوە ش���ەڕی رۆشنبیرەكان‬ ‫نوستو وان‪ ،‬لەهەندێ كۆمەڵگاشدا تەراتێن دەستپێیكات‪ ،‬باشەڕێكی توندیش بێت‪،‬‬ ‫دەكەن‌و كۆمەڵگا ئەگەر هەنگاوێك بچێتە بەاڵم م���ادام هێزی مەعریف���ەی تێدایە‪،‬‬ ‫پێش���ەوە‪ ،‬ئەوا دو هەنگاویش بۆ دواوە كۆمەڵگا دەگوازێتەوە قۆناخێكی نوێتر‪،‬‬ ‫دەگەڕێت���ەوە‪ ،‬كۆمەڵ���گای كوردی رێك فەرم���و بادەس���تپێبكەین‪،‬با لەش���ەڕی‬ ‫وایە‪ ،‬هێزی گەڕانەوە بۆ دواوەی زیاترە سیاس���ییەكانمان دژوارتر بێت‪ ،‬چەندی‬ ‫لەهێزی پێش���كەوتن‌و شارس���تانیبون‪ .‬دژوارتربێت هێزی پێشكەوتنی كۆمەڵگا‬ ‫م���رۆڤ ل���ەو رۆژەوەی تۆم���اس هۆبس باشتر لەخۆ دەگرێت‪ ،‬بائیدی كۆنەقین‌و‬ ‫لەشێوەی ئەژدیها ناس���اندی‪ ،‬بەراستی ش���ەڕی جەهل رابگری���ن‪ ،‬بائیدی رێگا‬ ‫گورگە‪ ،‬تۆ س���ەیركە شێرو پڵنگ‌و هەمو نەدەین س���ەركردەی نەخوێندەوار ببێتە‬ ‫ئاژەڵە دڕندەكانی دیك���ە كاتێ دەگەنە س���وپەرمانێكی مۆمیاكراو‪...‬ئ���ەو كەمە‬ ‫ناو رەوەئاژەڵێك یان كۆمەڵە گامێشێك رۆش���نبیرەی هەمانە هەڵەی زۆر گەورە‬ ‫یان رەوەكارمامزێك‪ ،‬ئەو شێرو پڵنگانە دەكەن‪ ،‬ك���ە بێدەنگیان هەڵب���ژاردوە‪،‬‬ ‫هەوڵ���دەدەن تەنیا یەك ل���ەو ئاژەاڵنە كارەس���اتی ئ���ەو بێدەنگیی���ە زۆر زۆر‬ ‫بخۆن بۆ ئەوەی گەدەی بەتاڵیانی پێ پڕ مەترس���یدارترە لەكارەساتی شەڕی بێ‬ ‫بكەنەوە‪ ،‬تەنانەت هەوڵدەدا هەناس���ەی مانای س���ەركردەكان‪ ،‬ئەو بێدەنگییەیە‬ ‫ببڕێ���ت ئینجا بیخوات‪ ،‬تەنی���ا كەمتیار دیكتات���ۆر دەخوڵقێنێ���ت‌و گەش���ەی‬ ‫نەبێت باك���ی بەخنكاندنیان نییە لەهەر پێ���دەدات‪ ،‬ئ���ەو بێدەنگییەی���ە گەنج‌و‬ ‫ش���وێنێ بۆی هەڵكەوێ قاپ لێدەگرێت‪ .‬الوەكانمان بەرەو دەریای بێسنور راپێچ‬ ‫بەاڵم ئ���ەوە تەنیا گورگە‪ ،‬تا پێی بكرێ دەكات‪ ،‬ئەو بێدەنگیە قەیرانێكە لەهەمو‬ ‫هەم���و ئاژەڵ���ەكان دەخنكێنێت‌و ئینجا قەیرانەكان���ی دیكە مەترس���یدارترە‪...‬‬ ‫یەك مەڕ یان هەر ئاژەڵێكی تر دەخوات‪ ،‬بائێم���ەش ئەلبێر كامۆو س���ارتەرێكمان‬ ‫ی���ان هەندێكجار هەر هیچی���ان ناخوات هەبێ���ت‪ ،‬بائێمەش مێش���ێل فۆكۆیەك‌و‬ ‫تەنی���ا هەمویان دەخنكێنێ‪ ،‬بەراس���تی هابرماس���ێكمان هەبێ���ت‪ ،‬بائێم���ەش‬ ‫ئ���ەو لێكچونەی تۆماس هۆبز كە دەڵێت هیگڵێك‌و ش���ۆپینهاوەر یان نیچەیەكمان‬ ‫(مرۆڤ گورگی مرۆڤە)پڕ بەپێس���تێتی‪ .‬هەبێ���ت‪ ،‬بائێمەش غەزالیی���ەك‌و ئیبن‬ ‫مرۆڤی دەسەاڵتداری ملهوڕ ئەگەر دەیان روش���دێكمان هەبێ���ت‪ ،‬ئەمەی���ە رێگای‬ ‫هەزار كەس بەناهەق یان لەپێناو مانەوەی پێش���كەوتن‪ ،‬تا خۆم���ان نەخوڵقێنین‬ ‫خۆی بكوژێ‪ ،‬زۆر بێ شەرمانە پاساویشی كۆمەڵ���گا هەر دەبێت بۆ دواوە مل بنێ‪،‬‬ ‫ب���ۆ دەهێنێت���ەوە‪ .‬لەكاتێك���دا دەبێت ئەمەیە قەیران ن���ە هیچ كام لەمانەو نە‬ ‫ئەوە بزانرێ كە هەر ش���تێك پێویستی دەیان نمونەی دیكەی هاوشێوەی ئەمانە‪،‬‬ ‫بەپاس���او هێنانەوە هەب���و‪ ،‬ئەوا بەهای لەكۆمەڵگای ئێمە هیچ كام لەو نمونانەی‬ ‫خۆی لەدەس���تدەدات‪ .‬ناب���ێ حكومەت تێ���دا نییە‪ .‬ئەرێ كۆمەڵگایەك ش���ەش‬ ‫ه���ەر خەریك���ی پاس���اوهێنانەوە بێت‪ ،‬هەزار ساڵە خۆی پێ كۆمەڵگایە‪ ،‬دەبێ‬ ‫تاخەڵك بڕوای پێبكات‪ ،‬ئەمە ئەوپەڕی كۆمەڵگایەكی دیك���ە هەبێت بۆ ماوەی‬ ‫الوازیبونییەت���ی‪ .‬حكومەت پێویس���تی شەش هەزار ساڵ لەخەوێكی قوڵدا بێت‌و‬ ‫بەبڕیاردانە‪ ،‬نەك پاساوهێنانەوە بۆ كارو ئێستاش هەر باوێشك بدات!‬

‫بون���ی پەرلەم���ان بەمان���ای بون���ی‬ ‫دیموكراس���ی نایە‪ ،‬ئەمە لەكاتێكدا بونی‬ ‫دیموكراسی هەر خۆی لەخۆیدا درۆیەكی‬ ‫گەورەی���ە لەبەرامب���ەر دادپ���ەروەری‌و‬ ‫یەكس���انیدا‪ ،‬یەكەمی���ن پەرلەم���ان كە‬ ‫دامەزرا لەئیس���پانیا ل���ە هەرێمی لیون‬ ‫ی س���اڵی ‪ 1118‬ب���و‪ ،‬بەاڵم ئیس���پانیا‬ ‫لەوكاتەوە تاس���ااڵنی نەوەدەكانی رابردو‬ ‫دیموكراس���ی نەبو‪ ،‬دوای شەڕی دوەمی‬ ‫جیهان���ی گەورەترین ش���ەڕی ناوخۆیی‬ ‫لەنێوان هەرێمەكان���ی بەخۆیەوە بینی‪،‬‬ ‫یەكەم واڵت كە فەلس���ەفەی دیموكراسی‬ ‫ب���ۆ هەڵدرا یۆن���ان بو كە پێ���ش زیاتر‬ ‫لە(‪ )2500‬ساڵ‪ ،‬بەاڵم یۆنان تا ناوەڕاستی‬ ‫حەفتاكان���ی رابردو دیموكراس���ی نەبو‪.‬‬ ‫زاراوەی پەرلەمان بۆ یەكەمینجار لەالیەن‬ ‫ئینگلتەراوە ساڵی ‪ 1236‬بەكارهێنراوە‪،‬‬ ‫ب���ەاڵم هەمومان دەزانین ئینگلتەرا چۆن‬ ‫واڵتانی دیك���ەی داگیركردبو‪ ،‬واڵتێك بو‬ ‫تاش���ەڕی دوەمی جیهان���ی پێیاندەوت‪:‬‬ ‫ئ���ەو واڵتەی خ���ۆری لێ ئ���اوا نابێت‪،‬‬ ‫چونك���ە رۆژهەاڵت‌و رۆژئاوای خس���تبوە‬ ‫ژێ���ر دەس���ەاڵتی خۆیەوە‪.‬پەرلەمان لە‬ ‫‪ parler‬ی فەرەنس���ی وەرگیراوە‪ ،‬واتا‬ ‫گفتوگۆو دیالۆگ‪ ،‬چونكە پێش���تر تەنیا‬ ‫كۆمەڵێك راوێژكاری پاشا هەبون‌و بەس‪.‬‬ ‫برادەرینە ئێرانی دراوسێشمان پەرلەمانی‬ ‫هەی���ە‪ .‬موب���ارەك‌و بەش���ار ئەس���ەدو‬ ‫س���ەدامیش دەوڵەتی���ان پەرلەمانتاریی‬ ‫بو! بەاڵم سەدام لەسێدارە درا‪ ،‬قەزافی‬ ‫خۆزگە هەر لەس���ێدارە بدرایە! بەش���ار‬ ‫ئ���ەوە حاڵیەتی‪ ،‬موبارەكیش سیس���ی‬ ‫فریای نەكەوتبایە لەنەخۆش���خانە گیانی‬ ‫تەواو دەبو‪ .‬نمونەی دیكەی زۆر هەن‪.‬‬ ‫بۆئەوەی شەڕ كۆتایی پێبێت پێویستە‬ ‫هەر كەس���ێك كە چوە س���ەر كورس���ی‬ ‫دەسەاڵت‪ ،‬بەرلەوەی لەسەر كورسییەكە‬ ‫دابنیشێت‌و بڕیاری دەبەنگانە دەربكات‪،‬‬ ‫پێویس���تە یاس���ایەك هەبێ���ت كە ئەو‬ ‫س���ەركردەیە‪ ،‬ماوەیەك بنێردرێتە خولی‬ ‫گوێگرتن لەگۆرانی‌و مۆسیقا‪ ،‬ئاخر بەبێ‬ ‫مۆسیقا ژیان چۆن دەگوزەرێ؟ پێویستە‬ ‫ماوەی���ەك بچێتە ناو دونی���ای ئەدەب‌و‬ ‫هونەرو قوتابخان���ەی رۆمانتیك‪ ،‬مەوالنا‬ ‫رۆمی‌و گۆتەو شكس���پیرو نالی‌و مەحوی‬ ‫بخوێنێتەوە‪ ،‬خولێكی لەمجۆرە نەبینێ‪،‬‬ ‫ببێتە سەركردە كارەساتی لێدەكەوێتەوە‪،‬‬ ‫زۆربەی هەرە زۆری سەركردەكانی دونیا‬ ‫بەدرێژایی مێژو ئەو خولەیان نەبینیوەو‬ ‫بەهەوڵی تاكەكەسی خۆشیان نەچونەتە‬ ‫ن���او ئ���ەو جیهان���ەوە‪ ،‬بۆی���ە مێژوی‬ ‫مرۆڤایەت���ی لەقابیل‌و هابیلەوە تا ئەمڕۆ‬ ‫بریتیی���ە لەخوێن‌و كارەس���ات‪ ،‬مێژوی‬ ‫زۆربەی هەرەزۆری سەركردەكانیش هەر‬ ‫بەخوێن‌و كارەسات كۆتاییان هاتوە‪.‬‬ ‫مارك توین دەڵێت (چەواش���ەكردنی‬ ‫خەڵك ئاس���انتره لەوەی که قەناعەتیان‬ ‫پێبهێنیت كە ئەوان چەواش���ە کراون‪).‬‬ ‫ت���ۆ لێیوردبەرەوە‪ ،‬ئایینێكی ئاس���مانی‬ ‫پێماندەڵێت (ئەگ���ەر چاوەكانت دەبنە‬ ‫ه���ۆی ئەوەی دوچ���اری گوناهت بكەن‪،‬‬ ‫دەریانبهێنە) بەملیۆنەها كەس پەیڕەوی‬ ‫ئەو ئایینە دەكەن‪ ،‬بەاڵم یەك كەس���یش‬ ‫چاوی خۆی دەرنەهێن���اوە‪ .‬كۆمەڵگای‬ ‫گەمژە بڕواكانی لەس���ەر ب���ێ بنەمایی‬ ‫دروس���تكردوە‪ ،‬بۆنمونە كڵێسا بەردەوام‬ ‫ویس���تویەتی دوژمنەكانی خ���ۆی لەناو‬ ‫بب���ات‪ ،‬كەچ���ی پیاوان���ی مەس���یحی‬ ‫بەرژەوەندی خۆیان لەمانەوەی كڵێسادا‬ ‫دەبینی���ن‪ .‬كوا ئ���ەو مزگەوتانەی مەالی‬ ‫دوازدە عیلممان ب���ۆ دەخوڵقێنن‪ ،‬بەاڵم‬ ‫ش���ەرم مەكە ناوی ئەو هەمو مزگەوتانە‬ ‫بنوسەوە كە داعشیان بۆ دروستكردوین‪.‬‬ ‫ئ���ەم دەبەنگییەی���ە س���ەرمایەداری‬ ‫چاوچنۆكی ك���ورد كە بەدزی‌و قۆڵبڕین‌و‬ ‫بەخوێنمژینی خەڵكی‪ ،‬خۆی دەوڵەمەند‬ ‫كردوە‪ ،‬دروستكردنی مزگەوتێك بەهەزار‬ ‫نەخۆش���خانەو قوتابخان���ە ناگۆڕێتەوە‪،‬‬ ‫ش���ەرم مەك���ەن ب���ڕۆن ن���اوی هەم���و‬ ‫ئ���ەو س���ەرمایەدارە گەن���دەڵ‌و گەمژانە‬ ‫بنوسنەوە كە مزگەوتیان دروستكردوەو‬ ‫بەراوردێكیش���یان بكەن لەگەڵ ئەوانەی‬ ‫ك���ە قوتابخانەیەكی���ان دروس���تكردوە‪،‬‬ ‫كۆمەڵگای ك���وردی ئەوەن���دەی هێزی‬ ‫بون‌و هێزی مانەوەی خۆی لەمزگەوتێكدا‬ ‫دەبینێ‪ ،‬لەهەزار قوتابخانەو نەخۆشخانە‬ ‫نایبینێ‪ .‬راستیانوتوە پیاوی پارەدار بیر‬ ‫لەكۆكردن���ەوەی پارەی زیاتر دەكاتەوە‪،‬‬ ‫مرۆڤی مەس���یحیش بیر لەهەڵەو گوناه‬ ‫دەكات���ەوە‪ ،‬ئیس�ل�امییەكانیش بی���ر‬ ‫لەجیه���اد دەكەنەوە‪ ،‬كچی���ش دێت بیر‬ ‫لەخۆشەویس���تەكەی دەكات���ەوە‪ .‬بی���ر‬ ‫بكەنەوە‪،‬تا جیاوازییەكانی نێوان ئیشق‌و‬ ‫خۆشەویستی‪ ،‬نێوان پەیوەندی‌و سێكس‪،‬‬ ‫نێ���وان ئیش���ق‌و س���ێكس‪ ،‬پەیوەندی‌و‬ ‫خۆشەویس���تی ب���ەوردی نەزان���ن‪ ،‬پەنا‬ ‫بۆ سیاس���ەت مەبەن‪ ،‬بۆئ���ەوەی نەبن‬ ‫بەدڕندە‪.‬‬

‫تایبه‌ت‬

‫)‪ )520‬سێشه‌مم ‌ه ‪2016/3/15‬‬

‫‪17‬‬

‫هه‌ڵه‌بج ‌ه له‌نێوان به‌رداشی‌ به‌رژه‌وه‌ندییه‌كانی‌ ئه‌مریكاو عێراقدا‬ ‫ئا‪ :‬بارام سوبحی‌‬ ‫له‌(‪ )1988/3/16‬هێزه‌كانی‌ عێراق‬ ‫به‌غاز هێرشیانكرده‌ سه‌ر هه‌ڵه‌بجه‌‌و‬ ‫پێنج هه‌زار كه‌س كوژران‪ .‬ئه‌م‬ ‫روداوه‌ له‌الیه‌ن ئیداره‌كه‌ی‌ جۆرج‬ ‫بۆشی‌ كوڕه‌وه‌ بۆ پاساودانی‌‬ ‫پێویستی‌ روخاندنی‌ رژێمه‌كه‌ی‌‬ ‫سه‌دام حسێن‪ ،‬به‌ به‌رده‌وامی‌‬ ‫ئاماژه‌ی‌ پێده‌كرا‪ .‬به‌اڵم له‌كاتی‌‬ ‫خۆیدا بۆشی‌ باوك به‌ئاشكرا‬ ‫ئیدانه‌ی‌ ئه‌م تاوانه‌ی‌ نه‌كرد‪ ،‬كه‌‬ ‫به‌فڕۆكه‌ هه‌لیكۆپته‌ره‌كانی‌ ئه‌مریكا‬ ‫ئه‌نجامدران‪ .‬نوسه‌رێكی‌ فه‌ره‌نسی‌‬ ‫واده‌ڵێت‪.‬‬ ‫كتێبی‌ "حرب آل بوش"‪ ،‬له‌نوسینی‌‬ ‫رۆژنامه‌نوس���ی‌ فه‌ره‌نس���ی‌ (ئیریك‬ ‫ل���ۆران)ه‌و س���ه‌لمان حه‌رف���وش‬ ‫كردویه‌ت���ی‌ به‌عه‌ره‌بی‌‪ .‬ئ���ه‌م كتێبه‌‬ ‫(‪ )220‬الپه‌ڕه‌ی���ه‌و ل���ه‌ده‌ ب���ه‌ش‬ ‫پێكهاتوه‌‪ .‬له‌به‌شێكی‌ تایبه‌تدا باس‬ ‫له‌په‌یوه‌ندییه‌كان���ی‌ نێ���وان رژێمی‌‬ ‫عێراق‌و ئیداره‌ی‌ ئه‌مریكی‌ له‌سه‌رده‌می‌‬ ‫س���ه‌رۆكایه‌تی‌ جۆرج بۆش���ی‌ باوكدا‬ ‫ده‌كات‪ ،‬به‌تایبه‌ت���ی‌ له‌س���ه‌روه‌ختی‌‬ ‫كاره‌ساتی‌ كیمیابارانی‌ هه‌ڵه‌بجه‌دا‪.‬‬ ‫(‪ )800‬ملیۆن دۆالر‬ ‫هاوكاری‌ بۆ عێراق‬ ‫ل���ه‌(‪ )1988/11/4‬ج���ۆرج بۆش‬ ‫به‌س���ه‌رۆكی‌ ئه‌مری���كا هه‌ڵبژێردرا‪،‬‬ ‫به‌شێوه‌یه‌كی‌ فه‌رمی‌ له‌(‪)1989/1/4‬‬ ‫ده‌ستبه‌كاربو‪ .‬یه‌كێك له‌و دۆسیانه‌ی‌‬ ‫ته‌نان���ه‌ت له‌كات���ی‌ هه‌ڵمه‌ت���ی‌‬ ‫هه‌ڵبژاردنی���ش فه‌رامۆش���ی‌ نه‌كرد‪،‬‬ ‫دۆسیه‌ی‌ عێراق بو‪.‬‬ ‫نوس���ه‌ر رونیده‌كات���ه‌وه‌ ب���ۆش‬ ‫له‌س���ه‌ره‌تای‌ س���اڵی‌ (‪‌)1987‬و‬ ‫به‌دیاریك���راوی‌ له‌ مانگ���ی‌ ئازار‪ ،‬بۆ‬ ‫ماوه‌یه‌كی‌ درێژ له‌نوسینگه‌كه‌ی‌ وه‌كو‬ ‫جێگری‌ سه‌رۆك له‌گه‌ڵ باڵێوزی‌ عێراق‬ ‫نزار حه‌مدون كۆبوه‌ته‌وه‌‪ .‬ده‌ره‌نجامی‌‬ ‫كۆبونه‌وه‌كه‌ش راگه‌یاندنی‌ ره‌زامه‌ندی‌‬ ‫ئی���داره‌ی‌ ئه‌مریكی‌ ب���وه‌ به‌وه‌ی‌ كه‌‬ ‫حكومه‌تی‌ عێراق ده‌توانێ‌ كه‌لوپه‌لی‌‬ ‫س���ه‌ربازی‌ ئه‌مریك���ی‌‌و ته‌كنه‌لۆژیای‌‬ ‫زۆر پێش���كه‌وتوی‌ ده‌ست بكه‌وێت‪.‬‬ ‫له‌م���اوه‌ی‌ مانگی‌ دواترداو له‌س���ه‌ر‬ ‫كاغ���ه‌ز ب���ه‌ به‌ه���ای‌ (‪ )600‬ملیۆن‬ ‫دۆالر كه‌لوپ���ه‌ل ره‌وان���ه‌ی‌ به‌غ���داد‬ ‫ك���را‪ ،‬ئ���ه‌و ته‌كنه‌لۆژیایانه‌ ده‌كرا بۆ‬ ‫هه‌ردو مه‌به‌ستی‌ مه‌ده‌نی‌‌و سه‌ربازی‌‬ ‫به‌كاربهێنرێن‪.‬‬ ‫یه‌كێك���ی‌ ت���ر له‌هه‌نگاوه‌كان���ی‌‬ ‫بۆش ئه‌وه‌ بوه‌‪ ،‬فش���ارێكی‌ به‌هێزی‌‬ ‫خستۆته‌ س���ه‌ر ئێكسپۆرت ئیمپۆرت‬ ‫بانك‪ ،‬تاوه‌ك���و رازی‌ بكات قه‌رزێكی‌‬ ‫نوێ‌ به‌ به‌ه���ای‌ (‪ )200‬ملیۆن دۆالر‬

‫به‌عێ���راق ببه‌خش���ێت‪ .‬له‌كاتێك���دا‬ ‫به‌پێ���ی‌ خه‌ماڵندنه‌كان قه‌رزی‌ عێراق‬ ‫په‌نج���ا ملی���ار دۆالری‌ تێپه‌ڕاندوه‌‪.‬‬ ‫نوس���ه‌ر ده‌ڵێ���ت "دو پس���پۆڕی‌‬ ‫ئابوری‌ له‌ئێكسپۆرت ئیمپۆرت بانك‬ ‫راپۆرتێكی���ان ئاماده‌ك���ردو زه‌نگی‌‬ ‫مه‌ترسییان لێدا كه‌ تا ئه‌وپه‌ڕی‌ راده‌ی‌‬ ‫گه‌شبینی‌ خه‌مڵێنراومان‪ ،‬پێمانوایه‌‬ ‫عێ���راق تا پێن���ج س���اڵی‌ دیكه‌ش‬ ‫ناتوانێت قه‌رزه‌كانی‌ بداته‌وه‌"‪ .‬بۆیه‌‬ ‫ئه‌م پس���پۆڕانه‌ ئاماژه‌ی���ان به‌وه‌كرد‬ ‫پێویس���ته‌ بانكه‌كه‌ "له‌هه‌ر به‌رنامه‌و‬ ‫پڕۆژه‌ی���ه‌ك دوربكه‌وێت���ه‌وه‌ ك���ه‌‬ ‫په‌یوه‌ندی‌ به‌عێراقه‌وه‌ هه‌بێت"‪.‬‬ ‫رای‌ ئه‌و پسپۆڕانه‌ نابێته‌ دوابڕیار‪،‬‬ ‫بۆی���ه‌ له‌س���ه‌ره‌تای‌ مانگ���ی‌ ئ���ازار‬ ‫بۆش���ی‌ س���ه‌رۆك به‌ته‌له‌فۆن له‌گه‌ڵ‬ ‫به‌ڕێوه‌ب���ه‌ری‌ بانكه‌ك���ه‌ ج���ۆن بۆن‬ ‫قس���ه‌ی‌ كردو وتی‌ "داواكارم له‌تۆو‬ ‫هاوڕێكانت له‌ئه‌نجومه‌نی‌ به‌ڕێوه‌بردنی‌‬ ‫بانكه‌كه‌ت���ان‪ ،‬به‌خێرای���ی‌ بڕیارێكی‌‬ ‫ئه‌رێنی‌ بده‌ن"‪ .‬وتیشی‌ "وه‌كو دیاره‌‬ ‫عێراق هێرش���ه‌كانی‌ ئ���ه‌م دواییه‌ی‌‬ ‫ئێران���ی‌ وه‌س���تاندوه‌‪ ،‬ئێمه‌ش ئه‌مه‌‬ ‫ده‌قۆزین���ه‌وه‌ بۆ دوباره‌ بزواندنه‌وه‌ی‌‬ ‫ده‌ستپێش���خه‌رییه‌كانمان بۆ ئاشتی‌‪.‬‬ ‫ئه‌و پش���تیوانیه‌ی‌ كه‌ بانكه‌كه‌تان بۆ‬ ‫بازرگانی‌ پێشكه‌ش به‌عێراقی‌ ده‌كات‪،‬‬ ‫ده‌بێته‌ ئاماژه‌یه‌كی‌ به‌هێز بۆ عێراق‌و‬ ‫واڵتانی‌ كه‌نداو‪ ،‬ده‌بێته‌ به‌ڵگه‌ له‌سه‌ر‬ ‫ئه‌و رۆڵه‌ی‌ ئه‌مری���كا له‌و ناوچه‌یه‌دا‬ ‫ده‌یگێڕێت"‪.‬‬ ‫دوای‌ ماوه‌یه‌ك���ی‌ له‌ته‌له‌فۆنه‌ك���ه‌‪،‬‬ ‫بانكه‌كه‌ رازیب���و قه‌رزێكی‌ كورتماوه‌‬ ‫به‌ب���ڕی‌ (‪ )200‬ملی���ۆن دۆالر بداته‌‬ ‫عێراق‪ .‬بۆش له‌كاتی‌ وتوێژی‌ له‌گه‌ڵ‬ ‫باڵێوزی‌ عێراق رونیكرده‌وه‌ ئه‌مریكا‬ ‫ئاماده‌یه‌ لێكۆڵینه‌وه‌ بكات له‌س���ه‌ر‬ ‫فرۆش���تنی‌ كه‌لوپه‌ل���ی‌ س���ه‌ربازی‌‬ ‫كوالیتی‌ به‌رز‪ .‬سه‌دان لیست تایبه‌ت‬ ‫به‌فرۆشتنی‌ كه‌لوپه‌لی‌ ته‌كنه‌لۆژی‌ به‌‬ ‫به‌ه���ای‌ (‪ )600‬ملیۆن دۆالر له‌الیه‌ن‬ ‫وه‌زاره‌تی‌ كش���توكاڵه‌وه‌ ئاماده‌كرا‪،‬‬ ‫نوس���ه‌ر ده‌ڵێ���ت "س���ه‌دام ئ���ه‌و‬ ‫كه‌ره‌ستانه‌ی‌ له‌په‌ره‌پێدانی‌ به‌رنامه‌‬ ‫ناوه‌كی‌‌و كیمیای���ی‌‌و بایۆلۆژییه‌كانی‌‬ ‫به‌كارهێنا"‪.‬‬ ‫هاوبه‌شی‌ بانكه‌كان‌و هه‌واڵگری‌‬ ‫نوسه‌ر ئاماژه‌ به‌وه‌ده‌كات له‌(‪4‬ی‬ ‫ئ���اب‪ ،)1989/‬هه‌ریه‌كه‌ له‌ (‪‌)FBI‬و‬ ‫به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تی‌ گومرك‪ ،‬پرۆسه‌یه‌كی‌‬ ‫پش���كنین‌و وردبینیی���ان له‌لق���ی‌‬ ‫ئه‌تالنتای‌ بانكی‌ (ناس���یۆنالی‌ دیل‬ ‫الڤۆرۆ) ئه‌نجام���دا‪ .‬چونكه‌ بانكه‌كه‌‬ ‫له‌ماوه‌ی‌ ئه‌و سااڵنه‌دا رازیبو له‌سه‌ر‬ ‫پێشكه‌ش���كردنی‌ چ���وار ملیار دۆالر‬ ‫وه‌ك���و ق���ه‌رز به‌بێ‌ ده‌س���تكه‌وتنی‌‬ ‫مۆڵ���ه‌ت‌و له‌نێویان���دا (‪ )900‬ملیۆن‬

‫دوای‌ چوار مانگ‬ ‫له‌روداوه‌كه‌ ‌ی‬ ‫هه‌ڵه‌بجه‌‪ ،‬ئه‌و‌ه‬ ‫كۆمپانیای‌‬ ‫زه‌به‌الح ‌ی بێكتڵ‬ ‫كه‌ كۆمپانیایه‌ك ‌ی‬ ‫نزیك له‌سه‌ركرد‌ه‬ ‫كۆمارییه‌كان بو‪،‬‬ ‫ده‌سه‌اڵتداران ‌ی‬ ‫عێراق هه‌ڵیانبژارد‬ ‫بۆ دروستكردن ‌ی‬ ‫كارگه‌یه‌ك ‌ی پیشه‌ساز ‌ی‬ ‫كیمیای ‌ی زه‌به‌الح‬ ‫دۆالر به‌كه‌فاله‌ت���ی‌ وه‌زاره‌ت���ی‌‬ ‫كش���توكاڵی‌ ئه‌مری���كا‪ .‬زانیاریی��� ‌ه‬ ‫پچ���ڕ پچڕه‌كان���ی‌ لێكۆڵینه‌وه‌ك���ه‌‬ ‫ده‌ریخس���ت ملیارێ���ك له‌ك���ۆی‌ ئه‌و‬ ‫پاره‌یه‌ به‌كارهاتوه‌ بۆ ته‌مویلكردنی‌‬ ‫تۆڕێ���ك له‌كۆمپانی���اكان‪ ،‬كه‌ عێراق‬ ‫وه‌ك���و واجیهه‌ی���ه‌ك به‌كاریهێناون‌و‬ ‫له‌ڕێگه‌یانه‌وه‌ توانیویه‌تی‌ زۆر به‌نهێنی‌‬ ‫ته‌كنه‌لۆژیای سه‌ربازی‌ پێشكه‌وتوی‌‬ ‫ده‌س���ت بكه‌وێ���ت‪ ،‬هه‌روه‌ه���ا ئه‌و‬ ‫چه‌كانه‌ی‌ ك���ه‌ به‌درێژای���ی‌ جه‌نگی‌‬ ‫كه‌نداو به‌كارهێناوه‌‪.‬‬ ‫زانیارییه‌كان���ی‌ نوس���ه‌ر جه‌خ���ت‬ ‫له‌وه‌ده‌كه‌ن���ه‌وه‌ یه‌كێ���ك له‌ه���ه‌ره‌‬ ‫كه‌س���ایه‌تییه‌ دیاره‌كانی‌ ئیداره‌كه‌ی‌‬ ‫جۆرج بۆشی‌ باوك كه‌ په‌یوه‌ندییه‌كی‌‬ ‫به‌هێزی‌ له‌گ���ه‌ڵ ئه‌و بانكه‌دا هه‌بوه‌‪،‬‬ ‫س���ه‌رۆكی‌ ئه‌نجومه‌ن���ی‌ ئاسایش���ی‌‬ ‫نه‌ته‌وه‌یی‌ له‌كۆش���كی‌ س���پی‌ برنت‬ ‫س���كۆكرفت بو‪ ،‬ناوب���راو یه‌كێك بو‬ ‫له‌به‌رپرسانی‌ دۆسیه‌ی‌ عێراق‪.‬‬ ‫نوس���ه‌ر هێما ب���ۆ ئ���ه‌وه‌ده‌كات‬ ‫هه‌واڵگ���ری‌ ئه‌مری���كا‌و عێ���راق‬ ‫له‌كاركردن���دا هه‌ماهه‌نگییه‌كی‌ به‌هێز‬

‫له‌نێوانیاندا هه‌بو‪ ،‬چه‌ندین به‌ڵگه‌نامه‌‬ ‫ئه‌وه‌یان ئاشكراكردوه‌ كه‌ ژماره‌یه‌ك‬ ‫كۆمپانی���ای‌ ئه‌مریكی‌ كه‌ هه‌ندێكیان‬ ‫له‌الی���ه‌ن بانكی‌ (ناس���یۆنالی‌ دیل‬ ‫الڤ���ۆرۆ‪)BNL‬ه‌وه‌ ته‌موی���ل ده‌كرێن‬ ‫له‌به‌رژه‌وه‌ندی‌ عێراق كاریان ده‌كرد‪.‬‬ ‫ئه‌و كۆمپانیانه‌ش له‌الیه‌ن كه‌سانێكه‌وه‌‬ ‫به‌ڕێوه‌ده‌ب���ران ك���ه‌ په‌یوه‌ندییه‌كی‌‬ ‫زۆر به‌تینی���ان له‌گ���ه‌ڵ هه‌واڵگ���ری‌‬ ‫ئه‌مریك���ی‌ هه‌ب���و‪ ،‬له‌دیارترینی‌ ئه‌و‬ ‫كۆمپانیایانه‌ش كۆمپانیای‌ (‪‌)BD‬و‬ ‫(زه‌ ئه‌نته‌رناشناڵ ئۆف ڤییه‌نا) بو‬ ‫كه‌ باره‌گاكه‌ی‌ له‌ڤێرجینیا بو‪.‬‬ ‫هه‌ڵه‌بجه‌و كارگه‌كه‌ی‌ بیكتڵ‬ ‫ی عێراق‬ ‫له‌(‪ )1988/3/16‬هێزه‌كان ‌‬ ‫به‌غازی‌ كیمیایی‌ هێرشیانكرده‌ سه‌ر‬ ‫هه‌ڵه‌بجه‌‌و به‌هۆی����ه‌و‌ه پێنج هه‌زار‬ ‫كه‌س كوژران‪ .‬نوسه‌ر ده‌ڵێت "ئه‌م‬ ‫روداوه‌ له‌الی����ه‌ن ئیداره‌كه‌ی‌ جۆرج‬ ‫ی‬ ‫بۆشی‌ كوڕه‌و‌ه ب ‌ه به‌رده‌وامی‌ ئاماژه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫پێده‌كرا بۆ پاس����اودانی‌ پێویست ‌‬ ‫روخاندن����ی‌ رژێمه‌ك����ه‌ی‌ س����ه‌دام‬ ‫حس����ێن‪ .‬بۆ زانیاری‌‪ ،‬بۆشی‌ باوك‬

‫ی‬ ‫ی خۆیدا هیچ ئیدانه‌كردنێك ‌‬ ‫له‌كات ‌‬ ‫ئاش����كرای‌ ئه‌م تاوانه‌ی‌ نه‌كرد‪ ،‬ك ‌ه‬ ‫ی ئه‌مریكا‬ ‫به‌فڕۆكه‌ هه‌لیكۆپته‌ره‌كان ‌‬ ‫ئه‌نجامدرا‪ .‬ئه‌م بێده‌نگیه‌ی‌ ئه‌مریكا‬ ‫به‌خێرایی‌ پاداشته‌كه‌ی‌ وه‌رگیرا"‪.‬‬ ‫ی‬ ‫دوای‌ چوار مان����گ له‌روداوه‌كه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫هه‌ڵه‌بج����ه‌‪ ،‬ئ����ه‌وه‌ كۆمپانی����ا ‌‬ ‫ی‬ ‫ی بێكتڵ ك ‌ه كۆمپانیایه‌ك ‌‬ ‫زه‌به‌الح ‌‬ ‫نزیك له‌سه‌ركرد ‌ه كۆمارییه‌كان بو‪،‬‬ ‫ده‌س����ه‌اڵتدارانی‌ عێراق هه‌ڵیانبژارد‬ ‫ی‬ ‫ب����ۆ دروس����تكردنی‌ كارگه‌یه‌ك���� ‌‬ ‫پیشه‌س����ازی‌ كیمیای����ی‌ زه‌به‌الح‪.‬‬ ‫كاتێ����ك كارگه‌ك����ه‌ش كه‌وت����ه‌ كار‬ ‫ی‬ ‫ده‌رفه‌تی‌ ره‌خس����اند بۆ رژێمه‌كه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی كیمیای ‌‬ ‫سه‌دام حس����ێن ك ‌ه چه‌ك ‌‬ ‫به‌رهه‌م بهێنێت‪.‬‬ ‫له‌ناوه‌ڕاس����تی‌ س����اڵی‌ (‪)1989‬‬ ‫ی‬ ‫راپۆرتێك����ی‌ تایبه‌ت����ی‌ وه‌زی����ر ‌‬ ‫كش����توكاڵ ئه‌وه‌ی‌ ئاش����كراكرد ك ‌ه‬ ‫ی عێراق دانیان به‌وه‌داناو‌ه‬ ‫به‌رپرسان ‌‬ ‫ئه‌و پارانه‌ی‌ پێیان به‌خش����راوه‌‪ ،‬بۆ‬ ‫ی به‌روبومه‌ كش����توكاڵیه‌كان‬ ‫كڕین���� ‌‬ ‫ی‬ ‫به‌ئامانج���� ‌‬ ‫ئاراس����ته‌كراون‬ ‫ی سه‌ربازییدا‪.‬‬ ‫به‌كارهێنانیان له‌بوار ‌‬

‫یه‌ك ملیار دۆالر بۆ سه‌دام‬ ‫جۆرج بۆش ل���ه‌ (‪،)1989/10/20‬‬ ‫بڕیارێك���ی‌ دا ك���ه‌ ده‌ره‌نجام���ی‌‬ ‫كاره‌س���اتاوی‌ هه‌ب���و‪ ،‬هه‌ریه‌ك���ه‌ له‌‬ ‫دۆگالس فرانت���زو م���ۆرای‌ واس‬ ‫بڕیاره‌كه‌ی���ان ئاش���كرا ك���رد‪ .‬بۆش‬ ‫واژوی‌ فه‌رمانێك���ی‌ كارگێ���ڕی‌ زۆر‬ ‫نهێنی‌ له‌باره‌ی‌ ئاسایش���ی‌ نه‌ته‌وه‌یی‌‬ ‫ك���رد‪ ،‬ئه‌ویش فه‌رمانی‌ (‪)NSD 26‬‬ ‫بو‪ ،‬به‌ ئامانجی‌ پش���تیوانیكردن له‌و‬ ‫یارمه‌تییان���ه‌ی‌ پێش���كه‌ش به‌عێراق‬ ‫ده‌ك���را‌و داوای‌ هاوكاری‌ له‌ئاژانس���ه‌‬ ‫فیدراڵییه‌كان ده‌كرد‪.‬‬ ‫نۆ مان���گ به‌ر له‌ش���ه‌ڕی‌ كوه‌یت‪،‬‬ ‫بوش ده‌یویست قه‌رزێكی‌ نوێ‌ به‌بڕی‌‬ ‫یه‌ك ملیار دۆالر ببه‌خشێته‌ سه‌دام‪،‬‬ ‫ئه‌مجاره‌ش���یان به‌رنام���ه‌ی‌ ق���ه‌رزه‌‬ ‫ی كشتوكاڵی‌‬ ‫كه‌فیلكراوه‌كانی‌ وه‌زاره‌ت ‌‬ ‫به‌كارهێنا‪ .‬به‌اڵم وه‌زاره‌تی‌ كشتوكاڵ‬ ‫هه‌وڵیدا قه‌رزه‌ك���ه‌ له‌ملیارێكه‌وه‌ بۆ‬ ‫(‪ )400‬ملیۆن دۆالر ك���ه‌م بكاته‌وه‌‪.‬‬ ‫ئه‌مه‌ جگه‌ل���ه‌وه‌ی‌ وه‌زاره‌تی‌ دارایی‬ ‫ئاش���كرای‌ ك���رد پێویس���ته‌ هه‌مو‬ ‫قه‌رزێك بۆ به‌غ���دا رابگرێت‪ ،‬چونكه‌‬ ‫"هه‌لی‌ گه‌ڕانه‌وه‌ی‌ ئه‌م پارانه‌ به‌پێی‌‬ ‫یه‌كێك له‌راپۆرته‌كان سفره‌و كه‌مێك‬ ‫له‌سفر زیاتره‌"‪.‬‬ ‫جۆرج ب���ۆش‪ ،‬به‌ته‌له‌ف���ۆن داوای‌‬ ‫له‌كلیتۆن یوته‌ری‌ وه‌زیری‌ كشتوكاڵی‌‬ ‫ك���رد وه‌زاره‌ته‌كه‌ی‌ پاش���گه‌زبێته‌وه‌‬ ‫له‌دژایه‌ت���ی‌ بڕیاره‌ك���ه‌و رازی‌ بێ���ت‬ ‫له‌س���ه‌ر ق���ه‌رزه‌ ی���ه‌ك ملیارییه‌كه‌‪.‬‬ ‫پێ���ی‌ راگه‌یان���د "به‌رنامه‌كه‌تان زۆر‬ ‫مه‌ترس���یداره‌ چونك���ه‌ په‌یوه‌س���ته‌‬ ‫به‌په‌یوه‌ندییه‌ دۆستانه‌كانمان له‌گه‌ڵ‬ ‫عێراقدا"‪ .‬پاشان وتیشی‌ "به‌ڕاشكاوی‌‬ ‫ده‌ڵێ���م‪ ،‬پابه‌ن���دی‌ پڕۆژه‌یه‌كی‌ له‌م‬ ‫شێوه‌یه‌ نه‌ده‌بوین ئه‌گه‌ر به‌ڵگه‌یه‌كی‌‬ ‫جه‌وهه‌ریم���ان البوای���ه‌و ئاش���كرای‌‬ ‫بكردای���ه‌ ك���ه‌ به‌رپرس���ه‌ عێراقییه‌‬ ‫پل���ه‌ بااڵكان یاس���اكانی‌ ئه‌مریكایان‬ ‫پێشێلكردوه‌"‪.‬‬ ‫له‌(‪ )1989/11/8‬به‌خشینی‌ یه‌ك‬ ‫ملیاره‌كه‌ په‌سه‌ندكرا‪ ،‬به‌اڵم بڕیاریاندا‬ ‫ك���ه‌ قه‌رزه‌ك���ه‌ به‌دو قۆن���اغ بده‌ن‪:‬‬ ‫یه‌كه‌می���ان ده‌س���به‌جێ‌‪ ،‬دوه‌می���ان‬ ‫كاتێك ده‌بێت كه‌ هیچ ش���تێكی‌ نوێ‌‬ ‫ی���ان بێزارك���ه‌ر له‌لێكۆڵینه‌وه‌كانی‌‬ ‫په‌یوه‌س���ت به‌مامه‌ڵه‌كان���ی‌ بانكی‌‬ ‫ناس���یۆنالی‌ دی���ل الڤ���ۆرۆ نه‌یه‌ته‌‬ ‫كایه‌وه‌‪.‬‬ ‫له‌ش���وباتی‌ (‪ )1990‬به‌غ���داد بڕی‌‬ ‫یه‌كه‌می‌ قه‌رزه‌كه‌ی‌ وه‌رگرت كه‌ (‪)500‬‬ ‫ملیۆن دۆالر بو‪ ،‬زۆر په‌رۆشانه‌ داوای‌‬ ‫قۆناغی‌ دوه‌میش���ی‌ ده‌ك���رد‪ .‬به‌اڵم‬ ‫ش���ه‌ڕی‌ كوه‌یت بوه‌ هۆی‌ تێكچونی‌‬ ‫په‌یوه‌ندییه‌كانی‌ به‌غداو واش���نتۆن‌و‬ ‫به‌وهۆی���ه‌وه‌ بڕی‌ دوه‌م���ی‌ قه‌رزه‌كه‌‬ ‫ره‌وانه‌ نه‌كرا‪.‬‬

‫به‌ركه‌وته‌یه‌كی چه‌كی كیمیاویی‪:‬‬ ‫حه‌ز به‌یادكردنه‌وه‌ی‌ هه‌ڵه‌بجه‌ ناكه‌م‬ ‫جوان محه‌مه‌د ته‌مه‌ن (‪ )48‬ساڵ‪،‬‬ ‫ی چه‌كی‬ ‫یه‌كێكه‌ له‌به‌ركه‌وته‌كان ‌‬ ‫كیماویی ساڵی (‪ ،)1988‬وه‌ك‬ ‫خۆی ده‌ڵێت "سه‌ره‌تا نه‌مانزانی‬ ‫ك ‌ه چه‌كی كیماییمان به‌ركه‌وتوه‌‪،‬‬ ‫وامانزانی بۆنی غازی ناوماڵه‌‪ ،‬باس‬ ‫ی ساڵیادی‬ ‫له‌وه‌شده‌كات یادكردنه‌وه‌ ‌‬ ‫هه‌ڵه‌بجه‌ بۆ ئه‌و وه‌ك هه‌ڵكه‌ندی‬ ‫برینێك وایه‌‪ ،‬له‌بری ئه‌وه‌ی ئه‌و هه‌مو‬ ‫پاره‌ی ‌ه سه‌رفبكه‌ن له‌یاده‌كه‌دا‪ ،‬با‬ ‫نه‌خۆشه‌كانی پێ چاره‌سه‌ر بكه‌ین"‪.‬‬

‫وامانزان���ی بۆنی غ���ازی ناوماڵه‌‪ ،‬ئیتر‬ ‫ئه‌وبۆنه‌م���ان هه‌ڵمژی‪ ،‬م���ن‌و براكه‌م‌و‬ ‫خوش���كه‌كه‌م بوراین���ه‌وه‌‪ ،‬براژنه‌كه‌م‬ ‫ی‬ ‫زانی چه‌ك���ی كیمیاوییه‌‪ ،‬به‌تانییه‌كه‌ ‌‬ ‫ته‌ڕكردبو دای به‌س���ه‌رمانداو هۆشمان‬ ‫هاته‌وه‌و ده‌س���تمان كرد به‌هێڵنجدان‪،‬‬ ‫دوات���ر رۆیش���تین ب���ه‌ره‌و ناوچه‌یه‌كی‬ ‫ت���رو ناپاڵمێكی تر لێیدای���ن‪ ،‬تاوه‌كو‬ ‫ی ه���اوار به‌په‌لكێش���ی منیان‬ ‫ناوچ���ه‌ ‌‬ ‫برد‪ ،‬دایكم‌و باوكم به‌جێمان‌و ش���ه‌هید‬ ‫بون‪ ،‬خانه‌واده‌كه‌مان هه‌موی برینداری‬ ‫چه‌ك���ی كیمیاویی���ه‌‪ ،‬خ���ۆم‌و براكه‌م‌و‬ ‫براژن‌و خوشكه‌كه‌م بریندارین"‪.‬‬

‫ئا‪ :‬بنار هیدایه‌ت‬

‫نه‌مانزانی بۆنی كیمیاییه‌و‬ ‫وامانزانی بۆنی غازی مااڵن ‌ه‬ ‫ج���وان محه‌م���ه‌د ب���اس ل���ه‌رۆژی‬ ‫(‪ )1988/3/16‬ده‌كات‌و ده‌ڵێ���ت‬ ‫"ئ���ه‌و به‌یانیی���ه‌ له‌ماڵ���ه‌و‌ه بوی���ن‪،‬‬ ‫كاتێ���ك رژێم���ی س���ه‌دام به‌كیمیایی‬ ‫ی دا‪ ،‬ئ���اگاداری ئ���ه‌و‌ه‬ ‫له‌هه‌ڵه‌بج��� ‌ه ‌‬ ‫نه‌بوی���ن ك��� ‌ه به‌كیمایی���ی له‌هه‌ڵه‌بج ‌ه‬ ‫درا‪ ،‬هاتین���ه‌ ده‌ره‌وه‌ له‌خانوه‌ك��� ‌ه تا‬ ‫رابكه‌ین‪ ،‬ناپاڵمێك له‌الی ماڵمانی داو‬

‫هه‌مو دنیا بڵێت ئێران خراپه‌‬ ‫الی من باشترین واڵته‌‬ ‫ی كیمایی ‌ه باس له‌واڵتی‬ ‫ئه‌و به‌ركه‌وته‌ ‌‬ ‫ئێران ده‌كات و رایگه‌یاند "كه‌ گه‌یشتین ‌ه‬ ‫كۆماری ئیسالمی ئێران‪ ،‬ئه‌و واڵته‌ وه‌ك‬ ‫ئه‌ركێكی مرۆڤایه‌تی‪ ،‬نه‌خۆشخانه‌كانی‬ ‫ئ���ه‌و واڵته‌ به‌رومان���دا كرایه‌وه‌‪ ،‬ئه‌گه‌ر‬ ‫ئێ���ران نه‌بوایه‌ توش���ی مه‌رگه‌س���اتی‬ ‫گه‌وره‌تر ده‌بوین‪ ،‬خزمه‌تێكی به‌رچاویان‬ ‫كردی���ن‪ ،‬هه‌مو دنیا بڵێت ئێران خراپ ‌ه‬

‫من ئێران به‌ب���اش ده‌زانم‪ ،‬ئه‌وان هاتن‬ ‫به‌هانامانه‌وه‌ و چاره‌سه‌ریان بۆكردین‪،‬‬ ‫ی چه‌كی‬ ‫خه‌ڵكێك���ی زۆر به‌ركه‌وت���ه‌ ‌‬ ‫كیمیاوی���ی ب���و‪ ،‬هه‌ندێكی���ان نه‌چون ‌ه‬ ‫نه‌خۆشخانه‌‪ ،‬من وه‌كو خۆم حاڵه‌تم زۆر‬ ‫ناڕه‌حه‌ته‌‪ ،‬به‌وه‌زیری ته‌ندروس���تیمان‬ ‫وتوه‌ "براكه‌م مێشكی تێكچوه‌و به‌ره‌و‬ ‫ش���ێت بون ده‌ڕوات‌و به‌رده‌وام ش���ه‌ڕ‬ ‫ده‌كات‪ ،‬براژنه‌كه‌م پێستی هه‌ڵده‌وه‌رێت‪،‬‬ ‫حكومه‌ت هیچی بۆ كه‌سه‌كانم نه‌كردوه‌‪،‬‬ ‫ته‌نه���ا منیان ن���اردوه‌ بۆ ئێ���ران بۆ‬ ‫چاره‌س���ه‌ری هه‌ناسه‌و نه‌خۆشییه‌كانم‪،‬‬ ‫ئێران چاره‌سه‌ری پێویستی بۆكردوم‌و‬ ‫باشتر بوم"‪.‬‬ ‫رێزو حورمه‌تمان نه‌ماوه‌‬ ‫الی دكتۆری ئێران‬ ‫ج���وان محه‌م���ه‌د ئاشكراش���یكرد‬ ‫"كه‌ ئێس���تا ده‌چینه‌ واڵت���ی ئێران بۆ‬ ‫چاره‌س���ه‌ری نه‌خۆش���ییه‌كانمان‪ ،‬خۆ‬ ‫ده‌بێت باسی سه‌رجه‌م نه‌خۆشییه‌كانی‬ ‫خ���ۆت بكه‌یت الی دكتۆره‌ك���ه‌‪ ،‬ته‌نها‬ ‫ده‌بێ���ت وه‌گێ���ر دابنیش���ێت‪ ،‬چه‌ن���د‬ ‫نه‌خۆش���ییه‌كی دیكه‌مان هه‌ی ‌ه ش���ه‌رم‬ ‫ده‌كه‌ی���ن باس���ی بكه‌ین‪ ،‬به‌اڵم س���ێ‬

‫ب���ۆ چوار كه‌س دانیش���تون‪ ،‬ش���ه‌ش‬ ‫نه‌خۆشیش به‌یه‌كه‌وه‌ ده‌چێت ‌ه ژوره‌و‌ه‬ ‫ناتوانیت هه‌مو جۆر‌ه قسه‌یه‌ك بكه‌یت‬ ‫له‌سه‌ر نه‌خۆش���ییه‌كه‌ت ته‌نها ئه‌وه‌ند‌ه‬ ‫نه‌بێت بڵێیت هه‌ناسه‌م تونده‌‪ ،‬ده‌بوای ‌ه‬ ‫چوار مانگ به‌س���ه‌ر سه‌ردانی پێشومدا‬ ‫ب���ۆالی دكت���ۆر بگه‌ڕامایه‌ت���ه‌و‌ه ب���ۆ‬ ‫ئێران‪ ،‬به‌اڵم ئه‌وه‌ بۆ س���اڵێك ده‌چێت‬ ‫نه‌چ���وم‪ ،‬بێگوم���ان نه‌خۆش���ییه‌كه‌م‬ ‫سه‌رهه‌ڵده‌داته‌وه‌"‪.‬‬ ‫ن ‌ه داراییم باشه‌ نه‌ ته‌ندروستی‬ ‫سه‌باره‌ت به‌باری دارایی‌و ته‌ندروستی‬ ‫ی‬ ‫خ���ۆی و خێزانه‌كه‌ی‌‪ ،‬ئه‌و به‌كه‌وته‌یه‌ ‌‬ ‫چه‌كی كیمیایی وتی "باری داراییم هیچ‬ ‫ب���اش نیه‌‪ ،‬به‌اڵم من نامه‌وێت باس���ی‬ ‫بكه‌م‪ ،‬چه‌ندین جار دینارێكم پێنه‌بوه‌‪،‬‬ ‫ك ‌ه پێیان وتوم پ���اره‌ت پێیه‌؟ وتوم ‌ه‬ ‫ی‬ ‫به‌ڵێ‪ ،‬پێشتر له‌سه‌رده‌می كابینه‌كه‌ ‌‬ ‫مامۆس���تا ئارامی وه‌زی���ر‪ ،‬پێی وتوم‬ ‫پاره‌ت پێویس���ته‌‪ ،‬پێم وت���و‌ه ئه‌گه‌ر‬ ‫ئێو‌ه پێویستان ‌ه من ده‌تانده‌مێ‪)28( ،‬‬ ‫س���اڵ ‌ه له‌ماڵی براك���ه‌م ده‌ژیم‪ ،‬ده‌بێت‬ ‫ژیان���م چ���ۆن بێت‪ ،‬ن��� ‌ه ده‌توانم وه‌ك‬

‫نه‌خۆش���ێكی دیك ‌ه ژیانێكی ئاس���ایی‬ ‫به‌سه‌ر ببه‌م‪ ،‬ئه‌م نه‌خۆشییه‌مان بنه‌بڕ‬ ‫ناكرێت‪ ،‬به‌اڵم دكتۆره‌كان پێیان وتوین‬ ‫نابێ���ت چاره‌س���ه‌رتان ل���ێ ببڕدرێت‪،‬‬ ‫ناتوانی���ن له‌ده‌رمانخانه‌ هیچ ده‌رمانێك‬ ‫وه‌ربگرین"‪.‬‬ ‫یادكردنه‌وه‌ی‌ كاره‌ساتی هه‌ڵه‌بجه‌‬ ‫كوالندنه‌وه‌ی‌ برینه‌كه‌مانه‌‬ ‫ج���وان جه‌ختیش ده‌كات���ه‌وه‌ "هیچ‬ ‫ح���ه‌ز به‌یادكردن���ه‌وه‌ی س���اڵیادی‬ ‫كیمیابارانكردن���ی هه‌ڵه‌بج���ه‌ ناكه‌م‪،‬‬ ‫چونك���ه‌ وه‌ك هه‌ڵكه‌ندی برینێك وایه‌‬ ‫بۆمن‪ ،‬ئه‌و مه‌سروفات و خه‌رجییانه‌ی‌‬ ‫ده‌كرێ���ت بۆی���ادی هه‌ڵه‌بج���ه‌‪ ،‬با بۆ‬ ‫برینداره‌كانی س���ه‌رف بك���ه‌ن‪ ،‬ئه‌گه‌ر‬ ‫حكومه‌تی هه‌رێم پێ���ی بزانێت ژیانی‬ ‫برینداره‌كان زۆر سه‌خته‌‪ ،‬ئه‌گه‌ر پێشی‬ ‫نه‌زانێت ئه‌وه‌ قسه‌یه‌كی ترمان نیه‌‪ ،‬من‬ ‫له‌م یاده‌دا ئاواتم ئه‌وه‌بو به‌رپرس���ێكی‬ ‫حكومه‌ت ببینم‌و ئاهی خۆمی بۆ باس‬ ‫بك���ه‌م‪ ،‬حه‌ز ناكه‌م یاده‌كه‌ بكرێته‌وه‌‪،‬‬ ‫له‌ب���ری ئ���ه‌وه‌ باحكوم���ه‌ت بێ���ت‌و‬ ‫چاره‌سه‌رمان بكات‪".‬‬

‫من له‌م یاده‌دا ئاواتم‬ ‫ئه‌وه‌بو به‌رپرسێكی‬ ‫حكومه‌ت ببینم‌و ئاهی‬ ‫خۆمی بۆ باس بكه‌م‬ ‫حه‌ز ناكه‌م یاده‌ك ‌ه‬ ‫بكرێته‌وه‌‪ ،‬له‌بری‬ ‫ئه‌و‌ه باحكومه‌ت بێت‌و‬ ‫چاره‌سه‌رمان بكات‬

‫‪16‬‬

‫خوێندن‬

‫)‪ )520‬سێشه‌مم ‌ه ‪2016/3/15‬‬

‫خاوه‌ن فرۆشگا ‌ی قوتابخانه‌كان دادو بێدادیانه‌‬

‫فرۆشیاری‌ قوتابخانه‌یه‌ك‪ :‬تا ئێستا به‌بڕی‌ ‪ 16‬ملیۆن دینار شتم فڕێ داوه‌ به‌هۆی‌ ته‌واوبونی‌ كاته‌كه‌ی‌‬ ‫ئا‪ :‬سروه‌ جه‌مال‬

‫قه‌یرانی‌ دارایی‌‌و بایكۆتكردن فرۆشگای‌‬ ‫قوتابخانه‌كانی‌ سنوری‌ پارێزگای‌‬ ‫سلێمانی‌ روبه‌ڕوی‌ چه‌ندین كێشه‌و گرفت‬ ‫كردۆته‌وه‌وخاوه‌نی‌ یه‌كێك له‌و فرۆشگایانه‌‬ ‫ده‌ڵێت" زۆر زه‌ره‌رمه‌ندبوین"ڕاگه‌یاندنی‌‬ ‫وه‌زاره‌تی‌ په‌روه‌رده‌ش ده‌ڵێت "تا‬ ‫ئێستا هیچ بڕیارێك نییه‌ بۆئه‌وه‌ی‌‬ ‫قه‌ره‌بوبكرێنه‌وه‌"‬ ‫رێبی����ن ئه‌وكاته‌ی‌ بڕی����ارده‌دات ئاڵتونی‌‬ ‫خێزانه‌ك����ه‌ی‌ بفرۆش����ێت چ����اوی‌ له‌وه‌ی���� ‌ه‬ ‫به‌داهاتی‌ ئه‌و فرۆشگایه‌ی‌ كه‌ له‌قوتابخانه‌‬ ‫به‌كرێی‌ گرتوه‌ جارێكی‌ تر بیكڕێته‌وه‌ به‌اڵم‬ ‫وه‌ك خۆی‌ ده‌ڵێت "زۆر زه‌ره‌رمه‌ندبوین‪".‬‬ ‫رێبین كه‌ به‌بڕی‌ هه‌ش����ت ملیۆن دینارو‬ ‫بارمت����ه‌ی‌ ملیۆنێ����ك دین����ار فرۆش����گای‌‬ ‫قوتابخانه‌یه‌كی‌ له‌ش����اره‌زور به‌كرێ‌ گرتوه‌‬ ‫ده‌ڵێ����ت "ئه‌گه‌ر حس����ابی‌ بكه‌یت دو مانگ‬ ‫ده‌وام نه‌ك����راوه‌ له‌كاتێكداپاره‌كه‌ی����ان‬ ‫به‌یه‌كه‌وه‌ لێ وه‌رگرتوین‪ ،‬هه‌مو زه‌ره‌ره‌كه‌‬ ‫بۆ ئێم����ه‌ بو هه‌ت����ا داوامان ك����ردوه‌ هیچ‬ ‫نه‌بێت پ����اره‌ بارمته‌كه‌مان بده‌نه‌وه‌ چونكه‌‬ ‫هه‌مویمان قه‌رز كردوه" ‪.‬‬ ‫رێبین وتیش����ی‌ "هه‌رچه‌ن����ده‌ ئێمه‌ تاكه‌‬ ‫په‌روه‌رده‌ین له‌شاره‌زور وه‌رزی‌ یه‌كه‌م قه‌ره‌بو‬ ‫كراوینه‌ته‌وه‌ به‌اڵم ل����ه‌م وه‌رزه‌دا چاوه‌ڕێی‌‬ ‫وه‌زاره‌تین نازانین ده‌وام ئه‌كرێته‌وه‌ یان نا‪،‬‬ ‫نازانی����ن چ بڕیارێك ده‌ده‌ن‪ ،‬له‌به‌رژه‌وه‌ندی‌‬ ‫كێ‌ بڕیار ده‌ده‌ن‪".‬‬ ‫ك����وردۆ له‌تی����ف ك����ه‌ وه‌ك نوێن����ه‌ری‌‬ ‫فرۆشگای‌ قوتابخانه‌كانی‌ سلێمانی‌ چه‌ندین‬ ‫جار به‌دواداچونی‌ بۆ كێش����ه‌كانیان كردوه‌‬ ‫له‌لێدوانێكیدا بۆ ئاوێنه‌ باس ‌ی له‌وه‌كرد كه‌‬ ‫به‌هۆی‌ بایكۆته‌وه‌ له‌وه‌رزی‌ یه‌كه‌مدا بۆ ماوه‌ی‌‬ ‫‪ 20‬ڕۆژ فرۆشگاكانیان به‌كرێ‌ گرتوه‌ به‌اڵم‬ ‫له‌به‌رئه‌وه‌ی‌ خه‌ڵك باوه‌ڕی‌ به‌حكومه‌ت نه‌بو‬ ‫زۆربه‌ی‌ به‌ڵێننامه‌كانیان هه‌ڵوه‌ش����انده‌وه‌‬ ‫جارێكی‌ تر خران����ه‌وه‌ موزایه‌ده‌ تا كۆتایی‌‬ ‫مانگی‌ ‪ 12‬و تاقیكردنه‌وه‌كانی‌ ئه‌و وه‌رزه‌‪،‬‬ ‫پاش����ان پش����و ده‌س����تی‌ پێكردو له‌وه‌رزی‌‬ ‫دوه‌میشدا ده‌وام نه‌كراوه‌ "هه‌رچه‌نده‌ دوای‬ ‫ئه‌وه‌ی‌ به‌ڕێوه‌به‌ره‌ یه‌كێتییه‌كان بایكۆتیان‬ ‫ش����كاند كۆمه‌ڵێ‌ خوێندكاریان ئه‌هێنایه‌وه‌‬ ‫ئه‌ویش هه‌ر ‪ 30‬خوێندكار ده‌بو دو ڕۆژ به‌و‬ ‫شێوه‌یه‌ به‌ڕێوه‌چو به‌اڵم ئه‌وه‌ هیچ نییه‌‪".‬‬ ‫ئه‌و نوێنه‌ره‌ی‌ فرۆش����گاكان راشیگه‌یاند‬ ‫"ل����ه‌‪%90‬ی‌ فرۆش����گای‌ قوتابخانه‌كان����ی‌‬

‫شتومه‌ك ‌ی‬ ‫جومله‌چیمان هێناوه‌‬ ‫ئێستا چوار ده‌فته‌رو‬ ‫نیوی‌ بازاڕ قه‌رزرام‌و‬ ‫ده‌وامیش ده‌ست‬ ‫پێناكاته‌وه‌ ئه‌گه‌ر‬ ‫مانگی‌ چواریش‬ ‫ده‌ست پێبكرێته‌وه‌‬ ‫شه‌ممان‌و‬ ‫پێنجشه‌ممان ده‌وام‬ ‫ناكرێت گه‌ر وابێت‬ ‫ئێمه‌ هه‌ر زۆر‬ ‫زه‌رمه‌ند ئه‌بین‬

‫خۆپیشاندانی مامۆستایان‬

‫په‌روه‌رده‌ی‌ ڕۆژئاوا تائێس����تا به‌ڵێننامه‌یان‬ ‫ب����ۆ نه‌كراوه‌‪ ،‬به‌هۆی‌ ئ����ه‌وه‌ی‌ كه‌ ده‌یانوت‬ ‫ئه‌بێ����ت ل����ه‌ ‪ 1‬ملی����ۆن ‪ 25000‬رس����ومات‬ ‫ب����ده‌ن‪ ،‬ئه‌وه‌ش به‌هۆی‌ هه‌ڵه‌تێگه‌یش����تنی‌‬ ‫ژمێریاره‌كان‌و پش����وه‌وه‌ جگه‌له‌وه‌ی‌ له‌و دو‬ ‫به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تییه‌ به‌ئاش����كرا دو ئیداره‌یی‌‬ ‫دیاره‌ له‌پ����ه‌روه‌رده‌ی‌ ڕۆژئاوا رس����ومات‌و‬ ‫ته‌ئمیناتیشت لێوه‌رده‌گرن به‌اڵم له‌رۆژهه‌اڵت‬ ‫وه‌ریناگرن‪".‬‬ ‫ك����وردۆ له‌تیف ك����ه‌ ماوه‌ی‌ ‪ 20‬س����اڵه‌‬ ‫فرۆش����گای‌ قوتابخانه‌كان به‌كرێ‌ ده‌گرێت‬ ‫ئ����اگاداری‌ دۆخ����ی‌ فرۆش����گاكانی‌ ت����ره‌و‬ ‫ئاش����كرایكرد "كه‌ فرۆش����گا هه‌یه‌ ‪ 20‬ڕۆژ‬ ‫دوام����ی‌ كردوه‌ نزیك����ه‌ی‌ ‪ 35‬ملیۆنی‌ داوه‌‪،‬‬ ‫فرۆشگا هه‌یه‌ ‪ 25‬ملیۆنی‌ داوه‌ نزیكه‌ی‌ ‪16‬‬ ‫ڕۆژ ده‌وامی‌ كردوه‌ فرۆشگامان هه‌یه‌ به‌ ‪15‬‬ ‫ملیۆن ده‌رچوه‌ ملیۆنێكی‌ ته‌ئمینیش داوه‌"‬

‫كوردۆله‌به‌رئه‌وه‌ی‌ س����ااڵنێكی‌ زۆره‌ ئه‌م‬ ‫كاره‌ ده‌كات‌و زیاتر له‌فرۆشگایه‌كی‌ به‌كر ‌ێ‬ ‫گرتوه‌ باس����ی‌ له‌وه‌كرد كه‌پاره‌یه‌كی‌ زۆری‌‬ ‫له‌به‌كرێگرتنی‌ فرۆش����گاكاندا خه‌رجكرددوه‌‬ ‫"ش����تومه‌كی‌ جومله‌چیمان هێناوه‌ ئێس����تا‬ ‫چ����وار ده‌فت����ه‌رو نی����وی‌ بازاڕ ق����ه‌رزرام‌و‬ ‫ده‌وامیش ده‌ست پێناكاته‌وه‌ ئه‌گه‌ر مانگی‌‬ ‫چواریش ده‌س����ت پێبكرێته‌وه‌ ش����ه‌ممان‌و‬ ‫پێنجشه‌ممان ده‌وام ناكرێت گه‌ر وابێت ئێمه‌‬ ‫هه‌ر زۆر زه‌رمه‌ند ئه‌بین‌و جاران ئه‌گه‌ر بایی‌‬ ‫‪ 500000‬بفرۆش����رایه‌ بۆنمونه‌ خوێندكارێك‬ ‫‪ 2000‬خه‌رجكردای����ه‌ به‌اڵم ئێس����تا ناتوانێ‌‬ ‫ئه‌وپه‌ڕی‌ ‪ 250‬خه‌رج ب����كات بۆیه‌ به‌نیازی‌‬ ‫قازانج نین له‌مایه‌كه‌ش زۆر زه‌ره‌رمه‌ندبوین‪،‬‬ ‫جگه‌له‌وه‌ی‌ پاره‌كه‌ی‌ خۆم ڕۆیش����توه‌ هه‌تا‬ ‫ئێس����تا بایی‌ ‪ 16‬ملیۆن دینار شتم فڕێداوه‌‬ ‫به‌هۆی‌ ته‌واوبون����ی‌ كاته‌كه‌ی‌ ئه‌وه‌ به‌ته‌نها‬

‫من ئه‌ی‌ ئه‌وانه‌ ‌ی تر؟"‬ ‫كوردۆ به‌نیگه‌رانییه‌وه‌ باسی‌ له‌وه‌شكرد‬ ‫كه‌ هیچ ئیش����ێكی‌ تری‌ نییه‌ به‌هۆی‌ ئه‌وه‌ی‌‬ ‫پاره‌كانی‌ له‌فرۆش����گاكاندایه‌ "سه‌یاره‌یه‌كم‬ ‫هه‌یه‌ ویس����تم بیفرۆش����م تا هه‌ندێ‌ قه‌رزی‌‬ ‫پێبده‌مه‌وه‌ به‌اڵم توش����ی‌ ڕوداوی‌ هاتوچۆ‬ ‫بوم ئه‌ویش هیچ‪".‬‬ ‫ك����وردۆ له‌تیف له‌گ����ه‌ڵ هه‌ندێك خاوه‌ن‬ ‫فرۆش����گای‌ ت����ر به‌نوێنه‌رایه‌ت����ی‌ خاوه‌نی‌‬ ‫فرۆشگاكان سه‌ردانی‌ چه‌ندین به‌رپرسییان‬ ‫ك����ردوه‌‌و ئاماژه‌ی بۆ ئه‌وه‌ك����رد كه‌ "چه‌ند‬ ‫جار س����ه‌ردانی‌ ئه‌نجومه‌ن����ی‌ پارێزگارمان‬ ‫كردوه‌ به‌اڵم نه‌مانبینیوه‌‪ ،‬به‌ئیمزای‌ جێگری‌‬ ‫پارێ����زگا داوایان كردوه‌ ك����ه‌ وه‌ك قه‌ره‌بو‬ ‫ساڵی‌ داهاتو به‌ڵێننامه‌مان بۆ نوێالكه‌نه‌وه‌‬ ‫ب����ه‌اڵم وه‌اڵم����ی‌ ئه‌وه‌ش����مان وه‌رنه‌گرت‪،‬‬ ‫سه‌ردانی‌ نوس����ینگه‌ی‌ په‌رله‌مانمان كردوه‌‪،‬‬

‫س����ه‌ردانی‌ به‌ڕێوبه‌رایه‌تیه‌كانم����ان كردوه‌‬ ‫مامۆستا دڵشاد ده‌ڵێت بزانین بایكۆت چی‬ ‫لێدێت‪".‬‬ ‫" داوا له‌مامۆس����تا دڵش����اد ئه‌ك����ه‌م‬ ‫بیسه‌لمێنێت كه‌ یه‌ك قوتابخانه‌ له‌سلێمانی‌‬ ‫قه‌ره‌بو كراوه‌ته‌وه‌ له‌وه‌رزی‌ یه‌كه‌مدا"‬ ‫ئاری‌ یه‌كێكی‌ تره‌ له‌و فرۆش����یارانه‌ی‌ كه‌‬ ‫فرۆشگای‌ قوتابخانه‌یه‌كی‌ به‌بڕی‌ ‪22‬ملیۆن‬ ‫دینار ل����ه‌ ‪ 2016-11-15‬گرت����وه‌ "ئه‌و بڕه‌‬ ‫به‌ته‌نها بۆ من زۆربو بۆیه‌ له‌گه‌ڵ سێ‌ كه‌سی‌‬ ‫تر پێكه‌وه‌ ئه‌و فرۆش����گایه‌مان به‌كرێ‌ گرت‬ ‫به‌اڵم ئێستا چی‌؟ ئێمه‌ زۆر زه‌ره‌مه‌ندبوین‬ ‫هه‌رچه‌نده‌ ناتوان����م مه‌زه‌نده‌ی‌ بكه‌م به‌اڵم‬ ‫له‌و بڕه‌ ‪ 7‬ملیۆنم په‌یداكردۆته‌وه‌ بۆ بژێوی‌‬ ‫ژیانی‌ سێ‌ خێزان‪".‬‬ ‫ئ����اری‌ وتیش����ی‌"چاوه‌ڕێی‌ وه‌زاره‌تین تا‬ ‫بزانین ئه‌وان چی‌ ده‌ڵێن ته‌نانه‌ت قه‌ره‌بوی‌‬

‫وه‌رزی‌ یه‌كه‌میش����مان وه‌رنه‌گرتۆت����ه‌وه‌‬ ‫داوا ئه‌كه‌ی����ن به‌ڵێننامه‌كانم����ان ب����ۆ تاز‌ه‬ ‫بكه‌نه‌وه‌‪".‬‬ ‫له‌به‌رامب����ه‌ردا ش����ۆڕش غه‌ف����وری‌‬ ‫له‌ڕاگه‌یاندن����ی‌ وه‌زاره‌ت����ی‌ پ����ه‌روه‌رده‌‬ ‫به‌ئاوێنه‌ی‌ ڕاگه‌یان����د "وه‌زاره‌تی‌ په‌روه‌رده‌‬ ‫‪ 21‬رۆژه‌كه‌ی����ان ل����ه‌ وه‌رزی‌ یه‌كه‌م����دا‬ ‫قه‌ره‌بوكرده‌وه‌ به‌اڵم بڕیارێكی‌ له‌و شێوه‌یه‌‬ ‫نییه‌ بۆ قه‌ره‌بوكردنه‌وه‌یان له‌وه‌رزی‌ دوه‌مدا‬ ‫گه‌ر شتێكی‌ واش هه‌بێت پاره‌ دابه‌شكراوه‌‬ ‫له‌قوتابخان����ه‌كان‌و خه‌رجكراوه‌ له‌به‌رئه‌وه‌ی‌‬ ‫پ����اره‌كان پێش����تر قه‌رزكراب����ون تاپاره‌ی‌‬ ‫فرۆش����گاكان وه‌رگیران‪ ،‬بۆیه‌ ئێس����تا هیچ‬ ‫پاره‌یه‌ك نییه‌ تا قه‌ره‌بو بكرێنه‌وه‌‪".‬‬ ‫وتیش����ی‌ "ئه‌نجومه‌نی‌ وه‌زاره‌ت ڕێگه‌یه‌ك‬ ‫ده‌دۆزێته‌وه‌ تا هیچ كه‌س زه‌ره‌رمه‌ند نه‌بێت‬ ‫به‌اڵم تائێستا هیچ بڕیارێك نییه‌‪".‬‬

‫"خوێندكاران ‌ی دوازده‌ی ئاماده‌ی ‌ی مامۆستایه‌كی‌ خۆبه‌خش وه‌اڵم ‌ی‬ ‫ب ‌ه ‪ 3‬وانه‌ ‌ی كه‌وتوه‌وه‌ به‌شدار ‌ی پرسیار ‌ی خوێندكاران ‌ی دوازد‌ه ‌ی‬ ‫تاقیكردنه‌وه‌ی‌ به‌كالۆر ‌ی ده‌كه‌ن" ئاماده‌ی ‌ی ده‌داته‌وه‌‬ ‫ئا‪ :‬ئاوێنه‌‬ ‫به‌هۆی‌ گۆڕانی‌ بڕیاره‌كانی‌ وه‌زاره‌ت ‌ی‬ ‫په‌روه‌رده‌وه‌ خوێندكارانی‌ دوازده‌یی‌‬ ‫ئاماده‌یی‌‌و كه‌سوكاریان چه‌ندین پرسیاریان‬ ‫الدروست بوه‌‪ ،‬خوێندكارێك ده‌ڵێت‬ ‫"تائێستاش نازانم به‌چه‌ند وانه‌ی‌ كه‌وتوه‌وه‌‬ ‫به‌شداری‌ تاقیكردنه‌وه‌ ‌ی به‌كالۆری‌ ده‌كه‌م‪".‬‬ ‫كارزان كه‌ له‌قوتابخانه‌یه‌كی‌ ده‌ره‌وه‌ی‌ شار‬ ‫ده‌وام ده‌كات‌و یه‌كێكه‌ ل���ه‌و خوێندكارانه‌ی‌‬ ‫ك���ه‌ تائێس���تاش نازانێت به‌چه‌ن���د وانه‌ی‌‬ ‫كه‌وتوه‌وه‌ به‌شداری‌ تاقیكردنه‌وه‌ی‌ به‌كالۆری‌‬ ‫ده‌كات به‌نیگه‌رانیی���ه‌وه‌ وت���ی‌ "خۆ ئێمه‌‬ ‫تازه‌ ده‌س���تمان كردۆته‌وه‌ ب���ه‌ده‌وام جارێ‌‬ ‫وانه‌كانمان ته‌واو نه‌كردوه‌ ئینجا له‌م دۆخه‌دا‬ ‫چ ده‌وامێ���ك ئه‌كه‌ین قوتاب���ی به‌دڵی‌ خۆی‌‬ ‫دێت یه‌كێك دێت‌و دوان نایه‌ت‪ ،‬به‌و شێوه‌یه‌‬ ‫ده‌رس خوێندن چ كاریگه‌رییه‌كی‌ ئه‌بێت؟"‬ ‫ش���ۆڕش غه‌ف���وری‌ له‌راگه‌یاندن���ی‌‬ ‫وه‌زاره‌تی‌ پ���ه‌روه‌رده‌وه‌ به‌ئاوێنه‌ی‌ ڕاگه‌یاند‬ ‫"خوێندكارانی‌ دوازده‌ی ئاماده‌یی‌ به‌ ‪ 3‬وانه‌ی‌‬ ‫كه‌وتوه‌وه‌ به‌شداری‌ تاقیكردنه‌وه‌ی‌ به‌كالۆری‌‬ ‫ده‌كه‌ن‪ ،‬كه‌ له‌ ‪ 2016-6-2‬ده‌ست پێده‌كات‪،‬‬ ‫ئه‌گه‌ر گۆڕانكاریش بكرێت ئه‌وه‌ بڕیار له‌الی‌‬ ‫ئه‌نجومه‌نی‌ وه‌زاره‌تی‌ په‌روه‌رده‌یه‌‪".‬‬ ‫نیاز كه‌ خوێن���دكاری‌ دوازده‌ی‌ ئاماده‌ییه‌‬

‫بۆ ئه‌مساڵی‌ خوێندن‬ ‫‪ 3‬نمره‌كه‌ ده‌درێت‬ ‫به‌خوێندكاران بۆ‬ ‫ساڵی‌ داهاتو ئه‌و‬ ‫سێ‌ نمره‌یه‌ نامێنێت‬ ‫ده‌ڵێت باس���ی‌ تاقیكردنه‌وه‌ی‌ چی‌ ده‌كرێت‬ ‫له‌كاتێكدا ئێمه‌ دو هه‌فته‌یه‌ وانه‌ ده‌خوێنین‌و‬ ‫وانه‌كانم���ان ت���ه‌واو نه‌كردوه‌‪ ،‬ئ���ه‌ی‌ ده‌وام‬ ‫درێژناكرێته‌وه‌؟"‬ ‫له‌وباره‌یه‌وه‌ ش���ۆڕش غه‌ف���وری‌ ده‌ڵێت‬ ‫"ئێمه‌ حاڵه‌تی‌ هاوشێوه‌مان هه‌یه‌ له‌دهۆك‪،‬‬ ‫ئاس���اییه‌ ده‌وام درێژبكرێت���ه‌وه‌و كات���ی‌‬ ‫تاقیكردنه‌وه‌كانیش به‌پێی‌ ئه‌وان بگۆڕێت‪،‬‬ ‫ئه‌وه‌ گفتوگۆی‌ له‌سه‌ر كراوه‌ به‌اڵم تا ئێستا‬ ‫هیچ بڕیارێكی‌ له‌سه‌ر نه‌دراوه‌‪".‬‬

‫له‌ناوه‌نده‌كان���ی‌ خوێن���دن‌و له‌ت���ۆڕه‌‬ ‫كۆمه‌اڵیه‌تیه‌كانی���ش ب���اس ل���ه‌وه‌ ده‌كرێت‬ ‫ك���ه‌ به‌ه���ۆی‌ بارودۆخ���ی‌ كوردس���تانه‌وه‌‬ ‫پرس���یاره‌كانی‌ ئه‌مس���اڵی‌ به‌كالۆری‌ ئاسان‬ ‫ده‌بێ���ت‪ ،‬ل���ه‌و باره‌یه‌وه‌ ش���ۆڕش غه‌فوری‌‬ ‫ڕونیكرده‌وه‌ "ئه‌مه‌ ته‌ك���ێ نییه‌ هه‌ر یه‌كه‌و‬ ‫به‌ج���ۆرێ‌ روانگه‌ی‌ خۆی‌ ده‌ربخ���ات‪ ،‬ئه‌وه‌‬ ‫تاقیكردنه‌وه‌یه‌كی‌ هه‌س���تیارو گرنگه‌و ئێمه‌‬ ‫ئه‌زمونی‌ دهۆكمان هه‌یه‌ ش���تی‌ وانه‌كراوه‌و‬ ‫بڕیار نه‌دراوه‌ له‌سه‌ر ئه‌وه‌ی‌ پرسیار ئاسان‬ ‫بێت‌و ش���تی واش ناكرێ���ت‌و زۆر زه‌حمه‌ته‌‪،‬‬ ‫جگه‌ل���ه‌وه‌ی‌ وه‌زاره‌تی‌ پ���ه‌روه‌ده‌ وه‌زاره‌تی‌‬ ‫قوتابیانه‌ ئه‌وه‌ی‌ له‌به‌رژه‌وه‌ندی‌ قوتابی‌ بێت‬ ‫به‌بێ ئه‌وه‌ی‌ ئاس���تی‌ زانستی‌ بێته‌ خواره‌وه‌‬ ‫كاری‌ له‌سه‌ر ده‌كرێت‪".‬‬ ‫ش���ۆڕش غه‌فوری‌ وتیش���ی‌ "بۆ ئه‌مساڵی‌‬ ‫خوێندن ‪ 3‬نمره‌ك���ه‌ ده‌درێت به‌خوێندكاران‬ ‫بۆ ساڵی‌ داهاتو ئه‌و سێ‌ نمره‌یه‌ نامێنێت‪".‬‬ ‫له‌كات���ی‌ ئه‌نجامدان���ی‌ تاقیكردن���ه‌وه‌ی‌‬ ‫به‌كالۆری‌ ساڵی‌ رابردو وه‌زاره‌تی‌ په‌روه‌رده‌‬ ‫روبه‌ڕوی‌ چه‌ندین كێش���ه‌و گرف���ت بوه‌وه‌‪،‬‬ ‫ش���ۆڕش غه‌فوری‌ له‌وه‌زاره‌تی‌ پ���ه‌روه‌رده‌‬ ‫ده‌ڵێت "هه‌ندێ‌ كێش���ه‌ هه‌بوه‌ بۆ ئه‌مساڵ‬ ‫وه‌زی���ر زۆر جه‌خت���ی‌ له‌وه‌ كردۆت���ه‌وه‌ كه‌‬ ‫هه‌وڵبده‌ن دوبار‌ه نه‌بێته‌وه‌ چ له‌ناو هۆڵه‌كان‬ ‫ی���ان گرفتی‌ پرس���یاره‌كان‌و ئام���اده‌كاری‌‬ ‫پێویست ده‌كرێت‪".‬‬

‫ئا‪ :‬سروه‌‬ ‫مامۆستایه‌كی‌ خۆبه‌خش وه‌ك خۆی‌‬ ‫ده‌ڵێت "له‌به‌رامبه‌ر خه‌مساردی‌‬ ‫ده‌سه‌اڵت به‌رامبه‌ر به‌پڕۆسه‌ی‌‬ ‫خوێندن "بڕیاریداوه‌ وه‌اڵمی‌ كۆی‌ ئه‌و‬ ‫په‌یوه‌ندیانه‌ بداته‌وه‌ كه‌ فێرخوازانی‌‬ ‫پۆلی‌ دوازده‌ی‌ ئاماده‌یی‌ بۆیان دروست‬ ‫ده‌بێت له‌كاتی‌ پێداچونه‌وه‌ی‌ وانه‌ی‌‬ ‫كیمیادا‪".‬‬ ‫فاتی���ح محه‌مه‌د ف���ه‌ره‌ج كه‌ ماوه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫‪ 25‬س���اڵه‌ وان���ه‌ی‌ كیمی���ا ده‌ڵێته‌وه‌‪،‬‬ ‫ژم���اره‌ ته‌له‌فونی‌ خۆی‌ باڵو كردۆته‌وه‌و‬ ‫داوای له‌خوێندكاران���ی‌ پۆلی‌ دوازده‌ی‌‬ ‫ئاماده‌یی‌ كردوه‌ كه‌ هه‌ر پرسیارێكیان‬ ‫هه‌ب���ێ ده‌توانن په‌یوه‌ندی‌ پێوه‌ بگرن‌و‬ ‫وه‌اڵمه‌كانیان وه‌ربگرنه‌وه‌‪.‬‬ ‫ئ���ه‌و مامۆس���تایه‌ له‌لێدوانێكیدا بۆ‬ ‫ئاوێنه‌ باس���ی‌ له‌ه���ۆكاری‌ ئه‌نجامدانی‌‬ ‫ئه‌و كاره‌ خۆبه‌خشانه‌یه‌ی كردو ده‌ڵێت‬ ‫"خه‌مس���اردی‌ ئه‌م ده‌سه‌اڵته‌ كه‌ گوێ‬ ‫ب���ه‌وه‌زاره‌ت نادات‪ ،‬گ���وێ به‌وه‌ نادات‬ ‫خوێندكار ده‌خوێنێت یان نا مامۆس���تا‬ ‫ده‌وام ده‌كات ی���ان نایكات‪ ،‬بۆیه‌ وه‌ك‬ ‫كاردانه‌وه‌یه‌ك له‌به‌رامبه‌ر ئه‌واندا بۆ ئه‌و‬

‫خوێندكارانه‌ی‌ كه‌ له‌كاتی‌ پێداچونه‌وه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫وانه‌ی‌ كیمیادا هه‌ر پرسیارێكیان هه‌یه‌‬ ‫وه‌اڵمیان ده‌ده‌مه‌وه‌‪".‬‬ ‫ئه‌و مامۆس���تایه‌ ژم���اره‌ی‌ ته‌له‌فونی‌‬ ‫له‌تۆڕه‌ كۆمه‌اڵیه‌تییه‌كاندا باڵوكردۆته‌وه‌و‬ ‫داوا ده‌كات هه‌ر خوێندكارێك پرسیاری‌‬ ‫هه‌ب���و په‌یوه‌ندی پێوه‌ بكات‌و باس���ی‌‬ ‫له‌وه‌ك���رد "ئێس���تا كاتی‌ ئ���ه‌وه‌ نییه‌‬ ‫ت���ا گروپ دروس���ت بكه‌ی���ن بۆئه‌وه‌ی‌‬ ‫مامۆستایانی‌ زیاتر له‌وانه‌یه‌ك پێكه‌وه‌‬ ‫كاربكه‌ین چونك���ه‌ ماوه‌یه‌كی‌ كه‌ممان‬ ‫ماوه‌ بۆ تاقیكردنه‌وه‌كان‪".‬‬ ‫فاتیح محه‌مه‌دی‌ مامۆستا پێشنیاری‌‬ ‫بۆ هی���چ مامۆس���تایه‌ك نه‌ك���ردوه‌ تا‬ ‫خۆبه‌خشانه‌ وانه‌ بڵێنه‌وه‌و وتی‌ "ناتوانێ‌‬ ‫ده‌س���توه‌رداته‌ ئه‌و ش���تانه‌و له‌وانه‌یه‌‬ ‫ئه‌وانی‌ تر بی���روڕای‌ جیاوازیان هه‌بێت‬ ‫چونكه‌ بارودۆخه‌كه‌ هی‌ ئه‌وه‌ نییه‌ داوا‬ ‫له‌كه‌س بكه‌یت مه‌گه‌ر به‌باوه‌ڕی‌ خۆیان‬ ‫ئ���ه‌و كاره‌بكه‌ن ب���ه‌اڵم هی���واداره‌ كه‌‬ ‫كاره‌كه‌ی‌ ئه‌مان كاریگه‌ری‌ هه‌بێت‪".‬‬ ‫فاتی���ح محه‌م���ه‌د ف���ه‌ره‌ج ك���ه‌‬ ‫مامۆس���تایه‌له‌ ئاماده‌یی‌ ڕۆش���نبیری‌‬ ‫كوڕان له‌سلێمانی‌ ڕاشیگه‌یاند "هه‌روه‌ك‬ ‫به‌ڵێنم داوه‌ وه‌اڵمی‌ هه‌مو په‌یوه‌ندییه‌ك‬ ‫ده‌ده‌مه‌وه‌‪".‬‬

‫مامۆستا‬ ‫فاتیح ژماره‌ی‌‬ ‫ته‌له‌فونی‌ له‌تۆڕه‌‬ ‫كۆمه‌اڵیه‌تییه‌كاندا‬ ‫باڵوكردۆته‌وه‌و‬ ‫داوا ده‌كات هه‌ر‬ ‫خوێندكارێك‬ ‫پرسیاری‌ هه‌بو‬ ‫په‌یوه‌ندی پێوه‌ بكات‬

‫تایبه‌ت‬

‫)‪ )520‬سێشه‌مم ‌ه ‪2016/3/15‬‬

‫پرسه‌نامه‌‬

‫پرسه‌نامه‌‬

‫پرسه‌و سه‌ره‌خۆش���ی خۆمان ئاڕاسته‌ی هه‌ریه‌ک له‌ئاسۆس هه‌ردی‌و رێبین هه‌ردی‬ ‫ده‌که‌ین به‌بۆنه‌ی کۆچی دوایی پوریانه‌وه‌‪ ،‬هاوبه‌شی خه‌میانین‌و داواکارین له‌یه‌زدان‬ ‫ئه‌مه‌ دوا ناخۆشیانبێت‪‌.‬‬ ‫کۆمپانیای ئاوێنه‌‬

‫پرس���ه‌و سه‌ره‌خۆش���ی خۆمان ئاڕاس���ته‌ی دیاری عه‌بدولقادر ده‌که‌ین به‌بۆنه‌ی‬ ‫کۆچی دوایی (س���ه‌بیح ‌ه خان)ی دایکی به‌ڕێزیانه‌وه‪ ،‬له‌خوای گه‌وره‌ داواکارین‬ ‫ئه‌م ‌ه دوا ناخۆشیانبێت‌و گیانی کۆچکردوش به‌به‌هه‌شتی به‌رین شاد بکات‪‌.‬‬

‫گوتاری حیزبه‌کان له‌نێوان‪ ...‬پاشماوه‌‬ ‫حكوم���ەت گەیش���تنە قول���پ‌و رێگەی���ان‬ ‫لەس���ەرهەڵداوان گرت ك���ە لەچەپاقچورو‬ ‫گەنچەوە دەهاتن‪ ،‬چونكە هێزەكانی دەوڵەت‬ ‫چەپاقچوریان گرتبوەوە‪ .‬ش���ێخ س���ەعید‬ ‫لەگەنچەوە دەهات‌و(‪ )500‬س���ەرهەڵداویش‬ ‫لەچەپاقچورەوە بەرەو سوڵحان ڕایان كرد‪.‬‬ ‫* ‪ 11‬نیس���انی س���اڵی (‪ )1925‬شەڕی‬ ‫هێزەكانی حكومەت لەگەڵ س���ەرهەڵداواندا‬ ‫لەبەشیری (بە كوردی‪ :‬قوبین)‪ .‬هێزەكانی‬ ‫حكومەت (‪ )15‬كەس���یان لێ كوژراو (‪)10‬‬ ‫كەسیشیان لێ بریندار بون‪.‬‬ ‫* ‪ 12‬نیسانی(‪ )1925‬گرتنی دەرەهینێ‬ ‫لەالیەن هێزەكانی حكومەتەوەو ئازادكردنی‬ ‫ئەو ئەفس���ەرو فەرماندانەی سوپای تورك‪،‬‬ ‫ك���ە لەالی���ەن س���ەرهەڵداوانەوە بەدی���ل‬ ‫گیرابون‪.‬‬ ‫* ‪ 14‬نیس���انی (‪ )1925‬لەسێدارەدانی‬ ‫خالی���د جبرانلی‌و یوس���ف زیا خورش���ید‬ ‫لەبدلی���س‪ .‬ناوچەكان���ی چەپاقچورو گەنچ‬ ‫لەسەرهەڵداوان وەرگیرانەوەو بااڵدەستی بۆ‬ ‫هێزەكانی حكومەت گەڕایەوە‪.‬‬ ‫* ‪ 15/14‬نیس���انی (‪ )1925‬ش���ێخ‬ ‫سەعیدی پیران‌و (‪ )24‬كەس لەهەڤاڵەكانی‬ ‫لەس���ەر پردی عەبدولڕەحمان پاشا‪ ،‬نزیكی‬ ‫ڤارتۆ دوای تۆپبارانێكی خەست‪ ،‬بەناچاری‬ ‫خۆیان���دا بەدەس���تی س���وپای توركەوە‪،‬‬ ‫ك���ە غالی���ب بەگ‌و حوس���ێن س���ەلجوقی‬ ‫سەركردایەتییان دەكرد‪.‬‬ ‫* ‪ 15‬نیس���انی (‪ )1925‬ڕاگەیاندن���ی‬ ‫ڕەس���می لەب���ارەی س���ەرهەڵدانەكەوە‬ ‫باڵوكرایەوە‪.‬‬ ‫* ‪ 21‬نیس���انی (‪ )1925‬باڵوكردنەوەی‬ ‫قسەوباس لە بارەی ڕاپۆرتی باڵیۆزخانەی‬ ‫بەریتانییەوە لەئەس���تەموڵ‪ ،‬گوایە باس���ی‬ ‫پەیوەندی كاربەدەستانی ئینگلیزی كردبو‬ ‫لەعێراق بەروداوەكانی س���ەرهەڵدانەكەوە‪.‬‬ ‫كاربەدەس���تانی توركی���ا پڕوپاگەندەیەكی‬ ‫زۆریان لەم بارەیەوە لەرۆژنامەكانی توركیاو‬ ‫ئاژانسەكانی هەواڵدا باڵوكردەوە‪ ،‬گوایە ئەو‬ ‫سەرهەڵدانە بەفیتی ئینگلیز بوە بۆ ئەوەی‬ ‫كێشەی موس���ڵ بەقازانجی ئەوان لەعێراق‬ ‫كۆتایی بێت‪.‬‬ ‫* ‪ 23‬نیس���انی (‪ )1925‬وال���ی گەن���چ‬ ‫ل���ە نامەیەكدا بۆ وەزارەتی نێوخۆ باس���ی‬ ‫لەكوش���تنی زەكی دیندار ئەلپ كردوە‪ ،‬كە‬ ‫كاتی خۆی هەواڵی دابوە حكومەت لەبارەی‬ ‫ئامادەكاریی كوردەكانەوە بۆ س���ەرهەڵدان‬ ‫لەدژی حكومەت‪.‬‬ ‫* مای���س (‪ )1925‬حوس���ێنە كوێ���ر‬ ‫لەبەرئ���ەوەی بەش���داری لەراپەڕینەك���ەدا‬ ‫نەكردبو لەكوردس���تان دورخرایەوە‪ ،‬دوای‬ ‫س���ێ س���اڵ بەر لێبوردن ك���ەوت‪ ،‬بەاڵم‬ ‫بەهۆیەكی ترەوە دیسان لەزیندان قایم كراو‬ ‫هەرلەوێش كۆچی دوایی كرد‪.‬‬ ‫* ‪ 14‬مایس���ی (‪ )1925‬دادگایكردن���ی‬ ‫س���ەید عەبدولقادرو هاوڕێكان���ی لەدادگای‬ ‫سەربەخۆیی دیاربەكر دەستیپێكردو لە‪26‬‬ ‫ئەو مانگە كۆتایی پێهێنرا‪.‬‬ ‫* ‪ 27‬مایسی (‪ )1925‬سەید عەبدولقادری‬ ‫نەهری‌و هاوڕێكانی لەسێدارەدران‪.‬‬ ‫* ‪ 31‬مایس���ی (‪ )1925‬هەڵگرتنی باری‬ ‫سەفەربەر (واتا باری جەنگ كە حكومەت‬ ‫هەمو كەسێ توانای شەڕی هەبێ دەیبات بۆ‬ ‫بەرەكانی شەڕ‪ ،‬بەواتایەكی تر ڕەشبگیری‬ ‫بۆ سەربازی)‪.‬‬ ‫* ‪ 1‬حوزەیران���ی (‪ )1925‬كەس���انی‬ ‫یەدەك‌و ڕەشبگیركراو بۆ سوپا لەخزمەتی‬ ‫سەربازی ئازاد كران‪.‬‬ ‫* ‪ 3‬حوزەیران���ی (‪ )1925‬داخس���تنی‬ ‫پارتی پێشكەوتنخوازی كۆماری‪.‬‬ ‫* ‪ 27‬حوزەیرانی (‪ )1925‬دادگاییكردنی‬ ‫شێخ سەعیدو هاوڕێیانی‪ ،‬كە بەر لەمانگێك‬ ‫بەبێ وچان دەستیپێكردبو‪ ،‬كۆتایی هات‪.‬‬ ‫* ‪ 28‬حوزەیران���ی (‪ )1925‬دادگای‬ ‫سەربەخۆیی دیاربەكر بڕیاری لەسێدارەدانی‬ ‫شێخ سەعیدو (‪ )28‬كەس لەیاوەرانی دا‪،‬‬ ‫هەر ئەو ش���ەوە لەنیوەش���ەودا بڕیارەكان‬ ‫جێبەجێكران‪.‬‬ ‫* ‪ 24‬ئاب���ی (‪ )1925‬موس���تەفا كەمال‬ ‫یەكەم جار بەشەپقەوە دەركەوت‪.‬‬ ‫* ‪ 2‬ئەیلول���ی (‪ )1925‬داخس���تنی‬ ‫تەكیەو مەزارگەكان‌و بڕیاری ژمارە(‪)2493‬‬ ‫ئەنجومەن���ی وەزیران لە بارەی پۆش���اك‌و‬ ‫كاڵولەسەرنانی فەرمانبەران راگەیاندرا‪.‬‬ ‫* ‪ 21‬نۆڤەمبەری (‪ )1925‬درێژكردنەوەی‬ ‫باری نائاسایی لەدەڤەرەكانی سەرهەڵدانەكە‬ ‫بۆ ماوەی یەك ساڵ‪.‬‬ ‫* ‪ 25‬نۆڤەمب���ەری (‪ )1925‬دەركردنی‬ ‫قانونی ژمارە ( ‪ )671‬لەبارەی لەسەرنانی‬ ‫شەپقە دەركرا‪.‬‬ ‫* ‪ 25‬نۆڤەمب���ەری (‪ )1925‬ئەنجومەنی‬ ‫مێ���ژوی ت���ورك لەئەس���تەموڵ كۆبوەوەو‬ ‫بڕیاردرا دەس���ت بكرێ���ت بەلێكۆڵینەوەی‬

‫مێژوی ت���ورك بەش���ێوەیەكی ئەكادیمی‌و‬ ‫تێزی تورك بۆ مێژو دیاری بكرێت‪.‬‬ ‫* ‪ 30‬نۆڤەمب���ەری(‪ )1925‬داخس���تنی‬ ‫تەكیەو مەزارگەی زاویی���ەكان‌و هەڵگرتنی‬ ‫ژمارەی���ەك ن���او و نازن���او لەمەزارگەكاندا‬ ‫بەپێ���ی قانونی (‪ )677‬ك���ە لەم ڕۆژەدا‬ ‫دەركرا‪.‬‬ ‫* ‪ 16‬كانون���ی یەكەمی (‪ )1925‬بڕیاری‬ ‫كۆمەڵەی گەالن بەلكاندنی موسڵ بەعێراقی‬ ‫ژێر مەندەیتی بریتانییەوە‪.‬‬ ‫* ‪ 26‬كانون���ی یەكەم���ی (‪)1925‬‬ ‫كاتژمێ���رو ڕۆژژمێ���ری (كەالن���دەری)‬ ‫جیهان���ی قەبوڵ كرا بەپێ���ی قانونی ژمارە‬ ‫(‪ ،)697‬كە لە(‪ )1926/1/1‬كەوتە واری‬ ‫جێبەجێكردنەوە‪.‬‬ ‫* ‪ 17‬ش���وباتی ‪ 1926‬قانونی مەدەنی‬ ‫ژمارە( ‪ )743‬قەبوڵكراو لە(‪ )4‬ئۆكتۆبەری‬ ‫(‪ )1926‬ەوە كاری پێكرا‪.‬‬ ‫* ‪ 28‬ش���وباتی (‪ )1926‬بڕی���اردرا‬ ‫كارەكانی دادگاكانی س���ەربەخۆیی تا (‪)7‬‬ ‫ئەیلولی (‪ )1926‬درێژ بكرێنەوە‪.‬‬ ‫* ‪ 1‬مارت���ی(‪ )1926‬ئەنجومەنی مەزنی‬ ‫میللی توركیا قانونی س���زای توركی ژمارە‬ ‫(‪ )765‬دەركرد‪.‬‬ ‫* ‪ 22‬مارت���ی (‪ )1926‬ئەنجومەن���ی‬ ‫مەزنی میللی توركیا قانونی ژمارە (‪)789‬‬ ‫ی س���ەبارەت دام���ەزراوەی زمانی توركی‬ ‫دەركرد‪.‬‬ ‫* ‪ 16‬مایس (‪ )1926‬بەرایی سەرهەڵدان‬ ‫لەئاگری‪.‬‬ ‫* ‪ 18‬مایس (‪ )1926‬ئەرك‌و كارەكانی‬ ‫دادگاكانی س���ەربەخۆیی ت���ا (‪ )7‬مارتی‬ ‫(‪ )1927‬درێژكرانەوە‪.‬‬ ‫* ‪ 27‬مای���س (‪ )1926‬ڕاپەڕینی هۆزی‬ ‫موتكی‪.‬‬ ‫* ‪ 6‬حوزەیرانی (‪ )1926‬توركیا بڕیاری‬ ‫كۆمەڵ���ەی گەالن���ی لەبارەی چارەنوس���ی‬ ‫موسڵەوە قەبوڵ كرد‪.‬‬ ‫* ‪ 15‬حوزەیران���ی (‪ )1926‬هەوڵ���ی‬ ‫كوشتنی موستەفا كەمال لەئەزمیر بەهۆی‬ ‫هەواڵێكەوە پەردەی لەسەر الدرا‪.‬‬ ‫* ‪ 22‬نۆڤەمب���ەری (‪ )1926‬ب���اری‬ ‫نائاسایی بۆ ساڵێكی تریش درێژكرایەوە‪.‬‬ ‫* ‪ 24‬دیسەمبەری (‪ )1926‬گۆڕانكاری‌و‬ ‫هەمواركردنی قانونی ژمارە (‪ )1505‬تایبەت‬ ‫بەزەوییەكان���ی حكوم���ەت‪ .‬ئ���ەم قانونە‬ ‫دەسەاڵتێكی زۆری بەحكومەت بەخشی بۆ‬ ‫ئەوەی ئ���ەو زەوییانە بدات بەتورك یاخود‬ ‫ئەوان���ەی‪ ،‬بەوت���ەی قانونەك���ە‪ ،‬پابەندی‬ ‫كولتوری توركین‪.‬‬ ‫* ‪ 28‬مایس���ی (‪ )1927‬قانونی ژمارە‬ ‫(‪ )203‬لەب���ارەی س���ەندنەوەی ماف���ی‬ ‫هاواڵتێتی لەو (‪ )150‬كەس���ەی‪ ،‬كە بەپێی‬ ‫پەیماننامەی ل���ۆزان دەبوایە بەر لێبوردنی‬ ‫گشتی بكەوتبانایە‪.‬‬ ‫* ‪ 16‬حوزەیران (‪ )1927‬بەپێی قانونی‬ ‫(‪ )1515‬گواستنەوەی ئەو هۆزو بنەمااڵنەی‪،‬‬ ‫كە حكومەت���ی توركی���ا هەڵس‌وكەوتیانی‬ ‫بەزیانبەخ���ش لەقەڵ���ەم دەدا بۆ ڕۆژئاوای‬ ‫واڵت‪ .‬ئەمە ئەوانەشی دەگرتەوە كە حوكمی‬ ‫گرانیان بۆ دەركرابو‪.‬‬ ‫* ‪ 19‬حوزەیران (‪ )1927‬ئەو زەوییانەی‬ ‫دەگەڕانەوە بۆ گەنجینەی دەوڵەت‪ ،‬دەبوایە‬ ‫بەپێ���ی قانون���ی ژم���ارە (‪ )1097‬بدرێن‬ ‫بەوەرزێرە بێ زەوییەكان‪.‬‬ ‫* ‪ 9‬نیس���انی (‪ )1928‬البردن���ی‬ ‫دەس���تەواژەی ( ئیس�ل�ام ئایینی رەسمی‬ ‫دەوڵەتە) لەدەس���توری توركیاو گۆڕانكاری‬ ‫لەرێوڕەس���می س���وێند خواردنی سەرۆك‬ ‫كۆم���ارو ئەندامان���ی پەرلەم���ان‪ ،‬بەوەی‬ ‫بەڕێورەس���می مەدەنی جێگەی رێوڕەسمی‬ ‫ئایینی بگرنەوە‪.‬‬ ‫* ‪ 2‬حوزەیران���ی (‪ )1929‬دامەزراندنی‬ ‫ویالیەت���ی موش بەپێ���ی قانون���ی ژمارە‬ ‫(‪ ،)1509‬كە چەپاقچورو گەنچ لەویالیەتی‬ ‫سێرت دابڕان‌و خرانە سەر ویالیەتی نوێ‪.‬‬ ‫تێبینی‪:‬‬ ‫ب���ۆ ئامادەکردن���ی ئ���ەم بابەتە س���ود‬ ‫ل���ەزۆر کتێ���ب‌و لێکۆڵینەوەو س���ەرچاوە‬ ‫وەرگی���راوە‪ ،‬ک���ە گرنگترینی���ان پش���تی‬ ‫بەئەرش���یفی دەزگای هەواڵگری سەربازی‬ ‫تورکیا بەس���توەو بەناونیشانی"شیخ سعید‬ ‫عصیانی کرۆنۆلۆژیس���ی" (‪ŞEYH SAİD‬‬ ‫‪ .)İSYANI KRONOLOJİSİ‬هەرچەندە‬ ‫ئ���ەم کرۆنۆلۆژییای���ە زانی���اری زۆر وردی‬ ‫لەم���ەڕ کات‌و ش���وێنی ڕوداوەکان تێدایە‪،‬‬ ‫بەاڵم وەک هەمیش���ە لەگوتاری سیاس���ی‌و‬ ‫ئەدەبیاتی مێژویی تورک���دا باوە‪ ،‬ئەمیش‬ ‫پڕە لەدەس���تەواژەی کوردی یاخیبو و دژ‬ ‫بەریف���ۆڕم ‪...‬هتد‪ .‬تا پێمکراب���ێ‌و زیانی‬ ‫بەالیەنی زانس���تی بابەتەک���ە نەبوبێت لەو‬ ‫زمانە پاکم کردۆتەوە‪.‬‬

‫‪19‬‬

‫لێ���ره‌وه‌ ده‌گه‌ین���ه‌ ئ���ه‌و ده‌ره‌نجامه‌ی‬ ‫بێده‌نگی ئ���ه‌م‪ ،‬به‌رامب���ه‌ر بێده‌نگی ئه‌و‪،‬‬ ‫جۆرێک���ه‌ ل���ه‌و زه‌مینه‌س���ازییه‌ی له‌الیه‌ن‬ ‫ه���ه‌ردوالوه‌‌‪ ،‬ب���ۆ گه‌یش���تن ب���ه‌م مه‌رام ‌ه‬ ‫سیاسیه‌ گیراوه‌ته‌به‌ر‪ .‬گومانی تیانی ‌ه ئه‌م‬ ‫‌‌‬ ‫پالن ‌ه نوێیه‌ پێویستی به‌دوبار‌ه گێڕانه‌وه‌ی‬ ‫دۆخی سیاسی هه‌رێمی کوردستانه‌ بۆ پێش‬ ‫دروس���ت بونی ئۆپۆزس���یۆن‪ .‬به‌مانایه‌کی‬ ‫دیک���ه زه‌مینه‌س���ازی خ���ۆی له‌دوب���ار‌ه‬ ‫به‌هێزکردنه‌وه‌ی یه‌کێتی‌و گێڕانه‌وه‌ی له‌هێزی‬ ‫دوه‌مه‌وه‌‪ ،‬بۆکاریگه‌رترین‌و گه‌وره‌ترین هێز‬ ‫له‌روی ئاس���تی جه‌ماوه‌رییه‌وه‌ ده‌بینێته‌و‌ه‬ ‫له‌ده‌ڤه‌ره‌ک���ه‌ی خۆیدا‪ ،‬بۆئه‌وه‌ی بێڕکه‌به‌رو‬ ‫به‌بێ دروستبونی هیچ ته‌نگه‌ژه‌و ئاڵۆزییه‌کی‬ ‫سیاس���ی‌و کۆمه‌اڵیه‌تی ئاماده‌گی به‌ستنی‬ ‫ئ���ه‌و رێکه‌وتننام���ه‌ س���تراتیژیی ‌ه نوێیه‌ی‬ ‫هه‌بێت که له‌خه‌یاڵدانی سه‌رکردایه‌تی ئه‌م‬ ‫دو حیزب���ه‌دا چه‌س���پیوه‌‌‌و پێیانوای ‌ه زامنی‬ ‫هێشتنه‌وه‌ی هه‌ردو حیزبه‌ له‌ده‌سه‌اڵتدا بۆ‬ ‫تاهه‌تایه‌‪ .‬ئه‌مه‌ش به‌بێ چاوپۆش���یکردنی‬ ‫پارتی له‌هه‌مب���ه‌ر به‌کارهێنان���ی زمانێکی‬ ‫ره‌خنه‌یی له‌الی���ه‌ن یه‌کێتییه‌وه‌‌‌‪ ،‬که‌ زامنی‬ ‫دوبار‌ه گێڕانه‌وه‌ی ده‌نگه‌ ناڕازی‌و توڕه‌کانن‬ ‫له‌ده‌س���ه‌اڵت‪ ،‬له‌هه‌گبه‌ی ئۆپۆزسیۆنه‌وه‌ بۆ‬ ‫الی یه‌کێتی ده‌سته‌به‌ر نابێت‪ .‬هه‌ڵبه‌ت رێگای‬ ‫گه‌وره‌بونی یه‌کێتیش به‌ناو بچوکبونه‌وه‌ی‬ ‫پانتایی پێگ ‌ه سیاس���ی‌و جه‌ماوه‌رییه‌که‌ی‬ ‫ئۆپۆزسیۆن به‌گش���تی‌و گۆڕان به‌تایبه‌تیدا‬ ‫تێده‌په‌رێت‪ .‬وات ‌ه ئه‌م کاره‌کته‌ره‌‌ی یه‌کێتی‬ ‫ک ‌ه به‌ده‌مامکێکی‌ ئۆپۆزس���یۆنه‌وه له‌س���ه‌ر‬ ‫ته‌خته‌ی ش���انۆی سیاس���ی رۆڵ ده‌بینێت‌‪،‬‬ ‫ئه‌‌گه‌ر چی له‌روکه‌شدا له‌پارتی‌ده‌خوێنێت‪،‬‬ ‫ب���ه‌اڵم له‌جه‌وهه‌ردا ئۆپۆزیس���یۆن پۆڵتک‬ ‫ده‌کات‌و دایده‌ڕزێنێت‌‪ .‬ئه‌م لۆژیکه‌ هێنده‌ی‬ ‫گه‌ره‌کیه‌تی شه‌رعیه‌تی نوێنه‌رایه‌تی کردنی‬ ‫ده‌نگ���ی خه‌ڵ���ک له‌ئۆپۆزس���یۆن داڕنێت‪،‬‬ ‫ئه‌وه‌نده‌ نایه‌وێت ناش���ه‌رعیه‌تی یاس���ایی‬ ‫له‌ده‌سه‌اڵته‌تاکحیزبیه‌که‌ی پارتی داماڵێت‪.‬‬ ‫ئ���ه‌م کاره‌کته‌ره‌ ناڕاس���ته‌وخۆ گه‌ره‌کیه‌تی‬ ‫جه‌م���اوه‌رو ده‌نگ���ه‌ ناڕازیی���ه‌کان له‌گه‌ڵ‬ ‫ئۆپۆزسیۆن به‌گش���تی‌و گۆڕان به‌تایبه‌تیدا‬ ‫به‌ش���بکات‌و چیدی ئه‌وان به‌ته‌نی���ا نه‌بن ‌ه‬ ‫وێس���تگه‌ی کۆبون���ه‌وه‌ی ده‌نگ���ه‌ ناڕازی‌و‬ ‫توڕه‌کان له‌ده‌سه‌اڵت‪.‬‬ ‫دیاره‌ پارتیش له‌و هه‌قیقه‌ت ‌ه گه‌یش���تو‌ه‬ ‫که‌ به‌گه‌ڕخس���تنی ئه‌م ماشێنی راگه‌یاندنه‬ ‫له‌الیه‌ن ئه‌م کاره‌کته‌ره‌وه‌‪ ،‬بۆ ره‌خنه‌گرتن‬ ‫له‌حکومه‌ت‌‌‪ ،‬چیدی نا‌بێته‌ هۆی فراوانبونی‬ ‫پانتای���ی ده‌نگ���ه‌ ناڕازیی���ه‌کان له‌ده‌ڤه‌ری‬ ‫سلێمانی زیاتر له‌وه‌ی که‌ هه‌یه‌‪ ،‬به‌‌هێنده‌ی‬

‫ئ���ه‌وه‌ی ده‌بێته‌ هۆکارێک ب���ۆ په‌رتکردنی‬ ‫ده‌نگ���ه‌ ناڕازییه‌کانی ئه‌و ده‌ڤ���ه‌ره‌و بگر‌ه‬ ‫له‌وانه‌ش��� ‌ه هۆکارێک بێت بۆ که‌مکردنه‌وه‌ی‬ ‫رێژه‌ی ئه‌وده‌نگانه‌‪ ،‬ئه‌ویش به‌له‌به‌رچاوگرتنی‬ ‫ئه‌و راس���تییه‌ی که‌ به‌کار‌هێنانی ئه‌م زمان ‌ه‬ ‫ره‌خنه‌ییه‌‪ ،‬راسته‌وخۆ یه‌کێتی‌ ده‌خات ‌ه نێو‬ ‫لیس���تی ئه‌و دو حیزبه‌ ئۆپۆزسیۆنه‌ی‌‪ ،‬ک ‌ه‬ ‫بڕیاره‌ له‌ئێس���تادا میراتگ���رو کۆکه‌ره‌وه‌ی‬ ‫ده‌نگ���ه‌ ناڕازییه‌کانی ش���ه‌قام بن‪ .‬به‌مه‌ش‬ ‫ئۆتۆماتیک���ی بڕێک له‌ده‌نگ���ه‌ ناڕازییه‌کان‬ ‫له‌سه‌ر حس���ابی دو حیزبه‌که‌ی تر‪ ،‬ده‌بن ‌ه‬ ‫پش���کی یه‌کێت���ی‌و ده‌چن���ه‌ هه‌گبه‌ک���ه‌ی‬ ‫ئه‌وه‌وه‌‪ .‬ئه‌مه‌ س���ه‌ره‌ڕای ئه‌وه‌ی له‌ئه‌گه‌ری‬ ‫هه‌ڵکش���انی ئاس���تی ده‌نگه ناڕازییه‌کاندا‬ ‫له‌شوێنێکداو له‌ده‌ره‌وه‌ی ئه‌و جوگرافیایه‌ی‬ ‫پێگ���ه‌ی هه‌ژمون���ی سیاس���ی‌و جه‌ماوه‌ری‬ ‫پارتی تێ���دا هه‌ڵکه‌وت���وه‌‪ ،‬واده‌کات هێڵی‬ ‫به‌ریه‌ککه‌وتن���ی ناڕه‌زایه‌تیی���ه‌کان له‌گه‌ڵ‬ ‫به‌رژه‌وه‌ندییه‌ سیاس���ی‌و ئابورییه‌کانی ئه‌و‬ ‫حیزبه‌دا که‌متربێت‪ .‬ئه‌مه‌ش��� ‌ه وای له‌پارتی‬ ‫کردو‌ه بێده‌ربه‌ست مامه‌ڵه له‌گه‌ڵ زیادبونی‬ ‫ئه‌و ناڕه‌زایه‌تیانه‌دا بکات‌ک ‌ه بۆ ئه‌و جێگه‌ی‬ ‫مه‌ترس���ی نی���ن‪ .‬لێره‌ش���ه‌و‌ه له‌نهێنی ئه‌و‬ ‫بێده‌نگیه‌ی پارتی به‌رامبه‌ر به‌و کاره‌کته‌ر‌ه‬ ‫ره‌خنه‌گ���ره‌ی یه‌کێت���ی‌ تێده‌گه‌ی���ن ک��� ‌ه‬ ‫له‌ئێستادا له‌سه‌ر ته‌خته‌ی شانۆی سیاسی‬ ‫نماین���ده‌ی ده‌کات‪ .‬به‌مانایه‌ک���ی تر پارتی‬ ‫دوژمنایه‌ت���ی کاره‌کته‌رێک‪ ،‬که‌ده‌س���ه‌اڵت ‌ه‬ ‫ناشه‌رعیی‌و بڕیاره‌ نایاساییه‌کانی ناخات ‌ه ژێر‬ ‫پرسیاره‌و‌ه له‌دۆس���تایه‌تی ئۆپۆزسیۆنێکی‬ ‫به‌الوه‌ خۆشتر‌ه که ‌وه‌ک مڵۆزم‌و مرۆڤێکی‬ ‫ده‌س���تچڵه‌ک ده‌س���ت ده‌بات بۆ هه‌مو ئه‌و‬ ‫قوژب���ن‌و په‌س���تێوانه‌ی‪ ،‬ئه‌م ده‌س���ه‌اڵت ‌ه‬ ‫که‌لوپه‌ل‌و دوس���ییه‌گه‌لێکی ئابڕوبه‌ری تیا‬ ‫شاردونه‌ته‌‌و‌ه که‌روی ده‌رکه‌وتنیان نیه‌‪.‬‬ ‫ب���ه‌اڵم هه‌رچه‌ند‌ه یه‌کێت���ی خاوه‌نی دو‬ ‫کاره‌کته‌ری جیاوازو دژ به‌یه‌که‌و یه‌کێکیان‬ ‫پراگماتییان���ه رو له‌خه‌ڵک‌و ئۆپۆزس���یۆن‬ ‫‌‌‬ ‫بزە ‌ده‌کات‌و ئ���ه‌وه‌ی دیکه‌یان رو له‌پارتی‬ ‫سه‌رده‌له‌قێنێت‪ .‬به‌اڵم دواجار پشتی هه‌ردو‬ ‫کاره‌کته‌ره‌که‌ شانی داداوه‌ت ‌ه سه‌ر پاراستنی‬ ‫ئه‌و س���ندوقه‌ ره‌ش���ه‌ی که ‌نه‌خش���ه‌ڕێی‬ ‫گه‌ش���تی گه‌یش���تن به‌خه‌ون���ی به‌س���تنی‬ ‫رێکه‌وتننامه‌یه‌ک���ی دیکه‌ی س���تراتیژی تیا‬ ‫هه‌ڵگی���راوه‌و زامنی ده‌ستخس���تنی پێگه‌ ‌ی‬ ‫سیاسی‌و سه‌ربازی‌و ئابوری زیاترن بۆ ئه‌و‬ ‫حیزب���ه‌ له‌داهاتودا‪ .‬به‌ک���وردی ئه‌م حیزب ‌ه‬ ‫به‌دروس���تکردنی دوکاره‌کت���ه‌ر ده‌یه‌وێ���ت‬ ‫له‌نێوان ئه‌و دو بژارده‌یه‌ی که‌ باس���مانکر‌د‬ ‫سێیه‌م هه‌ڵبژێرێت‪.‬‬

‫ئاگاداری‬ ‫ی جۆرنال‬ ‫ی مانگانه‌ ده‌رده‌چێت به‌ناو ‌‬ ‫گۆڤارێك ‌‬ ‫خاوه‌ن ئیمتیاز( كۆمپانیای رای‌ میلله‌ت ) سه‌رنوس���ه‌ره‌كه‌ی‌ (فه‌رهاد حس���ن‬ ‫ی‬ ‫ی با په‌یوه‌ند ‌‬ ‫عبدالله‌) هه‌ركه‌س الری‌ هه‌ی ‌ه یان تێبینیه‌كی‌ هه‌یه‌ له‌سه‌ر ناوه‌كه‌ ‌‬ ‫به‌م ژماره‌ موبایله‌و ‌ه بكات ‪07710073404 .‬‬

‫ستافی رۆژنامه‌ی ئاوێنه‌‬

‫سه‌رۆكایه‌تی‌ ئه‌نجومه‌نی‌ وه‌زیران‬ ‫ی‬ ‫وه‌زاره‌تی‌ خوێندنی‌ بااڵو توێژینه‌وه‌ی‌ زانست ‌‬ ‫ی چه‌رموو‬ ‫ی زانكۆ ‌‬ ‫سه‌رۆكایه‌ت ‌‬ ‫ی چه‌رمووه‌و‌ه‬ ‫ی زانكۆ ‌‬ ‫ئاگاداریه‌ك ل ‌ه سه‌رۆكایه‌ت ‌‬ ‫ی)‬ ‫ی ( بانگێشتی‌ گشت ‌‬ ‫ی نهێن ‌‬ ‫بابه‌ت‪ /‬كه‌مكردنه‌و‌ه ‌‬ ‫ی گش���ت‬ ‫ی دووه‌م ئ���اگادار ‌‬ ‫ی چه‌رم���وو ب���ۆ ج���ار ‌‬ ‫س���ه‌رۆكایه‌تی‌ زانك���ۆ ‌‬ ‫ی‬ ‫كۆمپانی���اكان ده‌كات ك��� ‌ه ده‌یانه‌وێ���ت به‌ش���دار ب���ن ل���ه‌ دابینكردن��� ‌‬ ‫ی و ژمێریاریه‌كان)‬ ‫(ئامێرو كه‌لوپه‌لو پێداویستی‌) بۆ به‌شه‌كانی‌ (زانسته‌ كارگێر ‌‬ ‫ی‌ كۆلێژی‌ زانس���ته‌ كارگێری‌ و رامیاریه‌كانی‌ سه‌ر ب ‌ه زانكۆكه‌مان له‌ چه‌مچه‌ماڵ‬ ‫ی‬ ‫ی كه‌م كردنه‌وه‌ی‌ نهێنیه‌و‌ه جا هه‌ر به‌ڵێنده‌رێك ئاره‌زوومه‌نده‌ به‌شدار ‌‬ ‫ل ‌ه رێگه‌ ‌‬ ‫ی زانكۆی‌ چه‌رموو ‪/‬به‌رێوبه‌رایه‌تی‌ یاسایی بكات‬ ‫ی سه‌رۆكایه‌ت ‌‬ ‫بكات با سه‌ردان ‌‬ ‫ی (‪)15000‬‬ ‫ب ‌ه مه‌به‌س���تی‌ وه‌رگرتنی‌ ته‌نده‌ری‌ ئاماده‌كراو‪ ،‬ك ‌ه ده‌فرۆشرێ به‌ بڕ ‌‬ ‫ی‬ ‫پان���ز‌ه هه‌زار دینار كه‌ناگه‌رێته‌وه‌ بۆ خاوه‌نه‌ك��� ‌هی‌‪ .‬دوا به‌روار بۆ گه‌ڕاندنه‌وه‌ ‌‬ ‫ی ‪ 2016/3/28‬كاتژمێر ( ‪ )11‬ی‌ سه‌ر‬ ‫ی (دووش���ه‌مه‌) رێكه‌وت ‌‬ ‫ته‌نده‌ره‌كان رۆژ ‌‬ ‫ی چه‌رموو ‪.‬‬ ‫ی زانكۆ ‌‬ ‫له‌ به‌یانی‌ ل ‌ه سه‌رۆكایه‌ت ‌‬ ‫له‌گه‌ڵ رێزدا ‪.....‬‬ ‫ی‪:‬‬ ‫تێبین ‌‬ ‫ی ژووری‌ بازرگانی‌ بهێنێت ل ‌ه‬ ‫‪*1‬مه‌رجه‌ به‌شداربوو پێناسه‌ی‌ كۆمپانیاو پێناسه‌ ‌‬ ‫كاتی‌ كڕینی‌ ته‌نده‌ردا‪.‬‬ ‫ی پێ بیێت‬ ‫ی ده‌رامه‌تی‌ كۆمپانیاكان ‌‬ ‫ی باج ‌‬ ‫ی به‌رێوبه‌رایه‌ت ‌‬ ‫‪ *2‬به‌شداربوو پشتگیر ‌‬ ‫له‌ كاتی‌ كڕینی‌ ته‌نده‌ردا‪.‬‬ ‫‪ *3‬بارمت���ه‌ی‌ س���ه‌ره‌تایی به‌بڕی( ‪ ) 2000000‬دوو ملی���ۆن دینار له‌گه‌ڵ خۆیدا‬ ‫بهێنێت بۆ زانكۆ له‌كاتی‌ گه‌راندنه‌وه‌ی‌ ته‌نده‌ردا‪.‬‬ ‫ی ئه‌م‬ ‫‪*4‬كرێی‌ باڵوكردنه‌وه‌ی‌ ئه‌م ئاگاداریه‌ ئه‌كه‌وێته‌ ئه‌س���تۆی‌ ئه‌و به‌شداربوه‌ ‌‬ ‫كه‌مكردنه‌و‌هی‌ بۆ ده‌رده‌چێت ‪.‬‬ ‫پڕۆفیسۆر‪ .‬د‪ .‬صالح رزا سعید‬ ‫ی زانكۆ به‌وه‌كاله‌ت‪.‬‬ ‫سه‌رۆك ‌‬ ‫وێنه‌یه‌ك بۆ‬ ‫نوسینگه‌ی‌ به‌رێز سه‌رۆكی‌ زانكۆ‪ /‬بۆ ئاگاداریتان له‌گه‌ڵ رێزدا ‪.‬‬ ‫ی و دارایی‬ ‫ی زانكۆ بۆ كارو باری‌ كارگێر ‌‬ ‫نوس���ینگه‌ی‌ به‌رێز یاریده‌ده‌ری‌ سه‌رۆك ‌‬ ‫‪ /‬بۆ ئاگاداریتان له‌گه‌ڵ رێزدا‬ ‫به‌رێوبه‌رایه‌تی‌ یاسایی ‪ /‬بۆ ئاگاداریتان له‌گه‌ڵ رێزدا ‪.‬‬ ‫ی ( دارایی – وردبینی‌ ) بۆ ئاگاداریتان له‌گه‌ڵ رێزدا‬ ‫به‌رێوبه‌رایه‌ت ‌‬ ‫رادیۆی‌ نالیا‪/‬تكایه‌ ئه‌م ئاگادارییمان بۆ بالو بكه‌نه‌و‌ه ‪.‬‬ ‫ی كوردس���تان‪ /‬تكایه‌ ئ���ه‌م ئاگاداریه‌مان بۆ باڵو‬ ‫ی گه‌ل ‌‬ ‫رادی���ۆی‌ و ته‌له‌فیزۆن��� ‌‬ ‫بكه‌نه‌و‌ه‬ ‫ی نوێ ‪ .‬هاواڵتی‌ ‪ .‬ئاوێنه‌‪ .‬تكایه‌ ئه‌م ئاگاداریه‌مان بۆ باڵو‬ ‫رۆژنامه‌ی‌ كوردستان ‌‬ ‫بكه‌نه‌و‌ه‬ ‫به‌رێزان و سه‌رۆك و نه‌ندامانی‌ لیژن ‌ه ‪.‬‬ ‫دۆسیه‌ی‌ ده‌ركرد‌ه ‪.‬‬

‫بانگه‌وازی‌‬ ‫ی ( ابو بكر محمد علی‌ )‬ ‫ی بازیان ونبو‌ه به‌ناو ‌‬ ‫ی چیمه‌نتۆ ‌‬ ‫ی كارگه‌ ‌‬ ‫* هه‌ویه‌یه‌ك ‌‬ ‫هه‌ركه‌س دۆزیه‌و‌ه بیگه‌ڕێنێته‌و‌ه بۆ پرسگ ‌هی‌ ئاوێنه‌‪.‬‬ ‫ی سلێمانی‌ ونبو‌ه به‌ناوی‌ ( جبار قادر ده‌رویش‬ ‫ی ژوری‌ بازرگان ‌‬ ‫* ناس���نامه‌یه‌ك ‌‬ ‫احمد )هه‌ركه‌س دۆزیه‌و‌ه بیگه‌ڕێنێته‌و‌ه بۆ پرسگ ‌هی‌ ئاوێنه‌‪.‬‬ ‫ی ونبوه‌ به‌ناوی‌ (ئه‌رسه‌الن عثمان‬ ‫ی س���لێمان ‌‬ ‫ی ژوری‌ بازرگان ‌‬ ‫* ناس���نامه‌یه‌ك ‌‬ ‫ده‌رویش) هه‌ركه‌س دۆزیه‌و‌ه بیگه‌ڕێنێته‌و‌ه بۆ پرسگه‌ی‌ ئاوێنه‌‪.‬‬ ‫ی ونبو‌ه به‌ناوی‌ (ئیڤان شاباز قادر)‬ ‫ی سلێمان ‌‬ ‫ی بازرگان ‌‬ ‫ی ژوور ‌‬ ‫* ناس���نامه‌یه‌ك ‌‬ ‫هه‌ركه‌س دۆزیه‌و‌ه بیگه‌ڕێنێته‌و‌ه بۆ پرسگ ‌هی‌ ئاوێنه‌‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ی سلێمانی‌ ونبوه‌ به‌ناو ‌‬ ‫ی ژووری‌ بازرگان ‌‬ ‫* پاسپۆرتێکی عێراقی‌و ناسنامه‌یه‌ك ‌‬ ‫(س���ه‌رکه‌وت احمد بارام) هه‌ركه‌س دۆزیه‌و‌ه بیگه‌ڕێنێته‌وه‌ بۆ کتێبخانه‌ی خاک‬ ‫له‌که‌الر‌‪.‬‬

‫‪18‬‬

‫تایبه‌ت‬

‫)‪ )520‬سێشه‌مم ‌ه ‪2016/3/15‬‬

‫لەیادی راپەڕینە گەورەکەی ساڵی ‪ ١٩٢٥‬لەباکوری کوردستان‪:‬‬

‫كرۆنۆلۆژیای ڕاپەڕینی شێخ سەعیدی پیران (‪)1925‬‬ ‫ئا‪ :‬دكتۆر جەبار قادر‬ ‫* ‪11‬ی كانون���ی دوەمی (‪ )1918‬كازم‬ ‫قەرەبەكر‪ ،‬جێگری س���ەركردەی س���وپا‪،‬‬ ‫بیروبۆچونەكان���ی خ���ۆی لەب���ارەی دۆزی‬ ‫كوردەوە پێش���كەش بەكاربەدەستانی بااڵ‬ ‫كرد‪.‬‬ ‫* ‪ 4‬دیس���ێمبەری (‪ )1918‬كۆمەڵ���ەی‬ ‫پارێ���زگاری لەمافەكان���ی ویالیەتەكان���ی‬ ‫ڕۆژهەاڵت دامەزرا‪ .‬دامەزرێنەرانی س���لێمان‬ ‫نافیزی شاعیر‪ ،‬مەحمود نەدیم بەكار‪ ،‬والی‬ ‫پێش���وی بەیروت حەققی ب���ەگ‪ ،‬نوێنەری‬ ‫بایەزید لەمەجلیس���ی مەبعوسان‪ ،‬شەفیق‬ ‫ب���ەگ‌و نوێنەرانی دیاربەكر لەمەجلیس���ی‬ ‫مەبعوس���ان فەوزی بەگ‌و لوتفی بەگ بون‪،‬‬ ‫(‪Vilayet-I Şarkiye müdafaa-I Hukuk‬‬ ‫‪( ) Cemiyeti‬ویالیەتی شرقیە مودافعەی‬ ‫حقوق جمعیتی)‬ ‫* ‪ 4‬ئاب���ی (‪ )1919‬د‪.‬ش���وكری بابان‌و‬ ‫یەك���ێ لەبەڕێوەب���ەرە كۆنەكان���ی پۆلیس‬ ‫خەلیل بەگ چاویان كەوت بەكۆمس���یۆنی‬ ‫لێكۆڵینەوەی ئەمریك���ی لەئەنادۆڵ‌و داوای‬ ‫سەربەخۆیی كوردستانیان كرد‪.‬‬ ‫* ‪ 12‬كانونی دوەمی (‪ )1920‬كۆبونەوەی‬ ‫ئەنجومەنی نوێنەران (مەجلیسی مەبعوسان)‬ ‫ی نوێی عوسمانی لەئەستەمۆڵ (موستەفا‬ ‫كەمال هەرچەن���دە بەئەندام هەڵبژێردرابو‪،‬‬ ‫بەاڵم بەشداری لەكۆبونەوەكەدا نەكرد)‪.‬‬ ‫* ‪ 28‬كانون���ی دوەم���ی (‪)1920‬‬ ‫ئەنجومەنی نوێنەران لەئەستەمۆڵ میساقی‬ ‫میلل���ی (‪ ) Milli Misak-i‬قەب���وڵ ك���رد‪.‬‬ ‫لەبڕیاردان لەسەر ئەم پەیماننامەیە فشارو‬ ‫كاریگەری موس���تەفا كەمال گەورە بو‪ .‬بۆ‬ ‫ئەم مەبەس���تە گروپ���ی بەرژەوەندی واڵت‬ ‫لەمەجلیس پێكهێنرابو لەژێر ناوی (فەالحی‬ ‫وەتەن ‪ )Felah-i Vatan‬كاری دەكرد‪.‬‬ ‫* ‪ 11‬نیس���انی (‪ )1920‬ئەنجومەن���ی‬ ‫نوێنەرانی عوس���مانی لەالی���ەن حكومەتی‬ ‫س���وڵتانەوە ب�ڵ�اوەی پێك���راو‪ ،‬نوێنەران‬ ‫بەرەو ئەنادۆڵ هەڵهاتن‪ .‬لێرەوە الیەنگرانی‬ ‫موس���تەفا كەم���ال‪ ،‬ك���ە بەق���وای میللیە‬ ‫تەش���كیالتی نێودەب���ران ش���ەرعیەتیان‬ ‫وەرگرت‪.‬‬ ‫* ‪ 23‬نیس���انی (‪ )1920‬ئەنجومەن���ی‬ ‫مەزنی میللی���ی توركیا ‪ TBMM‬لەئەنقەرە‬ ‫ڕاگەیاندراو ئەمە ب���وە هەنگاوی یەكەم بۆ‬ ‫دامەزراندنی حكومەتی ئەنقەرە بەرابەرایەتی‬ ‫موستەفا كەمال‪ .‬لەو ڕۆژەوە ئەو ئەنجومەنە‬ ‫دەستیكرد بەدەركردنی قانون و بڕیار‪.‬‬ ‫* ‪ 29‬نیسان (‪ )1920‬ئەنجومەنی مەزنی‬ ‫میللیی توركیا قانونی خیانەتی نیشتمانی‬ ‫دەركرد‪.‬‬ ‫* ‪ 18‬تەمم���وزی (‪ )1920‬ئ���ە‪.‬م‪.‬م‪.‬ت‬ ‫‪ TBMM‬ش دەنگی لەسەر میساقی میللی‬ ‫دا‪ .‬ئەمە بوە مانیفیستۆی جەنگی ڕزگاری‬ ‫توركی���ا‪ .‬ئەم میس���اقە لەش���ەش ماددە‬ ‫پێكدەهات‪.‬‬ ‫* ‪ 10‬ئابی(‪ )1920‬پەیماننامەی س���ێڤر‪،‬‬ ‫كە حكومەتی سوڵتان لەئەستەمۆڵ قەبوڵی‬ ‫كرد‪ ،‬لەپاریس مۆركرا‪.‬‬ ‫* ‪ 11‬ئەیلویل���ی (‪ )1920‬ئەنجومەن���ی‬ ‫مەزنی میللیی توركیا هەردو قانونی دادگای‬ ‫س���ەربەخۆیی‌و قانونی س���ەربازانی هەاڵتو‬ ‫لەسوپاو بەرەی شەڕی ڕزگاری‪ ،‬دەركرد‪.‬‬ ‫* ‪ 20‬كانونی دوەم���ی (‪ )1921‬قانونی‬ ‫ژمارە (‪)85‬ی تەش���كیالتی ئەساس���یەی‪،‬‬ ‫كە بەیەكەمین دەستوری كەمالی دادەنرێ‬ ‫دەركرا‪ .‬ئ���ەم قانونە دەس���تورییە لە(‪)9‬‬ ‫ماددە پێكدەهات‌و دەسەاڵتی بەبێ مەرج‌و‬ ‫سنور دەدا بەگەل‪.‬‬ ‫* ‪ 21‬ئۆكتۆب���ەری (‪ )1921‬ئەنق���ەرەو‬ ‫فەرەنس���ا ڕێككەوتننامەی���ان مۆرك���رد بۆ‬ ‫كۆتاییهێن���ان بەكێش���ەكانی نێوانی���ان‪،‬‬ ‫بەریتانیا لەدژی ئەم ڕێككەوتننامەیە بو و‬ ‫هەڵوێستی نواند‪.‬‬ ‫* ‪ 21‬ئۆكتۆب���ەری(‪ )1921‬كۆمەڵ���ەی‬ ‫س���ەربەخۆیی كوردس���تان(‪Kürdistan‬‬ ‫‪ ،)Istiklal Cemiyeti‬بەیاننامەیەك���ی‬ ‫باڵوك���ردەوەو بانگ���ی كوردان���ی ك���رد بۆ‬ ‫س���ەربەخۆیی‪ .‬بەیاننامەكە لەئەستەموڵ‌و‬ ‫ویالیەتەكانی كوردستان باڵوكرایەوە‪.‬‬ ‫* ‪ 26‬حوزەیران���ی (‪ )1922‬ئێ���ران‬ ‫بەڕەسمی دانینا بەحكومەتی ئەنقەرەدا‪.‬‬ ‫* ‪ 30‬ئۆكتۆب���ەر‪ 1-‬نۆڤەمبەر (‪)1922‬‬ ‫ئەنجومەن���ی مەزنی میلل���ی توركیا هەردو‬ ‫بڕیاری ژمارە (‪ )307‬و (‪ )308‬ی دەركرد‬ ‫لەبارەی هەڵوەش���اندنەوەی س���ەڵتەنەت‌و‬ ‫دانانی دەوڵەتی توركیا لەشوێنی‪.‬‬ ‫* ‪ 18‬نۆڤەمب���ەری (‪ )1922‬ئەنجومەنی‬ ‫مەزنی میللیی توركیا عەبدولمەجیدی تەنها‬ ‫بەخەلیفە ڕاگەیاند‪.‬‬ ‫* ‪ 25‬كانون���ی دوەمی (‪ )1923‬توركیا‬ ‫داوای ك���رد لەكۆمەڵ���ەی گ���ەالن ببێت���ە‬

‫‪ 3‬نیسانی (‪)1925‬‬ ‫قانونی ژمارە (‪)310‬‬ ‫دەركرا لەبارەی‬ ‫گێڕانەوەی ئەوانەی‬ ‫لەكاتی هێرشەكانی‬ ‫سوپای ڕوسدا بەرەو‬ ‫ڕۆژئاوای توركیا‬ ‫كۆچیان كردبو‬ ‫بۆ ویالیەتەكانی‬ ‫ڕۆژهەاڵت‪ ،‬لەمەدا‬ ‫مەبەست گێڕانەوەی‬ ‫تورك‌و هێنانی‬ ‫كۆچبەرانی توركی‬ ‫بەلقان بو بۆ‬ ‫گۆڕینی دیمۆگرافیای‬ ‫كوردستان‌و‬ ‫ئەرمەنستان‬ ‫ئەندام‪.‬‬ ‫* ‪ 26‬كانونی دوەمی (‪ )1923‬موستەفا‬ ‫كەم���ال لەوتارێك���دا كە ل���ە(‪)17‬ی ئەو‬ ‫مانگ���ەدا لەئیزمی���ت پێشكەش���ی كردبو‪،‬‬ ‫لەوەاڵمی پرسیارێكدا سەبارەت بەمافەكانی‬ ‫ك���ورد قس���ەی كردبو (دەقی ئەو باس���ە‬ ‫لەیاداش���تەكانی‪ :‬ئەحم���ەد ئەمین یاڵمان‪،‬‬ ‫بەس���ەرهات‌و بیرەوەرییەكان���م لەمێ���ژوی‬ ‫نزیكماندا) باڵوكراوەتەوە‪.‬‬ ‫* ‪ 6‬مارت���ی (‪ )1923‬گفتوگۆ لەبارەی‬ ‫كێش���ەی موس���ڵەوە لەئەنجومەنی مەزنی‬ ‫میللیی توركیا كرا‪.‬‬ ‫* ‪ 13‬ئۆكتۆبەری (‪ )1923‬ئەنقەرە كرا‬ ‫بەپایتەختی دەوڵەتی نوێی توركیا‪.‬‬ ‫* ‪ 29‬ئۆكتۆب���ەری (‪ )1923‬كۆم���اری‬ ‫توركی���ا ڕاگەیان���درا‪ ،‬موس���تەفا كەم���ال‬ ‫بەس���ەرۆك كۆمار هەڵبژێردراو عیس���مەت‬ ‫ئینەنوش بەس���ەرۆك وەزیران���ی یەكەمین‬ ‫ئەنجومەنی وەزیرانی كۆماری توركیا‪.‬‬ ‫* ‪ 8‬دیسەمبەری (‪ )1923‬بەپێی قانونی‬ ‫ژمارە (‪ )249‬ك���ە لە(‪ )31‬كانونی دوەمی‬ ‫(‪ )1922‬دەركراب���و‪ ،‬ئەندامان���ی دادگای‬ ‫سەربەخۆیی ئەستەموڵ ئاشكرا كران‪.‬‬ ‫* ‪ 7‬كانون���ی دوەم���ی (‪)1924‬‬ ‫بەتۆمەتی دوژمنایەت���ی كردنی بزوتنەوەی‬ ‫ڕزگاریخوازی نیشتمانی‪ ،‬حكومەتی كەمالی‬ ‫(‪ )150‬كەس���ی ل���ەواڵت وەدەرن���ا‪ .‬لە‪28‬‬ ‫حوزەیرانی‪1938‬بڕیاری لێخۆشبون بۆ ئەو‬ ‫كەسانە دەركرا‪.‬‬ ‫* ‪ 15‬شوباتی (‪ )1924‬لەكاتی كۆبونەوە‬ ‫كاربەدەستە سەربازییەكانی كۆماری توركیا‬ ‫لە ئەزمیر‪ ،‬بڕیاردرا زنجیرەیەك چاكسازی‬ ‫بكرێ���ن‌و هەن���دێ قانونی���ش دەربكرێن‪،‬‬ ‫لەوان���ەش قانونێك لەب���ارەی دامەزراوەی‬ ‫خیالفەتەوە‪.‬‬ ‫* ‪ 3‬مارتی (‪ )1924‬قانونی ژمارە(‪)429‬‬ ‫تایب���ەت بەهەڵوەش���اندنەوەی وەزارەت���ی‬ ‫ئەوق���اف‌و دامەزراوەكان���ی ش���ەریعەت‌و‬ ‫ئەركانی گشتی جەنگ‪.‬‬ ‫* ‪ 3‬مارت���ی (‪ )1924‬قانون���ی ژم���ارە‬ ‫(‪ )430‬سەبارەت بەیەكسیستەمی خوێندن‌و‬ ‫فێركردن لەكۆماری توركیا دەركرا‪.‬‬ ‫* ‪ 3‬مارت���ی (‪ )1924‬بەپێ���ی قانونی‬ ‫ژمارە (‪ )431‬خیالفەت هەڵوەشێندرایەوەو‬ ‫ئەندامان���ی بنەماڵ���ەو دەس���ت‌ودایەرەی‬ ‫خەلیفەو سەڵتەنەت لەواڵت وەدەرنران‪.‬‬ ‫* ‪ 8‬مارتی (‪ )1924‬دادگا شەرعییەكان‬ ‫هەڵوەشێندرانەوە‪.‬‬ ‫* ‪ 16‬نیس���انی (‪ )1924‬قانون���ی‬ ‫(‪ )488‬لەبارەی بەگۆڕینەوەی هاواڵتیان‌و‬ ‫سامانەكانیان دەركرا‪ .‬ئەم قانونە مەترسی‬ ‫گەورەی ل���ەالی كورد بەگش���تی‌و خاوەن‬ ‫زەویوزارو ئاغاكانی كوردس���تان بەتایبەتی‬

‫شێخ سه‌عیدی پیران‬ ‫پەیداكردو ب���وە هۆی گۆڕان���كاری گەورە‬ ‫لەدیمۆگرافی���ای ناوچەك���ە‪ ،‬چونك���ە ئەو‬ ‫توركانەی لەواڵتانی بەلقان���ەوە دەهێنران‬ ‫لەكوردستان نیشتەجێ كران‪.‬‬ ‫* ‪ 20‬نیسانی (‪ )1924‬دەستوری كۆماری‬ ‫توركیا دەنگی لەسەردرا‪ .‬قانونەكە ژمارەی‬ ‫(‪)491‬ی هەڵدەگرت‌و لە(‪ 24‬نیسانی ‪)1924‬‬ ‫كەوت���ە واری جێبەجێكردنەوە‪ .‬هەرچەندە‬ ‫ئەمە یەكەمین دەس���توری كۆمار بو‪ ،‬بەاڵم‬ ‫بەالی نوسەرانەوە بەدوەم قانونی ئەساسی‬ ‫دادەنرێ‌‪ ،‬ل���ەدوای قانونی دەس���توری یا‬ ‫قانونی تەش���كیالتی ئەساس���ییەی ساڵی‬ ‫(‪.)1921‬‬ ‫* ‪ 30‬نیس���انی (‪ )1924‬كازم قەرەبەكر‬ ‫لەكۆش���كی چانقای���ە موس���تەفا كەمالی‬ ‫لەئەگ���ەری س���ەرهەڵدانی كورد ئ���اگادار‬ ‫كردەوەو نیگەرانیی خ���ۆی لەوبارەوە پێی‬ ‫ڕاگەیاند‪.‬‬ ‫* ‪ 19‬مایس���ی (‪ )1924‬لەئەس���تەموڵ‬ ‫كۆنف���راس لەبارەی موس���ڵەوە دەس���تی‬ ‫پێكرد‪.‬‬ ‫* ‪ 18‬حوزەی���ران (‪ )1924‬كازم‬ ‫قەرەبەك���ر‪ ،‬رەج���ەب پیكی���ری وەزیری‬ ‫ناوخۆی لەئەگ���ەری س���ەرهەڵدانی كورد‬ ‫ئاگادار كردەوەو مەترسی‌و دڵەڕاوكێی خۆی‬ ‫پێ ڕاگەیاند‪.‬‬ ‫* ‪ 7‬ئاب���ی (‪ )1924‬وال���ی ه���ەكاری‬ ‫كەوتە بۆس���ەیەكەوە لەنزی���ك هانگەدیگی‬ ‫‪ ،Hangediği‬ك���ە گوندێك���ی س���ەر‬ ‫بەچاڵدێرانە‪ ،‬لەویالیەتی وان‪.‬‬ ‫* ‪ 14‬ئاب���ی (‪ )1924‬بۆ روبەڕوبونەوەی‬ ‫سەرهەڵدانی نەس���تورییەكان‪ ،‬ئەنجومەنی‬ ‫وەزیرانی توركیا كۆبوەوەو بڕیاری تایبەتی‬ ‫لەوبارەوە وەرگرت‪.‬‬ ‫* ‪ 4‬ئەیلولی (‪ )1924‬ئەفسەرانی كورد‬ ‫ئیحس���ان نوری‪ ،‬خورش���ید‪ ،‬راسیم‪ ،‬ڕەزاو‬ ‫تەوفی���ق‌و (‪ )275‬كەس���ی تر ل���ەو هێزە‬ ‫س���ەربازییەی‪ ،‬كە دەبوایە نەستورییەكان‬ ‫س���ەركوت ب���كات‪ ،‬ڕایانك���رد ب���ۆ ئێران‌و‬ ‫بەدەس���تێكەڵكردن لەگ���ەڵ دوژمنان���ی‬ ‫نیشتماندا تاوانبار كران‪.‬‬ ‫* ‪ 11‬ئەیلولی (‪ )1924‬وەزارەتی ناوخۆ‬ ‫لەنامەیەكدا بۆ والی ئەستەموڵ‪ ،‬داوای كرد‬ ‫چاودێری كەس���ایەتییە كوردەكان بكرێت‬ ‫ل���ەو ش���ارەو لەئەگ���ەری ڕاپەڕینی كورد‬ ‫ئاگادار كرایەوە‪.‬‬ ‫* ‪ 12‬ئەیلول���ی (‪ )1924‬س���ەرهەڵدانی‬ ‫نەستورییەكان دەستپێكرد‪.‬‬ ‫* ‪ 12‬ئەیلویل���ی (‪ )1924‬لەپاڵ���و‬ ‫كۆبونەوەیەك���ی كوردی س���ازكرا‪ .‬بەوتەی‬ ‫سەرچاوە ئاگادارەكانی تورك شێخ سەعیدی‬ ‫پیران‌و س���ەعدییە كوێر (كوێر س���ەعدی)‬ ‫لەپشتی ڕێكخستنی ئەم كۆبونەوەیە بون‪.‬‬

‫* ‪ 28‬ئەیلولی (‪ )1924‬س���ەرهەڵدانی‬ ‫نەستورییەكان سەركوت كرا‪.‬‬ ‫* ‪ 30‬ئەیلویلی (‪ )1924‬كۆمەڵەی گەالن‬ ‫لەنوێنەران���ی هەنگاریا‪ ،‬بەلجیكاو س���وید‬ ‫كۆمس���یۆنێكی تایبەت بەكێشەی موسڵی‬ ‫دامەزراند‪.‬‬ ‫* ‪ 7‬ئۆكتۆب���ەری (‪ )1924‬س���ەردانی‬ ‫موستەفا كەمال بۆ دەڤەری حەسەن قەاڵ یا‬ ‫پارسین (بە توركی پاسینلەر) لەویالیەتی‬ ‫ئ���ەرزەڕۆم‪ ،‬كە بومەل���ەرزە لێیدابو‪ .‬دوای‬ ‫گفتوگۆكردنی لەگەڵ بەرپرسانی سەربازی‬ ‫ناوچەكە لەب���ارەی بزوتنەوەی كوردییەوە‪،‬‬ ‫ڕێنمای���ی‌و فەرمان���ی وەرگرتن���ی هەم���و‬ ‫ڕێكارێك���ی پێدان بۆ س���ەركوتكردنی هەر‬ ‫سەرهەڵدانێكی كوردی كە بەرپا دەبێت‪.‬‬ ‫* ‪ 8‬ئۆكتۆبەری(‪ )1924‬قسەوباسەكان‬ ‫لەبارەی س���ەرهەڵدانی كوردەوە لەبەهاری‬ ‫داهات���و بەراپۆرتێك لەالی���ەن بەڕێوەبەری‬ ‫پۆلیسی ئەس���تەموڵەوە پێشكەش بەوالی‬ ‫ئەوشارە دەكرێت‪.‬‬ ‫* ‪ 10‬ئۆكتۆبەری (‪ )1924‬خالید جبرالی‌و‬ ‫یوس���ف زیا لەئەرزەڕۆم دەگیرێن‌و ڕەوانەی‬ ‫بدلیس دەكرێن‪.‬‬ ‫* ‪ 14‬ئۆكتۆبەری (‪ )1924‬بەڕێوەبەری‬ ‫پۆلیس���ی ئەس���تەموڵ بۆ دوەمی���ن جار‬ ‫راپۆرتی هۆشداری س���ەبارەت بەراپەڕینی‬ ‫كوردان لەداهاتوییەكی نزیكدا پێش���كەش‬ ‫بەوالی ئەوشارە دەكات‪.‬‬ ‫* ‪ 26‬ئۆكتۆب���ەری (‪ )1924‬كازم‬ ‫قەرەبەكر لەپۆس���تی پش���كێنەری سوپای‬ ‫یەكەم دەسدەكێش���ێتەوە‪ ،‬هەر لەوكاتەدا‬ ‫جەواد ش���اكر چۆبانلی وەكو س���ەركردەی‬ ‫سوپای دوەم چوبوە دیاربەكرو سەرهەڵدانی‬ ‫نەستورییەكانی سەركوت كردبو‪.‬‬ ‫* ‪ 26‬ئۆكتۆبەری (‪ )1924‬زەكی دیندار‬ ‫ئەل���پ‪ ،‬مامۆس���تای یەكەم���ی چەپاقچور‬ ‫لەبینگیۆل‪ ،‬ڕاپۆرتێكی دابو بەناوەندی گەنچ‪،‬‬ ‫لەب���ارەی ئەوەوە كە ك���وردەكان خەریكی‬ ‫خۆئامادەكردنن بۆ ڕاپەڕین‌و مەترسیەكانی‬ ‫خۆی خستبوە رو‪ ،‬لەدەسپێكدا بەتۆمەتی‬ ‫بوختان هەڵبەستن درا بەدادگاو سێ مانگ‬ ‫خرایە زیندانەوە‪ ،‬دوای ئازادكردنی لەالیەن‬ ‫كەسانی نادیارەوە لەسەر شەقام كوژرا‪.‬‬ ‫* ‪ 30‬ئۆكتۆبەری (‪ )1924‬پش���كێنەری‬ ‫س���وپای دوم عەل���ی فوئاد جەبەس���ۆی‬ ‫لەپۆستەكەی دەستیكێشایەوە‪.‬‬ ‫* نۆڤەمب���ەری (‪ )1924‬موس���تەفا‬ ‫كەم���ال لەچاالكی���ە (زیانبەخش���ەكانی)‬ ‫خالید جبرانلی‌و ش���ێخ س���ەعیدی پیران‬ ‫ئاگاداركرایەوە‪.‬‬ ‫* ‪ 10‬نۆڤەمبەری (‪ )1924‬ناوی فیرقەی‬ ‫گەل گۆڕدرا بۆ پارتی كۆماریی گەل‪.‬‬ ‫* ‪ 13‬نۆڤەمبەری (‪ )1924‬كۆمس���یۆنی‬

‫موسڵی س���ەر بەكۆمەڵەی گەالن یەكەمین‬ ‫كۆبونەوەی خۆی لە لەندەن سازكرد‪.‬‬ ‫* ‪ 17‬نۆڤەمب���ەری(‪ )1924‬پارت���ی‬ ‫پێشكەوتنخوازی كۆماری ‪Terakkiperver‬‬ ‫‪( )Cumhuriyet firkasi‬تەرەقیپ���ەروەر‬ ‫جمهوریت فرقەسی) دامەزرا‪.‬‬ ‫* ‪ 27‬نۆڤەمب���ەری (‪ )1924‬كازم‬ ‫قەرەبەكر لەپارتی كۆماری گەل جیابوەوە‪.‬‬ ‫* ‪ 8‬دیس���ەمبەری (‪ )1924‬كازم‬ ‫قەرەبەك���ر بەس���ەرۆكی گش���تی پارت���ی‬ ‫پێش���كەوتنخوازی كۆماری‌و جەنەراڵ عەلی‬ ‫فوئاد جەبەس���وییش بەس���كرتێری گشتی‬ ‫پارتەكە هەڵبژێردران‪.‬‬ ‫* ‪ 17‬دیس���ەمبەری (‪ )1924‬جەنەراڵ‬ ‫كازم ئینانچ لەجێگەی جەواد ش���اكیر كرا‬ ‫بەپشكێنەری سوپای سێیەم‪.‬‬ ‫* ‪ 22‬دیس���ەمبەری (‪ )1924‬لەدادگای‬ ‫ئەرزەڕۆم بڕیاردرا ئیفادەی ش���ێخ سەعید‬ ‫وەربگیرێت‪ ،‬یا بۆ شایەتی بانگ بكرێت بۆ‬ ‫دادگا‪.‬‬ ‫* ‪ 30‬دیسەمبەری (‪ )1924‬شێخ سەعید‬ ‫خنسی بەجێهێشت‪.‬‬ ‫* ‪ 16‬كانون���ی دوەم���ی (‪)1925‬‬ ‫كۆمسیۆنی موسڵ دوەمین كۆبونەوەی خۆی‬ ‫كرد‪ .‬بەپێی ڕاس���پاردەكانی كۆمسیۆنەكە‬ ‫دەبوایە مەندەیتی بەریتانیا‪ ،‬كە لەس���اڵی‬ ‫(‪ )1928‬تەواو دەبو‪ ،‬بۆ (‪ )25‬س���اڵ درێژ‬ ‫بكرابایەتەوەو س���ەربەخۆییەكی خۆجێیش‬ ‫بدرابایە بەكوردان لەویالیەتی موسڵ‪.‬‬ ‫* ‪ 5‬ش���وباتی (‪ )1925‬جەن���ەراڵ كازم‬ ‫ئینانچ وەكو پش���كێنەری س���وپای سێیەم‬ ‫دەستبەكار بو‪.‬‬ ‫* ‪ 8‬ش���وباتی (‪ )1925‬ش���ێخ سەعید‬ ‫گەیشتە پیران‌و هێرش���كرایە سەر بنكەی‬ ‫ژاندارمی ئەو شارۆچكەیە‪.‬‬ ‫‪ 11‬شوباتی (‪ )1925‬ڕاپەڕینی كوردان‬‫بەس���ەرۆكایەتی ش���ێخ س���ەعیدی پیران‬ ‫دەستیپێكرد‪.‬‬ ‫* ‪ 13‬ش���وباتی (‪ )1925‬گرتنی پیران‬ ‫لەالیەن س���ەرهەڵداوانەوە‪ ،‬هێرشیش كرایە‬ ‫سەر پۆس���تەی لیجەو سەرهەڵداوان بەرەو‬ ‫گەنچ ملیان نا‪.‬‬ ‫* ‪ 13‬ش���وباتی (‪ )1925‬توركی���ا دژی‬ ‫ڕاپۆرتی كۆمەڵەی گەالن لەبارەی موسڵەوە‬ ‫هەڵوێس���تی نەرێنی خۆی ڕاگەیاندو داوای‬ ‫ك���رد كێش���ەكە بخرێتە ب���ەردەم دادگای‬ ‫نێودەوڵەتی‪.‬‬ ‫* ‪16‬شوباتی (‪ )1925‬یەكەمین شەڕی‬ ‫تون���د لەنێوان س���ەرهەڵداوان‌و س���وپای‬ ‫توركیادا لەناوچەی هانی (بەكوردی هینێ)‬ ‫ڕویداو سوپای كەمالی زیانی لێكەوت ‪.‬‬ ‫* ‪ 16‬لە س���ەر ‪ 17‬ش���وباتی (‪)1925‬‬ ‫شێخ س���ەعید گەیشتە دەرەهانی (گەنچ)‪،‬‬ ‫كە بەپایتەختی كاتی ش���ۆڕش ڕاگەیاندراو‬ ‫داواك���را خەڵ���ك ب���اج بۆ ئ���ەوێ بنێرێ‪،‬‬ ‫ت���ا دیاربەك���ر ڕزگار دەك���رێ‌‌و پایتەختی‬ ‫كوردستان دەگوێزرێتەوە بۆ ئەوێ‪.‬‬ ‫* ‪ 17‬شوباتی (‪ )1925‬حكومەت باجی‬ ‫دەیەكی (عش���ار) بەپێ���ی قانونی ژمارە‬ ‫(‪ )552‬هەڵگرت‪.‬‬ ‫* ‪ 18‬شوباتی (‪ )1925‬هێزی سوارەی‬ ‫(‪ )21‬س���وپا لەدەربەن���دی فی���س كەوتە‬ ‫بۆسەی س���ەرهەڵداوانەوەو دوای زیانێكی‬ ‫زۆر ناچارك���را بكش���ێتەوە‪ .‬ئ���ەو هێ���زە‬ ‫بەس���ەرۆكایەتی رائیدێ���ك بو ك���ە ناوی‬ ‫حوسنی بو‪.‬‬ ‫* ‪ 19‬ش���وباتی (‪ )1925‬شێخ سەعیدو‬ ‫پیاوەكان���ی بەرەو دیاربەك���ر بەڕێكەوتن‌و‬ ‫یەكەم وێستگەیان شارۆچكەی لیجە بو‪.‬‬ ‫* ‪ 20‬ش���وباتی (‪ )1925‬دوەمین هێرش‬ ‫لەدەربەندی فیس كە بەكوشتنی سەركردەی‬ ‫هێزی سوارەی (‪ )21‬ڕائید حوسنی كۆتایی‬ ‫هات ‪.‬‬ ‫* ‪ 21‬شوباتی (‪ )1925‬ڕاگەیاندنی باری‬ ‫ئاوەرتە (نائاسایی‪ ،‬عورفی) لەناوچەكانی‬ ‫ڕاپەڕینی شێخ سەعیدی پیران‪.‬‬ ‫* ‪ 22‬ش���وباتی (‪ )1925‬ش���ەڕێكی‬ ‫تون���د ل���ە هین���ێ (ب���ە تورك���ی‪ :‬هانی)‬ ‫بەدەستبەسەراگرتنی شارۆچكەكە لەالیەن‬ ‫سەرهەڵداوانەوە كۆتایی هات‪.‬‬ ‫* ‪ 23‬ش���وباتی (‪ )1925‬درێژكردنەوەی‬ ‫باری ئاوەرت���ە لەناوچەكان���ی ڕاپەڕینەكە‬ ‫بۆماوەی مانگێك‪.‬‬ ‫* ‪ 23‬شوباتی (‪ )1925‬دیداری سەرۆك‬ ‫وەزی���ران فەتحی بەگ و س���ەرۆكی پارتی‬ ‫پێش���كەوتنخوازی كۆماری كازم قەرەبەكر‪.‬‬ ‫لەم دیدەدەنییەدا س���ەرۆك وەزیران تكای‬ ‫ل���ە بەرپرس���انی پارتەكە ك���رد بەخۆیان‬ ‫دەستپێش���خەری بك���ەن‌و پارتەكەی���ان‬ ‫هەڵۆەش���ێننەوە‪ .‬ئەو دەیزانی دەسەاڵتی‬ ‫نوێ هی���چ هێزێكی بەرهەڵس���تكار قەبوڵ‬ ‫ناكات‪.‬‬ ‫* ‪ 23‬ش���وباتی (‪ )1925‬گرتن���ی‬

‫هاڤیتبوجاغ‌و دەستگیركردنی بەڕێوەبەری‬ ‫ناحیەكە لەالیەن سەرهەڵدانەوە‪.‬‬ ‫* ‪ 24‬ش���وباتی (‪ )1925‬سەرهەڵداوان‬ ‫هێرش���یانكردە س���ەر ئەلعەزیز (ئەلیازگ)‬ ‫و ئەو ش���ارەیان گرت‪ .‬دیمەنی تااڵنكردن‌و‬ ‫ڕاوڕوت خەڵكی ئەو ش���ارەی لەپشتگیری‬ ‫كردنی سەرهەڵدانەكە سارد كردەوە‪.‬‬ ‫* ‪ 24‬شوباتی (‪ )1925‬كازم قەرەبەكر‬ ‫لەئەنجومەن���ی مەزن���ی میلل���ی توركی���ا‬ ‫قس���ەی كرد پش���تگیری خ���ۆی ڕاگەیاند‬ ‫ب���ۆ قەدەغەكردن���ی بەكارهێنان���ی ئایین‬ ‫بەمەبەس���تی ئامانجی سیاسی‌و دەركردنی‬ ‫قانونی خیانەتی نیشتیمانی‪.‬‬ ‫* ‪ 24‬ش���وباتی (‪ )1925‬ڕاگەیاندن���ی‬ ‫س���ەفەربەرلك‌و قانونی س���ەپاندنی ئەمن‌و‬ ‫ئاسایش(تقریری سكون قانونی)‪.‬‬ ‫* ‪ 25‬شوباتی (‪ )1925‬دەركردنی قانونی‬ ‫ژم���ارە (‪ )556‬تایب���ەت بەقەدەغەكردنی‬ ‫بەكارهێنانی ئایین بەمەبەستی بەدیهێنانی‬ ‫ئامانجی سیاسی‪.‬‬ ‫* ‪ 26‬ش���وباتی (‪ )1925‬هاتنی ش���ێخ‬ ‫سەعید بۆ هینێ‌و پەرەسەندن‌و فراوانبونی‬ ‫ڕاپەڕینەكە‪.‬‬ ‫* ‪ 3‬مارتی (‪ )1925‬دەستلەكاركێشانەوەی‬ ‫فەتح���ی ئۆكی���ارو پێكهێنان���ی حكومەتی‬ ‫عیسمەت ئینەنو‪.‬‬ ‫* ‪ 4‬مارتی(‪ )1925‬قانونی ژمارە(‪)578‬‬ ‫بەن���اوی (دابین كردنی ئەمن‌و ئاس���ایش)‬ ‫قبوڵ كرا‪ ،‬بە بەهانەی س���ەرهەڵدانی شێخ‬ ‫س���ەعیدەوە ئەم قانون���ە ڕاگەیەندراو دو‬ ‫دادگای سەربەخۆییش یەكێكیان لەئەنقەرەو‬ ‫ئەویتری���ان لەناوچەكانی س���ەرهەڵدانەكە‬ ‫بەپێی ئەم قانونە دامەزرێنران‪.‬‬ ‫* ‪ 5‬مارتی (‪ )1925‬موس���تەفا كەمال‬ ‫بانگەوازێك���ی بۆ میلل���ەت باڵوكردەوە‪ ،‬كە‬ ‫تێیدا داوای لەخەڵك كرد ئەركی نیشتمانی‬ ‫خۆیان بەجێ بێنن‪.‬‬ ‫* ‪ 6‬لەس���ەر‪ 7‬ی مارت���ی (‪ )1925‬لەو‬ ‫شەوەدا سەرهەڵداوان هێرشیان كردە سەر‬ ‫دیاربەكر‪ ،‬هەندێ‌ لەس���ەرهەڵداوان توانیان‬ ‫دزە بكەنە ناو شارەكەوە‪.‬‬ ‫* ‪ 7‬مارت���ی (‪ )1925‬دادگاكان���ی‬ ‫سەربەخۆیی دەستیان بەكارەكانیان كرد‪.‬‬ ‫* ‪ 8‬مارت���ی (‪ )1925‬س���ەرهەڵداوان‬ ‫لەهێرشەكەیان بۆ سەر دیاربەكر شكستیان‬ ‫خواردو هێزەكانی مورسیل پاشا ناچاریان‬ ‫كردن لەشارو دەوروبەری بكشێنەوە‪.‬‬ ‫* ‪ 9‬مارت���ی (‪ )1925‬كەمالیی���ەكان‬ ‫پروپاگەن���دەی ئەوەیان كرد‪ ،‬گوایە هەندێ‌‬ ‫بەڵگەی ئینگلیزییان لەالی س���ەرهەڵداوان‬ ‫بەدەس���ت كەوتوەو ئ���ەوە دەردەخەن‪ ،‬كە‬ ‫سەرهەڵدانەكە بەفیتی ئەنگلیز بوە‪.‬‬ ‫* ‪ 10‬مارت���ی (‪ )1925‬حكومەت هێزی‬ ‫س���ەربازیی نوێی بۆ دیاربەك���ر ڕەوانەكرد‬ ‫بۆ پش���تیوانی كردنی هێزەكانی مورس���یل‬ ‫پاشا‪.‬‬ ‫* ‪ 14‬مارت���ی (‪ )1925‬س���ەرهەڵداوان‬ ‫ڤارتۆیان ڕزگار كرد‪.‬‬ ‫* ‪ 24‬مارت���ی (‪ )1925‬حكومەتی نوێ‬ ‫بە (‪ )122‬دەن���گ بەرامبەر بە(‪ )22‬دەنگ‬ ‫متمانەی ئەنجومەنی مەزنی میللی توركیای‬ ‫بەدەستهێنا‪.‬‬ ‫* ‪ 25‬مارت���ی(‪ )1925‬س���ەرهەڵداوان‬ ‫دەستیان بەكشانەوە كرد لەدیاربەكر‪ ،‬دوای‬ ‫ئ���ەوەی هەوڵەكانیان ب���ۆ ڕزگاركردنی ئەو‬ ‫شارەو ڕاگەیاندنی بەپایتەختی كوردستان‪،‬‬ ‫شكستیان هێنا‪.‬‬ ‫* ‪ 27‬مارتی (‪ )1925‬هێزەكانی دەوڵەت‬ ‫توانیان سەرهەڵداوان لەناوچەكانی دیاربەكر‬ ‫بەتەواوی وەدەرنێن‪.‬‬ ‫* ‪ 1‬نیس���انی (‪ )1925‬پاڵ���و و هێنی‬ ‫لەس���ەر هەڵ���داوان وەرگیران���ەوە (‪)74‬‬ ‫سەرهەڵداو كوژران‌و لەهێزەكانی دەوڵەتیش‬ ‫(‪ )50‬كوژراو و بریندار هەبون‪.‬‬ ‫* ‪ 3‬نیسانی (‪ )1925‬هێزەكانی دەوڵەت‬ ‫لەقولپ بەرەو گەنچ كەوتنەڕێ‌و گەیش���تنە‬ ‫ڕوباری موراد‪.‬‬ ‫* ‪ 3‬نیس���انی (‪ )1925‬قانون���ی ژمارە‬ ‫(‪ )310‬دەركرا لەبارەی گێڕانەوەی ئەوانەی‬ ‫لەكاتی هێرش���ەكانی سوپای ڕوسدا بەرەو‬ ‫ڕۆژئ���اوای توركی���ا كۆچی���ان كردب���و بۆ‬ ‫ویالیەتەكانی ڕۆژهەاڵت‪ ،‬لەمەدا مەبەست‬ ‫گێڕانەوەی ت���ورك‌و هێنان���ی كۆچبەرانی‬ ‫تورك���ی بەلقان بو بۆ گۆڕینی دیمۆگرافیای‬ ‫كوردستان‌و ئەرمەنستان‪.‬‬ ‫* ‪ 4‬نیس���انی (‪ )1925‬ژمارەی���ەك‬ ‫لەسەرهەڵداوان لەكیگی بەدیل گیران‪.‬‬ ‫* ‪ 5‬نیس���انی (‪ )1925‬س���ەرهەڵداوان‬ ‫بەرەو گەنچ كشانەوە‪.‬‬ ‫* ‪ 7‬نیسانی (‪ )1925‬عیسمەت ئینەنو‬ ‫زانیاری لەبارەی سەرهەڵدانەكەوە پێشكەش‬ ‫بەئەنجومەنی مەزنی میللی توركیا كرد‪.‬‬ ‫* ‪ 8‬نیس���انی (‪ )1925‬هێزەكان���ی‬

‫‪Awene‬‬

‫خاوه‌نی ئیمتیاز‪ :‬کۆمپانیای ئاوێنه‌‬ ‫سه‌رنوسه‌ر‪ :‬سه‌ردار محه‌مه‌د‬

‫کوا لێکۆڵینەوەی یاسایی لەخوێنی کاوه‌گه‌رمیانی‪ ،‬سەردەشت عوسمان‪ ،‬سۆرانی مامە حەمە‪ ،‬عەبدولستار تاھیر‬

‫ی‬ ‫‌‬ ‫‌كێت‬ ‫ه‬ ‫ی‬ ‫ی‬ ‫‌‬ ‫مێژوی‬ ‫‌رپرسیارێتی‬ ‫ه‬ ‫ب‬ ‫لە چاوتروکانێکدا سەری واڵتم سپی بوو!‬

‫ سات محه‌مه‌د‬

‫له‌میس���ره‌و‌ه تا ئۆزبه‌كستان‪ ،‬به‌ده‌گمه‌ن نیشانه‌كان ‌ی دیموكراسی‌‌و ده‌ستاوده‌ستكردن ‌ی‬ ‫ئاش���تیانه‌ ‌ی ده‌سه‌اڵت به‌دیده‌كرێن‪ :‬سیسی‌‌و به‌شار ئه‌س���ه‌د‪ ،‬بارزانی‌‌و ئیلهام عه‌لیێف‪،‬‬ ‫خامه‌نه‌ئی‌‌و ئیمام عه‌ل ‌ی ره‌حمانۆف‪ ،‬نور س���وڵتان نه‌زه‌رباێف‌و ئیسالم كه‌ریمۆڤ‪ ،‬چه‌ند‬ ‫مه‌رای ‌ی دیموكراس���یانه‌‌و خۆیان نمایش بكه‌ن ك ‌ه دیموكراتن‪ ،‬دادیان نادات‪ .‬له‌م روبه‌ر‌ه‬ ‫به‌رفراوانه‌دا ك ‌ه له‌باكور ‌ی ئه‌فه‌ریقیاو‌ه درێژ ده‌بێته‌و‌ه تا ناوه‌ڕاس���ت ‌ی ئاس���یا‪ ،‬نوخبه‌ ‌ی‬ ‫ده‌س���ه‌اڵتدار هیچ به‌رژه‌وه‌ندییه‌كیان له‌دامه‌زراندن ‌ی ئه‌و دامه‌زراو‌ه دیموكراسیانه‌دا نیی ‌ه‬ ‫ك ‌ه ده‌بن ‌ه هۆكار ‌ی الوازكردن ‌ی ده‌س���ه‌اڵتیان‪ ،‬خه‌ون ‌ی گه‌وره‌ ‌ی ئه‌وان مانه‌وه‌یان ‌ه له‌س���ه‌ر‬ ‫كورس ‌ی ده‌سه‌اڵت‌و كردن ‌ی واڵت ‌ه به‌كۆمپانیایه‌ك ‌ی تایبه‌ت به‌خۆیان‪.‬‬ ‫به‌شێك له‌ده‌سه‌اڵتداران ‌ی ئه‌م واڵتان ‌ه له‌لیست ‌ی به‌دترین دیكتاتۆره‌كان ‌ی جیهاندان به‌هۆ ‌ی‬ ‫زۆری ‌ی مانه‌وه‌یان له‌س���ه‌ر كورس ‌ی ده‌سه‌اڵت‪ ،‬به‌شێكیش���یان به‌هۆ ‌ی ساخته‌كارییانه‌و‌ه‬ ‫له‌پرۆسه‌ ‌ی هه‌ڵبژاردن‌و ده‌ستكاریكردن ‌ی ده‌ستوردا بۆ ئه‌وه‌ ‌ی سێباره‌و چواربار‌ه ببنه‌و‌ه‬ ‫به‌سه‌رۆك ناویان زڕاوه‌‪ ،‬به‌شێك ‌ی دیكه‌شیان پۆست ‌ی سه‌رۆكایه‌تیان به‌میرات (هه‌ڵبه‌ت ‌ه‬ ‫له‌ڕێگه‌ ‌ی هه‌ڵبژاردنه‌وه‌) له‌باوكیانه‌و‌ه بۆ به‌جێماوه‌‪.‬‬ ‫له‌زۆرب���ه‌ ‌ی ئه‌م واڵتانه‌ش���دا ك ‌ه له‌ریز ‌ی پێش���ه‌وه‌ ‌ی گه‌نده‌ڵترین واڵتان��� ‌ی جیهاندان‪،‬‬ ‫ده‌س���ه‌اڵتدار‌و منداڵ‌‌و كه‌سوكاریان سه‌روه‌ت‌و سامانێك ‌ی ئه‌فس���انه‌ییان كۆكردوه‌ته‌وه‌‌و‬ ‫به‌ب ‌ێ هیچ چاودێریی‌‌و لێپرسینه‌وه‌یه‌ك فه‌رمانڕه‌وای ‌ی ده‌كه‌ن‪ ،‬په‌رله‌مانه‌كانیشیان له‌"لۆی ‌ه‬ ‫جه‌رگه‌"یه‌ك زیاترنین بۆ پشتیوان ‌ی كردن له‌خواست ‌ی ئه‌وان‪.‬‬ ‫خاڵ��� ‌ی هاوبه‌ش ك ‌ه له‌م واڵتانه‌دا تێبین ‌ی ده‌كرێت الوازی���ی ئه‌و گروپانه‌ ‌ی كۆمه‌ڵگه‌ی ‌ه‬ ‫ك ‌ه سیس���ته‌م ‌ی دیموكراسییان ده‌وێت‌و ناش���توانن خۆیان رێك‌و یه‌كبخه‌ن‪ ،‬ئه‌م الوازیی ‌ه‬ ‫له‌كوردستانیش به‌ئاش���كرا به‌دیده‌كرێت‪ ،‬ك ‌ه له‌دو تاقیكردنه‌وه‌ ‌ی هه‌ستیاردا نه‌یتوانیو‌ه‬ ‫ب���ه‌ره‌و دیموكراس��� ‌ی وه‌رچه‌رخێ‌‪ ،‬یه‌كه‌می���ان كاتێك ماوه‌ ‌ی س���ه‌رۆكایه‌ت ‌ی بۆ بارزان ‌ی‬ ‫درێژ كرایه‌وه‌و دوه‌میش���یان ك ‌ه ماو‌ه درێژكراوه‌ك���ه‌ ‌ی كۆتای ‌ی هات هیچ ئاماده‌كارییه‌ك ‌ی‬ ‫پێویست بۆ ده‌ستاوده‌ست كردن ‌ی ده‌سه‌اڵت نه‌كرابو‪ ،‬له‌م دو تاقیكردنه‌وه‌یه‌شدا به‌شێك ‌ی‬ ‫به‌رپرس���یاریه‌ت ‌ی وه‌رنه‌چه‌رخانمان به‌ره‌و دیموكراس ‌ی ده‌كه‌وێت ‌ه ئه‌ستۆ ‌ی یه‌كێتی‌‪ ،‬ئه‌و‬ ‫هێزه‌ ‌ی ك ‌ه رۆڵی یه‌کالکه‌ره‌و‌ه ده‌بینێت‌و دروشم ‌ی ماف ‌ی مرۆڤ‌و بنیاتنان ‌ی كۆمه‌ڵگه‌یه‌ك ‌ی‬ ‫دیموكراس��� ‌ی به‌رزكردوه‌ته‌وه‌‪ ،‬به‌اڵم به‌كرده‌ك ‌ی ب ‌ێ هه‌ڵوێس���ت بو‌ه به‌رامبه‌ر به‌وه‌ ‌ی ك ‌ه‬ ‫چڕبونه‌وه‌ ‌ی ده‌س���ه‌اڵت ‌ی سیاس ‌ی له‌ده‌ست ‌ی تاق ‌ه كه‌س���ێكدا له‌كوردستان مه‌ترسییه‌ك ‌ی‬ ‫گه‌وره‌ی ‌ه له‌سه‌ر ژیان‌و ئازادی ‌ی هاواڵتیان‪.‬‬ ‫ئه‌گ���ه‌ر یه‌كێت ‌ی پێیوابێت ك ‌ه بارودۆخ ‌ی كوردس���تان‌و روداوه‌كان ‌ی ناوچه‌كه‌و دوژمنان ‌ی‬ ‫چوارده‌ورمان رێگ ‌ه به‌هه‌ڵوێس���تێك ‌ی جیاواز له‌و‌ه نادات ك ‌ه له‌دو ساڵ ‌ی رابردودا هه‌یبوه‌‪،‬‬ ‫ئه‌وا خۆ ‌ی له‌به‌رپرسیارێت ‌ی مێژوی ‌ی ده‌دزێته‌وه‌‪ ،‬ئه‌م هێز‌ه كارای ‌ه ده‌كرا رۆڵ ‌ی راسته‌قین ‌ه‬ ‫له‌وه‌دا ببینێت ك ‌ه حكومه‌ت ‌ی به‌رپرس���یار‌و سه‌روه‌ر ‌ی یاس���ا له‌كوردستاندا دابمه‌زرێت‌و‬ ‫هه‌ڵبژاردن له‌كات ‌ی خۆیدا ئه‌نجامبدرێت‪ ،‬ك ‌ه مه‌رج ‌ی گرنگن بۆ چه‌س���پاندنی‌ پرۆس���ه‌ ‌ی‬ ‫دیموكراس���ی‌‪ .‬یه‌كێت ‌ی ده‌كرا بیر له‌و‌ه بكاته‌و‌ه ك ‌ه له‌دنیا ‌ی ئه‌مڕۆدا چه‌ند كۆمه‌ڵگه‌یه‌ك‬ ‫له‌ناوخۆیدا دیموكراسی‌‌و به‌هێز بێت ئه‌وه‌نده‌ش ده‌توانێت له‌روبه‌ڕوبونه‌وه‌ ‌ی هه‌ڕه‌شه‌كان ‌ی‬ ‫ده‌ره‌وه‌یدا به‌هێزتر بێت‪ ،‬باشترین نمونه‌ش ئیسرائیل ‌ه ك ‌ه سه‌ڕه‌را ‌ی ئه‌وه‌ ‌ی به‌دوژمن ده‌ور‌ه‬ ‫دراوه‌‌و به‌رده‌وام هه‌ڕه‌شه‌ ‌ی له‌سه‌ر‌ه به‌اڵم هه‌رگیز پرۆسه‌ ‌ی هه‌ڵبژاردن‌و دیموكراس ‌ی تێدا‬ ‫په‌كناخرێت‪ ،‬هه‌ر ئه‌م هه‌ڵبژاردن‌و نوێبونه‌وه‌یه‌ش��� ‌ه ك��� ‌ه هێزو توانا ‌ی زیاتر ‌ی ئه‌و واڵت ‌ه‬ ‫به‌خشیو‌ه بۆ روبه‌ڕوبونه‌وه‌ ‌ی هه‌ڕه‌ش ‌ه ده‌ره‌كیه‌كانی‪.‬‬ ‫هه‌ڵوێس���ته‌كان ‌ی یه‌كێت ‌ی واده‌كه‌ن ك ‌ه دامه‌زراندن ‌ی دیموكراس ‌ی له‌كوردستاندا روبه‌رو ‌ی‬ ‫ناڕه‌حه‌ت���ی‌‌و زه‌حمه‌ت ‌ی زۆر قورس ببێته‌وه‌‪ ،‬دیار‌ه ئه‌م ‌ه نیش���انه‌ ‌ی ئه‌وه‌ی ‌ه ك ‌ه یه‌كێت ‌ی‬ ‫گه‌یش���توه‌ت ‌ه قۆناغێك زیاتر ره‌نگ‌و خو ‌ی پارت ‌ی گرتوه‌‌و ناتوانێت بڕیار ‌ی قورس بدات!‬ ‫به‌ده‌ر له‌مه‌‪ ،‬یه‌كێت ‌ی پاساو ‌ی بۆ به‌رده‌وامبون ‌ی ده‌سه‌اڵت ‌ی بارزان ‌ی هه‌رچییه‌ك بێت‪ ،‬جگ ‌ه‬ ‫له‌په‌كخستن ‌ی دیموكراس ‌ی هیچ ‌ی تر نابه‌خشێت‪.‬‬

‫ئه‌مرۆژی ساڵی تازه‌یه‌ نه‌ورۆزه‌ هاته‌و ‌ه‬ ‫جه‌ژنێکی کۆنی کورده‌ به‌خۆشی به‌هاته‌وه‌‬ ‫هه‌مو ده‌مه‌و به‌هارو نه‌ورۆزێک که‬ ‫‌ده‌ڵێن ئه‌مڕۆ ده‌شت‌و کێو شین ‌ه‬ ‫پیره‌مێردی شاعیر ده‌گه‌ڕێته‌وه‌ نێومان‪،‬‬ ‫ئه‌و له‌م گرده‌ی‌یاره‌و‌ه یادکردنه‌وه‌ی‬ ‫نه‌ورۆزی له‌نێو کورددا بوژانده‌وه‌‪.‬‬ ‫ئه‌م وێنان ‌ه گردی مامه‌یاره‌و مه‌زارو‬ ‫جێنزرگه‌ی پیره‌مێردی شاعیرن‬

‫فۆتۆ‪ :‬مه‌زهه‌ر که‌ریم‬

‫لەجانتاکەتدا جێامنکەرەوە‬ ‫توند توند لەسەر هەناسە و هەوا و هەور دامانخە‬ ‫پەلک ‪ ...‬پەلک ڕوانینامن‬ ‫لەئاسامن و زەوی و کتێبەکان هەڵکێشە‬ ‫تاڵ ‪ ...‬تاڵ ڕەگامن‬ ‫لە گۆرانیی وحەکایەت و تابلۆکان بکەرەوە‬ ‫ئێمە قەبیلەیەکی گوناه بووین ‪ ..‬گوناه‬ ‫بە زیندوویی مۆمیاکراین‬ ‫باڵەکامنان کرا بە باوەشێن‬ ‫چاومان کرا بە موروو‬ ‫پەنجەکامنان کرا بە تەسبیح‬ ‫دڵامن کرا بە گوڵدان‬ ‫مبانبە لەسەر باڵی هەناسەت ئەی بادی سەبا‬ ‫بە مۆزەخانەی دڵ و چاو و قامکی منداڵیی خۆماندا‬ ‫مبانگێڕە‬ ‫مبانبەرەوە بۆ ئەوێ‬ ‫بۆ الی ماڵە باجێنەکان‬ ‫بۆ الی بوکەشووشە بێدەنگەکان‬ ‫مبانبەرەوە بۆ ناو وێنە ڕەش و سپییەکان‬

‫بۆ ژێر درەختەکانی کانیئاشقان‬ ‫مبانبەرەوە بۆ الی سەفەرەکان‬ ‫بۆ الی عیشق و خەون و کتێبەکان‬ ‫مبانبەرەوە بۆ پاڵ ئاگردانەکان‬ ‫بۆ سەرەتای ڕووان‬ ‫ئەوەتاین‪:‬‬ ‫پۆل ‪ ...‬پۆل مبانبەرەوە بۆ ئەوێ‬ ‫سپیی سپیی دەچینەوە‬ ‫وەک هەڵەبجەی ناو گۆرانییەکان‬ ‫وەک هەڵەبجەی ڕەش داگەڕاو و قژ بژی‬ ‫بەردەم مەغازەو تەرمیناڵ و نەخۆشخانەکان‬ ‫سپیی سپیی دەچینەوە‬ ‫ئەی بادی سەبا‬ ‫وەک هەڵەبجەی پێکراو و جێهێڵراوی‬ ‫ناو گۆڕەپانی جەنگەکان‬ ‫وەک هەڵەبجەی دەست و پەنجە لەگۆکەوتووی‬ ‫بەر ویستگەکانی چاوەڕوانیی‬ ‫وەک هەڵەبجەی تاک و تەنیا و ژەهرزەدەی‬ ‫سەر کورسیی چاخانەکان‬

‫وەک هەڵەبجەی ناو زەمەنی نوتقی سارد‬ ‫شەڕی سارد ‪ ...‬گۆرانیی سارد ‪ ...‬عەشقی سارد‬ ‫وەرزی سارد‬ ‫وەک هەڵەبجەی‬ ‫ناو دۆسیەی تۆز لێ نیشتووی‬ ‫ئەمینستی ئینتەرناشناڵ و ئەنجومەنی ئاسایش و‬ ‫یوئێن‬ ‫سپیی سپیی دەچینەوە ئەی بادی سەبا‬ ‫تەماشا‬ ‫دەڵێی بەفرین لەکاتی بارینا‬ ‫دەڵێی چاوین لەکاتی ڕوانینا‬ ‫دەڵێی باڵین لەکاتی فڕینا‬ ‫دەڵێی پەلکە سەوزەکانی کانی ئاشقانین‬ ‫لەکاتی ژاکان و وەرینا!‬ ‫دالوەر قەرەداغی ‬ ‫بەشێک لە قەسیدەی " لە چاوتروکانێکدا سەری واڵتم‬ ‫سپی بوو‪"!..‬‬