ژماره‌ 524 ی ئاوێنه‌

‫؟‬ ‫سوید‬ ‫دۆزەخێک‬ ‫بۆ پەنابەر‬

‫‪www.awene.com‬‬

‫به‌رزبونه‌وه‌ی دۆالر‬ ‫شین‌و شایی ده‌خاته‌‬ ‫بازاڕی دۆالره‌كه‌‬

‫‪3‬‬

‫رۆژنامه‌یه‌كی‌ سیاسیی‌ گشتییه‬ ‫کۆمپانیای ئاوێن ‌ه ده‌ریده‌کات‬

‫ژماره‌ (‪)524‬‬ ‫سێشەممە ‪2016/4/19‬‬

‫‪9‬‬ ‫مه‌به‌ستی‬ ‫سه‌ردانه‌که‌ی به‌رهه‌م‬ ‫ساڵح بۆ‌مۆسکۆ‪:‬‬ ‫چه‌ک‌و نه‌وت‬

‫فراكسیۆن ‌ه كوردییه‌كان‬ ‫ره‌خنه‌ له‌فوئاد مه‌عسوم‬ ‫ده‌گرن‬

‫ڕۆشنبیرەکانی‬ ‫ئیسالمی سیاسیی‬

‫هێزێكی‌ حزبواڵ ‌‬ ‫ی‬ ‫لوبنان به‌موشه‌كه‌وه‌‬ ‫هاتوه‌ته‌ دوز‬

‫‪6‬‬

‫‪7‬‬ ‫ی زۆری‌‬ ‫به‌شێك ‌‬

‫سیاسیه‌كان قۆرخی‌‬

‫بازاڕیان كردوه‌‬

‫‪12‬‬

‫‪18‬‬

‫‪8‬‬

‫باڵێك ‌ی یه‌كێت ‌ی نێوه‌ندگیری‌ له‌نێوان بارزانی‌‌و نه‌وشیروان مسته‌فادا ده‌كات‬ ‫ئه‌ندامێك ‌ی سه‌ركردایه‌تی‌ پارتی‌‪ :‬نه‌وشیروان مسته‌فا ده‌توانێت رۆڵی‌ كاریگه‌رو یه‌كالكه‌ره‌وه‌ ‌ی هه‌بێت‬

‫ی‬ ‫پاش به‌ئه‌نجام نه‌گه‌یشتنی‌ هه‌وڵه‌كان ‌‬ ‫پارت���ی‌‌و یه‌كێت���ی‌‌و الیه‌ن���ه‌كان ب���ۆ‬ ‫ی‬ ‫ی سیاس��� ‌‬ ‫ی دۆخ��� ‌‬ ‫هێوركردن���ه‌وه‌ ‌‬ ‫كوردس���تان‌و په‌یوه‌ندییه‌كان���ی‌ نێوان‬ ‫ی‬ ‫ی گۆڕان‌و پارت���ی‌‪ ،‬باڵێك ‌‬ ‫بزوتن���ه‌وه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی له‌هه‌وڵدایه‌ بۆ ئه‌وه‌ی‌ نێوه‌ندگیر ‌‬ ‫یه‌كێت ‌‬ ‫له‌نێوان بارزانی‌‌و نه‌وشیروان مسته‌فادا‬ ‫ی‬ ‫ب���كات‪ ،‬ئه‌ندامێك���ی‌ س���ه‌ركردایه‌ت ‌‬ ‫پارتیش ده‌ڵێت "نه‌وش���یروان مسته‌فا‬ ‫ی‬ ‫ده‌توانێت له‌س���ه‌ر دۆخی‌ هه‌رێم رۆڵ ‌‬ ‫كاریگه‌رو یه‌كالكه‌ره‌وه‌ی‌ هه‌بێت"‪.‬‬ ‫ی ئ���ه‌و‬ ‫تایب���ه‌ت به‌ئاوێن���ه‌‪ :‬به‌پێ��� ‌‬ ‫ی ده‌س���ت ئاوێنه‌ كه‌وتون‪،‬‬ ‫زانیاریان��� ‌ه ‌‬ ‫چه‌ند ئه‌ندامێكی‌ مه‌كته‌بی‌ سیاس���ی‌‌و‬ ‫ی‬ ‫ی یه‌كێت���ی‌ نیش���تمان ‌‬ ‫س���ه‌ركردایه‌ت ‌‬ ‫ی ئه‌و‬ ‫كوردس���تان ك ‌ه س���ه‌ر به‌باڵێك ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ئ���ه‌وه‌دان له‌رێگ ‌ه ‌‬ ‫حزب���ه‌ن له‌هه‌وڵ ‌‬ ‫نێوه‌ندگیرییه‌و‌ه له‌نێوان نه‌وش���یروان‬

‫ی‬ ‫مس���ته‌فا‌و بارزانی���دا په‌یوه‌ندییه‌كان ‌‬ ‫ی كوردس���تان‌و‬ ‫نێوان پارتی‌ دیموكرات ‌‬ ‫ی گۆڕان ئاس���ایی‌ بكه‌نه‌وه‌و‬ ‫بزوتنه‌وه‌ ‌‬ ‫حكومه‌ت‌و په‌رله‌مانی‌ كوردس���تانیش‬ ‫كارا بێته‌وه‌‪.‬‬ ‫ئه‌م هه‌وڵه‌ی‌ یه‌كێت���ی‌ له‌دوای‌ ئه‌و‌ه‬ ‫ی راب���ردودا هه‌مو‬ ‫دێ���ت كه‌ له‌دو مانگ ‌‬ ‫ی لیژن ‌ه‬ ‫ی ناوبژیوانی‌‌و پێكهێنان ‌‬ ‫هه‌وڵه‌كان ‌‬ ‫بۆ ئاس���ایكردنه‌وه‌ی‌ دۆخی‌ سیاس���ی‌‌و‬ ‫ی په‌رله‌مان شكس���تیان‬ ‫كاراكردن���ه‌وه‌ ‌‬ ‫ی یه‌كێتی‌ ك ‌ه‬ ‫هێناوه‌‪ ،‬ئه‌و به‌رپرس���ان ‌ه ‌‬ ‫خه‌ریك���ی‌ نێوه‌ندگیرییه‌كه‌ن پێیانوای ‌ه‬ ‫ی‬ ‫ی كردن���ه‌وه‌ی‌ په‌یوه‌ندییه‌كان ‌‬ ‫ئاس���ای ‌‬ ‫ی‬ ‫ێ په‌یوه‌ند ‌‬ ‫نێوان پارتی‌‌و گ���ۆڕان به‌ب ‌‬ ‫ی نێوان بارزانی‌‌و نه‌وشیروان‬ ‫راسته‌وخۆ ‌‬ ‫مسته‌فا به‌دینایه‌ت‪ ،‬پێشنیاری‌ ئه‌وه‌یان‬ ‫ی‬ ‫كردو‌ه كه‌ سه‌ره‌تا له‌ڕێگه‌ی‌ په‌یوه‌ند ‌‬ ‫ته‌له‌فونییه‌وه‌ ئه‌و به‌سته‌ڵه‌ك ‌ه بشكێنن‬

‫ك ‌ه له‌نێوانیاندا دروست بوه‌‪.‬‬ ‫له‌مباره‌یه‌وه‌‪ ،‬ئاراس حه‌سۆ میرخان‬ ‫ی چه‌ندینجار‬ ‫ی راگه‌یاند ك ‌ه پارت ‌‬ ‫به‌ئاوێنه‌ ‌‬ ‫ی دوقۆڵ���ی‌ له‌گۆڕان‬ ‫داوای‌ كۆبون���ه‌وه‌ ‌‬ ‫كردوه‌ به‌اڵم ئ���ه‌وان ره‌تیانكردوه‌ته‌وه‌‪،‬‬ ‫ی "نه‌وشیروان مسته‌فا سه‌باره‌ت‬ ‫ئه‌و وت ‌‬ ‫ی‬ ‫ی هه‌رێ���م ده‌توانێ���ت رۆڵ��� ‌‬ ‫به‌دۆخ��� ‌‬ ‫كاریگ ‌هر‌و یه‌كالكه‌ره‌وه‌ی‌ هه‌بێت"‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ی ئه‌ندام ‌‬ ‫هه‌روه‌ها عه‌ت���ا س���ه‌راو ‌‬ ‫ی یه‌كێتی‌‪ ،‬پاش‬ ‫ی ناوه‌ن���د ‌‬ ‫ئه‌نجومه‌ن��� ‌‬ ‫س���ه‌ردانی‌ نه‌وش���یروان مس���ته‌فا ل ‌ه‬ ‫له‌نده‌ن���ه‌وه‌ به‌ئاوێن��� ‌هی‌ راگه‌یان���د ك ‌ه‬ ‫ی‬ ‫"نه‌وشیروان مسته‌فا زۆر مه‌به‌ستیه‌ت ‌‬ ‫ی‬ ‫ی وه‌كو شه‌ریكێك ‌‬ ‫یه‌كێتی‌‌و گۆڕان‌و پارت ‌‬ ‫ی‬ ‫راس���ته‌قینه‌ بگه‌ن��� ‌ه رێككه‌وتنێك��� ‌‬ ‫هاوبه‌ش"‪ .‬ل‪3‬و‪4‬‬

‫‪4& 3‬‬

‫نه‌وشیروان‬

‫بارزانی‬

‫جه‌نه‌راڵ شون ماكفیرالند بۆ ئاوێنه‌‪:‬‬

‫له‌كۆ ‌ی ‪ 600‬هه‌زار ئێزید ‌ی‬ ‫پێشمه‌رگه‌ رۆڵ ‌ی گه‌وره‌یان‬ ‫‪ 400‬هه‌زاریان له‌كه‌مپدا ژیان به‌سه‌رده‌به‌ن ده‌بێت له‌ئۆپه‌راسیۆن ‌ی‬ ‫كۆنترۆڵكردنه‌وه‌ ‌ی موسڵ‌‬

‫باوکێکی ئێزیدی وێنه‌ی ئه‌و دو مناڵه‌ی پیشانده‌دات ک ‌ه له‌الیه‌ن داعشه‌و‌ه‌دیل کراون‬ ‫ی‬ ‫ی روحان ‌‬ ‫ی ئه‌نجومه‌ن���ی‌ جڤاك ‌‬ ‫ئه‌ندام ‌‬ ‫ئێزیدیان‪ ،‬كه‌ریم س���لێمان ئاماژ‌ه به‌و‌ه‬ ‫ده‌كات كه‌ هێشتا ‪ 3000‬ژن‌و كچ‌و مناڵ‌‌و‬ ‫پی���اوی‌ ئێزیدی له‌الی‌ داع���ش دیلن‌و‬ ‫زیات���ر له‌‪ 100‬هه‌زار كه‌سیش���یان له‌دو‬ ‫ی رابردودا به‌ره‌و ده‌ره‌وه‌ی‌ واڵت‬ ‫س���اڵ ‌‬ ‫ی‬ ‫كۆچیان كردوه‌‪ ،‬ئ���ه‌و ده‌ڵێت "له‌كۆ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ئێزیدی‌ نیشته‌جێ ‌‬ ‫‪ 600‬هه‌زار هاواڵت ‌‬ ‫كوردس���تان‌و عێراق‪ ،‬ئێستا ‪ 400‬هه‌زار‬ ‫ی‬ ‫كه‌س���یان له‌كه‌مپدا به‌چه‌رمه‌س���ه‌ر ‌‬ ‫ده‌ژین"‪.‬‬ ‫ئاوێن���ه‌‪ ،‬ده���ۆك‪ :‬كه‌ریم س���لێمان‬

‫ی‬ ‫ی راگه‌یان���د كه‌ س���ه‌ره‌ڕا ‌‬ ‫به‌ئاوێن���ه‌ ‌‬ ‫هه‌م���و ئ���ه‌و نه‌هامه‌تیانه‌ی‌ به‌س���ه‌ر‬ ‫ئێزیدیه‌كانیش���دا هاتو‌ه هێشتا ئه‌وان‬ ‫ی‬ ‫ی وه‌ك ئه‌ركێك ‌‬ ‫سورن له‌س���ه‌ر ئه‌وه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی پی���رۆزو به‌ش���ێك له‌كلتور ‌‬ ‫ئایین��� ‌‬ ‫ی‬ ‫ێ رێوڕه‌س���م ‌‬ ‫ژیاندۆس���تیان س���به‌ین ‌‬ ‫ی سه‌ری ساڵیان بكه‌ن‪.‬‬ ‫جه‌ژن ‌‬ ‫ی ئێزیدیه‌كان‬ ‫ئه‌و وتی‌ "خه‌می‌ گه‌ور‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫ئه‌وه‌ی��� ‌ه ك ‌ه ت���ا ئێس���تا ناوچه‌یه‌ك ‌‬ ‫ی ره‌س���ه‌نی‌ ئه‌وان له‌بن‬ ‫فراوانی ئێزیید ‌‬ ‫ی‬ ‫ی داعشدایه‌و كراوه‌ته‌ گۆڕه‌پان ‌‬ ‫ده‌ست ‌‬ ‫جه‌نگ‌و هێڵی‌ به‌ره‌نگاربونه‌و‌هی‌ نێوان‬

‫پێشمه‌رگه‌و تیرۆریستانی‌ داعش"‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ی "چاره‌ن���وس‌و بونی‌ ئێمه‌ ‌‬ ‫وتیش��� ‌‬ ‫ئێزیدی‌ گرێدراو‌ه به‌روداو‌ه گه‌وره‌كانه‌وه‌‪،‬‬ ‫ی‬ ‫ی ئه‌وه‌ین ك ‌ه ئه‌نجام ‌‬ ‫ئێم ‌ه چاوه‌ڕوان��� ‌‬ ‫ش���ه‌ڕی‌ داعش چی‌‌و چ���ۆن ده‌بێت؟‬ ‫ی‬ ‫هه‌روه‌ه���ا چاوه‌ڕوانین ك��� ‌ه ئه‌نجام ‌‬ ‫شه‌ڕی‌ موسڵ‌ چۆن ده‌بێت؟"‬ ‫س���لێمان جه‌غت له‌وه‌ش ده‌كات ك ‌ه‬ ‫ی تاڵ‌‌و ره‌ش���یان‬ ‫ئێزیدیی���ه‌كان رۆژگا ‌‬ ‫زۆر بینی���وه‌و به‌رگه‌ی���ان گرتوه‌‪ ،‬ئه‌و‬ ‫وتی‌ "ئه‌مه‌ش یه‌كێك له‌و كاره‌س���ات‌و‬ ‫نه‌هامه‌تیانه‌یه‌‪ ،‬هیچ رێگه‌چاره‌یه‌كمان‬

‫فۆتۆ‪ :‬رێبین چاالک‬

‫نیی ‌ه جگ ‌ه له‌به‌رگری‌‌و مانه‌وه‌‌و خۆگرێدان‬ ‫ی خۆمانه‌وه‌"‪.‬‬ ‫به‌خاك‌و ره‌گوڕیشه‌ ‌‬ ‫س���لێمان ئه‌وه‌ش���ی‌ ره‌تكرده‌و‌ه ك ‌ه‬ ‫ی می���ری‌ ئێزیدی���ان "میر‬ ‫نه‌هاتن���ه‌وه‌ ‌‬ ‫ته‌حسین به‌گ" له‌م دو ساڵ ‌هی‌ رابردودا‬ ‫بۆ هه‌رێم���ی‌ كوردس���تان‪ ،‬په‌یوه‌ندی‬ ‫ی سیاس���ی‌‌و ناڕازی‌ بونیه‌و‌ه‬ ‫به‌هۆكار ‌‬ ‫ی‬ ‫بێت له‌پارتی‌‪ ،‬ئه‌و وتی‌ "نه‌گه‌ڕانه‌وه‌ ‌‬ ‫ی به‌نه‌خۆشی‌‌و زۆریی‌ ته‌مه‌نه‌و‌ه‬ ‫په‌یوه‌ند ‌‬ ‫هه‌یه‌"‪.‬‬

‫‪5‬‬

‫ی‬ ‫جه‌نه‌راڵ ش���ون ماكفیرالند فه‌رمانده‌ ‌‬ ‫دیاریك���راوی‌ س���ه‌ربازی‌ ئه‌مه‌ریكا بۆ‬ ‫روبه‌ڕوبون���ه‌وه‌ی‌ داع���ش له‌عێ���راق‌و‬ ‫س���وریا ئام���اژه‌ ب���ه‌و‌ه ده‌كات ك��� ‌ه‬ ‫ی‬ ‫ئێس���تا له‌هه‌وڵ���ی‌ به‌رفراوانكردن��� ‌‬ ‫پرۆس���ه‌ س���ه‌ربازییه‌كانیاندان له‌هه‌مو‬ ‫ی‬ ‫عێراق‪ ،‬ئه‌و ده‌ڵێت "پێش���مه‌رگه‌ رۆڵ ‌‬ ‫ی‬ ‫گه‌وره‌ی���ان ده‌بێ���ت له‌ئۆپه‌راس���یۆن ‌‬ ‫كۆنترۆڵكردنه‌و‌هی‌ موسڵ‌"‪.‬‬ ‫ئاوێن���ه‌‪ ،‬ده���ۆك‪ :‬جه‌نه‌راڵ ش���ون‬ ‫ی تایبه‌ت‬ ‫ماكفیرالن���د له‌چاوپێكه‌وتنێك ‌‬ ‫ی‬ ‫به‌ئاوێنه‌دا رایگه‌یاند كه‌ جگه‌ له‌الواز ‌‬ ‫سوپاو دروستبونی‌ بۆش���ایی‌ ئه‌منی‌‪،‬‬ ‫ی خه‌ڵكانێ���ك‬ ‫پش���تیوانی‌‌و پێش���واز ‌‬ ‫له‌داع���ش بۆ هاتنی���ان وای‌ كرد ئه‌وان‬ ‫به‌زوی���ی‌ بتوانن له‌عێراق په‌ل بهاوێژن‌و‬ ‫ی‬ ‫داگی���ركاری‌ زیات���ر بكه‌ن‪ ،‬ئ���ه‌و وت ‌‬ ‫ی كۆتای���ی‌ هاتن���ی‌ قاعیده‌ش‬ ‫"ل���ه‌دوا ‌‬ ‫له‌عێ���راق‪ ،‬جارێكی‌ تر ئ���ه‌م گروپان ‌ه‬ ‫ی نوس���توی چه‌كدارییان دروست‬ ‫شان ‌ه ‌‬ ‫ی عێراقدا بون ‌ه‬ ‫كرده‌وه‌و دواتر له‌ناوخۆ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی گه‌ور‌هی‌ گروپی‌ تیرۆریست ‌‬ ‫پاڵپش���ت ‌‬ ‫داعش"‪.‬‬ ‫ی "هێ���زی‌ پێش���مه‌رگ ‌ه‬ ‫وتیش��� ‌‬ ‫ی‬ ‫ی س���ه‌ره‌ك ‌‬ ‫به‌ش���ێكی‌ گه‌وره‌و رۆڵێك ‌‬ ‫ی‬ ‫ی پالنه‌كان ‌‬ ‫هه‌ب���و‌ه له‌جێبه‌جێكردن��� ‌‬ ‫ی‬ ‫ی داعش ك ‌ه مای ‌ه ‌‬ ‫روبه‌ڕوبونه‌و‌هی‌ شه‌ڕ ‌‬

‫چه‌ند شه‌رم ‌ه بۆ مرۆڤایه‌ت ‌ی كه‌ ئه‌نفالیان نایه‌ته‌و‌ه یاد‬

‫ ‬ ‫ناونیشان‪ :‬سلێامنی ته‌الری زارا ‪ -‬نهۆمی سێه‌م ‪ -‬شوقه‌ی ژماره‌ ‪32‬‬

‫ ‬ ‫ته‌له‌فۆن‪ 3202416 :‬‬

‫ی بون‪ ،‬ئێستاش‬ ‫ده‌ستخۆشی‌‌و ش���اناز ‌‬ ‫ێ هێزی‌ پێش���مه‌رگ ‌ه پرۆس���ه‌ك ‌ه‬ ‫به‌ب��� ‌‬ ‫ناڕوات ‌ه پێش���ه‌وه‌و بێگومان به‌شداری‌‌و‬ ‫ی‬ ‫رۆڵی‌ گه‌وره‌یان ده‌بێت له‌ئۆپه‌راسیۆن ‌‬ ‫ی موسڵیش"‪.‬‬ ‫رزگاركردنه‌وه‌ ‌‬ ‫ماكفیرالند جه‌غت���ی‌ له‌وه‌ش كرده‌و‌ه‬ ‫ی‬ ‫ك��� ‌ه ده‌زانی���ن عێراقیه‌كان به‌گش���ت ‌‬ ‫زۆر ماندوبون به‌ده‌س���ت ئه‌م شه‌ڕه‌و‌ه‬ ‫ی داعش‬ ‫به‌اڵم بۆ بنبڕكردن‌و له‌ناوبردن ‌‬ ‫ی ك ‌ه‬ ‫له‌عێراق‌و ده‌ركردنیان له‌و ناوچانه‌ ‌‬ ‫هه‌ن كات‌و ساتی‌ پێویسته‌‪.‬‬

‫‪3‬‬

‫ماکفیالند‬

‫‪17‬‬

‫کۆمپانیای باڵڤ پەیک ئاوێنە دابەش دەکات نرخی ‪ 1000‬دینار‬

‫تیراژ‪4500 :‬‬

‫‌هه‌نوکه‬

‫)‪ )524‬سێشه‌مم ‌ه ‪2016/4/19‬‬

‫جه‌نه‌رال شون ماكفیرالند‪:‬‬

‫‪3‬‬

‫پێشمه‌رگه‌ رۆڵ ‌ی گه‌وره‌یان ده‌بێت له‌ئۆپه‌راسیۆن ‌ی كۆنترۆڵكردنه‌وه‌ ‌ی موسڵ‌‬ ‫ئا‪ :‬زانا حه‌مه‌غه‌ریب‬

‫جه‌نه‌رال شون ماكفیرالند فه‌رمانده‌ی‌‬ ‫دیاریكراوی‌ سه‌ربازی‌ ئه‌مه‌ریكا بۆ‬ ‫روبه‌ڕوبونه‌وه‌ی‌ گروپی‌ تیرۆریستی‌‬ ‫داعش له‌عێراق‌و سوریا له‌م گفتوگۆیه‌ی‌‬ ‫ئاوێنه‌دا ده‌ڵێت " ئێستا ئێمه‌‬ ‫له‌هه‌وڵی‌ به‌رفراوانكردنی‌ پرۆسه‌‬ ‫سه‌ربازییه‌كانداین له‌هه‌مو عێراق‌و‬ ‫ئێستاش له‌كۆتاییه‌كه‌ی‌ نزیك‬ ‫ده‌بینه‌وه‌"‪.‬‬ ‫ئاوێن���ه‌‪ :‬بۆچون ‌ی ئێ���وه‌ له‌باره‌ی‌‬ ‫شه‌ڕی‌ داعش له‌عێراق؟‬ ‫ش���ون ماكفیرالن���د‪ :‬وه‌ك هه‌م���و‬ ‫بۆچونه‌كانه‌ شه‌ڕێكی‌ له‌ناكاو شه‌ڕێكی‌‬ ‫مه‌ترس���یدارو به‌رفراوان���ی‌ گروپێك���ی‌‬ ‫تیرۆریستی‌‌و له‌ماوه‌یه‌كی‌ كه‌مدا توانیان‬ ‫كۆمه‌ڵێك ناوچ���ه‌ی‌ به‌رفراوان له‌عێراق‬ ‫داگیربك���ه‌ن‪ ،‬ب���ون به‌ه���ۆی‌ رودان���ی‌‬ ‫كاره‌س���اتی‌ گه‌وره‌ی مرۆی���ی‌‌و كوژرانی‌‬ ‫هه‌زاران هاواڵتی‌‌و ئاواره‌بونی‌ ملیۆنانی‌‬ ‫تر‪.‬‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬به‌ب���ڕوای‌ ئێوه‌ هۆكاره‌كانی‌‬ ‫دروستبونی‌ داعش‌و په‌الماردانی‌ عێراق‬ ‫چی‌ بون؟‬ ‫ش���ون ماكفیرالند‪ :‬داع���ش گروپێكی‌‬ ‫تیرۆریس���تیه‌و درێژك���راوه‌ی‌ هه‌م���ان‬ ‫ئایدی���او به‌رنامه‌ی���ه‌ ك���ه‌ رێكخ���راوی‌‬ ‫تیرۆریس���تی‌ قاعیده‌ په‌یڕه‌ویان ده‌كرد‪،‬‬ ‫له‌الی���ه‌ك خراپ���ی‌ ره‌وش���ی‌ ناوخۆی‬ ‫سوریاو ده‌سه‌اڵتی‌ رژێمی‌ سوریاو شه‌ڕو‬ ‫ملمالنێ‌ ناوخۆییه‌كان‪ ،‬له‌الیه‌كی‌ تریش‬ ‫پاڵپش���تی‌ هه‌ندێك له‌واڵتانی‌ ناوچه‌كه‌‬ ‫ب���ۆ ئ���ه‌وه‌ی‌ نائارام���ی‌ له‌ناوچه‌ك���ه‌دا‬ ‫هه‌بێت‌و هه‌میشه‌ داعش وه‌ك چه‌كێكی‌‬ ‫مه‌ترسیدار به‌كاربهێنن‪ ،‬ئه‌مانه‌ به‌شێكن‬ ‫له‌هۆكاره‌كان���ی‌ دروس���تبونی‌ داعش‌و‬ ‫هێ���رش‌و په‌الماره‌كانیان‪ .‬س���ه‌باره‌ت‬ ‫به‌هێرش���ه‌كانیان له‌عێراق ئاش���كرایه‌‬ ‫دروستبونی‌ بۆشاییه‌كی‌ ئه‌منی‌‌و نه‌بونی‌‬ ‫پیالن���ی‌ تۆكمه‌ی‌ س���ه‌ربازی‌‪ ،‬هه‌روه‌ها‬ ‫نزیك���ی‌ پێگ���ه‌ی‌ جوگرافی‌ موس���ڵ‌و‬ ‫ئه‌نبار له‌س���وریاوه‌ رێگه‌ خۆشكه‌ر بون‬ ‫بۆ ئه‌وه‌ی‌ داعش به‌ئاس���انی‌ په‌الماری‌‬ ‫عێراق بده‌ن به‌مه‌به‌س���تی‌ فراوانكردنی‌‬ ‫ده‌سه‌اڵته‌كانیان‪.‬‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬عێراق خاوه‌نی‌ س���وپایه‌كی‌‬ ‫زۆره‌ به‌رێ���ژه‌و زۆر جاریش باس له‌وه‌‬ ‫كراوه‌ ك���ه‌ هێزه‌ ئه‌منی���ه‌كان ده‌توانن‬ ‫كۆنترۆڵی‌ دۆسیه‌ی‌ ئه‌منی‌ بكه‌ن كه‌واته‌‬ ‫به‌ته‌نیا ئه‌وه‌ هۆكاری‌ شكست بون؟‬ ‫شون ماكفیرالند‪ :‬ئه‌كرێت الوازی‌ سوپاو‬

‫ده‌زانین عێراقیه‌كان‬ ‫به‌گشتی‌ زۆر‬ ‫ماندوبون به‌ده‌ست‬ ‫ئه‌م شه‌ڕه‌وه‌ به‌اڵم‬ ‫بۆ بنبڕكردن‌و‬ ‫له‌ناوبردن ‌ی‬ ‫داعش له‌عێراق‌و‬ ‫ده‌ركردنیان له‌و‬ ‫ناوچانه‌ ‌ی ك ‌ه‬ ‫هه‌ن كات‌و سات ‌ی‬ ‫پێویسته‌‬ ‫دروستبونی‌ بۆش���ایی‌ ئه‌منی‌ هۆكارێك‬ ‫بن‪ ،‬ب���ه‌اڵم له‌الیه‌كی‌ تریش به‌ئاش���كرا‬ ‫پشتیوانی‌ پێشوازی‌ خه‌ڵكانێك له‌داعش‬ ‫بۆ هاتنیان وای‌ كرد ئه‌وان به‌زویی‌ بتوانن‬ ‫له‌عێراق په‌ل بهاوێژن‌و داگیركاری‌ زیاتر‬ ‫بكه‌ن‪ ،‬له‌دوای‌ كۆتایی‌ هاتنی‌ قاعیده‌ش‬ ‫له‌عێراق جارێكی‌ تر ئه‌م گروپانه‌ شانه‌ی‌‬ ‫نوستوی چه‌كدارییان دروست كرده‌وه‌و‬ ‫دواتر له‌ناوخۆی‌ عێراق بونه‌ پاڵپش���تی‌‬ ‫گ���ه‌وره‌ی‌ گروپی‌ تیرۆریس���تی‌ داعش‪،‬‬ ‫به‌اڵم ئه‌گه‌ر س���وپاو هێزه‌ ئه‌منیه‌كانی‌‬ ‫عێراقیش به‌رگ���ری‌ به‌رفراوانترو پیالنی‌‬ ‫تۆكمه‌ی‌ س���ه‌ربازییان هه‌بوایه‌ ئه‌وكات‬ ‫داع���ش نه‌یده‌توانی‌ ب���ه‌و به‌رفراوانیه‌‬ ‫پیالنی‌ هێرش‌و په‌الماره‌كانی‌ جێبه‌جێ‌‬ ‫بكات‪.‬‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬رۆڵی‌ ئه‌مریكاو هێزی‌ سه‌ربازی‌‬ ‫ئه‌مریكا چییه‌ له‌م شه‌ڕه‌دا؟‬ ‫ش���ون ماكفیرالند‪ :‬رۆڵ���ی‌ ئه‌مریكاو‬ ‫هێزه‌كان���ی‌ دیاره‌و رۆڵێك���ی‌ ئه‌رێنیه‌و‬ ‫هه‌وڵه‌كانمان به‌رده‌وامن بۆ تێكشكاندنی‌‬ ‫داع���ش‪ ،‬به‌هاوكاری‌ س���وپای‌ عێراقی‌‌و‬ ‫هێزی‌ پێش���مه‌رگه‌ پالنه‌كان جێبه‌جێ‬

‫ئاراس حه‌سۆ میرخان‪:‬‬

‫شون ماكفیرالند‬ ‫له‌دایك بوی‌ ‪ 12‬ی‌ شوباتی‌ ‪ 1959‬جه‌نه‌راڵی‌ سه‌ربازی‌ سوپای‌ ئه‌مریكایه‌‪،‬‬ ‫له‌ساڵی‌ ‪ 2015‬هه‌ڵبژێردرا وه‌ك فه‌رمانده‌ی‌ سوپای‌ هاوپه‌یمانان بۆ‬ ‫روبه‌ڕوبونه‌وه‌ی‌ چه‌كدارانی‌ داعش له‌عێراق‌و سوریاو به‌یه‌كێك له‌فه‌رمانده‌‬ ‫سه‌ربازییه‌ كاریگه‌ره‌كانی‌ شه‌ڕی‌ داعش ناوده‌برێت‪.‬‬ ‫ده‌كرێ���ن بۆ كۆتاییهێنان به‌و ش���ه‌ڕه‌و‬ ‫بنه‌بڕكردنی‌ گروپی‌ تیرۆریستی‌ داعش‪.‬‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬ئه‌كرێ���ت هه‌ندێك ورده‌كاری‌‬ ‫بده‌ن له‌سه‌ر رۆڵی‌ هێزه‌كانتان‌و ئه‌وه‌ی‌‬ ‫كردویه‌تی‌؟‬ ‫شون ماكفیرالند‪ :‬به‌ڵێ‌ به‌دڵنیاییه‌وه‌‬ ‫له‌دوای‌ هێرش���ه‌كانی‌ داعش بۆ س���ه‌ر‬ ‫خاك���ی‌ عێ���راق له‌الی���ه‌ن راوێ���ژكارو‬ ‫راهێنه‌رانی‌ س���ه‌ربازی‌ سوپای‌ ئه‌مریكا‬ ‫خولی‌ مه‌ش���ق‌و راهێنان ب���ۆ هێزه‌كانی‌‬ ‫سوپای‌ عێراقی‌ كراونه‌ته‌وه‌و له‌وكاته‌وه‌‬ ‫‪ 17000‬حه‌ڤده‌ هه‌زار س���ه‌ربازی‌ عێراقی‌‬ ‫‪ 4‬هه‌زار پۆلیسی‌ عێراقی‌ خولی‌ مه‌شق‌و‬ ‫راهێنانه‌كانیان بینیوه‌و به‌ش���ێوه‌یه‌كی‌‬ ‫زۆر باش ئاماده‌كراون بۆ روبه‌ڕوبونه‌وه‌ی‌‬ ‫ش���ه‌ڕ ئه‌مه‌ جگه‌ له‌وه‌ی‌ له‌الیه‌ن هێزی‌‬

‫ئاس���مانی‌و هه‌واڵگری‌ ب���ه‌ به‌رده‌وامی‌‬ ‫چاودێ���ری‌ جموجوڵه‌كان���ی‌ داع���ش‬ ‫ده‌كرێت‌و هه‌روه‌ه���ا بۆمبارانی‌ مۆڵگه‌و‬ ‫شوێنه‌ س���تراتیژییه‌كانی‌ داعش كراوه‌و‬ ‫تاراده‌یه‌كی‌ زۆر به‌ره‌و خاڵی‌ الواز بون‬ ‫رۆیشتون‪ .‬هه‌وره‌ها ئه‌نجامدانی‌ چه‌ندین‬ ‫ئۆپه‌راس���یۆنی‌ س���ه‌ركه‌وتو له‌الی���ه‌ن‬ ‫هێزه‌كانمانه‌وه‌‪.‬‬ ‫ئاوێن���ه‌ ‪ :‬ده‌كرێ���ت هاوكاریی���ه‌كان‬ ‫زیات���ر بكه‌ن‌و پالن���ه‌كان به‌رفراوان تر‬ ‫بكه‌ن‌و هه‌ندێكی���ش پێیانوایه‌ كه‌ هێزه‌‬ ‫ئه‌منیه‌كانی‌ عێراق هێش���تا به‌باش���ی‌‬ ‫رانه‌هێنراون‌و ناتوانن له‌روبه‌ڕوبونه‌وه‌ی‌‬ ‫داعش سه‌ركه‌وتوبن؟‬ ‫ش���ون ماكفیرالند‪ :‬به‌ڵێ‌ راس���ته‌ كه‌‬ ‫ئه‌توانرێت هاوكاری���ه‌كان زیاتر بكرێن‪،‬‬

‫ب���ه‌اڵم ئێمه‌ پ�ل�ان‌و ه���اوكاری‌ به‌زۆر‬ ‫ناسه‌پێنین به‌سه‌ر هیچ شوێن‌و الیه‌نێك‬ ‫به‌ڵكو ئه‌بێت ئه‌و كارانه‌ی‌ ده‌كرێن به‌پێی‌‬ ‫داخوازی‌‌و داواكاری‌ بێت‌و ئێمه‌ش به‌پێی‬ ‫داواكاریی���ه‌كان جێبه‌جێی���ان ده‌كه‌ین‪،‬‬ ‫ته‌نانه‌ت ئه‌مری���كا ئاماده‌یه‌ بۆ ناردنی‌‬ ‫فڕۆك���ه‌ی‌ جه‌نگ���ی‌‌و هێزی‌ وش���كانی‌‪،‬‬ ‫هه‌روه‌ها ناردنی‌ راوێژكاری‌ زیاتریش بۆ‬ ‫هاوكاری‌ هێزه‌كانی‌ س���وپاو پێشمه‌رگه‌‬ ‫له‌كاتی‌ ئه‌نجامدانی‌ پرۆسه‌ی‌ رزگاركردنی‌‬ ‫موسڵ‪ ،‬ئه‌م پرۆسه‌یه‌ پێویسته‌ به‌پالن‌و‬ ‫به‌رنام���ه‌ی‌ هاوب���ه‌ش ببرێت��� ‌ه قۆناغی‌‬ ‫جێبه‌جێ‌ كردن‌و پێویس���تی به‌هاوكاری‌‬ ‫هه‌مو الیه‌كمانه‌‪ .‬س���ه‌باره‌ت به‌راهێنانی‌‬ ‫سوپاو هێزه‌ ئه‌منیه‌كانیش من دڵنیایی‌‬ ‫ده‌ده‌م كه‌ له‌الی���ه‌ن راهێنه‌ره‌كانمانه‌وه‌‬ ‫هه‌مان ئه‌و مه‌ش���ق‌و راهێنانه‌ به‌سوپاو‬ ‫هێ���زی‌ پۆلیس��� ‌ی عێراقی‌ ك���راوه‌ كه‌‬ ‫رۆژانه‌ به‌سه‌ربازه‌كانی‌ سوپای‌ ئه‌مریكا‬ ‫ده‌كرێ���ت‪ ،‬هه‌مو ئ���ه‌و ش���ه‌ڕو پالنی‌‬ ‫روبه‌ڕوبونه‌وان���ه‌ی‌ له‌تكریت‌و رومادی‌‌و‬ ‫بێج���ی‌‌و ناوچه‌كان���ی‌ ت���ر له‌ماوه‌كانی‌‬ ‫رابردو جێبه‌جێ‌ كران له‌الیه‌ن س���وپای‌‬

‫عێراق���ه‌وه‌ به‌س���ه‌ركه‌وتویی‌ ئه‌نجام ‌ی‬ ‫مه‌ش���ق‌و راهێنانه‌كان ب���ون‌و هێزه‌كان‬ ‫مه‌شقپێكراو و ئاماده‌كراو بون بۆ شه‌ڕو‬ ‫سه‌ركه‌وتنیشیان به‌ده‌ستهێنا‪.‬‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬رۆڵ���ی‌ هێزی‌ پێش���مه‌رگه‌‌و‬ ‫به‌ش���داریكردنی‌ چیه‌ له‌ئۆپه‌راس���یۆنی‌‬ ‫كۆنترۆڵكردنه‌وه‌ی‌ موسڵ؟‬ ‫ش���ون ماكفیرالند‪ :‬به‌دڵنیایی‌ هێزی‌‬ ‫پێشمه‌رگه‌ به‌ش���ێكی‌ گه‌وره‌و رۆڵێكی‌‬ ‫س���ه‌ره‌كی‌ هه‌ب���وه‌ له‌جێبه‌جێكردن���ی‌‬ ‫پالنه‌كان���ی‌ روبه‌ڕوبون���ه‌وه‌ی‌ ش���ه‌ڕی‌‬ ‫داعش كه‌ مایه‌ی‌ ده‌ستخۆشی‌‌و شانازی‌‬ ‫بون‪ ،‬ئێستاش به‌بێ‌ هێزی‌ پێشمه‌رگه‌‬ ‫پرۆس���ه‌كه‌ ناڕواته‌ پێشه‌وه‌و بێگومان‬ ‫به‌ش���داری‌‌و رۆڵی‌ گه‌وره‌ی���ان ده‌بێت‬ ‫له‌ئۆپه‌راس���یۆنی‌ رزگاركردن���ه‌وه‌ی‌‬ ‫موسڵیش‪.‬‬ ‫ئاوێن���ه‌‪ :‬ب���اس ل���ه‌وه‌ ده‌كرێ���ت‬ ‫درێژكردنه‌وه‌ی‌ پرۆس���ه‌ی‌ رزگاركردنی‌‬ ‫موس���ڵ به‌و مه‌به‌سته‌یه‌ ئه‌مریكا هێزی‌‬ ‫زیاتری‌ خۆی‌ بهێنێته‌ ناوچه‌كه‌؟‬ ‫ش���ون ماكفیرالن���د‪ :‬ئه‌وان���ه‌ ته‌نیا‬ ‫قسه‌و بۆچونن‌و من له‌گه‌ڵ ئه‌وه‌دا نیم‬ ‫هێزی‌ زۆر ب�ڵ�اوه‌ پێ بكرێت به‌تایبه‌ت‬ ‫ل���ه‌دوری‌ هێڵ���ی‌ ش���ه‌ڕه‌كانه‌وه‌ به‌اڵم‬ ‫هاوپه‌یمانان زۆر جار ئه‌وه‌ به‌پێویست‬ ‫ده‌زانن‪ ،‬ئه‌م پرۆس���ه‌یه‌ پرۆس���ه‌یه‌كی‌‬ ‫گه‌وره‌یه‌و هه‌ر بۆیه‌ پێویستی‌ به‌پالنی‌‬ ‫گه‌وره‌و هێزی‌ گ���ه‌وره‌و توانای‌ گه‌وره‌‬ ‫هه‌یه‌ چونك���ه‌ ئه‌بێت ئ���ه‌وه‌ بزانرێت‬ ‫ئێس���تا ئێمه‌ له‌هه‌وڵی‌ به‌رفراوانكردنی‌‬ ‫پرۆس���ه‌ س���ه‌ربازییه‌كانداین له‌هه‌مو‬ ‫عێراق‌و ئێستاش له‌كۆتاییه‌كه‌ی‌ نزیك‬ ‫ده‌بینه‌وه‌‪.‬‬ ‫ئاوێنه‌ ‪ :‬له‌ئێس���تادا خه‌ڵكی‌ عێراق‬ ‫به‌گشتی‌‌و خه‌ڵكی‌ موس���ڵ به‌تایبه‌تی‌‬ ‫ماندوب���ون‌و په‌یامت���ان چیی���ه‌ ب���ۆ‬ ‫عێراقییه‌كان؟‬ ‫ش���ون ماكفیرالن���د‪ :‬به‌دڵنیای���ی‌‬ ‫ئ���اگاداری‌ هه‌مو ئه‌وانه‌ی���ن‌و ئه‌زانین‬ ‫عێراقیه‌كان به‌گش���تی‌ زۆر ماندوبون‬ ‫به‌ده‌س���ت ئه‌م ش���ه‌ڕه‌وه‌ ب���ه‌اڵم بۆ‬ ‫بنبڕكردن‌و له‌ناوبردنی‌ داعش له‌عێراق‌و‬ ‫ده‌ركردنیان ل���ه‌و ناوچانه‌ی‌ كه‌ هه‌ن‬ ‫كات‌و س���اتی‌ پێویس���ته‌و هه‌رچ���ی‌‬ ‫ئه‌مریكای���ه‌ هه‌وڵ ئه‌دات پرۆس���ه‌كه‌‬ ‫زوتر ب���ڕوات به‌ڕێوه‌ به‌اڵم به‌كه‌مترین‬ ‫زیان���ی‌ گیان���ی‌‌و ماڵی‌‪ ،‬س���ه‌باره‌ت‬ ‫به‌پرۆس���ه‌ی‌ رزگاركردنی‌ موس���ڵیش‬ ‫مژده‌ی‌ گ���ه‌وره‌ له‌رێگای���ه‌و دڵنیایی‌‬ ‫ده‌ده‌ین له‌ئاینده‌یه‌ك���ی‌ نزیكدا ژیانی‌‬ ‫ئاسایی‌ ده‌گه‌ڕێته‌وه‌و كۆتایی‌ به‌شه‌ڕو‬ ‫نه‌هامه‌تیه‌كان دێت له‌عێراق‪.‬‬

‫ئه‌گه‌ر پارتی مه‌به‌ستی بوای ‌ه زۆر ئاسان بو ئارام شێخ محه‌مه‌د الببات‬ ‫ئا‪ :‬بنار هیدایه‌ت‬

‫ئاراس حه‌سۆ میرخان ئه‌ندامی‬ ‫سه‌ركردایه‌تی‌و به‌رپرسی لقی ده‌ی‌‬ ‫پارتی دیموكراتی كوردستان له‌م‬ ‫گفتوگۆیه‌ی‌ ئاوێنه‌دا ده‌ڵێت "داوای‬ ‫كۆبونه‌وه‌ی‌ دوقۆڵیمان له‌گۆڕان‬ ‫كردوه‌‪ ،‬به‌اڵم بزوتنه‌وه‌ی‌ گۆڕان‬ ‫ره‌تیكردۆته‌وه‌"‪.‬‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬پارت���ی خوێندنه‌وه‌ی‌ بۆ ئه‌و‬ ‫گۆڕانكارییان���ه‌ی‌ له‌به‌غ���دا روده‌دات‬ ‫چییه‌؟‬ ‫ئاراس حه‌سۆ میرخان‪ :‬پارتی ئه‌مجاره‌‬ ‫هه‌ڵوێس���تی له‌گه‌ڵ هه‌ڵوێس���تی هه‌مو‬ ‫الیه‌نه‌كانه‌‪ ،‬ئه‌مجاره‌ فراكسیۆنی‌ پارتی‬ ‫له‌په‌رله‌مان رون و دیار بوه‌‪ ،‬پێمان وایه‌‬ ‫ئه‌وه‌ی‌ روده‌دات له‌چاكسازی تێپه‌ڕیوه‌و‬ ‫گه‌یشتوه‌ته‌ راده‌ی‌ مونافه‌سه‌و كێبڕكێی‬ ‫سیاسیی‌و كێش���ه‌ی‌ كه‌سی‌و په‌یوه‌ندی‬ ‫به‌چاكسازییه‌وه‌ نیه‌‪ ،‬بۆیه‌ وه‌كو پارتی‌و‬ ‫لیس���تی كوردس���تانی له‌گ���ه‌ڵ ئه‌مه‌دا‬ ‫نه‌بوین‌و هه‌ڵوێستیشمان رونبوه‌‪.‬‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬ده‌ڵێن پارتی له‌هه‌وڵی گۆڕینی‬ ‫ئارام ش���ێخ محه‌مه‌د جێگری سه‌رۆكی‬ ‫په‌رله‌ماندا بوه‌‪ ،‬تاچه‌ند راسته‌؟‬ ‫ئاراس حه‌س���ۆ میرخان‪ :‬ئ���ه‌وه‌ رونه‌‬ ‫ئه‌گه‌ر پارتی مه‌به‌ستی بوایه‌ زۆر ئاسان‬ ‫بو ئارام ش���ێخ محه‌م���ه‌د الببات‪ ،‬به‌اڵم‬

‫ئه‌وه‌م���ان نه‌كردوه‌و ناش���یكه‌ین‪ ،‬ئێمه‌‬ ‫هه‌ڵوێس���تمان له‌گه‌ڵ الیه‌نه‌كانی دیك ‌ه‬ ‫یه‌كب���وه‌‪ ،‬الیه‌نه‌كانی دیك���ه‌ هه‌ریه‌كه‌و‬ ‫په‌رله‌مانتارێكی���ان چوه‌ت���ه‌ ب���ه‌ره‌ی‬ ‫مانگرتوه‌كانه‌وه‌و هی���چ په‌رله‌مانتارێكی‬ ‫پارتی ئه‌وه‌ی‌ نه‌كردوه‌‪ ،‬كه‌سیش ده‌نگی‬ ‫به‌گۆڕینی ئارام ن���ه‌داوه‌‪ ،‬ئه‌مرۆ پارتی‬ ‫ئارامی ش���ێخ محه‌م���ه‌د وه‌كو نوێنه‌ری‬ ‫كورد ته‌ماشای ده‌كه‌ین‪.‬‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬پارتی به‌وه‌ تۆمه‌تبار ده‌كرێت‬ ‫هۆكاری چه‌قبه‌ستنی پرۆسه‌ی‌ سیاسیی‬ ‫هه‌رێم‌و په‌رله‌مانه‌‪ ،‬بۆچونتان چییه‌؟‬ ‫ئاراس حه‌س���ۆ میرخ���ان‪ :‬بێگومان‬ ‫وانیه‌‪ ،‬زۆرجار باسمانكردوه‌ كه‌ پارتی‬ ‫له‌و مه‌س���ه‌له‌یه‌ ده‌ستپێش���خه‌ر نه‌بوه‌‪،‬‬ ‫ئ���ه‌وه‌ی‌ پارت���ی كردویه‌تی پاراس���تنی‬ ‫ئه‌منیه‌ت‌و ئاسایش���ی ئ���ه‌م واڵته‌ بوه‌و‬ ‫به‌كارێك���ی باش���مان زانیوه‌‪ ،‬ئێس���تا‬ ‫ئه‌وه‌ی‌ له‌حكومه‌تدایه‌ به‌بێ گۆڕان هه‌مو‬ ‫الیه‌نه‌كان به‌ش���داره‌و یه‌كێتی به‌ره‌سمی‬ ‫به‌شداره‌و له‌هه‌مو جومگه‌كان هاوبه‌شی‬ ‫پارتییه‌‪.‬‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬هیوایه‌ك هه‌یه‌ بۆ پێشكه‌وتنی‬ ‫په‌یوه‌ندییه‌كانی پارتی‌و گۆڕان؟‬ ‫ئ���اراس حه‌س���ۆ میرخ���ان‪ :‬پارت���ی‬ ‫داوایكردوه‌و ته‌ئكیدی كردۆته‌وه‌‪ ،‬داوای‬ ‫كۆبونه‌وه‌ی‌ دوقۆڵیم���ان كردوه‌‪ ،‬داوای‬ ‫دانیش���تنمان كردوه‌ ب���ه‌اڵم بزوتنه‌وه‌ی‌‬ ‫گ���ۆڕان ره‌تیكردۆت���ه‌وه‌‪ .‬نه‌وش���یروان‬

‫مس���ته‌فا له‌سه‌ر دۆخی گش���تی هه‌رێم‬ ‫ده‌توانێت بۆچون���ی یه‌كالكه‌ره‌وه‌ بدات‬ ‫له‌ناو گۆڕان‪ ،‬چونكه‌ ئێستا له‌ناو گۆڕان‬ ‫كه‌س���ێك نی���ه‌ بۆچ���ون‌و رای كۆتایی‬ ‫هه‌بێ���ت‪ ،‬یا كه‌س���ێك نیه‌ پێش���نیاری‬ ‫هه‌بێت‌و قس���ه‌ی‌ وه‌ربگیرێ���ت‪ ،‬هه‌بونی‬ ‫كاك نه‌وشیروان كاریگه‌ری ده‌بێت‪.‬‬ ‫ئاوێن���ه‌‪ :‬په‌یوه‌ندیتان له‌گه‌ڵ یه‌كێتی‬ ‫نیشتیمانی كوردستان گه‌یشتۆته‌ كوێ؟‬ ‫ئاراس حه‌س���ۆ میرخان‪ :‬ئێمه‌ له‌گه‌ڵ‬ ‫یه‌كێتی له‌زۆر ش���ت چوینه‌ته‌ پێشه‌وه‌‪،‬‬ ‫هه‌وڵ ده‌ده‌ین یه‌ك ده‌نگییمان هه‌بێت‪،‬‬ ‫به‌تایبه‌ت له‌سه‌ر پرسه‌كانی به‌غداو له‌سه‌ر‬ ‫ئه‌وه‌ی‌ به‌ره‌و ریفراندۆم ده‌ڕۆین‪ ،‬چاومان‬ ‫له‌سه‌ر ئه‌وه‌ نیه‌ له‌م قۆناغه‌دا حكومه‌تی‬ ‫زۆرینه‌ له‌گه‌ڵ یه‌كێتی پێكبهێنین‪ .‬ئێمه‌‬ ‫ته‌ئكیدمان له‌س���ه‌ر ئه‌وه‌ كردۆته‌وه‌ له‌م‬ ‫قۆناغ���ه‌دا حكومه‌تی زۆرینه‌و له‌س���ه‌ر‬ ‫رێكه‌وتنی نوێ بمێنێت���ه‌وه‌‪ ،‬به‌تایبه‌ت‬ ‫ئێمه‌ پێویستمان به‌وه‌یه‌ یه‌ك ده‌نگ بین‬ ‫بۆ ریفراندۆم‪ ،‬پارت���ی هه‌وڵی زۆرینه‌ی‬ ‫بۆ ریفراندۆمه‌ بۆ ئ���ه‌وه‌ی‌ قۆناغێك بۆ‬ ‫س���ه‌ربه‌خۆیی بچینه‌ پێشه‌وه‌‪ ،‬ئه‌وه‌مان‬ ‫الگرنگه‌‪.‬‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬پێتان وایه‌ ئه‌مساڵ ریفراندۆم‬ ‫بكرێت؟‬ ‫ئاراس حه‌س���ۆ میرخان‪ :‬هیوادارین‪،‬‬ ‫به‌تایبه‌تی یه‌كێتی له‌م بابه‌ته‌ له‌گه‌ڵمان‬ ‫هاوده‌نگه‌‪ ،‬هیوادارین الیه‌نه‌كانی دیكه‌ش‬

‫بێنه‌ سه‌رخه‌ت‪.‬‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬به‌اڵم بارزانی جه‌ختی له‌سه‌ر‬ ‫ریفراندۆم كردۆته‌وه‌ له‌ئه‌مساڵدا‪ ،‬دڵنیان‬ ‫ده‌كرێت؟‬ ‫ئاراس حه‌س���ۆ میرخان‪ :‬ئێس���تاش‬ ‫له‌سه‌ر هه‌مان قس���ه‌ی‌ بارزانی سورین‌و‬ ‫له‌ئه‌مساڵدا ده‌كرێت‪.‬‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬له‌ئێستا ئه‌مریكییه‌كان نایه‌نه‌‬ ‫هه‌ولێرو ده‌چن���ه‌ به‌غدا‪ ،‬نمونه‌ش جۆن‬ ‫كیری‌و ئاشتۆن كارته‌ر‪ ،‬بۆچی‌ نایه‌ن؟‬ ‫ئاراس حه‌سۆ میرخان‪ :‬رێگه‌ی‌ به‌غدا‬ ‫په‌یوه‌ندی به‌وه‌وه‌ نیه‌ بۆ نایه‌نه‌ هه‌ولێر‪،‬‬ ‫كێش���ه‌ی‌ ئه‌م���ڕۆی به‌غ���دا زۆر قوڵه‌‪،‬‬ ‫پێویستی به‌ده‌ستوه‌ردانی راسته‌وخۆی‬ ‫ئه‌مریكا هه‌یه‌‪ ،‬رۆژی یه‌كشه‌ممه‌ ئه‌مریكا‬ ‫باسی له‌وه‌ كردوه‌‪.‬‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬به‌اڵم پێش���تر كێشه‌ له‌به‌غدا‬ ‫هه‌ب���وه‌و ئه‌مریكیی���ه‌كان هاتونه‌ت���ه‌‬ ‫هه‌ولێر؟‬ ‫ئاراس حه‌س���ۆ میرخان‪ :‬زۆر ئاساییه‌‬ ‫ك���ه‌ جارێك كیری بێت‌و جارێك نه‌یه‌ت‪،‬‬ ‫له‌داهاتودا دێته‌ هه‌ولێر‪ ،‬نابێت حس���اب‬ ‫له‌س���ه‌ر ئه‌وه‌ بكرێت ك���ه‌ جارێك جۆن‬ ‫كیری دێت‌و جارێك نایه‌ت‪ ،‬كوردس���تان‬ ‫پێگ���ه‌ی‌ خ���ۆی هه‌یه‌و جێ���ی بایه‌خه‌‪،‬‬ ‫ئ���ه‌وه‌ی‌ ئێس���تا له‌به‌غ���دا روده‌دات‬ ‫واده‌خوازێت ش���اندی ئه‌مریك���ی بچنه‌‬ ‫ئ���ه‌وێ‪ ،‬چونكه‌ عێ���راق له‌بارودۆخێكی‬ ‫زۆر تایبه‌تدایه‌‪ ،‬ره‌نگه‌ هه‌ڕه‌ش���ه‌ له‌سه‌ر‬

‫پرۆسه‌ی‌ سیاسیی هه‌بێت‪.‬‬ ‫ئاوێن���ه‌‪ :‬ده‌نگۆكان ده‌ڵێ���ن ئه‌مریكا‬ ‫باوه‌ڕی به‌شه‌رعیه‌تی‌ ده‌سه‌اڵتی بارزانی‬ ‫نه‌ماوه‌ بۆیه‌ نایه‌ن؟‬ ‫ئاراس حه‌سۆ میرخان‪ :‬ئه‌گه‌ر به‌یانی‬ ‫ئه‌و شانده‌‪ ،‬یان ئه‌مریكی یا جۆن كیری‬ ‫بێت بڕوایان به‌ده‌سه‌اڵتی بارزانی‌و هه‌رێم‬ ‫هه‌یه‌‪ ،‬ئه‌گه‌ر هه‌فته‌و مانگی داهاتو هاتن‬ ‫لێیان بپرس���ن بزانن بڕوایان به‌بارزانی‌و‬ ‫ده‌س���ه‌اڵتی هه‌رێمی كوردستان هه‌یه‌‪،‬‬ ‫ناكرێ���ت كاتێ���ك ش���اندێكی ئه‌مریكی‬ ‫بێت باوه‌ڕ نه‌كرێ���ت بڕوایان به‌بارزانی‌و‬ ‫ده‌س���ه‌اڵتی هه‌رێم هه‌یه‌و كاتێك نه‌یه‌ن‬ ‫بڕوایان پێی نه‌ماوه‌‪.‬‬ ‫ئاوێن���ه‌‪ :‬وه‌ك جێگ���ری به‌رپرس���ی‬ ‫میحوه‌ری گوێ���ر له‌مه‌خمور‪ ،‬هه‌وڵه‌كان‬ ‫بۆگرتنه‌وه‌ی‌ موسڵ گه‌یشتنه‌ كوێ؟‬ ‫ئاراس حه‌س���ۆ میرخان‪ :‬ئه‌م شه‌ڕه‌ی‌‬ ‫دوای���ی عێراق كردی‪ ،‬ئه‌وه‌ی‌ پیش���اندا‬ ‫گرتنه‌وه‌ی‌ موسڵ به‌بێ پێشمه‌رگه‌ ئه‌نجام‬ ‫نادرێت‪ ،‬له‌م چه‌ند هێرشه‌ی‌ دوایی ئه‌وه‌‬ ‫بۆ ئه‌مریكییه‌كان رونبۆته‌وه‌و پێده‌چێت‬ ‫به‌جدی بێن���ه‌ ناو ئه‌و مه‌س���ه‌له‌یه‌وه‌‪،‬‬ ‫ئه‌وه‌نده‌ی‌ ئ���اگادارم پێده‌چێت فڕۆكه‌ی‌‬ ‫ئه‌پاچی‌و هێ���ز بنێرن‪ ،‬ئه‌و هێرش���ه‌ی‌‬ ‫له‌میح���وه‌ری ئێمه‌ كراو س���ه‌رنه‌كه‌وتن‬ ‫هۆكارێك بێت بۆ ئه‌وه‌ی‌ ئه‌مریكا به‌جدی‬ ‫تر بێنه‌ ناو ئه‌و مه‌سه‌له‌یه‌وه‌و هاوكاری‬ ‫زیاتری پێشمه‌رگه‌ بكه‌ن‪.‬‬

‫ناكرێت كاتێك‬ ‫شاندێكی ئه‌مریكی‬ ‫بێت باوه‌ڕ نه‌كرێت‬ ‫بڕوایان به‌بارزانی‌و‬ ‫ده‌سه‌اڵتی هه‌رێم‬ ‫هه‌یه‌و كاتێك نه‌یه‌ن‬ ‫بڕوایان پێی نه‌ماوه‌‬

‫‪2‬‬

‫تایبه‌ت‬

‫)‪ )524‬سێشه‌مم ‌ه ‪2016/4/19‬‬

‫به‌ڕێوه‌به‌ری‌ فرۆكه‌خانه‌ی‌ سلێمانی‪:‬‬

‫نوسراوی‌ رێگریكردن له‌سه‌فه‌ر ‌ی هیچ به‌رپرسێكی‌ حكومیمان بۆ نه‌هاتوه‌‬ ‫تاهیر عه‌بدوڵاڵ به‌ڕێوه‌به‌ری‌‬ ‫فڕۆكه‌خانه‌ی‌ سلێمانی‌ له‌دیمانه‌یه‌كی‌‬ ‫تایبه‌ت له‌گه‌ڵ ئاوێنه‌ رایگه‌یاند‬ ‫"له‌میانه‌ی‌ ئه‌و چاكسازییانه‌ی‌ كه‌‬ ‫بارزانی‌ بڕیاری‌ له‌سه‌ر داوه‌ هیچ‬ ‫رێنمایی‌‌و نوسراوێكمان بۆ نه‌هاتوه‌‬ ‫سه‌باره‌ت به‌رێگریكردن له‌سه‌فه‌ری‌‬ ‫هه‌ر به‌رپرسێكی‌ حكومی‌"‪.‬‬ ‫ئاوێنه‌‪ ،‬شۆڕش محه‌مه‌د‪ :‬سه‌باره‌ت‬ ‫فڕۆكه‌خان����ه‌ی‌‬ ‫به‌گه‌ش����ته‌كانی‌‬ ‫نێوده‌وڵه‌تی‌ سلێمانی‪ ،‬تاهیر عه‌بدوڵاڵ‬ ‫به‌ڕێوه‌به‌ری‌ فڕۆكه‌خانه‌ی‌ س����لێمانی‌‬ ‫وت����ی‌ "گه‌ش����ته‌كانی‌ فڕۆكه‌خان����ه‌ی‌‬ ‫نێوده‌وڵه‌تی‌ سلێمانی‌ به‌رده‌وامه‌‌و هیچ‬ ‫ئاس����ته‌نگییه‌كی‌ بۆ دروست نه‌بوه‌‌و‬ ‫ته‌نها گه‌ش����ته‌كانی‌ هێڵی‌ ئاس����مانی‌‬ ‫توركی����ا نه‌بێت كه‌ به‌هۆی‌ كێش����ه‌ی‌‬ ‫وه‌رگرتنی‌ ڤیزه‌وه‌ هه‌ندێك ئاسته‌نگ‬ ‫دروست بوه‌"‪.‬‬ ‫وتیش����ی‌ "گه‌ش����ته‌كان هه‌م����وی‌‬ ‫ئاسایین‌و به‌پێی‌ خشته‌كان جێبه‌جێ‌‬ ‫ده‌كرێن"‪.‬‬ ‫له‌ب����اره‌ی‌ كاریگ����ه‌ری‌ گرژییه‌كانی‌‬ ‫به‌غدا له‌س����ه‌ر كاری‌ ئ����ه‌وان‪ ،‬تاهیر‬ ‫عه‌بدوڵ��ڵ�ا وت����ی‌ "ئ����ه‌وه‌ بابه‌تێك����ه‌‬ ‫په‌یوه‌ن����دی‌ به‌سیاس����ه‌ته‌وه‌ هه‌ی����ه‌‌و‬ ‫په‌یوه‌س����ته‌ به‌په‌یوه‌ندییه‌كانی‌ نێوان‬ ‫هه‌رێم‌و به‌غدا"‪.‬‬ ‫وتیش����ی‌ "له‌الیه‌ن به‌رێوه‌به‌رایه‌تی‌‬ ‫فڕۆكه‌وان����ی‌ عێراق����ه‌وه‌ ب����ه‌رده‌وام‬ ‫ئاسته‌نگ بۆ فڕۆكه‌خانه‌كانی‌ هه‌رێمی‌‬ ‫كوردس����تان دروستده‌كرێت به‌اڵم به‌و‬ ‫جۆره‌ نییه‌ كه‌ كاریگه‌ری‌ راسته‌وخۆی‌‬ ‫هه‌بێت له‌سه‌ر گه‌شته‌كان"‪.‬‬ ‫"له‌ئه‌نجام����ی‌‬ ‫راش����یگه‌یاند‬ ‫ره‌نگدان����ه‌وه‌ی‌ په‌یوه‌ن����دی‌ له‌نێوان‬ ‫حكومه‌ت����ی‌ هه‌رێم‌و به‌غ����دا هه‌ندێك‬

‫ی سلێمانی‌‬ ‫فڕۆكه‌خانه‌ ‌‬ ‫ئاسته‌نگ دروست ده‌بێت‪ ،‬به‌اڵم زۆر‬ ‫كاریگه‌ریی‌ دروست ناكه‌ن"‪.‬‬ ‫به‌ڕێوه‌به‌ری‌ فڕۆكه‌خانه‌ی‌ سلێمانی‌‬ ‫هی����واداره‌ ئ����ه‌و ئاس����ته‌نگانه‌ی‌ كه‌‬ ‫ئێس����تا هه‌یه‌ له‌به‌غدا‌و ئه‌و كێشانه‌ی‌‬ ‫كه‌ له‌به‌غدا هه‌ی����ه‌ كاریگه‌ری‌ نه‌بێت‬

‫له‌سه‌ر گه‌ش����ته‌كان‪ ،‬به‌اڵم ئه‌وه‌شی‌‬ ‫نه‌شارده‌وه‌ كه‌ئه‌گه‌ر په‌یوه‌ندییه‌كان ‌‬ ‫ی‬ ‫نێ����وان هه‌رێم‌و به‌غدا تێك بچن هه‌مو‬ ‫فشارێك به‌رامبه‌ر هه‌رێم ده‌گیرێته‌به‌ر‌و‬ ‫له‌وباره‌ی����ه‌وه‌ وت����ی‌ "بێگومان ئه‌گه‌ر‬ ‫ئه‌م بارودۆخه‌ ئاڵۆزه‌ به‌رده‌وام بێت‌و‬

‫نێوانی‌ حكومه‌تی‌ هه‌رێم‌و به‌غدا تێك‬ ‫بچێت من له‌و باوه‌ڕه‌دام ئه‌و به‌ڕێزانه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫كه‌ له‌به‌غ����دا ده‌س����ه‌اڵتدارن‌و حوكم‬ ‫ده‌كه‌ن بیر له‌هه‌مو شتێك ده‌كه‌نه‌وه‌‬ ‫بۆ ئه‌وه‌ی‌ ئاس����ته‌نگ ب����ۆ حكومه‌تی‌‬ ‫هه‌رێمی‌ كوردس����تان دروس����ت بكه‌ن‬

‫به‌فڕۆكه‌خانه‌كانیشه‌وه‌"‪.‬‬ ‫وتیشی‌ "ئه‌وان وه‌ك فشاری‌ سیاسی‌‬ ‫هه‌مو شتێك تاقیده‌كه‌نه‌وه‌"‪.‬‬ ‫تاهی����ر عه‌بدوڵ��ڵ�ا ئام����اژه‌ ب����ه‌وه‌‬ ‫ده‌دات كه‌ ئاس����مانی‌ هه‌رێم به‌شێكه‌‬ ‫له‌ئاسمانی‌ عێراق‌و ئیداره‌ی‌ ئاسمانی‌‬

‫هه‌رێ����م به‌ده‌س����ت عێراقه‌وه‌ی����ه‌‌و‬ ‫له‌وباره‌ی����ه‌وه‌ وت����ی‌ "ئه‌گ����ه‌ر عێراق‬ ‫بیه‌وێت فشار دروست بكات‌و ده‌ست‬ ‫به‌رێت بۆ ئه‌و كارته‌ بێگومان ئه‌وكاته‌‬ ‫ده‌توانێ����ت گیروگرفتێكی‌ زۆر گه‌وره‌‬ ‫دروس����ت بكات بۆ بواری‌ فڕۆكه‌وانی‌‬ ‫له‌كوردستان"‪.‬‬ ‫له‌ب����اره‌ی‌ مه‌ترس����یه‌كانی‌ س����ه‌ر‬ ‫ئاس����مانی‌ هه‌رێ����م به‌هۆی‌ ئ����ه‌وه‌ی‌‬ ‫له‌رابردودا ئاراس����ته‌ی‌ موشه‌كه‌كانی‌‬ ‫روسیا بۆ سوریا به‌ئاسمانی‌ هه‌رێمدا‬ ‫تێده‌په‌ڕی‌‌و مانه‌وه‌ی‌ ئه‌و مه‌ترسیانه‌‬ ‫له‌سه‌ر ئاسمانی‌ هه‌رێم‪ ،‬به‌ڕێوه‌به‌ری‌‬ ‫فڕۆكه‌خانه‌ی‌ سلێمانی‌ وتی‌ "به‌ڕواڵه‌ت‬ ‫ئه‌و مه‌ترسییانه‌ ئێستا نه‌ماون چونكه‌‬ ‫رێڕه‌وی‌ بۆردومانی‌ روس����یا بۆ سه‌ر‬ ‫سوریا گۆڕاوه‌‌و بوه‌ته‌ شێوازێكی‌ تر‌و‬ ‫شێوازی‌ موشه‌ك نییه‌"‪.‬‬ ‫وتیش����ی‌ "ب����ه‌اڵم مادام ئاس����مانی‌‬ ‫كوردس����تان به‌ده‌س����ت حكومه‌ت����ی‌‬ ‫هه‌رێم����ی‌ كوردس����تان‌و ده‌زگایه‌كی‌‬ ‫تایبه‌ت له‌هه‌رێمی‌ كوردس����تان نییه‌‬ ‫بێگومان له‌هه‌ركاتێك����دا كه‌ ئاڵۆزی‌‬ ‫له‌نێ����وان حكومه‌تی‌ هه‌رێ����م‌و به‌غدا‬ ‫دروس����ت بێت یه‌كێك له‌ب����واره‌كان‬ ‫كه‌ مه‌ترس����ی‌ ده‌كه‌وێته‌ سه‌ر بواری‌‬ ‫ئاسمان‌و بواری‌ فڕۆكه‌وانییه‌ له‌هه‌رێمی‌‬ ‫كوردستاندا"‪.‬‬ ‫سه‌باره‌ت به‌چاكسازییه‌كانی‌ بارزانی‌‌و‬ ‫به‌ده‌ستگه‌یش����تنی‌ هیچ نوس����راوێك‬ ‫كه‌ س����ه‌فه‌ری‌ ه����ه‌ر لێپرس����راوێكی‌‬ ‫حكومی‌ یان حزب����ی‌ قه‌ده‌غه‌ بكات‪،‬‬ ‫به‌ڕێوه‌به‌ری‌ فڕۆكه‌خانه‌ی‌ س����لێمانی‌‬ ‫وتی‌ "له‌میانه‌ی‌ ئه‌و چاكس����ازییانه‌ی‌‬ ‫كه‌ بارزانی‌ بڕیاری‌ له‌س����ه‌ر داوه‌ هیچ‬ ‫رێنمایی‌‌و نوس����راوێكمان بۆ نه‌هاتوه‌‬ ‫س����ه‌باره‌ت به‌رێگریكردن له‌سه‌فه‌ری‌‬ ‫هه‌ر به‌رپرسێكی‌ حكومی‌"‪.‬‬

‫كه‌سوكاری‌ ئه‌و دو كه‌سه‌ی‌ له‌پێنجوێن كوژران‪:‬‬

‫گومانمان له‌ئێران‌و توركیایه‌‬

‫ئێواره‌ی‌ ‪ ،4/13‬دو كه‌س‬ ‫له‌هه‌لومه‌رجێكی‌ نادیاردا له‌شارۆچكه‌ی‌‬ ‫پێنجوێن كوژران‪ ،‬یه‌كێكیان سه‌ر‬ ‫به‌رێكخستنی‌ په‌كه‌كه‌ بوه‌‌و ئه‌ویتریشیان‬ ‫هاوڕێی‌ بوه‌‪ ،‬كه‌سوكاری‌ ئه‌ندامه‌كه‌ی‌‬ ‫په‌كه‌كه‌ گومانیان "له‌ئێران‌و توركیایه‌‬ ‫كه‌ ده‌ستیان له‌كوشتنی‌ ئه‌واندا‬ ‫هه‌بێت"‪.‬‬ ‫ئاوێن���ه‌‪ ،‬مه‌زه���ه‌ر كه‌ری���م‪ :‬كامه‌ران‬ ‫س���ادق‪ ،‬برای‌ كه‌م���ال ك���ه‌ ئه‌ندامێكی‌‬ ‫چاالك���ی‌ رێكخس���تنه‌كانی‌ په‌كه‌كه‌ی���ه‌‬ ‫له‌س���نوری‌ پێنجوێندا‪ ،‬باس له‌وه‌ ده‌كات‬ ‫ك���ه‌ به‌رپرس���انی‌ په‌كه‌ك���ه‌ متمان���ه‌ی‌‬ ‫ته‌واویان به‌كه‌مالی‌ برای‌ بوه‌و وه‌ك خۆی‌‬ ‫ده‌ڵێت پێیانوتوه‌ كه‌ "بڕۆ تۆ ئاپۆچیت‌و‬ ‫سه‌رپشكبه‌ له‌كاره‌كانتدا‪ ،‬ئه‌ویش ده‌یان‬ ‫كه‌سی‌ له‌و سنوره‌دا كردوه‌ به‌په‌كه‌كه‌"‪.‬‬

‫كامه‌ران سه‌باره‌ت به‌روداوی‌ كوشتنی‌‬ ‫براك���ه‌ی‌ وت���ی‌ "رۆژی‌ ‪ ،4/13‬كاتژمێ���ر‬ ‫ش��� ‌هش‌و نیوی‌ ئێواره‌ ب���و‪ ،‬كه‌مالی‌ برام‬ ‫ته‌له‌فونی‌ بۆ ك���ردم‌و پێیوتم كه‌ به‌یانی‌‬ ‫چاالكییه‌كم���ان هه‌ی���ه‌ ئاگاداربه‌"‪ .‬به‌بێ‌‬ ‫ئه‌وه‌ی‌ ئاماژه‌ به‌و كارو چاالكییه‌ بدات‪.‬‬ ‫ئ���ه‌و وت���ی‌ "كه‌مال���ی‌ برام ش���وێنی‌‬ ‫كاره‌كانی‌ خۆی‌ به‌كه‌س نه‌ده‌وت ته‌نانه‌ت‬ ‫منی���ش نه‌مده‌زانی‌ له‌كوێیه‌ زۆر به‌نهێنی‌‬ ‫كاری‌ ده‌كرد"‪.‬‬ ‫وتیشی‌ "له‌س���اڵی‌ ‪2007‬وه‌ په‌یوه‌ندی‌‬ ‫به‌پارت���ی‌ كرێكاران���ی‌ كوردس���تانه‌وه‌‬ ‫كردوه‌و به‌رده‌وام هه‌ڕه‌ش���ه‌ی‌ كوش���تنی‌‬ ‫له‌سه‌ر بوه‌‪ ،‬ئه‌و ئێواره‌یه‌ كاردۆی‌ كوڕی‌‬ ‫ته‌له‌فونی‌ بۆ ك���ردوه‌و پێیوتوه‌ خه‌ریكه‌‬ ‫له‌ن���او پێنجوێندا ده‌مڕفێنن‪ ،‬له‌دوای‌ ئه‌م‬ ‫قس���انه‌ له‌كاتژمێر حه‌وت‌و بیست ده‌قه‌دا‬ ‫كه‌مال‌و س���دیقی‌ هاوڕێی‌ ده‌ڕفێنن‌و هه‌ر‬

‫هه‌مان ئێواره‌ ته‌رمی‌ س���دیق به‌كوژراوی‌‬ ‫له‌نێوان پێنجوێن‌و گه‌رمكدا ده‌دۆزرێته‌وه‌و‬ ‫ب���ۆ رۆژی‌ دواتری���ش ته‌رم���ی‌ براكه‌مان‬ ‫له‌گۆخالن به‌كورژاوی‌ دۆزییه‌وه‌"‪.‬‬ ‫كامه‌ران حه‌س���ره‌تی‌ كوشتنی‌ براكه‌ی‌‬ ‫له‌دڵ‌ ده‌رناچێ‌‌و به‌رده‌وام به‌خه‌مبارییه‌وه‌‬ ‫ب���اس ل���ه‌وه‌ ده‌كات كه‌ پێ���ش ئه‌وه‌ی‌‬ ‫براك���ه‌ی‌ بڕفێنن‪ ،‬ته‌له‌فون���ی‌ بۆ كردوه‌و‬ ‫پاش هه‌واڵم پرسین پێیوتوه‌ "بۆ كارێك‬ ‫تا كارگ���ه‌ی‌ قیره‌ك���ه‌ی‌ گه‌رمك ده‌چم‌و‬ ‫دێمه‌وه‌‪ ،‬به‌اڵم ئه‌و رۆیش���تنه‌ی‌ رۆش���ت‬ ‫نه‌گه‌ڕایه‌وه‌"‪.‬‬ ‫كه‌م���ال س���ادق س���اڵی‌ ‪1967‬‬ ‫له‌شارۆچكه‌ی‌ پێنجوێن له‌دایكبوه‌‪ ،‬ساڵی‌‬ ‫‪ 1983‬په‌یوه‌ن���دی‌ به‌ڕێكخس���تنه‌كانی‌‬ ‫یه‌كیه‌تی‌ نیشتمانی‌ كوردستانه‌وه‌ كردوه‌‬ ‫تا س���اڵی‌ ‪ ،2007‬دوات���ر بوه‌ته‌ ئه‌ندامی‌‬ ‫كارای‌ رێكخس���تنه‌كانی‌ په‌كه‌كه‌‪ ،‬ساڵی‌‬

‫‪ 1993‬ژیان���ی‌ هاوس���ه‌ریی‌ پێكهێناوه‌‌و‬ ‫خاوه‌نی‌ سێ‌ كوڕ‌و كچێكه‌‪.‬‬ ‫كامه‌ران س���ه‌باره‌ت به‌سدیقی‌ هاوڕێی‬ ‫كه‌مال‌و پێكه‌وه‌ كاركردنیانیش���یان‪ ،‬ئه‌و‬ ‫وت���ی‌ "له‌س���اڵی‌ ‪2004‬دا له‌به‌ڕێوه‌به‌راتی‌‬ ‫پۆلیسی‌ دارستان له‌شارۆچكه‌ی‌ پێنجوێن‬ ‫كاریان كردوه‌‪ ،‬ش���ه‌هید سدیق‌و كه‌مالی‌‬ ‫ب���رام ه���ه‌ر كارێكیان هه‌بوای���ه‌ پێكه‌وه‌‬ ‫ده‌یانكردو به‌بێ‌ یه‌ك بۆ هیچ ش���وێنێك‬ ‫نه‌ده‌چون"‪.‬‬ ‫وتیش���ی‌ "له‌تی���رۆر كردن���ی‌ براكه‌م‌و‬ ‫هاوڕێكه‌ی���دا گومانمان زیات���ر له‌ئێران‌و‬ ‫توركیایه‌ كه‌ ده‌ستیان له‌كوشتنی‌ ئه‌واندا‬ ‫هه‌بوبێت"‪.‬‬ ‫كام���ه‌ران جه‌غت���ی‌ ل���ه‌وه‌ ك���رده‌وه‌‬ ‫كه‌ كه‌مال���ی‌ ب���رای‌‌و خێزانه‌كه‌یان هیچ‬ ‫كێش���ه‌یه‌كی‌ كۆمه‌اڵیه‌تیان له‌گه‌ڵ كه‌س‬ ‫نیه‌‪ ،‬ئ���ه‌و وت���ی‌ "گومانم���ان له‌هه‌ردو‬

‫ده‌وڵه‌تی‌ توركی���ا‌و ئێران هه‌یه‌‪ ،‬به‌پله‌ی‌‬ ‫یه‌ك ئێران كه‌ نه‌یاری‌ پارتی‌ كرێكارانن‌و‬ ‫براكه‌ش���م هه‌ڵگ���ری‌ ئه‌و ڕێب���ازه‌ بوه‌‪،‬‬ ‫داوامان له‌هێزه‌ ئه‌منیه‌كان كردوه‌ بكوژی‌‬ ‫براك���ه‌م‌و هاوڕێكه‌ی‌ بدۆزێته‌وه‌‌و یاس���ا‬ ‫سه‌روه‌ر بێت‪".‬‬ ‫وتیشی‌ "تا ئێس���تا كه‌س له‌سه‌ر ئه‌و‬ ‫ڕوداوه‌ ده‌ستگیر نه‌كراوه‌‌و به‌وته‌ی‌ هێزه‌‬ ‫ئه‌منی���ه‌كان یه‌كێك له‌بكوژه‌كان خه‌ڵكی‌‬ ‫ش���ارۆچكه‌ی‌ پێنجوێن���ه‌‪ ،‬لێكۆڵین���ه‌وه‌‬ ‫له‌روداوه‌ك���ه‌ به‌رده‌وام���ه‌ ت���ا مانگێكی‌‬ ‫دیكه‌ش چاوه‌ڕێی‌ هێزه‌ ئه‌منیه‌كان ده‌بین‬ ‫به‌ڵێنیان پێداوین بكوژه‌كان بدۆزنه‌وه‌"‪.‬‬ ‫ئه‌بوبه‌ك���ر محه‌مه‌د‪ ،‬ئامۆزای‌ س���دیق‬ ‫عه‌بدواڵ سه‌باره‌ت به‌كوشتنی‌ ئامۆزاكه‌ی‌‬ ‫وتی‌ "له‌خۆشه‌ویس���تیدا بۆ كه‌مال خۆی‌‬ ‫داوه‌ به‌كوش���ت‪ ،‬دور ت���ا نزی���ك هی���چ‬ ‫په‌یوه‌ندیه‌كی‌ به‌كاری‌ سیاسیه‌وه‌ نه‌بوه‌‪،‬‬

‫س���دیقی‌ ئامۆزام پۆلیس���ی‌ دارس���تانه‌‬ ‫له‌ش���اروچكه‌ی‌ پێنجوێ���ن‌و كارمه‌ن���د ‌ی‬ ‫حكومه‌ته‌"‪.‬‬ ‫ئه‌بوبه‌ك���ر ئام���اژه‌ی‌ ب���ه‌وه‌ش دا كه‌‬ ‫"ئاسایش���ی‌ پێنجوێن هه‌واڵی‌ كوش���تنی‌‬ ‫س���دیقی‌ ئامۆزامانی���ان پێراگه‌یاندی���ن‬ ‫ئه‌وان گومانیان له‌كه‌س نیه‌‪ ".‬ده‌ش���ڵێت‬ ‫"ئامۆزاكه‌م هیچ كێشه‌یه‌كی‌ كۆمه‌اڵیه‌تی‌‌و‬ ‫سیاسی‌ له‌گه‌ڵ كه‌س نیه‌ ئێمه‌ ده‌مانه‌وێت‬ ‫یاسا سه‌روه‌ر بێت"‪.‬‬ ‫س���دیق عه‌بداڵ عه‌لی‌ له‌ساڵی‌ ‪1968‬‬ ‫له‌دای���ك ب���وه‌‌و خاوه‌نی‌ س���ێ‌ كوڕ‌و دو‬ ‫كچ���ه‌‌و كارمه‌ندی‌ پۆلیس���ی‌ دارس���تانه‌‬ ‫له‌شاروچكه‌ی‌ پێنجوێن‪.‬‬ ‫ئاوێن���ه‌ی‌ به‌مه‌به‌س���تی‌ به‌دواداچونی‌‬ ‫ئ���ه‌م روداوه‌ هه‌وڵی���دا په‌یوه‌ن���دی‌ به‌‬ ‫به‌ڕێوه‌به‌ری‌ ئاسایشی‌ پێنجوێنه‌وه‌ بكا‪،‬‬ ‫به‌اڵم به‌رده‌ست نه‌بو‪.‬‬

‫هه‌ندێك گه‌ڕه‌ك هه‌یه‌ رێگ ‌ه ناده‌ن كامێرای چاودێری بۆ دابنرێت‬

‫باندێكی دزیكردنی ئۆتۆمبێل له‌سلێمانی ده‌ستگیرده‌كرێن‬ ‫سه‌ركه‌وت ئه‌حمه‌د وته‌بێژی پۆلیسی‬ ‫وته‌بێژی پۆلیسی سلێمانی‬ ‫س����لێمانی به‌ئاوێنه‌ی‌ وت "ئه‌و بانده‌‬ ‫ده‌ڵێت "باندێكی پێنج كه‌سی‬ ‫پێنج كه‌س بون‌و سیانیان پێشتر سزا‬ ‫دزیكردنی ئۆتۆمبێل له‌سلێمانی‬ ‫دراون‌و زیندانی كراون له‌سه‌ر دزیكردن‪،‬‬ ‫ده‌ستگیركراون‪ ،‬ئه‌وانه‌ خه‌ڵكی‬ ‫دوانیان له‌گه‌ڵیان ده‌ستیان به‌و كاره‬ ‫سلێمانین‌و تائێستا هاوكارو‬ ‫‌كردوه‌‪ ،‬چوار ئۆتۆمبێل دۆزراونه‌‌ته‌وه‌و‬ ‫سودمه‌ندبوه‌كانی ئه‌و دزییانه‌‬ ‫دراونه‌ته‌وه‌ به‌خاوه‌نه‌كانیان‪ ،‬ئاسایشی‬ ‫ده‌ستگیرنه‌كراون‪ ،‬ده‌شڵێت‬ ‫"كه‌سانی دیكه‌ هه‌یه‌ هاوكاریان بون‌‪ ،‬س����لێمانی ده‌ورێك����ی كاریگه‌ری����ان‬ ‫هه‌ب����و له‌دۆزینه‌وه‌ی ئه‌و كه‌س����انه‌ی‌‬ ‫هه‌بوه‌ زانیویه‌تی ئه‌م ئۆتۆمبێل ‌ه‬ ‫ئۆتۆمبێلیان ده‌دزی‪ ،‬ئێستا فه‌رمانی‬ ‫دزراوه‌و به‌هه‌ندێك پاره‌ ده‌مكوت‬ ‫ده‌س����تگیركردن بۆ چه‌ند كه‌س����ێك‬ ‫كراوه‌‪ ،‬كه‌ بانده‌كه‌ ده‌ستگیركراون‬ ‫ده‌رچوه‌ له‌وانه‌ی‌ كڕین‌و فرۆش����تنیان‬ ‫‏هه‌ڵهاتون بۆ شوێنێكی تر"‪.‬‬ ‫ئاوێن����ه‌‪ ،‬بن����ار هیدای����ه‌ت‪ :‬نه‌قیب پێوه‌ك����ردوه‌‪ ،‬یاخ����ود ئۆتۆمبێلیان‬

‫هێناوه‌"‪.‬‬ ‫نه‌قیب سه‌ركه‌وت باس له‌وه‌شده‌كات‬ ‫"له‌ئێستادا پۆلیسی نه‌هێشتنی تاوان‬ ‫سه‌رقاڵی دۆزینه‌وه‌ی‌ ئه‌و كه‌سانه‌یه‌‪،‬‬ ‫له‌گ����ه‌ڵ ئه‌وانه‌ش����دا چاودێری چه‌ند‬ ‫شوێنێك ده‌كرێت كه‌ هه‌ندێك گه‌ڕه‌ك‬ ‫گومان����ی ئه‌وه‌یان لێده‌كرێت دزی تیا‬ ‫بكرێت یاخود جامی ئۆتۆمبێله‌كانیان‬ ‫ش����كاوه‌‪ ،‬ئاسایش‌و پۆلیس چاودێری‬ ‫ده‌كات‪ ،‬بان����دی دزییه‌كه‌ به‌ته‌واوه‌تی‬ ‫ده‌ستگیركراون‪ ،‬به‌اڵم كه‌سانی دیكه‌‬ ‫هه‌یه‌ هاوكاریان بوه‌‪ ،‬هه‌بوه‌ زانیویه‌تی‬ ‫ئه‌م ئۆتۆمبێل����ه‌ دزراوه‌و به‌هه‌ندێك‬

‫پاره‌ ده‌مك����وت ك����راوه‌‪ ،‬ئه‌مانه‌ ك ‌ه‬ ‫بانده‌كه‌ ده‌س����تگیركراون هه‌ڵهاتون‬ ‫بۆ ش����وێنێكی تر‪ ،‬چه‌ند كه‌سێكیان‬ ‫له‌س����نوری ئێمه‌دا نیه‌ له‌ناوچه‌كانی‬ ‫جه‌له‌والن‪ ،‬ئێس����تا پۆلیس سه‌رقاڵی‬ ‫ئه‌و دۆس����یه‌یه‌و فه‌رمان����ی گرتنیان‬ ‫خه‌ماڵندنی گشتی بۆ كراوه‌"‪.‬‬ ‫وته‌بێژه‌كه‌ی‌ پۆلیس����ی س����لێمانی‬ ‫رونیكرده‌وه‌ "تائێستا یه‌ك ئۆتۆمبێل‬ ‫نه‌دۆزراوه‌ته‌وه‌‪ ،‬ئ����ه‌و ئۆتۆمبێالنه‌ی‌‬ ‫دزیویان����ه‌ فریانه‌كه‌وت����ون هه‌مویان‬ ‫بفرۆش����ن‪ ،‬ئه‌گ����ه‌ر ئۆتۆمبێلێ����ك‬ ‫نرخه‌كه‌ی‌ بیس����ت ه����ه‌زار دۆالر بێت‬

‫ئه‌مان فرۆشتویانه‌ به‌ده‌ هه‌زار دۆالر‪،‬‬ ‫پێنج سه‌یاره‌یان بردوه‌‪ ،‬نزیكه‌ی‌ بایی‬ ‫سه‌د هه‌زار دۆالریان فرۆشتوه‌‪ ،‬ئه‌وانه‌‬ ‫خه‌ڵكی س����لێمانین‪ ،‬هاوكاره‌كانیان‬ ‫س����ودمه‌ندبون‪ ،‬ش����ت ن����ادزن به‌اڵم‬ ‫ئ����ه‌وه‌ی‌ دزراوه‌ به‌نرخێك����ی هه‌رزان‬ ‫ده‌یكڕنه‌وه‌"‪.‬‬ ‫نه‌قیب س����ه‌ركه‌وت باس له‌كامێرای‬ ‫چاودێ����ری ده‌كات له‌ناوگه‌ڕه‌كه‌كانی‬ ‫س����لێمانی‪ ،‬ك����ه‌ هه‌ندێ����ك گه‌ڕه‌ك‬ ‫رێگرن ل����ه‌وه‌ی كامێ����رای چاودێری‬ ‫بۆ نه‌هێش����تن‌و كه‌مبون����ه‌وه‌ی‌ تاوان‬ ‫دابنرێ����ت‪ ،‬وت����ی "هه‌ندێ����ك گه‌ڕه‌ك‬

‫هه‌ی����ه‌ كامێ����رای چاودێ����ری تێدای ‌ه‬ ‫ب����ه‌اڵم هه‌ندێ����ك گ����ه‌ڕه‌ك هه‌ی����ه‌‬ ‫دانیشتوانه‌كه‌ی‌ رێگه‌ ناده‌ن كامێرا‌ی‬ ‫چاودێ����ری دابنرێ����ت‪ ،‬وه‌ختی خۆی‬ ‫له‌گه‌ڵ پارێزگاری پێش����و ئه‌و بڕیاره‌‬ ‫درا‪ ،‬گه‌یش����تنه‌ ئه‌وه‌ی‌ كۆمپانیاكان‬ ‫ته‌نده‌ریان پێشكه‌شكرد‪ ،‬به‌اڵم به‌هۆی‬ ‫نه‌مانی بودجه‌وه‌ ئه‌وكار‌ه وه‌ستێنرا‪،‬‬ ‫ئێستا هه‌ندێك گه‌ڕه‌ك هه‌یه‌كامێرای‬ ‫تێدایه‌‪ ،‬ئاسایش له‌ناوبازاڕو وشوێنه‌‬ ‫گش����تییه‌كان كامێرای داناوه‌‪ ،‬ده‌بێت‬ ‫حكوم����ه‌ت ئ����ه‌و كاره‌ب����كات‌و بچێته‌‬ ‫بواری جێبه‌جێكردنه‌وه‌"‪.‬‬

‫هەنوکە‬

‫)‪ )524‬سێشه‌مم ‌ه ‪2016/4/19‬‬

‫ی ساڵی‌ ئێزیدیانه‌‬ ‫ی سه‌ر ‌‬ ‫ی جه‌ژن ‌‬ ‫سبه‌ ‌‬

‫‪5‬‬

‫له‌كۆ ‌ی ‪ 600‬هه‌زار ئێزید ‌ی ‪ 400‬هه‌زاریان له‌كه‌مپدان‬ ‫ئا‪ :‬ئاوێنه‌‬

‫ی‬ ‫ی ساڵ ‌‬ ‫سه‌ر ‌‬ ‫ئێزیدییان‬

‫سبه‌ی‌ جه‌ژنی‌ سه‌ری‌ ساڵی‌‬ ‫ئێزیدیانه‌‪ ،‬ئه‌وان كه‌ ره‌سه‌نترین‬ ‫دانیشتوانی‌ كوردستانن‌و ساڵه‌های‌‬ ‫ساڵه‌ ده‌ستیان گرتوه‌ به‌زێدو‬ ‫ره‌گوڕیشه‌یانه‌وه‌‪ ،‬له‌كۆی‌ ‪ 600‬هه‌زار‬ ‫كه‌سیان كه‌ له‌م واڵته‌دا نیشته‌جێن‪،‬‬ ‫‪ 400‬هه‌زاریان ئێستا له‌كه‌مپدا‬ ‫به‌چه‌رمه‌سه‌ری‌ ده‌ژین‌و زیاتر له‌‪100‬‬ ‫هه‌زاریشیان به‌ره‌و ده‌ره‌وه‌ی‌ واڵت‬ ‫كۆچیان كردوه‌‪.‬‬ ‫ئه‌ندامی‌ ئه‌نجومه‌نی‌ جڤاكی‌ روحان ‌‬ ‫ی‬ ‫ئێزیدی����ان "كه‌ریم س����لێمان" ئاماژه‌‬ ‫ب����ه‌وه‌ ده‌كات كه‌ هی����چ نه‌هامه‌تی‌‌و‬ ‫ناخۆش����ییه‌ك‪ ،‬جه‌ژن وه‌ك سروتێكی‌‬ ‫ئایینی‌ پیرۆز له‌الی‌ ئه‌وان په‌كناخات‪،‬‬ ‫س����به‌ی‌ چوارش����ه‌ممه‌ ئێزیدییه‌كان‬ ‫له‌سه‌رتاس����ه‌ری‌ جیهاندا رێوڕه‌سمی‌‬ ‫جه‌ژنی‌ سه‌ری‌ ساڵ‌ رێكده‌خه‌ن‪.‬‬ ‫س����لێمان ئه‌وه‌ی‌ نه‌ش����ارده‌وه‌ كه‌‬ ‫ئێزیدیه‌كان رۆژێكی‌ ره‌ش تێكه‌وتون‪،‬‬ ‫كه‌ به‌رده‌وام كوش����تاریان لێده‌كرێت‪،‬‬ ‫ژن‌و ك����چ‌و مناڵی����ان دی����ل ده‌كرێت‪،‬‬ ‫به‌زۆره‌ملێ‌ له‌سه‌ر ماڵ‌‌و حاڵی‌ خۆیان‬ ‫هه‌ڵده‌كه‌ندرێ����ن‪ ،‬ژیانی‌ پڕ نه‌هامه‌تی‌‬ ‫كه‌م����پ ده‌یانتاس����ێنێت‌و به‌كۆم����ه‌ڵ‌‬ ‫له‌بیری‌ كۆچ‌و به‌جێهێشتنی‌ واڵتدان‪.‬‬ ‫ئه‌و وتی‌ "خه‌می‌ گه‌وره‌ی‌ ئێزیدیه‌كان‬ ‫ئه‌وه‌یه‌ كه‌ ناوچه‌یه‌كی‌ فراوانیان هه‌ر‬ ‫له‌به‌نداوی‌ موس����ڵه‌وه‌ بگره‌ تا ده‌گات‬ ‫به‌سنوری‌ سوریا‪ ،‬كراوه‌ته‌ گۆڕه‌پانی‌‬ ‫جه‌نگ‌و هێڵی‌ به‌ره‌نگاربونه‌وه‌ی‌ نێوان‬ ‫پێش����مه‌رگه‌و تیرۆریس����تانی‌ داعش‪،‬‬ ‫هێش����تا روبه‌رێكی‌ فراوان له‌ده‌ڤه‌ری‌‬ ‫ئێزیدیه‌كان له‌ژێرده‌ستی‌ داعشدایه‌"‪.‬‬ ‫وتیش����ی‌ "پێش هاتنی‌ داعش ‪600‬‬ ‫هه‌زار ئێزی����دی‌ له‌عێراق����دا ده‌ژیان‪،‬‬ ‫ئێستا ‪ 400‬هه‌زار كه‌سیان له‌كه‌مپدان‌و‬ ‫به‌كوله‌مه‌رگ����ی‌ ژی����ان به‌ڕێده‌ك����ه‌ن‪،‬‬ ‫زۆربه‌ش����یان له‌كه‌مپه‌كان����ی‌ توركیا‌و‬ ‫س����وریادان‌و ده‌یانه‌وێت نه‌گه‌ڕێنه‌وه‌‬ ‫ب����ۆ واڵت‌و به‌كۆمه‌ڵ‌ بیر له‌كۆچ به‌ره‌و‬ ‫ئه‌وروپا ده‌كه‌نه‌وه‌‪ ،‬تا ئێس����تا زیاتر‬ ‫له‌ ‪ 100‬هه‌زار ئێزی����دی‌ رویانكردوه‌ته‌‬ ‫ئه‌وروپا‪ ،‬هێشتا ‪ 3000‬ژن‌و كچ‌و مناڵ‌‌و‬ ‫پیاوی‌ ئێزیدیش له‌الی‌ داعش دیلن"‪.‬‬ ‫ئه‌و ئاماژه‌ی‌ به‌وه‌ كرد كه‌ سه‌ڕه‌رای‌‬ ‫ئه‌م هه‌مو كاره‌س����اتانه‌ش‪ ،‬سه‌رباری‌‬ ‫شه‌ڕی‌ داعش‌و قه‌یرانی‌ دارایش هێشتا‬ ‫ئێزییدییه‌كان ژیاندۆس����تن‌و س����ورن‬ ‫له‌سه‌ر ئه‌وه‌ی‌ وه‌ك ئه‌ركێكی‌ ئایینی‌‬ ‫رێوره‌سمی‌ جه‌ژن‌و شادی نوێبونه‌وه‌ی‌‬ ‫سروشت‌و سه‌ری‌ ساڵیان رێكبخه‌ن‪.‬‬ ‫س����لێمان ئه‌وه‌ش����ی‌ رونك����رده‌وه‌‬ ‫ك����ه‌ س����ه‌ڕه‌رای‌ ئازادكردنی‌ ش����ار ‌‬ ‫ی‬ ‫ش����ه‌نگالیش به‌اڵم تا ئێس����تا به‌هۆی‌‬ ‫ئ����اوه‌دان نه‌كردن����ه‌وه‌و به‌رده‌وامیی‌‬ ‫مه‌ترس����یه‌كانی‌ داع����ش‌و خراپ����ی‌‬

‫رێوڕه‌سمی جه‌ژنێکی ئێزیدییه‌کان‬ ‫خزمه‌تگوزارییه‌كانه‌وه‌‪ ،‬خه‌ڵكی‌ ئاواره‌‬ ‫رویاننه‌كردوه‌ته‌وه‌ ش����اره‌كه‌یان‪ ،‬ئه‌و‬ ‫وتی‌ "ته‌نه����ا خه‌ڵكێكی‌ كه‌م له‌وانه‌ی‌‬ ‫ك����ه‌ له‌هاوین����ی‌ ‪2014‬دا ك����ه‌ داعش‬ ‫هێرشی‌ كرده‌ ش����ه‌نگال‪ ،‬بڕیاریان دا‬ ‫له‌چیای‌ ش����ه‌نگال بمێننه‌وه‌و به‌هیچ‬ ‫الیه‌كدا ن����ه‌ڕۆن‪ ،‬گه‌ڕاونه‌ته‌وه‌ بۆ ئه‌و‬ ‫شارۆچكه‌یه‌"‪.‬‬ ‫ئه‌م ئه‌ندام����ه‌ی‌ جڤاك����ی‌ روحانی‌‬ ‫ئێزیدیان نیگه‌رانی‌ خۆی‌ به‌رامبه‌ر به‌و‬ ‫كه‌رت‌و په‌رت بونه‌ش ناشارێته‌وه‌ كه‌‬ ‫ئێزیدییه‌كانی‌ گرتوه‌ته‌وه‌‌و له‌ناوچه‌ی‌‬ ‫شه‌نگال له‌ڕوی‌ چه‌كدارییه‌وه‌ دابه‌ش‬ ‫بون به‌سه‌ر ئێزیدیخان‌و پێشمه‌رگه‌ی‌‬ ‫پارتی‌‌و گه‌ریالی‌ په‌كه‌كه‌دا‪ ،‬ئه‌و وتی‌‬ ‫"ئ����ه‌و هێزانه‌ی‌ كه‌ چه‌ك به‌ده‌س����تن‬ ‫له‌وێ‌ زۆرن‪ ،‬ئێمه‌ ب����ه‌رده‌وام له‌گه‌ڵ‌‬ ‫ئه‌وه‌ین كه‌ ناكۆكیه‌كانیان په‌لنه‌هاوێت‬ ‫بۆ براكوژی‌‪ ،‬به‌اڵم هه‌میشه‌ مه‌ترسی‌‬ ‫ئه‌وه‌ هه‌یه‌"‪.‬‬ ‫سلێمان وه‌ك زۆربه‌ی‌ ئێزیدییه‌كان‬ ‫به‌رامبه‌ر به‌ئاین����ده‌ی‌ خۆیان نازانێت‬ ‫گه‌شبین بێت یان ره‌شبین‪ ،‬ئه‌و وتی‌‬ ‫"چاره‌ن����وس‌و بونی‌ ئێم����ه‌ی‌ ئێزیدی‌‬ ‫گرێدراوه‌ به‌بابه‌تێكی‌ گش����تیتر‪ ،‬ئێمه‌‬ ‫چاوه‌ڕوان����ی‌ ئه‌وه‌ی����ن ك����ه‌ ئه‌نجامی‌‬

‫ش����ه‌ڕی‌ داعش چی‌‌و چ����ۆن ده‌بێت؟‬ ‫هه‌روه‌ه����ا چاوه‌ڕوانین ك����ه‌ ئه‌نجامی‌‬ ‫شه‌ڕی‌ موسڵ‌ چۆن ده‌بێت؟"‬ ‫وتیشی‌ "به‌اڵم نایش����ارمه‌وه‌ ته‌واو‬ ‫گه‌ش����بینین نین به‌رامبه‌ر به‌ئاینده‌ی‌‬ ‫خۆم����ان‪ ،‬به‌اڵم ره‌ش����بینیش نین كه‌‬ ‫بڵێین ده‌بێت ئه‌م واڵته‌ به‌جێبهێڵین‪،‬‬ ‫ئێمه‌ش وه‌كو خه‌ڵكی‌ ره‌س����ه‌نی‌ ئه‌م‬ ‫واڵت����ه‌ به‌رگ����ه‌ی‌ هه‌مو كێش����ه‌كان‌و‬ ‫قه‌یران����ه‌كان ده‌گری����ن‌و ب����ا بزانین‬ ‫ئه‌نجامه‌كه‌ی‌ چۆن ده‌بێت"‪.‬‬ ‫ئ����ه‌و جه‌غ����ت ل����ه‌وه‌ ده‌كات ك����ه‌‬ ‫ئێزیدییه‌كان رۆژگای‌ تاڵ‌‌و ره‌شیان زۆر‬ ‫بینیوه‌و به‌رگه‌ی����ان گرتوه‌‪ ،‬له‌گه‌لێك‬ ‫كوش����تار‌و فه‌رمان‌و جینۆس����ایدیش‬ ‫ك����ه‌ به‌س����ه‌ریانهاتوه‌ ده‌رب����از بون‌و‬ ‫هه‌ڵس����اونه‌ته‌وه‌‪ ،‬ئ����ه‌و وتی‌ "ئه‌مه‌ش‬ ‫یه‌كێك له‌و كاره‌سات‌و نه‌هامه‌تیانه‌یه‌‪،‬‬ ‫هی����چ رێگه‌چاره‌یه‌كم����ان نییه‌ جگه‌‬ ‫له‌به‌رگ����ری‌‌و مان����ه‌وه‌‌و خۆگرێ����دان‬ ‫به‌خاك‌و ره‌گوریشه‌ی‌ خۆمانه‌وه‌"‪.‬‬ ‫س����ه‌رباری‌ ئه‌وه‌ش نیگه‌رانی‌ خۆ ‌‬ ‫ی‬ ‫به‌رامب����ه‌ر ب����ه‌وه‌ ده‌رده‌بڕێ����ت ك����ه‌‬ ‫ئه‌وانیش وه‌ك كه‌مایه‌تییه‌ ئایینیه‌كانی‌‬ ‫سه‌رتاس����ه‌ری‌ ئه‌م ناوچه‌یه‌ هه‌س����ت‬ ‫ده‌ك����ه‌ن بونیان له‌مه‌ترس����یدایه‌‪ ،‬كه‌‬

‫ش����ه‌كه‌ت‌و بێ‌ بژێون‪ ،‬ماڵ‌‌و حاڵیان‬ ‫لێتێكدرا‪ ،‬ده‌رب����ه‌ده‌ر كران‪ ،‬كوژران‪،‬‬ ‫رفێندران‪ ،‬به‌بێ‌ ئه‌وه‌ی‌ هیچ زیانێكیان‬ ‫بۆ كه‌سێك هه‌بوبێت‪.‬‬ ‫س����لێمان نیگه‌ران����ی‌ ئێزیدییه‌كان‬ ‫به‌رامبه‌ر هه‌ڵكشانی‌ ره‌وتی ئیسالمیی‬ ‫ناش����ارێته‌وه‌‪ ،‬ئه‌و وتی‌ "ئه‌وه‌ی‌ جێی‌‬ ‫دڵخۆش����ی‌ ئێمه‌ی����ه‌ ئ����ه‌و حزبانه‌ی‌‬ ‫ك����ه‌ له‌ده‌س����ه‌اڵتن‌و هه‌ڵگ����ری‌ هزری‌‬ ‫نه‌ته‌وه‌یی‌‌و عه‌لمانین دڵنیایی‌ به‌ئێمه‌‬ ‫ده‌به‌خشن بۆ پێكه‌وه‌ ژیانی‌ ئایینی‌‪،‬‬ ‫به‌اڵم ئه‌گه‌ر ئه‌م دۆخه‌ توندترو به‌ره‌و‬ ‫تون����دڕه‌وی‌ زیاتر بچێ����ت به‌دڵنیایی‌‬ ‫له‌بونی‌ خۆمان ده‌ترسین"‪.‬‬ ‫سلێمان ئه‌وه‌ش����ی‌ ره‌تكرده‌وه‌ كه‌‬ ‫نه‌هاتن����ه‌وه‌ی‌ می����ری‌ ئێزیدیان "میر‬ ‫ته‌حس����ین به‌گ" ل����ه‌م دو س����اڵه‌دا‬ ‫ب����ۆ هه‌رێم����ی‌ كوردس����تان‪ ،‬هی����چ‬ ‫په‌یوه‌ندییه‌كی‌ به‌هۆكاری‌ سیاس����ی‌‌و‬ ‫ناڕازی‌ بونیه‌وه‌ بێت له‌پارتی‌‪ ،‬به‌ڵكو‬ ‫نه‌گه‌ڕانه‌وه‌ی‌ په‌یوه‌ندی‌ به‌نه‌خۆشی‌‌و‬ ‫زۆریی‌ ته‌مه‌ن����ه‌وه‌ هه‌یه‌‪ .‬ئ����ه‌و وتی‌‬ ‫"من كه‌س����ێكی‌ زۆر نزی����ك له‌میرم‪،‬‬ ‫ئه‌و ته‌مه‌نی‌ هه‌ڵكشاوه‌و ته‌ندروستی‌‬ ‫ناجێگی����ره‌‪ ،‬ته‌نان����ه‌ت بیس����ت رۆژ‬ ‫له‌مه‌وبه‌ر نه‌ش����ته‌رگه‌رییه‌كی‌ بۆ كرا‬ ‫له‌هانۆڤه‌ر"‪.‬‬

‫ی‬ ‫ئێمه‌ چاوه‌ڕوان ‌‬ ‫ئه‌وه‌ین ك ‌ه‬ ‫ی‬ ‫ی شه‌ڕ ‌‬ ‫ئه‌نجام ‌‬ ‫داعش چی‌‌و چۆن‬ ‫ده‌بێت؟ هه‌روه‌ها‬ ‫چاوه‌ڕوانین ك ‌ه‬ ‫ی‬ ‫ی شه‌ڕ ‌‬ ‫ئه‌نجام ‌‬ ‫موس ‌ڵ چۆن‬ ‫ده‌بێت؟‬

‫ی ساڵیاندا‬ ‫ئێزیدییه‌كان له‌سه‌ر ‌‬ ‫ی‬ ‫ی رۆژهه‌اڵت ‌‬ ‫پشت به‌رۆژمێر ‌‬ ‫ی‬ ‫ده‌به‌ستن‪ ،‬كه‌ له‌الیه‌ن كه‌نیس ‌ه ‌‬ ‫ی رۆژهه‌اڵته‌وه‌ په‌یڕه‌و‬ ‫ئه‌رته‌دۆكس ‌‬ ‫ده‌كرێت‌و ‪ 13‬رۆژی‌ له‌گه‌ ‌ڵ‬ ‫رۆژمێری‌ زایینیدا جیاوازه‌‪،‬‬ ‫ی‬ ‫ی رۆژهه‌اڵتییدا ‪‌ 13‬‬ ‫له‌رۆژمێر ‌‬ ‫ی مارس‌و‬ ‫ی مانگ ‌‬ ‫نیسان كۆتای ‌‬ ‫‪14‬ی‌ نیسان یه‌كه‌م رۆژی‌ نیسانه‌‪.‬‬ ‫به‌پێی‌ بیروباوه‌ڕی‌ ئێزیددیه‌كان‪،‬‬ ‫ی‬ ‫ی مانگ ‌‬ ‫ی چوارشه‌مم ‌ه ‌‬ ‫یه‌كه‌م رۆژ ‌‬ ‫ی رۆژهه‌اڵتیدا‪،‬‬ ‫نیسان له‌رۆژمێر ‌‬ ‫ی ساڵ داده‌نرێت‪ ،‬ك ‌ه‬ ‫به‌سه‌ر ‌‬ ‫ی سۆر"یش‬ ‫به‌"چوارشه‌ممه‌ ‌‬ ‫ی له‌م‬ ‫ناوده‌برێت‪ ،‬له‌به‌رئه‌وه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫رۆژه‌دا ئێزیدیه‌كان له‌سه‌رتاسه‌ر ‌‬ ‫ی سور له‌سه‌ر‬ ‫دنیادا گواڵڵه‌ ‌‬ ‫ی ماڵه‌كانی‌ خۆیان داده‌نێن‪،‬‬ ‫ده‌رگا ‌‬ ‫ی‬ ‫ی چوارشه‌ممان به‌پێ ‌‬ ‫رۆژان ‌‬ ‫ی پیرۆزه‌‪.‬‬ ‫ی رۆژێك ‌‬ ‫كلتوری‌ ئێزید ‌‬ ‫ی‬ ‫ئه‌م جه‌ژنه‌ ك ‌ه ره‌گوڕیشه‌یه‌ك ‌‬ ‫ی سۆمه‌ری‌‌و زه‌رده‌شتی‌‌و‬ ‫كۆن ‌‬ ‫ی‬ ‫میترایی هه‌یه‌‪ ،‬جه‌ژنی‌ نوێبونه‌وه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫سروشته‌‪ ،‬ئێزیدیه‌كان مانگ ‌‬ ‫نیسان‪ ،‬به‌بوكی‌ ساڵ‌ ناوده‌ب ‌هن‌و‬ ‫له‌م مانگه‌دا هاوسه‌رگیری‌ ناكه‌ن‪.‬‬ ‫له‌گه‌ڵ‌ ئه‌وه‌ی‌ ئێزیدیه‌كان‬ ‫ی‬ ‫ی جیهان بن جه‌ژن ‌‬ ‫له‌هه‌ر كوێیه‌ك ‌‬ ‫سه‌ری‌ ساڵیان ده‌گرن‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫ی‬ ‫سبه‌ی ئێواره‌ له‌كاتژمێر ‪‌ 3‬‬ ‫ی اللش‬ ‫پاشنیوه‌ڕۆدا له‌په‌رستگا ‌‬ ‫رێوڕه‌سمێكی‌ ئایینی‌ تایبه‌ت به‌م‬ ‫ی بابا شێخ‌و‬ ‫یاده‌ به‌ئاماده‌بون ‌‬ ‫جێنشینی‌ میر ته‌حسین به‌گ‬ ‫به‌ڕێو‌ه ده‌چێت‌و ‪ 365‬چرای‌ تیا‬ ‫داده‌گیرسێت‪.‬‬

‫تاڤگه‌ ئه‌حمه‌د‪ :‬له‌فه‌یسبوکه‌وه‌ زانیم له‌فراکسیۆنی گۆڕان ده‌رکراوم‬ ‫ئا‪ :‬وریا حسێن‬ ‫تاڤگه‌ ئه‌حمه‌د میرزا یه‌كێكه‌ له‌و‬ ‫په‌رله‌مانتارانه‌ی كورد‌ له‌به‌غدا‬ ‫جیا له‌ڕای فراكسیۆنه‌كه‌ی‌و كۆی‬ ‫فراكسیۆنه‌كانی تری كورد له‌گه‌ڵ‬ ‫په‌رله‌مانتارانی مانگرتوی عێراق بو‪،‬‬ ‫ئه‌و ده‌ڵێت "له‌رێگه‌ی فه‌یسبوكه‌وه‌‬ ‫زانیومه‌ له‌فراکسیۆنی گۆڕان‬ ‫ده‌ركراوم‌و‌ هیچ شتێكی فه‌رمیم‬ ‫پێنه‌گه‌شتوه"‪.‬‬ ‫تاڤگ����ه‌ ئه‌حم����ه‌د په‌رله‌مانت����اری‬ ‫دورخ����راوه‌ی گ����ۆڕان له‌ب����اره‌ی‬ ‫هه‌ڵوێس����ته‌كانی خۆی����ه‌وه‌ ئ����ه‌و‬ ‫بێئومێدانه‌ باس����ی دۆخی چاكس����ازی‬ ‫له‌عێ����راق ده‌كات كه‌ هه‌ڵوێس����ته‌كه‌ی‬ ‫له‌سه‌ر بنیاتنراوه‪ ‌،‬چاكسازی له‌عێراق‬ ‫وه‌كو یاری مارو په‌یژه‌ وه‌س����فده‌كات‬ ‫به‌جۆرێك چی بكه‌یت ئه‌وه‌ی واژۆ‌كه‌ی‬ ‫الیه‌ بۆت س����فرده‌كاته‌وه‌‪ ،‬بۆیه‌ ئه‌گه‌ر‬ ‫ئه‌و نه‌گۆڕی����ت گۆڕان����كاری ناكرێت‌و‬ ‫ده‌ڵێت "ئه‌گه‌ر له‌دورگە‌ی واق واقیش‬ ‫گۆڕانكاری بكرێت من ده‌چم بۆ ئه‌وێ‪،‬‬ ‫چاكس����ازی له‌ژێر قوبه‌ی په‌رله‌مانه‌وه‌‬

‫ده‌كرێت"‪.‬‬

‫م����ادده‌ی ‪140‬و ناوچ����ه‌ دابڕێنراوه‌كان‬ ‫بك���� ‌هن‌و دوەمیش����یان به‌رگریكردن����ه‌‬ ‫له‌نه‌هێش����تنی پش����كداری سیاس����ی‌و‬ ‫تایه‌فه‌گه‌ری‌و حیزبگه‌رایی"‪.‬‬

‫تاڤگه‌ ئه‌حمه‌د میرزا سه‌ره‌تای ئه‌م‬ ‫هه‌فته‌یه‌ به‌بیانوی ئه‌وەی‌ پابه‌ند نه‌بوه‌‬ ‫به‌رێنماییه‌كانی فراكسیۆنه‌كه‌ی‌و چوه‌ته‌‌‬ ‫تاڤگ����ه‌ ئه‌حم����ه‌د په‌رله‌مانت����اری‬ ‫ریزی په‌رله‌مانتاره‌ مانگرتوه‌كانی عێراق‬ ‫له‌روی رێكخراوه‌یی����ه‌وه‌ له‌بزوتنه‌وه‌ی دورخراوه‌ی گۆڕان له‌ب����اره‌ی په‌یامی‬ ‫گۆڕان ده‌ركرا‪ .‬ئه‌و له‌باره‌ی ده‌ركردنی پارته‌ سیاس����یه‌كان‌و گۆڕان له‌عێراق‌و‬ ‫له‌بزوتن����ه‌وه‌ی گۆڕان باس����ی ئه‌وه‌ بۆ هه‌رێمی كوردس����تان‌و پێیوایه‌ پێنج‬ ‫په‌یامنێ����ری ئاوێن����ه‌ده‌كات له‌رێگه‌ی كوتل����ه‌ی كوردی هه‌یه‌ له‌كوردس����تان‬ ‫فه‌یس����بوكه‌وه‌ زانیویه‌ت����ی ده‌ركراوه‌ یه‌كتر تێکده‌کش����ێنن‪ ،‬ه����ه‌ر بۆنمونه‌‬ ‫هیچ ش����تێكی فه‌رمی به‌ئێستاش����ه‌وه‌ پارت����ی گۆڕانی له‌حكومه‌ت‌و په‌رله‌مان‬ ‫پێنه‌گه‌ش����توه‌‪ ،‬بۆیه‌ ره‌خن����ه‌ی ئه‌وه‌ ده‌ر‌ك����رد‪ ،‬ئ����ه‌م ناكۆكی����ه‌ی هه‌رێمی‬ ‫له‌گ����ۆڕان ده‌گرێ����ت كه‌ ڕێوش����وێنی كوردس����تان‌و ئه‌م ده‌س����تله‌مالنێیه‌ی‬ ‫ئی����داری‌و رێكخراوه‌یی����ان به‌رامب����ه‌ر به‌غ����دا یانی چ����ی بانێك����ه‌و دوهه‌وا‪،‬‬ ‫نه‌گرتوه‌ته‌به‌رو به‌حیزبێكی فه‌یسبوكی هاوكات ئه‌و نهێنیه‌ش باس����ده‌كات كه‌‬ ‫وه‌س����فی ده‌كات‪ ،‬ده‌ڵێت "ئه‌و حه‌وت مه‌سعود بارزانی په‌یامێكی ناردوه بۆ‬ ‫كه‌س����ه‌ی كه‌ ئێس����تا گ����ۆڕان به‌ڕێوه‌ به‌غداو داوای ئه‌وه‌یكردوه‌ فراكس����یۆن ‌ه‬ ‫ده‌به‌ن ته‌حه‌دا ئه‌كه‌م یه‌ك كه‌س����یان كوردیی����ه‌كان یه‌كڕی����زی ناوخۆی����ی‬ ‫بپارێزن‪ ،‬له‌كاتێكدا له‌كوردستان خۆی‬ ‫ته‌له‌فۆنیان بۆ نه‌كردوم"‪.‬‬ ‫ئه‌وكاره‌ ناكات‌‪.‬‬ ‫هاوكات ده‌ركردنه‌كه‌شی به‌پێچه‌وانه‌ی‬ ‫ئ����ه‌و له‌گ����ه‌ڵ هاوت����ا كوردیه‌كه‌ی‬ ‫په‌یامی گ����ۆڕان ناوده‌بات كه‌ ئه‌وانیان‬ ‫ب����ۆ دوخاڵ ناردوه‌ت����ه‌ به‌غداو ئه‌ویش له‌فراكس����یۆنی یه‌كگرتوی ئیس��ل�امی‬ ‫"یه‌كه‌میان ئه‌وه‌ ب����وه‌ كار بۆ كورد و ع����ادل ن����وری تائیس����تاش له‌ن����او‬

‫كه‌ ك����ورد له‌بنه‌ڕه‌ندا به‌هه‌ڵه‌ هاتوه‌ت ‌ه‬ ‫ناو پرۆسه‌ی سیاسی له‌عێراق‪ ،‬چونكه‌‬ ‫فوئاد مه‌عس����وم كه‌ سه‌رۆكی كۆماری‬ ‫عێراقه‌ پۆس����تێكی ته‌شریفاتی هه‌یه‌‪،‬‬ ‫راسته‌ دوای ده‌ركردنی یاساكان هه‌مو‬ ‫ش����ته‌كان ده‌چنه‌وه‌ به‌رده‌س����تی ئه‌و‬ ‫به‌اڵم دواجار به‌بێ ئه‌ویش هه‌ر یاساكه‌‬ ‫ده‌ڕوات‪ ،‬ده‌ڵێ����ت "هه‌م����و تاوانبارین‬ ‫چونكه‌ موچه‌و نانی خه‌ڵك‌و پێشمه‌رگه‌‬ ‫ن����ه‌دراوه‌ ئێمه‌ موچه‌م����ان وه‌رگرتوه‌‬ ‫نه‌مانتوان����ی یاس����ایه‌ك ده‌ربكه‌ی����ن‬ ‫له‌به‌رژەوه‌ندی ئه‌وان‌و مادده‌ی ‪." 140‬‬

‫مانگرتوان����دان‪ ،‬هی����چ په‌ش����یمان نیه‌‬ ‫له‌وه‌ی كردویه‌تی پێوایه‌ ئه‌و ش����ه‌ڕ بۆ‬ ‫چاكسازی ده‌كات "ئه‌وه‌شی ده‌یكه‌ین‬ ‫بۆ ئه‌وه‌ی����ه‌ كه‌ چاكس����ازی بكرێت"‪،‬‬ ‫له‌باره‌ی ئ����ه‌و قس����ه‌یه‌ی ده‌كرێت بۆ‬ ‫خۆهه‌ڵبژاردنی له‌ش����وێنی ئارام شێخ‬ ‫محەمە‌د جێگری س����ه‌رۆكی په‌رله‌مانی‬ ‫عێراق ده‌ڵێت "ئه‌وه‌ بانگه‌ش����ه‌یه‌‪ ،‬من‬ ‫ن����ه‌خۆم هه‌ڵب����ژاردوه‌و نه‌كاك عادل‬ ‫نوریش‪ ،‬به‌اڵم په‌رله‌مانتارانی مانگرتو‬ ‫داویانكرد له‌ئاس����تی نه‌ته‌وه‌یی وه‌كو‬ ‫كورد ئێمه‌ خۆمان هه‌ڵبژێرین‪ ،‬له‌سه‌ر‬ ‫داوای ئ����ه‌وان ئه‌وكاره‌مان كرد‪ ،‬له‌گه‌ڵ‬ ‫تاڤگ����ه‌ ئه‌حم����ه‌د په‌رله‌مانت����اری‬ ‫الدانی ئارامی ش����ێخ محەم����ه‌د نیم‌و‬ ‫ده‌نگیش����م نه‌داوه‌ ب����ۆ الدانی‌و هیچم دورخ����راوه‌ی گ����ۆڕان له‌كۆتای����ی‬ ‫له‌گه‌ڵ ئ����ارام نی����ه‌و تموحی جێگه‌ی قسه‌كانیش����دا جه‌ختی له‌س����ه‌ر ئه‌وه‬ ‫‌كرده‌وه‌ گۆڕان بۆش����ایی نه‌وش����یروان‬ ‫ئه‌ویشم نیه‪"‌.‬‬ ‫موس����ته‌فای هه‌یه‌‪ ،‬چونك����ه‌ ته‌نانه‌ت‬ ‫تاڤگ����ه‌ ئه‌حمه‌د ڕه‌خنه‌ له‌س����ه‌رۆك وازنامه‌ك����ه‌ی ئه‌وی����ش به‌جۆرێك بوه‌‬ ‫فراكس����یۆنه‌كه‌ی هوش����یار عه‌بدواڵو به‌هۆی نه‌بونی ئ����ه‌وه‌وه‌ كه‌س واژۆی‬ ‫فراكس����یۆنه‌كه‌ی ده‌گرێت ک����ە جگه‌ نه‌كردوه‌‪ ،‬هاوكات ره‌تیش����ی ده‌كاته‌وه‌‬ ‫له‌وه‌ی هیچ پشتگیریه‌كیان نه‌كردوه‌‪ .‬ئه‌و وازنامه‌یه‌ قبوڵبكات‪ ،‬وتی "پێویستم‬ ‫له‌ب����اره‌ی ئ����ه‌دای ك����وردو به‌هیچ حیزبێكی تر نیه‌و س����ه‌نگه‌ریش‬ ‫فراكسیۆنه‌كه‌ش����ی له‌په‌رله‌مانی عێراق بۆ هیچ حیزبێكی تر ناگوازمه‌وه‌‪ ،‬ئه‌و‬ ‫چه‌ند شتێكی سه‌رنجراكیش باسده‌كات وازنامه‌یه‌‌ قبوڵ ناكه‌م"‪.‬‬

‫له‌گه‌ڵ الدانی‬ ‫ئارامی شێخ‬ ‫محەمه‌د نیم‌و‬ ‫ی‬ ‫ده‌نگیشم بۆ الدان ‌‬ ‫ئه‌و نه‌داوه‌و‬ ‫تموحی جێگه‌ی‬ ‫ئه‌ویشم نیه‬

‫‪4‬‬

‫هەنوکە‬

‫)‪ )524‬سێشه‌مم ‌ه ‪2016/4/19‬‬

‫عه‌تا سه‌راوی‌ له‌ له‌نده‌نه‌وه‌‪:‬‬

‫نه‌وشیروان مسته‌فا پشتگیر ‌ی‬ ‫یه‌كگرتنه‌و‌ه ‌ی یه‌كێتی‌‌و گۆڕان ده‌كات‬ ‫ده‌رباره‌ی‌ په‌كخستنی‌ په‌رله‌مان‪ ،‬سه‌راو ‌ی‬ ‫وتی‌ "كاك نه‌وش����یروان پێیوابو كه‌ ده‌بێت‬ ‫پرۆس����ه‌ی‌ سیاس����ی‌ له‌كوردس����تان له‌سه‌ر‬ ‫س����كه‌ی‌ خۆی‌ بێت‌و ده‌ستاوده‌س����تكردنی‌‬ ‫ده‌س����ه‌اڵت‌و گه‌ڕانه‌وه‌ی‌ سه‌روه‌ری‌ بۆ یاسا‌و‬ ‫چاالكردن����ی‌ حكومه‌ت‌و په‌رله‌م����ان په‌یڕه‌و‬ ‫بك����رێ‌‌و به‌وردی����ش چاودێ����ری‌ بارودۆخی‌‬ ‫سیاسی‌ كوردستان‌و عێراق ده‌كات به‌شه‌ڕی‌‬ ‫داعشه‌وه‌"‪.‬‬

‫پشتگیری‌ لێئه‌كات‌و چاودێریشی‌ ئه‌كات‪ ،‬ك ‌ه‬ ‫ئا‪ :‬به‌رهه‌م ئه‌حمه‌دو عه‌بدواڵ گۆران‬ ‫لیژنه‌ی‌ هاوبه‌ش����ی‌ بۆ دروس����تكراوه‌ تاوه‌كو‬ ‫پاش كۆبونه‌وه‌ی‌ له‌گه‌ڵ نه‌وشیروان مسته‌فا بگه‌نه‌ ئه‌نجامێك"‪.‬‬ ‫وتیشی‌ "من له‌‪14‬و ‪15‬ی‌ نیسان له‌به‌ریتانیا‬ ‫له‌ له‌نده‌ن‪ ،‬ئه‌ندامێكی‌ ئه‌نجومه‌نی‌ یه‌كێتی‌‬ ‫ك����ه‌ له‌خزمه‌ت����ی‌ كاك نه‌وش����یروان مامه‌وه‌‬ ‫نیشتیمانی‌ كوردستان ده‌ڵێت "ئه‌و پرۆژه‌‬ ‫باس����ی‌ بارودۆخی‌ گۆڕان‌و یه‌كێتی‌‌و پارتی‌‌و‬ ‫هاوبه‌شه‌ی‌ كه‌ له‌نێوان بزوتنه‌وه‌ی‌ گۆران‌و‬ ‫حزبه‌ ئیس��ل�امییه‌كان‌و كوردستان‌و عێراق‌و‬ ‫یه‌كێتیی هه‌یه‌ كاك نه‌وشیروان پشتگیری‌‬ ‫بیروبۆچونی‌ یه‌كێتیم كردو هه‌ر پرسیارێكی‌‬ ‫لێئه‌كات‌و چاودێریشی‌ ئه‌كات"‪.‬‬ ‫لێكردب����م راس����تگۆیانه‌ وه‌اڵم����م داوه‌ته‌وه‌‪،‬‬ ‫عه‌ت����ا س����ه‌راوی‌‪ ،‬ئه‌ندام����ی‌ ئه‌نجومه‌نی‌ ئه‌ویش بیروبۆچونی‌ خۆی‌ له‌سه‌ر بارودۆخی‌‬ ‫ده‌رباره‌ی‌ ته‌ندروستی‌ نه‌وشیروان مسته‌فا‪،‬‬ ‫ناوه‌ندی‌ یه‌كێتی‌ نیش����تیمانی‌ كوردس����تان سیاس����یی‌ عێراق‌و كوردس����تان‌و ناوچه‌كه‌و‬ ‫له‌لێدوانێكی‌ تایبه‌ت����دا به‌رۆژنامه‌ی‌ ئاوێنه‌ی‌ پارتی‌‌و یه‌كێت����ی‌‌و بزوتنه‌وه‌ی‌ گۆڕان‌و حزبه‌ سه‌راوی‌ وتی‌ "ته‌ندروستی‌ زۆر زۆر باشه‌و هه‌ر‬ ‫كاتێك براده‌رانی‌ بزوتنه‌وه‌ی‌ گۆران پێیبڵێن‬ ‫راگه‌یاند س����ه‌ردانێكی‌ كۆمه‌اڵیه‌ت ‌ی سیاسی‌ سیاسییه‌كان ده‌ربڕی‌"‪.‬‬ ‫س����ه‌راوی‌ وتی‌ "كاك نه‌وش����یروان ئه‌من‌و بگه‌ڕێته‌وه‌ بۆ كوردستان ده‌گه‌ڕێته‌وه‌‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫بوه‌‪ ،‬ئه‌و وت����ی‌ "من بۆ خۆم په‌یوه‌ندییه‌كی‌‬ ‫كۆمه‌اڵیه‌تی‌‌و سیاسیم له‌گه‌ڵ كاك نه‌وشیروان ئاسایش����ی‌ كوردس����تانی‌ زۆر المه‌به‌س����ته‌‪ ،‬پێیخۆشه‌ ده‌رفه‌ت بدات به‌براده‌ره‌كانی‌ خۆی‌‬ ‫هه‌ی����ه‌‪ ،‬خۆشه‌ویس����تییه‌كی‌ زۆرو متمانه‌ش هه‌روه‌ه����ا زۆر خه‌م����ی‌ بارودۆخ����ی‌ خه‌ڵكی‌ خۆی����ان بڕیار ب����ده‌ن‌و له‌په‌یوه‌ندیان له‌گه‌ڵ‬ ‫كوردستان‌و بێموچه‌یی‌ فه‌رمانبه‌رانه‌‪ ،‬هه‌میشه‌ یه‌كێتی‌‌و پارتی‌ س����ه‌ربه‌خۆیی‌ ته‌واوی‌ داوه‌‬ ‫له‌نێوانماندا هه‌یه‌"‪.‬‬ ‫وتیشی‌ "هه‌میشه‌ له‌حه‌وت ساڵی‌ رابردودا بی����ری‌ الی‌ ئه‌وه‌یه‌ كه‌ چۆن س����ه‌رچاوه‌یه‌ك به‌هاوڕێكانی‌ له‌ناو بزوتنه‌وه‌ی‌ گۆڕان"‪.‬‬ ‫وتیش����ی‌ "هه‌رش����تێكیش پێویست بكات‬ ‫له‌نێوان كاك نه‌وشیروان‌و به‌ڕێز مام جه‌الل‪ ،‬په‌یدا بكه‌ن بۆ چاره‌سه‌ركردنی‌ ئه‌و قه‌یرانی‌‬ ‫نه‌ك بزوتنه‌وه‌ی‌ گۆران بگ����ره‌ براده‌ره‌كانی‌‬ ‫دواتر مه‌كته‌بی‌ سیاس����ی‌‌و كاك نه‌وشیروان داراییه‌"‪.‬‬ ‫ده‌رب����اره‌ی‌ رێككه‌وتنی‌ سیاس����ی‌ له‌گه‌ڵ ئێم����ه‌ش بۆچونی‌ ئه‌و به‌هه‌ن����د وه‌رده‌گرن‌و‬ ‫به‌پێچه‌وانه‌ش����ه‌وه‌‪ ،‬زۆرترین ئه‌و په‌یامانه‌ی‌‬ ‫كه‌ پێویس����تی‌ كردوه‌ من وه‌ك����و كادرێكی‌ پارتی‌‌و یه‌كێتی‌‌و گۆڕانیش‪ ،‬س����ه‌راوی‌ وتی‌ پرس‌و راوێژی‌ له‌گ����ه‌ڵ‌ ده‌كه‌ن‪ ،‬چونكه‌ ئه‌و‬ ‫یه‌كێتی‌‌و باوه‌ڕپێكراو له‌نێوان هه‌ردوال قسه‌ی‌ "كاك نه‌وش����یروان زۆر مه‌به‌س����تییه‌تی‌ كه‌ كه‌سایه‌تییه‌ك نییه‌ كه‌ له‌عێراق‌و كوردستاندا‬ ‫یه‌كێت����ی‌‌و گ����ۆڕان‌و پارت����ی‌ بتوان����ن وه‌كو فه‌رامۆش بكرێت"‪.‬‬ ‫هه‌ردوالم گه‌یاندوه‌ به‌یه‌ك"‪.‬‬ ‫ده‌رباره‌ی‌ ئه‌وه‌ی‌ كه‌ نه‌وش����یروان مسته‌فا‬ ‫ده‌رباره‌ی‌ ئه‌و قس����ه‌و باسانه‌ی‌ به‌مدواییه‌ شه‌ریكێكی‌ راس����ته‌قینه‌ بگه‌نه‌ ئیتیفاقێكی‌‬ ‫ده‌رب����اره‌ی‌ یه‌كگرتنه‌وه‌ی‌ گ����ۆڕان‌و یه‌كێتی‌ سیاس����ی‌ بۆ ئه‌وه‌ی‌ جارێكی‌ ت����ر ئه‌و واڵته‌ بۆچونی‌ له‌س����ه‌ر س����ه‌ربه‌خۆیی‌ كوردستان‬ ‫ده‌كرێن‪ ،‬سه‌راوی‌ وتی‌ "ئه‌وه‌ی‌ كه‌ په‌یوه‌ندی‌ به‌ره‌و ش����ه‌ڕی‌ ناوخۆ‌و به‌ره‌و دو ئیداره‌یی‌‌و چییه‌‪ ،‬سه‌راوی‌ وتی‌ "هه‌رشتێك له‌كوردستان‬ ‫به‌بزوتن����ه‌وه‌ی‌ گ����ۆڕان‌و یه‌كێتییه‌وه‌یه‌‪ ،‬ئه‌و به‌ره‌و كاره‌س����ات نه‌ڕوات‌و كلت����وری‌ یه‌كتر به‌ش����ێوه‌ی‌ كۆده‌نگی‌ بڕیاری‌ له‌سه‌ر بدرێت‌و‬ ‫پڕۆژه‌ هاوبه‌شه‌ی‌ نێوان بزوتنه‌وه‌ی‌ گۆڕان‌و س����ڕینه‌وه‌ له‌ناو هێ����زه‌ كوردس����تانییه‌كان له‌په‌رله‌مانی‌ كوردستان هه‌ر بڕیارێك بدرێت‬ ‫ئه‌و پشتگیری‌ لێده‌كات"‪.‬‬ ‫یه‌كێتییه‌‪ ،‬كاك نه‌وشیروان له‌ئه‌لفه‌و‌ه تا یای‌ كۆتایی‌ پێبهێنرێت"‪.‬‬

‫كاك نه‌وشیروان زۆر‬ ‫مه‌به‌ستییه‌تی‌ ك ‌ه‬ ‫یه‌كێتی‌‌و گۆڕان‌و پارت ‌ی‬ ‫بتوانن وه‌كو شه‌ریكێك ‌ی‬ ‫راسته‌قین ‌ه بگه‌ن ‌ه‬ ‫ئیتیفاقێك ‌ی سیاسی‌ بۆ‬ ‫ئه‌وه‌ی‌ جارێكی‌ تر ئه‌و‬ ‫واڵته‌ به‌ره‌و كاره‌سات‬ ‫نه‌ڕوات‌و كلتوری‌ یه‌كتر‬ ‫سڕینه‌وه‌ له‌ناو هێز‌ه‬ ‫كوردستانییه‌كان كۆتای ‌ی‬ ‫پێبهێنرێت‬

‫عه‌تا سه‌راوی‌و نه‌وشیروان مسته‌فا له‌له‌نده‌ن‬

‫پاره‌ی شێرپه‌نجه‌ له‌سه‌ر حیساب هه‌یه‌و دوا ‌ی ‪ 118‬ساڵ‌‪ ،‬ره‌وش ‌ی رۆژنامه‌گه‌ر ‌ی كورد ‌ی‬ ‫به‌ره‌و دواو‌ه ده‌چێت‬ ‫به‌كاش بونی نیه‌‬ ‫ئا‪ :‬به‌رهه‌م ئه‌حمه‌دو عه‌بدواڵ گۆران‬ ‫به‌ڕێوه‌به‌ری نه‌خۆشخانه‌ی هیوا له‌سلێمانی‬ ‫ئاماژه‌ به‌و‌ه ده‌كات له‌حسابی پاره‌ی‬ ‫كۆمه‌كی شێرپه‌نج ‌ه (‪ )63‬ملیار دیناری‬ ‫عێراقی خاڵی كراوه‌ته‌وه‌‪ ،‬وه‌زیری‬ ‫ته‌ندروستیش ده‌ڵێت "سیوله‌ نه‌ماوه‌‬ ‫له‌بانكه‌كانی هه‌رێم"‪.‬‬ ‫د‪.‬دۆس���تی نه‌ج���ات به‌ڕێوه‌ب���ه‌ری‬ ‫نه‌خۆشخانه‌ی هیوا له‌سلێمانی له‌لێدوانێك ‌ی‬ ‫تایب���ه‌ت به‌رۆژنام���ه‌ی‌ ئاوێن���ه‌ی‌ راگه‌یاند‬ ‫حس���ابی پاره‌ی كۆمه‌كی شێرپه‌نجه‌ له‌سه‌ر‬ ‫بانكی فیدراڵیی ‌ه له‌هه‌ولێر‪ ،‬بڕه‌كه‌ی (‪)63‬‬ ‫ملی���ار دین���اری عێراقی بو ب���ه‌اڵم خاڵی‬ ‫كراوه‌ته‌وه‌ هیچ سیوله‌یه‌كی تێدا نه‌ماوه‌‪.‬‬ ‫به‌ڕێوه‌به‌ری نه‌خۆشخانه‌ی هیوا له‌سلێمان ‌ی‬ ‫ئاماژه‌ی‌ به‌وه‌ش���دا كه‌ ئه‌وان له‌س���لێمانی‬ ‫بانكه‌كان هاوكاریان ده‌كه‌ن‌و چه‌ك ئه‌كه‌ین‬ ‫مانگان��� ‌ه به‌بڕی یه‌ك ملیۆن‌و نیو بۆ س���ێ‬ ‫ملیۆن بۆ ئه‌وه‌ی خزمه‌تی نه‌خۆش���ه‌كانمان‬ ‫بكه‌ین‌و ده‌رمانیان بۆ بكڕین‪ ،‬به‌اڵم له‌هه‌ولێر‬ ‫تا چه‌كێك���ی پێنج ملیۆنیمان بۆ س���ه‌رف‬ ‫ئه‌كه‌ن گیانمان ده‌رده‌هێنن‪.‬‬ ‫له‌ب���اره‌ی چۆنیه‌ت���ی نه‌م���ان‌و كات���ی‬ ‫نه‌مان���ی بڕه‌پاره‌ی كۆمه‌كی ش���ێرپه‌نجه‌و‌ه‬ ‫د‪.‬دۆس���تی نه‌جات گوتی‌ "له‌گ���ه‌ڵ هاتنی‬ ‫قه‌یرانه‌كان ئ���ه‌و بڕه‌ پاره‌ی��� ‌ه وه‌ك كاش‬ ‫براوه‌ واته‌ ماوه‌ی س���اڵێك ئه‌بێت حسابی‬ ‫سندوقی شێرپه‌نجه‌ خاڵی كراوه‌ته‌وه‌ وه‌ك‬ ‫س���یوله‌‪ ،‬به‌اڵم له‌ئێستادا كارمان كردوه‌ بۆ‬ ‫ئه‌وه‌ی پاره‌ی ش���ێرپه‌نج ‌ه نه‌چێته‌ حسابی‬ ‫بانكه‌كانی حكومیه‌و‌ه له‌بانكی كوردستانی‬ ‫ئه‌هلی حس���ابێكمان كردوه‌ته‌و‌ه بۆ ئه‌وه‌ی‬ ‫بڕه‌پاره‌ك ‌ه بچێته‌ س���ه‌ر ئه‌و حسابه‌‪ ،‬دوای‬ ‫ئه‌و‌ه حكومه‌ت ناتوانێت ده‌ستكاری پاره‌ی‬ ‫سندوق بكات"‪.‬‬ ‫له‌ب���اره‌ی قه‌رزی س���ندوق له‌ئێس���تادا‬ ‫(د‪ .‬دۆس���تی نه‌ج���ات) گوتی" تا ئێس���تا‬ ‫نزیكه‌ی بیست ملیار دینار قه‌رزارین به‌چه‌ك‬ ‫كه‌ س���ه‌رفمان كردو‌ه ئه‌وان به‌كاش وه‌ریان‬ ‫نه‌گرتوه‌ته‌وه‌"‪.‬‬

‫حكومه‌ت ‪ 20‬ملیار‬ ‫دینار قه‌رزاری‌‬ ‫ئه‌و كۆمپانیانانه‌یه‌‬ ‫كه‌ گرێبه‌ستی‌‬ ‫هه‌یه‌ بۆ بردنه‌‬ ‫ده‌ره‌وه‌ی‌ نه‌خۆشی‌‬ ‫شێرپه‌نجه‌و‬ ‫هێنانی‌ ده‌رمان‬ ‫له‌ئێستادا ئه‌و‬ ‫كۆمپانیایانه‌ هه‌مو‬ ‫هاوكارییه‌كیان‬ ‫راگرتوه‬ ‫الی‌ خۆیشییه‌وه‌ (د‪.‬دارا ره‌شید محمود)‬ ‫سه‌رۆكی ئه‌نجومه‌نی س���ندوقی‌ شێرپه‌نج ‌ه‬ ‫تایبه‌ت به‌رۆژنامه‌ ‌ی ئاوێنه‌ی‌ راگه‌یاند بڕی‬ ‫پاره‌ك ‌ه وه‌كو خۆی له‌سه‌ر حسابه‌كه‌ ماوه‌‪،‬‬ ‫ب���ه‌اڵم بری پاره‌ به‌كاش نی��� ‌ه له‌بانكه‌كان‪،‬‬ ‫ئه‌وه‌ش به‌هۆی بونی قه‌یرانه‌وه‌ روی داوه‌‪.‬‬ ‫له‌باره‌ی ئه‌وه‌ی بۆچی له‌سلێمانی‌و دهۆك‬ ‫بڕه‌ پ���اره‌ خه‌رج ئه‌كرێت ب���ه‌اڵم له‌هه‌ولێر‬ ‫خه‌رج��� ‌ی كه‌مت���ره‌ س���ه‌رۆكی ئه‌نجومه‌نی‬ ‫س���ندوقی ش���ێرپه‌نجه‌ گوتی"له‌به‌رئه‌وه‌ی ‌ه‬ ‫له‌س���لێمانی‌و دهۆك داهات زۆرتره‌ به‌هۆی‬ ‫مه‌رزه‌ س���نوریه‌كانیانه‌وه‌ بڕی پاره‌ی كاش‬ ‫زیاتره‌ له‌بانكه‌كانیان"‪.‬‬ ‫له‌ب���اره‌ی نه‌مان���ی پ���اره‌ی س���ندوقی‬

‫ش���ێرپه‌نجه‌و‌ه وه‌زی���ری ته‌ندروس���تی‬ ‫حكومه‌تی هه‌رێم د‪.‬رێكه‌وت حه‌مه‌ره‌ش���ید‬ ‫تایب���ه‌ت به‌ئاوێنه‌ راگه‌یاند ئه‌و س���ندوق ‌ه‬ ‫یه‌كێكه‌ له‌دامه‌زراوه‌ گرنگه‌كان ‌ی حكومه‌تی‬ ‫هه‌رێم كه‌ خزمه‌تێك���ی زۆر گه‌ور‌ه ده‌كات‌و‬ ‫گوتیشی‌"سیول ‌ه نه‌ماوه‌ له‌بانكه‌كانی هه‌رێم‬ ‫ئه‌ویش به‌ه���ۆی قه‌یرانه‌وه‌‪ ،‬ئ���ه‌و قه‌یران ‌ه‬ ‫توشی هه‌مو وه‌زاره‌ته‌كان بوه‌‪ ،‬ئه‌وه‌ ته‌نها‬ ‫نه‌مانی سیوله‌یه‌ نه‌ك بردنی ئه‌و بڕه‌ پاره‌ی ‌ه‬ ‫كه‌ باس ده‌كرێت"‪.‬‬ ‫دوای كۆبون���ه‌وه‌ی ئه‌نجومه‌نه‌ك��� ‌ه‬ ‫به‌فه‌رمانێكی كارگێڕی به‌ئیمزای س���ه‌رۆكی‬ ‫ئه‌نجومه‌ن���ی توش���بوان به‌ش���ێرپه‌نج ‌ه‬ ‫به‌ژماره‌‪ 257‬ل���ه‌‪ 2015-11-29‬ئاراس���ته‌ی‬ ‫وه‌زاره‌تی ته‌ندروس���تیان ك���ردو‌ه چاالكی‌و‬ ‫خزمه‌ته‌كانیان له‌نه‌خۆش���انی ش���ێرپه‌نج ‌ه‬ ‫راگرت���و‌ه له‌ب���ه‌ر نه‌بونی پاره‌ی س���یول ‌ه‬ ‫له‌بانكه‌كانی هه‌رێم س���ه‌رباری بونی زیاتر‬ ‫له‌(‪ )60‬ملیار دینار له‌سه‌ر حسابی (‪)374‬‬ ‫له‌بانكی فیدراڵی‌و زیاتر له‌یه‌ك ملیۆن‌و نیو‬ ‫دۆالر له‌سه‌ر حس���ابی (‪ )50‬به‌دۆالر به‌اڵم‬ ‫له‌ب���ه‌ر نه‌بونی س���یوله‌ له‌بانكه‌كانی هه‌رێم‬ ‫كاره‌كانیان په‌كی كه‌وتوه‌‪.‬‬ ‫له‌الیه‌ك���ی‌ دیك���ه‌وه‌‪ ،‬س���ه‌رۆك ‌ی لیژنه‌ ‌ی‬ ‫ته‌ندروست ‌ی له‌په‌رله‌مانی‌ كوردستان "زوڵفا‬ ‫مه‌حمود" به‌ئاوێنه‌ ‌ی راگه‌یاند كه‌ ئه‌و پاره‌ی ‌ه‬ ‫به‌كارهات���وه‌ له‌الیه‌ن حكومه‌ته‌وه‌‪ ،‬ئێس���تا‬ ‫ته‌نها چه‌كه‌كه‌ ‌ی هه‌یه‌ پاره‌ك ‌ه نییه‌‪ ،‬ئه‌مه‌ش‬ ‫له‌كاتێكدای ‌ه ك ‌ه ناب ‌ێ به‌هیچ شێوه‌یه‌ك ئه‌و‬ ‫پاره‌یه‌ به‌كاربهێنرێت‪.‬‬ ‫ناوبراو ئام���اژه‌ی‌ به‌وه‌ دا كه‌ ئه‌و پاره‌ی ‌ه‬ ‫له‌بانكی‌ فیدرالی‌ براوه‌‪ ،‬ئه‌و وت ‌ی "حكومه‌ت‬ ‫‪ 20‬ملیار دینار قه‌رزار ‌ی ئه‌و كۆمپانیانانه‌ی ‌ه‬ ‫ك ‌ه گرێبه‌س���تی‌ هه‌یه‌ بۆ بردن���ه‌ ده‌ره‌وه‌ ‌ی‬ ‫نه‌خۆش���ی‌ ش���ێرپه‌نجه‌و هێنان ‌ی ده‌رمان‪،‬‬ ‫له‌ئێس���تادا ئ���ه‌و كۆمپانیایان��� ‌ه هه‌م���و‬ ‫هاوكارییه‌كیان راگرتوه‌"‪.‬‬ ‫وتیشی‌ "تا ئێس���تا حكومه‌ت چ وه‌اڵمی‌‬ ‫نیه‌‪ ،‬ئه‌گه‌ر وه‌اڵمم���ان نه‌داته‌وه‌ ئه‌وا ئێم ‌ه‬ ‫داوا ‌ی یاسای ‌ی له‌سه‌ر حكوم ‌هت‌و وه‌زاره‌ت ‌ی‬ ‫ته‌ندروستی‌ تۆمار ده‌كه‌ین"‪.‬‬ ‫هه‌روه‌ه���ا ئاماژه‌ی‌ ب���ه‌وه‌ش دا ك ‌ه ئه‌و‬ ‫س���ندوقه‌ به‌پێ���ی‌ یاس���ای‌ ژم���ار‌ه ‪‌ 11‬ی‬ ‫س���اڵ ‌ی ‪‌ 2012‬ی خولی‌ پێش���و ‌ی په‌رله‌مان‬ ‫دامه‌زراوه‌‪.‬‬

‫رۆژنامه‌نوسان‌و كادێره‌كانی‌ میدیاو‌ه هه‌یه‌‪،‬‬ ‫ئا‪ :‬زانكۆ سه‌ردار‬ ‫ئ���ه‌وه‌ی‌ ك ‌ه ده‌مێنێت���ه‌و‌ه رۆژنامه‌ی‌ حزبی ‌ه‬ ‫حیزبی���ش ورده‌ ورده‌ گرنگ���ی‌ پێن���ادات‌و‬ ‫پاش تێپه‌ڕبونی (‪ )118‬سا ‌ڵ به‌سه‌ر‬ ‫ئه‌وی���ش له‌پاشه‌كش���ێدایه‌و هێش���تا كار ‌ی‬ ‫ده‌رچونی‌ یه‌كه‌مین ژماره‌ ‌ی رۆژنامه‌ ‌ی‬ ‫میدیایی‌ له‌كوردستان نه‌بوه‌ته‌ پیشه‌‪.‬‬ ‫كوردی‌ له‌الیه‌ن (میقداد به‌درخان)‪،‬‬ ‫ئ���ه‌و وت���ی‌ "به‌داخ���ه‌وه‌ ئ���ه‌م خوله‌ ‌ی‬ ‫رۆژنامه‌گه‌ری‌ كوردی‌ له‌ئێستادا‬ ‫له‌پاشه‌كشێدایه‌و په‌رله‌مانتارێكیش ده‌ڵێت په‌رله‌مانی���ش هه‌ر له‌س���ه‌ره‌تاوه‌ له‌س���ه‌ر‬ ‫ملمالنێی‌ سیاسی‌ دروستبو‪ ،‬بۆیه‌ به‌ڕاست ‌ی‬ ‫"پێویستمان به‌یاسایه‌ك ‌ی تۆكمه‌یه‌"‪.‬‬ ‫ئه‌ویش دۆخی‌ له‌رۆژنامه‌گه‌ری‌ كورد ‌ی باشتر‬ ‫حاك���م ئ���ازاد نه‌قیب���ی‌ س���ه‌ندیكا ‌ی نیه‌‪ ،‬ئێم ‌ه ئه‌وكاتیش چه‌ند جارێك هه‌وڵماندا‬ ‫رۆژنامه‌نوس���ان ‌ی هه‌رێم���ی‌ كوردس���تان كه‌ یاس���ا ‌ی رۆژنامه‌گ���ه‌ر ‌ی له‌په‌رله‌مانه‌و‌ه‬ ‫به‌ئاوێن���ه‌ ‌ی راگه‌یان���د ك���ه‌ پرس��� ‌ی میدیا ده‌رچ���و‌ه هه‌مواری‌ بكه‌ینه‌وه‌و یاس���ایه‌ك ‌ی‬ ‫به‌ش���ێك ‌ه له‌پرس���ی‌ نیش���تمانی‌‌و به‌شێك ‌ه تۆكمه‌تری‌ لێبه‌رهه‌م بهێنین‪ ،‬به‌اڵم به‌داخه‌و‌ه‬ ‫له‌پرس���ه‌كانی‌ كۆمه‌ڵگ���ه‌ی‌ مه‌ده‌ن���ی‌ بۆی ‌ه كاری‌ له‌سه‌ر نه‌كراو ده‌یانگوت كار ‌ی گرنگتر‬ ‫كاریگه‌ر ‌ی دۆخه‌كان ‌ی له‌س���ه‌ره‌و له‌به‌رده‌م هه‌ی���ه‌‪ ،‬ئێم ‌ه خه‌ڵكی‌ باش���مان هه‌یه‌ به‌اڵم‬ ‫نه‌مانتوانی���و‌ه له‌چوارچێ���وه‌ ‌ی ده‌زگایه‌ك ‌ی‬ ‫ئاسته‌نگدایه‌‌و پێداویستی‌ زۆریشی‌ هه‌یه‌‪.‬‬ ‫وتیش���ی‌ "په‌رله‌مان‌و حكوم���ه‌ت ده‌بێت ئه‌كادیمی‌ كۆیانبكه‌ینه‌وه‌‪ ،‬به‌اڵم به‌راس���ت ‌ی‬ ‫له‌داهاتودا به‌رنامه‌یان هه‌بێت بۆ هاریكار ‌ی ده‌بو په‌رله‌مان كاری‌ باش ‌ی له‌سه‌ر بكردایه‌و‬ ‫میدیاو ده‌بێت گه‌ره‌نتی‌ ژیان ‌ی رۆژنامه‌نوس نه‌یكرد چونكه‌ ده‌بو یاسایه‌ك ‌ی گشتگیرمان‬ ‫باشتر بێت‪ ،‬ئێم ‌ه ئێستا له‌به‌رده‌م پێداویست ‌ی هه‌بوایه‌ بۆ بواری‌ رۆژنامه‌گه‌ری‌"‪.‬‬ ‫كاوه‌ عی���زه‌ت‪ ،‬مامۆس���تا ‌ی به‌ش��� ‌ی‬ ‫رێكخس���تنه‌وه‌ی‌ میدیاین له‌كوردستاندا بۆ‬ ‫ئ���ه‌وه‌ی‌ میدیاش به‌ئه‌ركی‌ باش���تری‌ خۆ ‌ی راگه‌یاندنی‌ زانكۆی‌ س���لێمان ‌ی وتی‌ "چه‌ند‬ ‫هه‌نگاوێك نراوه‌ به‌مه‌به‌ستی‌ سه‌ربه‌خۆبون‬ ‫هه‌ڵستێت"‪.‬‬ ‫نه‌قیب���ی‌ س���ه‌ندیكا ‌ی رۆژنامه‌نوس���ان له‌كار ‌ی رۆژنامه‌گه‌ریدا‪ ،‬ب���ه‌اڵم به‌پێی‌ ئه‌و‬ ‫ئاماژه‌ی‌ ب���ه‌وه‌ش دا كه‌ تیش���ك ده‌خه‌ن ‌ه ماوه‌ درێژه‌ نه‌مانتوانیو‌ه له‌ئاست ‌ی پێویستدا‬ ‫سه‌ر پاشه‌كشێی‌ میدیا‪ ،‬ئه‌و وتی‌ "له‌هه‌وڵ ‌ی بی���ن‪ ،‬ه���ۆكاری‌ ئه‌مان���ه‌ش زۆرن یه‌كێك‬ ‫ئه‌وه‌داین كه‌ له‌گه‌ڵ‌ مامۆس���تایانی‌ زانكۆو ك��� ‌ه نمونه‌یان ده‌س���تی‌ حزب���ه‌ له‌ناوه‌ند‌ه‬ ‫میدیاكاران���دا دیبه‌یتێ���ك بكه‌ین له‌س���ه‌ر ئه‌كادیمیه‌كاندا‪ ،‬بۆی ‌ه نه‌مانتوانیو‌ه بگه‌ین ‌ه‬ ‫ره‌وشی‌ میدیاو گرفته‌كانی‌‪ ،‬چونك ‌ه له‌ماوه‌ ‌ی ئه‌و ئاسته‌ ‌ی كه‌ چاوه‌ڕوانی‌ ده‌كه‌ین"‪.‬‬ ‫له‌س���ه‌ندیكا ‌ی‬ ‫ئه‌نوه‌رحس���ێن‪،‬‬ ‫‪ 20‬س���اڵی‌ رابردودا میدیای‌ كورد ‌ی له‌سه‌ر‬ ‫بناغه‌یه‌كی‌ باش ده‌نه‌مه‌زراوه‌و سه‌ربه‌خۆی ‌ی رۆژنامه‌نوس���انی‌ كوردس���تان رایگه‌یان���د‬ ‫میدیاش به‌دروشم نابێت‪ ،‬ده‌بێت سومعه‌ ‌ی له‌ماوه‌ ‌ی دو ساڵی‌ رابردودا له‌كۆ ‌ی (‪)930‬‬ ‫رۆژنامه‌و گۆڤار نزیكه‌ی‌ (‪)800‬یان داخراوه‌‪ ،‬دیسان دۆخه‌كه‌ له‌سااڵن باشتره‌"‪.‬‬ ‫میدیا وه‌ك هه‌مو واڵتان دروست ببێت"‪.‬‬ ‫وتیشی‌ "میدیا ‌ی ئه‌هلی‌ له‌رو ‌ی چه‌ندێتیه‌و‌ه‬ ‫وتیشی‌ "راسته‌ میدیا ئه‌ركێكی‌ نیشتمانی‌‌و دی���اره‌ ب���ۆ هه‌ندێكی���ان پێمان ناخۆش��� ‌ه‬ ‫كۆمه‌اڵیه‌ت ‌ی هه‌یه‌‪ ،‬به‌اڵم ده‌بێت ده‌سته‌به‌ر ‌ی له‌به‌رئ���ه‌وه‌ ‌ی رۆژنامه‌و گۆڤ���ار ‌ی باش بون له‌پاشه‌كشه‌دایه‌‪،‬ئه‌وه‌ش كاریگه‌ر ‌ی له‌سه‌ر‬ ‫به‌اڵم به‌هۆ ‌ی قه‌یران���ی‌ داراییه‌و‌ه داخراون‪ ،‬مه‌سه‌له‌ ‌ی دیموكراس���ی‌‌و كۆمه‌ڵگه‌ی‌ ئازاد‬ ‫ماف ‌ی رۆژنامه‌نوسانیش بكه‌ین"‪.‬‬ ‫زانا عه‌بدولڕه‌حمان‪ ،‬جێگری‌ س���ه‌رۆك ‌ی به‌شێكی‌ زۆر ‌ی ئه‌وانه‌ ‌ی داخراون ره‌نگ ‌ه ئه‌و ده‌كات‪ ،‬بون���ی‌ ئ���ه‌وان هه‌ڵس���ه‌نگاندن ‌ی‬ ‫لیژنه‌ی‌ رۆشنیبر ‌ی له‌په‌رله‌مانی‌ كوردستان‪ ،‬گله‌یی���ه‌ ‌ی ك ‌ه له‌میدی���ای‌ كوردیمان هه‌بو‌ه ئازادیه‌‪ ،‬پێش���م وایه‌ میدیا ‌ی ئه‌هلی‌ رۆڵ ‌ی‬ ‫به‌رچ���او ‌ی هه‌ی���ه‌ له‌هه‌رێمی‌ كوردس���تان‪،‬‬ ‫رایگه‌یان���د كه‌ دۆخ���ی‌ كار ‌ی رۆژنامه‌گه‌ر ‌ی جۆرێك له‌ پشێویی‌‌و رێكنه‌خراوی بوه‌‪.‬‬ ‫ئه‌نوه‌ر وت ‌ی "له‌ماوه‌ی‌ هه‌ش���ت س���اڵ ‌ی به‌بڕوا ‌ی من حكومه‌ت��� ‌ی هه‌رێم‌و خه‌ڵكیش‬ ‫له‌هه‌رێم���ی‌ كوردس���تان خراپ���ه‌‪ ،‬ئه‌مه‌ش‬ ‫ب���ه‌و مانای���ه‌ ‌ی له‌راب���ردودا كاری‌ زۆری‌ راب���ردودا (‪ )484‬پێش���ێلكاری‌ به‌رامب���ه‌ر ئه‌گه‌ر ش���انازیه‌كی‌ هه‌بێت به‌ئه‌زمونه‌كه‌ی‌و‬ ‫له‌س���ه‌ركرا كه‌ میدیا ‌ی بێالیه‌ن‌و سه‌ربه‌خۆ رۆژنامه‌نوسان كراوه‌‪ ،‬به‌اڵم ل ‌ه (‪ )2016-2008‬به‌دیموكراسیه‌كه‌یه‌وه‌ به‌شێك ‌ی ئه‌و شانازیه‌ ‌ی‬ ‫له‌هه‌رێمی‌ كوردستان دابمه‌زرێت به‌اڵم ئه‌و ئاماری‌ پێشێلكاریه‌كان ‌ی كه‌متر‌ه هه‌رچه‌ند‌ه به‌رمیدیای‌ ئه‌هلی‌ ده‌كه‌وێت‌و میدیای‌ ئه‌هل ‌ی‬ ‫هه‌وڵ��� ‌ه نه‌توانراو شكس���ت ‌ی هێنا‪ ،‬ئه‌مه‌ش ره‌نگ ‌ه په‌یوه‌ندی‌ به‌روداوه‌كانیشه‌و‌ه هه‌بێت‪ ،‬به‌ش���ێكی‌ گرنگه‌ له‌پرۆس���ه‌ی‌ دیموكراس ‌ی‬ ‫به‌ش���ێك ‌ی په‌یوه‌ندی‌ به‌حزبه‌كان‌و شێواز ‌ی بۆنمونه‌ له‌هه‌رێمی‌ كوردس���تان هه‌میش��� ‌ه له‌هه‌رێمی‌ كوردس���تان‪ ،‬له‌گه‌ ‌ڵ ئه‌وه‌ش���دا‬ ‫حكومڕانیه‌و‌ه هه‌ی ‌ه له‌هه‌رێمی‌ كوردس���تان‪ ،‬له‌دو حاڵه‌ت پێش���ێلكاری‌ ك���راوه‌‪ ،‬له‌كات ‌ی پێویس���ته‌ میدیا ‌ی ئه‌هلی‌ لێكۆڵینه‌وه‌ بكات‬ ‫به‌شێكیش���ی‌ په‌یوه‌ن���دی‌ ب��� ‌ه به‌خ���ود ‌ی خۆپیش���اندان‌و كات ‌ی هه‌ڵبژاردنه‌كاندا به‌اڵم له‌دۆخ ‌ی حۆی‌"‪.‬‬

‫حكومه‌تی‌ هه‌رێم‌و‬ ‫خه‌ڵكیش ئه‌گه‌ر‬ ‫شانازیه‌كی‌ هه‌بێت‬ ‫به‌ئه‌زمونه‌كه‌ی‌و‬ ‫به‌دیموكراسیه‌كه‌یه‌وه‌‬ ‫به‌شێكی‌ ئه‌و‬ ‫شانازیه‌ی‌‬ ‫به‌رمیدیای‌ ئه‌هلی‌‬ ‫ده‌كه‌وێت‌و میدیای‌‬ ‫ئه‌هلی‌ به‌شێكی‌‬ ‫گرنگه‌ له‌پرۆسه‌ی‌‬ ‫دیموكراسی‌ له‌هه‌رێمی‌‬ ‫كوردستان‬

‫عێراق‌و جیهان‬

‫)‪ )524‬سێشه‌مم ‌ه ‪2016/4/19‬‬

‫ملمالنێ‌ له‌سه‌ر ده‌ستگرتن به‌سه‌ر ده‌سه‌اڵتدا له‌به‌غدا توندتر ده‌بێت‬

‫‪7‬‬

‫فراكسیۆن ‌ه كوردییه‌كان ره‌خن ‌ه له‌ئه‌دا ‌ی الواز ‌ی فوئاد مه‌عسوم ده‌گرن‬ ‫ئا‪ :‬بنار هیدایه‌ت‬

‫په‌رله‌مانتارێكی‌ كورد له‌به‌غدا ئه‌و‬ ‫روداوانه‌ی‌ ئێستا له‌پایته‌ختی‌ عێراق‬ ‫روده‌ده‌ن به‌"شانۆگه‌ری‌" ناوده‌بات‪،‬‬ ‫كه‌ ئه‌كته‌ره‌كانی‌ ناوخۆیی‌‌و هه‌رێمی‌‌و‬ ‫نێوده‌وڵه‌تیشین‪ ،‬ئه‌و ده‌ڵێت "به‌شی‌‬ ‫یه‌كه‌می‌ شانۆگه‌رییه‌كه‌مان بینی‌‪،‬‬ ‫چاوه‌ڕوانین له‌به‌شی‌ دوهه‌مدا چی‌‬ ‫روده‌دات"‪.‬‬ ‫هۆشیار عه‌بدواڵ سه‌رۆكی فراكسیۆنی‬ ‫گۆڕان له‌به‌غ���دا به‌ئاوێنه‌ی‌ راگه‌یاند كه‌‬ ‫پرۆسه‌ی‌ سیاس���ی له‌عێراقدا له‌ئێستادا‬ ‫په‌یوه‌ن���دی به‌خ���ول‌و س���یناریۆی‬ ‫گه‌وره‌تره‌وه‌ هه‌یه‌‪ ،‬كه‌ له‌ئاستی ئیقلیمی‬ ‫ب���ۆ ناوچه‌ك���ه‌ هه‌یه‌‪ ،‬ك���ورد له‌عێراقدا‬ ‫دۆس���ییه‌یه‌كی هه‌یه‌ كه‌ هه‌نگاو ده‌نێت‬ ‫به‌ره‌و س���ه‌ربه‌خۆیی‪ ،‬یاخ���ود هه‌نگاوی‬ ‫به‌ره‌و ئایین���ده‌ی‌ عێراقی دوای داعش‪،‬‬ ‫ی���ا له‌ئاینده‌یه‌كی نزیكدا چی به‌س���ه‌ر‬ ‫پرۆسه‌ی‌ كورد دێت‪ ،‬له‌ئێستادا پرۆسه‌ی‌‬ ‫كورد له‌عێراق په‌یوه‌ندی به‌پش���تیوانی‬ ‫نێوده‌وڵه‌تییه‌وه‌ هه‌یه‌‪ ،‬بۆ ئه‌وه‌ی‌ كورد‬ ‫له‌عێراق���دا له‌م كات���ه‌دا بمێنێته‌وه‌‪ ،‬كاو‬ ‫نه‌ته‌وه‌یه‌كگرت���وه‌كان به‌ڕون���ی داوای‬ ‫ئه‌وه‌یان كردوه‌ كورد بمێنێته‌وه‌‪ ،‬ئه‌وان‬ ‫پێی���ان وایه‌ چوارچێ���وه‌ی‌ نێوده‌وڵه‌تی‬ ‫هه‌رێ���م عێراقه‌‪ ،‬بۆیه‌ هه‌ت���ا ئه‌وكاته‌ی‌‬ ‫كورد به‌یه‌كجاری بڕیار نه‌دات كه‌ له‌عێراق‬ ‫نامێنێت ئه‌بێت كورد بمێنێته‌وه‌"‪.‬‬ ‫سه‌باره‌ت به‌پالنه‌كانی ئه‌مریكا بۆ عێراق‬ ‫سه‌رۆكی فراكسیۆنی گۆڕان وتی "هه‌ریه‌ك‬ ‫له‌ئه‌مری���كا و نه‌ته‌وه‌یه‌كگرت���وه‌كان‌و‬ ‫چه‌ن���د الیه‌نێكی دیكه‌‪ ،‬چه‌ند پالنێكیان‬ ‫ئاماده‌كردوه‌ ب���ۆ داهاتوی عێراق‪ ،‬كورد‬ ‫به‌شێكه‌ له‌م پالن و س���یناریۆیه‌‪ ،‬بۆیه‌‬ ‫كورد له‌ئێس���تادا به‌ده‌ست خۆی نیه‌ كه‌‬ ‫له‌عێراق بمێنێته‌وه‌‪ ،‬من وه‌كو په‌رله‌مانتار‬ ‫ئاواته‌خوازی ئه‌وه‌م به‌یانی بگه‌ڕێینه‌وه‌‬ ‫بۆ هه‌رێم‌و به‌غدا به‌جێ بهێڵین"‪.‬‬ ‫هۆشیار عه‌بدواڵ له‌سه‌ر رۆڵی سه‌رۆك‬ ‫كۆم���ار تێبینی هه‌یه‌و جه‌خت ده‌كاته‌وه‌‬ ‫"س���ه‌رۆك كۆمار پارێزه‌ری ده‌ستوره‌و‬ ‫ده‌سه‌اڵته‌كانی ته‌ش���ریفاتین‪ ،‬سه‌رنج و‬ ‫تێبینی له‌س���ه‌ر رۆڵی سه‌رۆك كۆماری‬ ‫عێراق هه‌یه‌‪ ،‬به‌ڵكو رایه‌كی به‌هێزهه‌یه‌‪،‬‬ ‫ك���ه‌ دوای���ن جار ه���ۆكاری س���ه‌ره‌كی‬ ‫ته‌قاندنه‌وه‌ی‌ كێش���ه‌كانی ناو په‌رله‌مان‬ ‫ئیمزاكردن���ی به‌یاننامه‌ی‌ ش���ه‌ره‌ف بو‬ ‫له‌ماڵی س���ه‌رۆك كۆمار كه‌ ژماره‌یه‌كی‬ ‫ك���ه‌م ئیمزایانكردب���و‪ ،‬ئه‌وه‌ كێش���ه‌ی‌‬ ‫گه‌وره‌ی‌ لێدروست بو‪ ،‬هه‌ندێك بۆچون‬ ‫هه‌یه‌ كه‌ كه‌وتنه‌وه‌ی‌ كێش���ه‌ی‌ ئێستای‬ ‫په‌رله‌مان ئه‌و به‌یاننامه‌یه‌ بو كه‌ سه‌لیم‬ ‫جبوری و چه‌ند كه‌سێكی دیكه‌ ئیمزایان‬

‫كردبو‪،‬جیاوازی له‌نێوان جه‌الل تاڵه‌بانی‌و‬ ‫فوئاد مه‌عس���وم ئه‌وه‌یه‌ "هیچ جیاوازی‌و‬ ‫له‌یه‌كچون‌و به‌راوردێك له‌نێوان تاڵه‌بانی‌و‬ ‫فوئاد مه‌عسوم دا راست نیه‌"‪.‬‬ ‫ئه‌حمه‌دی حاجی ره‌ش���ید س���ه‌رۆكی‬ ‫فراكس���یۆنی كۆمه‌ڵی ئیسالمی بۆچونی‬ ‫وایه‌ ك���ه‌ مانه‌وه‌ی‌ كورد له‌به‌غدا گرنگی‬ ‫نیه‌‪ ،‬ده‌ڵێت "له‌ئێستادا گرنگی مانه‌وه‌ی‌‬ ‫كورد له‌به‌غدا نیه‌ ئه‌گه‌ر وه‌كو په‌یامێک‬ ‫بیده‌ی���ن به‌ به‌رپرس���انی به‌غ���دا‪ ،‬ئێمه‌‬ ‫له‌ئێس���تا بگه‌ڕێینه‌وه‌ بۆ هه‌رێم‪ ،‬چونكه‌‬ ‫ئه‌و كێشه‌یه‌ له‌نێو ماڵی شیعه‌دایه‌و دواتر‬ ‫له‌نێوان ش���یعه‌و س���ونه‌دایه‌‪ ،‬پێویست‬ ‫ناكات به‌هیچ ش���ێوه‌یه‌ك خۆمان بكه‌ین‬ ‫به‌خاوه‌نی ئه‌م كێشه‌یه‌ی كه‌ له‌ئێستادا‬ ‫له‌به‌غدا ده‌گ���وزه‌رێ‪ ،‬به‌گه‌ڕانه‌وه‌مان بۆ‬ ‫هه‌رێ���م ئه‌و په‌یامه‌ ده‌ده‌ین به‌ به‌غدا كه‌‬ ‫ناتوانن به‌بێ كورد هیچ بكه‌ن‪ ،‬هه‌ركاتێك‬ ‫حكومه‌ت و په‌رله‌مانیان باش���ترو چاك‬ ‫كرده‌وه‌‪ ،‬ئاماده‌ین شه‌ریکایه‌تیان بكه‌ین‪،‬‬ ‫تائ���ه‌و ئاڵۆزییه‌ بكه‌ن ئێمه‌ به‌ش���داری‬ ‫بكه‌ین"‪.‬‬ ‫حاجی ره‌شید ده‌ش���ڵێت "هه‌تاوه‌كو‬ ‫ئێمه‌ له‌به‌غدا بین‌و له‌ناو ئه‌و کێش���انه‌دا‬ ‫بین توشی گرفت ده‌بین‪ ،‬چونكه‌ تائێستا‬ ‫دو بۆ سێ په‌رله‌مانتارمان له‌ده‌ستداوه‌‪،‬‬ ‫ب���ا ل���ه‌وه‌ زیات���ر په‌رله‌مانتاره‌كان���ی‬ ‫كورد توش���ی هه‌ڵ���ه‌و دڵه‌ڕاوكێ نه‌بن‌و‬ ‫بتوانن بڕیاری دروس���ت بده‌ن‪ ،‬چونكه‌‬ ‫له‌ئێستادا وه‌كو سه‌یركه‌رین نه‌ك وه‌كو‬ ‫یاریزانێك"‪.‬‬ ‫سه‌رۆكی فراكس���یۆنی كۆمه‌ڵ ئه‌دای‬ ‫س���ه‌رۆك كۆماری عێ���راق به‌ئه‌دایه‌كی‬ ‫الواز وه‌س���فده‌كات‌و ده‌ڵێ���ت "رۆڵ���ی‬ ‫س���ه‌رۆك كۆم���ار چه‌ن���د په‌یوه‌ن���دی‬ ‫به‌پێگه‌كه‌یه‌وه‌ هه‌یه‌ ئه‌وه‌نده‌ په‌یوه‌ندی‬ ‫به‌كه‌سایه‌تییه‌كه‌یه‌وه‌ هه‌یه‌‪ ،‬كه‌سایه‌تی‬ ‫س���ه‌رۆك كۆماری ئێس���تا زۆر جیاوازه‌‬ ‫له‌كه‌س���ایه‌تی تاڵه‌بان���ی‪ ،‬دكتۆر فوئاد‬ ‫مه‌عسوم هه‌رئه‌وه‌نده‌ی‌ پێده‌كرێت‪ ،‬وه‌كو‬ ‫خۆی (فوئاد مه‌عسوم) ئه‌وه‌نده‌یه‌‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫وه‌كو پێگه‌كه‌ی‌ له‌پاراستنی ده‌ستور ئه‌و‬ ‫چاالكییه‌ی‌ نیه‌ كه‌ بتوانێت له‌ماوه‌یه‌كی‬ ‫كه‌مدا كێش���ه‌كان چاره‌سه‌ر بكات‪ ،‬ئه‌و‬ ‫پارێزه‌ری‌ ده‌ستوره‌و له‌و بااڵتر نیه‌"‪.‬‬ ‫هاوكات دكتۆر موسه‌نا ئه‌مین سه‌رۆكی‬ ‫فراكسیۆنی یه‌كگرتو له‌په‌رله‌مانی عێراق‬ ‫باس ل���ه‌وه‌ده‌كات "ئه‌گه‌ر عێراق رێگه‌‬ ‫نه‌دا یه‌ك فرۆكه‌ له‌ئاس���مانی هه‌رێمه‌وه‌‬ ‫تێپه‌ڕ نابێت و نانیش���ێته‌وه‌‪ ،‬بۆیه‌ كورد‬ ‫به‌ئاره‌زوی خۆی نی���ه‌ بگه‌ڕێته‌وه‌‪ ،‬ئه‌و‬ ‫وتی "كورد به‌ئ���اره‌زوی خۆی لێره‌ نیه‌‬ ‫تابه‌ئ���اره‌زوی خۆی بگه‌ڕێته‌وه‌‪ ،‬س���ه‌د‬ ‫س���اڵه‌ به‌بڕیارو په‌یماننامه‌ی‌ س���ایكس‬

‫سه‌رۆك كۆمار پێگه‌ ‌ی‬ ‫ته‌شریفییه‌و پارێزه‌ری‬ ‫ده‌ستوره‌‪ ،‬به‌پێی ئه‌و‬ ‫ده‌سه‌اڵتانه‌ی‌ هه‌یه‌تی‬ ‫كاریكردوه‌‬

‫فوئاد مه‌عسوم‬ ‫بیكۆ لێره‌یه‌‪ ،‬ئێس���تا كه‌ بودجه‌ی‌ كورد‬ ‫له‌به‌غدا نه‌ماوه‌و نه‌وتی خۆی ده‌فرۆشێت‬ ‫و نه‌وتی كه‌ركوك ده‌فرۆشێت و داهاتی‬ ‫خۆی ده‌بات‪ ،‬وه‌كو ده‌سه‌اڵتدارانی هه‌رێم‬ ‫ده‌یانه‌وێت په‌یوه‌ندی ئێمه‌ له‌گه‌ڵ به‌غدا‬ ‫بكه‌نه‌ په‌یوه‌ندی خه‌زێنه‌و بودجه‌‪ ،‬ئه‌مه‌‬ ‫ش���تێكی هه‌ڵه‌یه‌‪ ،‬هه‌مو ئاسمانی عێراق‬ ‫له‌ژێر ده‌س���ه‌اڵتی ناوه‌ندایه‌ ئه‌گه‌ر رێگه‌‬ ‫نه‌دا یه‌ك فڕۆكه‌ له‌ئاس���مانی هه‌رێمه‌وه‌‬ ‫تێپه‌ڕنابێت و نانیش���ێته‌وه‌‪ ،‬سیاسه‌تی‬ ‫نه‌ق���دی دارایی له‌ده‌س���ه‌اڵتی به‌غدایه‌‪،‬‬ ‫وه‌زاره‌ت���ی ده‌ره‌وه‌ نه‌بێ���ت ناتوانی���ت‬ ‫پاسپۆ‌رتێك ده‌ربهێنیت‪ ،‬هه‌رێم ناتوانێت‬ ‫وه‌ك���و ده‌وڵه‌تێكی س���ه‌ربه‌خۆ مامه‌ڵه‌‬ ‫بكات"‪.‬‬ ‫دكتۆر موس���ه‌نا جه‌ختیش ده‌كاته‌وه‌‬ ‫"رۆڵ���ی ك���ورد له‌به‌غدا ش���تێكی تره‌‪،‬‬ ‫رۆڵی س���ه‌رۆك كۆمار الوازه‌و ناتوانێت‬ ‫ئ���ه‌و رۆڵ���ه‌ به‌رجه‌س���ته‌بكات‪ ،‬هه‌رێم‬ ‫ستراتیژییه‌كی رونی نه‌ بۆ خۆی هه‌یه‌ نه‌‬ ‫بۆ به‌غدای هه‌یه‌‪ ،‬بۆنمونه‌‪ :‬هه‌رێم بوه‌ته‌‬ ‫واڵتێكی س���ه‌ربه‌خۆو عێراق دراوسێیه‌‪،‬‬ ‫ده‌بێ���ت باڵوێزخان���ه‌ت هه‌بێت‪ ،‬ده‌بێت‬ ‫دو ئه‌وه‌ن���ده‌ی ژم���اره‌ی‌ په‌رله‌مانتاران‬ ‫فه‌رمانبه‌ری تێدابێت‪ ،‬گه‌ڕانه‌وه‌ بۆهه‌رێم‬

‫كه‌ چی ده‌كه‌ین له‌به‌غدا بیركردنه‌وه‌یه‌كی ل���ه‌م كابینه‌ی���ه‌ی‌ عه‌بادی���دا نابینێت‪،‬‬ ‫بڕیارمان له‌س���ه‌ر ئه‌وه‌ داوه‌ به‌ش���داری‬ ‫هه‌ڵه‌یه‌"‪.‬‬ ‫س���ه‌رۆكی فراكس���یۆنی یه‌كگرت���و هیچ دانیش���تنێك نه‌كه‌ین ئه‌گه‌ر یاسایی‬ ‫راشیده‌گه‌یه‌نێت "رۆڵی سه‌رۆك كۆماری نه‌بێت‪ ،‬ئه‌وكات هه‌ڵوێستمان له‌دانیشتنی‬ ‫عێ���راق رۆڵێكی الوازه‌‪ ،‬ئه‌گه‌ر به‌راوردی یاساییدا ده‌رده‌كه‌وێت"‪.‬‬ ‫په‌رله‌مانتاره‌كه‌ی‌ پارتی جه‌ختیش���ی‬ ‫بكرێت به‌مام ج���ه‌الل جیاوازی له‌نێوان‬ ‫كه‌س���ه‌كان هه‌یه‌‪ ،‬مام جه‌الل كاریزماو كرده‌وه‌ "ئه‌مریكا به‌هێز كوردی له‌عێراق‬ ‫كه‌موێن���ه‌ ب���و له‌سیاس���ه‌ت‪ ،‬ده‌یتوانی نه‌هێش���تۆته‌وه‌‪ ،‬به‌ڵكو هه‌ندێك رێكاری‬ ‫به‌جۆرێ���ك‌و ش���ێوازێك مه‌س���ه‌له‌كان یاس���ایی هه‌یه‌ له‌رێگای نێوده‌وڵه‌تییه‌وه‌‬ ‫چاره‌سه‌ر بكات‪ ،‬ئێستاش دكتۆر فوئاد كورد نه‌یكردوه‌‪ ،‬كورد له‌به‌غدا بكشێته‌وه‌‬ ‫مه‌عسوم ده‌سه‌اڵتی هه‌یه‌ نایه‌وێت بیكات و رێكاره‌ یاساییه‌كانی نه‌كردبێت ئه‌بێت‬ ‫به‌كێش���ه‌‪ ،‬به‌اڵم ل���ه‌دوای ریفراندۆمه‌وه‌‬ ‫یا ناهێڵن بیكات ئه‌وه‌ شتێكی تره‌"‪.‬‬ ‫ش���تێك نامێنێت به‌ناوی كورد له‌به‌غدا‪،‬‬ ‫فراكس���یۆنه‌كانی ئه‌وكاته‌ س���ه‌ركردایه‌تی سیاسیی كورد‬ ‫پێچه‌وان���ه‌ی‌‬ ‫دیك���ه‌‪ ،‬په‌رله‌مانت���اری پارت���ی ده‌ڵێت بڕیاری له‌س���ه‌ر ده‌دات‪ ،‬هه‌تا ئه‌وكاته‌ی‌‬ ‫"گه‌ڕان���ه‌وه‌ی كورد بۆ هه‌رێ���م پابه‌نده‌ هه‌رێ���م بڕی���اری یه‌كالك���ه‌ره‌وه‌ ده‌دات‬ ‫به‌و ریفراندۆمه‌وه‌‪،‬له‌دوای ئه‌وه‌وه‌ شتێك مانه‌وه‌ی‌ كورد له‌به‌غدا باشتره‌‪ ،‬تائێستا‬ ‫نامێنێت له‌به‌غ���دا به‌ناوی ك���ورده‌وه‌" ناوچه‌ كێشه‌له‌س���ه‌ره‌كان ماوه‌‪ ،‬ئه‌گه‌ر‬ ‫ش���اخه‌وان عه‌بدواڵ په‌رله‌مانتاری پارتی حكوم���ه‌ت ل���ه‌روی ئیداریی���ه‌وه‌ ناوچه‌‬ ‫به‌ئاوێن���ه‌ی‌ راگه‌یاند "رۆڵی كورد گرنك ‌ه كێشه‌له‌س���ه‌ره‌كانی لكان���د به‌عێراقه‌وه‌‬ ‫له‌عێ���راق‪ ،‬یه‌كگرتوی���ی ك���ورد وایكرد ئه‌وكاته‌ بونی كورد له‌به‌غدا زیاده‌یه‌"‪.‬‬ ‫هه‌م په‌رله‌مانت���اره‌ مانگرتوه‌كان‌و هه‌م‬ ‫ش���اخه‌وان عه‌بدواڵ جی���اوازی نێوان‬ ‫س���ه‌لیم جبوری رۆژانه‌ له‌سه‌ر خه‌ت بن‬ ‫له‌گه‌ڵ ك���ورد بۆ ئه‌وه‌ی‌ پش���تگیری و تاڵه‌بانی‌و فوئاد مه‌عس���وم به‌جیاوازی‬ ‫هاوكاریان ب���ن‪ ،‬كورد ده‌وری كۆمبارس نێ���وان بارزان���ی‌و فازی���ل میران���ی‬

‫وه‌س���فده‌كات‌و ده‌ڵێ���ت "پێش���تر باس‬ ‫له‌رۆڵی س���ه‌رۆك كۆمار كراوه‌‪ ،‬ده‌وری‬ ‫خ���ۆی له‌موماره‌س���ه‌كردنی س���ه‌رۆك‬ ‫كۆمار نابینێت‪ ،‬هیچ پاس���اوێكیش نیه‌‬ ‫بۆ ئ���ه‌وه‌ی‌ رۆڵی ئه‌كتی���ڤ بێت و ئه‌و‬ ‫ده‌وره‌ ببینێت‪ ،‬به‌جیاوازیش له‌گه‌ڵ مام‬ ‫جه‌الل ئه‌وه‌یه‌‪ ،‬تاڵه‌بانی سه‌ركرده‌یه‌كی‬ ‫كاریزما بوه‌‪ ،‬جی���اوازی نێوان تاڵه‌بانی‬ ‫و فوئاد مه‌عس���وم وه‌ك جیاوازی نێوان‬ ‫مه‌س���عود بارزانی‌و فازیل میرانییه‌‪ ،‬مام‬ ‫جه‌الل كاتێك پێشنیارێكی ده‌كرد گوێی‬ ‫لێده‌گیرا‪ ،‬به‌اڵم ره‌نگه‌ گوێ له‌پێشنیاری‬ ‫ئه‌م نه‌گیرێت"‪.‬‬ ‫له‌الیه‌ك���ی دیك���ه‌وه‌ ش���وان داودی‬ ‫په‌رله‌مانتاری یه‌كێتی له‌په‌رله‌مانی عێراق‬ ‫بۆ ئاوێن���ه‌ ده‌ڵێت "پێگه‌ی‌ كوردله‌به‌غدا‬ ‫به‌هێزه‌ ده‌ركه‌وت له‌ناو هاوكێش���ه‌كاندا‬ ‫ده‌توانێ���ت هاوكێش���ه‌كان بگۆڕێ���ت و‬ ‫چ به‌ره‌ی���ه‌ك هه‌ڵبژێرێ���ت‪ ،‬ئه‌وه‌ش بۆ‬ ‫ئ���ه‌وه‌ ده‌گه‌ڕێته‌وه‌ له‌گوتاری یه‌كگرتوی‬ ‫هه‌رپێن���ج فراكس���یۆنه‌كوردییه‌كه‌دایه‌‪،‬‬ ‫بۆچونی���ان یه‌كه‌ ئ���ه‌وه‌ش بوه‌ته‌ هۆی‬ ‫قورس���ایی كورد‪ ،‬راس���ته‌ ئاراسته‌یه‌ك‬ ‫هه‌ی���ه‌ له‌عێراق ك���ه‌ خوێندنه‌وه‌ بۆ هیچ‬ ‫پێكهاته‌یه‌ك���ی عێ���راق نه‌كه‌ن‪ ،‬یه‌كێك‬ ‫له‌و ئاسته‌نگانه‌ی‌ به‌رده‌م ئه‌و ئاراسته‌یه‌‬ ‫قورسایی كورده‌و رێگری كردوه‌ له‌به‌رده‌م‬ ‫جێبه‌جێكردنیدا"‪.‬‬ ‫داودی جه‌ختی���ش ده‌كات���ه‌وه‌ له‌وه‌ی‬ ‫كورد له‌پیالنی نێوان عه‌بادی‌و جبورییدا‬ ‫نیه‌‪ ،‬ئێمه‌ گوتاری خۆمان هه‌یه‌‪ ،‬له‌عێراق‬ ‫كێشه‌مان له‌گه‌ڵ حكومه‌ت هه‌یه‌‪ ،‬كێشه‌ی‬ ‫ناو په‌رله‌مانمان نیه‌‪ 65 ،‬كورسی كوردی‬ ‫له‌په‌رله‌مانه‌و له‌ده‌س���ته‌ی‌ سه‌رۆكایه‌تی‬ ‫نوێنه‌رمان هه‌یه‌‪ ،‬له‌و نێوه‌نده‌شدا حه‌قی‬ ‫ڤیتۆم���ان هه‌یه‌‪ ،‬نمون���ه‌ش ئه‌وه‌یه‌ هیچ‬ ‫یاس���ایه‌ك نه‌بوه‌ كورد ده‌نگی له‌س���ه‌ر‬ ‫نه‌دابێت و تێپه‌ڕێت"‪.‬‬ ‫شوان داودی له‌سه‌ر پێگه‌ی‌ سه‌رۆكی‬ ‫كۆمار جه‌خت ده‌كاته‌وه‌ كه‌ پۆس���تێكی‬ ‫ته‌ش���ریفاتییه‌‪ ،‬ئ���ه‌وه‌ی‌ پێیكرابێ���ت‬ ‫كردویه‌تی‪ ،‬داودی وتی "سه‌رۆك كۆمار‬ ‫پێگه‌ی‌ ته‌شریفییه‌و پارێزه‌ری ده‌ستوره‌‪،‬‬ ‫به‌پێ���ی ئ���ه‌و ده‌س���ه‌اڵتانه‌ی‌ هه‌یه‌تی‬ ‫كاریكردوه‌‪ ،‬یه‌كێك له‌ئامانجه‌كان ئه‌وه‌یه‌‬ ‫س���ه‌رۆك كۆمار له‌كورد بس���ه‌نرێته‌وه‌‬ ‫له‌به‌رئه‌وه‌ی‌ مافی ڤیتۆی هه‌یه‌‪ ،‬یاسایه‌ك‬ ‫ده‌ربچێ���ت فوئاد مه‌عس���وم ده‌توانێت‬ ‫ره‌تیبكاته‌وه‌‪ ،‬تاڵه‌بانی ئه‌وكاته‌ی‌ سه‌رۆك‬ ‫كۆمار بو باكگراوندێكی سیاسیی هه‌بوه‌‪،‬‬ ‫ی سه‌اڵحیاتی سیاسیی ده‌كرد‪،‬‬ ‫موماره‌سه‌ ‌‬ ‫جیاوازی هه‌یه‌ له‌نێوان ئه‌و دو شته‌‪ ،‬مام‬ ‫جه‌الل نوێنه‌رایه‌تی پرۆس���ه‌ی‌ سیاسیی‬ ‫عێراق���ی ده‌كرد‪،‬كه‌س ناتوانێت له‌عێراق‬ ‫جێگای جه‌الل تاڵه‌بانی بگرێته‌وه‌"‪.‬‬

‫"ئێران زۆربه‌ ‌ی ئه‌فسه‌ر‌ه بااڵ‌و فڕۆكه‌وانه‌كان ‌ی سه‌رده‌م ‌ی به‌عس ‌ی له‌ناوبردوه‌"‬ ‫ئا‪ :‬ئاوێنه‌‬ ‫ی توندتی���ژی‌ بونه‌ته‌وه‌‪.‬‬ ‫رفان���دن‌و كار ‌‬ ‫ی‬ ‫ی تایمزی‌ به‌ریتان ‌‬ ‫ی س���ه‌ندا ‌‬ ‫رۆژنامه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی كۆماری‌ ئیسالم ‌‬ ‫ی مه‌رگ ‌‬ ‫تیمه‌كان ‌‬ ‫پێش���تر له‌راپۆرتێكی���دا س���ه‌باره‌ت‬ ‫ی‬ ‫به‌چۆنیه‌تی‌ كوش���تنه‌كان به‌رپرسان ‌‬ ‫ئێران تایبه‌ت به‌كوشتنی‌ ئه‌فسه‌رو‬ ‫ناو حكومه‌تی‌ عێراق���ی‌ تۆمه‌تبار كرد‬ ‫ی سه‌رده‌می‌ به‌عس‪،‬‬ ‫فڕۆكه‌وانه‌كان ‌‬ ‫بو ب���ه‌وه‌ی‌ كه‌ ده‌س���تیان هه‌بوه‌ له‌م‬ ‫ی‬ ‫ی جه‌نگ ‌‬ ‫پاش ‪ 28‬ساڵ‌ له‌كۆتایهاتن ‌‬ ‫ی‬ ‫كوشتنانه‌دا‌و كاریان بۆ كۆماری‌ ئیسالم ‌‬ ‫عێراق‌و ئێران‪ ،‬هێشتا له‌عێراقدا‬ ‫ك���ردو‌ه به‌نهێنی‌‪ .‬رۆژنامه‌كه‌ باس له‌و‌ه‬ ‫چاالكانه‌ به‌دوای‌ ئه‌و ئه‌فسه‌رو‬ ‫ده‌كات كه‌ ئه‌م ئه‌فس���ه‌رو فڕۆكه‌وانان ‌ه‬ ‫ی‬ ‫فڕۆكه‌وانانه‌دا ده‌گه‌ڕێن كه‌ به‌شدار ‌‬ ‫ی رفاندن‬ ‫زیاتر له‌ش���اری‌ به‌غدا روبه‌ڕو ‌‬ ‫جه‌نگی‌ هه‌شت ساڵ ‌هی‌ عێراق‌و‬ ‫ی له‌نزیك‬ ‫بونه‌ت���ه‌وه‌ دواتر به‌ك���وژراو ‌‬ ‫ئێرانیان كردوه‌‌و زۆربه‌یان كوشتون‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ی سه‌در دۆزراونه‌ته‌وه‌ ك ‌ه شارێك ‌‬ ‫شار ‌‬ ‫ی ناو به‌غدای���ه‌‪ ،‬هه‌روه‌ها‬ ‫راپۆرت��� ‌ه رۆژنامه‌وانیی���ه‌كان ئاماژ‌ه شیعه‌نش���ین ‌‬ ‫ی رۆژنامه‌ك��� ‌ه ئ���ه‌وه‌ش رونده‌كاته‌و‌ه ك ‌ه‬ ‫ب���ه‌وه‌ ده‌ك���ه‌ن كۆم���اری‌ ئیس�ل�ام ‌‬ ‫ی ‪ 13‬س���اڵی‌ رابردو ئه‌م كوژراوان ‌ه نیشانه‌ی‌ ئه‌شكه‌نجه‌دان‬ ‫ئێ���ران به‌درێژای��� ‌‬ ‫ی چه‌ند تیمێكی‌ تایبه‌ته‌وه‌ ك ‌ه به‌جه‌سته‌یانه‌وه‌ دیار بوه‌‪.‬‬ ‫له‌ڕێگ���ه‌ ‌‬ ‫هه‌روه‌ها سه‌ندای‌ تایمز جه‌غت له‌و‌ه‬ ‫ی كوشتنی‌ ئه‌فسه‌رانی‌ بااڵو‬ ‫به‌مه‌به‌ست ‌‬ ‫فڕۆكه‌وانه‌كانی‌ سه‌رده‌می‌ سه‌دام حسێن ده‌كات ك���ه‌ ئه‌مه‌ وایكردوه‌ به‌ش���ێك‬ ‫ی به‌درو له‌ئه‌فسه‌رانی‌ س���ه‌رده‌می‌ به‌عس واڵت‬ ‫پێكهێناوه‌‪ ،‬به‌هاوكاری‌ رێكخراو ‌‬ ‫ی‬ ‫ی به‌جێبهێڵ���ن‌و په‌نا ببه‌ن���ه‌ به‌ر واڵتان ‌‬ ‫ئه‌نجومه‌نی‌ بااڵو حزبی‌ ده‌عوه‌‌و سوپا ‌‬ ‫ی گیانی���ان پارێزراو‬ ‫مه‌هدی‌‌و حه‌ش���دی‌ ش���ه‌عبی‌‪ ،‬سه‌دان ئه‌روپا ب���ۆ ئه‌وه‌ ‌‬ ‫ئه‌فسه‌رو زانای‌ "ته‌سنیعی‌ عه‌سكه‌ری‌"‌و بێت‪.‬‬ ‫فڕۆكه‌وانی���ان كوش���تو‌ه ك��� ‌ه رۆڵیان‬ ‫ی هه‌شت ساڵ ‌هی‌ نێوان عێراق‌و‬ ‫له‌جه‌نگ ‌‬ ‫ی ویكیلیكس‬ ‫هه‌روه‌ه���ا به‌ڵگه‌نامه‌كان ‌‬ ‫ئێراندا هه‌بوه‌‪.‬‬ ‫ی ‪836‬‬ ‫ئه‌م راپۆرتان ‌ه ئ���ه‌وه‌ رونده‌كه‌نه‌وه‌‪ ،‬پێش���تر ئاماژه‌یان به‌كوش���تن ‌‬ ‫ی كردبو‬ ‫ی سه‌رباز ‌‬ ‫ك ‌ه زۆربه‌ی‌ ئه‌م ئه‌فس���ه‌رو فڕۆكه‌وانان ‌ه فڕۆكه‌وان‌و ئه‌فسه‌ر ‌‬ ‫ی ئێران‌و‬ ‫ی كارایان له‌جه‌نگ��� ‌‬ ‫ی ك ‌ه رۆڵ��� ‌‬ ‫ی س���ه‌ربازی ‌‬ ‫هه‌رچه‌ند‌ه وازیان له‌كار ‌‬ ‫ی ‪1980‬‬ ‫ی بو له‌نێوان سااڵن ‌‬ ‫ی عێراقدا بین ‌‬ ‫ی كار ‌‬ ‫هێناوه‌و به‌شێوه‌یه‌كی‌ شاراوه‌ی ‌‬ ‫ی ئ���ه‌م به‌ڵگه‌نامان ‌ه‬ ‫ی – ‪1988‬دا‪ .‬به‌پێ ‌‬ ‫ئازادو بزنسیان كردوه‌‪ ،‬به‌اڵم روبه‌ڕو ‌‬

‫ی‬ ‫ی ك ‌ه به‌شدارییان له‌جه‌نگ ‌‬ ‫هه‌مو ئه‌وانه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫عێراق‌و ئێراندا كردو‌ه له‌الیه‌ن تیمه‌كان ‌‬ ‫ی ئێرانه‌و‌ه‬ ‫ی كۆم���اری‌ ئیس�ل�ام ‌‬ ‫مه‌رگ ‌‬ ‫ی تۆڵه‌یان‬ ‫كراونه‌ت��� ‌ه ئامانج بۆ ئ���ه‌وه‌ ‌‬ ‫لێبكرێته‌وه‌‪.‬‬ ‫ویكلیكس باس ل���ه‌وه‌ش ده‌كات ك ‌ه‬ ‫ی كوشتن چاالكانه‌ له‌دیاله‌و‬ ‫ئه‌م تیمانه‌ ‌‬ ‫كه‌ركوك‌و تكریتیش���دا ئه‌و ئه‌فس���ه‌ر‌و‬ ‫فڕۆكه‌وانه‌ سوننانه‌ش���یان كوشتو‌ه ك ‌ه‬ ‫ی دژ به‌ئێراندا كردو‌ه‬ ‫به‌شداریان له‌شه‌ڕ ‌‬ ‫ی سه‌ده‌ی‌ رابردودا‪.‬‬ ‫له‌كۆتای ‌‬ ‫ئه‌م���ه‌ له‌كاتێكدای��� ‌ه ك��� ‌ه حیزب��� ‌ه‬ ‫ده‌س���ه‌اڵتداراه‌كانی‌ ش���یعه‌ جگ��� ‌ه‬ ‫له‌دورخستنه‌وه‌ی‌ ئه‌فسه‌رانی‌ به‌عسی‌‌و‬ ‫ی سوپا‌و‬ ‫سونن ‌ه له‌دامه‌زراو‌ه گرنگه‌كان ‌‬ ‫ی ئه‌مه‌ریكا‬ ‫هه‌واڵگری���دا‪ ،‬به‌پش���تیوان ‌‬ ‫ی ئه‌و‬ ‫ی فه‌رماند‌ه پل��� ‌ه یه‌كه‌كان ‌‬ ‫زۆربه‌ ‌‬ ‫ی دادگایی‌ كردن‬ ‫س���ه‌رده‌مه‌یان روبه‌ڕو ‌‬ ‫ی‬ ‫كردوه‌ته‌وه‌‪ ،‬كه‌ به‌شێكی‌ زۆریان حوكم ‌‬ ‫ئیعدامیان به‌سه‌ردا سه‌پێنراوه‌و له‌الیه‌ن‬ ‫شیعه‌كانه‌وه‌ حوكمه‌كه‌ جێبه‌جێكراوه‌‪.‬‬ ‫ئه‌مه‌ له‌كاتێكدای ‌ه كه‌ له‌كوردس���تاندا‬ ‫ی‬ ‫ی سه‌دان ئه‌فسه‌ر ‌‬ ‫ی جێگه‌ ‌‬ ‫جگ ‌ه له‌وه‌ ‌‬ ‫ی به‌عس كراوه‌ته‌و‌ه ك ‌ه‬ ‫ی رژێم ‌‬ ‫پێش���و ‌‬ ‫ی دژ به‌كورددا‬ ‫رۆڵ���ی كارایان له‌ش���ه‌ڕ ‌‬ ‫ی وه‌ك "تاریق‬ ‫هه‌بوه‌‪ ،‬ته‌نانه‌ت كه‌سانێك ‌‬ ‫ره‌م���ه‌زان"ی‌ فڕۆكه‌وان ك���ه‌ تۆمه‌تبار‬ ‫بو ب���ه‌و‌هی‌ له‌بۆردومان���ی‌ هه‌ڵه‌بجه‌دا‬ ‫ی‬ ‫به‌شداری‌ كردوه‌‪ ،‬دوای‌ ده‌ستگیركردن ‌‬ ‫له‌الیه‌ن ئاسایشه‌وه‌ ئازاد كرا‪.‬‬

‫چه‌کدارێکی ئێرانی‬

‫ئه‌م ئه‌فسه‌رو‬ ‫فڕۆكه‌وانانه‌ زیاتر‬ ‫له‌شاری‌ به‌غدا‬ ‫روبه‌ڕوی‌ رفاندن‬ ‫بونه‌ته‌وه‌ دواتر‬ ‫به‌كوژراو ‌ی له‌نزیك‬ ‫شار ‌ی سه‌در‬ ‫دۆزراونه‌ته‌و‌ه ك ‌ه‬ ‫شارێكی‌ شیعه‌نشین ‌ی‬ ‫ناو به‌غدایه‌‬

‫‪6‬‬

‫ئابوری‬

‫)‪ )524‬سێشه‌مم ‌ه ‪2016/4/19‬‬

‫به‌رزبونه‌وه‌ی دۆالر شین‌و شایی ده‌خات ‌ه بازاڕی دۆالره‌كه‌‬

‫"دۆالر بگات ‌ه ‪ 150‬هه‌زار دینار زۆركه‌س ده‌خات"‬ ‫ئا‪ :‬وریا حسین‬ ‫سه‌ره‌تای ئه‌م هه‌فته‌ی ‌ه بۆ ئه‌وانه‌ی‬ ‫كاری ئاڵوگۆڕی دراو ده‌كه‌ن ڕۆژانێكی‬ ‫پڕ له‌هه‌ڵكشان‌و داكشانبو چونك ‌ه‬ ‫نرخی دۆالر له‌پڕ چو‌ه سه‌رو ‪130‬‬ ‫هه‌زار ئه‌وه‌ش سودی به‌هه‌ندێك‬ ‫گه‌یاندو زیانی زۆریشی له‌به‌شێك‬ ‫له‌وكاسبكارانه‌دا كه‌ له‌بازاڕی دۆالره‌ك ‌ه‬ ‫كارده‌كه‌ن‪ ،‬بۆیه‌ له‌وبازاڕه‌ شین‌و خۆشی‬ ‫پێكه‌و‌ه تێكه‌ڵبوبون هه‌رچه‌نده‌ ئه‌م‬ ‫دۆخه‌ زۆرجار به‌سه‌ر ئه‌واندا دێت‬ ‫به‌هۆی سیاسه‌ته‌كانی بانكی ناوه‌ندی‬ ‫عێراقیه‌وه‌‪.‬‬

‫خسته‌ڕوی دراو‬ ‫له‌عێراق قۆرخكراو‌ه‬ ‫بۆ ‪ 4‬بانك‬

‫كه‌یوان كامل عه‌لی خاوه‌نی نوسینگه‌ی‬ ‫هێ���رۆ له‌ب���ازاڕی دۆالره‌ك���ه‌ی ش���اری‬ ‫سلێمانی خۆی شاهیدی ئه‌و به‌رزو نزمیه‌‬ ‫بوه‌ له‌س���ه‌ره‌تای ئه‌م هه‌فته‌یه‌ روبه‌ڕوی‬ ‫دۆالر به‌رامبه‌ر دینار ب���وه‌وه‌‪ ،‬ئاماژه‌ی‬ ‫به‌هۆكاره‌كانی دابه‌زی���ن‌و به‌رزبونه‌وه‌ی‬ ‫نرخ���ی دۆالر كرد‌و پێیواب���و‌ "هۆكاری‬ ‫سه‌ره‌كی ئه‌م دۆخه‌ نه‌بونی خستنه‌ڕوی‬ ‫دۆالره‌ له‌الی���ه‌ن بانكی ناوه‌ندی عێراق‌و‬ ‫پێویس���تی ناوخۆی هه‌رێمی كوردستانه‌‬ ‫بۆ دۆالر"‪.‬‬

‫بازاڕی دۆالره‌که‌ له‌سلێمانی‬ ‫زیانكردوه‪ ‌،‬ئه‌و به‌ئاوێنه‌ی وت "قازانجی‬ ‫كه‌مكراوه‌‪ ،‬ب���ه‌اڵم زۆر كه‌س لێره‌ زیانی‬ ‫كردوه‌"‪.‬‬

‫بانك���ی ناوه‌ندی عێراق‪ ،‬به‌رپرس���ی‬ ‫یه‌كه‌مه‌ پارێزگاری له‌نرخی دراوی دینار‬ ‫بكات له‌به‌رامبه‌ر دراوی بیانی‌ له‌س���ه‌رو‬ ‫هه‌موش���یانه‌وه‌ دۆالر كه‌ یه‌كه‌مین دراوه‌‬ ‫رۆژی یه‌كش���ه‌ممه‌ ه���ه‌ر ل���ه‌دوای‬ ‫له‌عێ���راق دوای دینار مامه‌ڵ���ه‌ی پێوه‌‬ ‫ده‌كرێت به‌پێی زانیاریه‌كانی بۆرس���ه‌ی به‌رزبون���ه‌وه‌ی نرخ���ی دۆالر له‌به‌رامبه‌ر‬ ‫عێ���راق‌ قه‌باره‌كه‌ی خ���ۆی له‌ملیارێك‌و مه‌ترسی به‌رزبونه‌وه‌ی زیاتر‪ ،‬به‌شێوه‌ی‬ ‫‪ 300‬ملی���ۆن دۆالر زیات���ر ده‌دات‪ ،‬بۆیه‌ جۆراوجۆر بانكی ناوه‌ندی عێراقی ‪132‬‬ ‫زۆرجار كێشه‌ سیاسی‌و ئابوریه‌كان كه‌م ملیۆن دۆالری خسته‌ بازاڕه‌وه‌‪ ،‬به‌جۆرێك‬ ‫خس���تنه‌ڕوی دۆالر به‌رزونزمی به‌نرخی ‪ 58‬ملیۆن���ی‌ وه‌كو حه‌واڵه‌‌و ‪ 59‬ملیۆنی‬ ‫وه‌كو ئیعتم���ادات‌و ‪ 14‬ملیۆن دۆالریش‬ ‫دۆالره‌وه‌ ده‌كه‌ن‪.‬‬ ‫به‌كاش���ی‌‪ ،‬ب���ه‌اڵم ئ���ه‌م كاره‌ی بانكی‬ ‫كه‌یوان باس���ی ئه‌وه‌ی بۆ ئاوێنه‌كرد ناوه‌ندی كاریگه‌ری گه‌وره‌ی دورستنه‌كرد‬ ‫زۆرج���ار به‌رزبونه‌وه‌ی نرخ به‌ش���ێوه‌ی له‌پاشكشه‌پێكردنی دۆالر به‌رامبه‌ر دینار‬ ‫كتوپ���ڕ كاریگه‌ری خراپ له‌س���ه‌ر بازاڕ چونكه‌ تا ئه‌وكاته‌ش نرخی دۆالر ته‌نها‬ ‫جێده‌هێڵێ���ت ئ���ه‌و به‌رزبونه‌وەی���ە‌ی هاته‌ نزیكه‌ی ‪ 129‬هه‌زار هه‌زار به‌رامبه‌ر‬ ‫كۆتایش به‌شێك له‌بازرگانه‌كانی توشی ‪ 100‬دۆالر‪.‬‬

‫مه‌س���عود حه‌یده‌ر ئه‌ندام���ی لیژنه‌ی‬ ‫دارایی په‌رله‌مانی عێراق باسی ئه‌و دۆخ ‌ه‬ ‫شێواو‌ه ده‌كات كه‌ له‌عێراق هه‌یه‌و پێیوای ‌ه‬ ‫جگ ‌ه له‌خس���تنه‌ڕوی دۆالر له‌الیه‌ن بانكی‬ ‫ناوه‌ندیه‌وه‌‪ ،‬هاوكات قۆرخكردنی فرۆشتنی‬ ‫دۆالر بۆ چه‌ند بانكێك كێشه‌كه‌ی قوڵتر‬ ‫كردوه‌ته‌و‌ه وتی "خسته‌ڕوی دراو له‌عێراق‬ ‫قۆرخكراو‌ه بۆ ‪ 4‬بانك"‪.‬‬ ‫ئه‌ندامه‌كه‌ی لیژنه‌ی دارایی په‌رله‌مانی‬ ‫عێ���راق پێیوای���ه‌ ئ���ه‌و قۆرخكاریه‌ی ك ‌ه‬ ‫كراوه‌ له‌خسته‌ڕوی دراو خراپه‌و پێویست ‌ه‬ ‫فراوانتر بكرێت‌و وتیش���ی "قۆرخكردنی‬ ‫دراو بۆ چه‌ند بانكێك خراپه‌و پێویس���ت ‌ه‬ ‫هه‌ركه‌س ویستی بتوانێت دراو بكڕێت"‪.‬‬ ‫ئه‌گه‌رچی به‌رزبون���ه‌وه‌ی نرخی دۆالر‬ ‫كه‌مینه‌ی���ه‌ك س���ودی لێده‌بینێت‪ ،‬به‌اڵم‬

‫زۆرینه‌ زیانی لێده‌كات زیانه‌ گه‌وره‌كه‌ش زی���ان له‌ب���ازاڕی هه‌رێمی كوردس���تان‬ ‫ب���ه‌ڕای ئه‌وان���ه‌ی له‌ب���ازاڕی دۆالرەك ‌ه ده‌گه‌یه‌نێت چونك��� ‌ه ده‌زگای وه‌به‌رهێن‬ ‫كارده‌كه‌ن كه‌ قس���ه‌یان ب���ۆ په‌یامنێری له‌هه‌رێم���ی كوردس���تان نه‌گه‌یش���توەت ‌ه‬ ‫ئاوێنه‌ كرد‪ ،‬ئه‌وكات��� ‌ه ده‌بێت ك ‌ه نرخی ئاس���تی وه‌به‌رهێنان���ی ناوخۆیی تاوه‌كو‬ ‫‪ 100‬دۆالر به‌رامبه‌ر دینار بگاته‌ سه‌رو ‪ 150‬كااڵ كه‌متر ل���ه‌ده‌ره‌و‌ه بهێنرێت‌و ده‌ڵێت‬ ‫هه‌زاردینار ك ‌ه به‌شێكی زۆری كاسبكاران "الیه‌نی خراپی به‌رزبونه‌وه‌ی دۆالر ئه‌وه‌ی ‌ه‬ ‫ده‌خات‪ ،‬ئه‌م ‌ه جگه‌ له‌وه‌ی نرخی شمه‌ك ك ‌ه نرخی شمه‌ك‌و كااڵ به‌رزده‌كاته‌و‌ه ك ‌ه‬ ‫له‌ب���ازاڕه‌كان زۆر به‌رزده‌كاته‌وه‌ چونك ‌ه زۆرب���ه‌ی به‌دۆالر ده‌كڕدرێ���ت له‌ناوخۆدا‬ ‫مامه‌ڵ���ه‌ی ش���مه‌كی هاورده‌ ب���ه‌دۆالره‌و به‌دینار ده‌فرۆشرێت"‪.‬‬ ‫له‌ناوخ���ۆش به‌دین���ار ده‌فرۆش���رێت‬ ‫ئه‌و پڕۆفیسۆره‌ی بواری ئابوری باسی‬ ‫به‌هاواڵتیان ئه‌وه‌ش فرۆشیاره‌كان ناچار‬ ‫ده‌كات یان ش���مه‌ك به‌گران بفرۆشن یان ئه‌وه‌شده‌كات‪ ،‬هه‌رێمی كوردستان چونك ‌ه‬ ‫واڵتێكی س���ه‌ربه‌خۆ نیه‌ ناتوانێت خۆی‬ ‫زیان بكه‌ن‪.‬‬ ‫مامه‌ڵه‌ ب���ه‌ به‌رزونزمی نرخ���ی دراوه‌و‌ه‬ ‫محه‌مه‌د ڕه‌ئوف پڕۆفیس���ۆر له‌زانستی ب���كات بۆیه‌ ناچ���اره‌ له‌ژێ���ر ره‌حمه‌تی‬ ‫ئابوری جه‌خت له‌س���ه‌ر هه‌م���ان بیرۆك ‌ه بانكی ناوه‌ندی عێراق بێت‪ ،‬ده‌ڵێت "هیچ‬ ‫ده‌كاته‌وه‌ ك���ه‌ به‌رزبونه‌وه‌ی نرخی دۆالر الیه‌نێك نیه‌ ئه‌و ریسك ‌ه بكات كه‌ رۆژان ‌ه‬

‫س���ه‌دان ملیۆن دۆالر بخاته‌ بازاڕه‌و‌ه بۆ‬ ‫ئ���ه‌وه‌ی بااڵنس���ی دۆالر به‌دین���ار بكات‬ ‫ده‌بێت كه‌سێك ئه‌و كاره‌ بكات الیه‌نێكی‬ ‫فه‌رمی‌و نیش���تمانی بێت‪ ،‬به‌اڵم له‌سه‌رو‬ ‫ئ���ه‌وه‌وه‌ ده‌كرێت كه‌س���ێك یان الیه‌نێك‬ ‫كاریگ���ه‌ری له‌س���ه‌ر به‌رزونزم���ی دۆالر‬ ‫هه‌بێت"‪.‬‬ ‫بازرگان‌و ئه‌وانه‌ی كار له‌سه‌ر ئاڵوگۆڕی‬ ‫دراو ده‌كه‌ن‪ ،‬هه‌میش���ه‌ له‌و ترس���ه‌دان‬ ‫ك��� ‌ه بانكی ناوه‌ن���دی عێ���راق‌و ئابورییه‌‬ ‫له‌رزۆكه‌كه‌ی دروس���تیان ك���ردوه‌‪ ،‬بۆی ‌ه‬ ‫وه‌كو خاوه‌ن دوكانێك���ی دراو بۆ ئاوێن ‌ه‬ ‫جه‌ختی له‌س���ه‌ر ك���رده‌وه‌ "ئ���ه‌و دۆخ ‌ه‬ ‫ئه‌وان له‌گه‌ڵیدا راهاتون بۆی ‌ه خستنه‌ڕوی‬ ‫درا و یان نه‌خس���تنه‌ڕوی له‌الیه‌ن بانكی‬ ‫ناوه‌ندیه‌و‌ه ش���ین‌و ش���ایی له‌بازاڕه‌كانی‬ ‫دراو له‌كوردستان دروستده‌كات"‪.‬‬

‫"یه‌كێتی‌‌و پارت ‌ی به‌رپرس ‌ی یه‌كه‌من له‌وه‌ ‌ی ك ‌ه دیوان ‌ی چاودێر ‌ی دارای ‌ی چاالك نییه‌"‬ ‫ئا‪ :‬به‌رهه‌م ئه‌حمه‌د‬ ‫نه‌به‌ز گاڵڵی‌ كه‌ ئێستا كۆتا ساڵی‌‬ ‫خوێندنی‌ دكتۆراكه‌یه‌تی‌ له‌م گفتوگۆیه‌ی‌‬ ‫ئاوێنه‌دا ده‌ڵێت "كاری‌ ژمێریاریی‌ ئه‌م‬ ‫واڵته‌ هیچ كێشه‌یه‌كی‌ نییه‌‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫كاری‌ وردبینییه‌كه‌ی‌ كێشه‌ی‌ تێدایه‌‬ ‫له‌به‌رئه‌وه‌ی‌ دیوانی‌ چاودێری‌ دارایی‌‬ ‫په‌كخراوه‌"‪.‬‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬قه‌یرانی‌ ئابوری‌ له‌كورس���تاندا‬ ‫چۆن ده‌بینی‌؟‬ ‫نه‌ب���ه‌ز گاڵڵ���ی‌‪ :‬ئه‌گه‌ر بێت‌و باس���ی‌‬ ‫قه‌یرانی‌ ئێس���تای‌ هه‌رێمی‌ كوردس���تان‬ ‫بكه‌ین‪ ،‬پێویس���ته‌ باسی‌ ده‌وڵه‌تی‌ عێراق‬ ‫بكه‌ین له‌كۆنه‌وه‌ تاوه‌كو ئێستا‪ ،‬ده‌وڵه‌تی‌‬ ‫عێراق ك ‌ه له‌ساڵی‌ ‪ 1920‬ه‌وه‌ دروست بوه‌و‬ ‫كه‌ ش���ێوازی‌ حكومڕانی‌ تێیدا ش���ێوازی‌‬ ‫مه‌له‌كی بوه‌‪ ،‬ده‌وڵه‌تی‌ به‌ریتانیا هه‌ستاوه‌‬ ‫كه‌س���ێكی‌ هێناوه‌ له‌كه‌نداوه‌وه‌ كردویه‌تی‌‬ ‫به‌س���ه‌رۆك تێیدا ك���ه‌ خ���ۆی‌ له‌خۆیدا‬ ‫قه‌یرانێك���ه‌ له‌س���ه‌ره‌تای‌ دروس���تبونی‌‬ ‫ده‌وڵه‌ت���ی‌ عێراقه‌وه‌‪ ،‬هه‌روه‌ه���ا ناكۆكی‌‬ ‫سیاسی‌ هه‌بوه‌ له‌عێراقدا له‌و سه‌رده‌مه‌وه‌‬ ‫تاوه‌كو ئێس���تا ئه‌و ناكۆكییه‌ به‌رده‌وامه‌‪،‬‬ ‫كاتێكی���ش ك���ه‌ ش���ێوازی‌ حكومڕان���ی‌‬ ‫ئه‌گۆڕێ���ت له‌عێراقدا كۆمه‌ڵێك ده‌س���ته‌و‬ ‫تاقم دێنه‌ س���ه‌ر حوكم كه‌ سه‌رجه‌م ئه‌م‬ ‫قه‌یرانه‌ سیاس���یانه‌ به‌رده‌وام كاریگه‌ری‌‬ ‫كردۆته‌ س���ه‌ر قه‌یرانی‌ دارایی‌ له‌عێراقدا‪،‬‬ ‫تا ئه‌وكاته‌ی‌ كه‌ به‌عس���ییه‌كان دێنه‌ سه‌ر‬ ‫حوكم ئه‌وكات���ه‌ به‌ه���ۆی‌ خۆماڵیكردنی‌‬ ‫نه‌وت���ه‌وه‌ تۆزێك وه‌زعی‌ خه‌ڵك باش���تر‬ ‫بوه‌‪ ،‬ئێمه‌ ئه‌گه‌ر ئێستا سه‌یری‌ بارودۆخی‌‬ ‫ئابوری‌ عێراق‌و به‌تایب���ه‌ت هه‌رێم بكه‌ین‬ ‫ده‌بینی���ن كه‌ ئ���ه‌و باردۆخه‌ سیاس���ییه‌‬ ‫به‌شێوه‌یه‌كی‌ راس���ته‌وخۆ كاری‌ كردۆته‌‬ ‫س���ه‌ر بارودۆخی‌ ئابوری‌ هه‌رێم‪ ،‬له‌دوای‌‬ ‫پرۆسه‌ی‌ ئازادی‌ عێراقه‌وه‌ كه‌ ئێمه‌ ‪%17‬‬ ‫له‌بودجه‌ی‌ عێراقمان وه‌رئه‌گرت ئه‌وكاتیش‬ ‫ناوه‌ند هه‌میش���ه‌ وه‌كو پارێزگا مامه‌ڵه‌ی‌‬

‫له‌گه‌ڵ ئێم���ه‌ ئه‌كرد‪ ،‬هه‌روه‌هاش هه‌رێمی‌‬ ‫كوردستان هیچ كاتێك كێشه‌كانی‌ له‌گه‌ڵ‬ ‫ناوه‌ند چاره‌سه‌ر نه‌كردوه‌ هه‌تا كار گه‌یشته‌‬ ‫ئه‌و دۆخه‌ی‌ گه‌یشت به‌م رۆژگاره‌‪ ،‬دواتر‬ ‫ئه‌و ب���ڕه‌ پارانه‌ی‌ كه‌ له‌به‌غ���داوه‌ هاتوه‌‬ ‫هه‌رێمی‌ كوردس���تان به‌شێوه‌یه‌كی‌ ژیرانه‌‬ ‫مامه‌ڵه‌ی‌ له‌گه‌ڵ نه‌كردوه‌‪ ،‬هه‌ر به‌شێوه‌ی‌‬ ‫دو ئیداره‌یی‌ دابه‌شكراوه‌ به‌سه‌ر هه‌ولێرو‬ ‫س���لێمانیدا‪ ،‬ته‌خش���ان‌و په‌خش���انیان‬ ‫ك���ردوه‌ ته‌نها له‌به‌رئه‌وه‌ی‌ كه‌ ئه‌م پاره‌یه‌‬ ‫نه‌گه‌ڕێته‌وه‌ بۆ ناوه‌ند‪.‬‬ ‫ئاوێن���ه‌‪ :‬یانی‌ س���ه‌رچاوه‌ی‌ كێش���ه‌ی‌‬ ‫ئابوری‌ به‌ش���ێكی‌ په‌یوه‌ندی‌ به‌حكومه‌تی‌‬ ‫ناوه‌ن���ده‌وه‌ هه‌ی���ه‌و به‌ش���ه‌كه‌ی‌ تریش‬ ‫په‌یوه‌ندی‌ به‌یه‌كێت���ی‌‌و پارتییه‌ هه‌یه‌ كه‌‬ ‫زۆر به‌ناشه‌فافی‌ ئه‌و پاره‌یه‌یان ته‌خشان‌و‬ ‫په‌خشان كردوه‌؟‬ ‫نه‌به‌ز گاڵڵی‌‪ :‬به‌ڵی‌‪ ،‬ئه‌و سێ‌ هێزه‌ی‌ كه‌‬ ‫عێراق به‌ڕێوه‌ ئه‌به‌ن به‌كوردو به‌س���ونه‌و‬ ‫به‌شیعه‌وه‌ هیچییان متمانه‌یان به‌ویتریان‬ ‫نییه‌‪ ،‬كاتێك كه‌ عێ���راق له‌گه‌نده‌ڵییه‌كی‌‬ ‫زۆره‌وه‌ تێوه‌ گالوه‌ ئه‌مه‌ به‌ش���ێوه‌یه‌كی‌‬ ‫راس���ته‌وخۆ كاریش ئه‌كاته‌ سه‌ر هه‌رێمی‌‬ ‫كوردس���تان‪ ،‬كاتێك هه‌رێمی‌ كوردستان‬ ‫ئه‌و ب���ڕه‌ پاره‌یه‌ی‌ كه‌ ب���ۆی‌ هاتوه‌ زۆر‬ ‫به‌ش���ێوه‌یه‌كی‌ نامه‌نیقی‌ سه‌رفیانكردوه‌‪،‬‬ ‫ئێمه‌ له‌چوارچێوه‌ی‌ شه‌فافیه‌ت‌و گه‌نده‌ڵیدا‬ ‫قس���ه‌ ئه‌كه‌ین‪ ،‬گه‌نده‌ڵی‌‌و شه‌فافیه‌ت دژ‬ ‫به‌یه‌كن هه‌ركاتێك شه‌فافییه‌ت به‌رزبوه‌وه‌‬ ‫گه‌نده‌ڵی‌ كه‌م ئه‌بێته‌وه‌‪ ،‬شه‌فافییه‌ت به‌و‬ ‫مانای���ه‌ نییه‌ كه‌ من چی‌ له‌هه‌گبه‌كه‌مدایه‌‬ ‫بیده‌م به‌تۆ‪ ،‬ب���ه‌اڵم ئه‌بێت تۆ بزانیت كه‌‬ ‫من خه‌ریكی‌ چیم‪.‬‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬كێ به‌رپرس���ه‌ له‌دروستكردنی‌‬ ‫قه‌یرانی‌ ئابوری‌ له‌هه‌رێمی‌ كوردستاندا؟‬ ‫نه‌ب���ه‌ز گاڵڵ���ی‌‪ :‬حكومه‌ت به‌رپرس���ی‌‬ ‫یه‌كه‌مه‌ له‌دروس���تكردنی‌ قه‌یرانی‌ دارایی‌‬ ‫له‌كوردس���تان‪ ،‬له‌هه‌رێمی‌ كوردس���تاندا‬ ‫سیس���ته‌می‌ زانی���اری‌ كارگێ���ری‌ نییه‌‪،‬‬ ‫هه‌تاوه‌كو ئێستا ئه‌م حكومه‌ته‌ نه‌یتوانیوه‌‬ ‫یه‌ك بودجه‌ی‌ باش پێشكه‌شی‌ په‌رله‌مان‬

‫حكومه‌ت‬ ‫به‌رپرسی‌ یه‌كه‌مه‌‬ ‫له‌دروستكردنی‌‬ ‫قه‌یرانی‌ دارایی‌‬ ‫له‌كوردستان‬ ‫له‌هه‌رێمی‌‬ ‫كوردستاندا‬ ‫سیسته‌می‌ زانیاری‌‬ ‫كارگێری‌ نییه‬ ‫نه‌به‌ز گاڵڵی‬ ‫بكات‪ ،‬ئه‌م بودجه‌یه‌ی حكومه‌ت جێبه‌جێی‬ ‫ئه‌كات ده‌بێ له‌ژێ���ر چاودێری‌ په‌رله‌ماندا‬ ‫ب���ێ‌و له‌كۆتایی‌ س���اڵدا حكومه‌ت ده‌بێت‬ ‫راپۆرتی‌ دارایی‌ خ���ۆی‌ بدات به‌په‌رله‌مان‬ ‫بڵێت من ئه‌وه‌نده‌م پاره‌ س���ه‌رف كردوه‌‬ ‫ئه‌وه‌نده‌ش داهاتم هه‌بوه‌ به‌راوردی‌ بكه‌یت‬ ‫له‌گه‌ڵ ئ���ه‌و بودجه‌یه‌ی‌ ك���ه‌ داتناوه‌ بۆ‬ ‫ئ���ه‌وه‌ی‌ بزانیت ئینحرافی‌ چه‌نده‌‪ ،‬كاتێك‬ ‫ك���ه‌ ئه‌مه‌ نه‌بو ئه‌وه‌ تۆ چاوه‌ڕوانی‌ هه‌مو‬ ‫جۆره‌ قه‌یرانێك بكه‌‪.‬‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬تا چه‌ند قه‌یرانی‌ سیاسی‌ بوه‌ته‌‬ ‫هۆی‌ دروستكردنی‌ قه‌یرانی‌ دارایی‌؟‬ ‫نه‌به‌ز گاڵڵ���ی‌‪ :‬به‌ڵی‌‪ ،‬ئێم���ه‌ قه‌یرانی‌‬ ‫سیاسیمان هه‌یه‌ له‌هه‌رێمی‌ كوردستاندا‪،‬‬ ‫پێ���ش قه‌یران���ه‌ سیاس���ییه‌كه‌ ئێمه‌ هه‌ر‬

‫قه‌یران���ی‌ داراییمان هه‌بوه‌‪ ،‬به‌اڵم قه‌یران ‌ه‬ ‫سیاس���ییه‌كه‌ ئه‌وه‌ن���ده‌ی‌ ت���ر قه‌یران���ه‌‬ ‫داراییه‌ك���ه‌ی‌ قۆڵتر كردۆت���ه‌وه‌‪ ،‬كاتێك‬ ‫باس���ی‌ سیس���ته‌م ئه‌كه‌ی���ت له‌هه‌رێمی‌‬ ‫كوردس���تاندا هیچ جۆره‌ سیسته‌مێكمان‬ ‫نیی���ه‌ حیزبه‌كانیش پالنێك���ی‌ عه‌قاڵنیان‬ ‫دانه‌ناوه‌ بۆ چاره‌سه‌ركردنی‌ ئه‌م قه‌یرانه‌‪.‬‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬هه‌نگاوی‌ س���ه‌ره‌تایی‌ چییه‌ بۆ‬ ‫چاره‌سه‌ركردنی‌ ئه‌م قه‌یرانه‌؟‬ ‫نه‌به‌ز گاڵڵی‌‪ :‬ئه‌بێت كه‌مكردنه‌وه‌ بكرێت‬ ‫له‌و مه‌سروفاته‌ی‌ كه‌ كاتی‌ خۆی‌ حكومه‌ت‬ ‫كردویه‌تی‌‪ ،‬حكومه‌ت ت���ازه‌ به‌تازه‌ ئه‌مه‌‬ ‫ئه‌كات كه‌ ئه‌بوایه‌ زوتر بیكردایه‌‪ ،‬دیوانی‌‬ ‫چاودێ���ری‌ دارایی‌ كه‌ چ���اوی‌ حكومه‌ته‌و‬ ‫ئه‌بێت چاودێری‌ هه‌مو كاره‌كانی‌ حكومه‌ت‬

‫بكات فه‌شه‌لی‌ پێهێنراوه‌‪ ،‬یه‌كێتی‌‌و پارتی‌‬ ‫به‌رپرس���ی‌ یه‌كه‌من له‌وه‌ی‌ ك���ه‌ دیوان ‌ی‬ ‫چاودێری‌ دارایی‌ بۆ چ���االك نییه‌و دواتر‬ ‫ئه‌و فه‌رمانب���ه‌ره‌ی‌ كه‌ ئه‌مڕۆ دو رۆژ یان‬ ‫س���ێ‌ رۆژ ده‌وام ئ���ه‌كات له‌هه‌فته‌یه‌كدا‬ ‫ئه‌وه‌ حكومه‌ت هه‌ستاوه‌ به‌گه‌نده‌ڵكردنی‌‬ ‫فه‌رمانبه‌ران هه‌تاوه‌كو ده‌ س���اڵی‌ تریش‬ ‫ناتوانیت بیهێنیته‌وه‌ سه‌ر بار‪ ،‬چونكه‌ تۆ‬ ‫ئه‌مڕۆ نه‌تتوانی‌ پ���اره‌ی‌ بده‌یتێ‌ ئه‌ویش‬ ‫نه‌یتوانی���وه‌ بچێت ب���ۆ ده‌وام‪ ،‬ئه‌بێت تۆ‬ ‫سیس���ته‌مێكت هه‌بێ���ت بۆ ئ���ه‌وه‌ی‌ كه‌‬ ‫هه‌رچ���ی‌ زانیاری‌ فه‌رمانب���ه‌ران هه‌یه‌ له‌‬ ‫ن���او ئه‌و سیس���ته‌مه‌دا بێت ب���ۆ ئه‌وه‌ی‌‬ ‫بتوانیت به‌ئاسانی‌ كاری‌ تێدا بكه‌یت نه‌ك‬ ‫ئه‌وه‌ی‌ كه‌ ئێس���تا س���ه‌رۆكی‌ حكومه‌ت‌و‬ ‫جێگره‌كه‌ی‌ به‌ناوی چاره‌س���ه‌ری‌ قه‌یرانی‌‬ ‫داراییه‌وه‌ كردویانه‌‪ ،‬قه‌یرانی‌ دارایی‌ به‌وه‌‬ ‫چاره‌سه‌ر نابێت كه‌ موچه‌ی‌ كه‌مئه‌ندامێك‬ ‫ك���ه‌م بكه‌یته‌وه‌ له‌والش���ه‌وه‌ به‌ئیمزایه‌ك‬ ‫به‌ملیاره‌ها دۆالر سه‌رف ئه‌كه‌ن‪.‬‬ ‫ئاوێن���ه‌‪ :‬ئه‌ی‌ ئ���ه‌وه‌ نیی���ه‌ حكومه‌ت‬ ‫سیاسه‌تی‌ ته‌قه‌شوفی‌ گرتۆته‌ به‌ر له‌وانه‌ش‬ ‫كه‌مكردنه‌وه‌ی‌ موچ���ه‌ی‌ فه‌رمانبه‌ران بۆ‬ ‫نیو موچه‌؟‬ ‫نه‌ب���ه‌ز گاڵڵ���ی‌‪ :‬حكومه‌ت���ی‌ هه‌رێمی‌‬ ‫كوردس���تان كاتێ���ك فه‌ش���ه‌لی‌ هێنا كه‌‬ ‫به‌ڕێز وه‌زیری‌ دارایی‌ هه‌رێم كه‌ كۆمه‌ڵێك‬ ‫خه‌ڵ���ك هه‌ی���ه‌ له‌ماڵ���ه‌وه‌ دانیش���تون‌و‬ ‫بندیوارن موچ���ه‌ وه‌رئه‌گرن ئه‌ویش ئه‌وه‌‬ ‫بو هه‌مویانی‌ هێنایه‌وه‌ بۆ فه‌رمانگه‌كانی‌‬ ‫حكومه‌تی‌ هه‌رێم‌و گوتی با ده‌وام بكه‌ن‪،‬‬ ‫كاتێ���ك ئی���راده‌ی‌ دژایه‌ت���ی‌ گه‌نده‌ڵی‌‬ ‫سه‌رئه‌گرێت كه‌ ئه‌وه‌ی‌ له‌سه‌ر ده‌سه‌اڵته‌‬ ‫ئه‌وه‌ ئازاترین س���وارچاكی‌ بێت‪ ،‬نه‌ك تۆ‬ ‫به‌ناو چاكسازی‌ ئه‌كه‌یت الیه‌ك بگرێته‌وه‌‬ ‫ئه‌ویتر نه‌گرێته‌وه‌‪ ،‬كه‌واته‌ ئه‌م حكومه‌ته‌‬ ‫ئیراده‌ی‌ چاره‌س���ه‌ركردنی‌ ئه‌م قه‌یرانه‌ی‬ ‫نییه‌ به‌هی���چ ش���ێوه‌یه‌ك كۆمپانیاكانی‌‬ ‫حی���زب هی���چ باجی���ان لێوه‌رناگی���رێ‌و‬ ‫داهاته‌ك���ه‌ی‌ بۆ حیزب ئ���ه‌ڕوات‪ ،‬تاوه‌كو‬ ‫ئێستا من سینارێویه‌كی‌ ئابوریم نه‌بینیوه‌‬

‫كه‌ ئ���ه‌م حكومه‌ته‌ پێشكه‌ش���ی‌ بكات‪،‬‬ ‫ئێم���ه‌ حكومه‌تێكی‌ بێپاره‌و حزبی‌ خاوه‌ن‬ ‫پاره‌مان هه‌یه‌‪ ،‬باحزب���ه‌كان ئه‌و پارانه‌ی‌‬ ‫ئ���ه‌م میله‌ته‌یان ب���ردوه‌ بیهێنن���ه‌وه‌ بۆ‬ ‫حكومه‌ت به‌مه‌ش به‌شێكی‌ قه‌یرانی‌ دارایی‌‬ ‫چاره‌سه‌ر ئه‌بێت‪.‬‬ ‫ئاوێن���ه‌‪ :‬وات���ه‌ سیس���ته‌می‌ نیوموچه‌‬ ‫چاره‌سه‌ری‌ قه‌یرانی‌ دارایی‌ ده‌كات؟‬ ‫نه‌به‌ز گاڵڵی‌‪ :‬وه‌كو بیرۆكه‌ بیرۆكه‌یه‌كی‌‬ ‫باش بو‪ ،‬ب���ه‌اڵم وه‌كو جێبه‌جێكردنه‌كه‌ی‌‬ ‫زۆر هه‌ڵه‌ی���ه‌‪ ،‬ش���ێوازی‌ باش���تر هه‌ی���ه‌‬ ‫حكوم���ه‌ت ئه‌یتوانی‌ له‌بری‌ ئ���ه‌وه‌ی‌ كه‌‬ ‫پاره‌ بۆ فه‌رمانبه‌ران پاش���ه‌كه‌وت بكات‬ ‫ئه‌یتوان���ی‌ له‌بری‌ ئه‌وه‌ س���ه‌نه‌داتی‌ بدایه‌‬ ‫به‌فه‌رمانب���ه‌ران كه‌ فه‌رمانب���ه‌ر ئه‌یتوانی‌‬ ‫له‌بازاڕدا مامه‌ڵه‌ی‌ پێوه‌ بكات‪.‬‬ ‫ئاوێن���ه‌‪ :‬پالن���ی‌ س���تراتیژی‌ چییه‌ بۆ‬ ‫چاره‌سه‌ری‌ ئه‌م قه‌یرانه‌؟‬ ‫نه‌ب���ه‌ز گاڵڵ���ی‌‪ :‬ئێمه‌ هیچ ش���تێكمان‬ ‫بۆ چاره‌س���ه‌ر ناكرێ���ت هه‌تاوه‌كو نه‌بین‬ ‫به‌ده‌وڵه‌ت‌و ناو ماڵی‌ خۆمان رێكنه‌خه‌ین‪،‬‬ ‫چونكه‌ ئێمه‌ هیچ واڵتێك قه‌رزمان ناداتێ‌‬ ‫چونكه‌ ئێم���ه‌ ده‌وڵه‌ت نیی���ن‌و هه‌روه‌ها‬ ‫مامه‌ڵه‌ی‌ فرۆش���تنی‌ نه‌وتیش���مان وه‌كو‬ ‫ده‌وڵه‌ت نییه‌ وه‌كو هه‌رێمه‌‪.‬‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬وه‌كو زانس���تی‌ ژمێریاری‌ پالن‬ ‫چییه‌ بۆ چاره‌سه‌ركردنی‌ ئه‌م قه‌یرانه‌؟‬ ‫نه‌ب���ه‌ز گاڵڵی‌‪ :‬ئێم���ه‌ كاتێك كه‌ كاری‌‬ ‫ژمێریاری‌ ئه‌كه‌ین دو جه‌مسه‌رمان هه‌یه‌‪،‬‬ ‫ئه‌ویش كاری‌ ژمێریاری‌‌و وردبینییه‌‪ ،‬كاری‌‬ ‫ژمێریاری‌ ئه‌م واڵته‌ هیچ كێش���ه‌كی‌ نییه‌‬ ‫به‌اڵم كاری‌ وردبینییه‌كه‌ی‌ كێشه‌ی‌ تێدایه‌‬ ‫ئه‌ویش ئه‌وه‌یه‌ كه‌ دیوانی‌ چاودێری‌ دارایی‌‬ ‫ئ���ه‌م واڵت���ه‌ په‌كخراوه‌ كه‌ من ته‌س���ه‌ور‬ ‫ئه‌كه‌م په‌كخس���تنی‌ ئه‌و ده‌زگایه‌ ده‌ستی‌‬ ‫له‌پش���ته‌وه‌ بێتـ‪ ،‬بۆیه‌ من لێ���ره‌وه‌ داوا‬ ‫ئه‌كه‌م كه‌ ده‌زگای‌ چاودێری‌ دارایی‌ چاالك‬ ‫بكرێته‌وه‌ به‌ش���ێكی‌ زۆر له‌گه‌نده‌ڵی‌ ئه‌م‬ ‫واڵته‌ چاره‌س���ه‌ر ئه‌بێت به‌كاراكردنه‌وه‌ی‌‬ ‫ئه‌و ده‌زگایه‌ له‌گه‌ڵیش���دا دادگاكان به‌هێز‬ ‫بكرێن‪.‬‬

‫تایبه‌ت‬

‫)‪ )524‬سێشه‌مم ‌ه ‪2016/4/19‬‬

‫‪9‬‬

‫ژیان لەکەمپی فاشتا‬ ‫سوید‪ ،‬دۆزەخێک بۆ پەنابەر‬ ‫ئا‪ :‬جوتیار شەریف‪ ،‬سوید‬ ‫کەمپی فاشتا ستراند‪ ،‬هوتێلێکە‬ ‫نزیکەی ‪ ٥٠٠‬ژورە دەکەوێتە یەکێک‬ ‫لەگەڕەکەکانی شاری ستوکهۆڵم‪،‬‬ ‫نزیکەی ‪ ٦٥٠‬پەنابەر لەخۆ دەگرێت‪،‬‬ ‫هاواڵتی سەرجەم نەتەوەکانی‬ ‫واڵتانی شەڕو واڵتە هەژارەکان لێرە‬ ‫ژیان دەگوزەرەێنن‪ .‬پەنابەرێک له‌م‬ ‫که‌مپه‌دا ده‌ڵێت "سوید واڵتێک بو‬ ‫که‌ لەخەیاڵدانی هەموماندا پڕ بو‬ ‫لەدیموکراسی‌و جوانی ژیان‪ ،‬بەاڵم‬ ‫دۆزەخە بۆ مرۆڤی پەنابەر"‪.‬‬ ‫که‌مپ وه‌ک زیندان وایه‌‬ ‫کاروان جوتی����ار‪ ،‬ک����ه‌ گەنجێک����ی‬ ‫تەمەن ‪٢٤‬س����اڵی خەڵکی سلێمانیەو‬ ‫له‌کەمپی فاشتا په‌نابه‌ره‌‪ ،‬ئه‌و ئاماژه‌‬ ‫ب����ه‌وه‌ ده‌کات که‌ کەمپه‌که‌ پێش����تر‬ ‫هوتێلێکی خ����ۆش‌و رازاوه‌ بوه‌‪ ،‬بەاڵم‬ ‫ئەوەی بێزاری ک����ردون ‪٦‬مانگە هیچ‬ ‫چاوپێکەوتنێکیان ب����ۆ پێدانی مافی‬ ‫پەنابەری لەگەڵ نەک����راوە‪ ،‬ئه‌و و‌تی‬ ‫"مانگانە تەنها ‪ ٨٠‬دۆالری ئەمریکیمان‬ ‫پێدەدەن لەبەرامبەردا کارتی مانگانەی‬ ‫هاتوچۆکردن بەپاس‌و ش����ه‌مه‌نده‌فه‌ر‬ ‫‪٩٠‬دۆالرە‪ ،‬ئەم����ەش وایکردوە نەچینە‬ ‫دەرەوەو هوتێلەک����ە وەک زیندان وایە‬ ‫بۆمان"‪.‬‬ ‫وتیشی "ئەوەی جگەرەکێشە دەبێ‬ ‫توت����ن بکێش����ێت‪ ،‬چونک����ە پاکەتی‬ ‫پێناکڕرێت جگەرە لێرە زۆر گرانە"‪.‬‬ ‫رەنگە بەمزوانە بگەڕێینەوە بۆ‬ ‫کوردستان‬ ‫یەکێ����ک لەگرفتەکان����ی ت����ری‬ ‫ژیان����ی کەم����پ‌و پەنابەری لەس����وید‬ ‫ئاوڕنەدانەوەیە لەنەخۆش‪ ،‬به‌ش����ێکی‬ ‫زۆری ئه‌وان����ه‌ی نه‌خۆش����یان هه‌ی����ه‌‬ ‫بایه‌خیان پێنه‌دراوه‌‪.‬‬ ‫ه����ەوری عبدالخالق‪ ،‬ژنێکی خەڵکی‬ ‫کەرکوکەو دایکی منداڵێکی ئۆتیزمە‪،‬‬ ‫ئ����ه‌و وت����ی "کەمپەکە خۆش����ە بەس‬ ‫ئێمە خێزانی����ن لەیەک ژوری بچوکداو‬ ‫منداڵێکی ئۆتیزم زۆر زەحمەتە‪ ،‬دواتر‬ ‫خواردنی چێش����تخانەکە بەش����ێوازی‬

‫بەر لە ‪٦‬مانگ‬ ‫نزیکەی‪ ٥٠‬هاواڵتی‬ ‫کورد لەکەمپی‬ ‫فاشتا بو بەاڵم لە‬ ‫ئێستادا تەنها ‪٦‬‬ ‫کەس ماونەتەوە‬ ‫ئەوانیش ئەگەری‬ ‫هەیە لەماوەیەکی‬ ‫نزیکدا بگەڕێنەوە‬ ‫یان بچنە واڵتێکی‬ ‫تر‬

‫که‌مپی فاشتا‬

‫سویدییەو ئێمە بۆمان ناخورێت"‪.‬‬ ‫هەوری لەدرێژەی قسەکانیدا وتیشی‬ ‫"ئێم����ە پێم����ان وابو لەواڵتی س����وید‬ ‫منداڵەکەمان چارەس����ەر دەکەن بەاڵم‬ ‫لێرە س����ەردانی دکتۆر بۆ پەنابەر زۆر‬ ‫زەحمەتەو کە سەردانیشم کردوە هیچ‬ ‫چارەس����ەرێکیان بۆ نەک����ردوە تەنها‬ ‫دەرمان����ی خەوی بۆ ئەنوس����ن‪ ،‬بۆیە‬ ‫ڕەنگە بەم زوانە بگەڕێینەوە"‪.‬‬

‫سورییە لەمامەڵەی سویدییەکان زۆر‬ ‫بێزارە‪ ،‬ئەو وتی‪ :‬زیاتر لەهەفتەیەکە‬ ‫خاڵم لەباکوری س����وید مردوە‪ ،‬بەاڵم‬ ‫تەرمەکەم����ان پێنادەن����ەوە بەخاکی‬ ‫بس����پێرین‪ ،‬کاتێک داوای ئەکەینەوە‬ ‫ئەڵێ����ن پش����کنینی ب����ۆ ئەکەین تا‬ ‫ه����ۆکاری مردنەکەی بزانی����ن‪ ،‬بەاڵم‬ ‫تێناگەین بۆ هێندەی پێچو لەناخەوە‬ ‫توڕەی کردوین‪.‬‬

‫له‌مامه‌ڵکردنی سویدییه‌کان بێزارم‬ ‫کێش����ەیەکی تری ژیان����ی کەمپ بۆ‬ ‫کەمپ‌و پەنابەری لەسوید نەگونجانی‬ ‫کلتورە‪.‬‬ ‫س����امر تاریق‪ ،‬هاواڵتیەکی عەرەبی‬

‫نەمزانی ژیانم خراپتر دەبێت‬ ‫لەکاتی ئاماده‌کردنی ئەم ڕاپۆرتەدا‪،‬‬ ‫گەنجێکی کوردی ڕۆژهەاڵتی خەریکی‬ ‫خۆ کۆکردنەوەبو بۆ ئەوەی بەیەکجاری‬ ‫واڵتی س����ویدو کەمپی فاش����تا بەجێ‬

‫بهێڵێت‪.‬‬ ‫مەیس����ەم س����ەرپێڵی‪ ،‬گەنجێک����ی‬ ‫ڕۆژهەاڵتی تەمەن ‪٢٦‬س����ااڵنە‪ ،‬وتی‪:‬‬ ‫لەخەیاڵدانی مندا س����وید باش����ترین‬ ‫واڵتی دنیا بو بۆ خۆشی‌و مافی مرۆڤ‪،‬‬ ‫بەاڵم کاتێک سویدم بینی‌و تێیدا ژیام‬ ‫بۆم دەرکەوت بەڕاستی دۆزەخێکە بۆ‬ ‫پەنابەر‪ ،‬ڕەنگە بۆخۆیان خۆش����بێت‬ ‫بەاڵم من وای دەبینم‪.‬‬ ‫مەیس����ەم هێندە بەدەم بێزارییەوە‬ ‫دەی����وت م����ن خۆش����یی باڵەخانەم‬ ‫بۆچیە؟ کاتێ����ک وەک کوردێک لێرە‬ ‫تەنها نەتەوەی����ن وەرگێرمان نیە‪ ،‬تا‬ ‫لەگەڵ کارمەندان����ی هوتێلەکە لەیەک‬ ‫بگەین‪ ،‬ئەو خواردنەی پێمان دەدەن‬

‫لەگەڵ سروش����تی ئێمە نایەتەوە بۆم‬ ‫ناخورێت‪ ،‬زۆربەی کات برسیم کێشم‬ ‫دابەزی����وە‪ ،‬پارەم پ����ێ نیە ‪ ٨٠‬دۆالر‬ ‫بەش����ی چی ئ����ەکات؟! کارتی پاس‌و‬ ‫قیتارم نیە ناتوانم پیاسەکی دەره‌وە‬ ‫بک����ەم‪٦ ،‬مانگ����ە لێرە ن����ان ئەخۆم‌و‬ ‫ئەخ����ەوم‪ ،‬ئێ من لەبرس����ا نەهاتوم‪،‬‬ ‫هاتم ژیانی خۆم بگۆڕم بەاڵم نەمزانی‬ ‫خراپت����ر ئەبێ����ت‪ ،‬بۆیە بی����زار ئەبم‬ ‫ش����ەڕ ئەکەم‪ ،‬ئەوەش هۆکارە مافی‬ ‫پەنابەریم پێ نەدەن هەربۆیە بەباشی‬ ‫ئەزانم ئێرە بەجێ بهێڵم‪.‬‬ ‫‪ %80‬کورد که‌مپه‌که‌یان به‌جێهێشتوه‌‬ ‫هۆکارێک����ی ت����ری گەڕان����ەوەی‬

‫"له‌‪ %60‬پێداویستی‌ خانه‌كانی‌ مندااڵنی‌ بێسه‌رپه‌رشت‬ ‫له‌الیه‌ن خه‌ڵكی‌ خێرخوازه‌وه‌ دابین ده‌كرێت"‬ ‫ئا‪ :‬مه‌زهه‌ر که‌ریم‬ ‫له‌كۆ ‌ی ‪ 8‬خانه‌ له‌سنوری‌ پارێزگا ‌ی‬ ‫سلێمان ‌ی ‪ 95‬منداڵ ‌ی ب ‌ێ سه‌رپه‌رشت‬ ‫ژیان به‌سه‌رده‌به‌ن‪ ،‬كه‌ ته‌مه‌نیان له‌نێوان‬ ‫‪ 2‬مانگ بۆ ‪ 18‬ساڵدایه‌‌و له‌الیه‌ن‬ ‫خێرخوازانه‌و‌ه پێداویستییه‌كانیان دابین‬ ‫ده‌كرێت‪.‬‬ ‫به‌ڕێوه‌ب���ه‌ری‌ چاودێ���ر ‌ی كۆمه‌اڵیه‌ت��� ‌ی‬ ‫له‌سلێمانی‌‪ ،‬سه‌رنج حه‌مه‌سه‌عید به‌ئاوێنه‌ ‌ی‬ ‫ڕایگه‌یاند كه‌ به‌راود به‌ساڵی‌ پار ژماره‌ی‌ ئه‌و‬ ‫مندااڵنه‌ی‌ له‌مساڵدا وه‌رگیراون له‌خانه‌ ‌ی بێ‬ ‫سه‌رپه‌رش���تان كه‌میكردوه‌ به‌هۆ ‌ی نه‌بون ‌ی‬ ‫كارمه‌ن���د ك���ه‌ له‌س���اڵ ‌ی ‪ 2013‬حكومه‌ت‬ ‫هیچ كارمه‌ندێكی‌ ب���ۆ دانه‌مه‌زراندون‪ ،‬ئه‌و‬ ‫وت��� ‌ی "وه‌رگرتنی‌ مندااڵن ‌ی بێسه‌رپه‌رش���ت‬ ‫پێویس���ت ‌ی به‌خزمه‌ت‌و چاودێری‌ هه‌ی ‌ه ك ‌ه‬ ‫له‌ئێستادا ناتوانین پێداویسته‌كانیان دابین‬

‫بكه‌ین"‪.‬‬ ‫وتیش���ی‌ "س���اڵی‌ پ���ار ه���ه‌ر س��� ‌ێ‬ ‫به‌ڕێوه‌به‌رایه‌ت���ی‌ چاودێ���ر ‌ی كۆمه‌اڵیه‌ت��� ‌ی‬ ‫سلێمانی‌‌و هه‌ولێرو دهۆك له‌الیه‌ن یونسێف‬ ‫ه���اوكاری‌ دارایی‌ كراوین‪ ،‬به‌اڵم له‌مس���اڵدا‬ ‫ئه‌و هاوكارییه‌ نه‌بو‌ه له‌ئێستادا بارگرانیه‌ك ‌ی‬ ‫زۆر له‌سه‌ر به‌رێوه‌به‌رایه‌تیه‌كه‌مان دروست‬ ‫بوه‌‌و ده‌وام��� ‌ی زۆربه‌ی‌ كارمه‌نده‌كانمان ‪24‬‬ ‫كاتژمێره‌"‪.‬‬ ‫ناوبراو ئاماژه‌ ‌ی به‌وه‌ كرد ك ‌ه حكومه‌ت ‌ی‬ ‫هه‌رێم پاش���ه‌كه‌وتی‌ موچه‌ی‌ فه‌رمانبه‌ران ‌ی‬ ‫له‌س��� ‌ێ وه‌زاره‌ت��� ‌ی حكومه‌ت���ی‌ هه‌رێم��� ‌ی‬ ‫كوردستان البردوه‌‪ ،‬داوامان كردوه‌ وه‌زاره‌ت ‌ی‬ ‫چاودێری‌ كۆمه‌اڵیه‌تی���ش بگرێته‌وه‌ ئه‌رك‌و‬ ‫ماندوبون���ی‌ فه‌رمانبه‌رانه‌مان هیچ ‌ی كه‌متر‬ ‫نی��� ‌ه له‌فه‌رمانبه‌رانی‌ ئه‌و س��� ‌ێ وه‌زاره‌ته‌ ‌ی‬ ‫دیكه‌‪.‬‬ ‫س���ه‌باره‌ت به‌مندااڵن ‌ی ب ‌ێ سه‌رپه‌رش���ت‬ ‫له‌دوا ‌ی ‪ 18‬س���اڵییه‌وه‌ له‌خانه‌ ده‌رده‌كرێن‬

‫جارێك��� ‌ی دیكه‌ ب���ێ‌ ش���وێن ده‌مێننه‌وه‌‪،‬‬ ‫ئه‌و وتی‌ "یاس���ا ‌ی عێراقی‌ س���اڵ ‌ی ‪1986‬‬ ‫ب���ۆ ته‌مه‌ن ‌ی هه‌رزه‌كار ‌ی ‪ 18‬س���اڵی‌ داناو‌ه‬ ‫ئێمه‌ش به‌پێ ‌ی ئه‌و یاس���ایه‌ ئه‌و مندااڵنه‌ ‌ی‬ ‫ته‌مه‌نی���ان ده‌گاته‌ ئ���ه‌و ئاس���ته‌ له‌خان ‌ه‬ ‫ده‌ری���ان ده‌كه‌ین ده‌بێت پش���ت به‌خۆیان‬ ‫ببه‌س���تن ته‌نها ئه‌وان ‌ه نه‌بێت له‌دوا قۆناغ ‌ی‬ ‫خوێندنی‌ دواناوه‌ندیدان س���اڵێك ‌ی دیكه‌یان‬ ‫بۆ تازه‌ ده‌كرێت���ه‌وه‌‪ ،‬زۆر له‌وه‌ش دڵنیاین‬ ‫ئ���ه‌و مندااڵنه‌ به‌هیچ ش���ێوه‌یه‌ك بێ جێگ ‌ه‬ ‫نامێننه‌وه‌ تا ئێس���تا هی���چ حاڵه‌تێكی‌ له‌و‬ ‫شێوه‌یه‌ نه‌بوه‌"‪.‬‬ ‫وتیشی‌ "له‌سه‌ره‌تای‌ مانگی‌ یه‌كی‌ ‪2016‬‬ ‫ت���ا مانگی‌ چوار ‪ 39‬ملی���ۆن‌و ‪ 236‬هه‌زار‬ ‫دینار له‌الیه‌ن خێرخوازانه‌وه‌ كۆكراوه‌ته‌وه‌‌و‬ ‫گه‌ر هاوكاری‌ خێرخ���وازان نه‌بێت هیچمان‬ ‫پێناكرێت ئه‌و بڕه‌ هاوكاریه‌ ‌ی ماوه‌ تا مانگ ‌ی‬ ‫ش���ه‌ش ده‌توانین هاوكاری‌ ئ���ه‌و خانانه‌ ‌ی‬ ‫پێبكه‌ین‪ ،‬ل���ه‌‪ %60‬هاوكاریه‌كانمان له‌الیه‌ن‬

‫خه‌ڵكی‌ خێرخوازه‌وه‌ دابین ده‌كرێت‌و له‌‪%40‬‬ ‫له‌الیه‌ن حكومه‌ته‌وه‌ دابینكراوه‌"‪.‬‬ ‫ناوب���راو جه‌غت ل���ه‌وه‌ ده‌كات ك ‌ه ئه‌گه‌ر‬ ‫خێرخ���وازان هاوكاری���ان نه‌ب���ن ناتوان���ن‬ ‫به‌رده‌وام ب���ن له‌كاره‌كاره‌كانیان‪ ،‬ئه‌و وت ‌ی‬ ‫"ئێس���تا له‌الی���ه‌ن خه‌ڵكی‌ خێرخ���وازه‌و‌ه‬ ‫ه���اوكاری‌ ده‌كرێ���ن كه‌ س���ه‌رجه‌م چین‌و‬ ‫توێ���ژه‌كان به‌هانامانه‌و‌ه هاتون‌و هاوكاریان‬ ‫كردوین له‌ب���ه‌ر زۆری‌ ناوه‌كانی���ان ناتوانم‬ ‫ناویان بهێن���م خه‌ڵك ‌ی خۆبه‌خش هه‌بوه‌ ب ‌ه‬ ‫‪ 25‬هه‌زار دینار هاوكاری‌ كردوین‪ ،‬هه‌شبو‌ه‬ ‫تا ‪ 25‬ملیۆن دینار هاوكاری‌ كردوین"‪.‬‬ ‫وتیش��� ‌ی "مه‌رجمان هه‌ی ‌ه بۆ وه‌رگرتن ‌ی‬ ‫ئه‌و مندااڵن���ه‌ كه‌ ده‌بێت دای���ك‌و باوكیان‬ ‫نه‌مابێت ی���ان دوای‌ جیابون���ه‌وه‌ی‌ باوك‌و‬ ‫داكیان بێ سه‌رپه‌رش���ت بن‌و كه‌س نه‌بێت‬ ‫له‌خۆیان بگرێت‪ ،‬ئه‌وكات له‌خانه‌ ‌ی مندااڵن‬ ‫له‌به‌ڕێوه‌به‌رایه‌ت���ی‌ چاودێ���ری‌ كۆمه‌اڵیه‌ت ‌ی‬ ‫وه‌رده‌گیرێن"‪.‬‬

‫وه‌رگرتن ‌ی مندااڵن ‌ی‬ ‫بێسه‌رپه‌رشت‬ ‫پێویستی‌ به‌خزمه‌ت‌و‬ ‫چاودێری‌ هه‌ی ‌ه ك ‌ه‬ ‫له‌ئێستادا ناتوانین‬ ‫پێداویسته‌كانیان‬ ‫دابین بكه‌ین‬

‫فۆتۆ‪ :‬جوتیار‬ ‫پەنابەران ئەوەیە کە مافی پەنابەری‬ ‫تەنها بەهاواڵتی سوری دەبەخشرێت‪،‬‬ ‫زۆر بەکەم����ی بین����راوە بەهاواڵت����ی‬ ‫واڵتێکی دیکە ببەخش����رێت‪ ،‬لەکەمپی‬ ‫فاش����تا گەنجێک����ی هەولێ����ری هەیە‬ ‫خاوەن پێداویستی تایبەتەو ‪ ٢‬ساڵ‌و‬ ‫س����ێ مانگە چاوەڕوان����ی وەرگرتنی‬ ‫مافی پەنابەرێتی����ە کەچی ڕەفزی بۆ‬ ‫هاتەوە‪.‬‬ ‫جێ����گای ئاماژەیە ب����ەر لە ‪٦‬مانگ‬ ‫نزیک����ەی‪ ٥٠‬هاواڵتی ک����ورد لەکەمپی‬ ‫فاش����تا بو بەاڵم لە ئێستادا تەنها ‪٦‬‬ ‫کەس ماونەت����ەوە ئەوانیش ئەگەری‬ ‫هەیە لەماوەیەک����ی نزیکدا بگەڕێنەوە‬ ‫یان بچنە واڵتێکی تر‪.‬‬

‫‪8‬‬

‫تایبه‌ت‬

‫)‪ )524‬سێشه‌مم ‌ه ‪2016/4/19‬‬

‫كۆنگره‌‪ ،‬یه‌كێتی‌ به‌ره‌و كوێ‌ ده‌بات؟‬ ‫ ئا‪ :‬بنار هیدایه‌ت‬ ‫له‌‪ 3/27‬دا‪ ،‬هێرۆ ئیبراهیم ئه‌حمه‌د‬ ‫له‌وه‌اڵمێكیدا بۆ كۆسره‌ت ره‌سوڵ‌‪،‬‬ ‫ئاماژه‌ی‌ به‌وه‌ كرد كه‌ "له‌گه‌ڵ ئه‌وه‌دا‬ ‫نیه‌ ێش كۆنگره‌و له‌پشتی په‌رده‌وه‌‬ ‫سازان‌و رێككه‌وتن‌و پشك پشكێنه‌‬ ‫بكرێت"‪ ،‬ئه‌و راشكاوانه‌ ده‌ڵێت "له‌گه‌ڵ‬ ‫ئه‌وه‌دام به‌زوترین كات كۆنگره‌ی‬ ‫چوارهه‌می یه‌كێتی ببه‌سترێت"‪،‬‬ ‫ئایا كۆنگره‌ یه‌كێتی‌ له‌م قه‌یران‌و‬ ‫باڵباڵێنه‌ رزگار ده‌كات كه‌ تێیكه‌وتوه‌؟‬ ‫چه‌ند ئه‌ندامێكی‌ مه‌كته‌بی‌ سیاسی‌‌و‬ ‫سه‌ركردایه‌تی‌ یه‌كێتی‌ وه‌اڵمی‌ ئه‌م‬ ‫پرسیاره‌ ده‌ده‌نه‌وه‌‪.‬‬ ‫فه‌ری����د ئه‌سه‌س����ه‌رد ئه‌ندام����ی‬ ‫س����ه‌ركردایه‌تی یه‌كێتی ئام����اژه‌ به‌و‌ه‬ ‫ده‌كات ك����ه‌ هی����چ زانیارییه‌ك له‌س����ه‌ر‬ ‫به‌س����تنی كۆنگره‌ی چواره‌م دیار نیه‌‪،‬‬ ‫ئێس����تا كۆمه‌ڵێك كێش����ه‌ هه‌یه‌ ئه‌گه‌ر‬ ‫پێ����ش كۆنگره‌ كێش����ه‌كان چاره‌س����ه‌ر‬ ‫بكرێت كۆنگره‌كه‌ به‌كێشه‌یه‌كی كه‌مه‌وه‌‬ ‫ده‌به‌سترێت‪ ،‬ئه‌گه‌ر به‌شێكی چاره‌سه‌ر‬ ‫بكرێ����ت به‌ش����ه‌كه‌ی‌ دیك����ه‌ی‌ ده‌چێته‌‬ ‫كۆنگره‌وه‌‪ ،‬چاره‌س����ه‌ری نه‌كرێت هه‌مو‬ ‫كێش����ه‌كان له‌كۆنگ����ره‌دا ئه‌نجامێك����ی‬ ‫نه‌خ����وارزی لێده‌كه‌وێته‌وه‌‪.‬كار له‌س����ه‌ر‬ ‫ئه‌وه‌ده‌كرێت پێش كۆنگره‌ چاره‌سه‌رێكی‬ ‫مامناوه‌ند بدۆزرێته‌وه‌‪.‬‬ ‫سه‌باره‌ت به‌وه‌ی باڵێك دژی به‌ستنی‬ ‫كۆنگره‌بێت‪ ،‬ئه‌سه‌سه‌رد وتی‌ "پێموانیه‌‬ ‫كه‌س دژی كۆنگره‌ بێ����ت‪ ،‬به‌اڵم هه‌مو‬ ‫الی����ه‌ك خوازی����اری ئه‌وه‌ن كێش����ه‌كان‬ ‫له‌ناوكۆنگ����ره‌دا نه‌بێت����ه‌ دوكه‌رت بونی‬ ‫یه‌كێتی‪ ،‬به‌پێی په‌یڕه‌وی ناوخۆو بكرێته‌‬ ‫بنه‌م����ا‪ ،‬ده‌بوایه‌ كۆنگره‌ ببه‌س����ترایه‌و‬ ‫سه‌ركرایه‌تیه‌كی دیكه‌ هه‌ڵبژێردرایه‌‪ ،‬ئه‌و‬ ‫سه‌ركردایه‌تییه‌ شه‌رعییه‌تی وه‌ربگرتایه‌‪،‬‬ ‫به‌اڵم بارودۆخێك هاته‌ پێشه‌وه‌و ناكرێت‬ ‫خۆمانی لێ بدزین����ه‌وه‌‪ ،‬كۆنگره‌ ره‌خنه‌‬ ‫له‌س����ه‌ركردایه‌تی ده‌گرێت له‌س����ه‌ر ئه‌و‬ ‫بابه‌ته‌ یاخود لێ����ی خۆش ده‌بێت ئه‌وه‌‬ ‫كۆنگره‌ بڕیاری له‌سه‌ر ده‌دات"‪.‬‬ ‫فه‌رید ئه‌سه‌س����ه‌رد جه‌خت ده‌كاته‌وه‌‬ ‫ه����ه‌ردو باڵه‌كه‌ له‌گ����ه‌ڵ كۆنگره‌ن‪ ،‬وتی‬ ‫"ئێمه‌ ئه‌گه‌ر وای دابنێن یه‌كێتی دوباڵی‬ ‫تێكه‌وتوه‌‪ ،‬ه����ه‌ردو باڵه‌كه‌ هه‌وڵی ئه‌وه‌‬ ‫ده‌ده‌ن كۆنگره‌ ببه‌س����ترێت‌و له‌كۆنگره‌‬ ‫جیابون����ه‌وه‌ رون����ه‌ده‌دات‪ ،‬هیچ كام له‌و‬ ‫بااڵنه‌ ئه‌وه‌ی‌ مسۆگه‌ر نه‌كردوه‌ كۆنگره‌‬ ‫ببه‌سترێت‌و كێشه‌ی‌ لێنه‌كه‌وێته‌وه‌"‪.‬‬ ‫ئه‌و ئه‌ندامه‌ی‌ سه‌ركردایه‌تی یه‌كێتی‬ ‫ب����اس ل����ه‌وه‌ده‌كات كۆنگره‌ ش����وێنی‬ ‫دژه‌تی����رۆری له‌ك����وێ ب����و‪ ،‬ده‌ڵێ����ت‬ ‫"ده‌زگاكان����ی ئاس����ایش‌و دژه‌ تی����رۆرو‬ ‫زانیاری په‌یوه‌ندییان به‌كۆنگره‌وه‌ نیه‌‪،‬‬ ‫ئه‌ندامان ده‌چن����ه‌ كۆنگره‌و راوبۆچونی‬ ‫خۆیان ده‌ڵێن‪ ،‬پێش كۆنگره‌ ئاماده‌كاری‬ ‫ده‌كرێت ئه‌وانیش بریتییه‌ له‌پێداچونه‌وه‌‬ ‫به‌ به‌رنامه‌ی‌ یه‌كێتی‪،‬ئایا ئه‌و به‌رنامه‌یه‌‬ ‫وه‌ك خ����ۆی ده‌مێنێته‌وه‌ یا ده‌گۆڕدرێت‬ ‫بۆ به‌رنامه‌یه‌كی دیكه‌و پێشكه‌شكردنی‬ ‫په‌یڕه‌وێكی باش����تر له‌وه‌ی ئێستا هه‌یه‌‪،‬‬ ‫دواین پرۆس����ه‌ی‌ كۆنگ����ره‌ هه‌ڵبژاردنی‬

‫سه‌ركردایه‌تییه‌‪ ،‬ئیتر دژه‌ تیرۆر شوێنی‬ ‫كوێیه‌ له‌كۆنگره‌دا"‪.‬‬ ‫ئه‌سه‌سه‌رد ئاماژه‌ به‌وه‌ده‌كات "ئه‌گه‌ر‬ ‫پێویس����تكرا س����كرتێر دابنرێت یاخود‬ ‫تاڵه‌بان����ی وه‌ك س����كرتێر بمێنێته‌وه‌‪،‬‬ ‫ئه‌وه‌ كۆنگره‌و په‌یڕه‌وی ناوخۆ یه‌كالیی‬ ‫ده‌كات����ه‌وه‌و وه‌ك دۆكیۆمێنتێك����ی‬ ‫باوه‌ڕپێكراو كاری له‌سه‌ر ده‌كرێت"‪.‬‬ ‫مه‌حمود سه‌نگاویش ئه‌ندامی مه‌كته‌بی‬ ‫سیاس����یی یه‌كێتی به‌ئاوێنه‌ی‌ راگه‌یاند‬ ‫"هیچ ش����تێكی رون نیه‌ له‌سه‌ر به‌ستنی‬ ‫كۆنگ����ره‌‪ ،‬هێرۆخان ئه‌وه‌ قس����ه‌یه‌ كه‌‬ ‫داواده‌كات كۆنگره‌ ببه‌س����ترێت‪ ،‬ره‌نگه‌‬ ‫دابڕان ببێت‌و ‏كاتی خۆی هه‌مو شتێكمان‬ ‫ئاماده‌كرد ب����ه‌اڵم هێرۆخان رێگری كرد‬ ‫له‌به‌ستنی كۆنگره‌ی چوارهه‌م"‪.‬‬ ‫سه‌باره‌ت به‌دو به‌شی نێوان ‏مه‌كته‌بی‬ ‫سیاس����یی‌و س����ه‌ركردایه‌تی یه‌كێتی كه‌‬ ‫له‌گه‌ڵ ئ����ه‌وه‌دان كۆنگره‌ ببه‌س����ترێت‌و‬ ‫به‌ش����ێكیان له‌گه‌ڵ ئه‌وه‌نی����ن كۆنگره‌‬ ‫‏ببه‌سترێت‪ ،‬س����ه‌نگاوی رایگه‌یاند "من‬ ‫نامه‌وێت وه‌اڵمی ئه‌و پرسیاره‌ بده‌مه‌وه‌‪،‬‬ ‫چونكه‌ كاتی نیه‌و په‌یوه‌ندی به‌ناوخۆی‬ ‫یه‌كێتییه‌وه‌ هه‌یه‌"‪.‬‬ ‫له‌س����ه‌ر ئه‌وه‌ی‌ ئایا س����ه‌ركردایه‌تی‬ ‫یه‌كێتی دوای دوس����اڵ به‌س����ه‌ر پلینۆم‬ ‫ش����ه‌رعییه‌تی م����اوه‌‪ ،‬ئه‌ندامه‌ك����ه‌ی‌‬ ‫مه‌كته‌ب����ی سیاس����یی ده‌ڵێ����ت "نه‌وه‌اڵ‬ ‫سه‌ركردایه‌تییه‌كی شه‌رعییمان نه‌ماوه‌‪،‬‬ ‫تائێستا كاره‌كان ‏ده‌ڕوات‌و هه‌مو كاره‌كان‬ ‫ته‌واوب����و بۆ به‌س����تنی كۆنگ����ره‌ به‌اڵم‬ ‫رێگری لێكرا‪ ،‬كۆنگره‌ بۆ چاكس����ازی‌و‬ ‫خسته‌ س����ه‌ر رێی راست ‏ده‌بێت‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫له‌م سه‌رده‌مه‌ ببه‌سترێت یه‌كێتی توشی‬ ‫ماڵوێرانی‌و دابڕان ببێت چونكه‌ خۆمان‬ ‫به‌خاوه‌نی یه‌كێتی ‏ده‌زانین"‪.‬‬ ‫له‌وه‌اڵمی پرس����یاری ئایا یه‌كێتی به‌م‬ ‫هه‌مو كێش����ه‌یه‌وه‌ ئ����اوا به‌ڕێده‌كرێت‌و‬ ‫كێ خاوه‌نێتی س����ه‌نگاوی وتی "یه‌كێتی‬ ‫پیاوێك����ی نه‌خۆش����ه‌و ‏نازانی����ن ك����ه‌ی‬ ‫ده‌مرێت"‪.‬‏‬ ‫ه����اوكات س����امان گه‌رمیانی ئه‌ندامی‬ ‫س����ه‌ركردایه‌تی یه‌كێتی به‌ئاوێنه‌ی‌ وت ‬ ‫"هه‌مو حزبێكی سه‌رگۆڕه‌پانی سیاسیی‬ ‫پێویستی به‌وه‌ هه‌یه‌ خۆی نوێ بكاته‌وه‌‪،‬‬ ‫یه‌كێتی����ش پێویس����تی به‌وه‌یه‌كۆنگره‌‬ ‫ب����كات‌و هه‌وڵی بۆدراوه‌ بچێته‌ كۆنگره‌و‬ ‫كۆنگره‌یه‌ك����ی س����ه‌ركه‌وتو به‌رێبكات‪،‬‬ ‫یه‌كێتی هه‌میش����ه‌ له‌ن����او كۆنگره‌كانیدا‬ ‫كێ ده‌رده‌چێت‌و كێ ده‌رناچێت هه‌بوه‌‪،‬‬ ‫ئ����ه‌وه‌ كاریگه‌ری له‌س����ه‌ر بارودۆخه‌كه‌‬ ‫نه‌بوه‌‪ ،‬هه‌میشه‌ ملمالنێ هه‌بوه‌"‪.‬‬ ‫گه‌رمیان����ی ره‌تیكرده‌وه‌ باڵێك له‌گه‌ڵ‬ ‫به‌س����تنی كۆنگ����ره‌ نه‌بێ����ت‌و ئاماژه‌ی‌‬ ‫به‌وه‌كرد "له‌راسیتدا قاعیده‌ داوای ئه‌وه‌‬ ‫ده‌كات كۆنگره‌ ببه‌سترێت‪ ،‬هه‌ردو باڵه‌كه‌‬ ‫داوایانكردوه‌ كۆنگره‌ ببه‌سترێت‪ ،‬كاتێك‬ ‫راگیرا له‌پلینیۆمدا باس����كرا كه‌ كۆنگره‌‬ ‫دوابخرێ����ت‪ ،‬هێ����رۆ ئیبراهی����م ئه‌حمه‌د‬ ‫له‌گه‌ڵ ئه‌وه‌دا نه‌ب����وه‌ كۆنگره‌ نه‌كرێت‪،‬‬ ‫م����ن پێم وایه‌ كۆنگ����ره‌ ده‌بێت بگیرێت‬ ‫بۆ ئه‌وه‌ی‌ یه‌كێتی س����ه‌ركردایه‌تییه‌كی‬ ‫شه‌رعی هه‌بێت"‪.‬‬ ‫ئه‌و ئه‌ندامه‌ی‌ سه‌ركردایه‌تی یه‌كێتی‬

‫مه‌حمود سه‌نگاوی‪:‬‬ ‫یه‌كێتی پیاوێكی‬ ‫نه‌خۆشه‌و ‏نازانین‬ ‫كه‌ی ده‌مرێت‬

‫ئێستا هه‌نگاوه‌كان بۆ‬ ‫كۆنگر‌ه نراوه‌و ته‌نها‬ ‫كاته‌كه‌ ‌ی ماوه‌‪ ،‬بابه‌تی‬ ‫په‌یڕه‌و و مه‌سه‌ل ‌ه‬ ‫گرنگه‌كانی ناوكۆنگره‌‬ ‫ته‌واو بوه‌‪ ،‬لیژنه‌ ‌ی‬ ‫ئاماده‌كاری كاره‌كانی‬ ‫ته‌واوكردوه‌‪ ،‬ئه‌گه‌ر‬ ‫بمانه‌وێت له‌ماوه‌ ‌ی‬ ‫مانگێك بۆ دو مانگ‬ ‫كۆنگر‌ه ده‌به‌ستین‬ ‫ده‌ڵێت "ئێستا هه‌نگاوه‌كان بۆ كۆنگره‌‬ ‫ن����راوه‌و ته‌نها كاته‌كه‌ی‌ م����اوه‌‪ ،‬بابه‌تی‬ ‫په‌یڕه‌و و مه‌سه‌له‌ گرنگه‌كانی ناوكۆنگره‌‬ ‫ت����ه‌واو ب����وه‌‪ ،‬لیژن����ه‌ی‌ ئام����اده‌كاری‬ ‫كاره‌كانی ته‌واوكردوه‌‪ ،‬ئه‌گه‌ر بمانه‌وێت‬ ‫له‌ماوه‌ی‌ مانگێ����ك بۆ دو مانگ كۆنگره‌‬ ‫ده‌به‌س����تین‪ ،‬له‌راستیدا ده‌بێت ئه‌مساڵ‬ ‫كۆنگره‌ ببه‌سترێت‪ ،‬ئه‌وه‌نده‌ی‌ ئاگادارم‌و‬ ‫له‌نزیكه‌وه‌ له‌گه‌ڵ هه‌مو براده‌ران قسه‌م‬ ‫ك����ردوه‌ ده‌ڵێن باكۆنگره‌ ببه‌س����ترێت‪،‬‬ ‫ب����راده‌ران هه‌ریه‌ك����ه‌و به‌ش����ێوه‌یه‌ك‬

‫ده‌ڵێن ببه‌س����ترێت‌و كه‌سێك نیه‌ له‌گه‌ڵ شه‌رعییه‌تی نه‌ماوه‌‪ ،‬وتی "سه‌ركردایه‌تیی‬ ‫یه‌كێتی شه‌رعیه‌تی نه‌ماوه‌ به‌ئێسته‌وه‌‪،‬‬ ‫نه‌به‌ستنی كۆنگره‌دا بێت"‪.‬‬ ‫به‌ده‌نگ����ۆی به‌اڵم واقیعێك هه‌ی����ه‌ له‌زۆربه‌ی الیه‌نه‌‬ ‫س����ه‌باره‌ت‬ ‫كۆنگ����ره‌و سیاس����ییه‌كانی سه‌رگۆڕه‌پانی سیاسیی‬ ‫ده‌ستبه‌س����ه‌رداگرتنی‬ ‫كۆنتڕۆڵكردن����ی له‌الی����ه‌ن ده‌زگا كوردستان به‌یه‌كێتیش����ه‌وه‌ كۆنگره‌یان‬ ‫ئه‌منییه‌كان����ی یه‌كێتیی����ه‌وه‌‪ ،‬گه‌رمیانی دواكه‌وتوه‌و دواتر به‌ستراوه‌"‪.‬‬ ‫سه‌باره‌ت به‌وه‌ی كێ خاوه‌نی دواین‬ ‫ره‌تیك����رده‌وه‌ ده‌زگای هه‌واڵگری‌و دژه‌‬ ‫تی����رۆرو زانیاری����ی‌و ئاس����ایش باڵیان بڕی����اره‌ له‌ن����او یه‌كێتیدا‪ ،‬ك����ورده‌ وتی‬ ‫به‌سه‌ر كۆنگره‌و ده‌ستیان وه‌ردابێته‌ ناو "ئه‌وه‌ كێش����ه‌یه‌كی ناوخۆی یه‌كێتییه‌و‬ ‫به‌باشی نازانم بیوروژێنم‪ ،‬به‌اڵم زۆربه‌ی‌‬ ‫كۆنگره‌وه‌"‪.‬‬ ‫له‌الیه‌ك����ی دیكه‌وه‌ ب����ه‌رزان ئه‌حمه‌د بڕی����اره‌كان ده‌گه‌ڕێنه‌وه‌ ب����ۆ مه‌كته‌ب‬ ‫كورده‌ ئه‌ندامی س����ه‌ركردایه‌تی یه‌كێتی سیاس����یی‌و جاری واش هه‌ی����ه‌ بڕیاری‬ ‫ب����ۆ ئاوێنه‌ ئام����اژه‌ ب����ه‌وه‌ده‌كات "پێم تاكه‌كه‌س����ی تێدایه‌‪ ،‬بڕی����اری تاكه‌كان‬ ‫وای����ه‌ تاكێش����ه‌ هه‌بێت‌و ئه‌و كێش����انه‌ ده‌سه‌اڵتداره‌كانه‌‪".‬‬ ‫هه‌روه‌ها مس����ته‌فا چاوڕه‌ش ئه‌ندامی‬ ‫به‌رده‌وامیان هه‌بێت كۆنگره‌ نابه‌سترێت‪،‬‬ ‫ت����ا ئ����ه‌م كێش����انه‌ بونی����ان هه‌بێ����ت س����ه‌ركردایه‌تی یه‌كێت����ی ب����ۆ ئاوێن����ه‌‬ ‫كۆنگره‌یه‌كی ته‌ندروس����ت نابه‌سترێت‪ ،‬رایگه‌یاند "جارێ هیچ باسێكی كۆنگره‌‬ ‫ده‌بێت پێشوه‌خته‌ كێشه‌كان چاره‌سه‌ر نیه‌و كات‌و زمه‌نی دیار نیه‌‪ ،‬تا ئه‌وكاته‌ی‌‬ ‫بكرێ����ن‪ ،‬ئه‌گ����ه‌ر كۆنگره‌ به‌كێش����ه‌وه‌ ئه‌و دو جه‌مسه‌ره‌ به‌یه‌كگرتویی نه‌چێته‌‬ ‫ببه‌سترێ ترازان دروست ده‌بێت‪ ،‬ئه‌وه‌ ناوكۆنگ����ره‌وه‌ چ����ۆن كۆنگره‌یه‌ك����ی‬ ‫باشتره‌ نه‌به‌سترێت‪ ،‬كاتێك هاتنه‌ سه‌ر س����ه‌ركه‌وتو ده‌بێت‪ ،‬تا زه‌مینه‌س����ازی‬ ‫باوه‌ڕك����ردن به‌یه‌كت����رو داواكارییه‌كانی نه‌كرێت‌و گله‌ی����ی‌و ره‌خنه‌و بۆچونه‌كان‬ ‫یه‌كت����ر قبوڵكرا ئه‌وكات����ه‌ كۆنگره‌یه‌كی چاره‌سه‌ر نه‌كرێت كۆنگره‌ی چی"‪.‬‬ ‫س����ه‌باره‌ت به‌وه‌ی به‌شێكی مه‌كته‌بی‬ ‫ته‌ندروست ده‌به‌س����ترێت‪ ،‬هه‌ر كۆنگره‌‬ ‫سیاس����یی له‌گه‌ڵ به‌س����تنی كۆنگره‌یه‌و‬ ‫چاره‌سه‌ری ئه‌و كێشانه‌ ده‌كات"‪.‬‬ ‫كورده‌ راش����یده‌گه‌یه‌نێت "خوێندنه‌وه‌ به‌شێكی له‌گه‌ڵ به‌ستنی نیه‌‪ ،‬چاوڕه‌ش‬ ‫ب����ۆ مه‌س����ه‌له‌كان هه‌ریه‌ك����ه‌و جۆرێك وتی "ئه‌وه‌ تێكه‌ڵ بوه‌‪ ،‬دیاره‌ هه‌س����ت‬ ‫ده‌یبینێت‪ ،‬رێكخستنمان باش نیه‌‪ ،‬ئێمه‌ ب����ه‌وه‌ ده‌كه‌ن ب����ه‌و نه‌فه‌س����ه‌وه‌ بچیته‌‬ ‫له‌كات����ی خۆیدا له‌پلینی����ۆم به‌ڵێنماندا كۆنگره‌وه‌ له‌باتی به‌ به‌شێك‌و دو به‌ش‪،‬‬ ‫كۆنگ����ره‌ له‌كات����ی خۆیدا ببه‌س����ترێت‪ ،‬به‌س����ێ به‌ش����ی جیاوه‌ له‌كۆنگره‌ بێیته‌‬ ‫ئه‌وكاته‌ داكۆك����ی زۆر له‌وه‌كرا كۆنگره‌ ده‌ره‌وه‌‪ ،‬خه‌ڵكی����ش نائومێ����د ده‌كه‌ی‪،‬‬ ‫ببه‌ستین به‌اڵم نه‌به‌سترا‪ ،‬دواتر كێشه‌و كۆنگ����ره‌ ب����ۆ تازه‌كردن����ه‌وه‌ی‌ حزبه‌‪،‬‬ ‫گرفت دروستبو‪ ،‬هه‌ریه‌ك له‌كێشه‌كانیش ئێمه‌ له‌نێوانی خۆماندا ئه‌وه‌ دوس����اڵه‌‬ ‫دواخس����تن‌و نه‌به‌س����تنی كۆنگ����ره‌ بو‪ ،‬س����ه‌ركردایه‌تی كۆبون����ه‌و‌هی‌ نه‌كردوه‌و‬ ‫كۆمه‌ڵێ����ك كێش����ه‌ هه‌ی����ه‌‪ ،‬له‌وانه‌ی����ه‌ ته‌نها ئیشه‌كان وه‌ك خۆی ده‌ڕوات‪ ،‬ئه‌و‬ ‫ئۆرگانه‌كان شێواوبێت‌و هه‌اڵوسانی كادر قسانه‌ی‌ ده‌كرێت دڵی كادیرانی یه‌كێتی‬ ‫زۆر بوه‌‪ ،‬تا ئه‌مانه‌ چاره‌س����ه‌ر نه‌كرێت ئه‌زی����ه‌ت داوه‌‪ ،‬ئێمه‌ به‌یه‌كه‌وه‌ جوانین‪،‬‬ ‫به‌اڵم كه‌ نایه‌نه‌ سه‌رخه‌ت ئه‌وه‌ خۆیان‬ ‫به‌ستنی كۆنگره‌مان پێ باش نیه‌"‪.‬‬ ‫ئه‌و سه‌ركردایه‌تییه‌ی یه‌كێتی جه‌خت به‌رگه‌ی‌ به‌رپرسیارێتی ده‌گرن"‪.‬‬ ‫هاوش����ێوه‌ی‌ س����ه‌ركردایه‌تییه‌كانی‬ ‫ده‌كات����ه‌وه‌ س����ه‌ركردایه‌تی حزبه‌كه‌ی‌‬

‫دیكه‌‪ ،‬چاوڕه‌ش جه‌ختیكرده‌وه‌ یه‌كێتی‬ ‫س����ه‌ركرداتییه‌كی ش����ه‌رعی نیه‌‪ ،‬وتی‬ ‫"س����ه‌ركردایه‌تی یه‌كێتی نیش����تیمانی‬ ‫كوردس����تان ش����ه‌رعیه‌تی نه‌ماوه‌و ئێمه‌‬ ‫كاربه‌ڕێكه‌ری����ن‪ ،‬خۆناكرێ����ت به‌جێ����ی‬ ‫بێڵی����ن‌و هه‌ركه‌س بچێت����ه‌وه‌ بۆ ماڵی‬ ‫خ����ۆی‪ ،‬ئه‌م حزبه‌ی داروب����ه‌رد له‌به‌ری‬ ‫له‌رزیوه‌و حس����ابی ب����ۆ ده‌كات‪ ،‬پارتی‬ ‫ئیش����ی پێته‌‪ ،‬گ����ۆڕان ئیش����ی پێته‌‪،‬‬ ‫له‌به‌ره‌كانی پێشه‌وه‌یت‌و به‌ره‌و پێشه‌وه‌‬ ‫چویت‪ ،‬كوڕی خه‌ڵكمان به‌كوشت داوه‌‪،‬‬ ‫ئه‌گه‌ر به‌جێی بێڵین خه‌ڵك لێمان قبوڵ‬ ‫ن����اكات‪ ،‬ئه‌وه‌ش چاره‌س����ه‌ری ده‌وێت‪،‬‬ ‫راس����ته‌ ش����ه‌رعیه‌ت نه‌ماوه‌‪ ،‬به‌اڵم به‌م‬ ‫نه‌فه‌سه‌ ئیش ناكرێت"‪.‬‬ ‫له‌الیه‌كی دیكه‌وه‌ په‌روین كاكه‌ حه‌مه‌‬ ‫ئه‌ندامی سه‌ركردایه‌تی یه‌كێتی بۆ ئاوێنه‌‬ ‫وتی "كۆنگره‌ بااڵترین ئۆرگان‌و ده‌سه‌اڵته‌‬ ‫له‌ن����او (ی‪.‬ن‪.‬ك)داو ‏توان����ای یه‌كالیی‬ ‫كردنه‌وه‌ی زۆر له‌و كێش����ه‌و گرفتانه‌ی‬ ‫هه‌یه‌‪ ،‬كه‌ روبه‌ڕوم����ان ده‌بێته‌وه‌‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫ئ����ه‌وه‌ به‌و مانایه‌ نایه‌ت‪ ،‬كه‌ هه‌ڤااڵنمان‬ ‫یاخود ‏خ����ودی كۆنگره‌ بكه‌ینه‌ مه‌یدانی‬ ‫قوڵكردن����ه‌وه‌و قوڵبون����ه‌وه‌ی كێش����ه‌و‬ ‫‏گرفته‌كان"‪.‬‬ ‫په‌روی����ن كاكه‌حه‌مه‌ ب����اس له‌نه‌بونی‬ ‫جه‌مسه‌ر ده‌كات له‌ناو یه‌كێتیداو ده‌ڵێت ‬ ‫"‏له‌بنه‌ڕه‌تدا جه‌مس����ه‌ر له‌ن����او یه‌كێتیدا‬ ‫‏نییه‌‪ ،‬به‌ڵكو بیروڕاو ئایدیای جیا هه‌ن‪،‬‬ ‫كه‌ هه‌ریه‌كه‌یان رام����ان‌و هزرو ‏دیدێكی‬ ‫جیای ب����ۆ هه‌ندێك پرس‌و بابه‌ت هه‌یه‌‪،‬‬ ‫له‌به‌رئ����ه‌وه‌ ئه‌و بی����روڕاو ‏ئایدیانه‌ له‌ناو‬ ‫كۆنگره‌دا هه‌وڵی له‌ی����ه‌ك نزیكبونه‌وه‌و‬ ‫له‌یه‌ك ‏تێگه‌یشتن ده‌ده‌ن‪ ،‬چونكه‌ كۆنگره‌‬ ‫مه‌یدان‌و سه‌كۆیه‌كی فراوان‌و ‏به‌رینه‌ تاكو‬ ‫ئه‌و جۆره‌ رایانه‌ له‌یه‌ك نزیك بكاته‌وه‌و‬ ‫دواجار به‌شێكی زۆر ‏له‌و كێشانه‌ی هه‌ن‬ ‫له‌هه‌مو ئاسته‌كاندا به‌ره‌و چاره‌سه‌ركردن‬ ‫‏هه‌نگاوبنێ����ن‪ ،‬به‌ش����ێوه‌یه‌كی گش����تی‬ ‫هه‌مو هه‌ڤااڵن له‌سه‌رئاس����تی مه‌كته‌بی‬ ‫‏سیاسی‌و س����ه‌ركردایه‌تی‌و كادرو بنكه‌ی‬ ‫جه‌ماوه‌ریش‪ ،‬له‌گه‌ڵ ‏به‌ستنی كۆنگره‌دان‪،‬‬ ‫به‌اڵم هه‌لومه‌رجی ناوخۆی كوردستان‌و‬ ‫‏ئیقلیمی‌و نێوده‌وڵه‌تی‪ ،‬تاراده‌یه‌كی زۆر‬ ‫بۆته‌ به‌ربه‌س����ت له‌داڕش����تنی ‏به‌رنامه‌و‬ ‫نه‌خش����ه‌یه‌كی پ��ل�ان بۆ داڕێ����ژراو بۆ‬ ‫به‌ستنی كۆنگره‌یه‌كی جۆری ‏له‌سه‌ركۆی‬ ‫ئاس����ته‌كان (رێكخراویی‪ ،‬سیاس����ی)و‬ ‫بواره‌كانی دیكه‌دا"‪.‬‏‬ ‫ئه‌و ئه‌ندامه‌ی‌ سه‌ركردایه‌تی یه‌كێتی‬ ‫ره‌تیده‌كات����ه‌وه‌ ده‌زگا ئه‌منیی����ه‌كان‬ ‫هه‌یمه‌نه‌یان به‌سه‌ر كۆنگره‌ی‌ ئایینده‌ی‌‬ ‫یه‌كێتی����دا هه‌بێ����ت‌و رایده‌گه‌یه‌نێ����ت‬ ‫"ئ����ه‌و ده‌زگا ‏ئه‌منییان����ه‌ ‏رۆڵ ده‌گێڕن‬ ‫له‌پاراستنی ئاسایش‌و ئارامی كۆمه‌اڵنی‬ ‫خه‌ڵكی ‏كوردستان‪ ،‬كه‌ یه‌كێتی‌و هه‌مو‬ ‫كوردێكی دڵسۆز شانازیان پێوه‌ ده‌كات‏‪.‬‬ ‫س����ه‌باره‌ت به‌وه‌ی كه‌ باڵیان كێشابێته‌‬ ‫ن����او كۆنگره‌‪ ،‬جارێ هی����چ ‏كۆنگره‌یه‌ك‬ ‫نه‌به‌س����تراوه‌و هیچ بڕیارێكی كۆتاییشی‬ ‫له‌س����ه‌ر نی����ه‌‪ ،‬تاكو ‏باڵیان كێش����ابێته‌‬ ‫س����ه‌ركۆنگره‌‪ ،‬ئیتر له‌چ بابه‌ت‌و شتێك‬ ‫ترس هه‌بێت جگه‌ له‌وه‌ی رۆڵیان ئه‌بێت‬ ‫له‌پاراس����تنی به‌ڕێوه‌چون����ی كاره‌كانی‬ ‫كۆنگره‌و ئاسایش‌و ئارامی ‏كۆنگره‌‪.‬‏‬

‫" به‌شێكی‌ زۆری‌ سیاسیه‌كان قۆرخی‌ بازاڕیان كردوه‌"‬ ‫ ئا‪ :‬شۆڕش محه‌مه‌د‬ ‫سنوری‌ ده‌سه‌اڵتدارێتی‌ پارتی‌‌و‬ ‫یه‌كێتی‌ كۆمپانیاكانی‌ توركیا‌و ئێرانی‌‬ ‫دابه‌شكردوه‌‌و سه‌رۆكی‌ ده‌سته‌ی‌‬ ‫وه‌به‌رهێنانی‌ دورخراوه‌ی‌ هه‌رێمیش‬ ‫رایده‌گه‌یه‌نێت "ئه‌و كۆمپانیایانه‌ی‌‬ ‫كه‌ قۆرخی‌ بازاڕه‌كانی‌ هه‌رێمیان‬ ‫كردوه‌ كه‌سانی‌ به‌هێزی‌ ناو حزبه‌‬ ‫بااڵده‌سته‌كان پشتیوانیان ده‌كه‌ن"‪.‬‬ ‫له‌ب���اره‌ی‌ دابه‌ش���بونی‌ كۆمپانی���ا‬ ‫توركی‌‌و ئێرانیه‌كان به‌س���ه‌ر زۆنه‌كان ‌‬ ‫ی‬ ‫سه‌وز‌و زه‌ردا‪ ،‬رێبوار خه‌لیل سه‌رۆكی‌‬ ‫ده‌س���ته‌ی‌ وه‌به‌رهێنان���ی‌ دورخراوه‌ی‌‬ ‫هه‌رێم به‌ئاوێن���ه‌ی‌ راگه‌یاند "ئاماری‌‬ ‫ته‌واوه‌تی‌ ئه‌وه‌م له‌به‌رده‌س���تدا نییه‌‬ ‫كه‌ كۆمپانی���ا تورك���ی‌‌و ئێرانییه‌كان‬ ‫به‌سه‌ر زۆنه‌كانی‌ سه‌وز‌و زه‌ردا دابه‌ش‬ ‫بوبن"‪.‬‬ ‫وتیشی‌ "سنوری‌ جوگرافی‌ كاریگه‌ری‌‬ ‫هه‌یه‌ له‌سه‌ر بونی‌ كۆمپانیاكان"‪.‬‬ ‫س���ه‌باره‌ت به‌قۆرخكاریی‌ هه‌ندێك‬ ‫له‌كۆمپانیاكان له‌بازاڕه‌كانی‌ هه‌رێمدا‪،‬‬

‫رێب���وار خه‌لی���ل وتی‌ "ه���ۆكاری‌ ئه‌و‬ ‫قۆرخكارییه‌ بونی‌ كه‌سانی‌ به‌هێزی‌ ناو‬ ‫حزبه‌كانه‌ له‌پش���ت ئه‌و كۆمپانیایانه‌‌و‬ ‫ئ���ه‌و بوارانه‌یان بۆ ق���ۆرخ كردون كه‌‬ ‫قازانج���ی‌ زۆری‌ تێدایه‌ وه‌كو هاورده‌ی‌‬ ‫ئه‌و كه‌لوپه‌النه‌ی‌ ك���ه‌ قازانجی‌ زۆری‌‬ ‫تێدایه‌ ته‌نانه‌ت له‌بواری‌ وه‌به‌رهێنان‌و‬ ‫كارگ���ه‌‌و پااڵوگه‌كانی���ش قۆرخكاریی‌‬ ‫هه‌یه‌"‪.‬‬ ‫ئه‌و جه‌غت له‌سه‌ر ئه‌وه‌شده‌كاته‌وه‌‬ ‫ك���ه‌ ئه‌و كات���ه‌ی‌ ئه‌وان له‌ده‌س���ته‌ی‌‬ ‫وه‌به‌رهێنانی‌ هه‌رێم بون رێگرییان له‌و‬ ‫قۆرخكارییانه‌ كردوه‌‌و وتی‌ "ئێمه‌ هه‌لی‌‬ ‫وه‌به‌رهێن���ان‌و پڕۆژه‌ی‌ وه‌به‌رهێنانمان‬ ‫یه‌كسان كرد بۆ هه‌مو كه‌س"‪.‬‬ ‫س���ه‌ردار قادر جێگ���ری‌ پارێزگاری‌‬ ‫س���لێمانیش ل���ه‌و بڕوایه‌دای���ه‌ ك���ه‌‬ ‫قۆرخكاری���ی‌ كۆمپانی���اكان له‌بازاڕدا‬ ‫په‌یوه‌ندی‌ به‌عخواست‌و خستنه‌ڕووه‌وه‌‬ ‫هه‌یه‌‌و وتی‌ "ی���ه‌ك كۆمپانیا نه‌هاتوه‌‬ ‫داوای‌ مۆڵه‌تی‌ هێنانی‌ كه‌لوپه‌ل بكات‌و‬ ‫بڵێین ناتده‌ینێ‌"‪.‬‬ ‫ئام���اژه‌ی‌ به‌وه‌ش ك���رد كه‌ "ئه‌وان‬ ‫وه‌ك پارێ���زگای‌ س���لێمانی‌ ده‌رگایان‬

‫كراوه‌ته‌وه‌ بۆ هه‌مو كه‌سێك كه‌ بێت‌و‬ ‫ئ���ازاده‌ له‌هێنان���ی‌ ه���ه‌ر كه‌لوپه‌لێك‬ ‫ته‌نها به‌و مه‌رجه‌ی‌ كه‌ ده‌بێت كوالیت‬ ‫كۆنترۆڵ پش���كنین بۆ كه‌ره‌سته‌كانی‌‬ ‫بكات"‪.‬‬ ‫رێك���ه‌وت زه‌كی‌ وه‌ك پس���پۆڕێكی‌‬ ‫ئابوری‌‌و ئه‌ندامی‌ ئه‌نجومه‌نی‌ پارێزگای‌‬ ‫س���لێمانی‌ رایگه‌یاند "من زۆر به‌زه‌قی‌‬ ‫ئه‌وه‌ نابین���م كه‌ كۆمپانی���ا ئێرانی‌‌و‬ ‫توركییه‌كان به‌سه‌ر زۆنه‌كانی‌ سه‌وز‌و‬ ‫زه‌ردا دابه‌شبوبن‌و ئه‌گه‌ر دیارده‌یه‌كی‌‬ ‫واش هه‌بێت شتێكی‌ زۆر ئاساییه‌"‪.‬‬ ‫وتیشی‌ "چونكه‌ سیاسه‌ت‌و ئابوری‌‬ ‫ئه‌وه‌نده‌ لێك تێكه‌ڵ بون كه‌ هه‌ندێك‬ ‫زانای‌ ئابوری‌ یان خه‌ڵكانی‌ سیاسه‌ت‬ ‫بۆیان جیاناكرێته‌وه‌‌و قس���ه‌یه‌كی‌ زۆر‬ ‫ك���ۆن هه‌یه‌ كه‌ ده‌وترێت سیاس���ه‌ت‌و‬ ‫ئاب���وری‌ دو ڕوی‌ ی���ه‌ك دراون ه���ه‌ر‬ ‫به‌راس���تیش وایه‌‌و ئه‌وه‌ن���ده‌ تێكه‌ڵن‬ ‫له‌یه‌كتری‌ جیاناكرێنه‌وه‌"‪.‬‬ ‫زه‌كی‌ ل���ه‌و بڕوایه‌دایه‌ ك���ه‌ ره‌نگه‌‬ ‫كۆمپانیایه‌ك���ی‌ ئێرانی‌ به‌هۆی‌ ئه‌وه‌ی‌‬ ‫كه‌ س���لێمانی‌ هاوس���نوره‌ به‌ئێرانه‌وه‌‬ ‫هه‌س���ت به‌جێگیربونێكی‌ زیاتر بكا بۆ‬

‫كارك���ردن تیایدا‌و وت���ی‌ "بۆ كۆمپانیا‬ ‫توركییه‌كانیش به‌هه‌مان ش���ێوه‌ هه‌ر‬ ‫راسته‌"‪.‬‬ ‫جه‌غتیش له‌سه‌ر ئه‌وه‌ ده‌كاته‌وه‌ كه‌‬ ‫هه‌مو ئه‌وانه‌ش ئ���ه‌وه‌ ناگه‌یه‌نێت كه‌‬ ‫له‌زۆنی‌ زه‌رد كۆمپانیای‌ ئێرانی‌ نه‌بێت‌و‬ ‫لێره‌ش كۆمپانیای‌ توركی‌ نه‌بێت‪.‬‬ ‫له‌باره‌ی‌ قۆرخكارییه‌كانی‌ بازاڕیشه‌وه‌‬ ‫له‌الیه‌ن چه‌ند كۆمپانیایه‌كه‌وه‌‪ ،‬رێكه‌وت‬ ‫زه‌كی‌ وتی‌ "ئێمه‌ له‌رابردو له‌سلێمانی‌‬ ‫له‌گ���ه‌ڵ ده‌س���تبه‌كاربونی‌ پارێ���زگار‬ ‫ئه‌زمون���ی‌ به‌نزینمان هه‌یه‌‌و پێش���تر‬ ‫دیاربو چۆن بو به‌اڵم له‌گه‌ڵ كردنه‌وه‌ی‌‬ ‫بازاڕی‌ ئ���ازددا قۆرخكارییه‌كه‌ نه‌ما‌و‬ ‫نرخه‌كه‌ ش���كا‌و هاته‌ خ���واره‌وه‌ ئه‌مه‌‬ ‫ئه‌زمونێكی‌ سه‌ركه‌وتو بو"‪.‬‬ ‫وتیش���ی‌ "ره‌نگ���ه‌ رێگریك���ردن‬ ‫له‌قۆرخكاریی‌ بكه‌وێته‌ س���ه‌ر ئیراده‌ی‌‬ ‫به‌رپرس���ێك كه‌ بیه‌وێت ئه‌و ئیراده‌یه‌‬ ‫تێكبشكێنێت"‪.‬‬ ‫ئ���ه‌و ئاماژه‌ به‌وه‌ ده‌كات كه‌ زۆرێك‬ ‫له‌سیاس���یه‌كانی‌ كورد له‌گه‌ڵ كایه‌ی‌‬ ‫سیاس���ی‌ كاری‌ بازرگانی���ش ده‌كه‌ن‌و‬ ‫له‌و باره‌یه‌وه‌ وتی‌ "به‌داخه‌وه‌ به‌شێكی‌‬

‫زۆری‌ سیاسیه‌كان له‌بازاڕدا ده‌یانبینین‬ ‫واتا بێجگه‌ له‌وه‌ی‌ له‌كایه‌ی‌ سیاس��� ‌‬ ‫ی‬ ‫ده‌یانبینین له‌ناو بازاڕدا ده‌یانبینین چ‬ ‫خۆیان چ سێبه‌ره‌كانیان"‪.‬‬ ‫ئ���ه‌و ل���ه‌و بڕوایه‌دایه‌ ك���ه‌ ئه‌وه‌ی‌‬ ‫سیاس���ه‌ت ده‌كات هه‌ق���ه‌ واز‬ ‫له‌بازرگانیك���ردن بهێنێ���ت‌و ئیش���ی‌‬ ‫بازرگانی‌ نه‌كات‌و وتی‌ "چونكه‌ له‌یه‌ك‬ ‫كاتدا ناتوانێ���ت ئه‌و دو كاره‌ پێكه‌وه‌‬ ‫بكرێ���ت‌و زه‌ره‌ر له‌یه‌كێكیان ده‌دات‌و‬ ‫هیچیانی‌ وه‌كو پێویست پێ‌ ناكرێت"‪.‬‬ ‫رێكه‌وت زه‌كی‌ جه‌غت له‌س���ه‌ر ئه‌وه‌‬ ‫ده‌كات���ه‌وه‌ كه‌ ئه‌و جۆره‌ سیاس���یانه‌‬ ‫پێگه‌ی‌ سیاسی‌ خۆیان ده‌قۆزنه‌وه‌ بۆ‬ ‫ئه‌وه‌ی‌ له‌ناو بازاڕدا جارێكی‌ تر ناوی‌‬ ‫خۆیان‌ به‌رجه‌س���ته‌ بكه‌نه‌وه‌‌و به‌كاری‌‬ ‫بهێننه‌وه‌‪.‬‬ ‫زه‌كی‌ واده‌بینێت كه‌ هه‌ر به‌رپرسێك‬ ‫له‌هه‌ر پۆستێكدا بێت ئه‌گه‌ر ئیراده‌ی‌‬ ‫هه‌بێ���ت ده‌توانێ���ت قۆرخكارییه‌كان‬ ‫بشكێنێت‌و وتی‌ "پارێزگاری‌ سلێمانی‌‬ ‫ئه‌و ئیراده‌یه‌ی‌ له‌مه‌س���ه‌له‌ی‌ به‌نزیندا‬ ‫به‌رجه‌س���ته‌كرد‌و بۆ س���ێكته‌ره‌كانی‌‬ ‫دیكه‌ش هه‌نگاوی‌ تر به‌ڕێوه‌یه‌"‪.‬‬

‫سیاسه‌ت‌و‬ ‫ئابوری‌ ئه‌وه‌نده‌‬ ‫لێك تێكه‌ڵ بون‬ ‫كه‌ هه‌ندێك‬ ‫زانای‌ ئابوری‌‬ ‫یان خه‌ڵكانی‌‬ ‫سیاسه‌ت بۆیان‬ ‫جیاناكرێته‌وه‬

‫‌ره‌نگاڵه‬

‫ت"‬

‫ن بۆ دابین‬ ‫بكه‌ین ك ‌ه‬ ‫ه‌م كارگه‌ی ‌ه‬

‫ی‌ كه‌ وان ‌ه‬ ‫گێك‌و پانز‌ه‬ ‫ه‌اڵم ئێستا‬ ‫ده‌ڵێمه‌و‌ه‬ ‫دڵس���ۆزان ‌ه‬ ‫ه‌یه‌ك ‌ی كه‌م‬ ‫چك‌و كاڵو‌و‬

‫ه‌كه‌ ده‌كات‬ ‫ه‌ن‌و چید ‌ی‬ ‫بۆ ئه‌وه‌ ‌ی‬

‫ه‌وه‌ ده‌كات‬ ‫ن سودێك ‌ی‬ ‫ڵه‌بجه‌‌و من‬ ‫ه‌و هه‌واڵن ‌ه‬ ‫ه‌و شێوه‌ی ‌ه‬ ‫مان ده‌بێت‬

‫ده‌كه‌م ك ‌ه‬ ‫ه‌كردنه‌وه‌ ‌ی‬ ‫ه‌ڵه‌بج ‌ه ك ‌ه‬ ‫ه‌س���انێك ‌ی‬ ‫جه‌ تازه‌یه‌‌و‬ ‫هه‌یه‌"‪.‬‬

‫‪rangalayawene@gmail.com‬‬

‫)‪ )524‬سێشه‌مم ‌ه ‪2016/4/19‬‬

‫هونه‌رمه‌ندی‌ په‌یكه‌رتاش زاهیر سدیق‪:‬‬

‫‪11‬‬

‫ی كورد له‌ماڵه‌كانیان كاری‌ هونه‌رمه‌ندانی‌ كوردیان داده‌نا‬ ‫خۆزگه‌ سیاس����یه‌كان ‌‬ ‫ئا‪ :‬شۆڕش محه‌مه‌د‬ ‫هونه‌رمه‌ندی‌ په‌یكه‌رتاش زاهیر سدیق‬ ‫له‌دیمانه‌یه‌كی‌ تایبه‌ت له‌گه‌ڵ ئاوێنه‌ ره‌تیكرده‌و‌ه‬ ‫له‌الیه‌ن هیچ سیاسه‌تمه‌دارێك ‌ی كورده‌و‌ه پێشنیار ‌ی‬ ‫ئه‌وه‌ی‌ بۆ كرابێت په‌یكه‌ر دروست بكات بۆ‬ ‫ماڵه‌كه‌ی‌و وتی‌ "ته‌مه‌نا ده‌كه‌م هه‌مو سیاسیه‌كی‬ ‫كورد له‌ماڵه‌كه‌ی خۆی كاری هونه‌ری هونه‌رمه‌ندانی‬ ‫واڵتی خۆیان دابنێن نه‌ك كاری بازرگان ‌ی ناشرین‌و‬ ‫به‌رهه‌می بیانی"‪.‬‬ ‫له‌ب���اره‌ی‌ س���ه‌ره‌تا ‌ی خولیای‌ هون���ه‌ری‌ خۆی‌‪،‬‬ ‫زاهیر س���دیق وت���ی‌ "خولی���ای كاری هونه‌ری من‬ ‫ده‌گه‌ڕێته‌وه‌ بۆ سه‌ره‌تاكانی خوێندن له‌قوتابخانه‌ی‬ ‫س���ه‌ره‌تایی خالیدیه‌ له‌س���ه‌ر ده‌س���تی مامۆستای‬ ‫خۆشه‌ویست عوسمانی شێخ له‌تیفی دانسازو دواتر‬ ‫ئه‌م عه‌شقه‌ به‌ش���ێوه‌یه‌كی ئه‌كادیمی له‌په‌یمانگا ‌ی‬ ‫هونه‌ره‌جوانه‌كان گه‌ور‌ه بو و گه‌شه‌ی سه‌ند"‪.‬‬ ‫س���ه‌باره‌ت به‌پێگه‌یان له‌هونه‌ر ‌ی په‌یكه‌رس���ازی‌‪،‬‬ ‫زاهیر س���دیق وت ‌ی "من مێژویه‌كی كه‌مێ درێژخایه‌نم‬ ‫هه‌یه‌ له‌بواری په‌یكه‌رس���ازیدا‪ ،‬به‌اڵم تائێستا خۆم‬ ‫به‌كه‌م‌و س���ه‌ره‌تا ده‌زانم چونك���ه‌ له‌هونه‌ردا لوتكه‌و‬ ‫سه‌ركه‌وتنی یه‌كجاره‌كی نییه‌"‪.‬‬ ‫وتیشی‌ "زۆر جار توشی ئاسته‌نگ‌و نوشتانه‌وه‌ی‬ ‫هونه‌ری بوم به‌اڵم باوه‌ڕی نه‌گۆڕم به‌ به‌رده‌وامی كار‬ ‫كردن بوه‌ ره‌نگ��� ‌ه ئه‌‌م ‌ه هۆكاریك بوبێت بۆ ئه‌وه‌ی‬ ‫زۆرجار ك ‌ه باسی كاری په‌یكه‌رسازی ده‌كرێت باس‬ ‫له‌ناوی منیش بكرێت"‪.‬‬ ‫ئه‌و ده‌ش���ڵێ‌ "به‌اڵم هه‌رگیز ن���ه‌ له‌خۆم رازیم ن ‌ه‬ ‫واهه‌س���تده‌كه‌م گه‌یشتبمه‌ ئه‌و ئاسته‌ی ك ‌ه خۆم بۆ‬ ‫ئاماده‌ كردوه‌"‪.‬‬ ‫له‌باره‌ ‌ی كه‌ره‌سته‌كانی‌ كار ‌ی په‌یكه‌رسازی‌‪ ،‬زاهیر‬ ‫س���دیق وتی‌ "كه‌ره‌سته‌ی كاری په‌یكه‌رسازی ئێستا‬ ‫له‌س���ه‌ر ئاس���تی جیهان گۆڕانكاری گه‌وره‌ی به‌سه‌ر‬ ‫هات���و‌ه به‌اڵم هه‌ن���دێ مه‌تریاڵ وه‌ك ن���رخ‌و جوانی‬ ‫به‌تایبه‌ت له‌كانزاكاندا ئاس���تی كاره‌كان به‌ئاستێكی‬ ‫بااڵ ده‌نرخێنێت هاوكات الیه‌نی ستاتیكا ك ‌ه یه‌كێك ‌ه‬ ‫له‌پایه‌ گرنگه‌كانی كاری هونه‌ری به‌ش���ێوه‌یه‌كی زۆر‬ ‫سه‌ركه‌وتوانه‌‌و سه‌رنجڕاكێش به‌رجه‌ست ‌ه ده‌كات"‪.‬‬ ‫وتیش���ی‌ "له‌كوردس���تان هه‌رگی���ز الیه‌ن��� ‌ه‬ ‫په‌یوه‌ندیداره‌كان تێگه‌یش���تنیان بۆ ئه‌و مه‌به‌س���ت ‌ه‬ ‫نییه‌و نازانن چ���ۆن به‌پالنێكی هونه‌رییانه‌ پرۆژه‌ی‬ ‫كاری هون���ه‌ری ن���اوازه‌ له‌س���ه‌ر ده‌س���تی چه‌ن���د‬

‫هونه‌رمه‌ندێك���ی به‌توانا به‌ره���ه‌م بێنن لێر‌ه ئه‌وه‌ی‬ ‫بیری لێ ناكرێته‌وه‌ ته‌رخانكردنی بودجه‌ی باش ‌ه بۆ‬ ‫كاری باش ده‌شیانه‌وێ هونه‌رمه‌ند به‌گیرفانی به‌تاڵ‬ ‫مه‌تریاڵی باش به‌كاربێنێت‪ .‬ئه‌م ‌ه مه‌حاڵه‌"‪.‬‬ ‫له‌ب���اره‌ی‌ دانان���ی‌ په‌یك���ه‌ر له‌نێ���و ش���اره‌كان ‌ی‬ ‫كوردستان تاچه‌ند به‌سیستماتیك بوه‌‪ ،‬زاهیر سدیق‬ ‫وت���ی‌ "دانانی په‌یكه‌ر الی ئێم ‌ه تا ئه‌ندازه‌یه‌كی زۆر‬ ‫دور له‌پالنێك���ی ئاینده‌یی بوه‌‪ .‬ئێمه‌ زۆرجار به‌هۆی‬ ‫ب���ێ پالنی كاری جوانمان البراو‌ه وه‌ك په‌یكه‌ری دو‬ ‫ده‌سته‌كه‌ی س���لێمانی‌و چه‌ندان كاری تری‌ هونه‌ری‬ ‫جوان"‪.‬‬ ‫وتیش��� ‌ی "وه‌ك وتوم ‌ه كه‌سی ش���یاو بۆ شوێنی‬ ‫شیاو له‌كاركردن زۆر به‌كه‌می بینراوه‌‪ .‬ئه‌وه‌ الیه‌ن ‌ی‬ ‫هونه‌ری ش���ێوه‌كاری هه‌ر زۆر وێران���ه‌‌و ناتوانم له‌م‬ ‫دیداره‌ كورت���ه‌ وێرانه‌ماڵی هونه‌ری په‌یكه‌رس���ازی‬ ‫هه‌موی باسبكه‌م"‪.‬‬ ‫زاهیر سدیق له‌و بڕوایه‌دای ‌ه كه‌ له‌كوردستان ئه‌وه‌ی‬ ‫ئه‌زمون���ی زۆری بێت‌و ئ���ه‌وه‌ی ئه‌زمونی كاری نیی ‌ه‬ ‫وه‌ك یه‌ك ده‌بینرێت‌و وت ‌ی "من هه‌میش��� ‌ه به‌توانای‬ ‫خۆم هه‌وڵی كاركردنم داوه‌و هیچ كات له‌بێ توانایی‬ ‫ده‌س���تم نه‌گیراو‌ه به‌پێچه‌وانه‌وه‌ زۆرجار رێگریم لێ‬ ‫كراوه‌و من له‌مپه‌ره‌كانم ش���كاندوه‌‌و هه‌میش��� ‌ه ئه‌و‌ه‬ ‫دروشمی من بو‌ه گیانم ته‌رخان كردوه‌ نه‌ك گیرفان‬ ‫له‌كاری هونه‌ریدا"‪.‬‬ ‫وتیش���ی‌ "زۆرن ئه‌وانه‌ی بوختان‌و ئیره‌یی ده‌به‌ن‬ ‫به‌كاری به‌رده‌وامی من به‌اڵم هه‌میشه‌ به‌كاری نوێ‌و‬ ‫به‌رهه‌می نوێ وه‌اڵمیان ده‌ده‌مه‌وه‌"‪.‬‬ ‫زاهیر سدیق ئاماژ‌ه به‌وه‌ ده‌كات ك ‌ه بۆ وه‌رگرتنی‬ ‫شوێنی شیاو بۆ دانانی په‌یكه‌ره‌كانی‌ هه‌رگیز هه‌ست ‌ی‬ ‫به‌نیگه‌رانی نه‌كردوه‌‌و له‌وباره‌یه‌و‌ه وتی‌ "من باوه‌ڕم‬ ‫وابوه‌ په‌یك���ه‌ر ببه‌یته‌ وێرانترین ش���وێن ئاوه‌دانی‬ ‫ده‌كاته‌وه‌ وات ‌ه ئه‌و ش���وێن ‌ه جوان ده‌كات‌و زۆر جار‬ ‫شوێنی به‌رچاو نه‌دراو‌ه به‌دانانی په‌یكه‌ره‌كانم به‌اڵم‬ ‫من وتوم ‌ه ئاساییه‌‌و دواجار كه‌ په‌یكه‌ره‌كه‌م بردۆت ‌ه‬ ‫ئه‌و ش���وێن ‌ه ئیدی ش���وێنه‌كه‌ بۆته‌ شوێنی به‌رچاو‬ ‫و ش���وێنی ژوان‪ ،‬وه‌ك په‌یكه‌ری خۆشه‌ویس���تی ك ‌ه‬ ‫به‌داخه‌و‌ه سوتێنرا"‪.‬‬ ‫له‌ب���اره‌ی‌ خۆهه‌ڵقورتانی‌ سیاس���ییه‌كان ‌ی كورد‬ ‫له‌هون���ه‌ر ‌ی په‌یكه‌رس���ازیدا‪ ،‬زاهی���ر س���دیق وت ‌ی‬ ‫"به‌ڕاش���كاوی ئه‌گه‌ر باس له‌ده‌س���وه‌ردان یان وه‌ك‬ ‫خۆت���ان ده‌ڵی���ن خۆهه‌ڵقورتانی‌ سیاس���یان ‌ه بكه‌م‬ ‫له‌كاری په‌یكه‌رسازی‪ ،‬من باوه‌ڕی نه‌گۆڕم به‌جیاوازی‬ ‫كاری گۆڕه‌پانی سیاسی‌و گۆڕه‌پانی كاری هونه‌رییه‌‪.‬‬

‫هونه‌رمه‌ند پێویس���ته‌ ئازاد بێت‌و خاوه‌نی هێڵێكی‬ ‫فكری‌و فه‌لس���ه‌فی خۆی بێت‌و پێویس���ت ‌ه به‌ته‌نها‬ ‫ئایدلۆژیاو بۆچونێك���ی له‌قاڵبدراو نه‌كات ‌ه به‌رنامه‌ی‬ ‫كار"‪.‬‬ ‫وتیشی‌ "سیاس���یه‌كان زۆر ئاساییه‌ سود له‌تواناو‬ ‫كاری هونه‌رمه‌ن���دان وه‌رگ���رن چونكه‌ سیاس���ه‌تی‬ ‫س���ه‌ركه‌وتو س���ود وه‌رگرتن ‌ه له‌هه‌مو توانا فیكری‌و‬ ‫هونه‌ری‌و رۆش���نبیرییه‌كان‪ .‬به‌اڵم ئه‌و‌ه هونه‌رمه‌ند‬ ‫خۆیه‌تی تاچه‌ند رازیه‌ به‌داواو پێشنیاری ئه‌و كاره‌ ‌ی‬ ‫كه‌ بۆی ده‌كرێت"‪.‬‬ ‫ئ���ه‌و ل���ه‌و بڕوایه‌دایه‌ ك���ه‌ ئه‌گ���ه‌ر داوای كارێك‬ ‫بكرێت بۆ خزمه‌تی گش���تی زۆر ئاس���اییه‌‪ .‬جا ئه‌م‬ ‫داواكاریی ‌ه هه‌ر كه‌س‌و الیه‌نێك پێشكه‌ش���ی بكات‪.‬‬ ‫به‌اڵم پێویس���ته‌ هونه‌رمه‌ندان زۆر ئاگاداری ئه‌وه‌بن‬ ‫گۆڕه‌پان���ی هون���ه‌ری خۆی���ان نه‌كه‌ن���ه‌ گۆڕه‌پانی‬ ‫سیاس���ی حزبه‌كان‌و له‌دواج���ار ده‌رده‌كه‌وێت رۆڵی‬ ‫هونه‌رمه‌ن���دان‌و رۆڵ���ی سیاس���یه‌كان وه‌ك یه‌ك بۆ‬ ‫پێشخستن‌و گۆڕانكاریه‌ له‌ناو كۆمه‌ڵگادا"‪.‬‬ ‫وتیش��� ‌ی "پێویس���ته‌ هه‌ردوال به‌ته‌ریب���ی كار بۆ‬ ‫گۆڕان���كاری بك���ه‌ن‌و هونه‌رمه‌ند نه‌بێته‌ پاش���كۆی‬ ‫به‌رنام ‌ه سیاسیه‌كان"‪.‬‬ ‫ئه‌و ل���ه‌و باوه‌ڕه‌دایه‌ ك���ه‌ "هونه‌رمه‌ندان ده‌توانن‬ ‫كار بۆ دروستكردن یان به‌رنامه‌ی سیاسی حزبه‌كان‬ ‫یان دروس���تكردنی حزب بكه‌ن به‌اڵم هیچ حزبێكی‬ ‫سیاسی له‌جیهانیش���دا بێت ناتوانێت هونه‌رمه‌ندێك‬ ‫دروس���ت بكات‪ .‬جا ئه‌وه‌ خودی هونه‌رمه‌نده‌ ئه‌گه‌ر‬ ‫بیه‌وێ���ت پارێ���زگاری له‌خ���ۆی‌و هونه‌ره‌كه‌ی بكات‬ ‫یان به‌پێچه‌وانه‌وه‌ گ���ه‌ر بیه‌وێت هونه‌ره‌كه‌ی بكات‬ ‫به‌پاشكۆ"‪.‬‬ ‫سه‌باره‌ت به‌داواكاری هه‌ر سیاسه‌تمه‌دارێكی كورد‬ ‫كه‌ پێش���نیاری كردبێت كارێك ب���ۆ ماڵه‌كه‌ی خۆی‬ ‫بكات‪ ،‬زاهیر سدیق وتی‌ "راش���كاوانه‌ ده‌ڵێم ئه‌گه‌ر‬ ‫كاری وا داواكرابێت ئه‌و‌ه ش���تێك نیی ‌ه شه‌رمی لێ‬ ‫بكه‌م به‌اڵم تائێس���تا نه‌بوه‌و نه‌مكردوه‌‪ .‬پێشنیاری‬ ‫له‌و شێوه‌یه‌ش نه‌كراوه‌ بۆم"‪.‬‬ ‫وتیش���ی‌ "ئه‌گه‌ر بش���كرێت ته‌مه‌نا ده‌كه‌م هه‌مو‬ ‫سیاس���یه‌كی كورد له‌ماڵه‌كه‌ی خۆی كاری هونه‌ری‬ ‫هونه‌رمه‌ندان���ی واڵت���ی خۆیان دابنێ���ن نه‌ك كاری‬ ‫بازرگان ‌ی ناشرین‌و به‌رهه‌می بیانی"‪.‬‬ ‫راش���یگه‌یاند "جاكوا سیاسیه‌كان ئه‌وه‌نده‌ زه‌وقی‬ ‫جوانیان بوای���ه‌ ماڵه‌كانیان هه‌مو به‌رهه‌می هونه‌ری‬ ‫سه‌ركه‌وتوی هونه‌رمه‌ندانی خۆمان بوایه‌"‪.‬‬

‫فیلمه‌ كوردییه‌كان له‌فێستیڤاڵی‌ جیهانی‌‬ ‫فه‌جر نیشانده‌درێن‬ ‫به‌نمایش����ی فیلمه‌كانی كۆبانێ‌و ش����نگال‌و به‌ به‌شداری‬ ‫به‌رهه‌می س����ینه‌ماكارانی كورد س����ی‌و چواره‌مین خولی‬ ‫فێستیڤاڵی جیهانی فیلمی فه‌جر له‌شاری تاران به‌ڕێوه‌‬ ‫ده‌چێت‪.‬‬ ‫هه‌مو ساڵێك سینه‌ماكارانی كورد به‌ به‌رهه‌مه‌كانی‬ ‫خۆیان له‌فێس����تیڤاڵی نێوده‌وڵه‌ت����ی فیلمی فه‌جر‬ ‫به‌شداریی ده‌كه‌ن‌و خه‌اڵته‌ گرنگ‌و سه‌ره‌كییه‌كانی‬ ‫ئه‌م فێستیڤاڵه‌ به‌ده‌ستدێنن‪ ،‬ئه‌مساڵ فیستیڤاڵی‬ ‫نێوده‌وڵه‌ت����ی فیلم����ی فه‌جر به‌س����ه‌رۆكایه‌تی‬ ‫سینه‌ماكاریی ناوداری ئێرانی "ره‌زا میركه‌ریمی"‬ ‫به‌ناونیش����انی "فێس����تیڤاڵی جیهانی فیلمی‬ ‫فه‌جر" به‌نمایش����ی چه‌ند فیلم س����ه‌باره‌ت‬ ‫ب����ه‌ به‌رخۆدان����ی كۆبانێ‌و ش����نگال‌و به‌‬ ‫به‌شداری به‌رهه‌می سینه‌ماكارانی كوردو‬ ‫س����ینه‌ماكارانی واڵتان����ی جۆراوجۆری‬ ‫جیه����ان له‌رۆژانی ‪ ٢٠‬تا ‪٢٥‬ی ئه‌پرێلی‬ ‫‪ ٢٠١٦‬له‌كۆمه‌ڵ����ه‌ی س����ینه‌مایی‬ ‫په‌ردیسی چوارس����وی شاری تاران‬ ‫به‌ڕێوه‌ده‌چێت‪.‬‬ ‫كۆنگ����ره‌ی ڕۆژنامه‌وانی س����ی‌و‬ ‫چواره‌می����ن خولی فیس����تیڤاڵی‬ ‫جیهان����ی فیلم����ی فه‌ج����ر‬ ‫به‌ئاماده‌بون����ی ده‌رهێن����ه‌ری‬ ‫ن����اوداری س����ینه‌مای ئێران‬ ‫"ره‌زا میركه‌ریمی" سه‌رۆكی‬ ‫فێس����تیڤاڵ‪ ،‬ئه‌كت����ه‌ری‬ ‫به‌ئه‌زمونی س����ینه‌مای‬

‫زنجی‬

‫ته‌‌رازو‬ ‫ت���ۆ هی���چ كاتێ���ك له‌خه‌یاڵه‌كان���ت‬ ‫ناكه‌وی���ت‪ ،‬ب���ه‌اڵم ش���تێك مه‌ك��� ‌ه‬ ‫ێ بهێڵێت‪.‬‬ ‫كاریگه‌ری له‌سه‌رت به‌ج ‌‬

‫دوپشک‬ ‫هه‌ركات هه‌ستت كرد تواناكانت به‌ره‌و‬ ‫باش���تر ئه‌ڕوات‪ ،‬ئه‌وكات ده‌ست بك ‌ه‬ ‫به‌كاره‌ نوێیه‌كه‌ت‪.‬‬

‫که‌‌وان‬ ‫ی‬ ‫خ���ۆت ئاماد‌ه بك ‌ه بۆ روبه‌ڕوبونه‌و‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫ی تر‪ ،‬كاره‌كان به‌باش��� ‌‬ ‫كێش���ه‌یه‌ك ‌‬ ‫ی كاركردنت‪.‬‬ ‫ناڕۆن له‌شوێن ‌‬

‫گیسک‬ ‫ی ئاس���ته‌نگ‬ ‫ب���ه‌م نزیكان���ه‌ روبه‌ڕو ‌‬ ‫ده‌بیته‌وه‌و هه‌ندێ‌ ك���ه‌س له‌دژی‌ تۆ‬ ‫كار ده‌كه‌ن‪.‬‬

‫ئێران "عه‌لیڕه‌زا ش����وجاع نوری" به‌رپرس����ی به‌شی "كۆڕی‬ ‫ره‌خن����ه‌و هه‌ڵس����ه‌نگاندنی فیلمه‌كان"‪ ،‬ئه‌كت����ه‌ری ناوداری‬ ‫سینه‌مای ئێران "ڕه‌زا كیانیان" به‌رپرسی كۆشكی فیستیڤاڵ‪،‬‬ ‫"ئه‌میر ئیس����فه‌ندیاری" به‌رپرس����ی به‌ش����ی "نێوده‌وڵه‌تی‌و‬ ‫بازاڕی فیلم"و ڕه‌خنه‌گرو نوسه‌ری ناوداری سینه‌مای ئێران‬ ‫"كه‌یوان كه‌سیریان" به‌رپرسی به‌شی "ریكالم‌و به‌ڕێوه‌به‌ری‬ ‫ڕاگه‌یاندنیی گشتی" و پێش����كاریی كۆڕه‌كه‌ له‌هۆڵی ژماره‌‬ ‫یه‌كی كۆمه‌ڵه‌ی س����ینه‌مایی په‌ردیس����ی چوارسوی تاران‬ ‫به‌ڕێوه‌چو و تیایدا ئاماژه‌ به‌ به‌ڕێوه‌بردنی ئه‌م فیس����تیڤاڵه‌‬ ‫جیهانییه‌ی سینه‌مای ئێران كرا‪.‬‬ ‫ده‌رهێن����ه‌ری ن����اوداری س����ینه‌مای ئێ����ران "ره‌زا‬ ‫میركه‌ریمی"س����ه‌رۆكی س����ی‌و چواره‌مین خولی فیستیڤاڵی‬ ‫جیهانی فیلمی فه‌جر ئاشكرای‌ كرد‪ :‬له‌فیستیڤاڵی ئه‌مساڵداو‬ ‫به‌پێی ئه‌و هه‌ماهه‌نگیانه‌ی كه‌ كردومانه‌ النیكه‌م سێ فیلم‬ ‫له‌سه‌ر بابه‌ته‌كانی كۆبانێ‌و شنگال نمایش ده‌كه‌ین‪.‬‬ ‫س����ی‌و چواره‌مین خولی فێستیڤاڵی جیهانی فیلمی فه‌جر‬ ‫به‌ به‌شداری به‌رهه‌می سینه‌ماكارانی كورد‌و سینه‌ماكارانی‬ ‫واڵتانی جۆراوجۆری جیهان له‌چه‌ندین به‌ش����ی جۆراوجۆر‪،‬‬ ‫له‌وانه‌‪ :‬به‌شی "سینه‌مای سه‌عاده‌ت" واته‌ پێشبڕكێی فیلمه‌‬ ‫بڵنده‌ سینه‌ماییه‌كان‪ ،‬به‌ش����ی "سینه‌مای سه‌عاده‌ت" واته‌‬ ‫پێشبڕكێی كورته‌ فیلمه‌كان‪ ،‬به‌شی "جیلوه‌گاه‌ شه‌رق" واته‌‬ ‫س����ینه‌مای ئاسیاو واڵتانی ئیسالمی‪ ،‬به‌شی "جامی جه‌هان‬ ‫نما" واته‌ فێستیڤاڵی فیستیڤاڵه‌كان‪ ،‬به‌شی "نمایشی تایبه‌ت"‬ ‫واته‌ چاوخش����اندنێك به‌فیلمه‌ دیكۆمێنتارییه‌كانی جیهان‌و‬ ‫هه‌روه‌ها به‌ش����ی "چاوخشاندنێك به‌سینه‌مای فه‌ڕه‌نسا" له‌‬ ‫ڕۆژانی ‪ ٢٠‬تا ‪٢٥‬ی ئه‌پرێلی ‪ ٢٠١٦‬له‌كۆمه‌ڵه‌ی س����ینه‌مایی‬ ‫په‌ردیسی چوارسوی شاری تاران به‌ڕێوه‌ده‌چێت‪.‬‬

‫سه‌‌تڵ‬ ‫تو زۆر به‌باشی‌ خۆت گونجاند له‌گه‌ڵ‬ ‫هاوڕێكانت‪ ،‬ده‌توانیت پش���ت به‌وان‬ ‫ببه‌ستیت له‌م كاتانه‌‪.‬‬

‫نه‌‌هه‌‌نگ‬ ‫له‌وانه‌یه‌ به‌خت یاوه‌رت بێت‌و بتوانیت‬ ‫ێ له‌ژیانت هه‌ڵبژێریت‪،‬‬ ‫ی نو ‌‬ ‫كه‌سێك ‌‬ ‫ئه‌م ماوه‌ی ‌ه به‌ختی‌ تۆیه‌‪.‬‬

‫‪10‬‬

‫س‬ ‫ی‬ ‫ح‬ ‫ر‬ ‫ی‬ ‫ج‬ ‫و‬ ‫ا‬ ‫ن‬ ‫ی‬ ‫ئه‌م هه‌اڵنه‌‬

‫‪rangalayawene@gmail.com‬‬

‫)‪ )524‬سێشه‌مم ‌ه ‪2016/4/19‬‬

‫قژت ده‌وه‌رێنێت‬

‫له‌هه‌ڵه‌بجه‌ جلوبه‌رگی‌ توركی‌ به‌رهه‌مده‌هێرنێت‬ ‫ی ئه‌وروپا ده‌كرێت‬ ‫"به‌رهه‌می‌ كارگه‌كه‌ ڕه‌وانه‌ی‌ بازاڕه‌كان ‌‬ ‫ئا‪ :‬عه‌زیز ره‌سوڵ‬

‫ماوه‌ی‌ دو مانگه‌ له‌پارێزگای‌ هه‌ڵه‌بجه‌ كارگه‌یه‌ك‬ ‫كراوه‌ته‌وه‌ كه‌ تایبه‌ته‌ به‌درومان‌و چنین‌و‬ ‫به‌رهه‌مه‌كانیان به‌ستایلی‌ توركی‌ دروستده‌كه‌ن‌و‬ ‫له‌ئێستاشدا خولیان بۆ (‪ )60‬ئافره‌تی‌ سنوره‌ك ‌ه‬ ‫كردۆته‌وه‌ تا بتوانن پاش كۆتایهاتنی‌ خوله‌كه‌یان‬ ‫ده‌ست بكه‌ن به‌چنینی‌ ئه‌و به‌رهه‌مانه‌ی‌ كه‌ كارگه‌ك ‌ه‬ ‫داوایان لێده‌كات كه‌ له‌الیه‌ن خانه‌واده‌یه‌كی‌ ئێرانیه‌و‌ه‬ ‫به‌ڕێو‌ه ده‌برێت‪.‬‬ ‫روباب عه‌تاری‌ فه‌ڕ ك ‌ه له‌گه‌ڵ هاوژینه‌كه‌ ‌ی هه‌ستاون‬ ‫به‌كردن���ه‌وه‌ی‌ ئ���ه‌م كارگه‌یه‌ له‌هه‌ڵه‌بج��� ‌ه به‌ئاوێنه‌ ‌ی‬ ‫راگه‌یان���د "ئێمه‌ ب ‌ه خانه‌واده‌ی���ی‌ هاتوینه‌ت ‌ه هه‌رێم ‌ی‬ ‫كوردس���تان‌و پێمان باش بو له‌پارێ���زگای‌ هه‌ڵه‌بج ‌ه‬ ‫ئه‌م كارگه‌ی ‌ه بكه‌ینه‌وه‌‌و به‌سوپاس���ه‌وه‌ به‌رپرس���ان ‌ی‬ ‫حكوم���ی‌ پارێ���زگای‌ هه‌ڵه‌بج���ه‌ زۆر هاوكارمان بون‌و‬ ‫به‌ده‌م داواكاریه‌كانمانه‌وه‌ هاتن ئه‌وه‌ی‌ پێویست بو بۆ‬ ‫ئێمه‌ له‌چۆنیه‌تی‌ كردنه‌وه‌ی‌ ئه‌م كارگه‌یه‌ هاوكارییان‬ ‫كردین"‪.‬‬ ‫كارگه‌ ‌ی رس���تن‌و چنینی‌ هه‌ڵه‌بجه‌ چواره‌م كارگه‌ ‌ی‬ ‫ئه‌و خانه‌واده‌یه‌یه‌ ك ‌ه له‌هه‌ڵه‌بجه‌ كردویانه‌ته‌وه‌‌و س ‌ێ‬ ‫كارگه‌كه‌ی‌ تری���ان له‌پارێزگاكان ‌ی ئێرانن له‌ ( تاران‪،‬‬ ‫مه‌ریوان‪ ،‬سه‌ربابات)‪.‬‬ ‫روباب عه‌تاری‌ فه‌ڕ رونیكرده‌وه‌ "له‌ئێس���تادا(‪)730‬‬ ‫ئاف���ره‌ت الی‌ ئێمه‌ ناوی���ان تۆماركردوه‌ ت���ا له‌خول ‌ه‬ ‫به‌رده‌وامه‌كان���ی‌ ئێم���ه‌ به‌ش���داربن‌و فێری‌ رس���تن‌و‬ ‫چنینیان بكه‌ین به‌و س���تایله‌ی‌ ك���ه‌ ئێم ‌ه ده‌مانه‌وێت‬ ‫به‌اڵم له‌ئێس���تادا(‪ )60‬له‌و ئافره‌تان���ه‌ وه‌رگیراون ك ‌ه‬

‫ئارایشتگای مه‌که‌س بۆ رازاندنه‌وه‌ی خانمان‬ ‫عه‌قاری ـ به‌رامبه‌ر ئه‌من ‌ه سوره‌ک ‌ه‬

‫‌ره‌نگاڵه‬

‫ناوی‌ خۆیان نوس���یوه‌ بۆ م���اوه‌ ‌ی دو مانگ به‌رده‌وام‬ ‫ده‌بن له‌بینینی‌ خوله‌كان تا به‌باش���ی‌ فێری‌ پیشه‌ك ‌ه‬ ‫ببن‌و به‌چوار ش���ه‌فت وانه‌كانیان پێده‌ڵێینه‌و‌ه پاشان‬ ‫خوله‌كانمان به‌رده‌وام ده‌بن"‪.‬‬ ‫ئ���ه‌و ئاماژه‌ی‌ ب���ۆ ئ���ه‌وه‌ش كرد "پش���ت به‌خوا‬ ‫له‌مانگه‌كان���ی‌ ئاین���د‌ه به‌رهه‌می‌ كارگه‌ی‌ رس���تن و‬ ‫چنینی‌ هه‌ڵه‌بجه‌ ده‌كه‌وێته‌ بازاڕه‌و‌ه له‌ته‌واو ‌ی هه‌رێم ‌ی‬ ‫كوردس���تان پاش���ان ئێم ‌ه به‌رهه‌م ‌ی ئه‌م كارگه‌یه‌مان‬ ‫ده‌نێرینه‌ بازاڕه‌كان ‌ی ئه‌وروپا‌و توركیا به‌پێ ‌ی خواست ‌ی‬ ‫ئه‌وروپیه‌كان كاریان بۆ ده‌كه‌ین"‪.‬‬ ‫وتیش ‌ی "ئه‌و فێرخوازانه‌ی‌ پاش خوله‌كان ئێم ‌ه هه‌مو‬ ‫پێداویستییه‌كی‌ پێویست به‌دورمانیان بۆ دابین ده‌كه‌ین‬ ‫كه‌ له‌سه‌ر داوا ‌ی ئێمه‌ ئه‌و به‌رهه‌مانه‌ ‌ی كه‌پێویستمان ‌ه‬ ‫بۆمان ده‌چنن‪ ،‬به‌اڵم ئه‌وه‌یان سه‌رپشكن ئایا له‌ماڵ ‌ی‬ ‫خۆیان كارمان بۆ ده‌كه‌ن یان له‌كارگه‌كه‌مان"‪.‬‬ ‫روب���اب عه‌تاری‌ ف���ه‌ڕ ئاماژ‌ه بۆ ئ���ه‌وه‌ ده‌كات ك ‌ه‬ ‫"حه‌قده‌ست ‌ی ئه‌و خانمانه‌ ‌ی ك ‌ه كارمان له‌گه‌ڵدا ده‌كه‌ن‬ ‫به‌پارچه‌یه‌ چه‌ند پارچه‌یان چن ‌ی ئه‌و‌ه ئه‌وكات ‌ه به‌پێ ‌ی‬ ‫پارچ���ه‌كان‌و به‌ره‌زامه‌ند ‌ی هه‌ردوال حه‌قده‌س���تیان بۆ‬ ‫دیار ‌ی ده‌كه‌ین‌و ده‌یانده‌ینێ"‪.‬‬ ‫باخان محه‌مه‌د یه‌كێك له‌فێرخوازه‌كانیش وت ‌ی "من‬ ‫زۆر ئاسوده‌م كه‌ توانیومه‌ له‌م خول ‌ه به‌شدار ‌ی بكه‌م‌و‬ ‫له‌ئاینده‌یه‌ك���ی‌ نزیكدا بتوان���م به‌رهه‌می‌ جۆراوجۆر ‌ی‬ ‫جلوبه‌رگ به‌رهه‌م بهێنین بش���توانم داهاتێكی‌ دارای ‌ی‬ ‫تایبه‌ت به‌خۆم هه‌بێت‌و له‌رۆژنامه‌كه‌ ‌ی به‌ڕێزیشتانه‌و‌ه‬ ‫داوا له‌هه‌م���و ئافره‌تان���ی‌ س���نوره‌كه‌م ده‌كه‌م بێن‌و‬ ‫به‌شداری‌ خوله‌كان ‌ی ئه‌م كارگه‌ی ‌ه بكه‌ن‌و شانبه‌شان ‌ی‬ ‫پیاوان كار بكه‌ن"‪.‬‬ ‫وتیشی‌ "داواكارم له‌حكومه‌ت هاوكار ‌ی ئه‌م خانه‌واد‌ه‬

‫به‌ڕێ���ز‌ه بكه‌ن تا ش���وێنێك ‌ی گه‌وره‌ترم���ان‬ ‫بك���ه‌ن‌و بتوانین كاره‌كان ‌ی خۆمان��� ‌ی تیادا‬ ‫بڕیار‌ه ل ‌ه ‪1‬ی‌ ئایار ‌ی ئه‌مس���اڵ به‌رهه‌م ‌ی ئه‌‬ ‫بخه‌ینه‌ بازاڕه‌كان به‌لۆگۆی‌ هه‌ڵه‌بجه‌وه‌"‪.‬‬ ‫چرۆ تۆفی���ق یه‌كێك له‌و مامۆس���تایانه‌ی‬ ‫به‌فێرخوازه‌كان ده‌ڵێته‌وه‌‪ ،‬وت ‌ی "ماوه‌ ‌ی مانگ‬ ‫رۆژ‌ه له‌م كارگه‌یه‌م سه‌ره‌تا وه‌ك فێرخواز به‌‬ ‫وه‌ك مامۆس���تایه‌ك وان ‌ه به‌فێرخ���وازه‌كان‬ ‫سوپاس���ی‌ روباب خان ده‌ك���ه‌م كه‌ زۆر د‬ ‫وانه‌كانی‌ پێده‌وتینه‌وه‌ منیش توانیم له‌ماوه‌‬ ‫به‌رهه‌مم هه‌بێت ك ‌ه له‌ئێستادا ته‌نوره‌‌و له‌چ‬ ‫ملپێچ ده‌چنم هه‌مویان به‌ستایلی‌ توركی‌"‪.‬‬ ‫چرۆ تۆفی���ق داوا له‌ئافره‌تانی‌ س���نوره‌‬ ‫بێن‌و به‌شداری‌ خوله‌كان ‌ی ئه‌م كارگه‌ی ‌ه بكه‌‬ ‫چاوه‌ڕوان ‌ی حكومه‌ت‌و خانه‌واده‌كانیان نه‌بن‬ ‫هاوكاریی‌ مادیان بكه‌ن‪.‬‬ ‫سه‌الم ره‌شید وه‌ك هاواڵتییه‌ك ئاماژه‌ به‌‬ ‫"كردنه‌وه‌ ‌ی كارگه‌ ‌ی له‌م ش���ێوه‌یه‌ بێگومان‬ ‫باش���ی‌ ده‌بێت بۆ س���نوری‌ پارێزگای‌ هه‌ڵ‬ ‫وه‌ك هاواڵت ‌ی ئه‌م پارێزگایه‌ پش���تگیری‌ له‌‬ ‫ده‌كه‌م كه‌ هه‌ر س���ه‌رمایه‌دارێك كارگه‌ ‌ی له‌‬ ‫بكاته‌و‌ه كه‌ سودی‌ بۆ هاواڵتیانی‌ سنوره‌كه‌م‬ ‫به‌تایبه‌ت بۆ ئافره‌تان"‪.‬‬ ‫وتیشی‌ "داوا له‌هه‌مو ئه‌و سه‌رمایه‌دارانه‌‬ ‫توانای‌ كردنه‌وی‌ كارگه‌یان هه‌ی ‌ه هه‌ستن به‌‬ ‫كارگه‌ی‌ جۆراوجۆر له‌س���نوری‌ پارێزگا ‌ی ه ‌ه‬ ‫ده‌بێت���ه‌ هۆ ‌ی به‌رزكردنه‌وه‌ ‌ی هه‌لی‌ كار‌و كه‌‬ ‫زۆر س���ودیان لێده‌بینن‌و پارێزگا ‌ی هه‌ڵه‌بج‬ ‫پێویستی‌ به‌كردنه‌وه‌ی‌ كارگه‌ی‌ جۆراوجۆر ه‬

‫تیل‪0533202790 :‬‬

‫‪facebook: makassalonsulaymaniah‬‬

‫ زۆر هه‌ڵه‌ی���ه‌ هه‌م���و رۆژێك قژت‬‫گه‌ر كێش���ه‌ی‌ هه‌ڵوه‌رینی‌ قژت هه‌یه‌‬ ‫ئ���ه‌وه‌ ئاگادارب���ه‌و ئه‌م هه‌اڵن���ه‌ مه‌كه‌ بشۆی‌‪ ،‬به‌ڵكو پێویسته‌ هه‌فتانه‌ دو بۆ‬ ‫بۆئه‌وه‌ی‌ هه‌ڵوه‌رینه‌كه‌ی‌ زیاد نه‌كه‌یت‪ :‬سێ‌ جار زیاتر نه‌بێت‪.‬‬ ‫ زۆر به‌كه‌می‌ موجه‌فیفه‌ به‌كار بێنه‌‬‫ له‌كات���ی‌ ش���انه‌كردن هیچ كاتێك‬‫قژت له‌ سه‌ره‌وه‌ دامه‌هێنه‌ بۆ خواره‌وه‌‪ ،‬بۆ وش���ككردنه‌وه‌ی‌ قژت‪ ،‬به‌ڵكو ته‌نها‬ ‫به‌ڵكه‌ به‌پێچه‌وانه‌وه‌ له‌خواره‌وه‌ هێواش به‌خاولییه‌كه‌ وشكی‌ بكه‌ره‌وه‌‪ ،‬چونكه‌‬ ‫هێواش ده‌س���ت پێبكه‌ بۆس���ه‌ره‌وه‌‪ .‬موجه‌فیف���ه‌ ئه‌بێت���ه‌ ه���ۆی‌ قرتاندنی‌‬ ‫هه‌روه‌ها ئه‌و شانه‌یه‌ی‌ به‌كاری‌ ئه‌هێنیت قژه‌كه‌‪.‬‬ ‫ هێن���ده‌ ئوت���وی‌ قژ یاخ���ود هیچ‬‫بۆداهێنانی‌ قژ ده‌بێت دانه‌كانی‌ گه‌وره‌‬ ‫ئامێرێكی‌ كاره‌بایی‌ گه‌رم به‌كار مه‌هێنه‌‬ ‫بن نه‌ك بچوك‪.‬‬

‫بۆ قژت‪.‬‬ ‫ هه‌فت���ه‌ی‌ ی���ه‌ك جاری���ش بێ���ت‬‫پێویس���ته‌ حه‌م���ام زه‌یتی‌ سروش���تی‌‬ ‫له‌ماڵه‌وه‌ دروست بكه‌یت‌و به‌كاری‌ بێنه‌‬ ‫بۆقژت‪.‬‬ ‫ به‌دخۆراك���ی‌‌و نه‌خواردنی‌ خۆراكی‌‬‫ته‌ندروستی هۆكاره‌ بۆ هه‌ڵوه‌رینی‌ قژ‪،‬‬ ‫بۆیه‌ هه‌میش���ه‌ خۆراكی‌ ته‌ندروس���ت‌و‬ ‫پڕ ڤیتامین بخۆ به‌تایبه‌تی‌ س���ه‌وزه‌و‬ ‫میوه‌‪.‬‬

‫ی عه‌زیز‪:‬‬ ‫چۆپ ‌‬ ‫ی كوردی‌ له‌دۆخێكی‌ خراپدایه‌‬ ‫هونه‌ر ‌‬ ‫ده‌رهێن���ه‌ره‌كان كارم ك���ردوه‌‌و تائێس���تا رازیم له‌و‬ ‫ئا‪ :‬رۆژیار لوقمان‬ ‫كارانه‌ ‌ی به‌ش���داربوم تیایدا وه‌ك ده‌رهێنه‌ره‌كانیش‬ ‫چۆپی‌ عه‌زیز خانم ‌ه ئه‌كته‌ر ‌ی شانۆی‌ كوردی‌‌و دراما رازیم لێیان چونكه‌ زۆرب���ه‌ ‌ی ئه‌و رۆاڵنه‌ ‌ی ك ‌ه دراو‌ه‬ ‫به‌من زۆر باش بوه‌‌و س���ه‌ركه‌وتو بوم تیایدا‌و زۆریش‬ ‫ته‌له‌فزیۆنییه‌كان رایده‌گه‌یه‌نێت "هونه‌ری‌ كورد ‌ی‬ ‫ئاس���وده‌بوم له‌گه‌ڵی���ان‌و كاری‌ زۆر جوانیش���یان‬ ‫به‌ڕاستی‌ له‌دۆخێكی‌ خراپدایه‌‌و ئه‌وه‌ ‌ی ده‌یبینین‬ ‫كردوه‌"‪.‬‬ ‫دراما‌و شانۆ‌و فیلم رو له‌كه‌مین‌و ئه‌م قه‌یران ‌ه‬ ‫چۆپ���ی‌ عه‌زیز ئاماژه‌ بۆ ئ���ه‌و‌ه ده‌كات كه‌ ئاماد‌ه‬ ‫داراییه‌ كاریگه‌ری‌ زۆری‌ كردۆت ‌ه سه‌ر كار ‌ی هونه‌ر ‌ی‬ ‫نیی ‌ه ده‌س���تبه‌ردار ‌ی هونه‌ربێ���ت‌و له‌وباره‌یه‌و‌ه وت ‌ی‬ ‫به‌شێوه‌یه‌ك ‌ی گشتی‌"‪.‬‬ ‫"هه‌رگیز واز له‌هونه‌ر ناهێنم چونكه‌ هونه‌ر سه‌ره‌تای‬ ‫چۆپ���ی‌ عه‌زی���ز له‌س���اڵی‌(‪ )1973‬له‌ش���ار ‌ی هه‌یه‌و كۆتایی نییه‌ ته‌نها مه‌گه‌ر نه‌توانم بچم ‌ه سه‌ر‬ ‫س���لێمان ‌ی له‌دایكب���وه‌‌و س���اڵی‌(‪ )1995‬په‌یمانگا ‌ی ته‌خته‌ ‌ی شانۆ یان نه‌توانم بچم ‌ه به‌رده‌م كامێرا"‪.‬‬ ‫وتیش ‌ی "تا ئه‌و كاته‌ ‌ی توانام هه‌بێت‌و كار ‌ی جوان‬ ‫هونه‌ره‌جوانه‌كان���ی‌ س���لێمانی‌ ته‌واوكردوه‌ ئێس���تا‬ ‫فه‌رمانب���ه‌ره‌ له‌به‌ڕێوه‌به‌رایه‌ت��� ‌ی هونه‌ری‌ ش���انۆ‪ ،‬هه‌بێت من هه‌گیز ناوه‌ستم"‪.‬‬ ‫له‌باره‌ی‌ پێگ���ه‌ی‌ ئافره‌تی‌ ك���ورد له‌نێو هونه‌ر ‌ی‬ ‫ده‌رب���اره‌ی‌ ه���ۆكاری‌ دابڕان���ی‌ ل���ه‌كار ‌ی هونه‌ر ‌ی‬ ‫له‌دیمانه‌یه‌ك ‌ی تایبه‌ت به‌ئاوێنه‌‪ ،‬رایگه‌یاند "دانه‌بڕاوم كوردیدا‪ ،‬چۆپ ‌ی وت ‌ی "به‌دڵنیاییه‌وه‌ ئه‌و ئافره‌تانه‌ ‌ی‬ ‫له‌وكات���ه‌ی‌ له‌په‌یمان���گا ده‌رچوم تا ئه‌م س���ااڵنه‌ ‌ی له‌كار ‌ی هونه‌ر ‌ی به‌ش���دارن هه‌موی���ان ئه‌كته‌ر ‌ی زۆر‬ ‫دوای���ش كارم كردو‌ه به‌اڵم ده‌كرێ���ت بڵێم كاره‌كانم زۆر باش���ن‌و ئ���ه‌و رۆڵه‌ ‌ی وه‌ریده‌گرن زۆر به‌باش��� ‌ی‬ ‫كه‌متر كردۆت���ه‌وه‌ وه‌ك له‌جاران چونك ‌ه س���اڵ ‌ی وا به‌رجه‌سته‌ی‌ ده‌كه‌ن‌و له‌م ماوه‌یه‌دا چه‌ند ئافره‌تێك ‌ی‬ ‫هه‌بوه‌ له‌(‪)3‬كار ‌ی هونه‌ری‌ به‌ش���داربوم چ ش���انۆ‌و شانۆكار كارێك ‌ی زۆر جوانمان بۆ (‪‌ )8‬ی مارس كرد‬ ‫به‌بێ‌ ئه‌وه‌ی‌ پیاوی‌ تێدابێت‌و سه‌ركه‌وتن ‌ی زۆر باش ‌ی‬ ‫دراما‌و چ كورت ‌ه فیلم"‪.‬‬ ‫وتیش ‌ی "به‌اڵم له‌دوای‌ ساڵ ‌ی (‪)2008‬كاره‌كانم زۆر به‌ده‌ستهێنا"‪.‬‬ ‫له‌ب���اره‌ی‌ ئ���ه‌وه‌ی‌ ئاماده‌یه‌ رۆڵێ���ك ببینێت ك ‌ه‬ ‫كه‌متربۆته‌و‌ه نه‌ك دابڕابێتم ئه‌وه‌ش به‌هۆ ‌ی هه‌ندێك‬ ‫دیمه‌ن ‌ی باوه‌ش���كردن‌و ماچكردن���ی‌ تێدابێت‪ ،‬چۆپ ‌ی‬ ‫هۆكار ‌ی تایبه‌تی‌"‪.‬‬ ‫له‌ب���اره‌ ‌ی هه‌ڵس���ه‌نگاندنیان بۆ دۆخ��� ‌ی هونه‌ر ‌ی عه‌زی���ز وتی‌"نه‌خێ���ر به‌هیچ ش���ێوه‌یه‌ك ئاماده‌ نیم‬ ‫كوردی‌ له‌ئێس���تادا‪ ،‬چۆپ ‌ی عه‌زیز وت ‌ی "به‌ڕاس���ت ‌ی چونكه‌ له‌گه‌ڵ كۆمه‌ڵگه‌و كلتور‌و داب‌و نه‌ریت‌و ئایندا‬ ‫له‌دۆخێكی‌ خراپدایه‌ ئه‌وه‌ی‌ ده‌یبینین دراما‌و شانۆو ناگونجێت‌و كۆمه‌ڵگاكه‌مان په‌یوه‌س���ت ‌ه به‌ره‌وشت‌و‬ ‫فیلم رو له‌كه‌مین به‌هۆ ‌ی ئه‌و بارودۆخه‌ی‌ ئێس���تا ‌ی داب‌ونه‌ریته‌وه‌"‪.‬‬ ‫وتیش ‌ی "وه‌ك خۆیش���م من كه‌سایه‌ت ‌ی خۆمم زۆر‬ ‫كوردس���تان به‌تایبه‌ت ئه‌م قه‌یرانه‌ كاریگه‌ری‌ زۆر ‌ی‬ ‫كردۆته‌ س���ه‌ر كار ‌ی هونه‌ر ‌ی به‌شێوه‌یه‌ك ‌ی گشتی‌‌و ب���ه‌الو‌ه گرنگه‌ وه‌ك له‌و رۆڵ���ه‌ ئه‌گه‌ر زۆریش گرنگ‬ ‫بێت‌و چه‌ندین كاریش���م ره‌تكردۆت���ه‌وه‌ له‌به‌رئه‌وه‌ ‌ی‬ ‫هونه‌رمه‌ندانیش"‪.‬‬ ‫له‌باره‌ ‌ی بۆچونی‌ له‌س���ه‌ر ده‌رهێنه‌رانی‌ كوردیش‪ ،‬س���یناریۆكه‌یم به‌دڵ نه‌بوه‌ ی���ان دیالۆگه‌كه‌یم به‌دڵ‬ ‫چۆپ��� ‌ی عه‌زی���ز وت��� ‌ی "وه‌ك خۆم له‌گ���ه‌ڵ زۆرب ‌ه ‌ی نه‌بوه‌‌و له‌گه‌ڵ كلت���وری‌ كۆمه‌ڵگاكه‌مان نه‌گونجاوه‌‌و‬

‫کاوڕ‬ ‫ێ ك���ه‌س چه‌ند پێش���نیارو‬ ‫هه‌ن���د ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ت���ازه‌ت بۆ ده‌كه‌ن‪ ،‬ئه‌وه‌ ‌‬ ‫بۆچون ‌‬ ‫ی بكه‌یت‪.‬‬ ‫پێویسته‌ له‌سه‌ر تۆ قبوڵ ‌‬

‫گا‬

‫نامه‌وێ���ت كارێك بكه‌م له‌ن���او كۆمه‌ڵگادا توانجم لێ‬ ‫بدرێت"‪.‬‬ ‫چۆپ���ی‌ عه‌زیز ئاماژه‌ بۆ ئ���ه‌وه‌ ده‌كات كه‌ چه‌ند‬ ‫جارێ���ك پیش���نیار ‌ی كاری‌ ریكالمكردنی‌ بۆ كراوه‌‌و‬ ‫وت ‌ی "چه‌ند جارێك پێش���نیارم بۆ ك���راوه‌ بۆ كار ‌ی‬ ‫كلیپ‌و ب���ۆ ریكالمیش به‌اڵم من پێ���م باش نه‌بوه‌‪،‬‬ ‫چونكه‌ من ئه‌كته‌رم‌و حه‌ز ده‌كه‌م ته‌نها وه‌ك ئه‌كته‌ر‬ ‫ده‌ركه‌وم"‪.‬‬ ‫ده‌رباره‌ی‌ هه‌س���تی‌ خۆی‌ به‌رامب���ه‌ر ده‌رهێنه‌ر ‌ی‬ ‫كۆچكردو(حس���ێن میس���ری‌) كه‌ له‌چه‌ن���د كارێكدا‬ ‫له‌گه‌ڵ ئه‌و بوه‌‪ ،‬چۆپی‌ عه‌زیز وتی‌ "هه‌ر شتێك بڵێم‬ ‫هێشتا كه‌مه‌‌و هه‌رچه‌نده‌ وه‌سف ‌ی بكه‌م هێشتا كه‌مه‌‪.‬‬ ‫گۆڕه‌ك���ه‌ی‌ ماچ ده‌ك���ه‌م ئه‌و منی‌ به‌بینه‌ر ناس���اند‬ ‫چونكه‌ له‌دوای‌ ده‌رچونم له‌په‌یمانگا یه‌كه‌م ش���انۆ‌و‬ ‫یه‌كه‌م درامام له‌گه‌ڵ به‌رێزیان بو ئه‌و تاكه‌ مامۆستا‌و‬ ‫ده‌رهێنه‌رم بوه‌ كه‌ منی‌ به‌هه‌مو كه‌س ناساند"‪.‬‬ ‫چۆپی‌ عه‌زیز له‌ساڵ ‌ی ‪ 1995‬هاوسه‌رگیری‌ كردوه‌‌و‬ ‫خاوه‌نی‌ دو كچه‌‌و س���ه‌باره‌ت ب��� ‌ه به‌ڕێوبردنی‌ ماڵ‪،‬‬ ‫وتی‌ "نابێت وه‌سفی‌ خۆم بكه‌م به‌اڵم زۆر زۆر باشم‌و‬ ‫دایكێكی‌ باشم‌و هاوسه‌رێكی‌ باشم‌و كه‌یبانویه‌ك ‌ی زۆر‬ ‫باشیشم"‪.‬‬ ‫ده‌رب���اره‌ی‌ ئ���ه‌وه‌ی‌ بیری‌ ل���ه‌وه‌ كردۆته‌و‌ه واڵت‬ ‫جێبهێڵێت‪ ،‬چۆپ���ی‌ عه‌زیز وتی‌ "هه‌رگیز ئاماد‌ه نیم‬ ‫ئه‌م واڵته‌‌و ئه‌م شاره‌ به‌جێبهێڵم"‪.‬‬ ‫چۆپ���ی‌ له‌و بڕوایه‌دایه‌ ك ‌ه هونه‌ر بینه‌رێكی‌ جوان ‌ی‬ ‫پێ به‌خش���یوه‌‌و رێزێكی‌ زۆری‌ ده‌گرن‌و له‌وباره‌یه‌و‌ه‬ ‫وتی‌ "ئه‌وه‌ بۆ من مایه‌ی‌ شانازییه‌"‪.‬‬ ‫ئه‌و ئام���اژه‌ ب���ه‌وه‌ ده‌كات ك���ه‌ دوره‌په‌رێزبون ‌ی‬ ‫له‌میدیاكان ئه‌وه‌یه‌ كه‌ هه‌ندێك له‌میدیاكاران زۆر جار‬ ‫له‌چاوپێكه‌وتنێكدا كه‌ قسه‌یه‌كت نه‌كردوه‌ به‌اڵم ئه‌و‬ ‫قسه‌یه‌ ده‌كه‌ن به‌مانشێت‌و وتی‌ "ئه‌و‌ه زۆر نیگه‌رانم‬ ‫ده‌كات"‪.‬‬

‫دوانه‌‬

‫ی‬ ‫ده‌توانیت زۆر به‌ئیجاب ‌ی له‌گه‌ڵ هاوڕێكانت زۆر هه‌ست به‌ئیس���راحه‌ت‌و دڵخۆش ‌‬ ‫مامه‌ڵ ‌ه بكه‌یت‪ ،‬ه���ه‌ر ئه‌مه‌ش وایكردو‌ه ده‌كه‌یت‪ ،‬ئه‌مه‌ش زۆر به‌روته‌و‌ه دیاره‌و‬ ‫ی له‌ده‌وروبه‌ره‌كه‌شت كردوه‌‪.‬‬ ‫كار ‌‬ ‫كه‌سه‌كان زیاتر لێت نزیك ببنه‌وه‌‪.‬‬

‫قرژاڵ‬

‫فۆتۆ‪ :‬بێستون به‌رز‬

‫شێر‬

‫ناتوانی���ت هیچ بكه‌یت له‌م چه‌ند رۆژه‌‪ ،‬ت���ۆ كاریگه‌ریت زۆر باش��� ‌ه له‌س���ه‌ر‬ ‫ی له‌سه‌ر ده‌وروبه‌ره‌كه‌ت‪ ،‬هه‌ربۆی ‌ه ئه‌وكه‌سانه‌ش‬ ‫به‌اڵم نابێت ئه‌مه‌ش كاردانه‌و‌ه ‌‬ ‫زیاتر روت تێده‌كه‌ن‪.‬‬ ‫ی رۆژانه‌ت هه‌بێت‪.‬‬ ‫كار ‌‬

‫فه‌‌ریک‬ ‫به‌دۆخێكی‌ زۆر قورس���دا ده‌ڕۆیت‪ ،‬هیچ‬ ‫شتێك به‌ئاره‌زوی‌ تۆ ناڕوات هه‌ر ئه‌مه‌ش‬ ‫وای‌ لێكردوی‌ ته‌ندروستیت خراپ بێت‪.‬‬

‫بیروڕا‬

‫)‪ )524‬سێشه‌مم ‌ه ‪2016/4/19‬‬

‫‪birura.awene@gmail.com‬‬

‫کارەباو کانی با‬ ‫دالوەر عەلی سۆفی کەریم‬ ‫لەو رۆژەوە دیکتاتۆریەت‌و عەفلەقیەت‬ ‫خل����ۆر بونەتەوە بۆ زبڵخانەکەی مێژو‬ ‫ئێم����ەی کورد نان‌و بەڵێ����ن ئەخۆین ‪،‬‬ ‫سەیرەکە لەوەدایە هەر بەڵێنێک ئەدەن‬ ‫بەگوێمان����دا پ����اش ماوەیەکی کورت‬ ‫پێچەوانەکەی دێتە دی‪ ،‬وامان لێهاتوە‬ ‫کاتێ زاخاوی ئەندێشەمان ئەدرێت بە‬ ‫بەڵێنێکی چ����ەورو نەرمی تازە‪ ،‬ئەبێ‬ ‫بڵیی����ن خ����وا بەخێری بگێ����ڕێ‪ ،‬وەک‬ ‫ئ����ەوەی خەومان دیبێ����ت ئەڵێن نەک‬ ‫پێچەوانەکەی ڕاست بێت‪ ،‬لەبەرئەوەی‬ ‫وا ب����اوە گوای����ە خ����ەو پێچەوانەکەی‬ ‫دێتەدی‪ ،‬خۆئەگەر ( گۆران ) واتەنیش‬ ‫دەرون بکرایەتەوە وەک تۆمار لەوانەبو‬ ‫تاقو ڕەفەکانی مێشکمان جێگەی تاکە‬ ‫بەڵێنێکی تری تیا نەبوایەتەوە‪ ،‬ئەرێ‬ ‫ئەهلی مەملەکەت ئێوە نەبون لەیەکەم‬ ‫هەڵبژاردن����ی پەرلەمانی کوردس����تاندا‬ ‫بەڵێنتان پێدرا دیموکراسیتان بۆ بکەن‬ ‫بەکۆڵەکەی ئاس����مانی ئەم نیشتمانە‪،‬‬ ‫مەخاب����ن پێچەوانەک����ەی هاتەدی کە‬ ‫شەڕی نەگریسی ناوخۆبو‪.‬‬ ‫ئەرێ مامۆستایانی ئازیز ئێوە نەبون‬ ‫بەڵێنی����ان پێدان هەموس����اڵێ کتێبی‬ ‫ن����وێ‌و پێداویس����تیەکانی خوێندن بۆ‬ ‫جگەرگۆشەکانتان ئامادە بکەن‪ ،‬بەاڵم‬ ‫ئەفس����وس بەخت لەمەشیانا یاوەرمان‬ ‫نەبو پێچەوانەکەی پەیڕەو کرا‪ ،‬بەسێ‬

‫چوار قوتاب����ی کتێبێکی کۆنەی چەند‬ ‫س����اڵ بەکارهاتو‪ ،‬خۆ کەرەسەکانی تر‬ ‫خوانەکا حکومەت بیگرێتە ئەس����تۆی‬ ‫خۆی‪.‬‬ ‫ئ����ەی خەڵکین����ە لەیادتان����ە پێش‬ ‫کۆنگ����رە حزبیەکان چەند جۆر بەڵێنی‬ ‫زەڕکەفتی����ان داین����ێ بەن����اوی بژارو‬ ‫پاکس����ازی ڕیزەکانی حزبەوە بۆئەوەی‬ ‫ئێم����ەی چ����ارەڕەش بخەڵەتێنن‪ ،‬ئەی‬ ‫بیرمانچو لەسواڵی دەنگ کۆکردنەوەی‬ ‫هەڵبژاردنەکان����دا بەدەنگێك����ی ب����ەرز‬ ‫پێی����ان ئەوتی����ن راس����تەوخۆ هاواڵتی‬ ‫ئەبێت پشکی هەبێت لەداهاتی نەوتی‬ ‫ئەم واڵت����ەدا‪ ،‬ئەوەتا ئ����ەم بەڵێنەش‬ ‫ه����ەر ئاوەژو ب����و ئ����ەوەی لەگیرفانی‬ ‫خۆشماندا بو جەردە لێدا‪ ،‬هەموان ئەو‬ ‫بەڵێنانەم����ان لەیادە کە حکومەتەکەی‬ ‫خۆمان ئەیدا بەبیستن‪ ،‬خوێنی قەڵەمە‬ ‫ش����ەهیدکراوەکانمان ون ن����اکات ت����ا‬ ‫ئاکامەکەی ئەوە ب����و قوربانیەکانیان‬ ‫بۆ کردین بەجەالدو تاوانبار‪ ،‬بەڵێنێکی‬ ‫پەمەیی تر ئەوەبو کە خوانەخواس����تە‬ ‫هەمو زیادەڕۆیی����ەکان‌و تەلبەندەکانی‬ ‫واڵتمان بۆ الئەب����ەن‪ ،‬ئەرێ گوناه نیە‬ ‫ب����اوەڕ بەمەی����ان بکەین ک����ە ئەبینین‬ ‫کۆشک‌و باخی دوسەد دۆنمی‌و سێ ڕیز‬ ‫دیوارو تەلبەند دێتە بەر دیدەمان‪ ،‬ئەی‬ ‫بەڵێنەکان����ی موچ����ەی کابانی ماڵ‪ ،‬وا‬ ‫گشت موچەی مەردمەکەی کرد بەقوڕا‪،‬‬ ‫ئ����ەی عەدالەتی کۆمەاڵیەت����ی‪ ،‬ئەرێ‬ ‫خەڵکینە لەمەودوا باوەڕ بکەین؟‬ ‫باواز لەبەڵێنە سیاس����یەکان بهێنین‪،‬‬ ‫س����ەیری تازەترین ئیبداعی حکومەتی‬ ‫هەرێ����م بکەین بزانی����ن چ داهێنانێکی‬ ‫نوێی خستۆتە سەر خزمەتگوزاریەکان‌و‬ ‫بەتەماش����ن دەروجیران چ����او لەئێمە‬ ‫بک����ەن‪ ،‬داهێنانەکانیش بەمجۆرەیە بۆ‬ ‫زیادکردن‌و پێشخس����تنی کوردستان‌و‬ ‫زیادکردن����ی بەره����ەم ت����ا دوژمن����ان‬

‫گه‌ڕان به‌دوای مانادا‬ ‫زەفەرمان پێنەبەن‪ ،‬بڕیاردرا کلک‌وگوێی‬ ‫موچە بکرێت‌و کەس پارەی پێ نەبێت‬ ‫بەو فەلس����ەفەیەی کە بەهەزار جەردە‬ ‫التێکیان بۆ ڕوتناکرێت����ەوە‪ .‬هەروەها‬ ‫بەپێ����ی باوەڕب����ون بەدیموقرات����ی‪،‬‬ ‫بایک����ۆت جۆرێک����ە لەئ����ازادی بیروڕا‬ ‫بەمەرجێک زەرەری بایکۆت‌و کەمپین‌و‬ ‫ئ����ەم نەهامەتیان����ەو نەگبەتیەکان����ی‬ ‫تەنه����ا ب����ۆ هاواڵتی����ان بێ����ت حزب‌و‬ ‫بەرپرس����ان‌و حکومەت سەالمەت بن‌و‬ ‫زیانی����ان پێن����ەگات‪ ،‬هەروابێتەوان����ێ‬ ‫دەوامی فەرم����ی فەرمانبەران بەئارەزو‬ ‫هەوەس����ی خۆیانە بۆ ئ����ەوەی دڵیان‬ ‫سەغڵەت نەبێت چاو بنوقێنن لەگشت‬ ‫گەندەڵی����ەکان‪ ،‬دوابڕیاڕی����ش گۆڕینی‬ ‫سیستمی فەرمانگەی کارەبای سلێمانیە‬ ‫لەفەرمانگەیەکی فەرمیەوە بۆ مەرقەدی‬ ‫پیران! ئێوە بڵێن چۆن؟‬ ‫بەپێی بڕیارێک����ی نافەرمی بڕیاردرا‬ ‫تەنها دو ش����ەممان‌و چوار ش����ەممان‬ ‫دەروازەی فەرمانگ����ەی ناوبراو بەڕوی‬ ‫هاواڵتیاندا کراوەبێت بەهۆکاری ئەوەی‬ ‫بچوکترین کێش����ە لەکارەب����ادا نەماوە‬ ‫ئێس����تا لەحکومەت بەزیادبێت کارەبا‬ ‫عەیبی نیە‪ ،‬موچەی کارمەندەکانیشی‬ ‫عاللعالەو زەڕبی دو کراوە بەپێچەوانەوە‬ ‫عەیبەک����ە لەهاواڵتیانای����ە ک����ە جاران‬ ‫بۆ ئ����ەوەی ئازاری ب����اداری لەکۆڵنج‌و‬ ‫ئەژنۆی����ان دەرچێ����ت چوارش����ەممان‬ ‫ئەچون بۆ کانیبا کە گوایە شەخس����ەو‬ ‫پیرێکی ناودارە‪ ،‬ب����اداری‌و ڕۆماتیزمە‬ ‫لە لەش����ی بنیادەم دەرئ����ەکات‪ ،‬بۆیە‬ ‫جێگەی دەستخۆش����یە ب����ۆ وەزارەتی‬ ‫کارەب����ا ک����ە رێگەی دوری ب����ۆ نزیک‬ ‫خس����تینەوە کارەبای ک����رد بەکانی با‬ ‫تەنه����ا چوارش����ەممان‌و دوش����ەممانی‬ ‫موبارەکی هەڵبژارد بۆ دەوامی فەرمی‪،‬‬ ‫دەک دەس����تخۆش حکومەتی هەرێم بۆ‬ ‫خۆت‌و داهێنانت‪.‬‬

‫سه‌الم ئەحمەد نەبەرد‬

‫جێگەی‬ ‫دەستخۆشیە‬ ‫بۆ وەزارەتی‬ ‫کارەبا کە رێگەی‬ ‫دوری بۆ نزیک‬ ‫خستینەوە‬ ‫کارەبای کرد‬ ‫بەکانی با تەنها‬ ‫چوارشەممان‌و‬ ‫دوشەممانی‬ ‫موبارەکی هەڵبژارد‬ ‫بۆ دەوامی فەرمی‬ ‫دەک دەستخۆش‬ ‫حکومەتی هەرێم‬ ‫بۆ خۆت‌و داهێنانت‬

‫په‌الماردانی گه‌نج‌و‬ ‫په‌یجه‌كانی ئینته‌رنێت‬ ‫خوێندندا یاخود به‌ر له‌ته‌واوكردنیش���دا‬ ‫ده‌رفه‌تی‌ دامه‌زراندنیان بۆ ره‌خس���ا بو‬ ‫له‌الیه‌ن حزبه‌كانیان���ه‌وه‌‪ ،‬كه‌ یه‌كێتی‌‌و‬ ‫ی‬ ‫پارتی‌ هه‌ریه‌ك���ه‌و ده‌ڤه‌رێكی‌ بۆ خۆ ‌‬ ‫پاوان ك���ردوه‌‪ .‬له‌بچوكترین خه‌ونه‌و‌ه‬ ‫ك ‌ه كرێكارێك���ی ئه‌ڵمانی���ی ئه‌مڕۆ ب ‌ه‬ ‫ئاس���انیی ده‌توانێ���ت بیهێنێت���ه‌ دی‪،‬‬ ‫وه‌ك كڕینی ئوتۆمبیلێك به‌پش���تیوانی‬ ‫موچه‌ك���ه‌ی‪ ،‬ت���ا ده‌گات به‌كڕین���ی‬ ‫هه‌ڵۆ قه‌ره‌داغی‬ ‫پارچه‌یه‌ك زه‌ویی‌و شوقه‌و خانوییه‌ك‌و‬ ‫پۆس���ت‌و پله‌وپایه‌‪ ،‬ت���ا به‌وه‌رگرتنی‬ ‫ی‬ ‫ی ش���یاودا‪ ،‬هه‌مو ‌‬ ‫نزیكه‌ی چاره‌كه‌ س���ه‌ده‌یه‌ك به‌سه‌ر كارێك له‌ش���وێنێك ‌‬ ‫ته‌مه‌نی حوكمڕانیی كوردیی له‌هه‌رێمی له‌الیه‌ن حزب ‌ه ده‌سه‌اڵتداره‌كانه‌وه‌ قۆرغ‬ ‫كوردستاندا تێده‌په‌ڕێت‪ .‬ته‌واوی توێژ‌ه كراو‌ه ب���ۆ ه���ه‌وادارو ئه‌ندامه‌كانیان‌و‬ ‫ی حزب��� ‌ه وه‌ك دیاری���ی‌و خه‌اڵت به‌س���ه‌ر ئه‌وان ‌ه‬ ‫كۆمه‌اڵیه‌تیی���ه‌كان له‌س���ایه‌ ‌‬ ‫ده‌سه‌التداره‌كاندا گه‌شه‌یه‌كی پیشه‌یی‌‌و ته‌خشان‌و په‌خشان كراون كه‌ شوێنیان‬ ‫كۆمه‌اڵیه‌تی���ی ئه‌وتۆی���ان نه‌ك���ردوه‌‪ ،‬كه‌وتون‪ .‬ته‌نانه‌ت له‌س���ه‌رده‌می شه‌ڕی‬ ‫ی دو حزب ‌ه ناوخ���ۆدا كار دۆزین���ه‌وه‌ له‌ڕێكخراو‌ه‬ ‫ی خراپ��� ‌‬ ‫ب���ه‌اڵم كاریگ���ه‌ر ‌‬ ‫ده‌سه‌اڵتداره‌كه‌ راسته‌وخۆ زیاتر له‌سه‌ر ناحكومییه‌كانی���ش ده‌ب���و به‌كه‌ناڵ���ی‬ ‫ئه‌وان���دا تێپه‌ڕێت‪ .‬به‌ه���ه‌زاران كه‌س‬ ‫گه‌نجان خراپ‌و ناله‌بار بوه‌‪.‬‬ ‫سیس���تمی حوكمڕانی���ی له‌هه‌رێمی ناچاربون له‌رێی به‌رپرس���ێكی حزبه‌و‌ه‬ ‫كوردس���تاندا له‌س���ه‌ر بنه‌مای���ه‌ك دابمه‌زرێن ‪،‬ك ‌ه ئه‌وه‌ س���اده‌ترین مافی‬ ‫بنیاتنراوه‌ كه‌ به‌ختی مانه‌وه‌و ته‌نانه‌ت خۆیان بوه‌‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ئ���ه‌م دۆخ���ه‌ له‌الی���ه‌ن زۆرب���ه‌ ‌‬ ‫ده‌س���تكه‌وت‌و ئیمتی���ازی بچوكیش بۆ‬ ‫ئه‌و كه‌س���انه‌یه‌ كه‌ ده‌بن به‌خزمه‌تكار‌و نه‌وه‌ی‌ نوێ���وه‌ قـبوڵ نه‌ك���راوه‌‪ .‬وات ‌ه‬ ‫ی حزب���ه‌كان‪ .‬له‌كاتێك���دا زۆر ك���ه‌س س���ه‌نگه‌ریان لێگرت���وه‌و‬ ‫گوێڕایه‌ڵ��� ‌‬ ‫ك ‌ه تاك���ه‌كان به‌دونیای���ه‌ك خه‌ونه‌و‌ه له‌به‌رانبه‌ری وه‌ستاونه‌ته‌وه‌‪ .‬به‌اڵم ئه‌م‬ ‫پێده‌نێن��� ‌ه قۆناغ���ی گه‌نجایه‌تییه‌وه‌‪ ،‬روبه‌روبونه‌وه‌ی���ه‌ بێ باج���دان نه‌بوه‌‪،‬‬ ‫پ���ڕن له‌هی���وا به‌ژی���ان‌و ده‌یانه‌وێ���ت له‌هه‌ندێك كاتدا گه‌یش���توه‌ته‌ حاڵه‌تی‬ ‫ی كردن‪.‬‬ ‫به‌ش���داربن له‌دیاریكردنی چاره‌نوسی نانبڕی���ن‌و هه‌ژاركردن‌و برس��� ‌‬ ‫خۆی���ان‪ ،‬هه‌وڵده‌ده‌ن به‌رپرس���یارێتی ته‌نان���ه‌ت هه‌ندێكج���ار ره‌خنه‌گرتن���ی‬ ‫به‌رامب���ه‌ر به‌كۆمه‌ڵگه‌كه‌ی���ان بخه‌ن��� ‌ه گه‌نجانێكی‌ وه‌ك سه‌رده‌شت عوسمان‌و‬ ‫ی‬ ‫ی تیرۆركردن ‌‬ ‫ئه‌ستۆ‪ ،‬له‌و ته‌مه‌نه‌ هه‌ستیاره‌دا حیزب ‌ه كاو‌ه گه‌رمیانی كاره‌سات ‌‬ ‫بااڵده‌س���ته‌كان له‌چه‌ندی���ن كه‌ناڵه‌و‌ه به‌دواوه‌ بو‌ه ك ‌ه دو نمونه‌ن ل ‌ه یاده‌وه‌ری‬ ‫س���ه‌رقاڵن به‌ده‌سته‌مۆكردن‌و كڕینیان‪ ،‬زۆینه‌ی خه‌ڵكی كوردس���تاندا هێش���تا‬ ‫ه���ه‌ر یه‌كێكیان هه‌وڵ���ده‌دات بۆ خۆی زیندون‪ .‬له‌سنوری پارتییدا‪ ،‬پره‌نسیپی‬ ‫كه‌س���ب ب���كات‪ ،‬بیخاته‌ ژێ���ر ڕكێفی سه‌ره‌كیی بریتییه‌ له‌وه‌ی پارتیی بیت‪.‬‬ ‫ی مرۆڤبون بونت پێنابه‌خش���ێت‪ ،‬به‌ڵكو‬ ‫ده‌س���ه‌اڵتی خۆیه‌وه‌‌و رێگ ‌ه له‌گه‌شه‌ ‌‬ ‫حزبییب���ون پێوه‌ره‌كه‌یه‌‪ .‬له‌س���نوری‬ ‫ی بگرێت‪.‬‬ ‫توانا مرۆییه‌كان ‌‬ ‫م���ن ته‌نی���ا چه‌ن���د نمونه‌ی���ه‌ك یه‌كێتییدا‪ ،‬هه‌مان حیكایه‌ت‪.‬‬ ‫به‌اڵم ژینگه‌ی سیاسیی له‌م چه‌شن ‌ه‬ ‫به‌بیرده‌هێنمه‌وه‌‪ :‬ب���ه‌ر له‌وه‌ی زانكۆی‬ ‫ئه‌هلی���ی ل ‌ه ‪2006‬ه‌وه‌ ده‌س���تپێبكات‪ ،‬گه‌نجانیش���ی فێركرد ك ‌ه به‌شێوازی تر‬ ‫حی���زب چه‌ندی���ن كه‌س���ی ناردوه‌ت ‌ه خه‌باتی خۆیان پێشبخه‌ن‌و هێرش بكه‌ن ‌ه‬ ‫كۆلێ���ج‌و په‌یمان���گا حكومییه‌كان���ی سه‌ر سیس���تمه‌كه‌‪ .‬یه‌كێك له‌رێگاكان‬ ‫ئێ���واران‪ ،‬له‌گ���ه‌ڵ ته‌واوبونی���ان ل��� ‌ه كه‌ گه‌نج���ان گرتویانه‌ته‌ به‌ر بۆئازادی‬

‫‪13‬‬

‫تازه‌ ئه‌گه‌ر‬ ‫ده‌سه‌اڵتی كوردی‬ ‫سه‌د هێنده‌ی تر‬ ‫هه‌وڵی له‌باربردنی‬ ‫ئازادی بدات‪،‬‬ ‫به‌اڵم هه‌ر‌ گه‌شه‌ی‬ ‫ته‌كنۆلۆجیی‬ ‫ناهێڵێت به‌ئاسانیی‬ ‫ده‌سته‌اڵتداران‬ ‫ته‌واوی ئه‌و‬ ‫روبه‌رانه‌ی‌ هه‌ن‬ ‫داگیری بكه‌ن‬ ‫راده‌ربڕین بریتیه‌ له‌دروستكردنی په‌یج‬ ‫له‌ئینته‌رنێت‌و تۆڕ‌ه كۆمه‌اڵیه‌تییه‌كانی‬ ‫فه‌یسبوك‪ .‬ئه‌گه‌ر جیاوازییه‌ك هه‌بوبێت‬ ‫له‌گه‌ڵ سه‌رده‌می به‌عسدا ئه‌وا به‌هۆی‬ ‫سیس���تمه‌ لۆكاڵییه‌كه‌وه‌ نه‌بوه‌‪ ،‬به‌ڵكو‬ ‫به‌هۆی گه‌شه‌ی ته‌كنۆلۆجیاو‌ه بوه‌ ك ‌ه‬ ‫ئینته‌رنێتی گه‌یاند‌ه كوردستان‌و به‌هۆی‬ ‫ی "مارك زوگه‌بێرگه‌وه‌" بو‌ه‬ ‫داهێنانه‌كه‌ ‌‬ ‫كه‌ خه‌ڵ���ك توانیویه‌تی قس���ه‌ی دڵی‬ ‫خ���ۆی بكات‪ .‬گه‌نجان ل���ه‌و په‌یجانه‌دا‬ ‫راس���ته‌وخۆ هێرش���یان كردوه‌ته‌ سه‌ر‬

‫ده‌س���ه‌اڵت‌و هه‌وڵیانداوه‌ ره‌خن ‌هی‌ توند‬ ‫له‌كاراكته‌ره‌كان���ی دونیای سیاس���ه‌ت‬ ‫بگ���رن‪ .‬ئه‌م���ه‌ش ده‌گه‌ڕێت���ه‌وه‌ ب���ۆ‬ ‫ی ك���ه‌ كاتێ���ك گه‌نجێكی قه‌ڵه‌م‬ ‫ئه‌وه‌ ‌‬ ‫به‌ده‌س���ت ناتوانێت ئه‌وه‌ی له‌ناخیدای ‌ه‬ ‫له‌رێگ���ه‌ی پ���ه‌ڕه‌ی ڕۆژنامه‌یه‌ك���ه‌و‌ه‬ ‫هه‌ڵڕژێ���ت له‌به‌رنه‌بون���ی ئازادیه‌ك���ی‬ ‫ڕه‌ه���ا له‌كوردس���تان‪ .‬ئینجا كاتێكیش‬ ‫له‌په‌یجێك���ه‌وه‌ بۆنمون��� ‌ه قس���ه‌كانی‬ ‫ناخ���ی ده‌كات دو كێش��� ‌ه دروس���ت‬ ‫ده‌بێ���ت‪ .‬یه‌كه‌می���ان ئه‌وه‌ ب���و‌ه ئه‌و‬ ‫په‌یجانه‌ش هاكده‌ك���ران یان ئه‌وپه‌ری‬ ‫هه‌وڵده‌درا ك ‌ه به‌ڕێوه‌ب���ه‌ری په‌یجه‌ك ‌ه‬ ‫بدۆزرێت���ه‌وه‌‪ .‬زۆرجاری���ش ئه‌م��� ‌ه‬ ‫روی���داوه‌‪ .‬دوه‌م‪ ،‬وه‌اڵمدان���ه‌وه‌ی توند‬ ‫له‌نێوان به‌ش���داربوانی ئه‌و په‌یجانه‌دا‬ ‫دروستبو‌ه به‌ئه‌ندازه‌یه‌ك ك ‌ه هه‌ڕه‌شه‌ی‬ ‫دۆزینه‌وه‌ی خاوه‌ن���ی په‌یجه‌ك ‌ه كراوه‌و‬ ‫ترس‌و تۆقاندنی���ان باڵوكردۆته‌وه‌‪ .‬ئه‌و‬ ‫په‌یجان ‌ه له‌س���ه‌ر جه‌ماوه‌ری حزبه‌كان‬ ‫كاریگ���ه‌ری زۆری هه‌ب���وه‌‪ .‬بێگوم���ان‬ ‫ده‌ش���بێت بڵێم كه‌ گفتوگۆكان هه‌موی‬ ‫ته‌ندروس���ت نه‌بوه‌و زۆرج���ار چوه‌ت ‌ه‬ ‫خانه‌ی سوكایه‌تییپێكردنه‌وه‌ به‌یه‌كترو‬ ‫به‌كه‌سوكاری یه‌كتریش له‌و په‌یجانه‌وه‌‪.‬‬ ‫ل���ه‌م روه‌وه‌ گیان���ی رقه‌به‌رێت���ی له‌م‬ ‫په‌یجانه‌دا گه‌شه‌ی كردوه‌‪.‬‬ ‫ت���از‌ه ئه‌گ���ه‌ر ده‌س���ه‌اڵتی كوردی‬ ‫س���ه‌د هێنده‌ی تر هه‌وڵ���ی له‌باربردنی‬ ‫ئ���ازادی ب���دات‪ ،‬به‌اڵم ه ‌ه‌ر گه‌ش���ه‌ی‬ ‫ته‌كنۆلۆجی���ی ناهێڵێ���ت به‌ئاس���انیی‬ ‫ی‬ ‫ده‌س���ته‌اڵتداران ته‌واوی ئه‌و روبه‌ران ‌ه ‌‬ ‫ه���ه‌ن داگیری بك���ه‌ن‪ ،‬ناتوانن ته‌واوی‬ ‫گه‌نجان بخه‌نه‌ ژێ���ر چاودێریی‪ .‬به‌اڵم‬ ‫هێشتا بوارێكی زۆر هه‌ی ‌ه بۆ دزه‌كردنی‬ ‫زانیاری���ی‌و كۆنترۆڵكردن‪ ،‬ك ‌ه گه‌نجانی‬ ‫ئ���ه‌و په‌یجانه‌ ئه‌خاته‌ به‌ر مه‌ترس���یی‬ ‫گه‌وره‌وه‌‪ ،‬له‌به‌رئه‌وه‌ی له‌ترس���ی گیانی‬ ‫خۆیان ئه‌وه‌ی له‌دڵیان ‌ه بیخه‌ن ‌ه س���ه‌ر‬ ‫پ���ه‌ڕه‌ی ڕۆژنامه‌یه‌ك‌‪ .‬بۆیه‌‌ جارێكی تر‬ ‫بچوكترین خه‌ون ئه‌وه‌ی ‌ه ك ‌ه رازی دڵی‬ ‫خۆت له‌په‌یجێكدا به‌ناوێكی ش���اراوه‌و‌ه‬ ‫بكه‌ی���ت‪ ،‬نایه‌ت���ه‌دی‪ .‬ئاكامه‌كه‌یش���ی‬ ‫دیاره‌‪ :‬ڕقبون له‌واڵت‪ ،‬له‌نیش���تیمانی‬ ‫خۆت‌و بیركردنه‌وه‌ له‌جێهێشتن‪.‬‬

‫ڕۆبه‌رتۆ ئه‌س���اگیولیی باسی یه‌کێک‬ ‫له‌ئه‌فسانه‌ کۆنه‌کانی ڕۆژهه‌اڵت ده‌کات‬ ‫له‌ب���اره‌‌ی دروس���تبونی گه‌ردون���ه‌وەو‬ ‫ده‌ڵێت‪:‬‬ ‫كاتێك خواكان گه‌ردونیان دروس���ت‬ ‫كردو هه‌مو شتێكیان له‌‌جێی خۆی‌ دانا‪،‬‬ ‫ته‌نها ڕاس���تی بو كه‌ مایه‌ی مش���تومڕ‬ ‫ب���و‪ .‬هه‌ریه‌كه‌ له‌خواكان به‌ش���ێوه‌یه‌ك‬ ‫ته‌گبیریان ده‌‌كرد‪ .‬ئه‌وان گرفتی ئه‌وه‌یان‬ ‫هه‌بو كه‌ راستی له‌كوێدا بشارنه‌وه‌ تاكو‬ ‫ئاده‌می���زاد په‌ی پێنه‌ب���ات‪ .‬یه‌كێكیان‬ ‫ده‌یوت باشتره‌ له‌سه‌ر به‌رزترین لوتكه‌‌ی‬ ‫شاخ بیش���ارینه‌وه‪ ،‬یه‌كێكی تریان الی‬ ‫وابو له‌قواڵیی ده‌ریادا مرۆڤ ده‌س���تی‬ ‫پێ‌ن���اگات‪ .‬یه‌كێكیان ك���ه‌ له‌هه‌مویان‬ ‫زۆرزانترب���و‪ ،‬وت���ی نه‌خێ���ر م���رۆڤ‬ ‫چه‌قاوه‌سوه‌‪ ،‬شاخی به‌رزو ده‌ریای قوڵ‬ ‫سنور بۆ س���ه‌رچڵیه‌كانی دانانێت بۆیه‌‬ ‫باش���ترین شوێن ناو مرۆڤ خۆیه‌تی که‌‌‌‬ ‫راست‌یه‌کانی تیا بشارینه‌وه‪.‬‬ ‫دی���اره‌ خواكان���ی ت���ر هه‌مویان ئه‌م‬ ‫بۆچونه‌ی���ان‌ په‌س���ه‌ند ک���رد‪ ،‬چونكه‌‬ ‫ده‌یانزان���ی م���رۆڤ س���ه‌ر به‌هه‌م���و‬ ‫شوێنێكدا ده‌‌كات‪ ،‬به‌اڵم بیری ده‌چێت‬ ‫له‌خۆیدا هه‌ڵوێس���ته‌ بكات‪ .‬هه‌رچۆنێك‬ ‫بێ���ت به‌گوێ���ره‌ی ئ���ه‌م ئه‌فس���انه‌یه‌و‬ ‫چیرۆكه‌كان���ی ت���ه‌ورات‌و قورئان‪ ،‬خوا‬ ‫هه‌میش���ه‌ گرفت���ی ئه‌وه‌ی هه‌ب���وه كه‌‬ ‫چۆن ڕاستییه‌كان له‌مرۆڤ بشارێته‌وه‌‪.‬‬ ‫له‌ته‌ورات‌و قورئاندا‪ ،‬خوا ئاده‌م‌و حه‌وا‬ ‫له‌خواردنی س���ێوه‌كه‌ قه‌ده‌غه‌ ده‌كات‪،‬‬ ‫تاوه‌ك���و چاویان نه‌كرێت���ه‌وه‌ به‌رامبه‌ر‬ ‫ڕاس���تییه‌كان‪ .‬ئ���ه‌و كات���ه‌ش ئاده‌م‌و‬ ‫حه‌وا له‌فەرمان���ی خوا یاخی بون ئه‌وه‌‬ ‫س���ه‌ره‌تای گوناهێكی گه‌وره‌‌ ده‌س���ت‬ ‫پێ‌ده‌كات؛ فڕێدانی مرۆڤ بۆ ده‌ره‌وه‌ی‬ ‫به‌هه‌شت‌و ئاوه‌دانبونه‌وه‌ی زه‌مین‪.‬‬ ‫یان به‌گوێ���ره‌ی میتۆلۆگی یۆنانی‪،‬‬ ‫زێوس به‌هاوكاری پڕۆمێس���وس مرۆڤ‬ ‫له‌قوڕ دروست ده‌كات‪ ،‬زێوس وای داناوه‌‬ ‫كه‌ مرۆڤ له‌حاڵه‌تی ده‌سته‌وس���تانی‌و‬ ‫س���ه‌ره‌تاییدا بهێڵێته‌وه‪ .‬ب���ه‌اڵم زۆری‬ ‫پێناچێ پرۆمێس���وس هه‌س���ت به‌سۆز‬ ‫ده‌كات به‌رامبه‌ر مرۆڤ‪ ،‬له‌‌هه‌مان كاتدا‬ ‫ئه‌وه‌ ده‌زانێت كه‌ زێوس به‌كۆمه‌كردنی‬ ‫مرۆڤ ڕازی نابێت‪ ،‬بۆیه به‌نهێنی ئاگر‬ ‫بۆ مرۆڤ ده‌بات‌و فێری ئاگركردنه‌وه‌ی‬ ‫ده‌كات‪ .‬ئه‌م���ه‌‌ش زێوس توڕه‌ ده‌كات‪،‬‬ ‫بۆی���ه‌ س���زایه‌كی گ���ه‌وره‌ بەس���ه‌ر‌‬ ‫پڕۆمێس���وس دا ده‌س���ه‌پێنێت‪ .‬به‌اڵم‬ ‫ئ���ه‌وه‌ی كه‌ جێگه‌ی پرس���یاره‌ ئه‌وه‌یه‌‬ ‫که‌ بۆچ���ی ده‌رككردنی ڕاس���تییه‌كان‌و‬ ‫زانین ئه‌وه‌نده ترس���ناكه‌و‌ خواكان به‌و‬ ‫ئه‌ندازه‌یه‌ سه‌رقاڵی شاردنه‌وه‌ین؟‬ ‫گه‌ش���ه‌كردنی زانس���ت هه‌م���و ئه‌و‬ ‫بۆچونانه‌ی‪ ،‬خس���ته‌ ژێرپرس���یاره‌وه‌‬ ‫که‌ ده‌رب���اره‌ی دروس���تبونی گه‌ردون‬ ‫به‌رباڵوبون‪ .‬كۆپه‌رنیكۆس‪ ،‬بەتیۆریه‌كه‌ی‬ ‫كه‌ ئاڵوگۆڕ به‌شوێنی زه‌وی‌و ڕۆژ ده‌كات‪،‬‬ ‫له‌و سیسته‌مه‌ گه‌ردونناسییه‌دا كه‌ ئه‌مڕۆ‬ ‫پێی ده‌‌ڵێن كۆمه‌ڵه‌ی خۆر‪ ،‬ئه‌و بۆچونه‌‬ ‫ئه‌رستۆییه‌ی كەنیسه‌به‌رگری لێ‌ده‌کرد‬ ‫هێنایه‌ له‌رزین‌‪ .‬به‌گوێره‌ێ تیۆرییه‌که‌ی‬ ‫ئه‌رس���تۆ‌ زه‌وی چه‌قی كۆمه‌ڵه‌ی خۆر‬ ‫بو‪ ،‬واتا ڕۆژو ئه‌‌ستێره‌کانی تر‌‌ به‌ده‌وری‬ ‫زه‌ویدا ده‌سوڕێنه‌وه‌‪ ،‬ئه‌مه‌ش به‌گوێره‌ی‬ ‫كەنیس���ه‌ له‌به‌رئه‌وه‌ بو كه‌ خوا ئه‌وه‌ی‬ ‫گرنگه‌ خس���تویه‌تییه‌ چه‌ق���ه‌وه‌‪ ،‬واتا‬ ‫مرۆڤ‪ .‬بۆی���ه‌ كاتێ���ك كۆپه‌رنیكۆس‬ ‫گه‌یش���ت به‌وه‌ی كه‌ زه‌وی چه‌ق نییه‌‪،‬‬ ‫ئه‌وا مرۆڤیش���ی داماڵی له‌و گلۆریایه‌ی‬ ‫كەنیسه‌و خوا پێی به‌خشیبو‪.‬‬ ‫جیم���س ئوش���ه‌ری تیۆل���ۆگ‪ ،‬زۆر‬ ‫به‌دڵنیایی���ه‌وه الف���ی ئ���ه‌وه‌ی لێده‌دا‬ ‫ك���ه‌ توانیویه‌ت���ی به‌ه���ۆی ئینجیله‌وه‬ ‫ده‌ستنیش���انی‌ ته‌مه‌نی دروس���ت بونی‬ ‫زه‌‌مین بكات‪ .‬الی ئه‌م پیاوه‌ رۆحانییه‌‬ ‫خوا زه‌مینی كاتژمێری ‪ ، ٨‬ڕۆژی ‪٢٢‬ی‬ ‫مانگی ‪١٠‬ی ‪ ٤٠٠٤‬ی پێش زایین دروست‬ ‫كردوه‌‪ .‬ئه‌م بۆچونه‌ی جیمس ئوش���ه‌ر‬ ‫هه‌ر زو له‌الیه‌ن كەنیس���ه‌و كۆمه‌ڵگای‬ ‫ئێنگلۆساكس���ه‌وه‌ پێش���وازی لێك���را‪.‬‬ ‫به‌اڵم به‌گوێره‌ی ئه‌نجامه‌ زانستییه‌کان‪،‬‬ ‫ته‌مه‌نی زه‌وی چه‌ند ملیارد س���اڵێكه‌و‬ ‫مرۆڤیش ئاكامی گه‌شه‌كردنی جۆره‌كانه‌‪،‬‬ ‫هه‌روه‌ك چارل���ز داروین بۆ یه‌كه‌م جار‬ ‫له‌كتێبه‌‌كه‌یدا (بنه‌چ���ه‌ی جۆره‌كان)‪،‬‬ ‫كۆمه‌ڵگا رۆژئاواییه‌كانی خسته‌ له‌رزین‪.‬‬ ‫كه‌وات���ه‌ به‌گوێره‌ی ئه‌م بۆچونانه‌ حه‌وا‬ ‫له‌په‌راس���وی ئ���اده‌م دروس���ت نه‌بوه‌‪.‬‬ ‫لێره‌وه‌ كوش���تنی خوا ده‌ستپێده‌كات‪،‬‬ ‫ئ���ه‌و بۆچون���ه‌ی که‌ فرێدریك نیتش���ه‌‬ ‫به‌ده‌نگی به‌رز هاواری بۆ ده‌كرد‪.‬‬ ‫ب���ه‌اڵم ئ���ه‌وه‌ی جێگه‌ی پرس���یاره‌‬ ‫ئه‌وه‌یه‌ كه‌ ئایا مرۆڤ ئه‌و ڕاس���تییه‌‌ی‬ ‫دۆزی���ه‌وه‌ که‌ خ���واكان له‌خودی خۆیدا‬ ‫ش���اردبویانه‌وه‌؟ كۆڵۆن ویلسۆن‪ ،‬ئاوا‬

‫ده‌ستكه‌وت ‌ه‬ ‫زانستییه‌كان‬ ‫كه‌ به‌رهه‌می‬ ‫سه‌رچڵییه‌كانی خۆی‬ ‫بو كردی به‌مه‌خلوقێك‬ ‫كه‌ لەئاكامی ڕێكه‌وت‬ ‫دروست بوه‌‪ .‬ئه‌مه‌ش‬ ‫مانای وایه‌ ك ‌ه‬ ‫ئاده‌میزاد به‌هۆی ئه‌و‬ ‫هوشیار‌یه‌وه‌ به‌ده‌ستی‬ ‫هێنا له‌كه‌سێكی‬ ‫به‌رزو به‌نرخه‌و‌ه‬ ‫له‌مه‌خلوقێكه‌و‌ه‬ ‫ك ‌ه له‌سه‌ر شێوه‌ی‬ ‫روخساری خوا دروست‬ ‫بوه‪ ،‬بو به‌مه‌خلوقێكی‬ ‫نامۆو ته‌نها له‌گه‌ردوندا‬ ‫له‌ب���اره‌ی گالیل���ۆو كۆپه‌رنیكۆس���ه‌وه‌‬ ‫ده‌دوێت‪ ،‬ئه‌و ده‌ڵێت له‌و س���ه‌رده‌‌مه‌وه‬ ‫ئه‌م مرۆڤه‌ بچكۆله‌یه‌ له‌س���ه‌ر زه‌وییه‌وه‌‬ ‫به‌خۆی‌و ته‌له‌س���كۆپێكه‌وه‌ بۆ ئاسمان‬ ‫ده‌ڕوانێت‌و به‌دوای خ���واو نهێنی بوندا‬ ‫ده‌گه‌ڕێ���ت‪ .‬ئ���ه‌م گه‌ڕان‌و س���ه‌رچڵیه‌‬ ‫ئاده‌میزادی روبه‌ڕوی گه‌ردونێكی چۆڵ‪،‬‬ ‫بێده‌نگ‪ ،‬بێ‌خواو بێ‌فریش���ته‌ كرده‌وه‌‪.‬‬ ‫ئ���ه‌م س���ه‌رچڵییه‌ ئه‌نجامه‌كه‌ی دۆڕانی‬ ‫ئه‌و هه‌یبه‌ته‌ بو كه‌ ئاده‌میزاد له‌خواوه‌‬ ‫ده‌س���تی كه‌وتبو‌‪ ،‬ئ���ه‌و ئیتر وه‌ك ئه‌و‬ ‫مه‌خلوقه‌ نه‌ما كه‌ چه‌قی گه‌ردون بێت‪،‬‬ ‫به‌ڵكو ده‌س���تكه‌وته‌ زانس���تییه‌كان كه‌‬ ‫به‌رهه‌می سه‌رچڵییه‌كانی خۆی بو كردی‬ ‫به‌مه‌خلوقێ���ك كه‌ لەئاكام���ی ڕێكه‌وت‬ ‫دروس���ت بوه‌‪ .‬ئه‌مه‌ش مانای وایه‌ كه‌‬ ‫ئاده‌می���زاد به‌هۆی ئه‌و هوش���یار‌یه‌وه‌‬ ‫به‌ده‌س���تی هێن���ا له‌كه‌س���ێكی به‌رزو‬ ‫به‌نرخه‌وه‌‪ ،‬له‌مه‌خلوقێكه‌وه‌ كه‌ له‌س���ه‌ر‬ ‫شێوه‌ی روخساری خوا دروست بوه‪ ،‬بو‬ ‫به‌مه‌خلوقێكی نامۆو ته‌نها له‌گه‌ردوندا‪.‬‬ ‫ئه‌و ئیت���ر كه‌س به‌رپ���رس نییه‌ لێی‪،‬‬ ‫مه‌خلوقێكه‌ له‌به‌رده‌م ئه‌ركێكی گه‌وره‌دا‬ ‫وه‌ستاوه‌‪ ،‬ئه‌ركی خوڵقاندنی به‌هایه‌ك‬ ‫بۆ خۆی‌و بۆ ش���ته‌كان‪ .‬ئ���ه‌م گێژاوه‌‬ ‫كارل گوس���تاڤ یۆن���گ ده‌گه‌یەنێت���ه‌‬ ‫ئ���ه‌وه‌ی كه‌ مردنی خ���وا به‌گه‌وره‌ترین‬ ‫كێش���ه‌ی مرۆڤ���ی هاوچ���ه‌رخ بزانێت‪،‬‬ ‫به‌هۆی عه‌قڵه‌وه‌ خوامان كوش���ت به‌اڵم‬ ‫نه‌مانتوانی قه‌ره‌بوی بكه‌‌ینه‌وه‌‪ .‬ئێستا‬ ‫به‌رپرسیاریه‌كه‌ له‌سه‌رش���انی خۆمانه‬ ‫له‌كاتێكدا پێشوتر له‌سه‌ر شانی خوا بو‪.‬‬ ‫ژیانمان له‌ده‌ره‌وه‌ی چاكه‌و خراپه‌دایه‌‪،‬‬ ‫ئێستا له‌به‌رده‌م تێرۆری مێژوداین‪.‬‬ ‫له‌ناو هه‌م���و ئ���ه‌م گۆڕانكاریه‌دا كه‌‬ ‫لەئه‌نجام���ی خه‌بات���ی بێوچانی مرۆڤ‬ ‫به‌دیه���ات‪ ،‬رۆژ ب���ه‌ڕۆژ جێگ���ه‌ به‌خوا‬ ‫لێژك���را‪ .‬ڕۆح چیت���ر وه‌ك مه‌یدان���ی‬ ‫ته‌راتێنی قه‌شه‌و مه‌الكان نه‌ما‪ ،‬به‌ڵكو‬ ‫ڕۆحی���ش خرای���ه‌ ژێ���ر لێكۆڵینه‌وه‌‌ی‬ ‫زانس���تییه‌وه‌‪ ،‬واتا ده‌رونناسی به‌شێوه‌‬ ‫هاوچه‌رخه‌كه‌ی له‌دای���ك بو‪ .‬مرۆڤ تا‬ ‫ئه‌وكاته‌ ب���ۆ تێگه‌ش���تن له‌خۆی روی‬ ‫ته‌له‌سكۆپه‌كانی كردبوه‌‌ ئاسمان‪ ،‬ئه‌وا‬ ‫ئێستا به‌هۆی ده‌رونناسیه‌وه‌ جارێكیتر‬ ‫لەقواڵی���ی خۆیدا ب���ۆی ده‌گه‌ڕێت‪ ،‬ئه‌و‬ ‫جێگای���ه‌ی به‌گوێ���ره‌ی ئه‌فس���انه‌كه‌ی‬ ‫باس���مان كرد خواكان ڕاستیه‌كه‌یان تیا‬ ‫شارده‌وه‌‪ .‬سه‌یر له‌وه‌دایه ئه‌وه‌ی به‌هۆی‬ ‫ئه‌م زانسته‌وه‌ واتا ده‌رونناسی له‌شوێنه‌‬ ‫تاریكه‌كانی ناو مرۆڤدا توانرا بدۆزرێته‌وه‌‬ ‫له‌ناڕێكوپێكی‌و بێسه‌روبه‌رییه‌كی گه‌وره‌‬ ‫ده‌دوێت‪ .‬ئه‌م مه‌یدانه‌ وه‌ك مه‌یدانه‌كانی‬ ‫جیۆلۆجی‌و بایه‌لۆجی ته‌نها عه‌قڵ به‌س‬ ‫نییه‌ بۆ تێگه‌ش���تن لێی‪ ،‬له‌م مه‌یدانه‌دا‬ ‫‪ ،٢+٢‬ناكاته‌ ‪.٤‬‬ ‫ڕۆبه‌رتۆ ئه‌ساگیولیی‪http://www. ،‬‬

‫‪livsstil.info/psykosyntes-2783831‬‬

‫‪12‬‬

‫)‪ )524‬سێشه‌مم ‌ه ‪2016/4/19‬‬

‫‪birura.awene@gmail.com‬‬

‫ساڵو هاوڕای ئازیز‬

‫ڕۆشنبیرەکانی ئیسالمی سیاسیی‬ ‫ئیسالمی سیاسیی تەمەنی بەرەو سەدەیەک‬ ‫هەڵدەکش����ێت‪ .‬ئ����ەوەی ش����وێنی س����ەرنج‌و‬ ‫تێبینیی����ە ئەوەی����ە زۆرین����ەی کەس����ایەتییە‬ ‫فیکری����ی‌و ئایدیۆلۆژییە س����ەرەکییەکانی ناو‬ ‫ئەم هێزە لەسەدەی بیستەمدا کەسانێک نین‬ ‫خوێندن����ی دینیان خوێندبێ����ت‪ ،‬لەقوتابخانەو‬ ‫فێرگە دینییەکانەوە نەهاتون‪ ،‬بەش����ێوەیەکی‬ ‫سیس����تماتیک مێ����ژوی ئیس��ل�ام‌و زانس����تە‬ ‫دینییەکانی����ان نەخوێن����دوە‪ .‬حەس����ەن بەنا‬ ‫مامۆستای س����ەرەتایی‌و دەرچوی "پەیمانگای‬ ‫پەروەردەکردن����ی مامۆس����تایان" ب����و‪ ،‬ک����ە‬ ‫فێرگەیەکی مۆدێرن‌و نادینییە‪ .‬س����ەید قوتب‬ ‫بەهەمانش����ێوە دەرچ����وی قوتابخانە مۆدێرنە‬ ‫نادینییەکانەو بەپیش����ە موفەتیشی قوتابخانە‬ ‫بوە‪ ،‬عەبدوس����ەالم ف����ەرەج‪ ،‬ئەمیری گروپی‬ ‫"جیهاد" لەمیسر‪ ،‬دەرچوی کۆلیژی ئەندازیاریی‬ ‫بو‪ ،‬کەچی کتێبێک لەس����ەر جیهاد دەنوسێت‬ ‫کە بەیەکێک لەکتێبە سەرەکییەکانی ئیسالمی‬ ‫ڕادیکاڵ دادەنرێ����ت‪ ،‬لەم کتێبەدا جیهاد وەک‬ ‫بنەمای سەرەکیی ئیسالم‌و وەک "فەریزەیەکی‬ ‫غائیب" دادەنرێت‪ ،‬کە موسڵمانەکان لەدونیای‬ ‫ئەمڕۆدا لەبیریانکردوەو پێویس����تە سەرلەنوێ‬ ‫بێدۆزنەوە‪ .‬شوکری موستەفا‪ ،‬ئەمیری گروپی‬ ‫"تەکفیرو هیجرە" دەرچوی کۆلێژی کشتوکاڵ‬ ‫بو‪ ،‬بەاڵم لەوە دودڵ نەبو ئیسالم بەشێوەیەک‬ ‫تەفس����یربکاتەوە ک����ە بتوانێ����ت پەالم����اری‬ ‫دەوڵەت‌و کۆمەڵ����گا بدات‌و بەش����ێکی زۆری‬ ‫دیندارەکانیش بەکافر ناونوس بکات‪ .‬ئەیمەن‬ ‫ئەلزەواهی����ری‪ ،‬ئەمیری گروپ����ی ئەلقاعیدە‪،‬‬ ‫دەرچوی کۆلێژی پزیشکییەو لەخێزانێکیشدا‬ ‫گەورە بوە کە زۆربەیان پزیش����ک‌و سەیدەالنی‬ ‫بون‪ .‬خاڵی ئەیمەن زەواهیری لەناوەڕاس����تی‬ ‫سااڵنی س����یی‌و لەقۆناغی سەرەتاییدا قوتابی‬ ‫سەید قوتب بوە‪ .‬ئەم خاڵەی زەواهیری دواتر‬ ‫دەبێتە هاوڕێی سەید قوتب‌و کاتێکیش سەید‬ ‫قوتب لەالیەن ڕژێمەکەی ناسرەوە دەگیرێت‪،‬‬ ‫ئەو دەبێت بەپارێزەری سەید قوتب‪ .‬یەکێکە‬ ‫ل����ەو کەس����انەی کە س����ەید قوتب����ی بەر لە‬ ‫لەسێدارەدانەکەی بینیوە ئەم خاڵەی زەواهیری‬ ‫بوە‪ .‬س����ەید قوتب نوسخە قورئانەکەی خۆی‬ ‫دەدات بەم خاڵەی ئەیمەن زەواهیری‪ .‬کاتێک‬ ‫قوتب لەسێدارە ئەدرێت زەواهیری تەمەنی ‪١٥‬‬ ‫ساڵ دەبێت‪ ،‬لەو تەمەنەدا شانەیەکی نهێنیی‬ ‫ئیسالمیی دروستدەکات کە ئامانجی ڕوخاندنی‬ ‫دەسەاڵتەکەی ناسرو دامەزراندنی دەوڵەتێکی‬ ‫ئیس��ل�امییە‪ .‬ئەمەش مانای ئەوەیە زەواهیری‬ ‫قوتاب����ی قۆناغی ئامادەیی ب����وە کە خەریکی‬ ‫دروستکردنی ڕێکخراوی سیاسیی بوە‪ .‬رەنگە‬ ‫بەناوباگترین کەسایەتی ناو ئیسالمی سیاسیی‬ ‫لەسەدەی بیستەمدا ئوس����امە بن الدن بێت‪،‬‬ ‫ئ����ەم پیاوە تەنها دو س����اڵ خوێندنی زانکۆی‬ ‫لەبواری ئابورییدا خوێندوە‪ ،‬بەاڵم لەخێزانێکی‬ ‫ئێجگار دەوڵەمەندا لەدایکبوەو ژیاوە‪.‬‬ ‫وەک دەبینی����ن هیچ یەکێک لەم نوس����ەرە‬ ‫ئیس��ل�امییانە ن����ەک تەنها بەئوس����وڵی بوارە‬ ‫س����ەرەکییەکانی خوێندنی دینی����ی تەقلیدیی‬ ‫ش����ارەزا نەبون‌و کەس����یان لەهیچ فێرگەیەکی‬ ‫دینییەوە نەهاتوە‪ ،‬بەڵکو کەسیشیان بەبنەما‬ ‫میتۆدیی����ە هەرە س����ادەکانی هی����چ یەکێک‬ ‫لەبوارەکانی زانس����تە کۆمەاڵیەتیی‌و زانس����تە‬ ‫ئینسانییەکان ئاشنا نەبون‪ .‬بەتایبەتی بەبنەما‬ ‫هەرە سادەکانی کۆمەڵناسیی‌و ئینسانناسیی‌و‬ ‫س����ایکۆلۆژیای دی����ن‌و بەبنەماکان����ی بواری‬ ‫"مێژوی دین����ەکان“و "بەراوردکاریی دین"ەکان‬ ‫بەیەکت����ری‪ .‬ئەمانە هیچ کامیان "عالمی دین"‬ ‫نەبون‪ ،‬هەموی����ان لەتەمەنێکی گەنجدا چەند‬ ‫کتێبێکی سادەو ساکار‪ ،‬بەاڵم پڕ توندوتیژیی‌و‬ ‫پەالمارو تەکفی����رو ئامادەگیی بۆ کوش����تن‌و‬ ‫کوژرانی����ان نوس����یوەو ئ����ەو کتێبانەش بون‬ ‫بەئینجیل����ی هێزی ئیس��ل�امییە ڕادیکاڵەکانی‬ ‫ناوچەک����ە‪ .‬لەدۆخ����ی ئوس����امە ب����ن الدندا‬ ‫مەس����ەلەکە تەنانەت نوسینی کتێبیش نییە‪،‬‬ ‫بەڵکو مافدانە بەخۆی فەتوا دەربکات‌و بەناوی‬ ‫هەمو موسڵمانانی دونیاوە باڵویبکاتەوە‪ .‬باس‬ ‫لەوەبکات موسڵمانی ڕاستەقینە چەندە ژیانی‬ ‫خۆش����دەوێت هێندەش مردنی خۆش����دەوێت‪،‬‬ ‫ئامادەگ����ی ب����ۆ م����ردن‌و کوش����تنی ئەوانیتر‬ ‫بەش����ێکی گەورەی ئ����ەو ڕوانینەبێت کە ئەم‬ ‫فەتوایە بەرگری لێدەکات‪.‬‬ ‫ئەم کەس����ە س����ەرەکییانەی ناو ئیسالمی‬ ‫سیاس����یی‪ ،‬بەمانا سۆسیۆلۆژییەکەی‪ ،‬بکەری‬ ‫دینی����ی مۆدێرنی تەواو جی����اوازن لەو بکەرە‬ ‫دینیانەی بەدرێژایی دونیای بەر لەهاتنەکایەی‬ ‫دونی����ای مۆدێرن لەئاراداب����ون‪ .‬ئەمان‪ ،‬وەک‬ ‫وتم����ان‪ ،‬نە "عالم����ی دینین"‪ ،‬نە ش����ارەزای‬ ‫لق����ە جیاوازەکان����ی زانس����تە دینییەکان����ن‪.‬‬ ‫ئەمانە دیس����انەوە بەمانا سۆسیۆلۆژییەکەی‪،‬‬ ‫چاالکوان����ی سیاس����ین ک����ە بەن����اوی دینەوە‬

‫بیروڕا‬

‫ئوسامه‌ پێی وای ‌ه‬ ‫موسڵمانی ڕاستەقینە‬ ‫چەندە ژیانی‬ ‫خۆشدەوێت هێندەش‬ ‫مردنی خۆشدەوێت‪،‬‬ ‫ئامادەگی بۆ مردن‌و‬ ‫کوشتنی ئەوانیتر‬ ‫بەشێکی گەورەی ئەو‬ ‫ڕوانینەبێت کە ئەم‬ ‫فەتوایە بەرگری لێدەکا‬ ‫کردەی سیاس����یی ئەنجام ئ����ەدەن‪ ،‬یان دین‬ ‫دەگۆڕن بۆ ئایدیۆلۆژیایەکی سیاس����یی‪ .‬کاری‬ ‫س����ەرەکیی ئەمان����ە‪ ،‬لەپاڵ نوس����ینەکانیاندا‬ ‫دروس����تکردنی ڕێکخراو و پارتی سیاس����یی‌و‬ ‫تۆڕی پەیوەندی نەتەوەیی‌و ناوچەیی‌و جیهانی‬ ‫بو‪ ،‬دروس����تکردنی هەواداران بو لەو واڵتانەدا‬ ‫کە تیای����دا دەژی����ان‌و لەو شوێنانەش����دا کە‬ ‫دەیانتوان����ی کاری تێدابکەن‪ .‬بن الدن تۆڕێک‬ ‫لەبک����ەری دینیی سیاس����یی ت����وڕەو ڕادیکاڵ‬ ‫لەزۆر شوێنی خۆرهەاڵتی ناوەڕاست‌و ئەفریقاو‬ ‫ئەوروپاو ئاس����یای ناوەڕاس����تدا دروستکرد‪.‬‬ ‫چونک����ە پارەیەکی زۆریش����ی هەب����و‪ ،‬چونکە‬ ‫بەشێکبو لەو ئیسالمەی بەدۆالرە نەوتییەکانی‬ ‫واڵتانی خەلیج دروس����تکرابو‪ ،‬واتە بەشێک بو‬ ‫لەو دیاردەیەی لەزانس����تە کۆمەاڵیەتییەکاندا‬ ‫پێیدەگوترێت "ئیس��ل�امی پێترۆ دۆالر"‪ ،‬بۆیە‬ ‫توان����ی لەماوەیەکی کەم����دا تۆڕێکی جیهانیی‬ ‫گەورە دروستبکات‪.‬‬ ‫باوکی بن الدن خۆیش����ی تەنها ‪ ٥٧‬س����اڵ‬ ‫ژی����ا‪ ،‬بەاڵم ل����ەو ماوەیەدا ‪ ٢٢‬ژن����ی هێناوەو‬ ‫‪ ٤٥‬منداڵی دروس����تکرد‪ .‬ئەم پیاوە کۆمەڵێک‬ ‫کەنیزەک‌و کارەکەریش����ی هەبوە‪ ،‬ئەوەی لەو‬ ‫سکی پڕببوایە لەماڵەکەیدا دەمایەوە‪ .‬باوکی‬ ‫ب����ن الدن کۆچبەرێکی یەمەنی نەخوێندەواربو‬ ‫کە لەواڵتی س����عودیە لەخێزانی ئال س����عود‬ ‫نزیکدەبێتەوەو دەوڵەمەند دەبێت‪ .‬سەرمایەی‬ ‫کۆمپانیاکەی باوکی بن الدن ملیەرەها دۆالرە‪.‬‬ ‫ئ����ەم پیاوە زۆرجار ک����ە ژنەکانی خۆی تەاڵق‬ ‫ئ����ەدا‪ ،‬دەبوایە یەکێ����ک ل����ە کارمەندەکانی‬ ‫لەکۆمپانیاکەیدا ژن����ە تەاڵقدراوەکەی بهێنێ‪.‬‬ ‫هیچ کارمەندێک بۆی نەبو ئەم فەرمایش����ەی‬ ‫باوکی بن الدن رەفز بکات‪ .‬ئوس����امە بن الدن‬ ‫تەمەن����ی ‪ ٤‬یان ‪ ٥‬س����اڵ دەبێت ک����ە باوکی‬ ‫بڕیارئەدات دایکی بن الدن تەالق بدات‪ ،‬لەگەڵ‬ ‫تەاڵقدانەکەش����یدا مارەیدەکات����ەوە لەیەکێک‬ ‫لەفەرمانبەرانی کۆمپانیاکەی‪.‬‬ ‫وەک وتمان بن الدن لەزانکۆ بەشی ئابوری‬ ‫دەخوێنێت‪ ،‬بەاڵم دوای دو ساڵ دەوەستێت‌و‬ ‫زانکۆ تەواو ناکات‪ .‬بن الدن خۆیشی چەندان‬ ‫ج����ار ژن دەهێنێت‪ ،‬بەحوکم����ی ئەوەش کە‬ ‫خۆی هەڵگری بڕوانامەی زانکۆ نەبوە بەالیەوە‬ ‫گرنگبوە هەندێک لەژنەکانی خاوەن بڕوانامەبن‪.‬‬ ‫بۆی����ە دوان لەژنەکان����ی هەڵگ����ری بڕوانامەی‬ ‫دکتۆرا بون‪ ،‬یەکێکیان لەبوای سایکۆلۆژیاداو‬ ‫ئەویتریان لەبواری زمانی عەرەبیدا‪.‬‬ ‫بەکورتی ئەم کەسە سەرەکیی‌و بنەڕەتییانەی‬ ‫ن����او ئیس��ل�امی سیاس����یین لەناوچەک����ەدا‪،‬‬ ‫بەتایبەتی باڵە ڕادیکاڵ‌و پەڕگیرەکەی ئیسالمی‬ ‫سیاس����یی‪ ،‬کەسانێکن تەواو جیاواز لەپیاوانی‬ ‫دینیی دونیای تەقلیدیی‌و لەدەرچوانی فێرگە‬ ‫دینییە کالس����یکییەکان‪ .‬ئەمان����ە چاالکوانی‬ ‫سیاس����یی ناو دونیای مۆدێرنن‌و دین بۆ ئەوان‬ ‫ئایدیۆلۆژیایەکی سیاس����ییە‪ .‬ئ����ەوەی ئەمانە‬ ‫بەهێ����ز دەکات ئ����ەو دونی����ا بەجیهانیبوەیە‬ ‫ک����ە لەکۆتاییەکان����ی س����ەدەی بیس����تەمدا‬ ‫دروس����تدەبێت‪ .‬وەک لۆرانس ڕایتی نوسەری‬ ‫کتێب����ی "بورج����ە دروس����تکراوەکان" ‪The‬‬ ‫‪Looming Touer‬دەڵێ����ت‪ ،‬ئەگەر دونیایەکی‬ ‫بەجیهانیبو نەبوایە چی هەڕەش����ەی پیاوێکی‬ ‫سعودی لەئەش����کەوتێکی دوری ناو شاخێک‬ ‫لەئەفغانستانەوە دەگۆڕی بۆ یەکەێک لەکارە‬ ‫تێرۆریس����تییە ه����ەرە گەورەکان����ی مێ����ژوی‬ ‫مرۆڤایەتیی لە ‪ ١١‬سێپتێمبەردا‪.‬‬

‫فارس نه‌ورۆڵی‬ ‫هاوڕای ئازیز مرۆڤ كه‌ هاته‌ ئه‌م ژیانه‌و‌ه‬ ‫ئه‌زمون����ی زۆر ت����اڵ‌و ش����یرین ده‌گوزه‌رێنێ‬ ‫تاڵترین ئه‌زمون ئه‌وه‌یه‌ كه‌ مرۆڤه‌ بێنرخه‌كان‬ ‫نرخ����ی مرۆڤی تریان ال نییه‌‪ ،‬به‌تایبه‌تی ئه‌و‬ ‫مرۆڤه‌ گێالنه‌ی رێكه‌وت كه‌مێك ده‌س����ه‌اڵتی‬ ‫پێداون‪ ،‬ئیتر له‌بچوكی خۆیانه‌وه‌ س����ه‌ یری‬ ‫خه‌ڵك ده‌كه‌ن‪ ،‬هاوڕای ئازیز ده‌زانی هه‌ندێك‬ ‫جار م����رۆ ڤ����ه‌ گه‌م����ژه‌كان له‌بچوكییانه‌وه‌‬ ‫ده‌سه‌اڵت وه‌رده‌گرن‪.‬‬ ‫ه����اوڕای ئازیز له‌م كاروان����ی ژیانه‌دا زۆر‬ ‫مرۆڤ����م ناس����ی به‌ڕه‌نگ‌و ده‌نگ����ی جیا جیا‬ ‫خۆش����به‌ختانه‌ من له‌و مرۆ ڤانه‌م مه‌رج نییه‌‬ ‫سیاسه‌ت له‌گه‌ڵ كه‌س����ێكی تر كۆمبكاته‌وه‌‬ ‫ده‌كرێت كتێب‌و ش����یعر‌و نوكته‌‌و راستگۆیی‬ ‫له‌گ����ه‌ڵ خه‌ڵكی ت����ری جی����اواز له‌بیروڕای‬ ‫سیاسیم كۆمبكاته‌وه‌‪.‬‬ ‫ه����اوڕای ئازی����ز م����ه‌رج نییه‌ هه‌میش����ه‌‬

‫جوان����ی ته‌نها له‌الی ی����ه‌ك ڕه‌نگ بێت بۆیه‌‬ ‫ده‌ك����رێ له‌ن����او ره‌نگه‌كانی ت����ردا به‌دوای‬ ‫جوانیدا بگه‌ڕێیت هه‌روه‌ك له‌سروشتدا هه‌مو‬ ‫جوانییه‌ك هه‌یه‌ هاوڕای ئازیز خۆشحاڵم له‌م‬ ‫كاروانه‌دا تۆم ناس����ی چونك����ه‌ مرۆڤ بونت‬ ‫زیاتر تێدایه‌و ج����وان بیرده‌كه‌یته‌وه‌ خۆ له‌م‬ ‫كاروانه‌دا مرۆڤی جوانی تێدایه‌ به‌اڵم ناشی‌و‬ ‫ده‌به‌نگ‌و له‌خۆباییش هه‌یه‌ ئیمام خومه‌ینی‬ ‫ده‌ڵێ (غه‌فڵ ‌هت‌و غرور كۆبكه‌یته‌وه‌ یه‌كسان‬ ‫ده‌بێت به‌شكست)‪.‬‬ ‫ئێستا له‌دونیای ئێمه‌دا هه‌ردوكی وجودی‬ ‫هه‌یه‌ هاوڕای ئازی����ز له‌درامایه‌كدا گویم لێبو‬ ‫كه‌س����یك بۆ دیداری ئیمپراتۆر هاتبو ده‌ربار‬ ‫پێی����ان وت كاتی نییه‌ ئه‌ویش وتی (ئه‌وه‌ی‬ ‫كات����ی نه‌بێت بۆ بینین كاتیش����ی نابێت كه‌‬ ‫ئیمپرات����ۆر بێ����ت) ل����ه‌م واڵته‌دا ه����ه‌ر‪١٠٠٠‬‬ ‫هه‌زارمه‌تر بڕۆ ده‌گه‌یته‌ ئیمپراتۆرێكی بچوك‬ ‫ته‌واو بچوك هاوڕای ئازیز ده‌مزانی ئه‌وڕۆژه‌‬ ‫چه‌ند برین����داری له‌ناخدا ب����ه‌اڵم بۆ ئه‌وه‌ی‬ ‫هه‌س����ت به‌بێزاری نه‌كه‌یت ویس����تم بێزاری‬ ‫خ����ۆم به‌نوكته‌یه‌ك����ی كۆمیدی بش����ارمه‌وه‌‬ ‫به‌اڵم نه‌متوانی دواتر س����ه‌یری ئاوێنه‌م كرد‬ ‫وت����م به‌خۆم‪.......‬به‌هه‌رح����اڵ ئێم����ه‌ له‌م‬ ‫كاروانه‌دا ئامانجی گه‌وره‌تر كۆمان ده‌كاته‌وه‌‬ ‫ده‌بێت هه‌ندێ����ك گه‌مژه‌یی له‌خه‌ڵكی گه‌مژه‌‬ ‫قبوڵكه‌ی����ن داوتر شه‌كس����پیر ده‌ڵێ مرۆڤ‬ ‫له‌و جێگایه‌ نامۆیه‌ كه‌ ده‌ورروبه‌ره‌كه‌ی لێی‬ ‫تێناگه‌ن ئێستا زۆری پاره‌ وای كردوه‌ هه‌ندێ‬

‫كه‌س ده‌وروبه‌ر بچ����وك ببینن هاوڕای ئازیز‬ ‫له‌م باره‌یه‌وه‌ ماركس خ����ودا له‌گوناهه‌كانی‬ ‫خ����ۆش بێت ده‌ڵێ (مرۆ ڤ تا زۆری هه‌بێت‬ ‫له‌مرۆڤبون����ی كه‌م ده‌بێت����ه‌وه‌) به‌اڵم ده‌زانم‬ ‫تۆ خه‌ون����ی جوان‌و ئامانج����ی جوانت هه‌یه‌‬ ‫نه‌نوس����راونه‌ته‌وه‌ مه‌رجی����ش نی����ه‌ ئامانجه‌‬ ‫نوس����راوه‌كان له‌ئامانج����ه‌ نه‌نوس����راوه‌كان‬ ‫جوانترب����ن هاوڕای ئازی����ز د ه‌زانی جیاوازی‬ ‫مرۆڤه‌ جوان����ه‌كان‌و ده‌به‌گه‌نگه‌كان له‌چیدایه‌‬ ‫ئ����ه‌م هه‌ر له‌بی����ری ورگیدایه‌و ئ����ه‌و له‌بیری‬ ‫بیركردنه‌وه‌دا هاوڕای ئازی����ز جیاوازی ئێمه‌‬ ‫به‌تۆیش����ه‌وه‌ له‌گه‌ڵ هه‌ندێك خه‌ڵكدا ئه‌وه‌یه‌‬ ‫ل����ه‌م كاروانه‌دا (ئه‌وان كار جێبه‌جێ ده‌كه‌ن‬ ‫ئێمه‌ ئه‌رك‪ ،‬كاربریتیه‌ له‌پیشه‌ ئه‌رك بریتیه‌‬ ‫له‌ئامانج بۆیه‌ هه‌میشه‌ ئه‌وانه‌ی كار جێبه‌جێ‬ ‫ده‌ك����ه‌ن ده‌ڵێن چی بۆ م����ن تێدایه‌ ئه‌وانه‌ی‬ ‫ئه‌رك جێبه‌جێ ده‌كه‌ن ده‌ڵێن چۆن گۆڕانكاری‬ ‫بخوڵقێنی����ن) هاوڕای ئازیز بی����ری ئه‌و نزاو‬ ‫پاڕانه‌وه‌م كه‌وته‌وه‌ كه‌ گوێم له‌س����ۆفییه‌كان‬ ‫بو داوایان له‌خوا ده‌كرد(خودایه‌ ئیحتیاجی‬ ‫مه‌ردی نام����ه‌ردم نه‌كه‌یت) ئای كه‌ نزایه‌كی‬ ‫جوانه‌ هاوڕای ئازیز گه‌وره‌ترین سه‌رمایه‌ الی‬ ‫من هه‌میشه‌ ئه‌وه‌یه‌ كه‌ بتوانم دڵی كه‌سێك‬ ‫خۆش بكه‌م نزایش����م بۆالی خ����ودا ئه‌وه‌یه‌‬ ‫به‌ر نه‌فره‌تی ن����ه‌وه‌ی ئاینده‌و مێژو نه‌كه‌وم‬ ‫نه‌وه‌كانی خۆیشم بتوانن شانازیم پێوه‌ بكه‌ن‬ ‫دواجار بێ����زار مه‌به‌ تۆ مرۆڤێكی جوانی من‬ ‫له‌خۆم‌و له‌تۆیش‌و له‌ژیانیش تێده‌گه‌م‪.‬‬

‫جیاوازی مرۆڤه‌‬ ‫جوانه‌كان‌و‬ ‫ده‌به‌گه‌نگه‌كان‬ ‫له‌چیدایه‌ ئه‌م هه‌ر‬ ‫له‌بیری ورگیدایه‌و‬ ‫ئه‌و له‌بیری‬ ‫بیركردنه‌وه‌دا‬

‫وێنای فه‌لسه‌فییانه‌ی ژیان‬

‫ئومێد حه‌مه‌عه‌لی‬ ‫له‌سه‌ده‌ی رابردودا یه‌كێك له‌ئیشه‌كانی‬ ‫كارل یاس���پێرس هه‌وڵدانب���و ب���ۆ‬ ‫جیاكردنه‌وه‌ی م���رۆڤ‌و ئاژه‌ڵ‪ ،‬ته‌قه‌الی‬ ‫جیاكردن���ه‌وه‌ له‌نێوان م���رۆڤ‌و ئاژه‌ڵدا‬ ‫به‌مه‌به‌ستی به‌راوردكردنیان نییه‌‪ ،‬به‌ڵكو‬ ‫زه‌مینه‌س���ازكردنی بونیادنان���ی مرۆڤه‌‬ ‫به‌پێچه‌وانه‌ی جه‌وه���ه‌ری ئاژه‌ڵیانه‌وه‌و‬ ‫له‌الیه‌كی دیكه‌وه‌ پیش���اندانی ترسێكی‬ ‫بنه‌ڕه‌تیی���ه‌ له‌ب���ه‌رده‌م مرۆڤ���دا‪ ،‬ترس‬ ‫له‌ترازانی ئ���ه‌م بونه‌یه‌ ب���ه‌ره‌و ئاقاری‬ ‫ئاژه‌اڵێت���ی‪ .‬ره‌نگ���ه‌ گرینگترین خاڵی‬ ‫خوڵقێنه‌ر كه‌ بتوانێ���ت دورایی مرۆڤ‌و‬ ‫ئاژه‌ڵی به‌رینتر كردبێت‌و پاراستنیش���ی‬ ‫شوناسی مرۆڤایه‌تی مرۆڤ قوڵتربكاته‌وه‌‬ ‫ئه‌وه‌ بێت‪ ،‬كه‌ مرۆڤ له‌دژبه‌ری ئاژه‌ڵ‌دا‬ ‫هه‌ڵگری هی���چ ئه‌زه‌لیه‌تێك‌و تواناییه‌كی‬ ‫ت���ه‌واو نه‌بێ���ت ب���ۆ خۆگونجان���دن‌و‬ ‫ته‌كه‌یوفكردن‪ .‬لێره‌دایه‌ مرۆڤ پێویسته‌‬ ‫خۆی پرۆس���ه‌ی گه‌ڕان به‌دوای رێگه‌ی‬ ‫ژیان���دا به‌گه‌ڕبخات‪ .‬م���رۆڤ فۆرمێكی‬ ‫ئاماده‌ك���راو نییه‌‪ ،‬ئه‌و خ���ۆی بونیادی‬ ‫خۆی ده‌نێ���ت‪ .‬به‌هێنده‌ی ئه‌وه‌ی مرۆڤ‬ ‫هه‌ڵگ���ری فۆرمێك���ی ئاماده‌كراوبێ���ت‪،‬‬ ‫ئه‌وه‌ن���ده‌ له‌ئ���اژه‌ڵ نزیكده‌بێت���ه‌وه‌‪.‬‬ ‫ژیان���ی م���رۆڤ ب���ۆ ئه‌وه‌ی شوناس���ی‬ ‫مرۆڤانه‌بونه‌كه‌ی پێوه‌ دیارو ئاشكرابێ‌و‪،‬‬ ‫له‌جه‌وه���ه‌ردا هه‌ڵگری ره‌گ���ه‌زو توخمه‌‬ ‫مرۆییه‌كان بێت‪ ،‬پێویس���ته‌ له‌پرۆسه‌ی‬ ‫گه‌شه‌كردنی بونی خۆیدا مانا وه‌ربگرێت‪.‬‬ ‫له‌روانین���ی یاس���پێرس‌دا‪ ،‬ئه‌گه‌ر ژیانی‬ ‫ئێمه‌ پێویس���ت نه‌ب���ێ له‌په‌راگه‌نده‌ییدا‬ ‫په‌رته‌وازه‌ببێت‪ ،‬ئه‌وا ده‌بێت له‌رێكێتی‌و‬ ‫هارمۆنییه‌ت���دا خۆی بیناب���كات‪ .‬لێره‌دا‬ ‫ناڕێك���ی‌و په‌رته‌وازه‌بون كاركردی هه‌ره‌‬ ‫نێگه‌تی���ڤ له‌س���ه‌ر جه‌وه���ه‌ری ژی���ان‬ ‫به‌جێده‌هێڵ���ن‪ .‬ژیان له‌م ش���ێواوییه‌دا‬ ‫ناتوانێ پانتاییه‌كی مانابه‌خش‌و مانادار‬ ‫بێت بۆ مرۆڤ‪ ،‬ئه‌مه‌ له‌كاتێكدا ده‌زانین‬ ‫هه‌م���و په‌رته‌وازه‌بون‌و ش���ێواوییه‌كان‬ ‫له‌بناغ���ه‌ی ژی���ان خۆیدا نیی���ن‪ ،‬به‌ڵكو‬ ‫خوڵقێن���راوی مرۆڤ���ه‌كان خۆیانن‪ ،‬كه‌‬ ‫ته‌واوی په‌رته‌وازه‌یی‌و ش���ێواوییه‌كانیان‬ ‫بۆ ژیان ده‌گوازنه‌وه‌و به‌چه‌شنێك خۆیان‬ ‫ئاراس���ته‌ ده‌كه‌ن‪ ،‬كه‌ تێده‌گه‌ین ئه‌وان‬ ‫جگه‌ له‌ژیان س���ه‌رقاڵی هه‌مو ش���تێكی‬ ‫دیكه‌ن‪ ،‬هه‌مو ئه‌و ش���تانه‌ی كه‌ ناتوانن‬ ‫بونیادی جه‌وهه‌رییانه‌ی ژیان دیاریبكه‌ن‌و‬ ‫پێش���بخه‌ن‪ .‬ته‌نه���ا له‌دۆخێك���دا ژیانی‬ ‫مرۆڤ ده‌توانێت له‌ت���ه‌ك هه‌ندێ مانادا‬ ‫په‌یوه‌ندی���دارو گرێدراوبێت‪ ،‬كه‌ به‌بروای‬ ‫یاسپێرس‪ ،‬پێویسته‌ "هه‌موله‌خۆگر" یان‬

‫"بون به‌گش���تی" بریتی بێت له‌سه‌ره‌تای‬ ‫خوڵقێنه‌ران���ه‌ی خ���ودی ژی���ان‪ .‬هه‌مو‬ ‫له‌خۆگ���ر له‌بیركردنه‌وه‌ی یاس���پێرس‌دا‬ ‫ته‌واوی جیه���ان‪ ،‬ترانس���دێنتال‌و بونی‬ ‫مرۆڤیش تێیدان‌و له‌ناویدان‪ .‬ئه‌م سیاق‌و‬ ‫بازنه‌ گش���تییه‌ یه‌كێكه‌ له‌كێش���ه‌كانی‬ ‫فه‌لس���ه‌فه‌ی بونه‌وییانه‌ی ب���اوه‌ڕداری‬ ‫ئه‌م فه‌یله‌س���وفه‌‪ ،‬چونكه‌ به‌شێوه‌یه‌كی‬ ‫س���ه‌ره‌كی ته‌به‌نی بونی ترانس���دێنتال‬ ‫ده‌كات‪ ،‬كه‌ به‌ڕۆشنی ئاماژه‌یه‌ بۆ بونی‬ ‫ی���ه‌زدان‪ ،‬ته‌نانه‌ت ئازادی مرۆڤ له‌بونی‬ ‫یه‌زدان‌دا به‌رجه‌سته‌ ده‌كات‪ .‬به‌ته‌نیشت‬ ‫ئه‌م وێناكردنه‌ بااڵی���ه‌ی یه‌زدانه‌وه‌‪ ،‬كه‌‬ ‫س���ه‌رچاوه‌ی ژیان‪ ،‬ئازادی‌و مانای بونی‬ ‫مرۆڤ‌و ژیانه‌كه‌یه‌تی‪ ،‬پێیوایه‌ ئه‌و بونه‌‬ ‫ترانسدێنتالییه‌ له‌هه‌مان میانه‌و بازنه‌ی‬ ‫"هه‌موله‌خۆگر" دایه‌‪ ،‬وه‌ك چۆن جیهانیش‬ ‫له‌هه‌م���ان بازنه‌دا جێگی���رده‌كات‪ .‬ژیان‬ ‫لێره‌دا له‌س���ه‌ره‌تا س���اكاره‌كانی فۆرمی‬ ‫ژیانی مرۆیی���ه‌وه‌ ده‌س���تپێده‌كات‪ ،‬كه‌‬ ‫قۆناغه‌كانی په‌ره‌س���ه‌ندنی بونی مرۆییه‌‬ ‫به‌ره‌و ئاس���تێكی بااڵ‪ .‬ئه‌گ���ه‌ر بتوانین‬ ‫نه‌خشی ئه‌م به‌رزبونه‌وه‌یه‌ بكه‌ین‪ ،‬ئه‌وا‬ ‫ئاس���تی هه‌ره‌ بڵندی ئه‌و په‌ره‌سه‌ندنه‌ی‬ ‫ژیان ده‌گاته‌ كۆتا س���نوری جیهان‪ ،‬له‌و‬ ‫ش���وێنه‌ی ئیدی م���رۆڤ له‌رێگه‌ی بونی‬ ‫گه‌شه‌كردوی خۆیه‌وه‌ په‌یوه‌ندی خۆی‌و‬ ‫بونی ترانسدێنتالیش ئاوه‌اڵ ده‌كاته‌وه‌‪.‬‬ ‫ئ���ه‌و رێكێتی‌و هارمۆنییه‌ته‌ی ژیانی‬ ‫راس���ته‌قینه‌ پێویس���تێتی له‌فه‌لسه‌فه‌ی‬ ‫یاس���پێرس‌دا ده‌توانێت ب���ۆ مرۆڤێكی‬ ‫دیاریكراویش ده‌ربكه‌وێت به‌سه‌رچاوه‌گرتن‬ ‫له‌جیهانێكه‌وه‌‪ ،‬كه‌ ئ���ه‌و تیایدا هاتۆته‌‬ ‫ژی���ان‪ ،‬ی���ان له‌كڵێس���ه‌یه‌كه‌وه‌‪ ،‬ك���ه‌‬ ‫هه‌نگاوه‌كانی فۆرموله‌ده‌كات‌و سروشیان‬ ‫پێده‌به‌خش���ێت‪ ،‬وه‌ك چ���ۆن بۆ به‌ره‌و‬ ‫پێش���چون‌و هه‌نگاوه‌ دی���ارو مه‌زنه‌كانی‬ ‫راس���ته‌‪ ،‬به‌هه‌مان ش���ێوه‌ ب���ۆ هه‌نگاو‬ ‫و هه‌وڵه‌ رۆژانه‌ییه‌كانیش���ی دروس���ته‌‪.‬‬ ‫لێ���ره‌دا ژیان له‌روانگه‌ی تاكه‌كه‌س���ه‌وه‌‬ ‫ی���ان بونێك���ی مرۆی���ی دیاریك���راوه‌وه‌‬ ‫ته‌ماش���اده‌كرێت له‌به‌رئ���ه‌وه‌ رێكێتیهو‬ ‫هارمۆنییه‌ت���ی ژی���ان به‌پل���ه‌ی یه‌كه‌م‬ ‫له‌هه‌ن���اوی ژیانی بونی په‌ره‌س���ه‌ندوی‬ ‫مرۆڤ���ه‌وه‌ له‌دایكده‌بێت‪ ،‬به‌م چه‌ش���نه‌‬ ‫ژیان به‌گشتی به‌و رێكێتی‌و هارمۆنییه‌ته‌‬ ‫تاكه‌كه‌س���ییه‌ ب���ارگاوی‌و پڕده‌بێ���ت‪،‬‬ ‫هه‌روه‌ك چ���ۆن ئ���اژاوه‌و په‌رته‌وازه‌ییه‌‬ ‫ژیانییه‌كانی مرۆڤ وه‌ك تاكه‌كه‌س���ێكی‬ ‫مرۆیی دیاریكراو له‌هه‌مان پێگه‌و ناواخنی‬ ‫تاكه‌ بونێكه‌وه‌ ده‌رده‌كه‌وێت‪ .‬شوێن بۆ‬ ‫یاسپێرس هه‌ڵگری واتایه‌كی ره‌مزییانه‌ی‬ ‫زۆر گرینگ‌و پڕكاركرده‌‪ ،‬به‌جۆرێك‪ ،‬كه‌‬ ‫جیهان وه‌ك پانتایی له‌دایكبون ده‌بێته‌‬ ‫سه‌رچاوه‌ی ئه‌و رێكێتی‌و هارمۆنییه‌ته‌‪،‬‬ ‫یان په‌رس���تگایه‌ك‪ ،‬كه‌ بۆ یاس���پێرس‬ ‫كڵێس���ه‌یه‌و ده‌توانێ���ت رۆڵێك���ی قوڵ‬ ‫له‌پرۆسه‌ی واتا به‌خشینی بونی مرۆییدا‬ ‫وازیب���كات‌و پرۆژه‌ی بون���ی مرۆڤ‪ ،‬كه‌‬ ‫له‌گش���ت پرۆژه‌و هه‌ن���گاوه‌ مه‌زنه‌كان‌و‬ ‫رۆژانه‌ییه‌كان پێكهاتوه‌‪ ،‬داده‌مه‌زرێنێت‌و‬ ‫س���ه‌رڕێیده‌خات‌و به‌رده‌وامییه‌ك���ه‌ی‬

‫كێشه‌ی ئێمه‌‬ ‫په‌یوه‌ندی‬ ‫به‌جیهانێكی‬ ‫داڕماوه‌وه‌ هه‌یه‌‬ ‫كه‌ به‌به‌رده‌وامی‬ ‫كه‌مترو كه‌متر‬ ‫باوه‌ڕ به‌و شتانه‌‬ ‫ده‌كات‪ ،‬كه‌‬ ‫له‌ترادیسیۆنه‌وه‌‬ ‫سه‌رچاوه‌ده‌گرن‬

‫ده‌پارێزێت‪ .‬ره‌نگه‌ مه‌به‌ستێكی دیكه‌ی‬ ‫باسكردنی جیهان‌و كڵێسه‌ بۆ یاسپێرس‬ ‫واتایه‌ك���ی قوڵتر ببه‌خش���ێت‪ ،‬ئه‌ویش‬ ‫وه‌رگرتن‌و قه‌بوڵكردنی جیهانه‌ له‌هه‌ندێ‬ ‫رێبازی فه‌لس���ه‌فیدا وه‌ك كۆتا ش���وێن‬ ‫ب���ۆ ئاماده‌یی مرۆڤ‌و ئام���اژه‌دان به‌بێ‬ ‫په‌یوه‌ندێتی م���رۆڤ به‌جیهانی ده‌ره‌وه‌و‬ ‫ترانس���دێنتاله‌وه‌‪ .‬ناوهێنانی كڵێسه‌ش‬ ‫هێمایه‌ بۆ گرێدان‌و په‌یوه‌ندیس���ازكردن‬ ‫له‌ته‌ك بااڵییدا‪ ،‬له‌ته‌ك ترانس���دێنتالدا‪،‬‬ ‫كه‌ ئه‌مه‌ش سروش���به‌خش‌و واتابه‌خش‌و‬ ‫هێزبه‌خشه‌ بۆ گشت هه‌نگاوه‌كانی مرۆڤ‬ ‫له‌پرۆژه‌ی دامه‌زراندن‌و به‌رده‌وامێتیداندا‬ ‫به‌ژیان‪ .‬قوڵكردن���ه‌وه‌ی ژیان له‌رێگه‌ی‬ ‫به‌س���تنه‌وه‌و گرێدانه‌وه‌ی���ه‌وه‌ له‌گ���ه‌ڵ‬ ‫ترانس���دێنتال‪ ،‬ئه‌و دۆخه‌یه‌ یاس���پێرس‬ ‫بۆ ته‌واوی بونی م���رۆڤ ته‌به‌نیكردوه‌‪.‬‬ ‫ژیان پرۆسه‌یه‌كی وشك‪ ،‬بێ په‌یوه‌ندی‌و‬ ‫دابڕاونییه‌ له‌گه‌ل ترانس���دێنتال دا‪ .‬ئه‌م‬ ‫په‌یوه‌ندییه‌ش له‌دوا په‌ره‌س���ه‌ندنه‌كانی‬ ‫بونی مرۆڤ‌و گه‌یش���تن به‌ئاستی بونی‬ ‫په‌ره‌س���ه‌ندودا دێته‌گ���ۆڕێ‪ ،‬ئه‌وكاته‌ی‬ ‫له‌كۆتا سنوری جیهاندا بونی په‌ره‌سه‌ندوی‬

‫مرۆڤ تێكه‌اڵو بەترانس���دێنتال ده‌بێت‪،‬‬ ‫یان ئازادی خۆی له‌یه‌زداندا به‌رجه‌سته‌و‬ ‫مانیفێست ده‌كات‪.‬‬ ‫ل���ه‌م دۆخ���ه‌دا م���رۆڤ له‌رێگ���ه‌ی‬ ‫ژیان���ی خۆڕس���كانه‌ی خۆی���ه‌وه‌ ئ���ه‌و‬ ‫ش���تانه‌ به‌رهه‌م ده‌هێنێ‪ ،‬ك���ه‌ دیارن‌و‬ ‫له‌گه‌ڵیان���دا ئاماده‌ ده‌بێ���ت له‌جیهانی‬ ‫ده‌وروبه‌ردا‪ .‬كێش���ه‌ی ئێم���ه‌ په‌یوه‌ندی‬ ‫به‌جیهانێك���ی داڕم���اوه‌وه‌ هه‌یه‌‪ ،‬كه‌ به‬ ‫‌به‌رده‌وام���ی كه‌مترو كه‌مت���ر باوه‌ڕ به‌و‬ ‫ش���تانه‌ ده‌كات‪ ،‬ك���ه‌ له‌ترادیس���یۆنه‌وه‌‬ ‫س���ه‌رچاوه‌ده‌گرن‪ .‬ئه‌م جیهانه‌ داڕماوه‌‬ ‫ته‌نه���ا وه‌ك رێكێت���ی‌و هارمۆنیه‌تێكی‬ ‫ده‌ره‌كی بونی هه‌ی���ه‌‪ ،‬جیهانێكی به‌بێ‬ ‫سیمبۆلیك‌و ترانس���دێنتاله‌و رۆح تیایدا‬ ‫پ���وچ كراوه‌ته‌وه‌و هیچ ئاس���وده‌ییه‌كی‬ ‫حه‌قیق���ی بۆ مرۆڤ ده‌س���ته‌به‌ر ناكات‪.‬‬ ‫له‌كوێدا ئه‌م جیهانه‌ مرۆڤ وه‌ك بونێكی‬ ‫ئ���ازاد به‌جێده‌هێڵێ���ت‪ ،‬له‌وێ���دا مرۆڤ‬ ‫له‌ده‌ستی خۆیدا ده‌مێنێته‌وه‌‪ ،‬به‌اڵم له‌ناو‬ ‫هۆكاره‌كانی تاوان‌و نیگه‌رانیدا‪ ،‬له‌ترس‌و‬ ‫له‌خه‌مساردی‌و داهێزراندا‪ .‬لێره‌دا مرۆڤ‬ ‫به‌ته‌نها ده‌توانێت حساب له‌سه‌ر خودی‬ ‫خۆی بكات‪ .‬وێنای فه‌لسه‌فییانه‌ی ژیان‬ ‫له‌الی ئه‌و هه‌وڵدانیه‌تی بۆ دروستكردنی‬ ‫خۆی‌و جه‌ختكردنه‌وه‌یه‌تی له‌سه‌ر هێزی‬ ‫خ���ۆی‪ ،‬هه‌رچه‌نده‌ جیهان���ی ده‌وروبه‌ر‬ ‫بۆ ئه‌مه‌ یارمه‌تیده‌ر نابێت‪ .‬یاس���پێرس‬ ‫وێنای فه‌لس���ه‌فییانه‌ی ژیان له‌روانگه‌ی‬ ‫ترانس���دێنتاله‌وه‌ ده‌خوێنێته‌وه‌و ره‌خنه‌‬ ‫ئاراسته‌ی جیهانی ته‌كنه‌لۆژی هاوچه‌رخ‬ ‫ده‌كات‌و به‌دونیایه‌ك���ی داڕماو له‌قه‌ڵه‌می‬ ‫ده‌دات‪ .‬داڕمانی جیهانی هاوچه‌رخ خۆی‬ ‫له‌س���ه‌ر فه‌رامۆش���كردنی ترادیسیۆن‌و‬ ‫به‌ها س���یمبۆلیك‌و ترانس���دێنتالییه‌كان‬ ‫بیناكردوه‌‪ .‬ئه‌م داڕماویی���ه‌ له‌بنه‌ڕه‌تدا‬ ‫گۆڕانكارییه‌ك���ه‌ له‌ن���اوه‌وه‌ی مرۆڤ���دا‪،‬‬ ‫كاولبونێك���ه‌ له‌جیهان���ی ناواخنی بونی‬ ‫مرۆیی���دا روده‌دات‪ .‬م���رۆڤ داده‌ڕمێ‌و‬ ‫كاولده‌بێ���ت‪ ،‬لێره‌وه‌ داڕمان���ی جیهان‬ ‫شكڵده‌گرێت‪ .‬یاسپێرس داڕمانی مرۆڤ‬ ‫له‌ترانسدێنتال به‌ناوی ئازادبونه‌وه‌ وه‌ك‬ ‫سه‌ره‌تاو بنچینه‌ی كه‌وتنی مرۆڤ پێناسه‬ ‫‌ده‌كات‪ .‬م���رۆڤ ده‌كه‌وێت‌و له‌داهێزرانی‬ ‫رۆح���ی‌و ترس���دا غه‌رقده‌بێ���ت‪ .‬دابڕان‬ ‫له‌ترانس���دێنتال له‌روانینی یاسپێرس‌دا‪،‬‬ ‫نابێت���ه‌ مای���ه‌ی ئاس���وده‌یی م���رۆڤ‌و‬ ‫پوچكردنه‌وه‌ی رۆحه‌‪ ،‬ئه‌مه‌ش كوشتنی‬ ‫ئه‌و په‌یوه‌ندییه‌یه‌ كه‌ مرۆڤ‌و ره‌گوریشه‌‬ ‫قوڵه‌ رۆحییه‌كانی پێكه‌وه‌ گرێده‌داته‌وه‌‪.‬‬ ‫له‌م فه‌لس���ه‌فه‌یه‌دا م���رۆڤ له‌جیهانێكی‬ ‫داڕماودایه‌‪ ،‬هه‌ر خ���ودی ئه‌و داڕماوییه‌‬ ‫بوەته‌ ئاس���ته‌نگی کاریگ���ه‌ر له‌به‌رده‌م‬ ‫گه‌شه‌كردن‌و پایه‌داربونی مرۆڤداو به‌بێ‬ ‫ره‌گوڕیش���ه‌ی رۆح���ی‌و په‌یوه‌ندییه‌كی‬ ‫ق���وڵ له‌گ���ه‌ڵ ترانس���دێنتالدا ژیان���ی‬ ‫مرۆڤ له‌توانای خوڵقاندن‌و پاراس���تنی‬ ‫ره‌س���ه‌نایەتی‌و پته‌وبون���ی خۆیدا نییه‌‪.‬‬ ‫ژیان به‌بێ بنه‌ڕه‌ته‌ ترانس���دێنتالییه‌كان‬ ‫لێكچ���ون‌و نێزیكی به‌ژیانی زینده‌وه‌ران‌و‬ ‫ش���ته‌كانه‌وه‌ هه‌یه‌ زیاتر له‌وه‌ی ژیانێكی‬ ‫قوڵ ئینسانی بێت‪.‬‬

‫ته‌ندروستی ‪tandrusti.sul@gmail.com‬‬

‫)‪ )524‬سێشه‌مم ‌ه ‪2016/4/19‬‬

‫‪15‬‬

‫الپه‌ڕه‌ی ته‌ندروستی‪ ،‬به‌سپۆنسه‌ری بەڕێوبەرایەتی گشتی تەندروستی سلێمانی‬

‫سااڵن ‌ه زیاتر ل ‌ه ‪ 120‬حاڵه‌تی ئۆتیزم‬ ‫له‌شار ‌ی سلێمانی‌و ده‌وروبه‌ری تۆمار ده‌كرێت‬ ‫ئا‪ :‬راگەیاندنی تەندروستی سلێمانی له‌ته‌مه‌نی ‪ 10‬ساڵی یه‌كه‌می ته‌مه‌ندا‬ ‫زیاتر روده‌دات‌و له‌سه‌ره‌تای ته‌مه‌ندا‬ ‫واته‌ له‌دوساڵ بۆ دو ساڵ‌و نیو منداڵ‬ ‫یه‌كێ���ك له‌دژوارتری���ن حاڵه‌ت ك ‌ه گه‌شه‌كردنێكی ئاسایی ده‌بێت‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫ئه‌مڕۆ به‌ش���ێك له‌خێزانه‌كان پێوه‌ی له‌دوای ئ���ه‌و ماوه‌ی ‌ه به‌ش���ێوه‌یه‌كی‬ ‫ده‌ناڵێنن بریتیه‌ له‌ئۆتیزم‪ ،‬ك ‌ه زۆرجار خێرا ئه‌و گه‌شه‌كردنه‌یان له‌ئاستێكدا‬ ‫له‌خێزانێكدا چه‌ند منداڵێكی توش���بو ده‌وه‌ستێت‌و دێته‌ خواره‌وه‌‪.‬‬ ‫د‪.‬ئه‌ف���رام محه‌م���ه‌د ئه‌وه‌ش���ی‬ ‫به‌ئۆتیزم ده‌بینرێت‪.‬‬ ‫خس���ته‌ڕو ئه‌و فاكته‌رانه‌ی به‌هۆكاری‬ ‫ئۆتی���زم خ���ۆی له‌خۆی���دا ئۆتی���زم داده‌نرێت هه‌م���ان هۆكاری‬ ‫حاڵه‌تێك���ی كۆنه‌‪ ،‬ب���ه‌اڵم ناولێنان‌و توشبون ‌ه به‌نه‌خۆشییه‌ ده‌رونیه‌كان‌و‬ ‫ده‌ستنیش���انكردنی نوێیه‌و سه‌باره‌ت بۆماوه‌یی���ش یه‌كێك���ه‌ له‌ه���ۆكار‌ه‬ ‫به‌م حاڵه‌ته‌و هۆكارو ده‌ره‌نجامه‌كانی دیاره‌كانی توشبون به‌ئۆتیزم‪ ،‬ئه‌گه‌ر‬ ‫دكت���ۆر ئه‌ف���رام محه‌مه‌د پس���ۆڕی خێزانێك منداڵێكی ئۆتیزمیان هه‌بێت‬ ‫نه‌خۆش���یی ‌ه ده‌رونیی���ه‌كان جه‌خت ئه‌وا رێژه‌ی توش���بونی منداڵی دوای‬ ‫له‌وه‌ده‌كات���ه‌وه‌ ك ‌ه ئۆتی���زم حاڵه‌ت ‌ه ئه‌و به‌ئۆتیزم ل ‌ه ‪ %50‬زیاتره‌‪.‬‬ ‫ئه‌و پس���پۆڕ‌ه ده‌رونی���ه‌ ئاماژه‌ی‬ ‫نه‌ك نه‌خۆش���ی‌و پێی وای ‌ه هۆكاری‬ ‫ئه‌م حاڵه‌ته‌ش ڤایرۆس نیه‌و توشبو به‌وه‌ش���كرد هه‌ندێ���ك له‌نیش���انه‌ی‬ ‫پێویستی به‌راهێنان‌و كۆرسی ده‌رونی جیاكه‌ره‌وه‌ واده‌كات مندااڵنی ئۆتیزم‬ ‫هه‌ی���ه‌ زیات���ر له‌ده‌رم���ان‪ ،‬چونك��� ‌ه له‌مندااڵنی دیكه‌ جیابكرێنه‌وه‌ ئه‌ویش‬ ‫ئۆتیزم تێكچونێكی ئاڵۆزی مێشكه‌و حه‌زنه‌ك���ردن له‌جلوبه‌رگ���ی ن���وێ‌و‬ ‫له‌س���ێ ب���واردا خ���ۆی ده‌بینێته‌و‌ه دوباره‌كردنه‌وه‌ی ته‌نیا جلوبه‌رگێك‪،‬‬ ‫ئه‌وی���ش گرفتی ئاخاوت���ن‌و ره‌فتارو له‌گه‌ڵ بێ توانایی له‌قسه‌كردن‌و چون‬ ‫هه‌ڵس���وكه‌وت‌و گرفت له‌په‌یوه‌ندیی ‌ه بۆ ته‌والێ���ت‌و به‌رده‌وام س���وڕانه‌و‌ه‬ ‫به‌ده‌وری خۆیانداو وابه‌سته‌یی هه‌ندێك‬ ‫كۆمه‌اڵیه‌تیه‌كاندا‪.‬‬ ‫ئ���ه‌و پس���پۆڕه‌ رونیك���رده‌وه‌ ئه‌و كه‌ره‌سته‌و كه‌لوپه‌لی دیاریكراو‪ ،‬ئه‌و‌ه‬ ‫مندااڵنه‌ی له‌سه‌ره‌تای له‌دایكبونیاندا جگه‌ له‌هه‌س���ت نه‌كردن به‌س���ه‌رماو‬ ‫توش���ی هه‌وكردنی ڤایرۆس���ی ده‌بن گه‌رم���ا‪ ،‬هه‌ربۆیه‌ پس���ۆڕانی ده‌رونی‬ ‫رێژه‌ی توشبونیان به‌ئۆتیزم به‌رزتر‌ه هۆشیاری ده‌ده‌نه‌ دایكان‌و باوكان ك ‌ه‬ ‫خۆیان ده‌توانن رۆڵی جدیان هه‌بێت‬ ‫به‌راورد به‌مندااڵنی دیكه‌‪.‬‬ ‫ئه‌و پس���پۆره‌ باس���ی له‌وه‌شكرد بۆ چاره‌سه‌ركردنی حاڵه‌ته‌كه‌و پێدانی‬ ‫به‌پێی سه‌رچاوه‌ كۆنه‌كان ئه‌م حاڵه‌ت ‌ه ده‌رم���ان ته‌نیا ب���ۆ هێوركردنه‌وه‌ی‬

‫ی سلێمانی‌و‬ ‫ره‌گه‌زی مێینه‌یه‌و له‌شار ‌‬ ‫هه‌ندێك ره‌فتاره‌‪.‬‬ ‫به‌پێی ئام���اره‌ نێوده‌وڵه‌تیه‌كان ل ‌ه ده‌وروبه‌ریشی‌ س���ااڵنه‌ زیاتر ل ‌ه ‪120‬‬ ‫‪ %1‬ی مندااڵنی تازه‌ له‌دایكبو توشی حاڵه‌ت���ی ئۆتی���زم له‌الی���ه‌ن لیژن ‌ه‬ ‫ئۆتی���زم ده‌ب���ن‌و رێژه‌ی توش���بونی پزیش���كییه‌كانه‌وه‌ ده‌ستنیش���ان‬ ‫ره‌گ���ه‌زی نێ���ر چ���وار به‌رامب���ه‌ری ده‌كرێت‪.‬‬

‫ئۆتیزم له‌س���اڵی ‪ 1943‬له‌واڵتانی‬ ‫ئه‌وروپ���ا دۆزراوه‌ت���ه‌وه‌و پس���پۆڕو‬ ‫شاره‌زایانی بواری ده‌رونناسی چه‌مكی‬ ‫خودته‌نیای���ی) له‌به‌رامب���ه‌ر ئۆتیزم‬ ‫داده‌نێ���ن‪ ،‬ك ‌ه ئه‌م وش���ه‌یه‌ یۆنانیه‌و‬

‫به‌مانای دابڕان‌و گۆشه‌گیری دێت‪ ،‬ئه‌و‬ ‫كه‌سانه‌شی توشی ئه‌م حاڵه‌ته‌ ده‌بن‬ ‫به‌شێوه‌یه‌كی گشتی هه‌ر له‌منداڵیه‌و‌ه‬ ‫توشی ده‌بن‌و روبه‌ڕوی گۆشه‌گیری‌و‬ ‫ته‌نیایی‌و دابڕان ده‌بنه‌وه‌‪.‬‬

‫ێ جار خواردن هۆكار‌ه ب‌ۆ دروست بون ‌ی لیر هه‌وڵی به‌گه‌ڕخستنی به‌شی‬ ‫هه‌ند ‌‬ ‫فریاكه‌وتنی نه‌خۆشخانه‌ی‬ ‫شار ده‌درێت له‌گه‌ڵ‬ ‫رێكخراوێكی‌ ئیتاڵی‌‬ ‫ئا‪ :‬راگەیاندنی تەندروستی سلێمانی‬

‫لی����ر بریتیه‌ له‌په‌ڵه‌یه‌كی‌ س����ور كه‌‬ ‫به‌رز ده‌بێته‌وه‌و ره‌نگێكی‌ س����پی كاڵ‬ ‫ب����ه‌ده‌وری‌ خۆیدا دروس����ت ده‌كات‪،‬‬ ‫به‌هۆی‌ بونی‌ نه‌خۆشی هه‌ستیاریه‌وه‌‬ ‫دروست ده‌بێت‌و قه‌باره‌كه‌ی‌ جیاوازه‌و‬ ‫به‌ش����ێوه‌ی‌ گرێ����ی‌ گ����ه‌وره‌و بچوك‬ ‫ده‌رده‌كه‌وێت جۆره‌كانیشی‌ زۆره‌‪.‬‬

‫به‌پێی ه����ۆكاری‌ هه‌س����تیارییه‌ك ‌ه‬ ‫به‌س����ه‌ر له‌ش����دا باڵوده‌بێت����ه‌وه‌ جا‬ ‫به‌ه����ۆی‌ خۆراك����ه‌وه‌ بێ����ت یاخ����ود‬ ‫به‌ه����ۆی‌ به‌ركه‌وتنه‌وه‌ بێ����ت‪ ،‬ئه‌گه‌ر‬ ‫به‌ه����ۆی‌ خۆراك����ه‌وه‌ بێ����ت به‌هه‌مو‬ ‫له‌ش����دا باڵوده‌بێته‌وه‌و ئه‌گه‌ر به‌هۆی‌‬ ‫به‌كه‌وتنه‌وه‌ بێت ته‌نها له‌و ش����وێنه‌دا‬ ‫ده‌رده‌كه‌وێ����ت ك����ه‌ به‌ركه‌وتنه‌ك����ه‌‬ ‫رویداوه‌‪.‬‬ ‫له‌وباره‌ی����ه‌وه‌ د‪ .‬زان����ا محه‌م����ه‌د‬ ‫پس����پۆری‌ نه‌خۆش����ییه‌كانی‌ پێست‬ ‫رایده‌گه‌یه‌نێت "نه‌خۆشی‌ لیر جۆرێكه‌‬ ‫له‌نه‌خۆشی‌ هه‌ستیاری‌ ئه‌مه‌ش به‌هۆی‌‬ ‫تێكشكاندنی‌ خانه‌كانی‌ ماست ده‌بێت‬ ‫كه‌ جۆرێكه‌ له‌خڕۆكه‌ سپیه‌كان‪ ،‬كاتێك‬ ‫ئه‌و خانانه‌ تێكده‌ش����كێن مادده‌یه‌ك‬ ‫ده‌رده‌ده‌ن له‌ه����ه‌ر ش����وێنێكدا بێت‬

‫كاریگه‌ری‌ الوه‌كی‌ دروس����ت ده‌كات‪،‬‬ ‫به‌جۆرێ����ك له‌س����ییه‌كاندا كه‌س����ه‌كه‌‬ ‫توشی‌ هه‌ناسه‌ته‌نگی‌‌و كۆكه‌ ده‌كات‌و‬ ‫له‌پێستیش����دا وه‌ك لیر ده‌رده‌كه‌وێت‬ ‫له‌كۆئه‌ندامی‌ هه‌رسیش����دا كه‌س����ه‌كه‌‬ ‫توش����ی‌ ئازاری‌ گ����ه‌ده‌و ریخۆڵه‌كان‬ ‫ده‌كات‪ ،‬هه‌روه‌ها له‌كۆئه‌ندامی‌ ئێسكدا‬ ‫ئیسك توش����ی‌ ئازار ده‌كات ئه‌مه‌ش‬ ‫له‌كاتێكدا ده‌بێت كه‌ هه‌س����تیارییه‌كه‌‬ ‫زۆر به‌هێز بێت چونكه‌ خانه‌ی‌ ماست‬ ‫له‌ئێس����كدا به‌هێزتری����ن‌و به‌ئاس����انی‌‬ ‫تێكناشكێن"‪.‬‬ ‫ئه‌و پزیش����كه‌ له‌باره‌ی‌ هۆكاره‌كانی‌‬ ‫نه‌خۆش����ییه‌كه‌وه‌ ئام����اژه‌ به‌چه‌ن����د‬ ‫هۆكارێك ده‌كات له‌وانه‌ش‪:‬‬ ‫‪ -1‬خ����ۆراك‪ ،‬به‌تایب����ه‌ت ئ����ه‌و‬

‫خۆراكانه‌ی‌ مادده‌ی‌ پرۆتینیان تێدایه‌‬ ‫وه‌ك فاسۆڵیاو نۆك‌و په‌تاته‌و هێلكه‌و‬ ‫گوێزو بایام‌و شلیك‌و باینجان‌و مۆز‪.‬‬ ‫‪ -2‬ره‌نگ����ه‌كان‪ ،‬ئ����ه‌و ره‌نگان����ه‌ی‌‬ ‫ده‌كرێت����ه‌ ن����او خواردنه‌كانه‌وه‌ وه‌ك‬ ‫پیپسی‌و شه‌ربه‌ته‌كان‪.‬‬ ‫‪ -3‬ده‌رم����ان‪ ،‬حه‌پ����ه‌كان ده‌چن����ه‌‬ ‫خوێنه‌وه‌و هه‌ستیاری‌ دروست ده‌كه‌ن‬ ‫وه‌ك ئه‌مپس����لین‌و ئه‌مۆكس����لین‌و‬ ‫هاوش����ێوه‌كانی‌ هه‌روه‌ها ئه‌س����پرین‬ ‫كه‌ هه‌س����تیارییه‌كه‌ی‌ درێژخایه‌نتره‌و‬ ‫هه‌ن����دێ جاری����ش به‌ه����ۆی‌ ده‌رمانی‌‬ ‫نه‌خۆش����ی درێژخایه‌نه‌وه‌ دروس����ت‬ ‫ده‌بێت‪.‬‬ ‫‪ -4‬گۆڕان����ی‌ وه‌رزه‌كان‪ ،‬ئه‌م����ه‌ش‬ ‫په‌یوه‌ن����دی‌ هه‌یه‌ به‌هه‌س����تیارییه‌وه‌‬ ‫به‌تایبه‌ت له‌به‌هاردا گه‌شه‌س����ه‌ندن‌و‬ ‫بوژان����ه‌وه‌ی‌ گژوگی����او زین����ده‌وه‌ران‬ ‫ده‌بێته‌ ه����ۆی‌ دروس����تبونی‌ جوڵه‌ی‌‬ ‫ده‌نكه‌ هه‌اڵڵه‌‪.‬‬ ‫‪ -5‬ئ����او و ئاره‌قه‌كردنه‌وه‌‪ ،‬هه‌ندێ‬ ‫ك����ه‌س به‌ه����ۆی‌ به‌ركه‌وتن����ی‌ ئاو و‬ ‫ئاره‌قه‌كردنه‌وه‌ توش����ی‌ هه‌س����تیاری‬ ‫ده‌بێت كه‌ په‌یوه‌ندی‌ به‌هه‌س����تیاری‌‬ ‫ده‌ماره‌كانه‌وه‌ هه‌یه‌‪.‬‬ ‫‪ -6‬م����ادده‌كان‪ ،‬ب����ۆ نمون����ه‌ بۆن‌و‬ ‫ده‌رم����ان به‌كارهێن����ان هه‌س����تیاری‌‬

‫دروست ده‌كات‪.‬‬ ‫‪ -7‬بۆ ماوه‌یی‪ ،‬بۆ نمونه‌ كه‌س����ه‌ك ‌ه‬ ‫له‌باوباپیرانیانه‌وه‌ ره‌بویان هه‌یه‌و ئه‌م‬ ‫كه‌س����انه‌ زیاتر ئه‌گه‌ری‌ توشبونیان‬ ‫هه‌یه‌ به‌هه‌ستیاری‌‪.‬‬ ‫د‪ .‬زان����ا محه‌م����ه‌د له‌ب����اره‌ی‌‬ ‫هۆكاره‌كانی‌ خۆپاراس����تنه‌وه‌ ده‌ڵێت‬ ‫"بۆ خۆپاراستن له‌نه‌خۆشی هه‌ستیاری‌‬ ‫پێویسته‌ له‌و خۆراكانه‌ دوربكه‌وینه‌وه‌‬ ‫كه‌ ده‌بن����ه‌ هۆی‌ دروس����تبونی‌ ئه‌و‬ ‫هه‌ستیارییه‌ یاخود رێژه‌یه‌كی‌ كه‌متر‬ ‫له‌وجۆره‌ خۆراكانه‌ بخورێت‪ ،‬هه‌روه‌ها‬ ‫دوركه‌وتن����ه‌وه‌ له‌به‌كارهێنان����ی‌ ئه‌و‬ ‫حه‌پ‌و ده‌رمانانه‌ی‌ ك����ه‌ ده‌بنه‌ هۆی‌‬ ‫هه‌س����تیاری‌‌و ه����اوكات دوركه‌وتنه‌وه‌‬ ‫ل����ه‌و ده‌رمانان����ه‌ی‌ كه‌ بۆ كوش����تنی‌‬ ‫مێروه‌ زیانبه‌خشه‌كان به‌كاردێت‪،‬جگه‌‬ ‫له‌مانه‌ش خۆپاراس����تن له‌تۆزوخۆڵ‌و‬ ‫ل����ه‌وه‌رزی‌ به‌ه����اردا له‌گژوگی����او‬ ‫ده‌نكه‌هه‌اڵڵه‌ هه‌روه‌ها ده‌كرێت بڵێین‬ ‫پێویسته‌ نه‌خۆش خۆی‌ به‌دور بگرێت‬ ‫له‌دڵه‌راوك����ێ چونك����ه‌ ده‌بێته‌ هۆی‌‬ ‫زیادبونی‌ هه‌ستیارییه‌كه‌ی‌"‪.‬‬ ‫ئه‌م پسپۆڕه‌ رایگه‌یاند "هه‌ستیاری‌‬ ‫دو ج����ۆری‌ هه‌ی����ه‌ كورتخای����ه‌ن‌و‬ ‫درێژخایه‌ن به‌پێی‌ جۆره‌كانی‌ پزیشك‬ ‫چاره‌سه‌ر بۆ نه‌خۆش ده‌نوسێت‪".‬‬

‫فره‌ هه‌ستیاری وه‌رزی چییه‌؟‬ ‫ئا‪ :‬راگەیاندنی تەندروستی سلێمانی‬ ‫له‌به‌هاراندا هه‌س���تیاری له‌هه‌ندێك‬ ‫كه‌سدا دروست ده‌بێت له‌قوڕگ‌و لوت‌و‬ ‫گوێدا ئه‌ویش به‌هۆی گۆڕینی وه‌رزه‌كه‌و‬ ‫ئه‌و ته‌نانه‌ی له‌گه‌ڵ نه‌ش���ونماكردنی‬ ‫گژوگیادا ده‌رده‌چێت‪.‬‬ ‫هه‌ستیاری‪ ،‬نه‌خۆش���ییه‌كه‌ توشی‬ ‫ئه‌و كه‌س���انه‌ ده‌بێت ك���ه‌ له‌چۆنێتی‬ ‫دروستبونی له‌شیاندا وه‌اڵمدانه‌وه‌یه‌كی‬

‫خێرا هه‌یه‌ بۆ ئه‌و ته‌نۆلكانه‌ی له‌هه‌وادا‬ ‫هه‌یه‌ كه‌ هه‌ستیاری دروستده‌كه‌ن‪.‬‬ ‫د‪.‬س���ه‌روه‌ت تۆفی���ق پس���پۆڕی‬ ‫نه‌خۆش���ییه‌كانی ق���وڕگ‌و لوت‌و گوێ‬ ‫ده‌ڵێت "س���وتانه‌وه‌و خورانی قوڕگ‌و‬ ‫ن���اوده‌م به‌تایبه‌تیش ل���وت هه‌روه‌ها‬ ‫پژمین‌و گرانبون���ی گوێچكه‌و زۆربونی‬ ‫ئ���اوی ل���وت له‌نیش���انه‌ دیاره‌كان���ی‬ ‫هه‌ستیاری وه‌رزییه‌"‪.‬‬ ‫ئه‌م نه‌خۆشییه‌ مه‌ترسیدار نیه‌ به‌اڵم‬ ‫كاتێك پشتگوێ بخرێت هه‌وكردن زیاتر‬

‫ده‌بێت‌و ته‌ندروس���تی كه‌سه‌كه‌ ناله‌بار‬ ‫ده‌بێ���ت‪ ،‬ئه‌و پس���پۆره‌ ئامۆژگاریمان‬ ‫ده‌كات به‌وه‌ی ده‌بێت ده‌رمانی تایبه‌ت‬ ‫به‌نه‌خۆشییه‌كه‌ له‌ژێر چاودێری پزیشكی‬ ‫پس���پۆڕدا وه‌ربگیرێ���ت‌و نه‌هێڵرێ���ت‬ ‫خۆڵ‌و ته‌پوت���ۆز بچێت���ه‌ قوڕگیه‌وه‌و‬ ‫دوركه‌وتنه‌وه‌ له‌جگه‌ره‌كێشان‌و كه‌متر‬ ‫چونه‌ ئه‌و ش���وێنانه‌ی‌ كه‌ بۆنی گیاو‬ ‫س���ه‌وزایی تێدای���ه‌ به‌تایبه‌تیش له‌م‬ ‫وه‌رزانه‌ی‌ ئێس���تادا كه‌ كاتی‌ سه‌یران‌و‬ ‫گه‌شتكردنی‌ به‌هاره‌یه‌‪.‬‬

‫ناونیشانی وێبسایتی بەڕێوبەرایەتی گشتی تەندروستی سلێمانی‬

‫‪http://www.dohsuli.com‬‬

‫ئا‪ :‬راگەیاندنی تەندروستی سلێمانی‬ ‫رۆژی ‪ 2016/4/14‬له‌دیوان���ی‬ ‫ته‌ندروس���تی د‪.‬می���ران محه‌م���ه‌د‬ ‫به‌ڕێوه‌به‌ری گشتی ته‌ندروستی سلێمانی‬ ‫له‌گه‌ڵ ڕێكخراوی ئیمێرجێنسی ئیتاڵیدا‬ ‫كۆبۆوه‌‪.‬‬ ‫كۆبونه‌وه‌ك���ه‌ش تایب���ه‌ت ب���و‬ ‫زیات���رو‬ ‫به‌هه‌ماهه‌نگیكردن���ی‬ ‫پێشكه‌ش���كردنی هاوكارییه‌ پزیشكی‌و‬ ‫ته‌ندروس���تییه‌كان له‌الی���ه‌ن ڕێكخراوی‬ ‫ناوبراوه‌و‌ه بۆ شاری سلێمانی‪.‬‬ ‫تێیدا به‌ڕێوه‌به‌ری گشتی ته‌ندروستی‬ ‫س���لێمانی باس���ی له‌میكانیزمه‌كان���ی‬ ‫چۆنێتی به‌گه‌ڕخستنی به‌شی فریاكه‌وتن‬ ‫كرد له‌ناو نه‌خۆشخانه‌ی شاردا‪ ،‬هه‌روه‌ها‬ ‫چۆنێتی هاوكاری‌و پشتیوانییه‌كانی ئه‌و‬

‫رێكخراوه‌ له‌و روه‌وه‌ تاوتوێ كران‪.‬‬ ‫له‌وباره‌وه‌ د‪.‬میران محه‌مه‌د به‌ڕێوبه‌ری‬ ‫گشتی ته‌ندروستی سلێمانی ڕایگه‌یاند‬ ‫"رێكخراوی ئێمرجنسی ئیتاڵی ئه‌زمونی‬ ‫‪ 20‬ساڵیان هه‌ی ‌ه له‌ش���اری سلێمانیدا‬ ‫ه���ه‌روه‌ك پێش���تر له‌به‌ڕێوه‌بردن���ی‬ ‫نه‌خۆش���خانه‌ی ئیمێرجنسی سلێمانیدا‬ ‫جێده‌س���تیان دیاربوه‌و ئێستاش له‌ناو‬ ‫كه‌مپی ئاواره‌كاندا خۆبه‌خشان ‌ه ئیداره‌ی‬ ‫ئه‌و جێگایان ‌ه ده‌ده‌ن"‪.‬‬ ‫د‪.‬میران ئه‌وه‌شی ڕاگه‌یاند "بۆی ‌ه ئێم ‌ه‬ ‫داوامان لێكردن به‌شی فریاكه‌وتنی شار‬ ‫به‌ڕێوه‌بب���ه‌ن‌و چاوه‌ڕێ���ی ئه‌وه‌ین ك ‌ه‬ ‫پرۆتۆكۆلێك بنوس���ین‌و ره‌زامه‌ند بن‪،‬‬ ‫ئه‌مه‌ش ده‌ستكه‌وتێكی گه‌وره‌ ده‌بێت‌و‬ ‫سیس���ته‌مێكی نوێی��� ‌ه له‌به‌ڕێوه‌بردنی‬ ‫نه‌خۆش���خانه‌كانی شاری سلێمانیدا ك ‌ه‬ ‫خۆبه‌خشانه‌ كاره‌كان ئه‌نجام ده‌ده‌ن"‪.‬‬

‫فەیسبووك‪https://www.facebook.com/tandroostyt :‬‬

‫‪14‬‬

‫بیرورا‬

‫)‪ )524‬سێشه‌مم ‌ه ‪2016/4/19‬‬

‫نامه‌یه‌ك ‌ی كراو‌ه بۆ جه‌نابی كاك مه‌سعود بارزانی‌‬ ‫پ‪ .‬د‪ .‬هـۆگــر شــێخ مــه‌حـمود*‬ ‫س���ه‌روه‌رم‪ ،‬دوای‌ هیواخوازی���م ب���ۆ‬ ‫نۆشمه‌ندی‌و سه‌ركه‌وتن‌و سه‌رفرازیتان‪،‬‬ ‫لێت���ان ناش���ارمه‌وه‌‪ ،‬ك���ه‌ ب���ۆ س���ێ‬ ‫س���اڵێك ده‌چێت‪ ،‬نیازم���ه‌ له‌نزیكه‌وه‌‬ ‫به‌ڕێزتان ببینم‪ ،‬بۆئه‌وه‌ی‌ ڕاش���كاوانه‌‬ ‫ئه‌وه‌ی‌ له‌باره‌ی‌ هه‌رێ���م‌و ده‌وروبه‌ره‌وه‌‬ ‫بونه‌ت���ه‌ جێگه‌ی‌ س���ه‌رنج‌و دڵه‌ڕاوكێم‪،‬‬ ‫ب���ه‌ به‌ڕێزتان���ی‌ ڕابگه‌یه‌ن���م‌و ویژدانم‬ ‫ئاس���وده‌ بك���ه‌م‪ .‬دیاره‌ گه‌یش���تن به‌‬ ‫به‌ڕێزت���ان زۆر ئاس���ان نیی���ه‌و ره‌نگه‌‬ ‫چه‌ن���دان چه‌ندوچون���ی‌ بوێت‪ ،‬هاوكات‬ ‫چه‌ن���دان ڕمللێدانی‌ له‌الی���ه‌ن حیزبانی‌‬ ‫ك���وردی‌ هه‌رێمه‌كه‌مانی‌ لێده‌كه‌وێته‌وه‌‪،‬‬ ‫به‌حیزبه‌كه‌ی‌ به‌ڕێزیشتانه‌وه‌‪ ،‬ئه‌گه‌رچی‬ ‫به‌نده‌ زۆر باكم به‌وه‌ نه‌بوه‌و نییه‌‪.‬‬ ‫جه‌نابی س���ه‌رۆك‪ ،‬له‌م یه‌كدوساڵه‌ی‌‬ ‫دواییدا‪ ،‬له‌گه‌ڵ ‪ 12‬ئاكادیمیی پسپۆڕی‬ ‫زماندا هاتینه‌ خزمه‌تت���ان‪ ،‬به‌اڵم ئه‌وه‌‬ ‫له‌پێن���اوی‌ زمان���ی‌ كوردیدا ب���و‪ ،‬كه‌‬ ‫پێمانوابو له‌بارێكی‌ خراپدایه‌و تا بێتیش‬ ‫پتر به‌ره‌و په‌راوێزخستن له‌الیه‌ن كورد‬ ‫خۆیه‌وه‌ ده‌برێت‪ .‬ئێس���تا ئه‌وه‌ بابه‌تی‌‬ ‫هه‌نوكه‌ی���ی نیی���ه‌‪ ،‬چونك���ه‌ ئێس���تا‬ ‫هه‌لومه‌رجێ���ك هاتوه‌ت���ه‌ پێش���ێ‪ ،‬كه‌‬ ‫ن���ه‌ك زمانه‌كه‌‪ ،‬به‌ڵكو واخه‌ریكه‌ گیانی‌‬ ‫نه‌ته‌وه‌ی���ی له‌س���ایه‌ی‌ حیزبحیزبێنه‌ی‌‬ ‫ناقۆاڵوه‌ به‌ره‌و نابودبون ده‌برێت‪ ،‬ئه‌مه‌‬ ‫له‌كاتێك���دا‪ ،‬كه‌ ئه‌و هه‌م���و زانكۆیه‌ش‬ ‫له‌پاڵ ئه‌و چه‌ش���نه‌ حیزبایه‌تیكردنه‌داو‬ ‫له‌پێن���اوی‌ ده‌نگهێن���ان له‌ناوچ���ه‌ی‌‬ ‫كردنه‌وه‌یاندا‪ ،‬كراونه‌ته‌وه‌و كراونه‌ته‌ بار‬ ‫به‌سه‌ر توانای دارایی هه‌رێمه‌وه‌‪ ،‬كه‌چی‬ ‫ئاستی‌ زانست‌و رۆشنبیریی مرۆڤی‌ كورد‬ ‫تا بێ���ت له‌پوكان���ه‌وه‌ ده‌دات‪ .‬جه‌نابی‬ ‫س���ه‌رۆك‪ ،‬لێممه‌گره‌ ئه‌گه‌ر بڵێم چاكبو‬ ‫ئه‌م قه‌یرانه‌ ئابوری‌‌و دارایییه‌ سه‌ریهه‌ڵدا‪،‬‬ ‫ده‌ن���ا ئێس���تا ه���ه‌ر ئه‌و پێش���بڕكێی‬ ‫حیزبایه‌تیی���ه‌ی‌ كورد‪ ،‬هێنده‌ قه‌زای‌ بۆ‬ ‫ده‌كردین���ه‌ پارێزگاو هێن���ده‌ پارێزگارو‬ ‫به‌ڕێوه‌به‌ری‌ گش���تی‌ زۆر ده‌بون‪ ،‬ئیتر‬ ‫له‌و پێشبڕكێیه‌دا واڵتانی‌ ده‌وروبه‌رمان‬ ‫به‌تۆزی‌ پێماندا نه‌ده‌گه‌یشتنه‌وه‌! جگه‌‬ ‫له‌وه‌ش پێش���بڕكێی كردنه‌وه‌ی‌ كه‌ناڵی‌‬ ‫ته‌له‌فزیۆنیی ئاس���مانی‌‌و ڕادیۆو گۆڤارو‬ ‫رۆژنام���ه‌ی‌ حی���زب‌و س���ایه‌ی‌ حیزب‪،‬‬ ‫به‌ره‌كه‌تدا! هێنده‌ زۆر بوه‌‪ ،‬بڕوا بفه‌رمو‬ ‫كار واب���ڕوات كه‌لتوری‌ ك���وردو زمانی‌‌و‬ ‫ته‌نانه‌ت مۆسیقای كوردو ‪...‬تاد‪ ،‬هه‌مو‬ ‫ئه‌مان���ه‌ به‌ناوی‌ پێش���كه‌وتن‌و ئازادیی‬ ‫راگه‌یاندنه‌وه‌‪ ،‬بێگومان ئه‌وه‌ی‌ كه‌ زیانی‌‬ ‫بۆ په‌زه‌كه‌ نه‌بێت! ماڵی كورد هێنده‌ی‌‬ ‫تر ش���لۆق ده‌ك���ه‌ن‪ .‬س���ه‌روه‌رم‪ ،‬ئه‌و‬ ‫هه‌مو ده‌س���تگا راگه‌یاندنه‌ حیزبییانه‌‪،‬‬ ‫به‌ئاش���كراكان‌و به‌سێبه‌ره‌كانیشیانه‌وه‌‪،‬‬ ‫له‌گه‌ڵیان���دا ئه‌وان���ه‌ی‌ حیزبه‌ك���ه‌ی‌‬ ‫به‌ڕێزیشتان‪ ،‬بارێكی‌ ده‌رونیی وایان بۆ‬ ‫تاكی‌ كورد دروستكردوه‌‪ ،‬كه‌ دوژمنانیش‬ ‫نه‌یانتوانی���وه‌ بیكه‌ن‪ .‬راگه‌یاندنی‌ به‌ناو‬ ‫خۆمان بارێكی‌ وای���ان خوڵقاندوه‌‪ ،‬كه‌‬ ‫كوردی كردوه‌ ب���ه‌ یه‌كهه‌م نه‌ته‌وه‌‪ ،‬كه‌‬ ‫هی���چ دوژمنێكی‌ پێویس���تی‌ به‌تابوری‌‬ ‫پێنج نه‌بێت‪ ،‬چونك ‌ه زۆرێك له‌خۆمان‌و‬ ‫راگه‌یاندنه‌كانمان ئ���ه‌و كاره‌ به‌زیاده‌وه‌‬ ‫ده‌كه‌ن! ئه‌م باره‌ به‌شێوه‌یه‌كه‌‪ ،‬كه‌ گه‌ر‬ ‫كار وا بڕوات ئه‌وا دڵسۆزانی‌ نه‌ته‌وه‌كه‌‬ ‫ده‌بێ���ت كاری���ان ته‌نیاوته‌نی���ا ببێته‌‬ ‫به‌رپه‌رچدانه‌وه‌ی‌ ئه‌و ده‌نگه‌ نه‌سازانه‌ی‌‪،‬‬ ‫ك���ه‌ به‌گاڵته‌جاڕیی���ه‌وه‌ ده‌ڵێن‪ :‬كوردو‬ ‫حوكمڕانییان نه‌وت���وه‌‪ .‬به‌نده‌ هێنده‌ی‌‬ ‫ئه‌وه‌ی‌ بۆم كرابێت‪ ،‬كه‌ له‌نه‌ته‌وه‌كه‌مان‌و‬ ‫له‌مێژوه‌كه‌مان وردببم���ه‌وه‌‪ ،‬ئه‌وه‌م بۆ‬ ‫ده‌ركه‌وتوه‌‪ ،‬كه‌ ئێمه‌ی‌ كورد قوربانیی‌‬ ‫ئه‌وه‌ین‪ ،‬كه‌ یادگه‌مان كه‌مترین ش���تی‌‬ ‫تێ���دا پارێ���زراوه‌‪ ،‬هه‌ربۆی���ه‌ ئ���ه‌وه‌ی‌‬ ‫خه‌ڵك���ی‌ پێیده‌ڵێن نیعمه‌تی‌ نس���یان‪،‬‬ ‫ئه‌وا له‌و نیعمه‌ته‌ ئێمه‌ی‌ كورد به‌ش���ی‬ ‫ده‌یان نه‌ته‌وه‌مان پێب���ڕاوه‌‪ ،‬هه‌ر بۆیه‌‬ ‫له‌كه‌مترین پشودانماندا له‌وه‌رچه‌رخانه‌‬ ‫مێژوییه‌كان���دا‪ ،‬خۆمان‌و پاش���ینه‌مان‬ ‫له‌بیرده‌كه‌ین‪ .‬پاش���ینه‌یه‌ك‪ ،‬كه‌ بوبێته‌‬ ‫مێ���ژو یاخ���ود ته‌نانه‌ت تا ئێس���تاش‬ ‫ده‌نگدانه‌وه‌ی‌ له‌شارو چیاو دۆڵه‌كانماندا‬ ‫هه‌ر مابێت‪ .‬ئ���ه‌م نیعمه‌ته‌‪ ،‬ببوره‌ ئه‌م‬ ‫نیقمه‌ته‌ وایكردوه‌‪ ،‬كه‌ له‌ئێستادا فه‌ریكه‌‬ ‫فه‌یله‌سوف‌و كۆلكه‌ بیردۆزسازو كه‌چه‌‬ ‫خوێن���ده‌واری وامان ل���ێ قوتببنه‌وه‌‪،‬‬ ‫كه‌ سه‌ری‌ ئه‌ندێش���ه‌یان هه‌ڵقورتابێته‌‬ ‫ده‌وڵه‌تانی‌ ئه‌سكه‌نده‌ناڤیاو پاشه‌ڵیشیان‬ ‫له‌چڵپاوه‌كه‌ی‌ ڕۆژهه‌اڵتی‌ ناوه‌ڕاس���تدا‬ ‫ته‌كه‌ته‌كی‌ بێت‪ .‬ئه‌م ب���اره‌ وایكردوه‌‪،‬‬ ‫كه‌ زۆرێك له‌و به‌ڕێزانه‌ وابزانن كاروانی‌‬ ‫كورد گه‌یش���توه‌ته‌ قۆناغی مه‌به‌ست‌و‬ ‫كوردس���تان له‌خه‌م ڕه‌خسیوه‌و ئااڵمان‬

‫له‌نێو ئااڵیاندا ده‌شه‌كێته‌وه‌و ئیتر ئه‌وه‌‬ ‫نه‌ماوه‌‪ ،‬ك���ه‌ ده‌وروبه‌رم���ان له‌پێناو ‌‬ ‫ی‬ ‫له‌باربردنی‌ هه‌ر هه‌لێ���ك‪ ،‬كه‌ بۆ كورد‬ ‫هه‌ڵكه‌وتبێت‪ ،‬هه‌م���و ناكۆكییه‌كانیان‬ ‫وه‌البنێ���ن‌و هاوده‌نگ‌و یه‌كده‌س���ت‪ ،‬چ‬ ‫به‌ئاش���كرا چ به‌ژێربه‌ژێ���ر‪ ،‬كاری ڕژد‬ ‫بۆ ئه‌و مه‌به‌س���ته‌ بك���ه‌ن‪ ،‬تاوه‌كو له‌م‬ ‫هه‌ل���ه‌ مێژوییه‌ی‌ بۆم���ان هه‌ڵكه‌وتوه‌‪،‬‬ ‫ده‌س���تبه‌تاڵمان بكه‌ن‪ .‬ئه‌م تێگه‌یشتنه‌‬ ‫زۆر به‌داخه‌وه‌ وایك���ردوه‌ ئه‌و به‌ڕێزانه‌‬ ‫هه‌رێم���ی‌ كوردس���تان به‌ده‌وڵه‌تان���ی‌‬ ‫وه‌ك فه‌ڕه‌نس���او به‌ریتانی���او ئه‌ڵمانیا‬ ‫به‌راورد بك���ه‌ن‪ .‬بێگومان ئه‌وه‌ كارێكی‌‬ ‫ئاوه‌زمه‌ندانه‌ نییه‌و ته‌نیاو ته‌نیا ئه‌وه‌ی‌‬ ‫لێده‌كه‌وێت���ه‌وه‌‪ ،‬ك���ه‌ تاك���ی‌ كورد بێ‬ ‫هیواو بێ متمانه‌ بكات به‌سه‌رجه‌م ئه‌و‬ ‫ش���تانه‌ی‌ كه‌ پێوه‌ندیی���ان به‌كورده‌وه‌‬ ‫هه‌یه‌و له‌م س���ااڵنه‌ی‌ دوایی���دا كراون‪.‬‬ ‫واته‌ ته‌نیا بینینی‌ الیه‌نه‌ نه‌رێنییه‌كان‌و‬ ‫زه‌قكردنه‌وه‌ی���ان‪ ،‬له‌به‌رامبه‌ریش���دا‬ ‫نادیده‌كردنی‌ س���ه‌رجه‌م ئه‌رێنییه‌كان‪.‬‬ ‫ته‌نانه‌ت به‌ئاشكرا ده‌ڵێن ئێمه‌ كارمان‬ ‫ئه‌مه‌یه‌‪ ،‬نه‌ك قسه‌كردن له‌ئه‌رێنییه‌كان‪،‬‬ ‫چونكه‌ ئه‌و كارانه‌ ئه‌ركی‌ ده‌س���ه‌اڵتی‌‬ ‫كورد خۆیه‌تی‌‌و ده‌بێت بییانكات‪ .‬لێره‌دا‬ ‫ده‌ڵێم ڕه‌نگه‌ ئ���ه‌م بۆچونه‌ بۆ واڵتانی‌‬ ‫ئه‌وروپای ڕۆژئاوا‪ ،‬تاڕاده‌یه‌ك ڕاستبێت‌و‬ ‫بگره‌ كه‌ڵكیشی هه‌بێت‪ ،‬چونكه‌ ئه‌وان‬ ‫خاوه‌ن���ی‌ پاش���ینه‌یه‌كی‌ دورودرێ���ژی‬ ‫ده‌وڵه‌تدارین‪ ،‬هاوكات ئه‌گه‌ر زیانیش���ی‬ ‫هه‌بێ���ت‪ ،‬ئ���ه‌وا ب���ۆ حكومه‌ته‌كانیان‬ ‫ده‌بێت‌و ده‌وڵه‌ته‌كانیان هه‌ر له‌جێگه‌ی‌‬ ‫خۆی���ان ده‌ب���ن‪ ،‬به‌اڵم ب���ۆ هه‌رێمێكی‌‬ ‫دیفاكتۆی وه‌ك ئێمه‌‪ ،‬ئه‌وا زییانی‌ زۆری‬ ‫لێده‌كه‌وێت���ه‌وه‌‪ ،‬ئه‌گه‌ر س���نورێك بۆ‬ ‫په‌رژه‌وه‌ندیی ب���ااڵی نه‌ته‌وه‌یی نه‌بێت‪،‬‬ ‫ك���ه‌ نه‌هێڵرێت بخرێته‌ مه‌ترس���ییه‌وه‌‪،‬‬ ‫چونك���ه‌ بێهیواك���ردن‌و بێمتمانه‌كردنی‌‬ ‫خه‌ڵكی‌ ك���ورد له‌حوكمڕانیی خۆی بۆ‬ ‫خۆی‪ ،‬ن���ه‌ك هه‌وڵدان بۆ نه‌هێش���تنی‌‬ ‫كه‌لێن���ه‌كان‪ ،‬ئه‌م���ه‌ ره‌واییدان���ه‌‬ ‫به‌حوكمڕانی���ی داگیرك���ه‌ران به‌س���ه‌ر‬ ‫كورددا‪ .‬ئاشكراشه‌ كه‌ ئه‌وه‌ گێلێتییه‌كه‌‪،‬‬ ‫ك���ه‌ له‌ئێس���تادا له‌هیچ گۆش���ه‌یه‌كی‌‬ ‫جیهان���دا نمونه‌ی‌ نادۆزرێته‌وه‌‪ .‬هاوكات‬ ‫پێچه‌وان���ه‌ی‌ بۆچون���ی‌ كۆمه‌ڵناس���ی‬ ‫كورددۆست‪ ،‬ئیس���ماعیل بێشكچییشه‌‪،‬‬ ‫ك���ه‌ ده‌ڵێت‪(:‬خراپتری���ن حوكمڕانیی‬ ‫كورد ب���ۆ خۆی‪ ،‬چاكت���ره‌ له‌چاكترین‬ ‫حوكمڕانی���ی تورك‌و ع���ه‌ره‌ب‌و فارس‬ ‫بۆی)‪ .‬بێگوم���ان هه‌رگیز نادیده‌كردنی‌‬ ‫كه‌موكوڕییه‌كانی���ش خزم���ه‌ت به‌كورد‬ ‫ناكه‌ن‌و چاوپۆشیكردنیش له‌بچوكترین‬ ‫گه‌نده‌ڵ���ی‪ ،‬وه‌ك ئ���ه‌و تۆپه‌ڵه‌ به‌فره‌ی‌‬ ‫لێدێ���ت‪ ،‬ك���ه‌ له‌لوتك���ه‌ ش���اخێكه‌وه‌‬ ‫تلۆربكرێته‌وه‌‪ ،‬چونكه‌ تا ده‌گاته‌ دامێن‬ ‫ده‌بێته‌ بارسته‌یه‌كی‌ زه‌به‌اڵح‪.‬‬ ‫ئ���ه‌وه‌ی‌ لێیدواین‪ ،‬بابه‌تگه‌لێكی‌‬ ‫گش���تی‌ بون‪ ،‬به‌اڵم لێ���ره‌وه‌ ده‌خوازم‬ ‫له‌هێندێك الیه‌ن بدوێین‪ ،‬كه‌ تا راده‌یه‌كی‌‬ ‫زۆر پێوه‌ندیی���ان به‌ به‌ڕێزتانه‌وه‌ هه‌یه‌‪،‬‬ ‫وه‌ك س���ه‌رۆكی‌ هه‌رێمی‌ كوردس���تان‌و‬ ‫وه‌ك كه‌سێك‪ ،‬كه‌ له‌نێوه‌نده‌ هه‌رێمی‌‌و‬ ‫نێوده‌وڵه‌تییه‌كان���دا ت���ا راده‌یه‌كی‌ زۆر‬ ‫وه‌ك ده‌نگ���ی‌ نه‌ته‌وه‌ی‌ ك���ورد‪ ،‬بۆتان‬ ‫ده‌ڕوانرێ���ت‪ .‬ه���اوكات نه‌ته‌وه‌ك���ه‌ش‬ ‫چاوه‌ڕوانیی ئ���ه‌وه‌ی‌ له‌به‌ڕێزتان هه‌یه‌‪،‬‬ ‫ك���ه‌ ئه‌و رۆڵه‌ی‌ به‌زی���اده‌وه‌ بۆ ببینن‪.‬‬ ‫باپیرانیشمان له‌قسه‌ نه‌سته‌قه‌كانیاندا‪،‬‬ ‫س���اكارانه‌ ب���ه‌ زمان���ی‌ منداڵ���ه‌وه‌‪،‬‬ ‫وتویانه‌‪(:‬بۆیه‌ پێتده‌ڵێم كاكه‌‪ ،‬تاوه‌كو‬ ‫چۆله‌كه‌م بۆ بگریت)‪.‬‬ ‫س���ه‌روه‌رم‪ ،‬به‌ڕێزتان له‌م دوایییه‌دا‪،‬‬ ‫جارێك���ی‌ دی‌ جه‌ختتان له‌چاكس���ازی‌‬ ‫ك���رده‌وه‌‪ ،‬ته‌نان���ه‌ت فه‌رموت���ان‪ ،‬كه‌‬ ‫له‌بنه‌ماڵه‌ی‌ خۆتانه‌وه‌ ده‌ستپێده‌كه‌ن‪.‬‬ ‫ج���ا به‌ن���ده‌ به‌س���ه‌رنجدان ل���ه‌م‬ ‫هه‌لومه‌رج���ه‌ی‌‪ ،‬ك���ه‌ ئێس���تا هه‌رێمی‌‬ ‫كوردس���تان‌و بگره‌ كوردستانی‌ گه‌وره‌و‬ ‫رۆژهه‌اڵت���ی‌ ناوه‌ڕاس���تی‌ پێ���دا تێپه‌ڕ‬ ‫ده‌بێت‪ ،‬ئه‌وا ده‌ڵێم فه‌رمایش���ته‌كه‌ت تا‬ ‫بڵێی له‌جێگ���ه‌ی‌ خۆیدایه‌و كوردواته‌نی‌‬ ‫ئاهێكت به‌دڵی دڵسۆزاندا هێناوه‌ته‌وه‌‪،‬‬ ‫ب���ه‌اڵم ئه‌گ���ه‌ر ئ���ه‌م فه‌رمایش���ته‌‬ ‫خودانه‌خوازت���ه‌ نه‌كرێته‌ ك���ردار‪ ،‬ئه‌وا‬ ‫خودی‌ وشه‌كان ده‌بنه‌ گه‌وره‌ترین گورز‪،‬‬ ‫ك ‌ه له‌مێژوی‌ به‌ڕێزتان‌و حیزب‌و بنه‌ماڵه‌‬ ‫تێكۆشه‌ره‌كه‌شتان ده‌درێت‪ ،‬چونكه‌ هه‌ر‬ ‫له‌ئێس���تاوه‌ زمانه‌ دوفاقه‌كان‌و قه‌ڵه‌مه‌‬ ‫كۆڵه‌وژییه‌كان كه‌وتوه‌نه‌ته‌ گه‌وزو جوڵه‌‬ ‫بۆ بێبه‌هاكردنی‌ ئه‌و فه‌رمایش���ته‌‪ .‬بۆیه‌‬ ‫به‌ڕێزتان ه���ه‌ر وه‌ك چاوتان له‌س���ه‌ر‬ ‫به‌ره‌كان���ی‌ ش���ه‌ڕه‌‪ ،‬ده‌بێت ه���اوكات‬ ‫چاوتان له‌س���ه‌ر ئه‌م شه‌ڕه‌ش بێت‪ ،‬كه‌‬ ‫شه‌ڕی گه‌نده‌ڵكارانه‌و ره‌نگه‌ كاریگه‌ریی‬ ‫هی���چ كه‌مت���ر نه‌بێت له‌و ش���ه‌ڕه‌ی‌ كه‌‬ ‫داعش به‌س���ه‌رماندا سه‌پاندویانه‌‪ ،‬بگره‌‬

‫گرنگترو گرانتریش���ه‌‪ ،‬چونكه‌ ش���ه‌ڕی‬ ‫داعش كوردی سه‌ربه‌رز كردوه‌و دۆستی‬ ‫له‌جیهانی‌ پێش���كه‌وتو و دیموكراسیدا‬ ‫بۆ دروستكردوین‪ ،‬به‌اڵم ئه‌م شه‌ڕه‌یان‬ ‫ئه‌گ���ه‌ر نه‌كرێ���ت‪ ،‬ئه‌وا كورد س���وك‌و‬ ‫رسوا ده‌كات‌و كوردانی‌ دڵسۆز بێهیواو‬ ‫دۆستانی‌ بێگانه‌ش ده‌ته‌كێنێته‌وه‌‪.‬‬ ‫س���ه‌روه‌رم‪ ،‬ئه‌وه‌ی‌ له‌ ئێس���تادا بۆ‬ ‫كورد ره‌خس���اوه‌‪ ،‬به‌درێژای���ی مێژوی‬ ‫خۆی هه‌لێكی‌ وای ب���ۆ هه‌ڵنه‌كه‌وتوه‌‪.‬‬ ‫هه‌رگیز به‌راورد ناكرێت به‌و رۆژگاره‌ی‌‪،‬‬ ‫كه‌ سه‌ركرده‌كانی‌ پێشومان هه‌ر له‌شێخ‬ ‫مه‌حمودی نه‌مرو بارزانیی گه‌وره‌و قازی‌‬ ‫محه‌مه‌دی پێشه‌واوه‌ ‪...‬تاد‪ ،‬بۆ هیچیان‬ ‫هه‌ڵنه‌كه‌وتوه‌‪ ،‬له‌گه‌ڵ ئه‌وه‌شدا دڵسۆزان‬ ‫تێبینی‌و گله‌یییان لێیان هه‌ر هه‌بوه‌‪ .‬هه‌ر‬ ‫بۆ بیرهێنانه‌وه‌ی‌ به‌ڕێزتان‪ ،‬س���ه‌باره‌ت‬ ‫به‌مه‌لیكی‌ كوردس���تان (شێخی‌ نه‌مر)‪،‬‬ ‫حه‌زده‌كه‌م ئ���ه‌وه‌ به‌ بی���ر بهێنمه‌وه‌‪،‬‬ ‫كه‌ چۆن س���مكۆی‌ قاره‌م���ان‪ ،‬كه‌ دێته‌‬ ‫سلێمانی‌ به‌ش���ێخ ده‌ڵێت‪ :‬شێخی‌ من‪،‬‬ ‫به‌ڕێزتان ئه‌گه‌ر الری‌‌و سه‌رپێچی له‌شێخ‬ ‫قادری براتان ببینن‌و له‌ده‌ستی‌ نه‌ده‌ن‪،‬‬ ‫ئه‌وا دڵنییابه‌ حوكمڕانیت ده‌كه‌وێته‌ به‌ر‬ ‫مه‌ترسی‪.‬‬ ‫هه‌ر وه‌ك شوكری فه‌زڵیی شاعیریش‪،‬‬ ‫به‌قه‌س���یده‌یه‌ك‪ ،‬لێواولێو له‌دڵسۆزی‌‌و‬ ‫دورئه‌ندیشی‪ ،‬ڕوده‌كاته‌ شێخ‌و ده‌ڵێت‪:‬‬ ‫ئی���ش كه‌ ڕوی‌ ئێس���ته‌ له‌ه���ه‌ورازه‌‬ ‫سه‌ره‌ولێژی نه‌كه‌ی‌‬ ‫فكری وردیش���ی ئه‌وێ‪ ،‬هه‌ر به‌دۆعاو‬ ‫نوێژی نه‌كه‌ی‌‬ ‫دواتر‪ ،‬ده‌ڵێت‪:‬‬ ‫قه‌ومی‌ بێ سه‌ر نییه‌ ئیمڕۆ له‌م هه‌مو‬ ‫عاله‌مه‌دا‬ ‫ده‌ته‌وێ تاجی س���ه‌ری‌ ب���ی به‌ هه‌وا‬ ‫گێژی نه‌كه‌ی‌‬ ‫ه���ه‌ر ل���ه‌و ڕۆژگاره‌دا‪ ،‬حه‌مدی���ی‬ ‫ساحێبقران‪ ،‬له‌ساته‌وه‌ختێكی‌ بێزاربون‬ ‫له‌هێندێ���ك ده‌س���تتێوه‌ردانی نزیكانی‌‬ ‫ش���ێخ‌و ده‌س���توپێوه‌ند‪ ،‬له‌كاروب���اری‬ ‫حوكمڕانی‌‪ ،‬حه‌مدی به‌ قه‌سیده‌یه‌ك به‌‬ ‫ته‌وسه‌وه‌‪ ،‬ده‌ڵێت‪:‬‬ ‫باسی ته‌شكیالتی‌ سانی‌ هه‌ر ده‌كه‌م‬ ‫بۆ پێكه‌نین‬ ‫باج���ی‌ ڕه‌حمه‌ بێ قه‌زاب���ێ‪ ،‬نایه‌ڵێ‬ ‫باش هه‌ڵپه‌ڕین‬ ‫دییاره‌ ئه‌و كه‌س���انه‌ی‌ وایان به‌شێخ‬ ‫وتوه‌‪ ،‬له‌دڵس���ۆزترین كه‌س���انی‌ شێخ‌و‬ ‫نه‌ت���ه‌وه‌ی كوردی���ش ب���ون‪ ،‬چونك���ه‌‬ ‫ئ���ه‌وان به‌پێی قس���ه‌ نه‌س���ته‌قه‌كه‌ی‌‬ ‫كورد‪ ،‬ك���ه‌ ده‌ڵێت‪(:‬دۆس���تم ئه‌وه‌یه‌‪،‬‬ ‫ك���ه‌ ده‌مگرێنێت‪ ،‬دوژمن���م ئه‌وه‌یه‌‪ ،‬كه‌‬ ‫پێمپێده‌كه‌نێت) دواون‪.‬‬ ‫س���ه‌روه‌رم‪ ،‬زۆرێك له‌ده‌سه‌اڵتدارانی‌‬ ‫واڵتان���ی‌ بااڵده‌س���ت‌و ته‌نان���ه‌ت‬ ‫ه���ۆكاری‬ ‫ئیمپڕاتۆره‌كانی���ش‪،‬‬ ‫شكستخواردنیان‪ ،‬له‌زۆر باردا دوژمنانی‌‬ ‫ده‌ره‌ك���ی‌ نه‌ب���ون‪ ،‬به‌ڵك���و دوژمنانی‌‬ ‫ناوخۆو گه‌نده‌ڵه‌كانی‌ ناو ده‌ستوپێوه‌ندو‬ ‫بنه‌ماڵ���ه‌و خێزان بون‪ ،‬كه‌ بونه‌ته‌ هۆی‬ ‫له‌ده‌ستدانی‌ ده‌سه‌اڵت‌و به‌فه‌تاره‌تدانی‌‬ ‫س���ه‌ری‌ س���ه‌رۆكه‌كانیش‪ .‬بۆیه‌ ده‌بێت‬ ‫ئه‌وه‌ چاك بزانین‪ ،‬كه‌ نه‌فسی مرۆڤ هه‌ر‬ ‫كاتێك ئاوه‌زو ویژدانی‌ زیندو به‌سه‌ریدا‬ ‫بااڵده‌س���ت نه‌بێت‪ ،‬ئه‌وا زۆر ئاسایییه‌‪،‬‬ ‫ك���ه‌ كه‌س���ه‌كه‌ ب���ه‌ره‌و خراپ���ه‌كاری‌و‬ ‫گه‌نده‌ڵی‌و خیانه‌ت له‌پیرۆزترین پرس‌و‬ ‫نزیكترین كه‌سیش ببات‪ .‬بێگومان له‌و‬ ‫چه‌شنه‌ مرۆڤانه‌ش له‌مێژودا كه‌م نین‪،‬‬ ‫كه‌ س���ه‌ره‌تایه‌كی‌ جوان‌و پرش���نگدارو‬ ‫تێكۆش���ه‌رانه‌یان هه‌ب���وه‌‪ ،‬كه‌چ���ی‬ ‫له‌وه‌رچه‌رخانێك���دا رۆچونه‌ته‌ زه‌لكاوی‌‬ ‫گه‌نده‌ڵی‌و خۆدۆڕاندنه‌وه‌‪.‬‬ ‫ده‌س���توپێوه‌ندی‬ ‫هێندێكج���ار‬ ‫ده‌سه‌اڵتداران بونه‌ته‌ هۆكاری ره‌شكردن‌و‬ ‫س���وككردنی‌ فه‌رمانڕه‌واو پێشه‌وایان‪.‬‬ ‫هه‌ربۆیه‌ پێویس���ته‌ سه‌ركرده‌ به‌وردی‌و‬ ‫به‌چه‌ندان شێواز كه‌سێتی‌‌و هه‌ڵسوكه‌وتی‌‬ ‫ده‌ست‌وپێوه‌ندو كه‌سوكار تاقیبكاته‌وه‌و‬ ‫تا ئاس���تی‌ دڵنیابون لێیان به‌ئاگابێت‪،‬‬ ‫چونكه‌ زۆرج���ار ئه‌مانه‌ هیچ دور نییه‌‪،‬‬ ‫كه‌ ب���ۆ په‌رژه‌وه‌ندیی خ���ودی‌ خۆیان‪،‬‬ ‫خۆبدۆڕێنن‌و كاره‌كانیان به‌راس���ته‌وخۆ‬ ‫یان به‌ناڕاسته‌وخۆ له‌پێناوی‌ دوژمناندا‬ ‫بێت‌و س���ه‌ركرده‌ی‌ خۆی���ان به‌هه‌ڵه‌دا‬ ‫ببه‌ن یاخ���ود ئه‌و كارانه‌ له‌س���ایه‌یدا‪،‬‬ ‫یان به‌ناوی‌ ئ���ه‌وه‌وه‌ بكه‌ن‪ ،‬كه‌ ده‌بنه‌‬ ‫هۆی له‌كه‌داركردن‌و هه‌ره‌س���پێهێنانی‌‬ ‫ده‌س���ه‌اڵته‌كه‌ش‪ .‬دییاره‌ ل���ه‌م نمونانه‌‬ ‫له‌مێژوی‌ كورددا‪ ،‬كه‌م نین‪.‬‬ ‫جه‌ناب���ی س���ه‌رۆك‪ ،‬له‌ئێس���تادا‬ ‫پێشكه‌وتنی‌ ته‌كنۆلۆژیای نوێ بارێكی‌‬ ‫وای‌ هێناوه‌ته‌ ئاراوه‌‪ ،‬كه‌ به‌واتای‌ وشه‌‬ ‫زۆرێك له‌و شتانه‌ی‌ كه‌ تا دوێنێ قابیلی‬ ‫ئه‌وه‌ بو‪ ،‬كه‌ كه‌س پێینه‌زانێت‪ ،‬ئێستا‬ ‫به‌ورده‌كاریی���ه‌وه‌ ده‌زانرێ���ت‌و له‌یه‌ك‬

‫جه‌نابی سه‌رۆك‬ ‫له‌ئێستادا پێشكه‌وتن ‌ی‬ ‫ته‌كنۆلۆژیای نوێ‬ ‫بارێكی‌ وای‌ هێناوه‌ت ‌ه‬ ‫ئاراوه‌‪ ،‬كه‌ به‌واتا ‌ی‬ ‫وشه‌ زۆرێك له‌و‬ ‫شتانه‌ی‌ كه‌ تا دوێنێ‬ ‫قابیلی ئه‌وه‌ بو‪ ،‬كه‌‬ ‫كه‌س پێینه‌زانێت‪،‬‬ ‫ئێستا به‌ورده‌كارییه‌و‌ه‬ ‫ده‌زانرێت‌و له‌یه‌ك‬ ‫خوله‌كدا به‌جیهاندا‬ ‫باڵوده‌بنه‌وه‌‬ ‫خوله‌ك���دا به‌جیهاندا باڵوده‌بنه‌وه‌‪ ،‬نه‌ك‬ ‫هه‌ر ئه‌وه‌‪ ،‬به‌ڵكو ده‌ستگای‌ نێوده‌وڵه‌ت ‌‬ ‫ی‬ ‫ه���ه‌ن‪ ،‬كه‌ هانده‌رن ب���ۆ گه‌نده‌ڵكردنی‌‬ ‫به‌رپرس���ان له‌زۆر له‌واڵتاندا‪ ،‬به‌اڵم هه‌ر‬ ‫خودی‌ ئه‌و ده‌س���تگایانه‌ش نهێنییه‌كان‬ ‫ده‌ك���ه‌ن به‌كارتێك���ی‌ كاریگ���ه‌ر ب���ۆ‬ ‫ملپێكه‌چكردنی‌ ئه‌و به‌رپرس‌و بااڵده‌سته‌‬ ‫گه‌نده‌ڵێنراوانه‌‪ .‬هه‌ر بۆیه‌ ئه‌و وته‌یه‌ی‌‪،‬‬ ‫كه‌ ده‌ڵێت‪(:‬كه‌سی ش���یاو بۆ شوێنی‌‬ ‫شیاو)‪ .‬ئه‌مه‌ بۆ ئێمه‌ی‌ كورد زۆر زیاتر‬ ‫له‌خه‌ڵكانی‌ تر ده‌بێت ره‌چاوبكرێت‪.‬‬ ‫به‌ڕێزت���ان خاوه‌ن���ی‌ س���ه‌روه‌تێكی‌‬ ‫واتای���ی‌و مێژویی زۆر گ���ه‌وره‌و گرانن‪،‬‬ ‫بۆیه‌ نابێت چاوپۆش���ی له‌هیچ كه‌سێك‬ ‫بك���ه‌ن‪ ،‬كه‌ ئ���ه‌و س���ه‌روه‌ته‌ له‌كه‌دار‬ ‫بكات‪ .‬جه‌نابی س���ه‌رۆك‪ ،‬كه‌س���انێك‬ ‫له‌مێژوی نوێی باش���وری‌ كوردس���تاندا‬ ‫هه‌ب���ون‪ ،‬ك���ه‌ س���ه‌ركردایه‌تیی هی���چ‬ ‫شۆڕش���ێكیان نه‌كردوه‌‪ ،‬بگره‌ حه‌زیان‬ ‫به‌حیزبایه‌تیكردنی���ش نه‌ب���وه‌‪ ،‬كه‌چی‬ ‫پاكی‌‌و خۆشه‌ویس���تیی ڕاسته‌قینه‌یان‬ ‫بۆ نه‌ته‌وه‌كه‌یان‌و دڵس���ۆزییان بۆ هه‌ر‬ ‫كارێ���ك ك���ه‌ كردبێتی���ان‪ ،‬وایكردوه‌‪،‬‬ ‫ك���ه‌ به‌وپه‌ڕی رێزو خۆشه‌ویس���تییه‌وه‌‬ ‫له‌یادگ���ه‌ی‌ نه‌ته‌وه‌كه‌مان���دا بمێننه‌وه‌و‬ ‫نه‌م���ر بن‪ .‬ه���ه‌ر بۆ نمونه‌ كه‌س���ێكی‌‬ ‫وه‌كو به‌هه‌ش���تی مێژون���وس محه‌مه‌د‬ ‫ئه‌مین زه‌كی‌‪ ،‬كه‌ له‌سوپای عوسمانیدا‬ ‫ئه‌فسه‌رێكی‌ بااڵ بو‪ ،‬دواتر له‌سه‌ره‌تاكانی‌‬ ‫دروس���تكردنه‌ زۆره‌ملێیه‌كه‌ی‌ ده‌وڵه‌تی‌‬ ‫ئێراق���دا‪ ،‬بۆ (‪ )10‬كابین���ه‌ وه‌زیر بوه‌‪.‬‬ ‫ئه‌و پی���اوه‌ به‌زمانی‌ كوردی‌ له‌پش���ت‬ ‫س���ه‌ری‌ خۆی���ه‌وه‌ نوس���یویه‌‪(:‬ئه‌وه‌ی‌‬ ‫حس���ابی پاكه‌ له‌محاسه‌به‌ بێباكه‌)‪ .‬جا‬ ‫راس���تگۆیی ئه‌و له‌گه‌ڵ دروشمه‌كه‌یدا‪،‬‬ ‫سه‌رباری سه‌رجه‌م ئه‌و كاره‌ جوانانه‌ی‌‬ ‫چ له‌بواری مێژو چ وه‌ك په‌رله‌مانتارێكی‌‬ ‫ئه‌و ڕۆژگاره‌‪ ،‬كه‌ كردونی‌‪ ،‬وایانكردوه‌‪،‬‬ ‫كه‌ دوای‌ (‪ )68‬س���اڵ له‌كۆچی دوایی‬ ‫ئه‌و‪ ،‬هه‌ر به‌نه‌مری‌و خۆشه‌ویستی‌ له‌ناو‬ ‫نه‌ته‌وه‌كه‌یدا بمێنێته‌وه‌‪ .‬یاخود كه‌سێكی‌‬ ‫وه‌كو هادی‌ چاوه‌ش���لی‪ ،‬كه‌ راس���تی‌‌و‬ ‫پاكی‌‌و دڵس���ۆزی‌ سه‌رمه‌ش���قی ژیانی‌‬ ‫بون‪ ،‬به‌چه‌ش���نێك‪ ،‬كه‌ له‌ساته‌وه‌ختی‌‬ ‫هه‌ڵه‌كردنیدا‪ ،‬كه‌ خۆی به‌رپرسیش بوه‌‪،‬‬ ‫فه‌رمانی‌ سزادان بۆ خۆی ده‌ربكات‪ ،‬كه‌‬ ‫له‌قانوندا نمونه‌یه‌كی‌ وا‪ ،‬تا ئه‌وكاته‌و تا‬ ‫ئێستاش نه‌بوه‌و نییه‌‪ ،‬دیاره‌ ئه‌مه‌ش بۆ‬ ‫خۆپێوه‌بادان نه‌ب���وه‌‪ ،‬به‌ڵكو له‌دڵه‌وه‌و‬ ‫بۆ ئاس���وده‌كردنی‌ ویژدان���ی‌ بوه‌‪ .‬هه‌ر‬ ‫بۆیه‌ ئه‌و كه‌سه‌ جوانه‌ له‌یادگه‌ی‌ مرۆڤی‌‬ ‫كوردداو له‌ب���واری‌ كارگێڕیدا به‌نه‌مری‌‬ ‫ده‌مێنێته‌وه‌‪.‬‬ ‫س���ه‌روه‌رم‪ ،‬ئه‌وه‌ی‌ س���ه‌ركرده‌ بێت‪،‬‬ ‫نه‌ك هه‌ر خ���ۆی‪ ،‬به‌ڵكو كوڕو كوڕه‌زاو‬ ‫خ���زم‌و دۆس���ت‌و ده‌ستوپێوه‌ندیش���ی‬ ‫ده‌كه‌ونه‌ به‌ر چاودێری���ی نه‌ته‌وه‌كه‌ی‌و‬ ‫ته‌نانه‌ت داموده‌ستگای‌ بێگانه‌ش‪ .‬هه‌ر‬ ‫الیه‌نه‌و به‌مه‌به‌س���تێك‪ .‬ه���ه‌ن له‌پێناو‬ ‫دۆزینه‌وه‌ی‌ ه���ه‌ر كه‌لێنێك‪ ،‬كه‌ ئه‌گه‌ر‬ ‫هه‌بێ���ت‪ ،‬تاوه‌كو له‌رێگه‌ی���ه‌وه‌ پالری‬ ‫خۆیان بهاوێژن‪ ،‬ئه‌وان���ه‌ كوردواته‌نی‌‪:‬‬ ‫به‌چرای رۆنگه‌رچه‌ك���ه‌وه‌ به‌دوای‌ هه‌ر‬ ‫س���اتمه‌یه‌كه‌وه‌ن‪ ،‬ل���ه‌و پێناوه‌ش���دا‬ ‫به‌هه‌مو كونێكه‌وه‌ ده‌چن‪ .‬هه‌یشن هه‌ر‬

‫ساتمه‌یه‌ك‪ ،‬كه‌ له‌س���ایه‌ی‌ ده‌سه‌اڵتدا‬ ‫كرابێت‪ ،‬كۆیده‌كه‌نه‌وه‌ بۆ ئه‌و كاتانه‌ی‌‪،‬‬ ‫ك���ه‌ بیانه‌وێت گ���ورزی‌ كه‌مه‌رش���كێن‬ ‫له‌ده‌س���ه‌اڵت بده‌ن‪ .‬بۆی���ه‌ هه‌ر ده‌بێت‬ ‫كه‌س���انی‌ پ���اك له‌گه‌ڵ گیان���ی‌ ئه‌مین‬ ‫زه‌كیی‌ نه‌مردا‪ ،‬بڵێن‪(:‬ئه‌وه‌ی‌ حس���ابی‬ ‫پاكه‌ له‌محاسه‌به‌ بێباكه‌)‪.‬‬ ‫جه‌نابی س���ه‌رۆك‪ ،‬به‌ن���ده‌ پێموایه‌‬ ‫به‌دواداچونی‌ گه‌نده‌ڵی‪ ،‬به‌و ش���ێوه‌یه‌‬ ‫نابێ���ت‪ ،‬ك���ه‌ بڵێین با خه‌ڵك���ی‌ بێن‌و‬ ‫شكایه‌ت بكه‌ن‌و به‌ڵگه‌ له‌مه‌ڕ گه‌نده‌ڵیی‬ ‫گه‌نده‌ڵكاران���ه‌وه‌ بهێن���ن‪ .‬ئه‌م بۆچونه‌‬ ‫بۆچونێك���ی‌ دروس���ت نیی���ه‌‪ ،‬چونكه‌‬ ‫ئه‌وانه‌ی‌ گه‌نده‌ڵی ده‌ك���ه‌ن‪ ،‬به‌تایبه‌ت‬ ‫قه‌به‌كانیان‪ ،‬هه‌میشه‌ شوێنێك ده‌گرن‪،‬‬ ‫كه‌ هه‌ل���ی ئه‌وه‌یان بۆ بڕه‌خس���ێنێت‪،‬‬ ‫هاوكات هه‌رگیز به‌ته‌نیاش نابن‪ ،‬به‌ڵكو‬ ‫كه‌س���انێك له‌خوار خۆیان‌و له‌س���ه‌رو‬ ‫خۆیشیانه‌وه‌ هاوكارو هاوبه‌شیانن‪ .‬بۆیه‌‬ ‫ئه‌م كاری راوه‌ گه‌نده‌ڵه‌‪ ،‬به‌ده‌س���تگای‌‬ ‫تایبه‌ت‌و ده‌س���تكراوه‌ ده‌كرێت‪ ،‬چونكه‌‬ ‫ناكرێت چاوه‌ڕێبین كه‌س���ێكی‌ ئاسایی‬ ‫پڕكێش���یی ئه‌وه‌ بكات‌و بێ���ت‌و بڵێت‬ ‫به‌ڵگه‌م له‌س���ه‌ر فاڵن نزیك���ی‌ به‌ڕێزت‬ ‫هه‌ی���ه‌‪ ،‬كه‌ پێگه‌ی‌ خ���ۆی بۆ گه‌نده‌ڵی‬ ‫به‌كارده‌هێنێ���ت‪ .‬بۆیه‌ ده‌بێت به‌ڕێزتان‬ ‫تواناكانی‌ خۆتان بۆ ئه‌و كاره‌ بخه‌نه‌گه‌ڕ‪.‬‬ ‫ه���ه‌ر كاتێكیش ئه‌وه‌ت ب���ۆ ده‌ركه‌وت‪،‬‬ ‫به‌رپرس���ێك یاخ���ود نزیكێكی‌ خۆتان‬ ‫تێ���وه‌گالوه‌‪ ،‬ئه‌وا ده‌بێ���ت به‌توندترین‬ ‫زه‌ب���ر لێیبده‌یت‪ ،‬ته‌نانه‌ت تا ئاس���تی‌‬ ‫پاكتاوكردن‪ ،‬ئه‌گه‌چی ئه‌مه‌ له‌رۆژگاری‬ ‫ئه‌م���ڕۆدا كارێك���ی‌ گران���ه‌و له‌هێندێك‬ ‫الیه‌ن���ه‌وه‌ زییان���ی‌ ده‌بێت‪ ،‬ب���ه‌اڵم تا‬ ‫ئاس���تێكی‌ زۆر زۆر كاریگه‌ری له‌س���ه‌ر‬ ‫نه‌مان���ی‌ گه‌نده‌ڵی ده‌بێ���ت‪ ،‬به‌تایبه‌ت‬ ‫ئه‌گ���ه‌ر راس���تگۆیانه‌ ڕاس���تییه‌كانیش‬ ‫بدرێن���ه‌ میدی���اكان‪ .‬خۆئه‌گ���ه‌ر ئه‌وه‌‬ ‫ك���را‪ ،‬ئه‌وده‌م زۆر به‌ئاس���انتر ده‌توانن‬ ‫گه‌نده‌اڵن���ی‌ بازنه‌كانی‌ تر ڕیش���ه‌كێش‬ ‫بكه‌ن‪ .‬دڵنیاشبه‌ بۆ كاری له‌و چه‌شنه‌‬ ‫ده‌نگ‌و ده‌س���تی‌ نه‌ته‌وه‌كه‌تت له‌گه‌ڵدا‬ ‫ده‌بێت‪ .‬جا ئه‌گه‌ر ئ���ه‌وه‌ كرا‪ ،‬ئه‌وده‌م‬ ‫هی���چ حیزبێك���ی‌ تر ناتوانێ���ت به‌هیچ‬ ‫پاس���اوێك داڵده‌ی‌ گه‌نده‌ڵ���كار بدات‪،‬‬ ‫چونك���ه‌ هه‌رگیز ده‌نگی‌ ڕاس���ته‌قینه‌ی‌‬ ‫نه‌ته‌وه‌ ڕێگه‌ به‌گه‌نده‌ڵی‌ نادات‪ ،‬به‌ڵكو‬ ‫ئه‌وه‌ حیزب‌و باڵباڵێنی‌ ناو حیزبه‌كانن‪،‬‬ ‫كه‌ هه‌لی چاوپۆش���یكردن له‌گه‌نده‌ڵی‌و‬ ‫بگره‌ هانده‌ری‌ گه‌نده‌ڵیشن‪ .‬ده‌نا خه‌ڵكه‌‬ ‫به‌ش���مه‌ینه‌ته‌كه‌ی‌ ن���او حیزبه‌كانیش‪،‬‬ ‫هه‌رگیز هان���ده‌ری گه‌نده‌ڵ���ی نه‌بون‌و‬ ‫نابن‪ .‬ه���ه‌ر كاتێكی���ش بزانن حیزبێك‬ ‫ده‌نگ���ی‌ ڕاس���ته‌قینه‌ی‌ نه‌ته‌وه‌كه‌ی���ه‌و‬ ‫به‌راستی‌ ش���ه‌ڕی گه‌نده‌ڵكاران ده‌كات‪،‬‬ ‫ئه‌وده‌م هه‌لی به‌ده‌س���تهێنانی‌ ده‌نگی‌‬ ‫زۆرینه‌ی‌ جه‌ماوه‌ریشی ده‌بێت‪ ،‬چونكه‌‬ ‫هیچ���كات حیزب ت���ا س���ه‌ر ناتوانێت‬ ‫به‌ویژدانكڕی���ن له‌ده‌نگ���ده‌رو هه‌روه‌ها‬ ‫به‌ئامڕازه‌ نادروسته‌كانی‌ تریش‪ ،‬ده‌نگی‌‬ ‫زۆرینه‌ به‌ده‌ستبهێنێت‪.‬‬ ‫سه‌روه‌رم جه‌نابی سه‌رۆك‪ ،‬گه‌نده‌ڵی‪،‬‬ ‫دروست وه‌ك ش���ێرپه‌نجه‌ وایه‌‪ ،‬ئه‌گه‌ر‬ ‫چاره‌س���ه‌ر نه‌كرێت‪ ،‬ئه‌وا هه‌مو الشه‌كه‌‬ ‫ده‌گرێت���ه‌وه‌‪ ،‬چونكه‌ ئه‌گ���ه‌ر له‌په‌لێك‬ ‫له‌په‌له‌كانی‌ مرۆڤدا بێت‪ ،‬ئه‌وا زانس���ت‬ ‫بڕیاری بڕینه‌وه‌ی‌ ده‌دات‪ ،‬بێگومان ئه‌وه‌‬ ‫له‌پێناوی‌ گیانی‌ نه‌خۆشه‌كه‌دا ده‌بێت‪،‬‬ ‫دیی���اره‌ ئ���ه‌و كاره‌ش ئه‌گ���ه‌ر له‌كاتی‌‬ ‫خۆیدا نه‌بێت‪ ،‬ئه‌وا بڕینه‌وه‌ش سودێكی‌‬ ‫نابێت‪ .‬جا هه‌ركاتێك گه‌نده‌ڵكاران بزانن‬ ‫لێپێچینه‌وه‌ی‌ ڕاس���ته‌قینه‌ هه‌یه‌‪ ،‬ئه‌وا‬ ‫ده‌كه‌ونه‌ ب���ه‌رده‌م دوڕێیانێك‪ ،‬كه‌ هه‌ر‬ ‫كامێكیان بگرن‪ ،‬ئاكام له‌به‌رژه‌وه‌ندیی‬ ‫نه‌ته‌وه‌كه‌مان ده‌بێت‌و هه‌رێم له‌ده‌ستی‌‬ ‫پیس���یان ڕزگاری ده‌بێ���ت‪ .‬ڕێگ���ه‌ی‌‬ ‫یه‌كهه‌میان‪ :‬هه‌ڵهاتنیان‌و به‌جێهێشتنی‌‬ ‫كوردس���تانه‌‪ .‬دوهه‌می���ان‪ :‬ته‌كینه‌وه‌و‬ ‫پاشه‌كش���ه‌و چونه‌وه‌ قاوغ���ی خۆیانه‌‪.‬‬ ‫هه‌ر بۆیه‌ له‌و دوڕێیانه‌‪ ،‬هه‌ر كامێكیان‬ ‫بگرن‪ ،‬ئاكامه‌كه‌ی‌ هه‌لی پاككردنه‌وه‌ی‌‬ ‫جومگه‌كان���ی‌ حكوم���ه‌ت‌و حی���زب‬ ‫ده‌ڕه‌خس���ێنێت‪ ،‬دواتری���ش ده‌كرێ���ت‬ ‫به‌دواداچونی‌ ڕژد بۆ هه‌مو ئه‌و سه‌روه‌ت‌و‬ ‫س���امانه‌ش بكرێت‪ ،‬ك���ه‌ به‌گه‌نده‌ڵی‌و‬ ‫دایكه‌دزانه‌یی كه‌ڵه‌كه‌كراون‪.‬‬ ‫س���ه‌روه‌رم‪ ،‬به‌نده‌ ئه‌گه‌ر له‌به‌ڕێزتانم‬ ‫ڕانه‌بینییایه‌‪ ،‬هه‌رگیز كاتم به‌م نامه‌یه‌وه‌‬ ‫نه‌ده‌كوژت‪ ،‬به‌اڵم له‌و تێڕوانینه‌مه‌وه‌‪ ،‬كه‌‬ ‫به‌ڕێزتان تاكه‌ كه‌سن‪ ،‬كه‌ به‌پێی پێگه‌‬ ‫قانونی‌‌و مێژویی‌و كورده‌وارییه‌كه‌شتان‪،‬‬ ‫بتوان���ن جه‌س���ته‌ی‌ نه‌ته‌وه‌كه‌مان له‌م‬ ‫ش���ێرپه‌نجه‌یه‌ ڕزگار بكه‌ن‪ ،‬ئه‌م چه‌ند‬ ‫دێڕه‌م نوسی‪.‬‬ ‫دڵنیاش���م ئه‌م هه‌نگاوه‌ كارئاس���انی‌‬ ‫ب���ۆ هه‌ن���گاوی راپرس���ی‌و دوات���ر‬ ‫سه‌ربه‌خۆبونیش���مان ده‌سته‌به‌رده‌كات‪.‬‬

‫هاوكات هیواداریش���م گوێ به‌و ده‌نگ ‌ه‬ ‫نه‌س���ازانه‌ نه‌درێت‪ ،‬كه‌ ده‌ڵێن ئێس���تا‬ ‫كاتی‌ ئه‌وه‌ نیی���ه‌‪ ،‬چونكه‌ ئه‌و ده‌نگانه‌‬ ‫ئه‌گه‌ر له‌خزمه‌ت���ی‌ داگیركه‌راندا نه‌بن‪،‬‬ ‫ئه‌وا به‌دڵنییاییه‌وه‌ ده‌كرێت بڵێین زۆر‬ ‫به‌ئاگا نین له‌مێژوی‌ كوردو هه‌لومه‌رجی‬ ‫هه‌رێم���ی‌‌و نێوده‌وڵه‌تی���ی رۆژهه‌اڵت���ی‌‬ ‫ناوه‌ڕاست‪ .‬سه‌یریشه‌‪ ،‬كه‌ ئه‌و به‌ڕێزانه‌‬ ‫هێندێكیان له‌شاشه‌ی‌ ته‌له‌فزیۆنه‌كانه‌وه‌‬ ‫بانگه‌شه‌ی‌ ئه‌وه‌ ده‌كه‌ن‪ ،‬كه‌ چاره‌سه‌ری‌‬ ‫كێش���ه‌كانی‌ هه‌رێ���م له‌به‌غدایه‌‪ ،‬وه‌ك‬ ‫ئه‌وه‌ی‌ كورد خۆی نه‌یهێش���تبێت به‌غدا‬ ‫ئه‌و چاره‌سه‌ره‌ی‌ بۆ بكات‪ .‬ئه‌م به‌ڕێزانه‌‬ ‫بێئاگان له‌و فه‌رمایشتانه‌ی‌‪ ،‬كه‌ له‌الیه‌ن‬ ‫په‌رله‌مانتارانی‌ برایانی‌ شیعه‌مانه‌وه‌ له‌م‬ ‫ڕۆژان���ه‌دا به‌په‌رله‌مانت���ار ڤیان ده‌خیل‬ ‫وت���راوه‌‪ ،‬ته‌نانه‌ت ئه‌وان���ه‌ بێئاگان له‌‬ ‫(مبدأ ألتقیة) و هه‌روه‌ك هیچیش���یان‬ ‫له‌باره‌ی‌ فه‌توای‌ مه‌خفییه‌وه‌ نه‌بیستوه‌!‬ ‫پێشده‌چێت ئه‌و دورئه‌ندێشه‌ كوردانه‌مان‬ ‫حه‌زبكه‌ن چ���ۆن برایانی‌ س���وننه‌مان‬ ‫س���ه‌د س���اڵی خوێن‌و فرمێسكیان پێ‬ ‫گوزه‌راندین‪ ،‬ئه‌مجاره‌ س���ه‌د ساڵی تر‬ ‫له‌س���ایه‌ی‌ ئه‌م برا نه‌وحوكمڕانانه‌ماندا‬ ‫به‌س���ه‌ر ببه‌ین‪ ،‬كه‌ كه‌س���ێكی‌‪ ،‬وه‌ك‪:‬‬ ‫(جالل الدی���ن الصغیر) ی���ان‪ ،‬كه‌ له‌‬ ‫خولی پێش���ودا په‌رله‌مانت���ار بو‪ ،‬ئه‌و‬ ‫فه‌رمایش���ته‌ی‌ دوباره‌كردب���وه‌وه‌‪ ،‬كه‌‬ ‫گوایه‌ كورد له‌ن���ه‌وه‌ی‌ جنۆكه‌ن! ئاخر‬ ‫برای‌ كورد‪ ،‬ئه‌مه‌ چ خۆخه‌ڵه‌تاندنێكه‌‪،‬‬ ‫كه‌ كه‌چه‌ڵی به‌غدا تیماری سه‌ری‌ خۆی‬ ‫پێنه‌كرێت‪ ،‬كه‌چی ئێوه‌ ئه‌و به‌چارساز‬ ‫بزانن! له‌و چه‌شنه‌ فه‌رمایشتانه‌ له‌الیه‌ن‬ ‫خه‌ڵكی‌ كورد خۆیه‌وه‌‪ ،‬تا كۆتایییه‌كانی‌‬ ‫سه‌ده‌ی‌ پێش���وش‪ ،‬لێره‌و له‌وێ ئه‌رێی‬ ‫پێده‌درا‪ ،‬به‌اڵم له‌ئێس���تای رۆژهه‌اڵتی‌‬ ‫ناوه‌ڕاستدا‪ ،‬كه‌ بومه‌له‌رزه‌یه‌كی‌ سیاسی‬ ‫ڕویداوه‌و به‌دوایدا هاوكێشه‌ سه‌ربازی‌‌و‬ ‫ئابوری‌‌و ته‌نان���ه‌ت كۆمه‌اڵیه‌تییه‌كانیش‬ ‫هاوسه‌نگییان له‌ده‌ستداوه‌‪ ،‬كه‌ بێگومان‬ ‫ه���ه‌ر ئه‌م���ه‌ش وایكردوه‌‪ ،‬ك���ه‌ بڵێین‬ ‫ئێس���تا ئێمه‌ی‌ ك���ورد‪ ،‬له‌كاتی‌ زێڕینی‌‬ ‫ئه‌و بڕی���اره‌ چاره‌نوسس���ازه‌داین‪ ،‬كه‌‬ ‫ب���ه‌الی‌ كه‌مه‌وه‌ نزیكه‌ی‌ س���ه‌د س���اڵه‌‬ ‫ل���ه‌م هه‌رێمه‌دا قوربانی���ی بۆ ده‌ده‌ین‪.‬‬ ‫هه‌ر بۆیه‌ به‌ش���ێوه‌یه‌ك له‌شێوه‌كانیش‬ ‫ده‌بێت په‌رله‌مان كارابكرێته‌وه‌‪ ،‬تاوه‌كو‬ ‫له‌الیه‌نی‌ قانونیش���ه‌وه‌‪ ،‬بواری تانه‌دان‬ ‫ل���ه‌و بڕی���اره‌ نه‌ڕه‌خس���ێنرێت‌و هه‌لی‬ ‫په‌رتكردن���ی‌ یه‌كده‌نگیی كورد‪ ،‬به‌هیچ‬ ‫ك ‌هس‌و الیه‌نێك نه‌درێت‪ .‬سه‌ركه‌وتوبن‬ ‫له‌پێناوی‌ ئه‌و ئامانجه‌ پیرۆزه‌ماندا‪ ،‬كه‌‬ ‫سه‌رجه‌م تێكۆشه‌ران‌و سه‌ركرده‌كانمان‬ ‫به‌ئاواتییه‌وه‌ سه‌ریاننایه‌وه‌‪.‬‬ ‫* زانكۆی سلێمانی‌‬

‫ئێستا ئێمه‌ ‌ی‬ ‫كورد‪ ،‬له‌كاتی‌‬ ‫زێڕینی‌ ئه‌و بڕیاره‌‬ ‫چاره‌نوسسازه‌داین كه‌‬ ‫به‌الی‌ كه‌مه‌وه‌ نزیكه‌ی‌‬ ‫سه‌د ساڵه‌ له‌م هه‌رێمه‌دا‬ ‫قوربانیی بۆ ده‌ده‌ین‬ ‫هه‌ر بۆیه‌ به‌شێوه‌یه‌ك‬ ‫له‌شێوه‌كانیش ده‌بێت‬ ‫په‌رله‌مان كارابكرێته‌وه‬ ‫تاوه‌كو له‌الیه‌نی‌‬ ‫قانونیشه‌وه‌‪ ،‬بواری‬ ‫تانه‌دان له‌و بڕیاره‌‬ ‫نه‌ڕه‌خسێنرێت‌و هه‌لی‬ ‫په‌رتكردن ‌ی یه‌كده‌نگیی‬ ‫كورد‪ ،‬به‌هیچ كه‌س‌و‬ ‫الیه‌نێك نه‌درێت‬

‫کتێب‬

‫)‪ )524‬سێشه‌مم ‌ه ‪2016/4/19‬‬

‫‪17‬‬

‫دادوه‌رێكی‌ عه‌ره‌ب‪:‬‬ ‫چه‌ند شه‌رم ‌ه بۆ مرۆڤایه‌ت ‌ی كه‌ ئه‌نفالیان نایه‌ته‌وه‌ یاد‬ ‫ ئا‪ :‬بارام سوبحی‌‬ ‫نوسه‌رو توێژه‌رو دادوه‌ری‌ ناسراوی‌‬ ‫عێراق زوهێر كازم عه‌بود‪ ،‬له‌كتێبێكدا‬ ‫چه‌ندین هه‌ڵه‌ی‌ پرۆسه‌ی‌ دادگایكردنی‌‬ ‫تاوانبارانی‌ ئه‌نفال ده‌خاته‌ڕو‪ ،‬هه‌روه‌ها‬ ‫ره‌خنه‌ له‌بێده‌نگی‌ جیهان‌و واڵتانی‌‬ ‫عه‌ره‌بی‌ له‌ئاست تاوانی‌ ئه‌نفال ده‌گرێت‌و‬ ‫ده‌ڵێت‪ :‬جیهانێكی‌ زۆر سه‌یره‌‪،‬‬ ‫جیهانیان هه‌ر به‌و بێده‌نگییه‌ به‌ به‌شدار‬ ‫ده‌ژمێردرێن له‌و تاوانانه‌‪ ،‬به‌وه‌ش كه‌‬ ‫بون به‌رێگر له‌باڵوبونه‌وه‌ی‌ په‌یامی‌ ئه‌و‬ ‫مردنه‌ قه‌شه‌نگه‌ی‌ كورد‪.‬‬ ‫كتێب���ی‌ دادگایی‌ ئه‌نفال‪ ،‬له‌نوس���ینی‌‬ ‫زوهێر كازم عه‌ب���ودو وه‌رگێڕانی‌ محه‌مه‌د‬ ‫گۆمه‌یی���ه‌‪ .‬ئه‌م كتێب���ه‌ (‪ )300‬الپه‌ڕه‌یه‌‌و‬ ‫له‌ باڵوكراوه‌كانی‌ ده‌زگای‌ چاپ‌و په‌خشی‌‬ ‫سه‌رده‌مه‌‪ .‬كتێبه‌كه‌ له‌شه‌ش به‌ش پێكهاتوه‌‬ ‫ب���ه‌م ناونیش���انانه‌‪ :‬كورته‌یه‌ك له‌س���ه‌ر‬ ‫ئه‌نف���ال‪ ،‬ئه‌نفال‌و یاس���ای‌ نێونه‌ته‌وه‌یی‌‪،‬‬ ‫به‌ڵگه‌ له‌سه‌ر پرۆسه‌ی‌ ئه‌نفال‪ ،‬تاوانه‌كانی‌‬ ‫ئه‌نفال له‌دیدی‌ یاس���اوه‌‪ ،‬بڕیاری‌ دادگاو‬ ‫پرۆسه‌ی‌ تاوانباركردن‪ ،‬تێڕوانین‪.‬‬ ‫كوردو ئه‌نفال‌و قورئان‬ ‫به‌ب���ڕوای‌ نوس���ه‌ر دیكتات���ۆری‌ عێراق‬ ‫س���ه‌دام حس���ێن نیازی‌ بوه‌ له‌سه‌ره‌تای‌‬ ‫هه‌ش���تاكاندا پرۆس���ه‌ی‌ ئه‌نفال جێبه‌جێ‌‬ ‫بكات‪ ،‬به‌اڵم شه‌ڕی‌ هه‌شت ساڵه‌ی‌ له‌گه‌ڵ‬ ‫ئێران پرۆسه‌كه‌ی‌ دواخستوه‌‪ ،‬له‌وباره‌یه‌وه‌‬ ‫ده‌نوسێت‪ :‬له‌ڕاستیدا سه‌دام‌و رژێمه‌كه‌ی‌‬ ‫پێشتر نه‌خش���ه‌ی‌ كۆمه‌ڵكوژیی‌ نه‌ته‌وه‌ی‌‬ ‫كوردیان كێش���ابو‪ ،‬به‌اڵم هه‌ڵگیرس���انی‌‬ ‫جه‌نگی‌ عێراق ئێران بوه‌ كۆس���پ له‌ڕێی‌‬ ‫ئه‌نجامدانی‌‪ .‬پاش���ان له‌باره‌ی‌ پێناسه‌ی‌‬ ‫ئه‌نفال���ه‌وه‌‪ ،‬ده‌ڵێت‪ :‬ئ���اره‌زوی‌ دیكتاتۆر‬ ‫ئه‌وه‌بو هیچ ج���ۆره‌ واتایه‌ك بۆ ژیان له‌و‬ ‫كوردس���تانه‌دا نه‌مێنێت‪ ،‬هیچ دیارده‌یه‌ك‬ ‫بۆ ئه‌و نه‌ته‌وه‌یه‌ له‌س���ه‌ر زه‌وی‌‌و ته‌نانه‌ت‬ ‫له‌مێژویش���دا نه‌هێڵێت‪ ،‬ئه‌وه‌یه‌ تراژیدیای‌‬ ‫ئه‌نفال‪.‬‬ ‫له‌ب���اره‌ی‌ هه‌ڵبژاردن���ی‌ ن���اوی‌ ئه‌نفال‬ ‫ك���ه‌ س���وره‌تێكی‌ قورئانی‌ پی���رۆزه‌ بۆ‬ ‫ئ���ه‌و كۆمه‌ڵكوژیی���ه‌‪ ،‬نوس���ه‌ر ده‌ڵێت‪:‬‬ ‫دی���اره‌ مه‌به‌س���تی‌ راس���ته‌قینه‌ی‌ ئ���ه‌و‬ ‫له‌هه‌ڵبژاردنی‌ (االنفال) بۆ ئه‌وه‌ بو تاوانی‌‬ ‫كۆمه‌ڵكوژییه‌كان���ی‌ له‌ئه‌س���تۆی‌ خ���ۆی‌‬ ‫البدات‌و له‌ش���ێوه‌كانی‌ خواستی‌ خودایی‌‪،‬‬ ‫تا بتوانێت گشت جۆره‌ زینده‌وه‌رانی‌ ئه‌و‬ ‫ده‌ڤه‌ره‌ی‌ چاالكییه‌كان ده‌یگرنه‌وه‌ قه‌اڵچۆ‬ ‫بكات‪.‬‬ ‫نوس���ه‌ر ه���ۆكاری‌ زینده‌به‌چاڵكردن���ی‌‬ ‫كوردان ده‌گێڕێته‌وه‌ بۆ ئاره‌زوی‌ س���ه‌دام‌و‬ ‫ده‌ڵێت‪ :‬سه‌دام سوربو له‌سه‌ر ئه‌وه‌ی‌ مرۆڤ‬ ‫به‌گولله‌ ی���ان له‌س���ێداره‌دان نه‌كوژرێت‪،‬‬ ‫چونكه‌ خۆی‌‌و ئامۆزاكه‌ی‌ (عه‌لی‌ حه‌سه‌ن‬ ‫مه‌جی���د‪ :‬عه‌لی‌ كیمیای���ی‌) چێژیان له‌وه‌‬ ‫وه‌رده‌گرت ك���ه‌ به‌كۆمه‌ڵ ل���ه‌و گۆڕانه‌دا‬ ‫زینده‌به‌چاڵ بكرێن‪ .‬ئ���ه‌وان پتر چێژیان‬ ‫له‌گریان‌و هاواری‌ ئه‌وان���ه‌ وه‌رده‌گرت كه‌‬ ‫ئازارو فرمێس���كیان تێكه‌ڵ به‌و خاكه‌ بوه‌‬ ‫كه‌ ده‌می‌ پڕكردون‌و هه‌ناسه‌ی‌ لێ‌ بڕیون‪.‬‬ ‫قوربانییه‌كان‌و تاوانی‌ كورد بون‬ ‫نوس���ه‌ر جه‌خت له‌بێتاوانی‌ قوربانیان ‌ی‬ ‫ئه‌نف���ال ده‌كاته‌وه‌و ده‌ڵێ���ت‪ :‬هیچ كه‌س‬ ‫له‌وان تاوانبار نه‌ب���و‪ .‬خودایش ده‌زانێت‬ ‫كه‌ له‌كوردبون به‌والوه‌ هی���چ تاوانێكیان‬ ‫نه‌بوه‌‪ ،‬به‌ڵكو تاوان���ی‌ مه‌زنی‌ ئه‌وان هه‌ر‬ ‫كوردبونه‌ كه‌ ده‌بو له‌و چه‌رخه‌ی‌ به‌عسی‌‬ ‫سه‌دامی‌ چه‌په‌ڵدا كورد به‌چه‌كی‌ به‌عس‪،‬‬ ‫به‌كیمیاوی‌ به‌عس بمرن‪ ،‬هه‌ر له‌به‌رئه‌وه‌یه‌‬ ‫خودا وه‌ك كورد دروستی‌ كردون‪.‬‬ ‫ئ���ه‌وه‌ی‌ مای���ه‌ی‌ نیگه‌رانی‌ نوس���ه‌ره‌‬ ‫تا س���اتی‌ نوس���ینی‌ كتێبه‌كه‌ی‌‪ ،‬ئه‌نفال‬ ‫به‌بارته‌قای‌ گه‌وره‌یی‌‌و مه‌زنی‌ كاره‌ساته‌كه‌‬ ‫ته‌ماش���ا نه‌ك���راوه‌‪ ،‬بۆیه‌ به‌پێویس���تی‌‬ ‫ده‌زانێت لێكۆڵینه‌وه‌ له‌باره‌ی‌ پاڵنه‌ره‌كانی‌‬ ‫سه‌دام بۆ ئه‌نجامدانی‌ ئه‌و تاوانه‌ بكرێت‪.‬‬ ‫له‌وباره‌یه‌وه‌ ده‌نوسێت‪ :‬ئه‌نفال كێشه‌یه‌كه‌‬ ‫نه‌ به‌گوێره‌ی‌ قه‌واره‌ی‌ شیاوی‌ خۆی‌ لێی‌‬ ‫روانراوه‌‪ ،‬نه‌ وه‌ك تاوانێكی‌ دزێوی‌ مێژویی‌‬ ‫ئه‌م سه‌رده‌مه‌‪ ،‬یانیش وه‌ك كاره‌ساتێكی‌‬ ‫مرۆڤانه‌ی���ی‌ ك���ه‌ مێژوی‌ نزی���ك تۆماری‌‬ ‫كردبێ���ت‪ ،‬به‌ڵكوقه‌یرانێك���ی‌ مرۆڤانه‌یی‌‬ ‫زه‌ق بوه‌و به‌نێو بێده‌نگیی‌ نێونه‌ته‌وه‌ییدا‬ ‫سوك‌و ئاسان خشكه‌ی‌ كرد‌و تراژیدیایه‌ك‬ ‫بو پشتئه‌س���تور به‌گش���ت ئ���ه‌و جۆره‌‬ ‫كه‌ره‌س���ته‌ یاسایی‌‌و پابه‌ندێتییه‌ی‌ رێگه‌ی‌‬ ‫ئه‌نجامدانیان بۆ ته‌خت كردبو‪ ،‬بۆیه‌ ده‌بێت‬ ‫ئێمه‌ له‌و هۆكاره‌ راسته‌قینانه‌ بكۆڵینه‌وه‌‬

‫كه‌ پاڵی‌ ناوه‌ به‌رژێمی‌ س���ه‌دامه‌وه‌‪ ،‬ئه‌و‬ ‫تاوانه‌ ئه‌نجام بدات‌و س���وربێت له‌س���ه‌ر‬ ‫ته‌واوكردنی‌ قۆناغه‌كانی‌‪.‬‬ ‫ئه‌نفال شه‌رمه‌ بۆ مرۆڤایه‌تی‌‬ ‫له‌به‌شێكی‌ دیكه‌ی‌ كتێبه‌كه‌یدا‪ ،‬نوسه‌ر‬ ‫به‌تون���دی‌ ره‌خن���ه‌ له‌بێده‌نگ���ی‌ واڵتانی‌‬ ‫جیهان‌و واڵتانی‌ عه‌ره‌بی‌ ده‌گرێت‪ .‬له‌باره‌ی‌‬ ‫عه‌ره‌به‌وه‌ ده‌ڵێت‪ :‬نه‌ پێنوسێكی‌ عه‌ره‌ب‬ ‫ئام���اژه‌ی‌ پێكرد‪ ،‬نه‌ فیلمی‌ س���ینه‌مایی‌‬ ‫عه‌ره‌ب‌و كۆمپانیاكانی‌ هۆڵیود س���ودیان‬ ‫لێ بینی‌‪ .‬نه‌ ویژدانی‌ عه‌ره‌بانی‌ بۆ بزوا‪..‬‬ ‫نه‌ شكۆی‌ عه‌ره‌ب كڕنۆشی‌ برد یان سه‌ری‌‬ ‫نه‌وازشی‌ نه‌وی‌ كرد بۆ له‌شی‌ منداڵه‌كان‌و‬ ‫لێبوردنی‌ خواست لێیان‪.‬‬ ‫س���ه‌باره‌ت به‌هه‌ڵوێس���تی‌ كۆمه‌ڵگای‌‬ ‫نێونه‌ته‌وه‌ی���ی‌ له‌باره‌ی‌ ئه‌نفاله‌وه‌ ده‌ڵێت‪:‬‬ ‫جیهانێكی‌ زۆر س���ه‌یره‌‪ ،‬له‌وه‌ش سه‌یرتر‬ ‫دۆش���دامانییه‌كه‌یه‌تی‌‪ .‬جیهانیان هه‌ر به‌و‬ ‫بێده‌نگیی���ه‌ به‌ به‌ش���دار ده‌ژمێردرێن له‌و‬ ‫تاوانان���ه‌ی‌ ته‌نانه‌ت له‌ده‌نگ���ی‌ كپكراوی‌‬ ‫مردوی���ش ناچێ���ت‌و به‌وه‌یش ك���ه‌ بون‬ ‫به‌رێگ���ر له‌باڵوبون���ه‌وه‌ی‌ په‌یام���ی‌ ئه‌و‬ ‫مردنه‌ قه‌ش���ه‌نگه‌ی‌ كورد… روڕه‌ش بێت‬ ‫مرۆڤایه‌ت���ی‌ كه‌ نه‌یكرد مافه‌ نه‌ته‌وایه‌تی‌‌و‬ ‫مرۆیی‌‌و ئاینییه‌ شایسته‌كانیشیان له‌گه‌ڵ‬ ‫بخه‌نه‌ چاڵ‌و هه‌روا هێشتیانه‌وه‌‪ .‬چه‌ندیش‬ ‫ش���ه‌رمه‌ ب���ۆ مرۆڤایه‌ت���ی‌ ك���ه‌ ئه‌وانیان‬ ‫نایه‌ته‌وه‌ یاد‪.‬‬ ‫دادوه‌رێكی‌ میسریی‌و دادگای‌ تاوانه‌كان‬ ‫دوای‌ روخانی‌ رژێمی‌ به‌عس له‌س���اڵ ‌ی‬ ‫(‪ ،)2003‬دادگای‌ بااڵی‌ تاوانه‌كان پێكهات‬ ‫بۆ دادگایگردنی‌ سه‌رانی‌ به‌عس له‌هه‌مبه‌ر‬ ‫ئه‌و تاوانانه‌ی‌ ده‌ره���ه‌ق به‌گه‌النی‌ عێراق‬ ‫ئه‌نجامیانداوه‌‪ .‬نوسه‌ر ئاشكرای‌ ده‌كات ئه‌و‬ ‫یاس���ایه‌ی‌ تاوانبارانی‌ پێ‌ دادگایی‌ كراوه‌‪،‬‬ ‫له‌داڕشتنی‌ پرۆفیسۆر (محه‌مه‌د شه‌ریف‬ ‫به‌سیونی‌) بوه‌‪ ،‬كه‌ یاساناسێكی‌ به‌ره‌گه‌ز‬ ‫عه‌ره‌بی‌ میس���رو به‌پێناس���ه‌ ئه‌مریكییه‌‪،‬‬ ‫ناوب���راو پێش���تر ل���ه‌دادگای‌ تاوانه‌كانی‌‬ ‫نێونه‌ته‌وه‌یی���دا دادوه‌ر ب���وه‌‪ ،‬ئێس���تاش‬ ‫مامۆس���تای‌ یاس���ایه‌ له‌زانك���ۆی‌ دیپۆڵ‌و‬ ‫س���ه‌رۆكی‌ په‌یمانگای‌ سزای‌ نێونه‌ته‌وه‌یی‌‬ ‫سه‌ر به‌نه‌ته‌وه‌یه‌كگرتوه‌كانه‌‪.‬‬ ‫عه‌بود ئاماژه‌ به‌وه‌ده‌كات دادگای‌ بااڵی‌‬ ‫تاوانه‌كان‪ ،‬به‌رپرس بوه‌ له‌وه‌ڕوخستنی‌ ئه‌و‬ ‫تاوانكارییان���ه‌ی‌ له‌نێوان (‪‌1968/7/17‬و‬ ‫‪ )2003/5/1‬له‌عێراق���دا ئه‌نجامدراون‪ ،‬دژ‬ ‫به‌گه‌لی‌ عێراق‌و گه‌النی‌‬ ‫هه‌رێم‌و‬

‫خودایش ده‌زانێت ك ‌ه‬ ‫له‌كوردبون به‌والو‌ه‬ ‫هیچ تاوانێكیان‬ ‫نه‌بوه‌‪ ،‬به‌ڵكو تاوان ‌ی‬ ‫مه‌زن ‌ی ئه‌وان هه‌ر‬ ‫كوردبون ‌ه ك ‌ه ده‌بو‬ ‫له‌و چه‌رخه‌ ‌ی به‌عس ‌ی‬ ‫سه‌دام ‌ی چه‌په‌ڵدا‬ ‫كورد به‌چه‌ك ‌ی‬ ‫به‌عس‪ ،‬به‌كیمیاو ‌ی‬ ‫به‌عس بمرن‪ ،‬هه‌ر‬ ‫له‌به‌رئه‌وه‌ی ‌ه خودا‬ ‫وه‌ك كورد دروست ‌ی‬ ‫كردون‬

‫ئ���ه‌و كوش���تاره‌ دڕندان���ه‌ی‌ لێ���ی‌‬ ‫كه‌وتونه‌ته‌وه‌‪.‬‬ ‫تاوان���ه‌كان‬ ‫ب���ااڵی‌‬ ‫دادگای‌‬ ‫ل���ه‌(‪ )2007/5/16‬بڕیاریدا به‌گرتنه‌به‌ری‌‬ ‫كارڕایی‌ یاس���ایی‌ سه‌باره‌ت به‌و كه‌سانه‌ی‌‬ ‫ناویان له‌به‌ڵگه‌نامه‌ فه‌رمییه‌كان‌و رێڕه‌وی‌‬ ‫لێكۆڵین���ه‌وه‌و دادگادا هات���ون‪ ،‬ئ���ه‌و‬ ‫كه‌س���انه‌ش ژماره‌یان (‪ )423‬داواكراوه‌‪،‬‬ ‫ناوه‌كانیش به‌وه‌فیق عه‌جیل س���امه‌ڕایی‌‬ ‫ده‌ست پێده‌كات‌و به‌حه‌مه‌سه‌عید ئه‌حمه‌د‬ ‫محه‌مه‌د هارونی كۆتایی‌ دێت‪.‬‬ ‫ده‌سه‌اڵتدارانی‌ هه‌رێم هۆكاری‌ راده‌ست‬ ‫نه‌كردن���ی‌ ج���اش‌و موسته‌ش���اره‌كان‬ ‫ده‌گێڕنه‌وه‌ بۆ ئه‌و لێبوردنه‌ی‌ له‌سه‌روه‌ختی‌‬ ‫راپه‌ڕینی‌ ساڵی‌ (‪)1991‬دا له‌الیه‌ن به‌ره‌ی‌‬ ‫كوردس���تانیه‌وه‌ بۆی���ان ده‌رچوه‌‪،‬‬

‫به‌اڵم نوس���ه‌ر هێما بۆ بڕگه‌یه‌كی‌ یاسای‌‬ ‫دادگای‌ بااڵی‌ تاوانه‌كان ده‌كات‪ ،‬كه‌ تیایدا‬ ‫هاتوه‌‪ :‬ه���ه‌ر فه‌رمانێكی‌ لێبوردن له‌پێش‬ ‫ده‌ستبه‌كاربونی‌ ئه‌م یاسایه‌وه‌ ده‌رچوبێت‪،‬‬ ‫هیچ یه‌ك له‌و كه‌س���انه‌ ناگرێته‌وه‌ ئه‌گه‌ر‬ ‫یه‌كێ���ك ل���ه‌و تاوانانه‌ی‌ ئه‌نج���ام دابێت‬ ‫ك���ه‌ له‌ده‌قه‌كانیدا هات���ون‪ .‬تاوانه‌كانیش‬ ‫بریتین ل���ه‌‪ :‬تاوانی‌ جینۆس���اید‪ ،‬تاوانی‌‬ ‫دژ به‌مرۆڤایه‌ت���ی‌‪ ،‬تاوانی‌ جه‌نگ‪ ،‬تاوانی‌‬ ‫پێشێلكردنی‌ یاسا عێراقییه‌كان‪.‬‬ ‫بۆ رونكردن���ه‌وه‌ی‌ ئه‌م خاڵه‌‪ ،‬وه‌رگێڕی‌‬ ‫كتێبه‌كه‌ له‌كۆتایی‌ كتێبه‌ك���ه‌دا وتارێكی‌‬ ‫نوس���ه‌ر خه‌لیل عه‌بدواڵی‌ باڵوكردۆته‌وه‌‪،‬‬ ‫كه‌ تیایدا هاتوه‌‪ :‬به‌پێی‌ بڕگه‌ی‌ شه‌ش���ی‌‬ ‫یاس���ای‌ دادگای‌ بااڵی‌ تاوانه‌كانی‌ عێراق‪،‬‬ ‫ئ���ه‌و لێبوردنه‌ی‌ ب���ه‌ره‌ی‌ كوردس���تانی‌‬ ‫ده‌ره���ه‌ق به‌تۆمه‌تبارانی‌ كورد ده‌ریكردوه‌‬ ‫پوچ���ه‌ڵ ده‌كرێت���ه‌وه‌‪ ،‬ده‌ب���و هه‌مو ئه‌و‬ ‫تۆمه‌تباره‌ كوردانه‌ی‌ تۆمه‌تبارن به‌تاوانی‌‬ ‫ئه‌نفال ل���ه‌و دادگای���ه‌دا دادگایی‌ بكرێن‪،‬‬ ‫ئیدی‌ ئه‌و دادگای���ه‌ تاوانباری‌‌و بێتاوانیان‬ ‫ساغ ده‌كاته‌وه‌‪.‬‬ ‫سه‌باره‌ت به‌و هه‌وڵ‌و لێدوانانه‌ی‌ هه‌ندێك‬ ‫الیه‌نی‌ عێراقی‌ ده‌ی���ده‌ن بۆ ده‌ربازكردنی‌‬ ‫س���وڵتان هاش���م‌و پاس���اوی‌ ئه‌وه‌ی‌ بۆ‬ ‫ده‌هێننه‌وه‌ كه‌ كه‌س���ێكی‌ سه‌ربازی‌ بوه‌و‬ ‫فه‌رمانی‌ س���ه‌روی‌ خۆی‌ جێبه‌جێكردوه‌‪،‬‬ ‫نوس���ه‌ر به‌پشت به‌س���تن به‌یاس���اكانی‌‬ ‫دادگای‌ ب���ااڵی‌ تاوان���ه‌كان ده‌ڵێت‪ :‬ئه‌و‬ ‫دۆخه‌ فه‌رمییه‌ی‌ تاوانباری‌ تێدابوه‌‪ ،‬نابێته‌‬ ‫هۆی‌ پاكانه‌ی‌ له‌تاوان یان سزای‌ سوكتر‪،‬‬ ‫ئه‌گه‌رچی‌ تاوانبار سه‌رۆكی‌ واڵت بوبێت‪،‬‬ ‫یان سه‌رۆك شالیاران یان ئه‌ندام له‌پارتی‬ ‫به‌عس‪ .‬هه‌روه‌ك نابێت زرێبه‌ندی‌ بكرێته‌‬ ‫هۆ بۆ ده‌ربازبون له‌لێپرس���راویه‌تیی‌ ئه‌و‬ ‫له‌و جۆره‌ تاوانانه‌ی‌ بڕگه‌كانی‌ (‪11‬و ‪12‬و‬ ‫‪13‬و ‪)14‬ی‌ ئه‌م یاسایه‌ لێیان ده‌دوێت‪.‬‬ ‫نۆ هه‌زار الپه‌ڕه‌و حه‌فتا شاهید‬ ‫ل���ه‌دوا دانیش���تنی‌ دادگای‌ كه‌یس��� ‌ی‬ ‫ئه‌نفال���دا ك���ه‌ ل���ه‌رۆژی‌ (‪)2007/6/24‬‬ ‫به‌س���ه‌رۆكایه‌تیی‌ دادوه‌ر محه‌مه‌د عرێبی‌‬ ‫به‌ڕێوه‌چو‪ ،‬داواكاری‌ گش���تی‌ مونقیز ئال‬ ‫فیرعه‌ون وتارێكی‌ پێشكه‌شكرد‪ ،‬رایگه‌یاند‬ ‫قه‌واره‌ی‌ ئه‌و پرۆس���ه‌یه‌ی‌ له‌به‌رده‌ستدایه‌‬ ‫بریتیه‌ ل���ه‌(‪ )9312‬الپه‌ڕه‌‪ ،‬به‌اڵم "ئه‌وه‌ی‌‬ ‫ته‌نان���ه‌ت ئه‌و‬ ‫ئا ش���كر ا یه‌‬ ‫به‌ڵگه‌نام���ه‌‬

‫ته‌سه‌النه‌یه‌ش���ی‌ له‌م پرۆس���ه‌یه‌دا هه‌ن‪،‬‬ ‫ناتوانن به‌ت���ه‌واوی‌ دیمه‌نی‌ ئه‌و دڕنده‌یی‌‌و‬ ‫به‌ربه‌رایه‌تیی���ه‌ ده‌ربخه‌ن ك���ه‌ قوربانیان‬ ‫چه‌شتویانه‌"‪.‬‬ ‫له‌ك���ۆی‌ (‪ )1175‬ك���ه‌س ك���ه‌ ناویان‬ ‫وه‌ك���و س���كااڵكار له‌كه‌یس���ی‌ ئه‌نفال���دا‬ ‫تۆماركرابو‪ ،‬ته‌نه���ا نزیكه‌ی‌ حه‌فتا كه‌س‬ ‫چونه‌ هۆڵی‌ دادگا‪ ،‬ئه‌و كه‌مكردنه‌وه‌یه‌ش‬ ‫له‌س���ه‌ر بڕیاری‌ ده‌سته‌ی‌ س���ه‌رۆكایه‌تی‌‬ ‫دادگاك���ه‌ ب���و‪ .‬بۆیه‌ نوس���ه‌ر ره‌خنه‌ له‌و‬ ‫بڕیاره‌یان ده‌گرێ���ت‌و ده‌ڵێت‪ :‬ده‌زگاكانی‌‬ ‫لێكۆڵینه‌وه‌ ژماره‌یه‌كی‌ كه‌میان له‌دیده‌ران‬ ‫هێشتوه‌ته‌وه‌‪ ،‬بۆیه‌ زۆر سه‌ركه‌وتو نه‌بون‬ ‫له‌ده‌ستنیش���انكردنی‌ خ���اوه‌ن دیدنامه‌ی‌‬ ‫پێك���ه‌ر‪ ...‬زۆر دیده‌ر هه‌ن ل���ه‌ده‌ره‌وه‌ی‌‬ ‫عێراق ده‌ژین نه‌یانتوانی‌ دیدنامه‌ پێشكه‌ش‬ ‫بك���ه‌ن‪ ،‬هه‌روه‌ها دادگا نه‌ ئ���ه‌وه‌ی‌ كرد‬ ‫له‌ڕێگ���ه‌ی‌ كه‌ناڵه‌كانی‌ میدیاو‌ه چۆنیه‌تیی‌‬ ‫ئاماده‌بونی���ان باڵوبكاته‌وه‌‪ ،‬نه‌ كه‌س���ی‌‬ ‫ده‌نارد بۆ تۆماركردنی‌ دیدنامه‌یان‪.‬‬ ‫جگه‌له‌ش���ایه‌تحاڵه‌كان‪ ،‬نوسه‌ر ره‌خنه‌‬ ‫ل���ه‌وه‌ش ده‌گرێت كه‌ ده‌زگای‌ لێكۆڵینه‌وه‌‬ ‫نه‌یتوانیوه‌ شاهێدی‌ تاوانباران له‌دژی‌ یه‌ك‬ ‫به‌كاربهێنێت‌و ده‌ڵێت "ده‌زگا ‌ی لێكۆڵینه‌وه‌‬ ‫له‌و ئاس���ته‌دا نه‌بو بتوانێت له‌كه‌سێكیان‬ ‫(تاوانب���اران) دیدنامه‌ ده‌ركێش���ێت دژی‌‬ ‫ئه‌وانی‌ ت���ر"‪ .‬هه‌روه‌ها ده‌ڵێت‪ :‬دیدنامه‌ی‌‬ ‫هه‌ندێك كه‌س تۆمارنه‌كراوه‌ كه‌ به‌شێوه‌ی‌‬ ‫ناڕاس���ته‌وخۆ به‌ش���داربون له‌و تاوانه‌‪..‬‬ ‫له‌وانه‌ كاری‌ ش���ۆفێری‌ ئ���ه‌و ئۆتۆمبێله‌‬ ‫تایبه‌تانه‌ی‌ قوربانییه‌كانیان ده‌گواسته‌وه‌‪،‬‬ ‫شۆفێری‌ ش���ۆڤڵ‌و خاكدڕه‌كان كه‌ الشه‌ی‌‬ ‫قوربانیانیان له‌چاڵ ده‌نا‪ ،‬ئه‌و كه‌س���انه‌ی‌‬ ‫له‌س���وپادا به‌ش���داری‌ قڕك���ردن‌و رانینی‌‬ ‫قوربانیی���ان ب���ون ب���ه‌ره‌و چاره‌ن���وس‪،‬‬

‫نه‌ده‌بو ژماره‌ ‌ی‬ ‫به‌شداربوان ‌ی ئه‌و‬ ‫تاوانكاریی ‌ه بۆ‬ ‫ئه‌و ژماره‌ كه‌م ‌ه‬ ‫كه‌م بكرێنه‌وه‌‪..‬‬ ‫پێویست بو‬ ‫ده‌زگا ‌ی لێكۆڵینه‌و‌ه‬ ‫به‌تێروته‌سه‌ل ‌ی رۆڵ ‌ی‬ ‫تاوانباران رون‬ ‫بكاته‌وه‌‪ .‬ناكرێت‬ ‫ناو ‌ی زۆر له‌و‬ ‫تاوانباران ‌ه بشارنه‌وه‬ ‫دادگای‌ ئه‌نفال‬ ‫رۆژی‌ (‪ )2006/8/21‬یه‌ك���ه‌م‬ ‫دانیش���تنی‌ دادگای‌ ئه‌نفال ده‌ست ‌‬ ‫ی‬ ‫پێكرد‪.‬‬ ‫رۆژی‌ (‪ )2007/6/24‬دوا دانیشتنی‌‬ ‫دادگا كه‌ دانیشتنی‌ ژماره‌ (‪ )61‬بو‬ ‫به‌ڕێوه‌چو‪.‬‬ ‫هه‌ریه‌كه‌ له‌عه‌لی‌ حه‌س���ه‌ن مه‌جید‪،‬‬ ‫س���وڵتان هاش���م وه‌زیری‌ به‌رگری‌‪،‬‬ ‫یاری���ده‌ده‌ری‌ سوپاس���االری‌ عێراق‬ ‫حس���ێن ره‌ش���ید تكریت���ی‌ س���زای‌‬ ‫له‌سێداره‌دانیان بۆ ده‌رچو‪.‬‬ ‫هه‌ریه‌كه‌ له‌به‌رپرسی‌ ده‌زگای‌ زانیاری‌‬ ‫س���ه‌ربازی‌ س���ابیر دوری‌‪ ،‬فه‌رحان‬ ‫موتڵه‌گ جبوری‌ به‌رپرسی‌ هه‌واڵگری‌‬ ‫س���ه‌ربازی‌ به‌زیندان���ی‌ هه‌تاهه‌تایی‌‬ ‫سزادران‪.‬‬ ‫بڕی���اری‌ بێتاوانیش ب���ۆ پارێزگاری‌‬ ‫موسڵ تاهیر تۆفیق ئه‌لعانی‌ ده‌رچو‪.‬‬

‫یان هه‌ر كه‌س���ێكی‌ ت���ر له‌وانه‌ی‌ ده‌توانن‬ ‫تیش���ك بخه‌نه‌ س���ه‌ر ئه‌و راس���تییانه‌ ‌ی‬ ‫له‌شوێنه‌واره‌كاندا بینویه‌تی‌‪.‬‬ ‫له‌درێ���ژه‌ی‌ ره‌خنه‌كان���ی‌ له‌س���ه‌ر‬ ‫كه‌مكردن���ه‌وه‌ی‌ ژم���اره‌ی‌ ش���ایه‌ته‌كان‌و‬ ‫به‌شداربوانی‌ ئه‌نفال‪ ،‬نوسه‌ر ده‌ڵێت‪ :‬نه‌ده‌بو‬ ‫ژماره‌ی‌ به‌ش���داربوانی‌ ئه‌و تاوانكارییه‌ بۆ‬ ‫ئه‌و ژماره‌ كه‌مه‌ كه‌م بكرێنه‌وه‌‪ ..‬پێویست‬ ‫بو ده‌زگای‌ لێكۆڵینه‌وه‌ به‌تێروته‌س���ه‌لی‌‬ ‫رۆڵ���ی‌ تاوانباران رون بكات���ه‌وه‌‪ .‬ناكرێت‬ ‫ناوی‌ زۆر له‌و تاوانبارانه‌ بشارنه‌وه‌‪ ...‬ده‌بو‬ ‫ده‌زگای‌ لێكۆڵینه‌وه‌ ورد له‌و تاوانكاریی‌‌و‬ ‫به‌ڵگ���ه‌‌و دیاردانه‌ بكۆڵێت���ه‌وه‌ كه‌ دژ به‌و‬ ‫تاوانباران���ه‌ هاتن���ه‌ پێش (مه‌به‌س���تی‌‬ ‫لیس���ته‌ ‪ 423‬كه‌س���یه‌كه‌یه‌)‌و كارڕاییه‌كی‌‬ ‫یاس���اییان له‌سه‌ر ئه‌و ئاس���ته‌ بكردایه‌‪،‬‬ ‫كێش���ه‌كه‌و تاوانبارانی‌ كێش���ه‌كه‌‪ ،‬ئه‌گه‌ر‬ ‫به‌ده‌س���تگیركردنی‌ هه‌ندێكی���ان بوبێت‪،‬‬ ‫یان ئازادكردن���ی‌ هه‌ندێك له‌وانه‌ی‌ له‌ڕوی‌‬ ‫یاساییه‌وه‌ به‌ش���یاوی‌ ده‌زانن سه‌ربه‌ست‬ ‫بكرێن‪.‬‬ ‫پارێزه‌ری‌ كوردو دادوه‌ری‌ به‌عسی‌‬ ‫ره‌خنه‌یه‌ك���ی‌ دیكه‌ی‌ نوس���ه‌ر ئه‌وه‌ی ‌ه‬ ‫س���ه‌رجه‌می‌ تیمی‌ پارێزه‌رانی‌ قوربانیانی‌‬ ‫ئه‌نف���ال كورد بون‪ ،‬كه‌ به‌بڕوای‌ ئه‌و ده‌بو‬ ‫پارێ���زه‌ری‌ نه‌ته‌وه‌كانی‌ دیك���ه‌ی‌ عێراقی‌‬ ‫تێدابوایه‌‪ ،‬له‌وباره‌یه‌وه‌ ده‌نوس���ێت‪ :‬تیمی‌‬ ‫به‌رگری‌ له‌قوربانیان گش���تیان پارێزه‌ری‌‬ ‫كورد بون‪ ،‬ئه‌وه‌یان له‌بیركرد كه‌ پارێزه‌ری‌‬ ‫عێراقی‌ بواری‌ به‌رگریی‌ له‌مافی‌ كه‌سایه‌تی‌‬ ‫له‌گه‌ڵ خۆیان به‌ش���داری‌ پ���ێ بكه‌ن‪ ،‬تا‬ ‫كێش���ه‌كه‌ بكه‌وێته‌ قاڵبێكی‌ مرۆڤانه‌یی‌‌و‬ ‫عێراق���ی‌‪ ،‬ن���ه‌وه‌ك ته‌س���ك بێت���ه‌وه‌ بۆ‬ ‫بازنه‌یه‌كی‌ ته‌سكی‌ نه‌ته‌وه‌یی‌‪.‬‬ ‫دواتر ره‌خنه‌ له‌ش���ێوازی‌ خس���تنه‌ڕوی‌‬ ‫به‌ڵگه‌نامه‌كان له‌دادگادا ده‌گرێت‌و ده‌ڵێت‪:‬‬ ‫له‌خس���تنه‌ڕوی‌ به‌ڵگه‌نامه‌كان���دا ته‌نه���ا‬ ‫ئه‌و ئامۆژنامه‌و ده‌ستنوس���انه‌و فه‌رمانه‌‬ ‫له‌ش���كری‌‌و ئاسایش���یانه‌یان ب���ه‌ به‌س‬ ‫زانی‌ ك���ه‌ یارمه‌تیدان بۆ ئاش���كراكردنی‌‬ ‫رۆڵی‌ تاوانب���اران‪ ،‬دادگا ئه‌و قوربانیانه‌ی‌‬ ‫نه‌خس���ته‌ڕو ك���ه‌ منداڵ���ی‌ س���اوا بون‌و‬ ‫ئۆپه‌راسیۆن له‌ناوی‌ بردن‪ ،‬هه‌روه‌ها تیشك‬ ‫نه‌خرایه‌ س���ه‌ر ئه‌و الیه‌ن���ه‌ مرۆڤانه‌یه‌ی‌‬ ‫چه‌په‌ڵی‌ تاوانكارییه‌كان ده‌رده‌خات‪.‬‬ ‫یه‌كێك���ی‌ ت���ر له‌ره‌خنه‌كانی‌ نوس���ه‌ر‪،‬‬ ‫دانان���ی‌ دادوه‌ر عه‌ب���دواڵ عه‌لی‌ عه‌لوه‌ش‬ ‫ئه‌لعامرییه‌ به‌سه‌رۆكی‌ دادگا‪ ،‬كه‌ به‌وته‌ی‌‬ ‫نوس���ه‌ر ئه‌و دادوه‌ره‌ به‌عسی‌ بوه‌‪ ،‬ئه‌مه‌‬ ‫جگه‌ل���ه‌وه‌ی‌ له‌یه‌كێك له‌دانیش���تنه‌كانی‌‬ ‫دادگادا به‌س���ه‌دامی‌ وت "ت���ۆ دیكتاتۆر‬ ‫نه‌بویت" دواتریش له‌ژێر فشاری‌ شه‌قامدا‬ ‫البرا‪.‬‬ ‫پ���اش البردن���ی‌ ئه‌لعام���ری‌‪ ،‬دادوه‌ر‬ ‫سه‌عید ئه‌لهاشمی‌ شوێنی‌ گرته‌وه‌‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫ده‌سته‌ی‌ ریشه‌كێشكردنی‌ به‌عس تۆمه‌تی‌‬ ‫به‌عس���یبونی‌ خس���ته‌پاڵی‌‌و له‌كاره‌كه‌ی‌‬ ‫دوریخسته‌وه‌و له‌بری‌ ئه‌و دادوه‌ر محه‌مه‌د‬ ‫عرێب���ی‌ دان���را‪ .‬كه‌چی‌ دواتر ده‌س���ته‌ی‌‬ ‫ریشه‌كێش���كردنی‌ به‌عس داوای‌ لێبوردنی‌‬ ‫له‌هاشمی‌ خواست گوایه‌ هه‌ڵه‌ بون‪ ،‬وه‌كو‬ ‫نوس���ه‌ر ده‌ڵێت‪ :‬ئه‌وه‌ ب���وه‌ هۆی‌ الوازیی‌‬ ‫باوه‌ڕ ب���ه‌دادگاو زۆر له‌دوژمنانی‌ عێراقی‌‬ ‫نوێ‌ ئه‌و كێشه‌یه‌ وه‌ك ره‌خنه‌ له‌كۆڕه‌كانی‌‬ ‫دادگایی‌ به‌كارده‌هێنن‪.‬‬

‫زوهێر كازم عه‌بود‬ ‫له‌شاری‌ دیوانییه‌ له‌دایكبوه‌‬ ‫ده‌رچ����وی‌ كۆلێ����ژی‌ یاس����ای‌ زانكۆی‌‬ ‫به‌غدایه‌‪.‬‬ ‫وه‌كو یاری����ده‌ده‌ری‌ دادوه‌رو توێژه‌ری‌‬ ‫یاس����ایی‌‌و پارێ����زه‌ر ل����ه‌ دادگاكان‬ ‫كاریكردوه‪‌.‬‬ ‫ده‌رچوی‌ خولی‌ هه‌ش����تی‌ په‌یمانگای‌‬ ‫دادوه‌ری����ی‌ عێراقی���� ‌ه له‌س����اڵی‌‬ ‫(‪.)1985/1984‬‬ ‫دادوه‌ر بوه‌ له‌دادگاكانی‌ عێراق‪.‬‬ ‫ئه‌ندامی‌ یه‌كێتی‌ نوس����ه‌رانی‌ س����ویدو‬ ‫سه‌ندیكای‌ رۆژنامه‌نوسانی‌ كوردستانه‌‬ ‫وانه‌بێژه‌ له‌كۆلێژی‌ یاسای‌ ئه‌كادیمیی‌‬ ‫عه‌ره‌بی‌ له‌دانیمارك‪.‬‬ ‫خاوه‌نی‌ بیست كتێبه‌ له‌باره‌ی‌ پرسی‌‬ ‫كوردو ده‌ستوری‌ عێراق‌و پێكهاته‌كانی‌‬ ‫وه‌ك����و ش����ه‌به‌ك‌و ئێزیدی‌‌و ك����وردی‌‬ ‫فه‌یلی‌‪.‬‬

‫‪16‬‬

‫خوێندن‬

‫)‪ )524‬سێشه‌مم ‌ه ‪2016/4/19‬‬

‫خوێندكارانی‌ تواناسازی‌ ئاگادارده‌كرێنه‌وه‌ كرێی‌ خوێندنیان بده‌ن‬ ‫خوێندكارێك‪ :‬زیاتر له‌ساڵێكه‌ یه‌ك دینارم وه‌رنه‌گرتوه‌‪ ،‬ناچارم كاربكه‌م‬ ‫ئا‪ :‬سروه‌ جه‌مال‬ ‫خوێندكارانی‌ تواناسازیش دورنین‬ ‫له‌كاریگه‌رییه‌كانی‌ قه‌یرانی‌ دارایی‌‪،‬‬ ‫له‌به‌ر نه‌دانی‌ پاره‌ی‌ خوێندنیان‬ ‫له‌الیه‌ن زانكۆكانیانه‌وه‌ چه‌ندین جار‬ ‫ئاگاداركراونه‌ته‌وه‌‪ ،‬خوێندكارێك‬ ‫ده‌ڵێت "به‌رنامه‌ی‌ تواناسازی‌‬ ‫به‌ته‌واوی‌ پشت گوێخراوه‌ به‌هیچ‬ ‫شێوه‌یه‌ك هیوایه‌كمان نادرێتێ‌‪".‬‬

‫به‌ئیمێڵیك پێیان‬ ‫ڕاگه‌یاندم وه‌ره‌‬ ‫پاره‌ی‌ زانكۆ بده‌‬ ‫چونكه‌ حكومه‌تی‌‬ ‫هه‌رێم ئاگاداری‌‬ ‫كردوینه‌ته‌وه‌ كه‌‬ ‫پاره‌كه‌ت وه‌رگرتوه‌‬

‫ش���اخه‌وان زه‌نگه‌نه‌ كه‌ خوێندكار ‌‬ ‫ی‬ ‫تواناس���ازییه‌ باس���ی‌ له‌وه‌كرد ئێستا‬ ‫گه‌وره‌تری���ن گرفتی���ان وه‌رنه‌گرتن���ی‌‬ ‫پاره‌ی���ه‌ ده‌ڵێت "زیاتر له‌یه‌ك س���اڵه‌‬ ‫هیچ���م وه‌رنه‌گرتوه‌ كه‌ ئه‌وه‌ش نه‌بونی‌‬ ‫هه‌ستی‌ به‌رپرس���یارێتییه‌ له‌وه‌زاره‌تی‌‬ ‫خوێندن���ی‌ بااڵ له‌وه‌ی‌ كه‌هه‌وڵ نه‌دراوه‌‬ ‫وه‌اڵم���ی‌ رون���ی‌ داواكارییه‌كانم���ان‬ ‫بدرێته‌وه‌و تائێستا كه‌سێك نییه‌ بڵێت‬ ‫من به‌رپرس���م له‌كێش���ه‌ داراییه‌كانتان‬ ‫هه‌م���و ئه‌وانه‌ی‌ هه‌ن س���ه‌روی‌ خۆیان هه‌رچ���ی‌ پاره‌ی‌ پاش���كه‌وت ‌ه ته‌واوبو‪،‬‬ ‫ئێس���تا منیش كارده‌كه‌م نایشارمه‌وه‌‬ ‫تۆمه‌تبار ده‌كه‌ن‪".‬‬ ‫وتیشی‌ "به‌رنامه‌ی‌ تواناسازی‌ له‌سه‌ر ك��� ‌ه كاریگه‌ری‌ خراپی‌ هه‌بوه‌ له‌س���ه‌ر‬ ‫بنه‌مایه‌كی‌ جوان ده‌ستی‌ پێكرد به‌اڵم خوێندنه‌كه‌م‪".‬‬ ‫به‌پێ���ی‌ وته‌كانی‌ ئ���ه‌و خوێندكاره‌‬ ‫دواتر به‌الڕێدا برا چونكه‌ هه‌وڵ نه‌دراوه‌‬ ‫ل���ه‌رووی‌ دارای���ی‌و دات���اوه‌ كاره‌كانی‌ حكوم���ه‌ت پ���ار‌هی‌ خوێندنی‌ س���اڵی‌‬ ‫ڕێكبخرێت‪ ،‬راسته‌ كوردستان كێشه‌ی‌ یه‌ك��� ‌هم‌و دوه‌م���ی‌ پێ���داون‌و ب���ه‌اڵم‬ ‫ی ژیانیان‬ ‫دارایی‌ هه‌ی���ه‌ به‌اڵم ئ���ه‌وه‌ی‌ ده‌یبینم پاره‌ی‌ س���اڵ‌و نیوێكی‌ بژێوی ‌‬ ‫ئه‌وه‌ی���ه‌ ك���ه‌ به‌رنامه‌ی‌ تواناس���ازی‌ وه‌رگرتوه‌‪ .‬ش���اخه‌وان كه‌ ئێستا ساڵی‌‬ ‫به‌ت���ه‌واوی‌ پش���تگوێخراوه‌و به‌هی���چ سێیه‌می‌ خوێندنیه‌تی‌ باسی‌ له‌وه‌شكرد‬ ‫"زانكۆكان باش���ن چاوه‌ڕێمان ده‌كه‌ن‬ ‫شێوه‌یه‌ك هیوایه‌كمان نادرێتێ‌‪".‬‬ ‫خوێندكارانی‌ تواناس���ازی‌ له‌ له‌نده‌ن تا پاره‌كه‌ ته‌س���لیم بكه‌ی���ن‪ ،‬به‌اڵم ك ‌ه‬ ‫له‌ب���ه‌رده‌م نوێنه‌رایه‌ت���ی‌ حكومه‌ت���ی‌ س���اڵێك به‌س���ه‌ر قه‌رزدا رۆیشت ئیتر‬ ‫هه‌رێمی‌ كوردستان دوجار گردبونه‌وه‌یان ئه‌سته‌مه‌ بتوانین به‌رده‌وام بین‪".‬‬ ‫ش���اخه‌وان كه‌ خوێندكاری‌ دكتۆرایه‌‬ ‫ئه‌نجام���داوه‌ له‌مانگ���ی‌ ‪3‬ی‌ س���اڵی‌‬ ‫‪ 2015‬و هه‌روه‌ه���ا له‌مانگی‌ ‪2‬ی‌ ‪ 2016‬ئاش���كرایكرد كه‌ ‪ 2016-4-8‬ئیمێڵێكی‌‬ ‫داواكارییه‌كانی���ان پێشكه‌ش���ی‌ الیه‌نی‌ له‌ زانكۆوه‌ بۆ هاتوه‌ وپێیان ڕاگه‌یاندوه‌‬ ‫به‌رپرس كردوه‌‪ ،‬شاخه‌وان زه‌نگه‌نه‌ وتی‌ كه‌ حكومه‌ت���ی‌ هه‌رێمی‌ كوردس���تان‬ ‫"به‌اڵم هیچ وه‌اڵمێكی���ان نه‌داوینه‌ته‌وه‌ پاره‌ی‌ خوێندنه‌كه‌ی‌ ڕاس���ته‌وخۆ داوه‌‬ ‫جگه‌له‌وه‌ی‌ كه‌ به‌شێوه‌یه‌كی‌ ناڕه‌سمی‌ به‌خوێن���دكاره‌كان بۆی���ه‌ پێویس���ته‌‬ ‫ئێوه‌ش بێن پاره‌كه‌ بده‌ن "نازانم له‌ چ‬ ‫پێمان ده‌ڵێن پاره‌مان نییه‌‪".‬‬ ‫ش���اخه‌وان ئاشكراش���یكرد كه‌ باری‌ ڕێگه‌یه‌كه‌وه‌ په‌یوه‌ندی‌ كراوه‌ به‌زانكۆی‌‬ ‫ده‌رونی‌ خوێندكاران زۆرخراپه‌ "به‌رگه‌ی‌ مانچس���ته‌ر به‌اڵم توش���ی‌ شۆك بوم‬ ‫له‌وه‌ زیاترناگری���ن‪ ،‬خوێندكار هه‌یه‌ ‪ 5‬یه‌كس���ه‌ر په‌یوه‌ندیم كرد به‌زانكۆكه‌وه‌‬ ‫رۆژ كارده‌كات ت���ا بتوانێت پێی‌ بژی‌‪ ،‬ئه‌وانی���ش وتی���ان ك���ه‌ به‌دواداچون‬

‫به‌رنامه‌ی‌ تواناسازی‌ به‌ته‌واوی‌ پشت گوێخراوه‬ ‫ده‌كه‌ن‌و جارێكی‌ تر وه‌اڵمیان ده‌ده‌نه‌وه‌‬ ‫به‌ئیمه‌ێڵێكی‌ تر‪".‬‬ ‫ئ���ه‌و خوێن���دكاره‌ی‌ تواناس���ازی‌‬ ‫له‌گه‌ڵ ئ���ه‌وه‌ی‌ هی���وا ده‌خوازێت كه‌‬ ‫هه‌ڵه‌تێگه‌یش���تن بێ���ت‪ ،‬ده‌ڵێت "یان‬ ‫هه‌ڵه‌تێگه‌یش���تنه‌ یان ڕاسته‌ حكومه‌ت‬ ‫به‌زانكۆك���ه‌ی‌ وت���وه‌ چونك���ه‌ چه‌ند‬ ‫هاوڕێیه‌كی‌ تریشم هه‌مان ئیمێڵیان بۆ‬ ‫چوه‌‪".‬‬ ‫له‌به‌رامب���ه‌ردا جوان جه‌الل محه‌مه‌د‪،‬‬ ‫به‌ڕێوه‌ب���ه‌ری‌ گش���تی‌ نێ���ردراوان‌و‬ ‫په‌یوه‌ندییه‌ گش���تییه‌كان له‌وه‌زاره‌تی‌‬ ‫خوێندن���ی‌ ب���ااڵ ره‌تی‌ ده‌كات���ه‌وه‌ كه‌‬ ‫ئیمیڵی‌ وایان ناردبێت‌و وتی‌ "ماوه‌یه‌ك‬ ‫به‌رله‌ئێس���تا له‌زانكۆكان���ی‌ ده‌ره‌وه‌‬ ‫هه‌ڕه‌ش���ه‌ی‌ ئه‌وه‌ له‌خوێن���دكاران كرا‬ ‫ك���ه‌ ئیتر ڕێگ���ه‌ ناده‌ن ب���ه‌رده‌وام بن‬ ‫له‌خوێندن بۆیه‌ ئێم���ه‌ش ئیمێڵێكمان‬ ‫ن���اردو ئاگادارمان كردن���ه‌وه‌ كه‌ ئێمه‌‬ ‫سپۆنس���ه‌ری‌ ئه‌وانی���ن‌و پاره‌كه‌ی���ان‬ ‫ده‌ده‌ین به‌اڵم به‌هۆی‌ قه‌یرانی‌ داراییه‌وه‌‬ ‫چاوه‌ڕێمان بكه‌ن‪".‬‬ ‫وتیشی‌ "به‌شێك له‌زانكۆكان وه‌اڵمی‌‬ ‫باشیان هه‌بو به‌شێكیشیان بۆ ماوه‌یه‌ك‬ ‫دوایان خستوه‌ بۆیه‌ ئێمه‌ش ئه‌و بڕه‌ی‌‬

‫كه‌ ده‌ستمان كه‌وتوه‌ بۆیان ده‌نێرین‪".‬‬ ‫ئه‌و به‌رپرس���ه‌ی‌ وه‌زاره‌تی‌ خوێندن ‌‬ ‫ی‬ ‫بااڵ ڕاش���یگه‌یاند "چه‌ند پێمان بكرێت‬ ‫هه‌وڵ ده‌ده‌ین‌و پاره‌ ده‌ده‌ین‪ ،‬ئێستاش‬ ‫حكومه‌ت بڕی‌ ‪2‬ملی���ار دیناری‌ داناوه‌‬ ‫تا بڕێك بده‌ن به‌زانك���ۆكان بۆئه‌وه‌ی‌‬ ‫ده‌رنه‌كرێن هه‌رچه‌نده‌ ئێمه‌ بۆ س���اڵی‌‬ ‫‪ 2016-2015‬به‌پاره‌ی‌ خوێندن‌و بژێوی‌‬ ‫ژیانیان پێویستمان به‌ ‪ 34‬ملیۆن دۆالر‬ ‫ئه‌بێت‪".‬‬ ‫شێركۆ حه‌مه‌ئه‌مین‪ ،‬ئه‌ندامی‌ لیژنه‌ی‌‬ ‫په‌روه‌رده‌و خوێندنی‌ بااڵو توێژینه‌وه‌ی‌‬ ‫زانس���تی‌ له‌په‌رله‌مان���ی‌ كوردس���تان‬ ‫ده‌ڵێت "له‌س���ااڵنی‌ راب���ردودا هه‌ندێك‬ ‫خوێن���دكار كرێك���ه‌ی‌ وه‌رگرتوه‌ به‌اڵم‬ ‫نه‌یان���داوه‌ به‌زانكۆكه‌ی���ان‌و بۆ بژێوی‌‬ ‫ژیانیان خه‌رجیان كردوه‌‪ ،‬بۆیه‌ ئێستا‬ ‫حكومه‌تی‌ هه‌رێ���م ئیمێڵێكیان ناردوه‌‬ ‫بۆ ئ���ه‌و زانكۆیان���ه‌ وتویان���ه‌ ئه‌وانه‌‬ ‫خوێندكاری‌ ئێم���ه‌ن‌و وه‌ك حكومه‌تی‌‬ ‫هه‌رێمی‌ كوردستان به‌رپرسین به‌رامبه‌ر‬ ‫پێدانی‌ كرێی‌ خوێندنه‌كه‌یان‪".‬‬ ‫ئه‌و ئه‌ندام���ه‌ی‌ لیژنه‌ی‌ پ���ه‌روه‌رده‌‬ ‫خۆش���حاڵبو به‌وه‌ی‌ كه‌ پێشنیاره‌كه‌ی‌‬ ‫جێبه‌ج���ێ‌ ك���راوه‌و باس���ی‌ له‌وه‌كرد‬

‫ك���ه‌ پێش���تر له‌رێگه‌ی‌ س���ه‌رۆكایه‌ت ‌‬ ‫ی‬ ‫په‌رله‌مانه‌وه‌ یاداش���تێكی‌ پێشكه‌شی‌‬ ‫فه‌رمانگه‌ی‌ په‌یوه‌ندییه‌كانی‌ ده‌ره‌وه‌ی‌‬ ‫حكومه‌ت كردوه‌ "پێشنیازم كرد كه‌ ئه‌و‬ ‫فه‌رمانگه‌یه‌ له‌رێگه‌ی‌ نوێنه‌رایه‌تیه‌كانیان‬ ‫له‌و واڵتانه‌ی‌ كه‌ خوێندكاری‌ تواناسازی‌‬ ‫لێیه‌ نوێنه‌ره‌كان بچ���ن بۆ زانكۆكان‌و‬ ‫دۆخی‌ كوردس���تانیان بۆ ڕونبكه‌نه‌وه‌و‬ ‫پێیان بڵێن كه‌ قه‌یرانی‌ داراییه‌‪".‬‬ ‫ش���ێركۆ حه‌مه‌ئه‌مین ‪،‬ب���اوه‌ڕی‌ وایه‌‬ ‫كه‌ به‌رنامه‌ی‌ تواناس���ازی‌ له‌سه‌ره‌تادا‬ ‫پرۆس���ه‌یه‌كی‌ گرن���گ ب���و "چونكه‌ بۆ‬ ‫یه‌كه‌م جار كۆمه‌ڵێ���ك منداڵی‌ هه‌ژارو‬ ‫بێ‌ پش���توپه‌نا چون���ه‌ ده‌ره‌وه‌ به‌اڵم‬ ‫له‌وه‌زاره‌تی‌ خوێندنی‌ بااڵوه‌ به‌ڕێوه‌بردنی‌‬ ‫تواناس���ازییه‌كه‌ زۆر فاشیل‌و زۆرخراپه‌‬ ‫له‌كاتێكدا پێویس���ت بو هه‌موو ساڵێك‬ ‫پاره‌ی‌ له‌سندوقێكدا بۆ ته‌رخانكرایه‌"‬ ‫ئ���ه‌و ئه‌ندام���ه‌ی‌ په‌رله‌مان���ی‌‬ ‫كوردستان وتیشی‌ "راسته‌ خوێندكاران‬ ‫ئاگاداركراونه‌ت���ه‌وه‌ ل���ه‌دوای ‪1-1‬‬ ‫چه‌كه‌كانیان ئیتر ره‌س���یدی‌ نامێنێت‪،‬‬ ‫به‌اڵم حكوم���ه‌ت بڕی‌ دو ملیار دیناری‌‬ ‫ته‌رخانكردوه‌ بۆ ‪ 298‬خوێندكار‪".‬‬

‫به‌ڕێوه‌به‌ره‌كان‌و خه‌ڵكی‌ شاره‌زور به‌هیچ شێوه‌یه‌ك ڕازی نین به‌ڕێوه‌به‌رایه‌ت ‌ی‬ ‫په‌روه‌رده‌ بخرێت ‌ه سه‌ر هیچ به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تیه‌كی‌ تر‬ ‫ئا‪ :‬سروه‌‬ ‫كه‌مكردنه‌وه‌ی‌ به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تیه‌كانی‌‬ ‫په‌روه‌رده‌ له‌الیه‌ن وه‌زاره‌تی‌‬ ‫په‌روه‌رده‌وه‌ ناڕه‌زایی‌ لێكه‌وته‌وه‌و‬ ‫به‌ڕێوه‌به‌ری په‌روه‌رده‌ی‌ ده‌ربه‌ندیخان‬ ‫ده‌ڵێت "‪ 30‬سه‌رپه‌رشتیار‬ ‫له‌ده‌ربه‌ندیخاندان ئه‌گه‌ر بچنه‌‬ ‫هه‌ڵه‌بجه‌ی‌ تازه‌ ده‌بێت ‪ 30‬ملیۆنیان‬ ‫بۆ خه‌رج بكرێت له‌كاتێكدا ئه‌وان‬ ‫ده‌یانه‌وێت ‪ 2‬ملیۆن بگه‌ڕێنینه‌وه‌"‪.‬‬ ‫به‌هۆی‌ ئه‌و قه‌یرانانه‌ی‌ كه‌ روبه‌ڕوی‌‬ ‫حكومه‌ت���ی‌ هه‌رێم���ی‌ كوردس���تان‬ ‫بۆت���ه‌وه‌ وه‌زاره‌تی‌ پ���ه‌روه‌رده‌ بڕیاری‌‬ ‫كه‌مكردن���ه‌وه‌ی‌ به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تیه‌كانی‌‬ ‫داوه‌‪ ،‬به‌ڕێوه‌ب���ه‌ری‌ پ���ه‌روه‌رده‌ی‌‬ ‫ده‌ربه‌ندیخان‪ ،‬عومه‌ر ئه‌مین به‌ئاوێنه‌ی‌‬ ‫ڕاگه‌یان���د "پێش���نیار كراب���و ك���ه‌‬ ‫به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تیه‌كه‌ی‌ ئێمه‌ بچێته‌ سه‌ر‬ ‫هه‌ڵه‌بج���ه‌‪ ،‬كۆمه‌ڵێ‌ له‌مامۆس���تایان‌و‬ ‫فه‌رمانبه‌ران یاداش���تێكمان پێشكه‌شی‌‬ ‫به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تی‌ گشتی‌ كرد‪ ،‬ئه‌وانیش‬ ‫پێشنیاره‌كه‌ی‌ ئێمه‌یان بۆ لیژنه‌ی‌ بااڵ‬ ‫به‌رزكردۆت���ه‌وه‌ به‌اڵم تا ئێس���تا هیچ‬ ‫بڕیارێك ن���ه‌دراوه‌ هه‌رچه‌ن���ده‌ ڕه‌نگه‌‬ ‫ئه‌وه‌ی‌ ئێمه‌ وه‌ك خۆی‌ بمێنێته‌وه‌"‪.‬‬ ‫عومه‌ر ئه‌مین چه‌ند به‌ڵگه‌یه‌ك ده‌خاته‌‬ ‫رو له‌باره‌ی‌ ئه‌وه‌ی‌ كه‌ گواس���تنه‌وه‌ی‌‬ ‫به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تیه‌كه‌یان هیچ س���ودێكی‌‬ ‫مادی‌ نییه‌ ده‌ڵێت "البردنی‌ به‌ڕێوه‌به‌ری‌‬ ‫په‌روه‌رده‌ له‌كاتێكدا هیچ ئیمكانیه‌تێكی‌‬

‫هه‌رجاره‌و که‌سێک ده‌ینوسێت‬

‫شێوازەکانی‬ ‫وانەوتنەوەو‬ ‫گونجاندنی لەگەڵ‬ ‫ئاستی فێرخوازدا‬ ‫سه‌رهه‌نگ كازم‬

‫كه‌مكردنه‌وه‌ی‌ به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تی‌ په‌روه‌رده‌كان ناڕه‌زای ‌ی لێده‌كه‌وێته‌وه‌ ‬

‫مادی‌‌و موخه‌سه‌ساتی‌ تایبه‌تی‌ نییه‌و‬ ‫ته‌نها س���ه‌یاره‌یه‌كی‌ هه‌یه‌ كه‌ ئه‌ویش‬ ‫ده‌بێت خۆی‌ ئیداره‌ی‌ بكات‪ ،‬هه‌روه‌ها‬ ‫نه‌س���ریه‌یه‌كی‌ كه‌مم���ان هه‌ی���ه‌و ‪30‬‬ ‫سه‌رپه‌رش���تیارمان له‌ناو ده‌ربه‌ندیخان‬ ‫دائه‌نیش���ێت ئه‌گه‌ر بچن���ه‌ هه‌ڵه‌بجه‌ی‌‬ ‫تازه‌ ئه‌گه‌ر یه‌كی‌ ملیۆنێك دیناریان بۆ‬ ‫س���ه‌رف بكرێت ‪ 30‬ملیۆنیان پێویسته‌‬ ‫له‌كاتێكدا ئ���ه‌وان ده‌یانه‌وێت ‪ 2‬ملیۆن‬ ‫بگه‌ڕێنین���ه‌وه‌ به‌اڵم ده‌بێت ‪ 30‬ملیۆن‬ ‫خه‌رج بكرێ���ت‪ ،‬جگه‌له‌وه‌ش ئه‌و هه‌مو‬ ‫خه‌ڵكه‌ ب���ۆ كاروباره‌كانی���ان به‌ئیفاد‬ ‫ئه‌ڕۆن‌و دێنه‌وه‌‪ ،‬له‌ ‪ %99‬مامۆس���تایان‬ ‫ب���ۆ ئیش���وكاره‌كانیان هاتوچۆ ناكه‌ن‬ ‫ب���ه‌اڵم ئه‌گ���ه‌ر بگوێزرێت���ه‌وه‌ ئه‌بێته‌‬ ‫بارگران���ی‌ ب���ۆ حكوم���ه‌ت‪ ،‬هه‌روه‌ها‬ ‫ش���وێنی‌ جوگرافی ده‌ربه‌ندیخانیش وا‬ ‫هه‌ڵكه‌وت���وه‌ كه‌ نه‌ نزیك���ه‌ له‌كه‌الر نه‌‬ ‫له‌سلێمانی‌‪ ،‬جگه‌له‌وه‌ی‌ ژماره‌یه‌كی‌ زۆر‬ ‫فه‌رمانبه‌رو خوێندكارو مامۆس���تامان‬ ‫هه‌یه‌و له‌زۆرێك له‌په‌روه‌رده‌كان كێشه‌ی‌‬ ‫فه‌رمانبه‌ر هه‌یه‌ به‌اڵم ئێمه‌ نیمانه‌‪".‬‬ ‫‪14700‬خوێندكارو ‪ 1964‬مامۆستا له‌‬ ‫‪ 74‬قوتابخانه‌ی‌ سنوری‌ به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تی‌‬ ‫پ���ه‌روه‌رده‌ی‌ ده‌ربه‌ندیخ���ان ده‌وام‬ ‫ده‌كه‌ن‪.‬‬ ‫پ���ه‌روه‌رده‌ی‌‬ ‫به‌ڕێوه‌به‌رایه‌ت���ی‌‬ ‫ده‌ربه‌ندیخان له‌الپه‌ڕه‌ی‌ تایبه‌تی‌ خۆیان‬ ‫باڵویانك���رده‌وه‌ ك���ه‌ وه‌ك ژماره‌یه‌ك‬ ‫له‌فه‌رمانبه‌ران ناڕازین له‌گواستنه‌وه‌ی‌‬ ‫به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تیه‌كه‌یان ب���ۆ هه‌ڵه‌بجه‌‪،‬‬ ‫شاناز كه‌ داده‌یه‌كی‌ باخچه‌ی‌ ساوایانه‌‬

‫ته‌خته سپی‬

‫ش���اناز پرس���یار ده‌كات "باشه‌ ئه‌و‬ ‫كه‌س���انه‌ی‌ كارێكیان هه‌بێ���ت‪ ،‬به‌بێ‌‬ ‫موچه‌ به‌بێ‌ هیچ ش���تێك چۆن بتوانن‬ ‫بۆ كاروروباره‌كانیان بچن بۆ هه‌ڵه‌بجه‌‬ ‫ئه‌ی‌ ئه‌ویش مه‌سره‌فی‌ ناوێت؟"‬ ‫فه‌رم���ی‌‬ ‫له‌الپ���ه‌ڕه‌ی‌‬ ‫به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تیه‌كه‌ی���ان‪ ،‬فه‌رمانبه‌رانی‌‬ ‫پ���ه‌روه‌رده‌ی‌‬ ‫به‌ڕێوه‌به‌رایه‌ت���ی‌‬ ‫ش���اره‌زور ڕایانگه‌یاندوه‌ ك���ه‌ "به‌هیچ‬ ‫ش���ێوه‌یه‌ك پابه‌ن���دی‌ ئ���ه‌و بڕیاره‌ی‌‬ ‫ی په‌روه‌رده‌نابین‌و رازی نابین‬ ‫وه‌زاره‌ت��� ‌‬ ‫بگوێزرێین���ه‌وه‌ بۆ ه���ه‌ر جێگه‌یه‌ك كه‌‬ ‫بڕیاری‌ له‌س���ه‌ر ده‌درێ���ت چونكه‌ هیچ‬ ‫خزم���ه‌ت به‌ناوچه‌كه‌و مامۆس���تایان‌و‬ ‫فه‌رامانب���ه‌ران ن���اكات بگ���ره‌ ده‌بێته‌‬ ‫بارگرانی به‌سه‌ر هه‌موانه‌وه‌‪".‬‬ ‫له‌ ‪ 4-17‬به‌ڕێوه‌ب���ه‌ری‌ په‌روه‌رده‌ی‌‬ ‫ش���اره‌زورو مامۆس���تایان‌و نوێن���ه‌ری‌‬ ‫ئه‌نجومه‌ن���ی‌ پارێزگای‌ س���لێمانی‌ بۆ‬ ‫كاروباری‌ په‌روه‌رده‌و قائیمقامی‌ قه‌زای‌‬ ‫شاره‌زور له‌گه‌ڵ به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تی‌ گشتی‌‬ ‫پ���ه‌روه‌رده‌ی‌ س���لێمانی‌ كۆبون���ه‌وه‌‪،‬‬ ‫به‌ڕێوه‌ب���ه‌ری‌ په‌روه‌رده‌ی‌ ش���اره‌زور‪،‬‬ ‫محه‌م���ه‌د ئه‌حمه‌د كه‌ری���م به‌ئاوێنه‌ی‌‬ ‫ڕاگه‌یاند "له‌كۆبونه‌وه‌كه‌دا یاداشتێكمان‬ ‫پێشكه‌ش���كردوه‌ ك���ه‌ تێی���دا داوامان‬ ‫له‌س���نوری‌ ده‌ربه‌ندیخان وت���ی‌ "ئێم ‌ه كردوه‌ ك���ه‌ به‌ڕێوه‌ب���ه‌ره‌كان‌و خه‌ڵكی‌‬ ‫ڕازی نابین‪ ،‬بۆیه‌ گه‌ر ده‌نگمان بگات‌و شاره‌زور به‌هیچ ش���ێوه‌یه‌ك ڕازی نین‬ ‫ئیمزاكانم���ان بخوات پێویس���ت ناكات به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تی‌ په‌روه‌رده‌ی‌ ش���اره‌زور‬ ‫بگوێزرێت���ه‌وه‌ ب���ۆ هه‌ڵه‌بج���ه‌ چونكه‌ بخرێته‌ س���ه‌ر هیچ به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تیه‌كی‌‬ ‫به‌باوه‌ڕی‌ ئه‌وان تێچون كه‌م ده‌كه‌نه‌وه‌ تر به‌ڵكو پێویس���ته‌ له‌ش���وێنی‌ خۆی‌‬ ‫بمێنێت���ه‌وه‌‪ ،‬به‌ڕێوه‌ب���ه‌ری‌ گش���تیش‬ ‫به‌اڵم به‌پێچه‌وانه‌وه‌‪".‬‬

‫تائێستا دیارنییه‌‬ ‫بۆ چه‌ند‬ ‫به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تی‌‬ ‫كه‌م ده‌كرێته‌وه‌‬ ‫كه‌ ئه‌وه‌ش له‌سه‌ر‬ ‫بنه‌مای‌ سنورو‬ ‫تایبه‌تمه‌ندییه‌كانیه‌تی‌‬

‫ده‌یگه‌یه‌نێته‌ س���ه‌رو خ���ۆی‌ تا بزانین‬ ‫وه‌اڵمیان چییه‌‪".‬‬ ‫له‌سنوری‌ به‌ڕێوبه‌رایه‌تی‌ په‌روه‌رده‌ی‌‬ ‫شاره‌زور ‪1600‬مامۆستاو ‪17150‬خوێندكار‬ ‫هه‌یه‌‪ ،‬محه‌مه‌د ئه‌حمه‌دی‌ به‌ڕێوه‌به‌ریش‬ ‫ئه‌وه‌ ده‌كاته‌ یه‌كێك ل���ه‌و بنه‌مایانه‌ی‌‬ ‫ك���ه‌ پێویس���ته‌ به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تیه‌كه‌یان‬ ‫له‌ش���اره‌زور بمێنێته‌وه‌ ئاشكراشیكرد‬ ‫"هی���چ كه‌موكوڕییه‌كم���ان نییه‌ بینای‌‬ ‫په‌روه‌رده‌م���ان هه‌یه‌وكۆگاكانمان هه‌یه‌‬ ‫هیچ بینایه‌كی‌ كرێمان نییه‌و تێچونێكی‌‬ ‫واش���مان نییه‌ كه‌ ش���ایانی‌ ئه‌وه‌بێت‬ ‫پ���ه‌روه‌رده‌ی‌ پ���ێ ك���ه‌م بكرێت���ه‌وه‌‬ ‫له‌كاتێكدا ئ���ه‌وان ده‌یانه‌وێت خه‌رجی‌‬ ‫كه‌مبكه‌ن���ه‌وه‌و داه���ات زۆربكه‌ن ئێمه‌‬ ‫وانه‌بێژم���ان زۆر كه‌م���ه‌و ته‌نه���ا یه‌ك‬ ‫ئوتوموبێلمان هه‌یه‌‪".‬‬ ‫له‌ به‌رامب���ه‌ردا ش���ۆڕش غه‌فوری‌‪،‬‬ ‫له‌ڕاگه‌یاندن���ی‌ وه‌زاره‌ت���ی‌ پ���ه‌روه‌رده‌‬ ‫به‌ئاوێنه‌ی‌ ڕاگه‌یاند "تا ئێس���تا بڕیاری‌‬ ‫كۆتای���ی‌ ن���ه‌دراوه‌و ته‌نها پێش���نیار‬ ‫كراوه‌و براوه‌ت���ه‌وه‌ بۆ به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تیه‌‬ ‫گش���تییه‌كان تا بیروڕیی‌ خۆیان بڵێن‌و‬ ‫بینێرن���ه‌وه‌ ب���ۆ لیژنه‌ك���ه‌و له‌چه‌ن���د‬ ‫رۆژی‌ داهات���ودا له‌الی���ه‌ن ئه‌نجومه‌نی‌‬ ‫وه‌زاره‌تی‌ په‌روه‌رده‌وه‌ بڕیاری‌ له‌س���ه‌ر‬ ‫ده‌درێت‌و پاشان ده‌نرێت بۆئه‌نجومه‌نی‌‬ ‫وه‌زیران‪".‬‬ ‫وتیش���ی‌ "تائێستا دیارنییه‌ بۆ چه‌ند‬ ‫به‌ڕێوه‌به‌رایه‌ت���ی‌ ك���ه‌م ده‌كرێت���ه‌وه‌‬ ‫كه‌ ئه‌وه‌ش له‌س���ه‌ر بنه‌مای‌ س���نورو‬ ‫تایبه‌تمه‌ندییه‌كانیه‌تی‌"‪.‬‬

‫ش���ێوازەکانی وانەوتنەوە س���ەرجەم‬ ‫ئەو چاالک���ی‌و کردارانەیە کە مامۆس���تا‬ ‫بەکاریدەهێنێ���ت لەکات���ی وانەوتنەوەدا‪،‬‬ ‫بەمەبەستی گەیاندنی زانیاری بەفێرخوازو‬ ‫بەدیهێنان���ی گۆڕان���کاری لەرەفت���اری‬ ‫فێرخوازدا‪ .‬مامۆستای س���ەرکەوتو ئەو‬ ‫ش���ێوازە لەوانەوتنەوە بەکاردەهێنێت کە‬ ‫گونجاو بێت لەگەڵ سروش���تی بابەتەکەو‬ ‫تواناو ئاس���تی فێرخوازدا‪ ،‬پس���پۆڕان‌و‬ ‫زانایان���ی ب���واری پەروەردەیی باس���یان‬ ‫لەچەندین ش���ێوازی وانەوتن���ەوە کردوە‬ ‫کە مامۆس���تایان دەتوانن بەکاری بهێنن‬ ‫لەکات���ی وانەوتنەوەدا‪ ،‬ب���ەاڵم ناتوانین‬ ‫بڵێین تەنها ش���ێوازێک گونجاو و باشترە‬ ‫لەشێوازەکانی دیکە‪ ،‬چونکە هەرشێوازەو‬ ‫تایبەتمەندی خۆی هەیەو گونجاوە لەگەڵ‬ ‫بابەتێکی دیاریکراودا‪ ،‬هەروەها ئاس���تی‬ ‫فێرخوازان‌و توانای فێرخوازان جیاوازە‪،‬‬ ‫دەتوانی���ن بڵێین مامۆس���تا هەرچەندە‬ ‫زانیاریەک���ی زۆری هەبێ���ت لەوانەکەیداو‬ ‫خۆی ماندوبکات‪ ،‬بەاڵم ئەگەر ش���ارەزای‬ ‫ش���ێوازەکانی وانەوتن���ەوەو چۆنیەت���ی‬ ‫گەیاندن���ی نەبێ���ت بەفێرخ���واز‪ ،‬ئ���ەوا‬ ‫سەرکەوتو نابێت‌و لەئەنجامدا دەبێتە هۆی‬ ‫دروس���ت بونی گرفت لەنێوان مامۆستاو‬ ‫فێرخوازدا‪ .‬چەندین شێوازی جۆراوجۆری‬ ‫وانەوتنەوەم���ان هەیە‪ ،‬هەر ش���ێوازێکی‬ ‫وانەوتنەوە چاک���ی‌و خراپی خۆی هەیە‪،‬‬ ‫لێرەدا ئاماژە بەچەند شێوازێک دەکەین‪.‬‬ ‫ شێوازی وانەوتنەوەی باسکردن یان‬‫موحازەرە‪ :‬لەم شێوازەدا مامۆستا تەنها‬ ‫خۆی وانەکە باس دەکات بەش���ێوەیەکی‬ ‫زارەک���ی‪ ،‬فێرخوازی���ش تەنه���ا گ���وێ‬ ‫دەگرێت‪ ،‬ئەم ش���ێوازە زیاتر گونجاوە بۆ‬ ‫وانە زانس���تیەکانی وەکو فیزیاو کیمیاو‬ ‫زیات���ر بەکاردێت لەقۆناغەکانی خوێندنی‬ ‫ئامادەی���ی‌و کۆلێژەکاندا‪ ،‬الیەنی باش���ی‬ ‫ئەم ش���ێوازە ئەوەیە ک���ە ژینگەی پۆل‬ ‫بەشێوەیەکی هێمن دەمێنێتەوە‪ ،‬هەروەها‬ ‫دەتوانرێ���ت ژمارەیەک���ی زۆر فێرخ���واز‬ ‫فێربکرێ���ت لەم ش���ێوازەدا‪ .‬ش���ێوازی‬ ‫وانەوتنەوەی موحازەرە الیەنی خراپیشی‬ ‫هەیە‪ ،‬یەکێک لەالیەنە خراپەکانی ئەوەیە‬ ‫لەم ش���ێوازەدا رەچ���اوی جیاوازی تاکی‬ ‫ناکرێ���ت‪ ،‬فێرخوازیش بەش���داری کارای‬ ‫نییەو پرس���یارو گفتوگۆ رونادات لەنێوان‬ ‫فێرخوازان‌و مامۆستادا‪.‬‬ ‫ شێوازی وانەوتنەوەی هەرەوەزی یان‬‫(گروپەکان)‪ :‬لەم شێوازەدا فێرخوازەکان‬ ‫دابەش دەکرێن بەس���ەر چەند گروپێکدا‪،‬‬ ‫هەرگروپێ���ک ه���ەوڵ دەدات بەیەک���ەوە‬ ‫وەاڵمی ئ���ەو پرس���یارانە بدات���ەوە کە‬ ‫مامۆستا ئاڕاستەیان دەکات‪ ،‬ئامانجی ئەم‬ ‫شێوازە زیاتر هاندانی فێرخوازانە تاوەکو‬ ‫بەیەکەوە بتوانن یارمەتی یەکتربدەن بۆ‬ ‫دۆزینەوەی وەاڵمی پرسیارەکان‌و دروست‬ ‫بونی گفتوگۆو بیرکردنەوە لەنێوانیاندا‪.‬‬ ‫ ش���ێوازی وانەوتن���ەوەی پرس���یارو‬‫وەاڵم‪ :‬ل���ەم ش���ێوازەدا مامۆس���تا‬ ‫پرس���یار لەفێرخ���وازان دەکات لەکاتی‬ ‫وانەوتنەوەداو مامۆس���تا دەبێت پێش���تر‬ ‫هەندێک لەپرسیارەکانی ئامادەکردبێت‌و‬ ‫دایڕشتبێت‪ ،‬پرسیارەکان دەبێت لەئاستی‬ ‫فێرخوازدا بێت‪ .‬لەالیەنە باشەکانی ئەم‬ ‫شێوازە ئەوەیە کە فێرخواز هان دەدرێت‬ ‫تاوەکو بەش���داری پرۆس���ەی فێرکردن‬ ‫بکات‪ ،‬ئەمەش دەبێت���ە هۆی وروژاندنی‬ ‫بیرکردنەوەو تێڕامانی فێرخوازان‌و بەمەش‬ ‫فێرخوازان ئاس���تی زیرەکی‌و لێهاتوییان‬ ‫دەردەکەوێت‌و گەشە دەکات‪.‬‬ ‫ ش���ێوازی وانەوتن���ەوەی گفتوگ���ۆ‪:‬‬‫ش���ێوازی وانەوتن���ەوەی گفتوگۆ بریتیە‬ ‫لەگفتوگۆکردن���ی نێ���وان مامۆس���تاو‬ ‫فێرخوازان‪ ،‬لەم شێوازەدا مامۆستا باس‬ ‫لەکێش���ەکە دەکات‌و دەخرێت���ە بەردەم‬ ‫فێرخ���وازان بۆ گفتوگۆک���ردن‌و گفتوگۆ‬ ‫لەنێوان فێرخوازو فێرخواز‪ ،‬مامۆس���تاو‬ ‫فێرخواز دروس���ت دەبێ���ت‪ ،‬فێرخوازان‬ ‫ل���ەم ش���ێوازەدا فێری گفتوگ���ۆ دەبن‌و‬ ‫دەبێت���ە هۆی ئ���ەوەی فێرخ���واز بێزار‬ ‫نەبێ���ت لەوانەکەو س���ود لەگفتوگۆکان‬ ‫وەربگرێت‪ .‬شێوازی وانەوتنەوەی گفتوگۆ‬ ‫الیەنی نێگەتیڤ‌و خراپیش���ی هەیە وەک‬ ‫دروس���تبونی دەنگەدەنگ���ی ن���او پۆل‌و‬ ‫هەروەه���ا ئ���ەم ش���ێوازە کاتێکی زۆری‬ ‫دەوێت‪.‬‬

‫تایبه‌ت‬

‫)‪ )524‬سێشه‌مم ‌ه ‪2016/4/19‬‬

‫ئایا نه‌وشیروان مسته‌فا‬ ‫پیاڵ ‌ه ژه‌هره‌كه‌ ده‌خواته‌وه‌؟‬

‫‪19‬‬ ‫ریکالم‬

‫‪Mercy Corps - Sulaimaniyah Office‬‬ ‫‪Invitation for Tender Application‬‬

‫پێشنیارێك به‌ئاراسته‌ ‌ی‬ ‫چاره‌سه‌ركردنی‌ دۆخی‌ كوردستان‬

‫‪Mercy Corps is an international non-profit NGO implementing humanitarian programs in Iraq since 2003.‬‬ ‫‪The subject of this Invitation to tender is to solicit price quotation for‬‬ ‫‪- Hotel service‬‬ ‫‪- Travel Agencies to provide travel ticket‬‬ ‫‪- Hawala Office‬‬ ‫‪To be Preferred Supplier for Mercy Corps to provide the service one year‬‬ ‫‪Successful Vendor will meet the following requirements:‬‬

‫سیروان عمر‬ ‫پێموانیه‌ بارودۆخی‌ كوردستان پێویستی‌‬ ‫به‌شیكردنه‌وه‌و لێكۆڵینه‌وه‌ی‌ زۆر بێت‪،‬‬ ‫چونكه‌ قه‌یرانه‌كان به‌جۆرێكن كه‌ كۆی‌‬ ‫تاكه‌كانی‌ كۆمه‌ڵگا به‌باشی‌ ده‌ركی‌ هه‌مو‬ ‫ورده‌كاری���ه‌كان ده‌كه‌ن‪ .‬ئه‌وه‌ی‌ گرنگه‌‬ ‫ئه‌وه‌یه‌ به‌دوای‌ چاره‌س���ه‌ری‌ ریشه‌یی‌‌و‬ ‫كۆتایی‌ قه‌یرانه‌كاندا بگه‌ڕێین‪.‬‬ ‫ئ���ه‌وه‌ی‌ ك���ه‌ ت���ا ئێس���تا الیه‌ن���ه‌‬ ‫سیاس���یه‌كان كردویانه‌ به‌بزوتنه‌وه‌ی‌‬ ‫گۆڕانیشه‌وه‌ (كه‌ خۆم هه‌ڵسوڕاوی‌ ئه‌و‬ ‫بزوتنه‌وه‌یه‌م) هه‌ر هه‌نگاوێكیان نابێت‬ ‫به‌ئاراس���ته‌ی‌ چاره‌سه‌ری‌ بارودۆخه‌كه‌‬ ‫زیات���ر له‌چاویلك���ه‌ی‌ به‌رژه‌وه‌ن���دی‌‌و‬ ‫ده‌ستكه‌وتی‌ زیاتری‌ حزبیه‌وه‌ بوه‌ نه‌ك‬ ‫به‌رژه‌وه‌ندی‌ هاواڵتیان‪.‬‬ ‫بارودۆخه‌كه‌ زۆر رونه‌ به‌كورتی‌ پارتی‌‬ ‫به‌ئاڕاسته‌ی‌ چه‌سپاندنی‌ دیكتاتۆریه‌ت‌و‬ ‫حوكمی‌ بنه‌ماڵ���ه‌ كارده‌كات‪ ،‬یه‌كێتی‌‬ ‫به‌ه���ۆی‌ فره‌جه‌مس���ه‌ری‌‌و جی���اوازی‌‬ ‫به‌رژه‌وه‌ن���دی‌ ئاب���وری‌ به‌رپرس���ه‌‬ ‫بااڵكانیه‌وه‌ گه‌مه‌یه‌ك���ی‌ الواز ده‌كات‌و‬ ‫له‌هه‌وڵی‌ هێشتنه‌وه‌ی‌ بارودۆخه‌كه‌دایه‌‬ ‫ت���ا ‪ ، 2017‬یه‌كگرت���و به‌بیان���وی‌‬ ‫ترسی‌ دروس���تكراوی‌ خه‌یاڵی‌ خۆیان‬ ‫له‌دروستبونی‌ شه‌ڕی‌ ناوخۆو تێكچونی‌‬ ‫زیات���ری‌ بارودۆخه‌ك���ه‌ هه‌نگاوه‌كانیان‬ ‫له‌به‌رژه‌وه‌ن���دی‌ پارتیدایه‌‪ ،‬كۆمه‌ڵ تا‬ ‫راده‌یه‌ك جددین له‌س���ه‌ر هه‌ڵوێس���تی‌‬ ‫پێش���ویان‪ 0‬ئه‌وه‌ی‌ ك���ه‌ ده‌مێنێته‌وه‌‬ ‫بزوتنه‌وه‌ی‌ گۆڕانه‌ كه‌ س���وره‌ له‌سه‌ر‬ ‫هه‌ڵویس���ته‌كانی‌‌و ئام���اده‌ی‌ هی���چ‬ ‫پاشه‌كشه‌و سازشێك نیه‌‪ ،‬به‌اڵم كێشه‌‬ ‫گه‌وره‌كه‌ ئه‌وه‌یه‌ كه‌ بزوتنه‌وه‌ی‌ گۆڕان‬ ‫بێ‌ ئاگایه‌ له‌وه‌ی‌ له‌پێناو دیموكراسی‌‌و‬ ‫سیستمی‌ په‌رله‌مانیدا به‌بێ‌ ره‌چاوكردنی‌‬ ‫بارودۆخ���ی‌ كۆمه‌اڵیه‌ت���ی‌‌و ئاب���وری‌‌و‬ ‫سیاسی‌ كوردس���تان‌و ناوچه‌كه‌ نزیكه‌‬ ‫كۆی‌ كۆمه‌ڵگا به‌ره‌و كه‌ناری‌ نائارامی‌‬ ‫ده‌چێت‪.‬‬ ‫من هه‌میش���ه‌ پێموابوه‌ كه‌ له‌پێناو‬ ‫ئامانج���ه‌ دیموكراس���ی‌‌و مه‌ده‌نیه‌كاندا‬ ‫(ئێم���ه‌ وه‌ك بزوتن���ه‌وه‌ی‌ گ���ۆڕان)‬ ‫ده‌بێت باج���ی‌ گه‌وره‌ بده‌ی���ن‪ ،‬واته‌‬ ‫زۆر ئاس���ایی‌‌و چاوه‌ڕوانك���راوه‌ ك���ه‌‬ ‫پارتی‌‌و یه‌كێتی‌ به‌هه‌مو توانا دارایی‌‌و‬ ‫سه‌ربازیه‌كانیانه‌وه‌ دژایه‌تی‌ بزوتنه‌وه‌ی‌‬ ‫گ���ۆڕان بك���ه‌ن‌و ته‌نان���ه‌ت به‌ش���ێك‬ ‫له‌هه‌ڵس���وڕاو و سه‌ركرده‌كانیش���مان‬ ‫روبه‌روی‌ مه‌رگ ببینه‌وه‌‪ ،‬به‌واتایه‌كی‌ تر‬ ‫ئه‌وه‌ی‌ ك���ه‌ پێمان ده‌كرێت بیكه‌ین بۆ‬ ‫دژایه‌تیكردنی‌ گه‌نده‌ڵی‌‌و چه‌س���پاندنی‌‬ ‫بنه‌ماكانی‌ دیموكراس���ی‌‌و سیس���تمی‌‬ ‫په‌رله‌مانی‌ ئه‌گه‌ر به‌خوێنی‌ خۆیشمان‬ ‫بوه‌‪ ،‬به‌اڵم ناكرێت‌و نه‌ش���یاوه‌ له‌سه‌ر‬ ‫حسابی‌ هاواڵتیانی‌ هه‌ژارو كه‌مده‌رامه‌تی‌‬ ‫كوردستان ئه‌م كاره‌ بكه‌ین‪.‬‬ ‫من ب���اش ده‌زان���م ك���ه‌ بچوكترین‬ ‫پاشه‌كش���ه‌و س���ازش له‌پڕۆژه‌ یاسای‌‬ ‫ده‌ستورو یاس���ای‌ سه‌رۆكایه‌تی‌ هه‌رێم‬ ‫زیان���ی‌ گ���ه‌وره‌ به‌بزوتن���ه‌وه‌ی‌ گۆڕان‬ ‫ده‌گه‌یه‌نێت‪ ،‬ل���ه‌وه‌ش به‌ئاگام كه‌ هه‌ر‬ ‫قس���ه‌كردنێك له‌سه‌ر گۆڕینی‌ سه‌رۆكی‌‬ ‫په‌رله‌مان شكس���تی‌ ئیراده‌ی‌ سیاسی‌‬ ‫بزوتنه‌وه‌ی‌ گۆڕان‌و سه‌ركه‌وتنی‌ پارتی‌‬ ‫ده‌گه‌یه‌نێ���ت‪ ،‬ب���ه‌اڵم ئه‌رك���ه‌ گرنگ‌و‬ ‫نیشتیمانیه‌كه‌ لێره‌دایه‌!‬ ‫(پێش ئه‌وه‌ی‌ بێمه‌ سه‌ر ئه‌م ئه‌ركه‌‬ ‫گرنگ���ه‌ به‌خێرایی‌ بڕیاری‌ وه‌س���تانی‌‬ ‫شه‌ڕی‌ عێراق‪ -‬ئێرانتان وه‌بیر دێنمه‌وه‌)‬ ‫له‌رۆژان���ی‌ كۆتایی‌ ش���ه‌ڕی‌ عێراق –‬ ‫ئێرانداو به‌دیاریكراوی‌ له‌سه‌ره‌تای‌ مانگی‌‬ ‫ئابی‌ ‪1988‬دا (عه‌لی‌ ئه‌كبه‌ر هاش���می‌‬ ‫ره‌فسنجانی‌) سه‌ردانی‌ به‌ره‌كانی‌ شه‌ڕی‌‬ ‫كرد له‌باشوری‌ پارێزگای‌ (میهران) كه‌‬ ‫له‌وكات���ه‌دا عێ���راق به‌قوڵی‌ (‪ 40‬كم )‬ ‫چوب���وه‌ ناو خاك���ی‌ ئێران له‌ش���اری‌‬ ‫(دهلران) پاش بینین���ی‌ بارودۆخه‌كه‌‬ ‫ره‌فسه‌نجانی‌ له‌میدیاكانه‌وه‌ نامه‌یه‌كی‌‬ ‫كراوه‌ی‌ ئاراس���ته‌ی‌ (ئیمام خومه‌ینی‌)‬ ‫كردو تێیدا وت���ی‌ (ئه‌گه‌ر كۆتایی‌ به‌م‬ ‫ش���ه‌ڕه‌ نه‌هێنیت ئه‌وا ه���ه‌واو خه‌ڵك‌و‬ ‫خاكی‌ واڵته‌كه‌مان له‌ده‌ست ده‌ده‌ین)‪.‬‬ ‫دواتر ئیمام خومه‌ینی‌ له‌ ‪18‬ی‌ یولیوی‌‬ ‫‪ 1988‬دا بڕیاریدا ڕازی‌ ببێت به‌بڕیاری‌‬ ‫ژماره‌ (‪)598‬ی‌ ئه‌نجومه‌نی‌ ئاس���ایش‬

‫‪To be registered Fuel Station in KRG.‬‬ ‫‪To have best service always‬‬ ‫‪To follow MC requirements and paperwork‬‬ ‫‪Legally legitimised from KRG to work‬‬

‫‪1.‬‬ ‫‪2.‬‬ ‫‪3.‬‬ ‫‪4.‬‬

‫‪To apply:‬‬

‫بچوكترین پاشه‌كشه‌و‬ ‫سازش له‌پڕۆژه‌‬ ‫یاسای‌ ده‌ستورو‬ ‫یاسای‌ سه‌رۆكایه‌تی‌‬ ‫هه‌رێم زیانی‌ گه‌وره‌‬ ‫به‌بزوتنه‌وه‌ی‌ گۆڕان‬ ‫ده‌گه‌یه‌نێت‬

‫‪Email to: tendering@mercycorps.org‬‬ ‫‪Call: 07701524424‬‬ ‫‪Or visit MC Suli Office at Salim Street, Musherawa 406, District 5, House Number 5 Sulaimaniyah, Iraq‬‬ ‫‪to receive the tender package‬‬

‫‬‫‬‫‪-‬‬

‫‪Deadline for application is 14:00 of Apr 25, 2016‬‬ ‫*****************************************************************************************************************************‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬

‫‪‬‬ ‫‪ ‬‬ ‫‪ ‬‬ ‫‪  ‬‬ ‫‪‬‬

‫‪‬‬

‫‪‬‬ ‫‪ ‬‬ ‫‪ ‬‬ ‫‪ ‬‬ ‫‪ ‬‬ ‫‪‬‬

‫بۆ وه‌ستاندنی‌ ش���ه‌ڕو له‌وتارێكدا وت ‌‬ ‫ی‬ ‫(بڕیاری‌ ڕاگرتنی‌ شه‌ڕ وه‌ك خواردنی‌‬ ‫جامێ���ك ژه‌ه���ر وایه‌‪ ،‬ب���ه‌اڵم له‌پێناو‬ ‫پاراس���تنی‌ ه���ه‌واو خه‌ڵ���ك‌و خاكی‌‬ ‫واڵته‌كه‌مدا ئه‌م ژه‌هره‌ ده‌نۆشم)‪.‬‬ ‫له‌م روانگه‌یه‌وه‌ پێموایه‌ نه‌وشیروان‬ ‫مس���ته‌فا له‌پێناو ژیان���ی‌ هاواڵتیانی‌‬ ‫كوردستان‌و ئه‌و بارودۆخه‌ ئیقلیمیه‌ی‌‬ ‫كه‌ دروس���ت بوه‌و ره‌نگه‌ ده‌رفه‌تێكی‌‬ ‫تری‌ مێژویی بێت له‌به‌رده‌ممانداپێویسته‌‬ ‫له‌س���ه‌ر بنه‌مای‌ ئه‌م خااڵنه‌ی‌ خواره‌وه‌‬ ‫رازی‌ ببێ���ت به‌گۆڕین���ی‌ س���ه‌رۆكی‌‬ ‫په‌رله‌م���ان‌و درێژكردن���ه‌وه‌ی‌ م���اوه‌ی‌‬ ‫سه‌رۆكی‌ پێشوی‌ هه‌رێم تا ‪: 2017‬‬ ‫‪ -1‬چاره‌س���ه‌ركردنی‌ قه‌یرانی‌ دارایی‌‬ ‫به‌دابه‌ش���كردنی‌ موچ���ه‌ی‌ مانگی‌ ‪ 3‬و‬ ‫‪ 4‬ی‌ ‪ 2016‬پێك���ه‌وه‌و دروس���تكردنی‌‬ ‫ژماره‌ حسابی‌ بانكی‌ بۆ فه‌رمانبه‌ران‌و‬ ‫دانانی‌ س���ه‌رجه‌م موچ���ه‌ی‌ فه‌وتاوی‌‬ ‫فه‌رمانب���ه‌ران له‌م ژماره‌ حس���ابه‌داو‬ ‫له‌پێناو دروس���ت نه‌بونی‌ هه‌اڵوس���انی‌‬ ‫ئابوریدا هیچ فه‌رمانبه‌رێك بۆی‌ نه‌بێت‬ ‫مانگانه‌ له‌ی���ه‌ك ملیۆن دین���ار زیاتر‬ ‫ڕابكێشێت‪.‬‬ ‫‪ -2‬كاراكردن���ه‌وه‌ی‌ په‌رله‌م���ان‌و‬ ‫راس���ته‌خۆ هه‌مواركرن���ه‌وه‌ی‌ پ���رۆژه‌‬ ‫یاسای‌ ده‌س���تورو یاسای‌ سه‌رۆكایه‌تی‌‬ ‫هه‌رێم به‌جۆرێك كه‌ زامنی‌ سیستمێكی‌‬ ‫په‌رله‌مان���ی‌‌و دیموكراس���ی‌ ب���كات‬ ‫له‌كوردستاندا‪.‬‬ ‫‪ -3‬پێكهێنان���ی‌ به‌ره‌یه‌ك���ی‌ كاری‌‬ ‫هاوبه‌ش���ی‌ سیاس���ی‌ له‌گه‌ڵ كۆمه‌ڵ‌و‬ ‫یه‌كێتی‌‌و یه‌كگرتو تا له‌ئاینده‌دا پێكه‌وه‌‬ ‫بتوان���ن ڕێ‌ له‌پاوانخوازی‌ سیاس���ی‌‌و‬ ‫ئابوری‌‌و كارگێڕی‌ پارتی‌ بگرن‪.‬‬ ‫‪ -4‬چه‌س���پاندنی‌ (المه‌ركه‌زی���ه‌ت)‬ ‫ناناوه‌ندێت���ی‌ دارای���ی‌‌و كارگێ���ڕی‌‬ ‫پارێزگاكان‪.‬‬ ‫‪ -5‬دابه‌ش���كردنه‌وه‌ی‌ س���ه‌رله‌نوێی‌‬ ‫وه‌زاره‌ت‌و ده‌س���ته‌و ده‌زگا ئه‌منیه‌كان‬ ‫به‌ش���ێوه‌یه‌كی‌ یه‌كس���ان‌و به‌پێ���ی‌‬ ‫ئیستیحقاقی‌ هه‌ڵبژاردن‪.‬‬ ‫له‌كۆتاییدا ئه‌گه‌ر گره‌نتی‌ چه‌سپاندنی‌‬ ‫ئه‌م خااڵن���ه‌ نه‌كرێ���ت بێگومان هیچ‬ ‫س���ازش‌و رێكه‌وتنێك له‌گ���ه‌ڵ پارتی‌‬ ‫سودی‌ نابێت‪ ،‬بۆیه‌ گرنگه‌ به‌وریاییه‌كی‌‬ ‫زۆره‌وه‌و به‌ئاگاداری‌ ئه‌مه‌ریكا ئه‌م كاره‌‬ ‫بكرێت‪.‬‬

‫‪ ‬‬ ‫‪tendering@mercycorps.org ‬‬ ‫‪ ‬‬ ‫‪  ‬‬ ‫‪425‬‬

‫ی ماوه‌ت‬ ‫ی خانووبه‌ر‌ه ‌‬ ‫تێبینه‌رایه‌تی‌ تۆماركردن ‌‬ ‫ی‬ ‫ی خاوه‌ندارێت ‌‬ ‫لیژنه‌ی‌ جێگیركردن ‌‬ ‫بانگه‌وازی‌‬ ‫[بڕیاری‌ جێگیركردنی‌ خاوه‌ندارێتی‌ خانووبه‌ره‌ به‌ نوێكراوه‌]‬ ‫ی‬ ‫ی جێگیركردن ‌‬ ‫ی بڕیار ‌‬ ‫ی كۆن) بۆ داواكاری‌ تۆماركردن به‌رێز (رێبوار خدر عبدالله) به‌پێ ‌‬ ‫ی (‪ ٥١‬گه‌ڕه‌كی‌‪/‬چوارتا ‌‬ ‫ی زنجیره‌ ‌‬ ‫ی خاوه‌ندارێتی‌ ته‌واو ‌‬ ‫پاڵپشت به‌ سه‌لماندن ‌‬ ‫ی پێش���كه‌ش‬ ‫ی هه‌ی ‌ه با س���كااڵی‌ خۆ ‌‬ ‫ی ئه‌م بریاره‌ ده‌كه‌ین و هه‌ركه‌س���ێكیش په‌ڵپ ‌‬ ‫ی به‌رواری‌ (‪ )٢٠١٦/٤/١١‬كه‌ له‌م لیژنه‌یه‌وه‌ ده‌رچووه‌‪ ،‬بۆیه‌ بانگه‌واز ‌‬ ‫خاوه‌ندارێت ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ئه‌م ماوه‌ی ‌ه تێبینه‌رایه‌ت ‌‬ ‫ی ئه‌م بانگه‌وازه‌و‌ه ده‌س���تپێده‌كات‪ ،‬چونك ‌ه پاش ته‌واوبوون ‌‬ ‫ی دوای‌ باڵوبونه‌وه‌ ‌‬ ‫ی تایبه‌تمه‌ند بكات له‌ماوه‌ی‌ (‪ )٣٠‬رۆژدا ل ‌ه رۆژ ‌‬ ‫ب ‌ه دادگا ‌‬ ‫ی سكااڵ‪.‬‬ ‫ی بریاری‌ ناوبراو ئه‌گه‌ر هیچ ئاگاداركردنه‌وه‌یه‌ك له‌دادگاوه‌ نه‌بوو به‌ پێشكه‌شكردن ‌‬ ‫ی ماوه‌ت زنجیره‌ی‌ ناوبراو تۆمارده‌كات به‌پێ ‌‬ ‫ی خانووبه‌ره‌ ‌‬ ‫تۆماركردن ‌‬ ‫هیوا محمد جالل‬ ‫ی تۆماركردنی‌ خانووبه‌ر‌هی‌ ماوه‌ت‬ ‫تێبینه‌ر ‌‬

‫ونبون‬ ‫ی (محمد ساڵح رۆس���تم) ونبوه‌‪ ،‬هه‌ركه‌س ده‌یدۆزێته‌و‌ه بیگه‌ڕێنێته‌و‌ه بۆ‬ ‫ی (‪ )300.000‬س���ێ س���ه‌د هه‌زار دیناره‌‪ ،‬به‌ناو ‌‬ ‫ی ش���اره‌وانی‌ كه‌الر ك ‌ه بڕه‌كه‌ ‌‬ ‫* وه‌س���ڵێك ‌‬ ‫ی خاك له‌كه‌الر‪.‬‬ ‫كتێبخانه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی (زریان محمد مدحد) ونبوه‌‪ ،‬هه‌ركه‌س ده‌یدۆزێته‌و‌ه بیگه‌ڕێنێته‌وه‌ بۆ كتێبخانه‌ ‌‬ ‫ی كار به‌ناو ‌‬ ‫ی كه‌الر‪ /‬به‌شی‌ گارگێڕ ‌‬ ‫* باجێكی‌ قۆناغی‌ یه‌كه‌می‌ په‌یمانگای‌ ته‌كنیك ‌‬ ‫خاك له‌كه‌الر‬ ‫ی خاك له‌كه‌الر‪.‬‬ ‫ی غفور) ونبوه‌‪ ،‬هه‌ركه‌س ده‌یدۆزێته‌و‌ه بیگه‌ڕێنێته‌وه‌ بۆ كتێبخانه‌ ‌‬ ‫ی زانیاری‌ به‌ناوی‌ (كمال عبدالله‌ عل ‌‬ ‫* كارتێك ‌‬ ‫* تابلۆیه‌كی‌ پاشه‌وه‌ی‌ ئوتومبێل جۆری‌ تویۆتا پیك ‪/‬ئاب ب ‌ه ژماره‌ ‪ 9354‬سلێمانی‌ حمل ونبوه‌ هه‌ركه‌س دۆزیه‌و‌ه بیگه‌رینێته‌وه‌ یۆ كتێبخانه‌ی‌ كه‌الر ‪.‬‬ ‫ی بازرگانی‌ سلێمانی‌ ونبوه‌ به‌ناوی‌ (بێستون اسماعیل حه‌مه‌د) هه‌ركه‌س دۆزیه‌و‌ه بیگه‌ڕێنێته‌و‌ه بۆ پرسگه‌ی‌ ئاوێن ‌ه ‪.‬‬ ‫ی ژوور ‌‬ ‫* ناسنامه‌یه‌ك ‌‬ ‫ی بازرگانی‌ سلێمانی‌ ونبوه‌ به‌ناوی‌ (دیلمان علی‌ ئه‌حمه‌د) هه‌ركه‌س دۆزیه‌و‌ه بیگه‌ڕێنێته‌و‌ه بۆ پرسگه‌ی‌ ئاوێن ‌ه ‪.‬‬ ‫ی ژوور ‌‬ ‫* ناسنامه‌یه‌ك ‌‬ ‫ی (كاظم حسین عبدالله‌) هه‌ركه‌س دۆزیه‌و‌ه بیگه‌ڕێنێته‌و‌ه بۆ پرسگه‌ی‌ ئاوێن ‌ه ‪.‬‬ ‫ی بازرگانی‌ سلێمانی‌ ونبو‌ه به‌ناو ‌‬ ‫ی ژوور ‌‬ ‫* ناسنامه‌یه‌ك ‌‬ ‫ی بازرگانی‌ سلێمانی‌ ونبو‌ه به‌ناوی‌ (محمد ابوبكر محمود) هه‌ركه‌س دۆزیه‌و‌ه بیگه‌ڕێنێته‌و‌ه بۆ پرسگه‌ی‌ ئاوێن ‌ه ‪.‬‬ ‫ی ژوور ‌‬ ‫* ناسنامه‌یه‌ك ‌‬

‫‪18‬‬

‫تایبه‌ت‬

‫)‪ )524‬سێشه‌مم ‌ه ‪2016/4/19‬‬

‫فه‌رمانده‌یه‌كی‌ پێشمه‌رگه‌‪:‬‬

‫هێزێكی‌ حزبواڵی‌ لوبنان به‌موشه‌كه‌و‌ه هاتونه‌ت ‌ه دوز‬ ‫ئا‪ :‬شۆڕش محه‌مه‌د‬ ‫حسێن یه‌زدانپه‌نا جێگری سه‌رۆكی پارتی‬ ‫ئازادی كوردستان كه‌ وه‌ك فه‌رمانده‌یه‌ك ‌ی‬ ‫پێشمه‌رگه‌ له‌سنوری‌ پارێزگای‌ كه‌ركوك‬ ‫دژ به‌داعش ده‌جه‌نگێت‪ ،‬ئاماژه‌ به‌وه‌‬ ‫ده‌كات كه‌ ئێران ده‌یه‌وێت بونی‌ خۆی‌‬ ‫له‌كوردستاندا به‌هێز بكات‪ ،‬ئه‌و ده‌ڵێت‬ ‫"هێزێكی‌ حزبواڵی‌ لوبنانی‌ به‌موشه‌كه‌وه‌‬ ‫هاتونه‌ته‌ ناوچه‌ی‌ دوزو ده‌وروبه‌ری‌‬ ‫به‌شیر‪ ،‬ئه‌مه‌ش مه‌ترسییه‌كی‌ گه‌وره‌یه‌ بۆ‬ ‫سه‌ر هه‌رێمی‌ كوردستان"‪.‬‬ ‫یه‌زدانپه‌نا جه‌غت له‌سه‌ر ئه‌وه‌ ده‌كاته‌وه‌‪،‬‬ ‫كه‌ كۆكردنه‌وه‌ی‌ هێزی‌ حه‌ش����دی‌ شه‌عب ‌ی‬ ‫له‌ده‌وروبه‌ی‌ گوندی‌ به‌شیر بۆ به‌دیهێنانی‌‬ ‫پالنێكی‌ ئێرانه‌ به‌مه‌به‌س����تی‌ دروستكردنی‌‬ ‫رێگایه‌كی‌ ئارام بۆ س����وریا‌و له‌و باره‌یه‌وه‌‬ ‫وتی‌ "ئێ����ران س����تراتیژیه‌تێكی‌ هه‌رێمی‌‌و‬ ‫عێراقی‌ هه‌ی����ه‌‌و س����تراتیژیه‌ هه‌رێمییه‌كه‌‬ ‫ئه‌وه‌ی����ه‌ كه‌ ئێران ده‌مێك����ه‌ هه‌وڵ ده‌دات‬ ‫رێگایه‌كی‌ زه‌مینی‌ بۆ سوریا‌و له‌وێشه‌وه‌ بۆ‬ ‫لوبنان بكاته‌وه‌"‪.‬‬ ‫وتیش����ی‌ "وه‌خت����ی‌ خ����ۆی‌ ئێ����ران بۆ‬ ‫ئه‌و بابه‌ت����ه‌ له‌گه‌ڵ به‌رپرس����انی‌ هه‌رێمی‌‬ ‫كوردستان گفتوگۆی‌ كردبو به‌اڵم داواكه‌یان‬ ‫ره‌تكرایه‌وه‌"‪.‬‬ ‫ئه‌و جه‌غت له‌وه‌ ده‌كاته‌وه‌ كه‌ "له‌شه‌ڕی‌‬ ‫داعش����دا‌و به‌تایبه‌ت����ی‌ ل����ه‌‪2016‬دا ئێران‬ ‫ئ����ه‌و هه‌واڵنه‌ی‌ چڕكردۆت����ه‌وه‌ كه‌ بتوانێت‬ ‫به‌س����ودوه‌رگرتن له‌و هه‌ژمونه‌ سیاس����ی‌و‬ ‫سه‌ربازییه‌ی‌ كه‌ له‌عێراقدا هه‌یه‌تی‌ بتوانێت‬ ‫ئه‌و رێگایه‌ بكاته‌وه‌"‪.‬‬ ‫حس����ێن یه‌زدانپه‌نا س����نوری‌ ئه‌و رێگه‌‬ ‫ئارام����ه‌ی‌ كه‌ ئێ����ران نیازیه‌تی‌ دروس����تی‌‬ ‫بكات ب����ه‌و ش����ێوه‌یه‌ پێناس����ه‌كرد "ئه‌و‬ ‫رێگه‌یه‌ رێگای‌ كه‌ركوك‪ -‬مه‌خمور‪ -‬موسڵ‪-‬‬ ‫شه‌نگال‪ -‬سوریا‪ -‬لوبنانه‌"‪.‬‬ ‫وتیشی‌ "ئه‌مه‌ ستراتیژییه‌ هه‌رێمییه‌كه‌یه‌‌و‬ ‫ده‌یه‌وێت ئه‌و كه‌وانه‌ ش����یعیه‌ ته‌واو بكات‬ ‫ب����ۆ ئه‌وه‌ی‌ كه‌ هه‌ر وه‌ختێك ئه‌وان لێیان‬ ‫قه‌وم����ا بتوانن به‌س����ه‌المه‌تی‌ هێزه‌كانیان‬ ‫بگوێزنه‌وه‌‌و هاتوچۆ بكه‌ن"‪.‬‬ ‫جێگ����ری‌ س����ه‌رۆكی‌ پارت����ی‌ ئ����ازادی‌‬ ‫كوردس����تان ئاماژه‌ بۆ ئ����ه‌وه‌ ده‌كات كه‌‬ ‫ئێران له‌س����ه‌ر ی����ه‌ك په‌ت ی����اری‌ ناكات‌و‬ ‫له‌یه‌ك كاتدا له‌س����ه‌ر چه‌ن����د په‌تێك یاری‌‬ ‫خۆی‌ ده‌كات‌و له‌و باره‌یه‌وه‌ وتی‌ "له‌ئاستی‌‬ ‫فه‌رمیدا ده‌وڵه‌ت����ی‌ عێ����راق یارمه‌تیده‌ره‌‬ ‫چونك����ه‌ پێگه‌ی‌ ئاسایش����ی‌و سیاس����ی‌‌و‬ ‫ئابوری‌‌و س����ه‌ربازی‌ ئێران له‌عێراقدا (كه‌‬

‫ئێران توانیویه‌ت ‌ی‬ ‫له‌سایه‌ی‌ هه‌لومه‌رجی‌‬ ‫سیاسی‌ عێراق‌و‬ ‫ته‌نانه‌ت هه‌رێمی‌‬ ‫كوردستانیش پێگه‌ی‌‬ ‫خۆی‌ په‌ره‌پێ بدات‬ ‫ئه‌گینا هێزێكی‌‬ ‫كوردی‌ له‌باشوری‌‬ ‫كوردستان ده‌ستی‌‬ ‫ئێران ناگرێت بۆ‬ ‫ئه‌وه‌ی‌ پالنه‌كانی‬ ‫لێره‌ جێبه‌جێ‌ بكات‬ ‫چه‌کدارانی حزبواڵی لوبنان‬ ‫مه‌به‌ستم ش����اره‌ عه‌ره‌بنش����ینه‌كانه‌ نه‌ك‬ ‫كوردس����تان) به‌جۆرێك����ه‌ كه‌ناتوانن ره‌تی‌‬ ‫بكه‌نه‌وه‌‌و توانایه‌ك����ی‌ زۆری‌ عێراق له‌روی‌‬ ‫ماددی‌‌و س����ه‌رچاوه‌ی‌ سروشتیه‌وه‌ ده‌ڕوات‬ ‫بۆ ئێران‪ .‬ب����ه‌و واتایه‌ی‌ عێراق باج ده‌دات‬ ‫به‌ئێران"‪.‬‬ ‫وتیشی‌ "به‌ته‌نیشت ئه‌و دۆخه‌ فه‌رمیه‌دا‬ ‫دۆخی‌ میلیش����یای‌ وه‌كو حه‌شدی‌ شه‌عبی‌‬ ‫دروس����تكراو‌ه كه‌ ئه‌و حه‌ش����ده‌ له‌چه‌ندین‬ ‫گ����روپ پێكهاتوه‌‌و ئێران ه����ه‌ر كات پێی‌‬ ‫خۆش بێت یه‌كگرتویان ده‌كات‌و هه‌ركاتیش‬ ‫له‌به‌رژه‌وه‌ندی‌ بو كێشه‌یه‌كیان بۆ ده‌نێته‌وه‌‬ ‫بۆ ئه‌وه‌ی‌ به‌رامبه‌ر یه‌كتر رابوه‌ستن"‪.‬‬ ‫جه‌غت����ی‌ له‌س����ه‌ر ئه‌وه‌ش ك����رده‌و‌ه كه‌‬ ‫به‌پێ����ی‌ زانیارییه‌كان����ی‌ ئ����ه‌وان هێزێكی‌‬ ‫حزبواڵی‌ لوبنانی‌ به‌موش����ه‌كه‌وه‌ هاتونه‌ته‌‬ ‫ناوچه‌ك����ه‌‌و ئه‌وه‌ش����ی‌ به‌مه‌ترس����ییه‌كی‌‬ ‫گه‌وره‌ بۆ س����ه‌ر هه‌رێمی‌ كوردس����تان‌و بۆ‬ ‫سه‌ر ناوچه‌كه‌ پێناس����ه‌كرد‌و له‌و باره‌یه‌وه‌‬ ‫وت����ی‌ "ئه‌م����ه‌ تازه‌ترین زانی����اری‌ ئێمه‌یه‌‬

‫ك����ه‌ هێزێكی‌ حزب����واڵی‌ لوبن����ان تێكه‌ڵی‌‬ ‫هێزه‌كانی‌ حه‌شدی‌ شه‌عبی‌ بوه‌ له‌سنور ‌ی‬ ‫دوز ته‌نانه‌ت موشه‌كی‌ مه‌ودا ناوه‌ڕاستیان‬ ‫له‌گه‌ڵ خۆیان هێناوه‌"‪.‬‬ ‫وتیش����ی‌ "ئێران توانیویه‌تی‌ له‌س����ایه‌ی‌‬ ‫هه‌لومه‌رجی‌ سیاس����ی‌ عێ����راق‌و ته‌نانه‌ت‬ ‫هه‌رێم����ی‌ كوردس����تانیش پێگ����ه‌ی‌ خۆی‌‬ ‫په‌ره‌پێ ب����دات ئه‌گینا من له‌و باوه‌ڕه‌دانیم‬ ‫كه‌ هێزێكی‌ كوردی‌ له‌باش����وری‌ كوردستان‬ ‫ده‌ستی‌ ئێران بگرێت بۆ ئه‌وه‌ی‌ پالنه‌كانی‬ ‫لێره‌ جێبه‌جێ‌ بكات"‪.‬‬ ‫یه‌زدانپه‌نا جه‌غت له‌سه‌ر ئه‌وه‌ ده‌كاته‌وه‌‬ ‫ك����ه‌ "ئه‌و هێزان����ه‌ی‌ ب����ه‌ده‌وری‌ كه‌ركوكدا‬ ‫كۆبونه‌ت����ه‌وه‌ بۆ گرتنه‌وه‌ی‌ به‌ش����یر ته‌نها‬ ‫بیانویه‌ك����ه‌ ب����ۆ كۆكردن����ه‌وه‌ی‌ هه‌رچ����ی‌‬ ‫زیاتری‌ هێز‌و پێنج هه‌زار كه‌س����یان هێناوه‌‬ ‫له‌ناوچه‌كه‌ كۆیان كردۆته‌وه‌ بۆ گرتنه‌وه‌ی‌‬ ‫ئه‌و گونده‌‌و چه‌كی‌ قورسیان هێناوه‌"‪.‬‬ ‫حسێن یه‌زدانپه‌نا ئاماژه‌ بۆ ئه‌وه‌ ده‌كات‬ ‫كه‌ "له‌باری‌ كوردستانه‌وه‌ شاری كه‌ركوك‬

‫ش����ارێكی‌ گرنگ����ه‌‌و خاوه‌نی‌ س����ه‌رچاوه‌ی‌ كوردس����تان‌و حكومه‌ته‌وه‌ ب����ۆ ئێمه‌ نییه‌‌و‬ ‫ده‌وڵه‌مه‌ن����دی‌ نه‌وت����ه‌‌و ملمالنێیه‌ك����ی‌ ه����ه‌ر كاتێك هه‌ر الیه‌كیان له‌دۆخێكدا بون‬ ‫نێوده‌وڵه‌تی‌ له‌سه‌ر هه‌یه‌ بۆیه‌ ئێران ده‌یه‌وێت كه‌ پش����تیوانی‌ ئێمه‌ بكه‌ن ئه‌وا ئێمه‌ زۆر‬ ‫له‌رێگه‌ی‌ كۆكردنه‌وه‌ی‌ ئه‌و هێزانه‌وه‌ له‌روی‌ زۆر سوپاسیان ده‌كه‌ین"‪.‬‬ ‫ئ����ه‌و ئام����اژه‌ ب����ۆ ئ����ه‌وه‌ ده‌كات ك����ه‌‬ ‫گوشاری‌ عه‌سكه‌ری‌‌و ئامڕازی‌ سه‌ربازییه‌وه‌‬ ‫ئامانجه‌ ئابورییه‌كه‌ش����ی‌ بپێكێت‌و بتوانێت له‌سه‌ره‌تای‌ شه‌ڕی‌ داعشدا كه‌ هێزه‌كانیان‬ ‫هێزێ����ك بێت كه‌ ده‌س����ه‌اڵتداری به‌س����ه‌ر چونه‌ به‌ره‌كانی‌ شه‌ڕ ئێران پێی‌ ناڕه‌حه‌ت‬ ‫بوه‌‌و گوشاریان خس����تۆته‌ سه‌ر حكومه‌ت‬ ‫نه‌وتی‌ كه‌ركوكه‌وه‌ بكات"‪.‬‬ ‫له‌باره‌ی‌ په‌یوه‌ندیی‌و نزیكایه‌تیان له‌گه‌ڵ كه‌ هێزه‌كانیان بكشێننه‌وه‌‌و وتی‌ "داوامان‬ ‫پارتی‌ دیموكراتی‌ كوردستانه‌وه‌‪ ،‬یه‌زدانپه‌نا لێكرا كه‌ بكش����ێینه‌وه‌ ب����ه‌اڵم روداوه‌كان‬ ‫وت����ی‌ "ب����ه‌و راده‌ی����ه‌ی‌ ك����ه‌ په‌یوه‌ندی‌‌و زۆر خێ����را رۆیش����تنه‌ پێش����ه‌وه‌‌و رۆڵێكی‌‬ ‫دۆستایه‌تیمان له‌گه‌ڵ پارتی‌ هه‌یه‌ به‌هه‌مان به‌رچاومان له‌تێكش����كاندنی‌ هێرش����ه‌كانی‌‬ ‫راده‌ په‌یوه‌ن����دی‌‌و دۆس����تایه‌تیمان له‌گه‌ڵ داعش����دا بین����ی‌ به‌تایبه‌ت����ی‌ له‌میحوه‌ری‌‬ ‫یه‌كێتی‌ هه‌یه‌‌و ته‌نانه‌ت دۆستایه‌ت ‌ی كه‌سێتی‌ كه‌رك����وك‌و هێزه‌كانمان خاوه‌نی‌ ش����انازی‌‬ ‫خۆم له‌گه‌ڵ به‌رپرس����انی‌ هه‌ره‌ سه‌ره‌وه‌ی‌ گرتنی‌ كۆمه‌ڵێك ش����وێنی‌ دیكه‌شن‌و ئه‌و‬ ‫رۆڵه‌ س����ه‌ربازییه‌ی‌ هێزه‌كان����ی‌ ئێمه‌ وای‌‬ ‫یه‌كێتی‌ نزیكتره‌ وه‌ك له‌پارتی‌"‪.‬‬ ‫ئه‌و ره‌تیكرده‌وه‌ كه‌ حزبه‌ بااڵده‌سته‌كانی‌ كرد كه‌ ئێمه‌بوین به‌ به‌ش����ێك له‌پێویستی‌‬ ‫كوردس����تان‌و حكومه‌تی‌ هه‌رێ����م هاوكار ‌ی شه‌ڕ"‪.‬‬ ‫س����ه‌باره‌ت ب����ه‌و پالن����ه‌ی‌ ئێ����ران بۆ‬ ‫م����اددی‌‌و عه‌س����كه‌ری‌ هێزه‌كانیان بك ‌هن‌و‬ ‫وتی‌ "هیچ پشتگیرییه‌ك له‌الیه‌ن حزبه‌كانی‌ دروس����تكردنی‌ رێگایه‌كی‌ ئ����ارام‪ ،‬عه‌مید‬

‫س����ه‌رحه‌د ق����ادر به‌ڕێوه‌به‌ری‌ پۆلیس����ی‌‬ ‫ق����ه‌زا‌و ناحیه‌كانی‌ كه‌ركوك ب����ێ‌ ئاگای ‌ی‬ ‫خۆی‌ له‌و بابه‌ته‌ راگه‌یاند‌و به‌ئاوێنه‌ی‌ وت‬ ‫"زانیاریم له‌س����ه‌ر ئه‌و پالنه‌ی‌ ئێران نییه‌‬ ‫ب����ۆ دروس����تكردنی‌ رێگه‌یه‌كی‌ ئ����ارام له‌م‬ ‫ناوچه‌یه‌"‪.‬‬ ‫وتیش����ی‌ "گون����دی‌ به‌ش����یر گوندێكی‌‬ ‫توركمانه‌‌و توركمانی‌ شیعه‌یه‌‌و پێش هاتنی‌‬ ‫داعش����یش ئه‌و گونده‌ له‌ریزه‌كانی‌ سوپای‌‬ ‫عێراقدا خه‌ڵكی‌ زۆیان هه‌بو ئێس����تا ئێمه‌‬ ‫دو بنكه‌ی‌ پۆلیس����مان له‌وێ‌ هه‌یه‌ بنكه‌ی‌‬ ‫پۆلیسی‌ به‌شیر‌و بنكه‌ی‌ پۆلیسی‌ تازه‌ كه‌‬ ‫هه‌ردوكیان له‌گه‌ڵ حه‌ش����دی‌ شه‌عبیدان‌و‬ ‫له‌ش����ه‌ڕه‌كانی‌ ئه‌م دواییه‌ش پۆلیس����مان‬ ‫لێ‌ ش����ه‌هید‌و برینداربون‌و ئه‌وانه‌ی‌ له‌وێن‬ ‫زۆربه‌یان خه‌ڵكی‌ به‌شیرن‌و گه‌نجه‌كانن"‪.‬‬ ‫عه‌مید س����ه‌رحه‌د ق����ادر راش����یگه‌یاند‬ ‫"حه‌ش����دی‌ ش����ه‌عبی‌‌و فیرق����ه‌ی‌ عه‌باس‌و‬ ‫كۆمه‌ڵێك س����ه‌رایا‌و هێزی‌ دیكه‌ش هاتۆته‌‬ ‫ئه‌و ناوچه‌یه‌"‪.‬‬

‫هه‌ڵسه‌نگاندنێکی سه‌رپێیان ‌ه ‪ -‬به‌رهه‌ڤدانه‌که‌ی‬ ‫مه‌ال به‌ختیارو عه‌لی باپیر‬ ‫هیوا زه‌ندی*‬ ‫به‌رهه‌ڤدان له‌نێ���وان مه‌ال به‌ختیارو‬ ‫عه‌ل���ی باپیر له‌س���ه‌ر دیسکۆرس���ی‬ ‫سێکوالریزم‌و دیموکراسی لەکوردستان‬ ‫له‌دی���دی چه‌پخوازو ئیس�ل�امیزمه‌ی‬ ‫ک���وردی بەئاش���کرا له‌ئاس���تی‬ ‫سه‌رکردایه‌تی بااڵو ڕاسته‌وخۆ له‌سه‌ر‬ ‫شاشه‌ی ته‌له‌فیزیۆنه‌کان‌‪ ،‬سه‌ره‌تایه‌کی‬ ‫زۆر بوێرانه‌و پێش���که‌وتنانه‌ بو‪ .‬ئه‌مه‌‬ ‫لەکاتێکدا‪ ،‬له‌ناوچه‌ی رۆژهه‌اڵتی ناڤین‌‬ ‫دواندنی ئه‌م باسانه زیاتر به‌هه‌ڕه‌شه‌و‬ ‫کوشت‌و بڕین‌و زیندانی یه‌کالده‌کرێنه‌وه‪.‬‬ ‫بۆی���ه هه‌ڤپه‌یڤینه‌که‌ ش���کاندنی ئه‌و‬ ‫ته‌لیس���مه‌‌یه‌ که‌ لەناوچه‌که‌ هه‌میش���ه‌‬ ‫مه‌ترسیدار بوه‪ .‬بێگومان ئه‌م کاره‌‌ش‬ ‫به‌گش���تی کاردانه‌وه‌ی ئه‌رێنی له‌سه‌ر‬ ‫کۆمه‌ڵگه‌ی داهاتوی کوردستان ده‌بێ‪.‬‬ ‫له‌ڕوی هه‌ڵسه‌نگاندنی به‌رهه‌ڤدانه‌که‌‪،‬‬ ‫ده‌توان���م بڵێ���م هه‌ردو به‌ش���داربو تا‬ ‫راده‌یه‌کی باش تێڕوانینی سیاس���یی‬ ‫خۆی���ان ب���ۆ بابه‌ته‌ک���ه‌ خس���ته‌ڕو‪.‬‬ ‫عه‌ل���ی باپیر له‌گه‌ڵ تێڕامان له‌س���ه‌ر‬ ‫چه‌مکی س���ێکوالریزم‌و دیموکراس���ی‪،‬‬ ‫دیدی ئیس�ل�امیانه‌ی له‌سه‌ر بابه‌ته‌که‌‬ ‫خس���ته‌ڕو و پاش���ان به‌بارودۆخ���ی‬ ‫سیاس���یی هه‌رێم���ی کوردس���تانی‬ ‫تێکهه‌ڵکێش کرد‌‪ .‬ئه‌و تێبینییه‌ی من‬ ‫له‌عه‌لی باپیرم به‌دی کرد‪ ،‬لەهه‌وڵدان‬

‫بۆ به‌هاوش���ان کردنی ئیسالم له‌گه‌ڵ‬ ‫س���یکوالریزم‌و دیموکراسی‪ ،‬تێزه‌که‌ی‬ ‫زیات���ر له‌چوارچێ���وه‌ی ئاماژه‌کاریدا‬ ‫هێش���ته‌وه‌‪ .‬به‌بۆچونی ئه‌و ئیس�ل�ام‬ ‫ه���ه‌ردو تایبه‌تمه‌ندییه‌ک���ه‌ی تیای���ەو‬ ‫وه‌ک���و نمون���ه‌ ئام���اژه‌ی به‌هه‌بونی‬ ‫ش���ورا کرد‪ .‬ب���ه‌اڵم ئیس���پات کردنی‬ ‫هاوشانیی ئیسالم له‌گه‌ڵ سێکوالریزم‌و‬ ‫دیموکراس���ی ورده‌کاری زیاتری ده‌وێ‬ ‫که چۆنچۆنی سیکوالریزم‌و دیموکراسی‬ ‫له‌گ���ه‌ڵ ڕۆحی ئیس�ل�ام ی���ان الیه‌نی‬ ‫یاساییی ده‌گونجێن‪ .‬ئه‌گه‌ر گونجانێکی‬ ‫وا هه‌بێت یان ئیسالم خۆی رۆحیه‌تی‬ ‫س���یکوالریزم‌و دیموکراس���ی تیاب���ێ‪،‬‬ ‫له‌س���ه‌رچ بنه‌مایه‌ک���ی سیس���تمی‬ ‫دادوه‌ری ئیس�ل�ام‌و لەکام س���ه‌رد‌هم‌و‬ ‫ناوچه‌و نه‌ته‌وه‌ی ئیسالمیدا تواندراوه‌‬ ‫کۆمه‌ڵگایه‌ک���ی ئیس�ل�امی دابمه‌زرێ‬ ‫که‌ هه‌ردو تایبه‌تمه‌ندی س���ێکوالری‌و‬ ‫دیموکراس���ی له‌خ���ۆ بگ���رێ‪ .‬وات���ه‌‬ ‫پێویست بو وردتر ته‌ماشای سیستمی‬ ‫دادوه‌ری ئیس�ل�امی بکردایه‌و له‌س���ه‌ر‬ ‫بنه‌مای تۆکمه‌‌ی یاس���ایی به‌پاڵپشتی‬ ‫به‌ڵگه‌ی کرداری ئه‌و ئه‌نجامه‌ی بدایه‌ته‌‬ ‫ده‌ست که س���ێکوالریزم‌و دیموکراسی‬ ‫لەئیسالمدا جێگیرن‪.‬‬ ‫له‌به‌رامبه‌ر ئه‌وه‌دا‪ ،‬مه‌البه‌ختیار زیاتر‬ ‫چوه‌ ناو الیه‌نی مێژویی بابه‌ته‌که‌و ئه‌و‬ ‫کرچوکاڵییانه‌ی کۆمه‌ڵگای ئیس�ل�امی‌‬ ‫هێنایه‌ به‌رچاو که دژی س���ێکوالریزم‌و‬

‫دیموکراسی وه‌ستاونه‌ته‌وه‌‪ .‬به‌بۆچونی‬ ‫من مه‌ال به‌ختیار زیاتر سه‌رکه‌وتو ده‌بو‬ ‫ئه‌گه‌ر س���ه‌ره‌تا له‌سیستمی دادوه‌ری‬ ‫ئیس�ل�امی وردبوایه‌ته‌‌وه‌و ڕه‌خنه‌کانی‬ ‫له‌وێوه‌ ده‌ست پێ بکردایه‌‪.‬‬ ‫به‌کورتی ه���ه‌ردوال لەبه‌رهه‌ڤدانه‌که‌‬ ‫ته‌وه‌ری زانستیی‌و یاسایی بابه‌ته‌که‌یان‬ ‫به‌باش���ی نه‌پێکا که‌ ده‌بو به‌ش���ێکی‬ ‫له‌بیرنه‌ک���راوی به‌رهه‌ڤدانه‌ک���ه‌ بوایەو‬ ‫به‌پێچه‌وان���ەوە زیاتر چون���ه‌ ناواخنی‬ ‫الیه‌نی مێژوییی باسه‌که‌و که‌متر له‌سه‌ر‬ ‫الیه‌نی یاس���ایی‌و زانس���تیی بابه‌ته‌که‌‬ ‫وه‌ستان‪.‬‬ ‫پرۆفیس���ۆر میش���ێل ڤیڤیۆرکا له‌م‬ ‫روه‌وه ئاماژه‌یه‌کی کرد که له‌سه‌رده‌می‬ ‫مۆدرێنیته‌ یان کۆمه‌ڵگای سێکوالر دین‬ ‫پتش���تگوێ ناخرێ‪ ،‬به‌ڵکو هاوته‌ریب‬ ‫له‌گ���ه‌ڵ تایبه‌تمه‌ندییه‌کان���ی هۆکاری‬ ‫(ریزنینگ‪ ،)Reasoning -‬پێشکه‌وتن‪،‬‬ ‫زانست‌و عه‌داله‌تی کۆمه‌اڵیه‌تی‪ ،‬جێگای‬ ‫دینیش ده‌بێته‌وه‌‪ .‬له‌‌م چوارچێو‌ه‌یه‌دا‪،‬‬ ‫لەکۆمه‌ڵگای سێکوالری‌و دیموکراسی‪،‬‬ ‫ه���ۆکاری یاس���ایی تایبه‌تمه‌ندییه‌کی‬ ‫س���ه‌ره‌کییه ب���ۆ دی���اری کردن���ی‬ ‫ئاراسته‌ی یاسایی‌و سیاسی‌و ئابوری‌و‬ ‫کۆمه‌اڵیه‌تی���ی واڵت‪ .‬به‌اڵم ئاخۆ تا چ‬ ‫راده‌یه‌ک جوریسپرودێنس یان سیستمی‬ ‫دادوه‌ری ئیسالمی رێگا به‌کۆمه‌ڵگایه‌کی‬ ‫س���ێکوالر د‌ه‌دا که سیستمی یاسایی‬ ‫له‌س���ه‌ر بنه‌‌مای ه���ۆکاری یاس���ایی‬

‫بنیات بنرێ‪ .‬ده‌ک���رێ بگوترێ له‌ڕوی‬ ‫کرداریی‪ ،‬سیستمی دادوه‌ری ئیسالمی‬ ‫له‌بارودۆخ���ی ئێس���تایدا‪ ،‬ڕه‌نگب���ێ‬ ‫نه‌توانێ له‌گه‌ڵ سیسته‌می یاسادانانی‬ ‫س���ێکوالریزمدا هه‌ڵب���کا‪ .‬چونک���ه‌‬ ‫له‌کۆمه‌ڵ���گای س���ێکوالریزمدا یاس���ا‬ ‫له‌سه‌ر بنه‌مای لێکدانه‌وه‌ یان هۆکاری‬ ‫یاس���ایی بنه‌ما ده‌کرێ ک���ه ئه‌مه‌ش‬ ‫ره‌هاییه‌کی به‌رفراوان ده‌دا بەسیستمی‬ ‫یاسادانان‪ .‬به‌اڵم له‌سیستمی دادوه‌ری‬ ‫ئیسالمی له‌سه‌ده‌ی یازده‌وه‌ “ده‌رگای‬ ‫ئیجتیه���اد” ی���ان ده‌رگای لێکدانه‌وه‌‪-‬‬ ‫هۆکاری بۆ یاسادانان داخراو‌ه‌و له‌بریدا‬ ‫ش���ێوازی “ته‌قلید” په‌ی���ڕه‌و ده‌کرێ‪.‬‬ ‫به‌مه‌ش سیستمی یاسادانانی ئیسالمی‬ ‫مافی تازه‌گه‌ری‌و به‌ره‌و پێش���ڤه‌چونی‬ ‫له‌خۆی سه‌ندۆته‌وه‌‪ .‬زاناکانی ئیسالم‬ ‫ئه‌وس���ا ئه‌و هۆکاره‌یان هێنایه‌وه‌ که‌‬ ‫ئیس�ل�ام له‌هه‌مو ڕویه‌که‌وه‌ “ته‌کمیل”‬ ‫بوەو چیت���ر پێویس���تی به‌لێکدانه‌وه‌‬ ‫نەم���اوه‌‪ .‬ئ���ه‌م ه���ۆکاره‌ش کۆمه‌ڵێ‬ ‫کێماسی خسته ناو کۆمه‌ڵگه‌ی ئیسالم‬ ‫ک���ه له‌ئه‌نجامدا سیس���تمی دادوه‌ری‬ ‫ئیس�ل�امی لەچاو سیس���تمه‌کانی تری‬ ‫جیهان‪ ،‬به‌تایبه‌ت ڕۆژئاوا‪ ،‬دوا که‌وت‪.‬‬ ‫هه‌روه‌ها کۆمه‌ڵگای ئیسالمیش له‌ڕوی‬ ‫ره‌وتی پێشکه‌وتنی زانستی‌و سیاسی‌و‬ ‫ئابوری‌و کۆمه‌اڵیه‌تییه‌وه پاش که‌وت‪.‬‬ ‫ئ���ه‌وه‌ بو زاناکانی ئیس�ل�ام له‌کۆتایی‬ ‫سه‌ده‌ی نۆزده‌ به‌سه‌رکردایه‌تی محه‌مه‌د‬

‫عه‌بده‌ هه‌س���تیان به‌م کێماسییه‌ کردو‬ ‫گه‌یش���تنه‌ ئه‌و ئه‌نجام���ه‌ی که‌ ئەگه‌ر‬ ‫بێت‌و ده‌رگای ئیجتیهاد وااڵ نه‌که‌نه‌وه‌‪،‬‬ ‫ناتوانن له‌روی یاساییه‌وه‌ بگه‌نه‌ ئاستی‬ ‫سیس���تمی دادوه‌ری رۆژئ���اواو له‌گه‌ڵ‬ ‫پێشکه‌وتن‌و گۆڕانکارییه‌کانی سه‌رده‌م‬ ‫هه‌ڵکه‌ن‪.‬‬ ‫ئه‌م کێماسییه‌ش له‌ڕاستیدا یه‌کێکه‌‬ ‫له‌گه‌وره‌تری���ن کێش���ه‌ی سیس���تمی‬ ‫دادوه‌ری ئیس�ل�امی ک���ه لەهه‌ڵکردن‬ ‫له‌گه‌ڵ س���ێکوالریزم‌و دیموکراس���یدا‬ ‫توشی ده‌بێ‪.‬‬ ‫بۆیه‌ به‌بۆچونی م���ن هه‌ڤپه‌یڤینه‌که‌‬ ‫نه‌چ���وه ناواخن���ی بابه‌ته‌ک���ه‌و زیاتر‬ ‫ش���یکاری مێژوی���ی بابه‌‌ته‌که‌ی���ان‬ ‫کرد‪ .‬راس���ته‌ هه‌ردو به‌ش���داربو وه‌کو‬ ‫سیاس���ه‌تمه‌دار ن���ه‌ک ئه‌کادیمیس���ت‬ ‫له‌بابه‌ته‌ک���ه‌ دوان‪ ،‬هه‌روه‌ها بابه‌ته‌که‌‬ ‫جه‌مس���ه‌ری سیاس���یی تیایه‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫له‌گه‌ڵ ئه‌وه‌شدا ناکرێ پشت له‌الیه‌نی‬ ‫یاس���ایی‌و زانس���تی بابه‌ته‌که‌ بکرێ‪،‬‬ ‫چونکه له‌بنه‌ڕه‌ت���دا بابه‌ته‌که چه‌مکی‬ ‫زانس���تی‌و یاس���ایین‌و له‌به‌راوردکاری‬ ‫له‌گه‌ڵ سیس���تمی دادوه‌ریی ئیسالمی‬ ‫پێویس���تی بەقوڵبونه‌وه‌ی زانستیی‌و‬ ‫یاسایی هه‌یه‪.‬‬ ‫* پارێ���ز‌ه‌رو هه‌ڵگ���ری دو‬ ‫به‌که‌الریۆس���ی یاس���او په‌یوه‌ن���دی‬ ‫نێوده‌وڵه‌ت���ی‪ ،‬زانک���ۆی کوینزالن���د‪،‬‬ ‫ئوسترالیا‪.‬‬

‫هه‌ردوال لەبه‌رهه‌ڤدانه‌ک ‌ه‬ ‫ته‌وه‌ری زانستیی‌و‬ ‫یاسایی بابه‌ته‌که‌یان‬ ‫به‌باشی نه‌پێکا ک ‌ه ده‌بو‬ ‫به‌شێکی له‌بیرنه‌کراوی‬ ‫به‌رهه‌ڤدانه‌ک ‌ه بوایەو‬ ‫به‌پێچه‌وانەوە زیاتر‬ ‫چونه‌ ناواخنی الیه‌نی‬ ‫مێژوییی باسه‌که‌و‬ ‫که‌متر له‌سه‌ر الیه‌نی‬ ‫یاسایی‌و زانستیی‬ ‫بابه‌ته‌که‌ وه‌ستان‬

‫‪Awene‬‬

‫خاوه‌نی ئیمتیاز‪ :‬کۆمپانیای ئاوێنه‌‬ ‫سه‌رنوسه‌ر‪ :‬سه‌ردار محه‌مه‌د‬

‫پارت ‌ی براوه‌ی‌ یه‌كه‌مه‌‬

‫کوا لێکۆڵینەوەی یاسایی لەخوێنی کاوه‌گه‌رمیانی‪ ،‬سەردەشت عوسمان‪ ،‬سۆرانی مامە حەمە‪ ،‬عەبدولستار تاھیر‬

‫خه‌بات نه‌وزاد‬ ‫ی به‌خۆو‌ه‬ ‫ی عێراق چه‌ن���د گۆڕانكارییه‌ك ‌‬ ‫ی سیاس��� ‌‬ ‫ی رابردو گۆڕه‌پان ‌‬ ‫دو هه‌فت ‌ه ‌‬ ‫بینی‌‪ ،‬دیارترینیان روداوه‌كه‌ی‌ رۆژی‌ پێنج ش����ه‌ممه‌ ‪ 14‬ی‌ نیس����ان‪ ،‬بو ك ‌ه‬ ‫له‌نێو هۆڵی‌ په‌رله‌مان كۆمه‌ڵێك په‌رله‌مانتاری‌ عێراق‪ ،‬كه‌ چه‌ندرۆژێك پێشتر‬ ‫ده‌س����تیان به‌مانگرتنكردبو له‌نێو په‌رله‌مان‌و داوای‌ چاكسازیان ده‌كرد‪ ،‬ئه‌و‬ ‫رۆژه‌ له‌دانیشتنێكدا كه‌ گومانی‌ نه‌یاران‌و یه‌قینی‌ خۆیانی‌ له‌سه‌ر بو ده‌سته‌ی‌‬ ‫سه‌رۆكایه‌تی‌ په‌رله‌مانی‌ عێراقیان له‌كارخست‌و دوریان خستنه‌وه‌‪.‬‬ ‫له‌نێ����و ئه‌و په‌رله‌مانتارانه‌دا چه‌ند په‌رله‌مانتارێكی‌ كورد هه‌ن‪ ،‬كه‌ تائێس����تا‬ ‫دوانیان بوێرانه‌ خۆیان ئه‌ناس����ێنن‌و خۆیان به‌یه‌كێك له‌س����ه‌ركرده‌كانی‌ ئه‌و‬ ‫جواڵنه‌وه‌یه‌ ئه‌زانن‪.‬‬ ‫ئه‌م روداوه‌ كاردانه‌وه‌و قس����ه‌و باسی‌ زۆری‌ به‌دوای‌ خۆیدا هێنا‪ ،‬بزوتنه‌وه‌ی‌‬ ‫گۆڕان یه‌كێك له‌په‌رله‌مانتارانی‌ كه‌ به‌ش����داری‌ ئه‌و جواڵنه‌وه‌و پرۆس����ه‌یه‌ بو‬ ‫له‌بزوتنه‌وه‌كه‌و حزبه‌كه‌شی‌ دورخسته‌وه‌‪ ،‬یه‌كێك له‌دامه‌زرێنه‌رانی‌ یه‌كگرتوی‌‬ ‫ئیسالمی‌ كوردستانیش له‌الیه‌ن حزبه‌كه‌یه‌وه‌ له‌فراكسیۆنه‌كه‌یان دورخرایه‌وه‌‪،‬‬ ‫جێگری‌ س����ه‌رۆكی‌ په‌رله‌مانی‌ عێراقیش كه‌ پش����كی‌ ك����ورده‌و له‌به‌ركه‌وته‌ی‌‬ ‫بزوتنه‌وه‌ی‌ گۆڕانه‌ دوای‌ ئه‌و ڕوداوه‌ شه‌رعیه‌تی‌ پرسیاری‌ له‌سه‌ر دروست بوه‌و‬ ‫تائێستا ڕون نه‌بوه‌ته‌وه‌ ئاخۆ پرۆسه‌كه‌ سه‌ركه‌وتو بوه‌و ئه‌و دورخراوه‌ته‌وه‌‬ ‫یان ناو جارێكی‌ تر له‌سه‌ر كورسی‌ ده‌سه‌اڵتی‌ په‌رله‌مان داده‌نیشێته‌وه‌‪.‬‬ ‫ئه‌وه‌ی‌ جێی‌ تێڕامانه‌ له‌م پرۆسه‌یه‌دا زۆرێك له‌الیه‌نه‌ سیاسیه‌كان قسه‌وباسیان‬ ‫هه‌یه‌و هه‌ریه‌كه‌و به‌جۆڕێك باس����یان لێوه‌كردوه‌ به‌اڵم هه‌موان هاوڕان له‌سه‌ر‬ ‫ئه‌وه‌ی‌ ئه‌وه‌ ماڵی‌ كوردی‌ له‌به‌غدا هاوشێوه‌ی‌ هه‌رێمی‌ كوردستان لێكردوه‌و‬ ‫"یه‌كڕیزی‌ كورد"ی‌ تێكداوه‌‪.‬‬ ‫له‌م گه‌مه‌ سیاسیه‌ی‌ به‌غدا‪ ،‬گه‌ر له‌نێو الیه‌نه‌ سیاسیه‌كان براوه‌یه‌ك هه‌بێت‬ ‫ئه‌وه‌ پارتی‌ دیموكراتی‌ كوردس����تانه‌‪ ،‬چونكه‌ ئه‌و پارته‌ له‌دوای‌ ڕوداوه‌كانی‌‬ ‫‪12‬ی‌ تش����رینی‌ یه‌كه‌می‌ ڕابردوه‌وه‌ دوای‌ ئه‌وه‌ی‌ س����ه‌رۆكی‌ په‌رله‌مان‌و چوار‬ ‫وه‌زیری‌ گۆڕانی‌ له‌پۆس����ته‌كانی‌ دورخس����ته‌وه‌‪ ،‬چاوی‌ له‌س����ه‌ر ئارام ش����ێخ‬ ‫محه‌مه‌د‪ ،‬جێگری‌ س����ه‌رۆكی‌ په‌رله‌مانی‌ عێراق بوه‌و ڕاسته‌وخۆو ناڕاسته‌وخۆ‬ ‫چه‌ن����د جارێك به‌یانی‌ ك����رد كه‌ ده‌بێ����ت كار بۆ ئه‌وه‌بكرێت پۆس����ته‌كانی‌‬ ‫به‌غدا پێداچون����ه‌وه‌ی‌ پێدابكرێته‌وه‌و به‌دیاریكراویش ئه‌و پۆس����ته‌ له‌گۆڕان‬ ‫وه‌ربگرێته‌وه‌‪.‬‬ ‫ئێستا ئه‌م ڕوداوه‌ هه‌نگاوێك له‌وه‌ نزیكی‌ كردوه‌ته‌وه‌و ئه‌وه‌ی‌ ئه‌و ویستی‌ بێ‌‬ ‫ئه‌وه‌ی‌ ناوی‌ خۆی‌ بێته‌ ناو ناوان بۆی‌ جێبه‌جێكرا‪ ،‬له‌م الش����ه‌وه‌ بزوتنه‌وه‌ی‌‬ ‫گۆڕان‌و یه‌كگرتوی‌ ئیس��ل�امی‌ كوردستان كه‌ دو له‌ركابه‌ره‌كانی‌ پارتییه‌ به‌م‬ ‫ڕوداوه‌ ناوخ����ۆی‌ ماڵی‌ تێكچوه‌و دو په‌رله‌مانتاری‌ خۆیان دورخس����توه‌ته‌وه‌و‬ ‫ئه‌وه‌ش ناوخۆی‌ حزبی‌ به‌س����ه‌ر دو به‌ره‌دا دابه‌ش����كردوه‌ به‌شێك پێیانوایه‌‬ ‫ده‌ركردن����ی‌ ئه‌و دو په‌رله‌مانت����اره‌ ڕێگرییه‌ له‌ده‌نگی‌ جی����او ئازادو خزمه‌ته‌‬ ‫به‌پارتی‌‪.‬‬ ‫جگه‌ له‌وه‌ له‌نێو ده‌نگوباس����ی‌ پێكهێنانی‌ حكومه‌تی‌ ته‌كنۆكراتی‌ عه‌بادیدا‪،‬‬ ‫هۆش����یار زێباری‌‪ ،‬یه‌كێك له‌ناوه‌ گۆڕاوه‌كانه‌ كه‌ پارتی‌ به‌توندی‌ دژیه‌تی‌‌و بۆ‬ ‫ئه‌وه‌ش س����ه‌رۆك كۆماریشی‌ هێناوه‌ته‌ س����ه‌رخه‌ت‪ ،‬ئه‌م روداوه‌ كه‌مێك ئه‌و‬ ‫پرسه‌ی‌ هێوركردوه‌ته‌وه‌و وا ئه‌كات پارتی‌ له‌پێناو پشتگیری‌ عه‌بادیدا له‌نێو‬ ‫ئه‌و گرژیی����ه‌ی‌ روی‌ له‌عێراق كردوه‌و زۆرێكیان ئاراس����ته‌ی‌ عه‌بادین گرنتی‌‬ ‫مانه‌وه‌ی‌ زێباری‌ مسۆگه‌ر بكات‪.‬‬

‫ﭘﺎرێﺰﮔﺎی ﺳﻠێامﻧﯽ‬

‫کۆلیجی ته‌کنیکی کارگێڕی‬ ‫به‌شی ته‌کنیکی میدیا‬

‫له‌(‪)118‬هه‌می���ن س���اڵیادی‬ ‫له‌رۆژنامه‌گه‌ریی کوردیدا‪ ،‬به‌شی‬ ‫ته‌کنیک���ی میدی���ای کۆلیجی‬ ‫ته‌کنیکی کارگێ���ڕی له‌زانکۆی‬ ‫پۆل���ی ته‌کنیک���ی س���لێمانی‪،‬‬ ‫به‌ڕێزتان بانگهێشت ده‌کات بۆ‬ ‫مه‌راسیمی کردنه‌وه‌ی پێشانگای‬ ‫کارو به‌رهه‌م���ی میدیای���ی‬ ‫خوێندکارانی به‌شه‌که‌مان‪.‬‬ ‫ش���وێن‪ :‬گه‌ڕه‌کی چوارچرا‬ ‫ـ که‌مپ���ی کۆلیج��� ‌ه‬ ‫ته‌کنیکیی���ه‌کان ـ به‌ش���ی‬ ‫ته‌کنیکی میدیا‬

‫کاتژمێر‪:‬‬

‫(‪)10‬ی به‌یانی پێنجشه‌ممه‌‬ ‫‪2016/4/21‬‬

‫هێمن‪ ..‬شاعیری عه‌شق‌و ئازادی‬ ‫"هێـمن" نازناوی شاعیریی "سه‌ید محه‌مه‌د ئه‌مینی كوڕی سه‌ید حه‌سه‌نی شه‌یخولئیسالمی‬ ‫موكرییه‌"‪ ،‬ك ‌ه ساڵی ‪ 1921‬له‌گوندی “الچین”ی نزیك شاری مه‌‌هاباد چاوی به‌ژیاندا هه‌ڵێناوه‌‬ ‫سه‌ره‌تای خوێندنی له‌قوتابخانه‌ی فه‌ر‌میی‌و پاشان خوێندنی مه‌الیه‌تی بوه‌ له‌خانه‌قای شێخ‬ ‫بورهان‬ ‫له‌ته‌مه‌نی ‪ 17‬ساڵیدا ده‌ستی له‌خوێندن هه‌ڵگرتوه‌و له‌سا‌ڵی ‪1941‬ه‌وه‌ به‌هره‌ی شاعیری له‌ال خوڵقاوه‌و‬ ‫ده‌ستی به‌هۆنینه‌وه‌ی شیعر كردوه‌‬

‫‪17‬ی نیسان‪ 30 ،‬ساڵ‌ به‌سه‌ر مه‌رگی‬ ‫یه‌كێك له‌ش��اعیره‌ داهێنه‌رو هه‌ست‬ ‫ناس��كه‌كانی كورددا تێپ��ه‌ڕی‪ .‬ئه‌و‬ ‫ش��اعیره‌ی كه‌ نه‌وه‌یه‌كی به‌ش��یعره‌‬ ‫جوانه‌كانی "تاری��ك‌و رون"‌و "ناڵه‌ی‬ ‫جودایی" سه‌رسام كرد‬ ‫ساڵی ‪ 1942‬بوه‌ به‌ئه‌ندامی كۆمه‌ڵه‌ی ژیانه‌وه‌ی كورد "ژ‪.‬ك"‪،‬‬ ‫كاتێكیش ك ‌ه ناوی ئه‌و كۆمه‌ڵه‌یه‌ ل ‌ه ‪1945‬دا گۆڕاو‌ه بۆ حزبی‬ ‫دیموكراتی كوردستانی ئێران‪ ،‬هێمن بوه‌ به‌ئه‌ندامی ئه‌و پارته‌‬ ‫ك ‌ه كۆماری كوردستان ل ‌ه ‪1946‬دا دامه‌زرا‪ ،‬هێـمن شیعری‬ ‫له‌و بۆنه‌یه‌دا خوێنده‌وه‌ته‌وه‌و كاتێكیش كه‌ ئه‌و كۆماره‌ ل ‌ه‬ ‫‪1946.12.17‬دا روخێنرا‪ ،‬خه‌باتی‌نهێنی ده‌ستپێكردو دوای‬ ‫له‌سێداره‌دانی قازی محه‌مه‌دو هه‌ڤااڵنی روی‬ ‫كرد‌ه باشوری كوردستان‪ ،‬ئینجا گه‌ڕایه‌و‌ه‬ ‫گونده‌كه‌ی خۆی‌و ماوه‌یه‌كیش له‌مه‌هاباد ژیا‬

‫له‌دوای هه‌ڵگیرسانی شۆڕشی ئه‌یلول‪،‬‬ ‫دیسان رویكرده‌و‌ه باشوری كوردستان‌و چو‌ه‬ ‫پاڵ شۆڕش‪ ،‬له‌دوای ڕێككه‌وتننامه‌‌ی ‪11‬ی‬ ‫ئاداری ‪1970‬ش له‌به‌غدا وه‌ك په‌نابه‌ر ژیا تا‬ ‫به‌رپابونی شۆڕشی گه‌النی ئێران له‌شوباتی‬ ‫‪1979‬دا گه‌ڕایه‌و‌ه رۆژهه‌اڵتی كوردستان‬ ‫ماوه‌یه‌ك له‌ناو حزبی دیموكرات كاری كرد‬ ‫ك ‌ه قاسملو سكرتێری بو‪ ،‬پاشان به‌هۆی‬ ‫نه‌گونجان‌و جیاوازی بۆچونه‌وه‌ له‌دیموكرات‬ ‫جیابۆوه‌و گۆڤاری "سروه‌"‌ی ده‌ركرد‬

‫هه‌تاكو دوا پشوو ڕێبواری ڕێگای عەشق و ئازادیم‬ ‫ئه‌گه‌ر بێجگه‌ له‌ ناكامیش نه‌بینم به‌رهه‌مێكی تر‬

‫‪17‬ی نیسانی ‪1986‬‬ ‫كۆچی دوایی كرد‬

‫ئاگری سینه‌م بڵێسه‌ی دێ‌و واڵت رۆشن ده‌كا‬ ‫ئه‌و ده‌مه‌ی خۆم وه‌ك دڵۆپێك ده‌چمه‌ نێو ده‌ریای عه‌ده‌م‬