ژماره‌ (537) ژماره‌ی نوێی ئاوێنه‌

‫ریکالم‬

‫ریکالم‬

‫‪www.awene.com‬‬

‫ژماره‌ (‪)537‬‬ ‫سێشەممە ‪2016/7/26‬‬

‫‪Industry‬پیشه‌سازی‌‬ ‫یو‬ ‫سینۆما&بۆ بازرگان ‌‬ ‫‪Sinoma‬‬ ‫‪Trade‬‬

‫رۆژنامه‌یه‌كی‌ سیاسیی‌ گشتییه‬ ‫کۆمپانیای ئاوێن ‌ه ده‌ریده‌کات‬

‫‪Scope of business:‬‬ ‫بواری‌ كاركردن‪:‬‬ ‫ ‪t 4UFFM 4USVDUVSF EFTJHO NBOVGBDUVSF BOE JOTUBMMBUJPO‬‬ ‫ی ( نه‌خشه‌دانان‪ ,‬درووستكردن‪ ,‬دامه‌زراندن)‬ ‫ی ئاسن ‌‬ ‫‪1‬ـ په‌یكه‌ر ‌‬ ‫ ‪t (FOFSBM 5SBEJOH JNQPSU BOE FYQPSU‬‬ ‫‌كردن)‬ ‫ه‬ ‫‌نارد‬ ‫ه‬ ‫ه‬ ‫و‬ ‫‌كردن‬ ‫ه‬ ‫هاورد‬ ‫(‬ ‫ی‬ ‫‌‬ ‫گشت‬ ‫ی‬ ‫‪ 2‬ـ بازرگان ‌‬ ‫ "‪t -JHIUJOHT ."/5‬‬ ‫ ‬ ‫‪t -PHJTUJDT -$-)MANTA‬‬ ‫ی ( ماركه‌ی‬ ‫ی سوره‌یاو ڕووناك ‌‬ ‫‪ - 3‬كار ‌‬ ‫ ‪5FM‬‬ ‫ی گواستنه‌وه‌و گیاندن (‪)LCL‬‬ ‫‪ 4‬ـ كار ‌‬ ‫ ‪4FF JU PO 1BH‬‬

‫له‌شه‌ش مانگی‬ ‫ناوەندەکانی‬ ‫ئاینده‌دا چه‌ند‬ ‫خوێندنی دەزگای‬ ‫كۆمپانیایه‌كی گه‌وره‌ی فەزالەر مەترسی‬ ‫ناودار ده‌كه‌ون‬ ‫داخستنیان لەسەرە‬

‫‪6‬‬

‫ی زیاتر ل ‌ه الپه‌ڕ ‌ه (‪ )17‬ببینه‌‬ ‫ڕوونكردنه‌وه‌ ‌‬

‫ئیسالمییه‌كان‬ ‫رێژه‌ی هاوسه‌رگیری‬ ‫له‌گه‌ڵ کچانی ته‌مه‌ن خوار له‌هه‌ڵه‌یه‌كی‌ قوڵ‌و‬ ‫ی‬ ‫عه‌به‌سییه‌تێك ‌‬ ‫‪ 15‬ساڵ رو له‌زیادبونه‌‬ ‫سیاسیدا ده‌ژین‬

‫‪8‬‬

‫‪16‬‬

‫فوئاد حسێن داوای ده‌ستپێشخه‌ری له‌گۆڕان ده‌کات‬

‫‪17‬‬

‫حکومه‌تی هه‌رێم‬ ‫‪ 80‬یه‌که‌ی کاره‌با‬ ‫به‌‪ 45‬ملیۆن دۆالر‬ ‫کڕیوه‌و کاری پێناکرێت‬

‫‪2‬‬

‫نه‌وشیروان مسته‌فا‪ :‬بارزانی خاوه‌نی ده‌سه‌اڵت‌و بڕیار‌ه‬ ‫ده‌بێت ئه‌و ده‌ستپێشخه‌ری بکات‬ ‫فوئ����اد حس����ێن نوێن����ه‌ری‌ بارزان����ی‌ بۆ ال ‌ی‬ ‫الیه‌نه‌كان‪ ،‬به‌نه‌وشیروان مسته‌فای‌ راگه‌یاندو‌ه‬ ‫ك���� ‌ه "دو كه‌س خ����اوه‌ن بڕی����ارن له‌هه‌رێم ‌ی‬ ‫كوردس����تان تۆ‌و كاك مه‌س����عود‪ ،‬پێویس����ت ‌ه‬ ‫ده‌ستپێش����خه‌ریتان هه‌بێ����ت"‪ .‬نه‌وش����یروان‬ ‫مس����ته‌فا له‌وه‌اڵمدا پێیوتوه‌ "بارزانی خاوه‌نی‬ ‫ده‌سه‌اڵت‌و بڕیار‌ه ده‌بێت ئه‌و ده‌ستپێشخه‌ری‬ ‫بکات"‪.‬‬ ‫تایب����ه‌ت به‌ئاوێن����ه‌‪ :‬به‌پێ����ی‌ زانیاریه‌كان ‌ی‬ ‫ئاوێنه‌‪ ،‬فوئاد حسێن له‌سه‌ردانه‌كه‌یدا بۆ ال ‌ی‬ ‫نه‌وشیروان مسته‌فا‪ ،‬هیچ ده‌سپێشخه‌رییه‌ك ‌ی‬ ‫پێنه‌ب����وه‌‪ ،‬ئ����ه‌و وتویه‌تی‌ "ته‌نه����ا هاتوم بۆ‬

‫فوئاد حسێن‬

‫مناقه‌ش����ه‌ تا بزانم پێش����نیار‌و را ‌ی الیه‌نه‌كان‬ ‫چییه‌ بۆ كاركردن له‌س����ه‌ر ئاسای ‌ی كردنه‌وه‌ ‌ی‬ ‫دۆخه‌كه‌"‪.‬‬ ‫فوئاد حسێن به‌نه‌وشیروان مسته‌فای‌ وتو‌ه‬ ‫"دو كه‌س خاوه‌ن بڕیارن له‌هه‌رێم ‌ی كوردستان‬ ‫تۆو كاك مه‌سعود‪ ،‬پێویست ‌ه ده‌ستپێشخه‌ریتان‬ ‫هه‌بێت"‪ ،‬به‌اڵم وه‌اڵم ‌ی نه‌وش����یروان مس����ته‌فا‬ ‫ئه‌وه‌ بوه‌ كه‌ "من خاوه‌نی‌ ده‌س����ه‌اڵت‌و بڕیار‬ ‫نی����م‪ ،‬هه‌رچ���� ‌ی ده‌س����ه‌اڵته‌كان ‌ه الی‌ بارزان ‌ی‬ ‫كۆبوه‌ت����ه‌وه‌‪ ،‬ده‌بێ����ت ئه‌و ده‌ستپێش����خه‌ر ‌ی‬ ‫بكات"‪.‬‬ ‫س����ه‌رچاوه‌یه‌كی‌ ئ����اگادار له‌بزوتن����ه‌وه‌ی‌‬

‫گ����ۆڕان س����ه‌باره‌ت ب����ه‌م س����ه‌ردانه‌ی‌ فوئاد‬ ‫حس����ێن‪ ،‬به‌ئاوێنه‌ ‌ی راگه‌یاند ك����ه‌ "ته‌كنیك ‌ی‬ ‫گفتوگ����ۆی‌ پارت���� ‌ی ئه‌وه‌ی����ه‌ هی����چ له‌بڕیار ‌ی‬ ‫خۆی����ان نه‌یه‌ن����ه‌ خ����وار‪ ،‬دێ����ن داوا له‌ئێم ‌ه‬ ‫ده‌كه‌ن ده‌ستپێش����خه‌ریمان هه‌بێت‪ ،‬دوا ‌ی ئه‌و‬ ‫ده‌ستپێخه‌رییه‌ش دیسانه‌وه‌ داواكاری‌‌و قسه‌ ‌ی‬ ‫تریان ده‌بێت"‪.‬‬ ‫س����ه‌رچاوه‌كه‌ وت����ی‌ "گ����ۆڕان هی����چ‬ ‫ده‌ستپێش����خه‌ریه‌كی‌ نابێ����ت چونك����ه‌ هی����چ‬ ‫ده‌سه‌اڵتێك ال ‌ی ئێم ‌ه نیه‌‪ ،‬هه‌مو ده‌سه‌اڵته‌كان‬ ‫ال ‌ی بارزانییه‌‌و پێویس����ت ‌ه ئه‌و ده‌ستپێشخه‌ر ‌ی‬ ‫هه‌بێ����ت‪ ،‬ئێم ‌ه له‌نیه‌ت ‌ی ئه‌وان تێگه‌یش����توین‬

‫ك ‌ه ده‌یانه‌وێ‌ هیچ ش����تێك نه‌ك ‌هن‌و شتێكیش‬ ‫له‌ئێمه‌ به‌ده‌ستبهێنن"‪.‬‬ ‫وتیشی‌ " پارتی‌ خۆی‌ هیچ ده‌ستپێشخه‌رییه‌ك ‌ی‬ ‫نیه‌ ده‌یه‌وێ‌ ئێمه‌ ده‌ستپێشخه‌ری‌‌و پڕۆژه‌یه‌ك ‌ی‬ ‫تر پێش����كه‌ش بكه‌ین بۆ ئه‌وه‌ی‌ بێت له‌س����ه‌ر‬ ‫ئ����ه‌وه‌ش دانوس����تانمان له‌گ���� ‌هڵ‌ ب����كات‌و‬ ‫هه‌ڵوێستمان الواز بكات له‌به‌رده‌م الیه‌نه‌كان ‌ی‬ ‫تر‪ ،‬پارت ‌ی له‌پشت ئه‌م كۆبونه‌وانه‌وه‌ ده‌یه‌وێت‬ ‫په‌یوه‌ن����دی‌ نێوان گ����ۆڕان‌و یه‌كێتی‌‪ ،‬گۆڕان‌و‬ ‫ئیسالمییه‌كان تێكبدات‪ ،‬بۆ ئه‌وه‌ی‌ بڵێت ئێم ‌ه‬ ‫ژێر به‌ژێر له‌گه‌ڵ گۆڕان كۆده‌بینه‌وه‌و ش����ت ‌ی‬ ‫تاز‌ه به‌ڕێوه‌یه‌"‪.‬‬

‫كۆمپانیایه‌ك به‌نوسراوی ساخت ‌ه ‪ 432‬ملیۆن دینار له‌بانكێك راده‌كێشێت‬ ‫بازرگانێ���ك به‌چه‌كی ئ���ه‌و به‌ڵێنده‌رانه‌ ‌ی‬ ‫له‌بازاڕدا ده‌فرۆشرێت له‌یه‌كێك له‌بانكه‌كانی‬ ‫س���لێمانی‪ ،‬به‌نوس���راوی س���اخته‌ ‌ی‬ ‫نه‌خۆش���خانه‌یه‌ك‪ 432 ،‬ملی���ۆن دین���ار‬ ‫راده‌كێشێت‪ ،‬بازرگانه‌كه‌ ده‌ڵێت "ئێمه‌ تاك ‌ه‬ ‫كۆمپانی���ا نین كه‌ ئ���ه‌و كاره‌مان كردبێت‪،‬‬ ‫زۆربه‌ی‌ كۆمپانیاكان وا ئیش ده‌كه‌ن"‪.‬‬

‫ئاوێن���ه‌‪ ،‬س���لێمانی‌‪ :‬به‌پێ���ی‌ ئ���ه‌و‬ ‫دیكۆمێنتان���ه‌ی‌ له‌به‌رده‌س���ت ‌ی ئاوێنه‌دان‪،‬‬ ‫خاوه‌ن���ی‌ كۆمپانی���ای (ل) له‌ماوه‌ی یه‌ك‬ ‫س���اڵدا ‪ 32‬جار پاره‌ی له‌بانكێك راكێشاو‌ه‬ ‫به‌ب���ڕ ‌ی ‪ 432‬ملیۆن‌و ‪ 750‬ه���ه‌زار دینار‪،‬‬ ‫به‌ڕێوه‌ب���ه‌ری بانكه‌كه‌ ئ���ه‌و زانیاریانه‌ ‌ی بۆ‬ ‫ئاوێنه‌ پشتڕاست كرده‌وه‌و وتی‌ "ئه‌و خاوه‌ن‬

‫كۆمپانیایه‌ نوسراوێكی له‌نه‌خۆشخانه‌یه‌كی (ل) به‌ئاوێن���ه‌ی‌ راگه‌یاند ك��� ‌ه "ئێم ‌ه تاك ‌ه‬ ‫شاری س���لێمانی هێناوه‌‪ ،‬نوسراو‌ه ك ‌ه ئه‌م كۆمپانیا نین ئه‌و كاره‌مان كردبێت چه‌ندین‬ ‫كۆمپانیایه‌ كاری خزمه‌تگ���وزاری ده‌كات‌و كۆمپانیای دیك���ه‌ هه‌یه‌ ئه‌و كاره‌ی‌ كردوه‌‪،‬‬ ‫مۆری ره‌س���می پێ���وه‌ بوه‌‪ ،‬ئه‌گ���ه‌ر ئه‌و شته‌ك ‌ه به‌دزییه‌و‌ه نه‌بوه‌‪ ،‬له‌رێی فه‌رمانگه‌ی‬ ‫نوس���راو‌ه نه‌بوای ‌ه نه‌یده‌توان���ی یه‌ك دینار ته‌ندروس���تییه‌و‌ه نه‌بوه‌‪ ،‬ئێمه‌ ئ���ه‌و كات ‌ه‬ ‫گرێبه‌س���تمان هه‌بوه‌ له‌گه‌ڵ ته‌ندروس���تی‪،‬‬ ‫رابكێشێت"‪.‬‬ ‫ب���ه‌اڵم (ك‪ ،‬ر) خاوه‌ن���ی كۆمپانی���ای ئێس���تا داوای پاره‌كه‌ ده‌كرێت���ه‌وه‌ پاره‌ك ‌ه‬

‫"ئاوێنه"‌ له‌ریزبه‌ندی ئه‌و میدیایانه‌ی‬ ‫كه‌ كاریان له‌سه‌ر دۆسیه‌ی گه‌نده‌ڵی‬ ‫كردوه‌ له‌هه‌رێمدا یه‌كه‌مه‌‬ ‫رێكخ���راوی س���تۆپ ب���ۆ دژه‌ گه‌نده‌ڵی‬ ‫به‌ه���اوكاری رێكخ���راوی ‪NED‬ی‬ ‫ئه‌مه‌ریك���ی‪ ،‬دوا راپۆرت���ی س���ااڵنه‌ی‬ ‫پ���ڕۆژه‌ی "به‌هێزكردنی لێپرس���ینه‌وه‌و‬ ‫ده‌سه‌اڵتی یاس���ا له‌هه‌رێمی كوردستان"‬ ‫باڵوده‌كاته‌وه‌‪ ،‬له‌نێو‪ 22‬میدیای نوسراوو‬ ‫بین���راوو بیس���تراوو ئه‌لكترۆنی هه‌رێمی‬ ‫كوردس���تاندا كه‌ كاریان له‌سه‌ر دۆسیه‌ی‬ ‫گه‌نده‌ڵی ك���ردوه‌‪ ،‬ئاوێنه‌ به‌پله‌ی‌ یه‌كه‌م‬ ‫دیاریده‌كات‪.‬‬ ‫ئاوێنه‌‪ ،‬هه‌ولێر‪ :‬پرۆژه‌ی "به‌هێزكردنی‬ ‫لێپرس���ینه‌وه‌و ده‌س���ه‌اڵتی یاسا"‪ ،‬وه‌ك‬ ‫له‌دوا راپۆرتی سااڵنه‌ی رێكخراوی ستۆپ‬ ‫ب���ۆ دژه‌ گه‌نده‌ڵی هات���وه‌ "پڕۆژه‌یه‌كه‌‬

‫كه‌ بۆ یه‌كه‌مجار له‌هه‌رێمی كوردس���تان‬ ‫به‌ش���ێوه‌ی درێژخای���ه‌ن چاودێری ئه‌و‬ ‫كه‌یس���انه‌ كراوه‌ كه‌ میدی���اكان له‌باره‌ی‬ ‫گه‌نده‌ڵی باڵویده‌كه‌ن���ه‌وه‌‌و هه‌وڵی داوه‌‬ ‫زۆرینه‌ی ئ���ه‌و به‌دواداچ���ون‌و زانیاری‌و‬ ‫به‌ڵگان���ه‌ی‌ گه‌نده‌ڵ���ی دیكۆمێنت بكات‬ ‫كه‌ له‌ماوه‌ی ساڵێك میدیاكانی هه‌رێمی‬ ‫كوردستان باڵویانكردۆته‌وه‌"‪.‬‬ ‫له‌راپۆرته‌ك���ه‌دا هاتوه‌ كه‌ "به‌گش���تی‬ ‫سه‌رجه‌م میدیاكانی كوردستان به‌گوێره‌ی‬ ‫ئه‌و زانیاریانه‌ی باڵویانكردۆته‌وه‌ له‌باره‌ی‬ ‫گه‌نده‌ڵی‌و پێش���ێلكاری یاسایی بونه‌ته‌‬ ‫سه‌رچاوه‌ی راپۆرته‌كانی پرۆژه‌‪ ،‬بۆ ئه‌و‬ ‫مه‌به‌سته‌ش چاودێری رۆژنامه‌و گۆڤاره‌كان‬

‫ ‬ ‫ناونیشان‪ :‬سلێامنی ته‌الری زارا ‪ -‬نهۆمی سێیه‌م ‪ -‬شوقه‌ی ژماره‌ ‪32‬‬

‫ده‌گه‌ڕێنینه‌وه‌و بڕێكیشمان گه‌ڕاندۆته‌وه‌"‪ .‬ده‌بێت"‪.‬‬ ‫وتیش���ی‌ "كۆمپانی���ای زۆر هه‌ی��� ‌ه به‌اڵم‬ ‫خاوه‌نی كۆمپانیاكه‌ ره‌تیده‌كاته‌وه‌ چه‌كی‬ ‫كڕیبێت له‌بازاڕی دۆالره‌كه‌‪ ،‬به‌ڵكو هاوكاری ناویان ناهێنم‪ ،‬كێ ده‌یه‌وێت ده‌یبه‌م ‌ه بانك‌و‬ ‫هاوڕێیه‌كی كردوه‌و لێ���ی كڕیوه‌ته‌وه‌‪ ،‬ئه‌و به‌ به‌ڵگه‌وه‌ كۆمپانیاكان ده‌سه‌لمێنم"‪.‬‬ ‫وت���ی "هاوڕێیه‌كم كه‌ ب���اری دارایی خراپ‬ ‫بوه‌‪ ،‬من لێم وه‌رگرتوه‌‪ ،‬راس���ت ‌ه له‌چه‌كێكی‬ ‫س���ه‌د ملیۆنی بیس���ت ملیۆن دینار سودی‬

‫‪3‬‬

‫ریزبه‌ندی میدیایی بۆ دۆسیه‌ی گه‌نده‌ڵی‬

‫كراوه‌‪ ،‬به‌پێی ریزبه‌ندیی میدیایی‪ ،‬ئاوێنه‌‬ ‫له‌نێ���و ‪ 22‬رۆژنامه‌و كه‌ناڵی ته‌له‌فزیۆن‌و‬ ‫س���ایتی ئه‌لكترۆنی‌و رادی���ۆدا به‌رێژه‌ی‬ ‫‪ %25‬له‌پله‌ی یه‌كه‌مدای���ه‌‪ ،‬ئه‌ودوای ‪21‬‬ ‫میدی���ای نوس���راوو بینراوو بیس���تراوو‬ ‫ئه‌لكترۆنی به‌ڕێژه‌ی ‪ %75‬كاریان له‌سه‌ر‬ ‫دۆسیه‌ی گه‌نده‌ڵی‌و پێش���ێلكاریی یاسا‬ ‫كردوه‌‪ .‬له‌ریزیه‌ن���دی ‪ 10‬میدیای یه‌كه‌م‬ ‫كه‌ كاریان له‌س���ه‌ر دۆس���یه‌ی گه‌نده‌ڵی‬ ‫ك���ردوه‌‪ ،‬ئاوێنه‌ به‌رێ���ژه‌ی ‪ %29‬له‌پله‌ی‬ ‫یه‌كه‌مدایه‌‪ ،‬ئێن ئ���اڕ تی به‌ڕێژه‌ی ‪%16‬‬ ‫له‌پله‌ی دوه‌مدایه‌"‪.‬‬

‫ته‌له‌فۆن‪ 3202416 :‬‬

‫‪5‬‬

‫ ‬ ‫به‌شی ریکالم ‪07700600659 :‬‬

‫کۆمپانیای باڵڤ پەیک ئاوێنە دابەش دەکات نرخی ‪ 1000‬دینار‬

‫تیراژ‪4500 :‬‬

‫‌هه‌نوکه‬

‫)‪ )537‬سێشه‌مم ‌ه ‪2016/7/26‬‬

‫نه‌وشیروان مسته‌فا‪ ،‬فوئاد حسێن نائومێد ده‌كات‬

‫‪3‬‬

‫"فوئاد حسێن هیچی تازه‌ی پێنه‌بوه‌و داواكاری بارزانی بۆ كۆبونه‌وه‌ گه‌یاندوه‌‌"‬ ‫قس����ه‌یان له‌گه‌ڵكراوه‌‪ ،‬ئومێدیان نی ‌ه‬ ‫ئه‌م دۆخ����ە به‌ده‌ستپێش����خه‌ریه‌كه‌ی‬ ‫بارزانی‌و س����ه‌ردانه‌كه‌ی فوئاد حسین‬ ‫چاكبێته‌وه‌‪.‬‬

‫ئا‪ :‬وریا حسین‬ ‫یه‌كێتی‌و پارتی‌و گۆڕان جه‌خت‬ ‫له‌سه‌ر هه‌ستیاری‌و پێكه‌وه‌كاركردن‬ ‫له‌گه‌ڵ یه‌كتری ده‌كه‌نه‌وه‌‪ ،‬ناوه‌ڕۆكی‬ ‫كۆبونه‌وه‌كانیشیان له‌گه‌ڵ یه‌كتری‬ ‫ئه‌وه‌ده‌رناخات دۆخه‌كه‌ به‌ره‌و‌‬ ‫بارێكی ئه‌رێنی ده‌ڕوات‪ ،‬هاوكات‬ ‫به‌وته‌ی سه‌ركرده‌یه‌كی كۆمه‌ڵی‬ ‫ئیسالمی "سه‌ردانه‌كانی فوئاد‬ ‫حسێن هیچیان سه‌وز نه‌كردوه‌"‬ ‫عه‌دنان كه‌ركوكی ئه‌ندامی سه‌ركردایه‌تی‬ ‫پارتی دیموكراتی کوردس���تان جه‌خت‬ ‫له‌سه‌ر ئه‌وه‌ ده‌كاته‌وه‌ كه‌ ئه‌م دۆخه‌ی‬ ‫ئێس���تا ئ���ه‌وه‌ی لێده‌خوێنرێته‌وه‌ كه‌‬ ‫الیه‌نه‌كان یه‌كبكه‌ون‪ ،‬وتیش���ی "ئێمه‌‬ ‫وه‌كو پارتی خۆم���ان بۆ دو ئیداره‌یی‬ ‫ئاماده‌ نه‌كردوه‌و خوازیارین كوردستان‬ ‫بەیه‌كپارچه‌یی بمێنێته‌وه‌"‪.‬‬ ‫قس���ه‌كانی كه‌ركوك���ی له‌كاتێكدایه‪،‬‬ ‫بارزان���ی په‌یامێك���ی له‌ب���اره‌ی‬ ‫به‌ش���دارینه‌كردنی كورد له‌كۆبونه‌وه‌ی‬ ‫هاوپه‌یمانانی دژ به‌داعش له‌واشنتۆن‬ ‫باڵوكرده‌وەو‌ په‌یامی ئاڕاسته‌ی خه‌ڵكی‬ ‫هه‌رێمی كوردس���تان ك���ردوه‌‪ ،‬ئه‌وه‌ی‬ ‫نوسیوه‌ " لەبەردەم دو رێگەداین‪ ،‬یان‬ ‫ئەو واقیعە قب���وڵ بكەین كە خەڵكی‬ ‫تر هەركات ویس���تیان كێش���ەمان بۆ‬ ‫دروس���تبكات‌و بڕیار لەچارەنوس���مان‬ ‫ب���دات‌و بەپاش���كۆیی بمێنینەوە‪ ،‬یان‬ ‫بەیەك���ەوە بڕیارێكی هاوبەش بدەین‌و‬ ‫بەرەو سەروەری‌و سەربەخۆیی هەنگاو‬ ‫بنێین‪ .‬پش���ت بەخواو ئیرادەی گەلی‬ ‫كوردس���تان لەئایندەیەك���ی نزی���ك‬ ‫دەردەكەوێ كە كێ پاشكۆیی دەوێت‌و‬ ‫كێ سەروەریی هەڵدەبژێرێت"‪.‬‬ ‫ئه‌و ئه‌ندامه‌ی س���ه‌ركردایه‌تی پارتی‬ ‫له‌باره‌ی ئ���ه‌م په‌یام���ەی بارزانیه‌و‌ه‬ ‫باس���ی ئه‌وه‌یكرد په‌یامه‌كه‌ی بارزانی‬ ‫ب���اس ل���ه‌وه‌ده‌كات كه‌ ك���ورد خۆی‬ ‫خاوه‌نی بڕیاری خۆی بێت‪ ،‬وتیش���ی‬ ‫"چاوه‌ڕوانی ئه‌و رۆژه‌ی���ن ده‌ركه‌وێت‬ ‫كێ خاوه‌ن���ی بڕیاری خۆیه‌تی‌و كێیش‬ ‫پاشكۆیی ده‌وێت"‪.‬‬ ‫ه���اوكات بزوتن���ه‌وه‌ی گ���ۆڕان هیچ‬ ‫قسه‌یه‌كی له‌سه‌ر په‌یامه‌كه‌ی بارزانی‬ ‫نیه‌‪ ،‬ته‌نها ئه‌وه‌ نه‌بێت بزوتنه‌وه‌كه‌ی‬

‫فوئاد حسێن‬ ‫پرسیاری چۆنیه‌تی‬ ‫هێوركردنه‌وه‌ی‬ ‫دۆخه‌كه‌ی له‌نه‌وشیروان‬ ‫مسته‌فا پرسیوه‌‬ ‫ئه‌ویش وتویه‌تی پێش‬ ‫هه‌موشتێك دۆخه‌كه‌‬ ‫ئاسایی بكرێته‌وه‌‬ ‫پاشان هه‌نگاو‬ ‫هه‌ڵده‌گیرێت‬

‫فوئاد حسێن‬ ‫پاشان هه‌نگاو هه‌ڵده‌گیرێت"‪.‬‬

‫ناوه‌ڕۆك���ی په‌یامه‌ك���ه‌ وه‌ك���و وه‌اڵم هاوكات ئاماده‌نه‌بو باس����ی ناوه‌ڕۆكی‬ ‫ده‌بینێت له‌به‌رامبه‌ر دۆخی ئێس���تای كۆبونه‌وه‌ك����ه‌ی نێ����وان نه‌وش����یروان‬ ‫یه‌كێتی نیشتمانی هاوتای په‌یامه‌كه‌ی‬ ‫هه‌رێمی كوردس���تان‌و كۆی پرسه‌كان مسته‌فاو فوئاد حسێن بكات ‪.‬‬ ‫بارزان����ی‌و بزوتن����ه‌وه‌ی گ����ۆڕان ب����ۆ‬ ‫دواقس���ه‌ی بارزانی���ش ك���ه‌ ك���ردی‪،‬‬ ‫په‌یامه‌كه‌ی گ���ۆڕان تایبه‌ته‌ به‌ یادی په‌یامه‌كانی پارت����ی‌و گۆڕان له‌ماوه‌ی ی����ادی دامه‌زراندن����ی بزوتن����ه‌وه‌ی‬ ‫به‌ش���داریكردن له‌هه‌ڵبژاردنه‌كان���ی ‪ 24‬كاتژمێ����ردا له‌كاتێكدای����ه‌ فوئ����اد گ����ۆڕان په‌یامێك����ی ئاڕاس����ته‌ی ئه‌و‬ ‫‪25‬ی حه‌وت���ی ‪2009‬و ئه‌وه‌ی ده‌ڵێت حسێن سه‌رۆكی دیوانی سه‌رۆكایه‌تی بزوتنه‌وه‌ی����ه‌ كردوه‌و ئومێ����دی وایه‌‬ ‫"ئه‌مڕۆ کوردستان‌و ناوچەکە لەبەردەم هه‌رێ����م له‌س����لێمانیه‌و جارێك چاوی ‌پێك����ه‌وه‌ له‌قازانج����ی داهاتوی كوردو‬ ‫پێشهات‌و ئاڵنگاری گەورەدایە‪ ،‬ئەمەش به‌نه‌وشیروان مس����ته‌فا كه‌وتوه‌ واش به‌ره‌و ماف����ی چاره‌نوس‌و په‌ره‌پێدانی‬ ‫وامان لێدەکات داوا بکەین هەمو الیەک بڕیاره‌ بۆ ج����اری دوه‌م بڕواته‌وه‌ الی زیاتری دیموكراسی‌و حوكمڕانیی ژیرو‬ ‫بەرپرس���یارانە مامەڵ���ە لەگ���ەڵ ئەم قس����ه‌ی له‌گه‌ڵبكات‪ ،‬به‌اڵم به‌گوێره‌ی تێپه‌ڕاندن����ی ئاس����ته‌نگه‌كانی به‌رده‌م‬ ‫هەلومەرجەدا بکەن‌‌و سەروەری یاساو زانیاری����ه‌كان ئه‌گ����ه‌ری نی����ه‌ ئه‌وه‌ی گوزه‌ران����ی خه‌ڵك‌و چاره‌س����ه‌ركردنی‬ ‫گێڕانەوەی شەرعیەت بۆ دامەزراوەکانی ئه‌و ده‌یه‌وێت له‌نه‌وش����یروان مسته‌فا كێش����ه‌كان كاربك����ه‌ن‌و كۆشش����ی‬ ‫کوردس���تان‌و بەیەک���ەوە کارکردن بۆ ده‌ستی بكه‌وێت‪ ،‬چونكه‌ له‌كۆبونه‌وه‌ی هاوبه‌شیان درێژ‌ه پێبده‌ین‪.‬‬ ‫داڕشتنی بەرنامەیەکی گونجاو بکەینە له‌گه‌ڵ نه‌وش����یروان مس����ته‌فا گله‌یی‬ ‫ئەرکی نیشتیمانیی لەپێشینەی هەمو مه‌سعود بارزانی پێگه‌یاندوه‌ له‌باره‌ی فه‌ری����د ئه‌سه‌س����ه‌رد ئه‌ندام����ی‬ ‫هه‌ڵمه‌ته‌ ‪ 24‬كاتژمێریه‌كه‌و نەو‌شیروان س����ه‌ركردایه‌تی یه‌كێتی نیش����تمانی‬ ‫هێزە سیاسییەکانی کوردستان"‪.‬‬ ‫مس����ته‌فاش ئه‌وه‌ی وتوه‌ "یه‌كساڵه‌ جه‌خت له‌س����ه‌ر ئه‌وه‌ده‌كات����ه‌وه‌ ئه‌و‬ ‫ش����ۆڕش حاج����ی وته‌بێ����ژی فه‌رمی ئێوه‌ قس����ه‌ له‌سه‌ر من‌و گۆڕان ده‌كه‌ن په‌یامان����ه‌ی پێیانگه‌‌یش����توه‌ له‌الیه‌ن‬ ‫بزوتن����ه‌وه‌ی گ����ۆڕان ئ����ه‌وه‌ی ب����ۆ هیچمان نه‌وتوه‌‪ ،‬هاوكات فوئاد حسێن فوئاد حوس����ێنه‌وه‌ ده‌خرێنه‌ به‌رده‌م‬ ‫ئاوێنه‌ وت "هیچ قس����ه‌یه‌ك له‌باره‌ی پرس����یاری چۆنیه‌تی هێوركردنه‌وه‌ی س����ه‌ركردایه‌تی حزبه‌ك����ه‌ی‌و تاوتوێی‬ ‫په‌یامه‌ك����ه‌ی بارزانیه‌وه‌ ناكه‌ن چونكه‌ دۆخه‌ك����ه‌ی له‌نه‌وش����یروان مس����ته‌فا ده‌كات‪ ،‬بۆیه‌ ب����ڕوای وایه‌ ده‌بێت بۆ‬ ‫به‌یاننامه‌كه‌یان وه‌اڵمی هه‌مو ش����تێك پرس����یوه‌ ئه‌وی����ش وتویه‌ت����ی "پێش چاره‌س����ه‌ری ئه‌م دۆخ����ه‌ پڕۆژه‌یه‌كی‬ ‫ده‌داته‌وه‌و ئ����ه‌وه‌ش په‌یامی ئه‌وانه‌"‪ .‬هه‌موشتێك دۆخه‌كه‌ ئاسایی بكرێته‌وه‌ گونجاو پێش����كه‌ش بكرێ����ت‪ ،‬ده‌ڵێت‬

‫"ده‌بێت ئ����ه‌و پڕۆژه‌یه‌ی پێش����كه‌ش‬ ‫ده‌كرێت گرنت����ی رازیبونی الیه‌نه‌كانی‬ ‫تێدابێت‪ ،‬ب����ه‌اڵم نازانم ئه‌وه‌ی دكتۆر‬ ‫فوئاد حسێن وایه‌ یان نا"‪.‬‬ ‫ئه‌و ئه‌ندامه‌ی س����ه‌ركردایه‌تی یه‌كێتی‬ ‫نیش����تمانی باس����ی ئه‌وه‌ش����ده‌كات‬ ‫ئ����ەم قۆناغ����ە یەکالکەرەوەیە‪ ،‬بەرەو‬ ‫روداوەکان����ی داهاتو هەن����گاو دەنێن‪،‬‬ ‫تائێستا پەیوەندییەکانی نێوان پارتی‌و‬ ‫گۆڕان هیچی لێ س����ەوز نەبوەو هیچ‬ ‫لەئارادا نیە‪ ،‬ئەگەر الیەنەکان بتوانن‬ ‫لەگەڵ یەک رێکبکەون ئێستا باشترین‬ ‫هەلومەرجە‪ ،‬تەنها س����اڵێک ماوە بۆ‬ ‫کۆتای����ی هاتنی پەرلەم����ان‪ ،‬دەبێت‬ ‫لەم ماوەیەدا کۆتای����ی بەقەیرانەکان‬ ‫بهێنرێ����ت‪ ،‬ده‌ش����ڵێت "جموجۆڵێکی‬ ‫گەورە لەئارادایە"‪.‬‬ ‫پێچه‌وانه‌ی ئه‌سه‌س����ه‌رد ك����ه‌ جیاواز‬ ‫ل����ه‌ الیه‌نه‌كانی تر كه‌مێ����ك ئومێدی‬ ‫هه‌ی����ه‌ ل����ه‌م جواڵنه‌ی كه‌ ه����ه‌ن‪ ،‬دو‬ ‫پارته‌ ئیس��ل�امیه‌كه‌ی كوردستان كه‌‬ ‫پێش����تر له‌الیه‌ن نوێنه‌ره‌كه‌ی بارزانی‬

‫فاروق عه‌لی ئه‌ندامی س����ه‌ركردایه‌تی‬ ‫كۆمه‌ڵی ئیسالمی كوردستان پێیوایه‬ ‫فوئاد حس����ێن نوێنه‌رایه‌تی بارزانی‬ ‫ک����ردوه‌بۆ س����ه‌ردانی الیه‌ن����ه‌کان ‪،‬‬ ‫ئه‌گ����ه‌ر له‌هه‌گبه‌که‌یدا ش����تێکی نوێی‬ ‫پێبوایه‌ که ‌بیخاته ‌به‌رده‌م الیه‌نه‌کان‬ ‫ئه‌واده‌کرا بڵێین سه‌ردانه‌کانی ده‌بێته‌‬ ‫س����ه‌ره‌تایه‌کی باش بۆچاره‌س����ه‌ری‬ ‫گرفته‌کان‪ ،‬به‌اڵم به‌پێی زانیاریه‌کانی‬ ‫من شتێکی نوێی پێنه‌بوه‌ به‌ڵکو هه‌ر‬ ‫دوباره‌کردنه‌وه‌ی داواکاریه‌کانی رابردو‬ ‫بوه‌ تاالیه‌نه‌کان ئاماده‌یی کۆبونه‌وه‌یان‬ ‫هه‌بێت‪ ،‬وتی "به‌پێی ده‌رئه‌نجامه‌كان‬ ‫بێت سه‌ردانه‌كانی فوئادحسێن به‌ره‌و‬ ‫پێش����چونێک به‌بارودۆخی سیاس����ی‬ ‫هه‌رێم نابه‌خشێت"‪.‬‬ ‫ئه‌و ئه‌ندامه‌ی سه‌ركردایه‌تی كۆمه‌ڵی‬ ‫ئیس��ل�امی باس����ی ئه‌وه‌ش����ده‌كات‬ ‫پارتی بۆخ����ۆی ده‌توانێت به‌بڕیارێک‬ ‫بارودۆخه‌ک����ه‌چ����اک ب����کات ئه‌ویش‬ ‫په‌رله‌م����ان‌و‬ ‫به‌کاراکردن����ه‌وه‌ی‬ ‫رێکخس����تنه‌وه‌ی حکومه‌ت‪ ،‬دیاره‌ ئه‌م‬ ‫هه‌نگاوه‌ش ته‌کلیفی پێویس����ت نیه‪،‬‬ ‫وتیشی "به‌له‌ده‌ستچونی ده‌رفه‌ته‌کان‬ ‫ک����ه‌س����ه‌ره‌تاکه‌ی دیاری����داوه‌ پێش‬ ‫هه‌رالیه‌نێک����ی ت����ر گله‌ی����ی له‌پارتی‬ ‫ده‌ک����رێ‌و زه‌ره‌رمه‌ن����دی یه‌که‌می����ش‬ ‫هه‌رپارتی ده‌بێت" ‪.‬‬ ‫هاوت����ا یه‌كگرتوه‌كه‌ش����ی س����ۆران‬ ‫ئه‌حمه‌د گومان‌و دودڵیه‌كانی له‌باره‌ی‬ ‫س����ه‌ردانه‌كانی فوئاد حوس����ەینه‌وه‌‬ ‫ده‌رده‌بڕێت‌و باوه‌ڕی وایه‌ ئاس����ۆیه‌ك‬ ‫دیارنیه‌ كه‌س ته‌نازول بكات له‌داواكانی‬ ‫بۆی����ه‌ هۆش����داری ئ����ه‌وه‌ ده‌دات ئه‌م‬ ‫دۆخه‌ به‌م شێوه‌یه‌ بمێنێته‌وه‌ ئه‌گه‌ری‬ ‫هه‌ی����ه‌ هێ����زه‌ ده‌ره‌كی����ه‌كان كار بۆ‬ ‫رێكخس����تنی الیه‌نه‌كان بكه‌ن‪ ،‬وتیشی‬ ‫"ئه‌گ����ه‌ر نه‌وش����یروان مس����ته‌فا به‌م‬ ‫ده‌ستپێشخه‌ریه‌ی بارزانی رازی نه‌بێت‬ ‫ئه‌وا دۆخه‌كه‌ وه‌كو خۆی ده‌مێنێته‌وه‌‬ ‫ره‌نگه‌ ئالۆزتریش بێت تا ئه‌م خوله‌ی‬ ‫په‌رله‌م����ان ته‌واو ده‌بێ����ت كه‌ ده‌كاته‌‬ ‫ساڵێك‌و دومانگی دیكه‌ دۆخه‌كه‌ وه‌كو‬ ‫خۆی ده‌مێنێته‌وه‌‌"‪.‬‬

‫كۆمپانیایه‌ك به‌نوسراوی ساخته‌و چه‌كی باوه‌ڕپێكراو ‪ 432‬ملیۆن دینار راده‌كێشێت‬ ‫ئا‪ :‬بنار هیدایه‌ت‬ ‫له‌یه‌كێك له‌بانكه‌كانی سلێمانی‪،‬‬ ‫به‌نوسراوی ساخت ‌هی‌ نه‌خۆشخانه‌یه‌كی‬ ‫سلێمانی‪ ،‬بازرگانێك ‪ 432‬ملیۆن‬ ‫دینار راده‌كێشێت به‌چه‌كی ئه‌و‬ ‫به‌ڵێنده‌رانه‌ی‌ له‌بازاڕدا ده‌فرۆشرێت‪،‬‬ ‫هه‌رچه‌ند‌ه چه‌كه‌كه‌ باوه‌ڕپێكراو‬ ‫بوه‌‪ ،‬به‌اڵم نوسراوه‌ك ‌ه ساخت ‌ه‬ ‫بوه‌‪ ،‬بازرگانه‌كه‌ ده‌ڵێت "ئێم ‌ه‬ ‫تاكه‌ كۆمپانیا نین كه‌ ئه‌و كاره‌مان‬ ‫كردبێت‪ ،‬زۆرب ‌هی‌ كۆمپانیاكان وا ئیش‬ ‫ده‌كه‌ن"‪.‬‬ ‫به‌ڵێنده‌ران له‌قه‌یرانی دارایی پش���كی‬ ‫ش���ێریان به‌رك���ه‌وت‪ ،‬به‌جۆرێ���ك‬ ‫پرۆژه‌كانیان وه‌س���تاو بگر‌ه هه‌ندێكیان‬ ‫مایه‌پوچی خۆیان راگه‌یاند‪ ،‬حكومه‌ت‬ ‫ب���ۆ ئ���ه‌وه‌ی‌ ق���ه‌رز‌ه كه‌ڵه‌كه‌بوه‌كانی‬ ‫به‌ڵێنده‌ران له‌سه‌ر شانی كه‌مبكاته‌وه‌‪،‬‬ ‫هه‌س���تا به‌پێدانی چه‌ك���ی پاره‌‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫ی‬ ‫به‌بێ ئه‌وه‌ی‌ به‌ڵێنده‌ران بتوانن پاره‌ك ‌ه ‌‬ ‫رابكێش���ن له‌بان���ك‪ ،‬س���ه‌رچاوه‌یه‌كی‬ ‫ی راگه‌یاند ك ‌ه ئه‌و‬ ‫تایب���ه‌ت به‌ئاوێن���ه‌ ‌‬ ‫ی حكومه‌ت ده‌توانرێت پێیبوترێت‬ ‫كاره‌ ‌‬ ‫نایاس���ایی‪ ،‬حكوم���ه‌ت چ���ه‌ك ده‌دات‬ ‫به‌به‌ڵێن���ده‌رو پێیده‌ڵێ���ت ناتوانی���ت‬ ‫خه‌رجی بكه‌ی���ت له‌بانك‪ ،‬ئه‌و‌ه وایكرد‬ ‫به‌ڵێن���ده‌ران چه‌كه‌كانی���ان به‌چاره‌كی‬ ‫پاره‌كه‌ بفرۆشنه‌وه‌‪ ،‬بۆ نمون ‌ه چه‌كێك‬ ‫به‌سه‌د ملیۆن دینار‌ه فرۆشراوه‌ ب ‌ه ‪25‬‬ ‫ملیۆن دینار‪ ،‬س���ه‌رچاوه‌ك ‌ه وتی‌ "ئێم ‌ه‬ ‫كارمان له‌س���ه‌ر كۆمپانیایه‌ك كرد ك ‌ه‬ ‫كاری خزمه‌تگ���وزاری‌و پاكوخاوێن���ی‬

‫ده‌كات‪ ،‬داومان ‌ه به‌یاسا‪ ،‬كۆمپانیاكه‌یان‬ ‫دروس���تكردوه‌‪ ،‬نوسراویان بۆكردوه‌ بۆ‬ ‫یه‌كێك له‌بانكه‌كان‪ ،‬چه‌كی كڕیوه‌ته‌و‌ه‬ ‫له‌بازاڕی دۆالره‌كه‌‪ ،‬له‌بانك پاره‌كه‌یان‬ ‫ب���ۆ خه‌رجكراوه‌‪ ،‬ئ���ه‌وه‌ به‌هه‌ده‌ردان‌و‬ ‫گه‌نده‌ڵییه‌"‪.‬‬ ‫ئێس���تا ئ���ه‌و كه‌یس���ه‌ الی دادوه‌ری‬ ‫گش���تییه‌و چاوه‌ڕوان���ی لێكۆڵینه‌وه‌ی‬ ‫كۆتای���ی ده‌كرێ���ت‪ ،‬چونك��� ‌ه به‌پێی‬ ‫وت���ه‌ی‌ س���ه‌رچاو‌ه تایبه‌ته‌ك���ه‌‪ ،‬ئه‌م‬ ‫كۆمپانیای��� ‌ه چۆن دروس���تكراوه‌و ئه‌و‬ ‫بانك ‌ه چۆن پ���اره‌ی‌ داوه‌تێ‪ ،‬هه‌روه‌ها‬ ‫چۆن نوسراوی بۆكراوه‌‪ ،‬چونك ‌ه چه‌كی‬ ‫پاره‌كه‌ له‌خه‌زێن���ه‌وه‌ نه‌هاتوه‌‪ ،‬چونك ‌ه‬ ‫ده‌زانرێ���ت چه‌ك له‌خه‌زێن���ه‌و‌ه ره‌وان ‌ه‬ ‫بكرێت جیاوازی هه‌ی��� ‌ه له‌گه‌ڵ چه‌كی‬ ‫بازاڕی دۆالره‌كه‌‪.‬‬ ‫هاوكات ئاماژ‌ه به‌وه‌ش���ده‌كات "ئه‌گه‌ر‬ ‫رێنمایی هاتو‌ه بۆ خه‌رجنه‌كردنی پار‌ه‬ ‫له‌بانك���ه‌كان‪ ،‬چۆن‌و ب���ه‌چ رێنماییه‌ك‬ ‫ئه‌و پاره‌ی��� ‌ه خه‌رجكراوه‌‪ ،‬نزیكه‌ی‌ نیو‬ ‫ملیار دین���ار راكێش���راوه‌‪ ،‬كۆمه‌ڵگای‬ ‫پیره‌مێ���ردی ددان له‌به‌ر نه‌بونی پێنج‬ ‫ملی���ۆن دینار په‌كی كه‌وت���وه‌‪ ،‬ده‌یان‬ ‫پرۆژ‌هی‌ له‌و ش���ێوه‌ی ‌ه هه‌ی��� ‌ه پاره‌یان‬ ‫ب���ۆ خه‌رجناكرێت‪ ،‬نابێ���ت تۆ پاره‌ بۆ‬ ‫كۆمپانیاییه‌ك���ی دروس���تكراو خ���ه‌رج‬ ‫بكه‌یت"‪.‬‬ ‫ی زانیارییه‌كان ئ���ەم کۆمپانیایە‬ ‫به‌پێ��� ‌‬ ‫هیچ گرێبه‌ست‌و په‌یوه‌ندییه‌كی له‌گه‌ڵ‬ ‫حكومه‌ت نه‌بوه‌‪ ،‬كۆمپانیاكه‌ بونی هه‌یه‌‪،‬‬ ‫له‌یه‌كێك له‌نه‌خۆش���خانه‌كانی سلێمانی‬ ‫نوسراوێكی كردو‌ه بۆ بانك‪ ،‬نوسراوه‌ك ‌ه‬ ‫به‌مش���ێوه‌یه‌ بو‌ه (ئه‌م كۆمپانیای ‌ه الی‬ ‫ئێم ‌ه گرێبه‌ستی هه‌یه‌‪ ،‬هاوكاری بكه‌ن‬

‫ئه‌و گه‌نده‌ڵیی ‌ه دروست نه‌ده‌بو"‪.‬‬

‫ب���ۆ ئه‌و‌هی‌ موچ���ه‌ی‌ كرێكاره‌كانی ناو‬ ‫نه‌خۆشخانه‌ بدات‌و پار‌هی‌ بده‌نێ)‪ ،‬ئه‌و‬ ‫ی دۆالره‌ك ‌ه‬ ‫خاوه‌ن كۆمپانیای���ه‌ له‌بازاڕ ‌‬ ‫هه‌ستاو‌ه به‌كڕینه‌وه‌ی‌ چه‌كی ئه‌و خاوه‌ن‬ ‫ی چه‌كیان هه‌یه‌و ناتوانن پار‌ه‬ ‫پرۆژانه‌ ‌‬ ‫وه‌ربگرن‪ ،‬له‌ماوه‌ی یه‌ك ساڵدا ‪ 32‬جار‬ ‫ی‬ ‫پاره‌ی راكێشاوه‌و ش���ه‌ش جار پاره‌ ‌‬ ‫به‌س���ه‌د ملیۆن‌و په‌نجا ملی���ۆن دینار‬ ‫له‌رێی چه‌كی به‌ڵێنده‌ران���ه‌و‌ه داناوه‌‪.‬‬ ‫ی له‌ماوه‌ی یه‌ك س���اڵدا ‪432‬‬ ‫توانیویه‌ت ‌‬ ‫ملیۆن‌و ‪ 750‬هه‌زار دینار رابكێش���ێت‪.‬‬ ‫ئه‌م ‌ه له‌كاتێكدای���ه‌ كه‌ گومان ده‌كرێت‬ ‫ی كوردس���تان‬ ‫ی بانكه‌كان��� ‌‬ ‫له‌زۆرب���ه‌ ‌‬ ‫ئه‌م كاره‌ رویدابێت‪ .‬پێش���تر له‌شاری‬ ‫هه‌ولێر‪ ،‬هه‌مان شت رویداو به‌وهۆیه‌و‌ه‬ ‫چه‌ند كه‌سێكی له‌سه‌ر ده‌ستگیركران‪،‬‬ ‫ی ش���اره‌زایانی ئابوری‪ ،‬هۆكاری‬ ‫به‌وت ‌ه ‌‬ ‫ئ���ه‌و جۆر‌ه حاڵه‌تان ‌ه بۆ ئ���ه‌و قه‌یران ‌ه‬ ‫داراییه‌ی به‌س���ه‌ر هه‌رێمی كوردستاندا‬ ‫هاتوه‌ ده‌گه‌ڕێته‌وه‌‪.‬‬

‫خاوەنی کۆمپانیاکە‪:‬‬ ‫ئێمه‌ تاكه‌‬ ‫كۆمپانیا نین‬ ‫كه‌ ئه‌و كاره‌مان‬ ‫كردبێت‪ ،‬زۆربه‌ی‌‬ ‫كۆمپانیاكان وا‬ ‫ئیش ده‌كه‌ن‬

‫ی‬ ‫به‌ڕێوه‌به‌ری بانكه‌ك��� ‌ه ئه‌و زانیاریان ‌ه ‌‬ ‫بۆ ئاوێنه‌ پشتڕاست كرده‌وه‌و ئاماژه‌ی‬ ‫به‌دروس���تكردنی لیژنه‌ی���ه‌ك دا ب���ۆ‬ ‫ی‬ ‫به‌دواداچون بۆ ئه‌و كه‌یس���ه‌‪ ،‬ئه‌و وت ‌‬ ‫"ئ���ه‌و خاوه‌ن كۆمپانیای ‌ه نوس���راوێكی‬ ‫له‌نه‌خۆش���خانه‌یه‌كی ش���اری سلێمانی‬ ‫هێناوه‌‪ ،‬نوس���راوه‌ كه‌ ئه‌م كۆمپانیای ‌ه‬ ‫كاری خزمه‌تگ���وزاری ده‌كات‌و م���ۆری‬ ‫ره‌س���می پێ���وه‌ ب���وه‌‪ ،‬ئه‌گ���ه‌ر ئه‌و‬ ‫نوس���راو‌ه نه‌بوای��� ‌ه نه‌یده‌توان���ی یه‌ك‬ ‫دینار رابكێش���ێت‪ ،‬چه‌كی هێناوه‌‪ ،‬ئایا‬ ‫قه‌رزی كردو‌ه یا كڕیویه‌تی دیار نییه‌‪،‬‬ ‫پاره‌ی‌ راكێشاوه‌و ئه‌و بابه‌ته‌ رویداوه‌‪.‬‬ ‫ئێس���تا لیژنه‌ی���ه‌ك دروس���تكراو‌ه بۆ‬

‫لێكۆڵینه‌وه‌"‪.‬‬ ‫ئام���اژه‌ به‌وه‌ش���ده‌كات "ئ���ه‌و خاوه‌ن‬ ‫ی‬ ‫كۆمپانیای���ه‌ نوس���راوی س���اخت ‌ه ‌‬ ‫هێن���اوه‌ ده‌ركه‌وت���وه‌ له‌رێ���ی چه‌ن���د‬ ‫په‌رله‌مانتارێكه‌و‌ه ئه‌وه‌ ئاشكرا كراوه‌‪،‬‬ ‫ئه‌گ���ه‌ر یه‌كێك كیتابێ���ك بهێنێت خۆ‬ ‫قورئان���ی پێناخۆیت ت���ا بزانرێت ئه‌و‬ ‫نوسراو‌ه ره‌س���میه‌ یان نا‪ ،‬ئێم ‌ه وه‌ك‬ ‫بانك دورین له‌و كێشه‌یه‌وه‌‪ ،‬به‌اڵم ئه‌گه‌ر‬ ‫ئه‌و نوسراوی ساخته‌ نه‌هێنێت له‌بانكدا‬

‫ده‌سه‌لمێنم"‪.‬‬

‫هه‌رچه‌ند‌ه به‌دواداچون بۆ ئه‌و كه‌یس ‌ه به‌ڕێوه‌ب���ه‌ری گش���تی ته‌ندروس���تی‬ ‫به‌رده‌وام���ه‌‪ ،‬ب���ه‌اڵم وه‌ك خاوه‌ن���ی س���لێمانی له‌س���ه‌ر ئ���ه‌م روداو‌ه دێت ‌ه‬ ‫كۆمپانی���ای (ل) ده‌ڵێت ئ���ه‌وان تاك ‌ه ده‌ن���گ‌و ده‌ڵێ���ت "ئ���ه‌و‌ه په‌یوه‌ندی‬ ‫كۆمپانیا نین كه‌ ئه‌و كاره‌یان كردبێت‪ ،‬به‌فه‌رمانگ ‌هی‌ ته‌ندروستی سلێمانییه‌و‌ه‬ ‫زۆرب���ه‌ی‌ كۆمپانی���اكان ئ���ه‌و ئیش��� ‌ه نیه‌‪ ،‬به‌ڵكو كارمه‌ندی نه‌خۆشخانه‌یه‌ك‬ ‫ی كردوه‌‪ ،‬بۆی ‌ه ئێس���تا‬ ‫ئه‌و نوس���راو‌ه ‌‬ ‫ده‌كه‌ن‪.‬‬ ‫(ك‪ ،‬ر) ك��� ‌ه خاوه‌ن���ی كۆمپانیاكه‌ی ‌ه لیژنه‌یه‌ك���ی له‌س���ه‌ر دروس���تكراو‌ه‬ ‫ی راگه‌یاند "ئێم ‌ه تاك ‌ه كۆمپانیا له‌هه‌ری���ه‌ك له‌جێگ���ری به‌ڕێوه‌ب���ه‌ری‬ ‫به‌ئاوێن ‌ه ‌‬ ‫نین ئ���ه‌و كاره‌مان كردبێ���ت چه‌ندین گش���تی‪ ،‬نوێنه‌ری داواكاری گش���تی‌و‬ ‫ی به‌ڕێوه‌به‌ری وردبینی‌و به‌ش���ی یاس���او‬ ‫كۆمپانی���ای دیك���ه‌ هه‌یه‌ ئ���ه‌و كار‌ه ‌‬ ‫كردوه‌‪ ،‬شته‌كه‌ به‌دزییه‌و‌ه نه‌بوه‌‪ ،‬له‌رێی لێكۆڵینه‌وه‌ی‌ له‌سه‌ر ده‌كرێت"‪.‬‬ ‫ی راگه‌یاند‬ ‫فه‌رمانگه‌ی ته‌ندروستییه‌وه‌ نه‌بوه‌‪ ،‬ئێم ‌ه د‪.‬میران محه‌م���ه‌د به‌ئاوێنه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫ئه‌و كات ‌ه گرێبه‌س���تمان هه‌بوه‌ له‌گه‌ڵ "ئ���ه‌وه‌ی ك���راوه‌ له‌ڕێ���ی فه‌رمانگه‌ ‌‬ ‫ته‌ندروس���تی‪ ،‬ئێس���تا داوای پاره‌ك ‌ه ته‌ندروستییه‌و‌ه نه‌كراوه‌‪ ،‬به‌ڵكو له‌رێی‬ ‫ده‌كرێت���ه‌و‌ه پاره‌ك��� ‌ه ده‌گه‌ڕێنینه‌وه‌و نه‌خۆشخانه‌كه‌و‌ه كراوه‌‪ ،‬ئه‌و كارمه‌ند‌ه‬ ‫بڕێكیش���مان گه‌ڕاندۆته‌وه‌‪ ،‬پێشتر ك ‌ه نوس���راوێكی ك���ردو‌ه ب���ۆ بانكێ���ك‌و‬ ‫گرێبه‌س���تمان هه‌بو له‌گه‌ڵ ته‌ندروستی نوس���یویه‌تی هاوكاری كۆمپانیای (ل)‬ ‫بكه‌ن‪ ،‬كۆمپانیای ناوبراو ئیشی نه‌كردو‌ه‬ ‫پاره‌كه‌ خراوه‌ت ‌ه سه‌ر حسابه‌كه‌"‪.‬‬ ‫خاوه‌ن���ی كۆمپانیاك���ه‌ ره‌تیده‌كاته‌و‌ه بۆ ئ���ه‌و نه‌خۆش���خانه‌یه‌‪ ،‬له‌ئێس���تادا‬ ‫چه‌ك���ی كڕیبێت له‌ب���ازاڕی دۆالره‌كه‌‪ ،‬لیژنه‌یه‌كی له‌سه‌ر دروستكراوه‌‪ ،‬له‌وه‌ی‬ ‫ی نوسین ‌ه یاخود گه‌نده‌ڵییه‌‪،‬‬ ‫به‌ڵك���و ه���اوكاری هاوڕێیه‌كی كردوه‌و ئایا هه‌ڵ ‌ه ‌‬ ‫ی بۆكراو‌ه‬ ‫ی نوس���راوه‌ك ‌ه ‌‬ ‫لێی كڕیوه‌ته‌وه‌‪ ،‬ئه‌و وتی "به‌و شێوه‌ی ‌ه چونك ‌ه ئه‌وه‌ ‌‬ ‫نی��� ‌ه من كڕی���ن‌و فرۆش���تنم به‌چه‌كی س���اڵی ‪ 2014‬كاری له‌و نه‌خۆشخانه‌ی ‌ه‬ ‫به‌ڵێنده‌ران���ه‌وه‌ نه‌ك���ردوه‌‪ ،‬هاوڕێیه‌كم كردوه‌‪ ،‬به‌اڵم كۆمپانیاك ‌ه نه‌بوه‌و به‌ناوی‬ ‫ی كردوه‌‪،‬‬ ‫كه‌ ب���اری دارایی خراپ ب���وه‌‪ ،‬من لێم كۆمپانیایه‌كی دیكه‌و‌ه كاره‌كه‌ ‌‬ ‫وه‌رگرتوه‌‪ ،‬راسته‌ سودی هه‌بوه‌ ره‌نگ ‌ه ئ���اگاداری ئه‌وه‌ نیم ئایا نوس���راوه‌ك ‌ه‬ ‫چه‌كێك هه‌ر دو بۆ س���ێ ملیۆن دینار ساخته‌ی ‌ه یاخود نا"‪.‬‬ ‫ی به‌ڕێوه‌به‌ری گشتی ته‌ندروستی‬ ‫سودم لێبینیبێت نه‌چوم له‌بازاڕ بیكڕم‪ ،‬به‌وته‌ ‌‬ ‫له‌چه‌كێكی سه‌د ملیۆنی بیست ملیۆن س���لێمانی ئه‌م جۆر‌ه نوسراوان ‌ه كراون‬ ‫بۆ كۆمپانیاكان تاوه‌كو پار‌ه وه‌ربگرن‪،‬‬ ‫دینار سودی ده‌بێت"‪.‬‬ ‫وتیش���ی‌ "كۆمپانی���ای زۆر هه‌ی ‌ه به‌اڵم به‌اڵم نه‌كراوه‌ بۆ كۆمپانیایه‌ك ك ‌ه كاری‬ ‫ی نوسراویان بۆكراو‌ه‬ ‫ناوی���ان ناهێنم‪ ،‬كێ ده‌یه‌وێت ده‌یبه‌م ‌ه نه‌كردبێت‪ ،‬ئه‌وان ‌ه ‌‬ ‫بان���ك‌و به‌به‌ڵگ���ه‌وه‌ كۆمپانی���اكان سه‌رجه‌میان كاریانكردوه‌‪.‬‬

‫‪2‬‬

‫تایبه‌ت‬

‫)‪ )537‬سێشه‌مم ‌ه ‪2016/7/26‬‬

‫حکومەتی هەرێم ‪ 80‬یه‌كه‌ ‌ی كاره‌با داعش ده‌ستده‌كات‬ ‫به‌‪ 45‬ملیۆن دۆالر كڕیوه‌و كاری پێناكرێت به‌شه‌ڕی پارتیزانی‌‬ ‫ئا‪ :‬بنار هیدایه‌ت‬ ‫له‌ساڵی ‪2007‬دا حكومه‌تی هه‌رێمی‬ ‫كوردستان‪ 80 ،‬یه‌كه‌ی‌ جۆری دیزڵ‬ ‫له‌واڵتی لوبنان به‌‪ 45‬ملیۆن دۆالر‬ ‫ده‌كڕێت‪ ،‬بۆ ئه‌وه‌ی‌ بتوانێت قه‌یرانی‬ ‫كاره‌با كه‌مبكاته‌وه‌‪ ،‬به‌اڵم هه‌ر چه‌ند‬ ‫ساڵێك ئه‌و یه‌كانه‌ كارده‌كه‌ن‌و دواتر‬ ‫ی‬ ‫ده‌ یه‌كه‌یان له‌كارده‌كه‌وێت‪ ،‬ئه‌وه‌ ‌‬ ‫ی خه‌رجی‬ ‫ده‌مێنێته‌وه‌ به‌بیانوی ئه‌وه‌ ‌‬ ‫زۆره‌ له‌كار ده‌خرێن‪ ،‬په‌رله‌مانتارێكی‬ ‫گۆڕان ده‌ڵێت "ئه‌گه‌ر مه‌به‌ست‬ ‫لێی پاره‌ خواردن نه‌بوه‌‪ ،‬بۆ كاری‬ ‫پێناكرێت‌و له‌كارده‌خرێن‪ ،‬به‌ڕێوه‌به‌ری‬ ‫گشتی كاره‌بای سلێمانیش ئاماژ‌ه‬ ‫به‌وه‌ده‌كات "راست ‌ه ئێستا ئه‌و‬ ‫یه‌كانه‌ به‌هۆی خه‌رجی زۆری گازوایل‬ ‫له‌كارخراون‌و كاریان پێناكرێت"‪.‬‬ ‫به‌ر له‌نۆ ساڵ حكومه‌تی هه‌رێم له‌ڕێی‬ ‫وه‌زاره‌تی كاره‌باوه‌‪ ،‬گرێبه‌ستێكی له‌گه‌ڵ‬ ‫كۆمپانی���ای س���ه‌قه‌ری لوبنانی واژۆكرد‬ ‫به‌ب���ڕی ‪ 45‬ملی���ۆن دۆالر له‌به‌رامب���ه‌ر‬ ‫هاورده‌كردن���ی ‪ 80‬یه‌ك���ه‌ی‌ دی���زڵ بۆ‬ ‫پێدان���ی كاره‌با به‌چه‌ند وێس���تگه‌یه‌ك‪،‬‬ ‫ب���ه‌اڵم ماوه‌یه‌كه‌ ئ���ه‌و مۆلیدانه‌ كاریان‬ ‫پێناكرێت‪ ،‬فایه‌ق مسته‌فا په‌رله‌مانتاری‬ ‫گ���ۆڕان له‌په‌رله‌مان���ی كوردس���تان‬ ‫ی‬ ‫به‌ئاوێنه‌ی‌ راگه‌یاند "له‌م چه‌ند س���اڵه‌ ‌‬ ‫رابردودا‪ ،‬حكومه‌تی هه‌رێم گرێبه‌ستێكی‬ ‫له‌ڕێ���ی وه‌زاره‌ت���ی كاره‌ب���اوه‌ له‌گ���ه‌ڵ‬ ‫كۆمپانیایه‌ك���ی لوبنان���ی واژۆك���رد‪ ،‬بۆ‬ ‫دابینكردنی ‪ 80‬یه‌ك���ه‌ی به‌رهه‌مهێنانی‬ ‫دیزڵ ك ‌ه به‌(س���ه‌قه‌ر) ناس���راون‪ ،‬ئه‌و‬ ‫ی ‪100‬‬ ‫هه‌ش���تا یه‌كه‌یه‌ تواناكه‌یان نزیكه‌ ‌‬ ‫مێگاوات بو‪ ،‬به‌پێی ناوچه‌كان دابه‌شكرا‪،‬‬ ‫به‌ش���ێكی بۆ چوارتاو به‌شێكی له‌كۆیه‌و‬ ‫له‌چوارقوڕنه‌و چه‌مچه‌ماڵ دابه‌ش���كران‪،‬‬ ‫به‌اڵم له‌ساڵی ‪ 2013‬تائێستا ئه‌و یه‌كان ‌ه‬

‫ل���ه‌كاردا نی���ن‪ ،‬به‌پێی وت���ه‌ی‌ خۆیان له‌داهاتوی كاره‌كانی بكاته‌وه‌‪ ،‬گرێبه‌ست‬ ‫ده‌ڵێن كێش���ه‌ی‌ ته‌كنیك���ی هه‌یه‌‪ ،‬چۆن بۆ باش���تربونی ئاو و كاره‌باو رێگاوبان‬ ‫ی چه‌ند س���اڵێك‬ ‫ئه‌و هه‌م���و یه‌كه‌ی كاره‌بای���ه‌ به‌یه‌كه‌و‌ه واژۆ ب���كات‪ ،‬به‌وپێیه‌ ‌‬ ‫كێش���ه‌ی‌ ته‌كنیك���ی تێده‌كه‌وێت له‌یه‌ك به‌رله‌ئێس���تا ئه‌و دیزاڵنه‌ كڕدراون به‌اڵم‬ ‫كات���دا‪ ،‬بۆ ئه‌وه‌نده‌ كاریان پێنه‌كرا‪ ،‬ئه‌و ئێس���تا له‌ب���ه‌ر زیادخه‌رج���ی راگیراوه‌‪،‬‬ ‫هه‌مو پاره‌یه‌ی پێ���درا و كاری پێنه‌كرا‪ ،‬هۆكاره‌ك���ه‌ش گران وه‌س���تانه‌ له‌س���ه‌ر‬ ‫ئه‌گ���ه‌ر مه‌به‌س���تیان گازوایل��� ‌ه بۆ ئه‌و حكومه‌ت‪ ،‬به‌ڕێوه‌به‌ری گش���تی كاره‌بای‬ ‫گرێبه‌س���ته‌كرا‪ ،‬كارپێكردنی دیزڵ گران س���لێمانیش ده‌ڵێت "ئه‌و یه‌كان ‌ه له‌ساڵی‬ ‫ده‌كه‌وێت‪ ،‬ئه‌گه‌ر كێشه‌ی ته‌كنیكییه‌ بۆ ‪ 2007‬ك���ڕدراوه‌‪ ،‬به‌دڵنیایی���ه‌و‌ه زانراو‌ه‬ ‫چاك نه‌كراون‪ ،‬چۆن ده‌كرێت مۆلیده‌یه‌ك كه‌خه‌رج���ی زۆری ده‌وێت‪ ،‬هه‌ر ئه‌وه‌ش‬ ‫نه‌بوه‌ یه‌كه‌یه‌كمان هه‌یه‌ له‌تاسلوج ‌ه ‪51‬‬ ‫به‌وشێوه‌یه‌ هه‌مویان تێكبچن"‪.‬‬ ‫ی مێگاوات ‌ه به‌هه‌مان سوته‌مه‌نی كارده‌كات‪،‬‬ ‫پاساوه‌كانی حكومه‌ت بۆ ئه‌و كێشانه‌ ‌‬ ‫روب���ه‌روی ده‌بن���ه‌و‌ه هه‌میش���ه‌ وه‌اڵمی به‌اڵم ئێستا به‌نه‌وتی ره‌ش كارده‌كه‌ین‪،‬‬ ‫حازربه‌ده‌س���ت هه‌یه‌‪ ،‬ئه‌ویش یا نه‌بونی حكومه‌ت په‌له‌ی‌ بو له‌دانانی وێس���تگ ‌ه‬ ‫پاره‌ی���ه‌ ی���ا نه‌بونی ئامێ���رو كارمه‌ندی بۆ نه‌هێشتنی كاره‌با‪ ،‬هه‌رچه‌ند بڕیاربو‬ ‫ی راپه‌رینی���ش هه‌مان جۆری‬ ‫ش���اره‌زایه‌‪ ،‬به‌پێی وته‌ی‌ فایه‌ق مسته‌فا له‌ئی���داره‌ ‌‬ ‫ی سه‌قه‌ر دابین بكرێت به‌اڵم باش بو‬ ‫ئه‌گه‌ر ب���ۆ پڕكردن���ی گیرفانی هه‌ندێك یه‌كه‌ ‌‬ ‫كه‌س نه‌بوه‌‪ ،‬بۆ گرێبه‌ستیان كرد‪ ،‬وتی سه‌رینه‌گرت‪ ،‬ئه‌مانه‌ كۆمه‌ڵێك هه‌نگاوی‬ ‫"ئ���ه‌و یه‌كانه‌ ملیۆنان دۆالریان پێدراوه‌و هه‌ڵه‌ی حكومه‌ت ب���و‪ ،‬باوه‌ڕم به‌وه‌ نی ‌ه‬ ‫كاری پێناكرێ���ت‪ ،‬ئ���ه‌وه‌ به‌هه‌ده‌ردانه‌و پاره‌ خواردن���ی تێدابێ���ت‪ ،‬له‌ناچاری‌و‬ ‫گه‌نده‌ڵیی���ه‌‪ ،‬چونك���ه‌ گیرفان���ی چه‌ند بێپالنی ئ���ه‌و كاره‌ ك���را‪ ،‬چه‌ند جارێك‬ ‫كه‌س���ێكی پ���ێ پڕكراوه‌‪ ،‬له‌س���ه‌ره‌تای پێشنیارمان كردوه‌ بۆ ئه‌وه‌ی‌ ئه‌م یه‌كان ‌ه‬ ‫چونم���ان بۆ په‌رله‌م���ان به‌دواداچونمان بدرێ���ت به‌كه‌رتی تایب���ه‌ت‌و دابینكردنی‬ ‫ی له‌سه‌ر حكومه‌ت بێت‬ ‫ی س���وته‌مه‌نییه‌كه‌ ‌‬ ‫ك���رد‪ ،‬ته‌نها وه‌اڵمیان ئه‌وه‌یه‌ كێش���ه‌ ‌‬ ‫به‌اڵم بێ وه‌اڵم ماوه‌ته‌وه‌"‪.‬‬ ‫ته‌كنیكیان هه‌یه‌"‪.‬‬ ‫حكومه‌ت له‌ئێس���تادا هاوكاری مۆلید‌ه‬ ‫هه‌رچه‌ن���ده‌ نكوڵ���ی له‌وه‌ده‌كرێ���ت‬ ‫س���ه‌رجه‌م یه‌كه‌كانی دیزڵ تێكچوبێت‪ ،‬ئه‌هلییه‌كان���ی گه‌ڕه‌ك���ه‌كان ده‌كات‪،‬‬ ‫به‌اڵم به‌هۆی زیاد خه‌رجییه‌وه‌ راگیراوه‌‪ ،‬به‌اڵم تائێس���تا نه‌یتوانیوه‌ ئ���ه‌و یه‌كان ‌ه‬ ‫به‌ڕێوه‌به‌ری گش���تی كاره‌بای سلێمانی له‌گه‌ڕه‌ك���ه‌كان دابنێ���ت‪ ،‬له‌ب���ری ئه‌و‌ه‬ ‫ی وت پار‌ه له‌هاواڵتی���ان وه‌ربگرێ���ت‌و بیدات‬ ‫له‌س���ه‌ر ئ���ه‌و كێش���ه‌ی ‌ه به‌ئاوێنه‌ ‌‬ ‫ی ‪ 10‬به‌سوته‌مه‌نی‪ ،‬به‌وته‌ی ساالر حسامه‌دین‬ ‫"هه‌مو یه‌ك���ه‌كان رانه‌گیراون نزیكه‌ ‌‬ ‫یه‌كه‌یان راگیراوه‌ له‌به‌رئه‌وه‌ی‌ كێشه‌یان مۆلیده‌ ئه‌هلییه‌كان‌و هه‌تا ئه‌و یه‌كانه‌ش‬ ‫تێدای���ه‌‪ ،‬چونكه‌ خه‌رج���ی گازوایلییان ‪ %70‬له‌سه‌ر سوته‌مه‌نییه‌كه‌یه‌تی‪ ،‬ئه‌گه‌ر‬ ‫زۆره‌و حكوم���ه‌ت نایه‌وێت به‌رهه‌مهێنانی س���وته‌مه‌نی بۆ دابینبكرێت ئه‌وا ئاسان ‌ه‬ ‫كاره‌ب���ا به‌گازوایل بكات‪ ،‬ئ���ه‌و یه‌كان ‌ه بی���ده‌ن به‌هاواڵتیان‪ ،‬ب���ه‌اڵم له‌مكاته‌دا‬ ‫له‌پێن���ج وێس���تگه‌ دان���راون ‪ 16‬بۆ ‪ 17‬نایه‌وێ���ت ئه‌و ئیش���ه‌ ب���كات‪ ،‬ده‌توانن‬ ‫ی‬ ‫میگاواتیه‌‪ ،‬به‌گشتی ئیش ده‌كه‌ن‪ ،‬به‌ڵی ئیش���ه‌ك ‌ه بكه‌ن‪ ،‬ب���ه‌اڵم وه‌ك مولیده‌ ‌‬ ‫ئه‌هلی ناتوانرێت چونكه‌ ستافی تایبه‌تی‬ ‫راسته‌ هه‌ندێكیان كێشه‌یان تێدایه‌"‪.‬‬ ‫ی بیر ده‌وێت"‪.‬‬ ‫حكومه‌ت���ی هه‌رێم به‌بێ ئ���ه‌وه‌ ‌‬

‫ریکالم‬

‫بانگهێشتكردن بۆ به‌شداریكردن له‌ته‌نده‌ری‌‬ ‫دانان ‌ی ‪ 4‬ترانسفۆرمه‌ری‌ سێ‌ روو ‪ KVA 250‬له‌هه‌ندرێن‪ ،‬ته‌كیه‌‬ ‫رێكخراو ‌ی مێرس��� ‌ی كۆر‪ ،‬رێكخراوێكی‌ قازانج نه‌ویس���تی‌ ئه‌مریكی���ه‌‪ ،‬له‌بوار ‌ی یارمه‌ت ‌ی مرۆڤایه‌تی‌‌و سه‌رخس���تن‌و په‌ره‌پێدان ‌ی‬ ‫كۆمه‌ڵگا‌و تواناكانی‌ كۆمه‌ڵگا ‌ی مه‌ده‌نی‌ له‌ساڵ ‌ی ‪2003‬و‌ه كار ده‌كات‪.‬‬ ‫بابه‌ت ‌ی ته‌نده‌ر‪ :‬بۆ ده‌ستنیشانكردنی‌ باشترین ده‌رخسته‌ له‌ روی‌ دارایی‌‌و ته‌كنیك ‌ی بۆ ئه‌م پرۆژه‌یه‌ی‌ خواره‌وه‌‪:‬‬ ‫دانان ‌ی ‪ 4‬ترانسفۆرمه‌ری‌ س ‌ێ روو ‪ KVA 250‬ل ‌ه هه‌ندرێن‪ ،‬ته‌كیه‌ كه‌ له‌خواره‌و‌ه رو‌نكراوه‌ته‌وه‌‪:‬‬ ‫‪ .1‬دانان ‌ی ‪ 4‬ترانس���فۆرمه‌ر ‌ی س���ێ‌ روو ‪ KVA 250‬ستونی‌ شێو‌ه ‪ U‬له‌شوێنی‌ دیار ‌ی كراو له‌گه‌ڵ بۆكسی‌ ستاندارد‌و به‌سته‌ر‪،‬‬ ‫كێبڵو‌و وایه‌ر‪ .‬تایبه‌تمه‌ند ‌ی چاڵه‌كان ده‌بێت وه‌كو تایبه‌تمه‌ند ‌ی فه‌رمانگه‌ی‌ كاره‌با بێت‪.‬‬ ‫‪ .2‬دانانی‌ ‪ 4‬س���تون ‌ی ‪ 11‬مه‌تر به‌رز له‌ ش���وێنی‌ دیار ‌ی كراو بۆ فیده‌ر له‌گه‌ڵ كێبڵ ب ‌ه هه‌مو مه‌رجه‌ س���ه‌ره‌كیه‌كان‌و چاڵه‌كان‬ ‫به‌وپێیه‌ی‌ دیاری‌ كراوه‌‬ ‫‪ .3‬دانان ‌ی ‪ 6‬ستون ‌ی ‪ 9‬مه‌تر به‌رز له‌ شوێنی‌ دیاری‌ كراو بۆ دابه‌شكردنی‌ كاره‌با به‌سه‌ر ماڵه‌كاندا‪ ،‬چاڵه‌كان به‌وپێیه‌ی‌ دیار ‌ی‬ ‫كراوه‌‬ ‫ی ‪1:2:4‬‬ ‫‪ .4‬پركردنه‌وه‌ ‌ی چاڵه‌كان به‌ كۆنكرێت ‌‬ ‫‪ .5‬البردنی‌ خۆڵ‌و خاشاكی‌ زیاد‌ه‬ ‫زانیاری گشتی‪ :‬مێرسی كۆر داوای وه‌رگرتنی ته‌نده‌ری داخراو ده‌كات له‌كۆمپانیا ‌ی تۆماركراو بۆ ئه‌م پرۆژه‌یه‌ ‌ی کە لەسه‌ره‌و‌ه‬ ‫ئاماژه‌ی‌ پێكراوه‌‪.‬‬ ‫دۆكیومێنته‌كان���ی تایب���ه‌ت ب ‌ه ته‌نده‌ر‪ :‬دۆكیومێنته‌كان���ی تایبه‌ت به‌ ته‌نده‌ر له‌گه‌ڵ هه‌م���وو ورده‌كاریه‌كانی تایبه‌ت ب ‌ه مه‌رج‌و‬ ‫تایبه‌تمه‌ندیه‌كان به‌رده‌س���ت ده‌بێت له‌ ئۆفیس���ی‌ ریكخراوه‌ك ‌ه له‌ س���لێمانی‌‌و هه‌ولێرله‌ ناونیش���انه‌كانی‌ خواره‌وه‌‪ .‬و‌ه ده‌توانن‬ ‫داواكاری‌ بۆ به‌ژداریكردن بنێرن بۆ ئه‌م ئیمه‌یله‌‪:‬‬

‫‪iq-tendering@mercycorps.org‬‬

‫ناونیشان ‌ی ئۆفیسی‌ مێرسی‌ كۆر‪:‬‬ ‫سلێمانی‌‪ :‬شه‌قامی‌ سالم ‪ ،‬مشیراوه‌ ‪ ،406‬كۆاڵن ‌ی ‪ ،5‬خانوی‌ ژمار‌ه‬ ‫ه ‌هو‌لێر‪ :‬شه‌قام ‌ی پاركی‌ ‪ ، 32‬ناوچه‌ ‌ی سه‌ربه‌ستی‌‬ ‫پرسیار‪ :‬ده‌توانن پرسیاره‌كانتان بنێرن بۆ ئه‌م ئیمه‌یله‌‪ iq.tendering@mercycorps.org ،‬دوا مۆڵه‌ت بۆ پرسیار كردن‪:‬‬ ‫‪ 48‬كاتژمێر پێش پێشكه‌شكردنی‌ ته‌نده‌ر ل ‌ه به‌روار ‌ی ‪ .2016/08/07‬له‌وانه‌ی ‌ه پێویست بكات وەاڵمی پرسیاری‌ هه‌ریه‌كیك‬ ‫بۆ هه‌موو به‌شداربوانی تر بنێردرێت‪.‬‬ ‫پێشكه‌شكردن‪ :‬پێویست ‌ه ته‌نده‌ره‌كان پێشكه‌ش بكرێت به‌"به‌شی كڕین‪ ،‬مێرسی كۆر‪-‬عێراق" له‌ هه‌ولێر یان سلێمانی‌‪ ،‬ته‌نده‌رب ‌ه‬ ‫مۆركراوی‌ له‌الیه‌ن "ناوی به‌ڵێنده‌ری خاوه‌ن ته‌نده‌ر""ڕیفرینسی ته‌نده‌ر"‌و ڕاده‌ستی ئۆفیسی مێرسی كۆر ده‌كرێت ل ‌ه ‪:‬‬ ‫پێویست ‌ه ته‌نده‌ره‌كان داخراوبێت‌و ل ‌ه یه‌كێك له‌م دوو ناونیشانه‌ ‌ی سه‌ره‌و‌ه پێشكه‌ش بكرێت‬ ‫دوا مۆڵه‌ت بۆ گه‌ڕانه‌وه‌ ‌ی ته‌نده‌ر ڕۆژی‌ ‪ 2016/08/9‬كاتژمێر ‪ 16:00‬ئه‌و ته‌نده‌رانه‌ی كه‌ پاش ئه‌و به‌رواره‌‌و واده‌ی دیاریكراو‬ ‫پێشكه‌ش ده‌كرێن له‌به‌رچاو ناگیرێن‪ .‬ته‌نده‌ره‌ ناته‌واوه‌كان ڕه‌تده‌كرێنه‌وه‌‪.‬‬ ‫تێبینی‌‪ :‬هیچ پاره‌یه‌ك پێویس���ت نیه‌ له‌كاتی‌ پێشكه‌ش���كردنی‌ ئه‌م ته‌نده‌ره‌‪ .‬پرۆس���ه‌ی‌ دیاری‌ كردن جیاوازه‌ له‌ كۆكردنه‌وه‌ ‌ی‬ ‫ته‌نده‌ره‌كان‪ .‬تكای ‌ه هه‌ر سه‌رپێچیه‌كت بینی‌ له‌ داواكردنی‌ پاره‌ یا هاوشێوه‌ ‌ی راپۆرت ‌ی بكه‌ بۆ‬ ‫‪iq-complaint@mercycorps.org‬‬ ‫‪5‬‬

‫ژماره‌ی‌ په‌یوه‌ندی‌‪ 07503585088 :‬سلێمان ‌ی ‪ 07511291086‬هه‌ولێر‬ ‫له‌كاتی پێشكه‌ش���كردنی ته‌نده‌ره‌كانتان پێویست ‌ه هه‌موو دۆكیومێنته‌كان ته‌واوبێت‪ .‬هه‌روه‌ها‪ ،‬پێویسته‌ ته‌نده‌ره‌كان مۆربكرێن‬ ‫له‌گه‌ڵ ناو‌و واژۆی نوێنه‌ری كۆمپانیای ڕێگه‌پێدراو‪.‬‬ ‫كردنه‌وه‌ی ئۆفه‌ره‌كان‪ :‬ئۆفه‌ره‌كان به‌ئاماده‌بوونی لیژنه‌ی ته‌نده‌ره‌كان له‌مێرسی كۆر له‌ ئۆفیسی مێرسی كۆر ـ ی عێراق ـ سلێمان ‌ی‬ ‫ئه‌كرێته‌و‌ه به‌ به‌شدار ‌ی خاوه‌ن پێشكه‌شكاره‌كان‪.‬‬

‫ئا‪ :‬بنار‬ ‫ماوه‌ی‌ چه‌ند هه‌فته‌یه‌كه‌ له‌سه‌رجه‌م‬ ‫میحوه‌ره‌كان‪ ،‬چه‌كدارانی داعش‬ ‫ده‌ستیانكردوه‌ به‌شه‌ڕی پارتیزانی‪،‬‬ ‫له‌دره‌نگانی شه‌و ده‌ستده‌كه‌ن‬ ‫به‌هێرش بۆ سه‌ر سه‌نگه‌ره‌كانی‬ ‫هێزی پێشمه‌رگه‌ی‌ كوردستان‪،‬‬ ‫فه‌رمانده‌كانی‌ پێشمه‌رگه‌ش‬ ‫ده‌ڵێن "ئه‌وه‌ هۆكاری شكستیانه‌‬ ‫كه‌ ده‌ستیانكردوه‌ به‌شه‌ڕی‬ ‫پارتیزانی"‪.‬‬ ‫به‌وت����ه‌ی‌ فه‌رمان����ده‌ی‌ میحوه‌ری‬ ‫باش����وری كه‌رك����وك‪ ،‬داع����ش‬ ‫هێزه‌كانی ك����ردوه‌ به‌گروپی بچوك‬ ‫بچوك‌و ش����ه‌ڕی پارتیزانی ده‌كات‪،‬‬ ‫وه‌س����تا ره‌س����وڵ به‌ئاوێن����ه‌ی‌ وت‬ ‫"داع����ش له‌ی����ه‌ك كات����دا هێزێكی‬ ‫پارتیزان‌و میلیش����یاو نیزامییه‌‪ ،‬ئه‌و‬ ‫هه‌الن����ه‌ی‌ بۆی هه‌ڵده‌ك����ه‌وت وه‌ك‬ ‫هێزێك����ی نیزامی ش����ه‌ڕی ده‌كرد‪،‬‬ ‫ماوه‌یه‌كیش عه‌شایره‌كانی له‌گه‌ڵ بو‬ ‫به‌میلیشیایی كاریده‌كرد‪ ،‬له‌ئێستادا‬ ‫رو له‌شكس����ته‌ بۆیه‌ ده‌س����تیكردوه‌‬ ‫به‌ش����ه‌ڕی پاتیزان����ی‪ ،‬لێره‌ول����ه‌وێ‬ ‫ده‌ستده‌وه‌شێنن بۆ ئه‌وه‌ی‌ به‌خه‌ڵك‬ ‫بڵێ����ن ئێم����ه‌ له‌گۆڕه‌پانه‌كه‌ ماوین‪،‬‬ ‫به‌ڵی ئه‌مه‌ به‌رنامه‌ی‌ نوێی داعش����ه‌‬ ‫له‌میحوه‌ره‌كان"‪.‬‬ ‫داع����ش بیر له‌میحوه‌ری س����ه‌وزو‬ ‫زه‌رد ناكات����ه‌وه‌‪ ،‬له‌هه‌رش����وێنێك‬ ‫ده‌س����ه‌اڵتی به‌ره‌ی����ی نه‌مێنێ����ت‪،‬‬ ‫هێرش����ی پارتیزانی ده‌كات‪ ،‬وه‌ستا‬ ‫ره‌س����وڵ جه‌ختده‌كاته‌وه‌ "له‌هه‌مو‬ ‫میحوه‌ره‌كان به‌بێ جیاوازی هێرشی‬ ‫پارتیزانی ده‌كات‪ ،‬شه‌ڕی پارتیزانی‬ ‫ه����ۆكاره‌ بۆ نه‌مانی داعش له‌س����ه‌ر‬

‫گۆڕه‌پانه‌كان"‪.‬‬ ‫چه‌ند شه‌وێك به‌رله‌ئێستا داعش‬ ‫به‌ش����ێوه‌ی پارتیزانی هێرشیكرده‌‬ ‫سه‌ر میحوه‌ری خۆرئاوای كه‌ركوك‪،‬‬ ‫هه‌رچه‌نده‌ شكس����تی له‌هێرش����ه‌كه‌‬ ‫هێناو چه‌ندین ته‌رمی له‌دوای خۆی‬ ‫له‌مه‌یدانی شه‌ڕه‌كه‌ به‌جێهێشت‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫له‌دواجاردا نۆ پێش����مه‌رگه‌ به‌سوكی‬ ‫برینداربون‪ ،‬ماوه‌یه‌ك به‌رله‌ئێس����تا‬ ‫له‌میحوه‌ری مه‌خمور هێرش����یكردو‬ ‫له‌قه‌زای شه‌نگالیش به‌هه‌مان شێوه‌‪،‬‬ ‫هێرش����ه‌كانی خس����تۆته‌ ش����ه‌وان‪،‬‬ ‫له‌ق����ه‌زای خورماتوش س����ێ هه‌فته‌‬ ‫له‌مه‌وبه‌ر هێرشێكی پارتیزانی كردو‬ ‫زیاتر له‌‪ 20‬پۆلیس‌و دو فه‌رمانده‌ی‌‬ ‫شه‌هید كرد‪.‬‬ ‫س����یروان بارزان����ی فه‌رمان����ده‌ی‬ ‫میحوه‌ری مه‌خم����ور گوێر له‌باره‌ی‬ ‫شه‌ڕی پارتیزانی داعش له‌دره‌نگانی‬ ‫ش����ه‌ودا‪ ،‬به‌ئاوێنه‌ی‌ وت "راس����ته‌‬ ‫داعش له‌ئێس����تادا ده‌س����تیكردوه‌‬ ‫به‌م تاكتیكه‌ی‌ كه‌ ش����ه‌وان دره‌نگ‬ ‫هێرش����ده‌كاته‌ س����ه‌ر هێزه‌كان����ی‬ ‫پێش����مه‌رگه‌‪ ،‬به‌اڵم هه‌مو جاره‌كان‬ ‫وه‌اڵمی هێرش����ه‌كانیان به‌شكستی‬ ‫داعش‌و س����ه‌ركه‌وتنی پێش����مه‌رگه‌‬ ‫كۆتایی هاتوه‌‪ ،‬داعش ده‌یه‌وێت الی‬ ‫خه‌ڵكی ئه‌و وێنایه‌ بكات كه‌ هێزی‬ ‫به‌رگری‌و هێرش����بردنی ماوه‌‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫ئه‌وه‌ دوره‌ له‌راستییه‌وه‌‪ ،‬داعش ئه‌و‬ ‫داعشه‌ نیه‌ له‌س����ه‌ره‌تای هاتنی بۆ‬ ‫موسڵ به‌هێزو كاریگه‌ری مابێت"‪.‬‬ ‫به‌ڕای س���یروان بارزانی‪ ،‬كۆتایی‬ ‫هاتن���ی پرۆس���ه‌ی‌ ئازادكردنه‌وه‌ی‌‬ ‫موس���ڵ ئه‌وه‌ ده‌رده‌خات كه‌ داعش‬ ‫ماوه‌ یاخود نا‪ ،‬به‌اڵم به‌كۆی گشتی‪،‬‬ ‫ئێستا داعش نه‌ هێزی به‌رگری هه‌یه‌‪،‬‬ ‫نه‌ ده‌توانێت ش���ه‌ڕی ده‌سته‌ویه‌خه‌‬

‫بكات‪ ،‬نه‌ توانای هێرشبردنی ماوه‌‪،‬‬ ‫بارزانی وتی "ئه‌م ش���ه‌ڕه‌ی‌ كۆتایی‬ ‫له‌ئازادكردنی موس���ڵدا ئه‌و راستییه‌‬ ‫ده‌رده‌خات داعش ماوه‌ یان نامێنێت‪،‬‬ ‫به‌اڵم له‌هه‌مو ئه‌گه‌ره‌كان داعش ئه‌و‬ ‫داعشه‌ی‌ جاران نیه‌‪ ،‬به‌بۆچونی من‬ ‫ئازادكردنه‌وه‌ی‌ موسڵ كۆتایی هاتنی‬ ‫داعشه‌‪ ،‬پێش���مه‌رگه‌ ئه‌و راستییه‌ی‬ ‫س���ه‌لماند داعش له‌س���ه‌ر ده‌س���تی‬ ‫پێشمه‌رگه‌ بچوك ده‌بێته‌وه‌"‪.‬‬ ‫له‌مه‌یدانی شه‌ڕدا دوجۆره‌ به‌رگری‬ ‫هه‌ی���ه‌‪ ،‬یه‌كێكیان به‌رگ���ری مردوه‌و‬ ‫ئ���ه‌وی دیكه‌ به‌رگری زیندوه‌‪ ،‬داعش‬ ‫ئه‌گ���ه‌ر ئ���ه‌و هێرش���ه‌ پارتیزانییه‌‬ ‫ن���ه‌كات‪ ،‬ده‌چێته‌ ب���واری به‌رگری‬ ‫م���ردوه‌وه‌‪ ،‬عه‌بدواڵ بۆر به‌رپرس���ی‬ ‫میحوه‌ری خورماتوی پێشمه‌رگه‌ بۆ‬ ‫ئاوێنه‌ وتی "بۆ هێش���تنه‌وه‌ی‌ وره‌ی‌‬ ‫چه‌كداره‌كانی‪ ،‬داعش هێرش ده‌كات‪،‬‬ ‫ئه‌گه‌ر هێرش ن���ه‌كات ئه‌وه‌ ده‌چێته‌‬ ‫حاڵه‌تی به‌رگری مردوه‌وه‌‪ ،‬ئێس���تا‬ ‫شه‌ڕه‌كانی خستۆته‌ شه‌وان‪ ،‬چونكه‌‬ ‫شه‌ڕی پارتیزانی له‌شه‌واندا سه‌ركه‌وتو‬ ‫تره‌‪ ،‬ش���اره‌زان‌و رێگای دور ده‌بڕن‌و‬ ‫ده‌ست ده‌وه‌شێنن‪ ،‬شه‌ڕی پارتیزانی‬ ‫له‌س���ه‌رجه‌م میح���وه‌ره‌كان ده‌كات‪،‬‬ ‫له‌كوێ هه‌لی بۆ بڕه‌خس���ێت شه‌ڕی‬ ‫پارتیزانی ده‌كات‪ ،‬گوێ به‌میحوه‌ری‬ ‫یه‌كێتی‌و پارتی نادات"‪.‬‬ ‫عه‌بدواڵ بۆر ده‌شڵێت "ده‌بێت ئه‌و‬ ‫رێگایانه‌ی‌ داع���ش به‌كاریانده‌هێنێت‬ ‫بۆ هاتوچۆكردن بۆ شه‌ڕی پارتیزانی‪،‬‬ ‫چاودێری بخرێته‌ سه‌ر‪ ،‬ده‌بێت هاوكارو‬ ‫رێنوێنییه‌كانی���ان ده‌س���تگیربكرێن‪،‬‬ ‫ئه‌وان شاره‌زان به‌اڵم ناوچه‌كه‌ گۆڕانی‬ ‫به‌سه‌ردا دێت‪ ،‬ئه‌وان خه‌ڵكیان هه‌یه‌‬ ‫بۆیه‌ هاوكارییانن‌و شه‌ڕی پارتیزانی‬ ‫ده‌كه‌ن"‪.‬‬

‫ریکالم‬

‫‪Invitation for Tender Application‬‬ ‫‪Installation of 4 new three phase transformers 250 KVA‬‬ ‫‪In Handren, Takeya‬‬ ‫‪Tender No: MC-KRG/SUL-002116/‬‬ ‫‪Mercy Corps is an international non-profit NGO implementing programs in Iraq since 2003.‬‬ ‫‪Subject to the tender:‬‬ ‫‪The subject of this tender is to solicit financial and technical bids from interested companies for the‬‬ ‫‪following.‬‬ ‫‪• Installation of 4 new three phase transformers 250 KVA in Handern, Takeya as follow.‬‬ ‫‪1- Install 4 new three phase transformers 250 KVA in U shape electric poles in designated area with‬‬ ‫‪standard electric box with brackets, Cable and wire. Dug the holes based on electric department‬‬ ‫‪specification.‬‬ ‫‪2- Install four 11 meters height poles in designated location for feeder with all necessary standard‬‬ ‫‪cable, dug the holes base on Scope of work.‬‬ ‫‪3- Install another 6 electric poles 9 meter height in designated location to distribute the power‬‬ ‫‪between households, dug the holes base on Scope of work.‬‬ ‫‪4- Backfilling the holes with concrete 1:2:4,‬‬ ‫‪5- Remove the excavated materials from the sites to designated location,‬‬ ‫‪General Information: Mercy Corps invites sealed bids from eligible firms for the above project.‬‬ ‫‪Tender Documents: Full details are available in the Tender Documents for the above project. Tender‬‬ ‫‪Documents can be obtained in Mercy Corps office in Slemani or Erbil as noted below. As well tender‬‬ ‫‪documents can be requested through email at iq-tendering@mercycorps.org‬‬ ‫‪Mercy Corps Office Addresses:‬‬ ‫‪Slemani: Salim Street, Musherawa 406, District 5, House Number 5‬‬ ‫‪Erbil: 32 Park Street, Sarbesty area, Erbil‬‬ ‫‪Questions: Specific questions about this tender and application may be submitted to Mercy Corps at‬‬ ‫‪iq-tendering@mercycorps.org Final date for questions is 48 hours prior to the submission i.e Aug 7,‬‬ ‫‪2016. Answers to individual questions may be directed to all tenderers.‬‬ ‫‪Submission: Offers should be submitted to “Procurement Department” in Mercy Corps in Slemani‬‬ ‫‪or Erbil, Iraq Sealed Offer from “Name of Offering Contractor.” "Reference of bid" and delivered at‬‬ ‫‪Mercy Corps offices as indicated above.‬‬ ‫‪Offers should be submitted in a sealed envelope, hardcopy to respective office as indicated above.‬‬ ‫‪Offers should be submitted to Mercy Corps Offices on or before Aug 9, 2016 at 16:00. Offers received‬‬ ‫‪after the specified date and time will not be considered. Incomplete offers will be rejected.‬‬ ‫‪NOTE: No fee or payment is required to submit this bid. Vendor selection is performed separately from‬‬ ‫‪the collection of bids. Please report any request for fee or similar to iq-complaint@mercycorps.org‬‬ ‫‪Contact Numbers: 0750 3585088- in Slemani or 0751 129 10 86 in Erbil‬‬ ‫‪When submitting your offer, all documents must be completed in full. In addition to this; offers must‬‬ ‫‪be stamped along with the Name and Signature of Authorized Company Representative.‬‬ ‫‪Bid Opening: Bids will be opened in the presence of the Mercy Corps Tender Committee at Mercy‬‬ ‫‪Corps Iraq- Slemani office and all bidder companies will be invited for the tender opening.‬‬

‫هەنوکە‬

‫)‪ )537‬سێشه‌مم ‌ه ‪2016/7/26‬‬

‫دوا راپۆرت ‌ی رێكخراوی ستۆپ بۆ دژ‌ه گه‌نده‌ڵی به‌هاوكاری رێكخراوی ‪NED‬ی ئه‌مه‌ریكی‪:‬‬

‫‪5‬‬

‫ئاوێنه‌ له‌ریزبه‌ندی ئه‌و میدیایانه‌ی‬ ‫ك ‌ه كاریان له‌سه‌ر دۆسیه‌ی گه‌نده‌ڵی كردوه‌ له‌هه‌رێمدا یه‌كه‌مه‌‬ ‫ریزبه‌ندی (‪ )10‬میدیای یه‌كه‌م بۆ دۆسیه‌ی گەندەڵی‬

‫ریزبه‌ندی میدیایی‬

‫ریزبه‌ندی میدیایی هه‌رێمی كوردستان بۆ پێشێلكاری یاساو دۆسیه‌ی گەندەڵی له‌"ته‌موزی ‪ "2015‬تاوه‌كو "ته‌موزی ‪"2016‬‬ ‫ ئا‪ :‬ئاوێنه‌‬ ‫رێكخراوی ستۆپ بۆ دژه‌ گه‌نده‌ڵی‬ ‫به‌هاوكاری رێكخراوی ‪NED‬ی ئه‌مه‌ریكی‪،‬‬ ‫دوا راپۆرتی سااڵنه‌ی پڕۆژه‌ی "به‌هێزكردنی‬ ‫لێپرسینه‌وه‌و ده‌سه‌اڵتی یاسا له‌هه‌رێمی‬ ‫كوردستان" باڵوده‌كاته‌وه‌‪ ،‬له‌نێو ‪22‬‬ ‫میدیای نوسراوو بینراوو بیستراوو‬ ‫ئه‌لكترۆنی هه‌رێمی كوردستاندا كه‌ كاریان‬ ‫له‌سه‌ر دۆسیه‌ی گه‌نده‌ڵی كردوه‌‪ ،‬ئاوێنه‌‬ ‫به‌پله‌ی‌ یه‌كه‌م دیاریده‌كات‪.‬‬ ‫پ����رۆژه‌ی "به‌هێزكردن����ی لێپرس����ینه‌وه‌و‬ ‫ده‌س����ه‌اڵتی یاس����ا"‪ ،‬وه‌ك ل����ه‌دوا راپۆرتی‬ ‫سااڵنه‌ی رێكخراوی ستۆپ بۆ دژه‌ گه‌نده‌ڵی‬ ‫هاتووه‌‌و ئه‌مڕۆ له‌شاری هه‌ولێر له‌رێوره‌سمی‬ ‫كۆنفرانسی كۆتاییدا به‌فه‌رمی باڵوئه‌كرێته‌وه‌‪،‬‬ ‫پڕۆژه‌یه‌كه‌ كه‌ رێكخراوی ناوبراو به‌پاڵپشتی‬ ‫سندوقی نیشتیمانی بۆ دیموكراسی ئه‌مریكی‬ ‫‪ NED‬قۆناغ����ی یه‌كه‌م����ی له‌ته‌موزی ‪2015‬‬ ‫تاكو حوزه‌یران����ی ‪ 2016‬جێبه‌جێ كراوه‌‪،‬‬ ‫تیایدا چ����وار راپۆرتی وه‌رزی باڵوكراوه‌ته‌وه‌‬ ‫تایبه‌ت به‌ڕه‌وش����ی گه‌نده‌ڵی‌و هه‌نگاوه‌كانی‬ ‫چاكسازی‌و لێپرسینه‌وه‌‪.‬‬ ‫گه‌نده‌ڵی گه‌یشتوه‌ته‌ قۆناغێكی مه‌ترسیدار‬ ‫راپۆرته‌كه‌ی ستۆپ بۆ دژه‌ گه‌نده‌ڵی ئاماژ‌ه‬ ‫به‌وه‌ ده‌كات "ئه‌و پرۆژه‌یه‌ به‌له‌به‌رچاوگرتنی‬ ‫فراوان����ی ئاس����تی گه‌نده‌ڵ����ی له‌هه‌رێم����ی‬ ‫كوردس����تان هه‌نگاوه‌كانی جێبه‌جێ كردوه‌‪،‬‬ ‫كه‌ به‌دانپێدادانی به‌رپرس����انی بااڵی هه‌رێم‬ ‫به‌ه����ۆی گه‌نده‌ڵیه‌وه‌ هه‌رێمی كوردس����تان‬ ‫گه‌یش����توه‌ته‌ قۆناغێك����ی مه‌ترس����یدارو‪،‬‬ ‫گه‌نده‌ڵیه‌كه‌ به‌ش����ێوه‌یه‌كی سیس����ته‌ماتێك‬ ‫كاری خۆی ده‌كات‌و به‌بێ ئیراده‌یه‌كی پۆاڵین‬ ‫قه‌اڵچۆ ناكرێت‪ .‬ئه‌و پرۆژه‌یه‌ كه‌ رێكخراوی‬ ‫س����تۆپ بۆ دژه‌ گه‌نده‌ڵی جێبه‌جێی ده‌كات‬ ‫وه‌ك به‌رپرس����یاریه‌تیه‌كی نیش����تیمانی‌و‬ ‫مه‌ده‌نی به‌له‌به‌رچاوگرتنی به‌رپرس����یاریه‌تی‬ ‫كۆمه‌ڵ����ی مه‌ده‌ن����ی كوردس����تان له‌هه‌مبه‌ر‬ ‫هه‌ڕه‌شه‌كانی گه‌نده‌ڵی‌و الوازی لێپرسینه‌وه‌‬ ‫كاری له‌سه‌ركراوه‌"‪.‬‬ ‫راپۆرته‌ك����ه‌ جه‌غ����ت له‌س����ه‌ر ئ����ه‌وه‌ش‬ ‫ده‌كات كه‌ ل����ه‌م پرۆژه‌یه‌دا ب����ۆ یه‌كه‌مجار‬ ‫له‌هه‌رێمی كوردستان به‌شێوه‌ی درێژخایه‌ن‬ ‫چاودێری ئه‌و كه‌یس����انه‌ كراوه‌ كه‌ میدیاكان‬ ‫له‌ب����اره‌ی گه‌نده‌ڵی باڵویده‌كه‌ن����ه‌وه‌‪ ،‬وه‌ك‬ ‫ئاش����كرایه‌ گه‌نده‌ڵی یه‌كێكه‌ له‌س����ێكته‌ره‌‬ ‫بنه‌ڕه‌تی����ه‌كان كه‌ میدیای كوردی تیش����كی‬ ‫زۆری خستۆته‌س����ه‌ر‪ .‬ئه‌و پرۆژه‌یه‌ هه‌وڵی‬ ‫داوه‌ زۆرینه‌ی ئ����ه‌و به‌دواداچون‌و زانیاری‌و‬ ‫به‌ڵگه‌كان����ی گه‌نده‌ڵ����ی دیكۆمێن����ت بكات‬ ‫كه‌ له‌م����اوه‌ی س����اڵێك میدیاكانی هه‌رێمی‬ ‫كوردس����تان باڵویانكردۆت����ه‌وه‌‪ .‬هه‌روه‌ه����ا‬ ‫به‌گوێره‌ی س����ێكته‌ره‌كان پۆڵێ����ن كراون‌و‬ ‫له‌یه‌كتر جیاكراونه‌ته‌وه‌‪.‬‬ ‫جگ����ه‌ له‌ دیكۆمێنته‌كان����ی گه‌نده‌ڵی ئه‌و‬ ‫هه‌نگاوان����ه‌ش خراونه‌ت����ه‌ رو ك����ه‌ الیه‌ن����ه‌‬

‫په‌یوه‌ندی����داره‌كان ناویان����ه‌ به‌مه‌به‌س����تی‬ ‫چاكس����ازی‪ ،‬هه‌روه‌ه����ا س����ه‌رجه‌می ئ����ه‌و‬ ‫پرۆژانه‌ش كه‌ له‌ماوه‌كان����ی رابردو له‌الیه‌ن‬ ‫سه‌رۆكایه‌تی هه‌رێم‌و حكومه‌ت‌و په‌رله‌مان‌و‬ ‫وه‌زاره‌ت‌و حزب����ه‌كان پێشكه‌ش����كراون‬ ‫به‌مه‌به‌ستی ئه‌نجامدانی چاكسازی له‌هه‌رێم‪.‬‬

‫مۆڵه‌تی����ان ن����ه‌داوه‌‪ ،‬به‌و هۆیه‌ش����ه‌وه‌ ئه‌و‬ ‫هۆتێله‌ی بڕیارب����وه‌ كاره‌كانی پرۆژه‌ی تێدا‬ ‫ئه‌نجامبدرێت رازی نه‌بوه‌ هۆڵه‌كانی بۆ ئێمه‌‬ ‫ته‌رخان بكات"‪.‬‬ ‫هه‌روه‌ه����ا ئ����ه‌وه‌ش رونكراوه‌ت����ه‌وه‌ كه‌‬ ‫"سروش����تی قوڵبونه‌وه‌ی ملمالنێی سیاسی‌و‬ ‫الوازی رۆڵی یاس����او په‌كخستنی په‌رله‌مان‬ ‫له‌هۆكاره‌كانی ترن كه‌ به‌وهۆیه‌وه‌ نه‌توانراوه‌‬ ‫پرۆژه‌كه‌ به‌ته‌واوی جێبه‌جێ بكرێت"‪.‬‬

‫هێناوه‌ته‌وه‌ بۆ ئه‌وه‌ی وه‌ك پێویس����ت كار‬ ‫له‌سه‌ر راپۆرته‌كه‌ نه‌كه‌ن‪ ‌،‬سه‌ره‌ڕای ئه‌وه‌ی‬ ‫به‌شێك له‌پاس����اوه‌كان قبوڵكراو بێت به‌اڵم‬ ‫به‌گشتی هه‌س����ت به‌سستیه‌كی زۆر ده‌كه‌ین‬ ‫له‌‌كاره‌كانی ئه‌و ده‌زگایانه‌‪ ،‬بۆیه‌ هیوادارین‬ ‫له‌چوارچێ����وه‌ی ئ����ه‌و چاكس����ازیانه‌ی كه‌‬ ‫له‌ئێستا باسی لێوه‌ده‌كرێت به‌ره‌و پێشچوون‬ ‫له‌كاره‌كانی����ان روب����دات‪ .‬به‌پێچه‌وان����ه‌وه‌‬ ‫ده‌كه‌ونه‌ به‌رده‌م به‌رپرسیاریه‌تیه‌كی مێژویی‬ ‫له‌و قۆناغه‌ سه‌خته‌ داراییه‌ی هه‌رێم"‪.‬‬

‫رێگرییه‌كانی به‌رده‌م پرۆژه‌كه‌‬ ‫س����ه‌باره‌ت به‌رێگریه‌كان����ی ب����ه‌رده‌م‬ ‫پرۆژه‌كه‌ش ئاماژه‌ به‌وه‌ كراوه‌ كه‌ "كاركردن‬ ‫داواكاری گشتی‌و ده‌سته‌ی ده‌ستپاكی‌و‬ ‫له‌سه‌ر گه‌نده‌ڵی له‌هه‌رێمی كوردستان به‌هۆی‬ ‫ریزبه‌ندی میدیاكان كه‌ كاریان له‌سه‌ر‬ ‫دیوانی چاودێری سستن‌‬ ‫هه‌ژمونی به‌س����ه‌ر دامه‌زراوه‌ ده‌وڵه‌تیه‌كاندا‬ ‫گه‌نده‌ڵی كردوه‌‬ ‫رێكخراوی ستۆپ بۆ دژه‌ گه‌نده‌ڵی ئاماژه‌‬ ‫ئاس����ان نیه‌‪ ،‬بۆیه‌ ئێمه‌ چاوه‌ڕێی ئه‌وه‌مان‬ ‫هه‌ر چوار راپۆرت����ی پڕۆژه‌كه‌ پێكهاتوه‌‪،‬‬ ‫ده‌كرد ئ����ه‌و پرۆژه‌یه‌ روبه‌ڕوی ئاس����ته‌نگی به‌وه‌ش ده‌كات كه‌ "وه‌ك به‌ش����ێك له‌كاری‬ ‫بێت����ه‌وه‌‪ .‬گرفتی س����ه‌ره‌كی ئ����ه‌و پرۆژه‌یه‌ پرۆژه‌كه‌ دوای ئاماده‌كردنی هه‌ر راپۆرتێكی ل����ه‌ دیكۆمێنتكردن����ی (‪ )119‬به‌دواداچونی‬ ‫له‌ماوه‌ی س����اڵێكدا له‌گ����ه‌ڵ داموده‌زگاكانی وه‌رزی به‌رل����ه‌وه‌ی له‌پرێس����كۆنفرانس میدیای����ی له‌ب����اره‌ی دۆس����یه‌ی گه‌نده‌ڵی‌و‬ ‫پێش����ێلكاری یاسایی له‌هه‌رێمی كوردستان‪،‬‬ ‫به‌م شێوه‌یه‌‪:‬‬ ‫حكومه‌ت‌و حزب‪ 53 :‬دۆسیه‌‬ ‫سێكته‌ری نه‌وت‪ 34 :‬دۆسیه‌‬ ‫سێكته‌ری كش����توكاڵ‌و زه‌وی‌و زار‪17 :‬‬ ‫دۆسیه‌‬ ‫سێكته‌ری ته‌ندروستی‪ 12 :‬دۆسیه‌‬ ‫سێكته‌ری په‌روه‌رده‌‪ 3 :‬دۆسیه‌‬ ‫له‌راپۆرته‌ك����ه‌دا هات����وه‌ كه‌ "به‌گش����تی‬ ‫س����ه‌رجه‌م میدیاكانی كوردستان به‌گوێره‌ی‬ ‫ئه‌و زانیاریان����ه‌ی باڵویانكردۆته‌وه‌ له‌باره‌ی‬ ‫گه‌نده‌ڵ����ی‌و پێش����ێلكاری یاس����ایی بونه‌ته‌‬ ‫س����ه‌رچاوه‌ی راپۆرته‌كانی پ����رۆژه‌‪ ،‬بۆ ئه‌و‬ ‫مه‌به‌سته‌ش چاودێری رۆژنامه‌و گۆڤاره‌كان‬ ‫ك����راوه‌‪ ،‬هه‌روه‌ه����ا كه‌ناڵ����ه‌ رادیۆی����ی‌و‬ ‫ته‌له‌فزیۆنیه‌كانیش له‌ڕێگای سایته‌كانیانه‌وه‌‪.‬‬ ‫ئه‌گه‌رچی له‌س����ه‌ره‌تادا بڕیارب����و چاودێری‬ ‫كردن����ی میدی����ا س����نورداربكرێت بۆ چه‌ند‬ ‫میدیایه‌ك����ی دیاریك����راو‪ ،‬ب����ه‌اڵم بۆ ئه‌وه‌ی‬ ‫پرۆس����ه‌كه‌ فراوانتربكرێت ه����ه‌ر میدیایه‌ك‬ ‫دیكۆمێن����ت‌و به‌دواداچونی ل����ه‌و باره‌یه‌وه‌‬ ‫باڵوكردبێت����ه‌وه‌و س����ه‌رچاوه‌ی زانیاریه‌كان‬ ‫به‌ڵگ����ه‌ یان لێدوانی به‌رپرس����انی حكومی‌و‬ ‫په‌رله‌مانی تێدابوبێت پشتیان پێبه‌ستراوه‌‪.‬‬ ‫ئه‌گه‌رچ����ی ره‌خنه‌ هه‌بوه‌ له‌وه‌ی به‌ش����ێك‬ ‫له‌میدیاكان بارگاوین به‌هه‌ڵوێستی سیاسی‬ ‫ئاسایش بوه‌‪ ،‬به‌و پێیه‌ی له‌كاتی راگه‌یاندنی باڵوبكرێت����ه‌وه‌‪ ،‬كۆپی����ه‌ك له‌راپۆرته‌ك����ه‌ ئه‌مه‌ش له‌و به‌دواداچونانه‌ ره‌نگی داوه‌ته‌وه‌‬ ‫راپۆرت����ی پ����رۆژه‌كان رێگری����ان ده‌ك����رد به‌ش����ێوه‌ی فه‌رم����ی پێشكه‌ش����ی هه‌ریه‌ك كه‌ ل����ه‌و راپۆرته‌دا باڵوكراونه‌ت����ه‌وه‌‪ ،‬ئێمه‌‬ ‫له‌هوتێله‌كانی ش����اری هه‌ولێر كۆنفرانس����ی له‌فه‌رمانگه‌ی داواكاری گش����تی‌و ده‌سته‌ی هه‌وڵمان داوه‌ ئه‌و راپۆرتانه‌ هه‌ڵبژێرین كه‌‬ ‫رۆژنامه‌وان����ی ئه‌نجام بده‌ین‪ ،‬داوایان ده‌كرد ده‌سپاكی‌و دیوانی چاودێری دارایی ده‌كرێت‪ ،‬تیایدا بنه‌ما رۆژنامه‌وانیه‌كان له‌ئاماده‌كردنیان‬ ‫مۆڵه‌تی ره‌س����می وه‌ربگرین بۆ ئه‌نجامدانی به‌مه‌به‌ستی به‌دواداچون‌و لێكۆڵینه‌وه‌و ساغ ره‌چاو كرابێت"‪.‬‬ ‫به‌پێی ئ����ه‌و ریزبه‌ندی����ی میدیاییه‌ی‌ كه‌‬ ‫چاالكیه‌كانم����ان‪ .‬س����ه‌ره‌ڕای ئ����ه‌وه‌ی ئه‌و كردنه‌وه‌ی ئه‌و به‌دواداچون‌و دیكۆمێنتانه‌ی‬ ‫داواكاری����ه‌ پێچه‌وان����ه‌ی ئه‌و یاس����ایه‌یه‌ كه‌ كه‌ له‌چوارچێ����وه‌ی پرۆژه‌كه‌ كۆكراونه‌ته‌وه‌‪ ،‬كراوه‌‪ ،‬ئاوێنه‌ له‌نێ����و ‪ 22‬رۆژنامه‌و كه‌ناڵی‬ ‫ژماره‌ (‪)1‬ی ساڵی ‪ 2011‬یه‌ كاری رێكخراوه‌ كه‌ س����ێ ده‌زگای گرنگی بواری چاودێری‌و ته‌له‌فزیۆن‌و س����ایتی ئه‌لكترۆن����ی‌و رادیۆدا‬ ‫ناحكومیه‌كان����ی پ����ێ رێكخ����راوه‌ ب����ه‌وه‌ی لێپرسینه‌وه‌ له‌هه‌رێمی كوردستاندا‌و ئه‌ركیان به‌رێژه‌ی ‪ %25‬له‌پله‌ی یه‌كه‌مدایه‌‪ ،‬ئه‌ودوای‬ ‫ه����ه‌ر رێكخراوێك تۆماركرابێ����ت ده‌توانێت پارێزگاری كردنه‌ له‌موڵك‌و ماڵی گش����تی‌و ‪ 21‬میدی����ای نوس����راوو بیناروو بیس����تراوو‬ ‫هه‌ركاتێك بیه‌وێ چاالكی ئه‌نجامبدات به‌بێ چه‌سپاندنی س����ه‌روه‌ری یاساو شه‌فافی ‌هت‌و ئه‌لكترۆن����ی به‌ڕێژه‌ی ‪ %75‬كاریان له‌س����ه‌ر‬ ‫دۆس����یه‌ی گه‌نده‌ڵی‌و پێش����ێلكاریی یاس����ا‬ ‫وه‌رگرتنی مۆڵه‌ت‪ ،‬ستافی پرۆژه‌ سه‌ره‌ڕای روبه‌ڕوبونه‌وه‌ی گه‌نده‌ڵی"‪.‬‬ ‫ب����ه‌اڵم ئه‌وه‌ی جێ����گای س����ه‌رنجه‌ وه‌ك كردوه‌‪ .‬‬ ‫ئه‌و پێشێلكاریه‌ش به‌ڕه‌سمی داوای مۆڵه‌تی‬ ‫له‌ریزیه‌ندی ‪ 10‬میدیای یه‌كه‌م كه‌ كاریان‬ ‫كردوه‌ به‌اڵم له‌الیه‌ن ئاسایشه‌وه‌ جگه‌له‌وه‌ی له‌راپۆرته‌ك����ه‌دا هات����وه‌ "وه‌اڵم����ی ئ����ه‌و‬ ‫سوكایه‌تی به‌ستافی پرۆژه‌ كراوه‌‪ ،‬سه‌ره‌ڕای ده‌زگایانه‌ی ك����ه‌ راپۆرته‌كانیان بۆ نێردراوه‌ له‌سه‌ر دۆس����یه‌ی گه‌نده‌ڵی كردوه‌‪ ،‬ئاوێنه‌‬ ‫كۆمه‌ڵێ����ك كاری رۆتینی س����ه‌ره‌نجام هه‌ر وه‌ك پێویست نیه‌‪ ،‬هه‌ریه‌كێكیان پاساوێكی به‌رێ����ژه‌ی ‪ %29‬له‌پله‌ی یه‌كه‌مدایه‌‪ ،‬ئێن ئاڕ‬

‫له‌م پرۆژه‌یه‌دا بۆ یه‌كه‌مجار له‌هه‌رێمی‬ ‫كوردستان به‌شێوه‌ی درێژخایه‌ن چاودێری‬ ‫ئه‌و كه‌یسانه‌ كراوه‌ كه‌ میدیاكان له‌باره‌ی‬ ‫گه‌نده‌ڵی باڵویده‌كه‌نه‌وه‬

‫له‌ریزیه‌ندی ‪ 10‬میدیای یه‌كه‌م كه‌ كاریان‬ ‫له‌سه‌ر دۆسیه‌ی گه‌نده‌ڵی كردوه‌‬ ‫ئاوێنه‌ به‌رێژه‌ی ‪ %29‬له‌پله‌ی یه‌كه‌مدایه‌‬ ‫ئێن ئاڕ تی به‌ڕێژه‌ی ‪ %16‬له‌پله‌ی دوه‌مدایه‬

‫تی به‌ڕێژه‌ی ‪ %16‬له‌پله‌ی دوه‌مدایه‌‪.‬‬ ‫‪SOAC‬و ‪NED‬‬ ‫رێكخراوی س����تۆپ ب����ۆ دژه‌ گه‌نده‌ڵی ‪-‬‬ ‫‪ ،SOAC‬رێكخراوێكی كوردستانیه‌ له‌بواری‬ ‫به‌دامه‌زراوه‌ی����ی ك����ردن‌و روبه‌ڕوبون����ه‌وه‌ی‬ ‫گه‌نده‌ڵی‌و به‌هێزكردنی بواری لێپرسینه‌وه‌‌و‬ ‫شه‌فافیه‌ت له‌هه‌رێمی كوردستان كارده‌كات‪،‬‬ ‫له‌رێ����گای پاڵپش����تی ب����ۆ به‌هێزكردن����ی‬ ‫داموده‌زگاكان����ی تایب����ه‌ت به‌چاودێ����ری‌و‬ ‫لێپرس����ینه‌وه‌و نه‌هێش����تنی گه‌نده‌ڵ����ی‌و‬ ‫دروس����تكردنی هه‌ماهه‌نگ����ی له‌گه‌ڵی����ان‪،‬‬ ‫ه����اوكات چاودێریكردن‌و به‌ش����داری كردن‬ ‫له‌فش����اره‌ مه‌ده‌نی����ه‌كان‌و جێبه‌جێ كردنی‬ ‫پرۆژه‌ی درێژخایه‌ن له‌و ب����واره‌دا‪ ،‬پرۆژه‌ی‬ ‫"به‌هێزكردن����ی لێپرس����ینه‌وه‌و رۆڵی یاس����ا‬ ‫له‌هه‌رێم����ی كوردس����تان" پرۆژه‌یه‌كی یه‌ك‬ ‫س����اڵی رێكخراوی س����تۆپه‌ كه‌ به‌هاوكاری‬ ‫"س����ندوقی نیش����تیمانی بۆ دیموكراس����ی"‬ ‫ئه‌مه‌ریك����ی جێبه‌جێی ده‌كات‪ .‬ئۆفیس����ی‬ ‫سه‌ره‌كی رێكخراوه‌كه‌ له‌هه‌ولێری پایته‌ختی‬ ‫هه‌رێمی كوردستانه‌‪.‬‬ ‫رێكخ����راوی س����ندوقی نیش����تیمانی بۆ‬ ‫دیموكراسی – ‪ ،NED‬رێكخراوێكی ئه‌مریكی‬ ‫ناحكوم����ی نابازرگانیی����ه‌ له‌س����اڵی ‪١٩٨٣‬‬ ‫دامه‌زراوه‌ ب����ۆ به‌هێزكردنی دیموكراس����ی‪،‬‬ ‫به‌شێوه‌یه‌كی سه‌ره‌كیی له‌الیه‌ن كۆنگرێسی‬ ‫ئه‌مریكیی����ه‌وه‌ یارمه‌تی����ه‌ داراییه‌كان����ی‬ ‫به‌ده‌س����تدێنێت‪ ،‬ئامانجه‌كانی به‌هێزكردن‌و‬ ‫پاڵپشتی كردنی دیموكراسییه‌ له‌و واڵتانه‌ی‬ ‫كه‌ دیموكراسی به‌ته‌واوی تێدا نه‌چه‌سپاوه‌‪.‬‬

‫ئاوێنه‌ له‌نێو‬ ‫‪ 22‬رۆژنامه‌و كه‌ناڵی‬ ‫ته‌له‌فزیۆن‌و سایتی‬ ‫ئه‌لكترۆنی‌و رادیۆدا‬ ‫به‌رێژه‌ی ‪ %25‬له‌پله‌ی‬ ‫یه‌كه‌مدایه‌‪ ،‬ئه‌ودوای‬ ‫‪ 21‬میدیای نوسراوو‬ ‫بیناروو بیستراوو‬ ‫ئه‌لكترۆنی به‌ڕێژه‌ی‬ ‫‪ %75‬كاریان له‌سه‌ر‬ ‫دۆسیه‌ی گه‌نده‌ڵی‌و‬ ‫پێشێلكاریی یاسا‬ ‫كردوه‬

‫‪4‬‬

‫هەنوکە‬

‫)‪ )537‬سێشه‌مم ‌ه ‪2016/7/26‬‬

‫گۆڕان‌و یەکێتی کۆکن لەسەر ئاڵوگۆڕی پۆستەکە‬

‫گۆڕان‪ :‬مەرسومی هه‌رێمی هەبێت‌و نەبێت ئاڵوگۆڕی پۆستەكانمان دەكەین‬ ‫ئا‪ :‬ئەركان دارا‬

‫بەپێی رێكەوتنی سیاسی نێوان‬ ‫یەكێتی‌و گۆڕان بۆ دابەشكردنی‬ ‫پۆستەكانی سلێمانی؛ دەبێت ‪20‬‬ ‫ی ئاب گۆڕان پۆستی پارێزگار‬ ‫وەربگرێت‪ .‬یاساناسێك رایدەگەیەنێت‬ ‫بۆ پرسی مەرسومی هەرێمی بۆشایی‬ ‫یاسایی هەیە چونكە سەرۆكی هەرێم‬ ‫بونی نیە‪ ،‬بزوتنەوەی گۆڕانیش‬ ‫ئاشکرای دەکات "مەرسوم هەبێت‌و‬ ‫نەبێت ئاڵوگۆڕی پۆستەكانمان‬ ‫دەكەین"‪.‬‬ ‫بەپێی رێكکەوتنی سیاس���یی نێوان‬ ‫یەكێت���ی نیش���تیمانی كوردس���تان‌و‬ ‫بزوتن���ەوەی گۆڕان‪ ،‬بۆ دابەش���كردنی‬ ‫پۆس���تەكانی پارێ���زگای س���لێمانی؛‬ ‫دەبێ���ت ‪ 20‬ی ئاب���ی ‪ 2016‬ئاڵوگۆڕی‬ ‫پۆستی پارێزگاری سلێمانی‌و سەرۆكی‬ ‫ئەنجومەنی پارێزگاری سلێمانی ئەنجام‬ ‫بدرێ���ت‪ .‬هی���چ یەكێك ل���ەو دو پارتە‬ ‫سیاس���ییە قس���ەی جیاواز لەسەر ئەو‬ ‫ئاسۆ فه‌ره‌یدون‬ ‫پرسە ناكەن‪ ،‬تەنها ئەوە نەبێت بەپێی‬ ‫یاس���ا دەبێت مەرس���ومی هەرێمی بۆ‬ ‫د‪ .‬ئاس���ۆ موحەم���ەد لەب���ارەی قسەش لەس���ەر گۆڕینی كاندید نییە‪ ،‬گۆڕان‌و یەكێتییە كە ئاڵوگۆڕ بەس���ەر‬ ‫دەستبەكاربونی پارێزگار دەربكرێت‪.‬‬ ‫د‪ .‬ئاس���ۆ موحەم���ەد‪ ،‬ئەندام���ی مەرس���ومی هەرێمیی���ەوە ئاماژە بەوە رێكەوتنەك���ە وەك���و خ���ۆی جێبەجێ پۆس���تەكاندا دەكرێت‪ ،‬ب���ەو مانایەی‬ ‫دەبێ���ت چارەس���ەرێكی یاس���ایی بۆ‬ ‫جڤاتی نیشتیمانی بزوتنەوەی گۆڕان‪ ،‬دەکات ک���ە مەرس���ومی هەرێم���ی دەكرێت"‪.‬‬ ‫بەب���ڕوای یاس���اناس‪ ،‬پەیم���ان بدۆزرێت���ەوە چونكە ئێس���تا ویالیەتی‬ ‫بەئاوێن���ەی راگەیان���د "بزوتن���ەوەی مەرسومێكی تەشریفییە‪" ،‬واتە لەپێشدا‬ ‫گۆڕان‌و یەكێتی نیشتیمانی كوردستان لەئەنجومەنی پارێزگا دەنگی لەس���ەر عیزەدی���ن ل���ەو بابەت���ەدا بۆش���ایی س���ەرۆكی هەرێم تەواو بوەو لەبۆشایی‬ ‫بەش���ێوەی فەرمی‌و نافەرمی چەندین دەدرێت‌و نوێنەرایەتییەكە وەردەگیرێت‌و یاس���ایی لەئارادایە‪" ،‬چونكە سەرۆكی یاساییداین"‪.‬‬ ‫ێ‬ ‫ج���ار وتومان���ە ك���ە ئیلتیزام���ات خەڵ���ك دەنگی پێ���داوی‪ ،‬بۆیە دواتر هەرێم وجودی یاس���ایی نیەو ناتوان ‌‬ ‫ه���اوكات د‪ .‬هەڤاڵ ئەبوبەكر جەخت‬ ‫بەرێكەوتنەكەمانەوە دەكەین‌و یەكێتی ئ���ەم مەرس���ومە وەكو تەش���ریفاتی مەرس���وم دەربكات‪ ،‬مەسعود بارزانی‌و‬ ‫نیشتیمانیش رایگەیاندوە كە ئامادەیە وایە‪ ،‬گەر مەرس���ومی سەرۆكایەتیش راوێژكارە یاس���اییەكانی دركیان بەوە لەس���ەر ئەوە دەكاتەوە كە مەرسومی‬ ‫دەرنەچێت ی���ان وەاڵم نەدرێتەوە ئەو ك���ردوە بۆیە تاڕادەیەك���ی زۆر خۆیان هەرێم���ی رێگر نی���ە بۆ دەس���تبەكار‬ ‫بۆ ئاڵوگۆڕەكە لەكاتی خۆیدا"‪.‬‬ ‫ئەو هەڵسوراوەی بزوتنەوەی گۆڕان كەس���ە دەتوانێ���ت دەس���تبەكاربێت‪ ،‬پاراستوە لەدەركردنی مەرسوم بەناوی بونی ئەو وەكو پارێزگاری س���لێمانی‪،‬‬ ‫"پارێزگار دو ج���ار دەنگی پێدەدرێت‬ ‫وتیش���ی "ئەم رێكەوتنە نوێیەی نێوان ئەمە ئاڵوگۆڕی پۆستەكانە كە دەبێت سەرۆكایەتی هەرێمەوە"‪.‬‬ ‫ئ���ەو یاساناس���ە وەك خ���ۆی وتی بۆیە قابیلی رەتكردنەوە نییە"‪.‬‬ ‫بزوتنەوەی گۆڕان‌و یەكێتی نیشتیمانی روبدات‪ .‬مەرسومی سەرۆكایەتی هەبێت‬ ‫كوردستان پاڵنەرێكی ئیجابی‌و خاڵێكی یان نەبێت‪ ،‬ئێمەش تاكتیكی خۆمان بۆ یاس���اییترین چارەس���ەر بۆ ئەم پرسە‬ ‫د‪.‬هەڤ���اڵ ئەبوبەك���ر‪ ،‬س���ەرۆكی‬ ‫ئەوەیە کە "دەكرێت ئەو مەرس���ومەی‬ ‫باش���ە بۆ جێبەجێكردن���ی رێكەوتنی ئەو پرسە هەیە"‪.‬‬ ‫ئاسۆ موحەمەد كە هاوكات باژێروانی كە ب���ۆ دەس���تبەكاربونی پارێزگاری ئەنجومەن���ی پارێ���زگای س���لێمانی‪،‬‬ ‫دابەشكردنی پۆس���تەكان‪ ،‬ئێمە لەوە‬ ‫تێپەڕیوین‪ ،‬پێش���تر رێكەوتن هەبو بۆ س���لێمانی بزوتنەوەی گۆرانە‪ ،‬لەبارەی ئێس���تای س���لێمانییەوە دەرك���راوە بەئاوێنەی راگەیاند "لەكاتی خۆیدا كە‬ ‫دابەش���كردنی پۆس���تە سیاسییەكانی ئەگ���ەری گۆڕین���ی هەڤ���اڵ ئەبوبەكر بە(ن���ەزەری ئیعتیب���ار) وەربگیرێت‪ 20 ،‬ی ئابی ‪ 2016‬ئاڵوگۆڕی پۆستەكان‬ ‫سلێمانی‪ ،‬ئێستا رێكکەوتنێكی نوێمان بەكاندیدێكی دیكە وتی "تاوەكو ئێستا چونكە مەرس���ومەكە بۆ ماوەی چوار ئەنجام دەدرێ���ت‌و رێگری نییە بۆ ئەو‬ ‫قسە لەس���ەر گۆڕینی كاندید نەكراوەو س���اڵە‪ ،‬ئەوەی هەیە رێكەوتنی نێوان پرسە"‪.‬‬ ‫هەیە لەسەر مەبدەئە گشتییەكان‪".‬‬

‫مەرسومی‬ ‫سەرۆكایەتیش‬ ‫دەرنەچێت یان‬ ‫وەاڵم نەدرێتەوە‬ ‫ئەو كەسە دەتوانێت‬ ‫دەستبەكاربێت‬ ‫ئەمە ئاڵوگۆڕی‬ ‫پۆستەكانە كە‬ ‫دەبێت روبدات‬ ‫هه‌ڤاڵ ئه‌بوبه‌کر‬ ‫س���ەرۆكی ئەنجومەن���ی پارێزگاری‬ ‫س���لێمانی ك���ە لەهەڵبژاردنەكانی ‪30‬‬ ‫ی نیس���انی ‪ 241 ،2014‬ه���ەزارو ‪241‬‬ ‫دەنگی بەدەستهێنا جەختیكردەوە كە‬ ‫تەنها ئ���ەو كاندیدی بزوتنەوەی گۆڕانە‬ ‫بۆ پۆس���تی پارێزگاری سلێمانی‌و هیچ‬ ‫قسەیەك لەسەر گۆڕینی ئەو بەكەسێكی‬ ‫تر نییە‪.‬‬ ‫د‪.‬هەڤ���اڵ ئەبوبەك���ر لەب���ارەی‬ ‫مەرس���ومی هەرێمیی���ەوە رونیكردەوە‬ ‫"مەرسومی هەرێمی شتێكی تەشریفییە‬ ‫تەكلیف���ی نیی���ە‪ ،‬چونكە ئەو كەس���ە‬ ‫لەئەنجومەنی پارێزگار دەنگی لەس���ەر‬ ‫دەدرێت بۆ پارێزگار؛ پرۆسەیەكیش كە‬ ‫بەدەنگدان تێپەڕی قابیلی رەتكردنەوە‬ ‫نییە‪ ،‬ئەگ���ەر ئەندامێك���ی ئەنجومەن‬ ‫یەكج���ار دەنگی هێنابێت ئەوا پارێزگار‬ ‫دوجار دەنگی هێناوە‪ ،‬جارێك لەالیەن‬ ‫خەڵكەوە دەنگی پێ���دراوە جارێكیش‬ ‫لەناو ئەنجومەن دەنگی پێدەدرێت "‪.‬‬

‫هەروەها رێكەوت زەكی‪ ،‬س���ەرۆكی‬ ‫فراكس���یۆنی یەكێت���ی نیش���تیمانی‬ ‫كوردس���تان لەئەنجومەن���ی پارێزگای‬ ‫سلێمانی بەئاوێنەی راگەیاند "لەئێستادا‬ ‫رێكەوتنێكی پان‌و بەرین لەنێوان یەكێتی‬ ‫نیش���تیمانی كوردس���تان‌و بزوتنەوەی‬ ‫گۆڕاندا بونی هەیەو پۆستی پارێزگاری‬ ‫سلێمانی خاڵێکی زۆر بچوكەو هەرگیز‬ ‫نابێتە گرفت"‪.‬‬ ‫رێكکەوتن���ی یەكێت���ی‌و گ���ۆڕان بۆ‬ ‫دابەشكردنی پۆس���تەكانی پارێزگاری‬ ‫س���لێمانی لە‪11‬ی تش���رینی یەكەمی‬ ‫‪ 2014‬لەئەنجومەن���ی پارێ���زگا دەنگی‬ ‫لەس���ەردرا‪ ،‬هەر ئەو رۆژە س���ەرۆكی‬ ‫ئەنجومەن���ی پارێ���زگای س���لێمانی‬ ‫لەپش���كی گ���ۆڕان دەس���تبەكار بو‪،‬‬ ‫هەروەها دەنگی زۆرینەش درایە ئاسۆ‬ ‫فەرەیدون وەكو پارێزگاری سلێمانی كە‬ ‫لەهەڵبژاردنەكانی ‪ 30‬ی نیسانی ‪،2014‬‬ ‫‪104‬هەزارو ‪ 428‬دەنگی بەدەستهێنا‪.‬‬

‫بزوتنه‌وه‌ی ئیسالمی بەدابه‌شکردنی قاتی کوردیی‌‌و زەویەو‌ە به‌ره‌و کۆنگر‌ه ده‌ڕوات‬ ‫بەشێک لەئەندامان مەجالیان نییە بچن بۆ کۆنگرە‬ ‫ئا‪ :‬هۆرڤان رەفعەت‬ ‫کۆتایی ئەم هەفتەیە بزوتنەوەی‬ ‫ئیسالمی یانزەیەمین کۆنگرەی‬ ‫خۆی لەشاری سلێمانی دەبەستێت‌و‬ ‫بەهۆی ناڕەزایەتییەوە دو مەکتەبی‬ ‫ئەو حزبە بایکۆتی کۆنگرە دەکەن‪،‬‬ ‫وتەبێژی کۆنگرەش رایدەگەیەنێت ئەو‬ ‫ئەندامانە بانگهێشتی کۆنگرە کراون‬ ‫بەاڵم وتویانە "مەجالمان نییە بێین‬ ‫بۆ کۆنگرە"‪.‬‬

‫خۆکاندیدکردنی کامیلی حاجی عەلی‬ ‫بۆ سەندنەوەی رابەری نییە لەبنەماڵەی‬ ‫عەبدولعەزیز بەڵکو بۆ خزمەتکردنی‬ ‫زیاتری بزوتنەوەیە‬

‫بڕی���ارە رۆژی پێنجش���ەممە ‪٢٨‬‬ ‫تەمموزی ‪ ٢٠١٦‬لەش���اری س���لێمانی‬ ‫بزوتن���ەوەی ئیس�ل�امی کوردس���تان‪،‬‬ ‫یانزەهەمین کۆنگرەی خۆی ببەستێت‪.‬‬ ‫هەرچەن���دە بڕی���ار ب���و کۆنگرەکە‬ ‫لەبەروارێک���ی زوتر‌و لەش���اری هەولێر لەناو ئەوانیش���دا بەتایبەت مەکتەبی‬ ‫س���ازبکرایە‪ ،‬بەاڵم بەوتەی ئەندامێکی راگەیاندن‌و مەکتەبی زانایانی ئیسالمی‬ ‫س���ەرکردایەتی بزوتن���ەوە‪ ،‬کۆنگرەکە بزوتنەوەی ئیس�ل�امی نیگەرانی دۆخی‬ ‫لەب���ەر قەیرانی دارای���ی‌و ئامادەکاری بەڕێوەبردنی کۆنگرەن‪.‬‬ ‫ئەندامێک���ی بزوتنەوەی ئیس�ل�امی‬ ‫زیاتر بۆ باش���تر بەڕێوەبردنی کۆنگرە‬ ‫کە نەیویس���ت ناوی ئاش���کرا بکرێت‬ ‫گواسترایەوە بۆ سلێمانی‪.‬‬ ‫ه���ەر لەس���ەرەتای ئام���ادەکاری بەئاوێن���ەی راگەیان���د "کۆنگرە تەنها‬ ‫کۆنگرەوە جیاوازی لەنێوان بەش���ێک ش���تێکی کارتۆنیە هی���چ جیاوازییەک‬ ‫لەئەندامان���ی بزوتنەوە دروس���ت بو‪ ،‬دروست ناکات‪ ،‬پێش کۆنگرە هەندێک‬ ‫بەشێکیان بڕیاری بایکۆتی کۆنگرەیان پۆس���ت یەکالیی کراونەتەوە‌و ئەمیر‌و‬ ‫داوە‌و بەشێکی تریشیان بەناڕەزاییەوە ئەندامانی سەرکردایەتی دانراون"‪.‬‬ ‫ئەو ئەندامەی بزوتنەوە وتیشی "ئه‌مه‌‬ ‫بەرەو کۆنگرە دەڕۆن‪.‬‬ ‫لەس���ەرەتای ئامادەکاری بۆ کۆنگرە چه‌نده‌مین جاره‌ کۆنگره‌ ده‌که‌ن‌و هیچ‬ ‫بەشێک لەئەندامانی بزوتنەوە نیگەرانی فه‌رقی نه‌کردوه‌ هه‌مان ش���تی پێش���و‬ ‫خۆی���ان راگەیاندوە‌و بەشێکیش���یان دوب���اره‌ ده‌بێته‌وه‌‌و لەپێ���ش کۆنگرە‬ ‫س���ەرکردایەتی ئێس���تای بزوتن���ەوە هەمو دەرگاکانیان لەسەرمان داخستبو‬ ‫بەقۆرخکار‌و تاکڕەو ناودەبەن‌و تەنانەت وەاڵم���ی تەلەفونیش���یان نەئەداینەوە‬ ‫هەندێکیان کۆنگرەیان بایکۆت کردوە‌و ئێمە س���ەردانمان ئەک���رد ماڵەکانیان‬

‫چۆڵ ئەکرد"‪.‬‬ ‫هەروەها دەڵێت "هەر کاتێک لەکۆنگرە‬ ‫یان هەڵبژاردن نزیک دەبینەوە ئێمەیان‬ ‫بیر دەکەوێتەوە‌و دیاری‌و خەاڵتمان بۆ‬ ‫دێنن تەنانەت ئەم جارە جلی کوردی‌و‬ ‫بڕوانام���ەی رێزلێنانی���ان بەکۆمەڵێک‬ ‫ئەندام بەخشیەوە تا دەنگ کۆبکاتەوە‬ ‫لەکۆنگ���رەو بەڵێنی زەویان بەهەندێک‬ ‫ک���ەس داوە ت���ا دەنگی���ان پێبدەن‌و‬ ‫س���ەرکردایەتی بزوتنەوە لەش���وێنی‬ ‫خۆیان دەترس���ن بۆیە گ���وێ لەئێمە‬ ‫ناگرن"‪.‬‬ ‫ئەو ئەندامەی بزوتنەوەی ئیس�ل�امی‬ ‫جەختی لەس���ەر بایکۆتکردنی کۆنگرە‬ ‫لەالی���ەن دوان لەمەکتەبەکان���ی نێ���و‬ ‫بزوتنەوە کردەوە وتی "بەش���ێکی زۆر‬ ‫لەئەندامان���ی مەکتەب���ی راگەیان���دن‌و‬ ‫مەکتەبی زانایانی ئاین���ی کۆنگرەیان‬

‫بایک���ۆت ک���ردوە‌و ژم���ارەی ئەوانەی‬ ‫بایکۆتیان کردوە زۆرە "‪.‬‬ ‫لەبەرامبەردا ن���زار کەمال وتەبێژی‬ ‫کۆنگرەک���ەی بزوتن���ەوە بەئاوێن���ەی‬ ‫راگەیاند "هی���چ ئەندامێکی بزوتنەوە‌و‬ ‫مەکتەبی راگەیاندن دورنەخراونەتەوە‌و‬ ‫لەگ���ەڵ هەموی���ان قس���ەمان کردوە‬ ‫تەنانەت ئ���ەوان پرۆژەش���یان هەبوە‬ ‫بۆ کۆنگ���رە‪ ،‬هۆکاری نەهاتنیش���یان‬ ‫هەندێکیان پێیان وتوین مەجەلمان نیە‬ ‫بێینە کۆنگرە"‪.‬‬ ‫لەس���ەرچاوەیەکی تایبەتەوە دەست‬ ‫ئاوێنە کەوتوە کە جی���اوازی لەنێوان‬ ‫عیرف���ان عەبدولعەزی���ز‌و کامیل���ی‬ ‫حاج���ی عەلی���دا هەی���ە بەتایب���ەت‬ ‫لەپەیوەندیەکانی���ان لەگ���ەڵ کۆماری‬ ‫ئیس�ل�امی ئێ���ران‌و ئەو س���ەرچاوەیە‬ ‫دەڵێ���ت "ئێس���تا ئێ���ران لەعیرف���ان‬

‫عەبدولعەزیز توڕەیە‌و پشتگیری ناکات‬ ‫بەاڵم پشتگیری لەکامیلی حاجی عەلی‬ ‫دەکەن بۆ رابەرایەتی بزوتنەوە"‪.‬‬ ‫دەرب���ارەی دواکەوتن���ی کۆنگرەکە‌و‬ ‫دەنگ���ی ناڕەزایی ئەندامانی بزوتنەوە‪،‬‬ ‫ئەنوەر عەنەبی ئەندامی سەرکردایەتی‬ ‫بزوتنەوەی ئیسالمی بەئاوێنەی راگەیاند‬ ‫"لیژنه‌ی ئاماده‌کاری کۆنگره‌که‌ داوای‬ ‫درێژکردنه‌وه‌ی کاتیان کرد بۆ کۆنگره‌‬ ‫تا کاره‌کانی���ان ئه‌نجام بد‌هن‌و ئێمه‌ش‬ ‫‪ 20‬رۆژم���ان پێ���دان تازیات���ر خۆیان‬ ‫ئامادە بکەن‪ .‬بۆی���ە لەوانەیە کۆنگرە‬ ‫گۆڕانکاری لەبەش���ێکی دروست ببێت‪،‬‬ ‫س���ەبارەت بەو ئەندامانەی بەشداری‬ ‫کۆنگرە ناکەن که‌سه‌ ناڕازییەکانی نێو‬ ‫بزوتنه‌وه‌ که‌من‌و هیچ نین"‪.‬‬ ‫نیعم���ەت محەم���ەد ئەندام���ی‬ ‫س���ەرکردایەتی بزوتن���ەوە بەئاوێنەی‬

‫راگەیاند "نۆ مانگە خەریکی ئامادەکاری‬ ‫کۆنگرەین‌و خۆمان بە بەهێزی ئامادە‬ ‫کردوە‌و بەهیچ شێوەیەک پێش کۆنگرە‬ ‫رابەری گش���تی دیاری نەکراوە بەڵکو‬ ‫کاندیدەکانی ئەمین���داری بزوتنەوەی‬ ‫ئیسالمی لەڕکابەری سەختدان‌و هەردوال‬ ‫لەهەوڵ���ی کۆکردن���ەوەی دەنگدان بۆ‬ ‫دەرچونیان لەکۆنگرە‌‪ ،‬خۆکاندیدکردنی‬ ‫کامیلی حاجی عەلی بۆ س���ەندنەوەی‬ ‫رابەری نییە لەبنەماڵەی عەبدولعەزیز‬ ‫بەڵک���و ب���ۆ خزمەتکردن���ی زیات���ری‬ ‫بزوتنەوەیە"‪.‬‬ ‫ئەو ئەندامەی سەرکردایەتی بزوتنەوە‬ ‫دەرب���ارەی رەخنەکان���ی ئەندامان���ی‬ ‫ناڕازیی دەڵێت "هەمو رەخنەکانی ئەو‬ ‫برادەرانە ناڕاست نین بەڵکو بەشێکیان‬ ‫راس���تە‪ ،‬بەاڵم هەوڵی ئ���ەوەش دراوە‬ ‫لەڕێگەی لیژنەی ئامادەکاری کۆنگرەوە‬ ‫بچنە الی ئەو ئەندامە زویرانە‌و ئاشتیان‬ ‫بکەین���ەوە تەنانەت پێمان وتون وەرن‬ ‫خۆتان کاندید بکەن بۆ سەرکردایەتی‌و‬ ‫بەشداربن لەکۆنگرە"‪.‬‬ ‫کۆنگرەکەی بزوتنەوەی ئیس�ل�امی‪،‬‬ ‫یانزەهەمی���ن کۆنگرەی ئ���ەو حزبەیەو‬ ‫‪ 370‬ئەندام بەش���داریی دەکات‌و تێیدا‬ ‫بۆ پۆس���تەکانی رابەری گش���تیی کە‬ ‫رکابەرییەکە لەنێوان هەریەک لەعیرفان‬ ‫عەبدولعەزیزو کامیلی حاجی عەلیدایە‪،‬‬ ‫هەروەها بۆ ‪ 14‬کورس���ی ئەنجومەنی‬ ‫س���ەرکردایەتی ‪ 39‬کاندی���د رکابەری‬ ‫دەکەن‌و بەهەمان ش���ێوە بۆ پۆس���تی‬ ‫بەرپرس���ی ‪ 8‬مەڵبەندی ئەو حزبە‪16‬‬ ‫ک���ەس خۆی���ان کاندی���د ک���ردوە کە‬ ‫دواتر راس���تەوخۆ دەبنەوە بەئەندامی‬ ‫سەرکردایەتی‪.‬‬

‫تایبه‌ت‬

‫)‪ )537‬سێشه‌مم ‌ه ‪2016/7/26‬‬

‫ ‬

‫هه‌مو شتێک له‌باره‌ی کوردستان‌و عێراقه‌وه‌‬

‫‪www.niqash.org‬‬

‫‪7‬‬

‫ئه‌م الپه‌ڕه‌یه‌ به‌سپۆنسه‌ری رێکخراوی‬ ‫راگه‌یاندن له‌هه‌ماهه‌نگی‌‌و گواستنه‌وه‌‪،‬‬ ‫ئه‌کادیمیای راگه‌یاندنی ئه‌ڵامنی‬

‫گرژی‌ له‌دوای‌ بیست ساڵ بێده‌نگی‪ ..‬ئێران‌و كوردستان له‌دۆسته‌وه‌ خه‌ریكه‌ ده‌بنه‌ نه‌یار‬ ‫نقاش‪ ،‬هونەر حەمەرەشید‬ ‫به‌ه����ۆ ‌ی حیزبه‌كان����ی‌ كوردس����تانی‌ ئێرانه‌و‌ه‬ ‫په‌یوه‌ندی‌ نێ����وان حكومه‌تی‌ هه‌رێ����م‌و ئێران‬ ‫خه‌ریكه‌ له‌دۆستایه‌تییه‌وه‌ ده‌گۆڕێت بۆ نه‌یارو‬ ‫دوژمنایه‌تی‌‪.‬‬ ‫رۆژی ‪26‬ی‌ حوزه‌ی����ران‪ ،‬دوای‌ دوو ده‌ی���� ‌ه‬ ‫له‌بێده‌نگبوون����ی‌ چه‌كه‌كان����ی‌ نێ����وان‪ ،‬حیزبه‌‬ ‫كوردییه‌كانی‌ ئێران‌و س����وپای‌ پاسدارانی‌ ئه‌و‬ ‫واڵته‌‪ ،‬جارێكی‌ تر ش����ه‌ڕو پێكدادان له‌نێواندا‬ ‫له‌كێ����وی كۆس����ااڵن له‌ناوچه‌ی "ش����امیان"ی‌‬ ‫سه‌ر به‌ش����اری سه‌واڵوای‌ كوردس����تانی‌ ئێران‬ ‫روویدایه‌وه‌‪.‬‬ ‫هه‌رچه‌نده‌ شه‌ڕو پێكدادانه‌كان له‌ناوچه‌كانی‌‬ ‫رۆژهه‌اڵتی‌ كوردس����تان رووی����دا‪ ،‬به‌اڵم یه‌كه‌م‬ ‫كاردانه‌وه‌ی‌ الیه‌نی‌ ئێرانی‌ له‌س����ه‌ر ئه‌و شه‌ڕه‌‬ ‫هه‌ڕه‌ش����ه‌ی‌ راسته‌وخۆی‌ س����وپای‌ پاسدارانی‌‬ ‫هه‌رێمی‌ كوردس����تان بوو‪ ،‬كاتێك رۆژی‌ یه‌كی‌‬ ‫ئ����ه‌م مانگ����ه‌ (ته‌مموز) س����ه‌ردار حوس����ه‌ین‬ ‫س����ه‌المی‪ ،‬جێگری فه‌رمانده‌ی گشتی سوپای‬ ‫پاسداران له‌میانی وتاری‌ نوێژی هه‌ینی له‌تاران‬ ‫رایگه‌یاند‪" ،‬ماوه‌یه‌كه‌ چه‌ند گروپێكی چه‌كداری‬ ‫ده‌یانه‌وێت ئاسایش����ی ئێران تێكبده‌ن‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫كۆتاییمان به‌و گروپانه‌ هێناوه‌"‪.‬‬ ‫س����ه‌المی داوای له‌به‌رپرس����انی هه‌رێم����ی‌‬ ‫كوردس����تان كرد‪ ،‬ك����ه‌ پابه‌ن����دی رێككه‌وتن‌و‬ ‫به‌ڵێنه‌كانی����ان ب����ن ب����ۆ بێده‌نگكردن����ی ئه‌و‬ ‫چه‌كداران����ه‌‪ ،‬ك����ه‌ به‌وته‌ی خ����ۆی ئه‌گه‌ر ئه‌و‬ ‫چه‌كداران����ه‌ واز له‌پش����ێوی نه‌هێن����ن ئ����ه‌وا‬ ‫له‌ناو خاك����ی هه‌رێم����دا بۆردومانیان ده‌كه‌ن‌و‬ ‫باره‌گاكانیان ده‌كه‌نه‌ ئامانج‪ ،‬هه‌ر به‌ڕاس����تیش‬ ‫دوو رۆژ پێ����ش ئه‌و هه‌ڕه‌ش����انه‌ش س����وپای‌‬ ‫پاسدارانی‌ ئێران چه‌ند ناوچه‌كی‌ سیده‌كانیان‬ ‫له‌سنووری‌ هه‌رێمی‌ كوردستان بۆردومانكرد‪.‬‬ ‫بیانووی‌ هه‌ڕه‌شه‌كانی‌ س����وپای‌ پاسدارانی‌‬ ‫ئێران له‌هه‌رێمی‌ كوردستان بۆ ئه‌وه‌ ده‌گه‌ڕێته‌وه‌‬ ‫باره‌گای‌ به‌ش����ێكی‌ زۆر له‌حیزبه‌ كوردییه‌كانی‌‬ ‫ئێ����ران له‌ناو خاكی‌ هه‌رێمی‌ كوردس����تانن‪ ،‬كه‌‬ ‫ئه‌وانی����ش "حیزب����ی‌ دیموكراتی‌ كوردس����تانی‌‬ ‫ئێ����ران‌و حیزب����ی‌ كۆمه‌ڵ����ه‌ زه‌حمه‌تكێش����انی‌‬ ‫كوردس����تان‌و حیزبی‌ پارتی‌ ژیانی‌ ئازاد پژاك‌و‬ ‫حیزبی‌ پارتی‌ كوردس����تان‪ ،‬پ����اك"‪ ،‬باره‌گای‌‬ ‫دووان ل����ه‌و حیزبانه‌ ده‌كه‌ونه‌ ش����اری‌ كۆیه‌ی‌‬ ‫س����ه‌ر به‌پارێزگای‌ هه‌ولێرو ناوچه‌ی‌ زڕگوێزی‌‬ ‫شاری‌ سلێمانی‌‪.‬‬ ‫ی����ه‌ك رۆژ دوای‌ هه‌ڕه‌ش����ه‌كانی‌ حوس����ه‌ین‬ ‫س����ه‌المی‌‪ ،‬حكومه‌ت����ی‌ هه‌رێمی‌ كوردس����تان‬ ‫له‌راگه‌یه‌نراوێكدا وه‌اڵمی‌ هه‌ڕه‌شه‌كانی‌ دایه‌وه‌و‬ ‫رایگه‌یان����د حكومه‌ت����ی هه‌رێم هه‌ڕه‌ش����ه‌كانی‬ ‫سه‌ردار سه‌المی ڕه‌تده‌كاته‌وه‌و دراوسێیه‌تییه‌كی‬ ‫هه‌میشه‌یی باش وه‌ك بنه‌مای په‌یوه‌ندییه‌كانی‬

‫ی حیزبی‌ دیموكراتی‌ ئێران (وێنه‪ :‬صالح نردي)‬ ‫پێشمه‌رگه‌كان ‌‬ ‫له‌گه‌ڵ ئێران ده‌بینێت‪.‬‬ ‫به‌پێ����ی‌ ئ����ه‌و زانیارییان����ه‌ی‌ له‌چه‌ن����د‬ ‫س����ه‌رچاوه‌یه‌كی‌ حیزبه‌كان����ی‌ هه‌رێم����ی‌‬ ‫كوردستانه‌وه‌ دراوه‌ به‌"نیقاش" له‌سه‌روبه‌ندی‌‬ ‫هێرشه‌كان‌و هه‌ڕه‌شه‌كانی‌ س����وپای‌ پاسداران‬ ‫شاندێكی‌ ئێرانی‌ بۆ گه‌یاندنی‌ ناڕه‌زاییه‌كانیان‬ ‫سه‌ردانی‌ هه‌رێمی‌ كوردس����تانیان كردو چه‌ند‬ ‫كۆبوونه‌وه‌یه‌كیان له‌گه‌ڵ به‌رپرسانی‌ حكومه‌تی‌‬ ‫هه‌رێ����م‌و به‌رپرس����انی‌ پارت����ی‌ دیموكرات����ی‌‬ ‫كوردس����تان‌و یه‌كێت����ی‌ نیش����تمانی‌ له‌هه‌رێم‌و‬ ‫سلێمانی‌ ئه‌نجامدا‪.‬‬ ‫ش����انده‌كه‌ی‌ ئێ����ران له‌كۆبوونه‌وه‌كانی����ان‬ ‫له‌گه‌ڵ به‌رپرس����انی‌ حكومی‌‌و حیزبی‌ هه‌رێمی‌‬ ‫كوردس����تان داوای����ان ك����ردووه‌ هه‌وڵه‌كانیان‬ ‫بخه‌نه‌گ����ه‌ڕ‪ ،‬بۆ راگرتن����ی‌ كارو چاالكییه‌كانی‌‬ ‫حیزب����ه‌ كوردییه‌كانی‌ ئێ����ران‪ ،‬به‌تایبه‌تی‌ ئه‌و‬ ‫چاالكییانه‌ی‌ له‌خاكی‌ هه‌رێمی‌ كوردس����تانه‌وه‌‬ ‫ئه‌نجامی‌ ده‌ده‌ن‪.‬‬ ‫له‌و باره‌وه‌ ن����ازم ده‌باغ نوێنه‌ری‌ حكومه‌تی‌‬ ‫هه‌رێمی‌ كوردستان له‌تاران‪ ،‬زانیارییه‌كانی‌ بۆ‬ ‫"نیقاش" پشتڕاس����تكرده‌وه‌و رایگه‌یاند "الیه‌نی‌‬ ‫ئێران����ی‌ به‌فه‌می‌ داوایان له‌به‌رپرس����انی‌ هه‌رێم‬ ‫كردووه‌ كه‌ هه‌وڵه‌كانیان بخه‌نه‌ گه‌ڕ بۆ ئه‌وه‌ی‌‬ ‫رێگری‌ بكه‌ن له‌حیزبه‌ كوردییه‌كانی‌ ئێران كارو‬ ‫چاالكییه‌كانیان له‌هه‌رێم رابگرن"‪.‬‬ ‫نازم ده‌باغ نه‌شیش����ارده‌وه‌ كه‌ به‌رپرسانی‌‬ ‫هه‌رێم هه‌ڕه‌شه‌كانیانی‌ ئێرانیان به‌جدی‌ له‌سه‌ر‬ ‫هه‌رێم وه‌رگرتووه‌و دوای‌ هاتنی‌ ش����انده‌كه‌ش‪،‬‬ ‫ش����اندیان ناردووه‌ته‌ الی‌ حیزبه‌ كوردییه‌كان‌و‬ ‫له‌و باره‌وه‌ قسه‌یان كردووه‌‪.‬‬ ‫هه‌ریه‌ك���ه‌ له‌محه‌م���ه‌د قادری‌ به‌رپرس���ی‌‬ ‫په‌یوه‌ندییه‌كانی‌ حیزبی‌ دیموكراتی‌ كوردستانی‌‬ ‫ئێران له‌هه‌رێم‌و ئه‌ش���ره‌ف بۆكانی‌ به‌رپرسی‌‬ ‫په‌یوه‌ندییه‌كانی‌ كۆمه‌ڵه‌ی‌ زه‌حمه‌تكێش���انی‌‬ ‫كوردس���تانی‌ ئێران له‌هه‌رێم ئه‌م زانیاریانه‌یان‬

‫بۆ "نیقاش" پشتڕاستكراوه‌ته‌وه‌‪.‬‬ ‫ش���ه‌ڕو پێكدادانه‌كانی‌ ئه‌م دواییه‌ی‌ نێوان‬ ‫هێزی‌ پێش���مه‌رگه‌ی‌ حیزبه‌كان���ی‌ رۆژهه‌اڵتی‌‬ ‫كوردس���تان‌و س���وپای‌ پاس���دارانی‌ ئێ���ران‬ ‫له‌ئه‌نجام���ی‌ ده‌س���تپێكردنه‌وه‌ی‌ چاالكیی���ه‌‬ ‫رێكخستنی‌‌و سه‌ربازییه‌كانی‌ حیزبی‌ دیموكرات‬ ‫س���ه‌ریهه‌ڵدایه‌وه‌ كه‌ ئ���ه‌و حیزب���ه‌ له‌مانگی‌‬ ‫راب���ردووه‌وه‌ ده‌س���تیپێكردووه‌و تائێس���تاش‬ ‫به‌رده‌وامه‌‪.‬‬ ‫هه‌رچه‌نده‌ به‌رپرس���انی‌ هه‌رێمی‌ كوردستان‬ ‫هه‌ڕه‌ش���ه‌كانیان به‌جدی‌ وه‌رگرت���ووه‌‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫ئه‌و حیزبه‌و چه‌ن���د حیزبێكی‌ تری رۆژهه‌اڵتی‌‬ ‫كوردس���تانیش جه‌ختده‌كه‌نه‌وه‌ به‌رده‌وامده‌بن‬ ‫له‌كارو چاالكییه‌كانیان دژی‌ سوپای‌ پاسدارانی‌‬ ‫ئێران له‌ناوچه‌كانی‌ رۆژهه‌اڵتی‌ كوردستان‪.‬‬ ‫محه‌مه‌د ق���ادری‌ له‌و ب���اره‌وه‌ بۆ "نیقاش"‬ ‫وتی‌ "ئێمه‌ له‌دوای‌ دوو ده‌یه‌ س���ڕكردنی‌ كارو‬ ‫چاالكییه‌كانم���ان له‌ناوچه‌كان���ی‌ رۆژهه‌اڵت���ی‌‬ ‫كوردس���تان به‌پێویس���تی‌ ده‌زانین ده‌س���ت‬ ‫به‌چاالكییه‌كانمان بكه‌ینه‌وه‌‪ ،‬ئه‌وه‌ش له‌پێناوی‌‬ ‫رووبه‌ڕووبوونه‌وه‌ی‌ ئه‌و ده‌سه‌اڵته‌ میلیتارییه‌ی‌‬ ‫ئێ���ران له‌ناوچه‌كانی‌ رۆژهه‌اڵتی‌ كوردس���تان‬ ‫دروستیكردووه‌"‪.‬‬ ‫به‌رپرسی‌ په‌یوه‌ندییه‌كانی‌ حیزبی‌ دیموكراتی‌‬ ‫كوردستان ئێران له‌هه‌رێمی‌ كوردستان وتیشی‌‬ ‫"به‌هۆی‌ هه‌ندێك بارودۆخی‌ ناوخۆیی خۆمان‌و‬ ‫هه‌رێم���ی‌ كوردس���تان كاروچاالكییه‌كانم���ان‬ ‫راگرتبوو‪ ،‬به‌اڵم ئێستا ئه‌و راگیرانه‌و درێژه‌دانی‌‬ ‫به‌پێویس���ت نازانی���ن‪ ،‬بۆی���ه‌ ده‌ستیش���مان‬ ‫پێكردووه‌ته‌وه‌و به‌رده‌وامیش ده‌بین"‪.‬‬ ‫له‌به‌رانبه‌ردا نازم ده‌باغ نوێنه‌ری‌ حكومه‌تی‌‬ ‫هه‌رێ���م له‌ت���اران داوا له‌به‌رپرس���انی‌ حیزبه‌‬ ‫كوردییه‌كان���ی‌ ئێ���ران ده‌كات ل���ه‌م كاته‌داو‬ ‫به‌ه���ۆی‌ بارودۆخ���ی‌ هه‌رێمی‌ كوردس���تانه‌وه‌‬ ‫كارو چاالكییه‌كانی���ان رابگ���رن‪ ،‬به‌تایبه‌ت���ی‌‬

‫له‌سنووره‌كانی‌ هه‌رێمی‌ كوردستانه‌وه‌‪.‬‬ ‫نوێنه‌ره‌كه‌ی‌ حكومه‌تی‌ هه‌رێم به‌پێویستیش ‌ی‬ ‫ده‌زانێت حیزبه‌كان له‌رێگه‌ی‌ گفتوگۆوه‌ دوای‌‬ ‫ماف���ه‌ ره‌واكانی‌ گه‌لی‌ ك���ورد له‌ئێران بكه‌ن‪،‬‬ ‫چونكه‌ به‌قس���ه‌ی‌ ناوبراو ئێس���تا سه‌رده‌می‌‬ ‫گفتوگۆی���ه‌و چه‌ك‌و ش���ه‌ڕو ش���ۆڕیش ته‌نیا‬ ‫ماڵوێرانی‌ ب���ه‌دوای‌ خۆی‌ بۆ هه‌موو الیه‌نه‌كان‬ ‫ده‌هێنێت‪.‬‬ ‫له‌قۆناغی‌ به‌رگرییه‌وه‌ بۆ هێرشكردن‬ ‫هه‌رچه‌نده‌ چاالكییه‌ سه‌ربازییه‌كانی‌ حیزبه‌‬ ‫كوردییه‌كان���ی‌ ئێ���ران وه‌ك خۆی���ان ده‌ڵێن‬ ‫تائێستا قۆناغی‌ به‌رگریكردنه‌‪ ،‬به‌اڵم به‌قسه‌ی‌‬ ‫فه‌رمانده‌ س���ه‌ربازییه‌كانی‌ ئه‌گ���ه‌ری گۆڕینی‬ ‫تاكتیكی حیزبی دیموكراتی كوردستانی ئێران؛‬ ‫له‌به‌رگرییه‌وه‌ بۆ هێرشكردن له‌ئارادایه‌‪.‬‬ ‫ل���ه‌و ب���اره‌وه‌ كاوه‌ به‌هرام���ی‪ ،‬ئه‌ندام���ی‬ ‫كۆمیت���ه‌ی ناوه‌ندی‌و ش���ۆرای نیزامی حیزبی‬ ‫دیموكراتی كوردس���تانی ئێران به‌ "نیقاش"ی‌‬ ‫وت "تائێس���تا له‌قۆناغی‌ به‌رگریداین‪ ،‬له‌دژی‌‬ ‫س���وپای‌ پاس���دارانی‌ ئێران‪ ،‬به‌اڵم به‌رنامه‌ی‌‬ ‫ئه‌وه‌م���ان هه‌ی���ه‌ تاكتیك���ی‌ ش���ه‌ڕه‌كانیان‬ ‫له‌به‌رگرییه‌وه‌ بۆ هێرش���بردن بگۆڕین"‪ ،‬به‌بێ‌‬ ‫ئه‌وه‌ی‌ ورده‌كارییه‌كه‌ی‌ ئاشكرابكات‪.‬‬ ‫كاوه‌ به‌هرامی‌ له‌ب���اره‌ی‌ ئه‌وه‌ی‌ حكومه‌تی‌‬ ‫هه‌رێم هه‌ڕه‌شه‌كانی‌ به‌جدی‌ وه‌رگرتووه‌و ره‌نگه‌‬ ‫هه‌وڵه‌كان���ی‌ حیزبی‌ دیموكرات هه‌ڕه‌ش���ه‌كان‬ ‫بخات���ه‌ ب���واری‌ كرده‌كیی���ه‌وه‌‪ ،‬به‌هرامی‌ وتی‌‬ ‫"ئێران ناتوانێت ئه‌وه‌ بكات‪ ،‬سه‌رده‌می‌ سااڵنی‌‬ ‫نه‌وه‌ده‌كان به‌سه‌رچوو"‪.‬‬ ‫له‌ناوه‌ڕاستی‌ س���ااڵنی‌ نه‌وه‌ده‌كانی‌ سه‌ده‌ی‌‬ ‫رابردوو له‌سه‌رو به‌ندی‌ شه‌ڕی‌ ناوخۆی‌ نێوان‬ ‫پارتی‌ دیموكرات‌و یه‌كێتی‌ نیشتمانی‌ له‌هه‌رێمی‌‬ ‫كوردس���تان‪ ،‬ئێران چه‌ند هێرشێكی‌ بۆ سه‌ر‬ ‫باره‌گای‌ حیزبه‌ كوردییه‌كان ئه‌نجامدا‪ ،‬ته‌نانه‌ت‬ ‫هێزیشی‌ ره‌وانه‌ی‌ ش���اری‌ كۆیه‌ كردو هێرشی‌‬

‫كرده‌ سه‌ر باره‌گاكانی‌ حیزبی‌ دیموكرات‪.‬‬ ‫به‌قسه‌ی‌ به‌رپرس���ه‌كه‌ی‌ حیزبی‌ دیموكرات‬ ‫ئه‌و كاته‌ هه‌رێم له‌دۆخێكی‌ جیاوازدابوو‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫ئێستا به‌بوونی‌ چه‌ندین باڵوێزو كونسوڵخانه‌ی‌‬ ‫واڵتان له‌هه‌رێم‌و ش���ه‌ڕی‌ داعش‌و بوونی‌ هێزی‌‬ ‫هاوپه‌یمان���ان له‌ناو ش���اره‌كانی‌ هه‌رێم‪ ،‬ئێران‬ ‫ناتوانێت هه‌ڕه‌شه‌كانی‌ جێبه‌جێ‌ بكات‪.‬‬ ‫په‌رته‌وازه‌یی‌‪ ،‬خاڵی‌ الوازی‌‬ ‫حیزبه‌ كوردییه‌كانی‌ ئێران‬ ‫ژماره‌ی‌ حیزبه‌كانی‌ رۆژهه‌اڵتی‌ كوردس���تان‬ ‫له‌ه���ه‌ژده‌ حی���زب پێكدێن ك���ه‌ گرنگترینیان‬ ‫حیزبه‌كانی‌ دیموكرات‌و كۆمه‌ڵه‌و پاك‌و پژاكن‪،‬‬ ‫به‌اڵم ئه‌م حیزبانه‌ به‌هۆی‌ ناكۆكیان له‌س���ه‌ر‬ ‫چه‌ند پرس���ێك زۆر په‌رت���ه‌وازه‌ن‪ ،‬به‌جۆرێك‬ ‫هه‌ر یه‌ك له‌و حیزبانه‌ دابه‌ش���ی‌ چه‌ند باڵێك‬ ‫بوون‪ ،‬بۆ نموونه‌ حیزبی‌ دیموكرات له‌دوو باڵی‌‬ ‫ناكۆك‌و كۆمه‌ڵه‌ له‌سێ‌ باڵ پێكدێن‪.‬‬ ‫به‌قسه‌ی‌ چاالكوانانی‌ رۆژهه‌اڵتی‌ كوردستان‪،‬‬ ‫ئه‌و په‌رته‌وازه‌ییه‌ی‌ ناو حیزبه‌كانی‌ رۆژهه‌اڵت‬ ‫كاریگه‌ری‌ خراپی‌ له‌سه‌ر كارو چاالكییه‌كانیان‬ ‫دان���اوه‌‪ ،‬به‌تایبه‌تی‌ الیه‌نی‌ ئێرانی‌ كه‌ له‌ناوچه‌‬ ‫كوردیی���ه‌كان رێوش���وێنی‌ تون���دی‌ به‌رانبه‌ر‬ ‫رێكخس���تنه‌كان‌و الیه‌نگره‌كان���ی‌ حیزب���ه‌كان‬ ‫گرتووه‌ته‌ به‌ر‪.‬‬ ‫ئه‌رس���ه‌الن یارئه‌حم���ه‌دی‌‪ ،‬چاالك���وان‌و‬ ‫رۆژنامه‌نووس���ی‌ رۆژهه‌اڵت���ی‌ كوردس���تان به‌‬ ‫"نیق���اش"ی‌ وت "په‌رته‌وازه‌ی���ی حیزب���ه‌كان‬ ‫كاریگ���ه‌ری‌ له‌س���ه‌ر كارو چاالكییه‌كانی���ان‬ ‫داناوه‌‪ ...‬پێویسته‌ له‌سه‌ر هه‌موو حیزبه‌كانی‌‬ ‫رۆژهه‌اڵت���ی‌ ده‌س���تپێكردنه‌وه‌ی‌ چاالكیی���ه‌‬ ‫س���ه‌ربازییه‌كانی‌ حیزبی‌ دیموك���رات به‌هه‌ند‬ ‫وه‌ربگ���رن‌و هه‌ماهه‌نگ���ی‌ زیات���ری‌ یه‌كتریش‬ ‫بك���ه‌ن‪ ،‬بۆ رووبه‌ڕووبوون���ه‌وه‌ی‌ رژێمی‌ ئێران‬ ‫له‌ناوچه‌ كوردییه‌كان"‪.‬‬ ‫"نیق���اش" له‌س���ه‌رچاوه‌ فه‌رمییه‌كانی‌ ناو‬ ‫حیزبه‌كانی‌ كوردس���تانی‌ ئێ���ران زانیوییه‌تی‌‪،‬‬ ‫ل���ه‌دوای‌ ده‌س���تپێكردنی‌ كارو چاالكییه‌كان‬ ‫له‌مانگ���ی‌ راب���ردوو‪ ،‬چه‌ن���د هه‌وڵێ���ك‬ ‫ده‌س���تیپێكردووه‌‪ ،‬ب���ۆ ئ���ه‌وه‌ی‌ هه‌ماهه‌نگی‌‬ ‫له‌نێ���وان حیزبه‌كان بێته‌ ئ���اراوه‌‪ ،‬به‌جۆرێك‬ ‫هه‌موو حیزبه‌كان به‌ره‌یه‌كی‌ هاوبه‌شی‌ سیاسی‌‌و‬ ‫سه‌ربازی‌ دژی‌ حكومه‌تی‌ ئێران دروستبكه‌ن‪.‬‬ ‫زانیاریی���ه‌كان ب���اس ل���ه‌وه‌ش ده‌كه‌ن‪ ،‬بۆ‬ ‫دروس���تكردنی‌ به‌ره‌كه‌‪ ،‬ئێس���تا گفتوكۆكان‬ ‫به‌رده‌وامه‌و له‌و باره‌ش���ه‌وه‌ له‌ناو حیزبه‌كاندا‬ ‫به‌ده‌مه‌چوون بۆ هه‌وڵه‌كه‌ هه‌یه‌‪ ،‬به‌اڵم تائێستا‬ ‫به‌فه‌رمی‌ رانه‌گه‌یه‌نراوه‌‪.‬‬ ‫محه‌م����ه‌د س����اڵح ق����ادری‌ به‌رپرس����ی‌‬ ‫په‌یوه‌ندییه‌كان����ی‌ حیزب����ی‌ دیموكرات����ی‌‬ ‫كوردس����تانی‌ ئێران پشتیوانی‌ حیزبه‌كه‌ی‌ بۆ‬ ‫دروستكردنی‌ ئه‌و به‌ره‌یه‌ به‌گرنگ ده‌زانێت‌و‬ ‫وتی‌ "پێوسته‌ هه‌موو حیزبه‌كان رووبه‌ڕووی‌‬

‫ده‌س����ه‌اڵته‌ س����ه‌ربازییه‌كه‌ی‌ ئێ����ران ببنه‌و‌ه‬ ‫ك����ه‌ هه‌موو رێوش����وێنێكی‌ گرتووه‌ته‌ به‌ر بۆ‬ ‫سه‌ركوتكردنی‌ كورد له‌ناوچه‌كه‌دا"‪.‬‬ ‫ه����اوكات ئه‌ش����ره‌ف بۆكانی‌ به‌رپرس����ی‌‬ ‫په‌یوه‌ندییه‌كانی‌ كۆمه‌ڵه‌ی‌ زه‌حمه‌تكێش����انی‌‬ ‫كوردستانی‌ ئێران باسی‌ له‌و هه‌واڵنه‌ كردو وتی‌‬ ‫"هه‌موو هه‌وڵه‌كان به‌و ئاراسته‌یه‌ن حیزبه‌كانی‌‬ ‫رۆژهه‌اڵت له‌پرسی‌ رووبه‌ڕووبوونه‌وه‌ی‌ ئێران‬ ‫ی����ه‌ك ده‌نگ‌و یه‌كگرتوو بن‪ ،‬بۆیه‌ ئێمه‌ وه‌ك‬ ‫كۆمه‌ڵه‌ به‌ده‌م هه‌رجۆره‌ هه‌وڵێك ده‌چین به‌و‬ ‫ئاراسته‌یه‌ كاربكات"‪.‬‬ ‫به‌اڵم له‌گه‌ڵ ئه‌وه‌ش����دا حیزبه‌كان له‌سه‌ر‬ ‫ده‌س����تپێكردنه‌وه‌ی‌ چاالكی‌ سه‌ربازی‌ كۆك‬ ‫نین‪ ،‬ب����ۆ نموونه‌ حیزب����ی‌ دیموكرات له‌گه‌ڵ‬ ‫ئه‌نجامدان����ی‌ چاالكی‌ س����ه‌ربازیدایه‌‪ ،‬كه‌چی‌‬ ‫كۆمه‌ڵه‌‪ ،‬پێیوایه‌ په‌ره‌دان به‌چاالكی‌ رێكخراوه‌‬ ‫مه‌ده‌نییه‌كان له‌رۆژهه‌اڵت بۆ ئێستا گرنگه‌‪.‬‬ ‫شه‌ڕی‌ به‌وه‌كاله‌ت‪ ،‬یا شه‌ڕی‌ سه‌ندنی‌‬ ‫ماف؟‬ ‫الیه‌ن����ی‌ ئێران����ی‌ حیزبه‌كان����ی‌ رۆژهه‌اڵتی‌‬ ‫كوردستان تۆمه‌بارده‌كات‪ ،‬به‌بوونی‌ ده‌ستی‌‬ ‫ده‌ره‌كی‌ له‌پش����تیانه‌وه‌‪ ،‬به‌تایبه‌تی‌ هاندانی‌‬ ‫س����عودییه‌‪ ،‬به‌اڵم به‌رپرس����انی‌ ئه‌و حیزبانه‌‬ ‫هه‌موو ئه‌و تۆمه‌تانه‌ ره‌تده‌كه‌نه‌وه‌‪.‬‬ ‫هه‌فت����ه‌ی‌ راب����ردوو موحس����ێنی‌ ڕه‌زایی‬ ‫"ئه‌مین����داری‌ ئه‌نجومه‌ن����ی‌ ته‌شخیس����ی‌‬ ‫مه‌س����ڵه‌حه‌تی‌ كۆم����اری‌ ئیس��ل�امی‌ ئێران"‬ ‫له‌چاوپێكه‌وتنێكدا له‌گه‌ڵ ش����ه‌به‌كه‌ی‌ یه‌كی‌‬ ‫واڵته‌ك����ه‌ی‌ وتی‌ "واڵتی‌ س����عودییه‌ یارمه‌تی‌‬ ‫حیزب����ه‌ ئۆپۆزس����یۆنه‌كانی‌ ئێران����ی‌ داوه‌‬ ‫له‌ش����اری‌ هه‌ولێرو دوو حیزب����ی‌ رۆژهه‌اڵتی‌‬ ‫چاالككردووه‌و بنكه‌یان له‌نزیك س����نوره‌كانی‌‬ ‫ئێران دامه‌زراندووه‌"‪.‬‬ ‫له‌به‌رانبه‌ردا هه‌ریه‌كه‌ له‌به‌رپرسانی‌ حیزبی‌‬ ‫دیموكرات‌و كۆمه‌ڵه‌ تۆمه‌ته‌كانی‌ ئێران ره‌ت‬ ‫ده‌كه‌نه‌وه‌و جه‌ختیانكرده‌وه‌ كه‌ الیه‌نی‌ ئێرانی‌‬ ‫"بۆ شاردنه‌وه‌ی‌ شكسته‌كانی‌" ئه‌و تۆمه‌تانه‌‬ ‫ده‌به‌خشێته‌وه‌‪.‬‬ ‫ل����ه‌الی‌ خۆی����ه‌وه‌ حكومه‌ت����ی‌ هه‌رێمیش‬ ‫دووش����ه‌ممه‌ی‌ راب����ردوو (‪18‬ی‌ ته‌مم����وز)‬ ‫له‌به‌یاننامه‌یه‌ك����دا لێدوانه‌ك����ه‌ی‌ موحس����ین‬ ‫ره‌زایی‌ ره‌تكرده‌وه‌و تیایدا هاتووه‌ "سه‌رتاپای‌‬ ‫ئه‌و زانیاری‌‌و لێكدانه‌وانه‌ی‌ به‌ڕێز موحسینی‌‬ ‫ره‌زایی‌ له‌بار‌هی‌ رووداوه‌ س����نورییه‌كانی‌ ئه‌م‬ ‫دوایی����ه‌وه‌ ك����ه‌ له‌چاوپێكه‌وتنه‌كه‌دا باس����ی‌‬ ‫كردووه‌ هه‌ڵه‌ن‌و هیچ بنه‌مایه‌كیان نییه‌"‪.‬‬ ‫له‌نێ����وان ئ����ه‌م لێ����دوان‌و وه‌اڵمدانه‌وان ‌هی‌‬ ‫ئێ����ران‌و حكومه‌ت����ی‌ هه‌رێم����دا‪ ،‬پێده‌چێت‬ ‫ناكۆكییه‌كان زیاتر په‌ره‌ بس����ێنێت‌و به‌هۆی‌‬ ‫حیزبه‌ كوردییه‌كانی‌ ئێرانه‌وه‌ گرژ ‌ی بكه‌وێته‌‬ ‫نێوان كوردستان‌و ئێرانه‌وه‌ كه‌ سااڵنێكی‌ زۆر‬ ‫دۆست ‌ی یه‌ك بوون‪.‬‬

‫مالیکی له‌سلێمانیه‌و‌ه ده‌گه‌ڕێته‌و‌ه سه‌ر كورسییه‌كه‌ی‌‬ ‫نقاش‪ ،‬هه‌ستیار قادر‬ ‫نور ‌ی مالیكی‌ گره‌و له‌س���ه‌ر رێككه‌وتنی‌ نێوان‬ ‫یه‌كێت ‌ی نیشتیمانی‌‌و بزوتنه‌وه‌ی‌ گۆڕان ده‌كات‬ ‫بۆ ئه‌وه‌ی‌ جارێك ‌ی تر پێگه‌ی‌ خۆی‌ له‌ئاینده‌ ‌ی‬ ‫سیاسی‌ عێراقدا قایم بكات‪.‬‬ ‫س���ه‌ردانه‌كه‌ی‌ ئه‌م هه‌فته‌یه‌ی‌ نور ‌ی مالیك ‌ی‬ ‫س���ه‌رۆكی‌ حیزبی‌ ده‌عوه‌ بۆ س���لێمانی‌ ك ‌ه وا‬ ‫راگه‌یه‌ن���درا ب���ۆ ده‌ستخۆش���ییه‌ له‌رێكه‌وتن ‌ی‬ ‫یه‌كێت���ی‌ نیش���تیمانی‌‌و بزوتن���ه‌وه‌ی‌ گ���ۆڕان‪،‬‬ ‫دوو ركه‌به‌ره‌ك���ه‌ی‌ پارت���ی‌‪ ،‬ئه‌گ���ه‌ر هه‌ی��� ‌ه‬ ‫قه‌یران��� ‌ی ناوخۆیی‌ هه‌رێمی‌ كوردس���تان به‌ره‌و‬ ‫ئاڕاس���ته‌یه‌كی‌ تر ببات به‌تایبه‌ت كه‌ پارته‌كه‌ ‌ی‬ ‫مه‌سعود بارزانی ئه‌زمونی‌ هه‌شت ساڵ ملمالنێ ‌ی‬ ‫له‌گه‌ڵ سه‌رۆك وه‌زیرانی‌ پێشوودا هه‌یه‌‪.‬‬ ‫مالیكی‌ چ���او ‌ی له‌په‌رله‌مانتاران��� ‌ی ئه‌و دوو‬ ‫حیزبه‌ كوردیه‌ی‌ هه‌رێمه‌ (یه‌كێت ‌ی ‪ 21‬كورسی‌‌و‬ ‫گ���ۆڕان ‪ 9‬كورس���ی‌) تا له‌په‌رله‌مان���ی‌ عێراقدا‬ ‫پاڵپش���تی بیرۆكه‌ك���ه‌ ‌ی بكه‌ن ب���ۆ پێكهێنان ‌ی‬ ‫حكومه‌ت��� ‌ی زۆرینه‌ ك���ه‌ یه‌كێك��� ‌ه له‌رێگاكان ‌ی‬ ‫گه‌ڕانه‌وه‌ی‌ بۆ بااڵترین ده‌س���ه‌اڵت له‌عێراقدا ك ‌ه‬ ‫سه‌رۆك وه‌زیرانه‌‪.‬‬ ‫"بۆ پیرۆزبای���ی له‌رێكه‌وتنی‌ نێوان یه‌كێتی‌‌و‬ ‫گۆڕان سه‌ردانی‌ سلێمانیم كردووه‌" به‌م ڕسته‌ی ‌ه‬ ‫نور ‌ی مالیكی‌ س���كرتێر ‌ی گشت ‌ی حزب ‌ی ده‌عوه‌و‬ ‫س���ه‌رۆكی‌ گه‌وره‌ترین فراكس���یۆنی‌ ش���یعه‌ ‌ی‬ ‫په‌رله‌مانی‌ عێراق "ده‌وڵه‌تی‌ یاس���ا" ده‌س���ت ‌ی‬ ‫به‌كۆنگره‌یه‌ك ‌ی رۆژنامه‌وان ‌ی كرد ك ‌ه دووشه‌مم ‌ه‬ ‫‪18‬ی‌ ته‌موز له‌دوای‌ كۆتایی‌ هاتنی‌ كۆبونه‌وه‌ ‌ی‬ ‫له‌گه‌ڵ مه‌كته‌بی‌ سیاس��� ‌ی یه‌كێتی‌ نیشتیمان ‌ی‬ ‫كوردستاندا له‌سلێمانی ئه‌نجامیدا‪.‬‬ ‫مالیك ‌ی له‌س���ه‌ردانێكی‌ ماراس���ۆنیدا بۆ ئه‌و‬ ‫ش���اره‌ی‌ تیای���دا یه‌كێتی‌‌و بزوتن���ه‌وه‌ی‌ گۆڕان‬ ‫خاوه‌نی‌ زۆرتری���ن جه‌ماوه‌ركه‌ین‪ ،‬س���ه‌ره‌تا ‌ی‬ ‫جموجۆڵێكی‌ سیاس���ی‌ نوێی‌ ده‌س���تپێكرد ك ‌ه‬ ‫ئه‌گه‌ر هه‌یه‌ گۆڕانكاریی‌ له‌هاوكێش ‌ه سیاسیه‌كان ‌ی‬ ‫هه‌رێمی‌ كوردستان‌و عێراقیشدا بكات‪.‬‬ ‫مالیك ‌ی وتی‌ "كێشه‌كانی‌ هه‌رێمی‌ كوردستان‬

‫كاریگه‌ری ‌ی له‌س���ه‌ر عێراق ده‌بێت‌و قه‌یرانه‌كان ‌ی‬ ‫عێراقیش به‌هه‌مان ش���ێوه‌ كاریگه‌ر ‌ی له‌س���ه‌ر‬ ‫دۆخی‌ هه‌رێم ده‌بێت"‪.‬‬ ‫ئ���ه‌و‌ه یه‌كه‌مجار بوو س���ه‌ركرده‌یه‌ك ‌ی بااڵ ‌ی‬ ‫عێراق ‌ی به‌و شێوه‌ی ‌ه بۆ پیرۆزبای ‌ی له‌رێكه‌وتن ‌ی‬ ‫نێوان یه‌كێتی‌‌و گۆڕان بۆ سلێمانی‌ بیكات ك ‌ه ل ‌ه‬ ‫مانگی‌ ئایاری‌ رابردوودا ئیمزایان كرد‪.‬‬ ‫مالیك ‌ی له‌الیه‌ن وه‌فدێك ‌ی هاوبه‌ش ‌ی یه‌كێت ‌ی‬ ‫گۆڕانه‌وه‌ له‌مه‌كۆ ‌ی سه‌ره‌كی‌ بزوتنه‌وه‌ی‌ گۆڕانه‌و‌ه‬ ‫له‌سلێمانی‌ پێشواز ‌ی لێكراو كۆبوونه‌وه‌‪.‬‬ ‫له‌پاش كۆبوونه‌وه‌كه‌ شۆرش حاج ‌ی ووته‌بێژ ‌ی‬ ‫بزوتنه‌وه‌ك���ه‌ له‌كۆنگره‌یه‌ك ‌ی رۆژنامه‌وانیدا وت ‌ی‬ ‫"مالیك ‌ی رێكه‌وتنه‌كه‌مان��� ‌ی له‌گه‌ڵ یه‌كێتی‌ پێ‬ ‫خۆش بووه‌و هیوای‌ به‌رده‌وامی‌‌و س���ه‌ركه‌وتن ‌ی‬ ‫بۆ خواستووه‌"‪.‬‬ ‫ئ���ه‌و هه‌ن���گاو‌ه له‌كاتێكدای���ه‌ ك��� ‌ه هه‌رێمی‌‬ ‫كوردس���تان به‌هۆ ‌ی قه‌یرانی‌ پۆستی‌ سه‌رۆك ‌ی‬ ‫هه‌رێم‌و له‌كاركه‌وتن ‌ی په‌رله‌مانه‌وه‌ بۆش���اییه‌ك ‌ی‬ ‫گه‌وره‌ كه‌وتۆته‌ نێوان الیه‌نه‌ سیاس���ییه‌كانیه‌و‌ه‬ ‫كه‌ پارتی‌ دیموكراتی‌ كوردستان له‌به‌ره‌یه‌كدایه‌و‬ ‫الیه‌نه‌كانی‌ تری���ش به‌س���ه‌رۆكایه‌تی‌ یه‌كێتی‌‌و‬ ‫گۆڕان له‌به‌ره‌كه‌ی‌ تریدا‪.k‬‬ ‫ئه‌وه‌ی‌ ئه‌وه‌نده‌ی‌ ت���ر ئاگری‌ ناكۆكیه‌كان ‌ی‬ ‫جۆش���دا‪ ،‬رێكه‌وتنی‌ نێوان یه‌كێتی‌‌و گۆڕان بوو‬ ‫ك ‌ه به‌ال ‌ی پارتیه‌و‌ه به‌رێكه‌وتنێك ‌ی "نه‌خوازرا"و‬ ‫له‌قه‌ڵه‌مدرا‪.‬‬ ‫س���ه‌ردانه‌كه‌ی‌ مالیكیش ب���ۆ پیرۆزبای ‌ی له‌و‬ ‫رێكه‌وتن��� ‌ه ئه‌گ���ه‌ر هه‌ی ‌ه ئه‌وه‌ن���ده‌ ‌ی تر گرێ ‌ی‬ ‫ناكۆكیه‌كان له‌هه‌رێم ئاڵۆزتر بكان به‌تایبه‌ت ك ‌ه‬ ‫ناوبراو كاتێك له‌نێوان ‪ 2005‬بۆ ‪ 2014‬س���ه‌رۆك‬ ‫وه‌زیرانی‌ عێراق ب���وو له‌ملمالنێیه‌ك ‌ی توندابوو‬ ‫له‌گه‌ڵ حكومه‌ت ‌ی هه‌رێمی‌ كوردستان ك ‌ه پارت ‌ی‬ ‫زۆربه‌ی‌ جومگه‌كانی‌ گرتووه‌‪.‬‬ ‫هه‌رچه‌ن���ده‌ مه‌حم���ود محه‌م���ه‌د ووته‌بێژ ‌ی‬ ‫ره‌س���می‌ پارت���ی‌ دیموكرات���ی‌ كوردس���تان‬ ‫س���ه‌ردانه‌كه‌ ‌ی مالیكی‌ به‌"ئاس���ایی‌" ده‌بینێت‬ ‫وه‌ك په‌یوه‌ندی‌ نێوان حزبه‌ عێراقییه‌كان‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫پێی‌ وای ‌ه كه‌ نابێت ئه‌و سه‌ردان‌و نزیكبونه‌وه‌ی ‌ه‬ ‫له‌دژی‌ الیه‌نێك یان چه‌ن���د الیه‌نێكی‌ تر به‌كار‬

‫بهێنرێ���ت‌و ده‌ش���ڵێت "ره‌نگ ‌ه ئه‌و س���ه‌ردان ‌ه‬ ‫به‌شێك له‌هه‌وڵه‌كان ‌ی مالیكی‌ بێت بۆ گه‌ڕانه‌و‌ه‬ ‫ب���ۆ ده‌س���ه‌اڵت‌و پێش���تریش ئه‌و ویس���ته‌ ‌ی‬ ‫نه‌شاردۆته‌وه‌"‪.‬‬ ‫مه‌حمود محه‌مه‌د به‌"نیقاش"ی‌ وت "مالیكی‬ ‫له‌ماوه‌ی‌ ده‌س���ه‌اڵتیدا چه‌ندین كێشه‌ ‌ی له‌گه‌ڵ‬ ‫هه‌رێمی‌ كوردستان دروستكردووه‌ چاره‌سه‌ریش ‌ی‬ ‫نه‌كردووه‌"‪.‬‬ ‫ئه‌و ئاماژه‌یه‌ ‌ی پارتی‌ بۆ سروشتی‌ سه‌ردانه‌كه‌و‬ ‫هۆش���داریدان له‌ئه‌گ���ه‌ر ‌ی به‌كارهێنانی‌ له‌دژ ‌ی‬ ‫الیه‌نه‌كان ‌ی تر له‌كاتێكدای ‌ه مالیكی‌ قورس���ای ‌ی‬ ‫س���ه‌ردانه‌كه‌ی‌ بۆ س���لێمان ‌ی بوو‪ ،‬پێگه‌ی‌ ئه‌و‬ ‫دوو هێ���زه‌ س���ه‌ره‌كیه‌ی ‌ه (یه‌كێتی‌‌و گۆڕان) ك ‌ه‬ ‫له‌ش���یعه‌كانی‌ عێراقه‌وه‌ نزیكت���رن‪ ،‬بێ ئه‌وه‌ ‌ی‬ ‫س���ه‌ردان ‌ی هه‌ولێر بكات ك ‌ه پێگه‌ی‌ س���ه‌ره‌ك ‌ی‬ ‫ئیداره‌و زۆرینه‌ ‌ی جه‌م���اوه‌ر ‌ی پارتیه‌‌و له‌هێز‌ه‬ ‫سونه‌كانه‌وه‌ نزیكتره‌‪.‬‬ ‫كاوه‌ محه‌م���ه‌د س���ه‌رۆكی‌ فراكس���یۆن ‌ی‬ ‫گ���ۆڕان له‌په‌رله‌مان���ی‌ عێراق پێ��� ‌ی وایه‌ ئه‌و‬ ‫نزیكبوونه‌وه‌یه‌یان له‌گه‌ڵ مالیك ‌ی "گرنگ"بووه‌‪،‬‬ ‫به‌اڵم له‌هه‌م���ات كاتدا ره‌تیك���رده‌و‌ه كه‌ وه‌ك‬ ‫كارتی‌ گوشار بێت بۆ سه‌ر پارتی‌‪.‬‬ ‫كاوه‌ محه‌مه‌د به‌"نیقاش"ی‌ وت "تێبین ‌ی پارت ‌ی‬ ‫له‌س���ه‌ر س���ه‌ردانه‌ك ‌ه په‌یوه‌ند ‌ی به‌وه‌و‌ه هه‌ی ‌ه‬ ‫ك ‌ه ئه‌و پارت ‌ه كه‌وتۆت ‌ه دۆخێكی‌ س���ایكۆلۆژ ‌ی‬ ‫خراپ���ه‌وه‌ به‌تایبه‌ت له‌پ���اش رێكه‌وتن ‌ی نێوان‬ ‫گۆڕان‌و یه‌كێتی‌"‪.‬‬ ‫له‌پاش س���ه‌ردانه‌كه‌ هه‌ر زوو لێكدانه‌وه‌كان‬ ‫به‌ئاڕاس���ته‌ی‌ نزیكبوونه‌وه‌ی‌ ئ���ه‌و دوو به‌ره‌ی ‌ه‬ ‫بوون له‌سه‌ر ئاستی‌ عێراق‌و هه‌رێم ‌ی كوردستان‬ ‫به‌ڕه‌چاوكردن ‌ی ئه‌گه‌ر ‌ی گۆڕانكاریی‌ له‌هاوكێش ‌ه‬ ‫سیاسییه‌كان ‌ی هه‌ولێرو به‌غدا‪.‬‬ ‫مالیكی‌ كه‌ له‌ساڵی‌ ‪2014‬دا پۆستی‌ سه‌رۆك‬ ‫وه‌زیران����ی‌ له‌ده‌س����تدا ب����ۆ حه‌ی����ده‌ر عه‌بادی‌‬ ‫هاوحیزب����ی‌‪ ،‬ئێس����تا كه‌وتۆت����ه‌ ملمالنێیه‌كی‌‬ ‫تونده‌وه‌ له‌گه‌ڵ س����ه‌رۆك وه‌زی����ران كه‌ ره‌نگه‌‬ ‫سه‌ردانه‌كه‌ی‌ بۆ سلێمانی‌‌و كۆبوونه‌وه‌ی‌ له‌گه‌ڵ‬ ‫یه‌كێت����ی‌‌و گۆڕان بۆ گۆڕینی‌ پارس����ه‌نگی‌ هێز‬ ‫بێت له‌ژێر چه‌تری‌ په‌رله‌مانی‌ عێراقدا به‌تایبه‌ت‬

‫ك����ه‌ ناوب����راو چه‌ندینج����ار داوای‌ پێكهێنان����ی‌‬ ‫حكومه‌تێكی‌ نوێیی‌ زۆرین����ه‌ی‌ كردوو‌ه له‌بر ‌ی‬ ‫حكومه‌تی‌ ئێستا‪.‬‬ ‫عه‌بدواڵ ناهیلی‌ س����ه‌ركرده‌ له‌حیزبی‌ ده‌عوه‌‬ ‫جه‌خت له‌وه‌ ده‌كاته‌وه‌ كه‌ له‌رۆژانی‌ داهاتوودا‬ ‫كاریگه‌ی����ی‌ ئ����ه‌و س����ه‌ردانه‌و نزیكبوون����ه‌وه‌ی‌‬ ‫هه‌ردووال له‌سه‌ر ئاستی‌ سیاسی‌ ره‌نگدانه‌وه‌ی‌‬ ‫ده‌بێت‪.‬‬ ‫ناهیلی‌ به‌"نیقاش"ی‌ وت "بۆ جێبه‌جێكردنی‌‬ ‫بیرۆك����ه‌ی‌ پێكهێنانی‌ حكومه‌ت����ی‌ زۆرینه‌ كه‌‬ ‫ئێمه‌ داوای ده‌كه‌ین پش����ت به‌یه‌كێتی‌‌و گۆڕان‬ ‫ده‌به‌س����تین له‌په‌رله‌مان����ی‌ عێ����راق‌و له‌هه‌مان‬ ‫كاتیش����دا له‌س����ه‌ر ئاس����تی‌ هه‌رێم كاریگه‌ریی‌‬ ‫ده‌بێت له‌س����ه‌ر گوش����ار خستنه‌ س����ه‌ر پارتی‌‬ ‫بۆ ده‌س����تبه‌رداربوون له‌و تاكڕه‌وییه‌ی‌ پیاده‌ی‌‬ ‫ده‌كات ئه‌و گوشاره‌ش به‌ئاڕاسته‌ی‌ چاره‌سه‌ری‌‬ ‫كێشه‌كانی‌ ناوخۆی‌ هه‌رێم"‪.‬‬ ‫په‌یوه‌ه‌ندی‌ ئاڵۆزی‌ نێوان هه‌رێمی‌ كوردستان‌و‬ ‫حكومه‌تی‌ ناوه‌ندی‌ له‌ساڵی‌ ‪2014‬ه‌وه‌ به‌شێكی‌‬ ‫تر ب����ووه‌ له‌ئه‌جنێدای‌ س����ه‌ردانه‌كه‌ی‌ مالیكی‌‬ ‫بۆ س����لێمانی‌ وه‌ك ئه‌وه‌ی‌ رێخ����ۆش بكات بۆ‬ ‫چاره‌س����ه‌ركردنی‌ قه‌یرانه‌كان����ی‌ نێوانیان به‌ر‬ ‫له‌وه‌رگرتنه‌وه‌ی‌ ده‌س����ه‌اڵت بۆ جاری‌ س����ێهه‌م‬ ‫كه‌ تائێستاش له‌روه‌ی‌ كردارییه‌وه‌ ئه‌گه‌رێكی‌‬ ‫كراوه‌یه‌‪.‬‬ ‫ره‌فعه‌ت عه‌بدواڵ ئه‌ندامی‌ مه‌كته‌بی‌ سیاسی‌‬ ‫یه‌كێتی‌ كه‌ به‌ش����داری‌ كۆبوونه‌وه‌ی‌ حیزبه‌كه‌ی‌‬ ‫بووه‌ له‌گه‌ڵ مالیكی‌ به‌"نیقاش"ی‌ وت "مالیكی‌‬ ‫پێی‌ وتی����ن رێكه‌وتنكه‌تان زۆر باش����ه‌ له‌گه‌ڵ‬ ‫گۆڕان‌و هیواداریش����م له‌گه‌ڵمان����دا كاربكه‌ن بۆ‬ ‫باشكردنی‌ په‌یوه‌ندی‌ نێوان هه‌رێم‌و حكومه‌تی‌‬ ‫ناوه‌ندی‌‪ ،‬چونكه‌ كێشه‌كانی‌ هه‌ردوال كاریگه‌ریان‬ ‫له‌سه‌ر یه‌كتر ده‌بێت"‪.‬‬ ‫له‌پاش ده‌ركه‌وتنی‌ داعش له‌عێراق‪ ،‬هاوكات‬ ‫له‌گه‌ڵ كێشه‌ ئه‌منیه‌كاندا قه‌یرانه‌ سیاسیه‌كانی‌‬ ‫ناوخۆی‌ هه‌ریه‌ك له‌عێراق‌و هه‌رێمی‌ كوردستان‬ ‫ئاڵۆزتربوون‌و گه‌ڕان به‌دوای‌ هاوپه‌یمانێتی‌ نوێ‬ ‫له‌م دۆخه‌ی‌ ئێس����تادا به‌ئاڕاسته‌ی‌ گۆڕانكاری‌‬ ‫سیاس����ی‌ یه‌كێك����ه‌ له‌س����یناریۆكانی‌ پش����ت‬

‫سه‌ردانه‌كه‌ی‌ مالیكی‌ بۆ سلێمانی‌‪.‬‬ ‫د‪.‬ئه‌حمه‌د ش����ه‌ریفی‌ پسپۆری‌ س����تراتیژی ‌ی‬ ‫عێراقی‌‌و مامۆستای‌ زانكۆی‌ به‌غدا به‌"نیقاش"ی‌‬ ‫وت "گۆڕان‌و یه‌كێتی‌‌و حزبی‌ ده‌عوه‌ له‌ئێستادا‬ ‫پێویس����تیان به‌یه‌كترییه‌‪ ،‬مالیك����ی‌ ده‌یه‌وێت‬ ‫پاڵپش����تی‌ په‌رله‌مان����ی‌ به‌ده‌س����ت بهێنێت بۆ‬ ‫گۆڕانكاری‌ له‌به‌غ����داو دوو الیه‌نه‌ كوردیه‌كه‌ش‬ ‫پێویس����تیان پێده‌بێت بۆ گوشارخستنه‌ سه‌ر‬

‫پارتی‌‪ ،‬ئه‌و س����ه‌ردانه‌ گوش����اریی‌ ته‌واوكه‌ریی‌‬ ‫هه‌ردوال ده‌هێنێته‌ كایه‌وه‌"‪.‬‬ ‫شه‌ریفی‌ پێشبینی ده‌كات كه‌ له‌ئاینده‌یه‌كی‌‬ ‫نزیكیدا كاریگه‌ریه‌كانی‌ ئه‌و س����ه‌ردانه‌ له‌سه‌ر‬ ‫ئاس����تی‌ عێراق‌و هه‌رێم ده‌ربكه‌وێت به‌و پێیه‌ی‌‬ ‫به‌ وت����ه‌ی‌ ناوب����راو نزیكبوون����ه‌وه‌ی‌ ئه‌و دوو‬ ‫به‌ره‌یه‌ گۆڕانكاریی‌ له‌هاوكێشه‌ی‌ هێزدا دروست‬ ‫ده‌كات"‬

‫ئه‌م هه‌فته‌یه‌ له‌‬ ‫باوی‌ ئه‌وه‌یه‌ عه‌میه‌ گۆڕه‌كه‌ت بۆ هه‌ڵكه‌نێ‌‬

‫به‌ناوبانگرتین گۆڕهه‌ڵكه‌نی‌‬ ‫نه‌جه‌ف به‌فه‌یسبووك داواكاری‌‬ ‫وه‌رده‌گرێت‬ ‫له‌به‌غداو موسڵه‌وه‌ بۆ برۆكسل‌و به‌رلین‬ ‫داعش به‌شێنه‌یی‌ شانه‌ نوستووه‌كانی‌‬ ‫ده‌نێرێته‌ واڵتانی‌ ئه‌وروپا‬

‫بۆ خوێندنه‌وه‌ی ئه‌م راپۆرتانه‌و چه‌ندین راپۆرتی سه‌رنجراکێشی تر‬ ‫به‌زمانه‌کانی کوردی‌و عه‌ره‌بی‌و ئینگلیزی‪ ،‬سه‌ردانی نیقاش بکه‌ ‪www.niqash.org‬‬

‫‪6‬‬

‫ئابوری‬

‫)‪ )537‬سێشه‌مم ‌ه ‪2016/7/26‬‬

‫ئه‌م الپه‌ره‌یه‌ به‌سپۆنسه‌ری کۆمپانیای پیت ئۆیڵ‌‬

‫پارێزگای سلێمانی بڕیار‌ی نیشته‌جێكردنی عه‌ره‌ب‌و بیانیه‌كان جێبه‌جێده‌كات‬ ‫"بڕیاره‌كه‌ به‌دڵنیاییه‌وه‌ ناچێت ‌ه خزمه‌تی هاواڵتیانه‌وه‌"‬ ‫ئا‪ :‬وریا حسین‬ ‫پارێزگای سلێمانی بڕیاری‬ ‫نیشته‌جێكردنی عه‌ر‌هب‌و بیانیه‌كان‬ ‫ده‌خاته‌ بواری جێبه‌جیێكردنه‌وه‌و‬ ‫عه‌ره‌به‌كانیش به‌م بڕیاره‌ی پارێزگای‬ ‫سلێمانی دڵخۆشن‪ ،‬هه‌رچه‌نده‌‬ ‫به‌وته‌ی خۆیان "پێشتریش هیچ‬ ‫كێشه‌یه‌كیان نه‌بوه‌و ئێستاش ئه‌م‬ ‫بڕیاره‌ زیاتر ئه‌وان به‌سلێمانیه‌وه‌‬ ‫ده‌به‌ستێته‌وه‌"‪.‬‬ ‫عه‌بدولخالق محەم���ه‌د به‌ڕێوه‌به‌ری‬ ‫به‌ش���ی كارگێڕی پارێزگای سلێمانی‬ ‫ئه‌وه‌ی بۆ ئاوێنه‌ رونكرده‌وه‌ هه‌ریه‌كه‌‬ ‫له فه‌رمانگه‌ی‌تاپۆو ئاسایشی سلێمانی‬ ‫له‌سه‌ر پێشنیاری ئه‌وان وه‌ستابون بۆ‬ ‫ئه‌وه‌ی موڵه‌تی موڵكداریه‌تی‌و یه‌كه‌ی‬ ‫نیش���ته‌جێبون بدرێ���ت به‌ع���ه‌ر‌هب‌و‬ ‫بیانی���ه‌كان ب���ه‌اڵم ئ���ه‌وان وه‌اڵمیان‬ ‫داونه‌ته‌وه‌و پێیان راگه‌یاندون پێویست‬ ‫به‌ڕای پارێزگا ناكات‪ ،‬وتیشی "ئێستا‬ ‫ئه‌وان سه‌رپش���كن"‪ .‬وه‌كو ئاماژه‌یه‌ك‬ ‫بۆ جێبه‌جێكردنی بڕیاری پێدانی مافی‬ ‫نیشته‌جێبون به‌عه‌ره‌ب‌و بیانیه‌كان‪.‬‬ ‫له‌س���ه‌ر كۆنوس���ی كۆمه‌ڵێ���ك‬ ‫س���ه‌رمایه‌داری س���لێمانی‪ ،‬پارێزگار‬ ‫بڕیاری���دا ماف���ی موڵكداریه‌تی بدرێته‌‬ ‫عه‌ر‌هب‌و بیانیه‌كان‌و ئه‌وه‌ش كاردانه‌وه‌ی‬ ‫الی چی���ن‌و توێژه‌ جیاوازه‌كان به‌دوای‬ ‫خۆیدا هێنا‪ ،‬ته‌نانه‌ت چه‌ند چاالكوانێك‬ ‫چون���ه‌ ب���ه‌رده‌م بین���ای پارێ���زگای‬ ‫س���لێمانی‌و داوای هه‌ڵوه‌ش���اندنه‌وه‌ی‬ ‫بڕیاره‌كه‌ی���ان كرد له‌ترس���ی گۆڕینی‬ ‫ب���اری دیموگرافیای س���لێمانی‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫ئه‌مه‌ هیچ���ی نه‌گ���ۆڕی له‌بڕیاره‌كەو‌‬ ‫ئه‌وه‌ش عه‌ره‌به‌كانی دڵخۆشكردوه‌‪.‬‬ ‫حاج���ی تاریق م���اوه‌ی دو س���اڵه‌‬ ‫له‌سلێمانی نیشته‌جێیه‌و كاتێ قسه‌ی‬ ‫بۆ په‌یامنێری ئاوێنه‌ ده‌كرد ده‌س���تی‬ ‫له‌س���ه‌ر ڕاگری ئاس���نینی پرده‌كه‌ی‬ ‫ناوه‌ڕاستی ش���ه‌قامی مه‌وله‌وی دانابو‬ ‫س���ه‌یری دیمه‌نی جوڵ���ه‌ی ئێوارەی‬ ‫خه‌ڵكی سلێمانی ده‌كرد‪ ،‬ئه‌و دڵخۆشه‌‬ ‫به‌بڕیاره‌ك���ه‌و پێیوایه‌ بڕیارێكی چاكه‌‬

‫بۆ ئه‌وانه‌ی كه‌ ده‌یانه‌وێت له‌سلێمانی‬ ‫بمێنن���ه‌وه‌‪ ،‬وتی "به‌ڕاس���تی خه‌ڵكی‬ ‫س���لێمانی ك���وردی چ���اك‌و له‌دڵ���دا‬ ‫ش���یرینن‌و ئه‌وه‌ من دو س���اڵه‌ لێره‌م‬ ‫به‌ته‌واوی رێزم لێده‌گرن"‪.‬‬ ‫ئه‌م هه‌س���ته‌ی الی حاج���ی تاریق‬ ‫دروس���تبوه‌ الی به‌ش���ێكی زۆری‬ ‫عه‌ره‌ب���ه‌كان هه‌یه‌‌‪ ،‬چونكه‌ س���لێمانی‬ ‫بۆ ئ���ه‌وان جگ���ه‌ له‌دیمه‌ن���ی جوان‌و‬ ‫سروش���ته‌كه‌ی هاوكات ‌ئاسایشه‌كه‌ی‬ ‫تینوێتی ئ���ه‌وان ده‌ش���كێنێت‪ ،‬بۆیه‌‬ ‫زۆرینه‌یان ئاماده‌ن موڵك‌و ماڵه‌كانیان‬ ‫له‌س���لێمانی وه‌گه‌ڕبخه‌ن‪ ،‬به‌اڵم ره‌نگه‌‬ ‫رێگاكه‌ هه‌روا ته‌خ���ت نه‌بێت چونكه‌‬ ‫زۆر كه‌س هه‌ن ك���ه‌ بیركردنه‌وه‌یه‌كی‬ ‫ئه‌رێنیان بۆ ئه‌م بڕیاره‌ نیه‌و ترسیان‬ ‫له‌ئاین���ده‌ی ئه‌م ش���اره‌ هه‌ی���ه‌‪ ،‬بۆیه‌‬ ‫كاتێك په‌یامنێ���ری ئاوێنه‌ له‌به‌رده‌م‬ ‫سلێمانی پااڵس سه‌رنجی دیمه‌نی چه‌ند‬ ‫منداڵێكی ئاواره‌ی ده‌دا كه‌ س���ه‌رقاڵی‬ ‫فرۆشتنی بنێش���ته‌كانیان بون له‌گه‌ڵ‬ ‫كاره‌كه‌یان جاده‌كه‌یان پیس���ده‌كرد‪،‬‬ ‫له‌وكاته‌دا یه‌كێك به‌توندی هاواری كرد‬ ‫به‌سه‌ریاندا كه‌ جاده‌كه‌ خاوێنه‌و پیسی‬ ‫نه‌كه‌ن‪ ،‬ئه‌و كه‌سه‌ له‌به‌ر خۆیه‌وه‌ وتی‬ ‫"به‌خ���وا تازه‌ ع���ه‌ره‌ب ناڕواته‌وه‌ له‌م‬ ‫شاره‌ ده‌مانخۆن"‪.‬‬ ‫بڕیاره‌ك���ه‌ی پارێ���زگای س���لێمانی‬ ‫له‌ب���ه‌رده‌م نه‌ش���ته‌ری لێكۆڵینه‌وه‌ی‬ ‫الیه‌ن���ه‌ جۆربه‌جۆیه‌كاندایه‌‪ ،‬به‌ش���ێك‬ ‫به‌خراپ‌و به‌شێكیش له‌ڕوی ئابوریه‌وه‌‬ ‫به‌باشی هه‌ڵده‌سه‌نگێنن‪.‬‬ ‫فایه‌ق مس���ته‌فا س���ه‌رۆكی لیژنه‌ی‬ ‫ئاوەدانكردن���ه‌وەو‌ نیش���ته‌جێكردنی‬ ‫په‌رله‌مانی كوردس���تان جه‌خت له‌سه‌ر‬ ‫ئه‌وه‌ ده‌كات���ه‌وه‌ ئه‌م بڕیاره‌ی پارێزگا‬ ‫چ پێش���ترو چ ئێس���تا قسه‌ی ئه‌وه‌ی‬ ‫له‌س���ه‌ری هه‌ب���وه‌ به‌وج���ۆره‌ له‌ڕوی‬ ‫ئه‌من���ی‌و نێش���ته‌جێبونه‌وه‌ كێش���ه‌‬ ‫دروس���تده‌كات‪ ،‬بۆیه‌ ده‌ك���را رێنمایی‌‬ ‫یاساییان بۆ ده‌ركرابوایه‌‪ ،‬وتی "له‌ڕوی‬ ‫نیش���ته‌جێبونه‌وه‌ وێرانی���ن‌و ئه‌مه‌ش‬ ‫كێشه‌مان بۆ دروستده‌كات"‪.‬‬

‫ئه‌م بڕیار‌ه‬ ‫جوڵه‌ی ئابوری‬ ‫زیاترو سوڕی‬ ‫ئابوری له‌سلێمانی‬ ‫خێراتر ده‌كات‪،‬‬ ‫له‌ڕوی ئابوریه‌وه‌‬ ‫هه‌تا بڵێیت‬ ‫شتێكی باشه‌‬ ‫هاواڵتییەکی عەرەب لەشاری سلێمانی‬ ‫سه‌رۆكی لیژنه‌ی ئاوەدانكردنه‌وه‌و‬ ‫نیشته‌جێكردنیش باسی ئه‌وه‌شی بۆ‬ ‫ئاوێنه‌كرد‪ ،‬به‌بێ بونی یاساو رێنمایی‬ ‫دروس���ت ئ���ه‌م كاره‌ی پارێ���زگاری‬ ‫س���لێمانی ناچێت���ه‌ به‌رژه‌وه‌ن���دی‬ ‫هاواڵتیه‌كان���ه‌وه‪ ،‬وتیش���ی "ئ���ه‌م‬ ‫كاره‌ ته‌نه���ا ده‌چێته‌ خزمه‌تی كاری‬ ‫بازرگانی‌و به‌وپێیه‌ی تاكه‌ پاساوێك‬ ‫ئه‌وه‌یه‌ س���یوله‌ ده‌خاته‌ ب���ازاڕه‌وه‌‬ ‫به‌اڵم ئه‌مه‌ هه‌مو شتێك نیه‌ چونكه‌‬ ‫ل���ه‌والوه‌ كۆمه‌ڵێك الیه‌نی تری هه‌یه‌‬ ‫زیانی زۆرتر ده‌دات"‪.‬‬ ‫به‌اڵم د‪ .‬محەمه‌د ره‌ئوف کە شارەزای‬

‫بواری ئابورییە پێی وانی ‌ه كه‌ هاتنی مه‌رج���ی توندوتۆڵ���ی ب���ۆ هاتنه‌و‌ه‬ ‫عه‌ر‌هب‌و بیانیه‌كان بۆ سلێمانی زیانه‌‪ ،‬ناوه‌وه‌ی بیانیه‌كان‌و ده‌ش���ڵێت "له‌م‬ ‫چونك ‌ه ئه‌و ته‌نها ل���ه‌ڕوی ئابوریه‌و‌ه دۆخ���ه‌دا ئه‌و كه‌س���ه‌ی نیش���ته‌جێ‬ ‫لێكدان���ه‌وه‌ی بۆ دۆس���یه‌كه‌ ده‌كات‌و ده‌بێت پار‌ه ده‌هێنێت ‌ه ناو واڵت‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫جه‌خت له‌س���ه‌ر ئه‌و‌ه ده‌كاته‌وه‌ ئه‌م ناتوانێت خانوه‌ك���ه‌ی یان ماڵه‌كه‌ی‬ ‫بڕیاره‌ جوڵه‌ی ئابوری زیاترو سوڕی له‌گه‌ڵ خۆی به‌رێت"‪.‬‬ ‫ئابوری له‌س���لێمانی خێراتر ده‌كات‪،‬‬ ‫ئه‌نجومه‌ن����ی پارێزگای س����لێمانی‬ ‫ده‌ڵێت "له‌ڕوی ئابوریه‌و‌ه هه‌تا بڵێیت‬ ‫پێش����تر نیگ����ه‌ران ب����و له‌بڕیاره‌كه‌ی‬ ‫شتێكی باشه‌"‪.‬‬ ‫پارێزگای س����لێمانی به‌اڵم پێده‌چێت‬ ‫ئ���ه‌و پس���پۆڕه‌ ئابوری���ه‌ باس���ی ئه‌ویش رازیبوبێت بۆی����ه‌ ئه‌نجومه‌ن‬ ‫ئه‌وه‌ش���ده‌كات له‌واڵتانی گه‌شتیاری رێنمای����ی ئه‌وه‌ی داوەت����ه‌ پارێزگاری‬ ‫ئه‌م بڕیاران ‌ه ده‌درێن به‌له‌به‌رچاوگرتنی سلێمانی كه‌ جێبه‌جێكردنی بڕیاره‌كه‌ی‬

‫فۆتۆ‪ :‬وریا‬

‫پارێزگار ده‌بێت به‌پێی رێنمایی بێت‬ ‫نه‌ك به‌هه‌ڕه‌مه‌كی‪.‬‬ ‫بڕیاره‌ك����ه‌ی پارێزگای س����لێمانی‬ ‫ل����ه‌م دۆخ����ه‌دا ك����ه‌ ب����ازاڕ له‌جوڵ ‌ه‬ ‫كه‌وت����وه‌ ئه‌گ����ه‌ر بازاڕی به‌ش����ێكی‬ ‫له‌بازرگان����ه‌كان به‌تایب����ه‌ت ئه‌وانه‌ی‬ ‫خاوه‌ن����ی ناوچ����ه‌ گه‌ش����تیارییه‌كانن‬ ‫گه‌رمبكاته‌وه‌‪ ،‬به‌اڵم له‌مالوه‌ زۆرشت‬ ‫هه‌یه‌ ك����ه‌ له‌ده‌س����تیبدات‪ ،‬هه‌روه‌كو‌‬ ‫س����ه‌رۆكی لیژنه‌ی ئاوه‌دانكردنه‌وه‌ش‬ ‫وتی یه‌كه‌م ش����ت "زیاتربونی كێشه‌ی‬ ‫نیشته‌جێبونه‌"‪.‬‬

‫یاسین مه‌حمود‪ :‬ئه‌وانه‌ی كه‌رتی تایبه‌ت به‌ڕێو‌ه ده‌به‌ن كوردستانیان جێهێشتوه‌‬ ‫"له‌شه‌ش مانگی ئاینده‌دا چه‌ند كۆمپانیایه‌كی گه‌وره‌ی ناودار ده‌كه‌ون"‬ ‫ئا‪ :‬وریا‬ ‫یاسین مه‌حمود خاوه‌نی گروپی‬ ‫كۆمپانیاكانی به‌ڕێزو وته‌بێژی یه‌كێتی‬ ‫وه‌به‌رهێنه‌رانی كوردستان له‌م‬ ‫دیداره‌ تایبه‌ته‌ی ئاوێنه‌دا هۆشداری‬ ‫روخانی كۆمپانیا گه‌وره‌كان ده‌دات‌و‬ ‫ده‌ڵێت "كه‌رتی تایبه‌ت نزیكبوه‌ته‌و‌ه‬ ‫له‌ڕوخان‌و ئه‌وانه‌ی كه‌رتی تایبه‌ت‬ ‫به‌ڕێوه‌ ده‌به‌ن كوردستانیان‬ ‫جێهێشتوه‌"‪.‬‬ ‫وته‌بێژی یه‌كێتی وه‌به‌رهێنه‌ران باسی‬ ‫دۆخی ئێس���تای كه‌رتی تایبه‌ت ده‌كات‬ ‫ك ‌ه له‌هه‌م���و روه‌كانه‌وه‌ پاشه‌كش���ه‌ی‬ ‫كردوه‌و كێش���ه‌ی گه‌وره‌ی بۆ هاتوه‌ت ‌ه‬ ‫پێش ئه‌وه‌ش بۆ خه‌مساردی به‌رپرسانی‬ ‫هه‌رێمی كوردس���تان‌و دۆخی سیاسی‌و‬ ‫ئابوری ده‌گه‌ڕێنێته‌وه‌‪ ،‬ده‌ڵێت "كه‌رتی‬ ‫تایبه‌ت دو له‌سه‌ر س���ێی به‌ته‌واوه‌تی‬ ‫تیاچوه‌"‪.‬‬ ‫به‌پێی ئاماری یه‌كێتی وه‌به‌رهێنه‌رانی‬ ‫كوردستان جگ ‌ه له‌كه‌رتی به‌ڵێنده‌رایه‌تی‬ ‫كه‌ به‌هۆی قه‌یرانی داراییه‌وه‌ توش���ی‬ ‫ئیفلیجبون بوه‌‪ ،‬هاوكات ‪ 5‬هه‌زار پڕۆژ‌ه‬ ‫له‌هه‌رێمی كوردستان وه‌ستاون‪.‬‬

‫یاسین مه‌حمود وته‌بێژی یه‌كێتیه‌كه‬ ‫له‌ب���اره‌ی پاشه‌كش���ه‌ی وه‌به‌رهێن���ا ‌ن‬ ‫ئامارێكی تازه‌ بۆ ئاوێنه‌ ئاشكرا ده‌كات‌و‬ ‫ده‌ڵێت "له‌هه‌رێمی كوردستان ب ‌ه به‌های‬ ‫‪ 43‬ملیار دینار پڕۆژ‌ه هه‌بو‌ه ئه‌گه‌رچی‬ ‫به‌ه���ای راس���ته‌قینه‌ی وه‌به‌رهێن���ان‬ ‫‪ 50‬ملی���اره‌‪ ،‬به‌اڵم ل���ه‌و ‪ 43‬ملیاره‌ی‬ ‫وه‌به‌رهێن���ان ‪ 20‬ملیار پاشه‌كش���ه‌ی‬ ‫ك���ردوه‌"‪ ،‬ده‌ش���ڵێت "وه‌به‌رهێن���ه‌ران‬ ‫دۆخی���ان زۆر خراپ���ه‌‪ ،‬له‌گه‌ڵ ئه‌وه‌ش‬ ‫له‌هه‌رێمی كوردستان متمانه‌ نه‌ماوه‌"‪.‬‬ ‫یاس���ین مه‌حم���ود خۆی س���ه‌رۆكی‬ ‫گروپی كۆمپانیاكان���ی به‌ڕێزه‌و یه‌كێكه‌‬ ‫له‌كۆمپانیا دیارو ناسراوه‌كانی هه‌رێمی‬ ‫كوردس���تان کە چه‌ندین پڕۆژه‌ی هه‌یه‌‬ ‫به‌تایب���ه‌ت له‌پارێزگای س���لێمانی‪ ،‬زۆر‬ ‫نمونه‌ له‌سه‌ر خراپی دۆخی وه‌به‌رهێنه‌ران‬ ‫ده‌هێنێته‌وه‌و باسی ئه‌وه‌ده‌كات كۆمپانیا‬ ‫گه‌وره‌كان زۆرتر زیانمه‌ندی گه‌و‌رەی ئه‌م‬ ‫قه‌یرانه‌ داراییه‌ی هه‌رێمی كوردس���تانن‬ ‫به‌جۆرێك ئه‌گ���ه‌ر روپێویه‌ك بكرێت بۆ‬ ‫كارو پڕۆژه‌كانیان له‌گه‌ڵ سه‌رمایه‌كانیان‬ ‫ده‌بینیت ‪ %40-%30‬زیانیان به‌ركه‌وتوه‪‌،‬‬ ‫وتی "كۆمپانیا گه‌وره‌كان له‌به‌ر سومعه‌ی‬ ‫خۆیان ده‌ڵێن ب���ه‌رده‌وام ده‌بین‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫من ئ���اگادارم كۆمپانیای واهه‌یه‌ زیانی‬ ‫‪ 200‬ب���ۆ ‪ 300‬ملیۆن دۆالری لێكه‌وتوه‌‪،‬‬

‫به‌اڵم له‌به‌رئ���ه‌وه‌ی نه‌ڕوخێ‌و ناوبانگ به‌گ���ه‌ڕ ده‌خرێ���ن‪ ،‬ئه‌وان���ه‌ی خاوه‌نی‬ ‫له‌ده‌ستنه‌دات ئاشكرای ناكات"‪ ،‬وتیشی كه‌رت���ی تایبه‌تن له‌كوردس���تان ناژین‬ ‫"كۆمپانیا گه‌وره‌كان پاره‌ی زۆریان الی به‌مه‌ال یاسینیشه‌وه‌و ئه‌وه‌نده‌ دێینه‌و‌ه‬ ‫حكومه‌ت���ه‌‪ ،‬به‌جۆرێك ئێس���تا پاره‌ی كوردس���تان بزانی���ن دۆخه‌ك��� ‌ه چ���ی‬ ‫كه‌رتی تایبه‌ت الی حكومه‌ت ‪ 2‬ترلیۆن به‌سه‌رهاتوه‌"‪.‬‬ ‫دیناری تێپه‌ڕاندوه‪ ‌،‬كۆمپانیا هه‌یه‌ ته‌نها‬ ‫ئه‌و وه‌كو ئاماژ‌ه باسی ئه‌وه‌شده‌كات‬ ‫خۆی یه‌ك ملیاری الی حكومه‌ته‌‌"‪.‬‬ ‫له‌س���لێمانی دام���ه‌زراو‌ه فه‌رمیه‌كانی‬ ‫ئه‌و وه‌به‌رهێنه‌رە دی���اره‌ی هه‌رێمی حكومه‌ت ئه‌و توانایه‌یان نیه‌و تواناكان‬ ‫كوردس���تان جه‌ختیش���ی له‌سه‌ر ئه‌وه زۆربه‌ی���ان له‌هه‌ولێ���ر چڕبونه‌ت���ه‌وه‌‪،‬‬ ‫‌كرده‌و‌ه تائێستا ‪ 500‬كۆمپانیاو خاوه‌نكار هه‌ولێریش ئه‌و دڵسۆزیه‌ی بۆ سلێمانی‬ ‫مایه‌پوچ ب���ون به‌شێكیش���ان واڵتیان نی ‌ه وه‌ك���و ئه‌وه‌ی ب���ۆ دهۆكی هه‌یه‌‪،‬‬ ‫جێهێشتو‌ه یان خۆیان ونكردوه‌‪ ،‬باسی ئه‌و نمونه‌یه‌ك ب���ۆ ئاوێن ‌ه ده‌هێنێته‌و‌ه‬ ‫ئه‌وه‌یكرد "ئه‌گه‌ر بێت‌و تا شه‌ش مانگی ئه‌ویش كردن���ه‌وه‌ی مه‌رزی س���ه‌یران‬ ‫ئایند‌ه ئ���ه‌م قه‌یران ‌ه ب���ه‌رده‌وام بێت‌و به‌ن���د‌ه كه‌ ئێس���تا وه‌زاره‌ت���ی ناوخۆ‬ ‫حكومه‌ت گوێنه‌دات��� ‌ه كه‌رتی تایبه‌ت‌و رێگر‌ه له‌ب���ه‌رده‌م هاتوچۆی هاواڵتیان‬ ‫به‌ش���ێك له‌ق���ه‌رزه‌كان نه‌گێڕێته‌وه بۆ به‌پاسپۆرت له‌ومه‌رزه‌‪ ،‬ده‌ڵێت "ئه‌گه‌ر‬ ‫كه‌رتی تایبه‌ت‌ ئه‌وا هه‌ندێك له‌كۆمپانیا مه‌رزی س���ه‌یرانبه‌ند له‌سنوری دهۆك‬ ‫گ���ه‌وره‌كان مایه‌پوچبون���ی خۆی���ان بوایه‌‪ ،‬هه‌ولێر به‌پێنج په‌نج ‌ه مۆری بۆ‬ ‫راده‌گه‌یه‌نن"‪ ،‬ب���ه‌اڵم ئاماژه‌ی به‌ناوی نه‌ده‌كرد! با ئه‌مه‌ وه‌اڵم بێت"‪.‬‬ ‫هی���چ كۆمپانیایەك ن���ه‌دا له‌به‌رئه‌وه‌ی‬ ‫م���ه‌ال یاس���ین س���ه‌رۆكی گروپ���ی‬ ‫زیانی به‌رنه‌كه‌وێت‪.‬‬ ‫كۆمپانیاكانی به‌ڕێزو وته‌بێژی یه‌كێتی‬ ‫وته‌بێژی یه‌كێتی وه‌به‌رهێنه‌ران باسی وه‌به‌رهێنه‌ران ره‌خنه‌ی زۆر له‌ حكومه‌تی‬ ‫كۆچ���ی وه‌به‌هێنانی كردو‌ه بۆ توركیاو هه‌رێمی كوردس���تان ده‌گرێت‪ ،‬ئه‌وه‌ش‬ ‫كۆماری ئیس�ل�امی ئێ���ران‌و ئه‌وه‌ی بۆ بۆ ئاوێن ‌ه ئاشكراده‌كات "‪ 18‬مانگ ‌ه له‌م‬ ‫ئاوێن ‌ه ئاش���كراكرد پڕۆژه‌كانی هه‌رێم قه‌یرانه‌دا ئه‌نجومه‌نی بااڵی وه‌به‌رهێنان‬ ‫ئێس���تا له‌توركیاو كۆماری ئیس�ل�امی كۆبونه‌وه‌ی نه‌كردوه‌"‪.‬‬

‫كۆمپانیا گه‌وره‌كان‬ ‫پاره‌ی زۆریان الی‬ ‫حكومه‌ته‌ به‌جۆرێك‬ ‫ئێستا پاره‌ی‬ ‫كه‌رتی تایبه‌ت الی‬ ‫حكومه‌ت ‪ 2‬ترلیۆن‬ ‫دیناری تێپه‌ڕاندوه‬

‫یاسین مه‌حمود‬

‫نێوده‌وڵه‌تی‬

‫)‪ )537‬سێشه‌مم ‌ه ‪2016/7/26‬‬

‫هەسارە شینەکە سور هەڵدەگەڕێت‬

‫‪9‬‬

‫تیرۆرو توندوتیژیی شوێنێکی ئارام لەسەر زەوی ناهێڵنەوە‬ ‫ئا‪ :‬رێنوار نەجم‬

‫کردەوە تیرۆرستیەکان‌و روداوەکانی‬ ‫توندوتیژیی لەجیهاندا پێ دەنێنە‬ ‫قۆناغێکی نوێوە‪ ،‬قۆناغێک کە‬ ‫رامکردن‌و دەستەمۆکردنی تا دێت‬ ‫قورستر دەبێت‪ .‬ڤایرۆسی توندوتیژی‬ ‫لەشوێنێکدا ئۆقرە ناگرێت‌و خێراتر‬ ‫لەزیکاو ئیبۆال ئەم واڵت‌و ئەو کیشوەر‬ ‫دەگرێتەوە‪.‬‬ ‫لەرابردودا هێرش���ە تیرۆرستییەکان‬ ‫لەشوێنێکی دیاریکراودا بون بەتایبەت‬ ‫ل���ەو ش���وێنانەی ش���ەڕیان تێدابوە‪،‬‬ ‫ئەوا ئێس���تا ئ���ەو رێس���ایانە هەموی‬ ‫هەڵوەش���اوەتەوەو تیرۆر کات‌و شوێنی‬ ‫س���ڕیوەتەوە‪ .‬گەر ئەمڕۆ لەدیمەشق‌و‬ ‫بەغ���دا ب���ێ‪ ،‬س���بەینێ لەیەریڤ���ان‌و‬ ‫مۆس���کۆیە‪ ،‬دو س���بەی لەواش���نتن‌و‬ ‫تۆرینتۆیە‪.‬‬ ‫گەر جاران ئاڵۆزیی‌و توندوتیژییەکان‬ ‫لەنێ���وان شارس���تانیی‌و ئایین���ە‬ ‫جیاوازەکان���دا بوبێ���ت‪ ،‬ئەوا ئێس���تا‬ ‫لەنێو خودی شارس���تانی‌و ئایینەکاندا‬ ‫ملمالنێ���ی خوێناوی���ی‌و ناکۆکی هەیە‪.‬‬ ‫ئێس���تا پتر لەهەر کاتێک���ی تر خوێن‬ ‫لەنێ���وان مس���وڵمانەکاندا دەڕژێ���ت‪.‬‬ ‫لەالیەک ش���ەڕی مەزهەبەکانی شیعەو دەس���تیگرت بەس���ەر خاکێک���ی زۆر‬ ‫س���وننە‪ ،‬لەالیەکی دیکە لەنێو خودی لەهەردو واڵتی سوریاو عێراق‪ ،‬هەزاران‬ ‫مەزهەب���ەکان خۆیش���یاندا ناکۆک���ی‌و کەسی توندڕەو لەسەرتاسەری جیهانەوە‬ ‫ملمالنێ هەیە‪ .‬تەقینەوە بەردەوامەکانی پەیوەندییان بەو رێکخراوەوە کرد‪.‬‬ ‫بەش���ێک لەچاودێران���ی جیهان���ی‬ ‫عێراق باش���ترین نمونەن بۆ ئەو جۆرە‬ ‫ناکۆکیان���ە‪ ،‬ک���ە خوێناویترینی���ان پێیان وابو ک���ە کۆبونەوەی ئەو هەمو‬ ‫تەقینەوەک���ەی س���ەرەتای مانگ���ی تون���دڕەوە لەش���وێنێکدا وادەکات‬ ‫تەم���وزی ناوچەی کەڕادە بو بوە هۆی لەواڵتانی دیکەی جیهاندا رێژەی کاری‬ ‫توندڕەویی‌و تیرۆر کەم ببێتەوە‪ ،‬بەاڵم‬ ‫گیانلەدەستدانی ‪ 308‬هاواڵتی‪.‬‬ ‫بەپێچەوانەوە سەرەڕای بەردەوامبونی‬ ‫ل���ەدوای س���ەرهەڵدانی رێکخ���راوی رژانی خوێن‌و کوش���تن‌و بڕین لەشام‪،‬‬ ‫دەوڵەتی ئیسالمی ناس���راو بەداعش‪ ،‬تیرۆر لەفۆڕمە کالسیکییەکەو لەفۆڕمی‬ ‫تی���رۆر لەجیهان���دا گۆڕانێک���ی زۆری نوێشدا بەشێوەیەکی بەرچاو لەجیهاندا‬ ‫بەخۆیەوە بینی‪ .‬لەس���ەرەتاداو دوای تەش���ەنەی س���ەندوە‪ .‬گواس���تنەوەی‬ ‫ئ���ەوەی ئ���ەو رێکخ���راوە تون���دڕەوە توندوتیژی لەرۆژهەاڵتی ناوەڕاس���تەوە‬

‫لەساڵی ‪2015‬‬ ‫لەسەرتاسەری جیهاندا‬ ‫‪ 11‬هەزارو ‪ 774‬هێرشی‬ ‫تیرۆریستی ئەنجامدراوە‬ ‫لەئاکامیشدا ‪ 28‬هەزارو‬ ‫‪ 382‬کەس کوژراون‌و‬ ‫‪ 35‬هەزارو ‪320‬‬ ‫کەسیش برینداربون‬ ‫ب���ۆ ئەوروپاو تەواوی کیش���وەرەکانی‬ ‫دیکە هەوڵێکە بەڕونی دەبینرێت‪.‬‬ ‫بەپێ���ی ئامارەکان‪ ،‬لەس���اڵی ‪2015‬‬ ‫لەسەرتاس���ەری جیهان���دا ‪ 11‬هەزارو‬ ‫‪ 774‬هێرشی تیرۆریستی ئەنجامدراوە‬ ‫لەئاکامیش���دا ‪ 28‬ه���ەزارو ‪ 382‬کەس‬ ‫ک���وژراون‌و ‪ 35‬هەزارو ‪ 320‬کەس���یش‬ ‫برینداربون‪.‬‬ ‫روداوەکانی فەڕەنس���ا لەهەر شتێک‬ ‫زیاتر تیشکیان لەسەرە‪ .‬فەڕەنسییەکان‬ ‫لەچارلی ئیبدۆوە تا هێرش���ەکەی ئەم‬ ‫دوایی���ەی ش���اری نی���س‪ ،‬لەهەوڵێکی‬ ‫بێ وچان���دان ب���ۆ بەرگرتن ب���ەکارە‬ ‫تیرۆرس���تییەکان‪ ،‬بەاڵم هەوڵەکانیان‬ ‫ب���ێ ئاکام���ە‪ .‬ئ���ەوەی لەدوایی���ن‬

‫هێرش���ی فەڕەنس���ادا رویدا‪ ،‬کردەوە‬ ‫تیرۆرس���تییەکانی خس���تە قۆناغێکی‬ ‫نوێ���وە‪ ،‬گەر ج���اران تون���دڕەوەکان‬ ‫کۆشش���ێکی زۆری���ان کردبێ���ت ب���ۆ‬ ‫بەدەس���تهێنانی چ���ەک‌و تەقەمەنی‌و‬ ‫دروس���تکردنی‪ ،‬بەتایبەت���ی لەخاکی‬ ‫ئەوروپادا‪ ،‬ئەوا ئێس���تا دەتوانن تەنها‬ ‫بەدەستخس���تنی ئوتومبێلێکی گەورە‪،‬‬ ‫خۆیان بکەن بەقەرەباڵغییەکداو دەیان‬ ‫هاواڵتی بکوژن وەک ئەوەی لەش���اری‬ ‫نیس رویداو بوە هۆی گیانلەدەستدانی‬ ‫‪ 82‬ک���ەس‌و برینداربون���ی ‪200‬ی‬ ‫دیکەش‪.‬‬ ‫هەواڵی دەستگیرکردنی ‪ 10‬تیرۆرست‬ ‫لەبەڕازیل لەهەفتەی پێشودا زیاتر ئەو‬

‫راس���تیەی س���ەلماند کە هیچ شوێن‌و‬ ‫واڵتێکی ئارام نەماوە‪ .‬ئەو تیرۆریستانە‬ ‫کە سەرجەمیان هاواڵتی بەڕازیلیی بون‪،‬‬ ‫دەیانویس���ت لەیارییەکانی ئۆڵۆمپیادا‬ ‫کاری تیرۆریس���تی ئەنج���ام بدەن کە‬ ‫بڕیارە لەسەرەتای مانگی داهاتودا لەو‬ ‫واڵتە دەس���ت پێ بکات‌و دەیان هەزار‬ ‫وەرزشکارو هاندەر رو لەو واڵتە بکەن‪.‬‬ ‫تورکیا لەئێس���تادا لەهەر کات زیاتر‬ ‫توندوتیژی تێدای���ە‪ ،‬لەالیەک لەماوەی‬ ‫راب���ردودا چەند جارێ���ک تەقینەوەی‬ ‫بەهێز تێیدا رویدا‪ ،‬لەالیەکی دیکەشەوە‬ ‫بەهۆی هەوڵ���ی کودەتاک���ەوە دەیان‬ ‫هاواڵتی ک���وژران‌و برینداربون‪ ،‬بەهۆی‬ ‫هەنگاوەکان���ی دوای کودەتاکەش���ەوە‬

‫گ���رژی‌و ئاڵۆزییەکی زۆر ل���ەو واڵتەدا‬ ‫هەیەو هەمو کاتێک ئەگەری توندوتیژی‬ ‫زیاترو تەقینەوەی دۆخەکە لەئاردایە‪.‬‬ ‫رەنگە لەس���نوری واڵتانی رۆژهەاڵتی‬ ‫ناوەڕاستدا ئێران یەکێک بێت لەو واڵتە‬ ‫کەمانەی کە تاڕادەیەک ئارامەو کەمتر‬ ‫ش���ەڕ‌و نائارامیی تێدای���ە‪ ،‬بەاڵم وردە‬ ‫وردە خەریک���ە لەوێ���ش نائارامییەکان‬ ‫پەرەدەس���ێنن‪ .‬بلوچەکان لەس���نوری‬ ‫پاکس���تان ش���ەڕی پارتیزانی لەگەڵ‬ ‫هێزەکان���ی کۆماری ئیس�ل�امی ئێران‬ ‫دەکەن‪ ،‬بەهەمان ش���ێوە لەسنورێکی‬ ‫دیک���ەی ئێرانیش���ەوە چاالکییەکان���ی‬ ‫حزبی دیموکرات دەس���تیی پێکردوەو‬ ‫وای کردوە کە بەرپرسە سەربازییەکانی‬ ‫ئێران لەئاس���تی ب���ااڵدا چەندین جار‬ ‫لێدوانی توند بدەن‪.‬‬ ‫توندوتیژییەکان���ی ئەمەریکا گەرچی‬ ‫ش���تێکی تازە نییە‪ ،‬بەاڵم هەڵکشانی‬ ‫رێژەک���ەی مەترس���ی زی���اد ک���ردوەو‬ ‫ئەمەری���کای ک���ردوە بەناوچەیەک���ی‬ ‫نائارام‪ .‬لەوێ تاوانەکان بەچەکی بچوک‬ ‫لەهەرکاتێکی دیکە زیاترەو هەندێک جار‬ ‫دەچێتە قاڵبی رەگەزپەرستی‌و شەڕی‬ ‫نێوان سپیپێست‌و رەشپێستەکان‪.‬‬ ‫عێراق‌و سوریا وەک هەمیشە چەقی‬ ‫توندوتیژی���ی‌و خوێنن لەجیهاندا‪ ،‬وەک‬ ‫کاندیدی کۆمارییەکانی ئەمەریکا دۆناڵد‬ ‫ترەم���پ دەڵێت "عێ���راق وەک زانکۆی‬ ‫هارڤ���ارد وایە بۆ تیرۆر"‪ .‬بونی داعش‌و‬ ‫کۆبون���ەوەی توندڕەوترین مرۆڤەکانی‬ ‫جیه���ان ل���ەو دو واڵت���ەدا وای کردوە‬ ‫کوش���تن‌و تەقینەوە ببێتە کردەیەکی‬ ‫ئاسایی‪ .‬لەئێستادا گەرچی داعش رۆژ‬ ‫بەرۆژ زیاتر ئ���ەو خاکانەی کۆنترۆڵی‬ ‫کردوە لەدەس���تی دەدات‪ ،‬بەاڵم ترسی‬ ‫گ���ەورە ئەوەیە گەر بێت‌و ئەو ناوچانە‬ ‫بەتەواوی ئازادی���ش بکرێن‪ ،‬ئایا دوای‬ ‫ئەوە داعش ش���ەڕی پارتیزانی ناهێنتە‬ ‫نێو هەمو ش���ارەکانەوەو خوێنی زیاتر‬ ‫ناڕێژرێت؟‬

‫حەقیقەتی رۆژهەاڵتی ناوەڕاست لەدیدی بەرپرسی هەواڵگریی ئەمەریکاوە‬ ‫ئەمەریکا لەپش����ت هەوڵی کودەتاکەی‬ ‫‪15‬ی تەموزەوەی����ە‪ ،‬کالپ����ەر وەاڵم‬ ‫دەدات����ەوە "ن����ا‪ ،‬پێم وانیی����ە‪ .‬وەزیری‬ ‫دەرەوە‪ ،‬ج����ۆن کێری لەس����ەر حەق بو‬ ‫کاتێک داوای بەڵگەی لەتورکیا کرد بۆ‬ ‫رادەستکردنەوەی گولەن‪ ،‬کە تا ئێستا‬ ‫هیچمان نەبینیوە"‪.‬‬ ‫هەروەها پێی وایە ئەو هەوڵی کودەتایە‬ ‫بارودۆخی سوریای ئاڵۆزتر کرد‪ ،‬چونکە‬ ‫زۆرێک لەوان����ەی پاکتاوک����ران لەدوای‬ ‫کودەتاک����ە‪ ،‬ئەوانە کلیلی س����ەرەکیی‬ ‫ب����ون ب����ۆ بەرەنگاربون����ەوەی داعش‪،‬‬ ‫وەک فەرماندەی قاعیدەی ئەنجەرلیکی‬ ‫ئاسمانی‪ ،‬دەشڵێت "ئەوە پاشەکشەیە‬ ‫بۆ هەوڵەکان����ی بەرەنگاربونەوی تیرۆر‬ ‫بەشێوەیەکی گشتی‪ ،‬چونکە تورکەکان‬ ‫هەم����و تواناکانی خۆی����ان لەگەڵ ئەم‬ ‫هەوڵی کودەتایەدا لەناو دەبات‪ ،‬ئەوەی‬ ‫لەئێس����تادا گرنگە ئەوەی����ە کە تورکیا‬ ‫لەپەیمانی ناتۆدا بمێنێتەوە"‪.‬‬

‫واشنتۆن پۆست‬ ‫وەرگێڕانی‪ :‬رێنوار نەجم‬ ‫یەکێک لەگەورەترین بەرپرسە‬ ‫هەوڵگرییەکانی ئەمەریکا کۆمەڵێک‬ ‫بۆچونی جیاواز دەخاتەڕو لەبارەی‬ ‫بابەتە سەرەکییەکانی وەک گەورەبون‌و‬ ‫هەڕەشەکانی بەرەی نوسرە لەسوریا‪،‬‬ ‫هەروەها هۆشداری ئیدارەی ئۆباما‬ ‫لەئاڵوگۆڕی زانیاری هەواڵگریی لەگەڵ‬ ‫روسیا لەئامانجەکانی سوریادا‪ ،‬جگە‬ ‫لەوانەش پرسیارکردن لەبارەی هەوڵی‬ ‫کودەتاکەی تورکیاو تێوەگالنی فەتحواڵ‬ ‫گولەن لەو هەوڵە‪.‬‬ ‫بەڕێوەبەری هەواڵگریی نیش����تمانی‪،‬‬ ‫جیم����س کالپ����ەر‪ ،‬لەچاوپێکەوتنێکی‬ ‫رۆژنامەوانی����دا کۆمەڵێک بابەتی گرنگ‬ ‫دەوروژێنێت‌و بۆچونی راشکاوانەی خۆی‬ ‫لەبارەی ئ����ەو بابەتانەوە رادەگەیەنێت‌‌و‬ ‫ئاشکرای دەکات کە لەئێستادا ئەمەریکا‬ ‫ناتوانێت چارەسەری کێشە ناجێگرەکانی‬ ‫رۆژهەاڵتی ناوەڕاس����ت بکات‪ ،‬ئۆباماش‬ ‫هاوڕای����ە لەگ����ەڵ کالپەر ل����ەو بۆچونە‬ ‫گوماناویەدا لەس����ەر چارەسەکردنی ئەو‬ ‫کێشانە لەڕێی ناردنی هێزی سەربازیی‬ ‫بۆ سوریا‪.‬‬ ‫مەترسی بەرەی نوسرە‬ ‫کالپ����ەر مش����تومڕێکی زۆری نایەوە‬ ‫بەگومان خس����تنە س����ەر زۆری بەرەی‬ ‫نوس����رە‪ .‬ئەو پێی وای����ە ئەو گروپە کە‬ ‫پەیوەن����دە بەقاعی����دەوە‪ ،‬هەرچەن����دە‬ ‫لەئێس����تادا مەترس����ییەکی زۆری����ان‬ ‫لەس����ەر ئەمەری����کا نیی����ە وەک ئەوەی‬ ‫داعش هەیەت����ی‪ ،‬بەاڵم ئەوە لەداهاتودا‬ ‫رودەدات‪" ،‬ئ����ەوان خواس����تی زۆری����ان‬ ‫هەیە کە هێرش بکەنە س����ەر ئەمەریکاو‬ ‫ئەوروپا‪ ،‬بەو پێی����ەی بەڵگەکان زۆرن‬ ‫لەس����ەر پیالنگێڕییە دەرەکییەکانی ئەو‬ ‫کۆمەڵەیە"‪.‬‬

‫ئۆباما کۆمەڵێک‬ ‫بژاردەی تاریکی‬ ‫لەبەردەستدایە‬ ‫لەسوریا بۆ دۆزینەوەی‬ ‫چارەسەر‪ ،‬هەمو‬ ‫ئەوانەی بڕیاربەدەستن‬ ‫الی ئێمە‪ ،‬تەنها‬ ‫بژاردەی خراپیان الیەو‬ ‫هیچ شتێکی باش نیە‬ ‫هاوکاریی لەگەڵ روسیا‬ ‫گومانەکانی کالپ����ەر بەرامبەر بەرەی‬ ‫نوس����رە‪ ،‬هاوکاتە لەگەڵ هۆشداریدانی‬ ‫لەهەنگاوی هاوکاریی لەگەڵ روس����یا بۆ‬ ‫هێرشەکانی س����ەر داعش‪ ،‬ئەوەش ئەو‬ ‫خاڵەیە ک����ە ئۆبام����ا مەبدەئیەن کۆکە‬ ‫لەگەڵی����دا‪ ،‬ئەو دەڵێت "م����ن پێم وابو‬ ‫کە دەبێت بەوریایی����ەوە مامەڵە لەگەڵ‬ ‫گۆڕینەوەی زانیاری هەواڵگیریی بکەین‬ ‫لەگەڵ روس����یادا‪ ،‬ئەوا ئەو زانیارییانەی‬ ‫ئەوان زۆریان پێویس����تە‪ ،‬هەمو توانای‬ ‫خۆی����ان خس����تبوەگەڕ ب����ۆ زانین����ی‬ ‫سەرچاوەکان‌و ش����ێواز‌و تەکتیکی‌و ئەو‬ ‫ئامێرو رێوش����وێنانەی ئێم����ە بەکارمان‬

‫سەربازێکی سوپای سوریا تەدمور‬ ‫دەهێنان"‪.‬‬ ‫کالپەر رایدەگەیەنێت کە روسیا بەوە‬ ‫ناس����راوە وەفای نییە بۆ بەڵێنەکانی‌و‬ ‫دەپرسێت "بەڵگە چییە بۆ ئەوەی ئەوان‬ ‫چاک دەب����ن ئەگەر ئاڵۆگۆڕی زانیاریی‌و‬ ‫ئەزمونمان کرد پێکەوە؟"‬ ‫کالپ����ەر بۆچون����ی خ����ۆی لەبارەی‬ ‫س����ەرۆکی روس����یا‪ ،‬ڤالدیمێ����ر پۆتین‬ ‫دەخات����ە ڕوو پێ����ی وایە هێن����د بەهێز‬ ‫نیی����ە وەک ئەوەی دەردەکەوێت‪" ،‬ئێمە‬ ‫چاودێری رای گشتیی دەکەین لەڕوسیا‪،‬‬ ‫پێم وایە هەوادارانی رو لەکەمبونەوەیە‪،‬‬ ‫ئەوە بەهۆی ئەو گوش����ارەی لەس����ەر‬ ‫ئابورییەکەی‌ کاریگەری لەسەر تاکەکان‬ ‫هەیەت����ی‌ لەبێکاری����ی‌و ک����رێ‌و موچەو‬ ‫خانەنش����ینی‪ .‬ئەو قسانەی بۆ من رون‬

‫نییە کە باس لەوە دەکەن روسیا واڵتێکی‬ ‫زلهێز بێت‌و خۆی سەپاندبێت لەناوچەی‬ ‫بەرفراوان����ی وەک ئۆکرانیاو س����وریادا‪،‬‬ ‫بەڵکو ئەمە زیات����ر دەنگدانەوەی لەناو‬ ‫رای گشتیی روسیادا دەبێت"‪.‬‬ ‫کالپەر ئاش����کرای دەکات کە ئۆباما‬ ‫کۆمەڵێک بژاردەی تاریکی لەبەردەستدایە‬ ‫لەس����وریا بۆ دۆزینەوەی چارەس����ەر‪،‬‬ ‫"هەمو ئەوان����ەی بڕیاربەدەس����تن الی‬ ‫ئێمە‪ ،‬تەنها بژاردەی خراپیان الیەو هیچ‬ ‫ش����تێکی باش نیە‪ ،‬وادەردەکەوێت ئەو‬ ‫قسانەی دەوترێت لەبارەی باشترکردنی‬ ‫دۆخی سوریا وات لێدەکات باوەڕ بکەیت‬ ‫کە چارەس����ەر ئاسانە‪ ،‬بەاڵم لەکۆتاییدا‬ ‫بۆت دەردەکەوێت کە دۆخە زۆر ئاڵۆزو‬

‫نالۆژیکییە‪ ،‬ش����تێکە تەنها سەرئێشەت‬ ‫بۆ دروست دەکات"‪.‬‬ ‫هاوش����ێوەی ئۆباما‪ ،‬کالپەر بەگومانە‬ ‫لەدەس����تێوەردانی س����ەربازی‌و نیمچە‬ ‫س����ەربازی ئەمەریکی لەس����وریا‪" ،‬من‬ ‫لەنزیکەوە ئاگاداری هەمو وتوێژەکان بوم‬ ‫لەساڵی ‪ ،2012‬ئەوکات وتوێژێکی توند‬ ‫هەبو لەبارەی پاڵپش����تی ئۆپۆزسیۆن‪،‬‬ ‫هەمو ئ����ەوەی ئێمە کردمان‪ ،‬نازانم لەچ‬ ‫بارودۆخێک����ی جیاواز دەبن جگە لەوەی‬ ‫تێوەدەگلێین لەخوێن‌و پارەی زیاتر"‪.‬‬ ‫کودەتاکەی تورکیا‬ ‫لەوەاڵمی پرس����یاری ئ����ەوەی ئایا تا‬ ‫چەند پاس����اوەکانی تورکیا دروس����تن‬ ‫بەوەی کە فەتحواڵ گولەنی نیشتەجێی‬

‫کالپ����ەر دەڵێت پێویس����تە ئەمەریکا‬ ‫ئومێ����دی نەبێت کە چارەس����ەری خێرا‬ ‫بدۆزێت����ەوە ب����ۆ ناوچ����ەی رۆژهەاڵتی‬ ‫ناوەڕاس����ت‪ ،‬دوای ماوەیەک����ی زۆر لە‬ ‫نەبون����ی ئارامی����ی‌و توندوتی����ژی زۆر‬ ‫لەالیەن قاعی����دەو داعش‌و کۆمەڵەکانی‬ ‫دیکەشەوە‪" ،‬پێویستمان بەکاتێکی زۆر‬ ‫هەیە بۆ ئەوەی بەو ئومێدە بگەین‪ ،‬ئەوە‬ ‫شتێکی سروشتیی دەبێت بۆ ئێمە"‪.‬‬ ‫لەکۆتای����ی ئ����ەو چاوپێکەوتن����ە ‪90‬‬ ‫خولەکییەدا کالپەر ئاماژە بەوە دەکات‬ ‫ک����ە ناکۆکییەکی زۆر هەیە لەس����انایی‬ ‫هەڵمەتی گفتوگۆکان‌و ئاڵۆزیی لەکاتی‬ ‫بڕیاردانی راس����تەقینەدا‪" ،‬رەنگە ئێستا‬ ‫هەندێک کەس پێی����ان وابێت کە هێزی‬ ‫س����ەربازیی ئەمەریکا دەتوانێت گورزی‬ ‫یەکالکەرەوە لەشوێنەکانی وەک رەقەو‬ ‫موسڵ بوەشێنێت‌و هەمو شتێک کۆتایی‬ ‫پێ بێت‪ ،‬بەاڵم جیهان بەو شێوەیە کار‬ ‫ناکات"‪.‬‬

‫‪8‬‬

‫کۆمه‌اڵیه‌تی‬

‫)‪ )537‬سێشه‌مم ‌ه ‪2016/7/26‬‬

‫هاوسەرگیریی‌و جیابونەوە‪ ..‬خەندەو گریان‬

‫مەالکانیش بەنابەدڵی کچانی تەمەن خوار ‪ 18‬ساڵ مارە دەکەن‬ ‫ئا‪ :‬تەالر حیکمەت‬

‫بەپێی ئامارەکانی دادگای سلێمانی‬ ‫لەساڵی رابردودا زیاتر لە‪ 13‬هەزار‬ ‫گرێبەستی هاوسەرگیریی تۆمارکراوە‪،‬‬ ‫لەبەرامبەردا نزیکەی چوار هەزار‬ ‫حاڵەتی جیابونەوە هەبوە‪.‬‬

‫ئەو کەسانە هێشتا‬ ‫ئامادەنین بۆ ئەو‬ ‫پڕۆسەیەو بەپەلە بڕیار‬ ‫دەدەن‪ .‬بەشی زۆریان‬ ‫ماوەیەکی کەم دوای‬ ‫هاوسەرگیریی پەشیمان‬ ‫دەبنەوە‪ ،‬چونکە‬ ‫کەسانی دەروبەریان‬ ‫دەستوەردەدەنە‬ ‫ژیانیانەوە‬

‫گەر واڵت لەهەرجۆرە قەیرانێکدا بێت‪،‬‬ ‫دۆخی هاواڵتیان بەهەر شێوەیەک بێت‪،‬‬ ‫دادگاکان هەمیش���ە قەرەباڵغن بەکوڕو‬ ‫کچی گەنج کە هەمویان دۆس���یەیەکیان‬ ‫بەدەستەوەیە‪ .‬هەندێکیان بەدڵخۆشیی‌و‬ ‫پێکەنینەوە ب���ەرەو روی ژیانێکی نوێ‬ ‫هەنگاو دەنێن‌و دەیانەوێت ناوی خۆیان‌و‬ ‫هاوس���ەرەکانیان بخەن���ە فایلەکان���ی‬ ‫دادگاکان���ەوە‪ .‬هەندێکی دیکەش���یان‬ ‫بەپێچەوان���ەوە‪ ،‬بەدڵتەنگیی���ەوە‪ ،‬رو‬ ‫لەدادگا دەکەن‌و بۆ هەڵوەش���اندنەوەی‬ ‫گرێبەستی هاوسەرگیریی لەوێن‪.‬‬

‫‪ 13172‬گرێبەستی هاوسەرگیریی‬ ‫لەساڵێکدا‬ ‫بەپێی ئامارەکانی دادگای سلێمانی‪،‬‬ ‫رێژەی هاوسەرگیریی کچانی خوار تەمەن ‪ 18‬ساڵ رو لەزیادبونە‬ ‫تەنها لەساڵی رابردودا ‪ 13‬هەزارو ‪172‬‬ ‫گرێبەس���تی هاوسەرگیریی تۆمارکراوە‪.‬‬ ‫ل���ەدوای تێپەڕاندن���ی تەمەن���ی ‪ 18‬وال���ی ئەحم���ەد عەب���دواڵ بەئاوێنەی ئ���ەوان لەپێناو بەدەس���تهێنانی بڕێک ئاماژە بەوەش دەکات کە بەشێوەیەکی‬ ‫زۆریی ئەو ژمارەیە دەگەڕێتەوە بۆ ئەوەی خێزانەکانە"‪.‬‬ ‫بەرچاو پیاوان زیاتر دەستپێش���خەرن‬ ‫ئەو چاالکوانە پێش���ی وایە زیادبونی س���اڵییەوە‪ ،‬بەس���ەربەخۆیی بڕی���اری راگەیاند کە لەشەرعی ئیسالمدا تەمەن پارەدا ئەو مارەکردنە ئەنجام بدەن‪.‬‬ ‫ئەو ئاوارانەی هاتونەتە س���لێمانییەوە‬ ‫بۆ داواکردن���ی جیابونەوەو ژنان کەمتر‬ ‫بەهەمان ش���ێوەی دانیشتوانی شارەکە هاوس���ەرگیریی پێش���وەخت یەکێک���ە هاوس���ەرگیریی ب���دەن‪ ،‬لەتەمەنی ‪ 16‬دیاریی نەکراوە بۆ هاوسەرگیری‪" ،‬بەاڵم‬ ‫لەکات���ی هاوس���ەرگیرییدا ل���ەدادگای لەهۆکارە بەرچاوەکانی زیادبونی ژمارەی ساڵیشدا بەڕەزامەندی باوک گرێبەستی ئێمە وەک مەال حەز دەکەین هاواڵتیان ‪ 3588‬هاوسەرگیریی هەڵوەشاوەتەوە ئ���ەو داواکارییە دەک���ەن‪" ،‬بۆیە ژنان‬ ‫بەپێی ئامارەکانی دادگای سلێمانی‪ ،‬کەمتر داوای جیابونەوە دەکەن چونکە‬ ‫س���لێمانی گرێبەستی هاوس���ەرگیریی جیابونەوە‪" ،‬چونکە ئەو کەسانە هێشتا هاوسەرگیریی بۆ دەکرێت‪ ،‬بەاڵم دەبێت پابەن���دی یاس���ا ببن‌و ئەو کەس���انەی‬ ‫ئامادەنی���ن بۆ ئەو پڕۆس���ەیەو بەپەلە لیژن���ەی پزیش���کیی بیبینن ت���ا بزانن هاوسەرگیریی دەکەن تەمەنیان لەسەرو لەس���اڵی رابردودا ‪ 3855‬گرێبەس���تی زۆربەی جار ئابورییەکی س���ەربەخۆیان‬ ‫تۆماردەکەن‪.‬‬ ‫هاوسەرگیریی هەڵوەشاوەتەوە‪ .‬ئەوەش نیی���ەو لەالیەن کۆمەڵ���گاوە بەر تانەو‬ ‫بەپێی ئامارەکان‪ ،‬لەئێس���تادا رێژەی بڕیار دەدەن‪ .‬بەشی زۆریان ماوەیەکی کچەکە لەڕوی جەس���تییەوە دەتوانێت ‪ 18‬ساڵەوە بێت"‪.‬‬ ‫ئەو مامۆستا ئاینییە ئاماژە بەوەش بەراورد بەس���ااڵنی پێش���و رێژەیەکی تەشەر دەکەون"‪.‬‬ ‫هاوسەرگیریی کچانی خوار تەمەن ‪ 18‬کەم دوای هاوس���ەرگیریی پەش���یمان بچێتە پرۆسەی هاوسەرگیرییەوە یاخود‬ ‫بەه���اری تەمەن ‪ 25‬س���اڵ کە تازە‬ ‫دەکات کاتێک ئەوان کوڕو کچەکان مارە زۆرەو ژمارەکە بەرزبوەتەوە‪.‬‬ ‫دەبنەوە‪ ،‬چونکە کەس���انی دەروبەریان نا‪.‬‬ ‫ساڵ رو لەزیادبونە‪.‬‬ ‫گوڵەباخ حەس���ەن پێی وایە هۆکاری لەهاوسەرەکەی جیابوەتەوە‪ ،‬ئاشکرای‬ ‫زۆربەی جارەکان ئەو کەسانەی ژنی دەکەن یەکەم پرسیار لەبارەی تەمەنەوە‬ ‫چاالکوانی ب���واری ژن���ان‪ ،‬گوڵەباخ دەستوەردەدەنە ژیانیانەوە"‪.‬‬ ‫دوەم دێنن یاخود لەکاتی هاوسەرگیریی دەیکەن‪" ،‬ئەگەر لە‪ 18‬ساڵ کەمتربێت‪ ،‬س���ەرەکیی جیابونەوە لەناو کۆمەڵگای دەکات کە ه���ۆکاری جیابونەوەی ئەو‬ ‫حەس���ەن لەوبارەی���ەوە بەئاوێن���ەی‬ ‫پێش���وەختدا لەدادگاکان کێشەیان بۆ ئ���ەوا ئامۆژگاریی���ان دەکەین کە کاتی کوردیدا دەس���تێوەردانی خێزانی کوڕو دەس���تێوەردان‌و ب���ێ بەڵێنی���ی بوە‪،‬‬ ‫مەالکانیش پێیان باشە لەدوای‬ ‫راگەیاند "هاوسەرگیریی پێشوەخت بوە‬ ‫دروس���ت دەکرێت‪ ،‬پەن���ا دەبەنە بەر گونجاو بۆ هاوسەرگیریی سەرو تەمەنی کچەکەی���ە لەکاروب���اری خێزانەک���ە‪ ،‬ئ���ەوەش بوەتە هۆی ئ���ەوەی متمانە‬ ‫تەمەنی ‪ 18‬ساڵی هاوسەرگیریی‬ ‫بەچاولێکەری‪ ،‬کوڕەکان زیاتر حەز بەوە‬ ‫شەرعی ئیسالم‌و مەالکان‌و لەو رێگایەوە ‪ 18‬ساڵە‪ ،‬بەاڵم خێزانەکان زۆر لەئێمە هەروەها تێنەگەیش���تنی هاوسەرەکان‌و نەمێنێت لەنێوانیانداو پێیان باش بوە‬ ‫بکرێت‬ ‫دەکەن لەگەڵ کچانی خوار تەمەن ‪18‬‬ ‫جیاببن���ەوە وەک لەوەی بەو ش���ێوەیە‬ ‫بێبەڵێنی‌و زو بڕیاردانیانە‪.‬‬ ‫دەکەن بۆ ئەوەی مارەیان بکەین"‪.‬‬ ‫بەپێ���ی یاس���ا کارپێکراوەکان���ی پرۆسەکە ئەنجام دەدەن‪.‬‬ ‫ساڵ هاوسەرگیریی بکەن‪ ،‬هۆکارەکەشی‬ ‫هەروەها ئەو چاالکوانەی بواری ژنان ژن‌و مێرد بن‪.‬‬ ‫ئەو مامۆس���تایە رەتیشی دەکاتەوە‬ ‫پێش���نوێژی مزگەوتی م���ەال غەفور‪،‬‬ ‫نەبونی هۆشیاریی‌و خراپی باری ئابوری هەرێمی کوردس���تان‪ ،‬کچ���ان دەتوانن‬

‫کەمیی نمرەکان‪ ،‬دەشنێ‌و نەنکی پێکەوە دەسوتێنێت‬ ‫باوەڕی نەدەکرد ئەوە نمرەکانی خۆی بن‬ ‫ئا‪ :‬مەزهەر كەریم‬ ‫چەند ساتێکی کەم دوای ئەوەی نمرەکانی‬ ‫وەردەگرێتەوەو دوای دو ساڵ نمرەیەکی‬ ‫کەم دەهێنێت‪ ،‬دەشنێی تەمەن ‪ 19‬ساڵ‬ ‫ئاگر لەخۆی بەردەدات‪ ،‬نەنکیشی لەتاو‬ ‫خۆشەویستی بۆ نەوەکەی باوەشی پێدا‬ ‫دەکات‌و بەگڕی دەشنێ ئەویش دەسوتێت‌و‬ ‫هەردوکیان گیان لەدەست دەدەن‪.‬‬ ‫دوای ئ���ەوەی لەس���ەرەتای ئ���ەم‬ ‫مانگ���ەدا وەزارەت���ی پ���ەروەردە نم���رەی‬ ‫تاقیکردنەوەکان���ی پۆل���ی‪12‬ی ئاش���کرا‬ ‫کرد‪ ،‬هەواڵی خۆس���وتاندنی خوێندکارێک‬ ‫لەناحیەی عەربەت باڵوب���وەوە کە بەهۆی‬ ‫کەمی���ی نمرەکانیەوە لەماڵی خۆیان پەنای‬ ‫بۆ خۆک���وژی ب���ردوەو دوای روداوەکەش‬ ‫دەستبەجێ گیانی لەدەستداوە‪.‬‬ ‫خوێندکارەکە ناوی دەش���نێ محەمەدەو‬ ‫لەدایکب���وی س���اڵی ‪1997‬ە‪ ،‬خوێندکاری‬ ‫قوتابخان���ەی ش���ەرخانی کچ���ان ب���وە‬ ‫لەش���ارۆچکەی عەرب���ەت‪ .‬م���اوەی چەند‬ ‫س���اڵێک دەبێ���ت لەگەڵ نەنکی���دا دەژی‪،‬‬ ‫هەر بۆیە لەکات���ی روداوەکەدا رۆژی ‪12‬ی‬ ‫تەموز‪ ،‬دوای وەرگرتن���ەوەی نمرە بەکۆی‬ ‫گشتیی ‪59‬ی بەردەکەوێت‪ ،‬بەنەنکی دەڵێت‬ ‫نمرەکان���ی بەدڵ نییەو دەچێتە س���ەربانی‬ ‫ماڵەکەی خۆیان‌و خۆی دەسوتێنێت‪.‬‬ ‫لەوکاتەش���دا نەنک���ی ه���ەوڵ دەدات‬ ‫بیکوژێنێتەوە‪ ،‬بەاڵم ئەویش دەس���وتێت‪.‬‬ ‫لەدوای روداوەکە دەستبەجێ دەشنێ گیان‬ ‫لەدەس���ت دەدات‪ ،‬نەنکیش���ی دوای چەند‬ ‫رۆژێک لەنەخۆشخانە گیانی لەدەستدا‪.‬‬ ‫هەرێ���م محەم���ەد ب���رای دەش���ن ‌ێ كە‬ ‫لەپرس���ەی نەنكیا وەس���تابو بەدڵتەنگی‌و‬ ‫مەراقێكی زۆرەوە بۆنەنكی‌و خوش���كەکەی‬ ‫هەناس���ەی هەڵدەكێش���او نەیدەزانی چۆن‬

‫ئەو روداوەی خێزانەكەیان پێناس���ەبكات‪،‬‬ ‫روداوەکەی بەم شێوەیە بۆ ئاوێنە گێڕایەوە‬ ‫"ئ���ەوكات ئێوارەبو كە خەبەریان بۆهێناین‬ ‫دەشنێی خوشكم خۆی س���وتاندوە‪ ،‬ئێمە‬ ‫وەك خێزانەكەم���ان لەم���اڵ نەبوین تەنها‬ ‫نەنكم لەماڵبوە‪ ،‬دەش���نێ‌و نەنكم پێكەوە‬ ‫دەژین هەرئەوكات خوش���كەكەم نمرەكانی‬ ‫وەرگرتۆت���ەوە‌و باوەڕی ب���ەو نمرانە نەبوە‬ ‫كە هی ئەوبێت لەدوای دو س���اڵی لەهەمان‬ ‫قۆناغی خوێندا‪ ،‬بڕیاردەدات بەنەوت خۆی‬ ‫بس���وتێنێ نەنكیش���م لەوەاڵمدا پێیدەڵێت‬ ‫دەشنێ شتی وانەكەیت حەیامان دەچێت‪،‬‬ ‫بەاڵم دەش���نێ ئەو قس���انە رەتدەكاتەوە‌و‬ ‫خ���ۆی دەس���وتێنی نەنكیش���م لەڕادەبەر‬ ‫خۆشیدەوێت لەوکاتەدا باوەشی پێدا دەكات‬ ‫بیكوژێنێت���ەوە‪ ،‬ب���ەاڵم ناتوانێت‌و ئەویش‬ ‫بەسەختی لەگەڵ دەشنێدا دەسوتێت‌"‪.‬‬ ‫نەقی���ب س���ەركەوت ئەحم���ەد وتەبێژی‬ ‫پۆلیس���ی پارێزگای س���لێمانی س���ەبارەت‬ ‫بەحاڵەتی خۆس���وتاندنی ئ���ەو خوێندکارە‬ ‫بەئاوێنەی راگەیاند "لەئێستادا ئەو دۆسیەیە‬ ‫لەبنكەی پۆلیس���ی عەربەت���ە‌و لێكۆڵینەوە‬ ‫لەڕوداوەك���ە بەردەوام���ە‪ .‬كەس���وكاری‬ ‫قوربانیەكە س���كااڵیان لەسەر كەس تۆمار‬ ‫نەكردوە‌و گومانیان لەكەس نییە"‪.‬‬ ‫وتەبێ���ژی پۆلی���س ئەوەش���ی راگەیاند‬ ‫"روداوەك���ە خۆکوژی���ی ب���وەو وت���ەی دوان���زەی ئامادەیی بو تێك���ڕای نمرەكانی‬ ‫كەس���وكارەكەی وەرگی���راوە‪ ،‬كچەكەی���ان ‪59‬ی بەردەك���ەوت‌و زۆری���ش هەوڵی ئەداو‬ ‫هیچ كێش���ەیەكی كۆمەاڵیەتی‌و س���ۆزداری زۆر خ���ۆی مان���دو دەكردو هی�ل�اك دەبو‬ ‫نەب���وە تەنها بەهۆی كەم���ی نمرەكانی كە ئ���ەوە هۆكارێك بو كە ل���ەدوای ئەو هەمو‬ ‫خوێندكاری دوان���زەی ئامادەیی بوە خۆی ماندوبونە‪ ،‬لەنمرەكان���ی رازی نیە‪ ،‬خەم‌و‬ ‫ئازاری بۆ بەجێهێش���تین لەمنداڵی‌و نەزانی‬ ‫کوشتوە"‪.‬‬ ‫براکەی دەش���نێ باسی دواس���اتەكانی خۆی توشی ئەو روداوەبو"‪.‬‬ ‫س���ااڵنە روداوی هاوشێوەی روداوەکەی‬ ‫گیانلەدەس���تدانی خوش���كەكەی دەكات‌و‬ ‫دەڵێ���ت "تەنه���ا هۆكارێك ک���ە بوە هۆی دەش���نێ لەش���ارە جیاوازەکان���ی هەرێمی‬ ‫گیانلەدەس���تدانی خوش���كەكەم كەم���ی کوردستان لەدوای وەرگرتنەوەی نمرەکانی‬ ‫نمرەكان���ی بو ئ���ەو دوەم س���اڵی قۆناغی پۆلی ‪12‬ی رودەدەن‪.‬‬

‫تەنها هۆكارێك‬ ‫کە بوە هۆی‬ ‫گیانلەدەستدانی‬ ‫خوشكەكەم كەمی‬ ‫نمرەكانی بو ئەو‬ ‫دوەم ساڵی قۆناغی‬ ‫دوانزەی ئامادەیی‬ ‫بو تێكڕای نمرەكانی‬ ‫‪59‬ی بەردەكەوت‬

‫تاقیکردنه‌وه‌کان بوه‌ته‌ مۆته‌که‌ی خوێندکاران‬

‫فۆتۆ‪ :‬په‌روه‌رده‌ی رۆژهه‌اڵت‬

‫‌ره‌نگاڵه‬

‫ه‌‬

‫ی‌و خه‌ڵك‬ ‫"ئامانجی‬ ‫ر سه‌ردانی‬ ‫شوێنه‌واره‌‪،‬‬ ‫واردنه‌وه‌ی‬ ‫ن ئێمه‌ش‬ ‫نه‌واره‌كه‌ی‬ ‫ه‌ له‌وانه‌ش‬ ‫كردنه‌وه‌ی‬ ‫رێت هه‌مو‬ ‫بیبینێت‌و‬

‫‪rangalayawene@gmail.com‬‬

‫)‪ )537‬سێشه‌مم ‌ه ‪2016/7/26‬‬

‫‪11‬‬

‫عادل هه‌ورامی‪ :‬كارێك ده‌كه‌م ‪ 20‬ساڵ گوێی لێبگیرێت‬ ‫نه‌ك له‌سه‌ر ره‌فه‌كان تۆزی لێ بنیشێت‬ ‫ئا‪ :‬عه‌زیز ره‌سوڵ‬ ‫هونه‌رمه‌ند عادل هه‌ورامی یه‌كێك ‌ه له‌و‬ ‫هونه‌رمه‌ندانه‌ی ده‌نگێكی جیاوازی‬ ‫هه‌یه‌‪ ،‬ئه‌و به‌شێوه‌زاری هه‌ورامی‌و‬ ‫سۆرانی گۆرانییه‌كانی پێشكه‌ش‬ ‫به‌هه‌وادارانی ده‌كات‪ ،‬له‌ساڵی ‪1993‬‬ ‫له‌ناو دنیای هونه‌ری كوردیدا خۆی‬ ‫ده‌بینێته‌وه‌‪ ،‬هه‌ورامی له‌هه‌وڵدایه‌ بۆ‬ ‫ئه‌وه‌ی هونه‌ره‌كه‌ی جیاواز ده‌ربكه‌وێت‌و‬ ‫ده‌یه‌وێت له‌وتنی گۆرانییه‌كانیدا‬ ‫تازه‌گه‌ری بكات‪ ،‬به‌و پێیه‌ی هه‌واداری‬ ‫تایبه‌ت به‌خۆی هه‌یه‌‪ ،‬ئه‌و هونه‌رمه‌نده‌‬ ‫خاوه‌نی ‪ 63‬كلیپی گۆرانییه‌ به‌هه‌ردو‬ ‫شێوه‌زاری هه‌ورامی‌و سۆرانی‪.‬‬

‫ه‌ به‌ده‌یان‬ ‫ه‌كات ك���ه‌‬ ‫سه‌یركردن‌و‬ ‫ش خه‌ڵكی‬ ‫ان ده‌كه‌ن‬ ‫ه‌ هه‌روه‌ها‬ ‫زانكۆكانی‬ ‫ی كۆیه‌یه‌‪،‬‬ ‫ه‌ندار هه‌بو‬ ‫�وێنه‌واری‬ ‫�ه‌وه‌ هه‌یه‌‬ ‫ه‌كان كه‌وا‬ ‫انه‌ ماون‪،‬‬ ‫ی بودجه‌و‬ ‫ن نۆژه‌نیان‬

‫ع���ادل هه‌ورامی س���تایلێكی تایبه‌ت‬ ‫به‌خ���ۆی هه‌ی���ه‌‪ ،‬وه‌ك خ���ۆی ده‌ڵێت‬ ‫ه���ه‌ر هونه‌رمه‌ندێك س���تایلێكی تازه‌و‬ ‫ش���ێوازێكی تایبه‌ت به‌خۆی هه‌یه‌‪ ،‬بۆیه‌‬ ‫منیش جۆره‌ ستایلێكی تایبه‌ت به‌خۆمم‬ ‫هه‌ی���ه‌‪ ،‬وت���ی "هه‌م���و هونه‌رمه‌ندێك‌و‬ ‫گۆرانیبێژێ���ك س���تایلی تایبه‌تی خۆی‬ ‫هه‌ی���ه‌‪ ،‬س���تایلی منیش وای���ه‌ گۆرانی‬ ‫به‌هه‌ردو شێوه‌زاری هه‌ورامی‌و سۆرانی‬ ‫ده‌ڵێم"‪.‬‬ ‫ئه‌و خۆی جیا ناكاته‌وه‌ كه‌ هه‌ورامییه‌‪،‬‬ ‫خ���ۆی به‌موڵك���ی هه‌رچوارپارچ���ه‌ی‬ ‫كوردس���تان ده‌زانێ���ت‪ ،‬له‌به‌رئ���ه‌وه‌ش‬ ‫گۆران���ی به‌ه���ه‌ردو زاراوه‌ك���ه‌ ده‌ڵێت‪،‬‬ ‫ع���ادل هه‌ورام���ی ده‌ڵێت "م���ن خۆم‬ ‫به‌هونه‌رمه‌ندێكی كوردس���تانی ده‌زانم‬ ‫گۆرانی بۆ هه‌م���و تاكێكی كورد ده‌ڵێم‬ ‫له‌هه‌رش���وێنێكی كوردستان‌و ده‌ره‌وه‌ی‬ ‫كوردس���تان بێت‪ ،‬زۆرینه‌ی كوردستان‬ ‫به‌ش���ێوه‌زاری س���ۆرانی‌و بادین���ی‬ ‫قسه‌ده‌كه‌ن‪ ،‬له‌به‌رئه‌وه‌ی هه‌مو تاكێكی‬

‫وێت‬ ‫ه‌ڵ هونه‌ر ئاشتبكه‌مه‌وه‌‬ ‫عوسمان عه‌لی ده‌ڵێت " له‌په‌یمانگای هونه‌ره‌جوانه‌كان‬ ‫به‌ش����ی مۆس����یقا وه‌رگی����رام‌و درێ����ژه‌م به‌خوێن����دن دا‬ ‫به‌س����ه‌ركه‌وتویی له‌س����ااڵنی حه‌فتاكاندا به‌شی مۆسیقام‬ ‫ته‌واوك����رد‪ ،‬له‌گ����ه‌ڵ هاوڕێكانم س����ه‌رقاڵی كاری هونه‌ری‬ ‫بوم له‌ش����اره‌كانی س����لێمانی‌و هه‌ولێرو به‌غدا به‌ش����داری‬ ‫ئاهه‌نگه‌كان����م كردوه‌‪ ،‬له‌گ����ه‌ڵ كۆمه‌ڵێ����ك هونه‌رمه‌ندی‬ ‫به‌ئه‌زم����ون له‌س����اڵی ‪ 1984‬تیپی هون����ه‌ری (ده‌ریا)مان‬ ‫دامه‌زران����د‪ ،‬له‌م����اوه‌ی چه‌ند س����اڵێكدا كۆمه‌ڵێك كاری‬ ‫باشمان پێشكه‌ش به‌هونه‌ری كوردی كرد"‪.‬‬ ‫ئه‌و له‌س����ه‌ر قس����ه‌كانی به‌رده‌وام بو باسی ئه‌وه‌ی كرد‬ ‫"ك����ه‌س هانده‌ری نه‌ب����وه‌ ل����ه‌كاره‌ هونه‌ریه‌كانیدا‪ ،‬به‌ڵكو‬ ‫خۆی بڕیاریداوه‌ بێته‌ سه‌رشه‌قام‌و بازاڕه‌كان‪ ،‬هونه‌ره‌كه‌ی‬ ‫پێشكه‌ش بكات و گه‌نجانی شاره‌كه‌ی ئاشتكاته‌وه‌ له‌گه‌ڵ‬ ‫هونه‌ردا‪ ،‬باخه‌ڵك له‌به‌ری ئه‌وه‌ی گوێیان له‌ده‌نگی تفه‌نگ‌و‬ ‫ت����ۆپ‌و ته‌یاره‌بێ����ت‪ ،‬به‌تایبه‌تی گه‌نجه‌كانم����ان باگوێیان‬ ‫له‌مۆسیقا بێت"‪.‬‬ ‫ئ����ه‌و چه‌ندجارێك له‌ش����وێنه‌ جیاوازه‌كانی س����لێمانی‬ ‫خۆبه‌خش����انه‌ كاری كردوه‌ ده‌ڵێت" له‌یادی رۆژی جیهانی‬ ‫مندااڵندا سێ‌ رۆژ له‌پێش نه‌خۆشخانه‌ی مندااڵندا ئامێری‬ ‫ئۆرگم ژه‌ند‪ ،‬دواتر كۆی پاره‌كۆكراوه‌كانی ئه‌و چه‌ند رۆژه‌م‬ ‫به‌خشی به‌مندااڵنی بێسه‌رپه‌رشت‪.‬‬

‫نه‌رمین قادر له‌به‌ر نه‌بونیی‪ ،‬سلێامنی به‌جێده‌هێڵێت‌و ده‌چێته‌ چه‌مچه‌ماڵ‬ ‫ئا‪ :‬ئاوێنه‌‬ ‫هونه‌رمه‌ندی بواری شانۆو دراما‬ ‫نه‌رمین قادر سااڵنێكی زۆره‌‬ ‫له‌بواری شانۆو دراما كارده‌كات‪ ،‬ئه‌و‬ ‫جگه‌ له‌وه‌ی‌ ئه‌كته‌رێكی شاره‌زایه‌‬ ‫له‌بواره‌كه‌ی‌ خۆی‪ ،‬ده‌نگێكی خۆشی‬ ‫هه‌یه‌ بۆ چڕینی گۆرانی‪ ،‬كه‌ له‌یه‌كێك‬ ‫له‌بڕگه‌كانی به‌رنامه‌ی‌ به‌رنامه‌ گۆرانی‬ ‫ره‌خنه‌ئامێزی ده‌گوت‪ ،‬دواین كاری‬ ‫ماڵه‌كه‌ پیسه‌ ئه‌حۆل بوه‌و ساڵی پار‬ ‫نمایشی كردوه‌‪ ،‬ئه‌و نه‌كشاوه‌ته‌وه‌‬ ‫له‌ره‌وتی هونه‌ری كوردی‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫به‌مه‌رج به‌شداری له‌دراماو شانۆ‬ ‫ده‌كات‪ ،‬بۆ ئه‌وه‌ی‌ ئاستی هونه‌ری‬ ‫كاره‌كانی پێشوی دانه‌به‌زێت‪ ،‬نه‌رمین‬ ‫زیاتر له‌به‌رنامه‌ی‌ به‌رنامه‌ گرنگی‬ ‫به‌كاری هونه‌ری داوه‌‪ ،‬هه‌رچه‌نده‌‬ ‫له‌بواره‌كانی دیكه‌ی شانۆو سینه‌ماو‬ ‫دراما به‌شداریكردوه‌‪ ،‬ئێستا نه‌رمین‬ ‫قادر به‌هۆی بژێوی ژیانییه‌وه‌ چۆته‌‬ ‫قه‌زای چه‌مچه‌ماڵ‪ ،‬چونكه‌ ناتوانێت‬ ‫له‌سلێمانی خانو به‌كرێ بگرێت‪ ،‬ئه‌و‬ ‫ناتوانێت ته‌نانه‌ت پاره‌ی‌ پزیشك‌و‬ ‫پشكنینه‌كانی بدات بۆ چاره‌سه‌ری‬ ‫نه‌خۆشییه‌كه‌ی‌‪.‬‬ ‫هه‌رچه‌نده‌ پێش���تر له‌الیه‌ن په‌یج‌و‬ ‫ئه‌كاونته‌كان���ه‌وه‌ هه‌واڵ���ی مردن���ی‬ ‫چه‌ندی���ن هونه‌رمه‌ن���د به‌ناڕاس���ت‬ ‫باڵوده‌كرایه‌وه‌و ده‌بوه‌ هۆی نیگه‌رانی‬ ‫خانه‌واده‌كانی���ان‪،‬‬ ‫هونه‌رمه‌ن���دو‬ ‫ماوه‌یه‌ك���ه‌ چه‌ن���د جارێ���ك هه‌واڵی‬ ‫مردنی نه‌رمین ق���ادر باڵوده‌كرێته‌وه‌‪،‬‬ ‫نه‌رمین ده‌ڵێ���ت "باڵوبونه‌وه‌ی‌ هه‌واڵی‬ ‫مردن���م بابه‌تێكی سیاس���ییه‌‪ ،‬چونكه‌‬ ‫ئه‌و په‌یجانه‌ی‌ هه‌واڵه‌كه‌ باڵوده‌كه‌نه‌وه‌‬

‫ته‌‌رازو‬ ‫له‌ژێر هیچ فش���ارێكدا بڕیار له‌س���ه‌ر‬ ‫ی داراییت‬ ‫كاره‌نوێیه‌كه‌ت م���ه‌ده‌‪ ،‬بار ‌‬ ‫خراپه‌و پێویس���ت به‌كاری‌ تر ناكات‬ ‫بیكه‌یت‪.‬‬

‫كورد له‌گۆرانیه‌كان���م تێبگات‌و چێژیان‬ ‫لێوه‌ربگرێ���ت‪ ،‬به‌هه‌ردو ش���ێوه‌زاری‬ ‫س���ۆرانی هه‌ورامی گۆرانی ده‌ڵێم ئه‌گه‌ر‬ ‫ئه‌و ستایله‌ی خۆش���م نه‌بوایه‌ نه‌ده‌بوم‬ ‫به‌م عادل هه‌ورامیه‌ی ئێستا"‪.‬‬ ‫عادل هه‌ورامی نایه‌وێت كارێك بكات‌و‬ ‫س���یدییه‌كه‌ی له‌سه‌ر ره‌فه‌كانی دوكان‌و‬ ‫مااڵن دابنرێت‌و تۆزی له‌سه‌ر بنیشێت‪،‬‬ ‫به‌ڵك���و ب���ۆ ئ���ه‌وه‌ كارده‌كات تاوه‌كو‬ ‫چاره‌كه‌ س���ه‌ده‌یه‌ك هه‌وادارانی هونه‌ر‬ ‫گوێی لێبگرن‪ ،‬بۆی���ه‌ هه‌وڵی داهێنانی‬ ‫به‌رده‌وام���ی هه‌یه‌ ب���ۆ گۆرانییه‌كانی‪،‬‬ ‫هه‌ورامی ئاماژه‌ی به‌وه‌كرد "من كار بۆ‬ ‫ئاینده‌ ده‌كه‌م‪ ،‬نه‌ك به‌رهه‌مێك تۆمار‬ ‫بكه‌م له‌سه‌ر ره‌فه‌كان دابندرێت‌و ته‌پوتۆز‬ ‫له‌ سه‌ری بنیشێت‪ ،‬به‌رهه‌مێك پێشكه‌ش‬ ‫ده‌كه‌م بیست ساڵی دیكه‌ هونه‌ردۆستان‬ ‫گوێی لێبگ���رن‪ ،‬له‌به‌ر ئ���ه‌و هۆكاره‌یه‌‬ ‫هه‌رده‌م داهێنان له‌هونه‌ره‌كه‌مدا ده‌كه‌م‪،‬‬ ‫تا زۆرینه‌ی هه‌وادارانی هونه‌رو گۆرانی‬ ‫له‌هه‌رچوارپارچه‌ی كوردس���تان به‌الی‬ ‫خۆمدا رابكێشم"‪.‬‬ ‫هه‌رچه‌نده‌ عادل هه‌ورامی پێشمه‌رگه‌‬ ‫له‌وه‌ به‌گه‌وره‌تر ده‌زانێت كه‌به‌گۆرانییه‌ك‬ ‫وه‌سفی ئازایه‌تی‌و مه‌ردایه‌تییان بكات‪،‬‬ ‫بۆی���ه‌ هیچ گۆرانییه‌كی بۆ پێش���مه‌رگه‌‬ ‫نه‌وتوه‌‪ ،‬هه‌ورامی ده‌ڵێت ئه‌و پاره‌یه‌ی‬ ‫له‌گۆرانی‌و كلیپێك���دا خه‌رجی ده‌كه‌م‪،‬‬ ‫پێشكه‌ش���ی ده‌كه‌م به‌ماڵه‌ شه‌هیدێك‬ ‫زۆر باشتره‌و جێگای خۆی ده‌گرێت‪.‬‬ ‫هه‌رچه‌ن���ده‌ ئێس���تا گۆرانی هاوبه‌ش‬ ‫(دوێ���ت) له‌نێ���وان هونه‌رمه‌ندان���ی‬ ‫ك���ورد تاڕاده‌یه‌ك بۆت���ه‌ چاولێكه‌ری‌و‬ ‫دوباره‌بون���ه‌وه‌‪ ،‬به‌اڵم ع���ادل هه‌ورامی‬ ‫ل���ه‌و روه‌وه‌ رای جیاوازی هه‌یه‌‪ ،‬ئه‌گه‌ر‬ ‫هونه‌رمه‌نده‌كه‌ی به‌دڵبێت ئه‌وا ئاماده‌یه‌‬ ‫بۆ گۆرانی وتنی هاوب���ه‌ش‪ ،‬له‌وكاره‌ی‬

‫له‌گ���ه‌ڵ ماری���ا هه‌ورام���ی كردویه‌تی‬ ‫به‌الیه‌وه‌ ئاس���ایی بوه‌‪ ،‬ئه‌و زیاتر وتی‬ ‫"له‌گه‌ڵ ماریا هه‌ورام���ی گۆرانیم وتوه‌‬ ‫هه‌ركاتێكیش هونه‌رمه‌ندی دیكه‌ داوایان‬ ‫لێكردم گۆرانی به‌یه‌كه‌وه‌ بڵێین‪ ،‬ئه‌وكات‬ ‫بڕی���ارده‌ده‌م له‌گه‌ڵ���ی بیڵێ���م یان نا‪،‬‬ ‫سه‌رده‌مه‌كه‌ چۆن بخوازێت به‌وشێوه‌یه‌‬ ‫مامه‌ڵه‌ ده‌كه‌م"‪.‬‬ ‫هه‌رچه‌نده‌ قه‌یران���ی دارایی به‌رۆكی‬ ‫زۆرین���ه‌ی هونه‌رمه‌ندانی كوردس���تانی‬ ‫له‌س���ه‌رجه‌م بواره‌كان گرتوه‌و هاواریان‬ ‫لێبه‌رزبۆت���ه‌وه‌‪ ،‬هه‌روه‌ها هاوش���ێوه‌ی‬ ‫هونه‌رمه‌ندانی دیكه‌ گله‌یی له‌وه‌زاره‌تی‬ ‫رۆش���نبیری هه‌یه‌ ب���ه‌وه‌ی هاوكارییان‬ ‫ناكات‪ ،‬عادل هه‌ورام���ی ره‌تیده‌كاته‌وه‌‬ ‫قه‌یرانی دارای���ی بوبێته‌ رێگر له‌به‌رده‌م‬ ‫هونه‌ره‌كه‌ی���دا‪ ،‬ب���ه‌اڵم ش���ه‌ڕی داعش‬ ‫ه���ۆكاری ب���ه‌رده‌م هونه‌ره‌كه‌یه‌ت���ی‬ ‫وت���ی "قه‌یرانی دارای���ی نه‌بوه‌ته‌ رێگر‬ ‫له‌ب���ه‌رده‌م هونه‌ره‌كه‌مدا به‌اڵم ش���ه‌ڕی‬ ‫چه‌كدارانی داعش بوه‌ته‌ رێگر له‌به‌رده‌م‬ ‫هونه‌ره‌كه‌م‪ ،‬هه‌مو تێچوی كلپه‌ تازه‌كه‌م‬ ‫له‌سه‌رئه‌س���تۆی خۆم���ه‌‪ ،‬له‌ئێس���تادا‬ ‫وه‌زاره‌تی رۆش���نبیری هیچ هاوكارێكی‬ ‫مادیم ن���اكات به‌اڵم له‌ڕابردودا هاوكاری‬ ‫زۆر باش���یان كردوم‪ ،‬بۆ سپۆنسه‌ریش‬ ‫هیچ كۆمپانیایه‌ك سپۆنسه‌ری كاره‌كانم‬ ‫نیه‌"‪.‬‬ ‫ع���ادل هه‌ورام���ی له‌س���ه‌ر نوێترین‬ ‫به‌رهه‌م���ی ده‌ڵێ���ت "له‌مانگ���ی ده‌ی‬ ‫ئه‌مساڵ‪ ،‬پێنج به‌رهه‌می نوێ پێشكه‌ش‬ ‫به‌هه‌وادارانی هون���ه‌ری كوردی ده‌كه‌م‪،‬‬ ‫تازه‌گه‌ریم ل���ه‌م به‌رهه‌مانه‌ كردوه‌‪ ،‬هه‌ر‬ ‫گۆرانیه‌كم به‌هه‌ورامی وتبێت ئاوازه‌كه‌ی‬ ‫هه‌ورامییه‌و هه‌رگۆرانییه‌كیش ئاوازه‌كه‌ی‬ ‫ش���ێوه‌زاری س���ۆرانی بێت به‌سۆرانی‬ ‫چڕیومه‌"‪.‬‬

‫دوپشک‬ ‫ی ته‌ندروس���تیت‬ ‫ی تێكچونی‌ بار ‌‬ ‫به‌هۆ ‌‬ ‫ی ك���ردوه‌ وا‬ ‫كێشه‌كانیش���ت زی���اد ‌‬ ‫پێویس���ت ئه‌كات ئ���ه‌م ماوه‌ی ‌ه چه‌ند‬ ‫رۆژێك پشو وه‌ربگریت‪.‬‬

‫ده‌زانم س���ه‌ر به‌كوێن‪ ،‬ئاخر چ سودێك لێنه‌كردوم بۆ هیچ پرۆژه‌یه‌كی هونه‌ری‪ ،‬مافیایه‌ك���م ل���ێ په‌یدا ب���و خانوه‌كه‌ی‌‬ ‫له‌مردنی من ده‌بینن‪ ،‬ده‌یانه‌وێت ده‌نگی به‌اڵم ئه‌گ���ه‌ر داوام لێبكه‌ن به‌مه‌رجێك داگیركردم‌و تائێستاش وه‌رمنه‌گرتۆته‌وه‌‪،‬‬ ‫به‌شداری ده‌كه‌م كه‌ له‌ئاستی كاره‌كانی له‌وێش هه‌ر هێرشه‌كان له‌سه‌ری هه‌بوه‌‬ ‫من كپ بكه‌نه‌وه‌و بیمرێنن"‪.‬‬ ‫ته‌له‌فۆن���ی هه‌ڕه‌ش���ه‌ئامێزی بۆكراوه‌و‬ ‫نه‌رمین قادر ساڵێك ده‌بێت بێده‌نگ رابردوم دانه‌به‌زێت"‪.‬‬ ‫نه‌رمین قادر چه‌ند ساڵێك له‌مه‌وبه‌ر چه‌ن���د جارێ���ك له‌ئاسایش���ی پارتی‬ ‫بوه‌ له‌هونه‌ره‌كه‌ی‌‪ ،‬ئه‌و به‌مه‌رج به‌شداری‬ ‫ده‌كات له‌و پرۆژه‌یه‌ی پێشكه‌شی ده‌كه‌ن‪ ،‬سلێمانی جێهێشت‌و له‌ش���اری هه‌ولێر بانگیان ك���ردوه‌‪ ،‬پێیان وتوه‌ ئه‌مانه‌ی‌‬ ‫چونك���ه‌ نایه‌وێ���ت ئاس���تی كاره‌كانی نیش���ته‌جێبو‪ ،‬هه‌رچه‌ن���ده‌ ده‌نگ���ۆی هه‌ڕه‌ش���ه‌ت لێده‌ك���ه‌ن ه���ه‌ر ئه‌وانه‌ی‌‬ ‫دیك���ه‌ی‌ دابه‌زێت‪ ،‬له‌وباره‌ی���ه‌وه‌ وتی ئه‌وه‌ باڵوب���ۆوه‌ به‌هۆكاری سیاس���یی س���لێمانین‪ ،‬نه‌رمین فه‌خر به‌یه‌كێتی‌و‬ ‫"نه‌رمین قادر ده‌یه‌وێت به‌شداری بكات ئ���ه‌و هونه‌رمه‌نده‌ ش���اری س���لێمانی مام جه‌الله‌وه‌ ده‌كات‪ ،‬به‌اڵم ده‌ڵێت "كه‌‬ ‫له‌كاری هون���ه‌ری‪ ،‬هه‌رچی قوربانیدانه‌ به‌جێهێشتوه‌‪ ،‬به‌اڵم وه‌ك خۆی ئاماژه‌ی‌ ناعه‌داله‌تی ده‌بینم ناتوانم قسه‌ نه‌كه‌م‪،‬‬ ‫پێشكه‌ش���م كردوه‌ هه‌تاوه‌كو ئێس���تا‪ ،‬پێده‌دات هۆكاره‌ك���ه‌ی‌ له‌به‌ر كچه‌كه‌ی‌ من قوربانیم بۆیه‌ داوه‌ بۆیه‌ ناعه‌داله‌تی‬ ‫كه‌م كه‌س توانیویانه‌ ئه‌و قوربانیانه‌ی بوه‌‪ ،‬چونكه‌ خوێندكار بوه‌و له‌ش���اری ده‌بینم"‪.‬‬ ‫نه‌رمین قادر هونه‌ری كوردی ئێس���تا‬ ‫م���ن داومه‌ بتوانن ئه‌و جۆره‌ قوربانیانه‌ هه‌ولێر وه‌رگیراوه‌‪ ،‬بۆیه‌ شاری سلێمانی‬ ‫بده‌ن‪ ،‬س���اڵێكه‌ كه‌س داوای به‌شداری به‌جێهێش���توه‌‪ ،‬ده‌ش���ڵێت له‌هه‌ولێ���ر به‌هونه‌رێك���ی دواكه‌وت���و ده‌بینێ���ت‪،‬‬

‫که‌‌وان‬ ‫به‌ره‌ش���بینیه‌وه‌ مه‌ڕوان��� ‌ه ژیانت له‌م‬ ‫ی خۆشت پێده‌گات‪،‬‬ ‫ماوه‌یه‌دا هه‌واڵێك ‌‬ ‫هه‌فته‌ی‌ داهاتو گه‌شتێك ده‌كه‌یت‪.‬‬

‫گیسک‬ ‫له‌وانه‌یه‌ به‌هۆی‌ هه‌واڵێكه‌وه‌ ماوه‌یه‌ك‬ ‫ی ته‌ندروستیت بۆدروستبێت‪،‬‬ ‫كێش���ه‌ ‌‬ ‫هه‌وڵبده‌ په‌یوه‌ندیت باش بێت له‌گه‌ڵ‬ ‫خۆشه‌ویسته‌كه‌ت‪.‬‬

‫سه‌‌تڵ‬ ‫ی بێزارت‬ ‫هه‌واڵێكی‌ ناخۆش به‌ته‌واوه‌ت ‌‬ ‫ده‌كات‪ ،‬ب���اری‌ دارایی���ت باش نیه‌و‬ ‫ی‬ ‫واپێویس���ت ده‌كات تۆزێك ئاگادار ‌‬ ‫خۆت بیت‪.‬‬

‫هۆكاره‌ك���ه‌ی‌ بۆ سیاس���ه‌تی ئێس���تاو‬ ‫ده‌س���ه‌اڵتی هه‌رێ���م ده‌گه‌ڕێنێت���ه‌وه‌‪،‬‬ ‫ده‌ڵێ���ت "به‌داخه‌وه‌ هون���ه‌ری كوردی‬ ‫له‌ئێس���تادا زۆر دواكه‌وت���وه‌‪ ،‬هۆكاری‬ ‫دواكه‌وتنه‌ك���ه‌ی‌ بۆ ئه‌و سیاس���ه‌ته‌ی‌‬ ‫ئێس���تا په‌یڕه‌وده‌كرێ���ت ده‌گه‌ڕێته‌وه‌‪،‬‬ ‫شوناسی هه‌مو واڵتێك سینه‌ماكه‌یه‌تی‪،‬‬ ‫نه‌ك ئه‌وه‌ قوڕ كرا به‌سه‌ر شانۆكه‌شدا‪،‬‬ ‫نوسه‌ر و ده‌رهێنه‌ری به‌توانامان هه‌یه‌‪،‬‬ ‫به‌اڵم شانۆگه‌ریمان نیه‌‪ ،‬به‌داخه‌وه‌ كه‌‬ ‫وای لێهاتوه‌"‪.‬‬ ‫نه‌رمین قادر سه‌ره‌تای كاركردنی بۆ‬ ‫س���اڵی ‪ 1974‬ده‌گه‌ڕێته‌وه‌‪ ،‬ئه‌و یه‌كه‌م‬ ‫كاركردنی ش���انۆگه‌رییه‌ك بوه‌ به‌ناوی‬ ‫قوتاب���ی دواكه‌وتو‪ ،‬له‌نوس���ینی ته‌ها‬ ‫خه‌لیل���ی كۆچكردو بوه‌و دواكاریش���ی‬ ‫س���اڵی ‪ 2015‬بوه‌ له‌شانۆگه‌ری ماڵه‌كه‌‬ ‫پیس���ه‌ ئه‌حۆل‪ ،‬ده‌وری ژیانی ئێستای‬ ‫خۆی بینی���وه‌ كه‌ ناتوانێت له‌ش���اری‬ ‫سلێمانی بژی‌و چۆته‌ قه‌زای چه‌مچه‌ماڵ‬ ‫له‌به‌ر ئ���ه‌وه‌ی‌ كرێخان���وی پێنادرێت‪،‬‬ ‫نه‌رمی���ن له‌وباره‌یه‌وه‌ وت���ی "دوا كاری‬ ‫هونه‌ری���م ش���انۆگه‌رییه‌ك ب���و به‌ناوی‬ ‫ماڵه‌كه‌ پیس���ه‌ ئه‌ح���ۆل‪ ،‬هه‌مان رۆڵی‬ ‫ژیان���ی ئێس���تام بینیوه‌ ك���ه‌ ناتوانم‬ ‫كرێ���ی خانو بده‌م له‌س���لێمانی‌و هاتوم‬ ‫له‌چه‌مچه‌ماڵ نیش���ته‌جێ ب���وم‪ ،‬وه‌ك‬ ‫ئاسوده‌بون له‌ژیانی خۆم رازیم‌و ویژدانم‬ ‫ئاس���وده‌یه‌‪ ،‬به‌اڵم ئه‌وه‌ ژی���ان نیه‌ بۆ‬ ‫هونه‌رمه‌ندێك پاره‌ی‌ دكتۆرو پشكنینم‬ ‫پێنه‌بێت‪ ،‬خانوه‌كه‌م لێ داگیر بكرێت‌و‬ ‫نه‌مده‌ن���ه‌وه‌‪ ،‬م���ن له‌س���لێمانی ناژیم‪،‬‬ ‫چونكه‌ بژێوی ژیان وایلێكردم سلێمانی‬ ‫به‌جێبهێڵم‪ ،‬باپیرم یه‌كێك بوه‌ له‌وانه‌ی‌‬ ‫س���لێمانی دروس���تكردوه‌‪ ،‬به‌اڵم ئێستا‬ ‫ناتوانم له‌ش���اره‌كه‌ی‌ خۆم بژیم‪ ،‬ئه‌مه‌‬ ‫ناو ده‌نرێت چی"‪.‬‬

‫نه‌‌هه‌‌نگ‬ ‫له‌ناو هاوڕێكانت شوێنێكی‌ جیاوازت‬ ‫هه‌یه‌‪ ،‬ئ���ه‌وان زۆر هاوكاریت ده‌كه‌ن‬ ‫پێویستت به‌دڵسۆزی‌ ئه‌وان هه‌یه‌‪.‬‬

‫‪10‬‬

‫س‬ ‫ی‬ ‫ح‬ ‫ر‬ ‫ی‬ ‫ج‬ ‫و‬ ‫ا‬ ‫ن‬ ‫ی‬ ‫ده‌توانیت فیله‌ر بۆ‬

‫‪rangalayawene@gmail.com‬‬

‫)‪ )537‬سێشه‌مم ‌ه ‪2016/7/26‬‬

‫هه‌مو شوێنێكی‌ جه‌سته‌ بكه‌یت‬

‫قشڵه‌ی كۆیه‌‪ ،‬له‌شوێنه‌وارێكی مێژوییه‌وه‬ ‫بوه‌ت ‌ه شوێنێكی گه‌شتیاری‬ ‫ئا‪ :‬شاهۆ ئه‌حمه‌د‬ ‫له‌ناوه‌ڕاستی شاری كۆیه‌ قه‌اڵیه‌كی گه‌ور‌ه‬ ‫ده‌بینرێت هه‌ر چوار ده‌وری جوانكاری بۆ كراوه‌و‬ ‫رازاوه‌ته‌وه‌و شوێنه‌وارێكی مێژویی شاری كۆیه‌یه‌‪،‬‬ ‫مێژوه‌كه‌ی ده‌گه‌ڕێته‌وه‌ بۆ ‪ 150‬ساڵ پێش ئێستا‬ ‫واتا له‌سه‌رده‌می عوسمانیه‌كان دروست كراوه‌‪.‬‬ ‫قش���ڵه‌ی كۆیه‌ ش���وێنه‌وارێكی مێژویی ش���اری‬ ‫كۆیه‌یه‌ ده‌كه‌وێته‌ ناوه‌ڕاس���تی ش���اره‌وه‌ له‌حه‌وت‬ ‫هه‌زار مه‌تر زه‌ویدا دروس���ت كراوه‌‪ ،‬له‌س���ه‌ر گردی‬ ‫كه‌كۆن ك���ه‌ ش���ێوه‌یه‌كی چوارگۆش���ه‌یی ناڕێكی‬ ‫هه‌یه‌ له‌قه‌اڵیه‌كی گه‌وره‌ پێكهاتوه‌و حه‌وش���ه‌یه‌كی‬ ‫فراوانیش���ی هه‌یه‌ له‌گه‌ڵ بیست‌و سێ ژور هه‌روه‌ها‬ ‫هۆڵێك���ی گه‌وره‌ش���ی تێدا دروس���تكراوه‌ هه‌ریه‌ك‬ ‫له‌و ش���وێنانه‌ له‌س���ه‌رده‌می رابردو بۆ مه‌به‌ستێك‬ ‫به‌كارهات���وه‌‪ ،‬به‌پێی س���ه‌رچاوه‌ مێژوییه‌كان ئه‌و‬ ‫قه‌اڵیه‌ عوسمانیه‌كان دروستیانكردوه‌ له‌سه‌رده‌می‬ ‫مه‌دحه‌ت پاش���ا‪ ،‬بۆ ئه‌وه‌ی پارێ���زگاری له‌خۆیان‬ ‫بك���ه‌ن به‌رامب���ه‌ر س���ه‌فه‌وییه‌كان هه‌روه‌ها وه‌كو‬ ‫شوێنێكی سه‌ربازگه‌ بۆ حه‌سانه‌وه‌ی سه‌ربازه‌كانی‬ ‫عوس���مانی به‌كارهاتوه‌‪ ،‬هه‌ر له‌و قه‌اڵیه‌دا زیندانی‬ ‫لێب���وه‌و چه‌ندی���ن كه‌س���ایه‌تی كوردی���ش له‌وێدا‬ ‫ئه‌شكه‌نجه‌ دراوه‌‪.‬‬ ‫قش���ڵه‌ی كۆی���ه‌ له‌به‌ش���ی رۆژهه‌اڵت���ی دوقات‬ ‫دروستكراوه‌‪ ،‬به‌شی خواره‌وه‌ له‌ ‪ 14‬ژور پێكهاتوه‌و‬ ‫به‌شی سه‌ره‌وه‌ له‌پێنج ژور پێكهاتوه‌ هه‌ریه‌ك له‌و‬ ‫ژورانه‌ش بۆ مه‌به‌س���تێك به‌كارهاتوه‌ ‪،‬ئه‌م قه‌اڵیه‌‬

‫یه‌كێكی‌ تر له‌رێگه‌كانی‌ جوانكاری‌ ب���ۆ یه‌كێكی‌ تر ده‌گۆڕێ���ت‪ ،‬هه‌یان ‌ه‬ ‫به‌كارهێنانی‌ فیل���ه‌ره‌ بۆده‌موچاو و ماوه‌ی‌ هه‌ش���ت مانگ له‌جه‌س���ته‌دا‬ ‫له‌ش‪ ،‬ئه‌م رێگ���ه‌ جوانكاریه‌ هه‌ردو ئه‌مێنێ���ت‌و هه‌یان���ه‌ س���اڵ‌و زیاتر‬ ‫ره‌گه‌ز ده‌توانێت بێكات‪ ،‬ده‌توانرێت ده‌خایه‌نێ���ت ئه‌می���ش په‌یوه‌ن���دی‌‬ ‫بۆ رێككردنه‌وه‌ی‌ هه‌مو شوێنه‌كانی‌ به‌جه‌سته‌ی‌ كه‌سه‌كه‌وه‌ هه‌یه‌‪ ،‬فیله‌ر‬ ‫جه‌س���ته‌ به‌كاربهێنرێ���ت جگ���ه‌ روخسار جوانتر ده‌رده‌خات‌و شێوه‌ی‌‬ ‫له‌به‌كارهێنانی‌ بۆ بواری‌ جوانكاری‌‪ ،‬روخس���ار ده‌گۆڕێت‪ ،‬هه‌ربۆیه‌ هه‌مو‬ ‫مانه‌وه‌ی‌ ئه‌م مادده‌یه‌ له‌كه‌سێكه‌و‌ه ته‌مه‌نێك ده‌توانێت به‌كاری‌ بهێنێت‬ ‫ناونیش���ان‪ :‬به‌ختیاری‌‪ -‬شه‌قامی‌ س���ه‌ره‌كی‌ به‌رامبه‌ری‌‬ ‫سالۆن ئه‌سته‌مبوڵ‬

‫چ���وار قوله‌ی هه‌یه‌ درێ���ژی هه‌ریه‌كه‌یان نۆ مه‌تره‌ ش���وێنه‌واره‌ بوه‌ته‌ ش���وێنێكی گه‌شتیاری‬ ‫له‌دیوی رۆژئاواو باش���ور‪ ،‬په‌نجاو چوار تاقی هه‌یه‌ س���ه‌ردانی ده‌كه‌ن به‌ئاوێن���ه‌ی راگه‌یاند‬ ‫بۆ پاس���ه‌وان‌و دانانی چه‌كی ق���ورس به‌كارهاتوه‌ كاركردنی ئێمه‌ ئه‌وه‌یه‌ زۆرترین گه‌شتیار‬ ‫تاكو ئێستا وه‌كو خۆی ماوه‌ته‌وه‌ ئه‌وه‌ش زیاتر بۆ ئێره‌ بكات‌و زیاتر ئاشنایان بكه‌ین به‌و ش‬ ‫ئه‌وه‌یه‌ له‌ڕوی ئه‌منیه‌ته‌وه‌ كۆنترۆڵی ش���اری كۆیه‌ بۆ نمونه‌ هه‌فتانه‌ دو تا سێ شه‌كراو خو‬ ‫لێییه‌ به‌بێ به‌رامبه‌ر رێگه‌ی���ان پێده‌ده‌ین‬ ‫بكرێت‪.‬‬ ‫ئ���ه‌وه‌ی جێگای باس���ه‌ هه‌رچه‌نده‌ ئ���ه‌و قه‌اڵیه‌ ئه‌و ئاهه‌نگانه‌ ده‌قۆزینه‌وه‌ به‌وه‌ی شوێن‬ ‫ش���وێنه‌وارێكی زۆر كۆن���ی ش���اری كۆیه‌یه‌‪ ،‬به‌اڵم بۆ رونبكه‌ینه‌وه‌و زیاتر ش���اره‌زا بن‪ ،‬جگه‌‬ ‫ئێس���تا بوه‌ته‌ ش���وێنێكی گه‌ش���تیاری‌و رۆژانه‌‌و زۆرجار مه‌راسیمی لێده‌كرێت یاخود یادك‬ ‫ش���ه‌وانه‌ خه‌ڵكی شاری كۆیه‌ سه‌ردانی ده‌كه‌ن‌و تا لێده‌كرێت‪ ،‬یاخ���ود كۆنس���ێرتی لێده‌كر‬ ‫دره‌نگانی شه‌و له‌وێدا ده‌مێننه‌وه‌‌و ته‌نانه‌ت خه‌ڵكی ئه‌وانه‌ واده‌كه‌ن كه‌ ئێره‌ زۆرترین خه‌ڵك‬ ‫شاره‌كانی دیكه‌ش بۆ بینین‌و گه‌شتكردن سه‌ردانی ئاشنا بێت به‌قشڵه‌ی كۆیه‌‪.‬‬ ‫ناوب���راو ئاماژه‌ی به‌وه‌ش ك���رد "رۆژانه‌‬ ‫قشڵه‌ی كۆیه‌ ده‌كه‌ن‪ ،‬جوانی‌و دڵگیری ئه‌و قشڵه‌یه‌‬ ‫هه‌ر خه‌ڵكی كوردستانی سه‌رسام نه‌كردوه‌‪ ،‬به‌ڵكو گه‌ش���تیار س���ه‌ردانی ئ���ه‌و قه‌اڵی���ه‌ ده‌‬ ‫زۆرب���ه‌ی خه‌ڵكی بیانی بۆ بینین‌و ش���اره‌زابونیان زۆربه‌یان هی ش���اره‌كانی تره‌ ته‌نها بۆ س‬ ‫گه‌شتكردن سه‌ردانی ده‌كه‌ن‪ ،‬جگه‌له‌وه‌ش‬ ‫له‌شوێنه‌وار سه‌ردانی قشڵه‌ی كۆیه‌ ده‌كه‌ن‪.‬‬ ‫سه‌ركه‌وت س���ۆفی به‌ڕێوبه‌ری شوێنه‌واری كۆیه‌ بیانی‌و رۆژنامه‌نوس‌و مێژونوسی سه‌ردانما‬ ‫له‌یه‌ك���ه‌م رۆژی ده‌س���تبه‌كاربونی له‌پۆس���ته‌كه‌ی به‌مه‌به‌س���تی ئاشنابونیان به‌و شوێنه‌واره‌‬ ‫خه‌ریك���ی جوانك���ردن‌و نۆژه‌نكردن���ه‌وه‌ی زۆرب���ه‌ی ئ���ه‌و گه‌ش���ته‌ زانس���تیانه‌ی ز‬ ‫ش���وێنه‌واره‌كانی كۆیه‌ی���ه‌‌و زۆربه‌یان���ی له‌فه‌وتان هه‌رێمی كوردس���تان ده‌یكه‌ن بۆ قشڵه‌ی‬ ‫رزگاركردوه‌ هه‌روه‌ها ماوه‌ی زیاتر له‌س���ێ ساڵیشه‌ ئ���ه‌و داواكاری له‌حكوم ‌هت‌و الیه‌نی په‌یوه‌‬ ‫خه‌ریكی نۆژه‌نكردنه‌وه‌ی قشڵه‌ی كۆیه‌یه‌‌و تائێستا كه‌وا هاوكاری بكرێت به‌وه‌ی چه‌ندین ش���‬ ‫ته‌واو نه‌بوه‌ س���ه‌ره‌ڕای ئه‌وه‌ش ل���ه‌دوای ده‌وامی مێژویی هه‌یه‌ پێویس���تی به‌نۆژه‌نكردن���‬ ‫خۆی وه‌كو باخه‌وان له‌قشڵه‌دا كارده‌كات‌و خه‌ریكی ئه‌گه‌رن���ا له‌ناوده‌چێت‪ ،‬به‌تایبه‌ت���ی خانه‌‬ ‫پارێ���زگاری كردنه‌ له‌س���ه‌وزایی ناو ئ���ه‌و قه‌اڵیه‌ ته‌نها له‌ش���اری كۆیه‌‌و دیاربه‌كر ئه‌و خان‬ ‫هه‌روه‌ه���ا به‌موچه‌ك���ه‌ی خۆی كه‌ل‌وپ���ه‌ل بۆ ئه‌و ب���ه‌اڵم به‌داخه‌وه‌ به‌هۆی دابی���ن نه‌كردنی‬ ‫ش���وێنه‌واره‌ ده‌كڕێت‌و زۆربه‌ی ئه‌وانه‌شی ئیشی بۆ نه‌بونی هیچ هاوكاریی���ه‌ك ئێمه‌ ناتوانین‬ ‫ده‌كه‌ن خۆبه‌ش���ن‪ ،‬ئه‌و له‌باره‌ی ئه‌وه‌ی چۆن ئه‌و بكه‌ینه‌وه‌"‪.‬‬

‫ب���ه‌اڵم باش���تروایه‌ له‌س���ه‌روی‌ ‪18‬‬ ‫ساڵه‌وه‌ بێت‌و هه‌روه‌ها نابێت دایك ‌‬ ‫ی‬ ‫دوگیان‌و شیرده‌ر به‌كاری‌ بهێنێت‪.‬‬ ‫سه‌نته‌ری‌ میدیاڵ بۆجوانكاری‬ ‫بیست‌و له‌یزه‌ر‬ ‫دكتۆره‌ شنۆ نه‌جم خه‌یات‬ ‫پسپۆڕی‌ نه‌شته‌رگه‌ری‌‌و جوانكاری‌‬

‫ژماره‌ ته‌له‌فۆنی‌ ‪0533183536 - 07706581971‬‬ ‫فه‌یسبوك‪medicalclinicsuly :‬‬

‫شه‌یدا خه‌رابادی‪ :‬وه‌سیه‌تم كردو ‌ه ئه‌گه‌ر مردم له‌سلێامنی مبنێژن‬ ‫ئا‪ :‬مه‌زهه‌ر كه‌ریم‬ ‫شه‌یدا خه‌رابادی له‌ته‌مه‌نی الوێتیدا‬ ‫له‌شاری سنه‌ ده‌ستیكردوه‌ به‌كاری‬ ‫هونه‌ری یه‌كه‌م كاری هونه‌ری‬ ‫له‌ساڵی ‪ 1999‬به‌نهێنی خێزانه‌كه‌ی‬ ‫له‌ماڵی هونه‌رمه‌ند فه‌تانه‌ی وه‌لیدی‬ ‫تۆمارده‌كات‪ ،‬دواتر له‌ساڵی ‪ 2000‬چوار‬ ‫گۆرانی دیكه‌ به‌نهێنی تۆمارده‌كات‬ ‫كه‌یه‌كێك له‌گۆرانیه‌كانی به‌ناوی‬ ‫تۆریان ده‌نگدانه‌وه‌ی ده‌بێت‪ ،‬ئه‌و‬ ‫یه‌كه‌م ژن ده‌بێت له‌ئاویه‌ر‪ ،‬به‌بێ‬ ‫حیجاب كلیپ بۆ گۆرانیه‌كی بكات‬ ‫هه‌رئه‌وكات كۆماری ئیسالمی ئیران‬ ‫بڕیاری گرتنی بۆده‌رده‌كات به‌نهێنی‬ ‫سنه‌ به‌جێده‌هێڵێت له‌سلێمانی‬ ‫نیشته‌جێ ده‌بێت‪.‬‬ ‫شه‌یدا سه‌باره‌ت به‌هونه‌ره‌كه‌ی باس‬ ‫ل���ه‌وه‌ده‌كات هیچ كه‌س���ێك هانده‌ری‬ ‫نه‌بوه‌ بۆكاری هون���ه‌ری‪ ،‬له‌منداڵیه‌وه‌‬ ‫هه‌ستی به‌ده‌نگخۆش���ی خۆی كردوه‌و‬ ‫وت���ی "له‌ته‌مه‌نی نۆ س���اڵیدا گۆرانیم‬ ‫ب���ۆ هاوڕێ كچه‌كان���م ده‌وت ئه‌وان زۆر‬ ‫حه‌زی���ان پێده‌ك���رد به‌تامه‌زرۆیی���ه‌وه‌‬ ‫گوێی���ان لێده‌گرتم‌و لێ���م كۆده‌بونه‌وه‌‪،‬‬ ‫هه‌رئه‌وكات كاریگ���ه‌ری هونه‌رمه‌ندانی‬ ‫فه‌تان���ه‌ی وه‌لیدی‌و ناس���ری ره‌زازی‌و‬ ‫مه‌رزیه‌ی فه‌ریقی له‌سه‌ربوه‌‪" ،‬خاوه‌نی‬ ‫س���ێ ئه‌لبومی گۆرانیم ساڵی پار كۆتا‬ ‫ئه‌لبومم به‌ناوی روخسار باڵوكردۆته‌وه‌‬ ‫ك���ه‌ له‌حه‌وت ت���راك پێكهات���وه‌ چوار‬ ‫ئاوازیان هی خۆم���ه‌‪ ،‬كاری هۆنراوه‌ی‬ ‫له‌الی���ه‌ن دڵ���دار خۆش���ناو و حه‌مید‬ ‫ش���ه‌ریفی‌و جه‌الل مه‌له‌كش���ا بۆكراوه‌‪،‬‬ ‫هۆكاری ناونانی ئه‌لبومی كۆتا ئه‌لبومم‬ ‫به‌ناوی روخس���ار ده‌گه‌ڕێت���ه‌وه‌ بۆ ئه‌و‬

‫کاوڕ‬ ‫له‌هیالكییه‌كان خ���ۆت رزگاركردوه‌و‬ ‫ی زیات���ر ئه‌كه‌یت‪،‬‬ ‫هه‌س���ت به‌ئارام ‌‬ ‫به‌اڵم پێویست ‌ه زیاتر گه‌شبین بیت‪.‬‬

‫‌ره‌نگاڵه‬

‫دۆخه‌ی ئێس���تای هه‌رێمی كوردستانی‬ ‫پێ���دا تێپه‌ڕده‌بێت له‌ش���ه‌ڕی داعش‌و‬ ‫دۆخی ئابورییه‌وه‌"‪.‬‬ ‫خه‌راب���ادی ل���ه‌دوای ئه‌وه‌ی س���نه‌‬ ‫به‌جێده‌هێڵێت روده‌كاته‌ سلێمانی ماوه‌ی‬ ‫شه‌ش س���اڵ له‌مش���اره‌دا ده‌مێنێته‌وه‌‬ ‫دواتر سلێمانی به‌جێ ده‌هێڵێت‌و له‌سوید‬ ‫نیش���ته‌جێ ده‌بێ���ت ئه‌وده‌ڵێ���ت "ئه‌و‬ ‫خۆڵه‌ی له‌سلێمانی ده‌بارێت نایگۆڕمه‌وه‌‬ ‫به‌هیچ جێگه‌یه‌كی ئه‌وروپا من ئاش���قی‬ ‫سلێمانیم‌و وه‌س���ێتمكردوه‌ ئه‌گه‌ر مردم‬ ‫له‌سلێمانی بمنێژن ژیانی من له‌وشاره‌وه‌‬ ‫ده‌ستی پێكرد قه‌رزاری ئه‌وشاره‌م"‪.‬‬ ‫س���ه‌باره‌ت به‌ به‌ش���داریكردنی ژنان‬ ‫له‌كاری هون���ه‌ری ده‌ڵێت "به‌رده‌وام ژن‬ ‫له‌په‌راوێزدای���ه‌ هه‌رچه‌ن���ده‌ ژماره‌یه‌كی‬ ‫باش له‌ژنان به‌ش���داری كاری هونه‌ری‬ ‫ده‌ك���ه‌ن له‌كوردس���تان ب���ه‌اڵم ژن���ان‬ ‫تائێستا نه‌گه‌یشتونه‌ته‌ ئاستی پێویست‬ ‫بۆبه‌ش���داریكردنیان بۆكاری هونه‌ری‪،‬‬ ‫رێژه‌ی پی���اوان زیاتره‌ هۆكاره‌كه‌ش���ی‬ ‫بۆئ���ه‌و ژیان���ه‌ ده‌گه‌ڕێته‌وه‌ ك���ه‌ ژنانی‬ ‫كوردی تێدایه‌‪ ,‬ئ���ه‌و هه‌له‌ی بۆپیاوان‬ ‫ده‌ڕه‌خس���ێت بۆ ژن���ان ناڕه‌خس���ێت‬ ‫كه‌مترین هانده‌ر به‌دیده‌كرێت بۆكچان‌و‬ ‫ژنانی كورد بۆهاتنه‌ ناو جیهانی هونه‌ر‬ ‫له‌الی���ه‌ن خێزانه‌كانیانه‌وه‌‪ ،‬گۆرانیبێژی‬ ‫ژن ناتوانێت به‌شداری ئاهه‌نگی خێزانی‬ ‫بكات یان به‌ش���داری دانیشتنی شه‌وانه‌‬ ‫بكات تابتوانێت هونه‌ره‌كه‌ی به‌زیندویی‬ ‫پێش���كه‌ش ب���كات چونك���ه‌ له‌وجۆره‌‬ ‫ئاهه‌نگانه‌وه‌ هونه‌رمه‌ند بڕوا به‌خۆبونی‬ ‫بۆدروس���ت ده‌بێت‌و هانده‌درێت له‌الیه‌ن‬ ‫هه‌وادارانی ده‌نگیه‌وه‌‪.‬‬ ‫ئه‌وباسی هونه‌رمه‌ندانی وه‌ك حه‌سه‌ن‬ ‫زی���ره‌ك‌و محه‌م���ه‌دی مامل���ێ ده‌كات‪،‬‬ ‫ئ���ه‌وكات هون���ه‌ر گرنگیه‌ك���ی دیكه‌ی‬

‫گا‬

‫هه‌ب���وه‌ له‌وقۆناغه‌دا له‌ن���او كۆمه‌ڵگه‌ی‬ ‫كوردی���دا هۆكارێك هه‌ب���وه‌ بۆهاندانی‬ ‫هونه‌رمه‌نده‌كه‌ تاخۆشه‌ویس���تی هه‌بێت‬ ‫بۆهونه‌ره‌كه‌ی‌و به‌عه‌شقه‌وه‌ كاری هونه‌ر‬ ‫بكات‪ ،‬به‌اڵم ئێس���تا له‌ن���او كۆمه‌ڵگه‌ی‬ ‫كورده‌واریدا ئه‌وه‌ی رێ���زی لێنه‌گیرێت‬ ‫هونه‌رمه‌ندان���ه‌‪ ،‬هۆكاره‌كه‌ش���ی بۆ ئه‌و‬ ‫جیهانگیری���ه‌ ده‌گه‌ڕێت���ه‌وه‌ ك���ه‌ ژیانی‬ ‫تاك���ی ك���وردی گرتۆته‌وه‌‪ ،‬به‌ش���ێكی‬ ‫دیك���ه‌ی بۆئه‌وه‌ ده‌گه‌ڕێت���ه‌وه‌ زۆربه‌ی‬ ‫هونه‌رمه‌ن���دان ناتوانن ئ���ه‌و رۆحیه‌ته‌‬ ‫به‌رجه‌س���ته‌ بك���ه‌ن بۆجه‌ماوه‌ره‌كه‌یان‬ ‫له‌ئاس���ت داواكاریه‌كانیان���دا نی���ن‪،‬‬ ‫نه‌یانتوانی���وه‌ له‌ئاس���ت داخوازیه‌كانی‬ ‫خه‌ڵكیداب���ن ئه‌م���ه‌ش ته‌نه���ا ب���ۆ‬ ‫هونه‌رمه‌نده‌ك���ه‌ ناگه‌ڕێته‌وه‌ به‌ش���ێكی‬ ‫ب���ۆ حكومه‌ت���ی هه‌رێمی كوردس���تان‬ ‫ده‌گه‌ڕێته‌وه‌‪ ،‬چونكه‌ وه‌ك پێویست‬ ‫نه‌یتوانیوه‌ هاوكاری‌و ده‌سگیرۆیی‬ ‫هونه‌رمه‌ندان بكات‪.‬‬ ‫ئه‌و باس���ی خۆشه‌ویس���تی‬ ‫خ���ۆی ده‌كات بۆ هونه‌ره‌كه‌ی‌و‬ ‫هه‌رگیز په‌ش���یمان نیه‌ له‌كاره‌‬ ‫هونه‌ریه‌كان���ی له‌وپێن���اوه‌دا‬ ‫پ���اره‌ی خانویه‌كی به‌زیاده‌وه‌‬ ‫ل���ه‌كاره‌‬ ‫خه‌رجك���ردوه‌‬ ‫هونه‌ریه‌كانی���دا‪ ,‬ب���ه‌رده‌وام‬ ‫ده‌بێت له‌كاره‌ هونه‌ریه‌كانی‪،‬‬ ‫خه‌راب���ادی جه‌خت ده‌كاته‌وه‌‬ ‫"بیس���ت‌وچوار كاتژمێ���ر‬ ‫نان���م مه‌ده‌نێ ب���ه‌س تۆزیك‬ ‫ئاوهه‌بێت بیخۆم خه‌ریكی كاره‌‬ ‫هونه‌ریه‌كانم ب���م هیچی دیكه‌م‬ ‫ناوێت‪ ،‬به‌ده‌س���ت خۆم نیه‌ زۆر‬ ‫حه‌زم له‌كاری هونه‌ریه‌‌و هێنده‌‬ ‫جوانی له‌هونه‌ردا ده‌بینم نازانم‬ ‫چۆن وه‌سفی بكه‌م"‪.‬‬

‫دوانه‌‬

‫ی زۆر هه‌ست پێویست ‌ه به‌هێمنی‌ بڕیار بده‌یت دواتر‬ ‫ی ده‌رونی‌و س���ۆزدار ‌‬ ‫له‌ڕو ‌‬ ‫ی ئه‌وه‌ ب���د‌ه كه‌ چۆن‬ ‫ی خ���ۆت بڕی���ار ‌‬ ‫ێ گۆڕانكار ‌‬ ‫به‌دڵخۆشی‌ ده‌كه‌یت‪ ،‬هه‌ند ‌‬ ‫كێشه‌كانت چاره‌سه‌ر ئه‌كه‌یت‪.‬‬ ‫ی خۆشه‌ویستیت ده‌كه‌یت‪.‬‬ ‫له‌بوار ‌‬

‫عوسامن عه‌لی‪ :‬ده‌مه‌و‬ ‫گه‌نجانی شاره‌كه‌م له‌گ ‌ه‬ ‫ئا‪ :‬مه‌زهه‌ر‬ ‫عوسمان عه‌لی ئه‌و هونه‌رمه‌نده‌یه‌ ماوه‌ی "‪)32‬‬ ‫ساڵه‌كاری هونه‌ری ده‌كات‌و كاری بۆ هه‌ریه‌ك‬ ‫له‌هونه‌رمه‌ندان (نه‌جمه‌دینی غواڵمی‌و‌كه‌مال محه‌مه‌د‌و‬ ‫ساالر مه‌حمودو كاروان عوسمان‌و چه‌ندین هونه‌رمه‌ندی‬ ‫دیكه‌ كردوه‌‪ ،‬ئه‌و ئێستا رۆژانه‌ بازارو شه‌قامه‌كانی‬ ‫شاری سلێمانی ده‌گه‌ڕێت‪ ،‬ناوبه‌ناو له‌هه‌ر جێگایه‌ك‬ ‫بیه‌وێت داده‌نیشێت‪ ،‬به‌ئۆرگه‌كه‌ی ئاوازی گۆرانیه‌كانی‬ ‫حه‌سه‌ن زیره‌ك‌و محه‌مه‌دی مامل ‌ێو‌ عه‌لی مه‌ردان‌و كه‌ریم‬ ‫كابان‌و هونه‌رمه‌نده‌كانی دیكه‌ ده‌چڕێت‪ ،‬تا ئێواره‌كی‬ ‫دره‌نگ گه‌نجانی شار له‌ده‌وری خۆی كۆده‌كاته‌وه‌‪.‬‬ ‫ئه‌و ده‌ڵێت "نامه‌وێت له‌پایته‌ختی رۆش����نبیریدا هونه‌ر‬ ‫له‌ناوبچێت‌و نه‌مێنێت ئه‌و كه‌س����ه‌ی هونه‌ری خۆشده‌وێت‬ ‫ده‌بێ����ت هه‌وڵ����ی له‌گ����ه‌ڵ بدات‪ ،‬ئ����ه‌و ته‌مه‌ن����ه‌ی ماومه‌‬ ‫له‌هونه‌ردا س����ه‌رفی ده‌كه‌م‪ ،‬زۆرجار داوام له‌هونه‌رمه‌ندان‬ ‫ساالر مه‌حمود‌و كه‌مال محه‌مه‌د كردوه‌‪ ،‬بۆئه‌وه‌ی تیپێكی‬ ‫هونه‌ری دابمه‌زرێنین‪ ،‬ب����ه‌اڵم به‌داخه‌وه‌ پێیان وتم هونه‌ر‬ ‫وه‌ك س����ااڵنی حه‌فتاو هه‌شتاكانی سه‌ده‌ی رابردو نه‌ماوه‌‬ ‫تاكاری بۆ بكه‌ین‪ ،‬پرۆژه‌كه‌یان ره‌تكرده‌وه‌‪ ،‬خۆیشم به‌ته‌نها‬ ‫ناتوانم ئ����ه‌وكاره‌ ئه‌نجام بده‌م‪ ،‬ب����ه‌اڵم ده‌توانم به‌خۆم‌و‬ ‫ئۆرگه‌كه‌مه‌وه‌ بازاڕو ش����ه‌قامه‌كانی ش����ار بگه‌ڕێم‌و‬ ‫خزمه‌تی هون����ه‌ر بكه‌م‪ ،‬رۆژان����ه‌ كۆمه‌لێك خه‌ڵك‬ ‫له‌هه‌مو ئاسته‌كان لێم كۆده‌بنه‌وه‌‪ ،‬به‌تایبه‌تی چینی‬ ‫گه‌نجان گوێ له‌و ئاوازانه‌ ده‌گرن كه‌ ده‌یانچڕم"‪.‬‬ ‫عوسمان باسی س����ه‌ره‌تای ژیانی هونه‌ری خۆی‬ ‫ده‌كات "له‌منداڵیه‌وه‌ خولیای بۆ مۆس����یقا هه‌بوه‌‪،‬‬ ‫له‌ته‌مه‌نی نۆس����اڵیدا ئاش����قی ئامێ����ری كۆرگ‬ ‫ده‌بێت‪ ،‬ئه‌ویش له‌رێی ماڵێكی دراوسێیانه‌وه‌ بوه‌‪،‬‬ ‫ك����ه‌ هونه‌رمه‌ندێكی ژه‌نیار ئه‌و ئامێره‌ی ژه‌نیوه‌‪،‬‬ ‫عوسمان زۆری داوا له‌دایكی كردوه‌ ئه‌و ئامێره‌ی‬ ‫بۆبكڕێت داواكه‌ی ره‌تده‌كرێته‌وه‌‪ ،‬پاشان دایكی‬ ‫ده‌یباته‌ الی مامۆستا ولیام یوحه‌نا له‌په‌یمانگای‬ ‫هونه‌ره‌ جوانه‌كان له‌سلێمانی"‪.‬‬

‫قرژاڵ‬

‫شێر‬

‫ی توڕه‌كردن���ی‌ هاوڕێكه‌ت‌و‬ ‫ی تۆ‪ ،‬مه‌به‌ هۆ ‌‬ ‫ی ئێس���تا ‌‬ ‫هه‌وڵدان گرنگ ‌ه له‌ژیان ‌‬ ‫ی كێش���ه‌كانی‌ مه‌ب���ه‌‪،‬‬ ‫له‌و‌ه مه‌ترس��� ‌ه ك���ه‌ زه‌ره‌ر بكه‌یت تۆ تێكه‌ڵ��� ‌‬ ‫ی زیات���ر بك��� ‌ه‬ ‫ی هه‌واڵ��� ‌‬ ‫چاوه‌ڕێ��� ‌‬ ‫هه‌نگاوی‌ زیاتر بنێ له‌و بواره‌‪.‬‬ ‫له‌خۆشه‌ویسته‌كه‌ت‪.‬‬

‫فه‌‌ریک‬ ‫چه‌ن���د رۆژێك���ی‌ ناخ���ۆش به‌س���ه‌ر‬ ‫ئه‌به‌یت‌و ره‌نگ ‌ه ئه‌و هه‌وااڵن ‌ه كاربكات ‌ه‬ ‫ی دواڕۆژت‪.‬‬ ‫سه‌ر بڕیاره‌كان ‌‬

‫بیروڕا‬

‫)‪ )537‬سێشه‌مم ‌ه ‪2016/7/26‬‬

‫‪birura. awene@gmail. com‬‬

‫له‌خه‌ونه‌و‌ه بۆ ئامانج ‌ی سیاسی‬

‫سه‌باره‌ت به‌پێشمه‌رج ‌ه نێوخۆییه‌كان ‌ی زه‌مین ‌ه سازكردن‬ ‫بۆ گشتپرسی‌‌و دیاریكردن ‌ی ماف ‌ی چاره‌نوس‬ ‫سیاس���یه‌كانی‌ باش���ور واقیعێك بخوڵقێنن‪،‬‬ ‫خۆم���ان به‌ده‌س���تی‌ خۆمان به‌ربه‌س���ت بۆ‬ ‫به‌ئامانجبون���ی‌ ئاواته‌كان���ی‌ دوێنێ‌‌و خه‌ونی‌‬ ‫شه‌هیدانمان دروست بكه‌ین؟!‬ ‫بۆی���ه‌ لێره‌دا هه‌وڵ‌ ده‌ده‌ی���ن له‌ژێر چه‌ند‬ ‫ناونیش���انێكدا دیدێك بۆ چاره‌س���ه‌ركردنی‌‬ ‫واقیع���ی‌ نه‌خ���وازراوی‌ نێوخۆی���ی‌و‬ ‫زه‌مینه‌سازكردن بۆ گشتپرسی‌ بخه‌ینه‌ رو‪.‬‬

‫ئه‌بوبه‌كر عه‌لی‌‬ ‫له‌بری‌ پێشه‌كی‌‬ ‫ئه‌م ناونیش���انه‌ی‌ س���ه‌ره‌وه‌‪ ،‬له‌ناواخنیدا‬ ‫زی���اد له‌ئاماژه‌یه‌ك���ی‌ مێژوی���ی‌و هه‌نوكه‌یی‬ ‫هه‌ڵگرت���وه‌‪ .‬له‌ڕویه‌كه‌وه‌ ئاماژه‌یه‌ به‌وه‌ی‌ كه‌‬ ‫رۆژگارێك رێگری‌‌و به‌ربه‌س���ته‌ ده‌ره‌كیه‌كان‬ ‫له‌ب���ه‌رده‌م س���ه‌ربه‌خۆیی واڵته‌كه‌م���ان‪،‬‬ ‫له‌توانای‌ خودو گه‌لی‌ كوردس���تان‌و بزوتنه‌وه‌ ‬ ‫ناسیۆنالیستیه‌كه‌ی‌ گه‌وره‌تر بوه‌‪.‬‬ ‫وات���ه‌ كورد له‌ده‌ره‌وه‌ی‌ خواس���ت‌و تواناو‬ ‫توانسته‌كانیه‌وه‌‪ ،‬واقیعی‌ پارچه‌پارچه‌ بون‌و‬ ‫چه‌وس���اندنه‌وه‌و لكان���دن‌و بێب���ه‌ش كردنی‌‬ ‫له‌مافه‌كانی‌ له‌الیه‌ن سته‌مكاری‌‌و كۆمه‌ڵگای‌‬ ‫نێوده‌وڵه‌تیه‌وه‌ به‌س���ه‌ردا س���ه‌پێنراوه‌‪ .‬ئه‌م‬ ‫ش���یكردنه‌وه‌و قه‌ناعه‌ت به‌خۆهێنانه‌ش وای‌‬ ‫كردبو‪ ،‬بۆ ده‌یان ساڵ‌ پرسی‌ سه‌ربه‌خۆیی‌و‬ ‫پێكهێنانی‌ قه‌واره‌ی‌ سه‌ربه‌خۆی‌ نه‌ته‌وه‌یی‪،‬‬ ‫یاخود النیكه‌م نیش���تیمانی‌‪ ،‬له‌سه‌ر ئاستی‌‬ ‫پارچه‌كان���دا له‌ڕۆژه‌ڤ���ی‌ پارت���ه‌ سیاس���یه‌‬ ‫پێكهێنه‌ره‌كانی‌ بزوتنه‌وه‌ی‌ كوردایه‌تی‌ بكاته‌‬ ‫ده‌ره‌وه‌‪ ،‬به‌تایبه‌تیش دوای‌ به‌هێز بونی‌ ئه‌و‬ ‫قه‌واره‌و ده‌وڵه‌تانه‌ی‌ كه‌ كوردیان به‌س���ه‌ردا‬ ‫دابه‌ش���كرابو‪ ،‬كاریگه‌ربون���ی‌ بزوتن���ه‌وه‌ی‌‬ ‫كوردایه‌تی���ش به‌تێزی‌ ماركس���یزم‌و چه‌پ‪،‬‬ ‫ك���ه‌ هێن���ده‌ی‌ ناس���نامه‌ی‌ پ���ان عیراقی‌‌و‬ ‫ئێرانی‌‌و توركیایی‌و س���وریایی په‌ره‌پێده‌دا‪،‬‬ ‫هێن���ده‌ گرنگی‌ به‌قوڵكردنه‌وه‌ی‌ هوش���یاری‬ ‫س���ه‌ربه‌خۆخوازانه‌ی‌ نه‌ته‌وه‌ی���ی‌ ن���ه‌ده‌دا‪.‬‬ ‫وایكرد پرسی‌ سه‌ربه‌خۆیی ببێته‌ هه‌ستێكی‌‬ ‫ش���اراوه‌ی‌ چه‌پێن���راوی‌ ناو ناخ���ی‌ مرۆڤی‌‬ ‫ك���وردو ئاواتی‌ ناودڵی‌ هه‌ندێ‌ له‌س���ه‌ركرده‌‬ ‫سیاسیه‌كان‪ .‬له‌هه‌مان كاتدا ببێته‌ پاساویش‬ ‫بۆ ش���اردنه‌وه‌ی‌ كه‌م‌وكوڕیه‌كانی‌ ش���ۆڕش‌و‬ ‫بزوتنه‌وه‌ ناسیۆنالیستیه‌كه‌ی‌‪ .‬سه‌ركرده‌كان‬ ‫ل���ه‌م دۆخه‌دا‪ ،‬هه‌ندێ‌ ج���ار نكوڵیان له‌هه‌ر‬ ‫خواس���تێكی‌ س���ه‌ربه‌خۆیی ده‌كردو هه‌ندێ‌‬ ‫جاریش ده‌یان���وت ئاواتمانه‌ به‌اڵم ئامانجمان‬ ‫نیه‌؟!‬ ‫له‌ڕویه‌ك���ی‌ تره‌وه‌ ناونیش���انه‌كه‌ ئاماژه‌یه‌‬ ‫به‌دۆخی‌ ئێس���تا‪ ،‬دۆخێك كه‌ گۆڕانكاریه‌كان‬ ‫له‌دوای‌ س���اڵی‌ (‪)1990‬ی‌ س���ه‌ده‌ی‌ رابردو‪،‬‬ ‫له‌س���ه‌ر ئاس���تی‌ جیه���ان‌و ناوچه‌ك���ه‌دا‬ ‫قه‌ناعه‌تێكی‌ هێناوه‌ته‌ پێشه‌وه‌‪ ،‬كه‌ زۆربه‌ی‌‬ ‫به‌ربه‌س���ته‌ كۆنه‌ بابه‌تیه‌كان‪ ،‬یاخود هۆكاره‌‬ ‫ده‌ره‌كیه‌كان���ی‌ پش���ت ناس���ه‌ربه‌خۆیی‌و بێ‌‬ ‫به‌ش���بونی‌ ئێمه‌ له‌ده‌وڵ���ه‌ت‪ ،‬به‌تایبه‌تیش‬ ‫س���ه‌باره‌ت به‌باشوری‌ كوردس���تان‪ ،‬نه‌ماون‬ ‫یاخ���ود الوازبون‪ .‬به‌جۆرێ���ك‪ ،‬دوای‌ ده‌یان‬ ‫س���اڵ‌ له‌س���ه‌ركوت‌و خه‌ب���ات‌و واقیعێك���ی‌‬ ‫سه‌پاوی‌ به‌ره‌نجامی‌ س���ته‌مكاریی ناوخۆیی‬ ‫له‌گه‌ڵ‌ سیس���تمێكی‌ جیهانی‌ نادادپه‌روه‌ردا‪،‬‬ ‫ئێس���تاكه‌ دیمه‌نه‌كه‌ ج���ۆرێ‌ له‌جێگۆڕكێ‌‌و‬ ‫قڵپبون���ه‌وه‌ی‌ پێوه‌ دی���اره‌‪ .‬به‌واتای‌ ئه‌وه‌ی‌‬ ‫پرس���یاری‌ ج���ددی‌ ئ���ه‌وه‌ نه‌م���اوه‌‪ ،‬داخۆ‬ ‫ئێمه‌ واقیع‌و بابه‌تیه‌كه‌ رێگای‌ گشتپرس���ی‌و‬ ‫س���ه‌ربه‌خۆییمان پ���ێ‌ ده‌ات؟ به‌ڵك���و ئه‌م‬ ‫پرس���یاره‌ جێگای‌ خۆی‌ چۆڵ‌ ك���ردوه‌‪ ،‬بۆ‬ ‫پرس���یارێكی‌ تر‪ ،‬كه‌ ئه‌ویش ئه‌وه‌یه‌‪ ،‬داخۆ‬ ‫دوای‌ الوازبون���ی‌ ه���ۆكاره‌ ده‌ره‌كی���ه‌كان‪،‬‬ ‫هۆكاره‌ ناوخۆیی���ه‌كان‌و ئاماده‌گی‌ نێوخۆیی‬ ‫گه‌لی‌ باشوری‌ كوردس���تان‪ ،‬له‌و ئاسته‌دایه‌‬ ‫وه‌به‌رهێنانی‌ سیاس���ی‌ له‌خوێنی‌ شه‌هیدانی‌‬ ‫ش���ه‌ڕی‌ داع���ش‌و واقیعی‌ دوای‌ ش���ه‌ڕه‌كه‌و‬ ‫هه‌لومه‌رج���ه‌ مێژویی‌و ده‌رفه‌ت���ه‌كان بكات‌و‬ ‫بڕیاری‌ مێژویی‌و چاره‌نوسس���ازو سروش���تی‌‬ ‫خۆی‌ بدات؟ ئ���ه‌م پرس���یاره‌ خه‌می‌ هه‌مو‬ ‫خه‌مخۆرێكی‌ راسته‌قینه‌ی‌ سه‌ربه‌خۆییخوازه‌‪.‬‬ ‫له‌هه‌ناویش���دا جۆرێ‌ له‌نیگه‌رانی‌‌و هه‌ست‬ ‫به‌حه‌س���ره‌ت‌و شه‌رمه‌زاریش���ی‌ له‌گ���ه‌ڵ‌‬ ‫خۆی���دا هه‌ڵگرت���وه‌‪ .‬چونك���ه‌ لۆژیكی‌ نیه‌و‬ ‫لێكدانه‌وه‌ش���ی‌ له‌ڕوی‌ نه‌ته‌وه‌یی‌و سیاسی‌‌و‬ ‫ئه‌خالقیش���ه‌وه‌ زۆر قورس���ه‌‪ ،‬گه‌لێ���ك‬ ‫به‌هۆی‌ نائاماده‌گی‌‌و ش���پرزه‌یی‌‌و كه‌رتبونی‌‬ ‫ئی���راده‌ی‌ نیش���تیمانیه‌وه‌‪ ،‬ده‌رفه‌تێك���ی‌‬ ‫مێژویی ره‌خس���او له‌ده‌س���ت خ���ۆی‌ بدات‌و‬ ‫ده‌س���تبه‌رداری‌ ده‌س���تكه‌وتێكی‌ نیشتیمانی‌‬ ‫مه‌زنی‌ له‌ئاستی‌ سه‌ربه‌خۆیدا ببێت‪ .‬هه‌ست‬ ‫به‌شه‌رمه‌زاریه‌كه‌ش بۆ ئه‌و دۆخه‌و تێكه‌ڵبون‬ ‫به‌حه‌س���ره‌ته‌كه‌ بۆ زۆرمان ئاش���كرایه‌‪ .‬كه‌‬ ‫چۆن ده‌بێت بزوتنه‌وه‌ی‌ نیش���تیمانی‌‌و هێزه‌‬

‫مه‌به‌ست له‌پێشمه‌رجه‌ نێوخۆییه‌كان‬ ‫مه‌به‌س���ت له‌پێش���مه‌رجه‌ نێوخۆییه‌كان‪،‬‬ ‫له‌زه‌ین���ی‌ زۆربه‌ماندا به‌ئاس���تی‌ جۆراوجۆر‬ ‫رونه‌‪ .‬ده‌زانین باسی‌ چی‌ ده‌كه‌ین‌و به‌ده‌ست‬ ‫چی���ه‌وه‌ ده‌ناڵێنین‪ .‬ب���اس له‌ناكۆكی‌ نێوان‬ ‫هێ���زه‌كان‌و ش���پرزه‌ی‌ بارودۆخ���ی‌ هه‌رێم‌و‬ ‫قه‌یران���ی‌ سیاس���ی‌‌و ئاب���وری‌‌و نه‌بون���ی‌‬ ‫ئیراده‌یه‌كی‌ یه‌كگرتو نه‌خشه‌ڕێگای‌ سیاسی‌‬ ‫هاوب���ه‌ش‌و الوازی‌‌و نیمچ���ه‌ په‌ككه‌وتوی���ی‬ ‫داموده‌زگاكان‌و كه‌م به‌یه‌ك���ه‌وه‌ هه‌ڵكردن‌و‬ ‫بژاندنی‌ بێ‌ به‌رنامان���ه‌و ناعه‌قاڵنیانه‌ی‌ توانا‬ ‫نیشتیمانیه‌ جۆراوجۆره‌كانه‌‪.‬‬ ‫باس له‌دۆخێكه‌ كه‌ جۆرێك له‌بێ‌ متمانه‌یی‬ ‫باڵی‌ به‌سه‌ر په‌یوه‌ندی‌ هێزه‌ سه‌ره‌كیه‌كاندا‬ ‫كێش���اوه‌‪ ،‬مه‌حوی‌ وته‌نی‌ ئه‌ج���ه‌ل ده‌وری‌‬ ‫داوین‌و كه‌چی‌ هێش���تا خه‌ریكی‌ مه‌س���ه‌له‌ی‌‬ ‫ده‌ورین‪ .‬كوردستانیش له‌به‌رده‌م هه‌ڕه‌شه‌ی‌‬ ‫جۆراوجۆری‌ نێوخۆیی‌و ده‌ره‌كیدایه‌‪ ،‬كه‌چی‌‬ ‫هێ���زه‌كان هێڵی‌ س���ور بۆ ی���ه‌ك داده‌نێن‌و‬ ‫ده‌زگا نیش���تیمانیه‌كان النیكه‌م مینبه‌رێكن‬ ‫بۆ قس���ه‌كردنی‌ پێكه‌وه‌یی پ���ه‌ك ده‌خرێن‌و‬ ‫وزه‌و توانایه‌ك���ی‌ زۆر به‌ش���ه‌ڕو ناكۆك���ی‌‬ ‫یه‌كت���ره‌وه‌ به‌ه���ه‌ده‌ر ده‌درێ���ت‌و ناتوانین‬ ‫له‌سه‌ر پرۆس���ه‌یه‌كی‌ نیش���تیمانی‌ گشتگیر‬ ‫كۆببین���ه‌وه‌! قه‌یرانێك���ی‌ ئاب���وری‌ قوڵمان‬ ‫هه‌یه‌‪ ،‬كه‌چی‌ قه‌یرانێكی‌ سیاسیشی‌ به‌سه‌ردا‬ ‫ده‌كه‌ین! كه‌ باس���ی‌ چاره‌س���ه‌ریش ده‌كرێت‬ ‫وه‌ك ئ���ه‌وه‌ی‌ نه‌ قه‌یران���ی‌ قوڵمان هه‌بێت‌و‬ ‫نه‌ هاواڵتیان به‌ده‌س���ت ئازاری‌ بێ‌ موچه‌یی‌و‬ ‫بێ‌ مافیه‌وه‌ بناڵێنن‌و نه‌ ده‌رفه‌تی‌ نه‌ته‌وه‌یی‬ ‫گه‌وره‌م���ان له‌ب���ه‌رده‌م بێ���ت‪ .‬له‌دۆخێكی‌‬ ‫وادا ه���ه‌م هه‌ڕه‌ش���ه‌و ه���ه‌م ده‌رفه‌ت���ه‌كان‬ ‫گه‌وره‌ن‪ ،‬به‌ش���ێ‌ له‌هه‌س���ت‌و هه‌ن���اوه‌كان‪،‬‬ ‫ته‌پوتۆزی‌ مێژویه‌كی‌ پڕ له‌ناسۆرو ناكۆكیان‬ ‫پێوه‌یه‌‪ ،‬ئێس���تا به‌ده‌وری‌ خه‌م���ه‌ حزبییه‌‬ ‫بچ���وك‌و نانه‌ته‌وه‌ییه‌كان���دا ده‌خولێن���ه‌وه‌‪.‬‬ ‫له‌الیه‌ك���ی‌ ت���ره‌وه‌ ب���اس له‌نائومێ���دی‌‌و‬ ‫بێمتمانه‌یی به‌ش���ێكی‌ به‌رچ���اوی‌ هاواڵتیانه‌‬ ‫به‌حكومه‌ت‌و ده‌سته‌بژێری‌ ده‌سه‌اڵتـدار‪ ،‬بێ‌‬ ‫متمانه‌ییه‌كه‌ش له‌وه‌وه‌ س���ه‌رچاوه‌ی‌ گرتوه‌‪،‬‬ ‫كه‌ قه‌ناعه‌تێ‌ په‌ره‌ی‌ س���ه‌ندوه‌‪ ،‬سیس���تمه‌‬ ‫سیاسیه‌كه‌ی‌ ئه‌م هه‌رێمه‌ له‌سه‌ر بناغه‌یه‌كی‌‬ ‫به‌هێز دانه‌مه‌زراوه‌و به‌ش���ێوه‌یه‌كی‌ زانستی‌‌و‬ ‫عه‌قاڵن���ی‌‌و نه‌ته‌وه‌ییان���ه‌ش به‌ڕێوه‌نه‌براوه‌‪.‬‬ ‫هه‌ربۆیه‌ ئێس���تا دۆخه‌كه‌ گه‌یشتوه‌ به‌مه‌ی‌‬ ‫ئێستا‪ .‬له‌ڕویه‌كی‌ تره‌وه‌ مه‌به‌ست له‌نه‌بونی‌‬ ‫دیدو بیركردنه‌وه‌و بڕیاری‌ هاوبه‌ش���ه‌ له‌مه‌ڕ‬ ‫خودی‌ گشتپرس���ی‌‌و وێناكردنی‌ الیه‌نێكه‌ كه‌‬ ‫ده‌خوازێت بڕیاری‌ گشتپرس���ی‌ قۆرخ بكات‌و‬ ‫خه‌ڵك���ی‌ ب���ۆ بان���گ ده‌كات‌و پرۆژه‌یه‌ك���ی‌‬ ‫سازان له‌س���ه‌ركراوی‌ نیشتیمانی‌ له‌م روه‌وه‌‬ ‫بونی‌ نی���ه‌‪ ،‬هه‌مو ئه‌مه‌ س���ه‌ره‌ڕای‌ نه‌بونی‌‬ ‫چاكسازیه‌كی‌ راسته‌قینه‌و بونی‌ گه‌نده‌ڵیه‌كی‌‬ ‫زۆرو نایه‌كسانی‌ له‌كوردستاندا‪.‬‬ ‫هۆكاره‌كانی‌ پشت ئه‌م بارودۆخه‌ی‌ ئێستای‌‬ ‫كوردستانی‌ باشورو هه‌رێم‬ ‫هۆكاره‌كانی‌ ئه‌م بارودۆخه‌‪ ،‬جۆراوجۆرن‪،‬‬ ‫هه‌ندێكی���ان ره‌گیان له‌مێ���ژوی‌ بزوتنه‌وه‌ی‌‬ ‫ناسیۆنالیس���تی‌ ك���وردی‌‌و ناكۆك���ی‌ نێوان‬ ‫هێزه‌كانی‌ كوردایه‌تی‌‌و ش���ه‌ڕی‌ ناوخۆدایه‌‪،‬‬ ‫هه‌ندێكی‌ تریش���یان ده‌گه‌ڕێته‌وه‌ بۆ مۆدیلی‌‬ ‫حوكمڕان���ی‌ هه‌رێ���م‌و خراپبه‌كارهێنان���ی‌‬ ‫ده‌س���ه‌اڵت‌و به‌ئامڕازكردن���ی‌ حكوم���ه‌ت بۆ‬ ‫به‌رژه‌وه‌ندی‌ حزبی‌‌و تێكه‌اڵویی‌ سیاس���ه‌ت‌و‬ ‫بازاڕو به‌حزبی‌ كردنی‌ ئابوری‌‌و نوێنه‌بونه‌وه‌ی‌‬ ‫ژیان���ی‌ حزب���ی‌‌و نه‌بون���ی‌ ئیراده‌ی���ه‌ك بۆ‬ ‫چاكس���ازیی‌و به‌ك���رده‌وه‌ كه‌رتبونی‌ بڕیاری‌‬ ‫سیاس���ی‌ هه‌رێم‌و نه‌بون���ی‌ دیدێكی‌ هاوبه‌ش‬ ‫ب���ۆ ئیداره‌كردن���ی‌ په‌یوه‌ندیه‌كانی‌ باش���ور‬ ‫به‌ده‌وروبه‌رو هه‌ڵسه‌نگاندنی‌ هه‌ڵوێسته‌كان‌و‬ ‫دیاریكردن���ی‌ ئامانج���ه‌كان‌و گه‌اڵله‌كردن���ی‌‬ ‫نه‌خش���ه‌ڕێگای‌ به‌دیهێنانی���ان‪ .‬هه‌م���و ئه‌م‬ ‫كێشانه‌ش وایان كردوه‌ جه‌سته‌ی‌ بزوتنه‌وه‌ی‌‬ ‫ناسیۆنالیس���تی‌ كوردی‌ به‌ده‌س���ت جۆره‌ها‬ ‫نه‌خۆش���ی‌‌و زه‌بونی���ه‌وه‌ بناڵێن���ێ‌‌و ببێته‌‬ ‫ناسیۆنالیزمێكی‌ ناكامڵ‌‪.‬‬ ‫له‌ڕوی‌ مێژوییه‌وه‌‪ ،‬ئه‌و كه‌رتبونه‌ی له‌ساڵی‌‬ ‫(‪)1964‬دا له‌ڕیزه‌كان���ی‌ پارت���ی‌ دیموكراتی‌‬ ‫كوردس���تاندا روی‌ دا‪ ،‬ته‌نه���ا كه‌رتبون نه‌بو‬ ‫له‌حزبێك���دا‪ ،‬به‌ڵك���و مێ���ژوی‌ هاوچه‌رخی‌‬

‫س���ه‌ربه‌خۆیی‌و گشتپرس���ی‌ له‌سۆنگه‌ی‌ ئه‌م‬ ‫خااڵنه‌ی‌ خواره‌وه‌‪:‬‬ ‫‪ -1‬سه‌ربه‌خۆیی مافی‌ گه‌لی‌ كوردستانه‌و بۆ‬ ‫هێزه‌ سیاس���یه‌كان نیه‌ له‌سۆنگه‌ی‌ ملمالنێی‌‬ ‫سیاس���ی‌‌و ناكۆكی‌ نێو خۆیانه‌وه‌‪ ،‬پش���تی‌‬ ‫تێبكه‌ن‌و به‌ره‌و پی���ری‌ نه‌چن‌و ده‌رفه‌ته‌كان‬ ‫له‌پێناویدا نه‌قۆزنه‌وه‌‪.‬‬ ‫‪ -2‬س���ه‌ربه‌خۆیی ئامانج���ی‌ هه‌م���و‬ ‫بزوتنه‌وه‌یه‌ك���ی‌ ناسیۆنالیس���تی‌ خ���اوه‌ن‬ ‫نیش���تیمان‌و كامڵه‌و له‌ده‌س���تدانی‌ ده‌رفه‌ت‬ ‫ل���ه‌م روه‌وه‌ پرس���یار ده‌خاته‌ س���ه‌ر بونی‌‬ ‫ش���تێك به‌ناوی‌ بزوتنه‌وه‌ی‌ ناسیۆنالیس���تی‌‬ ‫كوردییه‌وه‌‪.‬‬ ‫‪ -3‬مه‌س���ه‌له‌ی‌ گشتپرس���ی‌ په‌یوه‌س���ته‌‬ ‫به‌ده‌رفه‌تی‌ مێژوی���ی هه‌ڵكه‌وتو گۆڕانكاری‌‌و‬ ‫دوباره‌ داڕش���تنه‌وه‌ی‌ نه‌خش���ه‌ جوگرافی‌‌و‬ ‫سیاس���یه‌كان‌و هاوس���ه‌نگی‌ هێزه‌كان���ه‌وه‌‪.‬‬ ‫بژارده‌یه‌ك���ی‌ ئام���اده‌ی‌ ب���ه‌رده‌وام نیه‌ هه‌ر‬ ‫كاتێ‌ ویستمان په‌نای‌ بۆ به‌رین‌و سودی‌ لێ‬ ‫وه‌ربگرین‪.‬‬ ‫‪ -4‬ده‌توانێ‌ ببێت به‌یه‌كێ‌ له‌و پرس���انه‌ی‌‬ ‫یارمه‌تیده‌ر بێت بۆ كه‌مكردنه‌وه‌ی‌ كێشه‌كان‌و‬ ‫یه‌كگرتنه‌وه‌ی‌ ئیراده‌و باشتركردنی‌ په‌یوه‌ندی‌‬ ‫نێوان هێزه‌كان‪.‬‬ ‫‪ -5‬به‌دیهێنان���ی‌ ئ���ه‌و ئامانج���ه‌ به‌ش���ێ‌‬ ‫له‌تێكش���كانی‌ روحی‌‌و نائومێ���دی‌ تاكه‌كان‌و‬ ‫كۆمه‌ڵ���گا چاره‌س���ه‌ر ده‌كات‪ .‬واده‌كات‬ ‫هه‌س���ت بكه‌ین كه‌ له‌هه‌م���و الوه‌ داڕوخاو و‬ ‫بێ‌ ده‌س���كه‌وت نین‪ .‬النیكه‌م له‌سه‌ر ئاسته‌‬ ‫نه‌ته‌وه‌ییه‌ك���ه‌ ده‌توانی���ن ده‌س���تكه‌وتمان‬ ‫هه‌بێت‪ ،‬ده‌س���تكه‌وتێكی‌ له‌م جۆره‌ش گه‌ر‬ ‫جوان مامه‌ڵ���ه‌ی‌ له‌گه‌ڵدا بكرێ���ت‌و به‌ناوی‌‬ ‫ك���وردی‌ ك���ه‌رت كرد‪ ،‬ل���ه‌دوای‌ هه‌ره‌س���ی‌ گه‌له‌وه‌ تۆم���ار بكرێت‪ ،‬جۆرێ���ك له‌متمانه‌‬ ‫شۆڕش���ی‌ ئه‌یلول‌و دوباره‌س���ه‌رهه‌ڵدانه‌وه‌ی‌ بۆ مرۆڤ���ی‌ كوردو كۆمه‌ڵگای‌ كوردس���تانی‌‬ ‫بزوتن���ه‌وه‌ی‌ به‌رهه‌ڵس���تكاری‌ چه‌ك���داری‌ ده‌گێڕێته‌وه‌‪.‬‬ ‫‪ -6‬چوارچێ���وه‌ی‌ ده‌وڵ���ه‌ت چوارچێوه‌ی‌‬ ‫له‌باش���وری‌ كوردس���تاندا‪ ،‬ئه‌و مێژوه‌ زیاتر‬ ‫كه‌رتبو‪( ،‬یاد)و (شه‌هید)و سه‌ركرده‌و ناوی‌ سروش���تی‌ تری‌ چاره‌س���ه‌ركردنی‌ كێش���ه‌‬ ‫شۆڕش���ه‌كان جیابون���ه‌وه‌‪ ،‬وه‌ك ئه‌وه‌ی‌ دو ناوخۆییه‌كانمان���ه‌‪ .‬مێ���ژو پێم���ان ده‌ڵێت‬ ‫جه‌مسه‌ره‌كه‌ دو نه‌ته‌وه‌ی‌ جیاواز پێكبهێنن‪ ،‬گه‌ش���ه‌كردنی‌ دیموكراس���ی‌‌و بیناكردن���ی‌‬ ‫یاخود النیكه‌م سونه‌و ش���یعه‌ی‌ كوردستان دام���ه‌زراوه‌كان‪ ،‬چوارچێ���وه‌ی‌ ده‌وڵ���ه‌ت‬ ‫بن! س���ه‌یریش له‌وه‌دایه‌ دوای‌ ده‌یان ساڵ‌و ده‌خوازێ���ت‪ .‬النیك���ه‌م شانس���ی‌ زۆرتریان‬ ‫ته‌نانه‌ت له‌م قه‌یرانی‌ دوایی كوردستانیش���دا پێ‌ ده‌به‌خشێت‪ .‬له‌نزیكیش���ه‌وه‌ په‌یوه‌سته‌‬ ‫دوباره‌ الپه‌ڕه‌كان���ی‌ ئه‌و مێژوه‌ هه‌ڵدرایه‌وه‌و به‌پرس���ی‌ چاكس���ازیی راس���ته‌قینه‌و‬ ‫پاس���اوی‌ به‌ش���ێ‌ له‌ملمالنێكانی‌ ئێس���تای‌ روبه‌ڕوبونه‌وه‌ی‌ گه‌نده‌ڵی‌‪ .‬چونكه‌‪:‬‬ ‫أ‌‪ -‬هیچ هێ���زێ‌ ناتوانێ‌ كارتی‌ مه‌س���ه‌له‌‬ ‫پێدرای���ه‌وه‌! وه‌ك ئه‌وه‌ی‌ كوردس���تان تاكو‬ ‫ئێستا له‌ساته‌وه‌ختی‌ كه‌رتبونی‌ شه‌سته‌كاندا نه‌ته‌وه‌ییه‌ك���ه‌ به‌ڕوی‌ داخوازی‌ چاكس���ازیدا‬ ‫چه‌قی‌ به‌ستبێت‌و ڕۆحیه‌ت‌و ئامانجه‌كان هیچ به‌رزبكاته‌وه‌و وه‌ك جێگره‌وه‌ی‌ ئه‌و پاساو بۆ‬ ‫گۆڕانكاریه‌كیان به‌سه‌را نه‌هاتبێت‪ .‬له‌ڕویه‌كی‌ خۆدزینه‌وه‌ له‌ئه‌ركه‌ سیاسی‌‌و ئه‌خالقیه‌كانی‌‬ ‫تره‌وه‌‪ ،‬ش���ه‌ڕی‌ ناوخۆ به‌كاره‌س���ات به‌سه‌ر له‌م روه‌وه‌ به‌كاری‌ بهێنێ‌‪.‬‬ ‫ب‌‪ -‬ته‌وه‌ره‌ی‌ س���ه‌ره‌كی‌ سیاس���ه‌تكردن‌و‬ ‫باشوردا ش���كایه‌وه‌‪ ،‬ئیداره‌و ئیراده‌ی‌ كه‌رت‬ ‫ك���رد‪ ،‬وێنای‌ نیش���تمان‌و ناوه‌ڕۆكی‌ چه‌مكی‌ كێبڕكێی‌ نێ���و هێزه‌كان ده‌بێ���ت به‌بابه‌تی‌‬ ‫شه‌هید شێوێنرا‪ ،‬قوربانیه‌كانی‌ فیتنه‌و شه‌ڕی‌ دیموكراس���ی‌‌و چاكس���ازی‌و بیناكردنه‌وه‌ی‌‬ ‫ناوخۆ وه‌ك شه‌هیده‌كانی‌ به‌رگری‌ نه‌ته‌وه‌یی سیس���تم‌و دادپه‌روه‌ری‌ كۆمه‌اڵیه‌تی‌‪ .‬ئه‌مه‌ش‬ ‫بونه‌ شه‌هید‪ ،‬دوای‌ ئه‌و له‌حزه‌یه‌ مانایه‌كی‌ وا وا له‌هێ���زه‌كان ده‌كات بیر له‌باش���تركردنی‌‬ ‫بۆ حكومه‌ت‌و داموده‌زگاكان نه‌مایه‌وه‌‌و حزب مه‌رجه‌كان���ی‌ كێبڕكێی‌ خۆیان ل���ه‌م روه‌وه‌‬ ‫به‌ته‌واوه‌تی‌ له‌ناوچه‌ی‌ نفوزی‌ خۆیدا ده‌ستی‌ بكه‌نه‌وه‌‪.‬‬ ‫ت‌‪ -‬جۆرێ‌ له‌بوێری‌‌و جه‌سوری‌ به‌بزوتنه‌وه‌ی‌‬ ‫به‌سه‌ر سه‌رچاوه‌كانی‌ داهات‌و بڕیاردا گرت‌و‬ ‫بێ‌ هیچ چاودێریه‌ك به‌كاری ده‌هێنان‪ .‬دوا ‌ی چاكسازی نیشتیمانی‌ ده‌به‌خشێت‌و خه‌ڵكی‌‬ ‫یه‌كگرتنه‌وه‌ی‌ رواڵه‌تیش هی���چ هه‌نگاوێكی‌ س���ڵ‌ له‌وه‌ ناكه‌نه‌وه‌‪ ،‬ج���ددی‌ بونی‌ خه‌بات‬ ‫راسته‌قینه‌و چاكسازی‌و دوباره‌ بیناكردنه‌وه‌ی‌ بۆ چاكس���ازیی به‌قازانجی‌ به‌غداو ده‌وروبه‌ر‬ ‫ته‌واوبێ���ت‪ .‬واته‌ له‌چوارچێ���وه‌ی‌ ده‌وڵه‌تدا‬ ‫سیستم‌و داموده‌زگاكان نه‌نرا‪.‬‬ ‫ئه‌وه‌ی‌ له‌دۆخی‌ ناده‌وڵه‌تی‌ ئێس���تادا هه‌یه‌و‬ ‫ب���ۆ (‪ )20‬س���اڵ‌ ده‌چێ���ت بیناكردن���ه‌وه‌و‬ ‫یه‌كگرتن���ه‌وه‌ی‌ داموده‌زگاكان په‌كی‌ كه‌وتوه‌‬ ‫گرنگترین پێشمه‌رجه‌ ناوخۆییه‌كانی‌‬ ‫له‌وێ‌ ده‌توانێ‌ گوژمێكی‌ به‌خۆوه‌ببینێت‪.‬‬ ‫گشتپرسی‌ بۆ سه‌ربه‌خۆیی‬ ‫ب���ه‌اڵم ئ���ه‌م قب���وڵ‌ نه‌كردنه‌ی‌ پاس���اوه‌‬ ‫له‌دۆخێكی‌ له‌م جۆره‌ی‌ ئێستای‌ هه‌رێمدا‪،‬‬ ‫كه‌ قه‌یران‌و كێشه‌كان به‌سه‌ر یه‌كدا كه‌وتون‌و ب���ۆ نه‌چونه‌ ب���ه‌رده‌م ئه‌ركی‌ گشتپرس���ی‌‌و‬ ‫كه‌ڵه‌كه‌ بون‪ ،‬به‌شێ‌ له‌م كێشانه‌ ره‌گ‌وریشه‌ی‌ س���ه‌ربه‌خۆییه‌وه‌‪ ،‬به‌هی���چ ج���ۆرێ‌ نابێته‌‬ ‫مێژوی���ی‌و زی���اد له‌ڕه‌هه‌ندێكی���ان هه‌ی���ه‌‪ ،‬پاس���او بۆ هیچ هێزێك ب���ێ‌ گوێدانه‌ دۆخی‌‬ ‫ناكرێت باس له‌ناوخۆیه‌كی‌ ته‌واو س���ازگارو ئێس���تای‌ هه‌رێم‌و ده‌سته‌به‌ركردنی‌ النیكه‌می‌‬ ‫ئاماده‌ بكه‌ی���ن‪ ،‬واته‌ زه‌حمه‌ته‌ بتوانین النی‌ هه‌لومه‌رجی‌ نێوخۆیی بانگه‌ش���ه‌ی‌ راپرسی‌‬ ‫به‌رزی‌ ئه‌وه‌ی‌ له‌دۆخی‌ ئاس���اییدا پێویسته‌ ب���كات‌و پش���ت بكات���ه‌ ئه‌ركه‌كان���ی‌ ل���ه‌م‬ ‫له‌ئێس���تادا فه‌راهه‌م ببێ���ت‪ ،‬چونكه‌ له‌به‌ر روه‌وه‌‪ .‬چونك���ه‌ هه‌ر له‌بنه‌ڕه‌ته‌وه‌ به‌ش���ێ‌‬ ‫سروشتی‌ كێشه‌كان‌و ره‌گ‌و ره‌هه‌نده‌كانیان‌و له‌په‌رۆش���ی‌‌و راس���تگۆیی ه���ه‌ر هێزێك كه‌‬ ‫به‌رژه‌وه‌ندییه‌ تێكچڕژاوه‌كان‌و به‌الڕێداچونی‌ بانگه‌شه‌ بۆ گشتپرسی‌‌و سه‌ربه‌خۆیی بكات‪،‬‬ ‫سیس���تم‌و ژیان���ی‌ سیاس���ی‌‌و حزبایه‌ت���ی‌‪ ،‬په‌یوه‌سته‌ به‌ئاستی‌ ئاماده‌گی‌‌و هه‌وڵدانی‌ بۆ‬ ‫چاره‌س���ه‌ریه‌ بنه‌ڕه‌تی‌‌و قوڵ���ه‌كان‪ ،‬توانای‌ چاره‌سه‌ركردنی‌ كێشه‌ سیاسیه‌كه‌ی‌ ئێستای‌‬ ‫زۆریان ده‌وێت‌و پرۆسه‌یه‌‌و درێژه‌ ده‌كێشێ‌‪ .‬هه‌رێم‌و زه‌مینه‌سازكردنی‌ نێوخۆیی‪ ،‬چونكه‌‬ ‫بۆی���ه‌ ده‌بێت له‌ب���ه‌رده‌م واقیعێكی‌ وه‌كو به‌ده‌ر له‌مه‌ ئاكامه‌كان به‌گوێره‌ی‌ پێویس���ت‬ ‫ئێس���تای‌ هه‌رێم���دا‪ ،‬ب���اس له‌النیكه‌م���ی‌ نابن‌و ره‌نگه‌ ئاس���ته‌نگ بۆ خودی‌ پرۆسه‌كه‌‬ ‫ده‌سته‌به‌ركردنی‌ پێشمه‌رجه‌ نێوخۆییه‌كانی‌ بێته‌ كای���ه‌وه‌‪ .‬به‌حوكمی‌ ئ���ه‌وه‌ی‌ ئه‌ركه‌كه‌‬ ‫س���ه‌ربه‌خۆیی بكه‌ی���ن‪ .‬ئاس���تێك النیكه‌م گه‌وره‌یه‌و له‌ده‌ره‌وه‌ی‌ توانای‌ هێزێكی‌ سیاسی‌‬ ‫له‌ئاس���تێكداو له‌ب���ه‌رده‌م پرس���ێكداو ب���ۆ دیاریكراودایه‌‪ .‬بۆیه‌ ته‌نها ئه‌وه‌نده‌ به‌س نیه‌‪،‬‬ ‫س���اته‌وه‌ختێكی‌ دیاریك���راوی‌ مێژوی���ی به‌ناوی‌ گه‌ل���ه‌وه‌ بكرێت‪ .‬به‌ڵكو ده‌بێت گه‌ل‬ ‫ئیراده‌ی‌ نیش���تیمانی‌ فۆرمێ‌ له‌یه‌كگرتویی‌و خۆی‌ بیكات‌و هێزه‌كان گوزارشت له‌خواستی‌‬ ‫هاوچاره‌نوس���ی‌ نیش���ان ب���دات‌و بتوان���ێ‌ ده‌سته‌جه‌معی‌ رۆڵه‌كانی‌ ئه‌و بده‌نه‌وه‌‪.‬‬ ‫به‌ركه‌وته‌ نه‌ته‌وه‌ییه‌كه‌ی‌ قۆناغه‌كه‌ به‌ده‌ست‬ ‫ئه‌مه‌ به‌شێكه‌ له‌وتاره‌كه‌‪ ،‬بۆ خوێندنه‌وه‌ی‌‬ ‫بهێنێت‪ .‬به‌واتایه‌كی‌ تر به‌ش���به‌حاڵی‌ خۆم‬ ‫باوه‌ڕم وایه‌ نابێت بارودۆخی‌ نێوخۆی‌ هه‌رێم كۆی‌ وتاره‌كه‌ سه‌ردانی‌ سایتی‌ ئاوێنه‌ بكه‌‪:‬‬ ‫‪www.awene.com‬‬ ‫بكرێ���ت به‌پاس���اوی‌ ره‌تكردنه‌وه‌ی‌ پرس���ی‌‬

‫هیچ هێز ‌ێ ناتوان ‌ێ‬ ‫كارت ‌ی مه‌سه‌ل ‌ه‬ ‫نه‌ته‌وه‌ییه‌ك ‌ه به‌ڕو ‌ی‬ ‫داخواز ‌ی چاكسازیدا‬ ‫به‌رزبكاته‌وه‌و وه‌ك‬ ‫جێگره‌وه‌ ‌ی ئه‌و‬ ‫پاساو بۆ خۆدزینه‌و‌ه‬ ‫له‌ئه‌رك ‌ه سیاسی‌‌و‬ ‫ئه‌خالقیه‌كان ‌ی له‌م‬ ‫روه‌وه‌ به‌كاری‌ بهێنێ‬

‫‪13‬‬

‫ستەمکاری هەڵبژێراو‬ ‫رێبین هەردی‬ ‫ل����ەدوای هاتنە س����ەر دەس����ەاڵتی پارتی‬ ‫دادوگەش����ەپێدان‪ ،‬تورکی����ا بۆت����ە یەکێ����ک‬ ‫لەگرنگتری����ن ئەو واڵتانەی زۆربەی واڵتەکانی‬ ‫رۆژهەالتی ناوەراس����تی بەخۆیەوە س����ەرقاڵ‬ ‫کردوە‪ .‬بادانەکەی سیاس����ەتی تورکیا بەالی‬ ‫جیهان����ی ئیس��ل�امیدا کە ت����ەواو پێچەوانەی‬ ‫سیاسەتی دەوڵەتی عەلمانی تورکیا بوە کە‬ ‫لەسەردەمی ئەتاتورکەوە پتر وەک دەوڵەتیکی‬ ‫ئەوروپی‌و سەرقاڵ بەپەیوەندیەکانی بەجیهانی‬ ‫رۆژئاواوە خۆی پێش����انداوە‪ ،‬وایکردوە ببێتە‬ ‫ناوەندێکی گرنگ بۆ راکێش����ان‌و کۆبونەوەی‬ ‫دەوڵەتەکانی رۆژهەالتی ناوەڕاست بەگشتی‌و‬ ‫واڵتە ئیس��ل�امیەکان بەتایبەتی‪ .‬سەرەتا کە‬ ‫دادوگەش����ەپێدان هاتە س����ەر حوکم‪ ،‬کەس‬ ‫ئەوەی نەدەزانی کە لەماوەیەکی کەمدا ئەبێتە‬ ‫گرنگتری����ن دەوڵەتی ئیس��ل�امی کە زوربەی‬ ‫دەوڵەتەکان����ی دی‪ ،‬بەتایبەت����ی دەوڵەتانی‬ ‫کەنداو بەالی خۆیدا رائەکێشێت‪ .‬سەرەتاکان‬ ‫کەس دادوگەش����ەپیدانی بەجدی وەرنەگر‌ت‌و‬ ‫کەس پێی وا نەبو وا بەئاس����انی لەرۆژئاواو‬ ‫ئیس����رائیل دورئەکەوێت����ەوەو لەدەوڵەت����ە‬ ‫ئیس��ل�امیەکان نزیک ئەبێتەوە‪ .‬بەاڵم کاتێک‬ ‫لەساڵی ‪٢٠٠٩‬داو لەکۆنگرەی ئابوری دافوسدا‬ ‫بەتون����دی وەالمی ش����ەمعون پریزی دایەوەو‬ ‫ئیسرائیلی بەدەوڵەتی مناڵکوژ وەسف کردو‬ ‫کاتێکیش لەهەوڵی راوەس����تاندنی قسەکانی‬ ‫لەالیەنی رێکخەری دانیشتنەکەوە‪ ،‬بەوە وەاڵم‬ ‫دایەوە کە ئی����دی هەرگیز نایەت بۆ دافوس‌و‬ ‫جێگەکەی بەبێ ساڵوکردن بەجێهێشت‪ ،‬نەک‬ ‫هەر الی موس����ڵمانەکەنی تورکیا‪ ،‬بەڵکو الی‬ ‫زوربەی موس����ڵمانانی دنی����ا وەک پاڵەوانێک‬ ‫تەماش����اکرا‪ .‬دانیش����تنەکەی داف����ۆس نەک‬ ‫تەنی����ا ئەردۆگانی بەکۆمەڵگا ئیس��ل�امیەکان‬ ‫ناس����اند‪ ،‬بەڵک����و تورکیایەکی تازەش����ی بۆ‬ ‫هەم����و دنیا دەرئەخس����ت‪ .‬ئ����ەو ئەندامەی‬ ‫ناتۆ ک����ە ل����ەدوای دامەزراندن����ی دەوڵەتی‬ ‫تورکیای تازە لەسەردەس����تی مستەفا کەمال‬ ‫ئەتاتورک‪ ،‬ب����و بو بەیەکێک ل����ەو دەوڵەتە‬ ‫عەلمانیە پەڕگیرانەی کە زۆرتر لەدەوڵەتیکی‬ ‫ئەوروپ����ی ئەچێت‪ ،‬گۆڕا ب����ۆ دەوڵەتێک کە‬ ‫بەزمانی دەوڵەتە ئیس��ل�امیەکان قسە ئەکا‌و‬ ‫کێش����ەو گرفتەکانی ئەوان ئەکاتە سەردێڕی‬ ‫لێدوان‌و سیاس����ەتی دەرەک����ی‪ .‬گۆڕینی ئەم‬ ‫سیاسەتە تەنها لێدوان‌و قسەی دیبلۆماسی‌و‬ ‫ختوکەی درۆزنانەی جیهانی ئیسالمی نەبو‪.‬‬ ‫بەڵکو گۆڕینی کردارەکانی سەر ئەرزیش بو‪.‬‬ ‫لەکاتی ئابلۆقەدانی غ����ەزەداو بەدیاریکراوی‬ ‫لەس����اڵی‪ ٢٠١٠‬کەش����تییەکی تورکی بارکراو‬ ‫بەنزیک����ەی دە هەزار تەن هاوکاری‪ ،‬رەوانەی‬ ‫غەزە ک����را ‪.‬ئەم����ە گەورەتری����ن ئالەنگاری‬ ‫تورکی����ا بو بەرامب����ەر دەوڵەتی ئیس����رائیل‬ ‫ک����ە لەس����ەردەمی ئەتاتورک����ەوە یەکێ����ک‬ ‫بوە لەدۆس����تەکانی لەناوچەک����ەداو چەندان‬ ‫رێککەوتنی ئاشکراو نهێنیان پێکەوە هەبوە‪.‬‬ ‫کەشتیەکە لەالیەن ئیسرائیلەیەکانەوە هێرشی‬ ‫کرایە س����ەرو دەس����تی بەس����ەردا گیراو لەو‬ ‫نێوەشدا ‪ ٩‬کەس لەسەرنشینانی کەشتیەکە‬ ‫کوژران‪ .‬ئەمە گەورەترین بەرکەوتنی تورکیاو‬ ‫ئیسرائیل بو کە لەچلەکانی سەدەی رابردوەوە‬ ‫چەن����دان ریکەوتنامەی ئابوری‌و س����ەربازی‌و‬ ‫ئیستخباریان پێکەوە بەستبو‪.‬‬ ‫ناردنی ئەو کەش����تی هاوکاری����ە بۆ غەزە‬ ‫لەکاتی ئابلۆقەدانیدا لەالیەن ئیس����رائیلەوەو‬ ‫لێ����دان‌و گرتن����ی لەالی����ەن ئیس����رائیلەوە‪،‬‬ ‫دەریخس����ت تورکی����ای دادوگەش����ەپیدان‬ ‫بەس����ەرۆکایەتی ئ����ەردۆگان‪ ،‬چیتر تورکیای‬ ‫کەمالیەکان نیە‪ .‬ئەو دەوڵەتەی ناتۆ نیە کە‬ ‫لەفەلەکی دەوڵەتانی رۆژئاوادا ئەسوڕێتەوەو‬ ‫پێش����وەختیش هەرچیەک ئەکات ئەمەریکاو‬ ‫هاوڕێکانی لەناتۆ ئاگادار ئەکاتەوە‪ .‬تورکیای‬ ‫ئ����ەردۆگان چ بەنەغمەی دینی‌و چ بەنەغمەی‬ ‫ناسیۆنالیس����تانە‪ ،‬تورکیای وەک دەوڵەتێکی‬ ‫پڕ غ����رورو خاوەن ئی����رادەی تایبەتی خۆی‬ ‫دەرخس����ت کە ئامادە نیە وەک جاران هەمو‬ ‫ش����تیک لەرۆژئاواو هاوپەیمانیەکانی قەبوڵ‬ ‫بکات‪ .‬چیرۆکی س����اردی‌و کێشەکانی لەگەڵ‬ ‫ئەمەری����کاو هەڵویس����توەرگرتنی جی����اوازی‬ ‫لەزوربەی کێش����ەکانی ناوچەکە لەعێراقەوە‬ ‫بۆ س����وریاو لەفەڵەس����تینەوە بۆ کوردەکان‪،‬‬ ‫باس����ی لەدایکبونی تورکیایەکی تازە ئەکات‬ ‫کە هێواش هێواش بەرگی ئەتاتورک لەبەری‬ ‫خۆی دائەکەنێت‌و بەرگێکی ئیس��ل�امی لەبەر‬ ‫ئەکات‪.‬‬ ‫زۆرێک پێیان وابو (لەمەشدا راست ئەکەن)‬ ‫ئ����ەم گۆڕانکاریان����ە زۆر بەخۆش����ی‌و ئارامی‬ ‫تێناپەڕێت‪ .‬بەتایبەتی لەس����وپای تورکیادا‬ ‫ک����ە وەک پارێزەری عەلمانیەت����ی دەوڵەتی‬ ‫تورکی خۆی ئەناسێنێت‌و هەر بەم ناوەشەوە‬ ‫لەکۆتای����ی نەودەکان����ی س����ەدەی رابردودا‬ ‫کودتایەکی بەس����ەر نەجم����ەدی ئەربەکاندا‬ ‫کرد ک����ە بەکودەت����ای (پۆس����تمۆدێرنانە)‬ ‫بەناوبانگە‪ .‬زۆرێک پێی����ان وابو درەنگ یان‬ ‫زو ئەم س����وپایە تەحەمولی سیاس����ەتەکانی‬

‫ستەمکاری هەڵبژێراو‬ ‫بەردەوام یەکێک بوە‬ ‫لەو مەترسیانەی‬ ‫دیموکراسی لەگەڵ‬ ‫خۆیدا ئەیهێنێت‌و‬ ‫یەکێکیشە لەو‬ ‫گرفتانەی دیموکراسی‬ ‫کە زۆرێک بیریارەکان‬ ‫هەوڵیانداوە بەڕێگەو‬ ‫پێشنیاری جیاواز‬ ‫رێگەی لێبگرن‪ .‬تورکیا‬ ‫لەدوای کودەتاوە بەرەو‬ ‫ستەمکارێکی هەڵبژێراو‬ ‫هەنگاو ئەنێت‬

‫ئ����ەردوگان ناکات‌و دەس����ت بەجوڵە ئەکات‪.‬‬ ‫بەتایبەت����ی کە ئەردوگان لەدەورەی دوهەمی‬ ‫حوکمڕانیدا زۆر بەرەو تاکڕەوی‌و س����ەرکوتی‬ ‫هەم����و نەیارەکانی هەن����گاوی ئەنا‪ .‬هەوڵی‬ ‫زۆری بۆ گۆڕینی دەس����توری تورکیاو کردنی‬ ‫بەس����ەرۆکایەتی‌و بەخش����ینی دەسەاڵتێکی‬ ‫زۆر بەسەرۆک‪ ،‬بەش����ێکن لەو هەواڵنەی کە‬ ‫ئەردوگان دەیدات لەرێگەی دیموکراس����یەوە‪،‬‬ ‫هێواش هێ����واش دیموکراس����ی لەناوببا یان‬ ‫راستر الوازی بکات‪.‬‬ ‫لەش����ەوە کورتەک����ەی ‪ ١٦‬تەم����وزدا ئەو‬ ‫پێش����بینیانە هاتن����ە دی‌و س����وپا دەس����تی‬ ‫بەکودەتایەک����ی چاوەڕواننەک����راو ک����رد کە‬ ‫بەهۆی ئەوەی زوربەی سوپاو پۆلیس‌و میتی‬ ‫تورک����ی لەگ����ەڵ نەبو‪ ،‬بەخێرایی شکس����تی‬ ‫هێن����او کۆنت����ڕۆل کرا‪ .‬کودەتاکە شکس����تی‬ ‫هێن����او ئەردوگانیش لەلێدوانێکی ترس����ناکدا‬ ‫گوتی ئەم کودەتایە دیاریەکی ئاسمانییە بۆ‬ ‫ئەوەی هەمو ناپاکەکان لەنابەرین‪ .‬ش����ەوی‬ ‫کورت����ی کودەتا جێگەی خۆی دا بەش����ەو و‬ ‫رۆژی درێ����ژی پاکتاوکردنی ناپاکەکان‪ ،‬نەک‬ ‫هەر لەس����وپا بەڵکو لەدادوەرو مامۆستایان‌و‬ ‫تەنانەت رێکخراوەکانیش����دا‪ .‬هەمو شتەکان‬ ‫ئەڵێن دیاریە ئاسمانیەکەی ئەردۆگان بریتیە‬ ‫لەهەلێکی دۆزەخیانە بۆ لێدانی هەمو نەیارو‬ ‫ئەو هێزو کەس����انەی بەجۆریک لەجۆرەکان‬ ‫لەگەڵ سیاسەتی ئەردوگاندا نین‌و بەشێوەی‬ ‫جی����اواز ناکۆک����ن لەگەڵیدا‪ .‬ئ����ەوەی رون‌و‬ ‫ئاش����کرایە ئەوەی لەدوای کوده‌تا رو ئەدات‬ ‫هیچ پەیوەندیەکی راس����تەوخۆی بەکودتاوە‬ ‫نیە‪ .‬چونک����ە هیچ لۆژیکێ����ک قەبوڵی ئەوە‬ ‫ناکات پ����اش نیورۆژ لەکودەتا ئەوە زانرابێت‬ ‫کە پتر لەدو هەزار دادوەرو سەدان مامۆستا‬ ‫ل����ەم کودتایەوە تێ����وە گالون‪ .‬ئەوەی رونە‬ ‫ئەوەیە دیاریە ئاسمانیەکەی ئەردوگان بریتیە‬ ‫لەقۆزتن����ەوەی هەلی کودەتا بۆ ئەوەی هەمو‬ ‫ئەو کەس‌و گروپ‌و هێزانە البدات کە گومانی‬ ‫لێیان هەیە کە لەگەڵی کۆک نین‪ .‬ئەردۆگان‬ ‫سەرقاڵی دروستکردنی تورکیایەکی تازەیە کە‬ ‫سوپاو پۆلیس‌و میت‌و دادگاو پەروەردەکەی‬ ‫بەت����ەواوی لەژیر کۆنتڕۆڵی خۆیدایە‪ .‬واڵتێک‬ ‫ک����ە س����ەرجەم دەس����ەاڵتەکانی لەخ����ودی‬ ‫ئەردوگان����دا کورت ئەبێتەوەو بەویش کۆتایی‬ ‫دێت‪ .‬بەس پرسیارەکە ئەوەیە ئایا ئەردۆگان‬ ‫ئەتوانێت تا سەر بەمشێوەیە بەردەوام بێت؟‬ ‫ئەگ����ەر بەردەوامیش بێت تورکیا بەرەو کوێ‬ ‫هەنگاو ئەنێت؟ وەاڵمی ئەو پرسیارانە داهاتو‬ ‫ئەیدات����ەوە‪ .‬بەاڵم یەک ش����ت رونە زۆرجار‬ ‫لەمێژودا رویداوە ستەمکارەکان بەپشتگیری‬ ‫خەڵ����ک‌و الیەنگریان حوکمـڕانی����ان کردوە‪.‬‬ ‫دیکتاتۆری خەڵکویست‪ ،‬یەکێکە لەسیماکانی‬ ‫زۆرێک لەو دیکاتۆرە گەورانەی بەپش����تگیری‬ ‫جەماوەرو الیەنگری����ان حوکمڕانیان کردوە‪،‬‬ ‫رەنگە دیارترین نمونەیان کە لەوس����اوە بوە‬ ‫بەپەندێک����ی گ����ەورە بۆ یەکێ����ک لەقوڵترین‬ ‫قەیرانەکانی خودی سیستەمی دیموکراسی‪،‬‬ ‫هیتلەر بێت‪ .‬ستەمکاری هەڵبژێراو بەردەوام‬ ‫یەکێک بوە لەو مەترس����یانەی دیموکراس����ی‬ ‫لەگەڵ خۆی����دا ئەیهێنێت‌و یەکێکیش����ە لەو‬ ‫گرفتانەی دیموکراسی کە زۆرێک بیریارەکان‬ ‫هەوڵیانداوە بەڕێگەو پێشنیاری جیاواز رێگەی‬ ‫لێبگ����رن‪ .‬تورکیا لەدوای کودەت����اوە بەرەو‬ ‫ستەمکارێکی هەڵبژێراو هەنگاو ئەنێت‪.‬‬

‫‪12‬‬

‫)‪ )537‬سێشه‌مم ‌ه ‪2016/7/26‬‬

‫سۆسیۆلۆژیای ژیانی رۆژانە‪ :‬وتاری حه‌وته‌م‬

‫‪birura. awene@gmail. com‬‬

‫بیروڕا‬

‫پیشەسازی دروستکردنی نوخبە‪ ...‬نوخبە وەک رەعیەت‬ ‫مه‌ریوان وریا قانع‬ ‫سەرەتا‬ ‫لەدونیای دوای راپەڕیندا کۆمەڵێک نوخبە‬ ‫دروس����تدەبن کە پێشتر لەمێژوی ئێمەدا نە‬ ‫بونیان هەبوە‪ ،‬نە دروستبونیشیان بەهەمان‬ ‫ئەو میکانیزمانە بوە کە لەدوای ڕاپەڕینەوە‬ ‫دروس����تدەبن‪ .‬ئ����ەو رۆڵ‌و ئەرکان����ەش کە‬ ‫نوخب����ەکان لەن����او ژیان����ی کۆمەاڵیەتییدا‬ ‫پێیاندەسپێردرێت تەواو نوێن‌و لەقۆناغەکانی‬ ‫پێشتردا لەئارادا نەبون‪ .‬هەروەها میکانیزم‌و‬ ‫ئاسۆکانی گەشەکردن‌و بەروەپێشەوەچونی‬ ‫ئەم نوخبانەش تازەن‌و پێش����تر بەو فۆرم‌و‬ ‫ناوەڕۆک����ەوە بونیان نەب����وە‪ .‬دونیای دوای‬ ‫راپەڕین لەهەم����و بوارەکاندا نوخبەی تازە‬ ‫دروستدەکات‪ ،‬لەوانەش‪ :‬نوخبەی سیاسیی‪،‬‬ ‫نوخب����ەی ئابوریی‪ ،‬نوخبەی س����ەربازیی‪،‬‬ ‫نوخب����ەی ئەمنی����ی‪ ،‬نوخب����ەی میدیایی‪،‬‬ ‫نوخب����ەی دینی����ی‪ ،‬نوخب����ەی ئەخالقیی‪،‬‬ ‫نوخبەی کولتوریی‌و نوخبەی رۆش����نبیریی‪.‬‬ ‫ئ����ەم نوس����ینە هەوڵدانێکی س����ەرەتاییە‬ ‫ب����ۆ خوێندن����ەوەی پرۆس����ە جیاوازەکانی‬ ‫دروس����تبونی ئەو نوخبانەو ئەو پرس����یارە‬ ‫سەرەکییەشی دەیکات پرسیارە دەربارەی‬ ‫چۆنیەت����ی دروس����تبونی ئ����ەو نوخبان����ەو‬ ‫چییەتی ئەو پەیوەندییانەی بەدەسەاڵتەوە‬ ‫گرێیان ئەدات؟‬ ‫نوخبەچییە؟‬ ‫لەزانس����تی کۆمەڵناس����یدا نوخب����ە بەو‬ ‫کەمین����ە خ����اوەن نف����وزو کاریگەریی����ە‬ ‫دەگوترێت ک����ە پێگەیەک����ی کۆمەاڵیەتیی‬ ‫ب����ەرزی هەی����ەو کاریگەری لەس����ەر توێژو‬ ‫هێزە کۆمەاڵیەتییەکان����ی تر هەیە‪ .‬ئەمانە‬ ‫ئەو کەس����انەن ک����ە ناوەن����دە گرنگەکانی‬ ‫دەس����ەاڵت لەناو کایەو بوارە جیاوازەکاندا‬ ‫دەگرنەدەس����ت‪ .‬لەو کەس����انە پێکدێن کە‬ ‫بە بەراورد بەکەس����انیتری ن����او کۆمەڵگا‪،‬‬ ‫بەتوانات����رو لێهاتوترو ش����ارەزاترن‌و رۆڵی‬ ‫س����ەرکردایەتیکردن لەبوارەکان����ی خۆیاندا‬ ‫دەبین����ن‪ .‬چەمکی نوخبە یەکێکە لەچەمکە‬ ‫سەرەکییەکانی ناو سۆسیۆلۆژیای سیاسیی‌و‬ ‫باسکردنیش����ی لەچوارچێوەی باس����کردنی‬ ‫دەس����ەاڵت‌و چین‌و هێزە کۆمەاڵیەتییەکاندا‬ ‫دێ����ت‪ .‬ش����یکردنەوەی دی����اردەی نوخبە‬ ‫بەش����ێکە لەش����یکردنەوەی سیس����تمی‬ ‫سیاسیی‌و چۆنیەتی دروستبون‌و رێکخستن‌و‬ ‫دابەش����کردنی دەس����ەاڵتەکان بەش����ێکە‬ ‫لەش����یکردنەوەی دروستکردنی ئەو بەشەی‬ ‫کۆمەڵگا کە بەکردەوە دەزگاو ناوەندو پێگە‬ ‫گرنگەکان بەڕێوەدەب����ات‪ .‬بەکورتی نوخبە‬ ‫هێمای����ە بۆ ئەو کەمین����ە کۆمەاڵیەتییانەی‬ ‫لەکۆمەڵگادا ئامادەن‌و دەسەاڵت‌و نفوزێکی‬ ‫دیاریکراوی����ان هەیەو ل����ەزۆر روەوە رۆڵی‬ ‫س����ەرکردایەتیکردنی کۆمەڵگا لەئاس����ت‌و‬ ‫بواری جیاوازدا‪ ،‬دەگێڕن‪.‬‬ ‫دروستبونی نوخبەکانی دوای راپەڕین‬ ‫وەک وتم دونی����ای دوای راپەڕین دونیای‬ ‫دروس����تبونی کۆمەڵێک نوخبەی جیاوازە‪،‬‬ ‫دروس����تبونی ئەم نوخبانە لەم شەش تێزە‬ ‫سەرەکییەدا پێشکەشدەکەم‪.‬‬ ‫یەکەم‪ ،‬دروس����تبونی نوخب����ە لەدونیای‬ ‫دوای راپەڕیندا پرۆس����ەیەکی کۆمەاڵیەتیی‬ ‫زۆر تایبەت ئاراستەی دەکات کە پەیوەندی‬ ‫بەتوان����او لێزانی����ی‌و بەه����رەو زۆرێکی تر‬ ‫لەئاکارە کەس����ییە تایبەتیەکانی ئەندامانی‬ ‫ئەو نوخبەیەوە نییە‪ ،‬بەڵکو کۆمەڵێ گەمەو‬ ‫پەیوەندی سیاس����یی‌و بنەماڵەیی‌و حزبیی‬ ‫لەپشتی دروستبونیانەوەیە‪ ،‬کە وەالی رەها‬ ‫بۆ کەس‌و پارت‌و بنەماڵ����ە حوکمڕانەکانی‬ ‫کوردستان ژێرخانە سیاسیی‌و کۆمەاڵیەتیی‌و‬ ‫میهەنیەکەی دەستنیش����اندەکات‪ .‬ئەمەش‬ ‫مان����ای ئ����ەوەی بەش����ی ه����ەرەزۆری ئەو‬ ‫نوخبانەی لەکوردس����تاندا پێگە سیاسیی‌و‬ ‫ئابوری����ی‌و یاس����ایی‌و دەزگای����ی‌و دینیی‌و‬ ‫رۆش����نبیریی‌و میدیایی����ە گرنگەکانی����ان‬ ‫لەژێردەستدایە‪ ،‬کەس����انێکن نە لێهاتویی‌و‬ ‫نە تواناو نە ش����ارەزایی لەپشتی پرۆسەی‬ ‫”بەنوخبەبون“یانەوە نییە‪ ،‬بەدەستهێنانی‬ ‫پێگەکانی����ان بەناو ملمالنێیەکی یاس����ایی‌و‬ ‫ئەخالقیی ئ����ازادا تێنەپەڕیوە کە کەس����ە‬ ‫بەهرەمەندو بەتواناکانی لەکەس����ە بێتواناو‬ ‫بێبەهرەکان جیاکردبێتەوە‪ .‬خاڵێک گرنگە‬ ‫لێرەدا ئاماژەی پێبکەی����ن ئەوەیە النیکەم‬ ‫بەش����ێک لەئەندامانی ئ����ەم نوخبە تازانە‪،‬‬ ‫نوخبەبونیان لەڕێگای کەس����وکارو خێزان‌و‬

‫بنەماڵ����ەوە بۆ نەماوەتەوە‪ ،‬بەڵکو ئینتیماو‬ ‫وەالئی سیاس����یی دروس����تیکردون‪ .‬هەمو‬ ‫ئەمانە وادەکەن دروس����تبونی ئەم نوخبانە‬ ‫لەکوردس����تاندا بەش����ێک بێت لەپرۆسەی‬ ‫دروس����تبون‌و خۆبەهێزکردن‌و شکڵبەندیی‬ ‫هێ����زە دەس����ەاڵتدارو حوکمڕانەکەی دوای‬ ‫راپەڕین خۆی‪ .‬دروس����تکردن‌و بەکارهێنانی‬ ‫سەرجەمی نوخبەکانە بۆ بەهێزبونی پێگەی‬ ‫حوکمڕانیی نوخبەسیاسییە بااڵدەستەکە‪.‬‬ ‫تێ����زی دوه����ەم‪ ،‬ئەو دۆخەی س����ەرەوە‬ ‫وادەکات ئ����ەم نوخبە تازانە لەقورس����اییە‬ ‫کۆمەاڵیەتیی‌و سیاس����ییە الوازەکەی خۆیان‬ ‫تێبگەن‌و پرۆسەی دروستبون‌و گەشەکردنی‬ ‫خۆیان بەباش����ی بناسن‪ .‬ئەم نوخبە تازانە‬ ‫ئەو راس����تییە باش دەزانن ک����ە لێهاتویی‌و‬ ‫ش����ارەزایی‌و لێزانیی‪ ،‬یان هۆش����یارییەکی‬ ‫پێش����کەوتو و ئایندەیی تایبەت‪ ،‬نەیکردون‬ ‫بەنوخب����ە‪ ،‬بۆی����ە خۆی����ان وەک هاواڵتیی‬ ‫خ����اوەن م����اف‌و بەرپرس����یارێتی نابینن‪،‬‬ ‫بەڵکو خۆی����ان زیات����ر وەک”ش����ێوازێکی‬ ‫نوێ����ی رەعیەت“ دەبینن ک����ە وەالئی رەها‬ ‫دروس����تیکردون‌و وردەکارییەکان����ی ژیانی‬ ‫سیاسیی‌و کۆمەاڵیەتیی‌و ئابورییان بەدەستی‬ ‫سەروەرەکانیانەوەیە‪ .‬واتە بەدەستی کەسە‬ ‫بەهێزەکانی ناو ئەو سیستمە سوڵتانییەوەیە‬ ‫کە لەڕێگای بەڕەعیەتکردنی نوخبەکانەوە‪،‬‬ ‫خەریکی بەڕەعیەتکردنی هەمو کۆمەڵگایە‪.‬‬ ‫بەاڵم ئەمانە کە دەبن بەڕەعیەت لەبەردەمی‬ ‫حوکمڕانان����دا‪ ،‬دەب����ن بەپۆلیس بەس����ەر‬ ‫کۆمەڵگاوە‪.‬‬

‫سەرکردە‬ ‫سەربازییەکان‌و‬ ‫ئەو نوخبەیەی‬ ‫سەرجەمی کایەکە‬ ‫بەڕێوەدەبەن‬ ‫جەنەڕاڵە‬ ‫شارەزاو ئەفسەرە‬ ‫پیشەییەکانی ناو‬ ‫کایەکە نین‪ ،‬بەڵکو‬ ‫کوڕو براو خزم‌و‬ ‫کەسی نوخبە‬ ‫بااڵدەستەکە‬ ‫خۆیانن‬ ‫تێزی س����ێهەم‪ ،‬ئ����ەم نوخبان����ە چونکە‬ ‫هەمویان وەالئاتی سیاسیی جیاواز بۆ هێزی‬ ‫سیاسیی‌و کەسایەتی خاوەن نفوزی جیاوازو‬ ‫باڵی جی����اوازی ناو پارتە سیاس����ییەکان‪،‬‬ ‫لەپش����تی پرۆس����ەی بەنوخبەبونیانەوەیەو‬ ‫ئ����ەو وەالئات����ە کردون����ی بەئەندامی ئەم‬ ‫ی����ان ئەو نوخب����ە‪ ،‬نەک هەبون����ی دیدێکی‬ ‫گش����گتیرو بیرکردن����ەوە لەپرۆژەیەک����ی‬ ‫کۆمەاڵیەتی����ی کە ژیانی گش����تیی کۆمەڵگا‬ ‫کۆڵەکە سەرەکییەکەی بێت‪ ،‬بۆیە هەرگیز‬ ‫نەیانتوانیوەو ناش����توانن وەک نوخبەیەکی‬ ‫یەکگرت����و و هاریکارو گش����تیی کاربکەن‪.‬‬ ‫نوخبە جیاوازەکان ناتوانن وەک”نوخبەیەکی‬ ‫هاوشێوە“ ئامادەبن کە ئەوەی بەیەکیانەوە‬ ‫گرێئ����ەدات توان����او ش����ارەزایی‌و لێهاتویی‬ ‫هاوبەش‌و چونیەک بێت‪ ،‬کە یەک مەبەست‬ ‫یان یەک پ����رۆژە یان یەک س����تراتیژیەتی‬ ‫سیاس����یی هاوب����ەش ئاراس����تەیان بکات‪.‬‬ ‫بەکورت����ی نوخبەکان����ی دوای ڕاپەڕین نە‬ ‫دەتوان����ن دیدێکی هاوبەش دروس����تبکەن‪،‬‬ ‫نە ش����ێوازێکی هاوبەشی کاری پێکەوەیی‪،‬‬ ‫نە کۆمەڵێک بنەماو رێس����ای هاوبەش‪ ،‬نە‬ ‫ئەخالقیاتێکی کۆمەاڵیەتیی هاوش����ێوە‪ ،‬کە‬ ‫بتوانن هەموی����ان بەیەکدییەوە کۆبکەنەوە‪.‬‬ ‫لەس����ەرو هەموانیش����ەوە ئ����ەم نوخب����ە‬ ‫پارچەپارچ����ەو دابەش����بوانە ناتوانن النی‬ ‫هەرەکەمی ئومێدو مەبەستیی هاوبەشیشیان‬ ‫هەبێ����ت‪ .‬بەش����ێک لەپارچەپارچەبون����ە‬ ‫زۆرو قوڵەکان����ی دونیای ئێم����ە پەیوەندی‬ ‫بەپارچەپارچەبونی نوخبەکانەوە هەیە‪.‬‬ ‫تێ����زی چوارەم‪ ،‬هەم����و ئەمانە وادەکەن‬

‫ئ����ەم نوخبان����ە خاوەن����ی دینامیکیەت����ی‬ ‫ناوەکی����ی‌و س����ەربەخۆی خۆی����ان نەب����ن‪.‬‬ ‫لەدەرەوەی ئەو وەالو پەیوەندییانەشدا کە‬ ‫بەهێزە دەسەاڵتدارەکانەوە گرێیان ئەدەن‪،‬‬ ‫هێزێکی سەربەخۆو کاریگەر نەبن‌و نەتوانن‬ ‫بب����ن بەڕوبەرێک بۆ کۆکردن����ەوەی بکەرە‬ ‫سیاس����یی‌و مەدەنیی‌و دینیی‌و رۆشنبیرییە‬ ‫جیاوازەکان بەیەک����ەوە لەدەوری کۆمەڵێک‬ ‫پرۆژە سەبارەت بەسەرلەنوێ رێکخستنەوەو‬ ‫داڕش����تنەوەی”ژیانی گشتیی“بەشێوەیەکی‬ ‫دادپەروەرانەترو پلورالترو دیموکراسیانەتر‪.‬‬ ‫تێزی پێنجەم‪ ،‬ئەو نوخبانە چونکە پێگە‬ ‫سیاسیی‌و سۆسیۆلۆژییە الوازەکەی خۆیان‬ ‫باش دەناس����ن‪ ،‬بۆیە روانینیان بۆ خۆیان‪،‬‬ ‫روانین����ی نوخبەیەک نییە ب����اوەڕی بەهێزو‬ ‫توان����او لێهاتویی‌و خەون‌و چاوەڕوانییەکانی‬ ‫خ����ۆی هەبێ����ت‪ ،‬بەڵکو هەموی����ان خۆیان‬ ‫وەک درێژک����راوەی هێزێ����ک ل����ەدەرەوەی‬ ‫خۆیان����دا دەبینن‪ ،‬کە توان����ای هەمو جۆرە‬ ‫یاریکردنێک����ی پێیان هەی����ە‪ .‬بەمانایەکی‬ ‫دیکە ئەم نوخبانە هێزێک نین بتوانن رۆڵی‬ ‫ناوکۆییەک����ی کۆمەاڵیەتیی‪ ،‬ی����ان پردێک‬ ‫ببینن‌و هێزە ناکۆکەکان‌و بەش����ە ناڕازیی‌و‬ ‫جیاوازەکان����ی کۆمەڵگا ل����ەدەوری خۆیان‬ ‫کۆبکەنەوە‪ ،‬ئەم����ەش وادەکات کاریگەریان‬ ‫لەسەر گش����تێتی ژیانی کۆمەاڵیەتیی تەواو‬ ‫الوازو پەراوێزیی بێت‪.‬‬ ‫تێزی شەش����ەم‪ ،‬ئەوەی لەدونیای دوای‬ ‫راپەڕیندا رودەدات تەنها گۆڕانی ”نوخبەی‬ ‫سیاسیی“ نییە‪ ،‬ئەوەی جاران پێیان دەوت‬ ‫نوخبەی”پێش����ڕەو“و ”تەلیعە“ی کۆمەڵگا‬ ‫ب����ۆ چینێکی کۆمەاڵیەتیی ن����وێ کە هەمو‬ ‫ش����ێوازەکانی س����ەرمایەی لەکوردس����تاندا‬ ‫مۆنۆپۆڵک����ردوەو هەم����و ئامرازەکان����ی‬ ‫بەکارهێنانی توندوتیژیشی لەژێردەستدایە‪،‬‬ ‫بەڵک����و یەکێک لەو کارە ترس����ناکانەی کە‬ ‫ئەنجامیداوەو بەردەوامیش ئەنجامیئەدات‪،‬‬ ‫بریتیی����ە لەنوخبەخس����تنی نوخب����ەکان‪،‬‬ ‫رێگرتنە لەدروستبونی نوخبەی سەربەخۆو‬ ‫ئازاد لەدەرەوەی کۆنترۆڵ‌و س����تراتیژیەتی‬ ‫حوکمڕانی����ی‌و ئیش����کردنی خۆیان����داو‬ ‫دروستکردنی کۆمەڵێک ”نوخبەی ساختە“‪.‬‬ ‫ئیش����ی ئ����ەم نوخبە س����اختانەش بریتییە‬ ‫لەخەس����اندن‌و بەیدەس����تکردنی کۆمەڵگاو‬ ‫رێگەگرت����ن ل����ەوەی کۆمەڵ����گا بتوانێ����ت‬ ‫لەدەرەوەی ستراتیژە گەورەکانی دەسەاڵتدا‬ ‫بیربکاتەوەو بژی‪.‬‬ ‫چۆنیەتی کارکردنی کایەکان‬ ‫ئ����ەو پرۆس����انەی س����ەرەوە لەدونی����ای‬ ‫دوای راپەڕین����دا هی����چ کایەی����ەک لەکایە‬ ‫کۆمەاڵیەتییەکان����ی دونی����ای ئێم����ە ن����ە‬ ‫کایەی س����ەربەخۆ ب����ون‪ ،‬ن����ە توانیویانە‬ ‫بەسەربەخۆیی کاربکەن‪ .‬گروپە حوکمڕان‌و‬ ‫دەس����ەاڵتدارەکان‪ ،‬بەش����ێوازی جی����اواز‪،‬‬ ‫نوخب����ەی س����اختەیان دروس����تکردوەو‬ ‫لەڕێگای ئەوانەوە دەس����تیان خستۆتە ناو‬ ‫س����ەرجەمی کایەکانەوەو نەیانهێشتوە هیچ‬ ‫یەکێکیان بەپێی یاس����او بەهاو ئەخالقیاتە‬ ‫ناوەکییەکان����ی خۆی کارب����کات‪ .‬هەروەها‬ ‫رێگربون لەوەی ئەو کایان����ە بتوانن بەهاو‬ ‫س����ەرمایەی ناوەکیی س����ەربەخۆ بەخۆیان‬ ‫دروستبکەن‌و ئەو بەهاو سەرمایانە ملمالنێ‌و‬ ‫هاری����کاری‌و گەش����ەکردنی ن����او کایەکان‬ ‫بەڕێوەبب����ەن‪ .‬ب����ۆ نمونە ئەگ����ەر کایەی‬ ‫ئاب����وری وەربگرین‪ ،‬لێرەدا ش����تێک بەناوی‬ ‫ئابورییەک����ی ئازادەوە بونی نییە کە پێگەو‬ ‫میکانیزمە س����ەرەکییەکانی لەژێردەس����تی‬ ‫نوخبە سیاس����ییە بااڵدەس����تەکەدا نەبێت‌و‬ ‫ئەوان ئەوە دیاری نەکەن ئەو ئابورییە چۆن‬ ‫کاربکات‪ .‬ئەگەر کایەی سەربازی وەرگرین‪،‬‬ ‫سەرکردە س����ەربازییەکان‌و ئەو نوخبەیەی‬ ‫سەرجەمی کایەکە بەڕێوەدەبەن‪ ،‬جەنەڕاڵە‬ ‫شارەزاو ئەفسەرە پیشەییەکانی ناو کایەکە‬ ‫نین‪ ،‬بەڵکو کوڕو براو خزم‌و کەسی نوخبە‬ ‫بااڵدەس����تەکە خۆیانن‪ .‬گ����ەر کایەی میدیا‬ ‫وەربگری����ن‪ ،‬جگە لەوەی زیاد ‪% ٩٥‬میدیای‬ ‫دونی����ای دوای راپەڕین یان میدیای حزبییە‬ ‫یان میدیای س����ێبەر‪ ،‬ئ����ەو نوخبەیەی کە‬ ‫کای����ەی میدی����ا بەڕێوەدەب����ەن‪ ،‬میدیاکارە‬ ‫شارەزاو بەتواناکان نین‪ ،‬بەڵکو ئەوانەن کە‬ ‫حزب‌و نوخبەی دەس����ەاڵتدار دایناون‌و بەو‬ ‫ش����ێوەیە بەکاریاندەهێنێت کە دەخوازێت‪.‬‬ ‫بەکورتییەک����ەی ئێم����ە لەدونی����ای دوای‬ ‫راپەڕیندا لەبەردەم واقیعێکی کۆمەاڵیەتیی‌و‬ ‫سیاس����یی‌و رەمزیداین‪ ،‬ک����ە کایەکانی ناو‬ ‫ئ����ەو واقیعە لەناوەوە پەکخ����راون‌و لۆژیکی‬ ‫ئیش����کردنیان لەلۆژیکێک����ی ناوەکیی����ەوە‬ ‫گۆڕاوە بۆ لۆژیکێک����ی دەرەکیی‌و پڕکراون‬ ‫لەنوخبەی س����اختەی ئاراستەکراو‪ .‬ئەمەش‬ ‫وایکردوە هیچ کایەیەک لەناو خۆیدا توانای‬ ‫بەرهەمهێنانی نوخبەی سەربەخۆی نەبێت‌و‬ ‫نوخبەکان����ی ن����اوی کردەیەک����ی دەرەکیی‬ ‫دروس����تینبکات ک����ە زۆرج����ار لۆژیکی ئەو‬ ‫کردەیە تەواو ناکۆک����ە بەلۆژیکی ناوەکیی‬ ‫ئەو کایانە‪.‬‬

‫چوار شێواز لەسەرمایە‬ ‫لەهەم����و کۆمەڵگایەکدا النیک����ەم چوار‬ ‫شێوازی سەرەکیی س����ەرمایە ئامادەن کە‬ ‫بریتین لەس����ەرمایەی ئابوری‪ ،‬س����ەرمایەی‬ ‫کۆمەاڵیەتی����ی‪ ،‬س����ەرمایەی مەعریفی����ی‌و‬ ‫س����ەرمایەی رەمزیی‪ .‬کێشەی ژمارە یەکی‬ ‫کوردس����تان لەوەدایە کە بەشی هەرە زۆری‬ ‫ئەم سەرمایانە س����ەرمایەی مۆنۆپۆڵکراون‬ ‫لەالیەن نوخبە دەسەاڵتدارە حوکمڕانەکەوە‪.‬‬ ‫ئابوریی س����ەرەکیی لەکوردستاندا ئابوری‬ ‫نەوتەو ئەم ئاب����وری نەوتەش کورتبۆتەوە‬ ‫بۆ ئابوریەکی حزبی����ی‌و خێزانیی‪ .‬هەندێک‬ ‫سەرمایەی رەمزیی تایبەت لەدونیای دوای‬ ‫راپەڕین����دا پەکینەخ����راوە‪ ،‬هەندێکی نوێ‬ ‫دروستکراوە‪ .‬سەرمایەی مەعریفیی گەرچی‬ ‫ئەو نرخەی جارانی نەماوە‪ ،‬بەاڵم ئەوەشی‬ ‫کە م����اوە ش����ێوازی وەگەڕخس����تنەکەی‌و‬ ‫ئ����ەو دەزگایانەی ک����ە پێویس����تە تیایاندا‬ ‫دەستبەکاربن‪ ،‬مۆنۆپۆڵکراون‪ ،‬ئیتر لەزانکۆو‬ ‫قوتابخانەو پەیمانگاکانەوە بیانگرە‪ ،‬بۆ ئەو‬ ‫دەزگایانەی تر کە وەک ناوەندی لێکۆڵینەوەو‬ ‫ناوەندی فەرهەنگی����ی‌و کولتوریی ئامادەن‪.‬‬ ‫سەرمایەی کولتوریی سەرمایەیەکە بەشێکی‬ ‫گەورەی دەزگاو ڤێستیڤاڵە ئاراستەکراوەکان‬ ‫بەرهەمیاندەهێن����ن‌و باڵویان دەکەنەوە‪ ،‬یان‬ ‫ئەو گروپ����ە کولتورییانەی کە بەئاش����کراو‬ ‫بەنهێنی لەباوەش����ی ئەم ی����ان ئەو پارت‌و‬ ‫رێکخراو و کەس����ایتی سیاس����یدا ئامادەن‪.‬‬ ‫هەمو ئەمانەش دیس����انەوە سەرچاوەیەکی‬ ‫ت����ری رێگرتن����ە لەدروس����تبونی نوخبەی‬ ‫سەربەخۆو کاریگەر لەواڵتەکەدا‪.‬‬ ‫نەمانی”هاوبەشی“کۆمەاڵیەتیی‬ ‫ئ����ەو دۆخانەی لەس����ەرەوە باس����کران‬ ‫وادەک����ەن ئ����ەم نوخبانە نەتوانن گەش����ە‬ ‫بەدیدێک����ی هاوب����ەش بۆ گش����تێتی ژیانی‬ ‫سیاس����یی‌و کۆمەاڵیەتی����ی‌و فەرهەنگی����ی‬ ‫ب����دەن‪ .‬هەروەها نەتوانن کۆمەڵێک پێوەرو‬ ‫بەه����ای هاوبەش����یش دروس����تبکەن ک����ە‬ ‫النیکەم خودی نوخبەکان خۆیان لەدەوری‬ ‫کۆببنەوە‪ .‬لەهەمویش����ی ترسناکتر ئەوەیە‬ ‫ئەم نوخبان����ە ناتوانن”ئەجندایەکی مێژویی‬ ‫هاوبەش“بەرهەمبهێن����ن کە دەستنیش����انی‬ ‫ئەولەویەتەکان����ی ئ����ەو کۆمەڵگایە بکات‪.‬‬ ‫ئەم����ەش جارێک����ی دیک����ە توان����ای کاری‬ ‫پێکەوەی����ی نوخب����ەکان وێرانت����ر دەکات‌و‬ ‫وادەکات هیچ یەکێکی����ان نەتوانێت لەگەڵ‬ ‫ئەویدیکەیاندا کاربکات‪ .‬دۆخەکە بەڕادەیەکە‬ ‫تەنانەت لەن����او یەک نوخبەدا توانای کاری‬ ‫پێکەوەیی‌و کۆبونەوە ل����ەدەوری ئەجێنداو‬ ‫پرۆژەیەک����ی مێژوی����ی‌و دەس����تەجەمعیی‬ ‫بون����ی نەبێت‪ .‬با رۆش����نبیران وەک نمونە‬ ‫وەربگرین‪.‬‬ ‫لەناو رۆش����نبیرانی دونیای دوای کەوتنی‬ ‫رژێمەکەی س����ەدام حوسەین‌و پەرەسەندنی‬ ‫ئابوریی نەوتدا‪ ،‬ش����تێک بونی نامێنێتەوە‬ ‫بەن����اوی پرۆژەیەک����ی دەس����تەجەمعییەوە‬ ‫بتوانێت رۆش����نبیران کۆبکات����ەوە‪ ،‬زۆربەی‬ ‫هەرەزۆری رۆشنبیران یان دەبنە تاکەکەسیی‬ ‫دابڕاو و س����ەرقاڵ بەکارە شەخس����ییەکانی‬ ‫خۆیانەوە‪ ،‬یان لەگروپ‌و دەس����تەی بچوک‌و‬ ‫تایبەتدا کۆدەبنەوە(کە زۆرجار سایکۆلۆژیا‪،‬‬ ‫نە توان����ای فیکریی‌و تیوری����ی تێپەڕاندنی‬ ‫گۆڤاری رەهەند دەیانجوڵێنێت)‪ .‬کەسانێک‬ ‫دروستدەبن لەدەوری ئەم یان ئەو نوسەرو‬ ‫فەیلەس����وفی خۆرئاوایی کۆدەبنەوەو هەمو‬ ‫رەخنەکردنێکی ئەو فەیلەسوف‌و نوسەرانە‬ ‫بەتەکفیرکردنێک����ی فیک����ری‌و زۆرج����ار‬ ‫ئەخالقیش دەزان����ن‪ ،‬هەندێکی تر لەدەوری‬ ‫یۆنانی کۆن‌و ئەرستۆو ئەفالتون کۆدەبنەوەو‬ ‫ئەوانیتر لەدەوری ئەم یان ئەو رۆشنبیریی‬ ‫دینی ئێرانی����ی یان هیندیی‪ ،‬کەس����انێکی‬ ‫دیکەش جگ����ە لەخۆیان هەم����و کورد یان‬ ‫بەفاشیست یان بەگەمژە دەناسن‌و بەچەپ‌و‬ ‫راستدا قسە بەلیبرالیزم‌و کاپیتالیزم دەڵێن‪،‬‬ ‫هەندێکی دیکە دیوارێک‪ ،‬نا شورایەکی گەورە‬ ‫لەنێوان فیکرو سیاسەتدا پێشنیار دەکەن‌و‬ ‫دەبنە هەڵگری گوتاریی بەناسیاس����یکردنی‬ ‫هەمو شتێکی دونیای ئێمە‪ ،‬هەندێکی دیکە‬ ‫رێگای عیرفانی����ەت دەگرنە بەر بەبێئەوەی‬ ‫واز لەپێ����دراوە ه����ەرە س����ەرەکییەکانی‬ ‫کۆمەڵگای بەرخۆریی بهێنن‌و کەس����انێکی‬ ‫دیک����ەش رەخن����ەی مۆدێرن����ە دەکەن بەو‬ ‫لۆژیک����ەی هەندێ����ک خوێن����دەواری دینی‬ ‫ئێرانی����ی‌و هیندیی دەیک����ەن‪ ،‬بڕێکی دیکە‬ ‫دەکەونە دوای خوێندەوارە س����ەلەفییەکانی‬ ‫س����عودییەو تا ئەمڕۆش بەدەوری س����ەید‬ ‫قوتبدا دەخولێنەوە‪ ،‬هت����د‪ ...‬زۆرینەیەکی‬ ‫بێدەنگ‌و بێکێشەش هەن کە پەیوەندییەکی‬ ‫ئەوتۆیان بەژیانی گشتییەوە نەماوە‪ ،‬ئەمە‬ ‫جگە لە لەش����کرێک لەڕۆشنبیریی بەیعە کە‬ ‫دەس����ەاڵت چۆنی بوێت‌و کەی بیەوێت بەو‬ ‫ش����ێوەیە بەکاریاندەهێنێ����ت‪ .‬هیچ کۆمەڵە‬ ‫ئامانج‌و چاوەڕوانییەکی هاوبەش ئەم نوخبە‬ ‫رۆش����نبیرییەو رۆڵ‌و کارەکانیان بەیەکەوە‬ ‫کۆناکاتەوە‪.‬‬

‫زیاد ‪% ٩٥‬میدیای‬ ‫دونیای دوای‬ ‫راپەڕین یان میدیای‬ ‫حزبییە‬ ‫یان میدیای سێبەر‬ ‫ئەو نوخبەیەی‬ ‫کە کایەی میدیا‬ ‫بەڕێوەدەبەن‬ ‫میدیاکارە شارەزاو‬ ‫بەتواناکان نین‬ ‫بەڵکو ئەوانەن کە‬ ‫حزب‌و نوخبەی‬ ‫دەسەاڵتدار‬ ‫دایناون‌و‬ ‫بەو شێوەیە‬ ‫بەکاریاندەهێنێت‬ ‫کە دەخوازێت‬ ‫دورکەوتنەوە لەکۆمەڵگا‬ ‫ئەگەر بکرێت ئەو دۆخەی سەرەوە لەیاسا‬ ‫یان لەمۆدێلێکی بااڵدەس����تدا کۆبکەینەوە‪،‬‬ ‫دەکرێت بڵێین یاسای سەرەکیی کارکردنی‬ ‫نوخبە جیاوازەکانی ئەمڕۆکەی کوردس����تان‬ ‫یاس����ای”دورکەوتنەوەیە لەکۆمەڵ����گا“‪،‬‬ ‫پش����تکردنە”ژیانی گش����تیی“و چەمانەوەیە‬ ‫بەس����ەر”ژیانی تایب����ەت“دا‪ .‬ه����ەر یەکێک‬ ‫لەنوخب����ەکان بەش����ێوازێکی تایب����ەت‬ ‫لەکۆمەڵ����گاو خەم����ە گش����تییەکان دور‬ ‫دەکەوێتەوەو هەریەکەش����یان بەش����ێوازی‬ ‫تایب����ەت خ����ۆی گرێئ����ەدات بەنوخب����ەی‬ ‫حوکمڕانەوە لەکوردستاندا‪ .‬ئەگەر زۆرینەی‬ ‫کۆمەڵگاکانی جیهان لەڕێگای نوخبەکانیانەوە‬ ‫قس����ەبکەن‌و لەڕێ����گای ئەوان����ەوە تەعبیر‬ ‫لەخەون‌و ح����ەزو چاوەڕوانییەکانیان بکەن‪،‬‬ ‫هەروەه����ا لەڕێ����گای ئەوانەوە”ئەولەویاتە‬ ‫مێژوییەکان“دەستنیش����انبکەن‌و هەم����و‬ ‫کۆمەڵ����گا لەدەوری”ژیانێک����ی گش����تیی‬ ‫هاوبەش“کۆبکەنەوە‪ ،‬ئەوا شتێک ئەمڕۆکە‬ ‫ئاکاری س����ەرەکیی کۆمەڵگای کوردستانی‬ ‫بێت وێرانبونی نوخبەکان‌و هەڵوەشاندەوەی‬ ‫سیاسیی‌و ئەخالقیی‌و ویژدانیی ئەوانە‪ .‬ئەو‬ ‫نوخبان����ەی کە لەدونی����ای دوای راپەڕیندا‬ ‫دروس����تبون نوقم����ی ناو بەدەس����تهێنان‌و‬ ‫گەورەکردن����ی دەس����کەوتە تایبەتەکان����ی‬ ‫ن����او دۆخە گش����تییەکەن‌و زۆربەیان لەگەڵ‬ ‫خواستی هێزە دەسەاڵتدارو بااڵدەستەکاندا‬ ‫دەڕۆن‌و نوخبەبون����ی خۆی����ان بەویس����ت‌و‬ ‫بڕیارو ستراتیژییەکانی حوکمڕانی ئەوانەوە‬ ‫گرێداوە‪ .‬وەک پێشتریش وتم ئەم نوخبانە‬ ‫نوخبەیەک نین دوای ملمالنێ‌و کێبەرکێیەکی‬ ‫کۆمەاڵیەتیی‌و یاسایی‌و فەرهەنگیی خۆیان‬ ‫خۆیان دروس����تکردبێت‪ ،‬بەڵکو س����تراتیژو‬ ‫کارکردنی هێزە حوکمڕانەکانی کوردس����تان‬ ‫دروستیکردون‌و زۆربەشیان درێژکراوەی ئەو‬ ‫ستراتیژانەو پیادەکەری ئەوانن‪.‬‬ ‫نوخبەکان‌و کولتور‬ ‫بەو ئاکارانەی سەرەوە نوخبەکانی دونیای‬ ‫ئێمە وەک کۆمەڵێک نوخبەی ئیفلیج لەناو‬ ‫ژیان����ی کۆمەاڵیەتیی‌و سیاس����یدا ئامادەن‌و‬ ‫دەردەکەون‪ .‬وەک هێزگەلێکی بێهێز‪ ،‬وەک‬ ‫گروپی بێئومێدو بێپ����رۆژەو بێخەون‪ ،‬وەک‬ ‫کەسانێک کە شکس����تباوەڕیی‌و نائومێدیی‬ ‫بەش����ێکی ئۆرگانیی‌و ناوەکیی پرۆس����ەی‬ ‫دروس����تبونیانە‪ .‬یەکێک لەس����تراتیژەکانی‬ ‫داپۆش����ین‌و بەخش����ینی رەوایەتی����ی بەم‬ ‫نوقس����انییە بونیادی����ی‌و ب����ەم عەج����زە‬ ‫کۆمەاڵیەتیی‌و مێژوییە ئەوەیە کە دەرەوەی‬ ‫خۆیان تاوانباربکەن‪ ،‬بەتایبەتی”کولتورێکی‬ ‫دواکەوتو“تاوانباربک����ەن ک����ە گوای����ە هەم‬

‫دس����ت‌وپێی ئەوان‌و هەم دەست‌وپێی هەمو‬ ‫هێزە چاالکەکانی تری ناو کۆمەڵگای گرتوە‪.‬‬ ‫هەندێکی����ان زیاتر دەڕۆن‌و باس لەوەدەکەن‬ ‫ک����ە کۆمەڵگاکە خۆی هیچەو هیچ وزەیەکی‬ ‫گۆڕانکاریی‌و تازەبون����ەوەی تێدانییە‪ ،‬نەک‬ ‫هەر ئەم����ە بەڵکو کۆمەڵ����گا خۆی حەزی‬ ‫بەستەمپەرس����تیی‌و دیکاتۆرئەڤینییە‪ .‬ئەم‬ ‫فەرهەنگی بێخەون‌و بێئومێد تەس����لیمبون‌و‬ ‫شکس����تباوەڕییە تائ����ەو ش����وێنە دەڕوات‬ ‫کە بگۆڕێ����ت بۆ ئەو دی����اردە بەناوبانگەی‬ ‫لەدەرونناس����یدا ناوی”رقبونەوە لەخود“ی‬ ‫لێدەنرێ����ت‪ .‬فەرهەنگی ئ����ەم نوخبانە کە‬ ‫لەقواڵیی����دا فەرهەنگی پاڵدان����ەوەو بەیعە‬ ‫نوسین‌و هەموش����تێک قبوڵکرنە‪ ،‬لەڕێگای‬ ‫ئەم”رق لەخۆبونەیەوە“ بەگش����تیدەکرێت‌و‬ ‫دەکرێت بە بەش����ێک لەفەرهەنگێکی چەند‬ ‫هەزار ساڵەی نەگۆڕی کۆمەڵگا‪.‬‬ ‫بێگوم����ان زۆر کۆمەڵ����گا هەڵگ����ری‬ ‫کۆمەڵێک بەهاو نرخ‌و یاس����ای کولتوریی‌و‬ ‫فەرهەنگییە‪ ،‬کە دەشێت وەک خەزێنەیەک‬ ‫بۆ س����تەمگەریی ئامادەب����ن‌و کاربکەن‪ ،‬کە‬ ‫دەش����ێت وەک رەگوڕیش����ە کولتورییەکانی‬ ‫س����تەمگەریی‌و بێدادی����ی کۆمەاڵیەتی����ی‌و‬ ‫خراپبەکارهێنان����ی دەس����ەاڵت‪ ،‬لەئارادابن‪.‬‬ ‫ب����ەاڵم بونی ئەم رەگوڕیش����ەیە ش����تێکەو‬ ‫س����ەرلەنوێ بەرهەمهێنانەوەو پاراس����تن‌و‬ ‫چاالککردنەوەیان لەناو دونیای کۆمەاڵیەتیدا‬ ‫شتێکی دیکەیە‪ .‬یەکەمیان ئەگەر پێدراوێکی‬ ‫بابەتی����ی بێ����ت‪ ،‬دوهەمی����ان کردەیەک����ی‬ ‫هۆشیاریانەو ئیرادەگەرانەیە‪ .‬کردەی هاتنی‬ ‫کولتوریی چەند هەزار ساڵێک لەمەوبەر بۆ‬ ‫ناو دونیای ئەم����ڕۆ پەیوەندی بەو کولتورە‬ ‫خۆیەوە نییە‪ ،‬هەروەها کردەیەکی خۆبەخۆو‬ ‫ئۆتۆماتیکیش نییە‪ ،‬ش����تێک لەحەتمیەتی‬ ‫مێژویی لەپش����تییەوە بون����ی نییە‪ ،‬بەڵکو‬ ‫ئ����ەم هاتنە کۆمەڵێ����ک بڕیارو س����تراتیژو‬ ‫خەون‌و تەماحی سیاس����یی‌و کۆمەاڵیەتیی‌و‬ ‫فەرهەنگی����ی مەیس����ەری دەکات‪ ،‬ئ����ەم‬ ‫ش����تانەن ئەوەی هەزاران س����اڵ لەمەوبەر‬ ‫بەرهەمهێنراوە بۆ ئەمڕۆ دەگوازێتەوە نەک‬ ‫کولتور خۆی‪ .‬بەکورتیی‪ ،‬ئەم گواستنەوەیە‬ ‫قەدەرێک نییە لەنێوچاوانی ئەو کۆمەڵگایە‬ ‫نوسرابێت‪ ،‬بەڵکو بڕیارو هەڵبژاردنی نوخبە‬ ‫سیاس����یی‌و کۆمەاڵیەتی����ی‌و فەرهەنگیی����ە‬ ‫بااڵدەس����تەکانی ئەو کۆمەڵگایە بۆ دونیای‬ ‫ئەمڕۆکەی دەهێنێت‌و دەیکات بە بەش����ێک‬ ‫لەئێستا‪.‬‬ ‫بەم مانایە ئ����ەوەی ئەمڕۆکە لەدونیای‬ ‫ئێم����ەدا لەس����تەمگەریی‌و خراپەکاری����ی‌و‬ ‫بێدادی����ی کۆمەاڵیەتیی‌و چەوس����اندنەوەی‬ ‫ژنان‌و بێنرخکردنی ئینس����ان بەرپرس����یارە‬ ‫کولت����ور نییە‪ ،‬بەڵک����و ئەوان����ەن کە ئەو‬ ‫کولتورە بەرهەمدەهێننەوە‪ ،‬بەکاردەهێنن‪،‬‬ ‫دەیخەنەگەڕ‪ ،‬زین����دوی دەکەنەوە‪ ،‬بەهەمو‬ ‫کونوقوژبنێک����ی کۆمەڵگادا باڵویدەکەنەوە‪.‬‬ ‫کولتور هەرگیز یەک شێوەو یەک ناوەڕۆک‌و‬ ‫ی����ەک ماناش����ی نیی����ە‪ ،‬بەڵکو ب����ەردەوام‬ ‫کۆمەڵێ����ک ماناو بەهاو روانین‌و س����ونەت‌و‬ ‫وێناکردن����ی هەمەج����ۆرو ئاڵ����ۆزو ناکۆکە‬ ‫بەیەکت����ری‪ ،‬ئەمانە تەنه����ا کاتێک دەتوانن‬ ‫کاربک����ەن‌و ببنە هێزێک بۆ دروس����تکردنی‬ ‫دونی����ا‪ ،‬کە بکەرێک ی����ان کۆمەڵە بکەرێک‬ ‫هەڵیانبگرێت‌و کاریانپێب����کات‪ .‬فەرهەنگ‌و‬ ‫کولت����ور بەش����ێوەیەکی ئۆتۆماتیکی����ی‌و‬ ‫خۆبەخ����ۆش هۆش����یاریی مرۆڤ����ەکان‌و‬ ‫گروپ����ەکان دروس����تناکەن‪ ،‬بەڵکو کردەی‬ ‫دروستبونی ئەو هۆشیارییە بەناو چەندەها‬ ‫حیساباتی وردو هەڵبژرادن‌و بڕیاری بەئاگاو‬ ‫تەفسیریی ئیرادەگەرانەدا تێدەپەڕێت‪ .‬جگە‬ ‫لەم����ە ئەو رەگ‌وڕیش����ە کولتورییە کۆنانەو‬ ‫ئەو کەلەپورەی کە هەیە دەکرێت بەدەیان‬ ‫ش����ێوازی جیاواز لێکبدرێت����ەوەو لەدەیان‬ ‫گۆشەنیگای جیاوازەوە لەسەردەم‌و قۆناغی‬ ‫جیاوازدا مامەڵەیان لەگەڵدا بکرێت‪ ،‬ئەوەی‬ ‫ک����ە مانایەک لەماناکان بەس����ەر ئەوانیتردا‬ ‫زاڵدەبێت‪ ،‬ئ����ەوەی بەکولتور”جەوهەر“ێک‬ ‫دەبەخش����رێت‪ ،‬پەیوەندیی بەڕەگوڕیش����ە‬ ‫فەرهەنگی����ی‌و کولتوریی����ەکان خۆیان����ەوە‬ ‫نییە‪ ،‬بەڵکو پەیوەندیی بەهاوکێش����ەکانی‬ ‫بەس����تراتیژیەتەکانی‬ ‫دەس����ەاڵت‌و‬ ‫تەفسیرکردن‌و بەسیاسەتی پێناسەکردنەوە‬ ‫لەمڕۆدا هەیە‪ .‬واتە پەیوەندیی بەکاری ئەو‬ ‫نوخبانەوە هەیە کە لەکۆمەڵگادا ئامادەن‌و‬ ‫کاردەک����ەن‪ .‬ئ����ەوەی وایک����ردوە ئەمڕۆکە‬ ‫بەش����ێکی گەورەی کۆمەڵ����گاکان بۆ دین‬ ‫بگەڕێنەوە‪ ،‬مانای بەهێزی کولتوری دینیی‬ ‫خۆی نییە‪ ،‬چونکە ه����ەر ئەم کۆمەڵگایانە‬ ‫رۆژگارێک بەکارهێنەری بەش����ی هەرەزۆری‬ ‫بەهاکان����ی مۆدێرن����ە ب����ون‪ ،‬ب����ە بەهای‬ ‫روتکردن����ەوەی لەش‌و دانەپۆشینیش����ەوە‪،‬‬ ‫دینداریی ئەم����ڕۆ بەرهەمی کاری کۆمەڵێک‬ ‫نوخبەی سیاس����یی‌و ئابوریی‌و فەرهەنگییە‬ ‫کە لەسااڵنی هەفتاوە لەسەر بەدینیکردنی‬ ‫سەرجەمی ژیانی کۆمەاڵیەتیی کاردەکەن‪.‬‬

‫»» ‪19‬‬

‫ته‌ندروستی ‪tandrusti. sul@gmail. com‬‬

‫)‪ )537‬سێشه‌مم ‌ه ‪2016/7/26‬‬

‫‪15‬‬

‫الپه‌ڕه‌ی ته‌ندروستی‪ ،‬به‌سپۆنسه‌ری بەڕێوبەرایەتی گشتی تەندروستی سلێمانی‬

‫چۆن نه‌خۆش به‌شێوه‌یه‌ك ‌ی ته‌ندروست ده‌گوێزیته‌وه‌؟‬ ‫‪ .7‬هەڵگرتن���ی پەلەکان‬ ‫‪ Extremity lift‬یەکێك‬ ‫لەفریاگوزارەکان‬ ‫لەپێشەوەی‬ ‫نەخۆشەکە‬ ‫د ە ڕ و ا ت‌و‬ ‫قا چ���ی‬ ‫نەخۆش���ەکە‬ ‫هە ڵد ە گر ێ���ت ‪.‬‬ ‫یەکێك لەدواوەی‬ ‫نە خۆ ش���ە کە‬ ‫بەه���ەردو دەس���ت‬ ‫س���نگی نەخۆش���ەکە‬ ‫هە ڵد ە گر ێ���‪.‬ت ‪xE .‬‬

‫د‪ .‬سەروەر عارف ستار‬ ‫باشتروایە بریندار جوڵەی پێ نەکرێت‌و‬ ‫لەشوێنی خۆی بمێنێت تا ئەوکاتەی‬ ‫تیمەکانی فریاکەوتنی خێرا ‪١٢٢‬‬ ‫دەگەنە جێی روداوەکە‪ ،‬چونکە هەر‬ ‫جوڵەیەکی هەڵە مەترسیەکانی سەر‬ ‫ژیانی بریندارەکەو هەروەها مەترسی‬ ‫لەسەر سەالمەتی پەلەکانی وەك‬ ‫دەست‌و قاچ زیاتر دەکات‪ .‬ئەگەر‬ ‫مەترسی لەسەر ژیانی نەخۆشەکە‬ ‫هەبو لەمانەوەی لەوشوێنەدا بەهەر‬ ‫هۆیەك بێت‪ ،‬یان ترسی ئەوەمان‬ ‫هەبێت کە تیمەکانی فریاکەوتن‬ ‫درەنگ بگەن‪ ،‬ئەوکاتە ناچار دەبین‬ ‫کە نەخۆشەکە بجوڵێنین‪ ،‬بەاڵم‬ ‫دەبێت رەچاوی ئەم خااڵنەی خوارەوە‬ ‫بکەین‪:‬‬ ‫• هەمو کات هەوڵبدە کە سەرو مل‌و‬ ‫پشت لەسەر یەك ئاراستە بێت‬ ‫• ه���ەر نەخۆش���ێك ک���ە بەه���ۆی‬ ‫برینداربونەوە لەه���ۆش خۆی چوبێت‪،‬‬ ‫ئەگەری زۆر هەیە ک���ە بڕبڕەکانی ملی‬ ‫یان پشتی بریندار بوبێت‬ ‫• نابێت جواڵندنەکە هیچ مەترسیەك‬ ‫ب���ۆ نەخۆش ی���ان فریاگوزار دروس���ت‬ ‫بکات‪.‬‬ ‫• جۆرەکانی گواس���تنەوەی نەخۆش‬ ‫پەیوەس���تە بەج���ۆری برینداریەک���ە‬ ‫لەبەرئ���ەوەی ئەگەر زەب���ر بەر بڕبڕەی‬ ‫پشتی کەوتبێ‪ ،‬دەبێت کەمترین جوڵەی‬ ‫پێ بکرێ‪.‬‬ ‫• هەروەها ژمارەی کەسانی فریاگوزار‬ ‫زۆر گرنگە‪ .‬ئەتوانی���ت داوای یارمەتی‬ ‫لەخەڵکی دەوروبەری روداوەکە بکەیت‬ ‫بەمەرجێ رێنماییان بدەیتێ‪.‬‬ ‫• پێویس���تە س���ەرەتا فریاگوزاری‬ ‫سەرەتایی بۆ بکەیت‌و دواتر بیجوڵێنیت‪،‬‬ ‫ئەگەر شوێنەکە زۆر مەترسیدار نەبێت‪.‬‬

‫‪tremity lift‬‬

‫• هەوڵ ب���دە پەلەکان���ی‪ ،‬ملی یان‬ ‫پشتی جێگیر بکەیت پێش جواڵندن بە‬ ‫بەکار‌هێنانی ئەو کەرەستانەی بەردەستن‬ ‫بۆ نمونە لەف���اف‌و دار‪ ،‬ئەگەر هەبێت‬ ‫سپلینت ‪ ،splint‬یان بەستنی پەلەکان‬ ‫بەیەکەوە ب���ۆ نمونە پەنجەکان‪ ،‬هەردو‬ ‫قاچ یان بەستنی باسك بەلەشەوە‪.‬‬ ‫• کەس���ی فریاگ���وزار پێویس���تە‬ ‫قاچەکانی دوربن لەیەکترو پشتی خۆی‬ ‫راست رابگرێ‌و ئەژنۆکانی بنوشتێنێتەوە‬ ‫بۆ ئ���ەوەی زیانی پێ ن���ەگات لەکاتی‬ ‫بەرزکردنەوەی نەخۆشەکەدا‪.‬‬ ‫‪ .1‬هاوکاری کردن بۆ رێ کردن(رێگای‬ ‫گۆچ���ان ‪ :)Walking Assist‬ی���ەك‬ ‫فریاگ���وزار یان دو ک���ەس لەهەردوالی‬ ‫نەخۆش���ەکە راوەس���تن‪ .‬نەخۆش���ەکە‬ ‫دەستی دەخاتە سەر شانیان‌و دەتوانێت‬

‫رێ بکات‪.‬‬ ‫‪ .2‬راکێشان بەجلەکانی یان راکێشان‬ ‫لەسەر پارچە پەڕۆ یان پەتو( بەتانی)‬ ‫‪Shirt drag, Sheet drag and‬‬ ‫‪ : Blanket drag‬لەنزیک���ی س���ەری‬ ‫نەخۆش���ەکەوە دادەنیش���یت‌و بەهەردو‬ ‫دەس���تت جلەکان���ی ی���ان بەتانیەکە‬ ‫ب���ەرەو خ���ۆت رادەکێش���ی‪ .‬هەروەها‬ ‫دەتوانی���ت پارچەیەك پەڕۆ یان لەفاف‬ ‫بەکاربهێنی���ت‪ ،‬بەتێپەڕاندن���ی پەڕۆکە‬ ‫بەس���ەر س���ینگی نەخۆش���ەکەو لەژێر‬ ‫هەردو باڵی‌و دواتر راکێشانی‪.‬‬ ‫دەتوانی���ت هەردوپێی نەخۆش���ەکە‬ ‫بەرەو خۆت راکێشیت ئەگەر شوێنەکە‬ ‫وا پێویست بکات‪.‬‬ ‫‪ .3‬هەڵگرتن���ی ئاگرکۆژێن���ەوە یان‬ ‫باوەش پێداک���ردن‪Firefighter Carry‬‬

‫‪ :‬تەنه���ا بۆ برینداری س���وك دەتوانین‬ ‫ئ���ەم رێگایە بەکاربهێنین‪ .‬دەس���تێکت‬ ‫دەخەیت���ە ژێ���ر باڵ���ی نەخۆش���ەکەو‬ ‫دەس���تێکت دەخەیتە ژێر رانی بریندار‬ ‫یان نەخۆشەکە‪ ،‬روی لەخۆت بێت‪.‬‬ ‫‪ .4‬هەڵگرت���ن بەپش���ت‪ :‬ئەگ���ەر‬ ‫بریندارەکە دەتوانێ���ت خۆی رابگرێت‪،‬‬ ‫دەتوانیت وەك کۆڵەپشت هەڵیبگریت‪.‬‬ ‫‪ .5‬دروس���ت کردنی کورسی بەچوار‬ ‫دەست‪ ،‬بریندارەکە دەستەکانی دەخاتە‬ ‫سەر ملی فریاگوزارەکان‪.‬‬ ‫‪ .6‬دروس���ت کردنی کورسی بەچوار‬ ‫دەست ‪ Seat Carry‬کە فریاگوزارەکە‬ ‫ناتوانێت دەستەکانی بەکاربهێنێت‪ .‬لەم‬ ‫حاڵەتەدا دەس���تەکان جیاکراونەتەوە‪.‬‬ ‫دو دەست بۆ پشت نەخۆش‌و دو دەست‬ ‫بۆ خوارەوە‪.‬‬

‫‪ .8‬هەڵگرتن���ی‬ ‫کو ر س���ی ‪C h a i r‬‬ ‫‪ :Carry‬دانان���ی‬ ‫نە خۆ ش���ە کە‬ ‫لە س���ە ر‬ ‫کو ر س���یە ك‌و‬ ‫هە ڵگر تن���ی ‪.‬‬ ‫کەس���ێك لەپێش���ەوەو کەسێکی تر‬ ‫لەدواوەی کورسیەکە‪.‬‬ ‫‪ .9‬هەڵگرتن بەڕاکشاوی بەسێ کەس‬ ‫(‪ : )Flat Lift‬بۆ ئەو نەخۆشانەی کە‬ ‫ناتوانن دابنیشن‪ .‬هەر سێ کەسەکە‬ ‫لەی���ەك ال دەبن‪ .‬بەهەرس���ێکیان‬ ‫نەخۆش���ەکە بەرزدەکەنەوەو‬ ‫بەڕێ دەکەون‪ .‬دەس���تیان‬ ‫لەژێر لەش���ی نەخۆشەکە‬ ‫دەبێ���ت‪ .‬ئ���ەم ج���ۆرە‬ ‫گواس���تنەوەیە بۆ برین���دار باش‬ ‫نیە‪.‬‬ ‫‪ .10‬بەکارهێنانی بەتانی یان نەقالە‬ ‫دەستەبەر (‪)Stretcher‬‬ ‫ئەمە باشترین رێگایە بۆ گواستنەوەی‬ ‫بریندار‪ .‬س���ەرەتا بەتانی یان نەقالەکە‬ ‫نزیکی بریندارەک���ە دەکرێتەوە‪ .‬دواتر‬ ‫بەرزکردن���ەوەو دانان���ی بریندارەکە کە‬

‫كۆرپه‌ی تازه‌ له‌دایكبو‬ ‫له‌شاری سلێمانی تۆماركردنی‬ ‫حاڵه‌ته‌كانی توشبون به‌شه‌كر‌ه كه‌م ده‌كات پێویستی به‌نۆزده‌ كاتژمێر‬ ‫نوستن هه‌یه‌‬ ‫ئا‪ :‬راگه‌یاندنی ته‌ندروستی سلێمانی‬

‫به‌پێی ئاماره‌كانی به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تی گشتی ته‌ندروستی سلێمانی‬ ‫له‌شه‌ش مانگی یه‌كه‌می ئه‌مساڵدا‪ ،‬تۆماركردنی حاڵه‌ته‌كانی‬ ‫توشبون به‌نه‌خۆشی شه‌كره‌ به‌راورد به‌شه‌ش مانگی یه‌كه‌می‬ ‫ساڵی رابردو له‌شاری سلێمانی روی له‌كه‌می كردوه‌‪.‬‬ ‫ئاماره‌كه‌ی ته‌ندروس����تی سلێمانی له‌ناو س����ه‌نته‌ری شه‌كره‌و‬ ‫كوێره‌گالنده‌كان����دا تۆماركراوه‌ كه‌ س����ه‌نته‌رێكی خزمه‌تگوزاری‬ ‫ته‌ندروستییه‌و تایبه‌ته‌ به‌پش����كنین‌و چاره‌سه‌ركردنی توشبوانی‬ ‫نه‌خۆشی شه‌كره‌ له‌شاری سلێمانی‪ ،‬بۆ ئه‌و مه‌به‌سته‌ش به‌رواری‬ ‫(‪ 2016/1/1‬بۆ ‪ ) 2016/7/1‬به‌نمونه‌ وه‌رگیراوه‌‪.‬‬ ‫به‌پێ����ی ئاماره‌كانی ته‌ندروس����تی تۆماركردن����ی حاڵه‌ته‌كانی‬ ‫‌نه‌خۆش����ی ش����ه‌كره‌ له‌ناو س����ه‌نته‌ری ناوبراودا له‌‌شه‌ش مانگی‬ ‫یه‌كه‌می ئه‌مس����اڵدا ته‌نها‪ 983‬حاڵه‌ت بوه‌‪ ،‬ئه‌م���� ‌ه له‌كاتێكدایه‌‬ ‫رێژه‌كه‌ به‌راورد به‌ش����ه‌ش مانگی ساڵی رابردو زۆر روی له‌كه‌می‬ ‫كردوه‌ له‌به‌رئه‌وه‌ی له‌و ماوه‌یه‌دا هه‌زارو ‪ 716‬حاڵه‌ت بوه‌‪.‬‬ ‫له‌باره‌ی كه‌مبونه‌وه‌ی‌ تۆماری توش����بوانی‌ نه‌خۆش����ی شه‌كره‌‬ ‫له‌ناو س����ه‌نته‌ری ش����ه‌كره‌و كوێره‌گالنده‌كاندا له‌شاری سلێمانی‪،‬‬ ‫دێری����ن ئه‌حم����ه‌د به‌ڕێوه‌‌ب����ه‌ری كارگێ����ڕی س����ه‌نته‌ری ناوبراو‬ ‫هۆكاره‌كان����ی ده‌خات����ه‌ڕو‪ ،‬رایده‌گه‌یه‌نێت‪" ،‬به‌پێ����ی ئاماره‌كان‬ ‫توش����بون به‌‌نه‌خۆشی شه‌كره‌ له‌مساڵدا روی له‌كه‌می كردوه‌ ئه‌م‬ ‫كه‌مكردنه‌ش كۆمه‌ڵێك هۆكاری هه‌یه‌ ئه‌وانیش‪:‬‬

‫‪ .1‬به‌رزبونه‌وه‌ی ئاستی هۆشیاری هاواڵتیان هۆكارێكی گرنگ‌و‬ ‫به‌رچاوه‌‪ ،‬بۆ ئه‌و مه‌به‌سته‌ش به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تی گشتی ته‌ندروستی‬ ‫س����لێمانی‌و س����ه‌نته‌ری ش����ه‌كره‌ هه‌وڵی به‌رچاویانداوه‌ تاوه‌كو‬ ‫بتوانرێت هاواڵتیان زیاتر هۆشیار بكرێته‌وه‌ له‌سه‌ر نه‌خۆشییه‌كه‌‪،‬‬ ‫ئه‌ویش له‌ڕێی ئه‌نجامدانی هه‌ڵمه‌ته‌كانی هۆش����یاركردنه‌وه‌وه‌ به‌‬ ‫به‌كارهێنان����ی هۆكاره‌كانی راگه‌یاندن‌و ت����ۆڕه‌ كۆمه‌اڵیه‌تییه‌كان‌و‬ ‫باڵوكردنه‌وه‌ی بروش����ورو نامیلكه‌ی تایبه‌ت هه‌روه‌ها ئه‌نجامدانی‬ ‫چه‌ندی����ن چاالك����ی جۆربه‌ج����ۆری دیك����ه‌ به‌تایبه‌تی����ش له‌بۆنه‌‬ ‫ته‌ندروستییه‌كاندا‪.‬‬ ‫‪ .2‬گرنگیدان����ی زیات����ر به‌وه‌رزش����كردن‌و جوڵ����ه‌و چاالكییه‌‬ ‫وه‌رزش����ییه‌ جۆراوجۆره‌كانی تر له‌الیه‌ن هاواڵتیانه‌وه‌ ئه‌مه‌ش بۆ‬ ‫خۆی‌ گرنگه‌‪.‬‬ ‫‪ .3‬به‌شێكیش����ی ده‌گه‌ڕێت����ه‌وه‌ ب����ۆ جێبه‌جێكردن����ی به‌رنامه‌‬ ‫خۆراكی����ه‌كان له‌الیه‌ن هاواڵتیانه‌وه‌ وه‌ك رێگایه‌كی خۆپارێزی بۆ‬ ‫رێگری‌ له‌توشبون به‌نه‌خۆشییه‌كه‌‪.‬‬ ‫‪ .4‬هۆكارێك����ی دیك����ه‌ش ده‌گه‌ڕێته‌وه‌ بۆ بون����ی قه‌یرانه‌كان‬ ‫له‌هه‌رێمی كوردستانداو كاریگه‌رییه‌كانی له‌سه‌ر خودی‌ هاواڵتیان‌و‬ ‫هه‌روه‌ها كاریگه‌ریشی له‌سه‌ر كاته‌كانی‌ ده‌وامكردن"‪.‬‬ ‫به‌پێی ئاماره‌كانی ته‌ندروستی سلێمانی كۆی گشتی تۆماركردنی‬ ‫حاڵه‌ته‌كانی نه‌خۆشی شه‌كره‌ له‌سه‌نته‌ری شه‌كره‌و گوێره‌گالنده‌كان‬ ‫له‌س����اڵی (‪)2007‬ه‌وه‌ بۆ (‪ )2016\7\1‬گه‌یشتۆته‌‪ 24‬هه‌زارو‪254‬‬ ‫نه‌خۆش����ی تۆماركراو‪ ،‬س����ه‌رجه‌میان خزمه‌تگوزاری‌ پزیش����كی‌‌و‬ ‫ته‌ندروستی پێویستیان بۆ ئه‌نجامدراوه‌‪.‬‬

‫ناونیشانی وێبسایتی بەڕێوبەرایەتی گشتی تەندروستی سلێمانی‬

‫ی سلێمانی‌‬ ‫ئا‪ :‬راگه‌یاندنی‌ ته‌ندروست ‌‬ ‫د‪.‬دانیار سه‌عدی حامد پسپۆڕی ده‌رونی ده‌ڵێت‪" ،‬كاتی دیاریكراو‬ ‫نی ‌ه بۆ نوستن له‌هیچ كه‌سێكدا له‌به‌رئه‌وه‌ی به‌شێوه‌یه‌كی گشتی‬ ‫نوستن له‌ته‌مه‌نێكه‌وه‌ بۆ ته‌مه‌نێكی تر گۆڕانكاری به‌سه‌ردا دێت‪،‬‬ ‫كۆرپه‌ی تازه‌ له‌دایكبو پێویستی به‌‪ 19‬كاتژمێر هه‌یه‌ ئه‌م كاته‌ش‬ ‫گۆڕانكاری به‌سه‌ردا دێت له‌گه‌ڵ گۆڕانی ته‌مه‌نیدا تاگه‌وره‌تر بێت‬ ‫پێویستی به‌نوستن كه‌متر ده‌بێت تا ئه‌گاته‌ ته‌مه‌نی باڵقبون‬ ‫ئه‌وكات پێویستی به‌‪ 8‬كاتژمێر نوستن ده‌بێت"‪.‬‬ ‫ئه‌و پس���پۆڕ‌ه ده‌رونی ‌ه وتیش���ی‪" ،‬له‌ته‌مه‌ن���ی گه‌نجێتیدا مرۆڤ‬ ‫پێویس���تی به‌‪ 6‬كاتژمێر نوس���تن ده‌بێت‪ ،‬به‌اڵم دواتر وای لێدێت‬ ‫پێویس���تی مرۆڤ بۆ خه‌و زیاد ده‌كات چونكه‌ چاالكیه‌كانیشی له‌و‬ ‫ته‌مه‌نه‌دا زیاد ده‌كات"‪.‬‬ ‫هه‌روه‌ه���ا د‪.‬دانیار ئه‌وه‌ش���ی وت‪" ،‬دیاریكردنی بڕی نوس���تنی‬ ‫ته‌ندروستیش ده‌گۆڕێت له‌مندااڵندا نوستنی قوڵ ته‌ندروستر ده‌بێت‬ ‫چونك ‌ه له‌كاتی نوس���تندا هۆڕمۆنی گه‌شه‌كردن له‌مندااڵندا ئه‌ڕژێت‬ ‫ئه‌م���ه‌ش كاریگه‌ری هه‌یه‌ بۆ نوس���تنێكی باش‪ ،‬ئ���ه‌و هۆڕمۆنه‌ش‬ ‫له‌كاتی شه‌واندا ده‌ڕژێت به‌واتای باشترین نوستن بۆمندااڵن شه‌ش‬ ‫كاتژمێره‌ ئه‌وی���ش له‌وكاته‌وه‌ی پێش ئه‌وه‌ی پل���ه‌ی گه‌رما بگات ‌ه‬ ‫نزیك���ه‌ی پله‌ی گه‌رمای له‌ش واته‌ له‌كات��� ‌ه فێنكه‌كاندا ئه‌وكاته‌ش‬ ‫له‌‪10‬ی شه‌وه‌وه‌ داده‌نرێت تاوه‌كو ‪ 4:30‬به‌یانی"‪.‬‬ ‫ئه‌و پس���پۆڕه‌ له‌باره‌ی جیاكردنه‌وه‌ی من���دااڵن له‌دایك‌و باوكیان‬ ‫به‌تایبه‌تی له‌كاتی نوستندا رایگه‌یاند‪" ،‬له‌ته‌مه‌نی منداڵیدا پێویستی‬ ‫به‌وه‌ هه‌ی ‌ه له‌نزی���ك دایكی بێت له‌كاته‌كانی نوس���تندا بۆ ئه‌وه‌ی‬ ‫ئاگای له‌هه‌مو جوڵه‌كانی منداڵه‌كه‌ بێت‪ ،‬به‌اڵم دوای س���ێ س���اڵی‬ ‫ئه‌و منداڵه‌ ده‌س���ت ده‌كات به‌گه‌ش���ه‌كردن‌و پێویستی به‌جێگیری‬ ‫ده‌بێت"‪.‬‬

‫‪http://www. dohsuli. com‬‬

‫وەك ی���ەک پارچە بجوڵێ���ت‪ .‬بەتانی‬ ‫بەکارنایەت بۆ ئەو کەس���انەی بڕبڕەی‬ ‫مل یان پش���تیان برینداربوە‪ .‬نەقالەی‬ ‫تەختە یان ئاسن یان ئەو جۆرانەی کە‬ ‫هەوای تێ دەکرێت باشە بۆ جێگیرکردنی‬ ‫بڕبڕەکانی مل‌و پشت‪.‬‬

‫چه‌ند سه‌رچاوه‌یه‌كی گرنگ‬ ‫بۆ ده‌ستكه‌وتنی ڤیتامین دی‬ ‫ی سلێمانی‌‬ ‫ئا‪ :‬راگه‌یاندنی‌ ته‌ندروست ‌‬ ‫ڤیتامین دی رۆڵێكی گرنگی هه‌یه‌ له‌ته‌ندروستی مرۆڤدا‪ ،‬هه‌ر‬ ‫له‌ته‌ندروستی ئێسكه‌وه‌ تاوه‌كو كۆئه‌ندامی به‌رگری له‌ش ئه‌ویش‬ ‫به‌هۆی ئه‌وه‌ی ئه‌و ڤیتامین ‌ه ده‌بێت ‌ه هۆی پته‌وكردنی توانای‬ ‫ره‌قبونی كانزاكان له‌نێو ئێسكداو به‌بێ ڤیتامین دی ئێسكه‌كان‬ ‫هێزی خۆی له‌ده‌ست ده‌دات‌و الواز ده‌بێت‌و هه‌روه‌ها كاتێك‬ ‫رێژه‌ی ڤیتامین دی له‌ناو له‌شدا داده‌به‌زێت ئه‌وا له‌ش روبه‌ڕوی‬ ‫زۆرێك له‌نه‌خۆشیه‌كان ده‌بێته‌وه‌‪.‬‬ ‫به‌پێی راپۆرتێكی پێگه‌ی بۆڵد س���كای تایب���ه‌ت به‌كاروباری‬ ‫ته‌ندروس���تی چه‌ند سه‌رچاوه‌یه‌ك هه‌ی ‌ه بۆ ده‌ستكه‌وتنی ڤیتامین‬ ‫دی ئه‌وانیش‪:‬‬ ‫* تیش���كی خۆر‪ :‬سه‌رچاوه‌ی س���ه‌ره‌كی ڤیتامین دی بریتی ‌ه‬ ‫له‌تیش���كی خۆرو له‌ش���ی مرۆڤ له‌‪%90‬ی پێداویس���تیه‌كانی له‌و‬ ‫ڤیتامین ‌ه له‌تیش���كی خۆره‌و‌ه هه‌ڵده‌مژێت‪ ،‬ب���ه‌اڵم گرنگ ‌ه مرۆڤ‬ ‫پێش سه‌عات‪11‬ی پێشنیوه‌ڕۆ یاخود دوای سه‌عات‪4‬ی عه‌سر خۆر‬ ‫لێی بدات بۆئه‌وه‌ی به‌دوربێت له‌كاریگه‌ری تیشكه‌ زیانبه‌خشه‌كان‬ ‫له‌سه‌ر پێست‪.‬‬ ‫* خواردنی ماس���ی‪ :‬ماسیه‌كانی وه‌ك س���ه‌له‌مون‌و سه‌ردین‌و‬ ‫تون ‌ه ده‌وڵه‌مه‌ندن به‌ڤیتامین دی‌و خواردنی ماسی به‌ به‌رده‌وامی‬ ‫زامنكردنی ده‌ستكه‌وتنی ئه‌و جۆره‌ ڤیتامین ‌ه گرنگه‌یه‌‪.‬‬ ‫* هێلكه‌‪ :‬هێلك ‌ه ده‌وڵه‌مه‌ن���ده‌ به‌ڤیتامینی دی‌و خواردنی دو‬ ‫هێلكه‌ ده‌بێت ‌ه هۆی ده‌ستكه‌وتنی بڕی پێویستی ئه‌و ڤیتامینه‌‪.‬‬ ‫*ش���یره‌مه‌نیه‌كان‪ :‬بابه‌ت���ی ش���یره‌مه‌نیه‌كان ده‌وڵه‌مه‌ن���د‌ه‬ ‫به‌ڤیتامین دی‌و خواردنی ماست رۆژان ‌ه ده‌بێت ‌ه هۆی دابینكردنی‬ ‫پێداویستیه‌كانی له‌ش له‌و ڤیتامینه‌‪.‬‬

‫فەیسبوك‪https://www. facebook. com/tandroostyt :‬‬

‫‪14‬‬

‫بیرورا‬

‫)‪ )537‬سێشه‌مم ‌ه ‪2016/7/26‬‬

‫ئه‌وه‌ی له‌توركیا ئه‌گوزه‌رێت ئه‌و ‌ی كه‌ پێویسته‌ قسه‌ی‌ هه‌بێت بارزانیی ‌ه‬ ‫"گویله‌ن‌و كوردو ئیخوان"‬

‫ئاسۆ عه‌بدولله‌تیف‬ ‫ئ���ه‌م ملمالنێ دینیه‌ی ئێس���تای توركیا‬ ‫"داع���ش" وه‌ك كاراكته‌رێك���ی س���ه‌ره‌كی‌و‬ ‫ره‌وتی ئیخ���وان موس���لیمین‌و بزوتنه‌وه‌ی‬ ‫گویله‌ن رۆڵ���ی یه‌كالكه‌ره‌وه‌یان تێدا هه‌یه‌‪،‬‬ ‫ئاكه‌په‌ش دیاره‌ سه‌ربه‌كام ره‌وتی ئاینییه‌‪،‬‬ ‫ه���اوكات سیس���تمی ئاكه‌په‌ سیس���تمێكی‬ ‫نه‌ته‌وه‌ی���ی عه‌لمانیه‌و ئه‌م تایپ��� ‌ه ئاینیان ‌ه‬ ‫به‌كارده‌هێنێ���ت‪ ،‬روانگه‌ی���ه‌ك هه‌ی���ه‌ ك ‌ه‬ ‫ئاكه‌په‌و ئه‌ردوغان سه‌ربه‌هیچیان نیه‌و دین‬ ‫وه‌ك كه‌ره‌سته‌یه‌كی سیاسی به‌كارده‌هێنێت‪،‬‬ ‫له‌دوا كۆنگ���ره‌ی پارتی دادوگه‌ش���ه‌پێدان‬ ‫رایانگه‌یاند باوه‌ڕیان به‌عه‌لمانیه‌تی ده‌وڵه‌ت‬ ‫هه‌یه‌و ده‌ستوری واڵتیشیان ته‌به‌نی كردو‌ه‬ ‫كه‌ كۆمارێكی عه‌لمانی ئه‌تاتوركیه‌‪.‬‬ ‫له‌پاش" به‌دیعولزه‌مان سه‌عید نورسی"و‬ ‫په‌یام ‌ه ئاینیه‌كانی‪ ،‬ئێس���تا په‌یام‌و كتێب‌و‬ ‫نامیلكه‌كانی گویل���ه‌ن ماركێتینگی گه‌رمی‬ ‫هه‌ی���ه‌و به‌یه‌كێك له‌كه‌ره‌س���ته‌و ته‌بلیغات ‌ه‬ ‫رۆحی‌و دینیه‌كانی ئه‌م سه‌ده‌یه‌ داده‌نرێت‪،‬‬ ‫به‌اڵم پێناچێ���ت وا به‌ئاس���انی ئه‌ردوغان‬ ‫بتوانێ���ت به‌گرتنی الیه‌نگران‌و داخس���تنی‬ ‫ناوه‌نده‌كان���ی ئ���ه‌م كاریزم���او س���یمبول ‌ه‬ ‫ببه‌زێنێت‪ ،‬چونك ‌ه ئه‌وه‌ی ئه‌ردوغان هه‌یه‌تی‬ ‫ده‌سه‌اڵتێكی فیزیكی تاكڕه‌وانه‌ی سیاسیه‌و‬ ‫ئه‌وه‌ش ك ‌ه نیه‌تی هێزی فیكری‌و رۆحییه‌‪،‬‬ ‫ب���ه‌اڵم بۆ ئه‌مه‌ ئیخ���وان‌و زانایانی قه‌ته‌ری‬ ‫هاتونه‌ته‌ ناو هاوكێشه‌كه‌و به‌فیعلی داكۆكی‬ ‫لێده‌كه‌ن‪.‬‬ ‫مۆدێلی ئیسالمیانه‌ی گویله‌ن وه‌ك مۆدێل ‌ه‬ ‫ته‌قلیدی‌و مه‌زهه‌بیه‌كانی جیهانی ئیسالمی‬ ‫نی��� ‌ه راس���ته‌وخۆ كوفرو ئیلح���ادو جه‌هل‌و‬ ‫مورته‌د بخاته‌ گه‌ردن‌و ئه‌س���تۆی رۆژئاواو‬ ‫ئیس���رائیل‪ ،‬بگره‌ روانگه‌ی ئه‌م مۆدێله‌ بۆ‬ ‫ئه‌مریكاو ئیسرائیل ئه‌ستۆپاكیه‌كی فراوانی‬ ‫تێدای���ه‌و تا بڵێ���ی كراوه‌یه‌‪ ،‬ئ���ه‌م مۆدێل ‌ه‬ ‫درێژكراوه‌ی مۆدێلی بزاوتی نوره‌ به‌درێژایی‬ ‫نیوس���ه‌ده‌ی راب���ردو ك���ه‌ چاالكیه‌كانیان‬ ‫قواڵییه‌ك���ی گ���ه‌وره‌ی هه‌ی��� ‌ه له‌توركی���ا‪،‬‬ ‫مۆدێلێكه‌ زیاتر وه‌س���تاوه‌ له‌سه‌ر پایه‌كانی‬ ‫ئاب���وری مزگ���ه‌وت‌و فێرگ���ه‌و زانكۆكان‌و‬ ‫بزوتنه‌وه‌ی كۆمه‌اڵیه‌تی‌و سیستمی مه‌ده‌نی‌و‬ ‫دامه‌زراوه‌یی‪ ،‬كار له‌سه‌ر په‌روه‌رده‌ی تاك‌و‬ ‫رۆشنبیری مێش���ك‌و هۆشیاری رادیكااڵنه‌ی‬ ‫هاوچ���ه‌رخ ده‌ك���ه‌ن له‌ده‌یان واڵت���دا‪ ،‬ك ‌ه‬ ‫به‌ته‌واوی جێگه‌پێیان ب���ۆ نه‌هجی ئیخوان‬ ‫نه‌هێش���تۆته‌وه‌‪ ،‬به‌واتایه‌كی تر مه‌دره‌سه‌ی‬ ‫فه‌تح���واڵ گویله‌ن مه‌دره‌س���ه‌یه‌كی تیۆری‌و‬ ‫شه‌رعی ئاینی ئه‌بستراكت‌و وشك‌و ته‌قلیدی‬ ‫نی ‌ه به‌ڵكو جۆرێك له‌زانستی نوێ‌و ته‌شریع‌و‬ ‫فیك���رو جیهانبینی ‌ه له‌ناو خ���ودی ئاینداو‬ ‫ه���ه‌ر ئه‌م ئاینه‌ش��� ‌ه به‌ت���ه‌واوی كۆنترۆڵی‬ ‫كۆمه‌ڵ���گای تورك���ی كردوه‌‪ ،‬ده‌ب���و پارت ‌ه‬ ‫ئیس�ل�امی ‌ه ئیخوانیه‌كانی قه‌ته‌رو میس���رو‬ ‫توركیاو كوردس���تان زیات���ر مه‌یلیان بۆالی‬ ‫ئ���ه‌م مۆدێله‌ گویله‌نی���ه‌ بوای ‌ه نه‌ك مۆدێلی‬ ‫ئاكه‌پ ‌ه كه‌ ئیس�ل�ام وه‌ك كه‌ره‌س���ته‌یه‌كی‬ ‫ئایدۆلۆژی به‌كاردێنێت بۆ نه‌ژادپه‌رس���تی‌و‬ ‫فاش���یزمی تورك���ی‪ ،‬له‌كاتێك���دا فه‌تحواڵ‬ ‫گویله‌ن به‌ته‌واوی له‌س���ه‌ر هێڵی ئیس�ل�ام‌و‬ ‫ده‌ق‌و رۆح���ی ئاینی كارده‌كات‌و كاراكته‌ری‬ ‫به‌هێزت���ر‌ه ت���ا ئه‌ردوغ���ان‪ ،‬كه‌چی هه‌ندێ‬ ‫گروپگه‌لی ئیسالمی‌و كه‌سایه‌تی ئیخوانی‌و‬ ‫ده‌یان سه‌ركرده‌و زانایانی جیهانی ئیسالمی‪،‬‬ ‫عاتیفیانه‌و روكه‌ش���ان ‌ه به‌ش���وێن قسه‌كانی‬ ‫ئه‌ردوغان���دا ده‌ڕۆن‌و وه‌ك نه‌فره‌تلێكراوێك‬ ‫له‌گویله‌ن ده‌ڕوانن‪ ،‬بگره‌ به‌الده‌رو روڕه‌ش‌و‬ ‫س���یخوڕو تێ���وه‌گالو له‌كۆدێتاك���ه‌ی‪15‬ی‬ ‫ش���وباتی ‪2016‬ی ده‌بین���ن‪ ،‬ك���ه‌ ده‌ب���و‬ ‫پێچه‌وانه‌ك���ه‌ی راس���ت بوای���ه‌‪ ،‬هه‌مو ئه‌م‬ ‫الیه‌نگیریه‌ی ئیخوانه‌كانیش بۆ ئه‌و ریش��� ‌ه‬ ‫مێژوییه‌ ده‌گه‌ڕێت���ه‌و‌ه ك ‌ه ئه‌ردوغان كوڕی‬ ‫مه‌دره‌سه‌كه‌ی نه‌جمه‌دین ئه‌ربه‌كان‌و حزبی‬ ‫سه‌المه‌و ره‌فاه‌و فه‌زیله‌یه‌ كه‌ ئه‌م رێچكه‌ی ‌ه‬ ‫له‌حه‌فتاكانی س���ه‌ده‌ی بیس���ته‌مدا ئیخوان‬ ‫خ���ۆی دایمه‌زراند له‌توركیا ب���ۆ ملمالنێی‬ ‫بیرو شوناس���ی نورسی‌و گویله‌ن‌و بزوتنه‌و‌ه‬ ‫جیهادیه‌كانی عێراق‌و ش���ام‌و فه‌له‌س���تین‌و‬ ‫ئه‌فغانستان‌و خاوه‌نی ئه‌م تیۆریایه‌ش سه‌ید‬ ‫قوتب‌و حه‌سه‌ن به‌نا بو له‌میسر‪.‬‬ ‫بۆیه‌ هه‌ری���ه‌ك له‌ئیخ���وان‌و ئه‌ردوغان‬ ‫كه‌وتن ‌ه به‌ره‌یه‌ك‌و ئێس���تا زۆر حس���اب بۆ‬ ‫ئه‌م مۆدێله‌ی گویل ‌هن‌و بزوتنه‌وه‌ی خزمه‌ت‬ ‫ده‌كه‌ن‌و رێك‌و راست ده‌زانن كێیان خستۆت ‌ه‬ ‫قه‌ره‌وڵی تۆمه‌تباركردن‌و بۆچی ئه‌م پیاو‌ه‬ ‫ئه‌وه‌ند‌ه مه‌ترسیه‌‪ ،‬به‌تایبه‌تی ئه‌وكاته‌ی ك ‌ه‬ ‫گروپی گویل���ه‌ن ده‌یان به‌ڵگه‌ی تێوه‌گالن‌و‬ ‫تۆمه‌تی ناپاك���ی بان���ك‌و فه‌زاحه‌ته‌كانی‬ ‫ئه‌ردوغانیان بۆ میدیاكان ئاشكراكرد له‌‪-17‬‬ ‫‪ 2013/12/25‬ئیدی به‌ت���ه‌واوی ئه‌ردوغان‬ ‫مه‌ترسی هه‌ژمونگه‌ری گویله‌نی بۆده‌ركه‌وت‬ ‫كه‌ ده‌وڵه‌تێكی قوڵی ناو ده‌وڵه‌ته‌‪.‬‬ ‫بۆی��� ‌ه زۆر به‌خێرایی ئه‌ردوغان كرده‌ی‬ ‫كۆده‌تاك���ه‌ی ‪ 15‬ی ش���وباتی ‪ 2016‬ی‬ ‫توركیای خسته‌ گه‌ردنی فه‌تحواڵ گویله‌ن‌و‬

‫مۆدێلی ئیسالمیانه‌ی‬ ‫گویله‌ن وه‌ك‬ ‫مۆدێل ‌ه ته‌قلیدی‌و‬ ‫مه‌زهه‌بیه‌كانی‬ ‫جیهانی ئیسالمی نیه‌‬ ‫راسته‌وخۆ كوفرو‬ ‫ئیلحادو جه‌هل‌و‬ ‫مورته‌د بخاته‌ گه‌ردن‌و‬ ‫ئه‌ستۆی رۆژئاواو‬ ‫ئیسرائیل‪ ،‬بگر‌ه‬ ‫روانگه‌ی ئه‌م مۆدێل ‌ه‬ ‫بۆ ئه‌مریكاو ئیسرائیل‬ ‫ئه‌ستۆپاكیه‌كی‬ ‫فراوانی تێدایه‌و‬ ‫تا بڵێی كراوه‌یه‬ ‫به‌نافه‌رمی داوای له‌ویالیه‌ته‌ یه‌كگرتوه‌كانی‬ ‫ئه‌مریكا كرد راده‌س���تی بكاته‌و‌ه به‌بیانوی‬ ‫كوده‌ت���او تێكدان���ی ئارام���ی‌و ئاس���ایش‌و‬ ‫لێدان له‌ش���كۆی ده‌وڵه‌ت‪ ،‬له‌كاتێكدا هێزی‬ ‫گویله‌ن له‌ناو سوپادا نه‌بو‌ه به‌ڵكو له‌زانكۆو‬ ‫قوتابخانه‌و دادگاكان‌و پۆلیسدا زۆرینه‌ بون‪،‬‬ ‫ب���ه‌اڵم ئه‌مریكا ده‌زانێت ئاكه‌پ ‌ه خه‌ریكی چ‬ ‫گه‌مه‌یه‌كی سیاسیه‌‪ ،‬ئه‌مریكاش ئه‌ندازیاری‬ ‫ئه‌م كێبرك���ێ‌و ملمالنێ تونده‌یه‌و بۆی رون‬ ‫بۆته‌و‌ه جگه‌ له‌گویل���ه‌ن هیچ هێزێكی تری‬ ‫توركی���ا نی ‌ه له‌ئه‌ردوغ���ان به‌رێته‌وه‌و وه‌ك‬ ‫به‌دیل���ی خۆی پێشكه‌ش���ی ب���كات‪ ،‬بۆی ‌ه‬ ‫باش���ترین كارت دژی ئه‌ردوغان بۆ ئه‌مریكا‬ ‫تا به‌ئاسانی ئه‌وه‌ی خواستیه‌تی جێبه‌جێی‬ ‫بكات ل���ه‌م ناوچه‌یه‌ پرس���ی هێنانه‌ ئارای‬ ‫سیاس���یانه‌ی مۆدێلێك���ی تری ئیس�ل�امی ‌ه‬ ‫وه‌ك گویله‌ن‪ ،‬دژی ئیسالمی كۆنزه‌رڤاتیڤی‬ ‫شیعه‌و داعش له‌ناوچه‌كه‌دا‪.‬‬ ‫توركیا به‌و حوكمه‌ی میراتگری ده‌وڵه‌تی‬ ‫عوس���مانیه‌‪ ،‬یه‌كه‌م هێزی گه‌وره‌ی ناتۆیه‌‪،‬‬ ‫واڵتێكی هه‌م ئاس���یایی‌و هه‌م رۆژهه‌اڵتیه‌‪،‬‬ ‫ده‌روازه‌یه‌كی جیۆستراتیجی ئه‌وروپایه‌‪ ،‬دژی‬ ‫روسیاو ئێران‌و بلۆكی شیعه‌یه‌‪ ،‬ئه‌نجه‌رلیك‌و‬ ‫جێكه‌وته‌كه‌ی بۆ ئه‌مریكا گرنگه‌و ناوه‌ندێك ‌ه‬ ‫به‌ته‌واوی نه‌ له‌س���ه‌ر س���وننه‌ حسابه‌و ن ‌ه‬ ‫له‌سه‌ر شیعه‌‪ ،‬واته‌ مه‌دره‌سه‌یه‌كی تایبه‌ت ‌ه‬ ‫له‌رۆژهه‌اڵتی ناوی���ن له‌نێوان بلۆكی ئێرانی‬ ‫ش���یعه‌و بلۆكی سعودیه‌ی س���وننه‌دا‪ ،‬بۆی ‌ه‬ ‫هه‌میش���ه‌ ئه‌مریكا وه‌ك واڵتی خۆی مامه‌ل ‌ه‬ ‫له‌گ���ه‌ڵ كاراكته‌ره‌كانی���دا ده‌كات‌و به‌دڵی‬ ‫خۆی ئه‌یانجوڵێنێت‪ ،‬بۆی���ه‌ پێناچێت به‌و‬ ‫ئاس���انیه‌ ئه‌مریكا واز له‌كاراكته‌رێكی وه‌كو‬ ‫گویله‌ن بهێنێت له‌به‌ر حه‌زه‌ شه‌خسیه‌كانی‬ ‫ئه‌ردوغان‪ ،‬گویله‌ن ئه‌گه‌ر خۆش���ی ئێس���تا‬ ‫پیربوبێت‌و ئه‌مریكا ته‌س���لیمی توركیاشی‬ ‫بكاته‌و‌ه وه‌ك ئه‌گه‌رێك‌و نه‌توانێت ئیساڵحات‬ ‫بكات وه‌ك رێبه‌رێكی سیاس���ی ئاینی‪ ،‬ئه‌وا‬ ‫بۆ ئ���ه‌وه‌ ئه‌ینێرێته‌و‌ه تا بزوتنه‌وه‌كه‌ی پێ‬ ‫به‌هێز ب���كات‌و هێنده‌ی تر بیكاته‌ كاریزماو‬ ‫س���یمبول‪ ،‬وه‌ك چ���ۆن ل���ه‌دوای گرت���ن‌و‬ ‫راده‌ستكردنی عه‌بدواڵ ئۆچ ئاالنه‌و‌ه په‌كه‌ك ‌ه‬ ‫به‌هێزتربو له‌جاران‌و بگر‌ه مه‌ترسی زیاتربو‌ه‬ ‫له‌جاران‌و ئێستا په‌رله‌مان‌و هه‌رێمێك‌و بگر‌ه‬ ‫رێكخستنیش���یان فراوانترب���وه‌‪ ،‬گویله‌نیش‬ ‫راس���ت ‌ه پیربوه‌ وه‌لێ توانیویه‌تی س���ه‌دان‬ ‫كه‌س په‌روه‌رد‌ه بكات بۆ ئاینده‌ی توركیا‪،‬‬ ‫ئه‌م���ه‌ش مه‌ترس���یه‌ گه‌وره‌ك���ه‌ی به‌رده‌م‬ ‫ئه‌ردوغانه‌ نه‌ك سوپاو سیستمی عه‌لمانی‌و‬ ‫پارته‌كانی وه‌ك چه‌هه‌پ���ه‌و مه‌هه‌په‌‪ ،‬بۆی ‌ه‬ ‫هه‌وڵی كوده‌تا شكستخواردوه‌كه‌ش ره‌نگ ‌ه‬ ‫زلله‌یه‌ك���ی ئه‌مریك���ی بێ���ت ب���ۆ بناگوێی‬ ‫ئه‌ردوغان تا به‌هۆش خۆیدا بێته‌وه‌و ئه‌وه‌ند‌ه‬ ‫دژایه‌تی پ���رۆژه‌ی ئه‌مریك���ی‌و رۆژئاوایی‌و‬ ‫پش���تگیری داعش نه‌كات‪ ،‬هه‌رچۆنێك بێت‬ ‫كورد له‌توركیا له‌م ملمالنێ‌و گه‌مه‌ تازه‌یه‌ی‬ ‫ئه‌ردوغ���ان‌و گروپ ‌ه دینیه‌كان س���ودمه‌ندی‬ ‫یه‌كه‌م ده‌بێت‌و پێویس���ته‌ هێڵی س���ێه ‌هم‌و‬ ‫هاوس���ه‌نگی خۆی رابگرێت تا ئاس���ۆكانی‬ ‫دوای ئه‌م ملمالنێیه‌ رونتر ده‌بنه‌وه‌‪.‬‬

‫له‌تیف فاتیح فه‌ره‌ج‬ ‫له‌م رۆژانه‌دا زۆر هه‌واڵ‌و بابه‌ت‌و راپۆرتی‌‬ ‫ئازارده‌ر باڵوده‌بنه‌وه‌‪ ،‬ئێس���تا كه‌ پارله‌مان‬ ‫ش���كۆی‌ ش���كێنراوه‌و له‌په‌لوپۆ خراوه‌ خۆ‬ ‫ده‌بێ���ت كه‌س���ێك هه‌بێت قس���ه‌ی‌ هه‌بێت‪،‬‬ ‫بارزانی‌ به‌و پێی���ه‌ی‌ له‌زۆربه‌ی‌ راپۆرته‌كاندا‬ ‫ناوی‌ دێت‪ ،‬بۆ خۆیشی‌ رۆڵی‌ گه‌وره‌ی‌ هه‌بوه‌‬ ‫له‌ له‌كارخس���تنی‌ پارله‌ماندا ده‌بێت قسه‌ی‌‬ ‫هه‌بێت ‪.‬‬ ‫ج���ارێ‌ له‌س���ه‌ر كۆنگ���ره‌ی‌ واش���نتۆنی‌‬ ‫واڵتانی‌ دژ ‌ی داعش كه‌ ك���ورد بانگ نه‌كراو‬ ‫وه‌زیران���ی‌ ده‌ره‌وه‌ی‌ ئه‌مه‌ریكاو به‌ریتانیاش‬ ‫هه‌ر یه‌كه‌و ش���تێكیان گوت‪ ،‬ئه‌مه‌ش له‌دوای‌‬ ‫ئه‌و یاداش���تنامه‌ واژوكردن���ه‌ی‌ نێوان ئیلیزا‬ ‫س���لۆتكینی‌ نوێن���ه‌ری‌ ئه‌مه‌ری���كاو كه‌ریم‬ ‫س���نجاری‌ وه‌زیری‌ پێشمه‌رگه‌ی‌ به‌وه‌كاله‌ت‌و‬ ‫به‌ئاماده‌بونی‌ خودی‌ بارزانی‌‪ ،‬ناكرێ‌ بارزانی‌‬ ‫قس���ه‌یه‌كی‌ نه‌بێ���ت‪ ،‬له‌كاتێك���دا كوڕه‌كه‌ی‌‬

‫ده‌نوس���ێ‌ گاڵته‌مان پێده‌كه‌ن‪ ،‬ئاخر میدیای‌‬ ‫پارتیش ئه‌و یاداشتنامه‌یه‌یان به‌"رێكه‌وتن ‌ی‬ ‫شانازی‌" ناوبرد‪.‬‬ ‫وه‌زاره‌ت���ی‌ به‌رگ���ری‌ عێ���راق خاڵه‌كانی‌‬ ‫یاداش���تنامه‌كه‌ی‌ نێ���وان س���لۆتكین‪ ،‬ك���ه‌‬ ‫هه‌رجاره‌ به‌پۆستێك ناوی‌ دێت‌و سنجارییان‬ ‫به‌لێكتێگه‌یش���تن ناوهێناو یازده‌ خاڵیشیان‬ ‫ل���ه‌و باره‌یه‌وه‌ باڵوكرده‌وه‌‪ ،‬ك���ه‌ هه‌ندێكیان‬ ‫جێی‌ ش���ه‌رمن نه‌ك ش���انازی‌‪ ،‬ب���ۆ نمونه‌‬ ‫وه‌رگرتن���ی‌ ره‌زامه‌ن���دی‌ حكومه‌تی‌ عێراق‪،‬‬ ‫به‌كارهێنان���ی‌ خاك���ی‌ كوردس���تان له‌الیه‌ن‬ ‫حكومه‌ت���ی‌ عێراقه‌وه‌‪ ،‬پێدانی‌ بڕه‌ پاره‌یه‌كی‌‬ ‫‪ 415‬ملیۆن دۆالری‌ بۆ پێشمه‌رگه‌‪ ،‬له‌كاتێكدا‬ ‫كه‌س چاره‌نوس���ی‌ ملیاره‌ها دۆالری‌ دزراوی‌‬ ‫ئ���ه‌م هه‌رێم���ه‌ نازانێت‪ ،‬پێویس���ته‌ بارزانی‌‬ ‫به‌پارتی‌‌و كوردی���ش بڵێت ئه‌وه‌ی‌ وه‌زاره‌تی‌‬ ‫به‌رگری‌ عێراق‌و عه‌بادی‌ ده‌یڵێن راس���ته‌ یان‬ ‫شتی‌ دیكه‌ هه‌یه‌ ‪.‬‬ ‫له‌س���ه‌ر ناوهێنان���ی‌ بارزان���ی‌ حزبه‌كه‌ی‌‬ ‫له‌س���ه‌دان به‌ڵگه‌نام���ه‌ی‌ ویكلیكس���دا ك���ه‌‬ ‫ده‌رب���اره‌ی‌ په‌یوه‌ندی‌ بارزان���ی‌‌و ئه‌ردۆغان‌و‬ ‫نوێنه‌ران���ی‌ پارتی‌‌و می���ت‌و ئاكه‌په‌ هاتوه‌‪،‬‬ ‫بارزانی‌ به‌ر له‌هه‌ر كه‌س پێویس���ته‌ قس���ه‌ی‌‬ ‫هه‌بێت‪ ،‬ئاخر ئه‌وه‌ی‌ هاتوه‌ عه‌یب‌و عارێكی‌‬ ‫زۆر گه‌وره‌یه‌‪ ،‬ناكرێت ه���ه‌روا تێپه‌ڕێت‪ ،‬بۆ‬ ‫نمون���ه‌ وه‌ك ئه‌وه‌ی‌ بارزانی‌ داوای‌ س���واڵی‌‬ ‫كردبێ���ت‪ ،‬تورك���ه‌كان ده‌ڵێ���ن ‪ 50‬ملی���ۆن‬ ‫دۆالرمان وه‌ك دیاری‌ پێشكه‌ش كرد‪.‬‬

‫توركه‌كان بارزانیان‬ ‫وا وێناكردوه‌ ك ‌ه‬ ‫والیه‌كی‌ خۆیانه‌ له‌سه‌ر‬ ‫هه‌رێمی‌ كوردستان‪،‬‬ ‫له‌كاتێكا چه‌ند ساڵێك ‌ه‬ ‫بارزانی‌‌و حزبه‌كه‌ی‌‌و‬ ‫میدیای‌ پارتی‌ باسی‌‬ ‫ده‌وڵه‌تی‌ كوردی‌ ده‌كه‌ن‬

‫به‌ڵگه‌نام���ه‌كان ش���تی‌ زۆرتری���ان تیایه‌‪،‬‬ ‫من له‌گه‌ڵ ئه‌وه‌دام چ���وار حزبه‌كه‌ش داوای‌‬ ‫رونكردنه‌وه‌و قسه‌ له‌بارزانی‌ بكه‌ن‪ ،‬به‌تایبه‌ت‬ ‫س���ه‌باره‌ت به‌و راپۆرتانه‌ی‌ له‌نوس���ینگه‌ی‌‬ ‫نوێنه‌رایه‌تی‌ كورده‌وه‌ له‌ئه‌مه‌ریكاوه‌ نێردراوه‌‬ ‫بۆ ئاكه‌په‌‪.‬‬ ‫تورك���ه‌كان بارزانی���ان وا وێناك���ردوه‌ كه‌‬

‫شه‌ریعه‌تی شوان به‌زمانی به‌رخ‬

‫والیه‌كی‌ خۆیانه‌ له‌سه‌ر هه‌رێمی‌ كوردستان‪،‬‬ ‫له‌كاتێكا چه‌ند ساڵێكه‌ بارزانی‌‌و حزبه‌كه‌ی‌‌و‬ ‫میدیای‌ پارتی‌ باسی‌ ده‌وڵه‌تی‌ كوردی‌ ده‌كه‌ن‌و‬ ‫ره‌خن��� ‌ه له‌وانه‌ ده‌گرن گوایه‌ هاوكاریان نین‪،‬‬ ‫به‌تایبه‌ت زۆرتری���ن ره‌خنه‌یان له‌بزوتنه‌وه‌ی‌‬ ‫گۆڕان‌و كۆمه‌ڵی‌ ئیسالمیه‌‪ ،‬ئایا بارزانی‌ چۆن‬ ‫وه‌اڵمی‌ ئه‌و به‌ڵگانه‌ ده‌داته‌وه‌‪ ،‬ئه‌گه‌ر به‌ڵگه‌‬ ‫نین‪ ،‬ئه‌ی‌ چین‪ ،‬ئایه‌ توركه‌كان به‌مه‌به‌س���ت‬ ‫ویستویانه‌ به‌و جۆره‌ مامه‌ڵه‌ له‌گه‌ڵ بارزانی‌‬ ‫بكه‌ن یان شتێكی‌ دیكه‌ له‌گۆڕێیه‌‪.‬‬ ‫ئێس���تا ك���ه‌ ئ���ه‌و به‌ڵگ���ه‌و بابه‌تان���ه‌‬ ‫باڵوده‌بێته‌وه‌و مرۆڤ ده‌گه‌ڕێته‌وه‌ بۆ رابردوی‌‬ ‫زۆرب���ه‌ی‌ ئ���ه‌و وه‌فدانه‌ی‌ به‌ن���اوی‌ هه‌رێمی‌‬ ‫كوردس���تانه‌وه‌‪ ،‬له‌گه‌ڵ بارزان���ی‌ ده‌چوونه‌‬ ‫ده‌ره‌وه‌ كه‌ زیاتر له‌وه‌فدی‌ حزبی‌‌و بنه‌ماڵه‌یی‌‬ ‫ده‌چ���وون‪ ،‬گومانه‌كانی‌ زیات���ر ده‌بن‪ ،‬ته‌نها‬ ‫كه‌س كه‌ ئه‌و گومانانه‌ بس���ڕێته‌وه‌ بارزانیه‌‪،‬‬ ‫ئه‌مه‌ش له‌به‌رئه‌وه‌ی‌ ئه‌و كه‌س���ی‌ یه‌كه‌می‌‬ ‫ن���او حزبه‌كه‌ی‌‌و زۆنه‌كه‌ی‌ خ���ۆی‌‌و ته‌نانه‌ت‬ ‫كوردستانیش بوه‌ له‌ ماوه‌یه‌كی‌ زۆردا‪.‬‬ ‫ئێس���تا كه‌ بارزانی‌ له‌س���ه‌ر ئ���ه‌و هه‌مو‬ ‫ن���ادادی‌‌و س���ته‌مه‌ی‌ له‌ناوخ���ۆداو زۆربه‌ی‌‬ ‫به‌ئاگاداری‌ ئه‌و ده‌كرێت‌و قس���ه‌ی‌ نیه‌‪ ،‬خۆ‬ ‫ده‌بێت له‌سه‌ر ئه‌و بابه‌تانه‌ی‌ ده‌ره‌وه‌ قسه‌ی‌‬ ‫هه‌بێت‪ ،‬بۆ الیه‌نه‌كانی‌ تریش واباش���ه‌ ئیدی‌‬ ‫به‌ئه‌مه‌ری���كاو ئه‌وروپا بڵێن ناكرێ‌ به‌بیانوی‌‬ ‫شه‌ڕی‌ داعش���ه‌وه‌ واڵت به‌م ده‌رده‌ ببرێ‌ كه‌‬ ‫براوه‌‪.‬‬

‫بابه‌تێكی (سادق نه‌یهوم) كه‌ له‌كتێبی (ئیسالم به‌دیل گیراوه‌) وه‌رگیراوه‌‬

‫فاروق حسین محمد‬ ‫ماجستیر له‌كارگێری‬ ‫سادق نه‌یهوم نوسه‌رو توێژه‌رێكی عه‌ره‌به‌‪،‬‬ ‫نوسینه‌كانی جێگای س����ه‌رنجن‌و تاڕاده‌یه‌كی‬ ‫ب����اش ده‌ركی به‌كولت����وری خه‌ڵك����ی لیبیاو‬ ‫خه‌ڵكی ناوچه‌كه‌ كردوه‌و ویستویه‌تی شرۆڤه‌ی‬ ‫بكات‌و ره‌گوڕیشه‌ی قه‌یرانی ئه‌م كۆمه‌ڵگایانه‌‬ ‫ش����یبكاته‌وه‌‪ ،‬جا هه‌قی خۆیه‌تی پسپۆڕان‌و‬ ‫توێ����ژه‌ره‌وه‌ كۆمه‌اڵیه‌ت����ی‌و سیاس����یه‌كانمان‬ ‫به‌وردی ئ����ه‌و بیروبۆچونان����ه‌ی بخوێننه‌وه‌و‬ ‫س����ودی لێوه‌ربگرن چونكه‌ به‌ڕاس����تی باسی‬ ‫قه‌یران‌وگرفتێ����ك ده‌كات ك����ه‌ كۆمه‌ڵ����گای‬ ‫كورده‌واریش لێی به‌دور نیه‌‪.‬‬ ‫به‌پێ����ی قس����ه‌ی (س����ادق نه‌یه����وم) كه‌‬ ‫نوس����ه‌رێكی به‌ڕه‌چه‌ڵه‌ك لیبی����ه‌ به‌اڵم وه‌ك‬ ‫زۆربه‌ی پی����اوه‌ گه‌وره‌كانی ت����ر له‌ڕۆژئاواو‬ ‫ئه‌وروپا گه‌وره‌ بوه‌و له‌سویس����را ساڵی‪1994‬‬ ‫وه‌فات����ی ك����ردوه‌‪ ،‬وه‌اڵمی ئه‌وه‌ پرس����یاره‌‬ ‫ده‌داته‌وه‌ كه‌ بۆچی ئه‌م كۆمه‌ڵگایه‌ ناتوانێت‬ ‫یاس����اكانی ش����ه‌ریعه‌تی ئیس��ل�ام جێبه‌جێ‬ ‫ب����كات‌و پێش ‪ 40‬س����اڵ له‌مه‌وب����ه‌ر ده‌ڵێت‪:‬‬ ‫كۆمه‌ڵگه‌كه‌مان‪ ،‬كۆمه‌ڵگه‌یه‌كی ناش����ه‌رعیه‌و‬ ‫ده‌س����تكردی سیس����تمێكی ده‌ره‌به‌گایه‌ت����ی‬ ‫(ئیقتاعی)ی����ه‌ ك����ه‌ له‌ئه‌س����ڵدا دژه‌ به‌بنه‌ما‬ ‫ئیس��ل�امیه‌كانی وه‌ك دیال����ۆگ‌و یه‌كس����انی‌و‬

‫كاركردن به‌ش����وراو سه‌روه‌ریی حوكمی یاساو‬ ‫دادگا‪ ،‬به‌پێچه‌وانه‌وه‌ سیستمی ده‌ره‌به‌گایه‌تی‬ ‫له‌گ����ه‌ڵ تاك����ڕه‌وی‌و ره‌گه‌زپه‌رس����تی ئیتنی‌و‬ ‫ته‌قدیس����ی خه‌رافیات����ه‌و ه����ه‌ر له‌مێژویه‌كی‬ ‫كۆن����ه‌وه‌ كۆمه‌ڵگه‌ كراوه‌ت����ه‌ كۆمه‌ڵگه‌یه‌كی‬ ‫راوچی كه‌ له‌س����ه‌ر ش����ه‌ریعه‌تی راوی هه‌ل‌و‬ ‫فرسه‌ته‌كان گۆشكراوه‌‪.‬‬ ‫تاكی ئ����ه‌م جۆره‌ كۆمه‌ڵگایه‌ ‪ ،‬قه‌ناعه‌تیان‬ ‫به‌ش����ه‌ریعه‌تی هێزو تاكڕه‌وی‌و ده‌ره‌به‌گایه‌تی‬ ‫هه‌ی����ه‌ نه‌ك ش����ه‌ریعه‌تی خودا‪ ،‬ئ����ه‌وه‌ی كه‌‬ ‫پیاوان����ی ئایینی‌و م����ه‌الكان باس����ی ئه‌كه‌ن‬ ‫ته‌نها به‌قس����ه‌یه‌و له‌س����ه‌ر ئ����ه‌رزی واقیعدا‬ ‫ده‌قه‌ ش����ه‌رعیه‌كان له‌م جۆره‌ كۆمه‌ڵگایانه‌دا‬ ‫زه‌حمه‌ته‌ جێبه‌جێ بكرێت‪.‬‬ ‫له‌م كۆمه‌ڵگایه‌دا خزمه‌تگوزاریه‌ گشتیه‌كان‬ ‫وه‌ك مافی ده‌ستوری هاواڵتی دانانرێن به‌ڵكو‬ ‫ه����ه‌ل‌و فرس����ه‌ته‌و هاواڵتی ئه‌گ����ه‌ر بتوانێت‬ ‫وه‌ك راوچ����ی ده‌بێت راوی ئه‌و مافانه‌ی بكات‬ ‫ئه‌گه‌رچ����ی به‌دانی ره‌ش����وه‌و به‌رتیلیش بێت‬ ‫كه‌ ش����ه‌ریعه‌ت حه‌رامی كردوه‌‪ .‬هاواڵتی ئه‌م‬ ‫كۆمه‌ڵگه‌یه‌ بۆ راوی نه‌هه‌نگ (وه‌ك بردنه‌وه‌ی‬ ‫ته‌نده‌رێك) ده‌بێت په‌نابه‌رێت بۆ به‌خش����ینی‬ ‫ره‌ش����وه‌ی گه‌وره‌ به‌اڵم بۆ راوی ماسی بچوك‬ ‫(وه‌ك راییكردن����ی مامه‌ڵه‌یه‌ك����ی ئاس����ایی‬ ‫له‌دائی����ره‌ حكومیه‌كان����دا) وه‌ك ده‌رهێنانی‬ ‫بڕوانامه‌یه‌ك����ی له‌دایكبون بۆ منداڵه‌كه‌ی ئه‌وا‬ ‫پێویس����تی به‌ڕه‌ش����وه‌ی بزه‌ی س����ه‌ر لێوی‬ ‫درۆینه‌و موجامه‌له‌و ماستاوچیه‌تی ده‌بێت تا‬ ‫كاره‌كانی به‌ئاسانی بۆ رایی بكرێت‪.‬‬ ‫ئه‌گه‌رچی ش����ه‌ریعه‌تی ئیسالم رێ له‌دزی‬ ‫ئه‌گرێ����ت ب����ه‌اڵم هاواڵتیان له‌ژێر ده‌س����تی‬ ‫ئه‌م جۆره‌ سیس����تمه‌ بۆ بون به‌خاوه‌نی هه‌ر‬ ‫موڵكێ����ك ناچار ئه‌بن كه‌ ته‌نها وه‌ك غه‌نیمه‌و‬ ‫ده‌س����تكه‌وتی جه‌نگ به‌ته‌كتیك‌و رێس����اكانی‬ ‫جه‌ن����گ‌و به‌یاساش����كێنی به‌ده‌س����تی بخ ‌هن‌و‬ ‫هه‌ر بۆیه‌ش هیچ ش����تێكی به‌حه‌اڵڵی ده‌ست‬

‫له‌م كۆمه‌ڵگایانه‌دا‬ ‫دزه‌كان له‌ژور‌ه‬ ‫داخراوه‌كان‌و‬ ‫به‌چاودێری‬ ‫یاساناسان‌و دادوه‌ران‬ ‫به‌ڕه‌سمی یاری‬ ‫به‌نرخ‌و به‌سیستمی‬ ‫باج‌و گومرگیان حه‌اڵڵ‬ ‫كردوه‌‬ ‫ناكه‌وێت‌و له‌راستیدا هه‌مو شته‌كان له‌بنه‌ڕه‌تدا‬ ‫به‌حه‌رامی دزراون‪.‬‬ ‫ئه‌گه‌رچی ئیسالم‪ ،‬تاوانی كوشتنی حه‌رام‬ ‫كردوه‌و س����زای ئاگری هه‌تاهه‌تایی بۆ داناوه‌‬ ‫به‌اڵم ل����ه‌م كۆمه‌ڵگه‌یه‌دا هاواڵتی ئه‌و یاس����ا‬ ‫ئایینیه‌ مه‌ترسیداره‌ ده‌شكێنێ‌و له‌به‌رخاتری‬ ‫ئاغاكه‌ی ده‌س����تی ده‌چێته‌ خوێنی بێتاوانان‌و‬ ‫ت����ا ئ����ه‌و راده‌ی����ه‌ی خێزان����ی پێغه‌مبه‌ریش‬ ‫له‌ش����ااڵوی كوش����ت‌و بڕی����ن به‌ده‌رنه‌بون كه‌‬ ‫مه‌به‌س����تی س����ه‌ربڕینی حه‌زره‌تی حوسه‌ینی‬ ‫كوڕی فاتیمه‌ی كچی پێغه‌مبه‌ره‌ (د‪.‬خ)‪.‬‬ ‫ئه‌گه‌رچی ئایین دژی درۆ كردنه‌و هه‌ڕه‌شه‌ی‬ ‫تون����دی له‌درۆزنه‌كان كردوه‌ ب����ه‌اڵم پیاوانی‬

‫راگه‌یان����دن ل����ه‌م كۆمه‌ڵگه‌ی����ه‌دا له‌خزمه‌تی‬ ‫ئاغاكانی����ان ده‌ب����ن و ب����ازاڕ ب����ۆ به‌رهه‌مه‌‬ ‫خراپه‌كانیان دروس����ت ده‌كه‌ن‌و خه‌ڵه‌تاندنی‬ ‫كڕیارو ساغكردنه‌وه‌ی به‌رهه‌مه‌ خراپه‌كانیان‬ ‫كراوه‌ته‌ زیره‌كی‌و جوامێری‌و درۆیش ناونراوه‌‬ ‫(سیاس����ه‌تی راگه‌یاندن)و ده‌س����ته‌واژه‌كانی‬ ‫تری����ش ش����ێوێنراون‌و له‌جیات����ی تاغ����وت‌و‬ ‫فیرعه‌ون‪ ،‬جه‌ناب‌و رێزدار به‌كارده‌هێنرێت‪.‬‬ ‫ئه‌گه‌رچی ش����ه‌ریعه‌تی ئیسالمی خواردنی‬ ‫پ����اره‌ی حه‌رام����ی قه‌ده‌غه‌ ك����ردوه‌ به‌ئاگری‬ ‫دۆزه‌خ هه‌ڕه‌ش����ه‌ی كردوه‌ ب����ه‌اڵم له‌م جۆره‌‬ ‫كۆمه‌ڵگایه‌دا به‌رپرسه‌كان‪ ،‬كه‌ وه‌ك كه‌سێكی‬ ‫ئیفلیج هیچ كاروكاس����پیه‌كی به‌كه‌ڵك نازانن‌و‬ ‫هیچ ئیش����كێكیان پ����ێ ناكرێت ك����ه‌ پاره‌ی‬ ‫حه‌اڵڵی����ان لێیه‌وه‌ بۆ دابین ب����كات له‌هه‌مان‬ ‫كاتدا مه‌س����روفاتی رۆژانه‌ی����ان زۆره‌و پاره‌ی‬ ‫ئه‌و هه‌مو پاس����ه‌وان‌و داروده‌س����ته‌و شاعیره‌‬ ‫پیاهه‌ڵده‌ره‌كان‌و ماستاوچیه‌كانیان پێ دابین‬ ‫ناكرێت كه‌ ل����ه‌م رۆژانه‌دا نرخیان گرانتر بوه‌‬ ‫له‌به‌رئ����ه‌وه‌ ناتوان����ن ده‌س����تبه‌رداری دزی‌و‬ ‫پاره‌ی حه‌رام ببن‪.‬‬ ‫ل����ه‌م كۆمه‌ڵگایان����ه‌دا دزه‌كان ل����ه‌ژوره‌‬ ‫داخراوه‌كان‌و به‌چاودێری یاساناسان‌و دادوه‌ران‬ ‫به‌ڕه‌س����می یاری به‌نرخ‌و به‌سیس����تمی باج‌و‬ ‫گومرگیان حه‌اڵڵ ك����ردوه‌و ئیحتیكار ده‌كه‌ن‌و‬ ‫خه‌ڵكیش ناچاركراوه‌ ده‌ستی دزه‌ گه‌وره‌كان‬ ‫ماچ بكات له‌جیاتی ئه‌وه‌ی ببڕدرێن‪.‬‬ ‫شه‌ریعه‌تی ئیسالمی وه‌ك خۆی به‌زیندویی‬ ‫ده‌مێنێته‌وه‌و خوار ناكرێته‌وه‌ به‌پێی ئاره‌زوی‬ ‫ئاغاو ملهوڕه‌كان‌و به‌رژه‌وه‌ندی په‌رس����ته‌كانی‬ ‫ن����او ئایین‌و ده‌ره‌وه‌ی ئایی����ن‪ .‬به‌رده‌وام ئه‌م‬ ‫ش����ه‌ریعه‌ته‌ داوا ل����ه‌م كۆمه‌ڵگه‌یه‌ ده‌كات كه‌‬ ‫ئه‌گ����ه‌ر ئه‌تانه‌وێت به‌ته‌واوه‌تی ش����ه‌ریعه‌تی‬ ‫خودا جێبه‌ج����ێ بكه‌ن ئ����ه‌وا ده‌بێت یه‌كه‌م‬ ‫جار كۆمه‌ڵگا ده‌س����تبه‌رداری ئه‌م سیس����تمه‌‬ ‫ده‌ره‌به‌گایه‌تیه‌ ببن‪.‬‬

‫یادی دامەزراندنی حزب!؟‬ ‫فەرەیدون کونجرینی‬ ‫هەگب����ەی دامەزراندن����ی حزب����ی‌و‬ ‫یادکردنەوە لەشەقام‌و گەڕەك‌و شوێنە‬ ‫گشتییەکان بەشێکە لەو پێشێلکاریانەی‬ ‫الیەن����ە سیاس����یەکان ئەنجامیانداوە‬ ‫لەرابوردودا‪ .‬بۆنەیەک هی حزب بیت!‬ ‫ناکرێت بەزۆر بیچەس����پێنیت بەس����ەر‬ ‫کۆمەڵگ����ەداو ناوی لێبنێی����ت بۆنەی‬ ‫گشتی‪ .‬لەکاتێکدا لەنێو دروشمەکاندا‬ ‫دروشمی دیموکراس����ی‌و ماڤی مرۆڤ‌و‬ ‫س����ەروەری یاس����او گ����ۆڕان ب����ەرەو‬ ‫شارس����تانیەکی نوێ بەرزدەکرێتەوە‪.‬‬ ‫ئەمە بەدرۆخس����تنەوەی هەمو رابردو‬ ‫لەگەڵدا هاتوە‪.‬‬ ‫بەڵێنەکان‌و گۆڕینی کەسایەتییەکان‌و‬ ‫پرۆژەی کار س����ێ تەوەری س����ەرەکی‬

‫هەمو پارتێکی خۆڕسکە‪ ،‬واتە کارکردنە‬ ‫لەسەر تێزی سیاس����ی سەردەم‪ ،‬ئەم‬ ‫بنیادنان����ە بۆخۆ ناس����ینێکی ترە‪ ،‬کە‬ ‫جیاوازبێت لەگەڵ پێشوتر‪ .‬فیرکردنی‬ ‫کۆمەڵگا بەخۆناسینی ترو بەرنامەی تر‬ ‫راستگۆیی ئەو حزبەیە بە بەڵێنەکان‪.‬‬ ‫لێ����رە باوەڕگەڕاندن����ەوە بەهەم����ان‬ ‫سیستەم‌و دەموچاوی پێشوتر مەحاڵە‪.‬‬ ‫دەشێت لەوێوە بێینە باس کە لەواڵتی‬ ‫دیموکراسیدا بەرنامەو کەسایەتییەکان‬ ‫کە دۆڕان جارێکی تر باوەڕی جەماوەر‬ ‫بەدەست ناهێننەوە‪.‬‬ ‫رۆژی دامەزراندن����ی هەرپارتێ����ک‬ ‫گرنگی خۆی هەیە‪ .‬هەمو ساڵێک لەو‬ ‫رۆژەدا یادکردن����ەوەو خۆ نوێکردنەوە‬ ‫ئاواتە دەبن‌و جارێکی تر بەس����تایل‌و‬ ‫هەگبەیەکی تری بەرنامەو دروشمەوە‬ ‫دێت����ەوە نێ����و خەڵ����ک‪ ..‬لەواڵتان����ی‬

‫پێش����کەوتو ئەندام����ان‌و الیەنگران����ی‬ ‫هەر پارتێ����ک گرنگییەکی زۆر دەدەن‬ ‫ب����ەو رۆژە‪ .‬س����اڵیادی دامەزراندن����ی‬ ‫پارتەکەی����ان بەگۆڕین����ی دەموچاو و‬ ‫سیس����تەم‌و کڵێش����ەی کار‪ ،‬دەس����ت‬ ‫پێ����دەکات‌و نۆژەنکردن‌و گیانێکی نوێ‬ ‫بۆ ساڵێکی نوێ بەرجەستە دەکەن‪.‬‬ ‫لەناو هێزە سیاسی‌و ناسیاسییەکانی‬ ‫ک����وردا‪ ،‬جودا لەکۆمەڵێ����ک پێوانە بۆ‬ ‫ی����ادی دامەزراندن‪ ،‬ی����ادی ئەو حزبە‬ ‫دەکرێت����ەوە‪ .‬لەم����اوەی چل س����اڵی‬ ‫رابردودا بەهەمان س����تایل‌و دەموچاو‬ ‫و بیرکردن����ەوەوە ی����ادی پارتەکانیان‬ ‫کردۆت����ەوەو بۆجارێکی تر هاتونەتەوە‬ ‫س����ەرحوکمی حزبەکەیان‪ .‬لێرە جگە‬ ‫لەبۆش����ایی دیموکراتی بۆشایی ژیری‬ ‫تاک����ی ک����ورد بەدیدەکرێ����ت‪ .‬ئەم دو‬ ‫ه����ۆکارە زەمەنەک����ەی وا لوان����دوە‬

‫کە بەش����ێک بێ����ت لەدروس����تکردنی‬ ‫کەس����ایەتی موقەدەس‪ .‬لەنێو فەزای‬ ‫دیموکراسیدا جگە لەنیشتمان‌و یاسای‬ ‫نیشتمان قودسیەتی تر بەدی ناکرێت‪.‬‬ ‫بەقودس����ییەتکردنی کەسایەتییەکانی‬ ‫ب����ااڵی حی����زب کۆمەڵگایەکی مەلول‌و‬ ‫دەستەوئەژنۆ بنیاد دەنێت‌و جیهانێکی‬ ‫توندوتی����ژ زاڵ دەکات‌و پێوان����ە‬ ‫نیشتمانییەکان وەال دەنێت‪.‬‬ ‫ن����ا ب����ۆ یادکردن����ەوەی ح����زب‬ ‫لەشەقام‌و ش����وێنە گشتیەکان "بەڵکو‬ ‫دەبێ����ت لەش����وێنی داخراودابێت دور‬ ‫لەڕیکالمک����ردن" دەرکەوتن����ی حزب‌و‬ ‫ریکالمک����ردن تەنه����ا لەس����اتەوەختی‬ ‫هەڵبژاردن����دا ئەنج����ام ئەدرێت بەپێی‬ ‫یاس����ا بۆمایەک����ی چەن����د رۆژەی‬ ‫هەڵب����ژاردن‪ .‬یادکردن����ەوەی ح����زب‬ ‫پەیوەندە بەئەندامەکانیانەوە‪.‬‬

‫کتێب‬

‫)‪ )537‬سێشه‌مم ‌ه ‪2016/7/26‬‬

‫‪17‬‬

‫ئیسالمییه‌كان له‌هه‌ڵه‌یه‌كی‌ قوڵ‌و عه‌به‌سییه‌تێك ‌ی سیاسیدا ده‌ژین‬ ‫ئا‪ :‬بارام سوبحی‌‬ ‫به‌بڕوای‌ نوسه‌رێكی‌ شاره‌زا له‌كاروباری‌‬ ‫پارته‌ ئیسالمییه‌كان‪ ،‬ئه‌سته‌مه‌ له‌مه‌ودایه‌كی‌‬ ‫به‌رچاودا هێزه‌ ئیسالمییه‌كان به‌تایبه‌تی‌‬ ‫یه‌كگرتو ببنه‌ ده‌سه‌اڵتدار‪ ،‬هه‌روه‌ها‬ ‫پێیوایه‌ ئه‌و هێزانه‌ له‌هه‌ڵه‌یه‌كی‌ قوڵ‌و‬ ‫عه‌به‌سییه‌تێكی‌ سیاسیدا ده‌ژین‪ ،‬بۆیه‌‬ ‫به‌پێویستی‌ ده‌زانێت ستراتیج‌و میكانیزمی‌‬ ‫كاریان له‌بناغه‌وه‌ بگۆڕن‪.‬‬ ‫كتێب���ی‌ زس���تان‌و به‌ه���اری‌ ئیس�ل�امی‌‬ ‫سیاس���ی‌ له‌نوس���ینی‌ عومه‌ر عه‌لی‌ غه‌فور‪،‬‬ ‫له‌باڵوكراوه‌كانی‌ ده‌زگای‌ چاپ‌و باڵوكردنه‌وه‌ی‌‬ ‫ئاراس���ه‌‌و (‪ )336‬الپه‌ڕه‌ی���ه‌‪ .‬ل���ه‌م كتێبه‌دا‬ ‫نوس���ه‌ر باس له‌ڕۆڵی‌ پارته‌ ئیسالمییه‌كان‌و‬ ‫هه‌وڵه‌كانی‌ گه‌یش���تنیان به‌ده‌سه‌اڵت ده‌كات‪،‬‬ ‫ئی���دی‌ ئ���ه‌و هه‌واڵن���ه‌ له‌ڕێگ���ه‌ی‌ خه‌باتی‌‬ ‫چه‌كداری‌‌و توندوتیژی‌ یاخود هه‌ڵبژاردن یان‬ ‫خۆپیش���اندانی‌ مه‌ده‌نیانه‌وه‌ بێ���ت‪ .‬زۆربه‌ی‌‬ ‫باسه‌كانیش���ی‌ ته‌رخانك���ردوه‌ بۆ باس���كردن‬ ‫له‌پارته‌ ئیسالمییه‌كانی‌ هه‌رێمی‌ كوردستان‪.‬‬ ‫ئه‌م كتێبه‌ له‌سێ‌ به‌ش پێكهاتوه‌‪ ،‬له‌به‌شی‌‬ ‫یه‌كه‌مدا به‌ناونیش���انی‌ ئیس�ل�امی‌ سیاس���ی‌‬ ‫له‌چاره‌كه‌ سه‌ده‌یه‌كدا‪ ،‬باس له‌ئه‌زمونی‌ حزبه‌‬ ‫ئیسالمییه‌كان له‌ئێران‌و س���ودان‌و جه‌زائیرو‬ ‫چیچان‌و ئه‌فغانس���تان‌و توركیاو فه‌ڵه‌ستین‌و‬ ‫عێراق‌و هه‌رێمی‌ كوردس���تان ده‌كات‪ .‬پاشان‬ ‫باس له‌به‌ه���اری‌ عه‌ره‌ب���ی‌‌و كاریگه‌رییه‌كانی‌‬ ‫له‌سه‌ر حزبه‌ ئیسالمییه‌كان ده‌كات‪ .‬له‌به‌شی‌‬ ‫دوه‌مدا به‌ناونیش���انی‌ ئیس�ل�امی‌ سیاس���ی‌‪:‬‬ ‫فیك���رو سیاس���ه‌ت‪ ،‬باس له‌عه‌قڵ���ی‌ ئاینی‌‌و‬ ‫عه‌لمانی‌‌و توندڕۆیی���ی‌ ئاینی‌‌و له‌تبونی‌ حزبه‌‬ ‫ك���وردی‌‌و ئیس�ل�امیه‌كان‌و ئیس�ل�امییه‌كانی‌‬ ‫عێراق‌و كوردس���تان له‌به‌رده‌م به‌خششه‌كانی‌‬ ‫یاس���ای‌ وه‌زعیدا ده‌كات‪ .‬له‌به‌ش���ی‌ سێیه‌مدا‬ ‫به‌ناونیش���انی‌‪ :‬ئایی���ن‌و سیاس���ه‌ت‪ ،‬ب���اس‬ ‫له‌به‌ه���اری‌ عه‌ره‌ب���ی‌‌و ك���وردی‌ ده‌كات‌و‬ ‫به‌ش���ی‌ زۆری‌ ته‌رخانه‌ بۆ باسكردن له‌حزبه‌‬ ‫ئیس�ل�امییه‌كانی‌ كوردس���تان‌و باس له‌رۆڵی‌‬ ‫رۆش���نبیرو نوێكردنه‌وه‌و نوێبونه‌وه‌ی‌ ئیسالم‬ ‫ده‌كات‪.‬‬ ‫ده‌وڵه‌تی‌ ئیسالمی‌ خه‌یاڵه‌‬ ‫دوای‌ باسكردنێكی‌ وردو مێژویی‌ له‌ئه‌زمون ‌ی‬ ‫ئیسالمییه‌كان‪ ،‬هه‌ر له‌شۆڕشی‌ گه‌النی‌ ئێرانه‌وه‌‬

‫له‌مێژودا تێكه‌ڵیی‌‬ ‫ئایین‌و سیاسه‌ت‬ ‫ناسۆری‌ بۆ مرۆڤ‬ ‫هێناوه‌‪ ،‬چونكه‌‬ ‫سیاسییه‌كان ئاینیان‬ ‫وه‌ك ئامرازێك بۆ‬ ‫ملمالنێی‌ سیاسی‌‌و‬ ‫سه‌ركوتكردنی‌‬ ‫نه‌یاره‌كانیان‬ ‫به‌كارهێناوه‌‬ ‫ت���ا ده‌گات به‌ئیس�ل�امییه‌كانی‌ كوردس���تان‬ ‫له‌قۆناغی‌ به‌ش���داریكردن له‌ده‌س���ه‌اڵت‌و بون‬ ‫به‌ئۆپۆزسیۆندا‪ ،‬نوسه‌ر ده‌ڵێت‪ :‬هێزو حزب‌و‬ ‫حكومه‌ته‌كانی‌ ئیس�ل�امی‌ سیاسی‌ وه‌ك هه‌ر‬ ‫هێزێكی‌ تری‌ ئاس���ایی‌ ش���تی‌ باش‌و ش���تی‌‬ ‫خراپیشیان بوه‌‪ ..‬ئه‌وان مرۆڤن‌و پڕۆژه‌كه‌شیان‬ ‫پڕۆژه‌یه‌كی‌ به‌ش���ه‌رییه‌‪ ،‬هه‌ر بۆیه‌ وه‌ك هه‌ر‬ ‫ئه‌زمونێكی‌ به‌شه‌ری‌ س���ه‌ركه‌وتن‌و شكست‪،‬‬ ‫هه‌روه‌ها سودو زیانی‌ بۆ كۆمه‌ڵگه‌ هه‌یه‌‪ .‬له‌م‬ ‫روانگه‌وه‌ ده‌بێ‌ خۆیان‌و ده‌وروبه‌ره‌كه‌ش���یان‬ ‫به‌م چ���اوه‌وه‌ لێیان بڕوان���ن‪ ،‬چه‌نده‌ بتوانن‬ ‫به‌ئاراس���ته‌ پۆزه‌تیڤه‌كه‌دا هه‌نگاو هه‌ڵگرن‌و‬ ‫پێش���ڕه‌وی‌ بكه‌ن هێنده‌ ج���ێ‌ ده‌گرن‌و پێش‬ ‫ده‌ك���ه‌ون‪ ،‬چه‌نده‌یش به‌دی���وه‌ نێگه‌تیڤه‌كه‌دا‬ ‫خل���ۆر ببن���ه‌وه‌‪ ،‬هێن���ده‌ ب���ه‌ره‌و داهێزران‌و‬ ‫شكست‌و پوكانه‌وه‌و له‌ناوچون ده‌چن‪.‬‬ ‫نوس���ه‌ر جه‌خت له‌وه‌ده‌كاته‌وه‌ هه‌رچه‌نده‌‬ ‫ح���زب‌و ته‌وژم���ه‌ ئیس�ل�امییه‌كان خۆی���ان‬ ‫به‌هه‌ڵگری‌ پڕۆژه‌یه‌كی‌ چاكسازی‌ راسته‌قینه‌و‬ ‫ب���ێ‌ هاوش���ێوه‌ داده‌نێ���ن‪ ،‬ك���ه‌ له‌س���ایه‌ی‌‬

‫بااڵده‌ستیی‌ شه‌ریعه‌تی‌ ئیسالمی‌ له‌ده‌وڵه‌تدا‬ ‫دێته‌دی‌‪ ،‬به‌اڵم "ئه‌زمونی‌ پراكتیكییان چ وه‌ك‬ ‫حزب‌و چ وه‌ك ده‌س���ه‌اڵت تا ئه‌م س���اته‌ زۆر‬ ‫دوره‌ له‌و وێنه‌ ئه‌رخه‌وانییه‌ی‌ له‌ئه‌ده‌بیاتیاندا‬ ‫باس���ی‌ ده‌ك���ه‌ن"‪ .‬پاش���ان زۆر راش���كاوانه‌‬ ‫ده‌ڵێت "ئه‌و ده‌وڵه‌ته‌ی‌ له‌ئه‌ده‌بیاتی‌ سیاسی‌‬ ‫ئیسالمییه‌كاندا باسی‌ ده‌كرێ‪ ،‬زیاتر تێزێكی‌‬ ‫خه‌یاڵكرده‌ نه‌ك واقیعی‌"‪.‬‬ ‫ئه‌سته‌مه‌ یه‌كگرتو ببێته‌ ئه‌كه‌په‌‬ ‫به‌بۆچونی‌ نوس���ه‌ر حزبه‌ ئیس�ل�امییه‌كان ‌ی‬ ‫كوردس���تان ب���ه‌ ب���ه‌راورد له‌گ���ه‌ڵ حزب���ه‌‬ ‫ئیس�ل�امییه‌كانی‌ ناوچه‌ك���ه‌دا‪ ،‬ن���اكاراو كه‌م‬ ‫گه‌ش���ه‌ن‌و نه‌یانتوانی���وه‌ ببن���ه‌ ره‌قه‌مێكی‌‬ ‫ق���ورس له‌هاوكێش���ه‌ سیاس���ییه‌كه‌دا‪ ،‬یاخۆ‬ ‫به‌ش���دارییه‌كی‌ میحوه‌ری‌ له‌ده‌سه‌اڵتدا‪ .‬بۆیه‌‬ ‫ده‌ڵێت "به‌ئه‌سته‌م دێته‌ به‌رچاو له‌مه‌ودایه‌كی‌‬ ‫به‌رچاودا ئ���ه‌و هێزانه‌و به‌تایب���ه‌ت یه‌كگرتو‬ ‫كه‌ س���ه‌ر به‌قوتابخانه‌ی‌ ئیخوان‌و قواڵییه‌كی‌‬ ‫زیاتری‌ هه‌یه‌‪ ،‬ببنه‌ دادوگه‌شه‌پێدانی‌ توركیاو‬

‫ریکالم‬

‫‪Sinoma Industry & Trade‬‬

‫ ‬

‫ ‪+ , , , #& - ,‬ه‌ره ه‌مهێنان ‌ی‬ ‫‪ -1‬توانای‌ سااڵنه‌ی‌ به‌كاربردنی‌ (‪ ) 15000‬ته‌ن په‌یكه‌ری‌ ئاسنی جۆراوجۆره‌‪ ،‬وه‌ درووستكردن و ب‬ ‫درووستكردن‪ ،‬و‌ه دانان و‬ ‫‌ندازیاری‌ ‪،‬‬ ‫ ه‌ ‌ی ئه‬ ‫‌خش���‬ ‫جوانترین نه‬ ‫باش���ترین و‬ ‫

به‌‬ ‫

ئاس���نی‌ و پۆاڵ‬ ‫كار ‌ی په‌یكه‌ری‌‬ ‫

‬ ‫ ‪ -‬‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ ‪. /‬‬ ‫ ‪

0 -

-‬پڕۆژه‌ ‌ی وه‌كو‬ ‫جێگیركردنی‌ به‌رهه‌مه‌ك ‌ه و هه‌موو خزمه‌تێك دوا ‌ی فرۆشتن ‌ی بۆ هه‌موو كارێكی‌ پیشه‌ساز ‌ی و‬ ‫‌موو جۆر‌ه بیناو‬ ‫ وه‌ هه‬ ‫چیمه‌نتۆ‪،‬‬ ‫كارگه‌ ‌ی‬ ‫ ‪ ,‬ه‌وت‪،‬‬ ‫ پااڵوگه‌ ‌ی ن‬ ‫ كاره‌با ‪،‬‬ ‫ ووزه‌ ‌ی‬ ‫‌مهێنان ‌ی‬ ‫(كارگه‌ ‌ی به‌ره‬ ‫پ���ڕۆژه‌ی‌‬ ‫ ‪ 1‬‬ ‫ ‪ .‬‬ ‫ ‬ ‫

‪2‬ه ‪ -‬‬ ‫ ‬ ‫پڕۆژه‌یه‌ك ‌ی ئاوه‌دانكردنه‌وه‌ ‌ی مه‌ده‌ن ‌ی ‪.‬‬ ‫ * ‬ ‫

‪

3

2 2‬‬

‫ ه‌كو‪ :‬ئامێر ‌ی‬ ‫چین���ی‌‪ ،‬و‬ ‫ ‪ 4‬به‌رهه‌م ‌ی‬ ‫ هه‌نێدێ���ك ل ‌ه‬ ‫ ه‌كردنی‌‬ ‫ هاورد‬ ‫‌ك���ردن و‬ ‫‌نارده‬ ‫ ی‌‪:‬كاری‌ هه‬ ‫گش���ت‬ ‫‪ -2‬بازرگان���ی‌‬ ‫

‬ ‫ ‬ ‫

‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫به‌رزكردنه‌وه‌‪ ،‬خه‌بات ‌ه ‪ ،‬وه‌ هه‌روه‌ها هه‌ر شتێك كه‌ داوابكرێت له‌ الیه‌ن بازرگانان و كڕیارانه‌وه‌‪.‬‬ ‫ ‪

3 . -

, , 2‬‬

‫ ‪

3‬‬ ‫

‬ ‫لقمان هه‌یه‌‪.‬‬ ‫ ی‌ و هه‌ولێر‬ ‫سلێمان‬ ‫ ‪‌2‬ی (‪ : )MANTA‬له‌ هه‌ردوو شار ‌ی‬ ‫ ‌یا بۆ ماركه‌‬ ‫ و سوره‬ ‫‪ -3‬كار ‌ی ڕووناكی‌‬ ‫ * ‪ , , - ,‬‬

‫‪ -4‬كاری‌ گواس���تنه‌وه‌و لۆجستیك به‌ شێواز ‌ی ( ‪ : ) LCL‬كار ‌ی گواستنه‌وه‌ ‌ی كه‌لوپه‌ل هه‌موو مانگێك ب ‌ه‬ ‫هاوبه‌شی‌ له‌گه‌ڵ چه‌ند كه‌سێكدا ل ‌ه واڵتی‌ چینه‌وه‌ بۆ ته‌واوی‌ كوردستان‪.‬‬

‫ ‬

‫ ‬

‫ ‬

‫حه‌ماس���ی‌ فه‌ڵه‌س���تین‌و نه‌هزه‌ی‌ تونس���ی‌‌و‬ ‫ئیخوانی‌ میس���رو به‌ڕه‌ له‌ژێ���ر پێی‌ یه‌كێتی‌‌و‬ ‫پارتی‌ ده‌ربكێشن‪ ،‬ئیدی‌ مه‌گه‌ر شتێك روبدا‬ ‫ك ‌ه به‌خه‌یاڵدا نه‌هاتبێ‌"‪.‬‬ ‫نوس����ه‌ر به‌پێویس����تی‌ ده‌زانێ����ت حزب����ه‌‬ ‫ئیس��ل�امییه‌كان سیاسه‌ت‌و س����تراتیژییه‌تی‌‬ ‫خۆیان����دا بچن����ه‌وه‌‪ ،‬چونك����ه‌ "قه‌ب����اره‌ی‌‬ ‫سنورداری‌ ئه‌و حزبانه‌ دوای‌ ئه‌وه‌نده‌ ساڵ‌و‬ ‫رۆڵ����ی‌ په‌راوێزیی����ان له‌گۆڕه‌پانی‌ سیاس����ی‌‬ ‫كوردستان‌و عێراقدا‪ ،‬هی‌ ئه‌وه‌یه‌ ئه‌و حزبانه‌‬ ‫رابچڵه‌كێنێ‌‌و بیانگه‌یه‌نێته‌ ئه‌و باوه‌ڕه‌ی‌ كه‌‬ ‫پڕۆژه‌كه‌یان سه‌ركه‌وتنی‌ به‌ده‌ست نه‌هێناوه‌‪،‬‬ ‫پێویس����ت ‌ه پێداچونه‌وه‌ی‌ جیدی‌ به‌سیستمی‌‬ ‫بیركردنه‌وه‌و كاری‌ سیاسیاندا بكه‌ن"‪.‬‬ ‫له‌باره‌ی‌ به‌ده‌س����ه‌اڵت نه‌گه‌یشتنی‌ حزبه‌‬ ‫ئیس��ل�امییه‌كانه‌وه‌‪ ،‬نوس����ه‌ر هۆكاره‌كه‌ی‌ بۆ‬ ‫خودی‌ ئه‌و حزبانه‌ ده‌گێڕێته‌وه‌و ده‌ڵێت‪ :‬ئاخر‬ ‫حزبێك یان كۆمه‌ڵ����ه‌و گروپێك كه‌ ئامانجی‌‬ ‫گه‌یشتن به‌ده‌س����ه‌اڵت بێ‌ بۆ جێبه‌جێكردنی‌‬ ‫پرۆگرامی‌ فیكری‌‌و ئایدۆلۆجیی‌ خۆی‌‪ ،‬ئه‌گه‌ر‬

‫عه‌قڵی‌ ئاینی‌ چ له‌ڕوی‌ تیۆرییه‌وه‌و چ له‌ڕو ‌ی‬ ‫پراكتیكی���ه‌وه‌ ته‌واو ئاین���ی‌ نییه‌و ده‌مارێكی‌‬ ‫عه‌لمانییه‌تی‌ تێدایه‌‪ .‬هه‌روه‌ها عه‌لمانییه‌كانیش‬ ‫له‌ش���یكردنه‌وه‌ی‌ كۆتاییدا نه‌ له‌سه‌ر ئاستی‌‬ ‫تیۆرو نه‌ له‌سه‌ر ئاستی‌ پراكتیك عه‌لمانییه‌تی‌‬ ‫پوخت‌و ته‌واو نی���ن‪ ،‬بگره‌ ده‌مارێكی‌ ئاینیان‬ ‫تێدایه‌ كه‌ زیادو كه‌م ده‌كا‪.‬‬ ‫به‌بۆچونی‌ نوس���ه‌ر ئه‌وه‌ی‌ به‌الی‌ خه‌ڵكه‌وه‌‬ ‫گرنگ���ه‌ ئه‌وه‌ی���ه‌ ژیانێك���ی‌ ئاس���ایی‌‌و ئارام‬ ‫ب���ژی‌‪ ،‬كه‌ تیای���دا نان‌و ئیمانیان س���ه‌المه‌ت‬ ‫ب���ێ‌‌و ده‌ڵێت "ك���ێ‌ ئه‌مانه‌ ده‌س���ته‌به‌ر بكا‬ ‫ده‌یبات���ه‌وه‌"‪ .‬پاش���ان ده‌ڵێ���ت "پێموای���ه‌‬ ‫هه‌ڵوه‌ش���اندنه‌وه‌ی‌ ئه‌م ته‌قس���یمبه‌ندییه‌ی‌‬ ‫كۆمه‌ڵگه‌ بۆ عه‌لمانی‌‌و ئیسالمی‌ له‌ئه‌ده‌بیاتی‌‬ ‫فیكری‌‌و سیاسی‌‌و رۆشنبیریماندا‪ ،‬یان النیكه‌م‬ ‫هێن���ده‌ زه‌قنه‌كردنه‌وه‌ی‌‌و س���ه‌رقاڵنه‌كردنی‌‬ ‫خه‌ڵك به‌ش���ه‌ڕێكی‌ بێسود له‌س���ه‌ر چه‌مكه‌‬ ‫ته‌جریدیی���ه‌كان‪ ،‬بڕیارێكی‌ گرن���گ‌و مێژویی‌‬ ‫ده‌بێ‌"‪.‬‬

‫نه‌یتوان����ی‌ دوای‌ بیس����ت چل په‌نجا س����اڵ‌و‬ ‫هه‌شتا ساڵ ده‌س����ه‌اڵت به‌ده‌سته‌وه‌ بگرێ‌‪،‬‬ ‫یان النیكه‌م ببێته‌ جومگه‌یه‌كی‌ س����ه‌ره‌كی‌‌و‬ ‫گرنگ����ی‌ ده‌س����ه‌اڵت‪ ،‬ئ����ه‌وه‌ ده‌ب����ێ‌ بزانێ‌‬ ‫له‌هه‌ڵه‌یه‌كی‌ قوڵ‌و عه‌به‌سییه‌تێكی‌ سیاسیدا‬ ‫ده‌ژی‌‌و پێویسته‌ ستراتیج‌و میكانیزمی‌ كاری‌‬ ‫له‌بناغه‌وه‌ بگۆڕێ‌‪.‬‬ ‫له‌به‌راوردكردنی‌ گوتاری‌ كۆمه‌ڵی‌ ئیسالمی‌‌و‬ ‫یه‌كگرتودا‪ ،‬نوس����ه‌ر ده‌ڵێت‪ :‬له‌كوردس����تان‬ ‫گوت����اری‌ كۆمه‌ڵ����ی‌ ئیس��ل�امی‌ ئاینیتره‌ تا‬ ‫گوت����اری‌ یه‌كگرت����وی‌ ئیس��ل�امی‌‪ ،‬ته‌نانه‌ت‬ ‫هه‌ندێ‌ له‌س����ه‌ركرده‌كانی‌ یه‌كگرتو پێیانوایه‌‬ ‫حزبه‌كه‌یان ئیس��ل�امی‌ نییه‌‪ ،‬بگره‌ عه‌لمانیی‌‬ ‫موحافیزكاره‌‪ .‬پاش����ان ئام����اژه‌ به‌وه‌ده‌كات‬ ‫هه‌رچه‌ن����ده‌ یه‌كگرت����وی‌ ئیس��ل�امی‌ له‌ڕوی‌‬ ‫رێكخستنه‌وه‌ هێشتا حزبێكی‌ تۆكمه‌یه‌‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫له‌ب����ه‌ر زۆر هۆكار ئ����ه‌و تۆكمه‌ییه‌ هێنده‌ی‌‬ ‫بایس����ی‌ پاراس����تنی‌ بوه‌ له‌ له‌تبون‪ ،‬هێنده‌‬ ‫نه‌بوه‌ته‌ مایه‌ی‌ گه‌شه‌كردن‌و به‌ره‌وپێشچونی‌‪.‬‬ ‫هه‌ربۆی����ه‌ ده‌ڵێت "قه‌باره‌ی‌ ئه‌و حزبه‌ له‌چاو‬ ‫گرفته‌كانی‌ عه‌قڵ ‌ی ئیسالمی‌‬ ‫سااڵنی‌ ته‌مه‌نیدا قه‌باره‌یه‌كی‌ بچوكه‌‪ ،‬هێشتا‬ ‫نوسه‌ر ره‌خنه‌ له‌ئیس�ل�امییه‌كان ده‌گرێت‬ ‫نه‌بوه‌ته‌ ره‌قه‌مێكی‌ قورس‌و به‌اڵنسێكی‌ به‌هێز‬ ‫بۆ هاوكێش����ه‌ی‌ سیاس����ی‌ كوردستان‪ ،‬ده‌بو كه‌ تائێستا نه‌یانتوانیوه‌ به‌خۆداچونه‌وه‌یه‌كی‌‬ ‫ئێس����تا النیكه‌م بیست كورس����ی‌ په‌رله‌مانی‌ ج���دی‌ به‌گوت���ارو هه‌ڵوێس���تیاندا بك���ه‌ن‪،‬‬ ‫له‌وباره‌ی���ه‌وه‌ ده‌ڵێ���ت "عه‌قڵ���ی‌ ئیس�ل�امی‌‬ ‫هه‌بوایه‌"‪.‬‬ ‫جورئه‌ت���ی‌ به‌خۆداچون���ه‌وه‌ی‌ نییه‌‪ ،‬یان زۆر‬ ‫الوازه‌‪ ،‬تائێس���تا كه‌مترین ه���ه‌وڵ له‌و روه‌وه‌‬ ‫نان‌و ئیمان یان ئیسالمی‌‌و عه‌لمانی‌؟‬ ‫نوس����ه‌ر رایده‌گه‌یه‌نێ����ت ئیس��ل�امییه‌كان ن���ه‌دراوه‌و هه‌م���وال س���ورن له‌س���ه‌ر ئه‌وه‌ی‌‬ ‫توانیویانه‌ وه‌ك تاكه‌كه‌س نه‌وه‌یه‌ك په‌روه‌رده‌ هێش���تا له‌سه‌ر هه‌قن‌و پڕۆژه‌ی‌ ئیسالمی‌ هیچ‬ ‫بكه‌ن‪ ،‬له‌س����ه‌ر ئاسته‌ كۆمه‌اڵیه‌تیه‌كه‌ نمونه‌ گرفتێكی‌ نیی���ه‌ جگه‌له‌پیالن���ی‌ ناحه‌زانی‌"‪.‬‬ ‫ب����ێ‌ له‌به‌ها جوانه‌كانی‌ وه‌ك‪ :‬ده‌س����تپاكی‌‪ ،‬هه‌روه‌ها ده‌ڵێت "عه‌قڵی‌ ئیس�ل�امی‌ كوشته‌ی‌‬ ‫داوێنپاكی‌‪ ،‬دڵس����ۆزی‌‪ ،‬لێبڕان‪ ،‬خه‌مخۆری‌‌و ده‌س���تی‌ نه‌ریتی‌ پاس���اوهێنانه‌وه‌یه‌ (تبریر)‬ ‫یاس����اپه‌روه‌ریدا‪ ،‬به‌اڵم "له‌س����ه‌ر ئاس����تی‌ یه‌‪ ،‬هه‌ر كارێك حه‌زی‌ لێ‌ بێ‌‌و بیكا پاس���او‬ ‫كاری‌ ده‌س����ته‌جه‌معی‌‌و رێكخراوه‌ی����ی‌ یاخۆ ته‌ئویلێك���ی‌ بۆ ئام���اده‌ ده‌كا‪ ،‬هه‌ر لێره‌وه‌یه‌‬ ‫حه‌ره‌ك����ی‌‪ ،‬ئ����ه‌و بزاڤ����ه‌ ن����ه‌ك نه‌یتوانیوه‌ بیرمه‌ندێكی‌ ریفۆرمخوازی‌ ئیس�ل�امی‌ عه‌ره‌ب‬ ‫پڕۆژه‌ی‌ بۆ چاره‌س����ه‌ری‌ كێشه‌ گشتییه‌كانی‌ ناوی‌ ئه‌و جۆره‌ ته‌وژمانه‌ی‌ ناوه‌ "حزب التبریر‬ ‫كۆمه‌ڵگه‌ پێ‌ بێ‌‪ ،‬بگره‌ ته‌نانه‌ت نه‌یتوانیوه‌ االسالمی‌"‪.‬‬ ‫یه‌كێكی‌ دیكه‌ له‌ره‌خنه‌كانی‌ نوسه‌ر له‌پارته‌‬ ‫له‌موماره‌س����ه‌كردنی‌ كاری‌ حه‌ره‌ك����ی‌‌و‬ ‫ئیداره‌كردن����ی‌ حزبه‌ك����ه‌و مامه‌ڵه‌كردن����ی‌ ئیسالمییه‌كان بریتیه‌ له‌تێكه‌اڵوكردنی‌ ئایین‌و‬ ‫له‌گ����ه‌ڵ حزب‌و گروپه‌ ئیس��ل�امییه‌كانی‌ تری‌ سیاسه‌ت‪ ،‬چونكه‌ پێیوای ‌ه "له‌مێژودا تێكه‌ڵیی‌‬ ‫ركابه‌ریش����یدا به‌پێی‌ ئه‌و به‌هاو دروش����مانه‌ ئایین‌و سیاس���ه‌ت ناسۆری‌ بۆ مرۆڤ هێناوه‌‪،‬‬ ‫بجوڵێته‌وه‌‪ ،‬كه‌ له‌ڕوی‌ تیۆرییه‌وه‌ بانگه‌شه‌یان چونكه‌ سیاس���ییه‌كان ئاینیان وه‌ك ئامرازێك‬ ‫ب���ۆ ملمالنێ���ی‌ سیاس���ی‌‌و س���ه‌ركوتكردنی‌‬ ‫بۆ ده‌كا"‪.‬‬ ‫دوای‌ ش���یكردنه‌وه‌ی‌ گوت���اری‌ پارت���ه‌ نه‌یاره‌كانیان به‌كارهێناوه‌‪ ،‬ئه‌مه‌ خاڵی‌ الوازی‌‬ ‫سیاس���ییه‌كانی‌ كوردس���تان به‌ئیس�ل�امی‌و س���ه‌ره‌كیی‌ مێژوی‌ سیاسی‌ ئیس�ل�ام بوه‌ تا‬ ‫عه‌لمانییه‌وه‌‪ ،‬نوس���ه‌ر ده‌گاته‌ ئه‌و ئه‌نجامه‌ی‌ به‌ئه‌مڕۆیش ده‌گا"‪.‬‬

‫ریکالم‬

‫‪16‬‬

‫خوێندن‬

‫)‪ )537‬سێشه‌مم ‌ه ‪2016/7/26‬‬

‫پریشکی کاردانەوەی کودەتاکەی تورکیا دەگاتە کوردستان‬

‫ناوەندەکانی خوێندنی دەزگای فەزالەر مەترسی داخستنیان لەسەرە‬ ‫ئا‪ :‬سروە جەمال‬ ‫پاش هەوڵی كوده‌تاكه‌ی ‪15‬ی تەموز‬ ‫توركیا‪ ،‬به‌بڕیاری حكومه‌ت‌و به‌تۆمه‌تی‬ ‫په‌یوه‌ندییان‌بەبزوتنه‌وه‌ی خزمه‌ته‌و‌ه‬ ‫چه‌ندین قوتابخانه‌‌و زانكۆ داخراون‪،‬‬ ‫له‌هه‌رێمی كوردستانیش ده‌نگۆی‬ ‫داخستنی ئه‌و كۆلێژو قوتابخانان ‌ه‬ ‫هه‌یه کە تورکیین‌و نزیکن لەو‬ ‫بزوتنەوەیەوە‌‪ ،‬یاریده‌ده‌ری به‌ڕێوبه‌ری‬ ‫گشتی بۆ قوتابخانه‌كانی روناكی‬ ‫سەاڵحەدینی ئه‌یوبی ده‌ڵێت "گه‌ر‬ ‫زیانی بۆ كوردستان هه‌یه‌ با دایان‬ ‫بخه‌ن"‪.‬‬

‫یەکێک لەناوەندەکانی خوێندنی دەزگای فەزالەر‬

‫گه‌ر زیانی بۆ‬ ‫كوردستان هه‌یه‌ با‬ ‫دایانبخه‌ن كوردستان‬ ‫كه‌سه‌كانی ئازاد‌و‬ ‫ڕۆشنبیرن نه‌ك وه‌ك‬ ‫توركیا كه‌ ئه‌زانن‬ ‫ئه‌وه‌ كوده‌تا نیی ‌ه‬ ‫به‌ڵكو سیناریۆیه‬ ‫ش���ه‌ڕی داعش به‌خۆڕای���ی ده‌خوێنن‪،‬‬ ‫هه‌روه‌ه���ا به‌پێ���ی ئه‌و سیس���ته‌مه‌ی‬ ‫‌مانه ل ‌ه ‪ %10‬بۆ ئه‌و مندااڵنه‌ی ‌ه ك ‌ه‬ ‫هه ‌‌‬

‫باوكیان نییه‌ یان هه‌ژارن‪ ،‬بۆ ئه‌وانه‌ش‬ ‫كه‌ باری ئابورییان باش نییه‌‪ %20 ،‬بۆ‬ ‫‪ %30‬داش���كاندن ده‌كه‌ین‪ ،‬جگه‌له‌وه‌ی‬ ‫لەمانگی پێنج ئه‌وانه‌ی كه‌تاقیكردنه‌و‌ه‬ ‫ئه‌ك���ه‌ن یه‌كه‌م تا پێنج���ه‌م به‌خۆڕایی‬ ‫ده‌خوێن���ن‪ ،‬بۆی��� ‌ه ئێم���ه‌ هه‌ژمارمان‬ ‫كردوه‌‪ ،‬منداڵ���ه‌كان بەبڕی نزیكه‌ی دو‬ ‫ملی���ۆن دۆالر‌بەخۆڕایی ده‌خوێنێت ل ‌ه‬ ‫قوتابخانه‌كانماندا"‪.‬‬ ‫ئیك���رام ئۆكش���ار هیواخواز‌ه خه‌ڵك‬ ‫پۆزه‌تیف قس���ه ‌بكه‌ن‪ ،‬چونك ‌ه ئه‌وان‬ ‫بۆ داهاتوی كوردس���تان لێره‌ن نه‌ك بۆ‬ ‫بازرگانی‪.‬‬ ‫له‌وباره‌ی���ه‌وه‌ ش���ۆڕش غه‌ف���وری‪،‬‬ ‫وتەبێ���ژی وەزارەت���ی پ���ەروەردە‬ ‫بەئاوێن���ەی راگه‌یاند‪ " ،‬هیچ ش���تێك‬ ‫نییه‌ له‌سه‌ر داخستنی ئه‌و قوتابخانانه‌‪،‬‬ ‫ته‌نانه‌ت دوێنێ كۆبونه‌وه‌ی ئه‌نجومه‌نی‬ ‫وه‌زیران بوه‌ هیچ نه‌وتراوه‌‪ ،‬ئه‌و‌ه ته‌نها‬ ‫ده‌نگۆیه‌"‪.‬‬ ‫تەنها خوێندكاره‌ كورده‌كانی ناوخۆی‬ ‫هه‌رێم���ی كوردس���تان نیگ���ه‌ران نین‬ ‫له‌داخس���تنی ناوه‌نده‌كانی خوێندنیان‪،‬‬ ‫به‌ڵك���و ئ���ه‌و خوێندكاران���ه‌ش ك��� ‌ه‬ ‫له‌زانكۆكانی توركی���ا ده‌خوێنن بێزارن‬ ‫ل���ه‌و بڕی���اره‌‪ .‬س���یامه‌ند یه‌كێكه‌ له‌و‬ ‫خوێندكاران���ه‌و بڕی ‪ 6‬ه���ەزار دۆالری‬ ‫داو‌ه بۆ خوێندنی ئه‌ده‌بیاتی ئینگلیزی‬ ‫له‌یه‌كێك ل ‌ه زانكۆ ئه‌هلییه‌كانی توركیاو‬

‫م���اوه‌ی چه‌ن���د رۆژێك��� ‌ه زانكۆكه‌یان‬ ‫داخراوه‌و "پڕ بوه‌ لەسەرباز به‌تۆمه‌تی‬ ‫ئه‌وه‌ی سه‌ر بەبزوتنەوەی خزمه‌ته"‪.‬‬ ‫س���یامه‌ند له‌كۆلێژی س���ەاڵحەدینی‬ ‫ئه‌یوبی له‌كوردستان خوێندویه‌تی‌و هه‌ر‬ ‫ئ���ه‌وان ئه‌و زانكۆیه‌یان بۆ هه‌ڵبژاردوه‌‪،‬‬ ‫ئێس���تا‌ دوه‌م س���اڵی خوێندنیەت���ی‬ ‫"ده‌وترێت گه‌ر به‌یه‌كجاری یه‌كالبوه‌و‌ه‬ ‫ك���ه‌ داخ���راو‌ه ئ���ه‌وا ده‌ماننێ���رن بۆ‬ ‫زانكۆیه‌كی حكوم���ی به‌اڵم هه‌ر ئه‌بێت‬ ‫‌ی���ه بده‌ن ك ‌ه پێش���تر‬ ‫ئه‌و ب���ڕ‌ه پاره ‌‌‬ ‫داومانه‌‌‪ ،‬ئه‌گه‌ریش دانه‌خرێت ئه‌وا ناوی‬ ‫زانكۆكه‌و ستافه‌كه‌ هه‌موی ده‌گۆڕێت‌و‬ ‫ده‌كرێت‌بەزانكۆیه‌كی حكومی"‪.‬‬ ‫س���یامه‌ند به‌رده‌وام بو له‌وته‌كانی‌و‬ ‫باس���ی له‌وه‌كرد کە خ���ۆی‌و چه‌ندین‬ ‫هاوڕێی چاره‌نوس���یان نادی���اره‌‪" ،‬گه‌ر‬ ‫بچین ‌ه كۆلیژ‌ه حكومییه‌كان چاره‌نوسمان‬ ‫نادیار‌ه جگه‌له‌وه‌ی ره‌نگ ‌ه مامۆستاكان‬ ‫‌بەچاوێكی ت���ره‌و‌ه س���ه‌یرمان بكه‌ن‪،‬‬ ‫چونكه‌ له‌و زانكۆیه‌ خوێندومانه‌"‪.‬‬ ‫دەزگای فەزالەر لەس���اڵی ‪1994‬ەوە‬ ‫کارەکانی هێناوەتە کوردس���تان‌‌و دواتر‬ ‫چوەت���ە ش���ارەکانی دیک���ەی عێراق‌و‬ ‫لەئێستادا خاوەنی چەندین قوتابخانەی‬ ‫ی زانکۆو باخچەی‬ ‫س���ەرەتایی‌و ناوەند ‌‬ ‫ساوایانە‪ ،‬بەهەمویان نزیکەی ‪ 14‬هەزار‬ ‫خوێن���دکاری تێدای���ە ل���ە ‪ 33‬کەمپی‬ ‫جیاوازدا‪.‬‬

‫پرۆگرامێکی نوێ بۆ وانەی عەرەبی پۆلی‪ 12‬دادەنرێت‬ ‫به‌پێی بڕیارێكی وه‌زاره‌تی په‌روه‌رده‌‬ ‫بۆ ساڵی خویندنی ‪2017-2016‬‬ ‫پڕۆگرامێكی نوێی زمانی عه‌ره‌بی‬ ‫لەپۆلی دوانزه‌ ده‌خوێنرێت‪،‬‬ ‫مامۆستایه‌كی وانه‌كه‌ ده‌ڵێت "به‌هۆی‬ ‫سروشتی پۆلی ‪‌12‬و پێشبڕكێی نمره‌‪،‬‬ ‫پێموایه‌ مامۆستاو خوێندكاریش ناتوانن‬ ‫خۆیان له‌م حاڵه‌ته‌ ده‌رباز بكه‌ن‬ ‫هه‌میشه‌ ئاماده‌كردن بۆ تاقیكردنه‌وه‌‬ ‫زاڵتره‌ وه‌ك لەئامانجه‌ سه‌ره‌كییه‌كه‌ كه‌‬ ‫فێربونی زمانه‌"‪.‬‬ ‫دوای س����ااڵنێکی زۆر لەخوێندن����ی‬ ‫رێزم����ان‌و ئەدەب����ی عەرەب����ی‪ ،‬دواجار‬ ‫وەزارەت����ی پەروەردە بڕی����اری گۆڕینی‬ ‫پرۆگرامی ئ����ەو وانەی����ەی دا بۆ پۆلی‬ ‫‪ .12‬پرۆگرامەکەی پێش����و الی زۆرینەی‬ ‫خوێندکاران‪ ،‬وەڕس����کەرو تاقەتپڕوکێن‬ ‫بو‪ ،‬بەوەی سودێکی ئەوتۆیان لەفێربونی‬ ‫زمانەک����ە نەدەبین����ی‌و زیاتر پش����تیان‬ ‫بەلەبەرکردن دەبەست‪.‬‬ ‫یه‌كێك له‌و كه‌س����انه‌ی ك����ه‌ گۆڕینی‬ ‫پڕۆگرمه‌ك����ه‌ی پێباش����ه‌‪ ،‬ئه‌ندام����ی‬ ‫لیژنه‌ی ب����ااڵ له‌وه‌زاره‌تی پ����ه‌روه‌رده‌و‬ ‫نوێنه‌ری پارێزگای س����لێمانی له‌گۆڕینی‬ ‫پڕۆگرامه‌كه‌‪ ،‬ئومێد عه‌لی محه‌مه‌ده‌‪ .‬ئەو‬ ‫باوه‌ڕی وایه‌ گۆڕینی پڕۆگرامی عه‌ره‌بی‬ ‫كارێكی زۆر گونجاوه "ئه‌گه‌رچی تائێستا‬ ‫الی زۆرێك گونجاو نییه‌ به‌اڵم لەئاینده‌دا‬ ‫ده‌رده‌كه‌وێ����ت كه‌ چه‌ند به‌س����ود بوه‌‪،‬‬ ‫نه‌ك ته‌نها ب����ۆ فێربونی زمانی عه‌ره‌بی‬ ‫به‌ڵكو بۆ دروس����ت كردنی كه‌س����ایه‌تی‬ ‫خوێندكاریش"‪.‬‬

‫هه‌رجاره‌و که‌سێک ده‌ینوسێت‬

‫مامۆستایان ‌ی‬ ‫زانكۆو خوێندكاران‬ ‫په‌یوه‌ندیان چۆنه‌؟‬ ‫سه‌ریاس سه‌مین‬

‫ل���ەدوای هەوڵ���ی کودەت���ا‬ ‫تورکی���ا‪،‬‬ ‫شکس���تخواردوەکەی‬ ‫حکومەتەک���ەی ئاکەپ���ە هەڵمەتێکی‬ ‫لەدەس���تگیرکردن‌و‬ ‫بەرفراوان���ی‬ ‫دورخستنەوە دەس���تپێکرد‪ ،‬زۆرینەی‬ ‫ئەوانەش���ی بەر ئ���ەو هەڵمەتە کەوتن‬ ‫ئەوانەب���ون بەالیەنگ���ر یاخ���ود نزیک‬ ‫لەبزوتنەوەی خزمەتی فەتحواڵ گولەن ل ‌ه ‪ 174‬واڵت هه‌مانه‌‪ ،‬بۆیه‌ باوه‌ڕناكه‌ین‬ ‫ناس���راون ک���ە بەجوڵێنەری س���وپا له‌كوردستان دابخرێن"‪.‬‬ ‫ب���ۆ ئەنجامدانی کودەتاک���ە تۆمەتبار‬ ‫هەروەه���ا دەڵێت "زۆر ڕێزو وه‌فامان‬ ‫دەکرێت‪.‬‬ ‫هه‌ی���ه‌ بۆخه‌ڵكی كوردس���تان چونك ‌ه‬ ‫لەو چوارچێوەیەشدا ‪ 934‬قوتابخانه‌‌و ئ���ه‌وان ئێمه‌ی���ان میوان���داری كردوه‪،‬‬ ‫‪109‬به‌ش ‌ه ناوخۆیی‌و ‪ 19‬زانكۆ تا ئێستا ئێم���ه‌ میوانی���ن گ���ه‌ر میوانه‌یه‌كه‌مان‬ ‫داخراون‪ ،‬ئه‌وه‌ش نیگه‌رانی‌و دودڵی الی ته‌واوبو س���ه‌رچاو ئێمه‌ ده‌ڕۆین‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫كه‌س���وكارو خوێندكارانی ناوه‌نده‌كانی گ���ه‌ر كوردس���تان بڵێ���ت به‌رده‌وام‌بن‬ ‫س���ه‌ربه‌ده‌زگای فه‌زاله‌ر له‌كوردس���تان ب���ه‌رده‌وام ئه‌بین‪ ،‬بڕیار هی كه‌س���انی‬ ‫دروست كردوه‌و دەوترێت لەبزوتنەوەی سه‌رش���ه‌قامه‌كان نیی���ه‌ به‌ڵك���و هی‬ ‫خزمەتەوە نزیکە‪.‬‬ ‫سه‌ركرده‌كانه‌"‪.‬‬ ‫له‌وباره‌ی���ه‌و‌ه ئیك���رام ئۆكش���ار‪،‬‬ ‫خوێندكارانی ئه‌و كۆلێژانه‌ له‌ئه‌گه‌ری‬ ‫یاری���ده‌ده‌ری به‌ڕێوەبه‌ری گش���تی بۆ داخس���تنی قوتابخانه‌كانیان‪ ،‬نیگه‌رانن‬ ‫قوتابخانه‌كانی روناكی س���ەاڵحەدینی له‌نادیاری چاره‌نوس���یان‪ ،‬یاریده‌ده‌ری‬ ‫ئه‌یوبی‪ ،‬بەئاوێن ‌هی‌ ڕایگه‌یاند "تا ئێستا به‌ڕێوبه‌ری گش���تی بۆ قوتابخانه‌كانی‬ ‫كه‌س ‌بەفه‌رمی نه‌یوتوه‌ قوتابخانه‌كان ڕوناكی سەاڵحەدینی ئه‌یوبی لەوبارەیەوە‬ ‫دابخه‌ن‪ ،‬هه‌تا به‌رپرسه‌كانی كوردستان ده‌ڵێت "ئێمه‌ ناتوانین بڕیاربده‌ین گه‌ر‬ ‫هه‌م���و قوتابخانه‌كه‌یان الپه‌س���ه‌نده‌‪ ،‬حكوم���ه‌ت بڵێت بڕۆن‪ ،‬ئ���ه‌و‌ه خۆیان‬ ‫ئ���ه‌وان‌و دایك‌و باوكه‌كانی���ش ده‌زانن چاره‌نوس���یان دیاریده‌ك���ه‌ن‪ ،‬پ���ڕۆژ‌ه‬ ‫ك ‌ه ئ���ه‌م قوتابخانانه‌ له‌ماوه‌ی ئه‌م ‪ 24‬له‌ده‌ستی حكومه‌ت‌و س���ه‌ركرده‌كانه‌‪،‬‬ ‫س���اڵه‌دا چیی���ان كردوه‌‪ ،‬گ���ه‌ر زیانی بۆی ‌ه گه‌ر بڵێن دایبخه‌ن ئه‌و‌ه ئیش���ی‬ ‫بۆ كوردس���تان هه‌ی ‌ه ب���ا دایانبخه‌ن‪ ،‬ئه‌وانه‌ نه‌ك ئێمه‌‪ ،‬جگه‌له‌وه‌ی له‌هه‌ولێرو‬ ‫كوردستان كه‌سه‌كانی ئازاد‌و ڕۆشنبیرن س���لێمانی په‌یوه‌ندیمان ب���ه‌وه‌زاره‌ت‌و‬ ‫ن���ه‌ك وه‌ك توركی���ا كه‌ ئه‌زان���ن ئه‌و‌ه به‌رپرسه‌كانه‌و‌ه هه‌یه‌ ته‌له‌فونێك به‌س ‌ه‬ ‫كوده‌تا نیی ‌ه به‌ڵكو سیناریۆیه‌‪ ،‬ئیشی بۆئه‌وه‌ی بڵێن دایبخه‌ن"‪.‬‬ ‫ئێم���ه‌ په‌روه‌رده‌یه‌و ئیش���ی گفتوگۆ‌و‬ ‫ئیكرام ئۆكش���ار ئاماژه‌ی به‌وه‌شكرد‬ ‫مرۆڤانه‌یه‌‪ ،‬ئیش���ی سۆس���یاله‌‪ ،‬ئیشی "كه‌ ئێس���تا له‌هه‌ڵه‌بج ‌ه ‪ 450‬خوێندكار‬ ‫تیرۆریستی نیه‌‪ ،‬جگه‌له‌وه‌ی ئێم ‌ه ته‌نها ‌بەخۆڕایی ده‌خوێنن‪ ،‬له‌قوتابخانه‌كانی‬ ‫له‌كوردستان قوتابخانه‌مان نییه‌ به‌ڵكو س���لێمانی ‪ 75‬منداڵی نەوەی شەهیدی‬

‫ئا‪ :‬سروه‌‬

‫ته‌خته سپی‬

‫مامۆستا هه‌ردی عه‌لی ماوه‌ی ‪ 4‬ساڵ‬ ‫وان����ه‌ی عه‌ره‌بی پۆل����ی‪ 12‬ی وتۆته‌وه‌‪،‬‬ ‫هه‌رچه‌ن����ده‌‌ هێش����تا خول����ی چۆنێتی‬ ‫وتنه‌وه‌ی پڕۆگرامه‌ نوێیه‌كه‌ی نه‌بینیوه‌‪،‬‬ ‫بەاڵم گۆڕینی پڕۆگرامه‌كه‌ی پێباش����ه‌‪،‬‬ ‫"له‌گ����ه‌ڵ نوێبون����ه‌وه‌م‪ ،‬پڕۆگرامی كۆن‬ ‫لەزمان‌و زانس����ت ده‌رچوبو هه‌موان هه‌ر‬ ‫خه‌ریكی ئه‌وه‌بوین چۆنیه‌تی ئه‌نجامدانی‬ ‫تاقیكردن����ه‌وه‌كان‌ فێ����ری خوێن����دكار‬ ‫بكه‌ین‪ ،‬ی����ه‌ك دونیا تێبینی‌و ورده‌كاری‬ ‫بێس����ودی تیابو‪ ،‬خوێن����دكار ئه‌ونده‌ی‬ ‫وه‌ك بابه‌تێكی بیركاری سه‌یریان ئه‌كرد‬ ‫نیو ئه‌وه‌ن����ده‌ بیریان الی ئ����ه‌وه‌ نه‌بو‬ ‫كه‌ ئه‌مه‌ وانه‌ی زمانێكه‌‌و با دو رس����ته‌‬ ‫پێكه‌وه‌بنێین‌و قسه‌یه‌ك بكه‌ین"‪.‬‬ ‫هەروەه����ا ئ����ەو مامۆس����تایە دەڵێت‬ ‫"هه‌رچه‌ن����ده‌ پڕۆگرامی نوێ بۆ پۆلی‪12‬‬ ‫هێش����تا ئه‌زمون نه‌كراوه‪ ‌،‬به‌اڵم به‌راورد‬ ‫به‌ه����ه‌ردو پڕۆگرام����ی پۆل����ی ‪‌10‬و ‪11‬‬ ‫پڕۆگرامی نوێ باش����ترو ده‌وڵه‌مه‌ندتره‌‪،‬‬ ‫ب����ه‌اڵم به‌ه����ۆی سروش����تی پۆلی‪‌12‬و‬ ‫پێش����بڕكێی نمره‌ پێم وایه‌ مامۆس����تاو‬ ‫خوێندكاریش ناتوانن خۆیان له‌م حاڵه‌ته‌‬ ‫ده‌رباز بكه‌ن هه‌میش����ه‌ ئاماده‌كردن بۆ‬ ‫تاقیكردن����ه‌وه‌ زاڵت����ره‌ وه‌ك لەئامانجه‌‬ ‫سه‌ره‌كییه‌كه‌ كه‌ فێربونی زمانه‌‪ .‬لەهه‌مو‬ ‫بارێكدا ناكرێت ل����ە‪‌10‬و ‪ 11‬پڕۆگرامه‌كه‌‬ ‫نوێ بێت‌و لە‪ 12‬كۆن"‪.‬‬ ‫ئه‌و مامۆستایه‌ وتیشی "گرنگه‌ لەپۆلی‬ ‫‪ 12‬نوێ بێت به‌اڵم هه‌مو مامۆس���تایان‬ ‫ئاگاداری چۆنیه‌تی پرسیارهێنانه‌وه‌بن‌و‬ ‫خۆیانی بۆ ئاماده‌بكه‌ن‌و خوێندكاریشی‬ ‫له‌سه‌ر رابهێنرێت" ‪.‬‬ ‫به‌وت���ه‌ی ئ���ه‌و ئه‌ندام���ەی لیژنه‌ی‬ ‫گۆڕین���ی پڕۆگرامه‌ك���ە"‌كتێ���ب دراوه‌‬

‫به‌س���ه‌رجه‌م مامۆس���تایان بۆئ���ه‌وه‌ی‬ ‫ئاش���نابن به‌پڕۆگرامه‌كه‌و له‌س���ه‌ره‌تای‬ ‫مانگ���ی ‪ 8‬خولی���ان ب���ۆ ده‌كرێته‌وه‌‪،‬‬ ‫"ئه‌م س���اڵ گۆڕانكاریه‌كه‌ گه‌یش���تۆته‌‬ ‫پۆل���ی ‪ 12‬ب���ه‌اڵم پێویس���ته‌ رێنمایی‬ ‫ته‌واو بده‌ی���ن به‌مامۆس���تایان چونكه‌‬ ‫قۆناغه‌كه‌ هه‌ستیاره‌و پێویسته‌ قوتابی‬ ‫دڵنیابێت‪ ،‬بۆ ئه‌مساڵ به‌نیازین رێنمایی‬ ‫بده‌ی���ن به‌مامۆس���تاكان ك���ه‌ گرنگی‬ ‫بده‌ن بەچۆنێتی به‌ده‌س���تهێنانی نمره‌‬ ‫به‌داخه‌وه‌ ره‌نگه‌ هه‌ندێ���ك لەئامانجی‬ ‫س���ه‌ره‌كی دورم���ان بخات���ه‌وه‌ چونكه‌‬ ‫خوێندكار له‌م قۆناغ���ه‌دا ته‌نها نمره‌ی‬ ‫ده‌وێت كه‌ سیس���ته‌مه‌كه‌ فه‌رزی كردوه‌‬ ‫بۆیه‌ ناچارین ئه‌و كاره‌بكه‌ین"‪.‬‬ ‫بەپێ���ی بڕیاره‌ك���ه‌ی وه‌زاره‌ت���ی‬ ‫په‌روه‌رده‌ ك���ه‌ لە‪ 2016-7-11‬ده‌رچوه‌‪،‬‬ ‫قوتابخان���ه‌ عه‌ره‌بی���ه‌كان‌و خوێندكاره‌‬ ‫‪ 2‬س���اڵه‌كان لەخوێندنگا كوردییه‌كان‬ ‫هه‌م���ان پڕۆگرام���ی س���ااڵنی ڕاب���ردو‬ ‫ده‌خوێن���ن بەوته‌ی ئومێد عه‌لی "كتێبە‬ ‫كۆنه‌كان وه‌رده‌گیرێته‌وه‌و بۆ قوتابخانه‌‬ ‫عه‌ره‌بیه‌كان به‌كاردێت"‪.‬‬ ‫ئه‌و سه‌رپه‌رشتیاره‌ی وانه‌ی عه‌ره‌بی‬ ‫وتیش���ی "بۆئه‌وه‌ی روب���ه‌ڕوی گرفت‬ ‫نه‌بینه‌و‌ه به‌پێش���نیازی ئێمه‌ وه‌زاره‌ت‬ ‫بڕیاریداوه‌ ساڵی داهاتو لەمانگی ئازاردا‬ ‫تاقیكردنه‌وه‌یه‌كی گش���تی ئه‌نجامبدات‬ ‫وه‌ك تێست هه‌تا مامۆستایان‌و قوتابیان‬ ‫ئاشناببن به‌شێوازی پرسیارو هه‌روه‌ها‬ ‫ئه‌وه‌ لەبه‌رنامه‌ی خوله‌كه‌شماندایه‌"‪.‬‬ ‫ره‌نگ��� ‌ه مامۆس���تا روب���ه‌روی گرفت‬ ‫ببێته‌و‌ه ل���ه‌وه‌ی له‌هه‌مان قوتابخانه‌دا‬ ‫به‌ش���ێك پڕۆگرامی كۆن‌و هه‌ندێكیش‬ ‫پڕۆگرامی نوێ بخوێن���ن‪ ،‬له‌وباره‌یه‌و‌ه‬

‫ئو‌مێ���د عه‌لی ده‌ڵێ���ت‪" ،‬نه‌خێر هه‌مو‬ ‫پڕۆگرامه‌كان���ی تریش ك���ه‌ گۆڕاون بۆ‬ ‫‌وه‬ ‫ساڵێك پڕۆگرام ‌ه كۆنه‌كه‌ هه‌رماوه‌ته ‌‌‬ ‫بۆ دو ساڵه‌كان‌‪ ،‬پرسیاری به‌كالۆریش‬ ‫بەدو جۆر ده‌بێت"‬ ‫لەبارەی ئەوەی ئایا تا چەند قه‌یرانی‬ ‫دارایی ده‌بێته‌هۆی دابین نه‌كردنی ئه‌و‬ ‫كتێبە نوێی���ه‌ی زمانی عه‌ره‌بی‪ ،‬ئومێد‬ ‫عه‌لی ده‌ڵێ���ت" وه‌زاره‌تی پ���ه‌روه‌رد‌ه‬ ‫هه‌وڵ���ی زۆری داو‌ه تا ئ���ه‌م پڕۆگرام ‌ه‬ ‫لەكۆمپانی���ای جێبه‌جێ���كار وه‌ربگرێت‬ ‫چونك ‌ه كێش���ه‌ی دارایی لەنێوانیاندابو‪،‬‬ ‫ب���ه‌اڵم تائێس���تا چاپ���ی نه‌ك���ردوه‌و‬ ‫خوێندكاریش لەهاوینه‌وه‌ خۆی ئاماد‌ه‬ ‫ده‌كات‪ ،‬بۆیه‌ ئێستا چاپخانه‌یه‌ك چاپی‬ ‫كردوه‌ به‌كوالێتیه‌ك���ی باش‌و نرخێكی‬ ‫گونجاو ك��� ‌ه ‪ 2000-1500‬دیناره‌‪ ،‬ئه‌گه‌ر‬ ‫وه‌زاره‌تی���ش لەتوانایدانه‌بێ���ت ره‌نگ ‌ه‬ ‫كێش��� ‌ه نه‌بێت‌و خوێن���دكار ده‌توانێت‬ ‫ده‌ستی بكه‌وێت"‪.‬‬ ‫لیا كه‌ ئه‌مساڵ خوێندكاری دوانزه‌ی‬ ‫ئاماده‌ییه‪ ،‬گۆڕینی پڕۆگرامی عه‌ره‌بی‬ ‫پێباشەو‌ده‌ڵێت "هه‌رچه‌ند‌ه زۆر ماندو‬ ‫ئه‌بین‪ ،‬به‌اڵم بۆ فێربونی زمان باش���ه‌‪،‬‬ ‫به‌اڵم ئای���ا ده‌توانرێت لەپۆلی دوانزه‌دا‬ ‫به‌و ش���ێوه‌یه‌ی پۆل���ی‪ 11‬بخوێنرێت‪،‬‬ ‫ئه‌وه‌ خه‌می ئێمه‌یه‌‪ ،‬ئینجا ناش���زانین‬ ‫پرسیاره‌كانمان چۆن ده‌بێت؟"‬ ‫لەب���ارەی نیگەرانی���ی هه‌ندێ���ك‬ ‫لەخوێن���دكاران لەگۆڕینی پڕۆگرامه‌كه‌‪،‬‬ ‫هه‌ردی عه‌ل���ی ده‌ڵێ���ت" له‌به‌رئه‌وه‌ی‬ ‫پاكنه‌كراو‌ه بۆیان‌و بخرێت ‌ه به‌رده‌میان‪،‬‬ ‫پێویس���تی بەجوهدیك���ی زۆرو‬ ‫خۆماندوكردن���ه‌‪ ،‬بێگومان قورس���ترو‬ ‫ئاڵۆزتره‌ لەپڕۆگرامی پێشو"‪.‬‬

‫ئه‌گه‌رچی تائێستا‬ ‫الی زۆرێك گونجاو‬ ‫نییه‌ به‌اڵم لەئاینده‌دا‬ ‫ده‌رده‌كه‌وێت ك ‌ه چه‌ند‬ ‫به‌سود بوه‌‪ ،‬نه‌ك‬ ‫ته‌نها بۆ فێربونی‬ ‫زمانی عه‌ره‌بی به‌ڵكو‬ ‫بۆ دروست كردنی‬ ‫كه‌سایه‌تی خوێندكاریش‬

‫به‌س����ه‌رنجێكی‌ خێرا له‌و ژماره‌ زۆره‌ی‌‬ ‫زانك����ۆ له‌هه‌رێم����ی‌ كوردس����تاندا هه‌ن‪،‬‬ ‫ده‌بێت كۆمه‌ڵگه‌ی‌ ئێمه‌ له‌س����ه‌ر ئاستی‌‬ ‫كۆمه‌اڵیه‌تی‌‌و فه‌رهه‌نگی‌ له‌الیه‌ك‌و له‌سه‌ر‬ ‫ئاس����تی‌ زانس����تی‌‌و مه‌عریفیش له‌الیه‌كی‌‬ ‫دیكه‌وه‌ بازێكی‌ بدای����ه‌‪ ،‬په‌یوه‌ندیه‌كانی‌‬ ‫نێوان مامۆستایانی‌ زانكۆو خوێندكاره‌كانی‌‬ ‫هێنده‌ كالس����یكه‌ پێموانیه‌ هیچ كه‌سێكی‌‬ ‫ده‌ره‌وه‌ی‌ خۆمان حه‌سودیمان پێ‌ ببات!‬ ‫ده‌بێ����ت بزانی����ن ئ����ه‌م په‌یوه‌ندیانه‌ چ‬ ‫خزمه‌تێك به‌پرۆسه‌ی‌ فێركردن‌و مه‌عریفه‌ی‌‬ ‫خوێندكار ده‌ك����ه‌ن؟ ئه‌گه‌ر په‌یوه‌ندیه‌كه‌‬ ‫ته‌نه����ا له‌س����ه‌ر ئاس����تی‌ كۆمه‌اڵیه‌تی‌ بو‬ ‫ئه‌وا خزمه‌تێ����ك به‌پرۆس����ه‌ی‌ فێركردن‬ ‫ن����اكات‪ ،‬كه‌منین ئ����ه‌و مامۆس����تایانه‌ی‌‬ ‫له‌س����ه‌ر بنه‌مای‌ نزیكایه‌تی‌‌و هاوڕێیه‌تی‌‬ ‫نمره‌ ده‌به‌خشنه‌وه‌‪ ،‬سه‌مه‌ره‌یه‌ مامۆستاو‬ ‫س����ه‌رۆك به‌ش‌و به‌رپرس����ه‌كانی‌ ناوه‌نده‌‬ ‫ئه‌كادیمیه‌كان بتوانن یاری‌ به‌نمره‌ بكه‌ن‬ ‫كێیان ویست پله‌ی‌ یه‌كه‌می‌ بده‌نێ‌‌و كێش‬ ‫ئاره‌زویان له‌س����ه‌ری‌ نه‌بێ����ت له‌پله‌كانی‌‬ ‫یه‌كه‌مه‌وه‌ بیبه‌نه‌ خ����واره‌وه‌ی‌ زنجیره‌ی‌‬ ‫ده‌رچونی‌ خوێندكاران‪ ،‬پێویس����ته‌ كتێب‬ ‫وه‌ك س����ه‌رچاوه‌یه‌ك ب����ۆ وه‌رگرت����ن‌و‬ ‫ئاڵوگ����ۆڕی‌ مه‌عریفه‌ پ����ردی‌ په‌یوه‌ندی‌‬ ‫نێوان مامۆس����تاو خوێندكاران بێت‪ ،‬ئایا‬ ‫زانكۆكانی‌ ئێمه‌ پێ����وه‌ری‌ باش‌و خراپی‌‬ ‫په‌یوه‌ندیان له‌سه‌ر كتێبه‌؟!‬ ‫زۆرن ئه‌و مامۆستایانه‌ی‌ زانكۆ پێیانوایه‌‬ ‫كه‌ نابێت په‌یوه‌ندیان له‌خوێندكاره‌وه‌ نزیك‬ ‫بێت به‌و پێیه‌ی‌ كار له‌كه‌سێتیان ده‌كات!‬ ‫ئه‌وان ناپرسن هه‌تا په‌یوه‌ندیه‌كه‌یان باش‬ ‫نه‌بێت‪ ،‬چۆن ده‌توانن كاریگه‌ریان له‌سه‌ر‬ ‫خوێندكاران هه‌بێت؟‬ ‫زانكۆكان����ی‌ ئێمه‌ به‌ده‌گم����ه‌ن ده‌توانن‬ ‫ش����انازی‌ به‌خوێندكاره‌كانیانه‌وه‌ بكه‌ن‪،‬‬ ‫چونكه‌ نه‌یانتوانیوه‌ رۆڵیان له‌پێشخستن‌و‬ ‫گه‌ش����ه‌كردنی‌ مه‌عریفه‌یان����دا هه‌بێ����ت‪،‬‬ ‫په‌یوه‌ندی‌ مامۆس����تایانی‌ زانكۆ ده‌كرێت‬ ‫وه‌كو رێنیش����انده‌ربێت ب����ۆ خوێندكاران‬ ‫به‌اڵم كه‌من ئ����ه‌و خوێندكارانه‌ی‌ له‌ژیانی‌‬ ‫وه‌زیفی‌‌و تایبه‌تی‌ خۆیاندا مامۆستایه‌كیان‬ ‫بكه‌ن به‌سه‌رمه‌شق!‬ ‫كێش����ه‌یه‌كی‌ گه‌وره‌ی����ه‌ زۆرین����ه‌ی‌‬ ‫خوێندكاری‌ ئێمه‌ خولیای‌ بابه‌تی‌ زانستی‌‬ ‫نین‪ ،‬مان����ای‌ ئه‌وه‌ش نیه‌ كه‌ ئینس����انی‌‬ ‫ئێم����ه‌ كامڵ نی����ه‌و نایه‌وێ����ت زانا بێت‪،‬‬ ‫به‌ڵكو ده‌كه‌وێته‌ س����ه‌ر ئه‌و په‌یوه‌ندیه‌ی‌‬ ‫له‌كۆنه‌ستی‌ ئێمه‌دا دروست بوه‌و هه‌میشه‌‬ ‫مامۆستای‌ بابه‌ته‌ زانستیه‌كانمان به‌گرژو‬ ‫بابه‌ت����ی‌ ئه‌ده‌بیش به‌ڕوخۆش ناوده‌برێن‪،‬‬ ‫ده‌بو سه‌یر نه‌بێت الی‌ ئه‌و مامۆستایانه‌ی‌‬ ‫ك����ه‌ زانس����ته‌ ئه‌بس����تراكته‌كان هێن����ده‌‬ ‫كاریگه‌ری‌ له‌س����ه‌ر ره‌فتاری����ان هه‌بوه‌‪،‬‬ ‫نیوه‌ی‌ خوێندكارانی‌ زانكۆ شاعیرن!‬ ‫ده‌ب����وو گرنگتری����ن هه‌ڵس����ه‌نگاندن‬ ‫ب����ۆ مامۆس����تایانی‌ زانك����ۆ "فیدباك"ی‌‬ ‫خوێندكاره‌كانی����ان بوای����ه‌‪ ،‬ئایا چه‌ندن‬ ‫ئه‌وانه‌ی‌ گریمانه‌ی‌ س����ه‌ركه‌وتنی‌ خۆیان‬ ‫له‌سه‌ر بۆچونی‌ خوێندكاران بونیاد ده‌نێن؟‬ ‫كێشه‌یه‌كی‌ گه‌وره‌یه‌و پێویسته‌ چاره‌سه‌ر‬ ‫بكرێت زانكۆ به‌رهه‌مێكی‌ نه‌بێت‌و سااڵنه‌‬ ‫به‌گله‌یی‌‌و گازنده‌ له‌خوێندكاران س����اڵی‌‬ ‫خوێندن ته‌واوبكرێت‪ ،‬گه‌ر په‌یوه‌ندی‌ له‌م‬ ‫نیوه‌نده‌ ئه‌كادیمی����ه‌دا نه‌توانێت چه‌ندین‬ ‫كتێب‌و توێژین����ه‌وه‌ی‌ نوێ‌ به‌خوێندكاران‬ ‫ئاش����نا بكات‪ ،‬ئه‌ی‌ كۆمه‌ڵگه‌ سكااڵی‌ بۆ‬ ‫كوێ‌ ببات؟!‬ ‫ئ����ه‌وان ب����اش ده‌زان����ن مامه‌ڵ����ه‌ی‌‬ ‫په‌روه‌رده‌ی����ی‌‌و زانس����تیان خزم����ه‌ت‬ ‫به‌خوێندكار ده‌كات‪ ،‬ن����ه‌ك توندوتیژی‌‌و‬ ‫توڕه‌ب����ون‌و ش����كانه‌وه‌یان‪ ،‬گ����ه‌ر رێ����ز‬ ‫له‌بۆچونی‌ خوێندكار نه‌گرێت‌و كه‌سێتیان‬ ‫ل����ه‌ به‌رچ����او نه‌گرێت‪ ،‬چ����ۆن ده‌توانێت‬ ‫داوای‌ به‌رهه‌م����ی‌ ن����وێ‌‌و توێژین����ه‌وه‌و‬ ‫به‌رهه‌مهێنان����ه‌وه‌ی‌ مه‌عریفه‌ی‌ لێ‌ بكات‪،‬‬ ‫ی����ان ئه‌وه‌ی����ه‌ مامۆس����تای‌ زانكۆش رۆژ‬ ‫به‌ڕێده‌كات!‬ ‫ده‌بێ����ت ئ����ه‌و په‌یوه‌ندیه‌ ل����ه‌و قاوغه‌‬ ‫كالس����یكیه‌ ده‌ربچێت‌و له‌م س����ه‌رده‌می‌‬ ‫ته‌كنه‌لۆجیایه‌ پێداچوونه‌وه‌ به‌ش����ێوازی‌‬ ‫په‌یوه‌ندی����ان له‌گ����ه‌ڵ خوێندكاران����دا‬ ‫بكه‌نه‌وه‌‪ ،‬هیچ نه‌بێت له‌س����ه‌ر ئاس����تی‌‬ ‫مه‌عریف����ی‌ ناتوان����ن گۆڕان����كاری‌ بكه‌ن‪،‬‬ ‫بتوانن بیانخه‌نه‌ س����ه‌ر رێچكه‌ی‌ زانست‌و‬ ‫مه‌عریفه‌‪ ،‬مامۆس����تای‌ زانكۆ نوێنه‌رایه‌تی‌‬ ‫توێژی‌ پ����ه‌روه‌رده‌كارو فێركاران ده‌كات‪،‬‬ ‫بۆیه‌ ده‌بێت لوتكه‌ی‌ به‌خش����ینی‌ زانست‌و‬ ‫ئاكاری‌ به‌رز بێت‪.‬‬

‫تایبه‌ت‬

‫)‪ )537‬سێشه‌مم ‌ه ‪2016/7/26‬‬

‫سۆسیۆلۆژیای‬ ‫ژیانی رۆژانە‪ ...‬پاشماوه‌‬ ‫تاوانبارکردن���ی کولتوری کۆن وەک ئەوەیە‬ ‫گوناهی کێشەکانی دونیای ئەمڕۆمان بخەیەنە‬ ‫گەردن���ی باوباپیرانم���ان‪ ،‬بیبەس���تینەوە بەو‬ ‫نەوانەوە کە سەدان‌و هەزاران ساڵ بەر لەئێمە‬ ‫ژیاون‌و مردون‪ .‬ئەم ش���ێوازە لەمامەڵەکردنی‬ ‫کولتورو بینینی وەک سەرچاوەی کێشەکانمان‬ ‫هەم لەتێنگەیشتن لەدونیای ئەمڕۆوە سەرچاوەی‬ ‫گرتوە‪ ،‬ب���ۆ نمونە تێنەگەیش���تن لەچۆنیەتی‬ ‫دروس���تبون‌و ئیش���کردنی نوخبەکانەوە‪ ،‬هەم‬ ‫لەڕاکردن لەبەرەنگاربونەوەیەکی راستەقینەی‬ ‫کێش���ەکان‌و هەم لەعەقڵیەتی گەڕان بەدوای‬ ‫هۆکارێکی دەرەکیدا بۆئەوەی هەمو گوناهەکانی‬ ‫بدەینەپ���اڵ‪ ،‬هەم لەدۆخی شکس���تباوەڕیی‌و‬ ‫تەسلیمبونی نوخبەکانەوە‪.‬‬ ‫کولتورگەرایی‌و رق لەخود‬ ‫نوخبەی کولتورگ���ەرا زۆرجار جەوهەرێکی‬ ‫کولتوریی نەگۆڕ بەکۆمەڵگا دەبەخشێت‌و پێ‬ ‫لەسەر ئەو خاڵە دادەگرێت کە ئەم کۆمەڵگایە‬ ‫بەدرێژایی مێژو کۆمەڵگایەکی گەمژەو نەزان‌و‬ ‫خورافیی‌و توندوتیژو بەدڕەوشت و ستەمپەرست‬ ‫ب���وە‪ .‬دیکتاتۆریەت‌و ستەمپەرس���تی ئاکاری‬ ‫کۆمەڵگا ب���وەو ل���ەڕۆژگارە دێرینەکانەوە بۆ‬ ‫ئەمڕۆ ماوەتەوە‪ .‬بەبۆچونی من ئەم ش���ێوازە‬

‫لەڕەخنەکردنی کۆمەڵ���گا رەخنەکردنی خود‬ ‫نییە‪ ،‬کە بێگومان پێداویستییەکی سەرەکیی‌و‬ ‫بنەڕەتیی هەمو هەس���تانەوەو گۆڕانکارییەکی‬ ‫مێژوی���ی راس���تەقینەیە‪ ،‬بەڵکو”رقبونەوەیە‬ ‫لەخود“‪.‬رقێک کە ئەرکی سەرەکیی وێرانکردنی‬ ‫خودی دەس���تەجەمعیی‌و خ���ودی کولتوریی‌و‬ ‫خودی رەمزییە‪ ،‬بەمەبەس���تی تەبریرهێنانەوە‬ ‫ب���ۆ هیچنەکردنی ئەو نوخبان���ەی ئەو جۆرە‬ ‫گوتارەی���ان هەڵگرتوە‪ .‬بەبۆچون���ی من ئەم‬ ‫ش���ێوازە لەش���یکردنەوەی کولتورگەرایی دو‬ ‫ئەرکی سەرەکیی جێبەجێدەکات‪ .‬یەکەمیان‪،‬‬ ‫پاراستنی نارسیس���می ئەو نوخبەیە خۆیەتی‬ ‫کە پێیوایە ئ���ەو لەمیللەت‌و خەڵک‌و کۆمەڵگا‬ ‫جیاوازەو وەک ئ���ەوان گەمژەو نەزان‌و بێماناو‬ ‫بێک���ردەوەو بێ���زەوق‌و بێهون���ەرو بێجوانیی‬ ‫نیی���ە‪ .‬دوهەمیان‪ ،‬تەبریرکردن���ی تەواوی ئەو‬ ‫دەس���ەاڵتدارێتییەیە ک���ە لەئارادای���ە بەناوی‬ ‫ئ���ەوەوە هەرکەس���ێک بێتە ش���وێنی ئەوان‌و‬ ‫حوکمڕانبێ���ت‪ ،‬هەمان ت���اس‌و هەمان حەمام‬ ‫دوبارەدەکاتەوە‪ .‬چونکە‪ ،‬وەک ئەمانە دەڵێن‪،‬‬ ‫کۆمەڵگاکە خۆی نەخۆشەو خۆی خراپە‪ ،‬بۆیە‬ ‫جگە لەکەس���انی نەخۆش‌و قەبیحیش شتێکی‬ ‫دیکە بەرهەمناهێنێت‪ .‬ئاش���کرایە ئەم شێوازە‬

‫لەڕەخنەکردن رەخن���ە نییە بەمانا عەقاڵنیی‌و‬ ‫مێژویی‌و مادییەکەی‪ ،‬رەخنە نییە وەک هێزێک‬ ‫بۆ گۆڕان‌و تازەبونەوە‪ ،‬بەڵکو بەرجەستەکردنی‬ ‫س���ایکۆلۆژیای رقبونەوەی���ە لەخ���ود خ���ۆی‬ ‫بەمەبەس���تی گەش���ەدان بەشکس���تباوەڕیی‌و‬ ‫هیچنەکردن‪ .‬ئەمە جگە لەوەی دژایەتیکردنی‬ ‫ئ���ەو فەرهەنگ���ە تایب���ەت‌و خۆماڵییانەی���ە‬ ‫ک���ە بەدرێژای���ی چەندان س���ەدە ئامادەبون‌و‬ ‫بەشێکبون لەژیان‌و مانەوەی ئەو کۆمەڵگایانە‪،‬‬ ‫بەهەمو دەسکەوت‌و نەهامەتییەکانییانەوە‪.‬‬ ‫ئەو شێوازانە لەستەمگەریی‌و دیکاتۆریەت‌و‬ ‫کۆنترۆڵ‌و دیس���پلینکردنی کۆمەڵگا کە ئەمڕۆ‬ ‫ئام���ادەن‪ ،‬بەرهەم���ی کولتوریی ک���ۆن نین‪،‬‬ ‫هەمو کولتوری کۆنی هەمو نەتەوەکانی دونیا‬ ‫کۆبکەرەوە ناتوانن ئەو ستەمەگەرە مۆدێرنانە‬ ‫دروس���تبکەن کە ئێمە لەس���ەدەی بیستەمدا‬ ‫بینیمانن‪ .‬ئەوانە بەرهەم���ی دونیای ئەمڕۆن‪،‬‬ ‫ئەو بەه���ا کولتوری���ی‌و رەمزیی���ە کۆنانەش‬ ‫ک���ە بەکاریدەهێن���ن‌و دەیک���ەن بە بەش���ێک‬ ‫لەئایدیۆلۆژیای خۆی‌ان‌و لەپاڵیدا وەک یەکێک‬ ‫لەکۆڵەکە زۆرەکانی دروس���تبونی ستمەگەری‬ ‫بەکاریدەهێن���ن‪ ،‬هەموی���ان لەم س���ەدەیەدا‬ ‫سەرلەنوێ پێناس���کراونەتەوەو خراونەتە پاڵ‬ ‫روانین‌و پراکتیکی تر ک���ە هیچیان لەڕابردودا‬ ‫بونیان نەبوە‪ .‬ش���ێوازە مۆدێ���رن‌و تازەکانی‬ ‫دیکتاتۆریەت‌و س���تەمگەری هێ���زو تەکنیک‌و‬ ‫ستراتیژیەتی نوێی دەسەاڵتداریی دروستیکردون‬ ‫کە لەتوانای کەلەپورو کولتوریی کۆن‌و سونەتی‬ ‫تەقلیدیدا نییە دروستیان بکات‪.‬‬ ‫کولتور وەک خودا‬ ‫س���تەمگەریی‌و دیکتاتۆریەت���ی مۆدێ���رن‪،‬‬

‫ی‬ ‫ی رزگار ‌‬ ‫ی شاره‌وان ‌‬ ‫سه‌رۆكایه‌ت ‌‬ ‫به‌روار‪2016/7/25:‬‬

‫بەستەمگەریی ئەزمونی هەرێمی کوردستانەوە‪،‬‬ ‫بەرجەس���تەبونی”جەوهەر“ێکی کولتوری���ی‬ ‫نییە کە لەکۆنی کۆنەوە ب���ۆ ئەمڕۆ هاتبێت‌و‬ ‫بەدرێژایی مێژو دیکتات���ۆر لەدوای دیکتاتۆرو‬ ‫ستەمگەر لەدوای ستەمگەریی بەرهەمهێنابێت‪.‬‬ ‫ئ���ەم کولتورگەراییە ناتوانێت هاریکارمان بێت‬ ‫بۆئ���ەوەی لەس���ادەترین دی���اردەی کۆمەڵگا‬ ‫تێبگەین‌و خراپترین‌و الوازترین‌و ناڕاس���تترین‬ ‫روانینێکیش���ە بکرێ���ت دونی���ای خۆمانی پێ‬ ‫راڤەبکەین‪ .‬ستەمگەریی لەمڕۆکەی کۆمەڵگای‬ ‫ئێمەدا بەرجەستەبونێکی تازەو سەردەمیانەی‬ ‫ماهیەتێک���ی کولتوریی دێری���ن نییە‪ ،‬بەڵکو‬ ‫بەرهەمی دونیایەکی تەواو نوێیە کە کۆمەڵێک‬ ‫نوخبەی ت���ەواو ن���وێ دەخوازن پێناس���یی‬ ‫دیاردەو روداوەکانی بکەن‪ ،‬س���تراتیژیەتەکانی‬ ‫حوکمڕانی تیادا دابڕێژن‌و بەچەندان میکانیزمی‬ ‫جیاوازیش بیسەپێنن‪ .‬ئەم دونیایە دونیایەکی‬ ‫نوێیە چ وەک کولتورو چ وەک ستراتیژیەت‌و چ‬ ‫وەک ش���ێوازی کارکردن‌و چ وەک تەکنیک‌و چ‬ ‫وەک تەکنۆلۆژیای حومکمڕانیی‪ .‬کولتورگەرایی‬ ‫لێکدانەوەی نوخبەیەکی رۆش���نبییریە کە نە‬ ‫ئاگای لەدەس���کەوتە زۆرەکانی ناو زانس���تە‬ ‫کۆمەاڵیەتیی‌و ئینسانییەکانە‪ ،‬نە ئاگای لەوەیە‬ ‫ئ���ەو دونیایە چ���ۆن رۆژانە دروس���تدەکرێت‌و‬ ‫دروستکراوە‪.‬‬ ‫کولت���ور ل���ەم ش���ێوازە کولتورگەراییەی‬ ‫روانین���دا رۆڵ���ی خودای���ەک دەبینێ���ت کە‬ ‫هەم���و ش���تەکان رێکدەخ���ات‪ .‬هەندێکجار‬ ‫لەباتی دەس���تەواژەی کولتور دەس���تەواژەی‬ ‫”عەقڵ“بەکاردەهێنرێ���ت‌و لەوێش���دا ب���اس‬ ‫لەبون���ی عەقڵێکی جێگی���رو نەگۆڕ دەکرێت‬

‫ئاگاداری‌‬

‫عدد‪1031 :‬‬

‫ی ئاگاداری‌ هه‌موو ئه‌و هاواڵتیانه‌ ده‌كاته‌و‌ه‬ ‫ی رزگار ‌‬ ‫ی شاره‌وان ‌‬ ‫‪/12‬س���ه‌رۆكایه‌ت ‌‬ ‫ی (صمود) وه‌رگرتوه‌ ك ‌ه‬ ‫ی رزگار ‌‬ ‫ی (‪ )1989-1987‬زه‌ویان له‌ناحیی ‌ه ‌‬ ‫ك ‌ه س���ااڵن ‌‬ ‫ی ڕێگا‬ ‫ی (‪ )12776‬داوا ‌‬ ‫ی ژماره‌ هه‌وائ ‌‬ ‫ی (صالح فتاح محمد) خاوه‌ن زه‌و ‌‬ ‫هاواڵت ‌‬ ‫ی‬ ‫ی خانوو هه‌ر هاواڵتییه‌ك گلدانه‌وه‌ ‌‬ ‫پێدانی‌ كردوه‌ ب ‌ه مه‌به‌س���تی‌ دروس���تكردن ‌‬ ‫ی‬ ‫ی باڵوكردنه‌وه‌ ‌‬ ‫له‌س���ه‌ر ئه‌و پارچه‌ زه‌ویی ‌ه هه‌ی ‌ه له‌م���اوه‌ی‌ (‪ )15‬ڕۆژدا له‌ دوا ‌‬ ‫ی ش���اره‌وانیمان بكاته‌وه‌ ب ‌ه پێچه‌وانه‌و‌ه‬ ‫ی س���ه‌رۆكایه‌ت ‌‬ ‫ئه‌م ئاگادارییه‌‪،‬ئاگادار ‌‬ ‫ی یاسایی‌ بۆ ناوبراو ده‌كات‪.‬‬ ‫شاره‌وانیمان كار ‌‬ ‫اراز محمد محمود‬ ‫ی رزگاری‌‬ ‫ی شاره‌وان ‌‬ ‫سه‌رۆك ‌‬ ‫ی‬ ‫ی رزگار ‌‬ ‫ی شاره‌وان ‌‬ ‫سه‌رۆكایه‌ت ‌‬ ‫به‌روار‪2016/7/25:‬‬ ‫ی‬ ‫ی رزگار ‌‬ ‫ی شاره‌وان ‌‬ ‫سه‌رۆكایه‌ت ‌‬ ‫به‌روار‪2016/7/24:‬‬

‫ئاگاداری‌‬

‫عدد‪1025 :‬‬

‫ی هه‌موو ئه‌و هاواڵتیانه‌ ده‌كاته‌و‌ه‬ ‫ی ئاگادار ‌‬ ‫ی رزگار ‌‬ ‫ی ش���اره‌وان ‌‬ ‫‪/11‬سه‌رۆكایه‌ت ‌‬ ‫ی (صمود) وه‌رگرتوه‌ ك ‌ه‬ ‫ی (‪ )1989-1987‬زه‌ویان له‌ناحییه‌ی‌ رزگار ‌‬ ‫ك ‌ه س���ااڵن ‌‬ ‫ی ڕێگا‬ ‫ی (‪ )9824‬داوا ‌‬ ‫ی ژماره‌ هه‌وائ ‌‬ ‫هاواڵت���ی‌ (عباس احمد محمد) خاوه‌ن زه‌و ‌‬ ‫ی‬ ‫ی خانوو هه‌ر هاواڵتییه‌ك گلدانه‌و‌ه ‌‬ ‫ی كردوه‌ ب ‌ه مه‌به‌س���تی‌ دروس���تكردن ‌‬ ‫پێدان ‌‬ ‫ی‬ ‫ی باڵوكردنه‌و‌ه ‌‬ ‫له‌س���ه‌ر ئه‌و پارچه‌ زه‌ویی ‌ه هه‌ی ‌ه له‌م���اوه‌ی‌ (‪ )15‬ڕۆژدا له‌ دوا ‌‬ ‫ی ش���اره‌وانیمان بكاته‌وه‌ به‌ پێچه‌وانه‌و‌ه‬ ‫ی س���ه‌رۆكایه‌ت ‌‬ ‫ئه‌م ئاگادارییه‌‪،‬ئاگادار ‌‬ ‫ی یاسایی‌ بۆ ناوبراو ده‌كات‪.‬‬ ‫شاره‌وانیمان كار ‌‬ ‫اراز محمد محمود‬ ‫ی رزگاری‌‬ ‫ی شاره‌وان ‌‬ ‫سه‌رۆك ‌‬ ‫ی‬ ‫ی رزگار ‌‬ ‫ی شاره‌وان ‌‬ ‫سه‌رۆكایه‌ت ‌‬ ‫به‌روار‪2016/7/24:‬‬

‫ئاگاداری‌‬

‫عدد‪1024 :‬‬

‫ی ئاگاداری‌ هه‌موو ئه‌و هاواڵتیانه‌ ده‌كاته‌و‌ه‬ ‫ی ش���اره‌وانی‌ رزگار ‌‬ ‫‪/10‬سه‌رۆكایه‌ت ‌‬ ‫ی (صمود) وه‌رگرتو‌ه ك ‌ه‬ ‫ی رزگار ‌‬ ‫ی (‪ )1989-1987‬زه‌ویان له‌ناحییه‌ ‌‬ ‫ك ‌ه س���ااڵن ‌‬ ‫ی ڕێگا‬ ‫ی (‪ )4473‬داوا ‌‬ ‫ی ژماره‌ هه‌وائ ‌‬ ‫هاواڵت���ی‌ (تاهر توفیق محمد) خاوه‌ن زه‌و ‌‬ ‫ی‬ ‫ی خانوو هه‌ر هاواڵتییه‌ك گلدانه‌و‌ه ‌‬ ‫ی كردوه‌ ب ‌ه مه‌به‌س���تی‌ دروس���تكردن ‌‬ ‫پێدان ‌‬ ‫ی‬ ‫ی باڵوكردنه‌و‌ه ‌‬ ‫له‌س���ه‌ر ئه‌و پارچه‌ زه‌ویی ‌ه هه‌ی ‌ه له‌م���اوه‌ی‌ (‪ )15‬ڕۆژدا له‌ دوا ‌‬ ‫ی ش���اره‌وانیمان بكاته‌وه‌ به‌ پێچه‌وانه‌و‌ه‬ ‫ی س���ه‌رۆكایه‌ت ‌‬ ‫ئه‌م ئاگادارییه‌‪،‬ئاگادار ‌‬ ‫شاره‌وانیمان كاری‌ یاسایی‌ بۆ ناوبراو ده‌كات‪.‬‬ ‫اراز محمد محمود‬ ‫ی رزگاری‌‬ ‫ی شاره‌وان ‌‬ ‫سه‌رۆك ‌‬ ‫ی‬ ‫ی رزگار ‌‬ ‫ی شاره‌وان ‌‬ ‫سه‌رۆكایه‌ت ‌‬ ‫به‌روار‪2016/7/24:‬‬

‫ئاگاداری‌‬

‫عدد‪1027 :‬‬

‫ی هه‌موو ئه‌و هاواڵتیانه‌ ده‌كاته‌و‌ه‬ ‫ی ئاگادار ‌‬ ‫ی رزگار ‌‬ ‫ی ش���اره‌وان ‌‬ ‫‪/9‬س���ه‌رۆكایه‌ت ‌‬ ‫ی (صمود) وه‌رگرتو‌ه ك ‌ه‬ ‫ی رزگار ‌‬ ‫ی (‪ )1989-1987‬زه‌ویان له‌ناحییه‌ ‌‬ ‫ك ‌ه س���ااڵن ‌‬ ‫ی (حس���ن رشید محمد) خاوه‌ن زه‌وی‌ ژمار‌ه هه‌وائی‌ (‪ )4503‬داوای‌ ڕێگا‬ ‫هاواڵت ‌‬ ‫ی‬ ‫ی خانوو هه‌ر هاواڵتییه‌ك گلدانه‌و‌ه ‌‬ ‫ی كردوه‌ ب ‌ه مه‌به‌س���تی‌ دروس���تكردن ‌‬ ‫پێدان ‌‬ ‫ی‬ ‫ی باڵوكردنه‌و‌ه ‌‬ ‫له‌س���ه‌ر ئه‌و پارچه‌ زه‌ویی ‌ه هه‌ی ‌ه له‌م���اوه‌ی‌ (‪ )15‬ڕۆژدا له‌ دوا ‌‬ ‫ی ش���اره‌وانیمان بكاته‌وه‌ به‌ پێچه‌وانه‌و‌ه‬ ‫ی س���ه‌رۆكایه‌ت ‌‬ ‫ئه‌م ئاگادارییه‌‪،‬ئاگادار ‌‬ ‫شاره‌وانیمان كاری‌ یاسایی‌ بۆ ناوبراو ده‌كات‪.‬‬ ‫اراز محمد محمود‬ ‫ی رزگاری‌‬ ‫ی شاره‌وان ‌‬ ‫سه‌رۆك ‌‬ ‫ی‬ ‫ی رزگار ‌‬ ‫ی شاره‌وان ‌‬ ‫سه‌رۆكایه‌ت ‌‬ ‫به‌روار‪2016/7/24:‬‬

‫ئاگاداری‌‬

‫عدد‪1028 :‬‬

‫ی ئاگاداری‌ هه‌موو ئه‌و هاواڵتیانه‌ ده‌كاته‌و‌ه‬ ‫ی رزگار ‌‬ ‫‪/8‬سه‌رۆكایه‌تی‌ ش���اره‌وان ‌‬ ‫ی (صمود) وه‌رگرتوه‌ ك ‌ه‬ ‫ی (‪ )1989-1987‬زه‌ویان له‌ناحییه‌ی‌ رزگار ‌‬ ‫ك ‌ه س���ااڵن ‌‬ ‫ی‬ ‫ی (‪ )4279‬داوا ‌‬ ‫ی (عاصیمه‌ س���عدون رشید) خاوه‌ن زه‌وی‌ ژماره‌ هه‌وائ ‌‬ ‫هاواڵت ‌‬ ‫ی‬ ‫ی خانوو هه‌ر هاواڵتییه‌ك گلدانه‌و‌ه ‌‬ ‫ی كردو‌ه به‌ مه‌به‌ستی‌ دروستكردن ‌‬ ‫ڕێگا پێدان ‌‬ ‫ی‬ ‫ی باڵوكردنه‌و‌ه ‌‬ ‫له‌س���ه‌ر ئه‌و پارچه‌ زه‌ویی ‌ه هه‌ی ‌ه له‌م���اوه‌ی‌ (‪ )15‬ڕۆژدا له‌ دوا ‌‬ ‫ی ش���اره‌وانیمان بكاته‌وه‌ به‌ پێچه‌وانه‌و‌ه‬ ‫ی س���ه‌رۆكایه‌ت ‌‬ ‫ئه‌م ئاگادارییه‌‪،‬ئاگادار ‌‬ ‫شاره‌وانیمان كاری‌ یاسایی‌ بۆ ناوبراو ده‌كات‪.‬‬ ‫اراز محمد محود‬ ‫ی رزگاری‌‬ ‫ی شاره‌وان ‌‬ ‫سه‌رۆك ‌‬

‫ئاگاداری‌‬

‫ئاگاداری‌‬

‫عدد‪1030 :‬‬

‫ی هه‌موو ئه‌و هاواڵتیانه‌ ده‌كاته‌و‌ه‬ ‫ی رزگاری‌ ئاگادار ‌‬ ‫‪/6‬سه‌رۆكایه‌تی‌ ش���اره‌وان ‌‬ ‫ی (صمود) وه‌رگرتوه‌ ك ‌ه‬ ‫ی رزگار ‌‬ ‫ی (‪ )1989-1987‬زه‌ویان له‌ناحیی ‌ه ‌‬ ‫ك ‌ه س���ااڵن ‌‬ ‫هاواڵتی‌ (جواهیر سعید علی‌) خاوه‌ن زه‌وی‌ ژمار‌ه هه‌وائی‌ (‪ )11383‬داوای‌ ڕێگا‬ ‫ی‬ ‫ی خانوو هه‌ر هاواڵتییه‌ك گلدانه‌وه‌ ‌‬ ‫ی كردوه‌ ب ‌ه مه‌به‌س���تی‌ دروس���تكردن ‌‬ ‫پێدان ‌‬ ‫ی‬ ‫ی باڵوكردنه‌وه‌ ‌‬ ‫له‌س���ه‌ر ئه‌و پارچه‌ زه‌ویی ‌ه هه‌ی ‌ه له‌م���اوه‌ی‌ (‪ )15‬ڕۆژدا ل ‌ه دوا ‌‬ ‫ی ش���اره‌وانیمان بكاته‌وه‌ ب ‌ه پێچه‌وانه‌و‌ه‬ ‫ی س���ه‌رۆكایه‌ت ‌‬ ‫ئه‌م ئاگادارییه‌‪،‬ئاگادار ‌‬ ‫ی یاسایی‌ بۆ ناوبراو ده‌كات‪.‬‬ ‫شاره‌وانیمان كار ‌‬ ‫اراز محمد محمود‬ ‫ی رزگاری‌‬ ‫ی شاره‌وان ‌‬ ‫سه‌رۆك ‌‬ ‫ی‬ ‫ی رزگار ‌‬ ‫ی شاره‌وان ‌‬ ‫سه‌رۆكایه‌ت ‌‬ ‫به‌روار‪2016/7/25:‬‬

‫ئاگاداری‌‬

‫عدد‪1032 :‬‬

‫ی هه‌موو ئه‌و هاواڵتیانه‌ ده‌كاته‌و‌ه‬ ‫ی رزگاری‌ ئاگادار ‌‬ ‫‪/5‬س���ه‌رۆكایه‌تی‌ ش���اره‌وان ‌‬ ‫ی (صمود) وه‌رگرتوه‌ ك ‌ه‬ ‫ی رزگار ‌‬ ‫ی (‪ )1989-1987‬زه‌ویان له‌ناحیی ‌ه ‌‬ ‫كه‌ س���ااڵن ‌‬ ‫ی‬ ‫ی (‪ )12767‬داوا ‌‬ ‫هاواڵتی‌ (مینا حسین كاكه‌مه‌ند) خاوه‌ن زه‌وی‌ ژماره‌ هه‌وائ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی كردو‌ه به‌ مه‌به‌ستی‌ دروستكردنی‌ خانوو هه‌ر هاواڵتییه‌ك گلدانه‌وه‌ ‌‬ ‫ڕێگا پێدان ‌‬ ‫ی‬ ‫ی باڵوكردنه‌وه‌ ‌‬ ‫له‌س���ه‌ر ئه‌و پارچه‌ زه‌ویی ‌ه هه‌ی ‌ه له‌م���او‌هی‌ (‪ )15‬ڕۆژدا له‌ دوا ‌‬ ‫ی ش���اره‌وانیمان بكاته‌وه‌ ب ‌ه پێچه‌وانه‌و‌ه‬ ‫ی س���ه‌رۆكایه‌ت ‌‬ ‫ئه‌م ئاگادارییه‌‪،‬ئاگادار ‌‬ ‫ی یاسایی‌ بۆ ناوبراو ده‌كات‪.‬‬ ‫شاره‌وانیمان كار ‌‬ ‫اراز محمد محمود‬ ‫ی رزگاری‌‬ ‫ی شاره‌وان ‌‬ ‫سه‌رۆك ‌‬ ‫ی‬ ‫ی رزگار ‌‬ ‫ی شاره‌وان ‌‬ ‫سه‌رۆكایه‌ت ‌‬ ‫به‌روار‪2016/7/24:‬‬

‫ئاگاداری‌‬

‫ی‬ ‫ی رزگار ‌‬ ‫ی شاره‌وان ‌‬ ‫سه‌رۆكایه‌ت ‌‬ ‫به‌روار‪2016/7/24:‬‬

‫ئاسایی ناو کۆمەڵگای ئێمەبن‪ ،‬بەڵکو گۆڕاون‬ ‫بۆ بونەوەری ترس���ناک کە ش���تێک بەناوی‬ ‫ویژدانیی سیاسیی‌و کۆمەاڵیەتیی‌و ئەخالقیی‬ ‫لەالیان کارناکات‪ .‬ئەمانە کەس���انێکن هەمو‬ ‫پێگەکان���ی دەس���ەاڵتیان لەبەردەس���تدایە‪،‬‬ ‫لەش���کرو هێ���زی چەکداریان هەی���ە‪ ،‬پارەو‬ ‫س���ەرمایەیان هەیە‪ ،‬پەیوەندیی هەمەجۆریان‬ ‫بەدونیای دەرەوەوە دروستکردوە‪ ،‬بەاڵم هیچ‬ ‫بەهایەکی مەدەنیی‌و ئەخالقیی تەندروس���ت‌و‬ ‫هی���چ فەرهەنگێک���ی بەرپرس���یارێتی‌و هیچ‬ ‫رس���تێک لەیاسا ئاراس���تەیان ناکات‪ .‬ئەمانە‬ ‫زیاتر”غەری���زەی دەسەاڵت“و”ش���ەهوەتی‬ ‫حوکمڕانی���ی“ کارەکانیان پێ ئەنجام ئەدات‪.‬‬ ‫لەمێژە ش���تێک بەناوی”قازانجی گش���تیی“‪،‬‬ ‫یان”ئیرادەی گش���تیی“‪ ،‬یان ”موڵک‌و ماڵی‬ ‫گشتیی“لەقاموسی سیاسیی‌و ئەخالقیی ئەم‬ ‫نوخبەیەدا نەماوەتەوەو نییە‪ .‬هیچ هەستێکی‬ ‫سیاسیی‌و ئەخالقیشیان بەرامبەر بەئایندەی‬ ‫ئەو میللەت‌و کۆمەڵگایە نییە کە حوکمڕانیی‬ ‫دەکەن‪ .‬بەو شێوەیەش حوکمڕانی دەکەن کە‬ ‫دەسەاڵتی خۆیان‌و منداڵەکانیان بەئەبەدیی‌و‬ ‫هەتاهەتایی بکەن‪.‬‬ ‫ئ���ەو رۆح���ی بەزی���ن‌و بێئومێدی���ی‌و‬ ‫شکستباوەڕیەش کە ئەمڕۆ لەدونیای ئێمەدا‬ ‫ئامادەیە‪ ،‬بەش���ی هەرە زۆری بەرهەمی ئەو‬ ‫نوخب���ە بەڕەعیەتکراوان���ەن کە باس���کران‪،‬‬ ‫ئەو نوخبان���ەی لەنوخبەبون خ���راون‌و بون‬ ‫بەئامرازێکی گرنگیی دەستی هێزە حوکمڕانە‬ ‫داخراوەکانی کوردس���تان‪ .‬ش���تێک بەناوی‬ ‫ئومێدەوە لەناو بیرکردنەوەو س���ایکۆلۆژیای‬ ‫ئەم نوخبە بەڕەعیەتبوانەدا نەماوەتەوە‪.‬‬

‫عدد‪1019 :‬‬

‫ئاگاداری‌‬

‫ی ئاگاداری‌ هه‌موو ئه‌و هاواڵتیان ‌ه ده‌كاته‌و‌ه‬ ‫ی ش���اره‌وانی‌ رزگار ‌‬ ‫‪/3‬س���ه‌رۆكایه‌ت ‌‬ ‫ی (صمود) وه‌رگرتوه‌ ك ‌ه‬ ‫ی (‪ )1989-1987‬زه‌ویان له‌ناحییه‌ی‌ رزگار ‌‬ ‫كه‌ س���ااڵن ‌‬ ‫ی (زیبا احمد س���عید) خاوه‌ن زه‌وی‌ ژم���اره‌ هه‌وائی‌ (‪ )8101‬داوای‌ ڕێگا‬ ‫هاواڵت ‌‬ ‫ی‬ ‫ی دروس���تكردنی‌ خانوو هه‌ر هاواڵتییه‌ك گلدانه‌وه‌ ‌‬ ‫پێدانی‌ كردوه‌ ب ‌ه مه‌به‌س���ت ‌‬ ‫ی‬ ‫ی باڵوكردنه‌وه‌ ‌‬ ‫ی (‪ )15‬ڕۆژدا له‌ دوا ‌‬ ‫له‌س���ه‌ر ئه‌و پارچه‌ زه‌ویی ‌ه هه‌ی ‌ه له‌م���او‌ه ‌‬ ‫ی ش���اره‌وانیمان بكاته‌وه‌ به‌ پێچه‌وانه‌و‌ه‬ ‫ی س���ه‌رۆكایه‌ت ‌‬ ‫ئه‌م ئاگادارییه‌‪،‬ئاگادار ‌‬ ‫ی بۆ ناوبراو ده‌كات‪.‬‬ ‫شاره‌وانیمان كاری‌ یاسای ‌‬ ‫اراز محمد محمود‬ ‫ی رزگاری‌‬ ‫ی شاره‌وان ‌‬ ‫سه‌رۆك ‌‬

‫عدد‪1042 :‬‬

‫ی ئاگاداری‌ هه‌موو ئه‌و هاواڵتیانه‌ ده‌كاته‌و‌ه‬ ‫ی رزگار ‌‬ ‫‪/7‬سه‌رۆكایه‌تی‌ ش���اره‌وان ‌‬ ‫ی (صمود) وه‌رگرتوه‌ ك ‌ه‬ ‫ی (‪ )1989-1987‬زه‌ویان له‌ناحیی ‌هی‌ رزگار ‌‬ ‫كه‌ س���ااڵن ‌‬ ‫ی‬ ‫ی (‪ )12565‬داوا ‌‬ ‫ی الدین) خاوه‌ن زه‌وی‌ ژمار‌ه هه‌وائ ‌‬ ‫ی (محمود احمد مح ‌‬ ‫هاواڵت ‌‬ ‫ی‬ ‫ی كردو‌ه به‌ مه‌به‌ستی‌ دروستكردنی‌ خانوو هه‌ر هاواڵتییه‌ك گلدانه‌وه‌ ‌‬ ‫ڕێگا پێدان ‌‬ ‫ی‬ ‫ی باڵوكردنه‌وه‌ ‌‬ ‫له‌س���ه‌ر ئه‌و پارچ ‌ه زه‌ویی ‌ه هه‌ی ‌ه له‌م���اوه‌ی‌ (‪ )15‬ڕۆژدا ل ‌ه دوا ‌‬ ‫ی ش���اره‌وانیمان بكاته‌وه‌ ب ‌ه پێچه‌وانه‌و‌ه‬ ‫ی س���ه‌رۆكایه‌ت ‌‬ ‫ئه‌م ئاگادارییه‌‪،‬ئاگادار ‌‬ ‫ی یاسایی‌ بۆ ناوبراو ده‌كات‪.‬‬ ‫شاره‌وانیمان كار ‌‬ ‫اراز محمد محمود‬ ‫ی رزگاری‌‬ ‫ی شاره‌وان ‌‬ ‫سه‌رۆك ‌‬ ‫ی‬ ‫ی رزگار ‌‬ ‫ی شاره‌وان ‌‬ ‫سه‌رۆكایه‌ت ‌‬ ‫به‌روار‪2016/7/25:‬‬

‫کە ئەوی���ش وەک خودا لەفیک���ری دینییدا‪،‬‬ ‫بەناو مێ���ژودا تێدەپەڕێت‌و هەمو ش���تەکان‬ ‫دەستنیش���اندەکات‪ .‬لەم ش���ێوازە روانینەدا‬ ‫چەمکی”کولت���ور“و چەمک���ی ”عەقڵ“هەمان‬ ‫ئەو رۆڵە دەبینن ک���ە خودا لەفیکری دینیدا‬ ‫دەیبینێت‪ .‬خودایەکە ک���ە لەدەرەوەی مێژو‬ ‫و دەرەوەی کۆمەڵ���گاو دەرەوەی پەیوەندییە‬ ‫ئینس���انیی‌و کۆمەاڵیەتی���ی‌و ئابورییەکان���دا‬ ‫ئامادەی���ەو لەوێش���ەوە هەمو دی���اردەکان‌و‬ ‫روداوەکان ئاراس���تە دەکات‪ .‬ئەم���ەش‬ ‫ن���ەک لێکدانەوەیەک���ی خورافیی���ە‪ ،‬بەڵکو‬ ‫لێکدانەوەیەکی نابەرپرس���یارو نائەخالقیشە‪.‬‬ ‫س���تەمگەرییەک لەدونی���ای دوای راپەڕیندا‬ ‫دروس���تبوبێت‌و بکەری مێژویی‌و کولتوریی‌و‬ ‫کۆمەاڵیەتیی نوێ دروستیانکردبێت‪ ،‬هەڵەیە‬ ‫بەرپرس���یارێتییەکەی بدەینە پاڵ کولتورێکی‬ ‫دێرین‌و کەس���انێک کە چەندان س���ەدە بەر‬ ‫لەئێمە لەم ناوچەیەدا ژیاون‪.‬‬ ‫نوخبەی حوکمڕان‬ ‫ئەوانەی لەکوردستاندا حوکمڕانن‪ ،‬مەبەستم‬ ‫ئەو نوخبەیەیە کە س���ەرجەمی سەرمایەکانی‬ ‫مۆنۆپۆڵک���ردوە‪ ،‬نوخبەی���ەک نییە هەندێک‬ ‫پرنس���یپی ئەخالقیی‌و سیاس���یی ئینسانیی‬ ‫ئاراس���تەیبکات‪ ،‬هەروەه���ا نوخبەیەک نییە‬ ‫کۆمەڵێک پرنس���یپی نیشتیمانیی‌و نەتەوەیی‬ ‫رێنیش���اندەری بێ���ت‪ ،‬ئ���ەم نوخبەیە جگە‬ ‫لەس���ودو قازانجی خۆی‌و جگە لەپاراس���تنی‬ ‫پێگەکان���ی دەس���ەاڵتدارێتی خۆی ش���تێکی‬ ‫دیکە ئاراس���تەیناکات‪ .‬ئەم���ەش وایلێدەکات‬ ‫لەوە بکەوێت نوخبەبێت بەمانا پۆزەتیڤەکەی‬ ‫نوخبە‪ ،‬هەروەها لەوەشدەکەوێت کەسانێکی‬

‫‪19‬‬

‫عدد‪1016 :‬‬

‫ی هه‌موو ئه‌و هاواڵتیانه‌ ده‌كاته‌و‌ه‬ ‫ی رزگاری‌ ئاگادار ‌‬ ‫‪/4‬س���ه‌رۆكایه‌تی‌ ش���اره‌وان ‌‬ ‫ی (صمود) وه‌رگرتوه‌ ك ‌ه‬ ‫ی رزگار ‌‬ ‫ی (‪ )1989-1987‬زه‌ویان له‌ناحیی ‌ه ‌‬ ‫ك ‌ه س���ااڵن ‌‬ ‫ی ڕێگا‬ ‫ی ژمار‌ه هه‌وائی‌ (‪ )12465‬داوا ‌‬ ‫ی (س���تار محمد فرج) خاوه‌ن زه‌و ‌‬ ‫هاواڵت ‌‬ ‫ی‬ ‫ی خانوو هه‌ر هاواڵتییه‌ك گلدانه‌وه‌ ‌‬ ‫ی كردوه‌ ب ‌ه مه‌به‌س���تی‌ دروس���تكردن ‌‬ ‫پێدان ‌‬ ‫ی‬ ‫ی باڵوكردنه‌وه‌ ‌‬ ‫له‌س���ه‌ر ئه‌و پارچه‌ زه‌ویی ‌ه هه‌ی ‌ه له‌م���او‌هی‌ (‪ )15‬ڕۆژدا له‌ دوا ‌‬ ‫ی ش���اره‌وانیمان بكاته‌وه‌ ب ‌ه پێچه‌وانه‌و‌ه‬ ‫ی س���ه‌رۆكایه‌ت ‌‬ ‫ئه‌م ئاگادارییه‌‪،‬ئاگادار ‌‬ ‫ی یاسایی‌ بۆ ناوبراو ده‌كات‪.‬‬ ‫شاره‌وانیمان كار ‌‬ ‫اراز محمد محمود‬ ‫ی رزگاری‌‬ ‫ی شاره‌وان ‌‬ ‫سه‌رۆك ‌‬

‫ی‬ ‫ی رزگار ‌‬ ‫ی شاره‌وان ‌‬ ‫سه‌رۆكایه‌ت ‌‬ ‫به‌روار‪2016/7/24:‬‬

‫ئاگاداری‌‬

‫عدد‪1022 :‬‬

‫ی هه‌موو ئه‌و هاواڵتیانه‌ ده‌كاته‌و‌ه‬ ‫ی ئاگادار ‌‬ ‫ی رزگار ‌‬ ‫‪/2‬س���ه‌رۆكایه‌تی‌ ش���اره‌وان ‌‬ ‫ی رزگاری‌ (صمود) وه‌رگرتوه‌ ك ‌ه‬ ‫ی (‪ )1989-1987‬زه‌ویان له‌ناحییه‌ ‌‬ ‫كه‌ س���ااڵن ‌‬ ‫ی (ابوبكر محمود محمد) خاوه‌ن زه‌وی‌ ژمار‌ه هه‌وائی‌ (‪ )1110‬داوای‌ ڕێگا‬ ‫هاواڵت ‌‬ ‫ی‬ ‫ی خانوو هه‌ر هاواڵتییه‌ك گلدانه‌وه‌ ‌‬ ‫ی دروس���تكردن ‌‬ ‫پێدانی‌ كردوه‌ به‌ مه‌به‌س���ت ‌‬ ‫ی‬ ‫ی باڵوكردنه‌وه‌ ‌‬ ‫ی (‪ )15‬ڕۆژدا ل ‌ه دوا ‌‬ ‫له‌س���ه‌ر ئه‌و پارچ ‌ه زه‌ویی ‌ه هه‌ی ‌ه له‌م���اوه‌ ‌‬ ‫ی ش���اره‌وانیمان بكات���ه‌وه‌ به‌ پێچه‌وانه‌و‌ه‬ ‫ئه‌م ئاگادارییه‌‪،‬ئاگاداری‌ س���ه‌رۆكایه‌ت ‌‬ ‫ی بۆ ناوبراو ده‌كات‪.‬‬ ‫شاره‌وانیمان كاری‌ یاسای ‌‬ ‫اراز محمد محمود‬ ‫ی رزگاری‌‬ ‫ی شاره‌وان ‌‬ ‫سه‌رۆك ‌‬ ‫ی‬ ‫ی رزگار ‌‬ ‫ی شاره‌وان ‌‬ ‫سه‌رۆكایه‌ت ‌‬ ‫به‌روار‪2016/7/24:‬‬

‫عدد‪1017 :‬‬

‫ئاگاداری‌‬

‫ی هه‌موو ئه‌و هاواڵتیانه‌ ده‌كاته‌و‌ه‬ ‫ی رزگاری‌ ئاگادار ‌‬ ‫‪ /1‬سه‌رۆكایه‌تی‌ ش���اره‌وان ‌‬ ‫ی (‪ )1989-1987‬زه‌ویان له‌ناحییه‌ی‌ رزگاری‌ (صمود) وه‌رگرتوه‌ ك ‌ه‬ ‫كه‌ س���ااڵن ‌‬ ‫ی ڕێگا‬ ‫ی ژمار‌ه هه‌وائی‌ (‪ )5936‬داوا ‌‬ ‫هاواڵت���ی‌ (عدنان فتاح محمد) خاوه‌ن زه‌و ‌‬ ‫ی‬ ‫ی خانوو هه‌ر هاواڵتییه‌ك گلدانه‌وه‌ ‌‬ ‫ی دروس���تكردن ‌‬ ‫پێدانی‌ كردوه‌ به‌ مه‌به‌س���ت ‌‬ ‫ی‬ ‫ی باڵوكردنه‌وه‌ ‌‬ ‫ی (‪ )15‬ڕۆژدا ل ‌ه دوا ‌‬ ‫له‌س���ه‌ر ئه‌و پارچه‌ زه‌ویی ‌ه هه‌ی ‌ه له‌م���اوه‌ ‌‬ ‫ی ش���اره‌وانیمان بكات���ه‌وه‌ به‌ پێچه‌وانه‌و‌ه‬ ‫ئه‌م ئاگادارییه‌‪،‬ئاگاداری‌ س���ه‌رۆكایه‌ت ‌‬ ‫ی بۆ ناوبراو ده‌كات‪.‬‬ ‫ی یاسای ‌‬ ‫شاره‌وانیمان كار ‌‬ ‫اراز محمد محمود‬ ‫ی رزگاری‌‬ ‫ی شاره‌وان ‌‬ ‫سه‌رۆك ‌‬

‫ی محمد‬ ‫دواكار ‪.:‬جزا عل ‌‬ ‫داوالیكراو‪.:‬اورنگ احمد سلیم‬

‫ئاگانامه‌‬

‫داواكار ( ج���زا علی‌ محمد ) داوایه‌كی‌ ب ‌ه ژمار‌ه ‪2016/ 1627‬ش له‌م دادگای ‌ه‬ ‫ی مناڵ ده‌كات‪ ،‬و‌ه‬ ‫تۆماركردوه‌ له‌س���ه‌رت وه‌ له‌م داوایه‌دا هاتووه‌‪ ،‬داوای‌ بینین ‌‬ ‫له‌به‌ر نادیاری‌ ش���وێنی‌ نیش���ته‌جێ بوونت‪ ،‬دادگا بریاری‌ دا ئاگادارتان بكاته‌و‌ه‬ ‫ی رۆژانه‌و‌ه بۆ ئاماد‌ه بونتان له‌به‌رده‌م ئه‌م دادگای ‌ه‬ ‫ی دوو رۆژنامه‌ی‌ ناوخۆ ‌‬ ‫به‌هۆ ‌‬ ‫ی ‪ 2016/9/27‬سه‌عات( ‪ ) 10/1‬ی سه‌ر‬ ‫ل ‌ه رۆژی‌ داد بینی‌ ك ‌ه ده‌كه‌وێت ‌ه به‌روار ‌‬ ‫ی ئه‌نێرن ئه‌وا دادگا‬ ‫ی ب ‌ه پێچه‌وانه‌وه‌ ئاماد‌ه نه‌بن خۆتان ی���ان بریكار ‌‬ ‫له‌به‌یان��� ‌‬ ‫داواكه‌ ئه‌بینێ ب ‌ه پێی یاسا‪.‬‬ ‫دادوه‌ر‬ ‫شكر عدو‬

‫ونبون‬ ‫ی (سامان عبدالل ‌ه حه‌م ‌ه‬ ‫ی ونبو‌ه به‌ناو ‌‬ ‫ی بازرگانی‌ سلێمان ‌‬ ‫ی ژور ‌‬ ‫* ناس���نامه‌یه‌ك ‌‬ ‫امین) هه‌ركه‌س دۆزیه‌و‌ه بیگه‌ڕێنێته‌و‌ه بۆ پرسگه‌ی‌ ئاوین ‌ه ‪.‬‬ ‫ی جیهان به‌ناوی‌ (شوان‬ ‫ی زانكۆ ‌‬ ‫ی ئینگلیز ‌‬ ‫ی به‌ش��� ‌‬ ‫ی چواره‌م ‌‬ ‫* باجێكی‌ قۆناغ ‌‬ ‫ی خاك‬ ‫محمد مجید) ونب���وه‌‪ ،‬هه‌ركه‌س ده‌یدۆزێته‌و‌ه بیگه‌ڕێنێته‌وه‌ بۆ كتێبخانه‌ ‌‬ ‫له‌كه‌الر‪.‬‬ ‫ی (وعد‬ ‫ی ئۆتۆمبێل به‌ژمار‌ه (‪ 57713‬اربی���ل) كه‌ تۆماره‌ به‌ناو ‌‬ ‫* س���ااڵنه‌یه‌ك ‌‬ ‫ی خاك‬ ‫ی محمد) ونبوه‌‪ ،‬هه‌ركه‌س ده‌یدۆزێته‌و‌ه بیگه‌ڕێنێته‌وه‌ بۆ كتێبخانه‌ ‌‬ ‫سعد ‌‬ ‫له‌كه‌الر‪..‬‬

‫‪18‬‬

‫تایبه‌ت‬

‫)‪ )537‬سێشه‌مم ‌ه ‪2016/7/26‬‬

‫فه‌رهه‌نگ‌و ژیانی رۆژانه‌‬

‫جیاوازی نه‌وه‌كان یان تێكشكاندنی زهنیه‌تیان‬ ‫دیدگای ده‌رونشیكاری بۆ جیاوازی زهینیه‌تی نه‌وه‌كان له‌نێوان "دو ده‌یه‌"دا‬

‫ئیسماعیل عوسمان*‬ ‫سه‌ره‌تا‪:‬‬ ‫زۆرجار له‌نێو كۆڕوكۆبونه‌و‌ه گشتیه‌كاندا‬ ‫ب���اس له‌وه‌ ده‌كرێ���ت‪ ،‬ك���ه‌ گه‌نجانی ئه‌م‬ ‫س���ه‌رده‌مه‌ گۆڕانكاریان به‌س���ه‌ردا هاتوه‌‪،‬‬ ‫هه‌ریه‌ك ل���ه‌و گۆڕانكاریانه‌ ب���ۆ هۆكارێك‬ ‫ده‌گێڕنه‌وه‌ له‌وانه‌ (ته‌كنه‌لۆژیا‪ ،‬فه‌رهه‌نگ‪،‬‬ ‫م���ۆدو ش���ێوازی جلوب���ه‌رگ‪ ،‬ع���ادات‌و‬ ‫ته‌قالی���د‪ ،‬دی���ن و رێوڕه‌س���مه‌ ئاینیه‌كان‪،‬‬ ‫گوێگرتن له‌موس���یقای پاپ‪ ،‬س���ه‌یركردنی‬ ‫فیل���م‪ ،‬هه‌روه‌ه���ا ئایدۆلۆژی���او زهنیه‌تی‬ ‫بیركردنه‌وه‌ی ن���ه‌وه‌كان‪ )...‬هه‌مو ئه‌مان ‌ه‬ ‫ده‌چنه‌ چوارچێ���وه‌ی فه‌رهه‌نگ‌و به‌جۆرێك‬ ‫له‌گۆڕان���كاری فه‌رهه‌نگ���ی داده‌نرێن‪ ،‬وه‌ك‬ ‫حاڵه‌تێكی گۆڕانی ئاسایش ته‌ماشا ده‌كرێن‪،‬‬ ‫چونكه‌ وته‌یه‌ك هه‌یه‌ ده‌ڵێت‪" ،‬پێویس���ت ‌ه‬ ‫فه‌رهه‌نگ هه‌مو ده‌س���اڵ جارێك بگۆڕێت‪،‬‬ ‫ئه‌گه‌ر نه‌گۆڕێت ئه‌وا به‌جۆرێك له‌جۆره‌كان‬ ‫توشی دۆگما ده‌بێت"‪.‬‬ ‫یه‌كێكه‌ له‌و په‌یجانه‌ی‌ كه‌ له‌فه‌یس���بوكدا‬ ‫س���ه‌رنجی م���ن‌و زۆرێ���ك له‌ه���اوڕێ‌و‬ ‫هاوته‌مه‌نه‌كانمی‌ راكێشاوه‌ په‌یجی (جیلی‬ ‫ئاڵتونی)ه‌‪ ،‬ئه‌م په‌یج��� ‌ه كۆمه‌ڵێك وێنه‌ ‌ی‬ ‫س���ه‌رنجڕاكێش‌و ج���وان باڵوده‌كاته‌وه‌‪ ،‬ك ‌ه‬ ‫هه‌ری���ه‌ك له‌ئێمه‌ ده‌باته‌وه‌ بۆ س���ه‌رده‌می‬ ‫پێشینی خۆمان‪ ،‬ئه‌وكات كه‌ به‌كارهێنه‌ری‬ ‫ئه‌و ئامێ���رو كه‌لوپه‌النه‌ بوی���ن‪ ،‬له‌وانه‌ش‬ ‫هۆكاره‌كان���ی ی���اری ك���ردن بۆنمون ‌ه تۆپ‬ ‫پالس���تیك‪ ،‬پێاڵوی مارادۆنا‪ ،‬مزراح‪ ...‬هه‌ر‬ ‫ئه‌و ه���ۆكاره‌ش بو بیری من���ی جواڵند بۆ‬ ‫نوس���ینی ئه‌م وتاره‌‪ ،‬چونك ‌ه ئه‌گه‌ر له‌ڕوی‬ ‫فه‌رهه‌نگ‌و ژیانی رۆژانه‌مان سه‌یری بكه‌ین‪،‬‬ ‫هه‌ریه‌ك له‌و ئامێرانه‌ كه‌ پێش���تر به‌كارمان‬ ‫هێناوه‌ جۆرێك له‌(ئۆبژه‌ی نه‌سلی) دروست‬ ‫كردوه‌ له‌نێوان هاوته‌مه‌نه‌كانی سه‌رده‌مێكی‬ ‫دیاریك���راودا‪ ،‬ئه‌ویش (چونیه‌كی زهنیه‌تی‬ ‫نه‌وه‌كانه‌) له‌گه‌ڵ یه‌كتردا‪.‬‬ ‫ئێمه‌ زۆرجار داده‌نیش���ین ب���ه‌راودكاری‬ ‫له‌نێ���وان خۆم���ان‌و دایك‌و باوكم���ان یان‬ ‫له‌نێ���وان خۆم���ان‌و منداڵه‌كانمان ده‌كه‌ین‪،‬‬ ‫كۆمه‌ڵێك جیاوازی ده‌دۆزینه‌وه‌‪ ،‬كه‌ هه‌ریه‌ك‬ ‫له‌و جیاوازیان ‌ه ده‌بێته‌ خاڵی جیاكه‌ره‌وه‌ی‬ ‫نێوان ئێمه‌و نه‌وه‌كانی پێش خۆمان‌و ئێمه‌و‬ ‫نه‌وه‌كانی دوای خۆمان‪ ،‬ئه‌م ‌ه پێیده‌وترێت‬ ‫(زیهنیه‌تی نه‌وه‌كان)‪.‬‬ ‫ب���ه‌اڵم ئه‌گه‌ر له‌م س���ه‌رده‌مه‌ی ئێس���تا‬ ‫بڕوانین‪ ،‬نه‌وه‌یه‌ك دروس���ت بوه‌‪ ،‬خه‌ریكی‬ ‫به‌كارهێنانی كۆتای ته‌كنۆلۆژیای سه‌رده‌م‬ ‫نوێیه‌‪ ،‬نه‌وه‌ی���ه‌ك روحیه‌تێك كوردی به‌اڵم‬

‫جلوبه‌رگ‌و شێوازی كۆتا مۆده‌كانی جیهان‬ ‫ده‌پۆش���ێت‪ ،‬نه‌وه‌ی���ه‌ك له‌ڕێ���گای فه‌زای‬ ‫مه‌ج���ازی (حه‌ره‌می تایبه‌تی) خۆیه‌و‌ه بو‌ه‬ ‫به‌هاواڵتیه‌كی جیهانیكی دیكه‌‪ ،‬هه‌ر ئه‌وه‌ش‬ ‫وایك���ردوه‌ جۆرێ���ك له‌(خۆ عاش���قبونی)‬ ‫تێدا دروس���ت بێت‪ .‬به‌ش���ێكی كه‌می ئه‌م‬ ‫نه‌وه‌یه‌ خه‌ریكی به‌ده‌ستهێنانی بڕوانامه‌ی ‌ه‬ ‫له‌باش���ترین زانكۆكانی جیهان‪ ،‬به‌ش���ێكی‬ ‫دیكه‌ش���ی له‌به‌ه���ۆی س���ه‌رقاڵی به‌دونیا‬ ‫دیجت���اڵ‌و مۆدێرن���ه‌وه‌ كه‌مهۆش���ه‌‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫له‌هه‌مانكاتدا خۆ به‌نه‌وه‌یه‌ك دونیا مۆدێرن ‌ه‬ ‫ده‌زانێ���ت چونك���ه‌ له‌هه‌ن���اوی مۆدێرنه‌دا‬ ‫له‌دایك بوه‌!‬ ‫پرس���یار لێ���ره‌دا ئه‌وه‌یه‌‪ :‬ن���ه‌وه‌ چیه‌و‬ ‫جیاوازی نه‌وه‌كان چۆن دروس���ت ده‌بێت؟‬ ‫ئۆبژه‌ی ن���ه‌وه‌كان چیه‌؟ كه‌ی تێكش���كان‬ ‫له‌نێوان نه‌وه‌كاندا دروست ده‌بێت؟‬ ‫مه‌به‌ست له‌نه‌و‌ه چیه‌؟‬ ‫پێده‌چێت وه‌اڵمدانه‌وه‌ی‌ ئه‌م پرس���یار‌ه‬ ‫كارێكی‌ قورس بێت‪ ،‬به‌اڵم زۆرێك له‌زانایانی‬ ‫سۆسیۆلۆژیا پێیانوایه‌ كه‌ مه‌ودای ته‌مه‌نی‬ ‫نێ���وان دای���ك‌و ب���اوك ب���ۆ منداڵه‌كانیان‬ ‫به‌دروس���تبونی نه‌وه‌یه‌كی نوێ داده‌نرێت‪،‬‬ ‫بۆنمونه‌‪ :‬ئه‌گه‌ر ته‌مه‌نی منداڵبون له‌نێوان‬ ‫‪ 25-20‬ساڵی دابنیێن له‌تێكڕای كۆمه‌ڵگادا‪،‬‬ ‫ئه‌وا له‌م���اوه‌ی نێوان هه‌ر ‪ 25-20‬س���اڵی‬ ‫نه‌وه‌یه‌كی نوێ (نس���ل جدی���د) پێده‌نێت ‌ه‬ ‫ژیان���ه‌وه‌‪ .‬زۆرێك له‌مرۆڤ���ه‌كان به‌درێژایی‬ ‫ته‌مه‌ن���ی خۆیان ش���ایه‌تحاڵی س���ێ نه‌و‌ه‬ ‫ده‌ب���ن‪ ،‬نه‌وه‌ی دایه‌و بابه‌گ���ه‌وره‌‪ ،‬خۆیان‪،‬‬ ‫منداڵه‌كانی���ان‪ .‬زۆرێ���ك له‌زانایانی بواری‬ ‫فه‌رهه‌نگی گش���تی (فرهنگ عامه‌) پێنوای ‌ه‬ ‫ك���ه‌ له‌م���اوه‌ی ه���ه‌ر (‪10‬س���اڵ) جارێكدا‬ ‫زهینه‌یه‌تی نه‌وه‌یه‌ك دروست ده‌بێت‪.‬‬ ‫بۆنمونه‌‪ ،‬ئه‌گه‌ر نه‌وه‌یه‌ك س���اڵی ‪1970‬‬ ‫له‌دایكبوبێت‪ 1988 ،‬هاوسه‌رگیری كردبێت‪،‬‬ ‫‪ 1990‬منداڵ���ی بوبێ���ت‪ 2010 ،‬ش���اهیدی‬ ‫دروست بونی نه‌وه‌یه‌كی نوێ‌ و گۆڕانكاری‬ ‫زهینه‌تی نه‌وه‌كانی خۆیه‌تی‪ .‬له‌و نێوانه‌شدا‬ ‫نه‌وه‌یه‌كی ناوه‌نجی (نس���ل میان) دروست‬ ‫ده‌بێت‪ ،‬ك ‌ه له‌ماوه‌ی یه‌ك ده‌یه‌ی پێشتردا‬ ‫له‌دایكبوه‌‪ ،‬وات ‌ه ‪ 1960‬له‌دایك بوه‌‪ ،‬ئه‌گه‌ر‬ ‫س���اڵی‪ 1978‬هاوسه‌رگیری كردبێت‪1980 ،‬‬ ‫منداڵی بو بێت‪ ،‬ئه‌وا ساڵی ‪ 2000‬نه‌وه‌یه‌كی‬ ‫ن���وێ هێناوه‌ت���ه‌ دونی���اوه‌‪ ،‬كه‌ جی���اواز‌ه‬ ‫له‌نه‌وه‌كانی ساڵی ‪ 2010‬ئه‌مه‌ش پێده‌وتریت‬ ‫(نه‌وه‌ی نێوانی)‪.‬‬ ‫هیوز‪ ،‬باوه‌ڕی وایه‌ ك ‌ه ئه‌گه‌رچی نه‌وه‌ی‬ ‫جیاواز (نسل متفاوت) له‌یه‌ك كاتدا بونیان‬ ‫هه‌یه‌‪ ،‬به‌اڵم ن���ه‌وه‌كان به‌پێی ئه‌و ئه‌زمون ‌ه‬ ‫هاوبه‌ش���ه‌ی كه‌ له‌زه‌مه‌نێك���ی دیاریكراودا‬ ‫هه‌یان ب���وه‌ دابه‌ش ده‌كرێ���ن‪ ،‬به‌پێی‌ ئه‌و‬ ‫ئه‌زمونه‌ش كه‌ نه‌وه‌كان هه‌یانبو‌ه له‌ده‌وری‬ ‫یه‌ك كۆده‌بنه‌وه‌‪.‬‬ ‫ئه‌گه‌ر سه‌رنجێكی خێرا له‌چه‌ند ده‌یه‌یه‌ك‬ ‫له‌كۆمه‌ڵگای خۆماندا بده‌ین‪ ،‬ئه‌و نه‌وه‌یه‌ی‬ ‫ك���ه‌ له‌ده‌ی���ه‌ی ‪ 1980-1970‬بون���ی هه‌یه‌‪،‬‬ ‫به‌نه‌وه‌یه‌ك داده‌نرێت زیاتر بیركردنه‌وه‌یه‌كی‬

‫مرۆڤ له‌ماوه‌ی‬ ‫نیوه‌ی ته‌مه‌نیدا‬ ‫له‌وه‌ تێده‌گات‬ ‫ك ‌ه گۆڕانكاری‬ ‫نه‌وه‌كان به‌چ‬ ‫جۆرێك روده‌دات‬ ‫هه‌ر مرۆڤێك‬ ‫روداوه‌كانی‬ ‫سه‌رده‌می خۆی‬ ‫ته‌عبیر لێده‌كات‌و‬ ‫ئه‌و ده‌ربڕینه‌ش‬ ‫ده‌كات ‌ه هۆكاری‬ ‫بۆ جیاوازی خۆی‬ ‫به‌وانی دیكه‌‬ ‫شۆڕش���گێڕی‌و هه‌س���تی رۆمانس���یه‌تی‬ ‫ناسیۆنالیزم له‌ناخیدا بونی هه‌یه‌‪ ،‬نه‌وه‌یه‌ك‬ ‫ش���اهیدی كه‌وتن���ی یه‌كێ���ك له‌شۆڕش��� ‌ه‬ ‫گه‌وره‌كانی كورد بوه‌‪ ،‬هه‌ر ئه‌وه‌ش وایكردو‌ه‬ ‫كه‌ له‌و س���ه‌رده‌مه‌دا زۆرتری���ن گه‌نج ببێت ‌ه‬ ‫پێش���مه‌رگه‌‪ ،‬هه‌روه‌ها پێش���مه‌رگه‌ش الی‬ ‫ده‌بێته‌ سمبوڵی قاره‌مان‌و نه‌به‌ردی‪ ،‬گیڤارا‬ ‫الیان ده‌بێته‌ س���مبوڵی پیرۆزی ش���ۆڕش‬ ‫(یاداشته‌كانی پشكۆ نه‌جمه‌دین)‪ .‬نه‌وه‌یه‌كی‬ ‫دیكه‌ ك���ه‌ ‪ 1990-1980‬دروس���ت ده‌بێت‪،‬‬ ‫نه‌وه‌یه‌ك زۆرتری���ن ماڵوێرانی‌و به‌دبه‌ختی‌و‬ ‫زینده‌به‌چاڵ‌و ئه‌نف���ال‌و كیمیاباران كوردی‬ ‫بینوه‌‪ ،‬نه‌وه‌یه‌ك ك ‌ه (زهنیه‌تی مه‌رگ) الی‬ ‫ده‌بێته‌ ئه‌هریمه‌ن‌و هه‌میشه‌ له‌ترسی مه‌رگ‬ ‫راده‌كات‌و س���نوره‌كانی نیش���تمان به‌جێ‬ ‫دێڵێت (گێڕانه‌وه‌ی له‌زمانی نه‌وه‌كانی ئه‌و‬ ‫سه‌رده‌مه‌وه‌)‪ .‬نه‌وه‌ی ‪ 2000-1990‬ئه‌م جۆر‌ه‬ ‫نه‌وه‌ی ‌ه زهنیه‌تی (شه‌ڕبراكوژی) ماڵوێرانی‬ ‫كوردی ده‌بینێت‪ ،‬ره‌نگ���ی حزبه‌كان الیان‬ ‫پیرۆز ده‌بێت‪ ،‬گران بژێوی‌و نان په‌یداكردن‬ ‫ده‌بێته‌ به‌ش���ێك له‌بیركردنه‌وه‌ی���ان‪ ،‬بۆی ‌ه‬ ‫به‌ش���ێكی زۆری ئ���ه‌م نه‌وه‌ی���ه‌ له‌قۆناغ ‌ه‬

‫باڵوکراوه‌ی نوێ‬ ‫ده‌زگای جه‌مال عیرفان بۆ چاپ‌و باڵوکردنه‌وه‌‬ ‫ناونیشان‪ /‬کاسۆ مۆڵ نهۆمی چواره‌م‬

‫جیاوازه‌كانی خوێندن ده‌رگای قوتابخانه‌كان‬ ‫به‌جێدێڵێ���ت‪ ،‬روده‌كاته‌ نێو ب���ازاڕو له‌وێدا‬ ‫ژیانی خۆی بونیاد ده‌نێت‪.‬‬ ‫ئه‌گ���ه‌ر ده‌ی���ه‌ی‪ 2010- 2000‬وه‌ربگری���ن‬ ‫(خۆم ش���اهید دروس���تبونی ئه‌م نه‌وه‌ی ‌ه‬ ‫ب���وم) كرانه‌وه‌یه‌ك���ی كه‌لتوری له‌ئاس���تی‬ ‫تاكدا به‌دیده‌كرێت‪ ،‬به‌ش���ێكی راس���ته‌وخۆ‬ ‫په‌یوه‌ندی به‌میدی���او كه‌ناڵه‌ فه‌زاییه‌كانه‌و‌ه‬ ‫هه‌ب���وه‌‪ ،‬ژماره‌ كوڕان‌و كچ���ان ئیدی له‌نێو‬ ‫حه‌ره‌می زانكۆكاندا ده‌بنه‌ هاوڕێ‪ ،‬عاش���ق‬ ‫ده‌ب���ن (كه‌پڵ) ده‌بێت���ه‌ زاراوه‌ی باو‪ ،‬مۆد‬ ‫جلوبه‌رگ گۆڕانكاری خێرا به‌خۆیه‌ ده‌بێنێت‪،‬‬ ‫ره‌نگكردنی مو‪ ،‬جوڵه‌ی جه‌ست ‌ه به‌تایبه‌ت‬ ‫الی كچان‪ ،‬گۆڕانی ش���ێوازی سه‌رچاككردن‬ ‫له‌كالس���یكه‌وه‌ بۆ مۆدێرنه‌‪ ،‬گه‌نجه‌كان له‌و‬ ‫رێگای���ه‌وه‌ ده‌یانه‌وێ���ت شوناس���ی خۆیان‬ ‫نیش���ان بده‌ن‪ ،‬هه‌مو ئه‌مانه‌ ده‌بن ‌ه به‌شێك‬ ‫له‌فه‌رهه‌نگی خیابان‌و شه‌قامه‌كان‪.‬‬ ‫ئۆبژه‌ی نه‌وه‌كان‬ ‫ئۆبژه‌ی ن���ه‌وه‌كان‪ ،‬به‌ش���ێك ‌ه له‌ئۆبژه‌ی‬ ‫فه‌رهه‌نگ���ی‪ ،‬جۆرێك��� ‌ه له‌هه‌س���تكردن‌و‬ ‫هاوس���ه‌فه‌ربونی كۆمه‌ڵه‌كه‌س���ێك له‌گه‌ڵ‬ ‫یه‌كت���رداو دروس���تكردنی ش���وناس‌و‬ ‫بیركردنه‌وه‌ ‌ی هاوبه‌ش‪( ،‬كه‌س���ایه‌تیه‌كان‪،‬‬ ‫روداوه‌كان‪ ،‬زه‌مه‌ن���ه‌ جی���اوازه‌كان‪،‬‬ ‫گۆرانی���ه‌كان‪ ،‬خوارده‌مه‌نی ‌ه فه‌رهه‌نگیه‌كان‬ ‫‪ )...‬كۆمه‌ڵه‌ ش���تانێكن ك���ه‌ له‌دیاریكردنی‬ ‫شوناسی نه‌وه‌كان مانای تایبه‌تیان ده‌بێت‪.‬‬ ‫بۆنمونه‌‪ :‬گۆرانی ده‌سماڵێی عه‌دنان كه‌ریم‪،‬‬ ‫روداوه‌كانی هه‌ڵه‌بجه‌و ئه‌نفال‪ ،‬س���ه‌رده‌می‬ ‫مه‌له‌كی له‌عی���راق‪ ...‬هه‌مو ئه‌مانه‌ ئۆبژه‌ی‬ ‫نه‌وه‌كان���ن‪ .‬منداڵ���ه‌كان ئ���ه‌و ئۆبژه‌یه‌ ك ‌ه‬ ‫له‌دای���ك‌و باوكیان���دا هه‌ی���ه‌ وه‌ریده‌گرن‪،‬‬ ‫له‌هه‌مان كاتیش���دا ده‌یگۆڕن به‌ئۆبژه‌یه‌كی‬ ‫نوێی دیكه‌‪ ،‬چونكه‌ به‌پێی س���ه‌رده‌مه‌كان‬ ‫گۆڕانكاری له‌زهنیه‌تی نه‌وه‌كاندا دروس���ت‬ ‫ده‌بێت‪ ،‬هه‌مو ئۆب���ژه‌كان به‌تایبه‌ت ئۆبژ‌ه‬ ‫مێژوییه‌كان مانای تایبه‌تی له‌بیرو زهنیه‌تی‬ ‫نه‌وه‌كاندا به‌جێدێڵێت‪.‬‬ ‫ه���ه‌ر نه‌وه‌یه‌ك ئه‌وكاته‌ی ده‌وری منداڵی‬ ‫خۆی به‌ڕێ���ده‌كات‪ ،‬له‌ده‌ س���اڵی یه‌كه‌می‬ ‫ته‌مه‌ندا له‌ژێر كاریگه‌ری عادات‌و ته‌قالیدی‬ ‫دایك‌و باوك‌و كۆمه‌ڵگادا ده‌بێت‪ ،‬ئه‌وكات ك ‌ه‬ ‫ده‌گات ‌ه ‪ 20‬س���اڵی هه‌ست ده‌كات كه‌سێكی‬ ‫ته‌واو سه‌ربه‌خۆیه‌و شوناسی خۆی دروست‬ ‫ده‌كات‪ ،‬له‌‪ 30-25‬ده‌بێته‌ نه‌وه‌ی ته‌واو‪.‬‬ ‫بۆنمون���ه‌‪ :‬من ل���ه‌‪ 1981‬له‌دای���ك بوم‪،‬‬ ‫له‌ساڵی ‪ 1991‬د‌ه ساڵ بوم‪ ،‬ئۆبژه‌ی سیاسی‬ ‫من دابه‌ش���بونی كۆمه‌ڵگا به‌س���ه‌ر حزب‪،‬‬ ‫موقه‌ده‌سی سه‌ركرده‌كان بوه‌‪ ،‬دایك‌و باوكم‬ ‫ئه‌هلی سیاس���ه‌ت نه‌بون‪ ،‬به‌اڵم بیره‌وه‌ریان‬ ‫له‌ب���اره‌ی شۆڕش���ی ك���وردو راگوێزان���ی‬ ‫گونده‌كان‌و وێرانكردنی كۆمه‌ڵگه‌ی كوردیان‬ ‫بۆ م���ن گێڕاوه‌ت���ه‌وه‌‪ ،‬هه‌روه‌ه���ا ئۆبژه‌ی‬ ‫نه‌س���لی ئه‌وان زیاتر ژیانیان بوه‌ له‌شاری‬ ‫به‌غ���دا چونكه‌ (كۆمه‌ڵێ���ك كوردێكی زۆر‬ ‫له‌سااڵنی ‪1985-1970‬له‌به‌غدا ژیاون) بۆی ‌ه‬ ‫زۆرجار بیره‌وه‌ریه‌كانی ئه‌و س���ه‌رده‌مه‌یان‬

‫بۆمن ده‌گێڕنه‌وه‌‪ .‬دایه‌گه‌وره‌ی منیش زیاتر‬ ‫ئۆبژه‌ی نه‌س���لیان ژیان گوندو كشتوكاڵی‌و‬ ‫ه���ه‌ره‌وه‌زی جوتیاری‪ ،‬چیرۆكی گۆرانكاڕی ‌ه‬ ‫خێراكان‌و كۆده‌تا ی���ه‌ك له‌دوای یه‌كه‌كانی‬ ‫عێ���راق‌و هاتن���ی س���ه‌ركرده‌ جیاوازه‌كانی‬ ‫عێراقیان بۆ من گێڕاوه‌ته‌وه‌‪.‬‬ ‫بۆی��� ‌ه ده‌توانی���ن بڵێی���ن ك���ه‌ ئۆبژه‌ی‬ ‫نه‌وه‌كان بریتییه‌ له‌كه‌سایه‌تیه‌كان‪ ،‬روداو‌ه‬ ‫مێژویی���ه‌كان‪ ،‬پێداویس���تیه‌كانی ژیان���ی‬ ‫رۆژانه‌‪ ...‬هه‌م���و ئه‌مانه‌ جۆرێك له‌ئۆبژه‌ی‬ ‫نه‌سلی دروست ده‌كه‌ن‪.‬‬ ‫بۆنمونه‌ س���اڵی ‪ 1974‬شكستی شۆڕشی‬ ‫كوردی ‌ه ئۆبژه‌ی نه‌و‌ه به‌ته‌مه‌نه‌كانی ئێمه‌یه‌‪،‬‬ ‫روداوه‌كانی ئه‌نفال‌و جینۆساید ئۆبژه‌یه‌كی‬ ‫نه‌وه‌كانی گه‌رمیان���ه‌‪ ،‬روداوه‌كانی ‪1988‬ی‬ ‫هه‌ڵه‌بجه‌ش ده‌بێته‌ ئۆبژه‌ی نه‌وه‌كان ساڵی‬ ‫‪ 1990-1980‬هه‌ڵه‌بجه‌‪ ،‬كۆی ئه‌مانه‌ش ده‌بن ‌ه‬ ‫ئۆب���ژه‌ی نه‌ته‌وه‌یی له‌بی���ری نه‌ته‌وه‌كاندا‬ ‫جێگای تایبه‌تی به‌جێ‌ ده‌هێڵن‪.‬‬ ‫زۆرج���ار گۆرانیه‌كان ئۆبژه‌ی نه‌س���لی‬ ‫دروس���ت ده‌ك���ه‌ن‪ ،‬بۆنمونه‌‪ ،‬حه‌مه‌س���اڵح‬ ‫دیالن‌و شه‌ماڵ سائیب‌و ره‌فیق چاالك‌و عه‌لی‬ ‫مه‌ردان‌و حه‌م���ه‌ی ماملێ‌و زیره‌ك‌و حه‌مه‌ی‬ ‫نێرگزو مه‌زهه‌ری خالقی (بیره‌وه‌رییه‌كانی‬ ‫ش���ێركۆ بێكه‌س‪ ،‬به‌ش���ی یه‌كه‌م) ده‌بێت ‌ه‬ ‫ئۆبژه‌ی هونه‌ری نه‌وه‌كان���ی ‪،1970-1960‬‬ ‫هه‌روه‌ه���ا (هۆ كاكی پیش���مه‌رگه‌) ده‌بێت ‌ه‬ ‫ئۆبژه‌ی ن���ه‌وه‌ی س���اڵی‪ 1980‬كان‪ ،‬دوای‬ ‫كاره‌س���اتی ئه‌نف���ال‌و هه‌ڵه‌بج���ه‌و ئی���دی‬ ‫گۆرانیه‌كان���ی ئێم���ه‌ جۆرێ���ك له‌غه‌مباری‬ ‫وه‌رده‌گرێت‪( ،‬به‌ته‌نها جێی مه‌هێڵن) میدیا‬ ‫حوس���ێن ده‌بێته‌ ئۆبژه‌ی نه‌وه‌كان س���اڵی‬ ‫‪ 1990‬له‌هه‌ڵه‌بجه‌‪.‬‬

‫به‌ڕون���ی به‌دیده‌كه‌ین‪ ،‬ئ���ه‌وه‌ش كاریگه‌ری‬ ‫له‌س���ه‌ر گۆڕانكارییه‌ فه‌رهه‌نگیه‌كان ده‌بێت‬ ‫له‌كۆمه‌ڵگادا‪.‬‬ ‫گۆڕانكاریه‌ ته‌كنۆلۆژیاكانیش هۆكارن بۆ‬ ‫تێكشاندنی ئۆبژه‌ی نه‌وه‌كان‪ ،‬هه‌ر ئه‌وه‌ش‬ ‫وایكردوه‌ كه‌ زۆرێك ئۆبژه‌ی نه‌وه‌ی پێش���و‬ ‫به‌زبڵدانی مێژو بسپێرێن‪ .‬بۆنمونه‌‪ ،‬زۆرێك‬ ‫له‌نه‌وه‌كانی س���ه‌رده‌می پێشو (قه‌مه‌ره‌ی‬ ‫س���پی‌و پرته‌قاڵی‌و به‌رازی���ل‌و الداو كرۆناو‬ ‫ته‌له‌فزیۆن���ی ره‌ش‌وس���پی‌و عه‌الدی���ن‪)...‬‬ ‫بوه‌ت���ه‌ ئۆب���ژه‌ی نه‌س���لیان‪ ،‬كه‌ ئێس���تا‬ ‫ته‌نه���ا هه‌یكه‌له‌كانی���ان له‌مۆزه‌خانه‌كاندا‬ ‫بونیان م���اوه‌ یان له‌هه‌ندێ���ك ماڵدا وه‌ك‬ ‫یاده‌وری كۆن هه‌ڵگیراون‪ .‬هه‌روه‌ها له‌ڕوی‬ ‫فیلمیش���ه‌وه‌ (س���ینه‌مای هیندی‌و چارلی‬ ‫چاپل���ن‌و ئارنۆڵد‪ )...‬ده‌یه‌یه‌ك س���ینه‌مای‬ ‫ك���وردی به‌په‌خش���كردنی ئ���ه‌م فیلمانه‌و‌ه‬ ‫س���ه‌رقاڵ بو بو‪ ،‬كاریگ���ه‌ری به‌جۆرێك بو‬ ‫ك ‌ه ته‌نانه‌ت كچانی هین���دی الی گه‌نجانی‬ ‫كورد به‌ره‌مزی خۆشه‌ویستی دابنرێن‪ .‬هه‌مو‬ ‫ئه‌مانه‌ ئێس���تا بۆ نه‌وه‌ی نوێ هیچ جێگای‬ ‫بایه‌خێ���ك نی���ه‌‪ ،‬ته‌نان���ه‌ت وه‌ك جۆرێك‬ ‫له‌ته‌نزو گاڵته‌جاری س���ه‌یرده‌كرێن‌و ده‌ڵێن‬ ‫"ئه‌ڵێ���ی فیلمی هیندی���ه‌!" ئه‌مان ‌ه جۆرێك‬ ‫له‌جی���اوازی نه‌وه‌كانی له‌ئێس���تاو رابردودا‬ ‫دروست كردوه‌‪.‬‬ ‫جوڵه‌ی نه‌وه‌كان‬ ‫م���رۆڤ له‌ماوه‌ی نی���وه‌ی ته‌مه‌نیدا له‌و‌ه‬ ‫تێ���ده‌گات ك���ه‌ گۆڕانكاری ن���ه‌وه‌كان به‌چ‬ ‫جۆرێك روده‌دات‪ ،‬هه‌ر مرۆڤێك روداوه‌كانی‬ ‫س���ه‌رده‌می خۆی ته‌عبیر لێ���ده‌كات‌و ئه‌و‬ ‫ده‌ربڕینه‌ش ده‌كاته‌ ه���ۆكاری بۆ جیاوازی‬ ‫خۆی به‌وانی دیكه‌‪.‬‬ ‫ئه‌گه‌ر وه‌ك سێگۆشه‌یه‌ك له‌ژیانی خۆمان‌و‬ ‫دای���ك‌و باوكمان‌و نه‌وه‌كانمان بڕوانین‪ ،‬ئه‌وا‬ ‫مرۆڤ ئه‌وكاته‌ی ك ‌ه دایك‌و باوكی ده‌مرێت‪،‬‬ ‫تێده‌گات كه‌ ئه‌و كۆتا كه‌س ‌ه له‌سێگۆشه‌ی‬ ‫ژیان���ی خێزانه‌ك���ه‌ی خۆیدا‪ ،‬ئه‌گ���ه‌ر ئێم ‌ه‬ ‫باوه‌ڕمان وابێت كه‌ فه‌رهه‌نگی ئێم ‌ه جێگای‬ ‫فه‌رهه‌نگی نه‌وه‌ی پێشوی گرتو‌ه سه‌ره‌ڕای‬ ‫سودوه‌رگرتن له‌فه‌رهه‌نگی پێشومان‪ ،‬ئه‌وا‬ ‫ل���ه‌وه‌ تێده‌گه‌ین كه‌ سێگۆش���ه‌ی نه‌وه‌كان‬ ‫بون���ی هه‌ی���ه‌و مه‌ترس���ی له‌ناوچونی ئه‌و‬ ‫سێگۆشه‌یش له‌هه‌ر خێزانێكدا ده‌كرێت‪.‬‬ ‫ئیس���تا ده‌توانین وه‌اڵمی ئه‌و پرسیار‌ه‬ ‫بده‌ینه‌وه‌ كه‌ گۆڕانكاری زهنیه‌تی نه‌وه‌كان‌و‬ ‫بیركردنه‌وه‌ی���ان به‌جۆرێ���ك له‌گۆڕانكاری‬ ‫فه‌رهه‌نگ���ی داده‌نرێت‪ ،‬ئ���ه‌وه‌ش واده‌كات‬ ‫جیاوازی نه‌وه‌كان دروست بێت‪.‬‬

‫شوناسی نه‌وه‌كان (هویت نسلی)‬ ‫شوناسی نه‌وه‌كان‪ ،‬هه‌ركه‌سێك له‌ماوه‌ی‬ ‫ده‌ س���اڵدا به‌شوناسی خۆی ئاشنا ده‌بێت‪،‬‬ ‫له‌‪20‬ساڵیدا به‌تایبه‌تمه‌ندییه‌كانی كه‌سیه‌تی‬ ‫خۆی وه‌رده‌گرێت‪ ،‬كاتێك نه‌وه‌یه‌ك ماوه‌ی‬ ‫نه‌وجه‌وانی‌و الوی خۆی به‌ڕێده‌كات تاوه‌كو‬ ‫ده‌گات ‌ه ‪ 30‬س���اڵی ئیدی شوناس���ی خۆی‬ ‫دروس���ت ده‌كات‪ ،‬چونك���ه‌ له‌وكاته‌دا تاك‬ ‫ده‌توانێت م���اوه‌ی منداڵ���ی‌و نه‌وجه‌وانی‌و‬ ‫الوی خۆی به‌شێوازی یه‌ك به‌سته‌ر پێكه‌و‌ه‬ ‫ببه‌س���تێته‌وه‌ جی���اوازی له‌نێ���وان خۆی‌و‬ ‫نه‌وه‌كانی پێش خۆیدا بكات‪.‬‬ ‫بۆنمونه‌‪ ،‬مۆد و جۆری پۆش���اك‪ ،‬جۆری‬ ‫مۆسیقا‪ ،‬شێوازی دیزاینی ژوی دانیشتنمان‪،‬‬ ‫كه‌سایه‌تی ‌ه سیاسی‌و وه‌رزشیه‌كان ‪ ...‬هه‌مو‬ ‫ئه‌مان ‌ه ئێمه‌ ك ‌ه نه‌وه‌ی س���اڵی نه‌وه‌ده‌كان‬ ‫به‌ ب���ه‌راورد به‌ن���ه‌وه‌ی س���اڵی ‪ 2010‬زۆر‬ ‫• خوێن���دكاری ماس���ته‌ر له‌زانس���تی‬ ‫گۆڕانكاری به‌س���ه‌ردا هاتوه‌‪ ،‬ك��� ‌ه بونه‌ت ‌ه‬ ‫په‌یوه‌ندیی ‌ه كۆمه‌اڵیه‌تیه‌كان‪ /‬خوێندنه‌وه‌ی‬ ‫جۆرێك له‌شوناسی ئێمه‌‪.‬‬ ‫كه‌لتورو میدیا‪ ،‬زانكۆی تاران‪.‬‬ ‫• س���ود له‌لێكۆڵین���ه‌وه‌ی ( کریس���تو‬ ‫ته‌كنه‌لۆژیاو جیاوازی نه‌وه‌كان‬ ‫وه‌ك پێش���تر ئاماژه‌م پێك���رد نه‌وه‌كان فربالیس‪ ،‬ترجمه‪ :‬د‪ .‬حسن پاینده‪ ،‬ذهنیت‬ ‫به‌یه‌كت���ری جیاوازن‪ ،‬ئه‌گ���ه‌ر ئێم ‌ه خۆمان نس���لی‪ ،‬دیگاه روانکاوانه ده‌رباره اختالف‬ ‫ب���ه‌راورد بكه‌ین به‌دای���ك‌و باوكمان یاخود نس���له‪ ،‬مجل���ه ارغنون‪ ،‬فرهن���گ و زندگی‬ ‫منداڵه‌كان���ی خۆمان ئه‌وا ئ���ه‌و جیاوازیی ‌ه روزمره)‬ ‫ریکالم‬

‫خاوه‌نی ئیمتیاز‪ :‬کۆمپانیای ئاوێنه‌‬ ‫سه‌رنوسه‌ر‪ :‬سه‌ردار محه‌مه‌د‬

‫ئاوێنه‌و هێرۆشیما‬ ‫سەردار محەمەد‬ ‫ئه‌م���ڕۆ ئاوێنه‌ خه‌اڵت ده‌كرێت‪ ،‬چونكه‌ له‌ماوه‌ی‌ یه‌ك س���اڵی‌ رابردودا‪ ،‬له‌نێو هه‌مو‬ ‫میدیا نوس���راوو بینراوو بیس���تراوو ئه‌لكترۆنییه‌كانی‌ هه‌رێمی‌ كوردس���تاندا‪ ،‬زۆرترین‬ ‫كاری‌ له‌س���ه‌ر دۆس���یه‌ی‌ گه‌نده‌ڵی‌‌و پێشێلكردنی‌ یاس���ا كردوه‌‪ ،‬به‌پێی‌ پڕۆژه‌یه‌ك كه‌‬ ‫له‌الیه‌ن رێكخراوی س���تۆپ بۆ دژه‌ گه‌نده‌ڵی به‌هاوكاری رێكخراوی ‪NED‬ی ئه‌مه‌ریكی‬ ‫ئاماده‌كراوه‌‪.‬‬ ‫ئه‌مه‌ جێی‌ خۆش���حاڵی‌‌و شانازییه‌ بۆ ئاوێنه‌‪ ،‬كه‌ هه‌ر له‌س���ه‌ره‌تای‌ دامه‌زراندنیه‌وه‌‬ ‫تا ئێس���تا ئامانجێكی‌ س���ه‌ره‌كی‌ گه‌یاندنی‌ زانیاری بوه‌‪ .‬به‌سه‌رنجدان له‌وه‌ی‌ له‌دنیای‌‬ ‫ئه‌مڕۆدا "زانیاریی‌" یه‌كێكه‌ له‌س���ه‌رچاوه‌كانی‌ ده‌سه‌اڵت‪ ،‬بۆیه‌ به‌رده‌وام ده‌سه‌اڵتدارانی‌‬ ‫هه‌رێم ویس���تویانه‌ زانیارییه‌كان له‌الی‌ خۆیان بش���ارنه‌وه‌و وه‌ك هه‌مو سه‌رچاوه‌كانی‌‬ ‫دیكه‌ی‌ ده‌سه‌اڵت له‌گ ‌هڵ‌ خه‌ڵكیدا دابه‌شی‌ نه‌كه‌ن‪.‬‬ ‫كوردس���تان له‌ڕیزی‌ هه‌ره‌ پێش���ه‌وه‌ی‌ واڵتانی‌ پڕ گه‌نده‌ڵكاری���ی‌ جیهاندایه‌‪ ،‬ئه‌وه‌ ‌ی‬ ‫له‌باره‌ی‌ گه‌نده‌ڵییه‌وه‌ باڵوده‌كرێته‌وه‌‪ ،‬رێژه‌یه‌كی‌ زۆر زۆر كه‌میی‌ گه‌نده‌ڵییه‌ له‌م هه‌رێمه‌ی‌‬ ‫ئێمه‌دا‪ ،‬هه‌رێمێك كه‌ بوه‌ به‌ به‌هه‌شتی‌ چه‌ته‌كان‪ ،‬پڕه‌ له‌سیاسه‌تمه‌داری قۆڵبڕ‌و درۆزن‪،‬‬ ‫پڕه‌ له‌مافیا‌و سه‌رمایه‌داری‌ ساخته‌‪ ،‬پڕه‌ له‌مه‌ال‌و رۆژنامه‌نوس‌و رۆشنبیری‌ قوڕمیشكراو‪،‬‬ ‫پڕه‌ له‌تاوانی‌ رێكخراوو س���ه‌رو‌هت‌و سامانی‌ گش���تی‌ به‌ئاشكراو به‌نهێنی‌ به‌تااڵن ده‌برێ‌‬ ‫به‌ب���ێ‌ ئەوەی هیچ لێپرس���ینه‌وه‌و س���زادانێك هه‌بێت‪ .‬ئیتر چۆن هه‌م���و ئه‌وانه‌ی‌ له‌م‬ ‫گه‌نده‌ڵییانه‌ سودمه‌ندبون ش���ه‌ڕ له‌سه‌ر مانه‌وه‌ی‌ "وه‌زعی‌ مه‌وجود" ناكه‌ن؟ ئاخر چی‬ ‫له‌ده‌سه‌اڵت خۆشتره‌ له‌واڵتێكدا كه‌ چاودێریی‌‌و لێپرسینه‌وه‌ی‌ له‌سه‌ر نه‌بێت؟!‬ ‫زۆرجار ئه‌و پرس���یاره‌ له‌ئاوێنه‌ ده‌كرێت‪ ،‬میدیای‌ ئه‌هلی‌ توانی چ ‌ی بكا‌و كێ‌ گوێتان‬ ‫لێده‌گرێت؟ دیاره‌ خاوه‌نی‌ ئه‌م پرس���یارانه‌‪ ،‬تێناگه‌ن قه‌باره‌ی‌ گه‌نده‌ڵی‌‌و پێشێلكردنی‌‬ ‫یاس���ا له‌م هه‌رێمه‌دا چه‌ند گه‌وره‌یه‌‪ .‬ئاوێنه‌ له‌س���ایه‌ی‌ ئه‌م وێرانیی‌ به‌های‌ ئه‌خالقی‌‌و‬ ‫تااڵن‌و بڕۆو پێش���ێلكاریانه‌ی‌ یاسادا‪ ،‬ته‌نها به‌قه‌د گس���ك به‌ده‌سته‌كه‌ی‌ هێرۆشیمای‌‬ ‫پێده‌كرێت‪.‬‬ ‫كه‌ ئه‌مه‌ریكا یه‌كه‌مین بۆمبای‌ ئه‌تۆمی‌ نا به‌هێرش���یماوه‌‪ ،‬زۆر ده‌گمه‌ن بون ژماره‌ی‌‬ ‫ئه‌و كه‌س���انه‌ی‌ گیانیان له‌و كاره‌ساته‌ به‌ساغی‌ ده‌ربازكرد‪ ،‬تاك تاكێك له‌م ژێرزه‌مین‬ ‫یان له‌و داروپه‌ردوی‌ بینا روخاوه‌ی‌ ش���اردا ده‌هاتنه‌ده‌ر‌و ده‌حه‌په‌س���ان له‌وه‌ی‌ به‌سه‌ر‬ ‫شاره‌كه‌یان هاتبو‪ ،‬یه‌كێك له‌رزگاربوانی‌ نێو داروپه‌ردوی‌ بینایه‌ك كه‌ پێشتر كارگوزاریی‌‬ ‫تیا ده‌كرد‪ ،‬دوای‌ گه‌یش���تنه‌ ده‌رگای‌ ده‌ره‌وه‌‪ ،‬سه‌یری‌ كرد هێشتا شتێك له‌جێی‌ خۆی‌‬ ‫ماوه‌‪ ،‬كه‌ ئه‌ویش گسكه‌كه‌ی‌ بو‪ ،‬ئه‌و گسكه‌ی‌ له‌سه‌ر عه‌رده‌كه‌ هه‌ڵگرته‌وه‌و له‌نێو ئه‌و‬ ‫وێرانه‌ گه‌وره‌یه‌دا كه‌وته‌ گسكدان‌و پاككردنه‌وه‌‪.‬‬ ‫ل���ه‌م كاته‌دا رزگاربویه‌كی‌ تر كه‌ باوه‌ڕی‌ به‌وه‌ نه‌ده‌كرد چاوی‌ ده‌یبینێ‌‪ ،‬به‌ره‌و روی‌‬ ‫هات‌و هاواری‌ لێكرد "خه‌ریكی‌ چیت؟ به‌ته‌مای‌ به‌و گس���كه‌ بچوكه‌وه‌ شه‌ڕ له‌گ ‌هڵ‌ ئه‌م‬ ‫هه‌مو وێرانییه‌ بكه‌یت؟"‬ ‫وه‌اڵم���ی‌ كابرا ئه‌وه‌ ب���و "جگه‌ له‌مه‌ هیچی‌ تر نازانم‪ ،‬بۆ س���ه‌رله‌نوێ‌ بنیاتنانه‌وه‌ی‌‬ ‫وێرانییه‌كان پێویسته‌ له‌شوێنێكه‌وه‌ ده‌ستپێبكه‌ین"‪.‬‬ ‫ئێمه‌ش وه‌ك ئه‌و رزگاربوه‌ی‌ ته‌قینه‌وه‌ ئه‌تۆمییه‌كه‌ی‌ هێر‌وشیماین‪ ،‬جگه‌ له‌نوسین‌و‬ ‫وتن ده‌رباره‌ی‌ پێشێلكاریی‌ یاسا‌و پێشێلكاریی‌ ئازادیی‌و ئه‌و نایه‌كسانی‌و نادادپه‌روه‌رییه‌‬ ‫گه‌وره‌یه‌ی‌ ئه‌مڕۆ له‌م واڵته‌دا روده‌دات‪ ،‬كارێكی‌ دیكه‌ نازانین‪ .‬هه‌رچه‌نده‌ به‌سه‌رنجدان‬ ‫ل���ه‌م واقیعه‌ تاڵه‌ كه‌ باش ده‌زانی���ن بۆ روبه‌ڕوبونه‌وه‌ له‌گه‌ڵ‌ ئ���ه‌م هه‌مو وێرانییه‌دا‪،‬‬ ‫قه‌ڵه‌مه‌كه‌مان له‌گسكی‌ ئه‌و رزگاربوه‌ هێرۆشیماییه‌ زیاتری‌ پێناكرێت‪ ،‬به‌اڵم بونیشمان‬ ‫پێویس���ت‌و گرنگه‌‪ ،‬باوه‌ڕی‌ ته‌واویش���مان به‌وه‌یه‌ كه‌ ده‌بێت كوردستان له‌سه‌ر بنه‌مای‌‬ ‫دیموكراسی‌‌و ئازادی‌‌و شه‌فافیه‌ت‌و دادپه‌روه‌ری‌‌و یه‌كسانی‌ سه‌رله‌نوی‌ بنیاتبنرێته‌وه‌‪.‬‬

‫‪Awene‬‬

‫کوا لێکۆڵینەوەی یاسایی لەخوێنی کاوه‌گه‌رمیانی‪ ،‬سەردەشت عوسمان‪ ،‬سۆرانی مامە حەمە‪ ،‬عەبدولستار تاھیر؟‬

‫ریکالم‬

‫پرۆژەی بەرزاییەکانی سلێمانی‬ ‫پرۆژەی بەرزاییەکانی سلێمانی‬ ‫یەکێکە لەپرۆژە هاوچەرخ‌و‬ ‫ناوازەکانی شاری سلێمانی‬ ‫کە بەشێوازێکی زۆر زانستی‌و‬ ‫سەردەمیانە بەکواڵیتی بەرز بەپێی‬ ‫هەموو ستانداردە جیهانیەکان‬ ‫جێبەجێ دەکرێت‪ .‬وێرای دۆخی‬ ‫خراپی ئابوری ئێستای هەرێمی‬ ‫کوردستان‪ ،‬ئەم پرۆژەیە‬ ‫لەکارکردن بەردەوامەو رانەوەستاوەو‬ ‫بەپێی پابەندبونی کڕیارەکان‪،‬‬ ‫خانو و شوقەکانیان رادەست‬ ‫دەکرێت‪ ،‬ئەمە سەرەرای بونی‬ ‫هەموو خزمەتگوزارییەکانی وەك‬ ‫(خوێندنگا ـ باخچەی ساوایان‬ ‫ـ دایەنگەو مارکێت)ی تایبەت‬ ‫بەپرۆژەکە تەواو کراون‪.‬‬ ‫تۆری ئاو و هێڵی کارەبای‬ ‫بەردەوامی پرۆژەکە تەواوکراوەو‬ ‫لێرەدا دەمانەوێت سەرنجتان‬ ‫رابکێشین بۆ وێنەی تەواوبوی‬ ‫یەکێک لەخانوەکانی ناو‬ ‫پرۆژەکە‪....‬‬ ‫پرۆژەی بەرزاییەکانی سلێمانی‬ ‫ناونیشان ‪ :‬سلێمانی ‪ /‬دەباشان‬ ‫ژمارە تەلەفۆن‪07707243333 :‬‬

‫ریکالم‬