ژماره‌ (538) ژماره‌ی نوێی ئاوێنه‌

‫ریکالم‬

‫ریکالم‬

‫‪www.awene.com‬‬

‫ژماره‌ (‪)538‬‬ ‫سێشەممە ‪2016/8/2‬‬

‫‪Industry‬پیشه‌سازی‌‬ ‫یو‬ ‫سینۆما&بۆ بازرگان ‌‬ ‫‪Sinoma‬‬ ‫‪Trade‬‬

‫رۆژنامه‌یه‌كی‌ سیاسیی‌ گشتییه‬ ‫کۆمپانیای ئاوێن ‌ه ده‌ریده‌کات‬

‫‪Scope of business:‬‬ ‫بواری‌ كاركردن‪:‬‬ ‫ ‪t 4UFFM 4USVDUVSF EFTJHO NBOVGBDUVSF BOE JOTUBMMBUJPO‬‬ ‫ی ( نه‌خشه‌دانان‪ ,‬درووستكردن‪ ,‬دامه‌زراندن)‬ ‫ی ئاسن ‌‬ ‫‪1‬ـ په‌یكه‌ر ‌‬ ‫ ‪t (FOFSBM 5SBEJOH JNQPSU BOE FYQPSU‬‬ ‫‌كردن)‬ ‫ه‬ ‫‌نارد‬ ‫ه‬ ‫ه‬ ‫و‬ ‫‌كردن‬ ‫ه‬ ‫هاورد‬ ‫(‬ ‫ی‬ ‫‌‬ ‫گشت‬ ‫ی‬ ‫‪ 2‬ـ بازرگان ‌‬ ‫ "‪t -JHIUJOHT ."/5‬‬ ‫ ‬ ‫‪t -PHJTUJDT -$-)MANTA‬‬ ‫ی ( ماركه‌ی‬ ‫ی سوره‌یاو ڕووناك ‌‬ ‫‪ - 3‬كار ‌‬ ‫ ‪5FM‬‬ ‫ی گواستنه‌وه‌و گیاندن (‪)LCL‬‬ ‫‪ 4‬ـ كار ‌‬ ‫ ‪4FF JU PO 1BH‬‬

‫کامپی مەخمور‬ ‫یان گوڵی‬ ‫مەخمور؟‬

‫‪4‬‬

‫نابێ چاوەڕوانی پارەی‬ ‫نەوت بین‬ ‫ئەمە سەردەمی‬ ‫خوێندن‌و تەکنۆلۆژیایە‬

‫تراژیدیای‬ ‫مرۆڤی‬ ‫خۆشگوزه‌ران‬

‫یه‌که‌مین‬ ‫ژنی ئه‌مه‌ریکا‬

‫‪9‬‬

‫‪16‬‬

‫ی زیاتر ل ‌ه الپه‌ڕ ‌ه (‪ )17‬ببینه‌‬ ‫ڕوونكردنه‌وه‌ ‌‬

‫هەڵەبجە‬ ‫مەڵبەندی پێكەوە‬ ‫ژیانی ئایینەكان‬

‫‪13‬‬

‫‪8‬‬

‫ی سیسته‌می‌ په‌رله‌مانی‌‌و‬ ‫ی راگه‌یاندن ‌‬ ‫نه‌وشیروان مسته‌فا داوا ‌‬ ‫ی سه‌رۆكی‌ هه‌رێم له‌پارتی‌ ده‌كات‬ ‫كه‌مكردنه‌و‌هی‌ ده‌سه‌اڵته‌كان ‌‬

‫گۆڕان چاوه‌ڕوان ‌ه فوئاد حسێن وه‌اڵم ‌ی پارتی‌ بهێنێته‌وه‌‬ ‫نه‌وش���یروان مس���ته‌فا ب���ۆ ئاس���ای ‌‬ ‫ی‬ ‫كردنه‌وه‌ی‌ دۆخی‌ سیاسی‌ هه‌رێم داوای‌‬ ‫راگه‌یاندن���ی‌ سیس���ته‌می‌ په‌رله‌مانی‌‌و‬ ‫كه‌مكردنه‌وه‌ی‌ ده‌سه‌اڵته‌كانی‌ سه‌رۆكی‌‬ ‫هه‌رێ���م له‌پارت���ی‌ ده‌كات‪ ،‬ئێس���تا‬ ‫بزوتن���ه‌وه‌ی‌ گ���ۆڕان چاوه‌ڕوانه‌ فوئاد‬ ‫حس���ێن وه‌اڵمی‌ پارتی‌ سه‌باره‌ت به‌م‬ ‫داواكارییانه‌ بهێنێته‌وه‌‪.‬‬ ‫ئاوێن���ه‌‪ ،‬س���لێمانی‌‪ :‬به‌پێ���ی‌‬ ‫زانیارییه‌كان���ی‌ ئاوێنه‌‪ ،‬نه‌وش���یروان‬ ‫مس���ته‌فا رێكخه‌ری‌ گشتی‌ بزوتنه‌وه‌ی‌‬ ‫گۆڕان به‌فوئاد حسێن نوێنه‌ری‌ بارزانی‌‬ ‫راگه‌یان���دوه‌ كه‌ "ئه‌گه‌ر دانیش���تنێكی‌‬ ‫په‌رله‌مان بكرێت‌و تیایدا سیس���ته‌می‌‬ ‫سیاسی‌ كوردستان بكرێت به‌سیسته‌می‌‬ ‫په‌رله‌مان���ی‌‌و س���ه‌رۆك له‌په‌رله‌مانه‌وه‌‬ ‫هه‌ڵبژێردرێت‌و ده‌سه‌اڵته‌كانی‌ سه‌رۆكی‬ ‫هه‌رێم كه‌مبكرێته‌وه‌‪ ،‬ئێمه‌ كێش���ه‌مان‬ ‫له‌سه‌ر هیچی‌ تر نییه‌"‪.‬‬ ‫نه‌وشیروان مسته‌فا وتویه‌تی‌ "ئه‌گه‌ر‬

‫به‌ڕۆژێك ئه‌مه‌تان ك���رد‪ ،‬رۆژی‌ دوا ‌‬ ‫ی‬ ‫ئه‌وه‌ یوس���ف محه‌مه‌د البه‌رن‪ ،‬ئه‌گه‌ر‬ ‫به‌مانگێك كردت���ان مانگی‌ دوای‌ ئه‌وه‌‬ ‫الیبه‌رن‪ ،‬به‌چ���وار مانگ كردتان چوار‬ ‫مانگ دوای‌ ئ���ه‌وه‌ الیبه‌رن‪ ،‬له‌س���ه‌ر‬ ‫ئێوه‌یه‌ كه‌ی‌ د‪.‬یوسف الده‌به‌ن‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫ده‌بێت د‪.‬یوسف دانیشێت‌و ئه‌و یاسایه‌‬ ‫ده‌رب���كات‪ ،‬كه‌ی‌ ئه‌وه‌ت���ان جێبه‌جێ‌‬ ‫كرد‪ ،‬سه‌رۆكی‌ په‌رله‌مان‌و چ وه‌زیرێك‬ ‫ئه‌گۆڕن بیگۆڕن"‪.‬‬ ‫نه‌وش���یروان مسته‌فا جه‌غتی‌ له‌سه‌ر‬ ‫ئ���ه‌وه‌ش كردوه‌ته‌وه‌ ك���ه‌ "ئه‌بێت ئه‌م‬ ‫هه‌نگاوه‌ بنرێت‪ ،‬ئه‌م���ه‌ نه‌كرێت ئێمه‌‬ ‫به‌هیچ ش���ێوه‌یه‌ك رازی‌ نابین‪ ،‬ئه‌گه‌ر‬ ‫ئه‌م���ه‌ ك���را دوای‌ ئ���ه‌وه‌ ده‌مانك���ه‌ن‬ ‫به‌ئۆپۆزیس���یۆن یاخ���ود له‌كابین���ه‌ی‌‬ ‫وه‌زاره‌ت ده‌رمانئه‌كه‌ن یاخود یوس���ف‬ ‫محه‌مه‌د الئه‌به‌ن‪ ،‬ئێمه‌ هیچ كێشه‌مان‬ ‫نیی���ه‌‪ .‬كێش���ه‌ی‌ ئێم���ه‌ له‌گ���ه‌ڵ‌ ئه‌م‬ ‫سیس���ته‌مه‌یه‌‪ ،‬ئه‌ب���ێ‌ په‌رله‌مانی‌ بێ‌‌و‬

‫سه‌رۆك له‌په‌رله‌مانه‌وه‌ هه‌ڵبژێردرێت‌و‬ ‫ده‌سه‌اڵته‌كانی‌ كه‌م بكرێته‌وه‌"‪.‬‬ ‫رێكخه‌ری‌ گش���تی‌ بزوتنه‌وه‌ی‌ گۆڕان‬ ‫ئه‌وه‌شی‌ به‌فوئاد حس���ێن راگه‌یاندوه‌‬ ‫كه‌ "هه‌تا په‌رله‌م���ان هه‌ڵده‌بژێرێته‌وه‌‬ ‫الرییان نییه‌ له‌س���ه‌ر ئ���ه‌وه‌ی‌ بارزانی‌‬ ‫س���ه‌رۆكی‌ هه‌رێ���م بێت‪ ،‬ب���ه‌اڵم به‌و‬ ‫مه‌رجه‌ی‌ ده‌س���ه‌اڵته‌كانی‌ دیاریبكرێت‪،‬‬ ‫ده‌سه‌اڵته‌كانی‌ په‌یوه‌ست به‌پێشمه‌رگه‌و‬ ‫په‌یوه‌ندییه‌كانی‌ ده‌ره‌وه‌ی‌ البێت‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫ئه‌ودوای‌ ده‌سه‌اڵته‌كانی‌ تر واز لێبێنێت‬ ‫بۆ سه‌رۆكی‌ ئه‌نجومه‌نی‌ وه‌زیران"‪.‬‬ ‫ئاوێنه‌ زانیویه‌تی‌ كه‌ ئه‌م داواكاریانه‌‬ ‫هه‌ڵوێس���تی‌ یه‌كێت���ی‌ نیش���تمانی‌‬ ‫كوردستانیش���ه‌‪ ،‬ئێس���تا بزوتنه‌وه‌ی‌‬ ‫گ���ۆڕان چاوه‌ڕوان���ه‌ له‌چه‌ن���د رۆژی‌‬ ‫داهاتودا فوئاد حس���ێن وه‌اڵمی‌ پارتی‌‬ ‫بۆ بهێنێته‌وه‌‪.‬‬

‫نه‌وشیروان مسته‌فاو هێرۆ ئیبراهیم ئه‌حمه‌د‬

‫‪3‬‬

‫فۆتۆ‪ :‬بڕیار نامیق‬

‫سه‌ردار قادر ده‌بێت ‌ه پارێزگاری سلێمانی بەوەکالەت‬ ‫سه‌ردار قادر‬

‫واده‌ی یاس���ایی ئاڵوگۆڕی پۆس���ته‌كانی‬ ‫پارێزگای سلێمانی‌و هه‌ڵه‌بجه‌و ئیداره‌كانی‬ ‫(گه‌رمی���ان‌و راپه‌ڕین) له‌نێ���وان یه‌كێتی‌و‬ ‫گۆڕان ته‌نها چه‌ن���د رۆژێکی ماوه‌‌‪ ،‬به‌پێی‬ ‫نوێتری���ن زانی���اری هه‌وڵێ���ك له‌ئارادایه‌‬ ‫بۆ ئ���ه‌وه‌ی د‪.‬هه‌ڤاڵ ئه‌بوبه‌كر پۆس���تی‬ ‫پارێزگاری سلێمانی وه‌رنه‌گرێت‌و له‌بری ئه‌و‬ ‫سه‌ردار قادر جێگری پارێزگاری سلێمانی‬

‫ببێته‌ پارێزگاری سلێمانی به‌وه‌کاله‌ت‪.‬‬ ‫سلێمانی‌‪ ،‬ئاوێنە‪ :‬سه‌ردار قادر جێگری‬ ‫پارێزگاری سلێمانی له‌باره‌ی ئه‌و هه‌واڵنه‌ی‬ ‫ده‌درێت‌ بۆ ئه‌وه‌ی له‌بری هه‌ڤاڵ ئه‌بوبه‌كر‬ ‫ئ���ه‌و بكرێت���ە پارێ���زگار ته‌نه���ا ئه‌وه‌ی‬ ‫به‌ئاوێنه‌ راگه‌یاند "هیچ ش���تێكی به‌فه‌رمی‬ ‫پێنه‌گە‌یش���توه‌‪ ،‬به‌اڵم ئه‌و له‌چوارچێوه‌ی‬ ‫تیم���ی بزوتنه‌وه‌ی گۆڕان ه���ه‌ر ئه‌ركێكی‬

‫پێبسپێردرێت وه‌ریده‌گرێت"‪.‬‬ ‫به‌پێی رێکكه‌وتنی نێوان یه‌كێتی‌و گۆڕان‬ ‫بۆ پۆس���تی پارێزگاری سلێمانی ‪20‬ی ئه‌م‬ ‫مانگ���ه‌ ده‌بێ���ت ئاڵوگۆڕی ئەو پۆس���تە‬ ‫جێبەجێ بکرێت‪.‬‬ ‫به‌پێ���ی ئه‌نجام���ی هه‌ڵبژاردنه‌كان���ی‬ ‫‪ 30‬نیس���انی ‪ 2014‬بێ���ت ك���ه‌ د‪.‬هه‌ڤ���اڵ‬ ‫ئه‌بوبه‌كر وه‌كو س���ه‌رۆكی لیس���تی گۆڕان‬

‫كاندید ب���و‪ ،‬توانی زیاتر ل���ه‌ ‪ 241‬هه‌زار‬ ‫ده‌ن���گ به‌ده‌س���تبهێنێت‪ ،‬بۆی���ه‌ به‌پێی‬ ‫به‌رئه‌نجامه‌كان���ی هه‌ڵب���ژاردن بێ���ت ئه‌و‬ ‫ده‌بێت ببێته‌ پارێزگار‪ ،‬به‌اڵم له‌ئێستادا كه‌‬ ‫ئه‌م گه‌اڵاڵنه‌ ئام���اده‌ ده‌كرێن‪ ،‬ئه‌و واڵتی‬ ‫جێهێشتوه‌و له‌ئێرانه‌‪.‬‬ ‫رێكه‌وت زه‌كی‪ ،‬س���ه‌رۆكی فراكسیۆنی‬ ‫یه‌كێتی له‌ئه‌نجومه‌نی پارێزگای س���لێمانی‬

‫له‌باره‌ی بونی س���ه‌ردار قادر به‌پارێزگاری‬ ‫س���لێمانی نایش���ارێته‌وه‌ هه‌ندێ���ك هه‌وڵ‬ ‫هه‌ی���ه‌ ب���ه‌اڵم زانیاری زیاتری ن���ه‌دا‪ ،‬ئه‌و‬ ‫وتی "كێش���ه‌ی به‌رده‌م بونی سه‌ردار قادر‬ ‫به‌پارێزگار ئه‌وه‌یه‌ كه‌ ناوی له‌رێكه‌وتنه‌كه‌دا‬ ‫نه‌هاتوه‌"‪.‬‬

‫‪3‬‬

‫سلێمانی‪:‬‬ ‫‪ 3/8‬رۆژێکی‬ ‫لەماوەی مانگێکدا ‪ 3‬کەس بەتاپڕ ده‌کوژرێن ره‌ش‌و خه‌مناک‬ ‫لەماوەی مانگێکدا سێ كەس لەسێ‬ ‫ناوچەی‌ جیاوازی‌ پارێزگای سلێمانی‌‬ ‫بەفیشەكی‌ تاپڕ دەكوژرێن‪.‬‬ ‫ئاوێنە‪ ،‬سلێمانی‌‪ :‬هەفتەی‌ رابردو‬ ‫‪ 25‬ی تەم����وز لەكوێس����تانەكانی‬ ‫سیرنەی پشتئاش����انیەكان لەبناری‬

‫چیای قەندیل‪ ،‬كوڕێكی تەمەن ‪17‬‬ ‫س����اڵ بەناوی فریاد ق����ادر حەمەد‬ ‫كە پیش����ەی ش����وانی ب����و لەكاتی‬ ‫لەوەڕاندن����ی مەڕەكانی����دا بەه����ۆی‬ ‫بەركەوتن����ی فیش����ەكی تاپڕ گیانی‌‬ ‫لەدەستدا‪.‬‬

‫رۆژی‌ ‪18‬ی‌ تەموزی����ش‪ ،‬له‌گوندی‌ ش����اری‌ س����لێمانی‌ له‌باخه‌كه‌ی����دا‬ ‫ی له‌ناوچ����ه‌ی‌ مێرگه‌پان به‌ده‌س����تی‌‬ ‫هه‌رمن له‌ناوچه‌ی‌ شارباژێر پیاوێك ‌‬ ‫ته‌مه‌ن ‪ 70‬س����اڵ‌‪ ،‬ژن����ه‌ ته‌مه‌ن ‪ 45‬ئافره‌تێكی‌ چینی‌ به‌تاپڕ كوژرا‪.‬‬ ‫س����اڵه‌كه‌ی‌ له‌س����ه‌ر ده‌مه‌بۆڵه‌یه‌ك‬ ‫به‌تاپڕ كوشت‪.‬‬ ‫رۆژی‌ ‪2‬ی‌ ته‌موزی����ش گه‌نجێك����ی‌‬

‫گاڵتەجاڕی سیاسەت‌و ئابڕوچونی دیموکراسی‬ ‫ ‬ ‫ناونیشان‪ :‬سلێامنی ته‌الری زارا ‪ -‬نهۆمی سێیه‌م ‪ -‬شوقه‌ی ژماره‌ ‪32‬‬

‫ته‌له‌فۆن‪ 3202416 :‬‬

‫ ‬ ‫به‌شی ریکالم ‪07700600659 :‬‬

‫‪5‬‬

‫‪8‬‬

‫‪12‬‬ ‫کۆمپانیای باڵڤ پەیک ئاوێنە دابەش دەکات نرخی ‪ 1000‬دینار‬

‫تیراژ‪4500 :‬‬

‫‌هه‌نوکه‬

‫)‪ )538‬سێشه‌مم ‌ه ‪2016/8/2‬‬

‫سه‌ردار قادر ده‌بێت ‌ه پارێزگاری سلێمانی‬

‫‪3‬‬

‫"قوباد تاڵه‌بانی‌و پارتی پشتگیری ده‌كه‌ن"‬

‫ده‌ن���گ به‌ده‌س���تبهێنێت‪ ،‬بۆیه‌ به‌پێی‬ ‫به‌رئه‌نجامه‌كان���ی هه‌ڵبژاردن بێت ئه‌و‬ ‫ده‌بێت ببێته‌ پارێزگار‪ ،‬به‌اڵم له‌ئێستادا‬ ‫كه‌ ئه‌م گه‌اڵاڵن���ه‌ ئاماده‌ ده‌كرێن‪ ،‬ئه‌و‬ ‫واڵتی جێهێشتوه‌و له‌ئێرانه‌‪.‬‬

‫ئا‪ :‬وریا حسین‬ ‫واده‌ی یاسایی ئاڵوگۆڕی پۆسته‌كانی‬ ‫پارێزگای سلێمانی‌و هه‌ڵه‌بجه‌و‬ ‫ئیداره‌كانی (گه‌رمیان‌و راپه‌ڕین)‬ ‫له‌نێوان یه‌كێتی‌و گۆڕان ته‌نها چه‌ند‬ ‫رۆژێکی ماوه‌‌‪ ،‬به‌پێی نوێترین زانیاری‬ ‫هه‌وڵێك له‌ئارادایه‌ بۆ ئه‌وه‌ی د‪.‬هه‌ڤاڵ‬ ‫ئه‌بوبه‌كر پۆستی پارێزگاری سلێمانی‬ ‫وه‌رنه‌گرێت‌و له‌بری ئه‌و سه‌ردار قادر‬ ‫جێگری پارێزگاری سلێمانی ببێته‌‬ ‫پارێزگاری سلێمانی به‌وه‌کاله‌ت‪.‬‬

‫ئێستا پۆستی‬ ‫پارێزگار له‌به‌رده‌م‬ ‫دو كاندیدایه‌ ك ‌ه‬ ‫یه‌كێكیان له‌ڕوی‬ ‫قورسه‬ ‫‌‌‬ ‫یاساییه‌و‌ه‬ ‫ئاڵوگۆڕپێكردنی‬ ‫ئه‌ویتریشیان‬ ‫كۆده‌نگیه‌كی‬ ‫ته‌واوی له‌سه‌ر نیه‬

‫س���ه‌ردار ق���ادر جێگ���ری پارێزگاری‬ ‫س���لێمانی له‌ب���اره‌ی ئ���ه‌و هه‌واڵنه‌ی‬ ‫ده‌درێت ‌ ب���ۆ ئه‌وه‌ی له‌ب���ری هه‌ڤاڵ‬ ‫ئه‌بوبه‌كر ئه‌و بكرێ���ت پارێزگار ته‌نها‬ ‫ئه‌وه‌ی به‌ئاوێنه‌ راگه‌یاند "هیچ شتێكی‬ ‫به‌فه‌رم���ی پێنه‌گە‌یش���توه‌‪ ،‬به‌اڵم ئه‌و‬ ‫له‌چوارچێ���وه‌ی تیم���ی بزوتن���ه‌وه‌ی‬ ‫گ���ۆڕان هه‌ر ئه‌ركێكی پێبس���پێردرێت‬ ‫وه‌ریده‌گرێت"‪.‬‬ ‫به‌پێ���ی رێکكه‌وتنی نێ���وان یه‌كێتی‌و‬ ‫گ���ۆڕان ب���ۆ پۆس���تی پارێ���زگاری‬ ‫س���لێمانی ‪20‬ی ئ���ه‌م مانگ���ه‌ ده‌بێت‬ ‫ئاڵوگۆڕی پۆس���ته‌كان كه‌ ‪ 11‬پۆسته‌‬ ‫له‌پارێزگارو سه‌رۆكی ئه‌نجومه‌نه‌كانه‌وه‌‬ ‫ده‌س���تپێده‌كات ت���ا قائمق���ام‌و چه‌ند‬ ‫پۆس���تێكی ت���ر له‌ه���ه‌ردو پارێزگای‬ ‫س���لێمانی‌و هه‌ڵه‌بج���ه‌و ئی���داره‌كان‬ ‫(گه‌رمیان‌و ڕاپه‌رین) بكرێت‪.‬‬ ‫سه‌ردار قادر له‌باره‌ی ئاماده‌كارییه‌كان‬ ‫بۆ وه‌رگرتنی ئه‌و پۆسته‌ ره‌تیكرده‌وه‌‬ ‫هی���چ ئاماده‌كارییه‌ك���ی كردبێت‪ ،‬ئه‌و‬ ‫وتی "هیچ كۆبونه‌وه‌یه‌ك له‌و باره‌یه‌وه‌‬ ‫نه‌كراوه‌"‪.‬‬

‫سەردار قادر‬

‫ده‌بێت هه‌ڤاڵ ئه‌بوبه‌كر ببێته‌ پارێزگاری ئاوێنه‌یه‌ سه‌ردار قادر جێگری ئێستای‬ ‫س���لێمانی‪ ،‬ب���ه‌اڵم به‌ه���ۆی ئ���ه‌وه‌ی پارێ���زگای س���لێمانی له‌وباره‌ی���ه‌و‌ه‬ ‫س���ه‌رۆكایه‌تی هه‌رێ���م په‌كی كه‌وتوه‌و ئام���اده‌كاری ك���ردوه‌و ته‌نانه‌ت چاوی‬ ‫ده‌ركردنی مه‌رسوم له‌م كاته‌دا ده‌بێته‌ به‌قوب���اد تاڵه‌بانی جێگری س���ه‌رۆكی‬ ‫كێش���ه‌ی به‌رده‌م ئ���ه‌م ئاڵوگۆڕه‪ ‌،‬بیر‌ حكومه‌ت كه‌وتوه‌‌‪.‬‬ ‫له‌سیناریۆی تر كراوه‌ته‌وه‌ كه‌ ئه‌ویش س���ه‌رۆكی فراكسیۆنی گۆڕان‪" ،‬ئه‌نوه‌ر‬ ‫دانانی سه‌ردار قادر جێگری پارێزگاری تاهیر" له‌ئه‌نجومه‌نی پارێزگای سلێمانی‬ ‫س���لێمانیه‌ به‌وه‌كاله‌ت بۆ به‌ڕێوه‌بردنی ئه‌و قس���انه‌ی ره‌تنه‌كرده‌وه‌و باس���ی‬ ‫ئه‌وه‌ی كرد قس���ه‌ی الب���ه‌ال ده‌كرێت‪،‬‬ ‫به‌گوێره‌ی زانیاری���ه‌كان له‌كاتێكدا كه‌ پۆستی پارێزگاری سلێمانی‌‪.‬‬ ‫به‌پێی ڕێكه‌وتنی نێوان یه‌كێتی‌و گۆڕان به‌گوێ���ره‌ی ئ���ه‌و زانیاریان���ه‌ی الی به‌اڵم ئه‌وه‌ی هه‌یه‌ بزوتنه‌وه‌ی گۆڕان‌و‬

‫رێكه‌وت زه‌كی س���ه‌رۆكی فراكسیۆنی‬ ‫یه‌كێت���ی له‌ئه‌نجومه‌ن���ی پارێ���زگای‬ ‫سلێمانی‪ ،‬ئه‌وه‌ بۆ‌ ئاوێنه‌ ناشارێته‌وه‌ كه‌‬ ‫تا ئێستا یه‌كێتی هیچ ئاماده‌كارییه‌كی‬ ‫نه‌كردوه‌ بۆ ئاڵوگۆڕی پۆسته‌كان‪ ،‬ئه‌و‬ ‫وتی "پۆس���تی قائیمقام كه‌ له‌پشكی‬ ‫یه‌كێتیه‌ تائێس���تا هیچ كه‌س���ێكی بۆ‬ ‫كاندید نه‌كراوه‌"‪.‬‬ ‫س���ه‌رۆكی فراكس���یۆنی یه‌كێت���ی‬ ‫له‌ئه‌نجومه‌ن���ی پارێ���زگای س���لێمانی‬ ‫له‌باره‌ی بونی سه‌ردار قادر به‌پارێزگاری‬ ‫سلێمانی نایش���ارێته‌وه‌ هه‌ندێك هه‌وڵ‬ ‫هه‌یه‌ ب���ه‌اڵم زانیاری زیاتری نه‌دا‪ ،‬ئه‌و‬ ‫وتی "كێش���ه‌ی به‌رده‌م بونی سه‌ردار‬ ‫ق���ادر به‌پارێ���زگار ئه‌وه‌ی���ه‌ كه‌ ناوی‬ ‫له‌ڕێكه‌وتنه‌كه‌دا نه‌هاتوه‌"‪.‬‬

‫به‌گوێ���ره‌ی قس���ه‌ی س���ه‌رچاوه‌یه‌كی‬ ‫ئاگادار له‌و دۆسیه‌یەدا تا ئێستا یه‌كێتی‬ ‫نیش���تمانی س���اغ نه‌بوه‌ته‌وه‌ له‌سه‌ر‬ ‫ئه‌وه‌ی س���ه‌ردار قادر ببێته‌ پارێزگاری‬ ‫س���لێمانی‪ ،‬زۆرینه‌ی له‌گه‌ڵ ئه‌و جۆره‌‬ ‫ئاڵوگۆڕه‌ نین‪ ،‬به‌اڵم ئه‌و سه‌رچاوه‌یه‌‬ ‫دكت���ۆر هه‌ڤ���اڵ ئه‌بوبه‌كر س���ه‌رۆكی نه‌یشارده‌وه‌ كه‌ س���ه‌ردار قادر‪ ،‬قوباد‬ ‫ئه‌نجومه‌نی پارێزگاری س���لێمانی ‪19‬و تاڵه‌بانی جێگری س���ه‌رۆكی حكومه‌تی‬ ‫‪20‬ی مانگ قسه‌ی خۆیان ده‌كه‌ن‪ ،‬ئه‌و بینیوه‌و قسه‌یان له‌وباره‌یه‌وه‌ كردوه‌"‪.‬‬ ‫وتی "بزوتنه‌وه‌ی گ���ۆڕان ئاماده‌كاری‬ ‫پارت���ی هه‌رچه‌ن���د په‌یوه‌س���تدار نیه‌‬ ‫خۆی له‌وباره‌یه‌وه‌ كردوه‌"‪.‬‬ ‫له‌پرس���ه‌كه‌دا‌‪ ،‬ب���ه‌اڵم رای خ���ۆی‬ ‫به‌پێ���ی ئه‌نجام���ی هه‌ڵبژاردنه‌كان���ی له‌وباره‌ی���ه‌وه‌ هه‌یه‌ له‌گ���ه‌ڵ ئه‌وه‌دایه‌‬ ‫‪ 30‬نیس���ان ‪ 2014‬بێت ك���ه‌ د‪.‬هه‌ڤاڵ سه‌ردار قادر ببێته‌ جێگری پارێزگاری‬ ‫ئه‌بوبه‌كر وه‌كو سه‌رۆكی لیستی گۆڕان س���لێمانی‪ ،‬هه‌رچه‌ند زی���اد كاكه‌ڕه‌زا‬ ‫كاندی���د بو‪ ،‬توانی زیاتر له‌ ‪ 241‬هه‌زار س���ه‌رۆكی فراكس���یۆنی پارت���ی هیچ‬

‫زانیاریه‌كی له‌وباره‌یه‌وه‌ نه‌دركاند ته‌نها‬ ‫ئه‌وه‌ن���ده‌ نه‌بێت‪ ،‬كه "ئ���ه‌وان جارێك‬ ‫هیچ قسه‌یان له‌س���ه‌ر ئه‌و ئاڵوگۆڕانه‌‬ ‫نیه‌‪ ،‬ئه‌گه‌ر قسه‌یه‌كیشان هه‌بێت ئه‌وا‬ ‫له‌كاتی خۆیدا قس���ه‌ ده‌كه‌ن‌و پۆستی‬ ‫پارێزگاریش هی یه‌كێتی‌و گۆڕانه‌ ئه‌وان‬ ‫ئاڵوگۆڕی پێده‌كه‌‌ن"‪.‬‬ ‫به‌پێ���ی زانیاریه‌كان‪ ،‬پارت���ی له‌گه‌ڵ‬ ‫ئه‌وه‌دایه‌ سه‌ردار قادر ببێته‌ پارێزگاری‬ ‫سلێمانی‪ ،‬له‌وباره‌یه‌وه‌ ئه‌دهه‌م بارزانی‬ ‫رای پارت���ی پێی���ه‌و ب���ۆ ئه‌نجومه‌نی‬ ‫س���ه‌ركردایه‌تی به‌یانك���ردوه‌‌‌‪ ،‬چونكه‌‬ ‫له‌الیه‌ك ده‌یه‌وێت كێش���ه‌ی ناوخۆیی‬ ‫له‌ناو بزوتنه‌وه‌ی گۆڕان دروس���تبكات‪،‬‬ ‫له‌الیه‌ك���ی تریش ده‌یه‌وێت د‪.‬ئاس���ۆ‬ ‫فه‌ری���دون له‌پۆس���تکه‌یدا نه‌مێنێ���ت‬ ‫چونكه‌ به‌وته‌ی ئەو‪ ،‬كه‌س���ێكی نزیك‬ ‫له‌و دۆس���یه‌یه‌ "د‪.‬ئاسۆ كه‌سایه‌تیه‌كی‬ ‫مه‌رغوب نییه‌‌الی پارتی‪ ،‬چونکه‌ چه‌ند‬ ‫جارێك به‌ب���ێ گه‌ڕانه‌وه‌ بۆ حکومه‌تی‬ ‫هه‌رێ���م‌و پارتی چوه‌ت���ه‌ به‌غداو داوای‬ ‫هاوكاری بۆ س���لێمانی كردوه‌‪ ،‬ئه‌وه‌ش‬ ‫به‌الی پارتی���ه‌وه‌ جێگ���ه‌ی نیگه‌رانی‬ ‫بوه‌"‪.‬‬ ‫ئێس���تا پۆس���تی پارێزگار له‌به‌رده‌م‬ ‫دو كاندیدای���ه‌ كه‌ یه‌كێكی���ان له‌ڕوی‬ ‫یاس���اییه‌وه‌ قورس���ه‌‌ ئاڵوگۆڕپێكردنی‬ ‫ئه‌ویتریش���یان كۆده‌نگیه‌ك���ی ته‌واوی‬ ‫له‌س���ه‌ر نیه‌‪ ،‬ب���ه‌اڵم ئ���ه‌وه‌ی خاڵی‬ ‫به‌هێز ده‌دات به‌ سه‌ردار قادر جێگری‬ ‫پارێزگاری س���لێمانی ئه‌وه‌یه‌ "یه‌كه‌م‬ ‫بونی به‌جێگری پارێ���زگار به‌وه‌کاله‌ت‬ ‫پێویس���تی به‌ئیمزای بارزان���ی نییه‌‪.‬‬ ‫دوه‌م‪ ،‬چه‌ندین كه‌س���ی ده‌ستڕۆشتوی‬ ‫ن���او یه‌كێت���ی‌و گ���ۆڕان پش���تگیری‬ ‫ده‌كه‌ن‪ .‬س���ێهه‌میش‪ ،‬له‌الیه‌ن چه‌ندین‬ ‫خاوه‌نکارو بزنس���مانی س���لێمانییه‌وه‌‬ ‫پشتیوانی ده‌کرێت که‌ ببێته‌ پارێزگاری‬ ‫سلێمانی"‪.‬‬

‫بزوتنه‌وه‌ی گۆڕان دو مه‌رج ده‌خاته‌ به‌رده‌م بارزانی‪:‬‬ ‫سیسته‌م په‌رله‌مانی بێت‌و ده‌سه‌اڵته‌كانی سه‌رۆك كه‌مبكرێنه‌وه‌‬ ‫ئا‪ :‬وریا‬ ‫بزوتنه‌وه‌ی گۆڕان وه‌اڵمی فه‌رمی‬ ‫خۆی به‌فواد حوسێن بۆ مه‌سعود‬ ‫بارزانی ده‌نیرێت‌و دوباره‌ جه‌خت‬ ‫له‌سه‌ر ئه‌وه‌ده‌كاته‌وه‌‪ ،‬پێویسته‌‬ ‫"سیسته‌م بكرێته‌ په‌رله‌مانی‌و‬ ‫ده‌سه‌اڵته‌كانی سه‌رۆكی هه‌رێمی‬ ‫كوردستان زیاتر ‪ %50‬كه‌مبكرێنه‌وه‌"‪.‬‬ ‫د‪.‬ئیس����ماعیل نامیق ئه‌ندامی جڤاتی‬ ‫نیش����تمانی بزوتنه‌وه‌ی گۆڕان ئه‌وه‌ی‬ ‫بۆ ئاوێنه‌ رونکرده‌وه‌ که‌ گۆڕان جه‌خت‬ ‫له‌سه‌ر ئه‌وه‌ده‌كات‌ له‌م كاته‌دا به‌الیه‌وه‌‬ ‫گرنگه‌ سیس����تمی سیاسی كوردستان‬ ‫سیسته‌می په‌رله‌مانی بێت‪ ،‬ئه‌و وتی‬ ‫"پێویس����ته‌ سیسته‌مه‌كه‌ش به‌جۆرێك‬ ‫بێت رێگری له‌سیس����تمی تاكگه‌رایی‌و‬ ‫دیكتاتۆری بگرێت"‪.‬‬ ‫به‌پێی زانیاریه‌كان����ی ئاوێنه‌‪ ،‬له‌كۆتا‬ ‫كۆبونه‌وه‌ی د‪.‬فواد حوسێن سه‌رۆكی‬ ‫دیوان����ی س����ه‌رۆكایه‌تی هه‌رێم����ی‬ ‫كوردستان له‌گه‌ڵ بزوتنه‌وه‌ی گۆڕان‪،‬‬ ‫راسته‌وخۆ قادری حاجی عه‌لی به‌ناوی‬ ‫بزوتنه‌وه‌ی گۆڕان����ه‌وه‌ ئه‌وه‌ی به‌فواد‬ ‫حوس����ێن راگه‌یاندوه‌ ک����ه‌ "ئێمه‌ دو‬ ‫مه‌رجمان هه‌یه‌ بۆ ده‌ستپێكردنه‌وه‌ی‬ ‫دانوس����تانه‌كان ئه‌وانی����ش یه‌ك����ه‌م‬ ‫سیس����تمی حوکمڕان����ی هه‌رێم����ی‬ ‫كوردستان ببێت به‌په‌رله‌مانی‪ ،‬دوه‌م‬ ‫ده‌س����ه‌اڵته‌كانی س����ه‌رۆكی هه‌رێمی‬ ‫كوردستان كه‌مبكرێته‌وه‌‪ ،‬ئه‌و شتانه‌ی‬ ‫دیكه‌ش ک����ه‌ ده‌مێنێت����ه‌وه‌ ده‌كرێت‬ ‫گفتۆگیان له‌سه‌ر بكه‌ین‌و رێكبكه‌وین‬ ‫له‌س����ه‌ریان"‪ ،‬ئ����ه‌وه‌ش دواپه‌یام����ی‬ ‫بزوتن����ه‌وه‌ی گۆڕان بوه‌ بۆ مه‌س����عود‬ ‫بارزان����ی تاوه‌ك����و ده‌س����تبكرێته‌وه‌‬ ‫به‌دانوستانه‌كان‪.‬‬

‫د‪ .‬ئیس���ماعیل نامیق ئه‌ندامی جڤاتی‬ ‫نیش���تمانی بزوتن���ه‌وه‌ی گ���ۆڕان كه‌‬ ‫ه���اوكات ئه‌ندام���ی س���ه‌ركردایه‌تی‬ ‫هاوبه‌شی یه‌كێتی‌و گۆڕانه‌ ئه‌وه‌شی بۆ‬ ‫ئاوێنه‌ باسكرد "گۆڕان هه‌ر له‌سه‌ره‌تاوه‌‬ ‫كێشه‌ی له‌گه‌ڵ ئه‌وه‌ نه‌بوه‌ كێ سه‌رۆكی‬ ‫هه‌رێم���ی كوردس���تانه‪ ‌،‬به‌ڵكو له‌گه‌ڵ‬ ‫ئه‌وه‌ین ده‌س���ه‌اڵته‌كان رێكبخرێنه‌وه‌‪،‬‬ ‫ئه‌و وتی "له‌ئێس���تادا سه‌رۆكی هه‌رێم‬ ‫ده‌سه‌اڵتێكی زۆری هه‌یه‌و لێپرسینه‌وه‌ی‬ ‫له‌سه‌ر نیه‌‪ ،‬ئه‌گه‌ر كێشیه‌ك رویدا چۆن‬ ‫چاره‌سه‌ری بكه‌ین"‪.‬‬

‫داهات���و كه‌ زۆر ش���ت ده‌گۆڕێت‪ ،‬ئه‌و‬ ‫وت���ی "گوش���ارێكی زۆرمان له‌س���ه‌ره‌‬ ‫به‌تایبه‌ت له‌س���ه‌ر پارتی له‌وبڕوایه‌دام‬ ‫ده‌بێت پارت���ی نه‌رمی بنوێنێت‪ ،‬هه‌مو‬ ‫الیه‌نه‌كانی تریش نه‌رمی ده‌نوێنن"‪.‬‬

‫ئێمه‌ دو مه‌رجمان‬ ‫هه‌یه‌ بۆ‬ ‫ده‌ستپێكردنه‌وه‌ی‬ ‫دانوستانه‌كان‬ ‫ئه‌وانیش یه‌كه‌م‬ ‫سیستمی حوکمڕانی‬ ‫هه‌رێمی كوردستان‬ ‫ببێت به‌په‌رله‌مانی‪،‬‬ ‫دوه‌م ده‌سه‌اڵته‌كانی‬ ‫سه‌رۆكی هه‌رێمی‬ ‫كوردستان‬ ‫كه‌مبكرێته‌وه‬

‫دوا به‌یاننامه‌ی مه‌كته‌بی سیاسی پارتی‬ ‫دیموكراتی كوردستان دیداره‌كانی فواد‬ ‫حسێن به‌ئه‌رێنی وه‌سفده‌كات هاوكات‬ ‫باسی ئه‌وه‌ ده‌كات "پشتگیری ته‌واوی‬ ‫ئه‌و هه‌واڵن���ه‌و به‌رده‌وامی گفتوگۆكان‬ ‫ده‌كات‌و باوه‌ڕی ته‌واوی به‌چاره‌سه‌ری‬ ‫كێش���ه‌كان‌ له‌ڕێگای دیالۆگه‌وه هەیە‌"‪.‬‬ ‫یه‌كێتی نیش���تمانی كوردستانیش له‌م پێده‌چێت‌ نیش���انده‌رێكی باشبێت‌ بۆ‬ ‫مه‌رجان���ه‌دا هه‌م���ان رای بزوتنه‌وه‌ی ده‌ستپێكردنه‌وه‌ی گفتۆگۆی الیه‌نه‌كان‬ ‫گۆڕان���ی هه‌ی���ه‌ ئه‌وانی���ش پێش���ترو به‌تایبه‌ت گۆڕان‌و پارتی‪.‬‬ ‫ئێس���تاش له‌گه‌ڵ ئه‌وه‌ن ك���ه‌ ئه‌و دو‬ ‫خاڵه‌ جێبه‌جێبكرێ���ت‪ ،‬ئه‌وه‌ش له‌ناو فارس نه‌ورۆڵ���ی وته‌بێژی ئه‌نجومه‌نی‬ ‫رێكه‌وتننامه‌كه‌یان له‌گه‌ڵ گۆڕان وه‌كو س���ه‌ركردایه‌تی پارت���ی دیموكرات���ی‬ ‫كوردس���تان ئام���اژه‌ ب���ه‌ڕای فه‌رمی‬ ‫خاڵێك باسكراوه‌‪.‬‬ ‫حزبه‌ك���ه‌ی ده‌كات ب���ه‌وه‌ی كه‌ پارتی‬ ‫فه‌رید ئه‌سه‌سه‌رد ئه‌ندامی سه‌ركردایه‌تی خۆی ئاماده‌كردوه‌ بۆ گۆڕانكارییه‌كانی‬ ‫یه‌كێتی نیش���تمانی كوردستان دودڵ هه‌رێم���ی كوردس���تان‌و ناوچه‌ك���ه‌و‬ ‫نیه‌ له‌ڕاك���ه‌ی پێیوایه‌ یه‌كێتی‌و گۆڕان وتی"پارتی ده‌یه‌وێت الپه‌ڕه‌یه‌كی نوێ‬ ‫له‌م پرس���ه‌دا ی���ه‌ك بۆچونیان هه‌یه‌و هه‌ڵبداته‌وه‌"‪.‬‬ ‫له‌ڕێككه‌وتن���ه‌ هاوبه‌ش���ه‌كه‌یان ئ���ه‌م‬ ‫پرس���ه‌یان یه‌كالی���ی كردوه‌ته‌وه‌‪ ،‬ئه‌و وته‌بێ���ژی ئه‌نجومه‌نی س���ه‌ركردایه‌تی‬ ‫وتی "ل���ه‌م روه‌وه‌‌ رای یه‌كێتی‌و گۆڕان پارتی له‌س���لێمانی له‌باره‌ی پرس���ی‬ ‫س���ه‌رۆكایه‌تی هه‌رێ���م‌و داواكردن���ی‬ ‫یه‌ك شته‌و جیاوازی نیه‌"‪.‬‬ ‫سیس���تمی په‌رله‌مان���ی ل���ه‌م كاته‌دا‬ ‫ئه‌و ئه‌ندامه‌ی س���ه‌ركردایه‌تی یه‌كێتی به‌ڕاس���ت نازانێت‌ كه‌ ناوچه‌كه‌ له‌ژانی‬ ‫نیشتمانی كوردستان پێشنیارێكی تازه‌ له‌دایكبونێكی نوێدایه‌‪ ،‬وتی "باخه‌ڵك یه‌كێت���ی‪ ،‬نیش���انده‌رێكی باش���ن بۆ‬ ‫بۆ ئاوێنه‌ ئاشكرا ده‌كات ئه‌ویش ئه‌وه‌یه‌ به‌ڕیفران���دۆم ئ���ه‌م پرس���ه‌ یه‌كالیی ئه‌وه‌ی كه‌ ئه‌م دۆخ���ه‌ النیكه‌م الیه‌نه‌‬ ‫كه‌ پرسی ده‌ستور كه‌ پرسی هه‌ڵبژاردن‌و بكاته‌وه‌‪ ،‬په‌رله‌مانی ده‌وێت باسیستم سیاس���یه‌كانی كوردس���تان بخاته‌وه‌‬ ‫ده‌س���توری تێدایه‌ بخرێته‌ په‌رله‌مانی په‌رله‌مانی بێت‌و س���ه‌رۆكایه‌تی ده‌وێت س���ه‌رمێزی گفتۆگۆو هه‌روه‌كو فه‌رید‬ ‫ئه‌سه‌س���ه‌ردیش وتی "ئه‌گ���ه‌ر كورد‬ ‫داهاتو له‌ئێستاشدا رێكکه‌وتنێكی تازه‌ با سیستم سه‌رۆكایه‌تی بێت"‪.‬‬ ‫تاپێش له‌ناوچونی داعش رێكنەکە‌‌وێت‬ ‫بكرێت بۆ ماوه‌ی ئه‌و ساڵه‌ی كه‌ خولی‬ ‫س���ێهه‌می په‌رله‌مان ماویه‌تی‪ ،‬ئه‌وه‌ش وه‌اڵمه‌ك���ه‌ی گ���ۆڕان ب���ۆ بارزان���ی‌و ئه‌وا ئه‌گه‌ری زۆره‌ ئه‌و ده‌ستكه‌وتانه‌ش‬ ‫وه‌ك���و ئام���اده‌كاری تاهه‌ڵبژاردن���ی ئه‌رێنیبون���ی پارتی‌و پێش���نیاره‌كانی هه‌یه‌ له‌ده‌ستی بچن"‪.‬‬

‫مەسعود بارزانی‬

‫‪2‬‬

‫تایبه‌ت‬

‫)‪ )538‬سێشه‌مم ‌ه ‪2016/8/2‬‬

‫سلێمانی‌‪ :‬به‌راورد به‌ساڵ ‌ی پار‬ ‫رێژه‌ ‌ی خۆكوشتن له‌زیادبوندایه‌‬ ‫به‌پێ����ی‌ ئاماره‌كان����ی‌ به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تی‌ خۆیانه‌وه‌ هه‌ی����ه‌‪ ،‬به‌نمونه‌ قوتابیه‌ك‬ ‫پۆلیس����ی‌ پارێزگاری‌ سلێمانی‌ له‌سێ‌ كاتێك بێهیوا ده‌بێت له‌خوێندنه‌كه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫مانگی‌ یه‌كه‌می‌ س����اڵی‌ رابردودا ته‌نها نمره‌كانی‌ به‌داخ����وازی‌ خۆی‌ نیه‌ یان‬ ‫‪ 18‬حاڵه‌تی‌ خۆكوش����تن تۆماركراوه‌‪ ،‬نه‌خۆش����ێكی‌ درێژخایه‌ن كه‌ به‌رده‌وام‬ ‫به‌اڵم له‌سێ‌ مانگی‌ یه‌كه‌می‌ ئه‌مساڵدا ده‌بێت چاره‌س����ه‌ر وه‌ربگرێت‌و پاره‌ی‌‬ ‫‪ 20‬حاڵه‌تی‌ خۆكوشتن تۆمار كراوه‌‪ .‬چاره‌س����ه‌ری‌ پێنیه‌ بارقورس����ی‌ ژیان‬ ‫ئاوێن����ه‌‪ ،‬مه‌زه����ه‌ر كه‌ری����م‪ :‬وته‌بێژی‌ زۆری‌ بۆده‌هێنێت‌و پێداویس����تیه‌كانی‌‬ ‫پۆلیس����ی‌ پارێزگای‌ سلێمانی‌‪ ،‬نه‌قیب ژیان����ی‌ ب����ۆ دابی����ن ناكرێ����ت خۆی‌‬ ‫سه‌ركه‌وت ئه‌حمه‌د به‌ئاوێنه‌ی‌ راگه‌یاند ده‌كوژێت یان كچێك كاتێك په‌یوه‌ندی‌‬ ‫كه‌ ئاماره‌كانی‌ خۆكوش����تن له‌مساڵدا خۆشه‌یس����تی‌ هه‌یه‌ له‌گه‌ڵ كوڕێكدا‌و‬ ‫به‌راورد به‌ساڵی‌ پار له‌به‌رزبونه‌وه‌دایه‌‪ ،‬هه‌ڕه‌شه‌ی‌ لێده‌كرێت گه‌ر به‌دڵی‌ ئه‌و‬ ‫ئ����ه‌و وت����ی‌ "حاڵه‌ت����ی‌ خۆكوش����تن نه‌كات وێنه‌و ده‌نگی‌ باڵوده‌كاته‌وه‌ یان‬ ‫په‌یوه‌ندی‌ به‌دۆخی‌ ژیانی‌ كه‌س����ه‌كان چه‌ندین بازرگان له‌م س����اڵدا به‌هۆی‌‬

‫مایه‌پوچیان له‌كاره‌كه‌یاندا په‌نایان بۆ‬ ‫خۆكوشتن بردوه‌‌و خۆیان كوشتوه‌"‪.‬‬ ‫وتیش����ی‌ "ئه‌مانه‌ كاری‌ پۆلیس نیه‌‬ ‫وه‌ك چاره‌س����ه‌ر ته‌نها ئێمه‌ ده‌چینه‌‬ ‫س����ه‌رحاڵه‌ته‌كان رێ����كاری‌ یاس����ایی‌‬ ‫ده‌گرینه‌به‌ر له‌كاره‌كانماندا‌و پێویسته‌‬ ‫حكوم����ه‌ت چاره‌س����ه‌رێك ب����ۆ ئه‌و‬ ‫حاڵه‌تان����ه‌ بدۆزێته‌وه‌ كه‌ ئێمه‌ الیه‌نی‌‬ ‫به‌رپرسمان لێئاگادار كردۆته‌وه‌"‪.‬‬ ‫عومه‌ر گوڵپی‌ به‌ڕێوه‌به‌ری‌ گش����تی‌‬ ‫چاودێری‌‌و گه‌ش����ه‌پێدانی‌ كۆمه‌اڵیه‌تی‌‬ ‫له‌پارێ����زگای‌ س����لێمانی‌ ده‌رب����اره‌ی‌‬ ‫زیادبون����ی‌ هۆكاره‌كانی‌ خۆكوش����تن‬

‫ئاوێنه‌ی روداوه‌کان‬

‫له‌پارێ����زگای‌ س����لێمانی‌ به‌ئاوێن����ه‌ی‌ زیادبونی‌ كێش����ه‌ی‌ دارای����ی‌‌و قه‌یران ‌ه‬ ‫باڵوبون����ه‌وه‌ی‌‬ ‫ڕاگه‌یان����د "ئێم����ه‌ پ����ڕۆژه‌‌و كاری‌ جۆراوج����ۆره‌كان‌و‬ ‫جۆراوجۆرمان هه‌یه‌‪ ،‬كه‌ له‌ده‌رئه‌نجامدا بێئومێدی‌ به‌سیس����تمی‌ فه‌رمانڕه‌وایی‌‌‬ ‫باش����تركردنی‌ ژیان����ی‌ كۆمه‌اڵیه‌ت����ی‌ راسته‌وخۆ كاریگه‌ریی‌ هه‌یه‌‪ ،‬هه‌ربۆیه‌‬ ‫خه‌ڵ����ك‌و كۆمه‌ڵگه‌ی����ه‌‪ ،‬ب����ه‌اڵم هیچ له‌كاتی‌گۆڕان����كاری‌ به‌ره‌و باش����بون‬ ‫پڕۆژه‌یه‌كمان نییه‌ تایبه‌ت به‌حاڵه‌تی‌ له‌دۆخی‌ سیاسی‌‌و ئابوری‌ كوردستاندا‬ ‫خۆكوش����تن به‌ه����ۆی‌ بارودۆخ����ه‌وه‌‪ ،‬ئ����ه‌و ژماره‌یه‌ش ئاس����ایی‌ ده‌بێته‌وه‌‪،‬‬ ‫چونكه‌ پێشتریش رێژه‌ی‌ خۆكوشتنی‌ ئه‌م����ه‌ بێجگه‌ له‌وه‌ی‌ ه����ۆكاری‌ تری‌‬ ‫ئافره‌ت����ان ژم����اره‌و رێژه‌یه‌كی‌ جێی‌ ناڕاس����ته‌وخۆ هه‌ی����ه‌ وه‌ك كاری‌ بێ‌‬ ‫به‌رنام����ه‌و ب����ێ‌ فلت����ه‌ری‌ میدیاو ئه‌و‬ ‫نیگه‌رانیی‌ بوه‌"‪.‬‬ ‫ئه‌و وتی‌ "ئێمه‌ وه‌ك دامه‌زراوه‌یه‌كی‌ هه‌م����و ره‌ش����اییه‌ی‌ له‌ڕێ����ی‌ میدیاو‬ ‫ش����اره‌زا له‌و بواره‌دا هی����چ گومانمان ته‌كنه‌لۆجیاوه‌ به‌ب����ێ‌ فلته‌ر ده‌ڕژێته‌‬ ‫نییه‌ كه‌ ئاڵۆزبونی‌ دۆخی‌ سیاس����ی‌‌و ژیانی‌ كۆمه‌اڵیه‌تیمانه‌وه‌"‪.‬‬

‫وەزارەتی ئەوقاف له‌ماوه‌ ‌ی ‪ 1‌0‬مانگی رابردودا‬ ‫‪ ٨‬مامۆستای البردوه‌ به‌تۆمه‌تی باڵوكردنه‌وه‌ ‌ی بیری توندوتیژی‬ ‫له‌سه‌ره‌تای دروستبونی شه‌ڕی‬ ‫داعش له‌عێراق‪ ،‬تائێستا دو‬ ‫مه‌الی كورد چونه‌ته‌ ناو داعش‌و‬ ‫كوژراون‪ ،‬به‌هۆی باڵوبونه‌وه‌ی‌‬ ‫بیری توندوتیژیش له‌ناوگه‌نجه‌كاندا‪،‬‬ ‫وه‌زاره‌تی ئه‌وقاف هه‌شت‬ ‫مامۆستای ئایینی له‌كاره‌كانیان‬ ‫دورخستونه‌ته‌وه‌‪.‬‬ ‫ئاوێنە‪ ،‬بن���ار هیدای���ه‌ت‪ :‬هاتنی‬ ‫داعش بۆ عێراق‌و به‌شێك له‌هه‌رێمی‬ ‫كوردس���تان‪ ،‬هه‌ل���ی ب���ۆ چه‌ن���د‬ ‫مامۆس���تایه‌كی ئایینی ره‌خس���اند‪،‬‬ ‫تاوه‌ك���و هاوفكری خۆی���ان بۆ ئه‌و‬ ‫رێكخراوه‌ ده‌ربڕن‪ ،‬له‌ونێوه‌نده‌ش���دا‬ ‫دو مامۆس���تای ئایین���ی چونه‌ ناو‬ ‫داع���ش‌و هه‌ردوكی���ان ك���وژران‪،‬‬ ‫مه‌ریوان نه‌قش���به‌ندی به‌ڕێوه‌به‌ری‬ ‫وه‌زاره‌ت���ی‬ ‫په‌یوه‌ندییه‌كان���ی‬ ‫ئه‌وق���اف به‌ئاوێن���ه‌ی‌ راگه‌یان���د‬ ‫"به‌كارێكی ئاس���ایی ده‌بینم هه‌ندێك‬ ‫له‌مامۆستاكانی كوردستان هه‌ڵگری‬ ‫بیرێكی توندڕه‌وی بن‪ ،‬به‌و ئاڕاس���ته‌‬ ‫س���ه‌له‌فییه‌ جیهادیی���ه‌ بیربكه‌نه‌وه‌‬ ‫داع���ش‌و هاوبیره‌كان���ی داع���ش‌و‬ ‫ئه‌نسارو قاعیده‌ بیریان لێكردۆته‌وه‌‬ ‫نمونه‌ی‌ ئه‌وانه‌ش مه‌ال ش���وان‌و مه‌ال‬ ‫محه‌م���ه‌دی‌دوكانی بون كه‌ چون بۆ‬ ‫ناو داعش"‪.‬‬ ‫هه‌رچه‌ن���ده‌ وه‌زاره‌ت���ی ئه‌وقاف‬ ‫لێپرس���ینه‌وه‌ به‌كارێكی هه‌س���تیار‬ ‫ده‌زانێ���ت‪ ،‬له‌س���ه‌رجه‌م كابینه‌كانی‬ ‫حكومه‌ت نه‌یانتوانیوه‌ لێپرس���ینه‌وه‌ حكوم��� ‌هت‌و كۆمه‌ڵ���گاوه‌ به‌ب���ێ‬ ‫له‌مامۆس���تایانی مزگ���ه‌وت ب���كات‪ ،‬یاس���ا پێی به‌خش���راوه‌‪ ،‬به‌تایبه‌تی‬ ‫نه‌قش���به‌ندی له‌وباره‌ی���ه‌وه‌ ده‌ڵێت له‌كابینه‌ی بنكه‌ فراواندا‪ ،‬به‌جۆرێك‬ ‫"ه���ۆكاری ئه‌وه‌ ئه‌و به‌رگه‌ دینیه‌یه‌و هه‌ریه‌كه‌یان له‌ژێر سایه‌ی الیه‌نێكی‬ ‫حه‌س���انه‌ی‌ پێبه‌خش���یوه‌ له‌الیه‌ن سیاسی به‌ئاره‌زوی خۆی كاریكردوه‌‬

‫خوێندنەوەی وتاری هەینی لەمزگەوتی گەورەی سلێمانی‬ ‫تائاستی هانده‌رێتی‌و پشتیگرییان بۆ‬ ‫داعش"‪.‬‬ ‫چونی مامۆس���تایانی ئایینی بۆناو‬ ‫داع���ش له‌س���ه‌ره‌تای چون���ی مه‌ال‬ ‫شوانه‌وه‌ ده‌س���تیپێكرد‪ ،‬هه‌تا مه‌ال‬

‫محه‌م���ه‌دی دوكانی‪ ،‬كۆتایی ژیانیان‬ ‫به‌كوژران له‌ناو ئه‌و رێكخراو‌ه هات‪،‬‬ ‫به‌اڵم چه‌ندی���ن مامۆس���تای زیندو‬ ‫هه‌یه‌ له‌كوردس���تان‪ ،‬گه‌نج بۆ داعش‬ ‫له‌ناو مزگه‌وته‌كانه‌وه‌ دروستده‌كه‌ن‪،‬‬

‫مه‌ریوان نه‌قش���به‌ندی له‌وباره‌یه‌وه‌‬ ‫ده‌ڵێت "ئه‌وه‌نده‌ی‌ من دڵنیام ئه‌و دو‬ ‫مامۆستایه‌ چون‌و كوژراون‪ ،‬چه‌ندین‬ ‫كه‌س به‌پێوه‌ری جیاواز چونه‌ته‌ ناو‬ ‫داعش كه‌ هه‌ڵگری ئه‌و بیره‌ی داعش‬ ‫بوه‌و له‌كوردستان هه‌بوه‌‪ ،‬وه‌زاره‌تی‬ ‫ئه‌وقافیش له‌ماوه‌ی‌ ده‌ مانگی رابردو‬ ‫هه‌شت مامۆستای البردوه‌ به‌تۆمه‌تی‬ ‫باڵوكردن���ه‌وه‌ی‌ بی���ری توندوتیژی‪،‬‬ ‫مینبه‌ری مزگه‌وتی���ان به‌كارهێناوه‌‬ ‫بۆ توندڕه‌ویی‪ ،‬له‌ئێستاشدا خه‌ڵكی‬ ‫دیكه‌ هه‌یه‌ س���ودیان ل���ه‌م ملمالنێ‬ ‫سیاسییه‌ی‌ ئه‌مڕۆ وه‌رگرتوه‌‪ ،‬ئه‌گه‌ر‬ ‫حكوم���ه‌ت له‌ئێس���تادا له‌حاڵه‌تێكی‬ ‫ئاس���ایی بوایه‌ په‌نجا مامۆس���تای‬ ‫ئایینی دیكه‌ ده‌چونه‌ ناو داعش"‪.‬‬ ‫به‌پێ���ی وت���ه‌ی‌ نه‌قش���به‌ندی‬ ‫له‌س���ه‌رجه‌م شاروش���ارۆچكه‌كانی‬ ‫كوردس���تان‪ ،‬له‌و جۆره‌ مامۆس���تا‬ ‫ئایینیانه‌ هه‌یه‌ كه‌ بیری توندوتیژی‬ ‫باڵوده‌كه‌نه‌وه‌‪ ،‬له‌گه‌ڵ ئه‌وه‌ش���دا ‪%5‬‬ ‫مامۆس���تایانی ئایینی كوردس���تان‬ ‫پێكناهێن���ن‌و تێبینی���ان له‌س���ه‌ر‬ ‫توندوتیژی هه‌یه‌‪ ،‬ئه‌وه‌ش ژماره‌یه‌كی‬ ‫زۆره‌"‪.‬‬ ‫چونی گه‌نجان ب���ۆ ناو رێكخراوی‬ ‫داعش‪ ،‬وه‌ك مه‌ریوان نه‌قش���به‌ندی‬ ‫ده‌ڵێت "له‌و پێنجسه‌د گه‌نجه‌ی‌ چونه‌‬ ‫ناو داعش‪ %85 ،‬له‌و گه‌نجانه‌ به‌هۆی‬ ‫كاریگه‌ری و بیركردنه‌وه‌و وتاری ئه‌و‬ ‫مامۆستا ئایینیانه‌ هانیداون بچنه‌ ناو‬ ‫داعش‌و شه‌ڕی دژی كورد بكه‌ن"‪.‬‬ ‫له‌كۆتایش���دا مه‌ریوان نه‌قشبه‌ندی‬ ‫ده‌ڵێ���ت "به‌دڵنیایی���ه‌وه‌ به‌ش���ێك‬ ‫له‌مامۆس���تایانی ئایین���ی‪ ،‬گه‌نج بۆ‬ ‫داعش دروستده‌كه‌ن‌و هانیان ده‌ده‌ن‬ ‫بۆ چونه‌ ناو داعش"‪.‬‬

‫پارتی‪ :‬نه‌وشیروان مسته‌فا هه‌ر تۆمه‌تباره‌و‬ ‫هیچ به‌ره‌و پێشچونێك له‌و پرسه‌دا نیه‌‬ ‫ئا‪ :‬راوێژ كامه‌ران‬ ‫هه‌رچه‌نده‌ په‌یوه‌ندیه‌كانی پارتی‬ ‫دیموكراتی كوردستان‌و بزوتنه‌وه‌ی‬ ‫گۆڕان له‌دۆخێكی خراپدا بو‪،‬‬ ‫ده‌ركردنی فه‌رمانی ده‌ستگیركردن‬ ‫له‌الیه‌ن دادگای لێكۆڵینه‌وه‌ی‬ ‫شاری هه‌ولێره‌وه‌ له‌سه‌ره‌تای‬ ‫مانگی حوزه‌یرانی ئه‌مساڵ‬ ‫هێنده‌ی دیكه‌ دۆخی هه‌رێمی‬ ‫كوردستانی ئاڵۆز كرد‪ ،‬به‌جۆرێك‬ ‫كه‌ شه‌ڕی راگه‌یاندن له‌نێوان‬ ‫هه‌ردو الیه‌نه‌كه‌دا زۆر به‌توندی‬ ‫ده‌ستیپێكرد‪.‬‬

‫ده‌ركردنی فه‌رمانی ده‌ستگیركردن بۆ هه‌تا ئێستاش هه‌ردو الیه‌نه‌كه‌ مه‌رجی‬ ‫نه‌وشیروان موسته‌فا له‌پاش ئه‌وه‌ هات قورس بۆ یه‌ك���دی داده‌نێن به‌جۆرێك‬ ‫كه‌ پارتی رێكخه‌ری گشتی گۆڕانی به‌وه‌ دۆخه‌ك���ه‌ ه���ه‌ر به‌چه‌قبه‌س���تویی‬ ‫تۆمه‌تبار كرد كه‌ پالنی بۆ كوش���تنی ده‌هێڵێته‌وه‌‪ ،‬ئه‌ندامێكی سه‌ركردایه‌تی‬ ‫كونسوڵ‌و رفاندنی نێرده‌ بیانییه‌كان‌و پارتی���ش ره‌ت���ی ده‌كات���ه‌وه‌ ك���ه‌‬ ‫ئه‌ندازی���اره‌ بیانیی���ه‌كان داناوه‌ له‌نێو په‌یوه‌ندیه‌كانیان له‌گه‌ڵ گۆڕان ئاسایی‬ ‫هه‌ولێ���ردا‪ ،‬ب���ۆ س���ه‌لماندنی ئه‌وه‌ش بوبێته‌وه‌‪.‬‬ ‫تۆمارێكی ده‌نگیان باڵوكرده‌وه‌‪.‬‬ ‫محەم���ەد خورش���ید ئه‌ندام���ی‬ ‫ب���ه‌اڵم له‌چه‌ن���د رۆژی راب���ردوداو س���ه‌ركردایه‌تی پارتی به‌ئاوێنه‌ی وت‬ ‫به‌تایبه‌تیش له‌پاش سه‌ردانه‌كه‌ی فواد "فواد حسێن وه‌ك نوێنه‌ری سه‌رۆكی‬ ‫حسێن وه‌ك نوێنه‌ری مه‌سعود بارزانی هه‌رێم چۆته‌ الی نه‌وشیروان مسته‌فاو‬ ‫بۆ الی نه‌وش���یروان مسته‌فا‪ ،‬ده‌نگۆی ده‌ستپێش���خه‌ریان هه‌ب���وه‌ نه‌ك وه‌ك‬ ‫ئاسایبونه‌وه‌ی په‌یوه‌ندیه‌كان له‌نێوان پارتی‪ ،‬ئێم���ه‌ وه‌ك پارتی دیموكراتی‬ ‫گۆڕان‌و پارتی هاته‌وه‌ به‌ر باس‪ ،‬به‌اڵم كوردستان پێش���وازیمان له‌و هه‌نگاوه‌‬

‫ك���ردوه‌‪ ،‬به‌اڵم ئه‌وه‌ په‌یوەس���ت نییه‌‬ ‫به‌په‌یوه‌ندیه‌كان���ی نێ���وان پارت���ی‬ ‫دیموكرات���ی كوردس���تان‌و بزوتنه‌وه‌ی‬ ‫گۆڕانه‌وه‌و په‌یوەندیه‌كان تائێستا هه‌ر‬ ‫وه‌ك خۆیه‌تی"‪.‬‬ ‫ه���ه‌ر بۆیه‌ له‌نێو هه‌ولێ���رداو له‌الی‬ ‫پارت���ی هه‌تا ئێس���تاش نه‌وش���یروان‬ ‫مسته‌فا تۆمه‌تباره‌ به‌هه‌وڵی كوشتنی‬ ‫كونسوڵه‌كان‌و فه‌رمانی ده‌ستگیركردنی‬ ‫هه‌یه‌‪ ،‬هه‌روه‌ك محمد خورش���ید وتی‬ ‫"به‌دڵنیای���ه‌وه‌ هی���چ له‌و پرس���ه‌ش‬ ‫نه‌گۆڕاوه‌و هه‌ر وه‌ك خۆی ماوه‌ته‌وه‌‪،‬‬ ‫چونك���ه‌ له‌په‌یوه‌ندیه‌كاندا هیچ به‌ره‌و‬ ‫پێشچونێك له‌نێوان پارتی دیموكراتی‬

‫كوردستان‌و بزوتنه‌وه‌ی گۆڕاندا نییه‌و‬ ‫دۆخه‌كه‌ هه‌روه‌ك پێشوه‪ ‌،‬ئه‌وه‌ی ك ‌ه‬ ‫هه‌یه‌ زیاتر له‌ڕاگه‌یاندنه‌كانه‌وه‌یه‌"‪.‬‬ ‫هه‌رچه‌ن���ده‌ پارت���ی دیموكرات���ی‬ ‫كوردس���تان له‌دۆس���یه‌ی فه‌رمان���ی‬ ‫ده‌س���تگیركردن ب���ۆ نه‌وش���یروان‬ ‫مس���ته‌فا ش���كاتكار نییه‌و پرس���ه‌كه‌‬ ‫له‌الیه‌ن داواكاری گش���تیه‌وه‌ له‌هه‌ولێر‬ ‫وروژێندراوه‌‪ ،‬به‌اڵم پارتی ئه‌م كه‌یسه‌‬ ‫یاس���اییه‌ وه‌ك كارتێكی فشار له‌دژی‬ ‫بزوتن���ه‌وه‌ی گ���ۆڕان به‌كارده‌هێنێت‌و‬ ‫چاوه‌ڕوان ده‌كرێت به‌ئاس���اییبونه‌وه‌ی‬ ‫په‌یوه‌ندیه‌كانی���ان‪ ،‬ئ���ه‌م پرس���ه‌ش‬ ‫له‌دادگادا دابخرێت‪.‬‬

‫كۆمیدیا ‌ی‬ ‫میدیا ‌ی كوردی‌!‬ ‫سات محەمەد‬ ‫له‌كوردس���تان ده‌یان كه‌ناڵ‌و وێب‬ ‫ی‬ ‫س���ایت‌و رۆژنامه‌‌و رادی���ۆ به‌پاره‌ ‌‬ ‫دیارو نادیار له‌كاردان‪ ،‬زۆربه‌ش���یان‬ ‫خۆی���ان به‌"یه‌ك���ه‌م"‌و به‌باش���ترین‌و‬ ‫به‌پرۆفیش���ناڵترین میدی���ا ده‌زانن‪،‬‬ ‫ی له‌س���اكارترین تاقیكردنه‌وه‌دا‬ ‫كه‌چ ‌‬ ‫ده‌رناچن‌و ده‌كه‌ون!‬ ‫ی‬ ‫هه‌فت���ه‌ی‌ راب���ردو‪ ،‬له‌چوارچێوه‌ ‌‬ ‫پ���ڕۆژه‌ی‌ رێكخراوێك���دا س���ه‌باره‌ت‬ ‫به‌كاركردن���ی‌ میدی���اكان له‌س���ه‌ر‬ ‫ی‬ ‫گه‌نده‌ڵی‌‪ ،‬ئاوێن��� ‌ه له‌نێو ‪ 22‬كه‌ناڵ ‌‬ ‫ته‌له‌فزی���ۆن‌و رادی���ۆو وێبس���ایت‌و‬ ‫ی یه‌كه‌می‌ به‌ده‌ستهێنا‪،‬‬ ‫رۆژنامه‌دا پله‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫ب���ه‌اڵم زۆرێ���ك ل���ه‌م میدیان���ه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫كوردس���تان ك ‌ه شه‌وو رۆژ پاگه‌نده‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫پیش���ه‌یی بون ده‌ك���ه‌ن‌و به‌زانیاری ‌‬ ‫ی‬ ‫ێ به‌ه���ا هه‌واڵباران ‌‬ ‫ئاس���ت نزم‌و ب ‌‬ ‫بینه‌ر‌و بیسه‌رو خوێنه‌رانیان ده‌كه‌ن‪،‬‬ ‫ی ئه‌وه‌ی���ان نه‌كرد هه‌واڵه‌ك ‌ه‬ ‫جورئه‌ت ‌‬ ‫بگوازنه‌وه‌ یاخود كه‌ گواس���تیانه‌و‌ه‬ ‫وه‌ك خۆی‌ نه‌یانگواس���ته‌وه‌و گزییان‬ ‫كرد‪ ،‬به‌شێكیان هاتن ئه‌نجامه‌كه‌یان‬ ‫ی‬ ‫ب���ه‌ش به‌ش ك���رد به‌س���ه‌ر كه‌ناڵ ‌‬ ‫ته‌له‌فزیۆن���ه‌كان‌و وێبس���ایته‌كان‌و‬ ‫خۆیان به‌"یه‌كه‌م" ناوبرد! له‌كاتێكدا‬ ‫كه‌ گرافیك���ی‌ رێكخراوه‌كه‌ زۆر رون‌و‬ ‫ئاشكرایه‌و هیچ قسه‌یه‌ك هه‌ڵناگرێت‪:‬‬ ‫ی‬ ‫ئاوێن���ه‌ له‌نێ���و هه‌م���و میدیاكان��� ‌‬ ‫كوردس���تان "به‌بین���راو‌و نوس���راوو‬ ‫بیس���تراوه‌وه‌" له‌كارك���ردن له‌س���ه‌ر‬ ‫گه‌نده‌ڵیدا "یه‌كه‌مه‌"‪.‬‬ ‫پێش���ه‌نگ بونی‌ ئاوێنه‌ له‌دو روه‌و‌ه‬ ‫ی‬ ‫گرنگه‌‪ :‬یه‌كه‌میان‪ ،‬ئاوێن ‌ه به‌توانایه‌ك ‌‬ ‫ی ناچیزو به‌ژماره‌یه‌ك ستافی‌ زۆر‬ ‫ماد ‌‬ ‫كه‌م���ه‌وه‌‪ ،‬ك ‌ه له‌په‌نجه‌ی‌ ده‌س���تێك‬ ‫ی چه‌ن���د‬ ‫تێناپه‌ڕێ���ت‪ ،‬توانیویه‌ت��� ‌‬ ‫ی ئه‌و میدیایان ‌ه كار له‌س���ه‌ر‬ ‫هێن���ده‌ ‌‬ ‫ی گه‌نده‌ڵ���ی‌ ب���كات‪،‬‬ ‫ئاش���كراكردن ‌‬ ‫ك��� ‌ه بودجه‌كه‌یان ئه‌وه‌ن���ده‌ گه‌وره‌و‬ ‫ی‬ ‫زه‌به‌الحه‌ له‌ڕویان نایه‌ یان جورئه‌ت ‌‬ ‫ئه‌وه‌ ناكه‌ن به‌ش���ێوه‌یه‌كی‌ رۆش���ن‬ ‫ی دیكه‌ی‌ ئه‌م‬ ‫وه‌ك هه‌م���و كه‌ناڵه‌كان ‌‬ ‫ی‬ ‫ی كوردستان ‌‬ ‫جیهان ‌ه بۆ رای‌ گش���ت ‌‬ ‫ئاشكرا بكه‌ن! جا میدیایه‌ك نه‌توانێت‬ ‫ی ئاشكرا‬ ‫بودجه‌و خه‌رجییه‌كانی‌ خۆ ‌‬ ‫ب���كات‪ ،‬ئیت���ر چ���ۆن ده‌توانێت كار‬ ‫ی یاسا‬ ‫له‌سه‌ر گه‌نده‌ڵی‌‌و پێشێلكردن ‌‬ ‫ی تر‬ ‫بكاو داوای‌ ش���ه‌فافیه‌ت له‌خه‌ڵك ‌‬ ‫بكات؟!‬ ‫دوه‌م‪ ،‬ئه‌م ئه‌نجام ‌ه زیاد له‌هه‌ر شتێك‬ ‫سه‌ربه‌خۆبونی‌ ئاوێن ‌ه ده‌سه‌لمێنێت‪،‬‬ ‫ی‬ ‫ی ئه‌م حزب ‌‬ ‫ئه‌گه‌ر میدیایه‌كی‌ گرێدراو ‌‬ ‫سیاسی‌ یان گوێڕایه‌ڵی‌ ئه‌و سه‌ركرد‌ه‬ ‫یان بازرگانی‌ كوردس���تان بوایه‌‪ ،‬ئه‌وا‬ ‫ی به‌و ئه‌ندازه‌ی ‌ه فراوان‬ ‫روبه‌ری‌ ئازاد ‌‬ ‫نه‌ده‌بو كه‌ بتوانێت ئازایانه‌ ده‌ست بۆ‬ ‫ئه‌و هه‌مو گه‌نده‌ڵی‌‌و پێش���ێلكارییان ‌ه‬ ‫ب���ه‌رێ‌‌و چاوپۆش���ییان لێن���ه‌كات‪،‬‬ ‫ی هه‌مو‬ ‫ئه‌گه‌ر ئاوێن ‌ه ده‌نگ���ی‌ ئازاد ‌‬ ‫ئه‌و كه‌س���ان ‌ه نه‌بوای ‌ه كه‌ رۆژانه‌ له‌م‬ ‫كۆمه‌ڵگه‌ی���ه‌دا ده‌نگیان كپ‌و مافیان‬ ‫ی‬ ‫پێش���ێل ده‌كرێ‌‪ ،‬جورئه‌ت���ی‌ ئه‌وه‌ ‌‬ ‫نه‌ده‌كرد به‌مجۆر‌ه كار له‌سه‌ر چه‌ندین‬ ‫دۆسیه‌ی‌ هه‌س���تیار بكات كه‌ زۆرێك‬ ‫ی‬ ‫له‌میدیاكان���ی‌ ت���ر له‌ناوهێنان‌و وتن ‌‬ ‫ده‌ترسن‪.‬‬ ‫ه���ه‌ر میدیای���ه‌ك ل���ه‌م هه‌رێمه‌دا‬ ‫ی په‌یامێك���ه‌‪ ،‬په‌یامی‌ ئاوێن ‌ه‬ ‫هه‌ڵگر ‌‬ ‫ی‬ ‫داكۆكیك���ردن له‌ئ���ازادی‌‌و گه‌یاندن ‌‬ ‫زانیاری‌‌و ئاشكراكردنی‌ راستییه‌كانه‌‪،‬‬ ‫ی‬ ‫ی ئاوێن ‌ه به‌رده‌وام له‌هه‌وڵ ‌‬ ‫رۆژنام���ه‌ ‌‬ ‫ئه‌وه‌دا بو‌ه له‌و چوارچێو‌ه ته‌قلیدیی ‌ه‬ ‫ێ ره‌نگ‌و بۆیه‌ خۆی‌ رزگار‬ ‫ێ تام‌و ب ‌‬ ‫ب‌‬ ‫ی‬ ‫ب���كات كه‌ زۆرێ���ك له‌میدیای‌ كورد ‌‬ ‫خۆی‌ تێخزان���دوه‌‪ ،‬ئاوێن��� ‌ه هه‌رگیز‬ ‫له‌وتنی‌ راستییه‌كان نه‌ترساو‌ه ئه‌گه‌ر‬ ‫ی‬ ‫زیان���ی‌ ب��� ‌ه به‌رژه‌وه‌ندی‌ خۆیش��� ‌‬ ‫ی‬ ‫گه‌یاندبێت‪ ،‬ئه‌مه‌ش خاڵێكی‌ به‌هێزی ‌‬ ‫بوه‌‪.‬‬ ‫ئه‌و میدی���ا‌و میدیاكارانه‌ی‌ ك ‌ه زۆر‬ ‫له‌خۆیان رازین‌و پێیانوای ‌ه كه‌س���یش‬ ‫وه‌ك ئ���ه‌وان پرۆفیش���ناڵ‌و كارامه‌و‬ ‫پیش���ه‌یی‌ نییه‌‪ ،‬وا چاك���ه‌ ئه‌وه‌یان‬ ‫له‌بیر نه‌چێت كه‌ گرنگترین مۆراڵ بۆ‬ ‫ی رۆژنامه‌نوس���یی‌ "راستگۆییه‌"‪،‬‬ ‫كار ‌‬ ‫هه‌ر میدیایه‌ك له‌وتنی‌ راس���تییه‌كان‬ ‫ی‬ ‫ی خه‌ڵك "میدیایه‌ك ‌‬ ‫بترس���ێت له‌ال ‌‬ ‫كۆمیدییه‌"‪.‬‬

‫هەنوکە‬

‫)‪ )538‬سێشه‌ممه‌ ‪2016/8/2‬‬

‫‪5‬‬

‫‪ 8/3‬رۆژێكی‌ ره‌ش‌و خەمناک‬

‫‪ 8/3‬رۆژێك���ی‌ ره‌ش���ه‌ له‌مێ���ژو ‌‬ ‫ی‬ ‫ك���ورددا‪ ،‬دو س���اڵ‌ له‌مه‌وب���ه‌ر‬ ‫له‌به‌ره‌به‌یانێكی‌ خه‌مناكدا چه‌كدارانی‌‬ ‫شه‌ڕه‌نگێزترین رێكخراوی‌ تیرۆریستی‌‬ ‫جیهان‪ ،‬هێرشیان كرده‌ سه‌ر شه‌نگال‌و‬ ‫له‌ماوه‌یه‌كی‌ كه‌مدا هه‌م���و هێڵه‌كانی‌‬

‫به‌رگری‌ هه‌ره‌س���یان هێناو س���وك‌و‬ ‫ئاسان روخان‪.‬‬ ‫ئێزیدیی���ه‌كان روبه‌ڕوی‌ كوش���تاری‌‬ ‫به‌كۆمه‌ڵ‌ بونه‌وه‌و سه‌دان ژن‌و كچیشیان‬ ‫له‌الیه‌ن چه‌كدارانی‌ ده‌وڵه‌تی‌ ئیس�ل�امی‌‬ ‫ناس���راو به‌داعش���ه‌وه‌ وه‌ك "كه‌نیزه‌ك"‬

‫ب���ران‌و له‌بازاڕه‌كانی‌ موس���ڵ‌‌و ره‌قه‌دا‬ ‫كڕین‌و فرۆش���یان پێوه‌ كرا‪ 400 .‬هه‌زار‬ ‫ئێزیدی‌ له‌سه‌ر ماڵ‌‌و حاڵ‌‌و زێدی‌ خۆیان‬ ‫هه‌ڵكه‌ن���دران‌و ئاواره‌ بون‪ .‬ش���ه‌نگال‬ ‫ك���ه‌ به‌ش���ێكی‌ بنه‌ڕه‌ت���ی‌ پێكهاته‌ی‌‬ ‫ئێزیدیه‌كانی‌ كوردستانی‌ له‌خۆده‌گرت‪،‬‬

‫له‌جه‌نگ���ی‌ درێژخایه‌نی‌ نێ���وان هێز‌ه ب���و ك���ه‌ پێ���ش چه‌ن���د هه‌فته‌یه‌ك‪،‬‬ ‫كوردیی���ه‌كان‌و چه‌كداران���ی‌ داع���ش‌و كۆمس���یۆنی مافه‌كانی مرۆڤی نه‌ته‌و‌ه‬ ‫ی هاوپه‌یماندا یه‌كگرتووه‌كان‪ ،‬به‌پێی‌ به‌ڵگه‌نامه‌یه‌كی‬ ‫بۆردومانكردنی‌ فڕۆكه‌كان ‌‬ ‫‪ 41‬په‌ره‌ی���ی رایگه‌یان���د ك���ه‌ ئه‌وه‌ی‬ ‫به‌ته‌واوی‌ خاپورو وێران كرا‪.‬‬ ‫كاره‌سات‌و مه‌رگه‌ساتی‌ ئێزیدییه‌كان به‌سه‌ر ش���ه‌نگال‌و ئێزدییه‌كاندا هات‬ ‫به‌ئه‌ندازه‌ی���ه‌ك گ���ه‌وره‌و نامرۆیان���ه‌ جینۆسایده‌‪.‬‬

‫شه‌نگال دو ساڵ ‌ه گۆڕه‌پانی‌ جه‌نگه‌‬

‫ئێزیدییه‌كان ده‌ترسن دوای‌ شكست ‌ی یه‌كجاری‌ داعش‪ ،‬شه‌نگال ببێت ‌ه مه‌یدان ‌ی شه‌ڕی‌ هێزه‌ كوردییه‌كان‬ ‫ئا‪ :‬ئاوێنه‌‬

‫نزیكه‌ی‌ ‪ 10‬هێزی‌ چه‌كداری‌ گه‌وره‌و‬ ‫بچوك له‌ده‌ڤه‌ری‌ شه‌نگال كۆبونه‌ته‌وه‌‪،‬‬ ‫خه‌ڵكی‌ له‌فۆناغی‌ دوای‌ شكستی‌‬ ‫یه‌كجاری‌ داعش ده‌ترسن كه‌‬ ‫ده‌ڤه‌ره‌كه‌یان ببێته‌ چه‌قی‌ ملمالنێ‌‌و‬ ‫كێشمه‌كێشی‌ هێزه‌ كوردییه‌كان‪.‬‬ ‫داود جندی‌ سلێمان‪ ،‬ئه‌ندامی‌ ئه‌نجومه‌ن ‌ی‬ ‫پارێزگای‌ موس����ڵ‌‌و جێگری‌ لێپرس����راوی‌‬ ‫مه‌ڵبه‌ن����دی‌ ‪15‬ی‌ یه‌كێت����ی‌ نیش����تمانی‌‬ ‫كوردستان‪ ،‬كاتێك كه‌ باس له‌كۆبونه‌وه‌ی‌‬ ‫چه‌ندی����ن هێزی‌ چه‌كداریی‌ گه‌وره‌و گروپی‌‬ ‫چه‌كداری����ی‌ بچ����وك ده‌كات له‌ده‌ڤ����ه‌ری‌‬ ‫ش����ه‌نگال‪ ،‬ئاماژه‌ به‌هۆكاری‌ س����ه‌ره‌كی‌‬ ‫سه‌رهه‌ڵدانی‌ ئه‌م هێزانه‌ ده‌كات كه‌ ئه‌ویش‬ ‫كاره‌س����اتی‌ ‪3‬ی‌ ئاب����ه‌‪ ،‬كاره‌س����اتێك كه‌‬ ‫ئێزیدییه‌كان به‌ناخۆشترین روداوی‌ ژیانی‬ ‫خۆیانی‌ ده‌زانن‪ ،‬ك����ه‌ داعش له‌ماوه‌یه‌كی‌‬ ‫زۆر كورتدا ده‌ستی‌ گرت به‌سه‌ر شه‌نگالدا‪،‬‬ ‫داود وتی‌ "‪3‬ی‌ ئاب كاره‌ساتی‌ گه‌وره‌ بو‪،‬‬ ‫له‌و رۆژه‌دا هه‌رچ����ی‌ مه‌نزومه‌ی‌ به‌رگرییه‌‬ ‫له‌ش����ه‌نگالدا هه‌ره‌سیهێنا‪ ،‬ئه‌مه‌ شۆكێكی‌‬ ‫گه‌وره‌ بو له‌ڕوی‌ سه‌ربازییه‌وه‌"‪.‬‬ ‫وتیشی‌ "له‌و وه‌خته‌دا بۆ به‌رگری‌ كردن‬ ‫له‌و خه‌ڵكه‌ی‌ ئاواره‌ ببون‌و رویان له‌چیای‌‬ ‫ش����ه‌نگال كردبو هێزێكی‌ تازه‌ دروستكرا‬ ‫به‌ناوی‌ هێزی‌ پاراس����تنی‌ ش����ه‌نگال‪ ،‬كه‌‬ ‫له‌خه‌ڵكی‌ خۆبه‌خشی‌ شه‌نگال پێكهات"‪.‬‬ ‫ئ����ه‌و باس ل����ه‌وه‌ ده‌كات ك����ه‌ هه‌ر له‌و‬ ‫س����ه‌روه‌خته‌دا به‌زوترین كات شه‌ڕڤانانی‌‬ ‫یه‌كینه‌كانی‌ پاراس����تنی‌ گ����ه‌ل "یه‌په‌گه‌"‬ ‫له‌رۆژئ����اوای‌ كوردس����تانه‌وه‌ گه‌یش����تنه‌‬ ‫شه‌نگال‌و یارمه‌تییه‌كی‌ زۆر باشی‌ خه‌ڵكی‌‬

‫باوه‌ڕ ناكه‌م ك ‌ه شه‌ڕ ‌ی‬ ‫براكوژیی‌ له‌نێوان‬ ‫ئێزیدی‌‌و ئێزید ‌ی‬ ‫دروست ببێت‪ ،‬چونك ‌ه‬ ‫هه‌مو هێزه‌كان ‌ی ناو‬ ‫شه‌نگال به‌پارتی‌‌و‬ ‫په‌كه‌كه‌وه‌ زیاتر‬ ‫له‌‪%95‬یان خه‌ڵك ‌ی‬ ‫شه‌نگالن‌و ئێزیدین‬

‫ش����ه‌نگالیان دا‪ ،‬پاش����ان یه‌كینه‌كان����ی‬ ‫پاراستنی ژن "یه‌په‌ژه‌"‪ ،‬له‌گه‌ڵ گه‌ریالكانی‬ ‫هێزه‌كان����ی پاراس����تنی گ����ه‌ل "هه‌په‌گه‌"‬ ‫گه‌یش����تنه‌ ده‌ورب����ه‌ری‌ ش����ه‌نگال‪ ،‬دوای‌‬ ‫ئه‌وه‌ش هێ����زی‌ پێش����مه‌رگه‌‪ ،‬به‌هه‌مویان‬ ‫پارێزگاری‌ له‌چیای‌ شه‌نگال كرا‪.‬‬ ‫ئه‌و وتی‌ "ئێس����تا له‌شه‌نگالدا زۆر هێزو‬ ‫گروپ����ی‌ چه‌كدار هه‌ن‪ ،‬ك����ه‌ گرنگترینیان‬ ‫فه‌رمانده‌ی����ی‌ ش����ه‌نگالی‌ س����ه‌ر به‌پارتی‌‬ ‫دیموكراتی‌ كوردس����تانه‌ زیاتر له‌ ‪ 8‬هه‌زار‬ ‫چه‌كدار ده‌بن‪ ،‬هێزی‌ یه‌په‌ژه‌یه‌ كه‌ نزیكه‌ی‌‬ ‫‪ 4 - 3‬هه‌زار شه‌ڕڤان ده‌بن‪ ،‬لیوای‌ ‪111‬ی‌‬ ‫سه‌ر به‌یه‌كه‌ی‌ حه‌فتای‌ یه‌كێتی‌ نیشتمانی‌‬

‫ناو شەنگال‬ ‫كوردستانه‌ كه‌ لیوایه‌كه‌‪ ،‬هێزی‌ پاراستن ‌ی‬ ‫شه‌نگالیش هه‌یه‌ كه‌ ‪ 3 - 2‬هه‌زار چه‌كدار‬ ‫ده‌بن‪ ،‬جگه‌ ل����ه‌وه‌ی‌ كه‌ هێزێكی‌ دیكه‌ش‬ ‫هه‌ی����ه‌ ل����ه‌روی‌ عه‌مه‌لییه‌وه‌ گرێ����دراوی‌‬ ‫حه‌شدی‌ شه‌عبین‌و چه‌ندین گروپی‌ بچوكی‌‬ ‫دیكه‌ش له‌ده‌ڤه‌ره‌كه‌دا چاالكن"‪.‬‬ ‫شه‌نگال كه‌ ناوچه‌یه‌كی‌ ستراتیژی‌ سه‌ر‬ ‫س����نوری‌ رۆژئاوای‌ كوردستانه‌‪ ،‬به‌الی‌ دو‬ ‫هێزی‌ كارای‌ كوردس����تانه‌وه‌ جێی‌ بایه‌خ‌و‬ ‫گرنگیپێدان����ه‌‪ ،‬ك����ه‌ ئه‌وانی����ش پارت����ی‌‌و‬ ‫په‌كه‌ك����ه‌ن‪ .‬پارتی‌ ئه‌م ده‌ڤ����ه‌ره‌ له‌ڕوی‌‬ ‫جوگرافی����او مێژویی����ه‌وه‌ به‌ده‌ڤه‌ری‌ خۆی‌‬ ‫ده‌زانێ‌‌و هه‌ر راماڵین‌و جێگه‌ پێلێژكردنێكی‌‬

‫له‌م ده‌ڤ����ه‌ره‌دا به‌شكس����تێكی‌ گه‌وره‌ بۆ‬ ‫پێگه‌و نف����وزی‌ خ����ۆی‌ له‌سه‌رتاس����ه‌ری‌‬ ‫بادیناندا ده‌زانێت‌و ئاقیبه‌تی‌ نه‌خوازراوی‌‬ ‫ب����ۆ چاره‌نوس����ی‌ ئه‌م هێزه‌و ده‌س����ه‌اڵتی‌‬ ‫له‌ده‌ڤه‌ری‌ دهۆكدا به‌دواوه‌ ده‌بێت‪.‬‬ ‫له‌به‌رامبه‌ریش����دا‪ ،‬په‌كه‌ك����ه‌ ش����ه‌نگال‬ ‫به‌ناوچه‌یه‌ك����ی‌ س����تراتیجی‌‌و كاریگ����ه‌ر‬ ‫له‌س����ه‌ر رۆژئ����اواو باكوری‌ كوردس����تان‬ ‫ده‌زانێت‪ ،‬خوازیاره‌ هه‌رچی‌ زیاتر پێگه‌ی‌‬ ‫خۆی‌ له‌م ده‌ڤه‌ره‌‌و له‌نێ����و ئێزیدییه‌كاندا‬ ‫به‌هێز ب����كات‪ ،‬كه‌ پێكهاته‌یه‌ك����ی‌ كارای‌‬ ‫كوردس����تانن‪ ،‬په‌كه‌ك����ه‌ چاوی‌ له‌س����ه‌ر‬ ‫ئه‌وه‌یه‌ كه‌ له‌ڕێگه‌ی‌ ره‌گداكوتانیانه‌وه‌ له‌و‬

‫ناوچه‌یه‌دا كاریگه‌رییه‌كی‌ زیاتریان له‌سه‌ر‬ ‫هاوكێشه‌ی‌ سیاس����ی‌ هه‌رێمی‌ كوردستان‬ ‫هه‌بێت‪ ،‬كه‌ له‌س����ااڵنی‌ رابردودا ئه‌م هێزه‌‬ ‫هه‌ره‌ گه‌وره‌یه‌ی‌ كوردستان كه‌ تاكه‌ هێزی‌‬ ‫باكوره‌و له‌رۆژئاوا‌و رۆژهه‌اڵتی‌ كوردستاندا‬ ‫پێگ����ه‌ی خۆی����ان به‌هێز ك����ردوه‌‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫نه‌یانتوانیوه‌ له‌هه‌رێمی‌ كوردس����تاندا به‌و‬ ‫ئه‌ندازه‌یه‌ به‌هێز ببێت‪.‬‬ ‫خه‌ڵك����ی‌ ده‌ڤه‌ره‌كه‌ له‌وه‌ ده‌ترس����ن كه‌‬ ‫ناكۆكی‌‌و كێشمه‌كێش����ی‌ ئه‌م هێزانه‌ دوای‌‬ ‫شكس����تی‌ یه‌كج����اری‌ داعش له‌موس����ڵ‌‌و‬ ‫عێراقدا س����ه‌ر بكێش����ێت ب����ۆ ملمالنێی‌‬ ‫سه‌ربازیی‌‌و شه‌نگال ببێته‌ شانۆی‌ شه‌ڕی‌‬

‫ئیراده‌ی‌ نێوان په‌كه‌ك����ه‌و پارتی‌‪ ،‬كه‌ دو‬ ‫هێزی‌ گرنگی‌ كوردستانن‪.‬‬ ‫ئه‌ندامی‌ ئه‌نجومه‌نی‌ پارێزگای‌ موس����ڵ‌‌و‬ ‫جێگ����ری‌ لێپرس����راوی‌ مه‌ڵبه‌ن����دی‌ ‪15‬ی‌‬ ‫یه‌كێت����ی‌ نیش����تمانی‌ كوردس����تان‪ ،‬داود‬ ‫جندی‌ س����لێمان جه‌غت ل����ه‌وه‌ ده‌كات كه‌‬ ‫"به‌دڵنیایی‌ جۆره‌ دڵه‌ڕاوكێ‌‌و مه‌ترسییه‌ك‬ ‫هه‌یه‌ دۆخی‌ ش����ه‌نگال ئاڵ����ۆز ببێت دوای‌‬ ‫كۆتایهاتنی‌ جه‌نگ����ی‌ دژ به‌داعش"‪ .‬به‌اڵم‬ ‫ئ����ه‌و وت����ی‌ "هه‌رچه‌نده‌ ب����اوه‌ڕ ناكه‌م كه‌‬ ‫شه‌ڕی‌ براكوژیی‌ له‌نێوان ئێزیدی‌‌و ئێزیدی‌‬ ‫دروس����ت ببێت‪ ،‬چونكه‌ هه‌مو هێزه‌كانی‌‬ ‫ناو ش����ه‌نگال به‌پارت����ی‌‌و په‌كه‌كه‌وه‌ زیاتر‬ ‫له‌‪%95‬یان خه‌ڵكی‌ شه‌نگالن‌و ئێزیدین"‪.‬‬ ‫ئ���ه‌و پێیوایه‌ ئه‌م ت���رس‌و دڵه‌ڕاوكێیه‌‬ ‫وایك���ردوه‌ گه‌ڕانه‌وه‌ی‌ ئ���اواره‌كان بۆ ناو‬ ‫ش���اری‌ ش���ه‌نگال خاو بێت‪ ،‬هه‌رچه‌نده‌‬ ‫نزیك���ه‌ی‌ ساڵێكیش���ه‌ ئ���ازاد ك���راوه‌‪،‬‬ ‫له‌هه‌مانكاتیش���دا ئاماژه‌ به‌چه‌ند خاڵێكی‌‬ ‫دیكه‌ش ده‌كات كه‌ هۆكاری‌ نه‌گه‌ڕانه‌وه‌ی‌‬ ‫ئێزیدییه‌كان���ن ب���ۆ ش���ه‌نگال‪ ،‬داود وتی‌‬ ‫"شه‌نگال زۆر ب ‌ێ خزمه‌تگوزارییه‌و هێشتا‬ ‫‪%45‬ی‌ روبه‌ره‌كه‌ی‌ له‌ده‌س���ت داعشدایه‌‪،‬‬ ‫خه‌ڵكی���ش متمان���ه‌ی‌ له‌ق ب���وه‌ به‌وه‌ی‌‬ ‫به‌رگری‌ لێبكرێت"‪.‬‬ ‫وتیش����ی‌ "س����ه‌ڕه‌رای‌ ئه‌وه‌ی‌ كه‌ كاتی‌‬ ‫خۆی‌ لیژنه‌یه‌ك له‌سه‌رۆكایه‌تی‌ هه‌رێمه‌وه‌‬ ‫دروس����تكرا به‌مه‌به‌س����تی‌ لێپرس����ینه‌وه‌‌و‬ ‫سزادانی‌ ئه‌وانه‌ی‌ كه‌ كه‌موكورتییان نواند‬ ‫له‌وه‌ی‌ شه‌نگال كه‌وته‌ ده‌ست داعش‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫ئێس����تا ئه‌و كه‌س����انه‌ی‌ كه‌ كه‌مته‌رخه‌م‌و‬ ‫به‌رپ����رس ب����ون له‌ش����ه‌نگال له‌كات����ی‌‬ ‫جینۆس����ایدی‌ ئێزیدییه‌كان‪ ،‬ئێس����تا نه‌ك‬ ‫لێیان نه‌پێچراوه‌ته‌وه‌و سزانه‌دراون‪ ،‬به‌ڵكو‬ ‫هه‌ندێكیان پله‌یان به‌رز كراوه‌ته‌وه‌"‪.‬‬

‫مەها‪ ..‬ژنێک بەپەرجو لەدەست داعش دەربازی بوە‬ ‫ئا‪ :‬هۆرڤان رەفعەت‬ ‫ئەوکاتەی داعش دای بەسەر شەنگالدا‪،‬‬ ‫دەستەبژێرییەکی رەگەزیی کرد‪،‬‬ ‫پیاوەکانی کوشت‌و ژنەکانی برد‪ ،‬مەها‬ ‫یەک لەو ژنانەیە کە بەڕێکەوت‌‌و دوای‬ ‫مانەوە بۆ ماوەی ‪ 10‬رۆژ‪ ،‬کەسێک‬ ‫لەناو داعشدا رزگاری دەکات‪.‬‬

‫چەند منداڵیک لەکەمپی عەربەت‬

‫رۆژی ‪3‬ی ئاب���ی ‪ 2014‬مەه���او‬ ‫خێزانەکەی س���ەریان دەس���وڕمێت کە‬ ‫لەناکاوێکدا هێزەکانی پێش���مەرگە وردە‬ ‫وردە لەو ش���ارە دەکشێنەوە‪ ،‬ئەوان لەو‬ ‫هێزانە دەپرس���ن "چی ب���وە؟ بۆ کوێ‬ ‫دەڕۆن؟" ب���ەاڵم ئەوان پێی���ان دەڵێن‬ ‫"هیچ نییەو ئێ���وە بمێننەوە"‪ .‬دوای دو‬ ‫کاتژمێر ل���ەو گفتوگۆیانە داعش دەدات‬ ‫بەس���ەریاندا‪ ،‬مەها بەئاوێنەی وت "لەو‬ ‫کات���ەدا پێش���مەرگەکان دهۆکیش���یان‬

‫تێپەڕاندبو"‪.‬‬ ‫لەبەرئ���ەوەی مەه���او مێردەکەی کە‬ ‫خاوەن���ی س���ێ منداڵ���ن‪ ،‬ئوتومبێلیان‬ ‫نابێت‪ ،‬ناتوانن خانەس���وری ش���ەنگال‬ ‫جێبهێڵن‌و دەکەونە دەس���تی داعشەوە‪،‬‬ ‫"ئێوە لەماڵەکانت���ان دەمێننەوەو ئااڵی‬ ‫سپی هەڵدەکەن" چەکدارانی داعش ئەو‬ ‫فەرمانە بەسەر ئەو خێزانانە دەکەن کە‬ ‫نەیانتوانیوە لەدەستیان هەڵبێن‪.‬‬ ‫ئەو چەکدارانە کەلوپەلە بەنرخەکانی‬ ‫ماڵی مەهاو سەرجەم ئەو خێزانە لەگەڵ‬ ‫ئاڵتون‌و پارەو ناس���نامەکانیان دەبەن‌و‬ ‫دەیانگوێزنەوە بۆ رێگای سوریاو بەرەو‬ ‫رەققە بەڕێیان دەخ���ەن‪ ،‬بەاڵم بەهۆی‬ ‫داخس���تنی ئ���ەو رێگایەوە ب���ۆ ماوەی‬ ‫هەشت رۆژ لەپشت کۆمەڵگای خانەسور‬ ‫دەمێننەوە‪.‬‬ ‫مەها درێ���ژە بەچیرۆکەکەی دەدات‌‌و‬ ‫رایدەگەیەنێ���ت کە خ���ۆی‌و منداڵەکانی‬

‫چاوەڕێب���ون بیانکوژن‌و ت���ا ئەوکاتەی‬ ‫یەکێ���ک لەچەکدارەکانی داعش لەکاتی‬ ‫بینینی گریان���ی منداڵەکاندا هەس���تی‬ ‫دەجوڵێ���ت هەلێ���ک دەقۆزێت���ەوەو‬ ‫خێزانەک���ەی مەه���او دو خێزانی دیکە‬ ‫رزگاردەکات‪ ،‬هەرچەن���دە متمانەک���ردن‬ ‫بەو کەس���ە زەحمەت بوە‪ ،‬بەاڵم ئەوان‬ ‫هیچ بژاردەیەکی دیکەیان لەبەردەس���ت‬ ‫نەبوە‪" ،‬ئەو کەس���ە سوێندی خوارد کە‬ ‫‪ 22‬خێزانی دیکەی رزگاکردوە"‪.‬‬ ‫ئەو چەکدارەی داعش بەئوتومبێلێکی‬ ‫فۆرد ئ���ەو خێزانانە کە ‪ 12‬کەس دەبن‬ ‫دەباتە ش���وێنێک کە دوات���ر مەها بۆی‬ ‫ئاشکرا دەبێت خانەسوری زێدی خۆیانە‪،‬‬ ‫لەوێ هێن���دەی نامێنێت هاواڵتییەک کە‬ ‫ئەو بە"س���یخوڕی داعش" ناوی دەبات‌و‬ ‫بەزمانەک���ەی خۆی���ان قس���ەی کردوە‪،‬‬ ‫ئاش���کرایان ب���کات‌و دوبارە رادەس���تی‬ ‫داعش���یان بکات���ەوە‪ ،‬ب���ەاڵم لەوێ���ش‬

‫ڕزگاری���ان دەبێ���ت‌و رۆژی دواتر خۆیان‬ ‫رادەس���تی گەریالکانی پەکەکە دەکەن‪،‬‬ ‫ئەوانی���ش رەوانەی دهۆکی���ان دەکەن‌و‬ ‫ئێس���تاش مەهاو خێزانەکەی لەکەمپی‬ ‫ئاش���تی ناحیەی عەربەت���ی پارێزگای‬ ‫سلێمانی دەژین‪.‬‬ ‫تا ئێس���تا لەس���ەرجەم ئەو ژنانەی‬ ‫کەوتونەت���ە دەس���ت داع���ش ‪ 2‬هەزارو‬ ‫‪ 800‬کەس رزگارک���راون‌و ‪ 3‬هەزارو ‪500‬‬ ‫کەسیش لەژێر دەستی داعشدا ماون‪.‬‬ ‫ئێستا زۆربەی ئەو خێزانانەی کە کچ‌و‬ ‫ژنەکانیان لەژێر دەس���تی داعشدا ماون‪،‬‬ ‫کێش���ەی ئەوەیان هەیە هەژارن‌و توانای‬ ‫ئەوەی���ان نییە ئەو ب���ڕە پارەیە دابین‬ ‫بک���ەن کە داعش لەبەرامبەر ئازادکردنی‬ ‫ئەواندا داوای دەکات‪.‬‬ ‫ئەم���ەش گرفتێکی گ���ەورەی بۆ ئەو‬ ‫خێزانانە دروستکردوەو لەڕوی دەرونییەوە‬ ‫لەبارەێکی خراپ‌و نائارامدان‪.‬‬

‫چیرۆكی ئه‌و ئێزیدیانه‌ی پاش ‪ 2‬ساڵ هێشتا له‌سه‌ر شاخی شه‌نگال ماونه‌ته‌وه‌‬ ‫و‪ .‬راوێژ كامه‌ران‬ ‫له‌وكاته‌دا كه‌ داعش هێرشی‬ ‫كرده‌ سه‌ر شه‌نگال‌و ژماره‌یه‌كی‬ ‫زۆر له‌ ئێزیدیه‌كان كه‌وتنه‌ ده‌ست‬ ‫ئه‌و گروپه‌ تیرۆریستیه‌‪ ،‬زیاتر له‌‬ ‫‪ 40‬هه‌زار كه‌س له‌ژن‌و منداڵ به‌ره‌و‬ ‫شاخی شه‌نگال هه‌ڵهاتن‪ ،‬به‌شێك‬ ‫له‌وانه‌ دواتر له‌شاخه‌كه‌ هاتنه‌‬ ‫خواره‌وه‌و چونه‌ كه‌مپه‌كانه‌وه‌‪،‬‬ ‫به‌اڵم ژماره‌یه‌كیشیان ماوه‌ی زیاتر‬ ‫له‌ ‪ 2‬ساڵه‌ له‌سه‌ر شاخی شه‌نگال‬

‫ماونه‌ته‌وه‌و هه‌ر له‌وێش ژیان‬ ‫به‌سه‌ر ده‌به‌ن‌و چاوه‌ڕوانی ئه‌وه‌ن‬ ‫شاره‌كه‌یان ئاوه‌دان بكرێته‌وه‌ بۆ‬ ‫ئه‌وه‌ی بێنه‌ خواره‌وه‌‪.‬‬ ‫گوڵه‌ی ژنێك���ی ئێزیدیه‌و دایكی ‪5‬‬ ‫كچ‌و ‪ 3‬كوڕه‌‪ ،‬ئ���ه‌و له‌وكاته‌دا كه‌ له‌‬ ‫‪ 8/3‬الدێكه‌یان له‌نزیك شه‌نگال كه‌وته‌‬ ‫ده‌ست داعش‪ ،‬چانسی ئه‌وه‌ی هه‌بو‬ ‫كه‌ خۆی بگه‌یه‌نێته‌ س���ه‌ر شاخه‌كه‌و‬ ‫ده‌ربازی ببێت‪ ،‬به‌اڵم به‌هۆی گه‌رماو‬ ‫نه‌بونی خواردن‌و خواردنه‌وه‌وه‌ یه‌كێك‬

‫له‌كچه‌كانی له‌باوه‌ش���ی خۆیدا گیان هێرش���ی ناوه‌ ناوه‌ی داعش بۆ سه‌ر‬ ‫له‌ده‌س���تده‌دات‪ ،‬دواتریش به‌درێژایی ش���اره‌ك ‌ه‪ ‌،‬ناتوانن بگه‌ڕێنه‌وه‌ ئه‌وێ‌و‬ ‫ئه‌م ماوه‌ی���ه‌ خ���ۆی‌و منداڵه‌كانی چاوه‌ڕوان���ی ئه‌وه‌ن بۆی���ان ئاوه‌دان‬ ‫له‌نێو خێمه‌ له‌گه‌ڵ هه‌زاران هاواڵتی بكرێته‌وه‌‪ ،‬گوڵه‌ی ده‌ڵێت "تائێس���تا‬ ‫دیك���ه‌ی ئێزیدیدا له‌س���ه‌ر هاوكاری ناتوانی���ن بگه‌ڕێینه‌وه‌‪ ،‬ب���ه‌اڵم هه‌ر‬ ‫رێكخ���راوه‌ نێوده‌وڵه‌تی���ه‌كان ژیان لێره‌ش ده‌مێنینه‌وه‌‪ ،‬ئه‌گه‌رنا بۆ كوێ‬ ‫بڕۆین؟ ئێره‌ خاكی خۆمانه‌و له‌هه‌مو‬ ‫به‌سه‌ر ده‌به‌ن‪.‬‬ ‫به‌وت���ه‌ی گوڵ���ه‌ی ئ���ه‌و له‌س���ه‌ر شوێنێكی دیكه‌ باشتره‌ بۆ ئێمه‌"‪.‬‬ ‫حاجی شارۆ یه‌كێكیی دیكه‌یه‌ له‌و‬ ‫ش���اخه‌كه‌وه‌ ده‌توانێ���ت گونده‌كه‌ی‬ ‫خۆیان ببینێت‪ ،‬به‌اڵم ئێس���تا پاش ئێزیدیانه‌ی كه‌ ماوه‌ی ‪ 2‬ساڵه‌ له‌سه‌ر‬ ‫ئ���ه‌وه‌ی له‌الی���ه‌ن پێش���مه‌رگه‌وه‌ شاخی شه‌نگال ماوه‌ته‌وه‌و هه‌ر له‌وێ‬ ‫ئازادیش كراوه‌‪ ،‬به‌ه���ۆی وێرانبون‌و ده‌ژی‪ ،‬ئ���ه‌و ئاماژه‌ی ب���ه‌وه‌داوه‌ كه‌‬

‫له‌پاش ئازادكردنی شه‌نگال چۆته‌وه‌‬ ‫ناو شاره‌كه‌‪ ،‬به‌اڵم وه‌ك خۆی ده‌ڵێت‬ ‫"ش���اره‌كه‌ به‌ته‌واوه‌ت���ی وێران بوه‌‪،‬‬ ‫هه‌ندێكجار بۆ هێنانی ئاو و هه‌ندێك‬ ‫پێداویستی دیكه‌ ده‌چینه‌وه‌ خواره‌وه‌‪،‬‬ ‫به‌اڵم ئه‌وێ هێشتا مه‌ترسیداره‌ چونكه‌‬ ‫زۆرجار له‌الیه‌ن داعش���ه‌وه‌ به‌ڕۆكێت‬ ‫بۆمب���اران ده‌كرێت‪ ،‬بۆی���ه‌ ئه‌وه‌ش‬ ‫بوەته‌ مایه‌ی ترس‌و كاتێك ده‌چینه‌‬ ‫ناو ش���اره‌كه‌وه‌ ناچاری���ن به‌خێرایی‬ ‫ئه‌وێ به‌جێ بهێڵین‌و بگه‌ڕێینه‌وه‌ بۆ‬ ‫سه‌ر شاخه‌كه‌‪.‬‬

‫مان���ه‌وه‌ی ئێزیدی���ه‌كان له‌س���ه‌ر‬ ‫ش���اخی ش���ه‌نگال له‌كاتێكدایه‌ كه‌‬ ‫ژماره‌یه‌ك���ی زۆر ل���ه‌وان ئ���اواره‌ی‬ ‫هه‌رێمی كوردستان‌و توركیاو واڵتانی‬ ‫ئه‌وروپا ب���ون‌و به‌پێی ئه‌و ئامارانه‌ی‬ ‫كه‌ حكومه‌تی هه‌رێمی كوردستانیش‬ ‫خس���تونیه‌ته‌ رو ش���اری ش���ه‌نگال‬ ‫به‌ڕێژه‌ی ‪ %80‬وێ���ران بوه‪ ،‬هه‌ربۆیه‌‬ ‫دانیشتوانه‌كه‌ی له‌س���ه‌ر شاخه‌كه‌وه‌‬ ‫له‌شاره‌ وێرانه‌كه‌یان ده‌ڕوانن‪‌.‬‬ ‫ژێدەر‪ :‬جەزیرەی ئینگلیزی‬

‫‪4‬‬

‫هەنوکە‬

‫)‪ )538‬سێشه‌مم ‌ه ‪2016/8/2‬‬

‫پارتی سوره‌ له‌سه‌ر ئه‌نجامدانی ریفراندۆم‌و الیه‌نه‌كانیش به‌ئه‌سته‌می ده‌زانن‬ ‫ئا‪ :‬بنار هیدایه‌ت‬ ‫هه‌رچه‌نده‌ مه‌سعود بارزانی جه‌ختده‌كاته‌و‌ه‬ ‫ریفراندۆم پێش واده‌ی‌ هه‌ڵبژاردنی ئه‌مریكا‬ ‫ئه‌نجام بدرێت‪ ،‬به‌اڵم الیه‌ن ‌ه سیاسییه‌كانی‬ ‫كوردستان پێیانوایه‌ "ئه‌و پرس ‌ه ده‌بێت‬ ‫ئاماده‌كاری بۆبكرێت‪ ،‬چونكه‌ پرسێكی‬ ‫گشتگیره‌و په‌یوه‌ست نیه‌ به‌الیه‌نێك یاخود‬ ‫كه‌سێكی تایبه‌ته‌وه‌"‪.‬‬ ‫پارتی‪ :‬پێش هه‌ڵبژاردنی ئه‌مریكا به‌بێ‬ ‫سه‌رۆكی په‌رله‌مان ریفراندۆم ده‌كه‌ین‬ ‫نه‌جات حه‌س���ه‌ن ئه‌ندامی سه‌ركردایه‌تی‬ ‫پارتی به‌ئاوێنه‌ ‌ی وت "مه‌س���عود بارزانی‌و‬ ‫پارتی بۆچونیان وای ‌ه ئه‌م پرس��� ‌ه خزمه‌ت‬ ‫به‌گه‌لی كوردستان ده‌كات‌و له‌و سۆنگه‌یه‌و‌ه‬ ‫بارزانی نوێن���ه‌ری خۆی نارده‌ س���لێمانی‬ ‫بۆ گفتوگۆكردن له‌س���ه‌ر ئه‌و پرسه‌‪ ،‬ئێم ‌ه‬ ‫س���ورین له‌سه‌ر ئه‌و پرسه‌‪ ،‬ئه‌مڕۆ پرۆسه‌ ‌ی‬ ‫دیموكراتی‌و هه‌ڵبژاردنیش له‌ئه‌مریكا نزیك‬ ‫ده‌بێته‌وه‌‪ ،‬الیه‌نه‌كانی دیكه‌ش له‌و بارودۆخ ‌ه‬ ‫تێده‌گه‌ن‪ ،‬هه‌موم���ان پێكه‌وه‌ پێش واده‌ ‌ی‬ ‫هه‌ڵبژاردنه‌كه‌ ریفراندۆم ئه‌نجام ده‌ده‌ین"‪.‬‬ ‫نه‌جات حه‌س���ه‌ن پێی وایه‌ پێویس���تی‬ ‫به‌ئام���اده‌كاری كۆمس���یۆن و په‌رله‌مانیش‬ ‫نی���ه‌‪ ،‬ریفران���دۆم به‌ك���ۆڕ و كۆبون���ه‌وه‌ی‬ ‫جه‌ماوه‌ریش ده‌كرێت‪ ،‬ئه‌م ‌ه ده‌نگدان نیه‌ بۆ‬ ‫هه‌ڵبژاردنی په‌رله‌مان‪ ،‬به‌خۆپیش���اندانێكی‬ ‫جه‌ماوه‌ری له‌سه‌رتاسه‌ری كوردستان ئه‌و‌ه‬ ‫دنی���ا ده‌زانێت ئه‌وه‌ بۆچونی جه‌ماوه‌ره‌‪ ،‬با‬ ‫بابه‌ته‌ك��� ‌ه ئه‌وه‌نده‌ ق���ورس نه‌كرێت‪ ،‬ئه‌م ‌ه‬ ‫هه‌موی له‌مپه‌ر دانانه‌ له‌به‌رده‌م ئه‌و پرسه‌‪،‬‬ ‫ده‌ش���ڵێت "بۆچونم وایه‌ ئه‌وه‌ پێویس���تی‬

‫به‌په‌رله‌مان نابێت‪ ،‬ئێس���تا په‌رله‌مان بونی‬ ‫هه‌ی���ه‌‪ ،‬ده‌توانن فراكس���یۆنه‌كان به‌یانێكی‬ ‫له‌سه‌ر ده‌ربكه‌ن‪ ،‬ئه‌گه‌ر سه‌رۆكی په‌رله‌مان‬ ‫نه‌بێت ئه‌م ریفراندۆمه‌ ترسناكه‌‪ ،‬وه‌اڵ ئه‌گه‌ر‬ ‫سه‌رۆكی په‌رله‌مانیش نه‌بێت ئه‌و ریفراندۆم ‌ه‬ ‫ده‌كه‌ین"‪.‬‬ ‫بزوتنه‌وه‌ی‌ گۆڕان‪ :‬ئه‌و پرسه‌ ئه‌ركی‬ ‫تاكه‌كه‌س‌و الیه‌نێكی سیاسیی نی ‌ه‬ ‫ش���ۆڕش حاج���ی وته‌بێ���ژی فه‌رم���ی‬ ‫بزوتن���ه‌وه‌ی‌ گ���ۆڕان به‌ئاوێن���ه‌ی‌ راگه‌یاند‬ ‫"كۆمیس���یۆنی بااڵی هه‌ڵبژاردن به‌ڕه‌سمی‬ ‫رایانگه‌یاند كه‌ ئاماده‌نی���ن بۆ ئه‌نجامدانی‬ ‫ریفران���دۆم‪ ،‬ئه‌و‌ه به‌و مانایه‌ نیه‌ ئێمه‌ دژی‬ ‫ریفراندۆم بی���ن‪ ،‬گۆڕان له‌گ���ه‌ڵ ده‌وڵه‌تی‬ ‫سه‌ربه‌خۆی كوردستانه‌‪ ،‬ئێمه‌ بۆ موزایه‌ده‌و‬ ‫بانگه‌شه‌ ئه‌و پرس���ه‌ ناجوڵێنین‪ ،‬جیاوازی‬ ‫گ���ۆڕان له‌گ���ه‌ڵ پارت���ی ئه‌وه‌ی��� ‌ه ئه‌وان‬ ‫به‌مه‌به‌ستی سیاسیی ده‌یكه‌ن‌و هه‌ڵوێستی‬ ‫ئێم���ه‌ش له‌گه‌ڵ ده‌وڵه‌تی س���ه‌ربه‌خۆدایه‌‪،‬‬ ‫ب���ه‌اڵم راگه‌یاندن���ی س���ه‌ربه‌خۆ ده‌وڵه‌ت‬ ‫به‌ب���ێ دروس���تكردنی پایه‌كان���ی ده‌وڵه‌ت‬ ‫موجازه‌فه‌یه‌كی ترستاكه‌"‪.‬‬ ‫حاجی ئاماژه‌ به‌وه‌ش���ده‌كات "پرسێكی‬ ‫له‌و ش���ێوه‌یه‌و ده‌وڵه‌تی سه‌ربه‌خۆ‪ ،‬ئه‌ركی‬ ‫تاكه‌كه‌س���ێك‌و تاكه‌الیه‌نێك���ی سیاس���یی‬ ‫نی���ه‌‪ ،‬پ���رس‌و ئه‌ركی هه‌مو ت���اك‌و الیه‌ن ‌ه‬ ‫سیاس���ییه‌كانه‌‪ ،‬ده‌بێ���ت هه‌موالیه‌كم���ان‬ ‫خۆمان بۆ ریفراندۆم‌و ده‌وڵه‌تی س���ه‌ربه‌خۆ‬ ‫ئاماده‌بكه‌ین‪ ،‬پایه‌كانی ده‌وڵه‌تی سه‌ربه‌خۆ‬ ‫دروستبكه‌ین"‪.‬‬ ‫به‌پێی وته‌ی‌ ش���ۆڕش حاجی ناتوانرێت‬ ‫له‌س���ه‌ر الیه‌ن���ی ته‌كنیك���ی پرۆس���ه‌ ‌ی‬

‫پرسێكی له‌و‬ ‫شێوه‌یه‌و ده‌وڵه‌تی‬ ‫سه‌ربه‌خۆ‪ ،‬ئه‌ركی‬ ‫تاكه‌كه‌سێك‌و‬ ‫تاكه‌الیه‌نێكی‬ ‫سیاسیی نیه‬ ‫ریفراندۆم قس���ه‌ بكرێت‪ ،‬كۆمسیۆن وتویان ‌ه‬ ‫ریفراندۆممان پێناكرێت‪ ،‬له‌به‌رامبه‌ردا ئێم ‌ه‬ ‫پێمانوای��� ‌ه ئه‌و پرس���انه‌ به‌ماف���ی چاره‌ ‌ی‬ ‫خۆنوس���ینه‌وه‌ پێویس���تی به‌ریفران���دۆم‬ ‫نی���ه‌‪ ،‬چونك���ه‌ ریفراندۆم پرس���ێك نی ‌ه بۆ‬ ‫دامه‌زراندنی ده‌وڵه‌تی كوردی‪ ،‬به‌ڵكو یه‌كێك ‌ه‬ ‫له‌وكارتان���ه‌ی‌ كورد ده‌ی���دات به‌كۆمه‌ڵگای‬ ‫نێوده‌وڵه‌ت���ی‪ ،‬ئای���ا ئ���ه‌م ریفراندۆمه‌ كێ‬ ‫سه‌رپه‌رش���تی ده‌كات‪ ،‬ئای���ا كۆمه‌ڵ���گای‬ ‫نێوده‌وڵه‌ت���ی‌و به‌غدا دان ب���ه‌وه‌دا ده‌نێت؟‬ ‫س���ه‌ربه‌خۆیی یه‌كێك ‌ه له‌ئامانجه‌كانی ئێمه‌‪،‬‬

‫بۆ ئه‌وه‌ی‌ ده‌وڵه‌تی س���ه‌ربه‌خۆ جێگیر بێت‬ ‫ده‌بێت هه‌ندێك له‌پایه‌كانی وه‌ك (ژێرخانی‬ ‫ئابوری پته‌و‪ ،‬هه‌ڵوێستی یه‌كگرتوی كورد‪،‬‬ ‫متمانه‌ی‌ خه‌ڵك‌و دامه‌زراوه‌ی نیش���تیمانی‪،‬‬ ‫هه‌روه‌ه���ا هێزێكی چه‌كداری نیش���تیمانی‬ ‫پشتیوانی نێوده‌وڵه‌تی) هه‌بێت"‪.‬‬

‫خه‌ڵكه‌‪ ،‬پێویس���ت ناكات ئ���ه‌و پاره‌ زۆر‌ه‬ ‫له‌سه‌ر ئه‌و پرس ‌ه خه‌رجبكرێت‪ ،‬ئه‌و پرس ‌ه‬ ‫په‌یوه‌ست ‌ه به‌په‌رله‌مانی كوردستان‌و الیه‌ن ‌ه‬ ‫سیاس���ییه‌كانه‌و‌ه هه‌یه‌‪ ،‬په‌یوه‌ندی به‌تاك ‌ه‬ ‫الیه‌نێكه‌و‌ه نیه‌ خۆی بكات به‌خاوه‌نی"‪.‬‬ ‫یه‌كێتی‪ :‬بابه‌تی ریفراندۆممان نابه‌ستینه‌و‌ه‬ ‫به‌هه‌ڵبژاردنی هیچ واڵتێكه‌وه‌‬ ‫فه‌رید ئه‌سه‌سه‌رد ئه‌ندامی سه‌ركردایه‌تی‬ ‫یه‌كێت���ی له‌وباره‌ی���ه‌و‌ه به‌ئاوێن���ه‌ ‌ی وت‬ ‫"یه‌كێتی بابه‌تی ریفراندۆمی به‌هه‌ڵبژاردنی‬ ‫هیچ واڵتێكه‌وه‌ نه‌به‌س���تۆته‌وه‌‪ ،‬ریفراندۆم‬ ‫له‌كوردس���تان بابه‌تێك���ی س���ه‌ربه‌خۆیه‌‪،‬‬ ‫په‌یوه‌ست نی ‌ه به‌هه‌ڵبژاردنی فاڵن سه‌رۆك‌و‬ ‫فاڵن واڵت‪ ،‬ده‌كرێت هه‌ركاتێك هه‌لومه‌رجی‬ ‫گونجاو هاته‌ ئاراوه‌و پێداویس���تییه‌كانی بۆ‬ ‫دابینكرا ئه‌و پرسه‌ كاری بۆ بكرێت"‪.‬‬ ‫ئه‌سه‌سه‌رد جه‌ختیش ده‌كاته‌وه‌ "نازانرێت‬ ‫بۆ بارزانی پێداگری له‌سه‌ر ئه‌و‌ه ده‌كاته‌و‌ه‬ ‫پێش هه‌ڵبژاردنی ئه‌مریكا ریفراندۆم بكرێت‪،‬‬ ‫ئایا جی���اوازی چیی ‌ه له‌پ���اش هه‌ڵبژاردنی‬ ‫ئه‌مریكا بكرێت‪ ،‬له‌م هه‌لومه‌رجه‌ی‌ ئێستادا‬ ‫ده‌رفه‌تێك ب���ۆ ریفراندۆم له‌ئارادا نیه‌‪ ،‬ئه‌م‬ ‫بابه‌ت ‌ه به‌ش���ێكی زۆری ده‌كه‌وێته‌ ئه‌ستۆی‬ ‫په‌رله‌مان���ی كوردس���تانه‌وه‌ تایاس���ایه‌كی‬ ‫تایبه‌تی ب���ۆ ده‌ربكات‪ ،‬ل���ه‌م كاته‌دا به‌بێ‬ ‫په‌رله‌مان هیچ ریفراندۆمێك نایه‌ته‌ ئاراوه‌"‪.‬‬

‫كۆمه‌ڵی ئیسالمی‪ :‬ئه‌نجامدانی ریفراندۆم‬ ‫له‌ئێستادا سه‌ركه‌وتو نیه‌‬ ‫ش���وان راب���ه‌ر بڕی���ارده‌ری ئه‌نجومه‌نی‬ ‫سه‌ركردایه‌تی كۆمه‌ڵی ئیسالمی به‌ئاوێنه‌ ‌ی‬ ‫راگه‌یاند "له‌ئێس���تادا زۆر باس له‌ریفراندۆم‬ ‫ده‌كرێت ئه‌و پرس���ه‌ مافی خۆمانه‌و الیه‌ن ‌ه‬ ‫سیاسییه‌كانیش پش���تگیری ده‌كه‌ن‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫الیه‌نه‌ سیاس���ییه‌كان پرس���یاریان له‌سه‌ر‬ ‫میكانیزم‌و كاتی ئه‌نجامدانی ریفراندۆمه‌كه‌یه‌‪،‬‬ ‫له‌ئێستادا ئه‌نجامدانی ریفراندۆم سه‌ركه‌وتو‬ ‫نیه‌‪ ،‬به‌ڵكو كارێك���ی گرنگتر هه‌یه‌ ئه‌ویش‬ ‫رێكخس���تنه‌وه‌ی‌ نێو ماڵی ك���وردو الیه‌ن ‌ه‬ ‫سیاس���ییه‌كانه‌‪ ،‬ده‌بێ���ت بارودۆخه‌ك��� ‌ه‬ ‫ئاس���ایی بكرێت���ه‌وه‌‪ ،‬ده‌بێ���ت په‌رله‌مان‌و‬ ‫ده‌زگا ش���ه‌رعییه‌كان كارا بكرێن���ه‌وه‌‪ ،‬بۆ‬ ‫ئه‌وه‌ی‌ له‌په‌رله‌مان بڕیاری له‌س���ه‌ر بدرێت‌و‬ ‫الیه‌نه‌كانی���ش پێك���ه‌و‌ه به‌ش���داری بكه‌ن‪،‬‬ ‫به‌پێچه‌وان���ه‌وه‌ ب���ه‌م ش���ێوه‌یه‌ی ئێس���تا‬ ‫كه‌نێوانی الیه‌نه‌ سیاس���ییه‌كان باش نیه‌‪،‬‬ ‫وه‌ك پێویست هانده‌رو به‌شداری ئه‌و پرس ‌ه‬ ‫نه‌كه‌ن‪ ،‬ئه‌وه‌ش ده‌بێت ‌ه مایه‌ ‌ی به‌ده‌ستهێنانی‬ ‫ده‌نگێكی كه‌م بۆ ئه‌و پرسه‌"‪.‬‬ ‫یه‌كگرتو‪ :‬پێش ریفراندۆم پێویست ‌ه‬ ‫راب���ه‌ر بۆچونی وایه‌‪ ،‬ده‌زگای هه‌ڵبژاردن‬ ‫ناكۆكی الیه‌ن ‌ه سیاسییه‌كان چاره‌سه‌ر‬ ‫ناتوانێت له‌ڕوی كات‌و پاره‌و‌ه ئه‌و پرس��� ‌ه‬ ‫بكرێت‬ ‫گرن���گ و گه‌وره‌ی��� ‌ه ئه‌نجامب���ده‌ن‪ ،‬رابه‌ر‬ ‫عوسمان كاروانی ئه‌ندامی سه‌ركردایه‌تی‬ ‫ده‌ڵێ���ت "ئێس���تا ئه‌وله‌وی���ه‌ت گوزه‌رانی یه‌كگرتو له‌سه‌ر بابه‌تی ریفراندۆم له‌ئێستادا‬

‫پێی وایه‌‪ ،‬ئه‌گه‌ر بارودۆخی ناوخۆی هه‌رێم‬ ‫چاكنه‌كرێ���ت‌و متمان ‌ه نه‌گه‌ڕێت���ه‌و‌ه بۆناو‬ ‫الیه‌نه‌ سیاسییه‌كان‌و هه‌ماهه‌نگیان له‌نێوان‬ ‫دروس���ت نه‌بێت بۆ ریفران���دۆم‪ ،‬ناتوانرێت‬ ‫ریفراندۆم ئه‌نجام بدرێت‪ ،‬چونك ‌ه ئه‌و پرس ‌ه‬ ‫گش���تگیره‌و په‌یوه‌ندی به‌واڵتان���ی زلهێزو‬ ‫ئیقلیمیه‌وه‌ هه‌یه‌‪.‬‬ ‫كاروانی به‌ئاوێنه‌ ‌ی وت "ئه‌گه‌ر بمانه‌وێت‬ ‫ریفران���دۆم ئه‌نجام بدرێ���ت ده‌بێت ده‌زگا‬ ‫نیش���تیمانییه‌كان كارابن‪ ،‬متمانه‌ی‌ الیه‌ن ‌ه‬ ‫سیاس���ییه‌كان پته‌وبكرێ���ت‪ ،‬س���ه‌روه‌ری‬ ‫راگه‌یاندن���ی ریفراندۆم نابێت هیچ الیه‌نێكی‬ ‫سیاسیی ئه‌وه‌ی‌ مه‌به‌ست بێت ته‌نها بۆخۆی‬ ‫بگه‌ڕێته‌وه‌‪ ،‬ده‌بێت هه‌ر الیه‌نێكی سیاسیی‬ ‫به‌پێی قورسایی خۆی پیرۆزی ئه‌و بابه‌ته‌ ‌ی‬ ‫به‌ربكه‌وێت"‪.‬‬ ‫ئ���ه‌و ئه‌ندامه‌ی‌ س���ه‌ركردایه‌تی یه‌كگرتو‬ ‫ئاماژ‌ه به‌وه‌ش���ده‌كات "پرس���ی ریفراندۆم‬ ‫دوای پرس���ی یه‌كالیی كردنه‌وه‌ی‌ نێوماڵی‬ ‫ك���ورد بوروژێنرێت‌و الیه‌نه‌ سیاس���ییه‌كان‬ ‫له‌سه‌ر یه‌ك مێز كۆببنه‌وه‌‪ ،‬ریفراندۆم مافی‬ ‫خه‌ڵكی كوردستانه‌و هیچ الیه‌نێك بۆی نی ‌ه‬ ‫موزایه‌ده‌ به‌س���ه‌ر الیه‌نه‌كانی تره‌و‌ه بكات‬ ‫له‌س���ه‌ر ئه‌نجامدانی ریفران���دۆم‪ ،‬به‌اڵم به‌و‬ ‫ئیراده‌یه‌ی‌ ئێستای نێوماڵی كورد ئه‌سته‌م ‌ه‬ ‫ئه‌و كار‌ه بكرێت"‪.‬‬ ‫هه‌رچه‌ن���ده‌ له‌زۆرین���ه‌ی‌ په‌یامه‌كان���ی‬ ‫بارزان���ی ب���اس له‌ئه‌نجامدانی ئه‌و پرس��� ‌ه‬ ‫ده‌كات‪ ،‬به‌ب���ڕوای كاروان���ی‪ ،‬بارزانی هه‌ر‬ ‫مه‌به‌س���تێكی هه‌بێت له‌وروژاندنی پرس���ی‬ ‫ریفراندۆم‪ ،‬ده‌بێت له‌به‌رژه‌وه‌ندی كوردستان‬ ‫بێت‪ ،‬ئه‌گه‌ر به‌و مه‌به‌س���ت ‌ه نه‌بێت ناتوانین‬ ‫ریفراندۆم ئه‌نجام بده‌ین"‪.‬‬

‫کامپی مەخمور یان گوڵی مەخمور؟‬

‫چەند گەنجێک لە کەمپی مەخمور‬ ‫رێبوار رەشید‬ ‫هاوسەرۆکی کۆنگرەی نەتەوەیی کوردستان‬ ‫ڕۆژی هەیین���ی ‪ ٢٠١٦/٧/٢٩‬لەگەڵ دو‬ ‫هاوڕێدا سەردانی "کامپی مەخمور" م کرد‪.‬‬ ‫یەکێک لەو دو هاوڕێیە چەند ساڵێکی ژیانی‬ ‫لەوێ بەسەر بردوە‪.‬‬ ‫بەس���ەر هات���ی "کامپ���ی مەخم���ور"‬ ‫دورودرێژەو جێی ئێرە نییە‪ .‬ئەو کوردانەی‬ ‫باکور ک���ە لەس���ەرەتای نەوەدەکاندا بەر‬ ‫ش���ااڵوی داگیرکەریی‌و فاشیستیی تورکیا‬ ‫کەوتن ناچاربون زێدی خۆیان بەجێ بهێڵن‪.‬‬ ‫لەجیاتی ئەوەی بەرەو قواڵیی تورکیا بۆ ناو‬ ‫ئەناتۆلیای ناوەڕاست‌و خوارو بڕۆن‪ ،‬رویان‬ ‫لەباشور کرد‪ .‬راستە زێد هەمیشە شیرینە‪،‬‬

‫بەاڵم باشوریش بۆ ئەوان هەر زێد بو‪ .‬لەناو‬ ‫باش���وردا چەندین جار جێگۆڕکێیان پێکرا‪.‬‬ ‫ئەوانەی ئێس���تا لە"کامپ���ی مەخمور" ـن‬ ‫لە‪ ١٩٩٨/٥/٢٥‬لەوێ نیشتەجێ کران‪.‬‬ ‫دەش���تی مەخم���ور س���ەحرایەکی کاکی‬ ‫بەکاکییە‪ ،‬دەشتێکی وشک دور لەئاوەدانیی‪.‬‬ ‫لەماوەیەکی کەمدا ئەو کوردانەی باکور ئەو‬ ‫سەحرا چۆڵەوانییەیان ئاوەدان کردوەتەوەو‬ ‫تیایدا ژیانیان دەست پێ کردوە‪.‬‬ ‫ئەوڕۆ لە"کامپی مەخمور" کە من پێمخۆشە‬ ‫پێی بڵێم "گوڵ���ی مەخمور" دوانزدە (‪)١٢‬‬ ‫هەزار کەس دەژین‪ .‬لەو ماوەیەدا نەوەیەکی‬ ‫ن���وێ لە"گوڵ���ی مەخم���ور" لەدایک بون‪.‬‬ ‫لەنێوان بەسااڵنچوان‌و مندااڵنی زەردوسوردا‬ ‫دانیشتویەکی تەمەن جیاواز هەیە‪.‬‬ ‫ئێس���تا دانیش���توانی "گوڵ���ی مەخمور"‬ ‫خۆیان ئاوەدانییەکە بەڕێوە دەبەن‪ .‬خاوەنی‬

‫پێنج باخچەی س���اوایان‪ ،‬پێنج خوێندنگای‬ ‫سەرەتایی‪ ،‬دو ئامادەیی‌و پەیمانگاو شوێنی‬ ‫دیکەی فێرکردنن‪ .‬بەش���ێکی مامۆستایان‬ ‫دەرچ���وی پەیمانگاو زانکۆکانی باش���ورن‌و‬ ‫دوب���ارە گەڕاونەتەوە ئەوان���ی دیکە فێری‬ ‫زانست دەکەن‪ .‬لەناو ماڵەکان‌و لەدەرەوەو‬ ‫لەچ���واردەوری ئاوەدانییەک���ە درەختیان‬ ‫ناشتوەو باخی میوەیان پێگەیاندوە‪.‬‬ ‫بەپێچەوانەی ئەو بارودۆخە لەڕەشبینیی‌و‬ ‫ل���ەژاوەژاو و راکەڕاک���ی ب���ێ ئامان���ج کە‬ ‫سەرانس���ەری باش���وری تەنیوە‪ ،‬لە"گوڵی‬ ‫مەخم���ور" خەڵکانێک لەژن‌و پیاو و لەکچ‌و‬ ‫کوڕ دەبینیت ک���ە دەم بەپێکەنین‪ ،‬لەروی‬ ‫سیاس���ییەوە هۆش���یار‪ ،‬بەئ���اگا لەدۆخی‬ ‫سیاسیی تەواوی کوردستان‪ ،‬تینوی باسی‬ ‫سیاسیی‌و تامەزرۆی بیستنی شتی نوێن‪ .‬الی‬ ‫ئەوان دەستەواژەی "رۆژهەاڵت"و "باشور"و‬ ‫"باکور"و "رۆژئاوا" کولتورەو کوردی ئێراق‌و‬ ‫ئێران‌و تورکیاو س���وریا لەمێ���ژە نەماوە‪.‬‬ ‫بەکاوەخۆ گ���وێ رادەدێرن‌و کورت‌و پوختە‬ ‫وەاڵم دەدەنەوە‪ .‬زاریان کانیاوی هۆشیاریی‬ ‫سیاسییەو زمانیان پوختەو بێگرێیە‪.‬‬ ‫بەهەشت سەد (‪ )٨٠٠‬خانەوادەی "گوڵی‬ ‫مەخمور" پێکەوە تائێستا یەک (‪ )١‬هەزار‬ ‫گیانبەختکەری���ان داوە‪ .‬لەمۆزەخان���ەی‬ ‫گیانفی���داکاران ک���ە بریتیی���ە لەهۆڵێکی‬ ‫گ���ەورەی خاوێن و رازاوە بەڕیز وێنەی ئەو‬ ‫گیانبەختکردوانەی���ان بەدرێژایی دیوارەکان‬ ‫هەڵواس���یوە‪ .‬میوان دەکەوێتە نێو ئامێزی‬ ‫هەزار گیانبەختکردوە‪ .‬وێنەکان بەتەمەن‌و‬ ‫بەجێندەر نە بەپلەی تێکۆشان ریز نەکراون‪،‬‬ ‫بەڵک���و هەروا بەو ش���ێوەیەی ک���ە هاتون‬ ‫دانراون‌و بەش���ێوەیەکی سروشتی تێکەڵن‪.‬‬ ‫دایکانی گیانبەختکردوان‌و پاکڕەوانان دێن‬ ‫بۆ خزمەتی میوانان‌و باسی ژیانی خۆیان‌و‬ ‫مێژوی کوردس���تان‌و ئ���ارەزو و ئامانجیان‬ ‫دەکەن‪ .‬بۆت باس دەکەن کە لەدەستدانی‬ ‫خۆشەویستان بەئازارە‪ ،‬بەاڵم سەرکەوتنی‬ ‫کوردستان‌و بەختەوەریی گەل گرینگترە‪.‬‬ ‫هیچ باس���ێکی شەخسیی‌و هیچ گازەندەو‬ ‫گلەییەکی شەخسیی نابیستیت‪ .‬باس باسی‬ ‫مێژوی تێکۆش���ان‌و کۆڵنەدان‌و بەرخۆدان‌و‬ ‫خوشکایەتیی‌و برایەتییە‪ .‬ئەو دامەزراوانەی‬ ‫ک���ە هەن دامەزراوەی جیددیی سیاس���یی‌و‬ ‫کۆمەاڵیەتی‌و کولتوری���ی‌و ئابوریین‪ .‬هەمو‬ ‫فەنکس���یۆنی خۆیان هەیە‪ ،‬بەدیس���پلینن‌و‬ ‫بەپێی پرینس���یپ کار دەکەن‪ .‬لەوێ ژنان‪،‬‬ ‫بێ ل���ەوەی خاوەن���ی ئەکادیمیای خۆیانن‬ ‫بەناوی "ئەکادیمیای ژنان" هەروەها خاوەنی‬ ‫"پەیمانگای ئیشتار" ن کە هەروەها پرسی‬ ‫ژن���ان پێش دەخات‌و لەهەمو ئەنجومەنێکی‬ ‫ئاوادانیەک���ەدا بەش���دارن‌و خۆیش���یان‬ ‫ئەنجومەنی ژنانیان هەیە‪.‬‬ ‫بەشی تۆمارکردنی گۆرانیی‪ ،‬بەشی کاری‬ ‫هونەریی موزیک‪ ،‬بەش���ی کاری مندااڵن بۆ‬ ‫بەرهەمی تەلەڤیزیۆن‌و هتاد هەیەو هەروەها‬ ‫ی���ەک ش���انۆی گەورەیان بۆ نمایش���نامەو‬ ‫چاالکیی هونەریی دەرەوە س���از کردوە کە‬

‫کچێک خەڵکی‬ ‫دەڤەری سلێمانییە‬ ‫ئەوی دیکە خەڵکی‬ ‫رۆژهەاڵتە‪ ،‬یەکێکی‬ ‫تر بەپێکەنینەوە‬ ‫دەڵێت منیش‬ ‫"مەریوان"و دوانی تر‬ ‫باکوریین‌و هی دیکە‬ ‫رۆژئاوایی‪ .‬هەمویان‬ ‫لەیەک دەڕوانن‌و‬ ‫پێدەکەنن‌و دەڵێن ئێرە‬ ‫کوردستانێکی بچوکە‬ ‫بەڕاستیی شایانی بینینە‪.‬‬ ‫دەگوترێ���ت ک���ە "گوڵ���ی مەخم���ور"‬ ‫نمونۆکەیەک���ی مۆدێل���ی بەڕێوەبردن���ی‬ ‫خۆسەریی دیموکراتیکەو کۆشی پەروەردەی‬ ‫کانتۆنەکانی رۆژئاوای���ە‪ .‬خۆیان بەخەندەو‬ ‫پێکەنینەوە دەڵێن‪ :‬بەاڵم ئێستا کانتۆنەکان‬ ‫ل���ەروی جوگرافییەوە زۆر گەورەنو چەندین‬ ‫ملیۆن ک���ەس لەخۆ دەگ���رن‌و ئیمکانیاتی‬ ‫زیاتریان هەیەو دەبێت نمونەی زۆر باش���تر‬ ‫بن لەئێمە‪.‬‬ ‫لەسەردانی "گوڵی مەخمور" دەرفەتت بۆ‬ ‫دەڕەخسێت سەردانی ماڵی برینداران بکەیت‪.‬‬ ‫ماڵی برینداران دو بەشن‪ ،‬یەکێکیان تایبەتە‬ ‫بەکوڕان‌و پی���اوان‌و ئەویدیکەیان بەکچان‌و‬ ‫ژنان‪ .‬هۆی جیاکردنەوەکە ئەوەیە کە لەبەر‬ ‫دۆخی برینداران‌و پێداویستیەکانیان ناکرێت‬ ‫ژنان‌و پیاوان پێکەوە بن‪.‬‬ ‫ئێمە رۆژانە دەبیس���تین کە پێشمەرگەو‬ ‫گەریالو یەکینەکانی پاراس���تنی گەل گیان‬ ‫بەخت دەکەن‪ .‬بەداخەوە مەرگی ناوەخت‌و‬ ‫ناح���ەق بوە بە بەش���ێک لەژیانی رۆژانەی‬ ‫خەڵکی کوردس���تان‌و بەو ش���ێوەیەش بوە‬ ‫بە بەش���ێکی گەورە لەئەدەبی سیاس���یی‌و‬ ‫وێژەیی‌و ش���یعرو گۆرانیی‌و هاوارو فەغانی‬ ‫ناو پرسەکان‪.‬‬ ‫بەاڵم بینینی برینداران هەس���تێکی تەواو‬ ‫جیاواز دەدات‪ .‬ئەو ک���چ‌و کوڕانە دەبینیت‬ ‫کە بەهەناس���ەیەک لەمەرگ���ەوە دور بون‌و‬ ‫ئێس���تا بەرامبەرت دادەنیشن‌و پێدەکەنن‪،‬‬ ‫چایی‌و ئاوت بۆ دەهێنن‌و باسی کوردستان‌و‬

‫خەبات‌و تێکۆش���انت بۆ دەکەن‪ .‬ئەو کچ‌و‬ ‫کوڕانە دەبینیت کە لەباشترین تەمەنی ژیاندا‬ ‫ئەندامێکی لەشیان هەڵگیراوە‪ .‬کچانێک کە‬ ‫چاوێکیان ی���ان الیەکی روخس���اریان یان‬ ‫دەست‌و القێکیان یان پشتیان پێکراوە‪.‬‬ ‫لەوێ کوردس���تانێکی بچ���وک دەبینیت‪.‬‬ ‫لەژمارەیەکی دە کەسیی برینداراندا کچێک‬ ‫خەڵکی دەڤەری سلێمانییە‪ ،‬یەکێک سەروتر‪،‬‬ ‫ئەوی دیکە خەڵکی رۆژهەاڵتە‪ ،‬یەکێکی تر‬ ‫بەپێکەنینەوە دەڵێت منی���ش "مەریوان"و‬ ‫دوانی تر باکوریی���ن‌و هی دیکە رۆژئاوایی‪.‬‬ ‫هەمویان لەیەک دەڕوانن‌و پێدەکەنن‌و دەڵێن‬ ‫ئێرە کوردستانێکی بچوکە‪.‬‬ ‫س���ەرەڕای نەبون���ی سەرپەرس���تیاریی‬ ‫دروس���ت‪ ،‬نەبونی دەرمان‌و پێداویس���تیی‌و‬ ‫ئامڕازی پێویست‪ ،‬بەوپەڕی ورەی بەرزەوە‪،‬‬ ‫بەوپەڕی گەش���بینیی‌و باوەڕبەخۆبونەوە‪،‬‬ ‫لەگەرمای���ی خۆشەویس���تیی نیش���تیمان‌و‬ ‫ئەرک���ی ئازادیخوازان���ەدا نایانەوێ���ت هیچ‬ ‫باسێکی شەخسیی بکەن‪.‬‬ ‫لەوەاڵم���ی داواو ئارەزوی شەخس���یاندا‪،‬‬ ‫وەاڵمی���ان ئەوەب���و ک���ە یەکیەت���ی ن���او‬ ‫کوردان پتەوتربێ���ت‪ ،‬کە رێز لەخانەوادەی‬ ‫گیانبەختک���ردوان بگیرێت‪ ،‬ک���ە هاوکاری‬ ‫پێش���مەرگەو گەری�ل�ا بکرێ���ت‪ ،‬ک���ە گەل‬ ‫خ���ۆی بەخاوەن���ی هێ���زی پێش���مەرگەو‬ ‫گەریال نیش���ان بدات‪ ،‬کە م���ل بۆ داواکانی‬ ‫داگیرک���ەران نەدەن‪ ،‬کە لەناو یەکدا هاوڕێ‬ ‫بن‪ ،‬ک���ە ڕێز لەئ���ارەزو و ویس���تی ژنانی‬ ‫کورد بگیرێت‌و س���نورو میچیان لێ تەسک‬ ‫نەکرێت���ەوە‪ .‬یەکێکیان بەتایبەتیی هەواڵی‬ ‫باش���ور دەپرس���ێت‌و دەڵێت دەبێت باشور‬ ‫بەهێ���ز بکرێت‪ ،‬دەبێت ئەو دەس���تکەوتانە‬ ‫بپارێزرێ���ن‌و گەورەتر بکرێن‪ .‬یەکێکی دیکە‬ ‫هەواڵی دۆخی کرێکاران لەباشور دەپرسێت‌و‬ ‫هاوڕێیەکی تەنیش���تی باس���ی پێشکەوتنی‬ ‫ئابوریی‌و دۆخی کارەباو ئاو دەپرسێت‪.‬‬ ‫بەرپرسی ماڵی بریندارانی ژنان خانمێکە‬ ‫بەدەم زەردەخەنەو توندوتۆڵییەکی ژنانەی‬ ‫شۆڕشگێڕەوە باسی دۆخی بریداران‌و ورەو‬ ‫تاقەتیان دەکات‌و دەڵێت گلەییمان لەباشور‬ ‫نییە‪ ،‬سپاس���ی هەمو ئەو دکتۆرو سستەرو‬ ‫برینپێ���چ‌و نەخۆش���خانانە دەکەی���ن ک���ە‬ ‫هەمیش���ە یارمەتیمان دەدەن‌و هاوکارمانن‪.‬‬ ‫لەهەندێک دکتۆری دەڤەری سلێمانیی زۆر‬ ‫رازیین‌و دەڵێن بەداخەوە تائێس���تا زۆرێک‬ ‫لەو هەڤااڵنەی دەبردرێنە دهۆک‪ ،‬بۆ نمونە‬ ‫بۆ چارەس���ەری برینداریی دەست‪ ،‬مست‌و‬ ‫پێ‌و الق‪ ،‬ئ���ەو ئەندامانەیان دەبڕدرێنەوە‪.‬‬ ‫بەزەردەخەنەوە دەڵێت بێگومان وردەوردە‬ ‫خەریک���ی کۆکردنەوەی ئام���ارو تۆمارین‪،‬‬ ‫ب���ۆ ئ���ەوەی بزانین ب���ۆ ل���ەوێ وایەو بۆ‬ ‫نمونە لەس���لێمانی لەجیاتی بڕینەوە‪ ،‬دێن‌و‬ ‫بریندارەکان نەشتەرگەریی‌و تیمار دەکەن‌و‬ ‫پێم���ان دەڵێن تادەکرێ���ت زو بیانگەیەننە‬ ‫المان‪ .‬هێشتا نازانین ئەو روداوانەی دهۆک‬ ‫نەزانینە‪ ،‬ئەنقەستە یان رێککەوت‪ .‬خۆیان‬ ‫دەڵێن لێکۆڵینەوە دەکەن‪ ،‬دیارە هەر جێی‬

‫نیگەرانییە‪.‬‬ ‫لەدیداری ئەو کوڕان‌و خانمە تێکۆشەرانەدا‬ ‫تێبینییەک زۆر ناڕەحەتی کردم‪.‬‬ ‫جیاوازییەکی گ���ەورە لەنێوان بریندارانی‬ ‫پێشمەرگەو گەریال یان یەکینەکاندا هەیە‪.‬‬ ‫پێش���مەرگە کاتێک بریندار دەبێت هەست‬ ‫دەکات باش���ور ماڵی خۆیەتی‪ ،‬دەسەاڵت‌و‬ ‫س���اختارێک هەیە ئەوەی بۆ دەسەلمێنێت‪،‬‬ ‫هەروەه���ا بەپێ���ی یاس���ا کەرت���ی تیمارو‬ ‫تەندروس���تیی باش���ور ناچارە بەباشترین‬ ‫ش���ێوەی گونج���او تیم���اری برینداران���ی‬ ‫پێش���مەرگە بکات‪ .‬لێرە کوڕان‌و کچان کە‬ ‫زەرەری زۆر گەورەیان بینیوە‪ ،‬لەبەش���ێکی‬ ‫گەورەی خزمەتگوزاریی دورن‪ .‬هەندێکیان‬ ‫ه���ەر تیماری���ش ناکرێ���ن‪ .‬دەرمانی���ان‬ ‫کەم���ە‪ ،‬بەتایبەتیی دەرمانی ئازارش���کێن‌و‬ ‫هەوکردن‪.‬‬ ‫لەدڵ���ی خۆم���دا دەڵێم‪ :‬لەناوەڕاس���تی‬ ‫نیش���تیمانی خۆیان���دا وەک���و قاچاخچی‌و‬ ‫ب���ەدکار مامەڵەیان لەگەڵ دەکرێت‪ .‬دەڵێی‬ ‫تاوانێکیان ئەنجام داوە‪ .‬لەگەڵ ئەوەشدا هەر‬ ‫دەم بەخەندەو دڵ پڕ لەهیواو بەخۆباوەڕن‪.‬‬ ‫بێ هیچ گومانێ���ک بیردەکەیتەوە‪ :‬ئەمانە‬ ‫پەروەردەی چ بیرو هزرێکن؟‬ ‫ئەم پاڵەوانان���ە دەبا مەدالیای تایبەتیی‬ ‫بۆ بریندارانیان پێ ببەخشرێت‌و پەیتا پەیتا‬ ‫بۆ دیدەنیی‌و س���ەردانیان س���ەرە بگیرایە‪.‬‬ ‫بەداخ���ەوە خەڵکێک پەروەردەی باش���ی‬ ‫سیاسیی نەبن‌و هۆشیار نەکرێنەوە‪ ،‬ناتوانن‬ ‫لەزەت‌و چێژ لەبینینی باشترین‌و جوانترین‬ ‫لەدیدەنیەکانی واڵتی خۆیان وەربگرن‪.‬‬ ‫بەش���ی کۆتاییم لەمەبەس���تی ئەم وتارە‬ ‫ئەوەی���ە کە وەکو هاوس���ەرۆکی کۆنگرەی‬ ‫نەتەوەی���ی کوردس���تان داوای برایان���ەو‬ ‫خوش���کایانەو هاوڕێیانەو هاونیشتیمانیانە‬ ‫لەهەم���و حزب‌و ڕێکخراوەیەکی پیش���ەیی‌و‬ ‫مەدەنی���ی‪ ،‬لەگۆرانیبێژانی نیش���تیمانیی‪،‬‬ ‫لەش���انۆکاران‌و لەهونەرمەندان���ی جیاواز‪،‬‬ ‫لەڕۆژنامەوانان‌و میدیاکاران‌و لەچاالکوانانی‬ ‫سیاس���یی‌و دیموکراس���یی‪ ،‬بەتایبەتی���ی‬ ‫ژن���ان‪ ،‬لەمامۆس���تایانی ئایین���ی‌و هەمو‬ ‫ئەوان���ەی ک���ە نیش���تیمانی خۆیان خۆش‬ ‫دەوێت‪ ،‬کە هەیئەت دروس���ت بکەن‌و بچن‬ ‫بۆ س���ەردانی "گوڵی مەخمور"‪ .‬با بەچاوی‬ ‫خۆیان ئاوەدانییەک‪ ،‬ژیانێک لەسەربەرزیی‬ ‫کوردایەتی���ی‌و مرۆڤایەتیی بەچاوی خۆیان‬ ‫ببین���ن‪ .‬ببینن کە ژنان‌و پیاوان چۆن ژیان‬ ‫دەکەن‌و چۆن خۆیان رێک خستوە‪.‬‬ ‫ئەوان بەدەمی خۆیان دەڵێن کە خۆشترین‬ ‫شت ئەوەیە سەردانیان بکرێت‪.‬‬ ‫هی���وادارم بەڕێزانێک���ی بەئەژمار بەپیر‬ ‫داواکەمەوە بێن‌و بۆ س���ەردانی دانیشتوانی‬ ‫"گوڵی مەخمور" بچن‪.‬‬ ‫ل���ەوێ م���رۆڤ دەبین���ن کە ئی���رادەی‬ ‫بەخۆباوەڕیی مندااڵنێکی پەروەردە کردوە‬ ‫کە بەنیگایەکی دواڕۆژپەروەرو گەشبینەوە‬ ‫لێت دەڕوان���ن‌و لەبێدەنگییدا پێت دەڵین‪:‬‬ ‫بەخیر بێن کە ئێمەتان بینییەوە!‬

‫تایبه‌ت‬

‫)‪ )538‬سێشه‌مم ‌ه ‪2016/8/2‬‬

‫ ‬

‫هه‌مو شتێک له‌باره‌ی کوردستان‌و عێراقه‌وه‌‬

‫‪www.niqash.org‬‬

‫‪7‬‬

‫ئه‌م الپه‌ڕه‌یه‌ به‌سپۆنسه‌ری رێکخراوی‬ ‫راگه‌یاندن له‌هه‌ماهه‌نگی‌‌و گواستنه‌وه‌‪،‬‬ ‫ئه‌کادیمیای راگه‌یاندنی ئه‌ڵامنی‬

‫ویالیه‌تی‌ فورات‪ ..‬قه‌اڵ پۆاڵینه‌كه‌ ‌ی داعش‌و دوا ده‌رفه‌تی‌ مانه‌وه‌یان‬ ‫نقاش‪ ،‬موسته‌فا حه‌بیب‬ ‫ویالیه‌تی‌ فورات كه‌ ده‌كه‌وێته‌ س����ه‌ر س����نور ‌ی‬ ‫عێراق‌و س����وریا‪ ،‬بووه‌ته‌ شوێنی‌ كۆبوونه‌وه‌ی‌‬ ‫داعش����ه‌ دۆڕاوه‌كان‌و به‌غدادی‌ رابه‌ریان‪ ،‬دوای‌‬ ‫ئه‌وه‌ی‌ زۆربه‌ی‌ ناوچه‌ گرنگه‌كانیان له‌ده‌ستدا‪.‬‬ ‫یه‌كش����ه‌ممه‌ی‌ راب����ردوو ده‌زگای‌ هه‌واڵگری‌‬ ‫س����ه‌ربازی‌ عێ����راق ئه‌نجامدان����ی‌ هێرش����ێك ‌ی‬ ‫ئاسمانی‌ بۆ س����ه‌ر شاری‌ (قائیم)ی‌ خۆرئاوای‌‬ ‫ئه‌نب����ار راگه‌یان����د‪ ،‬له‌و هێرش����ه‌دا ژماره‌یه‌ك‬ ‫له‌س����ه‌ركرده‌كانی‌ داعش ك����وژران له‌نێویاندا‬ ‫ئه‌بو حارس راوی‌ به‌رپرس����ی‌ ئاسایشی گشتی‌‬ ‫ویالیه‌تی‌ فورات‪ ،‬ئه‌مه‌ یه‌كه‌مجار نییه‌‪ ،‬به‌ڵكو‬ ‫هه‌موو جاره‌كانی‌ تر هێرشی‌ ئاسمانی‌ عێراق‌و‬ ‫ئه‌مه‌ریكا بۆ سه‌ر ئه‌م ناوچه‌یه‌ كوژرانی‌ گه‌وره‌‬ ‫به‌رپرسانی‌ داعشی‌ لێده‌كه‌وێته‌وه‌‪.‬‬ ‫له‌مانگی‌ ئابی‌ س����اڵی‌ ‪ 2014‬داعش جیهانی‌‬ ‫تووش����ی‌ سه‌رس����وڕمان كرد كاتێك س����نوری‌‬ ‫س����ایكس پیكۆی‌ هه‌ڵوه‌ش����انده‌وه‌و سه‌نگه‌ره‌‬ ‫خۆڵینه‌كان����ی‌ نێوان عێراق‌و س����وریای‌ تێكدا‪،‬‬ ‫ه����ه‌ر له‌وێ����ش ناوچه‌یه‌ك����ی‌ نوێ����ی‌ راگه‌یاند‬ ‫به‌ن����اوی‌ "ویالیه‌ت����ی‌ ف����ورات" كه‌ له‌ش����اری‌‬ ‫بوكه‌مالی‌ س����ورییه‌وه‌ ده‌س����ت پێ����ده‌كات تا‬ ‫ده‌گاته‌ ش����اری‌ قائیمی‌ عێراقی‌‪ ،‬ئه‌وێ‌ بووه‌ته‌‬ ‫به‌هێزتری����ن ناوچ����ه‌ی‌ داعش به‌ه����ۆی‌ پێگه‌‬ ‫جوگرافییه‌كه‌یه‌وه‌‪.‬‬ ‫له‌وكاته‌وه‌ ش����اری‌ قائیم له‌س����ه‌ر نه‌خشه‌ی‌‬ ‫روماڵی‌ راگه‌یاندنه‌كان ونبوو‪ ،‬له‌به‌رئه‌وه‌ی‌ هیچ‬ ‫كه‌س زانیاری‌ ده‌س����ت نه‌ده‌كه‌وت له‌سه‌ر ئه‌و‬ ‫ش����اره‌ چه‌په‌كه‌‪ ،‬جگه‌ له‌و زانیاریانه‌ی‌ داعش‬ ‫خۆی‌ له‌رێی‌ وێنه‌و ڤیدیۆكانه‌وه‌ باڵویده‌كرده‌وه‌و‬ ‫له‌س����ێداره‌دانی‌ چه‌ندین كه‌س����ی‌ پیشانده‌دا‪،‬‬ ‫له‌و رێیه‌وه‌ به‌شێك له‌ش����ه‌قام‌و باڵه‌خانه‌كانی‌‬ ‫شاره‌كه‌ ده‌رده‌كه‌وتن‪.‬‬ ‫یه‌كێك له‌و كه‌سانه‌ی‌ پێشتر له‌شاری‌ قائیم‬ ‫بووه‌و دوای‌ چه‌ند هه‌فته‌یه‌ك توانیوێتی‌ به‌ره‌و‬ ‫هه‌رێمی‌ كوردس����تان هه‌ڵبێ����ت به‌"نیقاش"ی‌‬ ‫وت "هێشتا ئه‌و س����اته‌ تۆقێنه‌ره‌م بیرماوه‌‪..‬‬ ‫یه‌كێك له‌چه‌كدارانی‌ داعش چووه‌ ناو مزگه‌وتی‌‬ ‫گه‌وره‌ی‌ ش����اره‌كه‌وه‌و به‌ده‌نگی‌ ب����ه‌رز له‌رێی‌‬

‫بڵندگۆكان����ه‌وه‌ هاواری‌ ك����رد‪ ..‬ئه‌ی‌ خه‌ڵكین ‌ه‬ ‫ده‌توانن به‌بێ‌ پاسپۆرت بچنه‌ سوریاوه‌‪ ،‬چونكه‌‬ ‫به‌پشتیوانی‌ خوا توانیمان ئه‌و سنوره‌ الببه‌ین‬ ‫كه‌ خاچپه‌رست‌و بێباوه‌ڕان كێشاویانه‌"‪.‬‬ ‫داعش ئ����ه‌م ناوچه‌ی����ه‌ی‌ كردووه‌ته‌ پێگه‌ی‌‬ ‫نهێن����ی‌ س����ه‌ركرده‌كانی‌‌و چه‌ندی����ن كارگه‌ی‌‬ ‫دروستكردنی‌ بۆمبی‌ هه‌یه‌‪ ،‬هه‌ر له‌وێ‌ پێشوازی‌‬ ‫له‌و كه‌س����انه‌ ده‌كرێت كه‌ ده‌چن����ه‌ ریزه‌كانی‌‬ ‫داعش����ه‌وه‌‌و گرنگترین سه‌ربازگه‌كانیشی‌ هه‌ر‬ ‫له‌وێی����ه‌‪ ،‬له‌م ش����اره‌ س����ه‌ركرده‌كانی‌ داعش‬ ‫كۆده‌بنه‌وه‌ بۆ گفتوگۆ له‌باره‌ی‌ ده‌وڵه‌ته‌كه‌یان‬ ‫له‌عێ����راق‌و ش����ام‪ ،‬وه‌ك ئه‌وه‌ی‌ ئه‌فس����ه‌رێكی‌‬ ‫گه‌وره‌ی‌ ده‌زگای‌ هه‌واڵگری‌ سه‌ربازیی‌ عێراقی‌‬ ‫ئاماژه‌ی‌ پێده‌كات‪.‬‬ ‫ئه‌و ئه‌فس����ه‌ره‌ كه‌ خۆی‌ داوایكرد به‌هۆكاری‌‬ ‫ئه‌من����ی‌ ن����اوی‌ باڵونه‌كرێت����ه‌وه‌ به‌"نیقاش"ی‌‬ ‫وت "به‌پێ����ی‌ ئ����ه‌و راپۆرت����ه‌ هه‌وڵگرییان����ه‌ی‌‬ ‫له‌س����ه‌رچاوه‌ تایبه‌ته‌كانه‌وه‌ پێمان گه‌یشتووه‌‪،‬‬ ‫خ����ودی‌ ئه‌بوبه‌كر به‌غدادی‌ چه‌ند مانگێكه‌ له‌و‬ ‫نه‌وچه‌یه‌دایه‌‪ ،‬نه‌ك له‌موسڵ‌و ره‌ققه‌‪ ،‬ته‌نانه‌ت‬ ‫ئ����ه‌و مااڵنه‌ش ده‌زانین ك����ه‌ بۆی‌ ده‌چێت‪ ،‬به‌ر‬ ‫له‌چه‌ن����د مانگێ����ك خه‌ریكبوو له‌هێرش����ێكی‌‬ ‫ئاس����مانیدا له‌ناوی‌ ببه‌ین‪ ،‬به‌اڵم له‌دوا س����اتدا‬ ‫به‌برینداری‌ ده‌ربازبوو"‪.‬‬ ‫ك����ه‌ داع����ش له‌حوزه‌یرانی‌ ‪ 2014‬موس����ڵ‌و‬ ‫س����ه‌الحه‌دین‌و ئه‌نب����اری‌ كۆنترۆڵك����رد‪ ،‬هیچ‬ ‫تووش����ی‌ زه‌حمه‌تی‌ نه‌ب����وو له‌كۆنترۆڵكردنی‌‬ ‫قائیم ك����ه‌ ‪ 400‬كیلۆمه‌تر له‌به‌غ����داوه‌ دووره‌‪،‬‬ ‫له‌به‌ر ئه‌وه‌ی‌ چه‌ند س����اڵێكه‌ ئه‌و شاره‌ النه‌ی‌‬ ‫نهێنی‌ چه‌ك����داره‌ توندڕه‌وه‌كان����ه‌‪ ،‬ئه‌مه‌ جگه‌‬ ‫له‌وه‌ی‌ له‌ده‌ستی‌ حكومه‌ته‌وه‌ دووره‌و رێشوێنه‌‬ ‫ئه‌منییه‌كان تیایدا كاریگه‌ر نه‌بوون‪.‬‬ ‫به‌اڵم وه‌ك ئ����ه‌وه‌ی‌ ئه‌فس����ه‌ره‌كه‌ ئاماژه‌ی‌‬ ‫پێده‌كات‪ ،‬حكومه‌تی‌ عێراقی‌ هێشتا هه‌واڵنێری‌‬ ‫نهێنی‌ له‌و ناوچه‌ هه‌یه‌‪ ،‬ئه‌فس����ه‌ره‌كه‌ ده‌ڵێت‬ ‫"توانیمان به‌هاوكاری‌ عه‌شیره‌ته‌كان‌و هێزه‌كانی‌‬ ‫ئه‌مه‌ری����كا چه‌ند هه‌واڵنێرێ����ك ئاماده‌ بكه‌ین‪،‬‬ ‫ته‌نانه‌ت له‌ناو داعشیشدا هه‌واڵنێری‌ تایبه‌تمان‬ ‫هه‌یه‌‪ ،‬ئه‌م����ه‌ش كارێكی‌ پڕ مه‌ترس����ییه‌‪ ،‬به‌ر‬ ‫له‌چه‌ند هه‌فته‌یه‌ك داعش یه‌كێكیانی‌ ئاش����كرا‬ ‫كرد‌و به‌داخه‌وه‌ ده‌ستبه‌جێ‌ كوشتی‌"‪.‬‬

‫ی قائیم (وێنه‪ :‬موقع داعش)‬ ‫تابلۆی‌ داعش له‌نزیك شار ‌‬ ‫س����ه‌ره‌تای‌ ئه‌مس����اڵ داعش حه‌وت شار ‌ی‬ ‫گه‌وره‌ی‌ ئه‌نباری‌ به‌ده‌سته‌وه‌ بوو كه‌ ئه‌وانیش‬ ‫بریتی‌ بوون له‌رومادی‌‌و فه‌لوجه‌و ره‌تبه‌و عانه‌و‬ ‫راوه‌و قائ����م‌و هیت‪ ،‬له‌به‌رامب����ه‌ره‌دا حكومه‌ت‬ ‫جڵه‌وی‌ تاكه‌ ش����ارێكی‌ به‌ده‌س����ته‌وه‌ بوو كه‌‬ ‫ئه‌ویش بریتی‌ بوو له‌حه‌دیس����ه‌‪ ،‬به‌اڵم له‌س����ێ‌‬ ‫مانگی‌ رابردوودا سوپا توانی‌ رومای‌‌و فه‌لوجه‌و‬ ‫هیت‌و ره‌تبه‌ ئازاد بكات‪.‬‬ ‫كاتێك سوپا چووه‌ ناو ئه‌مشارانه‌‪ ،‬چه‌كدارانی‌‬ ‫داعش هه‌ڵهاتبوون به‌ره‌و قائیم كه‌ به‌ش����ێكه‌‬ ‫له‌"ویالیه‌تی‌ فورات"‪ ،‬هه‌موو ئه‌و هێزانه‌ش كه‌‬ ‫له‌ناوچه‌كانی‌ تر ده‌شكێن له‌وێ‌ ده‌گیرسێنه‌وه‌و‬ ‫به‌رگری‌ لێده‌كه‌ن‪ ،‬چونكه‌ ده‌زانن له‌ده‌ستدانی‌‬ ‫قائیم مانای‌ كۆتایی‌ چیرۆكه‌كه‌یانه‌‪.‬‬ ‫ئیبراهی����م جغێف����ی‌ یه‌كێك له‌ش����ه‌ڕكه‌رانی‌‬ ‫عه‌ش����یره‌ته‌كان له‌ش����اری‌ حه‌دیس����ه‌ ك����ه‌‬ ‫توانیوێتی‌ له‌گ����ه‌ڵ هاوكاره‌كان ‌ی له‌چه‌كدارانی‌‬ ‫عه‌ش����یره‌ته‌كان‌و هێزه‌كانی‌ فیرق����ه‌ی‌ حه‌وتی‌‬ ‫س����وپا ل����ه‌دوو س����اڵی‌ راب����ردوودا به‌رگ����ری‌‬ ‫له‌ش����اره‌كه‌یان بكه‌ن‌و به‌رپه‌رچی‌ زیاتر له‌ ‪100‬‬ ‫هێرشیان بده‌نه‌وه‌‪ ،‬به‌"نیقاش"ی‌ وت "زۆركه‌س‬ ‫پێیان وایه‌ هێزی‌ س����ه‌ره‌كی‌ داعش له‌موس����ڵ‬ ‫كۆبووه‌ته‌وه‌‪ ،‬به‌اڵم له‌راس����تیدا هێزی‌ سه‌ره‌كی‌‬ ‫له‌شاری‌ قائیمه‌ له‌سه‌ر سنوری‌ سوریا"‪.‬‬ ‫ده‌ش����ڵێت "ده‌بێ����ت ئاهه‌ن����گ‌و خۆش����ی‌‬

‫سه‌ركه‌وتنه‌كانی‌ ئه‌نبار بۆ ماوه‌یه‌ك دوا بخه‌ین‪،‬‬ ‫داعش ئێستا نه‌خۆشه‌‪ ،‬به‌اڵم نه‌مردووه‌‪ ...‬ورد‌ه‬ ‫ورده‌ هێزی‌ گه‌وره‌ له‌شاری‌ قائیم كۆده‌كاته‌وه‌‪..‬‬ ‫مادام ئه‌و شاره‌ له‌ده‌س����تی‌ توندڕه‌وه‌كاندایه‌‪،‬‬ ‫ئه‌وا هه‌میشه‌ مه‌ترسین به‌سه‌ر ئه‌نباره‌وه‌"‪.‬‬ ‫هۆكاری‌ جوگرافی‌‌و عه‌شایری‌‬ ‫شاری‌ قائیم س����ێ‌ شارۆچكه‌ی‌ له‌خۆگرتووه‌‬ ‫(رومانه‌‪ ،‬كرابله‌‪ ،‬عوبێدی‌)‪ ،‬دوو عه‌ش����یره‌تی‌‬ ‫گ����ه‌وره‌ له‌وێ‌ بااڵده‌س����تن ك����ه‌ بریتین له‌ "بو‬ ‫مح����ه‌ل"‌و "كه‌ربولی‌" ئه‌وانیش چه‌ند س����اڵێكه‌‬ ‫له‌ملمالنێی‌ قوڵی‌ سیاسی‌‌و ئه‌منیدان‪.‬‬ ‫كاتێك به‌ر له‌چه‌ند ساڵێك سوپای‌ ئه‌مه‌ریكا‬ ‫هێزی‌ س����ه‌حوه‌یان دروس����تكرد‪ ،‬عه‌شیره‌تی‌‬ ‫"بو مح����ه‌ل" چونه‌ پاڵ هێزه‌كانی‌ س����ه‌حوه‌و‬ ‫كه‌تیبه‌یه‌ك����ی‌ چه‌كداریان دروس����تكرد به‌ناوی‌‬ ‫"كه‌تیبه‌كان����ی‌ حه‌م����زه‌"‪ ،‬به‌اڵم عه‌ش����یره‌تی‌‬ ‫"كه‌ربولی‌" رازی‌ نه‌بوون بچنه‌ پاڵ س����ه‌حوه‌و‬ ‫كاتێكیش له‌س����اڵی‌ ‪ 2007‬كۆتای����ی‌ به‌قاعیده‌‬ ‫هێن����را له‌ناوچه‌ك����ه‌‪ ،‬عه‌ش����یره‌تی‌ "بو محه‌ل"‬ ‫بونه‌ هێزی‌ بااڵده‌س����ت‪ ،‬به‌اڵم پاش بااڵده‌ستی‌‬ ‫داعش‪ ،‬بااڵنس����ی‌ هێز به‌قازانی‌ كه‌ربولییه‌كان‬ ‫شكاوه‌ته‌وه‌‪.‬‬ ‫داعش توانیوێتی‌ سوود له‌ناكۆكی‌ عه‌شایه‌ری‌‬ ‫وه‌ربگرێ����ت‌و هه‌موو عه‌ش����یره‌ته‌كانی‌ قائیمی‌‬ ‫ناچارك����رد به‌یعه‌ت����ی‌ بده‌نێ‌‪ ،‬به‌اڵم هێش����ته‌‬

‫له‌هه‌واڵنێ����ره‌ نهێنییه‌كانی‌ هێزی‌ س����ه‌حوه‌ی‌‬ ‫جاران ده‌ترس����ێت‪ ،‬بۆیه‌ زۆریان����ی‌ به‌تۆمه‌ت ‌ی‬ ‫هاوكاری‌ حكومه‌ت له‌سێداره‌ داوه‌‪.‬‬ ‫هۆكاری‌ سه‌ره‌كی‌ كه‌ وایكردووه‌ داعش ئه‌م‬ ‫ناوچه‌ هه‌ڵبژێرێت‌و بیكاته‌ قه‌اڵیه‌كی‌ قایمكراو‬ ‫بۆ سه‌ركرده‌كانی‌‌و شوێنی‌ كۆبوونه‌وه‌و دانانی‌‬ ‫نه‌خشه‌‪ ،‬په‌یوه‌سته‌ به‌سروشتی‌ جوگرافییه‌وه‌‪،‬‬ ‫چونك����ه‌ ناوچه‌یه‌ك����ی‌ پاراوی‌ كش����توكاڵییه‌و‬ ‫كه‌شێكی‌ هاوسه‌نگی‌ هه‌یه‌و دانه‌وێڵه‌و سه‌وزه‌ی‌‬ ‫زۆری‌ تیا به‌رهه‌م ده‌هێنرێت‌و ناتوانرێت له‌رووی‌‬ ‫خۆراكه‌وه‌ گه‌مارۆی‌ بخرێته‌ سه‌ر‪.‬‬ ‫الیه‌نێكی‌ ت����ر په‌یوه‌ندی‌ هه‌ی����ه‌ به‌و ناوچه‌‬ ‫به‌رفراوان����ه‌ چۆڵ����ه‌ی‌ ك����ه‌ له‌گ����ردو ته‌پۆڵكه‌‬ ‫دروستبووه‌و به‌ئاس����انی‌ چه‌ك‌و ته‌قه‌مه‌نی‌ تیا‬ ‫ده‌ش����اردرێته‌وه‌و چه‌ندین تونێلی‌ سروش����تی‌‬ ‫تیایه‌ ك����ه‌ درێژییه‌كه‌یان ده‌ی����ان كیلۆمه‌تره‌و‬ ‫قائیم به‌س����وریاوه‌ ده‌به‌س����تنه‌وه‌ ب����ێ‌ ئه‌وه‌ی‌‬ ‫فرۆكه‌ بتوانێت چاودێریان بكات‌و گورزیان لێ‬ ‫بوه‌شێنێت‪.‬‬ ‫ته‌ڵه‌ی‌ سوپاكان‬ ‫ئه‌حم����ه‌د س����ه‌لمان په‌رله‌مانت����ار له‌س����ه‌ر‬ ‫پارێزگای‌ ئه‌نب����ار كه‌ خۆی‌ خه‌ڵك����ی‌ قائیمه‌‬ ‫به‌"نیقاش"ی‌ وت "ش����اری‌ قائیم كلیلی‌ ئارامی‌‬ ‫ئه‌نبارو عێراقیشه‌‪ ...‬بوونی‌ داعش له‌ناوچه‌كه‌‬ ‫مانای‌ مه‌ترس����ی‌ به‌رده‌وامه‌‪ ..‬ده‌بێت س����وپا‬ ‫به‌ئاڕاس����ته‌ی‌ ئه‌وێ‌ بجوڵێن‌و ئ����ازادی‌ بكه‌ن‌و‬ ‫س����نوری‌ عێراق‌و س����وریا بگه‌ڕێنن����ه‌وه‌ باری‌‬ ‫جارانی‌"‪.‬‬ ‫به‌اڵم س����وپا له‌وه‌ ده‌ترس����ێت به‌ره‌و ئه‌وێ‌‬ ‫پێشڕه‌وی‌ بكات‪ ،‬هه‌ر له‌ئاسمانه‌وه‌ گورزی‌ لێ‬ ‫ده‌وه‌ش����ێنێت‪ ،‬ئه‌مه‌ش كاریگه‌ری‌ زۆری‌ نییه‌‬ ‫به‌و پێیه‌ی‌ داعشه‌كان له‌ناو خه‌ڵك‌و له‌شوێنه‌‬ ‫نهێنییه‌كانی‌ ژێر زه‌ویدا خۆیان حه‌شارداوه‌‪.‬‬ ‫كێشه‌یه‌كی‌ تر كه‌ رووبه‌رووی‌ داعش ده‌بێته‌وه‌‬ ‫دووری‌ قائیمه‌ له‌بنكه‌ سه‌ربازییه‌كانه‌وه‌‪ ،‬وه‌ك‬ ‫ئ����ه‌وه‌ی‌ عومه‌ر عوبێ����دی‌ نه‌قی����ب له‌فیرقه‌ی‌‬ ‫حه‌وتی‌ سوپا ئاماژه‌ی‌ پێده‌كات‪ ،‬ئه‌و ئه‌فسه‌ره‌‬ ‫ك����ه‌ س����وپاكه‌یان له‌بنكه‌ی‌ "عه‌ین ئه‌س����ه‌د"ه‌‬ ‫له‌گه‌ڵ سه‌ربازه‌ ئه‌مه‌ریكییه‌كان‪ ،‬به‌"نیقاش"ی‌‬ ‫وت "شه‌ڕی‌ قائیم ئاس����ان نییه‌و له‌شه‌ڕه‌كانی‌‬ ‫رومادی‌‌و فه‌لوجه‌و سه‌الحه‌دین ناچێت"‪.‬‬

‫عوبێ����دی‌ ده‌ش����ڵێت "نزیكتری����ن بنك����ه‌ی‌‬ ‫سه‌ربازی‌ له‌قائیمه‌وه‌ عه‌ین ئه‌سه‌ده‌ كه‌ ئه‌ویش‬ ‫‪ 150‬كیلۆمه‌ت����ر لێ����وه‌ی‌ دووره‌‪ ،‬بۆی����ه‌ ئه‌گه‌ر‬ ‫س����وپا هێرش بكات ئه‌وا ئه‌و م����اوه‌ی‌ دوورو‬ ‫درێ����ژه‌ بیابانییه‌ مان����دووی‌ ده‌كات‌و ئه‌گه‌ری‌‬ ‫ئه‌وه‌ش هه‌یه‌ له‌رێگا رووبه‌رووی‌ هێرشی‌ كتوپڕ‬ ‫ببێته‌وه‌"‪.‬‬ ‫له‌گ���ه‌ڵ ئه‌وه‌ش���دا عوبێدی‌ پێ���ی‌ وانییه‌‬ ‫ئازادكردن���ی‌ قائی���م ئاس���ته‌م بێ���ت ئه‌گه‌ر‬ ‫فرۆكه‌كان���ی‌ ئه‌مه‌ریكا پش���تیوانی‌ هێرش���ی‌‬ ‫زه‌مین���ی‌ بكه‌ن‪ ،‬ده‌ش���ڵێت "قائیم س���ه‌ری‌‬ ‫ماره‌كه‌ی‌ داعشه‌‪ ،‬ئه‌گه‌ر ئه‌و سه‌ره‌ بقرتێنین‬ ‫داعش كۆتایی‌ دێت‌و ئه‌و شاره‌ ده‌بێته‌ گۆڕی‌‬ ‫سه‌ركرده‌و شه‌ڕكه‌ره‌كانی‌ داعش"‪.‬‬ ‫كێش���ه‌یه‌كی‌ ت���ر ك���ه‌ رووبه‌رووی‌ س���وپا‬ ‫ده‌بێت���ه‌وه‌ له‌كاتی‌ دانانی‌ پالن���ی‌ هێرش بۆ‬ ‫س���ه‌ر قائیم بریتییه‌ له‌وه‌ی‌ ئه‌و شاره‌ له‌سه‌ر‬ ‫سنوری‌ سوریایه‌و ده‌شێت چه‌كدارانی‌ داعش‬ ‫له‌كاتی‌ شكانیان به‌ره‌و سوریا هه‌ڵبێن‌و دواتر‬ ‫بگه‌ڕێنه‌وه‌‪ ،‬چونكه‌ سوپای‌ عێراقی‌ ناتوانێت‬ ‫ئ���ه‌و س���نوره‌ دوورو درێژه‌ له‌گه‌ڵ س���وریا‬ ‫كۆنت���رۆڵ بكات ك���ه‌ رووبه‌ره‌كه‌ی‌ (‪ 600‬كم)‬ ‫ده‌بێت‪.‬‬ ‫كاتێ���ك س���وپای‌ ئه‌مه‌ریكا له‌عێ���راق بوو‬ ‫چل ه���ه‌زار س���ه‌ربازی‌ ئه‌مه‌ریك���ی‌ به‌ته‌نها‬ ‫له‌ئه‌نباردا بوون‪ ،‬له‌گه‌ڵ ئه‌وه‌شدا ئه‌مه‌ریكا بۆ‬ ‫كۆنترۆڵكردنی‌ ئه‌و س���نوره‌ پشتی‌ به‌ئاسمان‬ ‫ده‌به‌ست‌و ده‌سته‌یه‌ك كۆپته‌ری‌ "ئاپاچی‌" كه‌‬ ‫ژماره‌یان سی‌ دانه‌ بوو به‌رده‌وام له‌سه‌ر سنور‬ ‫ده‌سوڕانه‌وه‌ ئه‌مه‌ جگه‌ له‌فرۆكه‌ی‌ هێرشبه‌ر‪.‬‬ ‫ئه‌وه‌ش روونه‌ سوپای‌ عێراق ئه‌و توانایه‌ی‌‬ ‫له‌به‌رده‌س���تدا نییه‌ بۆیه‌ س���اڵی‌ ‪ 2011‬پاش‬ ‫كش���انه‌وه‌ی‌ س���وپای‌ ئه‌مه‌ری���كا به‌چه‌ن���د‬ ‫هه‌فته‌ی���ه‌ك ورده‌ ورده‌ توندڕه‌وه‌كان دزه‌یان‬ ‫كرده‌وه‌ ناو شاره‌كه‌‪.‬‬ ‫له‌ب���اره‌ی‌ ئاین���ده‌ی‌ ش���اره‌كه‌وه‌ س���ه‌باح‬ ‫كه‌رح���وت س���ه‌رۆكی‌ ئه‌نجومه‌ن���ی‌ پارێزگای‌‬ ‫ئه‌نبار به‌"نیقاش"ی‌ وت "پاراس���تنی‌ سنوری‌‬ ‫س���وریا‌و رێگرتن له‌هاتنه‌ ن���اوه‌وه‌ی‌ چه‌كداره‌‬ ‫تون���دڕه‌وه‌كان زۆر گرنگت���ره‌ له‌ئازادكردن���ی‌‬ ‫هه‌ندێ‌ شاری‌ تر"‪.‬‬

‫گۆڤه‌ند له‌سه‌رده‌م ‌ی جه‌نگدا‬

‫ئێزدییه‌كان چادر ‌ی ئاواره‌ییان كردووه‌ به‌هه‌واری‌ خۆشه‌ویست ‌ی‬ ‫نقاش‪ ،‬تایبه‌ت‬ ‫ش����ه‌ڕو ئاواره‌یی‌‌و ماڵوێران����ی‌ رێگه‌ی‌ له‌كچان‌و‬ ‫كوڕانی‌ ئێزدی‌ نه‌گرتووه‌ به‌یه‌كتر شادبن‌و بچنه‌‬ ‫ژیانی‌ هاوس����ه‌رییه‌وه‌‪ ،‬به‌اڵم لێره‌ جیاوازییه‌كه‌‬ ‫ئه‌وه‌یه‌ بێ‌ ش����ایی‌‌و گۆڤه‌ند به‌یه‌ك گه‌یشتنه‌كه‌‬ ‫به‌ڕ ‌ێ ده‌كه‌ن‪.‬‬ ‫زه‌ماوه‌نده‌كه‌ی‌ كوڕ‌و كچه‌ گه‌نجه‌كه‌‪ ،‬ته‌نانه‌ت‬ ‫رێوره‌سمی‌ ساده‌‌و ساكاریشی‌ بۆ رێكنه‌خرا بوو‪،‬‬ ‫ته‌نها خواردنێكی‌ كه‌م بۆ میوانان ئاماده‌كرابوو‪،‬‬ ‫ش����ایی‌‌و هه‌ڵپه‌ركێ حه‌وت رۆژییه‌كه‌ی‌ شه‌نگال‬ ‫به‌نسیبی‌ دوعا حه‌یدۆ‌و یوسف حه‌سه‌ن نه‌بوو‪،‬‬ ‫وه‌ك وه‌فای����ه‌ك بۆ قوربانیه‌كانی����ان‪ ،‬پابه‌ندی‌‬ ‫بریاری‌ گه‌وره‌كانیان بون‌و به‌بێده‌نگی‌ چونه‌ ناو‬ ‫كه‌ژاوه‌ی‌ زێڕینه‌وه‌‪.‬‬ ‫دوعا‌و یوسف‪ ،‬له‌كه‌مپێكی‌ ئاواره‌كانی‌ ئاشتی‌‬ ‫له‌سلێمانی‌ له‌ناو ئۆتۆمبێلێكدا دابه‌زین كه‌ هیچ‬ ‫له‌ئۆتۆمبێلی‌ بوك زاوا نه‌ده‌چوو‪ ،‬بێ‌ هه‌ل هه‌له‌‬ ‫لێدان‌و گۆرانی‌ ده‌ستیان له‌ناو ده‌ستی‌ یه‌ك بوو‬ ‫خۆیان كرد به‌نێو ئه‌و چادره‌دا كه‌ بریاریانداوه‌‬ ‫بیكه‌نه‌ هه‌واری‌ خۆشه‌ویستیان‪.‬‬ ‫هاوس����ه‌رگیرییه‌كه‌ كاتێ����ك به‌رێوه‌چ����وو‪،‬‬ ‫تینی‌ تیش����كی‌ خۆر تاده‌ه����ات گه‌رمتر ده‌بوو‪،‬‬ ‫دوعا حه‌ی����دۆ خه‌ڵكی‌ به‌عش����یقه‌یه‌ له‌باكوری‌‬ ‫خۆرهه‌اڵت����ی‌ موس����ڵ‌و له‌مانگی‌ ئابی‌ س����اڵی‌‬ ‫‪2014‬ه‌وه‌ ئاواره‌ بووه‌‪ ،‬ئ����ه‌و به‌"نیقاش"ی‌ وت‬ ‫"ئێم����ه‌ وه‌ك ئێزیدیی����ه‌كان له‌وكات����ه‌وه‌ی‌ ئه‌و‬ ‫كاره‌ساته‌مان به‌س����ه‌ر هاتووه‌ دڵمان شكاوه‌و‬ ‫هه‌موومان غه‌مبارین‪ ،‬ناكرێت له‌كاتی‌ ئێس����تادا‬ ‫ئاهه‌نگ‌و دیالن بگێڕین"‪.‬‬ ‫دوع����ا‪ ،‬پێداگ����ری‌ ك����رد له‌وه‌ی‌ "تائێس����تا‬ ‫ژماره‌یه‌ك����ی‌ زۆر له‌كچ‌و ژنه‌كانمان له‌ده‌س����تی‌‬ ‫رێكخ����راوی‌ داعش����دان‪ ،‬بۆی����ه‌ هی����چ ك����چ‌و‬ ‫كوڕێك����ی‌ ئێزدیی����ه‌كان بی����ر ل����ه‌وه‌ ناكاته‌وه‌‬ ‫له‌هاوس����ه‌رگیرییه‌كه‌یدا ئاهه‌ن����گ‌و خۆش����ی‌‬ ‫بگێرێت"‪.‬‬ ‫داعش كاتێك هێرش����ی‌ كرده‌ س����ه‌ر ناوچه‌‬ ‫ئێزدینش����ینه‌كان پاس����اوی‌ "كافربون"ی‌ كرده‌‬ ‫بیانوی‌ هێرش����ه‌كانی‌ ب����ۆ س����ه‌ر ئێزیدیه‌كان‬ ‫_پێكهاته‌یه‌كی‌ ئاینی‌ س����ه‌ربه‌خۆن‌و زۆرینه‌یان‬ ‫له‌عێراق‌و سوریا نیشته‌جێن_ كه‌ سه‌دان ساڵ‬ ‫بوو پێكه‌وه‌ له‌گه‌ڵ موس����ڵمان‌و مه‌سیحیه‌كاندا‬ ‫به‌ئاشت ‌ی ده‌ژیان‪.‬‬

‫دوعا حه‌یدۆو یوسف حه‌سن ‌ه (وێنه‪ :‬دەشتي عەلی)‬ ‫هه‌رچه‌نده‌ داعش به‌نیازی‌ سڕینه‌وه‌ یه‌كجاری‌‬ ‫ئێزیدیه‌كان هێرش����یكرد‪ ،‬توانی‌ برینێكی‌ قوڵ‬ ‫بخاته‌ س����ه‌ر دڵیان‪ ،‬به‌اڵم ئه‌وه‌ی‌ به‌ته‌مای‌ بوو‬ ‫بۆی‌ نه‌چووه‌س����ه‌ر‪ ،‬ئێزیدیه‌كان كۆڵیان نه‌داو‬ ‫له‌ئاواره‌یی����دا جارێك����ی‌ تر ده‌س����تیان به‌ژیان‬ ‫كرده‌وه‌‪.‬‬ ‫ئێستا كه‌مپی‌ ئاشتی‌ له‌ناحیه‌ی‌ عه‌ربه‌ت_‪20‬‬ ‫كم له‌باشوری‌ رۆژهه‌اڵتی‌ سلێمانی‌_‪ ،‬كه‌م رۆژ‬ ‫هه‌یه‌ هاوس����ه‌رگیرییه‌كی‌ تێ����دا به‌رێوه‌نه‌چێت‪،‬‬ ‫به‌ش����ێكی‌ هاوس����ه‌رگیرییه‌كان ك����وڕ‌و كچ����ه‌‬ ‫ئێزیدی����ه‌كان به‌پێ����ی‌ داب‌و نه‌ریت����ی‌ خۆی����ان‬ ‫ئه‌نجامی ده‌ده‌ن‪.‬‬ ‫دوع����ا‌و یوس����ف‪ ،‬به‌رێك����ه‌وت یه‌كتری����ان‬ ‫ناس����یوه‌‪ ،‬دوای‌ دووج����ار په‌یوه‌ندیك����ردن‬ ‫بڕی����اری‌ هاوس����ه‌رگیریان داوه‌‪ ،‬به‌پێ����ی‌‬ ‫دابونه‌ریت����ی‌ ئێزیدیه‌كان خۆشه‌ویس����تی‌ پێش‬ ‫هاوس����ه‌رگیری‌ رێگ����ه‌ پێن����ه‌دراوه‌‪ .‬دوعا دڵی‌‬ ‫به‌هاوس����ه‌رگیرییه‌كه‌یان خۆش����ه‌‌و پێباش����ه‌‬ ‫ئاواره‌یی‌ نه‌كرێته‌ بیانو بۆنه‌چونه‌ ناو كه‌ژاوه‌ی‌‬ ‫زێڕینه‌وه‌‪.‬‬ ‫یوس����ف حه‌س����ه‌ن‪ ،‬پش����تگیری‌ له‌قس����ه‌ی‌‬ ‫هاوس����ه‌ره‌كه‌ی‌ كرد‌و به‌"نیقاش"ی‌ وت "راسته‌‬ ‫ئێم����ه‌ ئاواره‌ی����ن‪ ،‬به‌اڵم ده‌كرێت بی����ر له‌ژیانی‌‬ ‫خۆش����مان بكه‌ینه‌وه‌‪ ،‬هیوادارم كوڕ‌و كچه‌كانی‌‬ ‫تریشمان به‌ئاواتی‌ خۆیان بگه‌ن"‪.‬‬

‫دانیشتوانی‌ كه‌مپی‌ ئاشتی‌ پێكهاتون له‌ئاوار‌ه‬ ‫ئێزیدیه‌كانی‌ ش����ه‌نگال‌و عه‌ره‌به‌كانی‌ پارێزگای‌‬ ‫موسڵ‌و س����ه‌الحه‌دین‪ ،‬دوو هه‌زارو ‪700‬خێزانن‪،‬‬ ‫‪300‬خێزانیان ئێزیدین‌و ‪2‬هه‌زارو ‪ 400‬خێزانیشان‬ ‫عه‌ره‌بن‪ ،‬كۆی‌ دانیش����توانه‌كه‌ی‌ پێكدێن له‌ ‪15‬‬ ‫هه‌زار كه‌س‪.‬‬ ‫به‌هۆی‌ دروس����تبونی‌ شه‌ڕی‌ داعش له‌عێراق‌و‬ ‫س����ه‌رهه‌ڵدانی‌ ئاڵۆزیه‌كانی‌ س����وریا‪ ،‬له‌ماوه‌ی‌‬ ‫س����ێ‌ س����اڵی‌ رابردودا ژماره‌یه‌كی‌ زۆر ئاواره‌‬ ‫رویان له‌هه‌رێمی‌ كوردس����تان كردووه‌و به‌پێی‌‬ ‫ئام����اری‌ ده‌زگا فه‌رمییه‌كانی‌ حكومه‌تی‌ هه‌رێم‪،‬‬ ‫ژماره‌یان یه‌ك ملیۆن‌و ‪ 954‬هه‌زار كه‌س ده‌بوو‪،‬‬ ‫زۆرینه‌یان له‌كه‌مپه‌كاندا جێگیركراون‪ 40 ،‬كه‌مپ‬ ‫له‌هه‌رێمدا هه‌ن‪.‬‬ ‫په‌یام س����ه‌الم به‌رێوه‌به‌ری‌ كه‌مپی‌ ئاشتی‌‪،‬‬ ‫به‌"نیق����اش"ی‌ وت "ل����ه‌ ‪8‬ی‌ ئاب����ی‌ ‪2014‬وه‌‬ ‫كه‌مپ����ی‌ ئاش����تی‌ كراوه‌ته‌وه‌ تاكو ئێس����تاش‬ ‫به‌رده‌وام هاوسه‌رگیری‌ ئه‌نجام ده‌درێت‪ ،‬هه‌موو‬ ‫هه‌فته‌یه‌ك سێ‌ هاوسه‌رگیری‌ له‌كه‌مپی‌ ئاشتی‌‬ ‫ئه‌نجام ده‌درێت"‪.‬‬ ‫ئێزیدیه‌كان بریاریانداوه‌ هاوس����ه‌رگیریه‌كان‬ ‫به‌بێده‌نگ����ی‌ به‌رێوه‌بچ����ن‪ ،‬هه‌ر ك����وڕو كچێك‬ ‫ئاهه‌نگ بگێڕن ئه‌وان به‌شداری‌ تێدا ناكه‌ن‪.‬‬ ‫به‌ش����ێك له‌كوڕ‌و كچه‌ ئێزیدی����ه‌كان له‌خوار‬ ‫ته‌مه‌نی‌ ‪ 18‬س����اڵیه‌وه‌ هاوس����ه‌رگیری‌ ده‌كه‌ن‪،‬‬

‫به‌ته‌نها الی‌ شێخه‌كه‌یان له‌یه‌كتر ماره‌ ده‌كرێن‌و‬ ‫له‌دادگان����ی‌ هه‌رێم����دا مامه‌ڵ����ه‌ی‌ فه‌رمیان بۆ‬ ‫ناكرێ����ت‪ ،‬هیچ بوكێكی‌ نوێش نیه‌ به‌بێ‌ كردنی‌‬ ‫بڕێ����ك زێڕ له‌الیه‌ن ماڵ باوكی‌ زاواوه‌ بچێته‌ ناو‬ ‫ژیانه‌ تازه‌كه‌ی‌‪.‬‬ ‫ش����ێخ ش����ه‌مۆ موراد‪ ،‬ش����ێخی‌ ئێزیدیه‌كان‬ ‫له‌كه‌مپی‌ ئاشتی‌ كه‌ كوڕ كچه‌كان له‌یه‌كتر ماره‌‬ ‫ده‌كات‪ ،‬به‌"نیقاش" راگه‌یاند پێشتر له‌شه‌نگال‬ ‫ح����ه‌وت رۆژ ئاهه‌نگ ده‌گێ����ڕدرا بۆ بوك‌و زاوا‌و‬ ‫ده‌عوه‌ت‌و پیرۆزبایكردن هه‌بوو‪.‬‬ ‫وتیشی‌ "ئێس����تا كه‌ داعش ئه‌و كاره‌ساته‌ی‌‬ ‫به‌س����ه‌ردا هێناین‪ ،‬هیچ ئاهه‌نگێ����ك ناگێڕین‪،‬‬ ‫ئه‌گه‌ر كه‌س����ێكیش ئه‌وه‌ بكات هیچ كه‌س����ێك‬ ‫ناچێته‌ ئاهه‌نگه‌كه‌یان"‪.‬‬ ‫به‌پێ����ی‌ دابونه‌ریت����ی‌ ئێزیدیه‌كان س����ه‌ره‌تا‬ ‫ك����وڕ له‌گ����ه‌ڵ باوكی‌‌و چه‌ند كه‌س����ێكی‌ دیكه‌و‬ ‫ش����ێخه‌كه‌یان ده‌چنه‌ ماڵی‌ كچه‌كه‌و خوازبێنی‌‬ ‫له‌باوكی‌ ده‌كه‌ن‪ ،‬ئه‌گه‌ر ماڵی‌ كچه‌كه‌ رازی‌ بون‬ ‫ئ����ه‌وا پیرۆزبایی‌ له‌كچه‌ك����ه‌و كوڕه‌كه‌ ده‌كه‌ن‪،‬‬ ‫پاشانیش كچ‌و كوڕه‌كه‌ ده‌چنه‌ ماڵی‌ شێخه‌كه‌و‬ ‫به‌پێ����ی‌ دابونه‌ریت‌و رێوره‌س����می‌ ئاینی‌ خۆیان‬ ‫له‌یه‌كتریان ماره‌ ده‌كات‪.‬‬ ‫ئه‌گ����ه‌ر باوكی‌ كچه‌كه‌ راز ‌ی نه‌بێت ئه‌وا كچ‌و‬ ‫كوڕه‌ك����ه‌ به‌یه‌ك����ه‌وه‌ ده‌چن بۆ ماڵی‌ ش����ێخی‌‬ ‫ئێزیدی����ه‌كان‪ ،‬ی����ان له‌ماڵی‌ خزمێكی����ان ماره‌‬ ‫ده‌كرێت به‌ب����ێ‌ ره‌زامه‌ندی‌ ماڵ����ی‌ كچه‌كه‌‪ ،‬تا‬ ‫ئه‌وكاته‌ی‌ ماڵی‌ كچه‌كه‌ رازی‌ ده‌بن یان ئاش����ت‬ ‫ده‌بنه‌وه‌‪.‬‬ ‫له‌ماڵی‌ شێخی‌ ئێزیدیه‌كان هێمای‌ په‌رستگای‌‬ ‫الل����ش _په‌رس����تگای‌ گ����ه‌وره‌ی‌ ئێزدیدیه‌كان‬ ‫له‌باكوری رۆژئاوای ناوەندی قەزای ش����ێخان_‬ ‫هه‌ڵواسراوه‌و دوعای‌ تایبه‌ت به‌خۆیان ده‌كه‌ن‪،‬‬ ‫پێ����ش هاتن����ی‌ داع����ش له‌زێدی‌ خۆی����ان ئه‌و‬ ‫مه‌راسیمه‌ له‌په‌رستگادا ئه‌نجام ده‌درا‪.‬‬ ‫جگ���ه‌ له‌دوع���ا‌و یوس���ف ژماره‌یه‌كی‌ زۆر‬ ‫له‌كوڕو كچانی‌ ئێزیدی‌ له‌كه‌مپه‌كه‌دا ده‌ستیان‬ ‫به‌ژیانێكی‌ ن���وێ‌ كردوه‌‪ ،‬عێف���ان خدر (‪19‬‬ ‫س���اڵ) خه‌ڵگ���ی‌ گون���دی‌ دیبا ش���ێخ خدر‬ ‫له‌ش���ه‌نگال‪ ،‬نزیكه‌ دوو مان���گ‌و نیوه‌ له‌گه‌ڵ‬ ‫س���افیناز عه‌مر (‪ 13‬س���اڵ) هاوس���ه‌رگیری‌‬ ‫كردوه‌‪ ،‬له‌خێمه‌یه‌كی‌ ته‌نیشت ماڵ باوكی‌ زاوا‬ ‫پێكه‌وه‌‌و به‌خۆشه‌ویس���تیه‌وه‌ ش���ه‌نی‌ رۆژگار‬ ‫ده‌كه‌ن‪.‬‬ ‫عێف���ان‌و س���افیناز له‌ئاواره‌ی���دا یه‌كتریان‬

‫ناس���ینه‌وه‌‌و هی���چ یه‌كێ���ك له‌ئه‌ندامان���ی‌‬ ‫خێزانه‌كه‌یان نه‌كه‌وتووه‌ته‌ ده‌ست داعش‪ ،‬بۆ‬ ‫پرۆسه‌ی‌ هاوس���ه‌رگیرییه‌كه‌یان گه‌ڕانه‌وته‌وه‌‬ ‫بۆ الی‌ ش���ێخه‌كه‌یان له‌قه‌زای‌ ش���ێخان له‌وێ‌‬ ‫له‌یه‌كتر ماره‌ كراون‪.‬‬ ‫ئه‌و كوڕ‌و كچانه‌ی‌ له‌كه‌مپه‌كه‌دا هاوسه‌رگیری‌‬ ‫ده‌ك���ه‌ن‪ ،‬روبه‌روی‌ چه‌ن���د گرفتێك ده‌بنه‌وه‌‪،‬‬ ‫وه‌ك ئه‌وه‌ی‌ به‌س���ه‌ر عێفان‌و سافینازدا هات‪،‬‬ ‫دوای‌ س���ێ‌ مانگ چاوه‌روانی‌ ئینجا خێمه‌یان‬ ‫وه‌رگرتووه‌‪ ،‬ب���وك‌و زاوا تازه‌كه‌ش س���ه‌ره‌تا‬ ‫خێمه‌یان وه‌رنه‌گرت���وه‌‌و له‌ناو خێمه‌ی‌ باوكی‌‬ ‫زاوادا مانگی‌ هه‌نگوینیان به‌رێ ده‌كه‌ن‪.‬‬ ‫گرفتێك���ی‌ تر كه‌ ژیانی خێزان���ه‌ تازه‌كانی‌‬ ‫هاوشێوه‌ی‌ ماڵه‌ باوانیان روبه‌روی‌ ناره‌حه‌تی‌‬ ‫زیات���ر كردوه‌ت���ه‌وه‌‪ ،‬نه‌بون���ی‌ ده‌رفه‌تی‌ كار‌و‬

‫س���ه‌رچاوه‌ی‌ داهاته‌ ئه‌وه‌ش به‌هۆی‌ قه‌یرانی‌‬ ‫دارایی���ه‌وه‌ له‌هه‌رێم���ی‌ كوردس���تان كه‌ زیاتر‬ ‫له‌دوو س���اڵه‌ درێژه‌ی‌ هه‌یه‌‪ ،‬ترس له‌تارمایی‌‬ ‫داعشیش وای‌ لێكردون جارێك بیر له‌گه‌ڕانه‌وه‌‬ ‫نه‌كه‌نه‌وه‌‌و به‌ژیانی‌ ئاواره‌ی‌ رازی‌ بن‪ ،‬هاوسه‌ره‌‬ ‫نوێ���كان‌و ئ���اواره‌ ئێزیدیه‌كان كۆكن له‌س���ه‌ر‬ ‫ئه‌وه‌ی‌ تا گره‌نتی ته‌واویان پێنه‌درێت باره‌گه‌‌و‬ ‫بنه‌ نه‌پێچنه‌وه‌ به‌ره‌و نیشتمانی‌ خۆیان‪.‬‬ ‫ئ���ه‌م راپۆرت���ه‌ كاری‌ تیم���ی‌ په‌یامنێرانی‌‬ ‫نیقاش���ه‌ وه‌ك به‌ش���ێك له‌راهێنان���ی‌ خولی‌‬ ‫تایبه‌تی‌ نیقاش له‌شاری‌ سلێمانی‌‪.‬‬ ‫به‌شداربوان‪ :‬مه‌عاز فه‌رحان‪ ،‬هێمن حه‌سه‌ن‪،‬‬ ‫شااڵو محه‌مه‌د‪ ،‬ده‌شتی‌ عه‌لی‌‪ ،‬سه‌الم هانه‌دنی‌‪،‬‬ ‫جوانڕۆ محه‌مه‌د‪.‬‬

‫ئه‌م هه‌فته‌یه‌ له‌‬ ‫به‌ره‌ی‌ سێیه‌م له‌كوردستان‬

‫جگه‌ له‌كاری‌ هاوبه‌ش‪ ،‬ئیسالمیه‌كانی‌‬ ‫كوردستان دڵیان بۆ یه‌كگرتنیش‬ ‫لێده‌دات‬

‫هێرشێكی‌ نوێ‌ بۆ سه‌ر پایته‌خت‬ ‫به‌غدا داعشی‌ له‌كۆڵ نه‌بووه‌ته‌وه‌‪،‬‬ ‫قالۆنچه‌شی‌ هاته‌ سه‌ر‬ ‫بۆ خوێندنه‌وه‌ی ئه‌م راپۆرتانه‌و چه‌ندین راپۆرتی سه‌رنجراکێشی تر‬ ‫به‌زمانه‌کانی کوردی‌و عه‌ره‌بی‌و ئینگلیزی‪ ،‬سه‌ردانی نیقاش بکه‌ ‪www.niqash.org‬‬

‫‪6‬‬

‫ئابوری‬

‫)‪ )538‬سێشه‌مم ‌ه ‪2016/8/2‬‬

‫ئه‌م الپه‌ره‌یه‌ به‌سپۆنسه‌ری کۆمپانیای پیت ئۆیڵ‌‬

‫"حكومه‌ت پاشه‌كه‌وتی موچه‌ی فه‌رمانبه‌ران ناگه‌ڕێنێته‌وەو موچه‌ی دومانگی ئه‌مساڵیش نادات"‬

‫فه‌رمانبه‌ران باوه‌ڕیان به‌حكومه‌ت نه‌ماو‌ه‬ ‫ئا‪ :‬وریا حسێن‬

‫به‌شێكی زۆری فه‌رمانبه‌رانی حكومه‌تی‬ ‫هه‌رێمی كوردستان بڕوایان به‌وه‌نیه‌‬ ‫حكومه‌ت پاشكه‌وته‌كانیان بداته‌وه‌‪،‬‬ ‫په‌رله‌مانتارێكیش ئاشكرایده‌كات‬ ‫"حكومه‌ت نیازی نیه‌ ئه‌و پاره‌ی ‌ه‬ ‫بداته‌وه‌"‪.‬‬ ‫د‪ .‬ش���ێركۆ حمه‌ئه‌مین په‌رله‌مانتاری‬ ‫كوردس���تان له‌ماوه‌ی راب���ردودا چه‌ندین‬ ‫پ���رس‌و ج���ۆی له‌ب���اره‌ی موچ���ه‌ی‬ ‫فه‌رمانبه‌ران���ه‌وه‌ كردوه‌ ك��� ‌ه دواترینیان‬ ‫خش���ته‌ی پاشكه‌وتی موچه‌یه‌‪ ،‬ئه‌و دوای‬ ‫به‌دواداچونێك���ی ورد زانی���اری ئ���ه‌وه‌ی‬ ‫ده‌س���تكه‌وت حكومه‌ت نی���ازی دانه‌وه‌ی‬ ‫پاش���كه‌وتی موچه‌ی فه‌رمانبه‌رانی نیه‌‪،‬‬ ‫وتی "جگ ‌ه له‌وه‌ی ئه‌م پرسه‌ وات ‌ه بڕینی‬ ‫موچه‌ی فه‌رمانبه‌ران بۆ پاشكه‌وتكردنی‬ ‫ناچێت ‌ه ژێربه‌ندی یاساوه‌‪ ،‬هاوكات به‌پێی‬ ‫زانیاریه‌كانم ئه‌و متمانه‌یه‌م نیه‌ حكومه‌ت‬ ‫ئه‌م موچه‌یه‌ بداته‌وه‌"‪.‬‬

‫به‌پێی یاسای‬ ‫رێكاری ژمێریاری‬ ‫پاشەکەوتی موچە‬ ‫وه‌كو حسابی‬ ‫ئه‌مانات تۆمار كراوه‌‬ ‫کۆبونەوەیەکی ئەنجومەنی وەزیران‬ ‫نیازی هه‌ی ‌ه دو موچه‌ی ئه‌مس���اڵ نه‌دات ‌ه‬ ‫فه‌رمانبه‌ران"‪.‬‬

‫به‌پێی زانیاریه‌كان ئه‌و پاش���ه‌كه‌وته‌ی‬ ‫كه‌ له‌فه‌رمانبه‌ران بڕاوه‌ نزیكه‌ی ‪ 6‬ترلیۆن‬ ‫ته‌نه���ا په‌رله‌مانتاره‌كه‌ی كوردس���تان‬ ‫دیناره‌ ك���ه‌ هاوتای ‌ه به‌بودجه‌ی ‪ 6‬مانگی‬ ‫ت���ه‌واوی هه‌رێمی كوردس���تان‪ ،‬ئه‌وه‌ش نی��� ‌ه ئومێدی نی ‌ه حكومه‌ت پاش���كه‌وتی‬ ‫به‌الی فه‌رمانب���ه‌ران‌و حكومه‌ته‌وه‌ وه‌كو فه‌رمانب���ه‌ران بدات���ه‌وه‌‪ ،‬به‌ڵك���و خودی‬ ‫قه‌رز ته‌ماشا ده‌كرێت‪ ،‬به‌اڵم فه‌رمانبه‌ران فه‌رمانبه‌رانی���ش ئومێدیان الواز‌ه چونك ‌ه‬ ‫گومانی���ان هه‌ی���ه‌و حكومەتیش دڵنیایی ئه‌وان پێش���ینه‌ی خراپ���ی حكومه‌تیان‬ ‫یاسایی‌و دارایی نادات بۆ ئه‌وه‌ی گومانی له‌مڕوه‌وه‌ بینیوه‌‪.‬‬ ‫فه‌رمانبه‌ران بڕوێنێته‌وه‌‪.‬‬ ‫شاخه‌وان نامیق یه‌كێكه‌ له‌فه‌رمانبه‌رانی‬ ‫د‪.‬ش���ێركۆ حمه‌ئه‌می���ن په‌رله‌مانتاری حكومه‌ت هیچ ئومێدێك���ی گه‌وره‌ی نی ‌ه‬ ‫كوردس���تان جه‌ختی���ش له‌س���ه‌ر ئه‌و‌ه به‌رامبه‌ر گه‌ڕانه‌وه‌ی ئه‌و پاش���ه‌كه‌وته‌ی‬ ‫ده‌كاته‌وه‌‪ ،‬جگه‌ ل���ه‌وه‌ی هیچ ئومێدێكی ئێس���تا له‌موچه‌ك���ه‌ی ده‌كرێ���ت چونک ‌ه‬ ‫نی ‌ه بۆ دانه‌وه‌ی پاشكه‌وتی فه‌رمانبه‌ران‪ ،‬ئه‌و نه‌وه‌ی پێش خ���ۆی بینوه‌ كه‌ چۆن‬ ‫هاوكات چ���اوه‌ڕوان ده‌كرێ���ت حكومه‌ت حكومه‌ت پاره‌كانی به‌ناوی پاشه‌كه‌وته‌و‌ه‬ ‫بۆ ئه‌مس���اڵیش دو موچه‌ی فه‌رمانبه‌ران خواردوه‌ تائێستاش نه‌یداوه‌ته‌وه‌ له‌وێنه‌ی‬ ‫نه‌دات‪ ،‬وتیشی "ئه‌وه‌ی من به‌دواداچونم پاشه‌كه‌وتی مامۆس���تایان‪ ،‬وتی "گومان‬ ‫كردوه‌و له‌دۆخه‌ك ‌ه تێگه‌ش���توم حكومه‌ت ده‌ك���ه‌م ئه‌م پاره‌یه‌ی‌ئێس���تا حكومه‌ت‬

‫پاشه‌كه‌وتی ده‌كات به‌ده‌ردی ئه‌و پاران ‌ه‬ ‫بچێ���ت‪ ،‬كه‌ پێش���تر حكوم���ه‌ت به‌ناوی‬ ‫پاشه‌كه‌وته‌وه‌ نه‌یداونه‌ته‌وه‌"‪.‬‬

‫ده‌یكات "هیچ گرنتیه‌كی نیه‌‪ ،‬كه‌ جێگه‌ی‬ ‫باوه‌ڕ بێت به‌الی تاكه‌ كه‌سه‌وه"‪.‬‬ ‫سه‌رۆكی به‌شی دارایی‌و بانك له‌زانكۆی‬ ‫گه‌شه‌پێدانی مرۆیی قه‌ره‌داغ جه‌ختی زۆر‬ ‫له‌س���ه‌ر ئه‌وه‌ده‌كاته‌وه‌ تاكه‌ گرنتیه‌ك ك ‌ه‬ ‫ئه‌م پاش���ه‌كه‌وته‌ له‌ڕوی ئابوریه‌وه‌ وه‌كو‬ ‫داهاتی پشتبه‌س���تو ب���ۆ واڵت‌و داهاتی‬ ‫تاكه‌كه‌س���ی ئه‌ژم���ار بكرێ���ت‪ ،‬ده‌بێت‬ ‫حكومه‌ت له‌ڕێگه‌ی بانكی پاوه‌ڕپێكراوی‬ ‫حكومی���ه‌وه‌ ژماره‌ حس���ابێك بكاته‌وه‌و‬ ‫وه‌كو ژمار‌ه مامه‌ڵ ‌ه له‌گ���ه‌ڵ ئه‌و پاره‌ی ‌ه‬ ‫بكات‪ ،‬وتی "ئه‌م جۆره‌ سیستمه‌ له‌واڵتان‬ ‫به‌وجۆره‌ مامه‌ڵه‌ی له‌گه‌ڵكراوه‌"‪.‬‬

‫ره‌نگه‌ تێبنییه‌كه‌ی شاخه‌وان له‌جێگه‌ی‬ ‫خۆیدابێت‪ ،‬چونكه‌ ب���ه‌ڕای نیهاد خالید‬ ‫س���ه‌رۆكی به‌شی دارایی‌و بانك له‌زانكۆی‬ ‫گه‌شه‌پێدانی مرۆیی قه‌ره‌داغ ئه‌م كاره‌ی‬ ‫حكوم���ه‌ت به‌رامب���ه‌ر فه‌رمانبه‌ره‌كان���ی‬

‫حكومه‌ت���ی هه‌رێمی كوردس���تان جگ ‌ه‬ ‫له‌دڵنیای���ی زاره‌ك���ی هی���چ هه‌نگاوێكی‬ ‫عه‌مه‌لی نه‌ناوه‌ بۆ ئ���ه‌وه‌ی گرنتی بدات‬ ‫به‌فه‌رمانب���ه‌ران‌ تاوه‌ك���و دڵنیابن له‌وه‌ی‬ ‫پاره‌كانیان نافه‌وتێت‪.‬‬

‫شاخه‌وان كاری س���ه‌ره‌كی چاودێری‌و‬ ‫وردبینی���ه‌‪ ،‬بۆیه‌ تێبین���ی زۆری له‌ڕوی‬ ‫یاس���ایی‌و داراییه‌و‌ه له‌سه‌ر ئه‌م سیستم ‌ه‬ ‫هه‌یه‌و ته‌نانه‌ت ئه‌وه‌ی بۆ پامنێری ئاوێن ‌ه‬ ‫ت له‌ڕوی‬ ‫باسكرد ك ‌ه ئه‌م كاره‌ی حكومه‌ ‌‬ ‫یاس���ایی‌و دارییه‌وه‌ پاس���اودار نیه‌‪ ،‬وتی‬ ‫"ترسی گه‌وره‌ ئه‌وه‌ی ‌ه حكومه‌ت جورئه‌تی‬ ‫ئه‌وه‌ی نی��� ‌ه ئه‌م پاره‌یه‌ی پاش���ه‌كه‌وت‬ ‫ده‌كرێت بكرێت ‌ه چه‌كی بانكی"‪.‬‬

‫حكومه‌ته‌ رێنمایی���ه‌كان ده‌گۆڕێت ئه‌مڕۆ‬ ‫حه‌سه‌ن ره‌شید به‌ڕێوه‌به‌ری گه‌نجینه‌ی یاس���ا ده‌رده‌چێ���ت موڵك ده‌فرۆش���ێت‬ ‫یه‌كی س���لێمانی له‌باره‌ی پاش���ه‌كه‌وتی سبه‌ی ده‌یوه‌ستێنێت"‪.‬‬ ‫موچه‌ی فه‌رمانبه‌رانه‌و‌ه ئه‌وه‌ی بۆ ئاوێن ‌ه‬ ‫ئاش���كراكرد به‌پێ���ی فه‌رمانی حكومه‌تی‬ ‫بێمتمانه‌ی���ی هاواڵتیان گه‌یش���توه‌ت ‌ه‬ ‫هه‌رێمی كوردستان موچه‌ی فه‌رمانبه‌ران‬ ‫ده‌خرێت���ه‌ حس���ابی ئه‌مانات���ه‌وه‌‪ ،‬وتی ئاس���تێك هاواڵتی���ان ن���ه‌ك متمانه‌یان‬ ‫"به‌پێی یاس���ای رێكاری ژمێریاری ئێم ‌ه به‌به‌رپرس���انی حكوم���ه‌ت نه‌م���اوه‌‪،‬‬ ‫وه‌كو حس���ابی ئه‌مان���ات تۆمارمانكردو‌ه به‌ڵك���و به‌رپرس���انی خ���واره‌وەو‬ ‫فه‌رمانبه‌رانی���ش ناتوانن ب���ڕوا به‌خۆیان‬ ‫وه‌كو باقی پاره‌ ئه‌ماناته‌كانی تر"‪.‬‬ ‫بهێن���ن له‌باره‌ی حكومه‌ت���ه‌و‌ه ك ‌ه موچ ‌ه‬ ‫به‌ڕێوه‌ب���ه‌ری گه‌نجین���ه‌ی یه‌ك���ی پاشه‌كه‌وتكراوه‌كانیان بۆ ده‌گه‌ڕێنێته‌وه‌‪،‬‬ ‫س���لێمانی جه‌ختیشی له‌وه‌كرده‌و‌ه ئه‌وان بۆی���ه‌ به‌ڕای ش���اره‌زایانی دارایی‌و وه‌كو‬ ‫له‌و حس���ابه‌دا س���ه‌رجه‌م پاش���ه‌كه‌وتی ئابوریناس���انیش جه‌خت���ی لێده‌كه‌نه‌و‌ه‬ ‫فه‌رمانبه‌رانیان تۆماركردوه‌ وه‌كو ئه‌ركی "ئه‌م���ه‌ ئ���ه‌و دۆخه‌ی���ه‌ ك��� ‌ه حكومه‌تی‬ ‫خۆیان به‌پێ���ی رێنمایی حكومه‌ت‪ ،‬به‌اڵم له‌حكومه‌تێك���ی نیش���تمانیه‌وه‌ ك���ردو‌ه‬ ‫دواتر نازانن رێنماییه‌كان چ گۆڕانكاریه‌كی به‌حكومه‌تێكی حزبی‌و جگ ‌ه له‌كۆمه‌ڵێك‬ ‫به‌س���ه‌ردا دێ���ت‪ ،‬وتیش���ی " نازانی���ن كه‌س‪ ،‬كه‌س خۆشی ناوێت‌و به‌حكومه‌تی‬ ‫له‌داهات���ودا چ���ی روده‌دات چونكه‌ ئه‌م خۆی نازانێت"‪.‬‬

‫دۆشاوی ته‌مات ‌ه ئومێد بۆ جوتیارانی پارێزگای هه‌ڵه‌بج ‌ه ده‌گێڕێته‌وه‌‌‬

‫"ساڵی ئاینده‌ كارگه‌ی دۆشاوی ته‌ما‌ته‌ی هه‌ڵه‌بجه‌ هه‌زار دۆنم زه‌وی لەجوتیاران بەکرێدەگرێت"‬ ‫ئا‪ :‬عەزیز رەسوڵ‬ ‫سەرمایەدارێکی‌ کوردستان کارگەیەکی‌‬ ‫بەرهەمهێنانی‌ دۆشاوی ته‌ماته‌‬ ‫لەپارێزگای‌ هەڵەبجە دادەمەزرێنێت‪ ،‬جگە‬ ‫لەدامەزراندنی‌ دەیان کەس لە سەرەتادا‬ ‫دەتوانێت بەرهەمی‌ ناوخۆی‌ ئاوی‌ تەماتە‬ ‫دابینبکات‪ ،‬هاوكات جوتیارانی ده‌شتی‬ ‫شاره‌زورو پێنجوێن لەوە رزگارکات کە‬ ‫بەرهەمەکەیان لەبازاڕ پارە نەکات‪.‬‬ ‫ده‌شتی ش���لێر له‌پێنجوێن زیاتر له‌ ‪130‬‬ ‫گوندی له‌سه‌ره‌ ئه‌مساڵ زۆرترین به‌رهه‌می‬ ‫ته‌ما‌ت���ه‌ی هه‌یه‌ ب���ه‌اڵم جوتیاره‌كانی زۆر‬ ‫توڕه‌ن چونك���ه‌ به‌ئه‌س���ته‌م ده‌توانن ئه‌و‬ ‫پاره‌یه‌ ده‌ربكه‌نه‌وه‌ ک���ە خه‌رجیان كردوه‌‬ ‫له‌ناوخ���ۆدا ته‌ماته‌كه‌ی���ان پ���اره ‌ناكات‪،‬‬ ‫ئ���ه‌وه‌ی پ���اره‌ ده‌كات ته‌نه���ا كوله‌كه‌یه‌‪،‬‬ ‫یه‌كێ���ك له‌جوتی���اره‌كان له‌نزی���ك گوندی‬ ‫س���وراو ناوی ره‌ش���ید بو به‌ده‌م كاركردن‬ ‫له‌كێڵگه‌ی ته‌ماته‌كه‌ی كه‌ ئاره‌قه‌ی ش���ین‌و‬ ‫م���ۆری ده‌ركردب���و ئ���ه‌وه‌ی به‌په‌یامنێری‬ ‫ئاوێنە وت "ئه‌مس���اڵ زۆرتری���ن به‌رهه‌می‬ ‫ته‌ماته‌ له‌م ناوچه‌یه‌ كراوه‌‪ ،‬به‌اڵم پاره‌یه‌كی‬ ‫كه‌مده‌كات‪ ،‬خۆزگه‌ ماندوبونه‌كه‌مان ئاوها‬ ‫سااڵنه‌ به‌هه‌ده‌ر نه‌ده‌درا"‬ ‫ئ���ه‌م خۆزگه‌ی���ه‌ ته‌نها خۆزگ���ه‌ی ئه‌و‬ ‫جوتیاره‌ نیه‌ به‌ڵك���و هه‌زاران جوتیار‌ه كه‌‬ ‫ره‌نگه‌ كردنه‌وه‌ی كارگه‌یه‌كی دروستكردنی‬ ‫دۆشاو نرخی كااڵكانی ئه‌وان به‌رزبكاته‌وه‌‪،‬‬ ‫كه‌ ئێس���تا له‌هه‌ڵه‌بجه‌ له‌ژێ���ر چاودێری‌و‬ ‫تێس���تدایه‌و چ���اوه‌ڕوان ده‌كرێ���ت رۆژانه‌‬

‫په‌رله‌مانتاری كوردس���تان وتی "چرایه‌كه‌‬ ‫له‌بیانێك���ی تاریكدا‪ ،‬خه‌ڵك���ی ناوچه‌كه‌ی‬ ‫زۆر دڵخۆش���كردوه‌‪ ،‬بۆیه‌ ئێس���تا خه‌ڵك‌و‬ ‫به‌رپرس���انی هه‌ڵه‌بجه‌ چاوی زۆری له‌سه‌ر‬ ‫ئه‌و كارگه‌یه‌ هه‌یه‌"‪.‬‬

‫دۆشاوه‌كه‌مان‬ ‫له‌و دۆشاوانە زۆر‬ ‫باشترە کە ئێستا‬ ‫لەبازاڕەکان ‌ی‬ ‫کوردستان‬ ‫دەفرۆشرێت‬

‫کارگەی دۆشاوی تەماتەی شارەزور‬

‫حسێن رەزایی‌ سه‌رپه‌رشتیار له‌كارگه‌ی‬ ‫ئ���اوی ته‌ما‌ته‌ی هه‌ڵه‌بج���ه‌ ئاماژه‌ بۆ ئه‌وه‌‬ ‫ده‌كات كوالێت���ی‌ بەرهەم���ی‌ دۆش���اوی‌‬ ‫تەمات���ەی‌ ئ���ەم کارگەیە ل���ەڕوی‌ جۆری‌‬ ‫ئ���اوی‌ تەماتەکەو لەڕوی رەن���گ‌و تامه‌وه‌‬ ‫بەکوالیتێکی‌ ب���ەرز داده‌نرێت‪ ،‬بۆیه‌ به‌ڕای‬ ‫ئه‌وان "دۆش���اوه‌كه‌یان‪ ،‬له‌و دۆشاوانە زۆر‬ ‫باشترە کە ئێستا لەبازاڕەکانی‌ کوردستان‬ ‫دەفرۆشرێت"‪.‬‬

‫ئامانجی كردن���ه‌وه‌ی كارگه‌كه‌ش‌ بۆ ئاوێنه‌‬ ‫ئاش���كراده‌كات‌و ده‌ڵێ���ت "ئێم���ە وەک‬ ‫خەمخۆریمان بۆ ناوچەکە بیرمان لەوەکردەوە‬ ‫لەم قەیرانی‌ داراییه‌دا‪ ،‬کارگەیەکی‌ دۆشاوی‌‬ ‫تەماتە لەهەڵەبجە بنیات بنێین لەوبارەوە‬ ‫ل���ە گەڵ بەرپرس���انی‌ حکوم���ی‌ ناوچەکە‬ ‫قس���ەمان کرد‪ ،‬ئەوانیش زۆریان پێباشبو‬ ‫ئەوەشی پێویستمان بوبێت بۆدامەزراندنی‌‬ ‫ئەم کارگەیە هاوکارمان بون"‬ ‫ئاماژه‌ بۆ ئه‌وه‌شده‌كات "لەئێستادا رۆژانە‬ ‫ئێم���ە ‪ 50‬هەزار قوتوی‌ دۆش���اوی‌ تەماتە‬ ‫دەخەینە ب���ازاڕەوە کە ئ���اوه‌ تەماتەکەی‌‬ ‫لەکارگەکانی‌ ئێران دەیهێنین"‪.‬‬

‫سه‌رپه‌رش���تیاری كارگه‌ك���ه‌ش کامەران‬ ‫محەم���ەد جه‌خ���ت له‌س���ه‌ر قس���ه‌كانی‬ ‫ئه‌ندازیاری كاره‌كانی كارگه‌كه‌ی ده‌كاته‌وه‌و‬

‫بەپێ���ی‌ توێژینەوەیەک���ی‌ زانس���تی‌‬ ‫کش���توکاڵی‌‪ ،‬زەوی‌ کش���توکاڵی‌ شارەزور‬ ‫باشترین زەویە بۆ بەرهەمهێنانی‌ کشتوکاڵی‌‬

‫نزیك���ه‌ی ‪ 50‬ه���ه‌زار قوتو ئ���اوی ته‌ماته‌‬ ‫به‌رهه‌مبهێنێت‪.‬‬

‫پاش زەوی‌ کشتوکاڵی‌ کالیفۆرنیای‌ ئەمریکا‪،‬‬ ‫سااڵنه‌ش ئه‌م ده‌ش���ته‌ به‌رهه‌مێكی زۆری‬ ‫تێداده‌چێنرێت به‌تایبه‌ت "ته‌ماته‌و گه‌نم"‪،‬‬ ‫بۆیه‌ چاوه‌ڕوان ده‌كرێت ئه‌م كارگه‌یه‌ جگه‌‬ ‫له‌ساغكردنه‌وی به‌رهه‌مه‌كان هاوكات هه‌لی‬ ‫كاریش دروستبكات‪.‬‬ ‫کام���ەران محەمەد ئاماژە ب���ەوەدەکات‬ ‫"لەئێستادا کە سەرەتای‌ کارمانە توانیومانە‬ ‫‪60‬هەل���ی‌ کار بڕەخس���ێنین‌و بۆ ئاینده‌ش‬ ‫چاوه‌ڕوانی ئ���ه‌وه‌ ده‌كه‌ین نزیکەی‌ (‪)300‬‬ ‫کەس بۆ ئەم کارگەیە دابمەزرێنین"‪.‬‬ ‫هه‌رچی له‌باره‌ی سودی ئه‌م كارگه‌یه‌ بۆ‬ ‫جوتیاران���ی ناوچه‌كه‌ به‌ڕێوه‌به‌ری كارگه‌ی‬ ‫ئاوی‌ ته‌ماته‌ی هه‌ڵه‌بجه‌ باسی ئه‌وه‌ی كرد‬ ‫"خۆڵی‌ زەوی‌ ش���ارەزور دەبەین بۆ واڵتی‌‬

‫ئیتاڵیاو لەوی‌ فەحسی‌ بۆ دەکەین‪ ،‬بەپێی‌‬ ‫کوالیتی‌ ئەم زەویە تۆو دەهێنین‪ ،‬دەیچێنین‬ ‫تابتوانین سێ قاتی‌ ئێستەی‌ ئەو بەرهەمەی‌‬ ‫جوتی���ارەکان هەیانە بەره���ەم زیادبکەین‬ ‫هەروەها شارەزای‌ کشتوکاڵیی‌ لەو واڵتەوە‬ ‫دەهێنین ت���ا راهێنان بەجوتیارەکان بکات‬ ‫لە چۆنیەتی‌ کشتوکاڵکردن"‪.‬‬ ‫باسی ئه‌وه‌ش���یكرد "بۆ س���اڵی‌ ئایندە‬ ‫(‪ )1000‬دۆن���م زەوی‌ لەجوتی���اران بەکرێ‬ ‫دەگری���ن‪ ،‬پاش ئەو س���اڵە سیس���تەمی‌‬ ‫کارم���ان وەک بۆرس���ەی‌ لێدەکەی���ن هەر‬ ‫جوتیارێ���ک توان���ی‌ رۆژان���ە چەن���د تەن‬ ‫تەماتەمان بۆبهێنێ���ت‪ ،‬ئێمە بەنرخی‌ رۆژ‬ ‫لێ���ی‌ وەردەگری���ن‪ ،‬دەتوانم بڵێ���م چیدی‌‬ ‫نایەڵی���ن ملیۆنان دۆالری‌ ئەم واڵتە بڕواتە‬ ‫دەرەوە"‪.‬‬ ‫ئ���ه‌م كارگه‌یه‌ وه‌كو عه‌لی حەمه‌س���اڵح‬

‫عه‌بدواڵ نەوڕۆڵ���ی‌ پارێزگاری‌ هەڵەبجە‪،‬‬ ‫وتی"کارگ���ەی‌ ئ���اوی‌ تەمات���ەی‌ هەڵەبجە‬ ‫کارگەیەک���ی‌ پێش���کەوتوە‪ ،‬ناتوانی���ن‬ ‫بیس���ەپێنین ک���ە کەوادی���ر ل���ە دەرەوە‬ ‫نەهێنێ���ت‪ ،‬ب���ەاڵم ئومێدم���ان ئەوەیە بۆ‬ ‫س���اڵی‌ ئایندە لەگ���ەڵ وەرگرتن���ی‌ ئاوی‌‬ ‫تەمات���ە لەجوتی���ارەکان‪ ،‬هەل���ی‌ کار بۆ‬ ‫ئەوکەسانە بڕەخسێنێت‪،‬کە لەسنورەکەی‌‬ ‫خۆمان دەست دەکەون‪ ،‬هەموهاوکاریەکی‌‬ ‫ئەوکارگەی���ە دەکەین لەبەرنامەش���ماندایه‌‬ ‫چەند کارگەیەکی تر لەپارێزگای‌ هەڵەبجە‬ ‫بکەینەوە"‪.‬‬ ‫پارێزگاری‌ هەڵەبجە وتیش���ی‌ "لە ساڵی‌‬ ‫ئاین���دەوە دەبێ���ت ئەوکارگەی���ە تەماتە‬ ‫لەجوتیارانی‌ هەڵەبجە وەربگرێت‪،‬کە ئێمە‬ ‫زۆر ئومێدم���ان هەی���ە جوتیاران���ی‌ ئێمە‬ ‫س���ودی‌ زۆر باش وەربگرن لەم کارگەیە‪،‬‬ ‫هیچ ترسێک لەسەر بەروبومی‌ کشتوکاڵیان‬ ‫نەمێنێت"‪.‬‬ ‫ل���ەم س���اڵدا لەپارێ���زگای‌ هەڵەبج���ە‬ ‫بەپێچەوانەی‌ پارێزگاکانی‌ کەی‌ کوردستان‬ ‫کە کارگەی‌ زۆری‌ تێدا داخراوە ئەمە دوەم‬ ‫کارگ���ەی‌ به‌رهه‌مێنانه‌ تێی���دا ده‌كرێته‌وه‌‪،‬‬ ‫"ئه‌وه‌ش ئومێدی زۆری بۆ جوتیاران‌و هه‌لی‬ ‫پیشه‌یی بۆ پیشه‌وان زیادكردوه‌"‪.‬‬

‫کوردستانێکی ئاوەدانت دەوێت‪ ،‬بەرهەمی خۆماڵی بەکاربهێنە‬

‫کوالێتی‬ ‫تەندروستی‬ ‫باشتر‬

‫نێوده‌وڵه‌تی‬

‫)‪ )538‬سێشه‌ممه‌ ‪2016/8/2‬‬

‫"هیالری‌" یه‌كه‌مین ژنی‌ ئه‌مه‌ریكا‬ ‫ئایا دیموكراته‌كان ده‌توانن روداوێكی‌ مێژوی ‌ی دیكه‌ تۆمار بكه‌ن؟‬

‫هیالری کلینتۆن فۆتۆ‪ AP :‬‬ ‫یه‌كگرتوه‌كاندا به‌فه‌رمی‌ ب���وه‌ كاندیدای‌‬ ‫ئا‪ :‬ئاوێنه‌‬ ‫یه‌كێك ل���ه‌دو حزبه‌ مه‌زنه‌كه‌ی‌ ئه‌مه‌ریكا‪،‬‬ ‫ئ���ه‌‌و ئه‌گ���ه‌ری‌ زۆر به‌هێزه‌ كه‌ بش���بێته‌‬ ‫وه‌رزی‌ كۆتایی‌ هه‌ڵبژاردنه‌كانی‌‬ ‫یه‌كه‌می���ن ژن له‌مێ���ژوی‌ ئ���ه‌و واڵت���ه‌دا‬ ‫سه‌رۆكایه‌تی‌ ‪2016‬ی‌ ئه‌مه‌ریكا‬ ‫ده‌ستیپێكرد‪ ،‬حزبی‌ دیموكرات ده‌یه‌وێت ك���ه‌ پۆس���تی‌ س���ه‌رۆك وه‌رده‌گرێ���ت‌و‬ ‫سه‌ركردایه‌تی‌ گه‌وره‌ترین هێزی‌ سه‌ربازی‌‌و‬ ‫جارێكیتر روداوێكی‌ جیاواز له‌مێژوی‌‬ ‫سیاسی‌‌و ئابوری‌ جیهان‌و واڵتێك بكات كه‌‬ ‫سیاسی‌ ویالیه‌ته‌ یه‌كگرتوه‌كاندا تۆمار‬ ‫گه‌وره‌ترین كۆمپانیاكانی‌ نه‌وت‌و به‌نرخترین‬ ‫بكات‪ ،‬پاش ئه‌وه‌ی‌ هه‌شت ساڵ‌‬ ‫برانده‌كانی‌ ته‌كنیك‌و ته‌كنه‌لۆژیای‌ ئه‌مڕۆی‌‬ ‫له‌مه‌وبه‌ر بۆ یه‌كه‌مجار ره‌شپێستێكی‌‬ ‫جیهانی‌ تیاكۆبۆته‌وه‌‪.‬‬ ‫كرد به‌سه‌رۆكی‌ ئه‌مه‌ریكا‪ ،‬ئه‌مجاره‌یان‬ ‫ژماره‌ی‌ ئه‌و ژنانه‌ زۆر كه‌من له‌ئه‌مه‌ریكادا‬ ‫ده‌یه‌وێت بۆ یه‌كه‌مجار ژنێك بكات‬ ‫ك���ه‌ به‌ئه‌ن���دازه‌ی‌ هیالری‌ له‌سیاس���ه‌تدا‬ ‫به‌سه‌رۆك‪.‬‬ ‫ش���اره‌زا‌و قاڵ‌ بوبن‪ ،‬ئه‌م پارێزه‌ ناوداره‌‬ ‫هی�ل�اری‌ كلینتۆنی‌ ته‌مه‌ن ‪ 68‬س���اڵ‌‪ ،‬ته‌م���ه‌ن ‪ 68‬س���اڵه‌‪ 8 ،‬س���اڵ‌ خانم���ی‌‬ ‫وه‌ك یه‌كه‌می���ن ژن له‌مێ���ژوی‌ ویالیه‌ته‌ یه‌كه‌می‌ ئاركنس���اس‌و ‪ 8‬س���اڵ‌ خانمی‌‬

‫یه‌كه‌می‌ ئه‌مه‌ریكاو ‪ 8‬س���اڵ‌ سیناتۆرو ‪4‬‬ ‫ساڵیش وه‌زیری‌ ده‌ره‌وه‌ی‌ ئه‌مه‌ریكا بوه‌‌و‬ ‫ش���اره‌زای‌ هه‌مو توله‌ڕێ‌ پێچاوپێچه‌كانی‌‬ ‫سیاس���ه‌تی‌ ناوخ���ۆو ده‌ره‌وه‌ی‌ ویالیه‌ته‌‬ ‫یه‌كگرتوه‌كانه‌‪.‬‬ ‫به‌كاندیدابون���ی‌ ژنێ���ك له‌هه‌ڵبژاردنی‌‬ ‫س���ه‌رۆكایه‌تی‌ ئه‌مه‌ریكادا وه‌ك روداوێكی‌‬ ‫مێژویی‌ گ���ه‌وره‌ لێیده‌ڕوانرێت‪ ،‬نانس���ی‌‬ ‫پلوس���ی‌ ك���ه‌ وه‌ك ژنێكی‌ مێژوس���ازی‌‬ ‫ئه‌مه‌ریكا ده‌ناس���رێت چونك���ه‌ یه‌كه‌مین‬ ‫ژن بو كه‌ له‌س���اڵی‌ ‪2007‬دا بوه‌ سه‌رۆكی‌‬ ‫ئه‌نجومه‌ن���ی‌ نوێن���ه‌ران‪ ،‬له‌رێوڕه‌س���می‌‬ ‫به‌كاندیدابونی‌ هیالری���دا رایگه‌یاند "ئه‌مه‌‬ ‫روداوێكه‌ زۆر ل���ه‌وه‌ زیاتر‌و گه‌وره‌تره‌ كه‌‬ ‫ته‌نها دڵمان پێیخۆش بێت"‪.‬‬

‫هیالری����ش له‌رێوره‌س����می‌ به‌فه‌رم����ی‌‬ ‫راگه‌یاندنی‌ بون به‌كاندیدای‌ دیموكراته‌كاندا‪،‬‬ ‫له‌كات����ی‌ وتارخوێندن����ه‌وه‌دا روی‌ ك����رده‌‬ ‫چه‌ند كچێك����ی‌ منداڵ‌‌و پێیوت����ن "ره‌نگه‌‬ ‫من یه‌كه‌مین ژن بم كه‌ ده‌بمه‌ س����ه‌رۆكی‌‬ ‫ئه‌مه‌ریكا‪ ،‬به‌اڵم یه‌كێك له‌ئێوه‌ س����ه‌رۆكی‌‬ ‫دواترمان ده‌بێت"‪.‬‬ ‫ژنێك كه‌ ده‌بێته‌ س����ه‌رۆكی‌ ئه‌مه‌ریكا‪،‬‬ ‫مامه‌ڵ����ه‌ی‌ له‌گه‌ڵ‌ جیهان����ی‌ ده‌ره‌وه‌ چۆن‬ ‫ده‌بێت؟ ئه‌مه‌ پرس����یاری‌ زۆربه‌ی‌ ناوه‌نده‌‬ ‫سیاسیه‌كانی‌ جیهانه‌‪ ،‬به‌شێك پێیانوایه‌ كه‌‬ ‫هیالری‌ درێژه‌پێده‌ری‌ هه‌مان سیاسه‌ته‌كانی‌‬ ‫ئۆباما ده‌بێت‪ ،‬به‌ش����ێكی‌ دیكه‌ش ئاماژه‌‬ ‫به‌وه‌ ده‌كه‌ن كه‌ به‌س����ه‌رنجدان له‌رابردوی‌‬ ‫هیالری‌ زیات����ر هێزو توانای‌ س����ه‌ربازیی‌‬

‫پۆستی‌ سه‌رۆك‬ ‫وه‌رده‌گرێت‌و‬ ‫سه‌ركردایه‌تی‌ گه‌وره‌ترین‬ ‫هێزی‌ سه‌ربازی‌‌و‬ ‫سیاسی‌‌و ئابوری‌ جیهان‌و‬ ‫واڵتێک دەکات كه‌‬ ‫گه‌وره‌ترین كۆمپانیاكانی‌‬ ‫نه‌وت‌و ته‌كنیك‌و‬ ‫ته‌كنه‌لۆژیای‌ ئه‌مڕۆی‌‬ ‫جیهانی‌ تیاكۆبۆته‌وه‬

‫‪9‬‬

‫بۆچی‌ پوتین‬ ‫رقی‌ له‌هیالرییه‌؟‬

‫ی پولیتیكۆ ئام���اژه‌ به‌و‌ه‬ ‫وێبس���ایت ‌‬ ‫ی ‪2011‬دا‪،‬‬ ‫ده‌كات ك��� ‌ه له‌دیس���ه‌مبه‌ر ‌‬ ‫ی پوتین‬ ‫ی گ���ه‌ور‌ه ل���ه‌دژ ‌‬ ‫ناڕه‌زاییه‌ك��� ‌‬ ‫ی‬ ‫له‌مۆسكۆ په‌ره‌ی‌ گرت‪ .‬پوتین به‌رون ‌‬ ‫راگه‌یاند "ده‌زانم چ كه‌س���ێك له‌پشت‬ ‫ی‬ ‫ی كلینتۆن ‌‬ ‫ئ���ه‌م ناڕازییانه‌وه‌یه‌‪ .‬هیالر ‌‬ ‫ی ده‌ره‌و‌هی‌ ئه‌مه‌ریكا"‪.‬‬ ‫وه‌زیر ‌‬ ‫ی پێنج س���ا ‌ڵ‬ ‫ئێس���تا پاش تێپه‌ڕین ‌‬ ‫به‌س���ه‌ر ئه‌و روداوه‌دا‪ ،‬پوتین بۆ تۆڵ ‌ه‬ ‫ی‬ ‫كردنه‌وه‌ له‌هیالری‌‪ ،‬به‌شێك له‌هاككه‌ران ‌‬ ‫ی‬ ‫ی راس���پاردو‌ه كه‌ ئیمه‌یله‌كان ‌‬ ‫روس��� ‌‬ ‫ی دیموكرات‬ ‫ی حزب ‌‬ ‫ی نیش���تمان ‌‬ ‫كۆمیته‌ ‌‬ ‫ی ‪ 20‬هه‌زار‬ ‫هاك كردبێت‪ .‬ئاش���كراكردن ‌‬ ‫ی خس���توه‌ت ‌ه‬ ‫ی ئه‌م حزب ‌ه ناكۆك ‌‬ ‫ئیمه‌یل ‌‬ ‫ی حزبی‌ دیموكراته‌وه‌‌و‬ ‫نێوان به‌رپرسان ‌‬ ‫ی الواز كردوه‌‪.‬‬ ‫یه‌كێتی‌ ئه‌و حزبه‌ ‌‬ ‫پولیتیكۆ ده‌ڵێ���ت "پوتین ده‌یه‌وێت‬ ‫ی ده‌س���توه‌ربدات ‌ه‬ ‫ی هی�ل�ار ‌‬ ‫ل���ه‌دژ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ئه‌مه‌ریكاوه‌و پش���ت ‌‬ ‫هه‌ڵبژارنه‌كان��� ‌‬ ‫ئه‌مه‌ریكا نمایش ده‌كات‪.‬‬ ‫هیالری‌ كه‌ س���یناتۆر بو سه‌رسه‌ختان ‌ه ترامپ بگرێت"‪.‬‬ ‫ه���ه‌واداری‌ هێرش���كردنی‌ ئه‌مه‌ریكا بو بۆ‬ ‫سه‌ر عێراق له‌ساڵی‌ ‪2003‬دا‪ ،‬كه‌ وه‌زیری‌‬ ‫ده‌ره‌وه‌ ب���و پش���تیوانی‌ له‌هێرش���كردنه‌‬ ‫س���ه‌ر بنكه‌كانی‌ قاعیده‌ له‌پاكستان كرد‪،‬‬ ‫له‌سااڵنی‌ ‪‌2007‬و ‪ 2008‬له‌ڕێگه‌ی‌ فڕۆكه‌ی‌‬ ‫بێ‌ فڕۆكه‌وانه‌وه‌ كه‌ له‌زنجیره‌ هێرش���ێكدا‬ ‫‪ 3089‬كه‌سی‌ تیا كوژرا‪ ،‬له‌گه‌ڵ‌ زیادكردنی‌‬ ‫هێزی‌ سه‌ربازی‌ بو له‌ئه‌فغانستان له‌ساڵی‌‬ ‫‪2009‬دا‪ ،‬س���اڵی‌ ‪ 2011‬پش���تیوانییه‌كی‌‬ ‫به‌هێزی له‌هێرش���كردنه‌ س���ه‌ر لیبیا كرد‬ ‫به‌مه‌به‌س���تی‌ گۆڕینی‌ رژێم���ی‌ قه‌زافی‌‌و‬ ‫له‌ساڵی‌ ‪ 2012‬پشتگیرییی‌ له‌پڕ چه‌ككردنی‌‬ ‫پوتین‬ ‫ئۆپۆزیسیۆنی‌ سوریا كرد‪.‬‬

‫ئایا دۆناڵد ترەمپ دەبێتە سەرۆکی داهاتوی ئەمەریکا؟‬ ‫لوقمان حەوێز – تێکساس‪ ،‬ئەمەریکا‬ ‫ب���ەر لەوردەکاریەکان پێویس���تە بەکورتی‬ ‫باس لەسیس���تەمی هەڵبژاردنی سەرۆکایەتی‬ ‫ئەمەری���کا بکەین‪ ،‬ویالیەت���ە یەکگرتوەکانی‬ ‫ئەمەری���کا ل���ە‪ 50‬ویالیەت پێکدێ���ت‌و هەر‬ ‫ویالیەتێ���ک ژمێرێکی هەڵبژاردنی خۆی هەیە‬ ‫پێ���ی دەوترێ���ت ‪ Electoral College‬کە‬ ‫دەتوانی���ن بەک���وردی ناوی بنێی���ن "ژمێری‬ ‫هەڵب���ژاردن" و بڕی ئ���ەو ژمێرانەش بەپێی‬ ‫ژمارەی دانیشتوانی ویالیەتەکەیە‪ ،‬بۆ نمونە‬ ‫(کالیفۆرنی���ا) کە قەرەباڵغتری���ن ویالیەتەو‬ ‫ژمارەی دانیشتوانی ‪ 39‬ملیۆن کەسە ژمێری‬ ‫هەڵبژاردنەکەش���ی ‪ 55‬ژمێ���رە‪ ،‬ویالیەت���ی‬ ‫(مۆنتانا) ش بۆ نمونە دانیش���توانی نزیکەی‬ ‫ی���ەک ملیۆن���ەو ژمێ���ری هەڵبژاردنەکەی ‪3‬‬ ‫ژمێرە‪ ،‬ک���ۆی هەمو ژمارەکان���ی هەڵبژارنی‬ ‫هەم���و ویالیەتەکان ‪ 538‬ژمێری هەڵبژاردنە‪،‬‬ ‫هەر کاندیدێکی سەرۆکایەتی لەهەر ویالیەتێک‬ ‫(نیوە کۆیەک)ی دەنگ���ەکان بهێنێت لەهەر‬ ‫ویالیەتێ���ک ئەوا هەمو ژمێ���ری ئەو ویالیەتە‬ ‫بەدەس���ت دەهێنیت‪ ،‬ئەگەر ه���ەر کاندیدێک‬ ‫‪ 270‬ژمێری هەڵبژاردن بەدەست بهێنێت ئەوا‬ ‫دەبێتە س���ەرۆکی ئەمەریکا‪ ،‬ئەم ژمارەیەش‬ ‫(نیوە کۆ یەک���ی) ژمێرەکان���ی هەڵبژاردنە‬ ‫کە لەس���ەرەوە باسمان کردو بریتیە لە‪.538‬‬ ‫کەوات���ە دەنگ���ی ه���ەر ویالیەتێ���ک بەجیا‬ ‫دەژمێردرێت‌و دەبێ���ت ئەو کاندیدەی دەبێتە‬ ‫س���ەرۆک هەوڵ ب���دات ویالیەتەک���ە بباتەوە‬ ‫بۆ ئەوەی کۆی ژمێرەک���ەی بگەیەنێتە ‪270‬‬ ‫نەوەک تەنیا تێکڕای دەنگی گش���تی لەهەمو‬ ‫ئەمەریکا بباتەوە‪.‬‬ ‫ویالیەتەکانی ئەمەری���کا لەکاتی هەڵمەتی‬ ‫هەڵبژاردن���ەکان لەالی���ەن راگایاندن���ەکان‌و‬ ‫چاودێ���ران بەمەبەس���تی راپرس���ی‌و‬ ‫لێکۆڵینەوەکان دەکرێن بە‪ 3‬بەش‪ ،‬بەشێکیان‬ ‫پێی���ان دەوترێ���ت "ویالیەتە س���ورەکان"‬ ‫ئەوانیش ئەو ویالیەتانەن کە کاندیدی پارتی‬ ‫کۆماری زۆرینەی دەنگەکان دەهێنیت تیایاندا‪،‬‬ ‫نمون���ەی ئ���ەو ویالیەتانەش تێکس���اس کە‬ ‫لەوەتەی ساڵی ‪ 1976‬سەرۆکێکی دیموکراتی‬ ‫هەڵنەبژاردوەو لەوکاتەوە کاندیدی کۆماری لەو‬ ‫ویالیەتە دەنگی هێناوە‪ .‬بەشەکەی تر پێیان‬

‫دەوترێ���ت "ویالیەتە ش���ینەکان" ‪ ،‬ئەوانیش‬ ‫ئ���ەو ویالیەتانەن کە دەنگ بەکاندیدی حزبی‬ ‫دیموکرات دەدەن لەوانە کالیفۆرنیا‪ .‬بەش���ی‬ ‫سێیەمیان بەویالیەتە "مۆرەکان" ناودەبرێن‪،‬‬ ‫لەم ویالیەتانەش رێژەی دەنگی کۆماریەکان‌و‬ ‫دیموکرات���ەکان زۆر لەی���ەک نزیکن‌و ئەگەری‬ ‫بردنەوەی ه���ەر یەکێکیان لەئارادایە‪ .‬لەکۆی‬ ‫ژم���ارەی ویالیەتەکانی ئەمەری���کا کە پەنجا‬ ‫ویالیەتن‪ ،‬نزیکەی ‪ 36‬لەو ویالیەتانە س���ورن‬ ‫یان ش���ین‪ ،‬لەبەرئەوە کێبڕکێی راستەقینەی‬ ‫نێوان کۆماری���ەکان ل���ە‪ 14‬ویالیەتەکەی تر‬ ‫رودەدات‌و ئ���ەوان بڕی���ار دەدەن کێ دەبێتە‬ ‫سەرۆک‪ ،‬ئەو ویالیەتانەش بریتین لە‪ :‬فلۆریدا‪،‬‬ ‫پێنس���لڤانیا‪ ،‬ئۆهایۆ‪ ،‬ویسکۆنسۆن‪ ،‬ئایەوا‪،‬‬ ‫کارۆلین���ای باک���ور‪ ،‬ڤیرجینیا‪ ،‬میش���یگان‪،‬‬ ‫نیڤادا‪ ،‬کۆلۆرادۆ‪ ،‬نیو هامش���ەر‪ ،‬جیۆرجیا‪،‬‬ ‫مینیسۆتا و ئەریزۆنا‪ .‬بەاڵم لەوانە لەهەمویان‬ ‫گرنگت���ر (فلۆریداو پێنس���لڤانیاو ئۆهایۆ) ن‬ ‫لەبەر ئەوەی ژمێری هەڵبژاردنیان گەورەیە‪.‬‬ ‫ئینجا دێمە س���ەر بەش���ە ش���یکاریەکەی‬ ‫بابەتەک���ەو دەنگەکان���ی تڕەم���پ‌و هیالری‪،‬‬ ‫بێگوم���ان ئێس���تا ک���ە ئ���ەم بابەتەتان بۆ‬ ‫دەنوس���م هێش���تا نزیکەی ‪ 3‬مانگی ماوە بۆ‬ ‫هەڵبژاردن���ەکان‌و ئ���ەو دات���او لێکدانەوانەی‬ ‫دەیخەم���ەڕو هی ئەمڕۆیە کە تاوەکو ئێس���تا‬ ‫لێکۆڵین���ەوەم تیادا ک���ردوەو ئەگەری ئەوە‬ ‫هەی���ە ئەم داتایان���ە هەندێ���ک گۆڕانکاریان‬ ‫بەس���ەردابێت تاوەکو پێش ڕۆژی هەڵبژاردن‬ ‫بەپێ���ی کاریگەریەکان���ی هەڵمەتەکان���ی‬ ‫هەڵبژاردن‪.‬‬ ‫پێشەکی تۆزێک با باسی بارودۆخی پارتی‬ ‫کۆماری بکەین دوای ئ���ەوەی تڕەمپ توانی‬ ‫لەهەڵبژاردن���ە بەرایی���ەکان دەنگی زۆرینەی‬ ‫ئەندامان���ی حزبەک���ەی بێنێ���ت‌و لەکۆنگرە‬ ‫بەزۆرینەی دەنگ ببێتە کاندیدی کۆماریەکان‪،‬‬ ‫چونکە بەبۆچونی من ئەم بابەتە کاریگەریەکی‬ ‫زۆری دەبێت لەسەر ئەنجامەکانی هەڵبژاردن‬ ‫کە بەزیانی تڕەمپ دەشکێتەوە‪.‬‬ ‫دی���ارە ل���ەدوای بەس���تنی کۆنگ���رەی‬ ‫کۆماریەکان لەهەفتەی رابردو زیاتر ئاشکرا بو‬ ‫کە ئەو پارتە درزێکی گەورەی تێکەوت دوای‬ ‫سەرهەڵدانی دۆناڵد تڕەمپ‪ ،‬سەرکردە هەرە‬ ‫دیارەکانی ئەو پارتە بایکۆتی کۆنگرەیان کرد‬ ‫وەکو دژایەتی کردنێک بۆ سیاسەت‌و رەفتارو‬

‫ئەگەر سبەی‬ ‫هەڵبژاردن بکرێت‬ ‫هیالری کلینتۆن‬ ‫زۆرینەی ژمێری‬ ‫هەڵبژاردنەکان‬ ‫دەباتەوەو دەبێتە‬ ‫سەرۆکی داهاتوی‬ ‫ئەمەریکا‬ ‫ترەمپ‬ ‫بۆچونە سەیرو سەمەرەکانی دۆناڵد تڕەمپ‪،‬‬ ‫لەوان���ە (می���ت رامنی)‪( ،‬ج���ۆن مککەین)‪،‬‬ ‫(جۆرج بوش ی باوک‌و کوڕ)‪( ،‬جێب بوش)‬ ‫کە ئەمە ش���تێکی بێ وێنە بو لەمێژوی ئەم‬ ‫پارتە‪ ،‬ت���ا ئەو رادەیەی (تێد کروز) یش کە‬ ‫لەکێبڕکێ دابو لەگ���ەڵ تڕەمپ‌و لەکۆنگرەکە‬ ‫وتاری خوێندەوەو پاڵپشتی (دۆناڵد تڕەمپ)‬ ‫ی نەکردو داوای لەئەندامەکانی کۆنگرە کرد‬ ‫ویژدان���ی خۆتان بەکاربێنن لەکاتی دەنگدان‪،‬‬ ‫ئەم���ەش ئیهانەیەکی گەورە ب���و بۆ تڕەمپ‬ ‫بەتایبەتی‌و کۆماریەکان بەگشتی‪.‬‬ ‫پاڵپش���تی س���ەرکردەی کۆماری���ەکان بۆ‬ ‫کاندیدەکەیان زۆر گرنگە لەبەر گەلێک هۆکار‪،‬‬ ‫گرنگترینیان کەمپینی کۆکردەنەوەی پارەیە‬ ‫بەمەبەس���تی رێکالم کردن بۆ ئەو کاندیدە‪،‬‬ ‫بەپێ���ی داتاکان کاندیدی ه���ەر حزبێک تاکو‬ ‫رۆژی هەڵب���ژاردن تێکڕا دەبێت نزیکەی یەک‬ ‫ملیار دۆالر س���ەرف بکات لەریکالم کردن بۆ‬ ‫خ���ۆی بەتایبەتی لەو ویالیەتانەی کە دەنگی‬ ‫هەردو حزبەکە لەیەکتر نزیکن‪ ،‬بەر لەمانگێک‬ ‫تڕەمپ ئاش���کرای کرد کە تەنیا یەک ملیۆن‌و‬

‫نیو دۆالریان لەبەردەست ماوە بۆ بەکارهێنانی‬ ‫لەهەڵمەت���ی هەڵبژاردن���ەکان‪ ،‬بەپێچەوانەی‬ ‫هیالری کە لەهەمان کات���دا پتر لە‪ 40‬ملیۆن‬ ‫دۆالری لەبەر دەس���ت بو بۆ ئەم مەبەستە‪،‬‬ ‫هەروەها تڕەمپ وتی ئامادە نیە پارەی خۆی‬ ‫بەکاربهێنێ���ت چونکە ئەم���ە ئەرکی حزبەو‬ ‫دەبێت پارەی بۆ کۆبکەنەوە‪ ،‬تاوەکو ئێس���تا‬ ‫سەرکردە دیارەکانی کۆماریەکان ئامادە نین‬ ‫هەڵمەت���ی پارەکۆکردن���ەوە ئەنجام بدەن بۆ‬ ‫تڕەمپ‪.‬‬ ‫دوەم خاڵی گرنگ دەنگی ویالیەتە مۆرەکانە‪،‬‬ ‫تاوەکو ئێستا هەر کاندیدێکی کۆماری بوبێتە‬ ‫سەرۆکێکی ئەمەریکا دەنگی هەردو ویالیەتی‬ ‫فلۆریداو ئۆهایۆ بەدەس���ت هێن���اوە‪ ،‬بەپێی‬ ‫دوایین راپرسی هیالری لەفلۆریدا دەنگەکانی‬ ‫بەڕێ���ژەی ‪ %9‬لەپێش���ەوەیە‪ ،‬ئەویش لەبەر‬ ‫زیادبونی دانیش���توانی ئەو ویالیەتە لەکەمە‬ ‫نەتەوایەتی���ەکان‪ ،‬بەپێ���ی زانیاریەکان تەنیا‬ ‫لەدو س���اڵی رابردو نزیکەی ‪ 400‬هەزار کەس‬ ‫لەدورگ���ەی “پۆرتۆریکۆ” وە کۆچیان کردوە‬ ‫ب���ۆ ویالیەتی فلۆری���داو زۆرب���ەی ئەوانەش‬

‫ئێس���تا مافی دەنگدانیان هەیە چونکە دوای‬ ‫ش���ەش مانگ مانەوەیان ماف���ی دەنگدانیان‬ ‫دەبێ���ت لەبەرئەوەی پۆرتۆریک���ۆ هەرێمێکە‬ ‫س���ەر بەویالیەتە یەکگرتوەکانی ئەمەریکایە‪،‬‬ ‫زۆرب���ەی زۆری ئەوانەش دەن���گ بەکاندیدی‬ ‫دیموک���رات دەدەن‪ .‬لەویالیەت���ی (ئۆهایۆ)‬ ‫ش دەنگ���ی هەردو کاندی���د لەیەکتر نزیکەو‬ ‫بەپێی راپرس���یەکان (هیالری) بەبڕێکی کەم‬ ‫لەپێشەوەیە‪.‬‬ ‫لەویالیەتی (پێنسلڤانیا) ش هیالری بەبڕی‬ ‫‪ %8‬لەپێشەوەی (تڕەمپ)ە‪.‬‬ ‫تڕەمپ کێش���ەیەکی گ���ەورەی تری هەیە‪،‬‬ ‫بەپێی ڕاپرس���یەکان لەتێکڕای ویالیەتەکان‬ ‫رێژەی ‪%70‬ی ئافرەتان الیەنگیری خۆیان بۆ‬ ‫هیالری کلینتۆن دەربڕیوە‪ ،‬زۆربەی چاودێران‬ ‫پێی���ان وایە ئەم���ەش کاریگەریەکی گەورەی‬ ‫دەبێت لەس���ەر ئەنجام���ی هەڵب���ژاردەکان‬ ‫بەقازانجی هیالری کلینتۆن‪.‬‬ ‫خاڵێکی تر ک���ە دەبێت بیزانی���ن ئەوەیە‬ ‫ک���ە جیاوازیەک���ی زۆر هەی���ە لەنێ���وان‬ ‫هەڵبژاردنە بەراییەکان‌و هەڵبژاردنی گش���تی‪،‬‬ ‫لەهەڵبژاردن���ە بەراییەکان���ی پارتی کۆماری‬ ‫تەنیا الیەنگری حزبەکەیان مافی دەنگدانیان‬ ‫هەی���ە ب���ۆ دەستنیش���انکردنی کاندی���دی‬ ‫حزبەکەیان‪ ،‬جیاواز لەدیموکراتەکان کە ڕێگە‬ ‫بەبێالیەنەکانیش دەدەن بەشداری لەدەنگدان‬ ‫بکەن لەپێشبڕکێی هەڵبژاردنی کاندیدەکەیان‪.‬‬ ‫لەبەرئ���ەوە تڕەمپ‌و هی�ل�اری لەهەڵبژاردنە‬ ‫گش���تیەکان دەبێت دەنگ���ی زۆرینەی هەمو‬ ‫چین‌و توێژەکان بەدەست بێنن‪.‬‬ ‫ڕێژەی ‪%90‬ی ڕەشپێس���تەکان کە ‪%12‬ی‬ ‫دانیشتوانی ئەمەریکا پێکدێنن دەنگ دەدەن‬ ‫بەکاندیدی دیموکراتەکان‪ ،‬بەهەمان شێوە پتر‬ ‫لە‪%70‬ی ئەوانەی بەڕەچەڵەک پێیان دەوترێت‬ ‫"التینۆ" کە لەبنەڕەتدا خەڵکی مەکس���یک‌و‬ ‫واڵتەکانی ناوەڕاس���ت‌و باش���وری ئەمەریکان‬ ‫دەن���گ دەدەن بەکاندی���دی دیموکراتەکان‪،‬‬ ‫هەندێ���ک لەچاودێ���ران پێی���ان وای���ە ئەم‬ ‫رێژەیە لەوانەیە زیاتری���ش ببێت تاکو رۆژی‬ ‫هەڵب���ژاردن‪ ،‬هۆکاری ئەم���ەش بۆچونەکانی‬ ‫(دۆناڵدتڕەمپ)ە لەس���ەر مەس���ەلەی کۆچ‌و‬ ‫داواکارە سەیرەکەی کە دەڵێت دیوار دروست‬ ‫دەکەین لەگەڵ مەکس���یک‌و دەبێت ئەوانیش‬ ‫پارەک���ەی ب���دەن‪ ،‬ئەم رێژەیە کێش���ەیەکی‬ ‫گ���ەورە بۆ تڕم���پ دروس���ت دەکات چونکە‬

‫تاوەکو ئێستا هەر کاندیدێکی کۆماری بوبێتە‬ ‫س���ەرۆکی ئەمەریکا رێ���ژەی ‪%40‬ی دەنگی‬ ‫بەڕەچەڵەک "التینۆ" کانی ئەمەریکای دابین‬ ‫کردوە‪ .‬بەپێی راپرس���یەکان ئەم رێژەیە ئەم‬ ‫جارە زۆر کەمت���ر دەبێت‪ ،‬هەر بۆ زانیاریتان‬ ‫بەڕەچەڵ���ەک "التین���ۆ" کان ‪%18‬ی رێژەی‬ ‫دانیش���توانی ئەمەریکا پێکدێنن کە ئەمەش‬ ‫رێژەیەکی زۆرە‪.‬‬ ‫فاکتەرێک���ی تر کە رەنگ���ە کاریگەریەکی‬ ‫کەمت���ری هەبێت لەو فاکتەرانەی س���ەرەوە‬ ‫لەهەڵبژاردن���ی ئ���ەم ج���ارە ک���ە بەزیانی‬ ‫دۆناڵد تڕەمپ دەش���کێتەوە‪ ،‬ئەویش دەنگی‬ ‫موس���ڵمانەکانی ئەمەریکای���ە ک���ە ژمارەی‬ ‫دانیش���توانیان خ���ۆی لە‪ 4‬ملی���ۆن دەدات‌و‬ ‫نزیکەی ملیۆن‌و نیوێ���ک دەنگدەریان هەیە‪،‬‬ ‫پێشتر بەگشتی موسڵمانانی ئەمریکا دەنگیان‬ ‫بەکۆماری���ەکان داوە لەبەرئ���ەوەی حزبێکی‬ ‫کۆنس���ەرڤەتیڤەو باش���تر دەگونجێت لەگەڵ‬ ‫بنەما ئاینیەکان بەگش���تی‪ ،‬ب���ەاڵم ئەمجارە‬ ‫لەبەر بۆچون‌و سیاسەتەکانی تڕەمپ لەدژی‬ ‫موس���ڵمانان چاوەڕوان دەکرێ���ت زۆرینەیان‬ ‫دەنگەکانیان بدەن بەهیالری کلینتۆن‪.‬‬ ‫لەکۆتایی���دا بەکورتی دەڵێ���م‪ ،‬بەپێی ئەو‬ ‫لێکۆڵین���ەوەو بەدواداچونان���ەم‌و هەروەه���ا‬ ‫هەمو ئ���ەو داتایان���ەی کە تاوەک���و ئەمڕۆ‬ ‫ک���ۆم کردۆتەوە‪ ،‬ئەگەر س���بەی هەڵبژاردن‬ ‫بکرێت هی�ل�اری کلینت���ۆن زۆرینەی ژمێری‬ ‫هەڵبژاردنەکان دەباتەوەو دەبێتە س���ەرۆکی‬ ‫داهات���وی ئەمەریکا‪ ،‬بێگوم���ان لەبەرئەوەی‬ ‫هەڵب���ژاردن نزیکەی س���ێ مانگی تر ئەنجام‬ ‫دەدرێت جارێ کات م���اوە بۆ هەڵمەتەکان‪،‬‬ ‫بۆی���ە ئەگەری ئ���ەوە هەیە فاکت���ەری نوێ‬ ‫بێنە پێش���ەوە‪ ،‬بەاڵم زۆرینەی فاکتەرەکانی‬ ‫س���ەرەوە ک���ە خس���تومەتە رو نەگ���ۆڕن‬ ‫بەتایبەتی ئەوانەی پەیوەندیان بەبارودۆخی‬ ‫دیموگرافیەوە هەی���ە‪ ،‬دۆناڵد تڕەمپ ئەگەر‬ ‫بتوانێت هەڵمەتێکی زۆر باش بەڕێوە ببات‌و‬ ‫ڕێکالمێک���ی باش بۆ خۆی ب���کات‪ ،‬لەوانەیە‬ ‫ئەوپەڕی بتوانێت دەنگی یەک دو لەویالیەتە‬ ‫مۆرەکان بۆ خۆی دابین بکات وەکو‪ :‬ئۆهایۆ‪،‬‬ ‫کۆلۆڕادۆو یەک دو لەویالیەتە بچوکەکانی تر‪،‬‬ ‫بەاڵم بەبۆچونی من هێشتا ئەگەری گەیشتنی‬ ‫بەژمێری هەڵبژاردنی پێویست کە ‪ 270‬ژمێرە‬ ‫زۆر قورس دەبێت‪.‬‬

‫‪8‬‬

‫کۆمه‌اڵیه‌تی‬

‫)‪ )538‬سێشه‌مم ‌ه ‪2016/8/2‬‬

‫هەڵەبجە‪ ،‬مەڵبەندی پێكەوە ژیانی ئایینەكان‬ ‫ئا‪ :‬عەزیز رەسوڵ‬ ‫لەپارێزگای هەڵەبجە پەیڕەوانی ئایینی‬ ‫ئیسالم‌و كاكەیی‌و جولەكە نمونەی‬ ‫بەئاشتی پێكەوەژیانە لەسەرئاستی‬ ‫كوردستان‌و عێراق‪.‬‬ ‫کوردس����تان لەمێژویەکی زۆر دورەوە‬ ‫خاکێک بوە کە شوێنکەوتوانی زۆربەی‬ ‫ئایین‌و ئایینزاکانی تێدا بەئاشتی ژیاون‪.‬‬ ‫مسوڵمانەکان بەشیعەو سوننەو سەرجەم‬ ‫مەزهەبەکانەوە شانبەشانی مەسیحیی‌و‬ ‫ئێزدیی‌و کاکەیی‌و بەهائیی‌و جولەکەکان‬ ‫بەناو کوردستاندا باڵوبونەتەوەو شوێنی‬ ‫پیرۆزو پەرس����تگای تایبەت����ی خۆیان‬ ‫هەبوەو هەیە‪.‬‬ ‫ش����اری هەڵەبج����ەش وەک بەش����ێک‬ ‫لەکوردستان‪ ،‬سیمای ئەو پێکەوە ژیانەی‬ ‫تێدا تۆخ بوەتەوەو النەی پێکەوە ژیانی‬ ‫ئایینزا جیاوازەکانە‪.‬‬ ‫ئاكۆ ش����اوەیس كەس����ایەتی دیاری‬ ‫كاكەیی لەهەڵەبجە لەبارەی پێکەوەژیانی‬ ‫ئایین����ەکان لەهەڵەبج����ەدا بەئاوێن����ەی‬ ‫راگەیان����د "لەهەڵەبج����ە پێکەوەژیان����ی‬ ‫ئایینەکان بێوینە بوە‪ ،‬ئەگەر كێشەیەكی‬ ‫ورد هەبوبێت ئەوا یەكسەر ئەقڵمەندانی‬ ‫كاكەی����ی‌و موس����ڵمانەكان هەس����تاون‬ ‫بەچارەس����ەركردنی كێشەكە تا تەشەنە‬ ‫نەكات"‪.‬‬ ‫هەروەها دەشڵێت "موس����ڵمانەكان‌و‬ ‫كاكەیی����ەكان زۆر تێكەڵ����ن‌و لەكات����ی‬ ‫بۆن����ە ئایینییەكانی یەكتر رێزی زۆر بۆ‬ ‫دادەنێن‪ ،‬بۆنمونە لەجەژنی موسڵمانان‬ ‫كاكەییەكان بەیانی زو هەڵدەستن چێشتی‬ ‫ج����ەژن لێدەنێن‪ ،‬وەك موس����ڵمانەكان‬ ‫سەردانی ماڵە دراوس����ێكانیان دەكەن‌و‬ ‫جەژن����ە پیرۆزەیان لێدەك����ەن‪ .‬لەكاتی‬ ‫مانگ����ی رەمەزانی پی����رۆز كاكەییەكان‬ ‫ئەوچێش����تخانەو چایخانان����ەی هەیانە‬ ‫دایدەخ����ەن وەك رێزێ����ك ل����ەو مانگە‪،‬‬ ‫هەروەها برایانی مسوڵمانانیش بەچاوی‬ ‫رێزەوە دەڕواننە كاكەییەكان"‪.‬‬ ‫لەسنوری پارێزگای هەڵەبجە‌و هەورامان‬ ‫چەندی����ن ش����وێنی تایبەت����ی كاكەیی‌و‬ ‫م����ەزاری پیرەكانیان هەی����ە‪ .‬بەدرێژای‬ ‫زەم����ان لەالیەن موس����ڵمانەكانەوە هیچ‬ ‫س����وكایەتێك یان زیانێک بەومەرقەدانە‬ ‫نەگەیش����توە‪ ،‬بگ����رە زۆری����ش رێزیان‬ ‫لێگرتون‪.‬‬ ‫ئەو كەسایەتیەی كاكەییەکان ئاماژە‬ ‫بەوەش دەکات ک����ە ئەوەندە كاكەیی‌و‬

‫گوندی هاوار له‌هه‌ڵه‌بجه‌‬ ‫مس����وڵمانان تێكەڵ����ن ق����ەت نەب����وە‬ ‫پرس����ەی كاكەیی هەبوبێت مس����وڵمان‬ ‫بەشداری نەكردبێت‪" ،‬بەپێچەوانەشەوە‬ ‫كاكەییەكان بەشداری پرسەی موسڵمانان‬ ‫دەک����ەن‪ ،‬سەرەخۆش����ی لەیەكت����ری‬ ‫دەكەین‪ ،‬ئێمە سوپاس����ی مامۆستایانی‬ ‫ئایینی هەڵەبجە‌و هەورامان دەكەین كە‬ ‫هەردەم لەوتارەكانی خۆیاندا ئاماژەیان‬ ‫بەبرایەتی‌و پێكەوە ژیانی موس����ڵمان‌و‬ ‫كاكەی����ی داوەو داوای����ان ك����ردوە رێزی‬ ‫كاكەیی بگیردرێ"‪.‬‬ ‫لەكاتێك����دا لەئاین����ی كاكەی����ی رێگە‬ ‫بەهاوس����ەرگیری ل����ەدەرەوەی ئایینی‬ ‫کاکەی����ی ن����ەدراوە‪ ،‬ب����ەاڵم لەهەڵەبجە‬ ‫لەنێوان كوڕ‌و كچی كاكەیی‌و موس����ڵمان‬ ‫هاوسەرگیریی دەکرێ‪.‬‬ ‫مامۆس����تایەكی ئایین����ی لەهەڵەبجە‬ ‫باس لەوە دەكات هەردەم مامۆستایانی‬ ‫ئایینی لەوتاری رۆژانی هەینی باس����یان‬ ‫لەپێك����ەوە ژیان����ی ئایین����ی‌و رێزگرتن‬ ‫لەكەس����انی نامس����وڵمان كردوە‪" ،‬وەك‬

‫ئەوەی پێغەمبەری مس����وڵمانان لەكاتی‬ ‫ناردن����ی خ����واردن ب����ۆ م����ااڵن داوای‬ ‫لەدایكی ئیمانداران ك����ردوە پێش ماڵە‬ ‫مس����وڵمانەكان بەش����ی ماڵ����ە جولەكە‬ ‫دراوسێكەیان بدات"‪.‬‬ ‫مامۆس����تا عوسمان س����ەید ئەحمەد‬ ‫وتاربێژی مزگەوتی نور لەهەڵەبجە الی‬ ‫خۆیەوە ئام����اژەی بەوەكرد "پەیوەندی‬ ‫كۆمەاڵیەتی‌و ئایینی����ی لەهەڵەبجە زۆر‬ ‫پتەوە لەنێوان موسڵمانان‌و كاكەییەکان‪،‬‬ ‫تەنان����ەت م����ن ك����وڕ‌و كچ����ی كاكەیم‬ ‫لەیەكت����ری مارەك����ردوە لەس����ەرداوای‬ ‫خۆی����ان‪ ،‬ئێمە ه����ەردەم لەوتارەكانمان‬ ‫داوای پێكەوەژیانی ئاینەكانمان كردوە‬ ‫لەدێرزەمان����ەوە كاكەی����ی‌و موس����ڵمان‬ ‫لەهەڵەبجە بەیەك����ەوە دەژین‪ ،‬وەك برا‬ ‫ه����ەردەم هاوكارو دەس����باری یەكتریان‬ ‫كردوە لەبۆن����ە كۆمەاڵیەتی‌و ئاینیەكان‬ ‫بەیەكەوە كردوەتەوە"‪.‬‬ ‫ئەو مامۆستا ئایینییە ئاماژە بەوەش‬ ‫دەکات ک����ە كاكەییەکانی هەڵەبجە زۆر‬

‫بەخەراپە ناویان برابێت‪ ،‬بەپێچەوانەوە‬ ‫مامۆستایانی ئاینیی پیاوانی كاكەیی زۆر‬ ‫ب����اش توانیویانە پێكەوە ژیانی ئاینیی‌و‬ ‫كۆمەاڵیەتی لەهەڵەبجە بپارێزن"‪.‬‬

‫رێ����زی بۆن����ە ئاینیەكانی موس����ڵمانان‬ ‫دەگرن‪" ،‬قەت نەبوە كاكەیێك لەمانگی‬ ‫رەمەزان لەبەرچاوی موسڵمانان خواردن‬ ‫بخوات یان چێشتخانەكانیان دانەخەن‪،‬‬ ‫بەهەمان شێوەش موسڵمانان لەهەڵەبجە‬ ‫نەقش����بەندی باس ل����ەوەش دەکات‬ ‫رێزی زۆریان بۆ كاكەییەكان هەیە"‪.‬‬ ‫لەس����اڵی ‪ 1948‬و لەگەڵ دروستبونی پێك����ەوە ژیان����ی ئاینی����ی لەهەڵەبجە‬ ‫دەوڵەت����ی س����ەربەخۆی ئیس����رائیل‪ ،‬مێژوەكەی كۆنە‪" ،‬لەس����ەردەمی ش����ێخ‬ ‫كۆچكردن����ی جولەكەكان����ی جیهان بۆ حیس����امەدینی نەقش����بەندی بەه����ۆی‬ ‫ئیس����رائیل دەستیپێکرد‪ ،‬كۆتا وەجبەی نەتوانینی دروس����تكردنی پەرس����تگای‬ ‫جولەكەكان كە كۆچیان كرد جولەكەكانی تایبەت بەنوێژی جولەك����ەكان لەالیەن‬ ‫هەڵەبجە بون لەئێستەشدا ئەو گەڕەكەی جولەكەكان����ی ئەوكاتەی نیش����تەجێی‬ ‫جولەكەكان تێدا نیشتەجێبون هەربەناوی هەڵەبجە بەهۆی نەبونی پارەی پێویست‬ ‫ش����ێخ حیس����امەدین دارو پێداویستی‬ ‫گەڕەكی جولەكان ماوەتەوە‪.‬‬ ‫مەری����وان نەقش����بەندی بەڕێوەبەری پێداون تاپەرس����تگا دروست بكەن‪ ،‬تا‬ ‫پەیوەندیی����ەكان‌و پێكەوەژیانی ئایینی كیمیابارانەكەی هەڵەبجەش پەرستگاکە‬ ‫لەوەزارەتی ئەوقاف ئاماژە بەوە دەكات مابو"‪.‬‬ ‫"نمون����ەی پێكەوەژیان����ی ئاینی����ی الی‬ ‫ئەو بەرپرس����ەی وەزارەت����ی ئەوقاف‬ ‫وەزارەتەكەم����ان لەپارێزگای هەڵەبجەیە‬ ‫كە تائێستا هیچ جۆرەگرفت‌و كێشەێك ئامەژەی بەوەشدا کە ئەو پێكەوەژیانی‬ ‫نەبوە لەنێوان موسڵمانەكان‌و كاكەیەكان‌و ئاینی����ی‌و كۆمەاڵیەتیەی هەڵەبجە زیاتر‬ ‫ق����ەت نەبوە كاكەییەكان س����كااڵ بكەن س����ەرنجی رێکخراوە نێودەوڵەتییەکانی‬ ‫ک����ە لەالی����ەن ماموس����تایانی ئاینی����ی راکێشاوە‪.‬‬

‫لەكاتێكدا لەئاینی‬ ‫كاكەیی رێگە‬ ‫بەهاوسەرگیریی‬ ‫لەدەرەوەی ئایینی‬ ‫کاکەیی نەدراوە‬ ‫بەاڵم لەهەڵەبجە‬ ‫لەنێوان كوڕ‌و كچی‬ ‫كاكەیی‌و موسڵمان‬ ‫هاوسەرگیریی دەکرێ‬

‫تاپڕەكەی فریاد چی قەوماند؟‬

‫ئەو فیشەکەی بۆ کەوەکەی ئامادەکرد‪ ،‬خۆی پێکا‬ ‫ئا‪ :‬عومەر چاوشین‬ ‫هەمو رۆژێك لەچیاو دۆڵەكانی قەندیل‬ ‫بەلەوەڕاندنی مەڕو بزنەكانیەوە‬ ‫خەریك بو‪ ،‬فریاد زۆر حەزی‬ ‫لەڕاوشكار بو لەپڕ دەنگی تەقاندنی‬ ‫فیشەكێك هات‪ ،‬بەاڵم كەس بیری‬ ‫الی مەرگی ئەو نەبو كە برابچوكەكەی‬ ‫بە هەنسكی گریانەوە رێگەی دەبڕی‬ ‫بەرەو ماڵەوە هاتەوەو لەگەڵ خۆیدا‬ ‫هەواڵی مردنی پێبو‪.‬‬ ‫لەب���ەرواری ‪25‬ی تەم���وزی‬ ‫‪ 2016‬لەكوێس���تانەكانی س���یرنەی‬ ‫پشتئاشانیەكان لەبناری چیای قەندیل‪،‬‬ ‫كوڕێك���ی تەم���ەن ‪ 17‬س���اڵ بەناوی‬ ‫(فریاد قادر حەمەد) دانیشتوی گوندی‬ ‫باراوە س���ەربەناحیەی سەنگەس���ەری‬ ‫قەزای پش���دەر پیشەی ش���وانی مەڕ‬ ‫لەكاتی لەوەڕاندنی مەڕەكانیدا بەهۆی‬ ‫بەركەوتن���ی فیش���ەكی تاپ���ڕ گی���ان‬ ‫لەدەس���تدەدات‪ ،‬كەسوكاری ئەو كوڕە‬ ‫دەڵێن داوامان لەس���ەر ك���ەس نییەو‬ ‫پۆلیسی ناوچەكەش دەڵێت "دۆسیە بۆ‬ ‫روداوەكە كراوەتەوە"‪.‬‬ ‫باوك���ی فری���اد باس���ی كوڕەك���ەی‬ ‫دەكات‌و دەڵێت "كوڕەكەم ش���وان بو‬ ‫لەگ���ەڵ براكانی تری���دا نۆرەیان دانابو‬ ‫بۆ بەخێوكردن���ی ئاژەڵەکانمان‪ ،‬بەاڵم‬ ‫ئ���ەو لەهەمویان زیاتر ح���ەزی دەكرد‬ ‫لەژیانی ش���ار نزیك ببێت���ەوەو ژیانی‬ ‫الدێ بەجێ بێڵێت‌‪ .‬دەیویست دوكانێك‬

‫دابنێت‌و ببێتە سەرتاش منیش بەڵێنی‬ ‫ئەوەم پێدا بەاڵم بەداخەوەم ئاواتەكەی‬ ‫نەهاتەدی لەسەردیاری كردنی وادەیەكی‬ ‫دیاریكراو تا دەرفەتێكمان بۆ دروس���ت‬ ‫دەبێت"‪.‬‬ ‫قادر حەمەد زیاتر باس���ی كوڕەكەی‬ ‫دەكات‌و دەڵێت "كوڕەكەم زۆر باش���بو‬ ‫بەاڵم زو توڕە دەبو‪ ،‬كە شتێكی بەدڵ‬ ‫نەبوایە ت���وڕە دەبو‪ ،‬وات���ە هەڵچونی‬ ‫دەرونی لەگەڵدابو"‪.‬‬ ‫لەكات���ی گێڕانەوەی س���اتەوەختی‬ ‫روداوی مردنی كوڕەكەیدا باوكی فریاد‬ ‫دەڵێ���ت "لەگ���ەڵ ك���وڕە بچوكەكەمدا‬ ‫بەیەك���ەوە خەریك���ی لەوەڕاندن���ی‬ ‫ئاژەڵ���ەکان ب���ون‪ ،‬هەنگەوانێ���ك لەو‬ ‫ناوچەیە گوێبیس���تی دەنگێك دەبێت‬ ‫دوای ماوەیەك���ی كەم كوڕە بچوكەكەم‬ ‫دەبینێ���ت بەگریانەوە ب���ەرەو ماڵەوە‬ ‫دێتەوە ئینجا دەزانێت فریاد کوژراوە‪،‬‬ ‫تەلەفون بۆ م���ن دەكات منیش لەبەر‬ ‫ماڵەوە بەهێمنی‌و خۆم نەشێواند بەرەو‬ ‫الی مەڕەكان ڕۆیش���تم كە بینیم خوێن‬ ‫لەبەری رۆیش���توەو دەستبەجێ گیانی‬ ‫لەدەستدابو"‪.‬‬ ‫فریاد زۆر حەزی لەڕاو بو‪ ،‬تاپڕەكەی‬ ‫لەبەر راوش���كارو ئارەزوی خۆی بردبو‬ ‫لەگەڵ خۆیدا‪ ،‬لەكاتی بینینی كەوێكدا‬ ‫فیشەكی خستبوە بەر بەاڵم كەوەكەی‬ ‫لەدەست دەچێت‪ ،‬ئەویش بیری دەچێت‬ ‫فیشەكەكە لەسەر تاپڕەكە الببات‪ ،‬بیری‬ ‫بەالیەكی تردا دەڕوات‌و بەهۆی بەهەڵە دەردەچێت‌و بەر بەش���ی پێش���ەوەی‬ ‫بەكارهێنانی‪ ،‬لەپڕ فیشەكێك لەتاپڕەكە سەری دەکەوێت‪ .‬باوکی فەرهاد كەس‬

‫لەكاتی بینینی‬ ‫كەوێكدا فیشەكی‬ ‫خستبوەبەر بەاڵم‬ ‫كەوەكەی لەدەست‬ ‫دەچێت‪ ،‬ئەویش بیری‬ ‫دەچێت فیشەكەكە‬ ‫لەسەر تاپڕەكە الببات‪،‬‬ ‫بیری بەالیەكی تردا‬ ‫دەڕوات‌و بەهۆی بەهەڵە‬ ‫بەكارهێنانی‪ ،‬لەپڕ‬ ‫فیشەكێك لەتاپڕەكە‬ ‫دەردەچێت‬

‫بەتۆمەتب���اری مردن���ی‬ ‫كوڕەكەی نازانێت‌و داوایان‬ ‫لەسەر كەس تۆمارنەكردوەو‬ ‫"روداوی مردن���ی فریاد بەقەزاو‬ ‫قەدەر دادەنێن"‪.‬‬ ‫نەقیبی پۆلی���س كاروان مەحمود‬ ‫وتەبێ���ژی بەڕێوەبەرایەتی پۆلیس���ی‬ ‫راپەڕین لەبارەی ئەو روداوەوە بەئاوێنەی‬ ‫راگەیاند "لەكات���ی ئاگادارکردنەوەمان‬ ‫لەڕوداوێكی فیش���ەك لەجۆری چەكی‬ ‫تاپڕ لەكاتی شوانیدا لەكوێستانەكانی‬ ‫قەندیل‪ ،‬دەستبەجێ هێزەكانی پۆلیسی‬ ‫راپەڕی���ن دەس���تیانكرد بەلێكۆڵینەوە‬ ‫لەجۆرو هۆكاری روداوەكە"‪.‬‬ ‫نەقی���ب كاروان گوتیش���ی بەپێ���ی‬ ‫زانیاری���ەكان لەپەڕاوی ئ���ەو روداوەدا‬ ‫هەیە "فیشەكێكی تاپڕ بەر الی راستی‬ ‫رومەتی كوڕێك كەوتبو دەس���تبەجێ‬ ‫گیان���ی لەدەس���تداوە‪ ،‬ئەویش بەهۆی‬ ‫بەهەڵ���ە بەكارهێنان���ی تاپڕەك���ەی‬ ‫لەبەرئەوەی ئەو كوڕە بەدەستی خۆی‬ ‫بەهەڵە فیشەكەكەی لەخۆی دابو كەس‬ ‫لەڕوداوەكەدا تۆمەتب���ار نەكراوەو داوا‬ ‫لەس���ەر كەس نیەو كەسیش دەستگیر‬ ‫نەكراوە‪ ،‬بەاڵم پۆلی���س لەلێكۆڵینەوە‬ ‫لەسەر روداوەكە بەردەوامە"‪.‬‬

‫لەدەستداوە‪.‬‬ ‫لەروداوێک���دا لەیەکێک‬ ‫لەباخەکان���ی ناوچەی‬ ‫مێرگەپانی ش���اری‬ ‫سلێمانی‪ ،‬کوڕێکی‬ ‫گەنج لەکاتی‬

‫ئاهەنگێڕانی‬ ‫ی���ا د ی‬ ‫لە د ا یکبو نی���د ا ‪،‬‬ ‫لەالی���ەن ژنێک���ی‬ ‫بەڕەگەز چینییەوە‬ ‫فیش���ەکێکی تاپ���ڕ‬ ‫بەهەڵ���ە لەدەس���تی‬ ‫دەردەچێت‌و دەستبەجێ‬ ‫گیان لەدەستدەدات‪.‬‬ ‫هەروەها هەفتەی رابردوش‬ ‫لەگوندێکی ناوچەی شارباژێڕ‪،‬‬ ‫پیاوێ���ک ژن���ە بەتەمەنەکەی‬ ‫خ���ۆی بەتاپ���ڕ کوش���ت‪،‬‬ ‫هۆکارەکەشی بۆ بونی کێشەی‬ ‫کۆمەاڵیەتی دەگەڕێتەوە‪.‬‬ ‫هەروەه���ا ئ���ەم روداوەی بناری‬ ‫لەماوەی کەمتر لەمانگێکدا سێ کەس‬ ‫قەندیل دەبێتە سێیەم روداوی کوشتن‬ ‫بەتاپڕ گیان لەدەستدەدەن‬ ‫لەم���اوەی راب���ردودا لەناوچ���ە بەهۆی تفەنگی تاپ���ڕەوە لەماوەیەکی‬ ‫جیاوازەکان���ی کوردس���تان‪ ،‬بەه���ۆی کەمدا‪.‬‬ ‫فیش���ەکی تاپڕەوە سێ کەس گیانیان‬

‫تاپڕ‬ ‫یەکێکە لەو چەکانەی‬ ‫بە"چەکی راو" ناودەبرێت‌و‬ ‫مەودای فیشەک‌و ساچمەکانی‬ ‫نزیکەی ‪ 30‬مەتر دەڕوات‪،‬‬ ‫لەئێستادا لەبەشێکی‬ ‫زۆری ماڵی گوندەکانی‬ ‫کوردستاندا بەمەبەستی‬ ‫بەکارهێنانی لەڕاوکردن‌و‬ ‫خۆپاراستن لەئاژەڵی دڕندە‬ ‫بەکاردەهێنرێت‪.‬‬

‫‌ره‌نگاڵه‬

‫‪rangalayawene@gmail.com‬‬

‫وردیدا به‌رگه‌ ناگرێت‬

‫)‪ )538‬سێشه‌ممه‌ ‪2016/8/2‬‬

‫هاواڵتیان رو له‌گوڵی رسوشتی ده‌كه‌ن‬ ‫ئا‪ :‬عه‌زیز ره‌سوڵ‬ ‫به‌شێك له‌هاواڵتیانی كوردستان بۆ‬ ‫ڕازاندنه‌وه‌‌و پاكڕاگرتنی كه‌شوهه‌وای‬ ‫ماڵه‌كانیان‪ ،‬رو له‌كڕین‌و چاندنی‬ ‫گوڵی سروشتی ده‌كه‌ن له‌حه‌وشه‌‌و‬ ‫گۆزه‌ی تایبه‌ت به‌چاندنی گوڵ‬ ‫له‌ناو ماڵه‌كانیان واز له‌كڕینی گوڵی‬ ‫ده‌ستكرد ده‌هێنن‪.‬‬ ‫ه���ه‌وار محه‌مه‌د كه‌ له‌مه‌ش���ته‌لێكی‬ ‫تایب���ه‌ت به‌فرۆش���تنی گ���وڵ ب���و‪،‬‬ ‫به‌ئاوێنه‌ی راگه‌یاند "من له‌ماڵه‌وه‌ گوڵی‬ ‫جۆراوجۆری زۆرم هه‌یه‌‪ ،‬وازم له‌كڕینی‬ ‫گوڵی ده‌س���تكرد هێناو‌ه له‌ئێس���تادا‬ ‫ئه‌م گوڵه‌ سروش���تیانه‌ داده‌نێم له‌ناو‬ ‫ماڵه‌كه‌مدا‪ ،‬جگه‌ له‌وه‌ی دیمه‌نی جوانه‌‪،‬‬ ‫بۆ ته‌ندروستیشمان سودی هه‌یه‌ چونك ‌ه‬ ‫ژینگه‌ی ماڵ به‌پاكی راده‌گرێت"‪.‬‬

‫ه‌نی پێشانگایه‌ك‪:‬‬ ‫كۆتر سوربه‌ڵه‌ك‌و زه‌ردبه‌ڵه‌كه‌‬

‫ۆترانه‌ی‌ كوردستانیان هه‌یه‌"‪.‬‬ ‫زۆرج���ار ده‌بینی���ن كۆتر له‌ئاس���مان یاریده‌كات‬ ‫ته‌قل���ه‌ لێ���ده‌دات‪ ،‬ئه‌مه‌ پێویس���تی به‌ڕاهێنانی‬ ‫اوه‌نه‌كه‌یه‌تی‪ ،‬چونكه‌ ئه‌گه‌ر ده‌س���ته‌مۆ نه‌كرێت‬ ‫ده‌س���ت ده‌رده‌چێ���ت‪ ،‬دیلمان ده‌ڵێ���ت "كۆتری‬ ‫ه‌ردبه‌ڵه‌ك‌و س���وربه‌ڵه‌ك بۆ گه‌ڕان نابێت‪ ،‬ئه‌وان ‌ه‬ ‫ه‌نها بۆ جوانین‌و له‌ماڵدا راده‌گیرێت‪ ،‬ئه‌ویش وه‌كو‬ ‫ولیای���ه‌ك بۆ ئه‌و جۆر‌ه باڵنده‌ی���ه‌‪ ،‬به‌اڵم كۆتری‬ ‫ه‌ڵفڕین هه‌یه‌ له‌چوار كاتژمێره‌و‌ه بۆ شه‌ش كاتژمێر‬ ‫كاتی فێنكی كه‌ش‌وهه‌وادا ده‌گه‌ڕێت"‪.‬‬ ‫كۆتر هه‌ی ‌ه پێشبڕكێی له‌سه‌ر ده‌كرێت‪ ،‬به‌جۆرێك‬ ‫ش���اری به‌س���ره‌و فاو به‌ره‌اڵ كراوه‌و گه‌ڕاوه‌ته‌و‌ه‬ ‫ه‌ولێ���رو س���لێمانی‪ ،‬یاخ���ود له‌خانه‌قی���ن به‌ره‌اڵ‬ ‫راوه‌و گه‌ڕاوه‌ته‌وه‌‪ ،‬ئه‌م جۆره‌ كۆتران ‌ه پێویستیان‬ ‫راهێنان‌و ده‌سته‌مۆكردن هه‌یه‌‪ ،‬چونكه‌ به‌تایبه‌تی‬ ‫ۆ پێش���بڕكێ به‌كارده‌هێنرێ���ن‪ ،‬خاوه‌نی جیهانی‬

‫باڵنده‌ له‌سه‌ر ئه‌م جۆره‌ كۆترانه‌ ئاماژه‌ی‌ به‌وه‌كرد‬ ‫"كۆتری زاجیلی سیباق‪ ،‬ئه‌و جۆر‌ه كۆتران ‌ه توخم‌و‬ ‫جۆری���ان هه‌ی���ه‌‪ ،‬ئه‌وان��� ‌ه تایبه‌تن به‌پێش���بڕكێ‪،‬‬ ‫هه‌رچه‌ند‌ه جۆری باش‌و خراپیش له‌و كۆترانه‌ هه‌یه‌‪،‬‬ ‫جۆر‌ه باشه‌كانی له‌واڵتانی ئه‌وروپا هه‌یه‌‪ ،‬ئه‌ڵمانی‌و‬ ‫به‌لجیكیی له‌كوردس���تان هه‌یه‌‪ ،‬بۆ پێشبڕكێی كۆتر‬ ‫به‌كار ده‌هێنرێن‪ ،‬له‌دورترین شوێن به‌ره‌اڵ ده‌كرێن‌و‬ ‫ده‌گه‌ڕێنرێنه‌وه‌‪ ،‬ئه‌م كۆتران ‌ه سه‌ره‌تا ماڵی ده‌كرێن‪،‬‬ ‫ئ���ه‌وه‌ ده‌بێت به‌ به‌چكه‌ی���ی هه‌ڵبفڕێنرێت بۆ چه‌ند‬ ‫رۆژێك‪ ،‬دواتر بۆ ماوه‌ی���ه‌ك له‌ماڵه‌وه‌ داده‌نرێت بۆ‬ ‫ئه‌وه‌ی ئاشنا بێت‪ ،‬دوای حه‌فته‌یه‌ك له‌دوری ماڵه‌و‌ه‬ ‫به‌ره‌اڵ ده‌كرێت‌و ئه‌وه‌ش پرۆس���ه‌یه‌كی درێژخایه‌نه‌‪،‬‬ ‫كات له‌دوای كات زیاتر دورده‌خرێته‌وه‌‪ ،‬جار هه‌بو‌ه‬ ‫كۆتر براوه‌ته‌ فاو دورترین شوێنی عێراق له‌هه‌رێمه‌و‌ه‬ ‫به‌ره‌اڵ كراوه‌و پێشبڕكێی له‌سه‌ر كراو‌ه بۆ گه‌ڕانه‌و‌ه‬ ‫بۆ هه‌رێمی كوردستان"‪.‬‬

‫ته‌‌رازو‬ ‫خۆ ئامادەکردن ب���ۆ هەر روداوێک مانای‬ ‫دوورکەوتنەوە نیە لەخۆشبەختی ئێستات‬ ‫تەنیا پێویستە ئەوەت لەبیربێت ئەکرێت‬ ‫کارێک ی���ان روداوێکی ناخ���ۆش روبدات‬ ‫ئەوکاتە ت���ۆ دەتوانیت بداەس���ەری زاڵ‬ ‫ببیت‪.‬‬

‫دوپشک‬ ‫هەرکاتێ���ک نزیکەکات توش���ی قەلەقیت‬ ‫بکەن لەبری بێزاری واباشترە بیربکەیتەوە‬ ‫چۆن لەکێش���ەکان دەرباز بیت سود لەو‬ ‫هەاڵنە وەربگرە ل���ە لەبەردەمتەو ئاگاری‬ ‫باری دارایی‌و تەندروستی خۆت بە‪.‬‬

‫‪11‬‬

‫چۆم���ان تاڵب خاوه‌ن���ی نه‌مامگه‌ی ه���ه‌زار‪ ،‬هاواڵتی س���نوری هه‌ڵه‌بجه‌‌و‬ ‫به‌خێوكردن���ی گوڵ���ی سروش���تی كیانۆش به‌ئاوێنه‌ی راگه‌یاند "هاواڵتیان هه‌ورام���ان‪ ،‬ئه‌وگواڵن���ه‌ی كه‌ پێش���تر‬ ‫له‌ماڵه‌كان���ی كوردس���تان له‌ئێس���تادا له‌ئێس���تادا زیاتر رو له‌گوڵی سروشتی كڕیویان���ه‌ ك ‌ه گ���ه‌ور‌ه ده‌ب���ن وه‌جی‬ ‫گرنگییه‌ك���ی تایبه‌ت���ی پێده‌درێ���ت ده‌كه‌ن‪ ،‬رۆژان ‌ه س���ه‌ردانمان ده‌كه‌ن بۆ گوڵه‌كان له‌نێ���وان خۆیاندا ده‌گۆڕنه‌و‌ه‬ ‫له‌پارێزگای هه‌ڵه‌بجه‌و له‌و چوارچێوه‌یه‌دا كڕین���ی گوڵی سروش���تی زۆربه‌ی ئه‌و ده‌توانین بڵێین‪ ،‬ئه‌وه‌ش ده‌بێته‌هۆكاری‬ ‫چه‌ندین ماڵ له‌الی���ه‌ن رێكخراوه‌كانه‌و‌ه گواڵن���ه‌ش ده‌یكڕن گوڵ���ی هۆڵه‌ندیی‌و كه‌متر فرۆشتنی گوڵه‌كانمان"‪.‬‬ ‫له‌الی���ه‌ن دكت���ۆر‌و رێكخراوه‌كان���ی‬ ‫خه‌اڵتكران بۆ بونی به‌شێكی زۆر گوڵ توركی‌و س���وری‌و ئێرانیه‌‪ ،‬هه‌ر گوڵه‌‌و‬ ‫نرخ���ی جیاوازی هه‌ی��� ‌ه ئێم ‌ه چه‌ندین ژینگه‌دۆستی هه‌میشه‌ هانی هاواڵتیان‬ ‫له‌ماڵه‌كانیاندا‪.‬‬ ‫جۆرگوڵی هۆڵه‌ندی ده‌هێنین كه‌ له‌گه‌ڵ ده‌درێ���ت به‌ڕوكردن��� ‌ه س���ه‌وزكردنی‬ ‫به‌رده‌م ماڵ‌و حه‌وشه‌و له‌ناو ژوره‌كانی‬ ‫س���ارا ئارام یه‌كێك ل���ه‌و خانمانه‌ی كه‌شوهه‌وای ئێمه‌دا بگونجێت"‪.‬‬ ‫ئاماژه‌ش بۆئه‌وه‌ ده‌كات "زۆربه‌ی ئه‌و ماڵه‌وه‌شیان له‌جێگه‌ی گوڵی ده‌ستكرد‬ ‫خه‌اڵتی وه‌رگرتو‌ه رایگه‌یاند "من له‌ماڵی‬ ‫خۆم���ان زۆر گرنگی به‌گ���وڵ‌و دره‌خت گه‌ش���تیارانه‌ی رو له‌هاوینه‌هه‌واره‌كانی گوڵی سروش���تی له‌ماڵه‌كانیان دابنێن‬ ‫ده‌ده‌م‪ ،‬له‌حه‌وش���ه‌ی ماڵه‌كه‌م���ه‌و‌ه س���نوری پارێ���زگای هه‌ڵه‌بجه‌ ده‌كه‌ن ه���ه‌م جوانی ب��� ‌ه ماڵه‌كانی���ان ده‌دات‬ ‫ت���ا س���ه‌روی ژوری ماڵه‌وه‌مان به‌گوڵ له‌كاتی گه‌ڕانه‌وه‌ی���ان الده‌ده‌ن ‌ه المان‌و هه‌م له‌ڕوی ته‌ندروس���تیه‌وه‌ هه‌وای ناو‬ ‫رازاندوه‌ته‌وه‌‪ ،‬گوڵه‌كانیشم جۆراوجۆرن‪ ،‬گوڵمان الده‌كڕن‪ ،‬به‌اڵم قه‌یرانی دارایی ماڵه‌كان پ���اك راده‌گرێت بۆیه‌ له‌چه‌ند‬ ‫زۆربه‌ی ئه‌و گواڵنه‌ی ئێست ‌ه گرنگییان كاریگه‌ریشی كردوه‌ت ‌ه سه‌ر ئێمه‌‪ ،‬وه‌ك ساڵی رابردوه‌و‌ه هاواڵتیانی كوردستان‬ ‫پێده‌ده‌ین ئه‌وروپین‌و ده‌بێت له‌ماڵه‌و‌ه سااڵنی رابردو بازاڕمان نه‌ماو‌ه چونك ‌ه به‌چڕی ده‌ستیان كردوه‌ به‌سه‌وزكردنی‬ ‫دابندرێ���ن چونك���ه‌ به‌رگ���ه‌ی گه‌رما نرخی گوڵه‌كانی���ش زۆربه‌یان له‌(‪ )10‬حه‌وشه‌ی ماڵه‌كانیان‌و له‌جێگه‌ی گوڵی‬ ‫هه‌زار به‌ره‌و سه‌ره‌وه‌ن تاده‌گات ‌ه (‪ )50‬ده‌ستكرد گوڵی سروشتی داده‌نێن‪.‬‬ ‫ناگرن"‪.‬‬

‫دڵنیا مسته‌فاپور‪ :‬له‌ئ ‌ه سپسواری شاره‌زاییه‌كی باشم هه‌یه‌و‬ ‫له‌چه‌ندین پێشبڕكێدا براوه‌ی یه‌كه‌م بوم‬ ‫ئه‌و ئامێران ‌ه به‌هره‌ی ده‌نگخۆشی تێدایه‌‪،‬‬ ‫ئا‪ :‬مه‌زهه‌ر كه‌ریم‬ ‫به‌جۆرێ���ك توانیویه‌ت���ی گۆرانییه‌كانی‬ ‫هونه‌رمه‌ندان حه‌س���ه‌ن زیر‌هك‌و ماملێ‌و‬ ‫دڵنیا كه‌ریم مسته‌فاپور ساڵی ‪1995‬‬ ‫تاهیر تۆفیقی وتۆته‌وه‌‪ ،‬به‌جۆرێك ئه‌وانه‌ی‬ ‫له‌شاری مه‌هابادی كوردستانی‬ ‫له‌نزیكه‌وه‌ گوێبیس���تی ب���ون به‌الیانه‌و‌ه‬ ‫رۆژهه‌اڵتی ئێران له‌دایك بوه‌و‬ ‫خ���ۆش بوه‌و هانیان داوه‌ به‌رده‌وام بێت‪،‬‬ ‫خوێندكاری قۆناغی یه‌كه‌می كۆلێژی‬ ‫یه‌كێك له‌وانه‌ی هانده‌ری هه‌میشه‌یی بو‌ه‬ ‫هونه‌رو مۆسیقایه‌ له‌زانكۆی م ‌ه هابادو‬ ‫باوكی‌و هاوڕێكانی بوه‌‪.‬‬ ‫شاره‌زاییه‌كی باشی له‌ئامێره‌كانی‬ ‫ئ���ه‌م خانمه‌ هونه‌رمه‌ن���ده‌ جیاواز له‌و‬ ‫كه‌مانچه‌و سه‌نتورو ته‌پڵدا هه‌یه‌‪،‬‬ ‫خانمان���ه‌ی ته‌نه���ا به‌ه���ره‌ی هونه‌رییان‬ ‫هه‌روه‌ها ده‌نگێكی خۆشی هه‌یه‌و‬ ‫تێدایه‌‪ ،‬حه‌ز به‌ئه‌سپس���واری‌و مه‌له‌وانی‌و‬ ‫له‌چه‌ندین ئاهه‌نگ‌و فیستیڤاڵدا گۆرانی‬ ‫وتوه‌‪ ،‬له‌ئاهه‌نگی سه‌ری ساڵدا له‌شاری پاسكیلس���واری هه‌یه‌و ده‌یه‌وێت جیاواز‬ ‫له‌كچانی دیك��� ‌ه بێت‪ ،‬ده‌ڵێ���ت "جیاواز‬ ‫هه‌ولێر بۆ وتنی چه‌ند گۆرانیه‌ك‬ ‫له‌كچانی تر ویس���تومه‌ ئه‌وه‌ بس���ه‌لمێنم‬ ‫بانگهێشت كراو خاوه‌نی چه‌ ندین‬ ‫كلیپه‌‪ ،‬له‌گه‌ڵ ئه‌م به‌هره‌یه‌دا ئه‌م خانم ‌ه ئێمه‌ی كچانیش هاوشانی پیاوان ده‌توانین‬ ‫جیاواز له‌كچانی تر شاره‌زاییه‌كی باشی كاربكه‌ی���ن‪ ،‬له‌وه‌ته‌ی ح���ه‌زم له‌وكاران ‌ه‬ ‫كردوه‌ نه‌ترس���اوم‌و به‌وپه‌ڕی بوێرییه‌و‌ه‬ ‫له‌مه‌له‌وانی‌و ئه‌سپسواری‌و تیربازیدا‬ ‫روبه‌ڕوی بومه‌ت���ه‌وه‌و زۆرجاریش به‌جلی‬ ‫هه‌یه‌‪.‬‬ ‫كوردیی���ه‌وه‌ ده‌چمه‌ ن���او خه‌ڵك‌و وه‌ك‬ ‫دڵنی���ا ده‌ڵێ���ت "من ه���ه‌ر له‌قوناغی پیاوانیش ده‌چم بۆ شاخ‌و كێوه‌كان"‪.‬‬ ‫له‌كۆمه‌ڵگای كوردیدا ره‌خنه‌ له‌وكه‌سان ‌ه‬ ‫منداڵیم���ه‌وه‌ ح���ه‌زو ئ���اره‌زوم ب���ه‌الی‬ ‫مۆس���یقادا هه‌بوه‌و الی مامۆستا جه‌اللی ده‌گیرێت ئافره‌تن‌و وه‌ك پیاو هه‌ڵسوكه‌وت‬ ‫ره‌حیم���ی هونه‌رمه‌ندو مۆزیس���یان خۆم ده‌كه‌ن‪ ،‬هه‌روه‌ها به‌پێچه‌وانه‌وه‌‪ ،‬دڵنیاش‬ ‫فێ���ری ئامێری كه‌مان ك���ردوه‌‪ ،‬هه‌روه‌ها ب���ه‌ده‌ر نه‌ب���وه‌ له‌ره‌خن���ه‌ی كۆمه‌ڵگاو‬ ‫الی مامۆس���تا س���ه‌المی قانعزاد‌ه فێری زۆرجار به‌كچه‌ عه‌جول‌و چاونه‌ترس���ه‌ك ‌ه‬ ‫ئامێره‌كانی سه‌نتورو عودو ته‌پڵ بوم"‪ .‬ناویان هێناوه‌‪ ،‬ده‌ڵێت ئه‌گه‌ر به‌هره‌یه‌كت‬ ‫ئه‌و خانم ‌ه هونه‌رمه‌ند‌ه جگ ‌ه له‌زانینی تێدابێت خه‌ڵك ده‌بێته‌ دوژمنت‪.‬‬

‫که‌‌وان‬ ‫کاتی���ک دڵ���ی خۆشەویس���تەکەت‬ ‫ئەڕەنجێنیت چون ئەتوانیت چاوەڕێی‬ ‫ئەوەبیت پەیوەندی خۆشەویس���تیت‬ ‫بەرەو باشتر بڕوات بۆیە دەبێ داوای‬ ‫لێبوردنی لێبکەیت‪.‬‬

‫گیسک‬ ‫هەرکاتێک بێهیوایی بەرۆکت دەگرێت‬ ‫ب���ێ س���ەر لەخۆتیک���دان تەنیا بیر‬ ‫لەژیانت بک���ەرەوە ئەوکاتە ئەزانیت‬ ‫ژی���ان بەوش���ێوەیە نی���ە ت���ۆ بیرت‬ ‫لێکردۆتەوە واز لەڕەشبینی بهێنە تا‬ ‫لەژیان جێنەمینیت‪.‬‬

‫سه‌‌تڵ‬ ‫وەزش���کردن زۆر پێویس���تە ب���ۆ‬ ‫تەندروس���تی تۆ بەه���ۆی کارەکانی‬ ‫رابردوتەوە ژیانی خۆت‌و تەندروستیت‬ ‫فەرام���ۆش ک���ردوە واباش���ترر بیر‬ ‫لەڕابردو نەکەیتەوە‪.‬‬

‫نه‌‌هه‌‌نگ‬ ‫ه���ەوڵ بدە گۆڕان���کاری لەکارەکەت‬ ‫بکەیت بەدور لەفشاری دەرونی تاکو‬ ‫زیات���ر بیرۆکەکانت جێبەجێ بکەیت‬ ‫تۆ ئەتوانیت بەسەر گرفتەکاندا زاڵ‬ ‫ببیت‪.‬‬

‫‪10‬‬

‫‪rangalayawene@gmail.com‬‬

‫)‪ )538‬سێشه‌مم ‌ه ‪2016/8/2‬‬

‫ئاوێزان نوری‪:‬‬ ‫ئافره‌ت زاڵ نه‌بێت له‌كۆمه‌ڵگای كو‬

‫ی لوت زۆرترین جوانی‌‬ ‫جوانكار ‌‬ ‫بەروخسار دەبەخشێت‬

‫دوبار‌ه كردنه‌وه‌ی‌ ئ���ه‌م جوانكاری ‌ه‬ ‫زی���ان ناگه‌یه‌نێت‪ ،‬به‌اڵم به‌الم وه‌كو‬ ‫ی‬ ‫ی سلب ‌‬ ‫ی تر الیه‌ن ‌‬ ‫هه‌رنه‌شته‌رگه‌ریه‌ك ‌‬ ‫هه‌یه‌ وه‌كو هه‌وكردن‌و ئاوسان به‌اڵم‬ ‫ی مانگ‬ ‫ی جوانكارییه‌ك ‌ه دوا ‌‬ ‫به‌گشت ‌‬ ‫بۆ ساڵێك جوانیه‌كه‌ی‌ به‌روخساره‌و‌ه‬ ‫دیارئه‌بێت‪.‬‬

‫لوت یه‌كێكه‌ له‌و ئه‌ندامانه‌ی‌ له‌ش‬ ‫ی‬ ‫ك ‌ه كڕكڕاگه‌یه‌و هه‌تاوه‌كو كۆتایه‌كان ‌‬ ‫ته‌مه‌ن گ���ه‌وره‌ ده‌بێت ه���ه‌ر بۆی ‌ه‬ ‫ی‬ ‫زۆر كه‌س په‌نا بۆ نه‌ش���ته‌رگه‌ر ‌‬ ‫ی ده‌به‌ن‪ ،‬پێویس���ت ‌ه یاخود‬ ‫جوانكا ‌‬ ‫ی‬ ‫باش���تروای ‌ه ئه‌م جوانكاری ‌ه له‌دوا ‌‬ ‫ی ‪ 18‬س���اڵیه‌و‌ه بكرێ���ت‬ ‫ته‌مه‌ن��� ‌‬

‫ناونیش���ان‪ :‬به‌ختیاری‌‪ -‬شه‌قامی‌ س���ه‌ره‌كی‌ به‌رامبه‌ری‌‬ ‫سالۆن ئه‌سته‌مبوڵ‬

‫دكتۆر‌ه‬ ‫شنۆ نه‌جم خه‌یات‬ ‫ی‬ ‫ی و سوتاو ‌‬ ‫پسپۆری‌جوانكار ‌‬ ‫ی میدیكاڵ‬ ‫سه‌نته‌ر ‌‬

‫ژماره‌ ته‌له‌فۆنی‌ ‪0533183536 - 07706581971‬‬ ‫فه‌یسبوك‪medicalclinicsuly :‬‬

‫به‌ردیده‌ی‌ خوێنه‌رانی‪.‬‬ ‫ئا‪ :‬ئاوێنه‌‬ ‫ئاوێزان كۆمه‌ڵ���گای كوردی به‌كۆمه‌ڵگایه‌كی‬ ‫ئاوێزان نوری كچه‌ شاعیری كه‌ركوك‪ ،‬یه‌كێكه‌ قورس‌و گران ده‌زانێت بۆ ئافره‌تان‪ ،‬نه‌ك ته‌نها‬ ‫بۆ ش���اعیره‌كان به‌ڵكو بۆ ت���ه‌واوی ئافره‌تان‪،‬‬ ‫له‌و شاعیره‌ هه‌ستناسكانه‌ی‌ سااڵنێكه‌‬ ‫وه‌ك خۆی وتی "له‌كۆمه‌ڵگ���ه‌ی‌ ئێمه‌دا ژیان‌و‬ ‫سه‌رقاڵی شیعر نوسینه‌‪ ،‬ئه‌و هه‌ر له‌دنیای‬ ‫گوزه‌ران بۆ ئافره‌تان قورس���ه‌ نه‌ك بۆ شاعیره‌‬ ‫شیعردا خۆی نه‌بینیوه‌ته‌وه‌‪ ،‬به‌ڵكو یه‌كێكه‌‬ ‫ئافره‌ته‌كان‪ ،‬ئه‌گه‌ر ئافره‌ت كه‌س���ێكی به‌هێزو‬ ‫له‌چاالكوانه‌كانی شاری كه‌ركوك بۆ مافی‬ ‫ئافره‌تان‪ ،‬ئه‌و پێی وایه‌ ئه‌گه‌ر ئافره‌ت شاعیر خۆڕاگ���ر نه‌بێت به‌رگه‌ی ئ���ه‌م هه‌مو زوڵمه‌ی‌‬ ‫بێت‌و به‌هێز نه‌بێت خۆی له‌به‌رده‌م ئه‌و هه‌مو كۆمه‌ڵگای كوردی ناگرێت"‪.‬‬ ‫ب���ه‌الی ئاوێ���زان نوریی���ه‌وه‌ ئه‌گ���ه‌ر زانیت‬ ‫زوڵمه‌ی‌ كۆمه‌ڵگای كوردیدا ناگرێت‌و ده‌بێت‬ ‫نوسینه‌كانت هه‌نگاوه‌كانی به‌ره‌و دواوه‌ ده‌نێت‬ ‫به‌ر له‌شاعیر بون به‌هێزو به‌توانا بێت‪.‬‬ ‫واز له‌نوس���ین‌و ش���یعر بهێنرێت باشتره‌‪ ،‬زۆرو‬ ‫ئاوێزان وه‌ك خۆی ئاماژه‌ی‌ پێداوه‌ له‌ساڵی ب���ۆری بۆ هیچ كارێك باش نی���ه‌و ئاكامه‌كه‌ی‌‬ ‫‪ 1981‬له‌شاری كه‌ركوك له‌دایك بوه‌‪ ،‬له‌ته‌مه‌نی دواكه‌وتنه‌ له‌كۆمه‌ڵگاو پیشه‌كه‌ی‌‪ ،‬ئه‌و ده‌ڵێت‬ ‫پێنج ساڵییه‌وه‌ خولیای شیعر نوسینی هه‌بوه‌و تاخوێنی گه‌رم بێ���ت له‌ده‌ماره‌كانی به‌رده‌وام‬ ‫باوكی به‌ش���یعری ش���اعیرانی گه‌وره‌ی‌ كوردی ده‌بێت له‌نوسینی جوان‌و پێشكه‌شی خوێنه‌رانی‬ ‫ناس���اندوه‌‪ ،‬ده‌ڵێت "خولیای ش���یعر نوسینم ده‌كات‪ ،‬ب���ه‌اڵم هه‌ركاتێ���ك زان���ی ده‌قه‌كانی‬ ‫ده‌گه‌ڕێته‌وه‌ ب���ۆ ته‌مه‌نی پێنج س���اڵی باوكم له‌وانه‌ی‌ پێشوتر جوان نیه‌‪ ،‬له‌نوسین ده‌گه‌ڕێته‌‬ ‫له‌رێ���ی دیوانه‌كانی نالی‌و مه‌ح���وی‌و گۆران‌و دواوه‌‪ ،‬چونكه‌ زۆرو بۆری به‌الوه‌ باش نیه‌‪.‬‬ ‫ئاوێ���زان ته‌نه���ا له‌بواری ش���یعر نوس���ین‬ ‫س���الم‪ ،‬له‌ڕێی كتێبخان���ه‌ بچوكه‌كه‌یه‌وه‌ فێری‬ ‫خ���ۆی نه‌بینیوه‌ت���ه‌وه‌‪ ،‬به‌ڵك���و داواكردن���ی‬ ‫نوسین‌و خوێندنه‌وه‌ی‌ كردم"‪.‬‬ ‫مامۆس���تا عه‌بدولكه‌ریمی موده‌ڕیس په‌یامی م���اف‌و به‌دیهێنانی بۆ ئافره‌ت���ان یه‌كێكی تره‌‬ ‫ش���اعیربونی داوه‌ به‌ئاوێزان نوری‪ ،‬هاوڕێیه‌كی له‌كاره‌كانی‌و هاوشانی شیعر به‌رده‌وامی هه‌یه‌‪،‬‬ ‫هۆنراوه‌كانی ئاوێزانی بۆ بردوه‌‪ ،‬ئه‌ویش مژده‌ی‌ ئ���ه‌و وتی "دوای ئه‌وه‌ی‌ ب���ۆم ده‌ركه‌وت ته‌نها‬ ‫ش���اعیر بونی داوه‌تێ‪ ،‬ئاوێزان وتی "له‌ساڵی شیعر نوس���ین به‌س نیه‌ بۆ بانگه‌شه‌ی ئازادی‬ ‫‪ 2002‬هاوڕێیه‌كه‌م شیعره‌كانی بردم بۆ مامۆستا خودو به‌دیهێنانی مافه‌كانی ئافره‌تان‪ ،‬له‌ساڵی‬ ‫عه‌بدولكه‌ریمی موده‌ڕیس‪ ،‬ئه‌ویش ش ‌هن‌و كه‌وی ‪2004‬ه‌وه‌ تائێس���تا س���ه‌رقاڵی خزمه‌تكردن���م‬ ‫ده‌كردن‌و پاش هه‌ڵسه‌گاندن مژده‌ی‌ شاعیربونی به‌دۆزی ژنان‪ ،‬به‌تایبه‌تی كه‌ س���ه‌نته‌ری په‌نا‬ ‫دامێ‪ ،‬دایكیشم هاوشێوه‌ی‌ مامۆستا موده‌ڕیس بوه‌ مۆڵگه‌ی‌ كاره‌كان���م بۆ ئافره‌تان‌و چه‌ندین‬ ‫پ���رۆژه‌م بۆ خزمه‌تكردنی ئافره‌تان خس���تۆته‌‬ ‫پاڵپشتم بوه‌ بۆ شاعیربونم"‪.‬‬ ‫ئاوێزان خاوه‌نی چ���وار به‌رهه‌می ئه‌ده‌بییه‌‪ ،‬بواری جێبه‌جێكردنه‌وه‌"‪.‬‬ ‫كه‌ركوك به‌الی ئاوێزانه‌وه‌ شوێنێكی پیرۆزه‌‪،‬‬ ‫س���یان له‌وانه‌ ش���یعرن‌و رۆمانێكیشی نوسیوه‌‬ ‫به‌ناوی نامه‌كانی نامۆ‪ ،‬له‌س���ه‌ره‌تای پرۆسه‌ی‌ هه‌میش���ه‌ش به‌ژن���ه‌ ش���اعیره‌ كه‌ركوكییه‌كه‌‬ ‫ئازادیی���ه‌وه‌ ئاوێزانی���ش ئازاد بوه‌ له‌ش���یعر ناسراوه‌‪ ،‬ئه‌و له‌كۆتایی دیداره‌كه‌ی‌ ئاوێنه‌ وتی‬ ‫نوس���ین‪ ،‬به‌جۆرێك هه‌ریه‌ك له‌(پیاس���ه‌یه‌ك "له‌ئامێزی كه‌ركوكدا گه‌وره‌ بوم‪ ،‬گه‌رموگوڕیی‬ ‫به‌كوچه‌كانی قه‌ده‌ر)و (به‌رس���یله‌ عه‌ش���قێك شاره‌كه‌م له‌ناخمدا حه‌شارداوه‌‪ ،‬كه‌ركوكچێتی‬ ‫بۆ خ���ودا)و (له‌جه‌س���ته‌ی‌ گه‌اڵیه‌كدا ده‌مرم) ناكه‌م‪ ،‬به‌اڵم ئه‌وه‌ی‌ له‌توانامدا بێت بۆ كه‌ركوك‬ ‫بونه‌ به‌رهه‌مه‌ ش���یعرییه‌كانی ئاوێزان‌و كه‌وتنه‌ ده‌یكه‌م"‪.‬‬

‫خاوه‬ ‫گرانرتین جۆری ك‬

‫ئیسامعیل له‌دوای ‪ ١٨‬ساڵ له‌وه‌رزش‬ ‫ته‌نها نازناوی پاڵه‌وانه‌كه‌ی بۆ ماوه‌ته‌وه‌‬ ‫ئا‪ :‬هۆرڤان ره‌فعه‌ت‬ ‫ئیسماعیل پاڵه‌وان كه‌سایه‌تی دێرینی بواری‬ ‫وه‌رزشی شاری سلێمانی‪ ،‬ماوه‌ی زیاتر‬ ‫له‌چاره‌ك ‌ه سه‌ده‌یه‌كه‌ وازی له‌وه‌رزش هێناوه‌و‬ ‫خه‌ریكی فرۆشتنی ئه‌و پێداویستیانه‌یه‌‪،‬‬ ‫كه‌تامی خواردنه‌كان خۆش ده‌كات‌و‬ ‫چاره‌سه‌ری نه‌خۆشیه‌كانیش ده‌كات ‪.‬‬ ‫ئیس���ماعیل پاڵ���ه‌وان ناوی ئیس���ماعیل‬ ‫ئیبراهیمه‌ ‪ ،‬له‌ساڵی ‪ ١٩٤٢‬له‌گه‌ڕه‌كی گۆیژه‌ی‬ ‫شاری سلێمانی له‌دایك بوه‌‪.‬‬ ‫ئیس���ماعیل وه‌ك خۆی ده‌ڵێ���ت "نازناوی‬ ‫(پاڵه‌وان ) من له‌خۆمم نه‌ناوه‌‪ ،‬به‌ڵكو خه‌ڵك‬ ‫لێیان ناوم‪ ،‬زیاتر له‌په‌نجا س���اڵه‌ خه‌ڵك به‌و‬ ‫ن���اوه‌وه‌ بانگم ده‌ك���ه‌ن ‪ ،‬ته‌نان���ه‌ت زۆربه‌ی‬ ‫خه‌ڵكی ناوی باوك���م نازانێت‌و هه‌ر ئه‌و ناوه‌م‬ ‫به‌سه‌ردا بڕاوه‌"‪.‬‬ ‫ئیسماعیل پاڵه‌وان‪ ،‬ژیان‌و پیشه‌ی ئێستای‬ ‫جیاوازه‌ له‌و ژیان‌و پیشه‌یه‌ی سه‌ره‌تای ژیانی‬ ‫ئاواتی پێ ده‌خواس���ت‪ ،‬ئیسماعیل سه‌ره‌تای‬ ‫ژیان���ی‪ ،‬وه‌رزش خولی���او ئ���اره‌زوی ب���وه‌‪،‬‬ ‫له‌س���اڵی‪ ١٩٥٦‬ه‌وه‌ خه‌ریك���ی وه‌رزش بوه‌و‬ ‫یاریزانی هه‌ڵگرتنی قورسایی بوه‌‪.‬‬ ‫وه‌ك خۆی زیاتر باسی وه‌رزشه‌كه‌ی ده‌كرد‬ ‫وتی "نازناوی ئیسماعیل پاڵه‌وانیان پێبه‌خشیم‬ ‫چونكه‌ من له‌پاڵه‌وانیه‌تیه‌كدا له‌ئاستی عێراقدا‬ ‫پله‌ی سێهه‌مم به‌ده‌ست هێناو له‌پاڵه‌وانه‌تیه‌كی‬ ‫دیكه‌شدا له‌سه‌ر ئاستی كوردستان پله‌ی دوه‌مم‬ ‫به‌ده‌س���ت هێنا‪ ،‬زۆر كاری جیاوازمان ده‌كردو‬ ‫ته‌نانه‌ت به‌ردم له‌سه‌ر سنگم ده‌شكاند"‪.‬‬

‫کاوڕ‬ ‫زاڵبون بەس����ەر ش����تەکاندا لەئەنجامی‬ ‫هۆش����داریەوەیە بۆی����ە زیات����ر پ����ەرە‬ ‫بەتواناکانت ب����دە تاکو بتوانیت کۆتایی‬ ‫بەگرفتەکانت بهێنی����ت‌و لەئامانجەکەت‬ ‫نزیک ببیتەوە‬

‫دوانه‌‬

‫بێهۆ ئاسودە مەبە چاوێک بە کارەکاندا زیادکردنی متمانە بەخۆشەویس���تەکەت‬ ‫بخش���ینەرەوە تابزانی���ت گرنگینەدان پەیوەندی نێوانتان باش���تر ئەکات بۆیە‬ ‫هەوڵ بدە کیشەکانتان کۆتایی پێبێنە واز‬ ‫وائەکات لەکارەکانت دواکەویت‪.‬‬ ‫لەسەرکێشی بهێنە ئەگینا ئەنجامەکان‬ ‫دژی بەرژەوەندی تۆ ئەبێت‪.‬‬

‫قرژاڵ‬ ‫نابێ رابردو لە بیرکەیت‌و ئامادەکاری بکە بۆ‬ ‫هەر روبەڕوبونەوەیەک کە لەئەنجامی کاری‬ ‫پێشوەوە دێتەوە بەردەمت هاوکات یارمەتی‬ ‫لەبەرپرسەکەت وەرگرە بۆ تێپەراندنی ئەم‬ ‫بارودۆخە‪.‬‬

‫كۆ‬

‫ئا‪ :‬ئاوێنه‌‬

‫ئیس���ماعیل هه‌تاوه‌كو نزیكه‌ی ساڵی‪١٩٧٤‬‬ ‫خه‌ریكی وه‌رزش بوه‌‪ ،‬به‌اڵم به‌هۆی بێ ئومێدی‬ ‫له‌دۆخ���ی وه‌رزش و پێداویس���تی ژی���ان وای‬ ‫لێكردوه‌ پیش���ه‌یه‌كی تر بۆ خۆی بدۆزێته‌وه‌‪،‬‬ ‫پێش وازهێنانی له‌وه‌رزش له‌سه‌ره‌تای سااڵنی‬ ‫‪ ١٩٧٠‬ده‌ستی كردو‌ه به‌فرۆشتنی داوده‌رمان‌و‬ ‫به‌هارات‪.‬‬ ‫ئیس���ماعیل وتی "له‌ژیاندا حه‌زم له‌دو بوار‬ ‫هه‌بوه‌ بۆ كارك���ردن‪ ،‬یه‌كه‌م‪ ،‬وه‌رزش‪ ،‬دوه‌م‬ ‫دانانی ئه‌م دوكانی فرۆشتنی داوده‌رمانه‌"‬ ‫دوای ب���ێ ئومێدی ئیس���ماعیل ل���ه‌ ژیانی‬ ‫وه‌رزشی ده‌ستی كرد به‌كاركردنی له‌و دوكانی‬ ‫فرۆشیاریه‌‪ ،‬وه‌ك خۆی باسی كرد "له‌سه‌ره‌تای‬ ‫س���اڵی ‪١٩٧٠‬ه‌و‌ه ده‌س���تی كردوه‌ به‌ئیش���ی‬ ‫فرۆشتنی داوده‌رمان‌و به‌هارات‪ ،‬پێش من سێ‬ ‫كه‌سی تر هه‌بون له‌س���لێمانیدا ئه‌م ئیشه‌یان‬ ‫ئه‌كرد‪ ،‬ئیش���ی من فرۆش���تنی پێداویس���تی ‌ه‬ ‫س���ه‌ره‌تایه‌كان‌و چێژبه‌خشه‌كانی ناو خواردن ‌ه‬ ‫وه‌ك (ئاڵ���ه‌ت‌و زه‌رده‌چه‌وه‌و ‪ ،....‬ئه‌وان ‌ه تام‬ ‫به‌خواردن ده‌به‌خشن‌و هه‌ندێكیان ده‌بن ‌ه هۆی‬ ‫چاره‌سه‌ری پزیش���كی به‌اڵم من ئه‌و دكتۆری ‌ه‬ ‫ناكه‌م‌و ته‌نها ده‌رمانه‌كان ئه‌فرۆشم"‪.‬‬ ‫ئیس���ماعیل باس���ی ئ���ه‌وه‌ی ك���رد "كه‌س‬ ‫له‌كوڕه‌كانم شوێن پیش���ه‌كه‌ی من نه‌كه‌وتون‬ ‫به‌اڵم من له‌ئیش���ه‌كه‌ی خۆم زۆر رازیم ئه‌گه‌ر‬ ‫رازی نه‌بومایه‌ به‌رده‌وام نه‌ئه‌بوم" ‪.‬‬ ‫ئیس���ماعیل زۆر نیگه‌ران���ی پێ���وه‌ دیاربو‬ ‫وتی"له‌هه‌مو ژیانی وه‌رزشیمدا هیچ قازانجێكم‬ ‫نه‌كردو‌ه ته‌نها نازناوی ئیسماعیل پاڵه‌وانم بۆ‬ ‫ماوه‌ته‌وه‌"‪.‬‬

‫گا‬

‫‌ره‌نگاڵه‬

‫شێر‬ ‫دڵنیاب���ە تازیات���ر منتمانەت بەخۆت‬ ‫هەبێ لەس���ەرکەوتن نزیکتر ئەبیتەوە‬ ‫لەڕوی سۆزداریەوە خۆشەویستەکەت‬ ‫فەرامۆش مەکە ئەو لەهەمو ش���تێک‬ ‫گرنگترە‪.‬‬

‫قه‌یرانی دارایی ته‌نها كاریگه‌ری له‌سه‌ر جومگه‌كانی‬ ‫كۆمه‌ڵگا دروستنه‌كردوه‌‪ ،‬به‌ڵكو له‌سه‌ر جیهانی‬ ‫باڵنده‌ش كاریگه‌ری خۆی هه‌یه‌‪ ،‬به‌جۆرێك‬ ‫له‌پێش قه‌یرانه‌كه‌‪ ،‬جوتێك كۆتر به‌ده‌هه‌زار‬ ‫دۆالری ئه‌مریكی بوه‌‪ ،‬به‌اڵم له‌ئێستادا ئه‌و كۆتر‌ه‬ ‫به‌حه‌وتسه‌د دۆالری ئه‌مریكی ده‌كڕدرێت‪ ،‬به‌پێی‬ ‫وته‌ی‌ خاوه‌ن پێشانگایه‌كیش ‪ ،‬هۆكاری سه‌ره‌كی‬ ‫ئه‌و قه‌یرانه‌یه‌ ئێستا روی له‌هه‌رێم كردوه‌‪.‬‬

‫و‬ ‫خا‬ ‫له‌د‬ ‫ز‌ه‬ ‫ته‌‬ ‫خو‬ ‫هه‌‬ ‫له‌ك‬

‫كۆت���ر جۆری زۆره‌‪ ،‬ئ���ه‌وه‌ی‌ گرانترین بێت له‌ناو‬ ‫كۆتره‌كان له‌كوردس���تان ناوی زه‌ردبه‌ڵه‌ك و س���ور‬ ‫به‌ڵه‌كه‌‪ ،‬پێش���تر ئه‌و كۆتره‌ گرانترین جۆری كۆتر‬ ‫ب���وه‌‪ ،‬به‌پێ���ی وته‌ی‌ دیلم���ان حه‌س���ه‌نی خاوه‌نی‬ ‫پێش���انگای جیهانی باڵنده‌ی دیلم���ان زیاتر له‌‪25‬‬ ‫ساڵه‌ س���ه‌رقاڵی به‌خێوكردنی كۆتره‌‪ ،‬ئێستا‬ ‫قه‌یرانه‌كه‌ كاریكردۆته‌ س���ه‌ر جیهانی باڵنده‌‪،‬‬ ‫ده‌ڵێت "پێشتر جوتێك كۆتری زه‌رد به‌ڵه‌ك‬ ‫و س���ور به‌ڵه‌ك ده‌گه‌یش���ت ‌ه ده‌هه‌زار دۆالر‬ ‫به‌اڵم ئێس���تا به‌حه‌وتسه‌د دۆالر ده‌كڕدرێت‪،‬‬ ‫ئه‌و كۆترانه‌ گرانترین كۆترن له‌ناو كۆتردا"‪.‬‬ ‫گرانترین جۆری كۆتر له‌حه‌وتسه‌د دۆالر‬ ‫زیات���ر تێناپه‌ڕێت‪ ،‬هه‌رچه‌نده‌ ئێس���تاش‬ ‫هه‌واداری كۆت���ر و ئه‌وان���ه‌ ‌ی له‌گه‌ڵ ئه‌و‬ ‫باڵنده‌ی���ه‌دا خولیایه‌كی تایبه‌تییان هه‌یه‌‪،‬‬ ‫مامه‌ڵه‌ی���ان پێوه‌ده‌كرێت‪ ،‬هه‌واداری كۆتر‬ ‫ته‌نها له‌كوردس���تان نیه‌‪ ،‬به‌ڵكو له‌جیهان‬ ‫هه‌ی���ه‌‪ ،‬دیلمان ل���ه‌و باره‌ی���ه‌وه‌ ده‌ڵێت‬ ‫"له‌جیهاندا ه���ه‌واداری كۆتر هه‌یه‌‪ ،‬كۆتر‬ ‫جۆری زۆره‌‪ ،‬به‌اڵم له‌كوردستان كۆتری‬ ‫زه‌ردبه‌ڵه‌ك و س���ور به‌ڵه‌ك باشترینه‌‪،‬‬ ‫كۆتری ئه‌ڵمان���ی له‌ئه‌ڵمانیاش به‌ناوی‬ ‫ئه‌ڵم���ان ناس���راوه‌و ده‌ن���وك كورته‌‪،‬‬ ‫ئه‌وانی���ش ه���ه‌ر هه‌م���ان نرخ���ی ئه‌و‬

‫له‌ش‬ ‫هه‌‬ ‫كر‬ ‫به‌ر‬ ‫بۆ‬

‫فه‌‌ریک‬ ‫بیرۆکەی تازە بۆ کارەکەی تۆ هەمیش���ە‬ ‫پێویس���تە بۆیە زۆر پێویستت بەوەهەیە‬ ‫تا بیرۆکەکانت بخەیت���ە جێبەجێ کردن‬ ‫فەرامۆش���کردنی خۆشەویس���تەکەت‬ ‫لەبەرەژەوەندی���ت نیە واباش���ترە زیاتر‬ ‫بایەخی پێ بدەیت‪.‬‬

‫بیروڕا‬

‫)‪ )538‬سێشه‌ممه‌ ‪2016/8/2‬‬

‫‪birura. awene@gmail. com‬‬

‫تراژیدیای مرۆڤی خۆشگوزه‌ران‬ ‫له‌سه‌ر پشتی په‌یمانی "خۆشگوزه‌رانیی"‬ ‫ده‌چێته‌ ژور‌ه تاریكه‌كانی ده‌سته‌اڵته‌وه‌و‬ ‫كۆمه‌ڵگه‌ ئاراس���ت ‌ه ده‌كات‪ .‬میكانیزمی‬ ‫دروس���تكردنی مرۆڤی خۆش���گوزه‌ران‬ ‫الی ماركسیسته‌كانی بلۆكی سۆڤێتیی‬ ‫ئه‌وه‌ بو بیركردنه‌و‌ه له‌چاره‌نوسی خۆی‬ ‫جێبهێڵێت بۆ مه‌ركه‌ز‪ ،‬له‌وێ كۆمه‌ڵێك‬ ‫حه‌كیم‌و س���ه‌رۆكی به‌ئه‌زم���ون له‌بری‬ ‫هه‌موان بیرده‌كه‌نه‌وه‌‪ ،‬به‌باشترین شێو‌ه‬ ‫نیاز نه‌جمه‌دین‬ ‫سه‌رچاوه‌كان ته‌رخان ده‌كه‌ن‪ .‬به‌شێك‬ ‫له‌ئابوریناس���ان‌و بڕیاربه‌ده‌س���تانی‬ ‫له‌به‌ش���ێك له‌قوتابخانه‌كان���ی هزری ئه‌مری���كا بانگه‌ش���ه‌ی ئه‌وه‌یان ده‌كرد‬ ‫ئابورییدا‪ ،‬مرۆڤ مه‌خلوقێكی ئابورییه‌‪ ،‬حكوم���ه‌ت ته‌نیا بارگرانی���ی‌و رێگره‌و‬ ‫گه‌ڕۆكێك���ی دوای خۆش���گوزه‌رانییه‌‪ ،‬ده‌بێت بازاڕ ئازادبێت‪ ،‬كڕیارو فرۆشیار‬ ‫مه‌زاج���ی به‌فاكته‌ره‌كان���ی خواس���ت‌و عه‌قاڵنییانه‌ ره‌فتارده‌كه‌ن‌و ده‌زانن دوای‬ ‫خس���تنه‌ڕوه‌و‌ه به‌نده‌‪ .‬ئه‌گ���ه‌ر داهاتی به‌رژه‌وه‌ن���دی تایبه‌تیی خۆیان بكه‌ون‪،‬‬ ‫هه‌بێ���ت‪ ،‬نرخ���ی كااڵو خزمه‌تگوزاریی ئه‌گه‌ر الیه‌ك ویستی ئه‌ویتر ئیستیغالل‬ ‫هه‌رزان بێ���ت‪ ،‬یان به‌هۆی گه‌ش���ه‌ی ب���كات‪ ،‬ئ���ه‌وا ده‌رفه‌تی هه‌یه‌ س���زای‬ ‫ته‌كنۆلۆجیی���ه‌و‌ه تێچ���وی به‌ره���ه‌م بدات‪ .‬له‌‪ 40‬س���اڵی راب���ردودا‪ ،‬ئێمه‌ی‬ ‫كه‌م ببێت���ه‌وه‌‪ ،‬ئه‌و كات ‌ه روخس���اری كورد به‌خه‌س���تیی تامی تاڵیی هه‌ردو‬ ‫به‌رهه‌مهێن���ه‌ران ئایدیۆلۆجیاكه‌مان كردوه‌(پێش‌و پاش‬ ‫به‌كارب���ه‌ران‌و‬ ‫ده‌گه‌شێته‌وه‌‪ .‬به‌پێچه‌وانه‌شه‌وه‌‪ .‬له‌هه‌مو ‪.)2003‬‬ ‫له‌ناو ناسیۆنالیسته‌كاندا‪ ،‬ئه‌تاتورك‬ ‫بارێكدا‪ ،‬ئه‌و عه‌قاڵنیان ‌ه ره‌فتارده‌كات‌و‬ ‫"باوكی توركه‌كان"‪ ،‬ب���ه‌وه‌ قه‌ناعه‌تی‬ ‫بڕیارده‌دات‪.‬‬ ‫م���ن ئه‌م مه‌خلوق���ه‌ ده‌گوێزمه‌و‌ه بۆ به‌خه‌ڵ���ك كردب���و ك��� ‌ه وه‌زیف���ه‌ی‬ ‫جیهانی سیاس���ه‌ت‪ ،‬چونك��� ‌ه له‌وێدای ‌ه یه‌كه‌م���ی ده‌س���ته‌اڵت راماڵین���ی‬ ‫تێده‌گه‌ی���ن گ���ه‌ڕان ب���ه‌دوای ئ���ه‌م پاش���ماوه‌كانی داگیركاران���ه‌‪ ،‬ئه‌مانن‬ ‫خۆش���گوزه‌رانییه‌دا چ���ۆن په‌ڕوباڵی به‌رپرس���ن له‌دواكه‌وتوی���ی‌و هه‌ژاریی‪.‬‬ ‫ده‌كات‪ .‬ه���ه‌ر نوخبه‌یه‌كی سیاس���یی ئه‌مه‌ش ئه‌ركێكه‌ ته‌نی���ا به‌حكومه‌ت‌و‬

‫ده‌وڵه‌ت‌و س���وپایه‌كی به‌هێز ده‌كرێت‪.‬‬ ‫به‌چه‌ش���نی ره‌زاش���ای ئێ���ران‪ ،‬ئه‌م‬ ‫پرۆس���ه‌یه‌ پێویستیش���ی به‌بڕین���ی‬ ‫ده‌س���تی ئایی���ن له‌ده‌وڵه‌تدا به‌یاس���ا‬ ‫(واته‌ عه‌لمانیی���ه‌ت)‪ ،‬هه‌یه‌‪ .‬له‌ئایین ‌ه‬ ‫(ناسراو به‌) ئاس���مانییه‌كاندا‪ ،‬مرۆڤ‬ ‫ته‌نیا كاتێك خۆش���گوزه‌رانیی كاتیی‌و‬ ‫ئه‌ب���ه‌دی دابینده‌كات كه‌ ش���ایته‌مان‬ ‫به‌په‌یامبه‌ر بهێنێت‪ ،‬بێ دودڵیی ببێت‬ ‫به‌شوێنكه‌وته‌ی‪ ،‬ته‌سلیم به‌په‌یامه‌كانی‬ ‫ببێ���ت‌و ره‌خن���ه‌ی نه‌بێت لێی���ان‪ .‬بۆ‬ ‫هه‌موان رون ‌ه ك ‌ه له‌بری خۆشگوزه‌رانیی‪،‬‬ ‫ژیانی ئه‌م مرۆڤه‌ش له‌ئێران‌و توركیادا‪،‬‬ ‫ك��� ‌ه نه‌وه‌ له‌دوای ن���ه‌و‌ه تۆڵه‌ له‌یه‌كتر‬ ‫ده‌كه‌ن���ه‌وه‌ (ئیس�ل�امیی له‌عه‌لمانیی‌و‬ ‫به‌پێچه‌وان���ه‌وه‌)‪ ،‬غه‌رق���ی چه‌ندی���ن‬ ‫كاره‌سات بوه‌‪.‬‬ ‫له‌ن���او جه‌نگ���ی ئایدیۆلۆجیاكاندا‪،‬‬ ‫ك ‌ه كارخانه‌ی میدیای���ی‌و پاره‌و چه‌ك‬ ‫پش���تیوانێتی‪ ،‬تاكه‌كان ون‌و گێژ بون‪.‬‬ ‫ئه‌گه‌رچ���ی واده‌رده‌كه‌ون ك ‌ه جیاوازن‪،‬‬ ‫خاڵ���ی هاوب���ه‌ش له‌نێوانیان���دا زۆره‌‪،‬‬ ‫سه‌ره‌كیترینیان ئه‌مانه‌ن‪:‬‬ ‫• خۆش���گوزه‌رانیی ئابوریی ئه‌سڵی‬ ‫ئایدیۆلۆجیاكه‌یه‌‪ ،‬ده‌ستێكه‌ بۆ رامكردنی‬ ‫مرۆڤ (هه‌ندێجار پێویست ده‌كات دو‬ ‫ئایدیۆلۆجی���ا بكه‌ون ‌ه هاریكاریی یه‌كتر‬ ‫تاپرۆس���ه‌ی جڵه‌وكردنه‌ك ‌ه مه‌حكه‌متر‬ ‫بێت)‪.‬‬

‫بۆ رێگرتن لەگەندەڵی‪..‬‬ ‫یاسای واڵتی چین بەنمونە!!‬

‫لوقمان مستەفا ساڵح‬ ‫هەروەک ئاش���کرایە هەرێمی‌ کوردس���تان‪،‬‬ ‫بەش���ێکە لەواڵت ‌ی عێراقی‌ فی���دراڵ‪ ،‬کە ئەم‬ ‫واڵت���ە لەریزبەن���دی‌ گەندەڵتری���ن واڵتان��� ‌ی‬ ‫جیهاندایە‪ ،‬هەرێمی‌ کوردس���تانیش هاوشانی‬ ‫عێراقە لەوریزبەندیەدا‪ ،‬بەش���ێکی‌ زۆر ‌ی ئەو‬ ‫گەندەڵیەی‌ بەردەکەوێت‪.‬‬ ‫لەهەرێمی‌ کوردس���تان گەندەڵ���ی‌ بوەتە‬ ‫بنچینەی‌ دەوڵەت‌و وێ���ران کردنی‌ پایەکانی‬ ‫دەوڵەت‪ ،‬جومگەکان���ی حکومڕانی‌ بەجۆرێک‬ ‫توش���ی‌ ش���ەلەلبون ک���ردوە ناتوانێت ببێتە‬ ‫خاوەن ‌ی هیچ پالنێکی‌ ستراتیژ ‌ی دورو نزیک‪.‬‬ ‫گەندەڵی لەهەرێمی كوردستان بەهاوشێوەی‬ ‫زۆر شوێن‌و كۆمەڵگای تری جیهان بەتایبەت‬ ‫واڵتانی رۆژهەاڵتی ناوەڕاست وەكو كلتورێكی‬ ‫ش���اراوەو دەزگایەكی ناش���ەرعی تەشەنەی‬ ‫كردوەو رۆڵ���ی لەئامادەكردن‌و رێكخس���تنی‬ ‫ئەو رێگای���ەی هەبوە‪ ،‬ك���ە زۆر لەتاكەكانی‬ ‫ن���او كۆمەڵگای بەرەو داخ���زان بردوە‪ .‬بگرە‬ ‫زۆربەی جار دەس���تەبژێری سیاس���ەتمەدار‬ ‫هۆكارێك ب���ون ب���ۆ فراوانبون���ی گەندەڵی‬ ‫لەئاب���وری واڵت���دا‪ ،‬تەنان���ەت گەندەڵییەكە‬ ‫میكانیزمێكی تاڕادەیەك یاس���ایی وەرگرتوەو‬ ‫دامەزراوەكانی تایب���ەت بەچاودێری دارایی‌و‬ ‫لێپرسینەوە لەدەسەاڵت‌و توانایاندا نییە كاری‬ ‫بەدواداچون‌و بنبڕكردنی گەندەڵی بكەن‪.‬‬ ‫تەنان���ەت بەه���ۆی‌ زۆربون���ی‌ گەندەڵی‌‌و‬ ‫پەرەسەندنی‌ بۆ سەرجەم بوارەکان‌و رێزگرتن‬ ‫لەیاساو جێبەجێ کردنی‌ یاساکان فەرامۆش‬ ‫ک���راوەو تەنها یاس���ا ب���ۆ چینی‌ ه���ەژاران‬ ‫بەکاردێت‌و بەسەریاندا جێبەجێ دەکرێت‪.‬‬ ‫س���ندوقی دراوی نێودەوڵەت���ی پێی وایە‪:‬‬ ‫گەندەڵ���ی الوازی دەس���ەاڵتی سیاس���ی‌و‬ ‫تێوەگالن���ی كەس���ێك یاخ���ود گروپێكە بۆ‬ ‫بەدەستهێنانی س���ودو بەرژەوەندی تایبەتی‪.‬‬ ‫گەندەڵی پێناسەی جۆراوجۆری هەیە‪ ،‬بەاڵم‬ ‫هەمو پێناسەكان لەسەر مەبەست‌و ئامانجێك‬ ‫یەك دەگرێتەوە‪ ،‬ئەویش‪( :‬خراپبەكارهێنانی‬ ‫پۆس���ت‌و نفوزو مەحسوبییەت‌و مەنسوبیەت‌و‬ ‫بەفیڕۆدان���ی دارایی گش���تییە)‪ ،‬لەتێڕوانینی‬ ‫بانك���ی نێودەوڵەتی���دا گەندەڵ���ی وەك���و‬ ‫نەخۆش���ی( ئای���دز) وای���ە‪ ،‬هەروەكو چۆن‬ ‫لەش بەرگری نامێنێ���ت‪ ،‬كۆمەڵگاش توانای‬ ‫پەرەپێدان‌و چاكس���ازی نامێنێت‌و كەسەكانی‬ ‫ن���او كۆمەڵ���گاش دوچاری بێ���زاری‌و الوازی‬ ‫ئاستی نەتەوەیی‌و نیشتمانی دەبنەوە‪.‬‬ ‫ل���ەزۆر واڵتان���ی ئەوروپ���ای رۆژه���ەاڵت‌و‬ ‫ئەمەری���كای التین���ی‌و ئەفریقی���ا گەندەڵی‬ ‫سیاسی دەروازەیەكی سەرەكییە بۆ سەرجەم‬ ‫گەندەڵییەكانی تری ئابوری‌و كارگێڕی (بچوك‬ ‫یاخ���ود گ���ەورە) لەمەكس���یكیش گەندەڵی‬ ‫كاریگ���ەری لەس���ەر نزمبون���ەوەی ئاس���تی‬ ‫گەشەكردنی سەرمایەگوزاری هەبوە‪ ،‬دیاردەی‬ ‫تەش���ەنەكردن‌و گەورەبون���ی گەندەڵی تەنیا‬ ‫لەڕێگای دەس���ەاڵتی سیاسییەوە روی نەداوە‬ ‫بەڵكو كۆمپانیاكانی���ش رۆڵیان لەگەورەبونی‬ ‫گەندەڵیی���ەكان هەی���ە‪ ،‬كاری بەرتیلخ���ۆری‬ ‫كۆمپانیاكان لەجیهاندا بۆ حكومەتەكان سااڵنە‬ ‫بە‪ 80‬ملیار دۆالر دادەنرێت‪ ،‬ئەم بڕە داهاتەش‬ ‫هەمان بڕە داهات���ە كە نەتەوە یەكگرتوەكان‬

‫كاتێك هاواڵتیه‌كی‬ ‫واڵتی چین‬ ‫وەك فەرمانبەر‬ ‫لەپۆستێكی بااڵی‬ ‫حكومەت یان‬ ‫كەرتی دەوڵەت‬ ‫دادەمەزرێ دەبێت‬ ‫گەشتێک بۆ‬ ‫بەندیخانە بكات‬ ‫تاوەكو بەرپرسانی‬ ‫پێشوتری‬ ‫واڵتەكەی ببینێت‬ ‫كە بەتۆمەتی‬ ‫گەندەڵی بەندكراون‬ ‫ب���ۆ بنبڕكردنی ه���ەژاری لەجیهاندا تەرخانی‬ ‫كردون‪ ،،‬ئەوەتا لەدوا راپۆرتی نێودەوڵەتی بۆ‬ ‫گەندەڵی ساڵی(‪ )2009‬كە لەالیەن رێكخراوی‬ ‫ش���ەفافییەتی نێودەوڵەتییەوە دەردەچێت‌و‬ ‫هەڵسەنگاندنی بۆ ‪ 188‬دەوڵەت تێدایە‪ ،‬چەند‬ ‫زانیارییەكی خس���تۆتە ڕو‪ .‬ئەوەی پێوەندی‬ ‫بەئێمەوە هەبێ���ت بونی ناوی عێراقە لەدوای‬ ‫سۆماڵ‌و دواتر میانمار‪ ،‬كە لەریزبەندی دوەم‬ ‫لەپێش���ەوەی ئەو واڵتان���ە دێت كە گەندەڵی‬ ‫تێی���دا تەش���ەنەی ك���ردوەو دامەزراوەكانی‬ ‫بەش���ەفافییەت كارەكان هەڵناس���وڕێنن‪،‬‬ ‫رێكخراوەكە ئەوەش���ی راگەیاندوە كە جیهان‬ ‫س���ااڵنە ‪ 40‬ملیار دۆالر لەبوارەكانی بەرتیل‌و‬ ‫گەندەڵ���ی بەفی���ڕۆ دەدات‪ ،‬كۆمپانیاكانیش‬ ‫رۆڵێكی خراپی���ان لەزیادبونی گەندەڵییەكان‬ ‫هەی���ەو تێچونی پرۆژەكانی���ان بەرێژەی ‪%10‬‬ ‫ب���ەرز كردۆت���ەوە‪ ،‬بارودۆخەك���ە لەواڵتانی‬ ‫بەرهەمهێن���ەری نەوت خراپت���رە‪ ،‬لەئەنگۆال‬ ‫زۆرب���ەی داهاتی نەوت دیار نییەو لەنێجیریاو‬ ‫واڵتان���ی ت���ری رۆژهەاڵت���ی ناوەڕاس���تیش‬ ‫داهاتەكان���ی نەوت هەروەك���و هۆڵەندییەكان‬ ‫بە(لەعنەتی ن���ەوت) ناوی دەبەن بۆتە هۆی‬ ‫پاشەكشەكردنی دیموكراتییەت‌و ئابوری بازاڕو‬ ‫تەشەنەكردنی گەندەڵی ئابوری‌و سیاسی‪.‬‬ ‫دەس���ەاڵتی سیاسی بەگش���تی لەهەرێمی‬ ‫كوردس���تانیش خاوەنی ئیرادەیەكی سیاسی‬

‫بەهێز نەب���وە بۆ روبەڕوبون���ەوەی گەندەڵی‬ ‫چونكە بەش���ی زۆری ئەوان���ەی لەگەندەڵی‬ ‫ئااڵون سیاس���ییەكانن‪ ،‬جا لەبەرئەوە نایەن‬ ‫روبەڕوی گەندەڵ���ی ببن���ەوە بەپێچەوانەوە‬ ‫هەوڵیانداوە بەس���ود وەرگرت���ن لەكۆمەڵێك‬ ‫یاس���ای س���ەردەمی بەعس‌و س���ودوەرگرتن‬ ‫لەكۆمەڵێ���ك درزی یاس���ایی هات���ون ئ���ەو‬ ‫گەندەڵیانەیان بەشێوەی یاسایی پیشانداوە‪،‬‬ ‫واتە بەش���ێك لەو گەندەڵیانە بەش���ەرعیش‬ ‫كراوە‪ .‬ئەمە رێک پێچەوانەی یاساو کەڵچەری‬ ‫واڵتانی دونیایە بڕوانن بزانن لەواڵتێکی وەك‬ ‫چین چ���ۆن رێگه‌گرت���ن له‌گه‌نده‌ڵی ئیداری‌و‬ ‫رۆڵی س���ه‌روه‌ری یاساو دادگا (له‌نمونه‌یه‌كی‬ ‫واڵتی چین)دا‪:‬‬ ‫كاتێ���ك هاواڵتیه‌ك���ی واڵت���ی چین وەك‬ ‫فەرمانبەر لەپۆس���تێكی بااڵی حكومەت یان‬ ‫كەرتی دەوڵەت دادەمەزرێ‪ ،‬دەبێت گەشتێک‬ ‫ب���ۆ بەندیخانە ب���كات تاوەكو بەرپرس���انی‬ ‫پێش���وتری واڵتەكەی ببینێت كە بەتۆمەتی‬ ‫گەندەڵ���ی بەندك���راون‪ ،‬ئەم���ەش لەپێناوی‬ ‫ئەوەی كە چارەنوسی داهاتوی خۆی بزانێت‬ ‫ئەگەر ئیستغاللی پۆس���تە نوێیەكەی بكات‌و‬ ‫گەندەڵی ئەنجام بدات!!‬ ‫کەچی دەس���ەاڵتدارانی هەرێمی كوردستان‬ ‫نەک بەم کارەی واڵتی چین هەڵنەستاون‪ ،‬بگرە‬ ‫تائێس���تاش ئامادەنین بۆ بەرەنگاربونەوەی‬ ‫گەندەڵی‌و هیچ بەرنامەو پالنێکیشیان هەبێت‪،‬‬ ‫چونكە لێ���دان‌و بنەبڕكردن���ی گەندەڵی واتە‬ ‫لێدان لەبەرژەوەندی كۆمەڵێك كەس لەس���ەر‬ ‫ئاستی بااڵی سیاس���ی لەهەرێمی كوردستان‬ ‫كە ئەوان ئەو واڵتە بەڕێوە دەبەن‪.‬‬ ‫ئەمە مانای ئەوەنی���ە کە دۆش دابمێنین‌و‬ ‫هیچم���ان پێ نەکرێ���ت ب���ۆ بەگژاچونەوەی‬ ‫گەندەڵکاران‪ ،‬دەبێت س���ەرەتا دەس���ەاڵتی‬ ‫داواکاری گش���تی ئاکتی���ڤ بکرێ���ت‌و زۆر‬ ‫چاونەترس���انە س���کااڵ تۆمار بکات لەس���ەر‬ ‫یەکەبەیەک���ەی ئ���ەو خ���اوەن دەس���ەاڵت‌و‬ ‫نفوس���انەی دەس���تیان بەسەر س���ەروەت‌و‬ ‫س���امانی خەڵکدا گرتوە‪ ،‬هەروەها بەش���وێن‬ ‫ئەو کەیسانەدا بچێت کە هێشتا دۆسێکانیان‬ ‫لەدادگاکان���دا یەکالی���ی نەکراوەت���ەوەو بێ‬ ‫پارێزەرە‪ ،‬رێگری بکرێت لەدەس���تتێوەردان‬ ‫بۆبەرژەوەندی گەندەڵکاران‪.‬‬ ‫پێویستە س���ەركردەو بەپرس���ە بااڵكانی‬ ‫حكوم���ەت کە پۆس���تێکی ن���وێ وەردەگرن‬ ‫دەبێت سەرەتا لەپێشینەی كارەكانی خۆیاندا‬ ‫مەس���ەلەی بەڕەنگاربون���ەوەی گەندەڵییان‬ ‫دانابێت‬ ‫چارەسەركردنی كێشەی گەندەڵی كارێكی‬ ‫ئاس���ان نیی���ەو دژوارە‪ ،‬ب���ەاڵم پێویس���تە‬ ‫س���ەركردەو بەپرس���ە بااڵكان���ی حكومەت‬ ‫لەپێش���ینەی كارەكانی خۆیاندا مەس���ەلەی‬ ‫بەڕەنگاربون���ەوەی گەندەڵیی���ان دانابێ���ت‪،‬‬ ‫چونكە چارەنوس���ی داهاتوی واڵتێك دەخاتە‬ ‫مەترس���ییەوە‪ ،‬بۆی���ە ئەرك���ی سەرش���انی‬ ‫حكومەتە دامودەزگای بەهێز دروس���ت بكات‬ ‫ب���ۆ هەڵس���وڕاندنی كاروبارەكانی حكومەت‌و‬ ‫چاودێریكردنی گەندەڵی‌و دەستنیش���انكردن‌و‬ ‫لێپرسینەوەو بەدواداچونی یاسایی بۆ كەسە‬ ‫گەندەڵكارەكان‪ ،‬بێ ئەوەی هەژماری پۆست‌و‬ ‫پلەبەندی بکرێت‪ ،‬تەنانەت کەسی گەندەڵکار‬ ‫لەهەر ئاستێکدا بێت‪.‬‬

‫• له‌هه‌مویان���دا پێش���ه‌وایه‌ك بكه‌یت‪ ،‬له‌الیه‌كی تریشه‌و‌ه ئه‌ویدیكه‌یه‌ك‬ ‫(كاریزمای���ه‌ك) ئاماده‌ی���ه‌و خه‌ڵ���ك له‌ناوبچێ���ت‪ ،‬ده‌ربكرێ���ت‪ ،‬هتد‪ .‬مادام‬ ‫هێن���ده‌ ش���ه‌یدای خۆش���گوزه‌رانیت‪،‬‬ ‫ئیشه‌كه‌ی ئه‌وه‌ی ‌ه شوێنی بكه‌وێت‪.‬‬ ‫• له‌زۆربه‌یاندا حكومه‌تی موڵكداری ده‌بێت خۆت له‌شه‌ڕه‌كه‌دا به‌شداربیت‪.‬‬ ‫گه‌وره‌‪ ،‬پاڵپش���ت به‌س���وپاو ده‌سگای له‌به‌رئه‌مه‌ی��� ‌ه به‌ه���ه‌زاران له‌توركی���ا‬ ‫هه‌واڵگری���ی به‌هێ���ز‪ ،‬ئاماده‌ی���ه‌و به‌ده‌س���تی ئیخوان���ه‌كان ده‌كوژرێ���ن‬ ‫س���ه‌رچاوه‌كانی ئابوری���ی به‌ده‌س���ت ی���ان له‌كاره‌كانی���ان دورده‌خرێنه‌وه‌‪.‬‬ ‫كه‌مین���ه‌وه‌ن‪ ،‬ته‌نیا ناوه‌كان ده‌گۆڕێن‪ :‬پێچه‌وانه‌كه‌یش���ی رویداوه‌‪ .‬له‌باشترین‬ ‫س���یناریۆدا‪ ،‬به‌ختی ئ���ه‌وه‌ت ده‌بێت‬ ‫عه‌لمانیی‪ ،‬ئیسالمیی‪ ،‬ئیشتیراكیی‪.‬‬ ‫• هه‌موی���ان پردێ���ك داده‌نێ���ن بێده‌ن���گ‌و س���ه‌ركز بژی���ت‪ .‬ده‌بێ���ت‬ ‫له‌چه‌شنی پردی س���یڕات له‌ئیسالمدا‪ ،‬ئه‌وه‌ش بڵێ���م كه‌ په‌یوه‌ندی���ی نێوان‬ ‫پردێك���ی له‌م���و باریكترو له‌شمش���ێر ئایدیۆلۆجیاكه‌و قه‌ی���ران دو الیه‌نه‌یه‌‪.‬‬ ‫تیژتر‪ .‬ت���ۆ ته‌نیا ی���ه‌ك كات به‌ختی ئه‌گه‌ر له‌وه‌ی یه‌كه‌مه‌وه‌ سه‌یر بكه‌ین‪،‬‬ ‫ئ���ه‌وه‌ت هه‌یه‌ نه‌كه‌ویت���ه‌ دۆزه‌خه‌وه‌و ئایدیۆلۆجیاكه‌ قه‌یران دروس���تده‌كات‪،‬‬ ‫ئه‌گه‌ری ئه‌و‌ه هه‌یه‌ به‌سه‌المه‌تیی به‌ره‌و قه‌یرانی���ش ده‌رف���ه‌ت ده‌دات دی���و‌ه‬ ‫ئایدیۆلۆجیاك��� ‌ه‬ ‫به‌هه‌شت(خۆش���گوزه‌رانیی ئه‌به‌دیی) ش���ه‌ڕانگێزه‌كه‌ی‬ ‫بپه‌ڕیته‌و‌ه ك���ه‌ به‌ڕێكوپێكی ئیتاعه‌ی ده‌ربكه‌وێت‪.‬‬ ‫به‌گه‌ڕانه‌وه‌ بۆ پێش���ه‌كیی باس���ه‌ك ‌ه‬ ‫ئایدیۆلۆجیاك��� ‌ه بكه‌ی���ت (حكومه‌ت ‌ه‬ ‫كرێكارییه‌كه‌ی ماركسیسته‌كان جۆرێك ‌ه كۆتای���ی پێده‌هێن���م‪ :‬به‌پێی هه‌ژمون‌و‬ ‫پ���اوه‌ر‪ ،‬ره‌فتاری م���رۆڤ (كارمه‌ند‪،‬‬ ‫له‌پردی سیڕات)‪.‬‬ ‫• هی���چ یه‌كێ���ك له‌ئایدیۆلۆجیاكان به‌كاربه‌ر‪ ،‬فرۆش���یار‪ ،‬هتد) ده‌گۆڕێت‪.‬‬ ‫ناتوان���ن خۆش���گوزه‌رانیی بۆ هه‌موان هه‌رجۆرێكی���ان ده‌یه‌وێت مه‌نفه‌عه‌كه‌ی‬ ‫ده‌س���ته‌به‌ربكه‌ن‪ ،‬به‌ڵك���و خاوه‌ن���ی (یان قازانجه‌كه‌ی) خۆی له‌سه‌ر حسابی‬ ‫پرۆژه‌یه‌كی ئابوری شكس���تخواردون‌و مه‌نفه‌عه‌ی به‌كاربه‌ره‌كانی تر زیادبكات‪.‬‬ ‫ئابوری توش���ی گرژبون���ه‌وه‌ ده‌كه‌ن‪ ،‬ئ���ه‌م كێبڕكێی��� ‌ه ملمالنێ���كان توندتر‬ ‫هێنده‌ی تر كاپاسیتییه‌كه‌ی الوازده‌بێت‪ .‬ده‌كاته‌وه‌و توندوتیژی به‌رهه‌مده‌هێنێت‪.‬‬ ‫بۆ ئه‌وه‌ی تۆ بێكار نه‌بیت‌و ئاس���تێكی كه‌واته‌‪ ،‬مرۆڤی عه‌قاڵنیی‌و به‌رژه‌وه‌ندیی‬ ‫به‌رزی بژێویی مسۆگه‌ر بكه‌یت‪ ،‬ده‌بێت گش���تییش وه‌هم���ه‌و ده‌س���ته‌اڵتداران‬ ‫له‌الی���ه‌ك ئینتیم���ا به‌س���ه‌نگه‌رێكه‌و‌ه له‌سه‌ری ده‌ژین‪.‬‬

‫‪13‬‬

‫هیچ یه‌كێك‬ ‫له‌ئایدیۆلۆجیاكان‬ ‫ناتوانن‬ ‫خۆشگوزه‌رانیی‬ ‫بۆ هه‌موان‬ ‫ده‌سته‌به‌ربكه‌ن‬ ‫به‌ڵكو خاوه‌نی‬ ‫پرۆژه‌یه‌كی ئابوری‬ ‫شكستخواردون‌و‬ ‫ئابوری توشی‬ ‫گرژبونه‌وه‌ ده‌كه‌‬

‫ئیمان‌و یاسا‌و ئەخالق‬

‫نەجات نوری‬ ‫(وال تلبسوا الحق بالباطل) قورئان‬ ‫زیاتر لەحەفتا ساڵە لەم هەرێمەدا عورفی‬ ‫كوشتنی نەیارەكان‌و ملمالنێ‌و ئەتككردن‌و‬ ‫ملكەچی‌و بەموقەدەس كردنی حزب‌و ناوە‬ ‫گەورەكانی ناوی پەیڕەو دەكرێت‪ ،‬رۆژگاری‬ ‫خەڵك لەتاریكیەوە بەرەو تاریكی دەبرێت‪،‬‬ ‫پەلكێش���ی بەهێ���زی دوژم���ن دەكرێت بۆ‬ ‫مانەوەو وەال بۆ ئەو دوژمنە سەرسەختانە‬ ‫چەند بارە دەبنەوە‌و لەناو خۆیشدا دۆزەخ‬ ‫بۆ كۆمەڵگا دادەخرێت‪ ،‬حەفتا ساڵە لێرە‬ ‫حزبەكان لەشكستەوە بەرەو شكست دەڕۆن‪،‬‬ ‫بەرنامەو پەیڕەویان لەسەر رەفەكانی مێژو‬ ‫رزیون‌و وش���ەیەكیان لێ جێبەجێ نەكراوە‬ ‫ب���ۆ مافی هاواڵتیان‪ .‬ئەم���ە وێنەو رفتاری‬ ‫ئەو حزبانەیە كە نایانەوێت لەناو بچن‌و بۆ‬ ‫مانەوەی خۆیان دۆس���تایەتی شەیتانیش‬ ‫دەكەن‪ ،‬ل���ەم حەفتا س���اڵەدا زۆر وێنەی‬ ‫ترسناك‌و كوشندە هەیە كە دەكاتە وێنەی‬ ‫ئەو كەسانەی تا مردن ناتوانن عەقاڵنیانە‌و‬ ‫شارس���تانیانە بیربكەنەوە‪ ،‬لەروح‌و ژیانی‬ ‫كەس���ە بەموقەدەس كراوەكان���ی ناو ئەم‬ ‫حزبانەدا س���تەمكاری‌و تاریكی‌و سیناریۆی‬ ‫جۆر بەجۆر خۆی حەش���ارداوە‪ ،‬وێنەكان‬ ‫دەكەن���ە ك���ۆی مێژوی���ەك ك���ە بەدەیان‬ ‫كەس���یان تێدا بەغەدر لەناو براوە‪ ،‬ئەگەر‬ ‫رێگوزەرێ���ك بەكەلێن‌‌و تاریك���ی‌و روداوە‬ ‫دیار‌و نادیارەكانی ناو ئەم حەفتا س���اڵەی‬ ‫حزبەكانی ئەم هەرێم���ەدا بكەین‪ ،‬ئەوەی‬ ‫ئەم حزبانە بەخۆیان‌و كۆمەڵگایان كردوە‪،‬‬ ‫دوژمنەكانیان پێیان نەكردون‪.‬‬ ‫لەرۆژگاری دروست بونی حزبەكانی ئەم‬ ‫هەرێمەوە بۆ ئێس���تا وێنەكان ترس���ناكتر‬ ‫دەردەك���ەون‌و ت���ادێ ب���ەرەو ئاقارێك���ی‬ ‫ترس���ناكتر دەڕۆن‪ ،‬وێن���ەكان بۆ ئەو كارە‬ ‫ترسناكانە لەالیەن ئەم حزبانەوە ئەوەندە‬ ‫زۆربون كە سەر شاش���ەی‪TV‬و الپەڕەی‬ ‫رۆژنامەو گۆڤارو ناو كۆمەڵگایان پڕكردوە‌و‬ ‫ژیانی���ان لەت���اک بەتاكی خەڵك���ی كردوە‬ ‫بەترس‌و تۆقین‪ .‬چەكدارو سیاسیەكانی ناو‬ ‫ئەو حزبانە بەهەمو باشەو خراپەكانیانەوە‬ ‫بەجێدەهێڵ���م چونكە مێژوی���ان ئەوەندە‬ ‫تاری���ك‌و تۆقێن���ەرە پێویس���تی بەدەیان‬ ‫دێڕ نوس���ین هەی���ە‪ ،‬لەوەش ترس���ناكتر‬ ‫رۆژگار بۆ ئێس���تا خراپ ئ���اوەژو بۆتەوە‪،‬‬ ‫تێكۆشەران‌و دادپەروەرانی جاران لەناو ئەو‬ ‫حزبانەدا كراونەتە ئامانجی كەسە شكست‬ ‫خ���واردوەكان‌و بەدەی���ان رێگای س���ەیرو‬ ‫سەمەرە دەیانەوێت كوردستان لەو مرۆڤە‬ ‫چاكەخوازانە بكەنە دۆزەخ بۆ ئەوەی خۆیان‬ ‫باشتر بژین‪ ...‬ئەمە وێنەیەكی ترە‌و زۆری‬ ‫دەوێت‪ ،‬دەمەوێت لەس���ەر ئەو ئیماندارو‬ ‫یاس���اناس‌و مرۆڤانەی تر بدوێم كە خۆیان‬

‫لێرە بەناوی‬ ‫ئیمانەوە لەناو ئەو‬ ‫حیزبانەدا شانبەشانی‬ ‫ستەمكارەكان‬ ‫دەدوێن‌و شەرم‬ ‫لەبرسیبونی خەڵكی‌و‬ ‫داماوی موچەخۆران‌و‬ ‫كەمئەندامان ناكەن‌و‬ ‫كاریان جوانكردنی‬ ‫وێنەی بەرپرسە‬ ‫مشەخۆرەكانە‬ ‫بەئەخالقخواز دەزانی‌و لەدروس���تبونی ئەم‬ ‫حزبانەوە بۆ ئێس���تا درێژەی���ان بەرفتارو‬ ‫ژیانە پڕ لەكەلێنەكەی خۆیان داوە‪.‬‬ ‫‪ -1‬ئیم���ان بۆ مرۆڤ���ی ئیماندار بەهای‬ ‫گەورەی خۆی هەیە‪ ،‬ئەوە ئیمانە كە وادەكات‬ ‫لێنەگەڕێ���ت مرۆڤی ئیمان���دار هیچ كاتێك‬ ‫مرۆڤ بەموق���ەدەس بزانێت‪ ،‬ئەوە ئیمانە‬ ‫وادەكات مرۆڤ نەتوانێت ستەمكاری قبوڵ‬ ‫بكات‪ ،‬یان غەدرو چەواش���ەكاری پەسەند‬ ‫بكات لەپێناو هەندێك مادەو دەستكەوتدا‪،‬‬ ‫مرۆڤی ئیمان���دار ئەو مرۆڤەی���ە كە جگە‬ ‫لەخودا ناكرێت ئیمان بەرێگای تر بهێنێت‪،‬‬ ‫مرۆڤی ئیماندار دەتوانێت مەرگ هەڵبژێرێت‬ ‫ن���ەك مرۆڤی موقەدەس‌و پارەو كۆیلەبون‪،‬‬ ‫ئەمە ئیمانی راس���تەقینەیە‪ ،‬ب���ەاڵم لێرە‬ ‫وێنەكان بۆ ئەم مرۆڤە ئیماندارانە سەیرە‪،‬‬ ‫هەندێك كەسم دەناسی سااڵنێك لەمەوبەر‬ ‫وەكو حەالج بیریان دەكردەو وەكو بایەزید‬ ‫باسی ئیمان‌و خوداناس���یان دەكرد‌و دژی‬ ‫س���تەمكاری‌و ریایی‌و گەندەڵی بون‪ ،‬بەاڵم‬ ‫ئێس���تا ئەمانە لەسەر شاش���ەی هەندێك‬ ‫‪TV‬و الپەڕەی رۆژنامەوە بونەتە ستەمكاری‬ ‫تۆقێنەر‌و وەكو بكوژ هاوكاری ستەمكارانی‬ ‫ئ���ەم هەرێمە دەك���ەن‪ ،‬لەخراپەكارانی ناو‬ ‫حزبەكان خراپتر بیردەكەنەوەو شایەتی بۆ‬ ‫رفتارە ترسناكەكانی بەرپرسەكان دەدەن‪،‬‬ ‫لێرە بەناوی ئیمانەوە لەناو ئەو حیزبانەدا‬ ‫شانبەشانی ستەمكارەكان دەدوێن‌و شەرم‬ ‫لەبرسیبونی خەڵكی‌و داماوی موچەخۆران‌و‬ ‫كەمئەندامان ناك���ەن‌و كاریان جوانكردنی‬ ‫وێنەی بەرپرس���ە مش���ەخۆرەكانە‪ ،‬ئەمانە‬ ‫خۆی���ان بەئیماندار دەزانی كەچی س���ەیر‬

‫بونەت���ە س���تەمكارو بانگەش���ەكاری ئەو‬ ‫سیناریۆ‌و وێنە شێوانەی حزبەكانیان دەكەن‬ ‫كە كاریان س���ەركوتكاری‌و بەرهەمهێنانی‬ ‫ترس‌و كوشتنە‪...‬‬ ‫‪ -2‬بەهەمان ش���ێوەی ئەم مرۆڤە بەناو‬ ‫ئیماندارانە گەلێك یاساناسیش لەم هەرێمەدا‬ ‫لەناو ئەم حزبانەدا بەدرێژایی س���ااڵنێكی‬ ‫زۆرە ئ���ەو فەرمان���ە دۆزەخیانە جێبەجێ‬ ‫دەك���ەن كە بەپرس���ە حزبیەكانیان بۆیان‬ ‫دەنێرن‪ ،‬لەژێر ناوی یاسادا ئەم یاساناسانە‬ ‫دێن كەسە غەدرلێكراوەكان تاوانباردەكەن‌و‬ ‫بك���وژ‌و تاوانب���ارە س���ەرەكیەكان ئ���ازاد‬ ‫دەكەن‌و س���یناریۆكانی حزب وەكو خۆیان‬ ‫دژی كەس���انی تر پەیڕەو دەكەن‪ ،‬گەمەكە‬ ‫لەمە ترس���ناكترە كە ئێمە دەیبینین‪ ،‬ئەو‬ ‫كاتانەی ئەم یاساناس���انە دێن هەمو بەها‬ ‫گرنگەكانی یاس���ا پێشێل دەكەن‌و بۆ پلەو‬ ‫پارە ژیانی كۆمەڵگا دەخەنە مەترسیەوە‪،‬‬ ‫ئیتر ئەو رێگا سەركوتكاریانە دێتە ئاراوە‬ ‫كە حزب���ەكان لەژێ���ر ناوی یاس���ادا دێن‬ ‫دەس���تدەگرن بەس���ەر دادگاكانداو نەیارو‬ ‫كەس���ە پ���اك‌و ئازادیخوازەكانی ئەم واڵتە‬ ‫دەخەن���ە ناو س���یناریۆ داتاش���راوەكانی‬ ‫خۆیانەوە بۆ دادگایی كردن‌و تەسفێكردنیان‪،‬‬ ‫چونكە ناتوانن لەمە زیاتر درێژە بەتەمەنی‬ ‫خۆیان بدەن‌و یاس���ا‌و یاساناس���ان بۆ ئەم‬ ‫گەمە تۆقێنەرانەیان بەكاردەهێنن‪ .‬ئەوەی‬ ‫ئەركەك���ەی كۆمەڵگا لەخراپ���ەوە دەبات‬ ‫بۆ خراپت���ر‪ ،‬هەندێك یاساناس���ە كە دور‬ ‫لەهەمو بنەمایەكی ئەخالقی مرۆڤ ئەمانە‬ ‫بڕگ���ەو مادەكانی یاس���ا ب���ۆ حزبەكانیان‬ ‫دادەتاش���ن‌و حزبەكانیان���ی پێدەهێڵنەوە‌و‬ ‫مرۆڤی تر دەكەنە قوربانی ئامانج‌و ویستی‬ ‫حزبەكانیان‪ ،‬ئەمە ترسناكترین رێگایە كە‬ ‫حزبەكانی ئەم هەرێمە دەیگرنە بەر چونكە‬ ‫ئەو واڵتانەی كە دادگا‌و یاس���اكانیان ئاوا‬ ‫بەكارهێنا دەبنە واڵتی دیكتاتۆری‌‌و دواجار‬ ‫یاساناس���ەكانی ناو حزبەكانیش دەبنە دوا‬ ‫گەمەی ئ���ەم دیكتاتۆرانە هەر وەكو لەزۆر‬ ‫واڵت بینیومانە‪.‬‬ ‫‪ -3‬دوا وێنە كە دەمەوێت لێی بدوێم ئەو‬ ‫شاعیرو كەسانەن كە خۆیان وەكو مرۆڤی‬ ‫خەالقخواز دەناساندو وش���ەو قسەكانیان‬ ‫ب���ۆ هێنان���ەدی كۆمەڵگایەك���ی ك���راوەو‬ ‫دادپ���ەروەر بو‪ ،‬كەچی زۆر لەمانە ئێس���تا‬ ‫وەكو مرۆڤە ئیماندار‌و یاساناس���ەكانی ناو‬ ‫حزبەكان بونەتە كویلەی قس���ەو گوتاری‬ ‫ناو حزبەكانیان‌و گەورەكانیان بەموقەدەس‬ ‫دەزان���ن‌و هەرچیان ك���رد لەخراپەو تاوان‬ ‫ئەمانە بەراستی دەزانن‪ ،‬لەكاتێكدا ئەخالق‬ ‫بۆ م���رۆڤ گرنگی خۆی هەیە‪ ،‬بەش���ێكە‬ ‫لەبون���ی م���رۆڤ‪ ،‬هۆكارێكە ب���ۆ نەمری‌و‬ ‫مانەوە‪ ،‬هۆكارە بۆ بەرگرتن لەستەمكاری‌و‬ ‫داڕزان‪ ،‬هۆكارە بۆ بونی مرۆڤی راستەقینە‪،‬‬ ‫بۆ پەروەردەكردنی منداڵ‌و كۆمەڵگا‪ ،‬لەكوێ‬ ‫مرۆڤ ئەم بەها گرنگەی لەدەس���تدا ئیتر‬ ‫لەمرۆڤایەت���ی دەكەوێت‪ ،‬دەبێت بەجەالدو‬ ‫خراپەكارو شێواندنی كۆمەڵگا‪ ،‬بەداخەوە‬ ‫لێ���رەش وەكو زۆر الی ت���ر ئەمانە بونەتە‬ ‫پارەپەرست‪ ،‬بونەتە خۆرەی ژیانی خەڵك‌و‬ ‫بەوش���ەو قس���ەكانیان رێگا ب���ۆ حوكمە‬ ‫دیكتاتۆرەكان خۆشدەكەن‪ ...‬بەوێنەی ئەم‬ ‫كەس���انەش رۆژگاری ئێمە روەو تاریكی‌و‬ ‫ستەمكاری دەڕوات‪.‬‬

‫‪12‬‬

‫)‪ )538‬سێشه‌مم ‌ه ‪2016/8/2‬‬

‫‪birura. awene@gmail. com‬‬

‫بیروڕا‬

‫گاڵتەجاڕی سیاسەت‌و ئابڕوچونی دیموکراسی‬ ‫نەوزاد جەمال‬ ‫لەئێس���تەدا ئەو بۆچون���ەی دەڵێت‬ ‫'دیموکراسی لەسیستمە سیاسیەکانیتر‬ ‫کەمترخراپ���ە’‪ ،‬بێمانای���ە‪ .‬بەتایبەت‪،‬‬ ‫کاتێک دیموکراسی بوەتە گاڵتەبازاڕی‌و‬ ‫ش���وێنی ئاس���تنزمەکانی دونی���ای‬ ‫سیاسەت‪ .‬بەس���ەرنجدانێکی کاندیدی‬ ‫س���ەرۆکایەتی ئەمریکا 'ترەمپ’ باشتر‬ ‫لەم���ە تێدەگەی���ن‪ .‬هەڵس���وکەوت‌و‬ ‫دەربڕین���ی راوهەڵوێس���تەکانی پ���ڕن‬ ‫لەجەماوەرگەریی‌و وەک پەرچەکردارێکی‬ ‫دەرون���ی‌و توڕەی���ی هەرچیی���ەک‬ ‫بەدەمیدابێ���ت‪ .‬لەکاتێک���دا بەب���ێ‬ ‫رەچاوکردنی ئەتەکێتی دیپلۆماس���ی‌و‬ ‫سیاسی‪ ،‬قسەدەردەپەڕێنێ‪ ،‬چەپڵەشی‬ ‫بۆ لێدەدرێت! تازەترین هەڵوێستیشی‬ ‫لەبەرامب���ەر رکابەرەکەی���دا وتن���ی‪،‬‬ ‫'ئیتر س���ەردەمی رێکوپێکی سیاس���ی‬ ‫بەسەرچو’!‬ ‫بەم دەربڕینە‪ ،‬ئەو سنورەجیاکەرەوەی‬ ‫نێ���وان سیاس���ەت لەس���ەر بنەم���ای‬ ‫ش���ارەزایی‌و لێزان���ی‌و پیش���ەیی‬ ‫لەهەڵەشەیی‌و گۆترەکاری نەهێشتەوە‪.‬‬ ‫مرۆڤێک کە هەرچی حەزی لێبو بیڵێ‪،‬‬ ‫چونکە جەماوەر پێیخۆش���ە‪ .‬گوزارشە‬ ‫‌هەلەقومەلەقەکانی نەک هەر بێ پێوەرو‬ ‫فیلت���ەرە‪ ،‬بەڵک���و بێئ���ەوەی روانگەو‬

‫دیدێکی سیاسیش���ی لەپش���تەوەبێت‪.‬‬ ‫دەرپەڕاندنی وتە سەیروسەمەرەکانیش‪،‬‬ ‫زۆرترین بینەری لەتویتەرو فەیسبوک‌و‬ ‫ماس���میدیاکاندا هەیە‪ .‬بەوهۆیەوە وەک‬ ‫ئەستێرەیەکی ناس���راو‪ ،‬گاڵتەو گەمە‬ ‫بەهەستوهۆش‌و نەستی خەڵکی دەکات‪.‬‬ ‫بۆیە‪ ،‬دیمەنی وتارو هەڵوێستەکانی ئەم‬ ‫کاندیدە هاوشێوەی زۆرانبازی ئەمریکیە‬ ‫کە پاڵەوانێک���ی 'گالدیەتەر’ی درۆینە‬ ‫بەئاس���انی جەماوەری دەوری شانۆکە‬ ‫جۆشدەدات‪.‬‬ ‫لەبەرئەوەی‪ ،‬دیموکراس���ی بۆ هەمو‬ ‫کەس���ێک رێدەکاتەوە؛ لەئەکتەرێکەوە‬ ‫بۆ س���ۆزانی‌و لەشفرۆشێک تا مەالیەک‬ ‫بەوێنەیەک���ی س���ێڵفی لەحەج���ەوە‪،‬‬ ‫راگەیاندکارێ���ک بەرۆژنامەیەک���ەوە‪،‬‬ ‫بێژەرێ���ک یا س���ەماکارو گۆرانیبێژێک‬ ‫دەگاتە تەختی دەس���ەاڵتی سیاس���ی!‬ ‫ئ���ەوەی بتوانێ���ت جەم���اوەری‬ ‫سەرش���ەقامەکان بجوڵێنێ‪ ،‬گەیشتنی‬ ‫بەپۆست‌و پلەکانی دەسەاڵت لێدورنییە‪.‬‬ ‫زەخیرەی ئەم س���ەرکەوتنە رۆشنبیرو‬ ‫دیدی سیاس���ی نییە‪ ،‬بەڵكو زۆرینەی‬ ‫ن���ەزان‌و بێئاگایە کە بەپرۆس���ەیەکی‬ ‫س���تەمکارییەک‬ ‫دیموکراس���ی‬ ‫بەرهەمدەهێنێت‪ ،‬نەک بەکودەتا!‬ ‫ئەگەرچ���ی دژی دیموکراس���ی‬ ‫نی���م‪ ،‬بەاڵم لەس���ەر ئاس���تی جیهان‌و‬ ‫کوردس���تانیش مرۆڤ���ە پۆپولیس���تە‬ ‫کەمدەست‌و کەمش���ارەزا لەسیاسەت‌و‬ ‫ئاس���تنزم لەرۆش���نبیری سیاس���ی‌و‬ ‫بەڕێوەبردندا‪ ،‬شانس���ی سەرکەوتنیان‬ ‫زیاترە‪ .‬کەس���ێک بەقاتێک‌و بۆیانباخ‪،‬‬ ‫مۆدێلب���ەرزەوە‪،‬‬ ‫بەئۆتۆمبیل���ی‬ ‫باوەڕی وایە بەس���ەر هەم���و پلەکانی‬ ‫بیرۆکراسی سیاسیدا س���ەردەکەوێت‪،‬‬ ‫هەر لەبەرئ���ەوەی دەنگی زۆرە! ئاخر‪،‬‬ ‫ئ���ەوە بەرهەم���ی دیموکراس���یەکە کە‬

‫بازاڕی دەنگهێن���ان کارایە‪ .‬لەبەرئەوە‪،‬‬ ‫رەخنەکردنی دیموکراسی الی بەشێکی‬ ‫فەیلەسوفەکان لەکۆن‌و نوێدا‪ ،‬شتێکی‬ ‫نامۆ نییە‪ .‬بەتایبەت کە 'دیموکراس���ی‬ ‫فەرمانڕەوایەتی مێگەلە‪ ،‬بۆیە کوشتنی‬ ‫سیسستمە’‪ ،‬وەک فەیلەسوفی فەرەنسی‬ ‫'رانس���ێر’ دەڵێ���ت‪ .‬دواج���ار پێدانی‬ ‫دیموکراس���ی بەگەل وات���ە رێکردنەوە‬ ‫بۆ فەوزاو پش���ێویی‪ .‬بۆیە دیموکراسی‬ ‫کەمڕەویکردن���ە ‪-‬کورتهێنانە‪ -‬لەهەمو‬ ‫ش���تێکدا کە سیاس���ەت دەیخوازێت‪،‬‬ ‫بەڕای رانسێر‪.‬‬ ‫لەئێس���تەدا رەوتێکی پۆپولیس���ت‬ ‫بەس���واری ش���ەپۆلێکی جەم���اوەری‬ ‫س���ەرەڕۆو بەنواندن���ی بەش���داریەکی‬ ‫روکەش���ی سیاسی‪ ،‬هاوس���ەنگی هێز‬ ‫لەق���دەکات‪ .‬ئەگەرچ���ی ئ���ەم رەوتە‬ ‫لەبنەڕەت���دا ناسیاس���ی نیی���ە‪ ،‬بەاڵم‬ ‫هێزێکی دژەسیاس���یە‪ ،‬دژەرۆش���نبیرو‬ ‫دژەدەس���تەبژێرە‪ .‬چونک���ە‪ ،‬ل���ەو‬ ‫باوەڕەدایە هەمو ش���تێک کە دەوترێ‪،‬‬ ‫ئەنجامبدرێت‪ .‬دابەزاندنی سیاسەت بۆ‬ ‫ئاستی ش���ەقام‌و بازاڕ‪ ،‬بەهەاڵنانەوەو‬ ‫دەنگۆدروستکردن‌و گەورەکردنی پرسە‬ ‫هەس���تیارەکان لەپێناو خڕکردنەوەی‬ ‫دەنگ���ی جەم���اوەردا‪ ،‬ن���ەک خ���ودی‬ ‫بابەتەکاندا‪ .‬ش���اراوە نییە‪ ،‬ئەم رەوتە‬ ‫دژەسیاس���یە تاکەدەنگێک���ی زاڵ���ی‬ ‫ملمالنێ‌و پێکدادان‌و گەرەالوژێکانە‪.‬‬ ‫بەاڵم بۆ دژەسیاس���ەتە؟ سیاس���ەت‬ ‫چاالکیەک���ە ک���ە دان بەجی���اوازی‬ ‫گروپەکان‌و بەرژەوندی‌و راوبۆچونەکاندا‬ ‫دەنێ���ت‪ .‬هەروەه���ا 'ش���ێوازێکی‬ ‫فەرمانڕەوایەتی کۆمەڵگەی دابەشبوە‪،‬‬ ‫بەب���ێ بەکارهینان���ی توندوتیژیەک���ی‬ ‫ناپێویس���ت’ بەڕای 'بیرنارد کریک’ کە‬ ‫لەکتێبی 'لەپێناو بەرگری لەسیاسەت’‬ ‫باس���یکردوە‪ .‬ب���ەاڵم‪ ،‬پۆپولیزم‪ ،‬رێزو‬

‫پێگەی پس���پۆڕی‌و لێهاتویی سیاسی‌و‬ ‫بەڕێوەبردن رەتدەکات���ەوە‪ .‬بێگومان‪،‬‬ ‫پۆپولی���زم ئایدۆلۆجیایەک���ی تایبەت‬ ‫نییە‪ ،‬بەڵکو رەفتارێکی دژەسیاس���یە‬ ‫کە تەنها توان���ای تاودانی ملمالنێکانی‬ ‫هەی���ە‪ ،‬بێئەوەی میکانی���زم‌و ئامڕازی‬ ‫بەڕێوەبردن���ی ملمالنێ���ی سیاس���ی‬ ‫البێ���ت‪ .‬ه���ەر کار لەس���ەر پێکدادان‌و‬ ‫بەریەککەوتن���ی دژیەک���ەکان دەکات‪.‬‬ ‫دەیەوێ���ت لەش���ەقام‌و خەڵک���ەوە‬ ‫پەرلەمان‌و بااڵترین دامەزراوەی سیاسی‬ ‫ئاڕاستەکات‪ .‬وەلێ ئامرازو میکانیزمی‬ ‫رێکخستنی ناکۆکی سیاسی‌و ملمالنێی‬ ‫ح���زب‌و هێ���زە کۆمەاڵیەتیەکانی نییە‪،‬‬ ‫جگ���ە لەخرۆش���اندن‌و وروژاندنی رای‬ ‫گشتی! پۆپولیستێکی وەک 'ئەردۆگان’‬ ‫بەناوی بەرگری لەدیموکراس���ی‪ ،‬هەمو‬ ‫هێزی بۆ ریشەکێشکردنی دیموکراسیە‪.‬‬ ‫نەیارەک���ەی کە س���وپایە‪ ،‬باش���ترین‬ ‫بەهانەی���ە ب���ۆ لێدانی دیموکراس���ی‌و‬ ‫داڕشتنەوەی س���وپاو گۆڕینی دەستور‬ ‫بەپاڵپشتی جەماوەر!‬ ‫هەر لەم س���ۆنگەوەیە فەیلەس���وفی‬ ‫فەڕەنس���ی 'رانس���یر’ دەڵێت‪’:‬ئەبێت‬ ‫بزانین خراپەکە لەجێگەیەی دورترەوە‬ ‫دێ���ت‪ .‬تاوان���ی دیموکراس���ی دژی‬ ‫مرۆڤایەت���ی‪ ،‬یەکەم تاوانی سیاس���یە‬ ‫بەپلەی���ەک‪ .‬چونکە‪ ،‬رێکخس���تنێکی‬ ‫کۆمەڵکاریان���ەی مرۆڤ���ە‪ ،‬بەبێ بونی‬ ‫پێوەرێک’‪ .‬ئیدی‪ ،‬دیموکراسی دەبێتە‬ ‫بازاڕگەی دەستورو بانگەشەکان‪ .‬چیدی‬ ‫سیاسەت لەدەس���تی چینێکی تایبەتدا‬ ‫نییە‪ ،‬بەڵکو بۆهەموان���ە‪ .‬واوەتریش‪،‬‬ ‫رەخنەکردن���ی دیموکراس���ی لیبراڵ���ی‬ ‫دەگەڕێتەوە ب���ۆ کاریگەری ئەفالتون‌و‬ ‫ئەرس���تۆ‪ .‬الی ئەفالت���ون خ���اوەن‬ ‫پیشەکان کاتی سیاسەتیان نییە‪ ،‬بۆیە‬ ‫رێی سیاسەتیان لێگیراوە‪ .‬لەبەرئەوەی‪،‬‬

‫هەمیش���ە سیاس���ەت بابەتی ناکۆکی‌و‬ ‫پیکدانانە‪ ،‬پێویس���تی بەڕێکخس���تنە‪.‬‬ ‫بۆیە‪ ،‬بەڕای ئەو دیموکراس���ی چڵكاو‬ ‫پاش���ەڕۆی ش���اری فەزیلەتە‪ .‬الدانی‬ ‫دەوڵەتە لەو پرەنس���یپە رەوشتیانەی‬ ‫لەپێناوی���دا هاتۆت���ەدی‪ .‬لەکتیب���ی‬ ‫'سیاسەت’(‪)٣‬دا 'ئەرستۆ’ش پێیوایە‪،‬‬ ‫مەترسی س���ەرەکی لەسەر دیموکراسی‬ ‫س���ەرهەڵدانی دیماگۆجیەتە‪ ،‬زاڵبونی‬ ‫چینێکی مشەخۆرە بەسەر دەسەاڵتدا‪.‬‬ ‫هەڵبەت‪ ،‬ئ���ەو دیموکراس���یەی یۆنان‬ ‫ک���ە فەیلەس���وفەکان ئەزمونیانکردوە‬ ‫سیستمێکە لەس���ەر ئازادی دامەزراوەو‬ ‫چاوبڕیبوە بەدیهێنانی بڕیاری زۆرینەی‬ ‫گەل– دیمۆس‪.‬‬ ‫دی���ارە‪ ،‬ناپەرۆش���ی‌و ناح���ەزی‬ ‫دیموکراسی الی فەیلەسوفەکان‪ ،‬لەبەر‬ ‫ئەو بنەماو ئامانج‌و مەبەستانە نییە کە‬ ‫سیستمەکە هەوڵی بۆ دەدات‪ .‬نەخێر‪،‬‬ ‫ت���رس‌و نیگەرانیەکەی���ان دەگەڕێتەوە‬ ‫ب���ۆ نەزان���ی‪ ،‬کەمزانای���ی زۆرین���ە‬ ‫لەکاروب���اری بەڕێوەبردندا‪ .‬لەئەنجامی‬ ‫نەبون���ی هۆش���یاری‌و مەعریف���ەی‬ ‫زۆرینەشدا‪ ،‬بەئاس���انی مرۆڤی گەندەو‬ ‫بودەڵ���ەو هەلپەرس���ت دزە دەکەن���ە‬ ‫ن���او دیموکراس���یەوە‪ .‬ئەم���ەش ئەوە‬ ‫روندەکاتەوە‪ ،‬چۆن لەواڵتە گەوەرەکاندا‬ ‫بێ هیچ پێشینەی سیاسی‌و ئاستنزمی‬ ‫کۆمەڵگە کاندیدی بەهێز سەرهەڵدەدات‪.‬‬ ‫هەربۆی���ە پرس���یارەکە الی ئەفالتون‬ ‫ئەوەیە‪' :‬چۆن داوای دادوەری دەکەیت‪،‬‬ ‫ئەگەر مانای راستینەی 'داد’ نەزانیت؟‬ ‫لێ���رەوە‪ ،‬دیموکراس���ی لەکۆمەڵگەی‬ ‫زۆرین���ەی نەزان���دا‪ ،‬خراپ���ەکاری‬ ‫لێدەکەوێت���ەوە‪ .‬ئی���دی‪ ،‬س���ەیرنییە‬ ‫ئەگ���ەر بوترێت س���تەمکاری لەزێدانی‬ ‫دیموکراسیەوە بەدەنگ‌و رای زۆرینەی‬ ‫نەزانەوە دێتەدەر!‬

‫لەسەر ئاستی‬ ‫جیهان‌و‬ ‫کوردستانیش‬ ‫مرۆڤە پۆپولیستە‬ ‫کەمدەست‌و‬ ‫کەمشارەزا‬ ‫لەسیاسەت‌و‬ ‫ئاستنزم‬ ‫لەرۆشنبیری‬ ‫سیاسی‌و‬ ‫بەڕێوەبردندا‬ ‫شانسی‬ ‫سەرکەوتنیان‬ ‫زیاترە‬

‫بۆچی ده‌کرێت ئه‌ردۆگان له‌پشت هه‌وڵی کوده‌تای سه‌ربازیه‌و‌ه بێت؟!‬ ‫فه‌رمان خێاڵنی ‪ -‬برۆکسل‬ ‫ئه‌گه‌ری ئه‌وه‌ هه‌ی����ه‌ ئه‌ردۆگان بۆ‬ ‫خۆی داڕێژه‌ری سیناریۆی ئه‌و هه‌وڵ ‌ه‬ ‫بێ����ت که‌ گوایه‌ کوده‌تای س����ه‌ربازی‬ ‫ب����وه‌‪ ،‬پاش����انیش بۆئ����ه‌وه‌ی گومان‬ ‫له‌س����ه‌ر خۆی نه‌هێڵێت‪ ،‬رۆیش����تۆته‌‬ ‫گه‌شت بۆ مه‌ڕمه‌ره‌‪.‬‬ ‫گومانه‌کان له‌وه‌وه‌ سه‌رچاوه‌ ده‌گرن‬ ‫که‌ هه‌ر کوده‌تایه‌ک به‌ده‌ستگیرکردنی‬ ‫س����ه‌رۆکی ئ����ه‌و واڵته‌و ده‌س����تگرتن‬ ‫به‌س����ه‌ر که‌ناڵه‌کان����ی راگه‌یاندن����دا‬ ‫ده‌س����تپێده‌کات‪ ،‬به‌اڵم ئه‌وه‌ له‌تورکیا‬ ‫روی نه‌دا‪.‬‬ ‫ئه‌گه‌رچی له‌کاتژمێر‪8‬ی شه‌وی ‪15‬‬ ‫ی ته‌مموزی‪ 2016‬کوده‌تای سه‌ربازیی‬ ‫ده‌س����تیپێکرد‪ ،‬به‌اڵم له‌کاتژمیره‌کانی‬ ‫ده‌مه‌وبه‌یانی رۆژی ‪ 16‬ی ته‌مموزدا‪،‬‬ ‫ده‌ست به‌سه‌ر که‌ناڵه‌کانی راگه‌یاندندا‬ ‫گی����را‪ .‬ئه‌وه‌ی ده‌رک����ه‌وت ئه‌و‌ه‌بو که‌‬ ‫سوپا به‌هیچ ش����ێوه‌یه‌ک ئاماده‌کاری‬ ‫وردیان بۆ ئه‌نجامدانی ئه‌و کوده‌تایه‌‬ ‫نه‌کردبو‪ ،‬فڕۆکه‌ی ج����ۆری ئێف‪16‬و‬ ‫ده‌ی����ان تان����ک‌و زرێپۆش‌و ه����ه‌زاران‬ ‫س����ه‌رباز ده‌بون‪ ،‬به‌هه‌مو شێوه‌یه‌ک‬ ‫ده‌یانتوانی ده‌س����ت به‌س����ه‌ر جومگه‌‬ ‫سه‌ره‌کیه‌کانی ده‌سه‌اڵتدا بگرن‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫هه‌ر مان����ه‌وه‌ تاهێزه‌کانی پۆلیس����ی‬ ‫ئه‌ردۆگان‌و ده‌س����ه‌اڵتدارێتیی ئاکه‌په‌‬ ‫چه‌کی کردن‪.‬‬

‫له‌س����ه‌رکرده‌کانی ده‌وڵه‌ت ده‌رنه‌کرا‪،‬‬ ‫بگ����ره‌ زۆر ب����ێ باکان����ه‌ رێگه‌ی����ان‬ ‫به‌سه‌رۆکوه‌زیرانی تورک بینالی ییلدرم‬ ‫ده‌دا ک����ه‌ لێدوان ب����ۆ راگه‌یاندنه‌کان‬ ‫ب����دات‌و رایبگه‌یه‌نێت که‌ فڕۆکه‌خانه‌و‬ ‫چه‌ندین باره‌گای سه‌ربازیی ده‌ستیان‬ ‫به‌سه‌ردا گیراوه‌‪.‬‬ ‫سه‌رکرده‌ی س����وپا محه‌ره‌م کوسا‪،‬‬ ‫به‌هیچ ش����ێوه‌یه‌ک ده‌موچاوی خۆی‬ ‫نیش����انی گه‌ل ن����ه‌داو نه‌هاته‌ س����ه‌ر‬ ‫شاش����ه‌ی ته‌له‌فزیۆنه‌کان‪ ،‬له‌کاتێکدا‬ ‫که‌ ئه‌گ����ه‌ر کوده‌ت����ای س����ه‌ربازیی‬ ‫بکرێت‪ ،‬س����ه‌رکرده‌ی کوده‌تاکه‌ قسه‌‬ ‫بۆ گ����ه‌ل ده‌کات‪ .‬هه‌روه‌ها له‌ڕێگه‌ی‬ ‫راگه‌یاندنه‌کانه‌وه‌ به‌هیچ ش����ێوه‌یه‌ک‬ ‫الیه‌نگرانی کوده‌تاچی����ه‌کان نه‌هاتنه‌‬ ‫سه‌ر شه‌قامه‌کان‌و پشتیوانیان بکه‌ن‪،‬‬ ‫ئ����ه‌وه‌ش به‌ڵگه‌یه‌ له‌س����ه‌رئه‌وه‌ی که‌‬ ‫ئ����ه‌و کوده‌تای����ه‌ له‌الی����ه‌ن نه‌یارانی‬ ‫ئه‌ردۆگانه‌وه‌ پیالنڕێژیی بۆ نه‌کراوه‌‪.‬‬

‫بۆچی ده‌بێت ئه‌ردۆگان‬ ‫سیناریۆیه‌کی به‌و شێوه‌ خوێناویه‌‬ ‫دابڕێژێت؟!‬ ‫ئه‌گه‌رچ����ی ناکۆکیه‌کانی ئه‌ردۆگان‬ ‫له‌گه‌ڵ پارته‌ سیاس����یه‌ تورکیه‌کانی‬ ‫تری ن����او تورکیاو ناوخ����ۆی تورکیا‬ ‫له‌لوتکه‌دای����ه‌‪ ،‬ب����ه‌اڵم له‌ئاس����تی‬ ‫ده‌ره‌وه‌و له‌راگه‌یاندنه‌کان����ه‌وه‌‪ ،‬زۆرتر‬ ‫ناکۆکیه‌کانی ده‌سه‌اڵتدارێتیی ئاکه‌په‌و‬ ‫په‌که‌که‌ ده‌خرێنه‌ پیش چاو و به‌گوێی‬ ‫هاواڵتیان����دا ده‌درێ����ت‪ ،‬ئ����ه‌و هه‌وڵی‬ ‫کوده‌ت����ا س����ه‌ربازییه‌ی‪15‬ی ته‌مموز‪،‬‬ ‫په‌رده‌ی له‌سه‌ر دنیایه‌ک ترسی تری‬ ‫س����وپاو کوده‌تاچیه‌کان به‌باش����ی ئه‌ردۆگان‌و ده‌س����ه‌اڵتدارێتیی ئاکه‌په‌‬ ‫ده‌یانزان����ی که‌ ئه‌ردۆگان له‌گه‌ش����ته‌ هه‌ڵدایه‌وه‌ که‌ له‌ناو تورکیا هه‌یانه‌‪.‬‬ ‫له‌مه‌ڕمه‌ره‌‪ ،‬به‌اڵم دیس����انه‌وه‌ تارۆژی‬ ‫له‌ناو س����وپادا گه‌وره‌ فه‌رمانداران‌و‬ ‫دوای هه‌وڵی کوده‌تاکه‌‪ ،‬هیچ هه‌والێک‬ ‫ده‌رب����اره‌ی ئ����ه‌وه‌ باڵونه‌کرای����ه‌وه‌ جه‌نه‌راڵ����ی زۆر ه����ه‌ن‌ ک����ه‌ دژبه‌ری‬ ‫ک����ه‌ ئاخۆ هێرش����یان کردۆته‌ س����ه‌ر ئه‌ردۆگان����ن‌و له‌گ����ه‌ڵ ئ����ه‌ردۆگان‌و‬ ‫ئه‌ردۆگان یان نا‪ ،‬به‌ڵکو دره‌نگانێکی ده‌س����ه‌اڵتدارێتیی ئاکه‌په‌دا نایه‌نه‌وه‪،‬‬ ‫ش����ه‌وی هه‌وڵ����ی کوده‌تاک����ه‌‪ ،‬رێگه‌ ئه‌ردۆگانیش‌ بۆئ����ه‌وه‌ی له‌فه‌رماندارو‬ ‫به‌که‌ناڵه‌کان����ی راگه‌یان����دن درا ک����ه‌ جه‌نه‌راڵه‌کان����ی ن����او س����وپا خۆی‬ ‫وتاری ئه‌ردۆگان له‌رێگه‌ی فه‌یسبوک رزگاربکات که‌ به‌رهه‌ڵس����تکارین‪ ،‬ئه‌و‬ ‫تایم باڵوبکه‌نه‌وه‌و وه‌ک سیناریۆیه‌کی سیناریۆیه‌ی نوسیوه‌ته‌وه‪ ،‬رۆژی ‪28‬ی‬ ‫پیالن بۆ دارێ����ژراو‪ ،‬به‌هه‌زاران که‌س مان����گ‪‌،‬له‌ڕۆژنامه‌ی فه‌رمی ده‌وڵه‌تی‬ ‫له‌الیه‌نگران����ی ئه‌ردۆگان رژانه‌ س����ه‌ر تورک باڵوکرایه‌وه‌ که‌ ‪ 149‬جه‌نه‌راڵ‌و‬ ‫شه‌قامه‌کان‌و سوپایان چه‌ک ده‌کرد‪ 1535 .‬فه‌رمانداری پله‌به‌رزی ئارته‌ش‪،‬‬ ‫خاڵێکی ت����ری گومانه‌کان ئه‌وه‌یه‌ که‌ له‌کار دورخراونه‌ت����ه‌وه‌‪ ،‬هه‌روه‌ها ‪18‬‬ ‫بڕی����اری ده‌س����تگیرکردن بۆ هیچکام ته‌له‌فزیۆن‪ 3 ،‬ئاژانسی هه‌واڵده‌ریی‪،‬‬

‫ئه‌ردۆگان‌و ده‌س����ه‌اڵتدارێتیی ئاکه‌پ ‌ه‬ ‫له‌ن����او هێزه‌کان����ی پۆلی����س‌و میتی‬ ‫تورکیدا ته‌س����فیه‌یه‌کی به‌رفراوانیان‬ ‫ده‌س����تپێکرد‪ ،‬به‌ش����ێوه‌یه‌ک ک����ه‌‬ ‫به‌ده‌گم����ه‌ن به‌رهه‌ڵس����تکاریان له‌ناو‬ ‫ئه‌و هێزانه‌دا ماوه‌‪ .‬له‌سه‌ره‌تای ساڵی‬ ‫‪ 2015‬له‌گه‌ڵ س����وپا رێککه‌وت له‌سه‌ر‬ ‫کۆمه‌ڵکوژیی‌و ئۆپه‌راسیۆنه‌کانی سه‌ر‬ ‫باکوری کوردس����تان‌و ئێستاش ئیتر‬ ‫کاتی ته‌س����فیه‌ی س����وپاش هاتوه‌‪،‬‬ ‫به‌تایبه‌ت که‌ ترس����ی کوده‌تا له‌الیه‌ن‬ ‫سوپاوه‌ هه‌میشه‌ له‌‬ ‫تورکیا له‌ئارادا بوه‪ .‬ئیستا ده‌نگۆی‬ ‫ئه‌وه‌ش له‌ئارادایه‌ که‌ ده‌سه‌اڵتدارێتیی‬ ‫ئاکه‌پ����ه‌و ئ����ه‌ردۆگان پروپاگه‌نده‌ی‬ ‫ئ����ه‌وه‌ش بکه‌ن ک����ه‌ گوای����ه‌ به‌هۆی‬ ‫ئه‌نجامدان����ی کۆمه‌ڵکوژی����ی ل����ه‌دژی‬ ‫کوردان����ی باکوری کوردس����تان‪ ،‬ئه‌و‬ ‫گه‌وره‌ ئه‌فس����ه‌رانه‌ روب����ه‌ڕوی دادگا‬ ‫ده‌کرێن����ه‌وه‌و ب����ه‌و ش����ێوه‌یەش ئه‌و‬ ‫دۆس����یه‌یە بۆ به‌رژه‌وه‌ن����دی خۆیان‬ ‫به‌کاربهێنن‪.‬‬

‫له‌ناو سوپادا‬ ‫گه‌وره‌ فه‌رمانداران‌و‬ ‫جه‌نه‌راڵی زۆر‬ ‫هه‌ن‌ که‌ دژبه‌ری‬ ‫ئه‌ردۆگانن‌و‬ ‫له‌گه‌ڵ ئه‌ردۆگان‌و‬ ‫ده‌سه‌اڵتدارێتیی‬ ‫ئاکه‌په‌دا نایه‌نه‌وه‬ ‫ش‬ ‫ئه‌ردۆگانی ‌‬ ‫بۆئه‌وه‌ی‬ ‫له‌فه‌رماندارو‬ ‫جه‌نه‌راڵه‌کانی‬ ‫ناو سوپا خۆی‬ ‫رزگاربکات ک ‌ه‬ ‫به‌رهه‌ڵستکارین‪،‬‬ ‫ئه‌و سیناریۆیه‌ی‬ ‫نوسیوه‌ته‌وه‬ ‫‪ 23‬رادی����ۆ‪ 45 ،‬رۆژنام����ه‌و ‪ 15‬گۆڤار‬ ‫داخراون"‪.‬‬ ‫له‌ن����او ئه‌و ئاژانس����انه‌ی هه‌واڵ که‌‬ ‫داخ����راون‪ ،‬ئاژانس����ه‌کانی جیه����ان‌و‬ ‫موخابیرو سه‌م‪ ،‬هه‌ن‪.‬‬ ‫‌‬ ‫پاش هه‌وڵی کوده‌تای س����ه‌ربازی‬

‫‪15‬ی تەمم����وز‪ ،‬تائێس����تا ‪ 15‬هه‌زارو‬ ‫‪ 846‬که‌س ده‌ستبه‌سه‌رکراون‪ ،‬که ‪8‬‬ ‫هه‌زارو ‪ 113‬که‌سیان ده‌ستگیرکراون‌و‬ ‫خراونه‌ت����ه‌ زیندانه‌وه‌‪ .‬ل����ه‌و رێژه‌یه‌ی‬ ‫که‌ ده‌ستبه‌س����ه‌رکراون‪ 10 ،‬هه‌زاریان‬ ‫سه‌ربازو ئه‌فسه‌رو جه‌نه‌راڵن‪.‬‬ ‫هه‌فته‌ی رابردوش‪ ،‬ده‌سه‌اڵتدارێتیی‬ ‫ئاکه‌په‌ ره‌وشی نائاساییان بۆ ماوه‌ی‬

‫یه‌کێ����ک له‌س����وده‌کانی ت����ری‬ ‫ئ����ه‌و س����یناریۆیه‌ی ئ����ه‌ردۆگان‪ ،‬بۆ‬ ‫ده‌س����ه‌اڵته‌که‌ی ئه‌وه‌ی����ه‌ ک����ه‌ بڕێک‬ ‫هه‌یمه‌ن����ه‌ ب����ۆ خ����ۆی ده‌گیرێت����ه‌وه‌‬ ‫له‌ناوخ����ۆی تورکی����او ده‌ره‌وه‌ش����دا‪،‬‬ ‫دوای ئ����ه‌وه‌ی ناوه‌نده‌کان����ی میدیای‬ ‫ناوخۆی����ی‌و جیهانی����ی‌و هه‌میش����ه‌‬ ‫باس����ی ئابڕوچونه‌کانی ئ����ه‌ردۆگان‌و‬ ‫هێرش����ه‌کانیان ب����ۆ س����ه‌ر ئ����ازادی‬ ‫راده‌ربرین‌و پیش����ێلکردنی مافه‌کانی‬ ‫مرۆڤ ده‌کرد‪ ،‬هه‌یمه‌نه‌ی له‌ناو گه‌ل‌و‬ ‫له‌ئاستی نێوده‌وڵه‌تییشدا له‌ده‌ستدابو‪،‬‬ ‫به‌م سیناریۆیه‌‪ ،‬هه‌م ده‌توانێت له‌ژێر‬ ‫ناوی ئۆپه‌راس����یۆندا هێرشه‌کانی بۆ‬ ‫س����ه‌ر چاالکانی سیاس����ی‌و مه‌ده‌نی‌و‬ ‫میدیا چڕتر بکاته‌وه‌‪ ،‬له‌هه‌مان کاتیشدا‬ ‫ئه‌ردۆگان‬ ‫ده‌توانێت سوپا ته‌سفیه‌ بکات‪.‬‬ ‫هه‌روه‌ه����ا یاس����اکانی پارێزگاریی‬ ‫هێزه‌ ئه‌منیه‌کان‌و یاسای دژه‌کوده‌تای‬ ‫‪ 3‬مان����گ له‌سه‌رتاس����ه‌ری تورکی����ا سه‌ربازییش له‌په‌رله‌مان تێده‌په‌ڕێنن‬ ‫راگه‌یاند‪ ،‬هه‌روه‌ها گۆشه‌گیرییه‌کانی ک����ه‌ به‌پێی ئه‌و یاس����ایه‌ هه‌ر که‌س‌و‬ ‫سه‌ر ئۆجاالنیشیان به‌بیانوی ره‌وشی الیه‌نێک هه‌وڵی کوده‌تای س����ه‌ربازیی‬ ‫نائاس����اییه‌وه‌ توندت����ر کردۆته‌وه‌ که‌ بدات له‌سێداره‌ ده‌درێت‪.‬‬ ‫پ����اش ئ����ه‌و هه‌وڵ����ی کوده‌تای����ه‌‪،‬‬ ‫ته‌نانه‌ت رێگه‌ناده‌ن رۆژنامه‌ش����ی بۆ‬ ‫تورکیا بۆته‌ سه‌ربازگه‌یه‌ک‌و ئه‌گه‌ری‬ ‫بچێته‌ ناو زیندانه‌ تاکه‌که‌سیه‌که‌وه‌‪.‬‬ ‫کوده‌تای تری سه‌ربازییش له‌و واڵته‌‬ ‫س����ه‌ره‌تای هاتن����ه‌ س����ه‌ر کار‪ ،‬له‌هه‌مو کات زیاتره‌‪.‬‬

‫ته‌ندروستی ‪tandrusti. sul@gmail. com‬‬

‫)‪ )538‬سێشه‌مم ‌ه ‪2016/8/2‬‬

‫‪15‬‬

‫سلێمانی‬ ‫سلێمانی‬ ‫تەندروستی‬ ‫تەندروستیی‬ ‫ڕاگەیاندنیگشتی‬ ‫بەڕێوبەرایەتی‬ ‫ئامادەكردنی‬ ‫‌سپۆنسه‌ری‬ ‫تەندروستی‪،‬‬ ‫‌ندروستی‪ ،‬به‬ ‫الپەڕەی‬ ‫الپه‌ڕه‌ی ته‬

‫پێویسته‌ نه‌خۆش پێش ئه‌نجامدانی‌ نه‌شته‌رگه‌ر ‌ی له‌الیه‌ن پزیشك ‌ی پسپۆڕه‌و‌ه‬ ‫ل ‌ه كلینیك ‌ی به‌یانیان یان ئێواران ببینرێت جگه‌ له‌حاڵه‌ت ‌ه كتوپڕه‌كان‬ ‫دروستبوونی‌ ئازار له‌هه‌رجێگایه‌كی‌‬ ‫له‌شی‌ مرۆڤدا‪ ،‬واپێویست ده‌كات‬ ‫راسته‌وخۆ یان دوای‌ وه‌رگرتنی‌ چه‌ند‬ ‫چاره‌سه‌رییه‌كی‌ سه‌ره‌تایی‌ كاری‌‬ ‫نه‌شته‌رگه‌ری‌ بۆ ئه‌و به‌شه‌ی‌ له‌ش‬ ‫بكرێت‪ ،‬هه‌ربۆیه‌ پێویسته‌ پێشوه‌خته‌‬ ‫چه‌ند ئاماده‌كارییه‌ك ئه‌نجام بدرێت‪.‬‬

‫نه‌ش���ته‌رگه‌رییه‌كه‌ی‌ واژۆ بكرێت پێش‬ ‫نه‌ش���ته‌رگه‌رییه‌كه‌‪ .‬چونك��� ‌ه له‌الیه‌ن‬ ‫پزیشكانی‌ نه‌شته‌رگه‌رییه‌وه‌ پێشوه‌خت‬ ‫زانیاری‌ ت���ه‌واوی‌ پێده‌درێت واته‌ پێش‬ ‫واژوكردنه‌ك���ه‌ له‌ب���اره‌ی‌ ج���ۆری‌ ئه‌و‬ ‫نه‌شته‌رگه‌رییه‌ی‌ كه‌ بۆ نه‌خۆش ده‌كرێت‌و‬ ‫مه‌ترسییه‌كانی‌‌و الیه‌نه‌ خراپه‌كانی‌ دوای‌‬ ‫ئه‌نجامدانی‌ نه‌ش���ته‌رگه‌ری‌ كه‌ ئه‌گه‌ری‌‬ ‫هه‌یه‌ روبدات‪.‬‬

‫ئا‪ /‬راگه‌یاندنی‌ ته‌ندروستی‌ سلێمانی‌‬

‫له‌وباره‌یه‌وه‌ د‪.‬سیامه‌ند جه‌میل سدقی‌‬ ‫پسپۆڕی‌ نه‌ش���ته‌رگه‌رییه‌ گشتییه‌كان‬ ‫له‌باره‌ی‌ خۆئاماده‌كردنی‌ نه‌خۆشه‌وه‌ بۆ‬ ‫ئه‌نجامدانی‌ ئه‌م كاره‌ ده‌ڵێت "به‌گشتی‌‬ ‫دو جۆر نه‌ش���ته‌رگه‌ری‌ هه‌یه‌ ئه‌وانیش‬ ‫بریتین له‌(نه‌شته‌رگه‌ری‌ كتوپڕو حاڵه‌ته‌‬ ‫گه‌رمه‌كان له‌گه‌ڵ حاڵه‌ته‌ سارده‌كان)‪.‬‬ ‫‪ .1‬نه‌ش���ته‌رگه‌ری‌ كتوپ���ڕ (گه‌رم)‪:‬‬ ‫وات���ه‌ دوای‌ ده‌ستنیش���انكردنی‌ جۆری‌‬ ‫نه‌خۆش���ییه‌كه‌ چه‌ن���د پش���كنین‌و‬ ‫پێداویس���تییه‌ك هه‌ی���ه‌ به‌په‌ل���ه‌ ب���ۆ‬ ‫نه‌خ���ۆش ئام���اده‌ ده‌كرێ���ت‌و ده‌برێت‬ ‫ب���ۆ ئه‌نجامدانی‌ نه‌ش���ته‌رگه‌ریی له‌و‬ ‫حاڵه‌تان���ه‌ش وه‌ك (ریخۆڵ���ه‌ كوێره‌‪،‬‬ ‫برین���داری‌ روداوه‌كان‪ ،‬برینداری‌ چه‌قۆ‬ ‫ی���ان به‌ركه‌وت���ن به‌فیش���ه‌ك‪ ،‬خوێن‬ ‫به‌ربون���ی‌ ناوه‌كی‌‪..‬هت���د) ئه‌ویش به‌م‬ ‫شێوه‌یه‌ ده‌بێت‪ ،‬نه‌خۆش ده‌خه‌وێنرێت‬ ‫له‌نه‌خۆش���خانه‌‌و فایل���ی‌ تایبه‌ت���ی‌ بۆ‬ ‫ده‌كرێته‌وه‌‪ ،‬دوای‌ ئه‌وه‌ش پش���كنینی‌‬ ‫تاقیگه‌یی‌ ب���ۆ ده‌كرێ���ت‌و جلوبه‌رگی‌‬ ‫تایب���ه‌ت به‌نه‌ش���ته‌رگه‌ری‌ پێده‌درێت‌و‬ ‫پاشانیش نه‌شته‌رگه‌رییه‌كه‌ی‌ بۆ ئه‌نجام‬ ‫ده‌درێت‪.‬‬ ‫پێویسته‌ نه‌خۆش له‌الیه‌ن نزیكترین‬ ‫كه‌س���یه‌وه‌ بڕی���اری‌ ئه‌نجامدان���ی‌‬

‫‪ .2‬نه‌ش���ته‌رگه‌ری‌ ب���ۆ حاڵه‌ت���ه‌‬ ‫سارده‌كان‪ :‬نه‌خۆش���ه‌كه‌ ده‌ستنیشان‬ ‫ده‌كرێت له‌كلینیكی‌ راوێژكاری‌ به‌یانیان‬ ‫یان ئێ���واران دوای‌ ئه‌وه‌ نه‌خۆش���ه‌كه‌‬ ‫ئاماده‌ ده‌كرێت‪ ،‬ئه‌ویش به‌وه‌ی‌ نه‌خۆش‬ ‫له‌سه‌ر لیستی‌ تایبه‌ت ناوی‌ داده‌نرێت‌و‬ ‫به‌رواری نه‌ش���ته‌رگه‌رییه‌كه‌ی‌ بۆ دیاری‌‬ ‫ده‌كرێت‌و كاته‌كه‌شی‌ گۆڕانی‌ به‌سه‌ردا‬ ‫دێ���ت كه‌ ئای���ا له‌به‌یانیان���دا بێت یان‬ ‫ئێواران‪ .‬دواتریش جۆری‌ نه‌خۆشییه‌كه‌‬ ‫دیاری‌ ده‌كرێت‌و فایلی‌ نه‌خۆش ئاماده‌‬ ‫ده‌كرێ���ت‌و ده‌نێردرێت بۆ پش���كنینی‌‬ ‫تاقیگه‌ی���ی‌ دوای‌ ته‌واوبون���ی‌ به‌هه‌مان‬ ‫شێوه‌ پزیشكی‌ بێهۆش���كار ده‌یبنێت‪،‬‬ ‫چونكه‌ نه‌خۆشه‌كه‌ حاڵه‌تێكی‌ كتوپری‌‬ ‫نیه‌ پشویه‌كی‌ باش ده‌دات ئه‌گه‌ر هه‌ر‬ ‫نه‌خۆش���ییه‌كی‌ تری‌ هه‌بێت ده‌توانرێت‬ ‫بۆماوه‌ی���ه‌ك چاره‌س���ه‌ر وه‌ربگرێ���ت‪،‬‬ ‫بۆنمونه‌ ئه‌گه‌ر كه‌س���ه‌كه‌ جگه‌ره‌كێش‬ ‫بێت ده‌توانرێت رێنمایی‌ بكرێت له‌ماوه‌ی‌‬ ‫پێش نه‌شته‌رگه‌رییه‌كه‌ی‌ كه‌می‌ بكاته‌وه‌‬ ‫بۆ باشتركردنی‌ باری‌ نه‌خۆشییه‌كه‌ی‌‌و‬ ‫ده‌توانرێت ئه‌م جۆره‌یان بۆماوه‌یه‌كیش‬ ‫دوابخرێ���ت ئ���ه‌و حاڵه‌تان���ه‌ش وه‌ك‬ ‫البردنی‌ به‌ردی‌ زراو‪ ،‬نه‌خۆش���ی‌ غوده‌‪،‬‬ ‫نه‌شته‌رگه‌ری‌ فتق ‪...‬هتد"‪.‬‬

‫هۆكاره‌كانی هه‌ستكردن‬ ‫به‌هیالكی به‌رده‌وام‬

‫د‪.‬میران محه‌مه‌د‪ :‬ناوچه‌ی شارباژێڕ له‌ڕووی‬ ‫خزمه‌تگوزاری ته‌ندروستییه‌و‌ه ئاوه‌دانتر ده‌كه‌ینه‌وه‌‬ ‫ئا‪/‬ڕاگه‌یاندنی ته‌ندروستی سلێمانی‬ ‫ناوچه‌ی شارباژێر له‌ڕووی خزمه‌تگوزاری‬ ‫ته‌ندروستییه‌وه‌ گرنگی زیاتری پێ‬ ‫ده‌درێت و به‌وته‌ی د‪.‬میران محه‌مه‌د‬ ‫به‌ڕێوبه‌ری گشتی ته‌ندروستی سلێمانی‪،‬‬ ‫ئه‌مه‌ وه‌ك بڕیارێكه‌ بۆ باشتركردنی‬ ‫ڕه‌وشی ته‌ندروستی له‌ناوچه‌كه‌دا‪.‬‬ ‫به‌ڕێوبه‌ری گشتی ته‌ندروستی سلێمانی‬ ‫وتی‪ ":‬هه‌موو هه‌وڵه‌كانمان ده‌خه‌ینه‌گه‌ڕ‬ ‫بۆ ئه‌و مه‌به‌ست ‌ه تاوه‌كو شارباژێڕ له‌ڕووی‬ ‫ته‌ندروستییه‌وه‌ ئاوه‌دانتر بێت‪ ،‬هه‌ربۆیه‌ش‬ ‫بڕیارمان دا كه‌ پزیشكی پسپۆڕ له‌هه‌ریه‌ك‬ ‫له‌ پس���پۆڕیی ‌ه جیاوازه‌كان���ی (منااڵن‪،‬‬ ‫ژنان‪ ،‬ش���كاوی‪ ،‬پێس���ت‪ ،‬ددان) ڕۆژان ‌ه له‌ڕێكخس���تنه‌وه‌ی ده‌وامی پزیش���كان‌و‬ ‫ده‌وام بكه‌ن له‌ناوه‌ند‌ه ته‌ندروستییه‌كانی ده‌رم���ان‌و پێداویس���تییه‌كانی تاقیگ���ه‌و‬ ‫قه‌زای چوارتاو ماوه‌تدا "‪.‬‬ ‫ئامێ���ری س���ۆنارو دابینكردن���ی ی���ه‌ك‬ ‫ئامبوالن���س بۆ مه‌ڵبه‌ندی ته‌ندروس���تی‬ ‫هه‌روه‌ه���ا وتیش���ی‪" :‬بڕیارمان���دا شه‌هید عوسمان مسته‌فا ماوه‌تی"‪.‬‬ ‫كێش���ه‌و گرفته‌كان و پێداویس���تییه‌كانی‬ ‫ت���ری ناوچه‌ك���ه‌ دابی���ن بكه‌ی���ن‪ ،‬هه‌ر‬ ‫ئ���ه‌م بڕیارانه‌ له‌میانه‌ی س���ه‌ردانێكی‬

‫چه‌ن���د هۆكارێك هه‌یه‌ ك���ه‌ واده‌كات‬ ‫مرۆڤ ب���ه‌رده‌وام هه‌س���ت به‌هیالكی‌و‬ ‫نائارام���ی ب���كات‌و كه‌می خ���ه‌و و ئه‌و‬ ‫كرده‌وانه‌ی ئه‌نجامی ده‌ده‌ین كاریگه‌ریی‬ ‫هه‌یه‌ له‌ب���واری ده‌رونی‌و جه‌س���ته‌یی‌و‬ ‫الوازبونی وزه‌ی مرۆڤ‌و ئه‌وانیش بریتین‬ ‫له‌‪:‬‬ ‫* وازهێنان له‌وه‌رزش���كردن كاتێك‬ ‫هه‌س���ت به‌هیالكی ده‌كه‌ی���ت ‪ ،‬چونكه‌‬ ‫وازهێن���ان ل���ه‌وه‌زرش نابێت���ه‌ ه���ۆی‬ ‫پاراستنی وزه‌ی له‌ش‪.‬‬ ‫* نه‌خواردنه‌وه‌ی بڕی پێویستی ئاو‬ ‫و دروس���تبوونی وشكبونه‌وه‌ كاریگه‌ری‬ ‫له‌سه‌ر ئاستی وزه‌ی مرۆڤ هه‌یه‌‪.‬‬

‫* كه‌م���ی رێژه‌ی ئاس���ن له‌ له‌ش���دا‬ ‫واده‌كات م���رۆڤ هه‌س���ت به‌هیالكی‌و‬ ‫نائارامی‌و تێكچونی باری ده‌رونی بكات‬ ‫ئه‌وی���ش به‌هۆی كه‌مبون���ه‌وه‌ی رێژه‌ی‬ ‫ئۆكسجین‪.‬‬ ‫* ره‌ش���بینی‌و پێش���بینی كردن���ی‬ ‫كاری خ���راپ پێش رودان���ی واده‌كات‬ ‫مرۆڤ هه‌س���ت به‌هیالكی بكات له‌ڕوی‬ ‫ده‌رونیه‌وه‌‪.‬‬ ‫* پشتگوێخستنی نانخواردنی به‌یانی‪،‬‬ ‫چونكه‌ نانی به‌یانی وه‌ك سوته‌مه‌نی بۆ‬ ‫له‌ش وایه‌و به‌یانیان مرۆڤ پێویس���تی‬ ‫به‌نانخواردن‌و وزه‌یه‌‪.‬‬ ‫* خۆهیالككردنی زۆر بۆ رازیكردنی‬

‫كه‌س���انی دیكه‌ یه‌كێكه‌ له‌هۆكاره‌كانی‬ ‫هه‌ستكردن به‌هیالكی‌و نائارامی‪.‬‬ ‫* كارك���ردن له‌كات���ی پش���وه‌كان‌و‬ ‫رێكنه‌خس���تنی ئۆفیس‌و ش���وێنی كار‬ ‫ده‌بێت���ه‌ ه���ۆی ش���ڵه‌ژانی ده‌رون���ی‌و‬ ‫دروس���تكردنی كاریگه‌ری‌و هه‌ستكردن‬ ‫به‌هیالكی‪.‬‬ ‫* به‌كارهێنان���ی مۆبای���ل‌و ئامێ���ره‌‬ ‫هۆش���مه‌نده‌كان له‌س���ه‌ر جێی خه‌وتن‬ ‫ده‌بێته‌ ه���ۆی تێكچونی كاتی خه‌وتن‌و‬ ‫هه‌ستكردن به‌هیالكی‪.‬‬ ‫* نه‌خه‌وتن بۆ ماوه‌یه‌كی دورو درێژ‬ ‫و زۆر خواردن���ه‌وه‌ی كافین هۆكاره‌ بۆ‬ ‫هه‌ستكردن به‌هیالكی‪.‬‬

‫ناونیشانی وێبسایتی بەڕێوبەرایەتی گشتی تەندروستی سلێمانی‬

‫به‌ڕێوبه‌ری گشتی ته‌ندروستی سلێمانی‌و‬ ‫وه‌فدێك���ی ب���ااڵی ته‌ندروس���تیدا ه���ات‬ ‫ب���ۆ ناوچه‌ی ش���ارباژێڕ‪ ،‬ك��� ‌ه به‌یاوه‌ری‬ ‫قایمقام���ی م���او‌هت‌و لێپرس���راوانی‬ ‫حزب���ی ناوچه‌ك���ه‌ هه‌ریه‌ك ل���ه‌ ناوه‌ند‌ه‬ ‫ته‌ندروستییه‌كانی قه‌زای چوارتاو ماوه‌ت‬ ‫یان به‌سه‌ركرده‌وه‌‪.‬‬

‫چه‌ند رێنماییه‌كی‌ به‌سود بۆ ته‌ندروستی‌‬ ‫ئا‪ /‬راگه‌یاندنی‌ ته‌ندروستی‌ سلێمانی‌‬ ‫*رێكردن‌و رۆیشتن به‌پێ‌ رۆژان ‌ه‬ ‫بۆ ماوه‌ی (‪ 30‬بۆ ‪ )60‬خوله‌ك‪،‬‬ ‫ده‌بێته‌ هۆی‌ كه‌مكردنه‌وه‌ی‌ توش‬ ‫بون به‌نه‌خۆشی‌ شێرپه‌نجه‌ به‌ڕێژه‌ی‌‬ ‫(‪ )%18‬هه‌روه‌ها رۆیشتن به‌پێ‌ رۆژانه‌‬ ‫ده‌بێته‌ هۆی‌ كه‌مكردنی‌ نزیكه‌ی‌(‪)3‬‬ ‫كیلۆگرام له‌ساڵێكداو به‌مه‌ش رێكی‌‌و‬ ‫جوانی‌ ده‌به‌خشێته‌ له‌ش‪.‬‬

‫‪http://www. dohsuli. com‬‬

‫به‌كارهێنانی‌ فڵچه‌ی‌ وش���ك‌و ماجونی‬ ‫*رێكخس���تنی‌ كاری‌ رۆژان���ه‌و ددان ده‌بێت���ه‌ ه���ۆی‌ البردن���ی‌ په‌ڵه‌ی‌‬ ‫دابه‌ش���كردنی‌ به‌گوێ���ره‌ی‌ كاتی‌ خۆت ددانه‌كانت به‌ڕێژه‌ی‌ زیاتر له‌(‪ )%67‬به‌‬ ‫بێت چونكه‌ په‌له‌كردن‌و خێرا به‌ڕێكردن به‌راورد له‌گه‌ڵ فڵچه‌ی‌ ته‌ڕكراو‪.‬‬ ‫كاره‌كانت به‌بێ گوێدان���ه‌ كات ده‌بێته‌‬ ‫*خواردن‌و به‌كارهێنانی‌ سه‌وزه‌و میوه‌‬ ‫هۆی‌ به‌رزبونه‌وه‌ی‌ پاڵه‌په‌ستۆی‌ خوێن‪.‬‬ ‫له‌نێوان ژه‌مه‌كانی‌ خواردندا س���ودێكی‌‬ ‫*پێ���ش ش���تنی‌ ددانه‌كان���ت هه‌وڵ زۆری‌ هه‌ی���ه‌ كه‌ ده‌بێته‌ هۆی‌ ئاس���ان‬ ‫بده‌ فڵچه‌كه‌ت وش���ك بێ���ت‌و ماجونی هه‌رس كردنی‌ خۆراك‌و رزگاربونی‌ له‌ش‬ ‫ددان ش���تنه‌كه‌ی‌ بخه‌ره‌ س���ه‌ر چونكه‌ له‌ژه‌هرو ماده‌ بێ‌ كه‌ڵكه‌كان‪.‬‬

‫فەیسبوك‪https://www. facebook. com/tandroostyt :‬‬

‫‪14‬‬

‫بیرورا‬

‫)‪ )538‬سێشه‌مم ‌ه ‪2016/8/2‬‬

‫بشمکوژی مەمنونم‬ ‫دالوه‌ر عه‌لی سۆفی‬ ‫لەژم����ارە (‪)٦٥١‬ی رۆژنام����ەی‬ ‫(هاواڵت����ی) ڕۆژی چوارش����ەممەی‬ ‫رێکەوت����ی‪ ٢٠١٠/٨/٤‬بابەتێکم����ان‬ ‫باڵوکردەوە لەژێر ناونیش����انی (چەند‬ ‫پێش����نیارێ بۆ وەزیری س����اخڵەمی)‬ ‫ک����ە دەردەدڵێک ب����و لەئاکامی ئەو‬ ‫کەموکوڕیانەی ک����ە لەدامودەزگاکانی‬ ‫سەربه‌وەزارەتی تەندروستیدا بەرۆکی‬ ‫ت����اک بەتاکی ئەم خەڵک����ە ئەگرێت‪،‬‬ ‫بەندەش ن����ەک یەخەمی گرت بەڵکو‬ ‫چەقی بەدڵماو بردمیە شەرای مەرگ‪،‬‬ ‫عەجەب نەمردم! هەروەها نوسینێکی‬ ‫ترمان خس����تە ب����ەر دی����دی قەڵەم‬ ‫بەدەستانی دەم بەخەندەی مەملەکەت‬ ‫بەبۆن����ەی کردنەوەی خەس����تەخانە‬ ‫چواسەدس����اڵییەکەی س����لێمانیەوە‪،‬‬ ‫بب����ورن چوارس����ەد قەرەوێڵەییکەوە‬ ‫ک����ە لەڕۆژنامەی (ئاوێن����ە)ی ژمارە‬ ‫(‪ )٣٨٣‬ی رۆژی سێش����ەممەی‬ ‫رێکەوتی‪٢٠١٣/٦/٢٥‬بەناونیش����انی‬ ‫(مەیدەن بەقەڵبەیەکدا)‪ .‬هەرچەندە‬ ‫بەقەولی سلێمانیان مردوی سەرقەبران‬ ‫هاتە ج����واب‪ ،‬وەزارەتی س����اخڵەمی‬ ‫نەهاتە جواب‪ ،‬هۆکارەکەشی تا ئەمڕۆ‬ ‫پەنهانە‪ ،‬ئەوا ئەمجارەش دیاردەیەک‬ ‫نەک ختوکەی ئیحساس ئەدا‪ ،‬بەڵکو‬ ‫پێئەچێ یەکجار ترس����ناک‌و تۆقێنەر‬ ‫بێت‪ ،‬کە ناوی (نەخۆشخانەی تایبەت‬ ‫یا ئەهلیە) کە زیات����ر لەبازرگانیەکی‬ ‫روت‌وق����وت ئەچێ����ت ن����ەک ب����واری‬ ‫تەندروستی پیش����ەیی‪ .‬کە سەرجەم‬ ‫ئەوپیشانەی لەتەندروستیدا ئەکتیڤن‬ ‫بەکارێک����ی مرۆڤدۆس����تانە ئەژم����ار‬ ‫ئەکرێن‪ ،‬بەاڵم س����ەد داخ‪ ،‬لێرە بوە‬ ‫بەبازرگانیەک����ی قێ����زەون‪ ،‬هەر بەو‬ ‫هۆیەوە بەناچاری ئەوا هەندێ تێبینی‬ ‫ئەدەینە بەر دیدەی کاربەدەس����تانی‬ ‫وەزارەت����ی تەندروس����تی‌و لیژنەکانی‬ ‫قایمقامیەت‌و پارێزگای س����لێمانی کە‬ ‫دڵنیام ئەگەر لیژنەکانی تەندروستی‬ ‫خۆیان رێگایان بکەوێتە هەندێک لەو‬ ‫س����ەنتەرو مایۆکلینیکانە ئەوا دڵنیام‬ ‫وەک کەبابخان����ە یان رێس����تۆرانتێک‬ ‫الفیتەی داخستنیان پیاهەڵئەواسرێ‪،‬‬ ‫ئەگ����ەر وەزارەت لێم����ان قبوڵ بکات‬ ‫چەند پرس����یارێکیان ئاڕاستە ئەکەین‬ ‫هیواداریش����ین بەڕۆحی ڕیازی لێمان‬ ‫وەربگرن‪.‬‬ ‫‪ .1‬ئایا ئەم بەناو خەس����تەخانانە‬ ‫پەی����ڕەوی کام س����تاندارد ی����ا کام‬ ‫سیس����تم ئەکەن لەدنیای تەندروستی‬ ‫مۆدێرندا؟‬ ‫‪ .2‬کام خەستەخانەی تایبەت لەم‬ ‫دەڤەرە ئەرزەکەی س����تانداردەو بە(‬ ‫فینێڵ) روپۆش کراوە؟‬ ‫‪ .3‬ئایا ئامێری پاکژکەرەوەی هەوا‬ ‫بونی هەیە؟‬ ‫‪ .4‬رادەی خزمەتگ����وزاری ل����ەچ‬ ‫ئاستێکدایە؟‬ ‫‪ .5‬ئایا سیستمی چارەسەری ئاوەڕۆ‬ ‫ئەزانن بەری بەکوێوەیە؟‬ ‫‪ .6‬ئای����ا سیس����تمی روناک����ی‬ ‫س����تانداردە یاخود باشترین ژینگەیە‬ ‫بۆ بەرهەمهێنانی میقرۆب؟‬ ‫‪ .7‬سەدویەک ئایای تریش‪.‬‬

‫ئەم����ەو گەلێکی تریش لەئەتەکێت‌و‬ ‫مامەڵەی ناسک کە لەم ساختمانانەدا‬ ‫بونیان هەیە‪ ،‬بەو مەبەستەی نەخۆش‬ ‫ئام����ادە بکرێت لەڕوی دەرونیەوە‪ ،‬بۆ‬ ‫نمونە دەس����ڕی کاغ����ەز (کلینکس)‪،‬‬ ‫نەعل‪ ،‬س����ابون‪ ،‬جێڵ����ی پاکژکەرەوە‬ ‫بونیان نیە‪ ،‬ئامادەم ئەگەر وەزارەتی‬ ‫بەڕێز هەر ڕۆژێک ویستی بەدواداچونێک‬ ‫بۆ ئەم پرسە ئەنجام بدا ئەوا ئیسم‌و‬ ‫ش����وهرەت باس ئەکەم دەستنیشانی‬ ‫ئەو خەس����تەخانەیە کارێکی ئاسانە‬ ‫هەروها لەوە س����ەیر ت����ر چەرچەف‪،‬‬ ‫بەرگەس����ەرین‪ ،‬جل‌وپۆشاکی تایبەت‬ ‫بەنەخۆش ئەفرۆشرێت! بەنرخێکیش‬ ‫ک����ە چەندجارێک لەب����ازاڕ گرانترە‪،‬‬ ‫پرس����یارەکە ئەمەیە‪ ،‬ئەی ئەو پارە‬ ‫زۆرەی لەنەخ����ۆش وەرئەگیرێ����ت‬ ‫بەرامب����ەر چ خزمەتگوزاریەک����ە؟‬ ‫لەکاتێک����دا کە رەنگ����ە هەنێ ئوتێلی‬ ‫ب����ێ ئەس����تێرە پۆش����تەوپەرداخترو‬ ‫بەخزمەتتربن‪ ،‬بۆ ئەم پرس����ەیان رێ‬ ‫بەخۆم ئەدەم بڵێم نەخۆش نێچیرێکە‬ ‫لەبازاڕی گەندەڵی����دا‪ ،‬پێئەچێت ئەم‬ ‫پەندەش گونجاوبێت بۆ ئەم نەهامەتیە‬ ‫(کافرکوشتن غەزایە بەاڵم بەمروەت)‪.‬‬ ‫واتە نەخ����ۆش لەڕوی ناچاریەوە رێی‬ ‫ئەکەوێت����ە ئ����ەو دامەزراوانە‪ ،‬تکایە‬ ‫بابەچاوێکی مرۆڤدۆس����تانەوە سەیر‬ ‫بکرێت نەک وەک نێچیرێکی قەڵەو‪.‬‬ ‫لەگەڵ ئەو هەمو کەم‌و کورتیانەشدا‪،‬‬ ‫بزوێنەری ئەم باس����ە کێشەیەکە کە‬ ‫پێویس����تی بەڕونکردنەوەیەکی رون‌و‬ ‫ئاش����کراو وردتر هەیە‪ ،‬کە بەشێکی‬ ‫گەورەی����ە لەمافی نەخ����ۆش‪ ،‬بەندە‬ ‫لەدودڵیەکی گ����ەورەدام کە ئایا وەها‬ ‫دەقێک هەیە لەیاس����او رێنماییەکانی‬ ‫وەزارەت����ی تەندروس����تی هەرێم����ی‬ ‫کوردس����تاندا تەنان����ەت لەحکومەتی‬ ‫مەرکەزی عێراقیشدا؟ بۆیە ئەوا دەقی‬ ‫دوان لەو فۆڕمانە وەک خۆی ئاشکرا‬ ‫ئەکەین کە بەنەخۆش‌و کەسوکارەکەی‬ ‫واژۆ ئەکرێ����ن لەکات����ی ئەنجامدان����ی‬

‫ستانداردی‬ ‫نەخۆشخانەکان‬ ‫لەچاوی بەد بەدور‬ ‫بن! بیناکانیان هەر‬ ‫بۆ ئوتێلێکی ئاست‬ ‫نزم یان بۆ بارەگای‬ ‫کۆمپانیایەک‪ ،‬یا تیپێکی‬ ‫هونەری شیاوترە تا‬ ‫نەخۆشخانە! ئیتر‬ ‫کێ ئەو دەسەاڵتەی‬ ‫پێبەخشیون بەو‬ ‫مەزاجە تەڕو تێرەو‬ ‫ئەو دەقە داڕێژن کە‬ ‫تەنها لەبەرژەوەندی‬ ‫گیرفاندایەو‬ ‫ئەسفەلسافلینیش بۆ‬ ‫نەخۆش!‬ ‫نەشتەرگەریدا یاخود ئەو سەنتەرانەی‬ ‫ناوی نەخۆشخانەیان لەخۆیان ناوە‪،‬‬ ‫مافی مرۆڤ حس����ابی ب����ۆ ناکرێت‪،‬‬

‫نەخۆشیش جارێکی تر مافی پێشێل‬ ‫ئەکرێ����ت! لەکاتێک����دا چەند دەقێکی‬ ‫ت����ر لەبەردەس����تان بەجیاوازیەک����ی‬ ‫زۆرەوە‪ ،‬ک����ە ئاماژەی����ە ب����ۆ ئەوەی‬ ‫ئەم خەس����تەخانانە بەمەزاج‌و بەپێی‬ ‫بەژەوەندی بازرگان����ی‌و دور لەچاوی‬ ‫هیچ رەقیبێک دایئەڕێژن‪.‬‬ ‫‪ .1‬دەق����ی فۆڕمی نەش����تەرگەری‬ ‫(‪)..........‬‬ ‫نەخۆش����خانەی‬ ‫بەچاوپۆشینەوە لەهەڵە ئیمالییەکانی‬ ‫رەزامەندی‬ ‫نەخۆش بۆ ئەنجامدانی نەشتەرگەری‬ ‫من کە ناوم ( ‪ ) .........‬رەزامەندم‬ ‫کە کاری نەشتەرگەری (‪)...........‬‬ ‫م بۆ بکرێت لەالیەن (د‪)......... .‬‬ ‫وە بەوەرگرتن����ی بەن����ج لەالی����ەن‬ ‫(د‪ )......... .‬کە لەوانەیە ببێتە هۆی‬ ‫ماککەکان لەکاتی نەشتەرگەریەکەدا‬ ‫وە ڕێگ����ە ب����ەو پزیش����کە دەدەم‬ ‫ک����ە داوای یارمەت����ی لەپزیش����کێکی‬ ‫سپۆڕی نەش����تەرگەری بکات لەکاتی‬ ‫ماککەکان‪ .‬ئەم����ە بەڵێننامەی منە‬ ‫وە هیچ سکااڵیەکی یاسایی‌و خێڵەکی‬ ‫تۆم����ار ناک����ەم دژی پزیش����کەکان‌و‬ ‫کارمەن����دەکان‌و یان نەخۆش����خانەکە‬ ‫لەکاتی ڕودانی هەریەک لەماککەکان‬ ‫کە لەخوارەوە ئاماژەیان پێکراوە‪ ،‬وە‬ ‫بۆ ئەم مەبەستەش لەخوارەوە واژوم‬ ‫کردوە‪.‬‬ ‫بێ هۆشکاری‬ ‫نەشتەرگەری ‬ ‫لێرەدا ئەپرسین‪ ،‬ئایا نوسینەوەی‬ ‫ئەم دەقە لەژێر چاودێری وەزارەتدایە؟‬ ‫ئایا مافی نەخۆشەکە چی بەسەر دێت‬ ‫دوای واژۆ کردن����ی ئەو بەڵێننامەیە؟‬ ‫ئایا هیچ راوێژێک بەپسپۆری یاسایی‬ ‫ک����راوە؟ ئایا وەزارەتی داد ئاگادارە؟‬ ‫یەک دەرزەن ئایای تریش‪.‬‬ ‫ل����ەوەش گاڵتەجاڕی ت����ر ئەوەیە‬ ‫کەس����ێک ئەم فۆڕمە دێنێتە خزمەت‬ ‫نەخ����ۆش‪ ،‬کە خ����ۆی ئەناس����ێنێت‬ ‫بەپارێزەری نەخۆش����خانە‪ ،‬داواکەی‬

‫کە تەنه����ا لەبەرژەوەندی گیرفاندایەو‬ ‫ئەسفەلسافلینیش بۆ نەخۆش!‬ ‫فەرم����ون ئ����ەوەش دەق����ی ئ����ەو‬ ‫بەڵێننامەی����ەی ک����ە لەنەخۆش����خانە‬ ‫حکومیەکان����دا بەنەخ����ۆش ئیم����زا‬ ‫ئەکرێت دوای خوێندنەوەی ئەم دەقە‬ ‫کۆمێنتمان ببینن بەو هیوایەی الیەنی‬ ‫پەیوەندیدار بێتە دەنگ ‪.‬‬ ‫فۆرمی ئەنجامدانی کاری بێهۆشکاری‬ ‫بەروار ‪/‬‬ ‫و نەش����تەرگەری‬ ‫‪٢٠ /‬‬ ‫من کە ن����اوم (‪ )...........‬ڕازیم‬ ‫کە کاری نەشتەرگەری (‪)..........‬‬ ‫م ب����ۆ بکرێت لەالیەن ( د‪)........ .‬‬ ‫وە بەوەرگرتن����ی بەنج لەالیەن ( د‪.‬‬ ‫‪ ).......‬وە خۆم بەرپرسیارم لەهەر‬ ‫ئاکام����و گیروگرفتێک ک����ە لەوانەیە‬ ‫ڕوب����دات لەکاتی نەش����تەرگەری یان‬ ‫بێهۆش����کاری وەک ئەمانەی خوارەوە‬ ‫‪:‬‬

‫ئەوە ئەبێ����ت‪ ،‬ئیم����زاو پەنجەمۆری‬ ‫هەردوکیان لەالیەن نەخۆش‌و کەسێکی‬ ‫نزیکی نەخۆش بخرێنە سەر فۆڕمەکە‪،‬‬ ‫وەک ئ����ەوەی ئیمزا ب����اوی نەمابێت‬ ‫مەردمەکە هەموی بێ سەوادبن‪ ،‬ئەو‬ ‫مافەش بۆ خۆیان مس����ۆگەر بکەن‪،‬‬ ‫ئەگەر نەخۆش����ەکە بوە قوربانی ئەوا‬ ‫کلینیک خۆش‌و گیرفان سەالمەت‪.‬‬ ‫(من وەک کەسێک کە رێگام کەوتە‬ ‫یەکێک لەو خەستەخانانەو ڕازینەبوم‬ ‫ئ����ەو مۆرو ئیمزایە بکەم لەگەڵ کاکی‬ ‫پارێ����زەردا کەوتین����ە جڤین‪ ،‬یەکێک‬ ‫لەدیالۆگەکان����ی نێوانم����ان ئەوەب����و‬ ‫ک����ە ئ����ەم پرس����ە ئ����ەدەم بەمیدیا‪،‬‬ ‫مەخابن ئەو یاساناس����ە الوە توڕەیی‬ ‫خۆی پێ نەش����اردرایەوە‪ ،‬قسەکانی‬ ‫بەهەڕەش����ەیەک کۆتای����ی پێهێنا کە‬ ‫گوایە داوای یاساییمان لەسەر تۆمار‬ ‫ئەکات)‪ .‬من لەسەر ئەم هەڕەشەیەی‬ ‫ئ����ەو کاک����ە یاس����اییە کۆمێنتم نیە‬ ‫بەڵک����و دوا وتە ب����ۆ خوێنەرو الیەنی‬ ‫تکای����ە چاوپۆش����ی لەئیم��ل�او‬ ‫پەیوەندیدار جێئەهێڵم‪.‬‬ ‫بێچاوێنی بێ����ت کواڵێتی دەرمان دەس����تەواژەی هەڵ����ە بفەرم����ون ‪.‬‬ ‫لەئاس����تێکدایە‪ ،‬دوژمنان بەغیلیمان تێبینی‪-:‬‬ ‫کۆمێنتمان‪ :‬تا ئێس����تا یەکێک لەو‬ ‫پێناب����ەن‪ ،‬بەش����اهێدی ئ����ەو پۆلە‬ ‫نەخۆش����ەی لەهەولێ����ری پایتەختدا دامەزراوانەی کە ئەمانداتە بەر زۆرترین‬ ‫چاویان بو بەقەزاوەگێڕی کۆمپانیایەکی دەس����تڕێژی خزمەتگوزاری وەزارەتی‬ ‫ن����ازدار‪ ،‬بینایی����ان لەدەس����ت دا! تەندروستی‌و دامەزراوەکانیەتی‪ .‬لەبەر‬ ‫وەک لەس����ەرەتادا ئاماژەم����ان پێدا ئەو هۆکارەیە ن����از ئەکەین‌و زۆرمان‬ ‫س����تانداردی نەخۆشخانەکان لەچاوی نیە مەبەستیش تەنها مافی نەخۆشە‪،‬‬ ‫بەد ب����ەدور بن! بیناکانی����ان هەر بۆ بەوهیوایەی ئەم ماف����ەش بەدەردی‬ ‫ئوتێلێکی ئاست نزم یان بۆ بارەگای مافی دەنگدەرو مافەکانی تر نەچێت‪.‬‬ ‫کۆمپانیای����ەک‪ ،‬ی����ا تیپێکی هونەری خوابکا نەخۆش مەجبور نەبێت بڵێت‬ ‫(بشمکوژی مەمنونم من نەخۆشێکی‬ ‫ش����یاوترە تا نەخۆشخانە! ئیتر کێ‬ ‫ئەو دەس����ەاڵتەی پێبەخش����یون بەو زەبونم)‪ ،‬لەکۆتاییدا چاوەڕێی لوتفی‬ ‫مەزاجە تەڕو تێرەو ئەو دەقە داڕێژن وەزارەت‌و وەاڵمێکین‪.‬‬

‫رق لێبونه‌وه‌و دژیه‌ك ‌ی له‌پێناو حزب‌و سه‌رۆك‬ ‫وریا مه‌عروف‬ ‫سیاسیه‌كان له‌هیچ كوێیه‌كی‌ دونیا‬ ‫كۆمه‌ڵگای‌ خۆش���گوزه‌ران‌و ده‌وڵه‌ت ‌‬ ‫ی‬ ‫باشیان به‌رهه‌م نه‌هێناوه‌ سیاسیه‌كان‬ ‫هه‌میش���ه‌ جگه‌ له‌ماڵوێرانی‌ چیتریان‬ ‫نه‌ب���وه‌و نیه‌ بۆ گه‌له‌كه‌ی���ان‪ ،‬به‌ڵكو‬ ‫ئه‌وه‌ گه‌ل‌و كۆمه‌ڵگای‌ وشیاره‌ سیاسی‌‬ ‫به‌رپرس‌و چاك دروست ده‌كات‪.‬‬ ‫ئه‌م بێ سه‌روبه‌ریه‌ چۆن چاره‌سه‌ر‬ ‫ده‌بێ‪ ،‬ئه‌م كێبه‌ركێیه‌ بۆ گه‌یش���تن‬ ‫به‌لوتك���ه‌ی‌ گه‌نده‌ڵ���ی‌ داهاتوم���ان‬ ‫به‌ره‌و ك���وێ ده‌ب���ات‪ ،‬كۆمه‌ڵگایه‌ك‬ ‫ببێت���ه‌ به‌ش ب���ه‌ش‌و داب���ه‌ش بێته‌‬ ‫س���ه‌ر الیه‌ن���ه‌ سیاس���یه‌كان‌و ببێته‌‬ ‫به‌رگریكاریان‌و پش���ت له‌خۆی‌ بكات‪،‬‬ ‫ده‌توانیت بارودۆخێكی‌ باشتر له‌وه‌ی‌‬ ‫هه‌یه‌ دروس���ت بكات؟ وه‌ك ده‌بینین‬ ‫رۆژ ب���ه‌ڕۆژ كێش���ه‌و قه‌یران���ه‌كان‬ ‫قوڵتر ده‌بن���ه‌وه‌و بێزاری‌و نائومێدی‌و‬

‫ره‌ش���بینی‌ وه‌ك هه‌ورێك���ی‌ ره‌ش‬ ‫ت���ه‌واوی‌ كۆمه‌ڵگای‌ داپۆش���یوه‌ كه‌‬ ‫كۆمه‌ڵگا خۆی‌ هۆكاره‌‪.‬‬ ‫لێ���ره‌دا له‌س���ه‌ر ئ���ه‌م دو چه‌مكه‬ ‫‌(رقلێبونه‌وه‌و دژیه‌كی‌) ده‌وه‌س���تم‌و‬ ‫ش���رۆڤه‌یان ده‌ك���ه‌م‪ ،‬رق لێبونه‌وه‌؛‬ ‫له‌خو و نه‌ریتی‌ نه‌ش���یاو بێزاركه‌ره‌و‬ ‫ده‌ت���ه‌وێ چاكی‌ بكه‌ی‌ ب���ه‌اڵم چاك‬ ‫نابێت‌و هه‌وڵه‌كان ب���ێ ئاكام ده‌بن‌و‬ ‫بارودۆخه‌ك���ه‌ ده‌په‌ڕێت���ه‌وه‌ ب���ۆ رق‬ ‫لێبونه‌وه‌و له‌وانه‌شه‌ دواجار بكه‌ویته‌‬ ‫ملمالن���ێ له‌گه‌ڵیداو یه‌كێ���ك ئه‌ویتر‬ ‫ب���دات به‌ئ���ه‌زردا یانی���ش ئه‌وه‌ت���ا‬ ‫هه‌ریه‌كه‌و به‌ڕێ���گای‌ خۆیدا ده‌ڕوات‪.‬‬ ‫دژیه‌كی‌؛ دو ئایدیای‌ جیاواز ده‌كه‌ونه‌‬ ‫ملمالنێ له‌س���ه‌ر راس���تی‌‌و ناڕاستی‌‬ ‫بیروڕاكانی���ان‌و هه‌وڵ���ده‌ده‌ن باوه‌ڕ‬ ‫به‌یه‌كتری‌ بهێنن كه‌ رێگاكه‌ی‌ كامیان‬ ‫راس���ته‌و بیس���ه‌لمێنن كه‌ حه‌قیقه‌ت‬ ‫له‌كوێدایه‌‪ ،‬یائه‌وه‌تا یه‌كتری‌ ده‌خه‌نه‌‬ ‫س���ه‌ر رێگایه‌كی‌ راس���ت یان ئه‌وه‌تا‬

‫هه‌ریه‌كه‌ی���ان پراكتیزه‌ی‌ بیروباوه‌ڕی‌‬ ‫خ���ۆی‌ ده‌كات‌و بێ ئ���ه‌وه‌ی‌ یه‌كتر ‌‬ ‫ی‬ ‫ره‌ت بكه‌نه‌وه‌ یانیش ده‌كه‌ونه‌ شه‌ڕو‬ ‫سڕینه‌وه‌ی‌ یه‌كتر‪.‬‬ ‫ش���ه‌ڕو رق لێبون���ه‌وه‌و دژیه‌كیش‬ ‫هه‌یه‌ له‌پێناو به‌رژه‌وه‌ندی‌ گورگانه‌ی‌‬ ‫تایبه‌تی���ه‌‪ ،‬زۆر نامه‌نتیقانه‌ ده‌كه‌ونه‌‬ ‫به‌رامبه‌ر یه‌كتری‌ هه‌وڵی‌ س���ڕینه‌وه‌ی‌‬ ‫یه‌كتر ده‌ده‌ن‪ ،‬لێره‌دا به‌مه‌به‌ست بێت‬ ‫یا بێ مه‌به‌س���ت ئه‌مه‌ كه‌مكردنه‌وه‌ی‌‬ ‫ئینسانه‌ تائاستی‌ له‌ئینسان خستن‌و‬ ‫چونه‌ دۆخێك���ی‌ هۆڤیانه‌ وه‌ك دڕنده‌‬ ‫به‌ربونه‌ یه‌كتری‌‪.‬‬ ‫بۆیه‌ دژی‌ حزبه‌كه‌ی‌ تر ده‌وه‌ستیته‌وه‌و‬ ‫تائاستی‌ س���ڕینه‌وه‌ی‌ قسه‌ی‌ له‌سه‌ر‬ ‫ده‌كه‌یت چونكه‌ سه‌رۆكه‌كه‌ت دژیه‌تی‌‬ ‫بۆ ئه‌وه‌ی‌ له‌حزبه‌كه‌ی‌ خۆتا ش���وێنی‌‬ ‫باشترت بۆ بكرێته‌وه‌‪ ،‬له‌سه‌رۆكه‌كه‌ت‬ ‫نزیكتربیته‌وه‌ پله‌و پۆس���تی‌ به‌رزترت‬ ‫پێبدرێ‪ ،‬تاوه‌كو له‌م رێگه‌یه‌وه‌ بتوانیت‬ ‫گه‌نده‌ڵیه‌كان���ی‌ خ���ۆت بگه‌یه‌نیت���ه‌‬

‫ئاس���تی‌ بااڵ‪ ،‬هه‌مان شێوه‌ی‌ ئه‌وه‌ی‌‬ ‫دژیت‌و بگ���ره‌ خراپتریش‪ ،‬به‌ئه‌ندام‌و‬ ‫الیه‌نگرانی‌ به‌رانبه‌ره‌كه‌ت ده‌ڵیی‌ كۆیله‌‬ ‫كه‌چی‌ خۆیش���ت كۆیل���ه‌ی‌ الیه‌نێكی‌‬ ‫ت���ری‌‌و به‌رگری���كاری‌ خراپیه‌كانی‌‌و‬ ‫داكۆك���ی‌ لێ ده‌كه‌یت‪ ،‬ئ���ه‌ی‌ ئه‌گه‌ر‬ ‫كۆمه‌ڵگایه‌ك به‌ڕێژه‌یه‌كی‌ یه‌كجار زۆر‬ ‫یان سه‌رله‌به‌ری‌ ئه‌و ڕێگایه‌ی‌ گرته‌به‌ر‬ ‫به‌كوێ ده‌گات‌و به‌چی‌ ده‌گات؟‬ ‫تۆ ناته‌وێ حاكمێكی‌ باش‌و چاكت‬ ‫هه‌بێت له‌ژێر س���ایه‌یدا یاسا سه‌روه‌ر‬ ‫بێت تۆ حاكمێكت ده‌وێ له‌ژێر سایه‌یدا‬ ‫وه‌ك جه‌رده‌و مافی���ا بژیت‌و هه‌رچی‌‬ ‫هه‌ی���ه‌ بۆخۆت بێت‪ ،‬ت���ۆ مرۆڤێكیت‬ ‫گورگێ���ك ده‌یناس���ورێك له‌ناختایه‌و‬ ‫ده‌ت���ه‌وێ حاكمه‌كه‌‌ت س���ه‌رۆكه‌كه‌ت‬ ‫ده‌رگای‌ لێبكات���ه‌وه‌ ب���ه‌ره‌اڵی‌ ن���او‬ ‫كۆمه‌ڵگای‌ بكه‌ی‌‪.‬‬ ‫تۆ له‌به‌رئه‌وه‌ رقت له‌پارتی دیموكراتی‌‬ ‫كوردستانه‌‌ چونكه‌ ئه‌ندام‌و الیه‌نگری‌‬

‫یه‌كێت���ی‌ نیش���تیمانی‌ كوردس���تان‬ ‫یان بزوتن���ه‌وه‌ی‌ گۆڕانیت یان حزبه‌‬ ‫ی نه‌ك له‌به‌ر قۆرخكاری‌‌و‬ ‫ئیسالمیه‌كان ‌‬ ‫گه‌نده‌ڵیه‌كان���ی‌‪ ،‬تۆ رق���ت له‌یه‌كێتی‬ ‫نیشتیمانی‌ كوردس���تانه‌‌ له‌به‌رئه‌وه‌ی‌‬ ‫ئه‌ندام‌و الیه‌نگری‌ پارتی‌ یان گۆڕانیت‬ ‫یان حزبه‌ ئیس�ل�امیه‌كانی‌ نه‌ك له‌به‌ر‬ ‫گه‌نده‌ڵ���ی‌‌و فه‌رهودخۆریه‌كانی���ان‪،‬‬ ‫ت���ۆ رق���ت لەبزوتن���ه‌وه‌ی‌‌ گۆڕان���ه‌‬ ‫له‌به‌رئه‌وه‌ی‌ ئه‌ندام‌و الیه‌نگری‌ پارتی‌‬ ‫یان یه‌كێتی‌ یان حزبه‌ ئیسالمیه‌كانی‌‬ ‫نه‌ك له‌به‌رئ���ه‌وه‌ی‌ كۆپیه‌كی‌ پارتی‌‌و‬ ‫یه‌كێتین ئه‌وه‌ی‌ بانگه‌شیان بۆ ده‌كرد‬ ‫ئه‌وه‌ ده‌رنه‌چون‌و ده‌مێك هاوپه‌یمانی‌‬ ‫پارتی‌‌و ده‌مێك هاوپه‌یمانی‌ یه‌كێتین‌و‬ ‫ده‌مێكیش له‌گه‌ڵ ئیس�ل�امیه‌كان‪ ،‬تۆ‬ ‫تا ده‌روێش���ی‌ حزب بیت‌و حزبه‌كه‌ت‬ ‫به‌و ئاراس���ته‌یه‌ی‌ ده‌یه‌وێ بتجوڵێنێ‬ ‫هه‌رگی���ز ناتوانی���ت نیش���تیمانێكی‌‬ ‫س���ه‌ربه‌خۆو خۆش���گوزه‌ران بنیات‬ ‫بنێیت‪.‬‬

‫تۆ ناته‌وێ حاكمێك ‌ی‬ ‫باش‌و چاكت هه‌بێت‬ ‫له‌ژێر سایه‌یدا یاسا‬ ‫سه‌روه‌ر بێت تۆ‬ ‫حاكمێكت ده‌وێ له‌ژێر‬ ‫سایه‌یدا وه‌ك جه‌رده‌و‬ ‫مافیا بژیت‌و هه‌رچی‌‬ ‫هه‌یه‌ بۆخۆت بێت‬

‫کتێب‬

‫)‪ )538‬سێشه‌ممه‌ ‪2016/8/2‬‬

‫‪17‬‬

‫تاکسی‪ ..‬رۆمانێک لەسەر شەقامەکانەوە‬

‫گفتوگۆی شۆفێرو سەرنشینەکان بۆ ناو پەڕەی زەردی کتێبەکان‬ ‫ئا‪ :‬رێنوار نەجم‬ ‫رۆمانی "تاکسی" نوسەری‬ ‫میسریی خالد ئەلخەمیسی‬ ‫لەڕوانگەی شۆفێری تاکسیی‌و‬ ‫بەسەرهاتەکانیانەوە باس لەکێشەو‬ ‫نەهامەتییەکانی کۆمەڵگای میسریی‬ ‫دەکات‪ ،‬بەاڵم کێشەگەلێک نەک‬ ‫تەنها کۆمەڵگایەکی دیارییکراوی‬ ‫وەک میسریی‪ ،‬بەڵکو هەمو‬ ‫کۆمەڵگاکانی رۆژهەاڵتی ناوەڕاست‬ ‫بەکوردستانیشەوە پێیانەوە‬ ‫گیردۆدەیە‪.‬‬ ‫بەتێپەڕبون����ی زەمەن زۆر ش����ت‬ ‫لەژیانی مرۆڤدا گۆڕاون‪ ،‬تەکنەلۆژیا‬ ‫رێگای زۆر ئاس����انتری دۆزیوەتەوەو‬ ‫گۆڕانکاری زۆری دروستکردوە‪ ،‬بەاڵم‬ ‫"تاکسی"ـی سەر شەقامەکان یەکێکن‬ ‫لەو ش����تانەی لەدوای دروستکردنی‬ ‫ئوتومبێلەوە هەبوەو تا ئێس����تاش‬ ‫س����ەرەڕای هەندێ����ک گۆڕانکاری����ی‬ ‫لەش����ێوەو فۆڕمەکانیدا‪ ،‬بەاڵم وەک‬ ‫جەوهەری خۆی ماوەتەوەو لەتەواوی‬ ‫دونی����ادا باڵوبوەت����ەوەو بەڕەنگ����ە‬ ‫پڕتەقاڵییەکەی دەناسرێتەوە‪.‬‬ ‫بەرباڵوی تاکسی لەهەمو شارەکانی‬ ‫جیهاندا وەهای کردوە چی تر تەنها‬ ‫بابەتێکی گواستنەوە نەبێت‌و تەواو‪،‬‬ ‫بەڵک����و ب����وە بەبەش����ێک لەژیانی‬ ‫کۆمەاڵیەتیی‌و کلتوریی ش����ارەکان‪،‬‬ ‫لەوێشەوە بۆتە بابەتێک بۆ ئەدەب‌و‬ ‫تێڕامان‪.‬‬ ‫بابەتی گفتوگۆ لەگەڵ شۆفێرێکی‬ ‫تاکسییەکان بوەتە هەوێنی نوسینی‬ ‫رۆمانێکی ریاڵیس����تی بۆ نوس����ەری‬ ‫میسری "خالید ئەلخەمیسی"‪ ،‬بابەت‌و‬ ‫ش����ێوازی نوس����ینی رۆمانەکە (کە‬ ‫خۆی ناوی رۆمانی لێ نەناوە بەڵکو‬ ‫"قسەو باسی رێگا"ی بۆ هەڵبژاردوە)‬ ‫هێن����د س����ەرنجراکێش‌و ناوازەی����ە‪،‬‬

‫ئەوی لەکاتی‬ ‫عەبدولناسڕدا‬ ‫نەچوبێتە‬ ‫زیندانەوە‪ ،‬ئیتر‬ ‫هەرگیز ناگیرێت‪.‬‬ ‫ئەویشی‬ ‫لەرۆژگاری‬ ‫ساداتدا‬ ‫دەوڵەمەند‬ ‫نەبوبێت‪ ،‬هەرگیز‬ ‫دەوڵەمەند نابێت‪.‬‬ ‫ئەوەیشی لەوەختی‬ ‫موبارەکدا گەدایی‬ ‫نەکردبێت‪ ،‬ئیتر‬ ‫قەت سواڵ ناکات‬ ‫ک����ە دەنگدانەوەو س����ەرکەوتنێکی‬ ‫چاوەڕواننەکراوی بەدەستهێناو وای‬ ‫کرد کە لەماوەیەکی کەمدا ‪ 17‬جار‬ ‫چاپ بکرێت����ەوەو بەکوردییەکەیەوە‬

‫ک����ە وەرگێڕ س����ەباح ئیس����ماعیل‬ ‫کردویەت����ی بەکوردیی‪ ،‬بۆ ‪ 15‬زمان‬ ‫تەرجەمە بکرێت‪.‬‬ ‫رۆمانەکە لەو بەسەرهات‌و چیرۆکانە‬ ‫پێکهاتوە کە نوس����ەرە میسرییەکە‬ ‫لەن����او تاکس����یی ش����ەقامەکانی‬ ‫قاهیرە لەنێ����وان ئەپریلی ‪ 2005‬تا‬ ‫مارس����ی ‪ 2006‬بەس����ەریدا هاتون‪،‬‬ ‫بەس����ارهاتگەلێک ک����ە زۆرین����ەی‬ ‫کێش����ەکانی کۆمەڵ����گای میس����ر‬ ‫لەکێشەی سیاسیی‌‪ ،‬کۆمەاڵیەتیی‌‪،‬‬ ‫تەندروستی‪ ،‬ئابوریی‌و خێزانی باس‬ ‫دەکات‪ ،‬هەروەها هەمو ئەو گفتوگۆو‬ ‫بەسەرهاتانەی کە دەکرێت‬ ‫لەنێوان ش����ۆفێرو‬

‫سە ر نشینێکد ا‬ ‫روبدەن‪ ،‬ئەوەش‬ ‫ر ە هە ند ێک����ی‬ ‫یو نیڤێر س����ا ڵی‬ ‫دەدات‬ ‫بەڕۆمانەک����ە‬ ‫ک����ە وای لەنوس����ەرێکی‬ ‫ئەرجنتین����ی ک����ردوە لەدوای‬ ‫خوێندن����ەوەی رۆمانەک����ە بڵێت‬ ‫"وام هەستکرد باس لەشەقامەکانی‬

‫ریکالم‬

‫‪Sinoma Industry & Trade‬‬

‫ ‬

‫ ‪+ , , , #& - ,‬ه‌ره ه‌مهێنان ‌ی‬ ‫‪ -1‬توانای‌ سااڵنه‌ی‌ به‌كاربردنی‌ (‪ ) 15000‬ته‌ن په‌یكه‌ری‌ ئاسنی جۆراوجۆره‌‪ ،‬وه‌ درووستكردن و ب‬ ‫درووستكردن‪ ،‬و‌ه دانان و‬ ‫‌ندازیاری‌ ‪،‬‬ ‫ ه‌ ‌ی ئه‬ ‫‌خش���‬ ‫جوانترین نه‬ ‫باش���ترین و‬ ‫

به‌‬ ‫

ئاس���نی‌ و پۆاڵ‬ ‫كار ‌ی په‌یكه‌ری‌‬ ‫

‬ ‫ ‪ -‬‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ ‪. /‬‬ ‫ ‪

0 -

-‬پڕۆژه‌ ‌ی وه‌كو‬ ‫جێگیركردنی‌ به‌رهه‌مه‌ك ‌ه و هه‌موو خزمه‌تێك دوا ‌ی فرۆشتن ‌ی بۆ هه‌موو كارێكی‌ پیشه‌ساز ‌ی و‬ ‫‌موو جۆر‌ه بیناو‬ ‫ وه‌ هه‬ ‫چیمه‌نتۆ‪،‬‬ ‫كارگه‌ ‌ی‬ ‫ ‪ ,‬ه‌وت‪،‬‬ ‫ پااڵوگه‌ ‌ی ن‬ ‫ كاره‌با ‪،‬‬ ‫ ووزه‌ ‌ی‬ ‫‌مهێنان ‌ی‬ ‫(كارگه‌ ‌ی به‌ره‬ ‫پ���ڕۆژه‌ی‌‬ ‫ ‪ 1‬‬ ‫ ‪ .‬‬ ‫ ‬ ‫

‪2‬ه ‪ -‬‬ ‫ ‬ ‫پڕۆژه‌یه‌ك ‌ی ئاوه‌دانكردنه‌وه‌ ‌ی مه‌ده‌ن ‌ی ‪.‬‬ ‫ * ‬ ‫

‪

3

2 2‬‬

‫ ه‌كو‪ :‬ئامێر ‌ی‬ ‫چین���ی‌‪ ،‬و‬ ‫ ‪ 4‬به‌رهه‌م ‌ی‬ ‫ هه‌نێدێ���ك ل ‌ه‬ ‫ ه‌كردنی‌‬ ‫ هاورد‬ ‫‌ك���ردن و‬ ‫‌نارده‬ ‫ ی‌‪:‬كاری‌ هه‬ ‫گش���ت‬ ‫‪ -2‬بازرگان���ی‌‬ ‫

‬ ‫ ‬ ‫

‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫به‌رزكردنه‌وه‌‪ ،‬خه‌بات ‌ه ‪ ،‬وه‌ هه‌روه‌ها هه‌ر شتێك كه‌ داوابكرێت له‌ الیه‌ن بازرگانان و كڕیارانه‌وه‌‪.‬‬ ‫ ‪

3 . -

, , 2‬‬

‫ ‪

3‬‬ ‫

‬ ‫لقمان هه‌یه‌‪.‬‬ ‫ ی‌ و هه‌ولێر‬ ‫سلێمان‬ ‫ ‪‌2‬ی (‪ : )MANTA‬له‌ هه‌ردوو شار ‌ی‬ ‫ ‌یا بۆ ماركه‌‬ ‫ و سوره‬ ‫‪ -3‬كار ‌ی ڕووناكی‌‬ ‫ * ‪ , , - ,‬‬

‫‪ -4‬كاری‌ گواس���تنه‌وه‌و لۆجستیك به‌ شێواز ‌ی ( ‪ : ) LCL‬كار ‌ی گواستنه‌وه‌ ‌ی كه‌لوپه‌ل هه‌موو مانگێك ب ‌ه‬ ‫هاوبه‌شی‌ له‌گه‌ڵ چه‌ند كه‌سێكدا ل ‌ه واڵتی‌ چینه‌وه‌ بۆ ته‌واوی‌ كوردستان‪.‬‬

‫ ‬

‫ ‬

‫ ‬

‫بۆینس ئایرس بکات نەک قاهیرە"‪.‬‬ ‫لەیەکێک لەبەس����ەرهاتەکانی ناو‬ ‫کتێبەکەداو لەس����ەر زاری شۆفێری‬ ‫تاکسییەکەوە‪ ،‬نوکتەیەکی تەنزئامێز‬ ‫لەسەر حکومەت دەگێڕێتەوەو دەڵێت‬ ‫"یەکێک لەبیابان پیاس����ەی دەکرد‪،‬‬ ‫قوتوەک����ەی عەالدین����ی دۆزییەوە‪،‬‬ ‫دەس����تی پێدا خش����اند‪ ،‬جنۆکەکە‬ ‫دەرچو‪ .‬وتی چی����ت لەدڵدایە بڵێ‬ ‫ب����ا بۆتی بهێنم����ە دی‪ ،‬کابرا بڕوای‬ ‫بەچ����اوی خ����ۆی نەدەک����رد‪ ،‬داوای‬ ‫ملیۆنێ����ک جونەیهی کرد‪ ،‬جنۆکەکە‬ ‫نی����و ملیۆنی پ����ێ دا‪ ،‬ئەویش پێی‬ ‫وت کوانێ نی����و ملیۆنەکەی‬ ‫ت����ر؟ ت����ۆ لەئێس����تاوە‬ ‫گزیم ل����ێ دەکەیت‪.‬‬ ‫جنۆ کە ک����ە ش‬ ‫و ە اڵ م����ی‬

‫دایەوەو وتی‪ :‬راستییەکەی حکومەت‬ ‫ل����ەم قوت����وەدا فیفت����ی بەفیفت����ی‬ ‫بەشدارە"‪.‬‬ ‫رۆمانەکە ‪ 182‬الپەڕەیەو س����اڵی‬ ‫‪ 2010‬دەزگای ئاراس باڵویکردوەتەوە‪،‬‬ ‫تێیدا سەرەڕای ئەوەی نوسەر باس‬ ‫لەوە دەکات کە شۆفێری تاکسییەکان‬ ‫س����ەر بەتوێژێکی داپڵۆسێنراوانن‌و‬ ‫پیش����ەیەکی تابڵێی تاقەتپڕوکێنەر‬ ‫ئەنجام دەدەن‌و س����ەرەڕای ئەوەی‬ ‫داهاتێک����ی زۆر کەمی����ان دەس����ت‬ ‫دەکەوێت‪.‬‬ ‫ئەلخەمیس����ی رایدەگەیەنێ����ت کە‬ ‫لەئەزمونی خۆیدا شۆفێری تاکسیی‬ ‫لەزۆربەی پلە زانستییەکان بینیوە‪،‬‬ ‫ه����ەر لەنەخوێندەوارەوە تا هەڵگری‬ ‫بڕوانام����ەی ماس����تەر‪" ،‬تا ئێس����تا‬ ‫شۆفێری تاکسییم نەبینیوە هەڵگری‬ ‫بڕوانامەی دکت����ۆرا بێ"‪ ،‬ئەوەش وا‬ ‫دەکات ئەوان لەئاس����تی هۆشیاریدا‬ ‫جیاوازدابن‌و هەندێک جار زۆر باشتر‬ ‫لەکەس����انی دیکە لەحەقیقەتی‬ ‫دۆخی سیاسیی تێبگەن‬ ‫وەک ئ����ەوەی لەزاری‬ ‫یەکێک لەشۆفێرانی‬ ‫تا کس����ییە و ە‬ ‫دەڵێ����ت "ئێمە‬ ‫لە د ر ۆ یە ک����د ا‬ ‫دەژین‌و بڕواشی‬ ‫پ����ێ دەکەین‪،‬‬ ‫تاق����ە رۆڵی‬ ‫حکو مە تیش‬ ‫ئە و ە ی����ە‬ ‫چاودێری دەکات‪،‬‬ ‫ت����ا بزابێت بڕوامان‬ ‫بەدرۆک����ە هێناوە یان‬ ‫نا!"‬ ‫هەڵق����واڵوی‬ ‫رۆمانەک����ە‬ ‫ش����ەقامەکانی قاهیرەیە‪ ،‬بەوردی‌و‬ ‫لەڕێی چەندین بەس����ەرهاتەوە باس‬ ‫لەدۆخ����ی سیاس����یی ئ����ەو واڵتەو‬

‫بزوتن����ەوە جی����اوازەکان‌و ئیخ����وان‬ ‫موس����لیمین‌و مێژوی میسر دەکات‪،‬‬ ‫ج����اری وەها هەیە تەنه����ا بەدێڕێک‬ ‫باس لەمێژوی نیو دەس����ەی واڵتی‬ ‫فیرعەونەکان دەکات‪" ،‬ئەوی لەکاتی‬ ‫عەبدولناسڕدا نەچوبێتە زیندانەوە‪،‬‬ ‫ئیت����ر هەرگیز ناگیرێت‪ .‬ئەویش����ی‬ ‫ل����ەرۆژگاری س����اداتدا دەوڵەمەن����د‬ ‫نەبوبێت‪ ،‬هەرگیز دەوڵەمەند نابێت‪.‬‬ ‫ئەوەیش����ی لەوەخت����ی موبارەک����دا‬ ‫گەدایی نەکردبێت‪ ،‬ئیتر قەت سواڵ‬ ‫ناکات"‪.‬‬

‫ئێمە لەدرۆیەکدا‬ ‫دەژین‌و بڕواشی‬ ‫پێ دەکەین‪ ،‬تاقە‬ ‫رۆڵی حکومەتیش‬ ‫ئەوەیە چاودێری‬ ‫دەکات‪ ،‬تا بزابێت‬ ‫بڕوامان بەدرۆکە‬ ‫هێناوە یان نا!‬

‫ریکالم‬

‫‪16‬‬

‫خوێندن‬

‫)‪ )538‬سێشه‌مم ‌ه ‪2016/8/2‬‬

‫كۆچه‌ر بیركار‪ ..‬ئەو بیرکارییزانەی لەجیهاندا درەوشاوەتەوە‬

‫" نابێ چاوەڕوانی پارەی نەوت بین‬ ‫ئەمە سەردەمی خوێندن‌و تەکنۆلۆژیایە"‬ ‫ئا‪ :‬رێبین قادر‪ ،‬سروه‌جه‌مال‬ ‫كۆچه‌ر بیركار ئه‌و زانا كورده‌ی چه‌ند‬ ‫خه‌اڵتێكی جیهانی به‌ده‌ست هێناوه‌و‬ ‫یه‌كێكه‌ له‌نوسه‌رانی باشترین نامیلکەی‬ ‫"ئەندازەی جەبری" لەماوەی بیست ساڵی‬ ‫رابردودا‪ ،‬له‌م چاوپێكه‌وتنه‌ی ئاوێنه‌دا‬ ‫وه‌اڵمی چه‌ند پرسیارێك ده‌داته‌وه‌و باوه‌ڕی‬ ‫وایه‌ کە دەبێت سیستەمی پەروەردە‬ ‫توانا‌و بەهرەکانی مندااڵن بدۆزێتەوەو‬ ‫حەزیان تێدا دروست بکات‪" ،‬دەبێت‬ ‫زانکۆکان زانا‌و داهێنەر دروست بکەن‌و‬ ‫چارەسەری کێشەی ئابوری‪ ،‬تەندروستی‪،‬‬ ‫ژینگەیی‪ ،‬کۆمەاڵیەتی‌و سیاسی بکەن‪،‬‬ ‫نابێ چاوەڕوانی پارەی نەوت بین‪ ،‬ئەمە‬ ‫سەردەمی خوێندن‌و تەکنۆلۆژیایە"‪.‬‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬كۆچه‌ر بیركار ئه‌و داهێنانانه‌ چین‬ ‫كه‌ كردویه‌تی‌و كاری ئێستای چییه‌؟‬ ‫كۆچه‌ر بیركار‪ :‬وەک زۆربەی مامۆستایانی‬ ‫زانکۆ‪ ،‬خەریک����ی وانەوتنەوه‌‌و توێژینەوەم‪.‬‬ ‫لەبەش����ی "ئەندازەی جەبری" کار ئەکەم کە‬ ‫تێکەڵەیەک����ە لەئەندازیاری����ی‌و جەبر‪ .‬ئەمە‬ ‫بەشێکی س����ەرەکی بیرکارییە کە پێوەندی‬ ‫هەیە بەزۆربەی بەشەکانی تری بیرکارییەوە‌و‬ ‫هەروەها بەفیزیکیشەوە‪ .‬گرنگترین کارەکانم‬ ‫لەسەر بابەتەکانی هەندەسەی بایەڕاشناڵە‌و‬ ‫ک����ۆی کارەکان����م حەلی زۆرێ مەس����ەلەی‬ ‫بی����رکاری کۆن‌و تازە لەخ����ۆ ئەگرێ‪ .‬وەکو‬ ‫یەکێ لەپێشڕەوانی هەندەسەی بایەڕاشناڵ‬ ‫ناو ئەبرێم لەدنیادا‪.‬‬ ‫ئاوێنه‌‪" :‬كۆچه‌ر بیركار گه‌وره‌ترین بیركارە‬ ‫‌لەمێژوی کوردا" ئه‌وه‌ وته‌ی ئه‌و كه‌سانه‌یه‌‌‬ ‫كه‌لەنزیكه‌وه‌ ده‌تناس����ن‪ .‬له‌وباره‌یه‌وه چی‬ ‫دەڵێیت‌؟‬ ‫كۆچه‌ر بی����ركار‪ :‬نازانم ک����ێ گەورەترین‬ ‫بیرکارە لەمێژوی کورددا‪ ،‬بەاڵم باش ئەزانم‬ ‫کە پس����پۆڕی بیرکاریی‌و بەگش����تی زانستە‬ ‫سروش����تییەکان زۆر کەمن لەناو کورداندا‌و‬ ‫زیاترمان پێویستە‪.‬‬ ‫ئاوێن����ه‌‪ :‬ئێ����وە لەزانك����ۆی كەمبری����ج‬ ‫مامۆس����تان‌‪ ،‬ئ����ه‌وه‌ش ره‌هه‌ندێكی جیهانی‬ ‫پێ به‌خش����یویت ك����ه‌ جیات����ان ده‌كاته‌وه‌‌‬ ‫له‌بیركارەکانی تر‪ .‬بەاڵم بۆچی ژماره‌ی زانا‬ ‫كورده‌كان لەزانكۆكانی دونیا هێند کەمن؟‬ ‫كۆچ����ه‌ر بیركار‪ :‬ئەمە هۆی سیاس����ی‌و‬ ‫فەرهەنگ����ی هەی����ە‪ .‬لەالیەک����ەوە دەوڵەتی‬ ‫س����ەربەخۆمان نیی����ە‌و واڵتەکەم����ان داگیر‬ ‫ک����راوە‌و پەراوێ����ز خ����راوە‪ .‬حکومەت����ی‬ ‫هەرێمیش لەباشوری کوردستان نەیتوانیوە‬ ‫بەرنامەیەکی واداڕێژێ کە زانا پێبگەیەنێ‪.‬‬ ‫لەالیەک����ی ترەوە زانس����ت‌و خوێن����دن ئەو‬ ‫بایەخەی نییە‪ ،‬نە لەالی کۆمەڵگەی کوردی‌و‬ ‫نە لەالی دەس����ەاڵتی کوردی‪ .‬سەدان هەزار‬ ‫کورد هەیە لەئەوروپا‪ ،‬هیچ نەبێ با دوسەد‬ ‫مامۆستای زانکۆیان تیا هەڵکەوتایە‪.‬‬ ‫ئاوێن����ه‌‪ :‬خه‌اڵت����ی (‪)Leverhulme‬‬ ‫له‌بیركاری‌و ستاتیس����تیكدا بۆ ساڵی ‪‌2010‬و‬ ‫خه‌اڵت����ی (‪‌ )Moore‬لەالی����ه‌ن كۆمه‌ڵ����ه‌ی‬ ‫بی����ركاری ئه‌مه‌ری����كا (‪ )AMS‬ل����ه‌ ‪2016‬‬ ‫پێتبه‌خش����راون‪ .‬ه����ۆكاری وه‌رگرتنی ئه‌و‬ ‫خەاڵتان����ه‌ چی ب����ون؟ هی����چ كوردێكی تر‬ ‫خه‌اڵتی له‌و شێوه‌یه‌ی وه‌رگرتوه‌؟‬ ‫كۆچه‌ر بیركار‪ :‬خەاڵتی (‪)Leverhulme‬‬ ‫ک����ە تایبەت����ە بەزاناکان����ی بەریتانیا لەبەر‬ ‫لێکۆڵینەوەکانم لەبواری هەندەسە جەبریدا‬ ‫پێ����م بەخش����را‪ .‬هەروەها خەاڵت����ی بنکەی‬ ‫بی����رکاری پاری����س کە جیهانییە لەس����اڵی‬ ‫‪ 2010‬پێم بەخش����را‪ .‬خەاڵتی (‪ )Moore‬کە‬ ‫جیهانییە لەبەر نوسینی نامیلکەیەک لەگەڵ‬ ‫چەند بیرکاریزانێکی تردا پێم بەخشرا‪ .‬ئەو‬ ‫نامیلکەیە بەباش����ترین نامیلکەی هەندەسە‬ ‫جەبری دائەنرێت لەماوەی بیس����ت س����اڵی‬ ‫راب����ردودا‪ .‬ئاگادارنی����م ئەگ����ەر کوردان����ی‬ ‫ت����ر خەاڵتی ئەکادیم����ی لەو ش����ێوەیەیان‬ ‫وەرگرتبێ‪.‬‬ ‫ئاوێن����ه‌‪ :‬كۆچ����ه‌ر بی����ركار نایه‌وێت له‌‬ ‫میدیاكان����ه‌وه‌ ده‌ربكه‌وێ����ت ی����ان میدی����ا‬ ‫كوردیی����ه‌كان گرنگ����ی بەزانس����ت‌و زاناكان‬ ‫ن����اده‌ن؟ به‌تایبه‌ت ل����ەدوای وه‌رگرتنی ئه‌و‬ ‫خه‌اڵته‌ جیهانییانه؟‬ ‫كۆچه‌ر بیركار‪ :‬بێگومان میدیای کوردی‬ ‫گرنگییەکی وەها نادات بەزانس����ت‌و زانایان‪.‬‬ ‫کاتێ فیلمێکی ک����وردی خەاڵتێکی جیهانی‬ ‫وەرئەگرێت هەمو میدیاکان باس����ی دەکەن‪،‬‬ ‫بەاڵم کات����ێ بیرکارێکی ک����ورد خەاڵتێکی‬ ‫جیهانی وەرئەگرێت زۆر کەم باس دەکرێت‪.‬‬ ‫هۆکارێکی تری دەرنەکەوتنم ئەگەڕێتەوە بۆ‬ ‫سروش����تی بیرکاری‪ .‬بەڕاستی ئاسان نییە‬

‫كۆچه‌ر بیركار‬ ‫له‌ساڵی ‪ 1978‬لەگوندی (نێ) سەر بەشاری مەریوان لەڕۆژهەاڵتی کوردستان لەدایک‬ ‫بوه‌‪ ،‬قۆناغی سەرەتایی‌و ئامادەیی لەنێ‌و لەمەریوان تەواو کردوه‪ .‬هەر لەقوتابخانە‬ ‫شەیدای بیرکاری بوه‌و بڕیاریداوه‌ بیرکاری بخوێنت لەزانکۆ‪ ،‬دواتر بڕوانامه‌ی‬ ‫بەکالۆریۆسی له‌بیرکاریدا لەزانکۆی تاران لەساڵی ‪ 2000‬بەدەستهێناوەو دوکتۆرای‬ ‫بیرکاری لەزانکۆی نۆتینگهام لەبەریتانیا لەساڵی ‪ 2004‬بەدەستهێناوە‪ .‬لەساڵی ‪2006‬‬ ‫ەوە لەزانکۆی کەمبریجهی بەریتانیایەو وه‌ك خۆی ده‌ڵێت بە" قۆناغەکانی ئەکادیمیدا‬ ‫سەرکەوتم تا بوم بەپڕۆفیسۆری تەواو"‪.‬‬ ‫باسی بیرکاری بکەیت بۆ خەڵک‪ .‬پزیشکێک‬ ‫ی����ا ئەندازیارێ����ک زۆر ئاس����انتر دەتوان����ێ‬ ‫کارەکانی پیش����انی خەڵک ب����دا‪ .‬هۆیەکی‬ ‫تریش تێکەاڵبونی میدیا‌و حزبایەتییە‪.‬‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬له‌ شوێنێك باسی ئه‌وه‌ت كردوه‌‬ ‫كه‌(ه����ه‌ر كه‌س دو گۆران����ی بڵێت ناوبانگ‬ ‫په‌یدا ئ����ه‌كات) ئەوه‌ گله‌ی����ی كردنه‌؟ ئایا‬ ‫كۆمه‌ڵگه‌ یان ده‌س����ه‌اڵتدارانی كوردس����تان‬ ‫هۆكاری ئه‌وه‌ن؟‬ ‫كۆچ����ه‌ر بی����ركار‪ :‬بەڵێ ئ����ەوە گلەییە‪.‬‬ ‫میدی����ای کوردی����ی کاتێک����ی زۆر تەرخان‬ ‫ئەکات بۆ گۆرانی بەاڵم زانس����ت‌و پەروەردە‬ ‫پش����تگوێ ئەخات‪ .‬کاتێ باس����ی خوێندن‬ ‫ئەکەن بۆنی سیاسەت‌و حزبایەتی لێ دێت‪.‬‬ ‫ئەبێ زۆر زیاتر باس����ی زانک����ۆ‪ ،‬قوتابخانە‪،‬‬ ‫لێکۆڵینەوەکان‪ ،‬ماندوبون‌و سەرکەوتنەکانی‬ ‫مامۆس����تا‌و خوێن����دکارەکان بک����ەن‪ .‬هەم‬ ‫کۆمەڵگە‌و هەم ده‌س����ه‌اڵتداران هۆکارن بۆ‬ ‫ئەو بارودۆخە‪.‬‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬ش����وێن‌و سیس����ته‌می په‌روه‌رده‌‌و‬ ‫فێرك����ردن چ كاریگه‌رییه‌كی هەبوه‌ له‌س����ه‌ر‬ ‫كه‌سایه‌تیت؟ گه‌ر له‌كوردستان بمایتایته‌وه‌‬ ‫كۆچه‌ر بیركار دروست ده‌بو؟‬ ‫کۆچەر بیرکار‪ :‬س����ەرەتای خوێندنم پڕ‬ ‫بو لەشەڕ‌و ئاوارەیی‪ .‬واڵتەکەمان دورخرابو‬ ‫سیستەمی پەروەردە کز‌و الواز بو‪ .‬سەرەڕای‬ ‫ئەوانە سیستەمی پەروەردەی ئێران بایەخی‬ ‫زیاتر ئ����ەدات بەبیرکاری‌و زانس����ت لەچاو‬ ‫واڵتانی دەوروبەری‌و ئەوەش کاری کردوەتە‬ ‫سەر من‪ .‬حەز‌و شەیدابونم بۆ بیرکاری هەر‬ ‫لەمەریوان دروس����ت بو‪ .‬ئەو کەسەی زیاتر‬ ‫لەهەموان هانی دام بۆ زانست برای گەورەم)‬ ‫حەی����دەر) بو‪ .‬ئەو بو کە مۆمی ئەو حەزەی‬ ‫داگیرساند‪.‬‬ ‫بۆ س����ەرکەوتن لەزانست تەنیا حەز بەس‬ ‫نیی����ە‪ .‬ئەبێ لەزانک����ۆ بخوێنیت تا دکتۆرا‪،‬‬ ‫ئاش����نا بیت بەزانس����تی س����ەردەم‌و فێری‬ ‫لێکۆڵینەوە ببیت‪ .‬ئەمە نە لەکوردس����تان‌و‬ ‫نە لەئێرانیش دەس����تی ئەدا ب����ۆم‪ .‬ئەگەر‬ ‫لەرۆژئ����اوا نەمخوێندایە‌و دنی����ا نەگەڕامایە‬ ‫سەرکەوتنم زۆر کەمتر دەبو‪ .‬بۆ توێژینەوە‬ ‫پێویستە بگەڕێیت‌‌و بەشداری بکەی لەکۆڕ‌و‬ ‫کۆبونەوە زانس����تییەکانی ناوخۆ‌و دەرەوەی‬ ‫واڵتدا‪.‬‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬گه‌ر كه‌سێك بیه‌وێت بگاته‌ ئاستی‬ ‫ئێوە ده‌بێت به‌هره‌ی هەبێت یان كۆشش����ی‬ ‫زۆر بكات؟‬ ‫كۆچه‌ر بیركار‪ :‬ئەبێ حەزێکی هەبێت جا‬

‫ئیتر حەز لەبیرکاری بێ یا ئەندازیاری بێ یا‬ ‫ئەدەب یا هەرچی‪ .‬کێ ئەو حەزە دروس����ت‬ ‫ب����کا؟ سیس����تەمی پ����ەروەردە‪ ،‬خانەوادە‪،‬‬ ‫میدی����ا‪ .‬دوای دروس����تبونی حەزەکە ئەبێ‬ ‫ئەو کەسە تێکۆش����ەر بێ‪ ،‬کۆڵنەدەر بێ‪،‬‬ ‫بەتاقەت بێ‌و گەشبین بێ‪ .‬بەاڵم نابێ خۆی‬ ‫بپڕوکێن����ی‌و زۆر کات لەخۆی‪ .‬س����ەرکەوتن‬ ‫کاتی ئەوێ‌و پرۆسەیەکی درێژخایەنە‪.‬‬ ‫ئاوێن����ه‌‪ :‬زاناكان لەكاتی داهێنانی كارێك‬ ‫یان چاره‌سه‌ركردنی كێش����ەیه‌ك‪ ،‬ساتێكی‬ ‫تایبه‌تیان هەیه‌ بۆ ئه‌وه‌ی ئه‌و ئافراندنانه‌ی‬ ‫تیا بخوڵقێنن‪ ،‬ئایا س����اتێكی له‌و جۆره‌تان‬ ‫هه‌بوه‌؟‬ ‫كۆچ����ه‌ر بی����ركار‪ :‬کات����ێ ئەم����ەوێ‬ ‫مەسەلەیەکی گرنگی بیرکاری شیکار بکەم‪،‬‬ ‫لەس����ەرەتاوە ئەو ساتانەم بۆ نایەت‪ ،‬بەاڵم‬ ‫دوای دو سێ هەفتە بیرکردنەوە‌و زۆرانبازی‬ ‫لەگەڵ مەسەلەکە ئەو ساتانەم بۆ دێ‪ .‬لەپڕ‬ ‫هەست ئەکەم بیری تازەی جۆراوجۆر دێتە‬ ‫مێشکم‪ .‬رێگەکردنی لەسەرخۆ یارمەتی ئەدا‬ ‫بۆ هاتنی ئەو بیرانە‪.‬‬ ‫ئاوێن����ه‌‪ :‬لەزانكۆكانی دونیادا‌ س����ود له‬ ‫تواناكان����ی به‌ڕێزت����ان وەرئەگیرێت‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫ئایا له‌سه‌ر ئاس����تی كوردستان له‌سه‌ر هیچ‬ ‫بابەتێك پرس‌و راوێژتان پێكراوه‌؟‬ ‫کۆچەر بیرکار‪ :‬س����اڵی ‪ 2010‬س����ەردانی‬ ‫زانکۆی س����ەالحەدینم کرد لەهەولێر‌و چەند‬ ‫سمینارێکم پێش����کەش کرد‪ .‬ئەو سەردانە‬ ‫ڕێکخ����راوی (‪ )CIMPA‬س����ازی ک����رد‌و‬ ‫خەرجییەکەی دا‪ .‬هەر لەسەر داواکاری ئەم‬ ‫رێکخ����راوە جارێک وانەکان����ی بیرکاری ئەو‬ ‫زانکۆیەمان تاوتوێ کرد‪ .‬جگە لەوە نایەتە‬ ‫بیرم هی����چ رێکخراوەیەکی ک����وردی داوای‬ ‫هاوکاری لێکردبم‪ .‬بەاڵم خوێندکارانی کورد‬ ‫زۆرجار داوای ئامۆژگارییان لێکردوم‪.‬‬ ‫ئاوێن����ه‌‪ :‬ده‌وترێت بۆ چاره‌س����ه‌ركردنی‬ ‫دۆخی قه‌یراناوی كوردس����تان كه ‌مه‌ترسی‬ ‫كاره‌س����اتی گه‌وره‌ی لێده‌كرێت له‌ ئه‌گه‌ری‬ ‫به‌رده‌وام بونیدا‪ ،‬ده‌بێ����ت گرنگی بەكه‌رتی‬ ‫په‌روه‌رده‌‌و خوێندنی بااڵ بدرێت‪ ،‬ئایا ئەوانه‌‬ ‫ده‌بنه‌ فریادڕه‌س؟‬ ‫كۆچه‌ر بی����ركار‪ :‬خوێندن چارەس����ەری‬ ‫کێشەکانی کوردس����تان ناکات لەماوەیەکی‬ ‫کورتدا‪ .‬خوێن����دن پرۆژەیەکی درێژخایەنە‪.‬‬ ‫خوێن����دن دارێکە کە مێوەکەی بەدو س����ێ‬ ‫ساڵ پێناگات‪ .‬ئەگەر ئەتەوێ کوردستانێکی‬ ‫پێشکەوتوت ببێ بیست سی ساڵی داهاتو‪،‬‬ ‫ئەب����ێ لەئێس����تەدا ژێرخانی پ����ەروەردە‌و‬

‫ئەگەر ئەتەوێ‬ ‫کوردستانێکی‬ ‫پێشکەوتوت ببێ‬ ‫بیست سی ساڵی‬ ‫داهاتو‪ ،‬ئەبێ‬ ‫لەئێستەدا ژێرخانی‬ ‫پەروەردە‌و خوێندنی‬ ‫بااڵ بەباشی بنیات‬ ‫بنرێت‪ .‬ئەبێ‬ ‫سیستەمی پەروەردە‬ ‫توانا‌و بەهرەکانی‬ ‫مندااڵن بدۆزێتەوە‬ ‫حەزیان تێدا دروست‬ ‫بکات‪ ،‬فێری زانست‌و‬ ‫ئەخالقیان بکات‬ ‫خوێندنی بااڵ بەباش����ی بنیات بنرێت‪ .‬ئەبێ‬ ‫سیس����تەمی پەروەردە توان����ا‌و بەهرەکانی‬ ‫مندااڵن بدۆزێتەوە‪ ،‬حەزیان تێدا دروس����ت‬ ‫بکات‪ ،‬فێ����ری زانس����ت‌و ئەخالقیان بکات‪.‬‬ ‫ئەب����ێ زانکۆکان خوێن����دکاران پێبگەیەنن‪،‬‬ ‫زانا‌و داهێنەر دروس����ت بکەن‌و چارەسەری‬ ‫کێش����ەی ئابوری‪ ،‬تەندروس����تی‪ ،‬ژینگەیی‪،‬‬ ‫کۆمەاڵیەتی‌و سیاسی بکەن‪ .‬نابێ چاوەڕوانی‬ ‫پارەی نەوت بین‪ .‬ئەمە سەردەمی خوێندن‌و‬ ‫تەکنۆلۆژیایە‪.‬‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬پاش هێرشه‌كانی داعش بۆ سه‌ر‬ ‫كوردس����تان‌و خراپبونی دۆخه‌كه‪ ،‬به‌شێك‬ ‫له‌گه‌نج����ان لەنائومێدی����دا كوردس����تانیان‬ ‫بەجێهێش����ت‪ ،‬ئەوان����ه‌ش ك����ه‌ ماونه‌ته‌وه‌‬ ‫باوه‌ڕی����ان بەخوێن����دن نه‌م����اوه‪ ،‬بەتایبه‌ت‬ ‫بەهۆی نه‌بونی هه‌لی كار پاش ته‌واوكردنی‬ ‫خوێندنیان‪ .‬پێویس����ته‌ چی بكرێت تا وزه‌ی‬ ‫گه‌نجان بەفیڕۆ نه‌چێت؟‬ ‫کۆچەر بیرکار‪ :‬هەلی کار لەناو دەزگاکانی‬ ‫حکومەت‌و لەناو بازاڕدا ئەڕەخسێت‪ ،‬ئەگەر‬ ‫حکومەت ژێرخانی ئابورییەکی پتەو بنیات‬ ‫بنێت ئ����ەوا هەلی کار زۆرتر ئەبێ‪ .‬بۆ وێنە‬ ‫ئەگەر کەرتی کش����توکاڵ پەرە پێبدرێ ئەوا‬ ‫ه����ەم زۆر ک����ەس دائەمەزرێ����ن‌و هەم واڵت‬ ‫س����ەربەخۆتر ئەبێ‪ .‬دوای ئ����ەوە لەدەزگا‬ ‫حکومییەکان ئەبێ کەس����ی شیاو دابمەزرێ‬ ‫نەک کەس����ی س����ەر بەم حزب‌و ئەو حزب‪.‬‬ ‫لەالیەکی ترەوە ئەبێ خوێندکاران ئامادەی‬ ‫هەمو جۆرە کار‌و پیش����ەیەک بن نەک تەنیا‬ ‫بەشوێن کاری دانیش����تن لەپشت کورسیدا‬ ‫بگەڕێن‪ .‬ئەوەشمان لەبیر نەچێ کە شەڕی‬ ‫داعش هەتاهەتایە نامێنێ‪.‬‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬دوای س����ەردانەکەتان بۆهه‌رێمی‬ ‫كوردستان لەساڵی ‪ ،2010‬سه‌رنج‌و تێبینیتان‬ ‫چیی����ه‌ لەس����ەر زانكۆكانی كوردس����تان؟‬ ‫ده‌وترێت بێئومێد بون؟‬ ‫كۆچه‌ر بی����ركار‪ :‬لەو س����ەردانەدا تەنیا‬ ‫زانکۆی سەاڵحەدینم بینی‪ .‬لەباری مادییەوە‬ ‫وادی����ار بو ک����ە وەزعی زانکۆک����ە باش بو‪.‬‬ ‫خوێندکارەکان‌و مامۆس����تاکان پێش����وازی‬ ‫باشیان کرد لەس����مینارەکانم‪ .‬لێکۆڵینەوە‬ ‫لەزانکۆکانی کوردس����تان هێشتا زۆر کەمە‌و‬ ‫کاری زۆری ئەوێ تا ئاستیان بەرز بێتەوە‪.‬‬ ‫پێمواب����ێ زانک����ۆکان پێداویس����تییەکانی‬ ‫پێگەیاندنی خوێن����دکاری دوکتۆرایان نییە‌و‬ ‫باش����ترە هەوڵ بدەن گەش����ە بەدەورەکانی‬ ‫بەکالۆریۆس‌و ماستەر بدەن‪.‬‬ ‫ئاوێن����ه‌‪ :‬به‌س����تنه‌وه‌ی كۆلێ����ژ‌و‬

‫توێژینه‌وه‌كانیان‪ ،‬به‌بازاڕەوه‌ ئه‌ركی زانكۆیه‌‬ ‫یان چ شوێنێكی تر؟‬ ‫كۆچه‌ر بیركار‪ :‬ئەرک����ی زانکۆیە‪ ،‬ئەرکی‬ ‫ب����ازاڕە‌و ئەرک����ی حکومەتە‪ .‬س����ەرچاوەی‬ ‫زۆرب����ەی داهێنان����ەکان لەدنی����ادا زانکۆیە‪.‬‬ ‫کۆمپانی����اکان توێژینەوەکان����ی زانک����ۆکان‬ ‫بەکاردەهێنن بۆ چارەس����ەری کێشەکانیان‌و‬ ‫بۆ دروس����تکردنی ئامڕازی تازە‪ .‬زانکۆکان‬ ‫ئەتوان����ن خۆی����ان کۆمپانی����ا دامەزرێنن‌و‬ ‫داهاتەکانی بگەڕێتەوە ب����ۆ زانکۆ‪ ،‬بۆ وێنە‬ ‫کۆمپانیای دەرمانس����ازی‪ .‬ئەگەر حکومەت‬ ‫ئابوریی بەهێز ب����کات ئەوە پێوەندییەکانی‬ ‫زانک����ۆ‌و بازاڕ زیات����ر دەبن‪ .‬کەس����انی ناو‬ ‫بازاڕی����ش ئەتوانن داوای چارەس����ەر بکەن‬ ‫لەزانکۆ بۆ کێشە تەکنیکییەکانیان‪.‬‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬هه‌وڵێك هه‌یه‌ بۆ ئه‌وه‌ی پڕۆگرامی‬ ‫زانس����ت‌و بی����ركاری قوتابخان����ه‌كان بكرێن‬ ‫به‌ئینگلیزی‪ ،‬ئایا زمانی كوردی له‌ئاس����ت‌و‬ ‫توانای زاراوه ‌زانس����تی‌و س����ه‌رده‌میه‌كاندا‬ ‫نییه‌‪ ،‬یان به‌كه‌م تەماشاكردنی زمانه‌كه‌یه‌؟‬ ‫كۆچ����ه‌ر بیركار‪ :‬خوێندنی ب����ەر لەزانکۆ‬ ‫ئەب����ێ بەک����وردی ب����ێ ب����ەاڵم لەگەڵی����دا‬ ‫ئینگلیزی����ش بخوێنرێ����ت‪ .‬ئەم����ە گرنگە بۆ‬ ‫پاراس����تنی زمانەکەم����ان‪ .‬لەزانکۆ ئەکرێ‬ ‫خوێندن����ی زانس����تە سروش����تییەکان تەنیا‬ ‫بەئینگلیزی بێ‌و کاتێکی زۆر بەفیڕۆ نەچێ‬ ‫بۆ وەرگێڕانی دەقەکان بۆ کوردی‪.‬‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬باس له‌وه‌ ده‌كرێت كه‌ پڕۆگرامی‬ ‫قوتابخانه‌كانی كوردستان هۆكاری كوشتنی‬ ‫حه‌زی خوێندكاره‌‪ ،‬بیركاریش وه‌ك یه‌كێك‬ ‫له‌و وانان����ه‌‪ ،‬له‌وباره‌یه‌وه‌ چی ده‌ڵێن؟ بونی‬ ‫مه‌عریفه‌‌و بابه‌تی خۆماڵی‌ چ كاریگه‌رییه‌كی‬ ‫ئه‌بێت‪ ،‬شێوازی وانه‌وتنه‌وه‌ چ كاریگه‌رییه‌كی‬ ‫هه‌ی����ه‌؟ وه‌رگێڕانی پڕۆگرام����ی واڵتێكی تر‬ ‫گونجاوه‌؟‬ ‫کۆچ����ەر بیرکار‪ :‬من هیچ نازانم لەبارەی‬ ‫پڕۆگرام����ی قوتابخانه‌كانی كوردس����تانەوە‪.‬‬ ‫بەگش����تی پڕۆگرام����ی خوێندن‌و ش����ێوەی‬ ‫وانەوتنەوە زۆر گرنگن‪ .‬دەستکاری پڕۆگرام‬ ‫ئەبێ وردەوردە بێت‌و چەند ساڵێک بخایەنێت‬ ‫ن����ەک یەکڕا ژێ����روژور بک����رێ‪ .‬وەرگێرانی‬ ‫پڕۆگرامی واڵتانی تر باش نییە بەاڵم ئەکرێ‬ ‫لەئەزمونی واڵتانی تر کەڵک وەرگیرێ‪.‬‬ ‫ئاوێن����ه‌‪ :‬نوس����ینی كتێ����ب‌و وه‌رگێ����ران‬ ‫لەكوردستان به‌ به‌راورد به‌ڕابردو‪ ،‬ژماره‌یان‬ ‫زیادی كردوه‪ .‬ب����ەاڵم كه‌مترینیان له‌بواری‬ ‫زانس����تدایه‪ ،‬هه‌ر بۆ نمون����ه‌ هیچ كتێبێكی‬ ‫بی����ركاری تی����ا نیی����ه‪ .‬له‌وباره‌ی����ه‌وه‌ چی‬ ‫ده‌ڵێن؟‬ ‫کۆچەر بیرکار‪ :‬وانەکانی قوتابخانە بەس‬ ‫نی����ن بۆ تێرکردن����ی تینوێت����ی خوێندکارە‬ ‫تام����ەزرۆکان‪ .‬بون����ی س����ەرچاوەی تر زۆر‬ ‫پێویستە‪ .‬خۆم کاتێ لەقوتابخانە دەمخوێند‪،‬‬ ‫دەی����ان کتێب����ی بیرکاریم خوێن����دەوە کە‬ ‫کاریگەرییان زۆر بو لەسەر بەرەوپێشچونم‪.‬‬ ‫کتێبخان����ەی فارس����ی زۆر دەوڵەمەن����دە‬ ‫ل����ەو بارەوە‪ .‬هی����چ نەبێ ئەب����ێ وەزارەتی‬ ‫پ����ەروەردە هەوڵ بدا ب����ۆ وەرگێڕانی کتێب‬ ‫لەهەمو بوارەکانی زانس����تدا‪ .‬ئەمە ئاسانە‌و‬ ‫خەرجێکی وەهایشی تێناچێت‪.‬‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬به‌ڕێزت دان����ه‌ری ماڵپه‌ڕی كۆڕی‬ ‫زانیاری‌و داهێنان بوی����ت‪ ،‬ئامانجت چی بو‬ ‫له‌و كاره‌؟ بۆ داخرا؟‬ ‫کۆچەر بیرکار‪ :‬ئامانجی سەرەکیم هاندانی‬ ‫خوێندکاران‌و مامۆستایانی کوردی زانکۆ بو‬ ‫بۆ نوسین لەسەر ئەو بابەتانەی حەزیان لێ‬ ‫بو‪ .‬هیوام ئەوە بو کە ئەو نوس����ینە ئەیانبا‬ ‫بەرەو داهێنان‌و خوڵقاندن‪ .‬واتە تەنیا زانین‬ ‫بەس نیی����ە بەڵکو ئەبێ داهێنانیش بکەین‪.‬‬ ‫ئەندامان����ی کۆڕەکە کە ژمارەیان لەس����ەد‬ ‫زیاتر ب����و نامیلکەکانیان لەس����ەر ماڵپەڕی‬ ‫کۆڕ باڵوئەکرایەوە‪ .‬دوای چوار ساڵ کۆڕەکە‬ ‫داخرا لەبەر خاوبونەوە‌و بێچاالکی‪.‬‬ ‫ئاوێن����ه‌‪ :‬ده‌كرێ����ت پێم����ان بڵێیت به‌ چ‬ ‫كه‌س����ایه‌تیه‌كی كورد سه‌رسامیت‪ ،‬لەژیاندا‬ ‫مابێت یاخود نا؟‬ ‫کۆچ����ەر بی����رکار‪ :‬ش����اکر فەت����اح‪ .‬ئەو‬ ‫بەدرێژای����ی ژیان����ی خەریک����ی بەرەوپێش‬ ‫بردنی خ����ۆی‌و کۆمەڵگەکەی بو‪ .‬هیچ پێی‬ ‫عەیب نەبو باسی الوازییەکانی خۆی بکات‪.‬‬ ‫لەژیاننامەکەیدا‪ ،‬بەناوی (ئاوێنەی ژینم)‪،‬‬ ‫ئەو باس����ی خۆی ن����اکات وەک پاڵەوانێک‬ ‫بەڵکو باسی کەسێکمان بۆ ئەکات کە وەکو‬ ‫هەر مرۆڤێکی تر بڕێ توانا‌و بڕێ کەموکوڕی‬ ‫هەیە‌و لەگەڵ ئەوەشدا گەشبینە‌و هەوڵ ئەدا‬ ‫کێشەکانی چارەسەر بکات‪ .‬ئەو کاتێ وێنەی‬ ‫ئەگرت‌و گەشتنامەی ئەنوسی کە خۆی زۆر‬ ‫گەنج‌بو کەم کەس لەکوردس����تاندا ئەیزانی‬ ‫کامێرا چییە‪.‬‬

‫ته‌خته سپی‬

‫هه‌رجاره‌و که‌سێک ده‌ینوسێت‬

‫گه‌نده‌ڵیی كۆمه‌ڵگای‬ ‫په‌روه‌رده‌یی كوردستان‬ ‫ئومێد قه‌ره‌داخی‬ ‫نیڵس���ۆن ماندی�ل�ا راب���ه‌ری مێژویی گه‌لی‬ ‫ئه‌فریقای باشور قسه‌یه‌كی به‌ناوبانگی هه‌ی ‌ه‬ ‫ك��� ‌ه ده‌ڵێ���ت( خراپترین ج���ۆری گه‌نده‌ڵی‪،‬‬ ‫گه‌نده‌ڵی ب���واری په‌روه‌رده‌یه‌و ئه‌و گه‌نده‌ڵی ‌ه‬ ‫ده‌بێت���ه‌ دایك بۆ هه‌م���و گه‌نده‌ڵیه‌كانی تر)‬ ‫له‌م روانگه‌یه‌ش���ه‌وه‌ زانای به‌ناوبانگی بواری‬ ‫په‌روه‌رده‌ (فریدیرك فرۆبل) قسه‌ كاریگه‌ره‌كه‌ی‬ ‫خۆی ئ���ه‌كات ك���ه‌ ده‌ڵێت(روبه‌ڕوبونه‌وه‌ی‬ ‫گه‌نده‌ڵی له‌روبه‌ڕوبون���ه‌وه‌ی گه‌نده‌ڵییه‌كانی‬ ‫سیستمی په‌روه‌رده‌و‌ه ده‌ست پێده‌كات) به‌م‬ ‫پێیه‌ش گه‌نده‌ڵی بواری پ���ه‌روه‌رده‌ یه‌كێك ‌ه‬ ‫له‌خراپتری���ن جۆره‌كان���ی ب���واری گه‌نده‌ڵی‪،‬‬ ‫س���ه‌رچاوه‌ی هه‌مو جۆره‌كان���ی گه‌نده‌ڵییه‌‪،‬‬ ‫بنه‌م���ای نه‌ش���نوماكردنیه‌تی‪ ،‬هه‌ر مرۆڤێك‪،‬‬ ‫هه‌ر ئازادیخوازێك هه‌ر به‌رپرس���ێكی خاوه‌ن‬ ‫هه‌س���ت‌و به‌پرسیارێتی نیش���تیمانی بیه‌وێت‬ ‫روبه‌ڕوبون���ه‌وه‌ی گه‌نده‌ڵ���ی ب���كات ده‌بێت‬ ‫له‌ڕوبه‌ڕوبون���ه‌وه‌ی گه‌نده‌ڵییه‌كان���ی كه‌رتی‬ ‫په‌روه‌رده‌و‌ه ده‌ست پێبكات‪.‬‬ ‫له‌هه‌رێمی كوردستاندا به‌داخه‌وه‌ گه‌نده‌ڵی‬ ‫بواری په‌روه‌رده‌ هاوشانی فۆرمه‌كانی دیكه‌ی‬ ‫گه‌نده‌ڵ���ی بونی هه‌یه‌‪ ،‬گه‌نده‌ڵی له‌ش���ێوه‌ی‬ ‫مه‌س���حوبیه‌ت‌و ده‌س���تێوه‌ردان له‌ڕێنمایی‌و‬ ‫یاساكان‌و حسابنه‌كردن بۆ ماف‌و به‌رژه‌وه‌ندی‬ ‫گش���تی‌و تاس���نوری ئیهانه‌ك���ردن به‌هه‌موو‬ ‫ئه‌وانە ‌ی پاپه‌ندی یاس���ا ئه‌ب���ن‪ ،‬كۆمه‌ڵگای‬ ‫په‌روه‌رده‌یی كوردس���تان له‌سلێمانی یه‌كێك ‌ه‬ ‫له‌و داموده‌زگا په‌روه‌رده‌ییانه‌ی ك ‌ه گه‌نده‌ڵی‬ ‫تیایدا به‌رچاوه‌و م���ن خۆم وه‌ك هاواڵتییه‌ك‬ ‫موعاناتم هه‌یه‌‪.‬‬ ‫له‌س���ه‌ره‌تای كردن���ه‌وه‌ی كۆمه‌ڵ���گای‬ ‫په‌روه‌رده‌یی كوردستانه‌و‌ه هه‌موان خوازیاری‬ ‫ئه‌وه‌بوی���ن ئ���ه‌م كۆمه‌ڵگای���ه‌ ده‌زگایه‌ك���ی‬ ‫په‌روه‌رده‌یی پرۆفیش���ناڵ بێت‪ ،‬فرس���ه‌تێك‬ ‫بێ���ت بۆ ن���ه‌وه‌ی هاواڵتیانی ئ���ه‌م هه‌رێم ‌ه‬ ‫به‌بێ جیاوازی ئینتیم���ا لێی به‌هره‌مه‌ند بن‪،‬‬ ‫ده‌ستی واسیته‌و خۆسه‌پاندن‌و مه‌حسوبیه‌ت‬ ‫یاس���او رێنمایی نه‌خاته‌ ژێ���ر پێاڵوه‌كانه‌وه‌و‬ ‫هه‌لی یه‌كس���ان بۆ نه‌وه‌كان بڕه‌خس���ێنێت‪،‬‬ ‫به‌اڵم به‌داخه‌و‌ه هه‌رزو یاساو رێنماییه‌كان بێ‬ ‫ن���رخ كران‪ ،‬جیاوازی كرا له‌نێوان مندااڵن بۆ‬ ‫وه‌رگرتن له‌م كۆمه‌ڵگایه‌‪.‬‬ ‫كۆمه‌ڵگای په‌روه‌رده‌یی كوردستان وائیدیعا‬ ‫ئ���ه‌كات ك ‌ه له‌ڕێگای دابه‌ش���كردنی فۆرمه‌و‌ه‬ ‫منداڵ له‌باخچه‌ی س���اوایانه‌كه‌ی وه‌رده‌گرێت‪،‬‬ ‫هه‌ربۆی��� ‌ه له‌مانگ���ی ته‌مم���وزو له‌ب���ه‌رده‌م‬ ‫گه‌رم���ای تاقه‌تپڕوكێنی هاویندا به‌س���ه‌دان‬ ‫دایك‌و باوك‌و به‌رپرس���یارانی مناڵ سه‌رقاڵی‬ ‫وه‌رگرتن���ی فۆرم بون‪ ،‬ب���اواز له‌وه‌ بێنین ك ‌ه‬ ‫دابه‌شكردنی فۆرمه‌كان به‌خراپترین میكانیزم‬ ‫به‌ڕێوه‌ چوه‌و هه‌تا فۆرمێك وه‌رگیراوه‌ هه‌مو‬ ‫ب���اوك‌و دایكێك ئ���ازارو ماندوبون���ی دنیای‬ ‫چەش���توه‌‪ ،‬نزیكه‌ی هه‌زار فۆرم دابه‌شكراوه‌‪،‬‬ ‫له‌فۆرمه‌كاندا كۆمه‌ڵێك زانیاری‌و دۆكیومێنت‬ ‫داواك���راون وه‌ك پێویس���تی‪ ،‬به‌چه‌ندین رۆژ‬ ‫تاوه‌كو پێویستیه‌كانی فۆڕمه‌كه‌ دابینكراون‌و‬ ‫پاش���ان فۆڕمه‌كان قورعه‌یان ب���ۆ كراو‌ه ك ‌ه‬ ‫ته‌نها‪ 50‬خوێندكاری منداڵ وه‌رگیراون‪ ،‬تائێر‌ه‬ ‫س���ه‌ره‌ڕای هه‌ر تێبینیه‌ک‌ ش���ته‌ك ‌ه ئاساییه‌‪،‬‬ ‫ئه‌وه‌ی ئاس���ایی نییه‌ دوای قورعه‌كه‌و دوای‬ ‫ته‌واوبونی هه‌مو ش���تێك له‌ڕێگه‌ی واس���یته‌و‬ ‫مه‌حس���وبیه‌ت‌و په‌یوه‌ن���دی شه‌خس���ی‌و‬ ‫سیاسییه‌و‌ه ده‌یان منداڵی تر به‌بێ وه‌رگرتنی‬ ‫ف���ۆرم‌و به‌بێ قورعه‌و به‌بێ ره‌چاوكردنی هیچ‬ ‫یاس���او رێنماییه‌ك وه‌رگی���راون‪ ،‬به‌پێی ئه‌و‬ ‫یاس���او رێنماییانه‌ی به‌م���ن دراو‌ه ‪ 39‬منداڵ‬ ‫به‌بێ فۆرم‌و به‌بێ قورعه‌و به‌بێ هیچ رێكارێكی‬ ‫یاس���ایی‌و بێ هیچ رێنمایی���ه‌ك وه‌رگیراون‪،‬‬ ‫له‌هه‌ردو ساڵی(‪)2016-2015‬و (‪)2015-2014‬‬ ‫ئه‌م گه‌نده‌ڵیی ‌ه دوباره‌بۆته‌وه‌‪ ،‬ئه‌مه‌ به‌ڕاستی‬ ‫پێش ه���ه‌ر ش���تێك ئیهانه‌یه‌ك���ی گه‌وره‌ی ‌ه‬ ‫به‌هه‌مو ئه‌و دایك‌و باوك‌و كه‌سوكاری مندااڵن ‌ه‬ ‫به‌درێژای���ی چه‌ندی���ن رۆژ له‌ب���ه‌رده‌م خۆری‬ ‫تاقه‌تپڕوكێنی هاویندا س���وتاون‌و له‌به‌رده‌م‬ ‫ته‌پوتۆزی جاده‌ی كۆمه‌ڵگا ته‌حه‌مولیان كرد‬ ‫بۆ وه‌رگرتنی فۆرمێك‪ ،‬پاشانیش ئیهانه‌یه‌كی‬ ‫ئاشكرای ‌ه به‌یاس���او رێنمایی‌و رێوشوێنه‌كانی‬ ‫وه‌رگرت���ن‪ ،‬گاڵته‌كردن��� ‌ه به‌هه‌م���و ئه‌وانه‌ی‬ ‫ئه‌یانه‌وێ له‌ڕێ���گای یاس���او رێنماییه‌كانه‌و‌ه‬ ‫مافه‌كانیان به‌ده‌س���تبهێنن‪ ،‬به‌بادانی خه‌ونی‬ ‫هه‌مو ئه‌و كه‌س���انه‌ی ‌ه كه‌ واده‌زانن كردنه‌وه‌ی‬ ‫كۆمه‌ڵ���گاو ده‌زگای په‌روه‌رده‌یی مۆدێرن ئه‌م‬ ‫گه‌نده‌ڵییه‌ له‌راستیدا مۆڵه‌تی ئه‌وه‌شمان پێ‬ ‫ئه‌دا‌ كۆی كاره‌كان���ی ئه‌م كۆمه‌ڵگایه بخرێتە‬ ‫ژێر پرسیار‌‪ ،‬لێره‌دا هه‌ڵوێسته‌كردنێكی جددی‬ ‫گرنگه‌‪ ،‬پێویس���ت ‌ه به‌رپرس���انی په‌روه‌رده‌یی‬ ‫پێش هه‌رشتێك ل ‌ه پێناو گه‌ڕانه‌وه‌ی متمانه‌ی‬ ‫هاواڵتی���ان‌و چی���ن‌و توێ���ژه‌كان به‌نه‌زاهه‌تی‬ ‫دام���وده‌زگا په‌روه‌رده‌ییه‌كان‌و گه‌ڕانەوە‌ی رێز‬ ‫بۆ بۆ یاس���او بۆ هاواڵتیانیش‪ ،‬لێپرسینه‌وه‌ی‬ ‫ورد بكه‌ن له‌هه‌مو به‌رپرس���یارانی ئه‌و كاره‌و‬ ‫س���زا بدرێن‪ ،‬به‌ب���ێ كارێكی له‌و ش���ێوه‌ی ‌ه‬ ‫گه‌نده‌ڵیه‌كان په‌ره‌ده‌سه‌نن‌و هه‌رئیدیعایه‌كیش‬ ‫بۆ روبه‌ڕوبونه‌وه‌ی گه‌نده‌ڵ له‌په‌روه‌رده‌دا جگ ‌ه‬ ‫له‌درۆیه‌كی گه‌ور‌ه هیچی تر نابێت‪.‬‬

‫تایبه‌ت‬ ‫ی‬ ‫ی رزگار ‌‬ ‫ی شاره‌وان ‌‬ ‫سه‌رۆكایه‌ت ‌‬ ‫كارگێری‌ و خۆیه‌ت ‌ی‬

‫)‪ )538‬سێشه‌مم ‌ه ‪2016/8/2‬‬

‫ئاگاداری‌‬

‫عدد‪1083 :‬‬ ‫به‌روار‪2016/7/27 :‬‬

‫ی هه‌موو ئه‌و هاواڵتیان ‌ه ده‌كاته‌و‌ه ك ‌ه‬ ‫ی ئاگادار ‌‬ ‫ی رزگار ‌‬ ‫ی ش���اره‌وان ‌‬ ‫سه‌رۆكایه‌ت ‌‬ ‫ی (صم������ود) وه‌رگرتوه‌ ك ‌ه‬ ‫ی (‪ )1989-1987‬زه‌ویان له‌ناحییه‌ی‌ رزگار ‌‬ ‫س���ااڵن ‌‬ ‫ی ڕێگا‬ ‫ی (‪ )12559‬داوا ‌‬ ‫ی ژماره‌ هه‌وائ ‌‬ ‫هاواڵتی‌ (گه‌رد‌ه احمد محمد) خاوه‌ن زه‌و ‌‬ ‫ی‬ ‫ی خانوو هه‌ر هاواڵتییه‌ك گلدانه‌وه‌ ‌‬ ‫پێدانی‌ كردوه‌ ب ‌ه مه‌به‌س���تی‌ دروس���تكردن ‌‬ ‫ی‬ ‫ی باڵوكردنه‌وه‌ ‌‬ ‫له‌س���ه‌ر ئه‌و پارچه‌ زه‌ویی ‌ه هه‌ی ‌ه له‌م���اوه‌ی‌ (‪ )30‬ڕۆژدا ل ‌ه دوا ‌‬ ‫ی ش���اره‌وانیمان بكاته‌وه‌ به‌ پێچه‌وانه‌و‌ه‬ ‫ی س���ه‌رۆكایه‌ت ‌‬ ‫ئه‌م ئاگادارییه‌‪،‬ئاگادار ‌‬ ‫شاره‌وانیمان كاری‌ یاسایی‌ بۆ ناوبراو ده‌كات‪.‬‬ ‫اراز محمد محمود‬ ‫ی رزگاری‌‬ ‫ی شاره‌وان ‌‬ ‫سه‌رۆك ‌‬ ‫ی‬ ‫ی رزگار ‌‬ ‫ی شاره‌وان ‌‬ ‫سه‌رۆكایه‌ت ‌‬ ‫كارگێری‌ و خۆیه‌ت ‌ی‬

‫ئاگاداری‌‬

‫عدد‪1082 :‬‬ ‫به‌روار‪2016/7/27 :‬‬

‫ی هه‌موو ئه‌و هاواڵتیان ‌ه ده‌كاته‌و‌ه ك ‌ه‬ ‫ی ئاگادار ‌‬ ‫ی رزگار ‌‬ ‫ی ش���اره‌وان ‌‬ ‫سه‌رۆكایه‌ت ‌‬ ‫ی (صم������ود) وه‌رگرتوه‌ ك ‌ه‬ ‫ی (‪ )1989-1987‬زه‌ویان له‌ناحییه‌ی‌ رزگار ‌‬ ‫س���ااڵن ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ژمار‌ه هه‌وائی‌ (‪ )4784‬داوا ‌‬ ‫ی مراد) خاوه‌ن زه‌و ‌‬ ‫هاواڵتی‌ (یوس���ف مراد عل ‌‬ ‫ی‬ ‫ی خانوو هه‌ر هاواڵتییه‌ك گلدانه‌وه‌ ‌‬ ‫ی كردو‌ه به‌ مه‌به‌ستی‌ دروستكردن ‌‬ ‫ڕێگا پێدان ‌‬ ‫ی‬ ‫ی باڵوكردنه‌وه‌ ‌‬ ‫له‌س���ه‌ر ئه‌و پارچه‌ زه‌ویی ‌ه هه‌ی ‌ه له‌م���اوه‌ی‌ (‪ )30‬ڕۆژدا ل ‌ه دوا ‌‬ ‫ی ش���اره‌وانیمان بكاته‌وه‌ به‌ پێچه‌وانه‌و‌ه‬ ‫ی س���ه‌رۆكایه‌ت ‌‬ ‫ئه‌م ئاگادارییه‌‪،‬ئاگادار ‌‬ ‫شاره‌وانیمان كاری‌ یاسایی‌ بۆ ناوبراو ده‌كات‪.‬‬ ‫اراز محمد محمود‬ ‫ی رزگاری‌‬ ‫ی شاره‌وان ‌‬ ‫سه‌رۆك ‌‬ ‫ی‬ ‫ی رزگار ‌‬ ‫ی شاره‌وان ‌‬ ‫سه‌رۆكایه‌ت ‌‬ ‫كارگێری‌ و خۆیه‌ت ‌ی‬

‫ئاگاداری‌‬

‫عدد‪1091 :‬‬ ‫به‌روار‪2016/7/27 :‬‬

‫ی هه‌موو ئه‌و هاواڵتیان ‌ه ده‌كاته‌و‌ه ك ‌ه‬ ‫ی ئاگادار ‌‬ ‫ی رزگار ‌‬ ‫ی ش���اره‌وان ‌‬ ‫سه‌رۆكایه‌ت ‌‬ ‫ی (صم������ود) وه‌رگرتوه‌ ك ‌ه‬ ‫ی (‪ )1989-1987‬زه‌ویان له‌ناحییه‌ی‌ رزگار ‌‬ ‫س���ااڵن ‌‬ ‫ی ڕێگا‬ ‫ی ژماره‌ هه‌وائی‌ (‪ )10207‬داوا ‌‬ ‫هاواڵتی‌ (اس���مر حسن محمد) خاوه‌ن زه‌و ‌‬ ‫ی‬ ‫ی خانوو هه‌ر هاواڵتییه‌ك گلدانه‌وه‌ ‌‬ ‫پێدانی‌ كردوه‌ ب ‌ه مه‌به‌س���تی‌ دروس���تكردن ‌‬ ‫ی‬ ‫ی باڵوكردنه‌وه‌ ‌‬ ‫له‌س���ه‌ر ئه‌و پارچه‌ زه‌ویی ‌ه هه‌ی ‌ه له‌م���اوه‌ی‌ (‪ )30‬ڕۆژدا ل ‌ه دوا ‌‬ ‫ی ش���اره‌وانیمان بكاته‌وه‌ به‌ پێچه‌وانه‌و‌ه‬ ‫ی س���ه‌رۆكایه‌ت ‌‬ ‫ئه‌م ئاگادارییه‌‪،‬ئاگادار ‌‬ ‫شاره‌وانیمان كاری‌ یاسایی‌ بۆ ناوبراو ده‌كات‪.‬‬ ‫اراز محمد محمود‬ ‫ی رزگاری‌‬ ‫ی شاره‌وان ‌‬ ‫سه‌رۆك ‌‬ ‫ی‬ ‫ی رزگار ‌‬ ‫ی شاره‌وان ‌‬ ‫سه‌رۆكایه‌ت ‌‬ ‫كارگێری‌ و خۆیه‌ت ‌ی‬

‫ئاگاداری‌‬

‫عدد‪1074 :‬‬ ‫به‌روار‪2016/7/27 :‬‬

‫ی هه‌موو ئه‌و هاواڵتیان ‌ه ده‌كاته‌و‌ه ك ‌ه‬ ‫ی ئاگادار ‌‬ ‫ی رزگار ‌‬ ‫ی ش���اره‌وان ‌‬ ‫سه‌رۆكایه‌ت ‌‬ ‫ی (صم������ود) وه‌رگرتوه‌ ك ‌ه‬ ‫ی (‪ )1989-1987‬زه‌ویان له‌ناحییه‌ی‌ رزگار ‌‬ ‫س���ااڵن ‌‬ ‫ی ڕێگا‬ ‫ی ژم���اره‌ هه‌وائی‌ (‪ )1934‬داوا ‌‬ ‫ی قادر) خاوه‌ن زه‌و ‌‬ ‫هاواڵت���ی‌ (محمد ول ‌‬ ‫ی‬ ‫ی خانوو هه‌ر هاواڵتییه‌ك گلدانه‌وه‌ ‌‬ ‫پێدانی‌ كردوه‌ ب ‌ه مه‌به‌س���تی‌ دروس���تكردن ‌‬ ‫ی‬ ‫ی باڵوكردنه‌وه‌ ‌‬ ‫له‌س���ه‌ر ئه‌و پارچه‌ زه‌ویی ‌ه هه‌ی ‌ه له‌م���اوه‌ی‌ (‪ )30‬ڕۆژدا ل ‌ه دوا ‌‬ ‫ی ش���اره‌وانیمان بكاته‌وه‌ به‌ پێچه‌وانه‌و‌ه‬ ‫ی س���ه‌رۆكایه‌ت ‌‬ ‫ئه‌م ئاگادارییه‌‪،‬ئاگادار ‌‬ ‫شاره‌وانیمان كاری‌ یاسایی‌ بۆ ناوبراو ده‌كات‪.‬‬ ‫اراز محمد محمود‬ ‫ی رزگاری‬ ‫ی شاره‌وان ‌‬ ‫سه‌رۆك ‌‬ ‫ی‬ ‫ی رزگار ‌‬ ‫ی شاره‌وان ‌‬ ‫سه‌رۆكایه‌ت ‌‬ ‫كارگێری‌ و خۆیه‌ت ‌ی‬

‫ئاگاداری‌‬

‫عدد‪1092 :‬‬ ‫به‌روار‪2016/7/27 :‬‬

‫ی هه‌موو ئه‌و هاواڵتیان ‌ه ده‌كاته‌و‌ه ك ‌ه‬ ‫ی ئاگادار ‌‬ ‫ی رزگار ‌‬ ‫ی ش���اره‌وان ‌‬ ‫سه‌رۆكایه‌ت ‌‬ ‫ی (صم������ود) وه‌رگرتوه‌ ك ‌ه‬ ‫ی (‪ )1989-1987‬زه‌ویان له‌ناحییه‌ی‌ رزگار ‌‬ ‫س���ااڵن ‌‬ ‫ی‬ ‫ی (‪ )12489‬داوا ‌‬ ‫ی ژماره‌ هه‌وائ ‌‬ ‫هاواڵتی‌ (عمر حه‌مه‌امین الله‌كرم) خاوه‌ن زه‌و ‌‬ ‫ی‬ ‫ی خانوو هه‌ر هاواڵتییه‌ك گلدانه‌وه‌ ‌‬ ‫ی كردو‌ه به‌ مه‌به‌ستی‌ دروستكردن ‌‬ ‫ڕێگا پێدان ‌‬ ‫ی‬ ‫ی باڵوكردنه‌وه‌ ‌‬ ‫له‌س���ه‌ر ئه‌و پارچه‌ زه‌ویی ‌ه هه‌ی ‌ه له‌م���اوه‌ی‌ (‪ )30‬ڕۆژدا ل ‌ه دوا ‌‬ ‫ی ش���اره‌وانیمان بكاته‌وه‌ به‌ پێچه‌وانه‌و‌ه‬ ‫ی س���ه‌رۆكایه‌ت ‌‬ ‫ئه‌م ئاگادارییه‌‪،‬ئاگادار ‌‬ ‫شاره‌وانیمان كاری‌ یاسایی‌ بۆ ناوبراو ده‌كات‪.‬‬ ‫اراز محمد محمود‬ ‫ی رزگاری‌‬ ‫ی شاره‌وان ‌‬ ‫سه‌رۆك ‌‬ ‫ی‬ ‫ی رزگار ‌‬ ‫ی شاره‌وان ‌‬ ‫سه‌رۆكایه‌ت ‌‬ ‫كارگێری‌ و خۆیه‌ت ‌ی‬

‫ئاگاداری‌‬

‫عدد‪1185 :‬‬ ‫به‌روار‪2016/7/27 :‬‬

‫ی هه‌موو ئه‌و هاواڵتیان ‌ه ده‌كاته‌و‌ه ك ‌ه‬ ‫ی ئاگادار ‌‬ ‫ی رزگار ‌‬ ‫ی ش���اره‌وان ‌‬ ‫سه‌رۆكایه‌ت ‌‬ ‫ی (صم������ود) وه‌رگرتوه‌ ك ‌ه‬ ‫ی (‪ )1989-1987‬زه‌ویان له‌ناحییه‌ی‌ رزگار ‌‬ ‫س���ااڵن ‌‬ ‫ی ڕێگا‬ ‫ی ژماره‌ هه‌وائی‌ (‪ )5594‬داوا ‌‬ ‫ی (ابوبكر صابر عل���ی‌) خاوه‌ن زه‌و ‌‬ ‫هاواڵت ‌‬ ‫ی‬ ‫ی خانوو هه‌ر هاواڵتییه‌ك گلدانه‌وه‌ ‌‬ ‫پێدانی‌ كردوه‌ ب ‌ه مه‌به‌س���تی‌ دروس���تكردن ‌‬ ‫ی‬ ‫ی باڵوكردنه‌وه‌ ‌‬ ‫له‌س���ه‌ر ئه‌و پارچه‌ زه‌ویی ‌ه هه‌ی ‌ه له‌م���اوه‌ی‌ (‪ )30‬ڕۆژدا ل ‌ه دوا ‌‬ ‫ی ش���اره‌وانیمان بكاته‌وه‌ به‌ پێچه‌وانه‌و‌ه‬ ‫ی س���ه‌رۆكایه‌ت ‌‬ ‫ئه‌م ئاگادارییه‌‪،‬ئاگادار ‌‬ ‫شاره‌وانیمان كاری‌ یاسایی‌ بۆ ناوبراو ده‌كات‪.‬‬ ‫اراز محمد محمود‬ ‫ی رزگاری‌‬ ‫ی شاره‌وان ‌‬ ‫سه‌رۆك ‌‬ ‫ی‬ ‫ی رزگار ‌‬ ‫ی شاره‌وان ‌‬ ‫سه‌رۆكایه‌ت ‌‬ ‫كارگێری‌ و خۆیه‌ت ‌ی‬

‫ئاگاداری‌‬

‫عدد‪1063 :‬‬ ‫به‌روار‪2016/7/27 :‬‬

‫ی‬ ‫ی رزگار ‌‬ ‫ی شاره‌وان ‌‬ ‫سه‌رۆكایه‌ت ‌‬ ‫كارگێری‌ و خۆیه‌ت ‌ی‬

‫ئاگاداری‌‬

‫عدد‪1081 :‬‬ ‫به‌روار‪2016/7/27 :‬‬

‫ی هه‌موو ئه‌و هاواڵتیان ‌ه ده‌كاته‌وه‌ ك ‌ه‬ ‫ی رزگاری‌ ئاگادار ‌‬ ‫ی ش���اره‌وان ‌‬ ‫سه‌رۆكایه‌ت ‌‬ ‫ی (صم������ود) وه‌رگرتوه‌ ك ‌ه‬ ‫ی رزگار ‌‬ ‫ی (‪ )1989-1987‬زه‌ویان له‌ناحییه‌ ‌‬ ‫س���ااڵن ‌‬ ‫ی‬ ‫ی (‪ )11181‬داوا ‌‬ ‫ی ژماره‌ هه‌وائ ‌‬ ‫هاواڵت���ی‌ (جزا محمدامین احمد) خ���اوه‌ن زه‌و ‌‬ ‫ی‬ ‫ی كردو‌ه به‌ مه‌به‌ستی‌ دروستكردنی‌ خانوو هه‌ر هاواڵتییه‌ك گلدانه‌و‌ه ‌‬ ‫ڕێگا پێدان ‌‬ ‫ی‬ ‫ی باڵوكردنه‌و‌ه ‌‬ ‫له‌س���ه‌ر ئه‌و پارچه‌ زه‌ویی ‌ه هه‌ی ‌ه له‌م���اوه‌ی‌ (‪ )30‬ڕۆژدا ل ‌ه دوا ‌‬ ‫ی ش���اره‌وانیمان بكاته‌وه‌ ب ‌ه پێچه‌وانه‌و‌ه‬ ‫ی س���ه‌رۆكایه‌ت ‌‬ ‫ئه‌م ئاگادارییه‌‪،‬ئاگادار ‌‬ ‫ی یاسایی‌ بۆ ناوبراو ده‌كات‪.‬‬ ‫شاره‌وانیمان كار ‌‬ ‫اراز محمد محمود‬ ‫ی رزگاری‌‬ ‫ی شاره‌وان ‌‬ ‫سه‌رۆك ‌‬ ‫ی‬ ‫ی رزگار ‌‬ ‫ی شاره‌وان ‌‬ ‫سه‌رۆكایه‌ت ‌‬ ‫كارگێری‌ و خۆیه‌ت ‌ی‬

‫ئاگاداری‌‬

‫عدد‪1068 :‬‬ ‫به‌روار‪2016/7/28 :‬‬

‫ی هه‌موو ئه‌و هاواڵتیان ‌ه ده‌كاته‌وه‌ ك ‌ه‬ ‫ی رزگاری‌ ئاگادار ‌‬ ‫ی ش���اره‌وان ‌‬ ‫سه‌رۆكایه‌ت ‌‬ ‫ی (صم������ود) وه‌رگرتوه‌ ك ‌ه‬ ‫ی رزگار ‌‬ ‫ی (‪ )1989-1987‬زه‌ویان له‌ناحییه‌ ‌‬ ‫س���ااڵن ‌‬ ‫ی‬ ‫ی (‪ )4030‬داوا ‌‬ ‫ی (كامه‌ران محمود خالد) خاوه‌ن زه‌وی‌ ژم���اره‌ هه‌وائ ‌‬ ‫هاواڵت��� ‌‬ ‫ی‬ ‫ی كردو‌ه به‌ مه‌به‌ستی‌ دروستكردنی‌ خانوو هه‌ر هاواڵتییه‌ك گلدانه‌و‌ه ‌‬ ‫ڕێگا پێدان ‌‬ ‫ی‬ ‫ی باڵوكردنه‌و‌ه ‌‬ ‫له‌س���ه‌ر ئه‌و پارچه‌ زه‌ویی ‌ه هه‌ی ‌ه له‌م���اوه‌ی‌ (‪ )30‬ڕۆژدا ل ‌ه دوا ‌‬ ‫ی ش���اره‌وانیمان بكاته‌وه‌ ب ‌ه پێچه‌وانه‌و‌ه‬ ‫ی س���ه‌رۆكایه‌ت ‌‬ ‫ئه‌م ئاگادارییه‌‪،‬ئاگادار ‌‬ ‫ی یاسایی‌ بۆ ناوبراو ده‌كات‪.‬‬ ‫شاره‌وانیمان كار ‌‬ ‫اراز محمد محمود‬ ‫ی رزگاری‌‬ ‫ی شاره‌وان ‌‬ ‫سه‌رۆك ‌‬ ‫ی‬ ‫ی رزگار ‌‬ ‫ی شاره‌وان ‌‬ ‫سه‌رۆكایه‌ت ‌‬ ‫كارگێری‌ و خۆیه‌ت ‌ی‬

‫ئاگاداری‌‬

‫عدد‪1090 :‬‬ ‫به‌روار‪2016/7/27 :‬‬

‫ی هه‌موو ئه‌و هاواڵتیان ‌ه ده‌كاته‌وه‌ ك ‌ه‬ ‫ی رزگاری‌ ئاگادار ‌‬ ‫ی ش���اره‌وان ‌‬ ‫سه‌رۆكایه‌ت ‌‬ ‫ی (صم������ود) وه‌رگرتوه‌ ك ‌ه‬ ‫ی رزگار ‌‬ ‫ی (‪ )1989-1987‬زه‌ویان له‌ناحییه‌ ‌‬ ‫س���ااڵن ‌‬ ‫ی‬ ‫ی (‪ )6899‬داوا ‌‬ ‫ی ژماره‌ هه‌وائ ‌‬ ‫ی (مسته‌فا عبدالقادر بهرام) خاوه‌ن زه‌و ‌‬ ‫هاواڵت ‌‬ ‫ی‬ ‫ی كردو‌ه به‌ مه‌به‌ستی‌ دروستكردنی‌ خانوو هه‌ر هاواڵتییه‌ك گلدانه‌و‌ه ‌‬ ‫ڕێگا پێدان ‌‬ ‫ی‬ ‫ی باڵوكردنه‌و‌ه ‌‬ ‫له‌س���ه‌ر ئه‌و پارچه‌ زه‌ویی ‌ه هه‌ی ‌ه له‌م���اوه‌ی‌ (‪ )30‬ڕۆژدا ل ‌ه دوا ‌‬ ‫ی ش���اره‌وانیمان بكاته‌وه‌ ب ‌ه پێچه‌وانه‌و‌ه‬ ‫ی س���ه‌رۆكایه‌ت ‌‬ ‫ئه‌م ئاگادارییه‌‪،‬ئاگادار ‌‬ ‫ی یاسایی‌ بۆ ناوبراو ده‌كات‪.‬‬ ‫شاره‌وانیمان كار ‌‬ ‫اراز محمد محمود‬ ‫ی رزگاری‌‬ ‫ی شاره‌وان ‌‬ ‫سه‌رۆك ‌‬ ‫ی‬ ‫ی رزگار ‌‬ ‫ی شاره‌وان ‌‬ ‫سه‌رۆكایه‌ت ‌‬ ‫كارگێری‌ و خۆیه‌ت ‌ی‬

‫ئاگاداری‌‬

‫عدد‪1067 :‬‬ ‫به‌روار‪2016/7/27 :‬‬

‫ی هه‌موو ئه‌و هاواڵتیان ‌ه ده‌كاته‌وه‌ ك ‌ه‬ ‫ی رزگاری‌ ئاگادار ‌‬ ‫ی ش���اره‌وان ‌‬ ‫سه‌رۆكایه‌ت ‌‬ ‫ی (صم������ود) وه‌رگرتوه‌ ك ‌ه‬ ‫ی رزگار ‌‬ ‫ی (‪ )1989-1987‬زه‌ویان له‌ناحییه‌ ‌‬ ‫س���ااڵن ‌‬ ‫ی (‪ )10815‬داوای‌ ڕێگا‬ ‫هاواڵتی‌ (باب���ه‌ علی‌ بابه‌) خاوه‌ن زه‌وی‌ ژماره‌ هه‌وائ��� ‌‬ ‫ی‬ ‫ی خانوو هه‌ر هاواڵتییه‌ك گلدانه‌و‌ه ‌‬ ‫پێدانی‌ كردوه‌ ب ‌ه مه‌به‌س���تی‌ دروس���تكردن ‌‬ ‫ی‬ ‫ی باڵوكردنه‌و‌ه ‌‬ ‫له‌س���ه‌ر ئه‌و پارچه‌ زه‌ویی ‌ه هه‌ی ‌ه له‌م���اوه‌ی‌ (‪ )30‬ڕۆژدا ل ‌ه دوا ‌‬ ‫ی ش���اره‌وانیمان بكاته‌وه‌ ب ‌ه پێچه‌وانه‌و‌ه‬ ‫ی س���ه‌رۆكایه‌ت ‌‬ ‫ئه‌م ئاگادارییه‌‪،‬ئاگادار ‌‬ ‫ی یاسایی‌ بۆ ناوبراو ده‌كات‪.‬‬ ‫شاره‌وانیمان كار ‌‬ ‫اراز محمد محمود‬ ‫ی رزگاری‌‬ ‫ی شاره‌وان ‌‬ ‫سه‌رۆك ‌‬ ‫ی‬ ‫ی رزگار ‌‬ ‫ی شاره‌وان ‌‬ ‫سه‌رۆكایه‌ت ‌‬ ‫كارگێری‌ و خۆیه‌ت ‌ی‬

‫ئاگاداری‌‬

‫عدد‪1093 :‬‬ ‫به‌روار‪2016/7/27 :‬‬

‫ی هه‌موو ئه‌و هاواڵتیان ‌ه ده‌كاته‌وه‌ ك ‌ه‬ ‫ی رزگاری‌ ئاگادار ‌‬ ‫ی ش���اره‌وان ‌‬ ‫سه‌رۆكایه‌ت ‌‬ ‫ی (صم������ود) وه‌رگرتوه‌ ك ‌ه‬ ‫ی رزگار ‌‬ ‫ی (‪ )1989-1987‬زه‌ویان له‌ناحییه‌ ‌‬ ‫س���ااڵن ‌‬ ‫ی‬ ‫ی (محمود عبدالقادر قازی‌) خاوه‌ن زه‌وی‌ ژمار‌ه هه‌وائی‌ (‪ )12490‬داوا ‌‬ ‫هاواڵت��� ‌‬ ‫ی‬ ‫ی كردو‌ه به‌ مه‌به‌ستی‌ دروستكردنی‌ خانوو هه‌ر هاواڵتییه‌ك گلدانه‌و‌ه ‌‬ ‫ڕێگا پێدان ‌‬ ‫ی‬ ‫ی باڵوكردنه‌و‌ه ‌‬ ‫له‌س���ه‌ر ئه‌و پارچه‌ زه‌ویی ‌ه هه‌ی ‌ه له‌م���اوه‌ی‌ (‪ )30‬ڕۆژدا ل ‌ه دوا ‌‬ ‫ی ش���اره‌وانیمان بكاته‌وه‌ ب ‌ه پێچه‌وانه‌و‌ه‬ ‫ی س���ه‌رۆكایه‌ت ‌‬ ‫ئه‌م ئاگادارییه‌‪،‬ئاگادار ‌‬ ‫ی یاسایی‌ بۆ ناوبراو ده‌كات‪.‬‬ ‫شاره‌وانیمان كار ‌‬ ‫اراز محمد محمود‬ ‫ی رزگاری‌‬ ‫ی شاره‌وان ‌‬ ‫سه‌رۆك ‌‬ ‫ی‬ ‫ی رزگار ‌‬ ‫ی شاره‌وان ‌‬ ‫سه‌رۆكایه‌ت ‌‬ ‫كارگێری‌ و خۆیه‌ت ‌ی‬

‫ئاگاداری‌‬

‫عدد‪1104 :‬‬ ‫به‌روار‪2016/7/31 :‬‬

‫ی هه‌موو ئه‌و هاواڵتیان ‌ه ده‌كاته‌وه‌ ك ‌ه‬ ‫ی رزگاری‌ ئاگادار ‌‬ ‫ی ش���اره‌وان ‌‬ ‫سه‌رۆكایه‌ت ‌‬ ‫ی (صم������ود) وه‌رگرتوه‌ ك ‌ه‬ ‫ی رزگار ‌‬ ‫ی (‪ )1989-1987‬زه‌ویان له‌ناحییه‌ ‌‬ ‫س���ااڵن ‌‬ ‫ی‬ ‫هاواڵتی‌ (سركوت حسین سلیمان) خاوه‌ن زه‌وی‌ ژمار‌ه هه‌وائی‌ (‪ )10635‬داوا ‌‬ ‫ی‬ ‫ی كردو‌ه به‌ مه‌به‌ستی‌ دروستكردنی‌ خانوو هه‌ر هاواڵتییه‌ك گلدانه‌و‌ه ‌‬ ‫ڕێگا پێدان ‌‬ ‫ی‬ ‫ی باڵوكردنه‌و‌ه ‌‬ ‫له‌س���ه‌ر ئه‌و پارچه‌ زه‌ویی ‌ه هه‌ی ‌ه له‌م���اوه‌ی‌ (‪ )30‬ڕۆژدا ل ‌ه دوا ‌‬ ‫ی ش���اره‌وانیمان بكاته‌وه‌ ب ‌ه پێچه‌وانه‌و‌ه‬ ‫ی س���ه‌رۆكایه‌ت ‌‬ ‫ئه‌م ئاگادارییه‌‪،‬ئاگادار ‌‬ ‫ی یاسایی‌ بۆ ناوبراو ده‌كات‪.‬‬ ‫شاره‌وانیمان كار ‌‬ ‫اراز محمد محمود‬ ‫ی رزگاری‌‬ ‫ی شاره‌وان ‌‬ ‫سه‌رۆك ‌‬ ‫ی‬ ‫ی رزگار ‌‬ ‫ی شاره‌وان ‌‬ ‫سه‌رۆكایه‌ت ‌‬ ‫كارگێری‌ و خۆیه‌ت ‌ی‬

‫ئاگاداری‌‬

‫عدد‪1072 :‬‬ ‫به‌روار‪2016/7/28 :‬‬

‫سوپاس نامه‌‬

‫‪19‬‬

‫ی كۆچكردوو پارێزه‌ر ( محمد سعید ابراهیم ) سوپاس‬ ‫به‌ناوی‌ بنه‌ماڵه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی گشت ‌‬ ‫ی سكرتێر ‌‬ ‫و ستایشی‌ خۆمان ئاراست ‌هی‌ به‌رێزتان (یاریده‌ده‌ر ‌‬ ‫ی كۆمه‌اڵیه‌تی‌) ده‌كه‌ین بۆ‬ ‫ی كوردستان بۆ كارو بار ‌‬ ‫ی نیشتمان ‌‬ ‫یه‌كێت ‌‬ ‫ی كردن له‌ پرسه‌كه‌ماندا ل ‌ه‬ ‫ناردنی‌ پرسه‌نامه‌و نوینه‌ریتان بۆ به‌شدار ‌‬ ‫خوای‌ گه‌وره‌ داواكارین هیچ كۆسپێك نه‌یه‌ت ‌ه رێگه‌تان‪.‬‬ ‫بنه‌ماڵه‌ی‌ كۆچكردوو‬ ‫ی كۆچك���ردوو پارێزه‌ر ( محمد س���عید ابراهیم )‬ ‫به‌ن���اوی‌ بنه‌ماڵ ‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫ی به‌رێزتان (یه‌كێتی‌ به‌ڵینده‌ران ‌‬ ‫ی خۆمان ئاراست ‌ه ‌‬ ‫سوپاس و ستایش ‌‬ ‫كوردستان _ لقی‌ سلێمانی‌) ده‌كه‌ین بۆ ناردنی‌ پرسه‌نامه‌و نوینه‌ریتان‬ ‫ی گه‌وره‌ داواكارین هیچ‬ ‫ی كردن ل ‌ه پرسه‌كه‌ماندا له‌ خوا ‌‬ ‫بۆ به‌ش���دار ‌‬ ‫كۆسپێك نه‌یه‌ت ‌ه رێگه‌تان‪.‬‬ ‫ی كۆچكردوو‬ ‫بنه‌ماڵه‌ ‌‬ ‫ی كۆچك���ردوو پارێزه‌ر ( محمد س���عید ابراهیم )‬ ‫به‌ن���اوی‌ بنه‌ماڵ ‌ه ‌‬ ‫س���وپاس و ستایشی‌ خۆمان ئاراس���ت ‌هی‌ به‌رێزتان (یه‌كێتی‌ خاوه‌ن‬ ‫كارانی‌ كوردس���تان _ لقی‌ سلێمانی‌) ده‌كه‌ین بۆ ناردنی‌ پرسه‌نامه‌و‬ ‫ی گه‌ور‌ه‬ ‫نوینه‌ریتان بۆ به‌ش���داری‌ كردن ل ‌ه پرس���ه‌كه‌ماندا ل��� ‌ه خوا ‌‬ ‫داواكارین هیچ كۆسپێك نه‌یه‌ت ‌ه رێگه‌تان‪.‬‬ ‫بنه‌ماڵه‌ی‌ كۆچكردوو‬ ‫ئه‌نجومه‌نی‌ وه‌زیران‬ ‫ی داد‬ ‫وه‌زاره‌ت ‌‬ ‫ی داد‬ ‫ی گشتی‌ فه‌رمانده‌ ‌‬ ‫به‌ڕیوبه‌ر ‌‬ ‫ی ‪ 2/‬‬ ‫ی سلێمان ‌‬ ‫فه‌رمانگه‌ی‌ دانوسان ‌‬

‫ئاگاداری‬

‫ژمار‌ه ‪758‬‬ ‫‪2016/8/1‬‬

‫ی ك ‌ه له‌ الیه‌ن (دی���اری‌ قادر حه‌مه‌ علی‌) پێش���كه‌ش ب ‌ه‬ ‫به‌پێ���ی ئه‌و داوای���ه‌ ‌‬ ‫ی _ بۆ دروست‬ ‫ی _ گه‌نمی‌ سلێمان ‌‬ ‫ی (فڕن ‌‬ ‫فه‌رمانگه‌كه‌مان كراوه‌ خاوه‌ن كارگه‌ ‌‬ ‫ی تۆمار كردنی‌ ئه‌و‬ ‫ی ‪ 2016/7/19‬دوا ‌‬ ‫ی بچوك ل ‌ه ب���ه‌روار ‌‬ ‫كردن���ی‌ نان پڕۆژ‌ه ‌‬ ‫ی كۆن) دانراو‌ه ك ‌ه ئامێره‌كانیان ل ‌ه خواره‌و‌ه‬ ‫ئه‌مێرانه‌ی‌ كردو‌ه ك ‌ه له‌ (زه‌رگه‌ته‌ ‌‬ ‫ی ژمار‌ه (‪ )33‬ی ساڵی‌ ( ‪)1998‬‬ ‫ی كراوه‌ به‌ پێی‌ ی‌ یاس���ای دادنوس���ان ‌‬ ‫دیار ‌‬ ‫ی ب ‌ه‬ ‫ی به‌كار ل ‌ه هه‌رێمی‌ كوردس���تان باڵو ده‌كه‌ینه‌و‌ه ‪ ,‬جا هه‌ر كه‌س���ێ خۆ ‌‬ ‫‌‬ ‫ی (‪)15‬پانزه‌ ڕۆژ‬ ‫ی دار یان خاوه‌نی‌ هه‌ریه‌ك له‌وئامێران ‌ه داده‌نێ‌ له‌ماوه‌ ‌‬ ‫په‌یوه‌ند ‌‬ ‫ی ئه‌م فه‌رمانگه‌یه‌بكات به‌پێچه‌وانه‌وه‌ ناچارین كه‌به‌ناوی‌ داواكاره‌و‌ه‬ ‫دا س���ه‌ردان ‌‬ ‫ی تۆماری‌ ئامێره‌كانی‌ پێئه‌درێت ‪.‬‬ ‫تۆماری‌ ده‌كه‌ین و بڕوانامه‌ ‌‬ ‫له‌گه‌ڵ ڕێزدا‪....‬‬ ‫دادنوسی‌ سلێمانی‌‪2/‬‬ ‫دادنووس‬ ‫عوسمان صالح شریف‬ ‫‪2016/8/1‬‬ ‫ئامێره‌كان‬ ‫ی بۆكان‬ ‫ی نان _ ماشین ساز ‌‬ ‫ی برژاندن ‌‬ ‫‪ /1‬فڕن ‌‬ ‫ئیرانی‌ _مۆدیل‪ _ 2015 /‬كاره‌بایی _ غاز بنزین گازویل‬ ‫ی بۆكان‬ ‫‪ /2‬مه‌كینه‌ی‌ پاكردنه‌وه‌ی‌ هه‌ویر _ ماشین ساز ‌‬ ‫ی مۆدیل ‪ 2015‬‬ ‫ی _ ژ ‪ _ 3011020‬ئیران ‌‬ ‫ئیران ‌‬ ‫ی _ بێ ژمار‌ه ‪ /‬كاره‌بایی‬ ‫‪ /3‬عه‌جانی‌ هه‌ویرشێل _ اصفهان _ ئیران ‌‬ ‫ی‬ ‫ی رزگار ‌‬ ‫ی شاره‌وان ‌‬ ‫سه‌رۆكایه‌ت ‌‬ ‫كارگێری‌ و خۆیه‌ت ‌ی‬

‫ئاگاداری‌‬

‫عدد‪1079 :‬‬ ‫به‌روار‪2016/7/27 :‬‬

‫ی هه‌موو ئه‌و هاواڵتیان ‌ه ده‌كاته‌وه‌ ك ‌ه‬ ‫ی ئاگادار ‌‬ ‫ی رزگار ‌‬ ‫ی ش���اره‌وان ‌‬ ‫سه‌رۆكایه‌ت ‌‬ ‫ی (صم������ود) وه‌رگرتوه‌ ك ‌ه‬ ‫ی (‪ )1989-1987‬زه‌ویان له‌ناحییه‌ی‌ رزگار ‌‬ ‫س���ااڵن ‌‬ ‫ی‬ ‫ی (‪ )7986‬داوا ‌‬ ‫ی (محمد احم���د عبدالقادر) خاوه‌ن زه‌وی‌ ژماره‌ هه‌وائ ‌‬ ‫هاواڵت ‌‬ ‫ی‬ ‫ی دروستكردنی‌ خانوو هه‌ر هاواڵتییه‌ك گلدانه‌وه‌ ‌‬ ‫ی كردو‌ه به‌ مه‌به‌ست ‌‬ ‫ڕێگا پێدان ‌‬ ‫ی‬ ‫ی باڵوكردنه‌وه‌ ‌‬ ‫ی (‪ )30‬ڕۆژدا ل ‌ه دوا ‌‬ ‫له‌س���ه‌ر ئه‌و پارچه‌ زه‌ویی ‌ه هه‌ی ‌ه له‌م���اوه‌ ‌‬ ‫ی ش���اره‌وانیمان بكاته‌وه‌ به‌ پێچه‌وانه‌و‌ه‬ ‫ی س���ه‌رۆكایه‌ت ‌‬ ‫ئه‌م ئاگادارییه‌‪،‬ئاگادار ‌‬ ‫شاره‌وانیمان كاری‌ یاسایی‌ بۆ ناوبراو ده‌كات‪.‬‬ ‫اراز محمد محمود‬ ‫ی رزگاری‌‬ ‫ی شاره‌وان ‌‬ ‫سه‌رۆك ‌‬ ‫ی‬ ‫ی رزگار ‌‬ ‫ی شاره‌وان ‌‬ ‫سه‌رۆكایه‌ت ‌‬ ‫كارگێری‌ و خۆیه‌ت ‌ی‬

‫ئاگاداری‌‬

‫عدد‪1094 :‬‬ ‫به‌روار‪2016/7/27 :‬‬

‫ی هه‌موو ئه‌و هاواڵتیان ‌ه ده‌كاته‌وه‌ ك ‌ه‬ ‫ی ئاگادار ‌‬ ‫ی رزگار ‌‬ ‫ی ش���اره‌وان ‌‬ ‫سه‌رۆكایه‌ت ‌‬ ‫ی (صم������ود) وه‌رگرتوه‌ ك ‌ه‬ ‫ی (‪ )1989-1987‬زه‌ویان له‌ناحییه‌ی‌ رزگار ‌‬ ‫س���ااڵن ‌‬ ‫ی (‪ )7987‬داوای‌ ڕێگا‬ ‫ی (اراز محمد احمد) خ���اوه‌ن زه‌وی‌ ژماره‌ هه‌وائ ‌‬ ‫هاواڵت��� ‌‬ ‫ی‬ ‫ی دروس���تكردنی‌ خانوو هه‌ر هاواڵتییه‌ك گلدانه‌وه‌ ‌‬ ‫پێدانی‌ كردوه‌ ب ‌ه مه‌به‌س���ت ‌‬ ‫ی‬ ‫ی باڵوكردنه‌وه‌ ‌‬ ‫ی (‪ )30‬ڕۆژدا ل ‌ه دوا ‌‬ ‫له‌س���ه‌ر ئه‌و پارچه‌ زه‌ویی ‌ه هه‌ی ‌ه له‌م���اوه‌ ‌‬ ‫ی ش���اره‌وانیمان بكاته‌وه‌ به‌ پێچه‌وانه‌و‌ه‬ ‫ی س���ه‌رۆكایه‌ت ‌‬ ‫ئه‌م ئاگادارییه‌‪،‬ئاگادار ‌‬ ‫شاره‌وانیمان كاری‌ یاسایی‌ بۆ ناوبراو ده‌كات‪.‬‬ ‫اراز محمد محمود‬ ‫ی رزگاری‌‬ ‫ی شاره‌وان ‌‬ ‫سه‌رۆك ‌‬ ‫ی‬ ‫ی رزگار ‌‬ ‫ی شاره‌وان ‌‬ ‫سه‌رۆكایه‌ت ‌‬ ‫كارگێری‌ و خۆیه‌ت ‌ی‬

‫ئاگاداری‌‬

‫عدد‪1087 :‬‬ ‫به‌روار‪2016/7/27 :‬‬

‫ی هه‌موو ئه‌و هاواڵتیان ‌ه ده‌كاته‌و‌ه ك ‌ه‬ ‫ی ئاگادار ‌‬ ‫ی رزگار ‌‬ ‫ی ش���اره‌وان ‌‬ ‫سه‌رۆكایه‌ت ‌‬ ‫ی (صم������ود) وه‌رگرتوه‌ ك ‌ه‬ ‫ی (‪ )1989-1987‬زه‌ویان له‌ناحییه‌ی‌ رزگار ‌‬ ‫س���ااڵن ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ژم���ار‌ه هه‌وائی‌ (‪ )12759‬داوا ‌‬ ‫هاواڵتی‌ (اس���عد معروف محمد) خاوه‌ن زه‌و ‌‬ ‫ی‬ ‫ی خانوو هه‌ر هاواڵتییه‌ك گلدانه‌وه‌ ‌‬ ‫ی كردو‌ه به‌ مه‌به‌ستی‌ دروستكردن ‌‬ ‫ڕێگا پێدان ‌‬ ‫ی‬ ‫ی باڵوكردنه‌وه‌ ‌‬ ‫له‌س���ه‌ر ئه‌و پارچه‌ زه‌ویی ‌ه هه‌ی ‌ه له‌م���اوه‌ی‌ (‪ )30‬ڕۆژدا ل ‌ه دوا ‌‬ ‫ی ش���اره‌وانیمان بكاته‌وه‌ به‌ پێچه‌وانه‌و‌ه‬ ‫ی س���ه‌رۆكایه‌ت ‌‬ ‫ئه‌م ئاگادارییه‌‪،‬ئاگادار ‌‬ ‫شاره‌وانیمان كاری‌ یاسایی‌ بۆ ناوبراو ده‌كات‪.‬‬ ‫اراز محمد محمود‬ ‫ی رزگاری‌‬ ‫ی شاره‌وان ‌‬ ‫سه‌رۆك ‌‬

‫ی هه‌موو ئه‌و هاواڵتیان ‌ه ده‌كاته‌وه‌ ك ‌ه‬ ‫ی رزگاری‌ ئاگادار ‌‬ ‫ی ش���اره‌وان ‌‬ ‫سه‌رۆكایه‌ت ‌‬ ‫ی (صم������ود) وه‌رگرتوه‌ ك ‌ه‬ ‫ی رزگار ‌‬ ‫ی (‪ )1989-1987‬زه‌ویان له‌ناحییه‌ ‌‬ ‫س���ااڵن ‌‬ ‫ی ڕێگا‬ ‫ی (‪ )3699‬داوا ‌‬ ‫ی ژماره‌ هه‌وائ ‌‬ ‫هاواڵتی‌ (قادر حس���یب علی‌) خاوه‌ن زه‌و ‌‬ ‫ی‬ ‫ی خانوو هه‌ر هاواڵتییه‌ك گلدانه‌و‌ه ‌‬ ‫پێدانی‌ كردوه‌ ب ‌ه مه‌به‌س���تی‌ دروس���تكردن ‌‬ ‫ی‬ ‫ی باڵوكردنه‌و‌ه ‌‬ ‫له‌س���ه‌ر ئه‌و پارچه‌ زه‌ویی ‌ه هه‌ی ‌ه له‌م���اوه‌ی‌ (‪ )30‬ڕۆژدا ل ‌ه دوا ‌‬ ‫ی ش���اره‌وانیمان بكاته‌وه‌ ب ‌ه پێچه‌وانه‌و‌ه‬ ‫ی س���ه‌رۆكایه‌ت ‌‬ ‫ئه‌م ئاگادارییه‌‪،‬ئاگادار ‌‬ ‫ی یاسایی‌ بۆ ناوبراو ده‌كات‪.‬‬ ‫شاره‌وانیمان كار ‌‬ ‫اراز محمد محمود‬ ‫ی رزگاری‌‬ ‫ی شاره‌وان ‌‬ ‫سه‌رۆك ‌‬

‫ی هه‌موو ئه‌و هاواڵتیان ‌ه ده‌كاته‌وه‌ ك ‌ه‬ ‫ی ئاگادار ‌‬ ‫ی رزگار ‌‬ ‫ی ش���اره‌وان ‌‬ ‫سه‌رۆكایه‌ت ‌‬ ‫ی (صم������ود) وه‌رگرتوه‌ ك ‌ه‬ ‫ی (‪ )1989-1987‬زه‌ویان له‌ناحییه‌ی‌ رزگار ‌‬ ‫س���ااڵن ‌‬ ‫ی ڕێگا‬ ‫ی (‪ )10736‬داوا ‌‬ ‫ی ژماره‌ هه‌وائ ‌‬ ‫ی (حسن محمد امین) خاوه‌ن زه‌و ‌‬ ‫هاواڵت ‌‬ ‫ی‬ ‫ی دروس���تكردنی‌ خانوو هه‌ر هاواڵتییه‌ك گلدانه‌وه‌ ‌‬ ‫پێدانی‌ كردوه‌ ب ‌ه مه‌به‌س���ت ‌‬ ‫ی‬ ‫ی باڵوكردنه‌وه‌ ‌‬ ‫ی (‪ )30‬ڕۆژدا ل ‌ه دوا ‌‬ ‫له‌س���ه‌ر ئه‌و پارچه‌ زه‌ویی ‌ه هه‌ی ‌ه له‌م���اوه‌ ‌‬ ‫ی ش���اره‌وانیمان بكاته‌وه‌ به‌ پێچه‌وانه‌و‌ه‬ ‫ی س���ه‌رۆكایه‌ت ‌‬ ‫ئه‌م ئاگادارییه‌‪،‬ئاگادار ‌‬ ‫شاره‌وانیمان كاری‌ یاسایی‌ بۆ ناوبراو ده‌كات‪.‬‬ ‫اراز محمد محمود‬ ‫ی رزگاری‌‬ ‫ی شاره‌وان ‌‬ ‫سه‌رۆك ‌‬

‫ونبون‬

‫ونبون‬

‫ونبون‬

‫ی (محمد‬ ‫ی شارس���تانی‌ به‌ناو ‌‬ ‫ی بار ‌‬ ‫* س���ه‌نه‌وییه‌كی‌ ئۆتۆمبێل و ناسنامه‌یه‌ك ‌‬ ‫ی‬ ‫عبدالل ‌ه ناصر حسین) ونبوه‌‪ ،‬هه‌ركه‌س ده‌یدۆزێته‌و‌ه بیگه‌ڕێنێته‌و‌ه بۆ كێتبخانه‌ ‌‬ ‫خاك له‌كه‌الر‪.‬‬ ‫ی (به‌رزان‬ ‫* هه‌وێیه‌كی‌ پش���تیوانی دووی سه‌ربه‌وه‌زاره‌تی پێش���مه‌رگه‌‪ ،‬به‌ناو ‌‬ ‫ی‬ ‫محم���ود كه‌ریم) ونبوه‌‪ ،‬هه‌ركه‌س ده‌یدۆزێت���ه‌وه‌ بیگه‌ڕێنێته‌و‌ه بۆ كتێبخانه‌ ‌‬ ‫خاك له‌كه‌الر‪.‬‬

‫ی و كارتێكی‌ زانیاری‌ و پێنج ره‌س���می‌ بچوك ونبو‌ه‬ ‫ی خانه‌نش���ین ‌‬ ‫* هه‌ویه‌یه‌ك ‌‬ ‫ی احمد حه‌م ‌ه حه‌م ‌ه عزیز ) ناس���راو‌ه به‌( مال احمد چه‌رمه‌گا)‬ ‫به‌ن���اوی‌ (فق ‌‬ ‫هه‌ركه‌س دۆزیه‌و‌ه بیگه‌رێنێته‌و‌ه بۆ پرسگ ‌هی‌ ئاوێن ‌ه ‪.‬‬ ‫ی محمد امین محمد) هه‌ركه‌س‬ ‫ی تایبه‌ت به‌ناوی‌ (هونه‌ر عل ‌‬ ‫ی ش���ۆفیر ‌‬ ‫* مۆله‌ت ‌‬ ‫ی ره‌سه‌ن له‌ده‌ربه‌ندیخان‪.‬‬ ‫دۆزیه‌وه‌ بیگیریته‌وه‌ بۆ كتیبخانه‌ ‌‬ ‫ی نیسان‪/‬س���ه‌نی‌ ژم���ار‌ه (‪13278‬‬ ‫ی پاش���ه‌وه‌ی‌ ئۆتۆمبێل جۆر ‌‬ ‫* تابلۆیه‌ك��� ‌‬ ‫س���لێمانی‌) ونبوه‌‪ ،‬هه‌ركه‌س ده‌یدۆزێته‌و‌ه بیگه‌ڕێنێت���ه‌وه‌ بۆ كتێبخان ‌هی‌ خاك‬ ‫له‌كه‌الر‪.‬‬

‫ی حس���ن)‬ ‫ی ونبوه‌ به‌ناوی‌ (هێمن عل ‌‬ ‫ی س���لێمان ‌‬ ‫ی ژووری‌ بازرگان ‌‬ ‫* ناس���نامه‌ك ‌‬ ‫هه‌ركه‌س دۆزیه‌و‌ه بیگه‌رێنێته‌و‌ه بۆ پرسگ ‌هی‌ ئاوێن ‌ه ‪.‬‬ ‫ی (اسماعیل ابراهیم عزیز)‬ ‫ی ونبو‌ه به‌ناو ‌‬ ‫ی سلێمان ‌‬ ‫ی بازرگان ‌‬ ‫ی ژوور ‌‬ ‫* ناسنامه‌ك ‌‬ ‫هه‌ركه‌س دۆزیه‌و‌ه بیگه‌رێنێته‌و‌ه بۆ پرسگ ‌هی‌ ئاوێن ‌ه ‪.‬‬ ‫ی (سامان صدیق علی‌ )‬ ‫ی ونبوه‌ به‌ناو ‌‬ ‫ی ژووری‌ بازرگانی‌ سلێمان ‌‬ ‫* ناس���نامه‌ك ‌‬ ‫هه‌ركه‌س دۆزیه‌و‌ه بیگه‌رێنێته‌و‌ه بۆ پرسگ ‌هی‌ ئاوێن ‌ه ‪.‬‬ ‫ی ونبو‌ه به‌ناوی‌ ( حمید كاكه‌ حه‌مه‌كریم) نفوس‬ ‫* هه‌ویه‌یه‌كی‌ اح���وال مه‌ده‌ن ‌‬ ‫قه‌ره‌داخ هه‌ركه‌س دۆزیه‌و‌ه بیگه‌رێنێته‌و‌ه بۆ پرسگ ‌هی‌ ئاوێن ‌ه ‪.‬‬

‫‪18‬‬

‫تایبه‌ت‬

‫)‪ )538‬سێشه‌مم ‌ه ‪2016/8/2‬‬

‫ئێمەو قەیرانەكانمان‬

‫فوئاد سدیق‬ ‫لەماوەی ئەو چارەگە سەدەیەی رابردودا‪،‬‬ ‫بەتایب����ەت ل����ەدوای روخانی س����ەدامەوە‪،‬‬ ‫بەكارهێنان����ی زاراوەی قەی����ران‪ ،‬كەوتۆتە‬ ‫هەمو ماڵێكەوە‪ ،‬لەس����ەر زاری خوێندەوارو‬ ‫نەخوێن����دەوار‪ ،‬پی����رو منداڵ‪ ،‬نێ����رو مێیە‪،‬‬ ‫ب����ەردەوام دەڵێن حكومەت لەقەیرانە‪ ،‬واڵت‬ ‫لەقەیرانە‪...‬هتد‪ .‬بەاڵم بابچینە س����ەر ئەو‬ ‫خاڵەی كێ ئەم قەیرانانەی دروس����تكردوە؟‬ ‫ه����ەر كۆمەڵگای����ەك هەڵگ����ری فیكر یان‬ ‫فەلس����ەفەیەك نەبوبێت‪ ،‬نابێت بەئەقاڵنی‪،‬‬ ‫كەوات����ا لەكۆمەڵگایەك����ی ن����ا ئەقاڵن����ی‌و‬ ‫دواكەوتو‪ ،‬دەبێت چی بێت����ە بەرهەم‪ ،‬ئایا‬ ‫دەكرێ دڕك بچێنی بەئومێدی دروێنەی گوڵ‬ ‫بیت؟ لەكوێ گەنم‌و ج����ۆ چێنرابێ‪ ،‬هەنارو‬ ‫سێویان بەرهەمهێناوە؟ بۆیە دەپرسین ئایا‬ ‫ئ����ەم حكومەتە بەرهەمی ئ����ەو كۆمەڵگایە‬ ‫نیی����ە كە ئێم����ە تێیداین؟ ئای����ا بینیوتانە‬ ‫لەكۆمەڵگایەك����ی نائەقاڵنی ب����ێ فیكرو بێ‬ ‫فەلس����ەفە‪ ،‬قەیران نەبوبێت؟ بۆیە هەمیشە‬ ‫كۆمەڵ����گا نائەقاڵنییەكان پ����ڕن لەقەیران‪،‬‬ ‫بەاڵم كۆمەڵگای ئەقاڵن����ی زۆر بەزەحمەت‬ ‫دەكەوێتە قەیرانەوە‪ ،‬خۆ ئەگەر بش����كەوێتە‬ ‫ناوییەوە دەتوانێ زو بەزویی خۆی لێ قورتار‬ ‫بكات‪ .‬چونكە بنەمای فیكریی لەالی ئەوان‬ ‫ریش����ەی هەمو كێش����ەكانە‪ ،‬ئەقاڵنییەتیش‬ ‫لەنێوان شەو رۆژێكدا دروست نابێت‪ ،‬وەك‬ ‫چ����ۆن فیكریش لەش����ەو رۆژێكدا دروس����ت‬ ‫نابێ����ت‪ ،‬چونك����ە نە ئەقاڵنیی����ەت نە فیكر‬ ‫هیچیان خەو بینین نین بەیانی هەڵبسیتەوە‬ ‫خەونێكی خۆش����ت بینیبێ����ت‪ ،‬ئەقاڵنیەت‬ ‫لەگەڵ هیراكلیتس����دا دەس����تیپێكردوە‪ ،‬كە‬ ‫مێژوەكەی بۆ ‪ 2500‬س����اڵ زیاترە‪ ،‬لەماوەی‬ ‫ئ����ەو ‪ 2500‬س����اڵەدا چەندی����ن قۆناخی پڕ‬ ‫لەوەرچەرخان����ی بەخۆی����ەوە بینی����وە‪ ،‬چ‬ ‫لەس����ەردەمی ئەفالتون‌و ئەرستۆی یۆنانی‪،‬‬ ‫چ لەسەردەمی رەواقییەكان‪ ،‬چ لەسەردەمی‬ ‫رێنیسانس‪ ،‬چ قۆناخی رۆشنگەریی تائەمڕۆ‪.‬‬ ‫هەر كاتێك ئەقاڵنیەت توش����ی داكش����انێك‬ ‫یان چەمانەوە یان نوشتانەوەیەك هاتبێت‪،‬‬ ‫وەك ئەوەی لەدوای رەواقییەكان‪ ،‬س����انت‬ ‫ئۆگستین ئەقاڵنییەتی توشی چەقبەستویی‬ ‫كرد‪ ،‬چونك����ە الهوتی����ەت‌و ئایینی تێكەڵ‬ ‫بەئەق����ڵ كرد‪ ،‬ئەوەش س����ەختەو ناكرێ‪،‬‬ ‫ب����ەاڵم ئەقاڵنی����ەت دوای ئ����ەو قۆناخ����ە‪،‬‬ ‫بەتەكانێك����ی زۆر گەورەترەوە دەركەوتەوە‪،‬‬ ‫ئەوەبو رێنیسانس هاتە ئاراوە‪( ،‬ئەگەرچی‬ ‫بەه����ۆی س����ەركوتكاری لەڕادەب����ەدەری‬ ‫كڵێس����اوە زیات����ر لەهەزار س����اڵی خایاند)‬ ‫لەدوای رۆشنگەریشەوە تا ئێستا بەردەوام‬ ‫پێگ����ەی ئەقاڵنیی����ەت بەهێزت����رو تۆكمەتر‬ ‫دەكرێ����ت‪ ،‬كارەس����اتی گ����ەورە ئەوەیە بە‬ ‫درێژایی ئەو ‪ 2500‬س����اڵە تا س����اتەوەختی‬ ‫ئێس����تا‪ ،‬ئەقاڵنییەت ل����ەم هەرێمەی ئێمە‬ ‫بەكۆمەڵگاو حزب‌و حكومەتەوە هیچ بونێكی‬ ‫نەب����وە‪ .‬لەبیابانێكی چ����ۆڵ‌و هۆڵ دەچێت‪،‬‬ ‫تەنیا س����ەراب دەبینی‌و هیچی دیكە‪ .‬بۆیە‬ ‫دەبینین خۆ هەر بەتەنیا حكومەت لەقەیراندا‬ ‫نییە‪ ،‬بەڵكو ئەوەت����ا دەبینین حزبەكانیش‬ ‫لەقەیراندان‪ ،‬كۆمەڵگا بەگشتی سیستەمێكی‬ ‫كۆنكریتی لەچوارچێوەیەكی بچوكی بۆخۆی‬ ‫داڕشتوە كە تەنیا مەعریفەی تێدا نییە‪ ،‬دەنا‬ ‫چی جەهل‌و نەزانین����ە لەخۆیدا باریكردوە‪،‬‬ ‫تۆ س����ەیر بكە ئەوانەی شەوان بەنۆرە دێنە‬ ‫س����ەر شاش����ەی تیڤییەكان‌و بەقسەی زل‬ ‫خۆیان مكیاج دەك����ەن‪ ،‬لەهەمو خەڵكەكە‬ ‫زیات����ر لەقەیران����دان‪ ،‬چونك����ە درۆی زۆر‬ ‫شاخدارمان بۆ دەهۆننەوە‪ ،‬ئەو نابەڕێزانە‪،‬‬ ‫هونەر (مەبەس����تم تەفەنونكردنە) لەدرۆدا‬ ‫دەك����ەن‌و بەخەڵكە هەژارو نەدارەكەیش����ی‬ ‫دەفرۆشنەوە‪.‬‬ ‫ئێم����ە لەبنەڕەت����دا ب����ۆ قورت����ار بون‬ ‫لەو هەم����و قەیرانەی بەرۆكمان����ی گرتوە‪،‬‬ ‫پرۆس����ەیەكی بەرفراوانمان پێویس����تە كە‬ ‫زۆربەی جومگەكان����ی حوكمڕانی بگرێتەوە‪،‬‬ ‫ك����ە لەناوی����دا خێزانی����ش دەگرێت����ەوە‪،‬‬ ‫یەكەمینی����ان سیس����تەمی پەروەردەی����ە‪،‬‬ ‫پ����ەروەردە هەر لەباخچەی س����اوایانەوە تا‬ ‫زانك����ۆكان‪ ،‬رەنگە هەڵە نەب����م ئەگەر بڵێم‬ ‫زانكۆكانمان داخستنیان باشترە لەبونیان‪،‬‬ ‫چونك����ە بەت����ەواوی س����یماو بنەماكان����ی‬ ‫زانكۆی����ان لەخۆدا داماڵیوە‪ .‬واتە پەروەردە‬ ‫پرۆسەیەكی درێژخایەنە‪ ،‬لەمنداڵێكی یەك‬ ‫ساڵییەوە دەس����تپێدەكات تا بەتەمەنترین‬ ‫مرۆڤ����ی واڵت‪ ،‬منداڵێك����ی س����اوا دەبێ����ت‬ ‫واپ����ەروەردە بكرێت‪ ،‬ئیتر ش����ەرم لەخۆی‬ ‫بكاتەوەو الی ش����ورەیی بێ����ت درۆ بكات‪،‬‬

‫بڕوانامە ببەخشێتەوە‪ ،‬ئەو بڕوانامانەی كە‬ ‫هیچ بەهایەكیان نییە‪.‬‬ ‫ئەگ����ەر تێبین����ی بكەی����ن دەبینی����ن‬ ‫لەواڵتان����ی نائەقاڵنی زۆر زیات����ر لەواڵتانی‬ ‫ئەقاڵنی باسی دیموكراسی‌و مافی مرۆڤ‌و‪..‬‬ ‫هتد دەكەن‪ ،‬بەاڵم هەمیش����ە كردەوەكانیان‬ ‫پێچەوانەی گوفتارەكانیان����ە‪ ،‬ماقوڵ نییە‪،‬‬ ‫كۆمەڵگایەك����ی نائەقاڵن����ی دیموكراس����ی‌و‬ ‫مافی م����رۆڤ بەرهەمبهێنێ����ت‪ ،‬ئەمە تەنیا‬ ‫گەوجاندن����ی گەمژەكانەو ب����ەس‪ ،‬مەعقول‬ ‫نییە لەواڵتێكی نائەقاڵنی داوای ئەوە بكەی‬ ‫هەڵبژاردنێكی س����اختە رونەدات‪ ،‬ئەم قسە‬ ‫ب����اق‌و بریقەدارانەیە وا لەخەڵكەكە دەكات‪،‬‬ ‫تەنان����ەت دیكتاتۆرەكانیش بەرێگای دەنگی‬ ‫خەڵك‌و بەڕێگای هەڵبژاردنێكی س����اختەوە‬ ‫بگەنە س����ەر كورسی‪ ،‬دیكتاتۆرو ستەمكارە‬ ‫بەناوبانگەكان����ی جیه����ان لەپێش����ەوەیان‬ ‫هیتلەرو مۆسۆلینی‌و تادەگاتە رەجەب تەیب‬ ‫ئەردۆگانی دراوسێمان‪ ،‬بەڕێگای دەنگدانی‬ ‫خەڵكەوە گەیش����تونەتە دەسەاڵت‪ ،‬محەمەد‬ ‫مورس����ی ئەگەر لەگرتوخانە نەپەس����ترابا‪،‬‬ ‫دیكتاتۆرێك����ی ب����ێ وێن����ەی لێدەردەچو‪،‬‬ ‫تەنان����ەت بەگژ میراتی شارس����تانێتی ‪4-3‬‬ ‫هەزار ساڵەی میسردا دەچوەوە‪ .‬بەاڵم هەمو‬ ‫دیكتاتۆرو س����تەمكارەكان تا نەدەگەیشتنە‬ ‫سەر كورس����ی‪ ،‬خەونەكانی خۆیان ئاشكرا‬ ‫نەدەكرد‪ ،‬ئیتر دواییش كار لەكار دەترازاو‬ ‫پەشیمانبونەوەی خەڵك دینارێكی سوتاوی‬ ‫نەدەهێن����ا‪ ،‬چونك����ە خەڵ����ك عیبرەتی����ان‬ ‫وەرنەدەگرت‌و دوبارەو چەندبارە سیناریۆی‬ ‫لەمجۆرە دروستدەبونەوە‪ .‬مادام فیكر بونی‬ ‫نیی����ە‪ ،‬بێگومان هەر دەبێت س����یناریۆكان‬ ‫سەد بارە ببنەوە‪.‬‬

‫نیشتمانفرۆش����ی ب����كات‪ ،‬ماس����تاوچییەتی‬ ‫ب����كات‪ ،‬كاری مافیای����ی ب����كات‪ ،‬ئەمەش‬ ‫كاتێك رودەدات كە ئاستی وشیاری خەڵك‬ ‫بەگش����تی بەرزكرابێتەوە‪ ،‬لەهەر كۆمەڵگاو‬ ‫واڵتێكیش����دا كە توندوتیژی قێ����زەون كرا‪،‬‬ ‫جەهل شوێنی بۆ نامێنێتەوە‪ ،‬ئیتر ئیشقی‬ ‫دەسەاڵتیش گرنگییەكی نامێنێت‪ ،‬مۆدیلی‬ ‫دەستلەكاركێش����انەوە‪ ،‬دەبێتە پرۆسەیەكی‬ ‫شارستانی‌و مەدەنی‪ ،‬كە ئێستا لەم هەرێمە‬ ‫پرۆس����ەی دەستلەكاركێش����انەوە بەتەواوی‬ ‫كوفرە‪.‬‬ ‫لەگ����ەڵ ئەم سیس����تەمی پەروەردەیە‬ ‫ئیت����ر فیكری����ش گەش����ە دەكات‪ ،‬چونكە‬ ‫سیاس����ەتێك نیی����ە لەدونی����ادا بەبێ فیكر‬ ‫س����ەركەوتو بوبێت‪ ،‬فیكری����ش دەبێت هەر‬ ‫واڵتێك لەس����ەر زەمینی واقیعی واڵتەكەی‬ ‫خۆیدا بەرهەمیبهێنێت‌و گەش����ەی پێبدات‪،‬‬ ‫نمونەمان لەوبارەیەوە یەكجار زۆرە‪ ،‬تۆماس‬ ‫جیڤرسۆن‪ ،‬ئەبراهام لینكۆڵن‪ ،‬لینین‪ ،‬گاندی‪،‬‬ ‫ماوتس����یتۆنگ‪ ،‬ناپلیۆن‪،‬دیگۆل‪.....‬هت����د‪.‬‬ ‫لەناو پێغەمبەرەكانیشدا هەر بەهەمانشێوە‬ ‫بوە‪ ،‬تۆ س����ەیری بودا بكە‪ ،‬چەندە جیاوازە‬ ‫لەگەڵ موسا‪ ،‬مەسیح چەندە جیاوازە لەگەڵ‬ ‫محەمەد‪ ،‬ق����ەت نەدەك����را لەبیابانێكی پڕ‬ ‫لەسەراب فەلسەفەی بودایی جێبەجێبكرایە‪،‬‬ ‫چونكە هەر لەبنەڕەتدا پەیڕەوی لێنەدەكرا‪.‬‬ ‫بەاڵم بینیمان فەلسەفەی بودا زۆر بە ئاسانی‬ ‫گەیش����تە ژاپۆن‌و لەوێ گەشەی كرد‪.‬بەاڵم‬ ‫فەلسەفەكەی محەمەد نەیتوانی لەیەك واڵتی‬ ‫پێشكەوتودا گەشە بكات‪ .‬چونكە ئایینەكان‌و‬ ‫فەلسەفەكانیش هەمویان بەتەواوی لەیەكدی‬ ‫جی����اوازن‌و ه����ەر یەكەی����ان تایبەتمەندی‌و‬ ‫خەس����ڵەتی خۆیان هەیە‪ ،‬ك����ە پەیوەندی‬ ‫بەخەس����ڵەتی كۆمەڵگاكانیانەوەی����ە‪ .‬دەنا‬ ‫ئەقڵ لەسەرتاس����ەری دونیادا هەر یەكجۆرە‬ ‫ئەق����ڵ هەیە‪ ،‬كیمی����ا‪ ،‬فیزی����ا‪ ،‬ماتماتیك‪،‬‬ ‫فەلەكناسی‪ ،‬زیندەوەرناسی‪ ،‬هەر هەمویان‬ ‫یەكجۆرن‪ ،‬فیزیاو ماتماتیكی ئەمریكی هیچ‬ ‫جیاوازی نیی����ە لەگەڵ فیزی����او ماتماتیكی‬ ‫ئێم����ە‪ ،‬جیاوازییەكە تەنی����ا ئەوەیە ئەقڵی‬ ‫ئێمە لەدواوەیەو هێش����تا زۆری ماوە بگات‬ ‫بە فیزیاو ماتماتیكی ئەمریكی‪ ،‬زانستەكانی‬ ‫تریش بە هەمانش����ێوەیە‪ ،‬خۆ فەلەكناس����ی‬ ‫ئ����ەوان تایبەتمەندی ئەمریك����ی یان یابانی‬ ‫یان روس����ی نییە‪ ،‬گرفتی سەرەكی ئەقڵە‪،‬‬ ‫ئێمە لەناو قەیرانێكی قوڵی ئەقڵداین‪ ،‬هیچ‬ ‫هەوڵێكیشمان نییە بۆ خۆ لێقورتاركردنی‪.‬‬ ‫دەن����ا بێ ئەقڵی‌و دەبەنگ����ی نەبوایە دەكرا‬ ‫لێرەش ئەنیش����تاینێك ی����ان نیوتنێك‪ ،‬یان‬ ‫گاندیییەك یان ماندێالی����ەك لەدایكبونایە‪.‬‬ ‫لەبری ئەم هەمو پێش����كەوتنانەی دونیا كە‬ ‫ئەمڕۆ لەس����ایەی ئەقڵەوە وەدەس����تهاتون‪،‬‬ ‫ئێم����ەش دەتوانین س����ودیان لێوەربگرین‪،‬‬ ‫كەچی زۆر جار دەگەڕێینەوە سەر سەردەمی‬ ‫هەندێك لەو پاش����ایانەی كە تەواوی مێژوی‬ ‫حوكمڕانییەكەی����ان بریت����ی بوە لەش����ەڕو‬ ‫قەیران‌و ستەمكاری‌و سەركوتكاری‪ ،‬بۆنمونە‬ ‫لویس����ی چواردەم لەفەرەنسا لەماوەی(‪)54‬‬ ‫ساڵی پاش����ایەتیكردنیدا(‪،)1715 -1661‬‬ ‫(‪)30‬ساڵ لەشەڕدابوە‪ .‬دەیوت من دەوڵەتم‌و‬ ‫دەوڵەتی����ش منە‪ .‬یان س����ەدام حوس����ێن‬ ‫لەماوەی ‪ 24‬ساڵ سەرۆكایەتیكردنی عێراق‬ ‫ئێم����ە باس����ی فیكرم����ان ك����رد‪ ،‬كێ‬ ‫تەنیا یەك س����اڵ كەمتر لەشەڕدا نەبو‪23 ،‬‬ ‫س����اڵ زۆرترین شەڕی داگیرس����اند‪ ،‬ئەمڕۆ دەڵێ����ت ئەگ����ەر قۆناخ����ی رۆش����نگەریی‬ ‫دەبێت ئ����ەوە بزانرێت هەر واڵتێك كە لەناو سەریهەڵنەدابوایە‪ ،‬ئەوا شۆڕشی فەڕەنسی‬ ‫قەیرانەكانیدا نغرۆ دەبێت‪ ،‬هەر بەڕاس����تی س����ەریهەڵدەدا‪ ،‬بێگومان سەریشیهەڵبدایە‬ ‫واڵتەكە ب����ەرەو نغرۆبون دەب����ات‪ ،‬چونكە هەر دوادەك����ەوت‪ ،‬وەك (دانێیل مۆرنیی)‬ ‫و زۆرانی دیكەش هەر وادەڵێن‪ ،‬شۆڕش����ێك‬ ‫قەیران لەشەڕ دژوارترو ترسناكتریشە‪.‬‬ ‫گرفتی سەرەكی لەم هەرێمەی ئێمەدا‪ ،‬نەتوان����ێ لەڕوە فیكرییەكەی س����ەربكەوێ‪،‬‬ ‫دوای گرفت����ی پ����ەروەردە‪ ،‬گرفتی فیكرە‪ ،‬زۆر ئەس����تەمە بتوانێ لەڕوی سیاس����ییەوە‬ ‫كورد خاوەنی هی����چ فیكرێك نەبوەو نییە‪ ،‬سەربكەوێ‪ ،‬چونكە شۆڕشی نوێ بەئەقڵی‬ ‫لەهەمو دونیاش����دا فیكر سیاسەت دەخاتە كۆن ناكرێ‪ .‬وەك چۆن لەكەرەستەی كۆن‌و‬ ‫س����ەر پێ‪ ،‬فیكر حوكمڕانییەكەت بۆ جوان رزیو ناتوانی باڵەخانەیەكی مۆدێرن پێكەوە‬ ‫دەكات‪ ،‬فیكر ژیانی نوێت بۆ دروستدەكات‪ ،‬بنێی‪.‬‬ ‫تۆ سەیركە بەردەوام باس لەدواكەوتویی‬ ‫كەچ����ی تائێس����تا چ حكوم����ەت‪ ،‬چ حزبە‬ ‫سیاسییەكان‪ ،‬یەك دەزگای فیكرییان نییە‪ ،‬گەلی عەرەب دەكەی����ن‪ ،‬لەكاتێكدا عەرەب‬ ‫دەی����ان دامەزراوەی دیكە بۆ كڕینی خەڵك‌و بەم هەمو پۆخڵەواتییەی خۆی‪ ،‬بەم هەمو‬ ‫بۆ تێكدانی مێش����كی خەڵك����ی هەن‪ ،‬بەاڵم فیك����رە توندڕەویی����ەی خۆی‪ ،‬ب����ەم هەمو‬ ‫تاقە یەك دەزگام����ان نییە فیكری لێ بێتە رێكخراوە توندوتیژانەی لەپەنای ئایینەوە‪،‬‬ ‫بەرهەم‪ ،‬بەرپرسی زۆرو حزبی زۆرمان هەن یان بەناوی ئایینەوە سەربڕینیشیان حەاڵڵ‬ ‫كە دامودەزگایەكی راگەیاندن بۆ بەش����ان‌و كردوە‪ ،‬ب����ەاڵم لەگەڵ هەمو ئەمانەو زۆرانی‬ ‫باڵ����دا هەڵگۆتن����ی خۆیان دروس����تدەكەن‪ ،‬دیكەش‪ ،‬ئەوەتا دەیان هزرڤانی مەزنیشیان‬ ‫ب����ەاڵم دروس����تكردنی دەزگایەك����ی فیكری بەرهەمهێن����اوە‪ ،‬تەه����ا حوس����ێن كافكای‬ ‫بەكۆس����پێك بۆ مانەوەی خۆی����ان دەزانن‪ ،‬بەعەرەب ناس����اند‪ ،‬ئیمام عەبدولفەتاحیش‬ ‫خۆ لەبنەڕەتیشدا هەر وایە‪ ..‬وەزارەتێكمان هیگڵی بەعەرەب ناس����اند‪ ،‬جۆرج تەرابیشی‬ ‫هەیە بەن����اوی وەزارەتی رۆش����نبیری‪ ،‬بێ ماركسیزم‌و سۆسیالیزمی بەعەرەب ناساند‪،‬‬ ‫نمودترین وەزارەتە‪ ،‬هەمیشە ئەو وەزارەتە ئەم����ە جگە لەوەی عەرەب س����ەرەڕای ئەو‬ ‫مایەی بێ بایەخكردن‌و بێ رۆش����نبیركردنی هەم����و رێكخ����راوە توندڕەوانەی لەپش����ت‬ ‫خەڵك بوە‪ ،‬وەزارەتێكە داخستنی زۆر زۆر ئایینی ئیسالمەوە كوشتنیان حەاڵل كردوەو‬ ‫باشترە لەبونی‪ ،‬هەر هیچ نەبێ بە داخستنی بەجیه����ادی دەزان����ن‪ ،‬بەاڵم لەوالیش����ەوە‬ ‫كۆمەڵێك گەندەڵ دەستیان لەگونان بەتاڵتر فەرەج ف����ۆدەو نەس����ر حامی����د ئەبوزێدو‬ ‫دەبێت‪ .‬خۆ دۆخی زانكۆكانیشمان زۆر زۆر حەس����ەن حەنەف����ی‌و محەم����ەد ئارگ����ۆن‌و‬ ‫خراپترە لەدۆخی وەزارەتی رۆشنبیریی‪ ،‬بەناو محەمەد شەحرورو س����ەید قیمەنی‌و خەلیل‬ ‫بەشی كۆمەڵناسی‌و دەرونزانی‌و فەلسەفەو عەبدولكەریم‌و دەیانی دیكەش����یان هەیە كە‬ ‫هەروەها بایۆلۆژی‌و ماتماتیك‌و ‪...‬هتد هەن‪ ،‬ژیانی خۆی����ان لەپێناو مرۆڤایەتیدا تەرخان‬ ‫بەاڵم تەنیا ناوی ب����ێ ناوەرۆكە‪ .‬وەزارەتی كردوە‪ ،‬بەاڵم تۆ وەرە كوا ئەو رۆش����نبیرە‬ ‫خوێندن����ی بااڵ تەنیا كاری ئەوەیە س����ااڵنە كوردان����ەی ك����ە ی����ەك فەیلەس����وفی ئەم‬

‫ئێستا حزب‌و‬ ‫حكومەت‌و تەواوی‬ ‫دامودەزگاكانمان‬ ‫ئێكسپایەر‬ ‫بون‪ ،‬بەكۆی‬ ‫ئینسانەكانیانەوە‪،‬‬ ‫هەر لەبەرئەوەشە‬ ‫تائێستا هیچ رەوت‌و‬ ‫شەپۆلێكی فیكری‬ ‫روی لەم هەرێمە‬ ‫نەكردوەو لێرە‬ ‫نەگیرساوەتەوە‬

‫جیهانەیان بە ئێمە ناس����اندبێ‪ ،‬لەناو هەمو‬ ‫كورددا یەك جۆرج تەرابیشی یەك محەمەد‬ ‫ئارگ����ۆن‪ ،‬یەك تەه����ا حوس����ێنمان نییە‪،‬‬ ‫خ����ۆ ئەوروپییەكانیش بەڕێگای ناس����اندنی‬ ‫فەیلەسوفەكانیانەوە دونیایان بەسەر خۆیاندا‬ ‫كردەوە‪ ،‬رێنیسانس رێك ئەوە بو‪ ،‬كولتورو‬ ‫میراتی ئیمپراتۆری����ای بێزەنتی گوازرایەوە‬ ‫بۆ ئیتالیا‪ ،‬هەروەها نمونەی مارتن لۆس����ەر‬ ‫كە ئینجیلی بەئەڵمانیا ناس����اند‪ ،‬یان جاك‬ ‫الكان كە فرۆیدی بەفەرەنس����ا ناساند‪ ،‬ئەم‬ ‫ئاڵوگۆڕی فیكرە لەئەوروپا بۆتە مۆدەیەكی‬ ‫هەمیش����ەیی‌و نمونەكانی����ش یەكجار زۆرن‪،‬‬ ‫بەاڵم تۆ وەرە سەیری كورد بكە تاقە یەك‬ ‫كەس����مان نییە لەو بوارەدا دەستی رەنگین‬ ‫بێت! ئەرێ كارەسات لەوە گەورەتر هەیە؟‬ ‫ئەرێ میللەتێك رۆشنبیرەكانی ئاوەها داماو‬ ‫بن‪ ،‬ئەی كۆمەڵگاكەی دەبێت چ ئومێدێكمان‬ ‫پێی هەبێت؟ ئەرێ دواكەوتویی لەوە زیاتر‬ ‫دەبێت چی بێت؟‬ ‫فەیلەس����وفەكانی دونی����ا ك����ەم نین كە‬ ‫موحاف����ەزەكار بون‪ ،‬بەاڵم نوس����ینەكانیان‬ ‫خزمەتێكی گەورەی����ان بەخەڵكی واڵتەكەی‬ ‫خۆی����ان‌و ئینجا هەمو دونیا كردوە‪ ،‬دیكارت‬ ‫پیاوێكی موحافەزەكارو تەنانەت لەئەزمونی‬ ‫گالیلۆ تەواو زەندەقی چوبو‪ ،‬بۆیە نەیدەوێرا‬ ‫لەس����ەر بەرگ����ی باش����ترین كتێب����ی خۆی‬ ‫تەنانەت ناوی خۆیش����ی بنوس����ێت‪ ،‬بەاڵم‬ ‫توانی فەلس����ەفەیەكی نەترس����انە بهێنێتە‬ ‫ئاراوە كە بەهۆی ئەو فەلسەفەیەوە خۆیشی‬ ‫نەمر كرد‪ .‬بەلزاك بەهەمانش����ێوە لەس����ەر‬ ‫ئاستی كەسیی موحافەزەكار بو‪ ،‬الیەنگری‬ ‫سیس����تەمی پاش����ایەتی بو‪ ،‬بەاڵم لەس����ەر‬ ‫ئاستی رۆماننوس����یدا پێشكەوتنخوازانە بو‪،‬‬ ‫تەها حس����ین زۆرترین سودی لێوەرگرتوە‪،‬‬ ‫هیگڵ تا بڵێی موحافەزەكار بو‪ ،‬تەقدیس����ی‬ ‫پاشای دەكردو دەیوت پاشا نوێنەری خوایە‬ ‫لەسەر زەوی‪ ،‬بەاڵم دەیان فەیلەسوف دوای‬ ‫هیگڵ سەرسامبون بەهیگڵ‪ ،‬تەنانەت هیگڵ‬ ‫بەتەواوی بەس����ەر قوتابخانەی فرانكفۆرتدا‬ ‫زاڵ بوب����و‪ ،‬ئێس����تاش هابرم����اس خۆی بە‬ ‫قوتابیەكی هی����گڵ دەزانێت‪ .‬زۆرن ئەوانەی‬ ‫دەڵێ����ن ئەگ����ەر هی����گڵ نەبوای����ە لەوانەیە‬ ‫مارك����س نەبوایە‪ .‬نمون����ەكان زۆرن‪ ،‬بەاڵم‬ ‫كوا وێنەیەكی لەمج����ۆرە لەناو كورد هەیە‪.‬‬ ‫لەناو هەمو كتێبخانەی كوردیدا یەك كتێبت‬ ‫دەستناكەوێت كە جوڵە بەڕەوت‌و ئاراستەی‬ ‫چەقبەستوی كۆمەڵگاو مێژو بكات‪ ،‬تەنانەت‬ ‫ی����ەك كتێب نیی����ە پەنجەرەیەك����ی بەڕوی‬ ‫قۆناخێك����ی نوێی فیكری����دا كردبێتەوە‪ ،‬تا‬ ‫خەڵكی دیكە بەدوایدا بچن‪ ،‬ئەرێ كارەسات‬ ‫هەیە لەمە قورستر؟ ئەمە دۆخی خوێنەوارو‬ ‫رۆش����نبیرەكانمان بێت‪ ،‬ئەی بۆچی گلەیی‬ ‫لەكۆمەڵگا بكەین‪.‬‬ ‫قوتابخان����ەی فرانكفۆرت دوای هاتنی‬ ‫هیتلەر بۆ سەر دەس����ەاڵت‪ ،‬تەفروتونا بو‪،‬‬ ‫فەیلەس����وفەكانی هەاڵتن‌و بەشێكی زۆریان‬ ‫خۆیان گەیاندە ئەمری����كا‪( ،‬ڤلیكس ڤایل)‬ ‫كە هەم یەكەمجار لەئەڵمانیا‪ ،‬هەم دوەمجار‬ ‫لەئەمریكا‪ ،‬ئەم قوتابخانەیەی دامەزراندەوە‪،‬‬ ‫نمونەی لەمجۆرە لەسەر ئاستی رۆژئاوا كەم‬ ‫نین‪ ،‬بەاڵم لەناو كورددا س����ەرباری ئەوەی‬ ‫ملیاردێری چاوچنۆكی گەندەڵ‌و تەمبەڵمان‬ ‫زۆرە‪ ،‬ك����ە لەش����ەو رۆژێكدا (بی����ن اللیله‌‬ ‫والضحاها) بون بەملیۆنێرو ملیاردێر‪ ،‬بەاڵم‬ ‫هیچكام لەم هەمو دەوڵەمەندانەی كوردستان‪،‬‬ ‫ی����ەك دەزگای فیكریی����ان دانەمەزران����د بۆ‬ ‫بەرهەمهێن����ان‌و گەش����ەپێدانی فیكر‪ ،‬بەاڵم‬ ‫لەوالوە پارەكانیان حەواڵەی دەرەوە كردوەو‬ ‫لەوێ كاری بزنسی پێدەكەن!! ئەوانەی یەك‬ ‫چارەگە سەدەیە‪ ،‬سامانی نیشتمانی كە هی‬ ‫ئەو خەڵكەیە وەكو گا هەڵیدەلوش����ن‪ ،‬زاتی‬ ‫ئەوەی����ان نەكردوە رۆژێك ل����ەڕۆژان گرنگی‬ ‫بەدامەزراوەیەك����ی فیكری بدەن‪ ،‬لەكاتێكدا‬ ‫تافیك����ر بەرهەمنەهێنرێ����ت‪ ،‬بێگومان واڵت‬ ‫بنەمای ئابورییەك����ەی كە خۆی لەژێرخاندا‬ ‫دەبینێت����ەوە‪ ،‬وێرانەی����ەو ناتوان����ێ بچێتە‬ ‫قۆناخێكی گەشەی ئابورییەوە‪.‬‬ ‫ئ����ەو واڵتانەی دەكەون����ە نێو قواڵیی‬ ‫قەیرانەكان����ەوە‪ ،‬خۆ س����ەرەتا سیس����تەمە‬ ‫سیاس����ییەكەیە كە نەك هیچ چارەسەرێكی‬ ‫پێ نییە‪ ،‬بەڵكو خۆی هۆكاری س����ەرەكی‌و‬ ‫بنەڕەتیی قەیرانەكانە‪ ،‬ت����ۆ بڕوانە یەكێتی‬ ‫س����ۆڤێتی س����ەردەمی س����تالین‪ ،‬دەبینین‬ ‫كامینیڤ‌و زینوڤیڤ‌و بوخارین‌و ترۆتس����كی‬ ‫لەكەس����ایەتییە هەرەبەرزەكان����ی حزب����ی‬ ‫كۆمۆنی����زم بون‪ ،‬كەچی ه����ەر یەك لەوانە‬ ‫ب����ەدژە كۆمۆنیزم‌و بەدژەگ����ەل‌و بەخائین‌و‬ ‫‪...‬هتد لەناوچون‪ ،‬باشە بابپرسین ترۆتسكی‬ ‫كۆمۆنیس����ت بو یان ستالین؟ بەاڵم چونكە‬ ‫دەسەاڵت بەدەست ستالینەوە بو ترۆتسكی‬ ‫نەك هەر جێگایش����ی لەو واڵتە نەدەبوەوە‬ ‫كە هەمو ژیانی خۆی بۆ ئەو واڵتە تەرخان‬ ‫كردب����و‪ ،‬چەندی����ن كتێب����ی زۆر گرنگی بۆ‬ ‫گەلی س����ۆڤێت نوس����یبو‪ ،‬كەچی س����تالین‬ ‫بەوەش����ەوە لێینەگەڕا كە ترۆتسكی سەری‬ ‫خۆی هەڵگرتوەو واڵتی خۆی جێهێش����توەو‬ ‫لەتاراوگ����ە دەژی‪ ،‬بەڵكو لەمەكس����یك بۆ‬

‫دواجار كوش����تی‪ .‬ئیتر س����تالین تاس����اڵی‬ ‫‪ 1953‬كە س����اڵی مردنییەتی‪ ،‬بو بەڕابەری‬ ‫كۆمۆنیزم‌و ترۆتس����كیش بەخائین ناونوس‬ ‫كرا! بۆی����ە قەیرانەكان زۆر مەترس����یدارن‪،‬‬ ‫لەكات����ی قەیرانەكان����ا نیش����تمانپەروەرو‬ ‫دڵس����ۆزەكانی گەل‌و نیش����تمان‪ ،‬دەكرێنە‬ ‫ئامان����ج‌و بەخیانەت����ی نیش����تمانی ناوزەد‬ ‫دەكرێ����ن‪ ،‬روب����ەڕوی س����زای جۆراوج����ۆر‬ ‫دەبن����ەوە‪ ،‬بۆیە ناكرێت لەن����او قەیرانەكانا‬ ‫بنوین‪ ،‬چونك����ە بەردەوامبونی قەیرانەكان‪،‬‬ ‫بەردەوامیدان����ە بەسیاس����ەتێكی چ����ەوت‌و‬ ‫نەخۆش‌و ئێكس����پایەر‪ ،‬كە تەنیا ژەهری لێ‬ ‫هەڵدەوەرێ‪ .‬ئاخر ئێستا حزب‌و حكومەت‌و‬ ‫تەواوی دامودەزگاكانمان ئێكس����پایەر بون‪،‬‬ ‫بەكۆی ئینسانەكانیانەوە‪ ،‬هەر لەبەرئەوەشە‬ ‫تائێستا هیچ رەوت‌و شەپۆلێكی فیكری روی‬ ‫لەم هەرێمە نەكردوەو لێرە نەگیرساوەتەوە‪،‬‬ ‫راس����تە لەدەوروبەرم����ان جاروبار ش����تێك‬ ‫وەرچەرخانێك رویداوە‪ ،‬بەاڵم تەنیا بەسەر‬ ‫ئاس����مانی ئەم هەرێم����ەدا هاتون‌و رەتبون‌و‬ ‫لەش����وێنێكی دیك����ەی وەك ئێ����ران ی����ان‬ ‫توركیا ی����ان لوبنان گیرس����اونەتەوە بەاڵم‬ ‫ئێمە نەمانتوانیوە تام‌و بۆنیش����یان بكەین‌و‬ ‫هیچكام ل����ەو وەرچەرخانانە ت����ام‌و بۆنیان‬ ‫بەس����ەرئەم خاك����ەدا نەپرژان����دوە‪ .‬چونكە‬ ‫هێشتا ئێمە لەبەهای مەعریفە نەگەیشتوین‪.‬‬ ‫ئەو بێ مەعریفەتییەیە وایكردوە‪ ،‬تائێس����تا‬ ‫نەمانتوانی����وە س����ود ل����ەو هەم����و مێژوە‬ ‫ناش����یرینەی خۆش����مان وەربگری����ن‪ .‬هەر‬ ‫كۆمەڵگایەكیش زۆر دواكەوتو لەگەڵیدا بێ‬ ‫مەعریفەت بێت‪ ،‬پێش����كەوتنی زۆر سەختە‬ ‫ئەگەر سیستەمی سیاس����ی‌و پەروەردەیی‌و‬ ‫‪...‬هتد زۆر بەباشی رێكنەخرێت‪ .‬ئێمە لەم‬ ‫هەرێمەدا‪ ،‬كێشەكەمان ئەوەبو هاتینە سەر‬ ‫س����فرەیەكی حازرو رازاوەی پڕ لەئەڵماس‌و‬ ‫گەوهەر‪ ،‬ئەویش ن����ەوت‌و داهاتەكانی دیكە‬ ‫بو‪ ،‬ئیتر كۆمەڵگا فێری نانی بێ زەحمەتی‬ ‫بو‪ ،‬كەس����انی لەجۆری مافیایی دروستبون‬ ‫كە لەش����ەو و رۆژێك����دا ب����ون بەملیۆنێرو‬ ‫تەنانەت بون بەملیاردێر‪ ،‬پیاوی ملپانی بێ لەناخیان����دا تۆوی رق‌و كینەی����ان چاندوە‪،‬‬ ‫نمودو بێ زاخ‌و ترسنۆكی ئەوتۆ لەم هەرێمە ناتوانن هەرگیز ناتوانن ئاوڕ لەخۆشییەكانی‬ ‫بونەتە ملیاردێر‪ ،‬كە بێزت لەنیشتمانەكەشت ژیان‌و لەتەبایی بدەنەوە‪.‬‬ ‫دەبێتەوە‪ ،‬ئەو نیشتمانەی تۆ قوربانیت بۆی‬ ‫ئێمە لەژێر كاریگەری كولتوری عەرەبداین‪،‬‬ ‫داوەو ئەوانی����ش لەهەمو ژیانیاندا هەس����تی زمانمان‪ ،‬بیركردنەوەمان‪ ،‬دونیابینیمان زۆر‬ ‫نیشتمانیش����یان نەبوە‪ .‬ئیت����ر قەیران لەمە لەژێر كاریگەری عەرەبیدایە‪ ،‬ئەو عەرەبەی‬ ‫قوڵتر دەبێت چی بێت؟ كەواتە لەناوەڕۆكدا تائێس����تاش هەر خۆزگە بەسەردەمی ئیبن‬ ‫ئ����ەم نیش����تمانەی بەخوێن نەق����ش بوە‪ ،‬روش����دو ئیبن باجەو ئیب����ن خەلدون‌و ئەبو‬ ‫ئێس����تا قومارخانەیەكە‪ ،‬نابوتەكان دەكات عەالی مەعەڕی دەخوازێ‪ ،‬یان رونتر بڵێین‬ ‫بەملیۆنێرو ملیاردێر‪ .‬ئیتر رەزای بەرپرس‌و قوتابخانەی ئەندەلوس(غەرناتا) دەخوازێت‪.‬‬ ‫حزبەكانی����ش لەبەرچ����اوی خەڵ����ك زۆر چونكە رۆژئاواش لەكاتی خۆیدا حەس����ودی‬ ‫قێزەونن‪ .‬بەاڵم خەڵك هێندە داماوە‪ ،‬نازانێ بەئیبن روش����دو فارابی‌و ئەوانی تر دەبرد‪،‬‬ ‫چۆن پەنجەرەیەك بەس����ەر خۆیدا بكاتەوە‪ ،‬ب����ەاڵم ع����ەرەب چونكە بەڕاب����ردوی خۆی‬ ‫بۆ ئەوەی باخچەیەكی پڕ لەگوڵزار ببینێت‪ .‬بەستراوەتەوە‪ ،‬فەرمو جگە لەبەرهەمهێنانی‬ ‫ئێمە هێش����تا بۆنی گوڵمان نەكردوە‪ ،‬بۆیە تیرۆر هیچی ت����ری بەرهەمنەهێناوە‪ ،‬دەیان‬ ‫نازانین دانیش����تن لەناو باخچەیەكدا چەند گروپ����ی توندڕەو گەش����ەی خێ����را دەكەن‪،‬‬ ‫جوانترو تەمەندرێژترت دەكات‪.‬‬ ‫ئیخ����وان‌و كۆمەڵ����ەی ئیس��ل�امی‌و قاعیدەو‬ ‫ك����ورد خاوەن����ی میراتێك����ی ج����وان داعش‌و‪...‬هت����د‪ ،‬هەریەكەش����یان ئەمیرێك‬ ‫نییە‪ ،‬میراتەكەی میراتی ئیس��ل�امگەرایی‌و تەنانەت خەلیفەیەكیش����ی هەی����ە‪ ،‬ئەمەیە‬ ‫زەردەش����تگەرایی‌و میرو ئەمارەت‌و هەوێنی وایك����ردوە بڵێی����ن بەغ����دا لەس����ەردەمی‬ ‫هەمو ئ����ەو میراتان����ەش براكوژی����ی بوە‪ .‬عەباس����ییەكاندا زۆر پێش����كەوتوتر بو لەو‬ ‫بەدیوەك����ەی دی ك����ورد خاوەن����ی هی����چ بەغدای����ەی ئەمڕۆ‪ ،‬ئەمە بۆ دیمەش����ق‌و زۆر‬ ‫میراتێكی رۆش����نگەری‌و نوێخ����وازی نەبوە‪ ،‬لەپایتەختەكان����ی دیك����ەی عەرەب����ی هەر‬ ‫نە خاوەنی(محەم����ەد عەلی) تازەكەرەوەی راستە‪.‬‬ ‫ئەدۆنی����س دەڵێ����ت‪ ’:‬س����وپاس بۆ‬ ‫شۆڕشی عەرەبیە لەمیسر‪ ،‬نە تۆزقاڵێك ئەقڵی‬ ‫(میج����ی)ی ژاپۆنی بەس����ەركردەكانمانەوە أمری‌ء القیس‪،‬الش����نفری‪ ،‬أب����ی تمام‪ ،‬ابی‬ ‫گەیش����توە ك����ە لەكۆتاییەكانی س����ەدەی نۆاس‪ ،‬س����وپاس بۆ حەالج‪ ،‬ئیبن عەرەبی‪،‬‬ ‫‪ 19‬گەیش����تە ئەوروپ����او ئەوروپا س����ودی موتەنەب����ی‪ ،‬مەع����ەڕی‪ ،‬جوبران‪،‬ك����ە زۆر‬ ‫ل����ێ وەرگرت‪ .‬ل����ەوە خراپت����ر ئەوەیە هیچ شتیان لێ فێر بوم‪ ’.‬ئەمە قسەی ئەدۆنیس‬ ‫س����ودێكمان لەو هەم����و ئەزمون����ە تاڵەی ش����اعیرو لێكۆڵەری گەورەی عەرەبە‪ .‬بەاڵم‬ ‫خۆیشمان‌و تەنانەت جیهانیش وەرنەگرتوە‪ ،‬ئێمەی كورد سوپاسی كێ بكەین؟ لەكوێ‌و‬ ‫ئێستاش هەمان قەوانی پێشو لێدەدەینەوە‪ .‬چ����ی فێر بوین؟ هەندێك ش����اعیرمان هەن‬ ‫ناپلیۆن‌و هیتل����ەر هەوڵی زۆریاندا ئەوروپاو ك����ە لەراب����ردودا وێنایەكی ئیس����تاتیكایان‬ ‫ئینجا جیهانیش بخەنە ژێر چەپۆكی خۆیان‪ ،‬پێدەبەخشین‪ ،‬بەاڵم هیچیان لێ فێرنەبوین‪.‬‬ ‫بەاڵم بۆیان نەكرا‪ ،‬ئیتر ئەڵمانیاو فەڕەنسا یەك نوسەر‪ ،‬یەك رۆماننوس‪ ،‬یەك نوسەرم‬ ‫پەندیان لێیوەرگرت‪ ،‬ئێس����تا دو واڵتی زۆر پێ بڵێن‌و بەبیر خۆتانی بێننەوە كە شتێكی‬ ‫جوانن نەك هەر لەئەوروپا‪ ،‬بەڵكو لەس����ەر لێ فێربوبین‪ ،‬بەداخەوە من كەس نادۆزمەوە‬ ‫ئاس����تی جیهانیش‪ .‬بەهەمانشێوە ئەمارەتە ك����ە مەعریفەیەكی لێ����وە فێربوبم‪ ،‬چەندی‬ ‫دواكەوتوەكان����ی خۆمان‪ ،‬مای����ەی براكوژی بیرب����ان لێدەكەمەوە ق����ەرزاری كەس نیم‌و‬ ‫بون‪ ،‬هی����چ ئەمارەتێك نەیتوانی دەس����ت لەهیچ كەس����ێك هیچ فێر نەبوم‪ ،‬ئەوەی من‬ ‫بەسەر تەواوی كوردس����تاندا بگرێت‪ ،‬بەاڵم لێوەی فێربوم‪ ،‬تەنیاو تەنیا فەیلەسوفەكانی‬ ‫گرفتەكە ئەوەیە تائێس����تاش ئەو ئەقڵیەتە رۆژئ����اوان كە بیركردن����ەوەی منیان گۆڕی‌و‬ ‫لەزیهنی زۆركەس����دا هەر ئامادەیە‪ .‬ئەمەش ئاسۆیەكی نوێیان پێبەخشیوم‪ .‬لەڕاستیدا ئا‬ ‫تەنی����ا بەه����ۆی گەوجاندنی ئ����ەو خەڵكە ئەمەیە جیاوازییەكانمان لەگەڵ نەتەوەكانی‬ ‫نەگبەت‌و داماوەوەی����ە‪ ،‬گەوجاندیش تەنیا دیكە‪ .‬ئێمە خاوەنی هیچ كولتورێكی گەش‌و‬ ‫بەیەك ئامرازو بەی����ەك میتۆد نییە‪ ،‬بەڵكو داهێنانێكی رابردو نین‪ .‬حەزم دەكرد مەوالنا‬ ‫زۆر رێگای پێچاوپێچ بۆ گەوجاندنی خەڵك رۆمی كورد بوای����ە‪ ،‬تا ئەو توندوتیژییەمان‬ ‫گیراوەتە بەر‪ ،‬با دور نەڕۆین ‪،‬بەدرێژایی‪ 2500‬لەناخدا نەبوای����ەو لەبری توندوتیژی‪ ،‬فێری‬ ‫س����اڵی رابردودا ی����ەك واڵت نەبوە لەیەك خۆشەویستی بوینایە‪ ،‬حەزمدەكرد شكسپیر‬ ‫كاتدا هەم دیموكراسی بێت‌و هەم دیكتاتۆر‪ ،‬كورد بوایە تا لەس����ەر كورس����ی‌و دەسەاڵت‬ ‫ئەم����ە گەوجاندنێك����ی ئابڕوبەرانەیە‪ ،‬ئاخر ش����ەڕی ب����ێ ئامانم����ان بەرپ����ا نەكردایە‪،‬‬ ‫چۆن دەكرێت كەس����ێك هەم شەیدای ژیان حەزمدەكرد رامبۆ كورد بوایە‪ ،‬تاش����یعری‬ ‫بێ����ت‌و حەزی لەژیان بێ����ت‪ ،‬بەاڵم ئارەزوی كوردی ئاوەها قێ����زەون نەكرابایە‪ ،‬خەڵك‬ ‫مردنیش بكات‪ ،‬چۆن دەكرێت كەسێك یان زو وازی لەش����یعر نوس����ین بهێنابایە‪ .‬زۆرم‬ ‫س����ەركردەیەك توندوتیژ بێت‌و لێبوردەش حەز دەكرد‪.....‬بەاڵم هەمو ئەو حەزانە لەو‬ ‫بێت‪ ،‬هیچ س����ەرۆكێك نییە بڵێ من لەیەك خەیاڵ‌و وەهمانە زیاتر نین كە نەتەوەكەمان‬ ‫كاتدا خەڵك بەرەو بەرەكانی شەڕ هاندەدەم‌و هەمیشە بەوەهم‌و ئەفس����انەكانەوە دەژی‌و‬ ‫حەزیشم لەئاشتی‌و پێكەوە ژیانە‪ ،‬ئەوانەی لێی بۆتە حەقیقەتێكی نەگۆڕ‪.‬‬

‫تۆ سەیركە بەردەوام‬ ‫باس لەدواكەوتویی‬ ‫گەلی عەرەب دەكەین‬ ‫لەكاتێكدا عەرەب بەم‬ ‫هەمو پۆخڵەواتییەی‬ ‫خۆی‪ ،‬بەم هەمو‬ ‫فیكرە توندڕەوییەی‬ ‫خۆی‪ ،‬بەم هەمو‬ ‫رێكخراوە توندوتیژانەی‬ ‫لەپەنای ئایینەوە‬ ‫یان بەناوی ئایینەوە‬ ‫سەربڕینیشیان حەاڵڵ‬ ‫كردوە‪ ،‬بەاڵم لەگەڵ‬ ‫هەمو ئەمانەو زۆرانی‬ ‫دیكەش‪ ،‬ئەوەتا دەیان‬ ‫هزرڤانی مەزنیشیان‬ ‫بەرهەمهێناوە‬

‫‪Awene‬‬

‫خاوه‌نی ئیمتیاز‪ :‬کۆمپانیای ئاوێنه‌‬ ‫سه‌رنوسه‌ر‪ :‬سه‌ردار محه‌مه‌د‬

‫سوپاو ئەردۆغان‌‬

‫کوا لێکۆڵینەوەی یاسایی لەخوێنی کاوه‌گه‌رمیانی‪ ،‬سەردەشت عوسمان‪ ،‬سۆرانی مامە حەمە‪ ،‬عەبدولستار تاھیر؟‬

‫ئاسۆس هەردی‬ ‫هیچ کاتێک سوپای تورکیا ئەوەندەی ئەمڕۆ الوازو بێدەسەاڵت نەبوە‪ .‬بەدەگمەن‬ ‫رویداوە هێزە ئەمنییەکان جورئەت بکەن لەبنکەیەکی سەربازی تەنانەت نزیکیش‬ ‫ببنەوە‪ ،‬بەاڵم لەدوای کودەتا شکستخواردوەکەوە‪ ،‬رۆژانە خۆیان دەکەن بەبنکە‬ ‫سەربازییەکانداو ئەو جەنەرااڵنە راپێچی زیندان دەکەن‪ ،‬کە تا دوێنێ نەیاندەوێرا‬ ‫س����ەیری چاویشیان بکەن‪ .‬دیمەنی جەنەراڵە لوت شکاو و سەرشکاوەکان‪ ،‬بۆتە‬ ‫دیمەنێکی ئاس����ایی‌و رۆژان����ەی میدیای تورکی‪ .‬ئەمە دۆخی ئەو س����وپایەیە کە‬ ‫لەڕوی ژمارەو توانای س����ەربازییەوە بەدوەمین سوپای گەورەی ناو پەیمانی ناتۆ‬ ‫دادەن����رێ‌و تاپێش کودەتاکە بەهێزترین دامەزراوەی تورکیا بوە‪ .‬بەاڵم ئاخۆ ئەو‬ ‫سوپا گەورەو گرانە وابەئاسانی تەسلیم ئەبێ‌و مەیدان بۆ ئەردۆغان چۆڵدەکا؟‬ ‫ئەگەرچ����ی لەئێس����تادا جەنەراڵەکان ناتوانن بەئاش����کرا بەرامب����ەر ئەردۆغان‬ ‫راوەستن‪ ،‬بەاڵم ئەستەمە لەدورمەودادا رازی بن بەوەی دەسەاڵتی مێژویی سوپا‬ ‫بەو شێوەیە بپوکێتەوە‪ .‬زەحمەتە ئەو هەمو سوکایەتییە بەناو و ناوبانگی سوپاو‬ ‫جەنەراڵەکان����ی لەبیربکەن‪ .‬بۆیە پێموایە هەرئەوەن����دەی کەفوکوڵی روداوەکان‬ ‫دابمرکێت����ەوە‪ ،‬پێش هەمو ش����تێک هەوڵ����دەدەن هەیبەتی خۆی����ان بگێڕنەوە‪.‬‬ ‫هەیبەتی س����وپاش لەدۆخی سیاسیی ئێستای تورکیادا هەر بەشەڕ دەگەڕێتەوە!‬ ‫لەبەرئ����ەوە دور نیە لەچەند مانگی داهاتودا س����وپای تورکیا هەڵمەتێکی گەلێک‬ ‫گەورەترو چڕتر بۆس����ەر باکور دەس����تپێبکات کە رەنگە هەرێمی کوردستانیش‬ ‫بگرێتەوە‪ ،‬بۆئەوەی دیسانەوە "سوپای قارەمان!" ببێتەوە بەسەر دێڕی هەواڵی‬ ‫میدی����اکان‪ .‬دیارە زۆر زەحمەت����ە کودەتایەکی تر لەڕێگەی هێ����زی چەکدارەوە‬ ‫روبدات‪ ،‬بەاڵم هەرکاتێک س����وپا هەست بکات قەیرانەکەی تێپەڕاندوە‪ ،‬بێگومان‬ ‫بیر لەتۆڵەس����ەندەوە دەکاتەوەو گەر هیچیش����یان پێنەک����رێ‪ ،‬دور نییە هەوڵی‬ ‫تیرۆرکردنی ئەردۆغان بدەن‪.‬‬ ‫هەرچی ئەردۆغانە‪ ،‬بێ هیچ گومانێک ئەمڕۆ س����ەرۆکە بەهێزەکەی تورکیایە‪.‬‬ ‫وادەردەکەوێ ئەم دەرفەتە لەکیس نەدات‌و بەهەمو توانایەکی خۆی هەوڵبدات بۆ‬ ‫یەکجارو بۆ هەمیش����ە دامودەزگاکانی دەوڵەت (بەسوپاشەوە) بخاتە ژێر رکێفی‬ ‫خۆیەوە‪ .‬بەاڵم ئایا بە ئاسانی ئەمەی بۆ دەچێتەسەر؟‬ ‫ئەگەر س����ەرکەوتنە یەکلەدوای یەکەکانی رەجەب تەیب ئەردۆغان بەش����ێکی‬ ‫گرنگی بگەڕێتەوە بۆ سەرکەوتنی لەگەشەپێدانی ئابوریی واڵتدا‪ ،‬ئەوا سەرکەوتنی‬ ‫لەبەڕەنگاربونەوەی دەسەاڵتی سوپادا‪ ،‬بەشێکی گرنگی دەگەڕێتەوە بۆ پشتیوانیی‬ ‫کۆمەڵگەی مەدەنی‪ ،‬هێزە دیموکرات‌و لیبراڵەکان‌‪ ،‬کوردو بزوتنەوەکەی فەتحوڵاڵ‬ ‫گولەن‪ .‬ئەردۆغان لەس����ەرەتاوە بە بەرزکردنەوەی دروش����می دەوڵەتی مەدەنی‪،‬‬ ‫س����نوردارکردنی دەسەاڵتی عەسکەر‪ ،‬چارەسەرکردنی کێش����ەی کوردو‪ ...‬هتد‪،‬‬ ‫توانی پشتیوانیی کوردو بەشێکی گرنگی عەلمانییەکانیش بەدەستبێنێ‪.‬‬ ‫بەاڵم ئەمڕۆ وێنەکە تەواو جیاوازە‪ .‬هەر لەو سەردەمەوە کە خەونی سیستمی‬ ‫س����ەرۆکایەتی کەوتەسەری‪ ،‬زۆربەی چاکس����ازییەکانی پێچەوانە کردەوە‪ ،‬لەگەڵ‬ ‫دیموک����رات‌و لیبراڵەکاندا تێکی داو کەوتە لێدانیان‪ .‬پاش����ان لەگەڵ بزوتنەوەی‬ ‫خزمەت تێکچو‪ .‬پاش هەڵبژاردنەکەی حوزەیرانی س����اڵی رابردو‪ ،‬کە (هەدەپە)‬ ‫لەسەر حس����ابی (ئاکەپە) سەرکەوتنێکی گەورەی بەدەستهێنا‪ ،‬روی لەکوردیش‬ ‫وەرگێڕاو تەنانەت کەوتە پاکتاوکردنی حزبەکەی خۆیشی‪ .‬سەرەنجام بەپێچەوانەی‬ ‫هەمو دروشمەکانی خۆیەوە‪ ،‬بایدایەوە بەالی سوپادا!‬ ‫ئێس����تا بەدور لەو فەزا جەماوەری‌و نەشئەی س����ەرکەوتنە‪ ،‬لەراستیدا دوژمنە‬ ‫سیاس����ییەکانی ئەردۆغان‌ گەلێک لەدۆس����تەکانی زیاترن‪ .‬دیارە ئەمە بەو مانایە‬ ‫نییە کە نێچیرێکی الوازە بۆ دوژمنەکانی‪ ،‬بەاڵم چاوەڕێش ناکرێت ئەم ملمالنێیە‬ ‫بەم زوانەو بەئاسانی لەقازانجی الیەک یەکالبێتەوە‪.‬‬

‫جینۆسایدی ئێزیدییەکان‬ ‫داعش تاوانی جینۆسایدی‬ ‫بەرامبەر بەئێزدیان ئەنجامداوە‪.‬‬ ‫زۆربەی هاواڵتیان پێیان وایە‬ ‫جینۆساید کوشتنی بەکۆمەڵە‪.‬‬ ‫لەکاتێکدا‪ ،‬پەیماننامەی ساڵی‬ ‫‪1948‬ی تایبەت بەجینۆساید‪،‬‬ ‫کرداری کوشتنی بەکۆمەڵ‬ ‫بەیەکێک لەتاوانەکانی جینۆساید‬ ‫ئەژمار دەکات‪ ،‬چوار جۆری‬ ‫دیکەی تاوانی جینۆساید هەیە‬ ‫کە بەشێوەیەکی سیستەماتیک‌و‬ ‫رێککخراو پەیڕەو دەکرێت بۆ‬ ‫لەناوبردنی پەیڕەوانی ئایینی‌و‬ ‫گروپە ئیتنیەکان‪.‬‬

‫قەدەغەکردنی‬ ‫پێداویستییە‬ ‫سەرەکیەکان‬ ‫وەکو نان‌و ئاو‬

‫رفاندنی مندااڵن‌و‬ ‫بەندکردنیان‬

‫سزادانی جەستەیی‌‌و‬ ‫دەرونی‌و دەستدرێژی‬ ‫سێکسی‬

‫قەدەغەکردنی‬ ‫منداڵبون‌و ناچارکردن‬ ‫بەلەباربردنی منداڵ‌و‬ ‫نەزۆک کردن‬

‫جینۆساید و جێندەر‬

‫پیاوانی ئێزیدی کۆمەڵکوژکراون‪ ،‬لەهەمان کاتدا ژنان‌و کچانیش بەشێوەیەکی‬ ‫نەشیاوو سیستەماتیک بون بەئامانجی چەکدارانی داعش؛ دەستدرێژی سێکسی‪،‬‬ ‫کۆیلەکردنی سێکسی‪ ،‬لەباربردنی منداڵ‪ ،‬گۆڕینی ئایین‌و بیروباوەڕ بەزۆر‪ .‬ئەم‬ ‫جۆرە کردارانەش پێیان دەوترێت جینۆساید‬ ‫ریکالم‬