ریکالم
ریکالم
www.awene.com
ژماره ()539 سێشەممە 2016/8/9
Industryپیشه‌سازی یو سینۆما&بۆ بازرگان Sinoma Trade
رۆژنامه‌یه‌كی سیاسیی گشتییه کۆمپانیای ئاوێن ه ده‌ریده‌کات
Scope of business: بواری كاركردن: t 4UFFM 4USVDUVSF EFTJHO NBOVGBDUVSF BOE JOTUBMMBUJPO ی ( نه‌خشه‌دانان ،درووستكردن ،دامه‌زراندن) ی ئاسن 1ـ په‌یكه‌ر t (FOFSBM 5SBEJOH JNQPSU BOE FYQPSU كردن) ه نارد ه ه و كردن ه هاورد ( ی گشت ی 2ـ بازرگان "t -JHIUJOHT ."/5 t -PHJTUJDT -$-)MANTA ی سوره‌یاو ڕووناكی ( ماركه‌ی - 3كار 5FM ی گواستنه‌وه‌و گیاندن ()LCL 4ـ كار 4FF JU PO 1BH
به‌رهه‌م ساڵح بۆچی له‌تارانه؟
بۆ پارێزگارو کۆمپانیایه‌ک له‌سلێامنی ئه‌نجومه‌نه‌كه‌ی: ملیارێک دیناری سلێامنی به‌ره‌و حکومه‌ت ده‌خوات كوێ ده‌به‌ن؟
3
ژینگه‌ی رسوشتی بازیان له‌به‌رده‌م له‌ناوچوندایه
3
13
Mob. 0770 961 6966 0772 157 8372
ی زیاتر ل ه الپه‌ڕ ه ( )17ببینه ڕوونكردنه‌وه
6
حكومه‌تی هه‌رێم 24ملیۆن دۆالر قه‌رزاری پرۆژه‌ی تواناسازییه
4
عه‌میدێكی ئاسایشی پارت ی به‌تۆمه‌تی ته‌قه‌كردن له‌خۆپیشانده‌رانی 17ی شوبات پاش شه‌وێك ده‌ستگیركردن له‌سلێمان ی ئازاد ده‌كرێت پ���اش ئ���هوهی به‌ه���ۆی روداوێك���هوه عه‌میدێكی ئاسایش���ی پارت���ی له‌الیه‌ن بنك���هی پۆلیس���ی س���ه‌رچناره‌وه داواده‌كرێت ،چه‌ند هاواڵتییه‌ك زانیاری ئه‌وه‌ی له‌سه‌ر ده‌ده‌ن كه له‌ڕوداوه‌كانی 17ی ش���وباتدا له‌لق���ی چ���وار ب���وهو ته‌قه‌ی له‌خۆپیش���انده‌ران كردوه ،به‌اڵم
پاش ش���ه‌وێك ده‌س���تگیركردن له‌الیه‌ن له‌ناو لقی چ���واری پارتیدا بوهو ته‌قه ی له‌خۆپیش���انده‌ران ك���ردوه ،له‌بنك���هی دادوه‌ره‌وه ئازاد ده‌كرێت. ئاوێنه ،س���لێمانی :وته‌بێژی پۆلیسی پۆلیسی س���ه‌رچناره‌وه ره‌وانه‌ی بنكه‌ی سلێمانی ،سه‌ركه‌وت ئه‌حمه‌د به‌ئاوێنه‌ی پۆلیسی سه‌را كراوه ،ئه‌و وتی "ئێمه‌ش راگه‌یان���د دوای ئ���هوهی هاواڵتی���ان ناردم���ان ب���ۆ لیژن���هی به‌دواداچون���ی زانیارییان داوه له‌س���ه‌ر ئ���ه‌م عه‌قیدی روداوه‌كانی17ی شوبات‌و رۆژانی دواتر، ئاسایش���هی پارتی كه له17ی شوباتدا دادوه‌ر شه‌وێك به‌ندی كرد ،به‌اڵم پاش
سه‌یركردنی گرته ڤیدیۆییه‌كانی به‌رده‌می لقی چوار ،هه‌رچه‌نده ئه‌م پیاوه له‌گ ه ڵ ئه‌و كه‌س���انه‌دایه له‌به‌رده‌م لقدان‌و ته‌قه له‌خۆپیشانده‌ران ده‌كه‌ن ،به‌اڵم ئه‌م هیچ ته‌قه‌یه‌ك ناكات". وتیشی "س���ێ دادوه‌ر س���ه‌یری ئه‌و گرت���ه ڤیدیۆیانه‌ی���ان كرد ك���ه له‌كاتی
ش���وباتدا خۆپیش���اندانه‌كانی17ی له‌ب���ه‌رده‌م لقی چواردا تۆم���ار كراون، به‌پێی ڤیدیۆكان عه‌قیده‌كه‌ی ئاسایشی پارتی كه خه‌ڵكی سلێمانیو نیشته‌جێی هه‌ولێره هی���چ رۆڵێكی نییه ،له‌به‌رئه‌وه دوێن���ێ ،8/8بڕی���اری ئازادكردنی���ان داوه".
ل���ه17ی ش���وباتی 2011به‌ه���ۆی ته‌قه‌كردنی پاسه‌وانه‌كانی باره‌گای لق ی چواره‌وه له‌خۆپیش���انده‌ران ،كه‌س���ێك گیانی له‌ده‌ستداو چه‌ندین كه‌سی دیكه‌ش بریندار بون ،به‌اڵم تا ئێس���تا له‌س���ه‌ر روداوی 17ی شوبات‌و رۆژانی دواتر هیچ تۆمه‌تبارێك ده‌ستگیر نه‌كراوه.
زوبێر ئایدار :ئەگەر دادگایەکی دادپەروەرانەی یاسایی لەهەرێم دابنێین زۆربەی زۆری بەرپرسان بێ تاوان دەرناچن
5
ریکالم
ناونیشان :سلێامنی ته‌الری زارا -نهۆمی سێیه‌م -شوقه‌ی ژماره 32
ته‌له‌فۆن 3202416 :
به‌شی ریکالم 07700600659 :
کۆمپانیای باڵڤ پەیک ئاوێنە دابەش دەکات نرخی 1000دینار
تیراژ4500 :
هه‌نوکه
) )539سێشه‌مم ه 2016/8/9
به‌رهه‌م ساڵح چی ده‌كات له‌تاران؟
3
نازم ده‌باغ :مافی شه‌رعی خۆیه‌تی بۆ وه‌رگرتن ی پۆستی سه‌رۆك كۆماریش هاتبێت ئا :بنار هیدایه‌ت به‌رهه‌م ساڵح له‌ماوه‌ی سێ مانگدا، سێ پایته‌ختی كاراو كاریگه‌ری جیهان‌و ناوچه‌كه به‌سه‌رده‌كاته‌وه ،ئێستا ئه‌و له‌تارانه ،چاودێرێكی سیاسی ئێران ده‌ڵێت "هه‌ڵه‌ی ستراتیژی ئێران ئهوه بو كه سێ ساڵ له‌مه‌وبه‌ر پشتیوانی له‌به‌رهه‌م ساڵح نه‌كرد بۆ ئه‌وه‌ی ببێت به‌سه‌رۆك كۆمار". به‌ره���ه‌م س���اڵح له‌جموجۆڵێك���ی به‌رده‌وامدایه ،ل���ه‌م پایته‌خته‌وه ده‌چێت بۆ ئه‌و پایته‌خت‌و ناس���ره‌وێ ،سێ مانگ له‌مه‌وبه‌ر له‌مۆس���كۆی پایته‌ختی روسیا بو ،س���ه‌ره‌تای هه‌فته‌ی رابردو گه‌یش���ته واشنتۆن‌و ئێس���تاش به‌سه‌ردان له‌تارانه. هه‌مو ئه‌م سه‌ردان‌و جموجۆاڵنه له‌كاتێكدان كه عێراق‌و ناوچه‌كه‌‌و جیهانیش له‌به‌رده‌م گۆڕانكاری���ی گه‌وره‌دان ،ده‌س���تپێكردنی ش���ه‌ڕی كۆنتڕۆڵكردنه‌وه‌ی موسڵ له‌ئان‌و ساتدایه ،س���ه‌ره‌تاكانی یه‌كالكردنه‌وه‌ی جه‌نگی سوریا له‌ده‌ركه‌وتندان‌و هه‌ڵبژاردنی س���ه‌رۆكێكی نوێش ب���ۆ ئه‌مه‌ریكا ،چه‌ند روداوێكن كه كاریگه‌رییان له‌س���ه‌ر دۆخی سیاسی كوردستان‌و ناوچه‌كه‌ش ده‌بێت. چاودێری سیاس���ی ئێ���ران ،عیرفانی قانع���ی فه‌رد ئام���اژه ب���هوه ده‌كات كه به‌رهه‌م ساڵح ده‌یه‌وێت پێش ئازادكردنی موسڵ بزانێ پالن‌و به‌رنامه‌ی ئێران چییه بۆ قۆناغی دواتر ،كه باس لهوه ده‌كرێت ئه‌مه‌ریكیی���ه‌كان پالنی���ان ئه‌وه‌یه پاش ئازادكردنی موسڵ له‌ده‌ستی داعش ،عێراق بكرێته س���ێ هه‌رێمی فی���دراڵ‌و به‌غداش پایته‌خت���ی ده‌وڵه‌ت بێ���ت ،به‌رهه‌میش خواستی ئه‌وه‌یه سه‌رۆك كۆماری قۆناغی داهاتوی ئه‌م ده‌وڵه‌ت���ه فیدراڵییه بێت، قانعی فه‌رد وت���ی "د.به‌رهه‌م جموجۆڵی سیاسی زۆرهو سیاسه‌تمه‌دارێكی به‌تواناو پراگماتیی���ه ،ل���ه‌دوای 2003هوه پێگه‌ی هه‌ب���وهو م���ام جه‌اللیش پش���تیگرتوه‌و پێشیخستوه". وتیش���ی "له‌نێ���و سیاس���ه‌تمه‌داره كورده‌كان���ی ئێس���تادا په‌یوه‌ندیی���ه نێوده‌ڵه‌تییه‌كان���ی له‌هه‌مویان به‌رباڵوترو فراوانتره". قانیع���ی فه‌رد ئاماژه‌ی ب���هوه كرد كه
راست ه ئێران ماڵ ی مام جه‌الل ی بهالوه گرنگه ،به‌اڵم هه‌ڵه‌یه‌ك ی ستراتیژ ی كرد ك ه س ێ سا ڵ له‌مه‌وبه‌ر دوا ی نه‌خۆشكه‌وتنی مام جه‌الل ،پشتیوانییه‌ك ی گه‌وره‌ی له‌به‌رهه‌م ساڵح نه‌كرد بۆ ئهوه ی ببێت به‌سه‌رۆك كۆماری عێراق د .بەرهەم ساڵح‌و ئیسحاقی جیهانگیری ،جێگری سەرۆک کۆماری ئێران مه‌سه‌له‌ی ئاسایشی نه‌ته‌وه‌یی ته‌وه‌رێكی گفتوگۆكانی به‌رهه‌م ساڵح ده‌بێت له‌گه ڵ كاربه‌ده‌س���تانی ئێران ،ئه‌و وتی "پێموایه به‌ڵێن���ی راگرتنی هه‌ر ج���ۆره جموجۆڵ‌‌و چاالكییه‌ك���ی رێكخ���راوه كوردیی���ه‌كان ل���ه‌دژی ئێ���ران ده‌دات به به‌رپرس���انی كۆماری ئیس�ل�امی ،دڵنیای���ان دهكاتهوه كه كوردس���تان نابێته هه‌ڕه‌شه‌ی ئه‌منی له‌سه‌ر دراوسێكانی". وتیشی "راسته ئێران ماڵی مام جه‌اللی بهالوه گرنگه ،به‌اڵم هه‌ڵه‌یه‌كی ستراتیژی ك���رد كه س���ێ س���اڵ له‌مه‌وب���ه‌ر دوای نه‌خۆشكه‌وتنی مام جه‌الل ،پشتیوانییه‌كی گه‌وره‌ی له‌به‌رهه‌م ساڵح نه‌كرد بۆ ئه‌وه‌ی ببێت به‌سه‌رۆك كۆماری عێراق". زۆبه‌ی ئاماژه‌كان روه‌و ئه‌و ئاڕاسته‌یه‌ن
كه بەرهەم س���اڵح بۆ دو ئامانج لەئێرانە: یەکەمیان ،بەمەبەس���تی رێکخستنەوەی ماڵی یەکێتییە بەجۆرێک کە بەرژەوەندی هەمو جەمسەرەکان بپارێزرێ‌و دەسەاڵت لەدەستی جەمس���ەرێکدا چڕ نەکرێتەوە، لەمەش���دا ئێران دەتوانێت رٶڵێکی گرنگ ببینێت .دوهەمیان ،په‌یوه‌س���ته به‌وه‌ی جێگ���ری دوهه‌م���ی س���كرتێری یه‌كێتی نیشتیمانی كوردستان داوا له‌ئێران ده‌كات پاڵپش���تی ئ���هو واڵته به‌ده‌س���تبهێنێت ب���ۆ ئ���هوهی له‌خولی داهاتودا كورس���ی س���ه‌رۆكایه‌تی عێ���راق وه‌ربگرێ���ت ،به‌و پێی���هی ئێران یه‌كێكه ل���هو ده‌وڵه‌تانه‌ی سه‌رۆكی كۆماری عێراق دیاریده‌كات. ب���ه‌اڵم نوێن���ه‌ری حكومه‌ت���ی هه‌رێمی كوردس���تان له‌تاران ئ���هوه رهتدهكاتهوه
ك���ه به‌ره���ه‌م س���اڵح جموجۆڵ���ی ب���ۆ وه‌رگرتنی پۆستی سه‌رۆك كۆماری عێراق ده‌س���تپێكردبێت ،ئه‌و وت���ی "ئهوه دوره له‌راستییه‌وه به‌رهه‌م ساڵح بۆ وه‌رگرتنی ره‌زامه‌ندی ئێران بۆ ئه‌و پۆسته هاتبێته تاران ،ئه‌و كه‌س���ێكی سیاسییه‌و جێگری دوهه‌می س���كرتێری گش���تی یه‌كێتییه، ئه‌گه‌ر بۆ ئه‌و مه‌به‌سته‌ش هاتبێت مافێكی ش���ه‌رعی خۆیه‌تی ئه‌گه‌ر ئه‌و كاره‌بكات، به‌اڵم سه‌ردانه‌كه‌ی به‌رهه‌م ساڵح بۆ ئه‌و مه‌به‌سته نیه". وتیش���ی "دانانی كاندید بۆ س���ه‌رۆك كۆم���اری عێراق په‌یوه‌ن���دی به‌مه‌كته‌بی سیاسیی یه‌كێتی نیشتیمانی كوردستانه‌وه ههیهو بڕیاری له‌سه‌ر ده‌دات ،تائێستاش فوئاد مه‌عس���وم له‌پۆس���تی س���ه‌رۆك
كۆماری عێراق به‌رده‌وامه". نازم ده‌باغ جه‌غتی ل���ه‌وه‌ش كرد ك ه س���ه‌ردانی ش���اندی یه‌كێتی بۆ كۆماری ئیس�ل�امی ئێ���ران هی���چ ئه‌جێندایه‌كی له‌پش���ته‌وه نی���ه ،ئه‌و وت���ی "ته‌نها بۆ باس���كردن‌و تاوتوێكردن���ی بارودۆخ���ی ئێس���تای كوردس���تان‌و عێ���راق‌و ناوچه‌كه‌یه". به‌رهه‌م ساڵح كه له‌هه‌ڵبژاردنی پێشوی س���ه‌رۆك كۆم���اری عێراق���دا هه‌وڵێكی ش���ێلگیرانه‌ی دا بۆ ئه‌وه‌ی ئه‌و پۆسته وه‌ربگرێت ،به‌اڵم به‌ه���ۆی بەهێزنەبونی پێگەی لەن���او حزبەکەیداو پش���تیوانی نه‌كردنی ئێران‌ەوە ،نه‌یتوانی ئه‌و پۆسته وه‌ربگرێت ،ئایا د.به‌رهه‌م له‌م سه‌ردانه‌یدا ده‌توانێت به‌ده‌ستی پڕه‌وه بێته‌وه؟!
كاتی سه‌ردانه‌كه‌ی بارزانی دیار نییه
هه‌رچه‌ن����ده وا بڕیارب����و بارزان����ی له‌حوزه‌یران����ی رابردودا س����ه‌ردان ی ت����اران بكات ،ب����ه‌اڵم به‌هۆی چه‌ند پێش����هاتێكه‌وه س����ه‌ردانه‌كه‌ی بۆ كاتێكی نادیار دواخرا. جموجۆڵه‌كان����ی حزب����ی دیموكرات له‌رۆژهه‌اڵتی كوردس����تان‌و هێرشی به‌شێك له‌میدیاكانی ئێران‌و لێدوانی تون����دی كاربه‌ده‌س����تانی س����وپای پاسداران بۆ سه‌ر بارزانی‌‌و هه‌رێمی كوردس����تان ،به‌هۆكاری س����ه‌ره‌كی دواخستنی س����ه‌ردانه‌كه‌ی بارزانی داده‌نرێت . به‌اڵم له‌ئێس����تادا زه‌مینه‌سازی بۆ ئه‌و سه‌ردانه ده‌كرێت ،وێڕای ئه‌وه‌ی سه‌ره‌تای هه‌فته‌ی رابردو شاندێكی پارتی به‌سه‌رۆكایه‌تی ئازاد به‌رواری له‌ت����اران ب����و ،حه‌س����ه‌نی دانایی فه‌ر باڵوێ����زی ئێرانی����ش له‌عێراق به‌ئاژانسی ئیس����نای راگه‌یاندوه كه "گه‌شته‌كه‌ی بارزانی به‌زویی ئه‌نجام ده‌درێت ،هه‌رچه‌نده كاته‌كه‌ی هێشتا به‌ته‌واوی دیارینه‌كراوه". دانای����ی ف����ه‌ڕ ده‌ڵێ����ت "ه����ۆكاری س����ه‌ردانه‌كه‌ی دواكه‌وتن����ی بارزان����ی زیات����ر له‌وه‌ی سیاس����ی بوبێت ،په‌یوه‌ن����دی به‌پرۆتۆكۆڵی ته‌شریفاتییه‌وه بوه".
"كۆمپانیایه‌ك له‌سلێمانی یه‌ك ملیار دیناری حكومه‌ت ده‌خوات" ئا :بنار هیدایه‌ت تادێت گه‌نده‌ڵییه‌كان زیاتر و زیاتر ده‌بن ،به‌پێی وته‌ی په‌رله‌مانتارێك‌و دوای به‌دواداچونیان ،ده‌ركه‌وتوه كۆمپانیایه‌ك بڕی یه‌ك ملیار دیناری له‌داهاتی گشتی خواردوه ،له‌ئێستاشدا داوایانكردوه داواكاری گشتی له‌سه‌ر ئه‌و گه‌نده‌ڵییه بێته سه‌رخه‌ت. كۆمپانیای (به‌ختیار ئه‌حمه‌د) له‌ش����اری سلێمانی ماوه‌ی چوار ساڵه بیرێكی له‌سه‌ر موڵكی 1503/31ی كه‌رتی 31ی هۆمه‌ره‌كوێر به‌كارهێن����اوه ،ده‌بو داهاتی ئ����هو بیره بۆ حكومه‌ت بگه‌ڕێنرایه‌ته‌وه ،د .شێركۆ حه‌مه ئه‌مین په‌رله‌مانتاری كوردس����تان له‌س����ه‌ر ئه‌و دۆس����یه‌یه به‌ئاوێنه‌ی راگه‌یاند "بیرێكی حكوم����ی هه‌یه له‌ژێر ده‌س����تی ش����اره‌وانی س����لێمانی‌و به‌ڕێوه‌به‌رایه‌ت����ی باخچه‌كانه، كۆمپانیایه‌ك����ی دروس����تكردنی یه‌ك����هی نیشته‌جێبون به‌كاریهێناوه بۆ ماوه‌ی چوار ساڵ ،به‌دواداچونمان كردوه ئه‌و كۆمپانیایه بڕی ی����ه‌ك ملیار دیناری له‌داهاتی گش����تی خواردوه". له‌ئه‌نجامی به‌دواداچون����ی په‌رله‌مانتاران (عومه‌ر عینایه‌ت ،ش����ێركۆ حه‌مه‌ئه‌مین)، ده‌ركه‌وتوه ،ئه‌و كۆمپانیایه رۆژانه ته‌نكه‌ره ئ����اوی له‌بیره‌ك����ه ب����ۆ پرۆژه‌كان����ی خۆی به‌كارهێناوه ،د .شێركۆ ئاماژه‌ی به‌وه‌شكرد "ئێم����ه به‌دواداچونێك����ی ته‌واومان كردوهو س����ه‌ردانی ش����وێنه‌كه‌مان ك����ردوه ،هه‌مو دۆس����ییه‌كه‌مان داوه به‌داواكاری گش����تیو الیه‌نه په‌یوه‌ندیداره‌كان ،دراوه به‌پارێزگای سلێمانیو ده‌سته‌ی نه‌زاهه‌و دیوانی چاودێری دارایی". قه‌یرانی دارایی له‌هه‌رێمی كوردس����تان به‌رده‌وام����ی هه‌ی����ه ،بڕی ملیارێ����ك دینار پێده‌چێت چه‌ن����د پرۆژه‌یه‌كی ته‌واونه‌كراوی پ����ێ ته‌واوبكرێ����ت ،ئ����هو په‌رله‌مانتاران����ه داوایانك����ردوه ،لیژنه‌یه‌كی تایبه‌ت له‌س����ه‌ر
ئه‌و دۆس����ییه‌یه پێكبهێنرێ����تو ئه‌و پاره‌ی ه له‌خاوه‌نی كۆمپانیای ناوبراو وه‌ربگیرێته‌وه، په‌رله‌مانتاره‌ك����هی كوردس����تان وتی "ئێمه داوای لیژنه‌یه‌ك����ی تایبه‌تم����ان ك����ردوه تادروس����تبكرێت ،بۆئه‌وه‌ی ئه‌و بڕه پاره‌یه وه‌ربگیرێت����هوهو بكرێ����ت به‌داهاتێ����ك بۆ حكومه‌تی هه‌رێمی كوردستان". به‌پێ����ی زانیارییه‌كان����ی ئاوێن����ه ،ئ����هو كۆمپانیای����ه چ����وار س����اڵ ئ����هو بی����ره‌ی به‌كارهێن����اوه ،واته له‌س����اڵی 2012و لێی س����ودمه‌نده ،به‌پێی وته‌ی ش����ێركۆ حه‌مه ئه‌مین ،تائێس����تا بڕی ی����ه‌ك ملیار دیناری له‌داهاتی گشتی خواردوه ،به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تی ئ����اوی ژێ����ر زه‌وی نوس����راوێكی له‌به‌رواری 5/17ی ئه‌مساڵ له‌سه‌ر ئه‌و بابه‌ته كردوه، داوایك����ردوه به‌ڕێوه‌به‌رایه‌ت����ی باخچه‌كانی سلێمانی هه‌ستێت به‌وه‌رگرتنه‌وه‌ی ئه‌و بڕه پاره‌یه له‌كۆمپانیای (به‌ختیار ئه‌حمه‌د)". ش����ێركۆ حه‌م����ه ئه‌می����ن ده‌ڵێ����ت "ئه‌و بیره موڵك����ی حكومه‌ته ،كه‌رت����ی تایبه‌ت به‌كاریهێناوه ،تاكه س����ودمه‌ندبو له‌و كه‌رته گشتییه كۆمپانیاكه‌و خاوه‌نی كۆمپانیاكه‌یه، ده‌بێ����ت خه‌ماڵن����دن بۆ ئ����هو كاره بكرێت‌و پاره‌كه‌ی لێوه‌ربگیرێته‌وه". به‌ڕێوه‌به‌رایه‌ت����ی باخچه‌كانی س����لێمانی له‌وباره‌یه‌وه كێشه‌ی نیه ،وه‌ك به‌ڕێوه‌به‌ری ئه‌و به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تییه ده‌ڵێت "ئێمه كێشه‌مان نیه له‌و باره‌یه‌وه‌و تانكه‌رمان بۆ دابینده‌كه‌ن بۆ باخچه‌كان". له‌ڕێكه‌وت����ی 2012/ 6/10ش����اره‌وانی س����لێمانی به‌نوس����راوی 1935داوای له‌به‌ڕێوه‌به‌رایه‌ت����ی باخچه‌كانی س����لێمانی كردوه ،بیری ناوبراو له‌كۆمپانیای (به‌ختیار ئه‌حمه‌د) وه‌ربگیرێته‌وه ،هه‌رچه‌نده خاوه‌نی كۆمپانیاكه ده‌ڵێت له‌بری بیره‌كه من ماتۆڕی ئاو و چه‌ندین پێداویس����تیم بۆ دابینكردون، به‌اڵم كامه‌ران ساڵح كارگه‌چی به‌ڕێوه‌به‌ری باخچه‌كانی سلێمانی ره‌تیده‌كاته‌وه ئه‌وبیره له‌ژێر ده‌ستی ئه‌و كۆمپانیایه بێت ،كامه‌ران ساڵح به‌ئاوێنه‌ی وت "له‌پێش ئه‌و نوسراوه‌ی
ئه‌و بیره موڵكی حكومه‌ته ،كه‌رتی تایبه‌ت به‌كاریهێناوه تاكه سودمه‌ندبو له‌و كه‌رته گشتییه كۆمپانیاكه‌و خاوه‌نی كۆمپانیاكه‌یه ده‌بێت خه‌ماڵندن بۆ ئه‌و كاره بكرێت‌و پاره‌كه‌ی لێوه‌ربگیرێته‌وه ش����اره‌وانی س����لێمانی ئێمه ئ����هو بیره‌مان وه‌رگرتۆته‌وه ،له‌به‌ش����ی باخه‌كانی ئیبراهیم ئه‌حمه‌د دانراوه". له‌سه‌ر هه‌مان دۆس����یه ،له‌الیه‌ن عه‌باس عه‌ل����ی ئه‌حم����ه‌د به‌ڕێوه‌به‌ری ئ����اوی ژێر زه‌وی /س����لێمانی ،نوس����راوی ژم����اره 652له‌ڕێكه‌وت����ی 2016/5/17ئاڕاس����ته‌ی به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تی باخچه‌كانی سلێمانی كردوه،
بۆ ئه‌وه‌ی ئه‌و بی����ره له‌كۆمپانیای به‌ختیار ئه‌حم����ه‌د وه‌ربگرنه‌وه‌و ته‌نها بۆ باخچه‌كانی س����لێمانی به‌كاربهێنرێ����ت ،به‌ڕێوه‌ب����ه‌ری باخچه‌كانی س����لێمانی ئام����اژه به‌وه‌ده‌كات "وه‌اڵم����ی ئه‌و نوس����راوه‌ی ئ����اوی ژێرزه‌وی دراوه‌ته‌وه ،راپۆرتێكمان پێشكه‌ش����كردون، ئ����هو بی����ره به‌پێ����ی رێنمایی����ه‌كان له‌ژێر ده‌سه‌اڵتی خۆمانه‌و ته‌نكه‌ری ئاو ده‌ڕوات بۆ
دو شوێن‌و پاره‌یان لێ وه‌رده‌گرین‌و پاره‌كه ده‌كرێت به‌داهات بۆ حكومه‌تی هه‌رێم". ئاس����ۆ ئیسماعیل هاوپش����كی كۆمپانیای به‌ختیار ئه‌حمه‌د ئه‌و ده‌نگۆیانه ره‌تده‌كاته‌وه‌و ده‌ڵێت "من نوسراوی ره‌سمی سه‌رۆكایه‌تی شاره‌وانی سلێمانیم هه‌یه ،هه‌ردوال سودمه‌ند بوین ،هه‌رچی مه‌سروفاته له‌سه‌ر ئێمه بوه، ته‌نانه‌ت دابینكردنی ماتۆڕی ئاو و ته‌نكه‌رو
س����ه‌رجه‌م پێداویستییه‌كان ،ئه‌و به‌ئاوێنه‌ی راگه‌یان����د "دیاره ش����ێركۆ حه‌م����ه ئه‌مین په‌رله‌مانتارێك����ی زۆر وریای����ه ،ئ����ه‌م كاره ره‌زامه‌ندی س����ه‌رۆكایه‌تی شاره‌وانی هه‌یه، له‌خۆڕایی نه‌كراوه ،هه‌ردوال س����ودمه‌ندبوین ل����هو بیره ،ئێمه كه ته‌نك����ه‌ری ئاومان له‌و بیره بردوه ،له‌س����ه‌ر ئه‌رك����ی خۆمان بوه، ماتۆڕی ئاو و مۆلیده‌و پاره‌ی گاز له‌س����ه‌ر خۆمان بوه ،كه ته‌نكه‌ری ش����اره‌وانی ئاوی بردوه ،له‌سه‌ر حس����ابی ئێمه بردویه‌تی ،با ش����ێركۆ حه‌مه ئه‌مین بچێت له‌سه‌ر نه‌وت‌و غاز بنوسێت". ئاس����ۆ ئیس����ماعیل ره‌تیده‌كات����هوه بڕی یه‌ك ملیار دینار سودمه‌ند بوبێت ،تائێستا كۆمپانیای به‌ختیار ئه‌حمه‌د ئه‌ركی دابینكردنی كه‌لوپه‌له‌كانی بۆ ئه‌و بیره به‌ده‌س����ته‌وه‌یه، ئاسۆ ئیسماعیل ده‌ڵێت "له‌ئێستادا بیره‌كه به‌ده‌ست شاره‌وانییه‌وه‌یه ،به‌اڵم دابینكردنی كه‌لوپه‌له‌كان‌و پێداویس����تییه‌كان له‌س����ه‌ر ئه‌رك����ی كۆمپانیایه ،نزیكه‌ی ده رۆژ ده‌بێت چوه‌ته الی شاره‌وانی". به‌پێ����ی وت����هی هاوپش����كی كۆمپانیای به‌ختیار ئه‌حمه‌د ،نزیك����هی ده رۆژه بیری ناوب����راو چۆت����ه الی ش����اره‌وانی ،ئه‌مه‌ش له‌كاتێكدای����ه به‌ڕێوه‌ب����ه‌ری باخچه‌كان����ی س����لێمانی ده‌ڵێت "له‌س����ه‌ره‌تاوه ئه‌و بیره له‌كۆمپانیاكه وه‌رگیراوه‌ته‌وه". ئاسۆ ئیس����ماعیل ده‌ڵێت "ش����ارهوانیو باخچه‌كان ئاگادارن‌و ره‌زامه‌ندی هه‌مویانمان هه‌یه ،ئه‌گه‌ر ش����اره‌وانی له‌ئێمه سودمه‌ند نه‌بوبێت چۆن كارێكی له‌و شێوه‌یه ده‌كات، شاره‌وانی ته‌له‌فۆنی بۆكردوم پاره‌ی گازمان نیه پاره‌م داونه‌تێ ،ش����ه‌تڵیان نهبوه چه‌ند ملیۆن دینارێك����م داونه‌ت����ێ ،هه‌رچه‌ندێك سودمه‌ندبم كێشه‌ی ئه‌و په‌رله‌مانتارانه نیه، من ره‌زامه‌ندی شاره‌وانی‌و نوسراوی ره‌سمیم هه‌یه ،ئیتر كه‌ی ئهوه كێش����هی خه‌ڵكه من چه‌ند سودمه‌ندبوم ،بۆ زانیاری كاك شێركۆ حه‌مه‌ئه‌مین من خاوه‌نی كۆمپانیای ره‌شانم‌و شه‌ریكی كۆمپانیای به‌ختیار ئه‌حمه‌دم".
2
تایبه‌ت
) )539سێشه‌ممه 2016/8/9
ژماره‌یان له‌مزگه‌وته‌كانی كوه‌یت‌و قه‌ته‌رو به‌حره‌ین‌و ئیمارات‌و عه‌ممان‌و ئه‌رده‌ن زیاتره
پاش راپه‌ڕین زیاتر له 4000مزگه‌وت له‌هه‌رێم دروستكراوه وه تائێس����تا زیاتر ل����ه 4000مزگه‌وت ئا :راوێژ له‌هه‌رێمی كوردستان دروستكراوه كه له‌وانه نزیكه‌ی 1000مزگه‌وتی له‌الیه‌ن هه‌رچه‌نده دانیشتوانی هه‌رێمی حكومه‌تی هه‌رێمه‌وه دروس����تكراون، كوردستان كه‌متره له 5ملیۆن كه‌س به‌اڵم زیاتر له 5هه‌زار مزگه‌وت 600مزگه‌وت����ی له‌الی����ه‌ن رێكخ����راوه ئیس��ل�امیه‌كانه‌وه‌و به‌تایبه‌تی����ش له‌هه‌رێمه‌كه‌دا هه‌یه ،به‌م پێیه‌ش رێكخ����راوی رابیت����هی ئیس��ل�امیه‌وه بۆ هه‌ر 1000كه‌سێك مزگه‌وتێكیان دروس����تكراوه ،ئ����هوهی دیك����هی به‌رده‌كه‌وێت ،ئه‌مه‌ش له‌كاتیكدایه سه‌رجه‌می له‌سه‌ر ئه‌ركی خێرخوازی كه رێژه‌ی مزگه‌وته‌كانی هه‌رێمی كوردس����تان ده‌وڵه‌مه‌نده‌كان����ی كوردستان به‌بێ پارێزگای كه‌ركوك بنیادنراوه كه ئێستا ژماره‌ی مزگه‌وته له 6واڵتی كه‌نداو زیاتره. تۆمارك����راوه‌كان به‌ب����ێ پارێ����زگای ا مه‌ری����وان نه‌قش����به‌ندی وته‌بێژی كه‌ركوك 5472مزگه‌وته ،له‌كاتێكدا وه‌زاره‌ت����ی ئه‌وق����اف ئام����اژه بهوه پی����ش س����اڵی 1991نزیك����هی1400 ده‌دات كه له‌پاش ڕاپه‌ڕینه‌وه ژماره‌ی مزگه‌وت له‌هه‌رێمدا هه‌بوه". دروستكردنی مزگه‌وت له‌كاتێكدایه مزگه‌وته‌كان����ی هه‌رێمی كوردس����تان به‌ڕێژه‌یه‌كی نائاسایی زیادی كردوه ،كه قه‌یرانی دارایی����ش كاریگه‌ریه‌كی ئ����هو به‌ئاوێنه‌ی وت "له‌س����اڵی 1991ئه‌وتۆی له‌س����ه‌ر پرۆس����ه‌كه نهبوه،
چونك����ه به‌پێ����ی ئ����هو داتایان����هی له‌به‌رده‌س����ت نه‌قش����به‌ندیدا بو له‌و مزگه‌وتانه‌ی له‌هه‌رێمی كوردس����تاندا دروستكراون ،نزیكه‌ی 130مزگه‌وتی ته‌نها له‌س����اڵی 2016دروس����تكراوه، 450مزگه‌وتیش له‌م دو ساڵ‌و نیوه‌دا دروس����تكراوه ك����ه قه‌یران����ی دارایی له‌هه‌رێم����ی كوردس����تاندا هه‌بو ،ئه‌و وتیشی "له‌كۆی ئه‌و مزگه‌وتانه 3011 مزگەوتی����ان ئێس����تا هه‌فتانه وتاری هه‌ینیان تێدا دەوترێته‌وه". مه‌ری����وان نه‌قش����به‌ندی بونی ئه‌و ژم����اره زۆره‌ی مزگه‌وت به‌زیاده‌ڕه‌وی ده‌زانێت ،چونكه به‌وته‌ی ئه‌و ژماره‌ی مزگه‌وته‌كان����ی هه‌رێمی كوردس����تان به‌ب����ێ كه‌رك����وك زیات����ره له‌ژماره‌ی مزگه‌وته‌كان����ی كوه‌ی����تو قه‌ت����هرو به‌حره‌ین‌و ئیمارات‌و عه‌مان‌و ئه‌رده‌ن،
ئه‌و وتیشی "زۆرینه‌ی ئه‌م مزگه‌وتانه به‌شێوه‌یه‌كی زانستی دروستنه‌كراون‌و دابه‌ش����كاری جوگرافی����ان گونج����او نییه ،له‌هه‌ندێك ش����وێنی كوردستان له‌نێوان 200مه‌تردا دو مزگه‌وتی لێیه، له‌كاتێكدا به‌پێ����ی رێنمایی وه‌زاره‌ت نابێ����ت 750مه‌ت����ر زیات����ر بێت كه پێشتر یه‌ك كیلۆمه‌تر بو ،به‌اڵم دواتر كه‌مكرایه‌وه". نه‌قش����به‌ندی ئاماژه‌ی به‌وه‌شدا كه به‌ش����ێك له‌م مزگه‌وتان����ه به‌پاره‌ی س����ه‌رمایه‌دارانی كه‌نداو دروستكراوه، ئه‌و وت����ی "رێكخراوه ئیس��ل�امیه‌كان به‌پ����اره‌ی س����ه‌رمایه‌دارانی كه‌ن����داو ژماره‌یه‌ك����ی زۆر ل����هو مزگه‌وتانه‌یان دروس����تكردوه ،به‌اڵم ئه‌مه له‌كاتێكدا دروستكران كه ش����ه‌ڕی ناوخۆ هه‌بو له‌هه‌رێمی كوردستان".
جه‌میل هه‌ورامی :ئه‌گه‌ر بارزانی سه‌رۆكی هه‌رێم نیه باگۆڕان‌و یه‌كێتی موچه ی پێشمه‌رگه‌ی دێرین بده‌ن س����ه‌رۆكی كۆمه‌ڵ����هی پێش����مه‌رگ ه دێریینه‌كانی كوردستان ده‌ڵێت "ئه‌گه‌ر مه‌س����عود بارزانی س����ه‌رۆكی هه‌رێمی كوردستان نیه ،با بزوتنه‌وه‌ی گۆڕان‌و یه‌كێتی نیشتیمانی كوردستان موچه‌ی پێشمه‌رگه‌ی دێرین دابین بكه‌ن". ئاوێن����ه ،بنارهیدای����ه‌ت :جه‌می����ل هه‌ورامی سه‌رۆكی كۆمه‌ڵه‌ی پێشمه‌رگه
دێرینه‌كان����ی كوردس����تان به‌ئاوێنه‌ی راگه‌یان����د "هیوامان ب����ه به‌ڵێنه‌كانی بارزان����ی هه‌ی����ه ،له‌گه‌ڵ س����ه‌رۆكی حكومه‌تی هه‌رێم قس����ه‌یانكردوه‌و له‌م رۆژان����ه‌دا داواكارییه‌كانمان جێبه‌جێ ده‌كه‌ن". هه‌ورامی باس له‌وه‌ش����ده‌كات "ئێمه به‌سیفه‌تی سه‌رۆكی هه‌رێم چوینه الی
هه‌رێم به‌هۆ ی نه‌خۆشیه‌ییه‌وه، له‌ژوره‌كه‌ی خۆیدا خۆی خنكاند
بارزانی ،له‌سه‌ر ئه‌مری واقیع مه‌سعود بارزانی سه‌رۆكی هه‌رێمی كوردستانه، ئه‌م قس����انه‌ی ده‌كرێت كه س����ه‌رۆكی هه‌رێ����م نیه ،بابچێ����ت كاره‌كانی ئه‌و راپه‌ڕێنێت ،چوینه‌ته الی ئه‌نجومه‌نی وه‌زیران ،قس����ه‌مان له‌گه‌ڵ محه‌مه‌دی حاجی مه‌حمودو كۆس����ره‌ت ره‌سوڵ‌و م����ه‌ال به‌ختیارو مه‌كته‌بی سیاس����یی
یه‌كێتی‌و ش����یوعی كردوه ،سه‌رۆكی حكوم����ه‌ت پارتییه ،ك����ه چوینه الی هه‌ڵوێستێكی باشی هه‌بو". جه‌ختیش����دهكاتهوه "من به‌رپرسم له‌هه‌م����و پێش����مه‌رگه دێرین����ه‌كان، كێشه‌مان به‌مه‌سعود بارزانی چاره‌سه‌ر ده‌كرێ����ت ،ئه‌و س����ه‌رۆكی هه‌رێم بێت یان نا حه‌قی به‌س����ه‌ر ئێم����هوه نیه،
پێشمه‌رگه‌ی دێرین موچه وه‌رناگرێت‌و پاره‌ی پێنیه". س����ه‌رۆكی كۆمه‌ڵ����هی پێش����مه‌رگه دێرین����ه‌كان ده‌ڵێت "ئه‌گ����ه‌ر بارزانی سه‌رۆكی هه‌رێم نیه ،با یه‌كێتی‌و گۆڕان موچه‌ی پێشمه‌رگه دێرینه‌كان بده‌ن، من به‌رپرس����م له‌وه‌ی ژیان‌و گوزه‌رانی پێشمه‌رگه‌ی دێرین دابین بكه‌م".
به‌شێك له‌به‌رپرسه‌كان تا ئێستا ده‌ستگیر نه‌كراون
به‌هۆ ی داگیركردن ی زه‌وییه‌وه ،دادگا ی كۆی ه فه‌رمان ی ده‌ستگیركردن ی بۆ كۆمه‌ڵێك به‌رپرس ده‌ركرد ئا :شاهۆ ئه‌حمه‌د
ئا :عومه‌ر چاوشین ی ی شه‌مم ه رێكه‌وت ی رۆژ له‌به‌ره‌به‌یان ی 2016/8/6له‌گه‌ڕه‌كی ئه‌ندازیاران ی سه‌ر به‌قه‌زای رانی ه ی حاجیاوا ناحیه ی ساڵی1995به‌ناوی كوڕێكی له‌دایكبو (هه‌رێم تاریق ئه‌حمه‌د) پیشه‌ی خوێندكار له‌ماڵه‌كه‌ی خۆیاندا به‌خۆهه‌ڵواسێن گیانی له‌ده‌ستدا.
ی دادگای كۆی��� ه له‌ئێس���تادا فه‌رمان��� ده‌ستگیر كردنی بۆ كۆمه‌ڵێك هاواڵتی‌‌و ی له‌كۆی ه دهركردوه به‌رپرسی س���ه‌رباز ی زیاده‌ڕۆیی���ان كردوه ی ئ���هوه به‌هۆ ی ش���اره‌وانیان ی كۆی���هو زه‌و له‌ش���ار ی داگیركردوه‌و به‌شێكیش���یان بازرگان به‌و زه‌ویانه‌وه ده‌كه‌ن.
باوكی هه‌رێم له‌باره‌ی ئه‌و روداوه‌و‌ه به‌ئاوێن���هی وت "پێن���ج منداڵم هه‌ی ه ی هه‌موی���ان زۆر ته‌ب���او باش���ن گرفت پاره‌و میرات‌و كارو ژیانمان نیه هه‌رێم ی گ���هورهی ماڵ ی ك���وڕ له‌به‌رئ���هوه ی هه‌ب���و له‌ماڵه‌و‌ه ی خۆ بو س���ه‌یار‌ه ی پ���رس‌وڕای پێده‌كرا هیچ كات باس��� ی نه‌كردوه، هاوسه‌رگیری‌‌و كێش���ه‌یه‌ك ب���ه‌اڵم له‌به‌رئه‌وه‌ی ل���ه‌وه‌رزی به‌هاردا ب���و باوكم مرد ئ���هو زۆر به‌په‌رۆش بو ی به‌رده‌وام باسی ده‌كرد ،تا بۆ باپیره ی ی ده‌رون له‌په‌رۆشیدا توش���ی نه‌خۆش بو". ی روداوه‌ك ه ی رۆژ باوكی هه‌رێم باس��� ده‌كات‌و ده‌ڵێت "ئه‌و ش���هوه تادره‌نگ ی ب���و ك ه هاته‌وه گوتم ی باپیره له‌ماڵ ی منم ده‌ڕۆم ده‌خه‌وم ،به‌اڵم كێی؟ گوت نزیك به‌ری به‌یانی بو كوڕه بچوكه‌كه‌م ی وه‌رن هه‌رێم مردو‌ه ی كرد گوت ه���اوار ی ك ه رۆیش���تین بینیم���ان هه‌رێم خۆ هه‌ڵواس���یبو پێده‌چو ماوه‌یه‌ك بوبێت ی خۆی خنكاندبێت چونك ه روخس���ار شینهه‌ڵگه‌ڕا بو". نه‌قیب���ی پۆلی���س كاروان مه‌حمود ی ی پۆلیس��� وته‌بێ���ژی به‌ڕێوه‌به‌رایه‌ت
دادوه‌ری دادگای كۆی ه له‌س���ه‌ر ئه‌م ی پرس���ه ده‌ڵێت "هه‌ر كه‌س���ێك داوا ی له‌س���ه‌ر تۆمار بكرێت له‌سه‌ر هه‌روه‌ه���ا رێكاری یاس���اییان به‌رامبه‌ر یاس���ای زیاده‌ڕۆی���ی دادگا بڕیاری ده‌س���تگیر گیراوه‌ته‌به‌ر". ی دادوه‌ره‌ك��� هی كۆی��� ه ئه‌وه‌ش��� كردن���ی ده‌دات به‌بێ جی���اوازی ،هه‌ر ی نه‌ش���اردهوه كه تائێس���تا به‌شێك له‌و كه‌س���ێكیش ناڕازیی ه ده‌توانێت بڕیار دادگا ته‌میز بكات���هوه" .حاكم هیمداد كه‌س���انه ده‌س���تگیر نه‌ك���راون ،ئه‌و ی وتی"ئه‌و كه‌س���انه‌ی ده‌ستگیر نه‌كراون ی دادگای كۆی ه له‌باره مه‌جید دادوه‌ر ی په‌یوه‌ندی به به‌رپرسیاریه‌تیه‌كه‌یانه‌و‌ه بڕیاره‌كانی دادگا بۆ ده‌س���تگیركردن ئ���هو كه‌س���انه‌ی زیاده‌ڕۆی���ی ده‌كه‌ن هه‌یه ،چونك ه سه‌ر به‌وه‌زاره‌تی ناوخۆو ی پێشمه‌رگه‌ن". ی كۆی ه بۆ ئاوێنه وتی "ئیش له‌ش���ار ی بڕی���اره هه‌ركاتێك دادگا ده‌ركردن��� ی ئه‌و وتیش���ی"هه‌ر كه‌س���ێك بڕیار ی یاسا بكات هه‌ر كه‌س���ێك س���ه‌رپێچ ی یاس���ا مامه‌ڵ��� هی له‌گه‌ڵ دادگای به‌دڵ نی���ه ده‌توانێت بڕیاره‌ك ه دادگا به‌پێ ده‌كات بڕیاری ب���ۆ ده‌رده‌كات ئێمه‌ش ته‌میز بكاته‌وه‌و تان��� ه له‌بڕیاری دادگا ی ب���دات ،س���ێ الیه‌نیش ده‌توان���ن تان ه له‌الیه‌ن خۆمانهوه هه‌مو ئه‌و كه‌سان ه ی یاساو رێنمایه‌كانیان كردوه له‌بڕی���اری دادگا ب���ده‌ن ،س���كااڵكارو سه‌رپێچ ی ی داواكاری گش���ت داوایان له‌س���ه‌ر تۆمار ك���راوه له‌الیه‌ن تۆمه‌تبارو دادوه‌ر ی ب���ۆی هه‌ی ه تانه له‌بڕیاره‌كه بدات ،هه‌ر سه‌رۆكایه‌تی ش���ارهوانیو قایمقامیه‌ت كۆی��� ه ئێم���ه بڕی���اری ده‌س���تگیر بۆی ه تاكو ئێستا هیچ كه‌سێك نه‌هاتو‌ه ی دادگا رازی نیم، ی ئه‌و بڵێ���ت من به‌بڕی���ار كردنمان ب���ۆ ده‌رك���ردون ،ئید ی به‌ڵك���و بهپێچهوانهوه هه‌مو كه‌س���ێك كه‌س���ه به‌رپرس���بێت یاخود هاواڵت ی ده‌ستخۆش���یمان لێده‌ك���هنو داوامان ی بڕیار بوبێت ،ب���ه‌اڵم جێبه‌جێكردن ده‌ستگیركردن ده‌سه‌اڵتی جێبه‌جێكردن ه لێده‌ك���ه‌ن ب���ه‌رده‌وام بی���ن له‌ڕێگرتن كه ئه‌ویش به‌ش���ێكیان ده‌ستگیركراون له‌زیاده‌ڕۆی���ی زه‌وی‌‌و زار ،چونك��� ه
زیادەڕۆیی لەکۆیە
هه‌رێم ڕاپه‌ڕی���ن له‌باره‌ی روداوه‌كه‌وه وتی "ل ه ی 2016/8/6كاتژمێر نزیك چواری به‌یان ی ی كوڕێك هاتۆته نه‌خۆشخانه بو ته‌رم ی گشتی ڕانیه پیشه‌ی خوێندكاری دوانزه ی پ���ه‌ت به‌ملیه‌و‌ه وێژه‌یی ك ه ش���وێن دیار بوهو خن���كاوه ،نه‌قیب كاروان بۆ ی خنكانی هه‌رێم رونكردن���هوهی هۆكار ی زانیاریه س���ه‌ره‌تاییه‌كان ده‌ڵێت به‌پێ ی بوهو ی خۆ مردنی ئه‌و كوڕه به‌ده‌ست ی قادرم��� هی ماڵه‌وه‌یان خۆی به‌شیش��� هه‌ڵواس���یوه‌و هۆكاره‌كه‌ی دهگهڕێتهوه ی ده‌رونی، ب���ۆ توش���بونی نه‌خۆش��� ی له‌ئێستادا وته‌بێژی پۆلیس گوتیش��� كه‌س ده‌س���تگیر نه‌كراوه‌و داوا له‌سه‌ر ی كه‌س تۆم���ار نه‌كراوه‌و پۆلیس په‌راو لێكۆڵینه‌وه‌ی بۆ روداوه‌كه كردۆته‌وه".
فۆتۆ :شاهۆ
به‌داخ���هوه چه‌ند كه‌س���انێك له‌كۆی ه ی گش���تیه‌وه ده‌كه‌ن ی به‌موڵك بازرگان ده‌یانه‌وێت له‌و رێگه‌ی���هوه ده‌وڵه‌مه‌ند بن". ی ی كۆی��� ه ئه‌وه‌ش��� دادوه‌ری دادگا خس���ته‌ڕو ك��� ه وا بێگوم���ان كاتێ���ك ی ده‌ستگیركردن بۆ به‌رپرسه‌كان بڕیار ی هه‌ندێك ده‌رده‌كه‌ی���ن له‌به‌رژه‌وه‌ن���د ی ك���ه‌س ده‌درێ���تو پێچه‌وان���هوه به‌رژه‌وه‌ندیه‌كانیان���ه ،هه‌ربۆی��� ه ئ���هو به‌رپرس���ان ه ناڕازی���نو ره‌خنه‌ی���ان هه‌ی���هو له‌دڵ���هوه پێیان ناخۆش���ه، به‌اڵم تاكو ئێس���تا هیچ كاردانه‌وه‌یه‌ك ی نه‌بوه‌‌و لێپرس���ینه‌وه‌كان به‌ڕێك‌وپێك ی ی یاس���ای به‌ڕێوه‌ده‌چێ���تو به‌ڕێ���گا ی "به‌شێك خۆیدا رۆیشتوه ،ئه‌و وتیش ی له‌به‌رپرس���ه‌كانی كۆیه به‌هۆی ئهوه بڕیاری دادگا له‌به‌رژه‌وه‌ندی ئه‌وان نهبوه ی به‌بڕیاره‌كانی دادگا رازی نین ئه‌وه‌ش به‌بڕیاری دادگا رازی نه‌بێت بۆی هه‌ی ه ی دادگا پارێزه‌ر بگرێت‌و تان���ه له‌بڕیار بدات‌و بڕیاره‌كان ته‌میز بكاتهوه".
ئاوێنه‌ی روداوه‌کان
رێكه‌وتنی یه‌كێت ی نیشتمانی كوردستان‌و بزوتنه‌وه‌ی گۆڕان
چه‌ند سه‌رنجێك عومەر عینایەت
ه ه‌رچ ه‌نده س���ه‌رنج ی ئێجگار زۆرم ل ه‌س���ه‌ر ئ ه‌م رێك ه‌وتن ه ه هی ه ،ب ه‌اڵم بێده‌نگیم ه ه‌ڵبژارد ،ئ هوه ی ه‌ك ه‌مجاره ل ه‌ب���اره‌ی ئ ه‌م رێك ه‌وتن هوه بنوس���م، چاوه‌ڕێ���ی ئ ه‌نجام ه‌ك���ه‌م ك���رد ،ب هو هیوای هی ئ ه‌نجامێك ی پۆزه‌تیڤ بدات ب ه‌ده‌ست هوهو هێشتاش ه ه‌ر چاوه‌ڕێم، پێش رێك ه‌وتن ه‌ك ه من بار ی س ه‌رنج ی خۆمم ل���ه 12خاڵدا رونكرده‌وه ،ب ه‌اڵم دوای رێك ه‌وتن ه‌ك���ه هیچ���م ن ه‌وتوه‌و ن ه‌نوسیوه ،ئێستاش ه ه‌ندێ س ه‌رنج ئ ه‌نوس���م ب ه‌بێ توان���ج "كۆمێنت"ی خ���ۆم .ت ه‌نها ئ هوه ئ ه‌نوس���م ك ه ل ه‌م ماوه‌ی ه‌دا رویداوه‌و ه ه‌ستم پێكردوه. رێك ه‌وتن ی ی ه‌كی ه‌ت���یو گۆڕان ب ه‌م شێوه‌ی ه ده‌بینم: زۆرین���هی كادی���رو ئ ه‌ن���داموالی ه‌نگران���ی ی ه‌كی ه‌ت ی ب ه‌م رێك ه‌وتن ه قایل نو پێیانباش ه. زۆرین هی س ه‌ركردای ه‌ت ی بزوتن هوهیگۆڕان "جڤات ی نیش���تمانی‌‌و جڤات ی گش���تی" پێی رازین. ناڕاز ی ل ه‌س���ه‌ر ئ���ه‌م رێك ه‌وتن هل ه‌س ه‌ركردای ه‌ت ی ی ه‌كی ه‌ت ی ه هی ه. ن���اڕاز ی ل ه‌ن���او ه ه‌ڵس���وڕاووالی ه‌نگران���ی بزوتن هوهی گۆڕانیش���دا ل ه‌س ه‌ر رێك ه‌وتن ه‌ك ه ه هی ه. رۆژ ی 17ی مایس���ی 2016 رێك ه‌وتن ه‌ك���ه ل ه‌ده‌باش���ان‌و ل ه‌ماڵ ی مام ج���ه‌الل ب ه‌چاودێر ی مام ج ه‌الل، ل ه‌الی ه‌ن رێكخ ه‌ر ی گشت ی بزوتن هوهی گۆڕان "ن ه‌وشیروان مست ه‌فا"و جێگر ی ی ه‌ك ه‌م ی ی ه‌كی ه‌ت ی "كۆسره‌ت ره‌سوڵ" واژۆ ك���را ،ل ه‌ه ه‌مان رۆژدا ل ه‌ش���ار ی ج���وان ب ه‌ئاماده‌بون���ی ژماره‌ی ه‌ك���ی ب ه‌رچاو ل ه‌ك ه‌س���ه دیاره‌كان ی ه ه‌ردوال واژۆكرا. ب ه‌كرداریكردن���ی ئ���ه‌م ریك ه‌وتن ه ل ه‌الی���ه‌ن لیژن هی ه‌ك ی هاوب ه‌ش���هوهی ه ل ه‌ه ه‌ردوالو ك ه‌س���ی ی ه‌ك ه‌م ی ه ه‌ردوال ی س���ێ ل ه‌لیژن ه‌ك���ه‌دان ،دوای نزیك ه مان���گ ل ه‌واژۆكردن ی ئ���ه‌م رێك ه‌وتن ه ئ���هو دو ئامانج���هی ك���ه چاوه‌ڕێی بوین ن ه‌هات���ه‌دی ،دو ئامانج ه‌ك ه‌ش بریتیبون ل ه: ده‌رچ���ون ل ه‌چ ه‌قب ه‌س���تن یسیاسی. قورتاربون ل ه‌ق ه‌یران ی دارای یو بێموچ هی یو بێ پڕۆژه‌یی. ی واژۆكردن���ی رێك ه‌وتن ه‌ك���ه دوا ه���ه‌ردوال وتیان ب ه‌ش���اندی هاوب ه‌ش س���ه‌ردان ی الی ه‌ن ه‌كان ده‌ك ه‌ین ،ب ه‌اڵم پارت���ی ئ ه‌م���هی ق ه‌ب���وڵ ن ه‌ك���ردو ش���اندی ی ه‌كی ه‌ت ی ب ه‌جیا س���ه‌ردان ی پارتی���ان كردو بزوتن���هوهی گۆڕان ی ب ه‌جێهێشت. ل ه20016/7/15وه شاندی م ه‌سعود بارزان ی ده‌س���تیكردوه ب ه‌س���ه‌ردان ی الی ه‌ن���ه‌كان ،ل ه‌س���ه‌ره‌تاوه وت ه‌بێژ ی گ���ۆڕان وت���ی "پێك هوه پێش���واز ی لێده‌ك هی���ن" ،ب ه‌اڵم قس���ه‌ك ه‌ره‌ك هی ی ه‌كی ه‌ت���ی وت ی "ب ه‌ت ه‌نهاو پێك ه‌وه‌ش پێشواز ی لێده‌ك هی نو دواجار ب ه‌جیا پێشوازیان لێكرد". رۆژ ی 2016/8/7ش���اندێك ی ی ه‌كی ه‌ت���ی ب ه‌ب���ێ گۆڕان س���ه‌ردان ی ئێران ی كرد. ئ ه‌مان هی س���ه‌ره‌وه ئاماژه‌گ ه‌لێكن ك ه ناكرێت دوای نزیك هی سێ مانگ ل ه‌واژۆكردن ی رێك ه‌وتن ه‌ك ه نادیده‌یان بگری���ن ،ئ ه‌وه‌ش���مان پێده‌ڵێ���ن ك ه میكانیزم ی رێك ه‌وتن ه‌ك ه وه‌ك پێویست ب ه‌ره‌وپێ���ش ناچێت ،س���ه‌ركردای ه‌ت ی ی ه‌كی ه‌ت ی تا ئێس���تا ،وه‌ك الی ه‌نێك ی نیوانگیر ی گۆڕان‌و پارت ی ه ه‌ڵسوك ه‌وت ده‌ك���هنو كاریگ���ه‌ر ی رێك ه‌وتن���ه ستراتیجی ه‌ك ه‌یان ل ه‌گ هڵ پارتی پێوه دیاره‌و ده‌یان ه‌وێ هاوس ه‌نگ ی رابگر نو خۆیان ساغن ه‌ك ه‌ن هوه ب ه‌الی ه‌كدا. ئ ه‌وه‌شمان ل ه‌یاد ن ه‌چێت ك ه پارت ی ب ه‌ه همو ش���ێوه‌ی ه‌ك ه���ه‌وڵ ئ ه‌دات ئ ه‌م رێك ه‌وتن ه ج���ێ ن ه‌گر ێو ئ ه‌گ ه‌ر جێش���ی گرت س���نور ی س���لێمان ی تێن ه‌پ ه‌ڕێنێ.
هەنوکە
) )539سێشه‌ممه 2016/8/9
5
زوبێر ئایدار :نامانەوێت بەرەیەکی کوردی دروستببێت بەبێ پارتی گۆڕان دەبێت بەڵێنی خۆیان بەگەل لەبیرنەکەن ئا :فەرمان خێاڵنی ،برۆکسل زوبێر ئایدار ،ئەندامی کۆنسەی بەڕێوەبەریی کۆما جڤاکێن کوردستان "کەجەکە" له‌م گفتوگۆیه‌ی ئاوێنه‌دا ده‌ڵێت "ئەگەر کودەتاچیەکان سەربکەوتنایە، رەنگە لەئێستای ئەردۆغان خراپتریان بکردایە". ئاوێنە :کێ کودەتای سەربازیی لەتورکیا ئه‌نجامدا؟ ئای���دار :ئەردۆغ���ان ،جه‌ماعه‌تی گیولەن تۆمەتب���ار دەکات بەهەوڵ���ی کودەت���ای سەربازیی١٥ی تەموز ،بەاڵم ئەوە بەتەواوی راس���ت نیە ،چونکە گیولەنیەکان ئەوەندە بەهێزنین لەناو سوپادا بتوانن هەوڵێکی لەو ج���ۆرە بدەن ،ب���ەاڵم گیولەنیەکانیش لەناو ئ���ەو گروپە کودەتاچی���ەدا هەبون ،هەوڵی کودەتا جگە لەگیولەنیەکان ،کەمالیس���تو دژبەرەکانی ئەردۆغان بەشداربون .بۆ ئێمەی کورد گرنگ���ە بزانین ک���ە کودەتاچیەکان‌و دەس���ەاڵتدارێتی ئاکەپ���ە لەبەرامب���ەر گەل���ی ک���ورددا سیاس���ەتیی رەتکردنەوەو دوژمنانە پەیڕەو دەک���ەن ،تەنانەت ئەگەر کودەتاچیەکانیش س���ەربکەوتنایە ،رەنگە لەئێستای ئەردۆغان خراپتریان بکردایە. ئاوێنە :دەڵێن ئەردۆغان خۆی لەپش���ت هەوڵی کودەتاکه‌وە بوە؟ ئایدار :ناتوانم بڵێم ئەردۆغان خۆی هەمو ش���تێکی رێکخس���تبێت بۆ ئەو کودەتایە، ب���ەاڵم وادەردەکەوێ���ت ک���ە ئەردۆغ���ان ئاگاداری هەوڵ���ی کودەتاکە بوەو بەزانابون رێگ���ەی پێدان ک���ە دەس���تپێبکەن‌و بگەنە ناو ش���ارەکان ،بەاڵم بەئاسانی خستنیاننە ناو کەمینەوەو کۆنترۆڵیان کردن ،پاش���ان بەهی���چ ش���ێوەیەک کودەتای س���ەربازیی لەکاتژمێرەکانی دەستپێکی ئێوارەو شەودا ناکرێت ،بەڵکو لەکاتژمێرەکانی بەرەبەیانیدا وات���ە دوای کاتژمێ���ر ٤ی بەرەبەی���ان دەس���تپێدەکات ،ب���ەاڵم ئیت���ر ناچارب���ون دەس���تپێبکەن .ئامانجی ئەوەش ئەوەبو کە ئەردۆغان بەرهەڵستکارانی خۆی لەناوببات یان الوازیان بکا ،پاشانیش بەیاسا سیستمی سەرۆکایەتیی‌و تاکڕەوانەی خۆی بسەپێنێت بەس���ەر واڵت���دا ،ئەوەب���و ئەردۆغانیش کە گەڕایەوە ئەس���تەمبوڵ وتی "ئەوەی رویدا، موژدەیەکی ئاسمانیی‌و خوداییە" ،بەکورتی ئێستا لەتورکیا یەک کەس بڕیاردەرە ،یەک کەس حاکمە ئەویش ئەردۆغانە. ئاوێن���ە :ئەی ئێوە چی دەکەن لەباکوری کوردستان؟ ئایدار :ئێمە شەڕی ئازادی دەکەین‌و ئەمڕۆو دوێنێ دروست نەبوین ،وا بۆ ٣٢ساڵ دەچێت ئەو شەڕە بەردەوامە ،بۆ باکوری کوردستان دو هەڵبژاردەم���ان لەبەردەمدایە ،ئەوانیش ی���ان لەچوارچێوەی گفتوگۆکانی ئاش���تیدا
مافەکان���ی گەلی کورد وەدەس���تدێن ،یان تێکۆش���ینی خۆمان بەردەوامیی پێدەدەین‌و بەهێزتری دەکەین ،ئێس���تاش دەرفەتێکی باشەو بەشێک لەو سوپایه‌ی تا دوێنێ گەلی کوردی���ان لەباکوری کوردس���تان کۆمەڵکوژ دەکرد ،ئێستا لەزینداندان ،سوپا تاڕادەیەک الواز بوە ،بۆیە بەرخۆدانی ئازادی تەڤگەری کوردان لەباکور بەردەوام دەبێت.
قەیرانی ئابوری لەهەرێم مایەی شەرمە ،لەبەرئەوەی هەرێم دەوڵەمەندەو خاوەنی سامانی سروشتی زۆرەو ماوەی ٢٥ساڵە دەسەاڵتدارن ئاوێنە :ئایا هی���چ هەواڵێکتان ده‌رباره‌ی ئۆجه‌الن هەیە؟ ئای���دار :پێش���تریش هی���چ هەواڵێکمان سه‌باره‌ت به‌ئۆجه‌الن نەبو ،بەاڵم دەمانزانی ک���ە لەوێی���ەو مەترس���ی س���ەری ئەوەندە س���ەخت نیە ،بەاڵم دوای هەوڵی کودەتای سەربازیی١٥ی تەموز ،نیگەرانیەکانی گەلی ک���ورد زیاتر بون ،چونک���ە باڵوکرایەوە کە کودەتاچیەکان بەنیازبون هێرش بکەنە سەر ئیمرالی‌و ئۆجه‌الن بکوژن ،پاشان بەرپرسی یەکەمی زیندانی ئیمرالیش لەکودەتاچیەکانەو دەس���تگیرکراوە ،بۆیە گومانمان زۆر زیاتر دەبێت ،جگ���ە لەوانەش دەس���ەاڵتدارێتیی ئاکەپە بۆ ماوەی ٣مانگ رەوشی نائاساییان راگەیاندوەو بەو بیان���وەش نایانەوێت هیچ کەس���ێک ئۆجه‌الن ببینێت ،بۆ ش���کاندنی ئەو گۆش���ەگیرییەو ئازادکردن���ی رێبەرمان ئۆجه‌الن ،لەهەر چوار پارچەی کوردستان‌و تاراوگ���ەش کوردس���تانیان‌و دۆس���تانیان لەس���ەرپێن‌و بەردەوامن لەچاالکی ،لەالیەنی دیپلۆماسیش���ەوە لەهەوڵداین‌و دەمانەوێت بەهەر جۆرێک بوە هەواڵێک لەبارەی رەوشی تەندروستیی‌و ئاسایشی رێبەر ئاپۆ بزانین. ئاوێنە :ئای���ا پەیوەندیتان لەگەڵ رژێمی بەعس هەیە لەسوریا؟
ئای���دار :ن���ا ،هێن���دەی ئاگاداربی���ن خۆبەڕێوەبەریی دیموکراتی باکوری س���وریا لەرۆژئ���اوای کوردس���تان پەیوندیی���ان نیە لەگەڵ رژێمی ئەس���ەد ،رەنگ���ە دەربارەی هەندێ���ک ش���تی هاوب���ەش لەس���ەر ئ���ەو ش���وێنانەی ک���ە لەن���او قامیش���لۆ رژێمی بەعسیان تێدایە گفتوگۆ هەبێت ،بەاڵم وەک پەیوەندیی هێچ پەیوەندیەکییان نیە لەگەڵ رژێمی بەعسی س���وریادا ،ئەوەش بزانن کە ئێم���ە دەمانەوێت رژێمی س���وریا بڕوخێت‌و لەرۆژئاوای کوردس���تانیش وەده‌رییان ناون‌و ئ���ەو هێزانەش���ی ماونەت���ەوە ،لەرۆژئاوای کوردستان وەده‌ریان دەنێین. ئاوێن���ە :رۆڵی واڵتانی که‌ن���داو و تورکیا چیە لەرۆژئاوای کوردستان؟ ئایدار :واڵتانی که‌نداو و تورکیا هاریکاری گروپ���ی چەتەکان���ی بەناو ئۆپۆزس���یۆنی س���وریا دەکەن ،ئ���ەوەش ب���ۆ ئەوەیە کە دژایەتی���ی خەبات���ی ئازادیخوازانەی گەلی کورد بکەن لەرۆژئاوای کوردس���تان ،دواتر رۆژئ���اوای کوردس���تان پارچەیەک���ی زۆر گرنگی کوردس���تانە ،دەبێ���ت هەمو کەس ئەوە بزانێت کە ئەو گروپە تیرۆریس���تیانەی س���وریاو رژێـمی بەع���س لەبەرامبەر گەلی ک���وردو مافەکانمان���دا هی���چ جیاوازیەکیان نیە ،پێش���تریش چەندجار دەسەاڵتدارێتیی ئاکەپ���ە رایانگەیاندبو کە ئ���ەوان هەرگیز رێگ���ە بەدروس���تبونی قەوارەیەکی کوردی نادەن لەرۆژئاوای کوردس���تان وەک ئەوەی لەباشوری کوردستان دروستبو. ئاوێنە :چۆن لەجواڵنەوە چەکدارییەکانی ئەمدوایی���ەی حزب���ی دیموک���رات دەڕوانن له‌رۆژهه‌اڵتی کوردستان؟ ئای���دار :رۆژهەاڵتی کوردس���تان دوەمین پارچەی کوردس���تانەو گرنگی خۆی هەیە، رژێم���ی ئێرانیش رژێمێکی داگیرکەرەو ئێمە لەگەڵ ه���ەر جواڵنەوەیەکی ناڕەزایەتین دژ بەڕژێم���ی ئێران ،وەک ک���ورد لەوێ خۆمان رێکخستن دەکەین ،بەرخۆدانمان بەردەوامیی پێدەدەین ،هەر جواڵنەوەیەکی سەربازیی دژ بەداگیرکەرانی کوردستان هەنگاوێکی پیرۆزە، حزبی دیموکراتی کوردستانی ئێران ٢٣ساڵە لەهەرێمی کوردس���تان کەمپنشینن‌و چاالکی س���ەربازییان نەکردوە ،ئێس���تا ئەوەی کە ئەو هەمو پێش���مەرگەیەیان بەشەهیدکردن دا مایەی ئەس���ەفەو ئەوەیشی کە بەردەوام نەب���ون ل���ەو ش���ەڕەیان دژ بەڕژێمی ئێران مایەی پرسیارە بۆ ئێمەو رون نیە کە چۆن دروست بو؟ چۆن‌و بۆچیش شەڕیان راگرت؟ بەاڵم ئەوەندەی دەزانی���ن ئەوەیە کە بەبێ پیالنس���ازیی ئەو ش���ەڕانەیان دەستپێکردو هەر زوش شەڕیان راگرت. ئاوێنە :دەگەڕێینەوە باشوری کوردستان، ئەگ���ەر وێنایەکی باش���ورمان بەوش���ە بۆ بکەیت ،چۆن وێنای دەکەیت؟ ئای���دار :هەرێم���ی کوردس���تان لەن���او
زوبێر ئایدار
ئەگەر دادگایەکی دادپەروەرانەی یاسایی لەهەرێم دابنێین ،زۆربەی زۆری بەرپرسان بێ تاوان دەرناچن قەیرانگەلێک���ی زۆردا دەتلێت���ەوە، دەس���ەاڵتدارێتیی لەباش���ور س���ەرکەوتو نی���ە ،س���ەرۆکایەتی هەرێم بەنایاس���اییو تاکڕەوان���ە ویالیەتەک���ەی درێژکردۆتەوەو رێگە بەس���ەرۆکی پەرلەمان نادرێت بڕواتە پەرلەمان ،موچە نادرێ���ت بەفەرمانبەران، لەئاستی عێراقیشدا پەیوەندیەکی دروست‌و باش���یان نیە لەگەڵ حکومەتی ناوەندییدا، قەیران���ی ئابوری لەهەرێم مایەی ش���ەرمە، لەبەرئەوەی کە هەرێم دەوڵەمەندەو خاوەنی سامانی سروش���تی زۆرەو ماوەی ٢٥ساڵە دەس���ەاڵتدارن ،لەڕوی ئاسایشەوە الوازن، چونک���ە کە داعش هێرش���ی کرد ئەوەندەی نەماب���و کە هەولێر داگیربکەن‌و ش���ەڕڤان‌و گەریال نەیانهێشت هەرێم داگیربکرێت. ئاوێنە :داهاتوی پەیوەندیەکانتان لەگەڵ پارتی بەکوێ دەگات؟ ئای���دار :پەیوەندییەکانی پارتیو بارزانی لەگەڵ تورکی���ا مایەی پرس���یارە! چونکە هەرکات لەگەڵ تورکیا شەڕمان هەبێت ،پارتی پەیوەندییەکانی���ان لەگەڵم���ان تێکدەدەن،
پێشتر کە پەیوەندیمان لەگەڵ تورکیا باش بو ،گفتوگۆکانی ئاش���تیی هەبون ،پارتیش پەیوەندی لەگەڵم���ان زۆر باش‌و خۆش بو، بەاڵم دوای تێکچونی گفتوگۆکانی ئاش���تیی لەتورکیا ،پارتی���ش پەیوەندییان لەگەڵمان تێکدا .ئێمە ناڵێین با پارتی یان حکومەتی هەرێم پەیوەندیی���ان لەگەڵ تورکیا نەبێت، بەاڵم نابێت ئەو پەیوەندییانە لەسەر حسابی ئێمە بێت ،بەڵکو دەبێت پەیوەندییەکانیان ئاش���کرا بێت‌و لەبەرژەوەندیی گەلی کورددا بێت. ئاوێن���ە :ئ���ەی لەگ���ەڵ پارتەکانی تری باشور؟ ئای���دار :پەیوەندیم���ان لەگ���ەڵ گۆڕان‌و یەکێتی���یو هەم���و پارتەکانی تری باش���ور باش���ە ،تەنها لەگەڵ پارت���ی نەبێت ،بەاڵم دەمانەوێت دیسانەوە باشتریش بێت لەگەڵ پارتەکانی تری باشورو تەنانەت دەمانەوێت پارتی���ش بێتە ری���زی کوردان���ەوەو دژ بە بەرژەوەندییەکان���ی ک���وردان نەجوڵێنەوە، ئێم���ە نامانەوێ���ت بەرەیەک���ی ک���وردی دروستببێت بەبێ پارتیو پارتی لەدەرەوەی بازنەکە بهێڵین���ەوە ،بەڵکو دەمانەوێت کە س���ەرجەم پارت���ە کوردییەکان���ی هەرچوار پارچەی کوردستان لەدەوری یەک کۆببنەوە بۆ چارەسەریی ،نەک بۆ دژایەتیی یەکتر. ئاوێن���ە :چۆن لەنەوش���یروان مس���تەفاو بزوتنەوەکەی دەڕوانن؟ ئایدار :من لەنزیکەوە نەوشیروان ناناسم، بەاڵم دروستکردنی بزوتنەوەی گۆڕان گرنگ بو ،رێککەوتنی نێوان گ���ۆڕان‌و یەکێتییش گرنگ���ە ،ب���ەاڵم دەبێ���ت بکەوێت���ە بواری جێبەجێکردنەوە ،هەروەه���ا گۆڕان دەبێت بەڵێنی خۆیان بەگەل لەبیرنەکەن. ئاوێنە :هەوڵەکانی فوئاد حسێنی نوێنەری بارزانی بۆ ئاش���تیی لەگەڵ پارتەکان چۆن دەبینن؟ ئایدار :گفتوگۆکانی ئاشتیی نێوان فوئاد حس���ێن‌و پارتەکانی تری باشور لەسلێمانی ت���ا ئێس���تا هی���چ ئەنجامێکی���ان نەبوەو هی���چ زانیاریەکیان س���ەبارەت بەئەنجامی کۆبونەوەکانیان بۆ رایگش���تیی‌و گەلی کورد ئاشکرا نەکردوە. ئاوێن���ە :س���ه‌رنجتان له‌س���ه‌ر بڕی���اری دادگاییکردنی نەوش���یروان مستەفا لەالیەن پارتیەوە چی بو؟ ئایدار :ئەوەی پارتی بەرامبەر نەوشیروان کردیان ،بابەتێکی سیاسیی بو نەک یاسایی، چونک���ە ئەگەر دادگایەک���ی دادپەروەرانەی یاس���ایی لەهەرێم دابنێی���ن ،زۆربەی زۆری بەرپرس���ان بێ تاوان دەرناچن ،ئیتر مانای چیە تۆ بتەوێت بەتەنها نەوشیروان بهێنیتە بەردەم دادگا؟! ئاوێن���ە :پەیوەندیتان لەگ���ەڵ ئەمەریکا هەیە؟ ئای���دار :ئەمەری���کا هێزێک���ی گ���ەورەی
نێودەوڵەتییەو دەمانەوێ���ت لەچوارچێوەی بەرژەوەندییەکان���ی گەل���دا پەیوەن���دی ئاش���کرامان لەگەڵیان���دا هەبێ���ت ،ب���ەاڵم دەبێت ئەمەریکاش ئێمە بەرێکخس���تنێکی تیرۆریس���ت نەبینێت ،بۆ ئ���ەوەش بەبڕوای من دەبێ���ت خۆمان خۆمان بەڕێکخس���تن‌و بەهێز بکەین ،ئەوکات خۆمان دەسەپێنین، جا لەبەرئەوە نابێ���ت چاوەڕوانی ئەمەریکا بی���ن هەمو ش���تێکمان بۆ بک���ەن ،چونکە ئەوان لەبەرژەوەندی���ی خۆیان کار دەکەن، بۆ نمون���ە ئەگ���ەر کودەتاچیەکانی تورکیا س���ەربکەوتنایە ،ئ���ەوکات ئەمەریکا لەگەڵ ئەوان کاریان دەکرد ،بەاڵم کە سەرنەکەوتن ئیتر پشتیان تێکردن. ئاوێنە :ئای���ا پش���تگیری له‌دامه‌زراندنی دەوڵەتی کوردی ده‌که‌ن؟ ئایدار :ئێمە دەوڵەت نەتەوە رەتدەکەینەوە، دەڵێین ئەگەر ئەو دەوڵەتانەی کە کوردیان تێدای���ە ،دان بەمافەکان���ی گەل���ی کورددا بنێن‌و ئاس���تەنگیی دروستنەکەن بۆ ئەوەی کوردان خۆیان خۆی���ان بەڕێوەبەرن ،ئەوە چارەس���ەرییەکی باش���ە بۆ ئێمەو واڵتانی دراوس���ێش ،ب���ەاڵم ئەگ���ەر دان بەهەبونی ک���وردان‌و مافەکانی گەلی ک���ورددا نەنێن، ئەوکات ئێمەش داوای سەربەخۆیی دەکەین‌و کار بۆ سەربەخۆیی دەکەین ،بەاڵم ئەوکات س���ەربەخۆیی لەس���ەر بنەم���ای نەتەوەی دیموکراتیی ئاوا دەکەین نەک لەسەر بنەمای دەوڵەت نەتەوە ،بەهیچ شێوەیەک نامانەوێت کوردان بندەس���ت بن‌و دژ بەس���ەربەخۆیی نی���ن ،ئێمە دەڵێین هەتا هەر چوار پارچەی کوردستان ئازاد نەبن ،کوردان ئازاد نەبون، پاشان نامانەوێت وەک هەندێک هێزو حزب، بانگەش���ە بۆ دروستکردنی دەوڵەت بکەین، لەکاتێکدا دەرگا بەڕوی کوردانی پارچەیەکی تردا دابخەی���نو ئامانج���ی رێککەوتننامەی سایکس ـ بیکۆ زیندو بکەینەوە.
جێی پرسیاره حزبی دیموکرات بۆچی بەبێ پیالنسازیی ئەو شەڕانەیان دەستپێکردو هەر زوش شەڕیان راگرت؟!
قایمقام ی نوێ ی كۆیه :له‌سه‌ر داوا ی كاك قوباد پۆسته‌كه‌م قبوڵكردوه ئا :شاهۆ ئه‌حمه‌د سه‌ركه‌وت ره‌سوڵ ،قایمقامی نوێی قه‌زای كۆیه له‌م گفتوگۆیه‌ی ئاوێنه‌دا ده‌ڵێت "ئێستا دیارده‌ی زیاده‌ڕۆیی له‌كۆیه كهمبۆتهوهو لێپرسینه‌وه‌ش له‌و كه‌س‌و به‌رپرسه سه‌ربازییانه ده‌كه‌ین كه زیاده‌ڕۆییان كردوه". ئاوێن���ه :نزیكه‌ی س���ه‌د ك���ه‌س خۆیان كاندی���د كردبو بۆ پۆس���تی قایمقامی كۆی ه چی ت���ۆی جیاكرده‌وه له‌وه‌ی ئه‌و پۆس���ته بۆ تۆ یه‌كالیی بكرێته‌وه‌‌و میكانیزمی دیاری كردنت چۆن بو؟ سه‌ركه‌وت ره‌س���وڵ :له‌دوای ئه‌وه‌ی كاك چاپوك وازی له‌پۆس���ته‌كه‌ی هێنا كۆمه‌ڵه كه‌س���ێك له‌داموده‌زگاكان داوایانكردبو ببن به‌قایمق���ام من هه‌رگی���ز داوام نه‌كردبو ببم به‌قایمقام‌و ئه‌و پۆس���ته وه‌ربگ���رم ،به‌اڵم بارودۆخه‌كه وای پێویست بو ،له‌سه‌ر داوا‌و پێشنیاری كاك قوباد تاڵه‌بانی‌‌و به‌فه‌رمانی ئه‌و پۆسته‌كه‌م قبوڵكرد. ئاوێنه :قایمقامی پێشو به‌هۆی زۆربونی دی���ارده‌ی زیاده‌ڕۆیی وازی له‌پۆس���ته‌كه‌ی هێنا ،ئێوه پ�ل�ان‌و به‌رنامه‌تان چیه‌‌و چۆن رێگری له‌زیاده‌ڕۆیی ده‌كه‌ن؟ س���ه‌ركه‌وت ره‌س���وڵ :هه‌نگاوی باشمان ناوه له‌ڕێگای دادگاوه ،هه‌رچه‌نده له‌زۆربه‌ی ش���اره‌كان ئه‌و زیاده‌ڕۆییان���ه هه‌یه ،به‌اڵم
ده‌كرێت به‌چه‌ند ش���ێوازێك چاره‌س���ه‌ریان بكه‌ی���ن له‌وانه هه‌مو ئه‌و ك هسو به‌رپرس���ه سه‌ربازیانه روبه‌ڕوی دادگا بكه‌ینه‌وه به‌وه‌ی زه‌وی���وزاری كۆیه داگیرده‌ك���ه‌ن .هه‌روه‌ها ده‌توانین چه‌ند رێنماییه‌ك ده‌ربكه‌ین له‌الیه‌ن ئه‌نجومه‌ن���ی وه‌زیرانه‌وه بۆ ئه‌وه‌ی دیارده‌ی زیاده‌ڕۆیی به‌گشتی نه‌مینێت ،هه‌ربۆیه ئێمه ب���ه‌دو پێوه‌ر كار ده‌كه‌ین ،یه‌كه‌م :له‌مه‌ودوا رێگ���ری بكه‌ین ل���هوهی چیت���ر زیاده‌رۆیی ئه‌نجامنه‌درێت ،ئه‌وانه‌ش���ی موڵكی گشتیان داگیركردوه لێپرسینه‌وه‌یان له‌گه‌ڵ بكرێت. ئاوێنه :ش���اری كۆیه روبه‌ڕوی كۆمه‌ڵێك كێشه بۆته‌وه یه‌كێك له‌و كێشانه كه‌می‌‌و پیسی ئاوه ،چه‌ند گه‌ڕه‌كێ���ك به‌هۆ ی كه‌مئاویه‌وه خۆپیش���اندانیان كردوه ،كۆمپانیای شارڵی چه‌ن���د جارێكیش مانگرتنی���ان ئه‌نجامداوه به‌هۆی خه‌رجنه‌كردنی بودجه‌كه‌یان كه ئاو بۆ زیاتر %60كۆیه دابین ده‌كه‌ن ،ئایا ئه‌و كێشه‌یه‌تان چاره‌سه‌ر كردوه؟ سه‌ركه‌وت ره‌س���وڵ :له‌دوای راپه‌رینه‌وه له‌ش���اری كۆی���ه له‌مانگه‌كان���ی ته‌مم���وز‌و ئاب���دا كێش���هی ئاوم���ان هه‌بوه ،ل���ه‌دوای ده‌س���تبه‌كاربونمان كۆمه‌ڵێ���ك پ�ل�ان‌و به‌رنامه‌م���ان دان���اوه ،ئێم���ه له‌كۆی���ه كۆمه‌ڵی���ك س���ه‌رچاوه‌ی ئاوم���ان هه‌یه بۆ ئه‌وه‌ی چاره‌س���ه‌ری ئه‌و كێش���ه‌یه بكه‌ین، به‌دواداچونم���ان كردوه بۆم���ان ده‌ركه‌وت له‌به‌ردانه‌وه‌ی ئاودا چه‌ند كێشه‌یه‌ك هه‌یه، تاڕاده‌یه‌كی باش چاره‌س���ه‌ر كرا .هه‌روه‌ها له‌زۆربه‌ی گه‌ڕه‌كه‌كان قفڵی ئاوه‌كه شكابون
چه‌ندین هاواڵتی‌‌و به‌رپرسی سه‌ربازی له‌سه‌ر زیاده‌ڕۆیی ده‌ستگیركراون سه‌ركه‌وت ره‌سوڵ یاخود لیكی ده‌كرد‌و هه‌ندێك بۆریش له‌ژێر خاك���دا رزیبون ،بۆ ئه‌و مه‌به‌س���ته له‌گه‌ڵ په‌رله‌مانتار گۆران ئ���ازاد‌و به‌رێوه‌به‌رایه‌تی ئ���اوی كۆیه ته‌كلیفم���ان له‌به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تی ئ���اوی هه‌ولێر ك���رد ئه‌وانی���ش كۆمه‌ڵێك قوفڵ‌و بۆریی���ان دابینكرد‌و ئێمه‌ش له‌الیه‌ن خۆمانهوه ئه‌و كێش���ه‌یه‌مان چاره‌سه‌ركرد، داواش���مان كرد تیمێكی ئه‌ندازیاری شاره‌زا ره‌وان���هی كۆی���ه بك���ه‌ن بۆ ئ���هوهی ئه‌و ئاوه‌ی ده‌هێنرێته كۆیه به‌ش���ێوازێكی وه‌ها دابه‌شبكرێت كێشه‌ی كه‌مئاوی له‌گه‌ڕه‌كه‌كان نه‌مێنێت ،به‌اڵم كێش���ه س���ه‌ره‌كیه‌كه ئهوه ب���وه كۆمپانیای ش���ارڵی كۆمه‌ڵێك تورك سه‌رپه‌رش���ت ی ده‌كه‌ن س���ێ ملیار دیناری ئ���ه‌وان ل���ه‌الی حكومه‌ته‌‌و تائێس���تا بۆیان
دابین نه‌ك���راوه ،هه‌ربۆی���ه زۆر كات وه‌كو فش���ار ئاوه‌كه‌یان ده‌گرت���هوه ،ئێمه بڕێك پاره‌مان داوه به‌و كۆمپانیایه وه‌كو س���ولفه بۆ ئه‌وه‌ی درێژه به‌كاره‌كانی خۆیان بده‌ن. له‌الیه‌كی تره‌وه كۆمه‌ڵێك هاواڵتی به‌شه‌وان ده‌چون قوفڵی ئاوه‌كه‌یان ده‌كرده‌وه به‌وه‌ش هه‌ندێ���ك گه‌ڕه‌كی تر بێبه‌ش ده‌بون ،چه‌ند كه‌س���ێكمان ده‌س���تگیركردوه ،كۆمه‌ڵێ���ك میراوی���ش كه‌مته‌رخه‌م ب���ون له‌كاره‌كانیان لێپرس���ینه‌وه‌مان له‌گ���هڵ ك���ردون‌و دراون به‌دادگا. ئاوێنه :زۆربه‌ی پرۆژه‌كانی كۆیه له‌ئێستادا راگی���راون‌و هه‌ندێكی���ان به‌كه‌موكوری���هوه ماوه‌ت���هوه هه‌ر بۆنمون���ه قیرتاو كردنی دو س���ایدی هه‌رمۆته‌‌و دو س���ایدی شه‌وگێر‌و
دروس���تكردنی هۆڵی رۆش���نبیری‌‌و لێدانی تونێل���ی كۆی���ه ،پالنت���ان چییه ب���ۆ ئه‌و پرۆژانه؟ س���ه‌ركه‌وت ره‌سوڵ :له‌ئێس���تادا به‌هۆی قه‌یرانی دارایی���هوه زۆربه‌ی پرۆژه‌كان نه‌ك له‌ش���اری كۆیه به‌ڵكو له‌زۆربه‌ی شاره‌كانی تر راوه‌س���تاون ئ���هو پرۆژان���ه‌ش زۆربه‌ی بنه‌ڕه‌تییه‌و گرنگه ئێم���ه وه‌كو كۆیه دوای به‌دواداچونم���ان له‌گه‌ڵ ئه‌نجومه‌نی وه‌زیران له‌هه‌وڵ���ی ئه‌وه‌دای���ن ئ���هو پرۆژان���ه كارا بكرێن���هوه ،به‌ش���ێوه‌یه‌كی به‌رچاو بتوانین ئیشیان له‌سه‌ر بكه‌ین .سه‌باره‌ت به‌تونێلی كۆیه كه راسته‌وخۆ دو سایدی هه‌ولێر-كۆیه بهیهكهوه ده‌به‌س���تێته‌وه ،ه���ه‌م كاری دو سایدی هه‌ولێر وه‌ستاوه هه‌م كاری تونێله‌كه به‌ه���ۆی قه‌یرانی داراییه‌وه ،ئ���هو پرۆژه‌یه وه‌زاره‌تی ئاوه‌دانكردنه‌وه‌و پارێزگای هه‌ولێر سه‌رپه‌رش���تی ده‌كه‌ن له‌ئێس���تا ناتوانرێت ته‌واو بكرێت. ئاوێن���ه :تا چه‌ن���د ده‌توانی���ت دڵنیایی بده‌یته دانیش���توانی ش���اری كۆیه به‌وه‌ی له‌ماوه‌یه‌كی دیاری كراو ئه‌و كێش���انه‌ی له‌و ش���اره هه‌یه چاره‌س���ه‌ریان بكه‌یت‌و رێگری بكه‌یت له‌دیارده‌ی زیاده‌ڕۆیی‌‌و لێپرسینه‌وه بكه‌یت له‌و كه‌س���انه‌ی زه‌وی ش���اره‌وانیان داگیركردوه؟ سه‌ركه‌وت ره‌س���وڵ :ده‌بێت ئێمه به‌یاسا كێش���ه‌كانمان چاره‌س���ه‌ر بكه‌ی���ن ئه‌وه‌ش به‌دو ش���ێوازه یه‌كه‌م هه‌مو ئه‌و كه‌س���انه‌ی سه‌رپێچی ئه‌نجامده‌ده‌ن هه‌م له‌داگیركردنی
زه‌وی ه���ه‌م له‌ئ���اودا ه���ه‌م له‌كاره‌با هه‌مو ئه‌وان���ه روبه‌ڕوی دادگا بكه‌ین���هوهو به‌پێ ی یاس���ا مامه‌ڵه‌ی���ان له‌گه‌ڵ بكرێ���ت .دوه‌م، له‌ئه‌نجومه‌نی وه‌زیرانه‌وه كۆمه‌ڵێك رێنمایی ده‌ربچێـت به‌مه‌به‌س���تی چاره‌س���ه‌ركردنی كێش���هی زیاده‌ڕۆیی ،له‌به‌رئه‌وه‌ی دیارده‌ی زیاده‌ڕۆیی هه‌مو كوردس���تانی گرتوه‌ته‌وه، س���ه‌باره‌ت به‌كۆی���ه‌ش ئێس���تا دی���ارده‌ی زیاده‌ڕۆیی ت���ا راده‌یه‌كی باش كهمبۆتهوهو راگیراوه. ئاوێنه :په‌یوه‌ندی نێوان حكومه‌ت‌و حزب له چ ئاستێكدایه؟ سه‌ركه‌وت ره‌س���وڵ :ئێمه له‌قایمقامیه‌تی كۆیه هیچ كێشه‌مان نیه له‌گه‌ڵ هیچ پارتێكی سیاسی ،هه‌ر كه‌سێكیش له‌حزبه‌كان‌و هه‌ر به‌رپرسێكی سه‌ربازی س���ه‌رپێچی یاسایی بكات به‌پێی رێكاری یاس���ایی خۆیی دادگا رێوش���وێنی بەرامبەر ده‌گیرێته‌به‌رو به‌پێی یاساش هه‌ر به‌رپرس���ێكی سه‌ربازی ئه‌گه‌ر له‌وه‌زاره‌ت���ی ناوخ���ۆ بێت له‌رێ���گای ئه‌و وه‌زاره‌ته‌وه داوای له‌س���ه‌ر تۆمار ده‌كرێت‌و ئه‌وان راده‌س���تی دادگای ده‌ك���ه‌ن ،ئه‌گه‌ر له‌وه‌زاره‌تی پێشمه‌رگه‌ش بێت ئه‌وا له‌رێگای ئه‌و وه‌زاره‌ته‌وه راده‌س���تی دادگا ده‌كرێت، خۆش���به‌ختانه له‌وباره‌یه‌وه هه‌نگاوی باش ن���راوه ،كۆمه‌لێك خه‌ڵك روب���ه‌ڕوی دادگا كراونه‌ته‌وه‌‌و ئێستا ده‌ستگیركراون ،هه‌ندێك به‌رپرس���ی سه‌ربازیش داوایان له‌سه‌ر تۆمار كراوهو ئه‌وانیش ده‌ستگیر كراون‌و روبه‌ڕوی دادگا كراونه‌ته‌وه.
4
هەنوکە
) )539سێشه‌ممه 2016/8/9
"سه‌رقاڵی راستكردنه‌وه‌ی هه‌ڵه‌كه‌مانین"
بزوتنهوه بانگه‌شه‌ی یه‌كگرتنه‌وه‌ی سێ حزب ه ئیسالمیه‌ك ه ده‌كات‌و له‌ناوخۆشدا مه‌ترسی لێکترازانی له‌سه‌ره ئا :راوێژ كامه‌ران هه‌رچه‌نده بزوتنه‌وه‌ی ئیسالمی له‌پاش ئه‌نجامدانی كۆنگره‌كه‌یان رایانگه‌یاند كه ده‌یانه‌وێت به‌ره‌یه‌كی یه‌كگرتو له‌هه‌ر سێ حزبه ئیسالمیه‌كه دروستبكه‌ن، به‌اڵم خه‌ریكه بۆخۆشیان له‌ناوه‌وه دابه‌شده‌بن ،ئه‌مه‌ش پاش ئه‌وه‌ی ژماره‌یه‌ك له‌كادیرانی راگه‌یاندنی حزبه‌كه بایكۆتی كۆنگره‌یان كردو پاش ئه‌وانیش دو به‌رپرسی بااڵی دیكه‌ی حزبه‌كه له‌ده‌رئه‌نجامه‌كانی كۆنگره نیگه‌ران بون. ش����وان قه‌اڵدزێیی ئه‌ندام����ی مه‌كته‌بی سیاس����ی بزوتنهوه ئهوه ناش����ارێته‌وه كه له‌نێو حزبه‌كه‌یاندا ب����ه‌ر له‌كۆنگره‌و پاش كۆنگ����ره‌ش كێش����هی ناوخۆی����ی هه‌بوه، قه‌اڵدزێیی به‌ئاوێنه‌ی وت "به‌هۆی قه‌یرانی دارایی����هوه بڕی����اری داخس����تنی مه‌كته‌بی راگه‌یاندن����ی حزبه‌كه‌م����ان داو ئ����ه‌وه‌ش نیگه‌رانی به‌ش����ێكی زۆر ل����هو ئه‌ندامانه‌ی لێكه‌وت����هوهو دواتر بایكۆت����ی كۆنگره‌یان
شكان ی شكۆی پێشمه‌رگه له‌تیف فاتیح فه‌ره‌ج چه‌ند جارێك له‌به‌رده‌م مه‌كته‌ب سیاسی ه بێ م���ام جه‌الله‌كه كۆبون���هوه ،خۆ ئه‌گه‌ر مام ج���ه‌الل له‌و ێ با هه‌ر زو چاره‌س���ه‌ر ی كێشه‌كه‌ی بۆ ده‌كردن ،دواجار مل ی سه‌ر ی ڕه‌ش���یان گرته‌به‌ر ب���ۆ الی بارزان ی ،ئاخر بارزان���ی پێیگوتون " ئاگادارنیم ره‌وش���ی پێش���مه‌رگه ئاوایه" تۆ بڵێی ئاگاداری ئهوه بێت دكتۆر یوسفیان له‌پارله‌مان دهركردوه، ئه‌و پارله‌مانه‌ی كاتی خۆ ی ده‌بابه‌ی به‌عس ده‌رگاكه‌ی شكاند ،تۆ بڵێی ئاگاداری نه‌مان‌و دزین��� ی 25ملیار دۆالری ئ���ه‌م واڵته بێت، ئ���اگاداری دزین ی 8ملی���ار دۆالر ی نه‌وت ی دڵی كوردس���تان بێت ،بارزان���ی ئاگاداری ره‌وش‌و ژیانی پێش���مه‌رگ ه نیه ،ئێ خۆ ئه‌و خۆ ی ده‌یگوت من جگه له‌پێشمه‌رگ ه هیچ ی ت���ر نیم ،تۆ بڵێی ئاگادار ی ره‌وش���ی خۆ ی نه‌بێت ،جه‌میل هه‌ورامی‌‌و هاوڕێكان ی چه‌ند ج���ار له‌به‌رده‌م مه‌كته‌ب سیاس���ی یه‌كێت ی كۆبونه‌وه ،ك���ه‌س مه‌رحه‌با ی نه‌كردن ،من هه‌ر شااڵوی عه‌لی عه‌س���كه‌ریم بینی چو‌ه ناویان ،من نازانم ئابوری كاك جه‌میل خۆ ی چۆنه ،لێ ده‌زانم بارودۆخی زۆرێكیان زۆر خراپه ،له‌واڵتێك ئهوه ره‌وش���ی پێشمه‌رگ ه دێرینه‌كان ی بێت ئید ی هه‌ر بۆ ئهوه باش��� ه پشت ی تێكه‌یت ،ده‌بو جه‌میل هه‌ورام ی به‌ر له‌چون ه سه‌ر ی ڕه‌ش بچوبایه‌ته ال ی سه‌رۆك كۆماری عێراق ،ئێ فواد مه‌عسوم سه‌رۆك كۆماره‌و له‌جێی تاڵه‌بانی دانیش���توه ،ئه ی بۆ ئه‌و كێشه‌كه‌ی چاره‌سه‌ر نه‌كردن ،ده‌بو هه‌ورام ی به‌ر له‌چون ه سه‌ر ی ڕه‌ش بچوایه‌ت ه گرد ی زه‌رگه‌ته‌و به‌نه‌وش���یروان مس���ته‌فا ی گوتبا "قوربان به‌له‌مه‌كه له‌هه‌زار الوه كونه" نه‌وش���یروان مس���ته‌فا زۆر باش ئاگادار ی ره‌وش ی پێشمه‌رگه‌یه. هه‌ورام���یو هاوڕێكانی چونه كن بارزانی‌‌و وێنه‌ش���یان له‌ته‌كا گرت ،ب���ه‌اڵم مه‌كته‌ب سیاس���یه‌كانی یه‌كێت ی كه‌س به‌كه‌س نیه، ئ���هو حزبه بۆ ب���هو ده‌رده چو ،ئایا كه‌س خوێندنه‌وه ی نیه ،ئاخر ئه‌م ه تاكوێ درێژه ده‌كێش���ێت ،هه‌ورام ی له‌بری چون ه سه‌ر ی ڕه‌ش باش���تر بو بێت���ه چه‌مچه‌ماڵ‌و له‌گه‌ڵ ره‌ش���ید هه‌ڕێن ه كه پێش���مه‌رگه‌ی دێرین ی یه‌كێتیه بچونایه‌ته س���ه‌ر كۆرو مۆر ،ده‌كرا رابه‌ری س���ه‌ید برایمیش قفڵ��� ی نه‌وته‌كه ی ته‌ق ته‌ق ی گرتبایه‌وه ،كه ماوه‌یه‌كه ئاشت ی هه‌ورام ی ده‌یه‌وێت وێران ی بكات ،ره‌ش���یدو ئه‌وانیش ئ���ه‌وی كۆرو مۆریان داخس���تبا، پێشمه‌رگ ه دێرینه‌كان ی كه‌ركوكیش هاڤاناو با ی حه‌سه‌نیان گرتبایه‌وه ،بۆ چون ه سه‌ر ی ره‌ش ك���ه بارزان���ی خۆ ی ده‌ڵێ���ت ئاگا ی له‌ڕه‌وشی پێشمه‌رگه‌و خه‌ڵك نیه. كه مام جه‌الل نیه خۆ نه‌وشیروان مسته‌فاو هێ���رۆی برایم ئه‌حم���ه‌دو هاوڕێكان ی هه‌ن، كه‌س هه‌ی ه نام ه بۆ كۆڵۆنێل بنێرێت.
ك����رد ،ب����ه‌اڵم له‌ئێس����تادا ئ����هو مه‌كته‌به دامه‌زراوه‌ته‌وه‌و س����ه‌رقاڵی راستكردنه‌وه‌ی ئه‌و هه‌ڵه‌یه‌مانین". هه‌رچی سه‌باره‌ت به‌ناڕه‌زایی‌و بایكۆتی
كاندید كردوهو سروشتی هه‌ڵبژاردنیش به‌و ئه‌نجامدانی كۆنگره كێشه له‌نێو بزوتنه‌وه‌ی جۆره‌یه كه ته‌نها یه‌ك كاندید ده‌رده‌چێت ،ئیسالمی دروستده‌بێت‌و له‌كۆنگره‌ی پێشوی بۆیه ده‌رنه‌چونی ش����تێكی ئاساییه‌و نابێت ئه‌م حزبه‌شدا محه‌مه‌د بازیانی له‌بزوتنه‌وه‌ی ببێته مایه‌ی نیگه‌رانی ،ئه‌و راسته دره‌نگ ئیسالمی جیابوه‌وه‌و دواتر بۆخۆی پارتێكی هات ب����ۆ كۆبونه‌وه‌ی ئه‌نجومه‌نی ش����ورا ،سیاس����ی به‌ناوی (چاكس����ازی‌و گه‌ش����ه) به‌اڵم دواتر به‌ش����داری كردو هه‌ڵبژێردرا بۆ دامه‌زراند .به‌اڵم به‌وته‌ی د .محه‌مه‌د بازیانی هاتن����ه ده‌ره‌وه‌ی ئه‌و له‌نێ����و بزوتنه‌وه‌ی مه‌كته‌بی سیاسی". به‌پێی زانیاریه‌كانی ئاوێنه له‌س����ه‌ره‌تادا ئیس��ل�امی به‌هۆی ئه‌وه‌وه بوه كه بتوانێت كامیلی حاجی عه‌لی نه‌چۆته كۆبونه‌وه‌یه‌كی سه‌نته‌رێكی لێكۆڵینه‌وه پێكبهێنێت‌و ته‌نها چاره‌نوسس����ازی حزبه‌ك����هوه ك����ه تێیدا به‌حزبێكی دیاریكراوه‌وه نه‌به‌سترێته‌وه ،ئه‌و ئه‌ندامانی مه‌كته‌بی سیاسی هه‌ڵبژێردراون ،به‌ئاوێن����هی وت "ئه‌وكاته‌ی من له‌بزوتنه‌وه به‌اڵم دواتر هێندراوه‌ته‌وه نێو كۆبونه‌وه‌كه" .هاتمه ده‌ره‌وه به‌بێ كێشهو ئاشتی هاتمه كامیل����ی حاج����ی عه‌ل����ی بۆخ����ۆی ره‌تی ده‌ره‌وه ،ته‌نانه‌ت له‌نێو مه‌كته‌بی سیاسی كرده‌وه نیگه‌ران بوبێت له‌ده‌رئه‌نجامه‌كانی بزوتنهوه گریان بو". به‌اڵم س����ه‌ره‌ڕای ئه‌م ناكۆكیه حزبیانه كۆنگ����ره ،ئ����هو به‌ئاوێن����هی وت ”نه‌چونم ب����ۆ ئ����هو كۆبونه‌وه‌ی����ه هی����چ هۆكارێكی محه‌م����ه‌د بازیانی دروس����تبونی به‌ره‌یه‌كی عیرفان عه‌بدول عه‌زیزو کامیل حاجی عه‌لی تایبه‌تی له‌پشته‌وه نیهو ره‌نگه به‌هۆیه‌كی ئیسالمی هاوبه‌ش كه ئێستا بانگه‌شه‌ی بۆ تایبه‌ت����ی خۆم دواكه‌وتب����مو نه‌متوانیبێت ده‌كرێت به‌پرۆژه‌یه‌كی سه‌ركه‌وتو ده‌زانێت، دو به‌رپرسی بااڵی حزبه‌كه‌یه كه ئه‌وانیش ئه‌ندامی ش����ورای بزوتن����هوه ،قه‌اڵدزێیی بچ����م ،پێویس����تناكات لێكدانه‌وه‌ی دیكه‌ی چونك����ه به‌وته‌ی ئه‌و "گه‌ر س����تراتیژێكی هه‌ریه‌كه له‌كامیل حاج����ی عه‌لی كاندیدی وت����ی" كامیل حاجی عه‌لی ماوه‌یه‌كی زۆره بۆبكرێت‌و من له‌كاركردن له‌نێو بزوتنه‌وه‌ی كاركردن����ی دی����ار هه‌بێ����ت ،به‌دڵنیاییه‌وه ده‌توانین بهیهكهوه كاری هاوبه‌ش بكه‌ین‌و ده‌رنه‌چ����و ب����ۆ پۆس����تی رابه‌ری گش����تی له‌نێ����و ئه‌م حزبه‌دایه‌و وه‌زی����ری بزوتنهوه ئیسالمی به‌رده‌وامم”. ئه‌م����ه‌ش یه‌كه‌مج����ار نییه ك����ه له‌پاش تێیدا سه‌ركه‌وتو بین". بزوتن����هوهی ئیس��ل�امی‌و كه‌م����ال ره‌حیم بوه ،له‌كۆنگره‌دا خۆی بۆ پۆس����تی رابه‌ر
حكومه‌تی هه‌رێم 24ملیۆن دۆالر قه‌رزاری پرۆژه‌ی تواناسازییه ئا :ئومێد گێڵده‌ره‌یی ،به‌ریتانیا زانكۆ سه‌ردار ،كوردستان خوێندكارانی تواناسازی له‌دۆخێكی خراپدان‌و حكومه‌تی هه‌رێمیش تاوه‌كو ئێستا نه‌یتوانیوه هیچیان بۆ بكات، هه‌ندێك له‌و خوێندكارانه له‌ڕێگه‌ی (ئاوێنه)وه داواكارن به‌زوترین كات الیه‌ن ه په‌یوه‌ندیداره‌كان به‌ده‌م گوزه‌رانیانه‌وه بچن ئه‌گه‌رنا ژیانیان له‌مه‌ترسیدایه. ئ���هو خوێندكارانه‌ك���ه له(به‌ریتانیا)وه چیرۆكی ناڕه‌حه‌تی���ان بۆ ئاوێنه گێڕایه‌وه، ئه‌وان نه‌یانده‌ویس���ت ناویان له‌م راپۆرته‌دا بهێنێت به‌هۆی ئه‌وه‌ی نه‌با ئه‌وه‌ی تاوه‌كو ئێستا به‌ده‌ستیان هێناوه له‌ده‌ستی بده‌ن، یه‌كێ���ك له‌خوێن���دكاره‌كان (كاروان.ب) ده‌ڵێ���ت" له‌ئێس���تادا حكومه‌ت���ی هه‌رێم پابه‌ند نی���ه ب���هو رێكه‌وتتنامه‌یه‌ی له‌گه‌ڵ خوێندكاره‌كاندا واژۆی كردوه ،ئێم ه ئێستا ( )13مانگه ی���ه‌ك دینارمان وه‌رنه‌گرتوه، هه‌رچه‌ن���ده تاوه‌ك���و ئێس���تا دو ج���ار به‌كۆمه‌ڵیش چوینه‌ته به‌رده‌م نوێنه‌رایه‌تی حكومه‌ت���ی هه‌رێم ل ه به‌ریتانیا ،به‌اڵم جگ ه له‌وه‌ی به‌ڵێنیان داوه ك ه ده‌نگمان بگه‌یه‌نن ه حكومه‌تی هه‌رێم هیچی دیكه‌یان نه‌كردوه‌و ده‌نگیشمان به‌هیچ ش���وێنێك نه‌گه‌یشتو‌ه بۆیه ژیانمان وه‌ها ماوه‌ته‌وه ،تاك ه كه‌سێك كه هاوكارمانه دكتۆر كارزان كه‌ریمه‌و ته‌نها ئه‌ویش له‌گرفته‌كانم���ان تێده‌گات ،ئه‌ویش ه���ۆكاره بۆئ���هوهی تاوه‌ك���و زانكۆكانمان له‌دۆخه‌ك ه تێبگه‌ن". (س���ه‌عید.ئا) كه خوێندكاری دكتۆرای ه به‌ش���ی (جنتیك) له‌زانكۆی (لیستر) باس ل���ه‌وه‌ده‌كات زیاتر ل���ه( )18مانگه هیچی له‌الی���ه‌ن حكومه‌تی هه‌رێمه‌وه بۆ س���ه‌رف نه‌ك���راوه ،ئه‌و خوێن���دكاره‌ش ده‌ڵێت "من خۆم ئێستا كار ده‌كه‌م ،هه‌رچه‌نده كاركردنم رێگ ه پێنه‌دراوه ،ب���ه‌اڵم زانكۆكه‌م بڕوانام ه نابه‌خش���ێت پێمان هه‌تاوه‌كو كۆی گشتی پاره‌ك��� ه نه‌ده‌یت ،بۆیه به‌ڕاس���تی منیش گومان���م له‌حكومه‌تی هه‌رێ���م ههیهو خۆم له‌گ���هڵ خوێندنه‌كه‌مدا كارده‌ك���ه‌م ،دیاره ئه‌وه‌ش زۆر قورس ه بۆ من به‌اڵم ده‌سه‌اڵتم نیهو تازه هاتوم ،نامه‌وێت به‌ده‌س���تبه‌تاڵی بگه‌ڕێمه‌وه". س���ه‌عید ته‌ئكی���دی لهوه ده‌ك���ردوه ك ه په‌یامه‌كه‌ی لێره‌وه بگاته سه‌رۆكی حكومه‌ت (نێچیره‌ڤان بارزانی) له‌به‌رئه‌وه‌ی خه‌ریك ه س���ومعه‌ی كورد له‌ئه‌وروپا له‌كه‌دار ده‌بێت به‌ه���ۆی نه‌دانی قه‌رزه‌كانیان���هوه ،ده‌ڵێت
خوێندكارانی تواناسازی: خه‌ریكه سومعه‌ی حكومه‌تی هه‌رێم نامێنێ زانکۆی سلێمانی عێراقی بێ گرفت ئه‌خوێنن". یه‌كێكی دیك ه له‌و خوێندكارانه كه ناوی سه‌ربه‌س���ته وتی"حكومه‌ت���ا هه‌ریم���ی ب هیج ش���یوه‌كی پابه‌ند نینه‌و نه‌بوی ه زی ب هیج خاله‌كی ناڤ كریبه‌س���تا ناڤبه‌را مه و حكمه‌ت���ێ دا ،پت���ره ژ 15هه‌یڤای ه من و خیزانا من هیج بوم ه صرف نه‌كریه". هه‌روه‌ها ده‌ش���ڵێت "زانكویا لیستر م ه ئاگادار كرین ك ه بڕوانامه‌یه دكتورایێ ناده‌ن ه مه هه‌ك ه مه پاره نه‌ده‌ین ه ئه‌وان". ئاوێن ه له‌س���ه‌رداوای ئ���هو خوێندكاران ه په‌یوه‌ندی كرد به نوسینگه‌ی رۆژنامه‌وانی (د.به‌ره���ه‌م س���اڵح) ،چونك���ه به‌وت���هی ئ���ه‌وان پرۆژه‌ك ه یه‌كێك ب���و له‌پرۆژه‌كانی (د.به‌ره���ه‌م)و ئ���هو ده‌توانێ���ت له‌گ���هڵ كاربه‌ده‌ستانی حكومه‌تی هه‌رێمدا قسه‌یه‌ك له‌سه‌ر دۆخی ئه‌و خوێندكاران ه بكات ،به‌اڵم به‌رپرس���ی رۆژنامه‌وانی (د.به‌رهه‌م) جگ ه له‌وه‌ی جه‌ختی لهوه كرده‌وه كه پێویس���ت ه حكومه‌ت���ی هه‌رێم‌و وه‌زاره‌تی خوێندنی بااڵ ئاگایان له‌ماف‌و دۆخی ئ���هو خوێندكاران ه بێ. توانا ئه‌حم���ه‌د به‌رپرس���ی رۆژنامه‌وانی نوسینگه‌ی (د.به‌رهه‌م ساڵح) ،به‌ئاوێنه‌ی "من خۆم س���ه‌ردانی زانكۆم كرد بۆ به‌شی راگه‌یان���د "كاك به‌رهه‌م له‌گ���هڵ ئه‌وه‌دای ه ژمێریاری له‌وێ پێیان وتم حكومه‌ته‌كه‌تان ك���ه هاوكاری خوێندكاران بكرێ ،به‌اڵم ئه‌و له‌وه‌ناچێت راس���تگۆ بێ���ت ئه‌گه‌رنا چۆن قه‌یرانه داراییه‌ی ك ه ئێستا روی له‌هه‌رێمی پاره‌ی دو ساڵ قه‌رزار ده‌بن ،خوێندكارانی كوردس���تان كردوه قه‌یرانێكی جدیه‌و هه‌مو
حكومه‌تی هه‌رێم: بیست ملیۆن دۆالرمان بۆ تواناسازی دابین كردوه
فۆتۆ :مه‌زهه‌ر که‌ریم
الیه‌نێكی گرتۆته‌وه ،به‌اڵم ئه‌وان كه چونه‌ت ه ملیۆن دۆالر قه‌رزاری ئه‌وانین". ده‌ره‌وه‌و حكومه‌ت ناردونی بۆ خوێندن مافی نه‌زهه‌ت س���اڵح عومه‌ر ده‌شڵێت "بڕیاربو خۆیان��� ه كه حكوم���ه‌ت هاوكارییان بكات ،به‌سلفه‌یه‌ك پاره‌مان بده‌نێ ،سلفه‌ی یه‌كه‌م بۆی ه ئه‌وان ده‌توانن قس��� ه له‌گه‌ڵ وه‌زاره‌تی دوملی���ار دیناریان پێداین‌و ئه‌وه‌مان دابه‌ش خوێندنی بااڵ بك���ه‌ن تاوه‌كو ئه‌و وه‌زاره‌ت ه كرد ،ئێس���تاش چاوه‌ڕێین مانگان ه به‌سلف ه به‌ڕه‌چاوكردنی ئه‌م دۆخه‌ی ئێستای هه‌رێم پاره‌م���ان بده‌نێ‌و ئێمه‌ش بۆیان س���ه‌رف چاره‌سه‌رێكی گونجاویان بۆ بدۆزنه‌وه". بكه‌ین". هه‌روه‌ها ده‌ش���ڵێت "ئه‌وان مافی خۆیان ه ئه‌و به‌رپرسه‌ی ئه‌نجومه‌نی وه‌زیران باس كه حكومه‌ت ئاوڕیان لێبداته‌وه‌و چاره‌سه‌ری ل���ه‌وه‌ش ده‌كات ،ئه‌وان ئ���اگاداری دۆخی كێشه‌كانیان بۆ بكات ،به‌اڵم خۆتان ده‌زانن ئه‌و خوێندكارانه‌ن‌و ده‌ڵێت "ئێمه قسه‌مان ئ���هوه دو كابین ه به‌س���ه‌ر س���ه‌رۆكایه‌تی له‌گه‌ڵ هه‌مو زانكۆكان كردوهو خۆشبه‌ختان ه د.به‌رهه‌مدا تێپه‌ڕیوه‌و ئه‌و هیچ پۆس���تێكی كه‌مترین زانكۆش كێش���ه‌یان بۆ دروس���ت له‌حكومه‌تدا نهماوه". ن���اكات ،ئه‌وان ده‌توان���ن خوێندنی خۆیان نه‌زه���ه‌ت س���اڵح عوم���ه‌ر راوێ���ژكاری ته‌واو بكه‌ن ،راست ه بڕوانامه‌یان نادرێتێ هه‌تا ئه‌نجومه‌ن���ی وه‌زیران‌و س���ه‌رۆكی لیژنه‌ی قه‌رزه‌كانیان ده‌ده‌ینه‌و‌ه به‌اڵم ئێمه له‌هه‌وڵی دارایی پرۆژه‌ی تواناسازی ،دڵنیایی ده‌دات ه به‌رده‌وامدای���ن بۆیان ،پاره‌ی���ان بۆده‌ده‌ین ئه‌و خوێندكاران ه ك ه له‌هه‌وڵی به‌رده‌وامدان تاوه‌ك���و بڕوانامه‌كانیان وه‌ربگرنه‌وه ،ئه‌وان بۆ چاره‌س���ه‌ركردنی كێش���ه‌كانیان‌و ئاماژه كه گهڕانهوه بۆ كوردس���تان ئ���ه‌وان لێره بهوه ده‌كات ك ه له‌ئێستادا توانیویان ه بیست وه‌زاره‌تی خوێندنی بااڵ به‌رگه‌یان بۆ ده‌كات ملی���ۆن دۆالریان بۆ دابی���ن بكه‌ن‌و ده‌ڵێت تاوه‌كو بڕوانامه‌كانیان پێده‌درێت". "ئێم��� ه خه‌ریكین‌و راپۆرت���ی خۆمان داوت ه س���ه‌باره‌ت به‌م���اوهی چاره‌س���ه‌ركردنی س���ه‌رۆكایه‌تی حكومه‌تی هه‌رێ���مو بڕیار‌ه كێش���هی ئه‌و خوێندكارانه وت���ی "به‌ڵێنی پاره‌مان بۆ دابین بكه‌ن ،ئێمه داوای بیست ئه‌وه‌م���ان پێ���دراوه ك���ه چاره‌س���ه‌ری ملی���ۆن دۆالرمان كردب���وو تاوه‌كو بتوانین كێش���ه‌كانیان بكه‌ی���نو پاره‌م���ان بده‌نێ، قه‌رزه‌كانیان بده‌ینه‌وه ،هه‌ندێكیان قه‌رزی پاره‌كه زۆرهو بیس���ت ملی���ۆن دۆالره ،له‌م زانكۆكانیان���هو هه‌ندێكیان پاره‌ی خۆیانه‌و دۆخه‌ش���دا ئ���هو پاره‌یه كه‌م نی���هو زۆره، هه‌ندێكیش���یان ته‌واو ب���ون‌و گه‌ڕاونه‌ته‌وه ،چاره‌سه‌ری كێشه‌كانیان ده‌كه‌ین‌و ئاگامان ئێمه حس���اباتمان ك���ردوه نزیكه‌ی ( )24لێیانه".
تایبه‌ت
) )539سێشه‌مم ه 2016/8/9
www.niqash.org
هه‌مو شتێک له‌باره‌ی کوردستان‌و عێراقه‌وه
7
ئه‌م الپه‌ڕه‌یه به‌سپۆنسه‌ری رێکخراوی راگه‌یاندن له‌هه‌ماهه‌نگی‌‌و گواستنه‌وه، ئه‌کادیمیای راگه‌یاندنی ئه‌ڵامنی
جێگر ی سه‌رۆكی په‌رله‌مان بۆ نیقاش:
یوسف محه‌مه‌د شه‌رعیه‌تی نه‌ماوه‌و سكرتێری په‌رله‌مانیش الیه‌نداربوو بۆ گۆڕان نقاش ،ئاواره حه‌مید "له‌رووی شه‌رعی‌‌و عه‌مه‌لی‌‌و واقیعه‌وه یوسف محه‌مه‌د س����ه‌رۆك ی په‌رله‌مان نییه" ،ئه‌مه قسه‌ی جێگره‌كه‌ی سه‌رۆكی په‌رله‌مانه كه به‌هۆی ناكۆكی سیاس����ییه‌وه كه‌متر له‌دوو ساڵ توانیان پێكه‌وه هه‌ڵبكه‌ن. جه‌عف����ه‌ر ئیبراهی����م ئێمنیك����ی جێگر ی س����ه‌رۆكی په‌رله‌مان‌و وته‌بێژی پێش����ووی پارت����ی دیموكرات����ی كوردس����تان ل����ه‌م چاوپێكه‌وتنه تایبه‌ت����هی "نیقاش"دا باس له‌هۆكاره‌كان����ی په‌ككه‌وتن����ی په‌رله‌مان����ی كوردس����تان ده‌كات‌و لۆم����هی س����ه‌رۆكی په‌رله‌مان ده‌كات كه نه‌یتوانیوه بێالیه‌نانه مامه‌ڵه بكات ،هه‌روه‌ها پێی وایه سكرتێری په‌رله‌مانیش الیه‌نی س����ه‌رۆكی په‌رله‌مانی گرتووه. په‌رله‌مانی كوردستان رۆژی 23ی ساڵی رابردوو په‌رله‌مانی كوردس����تان ده‌ستیكرد به‌گفتوگۆكردن له‌سه‌ر یاسای سه‌رۆكایه‌تی هه‌رێم ،چونكه به‌پێی یاسا مه‌سعود بارزانی ل ه 19ی ئاب دوای ده س����اڵ سه‌رۆكایه‌تی، واده‌كه‌ی كۆتایی ده‌هات ،ئه‌م گفتوگۆیانه ناكۆكی له‌نێوان الیه‌نه سیاسییه‌كان دروست كردو ل����ه‌رۆژی دیاریك����راودا (19ی ئاب) به‌هۆی ته‌واونه‌بوونی نیس����ابی یاساییه‌وه نه‌توانرا دانیشتنی په‌رله‌مان رێك بخرێت. رۆژ ی 7ی تش����رینی یه‌كه‌م����ی س����اڵی راب����ردوو دواهه‌مین دانیش����تنی په‌رله‌مانی كوردستان به‌ڕێوه‌چوو ،لهوه به‌دواوه پارتی دیموكرات نه‌یهێش����ت س����ه‌رۆكی په‌رله‌مان بگه‌ڕێته‌وه بۆ هه‌ولێر ،له‌و كاته‌وه جه‌عفه‌ر ئیمنیكی له‌هه‌ولێر رۆڵی سه‌رۆكی په‌رله‌مان ده‌گێڕێت ،به‌اڵم په‌رله‌مان كۆنه‌بووه‌ته‌وه. جه‌عف����ه‌ر ئێمنیك����ی س����ه‌ره‌ڕای ئه‌وه‌ی پێی وای����ه په‌ككه‌وتنی په‌رله‌م����ان زیانی به‌ناوبانگی هه‌رێم گه‌یاندووه ،به‌اڵم ئاماده نییه ئه‌گه‌ر یوس����ف محه‌مه‌د گه‌ڕایه‌وه ئه‌و جێگری سه‌رۆكی په‌رله‌مان بێت. نیقاش :بۆ ده مانگ ده‌چێت په‌رله‌مانی كوردس����تان كۆنه‌بووه‌ت����هوه ،الیه‌ن����ی به‌رامبه‌ری����ش ئێ����وه تۆمه‌تب����ار ده‌ك����ه‌ن به‌په‌كخس����تنی په‌رله‌مان له‌س����ه‌ر كورسی سه‌رۆكی هه‌رێم ،رێگه‌چاره‌ی تر نه‌بوو جگه له‌و ههنگاوه؟ جه‌عف����ه‌ر ئێمنیك����ی :ئه‌وه‌ی به‌س����ه‌ر په‌رله‌ماندا هات په‌یوه‌ست نه‌بوو به‌یاسای سه‌رۆكایه‌تی هه‌رێمه‌وه ،به‌ڵكو دوو هۆكاری هه‌ب����وو ،یه‌كێ����ك له‌وانه لیس����تی نیمچه
له‌روو ی سیاسیه‌وه له‌گه‌ڵ سكرتێری په‌رله‌مان جیاوازیمان زۆرهو بۆچونه‌كانی هه‌میشه الیه‌نداری پێوه‌بوو بۆ بزووتنه‌وه‌ی گۆڕان كراوه بوو ك����ه به‌هۆیه‌وه خه‌ڵكانێك هاتنه په‌رله‌مان نه‌یانتوانی مامه‌ڵه له‌گه‌ڵ پرسه‌كان بكه‌ن‌و كێشه‌كان به‌دیالۆگ چاره‌سه‌ربكه‌ن، ه����ۆكاری دووه‌م په‌یوه‌س����ته به‌خه‌ڵكه‌وه، چه‌ند الیه‌نێكی سیاس����ی هه‌وڵی وروژاندنی شه‌قامیان ده‌دا‌و به‌ش����ێوه‌یه‌ك مامه‌ڵه‌یان ده‌كرد كه دام‌و ده‌زگاكان قه‌رزاری ئه‌وانن، ئه‌مانه په‌رله‌مانیان په‌كخست. نیقاش :قس����ه‌كانت وا دی����اره له‌ئه‌دای په‌رله‌مان رازی نه‌بوویت؟ جه‌عف����ه‌ر ئێمنیكی :به‌ڵی تیبینم هه‌بوو، له‌یه‌ك����ه‌م رۆژه‌وه هاتن����ه ن����او په‌رله‌مان به‌ویس����تی خۆم نه‌بوو به‌رنامه‌ش����م نه‌بوو خ����ۆم كاندید بكه‌م‌و ویس����تم ئه‌ركی خۆم هه‌ڵگرم‌و هاوكاری فراكس����یۆن‌و الیه‌نه‌كان بم ب����ۆ ئه‌وه‌ی نه‌گه‌ینه ئ����هو خاڵه‌ی ئێمه گه‌یشتین. نیقاش :ئێوه‌و گۆڕان دوو هێزی نه‌یاری یه‌كتر ب����وون ،ب����ه‌اڵم س����ه‌ره‌تا توانیتان پێكه‌وه له‌سه‌رۆكایه‌تی په‌رله‌مان هه‌ڵبكه‌ن، دواتر جیاوازیی����ه‌كان ئه‌وه‌نده زۆر بوو كه نه‌تانتوانی درێژه‌ی پێبده‌ن؟ جه‌عفه‌ر ئێمنیكی :له‌راس����تیدا جیاوازی ده‌بێت ببێته مایه‌ی به‌هێز بوون ،هه‌بوونی جیاوازی ش����تێكی ته‌ندروس����تو نۆڕماڵه، به‌اڵم چۆن ئ����هو جیاوازیانه به‌كار دێنین، هه‌رالیه‌ن����هو بۆچونی خ����ۆی هه‌یه ،به‌الی من����هوه گرنگ بوو ئه‌و كات����هی قه‌یرانیش هه‌بوو به‌كه‌مترین زیان چاره‌سه‌ری بكه‌ین، هه‌موو هه‌وڵێكمدا له‌دانیش����تنی په‌رله‌مان له 19ی ئاب كێش����ه‌كان به‌م ئاراس����ته‌یه
جه‌عفه‌ر ئێمنیكی جێگری سه‌رۆكی په‌رله‌مانی كوردستان (وێنه :أواره حميد) نه‌گه‌ن. نیق����اش :ئێس����تا ل����هو هه‌ڵوێس����تانه‌ت په‌شیمان نیت؟ جه‌عف����ه‌ر ئێمنیك����ی :ئه‌ب����ه‌ده‌ن له‌ناو په‌رله‌مان له‌هیچ په‌ش����یمان نی����م ،ره‌نگه پێش په‌رله‌مان هه‌ندێك هه‌ڵوێست‌و نه‌رمی نواندن هه‌بێت لێ په‌ش����یمان بم ،هه‌س����تم ده‌كرد دروس����تبوونی گۆڕان ته‌ندروس����ته، به‌اڵم تێگه‌یش����تم كه ته‌ندروس����ت نه‌بوو، ئۆپۆزسیۆنێكی راسته‌قینه نه‌بوو ،له 19ی ئاب هه‌وڵمدا س����ه‌رۆكایه‌تی بێ الیه‌ن بێت، شه‌و تا به‌یانی به‌چاودێری واڵتانی ئه‌مریكاو به‌ریتانیا هه‌وڵماندا په‌رله‌مان بێالیه‌ن بێت، نه‌ك ده‌سه‌اڵتی ده‌ره‌وه‌ی په‌رله‌مان به‌سه‌ر په‌رله‌مان فه‌رزبكات. نیقاش :په‌كخس����تنی په‌رله‌م����ان زیانی به‌ناوبانگ����ی هه‌رێ����م نه‌گه‌یان����دووه؟ ئه‌ی خۆتان نیگه‌ران نین له‌م بارودۆخه؟ جه‌عف����ه‌ر ئێمنیكی :به‌ڵ����ێ ،زۆر زیانی پێگه‌یاندووه‌و ئێستاش به‌رده‌وامه ،له‌سه‌ر ئاستی نێوده‌وڵه‌تیش زۆر زه‌ره‌رمه‌ند بووین، ئه‌گه‌ر بڵێم بێتاقه‌ت نیم راست ناكه‌م ،نه‌ك هه‌ر من ،بگره هه‌موو ئه‌ندامانی په‌رله‌مان به‌م بارودۆخه بێتاقه‌تن. نیق����اش :پێ����ت وایه یوس����ف محه‌مه‌د س����ه‌رۆكی په‌رله‌مان����ه؟ به‌تایبه‌تی كه ئه‌و وه‌ك����و س����ه‌رۆكی په‌رله‌مان ب����ه‌م دواییه سه‌ردانی چه‌ند واڵتێكی كرد؟ جه‌عف����ه‌ر ئێمنیك����ی :نه‌خێر ل����ه‌رووی ش����ه‌رعی‌‌و عه‌مه‌ل����یو واقیعه‌وه س����ه‌رۆكی په‌رله‌م����ان نییه ،كاتێكیش س����ه‌فه‌ری بۆ
واڵتانی ده‌ره‌وه كرد پێم وت كاتی س����ه‌فه‌ر نیی����ه ،له‌وێ پرس����یارت لێده‌كه‌ن‌و به‌هۆی وه‌اڵمه‌كانه‌وه زیاتر كێش����ه‌كان ته‌ش����ه‌نه ده‌كه‌ن ،هه‌رواش بوو ،بۆچوونه هه‌ڵه‌كانی ئێره‌ی دووباره كرده‌وه ،له‌وێ پێشمه‌رگه‌ی به‌میلیش����ا له‌قه‌ڵه‌م����دا ،ئهوه ت����اوان بوو ده‌رهه‌ق به‌پێشمه‌رگه كردی. نیقاش :ده‌سته‌ی سه‌رۆكایه‌تی په‌رله‌مان له‌س����ێ كه‌س پێكهاتوون ،پێ����م وایه جگه له‌س����ه‌رۆكی په‌رله‌مان تۆ تێبینیت له‌سه‌ر سكرتێری په‌رله‌مانیش هه‌یه؟ جه‌عفه‌ر ئێمنیكی :له‌رووی سیاس����یه‌وه له‌گ����هڵ س����كرتێری په‌رله‌م����ان (كۆمه‌ڵی ئیس��ل�امی) جیاوازیمان زۆرهو بۆچونه‌كانی به‌ڕێ����ز س����كرتێری په‌رله‌م����ان هه‌میش����ه الیه‌نداری پێوه‌بوو بۆ بزووتنه‌وه‌ی گۆڕان، به‌رده‌وام ده‌مزانی چۆن بڕیار ده‌دات‌و چی ده‌كات ،ئه‌گه‌ر هه‌ندێك جار پرس����یبام كه رای س����ه‌رۆكی په‌رله‌مان چیی����ه ،ئه‌وا هی س����كرتێری په‌رله‌مانم ده‌زانی هه‌ر هه‌مان ش����ته ،پاش����كۆیه‌تیه‌كی عه‌جائیبی پێوه دیاربوو ،الی من جێی سه‌رس����وڕمان بوو، تێگه‌یش����تنی ئێمه بۆ كۆمه‌ڵی ئیس��ل�امی تێگه‌یشتنێكی تر بوو ،پێمان وابوو ره‌وتێكی نیشتمانی سه‌ربه‌خۆیه ،به‌اڵم وا ده‌رنه‌چوو، له‌واقیعدا ده‌رچوو كه س����ه‌ربه‌خۆ نه‌بوون، به‌اڵم وه‌ك كه‌سایه‌تی په‌یوه‌ندیمان ههیهو كه‌سێكی به‌ڕێزه. نیقاش :ب����ه‌م دواییه س����ه‌رۆكی دیوانی س����ه‌رۆكایه‌تی هه‌رێ����م هه‌وڵێكی ده‌س����ت پێكردوه و بۆ سه‌ردانی الیه‌نه سیاسیه‌كان
تا چه‌نده ئومێدت به‌چاره‌سه‌ری كێشه‌كان هه‌یه؟ جه‌عف����ه‌ر ئێمنیكی :ئومێ����دم پێ ههیهو هه‌میشه ده‌بێت ئومێدمان به‌هه‌موو هه‌وڵێك هه‌بێ����ت ،به‌اڵم ئه‌و ئومێ����ده چه‌نده‌و به‌چ ئه‌نجامێ����ك ده‌گات ناتوانم تا خۆی (فوئاد حسێن -س����ه‌رۆكی دیوانی س����ه‌رۆكایه‌تی هه‌رێم) قسه نه‌كات. نیقاش :پارتی نیه‌تی چاره‌س����ه‌ركردنی كێشه سیاسییه‌كانی هه‌رێمی هه‌یه؟ جه‌عف����ه‌ر ئێمنیك����ی :به‌راش����كاوی‌‌و به‌دڵنیایی����هوه ده‌یڵێ����م پارت����ی ده‌یه‌وێت له‌ریش����هوه چاره‌س����ه‌ری گرفته‌كان بكات، تێپه‌ڕاندن����ی قۆناغه‌كه زۆر س����ود به‌خش نیی����هو مه‌ترس����یه‌كان ئه‌وه‌ن����ده گه‌وره‌ن ناكرێت هه‌روا له‌روكه‌شه‌وه مامه‌ڵه بكرێت‌و به‌تاكتیك له‌گه‌ڵ یه‌كتر بجوڵێینه‌وه ،مێژوی پارتی دیموكراتی كوردس����تان ده‌ریده‌خات هێزێك نییه چه‌ند س����اڵێك بێت دروس����ت بوبێت ،بۆ وه‌رگرتنی ده‌سه‌اڵت‌و هیچی تر، به‌گش����تی زۆر پرس هه‌یه ده‌كرێت له‌گه‌ڵ الیه‌نه‌كانی تر بهیهكهوه چاره‌سه‌ری بكه‌ین، له‌س����ه‌ره‌تای ئه‌م خوله‌ی په‌رله‌مانیشه‌وه ئێم����ه بڕوامان واب����وو ده‌بێت كێش����ه‌كان به‌ته‌وافوق چاره‌سه‌ر بكه‌ین. نیق����اش :ئه‌گ����ه‌ر حزبه‌كان گه‌یش����تنه رێكه‌وتن‌و سه‌رۆكی په‌رله‌مان گه‌ڕایه‌وه ،تۆ وه‌ك جێگر ده‌مێنیته‌وه؟ جه‌عفه‌ر ئێمنیكی :به‌تائیكد نامێنمه‌وه نیق����اش :ئومێ����دت هه‌ی���� ه په‌رله‌م����ان كۆببێته‌وه؟ جه‌عف����ه‌ر ئێمنیكی :ئه‌گ����ه‌ر رێكه‌وتنی سیاس����ی تازه هه‌بێت ده‌كرێ����ت په‌رله‌مان دانیشتن بكات. نیقاش :پێش����تر له‌راپۆرتێك����ی نیقاش به‌ڕێوه‌ب����ه‌ری راگه‌یاندنی په‌رله‌مان ده‌یوت زیاتر له‌س����ه‌رده‌می ش����ه‌ڕی ناوخۆ ده‌ست وه‌ردان له‌راگه‌یاندنی په‌رله‌مان هه‌یه ،ئه‌م قسه‌یه وایه؟ جه‌عفه‌ر ئێمنیكی :له‌كاتی خۆی هه‌بوو، به‌هۆی ئه‌وه‌ی م����ن وته‌بێژی پارت ی بووم، هه‌رچه‌نده زوو داوام له‌س����ه‌ركردایه‌تی كرد كه‌س����ێكی تر له‌وته‌بێژ دابنرێ����ت ،له‌كاتی پێویس����ت بڕیاره‌كه ده‌رنه‌چوو ،دوا كه‌وت، كه قسه‌م بۆ كه‌ناڵه‌كان ده‌كرد نوێنه‌رایه‌تی په‌رله‌م����ان‌و پارتیم ده‌ك����رد ،له‌به‌رامبه‌ردا په‌رله‌مانتارانی بزووتنه‌وه‌ی گۆڕان به‌گشتی بایه‌خی زۆریان به‌میدیاو سۆش����یال میدیا ده‌دا ،بۆیه جه‌وێكی وایان دروست كردبوو كه ئه‌وانی����ش كاروب����اری حیزبیان تێكه‌ڵ
ده‌كرد ،به‌ش����ێك له‌كێش����ه‌كان په‌یوه‌ند ی به‌په‌خشی راس����ته‌وخۆی دانیش����تنه‌كانی په‌رله‌مان����هوه هه‌ب����وو ،پێم واب����وو ده‌بێت په‌رله‌مانتاران به‌ڵێنی ش����ه‌ره‌ف واژۆبكه‌ن ك����ه نه‌چن پرس����ه‌كان‌و گرفت����ه‌كان ببه‌نه میدیاكان ،دوو روویی له‌ناو په‌رله‌مانتاراندا دروست بووبوو ،ئه‌وه‌ی له‌میدیا باس ده‌كرا لێره باس نه‌ده‌كرا ،به‌پێچه‌وانه‌شه‌وه ئه‌وه‌ی لێ����ره باس ده‌كرا له‌میدیا ب����اس نه‌ده‌كرا، ئه‌مه حاڵه‌تێكی ناته‌ندروست بوو. نیقاش :ده‌ڵێن به‌بێ ئه‌وه‌ی له‌ده‌سه‌اڵتی تۆدا بێت نوسراوێكت بۆ ئه‌نجومه‌نی شورا كردو به‌و هۆیه‌وه پۆس����تی سه‌رۆكی هه‌رێم وه‌ك خ����ۆی مای����هوه ،م����اوهی رابردووش له‌درێژكردنه‌وه‌ی یاس����ای تیرۆردا دیس����ان نوس����راوێكی ترت بۆ ئه‌و ئه‌نجومه‌نه كرد، په‌رله‌مانت����اران ده‌ڵێ����ن ئێ����وه ده‌تانه‌وێ به‌ئه‌نجومه‌نی ش����ورا رۆڵ����ی په‌رله‌مان پڕ بكه‌نه‌وه؟ جه‌عف����ه‌ر ئێمنیكی :ئه‌گه‌ر له‌پرۆس����ه‌كه حاڵ����ی بوب����ن وا ناڵێن ،نوس����راوی جاری یه‌كه‌م به‌پێ ی یاس����ایی ئه‌نجوومه‌نی شورا خۆی ب����وو ك����ه ده‌س����ه‌اڵته‌كان ده‌توانن پ����رس به‌ئه‌نجوومه‌ن����ی ش����ورا بك����ه‌ن، ده‌كرا س����ه‌رۆك‌و جێگر س����ه‌رۆك (هه‌رێم، په‌رله‌مان‌و حكوم����ه‌ت) ئه‌مه بكه‌ن به‌ته‌نها یان هه‌ردوكیان ،ئ����هو كاته‌ی منیش كردم ئه‌ركێكی یاس����اییو ئه‌خالقی له‌سه‌ر شانم بوو ئه‌گه‌ر ئه‌و پۆسته‌م نه‌بوبا نه‌م ده‌كرد، هاواڵتیش ده‌توانێت پرس����یار ئاڕاس����ته‌ی ئه‌نجوومه‌نی ش����ورا بكه‌ن ،ج����اری دووه‌م بۆ یاس����ای به‌ره‌نگاربوونه‌وه‌ی تیرۆر بوو، كه‌لێنه‌ك����ه ئهوه بوو یاس����ایه‌كی وا گرنگ دوو ساڵ بۆ ته‌مه‌نی دیاریكرابوو ،ئه‌وه‌بوو دیس����ان ئه‌ركێكی ترم له‌س����ه‌ر شان بوو كه ئه‌ركی من بوو ئه‌و پرس����ه ئاڕاس����ته‌ی ئه‌وان بكه‌م ،هیچ ده‌سه‌اڵتێكمان بۆخۆمان نه‌بردوه‌و هیچ ده‌س����ه‌اڵتێكی ئه‌نجوومه‌نی ش����ورا زیاد نه‌كراوه ،ئه‌مه‌ش زۆر نۆرماڵ‌‌و ته‌ندروسته. نیق����اش :پێ����ت وای����ه په‌رله‌م����ان به‌م سه‌رۆكایه‌تییه‌ی ئێستاوه دهگهڕێتهوه باری ئاسای ی خۆی؟ جه‌عفه‌ر ئێمنیكی :ئه‌گه‌ر ده‌س����ته‌یه‌كی س����ه‌رۆكایه‌تی نوێ هه‌ڵبژێردرێت ،س����ود له‌هه‌ڵه‌كان����ی پێ����ش خ����ۆی وه‌رگرێ����تو دوب����اره‌ی نه‌كاته‌وه په‌رله‌م����ان ده‌توانێت ئه‌ركه‌كان����ی خۆی ببینێ����ت ،ره‌نگه زۆری په‌رله‌مانتارانیش ئه‌وه‌ی پێشوی كردبویان دوباره‌ی نه‌كه‌نه‌وه.
پیتی میم داعشی تۆقاندووە ..لەناو موسڵەوە دەنگی ناڕەزایی هەڵدەكشێ نقاش ،تایبه‌ت لەگەڵ نزیكبوونەوەی پرۆسەی ئازادكردنی موسڵ ،داعش هەموو دەرگاكانی پەیوەندی خەڵك����ی ش����ارەكەی ب����ەرووی دەرەوە داخس����تووەو لەگەڵیشیدا هەڵمەتی گرتن‌و سەربڕینی دەست پێكردووە. داع����ش ئێس����تا زیاتر لەج����اران توندە لەگەڵ ئەو یەك ملیۆن پێنج س����ەد هەزار هاواڵتیی����ەی لەموس����ڵ لەژێر دەس����تیدا ماونەت����ەوە ،كاتێكی����ش س����وپا ب����ەرەو ناحیەی قیارە (70كم باش����ووری موسڵ) پێش����ڕەوی كردو ئامادەسازی نێودەوڵەتی بۆ ئازادكردنەوەی ش����ارەكە هاتە ئاراوەو لەناوخ����ۆ دەنگی ناڕەزای����ی بەرزبووەوە، ئەوەندەی تر داعش تووشی ترس‌و شێوان بوو. بەوێنەو ڤیدیۆ سەلمێنراوە كە جموجۆڵی جدی هەیە لەموسڵ دژی داعش ،دیارترین هێمای ئەو ناڕەزاییەش نووس����ینی پیتی (م)ە لەسەر دیواری خوێندنگاو مزگەوت‌و شوێنە گشتییەكان. پیت����ی "م" هێمای����ە ب����ۆ وش����ەی "مقاومە"(بەرگ����ری) ئەم����ەش ئامانج لێی زیاتر شەڕێكی دەرونییە ،چونكە ئەوانەی لەناو ش����ارەكەدا دەژین توان����ای ئەوەیان نییە لەرووی چ����ەك‌و ژمارەوە رووبەرووی داعش ببنەوە ،بۆیە ئ����ەم جموجۆڵە هەر لەتاریكیدا ماوەتەوە. داع����ش لەبەرامب����ەر ئەم����ەدا بێدەنگ نەوەس����تاوە ،هەر ئەوەن����دەی پیتی "م" دەركەوت كەوتە سڕینەوەیی‌و دەستگركردنی
چەندین كەس بەتۆمەت����ی دژەیەتیكردنی دەوڵەتی ئیس��ل�امی ،ب����ەاڵم دەنگۆی ئەم بەرگرییە گەیش����تە دەرەوەی ش����ارەكەو وێن����ەو ڤیدیۆ لەت����ۆڕە كۆمەاڵیەتییەكاندا باڵوكرانەوەو دواتریش میدیا عێراقییەكان جارێكی تر باڵویان كردنەوە. بەپێی بەدواداچوونەكانی "نیقاش" مانگی حوزەیرانی رابردوو بەدەیان پۆس����تی لەم شێوەیە لەسەر فەیس����بووك باڵوكرانەوە، دیارترینی����ان ئ����ەو پیت����ی "م"ە بوو كە لەس����ەر دیواری مزگەوتی نوری نوسرابوو، ئەو مزگەوت����ەی ئەبوبەكر بەغدادی وتارە بەناوبانگەكەی لێ خوێندەوە. لەگەڕەك����ی حەی زوبات����ی خۆرهەاڵتی ش����ارەكە كە ماڵی ئەفس����ەرانی پێشووی س����وپای عێراقی لێیە ،ب����ەر لەهەفتەیەك لەنیوەشەودا ئااڵی عێراق لەسەر ستونێكی كارەب����ا بەرزكرای����ەوە ،ب����ۆ بەیانیەكەی چەكدانی داعش چوون‌و ئااڵكەیان داگرت‌و س����وتاندیان ،ئینجا چونە ماڵێكی نزیك‌و گەنجێك‌و چەند ئەفسەرێكی خانەنشینیان دەستگیركردو بەچاو بەستراوی بردیانن بۆ لێكۆڵینەوە. ئاش����كرایە داعش بەتوندی وەاڵمی هەر هەوڵێ����ك دەداتەوە كە ب����ۆ دژایەتیكردنی بێت ،بۆی����ە رۆژی 21تەمموز ڤیدیۆیەكی حەوت خولەك����ی لەو بارەیەوە باڵوكردەوە كە لەموسڵ وێنەگیرابوو. لەڤیدیۆكەدا دوو سەربڕ دەردەكەوتن كە هەریەكەیان چەقۆیەكیان پێبوو دوو گەنج بەجلی سورەوە لەبەردەمیاندا دانیشتبوو، یەكێك لەس����ەربڕەكان بەفەرەنسی قسەی دەكرد هەڕەشەی لەفەرەنساو هاوپەیمانی
نێودەوڵەت����ی دەك����ردو دەستخۆش����ی لەهێرش����بەرەكەی "نی����س" ك����رد كە 84 كەسی كوشت ،نمایشەكەش بەسەربڕینی دوو گەنجەك����ەو بەرزكردنەوەی س����ەریان كۆتایی هات. الیەنی ت����ازەی ئەم ڤیدیۆی����ە ئەوەبوو ك����ە بۆیەكەمجار داعش دان����ی نا بەبوونی بەرگری����دا ،چونك����ە دوو گەنجەكە وتیان كە نوس����ینیان دژی دەوڵەتی ئیس��ل�امی نوس����یوەو زانیاری����ان داوە بەهاوپەیمانی نێودەوڵەت����یو هێ����زە عێراقیی����ەكان بۆ بۆردومانی بارەگاكانیان. چەند كەسایەتییەكی سیاسیش بەردەوام لەرێی میدیاكانەوە ئاماژە بەوە دەكەن كە گروپێك بەناوی "كەتائیب موسڵ" چەندین كەسی س����ەر بەداعش����یان لەناو شارەكە كوشتووە ،كەسێكی وەك ئەسیل نوجێفی پارێزگاری پێشووش بەردەوام دەڵێت "هەر ئەوەندەی هێزە عێراقییەكان نزیكبوونەوە، موسڵ لەناوخۆوە ئازاد دەكرێت". س����ەرچاوەیەكی ئاگادار لەب����ارەی ئەم جموجۆاڵنەوە بە"نیق����اش"ی وت "ئەوەی دەكرێت تەنها ش����ەڕی دەرونی‌و میدیاییە ئەگینا چاالكییە سەربازییەكان زۆر كەمن‌و هیچ مەترس����ی بۆ س����ەر داعش دروس����ت ناكەن". ب����ۆ رووبەرووبوون����ەوەی ئەم ش����ەڕە میدیاییە داعش بەچەند قۆناغێك موسڵی ل����ەدەرەوە داب����ڕی ،س����ەرەتا بەپچڕانی پەیوەن����دی تەلەفۆنی لەمانگی تش����رینی دووەمی 2014پاش����ان رێگەگرتن لەچوونە دەرەوە لەمانگی شوباتی 2015بەجۆرێك ئەمڕۆ چونە دەرەوە تەنها لەرێی قاچاخی
پڕ مەترسییەوە دەبێت. ئ����ەم رێوش����وێنە تەنان����ەت گەیش����ت بەماڵەكانیش ئەویش لەرێی قەدەغەكردنی ئامێری س����ەتەالیت تا خەڵك����ی نەتوانن تەماش����ای كەناڵە ئاس����مانییەكان بكەن‌و ئاگای����ان لەهەواڵی ئازادكردنی ش����ارەكە نەبێت. نزیك����ەی مانگێ����ك دەبێ����ت داع����ش دەستیكردووە بەكۆكردنەوەی ئامێرەكانی سەتەالیت‌و رەنگە مانگێكی تریشی بوێت بۆ ئەوەی كارەكەی تەواو بكات ،ئەندامەكانی بەئۆتۆمبێلی گ����ەورە دەچنە گەڕەكەكان‌و لەرێ����ی بڵندگ����ۆوە داوا لەخەڵكی دەكەن ئامێرەكانیان بۆ ببەن ،پاش����ان دەیانبەنە دەرەوەی شارو دەیانشكێنن. یەع����رب خالید ( )35لەرێی تەلەفۆنەوە بە"نیق����اش"ی وت "كاتێ����ك پێ����م وت����ن بەس����ەتەالیتم بمێنێ چونك����ە منداڵەكانم زۆر پابەندن بەتەماشای فیلیم كارتۆنەوە، یەكێكی����ان لۆم����ەی كردم‌و وتی :ش����ەرم ناكەی����ت ئ����ەوە حەرامە ،چۆن ش����ەیتان لەماڵی خۆت دادەنێیت". گەورەتری����ن هەنگاوی ئەم رێگەگرتنەش لەرۆژی 24ی مانگی رابردوودا بوو كاتێك بەپێی بڕیارێ����ك بەت����ەواوی ئینتەرنێتی لەشارەكە بڕی. هەموو ئەم هەڵمەتانەی داعش بۆ ئەوەیە بەتەواوی كۆنترۆڵی ناوخۆی ش����ارەكانی ب����كات‌و ورەی چەكدارەكانی بەرزبكاتەوە، س����ەرچاوە تایبەتەكەی "نیقاش" جەختی ل����ەوە كردەوە ك����ە لەمانگ����ی حوزەیرانی رابردووەو لەو كاتەوەی فەلوجەی دۆڕاندووە داع����ش لەپاشەكش����ەی بەردەوامدای����ە،
بۆی����ە دەیەوێ����ت بەدابڕین����ی ش����ەرەكەو سەركوتكردنی دەنگی ناڕەزایی زیاتر خۆی لەشارەكەدا قایم بكات لەئەگەری هێرشی سوپای عێراقدا. خەڵك����ی ش����ارەكە لەچاوەڕێی ئەوەدان
س����وپای عێراقی بەڵێنەكەی بباتە سەرەو زوو ش����ارەكە ئازاد بكاتەوە ،لەبەرامبەردا داعش����یش هەم����وو هەوڵێكی ب����ۆ ئەوەیە خەڵكی شارەكە بخاتە دۆخی :نە ئەبینم، نە ئەبیستم ،نە قسە ئەكەم.
ئه‌م هه‌فته‌یه له هه‌نگاوێكی نوێ تاقیده‌كاته‌وه
حكومه‌ت نازانێ چۆن ده‌ردی حه‌شدی شه‌عبی چاره بكات پیاوێک بەتەنیا 265كچی رزگارکردووە
ئەوەی دووساڵ پێش ئێستا روویدا 74هەمین هەوڵی بنبڕکردنی ئێزدییەکان بوو بۆ خوێندنه‌وه‌ی ئه‌م راپۆرتانه‌و چه‌ندین راپۆرتی سه‌رنجراکێشی تر به‌زمانه‌کانی کوردی‌و عه‌ره‌بی‌و ئینگلیزی ،سه‌ردانی نیقاش بکه www.niqash.org
6
ئابوری
) )539سێشه‌ممه 2016/8/9
ئه‌م الپه‌ره‌یه به‌سپۆنسه‌ری کۆمپانیای پیت ئۆیڵ
پیشه‌سازی ..هاواڵتیانی بازیان ته‌نگه‌نه‌فه‌س ده‌كات "ژینگه‌ی سروشتی بازیان له‌به‌رده‌م له‌ناوچوندایه" ئا :وریا حسین به‌وته‌ی پسپۆڕانی بواری ژینگه‌یی له‌قه‌زای بازیان زۆری كارگه‌كان وایكردوه زیانیكی زۆری ژینگه‌یی‌و ته‌ندورستی به‌هاواڵتیان بگات به‌جۆرێك مانگانه هه‌زاران نه‌خۆش له‌ناوچه‌ك ه به‌هۆی دوكه‌ڵی كارگه‌كان ده‌چن ه نه‌خۆشخانه‌كان ،خاوه‌ن كارگه‌یه‌كیش ده‌ڵێت "ته‌پوتۆزی كارگه‌كان زۆرجار سروشتیه‌و له‌ده‌ستی ئه‌واندا نیه". ملك���ۆ بازیان���ی س���ه‌رۆكی رێكخراوی ژینگه‌پارێ���زی بازی���ان جه‌خت له‌س���ه‌ر ئه‌وه‌ده‌كات���هوه ژینگ���هی ناوچه‌كه‌ی���ان توش���ی گرفت بوه ئ���ه‌وه‌ش زیانی زۆری له‌ته‌ندروس���تی هاواڵتی���ان‌و كش���توكاڵی ناوچه‌ك��� ه داوه ،ده‌ڵێت "مانگانه هه‌زاران هاواڵت���ی به‌ه���ۆی نه‌خۆش���ی كۆئه‌ندامی هه‌ناس���هوه س���ه‌ردانی نه‌خۆش���خانه‌كان ده‌كه‌ن". ناحیه‌ی بازیان 50هه‌زار هاواڵتی ژیانی تێداده‌كه‌ن ،له‌سه‌ر پانتایه‌كی بچوكی نزیك له‌ناوه‌ندی قه‌زاك ه 185كۆمپانیاو كارگه‌ی گه‌وه‌ری بواری نه‌وت و چیمه‌نتۆ و ئاسن و بواری تری جۆراوجۆر كارده‌كه‌ن ،ئه‌وه‌ش وایكردوه رۆژ به‌ڕۆژ كێشە ی ژینگەییان بۆ هاواڵتیانی ناوچه‌كه زیاد کردوە. ملكۆ جه‌خت له‌س���ه‌ر ئهوه دهكاتهوه، بازیان كه پێش���تر ناوچه‌یه‌كی كشتوكاڵی بوه ئێس���تا به‌هۆی ئ���هو كارگانه‌وه باری كشتوكاڵی خۆی ورده ورده له‌ده‌ستدادات ئه‌وه‌ش كێشه‌ی بۆ جوتیاران دروستكردوه، ئه‌وه‌ش���ی وت "ئێس���تا بازیان له‌ناوچه‌ی كش���توكاڵیه‌وه باره‌ك���هی گ���ۆڕاوه ب���ۆ ناوچه‌یه‌كی پیشه‌سازی".
کارگەیەکی چیمەنتۆ لەسلێمانی به‌پێی تویژنه‌وه‌یه‌ك ئه‌و چیمه‌نتۆییه‌ی له‌س���ه‌ر پانتایه‌ك���ی ك���ه‌م له‌بازی���ان به‌رهه‌مده‌هێنرێ���ت هاوتای���ه به به‌رهه‌می واڵتێكی گه‌و‌رەی وه‌كو ئێران ،بۆیه كه‌می پانتایی‌و زۆری پیشەس���ازی مه‌ترس���ی ه ژینگه‌ییه‌كان���ی به‌تایب���ه‌ت له‌س���ه‌ر ئاو زیادكردوه. د.س���اڵح نه‌جیب پسپۆڕی بواری ژینگ ه باس���ی ئه‌وه‌ده‌كات به‌پێی توێژینه‌وه‌كان ناوچ���هی بازیان ناوچه‌یه‌ك���ی ئاوی ه به‌اڵم ئێستا به‌هۆی بونی كارگه‌یه‌كی زۆر له‌سه‌ر پانتاییه‌كی كه‌می زه‌وی جگ ه له‌كشتوكاڵ‌و ژینگه‌كه‌ش���ی ،هاوكات زیانی���ش به‌ئاوی ژێرزه‌وی ده‌گات ،وتی "به‌پێی توێژینه‌وه‌ی یه‌كێك له‌خوێندكاره‌كانم كه سه‌رپه‌رشتی تێزی ماس���ته‌ره‌كه‌یم كردوه زیان به‌ئاوی ژێرزه‌وی بازیان گه‌یشتوه". ئه‌و پس���پۆڕه‌ی بواری ژینكه پێشبینی ده‌كات له‌ماوه‌ی 20بۆ 30س���اڵی داهاتو
سروش���تی ناوچ���هی بازی���ان به‌ته‌واوی ناوچه‌یەیان دامه‌زراندوه‌و چه‌ندین پڕۆژه‌ی بش���ێوێت‌و ئه‌وه‌ش ده‌ڵێت "ئه‌و چاالكی ه خزمه‌تگوزاریان له‌وبواره‌دا كردوه ،ده‌ڵێت پیشەس���ازیانه‌ی ته‌نها له‌بازیان ده‌كرێت "رۆژانه تا 1300كه‌س له‌م كارگه‌یه‌ی ئێم ه زۆر زیات���ره له‌و پانتایی���هی دابینكراوه ،سودمه‌ند ده‌بن". به‌نمونه‌ش ئه‌و بڕه چیمه‌نتۆیه‌ی له‌ناوچه‌ی به‌ڕێوه‌به‌ره‌ك���هی كۆمپانی���ای الف���ارج بازی���ان به‌رهه‌مده‌هێنری���ت به‌رامبه‌ر به‌و بڕه‌یە له‌واڵتی ئێران به‌رهه‌مده‌هێنریت به‌و باس���ی ئه‌وه‌ش���ده‌كات ئه‌وان نایشارنه‌و‌ه كه به‌ش���ێوه‌یه‌كی رێژه‌ی���ی كاریگه‌رییان پانتایه فراوانه". له‌س���ه‌ر ژینگه‌ی ناوچه‌کە دروس���تكردوه كارگه‌كان���ی چیمه‌نت���ۆ به‌رگ���ری لهوه بەاڵم به‌و ج���ۆره گه‌وره‌ی ه نیه ،ئه‌و زیاتر ناكه‌ن ك ه به‌شێوه‌ی رێژه‌یی كاریگه‌رییان ده‌ڵێت "زۆرجار كانه‌به‌رده‌كان ته‌پوتۆزیان له‌سه‌ر ژینگه دروس���تكردوه ،به‌اڵم ئه‌وان ده‌بێ���ت بۆ خه‌ڵك���ی ناوچه‌ك��� ه ئه‌وه‌ش هه‌م���و جۆره هۆكارێك���ی ژینگه‌پارێزییان له‌ده‌س���تی ئه‌واندانیه هه‌فته‌یه‌ك جارێك گرتووه‌ته‌ب���ه‌ر ،ه���اوكات پێش���یان وای ه یان مانگێك جارێك ده‌كرێت ئه‌م حاڵه‌ت ه "ئه‌وان چه‌ندین چاالكی ئابوریان بۆ سودی روب���دات ب���ه‌اڵم ئه‌وه‌نده‌ش گ���ه‌و‌ره‌نیه، ئه‌وه‌شی له‌سه‌ر ئه‌وانه پابه‌ندن به‌ڕێنمایی ه ناوچه‌كه ئه‌نجامداوه". ژینگه‌ییه‌كانه‌وه". ئاراس فه‌تحواڵ به‌ڕێوه‌به‌ری نوسینگه‌ی ئیداره‌ی ناوچه‌كه جه‌خت لهوهدهكاتهوه كۆمپانی���ای الفارج له‌بازی���ان ك ه یه‌كێگ ه له‌گه‌وه‌رترین كارگه‌كان���ی چیمه‌نتۆ باس دۆخی ژینگه‌یی بازیان نه‌گه‌یشتوه‌ته ئاستی له‌س���ودەكانی خۆیان ده‌كات بۆ خه‌ڵكی مه‌ترسی ژینگه‌یی ،به‌اڵم سه‌رباری ئه‌وه‌ش ناوچه‌ك ه ك ه چه‌ندین ساڵ ده‌رچوه‌كانی ئه‌و ئه‌وان چه‌ند رێگایه‌كی���ان گرتوه‌ته‌به‌ر بۆ
ئه‌وه‌ی به‌ر به‌و زیانه ژینگه‌ییە بگرن. فازڵ عومه‌ر به‌ڕێوه‌به‌ری ناحیه‌ی بازیان له‌به‌رامبه‌ر ئه‌و پیسبونه‌ی باسی ده‌كرێت ك���ه ژینگ���هی بازیان روب���ه‌ڕوی بوهتهوه ئاماژه بۆ ئ���هوه ده‌كات ئه‌وان ئامێریكی تایبه‌ت به‌خوێندنه‌وه‌ی پیسپونی هه‌وایان له‌ناوچه‌كه دان���اوه ،هه‌فتانه یان مانگان ه خوێندنه‌وه‌ی ب���ۆ ده‌كرێت ،ده‌ڵێت به‌پێی خوێندن���هوهی ئه‌و ئامێره ه���ه‌وای بازیان تائێستا نه‌گه‌یشتوه‌ت ه ئاستی مه‌ترسی".
ئه‌و چاالكی ه پیشەسازیانه‌ی ته‌نها له‌بازیان ده‌كرێت زۆر زیاتره له‌و پانتاییه‌ی دابینكراوه ،به‌نمونه‌ش ئه‌و بڕه چیمه‌نتۆیه‌ی له‌ناوچه‌ی بازیان به‌رهه‌مده‌هێنریت به‌رامبه‌ر به‌و بڕه‌یە له‌واڵتی ئێران به‌رهه‌مده‌هێنریت به‌و پانتایه فراوانه
به‌ڕێوه‌ب���ه‌ری ناحی���هی بازیان باس���ی ئ���ه‌وه‌ش بۆ ئاوێن���ه ده‌كات هۆكاری زۆر له‌سه‌ر ژینگه‌ی بازیان". بون���ی كارگه‌كانی چیمه‌نتۆ له‌ناوچه‌ی ژێر خه‌ڵ���ك‌و چاالكان���ی بازی���ان ش���ه‌ڕی ده‌س���ه‌اڵتی ئه‌و بۆ ئهوه دهگێڕێتهوه ك ه گه‌وره‌ی���ان ئه‌وه‌ی ه ئه‌وه‌ی ئێس���تا هه‌ی ه مادده‌ی خ���اوی كاره‌كه‌ی ئ���ه‌وان له‌وێ خراپتر نه‌بێت خاوه‌ن كاره‌كانیش جه‌خت ده‌ستده‌كه‌وێت بۆی ه ئه‌وانیش كارگه‌كانیان له‌سه‌ر چاالكییه ئابورییه‌كانیان ده‌كه‌نه‌وه، له‌وێ دورس���تكردوه ،ده‌ش���ڵێت "سااڵن ه ئه‌وه‌شی پێش���بینی ده‌كرێت "به‌رده‌وامی هه‌ڵمه‌ت���ی چاندن���ی نه‌مامم���ان هه‌یه بۆ هه‌ڵكش���انی چاالكی��� ه پیشه‌س���ازییه‌كان به‌رگرتن له‌پیس���ونی هه‌وای بازیان‌و ئه‌و خه‌ڵك ناچاربكات كه بژراده‌ی جێهێشتنی كاریگه‌رییه خراپان���هی كارگه‌كان هه‌یان ه ناوچه‌كه هه‌ڵبژێرن".
كه‌س نازانێت كه‌ی قه‌یرانی دارایی كۆتایی دێت
له‌به‌رده‌رگای نێچیرڤان بارزانی ده‌یان پڕۆژه‌ی چاكسازی بێوه‌اڵم هه‌یه پڕۆفیس����ۆر محه‌مه‌د ره‌ئوف ش����اره‌زای بواری ئابوری كێش����هی له‌گه‌ڵ ئهوه هه‌یه ئه‌وه‌ی ئێستا هه‌یه پێی بوترێت حكومه‌ت، چونكه ئه‌و ب����اوه‌ڕی وایه ئه‌مه حكومه‌ت نیهو ته‌نها كۆمه‌ڵێك كه‌سن بۆ به‌رژوه‌ندی خۆی����ان ئه‌م كاره ده‌كه‌ن ،ده‌ڵێت "ئه‌مانه خه‌ڵكانێكی گه‌نده‌ڵ����ن ،تۆ چاوه‌ڕێی چی ده‌كه‌یت له‌كه‌س����ێك كه گه‌نده‌ڵه ،پیاوی چاكس����ازی نی����ن ،كارده‌كه‌ن ب����ۆ ئه‌وه‌ی به‌رژوه‌ندییه‌كانی خۆیان پارێزراو بێت".
ئا :وریا به‌رده‌وامی دۆخی دارایی هه‌رێمی كوردستان به‌شێكی زۆری هاواڵتیان‌و ئاسته به‌رزه‌كانی سیاسه‌ت له‌وێنه‌ی په‌رله‌مانتارانی گه‌یاندوه‌ته باوه‌ڕێك چاكسازی ناكرێت ،ده‌ڵێن "كه‌س نازانێت كه‌ی قه‌یرانی دارایی كۆتایی دێت".
زۆربه‌ی سێكته‌ره‌كانی بواری ئابوری هه‌رێمی عه‌بدواڵ كه‌ری���م فه‌رمانبه‌ر له‌بازاڕی به‌ر كوردستان داته‌پیوه، به‌له‌دیه‌كه‌ی س���لێمانی س���ه‌رقاڵی كڕینی به‌اڵم تائێستا سه‌رباری میوه‌ب���و ب���ه‌رده‌وام گله‌ی���ی ئه‌وه‌یده‌كرد كه ش���ته‌كان گرانه له‌وه‌اڵم���ی گلییه كانی بونی چه‌ندین پڕۆژه‌ی فرۆشیاری میوه‌كه‌ش‌به‌پێكه‌نینه‌وه ئه‌وه‌ی پێ���وت "باقه‌ی���ران كۆتایی ب���دواڵشبێ���تبێ ئێمهدودڵی‌ش چاكسازی ئابوری هه‌زرانی ده‌كه‌ین" عه وه‌اڵمی دایهوه وت���ی "جارێكی تر عه‌یامی هێشتاش هیچ له‌دۆخی پێش قه‌یرانه‌كه ناگه‌ڕێته‌وه". ئه‌م قسانه ئێس���تا مشتومڕی به‌شێكی دارایی حكومه‌ت نه‌گۆڕاوه زۆری ش���ه‌قامی كوردیین ،به‌جۆرێك كه‌ی كۆتایی به‌قه‌یرانی دارایی دێت؟ به‌اڵم كه‌س وه‌اڵمی دڵنیاكه‌ره‌وه‌ی پ���ێ نییه ،له‌گه‌ڵ ئه‌وه‌ش���دا پڕۆژه‌یه‌كی زۆری چاكس���ازی خراوه‌ته به‌رده‌م وه‌زاره‌تی دارایی‌و خودی سه‌رۆكایه‌تی حكومه‌ت به‌اڵم تائێستا كه‌س نازانێت ئه‌م پڕۆژانه چیان به‌سه‌رهاتوه.
عه‌بدواڵ وه‌اڵمی په‌یامنێری ئاوێنه‌ی دایهوه بۆچی به‌و ش���ێوه نائومێدیه قسه‌ده‌كات، ئه‌و وتی "تۆ كه رۆژنامه‌نوس���یت ده‌زانیت كه‌ی كۆتایی دێت؟" په‌رله‌مانتارانیش هاوش���ێوه‌ی هاواڵتیان نازان���ن كه‌ی قه‌یرانی دارایی كۆتایی دێت،
هاوكات بڕواش���یان وایه ئ���ه‌م حكومه‌ته‌ی ئێستا هی چاكسازی نیه ،نابێت چاوه‌ڕێی چاكسازی لێبكرێت. س���ۆران عومه‌ر ئه‌ندامی لیژنه‌ی دارایی‌و كاروباری وه‌به‌رههێنان په‌ڕه‌ی زۆر مه‌له‌فی گه‌نده‌ڵی هه‌ڵداوه‌ته‌وه كه چیرۆكی س���ه‌یر س���ه‌یری گه‌نده‌ڵ���ی تێدابوه بۆی���ه بڕوای وایه "ئه‌م دۆخه هی چاكس���ازی نیهو ئه‌و كه‌سانه‌شی ئێستا له‌هه‌رەمی ده‌سه‌اڵتدان ناتوانن چاكس���ازی بكه‌ن ،وت���ی "ئه‌مانه هی ئه‌وه‌نین چاكس���ازی بك���ه‌ن ،چونكه له‌ناو ئه‌م حكومه‌ت‌و ده‌سه‌اڵته‌دا زۆرینه‌ی
بازاڕی سلێمانی گه‌نده‌ڵه‌و ده‌بێت بۆ كه‌س���انی چاكس���از بگه‌ڕێت". زۆربه‌ی س���ێكته‌ره‌كانی ب���واری ئابوری هه‌رێم���ی كوردس���تان داته‌پی���وه ،به‌اڵم تائێستا س���ه‌رباری بونی چه‌ندین پڕۆژه‌ی چاكس���ازی ئابوری هێشتاش هیچ له‌دۆخی دارایی حكومه‌ت نه‌گۆڕاوه ،په‌رله‌مانتارێكی پارتی���ش باس���ی ئ���هوه ده‌كات "گله‌یی له‌جێبه‌جێكردن���ی پڕۆژه چاكس���ازییه‌كان هه‌یه". د.فرسه‌ت س���ۆفی پێشتر خودی خۆی
له‌گه‌ڵ په‌رله‌مانتارێك���ی یه‌كێتی پڕۆژه‌ی چاكس���ازی داوه به‌حكومه‌ت ،به‌ده‌ستیش ئ���ه‌م پڕۆژه‌ی���ه دراوه به‌نێچیرڤان بارزانی س���ه‌رۆكی حكومه‌ت���ی هه‌رێم ،ئ���هو وتی "به‌شێكی پڕۆژه‌كان خراونه‌ته چوارچێوه‌ی قاڵبی ئه‌و ریفۆرمه ئابوریه‌ی كه حكومه‌ت رایگه‌یاندبو".
فرس���ه‌ت س���ۆفی په‌رله‌مانتاری پارتی دیموكراتی کوردس���تان ه���اوكات وه‌اڵمی ئ���هو پرس���یاره‌ش نادات���هوه ك���ه باس له‌كۆتایی قه‌یران���ی دارایی ده‌كات ،ئاماژه بۆ ئه‌وه‌ش���ده‌كات "وه‌اڵمی ئه‌و پرسیاره‌م پێنیه".
ئه‌و په‌رله‌مانتاره‌ی پارتی جه‌خت له‌سه‌ر ئ���هوه دهكاتهوه كێش���ه له‌جێبه‌جێكردنی پڕۆژه چاكسازیه‌كان ههیهو باسی ئهوه بۆ په‌یامنێری ئاوێنه ده‌كات "ئێمه كێشه‌مان له‌گه‌ڵ جێبه‌جێكردندایه".
به‌ش���ێك له‌ئابوریناس���ان باس���ی ئهوه ده‌كه‌ن ئه‌وه‌ی ئێس���تا هه‌یه حكومه‌ت نیه به‌ڵكو كۆمه‌ڵێك كه‌سن كه بۆ به‌رژه‌وه‌ندی خۆیان حكومه‌ت به‌كارده‌هێنن‌و باوه‌ڕیشیان به‌چاكسازی نیه.
ئه‌و شاره‌زا ئابورییه شیكردنه‌وه له‌باره‌ی قه‌یران����ی دارای����ی ده‌كات‌و پێ����ش هه‌مو شتێك باسی ئهوه ده‌كات قه‌یرانی دارایی دروستكراوه چونكه كۆمپانیاو ده‌زگاكانی ئه‌وان هیچكات له‌جوڵه نه‌وه‌س����تاون ،نه موچه‌یان بوەته نیوه نه دواده‌كه‌وێت‌و نه روبه‌ڕوی قه‌یرانی دارایی ده‌بنه‌وه ،ئه‌وه‌ش ده‌ڵێت "ئێمه وه‌كو واڵتی ره‌یعین ئه‌وانه‌ی كه نه‌وت به‌رهه‌مده‌هێنن ،بۆیه ئه‌وان ئه‌و پاره‌یه‌ی كه له‌نه‌وت ده‌س����تیان ده‌كه‌وێت له‌بری ئ����هوهی بیگێڕنه‌وه ب����ۆ حكومه‌ت ده‌یبه‌ن بۆ خۆیان بۆیه بڕوام وایه قه‌یرانی دارایی دروستكراوه‌و راست نییه". هێشتاش من دوای وردبونەوەیه‌كی زۆر ئه‌و وه‌اڵمه‌م ده‌س����تنه‌كه‌وت كه‌ی قه‌یرانی دارای����ی كۆتای����ی دێت ،ئ����ه‌وه‌ش به‌ڕای ش����یكه‌ره‌وانی بواری ئابوریو شه‌فافیه‌ت له‌سیس����تمی ئابوری "ناشه‌فافی حكومه‌ت پیش����انده‌دات به‌رامب����ه‌ر هاواڵتیان����ی"، هه‌روه‌ك����و ته‌نان����ه‌ت په‌رله‌مانتاره‌ك����هی پارتی����ش ك����ه س����ه‌رۆكی حكوم����ه‌ت له حزبه‌ك����هی ئهوه وه‌اڵمی ئه‌و پرس����یاره‌ی نه‌زانی.
کوردستانێکی ئاوەدانت دەوێت ،بەرهەمی خۆماڵی بەکاربهێنە
کوالێتی تەندروستی باشتر
نێوده‌وڵه‌تی
) )539سێشه‌ممه 2016/8/9
ئەم هەڵبژاردنە سه‌ردار عه‌زیز ئ���ەم هەڵبژاردن���ەی ئەمری���کا لەچەند رویەک���ەوە جێ���گای س���ەرنجە :یەکەم، لەئاستی کاندیدەکانەوە .دوەم ،لەئاستی دۆخی ناوخۆی ئەمریکا ،سێیەم لەئاستی جیهاندا. ئەمڕۆ دونیا لەئاستی ئابوریو سیاسی‌و کۆمەاڵیەت���ی لەدۆخێک���ی راگوزەردای���ە لەقۆناغێک���ەوە بۆ قۆناغێکی تر .کێش���ە زۆرە لەس���ەر ناونانی ئ���ەم قۆناغە .ئایا دونی���ا بەرەو جیهانگی���ری دەچێت ،بەاڵم ئەوەی ئێس���تا رودەدات بریتیه لەقەیرانی جیهانگیری؟ ئایا ئەم قەیرانی جیهانگیریە پاشەکش���ێی جیهانگیری���ە ی���ان گۆڕینی ئاراستەیە. س���ەردەمانێکی زۆر ئەمری���کا باوەڕی وەهاب���و ک���ه لەباوەش���ی دو زەریادایەو پارێ���زراوە لەدونی���ا .بەاڵم چی���دی ئەم دۆخە وەهانیە .ئەمڕۆ نە ئەمریکا دابڕاوە لەدونی���او ن���ە دونیا داب���ڕاوە لەئەمریکا. ئەمری���کا بەئامانج���ی ئیدارەکردنی دونیا لەدونیادا ئامادەیە ،دونیاش بەمەبەس���تی س���ودمەندبون لەئەزمون���ی ئەمریک���ی لەدونی���ادا ئامادەی���ە .بۆیە ک���ێ دەبێتە سەرۆکی ئەمریکا روداوێکی جیهانیە. ئەمس���اڵ دو کاندید لەکێبڕکێدان ،پاش کێبڕکێیەک���ی ئاڵۆزی ناو ه���ەردو پارتە گەورەک���ەی ئەمری���کا .هەری���ەک لەم دو کاندی���دە لەچەن���د رویەک���ەوە جیاوازن‌و لەچەند رویەکی تریش���ەوە هاوش���ێوەن. لەئاس���تی روکەش���دا هیل���ەری کلینتۆن ئافرەت���ە .هەوڵدەدات یاری ب���ەم کارتە بکات‌و دەنگی ئافرەتان بەدەست بهێنێت، بەتایبەت ک���ە کاندیدەکەی ت���ر ،دۆناڵد
ترامپ لەناو ئافرەتاندا وەزعی باش نیە. ب���ەاڵم ئ���ەوەی لەئافرەتێت���ی خ���ۆی بەئاگابێ���ت هیل���ەری کلینت���ۆن ناخاتە خانەی ئافرەتانەوە چونکە بەش���ێکە لەو سیس���تەمە دامەزراوەی ک���ە هەیە .بەاڵم وەک کوردس���تان روک���ەش لەئەمریکاش گرنگە .گرنگ���ی روکەش هێندە گەورەیە بەتایبەت کاتێک روداوەکە هەڵبژاردنەو بۆ جەماوەرە .زۆرینەی زۆری خەڵک تاقەت‌و توانای ئەوەیان نیە لەئاڵۆزیەکان تێبگەن. ئەم���ە زۆر بەتایب���ەت کە ئای���ن رۆڵێکی کاریگ���ەری هەیە لەداڕش���تنی دونیابینی مرۆڤی ئەمریکیدا .مرۆڤی ئایندار ناتوانێت ئاڵ���ۆزی دونیا ببینێت .چونکە ئاین خۆی سیستەمێکی س���ادەگەرایی زارەکیە ،که دڵنیایی‌و سەکینە دەبەخشێت بەاڵم عەقڵ پەکئەخات. هیلەری کاتێ���ک لەکۆنگرەی دیموکراتدا لەگ���ەڵ کلینتۆن���ی مێ���ردی‌و کچەکەیدا لەش���انۆکە باوەش���یان بەیەک���دا کردبو، وەک سیتڤ کول ،نوس���یبوی ،دیمەنەکە لەئەمری���کا نەدەچو ،هێن���دە لەواڵتێکی وەک ئەرجەنتی���ن دەچ���و .خێزان‌و مێردو کچ‌و ب���ون بەنەنک هەم���و ئەمانە بون بە بەش���ێک لەخیتابی هەڵبژاردن ،که رەنگە کاریگ���ەری هەبێت بۆ ناوخ���ۆی ئەمریکا، بەتایبەتی لەکارکردن لەس���ەر یاس���اکانی پەیوەست بەخێزانەوە ،بۆ ئاستی جیهانی وێنەو نمونەیەکی خراپە .بنەماڵەیی وەک یەکەیەکی سیاس���ی دوژمنی دیموکراسیە. ب���ەاڵم لەالیەک���ی ترەوە ئ���ەوەی جێگای سەرنجڕاکێش���ان بو رۆڵی ک���وڕ نەبو لەم هەڵبژاردن���ەدا ،هێندە ک���چ رۆڵی هەبو. ئەمەش یەکێت���ی ت���رە لەدەرکەوتەکانی روکەش ب���ۆ فریودان���ی جەم���اوەر .کچ
لەه���ەردو خێزانەک���ەدا رۆڵی س���ەرەکی بین���ی لەئاراس���تەکردنی خیت���اب .ئەمە هێندە کاریگ���ەری بەڕەگەزی دەنگدەرەوە هەیە هێندە پەیوەس���ت نیە بەمێینەبونی سیستەمی سیاسی. هەرچ���ی تڕەمپە وەه���ا دەردەکەوێت کە کەس���ێكی خۆپەرس���تی خودئەڤینی هەرزەی بێ مەعریفە بێت .تڕەمپ دەربڕی رق���ە لەسیس���تەمی سیاس���ی ئەمریکی، بەخرۆش���انی رق .دەنگ���دەری تڕەم���پ دەنگدەرێک���ن ک���ه بێزارن لەسیس���تەمی سیاس���یو ئابوری ئەمریکی ،بەدەستیەوە دەناڵینن ،بەاڵم رقەکەیان زیاتر ئاراستەی ئەویتر دەکەن ،کە بە بەرپرس���ی قەیرانی ئەمریکی دەبینن نەک سیستەمی ئەمریکی خۆی .بۆیە پێیان باشە کە ئەمریکا لەدونیا داببڕێت ،نەک تێوەگلێت .الی ئەوان وەها بەباش دەزانن ک���ه ئەمریکا تەنها کاتێک دەس���توەرداتە دونیا که بەرگری لەخۆی بکات .ل���ەو کاتانەش���دا دەبێت بەگورزی کوش���ندەو بەپارەو کاتی کەم کێش���ەکە کۆتایی پێبهێنێت. هەمو ئەمە دەرئەنجامی سادە تێگەیشتنە لەدونیا .بەڕەش‌و س���پی کردنی دونیایە. وەک جۆرج الکۆف رونی دەکاتەوە ،باوەڕی دەنگ���دەری پارێ���زەر لەوێوە س���ەرچاوە دەگرێت کە سزادان جۆرێکە لەدیسیپلین. سزاو ئازاردان پێویستە بۆئەوەی کەسەکان ببنە کەس���ێکی باش���تر .بۆیە س���زادان‌و ئازاردانی ئەوان���ەی کە وەها دەبینێت که خراپ���ن کارێکی ئاخالقی پێویس���تە .بەم پێیە دیدی کەسێکی دینی ئەمریکی بەباوک بینین���ی ئەمریکای���ە بۆ دونی���ا .باوکیش دەبێت لەڕێ���گای دیس���یپلینەوە ئەخالق بچەس���پێنێت بۆ ئەوەی ئەوالدەکانی ببنە
کەسی سەرکەوتو. ئ���ەم دیدی بەب���اوک بینینەی کەس���ی س���ەرۆک لەهەناو دونیای کوردیشدا باوە، کە هەمان رەگی ئاین���ی هەیە ،بەتایبەت کاتێک کە س���ەرچاوەی تێگەیشتنی دونیا خێزان���ە ،نەک دونیا خ���ۆی .هەر ئاوڕێک لەزاراوەکان���ی ناو دونیای سیاس���ی کورد ب���دەرەوە دەبینیت ک���ه چەندێک خێزان زاڵە بەس���ەر پرۆسەی دونیابینیدا .ئەمە جۆرێکە لەئایدەلۆژیا .ئایدەلۆژیا بەگشتی دو جۆرە ،جۆرێکی مرۆڤەکان بەئاگاییەوە خاوەنین ،جۆرێکی تر بەبێ ئاگا .زۆرینەی کورد خ���اوەن دیدێک���ی ئایدەلۆژیە بەبێ ئ���ەوەی ئاگای���ی لێبێ���ت ،بەڵک���و وەک دەرهاوێشتەی کەلتورو دۆخی کۆمەاڵیەتی‌و ئابوریو سیاسی .زۆر ئەستەمە ئەم مرۆڤە رەخنە بکەیت .چونکە ئەو بێئاگایە لەوەی ک���ە بڕوای پێیەتی ،هەرگی���ز بەئاگاییەوە وەرینەگرت���وە .بەمانایەکی ت���ر خەڵكی یان خۆی���ان خاوەنی ئایدەلۆژیایەکن ،یان ئایدەلۆژیایەک خاوەنیەتی. دواین شت باس���ی بکەین زمانە ،زمانی ترەمپ زمانی جەماوەرە .زمانی جەماوەری س���ادەیە ،بەاڵم هەڵەیە .بەاڵم سەرباری هەڵە زمانی ترەمپ زمانێکی بریندارکەری بێئەخالقە .ئەخالق مەبەس���تمان ئەوەیە کە لەپێناوی دەستکەوتی خۆیدا ئامادەیە هەمو زیانێک بدات .دەبینین کە لەئەنجامی زمانی ترەمپ کۆمەڵگا شپرزەو پەرتپەرتە. ناتوانین باس لەکۆمەڵگای کوردی نەکەین، کە دێتە سەر ئەم زمان‌و سادەییە ،دونیای ک���وردی لەئاس���تێکی زۆر نزمدا دەدوێت، دەربڕین بەجۆرێکە که نابێتە هۆی ئەوەی گەش���ە بەفیکرو دیدت بدات بەڵکو بێزارت دەکات .زمانی جنێو و بازاڕی ئاراستەی
ئەوەی جێگای سەرنجڕاکێشان بو رۆڵی کوڕ نەبو لەم هەڵبژاردنەدا هێندە کچ رۆڵی هەبو .ئەمەش یەکێتی ترە لەدەرکەوتەکانی روکەش بۆ فریودانی جەماوەر هەستە ،بەهەمو شێوەیەک دژ بەپرۆسەی دیموکراسیە .چونکە پرۆسەی دیمۆکراسی پێویس���تی بەدانوس���تان‌و لەیەکگەیشتن، پاش���ان رازی بونە ،چونک���ە هەرگیز هیچ سیس���تەمێک نابێت کە هەموان پێی رازی بن.
ژن له‌ژیان ی "دۆنالد ترامپ"دا
9
له هەناو و زمانی جنێودا خەڵک هەیە. کرۆکی دیموکراس���ی ئەمریک���ی چەمکی خەڵکە .خەڵ���ک چەمکێکی زۆر ئاڵۆزە، ئەگ���ەر لەه���ەردو کۆنگ���رەی دو حزبەکە بنواڕی���ت دەبینی���ت زۆرتری���ن ئاماژەی پێ���دراوە .چەمکی خەڵ���ک دەگەڕێتەوە ب���ۆ س���ەدەی س���یانزە ،یەک���ەم ج���ار لەبەریتانیا هاتە ئ���اراوە .چەمکی خەڵک بەرامبەر خودایە .ئای���ا رەوایەتی خەڵک لەخەڵکەوەیە یان لەخوداوە .ئەمەش���یان لەکوردستان هێش���تا لەسەرەتادایە .هەتا ئێس���تا خەڵکێکی زۆر دژ بەعەلمانیەتن. دژایەتی عەلمانیەت یانی دژایەتی خەڵک‌و ش���ەرعیەت وەرگرتن لەخ���وداوە .ئەمڕۆ خەڵکی ئەمریکی دژ بەیەکن ،هەریەکەیان خ���ۆی بەخەڵک دائەنێ���تو ئەویتریان دژ بەخەڵک .لەئەنجامدا دۆڕاو خەڵکە. دیموکراسی س���ەرمایەداری دو چەمکی بەزۆر پێکەوەگرێدراون .پەنجا ساڵی رابردو وەها دەوترا ک���ە پەیوەندیان پێکەوەنیە، ئەمڕۆ ناتوانین نکوڵی لێبکەیت .هەڵبژاردنی ئەمریکا هەوڵێکە بۆ دۆزینەوەی جۆرێکی تر لەپەیوەندی ،ک���ه لەئەنجامدا جارێکی تر نابێتە هۆی پەیوەندی .لەکوردس���تان ک���ەس نازانێت ئابوری چیە ،له س���ەروی هەمویانەوە ئابوریناسان.
ویل سمیس :ترامپ ئاوێن هی شێتایه‌ت ی به‌كۆمه‌ڵمانه زیاتر ل ه 120ئه‌ستێره ی هۆلیۆدو هونه‌رمه‌ندو موزیكژه‌ن ،له‌به‌یاننامه‌یه‌ك���دا داوا له‌گه‌ل ی ئه‌مه‌ریكی ده‌كه‌ن كه ده‌ن���گ به‌كانیدیدا ی كۆماریخ���وزاه‌كان دۆنالد ترام���پ نه‌ده‌ن، "ویل سمیس" ی س���ینه‌ماكار‌و هونه‌رمه‌ند ی راپ یه‌كێك ه له‌و كه‌س���انه‌ی ك���ه دژایه‌ت ی خۆ ی بۆ ترامپ‌و بۆ "شێتایه‌ت ی به‌كۆمه‌ڵی" پشتیوانان ی راگه‌یاندوه.
ی 8نه‌وه‌یه ترامپ خاوه‌ن ئا :ئاوێنه ی ناودارو "دۆنالد ترامپ" ،ملیاردێر كاندیدای كۆماریخوازه‌كان ك ه خوازیاره ببێت ه سه‌رۆكی ئه‌مه‌ریكا، ی عاشقانه‌‌و پڕ له‌هه‌ورازو نشێو ژیان بوه. ی ی سه‌رۆكایه‌ت به‌ده‌گمه‌ن كاندیدایه‌ك ی ترامپ ئه‌مه‌ریكا به‌ئه‌ندازه ی خۆیو ی مشتومڕی پارته‌كه جێ كۆمه‌ڵگه‌ی ئه‌مه‌ریكی‌‌و هه‌مو جیهانیش ی ی سه‌ره‌تای بوه ،ئه‌و هه‌ر له‌قۆناغ ی حزبه‌كه‌یه‌و‌ه كێبڕكێكانی هه‌ڵبژاردن ی سه‌یرو تا ئێستا چه‌ندین هه‌ڵوێست ی ناوه‌ته‌وه. هه‌راو زه‌نا
ترامپ ساڵی 1946له‌نیویۆرك هاته ساڵه ،جگه له‌هاریكاریی كۆمپانیاكه ی دنی���اوه ،خێزانه‌ك���هی ملیۆنه‌ر بون‌و باوك���ی ،خه‌ریك���ی بازرگانیكردن���ی خه‌ریك���ی كڕین‌و فرۆش���ی خانوبه‌ره‌و پێاڵوه" .ئه‌ریك ترامپ"ی 32س���اڵه، زه‌وی بون ،ترامپیش هه‌مان رێچكه‌ی به‌رپرس���یاریه‌تی به‌ڕێوه‌بردنی زنجیره باوك���ی گ���رت‌و دوای كۆتایهێنان���ی ئوتێله‌كانی "ترامپ"ی پێسپێردراوه. ترامپ پاش جیابونه‌وه له‌هاوسه‌ری خوێندن له‌ساڵی 1974دا به‌ڕێوه‌بردنی یه‌كه‌می ،له‌گ هڵ مارال ماپلس (له‌ساڵی كۆمپانیاكه‌ی باوكی له‌ئه‌ستۆ گرت. یوانا مێری زلنیچك���وا ،كه كچێكی 1993هوه تا )1999هاوسه‌رگیریی كرد چیكی بو ،بوه یه‌كه‌مین هاوسه‌ری دۆنالد ك ه 17ساڵ له‌خۆی گه‌نجتر بو .به‌ری ترامپ ،كه ساڵی 1977هاوسه‌رگیرییان ئه‌م هاوس���ه‌رگیرییه كچێك���ه به‌ناوی كردو به‌ری هاوس���ه‌رگیرییه‌كه‌یان دو تیفانی ،ك���ه له‌بواری نمایش���كاریی‌‌و كوڕو كچێ���ك بو .ك���وڕه گه‌وره‌كه‌ی هونه‌رییدا چاالكه. پ���اش جیابونه‌وه له‌م���ارال ماپلس، ترامپ" ،یۆنیۆر" 38ساڵه‌‌و هاریكاریی بازرگان���ی كۆمپانی���ای دۆنالد ترامپه .دۆنال���د ترامپ ب���ۆ ماوه‌یه‌كی كورت ی 34دۆس���تایه‌تی له‌گ��� هڵ "كارال برۆن���ی" ی كه ته‌مه‌ن ئیوان���كا نرتمپی كچ
هاوس���ه‌ری ئێستای ساركوزی سه‌رۆك پێش���بڕكێی ش���اجوانی جیه���ان بو به‌هاوبه‌شی له‌گ هڵ تۆڕی میدیای "ئێن كۆماری پێشوی فه‌ره‌نسا گه‌رم بو. ترامپ پاش جیابونه‌وه له‌هاوسه‌ری بی سی یونیورسال" تا ساڵی .2015 س���ه‌رباری ئه‌و هه‌مو ژن���ه جوانه‌ی دوه‌می ،س���اڵی 2005هاوس���ه‌رگیری له‌گ���هڵ مالنی���ا كن���اوس ك���رد ،كه ك���ه له‌س���ااڵنی راب���ردودا هاوڕێیه‌تی دۆنال���د ترامپیان كردوه ،ئه‌و ئێس���تا به‌ڕه‌چه‌ڵه‌كه خه‌ڵكی سلۆڤانیایه. ئێستا نه‌وه‌كه‌ی ترامپ له‌گ هڵ "بارون له‌هه‌ڵبژاردنی سه‌رۆكایه‌تی ئه‌مه‌ریكادا ویلی���ام"ی كوڕه بچوك���ی هاوته‌مه‌نه .گرفتێك���ی گه‌وره‌ی هه‌ی���ه كه ئه‌ویش ئه‌م كوڕه‌یان به‌ری هاوس���ه‌رگیرییه‌تی ژنانه .له‌هه‌مو راپرسییه‌كاندا رێژه‌یه‌كی له‌گ���هڵ مالنیا ،ك���ه له‌قوتابخانه‌یه‌كی زۆری ژن���ان "ترامپ"یان خۆش���ناوێ‌‌و نیوی���ۆرك ده‌خوێنێت .ترامپ خاوه‌نی دڵیان پێ���ی ناكرێته‌وه .ژنان زۆرینه‌ی ده‌نگده‌رانی ئه‌مه‌ریكا پێكده‌هێنن‌و ئه‌م 8نه‌وه‌یه. ترام���پ له‌پاڵ هه‌بون���ی كۆمپانیای به‌ش���ه گه‌وره‌یه‌ی ده‌نگ���ده‌ران دڵیان زنجیره‌یه‌ك هوتێل ،قومارخانه ،ڤێال‌و ل���ه‌الی هیالری كلینتۆنه ،كه ركه‌به‌ری بینای ئاسمان روشێن ،سه‌رپه‌رشتیاری ترامپه.
ویل سمیس له‌میانه ی چاوپێكه‌وتنێكیدا له‌گ���هڵ وێبس���ایت ی news.com. auرایگه‌یان���د كه هێڵنجم له‌هه‌ڵوێس���ت ه ره‌گه‌زپه‌رستییه‌كان ی ترامپ دێت ،به‌تایبه‌ت ی شێوه‌ی نێرس���االرانه‌ی ده‌رباره‌ی ژنان ،ك ه به"به‌راز ی خرپن‌و قه‌ڵ���هو" ناویان ده‌بات. سمیس وتی "ئه‌وانه‌ی چه‌پڵ ه بۆ ئه‌م جۆره قسانه لێئه‌ده‌ن‌و سه‌رنجیان راده‌كێش ێ جگ ه له‌شێتێت ی هیچی دیكه نییه ،ئه‌گه‌ر داپیره‌م گوێ���ی لێبوای��� ه ك ه ژن به ب���ه‌راز ی قه‌ڵه‌و و خرپ���ن وه‌س���ف ده‌كه‌م ،دان���ی له‌ده‌مدا نه‌ده‌هێش���تم .من تێناگه‌م چۆن كه‌سانێك هه‌ن چه‌پڵه بۆ ئه‌م قس���انه لێئه‌ده‌ن! ئه‌م ه شێتایه‌تی به‌كۆمه‌ڵه". وتیش���ی "ئه‌گه‌ر یه‌كێ���ك له‌منداڵه‌كانم جورئه‌ت ی ئهوه بكات قسه‌ی وا به‌زاریدا بێت له‌شوێنی گش���تیدا ،ئه‌وا رێگه‌ی ناده‌م پ ێ بخاته‌و‌ه ماڵه‌كه‌م‌و له‌گه‌ڵمدا بژی". سمیس نیگه‌رانی به‌رامبه‌ر به‌هه‌ڵكشان ی شه‌پۆل ی راس���یزم‌و فۆبیا به‌رامبه‌ر به‌ویدی ده‌ربڕی كه ئێس���تا سه‌رتاس���ه‌ر ی جیهان ی گرتوه‌ت���هوه ،به‌اڵم هی���وای خۆی به‌رامبه‌ر به‌ویالیه‌ت���ه یه‌كگرت���وه‌كان ش���اردهوه ك ه توان���ای تێپه‌ڕاندن ی ئه‌م ش���ه‌پۆله ی هه‌یه، ئه‌و وتی "من متمانه‌م به‌ئه‌مه‌ریكایه".
ویل سمیس
8
کۆمه‌اڵیه‌تی
) )539سێشه‌مم ه 2016/8/9
كوژرانی دو خۆشه‌ویسته‌كه‌ی ته‌ق ته‌ق چیرۆكێكی دیكه‌ی م همو زین بو ..یاخود تاوانێكی شاراوه؟ ئا :راوێژ كامه‌ران له‌چیرۆكی خۆشه‌ویستی مه‌م‌و زین دا پاش ئه‌وه‌ی ئه‌و دو خۆشه‌ویسته بۆ یه‌كدی نابن ،به‌هۆی ژه‌هره‌و‌ه له‌پاڵ یه‌كدیدا خۆیان ده‌كوژن ،چیرۆكی رۆمیۆو جولێتیش هاوشێوه‌یه ،به‌اڵم ئه‌م ه هه‌مان چیرۆك ه ك ه ئێستا له‌ته‌ق ته‌ق ده‌دریێت ه پاڵ (س)و (ب) ك ه كوڕو كچێكی خۆشه‌ویستی یه‌كدی بون له‌گوندی مخۆڕەس لەشارۆچکەی تەقتەق‌و بهیهكهوه له‌نێو ماڵی كچه‌كه‌دا به‌كوژراوی ته‌رمه‌كانیان ده‌دۆزرێته‌وه. به‌ره‌به‌یان����ی رۆژی 8/3و له‌كاتژمێر 3:30دا ته‌رم����ی كچێك����ی ته‌مه‌ن 16 س����اڵ به‌ن����اوی (ب .م .س) له‌گ����هڵ كوڕێكی ته‌مه‌ن 16س����اڵ به‌ناوی (س. ب.م) ك���� ه خزمی یه‌كدی����ن له‌نێو ماڵی كچه‌كه‌دا ده‌دۆزرێنه‌وه ك ه ب ه فیش����ه‌كی ده‌مانچ ه ك����وژراون ،دواتریش ته‌رمه‌كان له‌الی����ه‌ن باپیری كچه‌كه‌و‌ه بۆ یه‌كه‌مجار له‌گونده‌كه‌و‌ه ده‌برێت ه نه‌خۆشخانه‌ی ته‌ق ته‌ق‌و پاشانیش بۆ نه‌خۆشخانه‌ی گشتی كۆیه ،له‌وێ����ش باوكی كوڕه‌ك ه ده‌گات ه نه‌خۆش����خانه‌و به‌وته‌ی خۆی ته‌رمه‌كان وه‌رده‌گرێته‌وه‌و به‌خاكیان ده‌سپێرێت. به‌پێی وته‌ی كه‌س����وكاری كچه‌ك ه ك ه له‌به‌رده‌م پۆلیس����دا ئاماژه‌یان پێداوه، ئ����ه‌وان كاتێ����ك چونه‌ت ه س����ه‌ر ته‌رمی كچ‌و كوڕه‌ك���� ه به‌ك����وژراوی بینیویانن، ئه‌مه‌ش وات ه بۆخۆیان خۆیان كوشتوه‌و س����ه‌ره‌تاش كوڕه‌ك ه كچه‌كه‌ی كوشتوه‌و دواتریش خۆی كوشتوه ،ئه‌م ه گوته‌یه‌ك ه
باوکی :كوڕه‌كه‌ی من پێشتر ته‌له‌فونی بۆكراوه‌و بانگراو‌ه بۆ ئه‌و ماڵه
ك ه بنه‌ماڵ����هی كوڕه‌ك ه به‌هه‌مو جۆرێك ره‌تی ده‌كه‌نه‌وه. باوك����ی كوڕه‌ك���� ه ب���� ه ئاوێن����هی وت"كوڕه‌ك����هی من پێش����تر ته‌له‌فونی بۆك����راوه‌و بانگراو‌ه بۆ ئ����هو ماڵه ،ئه‌و
برایه‌كی ده‌ڵێت كه ئه‌و زۆر هه‌ستناس����ك بوه ق����ه‌ت نه‌یتوانیوه خۆی بس����وتێنێت‌و ئ����هو ده‌نگۆیان����ه ره‌تده‌كات����هوه ،به‌وته‌ی برایه‌كی ،دوا وته‌ی ش����ه‌هاب له‌نه‌خۆشخانه پێش گیانله‌ده‌ستدانی ئه‌وه‌بوه كه له‌دوای كارپێكردنی ئۆتۆمبیله‌كه‌ی‌‌و به‌كارخس����تنی ACئۆتۆمبێله‌كه توش����ی ئه‌و كاره‌س����اته بوه. شه‌هاب ئه‌حمه‌د محه‌مه‌د له‌ساڵی 1982 له‌ناحی����هی قه‌ره‌هه‌نجیر س����ه‌ربه‌پارێزگای كه‌ركوك لهدایكبوهو خاوه‌نی پێنج خوشك پێن����ج برایه‌و ماوه‌ی چه‌ند س����اڵێك ده‌بێت وه‌ك ش����اعێركی الو له‌ش����اری س����لێمانی سه‌رقاڵی نوس����ینی هۆنراوه‌ی نیشتیمانی‌‌و دڵداریه‌و به‌ده‌ر له‌كاری ش����یعری سه‌رقالێ كاری دوكان����داری جوان����كاری ئۆتۆمبی����ل ب����وه له‌ش����ه‌قامی پارك����ی ئازادی ش����اری سلێمانی شه‌وی ش����ه‌ممه له‌ئۆتۆمبیله‌كه‌یدا ده‌سوتێت. ئاالن ئه‌حمه‌د برای شه‌هاب كه چاوه‌كانی پ����ڕ له‌گریانبون بۆمه‌رگ����ی براكه‌ی‌‌و زو زو به‌ده‌ستی فرمێسكه‌كانی ده‌سڕی‌‌و هه‌ناسه‌ی بۆمه‌رگی براكه‌ی هه‌ڵده‌كێشا وتی "براكه‌م له‌ژیانی رۆژانه‌یدا كه‌سێكی زۆر له‌سه‌رخۆبو هاوڕێكانیش����ی ئه‌وش����ایه‌تیه‌ی بۆ ده‌ده‌ن، پێش ئ����هوهی ئ����هو روداوه‌ی به‌س����ه‌ربێت پێكه‌وه‌بوی����ن ئ����هو ڕۆژه هی����چ توڕه‌بون‌و خ����همو په‌ژاره‌یه‌ك له‌چاوان����ی به‌دینه‌ده‌كرا تا چونه مزگه‌وتی����ش له‌گه‌ڵ هاوڕێیه‌كی بۆ نوێژی عه‌س����رو هاتنه‌وه پێكه‌وه‌بوین به‌اڵم
کوڕه کوژراوه‌که
ئا :راوێژ كامه‌ران وه‌حید عه‌لی نه‌ژاد له‌دایكبوی ساڵی 1990ـ ه له‌شاری شنۆی رۆژهه‌اڵتی كوردستان‌و ماوه‌ی چوار ساڵ ه له‌هه‌ولێر ژیان به‌سه‌رده‌بات‌و به‌وته‌ی خۆشی خه‌ڵكانێكی زۆر ناحه‌قی به‌رامبه‌ر ده‌كه‌ن‌و نایه‌ڵن به‌ئازادان ه بژی ،له‌ماوه‌ی رابردوشدا گرته‌یه‌كی ڤیدیۆی خۆی باڵوكرده‌و‌ه ك ه له‌شاری هه‌ولێر له‌الیه‌ن سێ كه‌سه‌و‌ه لێیدراوه‌و به‌توندی هێرشی كراوه‌ت ه سه‌ر.
ئا :مه‌زهه‌ر كه‌ریم
بۆماوه‌یه‌ك له‌ئۆتۆمبیله‌كه‌یدا دهمێنێتهوه تائاگره‌ك ه ده‌كوژێننه‌وه‌و ی ئه‌وه‌شه‌و‌ه به‌هۆ به‌شێك ی زۆر ی له‌جه‌سته ده‌سوتێت
ی له‌ماوه‌یه‌ك ی كه‌مدا پاش ئهوه به‌كاره‌ساتێك كچ‌و كوڕێك ی ی له‌ده‌ستده‌دات به‌رده‌وام له‌بیركردنه‌وه منداڵه‌كانیدا ده‌بێت‌و زو زو وه‌سیه‌ت ده‌كات‌و ده‌ڵێت حه‌زده‌كه‌م بمرم چه‌ند جارێكش هه‌وڵ ی خۆكوشتن ی داوه به‌اڵم ی به‌و كاره‌یان زانیو‌ه رێگریان خێزانه‌كه ی لێكردوه ،به‌اڵم دواجار رۆژی شه‌ممه رابردو له‌به‌ره‌به‌یانیه‌ك ی زوودا ده‌چێت ه سه‌رسه‌قفی خانو‌ه دو قاته‌كه‌یان‌و ی دێنێت . كۆتای ی به‌ژیانی خۆ
وه‌حید ،ئه‌و كوڕه رۆژهه‌اڵتیه‌ی له‌هه‌رێمی كوردستان جێگای نابێته‌وه
شه‌هاب زه‌نگه‌ن ه پاش سوتانه‌كه ی قسه ی بۆ براكه ی كردوه شاعیری الو شه‌هاب ئه‌حمه‌د محه‌مه‌د له‌ئێواره‌یه‌كی دره‌نگانی شه‌وی هه‌ین ی له‌سه‌ر شه‌مه له‌ئۆتۆمبیله‌كه‌یدا له‌پشته‌وه‌ی دوكانه‌كه‌ی له‌شه‌قامی پاركی ئازادی ده‌سوتێت ،له‌دوای بردنی بۆ نه‌خۆشخانه به‌چه‌ند سه‌عاتێك گیان له‌ده‌ستده‌دات‌و كه‌سوكاره‌كه‌شی ئهوه ره‌تده‌كه‌نه‌وه كه خۆی ده‌ستی هه‌بوبێت له‌وكاره‌دا.
ئا :مه‌زهه‌ر كه‌ریم
ته‌له‌فونه‌ش الی پۆلی����س هه‌یه ،ئه‌گه‌ر ئه‌و بیویس����تای ه خ����ۆی بكوژێت بۆ چی ده‌چو بۆ ئه‌وێ؟ بۆی ه ئه‌و قسه‌ی ه راست نییه‌و پێمانوای ه كوڕه‌كه‌مان كوژراوه". به‌اڵم باوكی ئه‌و كوڕه ئاماژه به‌وه‌ش ده‌دات ك ه ئه‌وان تائێستا داوایان له‌سه‌ر كه‌س تۆمار نه‌ك����ردوه ،چونك ه ناتوانن له‌خۆیانه‌و‌ه گومان بخه‌ن ه س����ه‌ر كه‌س، به‌اڵم داواشیان له‌دادگا كردوه ك ه به‌پێی یاسا حه‌قیان بسه‌نن. ڕائی����د س����اڵح به‌رێوبه‌ری پۆلیس����ی ت����ه‌ق ته‌ق ل ه باره‌ی ڕوداوه‌كه‌وه ئه‌وه‌ی به(ئاوێنه) وت ك ه ئه‌وان لێكۆڵینه‌وه‌یان له‌ڕوداوه‌ك ه ده‌ستپێكردوه‌و به‌ڵگه‌كانیان كۆكردۆته‌وه‌و ناردویان ه بۆ دادگا ،رائید س����اڵح وتی "به‌هۆی ئه‌وه‌ی تائێس����تا هیچ كه‌س����ێك له‌سه‌ر روداوه‌ك ه سكااڵی تۆم����ار نه‌ك����ردوه ،ئێم���� ه له‌خۆمانه‌و‌ه ناتوانین كه‌س ده‌س����تگیر بكه‌ین ،به‌اڵم به‌ڵگه‌كانمان له‌مۆبایل‌و قه‌وانی فیشه‌ك‌و س����ه‌رجه‌م پێداویس����تیه‌كانی دیك���� ه كۆكردۆته‌وه‌و ره‌وانه‌ی دادگامان كردوهو چاوه‌ڕوانی بڕیاری دادگاین". رائید س����اڵح وتیش����ی "كه‌س����وكاری كچه‌ك���� ه ده‌ڵێ����ن ك���� ه خۆی����ان خۆیان كوش����توه‌و ك����هسو كاری كوڕه‌ك����ه‌ش ئهوه ره‌تده‌كه‌نه‌وه ،به‌اڵم گومانیش����یان له‌كه‌س نییه‌و تائێس����تا داوای یاساییان تۆمار نه‌كردوه" هه‌رچه‌ن����ده ئ����ه‌م روداو‌ه بوەت���� ه ه����ۆی كوش����تنی كوڕه‌كه‌ی����ان ،به‌اڵم محه‌م����ه‌د س����ابیر ره‌تیده‌كات����هوه ك ه كێش����هی كۆمه‌اڵیه‌ت����ی لێكه‌وتبێته‌وه‌و رایده‌گه‌یه‌نێت ك ه به‌ش����داری پرسه‌كانی یه‌كدیشیان كردوه.
سوتا یان خۆ ی سوتاند؟
شه‌هاب زه‌نگه‌نه
دواتر من چومهوه س����ه‌ركاره‌كه‌ی خۆم كه له‌نه‌خۆش����خانه ته‌نها ئهوه بوه كه ده‌ستی له‌س����ه‌ریه‌ك ش����ه‌قام كار ده‌كه‌ی����نو دواتر كه‌سی تیانییه". ب����ه‌م ج����ۆره‌ش چیرۆك����ی روداوه‌كه به‌و چومهوه بۆماڵه‌وه هیچ هه‌واڵێك نه‌بو ،به‌اڵم ئه‌وه‌نده‌ی پێنه‌چ����و ته‌له‌فونیان بۆكردم كه جۆره بوه كاتێك شه‌هاب زه‌نگه‌نه ده‌یه‌وێت شه‌هاب س����وتاوه‌‌و بردویانه بۆنه‌خۆشخانه له‌ش����وێنی كاره‌كه‌ی بگه‌ڕێت����هوه بۆماڵه‌وه هه‌رئ����ه‌وكات ئه‌و ته‌ندروس����تی ب����اش نه‌بو ده‌چێته ن����او ئۆتۆمبیله‌كه‌ی ك����ه له‌جۆری به‌شێكی زۆر له‌جه‌سته‌ی سوتابو دكتۆره‌كان تۆیۆتا كرۆالیه ،هه‌ر ئه‌وكات ئۆتۆمبێله‌كه‌ی گڕ ده‌گرێت‌و كه‌سانی ده‌وروبه‌ریشی فریای چه‌ند كاتژمێرێكیان بۆدانابوو". ئاالن سوتانی شه‌هابی برای به‌كۆستێكی كوژانه‌وه‌ی ئاگره‌كه ناك����ه‌ون‌و بۆماوه‌یه‌ك گه‌وری بنه‌ماڵه‌كه‌ی����ان ده‌زانێت ئه‌و ده‌ڵێت له‌ئۆتۆمبیله‌كه‌ی����دا ده‌مێنێت����هوه تائاگره‌كه "هه‌رچی خوانه‌یكات نابێت ئه‌وه‌ی به‌س����ه‌ر ده‌كوژێننه‌وه‌و به‌هۆی ئه‌وه‌ش����هوه به‌شێكی براك����ه‌م هاتوه به‌قه‌زاو ق����ه‌ده‌ری ده‌زانین ،زۆر له‌جه‌سته‌ی ده‌سوتێت. نه‌قی����ب س����ه‌ركه‌وت ئه‌حم����ه‌د وته‌بێژی ئه‌و ده‌نگۆیان����ه‌ش ره‌تده‌كات����هوه براكه‌ی خۆی سوتاندبێت ده‌ستی چوبێته ئه‌وكاره‌‌و پۆلیس����ی پارێزگاری س����لێمانی سه‌باره‌ت وتی "براكه‌م ش����اعیره‌‌و خاوه‌نی هه‌ستێكی به‌سوتانی شه‌هاب ئه‌حمه‌د له‌سه‌یاره‌كه‌یدا‌و تایبه‌تیه‌‌و خه‌ڵكی زۆر خۆش����یان ده‌ویست گیانله‌ده‌س����تدانی به‌ئاوێن����هی ڕاگه‌یان����د ئه‌ویش هه‌مو كه‌س����ێكی خۆشئه‌ویس����ت و "لێكۆلینه‌وه له‌ڕوداوه‌كه به‌رده‌وامه‌‌و به‌پێی باری دارای باش����بو ،كێش����ه ی كۆمه‌اڵیه‌تی راپۆرته‌كان����ی پزیش����كی داوه‌ری له‌س����ه‌دا له‌گه‌ڵ ك����ه‌س نه‌بوه‌‌و دوا وته‌ی ش����ه‌هاب نه‌وه‌تی جه‌سته‌ی سوتاوه".
ئاكۆ ،به‌هۆ ی خه‌م ی كچ و كوڕه‌كه‌یه‌و‌ه كۆتایی به‌ژیان ی خۆ ی هێنا
وه‌حید ئ���هوهی به‌ئاوێن��� ه وت ك ه ئه‌م ه یه‌كه‌مجار نیی ه ك ه هێرش���كراوه‌ت ه سه‌ری‌و لێیدراوه ،ئه‌و ده‌ڵێت "ته‌نانه‌ت هه‌ندێكجار كه‌س���ه‌كان دیاریش بون به‌اڵم نه‌متوانیو‌ه باس���یان بكه‌م چونك ه هه‌ڕه‌شه‌ی زیاتریان ده‌كرد". وه‌حید چیرۆكی هێرش���كردن ه سه‌ری بۆ ئاوێن��� ه گێڕایه‌وه‌و ئاماژه‌ی به‌وه‌دا ك ه پاش ئه‌وه‌ی له‌پاشنیوه‌ڕۆی رۆژی1ی ئابی 2016 چوەت ه گه‌ڕه‌كی خانه‌قای شاری هه‌ولێر بۆ ئه‌وه‌ی چه‌ند وێنه‌یه‌ك بۆ كارێكی هونه‌ری خ���ۆی بگرێت ،له‌ن���اكاو كه‌س���ێك بانگی ك���ردوهو پێی وتو‌ه "هێ���ی كوڕه قۆزه‌كه‌ی كورد ،كوی؟" به‌وته‌ی واحید له‌س���ه‌ره‌تادا وایزانی���وه هه‌وادارێك���هو ده‌یه‌وێت وێنه‌ی له‌گه‌ڵ���دا بگرێت ،به‌اڵم دوات���ر به‌خۆی‌و 2 كه‌س���ی دیكه‌و‌ه ك ه دو ماتۆرسكیلیش���یان پێبو‌ه به‌توندی هێرش���یان كردۆت���ه س���ه‌ری‌و جنێویش���یان پێداوه ،ئه‌و ده‌ڵێت "پاش ئ���هوهی زۆری���ان لێدام هه‌وڵیان���دا بمفڕێن���ن، به‌اڵم م���ن هه‌ر به‌رگریم له‌خ���ۆم ك���ردو دواتر به‌هۆی ئ���هوهی چه‌ند كه‌س���ێك ده‌ركه‌وت���ن ئیدی وازیان لێهێنام ئ���هو ناوچه‌یه‌ی���ان به جێهێش���ت ، منیش ب���ۆ ئه‌وه‌ی به‌جلوبه‌رگ���ی دڕاو و روخس���اری خو ێنا و ی���هو ه نه‌بینرێم ماوه‌یه‌ك
خۆم ش���اردهوه تا تاریك داه���ات‌و دواتر به‌ته‌كسیه‌ك چومهوه ماڵه‌وه". ئه‌و هێرشه‌ی ك ه كرای ه سه‌ر واحید له‌نێو هونه‌رمه‌ن���دان‌و ت���ۆڕ‌ه كۆمه‌اڵیه‌تیه‌كانیش ناڕه‌زایه‌ت���ی زۆری ب���ه‌دوای خۆی���دا هێنا، به‌وپێیه‌ی هه‌موان پێیان وای ه ك ه ئه‌و كوڕه زیانی بۆ كه‌س نیی���هو وه‌ك هه‌رگه‌نجێكی دیك ه مافی ئه‌وه‌ی هه‌ی ه ك ه به‌و جۆره‌ی ك ه خۆی ده‌یه‌وێت ده‌توانێت بژی. واحید عه‌ل���ی نه‌ژاد ئ���هو ده‌نگۆیانه‌ش رهتدهكاتهوه ك ه كەیسی هێرشكردن ه سه‌ری دروستكراو بێت‌و مه‌به‌ست لێی چونبێت بۆ ئه‌وروپ���ا ،ئه‌و ده‌ڵێت "م���ن هه‌مو براكانم‌و به‌ش���ێكی زۆری بنه‌ماڵه‌ك���ه‌م له‌ئه‌وروپ���ا ده‌ژی���ن ،گه‌ر ح���ه‌زم بكردای��� ه ئه‌وكاته‌ی هاتم ه هه‌ولێ���ر ،ده‌متوانی بچم ه الی خزم‌و كه‌س���وكاره‌كه‌م له‌ئه‌وروپا ،به‌اڵم من بهوه خۆش���حاڵترم ك ه له‌نێو هاوزمانه‌كانی خۆم بژیم". ئه‌م هونه‌رمه‌ند‌ه الوه ئاماژه بهوه ده‌دات ك ه ئه‌و له‌ده‌س���ته‌ی مافی مرۆڤی هه‌رێمی كوردستان س���كااڵی تۆماركردوه‌و گه‌ر ئه‌و كه‌سانه‌ی لێیانداو‌ه ببینێته‌و‌ه ئه‌وا به‌ئاسانی ده‌یانناسێته‌وه ،به‌اڵم هۆگر عه‌زیز وته‌بێژی پۆلیس���ی هه‌ولێر ئ���هوهی به‌ئاوێن ه وت ك ه به‌هۆی ئ���هوهی ئه‌و ك���وڕه الوه له‌بنكه‌ی پۆلیس هیچ س���كااڵیه‌كی تۆم���ار نه‌كردوه نه‌توان���دراوه لێكۆڵین���هوه له‌دۆس���یه‌كه‌ی بكرێت ،چونك ه تاخۆی سكااڵ تۆمار نه‌كات پۆلیس ناتوانێت كه‌س ده‌ستگیربكات".
واحید عه‌لی نه‌ژاد
ی ئاكۆ ئومێ����د ئه‌می����ن خوش����كه‌زا به‌په‌ژاره‌یه‌ك���� ی زۆره‌و‌ه ك ه ب����ه‌رده‌وام ی هه‌ڵده‌كێش����ا بۆ ی س����ارد هه‌ناس����ه له‌ده‌س����تدان ی خاڵ����یو نیگه‌رانب���� ی به‌چاوه‌كانی����هوه ده‌بین����را ،ئه‌و ده‌ڵێت "خاڵم ب����ه‌رده‌وام بیتاق����ه‌ت بو ده‌یوت روناك ی نهماوه له‌دڵما من ده‌مرم ئاگات له‌منداڵكانم بێت ،هه‌رچه‌ند دڵخۆشیمان ی نه‌بو چه‌ندین جار ئه‌دایه‌و‌ه به‌اڵم سود سه‌ردان ی دكتۆرمان پێكردوه ،دكتۆره‌كان ده‌یانوت كه‌توش���� ی نه‌خۆش���� ی ده‌رون ی ب����وه به‌رده‌وام ده‌رمانیان بۆ ده‌نوس���� ی ی ی بكوژێت دكتۆره‌كه ی خۆ پێش ئهوه له‌وه‌اڵمدا وت ی ده‌بێ����ت ئاگاتان لێیبێت ی نه‌م����اوه ی چاره‌س����ه‌ر نه‌خۆش����یه‌كه ده‌رمانه‌كان����ی وه‌ك پێویس����ت نی����ن، ی لێیبو ی ئ����اگا به‌رده‌وام هاوس����ه‌ره‌كه ی ی ده‌دا خۆ چه‌ندی����ن جار هه‌وڵ ی ئهوه ی نه‌یده‌هێش����ت بكوژێت به‌اڵم خێزانه‌كه ئه‌وكاره‌بكات زو زو وه‌س����یه‌ت ی ده‌كرد ده‌یوت ح����ه‌ز ده‌كه‌م بمرم تاقه‌ت ی ژیانم نهماوه ،هه‌رچه‌ن����د پێمان ده‌وت گوێی ی نه‌ده‌گ����رت‌و هه‌ركاتێ����ك بێتاقه‌ت ده‌بو دڵخۆشیم ده‌دایه‌و‌ه قسه‌م بۆده‌كرد ئه‌و ی له‌ده‌س����تدان ی كوڕو ب����ه‌رده‌وام روداو ی له‌بیر نه‌ده‌كرد". كچه‌كه ئاكۆ محه‌مه‌د غه‌ریب له‌س����اڵ ی 1966 ی كاس����ب ه له‌ساڵ ی له‌دایك بوهو پیش����ه ی پێكهێناوه‌‌و 1991ژیان ی هاوس����ه‌رگیر ی س����لێمان ی له‌گه‌ڕه‌ك ی خه‌بات له‌ش����ار ی له‌ده‌ستدان ی كوڕو نیشته‌جێ بو ،له‌دوا ی له‌ڕوداوێكدا ب����ه‌رده‌وام خه‌مبار كچ����ه ده‌بێت وه‌سیه‌ت ده‌كات ك ه چیتر نایه‌وێت ی چه‌ندین جار هه‌وڵ ی خۆكوش����تن ی بژ ی رابردو له‌به‌ره‌به‌یانێك ی له‌رۆژی شه‌ممه ی بینین���� ی كۆتره‌كان���� ی زوودا به‌بیان����و ده‌چێت���� ه نهۆم ی دوه‌م���� ی خانوه‌كه‌ی‌‌و ی دێنێت . كۆتای ی به‌ژیانی خۆ ی نه‌قیب س����ه‌ركه‌وت ئه‌حمه‌د وته‌بێژ ی س����لێمان ی سه‌باره‌ت پۆلیس ی پارێزگا به‌مردن���� ی ئاكۆ محه‌م����ه‌د له‌لێدوانێكیدا ی ڕاگه‌یان����د "لێكۆلین����هوه به‌ئاوێن����ه ی له‌ڕوداوه‌ك���� ه به‌رده‌وام���� ه كه‌س����وكار ی یاساییان له‌سه‌ر كه‌س ناوبراو س����كااڵ تۆم����ار نه‌ك����ردوهو گومانی����ان له‌كه‌س ی نه‌خۆش ی ی كه‌س����وكاره‌كه نیه ،به‌وته ی ده‌رون ی ده‌رون���� ی له‌گه‌ڵداب����وهو ب����ار ی كه‌‌وتنه خواره‌و‌ه ته‌واو نهبوه به‌هۆكار ی گیان گیان ی له‌ده‌س����تداوه‌‌و بوه‌ت ه هۆ له‌ده‌ستدانی . ی ئاكۆ ئه‌وه‌ش باسده‌كات خوشكه‌زاكه كه‌خاڵ ی توش���� ی ئه‌و نه‌خۆش����ی ه بو ك ه هه‌رچ���� ی به‌خه‌یاڵ����دا بهاتای���� ه ده‌یكرد ی حه‌فته‌ی����ك پێ����ش مردن���� ی خانوه‌كه س����وتا كه‌س نه‌یزان���� ی چۆنبو‌ه هیچیان بۆده‌رنه‌چ����و گومان ده‌كرێت ده‌س����ت ی ی خاڵ ی بوبێت چونك���� ه هه‌ركاتێك بار ده‌رون����ی تێكده‌چو هه‌رچ���� ی بۆبكرای ه ی نه‌بو ئه‌و ده‌ڵێت ی له‌خۆ ده‌یك����رد ئاگا ی له‌ماڵ ی دو ڕۆژ ب����و خێزانه‌كه "م����اوه نه‌بو ئه‌و له‌ماڵ ی ئێمه‌بو به‌یانی سه‌عات پێن����ج بو هه‌س����تا له‌خه‌و وت����م بۆكوێ ده‌چی����ت وت���� ی حه‌زده‌كه‌م س����ه‌یرێك ی كۆتره‌كانم بكه‌م له‌س����ه‌ربان‌و س����ه‌رێك له‌ماڵ����هوه بده‌م له‌ی����ه‌ك كۆاڵنداین وتم بڕۆ تا تۆ ده‌گه‌رێیته‌و‌ه نان دێنمه‌و‌ه زو ی وه‌ره‌و‌ه باپێكه‌و‌ه نان بخۆین ئه‌وه‌نده پێنه‌چو كوڕێك ی دراوسێیان بانگ ی كردم ك ه چوین س����ه‌یرمانكرد خاڵم له‌نهۆم ی دوه‌م����هوه كه‌وتوه‌ت ه خ����واره‌وه‌‌و گیان ی له‌ده‌ستداوه". ی ده‌ڵێت "ئێم ه ی خوش����كه‌زا ئومی����د گومانمان له‌كه‌س نیهو هیچ كێشه‌یه‌ك ی كۆمه‌اڵیه‌ت ی نه‌بو ن ه له‌گه‌ڵ خێزانه‌كه‌ی‌‌و ن ه كه‌س����ان ی چوارده‌وری ،كه‌سێك ی زۆر بێوه‌یبو ،س����ه‌خت ی ژیان خاڵم ی گه‌یاند به‌و رۆژه.
ره‌نگاڵه
rangalayawene@gmail.com
) )539سێشه‌ممه 2016/8/9
رو به‌رباڵوترو جوانرت بكرایه‌ته‌وه ماڵپەرێک بەفیلمەکانی بینەرانی کورد دەگەڕێنێتەوە بۆ سینه‌ما خ كردوه ئا :هۆرڤان ڕەفعەت
��ه‌الل‌و جه‌نابی دا هه‌بوه ،ئه‌و ه ه‌ئه‌زه‌له‌وه كاك ی مرۆدۆستی‌‌و
ماڵپەرێکی کوردی بەناوی "ماڵپەری کورد سینەما" ماوەی سێ ساڵە لەبواری فیلم‌و سینەمادا کاردەکات‌و بینەرێکی زۆری بۆ سینەما‌و فیلمە جیهانیەکان کۆکردۆتەوە ،کورد سینەما لەناو گەنجاندا بەماڵی فلیمە ژێرنوسە کوردیەکان ناسراوە.
��ی ل���ه‌وه‌ش ش���ه ش���یعرو شیركۆ كاریگه‌ر ڵ���ك ،ئه‌و وتی خه‌وه ده‌سه‌اڵت هونه‌رو ئه‌ده‌ب �وهو وایكردوه ه‌ده‌ب ب���ێ نرخ وه تێناگه‌ن كه ه‌نده گرنگه بۆ یه‌ك".
بڕیار بورهان ،بەڕێوب���ەری ماڵپەری ک���ورد س���ینەما بەئاوێن���ەی راگەیاند "س���ەرەتای دامەزراندنی کوردس���ینەما دەگەڕێت���ەوە ب���ۆ س���اڵی ٢٠١٣کاتێک بەکارهێنانی ت���ۆڕی ئینتەرنێت زیادی ک���ردوەو زۆرب���ەی بەکارهێنەرانی���ش لەڕێگای مۆبایل‌و ئامێرە جیاوازەکانەوە بینەری فیلم‌و دراما بیانیەکان بون ،ئه‌و وتی "ئێمە هەس���تمان کرد کە پێویستە ماڵپەرێ���ک هەبێت تا هەوادارانی فیلمی بیان���یو دراماکان بتوان���ن لەڕێگەیەوە بینەری ئ���ەو فیلم‌و درامایەنە بن ،بەاڵم بەشێوەیەکی جیاوازو بەژێرنوسی زمانی کوردی ،بۆیە هەستاین بەکردنەوەی ئەم وێبسایتە". دەرب���ارەی بەڕێوەبەرانی ماڵپەرەکەو ئەندامان���ی بەڕێوەبردن���ی ،بڕیار وتی "لەسەرەتای دامەزراندنیدا رێژەیەکی زۆر کەم بوین کە سەرپەرش���تیمان دەکردو تەنها ه���ەوڵ‌و ماندوبونی خۆمان بو کە توانیمان پەرەی پێبدەین‌و لەماوەیەکی کەمدا هەوادارێکی ب���اش کۆبکەینەوە، ب���ەاڵم ئێس���تا کوردس���ینەما لەالیەن نزیک���ەی ٢٠ئەندام���ەوە سەرپەرش���تی دەکرێ���ت ک���ە ١٥ئەندامی���ان کاری وەرگێڕان دەک���ەن‌و ٥ئەندامیش وەک دەس���تەی بەڕێوبردن کاردەکەن ،ئەمە جگە ل���ەوەی چەندین بینەرو هەواداری
هوه ده‌بو یادی �هوه گه‌وره‌ترو تر بكرایه‌ته‌وه، هوه هه‌بو ده‌بو كێتی نوسه‌ران وتار بدات نه‌ك ێ به‌سیاس���ی، بۆ س���ه‌رۆكی
خۆشەویس���تمان هەفتانە فیلممان بۆ دەنێرن‌و ئێمەش دوای هەڵسەنگاندن باڵویان دەکەینەوە". بەڕێوبەری ماڵپەری کوردس���ینەما دەربارەی کاریگەری قەیرانی دارایی لەس���ەر ماڵپەرەکەو بەردەوامیدان هەتا ئێستا .وتی "هەموان دەزانن لە‌وەه���ا دۆخێک���دا تەنانەت ئەو پڕۆژەو چاالکیانەی کە پاڵپشتی دارایی���ان هەیەو سپۆنس���ەریش دەکرێن ب���ەرەو کزبون دەچن، ب���ەاڵم کوردس���ینەما کە هیچ پاڵپش���تێکی نیی���ەو هی���چ هاوکاریەک���ی دارای���ی نیی���ە توانیویەت���ی بمێنێتەوەو رۆژ ب���ەڕۆژ بەرەوپێ���ش بڕوات، ئەمەش بێگومان دڵسۆزی ئەندامان���ی بەڕێوبردن���ە بەپلەی یەکەم‌و پاش���ان خۆشەویستی بینەرانیەتی بۆ ماڵپەرەکە کە هەمیشە هێزی بەردەوامی دەدات بەئێمەو هەرگیز لەهیچ دۆخێک���دا ناتوانی���ن دەستبەرداری ببین، بەپێچەوان���ەوە لەم دۆخ���ە س���ەختەی ئێم���ە واڵت���دا پەرەمان بەکارەکە داوەو نوێم���ان کردوەتەوە". وتیشی "جیاوازی ماڵپەری کوردسینەما لەگەڵ ماڵپ���ەرە فیلمیەکانی تر ئەوەیە کوردس���ینەما تەنها ماڵپەرێک نییە بۆ باڵوکردنەوەی فیلم‌و دراما بەژێرنوس���ی کوردی ،بەڵکو س���ەرچاوەیەکی باشی هەواڵ‌و زانی���اری‌و ژیاننامەیە دەربارەی ئەستێرەکانی بواری سینەمای جیهانیو
هه‌ڵه‌بجه‌ییه‌كان كشتوكاڵ له‌سه‌ربان ده‌كه‌ن
سه‌ر ده‌بات
له‌پارێ���زگای هه‌ڵه‌بج���ه هاواڵتی���ان له‌سه‌ربانه‌كانی خۆیان ده‌ستده‌كه‌ن به‌كاری كشتوكاڵی ،ئه‌وانه‌ی ئه‌م كاره ده‌كه‌ن ده‌ڵێن "كاتی به‌تاڵیمانی پێده‌به‌ینه سه‌رو داهاتێكی زۆریشمان بۆده‌گه‌ڕێته‌وه له‌پاڵیشیدا به‌شی كه‌س‌وكارو ده‌رودراوسێكانیشمان ده‌ده‌ین". هاواڵتی فایه‌ق حه‌مه‌تۆفیق عارف له‌كاتی لێكردنه‌وه‌ی تهماتهو كوله‌كه‌ی سه‌ربانه‌كه‌یدا، ئاماژه‌ی بۆ ئهوه كرد كه ماوه‌ی چوار ساڵه سه‌ربانه‌كه‌ی ده‌كات به‌كشتوكاڵ ،ئه‌و وتی "سوودی باشم لێبینیوه‌و مانگانه پاره‌یه‌كی باش���م بۆ ده‌گه‌رێته‌وه كه ده‌مدا به‌سه‌وزه‌‌و تهماتهو كوله‌كه‌‌و بیبه‌ر‌و بامیه". وتیش���ی "له‌س���ه‌ربانه‌كه‌مدا ته‌ب���ه‌دۆرم راخس���توه دوات���ر خۆڵم كردوه‌ته س���ه‌ری تاوه‌كوم ئه‌و ئاوه زی���اده‌ی كه هه‌بێت زۆر به‌ئاس���انی ب���ڕوات نه‌مێنێت���هوه له‌ژێریدا،
سه‌ربانه‌كه‌م به‌ش به‌ش كردوه هه‌ربه‌شه‌ی له‌سه‌ربانه‌كانیان ماوه‌ی چه‌ند ساڵه به‌ره‌و فراوان ب���ون ده‌چێت ،ئه‌و هاواڵتیانه‌ی ئه‌م كردومه به‌جۆرێك له‌سه‌وزه‌وات". فایه‌ق به‌خۆش���حاڵییه‌وه باسی لهوه كرد جۆره كش���توكاڵییه ده‌ك���ه‌ن ،ئاماژه بهوه كه "له‌و به‌روبومه‌ی كش���توكاڵییه به‌ش���ی ده‌كه‌ن ك���ه به‌روبومه‌كانیان تامی تایبه‌تی كوڕو كچه‌كانم‌و خزمان‌و ده‌رودراوسێكه‌شم خۆی هه‌یه وه‌ك س���ه‌وزه‌واتی ناو بازاڕ نیه ده‌ده‌م" .ناوب���راو باس لهوه ده‌كات كه ئه‌و ك���ه به‌ده‌رمان گهوره بوبێ���ت هیچ تامێكی كاتانه‌ی له‌دوكانی چاككردنه‌وه‌ی س���ه‌الجه نه‌بێت. گۆران سه‌عید كه پزیشكی نه‌خۆشخانه‌ی دهگهڕێتهوه دێته ناو زه‌رعاته‌كه‌ی‌‌و خزمه‌تی ده‌كات ،ناوبراو وتی "ئه‌و كاتانه‌ی خۆش���م گش���تی هه‌ڵه‌بجه‌یه ،ئاماژه‌ی به‌وه‌كرد كه له‌ماڵ نه‌بم هاوسه‌ره‌كه‌م خه‌ریكیان ده‌بێت‌و بیرۆكه‌ی ئه‌م كشتوكاڵ كردنه‌ی ،بیرۆكه‌ی خزمه‌تی���ان ده‌كات ،زۆرێ���ك له‌هاوڕێیان‌و هاوڕێیه‌ك���ی بوه ،ئ���هو وتی "له‌س���ه‌ربان خزمه‌كان���م داوایان لێك���ردوم له‌چۆنیه‌تی به‌یتێكم دروستكرد به‌الیلۆن خۆڵم بۆ هێنا، ئ���ه‌م كاره‌دا هاوكارییان بك���ه‌م ،تاوه‌كوم چه‌ندی���ن به‌روبوم���ی كش���توكاڵیم كردوه، ئه‌وانیش له‌س���ه‌ربانه‌كانی خۆیان كشتوكاڵ به‌روبومێكی زۆر باش���م هه‌یه ڕۆژانه ،بۆیه بك���ه‌ن له‌ئێسته‌ش���دا چه‌ن���د ماڵێك���ی تر ده‌مه‌وێت كاره‌كه‌م ف���راوان بكه‌م تا بتوانم به‌رهه‌می باش���ترم هه‌بێت ،له‌ئێسته‌دا هه‌ر له‌هه‌ڵه‌بجه،خه‌ریكی ئه‌م كاره‌ن". له‌پارێ���زگای هه‌ڵه‌بج���ه كش���توكاڵكردن چ���وار ڕۆژ‌و زیاد له 16كیلۆ خه‌یارم هه‌یه،
رۆژانە لەپەڕەی تایبەتی کوردسینەماو ماڵپەری کوردس���ینەما چەندین زانیاری تایبەتمەند باڵودەکەین���ەوەو بینەران‌و هەواداران���ی کوردس���ینەمای لێبێبەش ناکەین".
كاڵه‌كم ك���ردوه به‌رهه‌مه‌ك���هی زۆر جوان‌و تامێكی شیرین‌و خۆشی ههیهو به‌رهه‌مێكی ته‌ندروست‌و پاكم ده‌ستده‌كه‌وێت". گ���ۆران ئام���اژه ب���هوه ده‌كات كردن���ی كش���توكاڵ له‌س���ه‌ربانی خۆت زۆر ئاسانه، ئه‌و وتی "كاتێك كه له‌ده‌وامی نه‌خۆشخانه ده‌گه‌ڕێم���هوه دێم���ه الی زه‌رعاته‌كه‌م ئه‌و به‌روبومانه‌ی پێگێش���تبێت لێی ده‌كه‌مه‌وه‌‌و زۆر خۆشحاڵم". ش���اخه‌وان ره‌حمان ك���ه خه‌ریكی بردنی خۆڵ بو بۆ سه‌ربانه‌كه‌ی ،وتی "سه‌ربانه‌كه‌م زۆر گه‌وره‌و باش���ه بۆیه بیرم لێكردوه‌ته‌وه ك���ه كاری كش���توكاڵی تێ���دا بك���ه‌م تاوه‌ك���وم بتوان���م ئه‌و س���ه‌وزه‌و میوه‌یه‌ی كه له‌بازاڕ پێویس���ته بۆ رۆژانه‌ی ماڵه‌كه‌م له‌سه‌ربانه‌كه‌ی خۆم به‌رهه‌می بهێنم‌و پێویس���تم به‌كڕین���ی س���ه‌وزه‌وات
11
سه‌ردانی ماڵپه‌ڕی کورد سینه‌ما بکه له‌رێگه‌ی ئه‌م لینکه‌وه: www.kurdcinama.com
نه‌بێت له‌بازاڕ". وتیش���ی "ب���ه‌ده‌ر له‌ده‌س���تكه‌وتنی به‌رهه‌مێكی پ���اك‌و خاوێن‌و ته‌ندروس���ت، ئه‌و كات���ه به‌تااڵنه‌ی هه‌مه ده‌مه‌وێت ،له‌ناو كشتوكاڵه‌كه‌مدا بم لهوه باشتره بڕۆمه بازاڕو گوێ له‌مناقش���هی البه‌الی ناو چایخانه‌كان بگرم". ماوه‌ی س���ێ س���اڵه هه‌رێمی كوردستان توشی قه‌یرانی دارایی بوهتهوه ،حكومه‌تی هه‌رێمی كوردس���تان وه‌ك پێویست موچه‌ی فه‌رمانبه‌رانی نادات ،بۆیه ئاماژه‌یه‌كی دیكه‌ی كش���توكاڵ كردن له‌س���ه‌ربانه‌كان په‌یوه‌ندی���داره به‌و قه‌یرانه‌وه ك���ه هاواڵتی���ان ئه‌وه‌ن���ده پاره‌یان به‌ده‌سته‌وه نیه، بتوانن خۆراكی رۆژانه‌یان دابین بكه‌ن.
من میلله‌ت���ی ك���ورد ده‌كه‌ن ،ك���ه له‌وه‌ته‌ی هه‌م ك كوردستان له‌نه‌هامه‌تیدایه". وتیش���ی "زۆر حه‌زم به‌كتێب خوێندنه‌وه‌یه، شم ه ،من به‌ره به‌ره به‌نه‌خۆشی‌و عساب به‌ره‌و نه‌مان یی ده‌چم ،ئه‌وه‌ی دهمێنێتهوه تابلۆكانمه".
ته‌‌رازو ئەو گۆڕانکاریانەی لەژیانت روئەدات بەرەو باش���ترت ئەبات هاوڕێیەکی خۆشەویستت سەردانت ئەکات ئەتوانیت ئەوەی لەدڵتایە بۆی ب���اس بکەیت تازیاتر پەیوەندیەکانتان بەرەو باشتر بڕوات.
دوپشک ئەوەی ئەمڕۆ بەدەس���تت هێناوە لەرابردو زەحمەت���ی زۆرت بۆ کێش���اوە بەاڵم گرنگە ئێس���تا نەهێڵیت شتە باش���ەکانت لەکیس بچێت ،لەدەستدانی هەر یەکێک لەم شاتەی کە ئێس���تا تۆ خاوەنی زۆر کەس ئاواتیانە بۆیە لەدەستیان مەدە.
که‌‌وان بێزارب���ون لەچواردەور هیچ ش���تێک بەرەو باشتر نابات بەپێچەوانەوە دۆخەکە خراپتر ئەکات واباش���ترە رێزیان ب���ۆ دانێیت تاکو کارەکە پێچەوانە بێتەوە.
گیسک دوای متمانەک���ردن بەکەس���ە نزیکەک���ەت رازی دڵی خۆتی ب���ۆ باس بکە ئەوە زیاتر یارمەتی���دەر دەبێ بۆ یارمەتی ژیانت بەاڵم تائ���ەو رادەیە نزی���ک بەرەوە ک���ە نەبیت بەکەسیکی بێزارکەر.
سه‌‌تڵ پێویستە ئەزمون وەربگریت لەتاقیکردنەوەی کارێ���ک کە دوەم ج���ارە ئەنجامی ئەدەی هەرگیز لەبیری مەکە ک���ە ژیان پێکهاتوە لەئەزمون‌و ژیری.
نه‌‌هه‌‌نگ غرور تا ئەو ئاس���تە پێویستە کە بێڕێزی بەک���ەس نەکەیت ب���ەاڵم ئەگ���ەر زانیت کەسایەتیت الواز دەبێت پێویستە هەندێک لەس���یفەتی غ���رور بەکاربهێنی���ت تاک���و هاوکێشەکە هاوسەنگ بێتەوە.
10
rangalayawene@gmail.com
ره‌نگاڵه
س ی ح ی كاك شێركۆ گه‌وره‌تر ی ره‌زازی :ده‌بو یاد ری جوان نارس ی له‌یزه‌ری باشرتین رێگه‌یه
) )539سێشه‌ممه 2016/8/9
ی بێ نرخ ده‌سه‌اڵت هونه‌رو ئه‌ده‌ب
ی مو بۆ البردنی یه‌ك جار
ئا :ئازاد ئێواره‌ی ٨/٣له‌پاركی ئازادی شاری سلێمانی له‌مه‌راسیمێكدا سێهه‌مین ساڵڕۆژی كۆچی "شێركۆ بێكه‌س" له‌سه‌ر مه‌زاره‌كه‌ی خۆی كرایه‌وه، ناسری ره‌زازی هونه‌رمه‌ند یه‌كێك له‌ئاماده‌بوانی یاده‌كه، ئه‌و ده‌ڵێت "ده‌بو یادی كاك شێركۆ به‌سیاسی نه‌كرێت".
له‌ئێس���تادا كێش���هی زیادبون���ی مو یه‌كێكه له‌گرفته‌كانی خانمان‌و به‌شێكی زۆری���ان به‌ده‌س���تییه‌وه ده‌ناڵێن���ن، ئامێری له‌یزه‌ر باشترین ئامێره بۆتۆی خانم كه بته‌وێ���ت به‌یه‌كجاری رزگارت بێت له‌موی زی���اده‌ی ده‌موچاو ،هه‌مو كه‌سێك له‌سه‌روی ته‌مه‌نی 12ساڵیه‌وه ده‌توانێت سودی لێوه‌ربگرێت ،هه‌روه‌ها هه‌مو كه‌س���ێك جگه له‌ژن���ی دوگیان تاوه‌كو س���ێ مانگی س���كپری باشتره نه‌ی���كات هه‌روه‌ه���ا له‌كات���ی س���وڕی مانگانه‌ش ،جگه له‌موی س���پی‌‌و زه‌رد ئامێری له‌یزه‌ر ده‌توانێت هه‌مو موویه‌ك
له‌ناوبه‌رێ���ت ،هه‌رچه‌نده موه‌كه ره‌ش‌و ره‌ق بێت زیاتر س���ودی لێوه‌رده‌گرێت، م���وی نه‌رمیش س���ودی لێوه‌رده‌گرێت ب���ه‌اڵم كاتێك���ی زیات���ری ئه‌وێ���ت بۆ نه‌مانی ،هه‌ندێ له‌خانمان له‌س���ه‌ره‌تای به‌كارهێنانی له‌یزه‌ر كێش���هی ئه‌وه‌یان هه‌یه كه موی جه‌س���ته‌یان زو دێته‌وه، ئه‌مه راسته به‌اڵم پێویسته ئارام بگرن چونكه پ���اش ماوه‌ی هاتنه‌وه‌ی موه‌كه خ���ۆی هه‌ڵده‌وه‌رێ���ت ،هه‌ربۆی���ه ئه‌و خانمانه‌ی ئاهه‌نگێك یان هه‌ربۆنه‌یه‌كیان هه‌یه باشتروایه 15رۆژ پێش ئهوه بێن بۆ له‌ی���زه‌ری جه‌س���ته‌و ده‌موچاویان
ناونیش���ان :به‌ختیاری -شه‌قامی س���ه‌ره‌كی به‌رامبه‌ری سالۆن ئه‌سته‌مبوڵ
چونكه ئه‌و ماوه‌ی���ه به‌جوانی موه‌كان ده‌وه‌رێ���ن ،بۆ زیاتر س���ودوه‌رگرتن له له‌یزه‌ر پێویسته لهسهرهتاوه تاوه‌كو 4 بۆ 5جار هه‌مو مانگێك بكرێت دوای ئه‌و ماوه‌یه به‌پێی هاتنه‌وه‌ی موه‌كه له‌یزه‌ر به‌كار بهێنرێ���ت ،له‌به‌ر قه‌یرانی دارایی له‌ئێستادا ئێمه وه‌ك سه‌نته‌ره‌كه‌مان له %50داشكانمان كردوه. سه‌نته‌ری میدیكاڵ هاژه حه‌سه‌ن شاره‌زای بواری له‌یزه‌رو ئه‌زمونی 3ساڵی ده‌ره‌وه‌ی واڵت‌و هه‌شت ساڵی كوردستان
ژماره ته‌له‌فۆنی 0533183536 - 07706581971 فه‌یسبوكmedicalclinicsuly :
ره‌زازی ئاماژه بهوه ده‌كات كه په‌یوه‌ندی دۆس���تایه‌تی له‌گه ڵ شێركۆ بێكه‌س دهگهڕێتهوه بۆ س���اڵی ،١٩٧٩ئه‌وكات���هی كه تازه هاتوه‌ته سلێمانی ،ئه‌و وتی "سه‌ره‌تای ساڵی ،١٩٧٩بیرمه شه‌وێك له‌ماڵی كاوه‌ی ئه‌حمه‌د میرزا ده‌رهێنه‌ری ش���انۆو دراما كه ژنبرای كاك ش���ێركۆ ده‌كات كۆبوین���هوه گۆرانی���م گوت كه ئێس���تاش كاس���ێته‌كه‌یم ماوه، دواتر ئه‌م دۆستایه‌تییه درێژه‌ی هه‌بو له‌ساڵی ١٩٨٤یش شیعری له‌نج���هی ته‌لیس���ماویم ك���رد به‌گۆرانی". ره‌زازی ئام���اژه‌ی ب���ه‌وه‌ش ك���رد ك���ه هاوڕێیه‌ت���ی خۆیو ش���ێركۆ له‌واڵت���ی س���ویدیش كه له‌ناوه‌ڕاس���تی هه‌ش���تاكانی سه‌ده‌ی رابردودا رویانكردوه‌ته ئ���ه‌وێ ،ب���ه‌رده‌وام ب���وه ،ئه‌و وتی "شێركۆ له‌بیره‌وه‌رییه‌كانی "نوس���ین به‌ئاوی خۆڵه‌مێش"دا باس���ی ده‌كات ،بیرم���ه ڕۆژانه ئه‌چ���و بۆ تێنس���تا نزیك ماڵی خۆیان له‌سوید كه چایخانه‌یه‌ك
بو له‌وێ داده‌نیش���ت ،زۆربه‌ی كات له‌وێ یه‌كترمان ده‌دی". ئه‌و وتی "كاك ش���ێركۆ ژیانی سویدی پێباش نه‌بو ،به‌تایبه‌ت م���نو ئه‌وی���ش كێش���هی زمان نه‌زانینمان هه‌ب���و ،نه‌مانتوانی ئه‌و س���ه‌رده‌مه وه‌كو گه‌نجێك زمانه‌ك���ه له‌وێ فێ���ر بین ،ئه‌م بابه‌ته داخێكی گران بو به‌سه‌ر دڵییه‌وه". وتیش���ی "هه‌ر به‌هۆی هه‌سته نه‌ته‌وه‌ییه‌ك���هوه ماوه‌ی���ه‌ك له‌سوید دانیش���ت ،به‌اڵم دواتر گه‌ڕایه‌وه بۆ كوردس���تان له‌كوردس���تانیش بێق���ه‌رار بو چو نك���ه ناخۆشه تۆ له‌كوردستان بیت‌و ماڵو مند ا ڵ���ت ل���ه‌ده‌ره‌وه ب���ن ،ئه‌مه نا خۆ ش���ه له‌ب���ا ر ی د ه‌رونییه‌و ه بۆ مرۆڤ ،چ جا شاعیریش بیت". ر ه‌ز ا ز ی باس���ی ل���هوه كرد كه چه‌ندی���ن نامه‌ی تایبه‌تی ش���ێركۆی الیه‌و له‌كاتی خۆیدا باڵوید ه‌كاته‌و ه، ئ���هو وت���ی
ئا :ئازاد بایز خانمه‌بێژه‌ری شۆخ‌و شه‌نگ "زرێبار هه‌ورامی" ورده‌كاری وازهێنانی له‌كه‌ناڵی ئێن ئاڕتی‌و ده‌ستبه‌كاربونی له‌پیشه نوێیه‌كه‌یدا وه‌ك بازرگان ده‌خاته‌ڕو. زرێب����ار هه‌ورام����ی به‌ئاوێن����هی راگه‌یان����د "له‌ڕاس����تیدا ك����ه م����ن له‌س����ه‌ره‌تادا ش����وهره‌تم زرێبار موختار بو ،دواتر ك����ه هاتم����ه ن����او میدی����ای بینراوه‌وه پاش����ناوه‌كه‌م ك����رد به‌زرێبار هه‌ورامی". ئه‌م خانمه كه ئێستا خه‌ریكی بزنسه ،ئاماژه بهوه ده‌كات له‌مێژه‌وه له‌گ����هڵ ب����اوك‌و براك����هی كاری بزنزی����ان ك����ردوهو دوات����ر راگه‌یاندن ب����و به‌خولی����ای. ئ����هو وت����ی "من له‌س����ه‌ره‌تادا بۆ م����اوهی س����ێ مان����گ خول����ی بون به‌بێژه‌ریم له‌كه‌ناڵ����ی ئێن ئاڕ تی خوێند،
کاوڕ ئەم هەفتەیە باری ئابوریت بەرەو باش���تر ئەڕوات لەبواری سۆزدارییەوە هەفتەیەکی زۆر گونج���اوە ب���ۆ وەرگرتنی کەش���ێکی رۆمانس���ی بۆیە هەوڵبدەن ئەو دەرفەتەی بەردەمت لەکیس���ت نەچێت ،شەرم کردن لەتواناکانت بەفیڕۆدانی کاتە.
گا دوای ماوەیەکی زۆر لەوەس���تان‌و سستبونی کارەکانت���ان جارێک���ی ت���ر ب���ەرەو چاالکی دەڕۆنەوە ،هوکاری سستبونی کاروبارەکاتان دەگەڕیت���ەوە ب���ۆ الیەن���ی س���ۆزداریتان، فەرامۆش���کردنی هەر بەش���ێک لەبەشەکانی ژیان کاریگەری خراپی دەبێت.
دوانه ه���اوکاری کردن���ی کەس���انی ت���ر یەکێکە لەسیفەتە باشەکان بۆیە هەوڵ بدە دەستی هاوکاری بۆ دۆس���تانت درێژ بکەیت‌و ئەبیتە مایەی دڵخۆشیت بۆ تەواوی دەوروبەرەکەت کاری چاک هەمیشە بەرەو باشترت ئەبات.
وتیشی "به‌داخ ه كاك ش���ێركۆ ل��� به‌رباڵوترو جوانت من ره‌خن���ه‌م له س���ه‌رۆكی یه‌ك هه‌ڵسێ له‌وێ و بۆنه‌ك���ه بكرێ له‌گ���هڵ رێزم په‌رله‌مان".
په‌نجا ساڵه ژیانی له‌گه‌ڵ تابلۆ به‌س
زرێبار هه‌ورامی :بێژه‌ر‌و بزنسكارم دوات����ر بوم به‌بێژه‌ری شاش����هو ماوه‌ی س����اڵێك‌و ش����ه‌ش مانگ كارم كرد له‌و كه‌ناڵه". له‌ب����اره‌ی بون����ی به‌ئه‌س����تێره‌یه‌كی راگه‌یان����دن به‌ماوه‌یه‌كی ك����ورت ،ئه‌و وتی "ئ����هوه خه‌ڵكه ك����ه بڕیار ئه‌دات سه‌رس����امه به‌ده‌نگت یان سه‌رس����امه به‌جوانییه‌ك����هتو ده‌ڵێت له‌بێژه‌ره‌كانی تر جیاوازتری". سه‌باره‌ت به‌پیشه تازه‌كه‌ی ئێستای كه بزنسه ،زرێبار وتی "ئه‌م پیشه‌یه‌ی م����ن ره‌چه‌ش����كێنییه له‌ب����واری كاری بازرگانیدا ،ئێستا من كارگه‌ی دورینی جلو به‌رگی پێشمه‌گه‌م هه‌یه .تائێستا له‌كوردستان نهبوه كه به‌رگی پێشمه‌رگه له‌ناوخۆی كوردستان به‌رهه‌مبێت". وتیشی " ٣٠هاواڵتی كوردستان له‌م كارگه‌یه‌دا كار ده‌كه‌ن". زرێبار ئه‌وه‌ی ئاشكرا كرد كه یه‌كێك له‌هۆكاره‌كانی دوركه‌وتنه‌وه‌ی له‌كه‌ناڵی ئێن ئاڕ تی ئه‌م پرۆژه‌یه بوه ،ئه‌و وتی "به‌اڵم كاری بزنسم رێگر نابێت له‌كاری راگه‌یاندن����م ،هه‌ر بۆیه پاش ماوه‌یه‌كی تر نیازم هه‌یه بگه‌ڕێمه‌وه سه‌ر شاشه، به‌اڵم له‌كه‌ناڵێكی تردا". وتیش����ی "هه‌مو كه‌س����ێك پێویستی به‌وه‌یه ن����او به‌ناوه ئه‌بده‌ی����ت بێته‌وه بۆ ئه‌وه‌ی شتی تازه‌و جوان‌و مۆدێرنه له‌دایكبێت". زرێبار ئه‌وه‌شی ئاشكرا كرد له‌الیه‌نی هونه‌ری شانۆو دراماتیكیشه‌وه تائێستا چه‌ندین ده‌رهێنه‌ری بواری شانۆو دراماو كاری س����ینه‌مایی پێیانوتوه كه رۆڵی س����ه‌ره‌كی هه‌بێت له‌به‌رهه‌مه‌كانیاندا،
"له‌ساڵی ١٩٩٢كه بو به‌وه‌زیر، م���ن چوم ب���ۆ الی ،به‌ڕاس���تی ئه‌وساش زۆر نیگه‌ران‌و عاجز بو، وتی ڕاس���ته من بوم به‌وه‌زیری ڕۆشنبیری ،به‌اڵم دڵنیابه ناسر نامێنمه‌وه له‌م پۆسته‌دا". وتیش���ی "به‌ڕاس���تی من ئه‌و شایه‌دییه ده‌ده‌م كه كاك شێركۆ شاعیری نه‌ته‌وه‌كه‌ی بو ،ره‌نگه هه‌ن���دێ كه‌س بڵێن ش���اعیری ده‌ربار ی���ان یه‌كێتی بوه ،به‌اڵم من ئ���هو مۆركه‌ی ب���ۆ دانانێم، راس���ته دۆس���تایه‌تی تایبه‌تی له‌گ���هڵ
جه‌ناب���ی مام ج�� كاك نه‌وش���یرواند به‌الیه‌ك ،به‌اڵم له شێركۆ هه‌ڵوێستی نه‌ته‌وه‌یی بوه". ره‌زازی جه‌غت�� كرده‌وه كه هه‌میش هه‌ڵوێسته‌كانی ش بون له‌س���ه‌ر خه‌ڵ "به‌اڵم زۆر به‌داخ هه‌میشه به‌رانبه‌ر كه‌مته‌رخ���ه‌م ب��� ك���ه هون���هرو ئه بێت ،ئه‌وان ل���هو هونه‌رو ئه‌ده‌ب چه ناساندنی نه‌ته‌وه‌ی
به‌اڵم هێش����تا خ����ۆی ل����هو بوارانه‌دا نه‌بینیوه‌ته‌وه ،ئ����هو وتی "چونكه من ه����ه‌ر له‌منداڵیم����هوه دوخولیام هه‌بوه كاری بزنس‌و كاری راگه‌یاندن ،سوپاس بۆ خوا له‌هه‌ردوكیان سه‌ركه‌وتو بوم". وتیش����ی "كاره‌ك����هی ئێستاش����م ك����ه كاری كومپانی����او بازرگانی����یو به‌رهه‌مهێنانی جلو به‌رگی سه‌ربازییه، په‌یوه‌ندی به‌حه‌زی خۆمه‌وه‌یه ،كه هه‌ر له‌منداڵییه‌وه حه‌زم به‌كاری س����ه‌ربازی بوهو له‌گ����هڵ خێزانه‌كه‌م بیرم كرده‌وه شتێكی وا له‌كوردس����تان نه‌كراوه ،بۆ ئه‌وه‌شم بو بیسه‌لمێنم كه كچی كوردو ژنی ك����ورد ده‌توانێ زۆر پرۆژه‌ی لهوه زیاتریش بكات .بۆچی سه‌رمایه‌دارێكی بیان����ی بێت ئه‌م كاره ب����كات ئه‌ی بۆ گه‌نجی خۆم����ان نه‌ی����كات له‌ناوخۆی كوردس����تان‌و به‌ناوی كوردستانیشه‌وه لۆگۆی لێبدرێت". س����ه‌باره‌ت ب����ه گه‌ڕانه‌وه‌ش����ی ب����ۆ بواری راگه‌یان����دن ،ئه‌و وتی "هه‌ر له‌م م����اوه كورته‌دا س����ێ كه‌ناڵ����ی دیاری كوردس����تان بانگی كردوم بۆ بێژه‌ری، به‌اڵم له‌ئێس����تادا به‌ڵێنم به‌هیچ كامیان نه‌داوه". زرێبار هه‌ورامی له‌س����اڵی ()١٩٩٣ له‌چیای قه‌ندی����ل لهدایكبوهو ده‌رچوی قۆناغی شه‌ش����ی ئاماده‌یی����هو ماوه‌ی ساڵێك‌و ش����ه‌ش مانگ له‌كه‌ناڵی ئێن ئاڕت����ی وه‌ك بێ����ژه‌ری ه����ه‌واڵ كاری كردوه ،له‌ئێستادا خاوه‌نی كارگه‌یه‌كی دورینی جلوبهرگی سه‌ربازییه له‌شاری س����له‌یمانی‌و له‌به‌رنامه‌یدای����ه له‌په‌نای كاره‌كه‌یدا خوێندنی زانكۆ ته‌واو بكات.
قرژاڵ راڕابون���ت ل���ەکارەکات پرۆژەکەت دوائەخات واباشترە راوێژ بەکەسێک بکەیت ،لەخەیاڵ ی خۆتا زۆر ش���تی باش���ت داناوە ،كاتیك ك ه خەریكی جێبیجێكردن���ی خەونەكانت دەبیت ئینج���ا تێدەگەیت كە ئەنجامدانی هەر کارێک چەند ماندوبونی ئەوێ.
ئا :ئیمان زه‌ندی "ناشاد" ئه‌و پیاوه ته‌مه‌ن 64ساڵه‌یه ك ه 50 ی ژیانی تابلۆكانیه‌تی، ساڵه گرنگترین هاوڕێ ئه‌و ده‌ڵێت "تابلۆكێشان بوه به‌ده‌رمان‌و ئۆكسجین‌و هه‌مو خه‌مه‌كانی ته‌نیاییمی له‌بیربردوه‌ته‌وه". ی محه‌مه‌د سابیره‌و "ناشاد" ناوی راسته‌قین ه له‌س���لێمانی به‌ته‌نی���ا له‌ژورێك���دا ده‌ژی ،ئه‌و له‌منداڵیی���هوه به‌هره‌ی وێنه‌كێش���انی ههیهو ی په‌نجا قۆناغی بنه‌ڕه‌تی خوێندن���هوهو ماوه ساڵ ه به‌ته‌نیا له‌ژورێكدا "تابلۆ ده‌كێشێت" ،ئه‌و ی "تا ئێستا ژیانی هاوسه‌ریم پێكنه‌هێناوه‌‌و وت له‌هه‌مو ژیانمدا عاش���ق نه‌ب���وم ،هه‌ر به‌ته‌نیا ی من ته‌نیاییه". ژیاوم‌و ئاره‌زوی په‌سه‌ندكراو "ناشاد" ماوه‌ی پێنج ساڵ ه توشی نه‌خۆشی ش���ێرپه‌نج ه قوڕگ ب���وهو به‌زه‌حمه‌ت قس��� ه ده‌كات‌و ئ���هو نه‌خۆش���ییه بێتاقه‌تی كردوه، ناوبراو ئه‌وه‌ش���ی نه‌ش���اردهوه ك ه نه‌خۆشی "عساب"یشی له‌گه‌ڵه‌و هه‌ر به‌وهۆیه‌و‌ه ناتوانێت له‌گه‌ڵ كه‌سوكاری بژی‌و ته‌نیایی هه‌ڵبژاردوه. ناش���اد وت���ی "ئ���هوهی منی هێش���تۆته‌و‌ه ده‌رمانه‌كانم��� ه ك��� ه هه‌میش��� ه له‌گه‌ڵم���دان، ئه‌وه‌شی وایكردوه عسابه‌كه‌م زیاد نه‌كات تابلۆ كێشانه‌كه‌یه". ی "بۆ ماوه‌ی 25ساڵ ه عسابم له‌گه‌ڵ ه وتیش چونك���ه به‌منداڵی كه‌وتوم چه‌ند ش���كاویه‌كی قوڵ له‌س���ه‌رمدایه ،بۆی ه توش بوم‌و هه‌تا بێت عسابم زیاتر ده‌بێت‌و زیاتر بێتاقه‌تی كردوم". ناش���اد له‌ته‌نیایدا خه‌ریكی تابلۆ كێش���انه‌و ئه‌م���ه‌ش وه‌ك خۆی ده‌ڵێت ب���وه به‌ده‌رمان‌و ی "تابلۆكێش���ان هه‌مو ئۆكس���جینی ،ئ���هو وت ی ره‌واندوه‌ته‌وه". خه‌مه‌كانی ژیانم ی ی ژیان��� ی دابنكردن��� له‌ب���اره‌ی چۆنیه‌ت��� رۆژانه‌ش���ی ،ئه‌و وتی "له‌وه‌زاره‌تی ڕۆشنبیری
شێر ژیان هەمیش���ە بەدڵی تۆ نابێ ،بەاڵم زۆر گرنگە س���ود لەم دەرفەتانە وەربگریت کە دێت���ە بەردەمت هەمو مەترس���یەکان بکە بەدەرفەت ئەوکاتە ژیان باش���تر ئەگۆڕی، واباشترە بیر لەش���تی باش بکەیەوە تاکو بەرەو ئامانج بڕۆیت بەئارامی‌و هێمنی.
ئه‌ندام���م مانگی 300ه���ه‌زارم هه‌یه ،به‌اڵم م ئه‌گه‌ر بیرم له‌پار‌ه بكردایه‌ته‌و‌ه ئێس���تا الیه‌ك له‌سلێمانی موڵكی من بو ،تابلۆكانیش نافرۆش كۆیانده‌كه‌م���هوه پێش���انگایان پێده‌كه‌مه‌و‌ه تابلۆكان���م زیاتر ب���اس له‌نه‌هامه‌تی‌و هه‌ژاری
فه‌‌ریک کاریگەری رابردو بەردەوام بەس���ەرتەوەیەو ئەمە ئەتخاتە دۆخێکی خراپ بۆیە واباشترە بەئاگایی���ەوە چاودێری بارودۆخەکە بکەیت تاکو لەالیەن کەس���انی نزیکت���ەوە بەکار نەهینرێیت باش���تر وای���ە گرنکی بەخۆت بدەی.
بیروڕا
) )539سێشه‌ممه 2016/8/9
birura. awene@gmail. com
بۆ پارێزگارو ئه‌نجومه‌نه‌كه‌ی: سلێمانی به‌ره‌و كوێ ده‌به‌ن؟ نیاز نەجمەدین ئیداره‌ی س����لێمانی ئاس����ان نیی����ه .مێژو ش����اهیده كه خه‌ڵ����ك له‌س����ه‌ختترین كاتدا په‌الماری ئیداره‌ی پارێزگاو پارێزگاریان داوه، یان خۆپیشاندانیان له‌دژی كردوه .ئایا شه‌هید به‌كر عه‌ل����ی له‌یاده‌وه‌رییماندا س����ڕاوه‌ته‌وه؟ هۆكاره‌ك����هی ئه‌وه‌یه خه‌ڵكێك هه‌ن قوربانیی گه‌وره‌یان بۆ پاراستنی س����ه‌روه‌تێكی به‌نرخ داوه ،كه ئازادییه‌و ده‌ستبه‌رداری مافه‌كانیان نابن. ب����ۆ خۆپاراس����تن ل����ه‌م به‌ریه‌ككه‌وتنه ،وا تێده‌گه‌م ئه‌نجومه‌نی ئێستای پارێزگا ده‌یه‌وێ خۆی بێده‌سته‌اڵت پیشانبدات .ئه‌وه‌تا ده‌یه‌وێ بۆرییه‌ك����ی نه‌وت بۆ ئێران راكێش����ێت ،به‌اڵم پارتی ناهێڵێت .به‌هه‌مان شێوه‌ی حزبه‌كانیان، هه‌وڵیش ده‌دات به‌شی زۆری پیسییه‌كانی ئه‌و قه‌یرانانه‌ی كه‌ڵه‌كه بون ،به‌پارتیدا بس����ڕێت، ك����ه تاڕاده‌ی����ه‌ك له‌م����ه‌دا س����ه‌ركه‌وتو بوه. راس����ته مۆدێلی پارتی بۆ به‌ڕێوه‌بردن كۆن‌و داڕزی����وه ،داخراو و قۆرخكاره ،به‌س����لێمانی (ن����ه‌ك به‌بزوتنه‌وه‌ی گۆڕان) هه‌رس ناكرێت، ئه‌مه‌ش سه‌رچاوه‌یه‌كی ملمالنێ‌و قه‌یرانه‌كانه، به‌اڵم راكێش����انی بۆرییه‌كی ن����ه‌وت بۆ ئێران ش����ه‌ڕه به‌هه‌مان ئه‌و چه‌كه‌ی كوردس����تانی خسته مه‌ترس����ییه‌وه‌و قه‌یرانه ئابورییه‌كه‌ی قوڵترك����ردهوه ،به‌شێكیش����ه له‌كێبڕكێ����ی "شازاده‌كانی نه‌وت" .له‌الیه‌ك ،ئه‌گه‌ر ده‌ته‌وێ له‌گه‌ڵ عێراقدا بژیت ،چۆن به‌بێ ره‌زامه‌ندیی ئه‌و بۆری نه‌وت راده‌كێش����یت؟ گرێبه‌س����تی نوێ����ت له‌گه‌ڵ عێراق چییه؟ خۆ ئه‌گه‌ر عێراق پش����تگوێ ده‌خه‌ی ،كه‌واته جیاوازیت چییه له‌گه‌ڵ پارتی؟ له‌الیه‌كی تریشهوه واتێده‌گه‌م خۆیان له‌په‌نای مه‌سه‌له‌ی ڕاكێشانی بۆرییه‌كدا حه‌ش����ارداوه به‌و ناوه‌وه ئه‌نجومه‌نی پارێزگا ریفۆرمی ده‌وێ. ریف����ۆرم به‌پاكی����ج ده‌ك����رێ ،ناس����نامه‌ی س����لێمانیش ده‌ب����ێ ش����تی تر بێ ،ش����تێك هاوشانی ئه‌و هه‌مو قوربانییه بێ خه‌ڵكی ئه‌م ش����اره له‌پێناویدا داویانه .په‌یامه سیاسییه سه‌ره‌كییه‌كه‌ی س����لێمانی ئازادیی بیروڕایه، فراوانكردنی روبه‌ری ره‌خنه‌یه له‌ده‌س����ته‌اڵته دینی����یو دونیایی����ه‌كان ،یه‌كالكردن����هوهی گفتوگۆكان����ه له‌ڕێ����ی لێكۆڵین����ه‌وه‌وه له‌بری س����ه‌ركوتكردن‌و راون����ان (كه پێویس����تی به به‌هێزك����ردن‌و ئازادكردن����ی س����ه‌نته‌ره‌كانی لێكۆڵینه‌وه‌ی����ه) ،ئه‌وه‌یه له‌ش����ارێكی كوردی سوننه‌وه ببێت به‌شارێكی فره‌كه‌لتور .دورتریش سه‌یربكه‌ین ،ئه‌وه‌یه ببێت به‌شوێنێك خه‌ڵكی ئازادیخ����وازو به‌هره‌مه‌ندی ژێر ده‌س����ته‌اڵتی
ئایه‌تواڵكانی ئێران‌و س����وڵتانه‌كانی توركیاو به‌عسییه‌كانی سوریاو هاوچه‌شنه‌كانیان روی تێبكه‌ن‌و لێكۆڵینه‌وه‌كانیان تیایدا ئه‌نجامبده‌ن (له‌نده‌ن ئه‌و شاره بو كۆمه‌ڵناسێكی گه‌وره‌ی وه‌ك ماركس����ی له‌ئامێز گرت كاتێ كه‌وته ژێر گوش����اری ده‌س����ته‌اڵتدارانی ئه‌ڵمانیا) .به‌بێ ئازادیی سیاس����یی ،ئایدیا گه‌شه‌ناكات ،خۆی ده‌شارێته‌وه ،ده‌مرێت ،یان هه‌ڵدێت بۆ واڵتێك ك����ه رێزی بگرێت .له‌ناو ئه‌م كێشمه‌كێش����هو له‌ب����ری به‌رگریی له‌ناس����نامه‌ی ئه‌م ش����اره، ده‌نگ����ی ئه‌نجومه‌نی پارێزگا ی����ان ده‌نگێكی حزبییه ،یان نابیسترێ ،یان كزكز ده‌گات. ناسنامه‌ی ئابورییش ناكرێ له‌سه‌ر نه‌وت‌و بانگه‌ش����هی به‌تایبه‌تك����ردن كورتبكرێته‌وه. دواتر ده‌گه‌ڕێمه‌وه بۆ پرۆسه‌ی به‌تایبه‌تكردن، به‌اڵم ئه‌گه‌ر بژێوی ش����ارێك (به‌هه‌مان شێوه واڵتێ����ك) به‌بۆرییه‌كه‌وه ببه‌س����ترێته‌وه ،ئه‌وا بێش����ك له‌دوكه‌ڵدا ده‌خنك����ێ .له‌بری ئه‌مه، ژینگ����هی پ����اك‌و ئابوری����ی س����ه‌وز گرنگن. ئه‌مه پێویستی به‌دروس����تكردنی دو ناوچه‌ی نوێی گه‌ش����تیارییه ،پێوستی به‌دو دارستانه هه‌ناس����ه‌یه‌كی پاك به‌پارێزگاكه ببه‌خشێت، بشبێت به‌بنه‌مای پیشه‌س����ازیی له‌ئاینده‌دا، وه‌ك پیشه‌سازی ته‌خته(دارستانه‌كانی سوید به‌ڵگه‌ی ئه‌م راستیه‌ن) .به‌ده‌م كه‌مكردنه‌وه‌ی كێشه‌ی ئاو و خه‌زنكردنی ،ده‌ستكاریكردنه‌وه‌ی موڵكایه‌تیی زه‌وی ،كه كێش����هی گه‌وره‌ی بۆ جوتیارو س����ێكته‌ری كشتوكاڵ دروستكردوه، توخمێكی تره له‌پاكێجی ریفۆرم. دیزاین به‌شێكی تری گرنگی شاره ،ته‌نانه‌ت له‌ڕوی ئابورییش����هوه .بڕوانه دیزاینی خانو و گه‌ڕه‌ك .یه‌كی دو تا سێ قات دروستده‌كه‌ن، به‌ژورێكی میوانی بێفه‌ڕه‌وه كه جه‌ژناوجه‌ژن ده‌یكه‌نه‌وه ،هه‌ر خانویه‌ك له‌ڕه‌نگێ ،ته‌نانه‌ت ناتوانن گه‌رمیی‌و ساردیی بۆ ده‌سته‌به‌ربكه‌ن، واز له‌پ����اره‌ی ئاو و كاره‌باكه‌ی‌و كه‌مبونه‌وه‌ی روبه‌ری س����ه‌وزاییش بهێن����ه .بۆچی؟ چونكه تۆ هه‌ر زه‌وی دابه‌ش����ده‌كه‌ی ،یاسایه‌كت نییه له‌ڕێی دیزاینه‌وه ئاره‌زوی تاكه‌كان رێكبخات. هه‌ن����گاوی ت����ه‌واوكاری ئه‌م����ه‌ش ئ����هوه بو كۆمپانیاكانی بواری خانوبه‌ره یان حكومه‌ت خۆی ئه‌ركی دروستكردنی خانوی بگرتایه‌ته ئه‌س����تۆ ،له‌بری تاكه‌كان كه به‌شێكی زۆری وزه‌ی بردن .ئه‌وه‌ی گه‌ڕه‌گێكی ئه‌وروپیش����ی بینیبێت ده‌زانێ شۆفێری خۆڵڕێژ ماڵ به‌ماڵ خۆڵ كۆناكات����هوه ،ژورێك بۆ خۆڵڕش����تنی ماڵه‌كانی ئه‌و گه‌ڕه‌كه دروستكراوه (هه‌روه‌ها ش����وێنی راگرتن����ی ئوتومبێلی����ش جیای����هو ئوتومبێل ناتوانێت بچێته هه‌مو كۆاڵنێكه‌وه). ئ����هو مۆدێل����ه ئابورییه‌ی په‌یڕه‌وك����راوه زۆر مه‌س����ڕه‌فكارو وزه‌ب����ه‌ره ،ه����ه‌م له‌به‌رئه‌وه‌ی
ئه‌نجومه‌نی پارێزگا ناتوانێت چیتر به‌ناوی "بێده‌سته‌اڵتییه‌وه" خۆی بپه‌ڕێنێته‌وه‌و به‌ریه‌ككه‌وتنی له‌گه‌ڵ خه‌ڵكی سلێمانی ئه‌گه‌رێكی دور نابێت وزه‌ی تاك����ه‌كان په‌رت پ����ه‌رت ده‌كات‌و هه‌م له‌به‌رئه‌وه‌ش حسابی "تێچوی جێگیر" كراوهو "تێچوی گۆڕاو" فه‌رامۆشكراوه ،كه پره‌نسیپێكه بۆ هه‌م����و بڕیارێك����ی حكومیی(هه‌روه‌هاش تاكه‌كه‌سیی) گرنگه ره‌چاوبكرێت ،هیچ نه‌بێ لێره به‌دواوه. به‌هه‌م����ان ش����ێوه ،ده‌س����تكارییكردنی بیرۆكراس����یی كارگێڕیی به‌نرخه .س����ه‌رۆكی زانك����ۆ ناتوانێ����ت مۆڵه‌ت به‌مامۆس����تایه‌كی ب����دات تا پرس ب����ه‌وه‌زاره‌ت ن����ه‌كات ،موچه هه‌م����وی مه‌ركه‌زیی����هو به‌ڕێوه‌به‌ره‌كان����ت ناتوانن قس����ه‌یه‌كی تێدا بكه‌ن .به‌ڕێوه‌به‌ری پ����ه‌روه‌رده یان قوتابخانه ناتوانێ مۆڵه‌تبدات به‌مامۆستایه‌كی تا فه‌رمانی وه‌زاره‌تی نه‌بێ، فه‌رمانبه‌ر(مامۆس����تا) س����ه‌اڵحیاتی هیچ����ی نیی����ه ،هه‌م����وی چاوه‌ڕێی س����هرو خۆیه‌تی. به‌هه‌مان ش����ێوه‌ش بۆ رس����تێك له‌ڕۆتین كه له‌بواری وه‌به‌رهێنان‌و دانانی بزنسدا چنراوه. نه تێكش����كاندنی قۆرخكاریی ،نه كێش����هی موڵكایه‌تی����ی زه‌وی ،ن����ه دیزاینی ش����ارو نه بچوككردن����هوهی هه‌ڕه‌م����ی ئیداری����ی پاره‌ی ناوێ .ئه‌گه‌ر ده‌س����ته‌اڵتتان نییه ،ئه‌ی چۆنه ده‌س����ته‌اڵتی فرۆش����تنی خانوتان به‌عه‌ره‌ب هه‌یه؟ خۆ ئه‌گه‌ر هه‌ر زۆر بێده‌سته‌اڵتن ،ئه‌ی چ پێویستییه‌كمان به‌بونتان هه‌یه؟
ملمالنێ لەنێوان دابڕان‌و لکاندندا هێن����ده‌ی په‌یوه‌ندی����ی به‌ڕۆڵ����ی ب����ازاڕو حكومه‌ت له‌ئابورییدا هه‌یه ،ئیش����ی ئیداره‌ی پارێزگا تێكشكاندنی تۆڕه‌كانی قۆرخكارییه، ئازادكردن����ی بازاڕه بۆ خ����اوه‌ن ئایدیا ،نه‌ك خ����اوه‌ن س����ه‌رمایه .ته‌نیا ب����ۆ رونكردنه‌وه، ئهوه خاوه‌ن س����ه‌رمایه‌یه له‌پێناوی چڵێسیدا جگ����ه‌ره‌ی هه‌رزان‌و مه‌ش����روبی هه‌رزان(واته س����ه‌ڕه‌تانی هه‌رزان)و دوكه‌ڵی نه‌وت ده‌كات به‌قوڕگی خه‌ڵكدا ،خ����اوه‌ن ئایدیاش له‌داخا س����ه‌ری خۆی هه‌ڵده‌گرێ .ئه‌گه‌ر پرۆس����هی ریفۆرم له‌فرۆش����تنی كه‌رتی گشتیی به‌كه‌رتی تایب����ه‌ت كورتبكرێته‌وه ،ئه‌وا ئاش����كرایه كه به‌حكومه‌تێك����ی الوازی داگیرك����راو له‌الیه‌ن نوخب����هی سیاس����ییه‌وه ،به‌هه‌ڕه‌مه‌ێك����ی دورودرێژه‌وه ،به‌تایبه‌تكردن ده‌بێت به‌پرۆسه‌ی گواستنه‌وه‌ی موڵكایه‌تیی له‌ده‌ستی كه‌مینه‌ی حكومه‌ت����هوه بۆ كه‌مینه‌یه‌كی تر ،كه زۆربه‌ی جار خزم‌و كه‌س����وكاری خۆیانن ،وه‌ك ئه‌وه‌ی به‌عس له‌كۆتایی1980كانی س����ه‌ده‌ی پێش����و ی����ان موباره‌كی میس����ر ل����ه2010دا كردیان. وه‌رچه‌رخان����ی دامه‌زراوه‌یی قوڵ‌و گێڕانه‌وه‌ی متمانه بۆ سیستمه‌كه ئه‌كه‌ونه به‌ر له‌پرۆسه‌ی به‌تایبه‌تكردن ،یان هاوشانی ده‌ڕۆن .ئه‌وه‌ش یاد ده‌خه‌مه‌وه كه راس����ته كه‌رت����ی تایبه‌ت له‌دابینكردن����ی موچ����ه‌دا س����ه‌ركه‌وتوتر بوه له‌حكوم����ه‌ت ،ب����ه‌اڵم كارمه‌نده‌كان����ی له‌زۆر ش����تدا مه‌حروم‌و س����ه‌ركوتكراون‌و كه‌سیش نییه به‌رگرییان لێ بكات ،س����ه‌رباری كێشه‌ی زیادبون����ی رێژه‌ی بێكاریی ئه‌گه‌ر پرۆس����هی به‌تایبه‌تكردن به‌وریاییه‌وه ئه‌نجام نه‌درێت. ئ����هوهی هێم����ام پێك����ردوه الی كه‌م����ی توخمه‌كان����ی ریفۆرمی سیاس����یی‌و ئابوریی‌و كارگێڕیین ،به‌شێكن ،یان ده‌كرێ به‌شێك بن، له‌ناس����نامه‌ی س����لێمانی كه جیای ده‌كه‌نه‌وه له‌هه‌ر شارێكی تری هه‌رێم‌و عێراق .بێگومان ئامانج����ی له‌م چه‌ش����نه له‌پرۆس����هی ریفۆرم له‌س����ه‌ر ئاستی هه‌رێم دانابڕێت ،پێویستیشی به‌كۆمه‌ك����ی خه‌ڵك����ی ئازادیخوازه(به‌تایبه‌ت ل����ه‌ده‌ره‌وه‌ی ده‌س����ته‌اڵت) ،ب����ه‌اڵم ئه‌وه‌ش ئیش����ێكی تری پارێزگایه ریفۆرمی سلێمانی نه‌به‌س����تێته‌وه به‌ڕیفۆرمی كۆی سیستمه‌كه، به‌رگری����ی له‌س����ه‌ربه‌خۆیی خ����ۆی ب����كات، لۆبی����ی بۆ پاكیجی چاكس����ازیی ب����كات ،واز لهوه بهێنێت به‌ربه‌س����ته‌كان بخاته ئه‌ستۆی الیه‌نێك ،هه‌وڵبدات كوشتنی به‌ناهه‌قی"به‌كر عه‌لیی����ه‌كان" دوب����اره نه‌بنه‌وه‌و ئ����هو هێڵه تۆخ بكاتهوه س����لێمانی ده‌یه‌وێ بیكێشێت. به‌پێچه‌وان����هوه ،ئه‌نجومه‌نی پارێزگا ناتوانێت چیت����ر به‌ن����اوی "بێده‌س����ته‌اڵتییه‌وه" خۆی بپه‌ڕێنێت����هوهو به‌ریه‌ككه‌وتنی له‌گه‌ڵ خه‌ڵكی سلێمانی ئه‌گه‌رێكی دور نابێت.
کاڵفامی‌و رۆشنبیری فەیک لەیال جەمال کاڵفامی پان مەودا دەگوزەرێت ،لەدونیایی نوس����ین‌و تغذیه کردن ی����ان ()feeding بەکوردی دەرخواردانی هۆشیاری ئێمەدا. کاڵف����ام ب����ون ،ناعەقاڵنی ب����ون ،نەبونە ئەکتێک����ی بیرک����ەرەوە ،دونیابی����نو ئینساندۆس����ت ،وای کردوە ئەوانەی خۆیان به ناقد ،بەڕەخنەگرانی سیستەم ،قسەکەران لەسەر واقیعی کۆمەاڵیەتی‌و دینی‌و کلتوری، سیاسی ،لەقەڵەم دەدەن ،بەناوی (رۆشنبیر) ببنە بەشێک لەبەڕێوەبەرو خۆداڕشتنەوەی سیس����تەم .سیس����تەم بەمانای ستراکچەری مێژویی ،س����تراکچەری کلتوری ،سیاس����یو کۆمەاڵیەتی ،فیکری ،ئاینی ،ئەو هێزەی کۆی بونیادەکان‌و پەیوەندی نێوان شوناس����ەکان ئاڕاستەدەکات. ئ����ەم بەڕێزان����ە لەدۆخێکی س����ایکۆلۆژی خۆچەپێندان ،بەخۆالدان ،خۆهەڵەکردن هەم لەکورتهێنانی عەقڵی‌و فکریاندا ،هەم لەوەی ئەوان ،بەشێکن لەبەرهەمهێنانەوەی جەهل، بەشێکن لەچینێکی بەرپرسیاری رانەگەیەنراو بەرامبەر هەمو ئەو ئیش����کالیەتانەی ،هەمو ئ����ەو چەواش����ەکاری‌و ناعەقاڵن����یو نابابەتی بونەی ،هەمو ئەو نازانستی بونەی ،هەمو ئەو بازرگانی کردنە نائەخالقیەی لەکۆسیستەمی دونیای ئێمەدا سیستەماتیزە بوە. چەمک����ی ( )retroactiveواتە تەواو ڕون بون����ەوەو زرنگان����ەوە ،رەنگدانەوەیەک لەئاین����دە .بەعەرەب����ی (اث����ر رجع����ي) ، چەمکێکی یارمەتیدەر دەبێت بۆ تێگەیش����تن لەکاریگەریەکانی ئەم ئەکتیڤس����تانەی کایەی هوشیاری‌و دەرخواردانی رۆشنبیری. تێگەیش����تن لەس����ەروەتی مەعریفی����ان،
لەهێزپێشکانیان لەواقیعە تاڵ‌و نائینسانیەکانی کۆمەڵگەی کوردی. ئەم چەمکە دەتوانێ لەوە تێمان بگەیەنێت ئەگەر بەرهەمی 25س����اڵ سیاسەت کردن لەئێس����تادا بێ موچەیی‌و بێ خزمەتگوزاری‌و نابەرپرس����یاری حکومەت����ە بەرامبەر هەمو چی����نو توێ����ژەکان‌و مافەکانی����ان ،بەرامبەر ژینگەو هەمو سەروەتی ئەم واڵتە. کەوات����ە بەرهەم����ی 25س����اڵی چاالک����ی ڕۆش����نبیرەکان ،چاالک����ەکان ،رۆژنامەنوس‌و میدیاکارەکان ،وتارنوسەکان ،ئەکادیمیەکان زیات����ر خوراف����ی بونی کۆمەڵ����گای کوردیە، ژنکوش����تنە زیاتر لەجاران وەک دیاردە نا کە ناولێنانێک����ی هەرزەییان����ەی مێدیایە ،بەڵکو وەک پەڵ����ەو لەکەیەک����ی ئینس����انی ،وەک داڕمانێک����ی ئەخالقی ،بەرهەمی 25س����اڵی ڕۆشنبیرەکان ،ئەو خۆلێکردنەوەو بێباکیەیی دەس����ەاڵت‌و بێدەنگی‌و بێهەڵوێستی میللەتە، رونبونەوەی روی بەرژەوەندچێتی‌و پارەداری‌و موچەخۆری‌و پاڵدانە پاڵ بەناو سیاسیەکانە، نەبونی دو هۆڵی سینەمایە ،کوشتنی خەڵکە لەس����ەر خۆشەویس����تی ،ئەو بێ بەرنامەیی‌و هەڕەمەک����ی بەکارهێنان����ی تەکنەلۆژیای����ە لەالی����ەن خەڵکەوە ،بێ کەمترین هۆش����یاری مەدەنی ،شارس����تانی ،بون����ە ملیاردێرو بونە لۆردە لەڕێی پ����ڕۆژە نەوتیەکانەوە ،ئەمانەو س����ەدان‌و هەزاران کێش����ەو قەیران‌و کەلێن‌و دۆڵ����ی ت����ر ل����ەدڵ‌و رۆح‌و جەس����تەی ئەم واڵت����ەو ئەم میللەتەیە ک����ە زیاترە لەقەیرانە سیاسیەکان ،لەبەرپرسیارێتیە سیاسیەکان، بەاڵم کاتێک رۆش����نبیران‌و ئەکادیمیستەکانی ک����ورد دێنەدەن����گ هەمو ئەرکێک لەس����ەر شانیان دەخەنە سەر شانی دەسەاڵت ،شانی الیەنێکی دیکە جگە لەخۆیان. لەگەڵ هەمو ئەمانەدا ،ئەم چەمکە دەتوانێ هاوکاربێت لەتێگەیشتنێکی رونتر لەحەقیقەتی
ئەکتیڤیتی رۆشنبیری لەماوەی 25ساڵدا ،کە چۆن کاریگەریەکەی لەس����ەر کۆمەڵگە تەواو پێچەوانەی ناو ئەرکەکەیەتی. بۆیە ئەو رۆش����نبیرانەی دەستیان گرتوە بەس����ەر فەزایەکدا کە فەزای رۆشنبیریە ،کە مەجالی بیرکردنەوەو دروستکردنی پرسیارە، کە کەلێنی دەرزی ئاژنینە لەناش����رینیەکان، لەخورافەت ،لەنازانس����تی ،لەعادات‌و نەریتی هەزارس����اڵ ،لەدۆگماب����ون ،لەناوچەی����ی ب����ون‌و لەنامرۆڤ بون ،ئەوان����ە لەقابیلیەتی لێس����ەندنەوەی ناوەکەی����ان‌و دەرخس����تن‌و ئاشکراکردنی روی راستەقینەیان بەسەرترن، ئەوان چیدی رۆش����نبیر نین ،بەڵکو فەیکن، ماس����کن ،کاس����بن ،کەس����ابەت دەک����ەن بەڕۆش����نبیریەوە ،کەس����ابەتێکی چەور ،ئەم کاس����بیە چەوری پاروەکانی ڕکابەری پاروە چەورەکانی سیاسیەکان دەکات. بەم شێوەیە ئەوان بونە بەشێک لەدرێژەدان بەسیستەم‌و نەزانی‌و کاڵفامی. لێدوان‌و وشەڕیزکردنەکانیان ،پرتەو بۆڵەو دەردی دڵەکانیان ،لەژێر ناوی هەر چاالکیەکدا، بەناونیشان‌و ناوەڕۆکی هەر ئایدۆلۆژیاو هەڵەو کەموکورتیەک����ی لۆژیکی‌و عەقڵی‌و فکریدا... هتد ،س����ەرقاڵی ژەهرخواردکردنی مێش����ک‌و هۆش����یاری تاکو کۆمەڵ����گان ،بەدژبەیەکی زۆرەوە ،بەنائاش����کرایی روئیایانەوە ،بەگرێی ئایدۆل����ۆژی‌و فکری‌و دینی����ەوە ،بەکورتبڕی‌و نەفەس����کورتی خوێندن����ەوەو دونیابینیەوە. ئەمە پڕۆس����ەیەکە لەسیس����تمێکی فاشیلدا بەردەوام����ەو مێژویەک����ی چارەکە س����ەدەیی هەیە. هاوش����ێوەی سیاس����یەکان ئەم بەڕێزانە، مۆنۆپۆڵی ئەو ژینگەیەیان کردوە کە ژینگەی ڕۆشنبیریە ،کە ژینگەی دەرهاویشتنی ئایدیاو تێڕوانین‌و هۆشیاریە. ئەم مۆنۆپۆڵکردنە ،ئ����ەم هەیمەنەکردن‌و
13
دەست بەس����ەراگرتنە ،ئەم خودپیرۆزکردن‌و بەموڵکزانین����ەی کردەکە ،هەم لەڕوی فۆڕم‌و هەم لەڕوی ناوەڕۆکەوە ،هاو واتاو هاوشێوەی سیاس����یەکان‌و مۆدێل����ی سیاس����ەتکردنە لەکوردستان. گرفتی سیاسی ،گرفتی ئیداری ،ئەکادیمی، کۆمەاڵیەت����ی ،رەوش����ی چی����نو توێ����ژەکان چەندێک بەرپرس����یارێتیەکەی لەئەس����تۆی سیاسیەکانە ،ئەوەندەش لەئەستۆی ئەوانەیە کە خۆی����ان واتەنی عەقڵی ب����ارزن ،عەقڵی ناقدن ،قابیلیەتی ئەوان لەئاستی قسەکردنە لەس����ەر دیاردەکان ،روداوەکان ،پەروەردە، دین ،مێژو....هتد. ئێس����تا لەقۆناغی روبەڕوبونەوەو کۆتایی هاتن����ی بەرپرس����یاری ئ����ەم دو توێژەداین؛ سیاسیەکان‌و رۆش����نبیرە فەیکەکان .کۆتایی هاتنی بەرپرسیارێتیان بەمانای لەسەر الچونی بەرپرس����یارێتی نا ،بەمانای وازلێهێنانیان نا، بەمان����ای وەاڵمدانەوەو خستنەژێرپرس����یاری جدی����ەوە ن����ا .بەڵک����و بەمان����ای دڵنیابون لەهێزپێنەشکانی فکریان ،لەناعەقاڵنی بونیان بەمۆڕاڵێکی بەرپرسیار بەرامبەر مرۆڤدۆستی‌و ژیاندۆستی ،بەرامبەر ئێستاو ئایندە. کۆتایی هاتنی بەرپرسیاریان بەو مانایەی نە عەقڵی سیاس����ی سیاس����یەکان نە عەقڵی رۆشنبیری رۆش����نبیرە فەیکەکان توانای نیە لەس����ەر هێڵێکی دروست ئاڕاستە ببەخشێت بەمێژو بەکۆمەڵگا. ئێس����تاو هەمیش����ە لەب����ەردەم قۆناغ����ی بەرپرس����یارێتی توێژێکی دیکەداین ،ئەویش "نەوەی نوێیە" ئەو نەوەیەی دەتوانێ ،تایپێکی نوێو جیاواز ،تایپێکی گەردونی لەڕۆشنبیرو ئاکتیڤست ،لەخوێنەوارو رەخنەگر ،پێشکەش بەکۆمەڵ����گا ب����کات .بەدونیابینی نوێ رەتی گرێ ئایدۆلۆژی����ەکان ،کورتبینی‌و تێڕوانینە چەقبەستوەکان بداتەوە.
ئاراس فه‌تاح یەکێ���ک لەخەس���ڵەتە س���ەرەکییەکانی ملمالنێی گروپە سیاس���ییەکان لەواڵتی ئێمەدا بریتییە لەپرۆس���ەی دابەش���بونی گروپەکان لەیەکت���رو تێکەاڵوبونیانە لەن���او یەکتر .لەم پرۆسەیەش���دا کۆبون���ەوەی گ���روپ بەدەوری کاریزمایەکی سیاس���یی رۆڵێک���ی جەوهەریی دەگێڕێت .ه���ەر ئەمەش���ە وادەکات کە بەبێ بونی کەس���ایەتییەکی کاریزمیی ئاسان نەبێت وێنای گروپێکی سیاس���یی بکەین .ئەم دۆخە سۆس���یۆلۆگییەش وادەکات کە مێژوی گروپی سیاس���یی بەش���ێوەیەکی ئۆرگانیی بەتەمەنی سیاس���یی ئەوکاریزمایان���ەوە بەندبێت .واتە ئەوە هێ���زو توان���ای ئ���ەو کاریزمایانەیە کە لەالیەک ش���وێنگەی هێزو الوازی ئەو گروپانە لەکۆمەڵ���گادا دیاریدەک���ەن‌و لەالیەکی ترەوە وەال‌و‌و تۆکمەی���ی ناوەکیی ناو ئ���ەو گروپانە رادەگرن‌و لەدابەشبون دەیانپارێزن. لەکۆمەڵ���گای ئێمەدا ملمالنێی س���ەرەکیی نێوان گروپە سیاسییەکان ،ملمالنێی گەیشتنە بەسەرچاوەکانی داهات .کەرەستەی سەرەکیی گەیشتنیش بەداهات الی ئەم گروپانە بریتییە لەگەیشتن بەنێوەندی دەسەاڵت .واتە دەسەاڵت ئەو ش���وێنەیە کە هەر گروپێک خەبات دەکات پێی بگات ،بۆئەوەی لەڕێگایەوە بەشی هەبێت لەداهات یان کۆنترۆڵی س���ەرچاوەکانی سامان بکات .یەکێک لەمیکانیزمەکانی بنجبەستکردنی دەس���ەاڵتیش بریتییە لەقەبەکردنی جەستەی حزب .ئەم پرۆسەیەش مەرج نییە پرۆسەیەکی ئابوری بێت ،بەڵکو دەش���ێت بەهەمان شێوە پرۆس���ەیەکی سیاس���یی بێت کە لەتێکەاڵبون یان هاوپەیمانێتی سیاس���یی گروپەکان لەگەڵ یەکتردا بەرجەستەدەبێت. هەرکاتێ���ک گروپێک کۆنترۆڵی دەس���ەاڵت دەکات ،هەوڵدەدات سیستەمی ئابوری تایبەت بەخۆی دروستبکات کە لەزۆرینەی حاڵەتەکاندا مانای موڵکاندنی داهاتە .مۆڵکاندنی داهاتیش، مانای کۆنترۆڵکردنی س���ەرچاوەکانی ئابورییە کە بەڕێکخستنی سیستەمێکی ئابوریی حزبیدا تێپەڕدەبێ���ت کە جگە لەس���ەرانی گروپەکەو ئ���ەو نێتۆرکەی کە هەیانە ،مەحاڵە کەس���انی ت���ر بۆیان هەبێت بەش���داربن لەکەڵەکەکردنی س���امان‌و س���ەرمایەی ئابوریی‌و سیاس���یی. بۆئەم مەبەس���تەش هەر گروپێک لەناوچەکەی خۆیدا سەروەرێتیی خۆی بەوە دەپارێزێت کە یاس���او رێسای تایبەت بەرهەمبهێنێت ،تاوەکو شەرعییەت بەو دەس���ەاڵتە سیاسییەی خۆی ب���دات‌و ئەو مۆدێلەش لەدەس���ەاڵتدارێتیی کە دروستیکردوە ،بپارێزێت. بەم چەش���نە لەبەرژەوەندی هەر گروپێکی سیاس���یدایە کە سیستەمی دەس���ەاڵتدارێتی‌و ئاب���وری تایب���ەت بەخ���ۆی دروس���تبکات، ئەمەش باش���ترین هەل���ی بەموڵکاندنی قازانج بەرهەمدەهێنێ���ت ،تاوەکو خۆی بەتەنها ببێت بەئیمالکەری داڕش���تنی سیاسەت‌و سەروەری یەکەم‌و کۆتای سیاس���ەتی ئابوریی لەواڵتدا. لەباش���ترین حاڵەتیش���دا هاوپەیمانییەک���ی سیاس���یی ی���ان س���تراتیژیی دروس���تدەکەن کە دابەش���کردنی دەس���ەاڵت تیای���دا مانای دابەش���کردنی س���ەرچاوەکانی داهاتە بۆهەر الیەک لەناوچەی خۆیدا. ئامادەنەبونی هیچ حزبێک بۆ دەستبەرداربونی ش���وێنگەی س���تراتیژیی خ���ۆی لەناوچەکانی دەس���ەاڵتدارێتییەکەیدا وادەکات کە رەوایەتی سیاس���یی لەدەزگاکان بس���ەنرێتەوەو وەالئی تاکەکان بەتەنها بۆ س���ەرۆک‌و حزبەکان بێت‌و دەزگاکان وێران بکرێن‌و هیچ پێگەیەکی یاساییان نەمێنێت .ل���ەم فۆرمە دەسەاڵتدارێتییەش���دا هەمو یاس���ایەک شایس���تەی دەستکاریکردن‌و پێش���ێلکردنە ،بۆئەوەی کاریزم���ای یەکەمی حزب ،سەروەرێتیی خۆی لەدەستنەدات .بەم چەشنە پرسی سیستەمی سیاسیی راستەوخۆ دەبەس���ترێتەوە بەجەستەی س���ەرۆک‌و هەمو دانوس���تاندن‌و هاوپەیمانێتییەکی���ش ،لەپێناو بەئەبەدیکردنی دەس���ەاڵتی ئەو کاریزمایەدا، دەبێت بەحەاڵڵێکی سیاسیی. هەر ئەم واقیعە کۆمەاڵیەتیی‌و سیاسییەشە وادەکات کە گروپە سیاس���ییەکان پەیوەندی تایبەتی سیاس���یی‌و ئابوریی‌و دیپلۆماس���یی تایبەتی لەگەڵ هێ���زە دەرەکییەکاندا هەبێت‌و چۆنیان بوێ���ت هاوپەیمانێتی���یو رێککەوتنی سیاس���یی‌و ئابوری���ی س���ەربەخۆیان لەگەڵدا دەبەس���تن .ح���ەرام‌و حەاڵڵی سیاس���یی لەم سیس���تەمەی کە ئەم گروپانە دروستیدەکەن، وابەستەی بەرژەوەندیی نەتەوەیی نییە ،بەڵکو وابەستەی پاراستنی شوێنگەی ستراتیژییانەی ئەو گروپانەیە لەپرۆسەی سیاسیی‌و موڵکاندنی داهاتو مان���ەوەی کاریزما سیاس���ییەکانیانە لەنێوەندی دەسەاڵتدا. هەرکاتێکیش گروپە سیاسییەکان نەیانتوانی بگەن بەرێککەوتنێک بۆ دابەشکردنی سامان‌و دەس���ەاڵت ،وەک���و ئ���ەوەی لەکوردس���تاندا بونی هەیە ،ئەوا هەڵدەس���تن بەدابەشکردنی جوگرافیای سیاس���یی‌و کۆمەاڵیەتیی‌و ئابوریی
کۆمەڵگا ،بۆئەوەی س���ەروەرێتیی خۆیان لەو ناوچانەدا بپارێزن کە دەسەاڵتی رەهایان تێدا هەیە .ئەم واقیعە سیاسیی‌و سۆسیۆلۆگییەش وادەکات ک���ە گروپ���ە سیاس���ییەکان بەپلەی یەکەم ئامانجی گروپیی���ان هەبێت‌و بۆئەوەی ئەو شوێنگە ستراتیژییەشیان لەدەستنەدەن، ئام���ادەن هاوپەیمانیی سیاس���یی لەگەڵ هەر هێزێکدا ببەستن کە زەمانەتی مانەوەی رۆڵی س���تراتیژییان دەکات .ب���ەم چەش���نە ئەوەی بەپلەی یەکەم بۆ ئەم گروپانە گرنگە ،ئامانجە نەتەوەییەکان نیی���ە ،بەڵکو مانەوەی خۆیانە وەکو گروپگەلێک کە ش���وێنگەی س���تراتیژیی خۆیان نەدۆڕێنن .لەم گۆشەنیگایەشەوە هەمو بەنەتەوەییکردنێکی خواس���تە سیاس���ییەکان لەجەوه���ەردا مان���ای پتەوکردنی ش���وێنگەی گروپیی���ان‌و بەردەوامی���ی کۆنترۆڵکردن���ی س���ەرچاوەکانی داه���ات‌و پتەوکردنی پێگەی کاریزما سیاسییەکانیان دەگەیەنێت. مێ���ژوی سیاس���یی لەکۆمەڵ���گای ئێمەدا، مێژوی دابەش���بون‌و تێکەاڵوبون���ی هێمنانەو توندوتیژان���ەی گروپ���ە سیاس���ییەکانە. بەش���ێوەیەکی گشتیی دو حاڵەتی زۆر تایبەت هەیە کە تیایدا گروپە سیاس���ییەکان دەکەونە ناو پرۆس���ەی پۆلبەندی کە لەدابەشبون یان تێکەاڵوبونی گروپەکاندا بەرجەس���تە دەبێت. یەکێکیان بونی قەیرانی گەورەی سیاس���یی‌و ئابوریی‌و ملمالنێی توندوتیژە .ئەویتریش���یان دۆخی ئاشتیی‌و گەش���ەی ئابورییە .لەهەردو حاڵەتەک���ەدا گروپەکان دەچنە ناو پرۆس���ەی لکاندن‌و تێکەاڵوب���ون لەناویەکترو لێکدابڕان‌و جیابونەوە لەگەڵ یەک. س���ەرەتا با تەماشای پرۆس���ەی لێکدابڕان بکەی���ن .پرۆس���ەی لێکدابڕان ،پرۆس���ەیەکی ئاڵۆزو پڕکێش���ەیە ،چونک���ە باڵێک یان چەند باڵێکی گروپێک هەڵدەس���تێت بەدروستکردنی رێکخراوێکی س���ەربەخۆو پرۆگرامی سیاسیی تایب���ەت بەخ���ۆی دادەنێ���ت ب���ۆ گەیش���تن بەئامانجەکانی .پرۆسەی دابەشبونی گروپەکان لەجەوهەردا پرۆسەی ناڕەزایی چەند کەسان‌و گروپگەلێک���ی کاریگ���ەری ن���او کۆمەڵگای���ە ل���ەڕوی سیاس���یی‌و ئابوریی‌و رۆش���نبیریی‌و کۆمەاڵیەتیی‌و دینییەوە کە دەکەونە ملمالنێوە لەگەڵ هێزی سیاسیی س���ەرەکیی یان هێزی یەکەم ک���ە لەزۆرینەی حاڵەتەکان���دا خۆیان دروس���تیان کردوە ،بەاڵم لەدۆخێکی سیاسیی دیاریک���راودا لێیان جیادەبن���ەوەو رێکخراوی تایب���ەت بەخۆیان دروس���تدەکەن .ئەم جۆرە پرۆسەی لێکدابڕان‌و دابەش���بونە ،مەرج نییە پرۆس���ەیەکی هێمنانەو ئاشتییانە بێت ،بەڵکو بارگاویی���ە بەتاوانبارک���ردن‌و تەخوینک���ردن‌و الدان .لەهەندێ حاڵەتیش���دا دەش���ێت ببێت بەهۆکارێک بۆ پشێوی سیاسیی‌و کۆمەاڵیەتی گ���ەورەو پێکدادانی توندوتی���ژی چەکداریی. واتە هەر گروپێ���ک جورئەتی خۆجیاکردنەوەو دابڕان���ی لەگ���ەڵ هێزێکی سیاس���یی گەورە ی���ان بچوکدا هەبێت‌و بیەوێ���ت خۆی رۆڵێکی س���تراتیژیی لەکۆمەڵ���گادا بگێڕێ���ت ،دەبێت ئامادەی روبەڕوبونەوەی گەورەی سیاس���یی‌و میدیای���یو س���ەربازییش ببێت���ەوە .مێ���ژوی خودی پارتی دیموکراتی کوردس���تان‌و پاشان جیابون���ەوەی باڵێ���ک لێی لەشەس���تەکان و دروس���تکردنی یەکێتی نیشتیمانی کوردستان لەحەفتاکان‌و لەم س���ااڵنەی دواییشدا مێژوی یەکێتی‌و جیابونەوەی باڵێک لێی‌و دروستبونی بزوتنەوەی گ���ۆڕان گەواهی ئەم تێزەن .دیارە پرۆسەی دابڕان‌و لکاندنی گروپە بچوکەکانیش لەنێوان ئەم گروپانەدا لەس���ی ساڵی رابردودا، پرۆس���ەیەکی بەردەوامی هەوڵ���ی قەبەکردنی جەس���تەی حزبەکان���ە بەرامب���ەر بەیەکت���ر لەپرۆسەی ملمالنێیاندا لەگەڵ یەکتر. بەش���ێوەیەکی گش���تیی دەتوانی���ن بڵێین هەروەکو چۆن گەورەکردنی س���امانی ئابوریی لەفۆرم���ی کەڵەکەکردنی س���ەرمایەدا دەبێتە هۆکارێک ب���ۆ دەوڵەمەندبون‌و س���ەرهەڵدانی چینی کۆمەاڵیەتی نوێو لەوێشەوە گەورەکردنی توان���ای پێش���بڕکێی گروپێک���ی سیاس���یی‌و بەهێزکردنی پێگە کۆمەاڵیەتییەکەی ،ئاوهاش کەڵەکەکردن���ی ئەندام‌و گروپ‌و ش���ێوەگروپ لەناو جەس���تەی گروپێکی سیاسییدا ،دەبێتە گەرانتییەک بۆ مانەوەی رۆڵی ستراتیژیی گروپە سیاسییەکان لەپرۆسەی ملمالنێی دابەشکردن‌و کۆنترۆڵکردن���ی دەس���ەاڵتدا .پرۆس���ەی کەڵەکەکردن���ی س���امانی مرۆیی لەپرۆس���ەی سیاسییدا بەئامێزانی دو گروپ لەناو یەکتردا، ی���ان بەتێکەڵبونیان یاخود بەدروس���تکردنی بەرەیەک یان هاوپەیمانێتییەکی س���تراتیژیی تێدەپەڕێ���ت .ل���ەم پرۆسەیەش���دا گروپەکان خەسڵەتێکی حەربائاس���ای سیاسییان هەیە، بۆیە ئامادەن لەگەڵ هەمو هێزێکدا یەکبگرن‌و لەگ���ەڵ هەم���و دەوڵەتێک���دا هاوپەیمانێت���ی دروس���تبکەن‌و لەگ���ەڵ هەم���و دوژمنێک���دا دانوستان بکەن ،بەمەرجی ئەوەی بۆ سەرکردە سیاس���ییەکان‌و نوخبەی س���ەرەکییەکەی ناو گروپەکەیان قازانج‌و دەستکەوتی نزیکمەودای تێدابێت‌و شوێنگەی س���تراتیژییان لەپرۆسەی سیاسیی‌و کۆنترۆڵکردنی ئابورییدا بپارێزێت.
12
) )539سێشه‌ممه 2016/8/9
birura. awene@gmail. com
بیروڕا
كاركردن به‌عه‌قڵ ی قۆناغی راگوزه‌ری‌‌و چوارچێوه‌یه‌ك ی نو ێ بۆ ده‌رچون له‌دۆخ ی ئێستای هه‌رێم ئه‌بوبه‌كر عه‌لی س���ه‌باره‌ت به‌دۆخ���ی ئێس���تا ی هه‌رێم‌و درێژه‌كێشانی قه‌یرانه سیاسی‌و ئابورییه‌كه‌ی‌‌و هه‌وڵ���ه نوێكان بۆ كردن���هوه ی ده‌رگایه‌ك ی نو ێ به‌ڕوی چاره‌س���ه‌ری سیاس���یدا ،حه‌ز ده‌كه‌م وه‌ك پێشتریش له‌چه‌ند ویستگه‌داو وه‌ك به‌ش��� ێ له‌ئه‌نجامدان��� ی ئه‌رك���ی نیش���تمانی‌‌و ئیس�ل�امی خۆمان كردومانه، به‌خستن ه روی چوارچێوه‌یه‌ك بۆ قسه‌كردن له‌سه‌ر چاره‌س���ه‌ره‌كان‌و خه‌ماڵندنیان ،به‌م چه‌ند خاڵه‌ی خ���واره‌وه به‌ش���داری زیاتر به‌رهه‌مداركردنی هه‌وڵه‌كان‌و سه‌ركه‌وتنیان بكه‌ین. یه‌كه‌م :چوارچێ���وه ی زه‌مه‌نی هه‌وڵه‌كان: جێ���گا ی وه‌بیرهێنانه‌وه‌یه ك���ه هه‌وڵه‌كان ی ئێستا له‌ساته‌وه‌ختێك ی زۆر هه‌ستیاری ژیان ی نه‌ته‌وه‌ی���یو ناوچه‌ی���یو نێوخۆی ی هه‌رێمدا ئه‌نجام ده‌درێن .به‌جۆرێ���ك كه به‌ته‌واو ی واتا ده‌بێت پێشبڕكێ له‌گه ڵ كاتدا بكه‌ین، چونكه تێپه‌ڕینی كات نه‌ك هه‌ر به‌شێ نی ه له‌چاره‌سه‌ری كێشه‌كان به‌ڵكو بهپێچهوانهوه ئاڵۆزتری���ان ده‌كات ،نێوان���ی هێ���زه‌كان له‌یه‌كت���ر دورتر ده‌خاته‌وه‌‌و هه‌ڕه‌ش���ه‌كان ی لێكدابڕان ی سیاس���یو ئیداری‌‌و دابه‌شبون ی فه‌رمی هه‌رێم زیاتر ده‌كات ،ئه‌مه سه‌ره‌ڕا ی ئهوه ی ده‌بێته هۆی جوان س���ودوه‌رنه‌گرتن له‌ده‌رفه‌ته‌كان‌و له‌ده‌س���تدانی به‌شێكیان، ئه‌وه‌ی ئه‌م وه‌سفه‌ش���مان بۆ پشتڕاس���ت دهكاتهوه ،درێژه‌كێشانی قه‌یرانی سیاسی‌و ئابور ی هه‌رێ���مو نزیكبونه‌وه‌مان ه له‌كۆتای ی شه‌ڕی داعش ،ك ه ئه‌گه‌ر به‌م په‌رته‌وازه‌یی‌‌و لێكهه‌ڵوه‌شاوه‌یی ریزه‌كانمانه‌وه پ ێ بنێین ه ئه‌و قۆناغه‌وه ،ده‌بێت له‌چه‌ندین مه‌ترس���ی بترسین ،له‌وانه‌ش: .1الوازبون���ی پێگ���هی هه‌رێ���مو له‌هه‌ند ێ ئاستداو پش���تگو ی خستنی‌‌و فشار خستن ه سه‌ری ،له‌و س���ۆنگه‌و‌ه كه به‌شێكی گرنگ له‌و بایه‌خپێدان‌و چاوپۆش���ییه‌ی له‌ئێستادا هه‌ی���ه ،په‌یوه‌س���ته به‌پێداویس���تیه‌كان ی ستراتیژ ی شه‌ڕ له‌دژی داعش. .2هاندان��� ی حكومه‌ت ی عێراقی‌و هێزه‌كان ی حه‌ش���دی شه‌عبی بۆ فش���ار خستنه سه‌ر هه‌رێم‌و به‌تایبه‌تیش ناوچه كوردستانیه‌كان ی ده‌ره‌وه‌ی ئه‌و. .3به‌رگه‌نه‌گرتن���ی جه‌ماوه‌ر‌و فه‌رمانبه‌ران بۆ دۆخی ئابوری ئێس���تاو تێكچونی دۆخ ی سه‌قامگیری هه‌رێم. .4توندتربون���ی ملمالنێ سیاس���ییه‌كان‌و كاڵبونه‌وه ی ئه‌و ناس���نامه‌ی هاوبه‌ش���ه ی جه‌نگ���ی دژ به‌داع���ش بۆ پێش���مه‌رگه‌ی دروس���ت كردوهو بیركردن���هوه له‌ماڵجیای ی له‌چوارچێ���وه ی هه‌رێم���دا ،له‌س���ۆنگه ی چه‌قبه‌س���تویی دی���دگاكان‌و نائومێدب���ون له‌چاره‌س���هرو په‌ككه‌وته‌ی ی عه‌قڵی سیاسی ك���وردی‌‌و مان���هوهی له‌زیندان���ی مێ���ژو به‌رژه‌وه‌ندیی��� ه گروپیه خ���وار نهتهوهییو نیشتمانییه‌كاندا. دوه‌م :به‌ڕه‌چاوكردن ی خاڵه‌كانی بڕگه ی یه‌ك���ه‌م ،دۆخه‌كه ،كه‌رامه‌ت��� ی نه‌ته‌وه‌یی، لێپرس���راوێتیمان به‌رامبه‌ر ئێستاو ئاینده ی گه‌ل‌و واڵته‌كه‌مان ،ره‌نجی ده‌یان س���اڵه ی رۆڵه‌كان���یو به‌دیهێنان���ی چاوه‌ڕوانی���ان له‌س���ه‌ربه‌خۆیی‌‌و دیموكراسی‌‌و چاكسازی‌‌و خۆش���گوزه‌رانی ،لێم���ان ده‌خوازێ���ت، ك���ه س���ه‌ركرده حزب���یو سیاس���ییه‌كان‌و به‌تایبه‌تی���ش بڕیاربه‌ده‌س���ته‌كان چیت���ر به‌هه‌ناسه‌‌و س���ه‌لیقه‌‌و رۆحی هتو میكانیزم‌و دی���دگای قۆناغ��� ی رابردو مامه‌ل��� ه له‌گه ڵ قه‌یرانه‌كاندا نه‌كه‌ن .به‌ڵكو بڕیاری بوێرانه‌‌و نائاسایی‌‌و پێویست بده‌ن .ئهوه بكه‌ن ،ك ه شكۆ‌و گه‌وره‌یی نه‌ته‌وه‌كه‌یان ،كۆتاییهێنان به‌ئازار‌و نائومێدی رۆڵه‌كانی ،قۆستنه‌وه ی ده‌رفه‌ته‌كان‌و گه‌وره‌كردنی شانس���ه‌كانمان له‌ئاینده‌دا ده‌یخوازێت .سه‌ركرده ی مێژویی‌‌و نه‌ته‌وه‌ی ی ئهوه ده‌كات ك���ه به‌رژه‌وه‌ندی‌‌و دواڕۆژی نه‌ته‌وه‌كه‌ی ده‌یخوازێت ،ئاماده‌ی ه له‌و پێناوه‌دا ژه‌هر بنۆشی‌‌و به‌پیر مه‌رگه‌و‌ه بچێت‌و بڕیاری نائاس���ایی ب���دات ،چ جا ی ده‌س���ت له‌هه‌ند ێ قه‌ناع���هتو به‌رژه‌وه‌ند ی حزب���یو گروپ���ی هه‌ڵبگرێ���ت .ناكرێ���ت ئیراده‌ی سیاسی كورد ی چیتر به‌م الوازی‌‌و كۆڵ���ه‌واری‌‌و ب��� ێ توانایی‌‌و به‌س���ه‌ر خۆدا داخراو و راڕایی‌‌و كه‌مته‌رخه‌مییه گوزارشت له‌خۆی بكات .هه‌ڵوێسته‌ك ه به‌ته‌واو ی مانا پێویست ی به‌ڕزگاركردنه ،ناكرێت له‌دۆخێك ی له‌م جۆره‌دا سه‌ركرده سیاسی‌و حزبییه‌كان، گره‌و له‌س���ه‌ر م���ه‌رگ‌و نائومێدبونی یه‌كتر بكه‌ن. س���ێهه‌م :ب���ۆ گه‌یش���تن به‌چاره‌س���ه‌ر پێویس���تمان به‌گه‌ڕان���هوه ب���ۆ لۆژی���ك‌و رۆح���ی سیاس���ه‌ت هه‌یه ،ك ه له‌گه‌یش���تن به‌چاره‌س���ه‌ری م���ام ناوه‌ندی���دا خ���ۆ ی
ده‌بینێت���هوه .چه‌قبه‌س���تویی دۆخه‌ك���هو وش���كبونی پێداگ���ری الیه‌نه‌كان له‌س���ه‌ر هه‌ڵوێسته ته‌قلیدیه‌كان ،نیشانه ی (غیاب) ی لۆژیكی سیاسه‌ت‌و مامه‌ڵه‌ی عه‌قیدیانه‌ی ه له‌گه‌ڵ بابه‌تێكدا كه له‌جه‌وهه‌ردا سیاسییه‌و ئه‌و مامه‌له هه‌ڵناگرێت ،هه‌مو سیاس���یه‌ك ی م���ام ناوه‌ندیش ئهوه ده‌زانێت كه به‌رده‌وام هاوكێش��� ه سیاس���ییه‌كان له‌نێ���وان هه‌ق‌و ناه���ه‌ق‌و زی���ان‌و به‌رژه‌وه‌ندیدا نی���ن ،ك ه هه‌ڵب���ژاردن له‌نێوانیان���دا ئاس���انه ،به‌ڵكو هه‌ن���دێ جار مه‌س���ه‌له‌ك ه ده‌بێت ه پرس��� ی هه‌ڵب���ژاردن له‌نێوان دو ج���ۆر زیان یاخود به‌رژه‌وه‌ن���دی ،یاخود دو ه���ه‌ق یاخود دو ناهه‌قدا .له‌و كاته‌شدا تاقیكردنه‌وه‌ی عه‌قڵ ی سیاسی له‌وه‌دا ده‌بێت چۆن زیانێك ی كه‌متر قبوڵ ده‌كات له‌پێناو خۆپاراستن له‌زیانێك ی گه‌وره‌ت���ر ،یاخ���ه‌ود چۆن ده‌س���تبه‌ردار ی به‌رژه‌وه‌ندیه‌ك��� ی راس���تو یاس���اییو هه‌ق ده‌بێت ،له‌پێناو به‌رژه‌وه‌ندییه‌ك ی گه‌وره‌تردا. ئه‌گه‌ر له‌ڕویه‌كی تریشهوه سیاسه‌ت كردن بهوه له‌عه‌قیده جیابكرێت���هوه ،كه ئاماژه بێ���ت به‌هون���ه‌ری توانس���ته‌كان .ئه‌وكات ه عه‌قڵ���ی سیاس���ی پێگه‌یش���تو ده‌زانێت، چۆن ئامانج ێ به‌سه‌ر قۆناغه‌كانیدا دابه‌ش بكات‌و له‌ڕێ ی ههنگاوه كه‌ڵه‌كه‌بوه‌كانه‌وه، سه‌ره‌نجام بیهێنێته دی .گه‌رچی ئه‌مه ئهوه ناسڕێته‌وه ك ه له‌هه‌ندێ كاتدا پێویستیمان به‌بڕیاری یه‌كالكه‌ره‌وه هه‌یه ،ئه‌گه‌ر پرسه‌ك ه په‌یوه‌ست بو به‌سیس���تمێكی دیكتاتۆری، یاخود له‌چوارچێوه‌ی بونی داموده‌زگایه‌ك ی به‌هێز‌و رایه‌ك���ی گش���تیو كۆمه‌ڵگه‌یه‌ك ی خاوه‌ن ناس���نامه ی یه‌كگرتودا سیاسه‌تمان ده‌ك���رد .وه‌ك ده‌ش���زانین سیاس���ه‌ت په‌یوه‌ندییه‌كی وجودی به‌گفتوگۆو‌ه هه‌یه، له‌شوێنێ گفتوگۆ دیارنامێنێ ،سیاسه‌تیش دیارنامێن���ێو به‌ك���ردهوه دۆخه‌كه ده‌چێت ه قۆناغی ش���ه‌ڕێكی رانهگهیهنراوهوه گه‌رچ ی چه‌كیش��� ی تێدا ب���ه‌كار نه‌ی���ه‌ت ،چونك ه به‌هه‌ناس���هی به‌دوژمن س���ه‌یركردنی یه‌كتر كارده‌كرێت! كه دوژمن له‌بنه‌ڕه‌تدا چه‌مكێك ی سه‌ربازی ه نه‌ك سیاسی ،هاوبه‌شی سیاسی له‌دۆخێكدا النیكه‌می دیموكراسی‌‌و بهیهكهوه ژیان ی تێدا بێت ،ركابه‌ره نه‌ك دوژمن ،به‌ش ی له‌كێش���ه‌كانی واڵت ی ئێمه‌ش ل���ه‌م خاڵه‌و‌ه س���ه‌رچاوه ده‌گرێ���ت ،كه تاكو ئێس���تاش كۆنه‌قین‌و به‌دوژمن س���ه‌یری یه‌كتركردن‌و هێ���ڵ به‌س���ه‌ر یه‌كداهێن���ان بون���ی ماوه. ئه‌م���ه‌ش وای كردوه ،ئ���هو پێكه‌وه‌ژیانه ی ده‌بینرێت نه‌توانێت ره‌گ ی قوڵی فه‌رهه‌نگ ی په‌یدا بكات‌و له‌دام‌و ده‌زگایه‌كی نیش���تمان ی به‌هێزیشدا خۆی به‌رجه‌سته‌‌ونمایش بكات. چواره‌م :بۆ ئهوه ی زه‌مینه‌ی گفتوگۆیه‌ك ی به‌رهه‌م���دار خۆش بێ���ت ،چه‌ند خاڵێك بۆ الیه‌نه‌كان گرنگه ،له‌وانه‌ش: .1چوارچێوه ی نوێی قسه‌كردن بخرێته‌ڕو، الیه‌نه‌كان له‌دید‌و پێگ���ه كۆنه‌كانیان بێن ه ده‌ره‌وه ،هی���چ ته‌رح‌و بژارده‌ی���ه‌ك تاپۆ ی له‌سه‌ر نه‌بێت‌و لهسهرهتاوه ره‌تنه‌كرێته‌وه، به‌ڵكو س���ه‌رجه‌م بژارده‌‌و چاره‌س���ه‌ره‌كان له‌سه‌ر مێزی گفتوگۆ ئاماده بن. .2چاره‌سه‌ره‌كان ئه‌نده‌ك ی (جزئی)و كات ی ته‌نها په‌یوه‌س���ت به‌په‌یوه‌ند ی نێوان به‌ش ێ له‌هێزه‌كان���هوه نه‌بن ،به‌ڵكو نیش���تمانی، گش���تگیر‌و درێه‌خای هنو ریشه‌یی بن‌و بناغ ه بۆ رێكه‌وتنێكی كۆمه‌اڵیه‌تی‌‌و سیاسی نو ێ له‌هه‌رێم���دا دابنێ���ن .توان���ا ی له‌خۆگرتن ی سه‌رجه‌م كێشهو خواست‌و چاوه‌ڕوانیه‌كان ی قۆناغه‌كه‌ی���ان هه‌بێ���ت ،له‌و س���ۆنگه‌یه‌و‌ه كه كێش���ه‌ك ه له‌ڕواڵه‌تدا له‌نێ���وان پارتیو گۆڕاندای���ه ،ده‌ن���ا له‌ڕاس���تیدا قه‌یرانێكی نیش���تمان ی هه‌مه‌الیه‌نه‌ی���هو په‌یوه‌س���ت ه به‌كۆ ی هێزه سیاسیه‌كان‌و بونیاد‌و مۆدێل ی حوكمڕانیو سیستمی حزبی بااڵده‌سته‌وه، گه‌رچ ی ئه‌مه له‌بایه‌خ ی له‌یه‌كتر تێگه‌یشتن ی پارتیو گۆڕان له‌م روهوه بۆ چاره‌سه‌ركردنی كێشه‌كان كه‌م ناكاته‌وه. .3له‌به‌ر تیش���كی خاڵی ( )2دا دۆخه‌ك ه ده‌خوازێت چاره‌س���ه‌ره‌كان له‌چوارچێوه ی پرۆس���هی سیاس���ی ئێس���تا ی هه‌رێم���دا نه‌خرێن���ه‌ڕو ،پرس���ه‌ك ه ته‌نه���ا نه‌كرێ���ت به‌كاردانه‌وه ی په‌رله‌مان‌و چاره‌س���ه‌ركردن ی كێشه‌ی س���ه‌رۆكایه‌ت ی هه‌رێم‌و گهڕانهوه ی وه‌زیره‌كان���ی گ���ۆڕان ،به‌ڵك���و له‌دیدێك ی نیش���تمانی فراوانه‌و‌ه بخرێنه رو ،سه‌رجه‌م دام���وده‌زگا‌و ناونیش���ان‌و جومگه‌كان��� ی ده‌س���ه‌اڵت‌و پرس��� ه له‌ئارادابوه‌كان���ی ئه‌م قۆناغه‌‌و به‌ركه‌وته‌كان ی بگرێته‌وه. .4خاڵ���ی پێش���و ده‌خوازێ���ت ك��� ه چاره‌س���ه‌ره‌كان وه‌ك كۆپاكێجێك سه‌یریان بكرێت‌و رێكه‌وتنیان له‌س���ه‌ر بكرێت‌و ئیمزا بكرێن ــ هه‌روه‌ك پێش���تریش نوس���یومان ه ــ بۆ ئ���هوهی مه‌رج ی له‌پێش���ینه‌‌و پێشو پاشكردن چاره‌سه‌ر ببێت‌و خواستی الیه‌ن ه
سیاسه‌ت ی په‌یوه‌ندییه‌ك ی وجود به‌گفتوگۆو‌ه ێ هه‌یه ،له‌شوێن ێ گفتوگۆ دیارنامێن سیاسه‌تیش دیارنامێنێ‌‌و به‌كرده‌و‌ه دۆخه‌كه ده‌چێت ه ی ی شه‌ڕێك قۆناغ رانهگهیهنراوهوه ی ی چه‌كیش گه‌رچ تێدا به‌كار نه‌یه‌ت جیاوازه‌كان هاتبێته دی‌‌و ئابڕویان پارێزراو بێت. هه‌روه‌ك ل���ه‌ڕوی ناونیش���ان‌و بابه‌ته‌و‌ه هه‌رس���ێ پرس���ه س���ه‌ره‌كییه‌كه ی ئه‌مڕۆ له‌خۆبگرێت كه له(راپرسی‌‌و سه‌ربه‌خۆیی، بیناكردن���هوهی سیس���تمی سیاس���یو دیموكراس���یو پرۆژه‌یه‌ك���ی چاكس���ازی نیش���تمانی) دا خۆ ی ده‌بینێته‌وه ،هه‌ڵبه‌ت جگ���ه له‌هه‌ن���دێ پرس���ی هه‌نوكه‌یی وه‌ك هه‌وڵ���دان بۆ ك���ه‌م كردنه‌وه له‌قورس���ای ی قه‌یرانی ئابوریو ئ���ازار‌و كۆژان ی هاواڵتیان ل���ه‌م روهوه ،چاره‌س���ه‌ركردنی كێش��� ه سیاسیه‌كه ی ئێستا له‌م چوارچێوه‌دا‌و وه‌ك به‌شی له‌زه‌مینه‌سازكردن بۆ ئه‌م رێكه‌وتن ه گشتگیر‌ه سه‌یری بكرێت. .5بیركردنه‌وه له‌چوارچێوه ی سروشت‌و پێویس���تییه‌كانی كار ی سیاسی نیشتمان ی له‌قۆناغ��� ی راگوزه‌ری���دا ،ب���هو ج���ۆره ی زانست ی سیاس���یو ئه‌زمون ی واڵتان پێمان ده‌ڵێ���ن ،چونك���ه كوردس���تان به‌حوكم ی كۆمه‌ڵ���ێ ش���ت له‌قۆناغ���ی راگوزه‌یدایه‌و یه‌ك ێ له‌كێش���ه‌كانی داننه‌نانه به‌بونی ئه‌م قۆناغه‌‌و مامه‌له‌نه‌كردنه به‌گوێره‌ی لۆژیك‌و پێویستییه‌کانی ،ئه‌مه‌ش دۆخی راگوزه‌ر ی وه‌ك قۆناغێك ی سروشت ی له‌ژیان ی میلله‌تاندا الی ئێم ه گۆڕیوه به‌دۆخێكی له‌ناكاو ی نیمچ ه به‌رده‌وام ! .به‌جۆرێك ساته‌وه‌ختێك نایه‌ت ه پێش���هوه ،ملمالنێكان بب���ن به‌كێ‌بڕكێ‌‌و كێبڕكێكانی���ش نه‌بن���هوه به‌ناكۆك��� ی ، س���ه‌رهه‌ڵدان ی قه‌یرانێكیش نه‌مانگێڕێته‌و‌ه بۆ خاڵ ی سه‌ره‌تا‌و دۆخ ی سروشتی كوردی، كه دۆخ ی یه‌كتر قبوڵ نه‌كردن‌و گو ێ نه‌دان به‌یاس���او په‌نابردنه به‌ر هێزه ،بۆ یه‌كالی ی كردنه‌وه ی كێشه‌كان! دۆخ ی راگوزه‌ریش الن ی كه‌م چه‌ند شتێك ده‌خوازێت ،له‌وانه‌ش: ( )1په‌راوێ���ز نه‌خس���تنی هی���چ الیه‌نێك ی سیاس���یو پێكهاته‌یه‌ك ی نهتهوهییو ئاینی‌‌و مه‌زهه‌بی. ( )2به‌ش���داری هه‌م���وان له‌حكومه‌تێك ی هاوبه‌ن���دی نیش���تمانیدا‌و دوركه‌وتن���هوه له‌دابه‌ش���كردنی واقیعه سیاس���ییه‌كه بۆ ئۆپۆزیسیۆن‌و حوكمڕان‌و زۆرینه‌‌و كه‌مینه. ( )3كۆبون���هوه له‌س���ه‌ر بناغ���ه ی خاله‌هاوبه‌ش���ه‌كان‌و ئه‌نجامدان���ی ئه‌رك��� ه نیشتمانییه‌كان. ( )4نوس���ینه‌وه‌‌و په‌س���ه‌ندكردن ی ده‌ستور له‌ڕێی سازانێك ی نیشتمانی به‌رفراوان ی نێوان هێزو پێكهاته‌‌و ته‌وژمه‌كان���ی كۆمه‌ڵگاوه‌‌و رێكه‌وتن له‌س���ه‌ر ناس���نامه‌ی سیس���تمی سیاسی‌و ئابوری. ( )5كاركردنی هاوبه‌ش له‌سه‌ر باڵوكردنهوه ی فه‌رهه‌نگ ی یه‌كتر قبوڵكردن‌و س���ڕینه‌وه ی پاش���ماوه‌ی قۆناغی رابردو گه‌ش���ه‌كردن ی زیاتری به‌ها دیموكراسییه‌كان. ( )6كاركردن���ی هاوبه‌ش ب���ۆ دامه‌زراندن ی دامه‌زراوه یاسایی‌‌و ده‌س���توری‌‌و سیاسی‌و
سه‌ربازی‌‌و ئاسایشیه‌كان. پێموای���ه ناولێن���ان له‌قۆناغ���ی داهاتو به(ڕاگوزه‌ری) وه‌ك ئاماژه بۆ گواس���تنهوه له‌قۆناغی ناس���ه‌ربه‌خۆیی ،ناده‌س���توریی، دابه‌ش���بون‌و ناكۆكی ،گه‌نده‌ڵ���ی ،الواز ی به‌هاو دامه‌زراوه دیموكراس���یه‌كان ،نه‌بون ی سه‌روه‌ری یاس���او كۆده‌نگ ی نیشتمانی ،بۆ قۆناغی س���ه‌ربه‌خۆیی ،ژیانی ده‌ستوریی، یه‌كگرتوی���ی ،دیموكراس���ییه‌ك ی به‌هێزتر، چاكسازی ،س���ه‌روه‌ری یاس���او كۆده‌نگ ی نیشتمانی ،خزمه‌تێك ی گهوره به‌خه‌ماڵندن ی چاره‌س���ه‌ره‌كان‌و پێنان���ه ن���او قۆناغێك ی نو ێ ده‌كات .خود ی رێكه‌وتن له‌س���ه‌ر ئه‌م وه‌س���ف‌و پێناس���هی ه بۆ قۆناغی داهاتو ی هه‌رێم یارمه‌ت ی الیه‌نه‌كان ده‌دات بۆ له‌یه‌كتر تێگه‌یشتنی زیاتر‌و زوتر رێكه‌وتن. له‌ڕوانگ���ه ی ئه‌و خااڵنه‌ی سه‌ره‌وه‌ش���داو له‌چوارچێ���وه‌ی بیركردن���هوه به‌عه‌قڵیه‌ت ی پێویس���تیه‌كانی سه‌رخس���تن ی ئه‌ركه‌كان ی قۆناغ���ی راگوزه‌ری ،گێڕان���هوهی متمانه ی هاوب��� هش‌و هاوس���ه‌نگی ب���ۆ واقیعه‌كه‌‌و، ده‌رچ���ون له‌و بازنه داخ���راوه قانگ دراوه به‌هه‌س���ت ی نه‌رێن��� ی به‌رامب���ه‌ر یه‌كت���رو رۆشنبیرییه‌كی سیاسی نیمچه دواكه‌وتو ،ئه‌م چوارچێوه نوێیه‌ی چاره‌سه‌ر بۆ الیه‌نه‌كان ده‌خه‌ینه رو ،كه دی���ده ته‌قلیدیی ه حزبی‌‌و به‌ڕواڵ���ه‌ت دیموكراس���یو نه‌ته‌وه‌ییه‌كان ی راب���ردو تێده‌په‌ڕێنێ���ت ،ده‌توانێت ده‌رگا ب���ه‌ڕوی قۆناغێك���ی نوێ ی بێ كێش���ه‌تر‌و پڕئومێدتردا بكاتهوه .هه‌مو ئه‌وه‌ش هه‌ست به‌لێپرس���راوێتی‌‌و له‌خۆبوردویی‌‌و گهڕانهوه بۆ لۆژیك‌و به‌هاكان ی سیاسه‌ت ده‌خوازێت. چوارچێوه‌ك���ه‌ش له‌چوارچێوه‌ی وێناكردن ی گرێبه‌س���تو رێكه‌وتنێك���ی سیاس���یو كۆمه‌اڵیه‌ت ی نوێو مانه‌وه‌ی واقیع ی ئێستاو ئه‌نجامدانی ئه‌گ���ه‌ری بون��� ی هه‌ڵبژاردندا خراوه‌ت���ه رو ،كه به‌م ج���ۆره‌ی خواره‌و‌ه كورتی ده‌كه‌ینه‌وه: .1چوارچێوه‌ك���ه له‌ڕوانگ���هی س���ڕكردن ی ملمالنێكان ی ئێستاو سنورداركردنی كێبڕكێ ی دیموكراس���یو كاركردن به‌پێویس���تیه‌كان ی قۆناغ���ی راگوزه‌ری‌‌و دوباره داڕش���تنهوه ی ئه‌رك���ی له‌پێش���ینه‌ی رێكه‌وت���ن ك���ردن له‌س���ه‌ریان دامه‌زراوه .له‌م روانگه‌یه‌شه‌و‌ه پێمانوای��� ه یه‌ك���ێ له‌پیش���ه‌مانی قۆناغ ی داهاتو و (ئه‌وله‌ویات)ه‌كان ی جگ ه له‌قه‌یران ه ئابورییه‌ك ه ،له‌م خااڵنه‌ی خواره‌وه‌دا ره‌نگ ده‌داته‌وه: (أ) كۆتای���ی هێنان به‌دۆخی په‌رته‌وازه‌یی‌‌و لێكهه‌ڵوه‌ش���اوه‌یی‌‌و ناكۆك���ی ئێس���تاو بیناكردن���هوه ی النیكه‌م���ی كۆده‌نگ��� ی نیشتمانی‌‌و یه‌ك هه‌ڵوێس���تیو مه‌به‌ستی، به‌وج���ۆره‌ی ئه‌ل���ف‌و بێ ی ناس���یونالیزم‌و دیموكراس���یو كاری مه‌ده‌ن���یو پێكه‌وه‌ی ی ده‌یخوازێت. (ب) كاركردن بۆ گشتپرس���یو سه‌ره‌نجام سهربهخۆییو ده‌وڵه‌تی باشوری كوردستان. وه‌ك چوارچێوه‌یه‌ك ی پێویست‌و سروشتی‌‌و مێژوی���ی ب���ۆ خه‌ماڵندنی ناس���نامه‌یه‌ك ی نیشتمان ی یه‌كگرتو گه‌شه‌كردنی دیموكراسی‌‌و چاكسازی‌‌و گه‌شه‌پێدانی ئابوری. (ج) بیناكردن���هوهی دام���وده‌زگاكان‌و داڕش���تنیان له‌س���ه‌ر بناغه‌یه‌كی پیشه‌یی‌‌و یاسایی‌‌و مه‌ده‌نی وا ،ك ه به‌رگه‌ی ملمالنێكان بگ���رن‌و پارێ���زگاری له‌ژیان���ی سیاس���یو سه‌قامگیری‌‌و بهیهكهوه ژیان بكه‌ن. .2دیاریكردن ی ئه‌م ئامانج ه له‌پێشینانه‌ش له‌وه‌وه س���ه‌رچاوه‌ی گرتوه ك���ه كاركردن به‌لۆژیك���ی دیموكراس���ییه‌كی به‌رف���راوان له‌س���ۆنگه ی بون ی كۆمه‌ڵگه‌یه‌ك ی دابه‌شبو، زۆن���ی ده‌س���ه‌اڵتی حزب���ی ،الوازی‌‌و له‌به‌ریه‌كهه‌ڵوه‌ش���اوه‌یی دام���وده‌زگاكان، الوازی كلتور ی یه‌كتر قبوڵكردنی سیاسی، پاشماوه‌كان ی عه‌قڵی شۆڕشگێڕی ،نه‌بون ی رایه‌كی گش���تی ،دۆخی ناده‌وڵه‌ت‌و بون ی ب���ژارده ی هێز له‌ب���ه‌رده‌م هه‌ندێ له‌الیه‌ن ه سیاسی یه‌كاندا ،مه‌ترس ی ئه‌وه‌ی لێده‌كرێت سه‌ر بكێش ێ بۆ په‌رش‌وباڵوی‌‌و له‌یه‌كتردابڕان‌و پارچه‌پارچه‌بونی زیاتر ی گه‌ل‌و نیش���تمان‌و داڕوخانی زیاتر ی دامه‌زراوه‌كان‌و دۆخه‌كه. قۆناغی رابردو ی هه‌رێمیش به‌جوان ی ئه‌مه ی خس���ته‌ڕو .به‌كورت���ی كێبڕكێ��� ی مه‌ده‌ن ی ده‌بێت به‌ملمالنێ ی ته‌قلی���دی ،هه‌وڵه‌كان ی چاكسازی‌‌و دژایه‌ت ی گه‌نده‌ڵیش تاڕاده‌یه‌ك ی زۆر ب���ێ ئاكام ده‌مێنن���هوهو به‌م جۆره‌ش كۆمه‌ڵگ���هو هێزه‌كانی ده‌كه‌ونه نێو گێژاو ی سه‌راس���یمه‌ی ی سیاسی‌و په‌رێشان ی رۆحی‌‌و ب���ێ ئاس���ۆیی‌‌و خۆخواردنه‌وه‌‌و هه‌س���ت به‌په‌ككه‌وته‌یی‌‌و ب���ێ به‌رهه‌می .به‌جۆرێك كه له‌هیچ���كام له‌ئاس���ته‌كانی نه‌ته‌وه‌یی، دیموكراس���یو چاكس���ازیدا ،هه‌س���ت به‌ده‌ستكه‌وت‌و به‌ره‌وپێشچون نه‌كات. هه‌روه‌ك پێشتر ئاماژه‌ی پێكرا، .3 گفتوگۆكان كۆی دۆخ ی هه‌رێم‌و قه‌یرانه‌كانی‌‌و
جومگه‌كان���ی ده‌س���ه‌اڵت بگرن���هوهو له‌چوارچێ���وه‌ی دۆخی ئێس���تاو پێكهاته ی حكوم���هتو په‌رله‌ماندا قه‌تی���س نه‌كرێت. به‌حوكمی ئ���هوه ی قه‌یرانه‌كه له‌به‌ش���ێك ی گرنگیدا په‌یوه‌س���ت ه به‌پرس ی هاوسه‌نگی‌‌و جۆر ی دابه‌شكردنی ده‌سه‌اڵت‌و (امتیازات)و ت���رس له‌قۆرخكردن���ی س���ه‌روه‌رییه‌كان‌و چاره‌نوسی سیاسی هه‌ند ێ هێز له‌ئاینده‌دا. ئه‌مه‌ش ده‌خوازێت س���ه‌رجه‌م جومگه‌كان ی ده‌س���ه‌اڵت له‌ئێس���تادا (له‌په‌یوه‌ندی به‌م به‌شه ی رێكه‌وتنه‌كه‌وه) له‌هه‌رێمدا بكرێنه‌و‌ه به‌بابه‌تی گفتوگۆ .كه ئ���ه‌وه‌ش به‌كرده‌و‌ه كۆتای ی هێنان به‌لۆژیك‌و پێوه‌ر‌و هه‌ناسه‌كان ی رێكه‌وتننامه‌ی س���تراتیژ ی نێوان یه‌كیه‌تی‌‌و پارتی ده‌خوازێت ،كه له‌واقیعدا كۆتای ی پ ێ هاتوهو پێ له‌س���ه‌رداگرتنی چاره‌سه‌ره‌كان قورس���تر ده‌كات .به‌حوكم ی ئه‌وه‌ی روداو و گۆڕانكاریی���ه‌كان ئ���ه‌م رێكه‌وتننامه‌یه ی تێپه‌ڕاندوه‌‌و دۆخه‌كه پێویست ی به‌رێكه‌وتن‌و ستراتیژێكی نوێ ی نیشتمانی‌‌و به‌رفراوانتر هه‌یه. .4رێكه‌وتننام ه س���تراتیژییه‌ك ه به‌رفراوان بكرێت بۆ ئاستی ()5هێزه‌كه‌‌و پێكهاته‌كان‌و به‌ڵكو هه‌مو ئه‌وانه‌ی كورسیان له‌په‌رله‌ماندا هه‌یه ،ك ه تیایدا رێكه‌وتن له‌س���ه‌ر قۆناغ ی ئێس���تا تاگه‌یش���تن به‌س���ه‌ربه‌خۆیی‌‌و سروشت ی سیستمی سیاس���ی ده‌وڵه‌ته‌كه‌‌و چۆنیه‌ت���ی كاركردن ی حكومه‌ت‌و په‌رله‌مان‌و داموده‌زگاكان ل���هو قۆناغه‌دا واته قۆناغی راگوزه‌ریدا بكرێت. ل���ه‌دوا ی رێكه‌وتننامه‌یه‌ك ی له‌م جۆره‌ش پرسی چاره‌س���ه‌ركرنی كێش���ه ی یاسای ی بارزان���یو گه‌ڕانه‌وه‌ی س���ه‌رۆك ی په‌رله‌مان ده‌بن���ه كارێك���ی س���انا ،گ���ه‌ر قوربانی‌‌و له‌خۆبوردوییه‌كی���ش له‌م روهوه پێویس���ت بێت ،دیسان سه‌باره‌ت به‌هێزه‌كان ئاسانتر‌و بێ كێشه‌تر ده‌بێت. ئ���ه‌م رێكه‌وتنه‌ش ده‌كرێ���ت له‌دو دۆخدا ئه‌نجام بدرێت : (أ) دۆخی ئێستاو درێژه‌پێدانی. (ب) دۆخ ی هه‌ڵبژاردنێكی نوێ. پێشم باشه ماوه‌كه‌ی ( 3ــ )4بێت. یه‌ك���ه‌م :له‌دۆخ��� ی یه‌كه‌م���دا :دوا ی كاراكردنه‌وه ی په‌رله‌مان‌و چاره‌س���ه‌ركردن ی كێشه‌ی یاس���ایی س���ه‌رۆك ی هه‌رێم (ك ه ب ێ ئه‌م دو كاره بهیهكهوه به‌س���تراوه هیچ هه‌نگاوێكی تر ئاس���ان نیی���ه) .رێكه‌وتن له‌س���ه‌ر دوباره دابه‌شكردنه‌وه‌ی ده‌سه‌اڵت‌و رێكخستنه‌و‌ه له‌هه‌رێمدا متمان ه له‌حكومه‌ت ی ئێستا وه‌ربگیرێته‌وه‌‌و دوباره له‌سه‌ر بناغه ی به‌رنامه‌یه‌ك���ی نوێ���ی تایب���ه‌ت به‌قۆناغ ی راگوزه‌ر ی پێكبهێنرێته‌وه .له‌كابینه ی بنك ه فراوانیشه‌وه بكرێت به‌یه‌كبونی نیشتمانی. ده‌كرێت (راگوزه‌ری)یشی بخرێته‌پاڵ. كار ی په‌رله‌مانیش كه پێویست ه رێكه‌وتن ی له‌س���ه‌ر بكرێت له‌چوارچێ���وه‌ی ئه‌ركانه ی خواره‌وه‌دا رێك بخرێت: .1دابینكردنی پێویس���تیه‌كان ی گشتپرس ی له‌ڕو ی یاسایی‌‌و مه‌عنه‌وی‌‌و نهتهوهییو بون به‌سمبوڵ ی یه‌كگرتویی نیش���تمانی ی گه‌ل ی كوردستان. .2ده‌ركردن ی یاساو هه‌مواركردن ی پێویست ی یاساكان. .3چاودێریكردن ی حكومه‌ت‌و لێپرسینه‌وه ی وه‌زیره‌كان به‌شێوه‌یه‌ك ی پیشه‌یی‌‌و ناسیاسی له‌دو روهوه: ( )1كارای���ی ئیداری‌‌و ئاس���ت ی راپه‌ڕاندن ی ئه‌ركه‌كان. ( )2گه‌نده‌ڵ���یو خ���راپ به‌كارنه‌هێنان��� ی ده‌سه‌اڵت. دوه‌م :ئه‌نجامدان���ی هه‌ڵبژاردنێك��� ی پێشوه‌خت (ك ه ئه‌م ه دۆخ ه سروشتیه‌كه‌ی ه دوای رێكه‌وتنه‌كه) به‌اڵم الیه‌نه‌كان هه‌مویان‌و به‌تایبه‌تی���ش ()5الیه‌نه‌ك��� ه به‌لیس���تێك ی هاوبه‌ش دابه‌زن‌و به‌شدار ی هه‌ڵبژاردنه‌كان بك���ه‌ن .ب���ۆ ئ���هوهی به‌هه‌ڵبژاردنه‌ك ه رێز له‌ماده‌ی یاس���ایی دامه‌زراوه‌كان بگیرێت‌و بش���بێت به‌بۆنه‌ی���ه‌ك ب���ۆ كه‌مكردنه‌وه ی هه‌س���تیاریه‌كان‌و خۆدورگرتن له‌هه‌ڵوێست ی هاواڵتیان به‌رامب���ه‌ر كێبركێی حزبه‌كان‌و ئه‌نجامه چاوه‌ڕوانكراو‌ه ناخۆشنوده‌كان ،له‌م چوارچێوه‌یه‌شدا بانگه‌شه له‌راگه‌یاندنه‌كاندا ده‌بێت ته‌نها بۆ لیسته‌ك ه بێت ،دابه‌شكردن ی حكومه‌ت‌و ده‌س���ه‌اڵتیش به‌گوێره‌ی خاڵ ی پێشوتربێت. سێهه‌م :یه‌كێ له‌ئه‌ركه‌كان ی ئه‌م قۆناغه‌ش راپرسی ده‌بێت ،كه‌پێویست ه رێكه‌وتن ی له‌سه‌ر بكرێت‌و بكرێته پرۆژه‌یه‌كی نیشتمانی‌‌و كات‌و میكانیزم‌و قۆناغه‌كان‌و س���یناریۆ‌و ئه‌گه‌ر‌و پێش���هاته چاوه‌ڕوانك���راوه‌كان‌و چۆنیه‌ت ی روبه‌ڕوبونه‌وه‌یان به‌هاوبه‌ش���ی ده‌ستنیشان بكرێن‌و پێویستییه‌كان ی بۆ دابین بكرێت. چواره‌م :نوس���ینه‌وه‌ی ده‌ستورو كێشه ی
سیستم ی سیاسی ،به‌س���ه‌رنجدان له‌رابردو ل���ه‌م روهوه هه‌س���ت ده‌كه‌ی���ن كێش���ه ی سه‌ره‌كی له‌س���ه‌ر سیس���تمی حوكمڕانیو به‌وردت���ر درێژه‌و ورده‌كاری ئه‌و سیس���تم ه ب���وه ،ل���هو س���ۆنگه‌یه‌و‌ه كه هێ���زه‌كان به‌گش���تی دیموكراس���یو په‌رله‌مانی بون ی سیس���تمه‌كه‌یان قب���وڵ ك���ردوهو ئهوه ی له‌سه‌ری ناكۆك بون میكانیزم ی هه‌ڵبژاردن ی سه‌رۆك‌و ده‌سه‌اڵته‌كانی بوه ،پێموای ه گه‌ر ئه‌و رێكه‌وتنه‌ی پێش���و بكرێت چاره‌سه‌ر ی ئه‌م كێشه‌ش ئاسانتر ده‌بێت. ده‌كرێ���ت جی���اواز ی بۆچونه‌كانیش له‌م روهوه به‌یه‌كێ له‌م میكانیزمانه‌ی خواره‌و‌ه چاره‌سه‌ر بكرێت: ( )1سیس���تمه‌كه ب���ۆ م���اوهی خولێك��� ی هه‌ڵب���ژاردن دوا ی ئه‌م رێكه‌وتن ه به‌م جۆره بمێنێته‌وه‌‌و دوای ی به‌حوكمی ده‌ستور ببێت به‌په‌رله‌مان ی ته‌واو سه‌رۆك له‌ناو په‌رله‌ماندا هه‌ڵبژێررێت ،هاووێنه‌ی ئه‌زمون ی ئه‌نجومه‌ن ی سه‌رۆكایه‌تی له‌عێراقدا. ( )2پرسه‌ك ه بخرێت ه راپرسی گشتییه‌وه. ( )3س���ه‌رۆك به‌رامبه‌ر په‌رله‌مان به‌رپرس بكرێ���ت له‌گ���ه ڵ چه‌ن���د زه‌مانه‌تێك��� ی تر له‌ده‌ستوردا ،له‌وانه‌ش: (أ) ملكه‌چبون��� ی ده‌زگاكانی ئاس���ایش‌و هه‌وڵگ���ری‌‌و هێ���زه چه‌ك���داره‌كان ب���ۆ لێپێچینه‌وه‌ی په‌رله‌مان���یو دانان ی هه‌ند ێ له‌به‌رپرسه‌كانیشیان به‌ڕه‌زامه‌ندی په‌رله‌مان بێت. (ب) مسۆگه‌ركردن ی ته‌واو ی جیاكردنه‌وه ی ده‌س���ه‌اڵت ی سیاس���یو س���ه‌ربازی‌‌و به‌كارنه‌هێنان���ی هێز ب���ۆ یه‌كالكردنه‌وه ی ملمالنێ���ی ناوخۆی���ی ،به‌ڵكو به‌ش���دار ی نه‌كردن��� ی ئه‌ندامانی هێ���زه چه‌كداره‌كان له‌هه‌ڵبژاردنه‌كان���دا ،بۆئ���هوه ی به‌ته‌واو ی له‌ملمالنێ ی سیاس���یو حزبی دوربخرێنه‌وه‌‌و بكرێته ده‌زگایه‌كی نیش���تمانی‌‌و پیش���هی ی كامڵ. (ج) دامه‌زراندنی دادگا ی بااڵی ده‌س���تور ی بۆ چاره‌سه‌ركردن ی هه‌ندێ كێشهو ملمالنێ ی سیاسی له‌حاڵه‌تی رودانیدا. (د) به‌م���ه‌رج كردن���ی بێ‌الیه‌نی حزب ی بۆ سه‌رۆكی داهاتو له‌ده‌ستوردا. ب���ه‌م جۆره ده‌توانین بناغ��� ه بۆ قۆناغێك ی داهاتو ی پڕ له‌ده‌ستكه‌وت‌و شكۆ‌و گه‌وره‌یی‌‌و ماف‌و ئازادیه‌كانی شایس���ت ه به‌گه‌له‌كه‌مان دابنێین‌و به‌هێز‌و گوژمێك ی مێژوییه‌وه وه‌ك چواره‌مین نه‌ته‌وه‌ی گ���هورهی خۆرهه‌اڵت ی ناوه‌ڕاس���ت ،بگه‌ڕێینه‌وه س���ه‌ر ش���انۆ ی ناوچه‌ك���هو جیه���ان‌و بش���بین ه ئه‌ندام��� ی سه‌ربه‌خۆی كۆمه‌ڵگه‌ی نێوده‌وڵه‌تی.
كوردستان ێ به‌حوكمی كۆمه‌ڵ ی شت له‌قۆناغ راگوزه‌یدایه‌و ی یه‌كێ له‌كێشه‌كان ی داننه‌نانه به‌بون ئه‌م قۆناغه‌‌و مامه‌ڵه‌نه‌كردن ه به‌گوێره‌ی لۆژیك‌و ی پێویستیییه‌كان ی ئه‌مه‌ش دۆخ راگوزه‌ری وه‌ك ی ی سروشت قۆناغێك له‌ژیانی میلله‌تاندا الی ئێمه گۆڕیوه
ته‌ندروستی tandrusti. sul@gmail. com
) )539سێشه‌مم ه 2016/8/9
15
الپەڕەی تەندروستی ،ئامادەكردنی ڕاگەیاندنی تەندروستیی سلێمانی
سلێمانی :به‌راورد به‌شه‌ش مانگی یه‌كه‌م ی ساڵی رابردو خزمه‌تگوزاری شتن ی گورچیله‌كان له‌زیادبوندایه ئا :راگەیاندنی تەندروستی سلێمانی به‌پێی ئاماره‌كانی به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تی گشتی ته‌ندروستی سلێمانی له‌ماوه ی ش���ه‌ش مانگی یه‌كه‌می ئه‌مس���اڵدا ژم���اره‌ی ئ���هو هاواڵتیان���هی كاری ش���تنی گورچیله‌یان بۆ كراوه له‌ناو سه‌نته‌ره‌كانی گورچیله‌ی ده‌ستكردا له‌س���نوری به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تی گش���تی ته‌ندروس���تی س���لێمانیدا ب���ه‌راورد به‌س���اڵی راب���ردو روی له‌زیادب���ون كردوه. به‌پێی ئاماره‌كه له‌ش���ه‌ش مانگی ئه‌مس���اڵی 2016دا ژم���اره‌ی ئ���هو خزمه‌تگ���وزاری هاواڵتییان���هی ته‌ندروستی ش���تنی گورچیله‌یان بۆ ك���راوه بریتی بوه له‌ح���ه‌وت هه‌زارو 153نه‌خ���ۆش ،له‌و رێژه‌یه‌ش س���ێ هه‌زارو 913نه‌خۆش���یان له‌ره‌گه‌زی مێ‌و س���ێ هه‌زارو 240نه‌خۆشه‌كه‌ی تریان له‌ره‌گه‌زی نێر بوه.
ئه‌مه له‌كاتێكدایه له‌ش����ه‌ش مانگی یه‌كه‌می ساڵی 2015دا رێژه‌كه كه‌متر بوه ته‌نها پێنج هه‌زارو 680نه‌خۆش كاری ش����تنی گورچیله‌یان بۆ كراوه، ل����هو رێژه‌یه‌ش س����ێ ه����ه‌زارو 117 نه‌خۆشیان له‌ڕه‌گه‌زی مێ‌و دو هه‌زارو 563نه‌خۆش����ه‌كه‌ی تریان له‌ڕه‌گه‌زی نێر بوه. له‌لێدوانێكی تایبه‌ت����دا له‌وباره‌یه‌وه د.شیروان عمر به‌ڕێوه‌به‌ری سه‌نته‌ر ی گورچیل����هی ده‌س����تكرد له‌ش����اری سلێمانی رایگه‌یاند "هۆكاری زیادبونی ئه‌و حاڵه‌ته‌ش دهگهڕێتهوه بۆ ئه‌وه‌ی ژماره‌یه‌كی زۆری ئاواره له‌ناوه‌ڕاست‌و باشوری عێراقه‌وه سه‌ردانی سه‌نته‌ره‌كه ده‌كه‌ن ئه‌مه جگه له‌هاواڵتیانی خۆمان، هه‌روه‌ها پێش����تر ژماره‌ی ئامێره‌كانی س����ه‌نته‌ری گورچیل����هی ده‌س����تكرد كه‌مب����ون‌و نه‌ده‌توان����را به‌گوێ����ره‌ی پێویس����ت كاری گورچیله‌ی ده‌ستكرد بۆ نه‌خۆش ئه‌نج����ام بدرێت بۆ نمونه
ئه‌گه‌ر نه‌خۆش پێویستی به 3غه‌سل هه‌بوای����ه له‌هه‌فته‌یه‌ك����دا ئێمه ته‌نها ده‌مانتوانی یه‌ك غه‌س����لی بۆ بكه‌ین، یه‌كێكی تر له‌هۆكاره‌كان به‌رزبونه‌وه‌و زیادبونی رێژه‌ی ژماره‌ی دانیش����توانه له‌سنوری جوگرافی سه‌نته‌ره‌كه‌دا". الی خۆیشییه‌وه دڵشاد قادر سه‌عید به‌ڕێوه‌به‌ری كارگێڕی س����ه‌نته‌ره‌كه، هۆكارێكی تری زیادبونی حاڵه‌ته‌كانی ش����تنی گورچیله ده‌خات����ه‌ڕو ده‌ڵێت "له‌ڕاستیدا جێگه‌ی خۆشحاڵیه ئێستا له‌بری سه‌نته‌رێك چه‌ند سه‌نته‌رێك هه‌یه بۆ پێشكه‌شكردنی خزمه‌تگوزارییه‌كان له‌بواری نه‌خۆش����ییه‌كانی گورچیله‌دا، له‌هه‌مانكات����دا كه‌م����ی ئه‌نجامدان����ی نه‌ش����ته‌رگه‌ری چاندنی گورچیله‌كان له‌كوردس����تان یه‌كێك����ی دیكه‌ی����ه له‌ه����ۆكاره‌كان ك����ه رێژه‌ی ش����تنی گورچیله به‌رده‌وام له‌به‌رزبونه‌وه‌دایه، هه‌ندێك جار نه‌خ����ۆش خۆی هۆكاره ب����هوهی له‌كات����ی خۆیدا س����ه‌ردانی
پزیشك ناكات تا فریای گورچیله‌كانی بكه‌وێ����تو نه‌گات����ه ئه‌و ئاس����ته كه پێویس����تی به‌ش����تن بێت بۆیه توشی سستبونی گورچیله ده‌بێت". ه����ه‌ر له‌ئاماره‌ك����ه‌دا ته‌مه‌ن����ی ئه‌و هاواڵتییانه‌ی كه رویان له‌س����ه‌نته‌ری گوچیله‌ی ده‌ستكرد كردوه له‌سنوری به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تی گش����تی ته‌ندروستی سلێمانیدا دیاریكراوه ،به‌شێوه‌یه‌ك كه كه‌مترین ته‌مه‌ن����ی نه‌خۆش كه كاری ش����تنی گورچیله‌ی ب����ۆ ئه‌نجامدراوه له‌نێوان ( )14 -6ساڵیدا بوه به‌رزترین ته‌مه‌نیش له‌سه‌رو ( )50ساڵیدا بوه. به‌پێی هه‌مان ئامار له‌شه‌ش مانگی ه����ه‌ردو س����اڵه‌كه‌دا رێ����ژه‌ی مردن‌و گیانله‌ده‌س����تدان به‌نه‌خۆش����ییه‌كانی گورچیله یه‌كس����ان بوهو له‌وماوه‌یه‌دا ( )6حاڵه‌ت����ی م����ردن به‌ه����ۆی نه‌خۆش����ییه‌كانی گورچیل����هوه له‌ناو سه‌نته‌ره‌كه‌دا تۆماركراوه.
نه‌خۆشییه زگماكیه‌كانی دڵی مندااڵن له‌ناوچه‌ی گه‌رمیان زیاتره به‌راورد به‌ناوچه‌كانی تر ئا :راگەیاندنی تەندروستی سلێمانی نه‌خۆش���ی زگماك���ی دڵ له(منداڵ) دا، یه‌كێك���ه له‌نه‌خۆش���یه به‌رب�ڵ�او و مه‌ترس���یداره‌كان كه له‌گه‌ڵ هاتنه دنیای منداڵ���هوه توش���ی هه‌ندێكی���ان ده‌بێت، له‌ئێس���تادا %85هۆكاره‌كان���ی ئ���ه‌م جۆره نه‌خۆش���ییه نه‌زانراوه ،س���ه‌باره‌ت به‌نه‌خۆش���ییه‌كه‌و هۆكاره‌كانی‌و رێژه‌كه‌ی له‌هه‌رێمی كوردس���تاندا (د.ئاس���ۆ فایه‌ق ساڵح) پس���پۆڕی نه‌خۆشییه زگماكیه‌كانی دڵی مندااڵن زانیاری زیاتر ده‌دات. نه‌خۆش���ی زگماك���ی دڵ���ی من���دااڵنچییه؟ د.ئاسۆ :نه‌خۆشی زگماكی دڵی مندااڵن ئه‌و نه‌خۆش���یه‌یه كه له‌ناو سكی دایكه‌وه منداڵه‌ك���ه توش���ی ده‌بێت بۆیه پێش���ی ده‌وترێ���ت (زگم���اك) چونكه له‌هه‌ش���ت هه‌فت���هی یه‌كه‌م���ی ته‌مه‌ن���ی كۆرپ���ه‌دا دروس���ت ده‌بێ���ت ،ئه‌م���ه‌ش له‌ئه‌نجامی بێئاگایی دایكه‌ك���ه به‌دوگیان بونه‌كه‌یه‌وه ده‌بێت ،ئ���هو حاڵه‌تانه‌ش وه‌ك بونی كون له‌نێوان س���كۆڵه‌كان‌و گوێچكه‌له‌كانی دڵدا یان زۆرج���ار دیواری نێ���وان گوێچكه‌له‌و س���كۆڵه‌كان بونی نابێت هه‌روه‌ها هه‌ندێ جاریش (زمانه) نیی���ه له‌نێوان ژوره‌كانی دڵدا یاخود له‌هه‌ندێ حاڵه‌تیشدا بۆریه‌كانی خوێ���ن نین ی���ان بۆری���ه‌كان پێچه‌وانه‌ن‌و خوێن بهپێچهوانهوه ئه‌گه‌ڕێننه‌وه‌و هه‌ندێك كاتیش ته‌سكی هه‌یه له‌م بۆریانه‌دا ئه‌مانه هه‌مو گرفتی زگماكی���ن كه له‌دڵی منداڵدا روده‌دات. چه‌ن���د ج���ۆر نه‌خۆش���ی زگماكی دڵههیهو دیارترینیان كامه‌یه؟ د .ئاس���ۆ :نزیك���هی ( )120-100ج���ۆر نه‌خۆش���ی زگماكی دڵ ه���ه‌ن ،به‌اڵم ئه‌و جۆره‌ی���ان كه ئێم���ه زۆر ده‌یبینین‌و هه‌یه له‌هه‌م���و دنی���او له‌س���لێمانی‌و له‌هه‌رێمی كوردس���تانیش نه‌خۆش���ی كون���ی نێوان س���كۆڵه‌كانه‌و پێی ده‌وترێت (.)V.H.D ئه‌گه‌ر بۆ نمونه ( )1000نه‌خۆشمان هه‌بێت ( )300نه‌خۆش���ی له‌م جۆره‌یه‌و( )100یان كونی نێوان گوێچكه‌له‌كانه‌و()80ی تریان له‌جۆری ته‌س���كبونه‌وه‌ی بۆری سییه‌كان‌و ئینج���ا ورده ورده ئه‌م نه‌خۆش���یانه كه‌م ده‌بێته‌وه بۆ به‌شه‌كانی تر. هۆكاره‌كانی ئه‌م نه‌خۆشییه چییه؟د.ئاس���ۆ :ه���ۆكاری جی���اواز ه���ه‌ن له‌ئێستاش���دا %85ی ه���ۆكاره‌كان بۆ ئه‌م نه‌خۆشیانه نازانرێت خواردن‌و هه‌واو ژینگه
نه‌خ���ۆش ره‌وانه ك���راون ل���هو رێژه‌یه‌ش له( )%95 -90نه‌خۆشه‌كان به‌سه‌ركه‌وتویی گه‌ڕاونه‌ته‌وه كوردس���تان ،چونكه ئه‌وانه‌ی ك���ه ده‌یانێرینه ده‌ره‌وه ل���هو جۆرانه‌ن كه حاڵه‌ت‌و جۆری نه‌خۆشیه‌كانیان سه‌خته‌و ئه‌گه‌ر نه‌برێنه ده‌ره‌وه ره‌نگه لێره چانسی ژیانیان كه‌متر بێت. تاچه‌ند كێش���ی منداڵه‌كه كاریگهریههیه له‌كاتی چاره‌سه‌ركردنه‌كاندا؟
له‌الیه‌ك���هوهو له‌الیه‌ك���ی دیك���هوه الیه‌نی جه‌س���ته‌یی مرۆڤ خۆی تاچه‌ند ئاماده‌یی له‌مرۆڤه‌كه‌دا هه‌یه كه توشی ئه‌و نه‌خۆشیه ببێ���ت .له‌تازه‌تری���ن توێژینه‌وه‌مان���دا كه له‌سنوری س���لێمانی ئه‌نجاممانداوه له‌سه‌ر ( )4000نه‌خ���ۆش بۆم���ان ده‌ركه‌وتوه كه نه‌خۆش���ی زگماكی دڵ له‌ناوچه‌ی گه‌رمیان زۆرتره وه‌ك له‌ناوچه‌كانی تر له‌به‌رئه‌وه‌ی ل���هو ناوچه‌ی���ه ژن‌و ژنخ���وازی له‌نێ���وان خزمه‌كان���دا زۆرتر ئه‌نجام ده‌درێت ئه‌مه‌ش وایكردوه نه‌خۆش���یه‌كه زۆرتربێت ،كه‌واته رێژه‌یه‌ك هه‌یه له‌ن���او كۆمه‌ڵگای ئێمه كه به‌هۆی خزمایه‌تی���هوه ئه‌گوێزرێته‌وه واته جیناته به‌اڵم خزمایه‌ت���ی له‌ناو پارێزگای سلێمانیدا رێژه‌كه‌ی زۆر كه‌مه رێژه‌كه‌ی %5 بۆ %10یه ئه‌مه‌ش بۆمان ده‌س���ه‌لمێنێت كه نه‌خۆش���ی زگماك���ی دڵ په‌یوه‌ندیه‌كی راسته‌وخۆی هه‌یه به‌الیه‌نی جیناته‌وه. له‌الیه‌ك���ی ت���ره‌وه دو مانگ���ی یه‌كه‌می س���كپڕی دایكه‌ك���ه زۆر گرنگ���ه چونكه ئه‌وكاته‌ی دایكه‌كه بێئاگایه له‌دوگیانبونی كه هه‌شت هه‌فته ده‌كات‌و ئه‌و خوارده‌مه‌نیه هه‌ڵگیراوان���هی كه ماده‌ی نیتراتیان زۆرهو دایكه‌ك���ه به‌ب���ێ ئاگایی له‌س���كپریه‌كه‌ی ده‌یانخ���وات به‌مه‌ش نه‌خ���ۆش ده‌كه‌وێت‌و به‌هۆی نه‌خۆش���یه‌كه‌یه‌وه ره‌نگه تیش���ك بكات یان چاره‌س���ه‌ری دیك���ه وه‌ربگرێت‌و به‌كاریبهێنێت ئه‌مه‌ش ئ���هو ماوه‌یه‌یه كه دروس���تبونی دڵی منداڵه‌كه‌ی���ه .ره‌نگه ئ���ه‌وه‌ش ببێت���ه هۆكارێك كه نه‌خۆش���ی زگماكی دڵی منداڵ دروست بكات ،هه‌ربۆیه رێنمایی دایكان ده‌كه‌ی���ن كه منداڵبونیان به‌پالن بێت. -به‌گش���تی چاره‌س���ه‌ری نه‌خۆشییه‌كه
چیی���ه؟ وابه‌س���ته‌ییان چاره‌سه‌ركردنه‌كه‌وه چییه؟ د .ئاس���ۆ :كۆمه‌ڵێ���ك چاره‌س���ه‌ری دیاریك���راوی هه‌ی���هو به‌پێ���ی ته‌مه‌نیش ده‌گۆڕێ���ت بۆنمون���ه منداڵێ���ك ج���ۆری نه‌خۆش���ییه‌كه‌ی ب���ۆری ش���اخوێنبه‌ری پێچه‌وانه‌ی���ه ئه‌وكات���ه پێویس���ته ئێم���ه له‌ماوه‌ی یه‌ك مانگدا چاره‌سه‌ری بۆبكه‌ین به‌قه‌س���ته‌ره‌و نه‌ش���ته‌رگه‌ری ،به‌اڵم بونی كون له‌نێ���وان س���كۆڵه‌كاندا پێویس���ته له‌ماوه‌ی ( )6-3مانگدا چاره‌سه‌ری بكه‌ین‌و جۆرێك���ی ت���ر هه‌یه روباع���ی پێده‌وترێت ئهوه ل���ه ( )12-6مانگ چاره‌س���ه‌ری بۆ ده‌كرێت ،جۆرێكی دیكه هه‌یه كونی نێوان گوێچكه‌له‌كانه ئه‌وه‌ش له‌دوای سێ ساڵه‌وه چاره‌س���ه‌ری بۆ ده‌كرێت تا ته‌مه‌نی ()10 س���اڵی ،واته به‌پێی جۆره‌كان‌و كاته‌كانی چاره‌سه‌ره‌كانیش جیاوازن. له‌ئێستادا سه‌رجه‌می حاڵه‌ته‌كان لێرهولهناوخۆی هه‌رێم چاره‌سه‌ر ده‌كرێن؟ د .ئاس���ۆ :الی ئێمه ئه‌و نه‌خۆش���انه‌ی كه پێویستیان به‌نه‌ش���ته‌رگه‌ری خێرا نیه ئه‌توانرێت له‌شاری سلێمانی چاره‌سه‌ریان بۆ بكه‌ین به‌اڵم ئه‌وانه‌ی نه‌شته‌رگه‌ری خێرایان پێویسته ئه‌وانه له‌جۆره مه‌ترسیداره‌كانن‌و ره‌نگیان شین هه‌ڵگه‌ڕاوه‌و تازه له‌دایكبون‌و كێشیان كه‌مه ده‌نێردرێنه ده‌ره‌وه‌ی هه‌رێم بۆ چاره‌س���ه‌ر چونكه ئه‌و توان���او ئامێره پزیش���كییه‌ی ك���ه هه‌ی���ه ناتوانێ���ت ئه‌و نه‌خۆشانه چاره‌سه‌ر بكات له‌ئێستادا . ئایا به‌نزیكی چه‌ند منداڵ بۆ چارهسهررهوانهی ده‌ره‌وه‌ی هه‌رێم كراون؟ د .ئاسۆ :پێشترو له‌ماوه‌ی ( )15مانگدا ته‌نها بۆ واڵتی هندس���تان نزیكه‌ی ()400
ناونیشانی وێبسایتی بەڕێوبەرایەتی گشتی تەندروستی سلێمانی
به‌كات���ی
د.ئاس���ۆ :كاریگه‌ری ته‌واوی هه‌یه واته هه‌تا كێش���ی منداڵه‌كه كه‌م بێت ئاس���تی مردنی له‌كاتی چاره‌س���ه‌ركردندا به‌رزتره، ئێمه له‌س���لێمانی توانیومانه چاره‌سه‌ر بۆ نه‌خۆش���ی كێش دو كلیۆو حه‌وسه‌د غرام بكه‌ین. كام حاڵه‌ت���هی ئ���ه‌م نه‌خۆش���ییهمهترسیدارو كوشنده‌یه؟ د.ئاس���ۆ :نه‌خۆش���ی دڵ���ی من���داڵ نه‌خۆشییه‌كی كوش���نده‌یه به‌تایبه‌تی ئه‌و ج���ۆره‌ی كه منداڵه نه‌خۆش���ه‌كه ش���ین ده‌بێت���هوه چونكه ئۆكس���جینی زۆر كه‌م ئه‌بێت ،بۆ نمونه ئه‌گ���ه‌ر رێژه‌كه‌ی ()80 بێت زۆر باش���تره له‌منداڵێك كه رێژه‌كه‌ی ( )30بێت چونكه ( )30نزیكه له‌مردنه‌وه له‌به‌رئ���هوه ئه‌وكاته‌ی تۆ چاره‌س���ه‌ری بۆ ده‌كه‌یت ئه‌و نه‌خۆشه پێویستی به به‌نجه‌و ره‌نگه هه‌ركه به‌نجه‌كه‌ی وه‌رگرت منداڵه‌كه بمرێت. رێنمایی ئێوه بۆ نه‌خۆش‌و كهسوكارینهخۆش چییه؟ د.ئاسۆ :ئه‌و نه‌خۆشانه پێویسته هه‌مو ش���ه‌ش مانگ جارێك له‌الیه‌ن پزیشكه‌وه ببینرێن ،هه‌مو نه‌خۆشه‌كان زۆر پێویسته پزیش���كی ددان بیانبینێت ،چونكه ئه‌گه‌ر ددانه‌كانی���ان كلۆربێ���ت یان ه���ه‌ر جۆره نه‌خۆش���یه‌كیان هه‌بێت كاریگه‌ری ده‌بێت بۆ دڵیان له‌كاتی نه‌ش���ته‌رگه‌ری‌و له‌دوای نه‌ش���ته‌رگه‌ریه‌كه‌ش ،له‌به‌رئه‌وه بۆ هه‌مو نه‌خۆش���ێك هه‌مو ش���ه‌ش مانگ جارێك پێویس���ته رێنمایی ته‌ندروستی بۆ ددانیان وه‌ربگرن . هه‌روه‌ها له‌گه‌ڵ هه‌ست به‌هه‌رحاڵه‌تێكی تێكچونی لێدانی دڵ‌و به‌رزبونه‌وه‌ی فشاری س���ییه‌كان كه ره‌نگه هه‌ن���دێ موزاعه‌فات له‌دوای نه‌ش���ته‌رگه‌ری روبدات له‌نه‌خۆشدا له‌ب���ه‌ر ئ���هوه به‌هه‌م���و نه‌خۆش���ه‌كان راده‌گه‌یه‌نین هه‌ر حاڵه‌تێكی له‌و جۆرانه‌تان توش بو راس���ته‌وخۆ س���ه‌ردانی پزیشك بكه‌ن.
http://www. dohsuli. com
بیتامیتازۆن ئه‌و ده‌رمانه‌ی زۆرینه‌ی خه‌ڵك به‌شێوه‌یه‌كی ناته‌ندروست به‌كاری ده‌هێنن
د.شه‌ماڵ وه‌هبی پسپۆڕی ده‌رمانساز ئا :راگەیاندنی تەندروستی سلێمانی ده‌ڵێ���ت "ئێم���ه زیات���ر به‌ده‌رمان ه بیتامیتازۆن له‌گروپی كۆرتیزۆنه‌كانه‌و ئه‌فس���وناوییه‌كه‌ی پێس���ت ن���اوی له‌جۆره به‌هێزه‌كه‌یه‌تی ،ئه‌م ده‌رمان ه ده‌به‌ی���ن ،چونكه ب���ۆ چاككردنه‌وه‌و به‌كارده‌هێنرێت بۆ برین‌و هه‌وكردن‌و رێكخستنه‌وه‌ی ئه‌نزیمه تێكچووه‌كان ه س���وربونه‌وه‌ی پێس���تو نه‌خۆش���ی به‌اڵم ده‌بێت پزیشكی پسپۆری تایبه‌ت س���ه‌ده‌ف .هه‌ندێك جار وه‌ك ده‌رزی چۆنێت���ی به‌كارهێنان���ی بۆ نه‌خۆش به‌كارده‌هێنرێت بۆ رزگاركردنی ژیانی دی���اری بكات تاوه‌كو به‌ش���ێوه‌یه‌كی ئه‌و كه‌سانه‌ی ك ه حاڵه‌تی به‌ركه‌وتنی زانس���تییان ه به‌كاربێت‌و ئامانجه‌كه‌ی ده‌ره‌كی مێش���كیان هه‌یه ،هه‌روه‌ها بپێكێت". د.ش���ه‌ماڵ وتیش���ی ":الیه‌ن��� ه به‌ش���ێوه‌ی حه‌بیش ب���ۆ رۆماتیزم‌و هه‌ناس���ه‌توندی به‌كارده‌هێنرێ���ت ،خراپه‌كان���ی ئ���ه‌م ده‌رمان���ه ئه‌وه‌ی ه هه‌ندێ���ك من���داڵ هه‌ی ه ل ه له‌ش���یدا ئه‌گ���ه‌ر زۆر به‌كاربێت ئ���ه‌وا تێكه‌ڵ ئه‌نزیم���ی به‌هێز هه‌ی���ه به‌هۆی ئه‌م به‌خوێ���ن ده‌بێت‌و كار ده‌كاته س���ه‌ر ده‌رمانه‌وه چاره‌س���ه‌ری پێویستی بۆ غودده‌كانی له‌شی مرۆڤ و ئیشه‌كانی تێك ده‌دات ،ئه‌گه‌ر هاتو بۆ ده‌موچاو ده‌كرێت. زۆرین���هی خه‌ڵك به‌ش���ێوه‌یه‌كی به‌كاربێ���ت دوای تێپه‌ربون���ی 7رۆژ ناته‌ندروس���ت ب���ه‌كاری ده‌هێن���ن ده‌بێت ه هۆی نه‌رم كردنه‌وه‌ی پێست‌و وه‌ك چ���ۆن كرێمه‌كان���ی ده‌موچ���او ده‌رپه‌ڕین���ی بۆریه‌كان���ی ده‌موچاو به‌كارده‌هێنن ،ئه‌م���ه‌ش له‌به‌رئه‌وه‌ی ئه‌مه‌ش روخس���ارو پێستی كه‌سه‌ك ه ئه‌م جۆره له‌ده‌رمان مێژویه‌كی درێژی ناشرین ده‌كات". ئه‌و پس���پۆڕه هۆشداریمان ده‌داتێ ههیهو خه‌ڵ���ك ب���ه‌كاری هێناوه بۆ برین‌و سوربونه‌وه‌ی پێست ،ئه‌مه‌ش ك���ه نابێ���ت ئ���ه‌م ده‌رمان��� ه وه‌كو وایكردوه هه‌ندێك كه‌س به ئاس���ایی هه‌رده‌رمانێك���ی تر به‌ب���ێ چاودێری بزانێت ب���ۆ به‌كارهێنانی بۆ ده‌موچاو پزیش���كی پس���پۆڕ به‌كاربهێنرێ���ت ئه‌گه‌رن���ا ره‌نگه زیانه‌كانی زیاتر بێت به‌بێ رێنمایی پزیشك. س���ه‌باره‌ت به‌باش���ی ئه‌م ده‌رمان ه له‌باشییه‌كانی.
فەیسبوكhttps://www. facebook. com/tandroostyt :
14
بیرورا
) )539سێشه‌ممه 2016/8/9
ئایا داکۆکی کردن لەئەردۆغان داکۆکی کردنە لەدیموکراسی؟ ئاسۆس هەردی
پ����اش کودەتاک����ەی١٥ی حوزەی����ران رایگش����تی کوردستان بەسەر دو بۆچونی جیاوازدا داب����ەش بوب����ون :بەرەیەکیان وەک کاردانەوەی����ەک بەرامبەر تاوانەکانی حکومەتەک����ەی ئەردۆغ����ان لەباک����ورو لەڕۆژاواو کاریگەرییە نێگەتیڤەکانی لەسەر هاوکیش����ە ناوخۆییەکان����ی هەرێ����م ،زۆر بەخۆشحاڵییەوە پێشوازییان لەکودەتاکە کردو بەئاش����کرا هیواداربون س����ەرکەوتو بێت .بەش����ێکی تریش����یان یا بەهۆکاری ئایدیۆلۆجی ئیسالمیی (ئیخوانی) ،یاخود بەوپێی����ەی الیەنگری ئەو هێزە کوردییانە بون کە ئەردۆغان لەهەرێم پش����تیوانییان لێ����دەکات ،وەک ئ����ەوە وابو کۆس����تیان کەوتب����ێو ب����ێ دودڵ����ی دژی کودەتاکە وەستانەوە. پێموایە هەڵوێستی بەرەی یەکەم جگە لەکاردانەوەیەکی عاتیفیی توڕە بەرامبەر دیکتاتۆرێک کە بەدوژمنی کوردی دەزانن، هیچی تر نەب����و .بەاڵم گومان لەوەدا نیە ئەگەر کودەتاکە سەرکەوتو بوایەو سوپا دەس����ەاڵتی بگرتایە دەست ،زەرەرمەندی یەکەم ک����ورد دەبو ،چونک����ە بەدرێژایی مێژوی هاوچ����ەرخ گەورەترین‌و بەهێزترین دام����ەزراوەی دژ بەک����ورد لەناوچەک����ەدا س����وپای تورکیا بوەو ئێستاش هەر وایە. سوپای تورکیا بەقەبارەو توانای سەربازی بەدوەمین سوپای پەیمانی ناتۆ ناسراوە. مێ����ژوی ئەم س����وپایە لەناو هاوکێش����ە سیاس����ییەکانی تورکی����اداو ئەندامێتیی لەپەیمانی ناتۆدا ،ئەوەندەیتر کاریگەری‌و رۆڵ����ی ئ����ەم دامەزراوەیان ل����ەو واڵتەو ناوچەکەدا بەهێز ک����ردوە .بۆیە پێموایە ئەگ����ەر بەمەنتیق‌و دور لەڕق����ی کوێرانە بیربکەین����ەوە ،دەبینی����ن س����ەرکەوتنی کودەتاکەو دەسەاڵتگرتنەدەس����تی سوپا لەتورکیادا ،پێش هەمو کەسێک بەزیانی کورد تەواو دەبو. جگە لەوەش النیکەم لەڕوی ئەخالقی‌و تیۆریی����ەوە ،ناک����رێ کەس����ێک الف����ی دیموکراسی‌و ئازادیخوازی لێبدات ،دڵخۆش بێت بەوەی س����وپایەکی دەسەاڵتخوازی رەگەزپەرس����ت بەزەبری هێ����زی چەکدار دەسەاڵتێکی مەدەنی لەسەر کار البدات. لەبەرامب����ەردا الیەنگران����ی ئەردۆغان لەکوردس����تان ،بەگش����تی دو پاس����اوی س����ەرەکی ب����ۆ هەڵوێس����تەکەی خۆیان دێننەوە: یەک����ەم" ،حکومەتەک����ەی ئاکەپ����ە حکومەتێک����ی مەدەنی����ی هەڵبژێردراوەو بەدەنگ����ی خەڵک هات����وە .بۆیە داکۆکی ک����ردن لەئەردۆغان لەراس����تیدا داکۆکی کردن����ە لەش����ەرعییەتی دیموکراس����یو دەنگدان". دوەم ،ئەردۆغان تاکە سەرۆک کۆماری تورکیایە کە دانی بەکێشەی کورددا ناوەو هەوڵی چارەس����ەرکردنی دەدات .ئەوەتا لەس����ەردەمی ئ����ەودا کەناڵی رەس����میی دەوڵەت پەخش����ی کوردی دەس����تپێکرد، لەگەڵ پەکەکە کەوتە دانوستان‌‌و بەرامبەر هەمو جەبەروتی سوپا وەستایەوە .لەگەڵ هەرێم����ی کوردس����تانیش پەیوەندییەکی رەس����می‌و سیاس����ی دامەزران����د ...لێرە بەدواوە گفتوگۆ لەس����ەر ئەو دو پاساوە دەکەین:
ئەردۆغان کۆمێنتێک����ی ت����ۆڕە کۆمەاڵیەتیی����ەکان، روداوێکی رۆژانەیە ،بەجۆرێک کە ژمارەی دۆس����یەکانی دادگا لەژم����اردن نای����ەن. جگە لەوەش لەوەتەی ئەردۆغان یاس����ای سەرۆکایەتیی گۆڕیوەو خۆی بوە یەکەمین سەرۆک کە راستەوخۆ لەالیەن خەڵکەوە هەڵبژێردرێ����ت ،بە بەرنام����ەو بەردەوام لەهەوڵ����ی کۆکردنەوەی دەس����ەاڵتەکان لەدەس����تی خۆیدا بوە .ب����ۆ نمونە ئەگەر لەرابردودا دەس����ەاڵتی دادوەری جۆرێک لەس����ەربەخۆیی هەبو بەرامبەر دەسەاڵتی جێبەجێک����ردن ،وردە وردە ئەوەیش����ی لەناوبردو بەناوی چاکس����ازی سیس����تمی دادوەریی����ەوە ،دادوەرەکان����ی ک����ردە پاشکۆی دەسەاڵتی سەرۆک کۆمار ،واتە خ����ۆی .هەم����و ئەمان����ە لەئەنجامدا بونە هۆی هەرچی پێش����کەوتنێک لەپرۆسەی بەئەندامبونی تورکیا لەیەکێتیی ئەوروپادا بەدەستهاتبو ،لەدەست بچێت‌و پرۆسەکە ئێس����تا بەتەواوی پاشەکش����ەی کردوە. چونکە س����ەرباری گەلێ����ک مەرجی تر، یەکێک لەمەرەجە سەرکییەکانی ئەوروپا بۆ تورکیا ئەوەیە ،سیس����تمی سیاس����یو یاس����ایی واڵتەکەی لەگ����ەڵ پێوەرەکانی یەکێتی����ی ئەوروپ����ادا بگونجێنێ����ت ،کە دیموکراسی ،جیاکردنەوەی دەسەاڵتەکان، س����ەروەریی یاساو پاراس����تنی مافەکانی مرۆڤ ،بنەمای سەرەکیی ئەو پێوەرانەن‌و بە"پێوەرەکانی کۆپن هاگن" ناسراون. زۆر بەکورتی ،راستە ئەردۆغان‌و ئاکەپە هەڵبژێ����ردراون ،ب����ەاڵم بەهی����چ جۆرێک ناتوانین بڵێین ئەو سیس����تمەی ئێس����تا لەتورکیادا هەیە ،دیموکراس����ییە .چونکە تەنه����ا هەڵبژاردن ب����ەس نییە بۆ ئەوەی بتوانی����ن بڵێین دیموکراس����ی بەرقەرارە. ئەگەر مەس����ەلەکە تەنها هەڵبژاردن بێت، ئەوا دەبێ بڵێین ئێرانیش دیموکراسییە، چونک����ە هەمیش����ە هەڵبژاردنەکانی ئەو واڵت����ە لەکاتی خۆیان����دا ئەنجام دەدرێن‌و حکومەتەکانی����ش بەدەنگ����ی خەڵ����ک دێن����ە س����ەرکار .بۆیە ئەوان����ەی بەناوی دیموکراس����ییەوە داکۆک����ی لەئەردۆغان دەکەن ،لەراس����تیدا پێش خەڵک ،خۆیان دەخەڵەتێنن. پێموایە نوس����ەرو رۆژنامەنوسی تورک مەتین مونیر لەدو وتارداو بەدو رستە زۆر بەکورتی‌و بەجوانی گوزارش����ت لەدۆخی تورکی����ای پاش کودەتاکە دەکات .مەتین مونیر رۆژێک دوای کودەتاکە دەنوسێت: "ئەردۆغ����ان رزگاری ب����و ،تورکیا نوقوم بو" .رۆژی ١٩ی حوزەیرانیش دەنوسێت: "تورکیا دەوڵەتی عەسکەر بو ،ئێستا بوە بەدەوڵەتی پۆلیس".
ئەردۆغان‌و دیموکراسی لەراس����تیدا ئاکەپە لەحوزەیرانی ساڵی راب����ردودا هەڵبژاردن����ی نەب����ردەوە ،یان النیک����ەم نەیتوانی زۆرین����ەی پەرلەمانی بەدەست بێنێ .بۆیە دەبو بەپێی پرنسیپی دیموکراس����ی ،تەسلیمی ئیرادەی خەڵکی واڵتەکەی بێو دەسەاڵت لەگەڵ حزبەکانی تر ی����ان النیک����ەم یەکێ����ک لەحزبەکانی ئۆپۆزسیۆندا دابەش بکات .بەاڵم ئەردۆغان مانۆرێک����ی سیاس����یی کردو نەیهێش����ت حکومەتی ئیئتیالفی دروست بێت .ئینجا بەبیانوی ئەوەی حزبەکان ناتوانن پێکەوە رێکبکەون ،بڕی����اری هەڵبژاردنێکی نوێی لەمانگی تشرینی دوەمدا دەرکرد .لەنێوان ئەردۆغان‌و کورد دو هەڵبژاردنەکەش����دا چوە پاڵ س����وپاو ئەگەر کەمێک ب����ەوردی بەڕوداوەکانی ش����ەڕێکی خوێناویی لەدژی کورد دەست پێکرد ،چونکە بە بەرپرس����یاری یەکەمی پاش یەکەمی����ن س����ەرکەوتنی ئاکەپەدا شکستی ئاکەپە -ی دەزانین ،لەڕاستیشدا بچینەوە (ساڵی ،)٢٠٠٢دەبینین لەراستیدا وابو (دواتر دێمەوە سەر کێشەی کوردو ئەردۆغ����ان ک����وردو هێ����زە دیموک����رات‌و لیبرالەکان����ی تورکیای ب����ۆ بەهێزکردنی هەڵوێستەکانی ئەردۆغان). سەبارەت بەفایلی رەشی ئاکەپە لەڕوی پێگەی خۆی دژی پێگەی بەهێزی سوپای ئازادی‌و دیموکراس����ییەوە ،هەر ئەوەندە تورکیا بەکارهێنا .لەسەرەتادا کە هێشتا بەس����ە ئاماژە ب����ەوە بکەی����ن تورکیای دەس����ەاڵتەکەی خۆی نەگرتبو ،س����ەری س����ەردەمی س����ەرۆکایەتیی ئەردۆغ����ان زمان‌و بنی زمانی دیموکراس����ی ،دەوڵەتی ب����ەردەوام لەلیس����تی رەش����ی رێکخراوە مەدەنی ،جیاکردنەوەی دەس����ەاڵتەکان، نێودەوڵەتییەکانی چاودێ����ری مافەکانی س����ەروەریی یاس����ا ،م����اف‌و ئازادیی����ە مرۆڤدا ب����وە .ژمارەی رۆژنامەنوس����انی تاکەکەس����یو گش����تییەکان ،فرەیی‌و فرە ناو زین����دان ژمارەیەکی پێوانەییان تۆمار کولتوری‌و پێکەوە ژیان بو .لەبەرئەوە نەک کردوە .هێرش کردنەسەر خەڵک‌و دادگایی هەر کورد ،بەڵکو زۆربەی چەپ‌و لیبراڵ‌و کردنیان لەس����ەر نوس����ین ی����ا تەنانەت ئازادیخ����وازە عەلمانییەکان����ی تورکیاش
پاش شکستی کودەتاکەش هەڵوێستی ئەردۆغان بەرامبەر کورد هیچ گۆڕانێکی بەسەردا نەهات .ئەگەرچی هەدەپە هەر زو دژی کودەتاکە وەستایەوەو شەوی کودەتاکەش فراکسیۆنەکەی لەناو بینای پەرلەمانی تورکیادا لەگەڵ فراکسیۆنی حزبەکانی تردا پێکەوە بون ،بەاڵم ئێستاشی لەگەڵدا بێت ئەردۆغان ئامادە نییە هیچ پەیوەندییەکیان لەگەڵدا دروست بکات لەبەرامبەر س����وپادا پشتیوانییان لێکرد. لەئەنجامیش����دا توانیی دەسەاڵتی سوپا سنوردار بکات .ئەو کرانەوە سنوردارەش بەرامبەر ک����ورد بەرهەمی ئەو قۆناغەیەو هەرگی����ز نەیگەیاندە ئاس����تی گۆڕانکاری دەستوری‌و یاس����ایی بەشێوەیەک کە ئەو مافانە بۆ کورد بەیاسا جێگیر بکات. ب����ەاڵم پ����اش ئ����ەوەی هەس����تی کرد دەس����ەاڵتی بەهێزبوەو بەرەو جێگیربون دەڕوات ،لەهەمو ئەو هێزانە هەڵگەڕایەوە ک����ە پش����تیوانییان لێکردب����و .هەن����گاو بەهەنگاوی����ش هەم����و چاکس����ازییەکانی پێچەوانە کردەوەو بوە هاوپەیمانی سوپا! ئەمەیان وێڕای تێکچونی پەیوەندییەکانی لەگەڵ گروپی فەتحوڵاڵ گولەن ،راستەخۆ پەیوەندی بەوەوە هەبو کە هەدەپە توانی لەهەڵبژاردنی حوزەیرانی س����اڵی رابردودا س����ەرکەوتنێکی گەورە لەس����ەر حسابی ئاکەپە تۆمار ب����کات‌و خەونە گەورەکەی ئەردۆغان بۆ گۆڕینی سیس����تمی سیاسی لەپەرلەمانیی����ەوە ب����ۆ س����ەرۆکایەتی، بخاتە بەرمەترس����ی .ئ����ەو بەهیوا بو لەو هەڵبژاردنەدا ژمارەی کورسییەکانی لەناو پەرلەماندا بگەیەنێتە (دو لەس����ەر سێ) ی کۆی ژمارەی کورسییەکان ،بۆ ئەوەی بتوانێ����ت بەئاس����انی لەن����او پەرلەمانداو بەبێ ئەوەی پێویست بەریفراندوم بکات، دەس����توری تورکیا بگۆڕێت‌و سیستەمی سەرۆکایەتی بۆ خۆی جێگیر بکات .زۆربەی
چاودێران����ی تورک کۆکن لەس����ەرئەوەی ئ����ەوە هەدەپەو س����ەالحەدین دەمیرتاش ب����ون ک����ە بەس����ەرکەوتنە گەورەکەیان لەهەڵبژاردنەکانی ٧ی حوزەیرانی س����اڵی رابردودا ئ����ەو خەونەی����ان بەتاڵکردەوەو ئەردۆغانیان توش����ی ش����ۆک کرد .بۆیە لەم����اوەی نێ����وان حوزەیران‌و تش����رینی دوەمدا روی لەکوردو وەرگێڕا" ،پرۆسەی چارەسەری"ی راگرت‌و بەپێچەوانەی هەمو بانگەش����ەکانی ژیانی سیاس����یی خۆیەوە لەگەڵ س����وپادا رێکەوت بۆ تۆڵەکردنەوە لەک����وردو هەوڵدان بۆ کردن����ە دەرەوەی هەدەپە لەهاوکێشە سیاسییەکان. ئێستا بابزانین تێڕوانینی ئەردۆغان بۆ کێش����ەی کورد چۆنە ،لەکوێوە سەرچاوە دەگرێ‌و تا کوێ بڕدەکا؟ ئەگ����ەر بگەڕێین����ەوە ب����ۆ پاش����خانە ئیس��ل�امییەکەی ئەردۆغ����ان‌و خەون����ی زیندوکردن����ەوەی دەوڵەت����ی عوس����مانی بەش����ێوەکی نوێ ،بۆم����ان دەردەکەوێ لەتێڕوانین����ی ئ����ەودا شوناس����ی یەکەم شوناس����ی ئیسالمی س����ونییە ،بێگومان ئیس��ل�امێکی س����وننی کە خ����ۆی -تورک رابەرایەتی����ی ب����کات .بەپێچەوان����ەی کەمالیس����تە رەگەزپەرس����تەکانەوە ک����ە بونی����ادی س����ەرەکیی ئادیۆلۆجیاکەیان رەگ����ەزی تورک‌و زمانی تورکی بو ،بەالی ئەردۆغان����ەوە کێش����ە نەبو ،کێش����ەش نیە ئەگەر ک����ورد بەزمانی خۆی گۆرانی بڵ����ێ یان رۆژنام����ە دەرکا ،گرنگ ئەوەیە لەخزمەت����ی شوناس����ە گش����تگیرەکەدا بێت .ئەم "کرانەوەی����ە!" بەرامبەر کورد لەراس����تیدا بۆ دو مەبەس����تی سەرەکیی بو .یەکەمیان بەواڵتە موس����وڵمانەکانی تر بڵێت چی����دی "تورکیا بەتەنها موڵکی تورک����ەکان نیە"()١و کران����ەوەی تورکیای ئاکەپە بەرامبەر هەمو گەالنی موسوڵمانە بەب����ێ جی����اوازی رێک وەکو س����ەردەمی عوسمانی ،ئەوەتا هەس����تیارترین تابۆی دەوڵەتی ت����ورک تێکش����کێنرا لەپێناوی شوناس����ی ئیس��ل�امیدا .دوەمی����ان ،بەم کرانەوە سنوردارە "مێژوییە!" هاوسۆزیی هاواڵتیانی کورد بۆ الی خۆیو حزبەکەی راکێش����ێت‌و پێگ����ەی خ����ۆی لەتورکیادا بەهێزتر بکات .لەراستیشدا بۆ ماوەیەکی درێ����ژ لەمەی دوەمیاندا س����ەرکەوتو بو. لەچەن����د هەڵبژاردنێک����ی ی����ەک لەدوای یەک����دا ،لەزۆرب����ەی ش����ارەکانی باکور، ئاکەپە زۆرینەی دەنگەکانی بۆخۆی برد. ئەوەی هەمو هاوکێشەکەی الی ئەردۆغان هەڵگەڕاندەوەو توشی شۆکێکی گەورەی کرد ،سەرکەوتنی هەدەپە بو لەهەڵبژاردنی ٧ی حوزەیرانی س����اڵی راب����ردودا .وەک لەسەرەوە باس����کرا .ئەم سەرکەوتنە دو خەونی گەورەی ئەردۆغانی بەتاڵ کردەوە. یەکێکیان ئ����ەوەی کە پێ����ی وابو تەنها رێگەدان ب����ە بەکارهێنانی زمانی کوردی (بەب����ێ هیچ دان پێدادانانێکی یاس����ایی بەمافی ک����ورداو وەک گ����ەل‌و نەتەوە) و گەمەکردن بەسۆزی ئایینی کورد لەباکور، دەیکاتە ئەو سیاسەتمەدارەی پشتیوانی هەمیشەیی خەڵکی باکور مسۆگەر بکات. دوەمیش ئەوەبو ئەنجامی هەڵبژاردنەکان دەریخس����ت ئ����ەو هێ����زەی ک����ە خەونی سیستەمی سەرۆکایەتیی هەڵوەشاندوە، هەدەپ����ەو دەنگی کورد ب����و .لەهەڵمەتی هەڵبژاردنەکاندا دروش����مێکی سەرەکیی دەمیرتاش ئ����ەوە بو ک����ە بەئەردۆغانی دەوت" :هەرچ����ی بک����ەی ،ناتکەی����ن بەس����ەرۆک" ،کە بەوتەی سەرکردەیەکی
ئاکەپە لەهەمو ش����تێک زیاتر ئەردۆغانی پەس����تکردبو .پێدەچێ جگە لەشکس����تە سیاسییەکە ،ئەردۆغان لەڕوی دەرونییەوە توش����ی هیس����تریای ک����وردو هەدەپ����ە بوبێت ،بۆیە وەک لەس����ەرەوە ئاماژەمان پێ����دا ،بە(حیلەش����ەرعییەک!) ئەنجامی هەڵبژاردنەکەی پەکخس����تو هەڵبژاردنی دوەم لەمانگی ١٠ی هەمان ساڵدا دوبارە کرای����ەوە .ئەم����ە لەکاتێکدا ب����و کە هەر لەدوای هەڵبژاردن����ی یەکەمەوە ژیربەژێر لەگەڵ س����وپادا رێککەوت بۆ ئاوەاڵکردنی دەستی جەنەراڵە رەگەزپەرستەکان دژی خەڵکی باکور .بەهەمو توانایەکی دەستی دای����ە تۆڵەکردنەوە لەک����ورد .زیادەڕەوی نیی����ە ئەگەر بڵێین س����ەرکەوتنی ئاکەپە لەهەڵبژاردن����ی دوەمدا ،لەس����ەر خوێنی خەڵکی کوردستان بو. پاش شکستی کودەتاکەش هەڵوێستی ئەردۆغ����ان بەرامبەر کورد هیچ گۆڕانێکی بەس����ەردا نەه����ات .ئەگەرچ����ی هەدەپە ه����ەر زو دژی کودەتاک����ە وەس����تایەوەو ش����ەوی کودەتاک����ەش فراکس����یۆنەکەی لەناو بینای پەرلەمان����ی تورکیادا لەگەڵ فراکسیۆنی حزبەکانی تردا پێکەوە بون، بەاڵم ئێستاش����ی لەگەڵدا بێت ،ئەردۆغان ئام����ادە نیی����ە هی����چ پەیوەندییەکی����ان لەگەڵدا دروس����ت بکات .ئێستا "ئیرادەی نیش����تیمانی دژی کودەتا" بۆتە دروشمی س����ەرەکیی ئەردۆغان لەگەڵ هەمو حزبە ئۆپۆزس����یۆنەکاندا هاوئاهەنگی دەکات، بەاڵم الی ک����وردو هەدەپە ل����ەدەرەوەی ئەو ئیرادەو نیش����تمانەن .کاتێکیش لەم رۆژانەدا لێیان پرس����ی بۆچی هەدەپە بۆ هی����چ کۆبون����ەوەو گردبونەوەیەک بانگ ناکرێن ،خۆ ئ����ەوان یەکەم حزب بون کە دژی کودەتاکە وەستانەوە؟ لەوەاڵمدا وتی "ئەگەر لەگەڵ الیەنگرانی تیرۆر دانیش����م، چۆن قەناعەت بەکەس����وکاری شەهیدان بکەم؟" هەرچ����ی پەیوەن����دی بەهەرێم����ی کوردس����تانەوە هەی����ە ،پێموایە تورکیای ئەردۆغ����ان بەباش����ترین ش����ێوە لەڕوی ئاب����وری ،سیاس����یو ئەمنیی����ەوە هەرێم بەکاردەهێنێت. دەب����ێ دان بەو راس����تییەدا بنێین کە بەش����ێکی گرنگ����ی پش����تیوانی خەڵکی تورکی����ا ب����ۆ ئاکەپ����ە دەگەڕێت����ەوە بۆ ئ����ەو س����ەرکەوتنەی لەبواری گەش����ەی ئابوریدا بەدەس����تی هێنا .لەسەر دەستی حکومەتەک����ەی ئاکەپ����ە تورکی����ا ب����وە خاوەن ئابورییەکی بەهێزو گەش����ەیەکی ئابوری����ی جێگیر .نرخی لی����رەی تورکی ژیای����ەوەو بەرامب����ەر دراوە جیهانییەکان بەرزبونەوەیەک����ی بەرچ����اوی بەخۆیەوە بین����ی .هەرێمی کوردس����تان لەم بوارەدا یەکێ����ک بو لەس����ەرچاوە گرنگەکانی ئەو گەشە ئابوییە .لەالیەکەوە (پاش )٢٠٠٣ بودجەیەکی ئێج����گار زۆر دەهاتە هەرێم، بەملیارەها دۆالر لەپرۆژەی س����تراتیجی‌و بیناکردن����دا س����ەرف دەک����را ،زۆرب����ەی هەرەزۆری کۆمپانی����ا جێبەجێکارەکانیش تورکی بون .لەالیەکی ترەوە ،کوردستان بو بەبازاڕێکی گەورە بۆ س����اغ کردنەوەی بەرهەمی کۆمپانیا تورکییەکان .لەوانەش گرنگتر ،لەدوای هەناردەکردنی نەوتەوە، کوردس����تان بوە س����ەرچاوەیەکی گرنگی دابینکردن����ی وزەی هەرزان ب����ۆ تورکیاو بازرگانییەکی پڕ لەقازانج .بەکورتی ..بۆ تورکیا هەرێمی کوردس����تان بازاڕێکی پڕ سودو بیرەنەوتێکی دەوڵەمەندە.
لەڕوی سیاسییەوە هەرێمی کوردستان س����ودێکی فرەڕەهەن����دی ب����ۆ تورکی����او حکومەتەک����ەی ئاکەپە هەبوە .ئەردۆغان هەرێ����مو بەتایب����ەت پارت����ی دیموکراتی کوردستان بەکاردەهێنێ بۆ دژایەتیکردنی پەکەکەو هەدەپە لەباکورو پەیەدە لەڕۆژاوا. هەموم����ان بینیم����ان چ����ۆن لەهەڵمەتی هەڵبژاردنەکاندا س����ەرۆکی پارتیی لەگەڵ خ����ۆی برد ب����ۆ بانگەش����ەی هەڵبژاردنی ئاکەپ����ە لەئام����ەد .هەروەه����ا دەبینین مامەڵەی پارتی لەگەڵ دەروازەی رۆژاواو حزب����ە نەیارەکانی پەی����ەدە چۆنەو چۆن هەوڵی ئەوە دەدرێت هێزێکی هاوتەریبی دۆس����تی تورکیا ل����ەرۆژاوا جێگیربکرێت. جگە ل����ەوەش پەیوەندی باش����ی لەگەڵ "هەرێم /پارت����ی" وەک بەڵگەیەک بەڕای گش����تی جیهان دەفرۆش����ێتەوە کە گوایە "ئێم����ە دژی ک����ورد نی����ن ،بەڵک����و دژی (تیرۆر /پەکەکە -پەیەدە)ین" .لەهەمان کاتدا ئ����ەم پەیوەندییە لەناو هاوکێش����ە سیاسییەکانی عیراقیشدا بۆ بەرژەوەندی تورکیاو "ب����ەرەی س����وننە" بەکاردێنێ، دوا نمونەش ناردنی هێزی س����ەربازی بو بۆ بەعش����یقە ،بەب����ێ رەزامەندی عێراق‌و ئەمەریکایش. لەڕوی ئەمنیشەوە ،هەرێمی کوردستان بوەت����ە بەربەس����تێک لەنێ����وان تورکیاو عێراقی پڕ لەکێش����ەو ش����ەڕو ئ����اژاوەداو بەپێچەوانەی س����نورەکانی تورکیا لەگەڵ رۆژاوادا ،س����نورەکانی هەرێم تاڕادەیەکی زۆر هێمن‌و پارێزراون‌و بەدورن لەش����ەڕو پێکدادانی گەورە. لەگ����ەڵ هەمو ئەوانەش����دا ،کاتێک کە داعش پەالماری هەرێمی دا ،هەر بەگوتەی بەرپرس����انی پارتی ،تورکیا ئامادە نەبو پش����تیوانی لەکورد بکات‌و فریای هەولێر بکەوێ����ت .ئەمەیان دەگەڕێت����ەوە بۆ ئەو پەیوەندییە فرەڕەهەندو ئاڵۆزەی لەنێوان تورکیاو جەمسەرەکانی (بەرەی سوننە) وات����ە قەتەرو س����عودییە ،لەگ����ەڵ هێزە "ئۆپۆزسیۆنە سوننەکانی سوریادا" هەیە، بەداعش‌و بەرەی نوسرەشەوە ،کە لێرەدا جێگەی باسکردنی نییە. بەکورتی شەوی کودەتاکە ،هاوڕێیەکم پەیوەندی پێوەکردم‌و لێی پرسیم" :رات چیە لەسەر ئەو دۆخەی تورکیا؟ پێت وانییە روخانی ئەردۆغان بۆ کورد باش ئەبێ؟" لەوەاڵمدا وت����م "پێموایە س����ەرکەوتنی س����وپا بۆ ک����ورد ،چ لەباکورو چ لەڕۆژاواو باش����ور، زۆر خراپە .بەاڵم لەبەرامبەردا شکس����تی کودەتاک����ەش بۆ ئێمە هی����چ باش نییە، چونکە ئەوەندەی ت����ر پێگەی ئەردۆغان لەتورکی����ادا بەهێز دەکات .هەموش����مان دەزانین‌و دەبینین ئەردۆغان چۆن مامەڵە لەگ����ەڵ ک����ورد دەکات ،لەکوبانییەوە تا دەگاتە ئامەدو جزیرەو...هتد". (" )١تورکیا بەتەنها موڵکی تورکەکانە" یەکێک����ە لەدروش����مە س����ەرەکییەکانی کەمالی����زم‌و هەت����ا ئەمڕۆش دروش����می س����ەرەکیی رۆژنام����ەی حوریی����ەت ـ ی تورکییە.
ئەنجامی هەڵبژاردنەکان دەریخست ئەو هێزەی کە خەونی سیستەمی سەرۆکایەتیی هەڵوەشاندوە، هەدەپەو دەنگی کورد بو .لەهەڵمەتی هەڵبژاردنەکاندا دروشمێکی سەرەکیی دەمیرتاش ئەوە بو کە بەئەردۆغانی دەوت: "هەرچی بکەی ،ناتکەین بەسەرۆک
کتێب
) )539سێشه‌ممه 2016/8/9
17
چیرۆك ی ئه‌و ژن ه هه‌ژاره‌ی ده‌وڵه‌تێك ی به‌هێزی دروستكرد
جوله‌ك ه بۆ ئه‌وه‌ی به‌گه‌ل بمێنێتهوه ده‌ب ێ ده‌وڵه‌تی هه‌بێت ئا :بارام سوبحی "ژیانی من" پوخته‌ی ژیان‌و به‌سه‌رهاتی گۆلدا مایه‌ره ،ئه‌و خانمه‌ی له‌به‌ر هه‌ژاری له‌ئۆكرانیاوه روده‌كه‌نه ئه‌مریكا ،بۆ دروستكردنی ده‌وڵه‌تێكیش بۆ جوله‌كه ده‌چێته فه‌له‌ستین‌و ده‌بێته سه‌رۆك وه‌زیری ئه‌و ده‌وڵه‌ته ،مایه‌ر ده‌ڵێت :ته‌نها یه‌ك شت هه‌یه پێش ئه‌وه‌ی بمرم حه‌زم لێبو بیبینم، ئه‌ویش ئهوه بو گه‌له‌كه‌م چیدیكه پێویستیان به‌ده‌ربڕینی به‌زه‌یی پیاهاتنه‌وه نه‌بێ. كتێبی "ژیانی من" له‌نوس����ینی گۆلدا مای����هرو وه‌رگێڕان����ی ش����ه‌فیقی حاجی خ����دره .كتێبه‌ك����ه ( )545الپه‌ڕه‌ی����هو له‌باڵوكراوه‌كان����ی ناوه‌ن����دی ئاوێره بۆ چ����اپ‌و باڵوكردن����هوهو له‌پان����زه به‌ش پێكهاتوه ،به‌م ناونیش����انانه :منداڵیم، هه‌رزه‌ی����ی سیاس����ی ،من فه‌له‌س����تینم هه‌ڵبژارد ،ده‌س����تپێكی ژیانێكی نوێ، پێشه‌نگه‌كان‌و كێش����ه‌كان" ،ده‌بێ دژی هیتل����ه‌ر بجه‌نگی����ن" ،ملمالن����ێ له‌گه‌ڵ به‌ریتانی����ا ،ئێم����ه خاوه‌ن����ی ده‌وڵه‌تی خۆمانین ،وه‌زیر بۆ مۆسكۆ ،مافی بون، دۆستایه‌تی ئه‌فریقایی‌‌و ئه‌وانی دیكه‌ش، ئێمه ته‌نیاین ،س����ه‌روه‌زیره‌كه ،جه‌نگی یۆم كیپۆر ،كۆتایی رێگه‌كه. ژیانی منداڵێكی هه‌ژار گۆل����دا له‌س����اڵی ( )1898له‌كیێف له‌ئۆكرانیا له‌دایكب����وه ،له‌باره‌ی ژیانی منداڵیه‌وه ده‌ڵێت :ئه‌وه‌م له‌بیره كه ئێمه چه‌ند هه‌ژار بوین ،هیچمان تاڕاده‌ی به‌س بون نه‌بو ،نه خ����واردن ،نه جلوبهرگی ئه‌س����تورو گه‌رم ،ن���� ه گه‌رمكه‌ره‌وه‌یه‌ك له‌ماڵ .من هه‌میش����ه ئ����هو زارۆكه بوم كه له‌ده‌ره‌وه سه‌رماو له‌ماڵیش زۆر زگ به‌تاڵ ب����وم ...ئه‌وێده‌مێ تریته له‌ماڵی ئێمه‌دا خۆش����ترین‌و نایابترین خواردن بو ..من بهوه ش����ادمان بوم كه پێیان نه‌گوتبوم ،زۆرجاران خوشكه گه‌وره‌كه‌م له‌قوتابخانه له‌به‌ر برسێتی ده‌بورایه‌وه. ماڵو مه‌كۆی سیاسی به‌مه‌به‌ستی ده‌س����تكه‌وتنی كارێك‌و دابینكردن����ی بژێ����وی خێزانه‌ك����هی، باوكی گۆل����دا روده‌كاته ئه‌مریكاو پاش ماوه‌یه‌كی����ش خێزانه‌ك����هی ده‌چنه ئه‌و واڵته ،له‌ب����اره‌ی ئه‌م قۆناغ����هی ژیانی ده‌ڵێ����ت :له‌م����اوهی جه‌نگ����ی جیهانی یه‌كه‌مدا دایك����م ماڵه‌كه‌مان����ی كردبوه كۆگایه‌كی كاتی بۆ ئه‌و الوه خۆبه‌خشه جوله‌كان����هی له‌ژێر ئ����ااڵی جوله‌كه‌داو له‌چوارچێ����وه‌ی له‌ش����كری به‌ریتانی����دا ده‌چونه جه‌نگ ،تا فه‌ڵه‌ستین له‌ده‌ستی توركه‌كان رزگار بكه‌ن. له‌ئه‌مریكا گۆل����دا خوێندنی ئاماده‌یی ت����ه‌واوده‌كات‌و ئ����اره‌زو ده‌كات ببێت����ه مامۆس����تا ،ب����ه‌اڵم خێزانه‌ك����هی بی����ر له‌وه‌ده‌كه‌نه‌وه به‌ش����وی ب����ده‌ن .گۆلدا ده‌ڵێ����ت :ئاوات����م ب����و ببمه مامۆس����تا –هه‌نوك����ه‌ش هه‌ر له‌و ب����اوه‌ڕه‌دام -كه مامۆستایه‌تی سه‌نگینترین‌و په‌سندترینی هه‌م����و پیش����ه‌كانه .مامۆس����تای باش ده‌رگای هه‌مو جیهان به‌س����ه‌ر مندااڵندا دهكاتهوه .بۆی����ان ده‌لوێنێ كه فێرببن چۆن مێشكی خۆیان به‌كاربهێنن‌و به‌زۆر رێگه ببێته ئامێری ژیانیان. هه‌ر له‌ئه‌مریكا گۆلدا تێكه‌اڵو به‌ژیانی سیاس����ی ده‌بێت‌و ده‌ڵێت :ئه‌و كه‌سه‌ی به‌هێزترین ره‌نگدانه‌وه‌ی به‌س����ه‌ر مندا هه‌بوبێ ناچمان سیركین بو ،یه‌كێك بو له‌به‌گوڕتری����ن بیرمه‌نده‌كانی كرێكارانی زایۆنیزم .ئ����هو جوله‌كه‌یه‌كی روس����ی بو .س����یركین له‌و بڕوایه‌دا بو كه تاكه هیوای پرۆلیتاریای جو له‌كۆچكردن بۆ فه‌له‌ستین خۆی ده‌بینێته‌وه. جوله‌كه‌ی بێ وێنه‌و رۆنانی ده‌وڵه‌ت له‌س����اڵی ( )1921گۆل����دا به‌یاوه‌ری ده‌یان كه‌س به‌كه‌شتیه‌ك ئه‌مریكا به‌ره‌و فه‌له‌ستین به‌جێده‌هێڵن ،ئه‌م گه‌شته‌ش ماوه‌ی دو مان����گ ده‌خایه‌نێت .هۆكاری كۆچه‌كه‌ش����ی به‌م جۆره رونده‌كاته‌وه: پێویسته جوله‌كه واڵتی تایبه‌تی به‌خۆیان هه‌بێت ،ئه‌منی����ش ده‌بێ یارمه‌تیده‌ر بم له‌رۆنانیدا ،نه‌ك ته‌نه����ا به‌دووان‌و پاره كۆكردنه‌وه ،به‌ڵكو به‌ژیان‌و ئیش����كردن تیایدا ...هه‌رگیز له‌هه‌مو ئه‌و سااڵنه‌مدا چركه‌ساتێكیش����م بۆ نه‌هاتۆته پێش كه هه‌ستی ئه‌وه‌ی پێیده‌گوترێ دوره‌واڵتی بكه‌م ،یاخود په‌ش����یمان ببم����هوه كه ئه‌مریكام بۆ فه‌ڵه‌ستین به‌جێهێشتوه.
بنگۆریۆن منی به‌و شێوه وێناكردبو كه تاكه پیاوم له‌كابینه‌ی حكومه‌ته‌كه‌یدا ئه‌وه‌ی سه‌یرم پێهاتبو ئه‌وه‌بو كه به‌الی ئه‌و باشترین موجامه‌له‌و په‌سنێك بو كه درابێته پاڵ ژنێك ،به‌اڵم من زۆر گومانم لهوه هه‌یه كه هیچ پیاوێك پێیخۆش بێ به‌و جۆره په‌سه‌ندی بده‌ن به‌وه‌ی بڵێن تاكه ژنی حكومه‌ته‌كه‌یه گۆلدا جه‌خت لهوهدهكاتهوه روبه‌ڕوی هیچ كه‌سێك نه‌بوه‌ته‌وه‌و نه‌شیبیستو‌ه كه‌وا تاكه جوێكی فه‌له‌ستینی هه‌بێ بۆ ساتێكیش دودڵ بێ له‌به‌خشین‌و كردنی هه‌ر شتێك بێ هی كه‌سی یان نه‌ته‌وه‌یی كه پێویس����ت بێ بۆ ئه‌وه‌ی باقی جوه رزگاربوه‌كان����ی ئه‌وروپا به‌س����ه‌المه‌تی بگه‌یه‌نرێته فه‌له‌س����تین .هۆكاره‌كه‌شی دهگێڕێتهوه بۆ ئه‌وه‌ی "له‌به‌رئه‌وه نهبوه كه هه‌میش����ه یه‌كده‌نگ����ی له‌نێوانیاندا هه‌بوه ،به‌ڵكو به‌پێی زانیاریم بۆ ئه‌وه‌بوه كه یه‌ك پرس پێویس����ت بو بكرێ‌‌و هه‌ر ئه‌وی����ش له‌ئارادابو ،ئه‌گ����ه‌ر هاتو هیچ كه‌سی دیكه به‌هانامانه‌وه نه‌یه‌ت ،ئه‌وا ده‌بێ به‌ته‌نها خۆمان شانی بده‌ینه به‌ر- ئه‌وه‌ش ئه‌وه‌بو كه كردمان". س����ه‌باره‌ت به‌و وته‌ی����ه‌ش كه ده‌ڵێت "جوله‌كه گه‌لی هه‌ڵب����ژارده‌ی خودان"، گۆل����دا بۆچونێكی پێچه‌وان����هی ههیهو ده‌ڵێت :م����ن هه‌رگیز ئه‌وه‌م په‌س����ه‌ند نه‌ك����ردوه ك����ه ج����وه‌كان خه‌ڵكێك����ی هه‌ڵبژارده‌ن‌و تائێستاش هه‌روایه بۆ من. ئه‌وه‌ش زیات����ر گونجاوه بۆ بڕواپێكردن كه نه‌ك یه‌زدان جوه‌كانی هه‌ڵبژاردوه، به‌ڵكو جوه‌كان یه‌كه‌مین گه‌ل بون خوایان هه‌ڵب����ژارد .یه‌كه‌مین گه‌ل بون له‌مێژودا كه هه‌ن����دێ ش����تی شۆڕش����گێڕانه‌یان ئه‌نجامداو هه‌ر ئه‌و لێبژاردنه‌ش����یان بوه مایه‌ی بێ وێنه‌ییان. زایۆنیزم چییه؟ له‌ب����اره‌ی بزوتن����هوهی زایۆنی����زم‌و سه‌ره‌تای هه‌وڵی جوه‌كان بۆ گهڕانهوه بۆ فه‌له‌س����تین‌و دروستكردنی ده‌وڵه‌تی تایب����ه‌ت به‌خۆی����ان ،گۆل����دا ده‌ڵێت: زایۆنی����زم وات����ا گه‌ڕان����هوهی خه‌ڵكی جوله‌كه ب����ۆ واڵت����ی بابوباپیرانیان – واڵتی ئیس����رائیل كه به‌زمانی جوله‌كه ده‌گه‌یه‌نێ ..-ئ����هو بزوتنه‌وه‌یه له‌ناوچه جۆربه‌جۆره‌كان����ی ئه‌وروپ����ا له‌كۆتایی س����ه‌ده‌ی نۆزده‌هه‌مه‌وه س����ه‌ریهه‌ڵدا. زای����ۆن ئ����هو واڵته ب����و ك����ه دو هه‌زار س����اڵه جوه‌كانی ل����ێ ده‌ربه‌ده‌ركراوه.. یه‌كه‌مین ج����و كه له‌س����ه‌رده‌می نوێدا گه‌ڕایه‌وه زایۆن له()1878دا بو ،له‌وێ گوندێكی دروس����تكرد به‌ن����اوی پیتاچ تیكڤ����ا "ده‌روازه‌ی هی����وا" .له()1882 ده‌س����ته‌یه‌كی بچوك له‌زایۆنیس����ته‌كان له‌روس����یاوه كه به‌خۆیان ده‌وت هۆڤه‌یا زایۆن "خۆشه‌ویستانی زایۆن" گه‌یشتنه واڵت‌و مكوڕ بون له‌س����ه‌ر گه‌ڕاندنه‌وه‌ی خاك. كاتێك دێته س����ه‌ر باسی هیرتزلیش، ده‌ڵێ����ت :تی����ۆدۆر هیرت����زل ك����ه به‌دامه‌زرێنه‌ری رێكخراوی زایۆنیس����تی جیهانیو به‌باوكی ده‌وڵه‌تی ئیس����رائیل ده‌ناسرێ ،له‌ساڵی ( )1894چاره‌نوسی جوه‌كان بوه مایه‌ی سه‌رنجدانی ،ئه‌ویش كاتێ����ك وه‌ك په‌یامنێرێك����ی رۆژنامه‌ی به‌ناوبانگ����ی ڤیه‌ننای (Neue Freie )Presseده‌ست نیشانكرا بۆ روماڵی دادگایكردنی كاپتن داریفۆس.
گۆلدا ئهوه رهتدهكاتهوه كه جوله‌كه فه‌ڵه‌ستینی داگیركردبێت ،به‌ڵكو ده‌ڵێت: له‌ساڵی ()1901هوه فه‌ندی (سندوقی) نه‌ته‌وه‌یی جوله‌كه‌كان له‌الیه‌ن بزوتنه‌وه‌ی زایۆنیزمه‌وه دامه‌زرابو ،س����ندوقه‌كه‌ش به‌تایب����ه‌ت ته‌رخانكرابو بۆ مه‌به‌س����تی كڕین‌و په‌ره‌پێدانی زه‌وی له‌فه‌له‌س����تین كه سه‌رتاپای به‌ناوی خه‌ڵكی جوله‌كه‌وه بكرێ .به‌ش����ێكی مه‌زنی ئ����هو خاكه‌ی كه جوله‌كه خاوه‌نیه‌ت����ی به‌پاره‌ی ئه‌و س����ندوقه‌ی خه‌ڵكی نان����ه‌وا ،به‌رگدرو، مافورچنه‌كان����ی پینس����ك ،به‌رلی����نو میلواكیه‌وه كڕدراوه .له()1904هوه به‌و پاره‌و پول����ه خورده‌یه خه‌ڵكی جوله‌كه ده‌س����تیان به‌كڕین����ی روبه‌رێكی زه‌وی له‌فه‌له‌ستین كرد. ده‌وڵه‌تی ئیسرائیل به‌ر له‌چل ساڵ كۆمیس����یۆنی پیل دوای گه‌ش����تێك به‌فه‌ڵه‌س����تیندا له‌س����اڵی ()1946دا پێش����نیاری دابه‌ش����كردنی فه‌له‌ستین به‌س����ه‌ر دو ده‌وڵه‌تدا ده‌كات ،ده‌وڵه‌تی ج����و به‌هه‌ر هه‌م����وی ته‌نه����ا دو هه‌زار مایلی چوارگۆش����ه له‌خۆبگ����رێ‌‌و باقی دیكه‌ش هه‌موی ب����ۆ ده‌وڵه‌تی عاره‌بان بێ ،هه‌روه‌ها ئۆرش����ه‌لیم (قودس)یش ناوچه‌یه‌كی نێوده‌وڵه‌تی بێت. گۆلدا هۆكاری شكس����تی هه‌وڵه‌كه‌ی پیل ده‌خات����ه ئه‌س����تۆی عه‌ره‌به‌كان‌و ده‌ڵێت "س����وپاس بۆ خ����وا كه ئه‌وكات ن����ه‌ك به‌ه����ۆی منه‌وه ،به‌ڵك����و به‌هۆی عاره‌ب����هوه ل����ه()1937دا ده‌وڵه‌ت����ه پێش����نیازكراوه‌كه‌مان ده‌ست نه‌كه‌وت. عاره‌ب پالنی دابه‌شكردنه‌كه‌ی په‌كخست. هه‌رچه‌نده ئه‌گه‌ر هاتبا په‌سه‌ندیان كردبا ئه‌وا چل س����اڵ بو خاوه‌ن����ی ده‌وڵه‌تی فه‌ڵه‌س����تین ده‌بون (تێبینی گۆلدا ئه‌م یاداشتانه‌ی له()1975دا چاپكردوه)". گۆل����دا پێیوایه بۆچون����ی عه‌ره‌به‌كان له‌س����ه‌ر یه‌ك بنه‌ما بوه ،ئه‌ویش ته‌نها دژایه‌تیكردنی ئیس����رائیل ب����وه ،بۆیه ده‌ڵێ����ت :بڕیاره‌كانیان له‌س����ه‌ر بنه‌مای ئهوه دانه‌ڕێژرابون ك����ه تا چه‌ند بۆیان باش بێ ،به‌ڵكو له‌سه‌ر ئه‌و بنه‌مایه بوه تاچه‌ند بۆ ئێمه خ����راپ‌و به‌د ده‌بێ... گه‌ر هاتب����او ئێمه ته‌نها س����اڵێك به‌ر له‌هه‌ڵگیرسانی جه‌نگ ،ده‌وڵه‌تۆكه‌یه‌كی بچكۆل����هی گاڵته‌جاڕیش����مان هه‌بوایه، ئه‌وا س����ه‌دان هه‌زار جوله‌كه –له‌وانه‌بو زیاتری����ش -له‌ده‌س����ت نه‌فره‌تی كوره‌ی ئاگرو تونی مه‌رگی نازییه‌كان رزگاریان بوایه. په‌له‌په‌لی شاعه‌بدواڵ س����ێ رۆژ به‌ر له‌راگه‌یاندنی ده‌وڵه‌تی ئیس����رائیل ،گۆل����دا به‌گه‌ش����تێكی پڕ له‌مه‌ترس����ی خۆی ده‌گه‌یه‌نێته عه‌ممانی پایته‌ختی ئوردن‌و چاوی به‌شاعه‌بدواڵی پادش����ای ئه‌و واڵته ده‌كه‌وێت ،به‌شێك له‌چیرۆك����ی ئه‌و دیداره‌ی����ان به‌م جۆره دهگێڕێتهوه :ش����ا عه‌بدواڵ لێیپرس����یم: ئه‌رێ بۆچی ئێ����وه ئه‌وه‌نده له‌جاڕدانی ده‌وڵه‌ته‌كه‌تاندا به‌په‌له‌ن .ئه‌و په‌له‌یه‌تان
له‌چیه؟ ئێوه زۆر ب����ێ ئارامن؟ منیش پێمگوته‌وه ك ه له‌و باوه‌ڕه‌دا نیم گه‌لێك دو هه‌زار ساڵ بێ چاوه‌ڕوان بێو ئێستا پێ����ی بگوترێ "به‌په‌له‌یه" ،پێده‌چو ئه‌و وه‌اڵمه‌ی منی ب����ه‌دڵ بێ .پێمگوت ئایا ئێوه تێناگه‌ن كه ئێمه تاكه هاوپه‌یمانی ئێوه‌ی����ن له‌ناوچه‌ك����ه‌دا .ئه‌وانی دیكه هه‌مویان دوژمنتن؟ ئه‌ویش گوتی :به‌ڵێ من ئهوه ده‌زانم .به‌اڵم چی بكه‌م؟ شته‌كه له‌ده‌ستی من نه‌ماوه‌ته‌وه .ئیدی منیش پێمگوته‌وه :ئاوا ،كه‌واته پێویسته ئهوه بزانن ئه‌گه‌ر ش����ه‌ڕمان به‌سه‌ردا سه‌پا، ئه‌وا ده‌جه‌نگین‌و سه‌ریشده‌كه‌وین. ئاهه‌نگی سه‌ربه‌خۆیی به( )200دۆالر مه‌راس����یمی راگه‌یاندن����ی ده‌وڵه‌ت����ی جوله‌كه له‌مۆزه‌خانه‌ی رۆچێڵد بۆلوڤوار س����ازده‌كرێت ،ئ����ه‌وه‌ش وه‌ك����و گۆلدا ده‌ڵێت :نه‌ك له‌به‌رئه‌وه‌ی باڵه‌خانه‌یه‌كی گرنگ‌و سه‌رنج راكێش����ه (كه وانه‌بو)، به‌ڵك����و له‌به‌رئ����هوهی ئه‌وه‌ن����ده بچوك بو به‌ئاس����انی ده‌توانرێ پاسه‌وانی لێ بكرێ .باڵه‌خانه‌كه یه‌كێك بو له‌كۆنترین باڵه‌خانه‌كانی ته‌لئه‌بیب‌و له‌بنه‌ڕه‌تدا هی یه‌كه‌مین سه‌رۆك شاره‌وانی شاره‌كه بو، دواتر ویس����تی بكرێت����ه مۆزه‌خانه‌یه‌كی هون����ه‌ری ب����ۆ خه‌ڵك����ی ش����اره‌كه .بۆ بۆنه‌ك����ه‌ش ته‌نه����ا ب����ڕی ( )200دۆالر خه‌رجكرا.
حكومه‌ته‌كه‌یدا ،ئه‌وه‌ی سه‌یرم پێهاتبو ئه‌وه‌بو كه به‌الی ئه‌و (یان هه‌ر كه‌سێك چیرۆكه‌ك����هی داهێناب����ێ) باش����ترین موجامه‌له‌و په‌سنێك بو كه درابێته پاڵ ژنێك ،به‌اڵم من زۆر گومانم لهوه هه‌یه كه هیچ پیاوێك پێیخۆش بێ به‌و جۆره په‌س����ه‌ندی بده‌ن به‌وه‌ی بڵێن تاكه ژنی حكومه‌ته‌كه‌یه.. گۆل����دا ئه‌وكات����هی وه‌زی����ر ده‌بێت، رۆژێكی����ان له‌وتارێك����دا له‌كنێس����ت "پارله‌مانی ئیسرائیل" ده‌ڵێت :ده‌وڵه‌تی ئیس����رائیل ناب����ێ هه‌ل به‌ه����ه‌ژاری بدا چونكه شه‌رمه بۆ ژیانی ئاده‌میزاد ،ئه‌و ئه‌گه‌ره خه‌جاڵه‌تییه كه ش����ادمانترین ده‌مژمێره‌كان����ی ژیان����ی دایكایه‌ت����ی به‌نیگه‌رانب����ون له‌ب����اره‌ی په‌یداكردنی خواردن بش����ێوێنێ ی����ان ئه‌گه‌ری ئه‌و ژن‌و پی����اوهی كه ته‌مه‌نیان به‌س����اڵدا ده‌چێ نه‌فره‌ت ل����ه‌رۆژی له‌دایكبونیان بكه‌ن ،چونكه كارو پاره‌یان نامێنێ"... ئێمه هه‌رگیز به‌ش����ێوه‌یه‌كی راسته‌قینه ئازاد نابین تا ئه‌و كاته‌ی منداڵه‌كانمان له‌الی����ه‌ن ئه‌وان����ی دیك����هوه خواردنیان بدرێت����ێ .ئازادیم����ان ته‌نه����ا ئه‌وكات س����ه‌رتاپا ده‌بێ كه به‌خۆمان به‌ده‌ستی خۆمان خۆراكمان له‌س����ه‌ر خاكه‌كه‌مان به‌ده‌ستبێنین. له‌باره‌ی ژیانی سیاسیه‌وه كه ماوه‌ی زیاتر له‌په‌نجا ساڵی خایاندوه ،ده‌ڵێت: له‌ته‌واوی ژیانمدا له‌گه‌ڵ پیاواندا ژیاوم‌و كارمك����ردوه ،ب����ه‌اڵم هه‌رگی����ز به‌هیچ ش����ێوه‌یه‌ك ژنایه‌تیم نه‌بۆته كۆس����پ. هیچ كات كاره‌ك����هی زه‌حمه‌ت نه‌كردوم یان هه‌س����تێكی وای نیش����اننه‌داوم كه گرێی خۆبه‌كه‌مت����ر زانینم هه‌بێ به‌وه‌ی پیاوان باشترن له‌ژنان .یاخود منداڵبون به‌كاره‌س����ات بزان����م .نه‌خێ����ر به‌هی����چ شێوه‌یه‌ك ئه‌مه روینه‌داوه.
یه‌كه‌م بڕیاری وه‌زیری په‌روه‌رده له‌یه‌كه‌م كابینه‌ی حكومه‌تدا ش����نێر زالمان شازار ده‌بێته وه‌زیری په‌روه‌رده‌و پاش����ان ده‌بێته س����ێهه‌مین س����ه‌رۆكی ئیسرائیل ،گۆلدا ده‌ڵێت :شازار كاتێك ده‌گاته وه‌زاره‌ته‌ك����هی ،بۆیده‌رده‌كه‌وێ كه ته‌نها یه‌ك ژوری ههیهو سكرتێرێكی پیاویشی له‌ته‌نیشته‌وه دانیشتوه ،به‌اڵم ئامێری چاپ (تایپ)یان نییه .ئه‌مه‌ش زۆر نابێته نیگه‌ران����یو به‌گورجوگۆڵی ده‌وڵه‌ت هۆكاری مانه‌وه‌مانه به‌سكرتێره‌كه‌ی ده‌ڵێ تكایه به‌ده‌ستخه‌ت گۆلدا زۆر راشكاوانه داكۆكی له‌بونی بنوسه هه‌مو مندااڵنی ئیسرائیلی له‌نێوان ته‌مه‌نی چوار تا هه‌ژده س����اڵیدا ،ده‌بێ ده‌وڵه‌تێك����ی تایبه‌ت به‌جوله‌كه ده‌كات، به‌بێ پ����اره بخوێن����ن به‌چۆنایه‌تیه‌كی چونكه "گه‌لی جوله‌كه بۆ ئه‌وه‌ی به‌گه‌ل به‌رزیشه‌وه .كاتێك سكرتێره‌كه ده‌یه‌وێ بمێنێت����هوه ،ئهوه زۆر چاره‌نوسس����ازه كۆمێنتێ����ك بڵێ ب����هوهی ده‌بێ چه‌ند ده‌ب����ێ ده‌وڵه‌ت����ی جوله‌ك����ه هه‌بێ تا رۆژێك بوه‌س����تێ ت����ا كاره‌كه رایبكرێ ،به‌جوایه‌تی خۆیان بمێننه‌وه ،نه‌ك له‌ژێر ش����ازار به‌توڕه‌بونه‌وه ده‌ڵ����ێ :كاتێك چه‌وسانه‌وه‌دا بن‌و كه‌مینه بن". له‌باره‌ی تێگه‌یشتنی خودی خۆیه‌وه ش����تێك په‌یوه‌ندی به‌خوێندنه‌وه هه‌بێ، ی ده‌ڵێ����ت :ب����ۆ من ئه‌وا ئاماده‌نیم هیچ مش����تومڕی له‌سه‌ر ب����ۆ جوله‌كایه‌ت���� بكه‌م .ئ����هوه یه‌كه‌می����ن فه‌رمانی منه جوله‌كایه‌تی واتای ئه‌وه‌یه هه‌میش����ه‌ش وه‌ك وه‌زیریش لێی به‌رپرسیارم .دوای ه����ه‌ر وایگه‌یان����دوه ك����ه ش����انازی بێ ئه‌وه‌ش قانونی پ����ه‌روه‌رده‌و خوێندنی به‌وه‌ی به‌ش����ێكی له‌گه‌لێك كه دو هه‌زار س����اڵه له‌گه‌ڵ ئه‌و هه‌مو ژان‌و ناس����ۆرو بااڵی ئیسرائیلی ده‌ركرد. گۆبه‌ندان����هی به‌سه‌ریش����یدا هات����وه، پارێزگارییان له‌ناسنامه‌ی خۆیان كردوه. ژن‌و پیاوی حكومه‌ت هه‌ر له‌یه‌ك����ه‌م كابین����هی حكومه‌تدا ل����هو ب����اوه‌ڕه‌دام ئه‌وان����هی نه‌یانتوانی گۆلدا پۆستی وه‌زیری كار وه‌رده‌گرێت ،به‌رگه بگرن‌و ش����تێكی دیكه‌یان له‌بری له‌وباره‌یه‌وه ده‌ڵێت :جارێكیان ده‌نگۆی جوله‌كایه‌تی خۆیان له‌س����ه‌ر حیس����ابی ئهوه له‌نێو ئیسرائیلدا باڵوببوه‌وه گوایه ناس����نامه‌ی به‌رایی خۆی����ان هه‌ڵبژارد، داود بنگۆری����ۆن (یه‌كه‌مین س����ه‌رۆك ئه‌وان مایه‌ی به‌زه‌ی����ی پێهاتنه‌وه‌بون‌و وه‌زیرانی ئیس����رائیل) منی به‌و ش����ێوه خۆیان خۆیان بێهێزكرد. ئ����هو له‌درێژه‌ی باس����كردنی پرس����ی وێناكردب����و كه تاكه پی����اوم له‌كابینه‌ی
نه‌ته‌وه‌و ده‌وڵه‌تدا ده‌ڵێت :سه‌باره‌ت به‌و پرس����ه‌ش "هه‌بیت یان نیت" ،پێویسته هه‌ر نه‌ته‌وه‌یه‌ك به‌شێوازی خۆی وه‌اڵم بدات����هوه .هه‌روه‌ها نه جوله‌كه‌و نه هیچ كه‌سێ نابێ پابه‌ندبن به‌هیچ كه‌سێكه‌وه كه مافی ژیانی����ان بداتێ ..له()1938 له‌كۆنگره‌یه‌كی رۆژنامه‌وانیدا گوتم :ته‌نها یه‌ك شت هه‌یه پێش ئه‌وه‌ی بمرم حه‌زم لێبو بیبینم ،ئه‌ویش ئه‌وه‌یه كه گه‌له‌كه‌م چیدیكه پێویستیان به‌ده‌ربڕینی به‌زه‌یی پیاهاتنه‌وه نه‌بێ. هۆكاری سه‌ركه‌وتنی بزوتنه‌وه‌كان ده‌رباره‌ی هۆكاره‌كانی س����ه‌ركه‌وتن ی بزوتن����هوه سیاس����یه‌كان‌و به‌ئامان����ج گه‌یش����تنیان ،گۆل����دا ده‌ڵێ����ت :هی����چ بزوتنه‌وه‌ی����ه‌ك به‌چاوپۆش����ین له‌و بڕه پاره‌ی����هی له‌به‌رده‌س����تیدایه ی����ان ئه‌و سیاس����ه‌ته رازیكه‌ریی����هی ده‌یچێن����ێ- له‌سۆنگه‌ی ئه‌و پرسه‌وه ئه‌و سیاسه‌تی رازیكردنه هه‌میشه كاولكاری ده‌هێنێته گۆڕێ -ناتوانێ بۆ ماوه‌یه‌كی درێژخایه‌ن س����ه‌ربكه‌وێ ،ئه‌گ����ه‌ر س����ه‌ركردایه‌تی زڕعه‌یار بێ ته‌نها سه‌رانه‌ستێن‌و خوێنڕێژ بن .به‌دیهاتنی ئامانجی راس����ته‌قینه‌ی بزوتنه‌وه‌ی رزگاری نه‌ته‌وه‌یی به‌كوشتن، ش����ه‌ل‌و گۆجكردنی من����دااڵن ،رفاندنی فڕۆكه‌و له‌ناوبردنی دیبلۆماته‌كان نابێ. پێویسته ناوه‌ڕۆك ئامانجێكی هه‌بێ بۆ راژه‌كردن دوای ئ����هوهی له‌ته‌نگژه‌كه‌دا قوتار ب����و ،هه‌روه‌ها ده‌ب����ێ –رێگه‌ی جیهانی دێری����ن به‌كاربهێنن -خوازیاری زیره‌كی‌‌و پاكی ره‌وشت بن.
گه‌ل ی جوله‌ك ه بۆ ئهوه ی به‌گه‌ل بمێنێتهوه ،ئهوه زۆر چاره‌نوسسازه ده‌ب ێ ده‌وڵه‌تی جوله‌ك ه هه‌بێ تا به‌جوایه‌ت ی خۆیان بمێننه‌وه ،نه‌ك له‌ژێر چه‌وسانه‌وه‌دا بن‌و كه‌مینه بن
16
خوێندن
) )539سێشه‌ممه 2016/8/9
خوێندگاکان دەکرێنەوەو مامۆستایان هەمان کێشەیان هەیە
مامۆستایان هۆشداریی دەدەن لەبایکۆتی خوێندن لەدەستپێکی وەرزی نوێدا ئا :سروە جەمال کەمتر لەمانگێکی دیکە بڕیارە دەرگای خوێندگاکان بۆ وەرزی نوێی خوێندن بکرێتەوە ،بەاڵم تائێستا دیار نییە دۆخی ژیانی مامۆستایان باشتر ئەبێت تا بەدڵنیاییەوە رو لەناوەندەكانی خوێندن بكەنەوە یاخود نا ،مامۆستایەكیش دەڵێت "ئاڕاستەكان روەو ئەوەن دەوام نەكرێتەوە". تەنها م���اوەی مانگێك م���اوە بۆئەوەی زەنگی س���اڵی نوێی خوێندن 2017-2016 لێبدرێت‌و بەش���ێک لەمامۆس���تایان پێیان وای���ە كردنەوەی دەرگای قوتابخانەكان بەو دۆخ���ەوە كارێكی نادروس���تەو هەندێكیش دەڵێ���ن نابێت هی���چ ش���تێك ببێتە هۆی وەستاندنی پڕۆسەی خوێندن. نەوش���یروان حەمە غەریب ،ئەندامی لقی سلێمانی یەكێتی مامۆستایان لەوبارەیەوە بەئاوێنەی راگەیاند "تا ئێس���تا ئاماژەكان روەو ئ���ەوەن دەوام نەكرێتەوە چونكە هیچ هیوایەك نییە بۆ چاکك���ردن یان تەنانەت تا ئێستا چاوەڕێی سكرتاریەتین بەڵكو هەر پێداچونەوەی موچەش ،هەروەها بەپێ ئەو شتێك كرا سەرتاسەری بێت". س���اڵی راب���ردو مامۆس���تایان وەرزێکی بەدواداچون���ەی ئێم���ە كردومانە ،زۆرینەی مامۆس���تایان‌و تەنانەت بەڕێوەبەرەكانیش خوێندنی س���ەختیان بردە س���ەر ،چەندین لەگ���ەڵ ئ���ەوەدان دەوام نەكرێت ،چونكە جارو بۆ ماوەی جیاواز پۆلەکانیان جێهێشت‌و دۆخەكە هی ئەوە نیی���ە دەوام بكرێتەوە ،هاتنە س���ەر ش���ەقامەکان ،ت���ا گەیاندنی س���لكی پ���ەروەردە وەك فەرمانگەكانی تر داواكارییەكانیان بەنەتەوە یەکگرتوەکان بۆ نیە پێویس���تی بەژینگەیەكی لەبار هەیە بۆ باشكردنی رەوشی ژیانیان. ئاوات حەس���ەن ،چاالکوانی مامۆستایان مامۆستا‌و قوتابیش بەاڵم ئەوەی دەیبینین باس���ی لەوەك���رد كە ئ���ەو لەگ���ەڵ چەند ڕۆژبەڕۆژ خراپبونی زیاتری دۆخەكەیە". ئەو ئەندام���ەی لقی س���لێمانی یەکێتی هاوڕێیەك���ی دو ج���ار نوێن���ەری نەت���ەوە مامۆس���تایان باس ل���ەوەش دەکات کە لە یەكگرتوەكانی���ان بینیوە "باس���ی دۆخی دو هەفت���ەی رابردودا وەزیری���ان بینیوە ،پەروەردە بەگشتی‌و خراپی ژیان‌و گوزەرانی "ب���ەاڵم هیچ بەڵێنێكی ن���ەداو وتی هەوڵی مامۆستامان بە بەڵگەو دۆكیۆمێنت خستۆتە خۆمان دەدەین لەگەڵ سەرۆكی حكومەت ،بەردەستیان‌و مەترسییە چاوەڕوانكراوەكانی ب���ەاڵم وەك لق���ی س���لێمانی یەكێت���ی درێژەكێش���انی قەیران���ی موچەم���ان مامۆستایان پێمان وتون بەهیچ شێوەیەك بەدیاریك���راوی پێڕاگەیاندون ،جگە لەوەی بەنی���ازی دەوام كردن نەبن لەس���لێمانی‌و داوای ئەوەمان ك���ردوە وەك یوئێن چییان بەس���كرتاریەتی یەكێتی مامۆستایانیشمان بۆ دەكرێت بەئاڕاس���تەی باشكردنی دۆخی راگەیان���دوە ،زۆر بەدڵنییاییەوە ئەوانیش مامۆستا درێغی نەكەن هەروەها پێشنیاری باسی هەڵوێستوەرگرتن دەكەن بۆیە دەبێت زانستی‌و لۆجیكیمان خستۆتە بەردەستیان لەكۆتایی مانگی هەشت شتێك دەربکەوێت ،بۆ چارەسەركردنی ئەم ئاریشەیە".
لەبەرئەوەی ساڵێكی خوێندنی بێ كێشە بەڕێوەبچێت دەبێت دەسەاڵت چیتر خواست‌و داواكانی مامۆستایان پشتگوێ نەخات خۆپیشاندانی مامۆستایان ئاوات حەس���ەن گەش���بینە بەئەنجامی كۆبونەكانیان لەگەڵ نەتەوە یەكگرتوەكان "یوئێ���ن بەڵێن���ی داوە ك���ە زۆر بەوردی بەئەمانەت���ەوە داواكارییەكانمان بگەیەنێتە الیەن���ە پەیوەندی���دارەكان لەحكوم���ەت‌و بەرپرس���انی بااڵتری ڕێكخراوەكە‌و هەوڵی باش���تر بدەن ب���ۆ تێپەڕاندن���ی ئەم دۆخە خراپەی بواری پەروەردەی تێدایە ،باوەڕم وای���ە كۆبونەكانم���ان لەگەڵی���ان ئەنجامی دەبێت ،بەاڵم كاتی دەوێت". رۆژی چوارش���ەمە 2016-8-3ژمارەیەك لەچاالك���وان‌و نوێن���ەری مامۆس���تایان لەب���ەردەم بەڕێوەبەرایەت���ی پ���ەروەردەی رۆژئ���اوا گردبونەوەیەكیان ئەنجامدا ،ئاوات حەس���ەن لەب���ارەی ئامانجیان ل���ەوكارە دەڵێت "داڕش���تن‌و دیاریكردنی میكانیزمی كارك���ردن بو ب���ۆ وەرزێكی ت���ری خەباتی پیش���ەیی ،هەروەها بی���روڕا ئاڵۆگۆڕكرا بۆ ئەنجامدان���ی چاالكی مەدەنی جۆراوجۆر تا فش���ار دروست بكەین لەس���ەر دەسەاڵت، جگەلەوەی دەس���تەیەكی نوێم���ان دانا بۆ سەرپەرشتیكردنی چاالكیەكانی ئایندەو كارو
بەرنامەی نوێ لەئەگەری جێبەجێنەكردنی داواكارییەكانم���ان ،ه���اوكات كاربكرێت بۆ هەماهەنگ���ی دروس���تكردن لەگ���ەڵ چین‌و توێژەكانی تری كۆمەڵگە". ئاوات حەس���ەن هیواخوازە "دەسەاڵت كارێك���ی واب���كات ك���ە س���اڵی نوێ���ی خوێندن س���اڵی بەدیهاتنی خواستەكانی مامۆستایان‌و خوێندكاران بێت ،هیواخوازین دەس���ەاڵت كارێ���ك نەكات ئ���ەو ئەزمونە ت���اڵ‌و نەخوازراوەی س���اڵی پار بەس���ەر مامۆستایاندا بسەپێنێت‌و ناچار بەبایكۆت ب���كات ،بۆیە لێرەوە هۆش���داری دەدەینە دەس���ەاڵت كە بەدڵنییایی���ەوە لەئەگەری دەس���تەبەرنەكردنی داواكارییەكانم���ان‌و پشتگوێخس���تن‌و پەراوێزخس���تنی كەرتی پ���ەروەردە مامۆس���تایان بێدەنگ نابین‌و هەڵوێس���تی زۆر تون���دی مەدەنیم���ان دەبێت ،داخس���تنی دەرگای ناوەندەكانی خوێندن ئەگەرێكی كراوەیە‌و ئەگەر ناچار بكرێین ئ���ەو كارتەش بەكاردەهێنین ،جا لەبەرئەوەی س���اڵێكی خوێندنی بێ كێشە بەڕێوەبچێ���ت دەبێ���ت دەس���ەاڵت چیتر
خواس���تو داواكانی مامۆستایان پشتگوێ نەخ���ات بەڵكو پێویس���تە راس���تگۆیانە بێتە س���ەرخەت‌و داواكارییەكان جێ‌بەجێ بكات". نەوش���یروان حەمەغەری���ب ب���اوەڕی وای���ە چارەس���ەر تەنها ل���ەالی حكومەتە ئەگەر مەبەس���تی بێت "ئەگەرنا پێویستە مامۆس���تایان‌و ك���ۆی فەرمانب���ەران بیرلەڕێگەچارەی تر بكەنەوە بۆ دەربازبون لەم باردۆخە". ئەو نیگەرانە لەهەڵوێستی مامۆستایان "بەداخەوە لەبری ئەوەی مامۆستایان بیر لەڕێگاچارەی���ەك بكەنەوە كە یەكگرتویی‌و یەكدەنگییان بپارێزێت ،ئێستا هەستدەكەم هەمو رقی دڵی خۆیان بەرامبەر حكومەت لەڕێی فەیس���بوكەوە بەیەكتری دەڕێژن، بەڕاس���تی ئەمە كارێكی ب���اش نییە‌و ئەو وزەو توانایەی هەندێك مامۆستای دڵسۆز هەیانە ،هیوادارم بەهەدەر نەڕوات لەهەندێك چاالكی كە هەمومان ئەنجامەكەی دەزانین بەڵكو لەمەودوا بە بەرنامە‌و پالنی تازەوە بیر لەكاری تر بكەینەوە".
پ���ڕۆژەی س���ەرمایەدارین ن���ەک مرۆیی‌و فەرهەنگ���یو فیک���ری .لەڕویەکی دیکەوە وەاڵمدەرەوەی سیاس���ەتی ب���ازاڕی کارن کە لەئەجێن���دای حکومەت���ی هەرێمدایە. بۆیە پێش هەمو ش���تێک ئەوە سیاسەتی پەروەردەی���ی حکومەتە کە پ���ەروەردە‌و پڕۆس���ەی خوێندن���ی س���نوردار کردوەو لەنێو ئەو بازنەیەدا کە یاس���ای خوێندنی ئەهلی کێش���اویەتی‌و پەرلەمانیش دەنگی پێداوە زانک���ۆ ئەهلییەکانی کوردس���تان بەگش���تی دواهەمی���ن بزم���ار لەتابوت���ی پڕۆس���ەی خوێندنێکی دروس���ت دەدەن. ئەوەش بزانە ک���ە الی وەزارەتی خوێندنی بااڵ‌و الی زۆرینەی خەڵکی کوردس���تانیش، باش���ترین زانکۆی ئەهلی ئەوەیە کە لەهی حکومی بچێت‌و دانە بەدانە بڕیار‌و ێنمایی‌و فرمانەکانی وەزارەتی خوێندنی بااڵ پەیڕەو بکات .کە بازاڕ چاوس���اخی پەروەردە بو، نەک بەپێچەوان���ەوە ،ئیتر دنیای خوێندن ئاوا قوڕێکی خەستی بۆ دەگیرێتەوە. ئاوێن���ه :لەدۆخێك���ی وادا كه رۆژ بەڕۆژ رێژه‌ی ده‌رچون له‌و به‌شانه زۆرتر ده‌بێت، ئامانجه‌كانی پرۆسه‌ی په‌روه‌رده‌و خوێندن چیان لێدێت؟ عه‌بدولڕه‌حمان وه‌هاب :هەر لەسەر بنەمای بەاڵم بێ ناوەڕۆکی س���ەر زمانی بەرپرسە سیاس���ەتی ب���ازاڕی کار ،لەزۆروبۆربونی سیاس���یو پەروەردەییی���ەکان ،ش���تێکی خاوەن بڕوانامە زانستی‌و تەکنیکییەکاندا ،رون‌و مانادار نەماوە پێ���ی بڵێین ئامانجە نرخی بڕوانامه‌‌و توانس���تەکان ،وەک نرخی پەروەردەیییەکان .ئ���ەوەی الی من داخە کااڵی زۆر‌و زەبەن���دە ،ن���زم دەبێت���ەوەو ئەوەیە ک���ە داواکارییەکان���ی کۆمەڵگەی جگ���ە لەکەمینەی���ەک ،زۆرین���ەی خاوەن کوردستانیش بەهەمان ئاواز دەزرنگێنەوە. بڕوانام���ەکان دەچنە زبڵدانی کۆمەاڵیەتی‌و ئەمەش چونکە کۆمەڵگە نەیتوانیوە ببێتە ئاب���وری‌و سیاس���ییەوە .لەڕاس���تیدا ،هێزێکی دیمۆکراتیک تا نەخش���ەو ڕێگە بۆ ئێس���تا جگە لەهەندێ قس���ەی زل‌و قەبە سیستەمی پەروەردەیی دابنێت.
ئاوێن���ه :ناتوانرێت رێگ���ه لەكردنه‌وه‌ی زانك���ۆی تایبه‌ت‌و ئه‌هل���ی بگیرێت ،به‌اڵم ئای���ا به‌و ش���ێوه‌یه‌ی لەكوردس���تان هەیە چینیایه‌تی زیاتر قوڵ ناكاته‌وه؟ عه‌بدولڕه‌حمان وه‌ه���اب :دەمەوێت ئەو خاڵ���ەی لەوەاڵمی یەکەم���دا جەختم کرد لێرەدا وردتری بکەم���ەوە .لەبنەمادا هیچ جیاوازیی���ەک لەنێوان زانک���ۆ‌و خوێندنی حکوم���یو ئەهل���ی لەکوردس���تاندا نییە. هەردوکی���ان دو روی یەک دراون‌و لەس���ەر هەم���ان بنەم���ای سیاس���یو زانس���تیو فەرهەنگی‌و ئیداری کاردەکەن .ئەمە مانای وایە ،زانکۆی حکومیش‌و زانکۆی ئەهلیش چینایەت���ی بەرهەم دێن���ن .قوڵکردنەوەی چینایەت���ی بەهۆی زانک���ۆ ئەهلییەکانەوە بەش���ێوەیەکی دیاریکراو ل���ەوەوە دێت کە لەزۆروبۆرب���ون‌و بێنرخبون���ی خوێندندا، ئ���ەوەی پێگ���ەی بڕوانام���ەکان یەکالیی دەکات���ەوە هێزو دەس���تەاڵتی سیاس���یو ئاب���وری‌و کۆمەاڵیەتییە ،ن���ەک ناوەڕۆکی بەرنام���ەی خوێندن‌و بڕوانامە .کەس���انی دەستەاڵتدار‌و دەستڕۆیشتو و سەرمایەدار، بڕوانامەی���ان هەبێت یان ن���ا ،کاریان هەر بەڕێوە دەڕوات. ئاوێنه :پێویس���ته كردنه‌وه‌ی به‌شه‌كان لەزانكۆ ئه‌هلییه‌كاندا ،له‌سه‌ر چ بنه‌مایه‌ك بێت؟ عه‌بدولڕه‌حم���ان وه‌ه���اب :دەبێ���ت سیاس���ەتی پ���ەروەردە‌و خوێن���دن تەنها جەخ���ت لەبنەم���ا ئابورییەکان���ی زانک���ۆ نەکاتەوەو جەختەکەش لەیاسا‌و رێنمایی‌و کردار‌و رێکخستنی دەس���تگای زانکۆکاندا بێت نەک تەنها لەگوتار‌و بەقس���ەی س���ەر
کاغەز بێت .ئ���ەو لێپێچینەوەو چاودێری‌و دەس���توەردانە راس���تەوخۆ‌و تون���دەی وەزارەت���ی خوێندن���ی ب���ااڵ لەزانکۆکاندا دەیکات نەک ناتوانێت کێشەکانی خوێندنی ئەهلیی ئێس���تا چارەس���ەر بکات ،بەڵکە دەرفەتی پێش���کەوتن‌و داهێنان‌و ئەزمونی ن���اوازە ناداتە هی���چ زانکۆیەک کە بیەوێت لەسەر بنەمای پەروەردەیی‌و کۆمەاڵیەتی‌و سیاسیی دیمۆکراتیک کار بکات .هەڵبەت لەئێس���تادا ،وەک گوت���م ،کۆمەڵگ���ەش چاوەڕێ���ی بەدەس���تهێنانی دەرفەت���ی خوێندن‌و بڕوانام���ەی خێرایەو زۆر خەمی الیەن���ی کۆمەاڵیەت���یو فەرهەنگیی نییە، چونکە فێ���ر نەکراوە‌و دەرفەتی نەدراوەتێ خەم���ی ئەوان���ەی بێ���ت .ئێس���تە ئەگەر زانکۆیەک بکرێتەوە کە نیازی وەبەرهێنانی ئاب���وری نەبێت‌و بیەوێت لەس���ەر بنەمای دیمۆکراس���یی رەخنەگران���ە سیس���تەمی بەڕێوەب���ردن‌و کارکردن‌و هەڵس���ەنگاندنی خۆی بنیات بنێت‌و بەرنامەکانی دابڕێژێت، نەک ه���ەر حکومەت مۆڵەت���ی کردنەوەی نادات ،بەڵک���ە خەڵکیش ئامادە نین پارە بدەن���ە خوێندنێکی ناتەقلیدی‌و ناتەکنیکی کە بەڵێنی دۆزینەوەی کاریان پێ نەدات. ئەمە مانای وانییە کە خوێندن لەزانکۆیەکی دیمۆکراتیکدا س���ودی بۆ ئاب���وری‌و ژیانی خەڵک نییە .بەڵکە مەبەس���ت ئەوەیە کە ئەوە ئ���ەرک‌و کاری س���ەرمایەدار‌و بازاڕو دەستەاڵتی سیاسی‌و ئابورییە کە دەرفەتی کار بۆ خەڵک دروس���ت بکات ،نەک زانکۆ وا ل���ێ بکرێت ک���ە کارمەندی س���ەرکز‌و بێدەستەاڵت‌و بەهەموشت ڕازی بۆ بازاڕێکی شپرزە بەرهەم بهێنێت.
"زانکۆ ئەهلییەکانی کوردستان دواهەمین بزمار لەتابوتی پڕۆسەی خوێندنێکی دروست دەدەن" ئا :سروه له‌م چاوپێكه‌وتنه‌ی رۆژنامه‌ی ئاوێنه‌دا عەبدولڕەحمان وه‌هاب ،خوێندكاری دكتۆرا لەبواری په‌روه‌رده‌و نوسه‌ری كتێبی پەروەردەیی "مه‌له‌ی دژه‌ڕه‌وت" ،له‌باره‌ی گرنگیدانی زانكۆ ئه‌هلییه‌كان بەكردنه‌وه‌ی چه‌ند به‌شێك‌و كاریگه‌رییان له‌سه‌ر پڕۆسه‌ی په‌روه‌رده‌و فێركردن ده‌دوێت‌و ده‌ڵێت" کە بازاڕ چاوساخی پەروەردە بو، نەک بەپێچەوانەوە ،ئیتر دنیای خوێندن ئاوا قوڕێکی خەستی بۆ دەگیرێتەوە". ئاوێن���ه :به‌پێ���ی ئ���هو به‌دواداچونه‌ی كردومانه ،زانكۆ ئه‌هلییه‌كانی كوردس���تان زیاتر ئه‌م به‌ش���انه‌یان هه‌ی���ه (كارگێڕی‌و ئابوری ،یاس���ا ،په‌یوه‌ندیی نێوده‌وڵه‌تی، ئه‌ندازی���اری ،زانس���تو ته‌كنه‌لۆژیا (زیاتر كۆمپیت���ه‌ر) ،زمان���ی ئینگلی���زی) ئێ���وە ئ���ەوە بۆچ���ی دەگەڕێننەوە؟ ئای���ا ئه‌مه بچوكکردنه‌وه‌و س���نورداركردنی پرۆسه‌ی په‌روه‌رده‌و خوێندن نییه؟ عه‌بدولڕه‌حم���ان وه‌ه���اب :وەاڵمی خێرا ئەوەی���ە کە بڵێ���م به‌ڵێ ،گەر تەماش���ای سیاس���ەتی پەروەردەیی لەکوردس���تاندا بکەین ،بەتایبەتی هی خوێندنی بااڵ ،خاڵی یەکالکەرەوە‌و بڕیاردەر تێیدا بازاڕی کارە. ئەمە یانی ،بازاڕی کاری کوردس���تان چی پێویس���ت بێت ،گوایە ئ���ەوە لەزانکۆکاندا بخوێنرێ���ت .ئ���ەم سیاس���ەتە بەتایبەتی لەپش���ت یاس���ای خوێندنی ئەهلی‌و زانکۆ ئەهلییەکانەوەی���ە .زانک���ۆ ئەهلیی���ەکان لەڕویەک���ەوە وەبەرهێنان���ی ئابوری���یو
بازاڕ چاوساخی پەروەردە بو ،نەک بەپێچەوانەوە ،ئیتر دنیای خوێندن ئاوا قوڕێکی خەستی بۆ دەگیرێتەوە
ته‌خته سپی
هه‌رجاره‌و که‌سێک ده‌ینوسێت
به‌ڕێوه‌به‌ری خوێندنگاكان ئیتر به‌سه! به‌ڕێز عه‌باس به‌ڕێوه‌ب���ه‌ری خوێندن���گاكان كێن؟ ئه‌م پرس���یاره ده‌كه‌ینه س���ه‌ره‌تای وێستگه‌ی نوس���ینه‌كه‌مان‌و به‌دوای وه‌اڵمدا ده‌گه‌ڕێین بۆی ،گومان���ی تێدانییه ئ���هوهی هه‌ندێك ئاگایی‌و زانیاریی هه‌بێت به‌شێكی شكستی پرۆس���هی په‌روه‌رده‌و فێرك���ردن له‌دونیای ئێمه‌دا به‌ر به‌ڕێوبه‌ره‌كان ده‌كه‌وێت ،چونك ه "هه‌م���و تی���ۆره په‌روه‌رده‌یی���ه‌كان كۆكن له‌س���ه‌ر گرنگی رۆڵ‌و كارو به‌رپرس���یارێتی به‌ڕێوه‌ب���ه‌ری خوێندنگا وه‌كو پێش���ه‌نگ‌و رابه‌رێك���ی په‌روه‌رده‌ی���ی له‌پرۆس���هی په‌روه‌رده‌و فێركردن‌و گرنگترین‌و گه‌وره‌ترین * به‌رپرس���یارێتی ده‌كه‌وێت��� ه سه‌رش���انی" زۆرینه‌ی به‌ڕێوب���ه‌ره‌كان بۆ ماوه‌یه‌كی زۆر ده‌مێننه‌وه‌و ن���ه‌وه‌ك هه‌رئه‌وه به‌ڵكو هه‌مو هه‌وڵی���ان ئه‌وه‌ی���ه تاكۆتای���ی وه‌زیفه‌یان به‌ڕێوه‌به‌ر بن! به‌ڕێوه‌به‌رن نه‌وه‌ك بۆئه‌وه‌ی كه‌س���ێكی چاالكن‌و شوێنده‌ستیان دیاره‌و ئه‌وان نه‌بێت پ���ه‌روه‌رده‌و فێرك���ردن په‌ك���ی ده‌كه‌وێت! به‌ڵكو به‌ش���ێكی زۆریان ب���ۆ ئه‌وه‌یه وان ه نه‌ڵێنه‌وه‌و تاقه‌ت���ی وانه‌وتنه‌وه‌ی���ان نیی ه ی���ان وه‌كو ده‌س���ه‌اڵتێكی گرنگ س���ه‌یری ده‌ك هنو بۆ ئه‌وه‌ی موماره‌س���هی غه‌ریزه‌ی ده‌س���ه‌اڵتدارێتی خۆیان له‌وێدا بكه‌ن‌و ئه‌مر بكه‌ن به‌سه‌ر ئه‌وانیتردا! وێن���هی به‌ڕێوه‌ب���ه‌ر الی فێرخ���واز هه‌میش���ه وێنه‌یه‌كی زبرو توندوتیژو ره‌ق‌و ناپه‌روه‌رده‌یی بوه ،كه له‌ڕاستیدا به‌شێكی زۆری وێنه‌ك ه دروسته‌و له‌جێگه‌ی خۆیدایه، چونك ه ت���ۆ بۆئه‌وه‌ی بكرێیت به به‌ڕێوه‌به‌ر ده‌بێت ئی���داری بیت! ئیداریش له‌تێڕوانینی هه‌م په‌روه‌رده‌یی‌و هه‌م كۆمه‌اڵیه‌تی ئێمه‌دا ئه‌وه‌ی ه ده‌بێت به‌ش���ێوه‌یه‌ك له‌ش���ێوه‌كان كه‌سایه‌تی سه‌ربازی له‌خۆتدا هه‌ڵگرتبێت! وات ه ده‌بێت رۆڵ���ی به‌ڕێوه‌به‌رێكی پۆلیس ببینیت ،رون‌و ئاشكرای ه ده‌بێت به‌ڕێوه‌به‌ری خوێندن���گا له‌هه‌م���و مامۆس���تاكانی خۆی خوێنه‌وارت���رو موتابیعتربێ���ت ،چونك��� ه س���ه‌ركردایه‌تیان ده‌كات‌و كۆبون���هوه به‌فێرخ���وازو مامۆس���تاو دای���ك‌و باوك���ی خوێندكارو كه‌سوكاریانه‌و‌ه ده‌كات ،كه‌چی بهپێچهوانهوه مامۆستاكان باشتر ده‌رده‌كه‌ون له‌به‌ڕێوبه‌ره‌كانی���ان ،هه‌ریه‌كێ���ك له‌ئێم ه له‌خه‌یاڵی خۆی���دا ده‌توانێت بگه‌ڕێت چه‌ند مامۆستایه‌كی خوێنده‌وارو به‌توانا بدۆزێته‌و‌ه له‌پس���پۆڕییه‌كه‌ی خۆیدا ،به‌اڵم به‌ده‌گمه‌ن به‌ڕێوه‌به‌رێك ده‌دۆزرێته‌وه س���ه‌ركه‌وتوبێت له‌كاره‌كه‌ی خۆیدا به‌ش���ێوه‌یه‌كی دروست‌و په‌روه‌رده‌یی! به‌شێكی باشی به‌ڕێوه‌به‌ره‌كان وه‌ك موڵكی خۆیان مامه‌ڵه‌و هه‌ڵس���وكه‌وت له‌گه‌ڵ خوێندنگاو س���تافی خوێندنگاكانی خۆیان ده‌كه‌ن ن���ه‌ك وه‌ك ئه‌وه‌ی ئه‌میش به‌شێك بێت له‌كۆی ستافه‌كه‌و ئه‌وه‌ی جیای دهكاتهوه ته‌نها الیه‌نه كارگێڕیییه‌كه‌یه‌تی، هه‌ڵوێستێكی جدی. گه‌ر س���ه‌رنجێكی ئه‌و كۆبونه‌وانه بدرێت چ به‌ڕێوه‌به‌ر له‌گه‌ڵ مامۆستاكانی ئه‌نجامی ده‌دات‌و چ ئه‌و كۆبونه‌وانه‌ش���ی ك ه له‌گه‌ڵ دای���ك‌و باوك���ی فێرخوازه‌كان���ی ئه‌نجامی ده‌دات ،به‌داخه‌و‌ه زۆرجار گوێمان له‌نوكته‌و قسه‌ی سه‌یرو س���ه‌مه‌ره‌ی به‌ڕێوه‌به‌ره‌كان ده‌بێ���ت چونك���ه توان���ای ئه‌وه‌ی���ان نیی ه زمانێكی په‌روه‌رده‌یی‌و زانستی به‌كاربهێنن بۆ به‌رانبه‌ره‌كانی���ان‌و دواتریش به‌ته‌نزه‌و‌ه باس���یان ده‌كرێت! بۆیه بێده‌نگبن‌و قس��� ه نه‌ك���ه‌ن زۆرج���ار باش���تره! به‌ڕێوه‌به‌ری خوێندنگا رۆڵه‌ك���هی رابه‌ری په‌روه‌رده‌ییه‌و ده‌بێت چاوی لێبكرێت‌و سودی لێببینرێت‌و سه‌رمه‌ش���ق بێت بۆ مامۆس���تاكانی خۆی، پرس���یاره‌كه ئه‌وه‌ی ه چه‌ند مامۆس���تا له‌م هه‌رێمه‌ی ئێمه‌داو له‌ناوه‌نده‌كانی خوێندندا به‌ڕێوه‌به‌ری خوێندنگاكانی كاریگه‌ری باشی هه‌ب���وه له‌س���ه‌ریان‌و س���ودیان لێبینراوه؟ به‌بۆچونی ئێمه زۆرێك له‌مامۆستاكان هه‌ر خه‌ریك���ی گواس���تنه‌وه‌ن له‌خوێندنگاكانی خۆیانه‌وه ب���ۆ خوێندنگایه‌كی تر بۆ ئه‌وه‌ی به‌ڕێوه‌به‌رێك���ی باش���یان ده‌س���تكه‌وێت، كه‌چی هه‌م���و جارێكی���ش نائومێد ده‌بن! له‌كۆتاییدا ده‌ڵێین وه‌ك چۆن كه‌م نین ئه‌و خوێندكارانه‌ی به‌هۆی هه‌ڵه‌ی مامۆس���تاو‌ه بێ���زارن له‌خوێن���دن‌و تاقه‌تی���ان چ���وه، له‌هه‌مان كاتیشدا ژماره‌ی ئه‌و مامۆستایان ه زۆرن ك���ه به‌هۆی ئ���هوهی به‌ڕێوه‌به‌ره‌كه‌ی س���ه‌ركه‌وتو نیی ه كاریگه‌ری خراپی له‌سه‌ر پیش���هی مامۆس���تایه‌تی كردوهو هه‌ندێك جار گه‌یش���تۆت ه ئه‌وه‌ی ئ���اره‌زو بكات واز له‌مامۆستایه‌تی بێنێت! *دكتۆر فوئاد عل���ی العاجز :ئه‌ركه‌كانی به‌ڕێوه‌ب���ه‌ری خوێندن���گا وه‌ك رابه‌رێك���ی په‌روه‌رده‌یی و .س���ه‌ریاس سه‌مین ،چاپی یه‌كه‌م ،سلێمانی ،2015 ،ل.3
تایبه‌ت
) )539سێشه‌مم ه 2016/8/9
ی ی رزگار ی شاره‌وان سه‌رۆكایه‌ت كارگێری و خۆیه‌ت ی
عدد1194 : به‌روار2016/8/7 :
ی ی رزگار ی شاره‌وان سه‌رۆكایه‌ت كارگێری و خۆیه‌ت ی
ی ی رزگار ی شاره‌وان سه‌رۆكایه‌ت كارگێری و خۆیه‌ت ی
ی ئاگادار ی هه‌موو ئه‌و هاواڵتیان ه دهكاتهوه ك ه ی ئاگادار ی رزگار ی ش���اره‌وان سه‌رۆكایه‌ت ی (صم������ود) وهرگرتوه ك ه ی رزگار ی ( )1989-1987زه‌ویان له‌ناحییه س���ااڵن ی ژماره هه‌وائی ( )12730داوای ڕێگا ی رش���ید جاسم) خاوه‌ن زه‌و ی (عل هاواڵت ی ی خانوو هه‌ر هاواڵتییه‌ك گلدانه‌وه پێدانی كردوه ب ه مه‌به‌س���تی دروس���تكردن ی ی باڵوكردنهوه له‌س���ه‌ر ئه‌و پارچه زه‌ویی ه هه‌ی ه له‌م���اوهی ( )30ڕۆژدا ل ه دوا ی ش���اره‌وانیمان بكاتهوه به پێچه‌وانه‌و‌ه ی س���ه‌رۆكایه‌ت ئه‌م ئاگادارییه،ئاگادار شاره‌وانیمان كاری یاسایی بۆ ناوبراو ده‌كات. اراز محمد محمود ی رزگاری ی شاره‌وان سه‌رۆك
ی هه‌موو ئه‌و هاواڵتیان ه دهكاتهوه ك ه ی رزگاری ئاگادار ی ش���اره‌وان سه‌رۆكایه‌ت ی رزگاری (صم������ود) وهرگرتوه ك ه ی ( )1989-1987زه‌ویان له‌ناحییه س���ااڵن ی ()10542 ی ژم���اره هه‌وائ هاواڵتی (محمد حمه‌س���ه‌عید روس���تم) خاوه‌ن زه‌و ی دروس���تكردنی خانوو هه‌ر هاواڵتییه‌ك ی ڕێگا پێدانی كردوه ب ه مه‌به‌س���ت داوا ی گلدان���هوهی له‌س���ه‌ر ئه‌و پارچ ه زه‌ویی���ه هه‌یه له‌م���اوهی ( )30ڕۆژدا له دوا ی شاره‌وانیمان بكاتهوه ب ه ی ئه‌م ئاگادارییه،ئاگاداری س���ه‌رۆكایه‌ت باڵوكردنهوه ی یاسایی بۆ ناوبراو ده‌كات. پێچه‌وانه‌و‌ه شاره‌وانیمان كار اراز محمد محموده‌ی ی رزگاری ی شاره‌وان سه‌رۆك
عدد1202 : به‌روار2016/8/7 :
عدد1176 : به‌روار2016/8/7 :
عدد1196 : به‌روار2016/8/7 :
ئاگاداری
ئاگاداری
ی ی رزگار ی شاره‌وان سه‌رۆكایه‌ت كارگێری و خۆیه‌ت ی
ئاگاداری
عدد1199 : به‌روار2016/8/7 :
ی هه‌موو ئه‌و هاواڵتیان ه دهكاتهوه ك ه ی ئاگادار ی رزگار ی ش���اره‌وان سه‌رۆكایه‌ت ی (صم������ود) وهرگرتوه ك ه ی ( )1989-1987زه‌ویان له‌ناحیی هی رزگار س���ااڵن ی ی ( )8368داوا هاواڵتی (عزیز حمه‌غریب احم���د) خاوه‌ن زه‌وی ژماره هه‌وائ ی ی دروستكردنی خانوو هه‌ر هاواڵتییه‌ك گلدانه‌وه ی كردوه به مه‌به‌ست ڕێگا پێدان ی ی باڵوكردنهوه له‌س���ه‌ر ئه‌و پارچه زه‌ویی ه هه‌ی ه له‌م���اوهی ( )30ڕۆژدا ل ه دوا ی ش���اره‌وانیمان بكاتهوه به پێچه‌وانه‌و‌ه ی س���ه‌رۆكایه‌ت ئه‌م ئاگادارییه،ئاگادار ی بۆ ناوبراو ده‌كات. ی یاسای شاره‌وانیمان كار اراز محمد محمود ی رزگاری ی شاره‌وان سه‌رۆك
ی ی رزگار ی شاره‌وان سه‌رۆكایه‌ت كارگێری و خۆیه‌ت ی
ئاگاداری
عدد1200 : به‌روار2016/8/7 :
ی ی رزگار ی شاره‌وان سه‌رۆكایه‌ت كارگێری و خۆیه‌ت ی
19
ئاگاداری
ی هه‌موو ئه‌و هاواڵتیان ه دهكاتهوه ك ه ی ئاگادار ی رزگار ی ش���اره‌وان سه‌رۆكایه‌ت ی (صم������ود) وهرگرتوه ك ه ی رزگار ی ( )1989-1987زه‌ویان له‌ناحییه س���ااڵن ی ڕێگا ی ژماره هه‌وائی ( )4781داوا هاواڵتی (حسین احمد رحیم) خاوه‌ن زه‌و ی ی خانوو هه‌ر هاواڵتییه‌ك گلدانه‌وه ی كردوه ب ه مه‌به‌س���تی دروس���تكردن پێدان ی ی باڵوكردنهوه له‌س���ه‌ر ئه‌و پارچه زه‌ویی ه هه‌ی ه له‌م���اوهی ( )30ڕۆژدا ل ه دوا ی ش���اره‌وانیمان بكاتهوه به پێچه‌وانه‌و‌ه ی س���ه‌رۆكایه‌ت ئه‌م ئاگادارییه،ئاگادار شاره‌وانیمان كاری یاسایی بۆ ناوبراو ده‌كات. اراز محمد محمود ی رزگاری ی شاره‌وان سه‌رۆك
ی هه‌موو ئه‌و هاواڵتیان ه دهكاتهوه ك ه ی رزگاری ئاگادار ی ش���اره‌وان سه‌رۆكایه‌ت ی رزگاری (صم������ود) وهرگرتوه ك ه ی ( )1989-1987زه‌ویان له‌ناحییه س���ااڵن ی ڕێگا هاواڵتی (محمد فتاح سلیمان) خاوه‌ن زه‌وی ژماره هه‌وائی ( )8616داوا ی ی خانوو هه‌ر هاواڵتییه‌ك گلدانه‌وه پێدانی كردوه ب ه مه‌به‌س���تی دروس���تكردن ی ی باڵوكردنهوه له‌س���ه‌ر ئه‌و پارچه زه‌ویی ه هه‌ی ه له‌م���اوهی ( )30ڕۆژدا ل ه دوا ی ش���اره‌وانیمان بكاتهوه ب ه پێچه‌وانه‌و‌ه ی س���ه‌رۆكایه‌ت ئه‌م ئاگادارییه،ئاگادار ی یاسایی بۆ ناوبراو ده‌كات. شاره‌وانیمان كار اراز محمد محمود ی رزگاری ی شاره‌وان سه‌رۆك
ی هه‌موو ئه‌و هاواڵتیان ه دهكاتهوه ك ه ی ئاگادار ی رزگار ی ش���اره‌وان سه‌رۆكایه‌ت ی (صم������ود) وهرگرتوه ك ه ی ( )1989-1987زه‌ویان له‌ناحیی هی رزگار س���ااڵن هاواڵتی (شه‌مس��� ه حمه‌سعید عبدالقادر) خاوه‌ن زه‌وی ژماره هه‌وائی ()12479 ی خانوو هه‌ر هاواڵتییه‌ك ی دروس���تكردن ی ڕێگا پێدانی كردوه ب ه مه‌به‌س���ت داوا ی ی له‌س���ه‌ر ئه‌و پارچ ه زه‌ویی��� ه هه‌یه له‌م���اوهی ( )30ڕۆژدا له دوا گلدان���هوه ی شاره‌وانیمان بكاتهوه ب ه ی ئه‌م ئاگادارییه،ئاگاداری س���ه‌رۆكایه‌ت باڵوكردنهوه ی بۆ ناوبراو ده‌كات. ی یاسای پێچه‌وانه‌و‌ه شاره‌وانیمان كار اراز محمد محمود ی رزگاری ی شاره‌وان سه‌رۆك
عدد1188 : به‌روار2016/8/7 :
عدد1208 : به‌روار2016/8/7 :
عدد1159 : به‌روار2016/8/7 :
ی ی رزگار ی شاره‌وان سه‌رۆكایه‌ت كارگێری و خۆیه‌ت ی
ی هه‌موو ئه‌و هاواڵتیان ه دهكاتهوه ك ه ی ئاگادار ی رزگار ی ش���اره‌وان سه‌رۆكایه‌ت ی (صم������ود) وهرگرتوه ك ه ی رزگار ی ( )1989-1987زه‌ویان له‌ناحییه س���ااڵن ی ی ( )12227داوا ی ژماره هه‌وائ ی (كریم خلیف ه فرج مجید) خاوه‌ن زه‌و هاواڵت ی ی خانوو هه‌ر هاواڵتییه‌ك گلدانه‌وه ی كردوه به مه‌به‌ستی دروستكردن ڕێگا پێدان ی ی باڵوكردنهوه له‌س���ه‌ر ئه‌و پارچه زه‌ویی ه هه‌ی ه له‌م���اوهی ( )30ڕۆژدا ل ه دوا ی ش���اره‌وانیمان بكاتهوه به پێچه‌وانه‌و‌ه ی س���ه‌رۆكایه‌ت ئه‌م ئاگادارییه،ئاگادار ی یاسایی بۆ ناوبراو ده‌كات. شاره‌وانیمان كار اراز محمد محمود ی رزگاری ی شاره‌وان سه‌رۆك
ی هه‌موو ئه‌و هاواڵتیان ه دهكاتهوه ك ه ی رزگاری ئاگادار ی ش���اره‌وان سه‌رۆكایه‌ت ی رزگاری (صم������ود) وهرگرتوه ك ه ی ( )1989-1987زه‌ویان له‌ناحییه س���ااڵن ی ڕێگا ی ( )6334داوا ی ژماره هه‌وائ ی (رعنا محمد صالح) خاوه‌ن زه‌و هاواڵت��� ی ی خانوو هه‌ر هاواڵتییه‌ك گلدانه‌وه پێدانی كردوه ب ه مه‌به‌س���تی دروس���تكردن ی ی باڵوكردنهوه له‌س���ه‌ر ئه‌و پارچه زه‌ویی ه هه‌ی ه له‌م���اوهی ( )30ڕۆژدا ل ه دوا ی ش���اره‌وانیمان بكاتهوه ب ه پێچه‌وانه‌و‌ه ی س���ه‌رۆكایه‌ت ئه‌م ئاگادارییه،ئاگادار ی یاسایی بۆ ناوبراو ده‌كات. شاره‌وانیمان كار اراز محمد محمود ی رزگاری ی شاره‌وان سه‌رۆك
ی ئاگادار ی هه‌موو ئه‌و هاواڵتیان ه دهكاتهوه ك ه ی ئاگادار ی رزگار ی ش���اره‌وان سه‌رۆكایه‌ت ی (صم������ود) وهرگرتوه ك ه ی ( )1989-1987زه‌ویان له‌ناحیی هی رزگار س���ااڵن ی ڕێگا هاواڵت���ی (دارا ابراهیم علی) خاوه‌ن زه‌وی ژماره هه‌وائی ( )12478داوا ی ی دروس���تكردنی خانوو هه‌ر هاواڵتییه‌ك گلدانه‌وه پێدانی كردوه ب ه مه‌به‌س���ت ی ی باڵوكردنهوه له‌س���ه‌ر ئه‌و پارچه زه‌ویی ه هه‌ی ه له‌م���اوهی ( )30ڕۆژدا ل ه دوا ی ش���اره‌وانیمان بكاتهوه به پێچه‌وانه‌و‌ه ی س���ه‌رۆكایه‌ت ئه‌م ئاگادارییه،ئاگادار ی بۆ ناوبراو ده‌كات. شاره‌وانیمان كاری یاسای اراز محمد محمود ی رزگاری ی شاره‌وان سه‌رۆك
عدد1191 : به‌روار2016/8/7 :
عدد1197 : به‌روار2016/8/7 :
عدد1193 : به‌روار2016/8/7 :
ی ی رزگار ی شاره‌وان سه‌رۆكایه‌ت كارگێری و خۆیه‌ت ی
ئاگاداری
ی ی رزگار ی شاره‌وان سه‌رۆكایه‌ت كارگێری و خۆیه‌ت ی
ی ی رزگار ی شاره‌وان سه‌رۆكایه‌ت كارگێری و خۆیه‌ت ی
ی ی رزگار ی شاره‌وان سه‌رۆكایه‌ت كارگێری و خۆیه‌ت ی
ی هه‌موو ئه‌و هاواڵتیان ه دهكاتهوه ك ه ی ئاگادار ی رزگار ی ش���اره‌وان سه‌رۆكایه‌ت ی (صم������ود) وهرگرتوه ك ه ی رزگار ی ( )1989-1987زه‌ویان له‌ناحییه س���ااڵن ی ی ( )11521داوا ی ژماره هه‌وائ هاواڵت���ی (قادر خلیف ه فرج مجید) خاوه‌ن زه‌و ی ی خانوو هه‌ر هاواڵتییه‌ك گلدانه‌وه ی كردوه به مه‌به‌ستی دروستكردن ڕێگا پێدان ی ی باڵوكردنهوه له‌س���ه‌ر ئه‌و پارچه زه‌ویی ه هه‌ی ه له‌م���اوهی ( )30ڕۆژدا ل ه دوا ی ش���اره‌وانیمان بكاتهوه به پێچه‌وانه‌و‌ه ی س���ه‌رۆكایه‌ت ئه‌م ئاگادارییه،ئاگادار شاره‌وانیمان كاری یاسایی بۆ ناوبراو ده‌كات. اراز محمد محمود ی رزگاری ی شاره‌وان سه‌رۆك
ی ئاگادار ی هه‌موو ئه‌و هاواڵتیان ه دهكاتهوه ك ه ی رزگاری ئاگادار ی ش���اره‌وان سه‌رۆكایه‌ت ی رزگاری (صم������ود) وهرگرتوه ك ه ی ( )1989-1987زه‌ویان له‌ناحییه س���ااڵن ی هاواڵت���ی (محمود محمد مارف) خاوه‌ن زه‌وی ژم���اره هه‌وائی ( )12518داوا ی ی كردوه به مه‌به‌ستی دروستكردنی خانوو هه‌ر هاواڵتییه‌ك گلدانه‌وه ڕێگا پێدان ی ی باڵوكردنهوه ی ( )30ڕۆژدا ل ه دوا له‌س���ه‌ر ئه‌و پارچه زه‌ویی ه هه‌ی ه له‌م���اوه ی ش���اره‌وانیمان بكاتهوه ب ه پێچه‌وانه‌و‌ه ی س���ه‌رۆكایه‌ت ئه‌م ئاگادارییه،ئاگادار ی یاسایی بۆ ناوبراو ده‌كات. شاره‌وانیمان كار اراز محمد محمود ی رزگاری ی شاره‌وان سه‌رۆك
ی ئاگادار ی هه‌موو ئه‌و هاواڵتیان ه دهكاتهوه ك ه ی ئاگادار ی رزگار ی ش���اره‌وان سه‌رۆكایه‌ت ی (صم������ود) وهرگرتوه ك ه ی ( )1989-1987زه‌ویان له‌ناحیی هی رزگار س���ااڵن ی ی (احمد رس���ول محمد) خاوه‌ن زه‌وی ژم���اره هه‌وائی ( )12677داوا هاواڵت ی ی خانوو هه‌ر هاواڵتییه‌ك گلدانه‌وه ی دروستكردن ی كردوه به مه‌به‌ست ڕێگا پێدان ی ی باڵوكردنهوه ی ( )30ڕۆژدا ل ه دوا له‌س���ه‌ر ئه‌و پارچ ه زه‌ویی ه هه‌ی ه له‌م���اوه ی ش���اره‌وانیمان بكاتهوه به پێچه‌وانه‌و‌ه ی س���ه‌رۆكایه‌ت ئه‌م ئاگادارییه،ئاگادار ی بۆ ناوبراو ده‌كات. شاره‌وانیمان كاری یاسای اراز محمد محمود ی رزگاری ی شاره‌وان سه‌رۆك
عدد1186 : به‌روار2016/8/7 :
عدد1178 : به‌روار2016/8/7 :
عدد1182 : به‌روار2016/8/7 :
ی ی رزگار ی شاره‌وان سه‌رۆكایه‌ت كارگێری و خۆیه‌ت ی
ئاگاداری
ئاگاداری
ی ی رزگار ی شاره‌وان سه‌رۆكایه‌ت كارگێری و خۆیه‌ت ی
ئاگاداری
ی ی رزگار ی شاره‌وان سه‌رۆكایه‌ت كارگێری و خۆیه‌ت ی
ی ی رزگار ی شاره‌وان سه‌رۆكایه‌ت كارگێری و خۆیه‌ت ی
ی هه‌موو ئه‌و هاواڵتیان ه دهكاتهوه ك ه ی ئاگادار ی رزگار ی ش���اره‌وان سه‌رۆكایه‌ت ی (صم������ود) وهرگرتوه ك ه ی رزگار ی ( )1989-1987زه‌ویان له‌ناحییه س���ااڵن ی ڕێگا ی ( )12446داوا ی ژماره هه‌وائ ی فرج صالح) خاوه‌ن زه‌و هاواڵت���ی (قاز ی ی خانوو هه‌ر هاواڵتییه‌ك گلدانه‌وه ی كردوه ب ه مه‌به‌س���تی دروس���تكردن پێدان ی ی باڵوكردنهوه له‌س���ه‌ر ئه‌و پارچه زه‌ویی ه هه‌ی ه له‌م���اوهی ( )30ڕۆژدا ل ه دوا ی ش���اره‌وانیمان بكاتهوه به پێچه‌وانه‌و‌ه ی س���ه‌رۆكایه‌ت ئه‌م ئاگادارییه،ئاگادار شاره‌وانیمان كاری یاسایی بۆ ناوبراو ده‌كات. اراز محمد محمود ی رزگاری ی شاره‌وان سه‌رۆك
ی ئاگادار ی هه‌موو ئه‌و هاواڵتیان ه دهكاتهوه ك ه ی رزگاری ئاگادار ی ش���اره‌وان سه‌رۆكایه‌ت ی رزگاری (صم������ود) وهرگرتوه ك ه ی ( )1989-1987زه‌ویان له‌ناحییه س���ااڵن ی ڕێگا ی ( )11532داوا ی ژماره هه‌وائ ی (عزدین رشید صالح) خاوه‌ن زه‌و هاواڵت ی ی خانوو هه‌ر هاواڵتییه‌ك گلدانه‌وه پێدانی كردوه ب ه مه‌به‌س���تی دروس���تكردن ی ی باڵوكردنهوه له‌س���ه‌ر ئه‌و پارچه زه‌ویی ه هه‌ی ه له‌م���اوهی ( )30ڕۆژدا ل ه دوا ی ش���اره‌وانیمان بكاتهوه ب ه پێچه‌وانه‌و‌ه ی س���ه‌رۆكایه‌ت ئه‌م ئاگادارییه،ئاگادار ی یاسایی بۆ ناوبراو ده‌كات. شاره‌وانیمان كار اراز محمد محمود ی رزگاری ی شاره‌وان سه‌رۆك
ی هه‌موو ئه‌و هاواڵتیان ه دهكاتهوه ك ه ی ئاگادار ی رزگار ی ش���اره‌وان سه‌رۆكایه‌ت ی (صم������ود) وهرگرتوه ك ه ی ( )1989-1987زه‌ویان له‌ناحیی هی رزگار س���ااڵن ی ی ژماره هه‌وائی ( )11550داوا ی محمد) خاوه‌ن زه‌و هاواڵتی (حیات محمود عل ی ی دروستكردنی خانوو هه‌ر هاواڵتییه‌ك گلدانه‌وه ی كردوه به مه‌به‌ست ڕێگا پێدان ی ی باڵوكردنهوه ی ( )30ڕۆژدا ل ه دوا له‌س���ه‌ر ئه‌و پارچ ه زه‌ویی ه هه‌ی ه له‌م���اوه ی ش���اره‌وانیمان بكاتهوه به پێچه‌وانه‌و‌ه ی س���ه‌رۆكایه‌ت ئه‌م ئاگادارییه،ئاگادار ی بۆ ناوبراو ده‌كات. شاره‌وانیمان كاری یاسای اراز محمد محمود ی رزگاری ی شاره‌وان سه‌رۆك
ی ی رزگار ی شاره‌وان سه‌رۆكایه‌ت كارگێری و خۆیه‌ت ی
عدد1157 : به‌روار2016/8/3 :
عدد1189 : به‌روار2016/8/7 :
عدد1195 : به‌روار2016/8/7 :
ی ی رزگار ی شاره‌وان سه‌رۆكایه‌ت كارگێری و خۆیه‌ت ی
ی ی رزگار ی شاره‌وان سه‌رۆكایه‌ت كارگێری و خۆیه‌ت ی
ی ی رزگار ی شاره‌وان سه‌رۆكایه‌ت كارگێری و خۆیه‌ت ی
ی ئاگادار ی هه‌موو ئه‌و هاواڵتیان ه دهكاتهوه ك ه ی ئاگادار ی رزگار ی ش���اره‌وان سه‌رۆكایه‌ت ی (صم������ود) وهرگرتوه ك ه ی رزگار ی ( )1989-1987زه‌ویان له‌ناحییه س���ااڵن ی ()11152 ی ژماره هه‌وائ هاواڵت���ی (گه‌رد‌ه غفور صوفی صالح) خ���اوه‌ن زه‌و ی خانوو هه‌ر هاواڵتییه‌ك ی دروس���تكردن ی ڕێگا پێدانی كردوه ب ه مه‌به‌س���ت داوا ی گلدان���هوهی له‌س���ه‌ر ئه‌و پارچ ه زه‌ویی���ه هه‌یه له‌م���اوهی ( )30ڕۆژدا له دوا ی شاره‌وانیمان بكاتهوه ب ه ی ئه‌م ئاگادارییه،ئاگاداری س���ه‌رۆكایه‌ت باڵوكردنهوه ی یاسایی بۆ ناوبراو ده‌كات. پێچه‌وانه‌و‌ه شاره‌وانیمان كار اراز محمد محمود ی رزگاری ی شاره‌وان سه‌رۆك
ی هه‌موو ئه‌و هاواڵتیان ه دهكاتهوه ك ه ی رزگاری ئاگادار ی ش���اره‌وان سه‌رۆكایه‌ت ی رزگاری (صم������ود) وهرگرتوه ك ه ی ( )1989-1987زه‌ویان له‌ناحییه س���ااڵن ی ڕێگا هاواڵتی (صالح رش���ید قادر) خاوه‌ن زه‌وی ژماره هه‌وائی ( )4730داوا ی ی خانوو هه‌ر هاواڵتییه‌ك گلدانه‌وه پێدانی كردوه ب ه مه‌به‌س���تی دروس���تكردن ی ی باڵوكردنهوه له‌س���ه‌ر ئه‌و پارچه زه‌ویی ه هه‌ی ه له‌م���اوهی ( )30ڕۆژدا ل ه دوا ی ش���اره‌وانیمان بكاتهوه ب ه پێچه‌وانه‌و‌ه ی س���ه‌رۆكایه‌ت ئه‌م ئاگادارییه،ئاگادار ی یاسایی بۆ ناوبراو ده‌كات. شاره‌وانیمان كار اراز محمد محمود ی رزگاری ی شاره‌وان سه‌رۆك
ی ئاگادار ی هه‌موو ئه‌و هاواڵتیان ه دهكاتهوه ك ه ی ئاگادار ی رزگار ی ش���اره‌وان سه‌رۆكایه‌ت ی (صم������ود) وهرگرتوه ك ه ی ( )1989-1987زه‌ویان له‌ناحیی هی رزگار س���ااڵن هاواڵتی (ابراهیم كریم ف���رج) خاوه‌ن زه‌وی ژماره هه‌وائی ( )6250داوای ڕێگا ی ی خانوو هه‌ر هاواڵتییه‌ك گلدانه‌وه ی دروس���تكردن پێدانی كردوه ب ه مه‌به‌س���ت ی ی باڵوكردنهوه ی ( )30ڕۆژدا ل ه دوا له‌س���ه‌ر ئه‌و پارچ ه زه‌ویی ه هه‌ی ه له‌م���اوه ی ش���اره‌وانیمان بكاتهوه به پێچه‌وانه‌و‌ه ی س���ه‌رۆكایه‌ت ئه‌م ئاگادارییه،ئاگادار ی بۆ ناوبراو ده‌كات. شاره‌وانیمان كاری یاسای اراز محمد محمود ی رزگاری ی شاره‌وان سه‌رۆك
عدد1153 : به‌روار2016/8/3 :
عدد1158 : به‌روار2016/8/3 :
عدد1162 : به‌روار2016/8/3 :
ئاگاداری
ی هه‌موو ئه‌و هاواڵتیان ه دهكاتهوه ك ه ی ئاگادار ی رزگار ی ش���اره‌وان سه‌رۆكایه‌ت ی (صم������ود) وهرگرتوه ك ه ی رزگار ی ( )1989-1987زه‌ویان له‌ناحییه س���ااڵن ی ی ( )9815داوا ی ژماره هه‌وائ هاواڵتی (جلیل عبدالقادر محمد) خ���اوه‌ن زه‌و ی ی خانوو هه‌ر هاواڵتییه‌ك گلدانه‌وه ی كردوه به مه‌به‌ستی دروستكردن ڕێگا پێدان ی ی باڵوكردنهوه له‌س���ه‌ر ئه‌و پارچه زه‌ویی ه هه‌ی ه له‌م���اوهی ( )30ڕۆژدا ل ه دوا ی ش���اره‌وانیمان بكاتهوه به پێچه‌وانه‌و‌ه ی س���ه‌رۆكایه‌ت ئه‌م ئاگادارییه،ئاگادار ی یاسایی بۆ ناوبراو ده‌كات. شاره‌وانیمان كار اراز محمد محمود ی رزگاری ی شاره‌وان سه‌رۆك
ونبو‌ن
ی ی هێزه‌كانی پش���تیوانی دوو ی یه‌كه ی پێش���مه‌رگایه‌ت ی وه‌زاره‌ت * پێناس���ێك ی حه‌فتا به‌ناوی (زمناكۆ عوسمان سابر) ونبوه ،هه‌ركه‌س ده‌یدۆزێته‌و‌ه هێزه‌كان ی خاك له‌كه‌الر. بیگه‌ڕێنێته‌وه بۆ كێتبخانه ی (كامه‌ران یونس مسته‌فا) ی و كارتێكی زانیاری ب ه ناو ی عێراق * ڕه‌گه‌زنامه‌یه‌ك ی خاك له‌كه‌الر. ونبوه ،هه‌ركه‌س ده‌یدۆزێته‌و‌ه بیگه‌ڕێنێته‌وه بۆ كێتبخانه
ی ی رزگار ی شاره‌وان سه‌رۆكایه‌ت كارگێری و خۆیه‌تی
ئاگاداری
ئاگاداری
ئاگاداری
ی هه‌موو ئه‌و هاواڵتیان ه دهكاتهوه ك ه ی رزگاری ئاگادار ی ش���اره‌وان سه‌رۆكایه‌ت ی رزگاری (صم������ود) وهرگرتوه ك ه ی ( )1989-1987زه‌ویان له‌ناحییه س���ااڵن ی ڕێگا هاواڵتی (صبریه محمد رشید) خاوه‌ن زه‌وی ژماره هه‌وائی ( )4699داوا ی ی خانوو هه‌ر هاواڵتییه‌ك گلدانه‌وه پێدانی كردوه ب ه مه‌به‌س���تی دروس���تكردن ی ی باڵوكردنهوه ی ( )30ڕۆژدا ل ه دوا له‌س���ه‌ر ئه‌و پارچه زه‌ویی ه هه‌ی ه له‌م���اوه ی ش���اره‌وانیمان بكاتهوه ب ه پێچه‌وانه‌و‌ه ی س���ه‌رۆكایه‌ت ئه‌م ئاگادارییه،ئاگادار ی یاسایی بۆ ناوبراو ده‌كات. شاره‌وانیمان كار اراز محمد محمود ی رزگاری ی شاره‌وان سه‌رۆك
ونبو‌ن
ی بازرگانی سلێمانی ونبوه ب ه ناوی ( دانا حسین سعید) ی ژوور * ناسنامه‌یه‌ك هه‌ركه‌س دۆزیه‌و‌ه بیگه‌رێنێته‌و‌ه بۆ پرسگ هی ئاوێن ه . ی ی دالیا بۆ كرین و فرۆشتن ی سلێمانی ،نوسینگه * ناسنامه‌یه‌كی ژووری بازرگان خانوو ونبوه ب ه ناوی (خه‌سره‌و محمود احمد) هه‌ركه‌س دۆزیه‌و‌ه بیگه‌رێنێته‌و‌ه بۆ پرسگه‌ی ئاوێن ه .
ی ی رزگار ی شاره‌وان سه‌رۆكایه‌ت كارگێری و خۆیه‌ت ی
ئاگاداری
ی هه‌موو ئه‌و هاواڵتیان ه دهكاتهوه ك ه ی ئاگادار ی رزگار ی ش���اره‌وان سه‌رۆكایه‌ت ی (صم������ود) وهرگرتوه ك ه ی ( )1989-1987زه‌ویان له‌ناحیی هی رزگار س���ااڵن ی ( )12567داوای ڕێگا ی ژماره هه‌وائ ی (حسن احمد زۆراب) خاوه‌ن زه‌و هاواڵت ی ی دروس���تكردنی خانوو هه‌ر هاواڵتییه‌ك گلدانه‌وه پێدانی كردوه ب ه مه‌به‌س���ت ی ی باڵوكردنهوه له‌س���ه‌ر ئه‌و پارچه زه‌ویی ه هه‌ی ه له‌م���اوهی ( )30ڕۆژدا ل ه دوا ی ش���اره‌وانیمان بكاتهوه به پێچه‌وانه‌و‌ه ی س���ه‌رۆكایه‌ت ئه‌م ئاگادارییه،ئاگادار ی بۆ ناوبراو ده‌كات. ی یاسای شاره‌وانیمان كار اراز محمد محمود ی رزگاری ی شاره‌وان سه‌رۆك
ونبو‌ن
ی (محمد عبدالواحد ی ونبوه ب ه ناو ی س���لێمان ی ژووری بازرگان * ناس���نامه‌یه‌ك محمد) هه‌ركه‌س دۆزیه‌و‌ه بیگه‌رێنێته‌و‌ه بۆ پرسگه‌ی ئاوێن ه . * تابلۆیه‌كی بیش���هوهی ئۆتۆمبیل زماره( ١٤٥٠٥٧بغدا فحص مۆقت) ونبوه، هه‌ركه‌س ده‌یدۆزیته‌و‌ه بیكه‌رینیته‌وه‌بۆ كتیبخانه‌ی خاك له‌كه‌الر
18
تایبه‌ت
) )539سێشه‌ممه 2016/8/9
ی ی رزگار ی شاره‌وان سه‌رۆكایه‌ت كارگێری و خۆیه‌ت ی
ی ی رزگار ی شاره‌وان سه‌رۆكایه‌ت كارگێری و خۆیه‌تی
ی هه‌موو ئه‌و هاواڵتیان ه دهكاتهوه ك ه ی ئاگادار ی رزگار ی ش���اره‌وان سه‌رۆكایه‌ت ی (صم������ود) وهرگرتوه ك ه ی رزگار ی ( )1989-1987زه‌ویان له‌ناحییه س���ااڵن ی (خاوه‌ر قادر بهرام) خاوه‌ن زه‌وی ژماره هه‌وائی ( )8328داوای ڕێگا هاواڵت��� ی ی خانوو هه‌ر هاواڵتییه‌ك گلدانه‌وه ی كردوه ب ه مه‌به‌س���تی دروس���تكردن پێدان ی ی باڵوكردنهوه له‌س���ه‌ر ئه‌و پارچه زه‌ویی ه هه‌ی ه له‌م���اوهی ( )30ڕۆژدا ل ه دوا ی ش���اره‌وانیمان بكاتهوه به پێچه‌وانه‌و‌ه ی س���ه‌رۆكایه‌ت ئه‌م ئاگادارییه،ئاگادار شاره‌وانیمان كاری یاسایی بۆ ناوبراو ده‌كات. اراز محمد محمود ی رزگاری ی شاره‌وان سه‌رۆك
ی ئاگادار ی هه‌موو ئه‌و هاواڵتیان ه دهكاتهوه ك ه ی رزگاری ئاگادار ی ش���اره‌وان سه‌رۆكایه‌ت ی رزگاری (صم������ود) وهرگرتوه ك ه ی ( )1989-1987زه‌ویان له‌ناحییه س���ااڵن ی ڕێگا ی ( )11741داوا ی ژماره هه‌وائ ی محمد) خاوه‌ن زه‌و ی (روستم عل هاواڵت ی ی خانوو هه‌ر هاواڵتییه‌ك گلدانه‌وه پێدانی كردوه ب ه مه‌به‌س���تی دروس���تكردن ی ی باڵوكردنهوه له‌س���ه‌ر ئه‌و پارچه زه‌ویی ه هه‌ی ه له‌م���اوهی ( )30ڕۆژدا ل ه دوا ی ش���اره‌وانیمان بكاتهوه به پێچه‌وانه‌و‌ه ی س���ه‌رۆكایه‌ت ئه‌م ئاگادارییه،ئاگادار ی یاسایی بۆ ناوبراو ده‌كات. شاره‌وانیمان كار اراز محمد محمود ی رزگاری ی شاره‌وان سه‌رۆك
ی هه‌موو ئه‌و هاواڵتیان ه دهكاتهوه ك ه ی ئاگادار ی رزگار ی ش���اره‌وان سه‌رۆكایه‌ت ی (صم������ود) وهرگرتوه ك ه ی ( )1989-1987زه‌ویان له‌ناحیی هی رزگار س���ااڵن هاواڵتی (حس���ن واحد محمد) خاوه‌ن زه‌وی ژماره هه‌وائی ( )1189داوای ڕێگا ی ی خانوو هه‌ر هاواڵتییه‌ك گلدانه‌وه ی دروس���تكردن پێدانی كردوه ب ه مه‌به‌س���ت ی ی باڵوكردنهوه ی ( )30ڕۆژدا ل ه دوا له‌س���ه‌ر ئه‌و پارچ ه زه‌ویی ه هه‌ی ه له‌م���اوه ی ش���اره‌وانیمان بكاتهوه به پێچه‌وانه‌و‌ه ی س���ه‌رۆكایه‌ت ئه‌م ئاگادارییه،ئاگادار ی بۆ ناوبراو ده‌كات. شاره‌وانیمان كاری یاسای اراز محمد محمود ی رزگاری ی شاره‌وان سه‌رۆك
عدد1155 : به‌روار2016/8/3 :
عدد1156 : به‌روار2016/8/3 :
عدد1181 : به‌روار2016/8/7 :
ی ی رزگار ی شاره‌وان سه‌رۆكایه‌ت ی و خۆیه‌تی كارگێر
ئاگاداری
عدد1154 : به‌روار2016/8/3 :
عدد1150 : به‌روار2016/8/3 :
ی ی رزگار ی شاره‌وان سه‌رۆكایه‌ت كارگێری و خۆیه‌تی
ئاگاداری
ی ی رزگار ی شاره‌وان سه‌رۆكایه‌ت كارگێری و خۆیه‌تی
ئاگاداری
ی هه‌موو ئه‌و هاواڵتیان ه دهكاتهوه ك ه ی ئاگادار ی رزگار ی ش���اره‌وان سه‌رۆكایه‌ت ی (صم������ود) وهرگرتوه ك ه ی رزگار ی ( )1989-1987زه‌ویان له‌ناحییه س���ااڵن ی ی ( )6818داوا ی ژماره هه‌وائ هاواڵتی (سعید محمد رئوف غفور) خاوه‌ن زه‌و ی ی خانوو هه‌ر هاواڵتییه‌ك گلدانه‌وه ی كردوه به مه‌به‌ستی دروستكردن ڕێگا پێدان ی ی باڵوكردنهوه له‌س���ه‌ر ئه‌و پارچه زه‌ویی ه هه‌ی ه له‌م���اوهی ( )30ڕۆژدا ل ه دوا ی ش���اره‌وانیمان بكاتهوه به پێچه‌وانه‌و‌ه ی س���ه‌رۆكایه‌ت ئه‌م ئاگادارییه،ئاگادار ی یاسایی بۆ ناوبراو ده‌كات. شاره‌وانیمان كار اراز محمد محمود ی رزگاری ی شاره‌وان سه‌رۆك
ی هه‌موو ئه‌و هاواڵتیان ه دهكاتهوه ك ه ی رزگاری ئاگادار ی ش���اره‌وان سه‌رۆكایه‌ت ی رزگاری (صم������ود) وهرگرتوه ك ه ی ( )1989-1987زه‌ویان له‌ناحییه س���ااڵن ی ی ( )12562داوا ی ژماره هه‌وائ هاواڵتی (ابراهیم مس���ته‌فا قادر) خاوه‌ن زه‌و ی ی كردوه به مه‌به‌ستی دروستكردنی خانوو هه‌ر هاواڵتییه‌ك گلدانه‌وه ڕێگا پێدان ی ی باڵوكردنهوه له‌س���ه‌ر ئه‌و پارچه زه‌ویی ه هه‌ی ه له‌م���اوهی ( )30ڕۆژدا ل ه دوا ی ش���اره‌وانیمان بكاتهوه ب ه پێچه‌وانه‌و‌ه ی س���ه‌رۆكایه‌ت ئه‌م ئاگادارییه،ئاگادار ی یاسایی بۆ ناوبراو ده‌كات. شاره‌وانیمان كار اراز محمد محمود ی رزگاری ی شاره‌وان سه‌رۆك
ی ی رزگار ی شاره‌وان سه‌رۆكایه‌ت كارگێری و خۆیه‌ت ی
عدد1177 : به‌روار2016/8/7 :
عدد1168 : به‌روار2016/8/4 :
ی ی رزگار ی شاره‌وان سه‌رۆكایه‌ت كارگێری و خۆیه‌ت ی
ئاگاداری
ی هه‌موو ئه‌و هاواڵتیان ه دهكاتهوه ك ه ی ئاگادار ی رزگار ی ش���اره‌وان سه‌رۆكایه‌ت ی (صم������ود) وهرگرتوه ك ه ی ( )1989-1987زه‌ویان له‌ناحیی هی رزگار س���ااڵن ی ی ژم���اره هه‌وائی ( )6706داوا ی (خورش���ید عباس خدر) خاوه‌ن زه‌و هاواڵت ی ی خانوو هه‌ر هاواڵتییه‌ك گلدانه‌وه ی دروستكردن ی كردوه به مه‌به‌ست ڕێگا پێدان ی ی باڵوكردنهوه له‌س���ه‌ر ئه‌و پارچه زه‌ویی ه هه‌ی ه له‌م���اوهی ( )30ڕۆژدا ل ه دوا ی ش���اره‌وانیمان بكاتهوه به پێچه‌وانه‌و‌ه ی س���ه‌رۆكایه‌ت ئه‌م ئاگادارییه،ئاگادار ی بۆ ناوبراو ده‌كات. شاره‌وانیمان كاری یاسای اراز محمد محمود ی رزگاری ی شاره‌وان سه‌رۆك ی ی رزگار ی شاره‌وان سه‌رۆكایه‌ت كارگێری و خۆیه‌ت ی
ی ئاگادار ی هه‌موو ئه‌و هاواڵتیان ه دهكاتهوه ك ه ی ئاگادار ی رزگار ی ش���اره‌وان سه‌رۆكایه‌ت ی (صم������ود) وهرگرتوه ك ه ی رزگار ی ( )1989-1987زه‌ویان له‌ناحییه س���ااڵن ی ی ژماره هه‌وائی ( )8340داوا ی الدین) خاوه‌ن زه‌و ی (وه‌هاب احمد مح هاواڵت ی ی خانوو هه‌ر هاواڵتییه‌ك گلدانه‌وه ی كردوه به مه‌به‌ستی دروستكردن ڕێگا پێدان ی ی باڵوكردنهوه له‌س���ه‌ر ئه‌و پارچه زه‌ویی ه هه‌ی ه له‌م���اوهی ( )30ڕۆژدا ل ه دوا ی ش���اره‌وانیمان بكاتهوه به پێچه‌وانه‌و‌ه ی س���ه‌رۆكایه‌ت ئه‌م ئاگادارییه،ئاگادار شاره‌وانیمان كاری یاسایی بۆ ناوبراو ده‌كات. اراز محمد محمود ی رزگاری ی شاره‌وان سه‌رۆك
ی هه‌موو ئه‌و هاواڵتیان ه دهكاتهوه ك ه ی رزگاری ئاگادار ی ش���اره‌وان سه‌رۆكایه‌ت ی رزگاری (صم������ود) وهرگرتوه ك ه ی ( )1989-1987زه‌ویان له‌ناحییه س���ااڵن ی ڕێگا ی ( )4613داوا ی ژماره هه‌وائ هاواڵتی (یحی عبدالل ه سعید) خاوه‌ن زه‌و ی ی خانوو هه‌ر هاواڵتییه‌ك گلدانه‌وه پێدانی كردوه ب ه مه‌به‌س���تی دروس���تكردن ی ی باڵوكردنهوه له‌س���ه‌ر ئه‌و پارچه زه‌ویی ه هه‌ی ه له‌م���اوهی ( )30ڕۆژدا ل ه دوا ی ش���اره‌وانیمان بكاتهوه ب ه پێچه‌وانه‌و‌ه ی س���ه‌رۆكایه‌ت ئه‌م ئاگادارییه،ئاگادار ی یاسایی بۆ ناوبراو ده‌كات. شاره‌وانیمان كار اراز محمد محمود ی رزگاری ی شاره‌وان سه‌رۆك
ی ی رزگار سه‌رۆكایه‌تی شاره‌وان ی و خۆیه‌تی كارگێر
عدد1161 : به‌روار2016/8/3 :
ی ئاگادار ی هه‌موو ئه‌و هاواڵتیان ه دهكاتهوه ك ه ی ئاگادار ی رزگار ی ش���اره‌وان سه‌رۆكایه‌ت ی (صم������ود) وهرگرتوه ك ه ی رزگار ی ( )1989-1987زه‌ویان له‌ناحییه س���ااڵن ی ڕێگا هاواڵت���ی (هێمن صفر علی) خاوه‌ن زه‌وی ژم���اره هه‌وائی ( )3272داوا ی ی خانوو هه‌ر هاواڵتییه‌ك گلدانه‌وه ی كردوه ب ه مه‌به‌س���تی دروس���تكردن پێدان ی ی باڵوكردنهوه له‌س���ه‌ر ئه‌و پارچه زه‌ویی ه هه‌ی ه له‌م���اوهی ( )30ڕۆژدا ل ه دوا ی ش���اره‌وانیمان بكاتهوه به پێچه‌وانه‌و‌ه ی س���ه‌رۆكایه‌ت ئه‌م ئاگادارییه،ئاگادار ی یاسایی بۆ ناوبراو ده‌كات. شاره‌وانیمان كار اراز محمد محمود ی رزگاری ی شاره‌وان سه‌رۆك
ی ی رزگار ی شاره‌وان سه‌رۆكایه‌ت كارگێری و خۆیه‌ت ی
عدد1185 : به‌روار2016/8/7 :
ی ئاگادار ی هه‌موو ئه‌و هاواڵتیان ه دهكاتهوه ك ه ی رزگاری ئاگادار ی ش���اره‌وان سه‌رۆكایه‌ت ی رزگاری (صم������ود) وهرگرتوه ك ه ی ( )1989-1987زه‌ویان له‌ناحییه س���ااڵن هاواڵت���ی (جالل محمد رحیم) خاوه‌ن زه‌وی ژماره هه‌وائی ( )5266داوای ڕێگا ی ی خانوو هه‌ر هاواڵتییه‌ك گلدانه‌وه ی كردوه ب ه مه‌به‌س���تی دروس���تكردن پێدان ی ی باڵوكردنهوه له‌س���ه‌ر ئه‌و پارچه زه‌ویی ه هه‌ی ه له‌م���اوهی ( )30ڕۆژدا ل ه دوا ی ش���اره‌وانیمان بكاتهوه ب ه پێچه‌وانه‌و‌ه ی س���ه‌رۆكایه‌ت ئه‌م ئاگادارییه،ئاگادار شاره‌وانیمان كاری یاسایی بۆ ناوبراو ده‌كات. اراز محمد محمود ی رزگاری ی شاره‌وان سه‌رۆك
عدد1198 : به‌روار2016/8/7 :
ی هه‌موو ئه‌و هاواڵتیان ه دهكاتهوه ك ه ی ئاگادار ی رزگار ی ش���اره‌وان سه‌رۆكایه‌ت ی (صم������ود) وهرگرتوه ك ه ی ( )1989-1987زه‌ویان له‌ناحیی هی رزگار س���ااڵن ی ڕێگا ی ژماره هه‌وائی ( )5798داوا ی (مه‌لیح ه كریم قاسم) خاوه‌ن زه‌و هاواڵت ی ی دروس���تكردنی خانوو هه‌ر هاواڵتییه‌ك گلدانه‌وه پێدانی كردوه ب ه مه‌به‌س���ت ی ی باڵوكردنهوه له‌س���ه‌ر ئه‌و پارچه زه‌ویی ه هه‌ی ه له‌م���اوهی ( )30ڕۆژدا ل ه دوا ی ش���اره‌وانیمان بكاتهوه به پێچه‌وانه‌و‌ه ی س���ه‌رۆكایه‌ت ئه‌م ئاگادارییه،ئاگادار ی بۆ ناوبراو ده‌كات. شاره‌وانیمان كاری یاسای اراز محمد محمود ی رزگاری ی شاره‌وان سه‌رۆك
ی ی رزگار ی شاره‌وان سه‌رۆكایه‌ت كارگێری و خۆیه‌ت ی
عدد1184 : به‌روار2016/8/7 :
ی ی رزگار ی شاره‌وان سه‌رۆكایه‌ت كارگێری و خۆیه‌ت ی
عدد1192 : به‌روار2016/8/7 :
عدد1179 : به‌روار2016/8/7 :
نوێرتین هه‌واڵ ...زۆرترین زانیاری
ئاگاداری
ی ی رزگار ی شاره‌وان سه‌رۆكایه‌ت كارگێری و خۆیه‌ت ی
ی هه‌موو ئه‌و هاواڵتیان ه دهكاتهوه ك ه ی رزگاری ئاگادار ی ش���اره‌وان سه‌رۆكایه‌ت ی رزگاری (صم������ود) وهرگرتوه ك ه ی ( )1989-1987زه‌ویان له‌ناحییه س���ااڵن ی ڕێگا ی ( )4424داوا ی ژماره هه‌وائ ی (صالح حس���ن امین) خاوه‌ن زه‌و هاواڵت ی ی خانوو هه‌ر هاواڵتییه‌ك گلدانه‌وه ی كردوه ب ه مه‌به‌س���تی دروس���تكردن پێدان ی ی باڵوكردنهوه ی ( )30ڕۆژدا ل ه دوا له‌س���ه‌ر ئه‌و پارچه زه‌ویی ه هه‌ی ه له‌م���اوه ی ش���اره‌وانیمان بكاتهوه ب ه پێچه‌وانه‌و‌ه ی س���ه‌رۆكایه‌ت ئه‌م ئاگادارییه،ئاگادار شاره‌وانیمان كاری یاسایی بۆ ناوبراو ده‌كات. اراز محمد محمود ی رزگاری ی شاره‌وان سه‌رۆك
ی ئاگادار ی هه‌موو ئه‌و هاواڵتیان ه دهكاتهوه ك ه ی ئاگادار ی رزگار ی ش���اره‌وان سه‌رۆكایه‌ت ی (صم������ود) وهرگرتوه ك ه ی ( )1989-1987زه‌ویان له‌ناحیی هی رزگار س���ااڵن هاواڵتی (جبار محمد غائ���ب) خاوه‌ن زه‌وی ژماره هه‌وائی ( )4491داوای ڕێگا ی ی دروس���تكردنی خانوو هه‌ر هاواڵتییه‌ك گلدانه‌وه پێدانی كردوه ب ه مه‌به‌س���ت ی ی باڵوكردنهوه له‌س���ه‌ر ئه‌و پارچه زه‌ویی ه هه‌ی ه له‌م���اوهی ( )30ڕۆژدا ل ه دوا ی ش���اره‌وانیمان بكاتهوه به پێچه‌وانه‌و‌ه ی س���ه‌رۆكایه‌ت ئه‌م ئاگادارییه،ئاگادار ی بۆ ناوبراو ده‌كات. شاره‌وانیمان كاری یاسای اراز محمد محمود ی رزگاری ی شاره‌وان سه‌رۆك
عدد1198 : به‌روار2016/8/7 :
عدد1179 : به‌روار2016/8/7 :
ی ی رزگار ی شاره‌وان سه‌رۆكایه‌ت كارگێری و خۆیه‌ت ی
ئاگاداری
ی ی رزگار ی شاره‌وان سه‌رۆكایه‌ت كارگێری و خۆیه‌ت ی
ئاگاداری
عدد1160 : به‌روار2016/8/3 :
ی هه‌موو ئه‌و هاواڵتیان ه دهكاتهوه ك ه ی ئاگادار ی رزگار ی ش���اره‌وان سه‌رۆكایه‌ت ی (صم������ود) وهرگرتوه ك ه ی ( )1989-1987زه‌ویان له‌ناحیی هی رزگار س���ااڵن ی ی ( )12583داوا ی ژماره هه‌وائ ی (جالل حم ه كریم محمد) خاوه‌ن زه‌و هاواڵت ی ی دروستكردنی خانوو هه‌ر هاواڵتییه‌ك گلدانه‌وه ی كردوه ب ه مه‌به‌ست ڕێگا پێدان ی ی باڵوكردنهوه له‌س���ه‌ر ئه‌و پارچه زه‌ویی ه هه‌ی ه له‌م���اوهی ( )30ڕۆژدا ل ه دوا ی ش���اره‌وانیمان بكاتهوه به پێچه‌وانه‌و‌ه ی س���ه‌رۆكایه‌ت ئه‌م ئاگادارییه،ئاگادار ی بۆ ناوبراو ده‌كات. شاره‌وانیمان كاری یاسای اراز محمد محمود ی رزگاری ی شاره‌وان سه‌رۆك
ی ئاگادار ی هه‌موو ئه‌و هاواڵتیان ه دهكاتهوه ك ه ی ئاگادار ی رزگار ی ش���اره‌وان سه‌رۆكایه‌ت ی (صم������ود) وهرگرتوه ك ه ی رزگار ی ( )1989-1987زه‌ویان له‌ناحییه س���ااڵن ی ( )5228داوای ڕێگا ی (جالل حمید سلیمان) خاوه‌ن زه‌وی ژماره هه‌وائ هاواڵت ی ی خانوو هه‌ر هاواڵتییه‌ك گلدانه‌وه ی كردوه ب ه مه‌به‌س���تی دروس���تكردن پێدان ی ی باڵوكردنهوه له‌س���ه‌ر ئه‌و پارچه زه‌ویی ه هه‌ی ه له‌م���اوهی ( )30ڕۆژدا ل ه دوا ی ش���اره‌وانیمان بكاتهوه به پێچه‌وانه‌و‌ه ی س���ه‌رۆكایه‌ت ئه‌م ئاگادارییه،ئاگادار ی یاسایی بۆ ناوبراو ده‌كات. شاره‌وانیمان كار اراز محمد محمود ی رزگاری ی شاره‌وان سه‌رۆك
ئاگاداری
ی ی رزگار ی شاره‌وان سه‌رۆكایه‌ت كارگێری و خۆیه‌ت ی
ئاگاداری
عدد1152 : به‌روار2016/8/3 :
ی ئاگادار ی هه‌موو ئه‌و هاواڵتیان ه دهكاتهوه ك ه ی رزگاری ئاگادار ی ش���اره‌وان سه‌رۆكایه‌ت ی رزگاری (صم������ود) وهرگرتوه ك ه ی ( )1989-1987زه‌ویان له‌ناحییه س���ااڵن ی ڕێگا ی ژماره هه‌وائی ( )5798داوا هاواڵتی (مه‌لیح ه كریم قاسم) خاوه‌ن زه‌و ی ی خانوو هه‌ر هاواڵتییه‌ك گلدانه‌وه ی كردوه ب ه مه‌به‌س���تی دروس���تكردن پێدان ی ی باڵوكردنهوه ی ( )30ڕۆژدا ل ه دوا له‌س���ه‌ر ئه‌و پارچه زه‌ویی ه هه‌ی ه له‌م���اوه ی ش���اره‌وانیمان بكاتهوه ب ه پێچه‌وانه‌و‌ه ی س���ه‌رۆكایه‌ت ئه‌م ئاگادارییه،ئاگادار شاره‌وانیمان كاری یاسایی بۆ ناوبراو ده‌كات. اراز محمد محمود ی رزگاری ی شاره‌وان سه‌رۆك
ی ی رزگار ی شاره‌وان سه‌رۆكایه‌ت كارگێری و خۆیه‌ت ی
ئاگاداری
ی هه‌موو ئه‌و هاواڵتیان ه دهكاتهوه ك ه ی ئاگادار ی رزگار ی ش���اره‌وان سه‌رۆكایه‌ت ی (صم������ود) وهرگرتوه ك ه ی ( )1989-1987زه‌ویان له‌ناحیی هی رزگار س���ااڵن هاواڵتی (جبار محمد غائ���ب) خاوه‌ن زه‌وی ژماره هه‌وائی ( )4491داوای ڕێگا ی ی دروس���تكردنی خانوو هه‌ر هاواڵتییه‌ك گلدانه‌وه پێدانی كردوه ب ه مه‌به‌س���ت ی ی باڵوكردنهوه له‌س���ه‌ر ئه‌و پارچه زه‌ویی ه هه‌ی ه له‌م���اوهی ( )30ڕۆژدا ل ه دوا ی ش���اره‌وانیمان بكاتهوه به پێچه‌وانه‌و‌ه ی س���ه‌رۆكایه‌ت ئه‌م ئاگادارییه،ئاگادار ی بۆ ناوبراو ده‌كات. شاره‌وانیمان كاری یاسای اراز محمد محمود ی رزگاری ی شاره‌وان سه‌رۆك
ریکالم
باڵوکراوه‌ی نوێ ده‌زگای جه‌مال عیرفان بۆ چاپ‌و باڵوکردنه‌وه ناونیشان /کاسۆ مۆڵ نهۆمی چواره‌م
Awene
خاوه‌نی ئیمتیاز :کۆمپانیای ئاوێنه سه‌رنوسه‌ر :سه‌ردار محه‌مه‌د
پیری ئاخرشه‌ڕ
کوا لێکۆڵینەوەی یاسایی لەخوێنی کاوه‌گه‌رمیانی ،سەردەشت عوسمان ،سۆرانی مامە حەمە ،عەبدولستار تاھیر؟
پەیمانی سیڤەر
عه‌بدولڕه‌زاق شه‌ریف ئه‌وه‌ی پارتی ،له‌سه‌روه‌ختی هه‌مواركردنی یاسای سه‌رۆكایه‌تی هه‌رێمدا، به‌ده‌ركردنی تیمی وه‌زاری (ب.گ)و س���ه‌رۆكی په‌رله‌مان‌و رۆژانی دوایی له‌تێكدانی ریزه‌كانی حزبه‌كوردستانییه‌كان‌و ناوخۆی ئه‌وان نه‌یپێكاوه‌و بۆی نه‌كرا .دوای ساڵێك نوێنه‌ره‌كه‌ی بارزانی له‌نێوان هه‌ولێرو سلێمانیدا، به‌هه‌مان مه‌به‌ست گه‌ڕده‌خوا ،له‌وه‌ش زیاتر ئه‌یه‌وێ پێكهاته نهتهوهییو ئایینییه‌كانی هه‌رێمی كوردستانیش له‌شێواندنی دۆخی سیاسی‌و گه‌مه‌ی دوبه‌ره‌كییه‌وه بگلێنێ ،بنه‌یه‌كی له‌ش���اری جوانی س���لێمانی داناوه‌و گا به‌تێكدان���ی رێككه‌وتنی نێوان (ی .ن .ك)و (ب .گ) دێته‌س���ه‌رخه‌ت، گا به‌ئ���اژاوه‌ی ناوخۆی چوارحزبه‌كه‌ی تر ،له‌بێ ئومێدبونیدا ،فه‌ڕه‌یه‌كی تری سه‌ری ڕەش لێ ئه‌داو ئه‌مجاره توركمان‌و مه‌سیحی‌و به‌شێكی هێزه ئیسالمیه‌كان ئه‌كاته‌وه به‌گژی گۆڕاندا. مونیر فواد ،دوای س���ااڵنێكی زۆری به‌شداری ژیانی سیاسی ئه‌وروپاو به‌بێالیه‌ن ناس���اندنی خۆی له‌ناوه‌نده‌كانی كاری سیاسی‌و رێكخراوه‌ییدا، هاتوهو پێش له‌شكرێكی جوق‌و مۆسیقای راگه‌یاندنه‌كانی پارتی كه‌وتوه، رێده‌كات‌و بانگه‌ش���هی خواستی ریفراندۆم‌و س���ه‌ربه‌خۆیی سه‌رۆكه‌كه‌ی ده‌چڕێ ،كۆرسێكی كه‌ڕوكوێری ناحاڵییش به‌ده‌ستوری زێڕه‌كه‌ی سااڵنی زو له‌پش���تییه‌وه ده‌ڵێن ،با سێ پۆستی س���ه‌رۆكایه‌تییه‌كه‌ی په‌رله‌مان بگۆڕی���ن ،یه‌ك بۆ یه‌كگرتوێكی لقی یه‌كی بادینان ،یه‌ك بۆ توركمانێكی لقی دوی هه‌ولێرو یه‌ك بۆ مه‌سیحییه‌كی لقی سێی كه‌ركوك. بارزان���ی ب���ا دو ده‌وره‌ی ترو ئه‌م له‌ته‌ی ماوه س���ه‌رۆكی هه‌رێم بێت، به‌هه‌مو ئه‌و ده‌سه‌اڵتانه‌وه كه خۆی گه‌ره‌كیه‌تی. حكومه‌تی هه‌رێمیش ،وه‌ك خۆی به‌رنامه‌ی شاردنه‌وه‌ی داهاتی نه‌وت‌و موچه‌نه‌دان په‌یڕه‌و بكات هه‌تا هه‌ڵبژاردنه‌كانی داهاتو. ته‌نیا ش���تێك كه تازه بێت ،له‌م س���ه‌فاو مه‌روایه‌ی نوێنه‌ردا ،وه‌اڵمی بارزانیی���ه ،كه به‌رانبه‌ری جێبه‌جێكردنی ئه‌و س���ێ پێش���نیازه به‌یانی كردوه ،كه ریفراندۆم‌و سه‌ربه‌خۆیی ئه‌دات به‌حزبه‌كان‌و خه‌ڵكی هه‌رێمی كوردستان ،وه‌ك ئه‌وه‌ی باجی ئه‌و خه‌بات‌و تێكۆشانه‌ی بۆ سهربهخۆییو مافی چاره‌نوسین كراوه ،جێبه‌جێكردنی ئه‌و پێشنیازانه‌ی ره‌سوڵه‌كه‌ی بارزانی بێت. ئه‌دای ت���ه‌رح‌و ته‌ماحی ئه‌و جوڵه سیاس���یه ،له‌هه‌نگاوی یه‌كه‌مه‌وه، تێكدانی زیاتری یه‌كڕیزی حزب‌و خه‌ڵكی كوردس���تانی لێده‌خوێندرایه‌وه، هه‌ربۆیه به"ته‌كلیف" دیدارێكی نه‌وش���یروان مسته‌فاو یه‌ك دو ته‌له‌فۆنی سه‌ركرده‌كانی گۆڕان نه‌بێ تا ئه‌م چركه‌ساته هیچی تری لێ هه‌ڵنه‌كڕراوه. به‌اڵم هه‌ر زو س���ه‌رۆك له‌پش���تی نوێنه‌ره‌كه‌یه‌وه كارتی فش���اری خۆی به‌كارهێنا ،كه زیاتر له‌هه‌ڕه‌ش���ه ده‌چو به‌وه‌ی ئه‌گه‌ر به‌قس���هی نه‌كه‌ن ئهوه مانای ئه‌وه‌یه پاش���كۆیه‌تیان قه‌بوڵه ،ئێس���تا هه‌رچوار حزبه‌كه‌ی خاوه‌نی پرۆژه‌ی گۆڕینی سیستمی حوكمڕانیو ته‌واوبونی ماوه‌ی یاسایی بارزانی ،یه‌خسیری ئه‌م مونیره ئاخرشه‌ڕه‌ن ،به‌قبوڵ نه‌كردنی هه‌مومان ده‌چینه خانه‌ی خیانه‌ت‌و پاشكۆیه‌تی به‌غداوه . • "مونیر" به‌زمانی هۆڵه‌ندی به‌مانای "مسته‌ر" دێت
قارس
ئیستانبول
ترابزۆن ئەنقەرە
ئەرزرۆم ئزمیر
ئەنجامی پەیمانەکە ژێر دەسەاڵتی دوڵەتی تورک تورک /کورد ئەو زەوییانەی عوسمانیەکان دەستبەرداری بون بۆ: ئەرمینیا قۆقاز یۆنان
ئەنتاکیا تورکیا دەکەوێتە ژێر چاودێریی: فەرەنسا ئیتالیا بەریتانیا لەژێر چاودێری نێودەوڵەتی‌و داماڵراو لەچەک
په‌یمانی سیڤه‌ر سبه‌ینێ 96ساڵ به‌سه‌ر مۆركردنی په‌یمانی سیڤه‌ردا تێده‌په‌ڕێت، كه په‌یمانێكی ئاشتیانه‌یه‌و له‌كۆتایی جه‌نگی یه‌كه‌می جیهانیدا له‌نێوان عوسمانیه‌كان‌و هاوپه‌یمانه‌كاندا مۆر كرا. به‌پێی ئه‌م په‌یمانه ،به‌ڵێنی دامه‌زراندنی ده‌وڵه‌تێك له‌باكوری كوردستان به‌كورد درا .به‌اڵم به‌هۆی پابه‌ندنه‌بونی ده‌وڵه‌ت ه گه‌وره‌كانی ئه‌وكاتی جیهان به به‌ڵێنه‌كانیان‌و به‌ربه‌ره‌كانێی سوپای توركه‌وه ،په‌یمانه‌كه جێبه‌جێ نه‌كرا .په‌یمانی سیڤه‌ر كه له‌كارگه‌یه‌ك ی "چینی" دروستكردندا واژۆكرا ،وه‌ك چینی‌‌و شوشه‌واڵەكانی به‌رگه‌ی نه‌گرت‌و هه‌رزو شكا.
فەرەنسا سنوری نوێ کە لەالیەن وڵسن سەرۆکی ئەوکاتەی ئەمەریکا بۆ دروستکردنی دەوڵەتی ئەرمەنی دیاریکرا ریکالم