ریکالم
ریکالم
www.awene.com
ژماره ()548 سێشەممە 2016/10/18
Industryپیشهسازی سینۆما&بۆ بازرگانیو Sinoma Trade
رۆژنامهیهكی سیاسیی گشتییه کۆمپانیای ئاوێن ه دهریدهکات
Scope of business: بواری كاركردن: t 4UFFM 4USVDUVSF EFTJHO NBOVGBDUVSF BOE JOTUBMMBUJPO ی ( نهخشهدانان ،درووستكردن ،دامهزراندن) ی ئاسن 1ـ پهیكهر t (FOFSBM 5SBEJOH JNQPSU BOE FYQPSU كردن) ه نارد ه ه و ن كرد ه هاورد ( ی گشت ی 2ـ بازرگان "t -JHIUJOHT ."/5 t -PHJTUJDT -$-)MANTA ی سورهیاو ڕووناكی ( ماركهی - 3كار 5FM ی گواستنهوهو گیاندن ()LCL 4ـ كار 4FF JU PO 1BH
ترامپ دهست بۆ ئایندهی خۆرههاڵت ی ناوهڕاست پهیوهسته ژنان دهبات بهگۆڕانكارییهكانی سوریاوه
9
Mob. 0770 961 6966 0772 157 8372
ی زیاتر ل ه الپهڕ ه ( )18ببینه ڕوونكردنهوه ریکالم
فەرهاد پیرباڵ
17
12
گهرمیان :ههر دو ڕۆژ جارێك پیاوێك لهسهر توندوتیژی خێزانی دهستگیر دهكرێت بهرهنگاربون���هوه ی بهڕێوهب���هری توندوتیژی ژنان لهگهرمیان ئاماژه بهوه دهكات لهماوهی شهش مانگی یهكهمی ئهمس���اڵدا 90پیاو لهسهر توندوتیژی دهس���تگیر كراون ،ئهو دهڵێت "بهپێی ئهو رێژهیه ههر دو ڕۆژ جارێك پیاوێك لهس���هر توندوتیژی خێزانی دهستگیر كراوه". ئاوێن���ه ،س���لێمانی :بهڕێوهب���هری بهڕێوهبهرایهت���ی بهرهنگاربون���هی توندوتیژی دژ بهژنانی گهرمیان عهقید لهمیعه محهمهد قادر بهئاوێنهی ڕاگهیاند لهشهش مانگی یهكهمی ئهمساڵدا 318 س���كااڵ تۆمار كراوه كه 302سكااڵیان حاڵهتی لێدان بوه ،ئهو وتی " 90پیاو لهبهڕهنگاربون���هوهی توندوتیژی دژی ژنان دهستگیركراون". وتیش���ی "زۆربهی ئ���هو ئافرهتانهی توندوتیژیی���ان بهرامب���هر دهكرێ���ت لهقوناغێكی نوێ���ی ژیانیاندانو ژیانی هاوس���هرگیریان پێكهێناوهو تهمهنیان لهههژده ساڵ بهرهو ژوره". ئهمه لهكاتێكدایه كه بهپێی وتهبێژی بهڕێوهبهرایهت���ی بهرهنگاربون���هوهی توندوتیژی رۆژانه دو بۆ س���ێ س���كااڵ لهش���اری س���لێمانی تۆم���ار دهكرێت كه زۆربهیان پهیوهس���تن بهخیانهتی هاوس���هرگیریی ،هیوا كهریم وتهبێژی بهئاوێن���هی بهڕێوهبهرایهتیهك���ه راگهیان���د ك���ه خراپی ب���اری ئابوری هۆكاری سهرهكییه بۆ س���هرههڵدانی توندوتیژی خێزانیو لێدانو دهركردنی ژن ،ئ���هو وتی "پهیوهن���دی خێزانی لهمهترسیدایه ،پێویس���ته حكومهتو كۆمهڵگهی مهدهن���ی هاوكاری خێزانی كهمدهرامهت بكهن".
موسڵ ...شەڕێکی قورسو چارەنوسساز 5
8
ڕۆژنامەو س����ایتی ئاوێن����ە دەیانەوێت وەک دوو ڕووبەر بۆ گواس����تنەوەی وێنەی ڕاس����تەقینەی کۆمەڵگای ئێمە ،بەردەوام بن. بەپێی نوێترین ڕاپرس����یی کە ئەمس����اڵ ،2016 لەالی����ەن رێکخ����راوی IMSی دانیمارکیی����ەوە ئەنجام����دراوە ،ئاوێن����ە پڕخوێنەرترین ڕۆژنامەی هەرێمی کوردس����تانە .هەر ئەمس����اڵیش بەپێی نوێترین توێژینەوەی رێکخ����راوی Stopبۆ دژە گەندەڵی����ی کە بەه����اوکاری رێکخراوی NEDی ئەمریکی ئەنجام����دراوە ،ڕۆژنامەی ئاوێنە لەنێو کۆی 22میدیای بیس����تراوو بینراوو ئەلکترۆنیدا ک����ە کاریان لەس����ەر ڕوماڵک����ردنو هەڵدانەوەی دۆس����ییەکانی گەندەڵیی کردووە ،پلەی یەکەمی بەدەستهێنا.
سەرەڕای ئەوەی لەم قۆناغەدا وێنەی ڕاستەقینەی کۆمەڵگای ئێمە بریتییە لەبنبەس����تی سیاسییو داوەشانی سیستەمی ئابووری دارایی کە بووەتە هۆکارێک بۆ مردنی ی����ەک لەدوای یەکی پرۆژە میدیایی����ە س����ەربەخۆکان ،ئاوێن����ە وەکو تاکە هەفتەنامەیەکی سەربەخۆ ،ڕاستگۆیانەو بوێرانە بەردەوامە لەکاری پرۆفشنااڵنەی ڕۆژنامەگەریی خۆی. بۆئ����ەوەی کوردس����تان نەبێ����ت بەگۆڕس����تانی ڕۆژنامەگەریی س����ەربەخۆو بی����رو دەنگی ئازاد، پێویس����تە ئاوێن����ە بەردەوامببێ����ت .بۆئ����ەوەی ئاوێنەش بەردەوامبێت ،پێویستمان بەپشتیوانی خوێنەرانو بەرپرس����یارێتی دڵس����ۆزانی میدیای سەربەخۆیە لەکوردستانو دەرەوەی واڵت.
ناونیشان :سلێامنی تهالری زارا -نهۆمی سێیهم -شوقهی ژماره 32
تهلهفۆن 3202416 :
بۆ گەیش���تن بەم ئامانجەش بەشدار خزمەتگوزارییەکانی کەمپینی "ئاوێنە ڕۆژنامەی منە". بەلەکەمپینی "ئاوێنە ڕۆژنامەی منە“. بۆئەم مەبەستەش کۆمپانیای ئاوێنە ژمارەیەکی کوردستان عەبدولکەریم دەرەوەی ە ل حیسابی بانکیی بۆ هاوڕێیانی خۆی ئیمەیلendorseawene@gmail.com : بڕیاردانتان ���اش واڵت دروس����تکردووە .تکایە پ� تەلەفۆن00964 770 0600 659 : ناردنی یان ���داریکردن بۆ ه����ەر بژاردەیەکی بەش� ئیمەی����ل ی����ان تەلەفۆن ناونیش����ان :کۆمپانی����ای ئاوێنە ،ت����ەالری زارا، کۆمەک����ی دارای����ی، بکەنەوە،بەبۆئ����ەوەی ئاوێنە هەموو نهۆمی سێهەم ،ئاپارتمانی ژمارە ،32سلێمانی، ئاگادارم����ان ���ی نوێ����ی خ����ۆی بەفۆرماتی PDFهەرێمی کوردستان ـ عێراق. ژمارەیەک�����ە دەس����تتانو لەخزمەتگوزارییەکانی بۆ بەش����داریکردن لەکەمپینی "ئاوێنە ڕۆژنامەی بگەیەنێت من����ە" ،ی����ان پش����تیوانیکردنی خۆبەخش����انەی نەبن. بێبەش رۆژنامەی ئاوێنە و س����ایتەکەی ،تکایە لەڕێگای بۆ پەیوەندیکردن ،یان وەاڵمی هەر پرس����یارێک ،ئ����ەم حیس����ابی بانکییان����ەوە هاوکارییەکانتان تکای����ە پەیوەن����دی بک����ەن بەبەرپرس����ی بنێرن. بهشی ریکالم 07700600659 :
حسابی بانکی بۆ ناوخۆی هەرێمی کوردستان Bank: Trade Bank of Irak / Sulaimaniah Branch Swift Code: TRIQIQBAXXX Account Name: Awene Company Account No.: 0004003247001
حسابی بانکی بۆ دەرەوەی هەرێمی کوردستان Vienna Knowlledge Net VKNN Erste oesterreichische Spar-Casse-Bank BLZ: 20111 BIC: GIBAATWWXXX IBAN: AT74 2011 1310 0410 1654
کۆمپانیای باڵڤ پەیک ئاوێنە دابەش دەکات نرخی 1000دینار
تیراژ4500 :
ههنوکه
) )548سێشهممه 2016/10/18
پێگهی كورد لهعێراقی دوا ی داعش
3
عێراق بەهێزو کورد الواز دەبێت ئا :شۆڕش محەمەد ئۆپهراسیۆنی ئازادكردنی شاری موسڵ دهستی پێكردو چاوهڕواندهكرێت لهدوای داعش گۆڕانكاریی گهوره لهناوخۆی عێراقو ناوچهكهدا روبدات .رهنگه پرسیاری ههره گرنگ لهئێستادا ئهوهبێت كه كورد بهو ناكۆكییه سیاسییه ناوخۆییهی خۆیو بهپهكخستنی دامهزراوه شهرعییهكانی لهعێراقی نوێدا چ پێگهیهكی بهردهكهوێت؟! ئهندامێكی س���هركردایهتی یهكێتی لهباڵی ناوهن���دی بڕیار لهو بڕوایهدای ه كه ئهگهر كورد خ���ۆی یهكگرتو بێت ناتوانرێ���ت لهپێگ���هو بایهخ���ی كهم بكرێتهوه. ب���هرزان ئهحمهد ك���ورده ئهندامی س���هركردایهتی یهكێت���ی رایگهیان���د "ئهگ���هر یهكگرت���و بی���ن ناتوانرێت لهپێگ���هو بایهخمان ك���هم بكرێتهوهو ئهگهر ئاوهاش پهرتهوازهو دامودهزگا شهرعیهكانمان لهكارخراوبن بێگومان لهڕۆڵو پێگهمان كهمدهكرێتهوه". كورده نایش���ارێتهوه ك���ه ناكۆكییه نێوخۆییهكان پارتهك���هی كاریگهری دهبێ���ت لهس���هر پێگ���هی حزبهكهی لهئایندهی سیاسی عێراقداو وتی"ئهو ناكۆكیان���هی كه لهنێوخ���ۆی یهكێتی سیاس���یهكانی ههرێ���م كاریگهری���ی ههیه بۆ پێگهو هێزی یهكێتی خراپه ،گهورهی دهبێت لهس���هر پێگهی كورد ئێمه ك���ه ناوهندی بڕیارمان دامهزراند لهقۆناغ���ی دوای داعشو لهو بارهیهوه هۆكاری ئهوه بو كه یهكێتی پهراوێزخرا وتی" ئێمه وهك كۆمهڵ هیوامان بهوه بو پێش دهستپێكردنی ئۆپهراسیۆنی بوو گرنگیو بڕیاری خۆی نهمابو". ئ���هو ه���ۆكاری دوانهخس���تنی ئازادكردنهوهی موسڵ بتوانرایه نێو ماڵی ناكۆكیهكان���ی ناو یهكێت���ی بۆ ئهوه خۆمان رێكبخس���تایهتهوهو ناكۆكییه گهڕان���دهوه ك���ه نهدهتوان���را بڕی���ار سیاسیهكان وهال بنرانایهو پهرلهمانی لهس���هر پرس���هكان بدرێ���تو بڕیاری كوردستان كارا بكرایاتهوهو گفتوگۆی مهكتهبی سیاسی ههڵدهوهشێنرایهوهو جدی لهنێ���وان الیهنه سیاس���یهكان وتی"بێگومان ئهكرا ئهگهر یهكتریمان بهئاراستهی چارهسهركردنی كێشهكان بخوێنایهت���هوهو لهپش���تی مهكتهبی بكرایه". رێب���وار حهمهد وتهبێ���ژی كۆمهڵی سیاس���یو ههردو جێگرهكهیهوه بڕیار نهدرایه ،ئهوهندهی گوێ لهمالو ئهوال ئیس�ل�امی وتیشی"ئێستاش پێمانوایه دهگیرێت گوێم���ان له خۆمان بگرتایه كه نابێ���ت بێئومێد بینو ئومێدهوارین ك���ه دوای داعش ئێمه بتوانین بهزویی یهكێتی بهو دۆخه نهدهگهیشت". ی كۆمهڵ���ی ئیس�ل�امی دامهزراوهكان���ی خۆمان كارا بكهینهوه وتهبێ���ژ كوردستان لهو بڕوایهدایه كه ناكۆكییه لهس���هرو ههمویان���هوه پهرلهمان���ی
ناكۆكیی ه سیاسیهكانی ههرێم ی كاریگهریی گهوره دهبێت لهسهر ی كورد پێگه ی لهقۆناغی دوا داعش
چەند پێشمەرگەیەک ئامادەکاری بۆ شەڕ دەکەن كوردس���تانو گفتوگۆی جدی بكرێت بهئاراستهی چارهسهركردنی كێشهكانو ئهگ���هر وا نهكرێ���ت ئ���هوا بێگومان رهنگ���ه كاریگهری س���لبیو گهورهی ههبێ���تو بهزیان���ی كوردو مهس���هله نهتهوایهتیهكانمان بشكێتهوه". ههرچی یهكگرتوی ئیسالمیه لهسهر زاری ئهندامێك���ی س���هركردایهتیهوه ل���هو بڕوایهدای���ه قۆناغ���ی دوای داع���ش لهعێراقدا گۆڕان���كاری گهوره دروستدهبێتو شاری موسڵ دهكرێته ههرێمێكی فیدراڵ. د.محهم���هد ئهحم���هد ئهندام���ی س���هركردایهتی یهكگرتوی ئیس�ل�امی كوردس���تان وتی"ب���ۆ بهدیهێنان���ی مافهكانمان لهدوای داعش پێویستمان بهبههێزكردنی ههڵوێستی كورد ههیهو بۆ ئ���هو كارهش دهبێت ناكۆكییهكانی
ناوخ���ۆ وهال بنێی���نو پهیوهندیی���ه دیبلۆماس���یهكانمان بههێ���ز بكهینو دهزگا شهرعیهكانمان بخهینهوه گهڕو حكومهتێكی كارامان ههبێت". ئ���هو هۆش���داری ل���هوه دهدات كه ئهگهر ئهو كارانه نهكهین ئهوا "رهنگه پێگهی كورد الوازبێتو كێشمهكێشی ئهو هاوكێش���انهی دێن���ه ئاراوه كورد توشی زیان بكاتو نهتوانێت خواستو ئاواتهكانی بێنێتهدی". ئهندامێكی س���هركردایهتی یهكێتی لهباڵی زۆرینه لهو بڕوایهدایه كه بههۆی چهند فاكتهرێك لهوان���ه پهككهوتنی پهرلهمانو پهیوهن���دی خراپی نێوان ههولێرو بهغدا بۆ ماوهی چهند ساڵێك پێگهی كورد لهعێراق الواز دهركهوتوهو نهیتوانیوه رۆڵی بههێزی جارانی خۆی لهعێراق دیاری بكات.
فهری���د ئهسهس���هرد ئهندام���ی س���هركردایهتی یهكێتی س���هر بهباڵ ی زۆرینه جهغت لهسهر ئهوه دهكاتهوه ك���ه بهلهبهرچاوگرتن���ی ئ���هوهی كه عێراق���ی پاش داعش عێراقێكی بههێز دهبێت ،لهو بڕوایهدایه كه دهبێت كورد بهرنامهی تازه دابڕێژێت. ئ���هو جهغ���ت لهس���هر پێویس���تی رێكخستنهوهی نێو ماڵی كورد دهكاتو هۆش���داری ئهوه دهدات كه "ئهگهر وا نهكهین لهههلومهرجی تازهدا ههندێك كهیس دهدۆڕێنین". ئهسهس���هرد ل���هو بڕوایهدای���ه كه زیادهڕۆیی ك���راوه لهب���ارهی ئهوهی ك���ه ناكۆكیهكانی نێوخ���ۆی یهكێتی كاریگهرییان ههبوه لهسهر پێگهی ئهو پارته لهئایندهی عێراقداو لهو بارهیهوه وتی"رهنگه ل���هم بارهیهوه زیادهڕۆیی
كرابێت چونكه پێش ههمو شتێك ئهو ناكۆكیانه بۆ ناوخۆی یهكێتی شتێكی خراپنو بهدڵنیاییهوه كاریگهری دهبێت لهسهر ئهو رۆڵهی كه یهكێتی ئهتوانێت لهناوخ���ۆی ههرێمو لهعێراق بیگێڕێت، بهاڵم لهناوخ���ۆی یهكێتیش ههوڵێكی گهرموگوڕ ههیه بۆ چارهس���هركردنی كێشهكانی خۆی". وتیش���ی"من پێموای���ه هێش���تا ئ���هو دهرگای���ه دانهخ���راوه كه ببێت بهرێكکهوت���نو یهكێت���ی بتوانێ���ت رێگهچارهی���هك ب���ۆ ئ���هو كێش���انه بدۆزێتهوه". "لهب���هر ئ���هوه م���ن پێموانییه ئهو كێش���انه كاریگهری گ���هورەی دهبێت لهسهر پرسهكانو ناشتوانم بڵێم بهبێ كاریگهری دهبێت" فهرید ئهسهس���هرد وای وت.
وتهبێژی ناوهندی بڕیار :بهیاننامهکهی ئهنجومهنی سهرکردایهتیم نهخوێندوهتهوه
گرهوكردن لهسهر راكێشانی كۆسرهت رهسو ڵ دۆڕانی بهدواوهیه ئا :وریا حسێن باڵی زۆرینهی مهكتهبی سیاسی یهكێتی نیشتمانی كوردستان تۆپی كێشهكانی نێوان یهكێتی دهخات ه گۆڕهپانی كۆسرهت رهسوڵ جێگری یهكهمی سكرتێری گشتی یهكێتی بهبێ ئاماژهكردن بۆ بهرههم ساڵح ئهوهش گرهوی باڵی زۆرینهیه لهسهر راكێشانی كۆسرهت رهسوڵ بهالی خۆیانداو كوژاندنهوهی ئایندهی (بهرههم ساڵح)ه لهناو یهكێتی نیشتمانی كوردستان. لهتی���ف ش���ێخ عوم���هر ئهندام���ی س���هركردایهتی یهكێت���ی نیش���تمانی كوردستان لهبارهی كێشهكانی ناوخۆی یهكێت���ی نیش���تمانی كوردس���تانهوه ئاماژهی ب���ۆ ئهوهكرد ههمو ئهندامانی س���هركردایهتیو مهكتهب���ی سیاس���ی یهكێتی هاوڕانو س���ورن لهسهر ئهوهی لهناو یهكێتی نیش���تمانی كوردس���تان بمێننهوه ،وتیش���ی "دهبێت ههمومان نهرم���ی بهرامبهر یهكت���ری بنوێنین" وهك���و ئاماژهیهك ب���ۆ دوابهیاننامهی ئهنجومهنی سهركردایهتی یهكێتی. بهپێی بهیاننامهكه لەمەودوا ،مانگی ()3جار كۆبونەوەی مەكتەبی سیاسی ئەنجامدهدرێ���ت ،دو مان���گ جارێ���ك ئەنجومەنی سەركردایەتی كۆدەبێتەوە، كۆبونەوەی ئایندەی سەركردایەتیش، لەدوای هەوڵی چارەس���ەركردنی كێشە
ناوخۆیی���ەكان ،لەهەفتەی���ەك بۆ دو هەفتەی تر ،بڕیاردرا بەسەرپەرش���تی جێگری س���كرتێری گش���تی كۆسرەت رەسوڵ ،ئەنجامبدرێت. لهتی���ف ش���ێخ عوم���هر ئهندام���ی س���هركردایهتی یهكێت���ی نیش���تمانی كوردس���تان لهبارهی ئهو پهیامهوه ك ه تهنها بانگهواز بۆ كۆس���رهت ڕهس���وڵ دهكات ،هی���چ لێدوانێكی ن���هدا ،تهنها ئ���هوهی وت "نامانهوێت دكتۆر بهرههم ساڵح پهراوێز بخهین". بهره���هم س���اڵح جێگ���ری دوهمی س���كرتێری گش���تی یهكێتی لهماوهی قۆناغهكانی ژیانی سیاسی دهسهاڵتداری یهكێك بوه لهكارهكتهره سیاس���یهكان ی پهیوهن���دی پتهوی لهگهڵ پێچهوان ه ج���هالل تاڵهبانی س���كرتێری گش���تی یهكێت���ی پهیوهندیهكی باش���ی لهگهڵ هێ���رۆ ئیبراهیم ئهحم���هد نهبوه .ههر ئ���هوهش وایك���ردوه تائێس���تا جێپێی بهرههم ساڵح لهناو یهكێتیدا بهتهواوی نهچهسپێت ،بهتایبهت كاتێك نهیتوانی دهنگ���ی زۆرین���ه بهێنێت بۆ پۆس���تی س���هرۆك كۆماری عێراق ،ئێس���تاش ك��� ه ملمالنێكانی لهوپ���هڕی گرژیدای ه لهگهڵ هێ���رۆ ئیبراهیم ئهحمهد زۆرێك لهیهكێتیهكان لهو باوهڕدان بااڵنس���ی ناوهندی بڕیارو ئایندهی سیاسی بهرههم ساڵح بهستراوه بهكۆسرهت رهسوڵهوه، بۆی ه باڵی زۆرینهی یهكێتی دهیانهوێت لهم رێگهیهوه لهبهرههم ساڵح بدهن.
شااڵو عهلی عهسكهری وتهبێژی باڵی ناوهن���دی بڕیاری یهكێتی نیش���تمانی كوردستان كۆتا بهیاننامهی ئهنجومهنی سهركردایهتی یهكێتی نهخوێندوهتهوه چونك��� ه ب���اوهڕی وای��� ه لهئهنجام���ی كۆبونهوهیهكی ناش���هرعیهوه هاتوهت ه كایهوەو بایهخی بۆ ئ���هوان نی ه ،وتی "بهیانهك���هم بهالوه گرن���گ نیه ،بۆی ه نهمخوێندوهتهوه".
شێخ محمهد س���هرگهڵویی ئهندامی پێش���وی س���هركردایهتی یهكێت���ی نیشتمانی كوردس���تان لهشیكردنهوهی دۆخی سیاس���ی ناوخۆی���ی یهكێتیو بهگوێرهی ئهوهی زانیاری ههی ه ئاماژه بۆ ئ���هوهدهكات ئ���هوه موجامهلهیهی دهكرێت بۆ كۆس���رهت رهس���وڵ عهلی س���هرناگرێت ،وت���ی "م���ن دڵنیاتان ئهكهمهوه نه كاك كۆس���رهتو نههیچ كاكێكی تر تاوهكو ئهو داواكاریانهیان ك ه 9خاڵه جێبهجێنهكرێت ناگهڕێنهوه".
وتهبێژی باڵی ناوهندی بڕیاری یهكێتی نیش���تمانی ئاماژه بۆ ئهوهش���دهكات گرهوكردن لهس���هر راكێشانی كۆسرهت رهسوڵ دۆڕانی بهدواوهیهوه ،ئهوهشی وت "ههر لهئێس���تاوه م���وژدهی دۆڕان دهدهین بهوان ك ه ئهو گرهوه نابهنهوەو ناتوانن كاك كۆس���رهت بهالی خۆیاندا رابكێشن" ،هاوكات بێ ئاگایی خۆشی دهرب���ڕی بهرامب���هر بهڕێوهبردن���ی كۆبون���هوهی ئاین���دهی ئهنجومهن���ی س���هركردایهتی لهالی���هن كۆس���رهت رهسوڵهوه وتی "نازانم".
ئهو ئهندامهی پێشوی سهركردایهتی یهكێتی نیش���تمانی لهوباوهڕهش���دای ه دۆخی ناوخۆی یهكێتی چهقیبهستوهو وتیش���ی "لهوباوهڕدانی���م كۆس���رهت ڕهس���وڵ بهبێ بهرههم ساڵح بتوانێت س���هركردایهتی كۆبون���هوهی داهاتوی یهكێتی نیش���تمانی بكات ،یان پێكهوه بهش���داری دهكهن یان نایك���هن ،وات ه ناوهن���دی بڕیار پێك���هوه بڕیار دهدهن بهشداربن یاخود نا".
بهگوێ���رهی زانیاریی���هكان باڵ���ی ناوهن���دی بڕی���ارو باڵ���ی زۆرین���هی مهكتهب���ی سیاس���ی تائێس���تا هی���چ ههنگاوێكیان بهرهوه پێش���هوه نهناوهو لهحاڵهت���ی جهقبهس���توییدان ،بۆی��� ه ئومێدێكی الوازههی ه كۆسرهت رهسوڵ س���هركردایهتی كۆبون���هوهی ئایندهی ئهنجومهنی سهركردایهتی یهكێتی بكات ك ه خواستی باڵی زۆرینهیه.
كۆسرهت رهس���وڵ جێگری یهكهمی سكرتێری گش���تی یهكێتی نیشتمانی كه ئێستا پش���تیوانی بههێزی بهرههم ساڵحه ،ب ه بهشداریكردنی لهكۆبونهوهی ئاین���دهی ئهنجومهنی س���هركردایهتی یهكێت���ی بهب���ێ بهرههم س���اڵح وهكو ئهوهی باڵی زۆرین��� ه دهیهوێت رهنگه خ���اڵ لهب���هردهم كۆتادێڕی سیاس���ی بهرههم ساڵح لهناو یهكێتیدا دابنێت.
کۆسرەت رەسوڵو بەرهەم ساڵح یان پێکەوە بەشداری کۆبونەوەی ئەنجومونی سەرکردایەتی دەکەن یان پێکەوە نایکەن
بەرهەم ساڵح
2
تایبهت
) )548سێشهمم ه 2016/10/18
"رێکكهوتنی یهكێتیو گۆڕان بهرهو كاڵبونهوه دهڕوات" كۆمهڵی ئیسالمی تائێستا باسی سهركردایهتی هاوبهش كۆنابێتەوە كشانهوهی خۆی لهحكومهت نهكردوه بهه����ۆی كێش����هكانی یهكێتی����هو ه رێكکهوتنی نێ����وان یهكێتیو گۆڕان س����اردی تێكهوتوهو م����اوهی زیاتر لهدومانگه سهركردایهتی هاوبهشی نێوان بزوتنهوهی گۆڕانو یهكێتیو گۆڕان كۆنهبونهتهوه. ئاوێنە ،ش���ۆڕش محەمەد :ش����ۆڕش حاجی وتهبێژی فهرمی بزوتنهوهی گ����ۆڕان بهئاوێن����هی راگهیان����د س����هركردایهتی "كۆبون����هوهی هاوبهش����ی نێوان یهكێت����یو گۆڕان پهیوهسته بهكێش����هكانی نێوخۆی
نێوان باڵهكانی یهكێتی نیش����تمانی كوردس����تان" لهوبارهیهوه زانیاری زیاتری نهدا. راش����یگهیاند "ئاگادارنی����م كاك نهوش����یروان هی����چ كۆمێنتێك����ی لهبارهی كۆنهبونهوهی سهركردایهتی هاوبهش����ی یهكێت����یو گۆڕان����هوه دابێت". لهالیهك����ی ت����رهوه حاك����م قادر حهمهج����ان كارگێ����ڕی مهكتهب����ی سیاس����ی یهكێت����یو ئهندام����ی س����هركردایهتی هاوبهشی یهكێتیو
گ����ۆڕان ئامادهنهبو هی����چ لێدوانێك لهبارهی ئهو پرسهوه بدات. م����اوهی زیات����ر ل����هدو مانگ����ه س����هركردایهتی هاوبهشی یهكێتیو گ����ۆڕان كۆنهبونهت����هوه ئ����هوهش لهكاتێكدایه كه چهندین گۆڕانكاری گ����هوره لهههرێم����ی كوردس����تان رویان����داوه ،راگهیاندن����ی ناوهندی بڕیاری یهكێتیو قوڵبونهوهی كێشه ناوخۆییهكانی ئهو حزبه كاریگهری لهسهر رێكکهوتنی نێوان بزوتنهوهی گۆڕانو یهكێتی دروستكردوه.
هاوش����ێوهی ئ����هو حزبانهی تائێس����تا ئهوهی ب����اس كراوه چهند كادیرێك بوه لهحكومهتی ههرێم بهشدارنو وهزیریان لهدیبهتێكدا بۆ كشانهوهمان لهحكومهت، ههیه ،كۆمهڵی ئیسالمی كوردستانیش ئهوه لهسهر كۆمهڵی ئیسالمی كوردستان پرسی كش����انهوهی خۆی باس نهكردوه پابهندك����هر نیه ،دهبێت لهسهرئاس����تی لهحكوم����هتو مانهوهی����ان بهخزم����هت ئهنجومهنی سهركردایهتی بڕیاری لهسهر بدرێت". دهزانن. كۆمهڵ����ی ئیس��ل�امی كوردس����تان ئاوێن����ه ،بن����ار هیدایهت :بڕی����اردهری ئهنجومهن����ی س����هركردایهتی كۆمهڵی لهحكومهت����ی ههرێ����م خاوهن����ی دو ئیس��ل�امی ،ش����وان راب����هر بهئاوێنهی وهزارهته ،ش����وان راب����هر وتی "ئێمه به راگهیاند "كۆمهڵی ئیسالمی بهڕهسمیو بهرنامهیهك بهش����داربوین لهحكومهتو لهكۆبون����هوهی س����هركردایهتی خۆیدا مهبهس����تمان خزمهتی گهلو نیشتیمان باسی لهكشانهوهو نهكشانهوه نهكردوه ،بو ،ئێس����تاش لهس����هر ئ����هرزی واقیع
ئهو ش����تانه هیچ����ی جێبهجێنهكراون، بۆیه كۆم����هڵ دهكش����ێتهوه ،بهاڵم كه نهكش����اوهتهوه لهبهر یهكڕی����زی الیهنه سیاس����ییهكانو بهرژهوهن����دی گ����هل ماوهتهوه لهحكومهتدا". بهوتهی ئهو سهركردایهتییهی كۆمهڵی ئیس��ل�امی "زۆر جار داوای چاكسازیو بنهبڕكردنی گهندهڵی لهحكومهت كراوه، بهاڵم رۆژ بهڕۆژ دیاردهكان زیاتر دهبنو گهندهڵ����ی زیات����ر ههی����ه ،لهبهرئهوهی حكومهتێكی ش����هراكهتی نیش����تیمانی نیه".
لهكۆی 14ههزار موچهخۆری وهزارهتی ئهوقاف 8ههزاریان مجێورن بهڕێوهبهری بهشی پهیوهندییهكانی وهزارهتی ئهوق���افو كاروباری ئایینی حكومهت���ی ههرێ���م دهڵێ���ت "لهكۆی 14256موچهخ���ۆر لهن���او وهزارهتی ئهوقاف ،ههش���ت ههزاریان مجێورن، مزگهوتی واههیه ده مجێوری ههیه". ئاوێنه ،بن���ار هیدای���هت :مهریوان نهقش���بهندی بهڕێوهب���هری بهش���ی پهیوهندییهكان���ی وهزارهت���ی ئهوقاف بهئاوێن���هی راگهیان���د "لهكابین���ه یهكلهدوای یهكهكانی حكومهتی ههرێم، پارت���یو یهكێتی بهلێش���او خهڵكیان دادهمهزران���د ،ئهو پهتای���ه وهزارهتی ئهوقافیش���ی گرت���هوه ،بهجۆرێ���ك لهمزگهوتێكدا 15مجێور ههبو كهسیان دهوامیان نهدهك���رد ،بهڵكو بهههر 15 یان یهكی دهههزاری���ان كۆدهكردهوهو دهدرا بهیهكێك���ی ت���ر دهوام ب���كات، خۆیان دهوامیان نهدهكرد". زۆربون���ی ئ���هو ههم���و مجێ���ورهی مزگهوت���هكان ،وهزارهت���ی ئهوقاف���ی لهبێدهنگی دهركرد ،بهجۆرێك ههستا بهالبردنی ئهو مجێورانهی لهس���ایهی حكومهت���ی ههرێم موچ���هی بهالشو بندیواریان وهردهگرت ،نهقش���بهندی لهوبارهیهوه وتی "نهدهكرا بهو شێوهیه ئێم���ه دهستهوهس���تان راوهس���تین، ههس���تاین بهالبردنی ئ���هو مجێورانه،
نهدهب���و لهمزگهوتێك���دا 15مجێوری بندیوار ههبێت". بهپێچهوانهی ههندێك لهوهزارهتهكانی دیكهی حكوم���هت ،وهزارهتی ئهوقاف 14256كارمهندی ههیه ،بهڕێوهبهری بهش���ی پهیوهندییهكان���ی ئهوق���اف لهوبارهی���هوه جهختیك���ردهوه "ئێمه ژم���ارهی كارمهندهكانم���ان 14256 كارمهنده ب���هاڵم ل���هو ژمارهیه ،بڕی ههش���ت ه���هزار زیات���ری مجێ���وری مزگهوتهكانه". لهههرێم���ی كوردس���تان ژم���ارهی مزگهوتهكان 5473ههزار مزگهوت ههیه، ئهو مزگهوتانه بهپێی قهبارهیان مجێور یا خزمهت���كاری مزگهوتی بۆ دانراوه، مزگهوت ههی���ه هی���چ خزمهتكارێكی نی���ه ،لهبهرامبهریش���دا مزگهوت ههیه 10خزمهت���كار ی���ا مجێ���وری ههیه، مهریوان نهقش���بهندی دهڵێت "دانانی ئهو مجێورانه بۆ ئهوه دهگهڕێتهوه كه قهبارهی مزگهوتهكه چهنده ،بۆ نمونه مزگهوتی گهوره لهسلێمانیو مزگهوتی س���هواف لهههولێ���ر به ی���هك یا دو مجێ���ورهوه بهڕێوه ناچێت ،دهبێت ده مجێوری بۆ دابنرێت ،بهاڵم مزگهوتیش ههیه هی���چ مجێورێكی نی���ه ،چونكه قهبارهك���هی هێنده بچوكه پێویس���ت بهدانانی مجێور ناكات".
مزگەوتی گەورە ریکالم
فۆتۆ :رێ
لهشهش مانگی ئهمساڵدا 3000هاواڵت ی لهئهوروپاوه گهڕاونهتهوه ههرێم م���اوهی س���ێ س���اڵه كۆچكردن��� ی نایاس���ایی هاواڵتیان���ی ههرێم���ی كوردس���تان بهش���ێوهیهكی ب�ڵ�او لهن���او خێزانهكان���دا ب���وه بهب���او، ی ئهمس���اڵهوه ب���هاڵم لهس���هرهتا گهڕانهوهی پێچهوانه دهستیپێكردوه، بهرێوهب���هری بهڕێوهبهرایهتی كۆچو كۆچبهران دهڵێت "لهش���هش مانگی ئهمساڵدا 3000هاواڵتی لهئهوروپاوه گهڕاونهتهوه ههرێم". ئاوێن���ه ،مهزه���هر كهریم :ش���اكر یاسین ،بهڕێوهبهری بهڕێوهبهرایهتی ك���ۆچو كۆچبهرانی حكومهتی ههرێم بهئاوێنهی راگهیاند لهش���هش مانگی ئهمس���اڵدا 3000ه���هزار هاواڵت���ی دانیش���توی ههرچ���وار پارێزگاكهی ههرێ���م لهڕێگ���هی بهرێوهبهرایهتی ك���ۆچو كۆچبهرانو كونس���وڵخانهی واڵتان لهههولێ���ر گهڕاونهتهوه ،ئهو وتی "زۆربهیان ل���هوێ نائومێدبونو لهبێزارییدا گهڕاونهتهوه". س���هبارهت بهگهڕان���هوهی ئ���هو تهرمانهی س���ااڵنی رابردو لهدهریای ئیجهدا خنكاون ،ئهو وتی "لهماوهی چهن���د رۆژی راب���ردودا تهرم���ی س���ێ هاواڵتی لهواڵت���ی بولگاریاوه دهگهڕێن���هوه ههرێم كه دانیش���توی ش���ارۆچكهی س���ۆرانن ،بههاوكاری باڵوێزخان���هی عێ���راق لهیۆن���انو رێكخ���راوی نهت���هوه یهكگرتوهكانو پهیوهندیهكانی دهرهوهی حكومهتی ههرێمی كوردستان". وتیش���ی "بهداخهوه ئهو كهسانهی كۆچ دهكهن لهبهڕێوهبهرایهتی كۆچو كۆچبهرانی ههرێم ناوی خۆیان تۆمار ناك���هن ،ئێمه ئاگادارنی���ن ههربۆیه
ناونراوه كۆچی نایاسایی ههركاتێك ئ���هوان كارێك ی���ان گرفتێكیان بۆ دروستبێت ،ئێمه هاوكاریان دهبینو س���ااڵنه لهگهڵ چهنی���ن رێكخراوی جیهانی كۆنفرانس ئهنجام دهدهین". ئهم���ه لهكاتێكدای���ه ك���ه بهپێی فیدراس���یۆنی پهناب���هران لهعێراقو ههرێمی كوردستان لهساڵی پاردا 45 ههزار هاواڵتی بهش���ێوهی نایاسایی كۆچیانكردوه بۆ واڵتانی ئهوروپا. ئامان���ج عهب���دواڵ س���هرۆكی فیدراس���یۆنهكه ئهوهی ب���ۆ ئاوێنه رونكردهوه كه لهو ژمارهیهش %75یان لهڕهگهزی نێر بونو %25یان خێزان بون ،ئهو وتی "لهماوهی ئهمس���اڵدا 20ه���هزار پهناب���هر كۆچیانكردوه، ژمارهیهك لهو پهنابهرانه گهڕاونهتهوه كه هیچ داتایهكی وردمان لهبهردهستدا نیه". س���هبارهت بهژم���ارهی قوربانیانی رێگای كۆچكردن بۆ دهرهوهی واڵت، ئهو وتی "لهماوهی دو ساڵی لێشاوی كۆچ���ی هاواڵتیان���ی ههرێ���م لهههر چوار پارێزگای س���لێمانیو ههولێرو ههڵهبجهو دهۆك 353هاواڵتی بونهته قوربانی كه زۆرینهیان ژنو منداڵن، لهو ژمارهیهش 110یان تهرمهكانیان لهڕێگ���هی ئهنجومهن���ی وهزیران���ی ههرێمی كوردستانو كهسوكاریانهوه گهڕاونهت���هوه كوردس���تانو 243 هاواڵتیش بێسهروشوێنن". وتیشی "ئهو هاواڵتیانهی رۆیشتون زۆرینهیان لهڕهگهزی نێرن سهرجهم چینو توێژهكانی تێدایه لهمامۆستاو ئهندازیارو پزیش���كو پێش���مهرگهو
خوێن���دكارو فهرمانب���هرو جوتیارو دوكاندار ،نهبون���ی ئارامیو جهنگو كێشمهكێش���می سیاس���یو هۆكاری ئابوریو بێكاریو نهبونی سهرچاوهی خزمهتگوزاریه س���هرهتاییهكانو بڕوا نهب���ون بهدهس���هاڵتو ب���ێ هیوایی هاواڵتیانو كۆچكردن بۆ جێگهیهكی دیكه ههڵبژادنی ژیانێكی شایس���ته دهبێته هۆی كۆچكردن". سهرۆكی فیدراس���یۆنی پهنابهران ئام���اژهی ب���ۆ ئ���هوهش ك���رد كه بهڕێوهبهرایهتی ك���ۆچو كۆچبهرانی ههرێم���ی كوردس���تان بێباك���ن س���هبارهت بهكۆچ���ی هاواڵتیان���ی ههرێمی كوردستانو لهبهڕێوهبردنی كارهكانیاندا وهك پێویست نهبون.
هەنوکە
) )548سێشهممه 2016/10/18
موسڵ ،شهڕێك ی قورسو چارهنوسساز
5
ئا :ئاوێنە
موسڵ ،سیمبوڵی دهوڵهتی خهالفهت پایزی "دو بههار" موس���ڵ ك���ه دوهم گهورهترین ش���ار ی عێراقه ،ههرچهنده بایهخێكی س���تراتیژی ههیه بهالی ههمو هێزه بهش���هڕهاتوهكانی س���هر گۆڕهپانی عێراقو س���وریاوه ،بهاڵم ب���هر لهههر الیهك داعش وهك س���ومبولی خهالفهت لێیدهڕوانێت. یهكهم دهركهوتنی ئاش���كرای ئهبوبهكری بهغ���دادی ،ئهمیری دهوڵهت���ی خهالفهتی ئیسالمی ناسراو به"داعش" لهشاری موسڵهوه بو ،كهوتنی ئهم شاره بهئهندازهیهك بهالی داعشهوه گرنگبو ،كه ئهبوبهكری بهغدادی لهمینبهری یهكێك لهمزگهوتهكانی موسڵهوه "خهالفهتی ئیسالمی" لهعێراقدا رایگهیاندو
داوای ك���رد بهیعهت���ی پێب���دهن .ههربۆیه لهڕوی س���یمبولییهوه دهرهێنانی ئهم شاره كه گهورهترین شاری ژێر دهسهاڵتی داعشه لهعێراقو س���وریادا بایهخێكی گهورهی بۆ شكس���تپێهێنانی داعش ههی���ه ،ئهگهرچی "رق���ه" پایتهخت���ی دهوڵهت���ی خهالفهتی ئیس�ل�امییه ،بهاڵم موس���ڵ لهڕوی روبهرو ژم���ارهی دانیش���توانهوه بهتاجی س���هری دهوڵهتی خهالفهت دادهنرێت. تهمهن���ی دهوڵهتی خهالفهتی ئیس�ل�امی ب���هرهو كۆتایی دهب���ات ،چونكه خهالفهت بهب���ێ خ���اكو س���نورێكی دیاریك���راو بۆ حوكمڕانی مانای نامێنێت.
"أم الربیعی���ن" یهكێ���ك لهدیارتری���ن موسڵمانهكانهوه. موسڵ چوار سهده ویالیهتی عوسمان ی نازناوهكان���ی ش���اری موس���ڵ ،ئ���هو ش���اره رهنگین���هی دارس���تانێكی گهوره ب���وه ،ت���ا ئهوكات���هی ب���هر لهكۆتایی لهخۆدهگرێو روباری دیجله ش���ار دهكات جهنگی یهكهم كهوته دهس���ت هێزهكانی بهریتانیاوهو دواتریش لكێندرا بهدهوڵهتی بهدو بهشی یهكسانهوه. تازه دامهزراوی عێراقهوه. بهدرێژایی س���ااڵنی رابردو جواڵنهوهی موسڵ یان نهینهوا ،یهكێكه لهدێرینترین شارهكانی عێراقو رۆژههاڵت ی ناوهڕاستو ناسیۆنالیس���تی عهرهب���ی (س���وننه) بگ���ره جیهانی���ش ،ك���ه لهس���هدهكانی لهموس���ڵدا بههێز بوهو پێگ���هی بههێزی پێ���ش زایین���دا پایتهخت���ی دهوڵهت���ی بهعسیهكان بوه. ئهم شاره ههمو پێكهاته ئیتنیو ئایینیو ئاش���ورییهكان بوه تائهو دهمهی لهالیهن میدیی���هكانو كلدانیهكانهوه روخێندراوه .مهزههبییه جی���اوازو ناكۆكهكانی عێراق دواتریش موس���ڵ كهوتوهته ژێردهس���تی لهخۆدهگرێت :كوردو عهرهبو توركمانو
هێز لهموسڵدا شهڕیانه
زیاد لههێزو واڵتێك ،زی���اد لهنهتهوهو ئایی���نو مهزههبێك لهس���هر دهس���تگرتن پێشمهرگه بهسهر موسڵدا ش���هڕیانه .گرنگترین ئهو هێزی پێشمهرگهی كوردستان گرنگترین هێزان��� ه كامانهن كه لهش���هڕی موس���ڵدا رۆڵ���ی لهگرتنهوهی ش���اری موس���ڵو دژ بهشدارن. بهداعشدا پێسپێردراوه ،بهحوكم ی ئهوه ی موس���ڵ لهچهندین الوه سنور ی بهسنور ی داعش ماوه ی دو ساڵ ه موسڵی لهبندهستدایهو ههرێمی كوردستانهوهیه. س���هرقاڵی قایمكردنی هێڵهكان ی بهرگریو حهشدی شهعب ی س���هنگهرهكانیهتی ل���هو ش���ارهدا ك���ه هێزهكان ی حهشد ی شهعبی كه لهساڵ ی گهورهترین مهڵبهنده بهدهستیانهوه مابێت 2014دا پێكهێن���راوه ،بهش���ێوهیهك ی لهعێراقدا. سهرهكی لهشیعه پێكدێنو لهالیهن سوپا ی پاسدارانی ئێرانهوه مهش���قو راهێنانیان هێزهكانی هاوپهیمانی نێودهوڵهتی هێزهكان���ی هاوپهیمان��� ی نێودهوڵهتی پێكراوهو رۆڵی گهورهیان لهشهڕی تكریتو دژ بهداعش ك ه ئهمهریكا س���هركردایهت ی فهلوجهو ئهنبارو بهڕهنگاربونهوه ی داعشدا دهكات ،چهندین واڵتی رۆژئاواو رۆژههاڵت ی ههبوه. ناوهڕاست لهخۆدهگرێت ،كار ی سهرهكییان هێزهكانی توركیا ئهنجامدان ی هێرش���ی ئاس���مان ی بۆ سهر دو ههزار سهرباز ی نوركیا لهنزیك شار ی داعشو تۆپبارانكردنی س���هنگهرهكانیانو مهش���قو راهێنانو دابینكردنی چهكه بۆ موس���ڵ ،لهناوچهی باشیك جێگیركراون، ههروهها هێزهكان ی توركیا چهندین بنكه ی سوپای عێراقو هێزی پێشمهرگه. دیكهشیان لهپارێزگا ی دهۆكدا ههن. سوپای عێراق پاسدارانی ئێران س���وپای عێراق لهدو س���اڵی رابردودا هێزی سوپای پاسداران ،پاڵپشتی هێزه توان���ای ش���هڕكردن ی لهڕێگهی مهش���قو راهێنانی راوێژكارانی واڵتانی هاوپهیمانهوه ش���یعییهكانن لهدژی داعش ،پێش���تریش بهفهرماندهی��� ی واش���نتۆن بههێ���ز بوه ،وێنهی قاسم ی سلێمانی فهرماندهی ناودار ی هێزهكان��� ی پۆلی���سو دژه تیرۆری���ش هێزی قودسی سوپای پاسداران لهزۆرێك پاڵپشتیانن كه به بههێزترین هێزی عێراق لهبهرهكان ی جهنگدا باڵوكراوهتهوه. دادهنرێنو سهر بهوهزارهتی ناوخۆن.
نهتهو ه یهكگرتوهكان: كارهساتێكی مرۆیی لهموسڵ بهڕێوهیه لهگهڵ دهستپێكردنی هێرشكردنه س����هر ش����اری موس����ڵدا ،نهت����هوه یهكگرتوهكان خ����ۆی بۆ ئاڵۆزترینو گهورهترین كارهساتی مرۆیی ئاماده دهكات ،ئاژانس����ی پهنابهرانی سهر بهنهتهوه یهكگرتوهكان پێش����بینی
دهكات نزیك����هی 100ه����هزار كهس ئاواره ب����نو نیگهرانیش����ه بهرامبهر بهچارهنوس����ی ملیۆنێ����كو 200 ههزار هاواڵتی س����یڤیلی ئهو شارهو بهكارهێنانی����ان لهالیهن داعش����هوه وهك قهڵغانی مرۆیی.
ئایا خهڵكی موسڵ لهداعش ناڕازین س���هرهڕای ههمو ئهوانهی دهربارهی بۆردومان���ی تون���دی هێزی ئاس���مانی ی داعش سوریاو روسیاو تۆپبارانی قورس هێشتا دهس���هاڵتی رهشو تۆقێن���هر دهوترێت ،هێش���تا بهش���ێك لهخهڵكی شهڕ لهو شارهدا یهكالیی نهبوهتهوه. موس���ڵ دو س���اڵه بهه���ۆی كردنه موس���ڵ زیاتر لهحهش���دی ش���هعبیو دهرهوهی كهمایهتییهكان���هوه ،ب���وه پێشمهرگ ه دهترسن تا داعش. ئایا خهڵكی موس���ڵ هاوكاری داعش بهگهورهترین ش���اری سوننه لهعێراقدا، دهكهن؟ ئهمه ئاڕاس���تهو رهوتی شهڕی زۆرب���هی فهرمان���ده س���هربازییهكانی كۆنتڕۆڵكردنهوهی موسڵ دیاریدهكات ،داعش باش���ترین ئهفس���هرانی سوپای ئ���هوه ش���اراوه نیی���ه ك���ه بهش���ێك رژێمی بهعس بون ،كه ههم لهش���هڕدا لهس���وننهكان داعش���یان لههێزهكانی بهئهزموننو ههم شارهزای ناوچهكهشن، حهش���دی شهعبیو پێش���مهرگهو بگره لهڕوی تاكتیكیش���هوه پێشبینی ئهوه س���وپای عێراقیش پێباشترهو ئهگهری دهكرێ���ت س���ود ل���هكاری خۆكوژیو ئهوهش بههێ���زه شانبهش���انی داعش مینڕێژكردن���ی ش���ارهكان وهربگ���رن. لهدژی ئهوانه بجهنگێن ،رهنگه ئهمهش لهبهرامبهریش���دا خاڵێك���ی الوازی كات���ی كۆتایهاتنی ئهو ش���هڕه درێژتر سوپای عێراقو پێش���مهرگهو حهشدی بكاتهوهو پێشبینی ئهوه دهكرێت ئهگهر شهعبی ،ئهوهیه هیچیان بهپێی پێوهره ئهوه روبدات شهڕی شهقام بهشهقامی س���هربازییهكان ،سوپای پیشهیی وهك سوپاكانی ئهمهریكاو بهریتانیاو روسیا موسڵ چهندین مانگ بخایهنێت. ی نی���ن ،تهنانهت وهك س���وپای توركیاو بهسهرنجدان لهوهی گرتنهوهی شار ئهنبار زیاتر لهساڵێكی خایاند ،حهڵهب ئێران ههرێمیش نی���ن ،بهڵكو محهلیو نمونهیهك���ی دیكهی���ه كه س���هرباری لۆكاڵیین.
سریانی ،موس���ڵمانو ئێزیدیو مهسیحیو شهبهكو كاكهییو سوننهو شیعه ،زۆربهی دانیشتوانهكهشی عهرهبی سوننهن. موسڵ كه روبهرهكهی 32ههزارو 308 كیلۆمهتری چوارگۆشهیه 405 ،كیلۆمهتر لهبهغداوه دورهو مهڵبهندێكی س���تراتیژی گرنگه بۆ كاری بازرگانی لهنێوان عێراقو ههرێمی كوردستانو توركیاو سوریا. لهههشتاكانی سهدهی رابردودا ،موسڵ ببوه شار ی ئهفسهرو مالزمهكانی سوپای عێراق ،كه رۆڵ���ی كارایان لهبهڕێوهبردنی ماش���ێنی جهنگی دژ بهئێران���دا دهگێڕاو فهرمان���ده س���هربازییه گرنگهكانی وهك
عهبدولجهبار شهنشهلو س���وڵتان هاشم موساڵوی بون. پاش روخانی رژێمی سهدام له2003دا، موس���ڵ یهكێك بوه لهمهترس���یدارترین ش���ارهكان بۆ هێزهكان���ی ئهمهریكاو بۆ بهڕهنگاربونهوهی دهس���هاڵتی شیعهكان، ت���ا لهحوزهیرانی 2014دا كهوته دهس���ت چهكدارانی داعشهوه. زیات���ر لهدو س���اڵه دو بههارهكه لهژێر دهس���هاڵتی داعش���دا رهش���ی پۆشیوهو هێرش���ی ئهم پایزهش بۆ سهر داعش لهو ش���ارهدا ،ئهوی لهبهردهم چارهنوسێكی نادیاردا راگرتوه.
ئهردۆغان باشیك چۆڵ ناكات ی ی واڵتێك ئهردۆغان بهسهرۆك وهزیر ی وهك خاوهن شارس���تانییهكی دێرین میزۆپۆتامیا دهڵێت "هاتو هاوارهكانت ێ ی بهالی ئێم���هوه ب بهڕێ���ز عهب���اد بایهخه ،ئێم ه چیمان بوێت دهیكهین، پێویس���ته ئهوه بزانیتو لهسهریشت ه ی خۆت بزانیت". سنور
ی ناڕهزایی عێراق بهرامبهر سهربار ی توركی���ا ی هێزهكان��� بهئامادهبون��� لهدهوروبهری موس���ڵ ،بهاڵم سهرۆك كۆم���اری توركی���ا "رهجهی���ب تهیب ی ك ه ئهردۆغان" س���وره لهسهر ئهوه ی موس ڵ دهكات، توركیا بهشداری شهڕ هاوپهیمان���انو عێراق پێیانخۆش بێت ی یان نا ،ئ���هو رایگهیاندوه ك ه برایان توركوم���انو عهرهبو ك���ورد دهڵێن ی وهرنو یارمهتیم���ان ب���دهنو بون��� هێزهكانی توركیاش لهنزیك موس��� ڵ گرهنتیی ه بۆ رێگرتن لههێرش���كردن ه س���هر توركیا ،ئهردۆغان وتی "كهس ێ باشیك چۆڵبكهن". پێمان نهڵ ی راگهیاندوه ئهردۆغ���ان بهعهب���اد
ی كه ههرگیز رێگهت نادهین حهش���د ی س���ونن ه لهموس ڵ ی لهشوێن ش���هعب ێ بكرێن ،ئهو خوازیاره وهك نیشتهج پارێزهری سونن ه دهركهوێ لهبهرامبهر ئێراندا كه ش���یع ه دهپارێزێت .ناوبراو ی لهسهر ئهوه دهكات ك ه نابێت پێداگر ی ی شهڕ حهشدی ش���یعی بهش���دار موس���ڵ بكاتو پێویس���ته ئهو ئهرك ه ی ی عێراقیو هێز بهدهس���تی س���وپا ی بسپێردرێت ی وهتهن لۆكاڵی حهشد ك���ه دو س���اڵه مهش���قو راهێنانیان پێدهكرێت. ی ههوا ڵ ئاماژه بهوه س���هرچاوهكان دهك���هن ئهردۆغ���ان خوازیاره ههمان ی باكوری س���وریا دوباره س���یناریۆ ی بكاتهوه كه ئۆپهراس���یۆنی "قهڵغان ی ی بهڕێوهبردو پش���تێنهیهك فورات" ی 90كیلۆمهت���رو ی بهدرێژای��� ئهمن��� ی 20كیلۆمهتر دامهزراندوه، بهقواڵی��� ی توركیا دهیهوێ���ت لهدیزاینكردنهوه ی نهخش���هی جوگرافی���او سیاس��� ناوچهك���هدا فهرام���ۆشو نادی���ده نهگیرێت.
ئایا كۆنتڕۆڵكردنهوهی موسڵ ئاگری شهڕ دادهمركێنێت؟
شهڕ لهعێراق بێ بڕانهوهیه ،بهاڵم هیوایهكی زۆر لهسهر ئهوه ههڵچنراوه كه كۆنتڕۆڵكردنهوهی موسڵ كۆتایی بهداعش بهێنێت. ئهمهریكیی����هكانو واڵتانی رۆژئاوا خوازیارن ههماههنگی لهنێوان بهغداو ههولێردا بكهن بۆ ئێستاو بۆ قۆناغی دوای شهڕی داعشیش ،بۆ یهكهمین جاره لهماوهی 25س����اڵی رابردودا، هێزهكانی س����وپای عێ����راق دهتوانن بچنه سنوری ههرێمی كوردستانهوه، بهاڵم ك����هم نین ژمارهی ئهوانهی كه
پێیانوایه كۆنتڕۆڵكردنهوهی موس���� ڵ ئاگری شهڕ دانامركێنێتهوهو بهدوری نازانن كه لهموس����ڵهوه شهڕی نێوان حكومهت����ی ناوهندی یان حهش����دی شهعبیو پێشمهرگه دهستپێبكات.
4
هەنوکە
) )548سێشهممه 2016/10/18
سهرجهم شههیدو بریندارهكانی خازر سهر بهیهكهكانی حهفتان ئا :بنار هیدایهت لهیهكهمین هێرشی ئۆپهراسیۆنی ئازادكردنهوهی شاری موسڵ، لهمیحوهری خازرهوه ،هێزهكانی پێشمهرگهی كوردستان ههشت شههیدو 25برینداری ههبوه، سهرجهم شههیدو بریندارهكانی خازر سهر بهیهكهكانی حهفتان. دكتۆر شهماڵ جهبار یاوهر بهڕێوهبهری دهزگای تهندروس���تی پێش���مهرگه بهئاوێنهی راگهیاند "لهیهكهمین هێرش لهمیانهی ئۆپهراسیۆنی ئازادكردنهوهی شاری موسڵ ،هێزهكانی پێشمهرگهی كوردس���تان ههش���ت ش���ههیدو 24 برینداری ههبوه ،بریندارهكان رهوانهی نهخۆش���خانهكان كراون بۆ وهرگرتنی
چارهسهری پێویست". وتیش���ی "س���هرجهم ش���ههیدو بریندارهكان س���هر بهیهكهی حهفتای هێزی پێشمهرگهی كوردستانن". سهبارهت بهئۆپهراسیۆنهكهو رۆژانی دوای���ی ش���هڕهكان ،حهمید ئهفهندی بهرپرس���ی میحوهری باش���یكی هێزی پێش���مهرگهی كوردس���تان بهئاوێنهی راگهیان���د "هێ���زی توركیا ئ���هو هێزه نی���ه ،چهند دهبابهیهكیان لهوێ ههیه، نازانین بهشداری دهكهن یا نا ،چونكه هیچ ههماههنگییهكمان لهگهڵیان نیهو پشت بهخۆمان دهبهستین نهك ئهوان، لهسهر بهشداری كردنی توركیا دهبێت س���هركردایهتی پارتی وهاڵم���ی ئهوه بداتهوه ئایا پێی باشه یا نا". ئهفهن���دی ئام���اژهی بهوهش���كرد "هێزهكانی پهكهكهو یهپهگهو یهپهژه
نههاتونهته سنوری ئێمه ،پێمانخۆش نی���ه بهش���داری لهئۆپهراس���یۆنی ئازادكردنهوهی ش���اری موسڵ بكهن، چونك���ه ئ���اژاوه دروس���ت دهك���هنو پێش���تریش ههماههنگی نهك���راوه بۆ بهشداریكردن لهوه شهڕه". بهرپرس���ی میح���وهری باش���یك جهختیش���یكردهوه "ناتوانی���ن وادهی كۆتایی هاتنی ش���هڕهكه باس بكهین، ب���هاڵم س���هركهوتن نزیك���ه ،ئهگ���هر چهكداری داع���ش بهڕهنگاری نهكات، ماوهیهك���ی زۆری دهوێ���ت بۆ ئهوهی بۆمبه چێنراوهكان كۆبكهینهوه". حهمید ئهفهندی وتیش���ی "لهیهكهم رۆژی ش���هڕهكه س���هركهوتنی گهوره بهدهس���تهێنراوه ،هۆكاری بهش���داری نهكردنمان چاوهڕێی كاتژمێری س���فرو بڕیاری سهركردایهتی دهكهین".
پێشمەرگە بەرەو بەرەکانی شەڕ دسەچن
"بارزانییهكان تهحهكوم بهناوهند ی سیاسیو سهربازی ههرێمهوه دهكهن" ی بڕیار) ی (ناوهند سهركردایهتی یهكێت ئا :شۆڕش محەمەد ی لهبارهی پێگ��� هی بارزانییهكانو پارت ی ههرێمدا ی سیاسیو سهرباز لهگۆڕهپان ی ی سهركردایهت ئهندامێك ی ناكۆكی ه بهئاوێنهی راگهیاند"بهه���ۆ یهكێتی نیشتیمانی كوردستان ی دامهزراوه سیاسیهكانو پهكخس���تن رایدهگهیهنێت"بههۆی ناكۆكی ه ی ههرێمدا بارزانییهكان ش���هرعییهكان سیاسیهكانو پهكخستنی دامهزراوه ی ی سیاسیو سهرباز شهرعییهكانی ههرێمهوه بارزانییهكان تهحهكوم بهناوهند ههرێمهوه دهكهن". ی سیاسیو تهحهكوم بهناوهند بهپێچهوانهی ئهو تێڕوانینهوه ،فهرید سهربازی ههرێمهوه دهكهن". ی ی س���هركردایهت ئهسهس���هرد ئهندام ی ی زۆرین���ه) دهركهوتن ی یهكێت���ی (باڵ ب���هرزان ئهحم���هد ك���ورده ئهندام
ی ی بارزانیی���هكان لهگۆڕهپان بهردهوام ی سیاسیو س���هربازی ههرێم بۆ شێوه دابهش���كردنی پۆسته س���هرهكییهكان لهههرێم دهگهڕێنێتهوه ،ئهو وتی "ئهوه ی بهبارزانییهكانهوه نییه ئهوه پهیوهند ی ی دابهش���كردن پهیوهندی بهش���ێوه ی پۆس���ت ه س���هرهكییهكان ه لهههرێم��� ی كوردس���تانو ههندێكیشیان پهیوهند بهرێككهوتنی الیهنهكانهوه ههیه". ئهسهسهرد ئهم بابهت ه دهبهستێتهوه ی ك ه لهوهوپێش بهههندێ���ك كهموكورت
روی���داوه ،ئهو وتی "ب���ۆ نمونه رهنگ ه ی بهههندێك ئهم ه بهش���ێكی پهیوهند كهموكوڕی ههبێت كه لهمهوپێش هاتۆت ه ی ئاراوه یهكێك لهوان��� ه درێژكردنهوه ی ی س���هرۆكایهتی ههرێم ه لهساڵ ماوه ی 2013دا ك��� ه بهدڵنییاییهوه كاریگهر ی راس���تهوخۆی خراپی لهسهر ئهنجام ی ههڵبژاردن ه بهدهستهێنراوهكانی یهكێت ی ی ناڕاستهوخۆش بهجێهێشتو كاریگهر ی ی ئێس���تا لهس���هر ئهم ههلومهرجه ههرێمی كوردستان بهجێهێشت".
وتیش���ی "من بۆچونم ئهوهیه ئهگهر ی ههرێم له2013دا ماوهی س���هرۆكایهت بۆ دو س���اڵ درێژنهكرایهتهوه پێموای ه ی ههرێمی كوردستان ی سیاس��� پرۆسه ی ئهو قهیران ه نهدهبو ك ه دواتر توش��� ی هات". توش ی كۆمهڵی ئیسالمیش ه ی وتهبێژ ههرچ ی ئ���هو رۆڵ ه ب���ۆ بههێزی���یو گهورهی ی پێش���مهرگ ه دهگهڕێنێتهوهو لهو هێز بڕوایهدای��� ه ك ه گهورهیی پێش���مهرگ ه ههولێری كردۆت ه سهنتهر.
ی كۆمهڵ رێب���وار حهم���هد وتهبێ���ژ ی وتی"ئێم���ه پێمانوای ه ئ���هوه بههێز ی پێش���مهرگهی ه پێش���مهرگهو گهورهی كه ههولێ���ری كردۆت ه ئهو س���هنتهره گهورهیه". وتیش���ی"ئهوهش ك ه ئێستا ئاوڕێك ی ك���وردا دهدرێتهوه ی مهس���هل ه بهال ی ئهوه ئازایهتی پێشمهرگهیهو ئازایهت پێش���مهرگهش موڵكی ههم���و كوردو ی هیچ حزبێك ی كوردهو موڵك نهت���هوه نییه بهتهنها".
ریکالم
قهدهغهكردنی بهكارهێنانی ئهشكهنجه
لهوانهیه هاوواڵتی عێراقی رووبهرووی ئهش����كهنجه ببێتهوه كاتێك مافهكانی مرۆڤ پێش����ت گوێدهخرێت بهتایبهتی لهم بارودۆخه ناههموارهی ئێستادا .ئهشكهنجه چهند شێوازێكی ههیه وهك ئهشكهنجهی جهستهیی وه ئهشكهنجهی دهروونی یان جیاكردنهوهی ئهو كهسه لهشوێنێكدا بهتهنها یاخود بێ بهشكردنی لهخهوتن یان بهزۆر رووت بكرێتهوه (جلو بهرگهكهی دابكهندرێت) یان چاوهكانی ببهسترێنهوه (بۆ ئهوهی نهبینێت). نا بێت هیچ كهسێك رووبهروی ئهشكهنجه ببێتهوه یان مامهڵهیهكی وای لهگهڵ دا بكرێت كه خهجاڵهتكردنو تۆڵهسهندنهوهی تێدا بێت .بهرهنگاربونهوهی پێشێلكردنی مافهكانی مرۆڤ وه لهناویشیاندا ئهشكهنجهدان یهكێكه لهئهركهكانی کۆمیسیۆنی بااڵی سهربهخۆی مافهكانی مرۆڤ لهعێراق .ههموو عێراقییهك بهبێ گوێ پێدانه ئایینهكهی یان تهمهنهكهی یان نهتهوهكهی مافی پاراستنیان ههیه لهئهشكهنجهدان .كۆمیسیۆنی بااڵی س����هربهخۆی مافهكانی مرۆڤ لهعێراق بهش����ێوهیهكی بێ الیهنانه كاردهكات بۆ برهوپێدانو پاراس����تنی مافی مرۆڤو پرینسیپهكانی مافی مرۆڤ لهناویشیاندا جیاكاری نهكردن لهنێوان عێراقییهكاندا .ههموو عێراقییهك دهتوانێت پهیوهندی بكات بهكۆمیسیۆنهوه ئهگهر ههستی كرد كه توشی جیاكاری یان ئهشكهنجه بۆتهوه. بۆ زانیاری زیاتر لهس���هر كۆمیس���یۆنو كارهكانیو بهرپرس���یارییهتییهكانی وه ههروهها ئهگهر ویستت سكااڵ تۆمار بكهیت تكایه سهردانی ماڵپهری www.ihchr.iqبك ه یاخود سهردانی پهیجی تایبهتی كۆمیسیۆن بكه لەفهیسبوكwww.facebook.com/ihchr : ئهم بابهته باڵوكراوهتهوه لەرێگهی باربونی یهكێتی ئهوروپا بۆ رێكخراوی ( )UNOPSوه بهههمئاههنگی لهگهڵ كۆمیسیۆنی بااڵی سهربهخۆی مافهكانی مرۆڤ لەعێراقدا.
ه���ذا المش���روع بتنفی���ذ مکت���ب األمم المتح���دة لخدمات المش���اریع
هذا المشروع بتمویل االتحاد االوروبي ریکالم
مافی رادهربرین
ههم���وو عێراقیی���هكان ههمان مافیان ههیه بۆ دهربرینی رای خۆیان وهك چۆن رێكهوتننام ه نێودهوڵهتییهكانی مافی مرۆڤو یاس���ای نێودهوڵهت���ی زامنی ئهم مافهی كردووه .ئهم مافهش ئهوه دهگهیهنێت ك ه ههموو كهس ئازاده كه بهشێوهیهكی سهربهستانهو دوور لهدهست تێوهگالنو دوور لهترس لهخهڵكانی تر ،رای خۆی دهربرێت ،وه ئهم مافهش مافی قس ه كردن بهشێوهیهكی ئازادانهو سهربهستی رۆژنامهگهری بهههر شێوازێك بێت جا ئهگهر كهناڵی راگهیاندن بێت یاخود لهڕێگهی نێتۆركی پهیوهندی كۆمهاڵیهتییهكانهوه بێت. دهتوانیت پهیوهندی بكهیت لهكاتی پێش���ێل كردنی ئهم مافهدا لهرێگهی پهیوهندكردنهوه بهكۆمیس���یۆنی بااڵی س���هربهخۆی مافهكانی مرۆڤ لهعێراق بهشێوهیهكی راستهوخۆ چونك ه كۆمیسیۆن بهشێوهیهكی سهربهخۆ كار دهكات بۆ برهوپێدانیو پاراستنی مافی مرۆڤو پرینسیپهكانی. بۆ زانیاری زیاتر لهس���هر كۆمیس���یۆنو كارهكانیو بهرپرس���یارییهتییهكانی وه ههروهها ئهگهر ویستت سكااڵ تۆمار بكهیت تكای ه سهردانی ماڵپهری www.ihchr.iqبك ه یاخود سهردانی پهیجی تایبهتی كۆمیسیۆن بكه له فهیسبوكwww.facebook.com/ihchr : ئهم بابهته باڵوكراوهتهوه لهرێگهی باربونی یهكێتی ئهوروپا بۆ رێكخراوی ( )UNOPSوه بهههمئاههنگی لهگهڵ كۆمیسیۆنی بااڵی سهربهخۆی مافهكانی مرۆڤ لهعێراقدا.
ه���ذا المش���روع بتنفی���ذ مکت���ب األمم المتح���دة لخدمات المش���اریع
هذا المشروع بتمویل االتحاد االوروبي
تایبهت
) )548سێشهممه 2016/10/18
ههمو شتێک لهبارهی کوردستانو عێراقهوه
www.niqash.org
7
ئهم الپهڕهیه بهسپۆنسهری رێکخراوی راگهیاندن لهههماههنگیو گواستنهوه، ئهکادیمیای راگهیاندنی ئهڵامنی
یاری لهگهڵ مهرگدا
نامه ی داعشێك بۆ پێشمهرگهیهك :ههردوكمان خهریكین ،بزان ه كاممان ئهمرین
نقاش ،رامیار جەواد لهپێشهوهی بهرهكانی جهنگ داعشو پێشمهرگه شهڕێكی جیا لهفیشهك بهڕێوه دهبهن ،ههردوكیان كێبڕكێیانه لهسهر ئهوهی كامیان لهملمالنێی چاندنو ههڵگرتنهوهی بۆمبدا براوه دهبێت. داع���ش لهش���هڕهكاندا ه���هر ناوچهیهك لهدهس���ت دهدات لهدوای خ���ۆی دنیایهك تهڵهو بۆمبو تهقهمهنی جۆراو جۆر دادهنێ، بۆیه دوای وهستانی دهنگی فیشهك ،بهشی دووهمی شهڕهكه دهست پێدهكات كه ئهویش شهڕی ههڵگرتنهوهی بۆمبه چێنراوهكانه. لهههرێمی كوردستان لهالیهن سێ دهستهی جیاوازهوه ئهو بۆمبانه پوچهڵدهكرێنهوه كه داعش دایاندهنێن ،دهستهی یهكهم دهزگای می���نو دهس���تهی دووهم تیم���ی ئهندازهیی پێشمهرگهو دهستهی س���ێیهمیش كهسانی خۆبهخشن. بۆمب���ه چێنراوهكان���ی داع���ش لهه���هر بهرهیهك���ی جهنگدا هێن���ده زۆرن لهژماردن نایهن ،ههر پارچهیهك���ی بهجێماو لهناوچه ئازادكراوهكان قابیل���ی ئهوهیه بۆمب بێت، نموون���هی ئهو تهاڵنهش زۆرن ،دانانی بۆمب لهناو مهنجهڵو وێنهی ههڵواس���راوو دهرگاو س���هر رێگاو بانهكانو لهناو كتێبو قورئانو ئاژهڵی مردوو ئۆتۆمبێ���لو لهژێر ئااڵكانی داعشهوه. تیمهكان���ی ههڵگرتن���هوهی می���ن لهگهڵ ههڵگرتن���هوهی ه���هر می���نو بۆمبێك���دا فێڵێكی نوێ ئاش���كرا دهكهن كه پێشتر نه زانیارییان لهبارهوه ههبووه نه لهیاس���اكانی ههڵگرتنهوهی تهقهمهنیدا خوێندویانه ،بۆیه
ئێس���تا بهش���ێكی گرنگی كارهكهیان پشت دهبهستێت بهوریاییو لێهاتووی خۆیان. بهناوبانگترین دهس���ته كه لهكوردس���تان ئ���هم كاره دهكهن ،تیمهكان���ی دهزگا مینن كه دامهزراوهیهكی فهرمی سهر بهحكومهتی ههرێمی كوردس���تانه ،ئهم دهزگایه بههۆی ئهوهی لهكوردس���تان (600كم )2روبهریان لهمین���ی جێم���اوی ش���هڕی عێ���راق ئێران پاككردووهتهوه ،بۆیه شارهزاییهكی زۆریان پهیداكردووه ،بهاڵم لهگهڵ ئهوهش���دا رۆژانه فێڵی نوێ لهسهر دهستی داعش دهبینن. محهم���هد ئهحم���هد س���هرۆكی دهزگای مین���ی ههرێم به"نیق���اش"ی وت "تیمهكانی ئێمه لهگهڵ پێش���ڕهوی پێشمهرگه دهست دهكهن بهپاككردنهوهی ئهو ناوچانهی ئازاد دهكرێن". س���هرۆكی ئ���هو دهزگایه سهرس���وڕمانی خۆی دهردهبڕێت لهمینو بۆمبهكانی داعشو دهڵێ���ت "لهجیهاندا س���تانداردێك ههیه بۆ دروس���تكردنی بۆمبهكان بهكار دههێنرێتو رێگاكان���ی پوچهڵكردنهوهیان دیارن ،بهاڵم داعش لهبۆمبهكانیدا ههموو ش���تێك تێكهڵ دهكات ،نازانرێ���ت ئهو بۆمبهی دروس���تی كردوه ههس���تیاره یان ئهلكترۆنیه یان كاته یان سیمداره". تیمهكان���ی دهزگای مینی ههرێم لهههموو بهرهكان���ی جهنگ لهس���نوری پارێزگاكانی ههولێ���رو ده���ۆكو كهرك���وك كاردهكهن، بهپێی ئاماری دهزگاك���هش خاوهنی 1418 كارمهن���ده ك���ه 1050فهرمانبهریان كاتین، لهدهس���تپێكردنی هێرش���هكانی داعش���هوه تائێستا ( )7800بۆمبیان پوچهڵكردووهتهوه پێنج شههیدیان داوه. محهم���هد ئهحمهد سهرس���وڕمانی خۆی
بهشێك لهو مینو تهقهمهنیان هی پێشمهرگه پوچهڵی كردوونهتهوه
وێنه :عبد الخالق دوسكی
كۆرس���ێكی ههڵگرتنهوهی مین���ی كردووه، بهاڵم كێش���هكهی لهكوردستان ئهوهیه هیچ كهلوپهلێكی پێویس���تی ب���ۆ كارهكهی پێ نییه ،نه ج���لو بهرگ���ی دژه كیمیاییو نه گوللهنهبڕ. ناقیب سابر دهڵێت "بهردهوام رووبهرووی مهترسی دهبینهوه ،كاتێك پێشمهرگه هێرش ئهنج���ام ئهدات دهبێت ل���هدوای ئوتومبێلی یهكهمهوه بین بۆ ئهوهی سهر ڕێگاكان پاك بكهینهوه ههندێكجار تیرۆریستهكان لهنزیك ش���وێنی بۆمبهكان تونێلیان لێداوه ئهبێت شهڕیان لهگهڵ بكهینو بۆمبهكهش پوچهڵ بكهینهوه". نهقیب سابیر كه لهالی هاوڕێكانی به"دڵی ش���ێرهكه" ناس���راوه ئاش���كرای دهكات كه بۆمب ههب���ووه لهكات���ی پوچهڵكردنهوهی بۆیان دهركهوتووه ماددهی كیمیایی لهگهڵدا
داندراوه. لهمانگ���ی حوزهیران���ی س���اڵی 2014هوه لهههموو ش���ارهكانی كوردستان ژمارهیهك گهنج بهش���ێوهیهكی خۆبهخش چوونه پاڵ هێزی پێش���مهرگه ،ئێس���تا لهنێ���و ئهوانه تیایان���دا تهنها لهس���هر ئهزموون���ی خۆی بهباشی شارهزایی لهپوچهڵكردنهوهی بۆمبدا پهیداكردووه. ش���هپۆڵ فهتح���ی ( 22س���اڵ) یهكێكه لهپێشمهرگه خۆبهخشهكان كه جگه لهچهند كهلوپهلێك���ی س���ادهی ههڵگرتنهوهی مین بهردهوام گوریس���ێكی 35مهترو موبایلێكی بێ پاتری پێیهو لهسنوری باشوری كهركوك سهردانی بهرهكانی جهنگ دهكاتو بۆمبهكان پوچهڵ دهكاتهوه . شهپۆڵ به"نیقاش"ی وت "خۆشترین ههواڵ الی من ئهوهیه كه پێم دهڵێن بۆمبێك ههیه
نیشان دهدات لهو خێراییهی داعش لهدانان ی بۆمبهكاندا پهیڕوهی دهكاتو دهڵێت "ناوچه ههبووه ههفتهیهك بهدهست داعشهوه بووه، كه پێشمهرگه ئازادی كردووهتهوه بینیومانه ههمووی بهبۆمب تهنراوه". لهپاڵ دهزگای میندا تیمهكانی ئهندازهیی پێشمهرگه كه سهر بهوهزارهتی پێشمهرگهن، بهشێكی گرنگ لهو ناوچانه پاك دهكهنهوه كه دهكهونه دهست پێشمهرگه. نهقیب سابر سهعید ساڵح پێشمهرگهیهكه لهتیمی ئهندازهی���ی به"نیقاش"ی وت "ئێمه س���هالمهتی گیانمان دهخهین ه مهترسییهوه بۆ ئهوهی گیانی پێش���مهرگهكانی هاوڕێمان پارێزراو بێت". ئهو پێش���مهرگه تهمهن ( )27ساڵه ،بهر لهوهی كارهكهی دهس���ت پێب���كات ماوهی ش���هش مانگ لهئهڵمانیا بهش���داری چهند
وهره پوچهڵ���ی بكهوه ،وا ئهزانم بڕوانامهی شهڕهفمهندیم پێدهدرێت". ش���هپۆل بۆ ئهوهی ژمارهی ئهو بۆمبانه بزانێت ك���ه پوچهڵی كردوونهت���هوه ،ههر بۆمبێ���ك پوچ���هڵ بكات���هوه ش���وختێك لهئۆتۆمبێلهك���هی دهدات ،ههر بۆمبێكیش نهتوانێ���ت پوچهڵی بكاتهوه گوریس���هكهی دهستی تێدهخاتو لهدوورهوه دهیجوڵێنێت بۆ ئهوهی بتهقێتهوه. ئ���هو پێش���مهرگه گهنج���ه دهڵێ���ت "فێڵهكان���ی داعش هێنده زۆرن ڕهنگه دواتر لهكۆلێژه س���هربازییهكانی واڵتانی جیهاندا بخوێندرێن". س���هبارهت بهو مۆبایله بێ پاترییهش كه پێیهتی ش���هپۆل ههموو نهێن���ی كارهكهی ب���اس ناكات تهنها ئهوهن���ده دهڵێت كه بۆ بهتاڵكردن���هوهی وزهی بۆمب���هكان بهكاری دههێنێ���ت ،چونكه "لهجیهاندا هیچ بۆمبێك ب���ه بێ ماگنێ���ت كار ناكات تهنه���ا بۆمبی داعش نهبێ���ت ههندێك جار بهبێ ووزه كار دهكات ". ش���هپۆڵ لهبارهی ژمارهی ئهو بۆمبانهی پوچهڵی كردۆتهوه دهڵێت " 923ش���وخت لهس���هر ئۆتۆمبێلهكهم ههڵكهنراوه" وهك ئاماژهی���هك بۆ ژمارهی ئهو بۆمبانهی لهدوو ساڵی رابردوودا پوچهڵی كردوونهتهوه. یهكێ���ك ل���هرووداوه ههره س���هیرهكان كه لهبی���ر ش���هپۆل ناچێتهوهی���ه ئهوهیه كاتێ���ك لهخ���وارووی كهرك���وك خهریكی پوچهڵكردنهوهی بۆمبێك ب���ووه بینیوێتی داعشهكه نامهیهكی نوسراوی بۆ جێهێشتووه كه لهسهری نوسراوه "كاری من و تۆ تهواو نابێت ،م���ن دای ئهنێم تۆ ههڵ���ی بگرهوه بزانین كاممان ئهمرین".
خاوهنی ئهم خانووه خوێن قهرزاره
بهدهست ی داعشو عهشیرهتهكان خانووهكانی روماد ی وێران دهكرێن نقاش ،کهمال عهیاش تا داعش لهروومادی بوو ههرچی خانوویهك دهیویست دهیكرده موڵكی خۆی ،ئێستا هاوكێشهكه پێچهوانه بووهتهوه ،ههر خێزانێكی كوڕێكی داعشی ههبووبێت لهالیهن عهشیرهتهكانهوه دهست بهسهر خانووهكهیدا… ج����اران ه����هر وێنهیهك����ی رووم����ادی باڵوبكرابای����هوه زهحمهت بوو خانوویهك یان زیاتر لهگهڕهكێكدا نهبینی لهسهر دیوارهكهی نوسرابێت "وهقفی دهوڵهتی ئیسالمی" ،بهاڵم ئێستا نوسراوی بهش����ێك لهسهر دیوارهكان گۆڕدراون بۆ "داواكراوه بهعهشایهری". ش����تێكی س����هیر نیه لهناو كۆمهڵگهیهكی عهشایری وهك ئهنباردا ( 110كم خۆرئاوای بهغدای پایتهخت) عهشیرهت بااڵدهست بێت، بهاڵم ئهمه بووهته دیاردهیهك كه رهنگدانهوهی نهبوونی یاسایهو بواریش دهدات چارهنووسی ههندێ����ك هاواڵتی بهحوكم����ی عورفی دیاری بكرێت ،ئهگهرچی دادگاش یهك بهڵگهی بۆ تۆمهتباركردنی لهال نهبێت. عهش����یرهتهكان رێگای خۆی����ان ههیه بۆ بهدواداچ����وونو جێبهجێكردن����ی س����زاكان بهس����هر ئهو مااڵنهی گوماندهكهن كوڕێكیان ی����ان كهس����ێكیان داعش����ه ،ئهو س����زایانه بهدهس����تهواژهی "داواك����راوه بهعهش����ایری" دهس����ت پێ����دهكات كه بهخهتێك����ی گهورهو بهرهنگی سوور لهسهر یهكێك لهدیوارهكانی دهرهوهی خانووهكه دهنووسرێت. ئهب����و عامر پیاوێكه لهدهیهی شهش����همی تهمهنیدایه ،ههوڵی فرۆش����تنی خانووهكهی لهگهڕهكی مهلعهب دهدات تا بتوانێت جارێكی تر بهزاواكهیو تاكه كچهكهی ش����اد بێتهوه كه بههۆی ئهو دهس����تهواژهیهوه ناچاركراون نهگهڕێنهوه بۆ شارهكه. ئهب����و عام����ر به"نیقاش"ی وت "تووش����ی ش����ۆك ب����ووم كاتێ����ك گهڕام����هوهو بینیم خانووی زاواكهم كه بهتهنیش����ت خانووهكهی خۆمهوهیه لهس����هری نووس����راوه داواكراوه بهعهشایری ،ههموو ههوڵێكمان لهرێی یاساو هێزه ئهمنییهكانهوه خس����تهگهڕ ،ئهمه جگه لهههوڵی چهند كهسایهتییهكی كۆمهاڵیهتیو عهش����ایری ،ب����هاڵم ههمووی����ان بێ س����وود بوون".
خێزانهكان لهو كهس���وكارانهیان مس���ۆگهر بكهین كه بوونهته هۆكاری تاوانی كوشتنو راگواستن". دهش���ڵێت "ك���هس ناتوانێ���ت ژم���ارهی ئ���هو خانووانه دیاری بكات ك���ه داواكراون بهعهش���ایری ،بهزۆری ههر كهس���ێك باوك ی���ان برایهك���ی كوژرابێت یاخ���ود لهالیهن كهس���ێكهوه ئازار درابێت ،پێی وایه بههۆی ئهو زیان���هی لێی كهوتووه پش���تیوانیهكی گهورهی عهش���یرهتهكهی بهدهستدههێنێت ب���ۆ بهرپهرچدانهوه و تۆڵهس���هندنهوه لهو كهسه". وتیشی "چهند گوندێكی بچووك لهباكوورو خۆرههاڵتی رومادی كه س���هر بهعهشیرهتی گ���هورهی وهك���و عهش���یرهتی ئهلبوفههدو ئهلبوغان���مو ئهلبوبالی-ی���ن زۆرین���هی دانیش���تووانهكهیان ناچاركراون جێیانبهێڵن لهبهر ئ���هوهی بههاوكاریكردنی گروپهكانی داعش تۆمهتبارن".
ئ���هوهی حكومهت���ی خۆجێییو سیس���تمی دادوهری الوازن ،بهڵك���و لهب���هر پهیوهندی راس���تهوخۆی نێوان خێزانی تۆمهتبارهكانو كهسوكاری قوربانیان". وتیش���ی "حكومهت���ی خۆجێی���ی لهڕێی كۆبوونهوه بهردهوامهكانی لهگهڵ پیاوماقوڵو ریش س���پیانی عهشیرهتهكانهوه توانیویهتی سنوورێك بۆ ئهو دیاردهیه دابنێتو وای لێ بكات ببێته ههڵس���وكهوتێكی تاكه كهسیو نهگاته ئاس���تی عهش���یرهتهكان كه پێشترو ئێستاش زامنی ئارامی بوون". لهههم���ان رووهوه مهحم���ود ریش���اوی ئهندامی ئهنجومهنی شێخانی عهشیرهتهكانی ئهنب���ار ئاماژه بۆ ئ���هوه دهكات كه "ههموو ش���ێخانو پیاوماقواڵنی ئهنبار بڕیاریان داوه بهالن���ی كهمهوه لهئێس���تادا خێزانی داعش وێنه :کەمال ئەلعایاش نوسین لەسەردیواری ماڵەکان لەالیەن عەشیرەتەکانی رومادی لهو شارانهدا نهبن كه بهخوێنی رۆڵهكانمان ئازاد كراون ،تا ئهو كاته دهتوانین تاوانباران ئهب����و عام����ر دهش����ڵێت "نهموێ����را بچمه بهڵك����و ئامانجی ئهوهیه تۆڵه لهو كهس����انه گهڕهكی شوڕته لهناوهڕاستی شاری رومادی ،دهستنیش���ان بكهین یاخ���ود بێبهریبوونی ن����او خانووهك����ه یاخود خۆم����ی بگهیهنمێ ،بكات����هوه ك����ه بهئهندامێتی ئ����هو رێكخراوه ئام����اژه بۆ ئهوه دهكات ك����ه تهنیا گهڕهكی ش����وڕته دهیان خانووی تێدایه دهستهواژهی چونكه دهزانین ئهوانهی ئهو دهس����تهواژانه توندڕهوه تۆمهتبارن. عومهر راوی ( 53س����اڵ) ك����ه لهگهڕهكی جیاجیایان لهس����هر نووسراوه لهوانه (خوێن دهنووس����ن ،بهباش����ی چاودێری خانووهكه دهكهنو زۆرجاریش ئهو هێزه ئهمنیانهن كه تهئمیم نیشتهجێیه لهو بارهیهوه به"نیقاش"ی ق����هرزارهو داواكراوه بهعهش����ایری) ههندێك لهو ناوه نزیكن دهبنه ئهو چاوانهی چاودێری وت "پێش����تر دهمانزانی كێ����ن ئهوانهی ئهو جاریش نیشانهی ( )xدهبینرێت كه ئاماژهیه ههر كهس����ێك دهكهن ل����هو خانووانه نزیك دهستهواژانه دهنووسن ،چونكه هۆكارهكهی بۆ ئهوهی خاوهنی ئهو خانووه داواكراوه. بیالوی به"نیقاش"ی وت "زۆربهی ئهوانهی ببێتهوه ،كه پاش نووسینی ئهو دهستهواژانه بهزۆری ناكۆكی عهشایری بوو كه الیهنهكانی ه و ه كان ه منی ه ئ ه هێز ن ه الی ه ل ن ه ك ه د ه كاران م ه ئ ناسراو بوون لهالمانو ئامانجیشیان سهندنی بوونهته ناوچهی قهدهغهكراو". ئاڵۆزترین شهڕ دهبێت ههروهه����ا دهڵێ����ت "رۆژێكی����ان بهدهنگی سهرانه بوو بۆ كۆتایی هێنان بهناكۆكیهكان ،كارئاس����انیان ب����ۆ دهكرێ����ت ،چونك����ه ئهو تهقینهوهیهكی گهورهی زۆر نزیك خهبهرمان بهاڵم ئهم����ڕۆ بارودۆخهكه ت����هواو جیاوازه ،كهس����انهمان نهبینیوه كه ئهو دهستهواژانه شهڕێكی درێژخایهنو پڕ لهناكۆكی بووهوه ،وام����ان دهزانی لهناو خانووهكهماندا چونك����ه ش����هوانهو كات����ی قهدهغهكردن����ی دهنووس����نو لهوانهیه بهش����هو نووس����رابن، و رویداوه ،كاتێكیش تهپوتۆزهكه نیش����تهوه ،هاتووچۆ ،ساتی نموونهییه بۆ نووسینی ئهو ئێستاش ئهوه دهزانین كه ئهو خانووهی ئه لهبهردهرگای موسڵ بۆمان دهركهوت ك����ه تۆڵهكردنهوهكه بووهو دهس����تهواژه ههڕهش����ه ئامێزانه لهالیهن ئهو دهستهواژهیهی لهسهر دهنووسرێت ،لهماوهی دوو سێ ڕۆژدا دهتهقێندرێتهوه". چهكدارانی عهشیرهتهكان خانووی كچهكهمو عهشیرهتانهی دهسهاڵتو چهكیان ههیه". نههێ����زه ئهمنیی����هكانو ن����ه دهس����هاڵتی راوی دهڵێ����ت " 15رۆژه م����ن لهدهرهوهی مێردهكهی����ان تهقاندۆتهوه ،ئ����هو كاته دركم بهوه كرد كه ناتوانم جارێكی تر لهم شارهدا خانووهكهم����مو ناتوانم بگهڕێم����هوه ،چونكه خۆجێیهت����ی ئهنبار دهس����تی بهس����هر ئهو شهڕو چهكه قورسهكان هۆكاری نهوهكانم لهئامێزبگرم ،ئیتر لهو كاتهوه ههوڵ دهوترێت ئهبو ئهوسی دراوسێم كه ئاسنگهر عهش����یهرتانهدا ناش����كێت ،بۆیه چاوهڕوانن دهدهم خانووهكهم بفرۆشم بۆ ئهوهی جارێكی ب����وو كاری بۆ بهرژهوهن����دی داعش كردووه ،رۆژانه بهبهر چاوی ئهوانهوهی خانووی دیكه سهرهكین تر لهدهرهوهی پارێزگاكه یاخود لهدهرهوهی بهیانیهك لهكاتی چوونم بۆ سهر كار ههمان بتهقێندرێنهوه. ئهو دهستهواژهیهم لهسهر خانووهكهی بینی، واڵت بهدیداریان شاد ببمهوه". راجع بهرهكات عیس���اوی ئهندامی لیژنهی لهكوردستان 10ههزار منداڵ عێراقی����هكان بهبینین����ی دهس����تهواژهی بهخێرای����ی گهڕام����هوهو لهگ����هڵ خێزانهكهم ئهمن���ی پارێزگای ئهنب���ار به"نیقاش"ی وت "داواكراوه بهعهش����ایری" لهس����هر ههندێك كهلوپهلم����ان پێچایهوهو خانووهكهمان بهرهو "دیمهنی ئهو حوكمه عورفیانهی عهشایرهكان تووشی نهخۆشی دڵ بوون لهموڵ����كو ماڵ����هكان لهش����اره جیاجیاكانی شوێنێكی نزیك بهجێهێشت تا كاری خۆیان جێبهجێی���ان دهكهن لهپ���اش كۆتاییهاتنی عێراق����دا راهاتوون ،بهاڵم ئهوهی لهپارێزگای لهگ����هڵ ئهو خانووه ت����هواو دهكهن ،چونكه ئۆپهراسیۆنهكانی ئازادكردنهوهو گهڕانهوهی ئهنب����اردا روودهدات زۆر جی����اوازه ،چونكه ههڕهشهی ئهوهی لهس����هره له ههر كاتێكدا خێزان���هكان ب���ۆ ش���اره ئازادك���راوهكان ،بۆ خوێندنهوهی ئهم راپۆرتانهو چهندین راپۆرتی سهرنجراکێشی تر دهس����توهردانی عهش����ایری لێ����ره نایهوێت بتهقێندرێتهوه". بهش���ێوهیهكی بهرفراوانو دی���ار لهزۆربهی س����هعد بیالوی كه یهكێكه لهدانیشتووانی ش���ارهكانی ئهنبار باڵوبووهتهوه ،نهك لهبهر بهزمانهکانی کوردیو عهرهبیو ئینگلیزی ،سهردانی نیقاش بکه www.niqash.org بهسهندنی سهرانه كۆتایی بهناكۆكی بهێنێت،
ئهم ههفتهیه له
6
ئابوری
) )548سێشهمم ه 2016/10/18
ئهم الپهرهیه بهسپۆنسهری کۆمپانیای پیت ئۆیڵ
سیروان محهمهد سهرۆكی ژوری بازرگانیو پیشهسازی سلێمانی:
رۆژانه سهدان كهس لێرهوه دهڕواته ههولێر وهكالهتو كۆمپانیا دهكاتهوه ئا :وریا حسێن سیروان محهمهد سهرۆكی ژوری بازرگانیو پیشهسازی سلێمانی لهم چاوپێكهوتنهی ئاوێنهدا باسی دۆخی ئابوریو بازرگانی سلێمانی دهكاتو هۆشداری ئهوهدهدات "بههۆی تێكچونی دۆخی سلێمانیهوه، نوسینگهو كۆمپانیاكان لهسلێمانیهوه بۆ ههولێر دهگوازنهوه". ئاوێنه :دهستپێش���خهریهكتان ههیه لهبارهی باری ئابوری سلێمانیهوه؟ س���یروان محەم���هد :بهڵ���ی بڕیاره بهمزوانه سهردانی الیهنه سیاسیهكان بكهینو باسی دۆخی سلێمانیان لهگهڵ بكهی���ن ،داوا دهكهین ئ���هم بارودۆخه هێور بكرێتهوهو فشارێك دروستبكرێت بۆ ئهوهی حكوم���هت پارهی موچهی فهرمانب���هران ب���دات ،پێكهات���هی وهفدهكهم���ان لهبازرگان���انو چهن���د كهسانێكی دیار پێكهاتوهو نامانهوێت ئهم دۆخه لهوه خراپتربێت. ئاوێن���ه :قس���هیهك ههبو لهس���هر ئ���هوهی بڕێک پ���ارە كۆدهكهنهوه بۆ ئهوهی بدرێته فهرمانبهران؟ س���یروان محەمهد :پێشنیارهكهمان ش���تی وای تێدانهب���وه چونكه موچه بهكێ دهدرێت ههمو بازرگانێك پارهی خ���ۆی داوهت���هوه بهحكوم���هت ،لهو باوهڕهش���دانیم كهس خۆی بخاته ژێر ئهو بارهوه چونكه موچهی حكومهتی ههرێم بهك���ێ دهدرێ���ت ،بهئێرانیش نادرێت. ئاوێن���ه :وهك���و ب���ازرگانو ژوری بازرگانی مهترس���ی چی ل���هم دۆخه
سیروان محەمهد دهكهن؟ سیروان محەمهد :نامانهوێت لهعێراقدا بهس ئهم شاره تێكبچێت ،دهمانهوێت ئهم دۆخ���ه هێوربێتهوه س���لێمانیش وهك���و ههولێ���ر دهوامبكرێ���ت ،ئێمه كاتێك چوینه الی الیهنه سیاسیهكان پێش���نیاری ئهوه دهخهینه بهردهمیان كه پێكهوه ههڵوێستیان ههبێتو ئیتر پێویست بهموزایهده ناكات ،چاوهڕوانی ئهوه دهكهین بهرههمی ههبێت. ئاوێنه :ئهم دۆخهی سلێمانی ئاستی بژێوی شارهكهی زیاتر دابهزاندوه؟ سیروان محهمهد :چۆن داینهبەزاندوه، كاتێك دهچیت���ه بازاڕهكانهوه پێوهی
دیاره ،ئهم خۆپیشاندانانەش كاریگهری خۆی لهس���هر دۆخ���ی بازرگانی ههیه بهس س���لێمانیش زیان���ی تێدادهكات چونكه س���هرمایه ترس���نۆكه بڕۆ بۆ ههولێ���رو دهۆك وانی���هو پارێزگاكانی خواروناوهڕاس���ت هیچ كێشهیان نیه، خهڵك لهم شاره دهترسێتو دهیهوێت پارهی خ���ۆی دهرنههێنێتو بۆ رۆژی رهش ههڵیبگرێت. ئاوێن���ه :ب���ازرگان ههی���ه چوبێته دهرهوهی سلێمانی؟ س���یروان محەم���هد :دهبێت دۆخی ئهم ش���اره لهههمو رویهك���هوه هێور بكرێت���هوه ،لهوانهی���ه خهڵك ههبێت
پ���ارهی بردبێت���ه دهرهوهی واڵت یان خهڵك���ی ههبێت خهریكی پاس���پۆرت بێت ،من نمون���هم الیه رۆژانه دهیانو س���هدان كهس لێرهوه دهڕواته ههولێر وهكاالتو شهریكات دهكاتهوه ،ئهمهش كاریگهری گهورهیه لهسهر سلێمانی. ئاوێن���ه :ههس���تناكهیت ئ���هم فره كوێخاییهی س���لێمانی ئ���هم دۆخهی دروستكردوه؟ س���یروان محەمهد :راس���ته ،كهس خۆی بهرامبهر سلێمانی به بهرپرسیار نازانێ���ت ،ههرك���هس ههڵدهس���تێت پش���تگیری خۆپیش���اندان دهكات، كێش���هنیه تۆ مانبگره ب���هاڵم ههمو
داوا دهكهین ئهم بارودۆخه هێور بكرێتهوهو فشارێك دروستبكرێت بۆ ئهوهی حكومهت پارهی موچهی فهرمانبهران بدات ش���تێك س���نوری ههی���ه ،نابێت ئهم خۆپیش���اندانانه لهوهزیاتر كاریگهری ههبێت. ئاوێن���ه :قس���ه لهس���هر كۆچ���ی بازرگانهكان ههیه ،ئێوه ئهم دیاردهیه چۆن دهبینن؟ س���یروان محەمهد :دی���اره خهڵك بێئومێد بوه لهدانیشتن ،ئهمه رۆژێك نی���هو دوان نی���ه له17ی ش���وباتهوه كێشه لهس���لێمانی ههیه ههتا ئێستا خ���ۆ بهس���لێمانی كوردس���تان چاك نابێت ،ههمومان بهرپرسیارین لهسهر دۆخی سلێمانیو ئهم دۆخه تێكبچێت لهههمومان تێكدهچێت ،روی دهممان
لهحزب���ه سیاس���یهكانه ،ههموی���ان پش���تگیری خۆپیش���اندان دهك���هن كهس���یان نایهت بڵێت بادانیش���ینو فشاربخهینه س���هر حكومهت كێشهی موچه چارهسهر بكات. ئاوێنه :دهتوانین بڵێین س����لێمانی لهههولێ����رو بهغ����داوه گهم����ارۆی لهسهرە؟ س���یروان محەم���هد :دهتوانم بڵێم لهبهغ���داوه گهمارۆی لهس���هرە بهاڵم ناتوانم بڵێم لهههولێرهوه لهسهریهتی. ئاوێنه :چارهسهری ئهم دۆخه چۆن دهكرێتو چی بهالیهنه سیاس����ییهكان دهڵێن؟ سیروان محهمهد :قسهمان بۆ الیهنه سیاس����ییهكان ئهوهیه كه قس����ەیهك لهگ����هڵ حكومهت بك����هن ههرچۆنێك بێت موچهی فهرمانبهران دابین بكهنو ئهگهر زۆربێت یان كهم ،بهڵێنێكیش لهمانگرتوانیش وهربگرن دهوام بكهن بهپێی موچهكانیان بێت ،كاكه بۆ من وهكالهتێكم ههبێت یان ش����هریكهیهكم ههبێت لهههولێ����ر دهریبكهم ،هاوكات ل����هڕوی بازرگانیش����هوه بڕوامان وایه یهكێ����ك لهچارهس����هرهكان ئهوهی����ه هێڵی بازرگانی ههرێمی كوردس����تانو خوارو ناوهڕاستی عێراق چاكبكرێتهوه كه دهی����ان ملیۆن دۆالر ب����ۆ داهاتی حكومهت زیاد دهكات. ئاوێنه :بهب���ڕوای تۆ جیاكردنهوهی س���لێمانی لهههولێر ی���ان المهركهزی دارایی چارهس���هری دۆخی سلێمانی دهكات؟ س���یروان محهمهد :ئهمه چارهسهر نیه ،ئهوه كارێكی مهترسیدارهو ئێمه ههمو تهواوكهری یهكترین.
"بهرههمی خۆماڵی زاڵبوه بهسهر بهرههمی دهرهوه"
ئهمساڵ ههڵهبج ه 20ههزار تهن ههناری ئاودارو خۆشی دهبێت ئا :ئاوینه
ههناری ئهمساڵی ههڵهبجه دهرگای ههناری بیانی قهپات دهكاتو بهوتهی بهڕێوهبهری دیوانی وهزارهتی كشتوكاڵو ئاودێریش "وهزارهت لهگفتوگۆدایه كه ههنار ههناردهی دهرهوهی واڵت بكات".
لهئاستی جیهان ههناری ههڵهبجه یهكێكه لهباشترین جۆره باشهكانی ههنار
لهنزی���ك ناحیهی س���یروان كاروانو هاوڕێكهی لهبهردهم باخهكهیان چهندین سندوق ههناری داناوهو دهیانفرۆشێت، ئهو باس���ی ئهوهی دهكرد ئهوان ههنار لهباخهك���هی خۆی���ان دهڕن���نو لێره دهیفرۆشن ئهو رێبوارانهشی بهڕێگاكهدا گوزهر دهك���هن س���هرنجیان دهچێت ه س���هر ههنارهكانو دهیكڕن ،ئهو وتی " ههناری ههڵهبجه سهرنجڕاكێشو جوانه، بۆی��� ه زۆر كهس بهتایب���هت دێت لێره دهیكڕێت ،چونك ه ههرزان و چاكه". پێشبینی دهكرێت ئهمساڵ پارێزگای ههڵهبج��� ه 20ه���هزار ت���هن ههناری ههبێ���ت ئ���هوهش ههڵهبج���ه دهكات ه یهك���هم پارێزگای كوردس���تان لهڕوی ه بهرههمهێنان���ی ههن���ارهوه ،ههربۆی هەناری فێس���تیڤاڵێك لهوبارهیهوه بهڕێوهچو بهناوی "ڤیس���تیڤاڵی دوهم���ی ههنار" تێیدا چهندین تهن ههن���ارو بهرههمی لهبارهی ههناری ههڵهبجهوه قسهی بۆ بهرههمی سااڵنهی ههنار 25ههزار تهن لهسهر ههنارهكانیان نوسیوه "ههناری ئاوێنهكردو ئاماژهی بۆ ئهوهدا ههناری بوه ئهگهری ههی ه ئهمس���اڵ 20ههزار ههڵهبجه". خۆماڵی تر نمایشكران. وهفا ئهحمهد لهسهر دهستگێڕهكهی مهنزهر عهلی بهڕێوهبهری فێستیڤاڵی ههڵهبجه لهس���هر ئاس���تی كوردستان تهن بێتو ئهگهر بهشێوهیهكی رێكوپێك ههن���ار لهپارێ���زگای ههڵهبج ه ئهوهی باشترین جۆری ههنارهو بهگوێرهی ئهو مامهڵهی لهگهڵ بكرێت بهش���ی ناوخۆ ههن���اری ههڵهبج ه دهفرۆش���ێت لهناو بۆ ئاوێن��� ه باس���كرد ،لهچوارچێوهی پێشانگایهش���ی كه لهئیماراتو ئیتاڵیا دهكاتو لهئێستاشدا دهچێت بۆ خوارو بازاڕی س���لێمانی ،ئهو باس���ی ئهوهی فێس���تیڤاڵی ههن���اردا لهگ���هڵ ههنار بهش���داری كردوه لهوێ���ش یهكێكبوه ناوهڕاستی عێراق ،بهاڵم ئهوهی كێشهی ه ب���ۆ ئاوێنهكرد کە بهرههم���ی ههناری بهرههم ه خۆماڵیهكانمان نمایش���كردو لهجۆره باش���هكان ،وتیشی "لهئاستی لهبهردهممان نهبونی س���اردخانهی ه كه ئهمس���اڵ بهرههمێكی باشهو خواستی ههم���و بهرههمهكانی���ش فرۆش���ران ،جیه���ان ههن���اری ههڵهبج��� ه یهكێك ه ناتوانی���ن بهرههمهكهمان ههڵبگرین بۆ لهس���هرە لهالیهن هاواڵتیانهوهو رۆژان ه خهڵك دێ���تو داوای دهكات "ههناری ههناردهكردن". وتیشی "لهفێس���تیڤاڵی ههنار 6تا 7لهباشترین جۆره باشهكانی ههنار". ئێس���تا بهناوبانگترین جۆری ههنار ههڵهبجه لهبهرئهوهی خ���ۆری زۆرتره وتیشی "بهداخهوه ئهمساڵ ههنارهی ت���هن بهرههمی خۆماڵی نمایش���كراوه ههڵهبج��� ه توش���ی نهخۆش���ی هاتو لهبازاڕهكان���ی كوردس���تان ههن���اری سروش���تی ترهو خهڵكیش زۆرتر داوای ههمویشی فرۆشراوه". بهڕێوهبهری ڤیستیڤاڵی ههنار زیاتر بهشێك لهبهرههمهكهی لهدهستدا ،بۆی ه ههڵهبجهی���ه ،بۆی��� ه زۆری دوكانهكان دهكات".
هەڵەبجە
فۆتۆ :سومەیە فازیل
ئ���هو فرۆش���یاره لهب���ارهی نرخی ههنارهوه باسی ئهوهشی بۆ ئاوێنهكرد لهعهلوه نرخی كیلۆیهك ههنار لهسهرو ههزارهوهیهو ئێس���تاش ئهوان بهبڕێك قازانج دهیفرۆشنهوه ،وتیشی "لهعهلوه ئێم ه بهههزارو كهمێك زیاتر دهیهێنینو ئهمس���اڵ ههس���تدهكهم ههنار زیاتره لهچاو ساڵی رابردو". وهزارهت���ی كش���توكاڵو ئاودێ���ری حكومهت���ی ههرێم���ی كوردس���تان گهیش���توەته ئهو بڕوای���هی بهرههمی ههنار ئ���هم بهروبوم���هی گهیاندوهت ه
ئاس���تی خۆبژێ���وی ،لهبهرههمهكانی تریش "ئێس���تا بهرههم���ی ناوخۆ نهك ركاب���هری بهرههم���ی دهرەكی دهكات، بهڵكو زاڵبوه بهسهریدا". دكتۆر خال���س ئهحمهد س���هرۆكی دیوانی وهزارهتی كشتوكاڵو ئاودێری، جهختی لهس���هر ئهوهكردهوه ئێس���تا وهزارهتهك���هی س���هرقاڵی گفتوگۆی ه بۆ ئهوهی بهرههم���ی ههنار ههناردهی دهرهوه بكات بهاڵم نرخو كوالێتهیهكهی رێگری دهكات ،وتی "قس���همان لهگهڵ ههمو واڵتهكان كردوه بۆ ئهوهی ههنارو بهرههمە خۆماڵیهكان���ی تر ههناردهی دهرهوهی واڵت بكهی���ن ،بهاڵم زۆر جار بهرزی نرخهكهیو كوالێتیهكهی گرفت دروس���تدهكات چونك ه ئێم��� ه ناتوانین پاڵپش���تی بهرههم���ی ناوخۆیی بكهین لهڕوی داراییهوه". هاوكات لهب���ارهی بهرههمی ههنارو كۆی بهرههمهكانی ترهوه س���هرۆكی دیوانی وهزارهتی كش���توكاڵو ئاودێری ئهوهی بۆ ئاوێن ه ئاش���كراكرد "لهكاتی پێگهیش���تنی بهرههم���هكان ،زۆربهی بهرههمهكانی ناوخۆ هاوش���انی ههنار گهیش���تونهته حاڵهت���ی خۆبژێ���ویو ركابهری بهرههمی دهرهكی دهكهن". ئاشكراش���یكرد "بهرههم���ی ناوخۆ گهیش���توهته ئاس���تێك نهك ركابهری دهرهوه دهكات ،بهڵك���و زاڵب���وه بهسهریدا". ههن���اری ههڵهبجه ت���امو چێژهكهی تامو بۆنی خاكی كوردس���تان دهدات، ههربۆی��� ه رۆژان���ه چهندی���ن هاواڵتی رودهكهن��� ه پارێزگای ههڵهبجهو خۆیان دهچن��� ه باخهكان بۆ ئ���هوهی ههناری تایبهت بهێنن ،بهتایبهت ههناری سازان چونك ه لهناو ههم���و ههناری ههڵهبج ه "ههناری سازان بهتایبهت ناسراوه".
کوردستانێکی ئاوەدانت دەوێت ،بەرهەمی خۆماڵی بەکاربهێنە
کوالێتی تەندروستی باشتر
ئهمهریکا
) )548سێشهممه 2016/10/18
9
ئهم الپهڕهیه بهشی کوردی دهنگی ئهمهریکا ئامادهی دهکات
بابهت ی سهرهكی ههڵبژاردنی ئهمهریكا:
ترامپ دهست بۆ ژنان دهبات موعتهبهر شیروانی س����ێ ههفت����هی م����اوه ب����ۆ ههڵبژاردنی س����هرۆكایهتی ئهمهریكا ،مرۆڤ چاوهڕوانی دهكرد بابهتهكانی وهك ئابوریو مهس����هلهی كۆچب����هریو گرفته ئابوریی����هكان ببونایهته باسی س����هرهكی بانگهشهی ههڵبژاردنهكان، بهاڵم لهبری ئهوه سهرنج خراوهته سهر ئهو ڤیدیۆو دهنگه تۆمارك����راوهی دۆناڵد ترامپ لهگ����هڵ بیلی بوش لهناو پاس����ی بهرنامهی "ئهكسێس هاڵیوود " كه له 2005كردبویان، كاتێك مایكهكهیان كراوه بو .لهقس����هكردنی تایبهتی نێوانیان ،ترامپ خۆههڵدهكێشێتو بهوشهی نهشیاو باس����ی ماچكردن ،دهست ب����ردن بۆ ژن����ان دهكاتو دهڵێت "ئهگهرتۆ ن����اودار بی����ت ،لێتدهگهڕێن دهس����تیان بۆ ببهیت". ههرچهنده ترام����پ لهڤیدیۆی توماركراودا گوت����ی بهههڵ����هدا چوب����و ئهم قس����انهی كردوهو داوای لێبوردن����ی كردو گوتی "ئهم ئاشكراكردنه دووركهوتنهوهیه لهمهسهلهكانی ئهمڕۆ كه روبهڕومان بوهتهوه" .گوتیش����ی "ئهمانه جیاوازن لهوش����هو كردوهكانی بیل كلنت����نو هیالری كلنت����ن" ،ك����ه تاوانباری ك����رد بهكهڵهگای����ی ك����ردن ،پهالم����اردانو ش����هرمهزاركردنو ههراس����انكردنی ژنان����ی قوربانی سێكس بهدهستی مێردهكهی. دوابهدوای ئهمه ،تا دێ ژنانی زیاتر ترامپ تاوانبار بهدهس����ت بۆ بردن دهكهن .ئهمهش كاریگهری زیاتر لهس����هر دهنگاكانی دهكات بهتایبهتی لهن����او ژناندا ،ترامپ لهوتارێكیدا زۆر بهتوندی قسهی ئهو ژنانهی رهتكردهوهو گوتی "راس����ت ناكهن" .ب����ۆ ئهمهش بهڵگه دهخاته رو .بهاڵم ئهم بابهته زۆر لهمیدیاكان ههر الیهو بهش����ێوهیهك مامهڵ����ه ی لهگهڵ دهكات ،لهئێس����تادا كهم نین ئهو میدیانهی ك����ه دژی الی����هك لهقازانج����ی الیهك����ی تر بهكاریدههێنن .بهاڵم دژایهتی كردنی ترامب لهمیدیاكانهوه زیاتر دهردهكهوێت. لهدوه����هم مش����تومڕی نێ����وان ترامپو هیالری ،ترامپ گوتی "شهرم دهكهمو داوای لێبوردن لهخێزانهك����همو لهئهمهریكاییهكان دهكهم" ،گوتیش����ی "ئهو قس����انهی كردبوی قسهی شوێنی خۆگۆڕینی وهرزشكارانه".
ترامپ خۆههڵدهكێشێتو بهوشهی نهشیاو باسی ماچكردن، دهست بردن بۆ ژنان دهكاتو دهڵێت "ئهگهرتۆ ناودار بیت ،لێتدهگهڕێن دهستیان بۆ ببهیت
زۆر لهرێبهران����ی كۆم����اری س����هركۆنه ی قسهكانی ترامپیان كرد ،سهرۆكی ئهنجومهنی نوێنهران "پۆل رایان" بهپارتهكهی راگهیاند بانگهشه بۆ ترامپ ناكات ،ههرچهنده بهفهرمی پشتیوانی خۆی لهئهو وهرنهگرتۆتهوه. ترامپ دهزگاكانی راگهیاندنی به"گهندهڵ" ن����او بردو گوت����ی "ههمو ههوڵێكی����ان داوه بزوتنهوهی ئێمه لهن����او ببهن لهبری ئهوهی باس����ی ئهو ئیمێالنه بكهن ك����ه ویكیلیكس ههروا دێو باڵویاندهكاتهوه".
رۆژی ههینی لهوتارێكی لهكارۆلینای باكور واڵستریت جۆرناڵ" ،دوای باڵوبونهوهی گرته لهبهردهم الیهنگرانی گوتی "ئهوانهی ئهویان دهنگییهكه ،بهاڵم پێش دوههم مشتومڕهكه" تاوانبار بهدهس����تدرێژی ك����ردوه دهخوازن %46ی دهنگدهران دهنگ بۆ هیالری دهدهنو بهماوهیهك����ی كهم ناودار ببن" .گوتیش����ی %35دهنگ بۆ ترامپ دهدهن .لهالی خۆیهوه "لهمش����تومڕی دوههمدا ،كلنتنم بهتهواوهتی دیموكرات����هكان دڵخۆش����ن ب����هم ئهنجامه، بهاڵم ترس����یان ههیه ،ئهم����ه ببێته هۆی لهناو برد". ههرچهنده وا دیاره ترامپ الیهنگرانی خۆی ئهوهی دهنگ����دهران پێیانوابێت هیالری ههر وهجۆش هێناوه ،بهاڵم كۆمارییهكان ترسیان دهیبات����هوهو لهڕۆژی دهنگدان نهچنه س����هر ههیه الیهنگرانی لهوان����ه زیاتر تێنهپهڕێت .سندوقهكانی دهنگدان. بهپێ����ی راوهرگرتن����ی ئهن.بی.س����ی/. بهپێچهوان����هی كۆماریی����هكان ،ب����ۆ
ئێس����تا دیموكراتهكان یهكگرتونو ههمو ههوڵهكان����ی رێبهرایهتیی����ان بهس����هرۆك ئۆبام����او جێگرهكهی ج����ۆ بایدن ،برنی سهندرز ،ئهوهیه بهناو دهنگدهراندا بگهڕێنو پش����تیوانی بۆ هیالری وهدهس����تبهێنن، بهتایبهتی لهن����او گهنج����هكانو ئهوانهی هێشتا یهكالنهبونهتهوه ،بهتایبهتی لهناو ژن����ان كه زیات����ر ل����ه %50ی دهنگدهران پێكدههێنن .راوهرگرتنی نوێ پ.ئار.ئار/ ئهتالنیك دهریدهخات پشتیوانی ژنان بۆ
هیالری كلنتن %61و بۆ ترامپ .%28 یهكێك ل����هو چهكه ه����هره كاریگهرانهی بهدهست هیالری كلنتنه ،یهكهم خانمی واڵت میشێل ئۆبامایه كه پێنجشهممه لهوتارێكی بههێزیدا ،بهبێ ئهوهی ناوی ترامپ بهێنێت گوت����ی قس����هكانی یهكێ����ك لهكاندیداكانی سهرۆكایهتی سهبارهت بهژنانو جهستهیان "ترس����ناكو ئازاربهخشن" .میش����ێل ئۆباما گوتیشی "ئهم قس����انه ناخیان ههژاندم كه قهت پێشبینیم نهدهكرد".
گرنگی دیبەیتەکان لەهەڵبژاردنەکانی سەرۆکایەتی ئەمریکادا بەڵێن ساڵح لهدوه����هم دیبهیتی نێ����وان کاندیدهکانی سهرۆکایهتی واڵته یهکگرتوهکانی ئهمریکادا (هێل����هری کلنتن کاندی����دی دیموکراتهکانو دۆناڵ����د ترهم����پ کاندی����دی کۆمارییهکان) هێلهری توانی بهلێزانیهکی زۆری سیاسیانهوه س����هرکهوتنێکی بهرچاو بهدهس����ت بێنێت. چۆن؟ هێل����هری زۆر بهئاس����انی دهیتوانی خاڵه الوازهکانی ترهمپ لهم ههڵبژاردنهدا بخاته رو بهشێوهیهک کاریگهرییهک لهناو کۆمارییهکاندا دروستبکات ببێته مایهی ئهوهی ئاڵوگۆڕێکی ریشهیی لهم ههڵبژاردنهدا بکهن وهک گۆڕینی کاندیدهکهی����ان .هێل����هری ئ����هو ههنگاوهی نهن����ا چونکه بەههر بارێک����دا بێت مانهوهی ترهمپ لهم پێش����هبڕکێیهدا بۆ کۆشکی سپی لهبهرژهوهندی خۆیدایه ،ل����هو روانگهیهوهی ههروادێو رای گشتی دهنگدهرانی ئهمریکایی بهرامبهر ترهمپ دادهبهزێت بهتایبهتیش پاش ئاش����کرابونی تۆماره دهنگ����یو وێنهییهکانی دۆناڵد ترهمپ. هێل����هری لێ����رهدا خ����ۆی لهدو دۆس����ێ دورخستهوه ،یهکهمیان رێگهگرتن لهترهمپ باسی بێل کلنتنو رهفتارهکانی لهگهڵ مۆنیکا لیونس����کی بکاتو دوههمیشیان هێشتنهوهی دابهش����بونه گهورهکهی ناو کۆمارییهکان بو لهسهر خودی دۆناڵد ترهمپ. بڕوایهک����ی بههێ����ز ههیه ک����ه گهورهترین یارمهتی بۆ هێلهری کلنتن لهم ههڵبژاردنهی سهرۆکایهتی ئهمریکادا دۆناڵد ترهمپه. ئایا ئهم دیبهیتانه گرنگن؟ بهپێی راوهرگرتنه گشتییهکان کە لهسهر
ئهم پرس����یاره کراون ،یهک لهس����هر س����ێی دهنگدهران زۆر بهگرنگی دهزانن بۆ دڵنیابون لهوهی دهنگ ب����هکام یهکێک لهکاندیدهکانی س����هرۆکایهتی دهدهن .بهاڵم دو لهسهر سێی دهنگ����دهران دهڵێن گرنگهو بهبایهخیش����هوه س����هیری ئهم دیبهیتانه دهکهن وهلێ نابێته مای����هی یهکالبونهوهی����ان لهس����هر یهکێ����ک لهکاندی����دهکانو وهک دهڵێ����ن پێویس����تیان بهزانی����اری وردت����ر ههیه بۆ دهنگ����دان کە لهههندێک باریشدا دهنگدهر ههن رێک لهسهر سندقی دهنگدان ئهو دوابڕیارهی خۆی دهدات ب����ۆ دهنگدان بهیهکێ����ک لهکاندیدهکان .ههر بۆیهشه پسپۆڕانی سیاس����یو ههڵبژاردنیش دهڵێن ناکرێت ئهم دیبهیتانه وهک هۆکارێک بۆ یهکالکهرهوهی دهنگدهر ببینرێت. راستگۆیی لێدوانەکانی کاندیدەکان گرنگن بۆ دەنگدەرو ه����ەر کاندیدێکیش ههرچۆنێک بێت ئهگهر ئهم دیبهیتانه کاریگهرییان ههبێت لهسهر ئهنجامه فهرمییهکانی ههڵبژاردن بهاڵم وهک زۆرێ����ک لهچاودێرانی ههڵبژاردن کۆکن لهس����هری ئهوهیه میدیا رۆڵێکی گهورهتری ههیه لهدهنگداندا بۆ پۆس����تی سهرۆکایهتی ئهمریکاو تهنانهت پۆسته گشتییهکانی تری ناوخۆی ئهمریکادا. بۆ زانینی ئهوهی ئایا دهنگدهر دیبهیتهکان یان میدیا دهکاته سهرچاوه بۆ یهکالکردنهوهی رای خۆی ،بهردهوام راوهرگرتنی گش����تی بۆ دهکرێت .لهیهکێک لهو راوهرگرتنه گشتیانهدا ک����ه کهناڵی (ئهی ب����ی س����ی) کردویهتی بڕیارهکان����ی زۆربهی بهش����داربوان لهس����هر بنچینهی ئهو س����هرنجانه بون که میدیاکان لهئهمریکادا لهسهر دیبهیتهکان داویانه نهک لهسهر بنچینهی دیبهیتهکه خۆی. دیبهیتهکان����ی ههڵبژاردنی س����هرۆکایهتی
ناکرێت ئەم دیبەیتانە بەهێند وەرنەگیرێن ئەگەرچی دەشزانن قورسە بۆ دەنگدەران هەر تەنها پشت بەم دیبەیتانە ببەستن بۆ خۆ یەکالکردنەوەیان لەدەنگداندا ئهمریکا دهرفهتێک����ی بههێزه بۆ دهنگدهران تابتوانن لهنزیکهوه ئاگاداری سیاس����هتهکانی کاندی����دهکان بن .ئهگهر بێت����و هێلهری یان ترهمپ ب����هردهوام بن لهقس����هکردن بۆ ئهو دهنگدهرانهی ههر لهئێستاوه بڕیاری خۆیان داوهو ئهوانهش فهرامۆش بکهن که تائێستا خۆی����ان یهکالنهکردۆتهوه ئهوا تهنها بهزیانی خۆیان دهش����کێتهوه .ههر بۆیه بهپێویست زانراوه ه����هر یهک لهکاندی����دهکان باس لهو دۆس����ێیانه بکات که پهیوهندی راستهخۆی
ب����هو زۆرینهی����هی دهنگدهران����هوه ههی����ه تابتوانێت کاریگهرییهکی ئهرێنیان لهس����هر جێبهێڵێ����تو پردێک����ی گ����هورهی متمانهش لهنێوانیاندا دروس����ت بکاتو درێژببێتهوه بۆ سهروهختهکانی پاش ههڵبژاردنیش. دیبهیت����هکان لهالی����هن رۆژنامهوانان����ی ن����اوداری ئهمریکایی����هوه بهڕێوهدهبرێ����نو ئهمهش ئهرکێکی س����انا نییهو لهوانهشه زۆر قورسیش بێت .پاراستنی هاوسهنگی لهنێوان کاندیدهکاندا لهڕێی پرسیارهکانو دیاریکردنی کاتو دیس����پلینی بهڕێوهبردن پێویستن بۆ بهڕێوهبردنی ئهم دیبهیتانه. لهدوههم دیبهیتی نێوان هێلهریو ترهمپدا هەندێ����ک گلهی����ی له(ئهندرس����ن کوپهر) ی کهناڵی س����ی ئێن ئێن ههب����و وهک دهگوترا الیهنداری بۆ هێلهری پێوه دیاربو. میدیاکانی ئەمریکا گرنگییەکی زۆر دەدەن بەم دیبەیتانەو وەک بۆنەیەکی نیش����تمانیانە سەرو سەودای لەگەڵ دەکەنو بەردەوامیش راوەرگرتنی تایبەتی لەسەر دەکەن سەبارەت بەوەی کام یەکێک لەکاندیدەکان سەرکەوتو بوەو کامیان توانیویان����ە بەهێزو تواناییەوە خۆیان نمایش بکەن. ئەو توێژینەوانەی لەماوەی پەنجا س����اڵی رابردودا کراون گرنگی ئەم دیبەیتانە نیشان دەدەن ئەگەرچ����ی زۆرێ����ک لەش����ارەزایانی هەڵبژاردن����ەکان دەڵێ����ن دیبەیتەکان بێجگە لەخس����تنەروی کارنامەکان����ی کاندی����دەکان شتێکی تری ئەوتۆ نییە. پسپۆڕانی سیاسی رایان وایە ناکرێت ئەم دیبەیتان����ە بەهێند وەرنەگیرێ����ن ئەگەرچی دەشزانن قورس����ە بۆ دەنگدەران هەر تەنها پش����ت ب����ەم دیبەیتان����ە ببەس����تن بۆ خۆ یەکالکردنەوەیان لەدەنگداندا.
8
کۆمهاڵیهتی
) )548سێشهممه 2016/10/18
توندوتیژی خێزانیی زیادیكردوه
رۆژان ه دو بۆ س ێ سكااڵ تۆماردهكرێت زۆربهیان خیانهتی هاوسهرییه ئا :مهزههر كهریم ی وتهبێژی بهڕێوهبهرایهت ی ئاماژه بهڕهنگاربونهوهی توندوتیژ ی شهش ی ئامارهكان بهوهدهكات بهپێ ی ئهمساڵ 375 ،سكااڵ مانگی یهكهم تۆماركراون 43 ،حاڵهتیان كوشتنو سوتاندنو حهب خواردن بوه ،ئهو ی دهڵێت "بهراورد بهشهش مانگ ی ساڵی رابردو توندوتیژی یهكهم خێزانیی زیادیكردوه". ی بهڕێوهبهرایهت��� ی وتهبێ���ژ ی توندوتی���ژی ،هیوا بهڕهنگاربون���هوه ی ی راگهیان���د رێژه كهری���م بهئاوێن���ه ی زیادیك���ردوه، توندوتی���ژی خێزانی��� ی رۆژئاوا ئهو وتی "تهنها لهنوس���ینگه ی ی ش���هش مانگ ی لهماوه لهس���لێمان یهكهم���ی ئهمس���اڵدا 375 ،س���كااڵ ی تۆماركراوه ك��� ه زۆربهی���ان خیانهت
ی ژنو مێردایهتیه ،بهدهر لهنوس���ینگه رۆژههاڵتو نوسینگهكانی دهربهندیخانو دوكانو سهید سادقو چهمچهماڵ". ی ی ههرێم ی ئاب���ور وتیش���ی "هۆكار كوردس���تان ،هۆكاری س���هرهكییه بۆ ی خێزان���یو ی توندوتی���ژ س���هرههڵدان ی ژنی دوهمو لێدانو دهس���تگرتن هێنان ی ی ناو ماڵداو دهركردن بهسهر كهلوپهل ی ژن ،ك���ه زۆربهی���ان لهتهمهنێك��� ی بههێزیان گهنجدانو توانایهكی ئابور نی���ه ،توانای بهخێوكردن���ی خێزانیان نی���هو دهرفهتێكیان نی ه ب���ۆ كاركردن ی لهناو ك��� ه دهبێت ه ه���ۆی توندوتی���ژ خێزانهكاندا". ی لهوهش ك���رد كه حكومهت جهغت ی ههبوه بۆ كهمكردنهوهی كێش��� ه پالن خێزانی���هكان ،ب���هاڵم بهپێچهوان���هوه ی "گهر كێشهكان زیادیانكردوه ،ئهو وت بێتو خهمخۆریهك نهبێت بۆ بهدهمهوه ی ی كێش���هكان پهیوهن���دی خێزان چون
ی لهمهترسیدایه ،پێویس���ت ه كۆمهڵگ ه ی هاوكاری خێزانی كهمدهرامهت مهدهن بكات". ی رابردودا ێ ساڵ ی س ی "لهماوه وتیش ی ی زۆری ههڵوهش���انهوه بهش���ێك ی ی كێش���ه خێزانهكانو دروس���ت بون ی هاوس���هرهكان خێزان���یو جیابونهوه ی بههۆی كۆچهوه رویداوه ،كه ژمارهیهك زۆر لههاوس���هرهكان جیابونهت���هوهو چونهت���ه دهرهوهی واڵت ،ك ه زۆربهیان ی ی نێربون ،لهش���هش مانگ لهڕهگ���هز ی ی ئهمساڵیش���دا شهش حاڵهت یهكهم ی مێین��� ه تۆماركراوه كه بهبێ پرس��� ی كهسوكارو هاوس���هرهكانیان سهفهر واڵتانی دهرهوهیان كردوه". ی ی ئامارهكان س���هبارهت بهزیادبون��� ی 2016بهراورد ی ئهمس���اڵ توندوتی���ژ ی ب��� ه ،2015وتهبێ���ژی بهڕێوهبهرایهت ی ی وت بهرهنگاربون���هوهی توندوتی���ژ ی ی س���اڵ ی یهكهم "لهش���هش مانگ���
پ���اردا تهنها 42حاڵ���هت تۆماركراوه ك ه زۆربهیان خۆس���وتاندن بوه ،بهاڵم ی ئهمساڵدا 43 ی یهكهم لهشهش مانگ ی خۆكوش���تن تۆمارك���راوه ك ه حاڵهت حاڵهتی خۆس���وتاندنو پهتو دهرمان خواردنی تێدابوه ك��� ه زۆرینهیان ژنو هاوسهریان ههیهو ژیانیان دروستكردوه تهمهنیان لهنێوان 18بۆ 35س���اڵدای ه ی بهبنبهست گهشتنی كێشهكانیان لهدوا ی پهنا بۆ خۆكوشتنو كۆتایهێنان بهژیان خۆیان دهبهن بهههر ڕێگایهك ئاس���ان بێت لهبهردهستداو بیانهوێت". ی دهچن��� ه ئ���هو هاواڵتیان��� ه ی بهڕێوهبهرایهت���ی بهڕهنگاربون���هوه توندتی���ژی ،لهناچاریدای���ه ب���ۆ چارهس���هركردنو رێگهچارهی���هك بۆ كێش���هكانیان سكااڵ تۆمار دهكهن ،ك ه زۆرینهیان ژنو مێردو منداڵیان ههیه. ی تهمهن 28ساڵ ه نازهین عوس���مان ی ی ئهوه ی دو كچو كوڕێكه باس خاوهن
ی كرد ئ���هو نازان���ێ چیب���كاتو بۆچ ی هاوس���هرهك هی رۆیش���توه ،ئ���هو وت ێ مانگ دهبێت هاوسهرهكهم "ماوهی س ی ی كردوه نازانم لهكوێیه ،لهساڵ سهفهر ی هاوس���هرگیرم پێكهێناوهو 2004ژیان خاوهن���ی دو كچو كوڕێكم بهتهنیا ژیان ی بهسهردهبهم سكااڵم لهبهشی توندوتیژ ی تۆماركردوه تاچارهسهرێك بۆ خێزان كێشهكهم بدۆزنهوه". ی "م���ن نازان���م چیبك���هم، وتیش��� كهسوكارهكهشم داوام لێدهكهن بێمهوه ب���ۆ ماڵ���ی باوك���مو داوای جیابونهوه ێ بكهم ،هاوسهرهكهشم لهماوهی ئهو س مانگهدا یهك جار تهلهفونی بۆ كردوم ی دهڵێ���ت من رۆیش���توم ب���ۆ دهرهوه واڵت ،پێ���ش ئهوهی ب���ڕوات بهردهوام ی ژیانه؟ گلهیی دهكرد ئهیوت ئهم ه ك ه ی لهم واڵت ه م���ن چیمكرد بهخۆم؟ بۆچ ێ منداڵم ژیانم دروستكردو رێگهم دا س ههبێت؟ پهشیمانم!"
هاوسەرەکەم پێش ئهوه ی بڕوات بهردهوام گلهی ی دهكرد ئهیوت ئهم ه ك هی ژیانه؟ من چیمكرد بهخۆم؟ بۆچی لهم واڵت ه ژیانم دروستكردو رێگهم دا س ێ منداڵم ههبێت؟ پهشیمانم!
ی گیانی لهدهست دا ی لهمردن ڕزگار بكات ،خۆ ویستی باوك
چیرۆكێك كه خراپی خزمهتگوزاری تهندروستیو رێگاكان ی هاتوچۆ دهردهخات ئا :مهزههر پیاوێك لهدهربهندیخان دهیهوێ باوكی بگهیهنێته نهخۆشخانهی فریاكهوتن لهسلێمانی ،لهسهر ڕێگای عهربهت ئهمبواڵنسهكهیان وهردهگهڕێتو دهستبهجێ گیان لهدهستدهدات ،پاش دوانزه رۆژ باوكیشی گیان دهسپێرێت. عوس���مان فهت���اح ،كه پیاوێك���ی تهمهن 49س���اڵو دانیش���توی گوندی چنارهی سهر بهش���ارۆچكهی دهربهندیخان���ه 10/3 ،باوكی توش���ی جهڵت���ه دهبێ���ت ،بهه���ۆی خراپی خزمهتگوزاری تهندروس���تیو نهبونی ئامڕازی پێویستی ئهم نهخۆشییهوه ،بهپهله دهیهوێ بیگهیهنێته نهخۆشخانهی سلێمانی بۆ ئهوهی لهمردن رزگاری بكات. بهاڵم لهكاتی هێنانی باوكی بۆ نهخۆشخانهی فریاكهوتنی سلێمانی ،بههۆی خراپی رێگای هاتوچۆی دهربهندیخان – عهربهتهوه ،لهسهر ئهو رێگایه ئهمبواڵنس���هكهیان وهردهگهڕێتو دهس���تبهجێ گی���ان لهدهس���تدهداو فهتاح حهمهمینی باوكیشی دوانزه رۆژ دوای مردنی كوڕهكهی له 10/15لهنهخۆشخانه گیانلهدهست
دهدات ،كهس���وكاری قوربانیهكهی���ش دهڵێن "س���كااڵمان تۆمار نهك���ردوه ،كهمتهرخهمی لهحكومهتدایه ،شكات لهحكومهت دهكرێت". مهحمود فهتاح ،برای عوسمان ئاماژه بهوه دهكات ئ���هو بهیانیه باوك���ی نهخۆش دهبێت بۆ مهبهس���تی چارهس���هركردن دهیگهیهننه ئۆتومبێل���ی فریاكهت���ن ت���ا بهمهبهس���تی چارهس���هركردن لهدهربهندیخانهوه بیگهیهننه نهخۆشخانهی فریاكهوتن لهسلێمانی ،ئهو وتی "بهاڵم بههۆی وهرگهڕانی ئهمبۆاڵنس���هكهوه دهستبهجێ عوس���مانی برام لهئهمبواڵنسهكه ئهپهڕێتو مێش���كی دهتهقێتو دهس���تبهجێ گیان لهدهس���تدهدات ،كۆی سهرنشینهكانی دیكهش كه چوار كهس���ن بهسهختی بریندار دهبن". براكهی عوس���مان ئاماژه بهوه دهكات كه نازانن س���كااڵ لهس���هر كێ تۆمار بكهن ،ئهو وتی "س���كااڵی یاس���اییمان تۆمار نهكردوه، بهداخهوه حكومهت دهبوایه لهپێشدا مشوری پێداویس���تی نهخۆش���خانهی دهربهندیخانو تایه س���تۆكهكانی ئهمبواڵنسهكانی بخواردایه تاتوشی ئهو ڕوداوه نهبین". وتیشی "جا سكااڵ لهحكومهت دهكرێت؟!" ناوبراو ئهوهش���ی رونكردهوه كه باوكیشی
12رۆژ دوای ئ���هو روداوه لهنهخۆش���خانهی شۆڕش لهسلێمانی گیانی لهدهستداوهو بوهت ه دوهم قوربانی خێزانهكهیان. عوس���مان فهتاح ساڵی 1967لهدایك بوه ژیانی هاوس���هرگیری پێكهێن���اوهو خاوهنی پێنج منداڵه فهرمانبهری نوس���ینو زانیارییه لهناحیهی قهرهداغ. وتهبێژ ی هاتوچۆی پارێزگاری س���لێمانی، رائی���د كاروان حهمهش���هریف لهمب���ارهوه بهئاوێن���هی رایگهیاند "پۆلیس���ی هاتوچۆی س���لێمانی لهس���هر ئ���هو روادوه دهس���تی بهلێكۆلینهوه كردوهو بهنوس���راوی رهس���می رهوانهی نزیكترین بنكهی پۆلیس���ی كردوه تا بهڕێكاری یاسایی ههستن". ههروهها وتهبێژی پۆلیسی قهزاو ناحیهكانی س���لێمانی ،نهقیب سایب س���هالم سهبارهت بهڕودان���ی گیانلهدهس���تدانی دو هاواڵتیهكه رایگهیان���د "كهس���وكاری قوربانی���هكان هیچ س���كااڵیهكی یاس���اییان تۆم���ار نهك���ردوه، ش���ۆفێری ئهمبواڵنس���هكه لهدوای دهس���ت گیركردنی بهكهفالهتی 300ههزار ئازاد كراوه، ئهو وتی "ئهوهی دهمێنێتهوه مافی گش���تیه، نوس���راوێكمان رهوان���هی بهڕێوهبرهایهت���ی تهندروس���تی دهربهندیخان كردوه تانوێنهری
حكومهت دهب و مشوری پێداویست ی نهخۆشخانه ی دهربهندیخانو تایه ستۆكهكان ی ئهمبواڵنسهكان ی بخواردایه تاتوشی ئهو ڕوداوه نهبین یاس���اییان ئامادهبێت لهبنك���هی پۆلیس بۆ وهرگرتن���ی وتهكانی س���هبارهت بهو زهرهرو زیانانهی بهر ئهمبواڵنسهكه كهوتوه".
کێشە تەندروستی کێشەیەکی نەبڕاوە
ریکالم
ههمووان لهبهردهم یاسادا یهكسانن
ێ هیچ جیاوازییهك بگهن ه دادگهری ههموو عێراقییهكان یهكس���انن لهبهردهم یاس���ادا وه بهبێ جیاوازی ههمان مافیان ههیه بۆ ههمان ئاس���تی پاراستن لهبهردهم یاسادا .وه پێویس���ت ه ههموو عێراقییهكان بهب ێ گوێ پێدان ه ئهو زمانهی قسهی پێدهكات یان ئاینهكهی یان تایفهكهی یان مهزههبهكهی یان رهگهزهكهی (ژن بێت بهش���ێوهیهك ك ه ههمووان لهالیهن یاس���ا عێراقیهكانهوه بهش���ێوهیهكی یهكسان بپارێزرێن بهب یان پیاو) یان رای سیاسی ئهو كهسه .دهتوانیت كۆمیسیۆنی بااڵی سهربهخۆی مافهكانی مرۆڤ لهعێراقدا بهشێوهیهكی راستهوخۆ ئاگادار بكهیتهوه ئهگهر ئهم مافهت پێشێلكرا چونك ه كۆمیسیۆن بهشێوهیهكی سهربهخۆ كار دهكات بۆ برهوپێدانیو پاراستنی مافی مرۆڤو پرینسیپهكانی. بۆ زانیاری زیاتر لهس���هر كۆمیس���یۆنو كارهكانیو بهرپرس���یارییهتییهكانی وه ههروهها ئهگهر ویستت سكااڵ تۆمار بكهیت تكای ه سهردانی ماڵپهری www.ihchr.iqبك ه یاخود سهردانی پهیجی تایبهتی كۆمیسیۆن بكه له فهیسبوكwww.facebook.com/ihchr : ئهم بابهته باڵوكراوهتهوه لهرێگهی باربونی یهكێتی ئهوروپا بۆ رێكخراوی ( )UNOPSوه بهههمئاههنگی لهگهڵ كۆمیسیۆنی بااڵی سهربهخۆی مافهكانی مرۆڤ لهعێراقدا.
ه���ذا المش���روع بتنفی���ذ مکت���ب األمم المتح���دة لخدمات المش���اریع
هذا المشروع بتمویل االتحاد االوروبي
رهنگاڵه
rangalayawene@gmail.com
) )548سێشهممه 2016/10/18
ز :بهههمو توانایهكمهوه ی زمانی كوردی دهدهم
هستهی خۆی تێدا دهناسێتو دهربڕین بۆ ههسته وڵهكانی خۆی دهكات بهشێوهیهكی ئازادانه لهههمو ارهكانی ژیاندا. دیل����هك چیرۆك����ی یهكترناس����ینو ئهوینداربونی س����امان كهری����م هونهرمهن����دی موزیكژهنی كورد سدهكاتو دهڵێ"ئهوهی كه ئێمهی بهیهكتر ناساند ونهرو موزیك ب����و .وهك دو هاوڕێ كاری هونهری ۆمان پێكهوه دهكهین بهشێوهیهكی جیددی". وتیش����ی"لهالیهكی تریشهوه وهك دو خۆشهویست هوڵدهدهین لهناو كۆمهڵگهدا بهش����ێوهیهكی سادهو ����اكار بژین ،بهاڵم ههمو كات گۆڕینهوهی تێڕوانین بی����رو بۆچ����ون لهبارهی ژیان و هون����هرهوه ههیه نێوانماندا". س����هبارهت بهو فێرگهیهی كه ب����هر لههاتنهوهیان ۆ كوردس����تان لهتوركی����ا ههیانبو ،دیل����هك دهڵێ هدهرهوه فێرگهیهكی موزیك و سهمای فالمێنكۆمان كهێنابو ،بهڕاس����تی زۆر ئهزمونی باش و قوڵ لهو رگهی����ه فێربوی����ن ،چونكه دوای چهندهها س����اڵ وێن����دنو بهكرداركردنی بوارهكهم����ان ،فێرگه بو ههنگاوی دوهم لهبوارهكهماندا بۆ ئهوهی ئهزمونی هوه بكهین ك����ه چهندهها خوێن����دكار پێبگهیهنین بوارهكهدا". وتیشی"بهڕاس����تی زۆر كۆنس����هرتو ۆرك شۆپو ایش����مان ك����ردووه لهزۆربهی ش����ارهكانی توركیا تایبهتی ئیستانبوڵو ئهنقهره". جهغتیش لهس����هر ئهوه دهكات����هوه كه لهماوهی هو چهند س����اڵهدا پێگهیهكی زۆر باش����یان ههبوه بوارهك����هی خۆیان����داو نوخبهیهك����ی باش����یان روس����تكردبو كه ئارهزویان لهنمایش����هكانی ئهوان هكردو دهڵێ "حهزدهكهم ئهوهش نهش����ارمهوه كه توركیا یهكێ����ك بوین لهههره گروپه باش����هكانی وارهكهمان". لهبارهی هاتنهوهیان بۆ كوردستانو نیشتهجێبون س����لێمانی ،دیلهك ئاكدهنیز دهڵ����ێ"زۆر لهزوهوه هم بیركردنهوهیهمان ههب����و ،بهاڵم بۆ ئهوهی ههم وێندن تهواو بكهین ههم ئهزمونێكی باش بهدهست ێنی����ن لهبوارهكهماندا كهمێك ئ����هم ههنگاوهمان واخس����تبو ،بهاڵم بهخۆش����حاڵیهوه ئێستا بهكردار هزمونی بیركردنهوهی چهندهها س����اڵهمان دهكهین
¼Ĥæë¶ÕĥŇĠѵłæňÎ
لهژیانمانداو لهكوردستاندا بهتایبهتی لهسلێمانیدا". جهغتیش لهس����هر ئهوه دهكاتهوه كه هاتنهوهیان بۆ كوردس����تان بهدیهێنانی خهیاڵێكی جوانی تر بوه بۆ ئهوان. دیلهك دێته سهر باسی دامهزراندنی فێرگهكهیان لهس����لێمانیو لهوبارهیهوه دهڵێ"بۆ ماوهی دو ساڵ دهبێت ئهم فێرگهیهمان دامهزراندوه ،پالن و پڕۆژهی گفتوگ����ۆو بیركردنهوهم����ان بو لهگهڵ س����اماندا كه لهسلێمانی فێرگهیهكی وهك فێرگهكهی دهرهوهمان دروس����ت بكهین و گهنجانی كورد فێری ئهم هونهره بكهین وهك خۆی كه ههیه". وتیش����ی"گهنجان ئارهزویهك����ی زۆری����ان ههیه بۆ ئهم بواره ،بهاڵم كات پێویس����ته بۆ ئهوهی گهنجان سوربن لهسهر ئهوهی كه ئارهزوهكانی خۆیان بهبێ هیچ سانسۆرێك لهژیانی خۆیاندا پهیڕهو بكهن". ئهو باس لهچاالكییهكانیان دهكات لهكوردستانو دهڵێ" تاكو ئهم ساته چهند ۆرك شۆپو سیمینارمان لهم بارهیهوه ئهنجامداوه ،لهزۆربهی رۆژنامهو كهناڵه تهلهفیزیۆنییهكاندا میوانداریمان كراوهو ههوڵمانداوه كه ئهم س����تایله بهجوانی و وهك خۆی بناسێنینو وهكو تری����ش چهند نمایش����ێكی موزیكو س����هماو گۆرانیمان پێش����كهش كردوه لهش����وێنه كولتورییه جیاوازهكانی سلێمانیدا". وتیش����ی"بهاڵم وهك كۆنسهرت ساڵی پار لههۆڵی تهالری هونهر كۆنس����هرتێكمان سازكرد كه بهڕاستی زۆر دڵخۆش بوین بهوهی كه بینهرێكی زۆر ئامادهی كۆنس����هرتهكهمان بون ،كاردانهوهیهكی زۆر باشمان بینی لهالیهن بینهرانهوه". لهگ����هڵ ئهوهش����دا دیلهك نیگهرانی خ����ۆی لهوه نهش����اردهوه كه لهكوردستان وهك پێویست گرنگی بهبواری هون����هری نادرێتو كار بۆ ئ����هوه دهكرێت كه هونهر بێبایهخ بكرێتو بهش����ێوهیهكی تر هونهر ببینرێت. لهگهڵ گهڕانهوهش����یان بۆ سلێمانی دیلهك خۆی فێری زمانی كوردی دهكاتو لهئێس����تادا قۆناغێكی باش����ی لهو بوارهدا بڕیوهو لهوبارهیهوه وتی"بهههمو توانایهكمهوه ههوڵی فێربونی زمانی كوردی دهدهم، چونكه زمانی شیریمه(دایكمه) زۆر تامهزرۆییم". وتیشی"ئێستا دهتوانم گفتوگۆی پێ بكهم".
»æêīµ »ËĠňĥŎð شۆڕش محهمهد یهكێ���ك لهگرفتهكان���ی ناوهن���دی روناكبیری���ی ك���وردی لهس���هرجهم كای ه جیاوازهكاندا نهبون یان كهمی دۆكیۆمێنتو ئهرشیفكردنه .لهههوڵێكی خاكهڕاییانهی خۆمدا ههوڵ دهدهم رهوتی فیلمس���ازیی كوردی���ی دۆكیۆمێنتو ئهرش���یف بكهمو ههر ج���ارهو فیلمێكی ك���وردی له تافه جیاوازهكاندا بخهمه بهر دیدهی خوێنهر. لهم بهشهدا باس لهفیلمی (بۆنی سێو) ی دهرهێنهر (رافین عهساف) دهكهین. رافین عهس���اف :بۆنی سێو..چیرۆكی مهرگو ئهویندارییه ناوی فیلم :بۆنی سێو وێنهگرتن :كورنلیوس بالشی مۆنتاژ :مارك باشر موزی���ك :روبار محهمهد ،كریس���تۆفهر دیركس بهرههمی :هاوبهشی ئهڵمانی-عێراقی، ساڵی 2008 ماوهی فیلم 90 :خولهك تێچ���ووی فیل���م :نزیكهی نی���و ملیۆن یۆرۆ نواندن :شااڵو جهمال ،سهفییه ئهكراد، شوان عهتوف ،حهمهعهلی خان.
یرانی دارایی كاریگهری لهسهر گوێزی ههورامانیش جێهێشتوه ورامان باش�ترین جۆری گوێزی ههیه
ز رهسوڵ
ی ههورامان لهدێرزهمانهوه بهباخداری ناوبانگنو بههۆی ههڵكهوتهی اوچهكهوه گوێز بهسروشتی ههورامان دهتوانێت تهمهنێكی درێژی ههبێتو باشیشی ههبێت بۆ باخهوانهكهی.
ئهوهی شهنیهر گوێزهكان دهتهكێنێت، ��اوهن باخهكهوه ئهو توێكڵه تایبهتهی ی لێدهكرێتهوهو لهب���هر ههتاودا چهند هنرێت بهمهبهس���تی وشكبونو پاشان ت. فهرهج یهكێك لهخاوهن باخهكان ی گوێز راگهیاند"ماوهی 50ساڵ ه من خاوهنی مو لهباوباپیرمهوه بۆم ماوهتهوهو زۆر گوێز دڵخۆش���مو س���ااڵنه بهرههمێكی مان ههیه ،بهاڵم وهك سااڵنی رابردوش
ش���ی"ههورامان بهباخهگوێز ناس���راوه، ۆرب���هی دارهكان���ی ئێم���ه گوێ���زهو ئهم ناوچهیهی ئێمه بهگوێز دهخوات، هوه باخه گوێزمان چاندوه". م���اژه بهجۆرهكان���ی گوێ���ز دهكاتو �ز ده ج���ۆری ههی���ه ،ه���هر گوێزێك تو ناوهكهی پڕبێت ئهوه گوێزی باشه. �مان ههی ه پێی دهڵێ���ن گوێزه كوێره ك ه لهوگوێزانهی كه ناوهكه ی دهرنایهت هقۆ نهبێت ،ئهو جۆرهش لهبازاڕ پاره
م���ی گوێز لهگهڵ س���اڵهكانی1993زۆر واوه ،من ئهو كاتانه زیاتر ل ه 60ههزار و ،بهاڵم ئێست ه سااڵنه ناگات ه 20ههزار
گوێز" ئهحمهد فهرهج وا ی وت. ئ���هو باخهوان��� ه لهب���ارهی نرخهكانیش���هوه دهڵێت"ه���هزار گوێز ب ه 75ه���هزار دینار بۆ 85 ههزار دینار دهفرۆشین ،ئیدی جۆری گوێزهكهش كهوت���وهو گوێزی واش���مان ههیه پارهی باش���تر دهكات لهبازاڕ". وتیشی"گوێزی ههورامان بهناوبانگ ه بۆ باشیو هیچ كات دانامێنین بۆ ئهوهی نهفرۆشرێت". باخدارهكان���ی ههورامان س���ااڵنه لهباخهكانیان گوێز دهچێنن ،تاوهكو ئهو دارگوێزانهی ك���ه پیردهبنو ب���هرهو نهم���ان دهڕۆن دارێك���ی ت���ر لهش���وێنیان بڕوێ���تو باخهكانیان بهردهوام لهتازهبونهوهدا بێتو بهرههم���ی گوێزی���ان نهدات ه كهمی. عهفان حهمهیوس���ف پیاوێكی س���هرو ریش س���پیی هو 25ساڵ ه پیشهی (ش���هنیهر)ه ،لهباره ی وت���ی"كاری كارهكهی���هوه شهنیهری زۆر قورسهو دهبێت بهدارێك���ی درێ���ژ ك���ه پێی دهڵێن ش���هن س���هركهویت ه س���هر دار گوێ���زهكان بهمهبهس���تی تهكاندن���ی گوێز ك���ه زۆرب���هی جار توشی روداوی نهخوازراو دهبین���هوه بهتایب���هت ل���هو دارگوێزانهی زۆر بهرزن". ئهو ئام���اژه بهوه دهكات كه"ئهگهر ئهو دار گوێزان���هی س���هر دهكهویت بهس���هریدا گوێزی باش���ی پێوهبێت دهتوانم 15
تهرازو توانای ئەنجامدانی کاری هاوبەشتان هەیە بەمەرجێک پابەند نەبن بەالیەنی بەرامبەرەوە ،لەئێوارە سەرقاڵی رێکخستنی داراییە هاوبەشەکانتان دەبن.
ههزار گوێ���ز بتهكێنمو ئهو رۆژه ( )75000ههزار شهوچهرهی زس���تان بهكاری دێنینو پێشكهش ی دین���ار وهردهگ���رم بهرامبهر تهكاندن���ی گوێز بۆ میوانهكانمانی دهكهین. ئ���هو خاتونه ئاماژه ب���هوه دهكات ك ه مهژگهی خاوهن باخهكه". ههورامیهكان بهش���ێك لهگوێ���زی باخهكانیان گوێز دهكهن بهسهر ههویری كولێرهو گێتهمهژگه ی ههڵدهگ���رن بۆ خۆیانو وهك ش���هوچهره بهكاری لێ دروستدهكهنو ئهو وتهن ی تامێكی زۆر خۆشی دههێنن یان وردی دهك هنو دهیكهن ه كولێرهو پێی ههیهو لهناو ههورامییهكان زۆر دهخورێت. لهههورامان زیاتر له 85ههزار دارگوێزی بهردار دهوترێت گێتهمهژگه. زارا رهحی���م ك ه ئهوانیش خاوهنی باخی گوێزن بون���ی ههیهو دارگوێزی وا ههیه زیاتر له 40ههزار دهڵێ"سااڵنه بهشێك لهگوێزی باخهكانی خۆمان گوێز دهگرێتو دارگوێزی واش���یان ههی ه كهمتر ل ه ههڵدهگرین مهژگهك���هی دهردێنین لهگهڵ 10ههزار گوێ���ز دهگرێت ،ئیدی ئهو دارگوێزانهی مێوژو تو تێكهڵی دهكهین گوێزی زۆر دهگرن ئهوه لهالیهن خاوهنهكانیانهوه خزمهتی باشیان دهكرێت. ب���ۆ
دوپشک بەردەوامی بدەن بەکارەکانتان دور لەئەنجامدانی هیچ نوێبونەوەو گۆڕانکارییەک ،ئاگاداری تەندروستیتان بن لەئێوارەدا.
11
کهوان دوربن لەهێنانی هەر گۆڕانکارییەک لەشوێنی نیشتەجێبونتان، لەئێوارەدا ئارەزوی کەشوهەوای خێزانیتان دەبێت.
گیسک توانای نزیکبونەوەو بەسەربردنی کاتێکی خۆشتان هەیە لەگەڵ خۆشەویستانتان بەاڵم زیادەڕۆیی مەکەن لەپێشبینیو داواکاری لێیان.
(رافی���ن عهس���اف) دهرهێن���هر ی س���ینهمایی فیلم���ه ڕیوایی���ه درێژهكهی خ���ۆی (بۆنی س���ێو) ل���ه چوارچێوهی فێس���تیڤاڵی س���ینهمایی نێونهتهوهی���ی ڕۆژههاڵتی ناوهڕاست پێشكهش كرد ،ئهو فێس���تیڤاڵهی كه ئهنجوومهنی ئهبوزهبی ب���ۆ ڕۆش���نبیرییو كولت���وور لهڕۆژان���ی 10ب���ۆ 19ی تش���رینی یهكهم���ی 2008 ئهنجامی���دا ،ههروهها لهفێس���تیڤاڵهكانی تریبیۆن لهواڵتهیهكگرتووهكانی ئهمریكاو فێس���تیڤاڵی مهراك���ش لهمهغری���ب و فێستیڤاڵی ئهبوزهبی ،بهشداری كردوه. رافین عهس���اف ئاماژه بۆ ئهوه دهكات ك���ه فیلمهك���ه لهم���اوهی ( )28رۆژدا لهههرێمی كوردس���تانی عێ���راق وێنهی گیراوه .عهساف لهبارهی دانانی مۆسیقای فیلمهكهوه لهالیهن (كریس���تۆڤهر دیرك) موزیكژهنی ئهڵمانی دهڵێ ":كریستۆڤهر بهباشی ههس���تی بهكارهساتهكه كردبوو توانیبووی قواڵی���ی بابهتهكه بگهیهنێ و ههروهها توانیبوی مۆسیقایهكی گشتگیر پێش���كهش بكات كه ههڵگری روخساری كوردی���یو عهرهبییو فارس���ییو توركیی بێت كه لهخزمهتی بهرههمهكهدا بوو. سهبارهت بهناونانی فیلمهكهی به(بۆنی سێو) عهس���اف دهڵێ :بۆیه ئهو ناوهمان
سهتڵ دوربن لەکڕینی شمەکە گرانبەهاکان لەئێواراندا ،لەگەشتو پەیوەندییەکانی نێوان براو دراوسێکانتاندا چاالک دەبن.
لێنا چونكه س���ێو لهوهرزی لێكردنهوهیدا ئهوین���دارهكان كۆدهكات���هوه كه ئهمهش بیرۆكهی سهرهكی فیلمهكهیه ،ئهمه جگه لهوهی ناوی فیلمهكه ئاماژهیهكه بۆ بۆنی ئ���هو گازه خنكێنهرهی كه ئهم ش���ارهی كرده ئامانج ،ئهو بۆنهی له بۆنی س���ێو دهچێ. لهب���ارهی ههڵبژاردن���ی لۆكهیش���نی وێنهگرتن���ی فیلمهك���هش ،عهس���اف وتی":س���هرجهمی دیمهنهكانی فیلمهكهم لهش���اری ههڵهبجه وێنهگرت .ئهمهش دو رهههند دهبهخشێته فیلمهكه :یهكێكیان سیاس���ییو ئهویدیكهی���ان مرۆی���ی ك���ه نهوهكانی داهاتو لهبیری ناكهن. چیرۆكی فیلمهكه باس لهچیی دهكات! چیرۆك���ی فیلمهكه باس لهكارهس���ات ی كیمیابارانكردنی شاری ههڵهبجهی باشوری كوردستان دهكات لهالیهن ڕژێمی بهعسهوه كه پێنج ههزار كهسی بێ گوناه بههۆیهوه ش���ههید بونو ههزارهها كهسی دیكهش برینداربونو تائێس���تاش كاریگهرییهكانی ئهو كارهساته بهسهر خهڵكی ئهو ناوچهیه ههر ماوهو خهڵكێكی زۆر شوێنهواری ئهو كارهساتهیان بهسهرهوه ههر ماوه. كۆمپانیایهكی پزیش���كی ئهڵمانی دێته ناوچهكه بۆ هاوكاریكردنی بهركهوتووانی چهكی كیمیاییو ئهم كۆمپانیایه كهسێك بهن���اوی (یوس���ف -كه ش���وان عهتوف رۆڵهكه بهرجهسته دهكات) دادهمهزرێنێ، ناوبراو دهرمانس���ازێكی ك���ورده و زیاتر ل ه 22س���اڵه لهئهڵمانیا دهژی ،ههروهها كهس���ایهتییهكی دیك���هی نێ���و فیلمهكه كهسێكه بهناوی (عومهر -كه حهمهعهلی خان بهرجهس���تهی رۆڵهك���هی دهكات) رۆڵی فهرمانبهرێ���ك دهبینێ كه ههندێك لهكهس���وكارهكهی بهركهوت���وی چهكی كیمیایینو پێویستیان بهچارهسهر ههیهو ههوڵ ب���ۆ ئ���هوه دهدات ك���ه قهناعهت بهنهخ���ۆش و بهركهوت���وهكان بكات كه چارهسهری ئهو كۆمپانیا ئهڵمانییه قبوڵ بكهن. لهفیلمهكهدا رۆڵی كچێك بهناوی (زارا- كه س���هفییه ئهكراد رۆڵهكه بهرجهسته دهكات) بهدی���ار دهكهوێ كه خوش���كی (عوم���هر)ه و مامۆس���تایهو بهه���ۆی كیمیابارانكردنهك���هوه دوچ���اری چهن���د نهخۆشییهك بوهو لهنێوان ئهمو یوسف-دا چیرۆكێكی ئهویندارییانه سهرههڵدهدات و لهو نێوهندهدا (رزگار -كه شااڵو جهمال رۆڵهك���هی بهرجهس���تهدهكات) ئیرهیی ب���هو پهیوهندییهی ئ���هو دووانه دهباتو بهنهێنی ئهوینداری (زارا)یهو نهیتوانیوه خۆشهویستییهكهی خۆی بۆ (زارا) بهیان بكات.
نهههنگ هەوڵبدەن زیاتر هۆشیاربن لەڕێگاکاندا بەتایبەت لەکاتی گەڕانتان بەناوشاردا شەڕ مەکەن لەگەڵ براو دراوسێدا.
10
rangalayawene@gmail.com
س ی ح ر ی ج و ا ن ی ئۆفەری تایبەت
) )548سێشهمم ه 2016/10/18
دیلهك ئاكدهنیز ههوڵی فێربونی
لەسەنتەریی میدیكالەوە
ئا :شۆڕش
دیلهك ئاكدهنیز هونهرمهندی موزیسیانو سهماكاری فالمێنكۆ بهرهچهڵهك خهڵكی دهرسیمی باكوری كوردستانه بهاڵم لهئیستانبوڵ لهدایكبوهو خوێندویهتی ،لهگهڵ سامان كهریم هونهرمهندی موزیسیان خهڵكی سلێمانی بونهته هاوژینو ئێستا لهسلێمانی نیشتهجێنو پهیمانگهیهكیان بهناوی فێرگهی فالمێنكۆ دامهزراندوه ،ئهو لهدیدارێكی لهگهڵ ئاوێنه دهڵێ"بهههمو توانایهكمهوه ههوڵی فێربونی زمانی كوردی دهدهم".
پاکێجی یەكەم 290,000دینار .١یەک جەلسەی لەیزەر بۆ البردنی مووی هەمو دەمووچاو. .٢یەک جەلسەی لەیزەر بۆ البردنی مووی .Axilla & Bikini .٣یەک جەلسەی توندکردنەوە یان رونکردنەوەی پێست بۆ دەموچاو بەئامێری لەیزەری IPLیان .RF .٤یەک جەلسەی ( )detoxilifeبۆ البردنی ژەهری کۆبووەوەی ناو لەش. .٥یەک جەلسەی مەساجو نوێکردنەوەی پێست بە بەکارهێنانی مۆمی تواوە. .6کرێمێک لە جۆری ()simpleی بەریتانی بۆ نەرمکردن و گەنجکردنەوەی پێست.
دیل����هك بهمجۆره باس����ی خ����ۆی دهكات"كوردمو خهڵكی دهرس����یمم ،بهاڵم لهدایكبوی ئیس����تانبوڵمو ه����هر لهوێ����ش بهردهوامی����م به ژیانی خ����ۆم داوهو خوێندنم تهواوكردوه .دهرچ����وی زانكۆی تهكنیكی ئیستانبوڵ بهشی كۆنس����هرڤاتواری موزیكی توركی ب����واری ههڵپهڕكێی فۆلكلۆری����م ،دواتریش لهبواری سهمای فالمێنكۆدا لهپهیمانگهی هونهرهجوانهكانی پێرای ئیستانبوڵ دوباره دهستمكرد بهخوێندن". دهشڵێ "لهكۆتا چوارهم ساڵی خوێندنمدا وهك ده یهكهمی پهیمانگهكهم رهوانهی مهدریدی ئیس����پانیا كرام بۆ خوێندنی ماس����تهركاڵس لهبواری س����همای فالمێنك����ۆدا بۆ ماوهی چوار مانگ و دواتر گهڕامهوه بۆ ئیستانبوڵ". لهب����ارهی هۆگربون����ی بهس����هماوهو بهتایبهت����ی س����همای فالمێنكۆ ،دیل����هك دهڵێت"لهس����هردهمی منداڵیم����هوه هۆگری بواری س����همام ،بهاڵم ئهوهی ك����ه زیات����ر پاڵیپێوهناب����م ،ه����هر لهمنداڵیم����هوهو لهخوێندنی سهرهتاییمهوه چاالكبوم لهبواری سهما جۆراوجۆرهكاندا" .وتیشی"گهڕانم بهشوێن ستایلێكدا كه بهتهواوهتی بگونجێت لهگهڵ كهس����ێتی خۆمداو بهتایبهتی كاتێك بۆ یهكهمجار سهیری كۆنسهرتێكی س����همای فالمێنكۆم ك����رد بهتهواوهتی بوه هۆكاری ههڵبژاردنی سهمای فالمێنكۆ لهژیانمدا". دیل����هك ئاكدهنیز جهغت لهس����هر ئهوه دهكاتهوه ك����ه بهدڵنیایی����هوه هون����هر بهگش����تی لهخزمهتی مرۆڤایهتیدایهو لهو بڕوایهدایه كه س����هما بهگشتیو بهتایبهتیش س����همای فالمێنك����ۆ هونهرێكه كه تاك
پاکێجی دوەم 325,000دینار .١یەک جەلسەی لەیزەر بۆ البردنی موی هەمو دەموچاو. .٢یەك جەلسەی پالزما بۆ كۆی دەموچاو بۆ گەنجكردنەوەی پێست. .٣یەک جەلسەی پاککردنەوەی دەموچاو بەئامێری (هایدرۆفیشیاڵ) و کرێمی تایبەت. .٤کرێمێک لەجۆری ()simpleی بەریتانی بۆ نەرمکردنو گەنجکردنەوەی پێست.
پاکێجی سێیەم 585,000دینار .١یەک جەلسەی لەیزەری البردنی موو ( )Full bodyبۆ کۆی جەستە. .٢یەک جەلسەی پاککردنەوەی دەموچاو بەئامێری (هایدرۆفیشیاڵ) و کرێمی تایبەت. .٣یەک جەلسەی توندکردنەوە یان رونکردنەوەی پێست بۆ دەموچاو بەئامێری لەیزەری IPLیان .RF .٤یەک جەلسەی (مینزۆ سیراپی) بۆ گەنجکردنەوەی پێست یان البردنی پەڵە بەئامێری (.) Derma roller .٥یەک جەلسەی ( )detoxilifeبۆ البردنی ژەهری کۆبووەوەی ناو لەش. بو زانیاری زیاتر دەتوانن پەیوەندیمان پێوە بكەن بەژمارە07706581971 : یان سەردانمان بكەن بۆ :سلێمانی -بەختیاری -بەرامبەر ساڵۆن ئەستەنبوڵ.
ناونیش���ان :بهختیاری -شهقامی س���هرهكی بهرامبهری سالۆن ئهستهمبوڵ
رهنگاڵه
ژماره تهلهفۆنی 0533183536 - 07706581971 فهیسبوكmedicalclinicsuly :
جه قو بوا
بهس باس هو خۆ
هه س� وب لهن
بۆ "له پێك فێر خو بهه ئ ه لهب
نما بهت
ئه لهب در ده لهت بو
لهس ئه خو بهێ دو ئه
رهوا جهمال :کاری پزیشکییەکەم وەال ناوەو سەرقاڵی کاری هونەریم قهی ههو ئا :مهزههر كهریم
هونهرمهند رهوا جهمال رایدهگهیهنێت "گۆرانی وتن تهنها حهزێكی منداڵیمهو ئهوهی بهكاری پزیشكی پهیدای دهكهم لهگۆرانیدا خهرجی دهكهم". رهوا كوڕی جهمال عهبدول كهس���ایهتی ناوداری ش���اری س���لێمانیهو س���ااڵنێك لهمهوب���هر ب���ه وتن���هوهی گۆران���ی هونهرمهندان���ی دیك���هی پێ���ش خۆی دهس���تی بهكاری هونهریو گۆرانی وتن كرد ،بهدهرلهوه كاری هونهری پزیشكی ددانهو لهبارهی خولیای گۆرانی وتن، لهدیدارێكی لهگهڵ ئاوێنه وتی"وهك خولیایهك���ی منداڵیم دهس���تمدایه گۆرانی وت���نو زۆر حهزم بهگۆرانی وتن دهكرد ،دواتریش بهوتنهوهی گۆران���ی هونهرمهندان���ی دیك���ه دهس���تمپێكردو ئێس���تا ستایلی تایبهت بهخۆمم ههیه لهگۆرانی وتنداو بهردهوامم". س���هبارهت بهپڕۆژهو كاره نوێكان���ی ،رهوا جهم���ال وتی"س���هرقاڵی سیدییهكی نوێ���م ك���ه لهن���ۆ ت���راك پێكهات���ووهو زۆرب���هی كارهكان���ی تهواوبوهو له ئ���اوازی بورهانی موفتی زادهو س���اڵح رهوفو توانا فهرهجو ش���یعری س���اڵح بێچارو ئهحمهد محهم��� هدو عهبدوڵاڵ پهشێوه".
فۆتۆ :ناسیح علی خەیات
کاوڕ هیالکیو ماندوبون بەسەرتاندا زاڵدەبێت لەزۆربەی کاتەکانی رۆژدا باشتر وایە پشویەک بدەن ،ئێوارە ماندوبونو چاالکیتان ئەڕەوێتەوە.
گا ئەم ماوەیە زۆر چاالکو پەرۆش دەردەکەونو توانای بەڕێکردنی کارەکانتان هەیە لەگەڵ ئەوەشدا پێویستە خۆڕاگربن لەچۆنیەتی خەرجکردنی پارەدا.
دوانه هەوڵبدەن ئەو دەسکەوتانە بپارێزن کە لەکاردا بەدەستانهێناوە، بەردەوام بن لەکاری ئاسایی خۆتانو لەئێوارەدا چاوتان بەهاوڕێکانتان دەکەوێت.
وتیشی" كلیپی یهكێك لهگۆرانییهكانی ئهلبومه نوێكهشم تهواو بوهو ناوی (بۆ كوێ بڕۆم)ه". رهوا ئام���اژه ب���هوه دهكات ك���ه ل���هكاری پزیش���كیهكهی گرتۆتهوه بۆ كاره هونهریهكانیو لهوبارهیهوه وتی" وهك حهزو خولیایهك بهردهوام دهبم لهكاره هونهرییهكانم". وتیش���ی" تائێس���تا بیرم لهپێكهوهنانی ژیانی هاوس���هرگیری نهكردۆتهوه بههۆكاری خوێندنو كاره هونهرییهكانم". جهغتیش لهس���هر ئهوه دهكات���هوه كه حهز بهئامێ���ره موزیكیی���هكان دهكاتو لهنێو ئامێره موزیكییهكانیش���دا ههوادارێكی سهیری ئامێری پیانۆیه. رهوا لهئێس���تادا ل���هدهرهوهی كوردس���تانهو لهبارهی سهفهرهكهی بۆ دهرهوی واڵت وتی" بۆ سهردانی پزیشكی لهدهوهی واڵتمو دایكم بردۆته دهرهوه بۆ چارهسهر". وتیش���ی"ههتا مردن لهكوردستان دهمێنمهوهو ههرچی خۆش���ی ئهوروپا ههی���ه نایگۆڕمهوه به سلێمانی". ئ���هو ئاماژه ب���هوه دهكات ك���ه ههرگیز بیری لهدهرهوهی واڵت نهكردۆتهوهو لهو بارهیهوه وتی" ناتوانم كوردس���تان بهجێبهێڵ���مو دایكو باوكو كهسه ئازیزهكانم لێرهن". سهبارهت بههاوسهنگی راگرتنی لهنێوان كاری پزیشكیهكهییو هونهردا ،رهوا جهمال وتی"لهكاره هونهرییهكانم���دا زۆر هیالك دهب���مو ئهوكاتهی لهكاری پزیش���كی دێمهوهو دهمهوێت پش���ویهك بدهم سهرقاڵی كاره هونهرییهكانم دهبم". وتیش���ی"ئهو كاته پش���ومه كه خهریكی كاره هونهرییهكان���م دهب���مو ب���هردهوام زۆر ئارهزوی نوێكردنهوهی گۆرانییه كۆنهكان دهكهم كه بوهته هۆی دهركهوتنم". بهاڵم ئهو جهغتی لهس���هر ئ���هوه كردهوه كه
قرژاڵ پشت بە بەڵێنی هاوڕێیەک مەبەستن کە پێشتر پێیداون لەوانەیە بانگهێشتکردنێکی کۆمەاڵیەتی ببێتە هۆی هەڵوەشاندنەوەی ئەو بەڵێنە.
لهئێستادا خاوهن ستایلێكی تایبهت بهخۆیهتیو خۆی وتهنی "گرنگییهكی تایبهت به گۆرانی خاو دهدهم". رهوا ئاماژه بهوه دهكات كه لهس���هرهتای كاره هونهرییهكانی���دا كهس دهس���تگیرۆییو هاوكاری نهك���ردوهو وهك خولیایهك ب���هردهوام لهماڵهوه گۆران���ی وتوهو لهوبارهیهوه وت���ی" زۆر جاریش لهگهڵ ئهندامانی خێزانهكهم لهگهشتو سهیراندا گۆرانیم وتوه". وتیشی"دایكم زۆر هاندهرم بوهو بهردهوام پێی دهوتم دهنگت خۆشهو بهردهوامبه". جهغتیش لهسهر ئهوه دهكاتهوه كه ئهندامانی خێزانهك���هی دهنگیان خۆش���هو وتی"بهتایبهت دایكم دهنگی زۆر خۆش���هو لهخێزانهكهمدا تهنها من بومهت���ه هونهرمهندو هی���وادارم بتوانم دڵی ههوادارانم خۆش بكهم". س���هبارهت ب���ه پهیوهندی���ی خ���ۆی لهگهڵ هونهرمهندانی دیكهش ،رهوا وتی"لهگهڵ زۆربهی هونهرمهندانی دیكهدا پهیوهنیهكی باشمان ههیه. یهكێك لهكارهكان���ی هونهرمهن���د خزمهتكردنه بهخهڵكی ه���هر بۆیه ئهگهر م���ن خزمهت بكهم هونهرمهندێك���ی دیكهش خزم���هت دهكاتو ههر هاواڵتیی���هك خزمهت بكات من خۆش���م دهوێتو رێ���زی لێدهگرم ب���ێ جیاوازی ،رێ���زم ههیه بۆ هونهرمهندانو لهگهڵ زۆرینهشیان پهیوهندییهكی باشم ههیه". رهوا زیاتر باس���ی كاری پزیشكیو هونهرهكهی دهكاتو وتی"كاری پزیش���كیهكهم وهال نهناوهو ب���هدهر لهدهوام���ی نهخۆش���خانه دوانیوهڕۆیان س���هرقاڵی كاری نۆڕینگهكهممولهپ���اش ئهوهش فری���ای كاره هونهرییهكان���م دهك���هومو كاتم بۆ تهرخان كردوه". وتیشی"ئهوهی بهكاری پزیشكی پهیدای دهكهم لهگۆرانیدا خهرجی دهكهم".
شێر پێداچونەوە بەهەژمارە داراییە هاوبەشەکانتان بکەنو دووربن لەهەر هەنگاوێكی دارایی نوێ ،گەرەنتی کەسو پارە بەهیچ کەسێک مەدەن.
فهریک ئەگەر هەوڵی چاوپێکەوتن یان تاقیکردنەوە دەدات پێویستە ئامادەیی تەواوت هەبێت بۆی ،لەئێوارەدا کەسایەتیو بەرژەوەندیتان دەپارێزن.
ئا:عهزیز
باخدارهكانی دارگوێز بهن جوگرافی نا ههڵدهكاتو بهرههمێكی
لهدوای ئ لهالیهن خ�� ك��� ه ههیهتی رۆژێك داده دهفرۆشرێت ئهحمهد ف به ئاوێنهی باخی گوێز م بهباخداری باشی گوێزم نییه". ئهو وتیش چونك���ه زۆ سروش���تی لهباوباپیرانه ئ���هو ئام دهڵێ"گوێ��� ت ئهستور بێ گوێزێكیش��� ئهوه جۆرێك مهگهر بهچه ناكات". " بهرههم داویهتی ه دو گوێزم ههبو
بیروڕا
) )548سێشهممه 2016/10/18
birura. awene@gmail. com
گۆڕان لەنێوان دەسەاڵتو ئۆپۆزیسیۆندا سەالح رەشید بزوتنەوەی گۆڕان كاتێك سەریهەڵدا، كوردس����تان ماوەی هەژدە س����اڵ بو دەسەاڵت خۆییو لەبن دەستی حزبە كوردستانیەكان بو ،هەمو بوارەكانی ئیدارەو سیاسی ،ئابوریو كۆمەاڵیەتی، بەبارودۆخێك����ی س����ەختی ناجێگریدا تێدەپ����ەری ،لەس����ەرو ئەوانەش����ەوە قەیرانی متمانە بەدەس����ەاڵتو الیەنە سیاس����ییەكان گەیش����تبوە لوتك����ەو ناڕەزای����ی خەڵك بەتایب����ەت لەحزبە دەسەاڵتدارەكانو بەتێكڕای پرۆسەی سیاس����ی لەكوردس����تان بەگش����تی گەیشتبوە ئاستێكی مەترسیدار. گ����ۆڕان ل����ەو چركەس����اتەدا بانگی س����بەینێیەكی روناكو ئومێدبەخشی داو بەمۆدێلێك����ی ت����ەواو جی����اواز لەحزبایەت����ی ب����او ،هاتە پێش����ەوەو بەڵێن����ی دا بەگوێ����ی هاواڵتیاندا بۆ
گەڕان����ەوەی كۆمەڵێ����ك بەهای بااڵی مرۆییو سیاسیو كۆمەاڵیەتیو شكۆی تاكو سەروەریی یاسا .بانگەشەكانی ئومێدبەخشو كاریگ����ەر بونو چاوی هاواڵتیان����ی ك����ردەوەو هانی����دان كە نەترس����انە باس����ی كەموكورتییەكان بكەنو خۆیان بەخاوەنی واڵت بزاننو لەدژی گەندەڵ����ی قۆڵهەڵماڵنو داوای ش����ەفافیەت ،ئاش����كراكردنی بوج����ە بكەنو لەدژی ناعەدالەتی بوەستنەوەو كاربك����ەن ب����ۆ ئامانجی س����ەروەری یاساو دەستاوداستكردنی ئاشتیانەی دەسەاڵتی سیاسی. دوای ٥ساڵ لەئۆپۆزیسۆن بونو كاتێ گۆڕان بڕیاری دا ،كە بەشداری بکات لەحكومەتدا ،بانگەشەی ئەوەی كرد، كە ماوەی ئەم چوار س����اڵە ،هێمنیو خۆش����گوزەرانی دێنێتە كایەوە ،ئەوە ئەو مژدەیە بو كە هاواڵتیان خەویان پێوە دەبینیو چاویان لەسەر ئەوە بو بزوتنەوەی گۆڕان بۆیان بێنێتەدی. بانگەش����ەكانو بەپێچەوان����ەی م����ژدەی بەش����داربونی لەحكومەت، لەم����اوەی ئەو ١٥مانگەی گۆڕان لەناو دەس����ەاڵتی سیاسی بەش����داربو ،هەر وەك سێ حزبەكەی تر ،تەنهاو تەنها رۆڵی بەش����داربونێكی روكەش����یانەی بینی ،نەك ش����ەریكو دەستكراوە بۆ جێبەجێكردنی بەش����ێك لەخواستو دروش����مەكانیان ،ئەم����ە جگەلەوەی ئەم بەش����داربونەش رۆژ بەڕۆژ كاڵترو
تەنكت����ر دەب����وەوەو تیمەكەی گۆڕان ن����ە خۆیان توانیان وەک پێویس����تو ن����ە ڕێگایان پێ����درا" ،هی����چ نەبێت" كەمێ����ك لەبەرنام����ەی هەڵبژاردن����ی بزوتنەوەكە جێبەجێ بكەن .ئەوكاتە پێویس����ت بو گۆڕان ،بەهاوكاری یان بەتەنها ،پێش ئ����ەوەی لەگەڵ پارتی لەسەر پرس����ەكانی تری وەك پرسی سەرۆكایەتی ،دەبو ،بێدەنگ نەبوایەو زوتر هەڵوێستی لەسەر ئەو شەراكەتە بخس����تایەتە رو ،دەبو زۆر زو هەست ب����ەوە بكات ،كە ل����ەو چوارچێوەیەدا كە هەمو سەری گوریسەكە بەدەست پارتیەوەیەو ئەو ناتوانێت چاكس����ازی ریش����ەیی لەحكومەتدا ب����كات ،دیارە تاقیكردن����ەوەی یەكێتی نیش����تیمانی لەدەس����ەاڵتدا رونو ئاشكرا بو ،دەكرا س����ود لەو ئەزمون����ەش وەربگیرایە، ك����ە تەنها رۆڵی ئەوانیش بەش����داریە نەك ش����ەراكەت .گ����ۆڕان بەئەزمونی خۆی����یو پارتەكان����ی تر ،پێویس����تی بەتاقیكردنەوەیەك����ی قوڵو درێژماوە نەبو ،دەب����و بیزانیای����ە پارتی خۆی بەخاوەن ماڵ دەزانێو هەمو ئەوانەی تریش بەمیوان. بەش����داربونی ش����كڵیی گ����ۆڕان لەپرۆس����ەكە ،تەنها لەهەولێر رەنگی نەدای����ەوە ،بەڵك����و لەحكومەت����ە خۆجێیەكانی����ش ،بەهەم����ان ش����ێوە كاریگ����ەری هەب����و ،گ����ۆڕان زیات����ر لە ٣٠پۆس����تی حكومی لەس����لێمانیو
کۆمەڵگەو دادوەری ئاسۆ جەبار
دۆس���ییەی کەس���یو پەیوەندیی���ە گوماناوییەکانیانەوە. ب���ەاڵم کۆمەڵگ���ەی ئەمریک���ی لەئاس���تی میدیاییو دامەزراوەییدا هەم کۆمەڵگەیەک���ی چ���االکو زیندوە ،هەم لەئاس���تی ئەکادیمیو شرۆڤەکاریش���دا کۆمەڵگەیەک���ی چاالک���ە ،ئەوڕۆک���ە س���ەرلەبەری پ���رۆژەو بانگەش���ەکانی هیالریو تڕامپ لەبەردەم ش���یکارییو لێکۆڵین���ەوەی وردو قوڵ���دان ب���ۆ بەرپاکردنی روانینێکی رونو ئاشکرا بۆ هاواڵتیانو رایگشتی.
گەرمیانو راپەرین هەیە ،لەپارێزگاوە تابەڕێوەب����ەری گش����تیو قایمق����امو بەڕێوەبەری ناحیەو چەند پۆستێكی تر ،بەاڵم لەگەڵ ئەوەش����دا دەسەاڵتی راس����تەقینە ل����ەو ش����وێنانەش الی لێپرسراوەكەی گۆڕان نیە ،بەڵكو الی یەكێتی نیش����تیمانیە كە لەڕێی دەزگا حزبیو ئەمنیەکانەوە ئاراستە دەكرێنو دەبرێن بەڕێوە .باس����ەیری سلێمانی بكەین ،كە قەاڵی س����ەرەكی گۆڕانەو ئەو هەمو پۆستەش����ی هەیە ،بابزانین ك����ێ حاكمی راس����تەقینەی ش����ارە، یەكێتی یان گۆڕان؟ با بپرس����ین ،كێ دەسەاڵتدارە لەو شوێنانەی كە كەسی یەكەم����ی گۆڕان����ە ،ئایا كەس����ەكەی گۆڕانە یان مەڵبەندی یەكێتیە؟ باشە ئەگەر بەڕێوەبەرێكی گش����تی گۆڕان لەسلێمانی دەسەاڵتی نەبێت ،ئەبێت وەزعی هاوڕێكەی لەهەولێر چۆن بێت! خۆ پرسی كێشەی پارێزگای سلێمانی وەك مانگەشەو دیارە. بارودۆخ����ی پەرلەمانی����ش ،ل����ە١٢ تش����رینی یەكەمی پاردا بینیمان ،كە پارتی بێ س����ڵەمینەوە لەهیچ حزبو الیەنێك ،رێگای لەسەرۆكی پەرلەمان گ����رت تابچێتە هەولێ����رو هەمان رۆژ وەزیرەكانی گۆڕانیشی ناردە ماڵەوە. تا ئێ����رە دەكرێت بەش����ێكی زۆری لۆمەكە لەس����ەر الیەنی تر بێت ،بەاڵم واس����اڵیك تێدەپەڕێت بەس����ەر ئەم شكس����تو ئیهانەپێكردن����ەی گۆڕانو
پرسیاری گرنگ ئەوەیە؛ ئایا گۆڕان چاوخشاندنەوەی بەم سیاسەتەی خۆیدا كرد تابزانێت لەكوێدا هەڵەی كردوەو لەكوێدا سیاسەتێكی راستی گرتۆتەبەر؟ تۆ بڵێیت گۆڕان هەڵەی نەكردبێت؟ گەر هەڵە هەیە كێ بەرپرسە بەرامبەر بەو هەڵەو شكستانەی گۆڕان؟
سهربهخۆیی بڕیاردانی پارتی لهكوێی فشارهكانی توركیادایه؟
کۆمەڵگەی زیندو تەنها کۆمەڵگەیەک نی���ە لەئاس���تێکی ب���ااڵی ئاب���وریو شارس���تانیدا بەرهەمهێنەری فەزایەکی بهڕێوهب���ردنو س���هركردایهتیكردنی شارس���تانیو ئاب���وری شایس���تە بێت پارتی دپموكراتی كوردس���تان لهناوخۆی ب���ۆ کۆمەڵگ���ەو پێکهات���ەو پانتاییە كوردس���تانو دهرهوه ب���هم ش���ێوهیهی کۆمەاڵیەت���یو سیاس���ییەکانی ،بەڵکە دهیبینین ،جێگ���هی تێڕام���انو زۆرجار کۆمەڵگ���ەی زین���دو کۆمەڵگەیەک���ە پێكهنینه لهالیهك���هوهو ،لهالیهكی ترهوه لەسەر ئاس���تی هوشیاریو تێگەیشتنو بهدبهخت���یو بێچارهی���ی میللهتی كورده بەشدارییو هاودەنگییەکی کۆمەاڵیەتیو كه ه���هر ههنگاوێكی پارت���ی بهئهرێنیو فەرهەنگی لەئاستێکی زیندوو چاالکدایە لەم هەڵمەتانەوە بۆمان دەردەکەوێت نهرێن���ی لهس���هر ئ���هو دهش���كێتهوه. بۆ بەرپاکردنی تێگەیشتنو کاریگەریو ئ���ەوە کۆمەڵگەیە ئیتر بڕیار لەس���ەر خۆبهدهس���تهوهدانی حزبێ���ك بهههم���و بڕیاردان لەس���ەر چارەنوسی سیاسیو شکستو سەرکەوتنەکان دەدەن ،ئەوە ش���ێوهیهكو خۆبهس���تنهوه بهالیهنێكی دەسەاڵتدارێتی لەواڵتدا. دامەزراوە زیندوەکانن کە کار لەس���ەر دهرهكیهوه بهم ش���ێوهیه ،كه بێ ئهوهی بەاڵم بۆ تێگەیشتن لەشکستی سیاسیو شیکاریو ش���رۆڤەکاریو دروستکردنی بی���ر لهدهزویهكی مهعاوی���ه بكاتهوه بۆ فەرهەنگی دەبێت بەناچاریی بگەڕێینەوە پاشگهزبونهوه ،نهك ههر ههڵهی سیاسی رایگشتیو کاریگەرییەکان دەکەن. بۆ کۆمەڵێ���ک دیاردەی ترس���ناک کە بهڵكو كارهس���اتی لهم شێوانهی ئێستای لەواڵت���ە دیکتاتۆرییەکاندا بونی هەیە، ب���ەاڵم پرس���یاری گ���ەورە لەوەدایە لێدهكهوێتهوه. دیکتاتۆرییەت سیس���تمێکی کۆنکرێتی پ���اش ئهوهی توركیا لهئانوس���اتێكدا، تاچەن���د هی�ل�اریو ترام���پ خەڵ���ک یەکانگیرە ب���ۆ بێدەنگکردنی کۆمەڵگە س���ەرقاڵ دەکەن بەکێشە کەسییەکانی لهبهرژهوهن���دی خۆی زان���ی ههنگاوێكی لەڕوی سیاسیو ئابوریو کۆمەاڵیەتیو خۆیان���ەوە؟ ئایا لەم ه���ەرا ئەخالقیو پارتی لهم ج���ۆرهی روكردنه بهغداو دور فەرهەنگییەوە ،ئەندازەس���ازییەکە بۆ سیاس���ەیەدا کۆمەڵگە دەتوانێت ببێتە خس���تنهوهی بارزان���ی لهو ش���یعارانهی رەنگڕێژکردن���ی کۆمەڵگە لەئاس���تێکی دادوەرێکی زین���دو بۆ یەکالیکردنەوەی ریفران���دۆمو س���هربهخۆییو بهههڵكردنی بااڵی کۆنترڵک���راوو لەژێر چاودێرییدا، شکس���تو س���ەرکەوتن ،ئای���ا پرۆژە تیشكی سهوزو هاندانو فشار ،مهسعود ب���ەاڵم لەکۆمەڵگ���ە زیندوەکان���دا ئاب���وریو سیاس���ییەکانی هیالری بۆ بارزانیی رهوانهی بهغدا كردو بهستنهوهی دەس���ەاڵت دەکەوێتە ژێ���ر چاودێرییو زیات���ر کران���ەوەو پەیوەن���دی بەهێز ههرێم���ی كوردس���تان بهناوهن���دهوه بۆ لێپرس���ینەوەو دادگاییکردنەوە .لەژێر لەگ���ەڵ واڵتانی جیهاندای���ە یان پرۆژە ههموان س���هلماند ،كهچ���ی ئهمڕۆو پاش س���ایەی دەس���ەاڵتگەلێکی دیکتاتۆری کۆنزێرڤاتیڤەکانی تڕامپ بۆ دروستکردنی گۆڕانكاریهك���ی خێرای نێ���وان توركیاو یان حزب���ی رەه���او دەس���ەاڵتدارێتی ئابورییەکی تەواو خۆماڵیو گەڕانەوەی عیراقو الیهنه جیهانیهكان لهناوچهكهدا، مەزهەب���یو ئاین���یو دەس���ەاڵتی دەس���ەاڵتی هێز بۆ ئەمری���کا دەتوانن وادهردهكهوێت توركیا دیسان فشاری خۆی هەژمونگ���ەردا؛ کۆمەڵگە تائاس���تێکی دەنگ���ی خەڵک ببەن���ەوە؟ ئایا پرۆژە بهكاربێنێتو ههنگاوهكانی نێوان بارزانیو ترس���ناک لەزیندوێتیو بەرپرسیارێتیو کۆمەاڵیەتیو فەرهەنگیو تەندروستییو عهبادی خاو بكاتهوهو یاری بهوهزعهكهی کاریگەریی دادەماڵرێتو لەبری ئەوەی پەروەردەییەکانی هیالریو رەخنەکانی پارتیو بارزانیهوه لهبهرامبهر بهغدا بكاتو کۆمەڵگەو دام���ەزراوە زیندوەکانی ببنە تڕام���پ دەتوان���ن ئاس���تێکی دیکەی ئهمیش هیچ كارتێكی بهدهستهوه نهبێت دادوەر بەسەر دەسەاڵتو هەژمونەکانی؛ شارستانی گفتوگۆئامێز بەرپابکەنەوە؟ كه هی���چ ههڵوێیس���تێك بنوێنێت جگه دەس���ەاڵت دەبێتە دادوەرێکی ترسناک یان نا؟ ئای���ا تاچەن���د رۆژنامەوانانو لهملكهچب���ون ،بۆیه چارهنوس���ی گهلی ب���ۆ دادگاییکردنی خەڵکو س���زادانی میدیاکاران دەکەونە ژێر کاریگەری شەڕە كوردستانیان بهبۆچونهكانی ئۆردوگانهوه م���رۆڤو کۆمەڵگە .ب���ەاڵم لەکۆمەڵگە بێ ماناو بچوکەکانی ئەم دو کاندیدەوە؟ بهستۆتهوهو قهیرانهكانیش تادێت قوڵتر زیندوەکان���دا کۆمەڵگەو دامەزراوەکانی دەبنە دادوەرێکی فش���ارهێنو چاودێر سیاس���یو هەوڵە گەورەکانی بکەوێتە ئایا ش���ەڕی گەورەی سیاسیو ئابوری دهبن���هوهو هی���چ دهرهتانێ���ك لهبهردهم بەس���ەر دەس���ەاڵتو حکوم���ەتو بەردەم مەترسییەکی گەورەوە ،هاوکات بەرپاکردن���ی هەڵمەتێک���ی ئەکادیمیو پارتی���دا نی���ه ب���ۆ خۆقوتارك���ردن لهم هیالریش بەهۆی کۆمەڵێک دۆس���ییەی زانستی نییە بۆ باش���ترکردنی ئاستی گێژاوهی تێكهوتوهو بههیچ شێوهیهكیش دامەزراوەکانییەوە. گرنگەوە ک���ە بەکارهێنان���ی ئیمەیلو بژێوی ژیانی خەڵ���کو بەرزکردنەوەی دان بهشكستی خۆیدا نانێت. لهبهرامبهردا بهههمان ش���ێوهی پارتی ئەمری���کادا سڕینەوەی زۆرێک لەئیمەیلە کۆنەکانی کرێ���ی کار ک���ە چەندین س���اڵە باراک لەهەڵبژاردنەکان���ی ئەوەمان ب���ۆ روندەبێتەوە کە هەریەک جێی گومانی پرسیاری گەورەن ،ترامپ ئۆباما هەوڵ���ی رژدی لەبارەیەوە داوەو بهپێی بهرژهوهندی���ه ههمهجۆرهكانیان، لەکاندی���دەکانو بەتایبەت���ی کاندیدە لەبری پێشکەشکردنی پرۆژەی ئابوریو چەند گۆڕانکارییەک���ی بەرچاوی تیادا حزبهكانی تری���ش لهپێگهیهكی ئهوتۆی س���ەرەکییەکانی ک���ە وەک دوایەمین سیاسی گەورە س���ەرقاڵی هەڵدانەوەی ک���ردوە ،ئایا هیالریو تڕامپ بۆ بیمەی نێوخۆییدان كه هیچ كارێكیان پێ نهكرێت، پێش���بڕکێکارو رکاب���ەر ماونەت���ەوە؛ دۆس���ییەی تێوەگالن���ی کلینتۆن���ی تەندروس���تی ک���ە گەورەتری���ن گرفتی جگ���ه لهملكهچبون بهئهمری واقیعو كات لەب���ەردەم لێپرس���ینەوەو حوکم���ی هاوس���ەری هیالری بەپەیوەندی لەگەڵ ئەمریکییەکانە؛ شتێکی دیکەی جیاوازو بهسهربردنو خهڵك خهڵهتاندن. بۆ سهت س���اڵ دهچێت توركیا بههۆی خەڵک���دان ،لەم چەن���د رۆژەی دواییدا مۆنیکاو دژایەتی هیالریی بۆ ئەو دۆسێیە باش���تریان پێیە ل���ەوەی ک���ە ئۆباما کۆمەڵێک هەڵس���وکەوتی ناشایستەی خس���تەڕو .ئێس���تاکە ئەمریکیی���ەکان خوڵقاندن���ی بەناوی ئۆباما کەیرەوە بۆ رێككهوتنی لۆزانهوه لهدابهشبون رزگاری چەندین ساڵ لەمەوبەری ترامپ بەرامبەر لەوە تێگەیش���تون کە ناکرێت تەواوی بەتەنگەوەهاتنی بیمەیەکی تەندروستی بوهو تائێستاش قورس���اییهكی بۆ خۆی دابی���ن ك���ردوه ك���ه نهیتوانی ب���ێ ئهو ئافرەتان وایکردوە سەرلەبەری پرۆسە کۆمەڵگە س���ەرقاڵبکرێت بەکۆمەڵێک هەرزان بۆ خەڵکی کەمدەرامەت؟
کۆمەڵگەی زیندو کۆمەڵگەیەکە لەسەر ئاستی هوشیاریو تێگەیشتنو بەشدارییو هاودەنگییەکی کۆمەاڵیەتیو فەرهەنگی لەئاستێکی زیندوو چاالکدایە بۆ بەرپاکردنی تێگەیشتنو کاریگەریو بڕیاردان لەسەر چارەنوسی سیاسیو دەسەاڵتدارێتی لەواڵتدا
ئی����رادەی جەماوەرەك����ەی ،پارت����ی تائیمڕۆش س����ورە لەسەر هەڵوێستی خۆیو رۆژان����ە لەهەم����و دەزگاكانی خۆی����ەوە بەدەنگ����ی ب����ەرز ه����اوار دەکات ،ک����ە وەزیرەكان����ی گۆڕانمان (دەرك����ردوە) بۆ وازناهێن����ن! ئەوان بەشانازیش����ەوە ئ����ەو دەركردن����ەش بەكارێك����ی "بەرپرس����انەو گ����ەورەی نیشتیمانی" دائەنێنو حزبەكانی تری هاوپەیمانیش ،كە چاوەڕێی هەڵوێستی ئاشكرایان لێدەكرا ،شەریكی رێگابون بۆ "پاكێجی چاكسازی"و دەیانویست پێكەوە گۆڕانی ریشەیی لەدەسەاڵتی سیاس����یدا بكەن ،هەمو بەدەركردنی بەیانێكی ساردوسڕ ،بەرپرسیارێتیان لەكۆڵ خۆیان كردەوەو كێش����ەكەیان هەڵدایە حەوشەكەی گۆڕانەوە. پرس����یاری گرنگ ئەوەی����ە لێرەدا، ئایا گ����ۆڕان ،چاوخش����اندنەوەی بەم سیاس����ەتەی خۆی����دا ك����رد تابزانێت لەكوێ����دا هەڵ����ەی ك����ردوەو لەكوێدا سیاسەتێكی راس����تی گرتۆتەبەر؟ تۆ بڵێیت گ����ۆڕان هەڵ����ەی نەكردبێت؟ ئەی ئەگەر كردویەتی لەكوێدا هەڵەی كردوە ،بۆ ب����اس ناكرێت؟ گەر هەڵە هەیە كێ بەرپرسە بەرامبەر بەو هەڵەو شكس����تانەی گۆڕان؟ خۆ گەر ئیرادە نەبێت هەڵ����ە بەڕونی دەستنیش����ان بكرێت ،ئەی زەمان����ەت چییەو چۆن ئەتوانرێ����ت هەڵە راس����ت بكرێتەوەو چەندبارە نەبێتەوە.
13
عیماد عهلی
رێكهوتنه هیچ جوڵهی���هك بكات ،بهڵكو بێ ئهوه دهكهوته ژێر فشاری نێوخۆییو ناوچهییو جیهانیهوه ،كهچی پاش ئهوهی ئهم ههمو ساڵه لهبهرههمی ئهم رێكهوتنه دهخ���ۆن وائێس���تا ئ���ۆردوگان دهیهوێت بهرهخنهگرت���نو ههنگاوی عوس���مانیانه پش���ت لهڕێككهوتنهكه ب���كاتو چهندین ههن���گاوی تهماحكاری خ���ۆی لهنێوخۆو دهرهوهدا روهو فراوانبون���ی جوگراف���یو سیاسی بنێتو بهمهش دهیهوێت مهجدی عوس���مانی ب���ۆ واڵتهك���هی بگێڕێتهوه. لهمهشدا جگه لهقورسایی ستراتیجی خۆی چهندین الیهنو هێزی ناوچهیی بهكاردێنێت لهواڵتانی دهرودراوس���ێی خۆیداو پارتی دیموكرات���ی كوردس���تانیش یهكێكه لهو ئامرازان���هی كه بهئاس���انی ئامانجهكانی جێبهج���ێ دهكاتو س���هركردایهتی كورد بهتایبهتی پارتیو بارزانی لهئاس���ت فێڵ و تهڵهكهب���ازی ئ���ۆردوگانو توركی���ادا نی���نو خۆی���ان خس���تۆته ژێر دهس���تی تهڵهكهبازیهكان���ی توركیاو ئۆردوگانهوه، بۆیه ناتوانن تاك���ه ههنگاوێكی بچوكیش بێ رهزامهندی ئۆردوگان بهاوێژن. بۆی���ه ل���هم هاوكێش���انهدا ئهگ���هر وابهس���تهیی پارتی بهتوركیاوه ،پێش���تر خاڵ���ی بههێ���زی پارتی بوبێ���ت ،ئهمڕۆ الوازترین خاڵی سیاسهتهكانی پارتیه لهم كاتو ئانوس���اتو ئاڵۆزیهدا ك ه ناوچهكه بهخۆیهوه دهیبینێتو كێش���هكه لهوێدایه ك���ه لهتوركیا لهڕوی سیاس���یو ئابوریو پهیوهندی���ه دیبلۆماسیهكانیش���هوه ،وای لهپارتی كردوه نهتوانێ���ت بێ رێنماییو ئامۆژگارییهكان���ی توركی���ا میلیمێ���ك بجوڵێتهوه. پهیوهندی���ه ئاڵ���ۆزو خراپهكانی الیهنه سیاس���یهكانی كوردس���تان ،گهورهترین ئاس���تهنگن لهبهردهم ئاس���اییكردنهوهی وهزع���ی كوردس���تانو چارهس���هركردنی قهیران���ه ههمهج���ۆرهكان بهقهیران���ی ئابوریشهوه .كێشهكه لهوێدایه كه پارتی تاوهكو ئهمڕۆ لهنێ���وان دو بهرهدا گیری خ���واردوه كه الیهك���ی ئاگ���رهو ئهویتر ئاوێكی قوڵ .لهالیهكهوه وهزعی ئابوریو ه���ۆكاری قهیرانهك���هو ههنگاوهكانی لهم بارهوه بههیچ ش���ێوهیهك بۆ خهڵك رون ناكاتهوهو چارهنوس���ی رێككهوتنه پهنجا س���اڵیهكهو شكستهێنانی س���هربهخۆیی ئابوری دهرناخاتو تهنانهت ئهوه ئاشكرا ناكات كه توركیا رێگ���ره لهنههاتنهوهی داهاتی نهوت یان وهك كارتێكی فش���ارو مان���هوهی وهزع���ی پارت���ی بهدام���اوی لهژێردهس���تهیی خ���ۆی ،بهوش���ێوهیه
پهیوهندیه ئاڵۆزو خراپهكانی الیهن ه سیاسیهكان گهورهترین ئاستهنگن لهبهردهم ئاساییكردنهوهی وهزعی كوردستانو چارهسهركردنی قهیرانه ههمهجۆرهكان بهقهیرانی ئابوریشهوه مامهڵهی لهگهڵدا بكاتو ئیستغاللی خاڵ ه الوازو گورچكبڕهكان���ی ب���كاتو ئهمڕۆش گهلی كوردستان باجهكهی دهداتهوه. بۆیه ئامانجهكانی توركیاو وابهس���تهیی پارتیو تموحهكانی ئ���ۆردوگانو نهزانی س���هركردایهتی پارتی لهشێوهی ملمالنێ ناوچهییهك���هو نایهگكرتوی���یو ملمالنێ نێوخۆییهكان ،وای لهوهزعی كوردس���تان ك���ردوه ك���ه لهچهندی���ن الوه بناڵێنێتو پارت���یو بارزانی قۆرخكاری دهس���هاڵتو س���هربهخۆیی بڕیاردان لهدهس���ت بدهن وابهس���تهییو ملكهچی بهدهستی خۆیان بهس���هرخۆیاندا فهرز بكهنو نهتوانن هیچ بههانهیهك بۆ ئهو ههڵوێستانهیان بێننهوهو خۆیان لهم بیره گهناوه دهركهن ،ههرچهند لهههنگاوهكانی پێش���ویان پهشیمان بن، كهچ���ی نهتوانن دان بهههڵهكانی خۆیاندا بنێن .بۆیه وهزعی كوردستان بهم شێوهیه لهبااڵدهستی دهس���هاڵتی پارتیو ئهویش الی خۆیهوه سهربهخۆیی بڕیاری سیاسی لهدهس���تدابێت ،ئهمهش وا دهردهكهوێت ك���ه دهس���هاڵتی ههرێم���ی كوردس���تان بهناڕاستهخۆ بهدهست ئۆردوگانهوه بێت. ههر بۆیه دهبێت چاوهڕێی هیچ ئاسۆیهكی رون نهبینو ل���هو باوهڕهدا نهبین كه ئهم سهركردایهتیهی كورد خهڵك لهم قهیرانه ههمهجۆران���ه رزگار ب���كاتو دوارۆژمان نادیاره.
12
) )548سێشهمم ه 2016/10/18
خوێندکارەکانم زۆر جار لێمدەپرس����ن بۆچی من گوتوم����ە :هەم����و حزبە ئیس��ل�امییەکانی کوردستان- ،نەک دەبێ ،بەڵکو -ناچارن یەکتر بگ����رن؟ ئەگینا تا موس����ڵمانێک لەدنیا مابێ؛ دەمێنێتەوە لەژێر رەحمەتی زاڵمینو زاڵمترین! فەیلەس����وف ،ح����ەزدەکا -یان هی����چ نەبێ- دەیەوێ����ت( ،سیس����تەمی بیرکردنەوەی خۆی) واتە فەلس����ەفەی خۆی فەرزبکاتە سەر ئەوانی ت����ر (کۆمەڵگە) .بۆی����ەش زۆربەی جار گرفتی لەگ����ەڵ (م����رۆڤو دەوروبەر) هەی����ە .یەکێک لەوانە گرفتی ش����ڕۆڤەکردنی فەلسەفەکەیەتی بۆ خەڵکو رادەی لێ تێگەیش����تنیان .فەرمون کەمێک خۆم (روت) نا " :رون" دەکەمەوە: ()١ لقد مات الحزب.. بەم زوانە هەر هەمو حزبە ئیس��ل�امییەکانی کوردس����تان ناچ����ار بەمە دەب����ن یەکتر بگرن. ئەمەش جەبرییەتی خ����ودای گەورەیە وابزانم! دەڵێم –اس����تغفراللە اس����تغفراللە استغفراللە: وابزانم. (پاش����ان رون دەکەمەوە ب����ۆ کافرەکانیش؛ بۆ؟ یان چۆن؟ خۆ کە من ح����ەددم نیە هەرگیز لەغەیب – باوەڕناکەمو حەزی����ش ناکەم کەس لە"غەیب"- نزیک بکەوێتەوە :بەاڵم کردنەوەی کاڵوڕۆژنەیەک لەس����ەر عیلمی غەیب لەکوردس����تاندا؛ با! من لەگەڵی هەم!). بەم قس����ەیەی دەسپێکم ئەگەر باوەڕ بکەن؛ بۆ بەرژەوەندی����ی ئیس��ل�امییەکان خۆیان ،بۆ عیلمو میللەتیش زۆر زۆر زۆر باشترە. حەقتانە بفەرمون بپرسم بۆ؟! یان چۆن؟! باش .تەماشاکەن: .1تەنیا یەک کورد بڕوای بەپارتی دیموکراتی کوردستان ماوە؛ ئەویش کاک مەسعودە. هی����چ کەس باوەڕ ناکەم تازە تاقەتی ئەوەی بێتەوە ب����ەر ،بێت بیر لەوە بکاتەوە (برێ) .. ئەرێ ئەمن بچم بوێرم بێم بیر لەوەی بکەمەوە جارەکی دی دەن����گ بدەمەوە "پارتی"؟ پاش ئەو هەم����و شاپش����اپانێو شەپەش����اپەی ناو (پەرلەمان����ی "پاپا") "ک����ە لەلەندەن دایانناوە بیکەنە فیلمیش"! دیتمان. .2من راستییەکەی ،لەبەر خاتری کاک شااڵو عەسکەری ،چونکە ئەو ،یەکیەتییەکەی جارانی خ����ۆیو حزبەکەی (نەوش����یروان مس����تەفای، بەو دو ژنە "لەش����فرۆشو بێناموسە" شوپهاند کە ش����ەڕ لەس����ەر "عەیب نەبێ")ی یەک کەس دەکەن ئەویش) مەال" ..مەش����هور"ە ...قس����ە لێرە ناکەم. بەگێڕان����ەوەی دەقاودەقی قس����ەکەی کاک ش����ااڵویش؛ (ویستم هاودەس����ت رون بکەمەوە ک����ە لەزانکۆکان����دا نوقت����ە وەک کورتکراوەی ه����ەر حەرفێک ،قانونیی����ەن ،تەنیا بەیەک میم دەنوسرێت). .3لەهەولێر ،هەولێرییە ئەسڵە قەاڵتییەکان، بەتورکمان����ی ن����ا" ،بەک����وردی!" ،پەندێک����ی پێش����ینانیان هەی����ە دەڵێ :وەرە س����ەر ئەم کورسییە بزانە کێندەرت لێ دیارە! ئەم ئیدیۆمە کوردییە؛ پەیوەندیی بەبارودۆخی "کورسی"یەکەی لەسەربانی ماڵی خۆم دامناوە ش����ەش ساڵە هێش����تا ،هەس .ئەمەش بەڕەمز بۆئەوەی ،پێی ،بڵێم( :کورس����ی ،دەبێ تەنیا ئایدیاڵی لەسەر دابنیشێت!) .هەر بۆیەشە کاک مەسعود بەخۆی ،بەخۆی ناڵێت "من سەرۆکم" دەڵێ "من پێشمەرگەم")؛ هەروەها پەیوەندیی بەحزب����ی کۆمەڵ����ی ئیس��ل�امیو یەکگرت����وی ئیسالمیش هەر هەس: بۆچی (بیر)ی����ان لەئینش����یقاق ئەوانیش؟ کەچی گۆزەیان چو لەگوندێکی دیکە شکا؟ بەالغەتو حیکمەتی ه����ەرە جوانی وجودی ئەم حزبە س����ەر -نەکەوتوە ئیس��ل�امییانە ،دو ش����تە؛ یەکەم :نەماندیت هەرگی����ز ئەم حزبە ئیس��ل�امییانە ،هیچ نەبێت یەکی����ان ،یان هیچ نەب����ێ "کاریزمایەکی����ان" رۆژێک س����ەربکەون بەس����ەر ئەو هەمو کۆیلەیەی وەک منو بەسەر ئەو هەمو دیلو "بەدیل"و "بنەماڵە" بێ بەدیلو بەڕەاڵیانەی بانگەشەیان بۆ کرد سەرکەون! بەڵێ بەش����قەم بماندیبا کە خودا لەپش����ت ئەوان بوەو بۆیەش خودا سەری خستون! چونک����ە بەڕای م����ن؛ هەمو س����ەرکەوتنێک هەدی����ەی خودایە بەو س����ەرۆکە س����ەرکەوتوە دەدرێت؛ یان وەک دەزانین هەرگیز بەبێ ئیمان هەبونی راس����تەقینە بەخودا ،ناگاتە هیچ ،هیچ کەسێک. من ئەمانەم بەتەلەفۆن بەکاک عەلی باپیریش گوت کەچی ئەوی����ش باوەڕی پێم نەکرد! جگە لەمەش؛ بۆئەوەی میللەت باوەڕ بکات یان هیچ نەبێ "ئوممەتی ئیس��ل�ام" بەب����اوەڕ بهێنن کە خودا لەپشت ئەواندایە! دەی ،خۆش����بەختانە بۆ هەمو کورد ،ئەگەر خ����وا حەزب����کا ،خ����ۆ ئێس����تاش دەرفەتێکی ئاش����تبونەوەو ئازادی ماوە ن����اوی (داهاتو)ە: بۆ هەر کەسو حزبێک����ی دیکەش ،ئەگەر هەر بەخۆی – واتە بەویراس����ە -خائین ،یان هەڵە بوبێت ،یانیش هەڵخەڵەتێندراو! ئەمەش چونک����ە ئێمەی بەش����ەر هەمومان بریتین لە(بەرهەم����ی هەڵەیەک) کە ئی عەلی باپیر نیە ،بەڵکو ئی باپیرە هەرە گەورەکەمانەو دەبێ هەر کەس جارێک تێی بکەوێت؛ ئەمەش مەعلومە بۆئەوەی هۆشی بێتەوە سەر خۆ. گرنگت����ر لەم قس����ە زۆر زۆر زۆر بەدیهیانەم –کە خەڵک بەمنداڵی خۆی دەڵێ نەک بە"ژنی
birura. awene@gmail. com
پەرلەمانتار"و پیاوی گەورەو سیاس����ەتمەدار، ئەمەیە :پێویس����ت وایە ،پ����اش هەڵەکردنەکە؛ مرۆڤ؛ ئەگەر یەک تۆزق����اڵ کەڕامەتی هەبێت (ی����ان هیچ نەبێ ئیمانی) وەختێ دەگەڕێتەوە؛ پێویس����تە بێ����ت؛ س����ەربڵندانە ،دان بەهەڵەو "گون����اح" و کارە خراپەکانی خ����ۆی لەبەردەم گەلدا بنێت؛ ئینج����ا داوای لێبوردنو خۆش����ەرمەزارکردن لەب����ەردەم گ����ەل؛ بەحزوڕی ئەو کەس����ەی کە خیانەتی نامستەحەققی بەرامبەر پاکی رێگای "ئەم"و رێبازی ئازادیخوازی گەلەکەی کردبو! بەڵ����ێ دەن����ا خراپت����رو رەش����تر دەب����ێ چارەنوسی هەر کەس����ێکو هەر حزبێک ئەگەر ویس����تی نەک تەنی����ا خۆی ،یان ن����ەک تەنیا خۆیو "بزوتنەوەکەیش����ی" بەڵک����و پەرلەمانە کارتۆنیەکەی هەش����یانبو ریسوا بکاتو بیکاتە "فلی����م"؛ بەس����ەربەخۆیی سیاس����یی دەوڵەتی کوردستانیش����ەوە -کە ش����ەش شوبات زیاترە من قەناعەتی����ان دەمەوێ پ����ێ بهێنم ،کەچی ئاش����کرا ئاش����کرا بڕیارو ئازادیو بیری خۆیان بو مومارەس����ەیان دەکرد ڕاستە ،بەاڵم لەسەر حس����ابی عەقڵو ناموسو تەندروستی تێکچونی منو ئەوالدی من ..نەیاندەزانی خۆ هەر خۆیان بون ک����ە حەزیان بە"کۆیلەیی" دەکردو (تا من خۆم روت نەکردەوە) ئ����ەوان نەهاتن بەبیریان بێتەوە ک����ە ئ����ازادی ئەمەت����ا لەهەولێر هەیە ئەگەر کەس����ێک بیەوێت نیش����تیمانپەروەرانەو دیموکراس����یانە ئۆپۆزیس -وێن؟ بێت! نەهاتن حەیف پێ����ش ئەو ئۆکتۆب����ەرەی تێیدا مردمو هەولێ����ری پێ ئازاد – لەدەس����ت من؛ بێن بیر لەوە بکەنەوە بەخۆش����ی ،بەبێ ئەوەی هێشتا ریسوا ببن؛ بێنە رایێ! (((ڕێگای کفریان گرتەبەر ئەوانە! ش����ول لەئاگای����ان بدەی یا نا ،تازە چیتر نایەنە ڕایێ: ی����ەزدان بەس����ەر دڵ و گوێچکەیان����دا مۆرێک، وەبان چاویشیاندا پەردەیەکی هیچ نەدیتن .چ ئازارێکی هەمو هەڵتەکێنە لەبۆیان! خ����ۆ پێمانگوتن :ئ����ەم س����ەرزەمینە پیس مەکەن! گوتیان "ئێمە چاکەکارین". خراپ����ەکار هەر ئەوانن بەاڵم پ����ەی ناتوانن ببەن پێ. "بۆ باشەی خۆتانمانە باوەڕ بێنن تەبای ئەو خەڵکەی هاتنە س����ەر ڕێی حەق" .گوتیان..": ئێم����ە!؟ چۆن بێین����ە رێزی ئ����ەو گەوجانەی ئێوەیان پێ لەس����ەر حەق؟" کەچی دەرکەوت: گەوج هەر خۆیانن وەلێ پێنەزان! ))) .سورەتی بەقەرە .ئایەتی ١٣ -٦ نوسیبوم :حەیف کە ئەو حزبە ئیسالمییانە هیچی����ان س����ەرنەکەوتن بۆئ����ەوەی میللەتو "ئوممەتی ئیس��ل�ام" بەب����اوەڕ بهێنن کە خودا لەپشت ئەواندایە! مریشک بەهێلکە دەهێندرێت بەزۆر – دەزانم- ب����ەاڵم ئوممەت ب����ەزۆر ،بەب����اوەڕ ناهێندرێت. مەبەستم –بەباوەڕکردن بەوان.- کەواتە دیارە خەتای هەر هەمو س����ەرکردە ئیس��ل�امییەکان و ئەوانی تریشە کە نەیانتوانی ئەم مریش����کانەی پێیانبو؛ هیچیان لێ بتوانن بکەن! ئەم لۆژیکەی من حەقی وایە لەمەدرەسەکانی شەریعەتو رەوانبێژیو ئەو کۆلێژی سۆربۆنەی لێمخوێن����د بچن فێری بب����ن ،یانیش خۆم بچم دەرس����ی زیاتر ل����ێ فێر ببم ،ن����ەوەک ڕۆژێک حەزبکەم وتارێکی درێژتر لەچاو ئەم مەسەلەیە بنوس����م ،بێم ..بڵێم :ئنجا مریش����کێک ئەگەر "کورک"یش بێت ،ناتوانیت لێش����ی نێزیک هەر بخەویت. من هەندێ لەحزبە ئیسالمییەکانم خۆشدەوێ! چونکە ،ئەفزەڵیەتو پێوانەکانی شەرەفمەندیی هەر هەمو ئەو حزبە ئیسالمییانەی کوردستان بەمونەوەرو بەگەورە موفەککیرەکانیش����یانەوە "لەالی میللەت" ،الحمدللە ،لەچاو سەرکردەکانی گ����ۆڕانو بەڕێ����ز پەرلەمانتارەکانی����ان ئەوەیە؛ ک����ە ئەم����ان ،بەپێچەوان����ەی س����ەرکردەو پەرلەمانتارەکان����ی حزبی گ����ۆڕان ،بەجەنابی عوم����ەری س����ەید عەلیش����ەوە؛ لەن����او خۆیان "بەسازان" رێک نەکەوتون هەر کەسێك ئەگەر کرا فیلم لەناویان پێویس����تە بچ����ێ غار بداتە لەندەنو بڵێ نەخۆشم! من ل����ەو بەڕێز دکتۆراو ماجستێرنوس����انەی زانکۆکانی کوردناس����ی لە(تەهران) و (سنە) و (بڕیتانیا)و (مۆسکۆ)و (دیمەشق) دەپرسم ،و لەو قوتابییانەی لەعیبرەتو دەرس����ی (مێژوی کوردس����تانی ئەمڕۆو س����ەرکردەکانیان بەراورد بەس����ەرکردەکانی رابردوی کورد) دەکۆڵنەوە؛ دەپرسم: ئ����ەرێ ـ ئەگەر باوەڕمان بەعیلمی ویراس����ە هەبێ����ت ـ؛ هەر ئەم نەوعان����ەش بون؛ کەواتە؛ سەرکردەی بنەماڵەکانی جافو بابانو وەسمان پاش����ای جافو "عادلەخانم"ی جافو ئەحفادی شێخەکانی (مەلیک مەحمود؟! ها؟!) من حەزدەکەم مامۆس����تای گ����ەورە ،دکتۆر کەماڵ مەزهەر بەراوردەکانی چونکە زانس����تی ت����رن بێتە وەاڵم؛ ب����ەاڵم بەپێ����ی مەعلوماتی من :هەمو ئەم س����ەرکردە مەزنو قارەمانانەی مێژوی ک����ورد ،لەهەڵەبجەو بازیانو قەاڵچوااڵن مابونەوە :کەس غاری نەدابوە بەر هەولێریش! تەنیا ی����ەک ج����ار حەفید ش����ێخ مەحمود
لەبەر خاتری کاک شااڵو عەسکەری، چونکە ئەو، یەکیەتییەکەی جارانی خۆیو حزبەکەی (نەوشیروان مستەفای ،بەو دو ژنە "لەشفرۆش" شوپهاند کە شەڕ لەسەر "عەیب نەبێ"ی یەک کەس دەکەن ئەویش مەال"..مەشهور"ە... قسە لێرە ناکەم بەنامەیەک ،لەزیندانەوە ،داوای لەمیری کورد، سیاس����ەتمەداری ه����ەرە حەکیمو خوداناس����ی ک����ورد" ،م����ەال فەن����دی"ی هەولێ����ری کردبو بۆئ����ەوەی مەزبەتەی ب����ۆ لەخەڵکی هەولێر بۆ بکەن (بۆئ����ەوەی لەزیندان دەری بهێنن) .بابم پیرباڵ قەساب بەبیرم دێ بەفەخرەوە دەیگوت: "ئێمەی هەولێری؛ چوین دەریشمان هێنا"! ب����ۆ زانیاریت����ان بابی من ،کە س����اڵی ١٩١١ هاتب����وە هەولێرو ناوەک����ەی لەمرازی مەرقەدی موبارەک ش����ێخ پیربااڵنی زەردەشتیی تایبەت بەهەولێ����رو هەولێرییەکان����ی کۆنەزەردش����تی خواس����تراوەتەوەو پیرێکی زەردەشتیی ئەسڵی ک����ورد ک����ورد کوردەکان����م کەوات����ە ئەمنیش؛ لەسەرێکەوە :مەسیحی بو ،لەسەرێکی دیکەی ئیس��ل�ام ،لەالیەک تورکمان بو ،لەباوکیشیەوە کورد. یەعنی :عومەری بابی پیرباڵ ،تۆ تەماشاکە چەند جوان فێری (ئاسیا خانمی تورکمانی) ژنی خۆی کردوە ئەویش کوردانە -زەردەش����تییانە بیر بکاتەوە! حەق����ی وایە خەڵک����ی دەوروب����ەری چیای پیرمامو پیرەمەگرونو پیرمەسوریش ناوی ئەو پیرە زەردەش����تییانە بۆ مرازی کوڕێکی ساڵح، فێری ژنی خۆیان بکەن! حەزدەک����ەم ئ����ەوەش بڵێ����م :منێ����ک ک����ە عادەتم����ە هەمیش����ە حەق و حەقیقەت س����ەر بب����ڕم تاکو دەرکەوێ����تو بەدەش����تان کەوێ؛ ل����ەڕۆژی می����ز بەمەحکەم����ەو بەپەرلەم����ان و بەحکوم����ەت داکردنەکەم؛ می����زم تەنیا ئەوەی ماب����و بچێ ب����ەرەو –خوان����ەکا -پەیکەرەکەی شێخ مەحمودیش ،بەاڵم نەمکرد چونکە دەزانم کاک مەسعود بارزانیی باوکی کوردستان ،وەک رەمزێکی وەفای هەولێر بۆ سلێمانی ،واتە وەک ڕەمزێکی ڕاس����تگۆیی و هیممەتی مەال فەندی ب����ۆ (رزگارکردنی ش����ێخ مەحمود لەدەس����ت دوژمنان����ی خەڵکی س����لێمانی) ل����ەو فلکەیەی جادەی پزیش����کانی هەولێر دایناوە؛ کە –پێش پەشیمانبونەوەم ،لەسیس����تەمی بیرکردنەوەی مندا دەیک����ردە" :حەقخ����ورانو مەحروم بونی رەسوڵ گەردی لەم شەرەفە!" لەالیەکی دیکەش؛ دەزانم ئەم پەیکەرە "الی من" ڕەمزی گەورەیی (مەال فەندی)یە -خودای گەورە گۆڕی پڕ نور کا!-؛ نەک مەلیک مەحمود کە پاشایەتیی دەویست بۆ کوردو کەچی ئێستا کاتێ من دەچم بەبیر س����لێمانییەکان دێنمەوە دەڵێ����م (کورد نەک هەولێر -بەسلێمانیش����ەوە شایستەی پاشایەتییە!)؛ دێن دەڵێن :مەسعود بارزانی پارەی لەفەرهاد پیرباڵ وەرگرتوە! پێکەنینم حەتتا بەئس����لوبی نوسینی خۆشم دێت ،نەک هەر بەئەخالقی تەفکیریان. "گو" چونکە وشەیەکی جوان نیە ،بەکورتی دەیبڕێنمەوە و دەڵێم دوەم هۆ و زەرورەتبونی ئەوەی (بۆچی) هەر هەمو حزبە ئیسالمییەکان ناچ����ار بە(یەک گرتن!) ببن باش����ترە؛ (جگە لەوەی چونکە حزبەکانی دیکەش یەکتر دەگرن لەداهاتوی کوردس����تانی نوێی پ����اش ئازادی)؛ ئەمەی خوارەوەیە بەڕای من: لەناو یەک لیستی پەرلەمانیدا بن ،بەشەرەفتر دەبن الی خودا. من ئەم پڕۆژەی شۆڕشی سپییەم ،لەئاخرین کتێب����م بەناونیش����انی (هههه����ە ..زەواج)، لەڕۆژنامەکانی����ش ،زۆر بەفراوانیو دەیان جار باڵوکردۆتەوەو نوس����خەم بۆ (سەرۆک)و هەمو س����ەرکردەی حزبەکانیش ن����اردوە – .من بۆ خۆم لەم����ەودوا بەفەرمی ،تەنیا بۆ مەس����عود بارزان����ی دەنوس����م (س����ەرۆک) ،بەوانی دیکە دەڵێم "س����ەرکردە") .چونکە تۆ لەموسابەقەی مەلەوانیو پاس����کیلو ماراتۆنیش "ناوێک" یان خەاڵتێک هەر دەبێ بدەیتە ئەو س����ەرگەڤازەی
لەهەموان ئازاترەو بەزمانی وەرزش پێی دەڵێن (ب����راوە) .هەرچەند بەجەنابی خۆشەویس����تی خۆشیەوە سەرۆک ،خەڵکو سەرکردەکان سێ ساڵە هیچیان هەر جوابیشم نادەنەوە! چ نیگ����ەران و توڕەش نابم ئەگەر ئەس����ڵەن هەر بەشێتو نەخۆشی دەرونیم بزانن؛ چونکە من ب����اوەڕو متمان����ەم زۆر زۆر زۆر کەم بەهەر رەئیس حزبێک ما :بەخۆمو خودام نەبێ! تاقان����ە نوس����ینێکمە لەژیانم����دا کەیف����م پێیو ش����انازیم بێ ئەم وت����ارە –ببورن– زۆر درێژەمە. گوت����م؛ بەپارتی دیموکراتیش����ەوە ،دەزانم؛ بەم سیس����تەمو تیۆرە تازەیەی من سەغڵەتو زیانمەن����د دەبن .ئەمەش چونک����ە بەپێی ئەو سیستەمەی کە من بۆ بەرژەوەندیی تاکو ژن، بەگش����تیش بۆ کوردو بۆ بوژاندنەوەی ئابوریو کش����توکاڵی گەلو بۆ پەرلەمانم خس����تۆتە ڕو (ئەم تی����ۆرەم ،کە حکومەتێک����ی دادپەروەرو نیش����تیمانیی گەورەی کوردس����تانیی تەواوی، یەک خەڵکو یەک خاکو یەک خودای هاوبەشو دیموکراسیشی لەسەر دادەمەزرێت؛ ئەوەیە کە پێویست دەکات (لیس����تی حزب) لەپەرلەمان بچێت����ە دەرەوە؛ لیس����تی کۆمەاڵن����ی خەڵکی کوردستان جێگەی بگرێتەوە. خۆ منیش دەزانم ئەمە زیانو مەترس����ییە بۆ س����ەر حزبەکان ،چونک����ە ئەوکاتە دەبێ بچین سیس����تەمی پەرلەمان – خ����ۆی بگۆڕین ،نەک چڕوچاوە ناشیرینەکانیان. ئەم شۆڕش����ی س����پیە ،ئی من نی����ە ،بەڵکو بیرۆک����ەی ق����ازی محم����دو ج����ەالل تاڵەبانیو فەیلەس����وفی ئەمریکایی (ج����ۆن ڕاوڵس)ە کە لەکتێبی (تیۆری دادپەروەری) لێمکۆڵیوەتەوە: زۆر بەزەب����ر کاریک����ردە س����ەر سیاس����ەتی گەشانەوەی ئابوریی ئەمریکای سااڵنی .١٩٧٠ – ئەگەر باوەڕ ناکەن ،لەئۆباما بپرسن! ئ����ەم رێگایەی ئەم����ن پیش����انتانی دەدەم، بەئاشکرا پێتاندەڵێم .. :ئەگەر هەموتان ئاشتیو یەکسانیو دادپەروەریو خوداناسیتان دەوێتو دەتانەوێت ئیس��ل�امو هەمو کوردس����تانییەکان ئازادو ئاش����تو یەکس����ان بژین لەسایەی یەک باوکی باوەڕپێک����راوی هەمومانو بۆ هەمومان؛ ئ����ەوا دەبێ ب����اوەڕ بەمنیش بک����ەن کە پێتان دەڵێ����م من ئ����ەم یەخە دادڕانو خ����ۆ -ڕوت - کردنەوەی����ەی خ����ۆم ،کە ئەم����ە دوەم جارمە؛ تەنیا بۆ رێکخستنو یەکخستنی خاکو خەڵکو خوداتانە! دەنا من س����وێندم بەقەبری هومای دایکم خواردوە :نە هیچ موڵکێکم بەناو ،نە هیچ بەقسەی کەسیشتان هەڵپەڕم لەمەودوا. من پێش����نیاردەکەم جەنابی سەرۆک ئەگەر ئیزافاتی بخاتە سەر ،یان بیەوێ باشتری لەگەڵ خۆمان بگونجێنێت ،ببێتە تیۆرو بنەمایەک بۆ هەمو دەوڵەتانی رەشهەاڵتی ناوەڕاستیش .من دەڵێ����م :حەتمەن بۆ ئەو ئەمریکاو فەرەنس����او تورکیا پڕ فوحشو فەسادو برسێتیەش؛ رێگاو دەس����ت زۆر زۆر دەدا لەپێن����او بەرقەرارکردنی ئاشتیو دادپەروەریو نەهێشتنی تیرۆریش کە بەئاش����کرا دەڵێم "ئیس��ل�ام-خۆی دەستی تێدا هەیەو سەرچاوەی ئەسڵو یەکەم یەکەم یەکەمە: هیچ کەس����ێکی تر نا بەغەیری خودی ئیسالم خۆی بەرپرسی ئەم تیرۆرە گەردونییەیە! بۆیەش����ە گوتم :حزبە ئیسالمییەکان ئەگەر لەناو یەک لیس����تی پەرلەمانیدا بن ،بەشەرەفتر دەبن الی خودا .چونک����ە خودا زۆر زۆر حەزو ئومێدی بەیەکگرتنی هەمو موس����ڵمانی جیهان هەبو! حەیف نەیدیت! ئەگ����ەر ـ باش����ە هی����چ نەب����ێ ـ حزب����ە ئیسالمییەکانی یەک واڵت (کوردستان با ببێتە "ئەزمونێك"و کورد دەسپێشخەرو پێشڕەو بێت؛ وەک س����ەاڵحەددین!!! ــ بۆ هەمو دەوڵەتانی ئیسالم! ئەوکات����ە دەرەنج����ام :خەڵک لێی����ان ڕازی، لەهەمان کات لەخەڵکیش����ەوە هەڵدەبژێردرێن وەک نوێنەری موس����ڵمانان لەن����او پەرلەماندا، ن����ەک وەک ئەندام����ی س����ەرکردایەتییەکانی ئێستایانو حزبەکانی دیکەش ،بچن خەڵکیترو کادی����رە ئیماندارە راس����تەقینەکانیان مەحروم بکەن لەبەش����ەکانی ناوخۆ بچن بێن ،بێن بچن بە"س����ازان" لەگەڵ ئ����ەو عەلمانیی����ە درۆزنو عیفریتانە رێک بکەون!!! (دیتان سازان چیتانی لێکرد؟) .هههههە ..ئەویش بەسازانی ناو خۆیان – نەک ئی ئەندامو کادیرە قوڕبەس����ەرەکانیان بەدەست سەرکردایەتییە "گەوجێندراوەکانیان" کە میللەت دەخەنە (هەڵەتە) بونەوە ،عەینەن خۆیان: ئەم����ەش چونک����ە بەچاوی خۆت����ان دیتان: س����ەرکردەی حزبی وامان لەناویاندا دیت غاری دایە لەندەن؛ شەش شەو و حەفت رۆژ نەیوێرا بێتەوە تەنانەت بۆ سلێمانیش ..مەگەر لەگەڵ پشتمێرەکانیان "حیمایەکانیان" نەبێ! ئی واش����یان تێدابو ،لەداخ����ی ئەوەی فاڵن س����ەرکردە ترس����نۆک بو ،گوتی :باش����ە ،خۆ ئەم����ن لەوی کەمتر نیم با ئەمنیش لەڕقی ئەو، بەتایبەتی مادام ئەو لێرە نیەو (شار لەدەست خۆمە) بابچم شار وا پارچە پارچە بکەم خەڵک وایان بەسەر بێت کە لە"شار" نەک سەگ بەڵکو محافزیش" نەناسرێتەوە کێییە!؟ ک����ۆڕەک تەلەکۆم تۆمارەکەی ماوە بپرس����ن کاتی خ����ۆی بەرێبین هەردیم گ����وت( :رێبین گیان ..بەتۆشو بە بەردەکی س����ەراش دەڵێم: ئ����ەی ه����اوار "گوناحە" ک����ە ئەم س����لێمانییە رۆحەی م����ن! دێ ،ب����ەم سیاس����ەتەی عەلی باپیرو نەوش����یروانو یەکگرتو ،هەڵدەخەڵێتو
فەرهاد پیرباڵ
دەس����خەڕۆ ،دە ببێتە چوار پارچە بەش����ەرەفم هەپڕون بەهەپڕون دەبێت شار!". سوێند بەخودای گەورە ،سوێند بەقەبری پڕ نوری (هوما)ی دایکم؛ پێکەنی ،گوتی( :ئێ.. کاک نەوش����یروانیش ئەمەی ئەوێ! گرنگ ئێمە لەبنەماڵەی بارزانی جودا ببینەوە ،تۆ بۆ خۆت جار جار وەرە س����ەرێکمان لێیە لەس����لێمانی.. ههههه!).. ئەفس����وس :ئ����اخ! ..چەند گری����ام من بەم پێکەنینەی ..ئەو هاوڕێ ئازیزەم .ئەو شارەی، لەهەڵمەت و قوربانییەوە بەچی گەیاند! کەوات����ە ،دەتوانی����ن بڵێی����ن س����ێیەم هۆ و هۆکاریش����مان بۆ بەدیارکەوت ،وەک من شەش ساڵ پێش ئەمڕۆ پێتانم گوتو باوەڕتان نەکرد، ئەویش ئەمەیە: تەنیا یەک پیاو سەرکەوتو دەتوانێ زیاتریش سەرکەوێت ،تەنیا یەک "س����ەرکردە" ئەوەندە حەکیم بو بتوانێ لەم جەنگە ناوخۆو دەرەکیو گەردونییەدا کۆنتڕۆڵ����ی خۆیو خاکو خەڵکو خاپەرۆکەکانو بەکرێگیراوانیش بکات؛ کۆنتڕۆڵی ئەژدادی مەلیکی س����عودیەو ئەردۆگانو ئاغای خاتەمیش����ت بۆ بکات ،کە ئەویش :مەس����عود بارزانییە! ،-کە دەش����بێ زۆر زۆر زۆر دەرسی لەو ژەهرە پیسەی فارس����ەکانیش وەرگرتبێت کە کاتی خۆی بۆ جەمش����یدو سمکۆو قاسملو بەناوی گفتوگۆ بۆیان خس����تبوە ناو خواردنەوە لەو سەفەرەی کە خوا بەڵکو حەزبکا بۆ ئێران، ب����ۆ الی ئەو خەنجەر لەپش����ت دەرانەی کورد؛ دەیکا. ئەم س����ێ حەقیقەش ،بەتایبەتی ئی یەکەم؛ نەک کەر ،منیش دەیزانم! بۆیەش����ە هەر کەس����ێک رق����ی لەدەوڵەتی کوردس����تانو مەس����عود بارزان����ی بێت دەچێ "س����ازان" لەگەڵ جمهوریی ئیس��ل�امیی ئێران دەکا! باشترین کەس کە بیەوێ پڕ پارەو پڕ چەکت بکات لەدنیا بۆئەوەی کوردی پێ لەناو ببەیت، بەڕای من :ئێرانە! بۆی����ە بەڕای من :ئێران ،واتە کەس����ێک ،کە پش����تی ،سەد لەس����ەد ،پێ ببەس����تە :ئەگەر ویستت خەنجەری پێ لەخەونی هەر کوردێکی حەزت کرد بدەی! حەزدەک����ەی بڕۆ بزنێک����ی کوردیش بکوژە؛ ئێران پێی خۆشە! لەم یەکترگرتنەوەیەی حزبە ئیسالمییەکان؛ هەر کامەیان س����ەرکردەکەیان ژیرترو زوتر لەم قسانەم تێ بگەن :ئەوان دەیبەنەوە! ()٢ لقد مات اللە! ... فرێدری����ک نیتش����ە ،فەیلەس����وفی ئەڵمانی، لەس����اڵی ( )١٩٠٠نوس����ی( :خودا مرد) .من دەڵێم لەو س����اڵەوەی ئەو فەیلەسوفە بلیمەتە ئەم کفرو هەڵەیەی کرد کە بۆ فیکری ئەمڕۆی من بەخێر کەوتەوە ،تا رۆژی ئەمڕۆ ــ راس����تە؛ ئێمە ،هەمومان ،هەمو بەش����ەرییەت ،بێ خودا دەژیای����ن؛ مەبەس����تم :بەبێ ئیس����تیعانەکردن بەخودا دەژیاین؛ هەمو بەشەرییەت. داع����ش لەڕێگەی گرتنی موس����ڵەوە ،بەپێی سیستەمی فیکری نیتش����ە ئەگەر بیربکەینەوە –اس����تغفراللە– خ����ودای ه����ەر بەیەکج����اری س����ەربڕی ..بەتایبەتیش خودا لەدیدی عارەبو ئیسالمانەوە ..مەعنای نەما .من راستو حەق دەڵێم ،رادیکااڵنە. کەواتە لەمەودوا ،بەڕای من؛ ئەرکی یوئێنو تەل ئەبی����بو ئۆبامای����ە ،ئەرکی رۆش����نبیرو حزبە ئیس��ل�امیو مەس����یحیو مەال بەڕێزەکانو سەرکردەکانی کوردستانە ،ئەرکی دکتاتۆرەکانی ئێرانو س����عودیەو بەتایبەتیش (س����ەرۆک)ی هەرێمی خۆم����ان ئەمەیە ک����ە :خودامان یەک بخەین! ..خ����ۆ هیچ نەب����ێ ،لەڕۆژه����ەاڵت ،لەڕێگاو بەهۆی بارزانیی����ەوە دەتوانی����ن ئەمە بکەین! ئەمەش بەمەرجێ����ک ئەگەر کورد خۆی بڕیاری دا سەرمەش����ق بێت لەجیهاندا! من شەخس����ی خ����ۆم رازیم خودای خۆم لەگ����ەڵ خودای هەر مەس����یحیو جولەکەیەکیش ی����ەک بخەم :بەبێ هیچ مەرجێک! س����اڵی ٢٠١٧کوردس����تان دەبێ تەنیا یەک خ����ودای هەبێ ،ن����ەک (تەعەدودیەتی حزبی! وەک بەمەال بەختیارو دیموکراسەکانی تری پێ فریو دران!). ساڵی ٢٠١٧کە ساڵی سەربەخۆییو شۆڕش����ی سپیی
ک����و ر د ا ن دەب����ێ ،س����اڵی هاتن����ەوەی خودایە ئینش����اڵاڵ بۆ ناو ئەو پەرلەم����انو مەحکەمەیەی ئەم����ن میزم پێ����دا کرد. ئەمەش لەمانگی هەمان ئەو ئۆکتۆبەرەی س����ێ ساڵ بەخۆتان تاریکو تاخیرتان کرد هاتنی بەڕاستگەڕانی ئەو بەڵێن����ەی خ����ۆم پێتان����م داب����و ـ ئەگ����ەر بەبیرتان ب����ێ "چونک����ە من
بیروڕا
زاکیرەم الواز بوەو نەخۆشم". بەکورت����ی :رۆژنامەی "کوردس����تانی نوێ" پێویس����تی چۆن بەتەنیا م����ام جەاللێک هەبو هەی����ە ،ئاوه����اش کۆمەڵگ����ەی "کوردس����تانی نوێ" پێویس����تی بەتاکە خودای����ەک هەیە؛ کە لەدیدێکی هاوبەش����ی هەمو کوردستانییەکەوە تێگەیەندراب����ن ،نەک تەنیا لەدیدی هاوبەش����ی حزبە ئیس��ل�امییەکانەوە؛ بەڵکو لەیەک دیدی کوردس����تانییەوە ،بەمەس����یحیو ئاینەکان����ی دیکەش����ەوە :یەک خ����ودا؛ خ����ودای دالنڤانو دلۆڤانی هەمبەر هەمومان! بێگومان بەجی����ا لەئێزیدییەکان ،کە من لەم بارەوە بۆچونی دیکەم هەیە. م����ن دان����ی پێدادەنێم :پێ����ش قۆناغی ئەو ژیان����ەم ک����ە هێش����تا می����زم بەدادگاکانتانو بەپەرلەمانەکەت����ان دانەکردبو ج����ارێ ،بۆتانم ش����ەڕح دەکرد کەچی تێم نەدەگەیش����تن ،یان باوەڕت����ان پێ����م نەدەک����رد کە بەق����ەدەر هەر هەموتان عەقڵی خۆم ،لەسیاسەتی بەتایبەتی رەشهەاڵتی ناوەڕاستو داڕشتنەوەی ،ئاگادارم ئەمن. لەش����رٶڤەکردنی " دۆزەکان" و "دۆخەکان" و دەوڵەتەکان دەرس����م دەدایەوە پێتان ئەگەر بەمەرجێ����ک هەموتان حەزت����ان بکردایە پێش ئەوەی لەبەردەرکی س����ەرا بێ����ن بوتڵەئاوم تێ بگرن! دان پیانانەک����ەم ئ����ەوە بو بڵێ����م :ئەوکاتە نەدەهات����م بێ����م بەدی����ل (ئەڵتەرنەتی����ڤ)و چارەسەرەکانتانیش����تان هەر ب����ۆ بخەمە پێش چاو! بەاڵم ئێستا سەد بەدیلم بۆ هەر هەموتان هەیە! من لێتانی ناش����ارمەوە ساڵی پێرار بو چومە پاری����س بۆ الی دکتۆر کەنداڵ نەزانو بەفەرمی دانم نا بە(بلیمەتی)ی خۆم! داواش����م لێکرد ــ چونکە کورد لەم ش����تانە تێناگ����ەن -داوا لەبێرنارد کوش����نەری هاوڕێمو لەمسیۆ هۆاڵندی سەرکردەی فەرەنسای واڵتی دوەمم بکات لیژنەیەکی پس����پۆڕ بەزوترین کات پێکبهێننو ساغ ببێتەوە بۆ گەڕەکی جولەکانی هەولێ����رو بۆ هەندێ لە"گردە" سەرش����ۆڕەکانی س����لێمانی( :ئایا بەڕاس����تی من شێتم؟!) یان لەڕوی دەرونییەوە تەواو نیم؟ بمب����ورن کە ئەم وتارەم وەک ش����یعرەکانی هەندێ ئەم دواییەم ناونیشانەکەی :لەکۆتاییدایە؛ کە بریتیە لەزۆر زۆر زۆر بەگەورەیی ناوی خۆم، واتە وتارەکەم ناونیشانی ،لەخوارەوەیە! کە ئەمەش جۆرە هونەرێکی جیاوازە بۆئەوەی بەهەمو بەڕێزانی ئەندامو کادیرو س����ەرکردەی حزبە ئۆپۆزیسیۆنەکانی هاوڕێم بڵێم: بەقس����ەمتان ئەگ����ەر بکردای����ە لەبەردەرکی س����ەرا ،تەرازوی بەختی اللەنگی ئاخری عومرم نەدەگەیش����تە ئ����ەو رۆژەی خۆزگ����ە بخوازێت گەورەترین حەکیمیش����تان هەر بەمردن؛ بەاڵم ئ����اخ ئەمڕۆ نەکەوتایەتە ژێر رەحمەتو حوکمی لەسەر حەقو لەسەر حەق هەمیشە بەجوابهاتوی قەڵەمی فەرهاد پیرباڵ.
تەنیا یەک کورد بڕوای بەپارتی دیموکراتی کوردستان ماوە؛ ئەویش کاک مەسعودە
تهندروستی tandrusti. sul@gmail. com
) )548سێشهممه 2016/10/18
15
الپەڕەی تەندروستی ،ئامادەكردنی ڕاگەیاندنی تەندروستیی سلێمانی ههستیاربونی پێست هۆكارو نیشانهكانی ههستیاری پێست بریتییه لهسوربونهوهو خورانی پێست لهكاتی گۆڕانی ئاووههوا یاخود لهكات ی گۆڕانی وهرزهكاندا ،ههستیاری بههۆی چهوری یا وشكی یاخود نهخۆشییهكانی پێستهوه دروست دهبێت. هۆكارو نیشانهكانی * ئهو كهسانهی پێستیان وشكه لهپایزو بههاردا ههستیار دهبن .پێستی دهموچاویان سور دهبێتهوهو قڵیش دهباتو ئازاری ههیه، ئهو كهسانهی پێستیان چهوره ههندێكجار توشی ههستیاری دهبێتو ئهمهش دهبێته هۆی (گولهنهخۆشی) كه لهسهر رومهتو دهوری لوتدا سوربونهوهیهكی زۆر دروست دهكات. * بهركهوتنی ههتاو بۆ روخسار بۆ ماوهیهكی زۆرو ههروهها بۆماوهیی هۆكارێكی تری
ههستیاری پێستن. ی بهشێوهیهك ی * بهكارهێنانی جوانكار ناتهندروست بۆ دهموچاو دهبێتـه هۆی ههستیاربونی پێستو تێكدانی. * ههندێكجار وهرگرتنی دهرمان بۆ نهخۆشی دیكهو بههێزی جۆری دهرمانهكه هۆكاره. * زۆرجار بههۆی كهم بهكارهێنانی دژهخۆر ههستیاری پێست دروست دهبێت. چارهسهری ئهم نهخۆشیه بهكارهێنانی ئهو جوانكاریانهی كه تایبهتن بهجۆرهكانی پێست واته (وشك یان چهور) ههروهها وهرگرتنی دهرمانی تایبهت لهژێر چاودێری پزیشكی پسپۆڕو خۆپاراستن لهمادهی تیژو تون لهگهڵ بهكارهێنانی سابونی دژهبهكتریا.
هۆكاری بهرزی
ی خوێن چیه كولیسرتۆڵ
چهند رێنامییهكی بهسود بۆ تهندروستی
ێ رۆژان ه رێكردنو رۆیشتن بهپ بۆ ماوهی ( 30بۆ )60خولهك، ی ی كهمكردنهوه دهبێت ه هۆ ی شێرپهنج ه توش بون بهنهخۆش ی ( ،)%18ههروهها بهڕێژه ی دهبێته هۆی كهمكردنی نزیكه ( )3كیلۆگرام لهساڵێكداو ی جوان رێكیو بهمهش دهبهخشێته لهش.
ی ددانهكانت ههوڵ بده پێش شتن فڵچهكهت وشك بێتو ماجونی ددان شتنهكهی بخهره سهر ،چونك ه ی وشكو ماجونی ی فڵچه بهكارهێنان ی ی البردنی پهڵ ه ددان دهبێته هۆ ی زیاتر له( )%67ب ه ددانهكانت بهڕێژه بهراورد لهگهڵ فڵچ هی تهڕكراو.
ی ی كات ی ڕۆژانهو دابهش كردنی بهگوێره ی كار رێكخستن خۆت بێت ،چونك ه پهلهكردنو خێرا بهڕێكردن كارهكانت ی ی بهرزبونهوهی پاڵهپهستۆ بهبێ گویدانه كات دهبێته هۆ خوێن.
خواردنو بهكارهێنانی سهوزهو میوه ی ی خواردندا سودێك لهنێوان ژهمهكان ی ئاسان ی ههی ه كه دهبێت ه هۆ زۆر ی لهش ههرس كردنی خۆراكو رزگاربون لهژههرو ماده بێكهڵكهكان.
زۆر بهكارهێنانی پهراسیتاموڵ
دهبێته هۆی ژههراوی بونی جگهر مهبهست لهبهرزی كولیسترۆڵی خوێن جگهرهكێشان ،نهخۆشی شهكره، ی خواردنی خراپ ،بونی نهخۆشی دڵ ئهو چهورییهی ه كه لهههمو خانهكان لهشدا ههیه ،كاتێك كۆلیسترۆڵ بهرز لهخێزانی ئهو كهسهدا. ی ی چهوری لهبۆرییهكان بێت نیشتو خوێندا دروست دهبێت ،ئهمهش خۆپاراستنو چارهسهر: ی ژیان باشترین ڕێگهی ه رۆیشتنی خوێن بهناو لهشدا گران گۆڕینی شێواز ێ بو چارهسهر ئهویش لهڕێگهی ئهمانهوه دهكاتو دڵ ئۆكسجینی پێویستی پ ناگات ،بهمهش مهترسی نۆب هی دڵ دهبێت ی زیاده. زیاد دهبێت لهگهڵ كهم رۆیشتنی خوێن -لهدهستدانی كێش ی خۆراكی تهندروست. ی -خواردن بۆ مێشك ك ه دهبێته هۆی جهڵده ی دوركهوتنهوه لهچهوری وات ه چهور مێشك. تێر (الدهون المشعبه) ك ه لهگۆشتو ی پهنیرو ههندێك كێكو بسكویتدا ئهم حاڵهته بهئهنجامدانی شیكار ی بكرێت ك ه ئایا ههیه. خوێن دهتوانرێت دیار تهواو ی دانهوێڵه ی كۆلیستڕۆڵی خوێن لهچ ئاستێكدایه- ،خواردن ی بهتوێكڵهوه. ی توشبون پسپۆڕان ههندێك لههۆكار ی وهكو ی ماس بهرزی كۆلیسترۆڵی خوێن دهگهڕێننهوه -خواردنی چهند جۆرێك ی كهسهكه خۆی وهك سهلهمۆن. بۆ دهسهاڵت ی -كهمكردنهوهی كهول چونك ه ( ناچاالكی ،قهڵهوی ،خواردن ی زۆر خواردنهوهی كهول دهبێت ه ی تر خراپو ناتهندروست) ،ههندێك ی ی چهور ی ئاست هۆكارهكانی لهدهسهاڵتی كهسهك ه دا هۆی بهرزبونهوه ترایگلیسراید. نیه واته بۆماوهییه. ی بۆ وهرزش كردن بهڕێكو پێك ئهم هۆكاران ه دهبێته هۆی دروست ماوهی 30بۆ 60خولهك لهڕۆژێكدا. وازهێنان لهجگهره كێشان.بونی ئهم حاڵهته:
پاراسیتامۆڵ یهكێكه لهو دهرمانانهی بۆ كهمكردنهوهو نههێشتنی ئازار بهكاردێت،ئهم چارهسهره بهشێوهی حهبو دهرزیو شروب لهناو دهرمانخانهكاندا دهبینرێت. بهكارهێنانی ههریهكهیان بهپێی تهمهنو جۆری ئازارهكه دهگۆڕێت، لهوبارهوه د.شهماڵ وههبی پزیشكی دهرمانساز دهڵێت " ئهم دهرمانه بۆ ئازاری ماسولكهو ئێسقانو سهرئێشهو تا بهكاردێت ،دهتوانین بڵێین بێ كێشهترین دهرمانی ئازارشكێن ه لهچاو دهرمان ه ئازارشكێنهكانی تردا". ئهو پزیشكی دهرمانسازه وتیشی " پاراسیتامۆڵ زیاتر لهنیو سهدهی ه دروست كراوهو سودێكی باشی ههی ه بۆ نهخۆش ،یهكێكه لهو دهرمانانهی زۆرجار بهكارهێنانی لهالیهن ژنانی سكپڕهوه بۆ شكاندنی ئازار نابێت ه هۆی كێشهی تهندروستی بۆیان ،ئهو پزیشك ه ئاماژهی بهوهش دهدات ك ه ئهم دهرمانه دهبێت لهژێر چاودێری پزیشكی پسپۆڕدابێتو ئهگهر هاتو زیاتر لهڕێژهی پێویست بهكاربهێنرێت دهبێت ه هۆی ژههراوی بونی جگهر".
ناونیشانی وێبسایتی بەڕێوبەرایەتی گشتی تەندروستی سلێمانی
http://www. dohsuli. com
فەیسبوكhttps://www. facebook. com/tandroostyt :
14
بیرورا
) )548سێشهمم ه 2016/10/18
راگهیاندن ی دهوڵهتێك ی كوردی شكستخواردو ،باشوری سودان بهنمونه د.ئهركان مهنوچهر بهدرێژایی مێژوی خهباتی نهتهوهیی گهلی كورد پرسی بون بهدهوڵهتو مافی چاره ی خۆنوسین ،سهرهكی ترین بانگهشهی ئهو گروپو تاقمانه بون كه لهم پێناوهدا كاریان ك���ردوهو زۆر جاریش وهك كااڵیهك مامهله بهم بابهتهوه كراوه ،كه لهبنهڕهتدا خهونو ئاواتی ههر تاكێكی گهلی كورد بوه لهههر چوار پارچهكهی كوردستاندا. كردن بهكااڵو موزایهده كردن بهخهونێكی ههزاران س���اڵهو پرس���ێكی نیش���تیمانی، وای لهتاكی كورد ك���ردوه ورده ورده لهو خولیاو ئاواتهی پاشگهز بێتهوه ،بهئهزمون خهریك���ه دهگاته ئ���هو راس���تیهی پێش لهدایك بون���ی دهوڵهتێكی كوردی ،بڕیاری شكس���ت بهس���هریدا دهس���هپێت ،چونكه هێزگهلێك بانگهش���ه ب���ۆ جێبهجێكردنی ئهم خهونه دهك���هن ،بهرژهوهندی ماددیو حزبی لهس���هرو ،بون بهدهوڵهت دهبینن، بهكردهوه لهباش���ورو رۆژئاوای كوردستان دهبینرێ���ت ك���ه ئ���هم هێزگهلهی ئێس���تا توان���ای جێبهجێكردنی ئ���هو بهڵێنانهیان
نیه كه دهیان ساڵه هاواڵتیانیان پێ گۆش كردوه ،رۆژههاڵتی كوردستانیش ،ناكۆكی حزبهكانی حاڵی زۆر باشتر نیه . مهبهستمه بهراوردكاریهكی گهوره بكهم لهسهر شكستی نوێترین دهوڵهت لهنهتهوه یهكگرتوهكاندا كه دهوڵهتی باشوری سودانهو جگه لهجیاوازی رهنگی پێستمان ،پڕاوپڕ لهیهك دهچینو خهڵكهك���هی ههردوالمان گیرم���ان خ���واردوه بهدهس���ت بهرپرسو داهاتی نهوتو گهندهڵیهوه ،جائهوان ئێستا بون بهدهوڵهت ،بهب���ڕوای من لێكچونێكی تهواومان ههیه ،لهناكۆكی سیاسیو بنهمای ئابوریو هاوكێشهی نێودهوڵهتیدا ،لهنێوانو چۆنیهت���ی راگهیاندنی دهوڵهتهكهیانو ئهو شكس���تانهی ئێس���تا دوای دهوڵهت بون توشیان هاتوه. بهراوردكاریهكی خێرا: دوای دهیان ساڵ لهخهباتی چهكداری دژی دهوڵهتی سودانو قوربانیدان لهپێناو خهونی س���هربهخۆبونیاندا ،دواجار بهپش���تیوانی راس���تهوخۆی ئهمریكاو یهكێتی ئهوروپا، عومهر حهسن بهش���یری سهرۆكی سودان ناچار كرا بهڕازی بون لهس���هر سازكردنی راپرسی لهسهر پرسی سهربهخۆیی باشوری س���ودانو لهڕاپرس���یهكدا بهسهرپهرشتی
نهتهوه یهكگرتوهكان باشوریهكان بهڕیژه ی دهنگی %98پشتیوانییان بۆ سهربهخۆیی راگهیاندو س���اڵی 2011بهفهرمی باشوری س���ودان بوه ئهندامی ڕێكخ���راوی نهتهوه یهكگرتوهكان. هاوش���ێوهی ههرێمی كوردس���تان بونی سامانی سروشتی لهو واڵتهدا زۆرو زهبهندهو داهاتی نهوت نزیكهی له %95ئابوریهكهی پێكدههێنێ���تو كۆمپانی���ا ئهمریكی���هكان زۆرترین وهبهرهێنانیان لهكێڵگه نهوتیهكاندا كردوهو بهپێی ئاماری نهتهوه یهكگرتوهكان زیاتر لهنی���وهی هاواڵتیان لهخ���وار هێڵی ههژاری توندهوهن. بون بهدهوڵهت مهینهتی خهڵكی باشوری كهم نهكردهوه ،بهڵكو لهوس���اتهوه ئیتر مافیاكانی گهندهڵیو بهرپرس���هكان باشتر كهوتن���ه خۆ دهوڵهمهند ك���ردن بهجۆرێك لهنوێتری���ن راپۆرتی وهزارهت���ی دهرهوهی ئهمری���كا ،كه خۆی كاراكتهری س���هرهكی پشت بون بهدهوڵهتیانهوه بوه ،بهشكست خ���واردو گهن���دهڵ تۆمهتباری���ان دهكاتو بهت���هواوی ل���هڕوی سیاس���یهوه پش���تی تێكردونو راپۆرتهك���ه پێیوایه ناكۆكیه سیاس���یهكانی نێوان ئهو دو الیهنه بههۆی كێبركێ كردنه لهس���هر دهستگرتن بهسهر
س���هرچاوهكانی نهوت ،ئێس���تا دهوڵهتی باشوری سودان بهدوهم شكستخواردوترین دهوڵ���هت دادهنرێ���ت لهجیهان���دا بهپێی ریزبهن���دی س���اڵی 2016ب���ۆ (واڵت���ه فشهڵهكان). لهگ���هڵ بونیان بهدهوڵ���هت ناكۆكیهكان لهنێوان سهلڤاكێری سهرۆكو ریاك ماشاری جێگری ،رۆژ لهدوای رۆژ روی لهههڵكشان كرد ،ناكۆكیهكانیان لهس���هر دابهشكردنی داهاتی نهوت گهیش���ته ترۆپ���كو بههۆی ئهوهی ههردوال خاوهنی میلیشیای چهكدار ب���ون ،دوای تهنها دو س���اڵ لهڕاگهیاندنی دهوڵهت ،ش���هڕی ناوخۆی باشوری سودان بوه سهردێڕی ههواڵهكانو سێ ساڵه واڵتی توشی داڕمان كردوه. ئێس���تا بههۆی ئهو جهنگه ناوخۆییهی نێوان الیهنه بهش���هڕهاتوهكان النیكهم دو ملیۆنو نی���و هاواڵتی ئاوارهبونو ههندێك لهئام���ارهكان باس لهكوژران���ی 50ههزار كهس دهكهن لهناكۆكیه ناوخۆییهكاندا. ه���هزار ج���ار دوربێ���ت لهههرێم���ی كوردستان ....بهاڵم لێكچونێكی تهواومان ههی ه لهگهڵ ئهواندا ،ئێس���تا ئێمه نهك دو الیهن ناكۆك بهڵكو پێنج الیهنی ناكۆكمان ههیهو نهك دو هێزی میلشیا بهڵكو دهیان
هێزی میلیش���یامان ههیهو پێش ئهوانیش ئهزمونی شهڕی ناوخۆمان تاقیكردوهتهوه، ئهم���هش بۆ رۆژئاوای كوردس���تان ههمان شته كه هێشتا نهبون بههیچ چ ناكۆكیهكی گهوره لهنێوان الیهنه سیاسیهكانیاندایه. ئێمهش وهك ئهوان نهوت بوهته مهینهتی و نهگبهتی بۆم���انو بهدانپێدانانی خۆیان گهندهڵیو ناش���هفافیهكی زۆر لهپرس���ی ئیدارهو داهاتی نهوتیشدا ههیه. لهگهڵ ئهوهی بهپێی دهس���توری ساڵی 2011ماف���ی ئ���ازادی رۆژنامهگهری ههیه، بهاڵم لهباش���وری س���ودان رۆژنامهنوسان روب���هڕوی زۆرتری���ن لێپێچین���هوه دهبنو لهم���اوهی چهند س���اڵی راب���ردودا دهیان رۆژنامهنوس دهستگیركراون. بۆیه ب���هم حاڵهوه ههنگاون���ان بۆ بون بهدهوڵهت ،هیچ لهچارهنوس���ی هاواڵتیانی ئهم ههرێم���ه ناگۆڕێت بهڵكو چارهس���هر گۆڕین���ی بیركردن���هوهی ئ���هو هێزگهلهیه تائهوكاتهی بهرژهون���دی بااڵی نهتهوهییو نیشتیمانیو هاواڵتی لهسهرو بهرژهوهندی خۆیانهوه دهبینن. arkan.msan@yahoo.com
ههنگاونان بۆ بون بهدهوڵهت ،هیچ لهچارهنوسی هاواڵتیان ی ئهم ههرێمه ناگۆڕێت چارهسهر گۆڕین ی بیركردنهوهی ئهو هێزگهلهیه بهرژهوند ی بااڵ ی نهتهوهییو نیشتیمانیو هاواڵت ی لهسهرو بهرژهوهند ی خۆیانهوه دهبینن
کێشهی پارێزگاری سلێمانی لهڕوی یاساییهوه محەمەد دارا ئهبوبكر دهست لـهكاركێش���انـهوهی (إستقالـه)ی پـارێـــزگاری س���ـلێمانـی بــهڕێـز (د.ئاســۆ فـریـدون) یهك���هم :ل���هروی تایـبـهتمـهنـ���دی (االختصاص)هوه پـهسـهنـد كردنـی دهست لـهكاركێشانـهوهی (إستقالـه)ی پـارێـــزگاری سـلێمانـی بــهڕێـز (د.ئاســۆ فـریـدون) لهڕوی تایـبـهتمـهنـدی (االختصاص) لهدو حـاڵـهت زیـاتـر نیه :ـ یهكهم :سهرۆكایهتی ههرێمی كوردستان تایبهتمهن���ده بهپهس���هندكردنی دهس���ت لهكاركێشانهوهكه (إستقاله). دوهم :ئهنجومهن���ی پارێزگای س���لێمانی تایبهتمهن���ده بهپهس���هندكردنی دهس���ت لهكاركێشانهوهكه (إستقاله). ســهرهتا : .1پێویس���ته بڕیاری كارگێ���ڕی لهالیهن كهس���ێكهوه دهربچێ���ت كه قان���ون رێگهی پێدابێ���ت بهپێچهوان���هوه ه���هر كهس���ێك دهركردنی بڕی���اری كارگێڕی لهتایبهتمهندی نهبێ���ت یان پهیوهن���دی بهدهركردنی بڕیاره كارگێڕیهك���هوه نهبێ���ت یان دهس���تدرێژی كردبێته س���هر تایبهتمهندی دهس���هاڵتێكی تری كارگێڕی ئهوا بڕیاره كارگێڕیهكه بهپوچ دادهنرێت. .2پێویس���ته دهركردنی بڕیاره كارگێڕی لهڕوی بابهت (االختصاص الموضوعي) هوه لهتایبهتمهن���دی فهرمانبهرهك���ه بێت ئهگهر بهپێچهوانهوه لهتایبهتمهندی فهرمانبهرهكه نهبو لهروی بابهتهوه جا دهسهاڵتی كارگێڕی بااڵدهس���ت وهربداته دهس���هاڵتی كارگێڕی خوارت���ر یان بهپێچهوانهوه یان دهس���هاڵتی كارگێڕی���ان وهك ی���هك بێت ئ���هوا بڕیاره كارگێڕیهكه پوچ (باطل)ه. حاڵهت���ی یهكهم :س���هرۆكایهتی ههرێمی كوردس���تان تایبهتمهنده بهپهس���هندكردنی دهس���ت لهكاركێش���انهوهی (إس���تقاله) ی پارێ���زگاری س���لێمانی بهڕێز (د.ئاس���ۆ فریدون) گومان لهوهدا نیه كه پۆس���تی پارێزگاری سلێمانی پلهی تایبهتیه (بریكاری وهزارهت) و لهڕوی كارگێڕییهوه بهستراوهتهوه بهوهزارهتی ناوخ���ۆوه ،دامهزران���دنو الب���ردنو قب���وڵ كردنی دهستلهكاركێش���انهوهی (إس���تقاله) ی پارێزگاری���ش بهتهنه���ا لهتایبهتمهن���دی (اختصاص) س���هرۆكی ههرێمی كوردستانه ئهویش بهدهركردنی مهرس���ومێكی ههرێمی لهالیهن س���هرۆكی ههرێمی كوردس���تانهوه ئهویش لهسهر پێش���نیاری وهزیری ناوخۆو رهزامهندی ئهنجومهنی وهزیران پشتبهس���ت به: .1بڕگ���هی ( )6لهماددهی ( )3لهقانونی ژماره ()6ی ساڵی ( )2009قانونی وهزارهتی ناوخ���ۆی ههرێمی كوردس���تان -عێراق كه دهڵێ���ت :پارێ���زگار :فهرمانب���هری یهكهمی جێبهج���ێ كردنه لهپارێ���زگاو بهوهزارهتهوه دهلكێو پێویس���ته ئ���هو قان���ونو پێڕهوو رێنمای���یو فهرمانان���ه جێبهجێ ب���كات كه لهوهزارهتی ناوخۆوه دهدهردهچێو سهبارهت بهمافو خزمهتی وهزیفیش بهپلهی تایبهتی (بریكاری وهزارهت)دهبێ. .2بڕگهی ( )1لهمادده ی ( )18لهقانونی ژماره ()3ی قانونی پارێزگاكان كه دهڵێت: پارێزگار بهرپرسی یهكهمی جێبهجێ كردنه
لهپارێزگاداو لهبهردهم ئهنجومهندا بهرپرسهو لهڕوی مافو خزمهتی فهرمانیشهوه بهپلهی تایبهت���ی (بری���كاری وهزارهت) دهب���ێو پارێزگار لهڕوی كارگێڕییهوه بهس���تراوهتهوه بهوهزارهتی ناوخۆوه. .3بڕگ���هی ( )15لهم���اددهی ()10 لهقانون ی ژماره ()1ی ساڵی ( )2009قانونی ههمواركردنی دوهمی قانونی س���هرۆكایهتی ههرێمی كوردس���تان ــ عێراق ژماره ( )1ی س���اڵی ( )2005ههموارك���راو ك���ه دهڵێت: دامهزراندنو البردنی خاوهن پله تایبهتیهكان لهس���هر پێش���نیاری وهزیری پهیوهندیدارو رهزامهندی ئهنجومهنی وهزیران. بهپێ���ی قان���ون س���هرۆكایهتی ههرێمی كوردس���تان تایبهتمهنده بهپهس���هندكردنی دهس���ت لهكاركێش���انهوهی (إس���تقاله)ی پارێزگاری سلێمانی بهڕێز (د.ئاسۆ فریدون) بهو هۆیهش���هوه پێشكهش���كردنی دهس���ت لهكاركێشانهوهی (إس���تقاله) بهئهنجومهنی پارێزگای س���لێمانیو پهسهندكردنی لهالیهن ئهنجومهن���ی پارێزگاوهو دهرچواندنی بڕیاری ژم���اره ()10ی س���اڵی ( )2016ئهنجومهنی پارێزگای سلێمانی له( )2016/8/25كارێكی ناقانونیهو ئهنجومهنی پارێزگای س���لێمانی لهدهسهاڵتهكانی خۆی دهرچوهو پێچهوانهی قانونهو بڕیارهكهشیان هیچ بههایهكی قانونی نیهو بڕیارهكهش كاریگهری قانونی دروس���ت ناكات. حاڵهت���ی دوهم :ئهگ���هر وادابنێنی���ن كه ئهنجومهنی پارێزگای س���لێمانی تایبهتمهنده بهپهس���هند كردنی (إس���تقاله)ی پارێزگاری س���لێمانی بهڕێ���ز (د.ئاس���ۆ فری���دون) و دهركردن���ی بڕی���اری ژماره ()10ی س���اڵی ( )2016ئهنجومهن���ی پارێزگای س���لێمانی ل���ه( )25/08/2016ئهوا لهم حاڵهتهش���دا ناوبراو پارێزگاری سلێمانیه لهئێستادا بهپێی قانون. سهرهتا پێویسته جیاوازی بكرێت لهنێوان (إس���تقاله)و ( إقال���ه)دا چونكه دو ش���تی جیاوازن: .1بڕگ���هی ( )5لهم���اددهی ()49 لهدهس���توری عێراق باس���ی (اإلس���تقاله)و (اإلقال���ه) كردوه .ئهمهش بهڵگهیه لهس���هر ئهوهی كه (اإلس���تقاله)و (اإلقاله) دو شتی جیاوازن .قانونی ژماره ()3ی ساڵی ()2009 قانونی پارێزگاكان���ی ههرێم جیاوازی كردوه لهنێ���وان (اإلقال���ه) لهپۆس���تی پارێزگارو (إس���تقاله)ی پارێزگار لهپۆستهكهی له()4 لهماددهی ( )6لهقانونی ژماره ()3ی ساڵی ( )2009قانونی پارێزگاكانی ههرێم. .2بهپێ���ی قانونی ژماره ()3ی س���اڵی ( )2009قانون���ی پارێزگاكان���ی ههرێ���م (اإلقال���ه) ی پارێ���زگار لهتایبهتمهن���دی ئهنجومهنی پارێزگای سلێمانیه .بهاڵم بڕگهی ( )15لهماددهی ( )10لهقانونی ژماره ()1ی ساڵی ( )2009قانونی ههمواركردنی دوهمی قانونی س���هرۆكایهتی ههرێمی كوردس���تان ـ���ـ عێ���راق ژم���اره ()1ی س���اڵی ()2005 ههموارك���راو پهس���هندكردنی (إس���تقاله)ی پارێزگار لهتایبهتمهندی س���هرۆكی ههرێمی كوردستانه. .3بڕی���اری الدان (اإلقال���ه) لهالی���هن ئهنجومهنی پارێزگای س���لێمانیهوه بڕیارێكی كۆتای���یو نهائیهو پێویس���تی بهراس���تاندن (تصدی���ق)و (إعتماد) كردنه س���هر الیهنی بااڵترنی���ه چونك���ه لهخاڵ��� ی ( )2لهبڕگهی ( )4لهماددهی ( )6لهقانونی ژماره ( )3ی
ئهمهی كراوه بهرامبهر بهپارێزگاری سلێمانی بهڕێز (د.ئاسۆ فهریدون) الدانه (إقاله) یه نهك بهخشین. چونكه ماددهكه هیچ پهیوهندێكی بهبابهت ی دهستكاركێشانهوه ی (استقاله)ی پارێزگار ی سلێمانی لهپۆستهكه ی نیهو ئهمهش پێچهوانه ی قانونی ژماره ()3ی ساڵ ی ( )2009قانون ی پارێزگاكانی ههرێمه س���اڵی ( )2009قانونی پارێزگاكانی ههرێم هات���وه :پارێ���زگارو دو جێگرهك���هی بۆیان ههیه تانوت لهبڕی���اری الدانیان بدهن لهالی دادگای كارگێ���ڕی تایبهت لهم���اوهی پازده رۆژ لهمێ���ژوی پێڕاگهیاندن���ی بڕیارهكه ،كه لهخاڵ���ی ( )1لهبڕگهی ( )4لهماددهی ()6 كه دهڵێت :الدانیان (اإلقاله) لهپۆستهكهیان لهئهنجام���ی لێپێچین���هوه ك���ردن لهگهڵیان بههۆی یهكێك ل���هو هۆیانهی لهبڕگهی ()2 لهم���اددهی ( )6قانونی پارێزگاكانی ههرێم. ب���هاڵم (إس���تقاله) ی پارێ���زگار بڕیارێكی كۆتاییو نهائی نیهو پێویس���تی بهراستاندن (تصدی���ق) و (إعتماد) كردنه س���هر الیهنی بااڵتره. بۆیه بهپێی قانون پێویسته بڕیاری ژماره ()10ی ساڵی ( )2016ئهنجومهنی پارێزگای س���لێمانی ل���ه( )25/08/2016س���هبارهت بهپهس���هندكردنی بهخشینی بهڕێز (د.ئاسۆ فری���دون) لهپۆس���تی پارێزگاری س���لێمانی لهالی���هن ئهنجومهن���ی پارێزگای س���لێمانی بهرزبكرێتهوه بۆ وهزارهتی ناوخۆ ی حكومهتی ههرێمی كوردستانو لهالیهن خودی وهزیری ناوخۆش���هوه بهرزبكرێتهوه ب���ۆ ئهنجومهنی وهزی���رانو رهزامهن���دی دهرببڕێتو پاش���ان بخرێته بهردهم سهرۆكی ههرێمی كوردستانو دواتر مهرس���ومێكی ههرێمی ب���ۆ دهربكات. بهاڵم بههیچ جۆرێ���ك ئهنجومهنی پارێزگای سلێمانی ئهمهی ئهنجام نهداوهو بڕیارهكهی ب���هرز نهكردوهتهوه ب���ۆ وهزارهتی ناوخۆی حكومهتی ههرێمی كوردستان تاوهكو ببێته بڕیارێكی كۆتایی ،چونكه بڕیارهكه پێویستی بهراس���تاندن (تصدیق)و (إعتم���اد) كردنه
سهر وهزارهتی ناوخۆو ئهنجومهنی وهزیرانو سهرۆكایهتی ههرێم ههیه بۆیه پلهی كۆتایی وهرنهگرت���وه .ههمو بڕیارێك���ی كارگێڕیش پێویسته بڕیارێكی كۆتایی بێت. دوهم :ل���هروی پابهندب���ون بهقان���ونو س���هبهبهوه ناتهواوهو (عی���ب المحلو عیب السبب)ی تێدایه لهبڕی���اری ژم���اره ()10ی س���اڵی ( )2016ئهنجومهن���ی پارێزگای س���لێمان ی لهب���هرواری ( )25/08/2016هاتوه دهڵێت: پهس���هندكردنی بهخش���ینی بهڕێز (د.ئاسۆ فری���دون) لهپۆس���تی پارێزگاری س���لێمانی لهس���هر داوای خۆی پشتبهس���ت بهبڕگهی ( )3لههاوپێچی س���هرهكی بڕی���اری ژماره ()2ی س���اڵی ( )2014ئهنجومهنی پارێزگای سلێمانی لهبهرواری ()11/12/2014و مادهی حهوتهم لهماددهی سیو سێ/بڕگهی چوارهم لهقانونی ژماره ()3ی ساڵی ( )2009قانونی پارێزگاكان���ی ههرێم .ئهم���هش پێچهوانهیه بهقانون چونكه ناكرێت پش���ت بهش���تێكی ناقانونی یان پهیوهست بهناوهڕۆكی هۆكاره قانونیهكهو بابهتی بڕیارهكهوه نهبێت: یهك���هم :س���هبارهت پهس���هندكردنی رێككهوتننام���هی نێوان یهكێتی نیش���تمانی كوردستانو بزوتنهوهی گۆڕان: پهس���هندكردنی رێككهوتننام���هی نێوان یهكێتی نیشتمانی كوردس���تانو بزوتنهوهی گ���ۆڕان س���هبارهت بهحكومهت���ی خۆجێی پارێزگای سلێمانیو دهركردنی بڕیاری ژماره ()2ی س���اڵی ( )2014ئهنجومهنی پارێزگای س���لێمانی ل���ه()11/12/2014و ن���اوهڕۆكو خودی رێككهوتنامهكهشو پشتپێبهس���تنی ب���ۆ دهرچواندنی بڕیار لهالی���هن ئهنجومهنی پارێزگای س���لێمانیهوه پێچهوانهی دهستورو قانونی ژماره ()3ی س���اڵی ( )2009قانونی پارێزگاكان���ی ههرێ���مو پێ���ڕهوی ناوخۆی ئهنجومهنی پارێزگای س���لێمانییه .بڕگهكانی ( )2و ( )3و ( )12بهنمونه وهردهگرین: .1لهبڕگ���هی ( )12لهرێككهوتننامهكهدا خوێندن���هوهی لهئهنجومهن���ی پارێ���زگاو پهسهندكردنی لهالیهن ئهنجومهنی پارێزگای س���لێمانیهوه كردوهت���ه كارێك���ی ناچاریو زۆرهملێ .ئهنجومهنی پارێزگای س���لێمانیو حكومهت���ی ههرێمی پابهندو ناچ���ار كردوه بهجێبهجێ كردنی تهواوی رێككهوتننامهكه. .2بڕگهی ()2و ( )3لهرێككهوتننامهكهدا البردن���ی س���هرۆكی ئهنجوم���هنو جێگری س���هرۆكی ئهنجومهنی پارێ���زگای كردوهته كارێك���ی ناچ���اریو حهتم���یو زۆرهمل���ێو پۆستهكانی پارێزگارو جێگرهكانیو سهرۆكی ئهنجومهنی پارێزگای سلێمانیو جێگرهكهی ب���ۆ ههر یهك لهگ���ۆڕانو یهكێتی بۆ ماوهی دو س���اڵ پاشان جێگۆڕكێییان پێ دهكرێتو كاتی البردنی س���هرۆكی ئهنجومهنو جێگری سهرۆكی ئهنجومهنی پارێزگای دیاری كردوهو كراوهته كارێكی ناچاریو زۆرهملێ كه نابێت هیچ كهس���ێك لهپۆس���تهكهی الببرێت تهنها بهپێی قانون نهبێت. .3ئهم���هی س���هرهوهش پێچهوانهی���ه بهدهس���توری ههمیش���هیی عێ���راق چونكه رێككهوتننامهك���ه حكوم���هتو ئهنجومهنی پارێزگای س���لێمانی ناچ���ارو پابهند كردوه بهوهی جێبهجێی بكهن .ئهمهش دژه بهبڕگهی ( )3لهم���اددهی ( )2لهدهس���توری عێراق ك���ه دهڵێت :نابێت قانونێ���ك دهربچێت دژو
ناكۆك بێت لهگهڵ دهستوردا .رێككهوتننامه سیاس���یو حزبیهك���ه كراوهته س���هرچاوه ی ش���هرعیهت پێدانو جێبهجێ كردنی ناچاریه ئهم���هش پێچهوانهی���ه بهم���اددهی ()5 لهدهس���توری عێراق كه دهڵێت :س���هروهری بۆ قانونهو گهلیش س���هرچاوهی دهسهاڵتو ش���هرعی بونیهتی .پێچهوانهیش���ه بهبڕگهی ( )2 ، 1لهماددهی ( )13لهدهستوری عێراق كه دهڵێت: ئهم دهس���توره بهقانونی بااڵو ههرهبهرز دادهنرێ���ت لهعێراق���داو پێویس���ته لهههمو ش���وێنێكی عێراقدا پابهندب���ن پێوهی بهبێ جی���اوازی .پێچهوانهیش���ه بهبڕگ���هی ()2 لهم���اددهی ( )13لهدهس���توری عێراق كه دهڵێ���ت :نابێ���ت قانونێ���ك دهربچێت دژو ناكۆك بێت لهگهڵ دهستوردا .پێچهوانهیشه بهم���اددهی ( )15لهدهس���توری عێراق كه دهڵێ���ت :نابێت هیچ تاكێك بێ بهش بكرێت لهمافهكانی تهنها بهپێی قانونو پشتبهست بهبڕی���اری دادگای تایبهتمهن���دهوه نهبێت. ههروهه���ا پێچهوانهی���ه بهم���اددهی ()47 لهدهس���توری عێراق كه دهڵێت :دهسهاڵتی فیدراڵ���ی ئهركهكانی خۆی لهس���هر بنهمای جیاكردنهوهی دهس���هاڵتهكان پیاده دهكات كه بریتیه لهدهسهاڵتی یاسادانانو جێبهجێ كردنو دادوهری .پێچهوانهیشه بهبڕگهی ()4 لهم���اددهی ( )122لهدهس���توری عێراق كه دهڵێت :دهس���هاڵتهكانی ئهنجومهنی پارێزگا بهقانون رێك دهخرێنو دیاری دهكرێن. .4پێچهوان���هوهی قانونی ژم���اره ()3ی ساڵی ( )2009قانونی پارێزگاكانی ههرێمه، چونك���ه پهس���هندكردنی رێككهوتننام���هی سیاس���ی پهیوهن���دی بهدهس���هاڵتهكانی ئهنجومهن���ی پارێ���زگای س���لێمانیهوه نیه. بۆ ئهنجومهن نیه لهو دهس���هاڵتانه البداتو بڕیاری ناقانونی بكاته سهرچاوهی دهركردنی بڕیاری ترو پێچهوانهیش���ه بهماددهی ()39 ك���ه دهڵێت :كار بههیچ دهقێكی قانونی یان بڕیارێك ناكرێت گهر لهگهڵ حوكمهكانی ئهم قانونه ناكۆك بێت .پێچهوانهیشه بهماددهی ( )5كه دهڵێ���ت :ئهنجومهنی پارێزگا مافی ئهوهی ههی���ه بڕیارو پێڕهوو رێنماییهكان بۆ رێكخستنی كاروباری كارگێڕیو دارایی لهناو سنوری پارێزگادا دهربچوێنی ،بهجۆرێكی وا ك���ه ناكۆك نهبێت لهگ هڵ دهس���تورو قانونه كارپێكراوهكان لهههرێمدا .واته نابێت بڕیار دهربچێت پێچهوان���ه بهقانونی ژماره ()3ی س���اڵی ( )2009قانونی پارێزگاكانی ههرێم بێت. .5پێچهوانهی بڕگهی ( )6لهماددهی ()28 و خاڵی ( )1لهبڕگهی ( )3لهماددهی ()18 لهپێ���ڕهوی ناوخۆی ئهنجومهن���ی پارێزگای س���لێمانییه (ههم���و ئهندام���ان مافی خۆ كاندیدكردنیان ههیه بۆ پۆس���تو سهرۆك... ئهركی ئهنجومهنی پارێزگای سلێمانی دیاری كراوهو بۆی نیه لهو ئهركانهی خۆی ال بداتو ئامانجی سیاسی بهدی بهێنێت). .6تهنان���هت س���هرۆكایهتی ئهنجومهنی وهزیران س���هرۆكی دیوان بهنوسراوی ژماره ( )7727ل���ه( )4/10/2015لهخاڵ���ی ()3 باس���ی ئهوه كردوه كه ئهنجومهنی پارێزگای سلێمانی لهبارهی بڕیاری ژماره ()2ی ساڵی ( )2014ئهنجومهن���ی پارێزگای س���لێمانی له(.)11/12/2014لهقان���ون الی داوهو لهدهسهاڵتهكانی خۆی دهرچوه . لهبهرئ���هوهی خودی بڕی���اری ژماره ()2 ی س���اڵی ( )2014ئهنجومهن���ی پارێزگای
س���لێمانی ل���ه( .)11/12/2014لهس���هر بنهمایهك���ی پ���وچ (باط���ل) دهرچوێنراوهو ه���ۆكاری دهرچواندنهك���هی مهبهس���تێكی سیاسیو حزبی بوهو پوچ (باطل)ه .بڕیاری ژم���اره( )10ی س���اڵی ( )2016ئهنجومهنی پارێ���زگای س���لێمانی ل���ه(.)25/08/2016 كه پارێزگاری لهپۆس���تهكهی پێ بهخشراوه پشتبهست بوه بهبڕیاری ژماره ()2ی ساڵی ( )2014ئهنجومهن���ی پارێزگای س���لێمانی. بۆیه خ���ودی بڕیاری ژماره ()10ی س���اڵی ( )2016ئهنجومهنی پارێزگای س���لێمانیش پ���وچ (باطل)ه.چونكه (ما بني علی الباطل فهو باطل) . دوهم :س���هبارهت بهم���ادهی حهوت���هم لهقانونی ژماره ()3ی ساڵی ( )2009قانونی پارێزگاكانی ههرێم. ماددهی ( )7لهقانونی ژماره ()3ی ساڵی ( )2009قانونی پارێزگاكانی ههرێم :پارێزگار بهلهس���هر كار الدراو دادهنرێ���ت لهكات���ی لهدهستدانی یهكێك لهمهرجهكانی ئهندامیهتی دوای دهرچون���ی بڕیاری ئهنجومهنی پارێزگا لهم بارهیهوه. .1هیچ بڕیارێكی ئهنجومهن نیه كه دكتۆر ئاس���ۆ فهریدون مهرجی ئهندامێتی لهدهست دابێت. .2ناوب���راو بههی���چ جۆرێ���ك ئهندام���ی ئهنجومهنی پارێزگا نهب���وه تاوهكو مهرجی ئهندامێتی لهدهست دابێت. .3بههی���چ جۆرێ���ك ناوب���راو ئهندام���ی ئهنجومهنی پارێزگا نهب���وه تاوهكو كۆتایی بهئهندامێتی هاتبێت یان الببرێت. بـۆیــه دهرچواندن���ی بڕیاری ژماره ()10 ی س���اڵی ( )2016ئهنجومهن���ی پارێزگای سلێمانی له( ،)25/08/2016كه پارێزگاری لهپۆس���تهكهی پێ بهخش���راوه پشتبهست ب���وه بهم���اددهی حهوتهمو ئ���هو مادهیهش هیچ پهیوهندیهكی بهپهس���هندكردنی دهست لهكاركێش���انهوه (إس���تقاله)ی پارێ���زگاری س���لێمانیهوه نیه .بۆیه خودی بڕیاری ژماره ()10ی ساڵی ( )2016ئهنجومهنی پارێزگای سلێمانیش پوچ (باطل)ه. سێههم :سهبارهت بهماددهی سیو سێ/ بڕگهی چوارهم لهقانونی ژماره ()3ی ساڵی ( )2009قانونی پارێزگاكانی ههرێم. .1بڕگهی ( )4لهماددهی ( )33لهقانونی ژم���اره ()3ی س���اڵی ( )2009قانون���ی پارێزگاكان���ی ههرێم باس���ی كۆتایی هاتنی ئهندامیهتی ئهندامان���ی ئهنجومهنی پارێزگا دهكات نهك الدانو بهخشینو پهسهندكردنی دهستكاركێشانهوهی (استقاله)ی پارێزگاری سلێمانی لهپۆستهكهی. .2مهرجهكان���ی ئهندامیهتی���ش لهمادهی ( )14لهقانونی ژماره ()3ی ساڵی ()2009 قانون���ی پارێزگاكانی ههرێم ب���اس كراونو پارێزگاری سلێمانیش بهڕێز (د.ئاسۆ) هیچ یهكێك لهو مهرجانهی لهدهست نهداوه. .3ئهمهی كراوه بهرامب���هر بهپارێزگاری س���لێمانی بهڕێ���ز (د.ئاس���ۆ فهری���دون) الدان���ه (إقاله)ی���ه نهك بهخش���ین .چونكه ماددهك���ه هی���چ پهیوهندێك���ی بهبابهت���ی دهستكاركێشانهوهی (استقاله)ی پارێزگاری س���لێمانی لهپۆس���تهكهی نی���هو ئهم���هش پێچهوان���هی قانون���ی ژماره ()3ی س���اڵی ( )2009قانونی پارێزگاكانی ههرێمه.
»» 19
کتێب
) )548سێشهمم ه 2016/10/18
ئایندهی خۆرههاڵت ی ناوهڕاست پهیوهسته بهگۆڕانكارییهكان ی سوریاوه
17
ئا :بارام سوبحی نوسهرێكی فهڕهنسی جهخت لهوه دهكاتهوه لهمهودوا شیعهگهری دهبێته یهكێك لهكاراكتهره سهرهكییهكانی كۆمهڵگهی نێودهوڵهتیو جیهان. ههروهها رایدهگهیهنێت ئایندهی خۆرههاڵتی نزیك تائاستێكی زۆر پهیوهندی ههیه بهگۆڕانی پهیوهندییهكانی نێوان عهلهوییهكانو بهشهكهی دیكهش بهدانیشتوانی سوریا خۆیهوه. كتێبی جیۆپۆلهتیكی شیعه لهنوسینی ئهندامی ئهنجومهنی پیرانی فهرهنس����او مامۆس����تا لهزانكۆی س����ۆربۆن فرانسوا تواله ،بهختیار ئهحمهد ساڵح لهدوتوێی ( )180الپهڕهدا كتێبهكهی لهفارسیهوه كردوه بهكوردی .كتێبهكه لهدو بهش����ی س����هرهكی پێكدێت ،بهشی یهكهم باس لهتایبهتمهن����دی ئاین����زای ش����یعه بهر لهشۆڕشی ئیسالمی لهساڵی ()1979دا دهكات .لهبهشی دوهمیشدا ههوڵدهدات ئهو خاڵ����ه بخاتهڕو ش����یعهگهری ههر لهس����هرهتای دروس����تبونیهوه تاكاتی ئێس����تا دیاردهیهكی عهرهب����ی نهبوه، س����هرباری بونی باڵی جیاجیای تایبهت بهعهرهبهكان. سهرههڵدانو دابهشبونهكانی شیعه لهس����هرهتای كتێبهك����هدا ،نوس����هر بهوردی باس لهس����هرههڵدانی ئاینزای ش����یعهو پاش����ان ئهو جیابونهوهو باڵه جیاوازانه دهكات كه س����هریانههڵداوه. لهوبارهیهوه دهنوس����ێت :ئاینزای شیعه ه����هر لهیهكهمی����ن رۆژی پهیدابونییهوه بهسهر س����ێ گروپی نایهكساندا دابهش بوه ،ك����ه ههریهكهیان چارهنوس����ێكی جیاوازی����ان ههبوه .گروپ����ی یهكهمیان زهیدییه كه زیاتر لهناو یهمهنن. گروپی دوهم شیعهی حهوت ئیمامیه، كه بهسهر گروپگهلی جیاوازدا دابهشبونو زیاتر بهناوی ئیسماعیلیهكان دهناسرێن. لهئێس����تادا ژمارهی ئیس����ماعیلییهكان به( )15ملیۆن كهس مهزهنده دهكرێتو كهسێك بهناوی (ئاغاخان) رابهرابهتیان دهكات .لهس����اڵی ( )1021باڵی دهروز لهئیس����ماعلییهكان جیادهبێتهوه .دواتر لهسهر جێنش����ینی (ئهلموستهنیر) دو باڵی دیك����ه بهناوهكانی موس����تهعلیو ن����زار لهی����هك جیابون����هوه .لهگروپی نزارییهكانیش حهشاشهكان جیادهبنهوه، كه بهردهوام كاری یاخیگهریو تاوانیان لهدژی خهلیفهكانی عهباسی ئهنجامداوهو تهواوی رۆژههاڵتی ناوهڕاستیان هێناوهته لهرزه. گروپ����ی س����ێیهم ش����یعهی دوان����زه ئیمامی����ن ،كه لهئێرانو لوبنانو عێراقدا ههن .دو گروپ����ی دوانزه ئیمامی ههن، یهكێكیان خ����اوهن پیاوانێك����ی ئاینی رێكخراو پێكهاتهیهكی هاوئاههنگه وهك ئێران ،ئازهربایجان ،عێراق .گروپهكهی دیكهش ه����هن كه پیاوانی ئاینی كهمتر ههژمونیان ههیه. شیعهی عهرهبیو ئێرانی دوای خس����تنهڕوی ئهو پێش����هكیی ه مێژوییه ،نوسهر رایدهگهیهنێت جیهانی ش����یعه جیهانێك����ی یهكپارچ����ه نییهو دهڵێ����ت :نابێت نمونهی ئێران توش����ی ههڵهمان بكات .دواتر باس لهجیاوازیی نێوان شیعهی عهرهبیو ئێرانی دهكاتو دهڵێت :ش����یعهگهری ل����هم دو جیهانه سیاس����ییهدا یهك ج����ۆر كارایی نییه. ئهو ئاینهی ك����ه لهجیهانی عهرهبهكاندا جیهان����ی بهش����مهینهتانو ئاین����ی چاوهڕوانیكردنی دهركهوتنه .لهجیهانی ئێرانیدا لهس����هردهمی ئیمپراتۆریهتهوه تائێستا ئاینی فهرمی دهوڵهت بوه. سهبارهت بهڕۆڵی شیعهكانی جیهانی عهرهبی لهقۆناغی ئێس����تادا ،نوس����هر دهڵێ����ت :بهئاگاهاتنهوهی ئ����هم چینه بێبهشه بهههوڵدانی تایبهتی لهجیهانی عهرهبدا بۆ س����هقامگیری ئهو رژێمانهی كه لهدهس����هاڵتدان ،دهرهنجانی قورسی دهبێ����ت .چونك����ه نزیك����هی ()%70 ناوچهی كهنداوی فارس كه سێ لهسهر چواری ئهنباری نهوتی جیهانی تێدایه، شیعهن. نوس����هر بهپێویس����تی دهزانێت ،نهك تهنه����ا كهس����انی پس����پۆڕو چاودێرانی نێونهتهوهی����ی ،بهڵك����و راب����هره
چەند چەکدارێکی شیعە
شیعهگهری ههر لهسهرهتای دروستبونیهوه تاكاتی ئێستا دیاردهیهكی عهرهبی نهبوه ،سهرباری بونی باڵی جیاجیای تایبهت بهعهرهبهكان سیاس����یهكانیش درك ب����هو راس����تیه بكهن :جێگیربونی ئاشتی لهرۆژههاڵت ی ناوهڕاستو جیهان ،لهڕاستیدا پهیوهندی بهمامهڵهی دروس����تهوه ههی����ه لهگهڵ ئ����هو هێزه تازهیهی ك����ه پێی دهوترێت كۆمهڵگای شیعهكان. شیعهو دهسهاڵت نوس����هر باس ل����هوهدهكات لهجیهان ی ئیسالمیدا شیعهكان بهردهوام لهدهرهوهی دهس����هاڵت نهبون ،بهڵكو لهس����هدهی یانزهههم����ی زاینی����دا ب����ۆ یهكهمج����ار شیعهكان دهس����هاڵت دهگرنهدهست .بۆ ماوهی یهك س����هده زنجیره یهكلهدوای یهكهكانی ش����یعه لهناوچه جیاجیاكانی جیهان����دا س����وننهكان دهخهنه حاڵهتی بهرگریی����هوه .بهجۆرێ����ك فاتمییهكان كه ش����یعهی ئیس����ماعیلین لهمیس����ر، بوهیهیهكان كه شیعهی دوانزه ئیمامین لهبهش����هكانی باش����ورو كهناراوهكان����ی عێراق ،قرمتیهكان كه ههر ئیسماعیلین لهڕێگهی حكومهتی بهحرهینهوه تهواوی ناوچهی كهنداوی فارس����یان خسته ژێر كۆنترۆڵی خۆیانهوه. نوس����هر دهڵێت :ئ����هم زنجیرانه ئهو ئیس��ل�امهیان باڵودهكردهوه كه خۆیان دهیانویس����ت ،بهاڵم خۆیان دهپاراست لهوهی كه بهزۆر بۆچونهكانیان بهس����هر گهالنی دیكهدا بسهپێنن. شیعه دهبێته ئاینی فهرمی دهربارهی كردنی شیعه بهئاینی فهرم ی دهوڵهت ،نوسهر مێژوهكهی دهگێڕێتهوه بۆ س����هردهمی شا ئیسماعیلی سهفهوی كه لهس����اڵی ( ،)1501ش����یعهی دوانزه ئیمامی ك����رد بهئاینی فهرمی دهوڵهتو پهیڕهولێكردنی كرد بهكارێكی ناچاری. یهكێك لهس����یماكانی ئێران بههێزی پیاوانی ئاینییه لهكایهی سیاس����هتدا، نوس����هر مێژوی هاتنه ناوهوهی پیاوانی ئاینی بۆ ناو كایهی سیاسی بۆ كۆتایی سهدهی نۆزدهههم دهگێڕێتهوه ،ئهوهش لهدهرهنجام����ی ملمالنێ����ی نێوان ههردو باڵی ئهخب����ارهكانو س����وڵییهكان ،كه بهسهركهوتنی باڵی دوهم كۆتایی دێت. نوس����هر دهڵێت :ئهم س����هركهوتنهش هۆكار بو بۆ گهیشتنی پیاوه ئاینیهكان بهجۆرێ����ك لهئۆتۆنۆم����یو ئ����ازادیو
س����هربهخۆیی ،لهبهرامب����هر حكومهتو دهوڵهتو كۆمهڵگادا. لهس����هدهی نۆزدهههم����دا زان����اكان پلهبهندییهك����ی تۆكم����ه دادهمهزرێنن. لهم قۆناغه ب����هدواوه تیۆرهی زنجیرهی پلهبهندییهكان لهس����ێ پلهدا دروس����ت دهبێ����ت ،ك����ه بریتی����ن ل����ه :حوجهت ئهلئیس��ل�ام ،ئایهت����واڵو ئایهتولعوزما. نوس����هر دهڵێ����ت :ئهمهش ه����ۆكار بو بۆ چهس����پاندنی دهس����هاڵتی سهرچاوه ئاینییهكان بهس����هر تهواوی خهڵكیدا. لێ����رهوه ههرچ����ی داه����اتو دهرامهتی دهوڵهته یهكڕاس����ت بهئاراستهی پیاوه ئاینییهكان سهرهو ژێر دهبێتهوه. لهساڵی ( )1979دا شۆڕشی خومهینی سهردهكهوێتو بۆ یهكهمین جار پیاوانی ش����یعه توانییان لهواڵتێكدا دهس����هاڵت بگرنه دهس����ت كه تیایدا شیعه زۆرینه بون ،نوس����هر ئهو روداوه به"گرنگترین روداو لهمێژوی ش����یعهدا"، ناودهب����ات .ب����هاڵم دوات����ر دهڵێت :ئهگهر بۆ شیعهكانی دوانزه ئیمامی ،شۆڕش����ی ئیس��ل�امی ئێ����ران وهك جهمس����هرێكو مهرجهعێ����ك س����هیر دهكرا ،ئ����هم مهرجهعه ئێس����تا لهالی����هن تێكڕای شیعهكانی جیهانهوه قابیلی قبوڵ نییه. دیبلۆماسیهتی ئێران لهبارهی سیاس����هتو دیبلۆماسیهت ی ئێران لهدوای سهركهوتنی شۆڕشهكهی ساڵی ( ،)1979نوسهر دهڵێت :ئێران لهدیبلۆماسیهتی خۆیدا زیاتر پشت بهو گروپه ش����یعانه دهبهس����تێت كه لهڕوی نهتهوهوه ئێرانی نین ،وهكو ههزارهكانی ئهفغانستانو شیعهكانی باشوری لوبنانو ئازهرییهكان ،تا ئهو نهتهوه ئێرانییانهی ك����ه ئێرانی رهس����هنن وهك كوردهكانو تاجیكهكان .بهاڵم ئێران ناتوانێت سود لهپشتیوانی تهواوی كهمینه شیعهكانی جیهان وهربگرێت ،لهبهرئهوهی ههمیشه پێكهاتهیهكی گرێدراوی ئێران نهبون. ههروهها دهڵێ����ت :لهڕوی جوگرافیای ئاینیی����هوه ،زیاتری����ن ههژمونی ئێران
لهجیهان����ی ش����یعهدا بهس����هر ئ����هو ناوچانهوهی����ه ك����ه پهیڕهوی ش����یعه ی دوان����زه ئیمامی����ن ،دهتوانرێت بوترێت ك����ه ئێران هی����چ ههژمونێكی بهس����هر ئیسماعیلییهكانهوه نییه. شیعهی ئازهریو توركی لهبهشێكی دیكهی كتێبهكهدا ،نوسهر باس لهدابهشبونی جوگرافی شیعهكانو رۆڵی����ان لهمێژوی ئهو واڵتانهدا دهكات. یهكهم واڵت باس لهئازهربایجان دهكاتو دهڵێت :ئازهربایجان ئهوهنده الیهنگری ئاین����زای ش����یعهی ههیه ك����ه ناتوانێت الیهنگ����ری توركی����ا بێ����ت ،لهالیهك����ی دیكهش����هوه بهئهندازهی پێویست ش����یعهگهرا نیی����ه كه بتو ا نێ����ت
پهیڕهوی لهئێران بكات .بهاڵم ئهم ئاینه لهئازهربایجان ئهوهنده بههێزه كه رێگر ی بكات ل����هوهی جارێكیت����ر ئازهربایجان بگهڕێتهوه بۆ باوهشی روسیای نوێ. لهن����او توركی����ادا دو گروپی ش����یعه ه����هن ،بهكتاش����یهكانو عهلهوییهكان، عهلهویی����هكان ی����هك لهس����هر چواری دانیشتوانی توركیا پێكدههێنن ،نوسهر دهڵێت :حهزی زۆریان بۆ زمانی توركی عهلهوییهكان����ی كرده نهتهوهپهرس����ت، نهتهوهپهرس����تێكی چهپڕهو و بهگومان لههێزه بێگانهكان ..ئ����هوان زۆر دورن لهش����یعهی باو و فهرمیی����هوه ،ئهمهش دیارترین ش����ێوهی چهپگهرایی شیعهیه لهجیهانی ئهمڕۆماندا.
جیۆپۆلهتیكییهوه لهگۆڕانهكانی ئایندهی ئ����هم ناوچهی����هدا رۆڵێكی س����هرهكیان دهبێت.
عهلهوییهكانی سوریا كاتێك نوس����هر باس لهش����یعهكان ی س����وریا "عهلهویی����هكان" دهكات ،ك����ه م����اوهی چوار دهیه زیاتره دهس����هاڵتی س����وریایان بهدهس����تهوهیه ،دهڵێ����ت: لهئهگهری مانهوهی دهسهاڵت لهدهستی عهلهویی����هكان چهن����د س����یناریۆیهك ههن ،یهكێكیان دابهش����بونی سوریایهو دروستبونی یهك دهوڵهتی سهربهخۆی عهلهوییه ك����ه رهنگه س����نورهكانی تا دهری����ای ناوهڕاس����ت ف����راوان بكاتو ی تهرابلوسیشی ناوچهی عهلهوی نشین بخاتهس����هر ...ئاین����دهی خۆرههاڵت����ی شیعهكانی كهنداو دهربارهی شیعهكانی كهنداو ،نوسهر نزی����ك ت����ا ئاس����تێكی زۆر پهیوهندی دهڵێت :شیعه عهرهبهكانی كهنداو واته ههیه بهگۆڕان����ی پهیوهندییهكانی نێوان ی عهلهویی����هكانو بهش����هكهی دیك����هش لهس����نورهكانی عێراقهوه تاسنورهكان عوممان ،لهیهك كاتدا چهند كێشهیهكی بهدانیشتوانی سوریا خۆیهوه. گهورهی����ان دروس����تكردوه ...تهنانهت ئایندهی شیعه بهرهو كوێ؟ ئهگهر خواستهكانی عهرهبه شیعهكانی لهكۆتایی كتێبهكهدا ،نوسهر دهڵێت: كهنداو لهكهیس����ی ئێران جیابكرێتهوه، هێش����تا ه����هر هۆكارێك����ی كاریگهرن ش����یعهگهری ههروهك چۆن لهسهرهتای ی بهسهرداهات، ب����ۆ لهب����هر یهكههڵوهش����اندنهوهی ئهو دروس����تبونیهوه گۆڕان كۆمهڵگه نوێو بێجوڵهو ئیفلیجانه ،كه لهناواخنیش����دا گۆڕانی بهسهردا دێت، ههڵقوڵینی نهوت لهماوهی چهند ساڵهدا ب����هاڵم لهب����هر ی����هك ههڵناوهش����ێت. ش����یعهكان بهئاراس����تهی س����هلماندنی فڕێی داونهته ناو سهردهمی نوێوه. س����هبارهت بهئاین����دهی ش����یعهكانی جی����اوازی خۆیان لهگهڵ س����وننهكاندا یهمهنیش ،دهڵێت :كۆمهڵگهی جهختی زیاتر دهكهنهوه .سوننهكانیش ش����یعه گۆش����هگیرهكان لهجڵهوكردنی ش����یعهكاندا رۆژ لهدوای لهیهم����هن ،ل����هڕوی رۆژ دوچاری كێش����هی زیاتر دهبنهوه. بهههرحاڵ ش����یعهگهری چ لهتوركیاو چ لهئێران ،چ لهكهنداوی فارسو تهنانهت چ لههیندس����تانو پاكس����تان ،لهمهودوا ئی����دی دهبێت����ه یهكێ����ك لهكاراكتهره سهرهكییهكانی كۆمهڵگ هی نێودهوڵهتیو جیهان.
16
) )548سێشهمم ه 2016/10/18
"فهوتان ی ساڵێكی خوێندن بهرپرسیارێتیهكی مێژویی ه لهسهر شان ی وهزیر ی پهروهرده"
تایبەت
تهخته سپی
ههرجارهو کهسێک دهینوسێت
سیستمی فێرکاری ئیمڕۆی کوردستان هۆمەر قەرەداغی -ستوکهۆڵم
خۆپیشاندنی مامۆستایان ئا :سروه بایكۆتكردنی ناوهندهكانی خوێندن لهسلێمانیو ههڵهبجه بهردهوامه، سهرۆكی لیژنهی پهروهرده لهئهنجومهنی پارێزگای سلێمانی دهڵێت " ئاسۆیهك ههیه كه لهم دو ههفتهیهدا موچهی مامۆستایان چاك بكرێت" ،مامۆستایهكیش دهڵێت " تا ئهم ساته هیچ ئومێدێك نیه بۆ باشكردنی موچه". سااڵنی رابردو پێش قهیرانی دارایی تائهمڕۆ ماوهی مانگێك زیاتر بو ك ه دهرگای قوتابخان���هكان كرابونهوه، بهاڵم لهسنوری پارێزگای سلێمانیو ههڵهبجهو ههردو ئیدارهی گهرمیانو راپهڕین بایكۆتكردنی ناوهندهكانی خوێندن بهردهوامه ،ئهندامانی لیژنهی پهروهردهو فێركردن���ی ئهنجومهنی پارێزگای سلێمانی سهردانی وهزیری پهروهردهی���ان كردو نی���از ئهحمهد س���یدحمهالو لهوبارهیهوه بهئاوێنهی راگهیاند "وهك ئهركی سهرش���انمان سهردانمان كرد تاشتهكانی لهال رون بێ���تو ههروهها وهك ههڵوێس���تێك بهرامبهر بهمامۆستایانو خوێندكاران، وهك ئهركێكی مێژویی كه چیبكرێت لهشاری سلێمانی ،تهئكیدمان لێی كردهوه كه س���لێمانیش یهكێكه لهو پارێزگایانهی كه بهڕێزیان وهزیریهتی
ی موچه، تا ئهم سات ه هیچ ئومێدێك نی ه بۆ باشكردن ی ههیه ی گۆڕانكار بهاڵم لهم ههفتهیهدا ئهگهر
ئهو تهنه���ا وهزیری ئهو دوپارێزگای ه نی���ه ،پرس���یاری ئهوهم���ان كردوه كه فش���ارهكانی ئهوان چی بوه بۆ ئهوهی لهو ش���وێنانه دهوام دهستی پێكردۆت���هوه ،ئهوانی���ش تهنی���ا تهئكیدی���ان كردهوه كه فش���اریان ك���ردوه بهاڵم تائێس���تا نهتوانراوه پارهی موچهی تهواوهتی دابین بكهن یان پێداچونهوه بهپاشكهوتدا بكهن كه داواكاری مامۆستایانه". ئ���هو ئهندام���هی ئهنجومهن���ی پارێزگای س���لێمانی ب���هردهوام بو لهس���هر وتهكانی "ل���ه ههمان كاتدا تهئكیدی لهس���هر ئهوه كردهوه كه پهیوهن���دی تهلهفونیان ههیه لهگهڵ وهزیری پهروهردهی عێراقدا باسیان لهوه ك���ردوه بۆ موچ���هی تهواوی
مامۆستایان پێویستیان به 130ملیار دین���اره ،ب���هاڵم هی���چ وهاڵمێكیان وهرنهگرتوه". نیاز ئهحم���هد وتیش���ی "بیرمان هێنان���هوه ك���ه خۆش���یان بیریانه ه���ۆكاری دهس���تپێنهكردنی دهوام لهس���ێمانی برس���یهتی مامۆس���تاو گیرفان���ی بهتاڵیی���ه ،بۆی���ه ئهبێت دابین بكرێت ،ئهگهر دابین نهكرێتو س���اڵێكی خوێندن���ی خوێن���دكار بفهوتێت ،ئهوه بهرپرس���یارێتیهكی مێژوییه لهسهرش���انی بهڕێزیان كه وهزیری پهروهردهن". خوێندكارانو كهسوكاریان نیگهرانن لهڕهوش���ی ژیان���ی مامۆس���تایانو نهكردنهوهی دهرگای قوتابخانهكان، نی���ان ك���ه خوێن���دكاری دوانزدهی
ئامادهییه ،بهنیگهرانیهوه دهپرسێت "باشه ئێمه چیبكهین؟ ئهوه دۆخی ێ قهرهبوی ئێمه مامۆستایه بهاڵم ك دهكاتهوه ،ساڵی رابردوش تهنها یهك رۆژیش تاقیكردنهوهكان دوا نهخرا، ئهو ههموهش دهواممان نهكرد". نی���از ئهحم���هد لهب���ارهی ئ���هو نیگهرانیانهوه ،دهڵێ���ت "ناتوانرێت قەرەب���وی خوێن���دكاری پۆل���ی 12 بكرێت���هوه ،ههت���ا س���اڵی رابردو چهندی���ن ئیمزا كۆكرای���هوه لهالیهن بهڕێوهبهرهكانیش���هوه كه پرسیاری پۆل���ی 12ب���ه جیا دابنرێ���ت لهم پارێزگای���هدا ،بهاڵم وهزارهت ئهوهی رهت ك���ردهوه ،وت���ی ئهبێ���ت ب���ۆ سهرانسهری ههرێم یهك پرسیار بێت، ههر بۆیه ئێمه زو چوینو ئاگادارمان
كردنهوه لهو مهترس���یانه ،ئهوهمان بیرخس���تنهوه كه هێشتا كات ماوه دهتوانرێت لهم ههفتهیهدا كاربكرێت موچهی تهواو دابین بكرێت". س���هرۆكی لیژن���هی پ���هروهردهو فێركردن بهگهشبینیهوه وتی "بهاڵم لهش���وێنی ترهوه پێم راگهیاندراوه كه ل���هم دو ههفتهی���هدا كار كراوه بۆ ئهوهی ئاس���ۆیهكی ڕون ههبێت، ئهو كهس���هی ئهو قس���هیهی كردوه جێگ���هی متمانهیه ،بهاڵم هێش���تا بۆی���ه بهفهرم���ی لهههوڵ���دان رانهگهیان���دراوه ،ئهنجامی دهبێت، هیوادارم درهنگ نهبێت بۆ نمونه تۆ بێیت لهنی���وهی مانگی 11موچهی مامۆستایان بدهیت ئهوه سودی نیه چونك���ه ناتوانین تهعویزی پۆلی 12 بكهینهوه". لهوبارهیهوه دڵشاد تاڵیب ،ئهندامی ئهنجومهن���ی مامۆس���تایانی ناڕازی بهئاوێنهی راگهیاند "ئهوه دهنگۆی هاتن���ی موچه بو لهبهغ���داوه بهاڵم تهنه���ا بۆ چهواش���هكاری بو هیچی كه ،تا ئهم س���اته هی���چ ئومێدێك نیه بۆ باش���كردنی موچه ،بهاڵم لهم ههفتهیهدا ئهگهری گۆڕانكاری ههیه، دهس���هاڵت ئهم ههفتهیه فشارهكان تون���د دهكاتهوه بهپێچهوانهش���هوه ئێمهش زیاتر فشار دهكهین بهگهلێك رێگهی جیاواز ك���ه لهڕۆژانی داهاتو دهیبینن".
گۆڕان وەک پارتیو یەکێتی فایەق سەعید هەمیش����ە رەخن����ەکان بەرامب����ەر بەوەزارەت����ی پەروەردە کە تائێس����تا تەنها یەکێتیو پارتی بەڕێوەیان بردوە، توندو زۆر بوە چونک����ە نەیانتوانیوە یەک هەنگاو پەروەردە ببنە پێشەوە. ئەم رەخنانە لەسەروبەری دەرکەوتنی گۆڕان����دا زۆر زیادی����ان ک����رد .گۆڕان رەخنەی توندی دەگرت بەبێ ئەوەی بژاردەیەکی زانستی تازەیان پێ بێت. لەهەڵمەتی هەڵبژاردنەکاندا ئەگەرچی بانگەش����ەکەی گۆڕان لەبانگەش����ەی هەمو حزبەکانی دیکە باشتر بو بەاڵم بنەمایەک����ی زانس����تیو کۆنکرێتی بۆ پێشخستنی پەروەردە پێ نەبو .ئێمە پێم����ان وابو پ����ەروەردە لەالی گۆڕان چ����ون پارت����ی وەک یەکێت����ی بەهیچ ش����ێوەیەک ئەولەوییەت نییەو کاریان لەسەر ئەوە نەکردوە. ل����ەم ماوەیەدا کە گۆڕان پۆس����تی پەروەردەی بەدەستەوە گرتوە ،ئەوەی نیش����ان نەداوە کە ئەوان لەیەکێتیو پارتی باش����ترنو دەتوانن پەروەردە
بەرەو پێشەوە ببەن ،ئەمە لەکاتێکدایە کە بەڕێوبەری پەروەردەی س����لێمانی یەکێ����ک بو لەڕەخنەگ����رە توندەکانی سیس����تمی پ����ەروەردە .ئێم����ە ئەوە ب����اش دەزانین کە ئەندامەکانی گۆڕان گەندەڵ نین ،بەاڵم ئەمە هەمو شتێک نیی����ە .ئێمەش نامان����ەوێ گەندەڵیو دواکەوتنی کابینەکانی پێشو بخەینە ئەستۆی ئەوان ،بەاڵم خۆ دەبێ بایی ئەو ماوەیەی لەدەسەاڵتدان کاری وایان کردبێ کە بتوانن ئەوە بسەلمێنن ئەوان لەدەسەاڵت زۆر جیاوازترنو توانیویانە پرۆس����ەی پەروەردە ببەنە پێشەوە. هۆکاری هەرە سەرەکی ئەم بارودۆخە بۆ گۆڕان هەم����ان ئەو هۆکارانەیە کە بۆ یەکێت����یو پارتیش دروس����تن کە بریتین لەس����ێ هۆکار؛ یەکەم :کەسی ش����یاویان لەشوێنی ش����یاو دانەناوە. دوەم :کەسەکان زانستی هاوچەرخیان پێ نەبوە .س����ێیەم :پەروەردە لەالی ئ����ەوان هەرگیز ئەولەویی����ەت نەبوەو کاریان بۆ نەکردوە. لەدەرفەتێک����دا لەگ����ەڵ یەکێ����ک لەکادیرە ب����ەرزو عاقڵەکانی ئەندامی
جڤات����ی گ����ۆڕان کۆبوم����ەوە .لەوێدا پێمڕاگەیان����د ک����ە بۆ گ����ۆڕان کار بۆ پەروەردە ن����اکات ،بۆ تەنها خەریکی ژوری ئابوریو سیاس����ییە بەاڵم ژوری پەروەردەو توێژین����ەوە پەروەردەیی نییە لەکاتێکدا پ����ەروەردە بەگرینگ دەزانن؟ ئەو کادیرە کە بەکەس����ێکی زۆر هێم����نو عاقڵ پێناس����ە دەکرێت وتی :ئێم����ە وەک گ����ۆڕان پێمانوایە سیاس����ەت لەهەمو ش����ت گرینگترە، چونکە کە دەس����ەاڵتمان گرتەدەست ئەوج����ا دەتوانین کار لەپ����ەروەردەو هەمو ئاس����تەکانی دیکەشدا بکەین. ئەڵبەتە من دانیشتنەکەم زو کۆتایی پێ هێن����او چوم����ە دەرەوە ،چونکە پێموابو ئەمە هەمان ئەو عەقڵییەتەی ش����اخە کە لەالی دەس����ەاڵتو گۆڕان هەیەو مەحاڵە بگەمە دەرەئەنجام. ئێمە کە س����ەردانی وەزیرو هەندێک لەبەڕێوەبەرە گش����تییەکانمان کردوە، هەر هەموی����ان وەکو گۆڕان ،هۆکاری پێشنەکەوتنی پەروەردەیان بۆ قەیرانی دارای����ی گەڕاندۆت����ەوە ،ب����ەاڵم ئەمە دروس����ت نییە .ئەوەی ئێمە لەمێژوی
چاکسازی واڵتان تێگەیشتووین ئەوەیە قەیران باش����ترین دەرفەتە بۆ ئەوەی بتوانی چاکسازی بکەیت .بەاڵم هەمو کەسە بێتواناو ناشیاوەکانی هەرێمی کوردس����تان قەیرانیان وەک ئامڕازێک بۆ پەردەپۆش����کردنی بێتواناییەکانی خۆیان بەکارهێناوە .بەهەرکەس����ێک دەڵێ����ی بۆ چاکس����ازیت نەک����ردوە، پێتدەڵ����ێ قەیرانی دارایی بەمەرجێک قەیران����ی دارایی کاریگ����ەری نییە بۆ س����ەر هەندێک ب����واری کارکردن ،بۆ نمونە پالندانان بۆ داهاتو یان دانانی سیس����تمێکی باش����تر .بەکورتی من وایدەبین����م ش����ێوازی کاکردنی گۆڕان لەبواری پەروەردەدا هەمان ش����ێوازی خراپی کارکردن����ی یەکێتیو پارتییە بەب����ێ جی����اوازی ،تەنان����ەت هەندێ لەوتەکانی����ان لەکاتی خۆپیش����اندانی مامۆستایانیش����دا زۆر لەوت����ەی بەرپرس����ەکانی دەس����ەاڵت دەچون. بەکورت����ی هیچ یەکێ����ک لەحزبەکانی هەرێ����م خاوەن����ی پرۆگرامێک����ی کۆنس����ترەکتیڤو زانس����تی نییە لەم بوارەدا ،خاڵێک سەری دێڕ.
هیچ یەکێک لەحزبەکانی هەرێم خاوەنی پرۆگرامێکی کۆنسترەکتیڤو زانستی نیین لەبواری پەروەردەدا خاڵێک سەری دێڕ
بۆ ئەوەی سیس���تمی پ���ەروەردەو خوێن���دن وەک سیس���تمی فێرکاری دیموکرات���ی ببینرێتو ناوی بهێنرێت دەبێت کۆمەڵ���ێ پایەگەو بناغەیەکی پێداگۆگی پتەوی هەبێت ،کە لەناویدا فەرهەنگێکی دیموکراتی مرۆڤدۆست بااڵدەس���ت بێ���ت .پەیوەندیی���ە کۆمەاڵیەتیەکان دەبێت پەیوەس���ت ب���ن بە بەه���ا بنەمایی���ە بەرزەکانی مرۆڤایەتیەوە .لەکوردس���تان ،پاش هەوڵو تیکۆش���انێکی زۆر بۆ ئەوەی رێگاچارەی���ەکو بەدیلێک بدۆزرێتەوە بۆ سیس���تمە کۆنەک���ەی حوکمڕانی بەعس���ی عەرەبی ،ئەنجامەکەی هیچ سیس���تمێکی دیموکرات���ی جێگی���ر نەبو .هۆکارەکەش���ی دەگەڕێتەوە بۆ خەمس���اردیو لێنەزان���ی حوکمڕانیە کوردیەک���ە ک���ە بوارێکی باش���ی بۆ رەخس���ابو کە پاشەڕۆژێکی پڕ هیواو متمانە دابینبکات ب���ۆ نەوەی نوێ. ئاس���اییە کە سیاس���ەت کاریگەری لەس���ەر سیس���تمی فێرکاری واڵتێک هەبێ���ت ب���ەاڵم ئاس���ایی نی���ە کە سیس���تمەکە بکرێت بەسیس���تمێکی حزب���یو بکرێ���ت ب���ە بەش���ێک لەدەزگایەکی حزب���ی کە لەڕێگەیەوە ئەندام���ە (دڵس���ۆزە) حزبی���ەکان پۆس���تی گەورە لەسیستمەکەدا وەک پاداش���ت وەربگرن لەس���ەر حسابی کەسانی پسپۆڕو لێزانی پەروەردەیی. لەکوردس���تانی ئیمڕۆدا سیس���تمی فیرکاریم���ان نیە ک���ە هەنگاوەکانی بەرەوپێش���ەوە بنێ���تو من���دااڵن پەروەردە بکات بۆ ژیانی گەورەساڵی. بەپێچەوانەوە ،سیس���تمەکە مرۆڤی بێب���ڕواو بێمتمانە دروس���ت دەکاتو ئاس���تی خوێندن بە ب���ەردەوام دێتە خوارەوە .نەبونی پالنی س���تراتیژی پەروەردەییو گرنگی نەدان بەبواری خوێندن ،تەنیا سیستمێکی بێئەرزشی روکەشی دروست کردوە .چەندایەتی زۆر بوە لەس���ەر حسابی چۆنایەتی. بەشێوەیەکی گشتی ئاستی خوێندن زۆر نزم بۆت���ەوە .نەبونی چۆنایەتی بێزاریەک���ی زۆری خس���تۆتە ن���او سیستمەکەوەو تەنانەت بەڕێوەبەری خوێندنگەکانی���ش قوتابخان���ەو تادەگات���ە بەڕێوەبەری پەروەردەکان باوەڕی���ان بەسیس���تمەکەی خۆیان نیە .هۆکارەکەش���ی دەگەڕێتەوە بۆ گوێن���ەدان بەپاش���ەڕۆژی مندااڵنی کوردس���تانو گەندەڵی سەرتاسەری لەدامودەزگاکانی کوردستاندا .کەس خۆی بەخاوەنی سیستمەکە نازانێت. کەس ب���اوەڕی ب���ەکاری درێژخایەن نی���ە ک���ە لەژێرخان���ی کۆمەڵگەوە دەستپێبکات .لەبری ئەوەی ریفۆرمو نوێخ���وازی لەسیس���تمەکەدا بکرێت، گەندەڵیو داڕوخانی پ���ەروەدە بوە بەسیستم .دابەش���کردنی بڕوانامەی بێئ���ەرزشو بێبایەخ بوەتە بەش���ێک لەبەحزب���ی کردن���ی فێ���رکاری لەکوردس���تاندا .س���ەدان بڕوانام���ە دابەش���کرا کە هیچ بڕوانامەدارێک بۆ ڕۆژێکیش لەبوارەک���ەی خۆیدا کاری نەک���ردوەو خزمەت���ی خ���اکو واڵتی نەخستۆتە بەرنامەی کاری خۆیەوە. هەمو دەسەاڵتە پەروەردەییەکان الی حزب کۆکراونەتەوەو سیستمەکەیان دابڕان لەگەشەکردنو پێشکەوتن .ئەو الیەن���ە ئەرێنیە کەمانەی کە هەبون، شێوێندران .لەبری ئەوەی سیستمەکە مرۆڤی بیرکەرەوەی رەخنەگر بەرهەم بێنێ���ت ،مرۆڤی بێهی���واو بێمتمانەی دروستکرد .لەسەرەتادا هەوڵێکی زۆر لەالیەن دڵسۆزانی پەروەردەییەوە درا بۆ ئەوەی گۆڕانکاری لەسیستمەکەدا بکری���ت ،هەندێک ریف���ۆرم کرا بەاڵم چونکە سیستمەکە دامودەزگایی نیەو پالنی ستراتیژی پش���تگوێ خراوە، بەگۆڕانی وەزیری پەروەردەو کارمەندە بەرزەکان���ی وەزارەتی پەروەردە زۆر زوو ئ���ەو ریفۆرمانەش لە کار خران. هیوایان لەو ژمارە کەمەی پسپۆڕانی پ���ەروەردەکاران پەروەردەی���یو سیستمەکەش���یان س���ەندەوەو ک���ردە بەش���ێک لەفەرمانڕەواییەکی س���ەرنەکەوتوو کە ئەنجامەکەش���ی بەزیانێک���ی گەورە ش���کاوەتەوە کە خ���ۆی دەبینێت���ەوە لەنەبونی هیواو بێبڕواییەکی زۆر بەسیاسەتو تەنانەت پەیوەندییە کۆمەاڵیەتییەکانیش.
تایبهت
) )548سێشهممه 2016/10/18
فهرهاد پیرباڵو سلێمانی زانكۆ سهردار بهرلهوهی قس��� ه لهس���هر دكتۆر فهرهاد پیرب���اڵ بك���هم ،دهمهوێ���ت ئ���هوه بڵێم بهداخ���هوه حزب���ی ك���وردی لهباش���ور ی كوردس���تان وێڕای خهب���اتو بونی كادری باشو بهتوانا بهاڵم بهگش���تی لهچهپیانهوه بۆ راس���تیانو لهعهلمانیانهوه بۆ ئیسالمی، ههمویان تایپێك كاریان لهس���هر داماڵینی ئینس���انیهت لهتاكی كوردیدا ك���ردوه ك ه ئهستهمه بهئاسانی تاكی كورد ی لهباشوری كوردس���تان ببێتهوه بهو تاك���هی بچێتهوه س���هرباوباپیران یاخود ببێت ب���هو تاكه ی لهگ���هڵ دنیای ك���راوهدا وهك مرۆڤ ژیان بكات ،ئ���هوه ی ئهمڕۆك��� ه لهژیانی مرۆڤ ی باش���وری كوردس���تاندا رودهدات هیچ نی ه جگ ه لهبهههدهردانی تهمهنو هیچ نی ه جگ ه لهچهش���تنی بێتامیهكانی حزبو دهسهاڵتی حكومڕان���ی ل���هم ههرێم��� ه بچكۆالنهیه ی باشور. وهلحاڵ لێرهوه من قس���هم لهسهر دكتۆر فهره���اد پیرباڵو تهنها ئهو ههڵوێس���تهی ه ك��� ه زۆرینهم���ان لهڕێگ���هی چهن���د گرته ڤیدیۆییهك���هوه بینیم���ان ،دی���اره دهبێت ئهو دۆخ���هی بهڕێز پیرب���اڵ بهحاڵهتێك ی سروش���تیو ئاس���ایی وهربگرین ،ئهمهش بهخاتری ئهوهی ئاس���ایی ه مرۆڤ روبهڕوی ههر ج���ۆره دۆخێ���ك ببێتو ئاساییش��� ه ههمو ش���تێك لهمرۆڤ چاوهڕێبكرێت ،لهو روانگهیهش���هوه دكت���ۆر فهره���اد مرۆڤهو نۆڕماڵ���ه روبهڕوی ه���هر دۆخێك ببێتهوه، بهاڵم پرسیارهك ه لێرهدا ئهوهی ه بۆچی ئهو
پیاوه ی لهدو بهش���ی كوردستاندا "باشورو باك���ور" مامۆس���تای زانكۆی���هو خاوهنی چهن���دان كتێ���بو لێكۆڵینهوهو نوس���ینو زانین ی چهندی���ن زمانه لهه���هر دۆخێكیدا ك ه تێدهكهوێت بهتایبهت لهدوای ش���وباتی ()2011هوه ،خێرا س���لێمانی تێههڵكێش ی دۆخهكهی دهكات ،وهاڵمهكهش زۆر ئاسانه، چونك ه زۆرینهمان ئهو كات بینیمان دكتۆر فهرهاد پیرباڵ كاتێك ویس���ت ی بچێت ه سهر تهختهی شانۆی خۆپیش���اندهرانو لهوێوه ئهو پهیامهی ههیهت���ی بیگهیهنێت ،كهوت ه ب���هر توڕهیی خۆپیش���اندهرانو لهوكاتهوه ئهم پیاوه ههس���ت بهش���كان ی كهس���ێت ی خ���ۆی دهكات ،من ههرگی���ز لهگهڵ ئهوهدا نیم بێڕێزی بهرانب���هر هیچ مرۆڤێك بكرێت بهاڵم "ههمو كارێكیش ،كاردانهوهی ههیه"، لهوكاتهوه ئهو بهڕێزه ههمیش��� ه دهیهوێت بۆش���ایی ه رۆحیهكان���ی خۆی بهس���لێمان ی پڕبكاتهوهو ههمیشهش ئهوشارهی لێبوهت ه كابوس ،بهداخهوه نهدهبو ئهو پیاوه هێنده رۆحی لهئاس���ت ش���ارێك ی وهكو سلێمان ی بچوك بوایهو ههمیش��� ه لهڕێگ���هی ههردو حزب ی یهكێتیو گۆڕانهوه ئهو داخهی خۆ ی بهسلێمانی بڕێژێت ،بێگومان ئهوهش نهك ب���ۆ فهرهاد پیرباڵ كارێكی باش نی ه بهڵكو بۆ ههركهسێك لهههر پلهو پایهو جێگهیهكدا بێت كارێكی نادروسته. سیانزه س���اڵ لهمهوبهرو بهدیاری كراوی ( )2003لهگهڵ چهند هاوڕێیهكدا چوینه ماڵ ی دكتۆر فهرهاد لهگهڕهكی "زانكۆ" لهههولێر لهگهنجان بو ،ههركاتێك بهاتایهته سلێمانی بهمهبهستی دیدارێكی رۆژنامهوانی ،ئهوكات بێ هی���چ ئهمالوالیهك بهش���ێكی زۆر لهو بهمهبهست ی ئهنجامدانی دیدارهكهش ( )50لهش���كره لهگهنجانی س���لێمانی لهدهوری دۆالرم���ان پێدا "دیاره من خ���ۆم پارهكهم بونو مهجلیس���ی بهتایبهت لهس���ههۆڵهك ه پێداو لهوكاتهش���دا كه پارهكه ی دهدهینێ "ش���هقامی س���الم" گهرم بو ،ب���هاڵم وهك وێنهیهكمان گرت ،ههڵبهت سهرنوس���هر ی وتم لهدوای ئهو نس���كۆیهی بهسهری هات گۆڤارهك���ه (س���ۆران م���ارف) پارهكه ی ل ه 17ی ش���وبات بهدواوه ،ئیدی كهسمان لهگیرفانی خۆی دا ،ئهم نمونهیهم بۆ ئهوه ئهو فهرهاد پیرباڵهم���ان نهبینیهوه ،ئیدی باس كرد تا بڵێم فهرهاد پیرباڵ بهڕاس���ت ی كهس���مان ئهو پیاوهمان نهبینییهوه ،ئید ی ههمیش��� ه بهو جیاوازیهوه ج���وان بوه الی ل���هوه بهدوا ئێمه زۆرترین كات بهر پیاوێك ههمومانو خاوهنی بیركردنهوهی خۆ ی بوه دهكهوین كه دهیهوێت ههمو ئهو بۆش���ایی ه تائهو ئاسته ی بهردهوام خاوهنی لهشكرێك رۆحیو ههس���تیو كۆمهاڵیهتیه ی لهرێگه ی
دهخوازم چیدیكه بهر فهرهاد پیرباڵهكهی خاوهنی ئهدهبیاتی كوردیو فهرهاد پیرباڵی دژه باو بكهوینهوه ،نهك فهرهاد پیرباڵێك ك ه گومانی دهسكهالییبونمان لێی جوانیهكانی نههێڵێت المان
ریکالم
ههڵشاخان بهسلێمانیدا پڕبكاتهوه ،تاوهكو ئهو ئاس���تهی س���لێمانی لێبۆته گرێ ،واتا توشی "عوقدهی سلێمانی" بوه. بهكورت ی جهناب ی كاك دكتۆر كاتێك دێتو لهچهند گرتهیهكی ڤیدیۆییداو بهدهرخستنی ئهوهی لهخهمی هاواڵتیان ی ههرێمهكهیدایه، جگ ه لهمهس���عود بارزانی قس��� ه لهس���هر داروبهردی ئهم ههرێمهو بهش���ی ش���ێریش بهس���لێمانی "دیاره لهڕێگهی بهرپرس���ان ه���هردو یهكێتیو گۆڕان" دهڵێت ،دهیتوان ی ئازایهتی بنوێنێتو النیكهم وهك "بو عهزیزی تونس���ی" لهدژی كۆی گش���تی سیس���تم ی دهس���هاڵت خۆی بكات���ه قوربانی ،النیكهم دهیتوانی لهبهردهم پهرلهمانی لهكارخراو ی كوردستاندا مانگرتن ی رابگهیاندایه تاوهكو كارابونهوهی پهرلهمانو لهدوای خۆش���یدا نی���وه بهزیادهوه ی ئهو لهش���كره گهنجه ی بۆالی خ���ۆ ی پهلكێش بكردایه ،یاخود خۆ قوربانیكردنی بۆ كاراكردنهوهی پارلهمانو رێكخس���تنهوه ی سیستمی س���هقهتكراو ی ژیانی ل���هم ههرێمه بكردایهته دواین كارت ی فش���ار ،بهاڵم ك ه ئهوهی نهكرد نهش���دهبو ئهو فهرهاد پیرباڵ ه جوانهی پێش���ومان ال ناش���رین بكات ،دهیتوان���ی بچێت ه بهردهم ئهنجومهن���ی وهزیرانو لهڕێگهی فش���ار ی مهدهنی���هوه لهگهڵ ئهو لهش���كره گهنجه ی زانك���ۆدا بهالیهنهكان جگه له"پارتی" بڵێت ئید ی بهس ه خۆڵكردنه چاوی میللهت ،یان ش���هریكێكی راس���تگۆ بن یاخود فهرمون حكومهتهكه بۆ پارت���ی جێبهێڵنو چدیك ه "ش���هریك ی چهتهو ش���هریكی كاروانچیش مهبن" ،ب���هاڵم دكتۆر ك ه ئهم���هی نهكرد، لهراستیش���دا نهدهب���و ش���ارچێتیمان پێ بفرۆش���ێتو ههمو جوانیهكانی س���لێمان ی زهڕب ی سفر بكات. بهههرح���اڵ ،دهخ���وازم چیدیك��� ه بهر فهره���اد پیرباڵهكه ی خاوهن���ی ئهدهبیات ی ك���وردیو فهره���اد پیرباڵ���ی دژه ب���او بكهوینهوه ،ن���هك فهره���اد پیرباڵێك ك ه گومانی دهسكهالییبونمان لێ ی جوانیهكان ی نههێڵێت المان.
19
کێشهی پارێزگاری سلێمانی ...پاشماوە ئهنجام بهڕێز (د.ئاس����ۆ فریدون) لهئێستادا پارێزگاری شهرعی پارێزگای سلێمانیهو جگه لهناوبراو هیچ كهس����ێك بۆی نیه خۆی بهپارێزگار بناسێنێتو واژۆ بكات بهسیفهتی پارێزگاری سلێمانی ئهمهش پشتبهست بهو بڕگهو ماده قانونیانهی س����هرهوه .ئهم����ه س����هرهڕای ئ����هوهی ناقانون����ی بونی بڕی����اری ژماره ()10ی س����اڵی ( )2016ئهنجومهنی پارێزگای س����لێمانی لهبهرواری ()25/08/2016 كۆمهڵێ����ك دهرنج����امو لێكهوت����ی تری لێدهبێتهوه: یهك����هم :بهرێز (د.ئاس����ۆ فریدون) تائێس����تاش پارێ����زگاری ش����هرعی س����لێمانیه بۆی����ه ناكرێ����ت ئهنجومهنی پارێ����زگای س����لێمانی پارێزگارێكی تر كاندی����د ب����كاتو بی����كات بهپارێزگاری س����لێمانی بۆیه بڕیاری ژم����اره ()11ی س����اڵی ( )2016ئهنجومهنی پارێزگای س����لێمانی له( )25/08/2016سهبارهت بهبون بهپارێزگاربونیو بهخشینی بهڕێز (د.ههڤاڵ أبوبكر) لهپۆس����تی سهرۆكی ئهنجومهنی پارێزگای سلێمانی بڕیارێكی ناقانونی����هو بڕی����اری ناقانونیش پوچ و باطلەو هی����چ لێك����هوتو دهرنجامێكی نابێتو وهك ئهوه وایه بونی نهبێت. دوهم :بهڕێز (ئ����ازاد محەمەد امین) یش بههیچ جۆرێك س����هرۆكی شهرعی ئهنجومهن����ی پارێزگای س����لێمانی نیه چونكه ناكرێت لهیهك كاتدا ئهنجومهنی پارێزگای سلێمانی دو سهرۆكی ههبێتو بڕیاری پوچو و باطلیش هیچ لێكهوتو دهرنجامێك����ی نابێ����تو وهك ئهوه وایه بون����ی نهبێت .بۆیه بڕیاری ژماره ()12 ی ساڵی ( )2016ئهنجومهنی پارێزگای سلێمانی له( )25/08/2016لهو بارهوه بڕیارێكی ناقانونیهو بڕیاری ناقانونیش پوچو باطلەو هیچ دهرنجامێكی نابێت.
س����ێههم :بهڕێز (ئ����ازاد محمد امین) ماف����ی نی����ه بهس����یفهتی س����هرۆكی ئهنجومهنی پارێزگای س����لێمانی خۆی بناس����ێنێت و بڕی����ار دهركات و واژۆی لهس����هر بكات .چونكه ناوب����راو بههیچ جۆرێك سهرۆكی ئهنجومهنی پارێزگای س����لێمانی نیهو بهبڕیارێكی باگل و پوچ ئهو پۆستهی وهرگرتوه و بڕیاری باگلو پوچیش هیچی لهسهر بینا ناكرێت ههر بۆیه:ــ .1بڕی����اری ژم����اره()13ی س����اڵی ( )2016ئهنجومهن����ی پارێ����زگای س����لێمانی له( )25/08/2016سهبارهت به بهخش����ینی بهرێز (اكرم ش����ریف) لهپۆستی جێگری سهرۆكی ئهنجومهنی پارێزگای سلێمانی لهالیهن بهڕێز (ئازاد محەمەد امی����ن) بڕیارێك����ی ناقانونیهو بڕی����اری ناقانونیش پوچو باطلەو هیچ لێكهوتو دهرنجامێك����ی نابێتو خودی بهڕێز (اكرم ش����ریف) جێگری شهرعی سهرۆكی ئهنجومهنی پارێزگای سلێمانیه بهپێی قانون. .2بڕی����اری ژم����اره ()14ی س����اڵی ( )2016ئهنجومهنی پارێزگای سلێمانی لهبهرواری ( )25/08/2016س����هبارهت بهدانانی بهرێز (انور طاهر) بهجێگری سهرۆكی ئهنجومهنی پارێزگای سلێمانی لهالی����هن بهڕێ����ز (ئازاد محم����د امین) بڕیارێكی ناقانونیهو بڕیاری ناقانونیش پوچو باطلەو هیچ لێكهوتو دهرنجامێكی نابێتو بهڕێز (انور طاهر) پۆس����تی جێگری سهرۆكی ئهنجومهنی پارێزگای س����لێمانی داگیر (اغتصاب السلطة) ی كردوه. چوارهم :دهرچواندنی ههر بڕیارێكی تر لهئێس����تاو داهات����ودا لهالیهن بهڕێز (ئ����ازاد محەم����ەد امین) بهس����یفهتی سهرۆكی ئهنجومهنی پارێزگای سلێمانی ی قانونی نیهو ناقانونیهو هی����چ بههاێك پوچو باطلە.
رونکردنەوە لەژم���ارەی راب���ردوی ئاوێن���ەدا لەراپۆرتێکدا ئام���اژە بەوەکراوە کە بەرێ���ز محەمەد رەش���ید ماوەی ٣٦ ساڵە ئۆتۆمبێلێکی بەدیاری لەسەدام حس���ێن وەرگرتوە ،بەاڵم لەڕاستیدا ئۆتۆمبێلەک���ەی لەحکومەتی عێراق وەرگرتوە نەک سەدام حسێن لەگ���ەڵ رێزماندا ب���ۆ بەرێز محەمەد رەشید الپەڕەی رەنگاڵە ی رزگار ی ی شارهوان سهرۆكایهت كارگێری و خۆیهت ی
ئاگاداری
عدد1813 : بهروار2016/9/29 :
ی (-1987 ی ههموو ئهو هاواڵتیانه دهكاتهوه ك ه سااڵن ی ئاگادار سهرۆكایهتی شارهوانی رزگار ی (سمین محمد امین عبدالله) )1989زهویان لهناحییهی رزگاری (صمود) وهرگرتوه كه هاواڵت ی ی دروس���تكردن ی ( )9256داوای ڕێگا پێدانی كردوه ب ه مهبهس���ت ی ژماره ههوائ خ���اوهن زهو خان���وو ههر هاواڵتییهك گلدانهوهی لهس���هر ئهو پارچ ه زهویی ه ههی���ه لهماوهی ( )30ڕۆژدا ل ه ی سهرۆكایهتی شارهوانیمان بكاتهوه به پێچهوانهوه ی ئهم ئاگادارییه،ئاگادار ی باڵوكردنهوه دوا ی بۆ ناوبراو دهكات. شارهوانیمان كاری یاسای اراز محمد محمود ی رزگاری ی شارهوان سهرۆك
ئاگاداری ی پێشمهرگه باڵو بكاتهوه كه باڵو ی تهندروست ی پێشمهرگه بهنیازه بالوكراوه ی تهندروست دهزگا ی ( شاخهوان سهعید رهشیده ) ی مانگانهیه خۆشی خاوهن ئیمتیازه و سهرنوسهرهكه كراوهیهك ههركهسێك الری ههیه پهیوهندی بهم ژماره تهلهفونهوه بكات )07701595020(.
ونبون ی ( پش���تیوان احمد حهمه صالح) ی ونبوه بهناو ی س���لێمان ی ژووری بازرگان * ناس���نامهیهك ههركهس دۆزیهوه بیگهرێنێتهوه بۆ پرسگ هی ئاوێن ه .
ریکالم
تاوانبار وهك ب ێ تاوان سهیر دهكرێت تا ئهوكاتهی تاوانهكهی بهسهردا دهسهلمێنرێت كاتێك یهكێك تاوانبار دهكرێت بهتاوانێك ئهمه دهبێت ه هۆی ئهوهی ك ه رووبهڕوی سزادانی یاسایی ببێتهوه لهبهر ئهمه بانگ دهكرێت بۆ دادگا ،دهبێت ئهو كهس ه رێزی لێبگیردرێتو نهبێت ه هۆی ئازاردانی الشهییو دهروونی .بهپێی یاسای عێراقی ههموو تاوانبارێك وهك بێ تاوان ههژمار دهكرێت تاوهكو ئهو كاتهی تاوانهكهی بهسهردا دهسهلمێنرێت لهدادگایهكی ئاشكرا ك ه مافی پارێزگاری كردن لهخۆی بۆ دابین كرابێت. دهتوانیت پهیوهندی بكهیت لهكاتی پێش���ێل كردنی ئهم مافهدا لهرێگهی پهیوهندكردنهوه بهكۆمیس���یۆنی بااڵی س���هربهخۆی مافهكانی مرۆڤ لهعێراق بهشێوهیهكی راستهوخۆ چونك ه كۆمیسیۆن بهشێوهیهكی سهربهخۆ كار دهكات بۆ برهوپێدانیو پاراستنی مافی مرۆڤو پرینسیپهكانی. بۆ زانیاری زیاتر لهس���هر كۆمیس���یۆنو كارهكانیو بهرپرس���یارییهتییهكانی وه ههروهها ئهگهر ویستت سكااڵ تۆمار بكهیت تكایه سهردانی ماڵپهری www.ihchr.iqبك ه یاخود سهردانی پهیجی تایبهتی كۆمیسیۆن بكه له فهیسبوكwww.facebook.com/ihchr : ئهم بابهته باڵوكراوهتهوه لهرێگهی باربونی یهكێتی ئهوروپا بۆ رێكخراوی ( )UNOPSوه بهههمئاههنگی لهگهڵ كۆمیسیۆنی بااڵی سهربهخۆی مافهكانی مرۆڤ لهعێراقدا.
ه���ذا المش���روع بتنفی���ذ مکت���ب األمم المتح���دة لخدمات المش���اریع
هذا المشروع بتمویل االتحاد االوروبي
18
تایبهت
) )548سێشهممه 2016/10/18
رۆڵی ئهنجومهنی ناوهندی لهبارودۆخی ناوخۆی یهكێتی هاودین مهحمود یهكێت����ی نیش����تیمانی كوردس����تان ه����هر لهس����هرهتای دامهزراندنی����هوه له1ی حوزهیرانی 1975لهس����هر سێ ئاڕاستهو بۆچونی جیاواز دروست بوه، ئهم تایپه وای لهیهكێتی كردوه جۆره تایبهتمهندییهك بداته حزبهكهو جیای بكات����هوه لهحزبهكانیت����ر ،ئهم فۆرمه كاریگهری نهرێنی لهس����هر پێكهاتهی حزبهكه دروست كردوهو چهند جارێك جیابونهوه روی����داوه ،باڵی بزوتنهوهی سۆشیالیست لهساڵی 1979و ههروهها ئااڵی شۆڕش لهناوهڕاستی ههشتاكان، ههروهها دروس����تكردنی باڵی ریفۆرمو جیابونهوهی بزوتنهوهی گۆڕان له2009 كاریگ����هری نێگهتیڤی����ان لهپێگ����هو قورس����ایی یهكێت����ی داوه ،لهم����اوهی راب����ردودا بهش����ێك ل����هو ههڤااڵنهی ك����ه جیابونهت����هوه وهك حزبو وهك ش����هخس گهڕانهوه س����هر رێبازهكهو ههرچی بزوتنهوهی گۆڕانیشه رێكهوتنی سیاسی لهگهڵ یهكێتیدا ههیه.
جێگرانی سكرتێرو ئهندامانی مهكتهبی سیاسی خۆیان لهئهنجومهنی ناوهندی بهگهورهترو بهدهسهاڵتر دهزانن بهجێهێشتوهو تائێس����تا ئهو بۆشاییه ههر ماوهتهوهو جگهلهخۆی بهكهسی تر پڕنابێتهوه ،لهم سهروبهندهدا مهسهلهی باڵباڵێنو تهكهتول لهناو یهكێتی زۆر رهنگ����ی دایهوه و چارهس����هرنهكردنی كێش����ه كهڵهكهب����وهكان (تركم����ات) ههڤاڵهناكۆكهكان����ی حزبهك����هی ب����هو ئهنجامه گهیاندو له1ی ئهیلولی 2016 وه دۆخ����ی حزبهكه بۆ دو جهمس����هر دابهش بو ههوڵهكان لهناوخۆو دهرهوهی یهكێتی بهئاراستهی پاراستنی یهكڕیزی ناو یهكێتی ئهو دۆخهی كه س����هرهتا رویدا هێور بوهوه ههنگاوهكان بهئیجابی چونه پێشهوه ،ئهوهی جێی نیگهرانی ئهندامانو دۆس����تانی یهكێتیه ههندێك لهههڤ����ااڵن لهكهناڵهكانی راگهیاندنهوه لێدوانی توند بهزمانی زبرو دور لهههمو بهرپرس����یاریهتیهك دهدوانو بێئ����اگا لهوهی چهند كهناڵێك بهپیالنو بهرنامه ئ����هو بارودۆخه نهخوازراوهی یهكێتیان خس����ته ئهجێندای بهرنامهكانیانهوهو تائێستاش چهندین لێدوانو بهرنامهی تایب هتو چاوپێكهوتنیان بهمهبهس����تی گهیشتن بهمهرامهكانیان ئهنجام داوه.
س����هركردهیهكی كاریزم����ی وهك����و تاڵهبانی س����كرتێری گش����تی حزبهكه بهرۆڵه حهكیمییهكانی خۆی توانیبوی جهمسهرهكان لهسهرجهم قۆناغو كاتو س����اتهكان كۆبكاتهوه ،ب����هاڵم لهدوای نهخۆش����كهوتنی ئهم رابهره ،رێبهرانی یهكێتی نهیانتوانی سود لهئهزمونی چهند س����اڵهی رابهرهكهیان ببیننو ئهزمونی چهندین ساڵهی ئهو فریادڕهسه دوباره رۆڵی ئهنجومهنی ناوهندی بكهن����هوه ،دوركهوتنهوهی ئهو (صمام ئهنجومهن����ی ناوهن����دی یهكێت����ی االمان) عێراقو كوردس����تانو یهكێتی نیش����تیمانی كوردس����تان ئۆرگانێكی لهمهیدانی سیاس����هت كاریگهری زۆری شهرعی یهكێتی نیشتیمانی كوردستانه
بهپێی پهی����ڕهو پهرلهمانی حزبهكهیهو ئهندامهكانی لهكۆنگره ههڵبژێردراون. ئهم ئۆرگانه كۆنتاكتی راستهوخۆی بهههڤاڵ مام جهاللهوه ههبوه ،تاڵهبانی پێش����بینی ئ����هم رۆژگارهی كردبو كه یهكێت����ی روب����هڕوی بارودۆخێكی لهم ج����ۆره دهبێت����هوهو پێویس����تی بهم ئهنجومهنهیه. پێش����ترو چهند جارێك كه كێش���� ه لهناو ههڤااڵنی سهرهوه واته جێگرانی سكرتێرو ئهندامانی مهكتهبی سیاسی كه رویان����دا ئهنجومهنی ناوهندی وهك ههس����تكردن به بهرپرس����یاریهتیهكی مێژویی ،وهفدێكی بااڵ بهسهرۆكایهتی ههڤاڵ عادل موراد سكرتێرو ههڤااڵنی س����كرتارییهتو ژمارهیهك لهئهندامانی ئهنجوم����هن پێكهێن����راو ههوڵ����ی نێوهندگیری زۆریاندا كه كێش����هكانیان بهدانیش����تنو گفتوگۆ چارهسهر بكهنو چهندین سهردانو كۆبونهوهیان لهگهڵ جێگران����ی س����كرتێری گش����تیو هێرۆ ئیبراهیم ئهحم����هد ئهندامی مهكتهبی سیاس����ی ك����ردو ل����هو كۆبونهوان����هدا زۆر بهڕاش����كاوانه بیروبۆچون����هكان دهخران����هڕو ،تهنان����هت ههندێك جار دهنگ بهرزكردنهوهی����ش بهڕوی یهكدا كه بۆ دهست خستنه سهر برینهكانو س����اڕێژبون بون بو ،ههمو ههوڵهكانی
ریکالم
Sinoma Industry & Trade
+ , , , #& - ,هره همهێنان ی -1توانا ی سااڵنهی بهكاربردنی ( ) 15000تهن پهیكهری ئاسنی جۆراوجۆره ،وه دروستكردنو ب جێگیركردن ی وه دانانو دروستكردن، ندازیاری ، ه ی ئه جوانترین نهخش بەباشتری ئاسنیو پۆاڵ كاری پهیكهر ی - نو . / 0 - -هكو پڕۆژه ی بهرههمهك���هو ههمو خزمهتێك دوای فرۆش���تنی بۆ ههمو كارێكی پیشهس���ازیو پ���ڕۆژه ی و بیناو پڕۆژهیهك ی جۆره .ههمو هنتۆ ،وه ,ی چیم هوت ،كارگه پااڵوگه ی ن با ، -كاره
2وزهی رههمهێنان ی (كارگه ی به 1 ئاوهدانكردنهوه ی مهدهن ی . *
3 2 2
هرزكردنهوه، كو :ئامێر ی ب 4چینی ،وه نێدێك لەبهرههم ی هه كردنی هاورده كردنو :كاری ههنارده -2بازرگانی گشت
ی خهبات ه ،وه ههروهها ههر شتێك كه داوابكرێت لەالیهن بازرگانانو كڕیارانهوه. 3 . - , , 2
3هه یه. هولێر لقمان سلێمانیو ه : )MANTA(2لەههردو شار ی بۆ ماركه ی سورهیا -3كاری ڕوناكیو * , , - ,
-4كاری گواس���تنهوهو لۆجس���تیك بەش���ێواز ی ( : ) LCLكاری گواس���تنهوه ی كهلوپهل ههمو مانگێك بەهاوبهشی لهگهڵ چهند كهسێكدا لەواڵت ی چینهوه بۆ تهواو ی كوردستان.
ئهنجومهنهكه بۆ نزیكردنهوهی ههڤاڵه ناكۆكهكانو چارهسهركردنی كێشهكانو پاراس����تنی یهكێت����ی ن����او یهكێت����ی بو،بهشاهیدی ههمو الیهك ئهنجومهنی ناوهن����دی رۆڵێكی ئیكجار مهزنی بینی كه جارێكیتر ئینش����یقاق لهناو یهكێتی رونهدات. لهچوارچێ����وهی ئ����هو دهنگۆیانهی ك����ه باڵودهكرایهوه بۆ دروس����تكردنی مینبهرێك لهن����او یهكێتی ،ئهنجومهنی ناوهن����دی لهكۆبونهوهی فراوانی خۆیدا ل����ه1ی ئهیلول����ی 2016لیژنهیهك����ی راس����پێردراوی پێكهێنا كه پێكهاتون لهژمارهی����هك لهههڤاڵ����ه دێری����نو بهئهزمونهكانی ئهنجومهنهكه ،ههر ئهو رۆژه بهرنام����هی كاریان ب����ۆ لیژنهكهو ئامان����جو ئهجێن����داو میكانیزم����ی كاركردنی����ان ب����ۆ كۆبون����هوه لهگهڵ ههڤااڵنی پهیوهندی����داری ناو یهكێتی دیاریك����رد ،دۆخهكه گ����ۆڕاو ههڤااڵنی ناكۆكی یهكێتی بهسهر دو جهمسهردا دابهش����بون ،كاری ئهنجومهنهك����ه زۆر قورس����تر بو ههڤاڵ ع����ادل موراد وهك كهس����ایهتیهكو ئهزمون����ی سیاس����ی خۆی كه ئهندامی دهستهی دامهزرێن����هری یهكێتی����هو خاوهن����ی مێژویهك لهخهباتو تێكۆشانه بههۆی نهخۆش����یهوه ل����هدهرهوهی واڵت بو،
یهكێتیدا بك����هن ،پابهندبونی ههڤااڵن بهو پهیامهوه گهیش����تن بهچارهسهری كێش����هكانی نزیكتر دهكاتهوهو گیانی پاك����ی ش����ههیدان ش����اد و ئهندامانو دۆستانی یهكێتی ئاسوده دهكات. ئ����هوهی جێی تێڕامان����ه ئهوهیه ئایا ئهنجومهن����ی ناوهن����دی ئ����هو ئهرك����ه مێژوییهی پێی ههس����تاوهو دهتوانێت مههامهكهی بهێنێته دی؟ ئهمهیش دو الیهنه: یهكهمیان بهڵێ ئهنجومهنی ناوهندی ئۆرگانێكی شهرعی یهكێتیهو لهئاست ئ����هو بهرپرس����یارییهتیه مێژوییه كه خس����تویهتیه سهرش����انی بهئهركێكی زۆر بهرپرسیارانه ههستاوه ،پێویسته سهرجهم ههوڵو تواناكان ببنه پاڵپشت بهو بارودۆخهش����یهوه لهگهڵ ههڤااڵنی ب����ۆ پش����تگیریكردن لهههوڵهكان����ی ناكۆك لهس����هر خهت بو ،گهڕانهوهی ئهنجومهنی ناوهندیو ههڤااڵنی ناكۆك ههڤ����اڵ ع����ادل م����وراد لهئهڵمانیاوه كێشهكان چارهسهر بكهن. بۆ س����لێمانی دی����دارو چاوپێكهوتنی دوهم نهخێ����ر ئهنجوم����هن ناتوانێت لهگ����هڵ ههڤااڵنی ه����هردوال ئهنجامدا تهری����ب لهگهڵ لیژنهی راس����پێردراوی مههامهكهی خۆی بگهیهنێته مهنزڵگه، ئهنجومهنی ناوهندی ههوڵی بێوچانیدا جێگرانی سكرتێرو ئهندامانی مهكتهبی لهپێناو پاراستنی یهكێتی ناو یهكێتیو سیاس����ی خۆی����ان لهئهنجومهن����ی نزیكردنهوهی بیروبۆچونه جیاوازهكان ناوهن����دی بهگهورهت����رو بهدهس����هاڵتر ك����ه ههموان پێكهوه چهپكه گوڵهكهی دهزانن ،كه چهندین س����اڵه ئهنجومهن داوا دهكات كار بهپهی����ڕهوی ناوخ����ۆ مام پێكبهێنن. لیژنه راس����پێردراوهكهی ئهنجومهن بكرێتو بهشێك لهئهندامانی مهكتهبی پاش ئهنجامدانی زنجیرهیهك كۆبونهوه سیاسیو ئۆرگانهكان كاریان بهپهیڕهو لهگهڵ جێگرانی سكرتێرو هێرۆ ئیبراهیم نهكردوه بۆ ئهوهی دهس����هاڵتهكانیان ئهحمهدو لێپرسراوو ئهندامانی دهستهی لهچوارچێوهی پهیڕهودا قهتیس نهبێو كارگێڕو مهكتهبی سیاسی ئهنجامداو فراوانتر بێ. ئهگهر خاڵ����ی یهكهم جێبهجێنهكراو تێگهیش����تنی هاوبهش بهئاراس����تهی چارهسهركردنی كێش����هكان گهاڵڵهبو ،كێشهكان بهبنبهست گهیشت پێویسته ههوڵ����هكان تائێس����تایش بهردهوامهو ئۆپشنی بهستنی كۆنگره كاری لهسهر گهیش����تونهته چهن����د دهرئهنجامێكو بكرێت. لهكاتی خۆیدا رادهگهیهندرێت. ئهنجومهن����ی ناوهن����دی ههت����ا ئێس����تا لهههوڵهكان����ی بهردهوام����هو پهیامهكهی ئهنجومهنی ناوهندی بۆ فشارگهلێكیش����ی لهس����هر بوه ،خۆی راگراتنی لێدوانی دژبهیهك ئهنجومهنی ناوهن����دی لهرۆژی 5ی ب����ۆ هیچ الی����هك ی����هكال نهكردتهوهو ئهیلولی 2016پهیامێكی ئاراس����تهی نێوهندگیره لهنێوان ههڤاڵه ناكۆكهكان س����هرجهم ههڤااڵنی یهكێتی كرد كه بهئاراستهی چارهسهركردنی كێشهكانو لێدوانی دژبهیهك رابگرنو بهرپرسیارانه ئهو بهرپرسیاریهتیه مێژوییهی لهسهر مامهڵه لهگهڵ ئهو دۆخه ههس����تیارهی شانیهتی.
ریکالم
Awene
خاوهنی ئیمتیاز :کۆمپانیای ئاوێنه سهرنوسهر :سهردار محهمهد
كۆتایی شانۆگهرییهكه
کوا لێکۆڵینەوەی یاسایی لەخوێنی کاوهگهرمیانی ،سەردەشت عوسمان ،سۆرانی مامە حەمە ،عەبدولستار تاھیرو ویدات حسێن؟
شەڕی الیەنەکان لەموسڵ
عهزیز رهئوف دواجار ئۆپهراسیۆنی ئازادكردنهوهی موسڵ دهستیپێكرد ،ئهو ئۆپهراسیۆنهی ك��� ه هیچ نهێنی تێدا نهبو ،ههمو دهمانزانی ك هیو لهكوێوه دهس���تپێدهكات، وهك ئ���هوهی ك ه پێمانبڵێن مادام موس���ڵ بهبێ تهق��� ه كۆنترۆڵ كرا ،ئاواش بهسانایی دهتوانرێت ئازاد بكرێتهوه. ئهم كردهی ه رێك لهش���انۆگهرییهك دهچێت ك ه س���هرهتاو كۆتایی دیاره، ش���انۆگهرییهك ك ه دهبێ���ت كارهكتهرهكانی نمایش بك���هنو دواجاریش وهك مژدهیهك كۆتایی ش���انۆگهریهكهمان پیشانبدهن ،ئهمهش وهك كردهیهك بۆ دنیای���هك نیهت لهخوڵقاندنو كۆمهككردن���ی دهوڵهتانی ئیقلیمی بۆ هێزێكی وهك داعش. دهبێ ئهم شانۆگهریی ه بهرههم بێت ،چهكێكی زۆر كۆن بوه لهجبهخانهكانی خۆرئاوا ،ئهی كێ ئهم چهكان ه سپی بكاتهوهو بیانخات ه بازاڕهوه؟ نهوتێك���ی زۆر لهناوچهكهدا ههیه ،ئهی چۆن وامان لێبكهن بیر نهكهینهوهو ههر دڵخۆش بین بهوههمی كۆتایی داعش؟ ههڵبژاردنی ئهمریكا نزیكه ،دهبێت ئیدارهی ئۆباما س���هركهوتن پیش���انی جیهان بدات ،ئهی چۆن پیشانمان بدات ئهمریكا موعجیزهی ههیهو دهتوانێت كێشهكانی خۆرههاڵتی ناوهڕاست چارهسهر دهكات؟ ههم���و دهزانین دروس���تبونی داعشو س���هرههڵدانی ئهم هێ���زه تاریكهو ملمالنێكردن لهگهڵیدا شهڕی لهجیاتیكردنه ،تهسفیهی حیساباتی زلهێزهكانو واڵتانی ناوچهكهیه. داعش بهتهلهفۆن دێتو بهتهلهفۆن دهڕوات ،بێ تهق ه خۆی دهكا بهشهنگالداو ب���ێ تهقهش بۆی دهردهچێت .بهبێ هیچ بهرگریهك ب ه بهرچاوی ههمو دنیاوه دو ساڵ ه موسڵی كۆنترۆڵ كردوهو ئێستاش مژدهی ئهوه بهعێراقیهكان دهدهن كه داعش كۆتایی پێدههێنن. داعش بۆ ئێم ه النیكهم خهباتی مهدهنی لهناوبرد .ئهوانهی دهبو لهكوردستان لهس���هر گهندهڵی دادگایی بكرێن ،لهسهنگهرهكانهوه وێنهیان دادهگرتو دهبو بڵێین خوا دهس بهباڵیانهوه بگرێت. كۆتای���ی هێزێكی وهك داعش كۆتایی بیركردنهوهی داعشئاس���ا نیه ،واڵت پڕ لههێزگهلو تاكی وهك داعش النیكهم وهك داعشهكان ئازا نین روخساری خۆیان ههڵماڵن .تیرۆر ههر لهسهر دهستی داعشو هێزگهلی دینی وهك داعش ئهنجام نادرێت ،النیكهم لهكوردستان چهند رۆژنامهنوس شههید بون هیچیان بهدهس���تی هێزه دینیهكانی وهك داعش تیرۆر نهكران ،بهڵكو بهدهستی ئهو هێزانه تیرۆر كران ك ه شهڕی داعش دهكهن. واڵت النیك���هم لهگهڵ هاتنی داعش���دا تارماییهكانی خۆی تۆختر كردهوه، بههاتنی هێزێكی وهك داعش پهیكهرهكانی دیكتاتۆریهتو ستهمكاری لهواڵتدا جوانت���ر كردو بۆ ماوهیهك���ی زۆریش لێپرس���ینهوه لهگهندهڵیهكانو البردنی سهركرده ماوه بهسهرچوهكانی دواخست ،یان النیكهم بیری بردینهوه. ئی���دی النیكهم داعش فێری كردین ك ه ش���هڕ دژی داعش تهنها بهخهباتی چهكداریو س���وپا ناكرێت ،بهڵكو ش���هڕی داعش بهفیكر دهكرێت ،ش���هڕی س���هربازی ئاسانه ،بهاڵم ش���هڕی فیكریو پهروهردهی نهوهیهك ك ه النیكهم لهداعش جیاواز بێت ئاسان نیهو ههوڵی زۆر جدی دهوێت. ئیتر ئێستا داعش وهك جهستهو هێز لهناوچهك ه دور دهكهوێتهوه ك ه داعش هات كهس خۆی نهكرد بهخاوهنی شكس���ت ،شكس���ت كهس ساحێبی نیهو سهركهوتن زیاد لهساحێبێكی ههیه.
فایدە قۆش
شێخان باشیک
زوممار
تەلکێف وانە موسڵ
حەمدانیە
عەیازیە تەلەعفەر
حەمام عەلیل
گوێر
دیبەگە مەخمور
رەبیعە
گەیارە
قەراج
شیمال شەنگال قەیرەوان
قەحتانیە
بەعاج حەزەر
ناوچەی ژێر دەسەاڵتی داعش ناوچەی ژێر دەسەاڵتی پێشمەرگە ئەو ناوچانەی شەڕیان تێدایە لەنێوان پێشمەرگەو داعش ئەو ناوچانەی بەهەماهەنگی نێوان پێشمەرگەو سوپای عێراق بەڕیوەدەچن ناوچەی ژێر دەسەاڵتی سوپای عێراق ناوەندی شاری موسڵو پارێزگای نەینەوا لەژێر دەسەاڵتی داعشدایە
ریکالم