ژمارە (554) ژمارەی نوێی ئاوێنە

‫ریکالم‬

‫ریکالم‬

‫‪www.awene.com‬‬

‫ژماره‌ (‪)554‬‬ ‫سێشەممە ‪2016/11/29‬‬

‫‪Industry‬پیشه‌سازی‌‬ ‫سینۆما&بۆ بازرگانی‌‌و‬ ‫‪Sinoma‬‬ ‫‪Trade‬‬

‫رۆژنامه‌یه‌كی‌ سیاسیی‌ گشتییه‬ ‫کۆمپانیای ئاوێن ‌ه ده‌ریده‌کات‬

‫‪Scope of business:‬‬ ‫بواری‌ كاركردن‪:‬‬ ‫ ‪t 4UFFM 4USVDUVSF EFTJHO NBOVGBDUVSF BOE JOTUBMMBUJPO‬‬ ‫ی ( نه‌خشه‌دانان‪ ،‬درووستكردن‪ ،‬دامه‌زراندن)‬ ‫ی ئاسن ‌‬ ‫‪1‬ـ په‌یكه‌ر ‌‬ ‫ ‪t (FOFSBM 5SBEJOH JNQPSU BOE FYQPSU‬‬ ‫‌كردن)‬ ‫ه‬ ‫‌نارد‬ ‫ه‬ ‫ه‬ ‫‌و‬ ‫ن‬ ‫‌كرد‬ ‫ه‬ ‫هاورد‬ ‫(‬ ‫ی‬ ‫‌‬ ‫گشت‬ ‫ی‬ ‫‪ 2‬ـ بازرگان ‌‬ ‫ "‪t -JHIUJOHT ."/5‬‬ ‫ ‬ ‫‪t -PHJTUJDT -$-)MANTA‬‬ ‫ی سوره‌یاو ڕووناكی‌ ( ماركه‌ی‬ ‫‪ - 3‬كار ‌‬ ‫ ‪5FM‬‬ ‫ی گواستنه‌وه‌و گیاندن (‪)LCL‬‬ ‫‪ 4‬ـ كار ‌‬ ‫ ‪4FF JU PO 1BH‬‬

‫به‌یاساییكردن ‌‬ ‫ی‬ ‫ی شه‌عبی‌‬ ‫حه‌شد ‌‬ ‫مه‌ترسیه‌كی‌‬ ‫گه‌وره‌یه‌‬

‫‪5‬‬

‫بارزانی بۆ‬ ‫بەشداریکردن‬ ‫لەچاالکییەکانی‬ ‫فۆرمۆال وەن لەئیامراتە‬

‫‪Mob. 0770 961 6966 0772 157 8372‬‬

‫ی زیاتر ل ‌ه الپه‌ڕ ‌ه (‪ )18‬ببینه‌‬ ‫ڕوونكردنه‌وه‌ ‌‬ ‫ریکالم‬

‫‪El Comandante‬‬

‫هاوپه‌یامنی‌ سه‌دام‌و‬ ‫دۆستی‌ ئه‌حمه‌دی‌ نه‌ژاد‬

‫‪9‬‬

‫‪3‬‬

‫براكه‌ی‌ د‪.‬هوشیار‪ :‬ئێمه‌ گومانمان له‌هه‌مو كه‌سێكه‌‬

‫ئه‌ندامێكی سه‌ركردایه‌تی یه‌كگرتو‪ :‬هۆكاری تیرۆركردنی‬ ‫د‪.‬هوشیار کۆمه‌اڵیه‌تی نییه‌‌‪ ،‬سیاسییه‌‬ ‫هۆكاری كوش����تنی د‪.‬هوش����یار ئیس����ماعیل‬ ‫تا ئێس����تا ئاسایش����ی هه‌ولێر به‌ش����اراوه‌یی‬ ‫هێشتویه‌تیه‌وه‌‪ ،‬براكه‌ی‌ ئاماژه‌ به‌وه‌ ده‌كات‬ ‫كه‌ "گومانیان له‌هه‌مو كه‌سێكه‌"‪ ،‬ئه‌ندامێكی‬ ‫س����ه‌ركردایه‌تی یه‌كگرتوش ده‌ڵێت "هۆكاری‬ ‫پش����ت تیرۆركردنه‌ك����ه‌ به‌هیچ ش����ێوه‌یه‌ك‬ ‫كۆمه‌اڵیه‌تی نیه‌و سیاسییه‌"‪.‬‬ ‫ئاوێنه‌‪ ،‬هه‌ولێر‪ :‬ئه‌ندامی س����ه‌ركردایه‌تی‬ ‫یه‌كگرت����وی ئیس��ل�امی‪ ،‬س����ۆران ئه‌حم����ه‌د‬

‫به‌ئاوێنه‌ی‌ راگه‌یاند تا ئێستا ئاسایش رێگه‌ی‬ ‫ن����ه‌داوه‌ لیژنه‌كه‌یان تاوانباره‌كان ببینن بۆیه‌‬ ‫هۆكاری پش����ت تاوانه‌كه‌ نه‌زان����راوه‪ ،‬ناوبراو‌‬ ‫جه‌ختی له‌‌وه‌ كرد به‌الی یه‌كگرتوه‌وه‌ گرنگه‌‬ ‫هۆكاری پشت ئه‌م تیرۆره‌ بزانێت چیه‪ ،‬ئه‌و‬ ‫وتی‌ "هۆكاری پش����ت تیرۆكردنی د‪ .‬هوشیار‬ ‫ئیس����ماعیل به‌هیچ ش����ێوه‌یه‌ك كۆمه‌اڵیه‌تی‬ ‫نیه‪ ،‬سیاس����یه‌‪ ،‬به‌اڵم كه‌س تاوانبار ناكه‌ین‌و‬ ‫چاوه‌ڕوان����ی ئه‌نجام����ی‌ لێكۆڵین����ه‌وه‌كان‌‬

‫ده‌كه‌ین"‪‌.‬‬ ‫وتیشی "ئه‌گه‌ر زانیمان دۆسیه‌كه‌ ده‌مرێنن‬ ‫ئه‌وا هه‌ڵوێستی خۆمان ده‌بێت"‪.‬‬ ‫هه‌روه‌ها دی����ار گۆران‪ ،‬برای د‪.‬هوش����یار‬ ‫ئیس����ماعیل له‌ب����اره‌ی دواگۆڕانكارییه‌كان����ی‬ ‫كه‌یس����ی تیرۆكردنی براكه‌ی����ه‌وه‌ به‌ئاوێنه‌ی‌‬ ‫راگه‌یان����د كاتژمێ����ر ‪11‬ی‌ دوێن����ێ‌ چونه‌ته‌‬ ‫ئاسایش����ی هه‌ولێر‌و دڵنیابونه‌ت����ه‌وه‌ له‌وه‌ی‬ ‫بكوژه‌كان ده‌س����تگیركراون‪ ،‬به‌اڵم ئاسایش‬

‫به‌بیانوی ئه‌وی بینینی تاوانباره‌كان یاسایی هه‌ولێ����ری مه‌كته‌ب����ی زانایان����ی یه‌كگرتوی‬ ‫نه‌بوه‌ رێگه‌یان نه‌داوه‌ بیانبینن‪ ،‬له‌باره‌ی ئه‌و ئیس‬ ‫ده‌نگۆیانه‌ش كه روداوه‌كه‌ وابه‌سته‌ی سیاسی ئه‌م مانگه‌ نزیكی كاتژمێر ‪ 12‬شه‌و له‌به‌رده‌م‬ ‫ده‌كه‌نه‌وه‌ به‌پارتیه‌وه‪ ‌،‬ئه‌و وتی‌ "قسه‌ی زۆر ماڵه‌كه‌ی خ����ۆی له‌هه‌ولێر تیرۆكرا‪ ،‬له‌ماوه‌ی‬ ‫ده‌كرێت له‌باره‌ی هۆكاری پشت روداوه‌كه‌وه‪ 24 ،‬كاتژمێری رابردوشدا هێزه‌كانی ئاسایش‬ ‫ئێمه‌ گومانمان له‌هه‌مو كه‌سێكه‌ به‌اڵم كه‌س بكوژه‌كانی����ان ده‌س����تگیركردنو رایانگه‌یاند‬ ‫دانیان به‌تاوانه‌كه‌یاندا ناوه‌‪.‬‬ ‫تاوانبار ناكه‌ین"‪.‬‬ ‫د‪.‬هوشیار ئیسماعیل‪ ،‬پێشنوێژو وتارخوێنی‬ ‫مزگه‌وت����ی عومه‌ر به‌ندیان‌و به‌رپرس����ی لقی‬

‫‪3‬‬

‫"دوای تیرۆركردنی د‪.‬هۆشیار ئیسماعیل‪ ،‬مامۆستایانی ئاینیی له‌هه‌ولێر دڵنیانین له‌ژیانی خۆیان‌"‬

‫مامۆستایانی ئایینی داوای پێدانی موڵه‌تی چه‌كهه‌ڵگرتن ده‌كه‌ن‬ ‫ل���ەدوای كوش���تنی مامۆس���تا ئاینیەكەی مزگەوت���ی عوم���ەری ك���وڕی عه‌بدولعزی���ز‬ ‫ش���اری هەولێر دودڵی‌و ترس لەالی بەشێك له‌ش���اری هه‌ولێر‪ ،‬مامۆس���تا ئەحمەد كه‌ریم‬ ‫لەبانگخوازان‌و مامۆستایانی ئاینی دروستبو‌ه ئاماژ‌ه ب���ۆ ئه‌وه‌ده‌كات هۆكاری هەڕەش���ەو‬ ‫بەڕادەی���ەك ئ���ەوان داوادەك���ەن رێگەیان توندوتیژییەكان بۆ كاریگەری مامۆس���تایانی‬ ‫پێبدرێ���ت چ���ەك هەڵبگرن ب���ۆ پارێزگاری ئاین ‌ی دەگەڕێتەوە له‌سه‌ر هاواڵتیان‌و باوه‌ڕی‬ ‫وای ‌ه "ئ���ه‌وان دەبنە قوربان���ی ئه‌م دۆخه‌و‪،‬‬ ‫لەخۆیان‪.‬‬ ‫ئاوێن���ە‪ ،‬هەولێر‪ :‬پێش���نوێژو وتارخوێنی خ���وای گەورەش نەبێت كه‌س پاس���ه‌وانیان‬

‫نیە"‪.‬‬ ‫پێشنوێژو وتارخوێنی مزگەوتی عه‌بدولعەزیز‬ ‫یه‌كێك ‌ه له‌و مامۆس���تایانەی ترسی لەژیانی‬ ‫هەیە‪ ،‬ئه‌و بەئاوێنەی راگەیاند "یاسا تاوانبارە‬ ‫بەرامبەرم���ان دوات���ر هێ���زە ئەمنیەكان كە‬ ‫ئەوان ریشی مامۆستایانی ئاینی دەسوتێنن‌و‬ ‫بەپێ�ڵ�اوەوە دەچنە ن���او مزگەوتەوە دەبێت‬

‫یاس���ا لێپێچینەوە لەو كەسانە بكاتك ترس‬ ‫لەناو ماڵ‌و منداڵ‌و خێزانەكانمان دروستبوە‬ ‫بەتایبەت مامۆستایانی شاری هەولێر"‪.‬‬ ‫وتیشی "پێویستە هێزە ئەمنیەكان بەدەر‬ ‫لەهەركەس���ێكی دیكە چاودێ���ری‌و ئاگاداری‬ ‫مامۆس���تایانی ئاین���ی بك���ەن‪ ،‬دەمانەوێت‬ ‫مامۆس���تایانی ئاین���ی مۆڵەت���ی چ���ەك‬

‫هەڵگرتنی���ان هەبێت ك���ە لەزۆربەی واڵتانی‬ ‫پێشكەوتوش رێگەپێدراوە"‪.‬‬ ‫هاوكات مامۆس���تای پەیمانگای زانس���تە‬ ‫ئیس�ل�امیەكان‌و وتارخوێن���ی مزگەوت���ی‬ ‫س���ەاڵحەدین لەش���اری هەولێ���ر‪ ،‬دكت���ۆر‬ ‫نورەدی���ن مەجید ئاماژە ب���ەوە دەدا زۆرێك‬ ‫لەمامۆستایانی ئاینی ترس���یان هەیە دوا ‌ی‬

‫ش���ەهیدبونی مامۆس���تا ئاینیەكەی شاری‬ ‫هەولێ���ر‪ ،‬ئ���ەو وت��� ‌ی "دەس���ەاڵتێك هەیە‬ ‫لەهەرێمی كوردستان هەرچی لەبەرژەوەندی‬ ‫ئ���ەو نەبێ���ت بكوژەكان���ی نادۆزرێن���ەوە‪،‬‬ ‫هه‌ركه‌سێكیشی بوێت ده‌یكوژێت"‪.‬‬

‫سەالحەدین بەهائەدین‪ :‬پێویستە‬ ‫رێسای "ن ‌ه براوەو ن ‌ه دۆڕاو" په‌یڕه‌و بکرێت‬ ‫ئەندام���ی ئەنجومەن���ی جێبەجێكردنی‬ ‫یەكگرت���وی ئیس�ل�امی ئام���اژە ب���ەوە‬ ‫دەكات لەكۆبونەوەك���ەی‌ پارت���ی‌و‬ ‫یەكگرت���ودا م‪.‬س���ەاڵحەدین بەهائەدین‬ ‫باس���ی لەوە كردوە كە پێویستە كەس‬ ‫براوەو دۆڕاو نەبێت لەئاس���اییكردنەوەی‌‬ ‫پرۆس���ەی‌ سیاسی كوردستاندا‪ ،‬شااڵوی‌‬ ‫عەلی‌ عەس���كەریش دەڵێت "سیناریۆی‬ ‫پێكهێنان���ی حكوم���ەت بە بەش���داری‬

‫ناوەندی‌ بڕی���ارو یەكگرتوو پارتی نەك‬ ‫درۆیەكی‌ ش���اخدارە بەڵکو ناماقوڵیەكی‬ ‫شاخدارە"‪.‬‬ ‫ئاوێنە‪ ،‬هەولێ���ر‪ :‬د‪.‬عومەر محەمەد‪،‬‬ ‫ئەندام���ی ئەنجومەن���ی جێبەجێكردنی‬ ‫یەكگرت���وی ئیس�ل�امی كوردس���تان‬ ‫بەئاوێنەی راگه‌یاند "لەكۆبونەوەی نێوان‬ ‫پارتی‌و یەكگرتودا مامۆستا سەاڵحەدین‬ ‫باسی لەوە كردوە كە كەس براوەو دۆڕاو‬

‫نەبێ���ت‪ ،‬كەس دور نەخرێتەوەو پێكەوە‬ ‫ئەم قۆناغ���ە تێپەڕێنین‌و پەلەش بكەین‬ ‫چونكە كات بەدەس���تەوە نییەو خەڵك‬ ‫تەواو كواڵوە"‪.‬‬ ‫لەبارەی دانانی سەرۆكایەتیەكی نوێ‬ ‫بۆ پەرلەمان���ی كوردس���تان‪ ،‬ئەو وتی‬ ‫"مەرج نییە وش���ە بەوشەی پەیامەكەی‬ ‫بارزانی جێبەجێبكرێت"‪.‬‬ ‫هاوكات‪ ،‬ش���ااڵوی عەلی عەسكەری‪،‬‬

‫‪3‬‬

‫وتەبێ���ژی باڵی ناوەندی بڕیاری یەكێتی‬ ‫نیش���تمانی كوردس���تان لەبارەی بونی‬ ‫س���یناریۆی پێكهێنان���ی حكوم���ەت بە‬ ‫بەش���داری ئ���ەوان‌و یەكگرت���وو پارتی‬ ‫وتی"ئەوە نەك درۆیەكی شاخدارە بەڵكو‬ ‫ناماقوڵیەكی شاخداریشە"‪.‬‬

‫‪2‬‬

‫نه‌خۆشخانه‌كانی‌ هه‌ولێر پڕبون له‌برینداری سوپای عێراقی‬ ‫به‌ڕێوه‌ب���ه‌ری گش���تی ته‌ندروس���تی‬ ‫هه‌ولێر له‌باره‌ی ئۆپراس���یۆنی موسڵ‬ ‫ئاماژه‌ بۆ ئه‌وه‌ ده‌كات كه‌ له‌ئێس���تادا‬ ‫ژماره‌ی نه‌خۆش‌و بریندارو هاواڵتیانی‬ ‫سنوری پارێزگای موسڵ فشاری سه‌ر‬ ‫نه‌خۆشخانه‌كانی هه‌ولێریان ته‌واو زیاد‬ ‫كردوه‌‪.‬‬

‫ئاوێنه‌‪ ،‬هه‌ولێر‪ :‬د‪ .‬س���امان حسێن‬ ‫به‌رزنج���ی‪ ،‬به‌رێوه‌ب���ه‌ری گش���تی‬ ‫ته‌ندروستی هه‌ولێر ئاماژه‌ به‌وه‌ ده‌كات‬ ‫كه‌ ئه‌گه‌ر شه‌ڕی‌ موس���ڵ‌ درێژخایه‌ن‬ ‫بێت‪ ،‬دۆخه‌كه‌ واناڕوات به‌ڕێوه‌‌و ده‌ڵێت‬ ‫"پزیشكانی پس���پۆری نه‌شته‌رگه‌ری‌و‬ ‫كارمه‌ندانی ته‌ندروستی فریاگوزاریه‌كان‬

‫ ‬ ‫ناونیشان‪ :‬سلێامنی ته‌الری زارا ‪ -‬نهۆمی سێیه‌م ‪ -‬شوقه‌ی ژماره‌ ‪32‬‬

‫ناڕازین"‪.‬‬ ‫به‌رێوه‌به‌ری گش���تی ته‌ندروس���تی‬ ‫هه‌ولێ���ر‪ ،‬ئام���اژه‌ ب���ۆ ئ���ه‌وه‌ ده‌كات‬ ‫كه ‌ش���ارێكی وه‌ك هه‌ولێر تائێس���تا‬ ‫نه‌خۆشخانه‌یه‌كی س���ه‌ربازی نیه‌‪ ،‬ئه‌‌و‬ ‫وت���ی‌ "هه‌ولێر ك���ه‌ ئێس���تا ناوه‌ندی‬ ‫روبه‌روبون���ه‌وه‌ی تی���رۆره‌و هه‌م���و‬

‫ته‌له‌فۆن‪ 3202416 :‬‬

‫جیهان چ���اوی له‌س���ه‌ره‌‪ ،‬تائێس���تا‬ ‫نه‌خۆشخانه‌یه‌كی س���ه‌ربازی تایبه‌تی‬ ‫نیه‌‪ ،‬پێویسته‌ نه‌خۆشخانه‌یه‌كی تایبه‌ت‬ ‫به‌برا پێشمه‌رگه‌كان هه‌بێت"‪.‬‬

‫ ‬ ‫به‌شی ریکالم ‪07700600659 :‬‬

‫‪4‬‬

‫کۆمپانیای باڵڤ پەیک ئاوێنە دابەش دەکات نرخی ‪ 1000‬دینار‬

‫ریکالم‬ ‫تیراژ‪4500 :‬‬

‫‌هه‌نوکه‬

‫)‪ )554‬سێشه‌مم ‌ه ‪2016/11/29‬‬

‫‪3‬‬

‫ئه‌ندامێكی سه‌ركردایه‌تی یه‌كگرتو‪ :‬هۆكاری تیرۆركردنی د‪ .‬هوشیار کۆمه‌اڵیه‌تی نییه‌‬

‫براکەی د‪ .‬هوشیار‪ :‬قسەی زۆر دەکرێت دەربارەی هۆکاری پشت روداوەکە‬ ‫كاتژمێر ‪ 12‬ش���ه‌و له‌به‌رده‌م ماڵه‌كه‌ی‬ ‫ئا‪ :‬وریا حسێن‬ ‫خۆی له‌هه‌ولێ���ر تیرۆكرا‪ ،‬له‌ماوه‌ی ‪24‬‬ ‫كاتژمێری رابردوشدا هێزه‌كانی ئاسایش‬ ‫هۆكاری كوشتنی د‪.‬هوشیار‬ ‫بكوژه‌كانیان ده‌ستگیركردن‌و رایانگه‌یاند‬ ‫ئیسماعیل تائێستا ئاسایشی‬ ‫دانیان به‌تاوانه‌كه‌یاندا ناوه‌‪.‬‬ ‫هه‌ولێر به‌شاراوه‌یی هێشتویه‌تیه‌وه‌‪،‬‬ ‫دی���ار گ���ۆران ئه‌وه‌ش���ی له‌ب���اره‌ی‬ ‫ئه‌ندامێكی سه‌ركردایه‌تی یه‌كگرتوش‬ ‫كه‌یس���ه‌كه‌وه‌ بۆ ئاوێنه‌ باسكرد ئه‌وان‬ ‫ده‌ڵێت "هۆكاری پشت تیرۆركردنه‌كه‌‬ ‫كامێرای چاودێری‌و كه‌شفی تاوانه‌كه‌یان‬ ‫به‌هیچ شێوه‌یه‌ك كۆمه‌اڵیه‌تی نیه‌و‬ ‫بینیوه‌‪ ،‬به‌الشیانه‌وه‌ گرنگه‌ تاوانباره‌كان‬ ‫سیاسییه‌"‪.‬‬ ‫خۆی���ان دانی���ان به‌تاوانه‌كه‌یاندا ناوه‌‪،‬‬ ‫دیار گۆران برای د‪.‬هوشیار ئیسماعیل هاوكات له‌باره‌ی ئ���ه‌و ده‌نگۆیانه‌ی كه‬ ‫له‌باره‌ی دواگۆڕانكارییه‌كانی كه‌یس���ی روداوه‌كه‌ وابه‌سته‌ی سیاسی ده‌كه‌نه‌وه‌‬ ‫تیرۆكردنی براكه‌یه‌وه‌ ئه‌وه‌ی‌ بۆ ئاوێنه‌ به‌پارتیه‌وه‪ ‌،‬وتیشی "قسه‌ی زۆر ده‌كرێت‬ ‫باسكرد‪ ،‬كاتژمێر ‪ 11‬چونه‌ته‌ ئاسایشی له‌باره‌ی هۆكاری پش���ت روداوه‌كه‌وه‪،‬‬ ‫هه‌ولێر دڵنیابونه‌ته‌وه‌ له‌وه‌ی بكوژه‌كان ئێمه‌ گومانمان له‌هه‌مو كه‌س���ێكه‌ به‌اڵم‬ ‫ده‌س���تگیركراون‪ ،‬ب���ه‌اڵم ئاس���ایش كه‌س تاوانبار ناكه‌ین"‪.‬‬ ‫ئ���ه‌و دو كه‌س���ه‌ی ك���رداری‬ ‫به‌بیانوی ئه‌وی كه‌ بینینی تاوانباره‌كان‬ ‫یاسایی نه‌بوه‌ رێگه‌یان نه‌داوه‌ بیانبینن‪ ،‬تیرۆكردنه‌كه‌یان ئه‌نجامداوه‌ ئاوه‌ڵزاوای‬ ‫وتیش���ی "ئاسایش���ی هه‌ولێر به‌ڵێنیان یه‌كتری���ن‌و كه‌س���ی دوه‌می���ش ك���ه‌‬ ‫داوه‌ ده‌ستی ره‌ش���ی پشت ئه‌م تاوانه‌ تێوه‌گالوه‌ له‌تاوانی كوشتنی د‪.‬هوشیار‬ ‫ئاش���كرابكه‌ن‪ ،‬له‌ئێستاشدا لێكۆڵێنه‌وه‌ ئیس���ماعیل كوڕی ئه‌ندامێکی یەکێتی‬ ‫زانایان���ی ئایینی كوردس���تانه‌ به‌ناوی‬ ‫له‌وباره‌یه‌وه‌ ده‌كرێت"‪.‬‬ ‫د‪.‬هوش���یار ئیس���ماعیل‪ ،‬پێشنوێژو مامۆستا (سه‌عد س���دیق)‪ ،‬به‌گوێره‌ی‬ ‫وتارخوێن���ی مزگه‌وتی عومه‌ر به‌ندیان‌و زانیاریه‌كان ئه‌و مامۆس���تا ئاینیه‌ زۆر‬ ‫به‌رپرس���ی لق���ی هه‌ولێ���ری مه‌كته‌بی نیگه‌رانه‌ له‌دۆخه‌كه‌‪ ،‬به‌جۆرێك له‌پێش‬ ‫زانایانی یه‌كگرتوی ئیسالمی كوردستان‪ ،‬نوێژخو‌ێنانی مزگه‌وته‌كه‌ی خۆی به‌ڵێنی‬ ‫شه‌وی‌ سێشه‌ممه ‪22‬ی ئه‌م مانگه‌ نزیكی ئ���ه‌وه‌ی داوه‌ كه‌ "كوڕه‌ك���ه‌ی له‌خۆی‬

‫بێبه‌ریبكات ئه‌گه‌ر تاوانه‌كه‌ی به‌ته‌واوی‬ ‫له‌سه‌ر ساغبوه‌وه‌‌"‪.‬‬ ‫مامۆس���تا س���ه‌عد س���دیق له‌باره‌ی‬ ‫دۆسیه‌ی كوڕه‌كه‌ی له‌ئاسایشی هه‌ولێر‬ ‫ئ���ه‌وه‌ی به‌ئاوێنه‌ راگه‌یاند "تائێس���تا‬ ‫هیچ ش���تێكی به‌فه‌رمی پێنه‌گه‌یشتوه‌‪،‬‬ ‫له‌حاڵه‌تێكدا ئه‌گ���ه‌ر به‌فه‌رمی له‌باره‌ی‬ ‫كوڕه‌كه‌ی���ه‌وه‌ ئاگاداركرای���ه‌وه‌‪ ،‬ئ���ه‌وا‬ ‫هه‌ڵوێستی خۆی راده‌گه‌یه‌نێت"‪.‬‬ ‫د‪.‬هوش���یار ئیس���ماعیل یه‌كێك بوه‌‬ ‫ل���ه‌كادره‌ چاالكه‌كان���ی یه‌كگرت���وی‬ ‫ئیسالمی له‌هه‌ولێرو جه‌ماوه‌رێكی زۆری‬ ‫هه‌بوه‌‪ ،‬بۆیه‌ یه‌كگرتوش هاوش���ێوه‌ی‬ ‫بنه‌ماڵه‌كه‌ی‪ ،‬سه‌ركردایه‌تیه‌كه‌ی رۆژانه‌‬ ‫ش���یكردنه‌وه‌ بۆ ئه‌م تاوان���ه‌ ده‌كه‌ن‪،‬‬ ‫ده‌یانه‌وێ���ت هۆكاری پش���ت روداوه‌كه‌‬ ‫بزانن‪.‬‬ ‫سۆران ئه‌حمه‌د ئه‌ندامی سه‌ركردایه‌تی‬ ‫یه‌كگرتوی ئیس�ل�امی ئه‌وه‌ی بۆ ئاوێنه‌‬ ‫باس���كرد ئاس���ایش رێگ���ه‌ی ن���ه‌داوه‌‬ ‫لیژنه‌كه‌مان تاوانب���اره‌كان ببینن بۆیه‌‬ ‫ه���ۆكاری پش���ت تاوانه‌ك���ه‌ نه‌زانراوه‪‌،‬‬ ‫جه‌ختی له‌س���ه‌ر ئه‌وه‌ ك���رده‌وه به‌الی‬ ‫یه‌كگرتوه‌وه‌ گرنگه‌ هۆكاری پشت ئه‌م‬ ‫تیرۆره‌ بزانێت چیه‪ ‌،‬وتیش���ی "قس���ه‌‬ ‫ده‌كه‌ین‌و ش���یكردنه‌وه‌ ده‌كه‌ین‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫ناتوانی���ن هۆكاری پش���ت كه‌یس���ه‌كه‌‬

‫ده‌شتنیشان بكه‌ین"‪.‬‬ ‫ئه‌ندامه‌كه‌ی سه‌ركردایه‌تی یه‌كگرتوی‬ ‫ئیس�ل�امی كوردستان زۆر سوره‌ له‌سه‌ر‬ ‫ئه‌وه‌ی كه‌ هۆكاری پش���ت تیرۆكردنی‬ ‫دهوشیار ئیس���ماعیل به‌هیچ شێوه‌یه‌ك‬ ‫كۆمه‌اڵیه‌تی نیه‪ ،‬چونكه‌ د‪.‬هوش���یار‬ ‫كاریگه‌رییەکی زۆری له‌سه‌ر هاواڵتیانی‬ ‫هه‌ولێر دانابو هاواڵتیان زۆر خۆش���یان‬ ‫ده‌ویس���ت‪ ،‬وت���ی "ه���ۆكاری پش���ت‬ ‫تیرۆره‌كه‌ سیاسیه‌‪ ،‬به‌اڵم كه‌س تاوانبار‬ ‫ناكه‌ین له‌باره‌ی روداوه‌كه‌وه‌ چاوه‌ڕوانی‬ ‫لێكۆڵین���ه‌وه‌ ده‌كه‌ی���ن"‪ ‌.‬وتیش���ی‬ ‫"چاوه‌ڕوان���ی زیاتری���ن‪ ،‬ئه‌گه‌ر زانیمان‬ ‫دۆس���یه‌كه‌ ده‌مرێنن ئه‌وا هه‌ڵوێس���تی‬ ‫خۆمان ده‌بێت"‪.‬‬ ‫مه‌س���عود عه‌بدولخال���ق چاودێ���ری‬ ‫سیاسی له‌باره‌ی كه‌یسه‌كه‌وه‌ هه‌مان رای‬ ‫ئه‌ندامه‌كه‌ی س���ه‌ركردایه‌تی یه‌كگرتوی‬ ‫ئیس�ل�امی دوپاتك���رده‌وه‪ ‌،‬وتی "ئه‌م‬ ‫كه‌یسه‌ به‌هیچ ش���ێوه‌یه‌ك كۆمه‌اڵیه‌تی‬ ‫نیه‌‪ ‌،‬به‌ته‌واوی سیاسیه‌و كه‌س ئه‌وه‌ی‬ ‫قبوڵ نیه‌ كه‌یسه‌كه‌ به‌الڕێدا ببرێت"‪.‬‬ ‫وتیش���ی "ده‌بێت‌ بكوژه‌كان هۆكاری‬ ‫پش���ت كوش���تنه‌كه‌و‌ ده‌س���تی پشت‬ ‫كوش���تنه‌كه‌و‪ ،‬ئه‌و حیزب���ه‌ی یان ئه‌و‬ ‫ده‌وڵه‌ته‌ی له‌پش���ت ئه‌م كوشتنه‌وه‌یه‌‬ ‫دیاریبكرێن"‪.‬‬

‫ئاسایش���ی هه‌ولێ���ر ده‌س���تیكردوه‌‬ ‫به ‌به‌ش���ی دوه‌م���ی لێكۆڵێن���ه‌وه‌كان‪،‬‬ ‫به‌وت���ه‌ی تاری���ق ن���وری به‌ڕێوه‌به‌ری‬ ‫ئاسایش���ی هه‌ولێر هه‌ركاتێك گه‌یشتن‬ ‫ب���ه‌ ئه‌نجامێك���ی ت���ه‌واو ئه‌نجام���ی‬ ‫لێكۆڵێنه‌وه‌كان ئاشكرا ده‌كه‌ن‪ ،‬وتیشی‬ ‫"لێكۆڵێنه‌وه‌ له‌باره‌ی كه‌یس���ی دكتۆر‬ ‫هوشیار ئیسماعیل به‌رده‌وامه‌"‪.‬‬ ‫به‌ڕێوه‌به‌ری ئاسایشی هه‌ولێر له‌باره‌ی‬ ‫راگه‌یاندن���ی ئه‌نجام���ی كه‌یس���ه‌كه‌وه‌‬ ‫ئه‌وه‌شی بۆ ئاوێنه‌ رونكرده‌وه‌ "جارێك‬ ‫ناتوانی���ن هی���چ س���ه‌قفێكی زه‌مه‌نی‬ ‫دیاریبكه‌ی���ن س���ه‌باره‌ت به‌ئه‌نجام���ی‬ ‫لێكۆڵێن���ه‌وه‌كان‪ ،‬هه‌ركاتێ���ك ته‌واوبو‬ ‫رایگشتی لێ ئاگادارده‌كه‌ینه‌وه‌"‪.‬‬ ‫هه‌رچه‌ن���ده‌ تائێس���تا ئه‌نجام���ی‬ ‫لێكۆڵین���ه‌وه‌كان دیارنی���ن له‌الی���ه‌ن‬ ‫ئاسایش���ی هه‌ولێره‌وه‌‪ ،‬ب���ه‌اڵم ئه‌وه‌ی‬ ‫تائێس���تا گومانه‌كان���ی له‌س���ه‌ر تۆخ‬ ‫ده‌بێته‌وه‌ ئه‌وه‌یه‌ كه‌یس���ی تیرۆكردنی‬ ‫دكتۆر هوشیار ئیسماعیل له‌كه‌یسێكی‬ ‫كۆمه‌اڵیه‌تی ده‌رچوه‌و بوه‌ته‌ كه‌یسێكی‬ ‫سیاس���ی‪ ،‬هه‌روه‌ك���و س���ه‌ركرده‌كه‌ی‬ ‫یه‌كگرتوش جه‌ختی له‌س���ه‌ر كرده‌وه‌و‬ ‫خواس���تی حیزبه‌ك���ه‌ی دوپاتكرده‌وه‪‌،‬‬ ‫وتی "ئه‌وان چاوه‌ڕوانن ده‌س���تی پشت‬ ‫تاوانه‌كه‌ ئاشكرا بكرێت"‪.‬‬

‫ئه‌م كه‌یس ‌ه‬ ‫به‌هیچ شێوه‌یه‌ك‬ ‫كۆمه‌اڵیه‌تی نیه‌‬ ‫به‌ته‌واوی سیاسیه‌و‬ ‫كه‌س ئه‌وه‌ی قبوڵ‬ ‫نیه‌ كه‌یسه‌كه‌‬ ‫به‌الڕێدا ببرێت‬

‫"دوای تیرۆركردنی د‪.‬هوشیار ئیسماعیل مامۆستایانی ئایینی له‌هه‌ولێر دڵنیانین له‌ژیانی خۆیان‌"‬

‫مامۆستایانی ئایینی داوای پێدانی موڵه‌تی چه‌كهه‌ڵگرتن ده‌كه‌ن‬ ‫ئا‪ :‬مه‌زهه‌ر كه‌ریم‬ ‫لەدوای كوشتنی مامۆستا ئاینیەكەی‬ ‫شاری هەولێر دودڵی‌و ترس لەالی‬ ‫بەشێك لەبانگخوازان‌و مامۆستایانی‬ ‫ئاینی دروستبوه‌ بەڕادەیەك ئەوان‬ ‫داوادەكەن رێگەیان پێبدرێت چەك‬ ‫هەڵبگرن بۆ پارێزگاری لەخۆیان‪.‬‬ ‫مامۆس���تا ئەحمەد كه‌ریم پێشنویژو‬ ‫وتارخوێن���ی مزگەوتی عومەری كوڕی‬ ‫عه‌بدولعزیز له‌ش���اری هه‌ولێر‪ ،‬ئاماژ‌ه‬ ‫بۆ ئ���ه‌وه‌ده‌كات هۆكاری هەڕەش���ەو‬ ‫توندوتیژیی���ەكان ب���ۆ كاریگ���ەری‬ ‫ی دەگەڕێتەوە له‌سه‌ر‬ ‫مامۆستایانی ئاین ‌‬ ‫هاواڵتیان‌و باوه‌ڕی وای ‌ه "ئه‌وان دەبنە‬ ‫قوربانی ئه‌م دۆخه‌و‪ ،‬خوای گەورەش‬ ‫نەبێت كه‌س پاسه‌وانیان نیە"‪.‬‬ ‫ئەم ترس���ەی مامۆس���تایانی ئاینی‬

‫لەكاتێكدایە ش���ەوی س���ێ ش���ەممە‬ ‫‪ 2016/11/22‬مامۆس���تایه‌كی‬ ‫ئاینی دیاری ش���اری هەولێر هوشیار‬ ‫ێ‬ ‫ئیس���ماعیل لەبەردەم ماڵه‌كەی بەس ‌‬ ‫فیشەك تیرۆركرا‪.‬‬ ‫پێش���نوێژو وتارخوێن���ی مزگەوتی‬ ‫عه‌بدولعەزیز یه‌كێك ‌ه له‌ومامۆستایانەی‬ ‫ترس���ی لەژیان���ی هەی���ە بەئاوێنەی‬ ‫راگەیاند "یاسا تاوانبارە بەرامبەرمان‬ ‫دوات���ر هێ���زە ئەمنیەكان ك���ە ئەوان‬ ‫ریشی مامۆستایانی ئاینی دەسوتێنن‌و‬ ‫بەپێ�ڵ�اوەوە دەچنە ن���او مزگەوتەوە‬ ‫دەبیێت یاسا لێپێچینەوە لەو كەسانە‬ ‫ب���كات‪ ،‬ترس لەن���او م���اڵ‌و منداڵ‌و‬ ‫خێزانەكانم���ان دروس���تبوە بەتایبەت‬ ‫مامۆستایانی شاری هەولێر"‪.‬‬ ‫وتیشی "پێویستە هێزە ئەمنیەكان‬ ‫بەدەر لەهەركەسێكی دیكە چاودێری‌و‬ ‫ئاگاداری مامۆس���تایانی ئاینی بكەن‪،‬‬

‫دەمانەوێت مامۆستایانی ئاینی مۆڵەتی‬ ‫چەك هەڵگرتنیان هەبێت كە لەزۆربەی‬ ‫واڵتانی پێشكەوتوش رێگەپێدراوە"‪.‬‬ ‫له‌م���اوه‌ی ئه‌مس���اڵدا چه‌ندی���ن‬ ‫مامۆس���تای ئاینی له‌ش���اری هه‌ولێر‬ ‫له‌وت���اردان دورخران���ه‌و‌ه به‌تۆمه‌تی‬ ‫به‌كارهێنان���ی مینبه‌ره‌كانیان بۆ كاری‬ ‫سیاسی‪ ،‬ئه‌وه‌ش ناڕه‌زایی هاواڵتیان‌و‬ ‫مامۆس���تایانی ئاین���ی لێكه‌وت���ه‌وه‌‪،‬‬ ‫به‌تایب���ه‌ت دوای ئ���ه‌وه‌ی چه‌ن���د‬ ‫كه‌سێك هێرش���یانكرد‌ه سه‌ر یه‌كێك‬ ‫له‌و مامۆس���تایانه‌و ویس���تیان ریشی‬ ‫بسوتێنن‪.‬‬ ‫مەریوان نەقش���بەندی بەڕێوەبەری‬ ‫گش���تی پەیوەندیی���ە گش���تیەكانی‬ ‫وەزارەتی ئەوق���اف‌و كاروباری ئاینی‬ ‫له‌هه‌ولێر له‌ب���اره‌ی ئ���ه‌و روداوانه‌وه‌ ‬ ‫جه‌خ���ت له‌س���ه‌ر ئ���ه‌وه‌ده‌كات���ه‌و‌ه‬ ‫هەرگیز رێگە نادەن س���ودی سیاسی‌و‬

‫خراپ لەوت���ارو مینب���ەر وەربگرێت‪،‬‬ ‫رایدەگەیەنێت "مامۆس���تایانی ئاینی‬ ‫نە لەمزگ���ەوت دورخراونەت���ەوە‌و نە‬ ‫فەس���ڵكراون تەنها مامۆس���تا هەبوە‬ ‫لەوتار راگیراوە كە ئ���ەوە ئیجرائاتی‬ ‫زۆر ئاساییە‌و دەبێت هەبێت"‪.‬‬ ‫بەڕێوەبەری پەیوەندیە گشتیەكانی‬ ‫وەزارەت���ی ئەوقاف ه���ۆكاری ترس‌و‬ ‫دودڵی مامۆس���تایانی ئاینی بۆ ئەوە‬ ‫دەگەڕێنێتەوە كە كاری راس���تەقینەی‬ ‫ئیم���ام‌و خەتیب���ی مزگەوت���ەكان‬ ‫ئەوەی���ە وتارخوێن���دن تێكەڵی كاری‬ ‫سیاس���ی نەكرێت‌و بانگەش���ە نەبێت‬ ‫ب���ۆ الیەنێك���ی دیاریكراو‪ ،‬وتیش���ی‬ ‫"پێویس���تیەكی زۆرم���ان بەوتارخوێن‬ ‫هەی���ە‪ ،‬ب���ەاڵم وەزاره‌ت���ی ئەوق���اف‬ ‫پێویس���تە لێپێچین���ەوەش ئەنج���ام‬ ‫بدات كە لەس���نورێكی دیاریكراودایە‪،‬‬ ‫ئەویش لەبەر دو هۆكارە یان هاندانی‬

‫هاواڵتیان���ە ب���ۆكاری توندوتیژی یان‬ ‫بەكارهێنان���ی مینب���ەرە ب���ۆكاری‬ ‫سیاسی‌و حیزبایەتی"‪.‬‬ ‫ێ هەزارو یانزە مزگەوت‬ ‫هەفتانە س��� ‌‬ ‫لەهەرێ���م وتاری���ان تێدا پێش���كەش‬ ‫دەكرێت‪ ،‬له‌ماوه‌ی ئه‌مس���اڵدا به‌پێی‬ ‫ئاماره‌كان���ی ئه‌وقاف���ی هه‌رێم "پێنج‬ ‫مامۆس���تا لەوتاردان راگی���راون لەبەر‬ ‫پابەندنەبونی���ان بەڕێنماییەكان���ی‬ ‫وەزارەتی ئەوقافەوە"‪.‬‬ ‫مه‌ری���وان نه‌قش���یه‌ندی ئه‌م كاره‌ی‬ ‫وه‌زاره‌ت���ی ئه‌وق���اف به‌پیش���ه‌یی‬ ‫وه‌س���فده‌كات‪ ،‬تیش���كده‌خات ‌ه س���ه‌ر‬ ‫دوا روداو ك ‌ه تیرۆكردنی د‪.‬هوش���یار‬ ‫ئیسماعیل بو‪ ،‬ده‌ڵێت "لەماوەی بیست‬ ‫س���اڵی رابردودا ئەوە یەكەم روداوی‬ ‫تیرۆركردن���ی مامۆس���تایانی ئاینی���ە‬ ‫لەپایتەخت���ی هەرێمی كوردس���تان‪،‬‬ ‫پێویست ‌ه هێز‌ه ئه‌منیه‌كان بكه‌ری ئه‌م‬

‫روداو‌ه بدۆزنه‌وه‌و دڵنیایی بگه‌ڕێننه‌و‌ه‬ ‫بۆ مامۆستایانی ئاینی"‪.‬‬ ‫ه���اوكات دكتۆر نورەدی���ن مەجید‬ ‫مامۆس���تای پەیمان���گای زانس���تە‬ ‫ئیس�ل�امیەكان‌و وتارخوێنی مزگەوتی‬ ‫س���ەاڵحەدین لەش���اری هەولێ���ر لەو‬ ‫بڕوایەدایە ترس لەس���ەر نوێژخوێنان‌و‬ ‫وتارخوێنی مزگەوتەكان هەیە هەست‬ ‫بەدودڵ���ی دەك���ەن‌و لەكارەکانی���ان‬ ‫دوردەخرێن���ەوە‪ ،‬وت���ی "زۆرێ���ك‬ ‫لەمامۆس���تایانی ئاینی ترسیان هەیە‬ ‫لەش���ەهیدبونی مامۆس���تا ئاینیەكەی‬ ‫ش���اری هەولێ���ر‪ ,‬هۆكارەك���ەی بۆ‬ ‫ئەو فەوزایە دەگەڕێت���ەوە لەهەرێمی‬ ‫كوردس���تان دروس���تبوە‪ ،‬رایش���ی‬ ‫وای ‌ه "دەس���ەاڵتێك هەی���ە لەهەرێمی‬ ‫كوردس���تان هەرچ���ی لەبەرژەوەندی‬ ‫ئەو نەبێت بكوژەكان���ی نادۆزرێنەوە‪،‬‬ ‫هه‌ركه‌سێكیشی بوێت ده‌یكوژێت"‪.‬‬

‫بارزان ‌ی بۆ به‌شداریكردن له‌چاالكییه‌كان ‌ی پێشبڕكێی‌ فۆرمۆال وه‌ن له‌ئیماراته‌‬ ‫ئا‪ :‬شۆڕش محه‌مه‌د‬ ‫مه‌سعود بارزانی‌ له‌ڕۆژی‌ ‪25‬ی‌ ئه‌م‬ ‫مانگه‌وه‌ به‌سه‌ردانێك گه‌یشته‌ واڵتی‌‬ ‫ئیمارات‌و به‌پێی‌ راگه‌یه‌ندراوێكی‌‬ ‫سه‌رۆكایه‌تی‌ هه‌رێم كه‌ هه‌مان رۆژ‬ ‫باڵوكرایه‌وه‌‪ ،‬بارزانی‌ له‌سه‌ر بانگهێشتی‬ ‫فه‌رمی شێخ محه‌مه‌د بن زاید ئال‬ ‫نهیان جێگری میرنشینی ئه‌بوزه‌بی‌و‬ ‫جێگری فه‌رمانده‌ی بااڵی هێزه‌‬ ‫چه‌كداره‌كانی ئیماراتی یه‌كگرتوی‬ ‫عه‌ره‌بی‪ ،‬سه‌ردانی‌ ئه‌بوزه‌بی‌ ده‌كات‪.‬‬ ‫له‌ڕاگه‌یه‌ندراوه‌كه‌ی‌ سه‌رۆكایه‌تی‌‬ ‫هه‌رێمدا ئاماژه‌ به‌ئامانجی‌ سه‌ردانه‌كه‌ی‌‬ ‫بارزانی‌ بۆ شاری‌ ئه‌بوزه‌بی‌ نه‌كراوه‌‌و‬ ‫ته‌نها ئه‌وه‌ خراوه‌ته‌ڕو كه‌ سه‌ردانه‌كه‌ی‌‬ ‫بارزانی‌ "چه‌ند رۆژێك ده‌خایه‌نێت"‪،‬‬ ‫میدیاكانی‌ ئیماراتیش ئاماژه‌ به‌وه‌‬ ‫ده‌كه‌ن كه‌ ناوبراو بۆ بینینی‌‬ ‫"پێشبڕكێی‌ فۆرمۆال ‪ 1‬سه‌ردانی‌‬ ‫ئیماراتی‌ كردوه‌"‪.‬‬ ‫دوای‌ دو رۆژ له‌س���ه‌فه‌ره‌كه‌ی‌ بارزانی‌‬ ‫بۆ ئیمارات‌و ل���ه‌رۆژی‌‪27‬ی‌ نۆڤه‌مبه‌ر ‌‬ ‫ی‬ ‫‪ ،2016‬به‌پێ���ی‌ میدی���ا فه‌رمیه‌كان���ی‌‬ ‫ئیمارات شێخ محه‌مه‌د بن زاید ئال نهیان‬ ‫جێگری میرنشینی ئه‌بوزه‌بی‌و جێگری‬ ‫فه‌رمانده‌ی بااڵی هێ���زه‌ چه‌كداره‌كانی‬

‫بۆ به‌شداریكردن‬ ‫له‌و پێشبڕكێیه‌دا‬ ‫تیمێكیان به‌ناوی‌‬ ‫تیمی‌ بارزانی‌‬ ‫رایسینگ‬ ‫تیمی بارزانی رایسنگ‬ ‫ئیماراتی یه‌كگرتوی عه‌ره‌بی له‌یاریگای‌‬ ‫مرسی‌ یاس كه‌ چاالكییه‌كانی‌ پێشبڕكێ ‌‬ ‫ی‬ ‫فۆرم���ۆال وه‌ن‪2016 -‬ی‌ تێ���دا ئه‌نجام‬ ‫ده‌درێت پێش���وازی‌ له‌مه‌سعود بارزانی‌‌و‬ ‫وه‌ف���ده‌ یاوه‌ره‌كه‌ی‌ ك���ردوه‌‪ .‬هه‌روه‌ها‬ ‫له‌ڕاگه‌یاندن���ه‌ فه‌رمییه‌كان���ی‌ واڵت���ی‌‬ ‫ئیماراتدا هاتوه‌ كه‌ جێنشینی‌ ئه‌بوزه‌بی‌‬ ‫پێشوازی‌ له‌مه‌سعود بارزانی‌ كردوه‌ كه‌‬ ‫بۆ ئاماده‌بون له‌چاالكییه‌كانی‌ فۆرمۆال‬ ‫وه‌ن ‪ 2016‬میوانی‌ ئیماراتن‪.‬‬ ‫فۆرم���ۆال وه‌ن ك���ه‌ به‌پێش���بڕكێی‌‬

‫خه‌اڵتی‌ بڵندیش ناوده‌برێت به‌رزترین‌و‬ ‫به‌ناوبانگترین جۆره‌كانی‌ پێش���بڕكێ ‌‬ ‫ی‬ ‫فۆرمۆالی���ه‌‪ .‬ه���ه‌ر وه‌رزێك���ی‌ فۆرمۆال‬ ‫له‌زنجیره‌ی���ه‌ك پێش���بڕكێ‌ پێكدێ���ت‌و‬ ‫له‌شوێنی‌ تایبه‌ت ئه‌نجام ده‌درێت‪.‬‬ ‫له‌به‌دواداچونێكی‌ ئاوێنه‌دا‌و پشتبه‌ستو‬ ‫به‌چه‌ند دۆكیۆمێنتێك ئه‌وه‌ ئاشكرابوه‌‬ ‫بۆ به‌ش���داریكردن له‌و پێش���بڕكێیه‌دا‬ ‫تیمێكی���ان به‌ن���اوی‌ (تیم���ی‌ بارزانی‌‬ ‫رایس���ینگ) دروس���تكردوه‌‌و له‌ڕێگه‌ی‌‬ ‫ش���ۆفێرێكی‌ به‌ناوبانگی‌ ئیس���پانی‌ كه‌‬

‫به‌ڕه‌چه‌ڵ���ه‌ك ك���ورده‌ به‌ش���داری‌ ئه‌و‬ ‫پیش���بڕكێیه‌‌و چه‌ن���د پێش���بڕكێیه‌ك ‌‬ ‫ی‬ ‫دیكه‌ی���ان ك���ردوه‌ له‌س���ااڵنی‌ ‪‌2013‬و‬ ‫‪.2014‬‬ ‫ئه‌و ش���ۆفێره‌ی‌ كه‌ به‌شۆفێری‌ تیمی‌‬ ‫بارزان���ی‌ رایس���ینگ به‌ناوبانگ���ه‌ ناوی‌‬ ‫(ئیس���حاق توتوملۆ)یه‌‪ ،‬له‌به‌رشه‌لۆنه‌‬ ‫له‌دایكب���وه‌‌و دایكی‌ ئیس���پانی‌‌و باوكی‌‬ ‫كوردێكی‌ باكوری‌ كوردستانه‌‪ .‬ته‌مه‌نی‌‬ ‫ته‌نها یه‌ك س���اڵ بوه‌ كه‌ دایك‌و باوكی‌‬ ‫جیابونه‌ت���ه‌وه‌‌و ئ���ه‌و له‌گ���ه‌ڵ دایكی‌‬

‫ماوه‌ت���ه‌وه‌‌و هه‌فته‌ی‌ جارێ���ك یان دو‬ ‫هه‌فته‌ جارێك باوكی‌ بینیوه‌‪ .‬له‌دیدارێكدا‬ ‫رایگه‌یاندوه‌ "ش���انازی‌ به‌وه‌وه‌ ده‌كه‌م‬ ‫خاوه‌ن ره‌گێكی‌ هاوبه‌ش���ی‌ كاتالۆنی‌‌و‬ ‫كوردیم"‪ .‬وتوشیه‌تی‌ "خاڵی‌ هاوبه‌شی‌‬ ‫زۆر له‌نێ���وان كاتالۆنی���ا‌و هه‌رێم���ی‌‬ ‫كوردستاندا هه‌یه‌"‪.‬‬ ‫ئیس���حاق به‌هۆی‌ نزیكایه‌تی‌ له‌یانه‌ی‌‬ ‫به‌رش���ه‌لۆنه‌‌و به‌وپێیه‌ی‌ كه‌ مه‌س���عود‬ ‫بارزان���ی‌ یه‌كێك���ه‌ له‌هه‌واداره‌كان���ی‌‬ ‫به‌رش���ه‌لۆنه‌‌و یاریزان لیۆن میسی‌ بۆیه‌‬

‫له‌س���ه‌ردانێكی‌ بۆ كوردس���تان درێسی‌‬ ‫لیۆن میس���ی‌ به‌واژوی‌ سه‌رۆكی‌ یانه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫به‌رش���ه‌لۆنه‌ ده‌كاته‌ دی���اری‌ بارزانی‌‌و‬ ‫داوه‌تێكی‌ فه‌رمیش ده‌كرێت بۆ بینینی‌‬ ‫یارییه‌ك���ی‌ ئه‌و تیپ���ه‌ له‌یاریگای‌ كامپ‬ ‫نو‪.‬‬ ‫له‌ب���اره‌ی‌ دیداره‌كه‌ی‌ له‌گه‌ڵ بارزانی‌‪،‬‬ ‫ئیس���حاق ده‌ڵێ‌ "ك���ه‌ دیارییه‌كه‌م دایه‌‬ ‫س���ه‌رۆك زۆر پێی‌ خۆش ب���و چونكه‌‬ ‫ئ���ه‌و خ���ۆی‌ یه‌كێك���ه‌ له‌هه‌واداره‌كانی‌‬ ‫به‌رشه‌لۆنه‌‌و لیونیل میسی‌"‪.‬‬ ‫ده‌ش���ڵێ‌ "له‌و دانیشتنه‌دا پێشنیاری‌‬ ‫ئ���ه‌وه‌م ب���ۆ بارزانی‌ كرد ك���ه‌ تیمێكی‌‬ ‫ك���وردی‌ ب���ۆ پێش���بڕكێی‌ ئۆتۆمبێل‬ ‫دروس���ت بكه‌ین‌و له‌و رێگه‌یه‌وه‌ جیهان‬ ‫كورد بناسێت"‪.‬‬ ‫ئیسحاق توتوملۆ له‌تشرینی‌ دووه‌می‌‬ ‫‪2013‬دا به‌شداری‌ پێشبڕكێی‌ فۆرمۆالی‌‬ ‫ئه‌بوزه‌ب���ی‌ ده‌كات‌و پله‌یه‌ك���ی‌ ب���اش‬ ‫به‌ده‌س���تده‌هێنێت‌و ده‌گات���ه‌ فین���اڵ‪،‬‬ ‫ئه‌وكات س���ه‌باره‌ت به‌و س���ه‌ركه‌وتنه‌‬ ‫به‌ڕۆژنامه‌نوس���انی‌ راگه‌یان���د "ئه‌م���ه‌‬ ‫سه‌ركه‌وتنێكی‌ گه‌وره‌یه‌ بۆ خانه‌واده‌ی‌‬ ‫بارزانی‌ له‌كوردس���تان‌و سپۆنسه‌ره‌كانم‬ ‫له‌كوردستان"‪.‬‬ ‫ی "ده‌بێ���ت زۆر‬ ‫هه‌روه‌ه���ا وتویه‌ت��� ‌‬ ‫سوپاس���ی خان���ه‌واده‌ی‌ بارزانی بكه‌م‬ ‫هه‌میشه‌ هاوكارم بون"‪.‬‬

‫‪2‬‬

‫تایبه‌ت‬

‫)‪ )554‬سێشه‌مم ‌ه ‪2016/11/29‬‬

‫بەستەڵەكی نێوان الیەنە سیاسییەكان به‌ره‌و توانه‌و‌ه ده‌چێت‬

‫رێسای "ن ‌ه براوەو ن ‌ه دۆڕاو" په‌یڕه‌و ده‌کرێت‬ ‫ئا‪ :‬نیاز محه‌مه‌د‬ ‫لەگەڵ ئەوەی زۆرێك لەالیەنە‬ ‫سیاسییەكانی هەرێمی كوردستان‬ ‫جەخت لەسەر ئەوە دەكەنەوە‬ ‫كە گفتوگۆكان بۆ كاراكردنەوەی‬ ‫پەرلەمان‌و پێكهێنانی حكومەتی نوێ‬ ‫دەبێ بە بەشداری هەمو الیەك بێت‪،‬‬ ‫بەاڵم هەبونی سیناریۆی دیكە لە‬ ‫پشت پەردەوە بۆ ئەو مەبەستە باس‬ ‫دەكرێت‪.‬‬ ‫دكت���ۆر عوم���ەر محەم���ەد ئەندامی‬ ‫ئەنجومەن���ی جێبەجێكردنی یەكگرتوی‬ ‫ئیس�ل�امی كوردس���تان بەئاوێن���ەی‬ ‫راگه‌یاند كە گفتوگۆكان لەچوارچێوەی‬ ‫پەیامەك���ەی بارزانی���دان‌و لەیەك���ەم‬ ‫دانیش���تنیاندا لەگەڵ پارتی هەستیان‬ ‫بەوە كردوە س���ەردانەكەی پارتی تەنیا‬ ‫بۆ ئەوە بوە بەشێك لەو بەستەڵەكەی‬ ‫لەنێ���وان الیەن���ە سیاس���ییەكان هەیە‬ ‫نەیهێڵن‪.‬‬ ‫لەگ���ەڵ ئەوەی وەك دكت���ۆر عومەر‬ ‫ئام���اژەی ب���ۆ دەكات هێش���تا زوە بۆ‬ ‫باس���كردنی چۆنیەت���ی كاراكردنەوەی‬ ‫پەرلەم���ان‌و گۆڕین���ی حكومەت‪ ،‬بەاڵم‬ ‫هۆش���یار عەبدواڵ ئەندام���ی پەرلەمانی‬

‫عێراق لەبزوتنەوەی گ���ۆڕان بۆ ئاوێنە‬ ‫باس���ی لەئەگەری هەبونی س���یناریۆی‬ ‫دیكە كرد‪.‬‬ ‫ئەو پێی وایە س���ەفقەیەك لەئارادایە‬ ‫ك���ە پارت���ی لەگەڵ یەكگرت���وو لەگەڵ‬ ‫باڵێكی یەكێتی بیانەوێت حكومەتێكی‬ ‫ن���وێ تەش���كیل بك���ەن‌و دەڵێت "من‬ ‫هەر لەس���ەرەتاوە پێموایە ئەم هەوڵە‬ ‫هەوڵێكی نەزۆك ئەبێت گەر بەم شێوازەو‬ ‫نیەتێكی لەو شێوەیە هەبێت"‪.‬‬ ‫هۆشیار عەبدواڵ پێشی وایە لەئێستادا‬ ‫پارتی هەڵوێستی سیاسی الوازە بەهۆی‬ ‫پەكخس���تنی پەرلەمان‌و حكومەتەوە‪،‬‬ ‫هەڵویس���تی ئابوریش���ی ئێجگار الوازە‬ ‫بەه���ۆی ئ���ەوەی سیاس���ەتی نەوتی‬ ‫سەربەخۆ شكستێكی گەورەی هێناوەو‬ ‫خەریكیش���ە تەنانەت لەڕوی دۆسیەی‬ ‫ئەمنیش���ەوە كوردس���تان بەرەو دواوە‬ ‫دەچێت‌و دەشڵێت "لەبەرئەوە هەرێمی‬ ‫كوردستان لەبارێكیدا بەتەواوی بەدەست‬ ‫سیاس���ەتەكانی پارتییەوە شكس���تی‬ ‫خ���واردوە بۆی���ە پارتی دەب���ێ لەگەڵ‬ ‫هەم���و الیەنە سیاس���ییەكان بەتایبەت‬ ‫لەگەڵ بزوتنەوەی گۆڕاندا ئەجێندایەكی‬ ‫ئەوتۆی هەبێت كە بەهیچ ش���ێوەیەك‬ ‫مەرج‌و مەرجكاری تیا نەبێت"‪.‬‬ ‫دەشڵێت "بەهیچ شێوەیەك پرۆسەی‬

‫یه‌كێتی به‌ڵێنده‌ران‪:‬‬ ‫كه‌رتی پیشه‌سازی سلێمانی‬ ‫به‌ره‌و له‌ناوچون ده‌چێت‬ ‫یه‌كێتی به‌ڵێنده‌ران مه‌ترسی پیشانده‌دات‬ ‫له‌به‌رامبه‌ر له‌ناوچونی ئه‌و وه‌به‌رهێنانه‌ی‬ ‫له‌كه‌رتی پیشه‌س����ازیدا ك����راوه‌ به‌هۆی‌‬ ‫به‌رزبوزنه‌وه‌ی‌ نرخی‌ كاره‌باوه‌‪.‬‬ ‫ئاوێنه‌‪ ،‬زریان محه‌مه‌د‪ :‬وته‌بێژی یه‌كێتی‬ ‫وه‌به‌رهێنه‌ران����ی كوردس����تان‪ ،‬یاس����ین‬ ‫مه‌حمود به‌ئاوێنه‌ی راگه‌یاند به‌هۆی ئه‌و‬ ‫سیاس����ه‌ته‌ هه‌اڵنه‌ی له‌ماوه‌ی رابردودا‬ ‫وه‌زاره‌تی بازرگانی‌و پیشه‌س����ازی‌و ئه‌و‬ ‫خه‌مساردیه‌ی حكومه‌ت هه‌یبو به‌رامبه‌ر‬ ‫پیشه‌سازی ئه‌م شاره‌ زۆربه‌ی كارخانه‌‬ ‫گ����ه‌وره‌كان زیاتر له‌دو هێڵ����ی به‌رهه‌م‬

‫هێنانیان راگرتوه‌‪ ،‬ئه‌و وتی‌ "زیادكردنی‬ ‫كرێی كاره‌با به‌چوار هێنده‌و نه‌پاراستنی‬ ‫پیشه‌س����ازی له‌س����لێمانیدا مه‌ترس����ی‬ ‫له‌ناچونی‌ لێده‌كرێت"‪.‬‬ ‫وتیش����ی‌ "ئه‌گه‌ر هه‌ڵس����انگاندن بۆ‬ ‫كه‌رت����ی پیشه‌س����ازی بكرێت ئێس����تا‬ ‫س����لێمانی ته‌نها ‪%١٥‬ی‌ م����اوه‌ ئه‌وه‌ش‬ ‫به‌ره‌و له‌ناوچون ده‌چێت‪ ،‬هه‌وڵده‌ده‌ین‬ ‫بۆ ئ����ه‌وه‌ی حكومه‌ت ده‌س����تی كه‌رتی‬ ‫پیشه‌س����ازی بگرێ����ت‌و كارئاس����انییان‬ ‫بۆ بكرێ����ت‌و چه‌كی بان����ك وه‌ربگیرێت‬ ‫له‌جیاتی كرێی كاره‌با‪".‬‬

‫سیاس���ی لەهەرێمی كوردس���تان بەبێ‬ ‫گۆڕان سەركەوتو نابێت"‪.‬‬ ‫ب���ەاڵم دكت���ۆر عوم���ەر محەم���ەد‬ ‫رەتیكردەوە لەئێس���تادا سیناریۆی لەو‬ ‫جۆرە هەبێت لەنێ���وان پارتی‌و ئەوان‌و‬ ‫باڵێك���ی یەكێتی���داو وتیش���ی "ئێمە‬ ‫وەك یەكگرتو هەوڵمان���داوە نێو ماڵی‬ ‫یەكێتیش رێكبخرێتەوە چونكە یەكێتی‬ ‫بەڕاس���تی ناوچەو هێزی بەدەستەوەیە‬ ‫لەبەرئ���ەوە مامەڵەكردن لەگەڵ باڵێكی‬ ‫یەكێتی هەڵەیەكی گەورەیە"‪.‬‬ ‫ئەوەشی ئاشكراكرد كە لەكۆبونەوەی‬ ‫دوێنێ���ی نێ���وان پارت���ی‌و یەكگرتودا‬ ‫"مامۆس���تا س���ەاڵحەدین باس���ی لەوە‬ ‫كردوە كە كەس ب���راوەو دۆڕاو نەبێت‪،‬‬ ‫ك���ەس دور نەخرێت���ەوەو پێكەوە ئەم‬ ‫قۆناغ���ە تێپەڕێنی���ن‌و پەل���ەش بكەین‬ ‫چونكە كات بەدەس���تەوە نییەو خەڵك‬ ‫تەواو كواڵوە"‪.‬‬ ‫هەروەها وتیشی"جارێ زوە بۆئەوەی‬ ‫بڕی���ار بدەی���ن لەوەی ئەگ���ەر هەموان‬ ‫پێكەوە نەگەیشتینە ئەنجامێك هەنگاوی‬ ‫دوای ئەوە چی دەبێت"‪.‬‬ ‫دكت���ۆر عوم���ەر لەب���ارەی دانان���ی‬ ‫س���ەرۆكایەتیەكی نوێ ب���ۆ پەرلەمانی‬ ‫كوردستان وتی "مەرج نییە وشە بەوشەی‬ ‫پەیامەكەی بارزانی جێبەجێبكرێت"‪.‬‬

‫شااڵوی عەلی عەس���كەری وتەبێژی‬ ‫باڵی ناوەندی بڕیاری یەكێتی نیشتمانی‬ ‫كوردس���تان لەبارەی بونی س���یناریۆی‬ ‫پێكهێنان���ی حكوم���ەت بە بەش���داری‬ ‫ئ���ەوان‌و یەكگرتوو پارت���ی وتی"ئەوە‬ ‫ن���ەك درۆیەكی ش���اخدارە بەڵكو ئەوە‬ ‫ناماقوڵیەكی شاخداریشە"‪.‬‬ ‫وتەبێژەكەی باڵی ناوەندی بڕیار باسی‬ ‫لەوەش���كرد كە "هی���چ الیەنێك نەیوێرا‬ ‫خۆی لەوە بدات داوای هەڵوەشانەوەی‬ ‫حكوم���ەت ب���كات‪ ،‬بەپێچەوانەوە ئێمە‬ ‫یەك���ەم ك���ەس بوی���ن داوای ئەوەمان‬ ‫كرد"‪.‬‬ ‫لەبارەی گفتوگۆكانیشەوە وتی"ئێمە‬ ‫ئ���ەو دەستپێش���خەریانەی هەی���ە بۆ‬ ‫گفتوگۆ بەشتێكی باشی ئەزانین چونكە‬ ‫بەب���ێ گفتوگۆ ناگەینە هیچ ئەنجامێك‪،‬‬ ‫پێش���مانوایە ئەب���ێ هەم���و الیەنەكان‬ ‫بەش���داربن لەتەشكیلەی نوێدا تەنانەت‬ ‫ئەوانەش كە لەدەرەوەی پەرلەمانن"‪.‬‬ ‫سەبارەت بەوەی ئەوان چۆن دەچنە‬ ‫گفتوگۆكان���ەوە وتی" ئێم���ەو یەكێتی‬ ‫ئەگ���ەر رێكنەكەوی���ن وەك دو باڵ���ی‬ ‫جیا بەش���داری كۆبونەوەكان دەكەین‪.‬‬ ‫هەوڵ هەیە بۆ ئەوەی بەیەكەوە بچینە‬ ‫گفتوگ���ۆكان ب���ەاڵم زو زو ئەو هەواڵنە‬ ‫ئەگەنە پێكنەگەیشتن"‪.‬‬

‫ش���ااڵو عەل���ی عەس���كەری باس���ی‬ ‫لەوەشكرد كە ئەوان بەداواكردنی گۆڕینی‬ ‫حكومەت���ەوە بەش���داری گفتوگ���ۆكان‬ ‫دەكەن‌و دەش���ڵێت "ئ���ەم حكومەتەی‬ ‫ئێس���تا ئیس���پات بوە كە حكومەتێكی‬ ‫شکس���تخواردوەو بەردەوامبون���ی هیچ‬ ‫ئەنجامێكی نابێت"‪.‬‬ ‫ب���ەاڵم ئەحم���ەد وەرت���ی ئەندامی‬ ‫مەكتەبی سیاسی بزوتنەوەی ئیسالمی‬ ‫لەب���ارەی بەش���داریان لەگفتوگ���ۆكان‬ ‫وتی"لەم گفتوگۆیانە ئەولەویەت بۆ ئەو‬ ‫‪ 5‬حزبەیە كە بەشدارن لەحكومەت"‪.‬‬ ‫ئەو ئەندام���ەی مەكتەبی سیاس���ی‬ ‫بزوتنەوەی ئیس�ل�امی باسی لەوە كرد‬ ‫كە جگە لەو ‪ 5‬حزبە حزبەكانی تر نابێ‬ ‫خۆیان بخەنە ژێر باری ئەو قەیرانانەی‬ ‫كە ئەم حكومەتەی ئێس���تا دروس���تی‬ ‫كردون چونك���ە ئەوان بەش���دارنەبون‬ ‫لەدروستكردنی ئەو كێشانەدا لەبەرئەوە‬ ‫ناشتوانن ببنە بەش���ێك لەچارەسەری‬ ‫ئەو كێشانە‪.‬‬ ‫لەب���ارەی بون���ی س���یناریۆی دیكە‬ ‫لەالیەن پارتییەوە وتی"بەڵێ سیناریۆی‬ ‫تەش���كیلكردنی حكوم���ەت لەالی���ەن‬ ‫پارتییەوە لەگەڵ بەش���ێك لەحزبەكان‬ ‫بون���ی هەیە‪ ،‬بەاڵم من پێموایە ئەوەش‬ ‫هەنگاوێكی سەركەوتو نابێت"‪.‬‬

‫ئەندامێكی‌ ئەنجومەنی سیاسی كۆمەڵی ئیسالمی‪:‬‬

‫لەگفتوگۆداین لەگەڵ الیەنەكانی دیك ‌ە‬ ‫بۆ دیاریكردنی كەسێك بۆ پۆستی سەرۆكی هەرێم‬ ‫ئەندام����ی ئەنجومەنی سیاس����ی كۆمەڵی‬ ‫ئیس��ل�امی ئەن����وەر س����ەنگاوی ئام����اژە‬ ‫ب����ەوە دەكات پۆس����تی س����ەرۆكی هەرێمی‬ ‫كوردستان پۆستێكی "ش����اغیرە"و مەسعود‬ ‫بارزانیش بەش����ێوەیەكی یاس����ایی‌و قانونی‬ ‫سەرۆكایەتیەكەی بەس����ەرچوە‪ ،‬ئەو دەڵێت‬ ‫"لەگفتوگۆدای����ن لەگ����ەڵ الیەنەكانی دیكە‌و‬ ‫قس����ەمان دەبێت بۆدیاری كردنی كەسێك بۆ‬ ‫پۆستی سەرۆكی هەرێم"‪.‬‬ ‫ئاوێنە‪ ،‬مەزهەر كەریم‪ :‬ئەنوەر سەنگاوی‪،‬‬ ‫ئەندام����ی ئەنجومەن����ی سیاس����ی كۆمەڵی‬ ‫ئیس��ل�امی بەئاوێنەی راگەیاند كۆبونەوەمان‬

‫ریکالم‬

‫لەگەڵ وەفدی دانوستانكاری پارتی دیموكراتی‬ ‫كوردس����تان لەس����ەر بنەم����ای‌ باس����كردنی‬ ‫كێشە‌و داخوازیەكانی هاواڵتیانی كوردستان‬ ‫بەگش����تی‌و دەرچون لەم دۆخ����ەی هەرێمی‬ ‫كوردس����تانی تێكەوت����وە لەڕوی‌ سیاس����ی‌و‬ ‫ئابوریی����ەوە دەبێ����ت‪ ،‬ئەو وتی‌ "ب����ەردەوام‬ ‫لەگفتو گۆداین لەگ����ەڵ الیەنەكانی دیكەدا‌و‬ ‫قس����ەمان دەبێت بۆدیاری كردنی كەسێك بۆ‬ ‫پۆستی س����ەرۆكی هەرێم‪ ،‬پێشتریش لەگەڵ‬ ‫چوار الیەنەكانی دیكە پڕۆژەی هاوبەش����مان‬ ‫هەبوە‌و لەگەڵ دەستەی سەرۆكایەتی هەرێم‬ ‫ب����ەردەوام گفتوگۆمان هەب����وە‪ ،‬ئەم جۆرە‬

‫گفتوگۆیانە بەردەوام دەبێت‌و قسەی خۆمان‬ ‫دەبێت لەسەر ئەم تەوەرانە"‪.‬‬ ‫وتیش����ی "ئ����ەوە بابەتێك����ە دەبێ����ت‬ ‫بەش����ێوەیەكی تایبەت����ی‌و ج����دی قس����ەی‌‬ ‫لەس����ەر بكرێ����ت‌و لەڕێگ����ەی پەرلەمان����ەوە‬ ‫ئەو پۆس����تە یەكالیی بكرێت����ەوە‪ ،‬هەر چوار‬ ‫الیەنەكە‌و ئەو كۆبونەوەو گفتوگۆیانەی ئێمە‬ ‫گەلەكۆمەكێ‌ نیە لەهیچ الیەنێكی سیاس����ی‌و‬ ‫دژایەت����ی الیەنێكی دیاریك����راو نیە‪ ،‬بەڵکو‬ ‫گفتوگۆ‌و راگۆرینەوەیە‪ .‬ئێمە وەك كۆمەڵی‬ ‫ئیسالمی رای تایبەتمان دەبێت لەسەر كۆی‬ ‫تەوەرەكان‌و بەردەوام لە گفتوگۆداین"‪.‬‬

‫"وه‌زاره‌ت ‌ی كاره‌با بۆ مانگ ‌ی ‪12‬‬ ‫ده‌توانێت ‪ 10‬بۆ ‪ 12‬كاتژمێر كاره‌با‬ ‫بۆ هاواڵتیان دابین بكات"‬ ‫وته‌بێژی‌ وه‌زاره‌تی‌ كاره‌بای‌ حكومه‌ت ‌‬ ‫ی‬ ‫هه‌رێمی‌ كوردس����تان رایده‌گه‌یه‌نێت‪ ،‬بۆ‬ ‫مانگ����ی‌ ‪12‬ی‌ ئه‌مس����اڵ وه‌زاره‌ته‌كه‌یان‬ ‫ده‌توانێ����ت ‪ 10‬بۆ ‪ 12‬كاتژمێر كاره‌با بۆ‬ ‫هاواڵتیان دابی����ن بكات‪ ،‬ئاماژه‌ به‌وه‌ش‬ ‫ده‌كات له‌ئێس����تادا حكومه‌ت����ی‌ هه‌رێم‬ ‫له‌هه‌وڵی‌ دابین كردنی‌ نه‌وتی‌ سپیدایه‌ بۆ‬ ‫دابه‌شكردن‌و ده‌ڵێت "ئه‌گه‌ر نه‌وتی‌ سپی‌‬ ‫به‌س����ه‌ر هاواڵتیاندا دابه‌ش بكرێت ئه‌وا‬ ‫دۆخی‌ كاره‌با له‌هه‌رێم باش ده‌بێت"‪.‬‬ ‫ئاوێن����ه‌‪ ،‬زانك����ۆ س����ه‌ردار‪ :‬وته‌بێژی‌‬ ‫وه‌زاره‌تی‌ كاره‌ب����ای‌ حكومه‌تی‌ هه‌رێمی‌‬ ‫كوردس����تان‪ ،‬محه‌مه‌دئه‌مین هه‌ورامانی‌‬ ‫س����ه‌باره‌ت به‌خراپ����ی‌ دۆخ����ی‌ كاره‌با‬ ‫له‌ئێس����تاداو واده‌ی‌ چاره‌س����ه‌ربونی‌‬ ‫به‌ئاوێن����ه‌ی‌ وت "چه‌ن����د كێش����ه‌یه‌كی‌‬ ‫ته‌كنیكی‌ له‌ڕۆژانی‌ راب����ردودا بوه‌ هۆی‌‬ ‫ئ����ه‌وه‌ی‌ كاره‌با به‌ڕێژه‌یه‌ك����ی‌ زۆر كه‌م‬ ‫بێته‌وه‌‪ ،‬سه‌ره‌ڕای‌ ئه‌وه‌ی‌ كه‌ بارودۆخی‌‬ ‫ه����ه‌واو دابه‌زینی‌ پله‌كان����ی‌ گه‌رما ئه‌و‬ ‫كێش����ه‌ ته‌كنیكیان����ه‌ش هاتن����ه‌ پاڵی‌‌و‬ ‫ب����وه‌ هۆی‌ ئ����ه‌وه‌ی‌ كه‌ دۆخ����ی‌ كاره‌با‬ ‫زۆر خ����راپ بێت‪ ،‬به‌اڵم ئیت����ر دۆخه‌كه‌‬ ‫به‌ره‌و باش بون ده‌چێت‪ ،‬چونكه‌ كێشه‌‬ ‫ته‌كنیكیه‌كان زۆربه‌یان چاره‌سه‌ركراون‪،‬‬ ‫له‌ڕۆژانی‌ داهاتودا ئاس����ایی‌ ده‌بێته‌وه‌و‬ ‫ده‌توانین خشته‌ی‌ پێدانی‌ كاره‌با دیاری‌‬ ‫بكه‌ی����ن‌و ‪ 10‬بۆ ‪ 12‬س����ه‌عات كاره‌با بۆ‬ ‫هاواڵتی����ان دابین بكه‌ین له‌و بێ‌ نه‌وتی‌‌و‬ ‫له‌و دۆخه‌ سه‌خته‌دا"‪.‬‬

‫محه‌مه‌دئه‌می����ن هه‌ورامان����ی‌ ئام����اژه‌‬ ‫ب����ه‌وه‌ ده‌كات‪ ،‬یه‌كێ����ك له‌تۆڕبینه‌كان ‌‬ ‫ی‬ ‫وێستگه‌كانی‌ هه‌ولێر له‌چاككردنه‌وه‌دایه‌و‬ ‫چاوه‌ڕێده‌كه‌ن له‌چه‌ن����د رۆژی‌ داهاتودا‬ ‫به‌ته‌واوی‌ چاك بكرێته‌وه‌‪ ،‬وتیشی‌ "ئه‌و‬ ‫تۆڕبینه‌ نزیكه‌ی ‪ 250‬میگاواته‌و ئه‌وه‌ش‬ ‫ده‌خرێته‌ س����ه‌ر ئ����ه‌و رێ����ژه‌ی‌ پێدانی‌‬ ‫كاره‌بایه‌ی‌ كه‌ ئێستا هه‌یه‌‪ ،‬ئه‌و خشته‌یه‌‬ ‫بۆ مانگی‌ ‪12‬ی‌ ئه‌مساڵه‌"‪.‬‬ ‫وته‌بێ����ژی‌ وه‌زاره‌ت����ی‌ كاره‌بای‌ هه‌رێم‬ ‫جه‌غت له‌وه‌ش ده‌كات����ه‌وه‌‪ ،‬حكومه‌تی‌‬ ‫هه‌رێ����م به‌رده‌وام����ه‌ له‌هه‌وڵه‌كان����ی‌ بۆ‬ ‫به‌تایبه‌تس����ازی‌ كاره‌ب����ا‪ ،‬ده‌ش����ڵێت‬ ‫"هه‌وڵ����ه‌كان به‌رده‌وام����ن‌و ئ����ه‌وه‌ش‬ ‫پرۆسه‌یه‌كی‌ درێژه‌و كاتی‌ ده‌وێت"‪.‬‬ ‫له‌به‌رانبه‌ر ئه‌وه‌ی‌ له‌ئێستادا حكومه‌ت‬ ‫ناتوانێت له‌وه‌ زیاتر كاره‌با دابین بكات‪،‬‬ ‫وتی‌ "به‌ڵێ‌ حكومه‌ت ئه‌وه‌نده‌ ده‌توانێت‬ ‫كاره‌ب����ا دابین بكات‪ ،‬به‌اڵم له‌ئێس����تادا‬ ‫حكومه‌ت هه‌وڵی‌ هه‌ی����ه‌ بۆ دابینكردنی‌‬ ‫نه‌وتی‌ سپی‌‪ ،‬ئه‌گه‌ر بێت‌و نه‌وت دابه‌ش‬ ‫بكرێ����ت ئه‌وكات هاواڵتی‌ رێگه‌ی‌ دیكه‌ی‌‬ ‫گه‌رمی‌ ده‌بێت‌و قورسایی‌ له‌سه‌ر كاره‌با‬ ‫نامێنێت‪ ،‬ئێس����تا حكوم����ه‌ت له‌هه‌وڵی‌‬ ‫ئه‌وه‌دای����ه‌ له‌ڕێگ����ه‌ی‌ كۆمپانیاكان����ه‌وه‌‬ ‫بتوانێ����ت ن����ه‌وت بهێنێ����ت‌و به‌س����ه‌ر‬ ‫هاواڵتیاندا دابه‌ش����ی‌ ب����كات‪ ،‬ئه‌وكاته‌‬ ‫كه‌ نه‌وت هه‌ب����و بێگومان دۆخی‌ كاره‌با‬ ‫باش����تر ده‌بێت‌و كاتژمێره‌كانی‌ پێدانی‌‬ ‫كاره‌با زیاتر ده‌بێت"‪.‬‬

‫ئاوێنه‌ی روداوه‌کان‬

‫ی ساڵ‬ ‫فه‌وتان ‌‬ ‫یان فه‌وتانی‌‬ ‫رۆحی‌ كورد؟‬ ‫رابه‌ر عومه‌ر رێشاو ‌ی‬ ‫ئ���ه‌وه‌ی ئه‌م���ڕۆ حكوم���ه‌ت به‌هه‌مو‬ ‫حزبه‌كان���ه‌وه‌ خه‌ریكن ب���ۆ دانه‌ڕوخانی‬ ‫ئ���ه‌م سیس���تم ‌ه له‌حكومڕان���ی ئه‌وه‌ی ‌ه‬ ‫ته‌نها مۆمیای هه‌م���و ده‌زگا مردوه‌كانی‬ ‫ك���ورد ده‌كه‌ن هه‌ر له‌مزگه‌وت‌و قوتابخان ‌ه‬ ‫تابچوكترین سێكته‌ری حكومی‪ ،‬به‌هه‌مو‬ ‫حزبه‌كانه‌و‌ه پش���تگیری‌ مانه‌وه‌ ‌ی ده‌كه‌ن‬ ‫ن���ه‌ ل���ه‌ڕو ‌ی جه‌وهه‌ره‌وه‌ به‌ڵك���و له‌ڕو ‌ی‬ ‫فۆرم‌و روخساره‌وه‌ ده‌یانه‌وێ هه‌رچۆنێك‬ ‫بێ تێپه‌ڕێ‪ ،‬له‌كاتێكدا ئه‌م س���ێكته‌ران ‌ه‬ ‫بونه‌ته‌ خۆره‌ی رۆحی كورد خۆی بۆ خۆی‬ ‫خانه‌ی سه‌ره‌تان بۆ رۆحی خۆی به‌رهه‌م‬ ‫دێنێ‪ .‬ئه‌مه‌ش په‌یوه‌ند ‌ی به‌وه‌وه‌ هه‌ی ‌ه ك ‌ه‬ ‫له‌ناو كورددا فۆرم‌و بت‌و موقه‌ده‌س‪ ،‬رۆح‌و‬ ‫جه‌وهه‌رو هوش���یاری له‌بیر بردونه‌ته‌وه‌‪..‬‬ ‫ك���ورد ك ‌ه رۆح���ی له‌هه‌م���و به‌هایه‌كه‌و‌ه‬ ‫كه‌وتوه‌و جه‌وه���ه‌ری خۆی له‌ بیركردوه‌‪،‬‬ ‫كه‌وتنی فۆڕمه‌كه‌ی چ كێش���ه‌یه‌‪ ،‬مرۆڤی‬ ‫مردو جه‌سته‌ی ده‌كه‌وێ تائێواره‌ش مۆمیا‬ ‫بكرێ‌و بخرێته‌ س���ه‌الجه‌وه‌ پێی ناوترێ‬ ‫مرۆڤی زین���دو‪ .‬ئه‌م حزبان��� ‌ه به‌بچوك‌و‬ ‫گه‌وره‌یان���ه‌و‌ه ده‌ب���ێ ل���ه‌وه‌ تێبگه‌ن ك ‌ه‬ ‫چونه‌وه‌ ب���ۆ قوتابخانه‌ وه‌ك مۆمیاكردنی‬ ‫جه‌س���ته‌ی مامۆس���تاو قوتابی ‌ه ‪ ..‬وه‌ك‬ ‫دروس���تكردنی‌ په‌یكه‌رێك���ی‌ ناش���یرین ‌ی‬ ‫بێ رۆحه‌‪ .‬دروس���تكردنی‌ وێرانه‌یه‌ك ‌ه بۆ‬ ‫ن���او جیهانی‌ منداڵ ‪ .‬ئ���ه‌و جیهانه‌ی‌ ك ‌ه‬ ‫ده‌بێ پرسیاربكات‌و بیربكاته‌وه‌و بگه‌ڕێ‌و‬ ‫نهێنیه‌كان بدۆزێت���ه‌و‌ه ئه‌و جیهانه‌ ‌ی ك ‌ه‬ ‫هه‌مو گه‌ردوون ن���اگات به‌فراوانیه‌كه‌ ‌ی ‪.‬‬ ‫بۆ له‌وه‌ تێناگه‌ن كه‌ نه‌فه‌وتانی په‌روه‌رد‌ه‬ ‫زۆر گرنگتره‌ له‌نه‌فه‌وتانی ساڵی خوێندن‪،‬‬ ‫نه‌فه‌وتان���ی‌ رۆحی‌ مرۆڤێك ‌ی كورد له‌ڕو ‌ی‬ ‫زانس���تی‌‌و هوش���یارییه‌و‌ه زۆر گرنگتر‌ه‬ ‫له‌نه‌فه‌وتانی‌ س���اڵێكی‌ بێ مه‌عریفه‌و بێ‬ ‫بیركردنه‌وه‌‪ ،‬بیستوپێنج ساڵ ‌ه رۆشنایی‬ ‫په‌روه‌رده‌و زانس���ت ل���ه‌م هه‌رێمه‌دا رۆژ‬ ‫به‌ڕۆژ به‌ره‌و ك���زی ده‌چێ‌و قوتابی وه‌ك‬ ‫قه‌باغێك���ی ب���ۆش ل���ه‌م ژور ئه‌یبه‌ن بۆ‬ ‫ئ���ه‌و ژور هه‌تا ده‌یگه‌یه‌نن��� ‌ه زانكۆ ژیان ‌ی‬ ‫لێده‌ك���ه‌ن به‌زیان‌و زانك���ۆ ‌ی بۆ ده‌كه‌ن‬ ‫به‌ژانكۆ‪ ،‬پاشان له‌كۆتاییا توێژینه‌وه‌یه‌ك ‌ی‬ ‫بێ توێژینه‌وه‌ی‌ پێ ده‌نوسن‌و ده‌ینێرنه‌و‌ه‬ ‫بۆ الی‌ دایك‌و باوك���ی‌ تائه‌وان ژیانی بۆ‬ ‫دامه‌زرێنن‪.‬‬ ‫بۆ ئه‌م حزبانه‌ له‌وه‌ تێناگه‌ن چۆنیه‌تی‬ ‫له‌پێشتره‌ له‌چه‌ندێتی‪ ،‬هه‌مویان شه‌ڕیان ‌ه‬ ‫بۆ چه‌ندێت���ی‌و چۆنیه‌تیان حه‌واڵه‌ی خوا‬ ‫ك���ردوه‌‪ .‬حزبه‌كان به‌خۆی���ان نازانن ك ‌ه‬ ‫هه‌ڵقواڵوی‌ كلتوری‌ خۆیانن ئه‌و كلتوره‌ی‬ ‫كه‌ ئاوی‌ مه‌عریفه‌ی‌ لێبڕاوه‌‪ ،‬ئه‌وان خۆیان‬ ‫پێویستیان به‌هه‌ڵوه‌ش���اندنه‌وه‌ی ‌ه كه‌چی‬ ‫بونه‌ت ‌ه مۆمی���اكاری حكومه‌تێكی مردو‪،‬‬ ‫بونه‌ت���ه‌ راگرێكی به‌هێ���زی ژیانێكی پڕ‬ ‫له‌ناعه‌داله‌ت���ی‌و چینایه‌تی ‪ ..‬بالێگه‌ڕێین‬ ‫له‌یه‌كێت���ی‌و پارت���ی ك��� ‌ه خه‌باتیان بۆ‬ ‫گیرفانیان ب���و‪ ،‬ئه‌ی گ���ۆڕان‌و یه‌كگرتو‬ ‫و كۆمه‌ڵ چۆن خۆی���ان خزاند‌ه ناو ئه‌م‬ ‫سیس���تمه‌ چینایه‌تی���ه‌وه‌؟ ئێس���تا كه‌‬ ‫ده‌زانن ئه‌م هه‌مو دزییه‌ هه‌ی ‌ه به‌شایه‌تی‬ ‫په‌رله‌مانتاره‌كانیان ئه‌ی بۆ ناكشێنه‌وه‌ ؟‬ ‫س���ه‌یره‌ په‌رله‌منتاره‌كه‌ت شایه‌تی له‌سه‌ر‬ ‫دز ب���داو كه‌چی وه‌زیره‌كه‌ی بۆ س���به‌ی‬ ‫له‌گه‌ڵ دزه‌كانا كۆبێته‌وه‌ بۆ چاره‌س���ه‌ری‬ ‫قه‌یرانی دارایی‪.‬‬ ‫كۆتا قس���ه‌م ئه‌وه‌ی���ه‌ كه‌رامه‌ت‌و رێزی‬ ‫م���رۆڤ به‌ه���ای زیات���ره‌ ل���ه‌و خوێندن ‌ه‬ ‫نازانستیه‌ی ك ‌ه به‌پینه‌كراوی ئه‌كرێت ‌ه ناو‬ ‫مێشكی مناڵ‪ ،‬مناڵ بۆچیه‌تی پێنج كه‌ڕه‌تی‬ ‫پێنج ئه‌كات ‌ه چه‌ند‪ ،‬مناڵ پێویس���تی ب ‌ه‬ ‫به‌های كه‌رامه‌ت‌و ئازادی‌و خۆشه‌ویس���تی‬ ‫هه‌یه‌‪ ،‬ت���ۆی به‌رپرس‌و ناپ���رس دێیت‌و‬ ‫به‌كۆیله‌مان ئه‌كه‌ی بۆ پینه‌ی سیس���تم ‌ه‬ ‫چینایه‌تی���ه‌ ناعه‌داله‌تیه‌كه‌ی خۆت‪ ،‬ئه‌م ‌ه‬ ‫چ���ۆن په‌روه‌رده‌یه‌ك���ه‌؟ به‌مامۆس���تاش‬ ‫ده‌ڵێ���ی منداڵێكی ئازادم ب���ۆ په‌روه‌رد‌ه‬ ‫بكه‌‪ ،‬گوایه‌ تۆ شه‌هیدت له‌پێناوی ئازادی‬ ‫داوه‌‪ ،‬ب���ه‌اڵم به‌م ره‌فتارانه‌ی‌ ئێس���تات‬ ‫هه‌ر له‌س���ه‌ره‌تاوه‌ ده‌ركه‌وت ش���ه‌هیدت‬ ‫بۆ غه‌ریزه‌ پیس���ه‌كانی خۆت ویس���توه‌‪،‬‬ ‫ئێس���تا هاتویت ده‌ته‌وێ به‌و نه‌فه‌سه‌و‌ه‬ ‫رۆح���ی منیش بك���وژی له‌پێناوی خۆتدا‬ ‫بۆی��� ‌ه لێگه‌ڕێن بائه‌م جه‌س���ت ‌ه بێ رۆح ‌ه‬ ‫بنێژین‪ ،‬ئه‌و جه‌س���ته‌یه‌ی‌ له‌ڕاپه‌رینه‌و‌ه‬ ‫له‌گیانه‌اڵدای���ه‌و وائێس���تا به‌مردووی ‌ی وا‬ ‫له‌به‌رده‌ستی‌ هه‌موان‪...‬‬

‫هەنوکە‬

‫)‪ )554‬سێشه‌مم ‌ه ‪2016/11/29‬‬

‫وه‌زاره‌تی‌ پێشمه‌رگه‌‪ :‬وه‌ك سوپای‌ عێراق مامه‌ڵه‌ له‌گه‌ڵ حه‌شد ‌ی شه‌عبی‌ ده‌كه‌ین‬

‫‪5‬‬

‫پارتی‌‪ :‬به‌یاساییكردنی‌ حه‌شدی‌ شه‌عبی‌ مه‌ترسیه‌كی‌ گه‌وره‌یه‌ له‌سه‌ر هه‌رێمی‌ كوردستان‬ ‫ئا‪ :‬زانكۆ سه‌ردار‬

‫په‌سه‌ندكردنی‌ پرۆژه‌ی‌ به‌یاسایی كردنی‌‬ ‫حه‌شدی‌ شه‌عبی‌ له‌ په‌رله‌مانی‌ عێراق‪،‬‬ ‫كاردانه‌وه‌ی‌ به‌دوای‌ خۆیدا هێناو فراكسیۆنه‌‬ ‫كوردییه‌كانیشی‌ له‌نێو خۆیاندا كرد‬ ‫به‌دو به‌شه‌وه‌‪ ،‬له‌به‌رانبه‌ریشدا وه‌زاره‌تی‌‬ ‫پێشمه‌رگه‌ی‌ هه‌رێمی‌ كوردستان ئه‌وه‌‬ ‫راده‌گه‌یه‌نێت "ئه‌گه‌ر هه‌رێم له‌گه‌ڵ به‌غدا‬ ‫كێشه‌ی‌ بۆ دروست ببێت‪ ،‬ئه‌وكاته‌ هه‌رێم‬ ‫له‌گه‌ڵ هه‌مو هێزه‌كانیدا روبه‌ڕو ده‌بێته‌وه‌‬ ‫نه‌ك ته‌نها حه‌شدی‌ شه‌عبی‌"‪.‬‬ ‫ئه‌رده‌اڵن نوره‌دی����ن په‌رله‌مانتاری پارتی‌‬ ‫دیموكراتی‌ كوردستان له‌فراكسیۆنی‌ پارتی‌‪،‬‬ ‫وه‌ك خۆی‌ ده‌ڵێت ئه‌گه‌رچی‌ له‌كۆبونه‌وه‌كه‌ی‌‬ ‫په‌رله‌مان����دا ئاماده‌ب����وه‌‪ ،‬ب����ه‌اڵم ده‌ڵێت كه‌‬ ‫ده‌نگی‌ به‌پرۆژه‌كه‌ ن����ه‌داوه‌ له‌به‌رئه‌وه‌ی‌ ئه‌و‬ ‫هێزه‌ به‌مه‌ترسیه‌ك بۆ سه‌ر عێراق‌و هه‌رێمی‌‬ ‫كوردس����تان ده‌زانێت‪ ،‬ب����ۆ ئاوێنه‌ وتی‌ "ئه‌و‬ ‫هێ����زه‌ هێزێك����ی‌ تایه‌فیه‌و الیه‌نێ����ك تێیدا‬ ‫بااڵده‌س����ته‌‪ ،‬ئه‌وه‌ی‌ ئه‌وان ویستیان ئه‌وه‌بو‬ ‫ئه‌و هێز‌ه بخه‌نه‌ چوارچێوه‌یه‌كی‌ یاساییه‌وه‌‪،‬‬ ‫ب����ه‌اڵم چاوه‌ڕوان ناكرێت ئ����ه‌و هێزه‌ وه‌الئی‌‬ ‫هه‌بێت بۆ نیشتمانی‌ عێراق‪ ،‬بۆ ئااڵی‌ عێراق‪،‬‬ ‫بۆ خاك����ی‌ عێراق‪ ،‬ئ����ه‌وان وه‌الئیان بۆ ئه‌و‬ ‫الیه‌ن‌و هێزه‌ هه‌یه‌ ك����ه‌ دایمه‌زراندوه‌‪ ،‬بۆیه‌‬ ‫مه‌ترس����یه‌كی‌ گه‌وره‌یه‌ نه‌ك ته‌نها بۆ كورد‬ ‫به‌ڵكو بۆ س����وننه‌و ته‌نانه‌ت بۆ ش����یعه‌كان‬ ‫خۆش����یان‪ ،‬چونكه‌ ئه‌وه‌بو بینیمان له‌ماوه‌ی‌‬ ‫رابردودا چۆن له‌نێو خۆیاندا بوه‌ ش����ه‌ڕیان‬ ‫له‌ناو به‌غدا كه‌ خه‌ریكبو كاره‌ساتی‌ گه‌وره‌ی‌‬ ‫لێ دروست ببێت"‪.‬‬ ‫ده‌ش����ڵێت "یاس����ایه‌كی‌ به‌مش����ێوه‌یه‌‬ ‫دروس����تكردنی‌ فه‌وزایه‌ له‌عێ����راق‪ ،‬بڕیاردانه‌‬ ‫له‌س����ه‌ر دروستكردنی‌ كێش����ه‌یه‌كی‌ زیاتر بۆ‬ ‫عێ����راق‪ ،‬بێگومان بۆ ناوچ����ه‌ جێناكۆكه‌كان‬ ‫كێشه‌ دروس����ت ده‌كات‪ ،‬له‌داهاتودا ده‌كرێت‬ ‫هه‌ركاتێك پێویست بێت هێزێكی‌ زۆر بنێرێت‬ ‫بۆ ش����اری‌ كه‌ركوك یان مه‌خمورو سنجارو‬ ‫هه‌رش����وێنێكی‌ دیكه‌ی‌ ناوچه‌ی‌ جێناكۆك‌و‬ ‫ببێته‌ كێش����ه‌ له‌گه‌ڵ هێزه‌كانی‌ پێشمه‌رگه‌‪،‬‬ ‫هه‌رئ����ه‌وه‌ش وه‌ه����ای‌ كرد كه‌ م����ن ده‌نگ‬ ‫نه‌ده‌م"‪.‬‬ ‫ئ����ه‌و په‌رله‌مانتاره‌ی‌ پارت����ی‌ دیموكراتی‌‬

‫ئه‌و هێزه‌ هێزێك ‌ی‬ ‫تایه‌فیه‌و الیه‌نێك‬ ‫تێیدا بااڵده‌سته‌‪،‬‬ ‫ئه‌وه‌ی‌ ئه‌وان‬ ‫ویستیان ئه‌وه‌بو‬ ‫ئه‌و هێزه‌ بخه‌نه‌‬ ‫چوارچێوه‌یه‌كی‌‬ ‫یاساییه‌وه‬ ‫هێزێکی حەشدی شەعبی‬ ‫كوردس����تان ده‌ڵێت "بێگومان هه‌مو شتێك ئه‌و‌ه نه‌بو له‌س����ه‌ركردایه‌تی‌ كورده‌وه‌ قسه‌ی‌‬ ‫چاوه‌ڕوانك����راوه‌‪ ،‬چونكه‌ ناكرێت ئێمه‌ بڵێین له‌سه‌ر بكرێت"‪.‬‬ ‫له‌به‌رانبه‌ریشدا‪ ،‬وه‌ستا ره‌سوڵ فه‌رمانده‌ی‌‬ ‫هێزێكی‌ چه‌كدار دروس����ت ده‌كرێت ته‌نانه‌ت‬ ‫كوردێكیشی‌ تێدانیه‌و مه‌ترسیشمان نه‌بێت‪ ،‬هێزه‌كانی‌ پێش����مه‌رگه‌ له‌میحوه‌ری‌ باشوری‌‬ ‫دیاره‌ ئه‌و هێزه‌ ئێستا شه‌ڕی‌ داعش ده‌كات‪ ،‬كه‌رك����وك بۆ ئاوێنه‌ وتی‌ "ئه‌و هێزه‌ هێزێكی‌‬ ‫ئه‌و هێزه‌ نه‌یهێشتوه‌ داعش بچێته‌ به‌غداوه‌‪ ،‬میلیشیایی‌ بوه‌‪ ،‬بۆیه‌ ئه‌گه‌ر به‌بێ‌ دیسپلینێكی‌‬ ‫هێزێكی‌ راهێنراوه‌‪ ،‬به‌اڵم ترس����ی‌ ئه‌وه‌ هه‌یه‌ یاس����ایی‌ بمابایه‌ته‌وه‌ مه‌ترسی‌ زۆر ده‌بو بۆ‬ ‫رۆژێك له‌ڕۆژان ببێته‌ كێش����ه‌ ب����ۆ هه‌رێمی‌ خودی‌ عێراق‌و هه‌رێمی‌ كوردستانیش‪ ،‬ئێستا‬ ‫كه‌ له‌چوارچێوه‌ی‌ یاسایه‌كداو له‌چوارچێوه‌ی‌‬ ‫كوردستان"‪.‬‬ ‫ئه‌رده‌اڵن نوره‌دین ئه‌وه‌ش����ی‌ ئاشكراكرد سوپای‌ عێراقدا رێكخراوه‌ته‌وه‌ ئه‌وه‌ بۆ سێ‬ ‫ك����ه‌ الیه‌ن����ه‌ سیاس����یه‌ كوردی����ه‌كان الیه‌ن باش����تره‌‪ ،‬یه‌كه‌م ئه‌م هێز‌ه له‌ش����ه‌ڕی‌‬ ‫په‌رله‌مانتاره‌كانی����ان سه‌ربه‌س����ت ك����ردوه‌ داعشدا قوربانیانداوه‌و خه‌ڵكیان لێ‌ كوژراوو‬ ‫له‌ده‌نگ����دان‪ ،‬وتیش����ی‌ "په‌رله‌مانت����ار خۆی‌ بریندار بوه‌‪ ،‬بێگوم����ان مافی‌ ئه‌وه‌یان هه‌یه‌‬ ‫سه‌ربه‌س����ت بوه‌‪ ،‬هه‌ندێك له‌په‌رله‌مانتاران ماف����ی‌ ئ����ه‌و قوربانیدانه‌ی����ان دابینبكرێت‪،‬‬ ‫كه‌وتنه‌ ژێر فش����ار یاخود بونی‌ به‌رژه‌وه‌ندی‌ دوه‌م ئه‌م هێزه‌ ئه‌گه‌ر بێته‌ ژێر دیس����پلینی‌‬ ‫له‌به‌یاسایی بونی‌ حه‌شدی‌ شه‌عبی‌‌و ده‌نگیان س����ه‌ربازی‌ عێراق����ه‌وه‌‪ ،‬ئ����ه‌وا كۆنتڕۆڵ����ی‌‬ ‫دا‪ ،‬ته‌نان����ه‌ت هه‌ندێ����ك له‌په‌رله‌مانتاران���� ‌ی سه‌ره‌ڕۆیی‌‌و سه‌ركێشییان ده‌كرێت‪ ،‬سێهه‌م‬ ‫پارتیش ده‌نگیان به‌پرۆژه‌كه‌ش داو بابه‌ته‌كه‌ ئه‌و هێزه‌ خه‌ڵكی‌ تێدای����ه‌ له‌ڕوی‌ ته‌مه‌نه‌وه‌‬

‫گه‌ور‌هن‌و به‌كه‌ڵكی‌ س����ه‌ربازی‌ نایه‌ن‪ ،‬یاخود پێده‌چێت رێكخستنی‌ باشتر بێت"‪.‬‬ ‫ئ����ه‌و فه‌رمان����ده‌ س����ه‌ربازییه‌ مه‌یدانی���� ‌ه‬ ‫خه‌ڵكی‌ تێدای����ه‌ فه‌رمانبه‌ره‌‪ ،‬بۆیه‌ كه‌ هاتنه‌‬ ‫نێو ئه‌و یاس����ایه‌وه‌ ئه‌وانه‌ ده‌چنه‌وه‌ جێگه‌ی‌ س����ه‌باره‌ت به‌ناوچه‌ كێش����ه‌ له‌سه‌ره‌كانیش‬ ‫ك����ه‌ به‌ش����ێك له‌په‌رله‌مانتاران ب����ۆ ئاینده‌‬ ‫خۆیان"‪.‬‬ ‫وه‌ستا ره‌س����وڵ جه‌غتی‌ له‌وه‌ش كرده‌وه‌ مه‌ترسی‌ له‌سه‌ر ده‌بینن‪ ،‬ده‌ڵێت "هه‌ركاتێك‬ ‫كه‌ بونی‌ ئه‌و یاسایه‌ مه‌ترسی‌ كێشه‌ له‌گه‌ڵ مه‌ترس����ی‌ له‌س����ه‌ر ئه‌و ناوچانه‌ هه‌بێت خۆ‬ ‫حه‌شدی‌ ش����ه‌عبی‌ ناهێڵیت‪ ،‬وتیشی‌ "مادام سوپای‌ عێراق‌و حه‌ش����دی‌ شه‌عبی‌ جیاوازی‌‬ ‫ئێس����تا چونه‌ته‌ چوارچێوه‌یه‌كی‌ یاساییه‌وه‌ چیه‌؟ هه‌ردوكیان دو هێزی‌ گه‌وره‌ن‌و شیعه‌‬ ‫نابێت بڵێی����ن له‌گه‌ڵ هێزێكی‌ میلیش����یایی‌ ده‌یانجوڵێنێ����ت ئه‌گه‌ر ش����تێك ببێت‪ ،‬خۆ‬ ‫به‌ڵكو ئه‌وان ئێس����تا به‌ش����ێكن له‌س����وپای‌ ئه‌گه‌ر نه‌شبێت باشتره‌"‪.‬‬ ‫جه‌بار یاوه‌ر‪ ،‬ئه‌مینداری‌ گشتی‌ وه‌زاره‌تی‌‬ ‫عێراق‪ ،‬بۆیه‌ ئه‌وه‌ی‌ هه‌یه‌ په‌یوه‌ندی‌ به‌بابه‌تی‌‬ ‫سیاس����ی‌ نێوان هه‌رێم‌و به‌غداوه‌ هه‌یه‌‪ ،‬هیچ پێشمه‌رگه‌ سه‌باره‌ت به‌چۆنیه‌تی‌ مامه‌ڵه‌كردنی‌‬ ‫شه‌ڕێكی‌ س����ه‌ربازی‌ له‌خۆیه‌وه‌ ناكرێت بۆیه‌ وه‌زاره‌ته‌كه‌یان له‌گه‌ڵ به‌یاساییبونی‌ حه‌شدی‌‬ ‫ئه‌گه‌ر ئه‌و سیاس����ه‌ته‌ی‌ نێوان هه‌رێم‌و به‌غدا ش����ه‌عبی‌‪ ،‬له‌لێدوانێكدا به‌ئاوێنه‌ی‌ راگه‌یاند‬ ‫له‌چوارچێوه‌یه‌ك����دا رێكبخرێته‌وه‌ ره‌نگه‌ ئه‌و "ئ����ه‌وه‌ په‌یوه‌ندی‌ به‌حكومه‌ت����ی‌ فیدڕاڵه‌وه‌‬ ‫مه‌ترس����یه‌ نه‌بێ����ت‪ ،‬ئه‌وان ج����اران هێزێك هه‌یه‌و حه‌شدی‌ شه‌عبی‌ له‌هه‌رێمی‌ كوردستاندا‬ ‫ب����ون له‌‪ 48‬یه‌كه‌ پێكهاتب����ون‌و هه‌ریه‌كه‌یان نیه‌‪ ،‬په‌یوه‌ن����دی‌ به‌و ناوچان����ه‌وه‌ هه‌یه‌ كه‌‬ ‫به‌بیروبۆچونێك بڕیاری‌ ده‌دا‪ ،‬به‌اڵم ئێس����تا ئه‌و هێزه‌ی‌ لێیه‌ نه‌ك هه‌رێمی‌ كوردس����تان‪،‬‬

‫به‌پێی‌ ئه‌و یاسایه‌ بێت كه‌ هێزێكی‌ فه‌رمین‬ ‫ئه‌وه‌ په‌یوندیداره‌ به‌حكومه‌تی‌ فیدڕاڵه‌وه‌ ك ‌ه‬ ‫چۆن مامه‌ڵه‌ی‌ له‌گه‌ڵدا ده‌كه‌ن"‪.‬‬ ‫یاوه‌ر ئاماژه‌ ‌ی به‌وه‌ش���دا ك ‌ه حكومه‌ت ‌ی‬ ‫هه‌رێمی‌ كوردس���تان مامه‌ڵ���ه‌ له‌گه‌ڵ ئه‌و‬ ‫هێزان���ه‌دا ده‌كات به‌پێ ‌ی ئه‌و یاس���ایه‌ ‌ی ك ‌ه‬ ‫هه‌یه‌‪ ،‬وتیش���ی‌ "حكومه‌ت���ی‌ هه‌رێم چۆن‬ ‫مامه‌ڵه‌ له‌گه‌ڵ س���وپای‌ عێراق���دا ده‌كات‪،‬‬ ‫وه‌ه���اش مامه‌ڵ��� ‌ه له‌گ���ه‌ڵ ئ���ه‌و هێزه‌دا‬ ‫ده‌كات"‪.‬‬ ‫ئه‌مینداری‌ گش���تی‌ وه‌زاره‌تی‌ پێشمه‌رگ ‌ه‬ ‫ده‌شڵێت "هیچ ش���تێك ‌ی چاوه‌ڕوانكراومان‬ ‫نیه‌ ك ‌ه حه‌شدی‌ ش���ه‌عب ‌ی مه‌ترس ‌ی له‌سه‌ر‬ ‫دروس���تبكات‪ ،‬خوانه‌ك���رده‌و ئه‌گه‌رێك���ی‌‬ ‫زۆر دور‌ه كه‌ ه���ه‌ر تێكچونێك ‌ی هه‌لومه‌رج‬ ‫له‌گه‌ڵ حكومه‌ت ‌ی عێراقدا مه‌ترسی‌ له‌هه‌مو‬ ‫هێزه‌كان ‌ی عێراق ده‌بێت نه‌ك ته‌نها حه‌شد ‌ی‬ ‫شه‌عبی‌"‪.‬‬

‫دژ ‌ی په‌س���ه‌ندكردنی‌ پرۆژه‌یاس���اكه‌ن‌و‬ ‫به‌مه‌ترس���یه‌ك ‌ی گه‌وره‌ی‌ ده‌زانن به‌تایبه‌ت‬ ‫له‌به‌رامب���ه‌ر س���وننه‌ی‌ عێ���راق‪ ،‬رۆژنامه‌ ‌ی‬ ‫واشنتۆن پۆستیش ئاماژه‌ی‌ بۆ ئه‌وه‌ كردو‌ه‬ ‫كه‌ په‌سه‌ندكردنی‌ یاسای پشتگیر ‌ی حه‌شد ‌ی‬ ‫شه‌عبی‌ هاوكاری‌ سه‌ربازی‌ له‌نێوان عێراق‌و‬ ‫ئه‌مریكاو هاوپه‌یمانه‌ رۆژئاواییه‌كانی‌ عێراق‬ ‫ئاڵۆز ده‌كات‪ ،‬رۆژنامه‌ك ‌ه باسی‌ له‌وه‌كردو‌ه‬ ‫ك���ه‌ په‌س���ه‌ندكردنی‌ ئ���ه‌و پرۆژه‌یاس���ای ‌ه‬ ‫له‌غیابی‌ هه‌ندێك كوتله‌ ‌ی سیاس���ی‌ ك ‌ه ئه‌و‬ ‫پرۆژه‌یه‌ ره‌تده‌كه‌ن���ه‌و‌ه به‌و هۆیه‌ی‌ ده‌بێت ‌ه‬ ‫ه���ۆكاری‌ فراوان بونی‌ گروپ���ی‌ چه‌كداری‌‌و‬ ‫ته‌نانه‌ت هه‌ندێك گروپی‌ حه‌شد په‌یوه‌ند ‌ی‬ ‫راسته‌وخۆیان به‌تارانه‌وه‌ هه‌یه‌‪.‬‬ ‫ره‌عد ده‌هله‌ك ‌ی ئه‌ندامی‌ په‌رله‌مان ‌ی عێراق‬ ‫له‌باره‌ی‌ ه���ۆكار ‌ی ده‌نگن���ه‌دان‌و بایكۆت ‌ی‬ ‫دانیشتنه‌كه‌ ‌ی په‌رله‌مان بۆ ده‌نگدان له‌سه‌ر‬ ‫پرۆژه‌یاسای پش���تگیری‌ حه‌شد به‌ئاوێنه‌ی‬ ‫راگه‌یاند "ئه‌وه‌ ‌ی ده‌نگ ‌ی پێده‌درێت‌و كار ‌ی‬ ‫له‌س���ه‌ر ده‌كرێت كارێكی‌ یاس���ای ‌ی نیه‌ چ‬ ‫پێویست ده‌كات تۆ له‌ده‌ره‌وه‌ی‌ سوپاو هێز ‌ی‬ ‫ئه‌من���ی‌ فه‌رمی‌ ده‌وڵه‌ت هێ���ز ‌ی چه‌كدار ‌ی‬ ‫ترت هه‌بێت‪ ،‬ئه‌وه‌ ‌ی له‌پێش���تر بۆ ناوچه‌ ‌ی‬ ‫س���ونه‌كان له‌الیه‌ن ئه‌مریكاوه‌ دروستكراو‬ ‫ناوی‌ لێنرا س���ه‌حوه‌ ب���ۆ ماوه‌یه‌كی‌ كاتی‌‌و‬ ‫دواتر خران ‌ه نێو هێز‌ه ئه‌منیه‌كانه‌وه‌‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫ئێستا هێزێكی‌ تر به‌ناوی‌ حه‌شدی‌ شه‌عب ‌ی‬ ‫به‌یاسایی‌ ده‌كرێن ك ‌ه ئه‌و كاره‌ بۆ ئاینده‌ ‌ی‬ ‫پرۆس���ه‌ی‌ سیاس���ی‌ عێراق ده‌بێته‌ كێشه‌و‬ ‫ئاڵ���ۆزی‌‌و به‌بروا ‌ی من ئه‌مه‌ ته‌نیا ش���تێك ‌ه‬ ‫هاوشێوه‌ی‌ سوپای‌ پاسداران ‌ی ئێرانی‌"‪.‬‬ ‫عه‌بدولحه‌مید ئه‌لعانی ئه‌ندامی‌ زانایان ‌ی‬ ‫ئیسالم ‌ی عێراق ‌ی ده‌ڵێت "پشتگیر ‌ی یاسای‬ ‫حه‌ش���د ‌ی شه‌عبی‌ كارێكی‌ نایاساییه‌و به‌ب ‌ێ‬ ‫هیچ بنه‌مایه‌كی‌ یاس���ایی‌ داڕێژراوه‌و ئه‌وه‌ ‌ی‬ ‫له‌په‌رله‌مانی���ش ده‌نگی‌ پێدرا س���ه‌باره‌ت‬ ‫به‌په‌سه‌ندكردن ‌ی پشتگیری‌ یاسای ‌ی حه‌شد‬ ‫جگ���ه‌ له‌ملمالنێی‌ سیاس���ی‌‌و تائیفی‌ هیچ‬ ‫بنه‌مایه‌ك���ی‌ تری‌ نیه‌و ئه‌توان���م بڵێم ئه‌و‌ه‬ ‫س���ه‌ركه‌وتنێكی‌ ت���ری‌ ئێران ب���و له‌كۆپ ‌ی‬ ‫كردن‌و دوباره‌كردنه‌وه‌ی‌ ئه‌زمونی‌"س���وپا ‌ی‬ ‫پاس���داران"ی‌ ئێران��� ‌ی به‌اڵم له‌ژێ���ر ناوی‌‬ ‫حه‌شدی‌ شه‌عبی‌ له‌عێراق‪ ،‬به‌بڕوا ‌ی من ئه‌م‬ ‫كاره‌ له‌ئاینده‌دا ده‌بێته‌ هۆی‌ زیان گه‌یاندن‬

‫ره‌نگ ‌ه به‌هۆی‌ ئه‌وه‌ بێت كه‌ بیانه‌وێت زیاتر‬ ‫بچن���ه‌ نێو ورده‌كاری‌ پرۆژه‌ك���ه‌وه‌ ئه‌گه‌رنا‬ ‫حه‌ش���دی‌ ش���ه‌عبی‌ هێزێك ‌ی عێراقیه‌و بۆ‬ ‫خزمه‌ت ‌ی هه‌مو عێراق ده‌بێت"‪.‬‬ ‫ئه‌حمه‌د ئه‌س���ه‌دی‌ وته‌بێژ ‌ی حه‌ش���د ‌ی‬ ‫ش���ه‌عبی‌ س���ه‌باره‌ت به‌په‌س���ه‌ندكردنی‬ ‫پرۆژه‌یاس���اكه‌ به‌ئاوێن���ه‌ ‌ی راگه‌یان���د‬ ‫پرۆژه‌یاساك ‌ه به‌كۆی‌ ده‌نگ ‌ی ‪ 208‬په‌رله‌مانتار‬ ‫په‌س���ه‌ند ك���راوه‌و هی���چ ش���تێك نی ‌ه بۆ‬ ‫ناده‌ستوری‌‌و نایاسای ‌ی بون ‌ی په‌سه‌ندكردن ‌ی‬ ‫یاساكه‌‪ ،‬ئه‌و وت ‌ی "ئه‌مه‌وێت ئه‌و‌ه بڵێم هه‌مو‬ ‫ئه‌وانه‌ی‌ مه‌ترس���ییان له‌حه‌ش���دی‌ شه‌عب ‌ی‬ ‫هه‌یه‌ پێویس���ته‌ ترس���ه‌كانیان بڕه‌وێننه‌و‌ه‬ ‫چونكه‌ حه‌ش���د به‌بڕوایه‌كی‌ نیشتیمانیانه‌و‬ ‫له‌پێناو پاراس���تنی‌ خاك���ی‌ عێراق‌و گه‌الن ‌ی‬ ‫عێراق ده‌جه‌نگێت‌و هاوكارو پش���تیوانیه‌ك ‌ی‬ ‫باش ده‌بێت بۆ پشتیوانی‌ هێزه‌ ئه‌منیه‌كان ‌ی‬ ‫عێراق"‪.‬‬ ‫سه‌باره‌ت به‌مه‌ترسیه‌كان ‌ی حه‌شد له‌سه‌ر‬ ‫كوردو پێشمه‌رگه‌ش‪ ،‬ئه‌و وتی‌ "ئێمه‌ له‌گه‌ڵ‬ ‫هێزه‌كانی‌ پێش���مه‌رگه‌ هاوكاری‌ ته‌واوه‌ت ‌ی‬ ‫له‌نێوانمان���دا هه‌ی���ه‌و له‌ئازادكردن���ه‌وه‌ ‌ی‬ ‫موسڵیش���دا زۆرێك له‌پالن‌و هێرشه‌كانمان‬ ‫به‌ڕاوێژو پالن‌و رێككه‌وتن له‌نێوان هه‌ردوال‬ ‫جێبه‌جێده‌كه‌ین‌و هه‌ركاتێكیش كوردستان‬ ‫پێویس���ت ‌ی به‌ئێمه‌ بێ���ت به‌دڵنیای ‌ی وه‌ك‬ ‫چاومان ده‌یپارێزین"‪.‬‬ ‫ئه‌س���كه‌نده‌ر وتوت ئه‌ندام ‌ی په‌رله‌مان ‌ی‬ ‫عێراق له‌لیس���تی‌ ده‌وڵه‌تی‌ یاساو ئه‌ندام ‌ی‬ ‫لیژن���ه‌ی‌ ئاس���ایش‌و به‌رگ���ری‌ له‌په‌رله‌مان‬ ‫به‌ئاوێن���ه‌ی‌ راگه‌یان���د "ده‌نگدانم���ان‬ ‫به‌په‌سه‌ندكردن ‌ی یاساكه‌ بۆ ده‌سته‌به‌ركردن ‌ی‬ ‫ماف ‌ی چه‌كداره‌كانیه‌تی‌‌و هه‌روه‌ها بۆ پێدان ‌ی‬ ‫سیغه‌یه‌كی‌ ش���ه‌رعی‌‌و یاسای ‌ی بۆ حه‌شد ‌ی‬ ‫ش���ه‌عبی‌‌و ئێمه‌ ده‌نگمان نه‌داوه‌ بۆ ئه‌وه‌ ‌ی‬ ‫حه‌ش���دی‌ ش���ه‌عبی‌ ته‌نه���ا هێزێ���ك بێت‬ ‫له‌پێكهاته‌ی‌ شیعی‌‪ ،‬نه‌خێر ده‌بێت حه‌شد ‌ی‬ ‫ش���ه‌عبی‌ پێكهاته‌ ‌ی هه‌مو نه‌ته‌وه‌و تائیف ‌ه‬ ‫جیاوازه‌كانی‌ عێراق بێت‌و بۆ خزمه‌ت ‌ی هه‌مو‬ ‫عێراقیه‌كانیش بێت"‬

‫ك��� ‌ه ده‌بێت ل���ه‌دوای‌ ئازادكردنی‌ موس���ڵ‬ ‫حه‌ش���دی‌ ش���ه‌عب ‌ی له‌نێو ریزی‌ هێزه‌كان ‌ی‬ ‫س���وپاو ناوخۆ ‌ی عێراقی‌ رێ���ك بخرێنه‌وه‌و‬ ‫فه‌رمانده‌كان ‌ی حه‌ش���د ئه‌وه‌ ره‌تده‌كه‌نه‌وه‌‪،‬‬ ‫به‌اڵم فراكس���یۆن ‌ی هاوپه‌یمان ‌ی كوردستان ‌ی‬ ‫له‌په‌رله‌مانی‌ عێ���راق رایگه‌یاندو‌ه كه‌ ده‌نگ‬ ‫ده‌ده‌ن به‌په‌سه‌ندكردنی‌ یاساكه‌‪.‬‬ ‫مه‌س���عود حه‌ی���ده‌ر ده‌ڵێ���ت "كوتل��� ‌ه‬ ‫كوردستانیه‌كان رێككه‌وتون له‌سه‌ر ئه‌وه‌ ‌ی‬ ‫ده‌نگ به‌پرۆژه‌یاس���اكه‌ ب���ده‌ن به‌و هۆیه‌ ‌ی‬ ‫ماف ‌ی هه‌م���و ئه‌ندامه‌كان ‌ی حه‌ش���د ‌ی تیادا‬ ‫پارێزراو‌ه به‌عه‌ره‌ب‌و كورد‌و سوننه‌و شیعه‌و‬ ‫پێكهاته‌كانی‌ تر"‪.‬‬ ‫ش���وان داود ‌ی ئه‌ندامی‌ په‌رله‌مانی‌ عێراق‬ ‫له‌وباره‌ی���ه‌و‌ه به‌ئاوێن���ه‌ی‌ راگه‌یاند "كوتل ‌ه‬ ‫كوردیی���ه‌كان به‌ش���داربون له‌ده‌نگ���دان‌و‬ ‫په‌سه‌ندكردنی‌ یاس���ا ‌ی حه‌شد ‌ی شه‌عبی‌‌و‬ ‫هی���چ كوتله‌یه‌ك���ی‌ ك���وردی‌ به‌ڕه‌س���م ‌ی‬ ‫دژی‌ نه‌ب���وه‌‪ ،‬كوتل���ه‌ ش���یعیه‌كان زیات���ر‬ ‫ل���ه‌‪ 145‬ئه‌ندامیان ئاماده‌ب���و له‌پێكهاته‌ ‌ی‬ ‫سونه‌ش‪10‬كه‌س���یان له‌گه‌ڵ ب���و‪ ،‬هه‌ربۆی ‌ه‬ ‫ئه‌گ���ه‌ر كورد به‌ش���داربوایه‌ ی���ان نا‪ ،‬ئه‌وا‬ ‫پرۆژه‌ك���ه‌ به‌زۆرین��� ‌ه ده‌نگ���ی‌ پێ���ده‌دراو‬ ‫تێده‌په‌ڕی‌‪ ،‬ئێم ‌ه پێمان باش بو حه‌ش���د ‌ی‬ ‫ش���ه‌عبی‌ بخرێت���ه‌ چوارچێوه‌ی‌ یاس���اوه‌و‬ ‫ئێستا حه‌شدی‌ ش���ه‌عبی‌ هێزێك ‌ه له‌عێراقدا‬ ‫بوه‌ته‌ ئه‌مری‌ واقیع‌و رۆڵی‌ گه‌وره‌ی‌ هه‌بو‌ه‬ ‫بۆ راونان ‌ی داعش‌و ش���ه‌ڕی‌ داعش ‌ی كردوه‌و‬ ‫ش���ه‌هیدو برینداری‌ داوه‌و پێویست ‌ه له‌پێناو‬ ‫دابینكردن ‌ی ماف ‌ی ئه‌ندامه‌كان ‌ی ئه‌و یاس���ای ‌ه‬ ‫په‌سه‌ند بكرایه‌"‪.‬‬ ‫س���ه‌باره‌ت به‌مه‌ترس���یه‌كان ‌ی ئه‌و هێز‌ه‬ ‫له‌ئاینده‌دا بۆ س���ه‌ر كورد‪ ،‬داودی‌ وت ‌ی "من‬ ‫پێموای ‌ه پێش���تر مه‌ترس��� ‌ی بو‌ه ك ‌ه هێزێك‬ ‫بوه‌ فه‌رمانده‌كانی‌ نادیار بون‌و هێزێك بون‬ ‫له‌ده‌ره‌وه‌ ‌ی یاس���ا به‌اڵم ئێس���تا ده‌خرێن ‌ه‬ ‫چوارچێوه‌ ‌ی یاسایی‌‌و ده‌كه‌ون ‌ه ژێر فه‌رمان ‌ی‬ ‫فه‌رمانده‌ ‌ی گشتی‌ هێز‌ه چه‌كداره‌كان‌و هه‌ر‬ ‫هێزێكیش چوارچێوه‌ ‌ی یاسایی‌ بۆ داده‌نرێت‬ ‫ده‌كه‌وێت���ه‌ ژێ���ر رێککەوتن���ی سیاس���ی‌و‬ ‫ناتوانێت به‌ب ‌ێ فه‌رمان ‌ی فه‌رمانده‌ی‌ گشت ‌ی‬ ‫هێزی‌ چه‌كدار ‌ی عێراقی‌‌و ئه‌و یاس���ایانه‌ ‌ی‬ ‫بۆ ‌ی داده‌نرێت هیچ جۆر‌ه هه‌ڵس���وكه‌وتێك‬ ‫بكات"‪.‬‬

‫پرۆژه‌یاسای‌ حه‌شدی‌ شه‌عبی‌‪‌..‬ترس ‌ی سوننه‌و هیوای شیعه‌‬ ‫ئا‪ :‬زانا حەمەغەریب‬

‫له‌دانیشتنی‌ رۆژ ‌ی شه‌ممه‌‪26‬ی‌ تشرین ‌ی‬ ‫دوه‌می‌‪ 2016‬په‌رله‌مانی‌ عێراق ‌ی‬ ‫به‌سه‌رپه‌رشت ‌ی سه‌رۆكی‌ په‌رله‌مان سه‌لیم‬ ‫جبوری‌‌و‪ 208‬په‌رله‌مانتار پرۆژه‌یاسای"‬ ‫پشتگیری‌ یاسای ‌ی حه‌شد ‌ی شه‌عبی‌"‬ ‫ده‌نگی‌ پێدرا‪ ،‬په‌رله‌مانتاران ‌ی سوننه‌ش‬ ‫كۆبونه‌وه‌كه‌یان هه‌ڵپه‌ساردو به‌ڕه‌نگار ‌ی‬ ‫ئه‌و كاره‌ی‌ په‌رله‌مان وه‌ستانه‌وه‌و‬ ‫پێیانوایه‌ په‌سه‌ندكردنی‌ پرۆژه‌یاسا ‌ی‬ ‫حه‌شد كوشتنی‌ ده‌وڵه‌ت ‌ی مه‌ده‌نی ‌ه‬ ‫له‌عێراق‌و پێیان وای ‌ه حه‌شد ‌ی شه‌عب ‌ی‬ ‫هه‌مان بیرۆكه‌و ئه‌جێندای‌ سوپا ‌ی‬ ‫پاسدارانی‌ ئێرانه‌‪.‬‬ ‫س���وننه‌كان پێیانوای���ه‌ حه‌ش���د ده‌بن ‌ه‬ ‫مه‌ترسی‌ بۆ س���ه‌ر دۆسیه‌ ‌ی ئه‌منی‌ عێراق‌و‬ ‫نابێ���ت هی���چ هێزێك هه‌بێت ل���ه‌ده‌ره‌وه‌ ‌ی‬ ‫چوارچێ���وه‌ ‌ی هێزه‌كان ‌ی پۆلیس‌و س���وپاو‬ ‫ئه‌مریكاش به‌وردی‌ چاودێ���ری‌ ئه‌و هێزان ‌ه‬ ‫ده‌كات‌و پێیوای���ه‌ ده‌بێ���ت له‌چوارچێوه‌ ‌ی‬ ‫هێ���زه‌ س���ه‌ربازی‌‌و یاس���اییه‌كانی‌ عێراق‬ ‫رێكبخرێن���ه‌وه‌و ش���یعه‌كانیش پێیانوای��� ‌ه‬ ‫حه‌ش���دی‌ ش���ه‌عب ‌ی ده‌بێت���ه‌ هێزێ���ك ب ‌ه‬ ‫به‌شداری‌ هه‌مو نه‌ته‌وه‌كانی‌ عێراق‌و هێزێك‬ ‫ده‌بێت بۆ پاراستنی‌ عێراق‌و هاوكار ‌ی هێز‌ه‬ ‫ئه‌منیه‌كان ‌ی عێراق پێویسته‌ متمانه‌یان پ ‌ێ‬ ‫بكرێت‪ .‬له‌ئێس���تادا حه‌ش���د ‌ی شه‌عبی‌‪110‬‬ ‫ه���ه‌زار چه‌كداری‌ هه‌یه‌و ل���ه‌و رێژه‌یه‌ش‪25‬‬ ‫هه‌زار چه‌كداری‌ له‌عه‌ش���ائیر‌ه سونیه‌كانه‌و‬ ‫به‌ش���ێكی‌ كه‌می‌ ئێزیدی‌و مه‌سیحیه‌كانیش‬ ‫له‌خۆ ‌ی ده‌گرێت‌و زۆرین���ه‌ی‌ چه‌كداره‌كان ‌ی‬ ‫ش���یعی‌ مه‌زهه‌بن‌و بڕی���ار‌ه له‌ئاینده‌دا ئه‌م‬ ‫هێزان ‌ه له‌چوارچێوه‌ی فه‌یله‌قێك ‌ی سه‌رباز ‌ی‬ ‫رێكبخرێن���ه‌و‌ه به‌ناو ‌ی فه‌یله‌قی‌ حه‌ش���د ‌ی‬ ‫شه‌عبی‌‪.‬‬ ‫هه‌ڵویست ‌ی سه‌رۆك وه‌زیران‌و‬ ‫سه‌رۆكی‌ په‌رله‌مانی‌ عێراق‬ ‫ل���ه‌دوا ‌ی په‌س���ه‌ندكردنی‌ پرۆژه‌یاس���ا ‌ی‬ ‫پش���تگیری‌ حه‌ش���دی‌ ش���ه‌عبی‌ سه‌رۆك‬ ‫وه‌زیرانی‌ عێراق حه‌یده‌ر عه‌بادی‌ پیرۆزبای ‌ی‬ ‫ئاراسته‌ی‌ په‌سه‌ندكردنی‌ پرۆژه‌یاسا ‌ی حه‌شد‬

‫كردو رایگه‌یاند"ئه‌وان ‌ه جه‌نگاوه‌ر ‌ی پاڵه‌وانن‬ ‫به‌گه‌نج‌و پیریانه‌وه‌ پێویس���ت ‌ه وه‌فادار بین‬ ‫به‌رامب���ه‌ر به‌و قوربانیی���ه‌ی‌ داویانه‌و ئه‌م ‌ه‬ ‫كه‌مترین شته‌ كه‌ پێشكه‌شیان بكه‌ین"‪.‬‬ ‫س���ه‌لیم جب���وری‌ س���ه‌رۆكی‌ په‌رله‌مان ‌ی‬ ‫عێراقی‌ س���ه‌باره‌ت به‌پرۆژه‌یاسای حه‌شد ‌ی‬ ‫شه‌عبی‌ به‌ئاوێنه‌ی‌ راگه‌یاند "په‌سه‌ندكردن ‌ی‬ ‫یاس���اكه‌ به‌زۆرینه‌ی‌ ده‌نگی‌ په‌رله‌مانتاران‬ ‫بوه‌‪ ،‬به‌اڵم ئه‌مه‌ ئه‌و‌ه ناگه‌یه‌نێت كه‌ یاساك ‌ه‬ ‫ب ‌ێ خه‌وشه‌ به‌ڵكو پێویستی‌ به‌پێداچونه‌و‌ه‬ ‫هه‌یه‌و په‌س���ه‌ندكردنی‌ ئه‌م پرۆژه‌یاسایه‌ش‬ ‫نابێته‌ هۆكار بۆ پارێزبه‌ندی‌ هیچ كه‌سێك‌و‬ ‫هه‌ر كه‌س���ێك ل���ه‌ده‌ره‌وه‌ ‌ی هێزی‌ فه‌رمی‌‌و‬ ‫مۆڵه‌تپێدراو چ���ه‌ك هه‌ڵبگرێ���ت ده‌چێت ‌ه‬ ‫چوارچێوه‌ی‌ هێز ‌ی میلیشیایی‌‌و نایاسایی‌‌و‬ ‫په‌رله‌مان ته‌نیا ده‌نگ ‌ی له‌سه‌ر پرۆژه‌یاساك ‌ه‬ ‫داوه‌و ل���ه‌دوای‌ ئازادكردن���ه‌وه‌ ‌ی موس���ڵ‬ ‫فه‌رمانده‌ی‌ گش���تی‌ هێزی‌ چه‌كداری‌ عێراق‬ ‫بریار له‌ڕۆڵ‌و ش���وێن ‌ی هێزه‌كان ‌ی حه‌ش���د‬ ‫ئه‌دات‌و ئه‌بێت ئ���ه‌و هێزان ‌ه له‌چوارچێوه‌ ‌ی‬ ‫یاس���ا رێكبخرێنه‌وه‌و هه‌م���و پێكهاته‌كان ‌ی‬ ‫عێراق به‌ش���داری‌ تیادا بكه‌ن وه‌ك هێزێك ‌ی‬ ‫یاسایی‌"‪.‬‬ ‫س���ه‌باره‌ت به‌وه‌ی‌ كه‌ ئایا پرۆژه‌یاسای‬ ‫پشتگیری‌ حه‌شد بۆ هه‌رێم ‌ی كوردستانیش ‌ه‬ ‫جبوری‌ وت ‌ی "نه‌خێر پرۆژه‌یاساكه‌ هه‌رێم ‌ی‬ ‫كوردس���تان ناگرێته‌و‌ه چونكه‌ هه‌رێم هێز ‌ی‬ ‫تایبه‌تی‌ خۆی‌ هه‌یه‌"‪.‬‬ ‫ئایا حه‌شد ‌ی شه‌عبی‌ دوباره‌بونه‌وه‌ ‌ی‬ ‫ئه‌زمونی‌ سوپای‌ پاسداران ‌ی ئێرانه‌؟‬ ‫به‌و پێیه‌ی‌ چه‌كدارانی‌ حه‌شدی‌ شه‌عب ‌ی‬ ‫تۆمه‌تبار ده‌كرێن به‌پێش���ێلكاری‌ به‌رامبه‌ر‬ ‫به‌هاواڵتیان ‌ی سڤیل ‌ی سوننه‌مه‌زهه‌ب له‌و شارو‬ ‫گوندانه‌ی‌ له‌الیه‌ن ئه‌و چه‌كدارانه‌وه‌ له‌ده‌ست ‌ی‬ ‫داعش ئازاد ده‌كرێن‌و پشتڕاس���تكردنه‌وه‌ ‌ی‬ ‫به‌ش���ێك له‌و تۆمه‌تانه‌ له‌الی���ه‌ن رێكخراو‌ه‬ ‫نێوده‌وڵه‌تیه‌كان���ی‌ بواره‌كان���ی‌ ماف��� ‌ی‬ ‫مرۆڤ‪ ،‬به‌پێی‌ راپۆرته‌كانی���ان ئه‌و هێزان ‌ه‬ ‫بونه‌ته‌ هۆكار ‌ی روخاندنی‌ س���ه‌دان خانو ‌ی‬ ‫هاواڵتیان‌و كوشتن‌و ئه‌شكه‌نجه‌دان ‌ی ده‌یان‬ ‫هاواڵت���ی‌ س���وننه‌مه‌زهه‌ب له‌ناوچه‌كان��� ‌ی‬ ‫دیاله‌و س���ه‌اڵحه‌دین‌و ئه‌نب���ار كه‌ زۆرینه‌ ‌ی‬ ‫دانیش���توانه‌كه‌ی‌ س���وننه‌ن‪ ،‬س���وننه‌كان‬

‫كوتله‌ كوردییه‌كان‬ ‫به‌شداربون له‌ده‌نگدان‌و‬ ‫په‌سه‌ندكردنی‌ یاسای‌‬ ‫حه‌شدی‌ شه‌عبی‌‌و هیچ‬ ‫كوتله‌یه‌كی‌ كوردی‌‬ ‫به‌ڕه‌سمی‌ دژی‌ نه‌بوه‬ ‫به‌گه‌الن ‌ی عێراق"‪.‬‬ ‫په‌یمانی‌ موته‌حیدون له‌به‌یاننامه‌یه‌كدا ك ‌ه‬ ‫وێنه‌یه‌كی‌ دراوه‌ت ‌ه ئاوێنه‌ ده‌ڵێت "یاس���ای‬ ‫پشتگیر ‌ی حه‌شد ‌ی شه‌عب ‌ی زیان ده‌گه‌یه‌نێت‬ ‫به‌پرۆسه‌ی‌ سیاس��� ‌ی عێراق‌و به‌تایبه‌تیش‬ ‫ل���ه‌ڕوی‌ ئه‌منیه‌و‌ه چونكه‌ ل���ه‌دواڕۆژدا ئه‌م‬ ‫هێزان ‌ه ده‌بنه‌ كێش���ه‌ بۆ س���ه‌ر وه‌زاره‌ت ‌ی‬ ‫به‌رگ���ری‌‌و ناوخۆی‌ عێ���راق‌و به‌جۆرێك ك ‌ه‬ ‫له‌هه‌م���و رویه‌كه‌و‌ه له‌وان به‌هێزتر ده‌كرێن‌و‬ ‫ده‌س���ه‌اڵتیان زیات���ر ده‌بێ���ت‌و هه‌روه‌ه���ا‬ ‫ره‌نگدان���ه‌وه‌ی‌ بیر ‌ی حیزبی‌‌و عه‌قائیدی‌ ك ‌ه‬ ‫ئه‌وه‌ش كاریگه‌ری‌ دروس���ت ده‌كات له‌سه‌ر‬ ‫شێواز ‌ی كارو مامه‌ڵه‌یان له‌ئاینده‌دا"‪.‬‬

‫هه‌ڵوێستی‌ شیع ‌ه بۆ حه‌شد ‌ی شه‌عبی‌‬ ‫سه‌باره‌ت به‌په‌س���ه‌ندكردنی‌ پرۆژه‌یاسا ‌ی‬ ‫پش���تگیر ‌ی حه‌ش���دی‌ ش���ه‌عب ‌ی ته‌ی���ار ‌ی‬ ‫شیع ‌ی به‌گش���ت ‌ی به‌كارێكی‌ باشی‌ ده‌زانن‌و‬ ‫په‌رله‌مانتارانی‌ ره‌وته‌ ش���یعیه‌كان به‌كۆ ‌ی‬ ‫ده‌ن���گ پرۆژه‌كه‌یان په‌س���ه‌ندكرد‪ ،‬عه‌مار‬ ‫حه‌كیم س���ه‌رۆكی‌ هاوپه‌یمان ‌ی نیشتیمان ‌ی‬ ‫له‌وباره‌ی���ه‌وه‌ رایگه‌یان���د "په‌س���ه‌ندكردن ‌ی‬ ‫كوردو پرۆژه‌یاساكه‌‬ ‫یاس���ا ‌ی حه‌ش���دی‌ ش���ه‌عبی‌ هه‌نگاوێك ‌ی‬ ‫هه‌رچه‌ن���ده‌ كوردو س���وننه‌و به‌ش���ێك‬ ‫نیش���تیمانی‌و گرنگه‌و به‌دڵنیایی‌ ناڕازیبون ‌ی‬ ‫هه‌ندێك له‌هاوبه‌ش��� ‌ه سیاسیه‌كان له‌عێراق له‌پێكهاته‌ی‌ ش���یعه‌كان له‌گ���ه‌ڵ ئه‌وه‌دان‬

‫‪4‬‬

‫هەنوکە‬

‫)‪ )554‬سێشه‌مم ‌ه ‪2016/11/29‬‬

‫به‌ڕێوه‌به‌ری گشتی ته‌ندروستی هه‌ولێر‪ :‬ئه‌گه‌ر ئۆپراسیۆنی‬ ‫ئازادكردنی موسڵ‌ درێژه‌بكێشێت ته‌ندروستی هه‌ولێر هه‌ڵوێستی‌ ده‌بێت‬ ‫ئا‪ :‬نزار گزالی‬ ‫د‪.‬سامان حسێن به‌رزنجی‪ ،‬به‌رێوه‌به‌ری‬ ‫گشتی ته‌ندروستی هه‌ولێر ئاماژه‌ به‌وه‌‬ ‫ده‌كات كه‌ ئه‌گه‌ر شه‌ڕی‌ موسڵ‌ درێژخایه‌ن‬ ‫بێت‪ ،‬دۆخه‌كه‌ واناڕوات به‌رێوه‌‌و ده‌ڵێت‬ ‫"پزیشكانی پسپۆری نه‌شته‌رگه‌ری‌و‬ ‫كارمه‌ندانی ته‌ندروستی فریاگوزاریه‌كان‬ ‫ناڕازین"‪.‬‬ ‫به‌رێوه‌به‌رایه‌تی گشتی ته‌ندروستی هه‌ولێر‬ ‫یه‌كێك ‌ه له‌گه‌وره‌ترین به‌رێوه‌به‌رایه‌تی ‌ه گشتیی ‌ه‬ ‫ته‌ندروس���تیه‌كانی كوردس���تان‌و س���ه‌رجه‌م‬ ‫ناوچه‌كانی س���نوری پارێزگای هه‌ولێر له‌خۆ‬ ‫ده‌گرێت وه‌ك به‌ڕێوه‌به‌ری گشتی ئاماژه‌ی بۆ‬ ‫ده‌كات (له‌س���نوری یه‌كه‌می حاجی ئۆمه‌ران‬ ‫ت���ا مه‌خمور‌و گوێر‌و له‌مالو‌ه له‌پردێوه‌‪ ،‬دواتر‬ ‫له‌دێگه‌ڵ���ه‌وه‌ تا س���نوری ق���ه‌زای خه‌بات‪،‬‬ ‫له‌ئێستاش���دا به‌ه���ۆی قه‌یرانی موس���ڵه‌و‌ه‬ ‫تابه‌رتڵ���ه‌و حه‌مدانیه‌‌و كه‌مپه‌كانی حه‌س���ه‌ن‬ ‫شام‌و خاز له‌روی كارگێڕیه‌و‌ه له‌ژێر چاودێری‬ ‫ته‌ندروستی هه‌ولێردان)‪.‬‬ ‫ته‌ندروستی هه‌ولێر له‌گه‌ڵ هاتنی داعش‬ ‫پالنی سێ قۆناغی هه‌بوه‌‬ ‫د‪.‬س���امان به‌رزنجی ئاماژه‌ بۆ ئه‌و‌ه ده‌كات‬ ‫له‌گه‌ڵ س���ه‌رهه‌ڵدانی داعش‌و بۆ فریاگوزاری‬ ‫هێزه‌كانی پێشمه‌رگه‌ به‌درێژایی شه‌ڕی داعش‬ ‫ب���ه‌و پێیه‌ی (‪ )5‬میح���وه‌ری گه‌رماو گه‌رمی‬ ‫به‌ره‌ن���گاری له‌س���نوری ئه‌وان بوه‌ پێش���تر‬ ‫به‌رنامه‌ی تایبه‌تیان هه‌ب���وه‌‌و به‌رنامه‌كه‌یان‬ ‫به‌س���ه‌ر س���ێ‌ قۆناغدا دابه‌ش كردوه‌‌و وت ‌ی‬ ‫"قۆناغ���ی یه‌ك���ه‌م تیمی فریاگ���وزاری خێرا‬ ‫له‌هێڵه‌كانی پێشه‌وه‌ی جه‌نگ كه‌به‌هاوكاری برا‬ ‫پێش���مه‌رگه‌كان بۆ هه‌رحاڵه‌تێكی نه‌خوازراو‌و‬ ‫برینداربون‌و به‌ركه‌وتن چاره‌سه‌ری سه‌ره‌تایی‬ ‫له‌الیه‌ن تیمه‌كانمانه‌و‌ه پێشكه‌ش ده‌كرا‪ ،‬دوای‬ ‫ئه‌وه‌ ره‌وانه‌ی ئه‌و بنكه‌ ته‌ندروس���تیه‌ (‪)24‬‬ ‫كاتژمێریان ‌ه ده‌كران‪ ،‬هه‌ردو ئه‌و قۆناغ ‌ه تابڵێی‬ ‫گرنگن بۆ پاراس���تنی گیانی برینداران وه‌ك‬ ‫قۆناغی س���ه‌ره‌تایی‪ ،‬دوای ئه‌مه‌ش ئه‌وانه‌ی‬ ‫ك���ه‌ دۆخه‌كه‌ی���ان ناله‌بار بوای���ه‌ له‌بنكه‌كان‬ ‫ره‌وانه‌ی نه‌خۆشخانه‌ فریاگوزاریه‌كانی ناوشار‬ ‫ده‌ك���ران كه‌ بریتی بون له‌نه‌خۆش���خانه‌كانی‬ ‫(فریاكه‌وتن���ی رۆژئ���اواو نه‌خۆش���خانه‌ی‬ ‫ئیمرجنس���ی)‪ ،‬به‌اڵم له‌گه‌ڵ ئۆپه‌راس���یۆنی‬ ‫موسڵدا فشاره‌كه‌ زیادی كردوه‌‪.‬‬ ‫عێراق وه‌ك پێویست ئاماده‌كاری‬ ‫ته‌ندروستی نه‌كردوه‌‬ ‫به‌ڕێوه‌به‌ری گش���تی ته‌ندروس���تی هه‌ولێر‬ ‫له‌باره‌ی ئۆپراس���یۆنی موس���ڵ ئام���اژ‌ه بۆ‬ ‫ئه‌وه‌ ده‌كات كه‌له‌ئێس���تادا ژماره‌ی نه‌خۆش‌و‬ ‫بریندار‌و هاواڵتیانی سنوری پارێزگای موسڵ‬ ‫فشاری سه‌ر نه‌خۆشخانه‌كانی هه‌ولێریان ته‌واو‬ ‫زیاد كردوه‌ "ده‌بوای ‌ه وه‌زاره‌تی ته‌ندروس���تی‬ ‫عێراق‌و به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تی ته‌ندروس���تی موسڵ‌و‬ ‫رێكخراوه‌ نێوده‌وڵه‌تیه‌كان بهاتبان ‌ه سه‌رخه‌ت‌و‬ ‫كاری زیاتر وهاوكاری ته‌ندروس���تی زیاتریان‬ ‫پێش���كه‌ش بكردبای���ه‌‪ ،‬ئه‌وان ته‌نها ش���تی‬ ‫س���اده‌یان ئه‌نجامداوه‌‪ ،‬پزیشك‌و كارمه‌ندانی‬ ‫ئێمه‌ وه‌ك ئاشكرای ‌ه (‪ )3‬مانگ جارێك چاره‌گ ‌ه‬ ‫موچه‌یه‌كیان هه‌یه‌‪ ،‬له‌گه‌ڵ هه‌بونی ئه‌م هه‌مو‬ ‫برینداران���ه‌ی س���وپای عێراق���ی‌و برینداری‬ ‫خه‌ڵكی سیڤیلی موسڵ كه‌ رۆژانه‌ ژماره‌یان‬ ‫ده‌گاته‌ ده‌یان بریندار‌و الی ئێمه‌ چاره‌س���ه‌ر‬ ‫ده‌كرێت به‌اڵم له‌الیه‌ن ته‌ندروستی عێراق یان‬ ‫رێكخراوه‌ بیانیه‌كان بیر له‌دابینكردنی شوێنی‬

‫تایبه‌ت به‌و برینداران ‌ه نه‌كراوه‌ته‌وه‌"‪.‬‬ ‫د‪ .‬س���امان ئام���اژه‌ بۆ ئ���ه‌وه‌ش ده‌كات‬ ‫"ه���ه‌وڵ‌و ماندوبونه‌كانم���ان دی���ارن‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫مه‌سه‌له‌ك ‌ه له‌توانا ده‌رچوه‌‪ ،‬ده‌بێت حكومه‌تی‬ ‫عێراقی بێته‌ س���ه‌رخه‌ت‌و زیاتر هاوكار بێت‪،‬‬ ‫ته‌ندروس���تی عێراقی چه‌ن���د رێكاریه‌كی زۆر‬ ‫ساده‌ی كردوه‌ تائێستا"‪.‬‬ ‫له‌نێو شاردا سێ نه‌خۆشخانه‌ بۆ بریندارانی‬ ‫ئۆپراسیۆنی موسڵ‌ دابینكراون‬ ‫د‪.‬سامان به‌رزنجی باس له‌وه‌ ده‌كات كه‌ له‌ناو‬ ‫شاری هه‌ولێر (‪ )3‬نه‌خۆشخانه‌ی سه‌ره‌كی بۆ‬ ‫بریندارانی موس���ڵ‌ له‌سه‌رباز‌و خه‌ڵكی سڤیل‬ ‫ئاماده‌كراو‌ه كه‌بریتین له‌فریاكه‌وتنی رۆژئاواو‬ ‫ئیمێرجنسی‌و هه‌ولێری فێركاری "ئۆپراسیۆنی‬ ‫موس���ڵ ژماره‌یه‌كی زۆری برینداری هه‌ی ‌ه ك ‌ه‬ ‫ئه‌م دو نه‌خۆشخانه‌ فریاكه‌وتنانه‌ ناتوانن زیاتر‬ ‫له‌چه‌ن���د كاتژمێرێك نه‌خۆش���ه‌ك ‌ه وه‌ربگرن‪،‬‬ ‫چونكه‌ به‌پێی یاس���ای پزیش���كی ده‌بێت زو‬ ‫زو ئه‌و نه‌خۆش���خانانه‌ به‌تاڵ بكه‌ی واتا دوای‬ ‫نه‌ش���ته‌رگه‌ری‌و رێكاری پزیشكی نه‌خۆشه‌ك ‌ه‬ ‫ره‌وانه‌ی ش���وێنیكی دیكه‌ بكرێت‌و شوێن بۆ‬ ‫برینداری دیكه‌‌و حاڵه‌تی دیكه‌ ئاماده‌ بكه‌ی‪،‬‬ ‫بۆی ‌ه ناچارین هه‌ر چه‌ند كاتژمێر جارێك ئه‌و‬ ‫دو نه‌خۆش���خانه‌ فریاگوزاریه‌ به‌تاڵ بكه‌ین‌و‬ ‫ئه‌وانه‌ی پێویستیان به‌مانه‌و‌ه هه‌ی ‌ه ره‌وانه‌ی‬ ‫نه‌خۆش���خانه‌ی هه‌ولێری فێركاری ده‌كه‌ین‪،‬‬ ‫كه ‌بۆیه‌كه‌م جار‌ه ئه‌و نه‌خۆش���خانه‌ی ‌ه وه‌ك‬ ‫نه‌خۆش���خانه‌ی س���ه‌ربازی ب���ه‌كار بهێنین‪.‬‬ ‫به‌اڵم له‌ئێس���تادا ئه‌و نه‌خۆش���خانه‌یه‌ش پڕ‬ ‫بوه‌‪ ،‬ش���وێنی نه‌ماوه‌‪ ،‬واتا سێ نه‌خۆشخان ‌ه‬ ‫ب���ه‌رده‌وام له‌ناو هه‌ولێر پڕب���و ‌ن له‌برینداری‬ ‫سوپای عێراقی‌و خه‌ڵكی سڤیلی موسڵ‌"‪.‬‬ ‫ئه‌و گرفتێكی‌ تریش باسده‌كات "كێشه‌یه‌كی‬ ‫دیكه‌ی لۆجستیمان هه‌ی ‌ه ك ‌ه ئه‌ویش ئه‌وه‌ی ‌ه‬ ‫زۆرب���ه‌ی ئه‌و بریندارانه‌ی كه‌دێن كه‌س���یان‬ ‫له‌گه‌ڵ نیه‌و له‌روی یاساییه‌وه‌ په‌ڕه‌ی پۆلیسی‬ ‫به‌ر له‌نه‌ش���ته‌رگه‌ری پێویس���ته‌‪ ،‬ئیم ‌ه هه‌مو‬ ‫ئه‌مان ‌ه له‌س���ه‌ر به‌رپرس���یاریه‌تیه‌كی مرۆیی‬ ‫ئه‌نجام ده‌ده‌ی���ن"‪ ،‬وتیش���ی‌"دۆخه‌ك ‌ه هێند‬ ‫ئاڵۆزه‌‌و به‌رپرس���یاریه‌تێكی زۆرمان له‌سه‌ره‌‪،‬‬ ‫كه‌هه‌ندێك جار كه‌ئاواره‌ك ‌ه له‌نه‌خۆش���خان ‌ه‬ ‫ده‌رده‌چێ���ت ناچاری���ن ئێم ‌ه به‌ ئیس���عافی‬ ‫خۆم���ان بیگه‌ڕێنینه‌وه‌ نێ���و كه‌مپ‪ ،‬چونك ‌ه‬ ‫ل���ه‌روی ئه‌منیه‌وه‌ له‌گه‌ڵ ئاسایش���ی هه‌ولێر‬ ‫ریكه‌وتوین تا رێكاره‌كانی ئه‌وانیش كێشه‌ی‬ ‫تێنه‌كه‌وێ���ت‪ ،‬ته‌نانه‌ت بۆ ته‌رمه‌كانیش���یان‬ ‫هه‌مان به‌رپرسیاریه‌تیمان له‌سه‌ره‌"‪.‬‬ ‫پزیشكانی پسپۆری نه‌شته‌رگه‌ری‌و‬ ‫كارمه‌ندانی ته‌ندروستی فریاگوزاریه‌كان‬ ‫ناڕازین‬ ‫به‌ڕێوه‌به‌ری‌ گش���ت ‌ی ته‌ندروس���ت ‌ی هه‌ولێر‬ ‫ئاماژه‌ به‌وه‌ ده‌كات پزیش���كان ‌ی نه‌شته‌رگه‌ر‬ ‫له‌م دۆخه‌ ناڕازین چونكه‌ فش���ارێكی ئیجگار‬ ‫زۆر بۆ سه‌ر نه‌خۆشخانه‌كانی هه‌ولێر دروست‬ ‫بوه‌‌و ئێم��� ‌ه جگه‌ له‌قه‌یران���ی دارایی هه‌رێم‪،‬‬ ‫به‌ش���ێوه‌یه‌كی ب���ه‌رده‌وام قه‌یران���ی كه‌می‬ ‫ده‌رم���ان‌و پێداویس���تی پزیش���كیمان هه‌یه‌‌و‬ ‫وه‌ك پێویس���ت له‌به‌غداوه‌ به‌ده‌ستمان ناگات‬ ‫س���ێیه‌میان ژماره‌ی زۆری ئاواره‌ی عێراقی‌و‬ ‫په‌نابه‌رانی س���وری‌و كوردانی رۆژئاوایه‌‪ ،‬ك ‌ه‬ ‫له‌س���نوری پارێزگای هه‌ولێ���ر (‪ )18‬كه‌مپ‌و‬ ‫ش���وێنی نیش���ته‌جێبونیان هه‌یه‌‪ ،‬جگ ‌ه له‌و‬ ‫ژماره‌ زۆره‌ی ئاواره‌و په‌نابه‌ر ك ‌ه له‌ناو شارو‬ ‫شارۆچكه‌كانی سنوری كاركردنی ئێمه‌ن"‪.‬‬ ‫ئ���ه‌و وت���ی‌ "كێش���ه‌كه‌ ته‌نه���ا ده‌رمان‌و‬ ‫پێداویس���تی ته‌ندروس���تی نی���ه‌‪ ،‬كارمه‌ندی‬

‫هه‌ولێر‌و زیاتر له‌س���اڵێك ‌ه بڕیان داو‌ه مامه‌ڵ ‌ه‬ ‫له‌گ���ه‌ڵ حكومه‌ت نه‌ك���ه‌ن‌و ده‌ڵێن حكومه‌ت‬ ‫پاره‌ی كاش���ی پێنه‌داوی���ن‪ .‬هه‌ندێكی دیك ‌ه‬ ‫كه‌ رازی ده‌بن مامه‌ڵه‌ بك ‌هن‌و س���ێ به‌رانبه‌ر‌و‬ ‫چوار به‌رانبه‌ر نرخه‌كه‌ به‌رز ده‌كه‌نه‌وه‌‪ ،‬ئیدی‬ ‫كه‌ ئه‌و‌ه ده‌زانین ناتوانین بیكڕین‪ ،‬به‌ش���ێكی‬ ‫دیك���ه‌ی كۆمپانی���اكان ده‌بین���ی ئیفالس���ی‬ ‫ك���ردوه‌و ده‌ڵێت به‌هۆی ئه‌وه‌ی زۆر قه‌رزدارم‬ ‫شتومه‌كم بۆنایه‌ت‪ .‬هه‌روه‌ها كێشه‌ له‌نه‌بونی‬ ‫بابه‌تی ده‌رمان‌و تاقیگه‌یی‌و ئه‌و بابه‌تانه‌ی ك ‌ه‬ ‫پێداویستی پزیشكین بۆ یه‌ك جار به‌كار دێن‬ ‫د‪ .‬سامان حسێن‬ ‫وه‌ك (سرنج‌و كانوله‌و تیوب‌و سۆنده‌‌و كیسه‌و‬ ‫جل���ی نه‌خ���ۆش) له‌مه‌س���ه‌له‌ی چاكردنه‌و‌ه‬ ‫كێش���ه‌مان هه‌یه‌‪ ،‬به‌نمونه‌ ئامێرێكی س���یتی‬ ‫س���كانت هه‌یه‌و چه‌ند س���اڵ ‌ه تۆ گرێبه‌ستت‬ ‫له‌گ���ه‌ڵ كۆمپانیای دروس���تكار هه‌بوه‌‪ ،‬وه‌ك‬ ‫كۆمپانیای دایك خۆی چاكردنه‌وه‌و به‌رده‌وامی‬ ‫پێدان���ی بۆكردوه‌ كه‌ده‌بێت كۆمپانیای دایك‬ ‫ئه‌و كاره‌ بكات‪ .‬ئێستا ئه‌وه‌ ناكات‌و ده‌ڵێت‌و‬ ‫پاره‌ی دوس���اڵ‌و س���ێ س���اڵ به‌ر له‌ئێستام‬ ‫وه‌رنه‌گرتوه‌"‪.‬‬ ‫وتیش���ی‌"ئیدی كۆمه‌ڵێك كێش��� ‌ه كه‌ڵه‌ك ‌ه‬ ‫ب���وه‌و هه‌م���و ی���ه‌ك پاكێج���ه‌ ك��� ‌ه بریتی ‌ه‬ ‫له‌قه‌یران���ی دارای���ی‪ ،‬له‌الیه‌ك���ی دیك���ه‌ كه‬ ‫‌پێویس���تمان به‌فراوانكردنی سنوری ژماره‌ی‬ ‫قه‌ره‌وێڵه‌كان ‌ه ئه‌میش س���نوردار بو‌ه چونك ‌ه‬ ‫پڕۆژه‌كان وه‌س���تاون‪ ،‬ته‌نانه‌ت ئه‌و كاتانه‌ی‬ ‫پێویس���تمان به‌زیادكردنی ژورێك هه‌ی ‌ه یان‬ ‫نۆژه‌نكردنه‌وه‌ی ش���وێنێكه‌ له‌رۆژنامه‌كانیش‬ ‫رایده‌گه‌یه‌نی���ن ده‌بینی هی���چ كۆمپانیایه‌ك‬ ‫به‌هانامانه‌وه‌ نایه‌ت‌و خۆی توشی قه‌رز ناكات‬ ‫له‌گه‌ڵ حكومه‌ت‪ .‬كێش���ه‌یه‌كی دیكه‌ ئه‌وه‌ی ‌ه‬ ‫هه‌ر به‌هۆی قه‌یرانی دارایی ئێس���تا ژماره‌ی‬ ‫ئ���ه‌و هاواڵتیانه‌ی كه‌ رویان له‌نه‌خۆش���خان ‌ه‬ ‫حكومی���ه‌كان كردوه‌ ئێجگار زی���ادی كردوه‌‬ ‫چونك ‌ه هاواڵتیانیش به‌هۆی قه‌یرانی دارایی‌و‬ ‫نه‌بونی پار‌ه بۆ سستی سكانێك بۆ تیشكێك‬ ‫بۆ پش���كنێكی تاقیگه‌یی بۆ ده‌رمان ناچێت ‌ه‬ ‫نه‌خۆشخانه‌یه‌كی ئه‌هلی‪ ،‬جاران كه‌ نه‌خۆشخان ‌ه‬ ‫ئه‌هلیه‌كان ه���ۆكار بون ب���ۆ كه‌مكردنه‌وه‌ی‬ ‫فش���ار ئێس���تا پێچه‌وانه‌ بۆته‌وه‌‌و ئه‌مه‌ جگ ‌ه‬ ‫له‌هه‌بون���ی په‌نابه‌ر‌و ئاواره‌و كرێكاری بیانی‌و‬ ‫خه‌ڵكی بیانی‌و ئێستا ده‌كرێت بوترێت زیاتر‬ ‫له‌‪3‬ملیۆن كه‌س خزمه‌تگوزاری ته‌ندروس���تی‬ ‫ته‌ندروس���تی ب���ه‌رده‌وام كارده‌كات ده‌بێ���ت له‌نه‌خۆشخانه‌ حكومیه‌كانی سنوری پارێزگای‬ ‫هاندانێكی هه‌بێت‌و پاره‌یه‌كی ئێش���كگری بۆ هه‌ولێر وه‌رده‌گرن"‪.‬‬ ‫سه‌رف بكرێت ك ‌ه ئه‌مه‌ نییه‌‪ ،‬ئه‌و‌ه ئاشكرای ‌ه‬ ‫موچه‌ی خۆشیان له‌كاتی خۆی نیه‌‌و كه‌میشی رۆژان ‌ه ‪ 1600‬نه‌خۆش سه‌ردانی نه‌خۆشخانه‌ی‬ ‫كردوه‌‪ ،‬هه‌موو بابه‌ته‌كان به‌یه‌كه‌وه‌ به‌ستراون‪،‬‬ ‫مندااڵنی هه‌ولێر ده‌كه‌ن‬ ‫له‌الیه‌ك���ی دیكه‌ به‌هۆی نه‌بون���ی دامه‌زراندن‬ ‫به‌رێوه‌به‌ری گش���تی‌ ته‌ندروستی هه‌ولێر‬ ‫كێش���ه‌ی كه‌م���ی كارمه‌ندی ته‌ندروس���تی‌و چه‌ند داتایه‌ك بۆ ئاوێنه‌ ده‌خاته‌ رو‌و ده‌ڵێت‬ ‫پزیش���كانمان هه‌یه‌‪ ،‬ئه‌وانه‌ی كه‌مۆڵه‌تی بێ "ته‌نه���ا له‌نه‌خۆش���خانه‌ی من���دااڵن رۆژان ‌ه‬ ‫موچ ‌ه ده‌كه‌ن‌و ئه‌وانه‌ی كه‌مۆڵه‌تی دایكایه‌تی ‪ 1600‬كه‌س س���ه‌ردانی ئه‌و نه‌خۆش���خانه‌ی ‌ه‬ ‫وه‌رده‌گ���رن هه‌م���وی ده‌ڕوات‌و ك���ه‌س نی ‌ه ده‌كات‌و (‪ )200‬له‌نێ���و ئه‌وان ‌ه داخل ده‌كرێن‌و‬ ‫ش���وێنیان پڕبكاته‌وه‌‪ ،‬ئه‌وه‌ی ك���ه ‌ده‌روات ‌ه (‪ )200‬به‌ڕێده‌كرێ���ن‪ ،‬له‌گه‌ڵ ئه‌نجامی (‪)35‬‬ ‫ده‌ره‌وه‌ی واڵت‌و ئ���ه‌وه‌ی ده‌ڕوات���ه‌ خوێندنی نه‌ش���ته‌رگه‌ری‪ ،‬له‌فریاكه‌وتن���ه‌كان ژماره‌ك ‌ه‬ ‫بااڵو مۆڵه‌تی خوێندن ن���اكات‪ ،‬ئیدی ئه‌گه‌ر به‌هه‌زارانه‌‪ .‬هه‌ر له‌نێو شاردا نه‌خۆشی ئاوار‌ه‬ ‫حكومه‌تی هه‌رێم توان���ای دامه‌زراندنی نیه‌‪ ،‬هه‌یه‌ پێوس���تی ب���ه‌ ش���ۆردنی‌ گورچیله‌یه‌‪،‬‬ ‫رێكخ���رواوه‌ نێوده‌وڵه‌تیه‌كانی���ش ه���اوكار پێویس���تی ب���ه‌ چاره‌س���ه‌ری‌ كیمیاویه‌‪ ،‬ئه‌م‬ ‫نه‌بون��� ‌ه كه‌بێن‌و خه‌ڵكمان به‌گرێبه‌س���ت بۆ چاره‌س���ه‌ریانه‌ چاره‌سه‌ری س���ه‌ره‌تایی نین‪،‬‬ ‫دابمه‌زرێنن"‪.‬‬ ‫ئه‌و جۆرانه‌ گرانبه‌هان‌و به‌شانازیه‌و‌ه ده‌كرێت‬ ‫بڵێین ئه‌وان ‌ه له‌س���ه‌ر حسابی به‌ش ‌ه ده‌رمان‌و‬ ‫به‌شێك له‌كۆمپانیاكانی ده‌رمان مامه‌ڵ ‌ه‬ ‫پێداویستی خه‌ڵكی هه‌ولێر چاره‌سه‌ر ده‌كرێن‪.‬‬ ‫له‌گه‌ڵ حكومه‌ت ناكه‌ن‬ ‫ئێس���تا له‌كه‌مپه‌كان تیمه‌كانمان ده‌س���تیان‬ ‫به‌ڕێوه‌به‌ری گش���تی ته‌ندروس���تی هه‌ولێر كردو‌ه به‌كوتانی مندااڵن‌و زیاتر له‌سه‌دا (‪)95‬‬ ‫ده‌ڵێت "كێشه‌یه‌كی دیك ‌ه نه‌بونی جلوبه‌رگی مندااڵن���ی كه‌مپه‌كان پێكوته‌ی���ان ده‌درێتی‪،‬‬ ‫نه‌شته‌رگه‌ریه‌‪ ،‬نه‌بونی فیلمی تیشكه‌‪ ،‬هه‌روه‌ها چونكه‌ هه‌م���و ئه‌وانه‌ی پێش ئۆپراس���یۆنی‬ ‫زۆر له‌كۆمپانیاكان ئێمه‌ قه‌رزاریانین له‌شاری موس���ڵ كه‌دێنه‌ خازر‌و حه‌س���ه‌ن شام زیاتر‬

‫تێبینی‌ ئه‌وه‌مان‬ ‫كردوه‌ زیاتر ‪٪٣٠‬‬ ‫له‌هه‌ر وه‌جبه‌یه‌ك‬ ‫له‌پزیشكی‬ ‫نیشته‌جێی‌و‬ ‫پله‌به‌ند‌و‬ ‫نیشته‌جێی‬ ‫دێرین كه‌مده‌كات‬ ‫ئێمه‌ الیه‌نی‬ ‫په‌یوه‌ندیداریشمان‬ ‫له‌وه‌ ئاگادار‬ ‫كردۆته‌وه‬

‫له‌دو ساڵ ‌ه له‌خش���ته‌ی كوتان دابڕاون‌و هیچ‬ ‫لوقاحێكیان پێنه‌دراوه‌‪ .‬له‌گه‌ڵ ده‌سپێكردنی‬ ‫ئۆپراسیۆنی موسڵ تا به‌رواری ‪2016-11-23‬‬ ‫زیاتر له‌ (‪ )10‬هه‌زار منداڵی ئاواره‌ پێكوته‌ی‬ ‫وه‌رگرتوه‌"‪.‬‬ ‫ئاماده‌كاری بۆ به‌رگرتن له‌باڵوبونه‌وه‌ی‬ ‫نه‌خۆشیه‌ ڤایرۆسیه‌كان‬ ‫رێكخ���راوی خاچی س���ور هۆش���داریداو‌ه‬ ‫له‌مه‌ترس���ی باڵوبونه‌وه‌ی چه‌ند نه‌خۆشیه‌كی‬ ‫پێس���ت له‌نێ���و ئاواره‌كان���ی موس���ڵ‌و ئه‌و‬ ‫ناوچان���ه‌ی ك���ه‌روی تێده‌ك���ه‌ن‪ ،‬ئه‌م ‌ه جگ ‌ه‬ ‫له‌مه‌ترس���ی نه‌خۆش���ی دیكه‌ی ڤایرۆس���ی‪،‬‬ ‫ل���ه‌م باره‌یه‌وه‌ دكتۆر س���امان وت���ی "ئێمه‌‬ ‫تیممان هه‌ی ‌ه پێی ده‌ڵێن (ئیورن) پرۆگرام‪،‬‬ ‫ئه‌مان���ه‌ چاودێ���ری ته‌ندروس���تی ده‌كه‌ن بۆ‬ ‫ه���ه‌ر حاڵه‌تێكی نه‌خ���وازراو وه‌ك (كۆلێرا‪،‬‬ ‫حاڵه‌تی ژه‌هراوی بون‪ ،‬ڤایرۆسێكی نه‌خوازراو‬ ‫ك���ه‌ به‌دڤایرۆس���ی‌و هتد) له‌كات���ی هه‌بونی‬ ‫ده‌س���تبه‌جێ تۆمار ده‌كرێت‌و جیاده‌كرێته‌وه‌‪،‬‬ ‫بۆ چاودێریكردن‌و پشكنینی بۆ ئه‌وه‌ی نه‌بێت ‌ه‬ ‫نه‌خۆشیه‌كی گواس���تراوه‌ له‌نێو كۆمه‌ڵگه‌دا‪.‬‬ ‫ئه‌مانه‌ هه‌موی ج���ۆر‌ه ئاماده‌كارییه‌كه‌ ئێم ‌ه‬ ‫پێش���تریش له‌كه‌مپه‌كانی دیك���ه‌ گرتومانه‌ت ‌ه‬ ‫به‌ر بۆ خۆپارس���تن له‌باڵوبونه‌وه‌ی نه‌خۆشی ‌ه‬ ‫گواستراوه‌كان"‪.‬‬ ‫سه‌ردانی سه‌رۆكی رێكخراوی ته‌ندروستی‬ ‫جیهانی بۆ هه‌ولێر‬ ‫له‌ب���اره‌ی‌ ده‌رئه‌نجام���ی س���ه‌ردانه‌كه‌ی‬ ‫س���ه‌رۆكی رێكخراوی ته‌ندروستی جیهانی بۆ‬ ‫هه‌ولێر‪،‬به‌ڕێوه‌به‌ری گشتی ته‌ندروستی ده‌ڵێت‬ ‫"كه‌ سه‌ردانی كردین به‌ر له‌هاتنی بۆالی ئێم ‌ه‬ ‫سه‌ردانی نه‌خۆشخانه‌ی ئیمیرجنسی هه‌ولێر ‌ی‬ ‫كردب���و‪ ،‬له‌وێ���ش وه‌ك خۆی بین���ی له‌كۆی‬ ‫(‪ )30‬برین���دار‌و نه‌خۆش‪ )29( ،‬یان خه‌ڵكی‬ ‫موس���ڵ بون له‌كارمه‌ندی سه‌ربازی‌و خه‌ڵكی‬ ‫سڤیل‪ .‬له‌ئێس���تادا كه‌قسه‌ بۆ ئێو‌ه ده‌كه‌م‌و‬ ‫هه‌ر هه‌م���و نه‌خۆش���ه‌كانی ئیمیرجنس���ی‌و‬ ‫نه‌خۆش���خانه‌ی فریاكه‌وتن���ی رۆژئ���اوا هه‌ر‬ ‫هه‌م���وی خه‌ڵكی موس���ڵن له‌عه‌س���كه‌ری‌و‬ ‫خه‌ڵك���ی مه‌ده‌ن���ی‪ ،‬هه‌رچه‌ن���ده‌ نوێن���ه‌ری‬ ‫س���ه‌رۆكی ئه‌مریكاش له‌هاوپه‌یمانیه‌تی دژ ب ‌ه‬ ‫داعش بریت ماكگورگ هات سه‌ردانی كردین‌و‬ ‫له‌كۆنگره‌یه‌كی رۆژنامه‌وانی له‌عه‌مان رایگه‌یاند‬ ‫ك ‌ه له‌نه‌خۆش���خانه‌كانی هه‌ولێر بێ جیاوازی‬ ‫چاره‌س���ه‌ری‌و خزمه‌تگ���وزاری ته‌ندروس���تی‬ ‫پێش���كه‌ش به‌هه‌مو كه‌س���ێك ده‌كرێت به‌بێ‬ ‫جیاوازی له‌نێوان ئاواره‌و په‌ناهه‌نده‌و خه‌ڵكی‬ ‫ش���اره‌ك ‌ه به‌اڵم هه‌مو ئه‌مان ‌ه له‌سه‌ر حسابی‬ ‫كارمه‌ندانی ئێمه‌یه‌‪ ،‬ئیدی ئه‌و ته‌نها به‌ڵێنیدا‬ ‫ك��� ‌ه خزمه‌تگوزاری زیاتر پێش���كه‌ش بكه‌ن‪،‬‬ ‫به‌اڵم تائێس���تا هه‌ندێ هاریكاری سه‌رتاییان‬ ‫ك���ردوه‌ كه‌ ش���یاوی ئاماژه‌ بۆ ك���ردن نیه‌و‬ ‫ناچێته‌ قاڵبی ئ���ه‌وه‌ی كه‌ ئێم ‌ه چاوه‌رێیمان‬ ‫ده‌كرد‌و ئه‌و فش���اره‌ی س���ه‌ر ئێمه‌ پێویستی‬ ‫به‌زۆر له‌وه‌ زیاتره‌‪ .‬به‌اڵم پێمان وای ‌ه له‌داهاتو‬ ‫كاری باش���تر بكه‌ن‌و به‌ڵینیش���ی داو‌ه شتی‬ ‫زیات���ر بكات‌و خ���ۆی ك ‌ه ره‌وش���ه‌كه‌ی بینی‬ ‫قه‌ناعه‌تی ته‌واوی بۆ دروست بو"‬ ‫ئه‌گه‌ر ئۆپراسیۆنی ئازادكردنی موسڵ‌ درێژ‌ه‬ ‫بكێشێت ته‌ندروستی هه‌ولێر قسه‌ی دیكه‌یان‬ ‫ده‌بێت‬ ‫د‪.‬س���امان به‌رزنج���ی ده‌ڵێ���ت "ئێم��� ‌ه‬ ‫له‌ئاینده‌یه‌كی نزیكدا له‌پرێس كۆنفراس���ێكدا‬ ‫رایده‌گه‌یه‌نین راس���ته‌ تائێستا زۆرمان كردو‌ه‬ ‫به‌اڵم ئه‌گ���ه‌ر ئه‌و ش���ه‌ڕه‌ درێژخایه‌ن بێت‪،‬‬

‫دۆخه‌كه‌ واناڕوات به‌رێوه‌‪ ،‬ده‌بێت هاوكاریه‌كان‬ ‫زی���اد بكرێن‌و پالنی زیات���ر‌و چڕتر دابنرێت‪.‬‬ ‫تاكه‌ چاره‌س���ه‌ریش هاوكاری زیاتری یوئین‌و‬ ‫وه‌زاره‌ت ‌ی ته‌ندروستی عێراقه‌ هاتنه‌ ده‌ره‌وه‌ی ‌ه‬ ‫له‌مه‌سه‌له‌ی رۆتینی‌و دواكه‌وتنی ره‌زامه‌ندی‌و‬ ‫ت���اد‪ .‬ده‌یان داواكاری ده‌رمان‌و كه‌ره‌س���ته‌ی‬ ‫پزیشكی پێش���كه‌ش كراون تائێستا له‌الیه‌ن‬ ‫رێكخ���راوه‌ نێوده‌وڵه‌تی���ه‌كان‌و وه‌زاره‌ت���ی‬ ‫ته‌ندروس���تی عێ���راق ك���ه‌س به‌ده‌نگمانه‌و‌ه‬ ‫نه‌هاتوه‌‪ ،‬بودجه‌یه‌ك���ی فریاگوزاری نیه‌‪ ،‬كه‬ ‫‌له‌كاتی نه‌بونی پێداویستی پزیشكی سه‌ره‌كی‬ ‫بتوانی���ن مامه‌ڵ���ه‌ له‌گه‌ڵ دۆخه‌ك��� ‌ه بكه‌ین‪.‬‬ ‫ئه‌و رۆتینیات���ه‌ كاره‌كان دوا ده‌خات‌و دۆخی‬ ‫ئێستاش دواكه‌وتن قبوڵ ناكات"‪.‬‬ ‫هه‌ولێر تائێستا نه‌خۆشخانه‌ی سه‌ربازی نی ‌ه‬ ‫به‌رێوه‌به‌ری گش���تی ته‌ندروستی هه‌ولێر‪،‬‬ ‫هێما بۆ ئه‌وه‌ ده‌كات كه‌شارێكی وه‌ك هه‌ولێر‬ ‫تائێستا نه‌خۆشخانه‌یه‌كی سه‌ربازی نیه‌‌و وت ‌ی‬ ‫"هه‌ولێر كه‌ ئێس���تا ناوه‌ندی روبه‌روبونه‌وه‌ی‬ ‫تیرۆره‌‌و هه‌مو جیهان چاوی له‌سه‌ر هه‌ولێره‌‪،‬‬ ‫تائێستا نه‌خۆشخانه‌یه‌كی سه‌ربازی تایبه‌تی‬ ‫نی���ه‌‪ ،‬پێویس���ته‌ نه‌خۆش���خانه‌یه‌كی تایبه‌ت‬ ‫به‌ب���را پێش���مه‌رگه‌كان هه‌بێ���ت‪ ،‬هه‌رچه‌ند‌ه‬ ‫ئه‌و داواكاریه‌مان خس���تۆت ‌ه به‌رده‌م وه‌زیری‬ ‫پێشمه‌رگه‌‌و رێكخراو‌ه جیهانیه‌كان"‪.‬‬ ‫وتیشی‌"ئه‌مرۆ ده‌ست به‌دروستكردنی بكرێت‬ ‫له‌به‌یانی باشتره‌‪ ،‬جگ ‌ه له‌وه‌ی له‌ئێستادا تاك ‌ه‬ ‫ده‌رچه‌ بۆ بریندارانی موسڵ‌و خه‌ڵكی سڤیلی‬ ‫موس���ڵ ته‌نها هه‌ولێر‌ه به‌و پێیه‌ی ش���ه‌ڕه‌ك ‌ه‬ ‫ئێس���تا له‌رۆژهه‌اڵتی موسڵه‌‌و ده‌بێت هه‌ولێر‬ ‫گرنگی زیاتری پێ بدرێت"‪.‬‬ ‫كۆچكردنی پزیشكان بۆده‌ره‌وه‌ی واڵت رو‬ ‫له‌هه‌ڵكشانه‌‬ ‫سه‌باره‌ت به‌كۆچی‌ پزیشكان بۆ ده‌ره‌وه‌ی‬ ‫واڵت‪ ،‬دكتۆر سامان ده‌ڵێت "تێبینی‌ ئه‌وه‌مان‬ ‫كردوه‌ زیاتر ‪ ٪٣٠‬له‌هه‌ر وه‌جبه‌یه‌ك له‌پزیشكی‬ ‫نیش���ته‌جێی‌و پله‌به‌ند‌و نیش���ته‌جێی دێرین‬ ‫كه‌مده‌كات‪ ،‬ئێمه‌ الیه‌نی په‌یوه‌ندیداریش���مان‬ ‫له‌وه‌ ئاگادار كردۆته‌وه‌‪ ،‬چونكه‌ پزیش���كان‌و‬ ‫كارمه‌ن���د ‌ی ته‌ندروس���تی خ���اوه‌ن بڕوانامه‌‬ ‫به‌رزه‌كان به‌گش���تی سه‌روه‌تی واڵتن‌و ده‌بێت‬ ‫هه‌ڵوه‌س���ته‌یه‌ك بۆ ئ���ه‌م دیارده‌یه‌ بكرێت‪،‬‬ ‫له‌هه‌موی گرنگتر چاوخشاندنه‌وه‌یه‌ به‌سیستمی‬ ‫پاشه‌كه‌وتی پزیشكان‌و دوانه‌كه‌وتنی ده‌رماڵه‌ی‬ ‫هاندان كه‌به‌و ش���ێوه‌ی ‌ه چه‌ند مانگ جارێك‬ ‫نه‌بێت‌و مانگان ‌ه بێت‪ ،‬تا وه‌ك هاندانێك بێت‬ ‫بۆی���ان تا ئه‌و قه‌یرانه‌ ب���ه‌ڕێ ده‌كه‌ین‌و ئێم ‌ه‬ ‫ئاگاداری���ن له‌دۆخ���ی ئێس���تا وه‌زعیان باش‬ ‫نیه‌" به‌رێوه‌به‌ری گش���تی ته‌ندروستی هه‌ولێر‬ ‫ئه‌وه‌ش ئاش���كرا ده‌كات "كه‌ ئه‌و تێڕوانینه‌ی‬ ‫له‌س���ه‌ر پزیش���كان وه‌رگیراوه‌ ب���ه‌وه‌ی ك ‌ه‬ ‫پزیش���كان نوڕینگه‌یان هه‌ی���ه‌‪ ،‬ئه‌م ‌ه وانیه‌‪،‬‬ ‫ئه‌وانه‌ی كه‌ نورینگه‌یان هه‌یه‌ ته‌نها له‌س���ه‌دا‬ ‫(‪ 20‬تا‪ )30‬پزیش���كان پێكده‌هێنن‪ ،‬ئه‌وانه‌ی‬ ‫دی یان ئه‌وه‌تا پزیشكی تازه‌ن (نیشته‌جێی‬ ‫خوالو) یان له‌ده‌وروبه‌ری شاره‌ وه‌ك پله‌به‌ند‪،‬‬ ‫یان نیش���ته‌جێی دێرینن‪ ،‬یان ئه‌وه‌تا قوتابی‬ ‫خوێندنی بااڵن‌و ده‌خوێنن‪ ،‬ئیتر پزیش���كیش‬ ‫تا پسپۆری نه‌بێت‌و هه‌مو ئه‌و قۆناغانه‌ی ك ‌ه‬ ‫ئام���اژه‌م بۆكردن ته‌واوی نه‌كردبێت ناتوانێت‬ ‫نۆرینگه‌ی هه‌بێت"‪.‬‬ ‫وتیش���ی‌"زۆرینه‌ی گه‌نجه‌كان دۆخیان باش‬ ‫نیه‌و هه‌ر ئه‌وانیش���ن رو ل���ه‌ده‌ره‌وه‌ی واڵت‬ ‫ده‌كه‌ن‌و ش���وێنی دیك ‌ه سود له‌و سه‌رمایەی ‌ه‬ ‫وه‌رده‌گرن"‪.‬‬

‫ئاماری‌ توند‌وتیژییه‌كانی‌ دژ به‌ژنان له‌شاره‌كانی‌ هه‌رێم ڕادەگەینرێت‬

‫له‌ماو‌ه ‌ی ‪ 9‬مانگدا‪ 4839 :‬سكااڵ تۆماركراوه‌‬ ‫ئا‪ :‬شۆڕش محه‌مه‌د‬

‫لێپرسراو ‌ی النه‌ی‌ ئارام سه‌ر به‌یه‌كێت ‌ی‬ ‫ژنانی‌ كوردستان رایده‌گه‌یه‌نێت ساڵ‬ ‫به‌ساڵ رێژه‌ی‌ توندوتیژییه‌كانی‌ دژ ‌ی ژنان‬ ‫له‌به‌رزبونه‌وه‌دایه‌‪ ،‬ئه‌و ده‌ڵێت "به‌پێ ‌ی‬ ‫ئاماره‌كان ‌ی شه‌ڵته‌ره‌كه‌ی‌ ئێمه‌ به‌نمون ‌ه‬ ‫له‌ساڵ ‌ی ‪ 13 ،1999‬كه‌یس بوه‌‌و له‌‪99 ،2011‬‬ ‫كه‌یس‌و له‌ساڵ ‌ی ‪ 89 ،2012‬كه‌یس بوه‌"‪.‬‬ ‫له‌یال عه‌بدواڵ محه‌مه‌د لێپرس���راوی‌ النه‌ ‌ی‬ ‫ئ���ارام به‌ئاوێنه‌ی‌ راگه‌یاند له‌س���ااڵن ‌ی ‪‌2015‬و‬ ‫‪2016‬دا رێژه‌ی‌ توندوتیژییه‌كان كه‌می‌ كردوه‌‌و‬ ‫ه���ۆكار ‌ی كه‌مبونه‌وه‌ی‌ بۆ ئ���ه‌و‌ه گه‌ڕانده‌و‌ه‬ ‫كه‌ رێكخراوه‌كان���ی‌ داكۆك ‌ی له‌ژنان زۆر بون‌و‬ ‫میدیاكان به‌ده‌م پرس���ه‌كانی‌ توندوتیژییه‌و‌ه‬ ‫چ���ون‌و به‌ڕێوه‌به‌رایه‌ت ‌ی تایبه‌ت به‌و پرس��� ‌ه‬

‫له‌الیه‌ن حكومه‌ته‌وه‌ دامه‌زراوه‌‪.‬‬ ‫"ل���ه‌‪ 2016‬وه‌ك النه‌ی‌ ئارام تائێس���تا ‪22‬‬ ‫كه‌یسی‌ هه‌ڕه‌شه‌لێكراو هه‌یه‌‪ ،‬ك ‌ه له‌شه‌ڵته‌ره‌ك ‌ه‬ ‫ده‌مێننه‌وه‌" له‌یال عه‌بدواڵ وای‌ وت‪.‬‬ ‫ئه‌و ئاماژه‌ ‌ی به‌وه‌ش كرد كه‌ توندوتیژیه‌كان‬ ‫له‌هه‌مو ناوچه‌كان ئه‌نجام ده‌درێت به‌اڵم زۆرتر‬ ‫له‌ده‌ره‌وه‌ی‌ ش���اره‌كانه‌‌و له‌وباره‌ی���ه‌وه‌ وت ‌ی‬ ‫"به‌پێچه‌وانه‌ ‌ی ناوچه‌كانی‌ ده‌ره‌وه‌ی‌ شاره‌وه‌‪،‬‬ ‫كێش���ه‌كان له‌ناو شار به‌عه‌قڵیه‌تێكی‌ كراوه‌تر‬ ‫چاره‌سه‌ر ده‌كرێن"‪.‬‬ ‫س���ه‌ركه‌وت عوم���ه‌ر به‌ڕێوه‌ب���ه‌ری‬ ‫به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تی به‌ڕه‌نگاربونه‌وه‌ی توندوتیژیی‬ ‫دژی ئافره‌ت���ان له‌س���لێمانی‌ رایده‌گه‌یه‌نێت‬ ‫كه‌ له‌م���اوه‌ ‌ی ‪ 10‬مانگی‌ رابردو ‌ی ئه‌مس���اڵدا‬ ‫‪ 7‬حاڵه‌تی‌ كوش���تنی‌ ژن���ان تۆماركراوه‌ ك ‌ه‬ ‫ب ‌ه به‌رارود به‌س���اڵی‌ راب���ردو هه‌تا ‪ 10‬مانگ ‌ی‬ ‫سه‌ره‌تا ‌ی ساڵ ‌ی ‪ )10( ،2015‬حاڵه‌تی‌ كوشتن‬

‫تۆماركرابو"‪.‬‬ ‫وتیشی‌ "ئاماره‌كانی‌ سوتان به‌قه‌زا‌و قه‌ده‌ر‬ ‫زۆرت���ره‌‪ ،‬به‌اڵم ئاماره‌كانی‌ س���وتان به‌راورد‬ ‫به‌س���اڵی‌ رابردو كه‌می‌ ك���ردوه‌‌و ئاماره‌كان ‌ی‬ ‫تۆماركردنی‌ س���كااڵ به‌ش���ێوه‌یه‌كی‌ گش���ت ‌ی‬ ‫به‌راورد به‌ساڵ ‌ی پار كه‌متر بوه‌ته‌وه‌"‪.‬‬ ‫ئ���ه‌و هۆكاری‌ ئ���ه‌و كه‌مبونه‌وه‌یه‌ش��� ‌ی بۆ‬ ‫ئه‌وه‌ گه‌ڕانده‌وه‌ كه‌ له‌ماوه‌ی‌ ئه‌و ‪ 10‬مانگه‌ ‌ی‬ ‫راب���ردوی‌ ئه‌مس���اڵدا بارودۆخ��� ‌ی هه‌رێم��� ‌ی‬ ‫كوردس���تان به‌تایبه‌تی‌ پارێزگای‌ س���لێمان ‌ی‬ ‫به‌هۆی‌ ده‌وامنه‌كردن���ی‌ فه‌رمانگه‌‌و دادگاكان‬ ‫كه‌متر هه‌وڵ دراوه‌ بۆ تۆماركردن ‌ی سكااڵ‪.‬‬ ‫ئام���اژه‌ی‌ به‌وه‌ش���دا ك���ه‌ زۆرب���ه‌ ‌ی ئه‌و‬ ‫س���كااڵیانه‌ی‌ ك���ه‌ تۆمارده‌كرێ���ن له‌ب���اره‌ ‌ی‬ ‫كێشه‌كانی‌ ژن‌و مێرده‌وه‌یه‌‌و تایبه‌ت ‌ه به‌لێدان‌و‬ ‫هه‌ڕه‌شه‌كردن‪.‬‬ ‫ئ���ه‌و جه‌غت ‌ی له‌س���ه‌ر ئه‌وه‌ ك���رده‌وه‌ ك ‌ه‬

‫له‌و ش���ه‌ڵته‌ره‌ی‌ ك���ه‌ به‌هه‌ماهه‌نگی‌ له‌گه‌ڵ‬ ‫وه‌زاره‌تی‌ كار‌وكاروباری‌ كۆمه‌اڵیه‌تی‌ به‌ڕێوه‌ ‌ی‬ ‫ده‌به‌ن له‌م���اوه‌ ‌ی ‪ 10‬مانگی‌ رابردودا توانراو‌ه‬ ‫‪ 160‬ك���ه‌س وه‌ربگیرێ���ت‌و كێش���ه‌كانیان بۆ‬ ‫چاره‌سه‌ربكرێت‌و زۆربه‌یان بچن ‌ه ده‌ره‌وه‌"‪.‬‬ ‫"تائێس���تاش له‌ناو ش���ه‌ڵته‌ره‌كاندا كه‌یس‬ ‫هه‌یه‌‌و خه‌ڵكی‌ تازه‌ وه‌رده‌گیرێن‌و له‌ئێس���تادا‬ ‫نزیك���ه‌ ‌ی ‪ 30‬ژن له‌ن���او ش���ه‌ڵته‌ره‌كاندان"‬ ‫سه‌ركه‌وت عومه‌ر وای‌ وت‪.‬‬ ‫به‌پێ ‌ی لێكۆڵینه‌وه‌یه‌كی���ش كه‌ دو توێژه‌ر‬ ‫به‌ناوه‌كان���ی‌ س���ۆما ئیس���ماعیل‌و دی���دار‬ ‫محه‌مه‌د ئه‌می���ن ئاماده‌یان ك���ردوه‌ ئامار ‌ی‬ ‫توندوتیژییه‌كان���ی‌ دژ به‌ژنان له‌ش���اره‌كان ‌ی‬ ‫هه‌رێم راگه‌یه‌ندراوه‌‪.‬‬ ‫س���نور ‌ی لێكۆڵینه‌وه‌ك��� ‌ه بریت���ی‌ ب���و‌ه‬ ‫له‌ش���اره‌كانی‌ س���لێمانی‌‪ ،‬هه‌ولێ���ر‪ ،‬دهۆك‪،‬‬ ‫گه‌رمیان‪ ،‬سۆران‪ ،‬راپه‌ڕین‌و تیایدا جۆره‌كان ‌ی‬

‫توندوتیژ ‌ی به‌مجۆره‌ پۆڵێن كراوه‌ (كوشتن‪،‬‬ ‫خۆكوشتن‪ ،‬س���وتان‪ ،‬خۆسوتان‪ ،‬توندوتیژ ‌ی‬ ‫سێكسی‌‪ ،‬سكااڵ)‪.‬‬ ‫به‌پێی‌ ئام���ار ‌ی لێكۆڵینه‌وه‌كه‌ كه‌ له‌مانگ ‌ی‬ ‫‪ 1‬ب���ۆ مانگ ‌ی ‪‌ 9‬ی س���اڵی‌ ‪ 2016‬تۆماركراو‌ه‬ ‫له‌س���لێمانی‌ (‪ 7‬كوش���تن‪ 8 ،‬خۆكوش���تن‪،‬‬ ‫‪ 41‬س���وتان‪ 8 ،‬خۆس���وتان‪ 13 ،‬توندوتیژ ‌ی‬ ‫سێكسی‌‪ 436 ،‬سكااڵ) تۆماركراوه‌‪.‬‬ ‫له‌شاری‌ هه‌ولێر (‪8‬كوشتن‪ 19 ،‬خۆكوشتن‪،‬‬ ‫‪ 71‬س���وتان‪ 22 ،‬خۆسوتاندن‪ 7 ،‬توندوتیژ ‌ی‬ ‫سێكسی‌‪ 2073 ،‬سكااڵ) تۆماركراوه‌‪.‬‬ ‫له‌شاری‌ دهۆك (‪9‬كوشتن‪ 19 ،‬خۆكوشتن‪،‬‬ ‫‪ 27‬سوتان‪ 25 ،‬خۆسوتاندن‪ 36 ،‬توندوتیژ ‌ی‬ ‫سێكسی‌‪ 1407 ،‬سكااڵ) تۆماركراوه‌‪.‬‬ ‫له‌گه‌رمیان (‪ 2‬كوش���تن‪ 6 ،‬خۆكوش���تن‪،‬‬ ‫‪ 7‬س���وتان‪ 3 ،‬خۆس���وتاندن‪ 4 ،‬توندوتیژ ‌ی‬ ‫سێكسی‌‪ 464 ،‬سكااڵ) تۆماركراوه‌‪.‬‬

‫له‌ڕاپه‌ڕین (‪ 1‬كوش���تن‪ 4 ،‬خۆكوش���تن‪،‬‬ ‫‪ 7‬س���وتان‪ 7 ،‬خۆس���وتاندن‪ 6 ،‬توندوتیژ ‌ی‬ ‫سێكسی‌‪ 293 ،‬سكااڵ) تۆماركراوه‌‪.‬‬ ‫له‌سۆران (‪3‬كوش���تن‪ 4 ،‬خۆكوشتن‪16 ،‬‬ ‫س���وتان‪ 8 ،‬خۆس���وتاندن‪ 7 ،‬توندوتی���ژ ‌ی‬ ‫سێكسی‌‪ 166 ،‬سكااڵ) تۆماركراوه‌‪.‬‬ ‫به‌پێ���ی‌ لێكۆڵینه‌وه‌ك��� ‌ه له‌ش���ار ‌ی هه‌ولێر‬ ‫به‌رزتری���ن رێ���ژه‌ی‌ توندوتی���ژی‌ دژی‌ ژنان‬ ‫ئه‌نجامدراوه‌‌و له‌دوا ‌ی ئه‌و هه‌ریه‌ك له‌سلێمانی‌‌و‬ ‫دهۆك‌و سۆران دێت‪.‬‬ ‫به‌پێی‌ لێكۆڵینه‌وه‌كه‌ كۆی‌ توندوتیژییه‌كان‬ ‫به‌پێ���ی‌ ج���ۆره‌ جیاوازه‌كان���ی‌ توندوتی���ژی‌‬ ‫دژی‌ ژن���ان له‌هه‌رێمی‌ كوردس���تان به‌مجۆر‌ه‬ ‫بوه‌(كوش���تن ‪ 30‬دیارده‌‪ ،‬خۆ كوش���تن ‪60‬‬ ‫دیارده‌‪ ،‬س���وتان ‪ 169‬دی���ارده‌‪ ،‬توندوتیژی‌‬ ‫سێكس��� ‌ی ‪ 73‬دیارده‌‪ ،‬سكااڵ ‪ 4839‬دیارده‌)‬ ‫تۆماركراوه‌‪.‬‬

‫تایبه‌ت‬

‫)‪ )554‬سێشه‌مم ‌ه ‪2016/11/29‬‬

‫ ‬

‫هه‌مو شتێک له‌باره‌ی کوردستان‌و عێراقه‌وه‌‬

‫‪www.niqash.org‬‬

‫‪7‬‬

‫ئه‌م الپه‌ڕه‌یه‌ به‌سپۆنسه‌ری رێکخراوی‬ ‫راگه‌یاندن له‌هه‌ماهه‌نگی‌‌و گواستنه‌وه‌‪،‬‬ ‫ئه‌کادیمیای راگه‌یاندنی ئه‌ڵامنی‬

‫ده‌بڕین ‌ی توڕه‌یی‌ به‌نوكته‌‬ ‫نقاش‪ ،‬ئااڵ لەتیف‬ ‫هەتا دێ پەیوەندی نێوان خەڵک‌و‬ ‫دەسەاڵتدارانی هەرێمی کوردستان بۆشایی‬ ‫زیاتری تێ دەکەوێ‪ ،‬کەم لێدوانی بەرپرسە‬ ‫سیاسییەکان هەیە ئەو خەڵکەی توڕەتر‬ ‫نەکردبێ کە لەدژی قەیرانەکان خۆپیشاندان‬ ‫دەکەن‪.‬‬ ‫مەسعود بارزانی سەرۆکی هەرێم له‌وتارێكدا‬ ‫كه‌ به‌بۆنه‌ی‌ ئازادكردنی‌ باش����یك رۆژی‌ ‪16‬ی‌‬ ‫ئه‌م مانگه‌ پێشكه‌ش����ی‌ كرد‪ ،‬بەش����ێوەیەکی‬ ‫ناڕاس����تەوخۆ په‌یامێكی‌ بۆ خۆپیشانده‌رانی‌‬ ‫پارێزگای‌ س����لێمانی‌‌و ده‌وروب����ه‌ری‌ نارد‪ ،‬بێ‌‬ ‫ئه‌وه‌ی‌ ناویان بهێنێت‪ ،‬بارزانی‌ خۆپیشاندانی‌‬ ‫خه‌ڵكی‌ به‌هه‌ڵپه‌ركێ چواند‪.‬‬ ‫له‌و په‌یامه‌یدا وت����ی‌ "‪...‬هه‌ڵپه‌ڕن‪ ،‬خه‌به‌را‬ ‫دبێژن‪ ،‬هه‌چیا بو خۆ دكه‌ن بكه‌ن‪ ،‬حه‌ققه‌ت‬ ‫نه‌ مه‌ گو له‌نگۆیه‌‪ ،‬نه‌ چ حسابێكیش بۆ ئێوه‌‬ ‫دێته‌ كرن"‪.‬‬ ‫ئه‌م په‌یامه‌ به‌س بوو بۆ ئه‌وه‌ی‌ كه‌لێنێكی‌‬ ‫تر بخات����ه‌ نێ����و په‌یوه‌ندی‌ ئا‌ڵ����ۆزی‌ نێوان‬ ‫خۆپیشانده‌ران‌و ده‌سه‌اڵتدارانه‌وه‌‪ ،‬كاردانه‌وه‌ی‌‬ ‫خه‌ڵكیش بۆی‌ رێكخس����تنی‌ خۆپیشاندانێكی‌‬ ‫گه‌وره‌ت����ر ب����وو‪ ،‬ئه‌مه‌ جگه‌ له‌وه‌ی‌ س����ه‌دان‬ ‫کۆمێنت����ی کۆمیدی‌و دەی����ان فۆتۆو ڤیدیۆی‬ ‫گاڵتەجاڕان����ەی لەس����ەر دروس����ت ک����را‪ ،‬تا‬ ‫کار گەیش����تە ئ����ەوەی خەڵکەکە پێش����بینی‬ ‫سەرهەڵدانی قەیرانێکی دیکەش بکەن لەهەرێم‬ ‫دوای لێدوانەکەی بارزان����ی‪ ،‬ئەویش قەیرانی‬ ‫دەست نەکەوتنی سەرچۆپی‌و بەرزبوونەوەی‬ ‫نرخیەتی لەبازاڕەکانی کوردستاندا‪.‬‬ ‫رۆژی‌ شه‌ممه‌ی‌ رابردوو كاتێك خۆپیشاندانی‌‬ ‫له‌ش����اری‌ س����لێمانی‌ ده‌س����تی‌ پێك����رد كه‌‬ ‫مامۆس����تایان پێش����ڕه‌وی‌ ده‌كه‌ن‪ ،‬سه‌ره‌تای‌‬ ‫خۆپیشاندانه‌كه‌ به‌ هه‌ڵپه‌ڕكێ‌و ده‌هۆڵ‌و زوڕنا‬ ‫به‌ڕێوه‌چ����وو‪ ،‬وه‌ك به‌رپه‌رچدانه‌وه‌ی����ه‌ك بۆ‬ ‫قسه‌كانی‌ بارزانی‌‪.‬‬ ‫ب����ه‌اڵم نمایش����ی‌ گ����ه‌وره‌ له‌س����ه‌ر تۆڕه‌‬ ‫كۆمه‌اڵیه‌تییه‌كان ب����وو كه‌ چه‌ندین ڤیدیۆ بۆ‬ ‫ئه‌و لێدوانه‌ی‌ بارزانی‌ دروس����تكران‪ ،‬له‌یه‌كێك‬ ‫له‌ڤیدیۆ دروس����تكراوه‌كاندا دوای‌ قس����ه‌كه‌ی‌‬ ‫بارزانی‌ كه‌س����ێك گۆرانی‌ به‌سه‌ر بێموچه‌ییدا‬ ‫ده‌ڵێت له‌س����ه‌ر ئاوازی‌ گۆرانییه‌كی‌ باو‪ ،‬ناوه‌‬ ‫ناوه‌ش وێنه‌ی‌ به‌رپرسانی‌ هه‌رێم ده‌رده‌كه‌وێت‬ ‫كه‌ هه‌ڵده‌په‌ڕن‪.‬‬

‫ئێستا بارودۆخەکە لەکوردستان ئاوایە‪ ،‬ئەو‬ ‫ناوچانەی کەوتونەتە ژێر دەسەاڵتی زۆرینەی‬ ‫بزوتن����ەوەی گ����ۆڕان‌و یەکێتی نیش����تیمانی‬ ‫کوردستانیەوە بەهۆی قەیرانەکان‌و دواکەوتنی‬ ‫موچەوە بایکۆتی گش����تی تێ����دا کراوە تەنها‬ ‫چەند دەزگایەکی خزمەتگوزاری گشتی نەبێت‬ ‫لەنمونەی نەخۆشخانە‌و دامه‌زراوه‌ ئه‌منییه‌كان‬ ‫کە به‌رێكوپێكی‌ دەوامیان تێدا دەکرێت‪ .‬ئەو‬ ‫ناوچانەش ک����ە کەوتونەتە ژێر دەس����ەاڵتی‬ ‫زۆرین����ەی پارتی دیموکراتی کوردس����تانەوە‬ ‫دەوام تێیدا ئاساییە‪.‬‬ ‫لەسەرەتای ‪ ٢٠١٤‬ئەو کاتەی کە حکومەتی‬ ‫عێراق بودجەو موچەی فەرمانبەرانی هەرێمی‬ ‫بڕی ئیتر سیس����تەمی دابەش����کردنی موچە‬ ‫لەکوردس����تان تێکچوو‪ ،‬بەش����ێوەیەک بەسێ‬ ‫مانگ جارێک موچ����ە دەدرا بەفەرمانبەران‌و‬ ‫لەسەرەتای ئەمساڵیشەوە هەرێم سیستەمی‬ ‫پاش����ەکەوت کردنی موچە پەیڕەو دەکات کە‬ ‫ب����ەو پێیە روبعە موچەو نیوە موچە دەدرێتە‬ ‫فەرمانبەران‪ ،‬بەاڵم دیسانەوە ئەمیشیان وەک‬ ‫خۆی لەکاتی خۆیدا نادرێ کە زۆرجار دەگاتە‬ ‫چل شەو یان دوو مانگ جارێک‪.‬‬ ‫لەناو ئەو کەش����ە قەیراناویی����ەی هەرێمدا‬ ‫ئێستا کەس سەر لەکەس دەرناکات‪ ،‬هەندێ‬ ‫لەوانەی بەشداری لەخۆپیشاندانەکاندا دەکەن‬ ‫دەمووچاوە سیاس����یی‌و پەرلەمانییەکانن کە‬ ‫حیزبەکانیان بەشدارن لەحکومەتدا‪ ،‬هەندێجار‬ ‫خەڵکەکە دەنوس����ن "ئەوەندەی پەرلەمانتارو‬ ‫کارگێ����ڕ مەڵبەند لێب����وو وامانزانی حكومەت‬ ‫هات����ووە خۆپیش����اندان ل����ەدژی هاواڵتی����ان‬ ‫دەکات‪ ".‬هیچ کام لەمان����ەش بەبێ کۆمێنت‬ ‫لەدەس����تی خەڵکەک����ە نەڕۆش����توە‪ ،‬ل����ەزۆر‬ ‫سەرەوە کەلێن‌و بێ متمانەیی نێوان خەڵک‌و‬ ‫دەس����ەاڵت دەبین����رێ‪ ،‬بەاڵم ب����ۆ خەڵکەکە‬ ‫زۆرینەی کەلێنەکان بووە بەنوکتە‪.‬‬ ‫"سەرۆکی هەرێم گلەیی هەیە‪ ،‬جێگرەکەی‬ ‫گلەیی هەیە‪ ،‬سەرۆکی حکومەت گلەیی هەیە‪،‬‬ ‫جێگرەکەی گلەیی هەیە‪ ،‬س����ەرۆکی پەرمان‬ ‫گلەی����ی هەی����ە‪ ،‬جێگرەکەی گلەی����ی هەیە‪،‬‬ ‫پەرلەمانتارەکان گلەیی����ان هەیە‪ ،‬وەزیرەکان‬ ‫گلەییان هەیە‪ ،‬هەموو حیزبەکان گلەییان هەیە‪،‬‬ ‫دەی هەم����وو گلەییەکانتان بکەن بەکتابێک‌و‬ ‫پێم بدەن بەسواری تەنکەرێ دەیبەم بۆ الی‬ ‫ئەو خەڵک����ە ڕەش‌و ڕوت‌و نەدارو لێقەوماوە‪،‬‬ ‫وەعد بێت کێشەکەیان بۆ چارەسەر بکەین‪".‬‬ ‫سەباح س����ەردەم کە یەکێکە لەمامۆستایانی‬

‫خۆپیشاندانی مامۆستایان لەسلێمانی‬ ‫ناڕازی کە رۆژانە بەشداری خۆپیشاندانەکان‬ ‫دەکات لەئەکاونتەکەی خۆی له‌فه‌یس����بووك‬ ‫واینوسیوە‪.‬‬ ‫سەرەکیترین داواکاریەکانی خۆپیشاندەران‬ ‫پێدانی موچەیە کە ی����ان بڕەکەی کەمە یان‬ ‫زۆر دوا دەکەوێت‪ ،‬پەیجی "ئەحۆل" کەیەکێکە‬ ‫لەپەیجە گاڵتەئامێزەکان نوسیویەتی "جاری‬ ‫پێشوو کە معاش����م وەرگرت دایبیم پێ کڕی‬ ‫بۆ کوڕەک����ەم‪ ،‬بەڵکو ئەمجارە ژنێکی بۆ پێ‬ ‫بێنم‪".‬‬ ‫دۆخەک����ە گەیش����تووە بەش����وێنێ ک����ە‬ ‫زۆرین����ە لەگ����ەڵ رێگەچارەی ئاش����تیدان بۆ‬ ‫یەکالکردن����ەوەی هەربۆی����ە زۆرترین نوکتەو‬ ‫ڤیدیۆی کۆمیدی لەس����ەر بەره����ەم دەهێنن‪،‬‬ ‫بەاڵم لەهەندێ شوێنیش����دا ئەو گەنگەشەیە‬ ‫زۆر توندە لەس����ەر ئ����ەوەی بۆچی هەتا دێ‬ ‫پەیوەن����دی نێوان خەڵک‌و دەس����ەاڵت درزی‬ ‫گەورەت����ری تێدەکەوێ‌و سیاس����ییەکان جار‬ ‫لەدوای جار لەلێدوانەکانیاندا بێ منەتتر دەبن‬ ‫بەرامبەر بەخەڵک‌و داواکانیان‪.‬‬ ‫ئاکۆ س����ەمەد‪ ،‬ئەندازیار‪ ،‬كه‌ دانیش����توی‬ ‫شاری س����لێمانییە پێیوایە هۆکارەکان زۆرن‪،‬‬ ‫ب����ەاڵم رەنگبێ هۆکاری ئاب����وری‌و مەعریفی‌و‬ ‫سیاس����ی کاریگەرتری����ن ب����ن‪ .‬به‌"نیقاش"ی‌‬ ‫وت "لەم����اوەی س����ااڵنی ڕاب����ردوودا‪ ،‬بەهۆی‬ ‫چاوتێبڕین����ی بەردەوامی خەڵک لەس����امانی‬ ‫نەوت‌و گەیش����تن بەو ئاواتەی کارێک نەکات‌و‬ ‫موچەی هەبێت‪ ،‬بەگش����تی کۆمەڵگای بەرەو‬ ‫ئ����ەو ئاق����ارە بردووە ک����ە زۆرین����ەی ببێت‬ ‫بەکارمەندی موچەخۆری بێکار‪ .‬حیزبەکانیش‬ ‫بۆ بەدەس����تهێنانی دەنگی خەڵک‪ ،‬درێخییان‬ ‫نەک����ردووە لەتاعینکردنی خەڵک‪ ،‬بێ ئەوەی‬ ‫گ����وێ بەوە ب����دەن ئایا ئەوە پێویس����تە یان‬ ‫نا‪ .‬ئەم ش����ێوازە ئابوورییە دەسەاڵت دەکاتە‬

‫باوک‌و میللەتیش بەکورێکی تەمبەڵ‪".‬‬ ‫ئاکۆ دۆخەکەکەی ئێستا بەمشێوەیە وێنە‬ ‫دەکات "بەرپرسان وەها لەخۆیان دەڕوانن کە‬ ‫ئەوان بەخێوکەری خەڵک بن‌و خەڵک بار بن‬ ‫بەس����ەریانەوە‪ ،‬بەم هۆکارە خۆیان لەسەروو‬ ‫خەڵک����ەوە دەبینن‌و میکانیزمێ����ک نابێ ئەم‬ ‫دووە بکات بەیەک‪".‬‬ ‫رای جیاواز گەنگەشەکەی قوڵتر کردۆتەوە‪،‬‬ ‫ئ����ازاد عوس����مان‪ ،‬رۆژنامەنوس����ەو لەکەالر‬ ‫دادەنیش����ێ پێیوایە "بێ متمانەیی سیاس����ی‬ ‫لەهەرێم بەرق����ەرارە"‪ .‬ئەو رۆژنامەنووس����ە‬ ‫دەڵێ "کێشە گەورەکە ئەوەیە بەشێکی زۆری‬ ‫خەڵک باوەڕیان بەبەڵێن‌و قسەی سیاسیەکانی‬ ‫وەکو بارزان����ی نەماوە‪ ،‬لەبەرا‌مبەریش����دا وا‬ ‫دەردەکەوێت کە بارزانی قس����ەی ئەم توێژە‬ ‫لەھاواڵتیانی ناڕازیی پێ گرنگ نەبێت‪".‬‬ ‫دەشڵێ "ئەم قسەیەی بارزانی‌و لێکەوتەکانی‬ ‫ئەگەر بڕیاربێت دەرخەری ھەرش����تێک بیت‪،‬‬ ‫ئ����ەوا دەرخەری ئەو کەلێن‌و دۆڵەیە کە لەنێو‬ ‫نوخبەی دەس����ەاڵتداران‌و ھاواڵتیاندا دروست‬ ‫بوە‪ ،‬ئەمجۆرە لێدوانانە کەلێنەکە ھێندەی تر‬ ‫ق����وڵ‌و فراوانتر دەکات‪ .‬لەکاتێکدا خەڵک پتر‬ ‫لەھەر قۆناغێک متمانەی بەدەس����ەاڵتدارانی‬ ‫ھەرێم الواز بووە‪ ،‬وتنی قس����ەی لەمشێوەیە‬ ‫ھێندەی تر بێھیوایان دەکات‪".‬‬ ‫بۆ زۆرێک لەوانەی وەکو ئازاد بیردەکەنەوە‬ ‫کێش����ەی گەورەی ئەم جۆرە گوتارانە ئەوەیە‬ ‫ک����ە زۆر روکەش����ین‪ ،‬س����وک س����ەیرکردنی‬ ‫ناڕەزایەتیەکانە کە ئەمەش بۆ سیاس����یەکی‬ ‫ئەزمونداری وەک بارزانی‌و لەو پێگەو پلەیەدا‬ ‫نەنگی����ە‪ ،‬ئ����ازاد دەڵێ "وادی����ارە ھەر زوش‬ ‫ھەس����تی ب����ەم ھەڵەیەی ک����ردەوە کە پاش‬ ‫چەند رۆژێ����ک بەدەرکردنی بەیاننامەیەکی تر‬ ‫ویستی ناڕەزایەتی‌و لیكەوتەکانی ئەو قسەیە‬

‫وتاری بارزانی لەباشیک‬ ‫ھەڵمژێت‌و ئیحتیوا بکات‪".‬‬ ‫بارزانی‌ رۆژی‌ ‪20‬ی‌ ئه‌م مانگه‌ له‌په‌یامێك ‌ی‬ ‫نوس����راودا كه‌ میدی����اكان باڵوی����ان كرده‌وه‌‬ ‫هێورتر له‌جاران هه‌ڵوێس����تی‌ خۆی‌ ده‌ربڕی‌‌و‬ ‫رایگه‌یاند "وەك هەر هاوواڵتییەكی كوردستان‬ ‫ح����ەز دەكەم قەی����ران‌و كێش����ەكان نەمێنن‌و‬ ‫كۆتایی����ان پ����ێ بێت بەاڵم ه����ۆكاری گرفت‌و‬ ‫كێش����ەكان زۆرن‪ ...‬ئەگەر چارەسەری گرفتە‬ ‫سیاس����ییەكانی ناوخۆی هەرێمی كوردستان‬ ‫الی من����ە‪ ،‬ئ����ەوە چەندین ج����ارە حزبەكانم‬ ‫بانگهێش����ت ك����ردووە بۆ كۆبوون����ەوە‪ ،‬بەاڵم‬ ‫بەبیانووی جۆراوجۆر نەهاتوون"‪.‬‬ ‫بەاڵم کەس����انێکیش هەن کە ریش����ەی بێ‬ ‫متمانەییەکە بۆ مێژوویەکی دوورتر دەبەنەوە‪.‬‬ ‫د‪.‬یاس����ین سەردەشتی‪ ،‬مامۆس����تای زانکۆی‬ ‫سلێمانی‌و پسپۆڕی بواری مێژوو به‌"نیقاش"ی‌‬ ‫وت "بۆش����ایی نێوان خه‌ڵك‌و دە‌سه‌اڵتدارانی‬ ‫كوردس����تان له‌و شكسته‌ سیاسیی‌و ئیداریی‌و‬ ‫داراییه‌وە‌ هاتووە‌ كه‌ سه‌رچاوە‌كه‌ی دە‌سه‌اڵتی‬ ‫سیاسیییه‌‪ ،‬كه‌ خه‌ڵكی له‌به‌دیهینانی ژیانیكی‬ ‫شایس����ته‌و ش����ه‌رە‌فمه‌ندانه‌و ئینس����انییانه‌‬ ‫به‌ته‌واوەتی بێئومید كردووە‌‪ ،‬ئێس����تا توێژی‬ ‫دە‌س����ه‌اڵتدارو حوكمڕانی كوردستان بوونه‌ته‌‬ ‫توێژێكی گه‌ندەڵ‌و مش����ه‌خۆرو مه‌ترسییه‌كی‬ ‫گه‌ورە‌ له‌س����ه‌ر ژیانی خه‌ڵك‌و س����ه‌رچاوەی‬ ‫قه‌یرانێكی گ����ه‌ورە‌ی دارای����ی‌و بێموچه‌ییان‬ ‫خوڵقان����دووە‌و ته‌نی����ا مان����ه‌وە‌ی خۆی����ان‬ ‫له‌به‌ردە‌وامی قه‌یرانه‌كاندا دە‌بییننه‌وە‪‌".‬‬ ‫بەاڵم بەپێچەوانەوە س����اکار ش����ێخ عەزیز‬ ‫چاودێ����ری سیاس����ی‌و خوێن����دکاری دکتۆرا‬ ‫لەب����واری تەس����ویقی سیاس����ی له‌كۆلێ����ژی‌‬ ‫كارگێڕی‌ زانكۆی‌ سلێمانی‌ بەشێکی بەرچاوی‬ ‫هۆکارەکان دەگێڕێتەوە بۆ نەبوونی وشیاری‬ ‫سیاسی الی خەڵک‌و بەکارهێنانی گەل تەنها‬

‫لەهەڵبژاردن����ەکان‌و کڕین����ی دەنگیان وەک‬ ‫ئامڕازێک بۆ دروس����ت کردنی ش����ەرعیەت بۆ‬ ‫خۆی����ان‌و گەش����تن بەدەس����ەاڵت‪ .‬دواتریش‬ ‫جێبەجێ نەکردنی ئەو بەڵێنانەی حزبەکان‌و‬ ‫کاندیدەکانی����ان بەخەڵکیان داب����وو لەکاتی‬ ‫بانگەشەی هەڵبژاردن‪.‬‬ ‫س����اکار ه����ۆکارە ه����ەرە دیارەکان����ی‬ ‫زەقبونەوەی بۆشایی نێوان خەڵک‌و دەسەاڵت‬ ‫ئاوا ک����ورت دەکات����ەوە "خواردنی بچوکترین‬ ‫مافی گەل کەئەویش دەس����ت گرتنە بەسەر‬ ‫موچەکەی بەناوی پاش����ەکەوتەوە‪ .‬دروس����ت‬ ‫بونی جیاوازیەکی زۆر لەنێوان بەرپرسەکان‌و‬ ‫خەڵکدا بەشێوەیەک ئەوەی خاوەنی دەسەاڵتە‬ ‫لەخۆشگوزەرانیەکی زۆردایە‌و خەڵکانی تریش‬ ‫لەئاستێکی بژێوی زۆر خراپدان‪".‬‬ ‫روون نییە ئەو بۆش����اییەی نێوان میللەت‌و‬ ‫دەس����ەاڵت چەندێکیتر گ����ەورە دەبێ‪ ،‬بەاڵم‬ ‫ئەوانەی ب����اس لەهۆکارەکانی دەکەن ئاواش‬ ‫پاکێجی پێکەوە لکاندنەوەی درزو کەلێنەکانی‬ ‫نێوان میللەت‌و دەس����ەاڵت لەنێوان خۆیاندا‬ ‫تاووتوێ دەکەن‪.‬‬ ‫ب���ەالی ئاکۆ س���ەمەدەوە چارەس���ەری‬ ‫ڕیش���ەیی الی خەڵکەک���ە خۆیەتی‪ ،‬ئەوەیە‬ ‫ک���ە خەڵک لەب���ری تاعین ب���وون لەکەرتی‬ ‫حکومی‪ ،‬بەدوای کاری بەرهەمداردا بگەرێن‪.‬‬ ‫دەڵێ "خەڵک دەبێت خەریکی کش���توکاڵ‌و‬ ‫کاری دەس���تی‌و هەنگاو بەرەو پیشەسازی‬ ‫بنێن تا ژێرخان���ی ئابوری ئاوا بێت‪ ،‬جۆری‬ ‫حکومەتەک���ەش هەر ئ���اوا دەمێنێتەوە‪ ،‬جا‬ ‫کەس���ەکان هەرکێ ب���ن بەرەنج���ام جیاواز‬ ‫نابێت"‪.‬‬ ‫بەالی ئ����ازاد عوسمانیش����ەوە تێپەڕاندانی‬ ‫دۆخەکە هەوڵ����ی جیدی ئەوێ����ت بەتایبەت‬ ‫لەالیەن نوخبەی دەس����ەاڵتدارو سیاسی ئەم‬ ‫ھەرێم����ە‪ ،‬ب����ەوەی ئەگەر ھەم����ووی نا ئەوا‬ ‫بەشێک لەخواستی ھاواڵتیان جێبەجێ بکەن‌و‬ ‫س����ازش لەگەڵ یەکتر بک����ەن‪ ،‬پەیامەکەی‬ ‫دوات����ری‌ بارزان����ی جۆرێک ل����ەم درککردنە‬ ‫بەمەترسیداریی رەوشەکەی تیایە‪.‬‬ ‫بەاڵم بۆ س����اکار ش����ێخ عەزی����ز گۆڕینی‬ ‫دۆخەکە دەخوازێ پەیوەندیەکی باش‌و ڕۆشن‌و‬ ‫دروس����ت هەبێت لەنێوان گەل‌و دەسەاڵتداو‬ ‫بەپێویس����تی دەزان����ێ "حیزبەکان س����وود‬ ‫لەهەڵە مێژووییەکانیان وەربگرن‌و دووبارەی‬ ‫نەکەنەوە‪ ،‬پێویستە بەرژەوەندی گەل‌و خاک‬ ‫پێش بەرژەوەندی خۆیان بخەن‪".‬‬

‫مه‌رگ ‌ی بێگوناهه‌كان‪ ..‬گه‌وره‌كان شه‌ڕ ده‌كه‌ن‌و مندااڵن ده‌بن ‌ه قوربانی‌‬ ‫نقاش‪ ،‬شااڵو محەمەد‬ ‫له‌گه‌ڵ به‌رده‌وامبوونی‌ شه‌ڕی‌ داعش رۆژ‬ ‫به‌رۆژ ژماره‌ی‌ ئه‌و مندااڵنه‌ زیاد ده‌كات ك ‌ه‬ ‫به‌هۆی‌ ناكۆكی‌ گه‌وره‌كانه‌وه‌ ده‌بنه‌ قوربانی‌‬ ‫راسته‌وخۆو تیا ده‌چن‪.‬‬ ‫نور زوهێر (‪ 11‬ساڵ)‪ ،‬به‌ئومێدی هه‌ڵهاتنی‌‬ ‫له‌ژێر س����زا تونده‌كانی‌ داعش له‌گونده‌كه‌یان‬ ‫له‌باكوری‌ ڕۆژهه‌اڵتی‌ دیاله‌وه‌ به‌ره‌و پارێزگای‌‬ ‫كه‌ركوك به‌ڕێكه‌وت‪ ،‬به‌اڵم به‌ر له‌گه‌یش����تنی‬ ‫ب����ه‌و س����نوره‌ رووداوێكی‌ له‌ناكاو س����ه‌راپای‌‬ ‫ژیان����ی‌ گ����ۆڕی‌‪ ،‬كاتێك فڕۆك����ه‌ جه‌نگیه‌كان‬ ‫به‌ه����ۆی‌ بۆردومانكردنی‌ ناوچه‌ك����ه‌ ته‌واوی‌‬ ‫خێزانه‌كه‌یانی‌ كوشت‌و نور به‌ته‌نیا مایه‌وه‌‪.‬‬ ‫ماڵی نور له‌ش����ه‌ش كه‌س پێكهاتبوون كه‌‬ ‫چواری����ان منداڵ ب����وون‌‌و له‌گوندی (الصدور)‬ ‫له‌باك����وری رۆژهه‌اڵت����ی پارێ����زگای‌ دیال����ه‌‬ ‫نیش����ته‌جێبوون‪20 ،‬ی ئه‌یلولی‌ ‪ 2014‬به‌چوار‬ ‫رۆژ دوای‌ ده‌ستبه‌س����ه‌رداگرتنی‌ گونده‌كه‌یان‬ ‫له‌الی����ه‌ن چه‌كداران����ی‌ داعش����ه‌وه‌‪ ،‬به‌ه����ۆی‬ ‫بۆردومانی هه‌ڵ����ه‌ی فرۆك����ه‌ جه‌نگیه‌كانه‌وه‌‬ ‫هه‌موویان كوژران‪ ،‬ن����ور ته‌نیا له‌گه‌ڵ باوكی‌‬ ‫مایه‌وه‌‪ ،‬ئه‌وه‌ش به‌هۆی‌ ئه‌وه‌ی‌ پێشتر له‌گه‌ڵ‬ ‫ماڵی‌ باپیره‌ی‌‌و پورێكی‌ هه‌ڵهاتبوون‪.‬‬ ‫سلێمان محه‌مه‌د باپیره‌ی نور بۆ "نیقاش"‬ ‫وتی‌ "م����اوه‌ی زیاتر له‌ ‪ 30‬س����اڵه‌ له‌گوندی‬ ‫الص����دور س����ه‌رقاڵی كاری جوتیارین به‌هۆی‬ ‫ئ����ه‌وه‌ی گونده‌كه‌م����ان خاكێك����ی به‌پیت����ی‬ ‫به‌رهه‌مهێنانی به‌روبومی كشتوكاڵیه‌‪ ،‬خاوه‌نی‬ ‫‪ 45‬دۆنم زه‌وی ‪ 58‬س����ه‌ر مه‌ڕو مااڵت بوین‪،‬‬ ‫كاتێك چه‌كدارانی داعش ده‌ستیانگرت به‌سه‌ر‬

‫گونده‌كه‌م����ان بڕیارمان����دا هه‌م����ووی به‌جێ‌‬ ‫بهێڵین‌و به‌ره‌و كه‌ركوك هه‌ڵبێن‪ ،‬بۆیه‌ به‌س ‌ێ‬ ‫ئۆتۆمبێل خۆمان كۆكرده‌وه‌‪ ،‬زوهێری كوڕم‌و‬ ‫كچه‌ تاقانه‌ك����ه‌ی له‌گه‌ڵ ئێمه‌ هاتن‪ ،‬ژنه‌كه‌ی‬ ‫زوهێر له‌گه‌ڵ س����ێ‌ كوڕه‌ك����ه‌ی له‌گه‌ڵ ماڵی‬ ‫خوشكه‌كه‌ی ئه‌وانیش به‌ئۆتۆمبێلێك رۆیشتن‬ ‫ماڵی دوو كوڕی دیكه‌م به‌ئۆتۆمبێلی س����ێیه‌م‬ ‫هاتن"‪.‬‬ ‫س����لێمان درێژه‌ به‌گێڕانه‌وه‌ك����ه‌ی‌ ده‌دات‌و‬ ‫ده‌ڵێ����ت "ئێم����ه‌ ده‌رچوین‪ ،‬كاتێ����ك له‌ڕێگا‬ ‫بوین په‌یتا په‌یتا س����ه‌یاره‌مان ده‌بینی تاكو‬ ‫گه‌یشتینه‌ ناحیه‌ی‌ ئه‌لبوموسای‌ سه‌ر به‌ قه‌زای‌‬ ‫میقدادیی����ه‌‪ ،‬نزیك����ه‌ی ‪ 100‬ئۆتۆمبێل ده‌بوین‬ ‫ئه‌وه‌بوو فرۆكه‌ جه‌نگیه‌كان موشه‌كێكی گرته‌‬ ‫ئۆتۆمبێله‌كان به‌و هۆیه‌وه‌ ‪ 17‬كه‌س كوژران‬ ‫كه‌ دایكی‌ نورو سێ‌ برای‌ تێدا بوون"‪.‬‬ ‫س����لێمان كه‌ ده‌چێته‌وه‌ س����ه‌ر باسی نور‪،‬‬ ‫ئاماژه‌ به‌وه‌ ده‌كات له‌سه‌ره‌تای كاره‌ساته‌كه‌وه‌‬ ‫ت����ا ماوه‌یه‌كی زۆر نور بوكه‌ڵ����ه‌‌و یارییه‌كانی‬ ‫به‌ن����اوی براكانی����ه‌وه‌ ناون����اوه‌‪ ،‬ماوه‌یه‌كیش‬ ‫به‌رده‌وام داوای دایكی كردوه‌‌و شه‌وان له‌گه‌ڵ‬ ‫پوری‌ باسی ئه‌وه‌ ده‌كات ئه‌گه‌ر دایكی نایه‌ت‬ ‫ب����ۆ الی به‌و ده‌ڵێت دای����ه‌‪ ،‬له‌به‌رئه‌وه‌ باوكی‌‬ ‫بڕیاریدا دوای‌ كۆنترۆڵكردنه‌وه‌ی‌ ناوچه‌كه‌یان‬ ‫بگه‌ڕێته‌وه‌ ش����وێنی‌ ڕوداوه‌كه‌و له‌گوڕستانی‌‬ ‫خۆیان بیانێژێت تاكو ڕاستی‌ نه‌مانی‌ دایكی‌‌و‬ ‫براكانی‌ به‌ نور ڕابگه‌یه‌نێت"‪.‬‬ ‫س����لێمان محه‌مه‌د ده‌ڵێت "ئ����ازاری‌ ‪،2015‬‬ ‫ناحیه‌ی‌ ئه‌لبوموسا له‌الیه‌ن حه‌شدی‌ شه‌عبی‌‬ ‫كونت����رۆڵ كرایه‌وه‌‪ ،‬باوكی‌ نور به‌مه‌به‌س����تی‌‬ ‫به‌ئه‌س����پارده‌كردنی‌ هاوس����ه‌ره‌كه‌ی‌‌و س����ێ‌‬ ‫كوڕه‌ك����ه‌ی‌ گه‌ڕایه‌وه‌ بۆ ئه‌لبوموس����ا‪ ،‬به‌اڵم‬

‫ئه‌م هه‌فته‌یه‌ له‌‬ ‫بۆ خوێندنه‌وه‌ی ئه‌م راپۆرتانه‌و چه‌ندین راپۆرتی سه‌رنجراکێشی تر‬ ‫به‌زمانه‌کانی کوردی‌و عه‌ره‌بی‌و ئینگلیزی‪ ،‬سه‌ردانی نیقاش بکه‌ ‪www.niqash.org‬‬

‫له‌الی����ه‌ن چه‌كدارانی‌ حه‌ش����دی‌ ش����ه‌عبیه‌وه‌‬ ‫ده‌ستگیركرا‪ ،‬یه‌كجار ته‌له‌فۆنی‌ بۆ كردم‌و تاكو‬ ‫ئێستا ده‌نگی‌ نه‌ماوه‌‌و بێ‌ سه‌روشوێنه‌"‪.‬‬ ‫س����ه‌رباری ئ����ه‌وه‌ی نور كه‌س����وكاره‌كه‌ی‬ ‫له‌ده‌ستداوه‌و ئێستا له‌كه‌ركوك نیشته‌جێیه‌‪،‬‬ ‫به‌اڵم هێشتا حه‌زده‌كات بگه‌ڕێته‌وه‌ بۆ شوێنی‬ ‫خۆیان‪ ،‬ده‌ڵێت "حه‌زم لێره‌ نیه‌‪ ،‬حه‌زده‌كه‌م‬ ‫بگه‌ڕێم����ه‌وه‌ هه‌ر به‌درۆ ئه‌ڵێن هه‌فته‌یه‌كی تر‬ ‫ئه‌گه‌ڕێنه‌وه‌ ناگه‌ڕێنه‌وه‌‪ ،‬ئێستا دایك‌و باوكم‬ ‫بیرم ئه‌كه‌ن ئه‌مه‌ویت بچمه‌ الی ئه‌وان"‪.‬‬ ‫ن����ور ئێس����تا قوتاب����ی پۆل����ی چواره‌می‌‬ ‫سه‌ره‌تاییه‌‪ ،‬وه‌ك هه‌موو ئه‌و كه‌سانه‌ی دیكه‌‬ ‫كه‌ بونه‌ته‌ قوربانی توندوتیژییه‌كان له‌عێراق‬ ‫خه‌مێكی قوڵ له‌روخس����اریدا به‌دی ده‌كرێت‪،‬‬ ‫هه‌رچه‌نده‌ ئه‌وه‌ی جێگه‌ی س����ه‌رنجه‌ به‌هۆی‬ ‫نه‌بوون����ی ناس����نامه‌ی ن����ور ك����ه‌ الی باوكی‬ ‫به‌جێماوه‌‪ ،‬ئێستا ناتوانێت له‌قوتابخانه‌ی نێو‬ ‫كه‌مپه‌كه‌دا بخوێنێت ل����ه‌ كاتێكدا هاوڕێكانی‬ ‫نور ناوی خۆیان نوسیوه‌و چاوه‌ڕێ‌ كردنه‌وه‌ی‬ ‫ده‌وامی قوتابخانه‌ن‪.‬‬ ‫به‌ته‌نیا ن����ورو باپیره‌و داپیره‌ی‌ ش����اهید‬ ‫نین به‌س����ه‌ر ئ����ه‌و رووداوه‌وه‌‪ ،‬به‌ڵكو چه‌ند‬ ‫ش����ایه‌تحاڵێكی‌ تریش له‌ش����وێنی‌ رووداوه‌كه‌‬ ‫هه‌بوون‪.‬‬ ‫هه‌زب����ه‌ر علێوی (‪ 49‬س����اڵ) له‌گه‌ڵ له‌یال‬ ‫مه‌حمود (‪ 42‬س����اڵ) خاوه‌نی ‪ 8‬منداڵ بوون‬ ‫(‪ 6‬ك����وڕ و ‪ 2‬كچ) ش����ۆفێری ئه‌و ئۆتۆمبێله‌‬ ‫ب����وه‌ ك����ه‌ موش����كی فرۆك����ه‌ جه‌نگیه‌كانی‬ ‫به‌ركه‌وتوه‌‪ ،‬به‌"نیق����اش"ی‌ وت "خێزانه‌كه‌م‌و‬ ‫دوو كوڕ له‌پێش����ه‌وه‌ دانیشتوبوون له‌دواوه‌ش‬ ‫منداڵه‌كان����ی دیكه‌ له‌گه‌ڵ ماڵ����ی نور بوون‪،‬‬ ‫كاتێك ئۆتۆمبێله‌كه‌م لێده‌خوری چاوم ته‌نها‬

‫له‌سه‌ر ئه‌وه‌ بوو شه‌قامه‌كانی پارێزگای دیاله‌‬ ‫ته‌واو بكه‌م‌و بگه‌مه‌ س����نورێك كه‌ مه‌ترس����ی‬ ‫هاتنی داعشی له‌سه‌ر نه‌مێنێت‪ ،‬به‌اڵم له‌ناكاو‬ ‫موشكه‌كێكی به‌ر سه‌یاره‌كه‌م كه‌وتوو ته‌واوی‬ ‫ئه‌و شوێنه‌بوه‌ دوكه‌ڵ‌و منداڵه‌كانمی له‌جامی‬ ‫ئۆتۆمبێله‌كه‌م فڕێداو ژنه‌كه‌م بورایه‌وه‌ خۆشم‬ ‫ئ����اگاداری دونیا نه‌بوم هات����ه‌ خه‌ڵك لێمان‬ ‫كۆبۆوه‌"‪.‬‬ ‫ده‌شڵێت "ویستم بگه‌ڕێمه‌وه‌ الی‌ ئۆتۆمبێله‌‬ ‫س����وتاوه‌كه‌‪ ،‬به‌اڵم خه‌ڵك نه‌یانهێشت‌و وتیان‬ ‫كه‌س له‌وانه‌ی له‌دواوه‌ی ئۆتۆمبێله‌كه‌ت سوار‬ ‫بوون ڕزگاریان نه‌بووه‌‪ ،‬به‌و هۆیه‌وه‌ سێ‌ كوڕ‌و‬ ‫كچێكم ك����وژران‌و دوو كوڕم به‌پارچه‌ بریندار‬ ‫بوون"‪.‬‬ ‫ئ����ه‌و مندااڵن����ه‌ی‌ له‌ناوچ����ه‌ نائارامه‌كانی‌‬ ‫ده‌وروب����ه‌ری‌ كه‌ركوك بوون زۆری����ان تێدایه‌‬ ‫به‌هۆی‌ ش����ه‌ڕی‌ داعش����ه‌وه‌ باجی‌ سه‌ختیان‬ ‫داوه‌ جا ب����ه‌ له‌ناوچوونی‌ خۆی����ان بێت یان‬ ‫كه‌سوكاره‌كه‌یان‪.‬‬ ‫رۆژی‌ ‪9‬ی ئازاری ئه‌مساڵدا‪ ،‬داعش له‌گوندی‬ ‫به‌شیره‌وه‌ به‌كاتیۆشاو هاوه‌ن (كه‌ به‌قسه‌ی‌‬ ‫هێزه‌ ئه‌منیی����ه‌كان كاڵوه‌ی‌ غازی‌ خه‌رده‌لیان‬ ‫پێ����وه‌ ب����ووه‌) هێرش����ی‌ كرده‌ س����ه‌ر چه‌ند‬ ‫گه‌ڕه‌كێك����ی ناحیه‌ی‌ تازه‌ (‪ 20‬كم باش����وری‌‬ ‫كه‌ركوك)‪ ،‬به‌و هۆی����ه‌وه‌ ‪ 57‬هاواڵتی بریندار‬ ‫بوون‪ ،‬به‌اڵم به‌هۆی س����ه‌ختی برینه‌كانیان ‪7‬‬ ‫كه‌س����یان گیانیان له‌ده‌ستدا كه‌ چواریان یان‬ ‫منداڵ‌ بوو‪ ،‬ئه‌مه‌ س����ه‌ره‌ڕای‌ ئه‌وه‌ی‌ پشكنین‬ ‫بۆ ‪ 650‬كه‌س كرا كه‌ ‪ 421‬یان منداڵ‌ بوون ‪،‬‬ ‫ئه‌مه‌ش به‌پێی‌ ئاماری‌ نه‌خۆشخانه‌ی‌ ناحیه‌ی‌‬ ‫تازه‌‪.‬‬ ‫فاتمه‌ سه‌میر (‪4‬سااڵن)‪ ،‬یه‌كه‌م منداڵ بوو‬

‫به‌و هێرشه‌ گیانی‌ له‌ده‌ستداوه‌‪ ،‬كه‌سوكاره‌كه‌ی‌ بوونه‌وه‌ی‌ كۆنترۆڵكردنه‌وه‌ی‌ قه‌زای‌ حه‌ویجه‌‬ ‫ده‌ڵێن "مندااڵكانمان قوربانی‌ شه‌ڕی‌ داعشن‪ 55( ،‬ك����م باش����وری‌ رۆژئ����اوای‌ كه‌ركوك)‪،‬‬ ‫نابێت مندااڵكانم����ان باجی‌ هه‌ڵه‌ی‌ گه‌وره‌كان دانیش����توانه‌كه‌ی‌ ناوچه‌كانی‌ ژێر ده‌س����ه‌اڵتی‌‬ ‫داعش به‌جێ‌ ده‌هێڵ����ن‌و به‌ره‌و میحوه‌ره‌كانی‌‬ ‫بده‌ن"‪.‬‬ ‫سه‌میر عه‌لی‌ باوكی‌ فاتمه‌ به‌"نیقاش"ی‌ وت پێش����مه‌رگه‌ هه‌ڵدێ����ن ب����ه‌اڵم فه‌رمانده‌یه‌كی‌‬ ‫"به‌ره‌به‌یانیه‌ك ده‌نگێكی‌ به‌هێز هات‪ ،‬هه‌ستم هێزه‌كانی‌ پێشمه‌رگه‌ ئاشكرای‌ ده‌كات به‌هۆی‌‬ ‫ك����رد ته‌قینه‌وه‌ی����ه‌ك له‌ب����ه‌رده‌م ماڵه‌كه‌مان بوون����ی‌ بۆمبه‌ چێنراوه‌كان����ی‌ داعش زۆرترین‬ ‫ڕویدا‪ ،‬به‌اڵم كاتێ����ك به‌په‌له‌ ده‌رگای‌ ژووری‌ منداڵ بونه‌ته‌ قوربانی‌‪.‬‬ ‫محه‌مه‌د حاجی‌ قادر به‌رپرس����ی‌ میحوه‌ری‌‬ ‫نوستنه‌كه‌م كرده‌وه‌‪ ،‬بۆنێكی‌ غاز ماڵی‌ ئێمه‌ی‌‬ ‫ته‌ن����ی‌‌و منداڵه‌كانم به‌گریان����ه‌وه‌ ده‌كۆكین‪ ،‬پێنج����ی‌ هێزه‌كان����ی‌ پێش����مه‌رگه‌ له‌كه‌ركوك‬ ‫دوای����ی‌ ته‌ماش����ام ك����رد بۆمبێ����ك كه‌وتۆته‌ به‌"نیق����اش"ی‌ وت "له‌دوای‌ ده‌س����تپێكردنی‌‬ ‫ئۆپه‌راسیۆنی‌ موسڵ هاتنی‌ ئاواره‌ عه‌ره‌به‌كان‬ ‫باخچه‌كامانه‌وه‌"‪.‬‬ ‫وتیشی‌ "تاكو فاتمه‌م گه‌یانده‌ نه‌خۆشخانه‌ له‌ژێ����ر ده‌س����ه‌اڵتی‌ داعش����ه‌وه‌ بۆ س����نوری‌‬ ‫گیانی‌ له‌ده‌س����تداو منداڵه‌كه‌ی‌ دیكه‌ش����م ك ‌ه پێش����مه‌رگه‌ ڕوو له‌زیادبوون����ه‌‪ ،‬به‌اڵم به‌هۆی‌‬ ‫ته‌مه‌نی‌ ‪ 13‬ساڵه‌ تاكو ئێستا جه‌سته‌ی‌ برینه‌و بوونی‌ بۆمب����ی چێن����راو زۆر كات ئاواره‌كان‬ ‫ده‌كه‌ونه‌ بۆس����ه‌وه‌و كه‌م ئه‌ن����دام ده‌بن یان‬ ‫به‌رده‌وام له‌ژێر چاودێری‌ پزیشكدایه‌"‪.‬‬ ‫كۆمیس����ۆنی بااڵی مافی م����رۆڤ له‌عێراق ده‌كوژرێن كه‌ زۆرینه‌یان منداڵن"‪.‬‬ ‫ئ����ه‌و فه‌رمانده‌ی‌ پێش����مه‌رگه‌ی‌ وتیش����ی‌‬ ‫رایده‌گه‌یه‌نێت من����دااڵن یه‌كێكن له‌قوربانییه‌‬ ‫سه‌ره‌كییه‌كانی‌ شه‌ڕی‌ داعش ك ‌ه به‌بێ‌ گوناه "‪19‬ی‌ ئه‌م مانگه‌ له‌كاتی‌ هاتنی‌ خێزانه‌یه‌كی‌‬ ‫ئاواره‌ له‌ق����ه‌زای‌ حه‌ویجه‌وه‌ ب����ۆ میحوه‌ری‌‬ ‫تیا ده‌چن‪.‬‬ ‫فازڵ ئه‌لعه‌زاوی به‌رپرسی دۆسیه‌ی‌ مندااڵن پێنجی‌ پێشمه‌رگه‌‪ ،‬بۆمبێكی‌ چێنراو پێیاندا‬ ‫لیژنه‌ی كۆمیسۆنی بااڵی مافی مرۆڤ له‌عێراق ته‌قیه‌وه‌‪ ،‬له‌كۆی‌ هه‌ش����ت ك����ه‌س پێنجیان‬ ‫ڕایگه‌یاند "مندااڵن قوربانی‌ س����ه‌ره‌كی‌ شه‌ڕی‌ كوژران كه‌ كوژراوه‌كان س����ه‌رجه‌میان منداڵ‬ ‫داعش����ن‪ ،‬چونكه‌ ئه‌و كه‌سانه‌ی‌ شه‌هید ده‌بن بوون"‪.‬‬ ‫هه‌رچه‌ن����ده‌ زۆربه‌ی‌ هێ����زه‌ ئه‌منییه‌كان‌و‬ ‫ئامانجێكی����ان هه‌یه‌و تێده‌گ����ه‌ن كه‌ ئه‌وان له‌‬ ‫پێن����اوی‌ بنبڕكردن����ی‌ تیرۆر ش����ه‌ڕی‌ داعش ده‌زگا ته‌ندروس����تییه‌كان ئاماژه‌ به‌وه‌ ده‌كه‌ن‬ ‫ده‌كه‌ن‪ ،‬ب����ه‌اڵم مندااڵن بێئ����اگان كه‌ بۆچی‌ ك����ه‌ له‌ده‌وروبه‌ری‌ كه‌رك����وك به‌ده‌یان منداڵ‬ ‫به‌هۆی‌ ش����ه‌ڕی‌ داعش����ه‌وه‌ تیاچوون‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫ده‌كوژرێن"‪.‬‬ ‫به‌پێ����ی‌ به‌دواداچونێك����ی‌ "نیق����اش" هیچ یه‌كێك ل����ه‌و ده‌زگایانه‌ ئامارێكی‌ وردی‌‬ ‫له‌میحوه‌ره‌كان����ی‌ جه‌نگ����ی‌ دژ ب����ه‌ داع����ش ال نیی����ه‌ له‌ب����اره‌ی‌ قوربانیی����ه‌كان‪ ،‬چونكه‌‬ ‫(كه‌ركوك‌و مه‌خمورو دووزخورماتوو) له‌دوای‌ ژماره‌یان تۆمار ناكرێ����ت‪ ،‬به‌اڵم ئه‌وه‌ روونه‌‬ ‫ده‌ستپێكردنی‌ ئۆپه‌راس����یۆنی‌ موسڵ‌و نزیك قوربانییه‌كان روو له‌هه‌ڵكشانن‪.‬‬

‫شه‌ڕی‌ كۆاڵن به‌كۆاڵن‬

‫ته‌رمی‌ژێر داروپه‌ردووه‌كان‌‬

‫داعش له‌هاتن‌و رۆشتنیدا‬

‫فەلوجە له‌هه‌موو الیەکەوە‬

‫ماڵوێرانی‌ بۆ موسڵ پێیه‌‬

‫بۆنی مه‌رگی لێ دێت‬

‫‪6‬‬

‫ئابوری‬

‫)‪ )554‬سێشه‌مم ‌ه ‪2016/11/29‬‬

‫ئه‌م الپه‌ره‌یه‌ به‌سپۆنسه‌ری کۆمپانیای پیت ئۆیڵ‌‬

‫"كورد ناگه‌ڕێته‌وه‌ به‌غدا"‬

‫هەولێرو بەغدا بێهیوان لەڕێككەوتنی نێوانیان‬ ‫ئا‪ :‬وریا حسێن‬

‫نێچیرڤان بارزانی سه‌رۆكی حكومه‌تی‬ ‫هه‌رێمی كوردستان به‌ربه‌ستێك ده‌خات ‌ه‬ ‫به‌رده‌م گه‌ڕانه‌وه‌ی هه‌رێمی كوردستان‬ ‫بۆ به‌غداو په‌رله‌مانتارێكی لیژنه‌ی دارایی‬ ‫په‌رله‌مانی عێراقیش ده‌ڵێت "عه‌بادی‬ ‫له‌دواكۆبونه‌وه‌دا دوبار‌ه جه‌ختی له‌سه‌ر‬ ‫رێكکه‌وتنی پێشوی نێوان هه‌رێم به‌غدا‬ ‫كرده‌وه‌"‪.‬‬

‫عەبادی بەالوەکی‬ ‫باسی رێککەوتنی‬ ‫هەولێرو بەغدای کرد‬

‫ئه‌حمه‌دی حاج���ی ره‌ش���ید بڕیارده‌ری‬ ‫لیژنه‌ی دارایی په‌رله‌مان���ی عێراق گومانی‬ ‫خۆی ده‌ربڕی به‌رامب���ه‌ر گه‌ڕانه‌وه‌ی هه‌رێم‬ ‫بۆ به‌غداو جێبه‌جێكردنی رێكکه‌وتنی نێوان‬ ‫هه‌ولێرو به‌غدا‪ ،‬وتی "هه‌رێم تازه‌ ناتوانێت‬ ‫بگه‌ڕێت���ه‌و‌ه بۆ به‌غ���دا‪ ،‬چونك��� ‌ه كه‌وتو‌ه‬ ‫به‌مل ئه‌نجامێك���ی هه‌ڵه‌دا بۆی ‌ه گه‌ڕانه‌وه‌ی‬ ‫قورسه‌"‪.‬‬ ‫پێچه‌وانه‌ی قسه‌كانی بڕیارده‌ری لیژنه‌ی‬ ‫دارایی په‌رله‌مانی عێراق‪ ،‬نێچیرڤان‌ بارزانی‬ ‫س���ه‌رۆكی حكومه‌تی هه‌رێمی كوردس���تان‬ ‫له‌ڕاگه‌یاندن���ی دوا هه‌ڵوێس���تی حكومه‌تی‬ ‫هاوكات����ی قس����ه‌كانی ئه‌حم����ه‌دی حاجی به‌غدامان كرد‪ ،‬جه‌ختی له‌سه‌ر ئه‌وه‌كرده‌وه‌‬ ‫هه‌رێمی كوردستان ئه‌وه‌ی وت "ئه‌گه‌ر به‌و‬ ‫ژماره‌یه‌ی ك ‌ه هه‌مانه‌ موچه‌ی فه‌رمانبه‌ران ره‌ش����ید له‌لیژنه‌ی دارایی په‌رله‌مانی عێراق‪ ،‬كه‌ ئ����ه‌و رێكکه‌وتن����ه‌ی ‪ 2014‬له‌گه‌ڵ هه‌رێم‬ ‫دابین بكرێ���ت ده‌چینه‌وه‌ به‌غ���داو پێمان حاكم سه‌رحان س����لێڤانه‌یی ئه‌ندامی هه‌مان كردویان���� ‌ه وه‌كو خ����ۆی ماوه‌و په‌یوه‌س����ته‌‬ ‫خۆشه‌"‪ ،‬هاوكات نیگه‌رانی ئه‌وه‌ی ده‌ربڕی لیژن ‌ه ل����ه‌دوا كۆبونه‌وه‌ی لیژن����ه‌ی دارایی‌و به‌دۆخی سیاسیه‌وه‌"‪.‬‬ ‫كه‌له‌دانانی بودج���ه‌ی ‪2017‬ی عێراق هیچ حه‌یده‌ر عه‌ب����ادی س����ه‌رۆكوه‌زیرانی عێراق‬ ‫بێ����وار خونس����ی پس����پۆڕی س����تراتیژی‬ ‫كه‌ ئێواره‌ی رۆژی یه‌كه‌ش����ه‌ممەی رابردو‌ بۆ‬ ‫پرسێك به‌هه‌رێم نه‌كراوه‌‪.‬‬ ‫ماوه‌ی ‪ 2‬كاتژمێ����ری خایاند هیچ ئومێدێكی له‌بواری وزه‌ هاوكات راوێژكاری ئاسایش����ی‬ ‫ئه‌حمه‌دی حاجی ره‌شید ئه‌وه‌ی بۆ ئاوێن ‌ه له‌عه‌ب����ادی به‌دینه‌كردوه‌ بۆ ناردنی بودجه‌ی ئابوری لەئاژانس����ی پاراس����تنی كوردستان‬ ‫ئاشكراكرد له‌ڕێگه‌ی سكرتێری ئه‌نجومه‌نی هه‌رێم����ی كوردس����تان‌‪ ،‬ئ����ه‌و به‌ئاوێن����ه‌ی زۆر به‌ئه‌س����ته‌می ده‌بینێت به‌غدا رێكکه‌وێت‬ ‫پڕۆژه‌بودج���ه‌ی‪2017‬ی راگه‌یاند "س����ه‌ركوه‌زیران له‌كۆبونه‌وه‌كه‌یدا له‌گه‌ڵ هه‌رێم‪ ،‬وتی "له‌ڕێگه‌ی ئاوێنه‌وه‌ داوا‬ ‫وه‌زیران���ه‌وه‌‬ ‫گه‌یاندوه‌ته‌ ده‌س���تی نێچیرڤ���ان بارزانی‪ ،‬زۆرترین قس����ه‌ی له‌باره‌ی هێڵه‌ گشتیه‌كانی ده‌كه‌م الیه‌نی سێهه‌م وه‌كو گرنتی له‌وێنه‌ی‬ ‫وتیش���ی "ئه‌و مه‌رجه‌ی سه‌رۆكی حكومه‌ت بودجه‌ی‪2017‬ی عێراقه‌وه‌ كردوەو كه‌مترین ئه‌مریكاو به‌ریتانی����ا چاودێری رێكکه‌وتنه‌كه‌‬ ‫باس���یكرد خۆیش���ی ده‌زانێت ك���ه‌ به‌غدا ئام����اژه‌ی بۆ بابه‌تی نێ����وان هه‌ولێرو به‌غدا بكه‌ن ئه‌وه‌ش كێشه‌كان چاره‌سه‌ر ده‌كات"‪.‬‬ ‫راوێژكاری ئاسایش����ی ئابوری لەئاژانسی‬ ‫پێ���ی جێبه‌جێی ناكرێت"‪ ،‬ئ���ه‌وه‌ش وه‌كو بوه‌"‪.‬‬ ‫راش����یگه‌یاند "عه‌ب����ادی كاتێك باس����ی پاراس����تنی كوردس����تان ئه‌وه‌ش بۆ ئاوێنه‌‬ ‫به‌ربه‌رس���ت لێكده‌درێته‌و‌ه ب���ۆ چونه‌وه‌ی‬ ‫مه‌س����ه‌له‌ی رێكکه‌وتن����ی نێ����وان هه‌ولێرو باس����ده‌كات پێویس����ته‌ هه‌ماهه‌نگ����ی زیاتر‬ ‫هه‌رێم بۆ به‌غدا‪.‬‬

‫کۆبونەوەی بەرپرسانی هەولێرو بەغدا‬ ‫هه‌بێت له‌نێوان هه‌ولێرو به‌غدا به‌اڵم به‌دوری‬ ‫زانی به‌په‌له‌ ئه‌م ش����تانه‌ ئه‌نج����ام بدرێت‪،‬‬ ‫وتیش����ی " ئه‌م كاره‌ به‌په‌له‌ ناكرێت ده‌بێت‬ ‫به‌ش����ێوەیه‌كی فه‌رم����ی بكرێت ب����ۆ ئه‌وه‌ی‬ ‫هه‌ڵه‌كان����ی ‪ 2014‬و ‪ 2015‬و ‪ 2016‬له‌نێ����وان‬ ‫هه‌ولێرو به‌غدا دوباره‌ نه‌بێته‌وه"‌‪.‬‬ ‫ئه‌م قس����ه‌یەی خونس����ی له‌كاتێكدایه‌ كه‌‬ ‫ته‌نه����ا مانگێك ماوه‌ بۆ س����اڵی نوێ ‪2017‬‬ ‫و نه‌ هه‌ولێرو به‌غدا گه‌یش����تون به‌ڕێكکه‌وتن‬ ‫ن����ه‌تێڕوانینێك����ی هاوبه‌ش هه‌ی����ه‌ له‌نێوان‬ ‫فراكسیۆنه‌ كوردییه‌كانی په‌رله‌مانی عێراق‪،‬‬ ‫به‌اڵم پێچه‌وانه‌ی ئه‌وانه‌ ئێس����تا له‌سلێمانی‬ ‫بابه‌ت����ی گه‌ڕان����ه‌وه‌ ب����ۆ به‌غ����دا گه‌رمه‌و‪11‬‬ ‫ئه‌ندام����ی ئه‌نجومه‌نی پارێزگای س����لێمانی‬ ‫ده‌یانه‌وێت له‌ڕێگ����ه‌ی ده‌نگدانه‌وه‌ بودجه‌ی‬

‫یاسایی به‌هۆی بڕینی موچه‌ی فه‌رمانبه‌رانی‬ ‫سلێمانی له‌به‌غداوه‌ بهێنن‪.‬‬ ‫پارێزگای سلێمانی‌و مامه‌ڵه‌كردنی سلێمانی‬ ‫غال����ب محەمه‌د س����ه‌رۆكی لیژن����ه‌ی وزه‌ له‌گه‌ڵ به‌غدا به‌شێوه‌ی راسته‌وخۆ‪ ،‬وتیشی‬ ‫له‌ئه‌نجومه‌نی پارێزگای س����لێمانی‌و هاوكات "تائێس����تا یه‌كێت����ی رایه‌كی رونی له‌س����ه‌ر‬ ‫له‌گ����ه‌ڵ ‪ 9‬ئه‌ندامی ت����ری بزوتنه‌وه‌ی گۆڕان پڕۆژه‌ك����ه‌ نی����ه‌‪ ،‬ب����ه‌اڵم گۆڕان په‌ش����یمان‬ ‫له‌ئه‌نجومه‌ن����ی پارێزگای س����لێمانی‌و له‌گه‌ڵ نه‌بوه‌ت����ه‌وه‌ له‌په‌رله‌مان����ی عێراقیش كاری‬ ‫ئه‌ندامێكی فراكس����یۆنی خزم����ه‌ت واژویان له‌سه‌ر ده‌كرێت"‪.‬‬ ‫كۆكردوه‌ته‌وه‌ بۆ ئه‌وه‌ی ده‌نگبدرێت له‌سه‌ر‬ ‫ئه‌وه‌ی ئه‌گه‌ره‌ به‌هێزه‌كه‌یه‌ ئه‌وه‌یه‌ هه‌رێم‬ ‫ئه‌وه‌ی س����لێمانی داهاتی خۆی راده‌س����تی‬ ‫به‌غدا بكات‌و به‌غدایش شایسته‌ داراییه‌كانی ناگه‌ڕێت����ه‌وه‌ به‌غ����دا‪ ،‬ئاماژه‌كانیش بۆ ئه‌وه‌‬ ‫راده‌ستی سلێمانی بكات‪ ،‬ئه‌و وتی "تائێستا ناچن سلێمانی بڕواته‌وه‌ به‌غدا‪ ،‬بۆیه‌ زۆرێك‬ ‫ئه‌نجوم����ه‌ن پڕۆژه‌كه‌مان����ی نه‌خس����توه‌ته‌ له‌به‌رپرسان چاویان له‌سه‌ر ئه‌وه‌یه‌ حكومه‌ت‬ ‫به‌داهاتی خ����ۆی ئی����داره‌ی دۆخه‌كه‌ بدات‪،‬‬ ‫ده‌نگدانه‌وەو‌ ئێمەیش له‌هه‌وڵداین"‪.‬‬ ‫دانانی به‌ربه‌س����ته‌كه‌ی نێچیرڤان بارزانیش‬ ‫پرۆژه‌كه‌ی دكتۆر غالب محەمه‌د باس له‌دو ل����ه‌دوا په‌یامیدا بۆ ئه‌وه‌ب����و كه‌ كورد ته‌می‬ ‫خ����اڵ ده‌كات یه‌كه‌م تۆماركردنی س����كااڵی به‌غدا ببڕێت‪.‬‬

‫"نه‌بارینی باران سودی بۆ دانه‌وێڵه‌ هه‌بوه‌"‬ ‫ئه‌مساڵ له‌هه‌رێمی كوردستان وشكه‌ساڵیی نابێت‬ ‫ئا‪ :‬وریا‬ ‫به‌گوێره‌ی پێشبینییه‌كانی ده‌زگای‬ ‫كه‌شناسی هه‌رێمی كوردستان ئه‌مساڵ‬ ‫له‌هه‌رێمی كوردستان باران كه‌م ده‌بارێت‬ ‫ئه‌وه‌ش كاریگه‌ری له‌سه‌ر كشتوكاڵ‬ ‫به‌ڕێژه‌یی داده‌نێت‪ ،‬هاوكات به‌پێی وته‌ی‬ ‫پسپۆڕێكی بواری جوگرافیای سروشتیش‬ ‫"ئه‌مساڵ كه‌مبارانیی ده‌بێت به‌اڵم‬ ‫وشكه‌ساڵیی نابێت"‪.‬‬ ‫حه‌بیب ق����ادر یه‌كێك����ه‌ له‌جوتیاره‌كانی‬ ‫ناوچه‌ی هه‌ورامان‌و ته‌مه‌نی نزیك ده‌بێته‌وه‌‬ ‫له‌‪ 70‬ساڵ ئه‌و نزیكه‌ی دو چاره‌كه‌ سه‌ده‌ی‬ ‫ته‌مه‌نی خۆی‌ سه‌رقاڵی كاری كشتوكاڵ بوه‌و‬ ‫ئه‌مس����اڵیش له‌پانتاییه‌كی نێ����وان ناوه‌ندی‬ ‫پارێ����زگای هه‌ڵه‌بج����ه‌و ناحی����ه‌ی خورماڵ‬ ‫چه‌ندی����ن دۆن����م گه‌نمی چان����دوه‌‪ ،‬ئه‌وه‌ش‬ ‫پیشه‌ی چه‌ندین ساڵه‌ی بوه‌ بۆیه‌‌ به‌تایبه‌ت‬ ‫له‌چاندن����ی دانه‌وێڵه‌ جۆرێك له‌پس����پۆڕی‬ ‫بۆ دروس����تبوه‌‪ ،‬به‌ئاوێنه‌ی وت "بڕواناكه‌م‬ ‫نه‌بارینی باران كێشه‌ بۆ گه‌نم دروستبكات‪،‬‬ ‫چونكه‌ من له‌بیرم دێت نه‌وه‌ده‌كانی سه‌ده‌ی‬ ‫راب����ردو مانگی ‪12‬یش باران نه‌باریوه‌و ئێمه‌‬ ‫نوێژه‌بارانه‌م����ان بۆ ك����ردوه زیانی له‌گه‌نم‬ ‫نه‌داوه‌‌"‪.‬‬ ‫ماوه‌ی ‪ 2‬مانگی ته‌واو تێده‌په‌ڕێت به‌سه‌ر‬ ‫واده‌ی بارینی باران له‌هه‌رێمی كوردس����تان‪،‬‬ ‫به‌اڵم تائێس����تا ب����اران نه‌باری����وه‌‪ ،‬ئه‌وه‌ش‬ ‫هاواڵتیان به‌تایبه‌ت جوتیارانی نیگه‌رانكردوه‌‬ ‫له‌وه‌ی ئه‌مساڵ وشكه‌ساڵیی ده‌بێت‪.‬‬ ‫ئه‌و جوتیاره‌ دێرینه‌ ئه‌وه‌شی رونكرده‌وه‌‬

‫زیانه‌كانی نه‌بارینی‬ ‫باران بۆ دواخستنی‬ ‫وه‌رزی كشتوكاڵه‬ ‫به‌اڵم پێشبینی ده‌كرێت‬ ‫له‌گه‌ڵ ئه‌م شه‌پۆله‌ی‬ ‫باران دڵه‌ڕاوكێی‬ ‫جوتیاران بڕه‌وێته‌وە‬ ‫به‌هه‌مو جۆرێك بارینی ب����اران بۆ هه‌رێمی‬ ‫كوردستان گرنگه‌‪ ،‬وتیشی "ئه‌گه‌ر تامانگی‬ ‫یه‌ك باران نه‌بارێت ئه‌وسا به‌رهه‌می دانه‌وێڵه‌‬ ‫كێشه‌ی بۆ دروست ده‌بێت به‌ته‌واوه‌تی"‪.‬‬ ‫د‪.‬هه‌ڵه‌ت ره‌ش����ید كه‌ پس����پۆڕیی هه‌یه‌‬ ‫له‌بواری جوگرافیای سروش����تی هه‌مان رای‬ ‫جوتیاره‌ به‌ئه‌زمونه‌كه‌ی هه‌یه‌ به‌اڵم‌ به‌دیوه‌‬ ‫زانستیه‌كه‌یدا‪ ،‬ئه‌و‌ له‌و روه‌وه‌ شیده‌كاته‌وه‪‌‌،‬‬ ‫دی����ارده‌ی دواكه‌وتنی ب����اران دیارده‌یه‌كی‬ ‫سروش����تی جیهانیه‌ به‌ه����ۆی كه‌مبونه‌وه‌ی‬ ‫په‌س����تانی هه‌واو رونه‌دانی ش����ێداریه‌وه‌یه‌‬ ‫باران ئه‌و ناوچانه‌ ناگرێته‌وه‌ بۆیه‌ دیارده‌ی‬

‫باران ده‌بارێت به‌وه‌ش بڕێكی باران بۆ هه‌رێم‬ ‫ده‌بارێت‪ ،‬ئه‌وه‌ له‌كاتێكدایه‌ دومانگی ته‌واو‌ه‬ ‫كوردس����تان باران بارینی تێ����دا دواكه‌وتوه‌‬ ‫به‌هۆی دیارده‌ی "نینا"‪.‬‬ ‫فازی����ل ئیبراهی����م وته‌بێ����ژی ده‌زگای‬ ‫كه‌شناسی هه‌رێم ئه‌وه‌ی بۆ ئاوێنه‌ باسكرد‬ ‫ده‌بو لەس����ه‌ره‌تای مانگی رابردوەوە‌‌ باران‬ ‫بباریای����ه‌ ب����ه‌اڵم به‌هۆی رودان����ی دیارده‌ی‬ ‫"نین����ا" وه‌ بارانباری����ن روین����ه‌داوه‌‪ ،‬به‌پێی‬ ‫پێش����بینیه‌كان له‌م����اوه‌ی ‪ 24‬كاتژمێ����ری‬ ‫داهاتو له‌هه‌رێمی كوردس����تان بۆ ماوه‌ی ‪3‬‬ ‫رۆژ بارانباری����ن به‌رده‌وام ده‌بێت‪ ،‬وتیش����ی‬ ‫"ئه‌مس����اڵ له‌چاو ساڵی رابردو باران كه‌متر‬ ‫ده‌بارێت"‪.‬‬

‫جوتیارێک لەکێڵگەکەیدا‬ ‫سه‌عات له‌وه‌رزی سه‌رمادا"‪.‬‬

‫نه‌بارینی بارانیان روب����ه‌ڕو ده‌بێته‌وه‌‪ ،‬وتی كاریگه‌ری له‌سه‌ر داری ناو باخه‌كان‌و داری‬ ‫"ئه‌مساڵ له‌هه‌رێمی كوردستان وشكه‌ساڵیی سروشتی شاخه‌كان ده‌بێت"‪.‬‬ ‫وته‌بێ����ژی وه‌زاره‌تی كاره‌ب����ای هه‌رێمی‬ ‫وه‌زاره‌تی كاره‌با كه‌ سااڵنه‌ كه‌مبونه‌وه‌ی‬ ‫رونادات به‌اڵم س����اڵێكی كه‌مباران ده‌بێت‪،‬‬ ‫به‌جۆرێك ب����اران ناگاته‌ ئاس����تی ناوه‌ندی ئاس����تی پێدان����ی كاره‌بای ب����ۆ كه‌مبارانی كوردس����تان له‌باره‌ی ترسی وه‌زاره‌ته‌كه‌ی‬ ‫له‌كه‌مبونه‌وه‌ی ئاستی پێدانی كاره‌با ئه‌وه‌ی‬ ‫گش����تی بارانبارین‪ ،‬له‌گه‌ڵ ئ����ه‌وه‌ش ناگاته‌ ده‌گه‌ڕانده‌وه‌ به‌اڵم ئه‌مساڵ ترسیان نیه‌‪.‬‬ ‫محەم����ه‌د ئه‌می����ن هه‌ورام����ی وته‌بێ����ژی نه‌شارده‌ ئه‌گه‌ر بارانیش نه‌بارێت كاریگه‌ری‬ ‫سنوری وشكه‌ساڵی"‪.‬‬ ‫وه‌زاره‌ت����ی كاره‌ب����ای هه‌رێ����م ئ����ه‌وه‌ی بۆ گه‌وه‌ری نابێت له‌س����ه‌ر كه‌مبونه‌وه‌ی رێژه‌ی‬ ‫ئه‌و پسپۆڕه‌ی بواری جوگرافیای سروشتی ئاوێنه‌ پشتڕاس����تكرده‌وه‌ ئه‌وان له‌ئێستادا كاره‌با‪ ،‬وتیش����ی "ئه‌گه‌ر باران ببارێت باشه‌‬ ‫جه‌خت له‌سه‌ر ئه‌وه‌شده‌كاته‌وه‌ كه‌می باران كێش����ه‌ی كه‌می ب����اران كاریگه‌ری له‌س����ه‌ر ئه‌گه‌ر نه‌ش����بارێت كاریگه‌ری ئه‌وتۆی نابێت‬ ‫كاریگه‌ری ناكاته‌ س����ه‌ر به‌رهه‌می دانه‌وێڵه‌ دورس����تنه‌كردون به‌ڵك����و بونی كێش����ه‌ی له‌سه‌ر پێدانی كاره‌بای نیشتمانی"‪.‬‬ ‫به‌ڵكو به‌پێچه‌وانه‌وه‌ س����ودی بۆ به‌رهه‌می ته‌كنیكی له‌وێستگه‌کان‌و سوته‌مه‌نی كێشه‌ی‬ ‫ده‌زگای كه‌شناسی هه‌رێم ئاماژه‌ بۆ ئه‌وه‬ ‫دانه‌وێڵه‌ هه‌بو چونكه‌ ئه‌گه‌ر بباریایه‌ سه‌رما بۆ دروس����تكردون‪ ،‬وتی "له‌هه‌وڵی ئه‌وه‌دان‬ ‫توش����ی زیانی ده‌كرد‪ ،‬وتیش����ی "كه‌مبارانی ئاستی كاره‌با بگه‌یەننه‌وه‌ ‪12‬سه‌عات بۆ ‪‌ 14‬ده‌كات له‌م����اوه‌ی ‪ 24‬كاتژمێ����ری داهاتودا‬

‫وته‌بێ����ژی ده‌زگای كه‌شناس����ی هه‌رێمی‬ ‫كوردستان ئاماژه‌ی بۆ ئه‌وه‌شكرد ناتوانین‬ ‫بڵێین وشكه‌س����اڵی ده‌بێت به‌اڵم باران كه‌م‬ ‫ده‌بارێت‪ ،‬وتیشی "زیانه‌كانی نه‌بارینی باران‬ ‫بۆ دواخس����تنی وه‌رزی كش����توكاڵه‌‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫پێش����بینی ده‌كرێت له‌گه‌ڵ ئه‌م ش����ه‌پۆله‌ی‬ ‫باران دڵه‌ڕاوكێی جوتیاران بڕه‌وێته‌وه‌"‪.‬‬ ‫ئه‌مس����اڵ بۆ هه‌رێمی كوردستان ساڵێكی‬ ‫وش����ك نابێت به‌اڵم ره‌نگ����ه‌ تینوێتی دڵی‬ ‫جوتیارانیش نه‌شكێنێت‪ ،‬هه‌روه‌كو وته‌بێژی‬ ‫ده‌زگای كه‌شناس����ی هه‌رێمی����ش جه‌خت����ی‬ ‫لێكرده‌وە هه‌رێم له‌به‌رده‌م دیارده‌ی (نینا)‬ ‫دایه‌ بۆیه‌ نابێت هاوش����ێوه‌ی ساڵی رابردو‬ ‫خه‌ڵك چ����اوی له‌ب����اران بێ����ت به‌گوێره‌ی‬ ‫ئ����ه‌و پێش����بینیانه‌ كاری جوتیاریی خۆیان‬ ‫رێكبخه‌ن‪‌.‬‬

‫کوردستانێکی ئاوەدانت دەوێت‪ ،‬بەرهەمی خۆماڵی بەکاربهێنە‬

‫کوالێتی‬ ‫تەندروستی‬ ‫باشتر‬

‫تایبەت‬

‫)‪ )554‬سێشه‌مم ‌ه ‪2016/11/29‬‬

‫‪El Comandante‬‬

‫‪9‬‬

‫ی سه‌دام‌و دۆستی‌ ئه‌حمه‌دی‌ نه‌ژاد‬ ‫هاوپه‌یمان ‌‬

‫ئا‪ :‬ئاوێنه‌‬ ‫فیدل كاسترۆ‪ ،‬ك ‌ه رۆژگارێك وه‌ك‬ ‫ی شۆڕش‌و‬ ‫یه‌كێك له‌ئایكۆنه‌كان ‌‬ ‫ی‬ ‫ی سه‌ده‌ ‌‬ ‫شۆڕشگێڕ‌ه سه‌رسه‌خته‌كان ‌‬ ‫ی‬ ‫بیسته‌م هێمای‌ بۆ ده‌كرا‪ ،‬له‌ته‌مه‌ن ‌‬ ‫‪ 90‬ساڵیدا چاوی‌ لێكنا‪ ،‬ئه‌و د‌ه‬ ‫ساڵ‌ له‌مه‌وبه‌ر كه‌ وه‌ك دێرینترین‬ ‫ی‬ ‫پارتیزان‌و كۆنترین سه‌رۆك كۆمار ‌‬ ‫جیهان نه‌خۆشی‌ ته‌نگی‌ پێهه‌ڵچنی‌‪،‬‬ ‫پاش ‪ 50‬ساڵ‌ له‌حكومڕانیی‌‪،‬‬ ‫ی‬ ‫ی برا ‌‬ ‫ی "رائول" ‌‬ ‫ده‌وڵه‌ته‌ك ‌هی‌ راده‌ست ‌‬ ‫كرد‪.‬‬

‫"شا"یه‌ك له‌به‌رگی‌ گه‌دادا‬

‫ی‬ ‫ی كاسترۆ هه‌زاران دورخراوه‌ ‌‬ ‫مه‌رگ ‌‬ ‫كوبایی���ان دڵخۆش ك���رد‪ ،‬كوبییه‌كان‬ ‫ی‬ ‫ی هه‌واڵ���ی‌ مه‌رگ ‌‬ ‫ی به‌بیس���تن ‌‬ ‫له‌میام ‌‬ ‫فیدل رژان ‌ه سه‌ر ش���ه‌قامه‌كان‌و به‌ده‌م‬ ‫ی‬ ‫ش���ادی‌‌و س���ه‌ماكردنه‌وه‌ خۆش���حاڵ ‌‬ ‫خۆی���ان به‌رامب���ه‌ر ب���ه‌و‌ه ده‌ربڕی‌ ك ‌ه‬ ‫"فیدل له‌دۆزه‌خدا ده‌سوتێت"‪.‬‬ ‫ی كوب���ا رایانگه‌یاند‬ ‫نه‌یاران���ی‌ رژێم ‌‬ ‫ی به‌خه‌ڵك دا‪،‬‬ ‫ی ئازاد ‌‬ ‫"كاس���ترۆ به‌ڵێن ‌‬ ‫ی كرد‬ ‫ی ئ���ه‌و‌ه واڵته‌ك ‌ه ‌‬ ‫ی له‌ب���ر ‌‬ ‫كه‌چ��� ‌‬ ‫به‌زیندان"‪.‬‬ ‫هه‌رچه‌ن���د‌ه كاس���ترۆ زۆر هه‌وڵیدا‬ ‫ی نمای���ش‬ ‫وه‌ك شۆڕش���گێڕێك خ���ۆ ‌‬ ‫ب���كات ك��� ‌ه ب���اوه‌ڕی‌ به‌یه‌كس���انی‌‌و‬ ‫دادپ���ه‌روه‌ری‌و سۆش���یالیزمه‌‌و وه‌ك‬ ‫ی ئه‌م جیهان ‌ه‬ ‫زۆرێك له‌شۆڕش���گێڕه‌كان ‌‬ ‫ی مانگان���ه‌م چه‌ند‬ ‫ده‌ی���وت "موچ��� ‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫س���ه‌د دۆالرێكه‌و ده‌بێت كرێخانویش ‌‬ ‫ی‬ ‫ی گێڕانه‌وه‌ ‌‬ ‫لێب���ده‌م"‪ ،‬ب���ه‌اڵم به‌پێ��� ‌‬ ‫ی "خوان رینالدۆ‬ ‫پاس���ه‌وانه‌ تایبه‌ته‌كه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫سانش���ێز"‪ ،‬كاس���ترۆ ب���ه‌دور له‌چاو ‌‬ ‫خه‌ڵكی‌ هه‌ژار‌و سته‌ملێكراوی‌ كوبا‪ ،‬ك ‌ه‬ ‫ی هه‌میش ‌ه‬ ‫ی به‌ده‌س���ه‌اڵت گه‌یشتن ‌‬ ‫دوا ‌‬ ‫ی كوێره‌وه‌ری‌‌و نه‌بونی‌ ببونه‌وه‌‪،‬‬ ‫روبه‌ڕو ‌‬ ‫وه‌ك شا ده‌ژیا‪.‬‬ ‫سانشێز كه‌ له‌س���اڵی‌‪ 1977‬تا‪1994‬‬ ‫ی كاس���ترۆ بوه‌‪ ،‬ئاماژ‌ه به‌و‌ه‬ ‫بۆدیگارد ‌‬ ‫ی‬ ‫ده‌كات "كاس���ترۆ دورگه‌یه‌كی‌ تایبه‌ت ‌‬ ‫ی‬ ‫به‌ناوی‌ كای���ۆ پیدرا هه‌ب���و له‌ده‌ریا ‌‬ ‫كارایب‪ ،‬كه‌ ریستۆرانتێك‌و مه‌له‌وانگه‌و‬ ‫ی‬ ‫ی نیش���تنه‌وه‌ی‌ هه‌لیكۆپته‌ر ‌‬ ‫ش���وێن ‌‬ ‫تیا بو‪ ،‬وه‌ك پارچه‌یه‌ك له‌به‌هه‌ش���ت‬ ‫ی‬ ‫واب���و‪ ،‬ش���وێنی‌ پش���ودانی‌ تایبه‌ت ‌‬ ‫ی‬ ‫كاسترۆو هاوس���ه‌رو پێنج منداڵه‌كه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫ب���و‪ ،‬ته‌نها ئه‌و كه‌س���ان ‌هی‌ په‌یوه‌ند ‌‬ ‫زۆر نزیكیان له‌گه‌ڵ‌ كاس���ترۆدا هه‌بو‪،‬‬ ‫رێیان ده‌كه‌وته‌ ئه‌م به‌هه‌شته‌وه‌‪ ،‬له‌وان ‌ه‬ ‫ی‬ ‫ی پێشو ‌‬ ‫ئه‌ریك هۆنیكه‌ری‌ سه‌ركرد‌ه ‌‬ ‫ی رۆژهه‌اڵت"‪.‬‬ ‫ئه‌ڵمانیا ‌‬ ‫سانشێز ده‌ڵێت "من سه‌دان جار ئه‌وم‬ ‫تا به‌هه‌شته‌ بچوكه‌كه‌ی‌ به‌ڕێكردوه‌"‪.‬‬ ‫ده‌شڵێت "كاس���ترۆ زۆرجار ده‌یوت‬ ‫ی‬ ‫ش���ۆڕش ده‌رفه‌تی‌ ش���ادی‌‌و رابواردن ‌‬ ‫لێزه‌وت كردوم"‪.‬‬

‫ی‬ ‫ریش‌و پارتیزان ‌‬

‫ی‬ ‫ی هاوڕێ ‌‬ ‫كاس���ترۆ‪ ،‬وه‌ك چێ‌ گیڤارا ‌‬ ‫به‌ڕیش‌و ب��� ‌ه به‌رگ ‌ه س���ه‌ربازییه‌كه‌ی‌‌و‬ ‫به‌جگه‌ره‌كێش���ان ناویانگی‌ ده‌ركردبو‪،‬‬ ‫ی‬ ‫ئ���ه‌و س���ه‌رده‌مانێك ك��� ‌ه گه‌نجێك��� ‌‬ ‫شۆڕش���گێڕ ب���و به‌ش���اخه‌وه‌‪ ،‬وه‌ك‬ ‫ی‬ ‫ی شۆڕش‌و پارتیزان ‌‬ ‫یه‌كێك له‌هێماكان ‌‬ ‫ی جیهاندا له‌ڕیش���ی‌ ده‌ڕوانرا‪،‬‬ ‫له‌ئاس���ت ‌‬ ‫ی ئه‌و‬ ‫به‌اڵم له‌ڕاستیدا ریش هێشتنه‌وه‌ ‌‬ ‫ی پارتیزانی‌‌و‬ ‫ی به‌كار ‌‬ ‫هیچ په‌یوه‌ندییه‌ك ‌‬ ‫ی چه‌كدارییه‌و‌ه نه‌بو‪ ،‬كاس���ترۆ‬ ‫خه‌بات ‌‬ ‫ی "ئه‌گه‌ر ئێوه‌ رۆژان ‌ه ‪15‬خوله‌ك‬ ‫وتب���و ‌‬ ‫ی ریشتان‪ ،‬ئه‌وا ده‌بێت ‪5‬‬ ‫بده‌ن به‌تاشین ‌‬

‫ی روخسارتان‬ ‫هه‌زار خوله‌ك بۆ چاككردن ‌‬ ‫له‌ساڵێكدا تەرخان بکەن"‪.‬‬ ‫وتبوش���ی‌ "وام به‌الو‌ه په‌سه‌ند‌ه ئه‌م‬ ‫كات ‌ه بۆ كاری‌ گرنگتر ته‌رخان بكه‌م"‪.‬‬

‫هاوڕێی‌ ئه‌دیب‌و نوسه‌ران‬

‫دیارییه‌ك بۆ ئه‌لندێ‌‬

‫ریش هێشتنه‌وه‌ی‌ ئه‌و‬ ‫هیچ په‌یوه‌ندییه‌كی‌‬ ‫به‌كاری‌ پارتیزانی‌‌و‬ ‫خه‌باتی‌ چه‌كدارییه‌وه‌‬ ‫نه‌بو‪ ،‬كاسترۆ وتبوی‌‬ ‫ئه‌گه‌ر ئێوه‌ رۆژانه‌‬ ‫‪15‬خوله‌ك بده‌ن‬ ‫به‌تاشینی‌ ریشتان‬ ‫ئه‌وا ده‌بێت ‪ 5‬هه‌زار‬ ‫خوله‌ك بۆ چاككردنی‌‬ ‫روخسارتان‬ ‫له‌ساڵێكدا تەرخان‬ ‫بکەن‬

‫ی توندوتۆڵ‌‌و‬ ‫كاس���ترۆ په‌یوه‌ندییه‌ك ‌‬ ‫ی‬ ‫ی له‌گه‌ڵ‌ چه‌ندین نوسه‌ر ‌‬ ‫دڵس���ۆزانه‌ ‌‬ ‫ی جیهان‬ ‫ی رابردو ‌‬ ‫ی شه‌ست ساڵ ‌‬ ‫ناودار ‌‬ ‫ی "زه‌نگه‌كان بۆ‬ ‫هه‌بو‪ ،‬ئه‌و كه‌ به‌ڕۆمان ‌‬ ‫ی‬ ‫ێ لێده‌درێن" سه‌رسام بو‪ ،‬خانویه‌ك ‌‬ ‫ك‌‬ ‫ی پایته‌ختی‌ كوبا‬ ‫به‌دی���اری‌ له‌هاڤان���ا ‌‬ ‫ی ك���رد ك ‌ه‬ ‫ی نوس���ه‌ره‌كه‌ ‌‬ ‫پێشكه‌ش��� ‌‬ ‫"ئێرنێست هه‌مه‌نگوای‌" بو‪.‬‬ ‫نوس���ه‌ری‌ "س���ه‌د س���ا ‌ڵ ته‌نیایی‌"‪،‬‬ ‫گابریال گارس���یا ماركی���ز یه‌كێك بو‬ ‫ێ نزیكه‌كان���ی‌‪ ،‬چه‌ندین جار‬ ‫له‌ه���اوڕ ‌‬ ‫ماركی���ز ئام���اژه‌ی‌ به‌و‌ه ك���ردو‌ه ك ‌ه‬ ‫ێ‬ ‫فیدل شۆڕش���گێڕێكه‌ هاوشێو‌هی‌ چ ‌‬ ‫ی‬ ‫گیڤارا‌و كاتێكیش دیارترین نوس���ه‌ران ‌‬ ‫ی التی���ن نامه‌یه‌كی‌ كراوه‌یان‬ ‫ئه‌مه‌ریكا ‌‬ ‫ی‬ ‫ی كاسترۆ كرد وه‌ك ناڕه‌زای ‌‬ ‫ئاڕاس���ته‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫ده‌ربڕی���ن به‌رامب���ه‌ر به‌پێش���ێلكردن ‌‬ ‫ی‬ ‫ئ���ازادی‌ راده‌بڕی���ن‌و مافه‌كانی‌ مرۆڤ‪ ،‬ده‌س���ه‌اڵت دۆست‌و هاوپه‌یمانی‌ یه‌كد ‌‬ ‫ی كوه‌یت له‌الیه‌ن‬ ‫ئ���ه‌و ئیمزاكه‌ی‌ خۆی‌ له‌س���ه‌ر نامه‌ك ‌ه بون‪ ،‬دوای‌ داگیركردن ‌‬ ‫رژێمی‌ سه‌دامه‌وه‌ ساڵی‌‪ ،1991‬كاسترۆ‬ ‫كشانده‌وه‌‪.‬‬ ‫ی ئه‌مه‌ریكا‬ ‫س���ارته‌رو س���یمۆن دی‌ بۆڤ���وار هه‌وڵی���دا عێراق له‌هێرش��� ‌‬ ‫له‌س���ه‌ره‌تاوه‌ به‌شۆڕشی‌ كوبا سه‌رسام بپارێزێ���ت‌و دو نام���ه‌ی‌ ب���ۆ س���ه‌دام‬ ‫ی ئه‌وه‌ بو س���ه‌دام‬ ‫بون‌و گراهام گرین‌و ریجیس دوبریه‌ش ن���ارد‪ ،‬كه‌ خوازیار ‌‬ ‫ی كاسترۆ دانوستان بكات‌و له‌كوه‌یت بكشێته‌وه‌‪.‬‬ ‫به‌هه‌مانشێوه‌‪ ،‬به‌اڵم په‌یوه‌ند ‌‬ ‫ی ئه‌مه‌ریكاشدا بۆ سه‌ر‬ ‫ی هێرش��� ‌‬ ‫له‌گ���ه‌ڵ‌ "بابلۆ نی���رۆدا"دا پڕ له‌گرفت‌و له‌كات ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ‪2003‬دا‪ ،‬باڵیۆزخانه‌ ‌‬ ‫ی عێراق له‌س���اڵ ‌‬ ‫ئاڵۆز بو‪ ،‬نیرۆدا ره‌خنه‌ی‌ له‌ڕژێمه‌ك ‌ه ‌‬ ‫ی كوب���ا له‌به‌غ���دا دوا باڵیۆزخان ‌ه بو ك ‌ه‬ ‫هاڤان���ا ده‌گ���رت‌و كاس���ترۆش ئه‌و ‌‬ ‫له‌پایته‌ختی‌ عێراق داخرا‪.‬‬ ‫به‌"كرێگرته‌ی‌ ئیمپریالیزم" ناوده‌برد‪.‬‬ ‫هاوكات كاسترۆ یه‌كێك بو له‌پشتیوان ‌ه‬ ‫ی‬ ‫ی ئیسالم ‌‬ ‫ی كۆمار ‌‬ ‫ی رژێم ‌‬ ‫سه‌ره‌كیه‌كان ‌‬ ‫ی سه‌دام‌و‬ ‫هاوپه‌یمان ‌‬ ‫ی‬ ‫ئێ���ران‌و له‌ره‌خنه‌گرانی‌ سه‌رس���ه‌خت ‌‬ ‫دۆستی‌ ئه‌حمه‌دی‌ نه‌ژاد‬ ‫ی هاتن ‌ه‬ ‫ئه‌مه‌ری���كا‪ ،‬ه���ه‌ر له‌س���ه‌ره‌تا ‌‬ ‫س���ه‌ر كاری‌ كۆم���اری‌ ئیس�ل�امییه‌و‌ه‬ ‫ی‬ ‫ی كات��� ‌‬ ‫ی ده‌وڵه‌ت��� ‌‬ ‫ی ده‌ره‌وه‌ ‌‬ ‫وه‌زی���ر ‌‬ ‫ی كردو دواتریش‬ ‫ی هاڤانا ‌‬ ‫ئێران سه‌ردان ‌‬ ‫ی س���ه‌رۆك كۆماره‌كانی‌ ئێران‬ ‫زۆرب��� ‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫به‌هه‌مانش���ێوه‌ به‌تایبه‌ت���ی‌ ئه‌حمه‌د ‌‬ ‫ن���ه‌ژاد‪ ،‬له‌به‌رامبه‌ریش���دا كاس���ترۆش‬ ‫ی تارانی‌ كرد‪.‬‬ ‫سه‌ردان ‌‬ ‫ی‬ ‫كاس���ترۆ گله‌یی‌‌و گازنده‌ی‌ ئه‌وه‌ش ‌‬ ‫ی ن���ه‌ژاد هه‌ب���و نكوڵ���ی‬ ‫له‌ئه‌حم���ه‌د ‌‬ ‫له‌هۆلۆكۆس���ت ده‌كات‪ ،‬ئ���ه‌و ده‌یوت‬ ‫ی‬ ‫ی س���ه‌ره‌كی‌ حكومه‌ت ‌‬ ‫"جیاوازییه‌ك��� ‌‬ ‫ی‬ ‫ی جه‌نگی‌ سارددا‪ ،‬ئێران له‌گه‌ڵ‌ حكومه‌تی‌ شۆڕش���گێر ‌‬ ‫كاسترۆ‪ ،‬له‌گه‌رمه‌ ‌‬ ‫ی كوبادا خه‌س���ڵه‌تی‌ مه‌زهه‌بی‌ بونیه‌تی‌‌و‬ ‫ی ‪ 1973‬س���ه‌ردانی‌ عێراق ‌‬ ‫وات ‌ه س���اڵ ‌‬ ‫ی ئه‌زمونی���ش ده‌ریخس���تو‌ه س���ه‌ركرد‌ه‬ ‫ی ناسی‌‪ ،‬به‌درێژای ‌‬ ‫كردو سه‌دام حسێن ‌‬ ‫ی سازشن"‪.‬‬ ‫ی مه‌زهه‌بییه‌كان كه‌متر ئه‌هل ‌‬ ‫ی س���ه‌دام له‌س���ه‌ر كورس��� ‌‬ ‫مانه‌وه‌ ‌‬

‫ی فیدی���ل كاس���ترۆیه‌ ب���ۆ‬ ‫"دی���ار ‌‬ ‫س���لڤادۆر ئه‌لن���دێ‌"‪ ،‬ئ���ه‌م وش���ان ‌ه‬ ‫ی س���ه‌رۆك‬ ‫له‌س���ه‌ر كالش���ینكۆفه‌ك ‌ه ‌‬ ‫ی پێشوی‌ ش���یلی‌ هه‌ڵكۆڵرابون‬ ‫كۆمار ‌‬ ‫ی‬ ‫ی كۆمار ‌‬ ‫ی المۆنیرا ‌‬ ‫كاتێك له‌كۆش���ك ‌‬ ‫ی ‪1973‬دا‪.‬‬ ‫گه‌مارۆدرابو له‌‪11‬ی‌ ئه‌یلول ‌‬ ‫ی‬ ‫فڕۆك��� ‌ه جه‌نگیی���ه‌كان به‌فه‌رمان��� ‌‬ ‫"بینۆش���ه‌" ك���ه‌ هێرش���یان ده‌كرد‌ه‬ ‫ی كۆماری‌‌و ده‌یانسوتان‪،‬‬ ‫سه‌ر كۆش���ك ‌‬ ‫ی‬ ‫ئه‌لندێیان نه‌ترسان‪ ،‬ئه‌و خۆی‌ راده‌ست ‌‬ ‫ی‬ ‫كوده‌تاچییه‌كان نه‌كردو به‌م دیاریی ‌ه ‌‬ ‫ی كردو به‌ته‌نها‬ ‫كاس���ترۆ به‌رگری‌ له‌خۆ ‌‬ ‫ی جه‌نگا‪.‬‬ ‫تاكۆتای ‌‬

‫‪‌CIA‬و كاسترۆی‌ جاویدانی‌‬

‫كاس���ترۆ ك ‌ه له‌م���او‌هی‌ حوكمڕانییدا‬ ‫ی‬ ‫‪ 10‬س���ه‌رۆكی‌ ئه‌مه‌ریكا‌و شه‌ست ساڵ ‌‬ ‫پ���ڕ ل���ه‌ڕوداوی‌ هه‌ژێن���ه‌ری‌ به‌ڕێكرد‪،‬‬ ‫ی‬ ‫ی هه‌واڵگر ‌‬ ‫ی ده‌زگا ‌‬ ‫به‌رده‌وام ئامانج��� ‌‬ ‫ی‬ ‫‪ CIA‬ب���و‪ ،‬زیاتر ل ‌ه ‪ 600‬ج���ار هه‌وڵ ‌‬ ‫تیرۆركردن���ی‌ درا‪ ،‬ب���ه‌اڵم هیچكام له‌و‬ ‫هه‌واڵنه‌ س���ه‌ركه‌وتو نه‌بون‪ .‬هه‌رچه‌ند‌ه‬ ‫ی‬ ‫‪ CIA‬په‌نای‌ بۆ به‌ئه‌زمونترین بانده‌كان ‌‬ ‫مافی���ای‌ ئه‌مه‌ری���كای‌ التینی���ش برد‪،‬‬ ‫ی ژه‌هره‌و‌ه‬ ‫ی به‌كارهێنان��� ‌‬ ‫تا له‌ڕێگ���ه‌ ‌‬ ‫له‌خ���واردن‌و جگ���ه‌ره‌و پێاڵوه‌كانی���دا‬ ‫ی‬ ‫تی���رۆری‌ بك���ه‌ن‪ ،‬ب���ه‌اڵم وه‌ك ئه‌و‌ه ‌‬ ‫ی بێ���ت له‌هه‌مو ئه‌و‬ ‫كاس���ترۆ جاویدان ‌‬ ‫هه‌واڵنه‌ به‌ساغی‌ ده‌رباز بو‪.‬‬ ‫ی ‪CIA‬‬ ‫ی پێش���و ‌‬ ‫ی به‌ڕێوه‌به‌ر ‌‬ ‫جێگر ‌‬ ‫ژه‌ن���رال فیرن���ون والت���ه‌رز جارێكیان‬ ‫ی ‪1970‬دا رایگه‌یاند‬ ‫له‌كۆتای���ی‌ ده‌ی��� ‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫"به‌الم���ه‌و‌ه كوب���ا گه‌وره‌تری���ن واڵت ‌‬ ‫ی‬ ‫ی له‌ده‌ری���ا ‌‬ ‫جیهان���ه‌‪ ،‬پایته‌خته‌ك��� ‌ه ‌‬ ‫ی له‌فلۆریدان‪،‬‬ ‫كاریبیدای���ه‌‪ ،‬گه‌له‌ك���ه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی له‌ئه‌نگۆالی���ه‌‪ ،‬حزبه‌ك ‌ه ‌‬ ‫س���وپاك ‌ه ‌‬ ‫ی له‌مه‌دریده‌و‬ ‫له‌مۆس���كۆیه‌و زمانه‌ك���ه‌ ‌‬ ‫كاسترۆش به‌ته‌نها خۆی‌ له‌هاڤانایه‌"‪.‬‬

‫مارادۆنا گریا‬

‫"رۆژێك���ی‌ خه‌مناك���ه‌‪ ،‬له‌بۆنی���س‬ ‫ئایرس���ه‌و‌ه په‌یوه‌ندیی���ان پێو‌ه كردم‌و‬ ‫ی ش���ۆك بوم"‪ .‬ئه‌م���ه‌ یه‌كه‌م‬ ‫توش��� ‌‬ ‫ی‬ ‫كاردان���ه‌و‌هی‌ ئه‌فس���انه‌ی‌ تۆپی‌ پێ ‌‬ ‫ئه‌رژه‌نتین���ی‌ "دیاگ���ۆ مارادۆن���ا" بو‬ ‫ی‬ ‫ی دوای ‌‬ ‫ی به‌كۆچ ‌‬ ‫س���ه‌باره‌ت به‌هه‌واڵ��� ‌‬ ‫كاسترۆ‪ .‬مارادۆنا كه‌ له‌ساڵی‌‪1987‬ه‌و‌ه‬ ‫په‌یوه‌ندیه‌ك���ی‌ توندوتۆڵ���ی‌ له‌گ���ه‌ ‌ڵ‬ ‫ی‬ ‫كاسترۆدا هه‌بو‪ ،‬له‌په‌یجی‌ تایبه‌تی‌ خۆ ‌‬ ‫ی "فیدل كاسترۆ وه‌ك‬ ‫له‌تویته‌ردا نوس ‌‬ ‫باوك وا بو بۆ من‪ ،‬زۆر دڵته‌نگم"‪.‬‬ ‫مارادۆن���ا له‌ژێ���ر وێنه‌یه‌كی‌ خۆی‌‌و‬ ‫ی "كه‌س ناتوانێت‬ ‫كاسترۆشدا نوسیویه‌ت ‌‬ ‫ی‬ ‫به‌‪ 20‬كه‌سه‌وه‌ ده‌سه‌اڵتێكی‌ دیكتاتۆر ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ئیمپریالیزم ‌‬ ‫بڕوخێنێت‌و ئاڵنگاری��� ‌‬ ‫ئه‌مه‌ری���كا ب���كات ت���ۆ نه‌بێ���ت‪ ،‬ئه‌و‬ ‫ی خوێنده‌واریت‬ ‫ی كه‌ رێژه‌ ‌‬ ‫سه‌ركرده‌ی ‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫له‌واڵته‌كه‌ت���دا گه‌یان���د‌ه ‪‌%100‬و له‌ڕو ‌‬ ‫ته‌ندروستیشه‌و‌ه پێشه‌نگی‌ له‌جیهانداو‬ ‫ی‬ ‫سااڵن ‌ه هه‌زاران پزیش���ك له‌زانكۆكان ‌‬ ‫واڵته‌كه‌دا خوێندن ته‌واو ده‌كه‌ن"‪.‬‬

‫كاسترۆ به‌دور‬ ‫له‌چاوی‌‬ ‫خه‌ڵكی‌ هه‌ژار‌و‬ ‫سته‌ملێكراو ‌ی كوبا‬ ‫كه‌ دوای‌ به‌ده‌سه‌اڵت‬ ‫گه‌یشتن ‌ی‬ ‫هه‌میشه‌ روبه‌ڕو ‌ی‬ ‫كوێره‌وه‌ری‌‌و نه‌بون ‌ی‬ ‫ببونه‌وه‌‪ ،‬وه‌ك شا‬ ‫ده‌ژیا‬

‫‪El Comandante‬‬ ‫ی‬ ‫فیدل ئه‌لخان���درۆ كاس���ترۆ‪ ،‬كوڕ ‌‬ ‫ی به‌ڕه‌چه‌ڵه‌ك ئیس���پانی‌ بو‪،‬‬ ‫فیودالێك ‌‬ ‫ی‬ ‫ی كه‌یبان���وو كاره‌كه‌ر ‌‬ ‫ی دایك��� ‌‬ ‫لین���ا ‌‬ ‫ی كاسترۆ بو‪،‬‬ ‫ی یه‌كه‌می‌ باوك ‌‬ ‫هاوس���ه‌ر ‌‬ ‫ی له‌زیندان‬ ‫ی ‪ 1955‬دوای‌ ئازادكردن ‌‬ ‫ساڵ ‌‬ ‫كاتێك كه‌ دورخرایه‌و‌ه بۆ مه‌كس���یك‪،‬‬ ‫ی‬ ‫ی شۆڕشه‌كان ‌‬ ‫یه‌كێك له‌ئه‌فس���انه‌كان ‌‬ ‫ی ك ‌ه ئه‌ویش‬ ‫ی ناس ‌‬ ‫ی بیس���ته‌م ‌‬ ‫سه‌ده‌م ‌‬ ‫"چ���ێ‌ گیڤارا" ب���و‪ ،‬كاس���ترۆ له‌گه‌ ‌ڵ‬ ‫ی‬ ‫ئه‌م پزیش���كه‌ ئه‌رژه‌نتینییه‌ گروپێك ‌‬ ‫ی‬ ‫دورخ���راوه‌ی‌ كوبایی���ان ب���ۆ خه‌بات ‌‬ ‫ی ‪1956‬‬ ‫ی رێكخس���ت‌و س���اڵ ‌‬ ‫چه‌كدار ‌‬ ‫له‌به‌له‌مێك���دا ‪ 82‬دورخراوه‌ رویانكرد‌ه‬ ‫ی كوبا‪ ،‬ك ‌ه له‌گه‌ ‌ڵ دابه‌زینیان‬ ‫سنوره‌كان ‌‬ ‫له‌خاك���ی‌ كوبا زۆربه‌یان ك���وژران‪ ،‬دو‬ ‫ی رزگاریان بو "كاس���ترۆ‌و‬ ‫كه‌س له‌وانه‌ ‌‬ ‫گیڤ���ارا" بون‌و ب���ه‌ره‌و چیای‌ س���یرا‬ ‫ی‬ ‫مانسترا هه‌اڵتن‪ ،‬له‌م چیایه‌و‌ه خه‌بات ‌‬ ‫ی پاتیس���تا‬ ‫ی رژێم ‌‬ ‫چه‌كداریی���ان له‌دژ ‌‬ ‫ی‬ ‫هه‌ڵگیرساند‪ ،‬س���اڵی‌‪ 1959‬به‌ڕوخان ‌‬ ‫ی‬ ‫ی پاتیس���تا یه‌كه‌می���ن رژێم ‌‬ ‫رژێم��� ‌‬ ‫ی‬ ‫ی نیوه‌گۆ ‌‬ ‫كۆمۆنیس���تیان له‌ڕۆژئ���اوا ‌‬ ‫زه‌ویدا دامه‌زراند‪ ،‬ك ‌ه بو‌ه سه‌رمه‌ش���ق‬ ‫ی‬ ‫ی ئه‌مه‌ریكا ‌‬ ‫ی دیكه‌ ‌‬ ‫بۆ چه‌ندین واڵت��� ‌‬ ‫التین‪.‬‬ ‫كاسترۆ كه‌ كوباییه‌كان وه‌ك رێزلێنان‬ ‫ب��� ‌ه ‪ El Comandante‬ناوی ده‌به‌ن‪،‬‬ ‫ی‬ ‫به‌وتارخوێندن���ه‌و‌ه دورودرێژه‌كان��� ‌‬ ‫به‌ناوبانگ بو‪ ،‬ك���ه‌ هه‌ندێكجار حه‌وت‬ ‫ی به‌رده‌وامیان تێده‌په‌ڕاند‪.‬‬ ‫كاتژمێر ‌‬ ‫ی ‪ 16‬س���ا ‌ڵ‬ ‫كاس���ترۆ ك ‌ه مردنه‌ك ‌ه ‌‬ ‫ی سه‌د‌هی‌ شۆڕشه‌كان‌و ‪27‬‬ ‫له‌كۆتایهاتن ‌‬ ‫ی كۆمۆنیزم‬ ‫ساڵ‌ له‌هه‌ره‌سهێنانی‌ جیهان ‌‬ ‫ك ‌ه كوب���ا یه‌كێ���ك ب���و له‌هێماكانی‌‪،‬‬ ‫دواك���ه‌وت‪ ،‬له‌كوبادا هیچ ش���ه‌قامێك‬ ‫به‌ناویه‌و‌ه ناونه‌نراوه‌‌و هیچ په‌یكه‌رێكیش‬ ‫ی دروس���تنه‌كراوه‌‪El ،‬‬ ‫ب���ۆ رێزلێنان��� ‌‬ ‫‪ Comandante‬زۆر ل���ه‌و‌ه ناودارتر بو‬ ‫كه‌ پێویستی‌ به‌وان ‌ه بێت‪.‬‬

‫‪8‬‬

‫کۆمه‌اڵیه‌تی‬

‫)‪ )554‬سێشه‌مم ‌ه ‪2016/11/29‬‬

‫سه‌رما ‌ی پایز حه‌یده‌ری‌ ره‌ق كرده‌وه‌‬ ‫دوای‌ سێ‌ رۆژ به‌مردویی‌ له‌ماڵه‌كه‌یدا ده‌دۆزرێته‌وه‌‬ ‫ئا‪ :‬مه‌زهه‌ر كه‌ریم‬ ‫كوڕێكی‌ ته‌مه‌ن ‪ 34‬ساڵ‪ ،‬له‌گه‌ڕه‌كی‌‬ ‫وڵوبه‌ی‌ شاری‌ سلێمانی‌ دوای‌ سێ‌‬ ‫رۆژ ده‌رودراوسێكانی‌ پێیده‌زانن‬ ‫گیانی‌ سپاردوه‌‪ ،‬دراوسێیه‌كی ده‌ڵێت‬ ‫"ئه‌و كه‌سی‌ نه‌بو‪ ،‬له‌پاره‌وه‌ كه‌‬ ‫دایكی‌ مرد‪ ،‬به‌ته‌نیا له‌خانوه‌كه‌دا‬ ‫ده‌ژیا"‪.‬‬ ‫حه‌یده‌ر محه‌مه‌د‪ ،‬رۆژی‌ پێنجشه‌مم ‌ه‬ ‫‪ 11/23‬به‌هۆی‌ نه‌خۆش����ی‌ درێژخایه‌ن‬ ‫له‌ماڵه‌كه‌ی����دا گیان له‌ده‌س����تده‌دات‪،‬‬ ‫محه‌مه‌د ئه‌مین كه‌ دیواری‌ ماڵه‌كه‌ی‌ وا‬ ‫به‌دیواری‌ ماڵی‌ حه‌یده‌ره‌وه‌ ئاماژه‌ به‌وه‌‬ ‫ده‌كات سێ‌ رۆژ پێش ئه‌وه‌ی‌ بمرێت‪،‬‬ ‫خانوه‌كه‌ی‌ له‌كاتژمێر دوانزه‌ی‌ شه‌ودا‬ ‫گڕده‌گرێ����ت‌و ه����اوار ده‌كات‌و خه‌ڵكی‌‬ ‫گه‌ڕه‌ك فریای‌ ده‌كه‌وین ك ‌هل‌وپه‌له‌كانی‌‬ ‫بۆ ده‌كوژێنین����ه‌وه‌‪ ،‬ئه‌و وتی‌ "له‌دوای‌‬ ‫سوتانی‌ ماڵه‌كه‌ی‌ به‌شێك له‌جه‌سته‌ی‌‬ ‫ده‌س����وتێت‌و وه‌ك پێویست ناتوانێت‬ ‫هاتوچ����ۆ ب����كات‪ ،‬له‌الی����ه‌ن خه‌ڵكی‌‬ ‫خێرخوازه‌وه‌ ده‌برێته‌ نه‌خۆش����خانه‌و‬ ‫دوای‌ چاره‌سه‌ری‌ پزیشكی‌ دێته‌وه‌ بۆ‬ ‫ماڵه‌كه‌ی‌ به‌ته‌نیا ژیان به‌سه‌رده‌بات"‪.‬‬ ‫وتیشی‌ "حه‌یده‌ر نه‌خۆشی‌ ده‌رونی‌‌و‬ ‫درێژخایه‌نیشی هه‌بو‪ ،‬به‌هۆی‌ سه‌رماو‬ ‫نه‌بونی‌ خواردنی‌ پێویست‌و ته‌نیاییه‌وه‌‬ ‫گیانی له‌ده‌ستداوه‌"‪.‬‬ ‫محه‌مه‌د ئاماژه‌ به‌وه‌ ده‌كات له‌دوای‌‬

‫جێهیش����تنی‌ دایكی‌‌و مانه‌وه‌ی‌ به‌ته‌نیا‬ ‫له‌ناو چ����وار دیواردا كێش����ه‌ی‌ زۆر ‌‬ ‫ی‬ ‫ده‌رون����ی‌ ب����ۆ دروس����تبو‪ ،‬به‌مدواییه‌‬ ‫ش����ه‌وانه‌ ده‌هاته‌ ده‌ره‌وه‌‌و ئه‌یوت من‬ ‫دوای‌ مردن����ی‌ دایك����م ناوێ����رم بڕۆمه‌‬ ‫ژوره‌وه‌‪ ،‬دێ����ن ب����ۆم‪ ،‬له‌پ����ڕ بانگ����م‬ ‫ده‌ك����ه‌ن‌و نایه‌ڵن بخه‌وم‪ ،‬به‌زۆر ده‌مان‬ ‫نارده‌وه‌ بۆماڵه‌وه‌و تادره‌نگانێكی‌ شه‌و‬ ‫له‌به‌رده‌رگا ده‌مایه‌وه‌‪ ،‬زۆربه‌ی‌ كاته‌كان‬ ‫به‌ڕۆژ ده‌خه‌وت‪ ،‬هه‌میشه‌ داڵغه‌و بیری‌‬ ‫ده‌كرده‌وه‌‌و قس����ه‌ی‌ تێكه‌ڵده‌كرد‪ ،‬ئه‌و‬ ‫وتی‌ "پێش ئه‌وه‌ی‌ دایكی‌ كۆچی‌ دوایی‌‬ ‫ب����كات‪ ،‬حه‌یده‌ر ژیانی‌ زۆر خۆش����بو‪،‬‬ ‫باری‌ ئابوریان باشبو‪ ،‬خه‌ڵكی‌ یارمه‌تی‌‬ ‫ده‌دان‌و پاره‌ی‌ پاش����ه‌كه‌وتیان هه‌بو‪،‬‬ ‫دایكی‌ موچ����ه‌ی‌ هه‌بو‪ ،‬به‌رده‌وام جلی‌‬ ‫جوانی‌ له‌به‌ر ده‌ك����ردو ده‌چوه‌ بازاڕو‬ ‫ی ده‌كڕی‌‪ ،‬له‌هه‌وڵی‌‬ ‫پێداویس����تی‌ ماڵ ‌‬ ‫ئه‌وه‌دا بو خێزان دروس����تبكات‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫ل����ه‌دوای‌ مردنی‌ دایك����ی‌ ژیانی‌ ته‌واو‬ ‫گ����ۆڕا‪ ،‬ته‌نیایی‌‌و م����ه‌راق‌و خه‌مۆكی‌‬ ‫روی‌ تێكردو كه‌سی‌ دڵسۆزیشی‌ نه‌بو‪،‬‬ ‫دایكی‌ هه‌ر ئه‌و تاقه‌ كوڕه‌ی‌ هه‌بو"‪.‬‬ ‫وتیشی‌ "ئه‌م دو سێ‌ مانگه‌ی‌ دوایی‌‬ ‫ته‌واو باری‌ ده‌رونی‌ تێكچوبو‪ ،‬هه‌رچی‌‬ ‫كه‌ل‌و په‌ل����ی‌ ماڵی‌ هه‌ب����و زۆربه‌یانی‌‬ ‫فرۆشت‌و پاره‌كه‌ی‌ خوارد‪ ،‬دراوسێكان‬ ‫خواردنیان بۆ ده‌ب����رد‪ ،‬نه‌یده‌خوارد‪،‬‬ ‫توڕه‌ ده‌ب����و‪ ،‬جوێنی‌ ده‌دا‪ ،‬قس����ه‌ی‌‬ ‫نامۆی‌ ده‌كرد‪ ،‬ده‌هاته‌ ده‌ره‌وه‌و شه‌ڕی‌‬ ‫ده‌كرد"‪.‬‬

‫به‌پێی‌ گێڕانه‌وه‌ی‌ ئه‌م دراوسێیه‌یان‬ ‫كه‌ ماوه‌ی‌ بیس����ت س����اڵه‌ ده‌رگایان‬ ‫به‌ده‌رگای‌ یه‌كه‌وه‌یه‌‪ ،‬ساڵێكه‌ ته‌نیایی‌‬ ‫ته‌نگی‌ به‌حه‌یده‌ر هه‌ڵچنی‌ بو‪ ،‬به‌رده‌وام‬ ‫نه‌ده‌هات����ه‌ ده‌ره‌وه‌‪ ،‬ه����ار كاتێكیش‬ ‫بهاتایه‌ چه‌ق����ۆی‌ هه‌ڵده‌گرت‌و جوێنی‌‬ ‫ئه‌دا‪ ،‬له‌ناچاری����دا خه‌ڵكی‌ نه‌یانده‌وێرا‬ ‫ی پێشكه‌ش‬ ‫بچن بۆ الی‌‌و هاوكاری‌ ماد ‌‬ ‫بكه‌ن‪ ،‬ئه‌و وتی‌ "چه‌ندین جار په‌الماری‌‬ ‫من����ی‌ داوه‌ تابمكوژێت‪ ،‬خ����ۆم رزگار‬ ‫ده‌كرد له‌ده‌ستی‌‪ ،‬ئه‌و بێك ‌هس‌و ته‌نیا‬ ‫بو‪ ،‬بۆیه‌ توشی‌ نه‌خۆشی‌ ده‌رونی‌ بو‬ ‫دواتر مرد"‪.‬‬ ‫له‌مباره‌ی����ه‌وه‌ نه‌قی����ب س����ه‌ركه‌وت‬ ‫ئه‌حمه‌د وته‌بێژی‌ پۆلیس����ی‌ پارێزگای‌‬ ‫سلێمانی‌ به‌ئاوێنه‌ی‌ راگه‌یاند كه‌سێك‬ ‫به‌ناوی‌ حه‌یده‌ر محه‌مه‌د دانیش����توی‌‬ ‫گه‌ڕه‌كی‌ وڵوبه‌ی‌ ش����اری‌ س����لێمانی‌‬ ‫س����ه‌ر له‌ئێواره‌ی‌ رۆژی‌ هه‌ینی‌ ‪11/25‬‬ ‫به‌مردوی����ی‌ له‌ماڵه‌كه‌یدا دۆزراوه‌ته‌وه‌‪،‬‬ ‫تیمه‌كانی‌ نه‌هێشتنی‌ تاوان ته‌رمه‌كه‌یان‬ ‫ره‌وانه‌ی‌ پزیش����كی‌ دادوه‌ری‌ كردوه‌‪،‬‬ ‫ئ����ه‌و وت����ی‌ "به‌پێ����ی‌ لێكۆڵین����ه‌وه‌‬ ‫سه‌ره‌تاییه‌كان‌و وته‌ی‌ شایه‌تحاڵه‌كان‬ ‫ئه‌و كه‌سه‌ باری‌ ده‌رونی‌ ته‌واو نه‌بوه‌‪،‬‬ ‫چه‌ن����د رۆژێك پێش مردن����ی‌ به‌هۆی‌‬ ‫نه‌خۆش����ییه‌وه‌ گیانی‌ له‌ده‌س����تداوه‌‪،‬‬ ‫پ����ه‌ڕاوی‌ یاس����ایی‌ ب����ۆ حاڵه‌ته‌ك����ه‌‬ ‫كراوه‌ت����ه‌وه‌‌و ته‌رمه‌كه‌ی‌ له‌پزیش����كی‌‬ ‫دادوه‌رییه‌ تائێستا خاوه‌نی‌ نیه‌و كه‌س‬ ‫نه‌هاتوه‌ ته‌رمه‌كه‌ی‌ به‌رێته‌وه‌"‪.‬‬

‫له‌دوای‌ مردن ‌‬ ‫ی‬ ‫دایكی‌ ژیانی‌ ته‌واو‬ ‫گۆڕا‪ ،‬ته‌نیایی‌‌و‬ ‫مه‌راق‌و خه‌مۆكی‌‬ ‫روی‌ تێكردو‬ ‫كه‌سی‌ دڵسۆزیشی‌‬ ‫نه‌بو‪ ،‬دایكی‌ هه‌ر‬ ‫ئه‌و تاقه‌ كوڕه‌ی‌‬ ‫هه‌بو‬ ‫حەیدەر‬

‫دایكێك له‌دوای‌ له‌دایكبونی‌ منداڵه‌كه‌ ‌ی "ژن غه‌در له‌خۆی‌ ده‌كات"‬ ‫نیكی‌ محه‌مه‌د‪ :‬ده‌بێت هه‌میشه‌ ژن‬ ‫به‌فیشه‌كێك خۆی‌ ده‌كوژێت‬ ‫بوێرو ئازا بێت‬

‫ئا‪ :‬مه‌زهه‌ر‬ ‫كوێستان ئه‌یوبی‌ ته‌مه‌ن ‪30‬‬ ‫ساڵ‌‪ ،‬سه‌رله‌به‌یانی‌ رۆژی‌ شه‌مم ‌ه‬ ‫‪ 2016/11/20‬له‌گه‌ڕه‌كی‌ مه‌جیدبه‌گی‌‬ ‫شاری‌ سلێمانی‌ فیشه‌كێكی‌ ده‌مانچه‌ی‌‬ ‫نا به‌سه‌رییه‌وه‌و كۆتایی‌ به‌ژیانی‌ خۆی‌‬ ‫هێنا‪ ،‬كه‌سێكی‌ نزیكی‌ ده‌ڵێت "دوای‌‬ ‫له‌دایكبونی‌ منداڵی‌ دوه‌می‌ باری‌‬ ‫ده‌رونی‌ تێكچوبو"‪.‬‬ ‫تاڵیب ته‌ها‪ ،‬خاڵی‌ كوێس���تان ئاماژه‌‬ ‫به‌وه‌ده‌كات له‌گه‌ڵ رودانی‌ خۆكوژیه‌كه‌دا‬ ‫ته‌له‌فون���ی‌ بۆكراوه‌ كه‌ خوش���كه‌زاكه‌ی‌‬ ‫مردوه‌‪ ،‬به‌اڵم كه‌ گه‌یش���توه‌ته‌ س���ه‌ری‌‬ ‫پێیانوت���وه‌ به‌فیش���ه‌كی‌ ده‌مانچه‌ خۆی‌‬ ‫كوش���توه‌‪ ،‬ئه‌و وتی‌ "كوێس���تان پێش‬ ‫ئه‌وه‌ی‌ منداڵه‌ك���ه‌ی‌ له‌دایك ببێت باری‌‬ ‫ده‌رون���ی‌ زۆر جێگیر ب���و‪ ،‬دواتر باری‌‬ ‫ده‌رونی‌ تێكچو‪ ،‬چه‌ن���د جارێك هه‌وڵی‌‬ ‫خۆكوش���تنی‌ دا به‌چه‌كه‌كه‌ی‌ باوكی‌ كه‌‬ ‫فه‌رمانب���ه‌ری‌ وه‌زاره‌تی‌ پێش���مه‌رگه‌یه‌‪،‬‬ ‫دوات���ر بی���ر ل���ه‌وه‌ كرای���ه‌وه‌ له‌الیه‌ن‬ ‫هاوس���ه‌ره‌كه‌یه‌وه‌ س���ه‌ردانی‌ ده‌ره‌وه‌ی‌‬ ‫واڵت���ی‌ پێبكرێت بۆ چاره‌س���ه‌ر‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫به‌داخه‌وه‌ فریانه‌كه‌وت‌و خۆی‌ كوشت"‪.‬‬ ‫وتیشی‌ "ماوه‌ی‌ حه‌وت ساڵێك ده‌بێت‬ ‫ژیانی‌ هاوسه‌رگیری‌ پێكهێناوه‌‪ ،‬منداڵێكی‌‬ ‫شه‌ش سااڵنی‌ هه‌یه‌‌و له‌دوای‌ له‌دایكبونی‌‬ ‫منداڵ���ی‌ دوه‌م���ی‌ كه‌ م���اوه‌ی‌ مانگێك‬ ‫ده‌بێت‪ ،‬توشی‌ نه‌خۆشی‌ ده‌رونی‌ ده‌بێت‪،‬‬ ‫هه‌رچه‌ن���ده‌ منداڵه‌ك���ه‌ی‌ ته‌ندروس���تی‌‬ ‫جێگیره‌و زۆری‌ خۆشده‌ویست"‪.‬‬ ‫تاڵیب ئاماژه‌ ب���ه‌وه‌ ده‌كات كه‌ چه‌ند‬ ‫جارێك س���ه‌ردانی‌ پزیش���كی ده‌رونیان‬ ‫پێكردوه‌‌و ب���ه‌رده‌وام چاودێریان كردوه‌‪،‬‬ ‫هاوسه‌ره‌كه‌ی‌ زۆری‌ خۆشویستوه‌و هیچ‬ ‫كێش���ه‌یه‌كی‌ كۆمه‌اڵیه‌تیان نه‌بوه‌‪ ،‬باری‌‬ ‫داراییان زۆر باشه‌‌و له‌گه‌ڵ هاوسه‌ره‌كه‌ی‌‬ ‫پێك���ه‌وه‌ فه‌رمانب���ه‌رن له‌زانك���ۆی‌‬ ‫پۆله‌ته‌كنینك له‌شاری‌ س���لێمانی‌‪ ،‬ئه‌و‬ ‫وت���ی‌ "چه‌ند رۆژێك پێش ئ���ه‌و روداوه‌‬ ‫ته‌له‌فون���ی بۆ كردوه‌ هیچ كێش���ه‌یه‌كی‌‬ ‫ب���اس نه‌ك���ردوه‌‪ ،‬دڵی‌ زۆر خۆش���بوه‌‌و‬ ‫خه‌مب���اری‌‌و بێتاقه‌تی‌ له‌وته‌كانیدا به‌دی‌‬ ‫نه‌كراوه‌"‪.‬‬ ‫وتیش���ی‌ "ب���ه‌رده‌وام ده‌م به‌پێكه‌نین‬ ‫ب���و‪ ،‬ئ���ه‌وه‌ی‌ بڵێی���ت كێش���ه‌و گرفت‬

‫ئا‪ :‬شاهۆ ئه‌حمه‌د‬ ‫چاالكوانێكی‌ ژن جیاواز له‌زۆربه‌ی‌‬ ‫ژنانی‌ تر ئاماژه‌ به‌وه‌ ده‌كات كه‌"ژن‬ ‫هه‌ر جۆره‌ توندوتیژییه‌كی‌ به‌رامبه‌ر‬ ‫بكرێت‌و مافی‌ لێ زه‌وت بكرێت‬ ‫هۆكاره‌كه‌ی‌ خودی‌ خۆیه‌تی‌‪،‬چونكه‌‬ ‫خۆیان بونه‌ته‌ كۆیله‌و هه‌مو شتێك‬ ‫قبوڵ ده‌كه‌ن"‪.‬‬ ‫له‌كردارو روخساریدا به‌دی نه‌ده‌كراو هیچ‬ ‫كێشه‌یه‌كی‌ كۆمه‌اڵیه‌تی‌‌و ئابوری‌ نه‌بوه‌‪،‬‬ ‫ئه‌و رۆژه‌ بۆ ئێواره‌كه‌ی‌ سه‌ردانی‌ ماڵی‌‬ ‫دایك���ی‌ ده‌كات له‌گه‌ڕه‌ك���ی‌ مه‌جیدبه‌گ‬ ‫له‌شاری‌ س���لێمانی‌‪ ،‬ئه‌و شه‌وه‌ تابه‌یانی‌‬ ‫نه‌خه‌وت���وه‌‌و چه‌ن���د جارێ���ك هه‌وڵ���ی‌‬ ‫خۆكوش���تنی‌ داوه‌ ب���ه‌رده‌وام دایك���ی‌‬ ‫چاودێ���ری‌ ك���ردوه‌ تاخ���ۆی‌ نه‌كوژێت‪،‬‬ ‫ب���ه‌اڵم به‌نهێنی‌ ده‌چێت���ه‌ ماڵی‌ براكه‌ی‌‬ ‫له‌قاتی‌ سه‌ره‌وه‌ی‌ ماڵی‌ باوكی‌ په‌الماری‌‬ ‫ده‌مانچه‌ی‌ براكه‌ی‌ ده‌دات به‌فیشه‌كێك كه‌‬ ‫به‌ر سه‌ری‌ ده‌كه‌وێت خۆی‌ ده‌كوژێت"‪.‬‬ ‫وته‌بیژی‌ پۆلیسی‌ پارێزگای‌ سلێمانی‌‪،‬‬ ‫نه‌قیب س���ه‌ركه‌وت ئه‌حمه‌د له‌وباره‌یه‌وه‌‬ ‫به‌ئاوێن���ه‌ی‌ ڕاگه‌یاند "ئه‌و كه‌س���ه‌ ناوی‌‬ ‫كوێستان ئه‌یوبه‌ له‌ساڵی‌ ‪ 1985‬له‌دایك‬ ‫بوه‌ ژیان���ی‌ هاوس���ه‌رگیری‌ پێكهێناوه‌‌و‬ ‫خاوه‌نی‌ دو منداڵه‌‌و كارمه‌ندی‌ خوێندنی‌‬ ‫بااڵی���ه‌‪ ،‬به‌یانی رۆژی‌ ش���ه‌ممه‌ ‪/11/20‬‬ ‫‪ 2016‬له‌گه‌ڕه‌كی‌ مه‌جید به‌گی‌ ش���اری‌‬ ‫له‌س���لێمانی‌ له‌ماڵی‌ باوكی‌ به‌فیشه‌كێك‬ ‫گیان���ی‌ له‌ده‌س���تداوه‌ كه‌ به‌ر س���ه‌ری‌‬ ‫كه‌وتوه‌"‪.‬‬ ‫وتیش���ی‌ "هێزه‌كانمان گه‌یش���تونه‌ته‌‬ ‫ش���وێنی‌ روداوه‌كه‌‌و ته‌رمه‌كه‌ی‌ ره‌وانه‌ی‌‬ ‫پزیش���كی‌ دادوه‌ری‌ ك���راوه‌ له‌ش���اری‌‬ ‫س���لێمانی‌‪ ،‬لێكۆڵین���ه‌وه‌ له‌ڕوداوه‌ك���ه‌‬ ‫ده‌ستیپێكردوه‌ به‌وته‌ی‌ كه‌سوكاره‌كه‌ی‌‬ ‫به‌ده‌مانچ���ه‌ی‌ براكه‌ی‌ خۆی‌ كوش���توه‌‪،‬‬ ‫په‌ڕاوی‌ یاسایی‌ بۆ دۆسیه‌كه‌ كراوه‌ته‌وه‌‌و‬ ‫ره‌وانه‌ی‌ دادگا كراوه‌"‪.‬‬

‫وته‌بێژی‌ پۆلیس ئاماژه‌ش���ی‌ به‌وه‌كرد‬ ‫"پێده‌چێ���ت روداوه‌ك���ه‌ خۆك���وژی‬ ‫بێ���ت تیمه‌كان���ی‌ به‌ڵگه‌ی‌ ت���اوان ‪%40‬‬ ‫روداوه‌كه‌ی���ان دان���اوه‌ ب���ۆ خۆكوژی‌و‬ ‫‪ %60‬لێكۆڵینه‌وه‌كان���ی‌ دادگا یه‌كالی���ی‌‬ ‫ده‌كاته‌وه‌‪ ،‬لێكۆڵینه‌وه‌ له‌گه‌ڵ كه‌سوكاری‌‬ ‫كوژراوه‌ك���ه‌ كراوه‌‪ ،‬برایه‌كی‌ ده‌س���تگیر‬ ‫كراوه‌ كه‌ كارمه‌ندی‌ هێزه‌كانی‌ ناوخۆیه‌‌و‬ ‫دواتر به‌بڕیاری‌ دادگا ئازاد كراوه‌"‪.‬‬

‫ئه‌و شه‌وه‌ تابه‌یانی‌‬ ‫نه‌خه‌وتوه‌‌و چه‌ند‬ ‫جارێك هه‌وڵی‌‬ ‫خۆكوشتنی‌ داوه‌‬ ‫به‌رده‌وام دایكی‌‬ ‫چاودێری‌ كردوه‌‬ ‫تاخۆی‌ نه‌كوژێت‬

‫نیكی‌ محه‌م���ه‌د چاالكوانی‌ بوار ‌‬ ‫ی‬ ‫رێكخراویی‌‌و ژنان له‌هه‌مان كاتیش���دا‬ ‫راگه‌یان���دكاره‌‪ ،‬له‌ب���اره‌ی‌ كاركردنی‌‬ ‫ژنان له‌ده‌ره‌وه‌‌و هاتنه‌پێش���ه‌وه‌یان‬ ‫به‌ئاوێن���ه‌ی‌ راگه‌یاند"ئافره‌تی‌ كورد‬ ‫له‌زۆر بواردا ده‌رفه‌ت���ی‌ بۆ هاتوه‌ته‌‬ ‫پێشه‌وه‌‪ ،‬به‌اڵم به‌داخه‌وه‌ ناتوانن ئه‌و‬ ‫هه‌له‌ بقۆزنه‌وه‌ ئه‌وه‌ش به‌هۆی‌ ترسی‌‬ ‫خۆیان‌و پێیان وایه‌ پیاوان جانه‌وه‌رن‌و‬ ‫بۆ خواردنی‌ ئه‌وان هاتون"‪.‬‬ ‫وتیش���ی‌"تا ئێستاشی‌ له‌گه‌ڵ بێت‬ ‫كۆمه‌ڵگ���ه‌ی‌ ئێمه‌ نه‌گه‌یش���توه‌ به‌و‬ ‫ئاسته‌ رۆشنبیرییه‌ی‌ كه‌بیركردنه‌وه‌ی‌‬ ‫به‌و ش���ێوه‌یه‌ بێت ك���ه‌وا ژن‌و پیاو‬ ‫یه‌كس���انن‌و له‌م���اف‌و ئ���ه‌رك وه‌كو‬ ‫یه‌كن"‪.‬‬ ‫ناوب���راو ئام���اژه‌ ب���ه‌وه‌ ده‌كات‬ ‫ك���ه‌وا "كلت���ور رێگ���ر بوه‌ ل���ه‌وه‌ی‌‬ ‫ئافره‌ت���ی‌ ك���ورد وه‌كو پێویس���ت‬ ‫له‌راگه‌یاندنه‌كان���ه‌وه‌ ده‌ربك���ه‌ون‬ ‫ئه‌وه‌ش به‌هۆی‌ ئه‌وه‌ی‌ خێزانه‌كانیان‬ ‫نه‌ك هانده‌ری���ان نه‌بون‪،‬به‌ڵكو له‌زۆر‬ ‫حاڵه‌تیش���دا بونه‌ته‌ رێگرو ترس���ی‌‬ ‫زۆریان له‌الی‌ كچانی‌ ئێمه‌ دروس���ت‬ ‫كردوه‌ كه‌به‌هیچ ش���ێوه‌یه‌ك كارێكی‌‬ ‫به‌و جۆره‌ نه‌كه‌ن"‪.‬‬ ‫وتیش���ی‌"ئه‌وان پێی���ان واب���وه‌‬ ‫كه‌ده‌ركه‌وتن���ی‌ كچانی���ان ده‌بێت���ه‌‬ ‫ئابڕوچونیان‪ ،‬هه‌ر بۆی���ه‌ له‌كاتێكدا‬ ‫كه‌ كچان خۆیان ئه‌و توانایه‌ی‌ نه‌بوه‌‬ ‫بێته‌ پێش���ه‌وه‌ خانه‌واده‌كه‌شی‌ رێگر‬

‫نیکی محەمەد‬ ‫بوه‌"‪.‬‬ ‫ئ���ه‌و چاالكوانه‌ له‌ب���اره‌ی‌ هۆكار ‌‬ ‫ی‬ ‫ئه‌وه‌ی‌ ژن���ان روب���ه‌ڕوی‌ توندتیژی‌‬ ‫ده‌بن���ه‌وه‌ وتی‌"ه���ۆكاری‌ زیادبونی‌‬ ‫توندوتی���ژی‌ دژی‌ ژن���ان خودی‌ ژن‬ ‫خۆیه‌تی‌‌و له‌هه‌مو كات بێده‌نگه‌و رێگه‌‬ ‫به‌وه‌ ده‌دات ببێته‌ كویله‌و هه‌میش���ه‌‬ ‫له‌به‌رامبه‌ر پیاو الواز ده‌ربكه‌وێت"‪.‬‬ ‫وتیشی‌"به‌ڵكو به‌پێچه‌وانه‌وه‌ ده‌بێت‬ ‫هه‌میش���ه‌ ژن بوێرو ئازا بێت خۆیان‬ ‫له‌هه‌مو كه‌س به‌گه‌وره‌تر بزانن"‪.‬‬ ‫ئاماژه‌ی‌ به‌وه‌شدا "به‌هۆی‌ ئه‌وه‌ی‌‬ ‫له‌رابردودا هه‌میش���ه‌ پیاوس���االری‌‬ ‫هه‌ب���وه‌‌و ژنیش ژێرده‌س���تی‌ ئه‌وان‬ ‫ب���وه‌ غه‌درێكی‌ زۆر له‌ژن���ان كراوه‌و‬ ‫هه‌رچه‌نده‌ له‌ئێس���تادا ئ���ه‌و جۆره‌‬

‫تا ئێست‌ا‬ ‫كۆمه‌ڵگه‌ی‌ ئێمه‌‬ ‫نه‌گه‌یشتوه‌‬ ‫به‌و ئاسته‌‬ ‫رۆشنبیرییه‌ی‌‬ ‫كه‌بیركردنه‌وه‌ی‌‬ ‫به‌و شێوه‌یه‌ بێت‬ ‫كه‌وا ژن‌و پیاو‬ ‫یه‌كسانن‌و له‌ماف‌و‬ ‫ئه‌رك وه‌كو یه‌كن‬ ‫مامه‌ڵه‌ كردنه‌ كه‌مبۆته‌وه‌"‪.‬‬ ‫"ب���ه‌اڵم هێش���تا ماویه‌ت���ی‌ بڵێین‬ ‫ئافره‌تی‌ كورد ئازاده‌و گه‌یشتوه‌ به‌و‬ ‫مافه‌ی‌ كه‌هه‌مو ئافره‌تێك پێویس���ته‌‬ ‫هه‌ی‌ بێت" نیكی‌ محه‌مه‌د وای‌ وت‪.‬‬ ‫له‌باره‌ی‌ كاره‌كانی‌ خۆیی‌‌و زاڵبون‬ ‫به‌سه‌ر ئه‌و كێشانه‌ی‌ روبه‌ڕوی‌ بۆته‌وه‌‬ ‫نیكی‌ محه‌مه‌د باسی‌ له‌وه‌ كرد به‌هۆی‌‬ ‫كاره‌كه‌مه‌وه‌ توشی‌ گرفتی‌ زۆر بوم‪،‬‬ ‫به‌اڵم هه‌میش���ه‌ گرفته‌كان���م كردوه‌‬ ‫به‌رێباز بۆ س���ه‌ركه‌وتنم‌و گه‌یش���تنم‬ ‫به‌قوناغێكی‌ دیاریكراو‪.‬‬ ‫وتیش���ی‌ "هه‌میشه‌ پش���تم به‌خۆم‬ ‫به‌س���توه‌ بۆ هه‌ر كارێك كه‌كردومه‌و‬ ‫توانیمه‌ بێگوێدانه‌ هیچ به‌ربه‌س���تێك‬ ‫ئاره‌زوه‌كانم به‌دی بهێنم"‪.‬‬

‫‌ره‌نگاڵه‬

‫‪rangalayawene@gmail.com‬‬

‫)‪ )554‬سێشه‌مم ‌ه ‪2016/11/29‬‬

‫ه‌ فیلمێكی‌ كورد ‌‬ ‫ی‬ ‫خه‌اڵتی‌ ئۆسكاری‌ دۆكیومینتاری‌ پێده‌به‌خرشێت‬ ‫ئا‪ :‬زانا حه‌مه‌ غه‌ریب‬ ‫ده‌رهێنه‌ر ‌ی كورد زه‌رده‌شت ئه‌حمه‌د‬ ‫به‌فیلمی‌ دیكۆمینتار ‌ی (شوێنێك نه‌ماو‌ه‬ ‫بۆ خۆشاردنه‌وه‌) خه‌اڵت ‌ی باشترین‬ ‫فیلمی‌ دیكومینتاری له‌فێستیڤاڵ ‌ی‬ ‫نێوده‌وڵه‌ت ‌ی فیلمی‌ دیكومینتار ‌ی‬ ‫ئه‌مستردام (‪ )IDFA‬به‌ده‌ستهێنا ك ‌ه‬ ‫به‌ئۆسكاری‌ دیكومینت ناوده‌برێت‪.‬‬ ‫له‌باره‌ی‌ فیلمه‌كه‌وه‌‪ ،‬زه‌رده‌شت ئه‌حمه‌د‬ ‫ده‌رهێنه‌ری‌ فیلمه‌ك ‌ه به‌ئاوێنه‌ ‌ی وت"دكتۆر‬ ‫هۆسوم پزیش���كێكی‌ نه‌ش���ته‌رگه‌رییه‌‌و‬ ‫پێشتر له‌ئه‌فعانس���تان‌و لوبنان‌و سوریاو‬ ‫عێ���راق له‌زه‌مه‌نی‌ ش���ه‌ڕ كاری‌ كردوه‌‌و‬ ‫بیرۆك���ه‌ی‌ دروس���تكردنی‌ فیلمه‌ك��� ‌ه‬ ‫له‌ئه‌فغانستانه‌وه‌ دروستبو ئه‌و كات من‌و‬ ‫هاورێیه‌ك ‌ی نه‌رویجیم بۆ كاركردن چوین ‌ه‬ ‫ئه‌فغانستان"‪.‬‬ ‫وتیشی‌"دواتر له‌ساڵ ‌ی ‪ 2008‬ده‌ستمان‬ ‫كرد به‌كارك���ردن له‌ناوچه‌ی‌ س���ه‌عدیه‌و‬ ‫جه‌له‌وال‌و بیرۆك���ه‌ی‌ كاركردنه‌كه‌ ئه‌وه‌بو‬ ‫ك ‌ه چه‌ند كه‌سێكمان هێناو راهێنانمان پێ‬ ‫كردن له‌س���ه‌ر چۆنیه‌تی‌ دیكۆمینتكردن‌و‬ ‫(نوری‌) ته‌مه‌ن ‪ 34‬س���اڵ یه‌كێك بو له‌و‬ ‫كه‌س���انه‌ی‌ راهێنانمان پێكردو كامێرامان‬

‫پێدا بۆ ئه‌وه‌ی‌ ده‌ست بكات به‌وێنه‌گرتن ‌ی‬ ‫ئه‌و ئیشانه‌ی‌ ده‌یانبینێـت"‪.‬‬ ‫ئاماژ‌ه به‌وه‌ش ده‌دات كه‌ "له‌سه‌ره‌تادا‬ ‫بیرۆكه‌ ‌ی فیلمه‌كه‌ی‌ ئێمه‌ له‌سه‌ر ئه‌وه‌بو‬ ‫كه‌ پۆرترێتی‌ ئ���ه‌و خه‌ڵكان ‌ه وێن ‌ه بگرین‬ ‫كه‌ له‌ناو ش���ه‌ڕدا ده‌ژین‌و ساڵ ‌ی یه‌كه‌م‌و‬ ‫دوه‌م ته‌ركیزم���ان له‌س���ه‌ر ئه‌مریكیه‌كان‬ ‫بو كه‌ خه‌ڵكی‌ س���ڤیلیان ده‌كوش���ت یان‬ ‫ماڵ���ی‌ خه‌ڵكیان ده‌ته‌قانده‌وه‌و كۆمه‌ڵێك‬ ‫بابه‌ت كه‌ له‌راگه‌یاندن باس��� ‌ی نه‌ده‌كرا‪،‬‬ ‫به‌اڵم له‌ساڵی‌‪ 2011‬ئه‌مریكیه‌كان له‌عێراق‬ ‫گه‌ڕانه‌و‌ه ئیتر كاره‌كه‌مان راگرت چونك ‌ه‬ ‫وتمان ئیتر هۆكاری‌ س���ه‌ره‌كی‌ فیلمه‌ك ‌ه‬ ‫ك��� ‌ه ئه‌مریكیه‌كان���ه‌ نامێنێ���ت‌و خه‌ڵك‬ ‫ئه‌بوژێت���ه‌وه‌و ش���ه‌ڕ نامێنێ���ت‌و عێراق‬ ‫ئه‌بوژێته‌وه‌"‪.‬‬ ‫زه‌رده‌ش���ت ئه‌حمه‌د جه‌غت له‌س���ه‌ر‬ ‫ئه‌وه‌ ده‌كاته‌وه‌ ك ‌ه "به‌پێچه‌وانه‌ی‌ ئه‌مان ‌ه‬ ‫هات���ه‌دی‌‌و ته‌قین���ه‌وه‌ زۆر بو‪ ،‬ش���ه‌ڕ ‌ی‬ ‫داعش هاته‌كای���ه‌وه‌‌و خه‌ڵك ئاواره‌ بون‪،‬‬ ‫ل���ه‌د ه‌ر ه‌و ه‌ی‌‬ ‫پێش���تر نور ‌ی‬ ‫ش���ه‌ڕه‌كه‌دا‬ ‫ب���ه‌اڵ م‬ ‫ب���و‬

‫ل���ه‌دوای‌‪ 2011‬هه‌س���ت ‌ی ده‌ك���رد ك��� ‌ه به‌خشرایه‌ فیلمه‌كه‌م"‪.‬‬ ‫ئام���اژه‌ی‌ به‌وه‌ش���دا "زۆر خۆش���حاڵ‬ ‫ئه‌ویش قوربانی‌ ده‌س���تی‌ ش���ه‌ڕه‌كه‌یه‌‌و‬ ‫رۆژێ���ك ن���ور ‌ی كۆمه‌ڵێك ڤیدی���ۆ ‌ی ناو بوم ك��� ‌ه ئه‌و ئه‌رك‌و به‌رپرس���یاریه‌تیه‌م‬ ‫نه‌خۆش���خانه‌ ‌ی جه‌له‌وال ‌ی ب���ۆ هێنامه‌و‌ه له‌سه‌رشانم الداو فیلمه‌كه‌م وه‌اڵمی‌ خۆ ‌ی‬ ‫بینیم نه‌خۆش���خانه‌كه‌ وه‌ك قه‌س���ابخان ‌ه هه‌بو توانیم وه‌ك ئه‌ركێكی‌ مرۆڤدۆس���ت ‌ی‬ ‫وابو‪ ،‬ئیتر وتمان باته‌ركیز بخه‌ین ‌ه س���ه‌ر كار له‌س���ه‌ر بابه‌تێكی‌ ئینس���ان ‌ی بكه‌م‌و‬ ‫(نوری‌) ك ‌ه كار بكات له‌سه‌ر خۆی‌و ژیان ‌ی ئ���ازاری‌ مرۆڤه‌كان له‌فیلمێكدا پیش���ان ‌ی‬ ‫خۆی‌و خێزانه‌كه‌ی‌‌و چۆنیه‌تی‌ راكردنیان دنیا بده‌م"‪.‬‬ ‫وتیشی‌"سوپاس��� ‌ی هه‌مو ئه‌و كه‌سان ‌ه‬ ‫بۆ كه‌مپه‌كه‌"‪.‬‬ ‫وتیش ‌ی "به‌و ش���ێوه‌ی ‌ه چیرۆكی‌ نور ‌ی ده‌كه‌م كه‌ هاوكارم بون به‌تایبه‌ت دكتۆر‬ ‫بو‌ه بابه‌تێكی‌ سه‌ره‌ك ‌ی له‌فیلمه‌كه‌دا‌و بو‌ه هۆسۆم‌و دكتۆر موزه‌فه‌ر"‪.‬‬ ‫فێس���تیڤاڵی‌ ئیدفا س���ااڵنه‌ به‌سه‌دان‬ ‫پاڵه‌وانی‌ فیلمه‌كه‌م"‪.‬‬ ‫سه‌باره‌ت ب ‌ه به‌شداریكردنی‌ فیلمه‌كه‌ ‌ی فیلم به‌ش���داری‌ تیادا ده‌ك���ه‌ن له‌واڵتان ‌ی‬ ‫له‌فێستیڤاڵی‌ ئیدفا‪ ،‬ده‌رهێنه‌ر وتی‌"ئیدفا جیهانه‌وه‌ بۆ ئه‌م خوله‌ی‌ فێس���تیڤاڵیش‬ ‫یه‌كێك��� ‌ه له‌گه‌وره‌ترین فێس���تیڤاڵه‌كان ‌ی جگ��� ‌ه له‌فیلم���ی‌ (ش���وێنێك نه‌ماوه‌ بۆ‬ ‫دۆكیۆمێنت‌و ئه‌مساڵ فیلمه‌كه‌م له‌به‌ش ‌ی خۆش���اردنه‌وه‌)‪ ،‬فیلمی‌ (رادیۆ كوبانی‌)‬ ‫پێشبركێ ‌ی فێستیڤاڵه‌ك ‌ه بوو راوسه‌رنج ‌ی له‌ده‌رهێنان���ی‌ ده‌رهێنه‌ری‌ ك���ورد رێبه‌ر‬ ‫بینه‌ران له‌باره‌ی‌ فیلمه‌كه‌وه‌ زۆر باش بو دۆسكی‌‌و فیلمی‌ (گه‌ڕانه‌وه‌) له‌ده‌رهێنان ‌ی‬ ‫چه‌ند جارێك‌و له‌چه‌ند ش���وێن‌و كاتێك ‌ی ده‌رهێن���ه‌ری‌ ك���ورد زه‌هاوی‌ س���نجاو ‌ی‬ ‫به‌شداربون‪ ،‬سه‌باره‌ت به‌پێدانی‌ خه‌اڵت ‌ی‬ ‫جیاواز نمایشكرا"‪.‬‬ ‫وتیش���ی‌"له‌گه‌ڵ بینه‌ران‌و ئاماده‌بوان باش���ترین فیلمی‌ دیكومینته‌ری‌‪ 2016‬بۆ‬ ‫گفتوگۆمان ده‌كردو وه‌اڵمی ئه‌و پرسیارانه‌م (ش���وێنێك نه‌ماوه‌ بۆ خۆش���اردنه‌وه‌)‬ ‫دای���ه‌و‌ه كه‌ له‌ب���اره‌ی‌ فیلمه‌ك ‌ه هه‌یانبو‪ ،‬لیژنه‌ی‌ دادوه‌ر ‌ی رایانگه‌یاندو‌ه "فیلمه‌ك ‌ه‬ ‫له‌كۆتایی‌ فێس���تیڤاڵدا به‌خۆش���حاڵیه‌و‌ه جێگه‌ ‌ی سه‌رنج‌و تێڕامان بو‪ ،‬ئه‌زمونێك ‌ی‬ ‫خه‌اڵت���ی‌ س���ه‌ره‌كی‌ فێس���تیڤاڵه‌كه‌ ك ‌ه جوان ب���و ك���ه‌ توان��� ‌ی به‌توند ‌ی‬ ‫خه‌اڵت ‌ی باش���ترین فیلم ‌ی دیكۆمنیت بو په‌لكێش���مان ب���كات بۆ ناو‬

‫ا "به‌هه‌مو‬ ‫خێوكردنی‬ ‫ن نه‌خوات‬ ‫ده‌ بێنێت‌و‬ ‫یانیه‌تی"‪.‬‬ ‫ه‌ هیوایه‌تم‬ ‫س���ه‌ره‌ڕای‬ ‫خزمان كه‌‬ ‫ردم ده‌بێت‬ ‫�ه‌ده‌ر‌و واز‬ ‫ن به‌رده‌وام‬

‫ئا‪ :‬شۆڕش محه‌مه‌د‬ ‫گه‌نجێكی‌ كورد به‌ناوی‌ شكۆ دارا‬ ‫حه‌مه‌ وه‌ك تیمی‌ سه‌ره‌كی‌ سناپ‬ ‫چات ده‌ستبه‌كاربو‪ ،‬فلته‌ری‌ تایبه‌ت‬ ‫به‌هه‌رێمی‌ كوردستان‌و پێشمه‌رگه‌‌و‬ ‫شوێنه‌ گشتیه‌كانی‌ كوردستان بۆ ئه‌و‬ ‫ئه‌پڵیكه‌یشنه‌ دروستده‌كات‪.‬‬ ‫له‌باره‌ی‌ بایه‌خی‌ ئه‌م كاره‌‌و له‌لێدوانێكی‌‬ ‫بۆ ئاوێنه‌‪ ،‬ش���كۆ دارا وتی‌"به‌هۆی هۆگریم‬ ‫ب���ۆ س���ناپ چ���ات‌و به‌كارهێنان���ی ئه‌م‬ ‫ئه‌پڵیكه‌یشنه‌ هه‌وڵمدا كاری تیادا بكه‌م"‪.‬‬ ‫وتیش���ی‌ "دوای ئ���ه‌وه‌ی ل���ه‌ده‌ره‌وه‌ی‬ ‫واڵت لۆكه‌یش���نم بین���ی له‌به‌كارهێنان���ی‬ ‫س���ناپدا هه‌وڵمدا ئێمه‌ش وه‌ك واڵتانی تر‬ ‫لۆكه‌یشنی ش���ارو شارۆچكه‌كانمان هه‌بێت‬ ‫له‌كاتی سناپكردندا"‪.‬‬ ‫ئاماژه‌ی‌ به‌وه‌ش���دا "پاش ئ���ه‌وه‌ی له‌و‬ ‫هه‌وڵ���ه‌ س���ه‌ركه‌وتو ب���وم كاری فلته‌ری‬ ‫س���ناپه‌كانم كردو له‌ئێستاش���دا له‌هه‌وڵی‬ ‫به‌ره‌وپێشبردنی كاره‌كه‌مدام"‪.‬‬ ‫شكۆ دارا جه‌غت له‌سه‌ر ئه‌وه‌ ده‌كاته‌وه‌‬ ‫كه‌ هۆگرانی‌ س���ناپ چات له‌كوردس���تان‬ ‫زیادی‌ كردوه‌‪.‬‬

‫كاره‌ بۆته‌‬ ‫ت له‌رێگه‌ی‬ ‫ه‌وه‌ م���اڵ‌و‬ ‫دروس���ت‬ ‫بكه‌م"‪.‬‬

‫ته‌‌رازو‬ ‫مۆڵ���ه‌ت وه‌رگرتن ل���ه‌م كاته‌دا هیچ‬ ‫گونجاو نییه‌‪ ،‬به‌ڵكو له‌وانه‌یه‌ هه‌ست‬ ‫به‌وێرانبون���ی هه‌مو ش���تێك بكه‌یت‬ ‫له‌بواری پیشەییتدا‬

‫دوپشک‬ ‫دڵگران مه‌به‌ كاتێك هه‌ندێك ده‌نگۆ‬ ‫ده‌بیس���تیت ده‌رب���اره‌ی داهات���ووی‬ ‫پیش���ه‌ییت‪ ،‬متمان���ه‌ت به‌خ���ۆت‌و‬ ‫هه‌نگاوه‌كانت هه‌بێت‪.‬‬

‫ئه‌و كه‌ له‌دایكبوی‌ ش���اری‌ س���لێمانی ‌ه‬ ‫له‌ئێس���تادا وه‌ك یه‌كێك له‌تیمی‌ س���ناپ‬ ‫چ���ات ده‌س���تبه‌كاربوه‌‌و كارده‌كات‌و‬ ‫فلت���ه‌ری‌ هێزه‌كانی‌ پێش���مه‌رگه‌‌و هه‌رێمی‌‬ ‫كوردستان‌و شوێنه‌ گشتیه‌كانی‌ كوردستان‬ ‫دروستده‌كات‌و له‌ئێستاش���دا به‌كارهێنانی‌‬ ‫ئه‌و فلته‌رانه‌ بۆ به‌كارهێنه‌رانی‌ سناپ چات‬ ‫له‌كوردستان به‌رده‌سته‌‪.‬‬ ‫له‌باره‌ی‌ ئه‌پڵیكه‌یشنه‌كه‌ش���ه‌وه‌‪ ،‬شكۆ‬ ‫دارا وتی‌"س���ناپ چات گه‌نجێ���ك به‌ناوی‌‬ ‫(ئیڤان ش���پێیگڵ) له‌دایكب���وی‌ ‪1991‬ی‌‬ ‫كالیفۆرنی���ا خاوه‌نێت���ی‌‌و ده‌س���تبه‌رداری‌‬ ‫خوێندن بوه‌ له‌زانك���ۆ‌و له‌گه‌ڵ دو هاوڕێی‌‬ ‫تریدا بیرۆكه‌ی‌ دروستبونی‌ سناپ چاتیان‬ ‫ل���ه‌ال دروس���ت بوه‌‌و ده‌س���تیان ك���ردوه‌‬ ‫به‌كاره‌كه‌‌و له‌ساڵی‌ ‪2012‬دا سناپ چاتیان‬ ‫دامه‌زراندوه‌"‪.‬‬ ‫وتیش���ی‌ "له‌ئێستادا سناپ چات سه‌دان‬ ‫هه‌زار به‌ش���داربوی‌ فه‌رم���ی‌ هه‌یه‌ له‌هه‌مو‬ ‫جیهاندا"‪.‬‬ ‫جه‌غتیشی‌ له‌سه‌ر ئه‌وه‌ كرده‌وه‌ كه‌ ئه‌و‬ ‫"له‌كوردس���تاندا یه‌كه‌م كه‌سه‌ كه‌ فلته‌ری‌‬ ‫بۆ س���ناپ چات دروس���تكردوه‌"‌و وتی‌"بۆ‬ ‫دروستكردنی‌ فلته‌ر ده‌بێت كۆنتاكت له‌گه‌ڵ‬ ‫خۆیان���دا هه‌بێ���ت‌و دانپیانراوبێت له‌الیه‌ن‬

‫که‌‌وان‬ ‫وادی���اره‌ ئه‌م���ڕۆ هه‌م���و كاره‌كانی‬ ‫ئیشه‌كه‌ت‌و ماڵه‌وه‌شت دو هێنده‌ ده‌بن‪،‬‬ ‫له‌به‌رئه‌وه‌ نابێت سه‌ره‌تای رۆژەكانت‬ ‫بە توڕەبون دەستپێبکەیت‪.‬‬

‫گیسک‬ ‫واهه‌س���ت ده‌كه‌ی���ت نه‌خۆش���یت‌و‬ ‫هه‌ست به‌ته‌مه‌ڵی‌و هیالكی ده‌كه‌یت‪،‬‬ ‫وریابه‌و چه‌ندێ���ك ده‌توانیت گرنگی‬ ‫به‌ته‌ندروستیت بده‌‪.‬‬

‫ئا‪ :‬شۆڕش محه‌مه‌د‬

‫خ���ۆی‌‪ ،‬ده‌رهێن���ه‌ر توانیویه‌ت ‌ی بابه‌تێك‬ ‫به‌رهه‌می‌‪ :‬هاوبه‌ش���ی‌ عێراق‪-‬ئێران‪،‬‬ ‫پیشانی‌ ئێم ‌ه بدات ك ‌ه پێشتر نه‌مانبینی‬ ‫بو كه‌ ئه‌ویش بابه‌تی‌ راس���ت ‌ی ژیان له‌ناو ساڵی‌ ‪2005‬‬ ‫ده‌رهێنان‪ :‬جه‌میل رۆسته‌می‌‬ ‫شه‌ڕو كاریگه‌رییه‌كان ‌ی شه‌ڕه‌"‪.‬‬ ‫سیناریۆ‪ :‬شوعله‌ شه‌ریعه‌تی‌‬ ‫وێنه‌گرتن‪ :‬مورته‌زا پور سه‌مه‌دی‌‬ ‫مۆنتاژ‪ :‬حه‌سه‌ن ئه‌یوبی‌‬ ‫مۆسیقا‪ :‬فه‌ریبورز الچینی‌‬ ‫نواندن‪ :‬عه‌بدواڵ ئه‌حمه‌دی‌‪ ،‬ئه‌نوه‌ر‬ ‫ف���ه‌ره‌ج پ���ور‪ ،‬دڵنیا ف���ه‌ره‌ج پور‪،‬‬ ‫محێدی���ن ڤاریانی‌‪ ،‬ش���ادی‌ ڤاریانی‌‪،‬‬ ‫مه‌سعود یوسفی‌‪.‬‬ ‫به‌رهه‌مهێن���ان‪ :‬س���ه‌ید ئه‌حم���ه‌د‬ ‫مریالی‌‬

‫ی سناپ چات كارده‌كات‬ ‫ی كورد وه‌ك تیمێك ‌‬ ‫گه‌نجێك ‌‬ ‫س���تافی‌ س���ه‌ره‌كیه‌وه‌‌و ببێته‌ ئه‌ندامێك‬ ‫له‌گروپه‌ سه‌ره‌كیه‌كه‌"‪.‬‬ ‫ئاماژه‌ی‌ به‌وه‌ش���دا "له‌ئێستادا من وه‌كو‬ ‫ئه‌ندامێك له‌گروپی‌ سناپ چات كارده‌ك ‌هم‌و‬ ‫له‌كۆتای���ی‌ مانگی‌ ش���وباتی‌ داهاتو ئه‌گه‌ر‬ ‫هیچ رێگرییه‌ك نه‌بێت س���ه‌ردانی‌ ئۆفیسی‌‬ ‫س���ه‌ره‌كی‌ س���ناپ چ���ات له‌كالیفۆرنی���ا‬ ‫ده‌كه‌م‌و ستافی‌ سه‌ره‌كی‌ ده‌بینم‌و پێكه‌وه‌‬ ‫كۆده‌بینه‌وه‌"‪.‬‬ ‫جه‌غتی‌ له‌س���ه‌ر ئه‌وه‌ش ك���رده‌وه‌ كه‌‬ ‫له‌ساڵی‌ ‪2014‬دا بۆ یه‌كه‌مجار سیڤی‌ ناردوه‌‬ ‫بۆ كاركردن له‌س���ناپ چاتدا به‌اڵم به‌هۆی‌‬ ‫ئه‌وه‌ی‌ كه‌موكورت���ی‌ له‌دیزاین‌و كاره‌كانیدا‬ ‫هه‌بوه‌ وه‌رنه‌گیراوه‌‌و له‌‪2015‬دا دیس���انه‌وه‌‬ ‫داواكاری‌ ناردوه‌‌و ره‌تكراوه‌ته‌وه‌‪.‬‬ ‫ش���كۆ وه‌ك خ���ۆی‌ ده‌ڵێ‌ "ه���ه‌ر كۆڵی‌‬ ‫ن���ه‌داوه‌‌و له‌نۆڤه‌مبه‌ری‌ ئه‌مس���اڵدا چه‌ند‬ ‫كارێ���ك ده‌نێرێ���ت‌و وه‌رده‌گیرێت‌و قس���ه‌‬ ‫ده‌كات له‌گه‌ڵیان���دا"‪ .‬وتیش���ی‌ "ئێس���تا‬ ‫وه‌كو ئه‌ندامێ���ك ئه‌كاوه‌نتم هه‌یه‌ له‌الیان‌و‬ ‫ئه‌كاوه‌نته‌كه‌ش���م له‌سه‌ر س���ایتی‌ فه‌رمی‌‬ ‫سناپ چات دانراوه‌"‪.‬‬ ‫جه‌غتیشی‌ له‌سه‌ر ئه‌وه‌ كرده‌وه‌ كه‌ ئه‌و‬ ‫تاكه‌ ك���ورده‌ له‌گروپی‌ كاركردنی‌ س���ناپ‬ ‫چات له‌جیهاندا‪.‬‬

‫‪»æêīµ »ËĠňĥŎð‬‬

‫شیوه‌نی‌ به‌فر‬

‫���ۆ بكات‪،‬‬ ‫اره‌سه‌ریان‬

‫ه‌ كه‌ پێنج‬ ‫هه‌ریه‌كه‌‌و‬ ‫رهێن���اوه‌‌و‬ ‫پێی‌ چاك‬ ‫هه‌ڵگرتوه‌‌و‬ ‫�ی‌ وتوه‌ تا‬ ‫ار بێنن بۆ‬

‫‪11‬‬

‫له‌بار‌ه ‌ی گرافیكه‌كانیش ‌ی وتی‌"گرافیكه‌كانم‬ ‫تایبه‌تن به‌كوردستان‌و شاره‌ كوردییه‌كان‌و‬ ‫بۆ س���ه‌ركه‌وتنم له‌كاره‌كه‌مدا پێویس���تیم‬ ‫به‌پشتگیری‌ هه‌یه‌"‪.‬‬ ‫ئه‌و گله‌ی���ی‌ له‌میدیاكانی‌ كوردس���تان‬ ‫ك���رد ك���ه‌ وه‌ك پێویس���ت ب���ه‌ده‌م ئه‌م‬ ‫كاره‌وه‌ نه‌هات���ون‌و ته‌نانه‌ت باسیش���یان‬ ‫نه‌كردوه‌‌و ده‌ڵێ‌" ئه‌گه‌ر كه‌سه‌ نزیكه‌كانی‌‬ ‫به‌رپرس���ه‌كان ئه‌م كاره‌یان به‌ده‌ستهێنایه‌‬ ‫كه‌ناڵه‌كان كاریان له‌سه‌ر ده‌كرد‌و بایه‌خیان‬ ‫پێده‌دا بۆ ئه‌وه‌ی‌ له‌الی‌ به‌رپرسه‌كان زیاتر‬ ‫خۆیان ببه‌نه‌ پێشه‌وه‌"‪.‬‬ ‫ئام���اژه‌ی‌ به‌وه‌ش���دا ك���ه‌ له‌ئێس���تادا‬ ‫له‌كوردستان سناپ چات هه‌وادارێكی‌ زۆری‌‬ ‫هه‌یه‌‌و وت���ی‌ "پێموایه‌ ئه‌م كاره‌ی‌ ئێمه‌ش‬ ‫بۆ ناوبانگی‌ كورد له‌جیهاندا بایه‌خ‌و گرنگی‌‬ ‫خۆی‌ هه‌یه‌"‪.‬‬ ‫ش���كۆ دارا گه‌نجێك���ی‌ چاالك���ی‌ بواری‌‬ ‫گرافیك دیزاینه‌و به‌پرۆگرامی‌ میدیا ستۆدیۆ‬ ‫ده‌ستیپێكردوه‌‌و له‌سه‌ره‌تادا وه‌ك گرافیك‬ ‫دیزاین���ه‌ر له‌كه‌ناڵی‌ ئێن ئاڕت���ی‌ ‪ 2‬كاری‌‬ ‫كردوه‌‌و پاش���ان له‌كه‌ناڵه‌كانی‌ یه‌كگرتو‌و‬ ‫ئێم بی‌ سی‌‌و س���ۆلی‌ میدیا كاری‌ كردوه‌‌و‬ ‫چه‌ند كارێكی‌ ریكالمیش���ی‌ ب���ۆ كۆمپانیا‬ ‫نێوده‌وڵه‌تیه‌كان ئه‌نجامداوه‌‪.‬‬

‫سه‌‌تڵ‬ ‫هه‌ست به‌خنكان‌و خه‌مۆكی ده‌كه‌یت‪،‬‬ ‫له‌وانه‌یه‌ كاردانه‌وه‌ی خراپت هه‌بێت‬ ‫به‌ه���ۆی كۆمه‌ڵێ���ك كێش���ه‌ی زۆر‬ ‫بێبایەخ‪.‬‬

‫ل���ه‌م فیلم���ه‌دا جه‌میل رۆس���ته‌می‌‬ ‫له‌رێگ���ه‌ی‌ كامێراكه‌ی���ه‌وه‌ چیرۆكێك ‌‬ ‫ی‬ ‫س���ینه‌مایی‌ پڕا‌وپڕ له‌حوزن‌و تراژیدیا‬ ‫ده‌گێڕێته‌وه‌‪ ،‬تراژیدیایه‌كی‌ به‌س���ۆ كه‌‬ ‫ویژدان‌و سۆز ده‌دوێنێت‪.‬‬ ‫له‌رێگه‌ی‌ ریتمێكی‌ هێمنه‌وه‌ جه‌میل‬ ‫رۆسته‌می‌ گۆشه‌گیری‌ یه‌كێك له‌گونده‌‬ ‫كوردییه‌كانی‌ س���ه‌ر س���نوری‌ عێراق‪-‬‬ ‫ئێ���ران‪ ،‬بۆ بینه‌ر ده‌گوێزێته‌وه‌‌و له‌نێو‬ ‫ئه‌و گونده‌دا هه‌وڵی‌ دۆزینه‌وه‌ی‌ دڵڕه‌قی‌‬ ‫م���رۆڤ ده‌دات‌و رۆحه‌ س���پییه‌كانیان‬ ‫وه‌ك س���پیایی‌ به‌فری‌ س���ه‌ر شاخه‌‬ ‫به‌رزه‌كان‪ ،‬تاقیده‌كاته‌وه‌‪.‬‬ ‫له‌نێوه‌ن���دی‌ ئه‌م ژیانه‌ دڵڕه‌قه‌دا كه‌‬ ‫ده‌رون پاك���ژ ده‌كات���ه‌وه‌‪ ،‬ده‌رهێنه‌ر‬ ‫چیرۆكێك���ی‌ ئه‌وین���داری‌ نێوان كوڕ‌و‬ ‫كچێ���ك به‌ن���اوی‌ رۆژی���ن‌و جیه���ان‬ ‫به‌رجه‌سته‌ ده‌كات‪.‬‬ ‫نه‌بونی‌‌و نه‌داری‌ واله‌كوڕه‌كه‌ ده‌كات‬ ‫خۆشه‌ویسته‌كه‌ی‌ به‌جێبهێڵێت تا ببێته‌‬ ‫ده‌رمانس���از‌و له‌و رێگه‌یه‌وه‌ پاره‌یه‌كی‌‬ ‫كه‌میش بێت به‌ده‌س���تبهێنێت تاوه‌كو‬ ‫له‌گه‌ڵ خۆشه‌ویس���ته‌كه‌یدا زه‌ماوه‌ند‬ ‫بكه‌ن‪.‬‬ ‫ب���ه‌اڵم فیلمه‌ك���ه‌ به‌تراژیدیای���ه‌ك‬ ‫كۆتایی‌ دێت‪.‬‬ ‫جه‌می���ل رۆس���ته‌می‌ له‌رێگه‌ی‌ ئه‌م‬ ‫فیلم���ه‌وه‌ توان���ی‌ زۆرێك له‌س���روت‌و‬ ‫نه‌ریته‌ باوه‌كان���ی‌ ئه‌و ناوچه‌یه‌ بخاته‌‬ ‫به‌ر ره‌خنه‌‪.‬‬ ‫جه‌میل رۆسته‌می‌ له‌دایكبوی‌ ساڵی‌‬ ‫‪1971‬ی‌ ش���اری‌ س���نه‌ی‌ رۆژهه‌اڵتی‌‬ ‫كوردستانه‌‪ .‬له‌ته‌مه‌نی‌ ‪ 16‬ساڵییه‌وه‌‬ ‫چوه‌ نێو جیهانی‌ س���ینه‌ما‌و له‌سااڵنی‌‬ ‫‪ 1988-1987‬به‌كرداری‌ ده‌س���تیدایه‌‬ ‫كاری‌ س���ینه‌مایی‌‌و له‌س���اڵی‌ ‪2003‬‬ ‫یه‌كه‌می���ن كورته‌ فیلمی‌ خۆی‌ به‌ناوی‌‬ ‫(گرفت���ی‌ نێرین���ه‌) ده‌رهێن���ا كه‌ ‪24‬‬ ‫خه‌اڵت���ی‌ نێوده‌وڵه‌تی‌ به‌ده‌س���تهێنا‌و‬ ‫پاش���ان فیلمێك���ی‌ درێ���ژی‌ به‌ناوی‌‬ ‫(ش���یوه‌نی‌ به‌ف���ر) له‌س���اڵی‌ ‪2005‬‬ ‫ده‌رهێن���ا‌و یه‌كه‌مین فیلمی‌ كوردی‌ بو‬ ‫ك���ه‌ نوێنه‌رایه‌تی‌ واڵت���ی‌ عێراقی‌ كرد‬ ‫له‌فێس���تیڤاڵی‌ ئۆس���كار‌و ئه‌م فیلمه‌‬ ‫چه‌ندین خه‌اڵتی‌ جیهانی‌ به‌ده‌ستهێنا‪.‬‬ ‫ژێده‌ر‪:‬‬ ‫ماڵپه‌ری‌ (‪)IMDB‬‬ ‫كتێب���ی‌ (قضی������ه‌ ش���عب‪..‬جوله‌‬ ‫م���ع الس���ینما الكردی���ه‌‪ ..‬مه���دی‌‬ ‫عباس‪.)2009..‬‬

‫نه‌‌هه‌‌نگ‬ ‫یه‌كێ���ك له‌هاوڕێكان���ت له‌ڕۆژان���ی‬ ‫داهات���ودا له‌ش���وێنێكی‌ دور‬ ‫ده‌گه‌ڕێته‌وه‪ ‌،‬خ���ۆت ئاماده‌ بكه‌ بۆ‬ ‫پێشوازی لێكردنی‪.‬‬

‫‪10‬‬

‫س‬ ‫ی‬ ‫ح‬ ‫ر‬ ‫ی‬ ‫ج‬ ‫و‬ ‫ا‬ ‫ن‬ ‫ی‬ ‫ی دروست بونی‌‬ ‫هۆكار ‌‬

‫‪rangalayawene@gmail.com‬‬

‫)‪ )554‬سێشه‌مم ‌ه ‪2016/11/29‬‬

‫ی پێست چین؟‬ ‫خاڵه‌ ره‌شه‌كان ‌‬

‫حه‌مید عوسامن‪ :‬السایكردنه‌وه‌‬ ‫بو به‌ئه‌زمونێك بۆ من‬ ‫ئا‪ :‬ئازاد بایز‬ ‫هونه‌رمه‌ندی‌ الو حه‌مید عوسمان‬ ‫رایده‌گه‌یه‌نێت"له‌هه‌ندێك كاتدا السایكردنه‌وه‌م‬ ‫پێ‌ باشه‌ به‌ومه‌رجه‌ی هونه‌ری كالسیكی پێشوت‬ ‫زیندوبكه‌یته‌وه‌ یان تازه‌گه‌رییه‌كی كوردانه‌ی تێدا‬ ‫بكه‌یت"‪.‬‬

‫زۆربه‌مان كێش���ه‌ی‌ ئ���ه‌و خاڵ ‌ه‬ ‫ره‌شانه‌ی‌ س���ه‌ر پێس���تمان هه‌یه‌‬ ‫یاخ���ود له‌كاتێ���ك له‌كاته‌كان���دا‬ ‫توشمان ده‌بێت‪ ،‬ئه‌و خااڵنه‌ زوربه‌ی‌‬ ‫كات پێس���تی‌ چه‌ور توشی‌ ده‌بێت‬ ‫به‌تایبه‌تی‌ سه‌ر لوت‪ ،‬هۆكاری‌ خاڵه‌‬ ‫ره‌ش���ه‌كان ئه‌وه‌یه‌ كاتێك كه‌سێك‬ ‫پێستی‌ چه‌وره‌ به‌هۆی‌ كه‌شوهه‌واوه‌‬ ‫ره‌نگی‌ ئه‌و چه‌وریانه‌ كه‌ له‌بنه‌ڕه‌تدا‬ ‫زه‌رده‌ ده‌گۆڕێ���ت بۆ ره‌ش به‌مه‌ش‬ ‫روخس���ار تاڕاده‌ی���ه‌ك ده‌گۆڕێت‌و‬ ‫ناش���یرین ده‌بێت‪ ،‬به‌اڵم له‌هه‌ندێ‌‬

‫كه‌س���دا هۆكاره‌كه‌ی‌ چه‌وری‌ نیه‌و‬ ‫به‌ڵكو موی‌ سه‌ر لوته‌ له‌وكاتانه‌ش‬ ‫ده‌توانیت به‌له‌یزه‌ر له‌ناوی‌ به‌ریت‪.‬‬ ‫بۆ رزگاربون له‌م حاڵه‌ته‌ پێویسته‌‬ ‫پاككردنه‌وه‌ بۆپێسته‌كه‌ بكرێت له‌ژێر‬ ‫هه‌ڵمدا پێس���ته‌كه‌ ده‌خوسێنرێت‌و‬ ‫دواتر به‌قوالپێك���ی‌ تایبه‌ت‌و چه‌ند‬ ‫ج���ۆره‌ كرێمێ���ك‌و س���ابونێك ئه‌و‬ ‫پیسیانه‌ ده‌رده‌كرێت‪ .‬هه‌ندێ‌ كه‌س‬ ‫می���وه‌ یاخ���ود رێگه‌ی‌ سروش���تی‬ ‫به‌كارئه‌هێنێ���ت بۆله‌ناوبردنی‌ ئه‌و‬ ‫خااڵنه‌‪ ،‬له‌ڕاس���تیدا ئ���ه‌و رێگایانه‌‬

‫ناونیش���ان‪ :‬به‌ختیاری‌‪ -‬شه‌قامی‌ س���ه‌ره‌كی‌ به‌رامبه‌ری‌‬ ‫سالۆن ئه‌سته‌مبوڵ‬

‫وتیش���ی‌ "نایش���ارمه‌وه‌ الس���ایكردنه‌وه‌ ب���و‬ ‫به‌ئه‌زمونێك بۆ من"‪.‬‬ ‫حه‌مید عوس���مان ته‌مه‌نی‌ ‪31‬ساڵه‌‌و له‌دایكبوی‬ ‫گه‌ڕه‌كی برایم پاش���ای شاری سلێمانیه‌‪ .‬له‌قۆناغی‬ ‫سه‌ره‌تاییه‌وه‌ مامۆستاكانی س���رودی پێده‌ڵێنه‌وه‌‬ ‫له‌قوتابخانه‌دا‪.‬‬ ‫له‌باره‌ی‌ یه‌كه‌م به‌رهه‌م���ی‌ خۆیه‌وه‌ له‌دیدارێكی‌‬ ‫له‌گه‌ڵ ئاوێنه‌ رایگه‌یاند"یه‌كه‌م به‌رهه‌مم ده‌گه‌ڕێته‌وه‌‬ ‫بۆ ساڵی ‪ 1998‬له‌گه‌ڵ گروپێكی مندااڵندا به‌ناوی‬ ‫(ه���ۆ مندااڵن)‌و دواتر ده‌توانم بڵێم س���ه‌ره‌تاكانی‬ ‫ده‌ركه‌وتنم له‌ته‌له‌فزیۆنی ئازادی س���لێمانی‌و گه‌لی‬ ‫كوردس���تان بو كه‌ پاڵپشتێكی باشی من بون له‌و‬ ‫سه‌رده‌مه‌"‪.‬‬ ‫س���ه‌باره‌ت به‌گۆرانی‌ وتن به‌ش���ێوه‌ی‌ غه‌مگین‌و‬ ‫ریتم���ی‌ خێ���را‪ ،‬حه‌می���د وتی‌"ده‌توان���م به‌هه‌ردو‬ ‫شێوازه‌كه‌ گۆرانی‌ بڵێم‪ ،‬به‌اڵم زیاتر خۆم له‌ستایلی‌‬ ‫گۆرانی غه‌مگیندا ده‌بینمه‌وه‌ چونكه‌ خه‌ڵكی بژارده‌‬ ‫گوێی لێده‌گرن"‪.‬‬ ‫ئاشكراش���ی كرد"له‌منداڵیم���ه‌وه‌ هه‌س���تده‌كه‌م‬ ‫ش���ێوازی گۆران���ی غه‌مگی���ن ئ���اوازو جوانیم پێ‬ ‫ده‌به‌خشێ"‪.‬‬ ‫له‌ب���اره‌ی الس���اییكردنه‌وه‌ی‌ گۆرانیبێژان���ی‌‬ ‫پێشوش‪ ،‬حه‌مید عوس���مان وتی‌"له‌هه‌ندێك كاتدا‬ ‫الس���اییكردنه‌وه‌ی‌ گۆرانی‌ هونه‌رمه‌ندانی‌ پێش���وم‬ ‫پێ‌ باش���ه‌‪ ،‬به‌اڵم به‌و مه‌رجه‌ی هونه‌ری كالسیكی‬ ‫پێش���وت زیندو بكه‌یت���ه‌وه‌ ی���ان تازه‌گه‌رییه‌كی‬ ‫كوردانه‌ی تێدا بكه‌یت"‪.‬‬ ‫ئه‌و جه‌غتی‌ له‌س���ه‌ر ئه‌وه‌ كرده‌وه‌ كه‌ پێویسته‌‬ ‫هونه‌رمه‌ن���د رێچكه‌ی تایبه‌تی خ���ۆی‌ بگرێته‌ به‌ر‌و‬ ‫وتی‌"نایشارمه‌وه‌ السایكردنه‌وه‌ بو به‌ئه‌زمونێك بۆ‬ ‫من"‪.‬‬

‫نابێت���ه‌ پاككردنه‌وه‌ی‌ ئ���ه‌و خااڵن ‌ه‬ ‫به‌ش���ێوه‌یه‌كی‌ ب���اش به‌ڵكو ته‌نها‬ ‫پاكده‌كات���ه‌وه‌‪.‬‬ ‫روخس���اره‌كه‌‬ ‫پێویس���ته‌ ئه‌و خااڵن���ه‌ له‌ناوببرێت‬ ‫چونكه‌ هه‌ندێ‌ جار گه‌وره‌ ده‌بێت‌و‬ ‫به‌ش���ێوه‌ی‌ دومه‌ڵی‌ لێدێت یاخود‬ ‫هه‌وده‌كات‪.‬‬ ‫سه‌نته‌ری‌ میدیكاڵ‬ ‫هاژه‌ حه‌سه‌ن شاره‌زای‌ بوار ‌‬ ‫ی‬ ‫له‌یزه‌رو ئه‌زمونی‌ ‪ 3‬ساڵی‌‬ ‫ده‌ره‌وه‌ی‌ واڵت‌و هه‌شت ساڵی‌‬ ‫كوردستان‬

‫ژماره‌ ته‌له‌فۆنی‌ ‪0533183536 - 07706581971‬‬ ‫فه‌یسبوك‪medicalclinicsuly :‬‬

‫‌ره‌نگاڵه‬

‫وتیش���ی "له‌ئێستادا الس���ایكردنه‌وه‌م راگرتوه‌‌و‬ ‫من هه‌میش���ه‌ هه‌وڵمداوه‌ له‌ڕێگه‌ی گوڵچنی گۆرانی‬ ‫هونه‌رمه‌ندانی پێش خۆم���ه‌وه‌ به‌رده‌وامی به‌كاری‬ ‫هونه‌ری بده‌م"‪.‬‬ ‫ئاماژه‌ی‌ به‌وه‌ش���دا "ئ���ه‌و كاره‌ له‌الیه‌ك ده‌بێته‌‬ ‫ئه‌زمونێك���ی مێژوی���ی بۆ من له‌الیه‌كی تریش���ه‌وه‌‬ ‫به‌رهه‌مه‌ كۆن���ه‌كان دیس���انه‌وه‌ به‌ده‌نگێكی تازه‌‬ ‫ده‌خات���ه‌وه‌ ب���ه‌ر گوێ���ی‌ ن���ه‌وه‌ی‌ ن���وێ‌‌و گوێی‌‬ ‫لێده‌گرنه‌وه‌"‪.‬‬ ‫وتیش���ی‌"ده‌مه‌وێت ئ���ه‌وه‌ بڵێ���م دوائه‌زمون���ی‬ ‫الس���ایكردنه‌وه‌ی م���ن له‌بابه‌ت���ی گۆرانی���دا كارم‬ ‫له‌س���ه‌ر گۆران���ی چوار ش���اری ك���وردی خۆمان‬ ‫كردوه‌ كه‌ پێكهاتوه‌ له‌گۆرانی ره‌سه‌نی شاره‌كانی‬ ‫كه‌ركوك‪ ،‬سلێمانی‪ ،‬كۆیه‌‌و چوار هونه‌رمه‌ند تیایدا‬ ‫به‌شداره‌"‪.‬‬ ‫سه‌باره‌ت به‌كاریگه‌رییه‌كانی‌ قه‌یرانی‌ دارایی‌ له‌سه‌ر‬ ‫كاری‌ هونه‌ری‌‪ ،‬حه‌مید عوسمان وتی‌"هونه‌رمه‌ندی‬ ‫راس���ته‌قینه‌ له‌م دۆخه‌دا ده‌رده‌كه‌وێت‌و له‌ئێستادا‬ ‫گۆره‌پانی هونه‌ری ب���ه‌ره‌و ڕوی گوێگرانی داوه‌ری‬ ‫خ���ۆی ده‌كات‌و ده‌رده‌كه‌وێت كه‌ كێ له‌گه‌ڵ ئازارو‬ ‫ناڕه‌حه‌تی میلله‌ته‌كه‌یدایه‌"‪.‬‬ ‫"له‌كۆمه‌ڵگه‌كان���ی‌ دونی���ا له‌كات���ی حاڵه‌كاتی‬ ‫نه‌خ���وازراودا كاری هونه‌ری به‌پێز له‌دایك ده‌بێت"‬ ‫حه‌مید عوسمان وای‌ وت‪.‬‬ ‫له‌ب���اره‌ی به‌رهه‌می‌ تازه‌ی‌ خۆش���یه‌وه‌‪ ،‬حه‌مید‬ ‫عوس���مان وتی‌"باش���تر وایه‌ هونه‌رمه‌ند زۆر پشت‬ ‫به‌ڕێكخ���راوی هونه‌ریی‌و داموده‌زگای رۆش���نبیری‬ ‫نه‌به‌ستێت بۆ ته‌واوكردنی كاری هونه‌ری"‪.‬‬ ‫وتیش���ی‌"میتۆدی كارك���ردن ئێس���تا له‌زوربه‌ی‬ ‫واڵتان ئه‌رك���ی له‌ئه‌س���تۆگرتنی كارێكی هونه‌ری‬ ‫كاری سه‌رمایه‌دارو خاوه‌ن كه‌رتی تایبه‌ته‌‌و ئه‌مه‌ش‬ ‫دیسانه‌وه‌ پێویستی به‌سیس���تمێكی هونه‌رییه‌ كه‌‬ ‫ماف���ی گۆرانیبێژو موزیس���یان‌و كاس���ته‌كه‌ی تێدا‬ ‫پارێزراوبێت"‪.‬‬ ‫جه‌غتیش ‌ی له‌سه‌ر ئه‌وه‌ كرده‌وه‌ "كه‌ پرۆده‌كشنێكی‬ ‫هونه‌ریت كرد مه‌به‌ستم به‌رهه‌مهێنانی سیدییه‌ هیچ‬ ‫نه‌بێت ده‌بێت كه‌ناڵه‌ هونه‌رییه‌ كوردییه‌كان له‌كۆی‬ ‫ئه‌لبومێ���ك دو تراكت بۆ كلی���پ بكه‌ن بۆ ئه‌وه‌ی‬ ‫ره‌وتی هونه‌ری نه‌وه‌ستێت"‪.‬‬

‫هاواڵتیه‌ك‪ :‬به‌باڵنده‌ی غه‌ندور ماڵ دروستده‌كه‌م‬ ‫ئا‪ :‬مه‌زهه‌ر كه‌ریم‬ ‫باڤێڵ باقی دانیشتوی شاری سلێمانی‬ ‫ئاماژه‌ به‌وه‌ ده‌كات ماوه‌ی شه‌ش‬ ‫ساڵه‌ به‌خێوكردن‌و فرۆشتنی باڵنده‌ی‬ ‫غه‌ندور بوه‌ته‌ سه‌رچاوه‌ی دارایی‬ ‫ژیانی‌و به‌هیوایه‌تێكی ژیانی ته‌ماشای‌‬ ‫ده‌كات‪.‬‬ ‫ئ���ه‌و ده‌ڵێ���ت "ش���ه‌وانه‌ش ناتوانم‬ ‫باڵن���ده‌كان به‌جێ‌ بێڵم گه‌ر له‌دورترین‬ ‫جێگه‌ی ئه‌م دنیایه‌ب���م ده‌بێت بێمه‌وه‌‬ ‫بۆ الی���ان ئه‌وه‌ هیوایه‌تێك���ی ژیانمه‌‌و‬ ‫له‌باوكم���ه‌وه‌ بۆم ماوه‌ت���ه‌وه‌ تامردن‬ ‫به‌رده‌وام ده‌بم له‌به‌خێوكردنیان"‪.‬‬ ‫وتیش���ی "نزیك���ه‌ی په‌نج���ا جوت‬ ‫باڵن���ده‌ی غه‌ندورم هه‌ی���ه‌‌و به‌رده‌وام‬ ‫ئاگاداریان ده‌ب���م‌و بێچویان لێده‌گرم‌و‬ ‫به‌خێویان ده‌كه‌م تاگه‌وره‌ ده‌بن‌و دواتر‬ ‫ده‌یانفڕۆشم‌و پێداویس���تیه‌كانی ژیانی‬ ‫خۆم‌و باڵنده‌كانی پێ دابین ده‌كه‌م"‪.‬‬ ‫"هیچی دیكه‌ نازانم ئه‌وه‌ سه‌رچاوه‌ی‬ ‫دارایمه‌" باڤێڵ باقی وای‌ وت‪.‬‬

‫با ڤێڵ‬ ‫ب���ه‌د ه‌م‬ ‫به‌خێوكردن���ی‬ ‫باڵنده‌كانیه‌وه‌ كه‌‬ ‫ئاو‌و خواردن���ی‌ ده‌دانێ‌‌و‬ ‫پشكنینی بۆ ده‌كردن له‌ماڵه‌كه‌ی خۆی‬ ‫له‌شاری سلێمانی‪ ،‬وتی‌ "پێشتر چه‌ندین‬ ‫جۆر باڵنده‌م به‌خێوكردوه‌ وه‌ك فنس‌و‬

‫کاوڕ‬ ‫ده‌وروب���ه‌رت پێینازان���ن چیان بۆ‬ ‫ده‌كه‌ی���ت‪ ،‬ئه‌مڕۆ زیاتر هه‌س���ت به‌‬ ‫دۆڕان ده‌كه‌یت مه‌هێڵه‌ ئه‌م هه‌سته‌‬ ‫به‌سه‌رتدا زاڵبێت‪.‬‬

‫گا‬

‫توتی‌و ته‌یرولحوب‌و بولبول‪ ،‬به‌اڵم ئه‌وه‌‬ ‫كارێكی قورس���ه‌و سه‌ركه‌وتوش نابیت‬ ‫چونكه‌ هه‌ر جۆره‌و تایبه‌تمه‌ندی خۆی‬ ‫هه‌یه‌‌و دواتر بڕیارم���دا ته‌نها باڵنده‌ی‬ ‫غه‌ندور به‌خێو بكه‌م"‪.‬‬ ‫وتیش���ی "ئه‌و جۆره‌ باڵنده‌یه‌ی من‬ ‫به‌خێوی ده‌كه‌م جوته‌كه‌ی له‌شه‌س���ت‬ ‫هه‌زار دیناره‌وه‌ ده‌س���ت پێده‌كات بۆ‬ ‫ملیۆنێك دینار"‪.‬‬ ‫ئام���اژه‌ی‌ به‌وه‌ش���دا"له‌كه‌نارییدا‬ ‫خوێندن‌و ره‌نگ‌و قه‌ب���اره‌ زۆر گرنگه‌‪،‬‬ ‫به‌اڵم له‌غه‌ندوردا دروس���تكردنی بێچو‬ ‫گرنگه‌"‪.‬‬ ‫وتیش���ی‌ "زۆركات هه‌یه‌ بۆماوه‌ی‬ ‫دو س���اڵ خه‌ریك ده‌بم دو غه‌ندوری‬ ‫ئه‌ده‌م له‌یه‌ك‬ ‫جی���ا و ا ز‬

‫داوای نرخێك���ی كه‌م���ی ل���ێ ده‌كه‌ن‬ ‫ئه‌م���ه‌ش واده‌كات نرخی باڵنده‌كانمان‬ ‫له‌ب���ازاڕدا نرخی راس���ته‌قینه‌ی خۆی‬ ‫ن���ه‌كات‪ ،‬به‌اڵم من گرنگ���ی ناده‌م به‌و‬ ‫جۆره‌ مامه‌اڵنه‌‪.‬‬ ‫وتیش���ی‌ "به‌خێوك���ه‌ر به‌ده‌س���ت‬ ‫خۆیه‌تی ئازاده‌‌و من باڵنده‌ی غه‌ندورم‬ ‫هه‌ی���ه‌ نرخه‌كه‌ی ده‌ هه‌زار دیناره‌ گه‌ر‬ ‫نۆ هه‌زارو حه‌وت سه‌دو په‌نجام بده‌نێ‌‬ ‫نایفرۆشم‌و ده‌یفڕۆشم به‌ به‌خێوكه‌رێك‬ ‫نرخ���ی باڵنده‌كانم‬ ‫نه‌شكێنن"‪.‬‬

‫تابێپچویه‌ك���ی‬ ‫جیاوازی���ان لێده‌گرم‬ ‫له‌ب���ازاڕدا نی���ه‌‌و ئ���ه‌وه‌‬ ‫خه‌یاڵ���ی‬ ‫به‌نرخێك���ی‬ ‫ده‌فرۆشم"‪.‬‬ ‫جه‌غتیشی‌ له‌سه‌ر ئه‌وه‌‬ ‫كرده‌وه‌ كه‌‬ ‫ئه‌و‬ ‫جیاوازییه‌‬ ‫نر خ���ی‬ ‫و ا د ه‌كا ت‬ ‫باڵنده‌ك���ه‌ی تۆ به‌رزبێت���ه‌وه‌‌و خه‌ڵكی‬ ‫به‌دوایدا ده‌گه‌ڕێن تالێت بكڕن"‪.‬‬ ‫باڤێڵ باقی ئام���اژه‌ به‌وه‌ش ده‌كات‬ ‫هه‌ندێ���ك به‌خێوك���ه‌ر باڵنده‌كانی���ان‬ ‫به‌نرخێكی ه���ه‌رزان ده‌خه‌نه‌ بازاڕه‌وه‌‌و‬

‫ئام���اژ ه‌ی‌‬ ‫به‌وه‌ش���دا "زۆركات‬ ‫باڵن���ده‌كان له‌كات���ی رۆیش���تنیاندا‬ ‫هاتونه‌ته‌وه‌‌و ناڕۆن‪ .‬ئه‌و باڵندانه‌ ماڵین‬ ‫چه‌ن���د بڕۆن یان به‌ره‌اڵببن له‌ده‌س���تم‬

‫قرژاڵ‬

‫شێر‬

‫دوانه‌‬

‫چاوه‌ڕوان���ی نامه‌یه‌كی���ت له‌یه‌كێ���ك ناتوانیت له‌ئێس���تادا كار له‌سه‌ر ئه‌و‬ ‫له‌هاوڕێكانت‌ یان خۆشه‌ویسته‌كه‌ته‌وه‌‪ ،‬بیرۆكان���ه‌ بكه‌یت بی���رت لێكردبوەوە‬ ‫له‌وانه‌یه‌ له‌ب���ه‌ر هه‌ندێك بارودۆخ ئه‌م كاره‌كانی ئه‌مڕۆت ئه‌نجامبده‌و كاتێكی‬ ‫تر ئه‌و پالنانه‌ جێبه‌جێبكه‌‪.‬‬ ‫نامه‌یه‌ دوابكه‌وێت‪.‬‬

‫هه‌رچه‌ن���ده‌ حه‌زده‌كه‌ی���ت زۆرب���ه‌ی‬ ‫كاته‌كه‌ت به‌ته‌نیا ببه‌یته‌س���ه‌ر‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫داواكاری خێزانه‌ك���ه‌ت زی���اد ده‌كات‌و‬ ‫ناتوانی���ت به‌پێ���ی حه‌زه‌كان���ی خۆت‬ ‫بژیت‪.‬‬

‫دێنه‌وه‌‪ ،‬چونكه‌ هه‌ر كه‌ بێچو بون الی‬ ‫خۆم بون"‪.‬‬ ‫وتیشی‌"باڵنده‌ هه‌بوه‌ رۆیشتوه‌ دوای‬ ‫دو مانگ هاتۆته‌وه‌ به‌س به‌و مه‌رجه‌ی‬ ‫خاوه‌نه‌كه‌ی شوێنی نه‌كه‌وێت‌و سه‌ری‬ ‫لێ تێك نه‌دات‌و پشیله‌ نه‌یخوات"‪.‬‬ ‫ئ���ه‌و ئام���اژه‌ی‌ ب���ه‌وه‌ ك���رد ك���ه‌‬ ‫په‌یج���ی تایب���ه‌ت به‌خۆی���ان هه‌ی���ه‌‌و‬ ‫ه���ه‌ر به‌خێوكه‌رێ���ك باڵنده‌یه‌كی لێ‬ ‫ب���ه‌ره‌اڵ ببێ���ت وێنه‌ی ئ���ه‌و باڵنده‌یه‌‬ ‫ی���ان باڵنده‌یه‌ك���ی دیكه‌ ل���ه‌و بچێت‬ ‫داده‌نێن تاه���ه‌ر به‌خێوكه‌رێك زانیاری‬ ‫هه‌بو له‌س���ه‌ری هاوكاری بكات‌و بۆی‬ ‫بێنێته‌وه‌‪.‬‬ ‫جه‌غتیش���ی له‌سه‌ر ئه‌وه‌ كرده‌وه‌‬ ‫له‌هه‌رێمی كوردستان پزیشكی‬ ‫ڤێته‌رن���ه‌ری باڵنده‌ی بچوك‬ ‫نییه‌‌و ئه‌وه‌ش زۆر كێشه‌ی‬ ‫ب���ۆ دروس���تكردون‌و‬ ‫له‌وباره‌یه‌وه‌ وتی‌ "كاتێك‬ ‫باڵنده‌ی���ه‌ك ده‌به‌یته‌‬ ‫الی پزیش���كێكی‬ ‫ڤیته‌ر ن���ه‌ر ی‬ ‫نازانێت‬

‫په‌یوه‌ن���دی به‌هاوڕێكانت���ه‌وه‌ بك���ه‌‬ ‫تاچاره‌سه‌رێك بدۆزنه‌وه‌ بۆ بارودۆخی‬ ‫ئ���ه‌م هاوڕێیه‌ت���ان‪ ،‬ده‌بێ���ت ئه‌مڕۆ‬ ‫زۆر سورتربێت له‌س���ه‌ر به‌دیهێنانی‬ ‫ئامانجه‌كانت‪.‬‬

‫چاره‌س���ه‌ری باڵنده‌ك���ه‌ت ب�‬ ‫هه‌ربۆیه‌ له‌ناچاریدا خۆمان چا‬ ‫ده‌كه‌ین"‪.‬‬ ‫نمونه‌ش به‌وه‌ ده‌هێنێته‌وه‌‬ ‫باڵنده‌ی‌ نه‌خ���ۆش كه‌وتوه‌‌و‬ ‫چاره‌س���ه‌رێكی‌ ب���ۆ به‌كار‬ ‫كامه‌ی���ان س���ودی‌ هه‌ب���و‌و‬ ‫بوه‌وه‌ ئه‌وه‌یان له‌الی‌ خۆی‌ ه‬ ‫به‌ به‌خێوكه‌ره‌كانی دیكه‌ش���‬ ‫له‌م جۆره‌ چاره‌س���ه‌ره‌ به‌كا‬ ‫باڵنده‌كانیان‪.‬‬ ‫ئه‌و ئام���اژه‌ی‌ به‌وه‌ش���دا‬ ‫ته‌مه‌نی ناتوانێ���ت واز له‌به‌خ‬ ‫باڵنده‌ بێنێت‌و ده‌توانێت نان‬ ‫به‌اڵم ناتوانێ���ت واز له‌باڵند‬ ‫ئه‌وه‌ گه‌وره‌ترین هیوایه‌تی ژی‬ ‫وتیشی‌ "هه‌ر له‌منداڵیه‌وه‌‬ ‫به‌خێوكردن���ی باڵنده‌بوه‌ س‬ ‫رێگ���ری دایك‌و داپی���ره‌م‌و‬ ‫ب���ه‌رده‌وام داوایان لێده‌ك���ر‬ ‫باڵنده‌كان���ت له‌ماڵ ببه‌یت���‬ ‫له‌وكاره‌ بهێنیت‪ ،‬ب���ه‌اڵم من‬ ‫بوم له‌به‌خێوكردنیان"‪.‬‬ ‫"ماوه‌ی شه‌ش ساڵه‌ ئه‌م‬ ‫پیش���ه‌ی‌ رۆژان ‌هم‌و ده‌مه‌وێت‬ ‫ئ���ه‌و كار‌ه‬ ‫ژیان‬ ‫ب‬

‫فه‌‌ریک‬ ‫له‌وانه‌یه‌ س���ه‌ره‌تای هەفتەكە‌ هه‌ست‬ ‫به‌سه‌رئێشه‌و په‌ستانێكی زۆر بكه‌یت‪،‬‬ ‫ئ���ه‌م بارودۆخ���ه‌ كاریگه‌ریی ده‌بێت‬ ‫له‌سه‌ر په‌یوه‌ندیت‪.‬‬

‫بیروڕا‬

‫)‪ )554‬سێشه‌مم ‌ه ‪2016/11/29‬‬

‫‪birura. awene@gmail. com‬‬

‫ئەوەی نەدەبو رویدایەوەو ئەوەشی دەبو بکرایە‬ ‫نەوزاد جەمال‬ ‫ئ���ەوەی ئێس���تە لەئارادایە‪ ،‬جگە‬ ‫لەداتەپینێکی سەرتاس���ەری هیچیتر‬ ‫نیی���ە‪ .‬ئێم���ە ناتوانین هی���چ ناوو‬ ‫ناونیش���انێکی تری ب���ۆ بدۆزینەوە‪.‬‬ ‫جگەل���ەوەی ئ���ەم دۆخ���ە ئەنجامی‬ ‫کۆمەڵێک هۆکارە‪ .‬بەاڵم داتەپینەکە‬ ‫بەئەن���دازەی مەترس���یدارییەکەی‪،‬‬ ‫ئەوەن���دەش چاوەڕوانک���راوە‪ .‬تەنها‬ ‫کێش���ەکە لەوەدایە کە پێش���بینی‌و‬ ‫ئامادەیی بۆنەک���راوە‪ ،‬دەنا دۆخەکە‬ ‫وەک رێگەی���ەک ب���ەرەو دۆزەخ‬ ‫بەرچاوە‪ .‬هەر لەنەبونی سیستمێکی‬ ‫فەرمانڕەوای���ی دروس���تەوە تاالوازی‬ ‫دامەزراوەیی‌و فش���ۆڵیان‪ ،‬لەنەبونی‬ ‫حزبی مۆدێرن‌و کۆمەڵگەی مەدەنییەوە‬ ‫تاالوازی تاکی هۆشیارو بەرپرسیار‪،‬‬ ‫بەشێکن لەهۆکارە خۆییەکان‪ .‬بەاڵم‬ ‫جگەلەمان���ەش‪ ،‬ناکرێ���ت ه���ۆکارە‬ ‫دەرەکییەکان نادیدە بگرین‪ .‬چونکە‬ ‫بەسیستماتیکی‌و میکانیزمی جیا کار‬ ‫لەسەر پوچەڵکردن‌و الوازکردنی ئەم‬ ‫بەشەی کوردستان کراوەو دەکرێت‪.‬‬ ‫بەئاش���کرا دی���ارە کە ئاسایش���ی‬ ‫کۆمەاڵیەت���ی‌و کولت���وری‪ ،‬ئابوری‌و‬ ‫سیاس���یمان خەرقک���راوە‪ .‬ئ���ەوەی‬ ‫ئێس���تە لەالوازی بڕیاردانی سیاسی‌و‬ ‫کەمدەس���تی چارەس���ەری ئابوریدا‬ ‫دەبینین���ەوە‪ ،‬چنینەوەی بەش���ێکی‬ ‫ئ���ەو هەوڵ���ە رێکخراوەی���ە‪ .‬لێرەدا‬ ‫باس���ەکە وتنەوەی وەهم���ی تێوری‬ ‫پیالنگێڕی نییە‪ ،‬بەئەندازەی ئەوەی‬ ‫کە خەرقەکە هێندە بەرجەستەو زەق‬ ‫دی���ارە‪ ،‬ک���ە ئەجێندەکانی چیتر بۆ‬ ‫ئێمە ش���اراوە نین‪ .‬دابەش���بونی ناو‬

‫هەرێم بەکردەیی ل���ەو روەوە دیارە‬ ‫کە ه���ەر حزبەی کەوتۆتە ئەجێندای‬ ‫دەوڵەتێکی جەمسەریی ناوچەکە‪.‬‬ ‫کەواتە ئەوەی نەدەبو روبدات‪ ،‬هاتە‬ ‫دی‌و ئێستەی لێکەوتەوە‪ .‬بەاڵم ئەوە‬ ‫چییە کە دەب���و بکرایەو روینەداوە؟‬ ‫هەڵب���ەت ئ���ەوەی دەب���و بکرای���ە‪،‬‬ ‫بریتیی���ە لەگۆڕان���کاری گش���تگیرو‬ ‫لەسەرو هەموشیانەوە بەالداخستنی‬ ‫پرس���ە هەڵپەسێراوەکان‪ .‬لەمەشەوە‬ ‫پێشخس���تن‌و چاودێکردنی سێکتەرە‬ ‫بنەڕەتیەکان هەر لەژێرخانی سیاسی‌و‬ ‫ئاب���وری‌و کۆمەاڵیەتی‌و کولتورییەوە‬ ‫تابنەماکانی دروس���تکردنی هاواڵتی‌و‬ ‫تاکی سەربەخۆ‪.‬‬ ‫ئەگەر سەرنجی پەروەردەو خوێندن‬ ‫بدەی���ن‪ ،‬دەبینین پ���ەروەدەی ئێمە‬ ‫مرۆڤ���ی وەک بونەوەرێکی بەهادارو‬ ‫چەق���ی ژیانی نەکردۆت���ەوە ئامانج‪.‬‬ ‫بەڵکو لەخوێندنی بنەڕەتیەوە تازانکۆ‬ ‫پێداگی���ری لەوەرگرتن���ی زانیاری‌و‬ ‫پێدان���ی ئام���ۆژگاری س���ەدەکانی‬ ‫ناوەڕاس���تکراوە‪ .‬جگەلەوەش‪ ،‬لەالی‬ ‫ن���ەوەی ئەمڕۆ س���ەرجەم ماناکانی‬ ‫کوردب���ون‪ ،‬مرۆڤب���ون‪ ،‬نیش���تمان‪،‬‬ ‫خەبات‪ ،‬داکۆک���ی لەمافەکان بونەتە‬ ‫ش���تی الوەکی‌و قێزەوەن‪ .‬هاوکات‪،‬‬ ‫دیاردەی بەرخۆری دەگاتە ئەوەی کە‬ ‫هەمو چاوەڕێ بین‌و هیچیش نەیەت!‬ ‫بەداخەوە دیمەن���ەکان بۆتە ئەوەی‬ ‫کۆمەڵگەی کوردس���انی دەرۆزەکەر‪،‬‬ ‫چاول���ەدەرو دەس���تپانکەرەوەیەکەو‬ ‫هی���چ پۆتێنس���یاڵی خۆژیان���دن‌و‬ ‫سەرپێخۆوەستانی تێدانەبێت‪.‬‬ ‫ب���ەاڵم لەبەرامبەر ئەم داتەپینەدا‪،‬‬ ‫زمانێکی سیاسی دابەشبو دەیەوێت‬ ‫راس���تیەکان ئ���اوەژو ب���کات‪ .‬بۆیە‬

‫ئەم دیاردەی���ە بە’بێمانابونی زمان’‬ ‫ناودەب���ەم‪ .‬ئەم���ڕۆ وت���ن بوەت���ە‬ ‫ناماقوڵییەکی رێکخراو‪ .‬ئەوەی ناوی‬ ‫چاوەڕێکردن‌و خۆڕاگرییە‪ ،‬بۆتە بڵقی‬ ‫س���ەرئاو‪ .‬باس���کردنی هیواو ئومێد‬ ‫جۆرێک���ە لەوەهم‪ .‬پێناس���ەی ژیانی‬ ‫باش‪ ،‬درۆیەکی راس���تەو رەشبینی‬ ‫بوەت���ە پیش���ەیەکی بێبەرامب���ەر‪.‬‬ ‫هەمو ئ���ەم بێماناییان���ەو هیتریش‪،‬‬ ‫ئیش لەس���ەر هەڵتەکاندنی بونیادی‬ ‫کەسێتی ئێمە دەکەن‪.‬‬ ‫یەکێک ل���ەو بێماناییان���ەی زمان‬ ‫لەوەدای���ە بارودۆخ���ی س���ەخت‌و‬ ‫نامرۆڤانەمان‪ ،‬بەقەیران وەسفکەین‪.‬‬ ‫وش���ەی قەیران بۆ دۆخ���ی مرۆیی‌و‬ ‫سیاس���ی ئێمە نابێت‪ .‬چونکە هەمو‬ ‫قەیرانی���ک ه���ۆو ئەنجام���ی هەیە‪.‬‬ ‫هاوکێش���ەیەکە ک���ە رێگەچ���ارەی‬ ‫س���ەرەتایی‌و کۆتایی خ���ۆی هەیە‪.‬‬ ‫لێپرس���راوو بەرپرس���یاری تێدای���ە‬ ‫کە بەرپ���رس‌و دام���ەزراوە هۆکاری‬ ‫قەیران‌و چارەسەر دەگرێتە ئەستۆ‪.‬‬ ‫جگەل���ەوەش ئەو زمانە سیاس���ی‌و‬ ‫حزبئاس���اییەی ئەم���ڕۆ توان���ای‬ ‫نیشاندانی راس���تی‌و شتەکانی نییە‪.‬‬ ‫چونکە ئەوەندە کۆڵەوارو دابەشبوە‬ ‫لەنێوان بەرەی خێرو شەڕدا‪ ،‬لەنێوان‬ ‫نەف���رەت‌و پێداهەڵدان���دا ک���ە ئیتر‬ ‫پانتایی بیرکردنەوەی س���ەربەخۆی‬ ‫نەهێشتۆتەوە‪.‬‬ ‫سەرەڕای ئەوەی کە زمانی دەربڕین‬ ‫لەبارەی کێش���ەکانەوە‪ ،‬بەئاڕاستەی‬ ‫پەردەپۆش���کردنی‬ ‫ش���اردنەوەو‬ ‫راس���تیەکان کاردەکات‪ .‬لەگوت���اری‬ ‫ح���زب‌و س���ەرکردەکانیدا‪ ،‬بەردەوام‬ ‫بیرکردن���ەوەی ن���اڕون‌و نادیاریکراو‬ ‫ب���ە بەکارهێنان���ی دەس���تەواژەی‬

‫فرەوات���او جی���اواز دەخوێنین���ەوە‪.‬‬ ‫دی���ارە ئامانجی���ش خۆدزینەوەی���ە‬ ‫کێش���ەکان‌و‬ ‫لەبەرپرس���یارێتی‬ ‫خستنە ئەس���تۆی ئەویترە‪ .‬فڕێدانی‬ ‫تۆپەکە بۆ گۆڕەپان���ی الیەکەیترە‪،‬‬ ‫لەکاتێکدا هەردو ب���ەرە رکابەرەکە‪،‬‬ ‫دەیانەوێت ئیعت���راف بەیەکتر بکەن‬ ‫تاخۆڕادەس���تکات یان بەمەرجەکانی‬ ‫پێشوتر رازیبێت!‬ ‫ئەم���ەش بنەمایەک���ی دروس���تی‬ ‫دانوس���تان نییە‪ .‬لەم س���ۆنگەیەوە‬ ‫بەکارهێنانی وتەی کڵێش���ەیی وەک‬ ‫"ئەم���ڕۆ کوردس���تان لەمەترس���ی‌و‬ ‫هەڕەشەدایە‪ ،‬یا پیالنگێڕی‌و دوژمنی‬ ‫ناوخۆ‪ ،‬هت���د لەئارادای���ە‪ .‬ئەمانە‪،‬‬ ‫بەجۆرێ���ک درێژەدان���ە بەدۆخەکە‪.‬‬ ‫ئی���دی‪ ،‬زم���ان ن���ەک بەقس���ەی‬ ‫فەیلەس���وفی ئەڵمانی’هایدەگەر’ کە‬ ‫"هەڵماڵینی راس���تی بون���ە"‪ ،‬بەڵکو‬ ‫ل���ەزاری سیاس���ی‌و میدیاکانیانەوە‬ ‫دەمامکێک���ە ک���ە دواج���ار لەڕێ���ی‬ ‫دەربڕینی ریتۆریکییەوە‪ ،‬داپۆشینی‬ ‫راس���تیەکانە‪ .‬لەبات���ی بەکارهێنانی‬ ‫ژیربێ���ژی‪ ،‬بەڵگ���ەو س���ەلماندنی‬ ‫راستیەکان هەبێت‪ ،‬گەمە بەهەست‌و‬ ‫هەڵچ���ون‌و نەس���تی مرۆڤەکانم���ان‬ ‫دەکرێ���ت‪ .‬لەئاکامدا‪ ،‬س���ەرچاوەی‬ ‫کێشەکان بەرەو نادیار دەبرێن‪ .‬ئیتر‬ ‫بەهۆی ئەو زمانە سیاسیەوە کە ئەمڕۆ‬ ‫لەمیدیاکانیان���ەوە پەخش���دەکرین‪،‬‬ ‫ئێم���ە دەکەوین���ە کۆمەڵگەی پاش‬ ‫راس���تییەکانەوە‪ .‬کۆمەڵگەی���ەک کە‬ ‫دابەشبوە‪ ،‬ماناکانی مانەوەو ژیانێکی‬ ‫شیاو سەقامگیری ئەو زمانبەندییەی‬ ‫لەدەستداوە‪.‬‬ ‫پاش منج���ڕی الیەنەکان ئێس���تە‬ ‫کێشەکان سوڕی ژیانی خۆیان تەواو‬

‫‪13‬‬

‫کردوە‪ .‬ئیتر بەرپرس���ەکان چاوەڕێی‬ ‫چین؟ ک���ە قوربانی سەرتاس���ەری‬ ‫لەئاستی س���ێکتەرەکانی پەروەردە‬ ‫(بەراگرتنی بەه���ۆی مانگرتنەوە یا‬ ‫بەردەوامبون کە سس���ت‌و بێگیانە)‬ ‫درا‪ .‬ک���ە کەرت���ی تەندروس���تی‌و‬ ‫فەرمانگ���ەکان بەگش���تی ئیفلیجن‪.‬‬ ‫کاتێک وەبەرهێنان‌و کەرتەکانی تریش‬ ‫پوکانەوە‪ ،‬ئیتر نۆرەی بەرپرسەکانە‬ ‫ک���ە ئەوانیش قوربانی خۆیان بدەن‪.‬‬ ‫جا بەس���امانەکانیان‪ ،‬یا پێگەکانیان‬ ‫یا بەخواس���ت‌و چاوەڕوانیەکان بێت‪.‬‬ ‫ئەمەش واپێوس���تدەکات سەرکردە‬ ‫سیاس���یەکان‪ ،‬بەرپرس���ەکان ل���ەو‬ ‫گۆش���ەگیرییەی بی���رو نەس���تیان‬ ‫بێنەدەر‪ .‬سیاس���ەت لەواقیع‌و لەگەڵ‬ ‫یەکتری���دا دەکرێ���ت‪ ،‬ن���ەک تەنها‬ ‫بەخولیایەکی ناخەکی‪.‬‬ ‫ناکرێ���ت خۆی���ان بەس���ەرکردەو‬ ‫بەرپ���رس بزانن‪ ،‬لەپێن���او چاکەی‬ ‫گشتیدا توانای بڕیارو سازشکردنیان‬ ‫نەبێت‪ .‬ناش���بێت ل���ەوە زیاتر ژیانی‬ ‫خەڵکی بوەستێنن‪ ،‬خۆشیان رادەستی‬ ‫رەوت���ی روداوو دۆخ���ە ئاڵۆزەک���ە‬ ‫بکەن‪ .‬ئەمڕۆ ئەس���تەمە هەر بەتاکە‬ ‫کەسێک س���ەرکەوتنی سەرتاسەری‬ ‫بەدەس���تبهێنێت‪ .‬لەکاتێکدا دەکرێت‬ ‫کەسێک ماڵوێرانی‌و تێکشکان بەسەر‬ ‫گەلێکدا بهێنێت‪ .‬بینینی بەرژەوەندی‌و‬ ‫گرفتەکان بەش���ێوەیەکی تاکالیەنە‪،‬‬ ‫ئیفلیجکردن���ی توان���ای بڕی���اردان‌و‬ ‫ئەمەش کانگەی مەترس���یەکەیە کە‬ ‫چارەسەرکردنیشە‪.‬‬ ‫ناهەقییەک���ی گەورەی���ە گەردنی تەنها الیەکیان ببینیت‪ .‬دەبێت وەک‬ ‫ئ���ەو هەم���و مرۆڤ���ە‪ ،‬بخەن���ە ژێر ش���اعیری ئەڵمانی 'هۆڵدەرلین’ ئەو‬ ‫بەزەی���ی هەلومەرج���ە ناوخۆی���ی‌و راستییە بزانن کە‪' :‬لەکوێ مەترسی‬ ‫دەرەکیەکانەوە‪ .‬مەترس���ی نێوخۆیی هەب���و‪ ،‬لەوێ���ش رزگاری نەش���ونما‬ ‫ئەم���ڕۆ هاوش���انە بەه���ی دەرەکی‪ ،‬دەکات’‪.‬‬

‫ناهەقییەکی‬ ‫گەورەیە گەردنی‬ ‫ئەو هەمو مرۆڤە‪،‬‬ ‫بخەنە ژێر بەزەیی‬ ‫هەلومەرجە ناوخۆیی‌و‬ ‫دەرەکیەکانەوە‪.‬‬ ‫مەترسی نێوخۆیی‬ ‫ئەمڕۆ هاوشانە بەهی‬ ‫دەرەکی‪ ،‬ئەمەش‬ ‫کانگەی مەترسیەکەیە‬ ‫کە تەنها الیەکیان‬ ‫ببینیت‬

‫هزری‌ نه‌رم‌و هه‌اڵوسان ‌ی خود ال ‌ی سیاسه‌توان ‌ی كورد‬ ‫محه‌مه‌د ته‌ها حوسێن‬ ‫هزری‌ سیاسی‌ له‌م س����ه‌رزه‌مینه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫ئێمه‌دا هیچ كاتێك له‌چوارچێوه‌یه‌كی‌‬ ‫په‌روه‌رده‌ی����ی‌ نه‌ئاخنراوه‌‪ ،‬ئه‌م ئه‌ركه‌‬ ‫به‌مانا مۆدێرن‌و عه‌قاڵنیه‌كه‌ی‌ هه‌رگیز‬ ‫له‌ئه‌س����تۆی‌ جواڵنه‌وه‌ سیاس����یه‌كانی‌‬ ‫ك����ورد نه‌ب����وه‌‪ ،‬په‌روه‌رده‌ك����ردن‬ ‫پڕۆسێس����ێكی‌ كۆمه‌اڵیه‌تی‌‌و كولتوری‌‬ ‫درێژخایه‌ن����ه‌و ته‌نه����ا به‌ڕۆژنامه‌ی ‌هك‌و‬ ‫گۆڤارێ����ك‌و رادیۆی���� ‌هك‌و دو س����ێ‌‬ ‫ی ئه‌وس����او‬ ‫كۆبون����ه‌وه‌ی‌ رێكخراوه‌ی���� ‌‬ ‫ئێستا نایه‌ته‌ دی‌‪.‬‬ ‫په‌روه‌رده‌ی‌ سیاسی‌ ئاماده‌باشیه‌كی‌‬ ‫عه‌قڵ����ی‌ پێده‌وێ‌ بۆ ئ����ه‌وه‌ی‌ هاوڕێك‬ ‫له‌گ����ه‌ڵ پ����ه‌روه‌رده‌ له‌بواره‌كانی‌ تردا‬ ‫بڕوات‪ ،‬بێ‌ پ����ه‌روه‌رده‌ی‌ ده‌رونی‌ ئه‌م‬ ‫ئامانج����ه‌ به‌س����اغی‌ به‌ڕێ����وه‌ ناچێ‌‪،‬‬ ‫ئاماده‌ی����ی‌ ده‌رون����ی‌ الی‌ هه‌رتاكێك‬ ‫مه‌رجێك����ی‌ س����ه‌ره‌كیه‌ بۆ ئ����ه‌وه‌ی‌‬ ‫كرده‌ی‌ گه‌یاندن له‌نێو هه‌ر جواڵنه‌وه‌و‬ ‫ش����ۆڕش‌و گۆڕانكاریه‌ك����دا به‌نیان����ی‌‬ ‫بب����زوێ‌‪ ،‬تاكه‌كان����ی‌ كۆمه‌ڵگه‌ی‌ ئێمه‌‬ ‫هه‌رگی����ز ل����ه‌ڕوی‌ عه‌قڵی����ه‌وه‌ ئاماده‌‬ ‫نه‌ك����راون‪ ،‬به‌ڵك����و هه‌میش����ه‌ الیه‌نی‌‬ ‫هه‌ڵچون‌و سۆزی‌ نۆستالیژی‌‌و هه‌ست‬ ‫به‌گوناهیان وروژێنراوه‌و به‌پوختی‌ ئه‌م‬ ‫دۆخ����ه‌ خراوه‌ته‌ چوارچێوه‌ی‌ ش����ورو‬ ‫حه‌ماسه‌تی‌ شۆڕشگێڕی‌‌و له‌ڕاستیشدا‬ ‫ئه‌م ب����اره‌ س����ایكۆلۆژیه‌ ن����ه‌ك هه‌ر‬ ‫بااڵنس له‌هیچ دۆخ‌و س����ه‌رده‌مێك بۆ‬ ‫تاك دروست ناكات‪ ،‬به‌ڵكو له‌بنچینه‌دا‬ ‫بااڵنسی‌ ده‌رونی‌‌و كۆمه‌اڵیه‌تی‌‌و هزری‬ ‫ده‌شێوێنێ‌‪.‬‬ ‫هه‌ن����دێ‌ ره‌فت����اری‌ سیاس����ی‌ هه‌ن‬ ‫به‌زه‌قی‌ له‌هه‌ڵسوكه‌وتی‌ سیاسیه‌كان‬ ‫ده‌رده‌كه‌ون‌و راسته‌وخۆ ره‌نگدانه‌وه‌ی‌‬ ‫بارێك����ی‌ ناهاوس����ه‌نگی‌ ده‌رون����ی‌‬ ‫كه‌سه‌كه‌ن‌و په‌یوه‌ست نین به‌كه‌سێتی‌‬ ‫سیاس����یه‌ك یان نوێنه‌رێك له‌بوارێكی‌‬ ‫دیاریكراوی‌ به‌رپرسێتیدا ده‌رده‌كه‌وێ‌‬ ‫یان هه‌ڵس����وكه‌وت ده‌كا‪ .‬سیاسیه‌كان‬ ‫له‌بواری‌ گش����تی‌ كاری‌ خۆیاندا نابێ‌‬ ‫به‌ته‌نها خۆیان بن‪ ،‬ئه‌وان هه‌ڵوێستێك‬ ‫یان رایه‌كی‌ گشتین‪ ،‬ئه‌وه‌نده‌ی‌ ده‌بێ‌‬ ‫خه‌ڵك بن نی����و ئه‌وه‌نده‌ نابێ‌ خۆیان‬ ‫بن‪( ،‬خۆنه‌بون) ئه‌وه‌ نیه‌ كه‌س����ه‌كه‌‬ ‫له‌خ����ودی‌ خۆی‌ بترازێ‌‌و خه‌س����ڵه‌ته‌‬ ‫س����ایكۆلۆژیه‌كانی‌ خۆی‌ وه‌ك تاكێكی‌‬ ‫سه‌ربه‌خۆ ونكات‪ ،‬به‌ڵكو (ئه‌وانبون)‬ ‫به‌مانا سایكۆسیاس����یه‌كه‌ی‌ جۆرێكی‌‬

‫زۆر پێش����كه‌وتوی‌ (خۆبون����ه‌)و‬ ‫له‌ڕاستیش����دا ره‌فتاری‌ دیموكراس����ی‌‬ ‫ب����ه‌و مانای����ه‌ هه‌ر ئه‌وه‌یه‌‪ .‬كه‌س����ێك‬ ‫كه‌ له‌پێگه‌و پله‌وپایه‌یه‌كی‌ گش����تیدا‬ ‫توان����ای‌ ئه‌وه‌ی‌ هه‌بێ‌ دۆخی‌ ده‌رونی‌‌و‬ ‫كۆمه‌اڵیه‌ت����ی‌‌و ئاب����وری‌‌و كولت����وری‌‬ ‫هه‌واداران����ی‌ بخوێنێت����ه‌وه‌ ئ����ه‌وه‌‬ ‫ژیریه‌كی‌ كۆمه‌اڵیه‌تی‌‌و هاوسه‌نگیه‌كی‌‬ ‫ده‌رونی‌ س����اغی‌ هه‌یه‌و له‌هه‌مان كاتدا‬ ‫په‌یبردنێكی‌ كۆمه‌اڵیه‌تی‌ ئه‌وتۆی‌ هه‌یه‌‬ ‫ورد په‌ی‌ به‌گۆڕانكاریه‌ جۆراوجۆره‌كان‬ ‫له‌كۆمه‌ڵگه‌كه‌ی‌ ده‌بات‪.‬‬ ‫سیاس����ه‌ت له‌م هه‌رێم����ه‌ی‌ ئێمه‌دا‬ ‫له‌تایپه‌ سایكۆلۆژیه‌ هه‌ره‌ كالسیكه‌كه‌ی‌‬ ‫خۆرهه‌اڵتیش����ی‌ تێپه‌ڕاند كه‌ ئه‌رستۆ‬ ‫ناوی‌ نابو (چه‌وس����انه‌وه‌ی‌ ئاسیایی‌)‬ ‫و ت����اك تائه‌و ئاس����ته‌ ملك����ه‌چ بوه‌‬ ‫توانای‌ جوڵه‌ی‌ لێب����ڕاوه‌و قبوڵی‌ ئه‌م‬ ‫دۆخه‌ی‌ خۆی‌ ده‌كات‪ .‬ئه‌و ره‌فتارانه‌ی‌‬ ‫له‌كاتی‌ موماره‌س����ه‌ی‌ كاری‌ سیاسی‌‬ ‫له‌كاراكته‌ره‌كانی‌ ئه‌و بواره‌ی‌ ده‌بینین‬ ‫ته‌نهاو ته‌نها خه‌س����ڵه‌تی‌ كه‌س����ێتی‌‬ ‫خۆیانن‌و ه����ه‌رده‌م باره‌ ده‌رونیه‌ تاكه‌‬ ‫كه‌س����یه‌كان له‌س����ه‌ر دۆخی‌ سیاسی‌‬ ‫گش����تی‌‌و ده‌ركه‌وتنی‌ ئه‌وان‌و دیارده‌و‬ ‫روداو‌ه سیاسیه‌كان ره‌نگ ده‌ده‌نه‌وه‌‪.‬‬ ‫سیاسه‌توانان له‌م هه‌رێمه‌دا له‌هه‌مو‬ ‫سات‌و كاتێكی‌ ژیاندا خۆیان بون كه‌س‬ ‫به‌قه‌د ئه‌وان وجودیانه‌ ره‌نگده‌ره‌وه‌ی‌‬ ‫خۆیان نین‪( ،‬ببه‌ به‌خۆت) دروشمێكه‌‬ ‫نه‌ك ه����ه‌ر له‌نائاگای‌ ئه‌وان ریش����ه‌ی‌‬ ‫قوڵ����ی‌ هه‌یه‌ به‌ڵكو زۆر وریایانه‌ وه‌ك‬ ‫(بون به‌خۆ) یه‌كی‌ فه‌لسه‌فی‌ به‌ناوی‌‬ ‫جۆراوجۆر پێمان ده‌فرۆشنه‌وه‌‪ .‬بوون‬ ‫به‌خۆی‌ فه‌لسه‌فی‌ شایه‌تی‌ ئه‌وه‌یان بۆ‬ ‫نادات كه‌ كاراكته‌رانی‌ سیاسی‌ به‌ئاگان‬ ‫له‌ماناو ریش����ه‌ فه‌لس����ه‌فیه‌كانی‌ ئه‌م‬ ‫چه‌مكه‌‪ ،‬ئه‌وه‌ ره‌فتاره‌ سیاس����یه‌كانن‬ ‫ل����ه‌م واڵته‌ی‌ ئێم����ه‌دا ئ����ه‌و پاڵنه‌ره‌‬ ‫سایكۆلۆژیه‌ شاراوانه‌مان بۆ ده‌رده‌خه‌ن‬ ‫كه‌ له‌پش����ت ه����ه‌ر هه‌ڵس����وكه‌وتێكی‌‬ ‫ئه‌وانه‌وه‌ی����ه‌و ده‌ركه‌وتنه‌كانیش����یان‬ ‫له‌و ره‌فتارانه‌دا س����اویلكه‌یی‌ هۆش����ی‌‬ ‫ئه‌وانمان بۆ ده‌رده‌خا‪.‬‬ ‫یه‌كێك له‌خه‌س����ڵه‌ته‌ بنه‌ماییه‌كانی‌‬ ‫ده‌ب����ێ‌ له‌كه‌س����ێتی‌ سیاس����ه‌توانی‌‬ ‫دیموكراتدا هه‌بێ‌ (نیانی‌‪) flexibility -‬‬ ‫ه‌ ئ����ه‌وه‌ی‌ ئ����ه‌م خه‌س����ڵه‌ته‌ی‌ هه‌بێ‌‬ ‫ده‌توانێ‌ هزری‌ خۆی‌ له‌گه‌ڵ گۆڕانكاری‌‌و‬ ‫هه‌ڵوێسته‌ جۆراوجۆره‌كاندا بگونجێنێ‌‌و‬ ‫له‌به‌رانبه‌ر پێش����هاتێك یاپرس����ێكی‌‬ ‫دیاریكراودا چه‌ندی����ن ئه‌ڵته‌رنه‌یتیڤی‌‬

‫هه‌اڵوسان ‌ی‬ ‫ده‌رونی‌ ال ‌ی‬ ‫سیاسه‌توانی‌ كورد ‌ی‬ ‫له‌خه‌سڵه‌ته‌كان ‌ی‬ ‫(به‌خۆعاشقبون‌و‬ ‫چێژبه‌ر ‌ی ده‌مه‌كی‌‌و‬ ‫هستیریا ‌ی ره‌فتاری‌)‬ ‫دا گه‌یشتۆت ‌ه ئه‌وج‪،‬‬ ‫شڵه‌ژانی‌ سیاسی‌‌و‬ ‫ئابوری‌‌و كۆمه‌اڵیه‌تی‌‌و‬ ‫كولتور ‌ی واڵته‌كه‌مان‬ ‫زیاتر په‌یوه‌ست ‌ه‬ ‫به‌شڵه‌ژان ‌ی ده‌رون ‌ی‬ ‫سیاسیه‌كان‌و‬ ‫خه‌سڵه‌ته‌ عوسابی‌‌و‬ ‫سایكۆسه‌كانیان‬ ‫جیاجیای‌ هه‌بێ‌‪ ،‬كه‌س����ی‌ له‌م جۆر‌ه‬ ‫وه‌اڵم����ی‌ هه‌مه‌ڕه‌نگی‌ هه‌ی����ه‌ بۆ ته‌نها‬ ‫پرس����یارێك‪ ،‬خاوه‌نی‌ ئه‌م مێنتالیتیه‌‬ ‫زۆر دوور ده‌بین����ێ‌‌و زۆر ق����ووڵ‬ ‫شیده‌كاته‌وه‌و ده‌خوێنێته‌وه‌‪.‬‬ ‫ناهاوس����ه‌نگی‌‬ ‫س����ایكۆلۆژیه‌تی‌‬ ‫كاراكته‌ری‌ سیاس����ی‌ ئێمه‌ له‌ئاس����ت‬ ‫خۆی‌ نه‌وه‌س����تاوه‌‪ ،‬بگره‌ ته‌ش����ه‌نه‌ی‌‬ ‫كردۆته‌ جه‌سته‌ی‌ حزب‌و دواتر پانتایی‌‬ ‫ه����ه‌واداران‌و ئینج����ا وه‌ك كولتوورێك‬ ‫له‌ناخی‌ ده‌رونی‌ تاكه‌كانمان چه‌قیوه‌‪.‬‬ ‫سیاس����ه‌ت لێ����ره‌ به‌سه‌رس����ه‌ختی‌‌و‬ ‫عینادیه‌كی‌ ناعه‌قالنیانه‌ به‌ڕێوه‌ده‌چێ‌‪،‬‬

‫عین����اد وه‌س����تان ‌ه له‌س����ه‌ر ی����ه‌ك‬ ‫ئه‌لته‌رنه‌یتیڤ‌و ی����ه‌ك وه‌اڵم بۆ یه‌ك‬ ‫پرس����یارو یه‌ك داواكاری‌‪ ،‬ئه‌وان واته‌‬ ‫حزبه‌كان‌و سیاسیه‌كان له‌وه‌ته‌ی‌ هه‌ن‬ ‫یه‌ك هه‌ڵوێستیان به‌رانبه‌ر یه‌كتر هه‌یه‌‬ ‫ئه‌ویش هه‌وڵدانه‌ بۆ یه‌كتر سڕینه‌وه‌و‬ ‫جێگ����ه‌ی‌ یه‌كترگرتن����ه‌وه‌‪ .‬ئه‌م رق‌و‬ ‫نه‌گۆڕیه‌ له‌هه‌ڵوێستی‌ سیاسی‌ به‌رانبه‌ر‬ ‫یه‌كتر چه‌سپینی‌ خه‌سڵه‌تێكی‌ ده‌رونی‌‬ ‫ئه‌وپه‌ڕگیره‌و مانای‌ ره‌قهزری‌‌و سوربون‬ ‫له‌سه‌ر یه‌ك تاكه‌ ڕا ده‌گه‌یه‌نێ‌‪ ،‬ئه‌مه‌‬ ‫له‌س����ایكۆلۆژیای‌ مه‌عریفیدا پێیده‌ڵێن‬ ‫‪ Convergent Thinking‬وات����ه‌‬ ‫وه‌اڵمێك ئه‌وه‌نده‌ نزیك بێ‌ له‌داواكه‌ی‌‬ ‫تۆ رێك ئه‌وه‌ بێ‌ كه‌ ده‌ته‌وێ‌‌و به‌هیچ‬ ‫وه‌اڵمێكی‌ دیكه‌ش رازی‌ نه‌بیت‪.‬‬ ‫ئه‌م جۆره‌ له‌بیركردنه‌وه‌و ره‌فتاری‌‬ ‫سیاسی‌‌و مه‌عریفی‌ بوه‌ته‌ خه‌سڵه‌تێكی‌‬ ‫سه‌ره‌كی‌‌و سیاسیه‌كانی‌ واڵتی‌ ئێمه‌ی‌‬ ‫له‌هه‌مو هه‌ڵوێس����تێكی‌ دورو نزیكیان‬ ‫پێ‌ ده‌ناس����رێته‌وه‌‪ ،‬ئ����ه‌وه‌ نیه‌ دۆخی‌‬ ‫ئێستای‌ هه‌رێمیان به‌م سه‌رسه‌ختی‌‌و‬ ‫عینادیه‌ نێگه‌تیڤه‌ی‌ خۆیان گه‌یاندۆته‌‬ ‫ئ����ه‌م داخرانه‌و ده‌س����ته‌پاچه‌ن له‌هه‌ر‬ ‫كرانه‌وه‌ی����ه‌ك بۆ ئه‌وه‌ی‌ ه����ه‌ر نه‌بێ‌‬ ‫هه‌ناسه‌یه‌كی‌ راحه‌ت تر هه‌ڵمژن؟‪.‬‬ ‫ئه‌م عیناده‌ ئه‌وه‌ نی����ه‌ كه‌ ئاڕنۆڵد‬ ‫توینبی‌ له‌ "باس����ێك له‌مێژو" باس����ی‌‬ ‫ده‌كاو ئه‌و بوێریه‌ش نیه‌ كانت پێیوابو‬ ‫بۆ گۆڕانكاری‌‌و پێشكه‌وتن پێویسته‌‪،‬‬ ‫عیناد لێره‌دا ته‌نها مانای‌ سه‌رسه‌ختی‌‌و‬ ‫وه‌س����تان‌و چه‌قین ده‌گه‌یه‌نێ‌‌و له‌ڕوی‌‬ ‫مه‌عریفیش����ه‌وه‌ جۆرێك����ی‌ ره‌س����ه‌نه‌‬ ‫له‌دۆگم����ی‌ عه‌قڵی‌‌و س����ڕبونی‌ هزری‌‪.‬‬ ‫ئازایه‌تیش نیه‌ چون ئازایه‌تی‌ جۆرێكه‌‬ ‫له‌حیكم����ه‌ت‌و توانای‌ گ����ه‌ڕان به‌دوای‌‬ ‫نه‌دۆزراوه‌و نه‌زانراوه‌كان نه‌ك وه‌ستانی‌‬ ‫ده‌رونی‌‌و جه‌سته‌یی‌ به‌رانبه‌ر مه‌ترسیه‌‬ ‫بوهیمیه‌ فیزیكیه‌ ده‌ره‌كیه‌كان‪.‬‬ ‫بینی����ن ته‌نها ب����ه‌ڕه‌ش یا س����پی‌‬ ‫كوێریه‌ك����ی‌ عه‌قڵی����ه‌و ناچاالكیه‌كی‌‬ ‫زه‌ین����ی‌ خوو پێوه‌گی����راوه‌ به‌درێژایی‌‬ ‫مێژوی‌ كۆمه‌اڵیه‌ت����ی‌‌و كولتووری‌ ئه‌م‬ ‫سه‌رزه‌مینه‌ به‌وانه‌ وتراوه‌ته‌وه‌و فێری‌‬ ‫نه‌وه‌كانم����ان ك����راوه‌‪ ،‬ئ����ه‌م فێربونی‌‬ ‫ده‌س����ته‌پاچه‌ییه‌ گوناهێكی‌ گه‌وره‌یه‌‬ ‫ئێس����تا زیات����ر له‌ئه‌س����تۆی‌ ئه‌وانه‌یه‌‬ ‫ده‌س����ه‌اڵتیان به‌ده‌س����ته‌و ل����ه‌ڕوی‌‬ ‫لێپرسینه‌وه‌و دادوه‌ریه‌ عه‌قڵیه‌كانیش‬ ‫ئه‌وان����ه‌ی‌ كه‌مته‌رخه‌م����ن به‌رانبه‌ری‌‬ ‫گه‌وره‌تری����ن گوناه����ی‌ مرۆڤایه‌تی����ان‬ ‫ده‌كه‌وێته‌ ئه‌س����تۆ چج����ای‌ گوناهی‌‬

‫فیزیكیانه‌ سه‌یر ده‌كرێن‪.‬‬ ‫ال ‌‬ ‫ی‬ ‫ده‌رون����ی‌‬ ‫هه‌اڵوس����انی‌‬ ‫سیاسه‌توانی‌ كوردی‌ له‌خه‌سڵه‌ته‌كانی‌‬ ‫(به‌خۆعاشقبون‌و چێژبه‌ری‌ ده‌مه‌كی‌‌و‬ ‫هس����تیریای‌ ره‌فتاری‌)دا گه‌یش����تۆته‌‬ ‫ئه‌وج‪ ،‬ش����ڵه‌ژانی‌ سیاس����ی‌‌و ئابوری‌‌و‬ ‫كۆمه‌اڵیه‌ت����ی‌‌و كولت����وری‌ واڵته‌كه‌مان‬ ‫زیاتر په‌یوه‌س����ته‌ به‌شڵه‌ژانی‌ ده‌رونی‌‬ ‫سیاس����یه‌كان‌و خه‌س����ڵه‌ته‌ عوسابی‌‌و‬ ‫سایكۆسه‌كانیان‪.‬‬ ‫ئ����ه‌و دۆخ����ه‌ ناهاوس����ه‌نگه‌ تائه‌و‬ ‫ئاس����ته‌ داخ����راو نی����ه‌ بیخه‌ینه‌ نێو‬ ‫تیۆریزه‌كردنێك����ی‌ خه‌مۆكیان����ه‌ی‌‬ ‫ئه‌وت����ۆوه‌ ده‌رونی‌ خوێن����ه‌ری زیاتر‬ ‫پێ‌ بش����ێوێنین‪ ،‬به‌ڵك����و ئومێد وه‌ك‬ ‫س����تراتیژێكی‌ ده‌رونی‌ پۆزێتیڤ زیاد‬ ‫له‌ڕێگه‌یه‌كمان بۆ چاره‌س����ه‌ر ده‌خاته‌‬ ‫به‌ر ده‌م‪ .‬باش����ترین چاره‌س����ه‌ر الی‌‬ ‫خودی‌ سیاس����ه‌توانان‌و حزبه‌كانیانه‌‪،‬‬ ‫مادام ئه‌وان زۆر به‌زه‌قی‌ به‌م شێوه‌یه‌‬ ‫خۆی����ان به‌كۆمه‌ڵگ����ه‌ ناس����اند‪ ،‬ئه‌وا‬ ‫ده‌توان����ن له‌كێش����ه‌كانی‌ خۆیان وریا‬ ‫بن����ه‌وه‌و وه‌ك كارڵ رۆج����ه‌رز ده‌ڵێ‌‬ ‫خۆی����ان ده‌توان����ن چ����اره‌ی‌ خۆیان‬ ‫بكه‌ن‪.‬‬ ‫ئ����ه‌م دۆخ����ه‌ به‌گۆڕینی‌ س����تایلی‌‬ ‫بیركردنه‌وه‌ی‌ خۆیان له‌سه‌ر خۆیان‌و‬ ‫له‌س����ه‌ر ئه‌وانی‌ ت����ر دێت����ه‌ گۆڕین‪،‬‬ ‫كێش����ه‌كان له‌نێو چوارچێوه‌ی‌ هزری‌‬ ‫خۆیان����دان‪ ،‬ئ����ه‌وه‌ی‌ س����ه‌ری‌ له‌وانه‌‬ ‫تێكداوه‌ ته‌نها شێوازی‌ بیركردنه‌وه‌یانه‌و‬ ‫ب����ه‌س‪ ،‬پێداچون����ه‌وه‌ی‌ س����ه‌رچاوه‌‬ ‫عه‌قیده‌تیه‌كانی����ان‌و موتوربه‌كردنیان‬ ‫به‌میكانیزم����ی‌ دیك����ه‌ی‌ بیركردنه‌وه‌و‬ ‫گونجاندنیان له‌گه‌ڵ هه‌لومه‌رجه‌كانی‌‬ ‫ئه‌م س����ه‌رده‌مه‌ بڕیارێكی‌ ستراتیژی‌‬ ‫په‌روه‌رده‌ی����ی‌‌و پیداگۆگ����ی‌ تازه‌یه‌و‬ ‫ب����ۆ داهات����وی‌ كۆمه‌ڵگ����ه‌ش ده‌بێ‌‬ ‫به‌بنه‌مایه‌ك����ی‌ پته‌و‪ ،‬هه‌ر ئه‌وه‌ش����ه‌‬ ‫ده‌یانكا به‌كه‌س����ی‌ نیانهزرو ‪flexibil‬‬ ‫و له‌راستیش����دا به‌ ته‌نها ئه‌و ستایله‌‬ ‫ده‌توان����ێ‌ بیركردنه‌وه‌یان راس����ته‌ڕێ‌‬ ‫بكاته‌وه‌‪ .‬سوربون له‌سه‌ر ئه‌م ستایله‌‬ ‫هه‌ره‌ كالسیكه‌ دوچاری‌ شێرپه‌نجه‌ی‌‬ ‫ده‌رونی����ان ده‌كات‌و نموون����ه‌ی‌ ئ����ه‌و‬ ‫مێگالۆمانیكانه‌ش����مان* له‌مێ����ژودا‬ ‫زۆرن‪.‬‬

‫نه‌ته‌وه‌یی‌‌و ئه‌خالقی‌‪.‬‬ ‫نیان����ی‌ هزری‌ یاباش����تر وایه‌ بڵێین‬ ‫گونجانی‌ هزری‌ یه‌كێكه‌ له‌خه‌س����ڵه‌ته‌‬ ‫ده‌رونیه‌كانی‌ س����ه‌ركرده‌‪ ،‬واته‌ ئه‌وه‌ی‌‬ ‫پێیده‌ڵێن سه‌ركرده‌ ده‌بێ‌‌و به‌سوربون‬ ‫له‌س����ه‌ر (ده‌بێ‌) نیانهزر بێ‌‌و توانای‌‬ ‫گونجانی‌ عه‌قڵی‌ خ����ۆی‌ هه‌بێ‌ له‌گه‌ڵ‬ ‫ده‌رك����ه‌وت‌و دی����ارده‌ هه‌مه‌جۆره‌كان‬ ‫بۆ ئ����ه‌وه‌ی‌ بتوانێ‌ به‌س����اغی‌ له‌ڕوی‌‬ ‫س����ایكۆلۆژیه‌وه‌ بڕی����ار له‌باره‌یانه‌وه‌‬ ‫بدات‪ .‬ئ����ه‌م توانایه‌ یا ئ����ه‌م توخمه‌‬ ‫به‌ش����ێكی‌ گرن����گ له‌ه����زری‌ داهێنان‬ ‫پێكده‌هێنێ‌ كه‌ بۆ ئه‌ركێكی‌ قورس����ی‌‬ ‫وه‌ك سیاسه‌ت‌و به‌ڕێوه‌بردنی‌ سیاسی‌‬ ‫پێویسته‌‪ ،‬داهێنانی‌ هه‌ڵوێستی‌ نوێ‌‌و‬ ‫پالنی‌ نوێ‌‌و نه‌خش����ه‌ی‌ دیبلۆماسی‌‌و‬ ‫كاری‌ سیاس����ی‌ ن����وێ‌ داهێنراوێك����ن‬ ‫پێویسته‌ زو زو له‌كه‌سێتی‌ سه‌ركرده‌‬ ‫ده‌ركه‌ون‪ .‬ئه‌گه‌ر سیاس����ی‌ ئه‌م توانا‬ ‫تایبه‌ت����ه‌ی‌ نه‌بو ئه‌وا ئه‌گ����ه‌ر به‌هه‌ر‬ ‫هه‌ڵكه‌وتێكیش چوبێته‌ ئه‌و پایه‌و پله‌یه‌‬ ‫شكس����ت ده‌هێنێ‌‌و ئه‌م ناتواناییه‌ش‬ ‫به‌هه‌ڵسوكه‌وت‌و هه‌ڵوێس����ته‌كانیه‌وه‌‬ ‫به‌ئاسانی‌ ده‌ناسرێته‌وه‌‪.‬‬ ‫مادام دۆخی‌ سیاسی‌‌و كۆمه‌اڵیه‌تی‌‌و‬ ‫ئاب����وری‌‌و كولت����وری‌ ئێم����ه‌ ل����ه‌م‬ ‫س����ه‌رزه‌مینه‌ی‌ خۆم����ان ب����ه‌م رۆژه‌‬ ‫هه‌ره‌ س����ه‌خته‌ گه‌یش����توه‌ كه‌ تیایدا‬ ‫جۆرێك له‌ داماوی‌‌و ده‌س����ته‌پاچه‌یی‌‌و‬ ‫له‌والشه‌وه‌ سه‌رس����ه‌ختی‌‌و وه‌ستانی‌‬ ‫پێوه‌ دی����اره‌‪ ،‬ئ����ه‌وا ناتوانایی‌ حزبی‌‬ ‫كوردی‌‌و كاراكته‌ری‌ سیاس����ی‌ كوردی‌‬ ‫نیش����ان ده‌دات به‌رانب����ه‌ر ئه‌و گرێ‌‌و‬ ‫كێشه‌ ده‌رونیانه‌ی‌ تێیئااڵون‌و بڕستی‌‬ ‫لێبڕیون‌و ئه‌وه‌ن����ده‌ توند به‌خۆیانه‌وه‌‬ ‫به‌س����توونیه‌ته‌وه‌‪ ،‬توان����ای‌ ئه‌وه‌یان‬ ‫نه‌ماوه‌ ش����ێوازێكی‌ دیكه‌ له‌مامه‌ڵه‌ی‌‬ ‫سیاس����ی‌ بگرنه‌ب����ه‌ر بۆ ئ����ه‌وه‌ی‌ له‌و‬ ‫زه‌لكاوه‌ س����ایكۆلۆژیه‌ ئینجا سیاسیه‌‬ ‫بێنه‌ ده‌ره‌وه‌‪.‬‬ ‫ئه‌م به‌پاڵه‌وان له‌خۆگه‌یش����تنه‌ الی‌‬ ‫سیاس����ه‌توان‌و س����ه‌ركرده‌ی‌ سیاسی‌‬ ‫كوردی‌‪ ،‬دۆخێكی‌ نادروستی‌ ده‌رونیه‌‬ ‫به‌رله‌وه‌ی‌ كێشه‌یه‌كی‌ سیاسی‌ ئاڵۆزكاو‬ ‫بێت‪ .‬پاڕانۆیدو هه‌اڵوسانی‌ ده‌رونی‌ له‌‬ ‫ناوه‌وه‌ تائه‌و ئاسته‌ی‌ بردون به‌ڕاست‬ ‫خۆیان لێبوه‌ته‌ بونه‌وه‌ری‌ ترو خۆیان‬ ‫له‌س����ه‌روی‌ مرۆڤی‌ ئاس����ایی‌ ده‌بینن‪،‬‬ ‫ـــــــــــــــــــــــــــــ‬ ‫به‌اڵم له‌وه‌ بێ‌ ئاگان كه‌ كه‌سی‌ توشبو‬ ‫* نه‌خۆشیه‌كی‌ ده‌روونی‌ ــ عه‌قڵیه‌‬ ‫ب����ه‌م گرفته‌ ل����ه‌ده‌ره‌وه‌ڕا ش����ڵه‌ژان‌و‬ ‫ناهاوس����ه‌نگیه‌كانی‌ زۆر به‌ڕون����ی‌ كه‌س����ه‌كه‌ خۆی‌ لێده‌بێته‌ پانمرۆڤ و‬ ‫ب����ۆ خه‌ڵك����ی‌ ئاس����ایی‌ ده‌رده‌كه‌ون‌و به‌وه‌همی‌ فودراویه‌وه‌ ده‌ژی‌‪.‬‬

‫‪12‬‬

‫)‪ )554‬سێشه‌مم ‌ه ‪2016/11/29‬‬

‫‪birura. awene@gmail. com‬‬

‫سه‌رۆك ته‌نهایه‌‬ ‫بڕوا به‌رزنجی ــ له‌نده‌ن‬ ‫ل���ه‌دوای جه‌نگی جیهانی دوهه‌مه‌وه‌‪،‬‬ ‫دنیای���ی عه‌ره‌ب���ی ده‌یان س���ه‌رۆكی‬ ‫له‌سه‌ر الش���ه‌ی رزیوی ناسیۆنالیزمی‬ ‫عه‌ره‌بی دروس���تكرد‪ ،‬ه���ه‌ر له‌جه‌مال‬ ‫عه‌بدوناسره‌وه‌ هه‌تا ده‌گات به‌موباره‌ك‌و‬ ‫ئه‌سه‌دو قه‌زافی‪ .‬به‌اڵم له‌ڕاستیدا بیری‬ ‫ڕۆشنگه‌رو نوێی عه‌ره‌بی ناتوانێت ئه‌مان ‌ه‬ ‫وه‌ك س���ه‌رۆك‌و وه‌ك نیشتیمانپه‌وه‌ری‬ ‫راسته‌قینه‌ سه‌یربكات‪ ،‬ئه‌مان له‌مێژودا‬ ‫تایتڵی قۆناغیكی ره‌ش‌و داڕزانی دنیایی‬ ‫عه‌ره‌بین‪.‬‬ ‫ئه‌مڕۆ له‌هه‌رێمی كوردس���تان‪ ،‬ئێم ‌ه‬ ‫ت���از‌ه ل���ه‌و قۆناغه‌ شكس���تخواردوه‌ی‬ ‫ناس���یۆنالیزمی عه‌ره‌بیداین‪ ،‬مه‌سعود‬ ‫بارزان���ی ك���ه‌ ل���ه‌ده‌ره‌وه‌ی هه‌م���و‬ ‫یێوه‌رێك���ی یاس���ایی‌و دیموكراس���ی‬ ‫درێ���ژه‌ به‌س���ه‌رۆكایه‌تیه‌كه‌ی ده‌دات‪،‬‬ ‫واتێگه‌یشتوه‌و‌‪ ،‬له‌ژێر تایتڵی ده‌وڵه‌تی‬ ‫ك���وردی‌و هه‌س���تی ناس���یۆنالیزمیدا‪،‬‬ ‫ده‌توانێ���ت له‌مێ���ژووی‌ویژانی زیندوی‬ ‫نه‌ته‌وه‌كه‌ی بمێنێتەوە‪.‬‬ ‫سه‌رۆكه‌كان ته‌نهان له‌مێژودا‪ ،‬به‌باش‬ ‫ی���ان خراپ‪ ،‬هه‌میش���ه‌ ته‌نه���ا خۆیان‬ ‫ده‌بنه‌ تایتڵی قۆناخێكی مێژو‪ ،‬به‌ده‌یان‬ ‫كه‌س له‌ده‌وری قه‌زافی ده‌وری گرنگیان‬ ‫بینیوه‌و زۆر هه‌ڵه‌یشی به‌رهه‌می راوێژی‬ ‫به‌وان بوه‌‪ ،‬به‌اڵم ئیتر ئه‌و قۆناخه‌ ئێم ‌ه‬ ‫به‌ناوی قه‌زافییه‌وه‌ ده‌یناسین‪ ،‬هه‌روه‌ك‬ ‫ده‌ی���ان كه‌س ده‌وریان هه‌بوه‌ له‌ده‌وری‬ ‫كاریزمایه‌ك���ی وه‌ك گاندی به‌اڵم مێژو‬ ‫ئه‌و ساتانه‌ی به‌ناوی گاندییه‌و‌ه تۆمار‬ ‫كردوه‌‪ .‬وات ‌ه ده‌مه‌وێت بڵێم سه‌رۆكه‌كان‬ ‫ته‌نهان‪ ،‬وای ‌ه له‌ده‌س���ه‌اڵتدا هاوبه‌شیان‬ ‫زۆره‌‪ ،‬ب���ه‌اڵم له‌مێ���ژودا هه‌رخۆیانن‪.‬‬ ‫له‌مێ���ژوی عێراقدا هه‌م���وان له‌جیاتی‬ ‫به‌عس���یش ده‌ڵێین رژێمه‌كه‌ی سه‌دام‪،‬‬ ‫ئیت���ر س���ه‌دام مێژویه‌ك���ی خوێناویی ‌ه‬ ‫له‌عێراقداو ته‌نانه‌ت كوڕه‌كانیش���ی ئه‌م‬ ‫مێژو‌ه ناشرینه‌ی له‌گه‌ڵدا به‌ش ناكه‌ن‪.‬‬ ‫ئه‌م وه‌بیرهێنانه‌وه‌و به‌راوردكارییه‌ بۆ‬ ‫ئه‌وه‌یه‌ بڵێین‪ ،‬بارزانی باش یان خراپ‪،‬‬ ‫له‌ب���ه‌رده‌م مێ���ژو له‌ب���ه‌رده‌م ویژدان‌و‬ ‫ش���ایه‌تیدانی نه‌ته‌وه‌كه‌ی���دا ته‌نهایه‌‪،‬‬ ‫تایتڵی ئ���ه‌م قۆناغه‌ی مێ���ژوی ئێم ‌ه‬ ‫به‌ن���اوی بارزانییه‌وه‌یه‌‪ ،‬بۆیه‌ هه‌رخۆی‬ ‫به‌ته‌نه���ا به‌رپرس��� ‌ه به‌رامب���ه‌ر مێژو‪،‬‬ ‫به‌رامبه‌ر ویژدانی نه‌ته‌وه‌كه‌ی‪.‬‬

‫ئه‌مڕۆ زۆر كه‌س له‌گه‌ڵی هاوبه‌ش���ن‪،‬‬ ‫له‌كوڕه‌كانی���ه‌و‌ه ب���ۆ كوڕه‌زاك���ه‌ی‌و‬ ‫ب���ۆ مه‌كت���ه‌ب سیاس���ی‌و راوێ���ژكارو‬ ‫هاوپه‌یمانه‌كانی‪ ،‬به‌اڵم ئه‌مه‌ بۆ ئه‌مڕۆ‬ ‫ده‌خوات‌و راس���ته‌‪ ،‬ب���ه‌اڵم له‌به‌رامبه‌ر‬ ‫مێ���ژوی نه‌ته‌وه‌كه‌ی���دا ك���ه‌س نابێت ‌ه‬ ‫هاوبه‌شی‪.‬‬ ‫له‌داڕوخانی هه‌رێمی كوردستاندا‪ ،‬ك ‌ه‬ ‫ئێس���تا له‌لێواری ئه‌و داڕوخانه‌دایه‌‪ ،‬ن ‌ه‬ ‫نێچیرڤان بارزانی‌و نه‌ مه‌سرور بارزانی‌و‬ ‫نه‌ ئاشتی هه‌ورامی‌و ن ‌ه فازیل میرانی‪،‬‬ ‫نابن ‌ه به‌رپرسیاری یه‌كه‌م‌و نابن ‌ه تایتڵی‬ ‫مێژو‪ ،‬به‌ڵكو بارزانییه‌ به‌ته‌نها‪.‬‬ ‫كه‌وات��� ‌ه ئ���ه‌م قۆناغ���ه‌‪ ،‬قۆناغ���ی‬ ‫بڕیاردانی مێژوی���ی‌و ویژدانی بارزانیی ‌ه‬ ‫به‌ته‌نها‪ ،‬له‌پێناو خۆی‌و مێژوی خۆی‌و‬ ‫نه‌ته‌وه‌كه‌یدا‪.‬‬ ‫هه‌میش��� ‌ه كه‌س���ی یارمه‌تی���ده‌رو‬ ‫چاره‌س���ه‌ركه‌ر‪ ،‬كه‌س���ی قوربانیده‌ره‌‪،‬‬ ‫ئه‌و س���ه‌رۆكانه‌ی له‌مێژودا جێی رێزو‬ ‫شانازین‪ ،‬ئه‌وانه‌ن قوربانییان به‌خۆیان‬ ‫داوه‌ له‌پێناو واڵت‌و گه‌ڵدا‪.‬‬ ‫به‌اڵم هه‌تا ئه‌م���ڕۆ بارزانی ده‌یه‌وێت‬ ‫هه‌م س���ه‌رۆكێكی رێزلێگی���راوو چیی‬ ‫ش���انازی گه‌له‌كه‌ی بێت‪ ،‬هه‌م ئاماده‌ی‬ ‫قوربانیدان نییه‌‪ ،‬به‌ڵكو بۆ ئه‌و پۆست‌و‬ ‫مه‌ق���ام‌و ناوبانگه‌ ده‌یه‌وێ���ت قوربانی‬ ‫به‌گه‌ل‌و واڵته‌كه‌ی بدات‪.‬‬ ‫بۆیه‌ ده‌بێت به‌بیری بارزانی بێنینه‌وه‌‪،‬‬ ‫ك ‌ه ئه‌و تائێس���تا له‌ن���او مێژویه‌كدای ‌ه‬ ‫ك ‌ه خه‌ریك���ه‌ هیچی تێ���دا نامێنێته‌و‌ه‬ ‫ب���ۆ ئ���ه‌وه‌ی س���به‌ی جێی ش���انازی‬ ‫نه‌ته‌وه‌ك���ه‌ی بێ���ت‪ ،‬ئێس���تایش دوای‬ ‫دواهه‌می���ن په‌یامی له‌به‌رده‌م بڕیارێكی‬ ‫یه‌كالیه‌نه‌ی خۆیدایه‌‪ ،‬له‌به‌رده‌م دواهه‌لی‬ ‫مێژوی خۆیدایه‌‪ ،‬كه‌ چیتر پێویس���تی‬ ‫به‌كۆبونه‌وه‌ی دوقۆڵ���ی‌و پێنج قۆڵی‌و‬ ‫س���وڵحی ئێران‌و توركیا نییه‌‪ ،‬ده‌بێت‬ ‫ئه‌گه‌ر رایش���ی وایه‌ قوربانییه‌و زوڵمی‬ ‫لێده‌كرێ���ت‪ ،‬به‌اڵم بێ دودڵی ده‌س���ت‬ ‫له‌پۆس���ته‌كه‌ی بكێش���ێته‌وه‌و پۆستی‬ ‫سه‌رۆكایه‌تی به‌ش���وێن‌و ده‌سه‌اڵتیه‌و‌ه‬ ‫بداته‌وه‌ به‌رده‌م هه‌ڵبژاردنی گه‌ل‪.‬‬ ‫ئیتر دۆخی كوردس���تان له‌وه‌ ترازاو‌ه‬ ‫به‌په‌ی���ام‌و به‌یاننام���ه‌و كۆبون���ه‌وه‌ی‬ ‫حزب���ه‌كان به‌ڕێوه‌بچێ���ت‪ ،‬خه‌ڵ���ك‬ ‫له‌به‌رده‌م برس���ێتیدایه‌‪ ،‬برسێتی ره‌گی‬ ‫شۆڕشه‌كان‌و یاخیبونه‌كانه‌‪.‬‬ ‫چیت���ر به‌یاننام���ه‌و په‌یام���ی كات‬ ‫به‌س���ه‌ربردن دادمان نادات‪ ،‬چاره‌سه‌ر‬ ‫به‌ك���ردار ده‌كرێت‪ ،‬ك���رداری گه‌وره‌و‬

‫مسته‌فا بارزانی‬ ‫ویستویه‌تی بڵێ‬ ‫به‌باش‌و خراپ‬ ‫من به‌س مسته‌فا‬ ‫بارزانیم‌و به‌م ناوو‬ ‫نازناوه‌ی ئێو‌ه‬ ‫نه‌ خۆم‌و ن ‌ه مێژوم‬ ‫بۆ هه‌ڵناخه‌ڵه‌تێت‬

‫كاریگه‌ری���ش له‌پێن���او گ���ه‌ل‌و واڵتدا‬ ‫چاوه‌ڕێی حزب‌و كه‌سی ناوێت‪.‬‬ ‫بارزان���ی ده‌بێ���ت كه‌مێ���ك مێژوی‬ ‫له‌بیربێت‪ ،‬كه‌ ئه‌و سه‌رۆكانه‌ی سه‌رۆكی‬ ‫گه‌ل‌و واڵتن‪ ،‬ش���ه‌رعییه‌ت‌و گه‌وره‌یی‌و‬ ‫سه‌رۆكبونیان له‌ویژدانی گه‌له‌كه‌یه‌تی‪،‬‬ ‫نه‌ك له‌كورسییه‌كه‌ی‪ ،‬ئه‌و سه‌رۆكانه‌ی‬ ‫سه‌رۆكی كورسین ده‌بێت وه‌ك قه‌زافی‬ ‫تادواچرك ‌ه كه‌ لەبەردەم منداڵه‌ توڕه‌كانی‬ ‫خۆیدای ‌ه بڵێت من سه‌رۆكتانم‪.‬‬ ‫بارزان���ی بۆ ئ���ه‌وه‌ی ده‌وری گرنگی‬ ‫هه‌بێت بۆ واڵت‌و گه‌له‌كه‌ی‪ ،‬له‌ئێستادا‬ ‫له‌ده‌ره‌وه‌ی پۆس���تی س���ه‌رۆكایه‌تییه‌‪،‬‬ ‫وازهێنان به‌مانای كۆتایی بارزانی نییه‌و‬ ‫ده‌توانێ���ت گه‌وره‌تر خزمه‌تی گه‌له‌كه‌ی‬ ‫بكات‪ ،‬ئه‌گه‌ر گ ‌هل‌و واڵت ئامانجی بیرو‬ ‫بڕوای سیاسی ئه‌وانن‪.‬‬ ‫ئێمه‌و ئه‌و مێ���ژوه‌ پڕ له‌قوربانیدان‌و‬ ‫پڕ ئازاره‌‪ ،‬ش���ایه‌نی سه‌رۆكێكی وه‌ك‬

‫ئ���ه‌و نمونانه‌ی پێش���ه‌و‌ه نین‪ ،‬مێژوی‬ ‫قوربانیدان���ی گه‌ل���ی ئێمه‌‪ ،‬ش���ایه‌نی‬ ‫س���ه‌رۆكێكه‌ ئازایان ‌ه قوربانی به‌خۆی‬ ‫بدات‪ ،‬یان النیكه‌م گه‌له‌كه‌ی‌و ئامانجی‬ ‫س���ه‌د س���اڵ خه‌بات نه‌كات ‌ه قوربانی‬ ‫خۆی‪.‬‬ ‫بارزانی ده‌بێت دور له‌وه‌ی به‌رژه‌وه‌ندی‬ ‫حزبه‌ك���ه‌ی‌و نزیكه‌كان���ی چین‪ ،‬گۆڕان‬ ‫داوای چی���ده‌كات‌و كێ له‌ناوخۆی واڵت‬ ‫س���ودمه‌نده‌و پێ���ی خۆش���ه‌‪ ،‬بڕیاری‬ ‫وازهێنان ب���دات‌و داوای لێبوردن بكات‬ ‫ل���ه‌م دۆخ���ه‌ی له‌ژێر س���ێبه‌ری ئه‌ودا‬ ‫كوردستانی تێكه‌وتوه‌‪.‬‬ ‫ئه‌م بڕیاره‌ به‌دڵنیاییه‌و‌ه زۆر كه‌سی‬ ‫نزیكی خ���ۆی‌و خ���اوه‌ن به‌رژه‌وه‌ندی‬ ‫گ���ه‌ور‌ه لێی زه‌ره‌رمه‌ن���د ده‌بن‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫كوردس���تان‌و بارزانی تێیدا به‌مۆفه‌قی‬ ‫دێنه‌ده‌ر‪.‬‬ ‫بارزان���ی‪ ،‬ئه‌وان���ه‌ی له‌چوارده‌ورین‌و‬ ‫هاوح���زب‌و هاوبنه‌ماڵه‌و هاوپش���كین‪،‬‬ ‫هه‌تا به‌وانه‌یش���ی س���ه‌ردانی ده‌كه‌ن‪،‬‬ ‫له‌وه‌ الوازترن راس���تی خۆی له‌به‌رده‌م‬ ‫ئاوێن���ه‌ی گه‌ل‌و مێ���ژودا پێبڵێن‪ ،‬ئه‌و‬ ‫قیژه‌قی���ژو ناوو نازناوان���ه‌ی رۆژانه‌ بۆ‬ ‫بارزانی ده‌دۆزنه‌و‌ه داپۆش���ینی كاتیی‬ ‫حه‌قیقه‌تێكه‌و هیچیتر‪.‬‬ ‫س���اڵی ‪ ١٩٦٤‬وه‌فدێكی نوس���ه‌ران‌و‬ ‫هونه‌رمه‌ن���دان‌و كارمه‌ندان���ی ئێزگه‌ی‬ ‫شۆڕش سه‌ردانی مه‌المسته‌فای بارزان‪،‬‬ ‫رابه‌ری شۆڕش���ه‌ك ‌ه ده‌ك���ه‌ن له‌حاجی‬ ‫ئۆمه‌ران‪.‬‬ ‫یه‌كێك له‌ئه‌ندامانی وه‌فده‌ك ‌ه كه‌ خۆی‬ ‫ده‌ناس���ێنێت ده‌چێته‌ به‌رده‌م بارزانی‌و‬ ‫ده‌ڵێت‪ :‬مامۆس���تا من فاڵن كه‌س���م‪،‬‬ ‫ئه‌ویش به‌م ‌ه توڕه‌ده‌بێت‌و ده‌ڵێت هه‌ر‬ ‫به‌ناوی خۆم���ه‌وه‌ بانگم بكه‌و تۆ خۆت‬ ‫مامۆس���تایت نه‌ك من‪ .‬به‌اڵم هه‌ر له‌و‬ ‫دانیش���تنه‌دا ئه‌و كه‌س ‌ه سێ جار قس ‌ه‬ ‫ده‌كات هه‌ر سێ جاره‌كه‌ به‌"مامۆستا"‬ ‫بارزان���ی بان���گ ده‌گات‪ ،‬هه‌ت���ا ك��� ‌ه‬ ‫هه‌ڵده‌ستن بۆ ماڵئاوایی بارزانی پێش‬ ‫ئه‌وه‌ی ئه‌و قسه‌ بكات ئه‌ڵێت مامۆستا‬ ‫نیم‪ ،‬مسته‌فا بارزانیم‪.‬‬ ‫ئ���ه‌م یاده‌وه‌رییه‌ی���ش له‌گێڕانه‌وه‌ی‬ ‫شێركۆ بێكه‌س���ه‌وه‌ بو له‌دواگفتوگۆی‬ ‫رۆژنامه‌گه‌ریم���ان پێك���ه‌وه‌‪ ،‬ك ‌ه خۆی‬ ‫ئه‌ندامێكی ئه‌و وه‌فد‌ه بوه‌‪.‬‬ ‫مس���ته‌فا بارزانی‪ ،‬ویستویه‌تی بڵێ‪،‬‬ ‫به‌ب���اش‌و خ���راپ من به‌س مس���ته‌فا‬ ‫بارزانیم‌و به‌م ن���اوو نازناوه‌ی ئێو‌ه ن ‌ه‬ ‫خۆم‌و ن ‌ه مێژوم بۆ هه‌ڵناخه‌ڵه‌تێت‪.‬‬

‫بیروڕا‬

‫قه‌یران ‌ی دارایی‬ ‫یان تااڵن ‌ی دارایی‬ ‫كاروان عەزیز *‬ ‫ئ����ه‌م دۆخ����ه‌ی‌ ئێس����تا له‌هه‌رێم����ی‌‬ ‫كوردس����تاندا هه‌ی����ه‌ ده‌رئه‌نجام����ه‌‪،‬‬ ‫ده‌رئه‌نجامی‌ گه‌نده‌ڵی‌ كارگێڕی‌‌و داراییه‌‪،‬‬ ‫له‌ڕاس����تیدا قه‌یرانی‌ دارای����ی له‌هه‌رێمی‌‬ ‫كوردس����تاندا بونی‌ نیه‌ به‌اڵم حكومه‌ت‬ ‫له‌گه‌وجاندنی‌ خه‌ڵكدا س����ه‌ركه‌وتو بوه‌‬ ‫ئه‌م دۆخه‌ی‌ به‌قه‌یرانی‌ دارایی ناساندوه‌‪،‬‬ ‫ئێستا ئه‌م دۆخه‌ له‌ناو خه‌ڵكدا به‌قه‌یرانی‌‬ ‫دارایی ناسراوه‌‪.‬‬ ‫ناساندنی‌ ئه‌م دۆخه‌ به‌قه‌یرانی‌ دارایی‬ ‫به‌رپرس����یارێتی‌ دروس����تبونی‌ دۆخه‌كه‌‬ ‫له‌ئه‌س����تۆی‌ به‌رپرس����انی‌ حكوم����ه‌ت‬ ‫به‌رێژه‌یه‌كی‌ زۆر كه‌م ده‌كاته‌وه‌ چونكه‌‬ ‫رودانی‌ قه‌یرانی‌ دارایی له‌و ده‌وڵه‌تانه‌ی‌‬ ‫سیس����ته‌می‌ ئابوورییه‌كه‌یان سیسته‌می‌‬ ‫س����ه‌رمایه‌دارییه‌ به‌رپرس����یارێتی كه‌می‌‬ ‫له‌سه‌ر شانی‌ حكومه‌ته‌ چونكه‌ زۆربه‌ی‌‬ ‫كه‌رته‌كانی‌ ئابوری‌ كه‌رتی‌ تایبه‌تن‪.‬‬ ‫ئه‌گه‌ر له‌ڕاس����تیدا ئه‌م دۆخه‌ قه‌یرانی‌‬ ‫دارای����ی بێ����ت ئ����ه‌وا به‌رپرس����یارێتی‬ ‫چاره‌س����ه‌ركردنی‌ له‌ئه‌ستۆی‌ حكومه‌تی‌‬ ‫هه‌رێمدایه‌ ده‌بێت حكومه‌ت هه‌ڵس����ێت‬ ‫به‌دانانی‌ پالنی‌ كورتخای ‌هن‌و مامناوه‌ندو‬ ‫درێژخایه‌ن بۆ روبه‌ڕوبونه‌وه‌ی‌ قه‌یرانه‌كه‌‬ ‫به‌ڕاوێژك����ردن به‌پس����پۆڕانی‌ ئاب����وری‌‌و‬ ‫دارای����ی‪ ،‬ئه‌گه‌ر چاره‌س����ه‌ر نه‌كرا ئه‌وا‬ ‫ده‌بێ����ت حكوم����ه‌ت هه‌ڵبوه‌ش����ێته‌وه‌و‬ ‫حكومه‌تی‌ قه‌یران دروستبكریت تاوه‌كو‬ ‫چاره‌سه‌ری‌ بنه‌ڕه‌تی‌ ده‌كرێت‪.‬‬ ‫قه‌یرانی‌ دارایی‪:‬‬ ‫(‪)Financial Crisis‬‬ ‫بریتی����ه‌ له‌به‌رزبون����ه‌وه‌و نزمبونه‌وه‌ی‌‬ ‫له‌ناكاوی‌(مفاج����ئ) گ����ۆڕان له‌نرخ����ی‌‬ ‫پش����ك‌و قه‌باڵه‌‪ ،‬نرخی‌ دراوگۆڕینه‌وه‌‪،‬‬ ‫به‌بانك سپاردن (دانانی‌ پار‌ه له‌بانك)‪،‬‬ ‫نرخی‌ س����و‪ ،‬له‌ب����ازاڕی‌ م����اڵ‌و داراییدا‬ ‫(‪.)financial markets‬‬ ‫وات����ا ئ����ه‌م دۆخ����ه‌ی‌ له‌هه‌رێم����ی‌‬ ‫كوردس����تاندایه‌ قه‌یران����ی‌ دارای����ی نیه‌‬ ‫چونكه‌ قه‌یران����ی‌ دارایی له‌بازاڕی‌ ماڵ‌و‬ ‫داراییدا روده‌دات به‌ش����ێوه‌یه‌كی‌ له‌ناكاو‬ ‫وات����ه‌ پێش����بینی‌ نه‌كراوه‌ ب����ه‌اڵم ئه‌م‬

‫ئه‌گه‌ر تااڵنی‌ دارایی‬ ‫له‌كوردستاندا‬ ‫نه‌كراوه‌ له‌كوێی‬ ‫دونیادا هه‌یه‌‬ ‫حزب له‌حكومه‌ت‬ ‫ده‌وڵه‌مه‌ندتر‬ ‫بێت؟ نه‌ك حزب‬ ‫زۆر كه‌سی‌ حزبی‌‬ ‫هه‌یه‌ له‌حكومه‌ت‬ ‫ده‌وڵه‌مه‌ندتره‌‬ ‫دۆخ����ه‌ی‌ ئێس����تا یه‌خ����ه‌ی‌ خه‌ڵك���� ‌‬ ‫ی‬ ‫هه‌رێمی‌ كوردس����تانی‌ گرتوه‌ پێشبینی‌‬ ‫كراوبو به‌اڵم قه‌یرانی‌ دارایی پێش����بینی‌‬ ‫ناكرێت ئه‌مه‌ له‌الیه‌ك‪ ،‬له‌الیه‌كی‌ تره‌وه‌‬ ‫له‌هه‌رێمی‌ كوردس����تاندا ب����ازاڕی‌ ماڵ‌و‬ ‫دارای����ی بونی‌ نی����ه‌و ئ����ه‌و هۆكارانه‌ی‌‬ ‫بوه‌ت����ه‌ هۆی‌ دروس����تبونی‌ ئه‌م دۆخه‌ی‌‬ ‫له‌هه‌رێمی‌ كوردستاندا هه‌یه‌ هۆكاره‌كانی‌‬ ‫دروستبونی‌ قه‌یرانی‌ دارایی نیه‌‪.‬‬ ‫له‌ڕاس����تیدا هۆكاره‌كانی‌ دروستبونی‌‬ ‫ئ����ه‌م دۆخ����ه‌ی‌ ئێس����تا له‌هه‌رێم����ی‌‬ ‫كوردس����تاندایه‌ تااڵن����ی‌ داراییه‌ له‌الیه‌ن‬ ‫حزب����ه‌ ده‌س����ه‌اڵتداره‌كانی‌ هه‌رێم����ی‌‬ ‫كوردس����تانه‌وه‌‪ ،‬ئه‌گه‌ر تااڵن����ی‌ دارایی‬ ‫له‌كوردس����تاندا نه‌كراوه‌ له‌كوێی دونیادا‬ ‫هه‌ی���� ‌ه حزب له‌حكوم����ه‌ت ده‌وڵه‌مه‌ندتر‬ ‫بێت؟ نه‌ك حزب زۆر كه‌سی‌ حزبی‌ هه‌یه‌‬ ‫له‌حكومه‌ت ده‌وڵه‌مه‌ندتره‌‪.‬‬ ‫* ماستەر له‌زانستی‌ ئابوری‌‬

‫فارس د‌ەتوانێت بەلۆکه سەرت ببڕێت‬ ‫ئاری کاکەیی ــ سوید‬ ‫ف���ارس د‌ەتوانێت بەلۆکه س���ەرت‬ ‫ببڕێ���ت‪ ،‬ئه‌مه‌ وته‌یه‌ک���ی د‪ .‬مەحمود‬ ‫عوس���مانه‌‪ ،‬لەتەمموزی س���اڵی‪١٩٩٠‬‬ ‫لەشاری مۆسکۆی پایتەختی سۆڤیەت‬ ‫کۆنگرەی���ەك بۆ س���ەرجەم کوردانی‬ ‫س���ۆڤیەت س���ازدرا‪ ،‬بەچاودێ���ری‬ ‫کاربەدەس���تانی ئ���ەو واڵت���ه ک���ه‬ ‫نزیکدەب���وەوە لەڕوخاندن‌و س���ەرۆکی‬ ‫ئەوکاته میخایڵ گۆڕباچۆفیش دەهۆڵ‌و‬ ‫زوڕنای (گاڵسنۆست‌و پریسترۆیکا) واته‬ ‫راشکاوی‌و سەرلەنوێ دروستکردنەوەی‬ ‫واڵت‌و کۆمەڵ���گای لێ���دەدا‪ ،‬ل���ەو‬ ‫کۆنگرەی���ەدا کەس���ایەتی ناس���راوی‬ ‫زۆربەی پارچەکانی کوردس���تان تێدا‬ ‫بەش���داربون‪ ،‬بەنده لەگەڵ د‪.‬مەحمود‬ ‫ب���وم لەبەر چەند هۆی���ەك لەوانه هەر‬ ‫لەمنداڵی���ەوە ئ���ەم پی���اوەم بینیوە‬ ‫س���ەرقاڵی ش���ۆڕش‌و کوردایەتی بوە‬ ‫لەهەمانکاتدا سەرکردەو نوێنەری حزبی‬ ‫سۆسیالیستی کوردستان‌و بەرپرسمان‬ ‫بو‪ ،‬لەگەڵ هەڤااڵن���ی دیکەدا لەگەڵیا‬ ‫بوین‌و یارمەتیم���ان دەدا بۆ تەرجەمە‬ ‫ک���ردن ب���ۆ زمانی روس���ی‪ ،‬هەرچەند‬ ‫خۆی ش���ارەزایی هەیه لەزۆر زمان کە‬ ‫لەوان���ه ئینگلیزی‌و فەرەنس���ی‌و هتد‪،‬‬ ‫بەاڵم هاواڵتی سۆڤیەتی ئەوکاته جگە بوە‪ ،‬وت���م دکت���ۆر بارۆدۆخەکە چۆن‬ ‫لەڕوس���ی زمانی دیکەی���ان بەدەگمەن دەبینی؟ وتی زۆر خۆش���حاڵم لەگەڵ‬ ‫د‌ەزان���ی‪ .‬لەکات���ی نانخواردنی نیوەڕۆ ئەو هەمو هاوخوێنانەم شاد دەبمەوە‪،‬‬ ‫چوین بۆ چێشتخانەیەك لەگەڵ دکتۆرو بەاڵم تکات لێدەکەم پێیان بڵێ باکەم‬ ‫شەهیدان دکتۆر شەرەفکەندی‌و سامی ماچم بکەن‪ ،‬وتی باشه ئەمانه ئەوەندە‬ ‫عەبدولڕەحم���ان‌و س���ەاڵح بەدرەدین‪ ،‬منی���ان ماچکرد بەبێ تاق���م‌و تفەنگ‬ ‫کوردانی س���ۆڤیەت زۆر د‪.‬مەحمودیان ئەگەر کاکە حەم���ەی حاجی مه‌حمود‬ ‫خۆشدەویس���ت‌و پەیتا پەیتا دەستیان لێره بوایه خۆ قەت لەدەستیان رزگاری‬ ‫لەم���ل دەک���ردو ماچی���ان دەک���ردو نەدەبو‪ ،‬وتم دکتۆر ش���ەرت بێت ئەم‬ ‫وێنەیان دەگ���رت‌و دەیانوت ئەم پیاوه قسەیە بگەیەنمە کاکە حەمە‪ ،‬وتی زۆر‬ ‫دەستەڕاستی مەالمس���تەفای بارزانی باشە‪.‬‬

‫نوسەرو د‪ .‬مەحمود عوسمان لەمۆسکۆ‬ ‫کابرایەك لەو ن���اوە پەیدابو هەندێ‬ ‫پۆس���تەرو وێنەی هەڵەبجەی فڕێدایە‬ ‫ن���او کۆنگرەکەو کوردان���ی رۆژهه‌اڵت‬ ‫راویان ناو رای کرد‪ ،‬دوایی وتیان ئەوە‬ ‫باڵیۆزی ئێران ئەو س���یخوڕەی ناردوه‬ ‫ب���ۆ ئ���ەوەی زانی���اری وەرگرێت کێی‬ ‫لێیە؟‬ ‫ل���ەڕۆژی کۆتای���ی کۆنگرەک���ە کە‬ ‫پرۆفیسۆری کوردی کازاخستانی نادر‬ ‫نادرۆڤ لەگەڵ چەند ئەندامێکی پارتی‬ ‫کۆمۆنیستی س���ۆڤیەت‌و کەسایەتییە‬

‫کوردەکان کۆنگرەیەکی ڕۆژنامەوانیان‬ ‫بەڕێ���وە ب���ردو بڕی���اری کۆتای���ی‬ ‫کۆنگرەکەی���ان خوێن���دەوە‪ .‬ئێوارەی‬ ‫هەم���ان رۆژ لەئوتێل���ی کۆس���مەس‬ ‫کۆنس���ێرتێکیان سازدا بە بەشداربونی‬ ‫زۆربەی کوردانی ئەوێ‪ ،‬لەتەنیش���تی‬ ‫دکتۆر دانیش���تبوم‌و د‪.‬کەماڵ فوئادو‬ ‫ه���اوڕێ عەزی���ز محەمەدی���ش لەوێ‬ ‫ب���و‪ ،‬لەهەم���ان وەخت د‪.‬جەمش���ید‬ ‫حه‌ی���دەری کامیرەیەکی پێبوو وێنەی‬ ‫دەگ���رت بۆ ی���ادگاری‪ ،‬لەبەرامبەرمان‬

‫چەند کوردێكی نیش���تەجێی س���یبریا‬ ‫دانیش���تبون‌و قس���ەیان لەگەڵ دکتۆر‬ ‫دەکردو ک���وردی‌و روس���ییان تێکەڵ‬ ‫دەکردو وتیان ئێم���ه‪ ٦٠‬خانەوادەین‌و‬ ‫لەسەردەمی س���تالین دورخراینەوە بۆ‬ ‫سیبریاو لەنێوان خۆمان زۆر پتەوین‌و‬ ‫دابونەریتی خۆمان پاراستوەو تەنانەت‬ ‫هاوس���ەرگیری تەنها لەگ���ەڵ کوردان‬ ‫دەکەین‪.‬‬ ‫ش���ەو هات‌و بڕیاربو س���ه‌رکردەکان‬ ‫ل���ەو ئۆتێله بمێننەوە ک���ە تایبەت بو‬ ‫بۆ میوانانی س���ەرکردە‪ ،‬بەاڵم دکتۆر‬ ‫قەبوڵی نەکردو لەگ���ەڵ ئێمە هاتەوە‬ ‫چوین بۆ خانوی قوتابیان‌و ژوری کاك‬ ‫شەماڵی قاله منەوەر‪ ،‬هەمو دابەشبوین‬ ‫بەس���ەر ژورەکان���ی ئ���ەو هەڤااڵنەو‬ ‫بەن���دەش جارێکی تر‪ ،‬ک���ە دواهەمین‬ ‫جار بو لەچیای قەندیل‌و س���ەردەمی‬ ‫پێش���مەرگایەتی ساڵی ‪ ١٩٨٨‬دکتۆرم‬ ‫بینیب���و بەدەرفەتم زانی ئەو ش���ەوە‬ ‫تێرب���م لەئەزمون‌و زانی���اری تادەمەو‬ ‫بەیان قسەمان دەکردو هەر پرسیاری‬ ‫جۆراوجۆرم لێدەکرد دەربارەی شۆڕش‌و‬ ‫ئایندەی کوردس���تان‪ ،‬ئەویش لەگەڵ‬ ‫وەاڵمدانەوە هەمو سەرکاژێرەکان گوێی‬ ‫لەڕادیۆ جیهانیەکان دەگرت‪.‬‬ ‫لێم پرس���ی ماوەیەك پێش ئێس���تا‬ ‫د‪.‬قاس���ملۆیان ش���ه‌هید ک���رد ئای���ا‬ ‫زانیاریتان هەیە ئەو کارەس���اته چۆن‬ ‫رویدا؟ لەوەاڵمدا وتی کاربەدەس���تانی‬ ‫ئێ���ران ئەوەندە متمانەیان بەش���ەهید‬ ‫قاس���ملۆ داب���و تەنانەت پاس���ەوانه‬ ‫تایبەتیەک���ەی خ���ۆی لەگ���ەڵ خۆیدا‬ ‫نەبردبو بۆ ئەو کۆبونەوەیە‪ ،‬بەکوردی‌و‬ ‫بەکورتی (ئەگەر فارس بیەوێ بەلۆکە‬ ‫س���ەرت دەبڕێت)‪ ،‬بەڵ���ێ دوایی پاش‬ ‫شەهیدبونی د‪ .‬ش���ەرەفکەندی بۆمان‬ ‫دەرکەوت فارس نەك تەنها لۆکە بەڵکو‬ ‫بەجامێك ئاو کورد دێنێته هەڵپەڕکێ‪.‬‬

‫پاش شەهیدبونی‬ ‫د‪ .‬شەرەفکەندی‬ ‫بۆمان دەرکەوت‬ ‫فارس نەك تەنها‬ ‫لۆکە بەڵکو‬ ‫بەجامێك ئاو کورد‬ ‫دێنێته هەڵپەڕکێ‬

‫ته‌ندروستی ‪tandrusti. sul@gmail. com‬‬

‫)‪ )554‬سێشه‌مم ‌ه ‪2016/11/29‬‬

‫‪15‬‬

‫الپەڕەی تەندروستی‪ ،‬ئامادەكردنی ڕاگەیاندنی تەندروستیی سلێمانی‬

‫چۆنێت ‌ی پێدان ‌ی خواردن به‌منداڵ له‌دوای ته‌مه‌نی ‪ ٦‬مانگی‬ ‫ئا‪ :‬د‪ .‬ئاكۆ كریم ‪ ،‬د‪.‬پشده‌ر عەبدواڵ‌‪ ،‬به‌اڵم ه���ه‌ر ج���اره‌و خواردنێك پاش‬ ‫دڵنیابون له‌نه‌بونی هه‌ستیاری پێی‪.‬‬ ‫پزیشكی پسپۆڕی مندااڵن‬ ‫به‌گش���تی ئه‌و خواردنان���ه‌ی ئه‌درێ‬ ‫لێره‌دا ب���اس له‌خواردنی منداڵی ‪ ٦‬به‌منداڵ به‌پێ ته‌مه‌ن‪:‬‬ ‫مانگ بۆ ‪ 12‬مانگ ئه‌كه‌ین‪ ،‬له‌ته‌مه‌نی‬ ‫‪ ٦‬بۆ ‪ 8‬مانگ ‪:‬‬ ‫‪ ٦‬مانگیدا پێویس���ته‌ به‌شۆربای برنج‬ ‫‪ .1‬سێو‪ .2 ،‬قۆخ‪ .3 ،‬ترێ‪ .٤ ،‬ماست‬ ‫ده‌س���تپێبكه‌یت (برنجی هاڕاو)‪ ،‬گه‌ر‬ ‫پێیكه‌وت ش���ۆربای بۆ دروس���ت بكه‌ ‪ .۵ ،‬م���ۆز ‪ .٦ ،‬هه‌نجیر‪ .7 ،‬هه‌رمێ‪،‬‬ ‫له‌و خواردنانه‌ی كه‌ له‌خواره‌وه‌ باسمان ‪ .8‬قه‌یس���ی‪ .9 ،‬كوله‌گه‌‪ .10 ،‬په‌تاته‌‪،‬‬ ‫ك���ردوه‌ ده‌توانیت له‌گه‌ڵ برنج تێكه‌ڵی ‪ .11‬بیبه‌ری ش���یرین‪ .12 ،‬فاسوڵیای‬ ‫بكه‌یت یاخ���ود ده‌توانیت س���ریالكی ته‌ڕ‪ .13،‬قارچك‪ .14،‬پیاز ‪ .15 ،‬سیر‪،‬‬ ‫‪ .16‬گێزه‌ر‪ .١٧ ،‬ئه‌ڤۆگادۆ‪.‬‬ ‫برنجی بۆ به‌كار بهێنیت‪.‬‬ ‫له‌ته‌مه‌نی ‪ 7‬مانگیدا مریش���ك زیاد‬ ‫‪ 8‬بۆ ‪ 10‬مانگی‪:‬‬ ‫ئه‌كرێت بۆ شۆرباكه‌ به‌مه‌رجێك بكرێت‬ ‫‪ .1‬بروكل���ی‪ .2 ،‬قه‌رنابی���ت‪.3 ،‬‬ ‫به‌پارچه‌ی زۆر بچوك ‪.‬‬ ‫له‌ ته‌مه‌نی ‪ 8‬مانگیدا گۆش���تی سور باینجان‪ .٤ ،‬ش���ێلم ‪ .۵ ،‬خه‌یار ‪.٦ ،‬‬ ‫زیاد ئه‌كرێت بۆ ش���ۆرباكه‌ به‌مه‌رجێك خ���اس‪ .7 ،‬بامێ‪ .8 ،‬س���پیناخ‪.9 ،‬‬ ‫بكرێت به‌پارچه‌ی بچ���وك‪ ،‬هه‌روه‌ها ته‌ماته‌‪ .10 ،‬نیسك‪ .11 ،‬شوتی‪.12 ،‬‬ ‫زه‌ردێنه‌ی هێلكه‌ش���ی ئه‌توانرێ پێی كاڵ���ه‌ك‪ .13 ،‬ئه‌نه‌ناس‪ .14 ،‬كێوی ‪،‬‬ ‫بدرێت‪ ،‬به‌هیچ ش���ێوه‌یه‌ك س���پێنه‌ی ‪ .15‬گری���پ ف���روت‪ .16 ،‬په‌نیر‪.17 ،‬‬ ‫هێلكه‌ تا ‪ 1‬ساڵ نابێت بدرێ به‌منداڵ‪ ،‬زه‌ردێنه‌ی هێلكه‌‪.‬‬ ‫كاسته‌ریش���ی ئه‌توانرێ���ت پێی بدرێت‬ ‫ئ���ه‌م خواردنان���ه‌ وه‌ك له‌س���ه‌ره‌وه‌‬ ‫به‌مه‌رجێك بڕێكی زۆر كه‌م ش���ه‌كری‬ ‫باس���مان كرد ئه‌وه‌ی س���ه‌وزه‌یه‌ ئه‌بێ‬ ‫تێ بكرێت‪.‬‬ ‫ل���ه‌ دوای ته‌مه‌ن���ی ‪ 10‬مانگی���ه‌وه‌ بكوڵێ ئینجا بهاڕدرێ‪ ،‬ئه‌وه‌ی میوه‌یه‌‬ ‫ئه‌توانیت خواردنی ئاسایی زیاد بكه‌یت ئه‌بێ به‌عه‌ساره‌ بكرێ به‌شه‌ربه‌ت‪.‬‬

‫چ ‌ی ده‌زانیت ده‌رباره‌ی‬ ‫فۆلیك ئه‌سید (ڤیتامین ‪)B9‬‬

‫نیشانه‌كان ‌‬ ‫ی‬ ‫هه‌وكردنی گه‌ده‌ چییه‌؟‬

‫كه‌می فولیك ئه‌س���ید (ڤیتامین ‪)B9‬‬ ‫له‌ئافره‌تی دوگی���ان ئه‌گه‌ری هه‌ی ‌ه ببێت ‌ه‬ ‫هۆی دروست نه‌بونی یان خراپ دروست‬ ‫بونی بڕبڕه‌كانی پش���ت (‪neural tube‬‬ ‫‪ )defect‬ئه‌مه‌ش ده‌بێته‌ هۆی دروستبونی‬ ‫كیس له‌پش���تی منداڵه‌ك���ه‌و هه‌ندێ جار‬ ‫گه‌وره‌بونی س���ه‌ری منداڵه‌ك ‌ه ك ‌ه ئه‌مه‌ش‬ ‫ده‌بێت نه‌شته‌گه‌ری بۆ بكرێ بۆ البردنی‬ ‫كیسی دروس���ت بو له‌گه‌ڵ دانانی سۆند‌ه‬ ‫(‪ )shunt‬له‌ناو سه‌ری منداڵه‌ك ‌ه بۆ ئه‌وه‌ی‬ ‫ئاوی ناو مێشكی منداڵه‌ك ‌ه كۆنه‌بێته‌وه‌‪.‬‬ ‫خۆپاراس���تن له‌م كێشه‌یه‌ به‌وه‌رگرتنی‬ ‫حه‌پی فۆلیك ئه‌سیده‌ ده‌بێت باشتر‌ه ‪٣‬‬ ‫مانگ پێش ئه‌وه‌ی ئافره‌ته‌ك ‌ه دوگیان بێت‬ ‫وه‌ری بگ���رێ رۆژان ‌ه یه‌ك حه‌ب تاكۆتایی‬ ‫سكه‌كه‌ی به‌رده‌وام بێت‪ ،‬گرنترین كات ‪٣‬‬ ‫مانگی یه‌كه‌می دوگیانییه‌‪.‬‬ ‫له‌گ���ه‌ڵ وه‌رگرتن���ی حه‌پ���ی فۆلێ���ك‬ ‫ئه‌س���ید ده‌بێت ئافره‌ته‌كه‌ له‌و خواردنان ‌ه‬ ‫زۆر بخ���وات ك���ه‌ فۆلیك ئه‌س���یدی زۆر‬ ‫تێدایه‌ وه‌ك س���ه‌وزه‌‪ ،‬ئه‌ڤوگادۆ‪ ،‬بامێ‪،‬‬ ‫سترۆبێلی‪ ،‬برۆكلی‪ ،‬قه‌رنابیت‪ ،‬سپیناخ‪،‬‬ ‫هێلكه‌‪ ،‬گوێز‪ ،‬گوڵه‌به‌ڕۆژه‌‪.‬‬

‫نه‌خۆش���ییه‌كانی گ���ه‌ده‌ هه‌روه‌ك‬ ‫نه‌خۆشییه‌كانی تری جه‌سته‌‪ ،‬ده‌بنه‌‬ ‫ه���ۆی تێكچونی بااڵنس���ی نه‌خۆش‌و‬ ‫ناڕه‌حه‌تی ته‌ندروس���تی‪ ،‬هه‌وكردنی‬ ‫گ���ه‌ده‌ش یه‌كێك���ه‌ له‌نه‌خۆش���ییه‌‬ ‫به‌كتیریه‌كان‌و سه‌رچاوه‌كه‌ی به‌كتریای‬ ‫(‪ )H pylori‬ی ن���او گه‌ده‌ی���ه‌‪.‬‬ ‫زۆرین���ه‌ی خه‌ڵك ئ���ه‌و به‌كتریایه‌‬ ‫به‌ش���ێوه‌ی گه‌ش���ه‌ نه‌ك���ردو‬ ‫له‌گه‌ده‌یاندا بونی هه‌یه‌ به‌اڵم كێشه‌و‬ ‫ته‌نگوچه‌ڵه‌مه‌یان بۆ دروست ناكات‪،‬‬ ‫به‌اڵم كاتێك هه‌لی بۆ بڕه‌خسێت بۆ‬ ‫گه‌ش���ه‌كردن ئ���ه‌وكات ده‌بێته‌ هۆی‬ ‫برینی گ���ه‌ده‌ یان برینی دوانزه‌گرێ‌و‬ ‫ئه‌گ���ه‌ر چه‌ن���د س���اڵێك بمێنێته‌وه‌‬ ‫دیواری گه‌ده‌ ته‌نك ده‌كات‌و ناهێڵێت‬ ‫ترشه‌ڵۆكی ناوگه‌ده‌ كاره‌كانی خۆی‬ ‫ئه‌نجام ب���دات‌و هه‌ندێكجاریش له‌وه‌‬ ‫زیاتر په‌ره‌ده‌س���ه‌نێت‌و ده‌بێته‌ هۆی‬ ‫شێرپه‌نجه‌ی گه‌ده‌‪.‬‬ ‫له‌وباره‌وه‌ د‪.‬محمد عه‌بدولڕه‌حمان‬ ‫محەمەد پس���پۆڕی نه‌خۆش���یه‌كانی‬ ‫هه‌ناوو گه‌ده‌‪ ،‬زانیاری زیاتر ده‌خاته‌ڕو‬ ‫ده‌ڵێت "ئه‌م به‌كتریایه‌ ‪ 90%‬ی خه‌ڵكی‬ ‫واڵتانی وه‌كو ئێمه‌ له‌گه‌ده‌یاندا هه‌یه‌‬ ‫به‌اڵم زیانی نیه‌‪ ،‬ئه‌م نه‌خۆشییه‌ درمه‌‬ ‫له‌كه‌سێكه‌وه‌ بۆكه‌سێكی تر له‌ڕێگه‌ی‬ ‫لی���ك یا رش���انه‌وه‌ یان پاش���ه‌ڕۆوه‌‬ ‫ده‌گوازرێته‌وه‌"‪.‬‬

‫پێستی مردو چییه‌؟‬ ‫هه‌میش���ه‌ ك ‌ه ده‌چینه‌ گه‌رماو پاش‬ ‫خۆشتن زورجار پێس���تمان چینێك‬ ‫یاخود توێژاڵێك هه‌ڵئه‌دات پێمانوای ‌ه‬ ‫كه‌ هێش���تا پاك خۆمان نه‌ش���توه‌و‬ ‫ئه‌م ‌ه چڵك‌و ئاره‌قه‌كردنه‌وه‌یه‌ له‌سه‌ر‬ ‫پێست ماوه‌ته‌وه‌‪.‬‬ ‫ل���ه‌و ب���اره‌وه‌ د‪.‬ئه‌ی���وب عه‌بدول‬ ‫پس���پۆڕی نه‌خۆش���ییه‌كانی پێست‬ ‫ده‌ڵێ���ت "ئ���ه‌و توێژاڵه‌ چڵ���ك نی ‌ه‬ ‫به‌ڵكو چینێك پێس���تی م���ردو‌ه ك ‌ه‬ ‫به‌ڕه‌نگێكی قاوه‌یی له‌س���ه‌ر پێس���ت‬ ‫ده‌رده‌كه‌وێ���ت‪ ،‬ئه‌وی���ش له‌ئه‌نجامی‬ ‫مردن‌و دروس���تبونه‌وه‌ی پێس���ته‌و‌ه‬ ‫روده‌دات‪ ،‬كاتێك له‌گه‌رماو س���ابونی‬ ‫تایب���ه‌ت ده‌درێت له‌پێس���ت به‌پێی‬ ‫جۆری وش���كی‌و چه‌وری پێس���ته‌ك ‌ه‬

‫ئه‌و پزیشكه‌ پسپۆڕه‌ هۆكاره‌كانی‬ ‫گه‌شه‌س���ه‌ندنی ئ���ه‌م به‌كتریای���ه‌‬ ‫ده‌گه‌ڕێنێت���ه‌وه‌ ب���ۆ هه‌ڵكه‌وت���ه‌و‬ ‫تایبه‌تمه‌ن���دی جه‌س���ته‌ی هه‌ندێك‬ ‫نه‌خۆش‌و جیاوازی له‌توانای به‌رگری‬ ‫له‌ش���ی مرۆڤ���ه‌كان‌و توان���او هێزی‬ ‫به‌كتریاكه‌‪.‬‬ ‫سه‌باره‌ت به‌ده‌ستنیشانكردنی ئه‌م‬ ‫به‌كتریایه‌ د‪.‬محمد عبدولڕه‌حمان باس‬ ‫له‌وه‌ ده‌كات كه‌ له‌ڕێگه‌ی پش���كنینی‌‬ ‫خوێن���ه‌وه‌ له‌تاقیگه‌ ده‌ستنیش���ان‬ ‫ده‌كرێت‪ ،‬به‌اڵم ناتوانرێت چاالكبون‌و‬ ‫چاالكنه‌بون���ی دی���اری بكرێ���ت‬ ‫به‌اڵم له‌ڕێگه‌ی پاش���ه‌ڕۆوه‌ باش���تر‬ ‫ئه‌وجۆره‌ به‌كتریای���ه‌و چاالكیه‌كه‌ی‬ ‫ده‌رده‌كه‌وێت‪.‬‬ ‫بۆ چاره‌س���ه‌ركردنی حاڵه‌ته‌كانی‬ ‫هه‌وكردن���ی گ���ه‌ده‌ ئه‌و پزیش���كه‌‬ ‫پس���پۆڕه‌ ده‌ڵێت "ئه‌گه‌ر به‌كتریاكه‌‬ ‫له‌گه‌ده‌دا نه‌بوه‌ هۆی نه‌خۆشخس���تن‬ ‫ئه‌وا پێویس���ت به‌چاره‌سه‌ر وه‌رگرتن‬ ‫ناكات‪ ،‬ب���ه‌اڵم ئه‌گ���ه‌ر برینی گه‌ده‌‬ ‫ی���ان تێكچونی گه‌ده‌ی ب���ه‌دواوه‌ بو‬ ‫یاخود توش���ی ماڵتۆم���ا بو ئه‌وكات‬ ‫پێویس���ته‌ نه‌خۆش چاره‌سه‌ره‌كانی‬ ‫قه‌اڵچۆكردن���ی به‌كتریا به‌كاربهێنێت‬ ‫له‌نمونه‌ی‬ ‫‪(clarithromycin, ppi, amoxil).‬‬

‫ئ���ه‌وا پێس���ته‌كه‌ پاكده‌بێت���ه‌وه‌و‬ ‫ئ���ه‌وه‌ی ك���ه‌ ده‌مێنێت���ه‌وه‌ ته‌نه���ا‬ ‫پێستی مردوه‌و حاڵه‌تێكی ئاساییه‌‪،‬‬ ‫چونك���ه‌ كاتێك چه‌وریی���ه‌ رژێنه‌كان‬ ‫له‌گ���ه‌ڵ روكاری ده‌ره‌وه‌ی پێس���ت‬ ‫ی���ه‌ك ده‌گرن قه‌تماغه‌یه‌ك دروس���ت‬ ‫ده‌كه‌ن ك��� ‌ه به‌ش���ێوه‌یه‌كی به‌رچاو‬ ‫ده‌رده‌كه‌وێت بۆ نمونه‌ له‌المل یاخود‬ ‫سه‌رده‌سته‌كان"‪.‬‬ ‫ئه‌و پزیش���كه‌ پس���پۆڕه‌ له‌وباره‌و‌ه‬ ‫رێنماییمان ده‌كات كه‌ به‌پێی جۆری‬ ‫پێست سابون به‌كاربهێنین بۆ نمون ‌ه‬ ‫پێستی وش���ك ده‌بێت سابونێك ك ‌ه‬ ‫به‌گلسرین دروست كرابێت بشۆرێت‪،‬‬ ‫له‌به‌رامبه‌ردا پێس���تی چه‌ور سابونی‬ ‫گۆگرد گونجاوه‌ بۆی‪.‬‬

‫ناونیشانی وێبسایتی بەڕێوبەرایەتی گشتی تەندروستی سلێمانی‬

‫‪http://www. dohsuli. com‬‬

‫فەیسبوك‪https://www. facebook. com/tandroostyt :‬‬

‫‪14‬‬

‫بیرورا‬

‫)‪ )554‬سێشه‌مم ‌ه ‪2016/11/29‬‬

‫الیه‌ن ‌ه‬ ‫سیاسیه‌كان‬ ‫چی‌ بكه‌ن؟‬ ‫ئارام هادی‌‬ ‫‪20‬ی‌ ئ���ه‌م مانگه‌ له‌الیه‌ك س���ه‌رۆكی‌‬ ‫په‌رله‌مان���ی‌ كوردس���تان له‌كۆنگره‌یه‌ك ‌ی‬ ‫رۆژنامه‌نوس���یدا رایگه‌یان���د‪ ،‬كه‌ ده‌بێت‬ ‫له‌زوترین كاتدا حكومه‌ت هه‌ڵوه‌شێنرێته‌وه‌و‬ ‫حكومه‌تێك���ی‌ ش���ه‌راكه‌تی‌ نیش���تمانی‌‬ ‫راس���ته‌قینه‌ له‌په‌رله‌مان���ه‌وه‌ متمان���ه‌ی‌‬ ‫پێبدرێت‌و كاره‌كان تاهه‌ڵبژاردنی‌ ئاینده‌‬ ‫رای���ی‌ ب���كات‪ ،‬چیدی‌ ئ���ه‌م حكومه‌ته‌ی‌‬ ‫ئێس���تا كه‌ زیاتر بڕیاره‌كانی‌ به‌ده‌س���ت‬ ‫یه‌ك حزبه‌ نه‌مێنێت‪ ،‬له‌هه‌مان رۆژو چه‌ند‬ ‫كاتژمێرێك دوات���ر‪ ،‬بارزانی‌ له‌په‌یامێكی‌‬ ‫نوسراودا داوای‌ هه‌ڵبژاردنی‌ ده‌سته‌یه‌كی‌‬ ‫نوێ���ی‌ س���ه‌رۆكایه‌تی‌ په‌رله‌مان���ی‌ كرد‪،‬‬ ‫له‌هه‌م���ان نوس���راودا داوایكرد حكومه‌ت‬ ‫هه‌ڵوه‌ش���ێته‌وه‌و ته‌نان���ه‌ت داوای‌‬ ‫له‌سیاس���یه‌كان كرد كه‌سێكیش ده‌ست‬ ‫نیش���انكه‌ن ب���ۆ جێگرتن���ه‌وه‌ی‌ خۆی‌‌و‬ ‫كاره‌كان رایی‌ بكات وه‌ك سه‌رۆكی‌ هه‌رێم‬ ‫تاهه‌ڵبژاردنی‌ ئاینده‌‪.‬‬ ‫په‌یامه‌ك���ه‌ی‌ بارزانی‌ كه‌ راس���ته‌وخۆ‬ ‫روی‌ له‌الیه‌نه‌ سیاس���یه‌كانه‌‪ ،‬تابێنه‌ الی‌‬ ‫ی ‌هك‌و كۆبنه‌وه‌ بۆچاره‌سه‌ركردن ‌ی قه‌یرانه‌‬ ‫كه‌ڵه‌كه‌بوه‌كان‪ ،‬الیه‌نه‌ سیاس���یه‌كانیش‬ ‫له‌راس���تیدا كه‌سیان ده‌س���تپێكردنه‌وه‌ی‌‬ ‫گفتۆگۆكان���ی‌ ره‌تنه‌كردۆت���ه‌وه‌‪ ،‬ب���ه‌اڵم‬ ‫به‌ترس‌و گومانه‌وه‌ له‌په‌یامه‌كه‌ی‌ بارزانی‌‬ ‫نزیك ده‌بنه‌وه‌‪ ،‬چونك���ه‌ گه‌ر له‌رابردودا‬ ‫خه‌ڵ���ك ب���ڕوای‌ به‌چاره‌س���ه‌ركردنی‌‬ ‫قه‌یرانه‌كان نه‌بوبێت له‌س���ه‌ر ده‌س���تی‌‬ ‫الیه‌نه‌ سیاسیه‌كان‪ ،‬ئه‌وا ئێستا حزبه‌كان‬ ‫خۆیان هاتونه‌ته‌ ئه‌و بڕوایه‌ی‌ كه‌ ئیمكان‬ ‫نی���ه‌ به‌ده‌س���تپێكردنه‌وه‌ی‌ گفتۆگۆكان‬ ‫قه‌یرانه‌كان چاره‌سه‌ر ببن‪.‬‬ ‫له‌دوای‌ دورخس���تنه‌وه‌ی‌ ترسی‌ داعش‬ ‫له‌س���ه‌ر ئه‌منیه‌تی‌ هه‌رێمی‌ كوردستان‌و‬ ‫خه‌ڵكه‌ك���ه‌ی‌‪ ،‬به‌قوربانی���دان‌و خۆڕاگری‌‬ ‫هێ���زی‌ پێش���مه‌رگه‌ی‌ كوردس���تان‪،‬‬ ‫خه‌ڵك قۆناغێكی‌ ب���ڕی‌ له‌كه‌مكردنه‌وه‌و‬ ‫دواكه‌وتن���ی‌ موچ���ه‌‪ ،‬ئی���دی‌ كات���ی‌‬ ‫چاره‌سه‌ری‌ ریش���ه‌یی‌ هه‌یه‌ له‌سه‌رجه‌م‬ ‫س���ێكته‌ره‌كانی‌ حكومه‌ت���دا‪ ،‬هه‌رچه‌نده‌‬ ‫بارزان���ی‌ له‌په‌یامه‌كه‌یدا زیات���ر ته‌ئكید‬ ‫له‌سه‌ر چاره‌سه‌ركردنی‌ قه‌یرانی‌ سیاسی‌‬ ‫نێوان الیه‌نه‌ سیاسیه‌كانی‌ هه‌رێم ده‌كات‪،‬‬ ‫ل���ه‌وه‌ تێده‌گه‌ین ك���ه‌ قه‌یران���ی‌ دارایی‌‬ ‫له‌هه‌رێمی‌ كوردس���تان بونی‌ نیه‌و ته‌نها‬ ‫ده‌رهاویشته‌ی‌ قه‌یرانه‌سیاسیه‌كه‌یه‌!‬ ‫پێویس���ته‌ الیه‌ن���ه‌ سیاس���یه‌كان‬ ‫به‌هه‌رنرخێ���ك بێ���ت له‌زوتری���ن كاتدا‬ ‫ده‌س���تپێكردنه‌وه‌ی‌ گفتۆگ���ۆكان بخه‌نه‌‬ ‫ب���واری‌ جێبه‌جێكردن���ه‌وه‌‪ ،‬گرن���گ‬ ‫ره‌تكردنه‌وه‌ی‌ گفتۆگ���ۆكان نیه‌‪ ،‬به‌قه‌د‬ ‫ئ���ه‌وه‌ی‌ گرنگیه‌ك���ه‌ی‌ له‌وه‌دای���ه‌ ئ���ه‌م‬ ‫دانیشتنانه‌ كه‌ چیدی‌ وه‌ك رابردو ته‌نها‬ ‫دیش���له‌مه‌خواردن‌و قس���ه‌ی‌ باق‌و بریق‬ ‫نه‌بێ���ت‪ ،‬به‌ڵكو هه‌ریه‌ك���ه‌ الی‌ خۆیه‌وه‌‬ ‫به‌پڕۆژه‌و قس���ه‌ی‌ جددیه‌وه‌ موناقه‌شه‌ی‌‬ ‫دۆخی‌ چه‌قبه‌س���توی‌ هه‌رێم بكه‌ن وه‌ك‬ ‫س���ه‌ره‌تایه‌كیش له‌كاتێك���ی‌ زۆركورتدا‬ ‫هه‌وڵی‌ نه‌مان���ی‌ سیس���ته‌می‌ نیوموچه‌‬ ‫بده‌ن‌و له‌كات���ی‌ خۆیدا بیده‌ن‪ ،‬دواتر بیر‬ ‫له‌نه‌هێشتنی‌ قه‌یرانه‌كانیتر بكه‌نه‌وه‌‪ ،‬گه‌رنا‬ ‫دۆخی‌ شه‌قام له‌ئێستادا چوه‌ته‌ دۆخێكی‌‬ ‫مه‌ترس���یدار‪ ،‬گ���ه‌ر بیر له‌چاره‌س���ه‌ری‌‬ ‫نه‌كرێته‌وه‌‪ ،‬له‌وه‌یه‌ له‌ده‌ست ده‌رچێت‪.‬‬

‫پێویسته‌ الیه‌ن ‌ه‬ ‫سیاسیه‌كان‬ ‫به‌هه‌رنرخێك بێت‬ ‫له‌زوترین كاتدا‬ ‫ده‌ستپێكردنه‌وه‌ ‌ی‬ ‫گفتۆگۆكان‬ ‫بخه‌نه‌ بوار ‌ی‬ ‫جێبه‌جێكردنه‌وه‬

‫جەنگی گوتارەكان‬ ‫نەجات نوری‬ ‫ئێستا لەكوردستاندا گوتاری ستەمكارەكان‌و‬ ‫گوتاری كۆمەڵگایەكی توڕه‌و برسی روبەڕوی‬ ‫یەكتری بونەتەوە‬ ‫پێدەچێت ئەو ئاماژەیە دروست‌و لەجێگەی‬ ‫خۆیدابێت‪ ،‬كە دواجار بەگوتاردانی كەس���ێك‬ ‫داڕوخان���ی كۆمەڵ���گا دەس���تپێدەكات‪ ،‬یان‬ ‫ئیتر روخساری راس���تەقینەی گوتاردەرەكە‬ ‫بۆ كۆمەڵ���گا دەردەكەوێ���ت‪ ،‬گرنگ نیە ئەو‬ ‫كەس���ە كێیە كە دەرگای توڕەبونی كۆمەڵگا‬ ‫دەخات���ە س���ەر پش���ت‪ ،‬ئ���ەم دەركەوتنە‬ ‫ئەگەرچ���ی درەنگی���ش بێت ب���ەاڵم دەبێتە‬ ‫هۆكارێك���ی گرنگ ب���ۆ بەخۆداچونەوەی ئەو‬ ‫عەقاڵنەی كە تائەو ساتەوەختانە كەوتونەتە‬ ‫ژێر كاریگەری روخس���اری گوتاردەرەكانەوە‬ ‫بەچەپ‌و راس���تیانەوە تاسااڵنێكی زۆر‪ .‬ئەمە‬ ‫ئەو هۆكارەیە ك���ە داڕوخان بەرهەم دێنێت‪،‬‬ ‫مرۆڤ���ەكان دەكاتەوە بەمرۆڤ���ی بیركەرەوە‪،‬‬ ‫هەڵخەڵەت���اوەكان لەناو كۆمەڵگادا دەكاتەوە‬ ‫بەو كەسانەی كەمێك بتوانن رەخنە لەدەنگ‌و‬ ‫بیری خۆیان بگرن‌و ئ���ەو هەاڵنەی كردویانە‬ ‫ئیتر لەس���ەری رابوەس���تن‌و زیاتری نەكەن‌و‬ ‫لەگوتاردەرە ستەمكارەكان بێنە دەنگ‪ .‬ئەوە‬ ‫گرنگە كە لەدواس���اتاكاندا لەن���او كۆمەڵگا‌و‬ ‫لەالی رۆش���نبیرەكانی بەگوتاری كەس���ێكی‬ ‫فریشتەئاسا‪ ،‬یان شۆڕش���گێڕێكی فریودەر‪،‬‬ ‫فری���و نەخ���ۆن‪ ،‬ئەگەرچی بۆ فریش���تەكە‌و‬ ‫شۆڕش���گێڕەكە گوتارەك���ە گرنگ���ە‌و جۆرە‬ ‫وەاڵمێكە بۆ نەیارەكانیان‌و دژەكانیان‪ ،‬بەاڵم‬ ‫لەوە گرنگتر تێگەیش���تن‌و خوێندنەوەی ئەو‬ ‫ج���ۆرە گوتارانەیە لەالی���ەن هاواڵتیانەوە كە‬ ‫دەبێت���ە هەڵماڵین���ی روخس���ارە ونبوەكان‌و‬

‫فریودەرەكان بۆ س���ات‌و كاتی خۆی‪ ،‬دەبێتە‬ ‫جەنگی گوت���ارەكان‪ ،‬جەنگێك كە مرۆڤ بۆ‬ ‫بونی راستەقینەی خۆی دەگێڕێتەوە‪.‬‬ ‫ب���ۆ نمونە ئێم���ە بینیمان كە (مەس���عود‬ ‫بارزان���ی) لەگوتارێكی���دا هەندێك وش���ە كە‬ ‫پێدەچێت راوێ���ژكارە سیاس���یەكانی بۆیان‬ ‫نوسیبێتەوە‌و خستبێتیانە سەر ئەو باوەڕەی‬ ‫كە ئەم وشانە بۆ ئەو جێگەی خۆی دەگرێت‪،‬‬ ‫ك���ە بەپێچەوان���ەوە ئەمە زۆر خ���راپ بۆی‬ ‫كەوتەوەو هەمو گوتارەكانی تری (مەس���عود‬ ‫بارزانی) بەجۆرێك���ی تر لەناو خەڵكدا خاڵی‬ ‫كردەوە‪ .‬گوتنی دەس���تەواژەكانی (بنوسن‌و‬ ‫هەڵبپەڕن‪)...‬ی بەكارهێنا‪ ،‬كە ئەمەشی زیاتر‬ ‫وەاڵمێك بو بۆ هاواڵتیانی ش���اری س���لێمانی‬ ‫ك���ە ماوەیەكی زۆرە بەڕێپێ���وان داوای مافە‬ ‫خوراوەكانی خۆیان دەك���ەن‪ .‬دواتر بینیمان‬ ‫لەرۆژی‪ 2016-11-19‬لەڕێپێوانێكدا هاواڵتیانی‬ ‫ش���اری س���لێمانی كە بەژمارە زۆر زۆربون‪،‬‬ ‫چۆنچۆنی وەاڵمی دەس���تەواژەی (هەڵپەڕین)‬ ‫یان دای���ەوە‌و بەگوتاردەرەكەیان وت ئێمەش‬ ‫دەس���تەواژەی ترمان بۆت هەی���ە‪ ،‬ئەمە بو‬ ‫بەجەنگ���ی دو گوتار‪ ،‬ك���ە یەكەمیان وەكو‬ ‫(مەسعود بارزانی)بەكارهێنەری بو‪ ،‬دوەمیان‬ ‫هاواڵتی���ان بون كە دەس���تەواژەكەیان كردە‬ ‫وەاڵمێكی توندتر‌و بێدەنگ نەبون‪ ...‬كردیانە‬ ‫ج���ۆرە وەاڵمێ���ك ك���ە بەش���یعرو بەنوكتەو‬ ‫بەدەیان ش���ێوازی تر دەوترایەوە‪ ،‬بەدەنگی‬ ‫بەرز دەستەواژەی (هەڵپەڕین) لەالیەن پیر‌و‬ ‫گەنج‌و مامۆس���تاو كاس���بكارو منداڵ‌و ژنەوە‬ ‫دەوترایەوە‪ ،‬ئەمەش ئاماژە بو بۆ كەس���ێك‬ ‫كە دەیویس���ت هەم���و هەوڵەكانی خەڵك بۆ‬ ‫داواكاریەكانیان بەكەم تەماش���ابكات‌و پێیان‬ ‫بڵێت ئێم���ەی بەرپرس بەدەنگتانەوە نایەین‪.‬‬ ‫پێدەچێت لەماوەی بیست‌و پێنج ساڵی رابردودا‬

‫هاواڵتیانی ش���اری سلێمانی بۆ هیچ گوتارێك‬ ‫ئاوا پەرچەكرداری توڕەیان بۆ دەس���تەواژەی‬ ‫هەڵپەڕین نەبوبێت‪ ،‬هەمومان دەزانین خەڵكی‬ ‫س���لێمانی ب���ۆ هەندێك دەس���تەواژەو گوتار‬ ‫هەمیشە وەاڵمی توندیان هەبو‪ ،‬الیشیان گرنگ‬ ‫نەبوە كە گوتاردەرەكە كێیەو هاتونەتە دەنگ‬ ‫كە دواجار گوتاردەرەكان زۆر زو لەقسەكانی‬ ‫خۆیان پەش���یمان بونەتەوە‪ ...‬دوای ئەوەی‬ ‫ك���ە (مەس���عود بارزان���ی) لەگوتارەكەی���دا‬ ‫دەس���تەواژەی (هەڵبپەڕن)ی ب���ەكار هێنا‪،‬‬ ‫بینیم���ان كە چۆن چۆنی هاواڵتیان لەزۆربەی‬ ‫كەناڵەكانەوە بۆ ئ���ەو ناوە هاتنە دەنگ‪ ،‬كە‬ ‫ئەمە بۆخۆی گرنگ‌و جێگەی تێڕامانە‪ ،‬ئەوە‬ ‫دەردەخات كە تۆ چەند خۆت بەشۆڕش���گێڕ‬ ‫بزانی���ت ب���ەاڵم هەڵەت ك���ردەوەو هاواڵتیان‬ ‫وەاڵمیان بۆت هەیە لەهەرچ پلەو پۆس���تێكدا‬ ‫بیت‪.‬‬ ‫ئەوەی بینیمان دوای گوتارەكەی مەسعود‬ ‫بارزان���ی‪ ،‬دەنگی هاواڵتی���ان بو‪ ،‬دەنگی ئەو‬ ‫كەس���انە بو كە ب���ۆ داخوازیەكان���ی خۆیان‬ ‫دەتوان���ن وەاڵمی ج���دی‌و توندیان بۆ وەاڵمە‬ ‫گاڵتەئامێزەكان���ی كەس���ە بااڵدەس���تەكان‬ ‫هەبێ���ت‪ ،‬ئ���ەم وەاڵم‌و وێنانە ه���ەر چیەك‬ ‫بێت دەكات���ە زیندوبونی رۆحی كەس���انێك‬ ‫كە بوێرانە لەس���ەر ش���ەقام‌و شاش���ەی تی‬ ‫ڤی‌و س���ایت‌و رۆژنامەكان���ەوە دێنە دەنگ‌و‬ ‫وەاڵم���ی دەس���تەواژە گاڵتەئامێزەكان���ی‬ ‫كەس���ە بااڵدەس���تەكان دەدەنەوە‪ ...‬لێرەوە‬ ‫جەنگ���ی گوتارەكان ك���ە دەبێت���ە جەنگی‬ ‫هاواڵتی���ان‌و كەس���ێك كە خۆی بەس���ەرۆك‬ ‫یان رۆش���نبیر یان هەرچ شتێكی تر دەزانێت‬ ‫دەس���تپێدەكات‪ ،‬ئەم ج���ۆرە جەنگە بەتەنیا‬ ‫جەنگ���ی هاواڵتیانی ئێمە نەبو لەئێس���تادا‪،‬‬ ‫بەڵكو لەمێژودا جەنگی زۆر لەهاواڵتیانی ئەو‬

‫ئەوانەی كە ناخوازن‬ ‫دەستبەرداری پۆست‌و‬ ‫دەسەاڵتەكانیان‬ ‫ببن توشیان دەبێت‬ ‫بەتوشی جەنگی‬ ‫هاواڵتیانەوە‪ ،‬ئەو‬ ‫جەنگەی كە ئەگەرچی‬ ‫سەختیش بێت دواجار‬ ‫هەر هاواڵتیان تێیدا‬ ‫سەردەكەون‬ ‫واڵتانە بوە كە س���ەرۆكەكانیان بۆ داخوازیە‬ ‫رەواكانی���ان بەدەس���تەواژەی س���اردو گاڵتە‬ ‫ئامێزەوە دێنە دەن���گ‌و وەاڵمیان دەدەنەوە‪،‬‬ ‫كە بۆ خۆی ئەم جۆرە جەنگانەش بەرهەمی‬ ‫ملمالنێیەكی س���ەختی لێدەكەوێـتەوە‪ ،‬وەكو‬ ‫بینیومانە لەزۆر واڵتدا س���ەرئەنجامی گوتاری‬ ‫س���ەرۆكەكان بۆ هاواڵتی���ان‌و وەاڵمدانەوەی‬ ‫هاواڵتیان بۆ ئەو ج���ۆرە وەاڵمانە چ جەنگ‌و‬

‫خوێنڕش���تنێكی لێكەوتۆتەوە‪ .‬هەمیش���ەش‬ ‫واب���وە س���ەرەتا س���ەرۆكەكان ب���ەم جۆرە‬ ‫گوتارانە ویس���تویانە هاواڵتیان چاوترسێن‌و‬ ‫دەمكوت بك���ەن‪ ،‬كە زانیبتێی���ان هاواڵتیان‬ ‫وەاڵمی���ان بۆیان هەیەو بێدەن���گ نابن‪ ،‬ئیتر‬ ‫باروت‌و هێز كراوەتە وەاڵمی س���ەركوتكردنی‬ ‫خەڵك‌و بێدەنگكردنیان‪ ،‬لەمێژویشدا جەنگی‬ ‫خوێنڕش���تنی خەڵك سەرەتا بەگوتاری میرو‬ ‫شا‌و سەرۆكەكان دەستی پێ كردوە‪.‬‬ ‫ئ���ەوەی ئێم���ە دواج���ار لەگوتارەك���ەی‬ ‫(مەسعود بارزانی)‌و وەاڵم دانەوەی هاواڵتیاندا‬ ‫بینیمان‪ ،‬سەرەتای ئەو جەنگەیە كە كەوتۆتە‬ ‫نێوان كەس���ە بااڵدەس���تەكانی ئەم هەرێمەو‬ ‫هاواڵتیەكانیەوە‪ ،‬ك���ە بەهیواین ئەم جەنگە‬ ‫بەتەنی���ا جەنگ���ی گوتارەكان بێ���ت‌و ببێتە‬ ‫لێكتێگەیشتن‌و جێبەجێكردنی داخوازیەكانی‬ ‫هاواڵتیان‪ ...‬بەهیواین لەئەنجامی سەركێشی‬ ‫دەسەاڵتداراندا بۆ پلەو مادە جەنگی باروت‌و‬ ‫خوێن نەكەوێـتە نێوان سەرۆك‌و خەڵكەوە‪...‬‬ ‫چونكە هەمو ئاماژەكان لێرە بونەتە جێگەی‬ ‫ترس‌و دەس���ەاڵتێكی س���تەمكار كە نایەوێت‬ ‫داخوازیەكان���ی كۆمەڵ���گا جێبەج���ێ بكات‪،‬‬ ‫وەك���و بینیم���ان هاواڵتی���ان چۆنچۆنی دژی‬ ‫دەستەواژەی هەڵپەڕین وەاڵمی توندیان هەبو‪،‬‬ ‫خ���ۆ ئەگەر ئەم دو جۆرە گوتارە كە هێجگار‬ ‫دژ بەیەك���ن‪ ،‬ئاوا بەردەوام���ی هەبێت‪ ،‬ئەوا‬ ‫ئیتر كە دەس���ەاڵتداران ه���ەر خۆیان بەتەنیا‬ ‫دەمێنن���ەوە‪ ،‬هاواڵتیانیش ناچارن بۆ خۆیان‬ ‫لەمە زیاتر بێنە دەنگ‌و چارەس���ەر بۆ ژیانی‬ ‫خۆیان بدۆزن���ەوە‪ ،‬ئەوا ئەوانەی كە ناخوازن‬ ‫دەستبەرداری پۆس���ت‌و دەسەاڵتەكانیان ببن‬ ‫توشیان دەبێت بەتوشی جەنگی هاواڵتیانەوە‪،‬‬ ‫ئەو جەنگەی كە ئەگەرچی س���ەختیش بێت‬ ‫دواجار هەر هاواڵتیان تێیدا سەردەكەون‪.‬‬

‫موسڵ جه‌مسه‌ری‌ ملمالنێ‌ بو له‌نێوان ده‌وڵه‌تان‌و هێزو الیه‌نه‌كانی‌ ناوخۆدا‬ ‫ئه‌حمه‌د هه‌ورامی‌‬ ‫له‌سااڵنی‌ شه‌ڕی‌ جیهانی‌ یه‌كه‌مدا سوپای‌‬ ‫به‌ریتانی����ا عێراق����ی‌ داگیرك����ردو ل����ه‌ڕۆژ ‌ی‬ ‫‪/20‬تش����رینی‌ یه‌كه‌م����ی‌ س����اڵی‌ ‪ 1918‬دا‬ ‫توركه‌كان‌و نوێن����ه‌ری‌ هاوپه‌یمانان هودنه‌ی‌‬ ‫(مه‌نده‌رۆس)ی����ان واژۆك����رد‪ ،‬له‌وكات����ه‌دا‬ ‫س����وپای‌ به‌ریتانی����ا(‪ )12‬می����ل له‌ش����اری‌‬ ‫موسڵه‌وه‌ دوربو‪ .‬له‌ڕۆژی‌ ‪/2‬تشرینی‌ دوه‌می‌‬ ‫ساڵی‌ ‪( 1918‬كۆنوڵێل لچمان) فه‌رمانده‌ی‌‬ ‫س����وپای‌ به‌ریتانیا گه‌یش����ته‌ شاری‌ موسڵ‌و‬ ‫داوای‌ ك����رد له‌جه‌ن����ه‌ڕاڵ (عه‌لی‌ ئیحس����ان‬ ‫پاش����ا) سه‌ركرده‌ی‌ س����وپای‌ توركه‌كان كه‌‬ ‫له‌موس����ڵ بكش����ێته‌وه‌ ئه‌وی����ش داواك����ه‌ی‌‬ ‫ره‌تكرده‌وه‌ له‌به‌رئ����ه‌وه‌ (كۆڵۆنێڵ لچمان)‬ ‫فه‌رمان����ی‌ دا به‌داگرتنی‌ ئااڵی‌ عوس����مانی‌‌و‬ ‫دانانی‌ ئااڵی‌ به‌ریتانیا له‌شوێنیداو فه‌رمانی‌‬ ‫دا به‌س����وپای‌ به‌ریتانی����ا به‌داگیركردن����ی‌‬ ‫موس����ڵ‌و داوای‌ كرد له‌والی‌ موس����ڵ كه‌ ئه‌و‬ ‫ش����اره‌ به‌جێبهێڵت ئه‌ویش له‌‪/13‬تش����رینی‌‬ ‫دوه‌می‌ ساڵی‌‪ 1918‬موس����ڵی‌ به‌جێهێشت‌و‬ ‫له‌ش����وێنی‌ والیه‌كی‌ سه‌ربه‌ به‌ریتانیای‌ دانا‪.‬‬ ‫به‌وشێوه‌یه‌ ده‌سه‌اڵتی‌ عوسمانی‌ له‌موسڵدا‬ ‫كۆتایی‌ هات‪.‬‬ ‫له‌وكات����ه‌وه‌ تورك����ه‌كان ناڕه‌زایی‌ خۆیان‬ ‫س����ه‌باره‌ت به‌داگیركردنی‌ موسڵ ده‌ربڕی‌‌و‬ ‫به‌كارێك����ی‌ ن����اڕه‌واو س����ه‌رپێچی‌ ك����ردن‬ ‫له‌هودنه‌كه‌ دائه‌نێن‪.‬‬ ‫مامه‌ڵ����ه‌ی‌ هاوپه‌یمان����ان دوای‌ ش����ه‌ڕی‌‬ ‫جیهان����ی‌ یه‌ك����ه‌م ده‌رباره‌ی‌ عێ����راق بریتی‌‬ ‫بو له‌دابه‌ش����كردنی‌ نه‌وتی‌ عێراق به‌س����ه‌ر‬ ‫به‌ریتانیاو فه‌ڕه‌نساداو سه‌پاندنی‌ ئینتیدابی‌‬ ‫به‌ریتانیا به‌سه‌ر عێراقدا‪.‬‬ ‫به‌پێ����ی‌ په‌یمانی‌ لۆزان توركیا ده‌س����تی‌‬ ‫له‌هه‌م����و مافه‌كان����ی‌ له‌ویالیه‌ت����ی‌ موس����ڵ‬ ‫هه‌ڵگرتوه‌‪ ،‬به‌اڵم كێشه‌ی‌ موسڵ له‌ئه‌نجدامی‌‬ ‫شكس����تی‌ ئیمپڕاتوریه‌ت����ی‌ عوس����مانی‌‌و‬ ‫دروستبونی‌ ده‌وڵه‌تی‌ عێراق له‌ژێر چاودێری‌‬ ‫به‌ریتانیا سه‌رپه‌رش����تی‌ ده‌ك����را‪ ،‬تابه‌پێی‌‬ ‫بڕی����اری‌ ئه‌نجومه‌نی‌ كۆمه‌ڵ����ه‌ی‌ نه‌ته‌وه‌كان‬ ‫له‌‪/16‬كانونی‌ یه‌كه‌می‌ ساڵی‌ ‪ 1925‬ویالیه‌ت‬ ‫موسڵ درایه‌ عێراق‪ .‬له‌گه‌ڵ ئه‌وه‌شدا توركیا‬ ‫تائێس����تاش هه‌وڵی‌ نوێكردنه‌وه‌ی‌ پڕۆژه‌ی‌‬ ‫ویالیه‌تی‌ موسڵ ئه‌دات‪.‬‬ ‫له‌وكات����ه‌وه‌ تائێس����تا ب����ه‌رده‌وام رودا‌وو‬ ‫كاره‌س����ات به‌رۆكی‌ ئ����ه‌م ش����اره‌ی‌ گرتوه‌‬ ‫له‌وانه‌ تیرۆركردنی‌ ژه‌نه‌ڕاڵ (به‌كر س����دقی‌)‬ ‫له‌فڕۆكه‌خانه‌ی‌ موسڵ ساڵی‌‪‌1936‬و پیالنی‌‬ ‫ئه‌فس����ه‌ره‌ نه‌ته‌وه‌په‌رس����ته‌كانی‌ ع����ه‌ره‌ب‬ ‫به‌سه‌ركردایه‌تی‌ (عبدالوهاب شواف) له‌‪/8‬‬ ‫ئازاری‌ س����اڵی‌ ‪ 1959‬دا‌و چه‌نده‌ها روداوی‌‬ ‫تر‪.‬‬ ‫تاداگیركردنی‌ له‌الیه‌ن هێزه‌ تیرۆرسته‌كانی‌‬ ‫داعش����ه‌وه‌ له‌‪ 2014/6/10‬دا كه‌ ده‌س����تیان‬ ‫به‌سه‌ر چه‌ك‌و ته‌قه‌مه‌نی‌ دو فیرقه‌ی‌ سوپای‌‬

‫عێراق����دا گرت كه‌ نرخه‌ك����ه‌ی‌ به‌ (‪)8‬ملیار‬ ‫دۆالر مه‌زه‌نده‌ ده‌كرێت‪.‬‬ ‫دوای‌ ئ����ه‌وه‌ داعش ده‌وڵه‌ت����ی‌ خه‌الفه‌تی‌‬ ‫ئیس��ل�امی‌ راگه‌یاند ك����ه‌ روبه‌رێكی‌ فراوانی‌‬ ‫عێراق‌و س����وریایان خس����ته‌ ژێر ده‌سه‌اڵتی‌‬ ‫ئه‌وده‌وڵه‌ته‌ ئیسالمیه‌وه‌‪.‬‬ ‫پێكهاته‌ی‌ داعش‌و چاره‌نوسی‌ دوای‌‬ ‫كۆنتڕوڵكردنی‌ موسڵ‬ ‫رێكخراوی‌ داعش ب����ه‌رده‌وام هه‌وڵی‌ داوه‌‬ ‫خ����ۆی‌ وه‌كو رێخراوێكی‌ خ����اوه‌ن پله‌به‌ندی‌‬ ‫جیهانی‌ پێناسه‌ بكات‪.‬‬ ‫ئه‌م رێكخراوه‌ كه‌ به‌ده‌وڵه‌تی‌ ئیس��ل�امی‌‬ ‫ناس����راوه‌ له‌به‌ش����ێكی‌ فراوان����ی‌ عێ����راق‌و‬ ‫س����وریادا جێگیرب����ون‌و ناوچه‌یه‌كی‌ زۆریان‬ ‫له‌ژێر كۆنتڕۆڵدایه‌و چه‌ك����داری‌ به‌ئه‌زمونی‌‬ ‫رێخراوه‌ك����ه‌ له‌خۆده‌گ����رێ‌‌و به‌گرنگتری����ن‬ ‫به‌شی‌ پالنداڕێژه‌ری‌ رێكخراوه‌كه‌ دائه‌نرێت‪،‬‬ ‫به‌تایبه‌تی‌ هێرش����ه‌كانی‌ پاریس‌و بڕۆكسل‌و‬ ‫ئه‌س����ته‌نبوڵ له‌الی����ه‌ن ئ����ه‌م به‌ش����ه‌وه‌‬ ‫سه‌رپه‌رش����تی‌ كراوه‌ به‌ش����ه‌كه‌ی‌ تری‌ ئه‌م‬ ‫چه‌كدارانه‌ ئه‌وان����ه‌ ده‌گرێته‌وه‌ كه‌ هاتونه‌ته‌‬ ‫پ����اڵ داعش یان په‌یمانیان به‌خه‌الفه‌ت داوه‌‬ ‫له‌ده‌ره‌وه‌ی‌ سنوری‌ ناوچه‌ی‌ خه‌الفه‌تن وه‌كو‬ ‫بۆكۆ ح����ه‌رام له‌نێجیری����او ویالیه‌تی‌ به‌رقه‌‬ ‫له‌لیبیاو ویالیه‌تی‌ سۆدان‪.....‬هتد‪.‬‬ ‫ئه‌وبه‌ش����ه‌ی‌ تری‌ له‌خه‌ڵكانی‌ ئه‌و واڵتانه‌‬ ‫پێكدێن كه‌ په‌یوه‌ندیان به‌داعش����ه‌وه‌ هه‌یه‌و‬ ‫چاوه‌ڕوان����ی‌ په‌یامی‌ س����ه‌ركردایه‌تی‌ داعش‬ ‫ده‌كه‌ن بۆ ئه‌نجامدانی‌ هێرش����ی‌ خۆكوژی‌‌و‬ ‫ته‌قاندنه‌وه‌‪.‬‬ ‫دره‌نگ بێت یان زو ده‌وڵه‌تی‌ ئیس��ل�امی‌‬ ‫موس����ڵ‌و ناوچه‌ س����ه‌ره‌كیه‌كانی‌ تری‌ وه‌كو‬ ‫ره‌قه‌و دابق عانه‌ له‌ده‌س����ت ده‌دات‪ ،‬ئه‌مه‌ش‬ ‫كاریگه‌ری‌ له‌س����ه‌ر ئه‌م به‌شانه‌ی‌ رێكخراوی‌‬ ‫داعش ده‌بێت‪.‬‬ ‫ره‌نگه‌ كۆنتڕۆڵكردنه‌وه‌ی‌ موس����ڵ ئاسان‬ ‫نه‌بێ����ت چونك����ه‌ داعش به‌قه‌اڵی‌ س����ه‌ختی‌‬ ‫خ����ۆی‌ دایئه‌نێت‪ ،‬له‌كاتێك����دا ئه‌گه‌ر داعش‬ ‫رێگ����ه‌ی‌ چون����ه‌ده‌ره‌وه‌ی‌ نه‌بێت له‌موس����ڵ‬ ‫سه‌رس����ه‌ختانه‌ ش����ه‌ڕی‌ به‌رگ����ری‌ ده‌كات‪،‬‬ ‫ئه‌وكات����ه‌ ره‌نگ����ه‌ هێزه‌كان����ی‌ هاوپه‌یمانان‬ ‫ناچاربن بۆردومانی‌ ش����اره‌كه‌ بكه‌ن ئه‌مه‌ش‬ ‫ده‌بێته‌ هۆی‌ قوربانیدانی‌ خه‌ڵكی‌ س����ڤیلی‌‬ ‫ش����اره‌كه‌‪ ،‬به‌اڵم له‌ده‌س����تدانی‌ شارو ناوچه‌‬ ‫س����ه‌ره‌كیه‌كان بوه‌ت����ه‌ ه����ۆی‌ له‌ناوچونی‌‬ ‫كه‌ره‌سته‌ی‌ س����ه‌رچاوه‌ هێڵه‌كانی‌ گه‌یاندن‌و‬ ‫ه����اوكاری‌‌و په‌یوه‌ن����د ‌ی له‌ده‌س����ت ده‌دات‌و‬ ‫زۆرتری����ن ئه‌ندامی‌ رێكخراوه‌كه‌ له‌ناو ئه‌چن‪،‬‬ ‫كۆنتڕۆڵكردن����ه‌وه‌ی‌ ئ����ه‌م ناوچانه‌ له‌الیه‌ن‬ ‫هێزه‌كانی‌ دژی‌ داعش����ه‌وه‌ به‌ش����ێكی‌ زۆری‌‬ ‫ده‌ستكه‌وته‌كانی‌ له‌ده‌ست ده‌دات‪ .‬كوشتنی‌‬ ‫ژماره‌ی����ه‌ك له‌فه‌رمان����ده‌ بااڵكان����ی‌ داعش‬ ‫گورزێكی‌ دیكه‌یه‌ له‌م رێكخراوه‌ بدرێ‌‪.‬‬ ‫داعش دوای‌ شكس����تی‌ له‌موس����ڵ ره‌نگه‌‬ ‫چاالكی‌ ژێرزه‌مینی‌‌و تیرۆریس����تی‌ ده‌س����ت‬

‫قۆناغی‌ دوای‌ داعش‬ ‫بۆ موسڵ ئه‌سته‌متر‌ه‬ ‫له‌قۆناغی‌ به‌رهاتنی‌‬ ‫ئێستا ئه‌وه‌ ‌ی‬ ‫له‌دۆخی‌ ئاڵۆزی‌ دوا ‌ی‬ ‫رزگاركردن ‌ی موسڵ‬ ‫ده‌خوێنرێته‌وه‌ ته‌نها‬ ‫یه‌ك ئاڕاسته‌ی‌ سیاسی‌‌و‬ ‫سه‌ربازی‌ نین‪ ،‬به‌ڵكو‬ ‫ئه‌وكێشانه‌ی‌ له‌دوا ‌ی‬ ‫كۆنتڕۆڵی‌ راسته‌وخۆ ‌ی‬ ‫موسڵ به‌دوای‌ یه‌كدا‬ ‫تێده‌په‌ڕێن‪ ،‬به‌شێك ‌ی‬ ‫زۆری‌ بۆ هه‌رێم ‌ی‬ ‫كوردستان ده‌بێت‬ ‫پێب����كات روبكاته‌ ئه‌وناوچان ‌ه كه‌ الیه‌نگران ‌ی‬ ‫هه‌بێ‌ بۆ ئه‌نجامدانی‌ كاری‌ تیرۆرستی‌‪ ،‬یان‬ ‫گه‌ڕاندن����ه‌وه‌ی‌ ئه‌ندامانی‌ ب����ۆ ئه‌و واڵتانه‌ی‌‬ ‫لێوه‌ی‌ هاتون ببنه‌ گروپی‌ تیرۆریس����تی‌ بۆ‬ ‫تێكدانی‌ ئارامی‌ واڵته‌كانیان‪.‬‬ ‫كه‌واته‌ له‌ئه‌نجامدا داعش له‌ڕوی‌ ئه‌منیه‌وه‌‬ ‫ته‌واو نابێت‪ ،‬راسته‌ شاره‌كان له‌ده‌ست ئه‌دات‬ ‫به‌اڵم مه‌ترس����یه‌كانی‌ هه‌رده‌مێنێ‌‌و شێوازی‌‬ ‫ش����ه‌ڕه‌كه‌ ده‌گۆڕێت بۆ ش����ه‌ڕی‌ پارتیزانی‌‌و‬ ‫خۆته‌قاندنه‌وه‌و كاری‌ تێكده‌رانه‌‪.‬‬ ‫هه‌ڵوێستی‌ واڵتان بۆ قۆناغی‌ دوای‌ شه‌ڕی‌‬ ‫داعش‬ ‫سوریاو عێراق به‌هه‌رێمی‌ كوردستانیشه‌وه‌‬ ‫ئێستا له‌ئاڵۆزترین دۆخی‌ ناوخۆی‌ سیاسی‌‌و‬ ‫ئابوری‌‌و سه‌ربازیدان‪ ،‬كێشه‌كه‌ ئه‌وه‌نیه‌ ته‌نها‬ ‫داعش چه‌ند ناوچه‌یه‌ك ‌ی كاریگه‌ری‌ ئه‌م دو‬ ‫واڵته‌ی‌ داگیر كردوه‌‪ ،‬به‌ڵكو ده‌ستتێوه‌ردانی‌‬

‫زلهێزی‌ وه‌كو ئه‌مه‌ریكاو روسیا كێشه‌كانیان چاره‌نوسی‌ كورد چی‌ ده‌بێ؟‬ ‫له‌دوای‌ روخاندنی‌ رژێمی‌ به‌عس له‌عێراق‬ ‫به‌ته‌واوی‌ ئاڵۆزتر كردوه‌ كه‌ ئاسۆی‌ ئاینده‌ی‌‬ ‫ناوچه‌كه‌ی‌ نادیار كردوه‌‪ ،‬ئێس����تا وه‌ك دو له‌ساڵی‌ ‪ 2003‬دا ناوچه‌دابڕاوه‌كانی‌ سنوری‌‬ ‫زلهێز ده‌یانه‌وێ‌ پش����كی‌ خۆیان زیادبكه‌ن‪ .‬نه‌ینه‌وا كرۆك����ی‌ ناكۆكی‌ بو له‌نێوان كوردو‬ ‫ئێران‌و توركی����اش له‌گه‌ڵ یه‌كدا چاو له‌یه‌ك عه‌ره‌ب‌و سونه‌كاندا س����ه‌ره‌ڕای‌ به‌شداریان‬ ‫س����ور ده‌كه‌نه‌وه‌و كێبڕكێی‌ به‌ده‌ستهێنانی‌ له‌ئه‌نجومه‌نی‌ پارێزگاو ئیداره‌ی‌ خۆجێیه‌تی‌‬ ‫ئه‌م شاره‌‪.‬‬ ‫پشكیان ده‌كه‌ن‪.‬‬ ‫قوربانی‌ هێزه‌كانی‌ پێشمه‌رگه‌ له‌پرۆسه‌ی‌‬ ‫له‌م سۆنگه‌یه‌شه‌وه‌ یه‌كێك له‌سیناریۆكان‬ ‫بریتیه‌ له‌سه‌رهه‌ڵدانی‌ ملمالنێیه‌كی‌ ئیقلیمی‌ ئازادكردنه‌وه‌ی‌ موسڵ بێ‌ ئامانج نیه‌‪ ،‬ئه‌وان‬ ‫نێوان توركیاو ئێران له‌س����ه‌ر دابه‌شكردنی‌ ده‌یانه‌وێت بگه‌ڕێنه‌وه‌ بۆ ئه‌و سنوره‌ی‌ پێش‬ ‫زۆن����ی‌ ده‌س����ه‌اڵت له‌قۆناغی‌ دوای‌ ش����ه‌ڕی‌ هاتنی‌ داعش له‌مانگ����ی‌ حوزه‌یرانی‌‪ 2014‬دا‬ ‫داعش����دا‪ ،‬یه‌كێ����ك ل����ه‌و س����یناریۆیه‌ش كه‌ ده‌س����ه‌اڵتی‌ ئه‌منی‌‌و سیاسی‌‌و ئیداریان‬ ‫بریتیی����ه‌ له‌دۆزینه‌وه‌ی‌ هێ����زی‌ لۆكاڵی‌ بۆ تێدا هه‌بوه‌ له‌س����نوری‌ پارێزگای‌ نه‌ینه‌وادا‪.‬‬ ‫كردن����ی‌ هه‌رێمی‌ كوردس����تان به‌ به‌ش����ێك سه‌ره‌ڕای‌ ئه‌وه‌ی‌ قۆناغێكی‌ متمانه‌ له‌نێوان‬ ‫له‌نوێكردنه‌وه‌ی‌ پڕۆژه‌ی‌ ویالیه‌تی‌ موس����ڵ ناوه‌ندو هه‌رێمدا له‌س����ه‌ر موس����ڵ دروست‬ ‫له‌الیه‌ن توركیاوه‌‪ .‬ئه‌مڕۆ ملمالنێكان له‌نێوان بوه‌ به‌اڵم دورنیه‌ ب����ۆ قۆناغی‌ دوای‌ داعش‬ ‫توركیاو ئێران له‌باكورو باش����ورو رۆژئاوای‌ ناكۆكی‌ له‌سه‌ر به‌رپرسیارێتی‌ ئه‌منی‌ ناوچه‌‬ ‫كوردس����تان له‌پێن����او به‌رژه‌وه‌ندیه‌كانی����ان رزگاركراوه‌كان دروست بێت‪.‬‬ ‫قۆناغ����ی‌ دوای‌ داع����ش ب����ۆ موس����ڵ‬ ‫په‌ره‌ ده‌س����ێنێت‪ ،‬ئه‌نكه‌ره‌ هاوكاری‌ الیه‌نی‌‬ ‫دۆس����ته‌كانی‌ خۆی‌ له‌ناوچه‌ك����ه‌ ده‌كات بۆ ئه‌س����ته‌متره‌ له‌قۆناغ����ی‌ به‌رهاتنی‌ ئێس����تا‬ ‫دروست كردنی‌ ده‌وڵه‌تێكی‌ مه‌زهه‌بی‌ سونه‌ ئه‌وه‌ی‌ له‌دۆخی‌ ئاڵ����ۆزی‌ دوای‌ رزگاركردنی‌‬ ‫له‌به‌رامبه‌ر پڕۆژه‌ی‌ هیاللی‌ ش����یعی‌ ئێرانی‌ موسڵ ده‌خوێنرێته‌وه‌ ته‌نها یه‌ك ئاڕاسته‌ی‌‬ ‫سیاسی‌‌و سه‌ربازی‌ نین‪ ،‬به‌ڵكو ئه‌وكێشانه‌ی‌‬ ‫له‌ناوچه‌كه‌دا‪.‬‬ ‫ئێس����تا ئێران ن����ه‌ك ڕۆڵك����ی‌ میحوه‌ری‌ ل����ه‌دوای‌ كۆنتڕۆڵی‌ راس����ته‌وخۆی‌ موس����ڵ‬ ‫ده‌بینێ����ت بگ����ره‌ له‌ناوچه‌ك����ه‌دا به‌ته‌واوی‌ به‌دوای‌ یه‌كدا تێده‌په‌ڕێن‪ ،‬به‌ش����ێكی‌ زۆری‌‬ ‫كاریگه‌ره‌ به‌تایبه‌تی‌ كه‌ روس����یا پشتگیری‌ بۆ هه‌رێمی‌ كوردس����تان ده‌بێ����ت‪( .‬عوقره‌‬ ‫لێ����ده‌كات ئه‌م����ه‌ش زه‌مانه‌تێك ب����ۆ ئێران بینجو) توێژه‌ری‌ سه‌نته‌ری‌ (موشی‌ دایان)‬ ‫مس����ۆگه‌ر ده‌كات كه‌ ئه‌مڕۆ له‌س����ه‌رخاكی‌ له‌ئیس����رائیل ئام����اژه‌ ب����ه‌وه‌ ده‌كات (كه‌‬ ‫به‌درێژایی‌ مێژو كورد قوربانی‌ بوه‌و یارمه‌تی‌‬ ‫عێراق زیاتر له‌ئه‌مه‌ریكا بااڵده‌ستتر بێت‪.‬‬ ‫له‌الیه‌كی‌ ت����ره‌وه‌ ئ����ۆردۆگان به‌ره‌یه‌كی‌ هه‌موالیه‌ك����ی‌ داوه‌‪ ،‬ب����ه‌اڵم له‌هه‌ڵوێس����تی‌‬ ‫ش����ه‌ڕی‌ ریشه‌كێش����كردنی‌ كوردی‌ باكوری‌ چاره‌نوسس����ازدا له‌ڕوی‌ سیاس����یه‌وه‌ كه‌س‬ ‫كوردس����تان به‌رپاك����ردوه‌ له‌ڕێگ����ه‌ی‌ ه����اوكاری‌ نه‌ك����ردوه‌ بۆیه‌ ده‌ك����رێ‌ بڵێین‬ ‫ده‌زگاكانی‌ میته‌وه‌ چه‌ندین كۆمه‌ڵكوژی‌ دژ "كورد ش����ه‌ڕی‌ به‌وه‌كاله‌ت ده‌كات")‪ .‬ئه‌مڕۆ‬ ‫به‌كورده‌كان ئه‌نجامداوه‌و چه‌نده‌ها ده‌زگای‌ ده‌پرس����ین ئایا ك����ورد بكه‌رێكی‌ سیاس����ی‌‬ ‫راگه‌یاندن‌و رۆژنامه‌ی‌ داخستوه‌و ژماره‌یه‌ك ناوجه‌نگی‌ تیرۆره‌ یان بكه‌رێك ‌ی جه‌نگاوه‌ری‌‬ ‫له‌ڕۆژنامه‌نوس����ی‌ راپێچی‌ زیندانه‌كان كردوه‌ شه‌ڕێكی‌ گه‌وره‌ی جیۆسیاس����ی‌ پاراستنی‌‬ ‫ب����ۆ كپكردنه‌وه‌ی‌ ده‌نگی‌ ن����اڕازی‌ خه‌ڵكی‌‪ ،‬هه‌یمه‌ن����ه‌و به‌رژه‌وه‌ندی‌ ئاب����وری‌‌و تایه‌فی‌‬ ‫هاوس����ه‌رۆكان‌و په‌رله‌مانتاران‌و راوێژكارانی‌ ناكۆكه‌كانه‌ له‌ناوچه‌كه‌دا؟‬ ‫ده‌بێت بگه‌ینه‌ ئه‌و ئه‌نجامه‌ مه‌ترس����یداره‌‬ ‫هه‌ده‌په‌ی‌ ده‌س����تگیركردوه‌ ك����ه‌ نوێنه‌ری‌‬ ‫راس����ته‌قینه‌ی‌ گه‌ل����ی‌ ك����وردن له‌باك����وری‌ ك����ه‌ گه‌مه‌ك����ه‌ره‌ س����ه‌ره‌كیه‌كان ته‌نه����ا‬ ‫كوردستان‪ .‬ئه‌مه‌ش سیاسه‌تێكی‌ فاشیانه‌یه‌ مه‌به‌س����تیان ئه‌وه‌یه‌ كورد بكه‌نه‌ بكه‌رێكی‌‬ ‫كه‌ س����ه‌رده‌مێكه‌ مودێلی‌ به‌س����ه‌رچوه‌ كه‌ سیاسی‌ بۆ پڕكردنه‌وه‌ی‌ ئه‌و بۆشاییه‌ی كه‌‬ ‫له‌دوای‌ كۆنتڕۆڵكردنه‌وه‌ی‌ موس����ڵ دروست‬ ‫ئه‌ردۆگان په‌یڕه‌وی‌ ده‌كات‪.‬‬ ‫ئ����ۆردۆگان س����ه‌ركه‌وتو نابێ����ت ل����ه‌م ده‌بێت‪ ،‬ئه‌مه‌یان ئه‌گه‌ر به‌ش����ێكی‌ ئیراده‌ی‌‬ ‫سیاسه‌ته‌ی‌ به‌رامبه‌ر كوردو ناوچه‌كه‌ چونكه‌ ده‌ره‌كی‌ به‌س����ه‌ریدا بس����ه‌پێت به‌شه‌كه‌ی‌‬ ‫روسیاو ئه‌مه‌ریكاو ئێران له‌گۆڕه‌پانه‌كه‌دان‌و تری‌ له‌ناوخۆدا به‌ده‌س����تی‌ خۆی‌ كام بژارده‌‬ ‫له‌نێ����وان ئه‌م هێزانه‌دا ئاس����ان نیه‌ توركیا هه‌ڵده‌بژێرێت؟ بۆیه‌ پێویسته‌ پێش كۆتایی‌‬ ‫شه‌ڕی‌ موس����ڵ ناوماڵی‌ كورد رێكبخه‌ینه‌وه‌‬ ‫بتوانێت ئاره‌زوه‌كانی‌ بێنێته‌دی‌‪.‬‬ ‫جه‌نگی‌ موسڵ له‌سه‌رئاستی‌ نێوده‌وڵه‌تیش ئه‌وه‌ش مه‌ترسیه‌كان ده‌گۆڕێت بۆ ده‌رفه‌ت‬ ‫كاریگ����ه‌ری‌ خ����ۆی‌ ده‌بێ����ت له‌چوارچێوه‌ی‌ له‌پێناو ته‌بایی‌ سیاسی‌‌و بڕیاری‌ نیشتمانی‌‬ ‫هاوپه‌یمانی‌ دژی‌ داعش‪ ،‬ئه‌وجه‌نگه‌ گه‌لێك هه‌مو هێز‌ه سیاسیه‌كان‪.‬‬ ‫مامه‌ڵ����ه‌ی‌ ك����ورد له‌گ����ه‌ڵ پێكهاته‌كان‬ ‫هاوكێشه‌ی‌ گه‌وره‌ ده‌گوڕێت‌و زۆر هاوكێشه‌‬ ‫له‌بنه‌ڕه‌ته‌وه‌ هه‌ڵده‌گێڕێت����ه‌وه‌‪ ،‬دواجاریش ده‌توانی����ن بیگه‌ین����ه‌ رێككه‌وت����ن ئه‌مه‌ش‬ ‫ره‌نگه‌ ئه‌م هه‌مو هاوكێش����انه‌ ئاوژو ببنه‌و‌ه ده‌مانگه‌یه‌نێته‌ هێزێكی‌ كاریگه‌ر له‌ڕۆژهه‌اڵتی‌‬ ‫ناوه‌ڕاس����تدا له‌دوب����اره‌ داڕش����تنه‌وه‌ی‌‬ ‫كه‌ زه‌مه‌نێكه‌ نه‌خشه‌كانیان ده‌كێشرێت‪.‬‬ ‫دوای‌ رزگاركردن����ی‌ موس����ڵ له‌داع����ش نه‌خشه‌كه‌ی‌ ناوچه‌كه‌دا‪.‬‬

‫کتێب‬

‫مارا ساد‬ ‫لەنێوان شۆڕش‌و تاکگەراییدا‬ ‫ئازاد بەرزنجی‬

‫دۆکیومێنتاری"‪ .‬ئەم ئاقارە شانۆییەی ڤایس‬ ‫‌وەکو ئاڵتەرناتیڤێک بۆ شانۆیەکی دەروەست‬ ‫هاتە ئاراوە بەرامبەر بەش���انۆی ئەبسێرد کە‬ ‫بەالی ڤایس���ەوە ش���انۆیەک بو دور لەکێشە‬ ‫کۆمەاڵیەتی‌و سیاس���ییەکانی خەڵک‪ .‬گەرچی‬ ‫لەپ���اڵ تەوژمی ئەبس���ێرددا تەوژمێکی تری‬ ‫شانۆییش هەبو کە ئەویش تەوژمی بونگەرایی‬ ‫ب���و لەش���انۆدا‪ ،‬یان ش���انۆی بونگ���ەرا‪ ،‬کە‬ ‫لەش���انۆنامەکانی ژان پۆڵ س���ارتەر‌و ئەلبێر‬ ‫کام���ۆ‌و هەندێ نوس���ەری تردا بەرجەس���تە‬ ‫ببو‪ .‬بەاڵم بەالی ڤایس���ەوە ئەو ش���انۆیەش‬ ‫کەمتر خۆی لەقەرەی مەس���ەلە کۆمەاڵیەتی‌و‬ ‫سیاسییەکان‌و روداوە مێژوییەکان داوە‪ .‬بۆیە‬ ‫ش���انۆی تۆماری دەگەڕێتەوە بۆ روداوەکانی‬ ‫رۆژ‌و رابردو‌و قۆناغە مێژوییەکان‌و ئەو روداوو‬ ‫قۆناغانە‪ ،‬لەبەر رۆشنایی گۆڕانکارییە تازەکاندا‬ ‫دەخاتە ژێر تەفسیری هاوچەرخانەوە‪ .‬ڤایس‬ ‫باوەڕی‌ وایە کە هونەرمەندی شانۆکار دەبێت‬ ‫دەروەس���ت بێت‪ .‬ئەو خۆی هەمیشە جەختی‬ ‫لەس���ەر ئەوە کردۆت���ەوە ک���ە تەنانەت گەر‬ ‫جوانترین بیرۆکەی دراماییشی البێت‪ ،‬گەر ئەو‬ ‫بیرۆکەیە پەیامێک���ی هەڵنەگرتبێت‪ ،‬نایکات‬ ‫بەش���انۆنامە‪ .‬بۆ پێکانی ئەم مەبەس���تەش‪،‬‬ ‫ڤایس ل���ەڕوی هونەرییەوە پەنا بۆ کۆمەڵێک‬ ‫تەکنیک دەبات‪ ،‬لەوان���ە‪ :‬نامۆکردن (لەمەدا‬ ‫لەژێر کاریگەریی برێخت‌و ش���انۆی داستانیدا‬ ‫بو)‪ ‌،‬واتە نامۆکردنی روداوێک یان مەسەلەیەک‬ ‫بەمەبەستی ناچارکردنی بینەر بەتێفکرین لەو‬ ‫روداوە یان مەس���ەلەیە‪ ،‬هەروەها بەکاربردنی‬ ‫س�ل�ایدات‌و فیلم���ی دۆکیۆمێنتاری لەس���ەر‬ ‫شاشە‌و پاشانیش پانتۆمایم‪.‬‬ ‫ئەگەر لەناونیشانی ش���انۆنامەکانی ڤایس‬ ‫بڕوانین‪ ،‬یەکس���ەر ئەوەمان بۆ دەردەکەوێ‬ ‫کە نوسەرەکەی چەند گرنگیی بەمەسەلەکانی‬ ‫س���ەردەمەکەی داوە‌و ویستویەتی شایەتێکی‬ ‫بەویژدان���ی س���ەردەمەکەی بێ���ت‪ ،‬ل���ەو‬ ‫شانۆنامانەش‪ :‬سرودی ئەنگۆال‪ ،‬باسوخوازێک‬ ‫س���ەبارەت بەڤیەتنام‪ ،‬ترۆتس���کی لەمەنفا‪،‬‬ ‫بەڕێز مۆکینبۆت چ���ۆن لەئازارەکانی رزگاری‬ ‫بو‪ ،‬ماراساد‌و هتد‪....‬‬ ‫ماراس���اد کورتکراوەی ( چەوس���اندنەوە‌و‬ ‫کوش���تنی ژان پۆڵ مارا بەو شێوەیەی تیپی‬ ‫نواندنی نەخۆشخانەی شارنتن بەسەرپەرشتیی‬ ‫مارکیز دو س���اد پێشکەشی کرد)ە‪ ،‬بەاڵم بۆ‬ ‫کورتکردنەوەی ناونیش���انەکە‪ ،‬بەماراساد ناو‬ ‫دەبرێ‪.‬‬ ‫لەبەرئەوەی بابەتی سەرەکیی شانۆنامەکە‪،‬‬ ‫شۆڕش���ی فەرەنس���ییە‪ ،‬بۆیە بەپێویس���تی‬ ‫دەزانی���ن کەمێک س���ەبارەت بەو شۆڕش���ە‌و‬ ‫ئەو کەس���ێتییانە بدوێین کە لەشانۆنامەکەدا‬ ‫کاراکتەری سەرەکین‪.‬‬

‫رەنگ���ە گەورەتری���ن کێش���ەی مرۆڤایەتی‬ ‫لەس���ەرەتای مێژوەوە‪ ،‬کێش���ەی هێنانەدیی‬ ‫خەونی ئ���ازادی بوبێت‪ ،‬ئ���ەو ئازادییەی کە‬ ‫م���رۆڤ هەس���ت دەکات‌وەخت���ێ ژی���ان لێی‬ ‫بێب���ەری دەبێت‪ ،‬ئەوا چیت���ر ئەو ژیانە مانا‌و‬ ‫ت���ام‌و ڕەنگ‌و بۆی نامێنێت‪ .‬باش���ە هەروەکو‬ ‫بیرمەندێکی‌ وەکو ژان ژاک رۆس���ۆ‌و دواتریش‬ ‫س���ارتەر دەڵێت؛ مرۆڤ کە خ���ۆی بەئازادی‬ ‫دێتە ئەم دونیایەوە‌و لەڕوی ماف‌و ئازادییەوە‬ ‫لەگەڵ مرۆڤەکانی تردا یەکس���انە‪ ،‬چی‌و کێ‬ ‫ماف بەوان���ە دەدات کە ئ���ەو ئازادییەی لێ‬ ‫زەوت بکەن؟ ئەوە چییە کە رەوایەتی دەدات‬ ‫بەوانی تر کە لەژێر هەر ناوو دروشمێکدا بێت‪،‬‬ ‫بەناوی ئاین���ەوە بێت یان ئایدیۆلۆجیایەکەوە‬ ‫یان شۆڕش‌و نیش���تمانپەروەری‌و کۆمەڵێک‬ ‫یاسا‌و رێسای دانراوەوە‪ ،‬کۆنترۆڵی خەڵکانی‬ ‫تر بکەن‌و بەو ش���ێوەیە ئاڕاستەی بکەن کە‬ ‫خۆی���ان مەرامیانە ت���ا بەئ���ارەزوی خۆیان‌و‬ ‫بێ هیچ بەرهەڵس���تییەک قۆرخ���ی ئازادی‌و‬ ‫دەس���ەاڵت‌و خەڵ���ک‌و واڵت‌و ئ���ەوەی هەیە‌و‬ ‫نییە لە‌واڵتدا‌و بگرە تەنانەت قۆرخی ژیانیش‬ ‫بکەن؟‬ ‫بەدرێژای���ی مێ���ژو‪ ،‬لەکۆمەڵگاکان���ی‬ ‫مرۆڤایەتیدا ئەم ش���ەڕە لەپێن���اوی ئازادیدا‬ ‫چەندبارە بۆتەوە‌و بەڕەنگاری‌و بەرهەڵس���تی‬ ‫شێوەی راپەڕین‌و یاخیبون‌و شۆڕشی‌وەرگرتوە‬ ‫دژ ب���ەو ناعەدالەتییانە‌و ج���اری‌واش بوە لەو‬ ‫پێناوەدا بەه���ەزاران قوربان���ی دراوە‪ ،‬بەاڵم‬ ‫ئەزمون���ی مرۆییش ئەوەی پیش���ان داوە کە‬ ‫گەل���ێ جار هەر ئەوانەی کە پێش���تر جڵەوی‬ ‫شۆڕشیان گرتوەتە دەست‪ ،‬هەر ئەوانە دواتر‬ ‫خۆیان بونەتەوە بەستەمکار‌و هەمان ئەزمونی‬ ‫ستەم‌و س���ەرکوتکردن‌و پاوانخوازییان دوبارە‬ ‫کردۆتەوە‪.‬‬ ‫هەروەها ئێمە‌وەختێ باس لەئازادی دەکەین‪،‬‬ ‫ئاخۆ ئ���ازادی بەتەنها بریتیی���ە لەڕزگاربون‬ ‫لەکۆت‌وپێوەندە سیاسی‌و کۆمەاڵیەتییەکان؟‬ ‫ئاخۆ ئازادی بەتەنها بریتییە لەڕزگاربون لەو‬ ‫زنجیرانەی کە ژیانی ئاب���وری‌و کۆمەاڵیەتی‌‌و‬ ‫سیاسیمان دەبەس���تنەوە؟ ئەی زنجیرەکانی‬ ‫ناوەوەم���ان؟ ئ���ەی ئ���ەو پاڵنەر(داف���ع)‬ ‫ـە دەرونییە هەس���تی‌و نەستی(الش���عوری)‬ ‫ییان���ەی لەکون���ج‌و قوژبن���ە تاریکەکان���ی‬ ‫رۆحماندان‌و لەناوەوە‌و جاری‌وایە بەبێ ئەوەی‬ ‫بەخۆش���مان بزانین بەرەو کۆمەڵێک ئامانجی‬ ‫نائەقاڵنی���ی‌ وەها ئاڕاس���تەمان دەکەن کە نە‬ ‫ب���ە بەرژەوەندیی خۆمان‌و نە بە بەرژەوەندیی‬ ‫کۆمەڵگاش دەشکێتەوە‪ .‬لێرەدا ئەو پرسیارە‬ ‫خ���ۆی ق���وت دەکاتەوە‪ ،‬کە ئاخ���ۆ ناوەوەی‬ ‫ئینس���انەکانیش پێویس���تی بەشۆڕش نییە؟‬ ‫ئەگەر ش���ۆڕش لەسەر ئاس���تی کۆمەاڵیەتی‌و‬ ‫شۆڕشی فەرەنسا‬ ‫سیاس���ی پێداویس���تییەک بێ���ت‌و لەهەندێ‬ ‫وتمان تەوەری ئەم ش���انۆنامەیە شۆڕشی‬ ‫قۆناغی کۆمەاڵیەتیدا خۆی ‌وەکو دەرچەیەک فەرەنس���ییە‪ ،‬ج���ا بۆ ئ���ەوەی باش���تر لەم‬ ‫بسەپێنێت‪ ،‬ئەی ئاخۆ شۆڕشی ناخ شۆڕشێک شانۆنامەیە بگەین‪ ،‬پێویست دەکات ئاوڕێکی‬ ‫نیی���ە ئەگەر لەو گرنگتر نەبێت‪ ،‬ئەوا هێندەی کورت لەو شۆڕشە بدەینەوە‪.‬‬ ‫ئەو گرنگ���ە؟ ئێمە ب���ا لەکۆتوپێوەندەکانی‬ ‫یەکێ���ک ل���ەو شۆڕش���ە گەوران���ەی ک���ە‬ ‫دەرەوەش رزگارم���ان بوبێت‪ ،‬ب���ەاڵم ئەگەر ‌وێس���تگەیەکی خەتەرناک���ە لەمێ���ژوی‬ ‫لەکۆت‌وپێوەندەکان���ی ن���اوەوەی خۆم���ان‌و مرۆڤایەتیدا‌و گەلێ چەمک‌و وێنای الی خەڵک‬ ‫زیندانەکان���ی ن���او ناخی خۆم���ان رزگارمان گۆڕی‪ ،‬شۆڕش���ە گەورەکەی فەڕەنسا بو‪ ،‬کە‬ ‫نەبوبێ���ت‪ ،‬ئ���ەوا ئەگ���ەری دوبارەبون���ەوە‌و بابەتی ش���انۆنامەکەی پیتەر ڤایس‌و نمایشی‬ ‫چەندبارەبون���ەوەی س���تەم‌و زۆر‪ ،‬ئەگەرێکە ( مارا‪-‬ساد)ە‪.‬‬ ‫هەمیش���ە ئامادەیە‪ .‬ئەوان���ەی تادوێنێ‌وەکو‬ ‫هەروەکو ئاش���کرایە شۆڕش���ی فەرەنسا(‬ ‫سیمبوڵی ش���ۆڕش‌و یاخیبون خۆیان پیشان ‪ )١٧٩٩-١٧٨٩‬ئ���ەو شۆڕش���ە ب���و کە گەلی‬ ‫دەدا‪‌،‬وەختێ دەسەاڵتیان گرتەدەست‪ ،‬ئینجا‌ فەرەنس���ا دژ بەڕژێمی شالویسی شانزدەهەم‬ ‫وەحشەکانی ناوەوەیان بەرەڵاڵ بون‌و‌ویستیان کردی���ان‌و کۆمەڵێک هۆکاری لەپش���تەوە بو‬ ‫هەرچی ئەوەی هەی���ە‌و نییە پاوانی بکەن بۆ ک���ە گرنگترینی���ان قۆرخکردنی دەس���ەاڵت‌و‬ ‫خۆی���ان‌ وەکو مێگەلێکیش مامەڵە لەگەڵ ئەو داهات���ی‌ واڵت ب���و لەالیەن دەس���توپێوەندی‬ ‫خەڵکانەدا بکەن کە کردیانن بەپردی پەڕینەوە شا‌و خانەدانەکان‌و کڵێسا‌و پیاوانی ئایینەوە‌و‬ ‫بۆ گرتنەدەس���تی دەس���ەاڵت‪ .‬ئەم���ە الیەنە باڵوبونەوەی گەندەڵی لەناو دەس���تەودایرەی‬ ‫ناش���یرینەکەی گەمەی دەس���ەاڵت‌و شۆڕشە‪ ،‬شادا‪ ،‬کە ئەمەش بوە هۆی قەیرانێکی ئابوریی‬ ‫ئەوان���ەی میللەت‌و کۆمەڵ���گا‌وەکو نوێنەری گەورە تائەو رادەیەی بەشێکی زۆری کۆمەڵگا‪،‬‬ ‫شۆڕش‌و خەونەکانیان بەرەو عەرشی دەسەاڵت توانای دابینکردن���ی نانی رۆژیان نەبو‪ .‬ئەمە‬ ‫بەرزی���ان دەکەن���ەوە‪ ،‬هەر ئەوان���ە دەبنەوە جگە لەوەی کە لەالیەن رژێمەوە باج بەس���ەر‬ ‫بەئەژدیهای دەس���ەاڵت‌و خۆرەی جەس���تە‌و جوتی���اران‌و هاواڵتیاندا س���ەپێنرابو‪ ،‬کەچی‬ ‫رۆح‌و ژیان‌و خەونەکان���ی خەڵک‌و واڵت‪ .‬ئەم خانەدان���ەکان‌و پیاوانی ئاین‌و دارودەس���تەی‬ ‫چەند دێڕە دەکەینە س���ەرەتایەکی بچوک بۆ شا باجیان لێ نەدەسەنرا‪ ،‬هەربۆیە مانگرتن‌و‬ ‫قسەکردن لەسەر نمایشی شانۆیی(مارا‪ -‬ساد) خۆپیش���اندان دژ بەدەس���ەاڵتی شا دەستی‬ ‫لەنوس���ینی پیتەر ڤایس‌و وەرگێڕانی شێرزاد پێ ک���رد‪ .‬ل���ەم سەروبەندەش���دا کۆمەڵێک‬ ‫حەس���ەن‪ ،‬کە لەدو هەفتەی رابردودا لەالیەن بیرمەن���د پەیدا بوبون کە بەتوندی رەخنەیان‬ ‫کۆڕی ش���انۆی با‌و لەدەرهێنانی هونەرمەند( لەڕژێمی ش���ا‌و لەکڵێسا دەگرت‌و بانگەشەیان‬ ‫هیوا فایەق) پێشکەش کرا‪.‬‬ ‫ب���ۆ عەدال���ەت‌و یەکس���انی‌و دیموکراس���ی‌و‬ ‫جیاکردن���ەوەی دەس���ەاڵتەکان‌و مافەکان���ی‬ ‫پیتەر ڤایس کێیە؟‬ ‫مرۆڤ دەکرد‪ .‬هەڵبەت شۆڕش���ی فەرەنس���ی‬ ‫دوای گەورە نوسەر‌و دەرهێنەر‌و تیۆریستی بەبزوتنەوەی رۆش���نگەرییەوە بەستراوەتەوە‌و‬ ‫ش���انۆیی ئەڵم���ان‪ ،‬بیرتۆڵ���ت برێخ���ت یان ئەم بزوتنەوەیەش لەس���ەر دەستی کۆمەڵێک‬ ‫برێشت(‪ ،)١٩٥٦-١٨٩٨‬سێ شانۆنامەنوسی فەیلەسوف‌و بیرمەند دروست بو کە بەشێکیان‬ ‫ت���ر پەیدابون کە کاریگەرییەک���ی بەرچاویان کاریگەرییەکی راستەوخۆیان لەسەر شۆڕشی‬ ‫نەک هەر لەس���ەر ش���انۆی ئەڵمان���ی‪ ،‬بگرە فەرەنس���ی هەبو‌و لەوانەش‪ :‬ژان ژاک رۆسۆ‌و‬ ‫لەسەر ش���انۆی جیهانییش هەبو‪ ،‬ئەوانیش‪ :‬مۆنتیس���کیۆ‌و ڤۆڵتێر( لەشانۆنامەکەشدا ژان‬ ‫ماک���س فریش‌و فریدری���ش دۆرینمات‌و پیتەر پۆڵ مارا هەڵگری بیروبۆچونەکانی رۆسۆیە)‪.‬‬ ‫ڤایس بون‪.‬‬ ‫بەهەرح���اڵ خۆپیش���اندان‌و ناڕەزاییەکان‬ ‫لەناوەڕاس���تی سەدەی بیس���ت‌و دەیەکانی گەیش���تنە ئەوەی لەژێر ئەو فش���ارەدا ش���ا‬ ‫دوات���ردا‪ ،‬ش���انۆی ئەبس���ێرد تەوژم���ی باو ناچار بێت کۆبونەوە بەئەنجومەنی چینەکانی‬ ‫ب���و لەش���انۆی ئەوروپی���دا‪ ،‬بەاڵم ه���ەر لەو میللەت بکات کە لەسێ دەستەی هەڵبژێردراو‬ ‫رۆژگارەدا‪ ،‬پیتەر ڤایس بەشێوازێکی شانۆیی پێکهاتبو‌و نوێنەری س���ێ چینەکەی کۆمەڵگا‬ ‫تایبەت���ەوە کارەکانی خۆی پێش���کەش کرد‌و بون‪ :‬چین���ی خانەدان���ان‌و چین���ی پیاوانی‬ ‫ناوی شانۆکەش���ی نا"ش���انۆی تۆم���اری یا ئایینی(ئەکلی���رۆس)‌و چین���ی گش���تی‪،‬‬

‫بەمەبەس���تی دۆزین���ەوەی رێگەچارەیەک بۆ‬ ‫قەیرانە داراییەکە‪ .‬پاش ئەوەی نەگەیش���تنە‬ ‫ئەنجام‪ ،‬چینی گش���تی‪ ،‬لەبەرئەوەی زۆرینە‬ ‫بون‪ ،‬خۆیان بەنوێنەری راستەقینەی میللەت‬ ‫دەزانی‌و ناوی خۆیان نا کۆمەڵەی نیشتمانی‌و‬ ‫س���ەبارەت بەب���اج‌و بەگۆڕین���ی دەس���تور‬ ‫هەن���دێ کاری گرنگی���ان ئەنج���ام دا‪ .‬بەاڵم‬ ‫لەکۆبونەوەیەکی تردا‌و بەئامادەبونی شا‪ ،‬شا‬ ‫لەس���ەر ئەو گۆڕانکاری‌و داواکارییانەی ئەوان‬ ‫قایل نەبو‌‪ ،‬وتارێکی دا‌و هۆڵەکەی جێهێشت‪.‬‬ ‫دواتری���ش نوێنەری ش���ا داوای لەکۆمەڵەکە‬ ‫ک���رد هۆڵەک���ە جێبهێڵن‪ ،‬ب���ەاڵم میرابۆ کە‬ ‫یەکێک بو لەڕوخس���ارە دیارەکانی ش���ۆڕش‪،‬‬ ‫‌وتارێکی توندی دا‌و وتی کە ئەوێ جێناهێڵن‪.‬‬ ‫بەهەرحاڵ دواتر‪ ،‬بێسەروبەرییەکی بەرفراوان‬ ‫لەناو پاریس���دا دروس���ت بو‌‪ ،‬خەڵکە ناڕازی‌و‬ ‫یاخیبوەکە هێرشیان کردە سەر ئەمبارەکانی‬ ‫چ���ەک‌و تەقەمەنی‌و بەرەو زیندانی باس���تیل‬ ‫چون کە‌ وەک سیمبوڵێکی دەسەاڵت تەماشا‬ ‫دەکرا‌و پەالماری���ان دا‌و دوای بەڕەنگارییەکی‬ ‫سەخت‪ ،‬باس���تیل لەالیەن شۆڕشگێڕەکانەوە‬ ‫دەس���تی بەس���ەردا گیرا‪ .‬هەروەه���ا لەگەلێ‬ ‫ناوچەی تری فەرەنس���ا‪ ،‬خەڵکی هێرش���یان‬ ‫کردە س���ەر دەیر‌و کڵێساکان‌و فەرمانگەکانی‬ ‫باجگی���ری‌و دامودەزگاکان���ی ڕژێ���م‌و وێران‌و‬ ‫تااڵنیان کردن‪.‬‬

‫ئەزمونی مرۆیی‬ ‫ئەوەی پیشان داوە‬ ‫کە گەلێ جار هەر‬ ‫ئەوانەی کە پێشتر‬ ‫جڵەوی شۆڕشیان‬ ‫گرتوەتە دەست‪،‬‬ ‫هەر ئەوانە دواتر‬ ‫خۆیان بونەتەوە‬ ‫بەستەمکار‌و هەمان‬ ‫ئەزمونی ستەم‌و‬ ‫سەرکوتکردن‌و‬ ‫پاوانخوازییان دوبارە‬ ‫کردۆتەوە‬

‫تێیدا کۆمەڵێک دۆکیومێنت هەبون سەبارەت‬ ‫بەهاوکاری���ی ش���ا لەگەڵ هەن���دێ دەوڵەتی‬ ‫ئەوروپی���دا‪ .‬ئەوانی���ش ئەمەی���ان بەخیانەت‬ ‫لەقەڵ���ەم دا بەرامب���ەر بە‌واڵتی فەرەنس���ا‪،‬‬ ‫بۆیە دوای گرتنی ش���ا‪ ،‬لەجەنیوەریی‪١٧٩٣‬‬ ‫دا بڕیاری پەڕاندنی س���ەریان دا بەگیۆتین(‬ ‫میقسەڵە)‪ ،‬بەمەش کۆماری فەرەنسا لەدایک‬ ‫بو‌ (رۆبسپێر بوە سەرۆکی حکومەت) جاڕی‬ ‫مافەکانی مرۆڤیش راگەیەنرا‪ .‬بەاڵم رۆبسپێر‬ ‫بەتوندی کەوتە کوش���تن‌و بڕین���ی نەیارانی‬ ‫حکومەتە تازەک���ە‪ ،‬ئەمەش بوە هۆی ئەوەی‬ ‫دەس���گیر بک���رێ‌و لەگەڵ لویس دو س���انت‬ ‫جوس���ت‌و هەندێ جاکوب���ی (یاکوبی)ی تردا‬ ‫بکوژرێن‪ .‬لە‪٢٢‬ی ئۆگستی‪ ١٧٩٥‬دا گۆڕانکاری‬ ‫لەدەس���توردا کرا‌و لەالیەن گەل���ەوە دەنگی‬ ‫لەسەر درا‌و پەس���ەند کرا‪ .‬پاشان‪ ،‬فەڕەنسا‬ ‫بەسەرکردایەتیی ژەنەراڵ ناپۆلیۆن پۆنابێرت‬ ‫ش���ەڕی دژ بەئەوروپا راگەیاند‪ .‬لەڕاستیشدا‪،‬‬ ‫ناپۆلی���ۆن‪ ،‬ک���ە گۆڕاب���و ب���ۆ دیکتاتۆرێک‪،‬‬ ‫توانیی بەس���ەر گەلێ‌ واڵتی ئەوروپی‌و غەیرە‬ ‫ئەوروپیدا سەربکەوێ تالەساڵی‪ ١٨١٣‬دا‌ واڵتە‬ ‫ئەوروپییەکان هاوپەیمانی دژی ساز دەکەن‌و‬ ‫لەساڵی‪ ١٨١٥‬دا لەشەڕی‌ واتەرلودا شکستی‬ ‫پێ دەهێنن‪.‬‬ ‫ژان پۆڵ مارا (‪)١٧٩٣-١٧٤٣‬‬ ‫ژان پ���ۆڵ م���ارا یەکێ���ک ب���و لەڕاب���ەرە‬ ‫رادیکالەکانی شۆڕشی فەرەنسی‪ .‬ئەو کەسێکی‬ ‫پڕ جۆش‌و خرۆش ب���و؛ کاریگەرییەکی زۆری‬ ‫لەسەر شۆڕش هەبو‌ بەاڵم بەتوندڕەوییەکەشی‬ ‫ناس���رابو‌؛ هەر کەس���ێک دژ بەشۆڕش بوایە‪،‬‬ ‫فەرمانی کوشتنی بۆ دەردەکرد‪ .‬مارا سەرەتا‬ ‫الیەنگری سیس���تمی پاش���ایەتیی دەستوری‬ ‫بو‪ ،‬بەاڵم دوای ئەوەی شالویسی شانزدەهەم‬ ‫دژایەتی���ی ئەنجومەن���ە دەس���تورییەکان‌و‬ ‫جاڕی ماف���ی مرۆڤی کرد‪ ،‬ئیت���ر مارا کەوتە‬ ‫دژایەتیکردن���ی ش���ا‌و داوای ک���رد کە دەبێ‬ ‫لەس���ەر حوکم الببرێ‪ .‬ش���ایانی باسە ناوی‬ ‫مارا بەکوش���تارێکی گەورەوە بەستراوەتەوە‬ ‫کە لە‪٢‬ی س���ێپتامبەری‪ ١٧٩٢‬دا ئەنجام درا‌و‬ ‫بە"کوشتاری سێپتامبەر" ناوی دەرکرد‪ .‬ئەوە‬ ‫بو دەنگۆی���ەک باڵوبۆوە کە ئەو زیندانییانەی‬ ‫الیەنگری ش���ا بون دەیانەوێ لەزیندان خۆیان‬ ‫قوتار بکەن‌و تۆڵەی خۆی���ان بکەنەوە‪ ،‬ئیتر‬ ‫لەماوەی س���ێ ڕۆژدا لەه���ەزار زیندانی زیاتر‬ ‫بەبێ دادگاییکردن‪ ،‬کوژران‌و دەش���گوترێ کە‬ ‫ئەوە بەفەرمانی مارا بو‪.‬‬ ‫لەس���ەرێکی تریش���ەوە‪ ،‬م���ارا بەرامب���ەر‬ ‫بەجیرۆندییەکان ڕقئەستور بو‪ .‬جیرۆندییەکان‬ ‫ک���ە خەڵک���ی جیرۆند ب���ون‌و ب���ۆرژوا بون‌و‬ ‫باوەڕی���ان بەخاوەندارێتی���ی تایبەتی هەبو‪،‬‬ ‫ترس���یان لەوە هەبو ک���ە نوێنەرانی پاریس‪‌،‬‬ ‫واتە کۆمارییەکان(کە زۆربەیان یاکوبی بون‌و‬ ‫دیارترینی���ان مارا‌و دانتۆن‌و رۆبس���پێر بون)‬ ‫بەتەواوی دەس���ت بەس���ەر فەرەنسادا بگرن‪،‬‬ ‫هەر بۆیە بەهەمو ش���ێوەیەک دەیانویست لەو‬ ‫دەسەاڵتەیان کەم بکەنەوە‪.‬‬ ‫دواجار‪ ،‬مارا لەس���ەر دەس���تی ش���ارلۆت‬ ‫کۆردای کوژرا‪.‬‬ ‫هەڵبەتە مارا هەم خاوەنی کتێبی چاپکراو بو‌‬ ‫هەم رێنماییەکانی خۆی لەشێوەی باڵوکراوەدا‬ ‫پەخ���ش دەک���رد‌و ه���ەم رۆژنامەیەکیش���ی‬ ‫دەردەک���رد کە ناوی (هاوڕێی گەل) کە دواتر‬ ‫بو بەڕۆژنامەی کۆماری فەرەنسی‪.‬‬

‫هەر لەم س���ەروبەندەدا‌و لە‪٤‬ی ئۆگس���تی‬ ‫‪١٧٨٩‬دا‪ ،‬کۆمەڵ���ەی نیش���تمانی کۆبونەوەی‬ ‫ئەنج���ام دا‌و بەپێش���نیازی دۆن���وای‌و دۆک‬ ‫داجی���ۆن‪ ،‬هەوڵ���ی دەس���تورێکی نوێیان بۆ‬ ‫شارلۆت کۆردای(‪)١٧٩٣ -١٧٦٨‬‬ ‫فەرەنس���ا دا‪ ،‬کە تێیدا باجی کڵێسا الدەبرا‌و‬ ‫شارلۆت کۆردای یەکێک بو لەڕوخسارەکانی‬ ‫مافی دەرەبەگان نەدەما‌و داوای یەکس���انیی‬ ‫ت���ەواو لەنێ���وان هاواڵتیاندا ک���را‪ .‬لە‪ ٢٦‬ی شۆڕش���ی فەرەنس���ی‪ .‬ئەو ه���ەر زو باوکی‬ ‫ئۆگستی هەمان مانگدا‪ ،‬کۆمەڵەی نیشتمانی‪ ،‬دەینێرێ���ت بۆ دەیری ژن���ان لە'کەین'‌و لەوێ‬ ‫لەژێر کاریگەریی بیروڕاکانی ژان ژاک رۆسۆ‌و لەڕێ���ی کتێبخانەک���ەی دەی���رەوە بەدنی���ای‬ ‫بەڵگەنامەی راگەیاندنی سەربەخۆیی‌ ویالیەتە کتێب‌و خوێندنەوە ئاشنا دەبێت‌و کتێبەکانی‬ ‫یەکگرتوەکان���ی ئەمەری���کادا‪ ،‬بەڵگەنام���ەی رۆس���ۆ‌و ڤۆڵتێر دەخوێنێت���ەوە‌و بەدواداچون‬ ‫ب���ۆ روداوەکان���ی ش���ۆڕش دەکات‪ .‬کۆردای‬ ‫مافەکانی مرۆڤی راگەیاند‪.‬‬ ‫بێگومان شا ئەم بڕیارانەی بۆ هەرس نەکرا‪ ،‬هاوس���ۆزیی ب���ۆ جیرۆندیی���ەکان هەب���و‌و‬ ‫چونکە ئەو بڕیارانەی بەبنەمای هەڵتەکاندنی لەگەل���ێ لەکۆبونەوەکانیاندا ئام���ادە دەبو‪.‬‬ ‫دەسەاڵتی خۆی دەزانی‪ .‬بەقسەی میرابۆشی لێرەوە‪ ،‬فراوانبونی دەس���ەاڵتی یاکوبییەکان‬ ‫نەکرد پاریس جیبهێڵێت‌و بچێت لەناوچەیەکی بەمەترس���ییەکی گ���ەورە دەزانێت بۆ س���ەر‬ ‫تری فەرەنس���ا دانیش���ێت‌و داوا لەکۆمەڵەی ‌واڵت‌و بڕی���ار دەدات کە مارا بکوژێت‪ ،‬چونکە‬ ‫نیش���تمانی بکات تادەس���تورێکی تر بۆ‌واڵت جیرۆندییەکان پێش���بینیی ئەوەی لێ دەکەن‬ ‫دابنێ���ن‪ .‬ئەوە بو لەس���ەر پێش���نیازی ماری ببێت���ە دیکتاتۆرێک���ی بەزەبروزەنگ‌و مایەی‬ ‫ئەنتوانێتی هاوس���ەری‪ ،‬هەوڵی راکردنیان دا ش���ەڕی ناوخۆ‪ .‬ش���ارلۆت دو جار دەچێت تا‬ ‫بەرەو ش���اری ش���الۆن‪ ،‬بەاڵم دەسگیر کران‌و مارا ببینێت‪ ،‬بەاڵم س���یمۆن ئێڤراری دۆستی‬ ‫گەڕێنران���ەوە بۆ پاریس‪ .‬لەس���اڵی‪ ١٧٩١‬دا‪ ،‬رێی پێ نادات‪ ،‬بەاڵم لەسێیەمین هەوڵیدا بۆ‬ ‫کۆمەڵەی نیش���تمانی دوا داڕشتنی خۆی بۆ خۆگەیاندنە الی مارا‪ ،‬دەیبینێت‌و بەو بیانوەی‬ ‫دەستوری نوێ خس���تە بەردەست شالویسی ک���ە کۆمەڵێک ک���ەس دەیان���ەوێ پیالنی دژ‬ ‫ش���انزدەهەم‪ ،‬تێیدا هاتبو کە س���ەرچاوەی بگێڕن‪ ،‬فرس���ەت دەقۆزێتەوە‌و ئەو چەقۆیەی‬ ‫س���ەرەکیی حوکمڕان���ی بریتیی���ە لەمیللەت کە بۆ ئەو مەبەس���تە کڕیبوی‪ ،‬لەس���ەر الی‬ ‫لەڕێی کۆمەڵەیەکی تەشریعی‌و هەروەها شای چەپی سنگی مارا دەچەقێنێت‌و دەیکوژێت‪.‬‬ ‫هەڵب���ەت دوای کوش���تنەکەی‪ ،‬م���ارا‬ ‫فەرەنس���ییەکانەوە کە چیتر هەقێکی پیرۆز‌و‬ ‫خودای���ی نیی���ە (چونکە ئەودەم ش���ا‌وەکو دەخرێتە ئاس���تی شەهیدەوە‌و پاش چوار ڕۆژ‬ ‫نوێنەری خوا لەسەر زەوی سەیر دەکرا‌و گوایە لەکوشتنەکەی ماراش‪ ،‬بەگیۆتین ملی شارلۆت‬ ‫حوکمەکەش���ی‌وەکو هەقێکی خودایی‌ وایە)‪ .‬دەپەڕێنرێ‪.‬‬ ‫هەر لەو دەس���تورەدا هەرس���ێ دەسەاڵتەکە‬ ‫مارکیز دو ساد(‪)١٨١٤ -١٧٤٠‬‬ ‫لەیەک���دی جی���ا کرابون���ەوە‪ :‬دەس���ەاڵتی‬ ‫مارکی���ز دو س���اد لەخێزانێک���ی خانەدانی‬ ‫جێبەجێکردن‌و یاس���ادانان‌و قەزایی(ژان پۆڵ‬ ‫دەوڵەمەن���ددا هات���ە دنی���اوە‪ .‬ب���ەاڵم هەر‬ ‫مارا ئەندامی کۆمەڵەی یاسادانان بو)‪.‬‬ ‫لە‪١٠‬ی ئۆگس���تی ‪ ١٧٩٢‬دا خۆپیشاندەران لەمناڵییەوە لەسۆزی دایک‌و باوک بێبەش بو؛‬ ‫ش���ااڵویان ب���ۆ کۆش���کی تۆلی���ری ب���رد‌و ‌وەختێ بو بەالویش‪ ،‬باوکی زۆری لێ کرد کە‬ ‫گەنجینەیەک���ی نهێنیی ش���ایان دۆزییەوە کە هاوس���ەری لەگەڵ کچێکدا بکات کە خوشکی‬

‫)‪ )554‬سێشه‌مم ‌ه ‪2016/11/29‬‬

‫خۆشەویس���تەکەی بو‪ .‬ئیتر بەناچاری ئەوی‬ ‫هێن���ا‪ ‌،‬وەلێ هێندەی پێ نەچو کە بەتۆمەتی‬ ‫دەس���درێژیکردنە س���ەر کچێکی ت���ر‪ ،‬خرایە‬ ‫زیندانەوە‪.‬‬ ‫ئەو بێبەش���بونەی ساد لەس���ۆزی دایکی‌و‬ ‫هاوس���ەرێتیی ناچاری���ی لەگ���ەڵ ژنێکدا کە‬ ‫خۆش���ی نەدەویست‌و لەگەڵ خەس���ویدا ببو‬ ‫بەناحەزی‪ ،‬هۆکار بون بۆ ئەوەی س���اد رقی‬ ‫لەژنان بێت���ەوە‌و ح���ەز بەئازاردانیان بکات‪،‬‬ ‫تەنان���ەت لەکاتی سێکس���کردن لەگەڵیاندا‪.‬‬ ‫ه���ەر لێرەش���ەوە زاراوەی(س���ادیزم) هاتە‬ ‫گۆڕێ کە بەمان���ای چێژوەرگرتن لەئازاردانی‬ ‫بەرامبەر دێت‪ .‬س���اد بەئاش���کرا گوزارشتی‬ ‫لەئارەزوەکانی خ���ۆی‌و تێرکردنیانی دەکرد‪،‬‬ ‫بەدەر لەهەر پێودانێکی ئاکاری‌و کۆمەاڵیەتی‪.‬‬ ‫ئەو بەناوی سروشت‌و غەریزەوە بانگەشەی بۆ‬ ‫ئازادبون لەهەمو کۆتە ئایینی‌و ئەخالقییەکان‬ ‫دەکرد‌و باوەڕی بەپیاوانی ئایین‌و دادگا نەبو‌و‬ ‫بەڕیاکاری لەقەڵەم دەدان‪ .‬س���اد بەتۆمەتی‬ ‫دەس���درێژییە زۆرەکان���ی ب���ۆ س���ەر ژنان‌و‬ ‫ئازاردانیان‪ ،‬لەزیندانی باس���تیلدا بەدە س���اڵ‬ ‫زیندانیکردن حوکم درا‪ .‬بەاڵم ساد لەزینداندا‬ ‫درێژترین کاری خۆی نوس���ی بەناوی"س���ەد‌و‬ ‫بیست ڕۆژ لەس���ودوم"‪ .‬ساد دوای ئازادبونی‬ ‫لەزین���دان‌و لەکاتی حوکم���ی "ناپۆلیۆن"دا‪،‬‬ ‫لەش���انۆنامەیەکیدا هێ���رش دەکات���ە س���ەر‬ ‫ناپۆلیۆن‌و جۆزفینی هاوسەری‪ .‬ئەمە دەبێتە‬ ‫مای���ەی توڕەی���ی ناپۆلیۆن‪ ،‬بۆی���ە دەیخاتە‬ ‫ش���ێتخانەیەکەوە‌و لەوێش دە س���اڵ دەباتە‬ ‫سەر‌و لەش���ێتەکان تیپێکی شانۆیی دروست‬ ‫دەکات‌و کۆمەڵێک نمایشی شانۆیی پێشکەش‬ ‫دەکات‪ .‬نوسەرێک لەمبارەیەوە دەڵێت‪ :‬ساد‬ ‫بەش���ێتی لەناو ئاقڵەکاندا ژیا‌و بەئاقڵی لەناو‬ ‫ش���ێتەکاندا‪ .‬شایانی باس���ە کە ساد خاوەنی‬ ‫کۆمەڵێ���ک رۆمانیش���ە‪ ،‬لەوانە"فەلس���ەفەی‬ ‫پێخەف"‌و "ژۆستین"‪.‬‬ ‫شانۆنامەی "مارا‪ -‬ساد"‬ ‫گەرچی پیتەر ڤایس نوس���ەری کۆمەڵێک‬ ‫دەقی شانۆیی ترە جگە لەشانۆنامەی ماراساد‪،‬‬ ‫بەاڵم لەبەر پتر لەهۆیەک‪ ،‬ئەم شانۆنامەیەی‬ ‫لەوانی تر بەناوبانگترە‪ .‬دەش���ێ یەکێک لەو‬ ‫هۆیان���ەش ئ���ەوە بێت کە ئەم ش���انۆنامەیە‬ ‫لەس���اڵی ‪١٩٦٤‬دا لەالیەن گەورە دەرهێنەری‬ ‫ش���انۆیی"پیتەر بروک"ەوە کاری تیا کراوە‌و‬ ‫نمایش ک���راوە‌و لەکاتی خۆیدا مش���تومڕێکی‬ ‫بەرفراوانی لێ کەوتەوە‪.‬‬ ‫من پێم‌وایە لەهەمو سەردەمێکدا مەسەلەی‬ ‫هەڵبژاردن���ی دەق لەالی���ەن دەرهێن���ەرەوە‪،‬‬ ‫مەس���ەلەیەکە گرنگی���ی خ���ۆی هەی���ە‌و ئەو‬ ‫هەڵبژاردن���ە پش���کی لەس���ەرکەوتن ی���ان‬ ‫شکس���تی کارەکەدا دەبێت‪ .‬هەڵبژاردنی ئەم‬ ‫کارەش لەالی���ەن هونەرمەند(هیوا فایەق)ەوە‬ ‫هەڵبژاردنێکی زیرەکانە بوە‪ .‬بۆ؟ لەبەرئەوەی‬ ‫پرسی شۆڕش‌و کێش���ەکانی گەر لەدونیاشدا‬ ‫نەبێت‪ ،‬تائێس���تا لەبەشێکی فراوانی کۆمەڵگا‬ ‫خۆرهەاڵتییەکاندا‪ ،‬پرس���ێکی زیندوە‪ ‌.‬وەکو‬ ‫پێشتریش ئاماژەمان پێ دا‪ ،‬بابەتی سەرەکیی‬ ‫ئەم ش���انۆنامەیەش شۆڕش���ی کۆمەاڵیەتی‌و‬ ‫لەگەڵیدا شۆڕشی فەردییە‪.‬‬ ‫ش���وێنی روداوەکان���ی ش���انۆنامەکە‬ ‫نەخۆشخانەیەکی دەرونی(یان شێتخانەیەکە)‬ ‫ک���ە مارکی���ز دو سادیش���ی لێیە‪ .‬دو س���اد‬ ‫ش���انۆنامەیەکی نوس���یوە ک���ە س���ەبارەت‬ ‫بەشۆڕش���ی فەرەنسییە‌و دەیەوێ لەیادی ئەو‬ ‫شۆڕش���ەدا لەناو نەخۆش���خانەکەدا نمایشی‬ ‫ب���کات‌و ه���ەر خۆیش���ی دەرهێنەرەکەیەتی‪،‬‬ ‫ئەکتەرەکانیش���ی نەخۆش���ەکانن‪ ‌،‬واتە ئەمە‬ ‫"ش���انۆ لەناو ش���انۆ"دایە کە تەکنیکێک بوە‬ ‫پێش���تر نوس���ەری ئیتاڵی"لویگی پیراندێللۆ"‬ ‫لەشانۆنامەی"ش���ەش کاراکت���ەر ب���ەدوای‬ ‫نوسەرێکدا دەگەڕێن"دا بەکاری هێناوە‪ .‬رۆژی‬ ‫روداوەکان س���یانزدەی جوالی ‪ ١٨٠٨‬ە‪‌،‬واتە‬ ‫هەمان ئەو ڕۆژەی کە لەس���اڵی‪ ١٧٩٣‬دا ژان‬ ‫پۆڵ م���ارای تیا کوژرا‪ .‬هەمو ئەمانەش لەژێر‬ ‫چاودێری���ی بەڕێوەبەری نەخۆش���خانەکەدایە‬ ‫کە ن���اوی "کۆلمێ"ی���ە‌و کابرایەکی بۆرژوایە‌و‬ ‫لەالیەنگران���ی ئ���ەو حکومەتەیە ک���ە دوای‬ ‫شۆڕش‪ ،‬ناپۆلیۆن پێکیهێنا‪ .‬بەالی کۆلمێ‌وە‬ ‫ئەم نمایشە ش���انۆییە کە لەسەری رازی بوە‬ ‫نمایش بکرێ‪ ،‬گوزارشت لەنیشتمانپەروەریی‬ ‫دەکات‌و الیەن���ی حکوم���ەت دەگرێت‪ .‬بەاڵم‬ ‫ئەکت���ەرەکان جاری‌وای���ە هەن���دێ دایەلۆگ‬ ‫دەڵێنەوە کە چاودێرەکە لەدەقەکە الی داوە‪،‬‬ ‫یان هەن���دێ دایەلۆگ بەجۆرێ���ک دەڵێن کە‬ ‫گوزارشت لەخۆیان بکات‌و ئەوە پیشان بدەن‬ ‫کە جاران‌و پێش ش���ۆڕش حاڵیان چۆن بو‪،‬‬ ‫ئێستاش هەر‌وایە‌و بەرەو باشی نەگۆڕاوە‪.‬‬ ‫ملمالن���ێ ل���ەم ش���انۆنامەیەدا لەنێ���وان‬ ‫دو دی���دی س���ەرەکیدایە ک���ە دو کاراکتەری‬ ‫س���ەرەکی بەرجەس���تەی دەکەن‪ :‬دیدێک کە‬ ‫تاس���نوری تیرۆرکردنی هەمو ئەو کەسانەی‬ ‫دژ بەشۆڕش���ن‌و تێڕوانین���ی جیاوازیان هەیە‬ ‫بۆ ش���ۆڕش‪ ،‬شۆڕش���گێڕە‪ .‬دیدێکی تریش تا‬ ‫سەرئێس���قان فەردێک���ە لەناو دنی���ای حەز‌و‬ ‫ئارەزو‌و خەونەکانی خۆیدا نوقمە‌و لەئاس���ت‬ ‫شۆڕشی کۆمەاڵیەتی‌و پرنسیپەکانیدا بێباکە‌و‬ ‫تا ڕادەیەکی زۆر دەتوانین بڵێین ئانارشیستە‪،‬‬ ‫بۆیە ئەو چاوەڕێی شۆڕش ناکات‌و ئازادیی رەها‬

‫‪17‬‬

‫پیادە دەکات‪ .‬بەالی ئەوەوە شۆڕش هیچی بۆ‬ ‫ئینس���انەکان نەهێنایە دی‪ .‬ئەو باوەڕی بەوە‬ ‫هەیە کە ئینس���ان تا خۆی باش نەناس���ێت‪،‬‬ ‫ناتوانێ الفی گۆڕینی ژیان بەرەو باش���تر لێ‬ ‫بدات‌و خەڵکی پێ چەواش���ە بکات‪ ،‬هەربۆیە‬ ‫ن���ەک هەر گومانی لەخەڵ���ک‌و لەمرۆڤ هەیە‬ ‫کاتێ بەناوی هەقیقەتێکی گش���تییەوە قسە‬ ‫دەکەن‪ ،‬بەڵکو تەنانەت گومانی لەخۆیش���ی‬ ‫هەیە‪ .‬ئەوەتانێ دەڵێت‪:‬‬ ‫(خ���ۆم ناناس���م‪ ...‬هێش���تا خ���ۆم‬ ‫نەدۆزیوەتەوە‬ ‫هەر کە بەش���تێک دەگەم‌و دەڵێم‪ :‬ئەوەتا‬ ‫دۆزیمەوە‬ ‫هێندەی پێ ناچێ‬ ‫گومانی لێ دەک���ەم‌و بەدودڵییەوە لێی‌ورد‬ ‫دەبمەوە‬ ‫ئەوساش بەپێویس���تی دەزانم بیڕمێنم‪...‬‬ ‫تێکی دەمەوە‬ ‫هەرچییەک���ی کە دەیکەین‪ ،‬س���ێبەری ئەو‬ ‫هەقیقەتەیە کە دەمانەوێ‬ ‫تاقە راستییەکیش کە پێی دەگەین‬ ‫هەمیشە لەگۆڕاندایە‌و دەرەنجامی ئەزمونی‬ ‫خۆمانە‬ ‫م���ن تێناگ���ەم‪ ،‬نازانم ئاخ���ۆ نێچیرم یان‬ ‫راوچی)‬ ‫دواتر بەمارا دەڵێت‪:‬‬ ‫(بۆ خۆت بەدونیاوە سەغڵەت دەکەیت‬ ‫هەموی الی من بەتاڵە‬ ‫تاقە راستییەک من بیزانم‪ ،‬هەر خەیاڵە‬ ‫ئەو دونیایەی‌والەنێو خودی خۆمدا‪.‬‬ ‫شۆڕش شتێکە‬ ‫راگوزەرانە تێدەپەڕم بەالیدا)‬ ‫بەاڵم مارا لە‌وەاڵمیدا دەڵێت‪:‬‬ ‫(وا نییە ساد‪ ،‬تۆ بەهەڵەدا چویت‬ ‫ئەو خەیاڵەی لێی دەدوێیت‬ ‫الی من بێکەڵک‌و بەهایە‬ ‫خەیاڵ بەتەنها هیچی پێ ناکرێ‬ ‫هیچ دیوار‌و شورە‌و بەربەستێکی پێ ناڕمێ‬ ‫راستە کە من دەنوسم‬ ‫ب���ەاڵم قەڵ���ەم بەتەنیا ناتوانێ سیس���تمە‬ ‫گەندەڵەکان راماڵێ)‬ ‫لەش���وێنێکی تردا س���اد بەمجۆرە باس���ی‬ ‫شۆڕشگێڕەکان دەکات کە بە"ئایدیالیستەکان"‬ ‫ناویان دەبات‪:‬‬ ‫(من باوەڕ بەئایدیالیستەکان ناهێنم‬ ‫ئەوان بەکوێرەڕێدا دەڕۆن‬ ‫من باوەڕم بەهیچ قوربانییەک نییە‬ ‫با بۆ مەسەلەیەکی پیرۆزیش بێت‬ ‫م���ن تەنها ب���اوەڕم بەخۆم���ە‪ ...‬بەخۆم‌و‬ ‫بەس)‬ ‫بەاڵم مارا بەم قسەیەی ساد توڕە‌و پەست‬ ‫دەبێت‌‪ ،‬وەاڵمی دەداتەوە‌و دەڵێت‪:‬‬ ‫(بەاڵم من‌وەک تۆ نیم‬ ‫گەلێ باوەڕم بەشۆڕشە‬ ‫ئێم���ە بوی���ن تەخ���ت‌و تاراج���ی‬ ‫حوکمڕانەکانمان‬ ‫تێکوپێک شکاند‬ ‫وەلێ ئێستا لەبری ئەوان‬ ‫کۆمەڵێک کەسی تر هاتون‬ ‫کە شۆڕشیان کردوە بەداردەستی‬ ‫بازرگان‌و خواپێداوەکان‬ ‫بۆرژوا‌و سەرمایەدارەکان‬ ‫کە چینێکی تازە‌و سەرکەوتون‬ ‫ئێمەش بوینەتە کەری ژێر بار‌و دەنقێنین)‬ ‫جۆقەکەش کە بەرجەس���تەکەری خەڵکن‪،‬‬ ‫لەدایەلۆگێک���دا ب���اس لەنائومێدی���ی خۆیان‬ ‫دەکەن س���ەبارەت بەئەنجامەکانی ش���ۆڕش‌و‬ ‫قۆستنەوەی لەالیەن کەسانێکی تەڵەکەبازەوە‬ ‫کە س���ەرەتا بەناوی بەرژەوەندیی خەڵکەوە‬ ‫دەدواند‪:‬‬ ‫(کۆمەڵێک مەیمونی قەڵەو‬ ‫کە جلەکەی بەریان لەپارەی کاغەز دروست‬ ‫کراوە‬ ‫لەحەوزی شامپانی‌و براندیدا مەلە دەکەن‬ ‫شەرابی هەمەچەشنە‬ ‫ئەوان لەنێو پارە‌و دراودا‬ ‫ئێمەش لەناو قوڕ‌و لیتاودا‬ ‫دەگەوزێین‬ ‫کۆمەڵێک زەالمی تەڵەکەباز‬ ‫کە لەغۆرێلال دەچن‬ ‫ئاواتەخوازن تەفروتونا بین‪ ...‬ئاواتەخوازن‬ ‫ئەم شۆڕشە‌ وێرانەیە‬ ‫ئەوان بیر لەهیچ شتێک ناکەنەوە‬ ‫تەنها ئ���ەوە نەبێت کە خەڵکی بگوش���ن‌و‬ ‫بیچەوسێننەوە)‬ ‫کاتێک ئەم بڕگانە دەخوێنینەوە‪ ،‬دەبینین‬ ‫شۆڕش���ەکان لەچەن���د روەوە لەیەک دەچن‪.‬‬ ‫ئەوەتانێ ئەو شۆڕش���ە گەورەیەی فەرەنس���ا‬ ‫کە س���ەرەتا بەن���اوی گەل‌و ئ���ازادی‌و مافی‬ ‫مرۆڤ���ەوە دەس���تی پ���ێ کرد‪ ،‬چ���ۆن دواتر‬ ‫لەالی���ەن کۆمەڵێک خەڵکی دەس���ەاڵتگەراوە‬ ‫قۆس���ترایەوە‌و چوەوە خزمەت���ی ئەوانەی کە‬ ‫س���ەرلەنوێ بونەوە بەچەکوش���ی سەری ئەو‬ ‫خەڵکانەی کە س���وتەمەنیی شۆڕشەکە بون‌و‬ ‫ئەنجامەکەشی بەدیکتاتۆرییەتەکەی ناپۆلیۆن‬ ‫شکایەوە‪.‬‬

‫»» ‪19‬‬

‫‪16‬‬

‫تایبەت‬

‫)‪ )554‬سێشه‌مم ‌ه ‪2016/11/29‬‬

‫هه‌ڕه‌شه‌ی‌ به‌رده‌وام له‌سه‌ر مامۆستایانی‌ ناڕازی‌ هه‌یه‌‬ ‫قایمقامی‌ سلێمانی‌‪ :‬خۆم چاودێری‌ ورد ‌ی لێكۆڵینه‌وه‌كان ده‌كه‌م‬ ‫ئا‌‪ :‬زانكۆ سه‌ردار‬ ‫مامۆستایانی‌ ناڕازی‌ له‌پارێزگای‌‬ ‫سلێمانی‌ ئه‌وه‌ راده‌گه‌یه‌نن‪ ،‬ئه‌گه‌رچی‬ ‫ئه‌وان به‌رده‌وام هه‌ڕه‌شه‌و فشار‬ ‫بۆسه‌ر ژیانیان هه‌یه‌‪ ،‬به‌اڵم هه‌ر‬ ‫درێژه‌ به‌بایكۆت ده‌ده‌ن تاوه‌كو‬ ‫مافه‌كانیان به‌ده‌ست ده‌هێننه‌وه‌‪،‬‬ ‫له‌وباره‌یه‌شه‌وه‌ ئاوات حه‌سه‌ن كه‌‬ ‫شه‌وی‌ ‪ 2016/11/27/26‬و له‌به‌رده‌م‬ ‫ماڵه‌كه‌ی‌ خۆیدا ئۆتۆمبێله‌كه‌ی‌ سوتێنرا‬ ‫به‌ئاوێنه‌ی‌ وت "كاتژمێر ‪2‬ی‌ شه‌و‬ ‫ئۆتۆمبێله‌كه‌م كه‌ له‌جۆری‌ پرادۆیه‌‬ ‫مۆدێل ‪ 2011‬له‌به‌رده‌م ماڵی‌ خۆم‬ ‫له‌گه‌ڕه‌كی‌ كوردسات‪ ،‬له‌الیه‌ن كه‌سێك‬ ‫یان چه‌ند كه‌سێكه‌وه‌ سوتێنرا كه‌‬ ‫پێده‌چێت به‌ به‌نزین بوبێت‪ ،‬سه‌رجه‌م‬ ‫پاسپۆرت‌و ره‌گه‌زنامه‌و ناسنامه‌ی‌‬ ‫خانه‌وه‌داكه‌شم كه‌ له‌نێو ئۆتۆمبێله‌كه‌دا‬ ‫بو ئاسه‌واریان نه‌ماوه‌‪ ،‬ئێمه‌ش‬ ‫سكااڵمان تۆمار كردوه‌"‪.‬‬ ‫ئاوات حه‌سه‌ن باسیله‌وه‌ش كرد ئه‌وان‬ ‫گومانیان له‌هیچ كه‌س����ێك نیه‌‪ ،‬وتیشی‬ ‫"تاوه‌ك����و ئه‌وكات����ه‌ی‌ ده‌س����ه‌اڵتدارانی‌‬ ‫هه‌رێم ئه‌نجامده‌رانی‌ ئه‌و كاره‌ قێزه‌ونه‌‬ ‫ده‌دۆزن����ه‌وه‌‪ ،‬ئ����ه‌وا ئێم����ه‌ ده‌س����ه‌اڵت‬ ‫به‌تاوانبارو بك����ه‌ری‌ یه‌كه‌می‌ ئه‌و كاره‌‬ ‫ده‌زانین‪ ،‬پێشمانوایه‌ هێزه‌ ئه‌منیه‌كانی‌‬ ‫هه‌رێم����ی‌ كوردس����تان كه‌مته‌رخه‌مبون‬ ‫له‌پاراس����تنی‌ ژیانی‌ خۆم‌و ماڵ‌و منداڵم‌و‬ ‫هاوپیشه‌كانم له‌ئه‌نجومه‌نی‌ مامۆستایانی‌‬ ‫ناڕازی‌"‪.‬‬ ‫ئه‌و مامۆس����تایه‌ی‌ ئه‌نجومه‌نی‌ ناڕازی‌‬ ‫مامۆس����تایان ئام����اژه‌ به‌وه‌ش����ده‌كات‪،‬‬ ‫دڵنی����ان كه‌ فش����اره‌كان بۆ س����ه‌ریان‬ ‫به‌رده‌وام ده‌بێ����ت‪ ،‬ده‌ڵێت "ئه‌وه‌ زیاتر‬ ‫له‌دو جاره‌ روبه‌ڕوی‌ هه‌ڕه‌شه‌و توندوتیژی‬ ‫ده‌بم����ه‌وه‌‪ ،‬جارێ����ك خ����ۆم رفێنراوم‌و‬ ‫جارێك منداڵه‌كه‌م‪ ،‬ئ����ه‌وه‌ ئه‌مجاره‌ش‬ ‫ئۆتۆمبێله‌كه‌م س����وتێنراوه‌‪ ،‬به‌اڵم ئێمه‌‬ ‫ب����ه‌رده‌وام ده‌بین له‌بایك����ۆت هه‌رچه‌ند‬ ‫دڵنیای����ن فش����اره‌كانی‌ ده‌س����ه‌اڵتیش‬ ‫زیات����ر ده‌بێت‪ ،‬به‌اڵم مامۆس����تایان زۆر‬ ‫ل����ه‌وه‌ گه‌وره‌ترن كه‌ فش����اری‌ قێزه‌ونی‌‬ ‫له‌وش����ێوه‌یه‌ به‌چۆكیان����دا یهێنێ����ت‌و‬ ‫پاشه‌كشێیان پێ بكات"‪.‬‬ ‫مامۆس����تا ئاوات هۆكاری‌ ئه‌و روداوه‌‬ ‫زیاتر بۆ ئه‌وه‌ ده‌گه‌ڕێنێته‌وه‌ كه‌ به‌رله‌و‬ ‫روداوه‌ بڕی����اری‌ ئ����ه‌وه‌ درابو ‪ 100‬هه‌زار‬ ‫بۆ مامۆستایانی‌ ناوشارو ‪ 150‬هه‌زار بۆ‬ ‫مامۆستایانی‌ ده‌ره‌وه‌ی‌ شار خه‌رجبكرێت‪،‬‬ ‫به‌اڵم ئه‌وان وه‌كو مامۆس����تایانی‌ ناڕازی‌‬ ‫ره‌تی‌ ئه‌و بڕیاره‌یان كردبۆوه‌‪ ،‬ده‌شڵێت‬ ‫"زانیاری����م الیه‌ ك����ه‌ هه‌فت����ه‌ی‌ رابردو‬ ‫ل����ه‌ كۆبونه‌وه‌یه‌ك����دا وه‌زیرێ����ك داوای‌‬ ‫له‌به‌رپرس����انی‌ ئیداری‌ سلێمانی‌ كردوه‌‬ ‫كه‌ رێكاری‌ ئه‌من����ی‌ توندوتیژ له‌دژمان‬ ‫بگرن����ه‌ به‌ر‪ ،‬ل����ه‌وه‌ش گرنگتر له‌هه‌مان‬ ‫ته‌وقیت����دا ئۆتۆمبێلی‌ مامۆس����تایه‌كی‌‬ ‫دیكه‌ی‌ هاوڕێشمان سوتێنرا"‪.‬‬ ‫له‌به‌رانبه‌ریشدا مامۆستا گوالڵه‌ سدیق‬

‫ژماره‌ی سه‌نته‌ره‌كانی فێربونی زمان‬ ‫رۆژ به‌ڕۆژ له‌زیادبوندان به‌جۆرێك‬ ‫له‌شاری سلێمانی ته‌نها ‪ 180‬سه‌نته‌ری‬ ‫فێربونی زمان هه‌یه‌ كه‌ وانه‌ی زمانی‬ ‫ئینگلیزی‌و چه‌نین وانه‌‌و زانستیان تێدا‬ ‫ده‌وترێته‌وه‌‪ ،‬به‌اڵم وه‌ك فێرخوازه‌كان‬ ‫ده‌ڵێن "زۆربه‌یان ئامانجیان بازرگانی‬ ‫كردنه‌ نه‌ك فێركردنی‌ فێرخواز"‪.‬‬ ‫فێرخواز ل����ه‌دوای چه‌نین كۆرس����ی‬ ‫زمان وه‌ك پێویست س����ودمه‌ند نابێت‪،‬‬ ‫مامۆس����تایه‌كی زمان له‌سه‌نته‌ری گلۆبڵ‬ ‫ب����ۆ فێربونی زمان ئام����اژه‌ به‌وه‌ ده‌كات‬ ‫"‪ %80‬وانه‌كان تایبه‌ت به‌مامۆستایانه‌ كه‌‬ ‫چۆن ئه‌و وانه‌یه‌ پێشكه‌ش ده‌كه‌ن"‪.‬‬ ‫م‪ .‬ش����كار مس����ته‌فا كه‌ تازه‌ له‌پۆلی‌‬ ‫وانه‌وتنه‌وه‌ی زمان����ی ئینگلیزی هاتبوه‌‬ ‫ده‌ره‌وه‌‪ ،‬ئاماژه‌ی‌ به‌وه‌ كرد كه‌ مامۆستا‬ ‫ج����دی نه‌بێت له‌گه‌ڵ فێرخ����واز‌و رۆژانه‌‬ ‫لێپرس����ینه‌وه‌ی له‌گه‌ڵ����دا ئه‌نجام نه‌دات‬

‫هه‌رجاره‌و که‌سێک ده‌ینوسێت‬

‫"میــتــۆد ‌ی دایــالۆگ ‌ی‬ ‫ســـۆکـــراتــی‌" مۆدێلێک‬ ‫بۆ وانەبێژی‌ هاوچەرخ‬ ‫هاوكار عەبدواڵ‬

‫یەکێک لەئۆتۆمبێلە سوتێنراوەکان‬ ‫تۆمار ك����ردوه‌‪ ،‬بۆی����ه‌ لێكۆڵینه‌وه‌كان‬ ‫له‌ئێس����تادا به‌رده‌وام����ن‪ ،‬هه‌رچه‌ن����ده‌‬ ‫له‌ئێس����تادا یه‌كێك له‌كێشه‌كان ئه‌وه‌یه‌‬ ‫به‌ه����ۆی‌ كه‌م����ی‌ كاره‌باوه‌ ئ����ه‌و كامێرا‬ ‫چاودێریان����ه‌ له‌كاتی‌ نه‌بون����ی‌ كاره‌بادا‬ ‫ناتوانن تۆماری‌ روداوه‌كان بكه‌ن‪ ،‬بۆیه‌‬ ‫ناتوانین له‌ئێس����تادا كه‌س له‌س����ه‌ر ئه‌و‬ ‫كه‌یسه‌ تاوانبار بكه‌ین تاوه‌كو ئه‌نجامی‌‬ ‫لێكۆڵینه‌وكان ده‌رنه‌كه‌ون"‪.‬‬ ‫به‌ختیار عه‌بدوڕه‌حمان ره‌تی‌ كرده‌وه‌‬ ‫جوانیه‌كانی‌ سلێمانی‌ تێكبچێت‪ ،‬چونكه‌‬ ‫ئێمه‌ هه‌میشه‌ ش����انازی‌ به‌جوانیه‌كانی‌ ئ����اگاداری‌ ئه‌وه‌بێ����ت هیچ ش����تێكیان‬ ‫ئ����ه‌م ش����اره‌وه‌ ده‌كه‌ین‪ ،‬ش����انازی‌ به‌و س����ه‌باره‌ت گرتنه‌به‌ری‌ رێگه‌ی‌ توندوتیژ‬ ‫ته‌نفیس����ه‌وه‌ ده‌كه‌ین كه‌ له‌ س����لێمانیدا به‌رانب����ه‌ر مامۆس����تیان پ����ێ وترابێت‪،‬‬ ‫هه‌یه‌‪ ،‬جا ئه‌گه‌ر ئه‌م مه‌نفه‌زه‌شمان لێ وتیشی‌ "من ناڵێم وتراوه‌ یان نه‌وتراوه‌‪،‬‬ ‫قه‌ده‌غه‌ بكه‌ن ئ����ه‌وا ماڵ ده‌گوێزینه‌وه‌و ب����ه‌اڵم هی����چ ش����تێكیان به‌ڕه‌س����می‌‌و‬ ‫ناڕه‌س����می‌ له‌باره‌ی‌ گرتنه‌به‌ری‌ رێكاری‌‬ ‫ده‌چینه‌ هه‌ولێر"‪.‬‬ ‫وتیش����ی‌ "ئ����ه‌م روداوه‌ راس����ته‌وخۆ توندوتی����ژ له‌به‌رانبه‌ر مامۆس����تادا پێ‬ ‫په‌یوه‌ندی‌ به‌ئه‌نجومه‌نی‌ مامۆس����تایانی‌ نه‌وت����وم‪ ،‬ئه‌گه‌ر ئیداره‌ی‌ س����لێمانیش‬ ‫ناڕازی����ه‌وه‌ هه‌یه‌‪ ،‬ئه‌گه‌رن����ا به‌درێژایی‌ شتێكی‌ وه‌های‌ بوتایه‌ ئه‌وا من قایمقامی‌‬ ‫مێژوی‌ ئێمه‌ وه‌كو خێزانی‌ كێشه‌یه‌كمان مه‌ركه‌زم‌و س����ه‌رۆكی‌ لیژن����ه‌ی‌ ئه‌منی‌‬ ‫نه‌بوه‌‪ ،‬بۆیه‌ ئه‌وه‌ش ته‌واو په‌یوه‌س����ته‌ شاره‌كه‌ش����م ئه‌گه‌ر ش����تێكی‌ له‌وجۆره‌‬ ‫به‌هه‌ڵوێس����ته‌كانمان وه‌كو ئه‌نجومه‌نی‌ هه‌بێت ده‌بو به‌من بوترایه‌"‪.‬‬ ‫قایمقامی‌ س����لێمانی‌ جه‌غتی‌ له‌وه‌ش‬ ‫مامۆستایانی‌ ناڕازی‌"‪.‬‬ ‫س����ه‌باره‌ت به‌هه‌ڕه‌شه‌و فشاره‌كان بۆ كرده‌وه‌ ئ����ه‌و خۆی چاودێری����ی‌ وردی‌‬ ‫سه‌ر مامۆستایان‪ ،‬به‌ختیار عه‌بدوڕه‌حمان لێكۆڵینه‌وه‌كه‌ ده‌كات‪ ،‬وتیش����ی‌ "قسه‌م‬ ‫ی راگه‌یاند له‌گه‌ڵ پۆلیس����ی‌ س����لێمانی‌ ك����ردوه‌و‬ ‫قایمقامی‌ سلێمانی‌ به‌ئاوێنه‌ ‌‬ ‫ی كه‌ش����فی‌ به‌رده‌وامی����ش ده‌بی����ن له‌لێكۆڵینه‌وه‌‪،‬‬ ‫"دیاره‌ پۆلیس����ی‌ س����لێمان ‌‬ ‫شوێنه‌كه‌یان كردوه‌‪ ،‬له‌هه‌مان كاتیشدا خۆیش����م چاودێری‌ وردی‌ ئه‌و كه‌یس����ه‌‬ ‫ئه‌و دو مامۆستایه‌ س����كااڵی یاساییان ده‌كه‌م"‪.‬‬

‫ئه‌ندامێكی‌ ئه‌نجومه‌نی‌ مامۆستایانی‌ ناڕازی‌‪:‬‬ ‫ئۆتۆمبێله‌كه‌م ‪ 4‬ده‌فته‌ر دۆالری‌ پێدراوه‌‬ ‫ك����ه‌ یه‌كێك ب����وو له‌و مامۆس����تایانه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫ئۆتۆمبێله‌كه‌ی‌ له‌هه‌مان ساتدا سوتێنرا‬ ‫بو‪ ،‬به‌ئاوێنه‌ی‌ وت "ئێمه‌ به‌ر له‌و روداوه‌‬ ‫كۆبونه‌وه‌یه‌كی‌ ئه‌نجومه‌نی‌ مامۆستایانی‌‬ ‫ناڕازیم����ان ئه‌نجام����دا‪ ،‬له‌كۆبونه‌وه‌كه‌دا‬ ‫زۆرینه‌ی����ان ئه‌وه‌یان ئاش����كرا كرد كه‌‬ ‫نامه‌ی‌ هه‌ڕه‌شه‌یان له‌ڕێگه‌ی‌ مۆبایله‌وه‌‬ ‫ب����ۆ ده‌چێ����ت‪ ،‬هه‌رچه‌نده‌ من پێش����تر‬ ‫جگه‌ له‌كۆمێنتی‌ ناشرین هیچ نامه‌یه‌كم‬ ‫بۆنه‌هاتوه‌‪ ،‬پێشتر كه‌سوكارو هاوڕێیان‬ ‫ده‌یانوت گوالڵه‌ بێده‌نگبه‌ به‌اڵم هه‌میشه‌‬ ‫من وتومه‌ ئێره‌ سلێمانیه‌‪ ،‬ئه‌و شه‌وه‌ من‬ ‫له‌ماڵی‌ باوكم بوم‌و دیاره‌ ئه‌و كه‌سانه‌ش‬ ‫پێش����تر چاودێرییان ك����ردوم‪ ،‬ئه‌گه‌رنا‬ ‫چ����ۆن ماڵی‌ باوكم ده‌زان����ن‪ ،‬ئه‌وكاته‌ی‌‬ ‫روداوه‌كه‌ روی����دا كاره‌بای‌ نیش����تمانی‌‬ ‫بڕاو پاش����تر هاته‌وه‌‪ ،‬له‌راستیدا نه‌موێرا‬ ‫بچمه‌ ده‌ره‌وه‌ وتم ره‌نگه‌ خۆشم بكوژن‬ ‫به‌و ش����ه‌وه‌ هه‌رچه‌ند روناكی‌ ئاگره‌كه‌م‬ ‫ده‌بین����ی‌‪ ،‬به‌اڵم دواتر دراوس����ێیه‌كمان‬

‫بانگی‌ كردم‌و به‌پش����تیوانی‌ ئه‌و چومه‌‬ ‫ده‌ره‌وه‌"‪.‬‬ ‫گواڵڵ����ه‌ س����دیق ئام����اژه‌ ب����ه‌وه‌ش‬ ‫ده‌دات‪ ،‬له‌گ����ه‌ڵ ئۆتۆمبێله‌ك����ه‌ی‌ خۆی‬ ‫ئۆتۆمبێله‌ك����ه‌ی‌ باوكیش����ی‌ س����وتاوه‌‪،‬‬ ‫س����ه‌باره‌ت ب����ه‌زه‌ره‌ری‌ مادی����ش وتی‌‬ ‫"ئۆتۆمبێله‌كه‌ س����فر كیلۆ مه‌تر بوو كه‌‬ ‫كڕیم كه‌ ‪ 384‬گه‌اڵم پێدا‪ ،‬به‌وه‌رگرتنی‌‬ ‫تابلۆكه‌ی����ه‌وه‌ ‪ 4‬ده‌فته‌ر دۆالر حس����اب‬ ‫كه‌وت له‌سه‌رم‪ ،‬ئۆتۆمبێله‌كه‌ی‌ باوكیشم‬ ‫الیه‌كی‌ سوتاوه‌ كه‌ نیس����انێكی‌ ده‌بڵی‬ ‫‪."2008‬‬ ‫ئ����ه‌و مامۆس����تایه‌ داوای‌ له‌هه‌ریه‌كه‌‬ ‫له‌جێگ����ری‌ س����ه‌رۆكی‌ حكوم����ه‌ت‌و‬ ‫له‌پارێ����زگاری‌ س����لێمانی‌ به‌وه‌كاله‌ت‌و‬ ‫به‌ڕێوه‌ب����ه‌ری ئاسایش����ی‌ س����لێمانی‌‌و‬ ‫به‌رپرس����ی‌ ده‌زگای‌ ئاژانس����ی‌ زانیاری‌‌و‬ ‫پاراس����تن‪ /‬زانیاری‌ ك����رد هه‌وڵه‌كانیان‬ ‫بۆ دۆزین����ه‌وه‌ی‌ تاوانباران چڕبكه‌نه‌وه‌‪،‬‬ ‫ده‌ش����ڵێت "داواكارم لێیان كه‌ نه‌هێڵن‬

‫سه‌نته‌ره‌كانی فێربونی زمان‪ ..‬ئامانجیان فێركردنه‌ یان بازرگانی‌؟‬ ‫ئا‪ :‬مه‌زهه‌ر كه‌ریم‬

‫ته‌خته سپی‬

‫به‌رهه‌م����ی‌ نابێت‪ ،‬ئه‌و وت����ی‌ "به‌داخه‌وه‌‬ ‫زۆربه‌ی مامۆستایان ئه‌و كاره‌ ناكه‌ن"‪.‬‬ ‫وتیشی‌ "فێرخواز وانه‌كه‌ی ال بێبایه‌خ‬ ‫بێت ناتوانێت رۆژان����ه‌ له‌گه‌ڵ وانه‌كانیدا‬ ‫بڕوات‌و بیری ده‌چێت����ه‌وه‌‌و دواجار هیچ‬ ‫فێرنابێت"‪.‬‬ ‫مامۆس����تای‌ ناوبراو ئاماژه‌ی‌ به‌وه‌ كرد‬ ‫ئه‌و میتۆدو پرۆگرامه‌ی‌ به‌كارده‌هێنرێت بۆ‬ ‫سه‌نته‌ره‌كانی زمان به‌تایبه‌تی ئینگلیزی‪،‬‬ ‫سیسته‌می به‌ریتانی‌و ئه‌مریكییه‌‌و كه‌سانی‬ ‫تایبه‌تمه‌ند به‌فێربونی زمان شیكارییان‬ ‫بۆكردوه‌ به‌پێی ئاسته‌كان بڕیاری له‌سه‌ر‬ ‫دراوه‌‌و ده‌خوێنرێت‪ ،‬كه‌ ده‌بێت هه‌ش����ت‬ ‫ت����ا ده‌ فێرخواز له‌پۆلێكدا وانه‌ بخوێنن‪،‬‬ ‫ب����ه‌اڵم زۆركات جێبه‌ج����ێ ناكرێت‌و زۆر‬ ‫ل����ه‌و ژماره‌یه‌ زیاتره‌ كه‌ ئه‌وه‌ هۆكارێكی‬ ‫دیكه‌یه‌‪ ،‬ئه‌و وت����ی‌ "ده‌بێت ژینگه‌یه‌كی‬ ‫له‌بار بۆ ئه‌و فێرخوازانه‌ دروس����تبكرێت‬ ‫تائ����ه‌و چه‌ند كاتژمێره‌ س����ود له‌وانه‌كه‌‬ ‫وه‌ربگرن"‪.‬‬ ‫م‪.‬ش����كار باس����ی هاوكاره‌كانی خۆی‬ ‫ده‌ك����رد‌و گله‌ی����ی ئ����ه‌وه‌ی لێده‌ك����ردن‬

‫لێده‌س����ه‌ندرێت‪ ،‬هه‌ندێكج����ار كاتێك����ی‌‬ ‫زۆری‌ خوله‌كانی����ان ب����ه‌كاری‌ بێهوده‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫وه‌ك نانخواردن‌و داوه‌تكردنه‌وه‌ ده‌ڕوات‬ ‫ك����ه‌ مامۆس����تاكان به‌فێرخوازه‌كان����ی‌‬ ‫رێكده‌خه‌ن‪.‬‬

‫ئ����ه‌وان وه‌ك كاری بازرگان����ی ئه‌مه‌یان‬ ‫ك����ردوه‌ به‌پیش����ه‌ی خۆیان‪ ،‬ئ����ه‌و وتی‌‬ ‫"هه‌ر س����ه‌نته‌ره‌و به‌ئاره‌زوی خۆی پاره‌‬ ‫وه‌رده‌گرێ����ت‌و وانه‌ ده‌ڵێنه‌وه‌‪ ،‬به‌داخه‌وه‌‬ ‫هاواڵتیانی����ش ئه‌مه‌ نازان����ن پاره‌یه‌كی‬ ‫باش����یان لێوه‌رده‌گیرێ����ت‪ ،‬ب����ا لیژنه‌ی‬ ‫بانو ئه‌نوه‌ر‪ ،‬كه‌ بۆ دوه‌مجاره‌ سه‌ردانی‬ ‫چادوێ����ری وه‌زاره‌ت����ی پ����ه‌روه‌رده‌ بێت‬ ‫لێپێچین����ه‌وه‌ ب����كات‌و پێوه‌رێك هه‌بێت‪ ،‬س����ه‌نته‌ری فێربون����ی زم����ان ده‌كات‌و‬ ‫چونكه‌ ژماره‌یه‌كی زۆر كه‌م له‌سه‌رجه‌م ده‌یه‌وێت فێری زمان����ی ئینگلیزی بێت‪،‬‬ ‫ئاس����ته‌كان فێری زمان ده‌بن كه‌ ئه‌ویش ئه‌و وتی "جاری یه‌كه‌م پاره‌یه‌كی‌ زۆریان‬ ‫‪%80‬ی تایبه‌ت به‌مامۆستایانن وانه‌ی زمان لێوه‌رگرتم ك����ه‌ به‌گرنتیه‌وه‌ فێری زمانی‬ ‫ده‌ڵێنه‌وه‌‪ %20 ،‬په‌یوه‌ندی‌ به‌فێرخوازه‌وه‌ ئینگلی����زی ببم‪ ،‬به‌اڵم چه‌ند وش����ه‌یه‌كی‬ ‫هه‌ی ‌ه كه‌ ده‌بێت رۆژانه‌ ئه‌و وانانه‌ دوباره‌ سه‌ره‌تایی نه‌بێت هیچی دیكه‌ فێرنه‌بوم‬ ‫بكات����ه‌وه‌‌و چه‌ند كاتژمێرێ����ك گوێ‌ له‌و كاته‌كه‌شم ڕۆیش����ت‌و ئه‌و پاره‌یه‌شی ك ‌ه‬ ‫وانه‌یه‌ بگرێت‌و گفتوگۆی‌ له‌سه‌ر بكات كه‌ داب����وم ئه‌وه‌ بۆ جارێكی دیكه‌ هه‌ش����ت‬ ‫فێرخواز زۆركات كه‌مته‌رخه‌می ده‌كات‪ ،‬رۆژێ����ك ده‌بێت هاتومه‌ته‌وه‌ س����ه‌نته‌ری‬ ‫دوباره‌ ئه‌وه‌یش كاری مامۆس����تایه‌ ئه‌و فێربونی زمان"‪.‬‬ ‫وتیشی‌ "فێرخواز له‌گه‌ڵ به‌شداربونی‬ ‫كاریگه‌رییه‌ دروستبكات"‪.‬‬ ‫پاره‌ی پێشه‌كی لێوه‌رده‌گیرێت هه‌ركاتێك‬ ‫به‌ش����ێك له‌و فێرخوازان����ه‌ی‌ ده‌چنه‌ بته‌وێ����ت تان����ه‌‌و س����ه‌رنجت هه‌بێت یان‬ ‫كۆرسه‌كانی‌ زمان گازنده‌ی‌ ئه‌وه‌ ده‌كه‌ن مامۆستای ئه‌و وانه‌یه‌ بگۆڕیت ناتوانیت‌و‬ ‫س����ه‌رباری‌ ئ����ه‌وه‌ی‌ پاره‌یه‌ك����ی‌ زۆریان هیچت بۆناكرێت"‪.‬‬

‫هه‌ندێكجار كاتێك ‌ی‬ ‫زۆری‌ خوله‌كانیان‬ ‫به‌كاری‌ بێهوده‌ ‌ی‬ ‫وه‌ك نانخواردن‌و‬ ‫داوه‌تكردنه‌و‌ه‬ ‫ده‌ڕوات ك ‌ه‬ ‫مامۆستاكان‬ ‫به‌فێرخوازه‌كانی‌‬ ‫رێكده‌خه‌ن‬

‫ی‬ ‫دایــــالۆگ��� ‌‬ ‫ی‬ ‫"میــتــ���ۆد ‌‬ ‫ســـۆکـــراتــی‌" كه‌ یەکێکە لە مۆدێلە‬ ‫ی دیداکتیک���ـ‪،‬‬ ‫ه���ەرە کاریگەرەکان��� ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ب���ۆ زەمەنێک ‌‬ ‫ی هاتنەئ���ارا ‌‬ ‫مێ���ژو ‌‬ ‫درێژ دەگەڕێتەوە ک���ە هاوکاتە لەگەڵ‬ ‫ی "س���ۆکرات"‪،‬‬ ‫ی یۆنان��� ‌‬ ‫فەیلەس���وف ‌‬ ‫وێڕای ئەو زەمەنە مێژوییەی‌ بەس���ەر‬ ‫هاتنە ئارای ئ���ەو مۆدێلەدا تێپەڕیوە‪،‬‬ ‫ب���ەاڵم تاهەنوکەش یەکێک���ە لەمۆدێلە‬ ‫ی‬ ‫پەس���ەندو بەکارەکانی‌ نێو پرۆس���ە ‌‬ ‫فێرکاریی‪ .‬پیادەکردن���ی‌ ئەم مۆدێلە‬ ‫لەهەمو ش���وێنێک‌و بۆ گشت ئاستێک‬ ‫ی‬ ‫دەش���ێت‌و دەس���ت دەدات‪ ،‬بەپاساو ‌‬ ‫ی پێویستەو‬ ‫ی کەم ‌‬ ‫ی زەحمەتییەک ‌‬ ‫ئەوە ‌‬ ‫ی‬ ‫ی لۆجس���تی‌‌و فیزیک ‌‬ ‫کەمترین ئامڕاز ‌‬ ‫رۆڵی���ان هەی���ە‪ ،‬تەنه���ا ئاخافت���ن‌و‬ ‫ی‬ ‫ی پیادەکردن ‌‬ ‫دانوس���تان تاکە ئامڕاز ‌‬ ‫ئەم میتۆدەیە‪.‬‬ ‫ی ئەم مۆدێلە‬ ‫بەپێی‌ پرەنس���یپەکان ‌‬ ‫فێرکارییە "پرسیار" بنەمای "گومان"ە‪،‬‬ ‫"گومان"ی���ش پنت���ی‌ "بیرکردنەوە"یە‪.‬‬ ‫ی ئەم رێبازە بۆ‬ ‫ی دیکە‪ ،‬دید ‌‬ ‫بەجۆرێک ‌‬ ‫زانین‌و دەرککردن‪ ،‬پشکنین‌و پەیبردن‬ ‫بەجیهان‌و دەوروب���ەر "گومانکارییە"‪،‬‬ ‫ی گوم���ان هەبێ���ت‪ ،‬دەبێت‬ ‫بۆ ئ���ەوە ‌‬ ‫ی ب���ەردەوام هەبێ���ت‌و‬ ‫"پرس���یار" ‌‬ ‫ی وەاڵمەکان���دا بگەڕێ���ن‪ .‬ئەم‬ ‫ب���ەدوا ‌‬ ‫ی‬ ‫ی یەکەم ئەرک ‌‬ ‫بەدواداگەڕانەش بەپلە ‌‬ ‫هۆش‌و هزرە‪ .‬لەم سۆنگەیەوە دایالۆگ‬ ‫ی دنەدانی‌ ئاوەزە بۆ‬ ‫ش���یاوترین رێگە ‌‬ ‫ی بیرکردنەوە ئەکتیڤ‬ ‫ی پرۆس���ە ‌‬ ‫ئەوە ‌‬ ‫ی بێت���ە ئاراوە‪.‬‬ ‫ی هزر ‌‬ ‫بێ���ت‌و ئافراندن ‌‬ ‫توانای مرۆڤ هەرچەندە بێت ناتوانێ‬ ‫ی دایالۆگ بگرێت���ەوە‪ ،‬دایالۆگ‬ ‫جێگە ‌‬ ‫پرۆسەیەکی‌ ئەڤینبەخش‌و مرۆڤسازە‪.‬‬ ‫ی س���ۆکراتی‌"‬ ‫ی دایالۆگ��� ‌‬ ‫"میت���ۆد ‌‬ ‫ی‬ ‫ی جەخت لەس���ەر پرۆس���ە ‌‬ ‫بەگش���ت ‌‬ ‫ی دەکاتەوە لەنێوان‬ ‫دایالۆگی‌ ئاس���ۆی ‌‬ ‫کارەکتەرەکان‪ ،‬وات���ا دایالۆگ لەپێناو‬ ‫ی هاوب���ەش‌و‬ ‫گەیش���تن بەزانینێک��� ‌‬ ‫ی نێو‬ ‫فرەڕەهەند‪ ،‬کە هیچ کارەکتەرێک ‌‬ ‫ی نابێت‌و‬ ‫ئەو دانوستانە‪ ،‬بەتەنها نەخش ‌‬ ‫نابێتە دەمڕاس���ت‌و بڕی���اردەر‪ ،‬بەڵکو‬ ‫ی باسێک‬ ‫سەرجەم بەشداربوان تاوتوێ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی واقیع ‌‬ ‫دەکەن کە پەیوەیستە بەژیان ‌‬ ‫ی هەموان‬ ‫هەم���وان‌و لەبەس���تێنی‌ ژیان ‌‬ ‫ئامادەیی‌و کاریگەری‌ هەیە‪.‬‬ ‫ل���ەم مۆدێل���ە فێرکارییە مامۆس���تا‬ ‫ی‬ ‫نابێت���ە رێنماییک���ەرو گوتاربێژێک��� ‌‬ ‫پڕو هەموش���تزان‪ ،‬یان مامۆستا وەک‬ ‫ی س���ەرکارو س���ەردار‬ ‫کارەکتەرێک��� ‌‬ ‫نایەت���ە گۆو زانیاری���ی‌ پەخش ناکات‪،‬‬ ‫ی‬ ‫ی زنجیرەیەک پرس���یار ‌‬ ‫بەڵکو لەڕێگە ‌‬ ‫سیس���تماتیک‌و رێکخراو هاوس���ەنگیی‬ ‫مەعریفی���ی فێرخ���وازان دادەلنگێنێ‌و‬ ‫ی جیهانبینییان دەکات لەمەڕ ئەو‬ ‫چێک ‌‬ ‫مژارەی‌ قسەی‌ لەسەر دەکەن‪.‬‬ ‫کاتێک فێرخوازان لەڕێگەی پرسیارە‬ ‫وروژێنەرەکانی‌ مامۆس���تاوە دەکەونە‬ ‫ی‬ ‫ی مەعریفی‌ ناهاوسەنگ هەست ‌‬ ‫دۆخێک ‌‬ ‫نەزانین‌و گومان دنەیان دەدات بەدوای‬ ‫بەرس���ڤی‌ پرس���یارە گومانئامێزەکاندا‬ ‫بگەڕێ���ن‪ .‬لەم دۆخ���ەدا فێرخ���وازان‬ ‫ی‬ ‫راس���تەوخۆ دەکەون���ە پرۆس���ە ‌‬ ‫ی‬ ‫بیرکردن���ەوەو هزری���ن‪ ،‬بەمەبەس���ت ‌‬ ‫ی مەعریفیی‪.‬‬ ‫ی دۆخ ‌‬ ‫هاوسەنگکردنەوە ‌‬ ‫ی‬ ‫ل���ەم بێنەوبەرەی���ەدا روانگ���ە ‌‬ ‫ن���وێ‪ ،‬دیدی‌ ت���ازە لەدای���ک دەبێت‌و‬ ‫مەعریفەیەک���ی‌ خۆکرد دێت���ە ئاراوە‪،‬‬ ‫ی‬ ‫ی بیرکردنەوە ‌‬ ‫کە فێرخ���وازان لەڕێگە ‌‬ ‫خۆی���ان ئافراندویان���ە ن���ەک بۆی���ان‬ ‫گواس���ترابێتەوەو ئەزبەریان کردبێت‪.‬‬ ‫ی ئەم زانی���اری‌و مەعریفەیە‬ ‫سروش���ت ‌‬ ‫لەپرۆس���ەی‌ دایالۆگ���دا دێن���ە ئاراوە‪،‬‬ ‫سروش���تێکی‌ جێگی���رو کاریگ���ەرە‪،‬‬ ‫ی‬ ‫ی���ان بڵێ���ن هەڵگ���ری‌ تایبەتمەندی ‌‬ ‫ی‬ ‫رەسەنەو بۆ ماوەیەکی‌ زۆر کاریگەر ‌‬ ‫ی‬ ‫دروس���ت دەکات‌و دەمێنێتەوە‪ ،‬بەڕون ‌‬ ‫ی‬ ‫کاریگەرییەکانی‌ هەم لەس���ەر ئاس���ت ‌‬ ‫ی‬ ‫ی گوتار ‌‬ ‫کردەیی‌ هەم لەس���ەر ئاس���ت ‌‬ ‫ی گش���ت‬ ‫دێنە بەردید‪ ،‬چونکە بەرهەم ‌‬ ‫ی‬ ‫لەڕێککەوتنێک��� ‌‬ ‫بەش���داربوانەوە‬ ‫دەس���تجەمعییەوە بەرق���ەرار بوە‪ ،‬یان‬ ‫مەعریفەیەکە گشت تاکەکان‪ ،‬هەریەکەو‬ ‫ی لەبنیادنان‌و‬ ‫بەپێی‌ تواناکاریی خ���ۆ ‌‬ ‫ی نەخشی‌ هەیە‪.‬‬ ‫بەرهەمهێنان ‌‬

‫»» ‪19‬‬

‫تایبه‌ت‬

‫)‪ )554‬سێشه‌مم ‌ه ‪2016/11/29‬‬

‫مارا ساد‪ ...‬پاشماوە‬ ‫وەختێ ئاماژەم بەدروستیی هەڵبژاردنەکەی‬ ‫هونەرمەند (هیوا فای���ەق) دا بۆ ئەم دەقە‪،‬‬ ‫هەر لەو روەوە بو کە چۆن ئەم کۆمەڵگایەی‬ ‫ئێم���ەش لەدوای هەم���و ئ���ەو قوربانییانەی‬ ‫لەپێناوی ش���ۆڕش‌و گۆڕانکاریدا دران‪ ،‬کەچی‬ ‫ئەنجامەکەی بەوە ش���کایەوە ک���ە بەدرێژایی‬ ‫بیس���ت‌و پێنج س���اڵ جگە لەکەڵەکەکردنی‬ ‫س���ەرمایە لەالی���ەن س���ەران‌و الیەنگران���ی‬ ‫ئ���ەو حیزبانەوە کە پێش���تر خۆی���ان‌وەکو‬ ‫شۆڕشگێڕ‌و رزگارکەر پیشان دەدا‌و پاراستنی‬ ‫بەرژەوەندی���ی تایبەت���ی‌و س���وکایەتیکردن‬ ‫بەئینس���ان‌و هاواڵتییەکانی ئەم کۆمەڵگایە‌و‪،‬‬ ‫مومارەس���ەکردنی گەندەڵی لەش���ێوە هەرە‬ ‫قێزەونەکەیدا‌و دروس���تکردنی قەیران لەدوای‬ ‫قەی���ران‪ ،‬هیچ���ی تری لێ س���ەوز نەبو‪ .‬مارا‬ ‫لەشانۆنامەکەدا دەڵێت‪ :‬شۆڕش با زیندانەکانی‬ ‫دەرەوەش تێکبش���کێنێت‪ ،‬ب���ەاڵم کۆمەڵێک‬ ‫زیندانی تر لەناوەوەی ئینس���انەکاندا دروست‬ ‫دەکات���ەوە‪ .‬ئەم قس���ەیەی م���ارا‌ وەک چۆن‬ ‫بەس���ەر شۆڕشی فەرەنس���ی‌و گەلێ شۆڕشی‬ ‫تری میللەتانی دنیادا دەچەس���پێت‪ ،‬بەهەمان‬ ‫رادە‌و بگرە زیاتر بەسەر کۆمەڵگای خۆشماندا‬ ‫دەچەسپێت‪ .‬بۆیە لێرەوە گرنگیی هوشیاریی‬ ‫یاخیبون‌و شۆڕشەکانی ناوەوەش دێت‪ ،‬بەاڵم‬ ‫هەڵبەتە نەک لەفۆرمە سادییەکەیدا‪ ،‬کە ڤایس‬ ‫تەنها‌ وەکو نمونەیەکی توندڕەو هێناوییەتەوە‪.‬‬ ‫لەش���انۆنامەکەدا هاتوە کە‪ :‬ئێمە پێویستمان‬ ‫بەس���ەرکردەیەکە کە بەڕاستی میللەت بەرەو‬ ‫ئ���ازادی رێنمای���ی ب���کات‌و بەنوێنەرانێک کە‬ ‫بەڕاستی نوێنەری میللەت بن‪ .‬بەاڵم کامانەن‬ ‫ئ���ەو س���ەرکردە‌و نوێنەرانەی کە بەڕاس���تی‬ ‫نوێنەرایەتی���ی کۆمەڵگا‌و میلل���ەت دەکەن‌و‬ ‫بەرەو ئازادی‌و مافی رەوای خۆیان رێنماییان‬ ‫دەکەن؟ ئەوانەی دوێن���ێ بەناوی میللەتەوە‬ ‫هەڵبژێ���ردران ب���ۆ نوێنەرایەتی���ی خەڵ���ک‌و‬ ‫کۆمەڵگا‪ ،‬هەر ئەوەندە جڵەوی دەس���ەاڵتیان‬ ‫گرتە دەس���ت‪ ،‬جگ���ە لەپاراس���تنی پێگە‌و‬ ‫دەس���ەاڵتی خۆیان‪ ،‬هەم���و‌وادە‌و بەڵێنێکی‬ ‫تری���ان فەرامۆش کرد‪ ،‬کەوات���ە کامەیە ئەو‬ ‫گەرەنتییەی کە دڵنیام���ان دەکاتەوە لەوەی‬ ‫ئەوانەی خۆیان بەقوربانی پیشان دەدەنەوە‪،‬‬ ‫سبەینێ نابنەوە بەجەلالد؟‬ ‫بۆیە بەبۆچونی ئێمە‪ ،‬پیتەر ڤایس دەیەوێ‬ ‫پێمان بڵێت ک���ە گۆڕانی کۆمەاڵیەتی بەتەنها‬ ‫لەڕێی گۆڕینی سیستمی سیاسی یان دەسەاڵتی‬ ‫سیاسییەوە نایەتە دی‪ ،‬یان بە‌واتایەکی دی‪،‬‬ ‫لەڕێ���ی شۆڕش���ی کۆمەاڵیەتیی���ەوە‪ ،‬بەڵکو‬ ‫دەبێ شۆڕش���ی ت���اک‌و خودیش���ی لەگەڵدا‬ ‫بێت‪ ،‬دەب���ێ هاوش���انی ئ���ەوە گۆڕانکاریی‬ ‫گەورە لەئەقڵییەت‌و مێنتاڵێتیی تاکەکانیشدا‬ ‫بهێنرێتە دی‪ ،‬ئەگینا هەر گۆڕانێکی سیاس���ی‬ ‫بەهەم���ان ئەقڵییەتی ب���اوەوە‪ ،‬نابێتە مایەی‬ ‫گۆڕانکاریی ریش���ەیی لەکۆمەڵگادا‪ .‬کۆمەڵگا‬ ‫چەند پێویس���تی بەشۆڕش���ی کۆمەاڵیەتییە‪،‬‬ ‫ئەوەندەش پێویستی بەشۆڕشی تاکە‪.‬‬ ‫بەهەر حاڵ‪ ،‬پیتەر ڤایس ئەم دو کاراکتەرەی‬ ‫هێن���اوە تا یەکێکیان( ژان پ���ۆڵ مارا)‌وەکو‬ ‫بەرجەس���تەکەری شۆڕش نیش���ان بدات دژ‬ ‫بەگەندەڵی���ی کۆمەاڵیەتی‌و سیاس���ی‪ ،‬ئەوی‬ ‫تریشیان(دو ساد)‌وەک بەرجەستەکەری تاکی‬ ‫یاخی دژ بەهەمو ئەو کۆتانەی رێ لەئازادیی‬ ‫رەهای ئینس���ان دەگرن‌و نایەڵن مومارەسەی‬ ‫ئازادییەکانی خۆی بکات‪ .‬گەرچی هەردوکیان‬ ‫فۆرمە توندڕەوەکەی شۆڕش‌و یاخیبونن‪.‬‬ ‫ب���ەاڵم پیت���ەر ڤای���س نەهات���وە الیەنی‬

‫یەکێکی���ان بگرێ���ت‌و دژ بەالیەنەک���ەی ت���ر‬ ‫بوەس���تێتەوە‪ ،‬بەڵکو ئەوەی ب���ۆ بینەرەکان‬ ‫جێهێش���توە‪ ،‬چونکە ئەو خ���ۆی دەزانێ کە‬ ‫ئەو دوانە تەواوک���ەری یەکترین‌و ئەنجامدانی‬ ‫یەکێکی���ان بەبێ ئەوەی ت���ر‪ ،‬کۆمەڵگایەکی‬ ‫نائازاد‌و نوقسانمان بۆ دەهێنێتە ئاراوە‪.‬‬ ‫سەبارەت بەنمایشەکە‬ ‫هەڵبەتە ئەم ش���انۆنامەیەی پیتەر ڤایس‬ ‫پێش���تر‌و لەالیەن چەن���د دەرهێنەرێکی تری‬ ‫جیهانییەوە‌و بەزمانی جیاجیا نمایش کراوە‪،‬‬ ‫ب���ەاڵم لەنێویان���دا کارەک���ەی پیت���ەر بروک‬ ‫بەناوازەترینی���ان لەقەڵ���ەم دەدرێ‪ .‬ب���روک‬ ‫لەس���اڵی‪١٩٦٤‬دا بەناونیش���انە درێژەک���ەی‬ ‫خۆیەوە پێشکەشی کرد‪ ‌،‬واتە"ئەشکەنجەدان‌و‬ ‫کوش���تنی ژان پ���ۆڵ م���ارا‌ وەک ئ���ەوەی‬ ‫تیپ���ی نواندن���ی نەخۆش���خانەی ش���ارنتۆن‬ ‫بەسەرپەرش���تیی مسیۆ دو ساد پێشکەشیان‬ ‫ک���رد"‪ ،‬دواتریش لەس���اڵی ‪ ١٩٦٧‬دا کردی‬ ‫بەفیلمێک���ی س���ینەمایی‪ .‬هەبون���ی رەگەزە‬ ‫درامایی‌و ش���انۆییەکانی برێخ���ت‌و ئەنتۆنان‬ ‫ئارتۆ‌و هەروەها مۆس���یقا لەکارەکەی ڤایسدا‪،‬‬ ‫هاندەرێک���ی باش بوە بۆ بروک تاجیهانبینی‌و‬ ‫روانینەکانی خۆی تیا بەرجەستە بکات‪.‬‬ ‫ئەوەن���دەی لەس���ااڵنی نەوەدەکان���ەوە‬ ‫بینەری نمایشە ش���انۆییەکانی کۆڕی شانۆی‬ ‫با بوم‪ ،‬ش���ایەتیی ئ���ەوە دەدەم کە یەکێکە‬ ‫لەو گروپە ش���انۆییە جیدییان���ەی بەردەوام‬ ‫لەئەزموندا بون‌و هەوڵی ئەوەیان داوە لەڕێی‬ ‫تاقیکردنەوەی ش���ێوازی جۆراوجۆرەوە‪ ،‬هەم‬ ‫خۆیان لەقەرەی مەسەلەکانی رۆژ بدەن‌و هەم‬ ‫پردێکی پەیوەندی لەگەڵ بینەرانی ش���انۆدا‬ ‫ببینن���ەوە‪ ،‬بینەرانێ���ک کە چێژ لەش���انۆی‬ ‫جیددی‌ وەربگ���رن‪ .‬هەڵبەت ئەمەش کارێکی‬ ‫س���انا نەبوە‌و نیی���ە لەناو ش���ەپۆلێک کاری‬ ‫ش���انۆیی بازاڕیدا کە هیچ مەرامێکی فیکری‌و‬ ‫هونەرییان نییە جگە لەوەی بەپەنابردنە بەر‬ ‫هەمو شێوەکانی گاڵتەجاڕی‪ ،‬بینەران بهێننە‬ ‫پێکەنی���ن‪ .‬بێگومان ئەو کارانە ناچنە خانەی‬ ‫کۆمێدیاوە‪ ،‬لەبەرئ���ەوەی کۆمێدیا هونەرێکی‬ ‫بااڵی���ە‌و بەدرێژایی مێژوی ئ���ەدەب‌و هونەری‬ ‫ش���انۆ‪ ،‬چەندین نوسەر‌و دەرهێنەر‌و ئەکتەری‬ ‫بلیمەت���ی کۆمێدی���ا دەبینینەوە ک���ە رۆڵیان‬ ‫لەگۆڕین���ی روانین‌و چێ���ژی بینەراندا هەبوە‌و‬ ‫لەفۆرمێک���ی هونەری���ی ب���ەرزدا رەخنەیان‬ ‫لەدەس���ەاڵتە س���ەرکوتکەرەکان‌و دی���اردە‬ ‫کۆمەاڵیەتییە ب���اوەکان گرتوە‪ .‬هەروەها من‬ ‫خۆم پێشتر سەبارەت بەهەندێ لەنمایشەکانی‬ ‫کۆڕی بام نوسیوە‪ .‬کۆڕی شانۆی با کۆمەڵێک‌‬ ‫وزەی الوی گرتۆتە خۆ کە خۆبەخش���انە لەم‬ ‫رۆژگارە س���ەختەدا بەعیش���قەوە دەیانەوێ‬ ‫لەکارەکانیان���دا دەروەس���تیی خۆیان بۆ ئەم‬ ‫هون���ەرە ئیبداعیی���ە دوپ���ات بکەن���ەوە کە‬ ‫بەداخەوە سااڵنێک بو خەریکبو روەو ئاوابون‬ ‫دەچو‪.‬‬ ‫م���ن ئەم نمایش���ەی ک���ۆڕی ش���انۆی با‬ ‫بەخاڵێک���ی‌وەرچەرخ���ان دەزان���م لەمێژوی‬ ‫تیپەکە‌و ئاڕاس���تەی هونەرییاندا‪ ،‬بەوەی کە‬ ‫ل���ەم کارەیان���دا پتر گەڕاونەت���ەوە بۆ دەق‌و‬ ‫هەروەها ش���ەفافییەتێکی زیات���ر لەگەیاندندا‬ ‫هەیە‪ .‬هەڵبەت مەبەس���تم خۆبەس���تنەوەی‬ ‫دەق���اودەق نیی���ە بەتێکس���تەوە(کە ل���ەم‬ ‫نمایش���ەدا تا رادەی���ەک دەیبینی���ن)‪ ،‬بەاڵم‬ ‫لەکارەکان���ی پێش���ویاندا هێندەی پش���تیان‬ ‫بەئیرتیجال بەس���توە لەپێکهێنانی نمایش���دا‬

‫ی رزگار ‌ی‬ ‫ی شاره‌وان ‌‬ ‫سه‌رۆكایه‌ت ‌‬ ‫ی و خۆیه‌تی‌‬ ‫كارگێر ‌‬

‫عدد‪2159 :‬‬ ‫به‌روار‪2016/11/27 :‬‬

‫ی رزگار ‌ی‬ ‫ی شاره‌وان ‌‬ ‫سه‌رۆكایه‌ت ‌‬ ‫ی و خۆیه‌تی‌‬ ‫كارگێر ‌‬

‫"میــتــۆد ‌ی دایــالۆگ ‌ی‬ ‫ســـۆکـــراتــی‌" مۆدێلێک‪...‬پاشماوە‬

‫لەکاتی پرۆڤەدا‌و لەسەر بنەڕەتی بیرۆکەیەک‪،‬‬ ‫ئەوەن���دە بەدەقێکی دیاریکراوەوە‌ وابەس���تە‬ ‫نەبون‪.‬‬ ‫بەهەرح���اڵ‪ ،‬قس���ەکردن لەس���ەر‬ ‫‌وردەکارییەکان���ی نمایش���ەکەو دەرهێن���ان‌و‬ ‫نوان���دن‌و س���ینۆگرافیا‌و هتد‪ ...‬پێویس���تی‬ ‫بەتوێژینەوەیەک���ی بەرفراوان���ە‌و ئێمەش لەم‬ ‫نوسینەدا ئەوەندەی مەبەستمان بوە ئاوڕێک‬ ‫لەم کارە جیددییە بدەینەوە‌و قس���ە لەس���ەر‬ ‫پاشخانی روداوەکانی شانۆنامەکە‌و نمایشەکە‬ ‫بکەین‪ ،‬تا ببێتە س���ەرەتایەک بۆ تێگەیشتنی‬ ‫بینەران لەنامەی نمایش���ەکە‪ ،‬هێندە خۆمان‬ ‫لەقەرەی ئ���ەو وردەکارییانە ن���ەداوە‪ .‬بەاڵم‬ ‫لەگ���ەڵ ئەوەش���دا هەندێ تێبین���ی هەن کە‬ ‫بەپێویستی دەزانین بیانخەیەنە رو‪.‬‬ ‫گەرچ���ی پێموابێ���ت ئەمە یەک���ەم کاری‬ ‫دەرهێنان���ی هونەرمەند(هی���وا فایەق) ە کە‬ ‫بەتەنیا خ���ۆی دەرهێن���ەری کارەکە بوبێت‬ ‫(پێش���تر لەگەڵ هونەرمەن���د هۆرێن غەریب‬ ‫پێک���ەوە کاری دەرهێنانیان ک���ردوە) بەاڵم‬ ‫بەش���ێوەیەکی گش���تی لێهاتویی‌و زیرەکیی‬ ‫دەرهێنەرمان بۆ دەردەکەوێ هەر لەهەڵبژاردنی‬ ‫دەق���ەوە‪‌،‬وەکو پێش���تر ئاماژەم���ان پێ دا‪،‬‬ ‫تامامەڵەکردن لەگەڵ موفرەداتی نمایشەکەدا‌و‬ ‫لەگەڵ ئەکتەرەکاندا‪.‬‬ ‫ماوەی نمایشەکە دو س���ەعاتە‪ ،‬کە بەڕای‬ ‫م���ن بەچڕکردنەوەی دەقەکە‌و البردنی هەندێ‬ ‫بڕگە‌و دایەلۆگی درێ���ژ یان کورتکردنەوەیان‪،‬‬ ‫ک���ە کاریگەرییەکی ئەوتۆی نەدەکردە س���ەر‬ ‫کۆی کارەک���ە‪ ،‬دەرهێنەر دەیتوانی ماوەکەی‬ ‫کەمتر بکات���ەوە‪( .‬وەکچۆن هەندێ کاراکتەر‬ ‫الب���راون‪ ‌،‬وەکو دایک���ی مارا‪ ،‬باوک���ی مارا‪،‬‬ ‫ڤۆڵتێر‪ ،‬الڤوازیێ‪ ،‬هەندێ لەمۆزیکژەنەکان)‪.‬‬ ‫هەڵبەتە مەبەس���تم ئەوە نییە کە نمایشەکە‬ ‫بوبێت���ە مایەی مەل���ەل الی بینەران‪ ،‬نەخێر‪،‬‬ ‫بەاڵم من پێم‌وایە ئێس���تا ئێمە لەسەردەمێکدا‬ ‫دەژی���ن کە چ ئەدەب‌و چ هونەر پێویس���تیان‬ ‫بەو جۆرە چڕکردنەوەیە هەیە‪ ،‬چونکە ئەوەی‬ ‫پێی دەوترێ هەس���تەوەریی ئێستاتیکی الی‬ ‫ئینسانی ئەمڕۆ‌و خوێنەران‌و بینەرانی ئەمڕۆ‪،‬‬ ‫گۆڕانێکی زۆری بەس���ەردا هاتوە‌و وەرگر لەم‬ ‫س���ەردەمەدا پێویس���تی بەهەندێ‌ وردەکاری‬ ‫نییە‌و دەکرێ ئاماژەکان جێی گەلێ‌ وردەکاری‬ ‫بگرن���ەوە‪ .‬لێرەدا دەمەوێ ئ���ەوەش بڵێم کە‬ ‫دەبوایە دەرهێنەر ئەو دایەلۆگەی "کۆلمێ"شی‬ ‫الببردایە کە لەکۆتایی نمایش���ەکەدا دەیڵێت‪،‬‬ ‫مەبەس���تم ئەو دایەلۆگەیە ک���ە رو لەبینەران‬ ‫دەکات‌و دەڵێت‪ ":‬ئێس���تا ئێم���ە لەچاخێکی‬ ‫تازەداین‪ ،‬نە چەوس���ێنەر م���اوە‌و نە تاوانی‬ ‫گ���ەورە‌و نابەجێ"‪ .‬راس���تە ئ���ەو دایەلۆگە‬ ‫لەدەقەک���ەدا هەیە‪ ،‬ب���ەاڵم کاتی خۆی پیتەر‬ ‫ڤای���س روی دەمی لەڕۆژگاری دوای ش���ەڕی‬ ‫دوم���ی جیهان���ی‌و س���ەقامگیرییەک بوە کە‬ ‫ت���ا رادەیەک لەفەرەنس���ای پێش شۆڕش���ی‬ ‫خوێندکاران���دا هەبوە‪ .‬چونک���ە ئەو دایەلۆگە‬ ‫کۆی ئەو ئەتمۆسفێرە دەکوژێت کە نمایشەکە‬ ‫لەس���ەرەتاوە هەوڵی بنیاتنان���ی داوە‪ .‬دەبێ‬ ‫دەرهێن���ەر ئەو بڕیارە ب���ۆ بینەران جێبێڵێت‬ ‫کە ئاخۆ ئێس���تاش تاوان‌و س���تەم ماوە یان‬ ‫نەماوە‪.‬‬ ‫بەالی منەوە‪ ،‬بونی قاوشی نەخۆشەکان(یان‬ ‫ش���ێتەکان)‌و قەرەوێڵەکان لەدەستەڕاس���تی‬ ‫ش���انۆدا زیاد ب���و‌و هیچ رۆڵێک���ی کاریگەری‬ ‫لەنمایش���ەکەدا نەبین���ی‪‌،‬وات���ە ئەگەر ئێمە‬ ‫تەواوی نمایش���ەکە بەیەکەیەکی سیمیۆلۆجی‬ ‫ی رزگار ‌ی‬ ‫ی شاره‌وان ‌‬ ‫سه‌رۆكایه‌ت ‌‬ ‫ی و خۆیه‌تی‌‬ ‫كارگێر ‌‬

‫‪19‬‬

‫بش���وبهێنین‪ ،‬ئەوا ئەو قاوشە هیچ دەاللەت‌و‬ ‫رۆڵێکی سیمیۆلۆجیی لەنمایشەکەدا نەبینی‪.‬‬ ‫پێم‌وایە‌ واباش���تر دەبو قەرەوێڵەکان بەسەر‬ ‫جوگرافی���ای ش���انۆدا داب���ەش بکرانایە(کە‬ ‫مەرجیش نییە قەرەوێڵەی راس���تەقینە بن)‪،‬‬ ‫ئەوکات زیاتر دەاللەتی لەوە دەکرد کە ئەمەی‬ ‫رودەدات ناوجەرگەی شێتخانەکەیە‪ ،‬بەدیوێکی‬ ‫تردا ئەو دەاللەتەیش���ی پێ دەبەخش���ین کە‬ ‫سیمبوڵێکە بۆ ئەم دنیایەی کە ئێمەی مرۆڤی‬ ‫تیاین‌و ئەویش هەر لەش���ێتخانەیەک دەچێت‪.‬‬ ‫هەروەها سەبارەت بەحەوزی ئاوەکەش‪ ،‬دەکرا‬ ‫ئەو ئاوەی تیا نەبوایە‪ ،‬چونکە بینەر دەزانێ‬ ‫کە ئەوە حەوزی ئاوە‪ ،‬ئیتر چ پێویست بەبونی‬ ‫ئەو ئاوە زۆرە دەکات لەحەوزەکەدا؟ یەکێک‬ ‫لەئەدگارە جیاکەرەوەکانی ش���انۆی تۆماری‬ ‫ئەوەیە کە سینۆگرافیاکەی پشت بەدەالالتی‬ ‫رەمزی دەبەستێت نەک بەبارستایی قورس‪.‬‬ ‫پاش���ان‪ ،‬لەو دو رۆژەدا کە من نمایشەکەم‬ ‫تێیاندا بینی‪ ‌،‬وەختێ شارلۆت کۆردای لەپشتی‬ ‫ژان پ���ۆڵ م���اراوە راوەس���تاوە تابیکوژێت‪،‬‬ ‫لەه���ەردو جارەکەدا چەقۆکە لەالی راس���تی‬ ‫س���نگی مارا دەچەقێنێ���ت‪ ،‬لەکاتێکدا دەبێ‬ ‫لەالی چەپی‌و لەسەر دڵی بیچەقێنێت‬ ‫(کە لەڕوداوە راستییەکەش���دا هەر‌وابوە‌و‬ ‫شاخوێنبەری گرتوە بۆیە دەمرێت) ئەگینا گەر‬ ‫الی راستی بێت‪ ،‬ئەگەری نەمردنی زۆرە‪.‬‬ ‫س���ەبارەت بەهەڵبژاردن���ی ئەکت���ەرەکان‪،‬‬ ‫دەتوانم بڵێم کە دەرهێن���ەر تاڕادەیەکی زۆر‬ ‫سەرکەوتو بوە لەهەڵبژاردنیاندا‪ ،‬ئەکتەر تەها‬ ‫محەمەد(مارا) ئەدائێکی جوانی بۆ کاراکتەری‬ ‫م���ارا کرد ل���ەوەدا کە مارا‌وەکو کەس���ێکی‬ ‫شۆڕشگێڕ‌و خرۆشێنەر پیشان بدات‪ ،‬گەرچی‬ ‫هەس���تم دەکرد هەندێجار گوشاری دەخستە‬ ‫سەر گەروی‌و ئەدای دەنگی کەمێک ناسروشتی‬ ‫دەهاتە گوێ‪ .‬ئەکتەر ئاکام تاهیر (مارکیز دو‬ ‫ساد)یش نواندنێکی سەرنجڕاکێشی پێشکەش‬ ‫کردین‪ ،‬گەرچ���ی کەمتر ئەو س���ادییەتەمان‬ ‫پێوە بینی کە مارکیز دو س���اد پێی ناسراوە‪،‬‬ ‫بگرە لەدیمەن���ی قامچی لێدانەکەدا پتر‌وەکو‬ ‫مازوش���ییەک دەهاتە پێش���چاو‪ ،‬مەگەر لەو‬ ‫دیمەنەدا نەبێت کە دەستدرێژی دەکاتە سەر‬ ‫خانمێ���ک‪ .‬کچەئەکتەر دیە عەلی( ش���ارلۆت‬ ‫کۆردای) ئەدائی باش بو‪ ،‬بەاڵم ئەو کاراکتەرە‬ ‫تەمەنی لەبیست‌و چوار بۆ بیست‌و پێنج ساڵە‌و‬ ‫دیە‌وەکو تەمەن مناڵتر دەبینرا‪ .‬دیس���انەوە‬ ‫ئەکتەر تاهیر عەبدولواحیدیش توانیبوی جوان‬ ‫کاراکتەری ژاک ڕۆ بەرجەستە بکات‪ .‬هەروەها‬ ‫ئەدائی ئەکتەرەکانی ت���ر‌و ماندوبونیان جێی‬ ‫ئاماژەپێدانە‪ :‬رۆژە فایەق‪ ،‬شاد شەوکەت‪ ،‬نوا‬ ‫غەفار‪ ،‬زانیار تەحسین‌و ئەو ئەکتەرانەی رۆڵی‬ ‫نەخۆشەکانیان دەبینی‪.‬‬ ‫نابێ لێرەدا رۆڵی نەوا موکورجی (پیانۆژەن)‬ ‫یش لەیاد بکەین لەسەرخستنی نمایشەکەدا‪،‬‬ ‫ک���ە بەتوان���ا هونەرییە سەرنجڕاکێش���ەکەی‬ ‫خۆیەوە توانیبوی ریتمی نمایشەکە رابگرێت‪.‬‬ ‫دەستخۆش���ی لەتەواوی بەشدارەکانی تری‬ ‫ئەم نمایش���ە دەکەم کە جارێکی تر ئومێدی‬ ‫ئەوەیان پێ بەخشینەوە کە هێشتا دڵی شانۆ‬ ‫لەس���لێمانیدا هەر لێدەدات‌و خوێنی داهێنان‬ ‫بەدەمارەکانیدا دەڕوات‪.‬‬ ‫دواجاریش دەمەوێ بڵێم کە ئەم نوس���ینە‬ ‫ئەوەن���دەی ئاوڕدانەوەیەک���ە لەنمایش���ێکی‬ ‫ش���انۆیی کە نەدەک���را بێ بەس���ەرکردنەوە‬ ‫تێپەڕێت‪ ،‬ئەوەندە توێژینەوە یان رەخنەیەکی‬ ‫شانۆیی گشتگیر نییە‪.‬‬

‫مامۆس���تای‌ دایالۆگس���از تەنه���ا‬ ‫ئەندامێک���ی‌ نێ���و ئ���ەم جڤینەیەو‬ ‫دانوس���تانەکە بەڕێ���وە دەب���ات‪،‬‬ ‫هاوش���ێوەی‌ دێبەیتێک���ی‌ ک���راوە‪،‬‬ ‫بەهی���چ جۆرێ���ک هەڵس���ەنگاندن‬ ‫ب���ۆ وەاڵمی‌ بەش���داربوان ن���اکات‌و‬ ‫وەاڵمەکان نانرخێن���ێ‪ ،‬بەڵکو هەمو‬ ‫وەاڵمێ���ک وەردەگرێ���ت‌و دەیکات���ە‬ ‫بنەما بۆ پرس���یاری‌ ئایندە‪ .‬زانست‬ ‫لەم پرۆس���ەیەدا پێدراوێکی‌ مرۆییەو‬ ‫گ���ۆڕاوە‪ ،‬ئەو پیرۆزیی���ەی‌ نییە کە‬ ‫مرۆڤەکان قودرەتی‌ قس���ە لەس���ەر‬ ‫کردن‌و دەس���ت بۆ بردنیان نەبێت‪،‬‬ ‫بەڵکو لەمۆدێلی‌ س���ۆکراتی‌ زانست‌و‬ ‫زانیاری بەو ش���ێوەیە وێنا دەکرێت‬ ‫کە پێدراوێکی‌ مرۆییەو لەناو مێژودا‬ ‫دروست بوە‪ ،‬هەربۆیە دەکەوێتە بەر‬ ‫کاریگ���ەری‌ هزی‌ مرۆڤ���ەکان‌و کاری‬ ‫تێدەکرێت‌و دەگۆڕێت‪ .‬لەم سۆنگەیەوە‬ ‫پرۆسەی‌ زانین‌و فێرکردن شێوەیەکی‌‬ ‫س���ێ جەمس���ەری‌ هەی���ە لەنێوان‬ ‫"فێرخ���واز‪ ،‬مامۆس���تاو مەعریفە"‪.‬‬

‫پێگەو سەنگی‌ فێرخواز‬ ‫قوتاب���ی‌ لەمیت���ۆدی‌ س���وکرات ‌‬ ‫ی‬ ‫کارەکتەرێک���ی‌ کاریگ���ەرو بەکارە‪،‬‬ ‫ئەکتی���ڤ‌و ئافرێن���ەرە‪ ،‬ب���ەردەوام‬ ‫بیرکردنەوەدای���ە‪،‬‬ ‫لەپرۆس���ەی‌‬ ‫پێ���دراوەکان ش���ەن‌وکەو دەکات‌و‬ ‫لەبارەیانەوە دایەلۆگ س���از دەکات‪.‬‬ ‫نابێت���ە دەزگایەکی‌ بێ رۆح‌و س���ارد‬ ‫ب���ۆ ئەوەی‌ زانی���اری‌ تێ���دا عەمبار‬ ‫بکرێ���ت‪ .‬فێرخوازان وش���یارییان بۆ‬ ‫ناگوازرێتەوەو نابن بەگوێگرێکی‌ مات‌و‬ ‫مەند‪ .‬بەڵک���و ئەوان جیهان دەخەنە‬ ‫نێوان خۆیان‌و وش���یاری‌‌و زانین لەو‬ ‫کارلێکە فێرکارییە بەدەست دەهێنن‪.‬‬ ‫ه���ەر بۆیە پرۆس���ەی‌ "فێربون" لەم‬ ‫میتۆدەدا لەپرۆسێسی‌ گەڕان بەدوای‌‬ ‫زانس���ت‌و زانی���اری پێکهاتوە‪ ،‬نەک‬ ‫پرۆسێسی‌ گواس���تنەوەو جێگۆڕکێ‬ ‫زانیارییەکان لەیەکێکەوە بۆ یەکێکی‌‬ ‫دیک���ە‪ ،‬بەب���ێ هەڵوەس���تەکردن‌و‬ ‫ڕاڤەکردن (کە دەکاتەوە قوتدانی‌)‪.‬‬ ‫الیەن���ە پۆزەتیڤەکانی‌ ئەم مۆدێلە‬ ‫ل���ەوەدا بەرجەس���تە دەبێ���ت ک���ە‬ ‫فێرخ���واز فێری‌ گەڕان‌و بەداواداچون‬ ‫دەکات‪ ،‬هەستی‌ خۆنازی‌ لەال گەشە‬ ‫دەکات‪ ،‬بەجۆرێک واهەس���ت دەکات‬ ‫ئەندامێکی‌ کاریگەرەو بەشداری هەیە‬ ‫لەدانوس���تان‌و لەبازن���ەی‌ فێرکاریی‌‬ ‫س���ەنگینە‪ ،‬چونکە نەخش���ی‌ هەیە‪.‬‬ ‫زانستخوازەو ویستی‌ فێربون بەردەوام‬ ‫لەویستە پێشەمیینەکانیەتی‌‪ ،‬چونکە‬ ‫روانگەیەکی‌ گومانکارانەی‌ لەبەرانبەر‬ ‫دەرەوەی‌ خ���ۆی‌ هەی���ەو ئاس���ان‬ ‫باس���ەکان‌و روداوەکان قوت نادات‪،‬‬ ‫بەڵکو هەاڵوێردیان دەکات‪ ،‬ئەوەندەی‌‬ ‫سەرقاڵی‌ پرس���یارو گومانە ئەوەندە‬ ‫س���ەرقاڵی‌ وەرگرت���ن‌و ئەزبەرکردن‬ ‫نییە‪.‬‬ ‫‪Hawkar.abdulla0@gmail.com‬‬

‫ونبون‬ ‫ی (‪ 600000‬شه‌سه‌د هه‌زار دیناره‌) ب ‌ه ژمار‌ه (‪)74044‬‬ ‫* وه‌سڵێكی‌ شاره‌وانی‌ كه‌الر‪ ،‬كه‌ بڕه‌كه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫ێ محمد) ونبوه‌‪،‬هه‌ركه‌س ده‌یدۆزێته‌و‌ه بیگه‌ڕێنێته‌وه‌ بۆ كتێبخانه‌ ‌‬ ‫ی (طه حم ‌ه تاهر فق ‌‬ ‫به‌ن���او ‌‬ ‫خـاك له‌كه‌الر‪.‬‬ ‫ی (بینر احمد مس���ته‌فا محمود)‬ ‫ی په‌روێزخان به‌ن���او ‌‬ ‫ی م���ه‌رزی‌ نێوده‌وڵه‌ت��� ‌‬ ‫* ناس���نامه‌یه‌ك ‌‬ ‫ی خـاك له‌كه‌الر‪.‬‬ ‫ونبوه‌‪،‬هه‌ركه‌س ده‌یدۆزێته‌و‌ه بیگه‌ڕێنێته‌وه‌ بۆ كتێبخانه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫* تابلۆیه‌كی‌ پاش���ه‌وه‌ی‌ ئۆتۆمبێل جۆری‌ (داف‪ -‬تك قم���اره‌) ژمار‌ه (‪ 42953‬اربیل) به‌ناو ‌‬ ‫ی خـاك له‌كه‌الر‪.‬‬ ‫(حمد صابر محمد) ونبوه‌‪،‬هه‌ركه‌س ده‌یدۆزێته‌و‌ه بیگه‌ڕێنێته‌وه‌ بۆ كتێبخانه‌ ‌‬ ‫ی ( ابوبكر حس���ن فره‌ج ) هه‌ركه‌س‬ ‫ی ونبو‌ه به‌ناو ‌‬ ‫ی بازرگانی‌ س���لێمان ‌‬ ‫* ناس���نامه‌یه‌كی‌ ژوور ‌‬ ‫دۆزیه‌و‌ه بیگه‌رێنێته‌و‌ه بۆ پرسگ ‌هی‌ ئاوێن ‌ه ‪.‬‬ ‫ی رزگاری‌‬ ‫سه‌رۆكایه‌تی‌ شاره‌وان ‌‬ ‫كارگێری‌ و خۆیه‌تی‌‬

‫ئاگاداری‌‬

‫عدد‪٢١٨٠ /:‬‬ ‫به‌روار‪2016/11/28 :‬‬

‫ی‬ ‫ئاگادار ‌‬ ‫ی (‪-1987‬‬ ‫ی ئاگاداری‌ هه‌موو ئه‌و هاواڵتیانه‌ ده‌كاته‌وه‌ ك ‌ه سااڵن ‌‬ ‫سه‌رۆكایه‌تی‌ شاره‌وانی‌ رزگار ‌‬ ‫ی (محمد حمه‌امین احمد)‬ ‫ی رزگاری‌ (صمود) وه‌رگرتو‌ه ك ‌ه هاواڵت��� ‌‬ ‫‪ )1989‬زه‌وی���ان له‌ناحیی���ه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ڕێگا پێدانی‌ كردو‌ه ب ‌ه مه‌به‌س���تی‌ دروس���تكردن ‌‬ ‫ی (‪ )5577‬داوا ‌‬ ‫خاوه‌ن زه‌وی‌ ژمار‌ه هه‌وائ ‌‬ ‫خان���وو هه‌ر هاواڵتییه‌ك گلدانه‌وه‌ی‌ له‌س���ه‌ر ئه‌و پارچه‌ زه‌ویی ‌ه هه‌ی���ه‌ له‌ماوه‌ی‌ (‪ )30‬ڕۆژدا ل ‌ه‬ ‫ی سه‌رۆكایه‌تی‌ شاره‌وانیمان بكاته‌و‌ه ب ‌ه پێچه‌وانه‌و‌ه‬ ‫ی ئه‌م ئاگادارییه‌‪،‬ئاگادار ‌‬ ‫ی باڵوكردنه‌وه‌ ‌‬ ‫دوا ‌‬ ‫ی بۆ ناوبراو ده‌كات‪.‬‬ ‫شاره‌وانیمان كاری‌ یاسای ‌‬ ‫اراز محمد محمود‬ ‫ی رزگاری‌‬ ‫ی شاره‌وان ‌‬ ‫سه‌رۆك ‌‬

‫ی (‪-1987‬‬ ‫ی هه‌موو ئه‌و هاواڵتیانه‌ ده‌كاته‌وه‌ ك ‌ه سااڵن ‌‬ ‫ی ئاگادار ‌‬ ‫سه‌رۆكایه‌تی‌ شاره‌وانی‌ رزگار ‌‬ ‫ی (گالوێژ قادر سمین) خاوه‌ن‬ ‫‪ )1989‬زه‌ویان له‌ناحییه‌ی‌ رزگاری‌ (صمود) وه‌رگرتوه‌ كه‌ هاواڵت ‌‬ ‫ی خانوو‬ ‫ی دروس���تكردن ‌‬ ‫ی كردو‌ه به‌ مه‌به‌س���ت ‌‬ ‫ی ڕێگا پێدان ‌‬ ‫ی (‪ )12782‬داوا ‌‬ ‫ی ژماره‌ هه‌وائ ‌‬ ‫زه‌و ‌‬ ‫ی‬ ‫ی له‌س���ه‌ر ئ���ه‌و پارچ ‌ه زه‌ویی ‌ه هه‌ی ‌ه له‌م���اوه‌ی‌ (‪ )30‬ڕۆژدا له‌ دوا ‌‬ ‫هه‌ر هاواڵتییه‌ك گلدانه‌و‌ه ‌‬ ‫ی ش���اره‌وانیمان بكات���ه‌وه‌ به‌ پێچه‌وانه‌و‌ه‬ ‫ی س���ه‌رۆكایه‌ت ‌‬ ‫باڵوكردنه‌و‌هی‌ ئه‌م ئاگادارییه‌‪،‬ئاگادار ‌‬ ‫ی بۆ ناوبراو ده‌كات‪.‬‬ ‫شاره‌وانیمان كاری‌ یاسای ‌‬ ‫اراز محمد محمود‬ ‫ی رزگاری‌‬ ‫ی شاره‌وان ‌‬ ‫سه‌رۆك ‌‬

‫ی (‪-1987‬‬ ‫ی ئاگاداری‌ هه‌موو ئه‌و هاواڵتیانه‌ ده‌كاته‌وه‌ ك ‌ه سااڵن ‌‬ ‫سه‌رۆكایه‌تی‌ شاره‌وانی‌ رزگار ‌‬ ‫ی (صمود) وه‌رگرتو‌ه ك ‌ه هاواڵتی‌ (قدریه رش���ید س���عید)‬ ‫ی رزگار ‌‬ ‫‪ )1989‬زه‌وی���ان له‌ناحیی��� ‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ژمار‌ه هه‌وائی‌ (‪ )١٠٠٤٥‬داوای‌ ڕێگا پێدانی‌ كردوه‌ ب ‌ه مه‌به‌س���تی‌ دروس���تكردن ‌‬ ‫خ���اوه‌ن زه‌و ‌‬ ‫ی (‪ )30‬ڕۆژدا ل ‌ه‬ ‫ی له‌س���ه‌ر ئه‌و پارچه‌ زه‌ویی ‌ه هه‌ی���ه‌ له‌ماو‌ه ‌‬ ‫خان���وو هه‌ر هاواڵتییه‌ك گلدانه‌و‌ه ‌‬ ‫ی سه‌رۆكایه‌تی‌ شاره‌وانیمان بكاته‌وه‌ به‌ پێچه‌وانه‌و‌ه‬ ‫دوای‌ باڵوكردنه‌وه‌ی‌ ئه‌م ئاگادارییه‌‪،‬ئاگادار ‌‬ ‫شاره‌وانیمان كاری‌ یاسایی‌ بۆ ناوبراو ده‌كات‪.‬‬ ‫اراز محمد محمود‬ ‫ی رزگاری‌‬ ‫ی شاره‌وان ‌‬ ‫سه‌رۆك ‌‬

‫عدد‪2184 :‬‬ ‫به‌روار‪2016/11/28 :‬‬

‫عدد‪2152 :‬‬ ‫به‌روار‪2016/11/27 :‬‬

‫عدد‪2173 :‬‬ ‫به‌روار‪2016/11/28 :‬‬

‫ی (‪-1987‬‬ ‫ی ئاگاداری‌ هه‌موو ئه‌و هاواڵتیانه‌ ده‌كاته‌وه‌ ك ‌ه سااڵن ‌‬ ‫سه‌رۆكایه‌تی‌ شاره‌وانی‌ رزگار ‌‬ ‫ی حم ‌ه رئوف محی‌ الدین)‬ ‫ی (وال ‌‬ ‫ی رزگاری‌ (صمود) وه‌رگرتو‌ه ك ‌ه هاواڵت ‌‬ ‫‪ )1989‬زه‌ویان له‌ناحییه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی دروس���تكردن ‌‬ ‫ی كردو‌ه به‌ مه‌به‌س���ت ‌‬ ‫ی ڕێگا پێدان ‌‬ ‫ی (‪ )11890‬داوا ‌‬ ‫ی ژماره‌ هه‌وائ ‌‬ ‫خاوه‌ن زه‌و ‌‬ ‫خان���وو هه‌ر هاواڵتییه‌ك گلدانه‌وه‌ی‌ له‌س���ه‌ر ئه‌و پارچه‌ زه‌ویی ‌ه هه‌ی���ه‌ له‌ماوه‌ی‌ (‪ )30‬ڕۆژدا ل ‌ه‬ ‫ی سه‌رۆكایه‌تی‌ شاره‌وانیمان بكاته‌و‌ه ب ‌ه پێچه‌وانه‌و‌ه‬ ‫ی باڵوكردنه‌و‌هی‌ ئه‌م ئاگادارییه‌‪،‬ئاگادار ‌‬ ‫دوا ‌‬ ‫ی بۆ ناوبراو ده‌كات‪.‬‬ ‫شاره‌وانیمان كاری‌ یاسای ‌‬ ‫اراز محمد محمود‬ ‫ی رزگاری‌‬ ‫ی شاره‌وان ‌‬ ‫سه‌رۆك ‌‬

‫ی (‪-1987‬‬ ‫ی هه‌موو ئه‌و هاواڵتیانه‌ ده‌كاته‌وه‌ ك ‌ه سااڵن ‌‬ ‫ی ئاگادار ‌‬ ‫سه‌رۆكایه‌تی‌ شاره‌وانی‌ رزگار ‌‬ ‫ی (یاس���ین رش���ید محمد)‬ ‫ی (صمود) وه‌رگرتو‌ه ك ‌ه هاواڵت ‌‬ ‫ی رزگار ‌‬ ‫‪ )1989‬زه‌وی���ان له‌ناحیی ‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫ی دروس���تكردن ‌‬ ‫ی كردوه‌ ب ‌ه مه‌به‌س���ت ‌‬ ‫ی (‪ )11441‬داوای‌ ڕێگا پێدان ‌‬ ‫ی ژماره‌ هه‌وائ ‌‬ ‫خاوه‌ن زه‌و ‌‬ ‫ی (‪ )30‬ڕۆژدا ل ‌ه‬ ‫خان���وو هه‌ر هاواڵتییه‌ك گلدانه‌و‌هی‌ له‌س���ه‌ر ئه‌و پارچ ‌ه زه‌ویی ‌ه هه‌ی���ه‌ له‌ماوه‌ ‌‬ ‫ی سه‌رۆكایه‌تی‌ شاره‌وانیمان بكاته‌وه‌ به‌ پێچه‌وانه‌و‌ه‬ ‫ی ئه‌م ئاگادارییه‌‪،‬ئاگادار ‌‬ ‫ی باڵوكردنه‌وه‌ ‌‬ ‫دوا ‌‬ ‫ی بۆ ناوبراو ده‌كات‪.‬‬ ‫شاره‌وانیمان كاری‌ یاسای ‌‬ ‫اراز محمد محمود‬ ‫ی رزگاری‌‬ ‫ی شاره‌وان ‌‬ ‫سه‌رۆك ‌‬

‫ی رزگار ‌ی‬ ‫ی شاره‌وان ‌‬ ‫سه‌رۆكایه‌ت ‌‬ ‫كارگێری‌ و خۆیه‌تی‌‬ ‫ئاگاداری‌‬ ‫ی (‪-1987‬‬ ‫ی ئاگاداری‌ هه‌موو ئه‌و هاواڵتیان ‌ه ده‌كاته‌وه‌ ك ‌ه سااڵن ‌‬ ‫سه‌رۆكایه‌تی‌ شاره‌وانی‌ رزگار ‌‬ ‫ی (صمود) وه‌رگرتو‌ه ك ‌ه هاواڵتی‌ (عبدالحمید رش���ید عبدالله‌)‬ ‫ی رزگار ‌‬ ‫‪ )1989‬زه‌ویان له‌ناحییه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی كردوه‌ ب ‌ه مه‌به‌س���تی‌ دروس���تكردن ‌‬ ‫ی ژماره‌ هه‌وائی‌ (‪ )7096‬داوای‌ ڕێگا پێدان ‌‬ ‫خ���اوه‌ن زه‌و ‌‬ ‫ی (‪ )30‬ڕۆژدا ل ‌ه‬ ‫ی له‌س���ه‌ر ئه‌و پارچه‌ زه‌ویی ‌ه هه‌ی���ه‌ له‌ماوه‌ ‌‬ ‫خان���وو هه‌ر هاواڵتییه‌ك گلدانه‌وه‌ ‌‬ ‫ی سه‌رۆكایه‌تی‌ شاره‌وانیمان بكاته‌وه‌ به‌ پێچه‌وانه‌و‌ه‬ ‫دوای‌ باڵوكردنه‌و‌هی‌ ئه‌م ئاگادارییه‌‪،‬ئاگادار ‌‬ ‫شاره‌وانیمان كاری‌ یاسایی‌ بۆ ناوبراو ده‌كات‪.‬‬ ‫اراز محمد محمود‬ ‫ی رزگاری‌‬ ‫ی شاره‌وان ‌‬ ‫سه‌رۆك ‌‬

‫عدد‪2168 :‬‬ ‫به‌روار‪2016/11/27 :‬‬

‫عدد‪2167 :‬‬ ‫به‌روار‪2016/11/27 :‬‬

‫عدد‪2175 :‬‬ ‫به‌روار‪2016/11/28 :‬‬

‫ی رزگار ‌ی‬ ‫ی شاره‌وان ‌‬ ‫سه‌رۆكایه‌ت ‌‬ ‫ی و خۆیه‌تی‌‬ ‫كارگێر ‌‬

‫ئاگاداری‌‬

‫ئاگاداری‌‬

‫ی (‪-1987‬‬ ‫ی ئاگاداری‌ هه‌موو ئه‌و هاواڵتیانه‌ ده‌كاته‌وه‌ ك ‌ه سااڵن ‌‬ ‫سه‌رۆكایه‌تی‌ شاره‌وانی‌ رزگار ‌‬ ‫ی (محمد ساڵح محمد) خاوه‌ن‬ ‫‪ )1989‬زه‌ویان له‌ناحیی ‌هی‌ رزگاری‌ (صمود) وه‌رگرتوه‌ ك ‌ه هاواڵت ‌‬ ‫زه‌وی‌ ژم���ار‌ه هه‌وائی‌ (‪ )6382‬داوای‌ ڕێگا پێدانی‌ كردوه‌ ب ‌ه مه‌به‌س���تی‌ دروس���تكردنی‌ خانوو‬ ‫ی‬ ‫ی له‌س���ه‌ر ئ���ه‌و پارچ ‌ه زه‌ویی ‌ه هه‌ی ‌ه له‌م���او‌هی‌ (‪ )30‬ڕۆژدا ل ‌ه دوا ‌‬ ‫هه‌ر هاواڵتییه‌ك گلدانه‌وه‌ ‌‬ ‫ی ش���اره‌وانیمان بكات���ه‌و‌ه ب ‌ه پێچه‌وانه‌و‌ه‬ ‫ی ئه‌م ئاگادارییه‌‪،‬ئاگاداری‌ س���ه‌رۆكایه‌ت ‌‬ ‫باڵوكردنه‌وه‌ ‌‬ ‫ی بۆ ناوبراو ده‌كات‪.‬‬ ‫شاره‌وانیمان كاری‌ یاسای ‌‬ ‫اراز محمد محمود‬ ‫ی رزگاری‌‬ ‫ی شاره‌وان ‌‬ ‫سه‌رۆك ‌‬

‫ی رزگار ‌ی‬ ‫ی شاره‌وان ‌‬ ‫سه‌رۆكایه‌ت ‌‬ ‫ی و خۆیه‌تی‌‬ ‫كارگێر ‌‬

‫ئاگاداری‌‬

‫عدد‪2172 :‬‬ ‫به‌روار‪2016/11/28 :‬‬

‫ن���ۆرەی‌ مامۆس���تا لەپرۆس���ەی‌‬ ‫دایالۆگ‬ ‫ش���ێوەی‌ بەڕێوەچون���ی‌ ئ���ەم‬ ‫مێتۆدە ش���ێوازێکی‌ ئاسۆییە‪ ،‬دورە‬ ‫لەجەمس���ەربەندی‌‌و پۆلێنکاری���ی‌‬ ‫س���ەرو خوار‪ ،‬مامۆس���تاو فێرخواز‬ ‫لەدانیش���تنێکی‌ ش���ێوە بازنەی���ی‬ ‫لەدانوس���تاندان ب���ۆ هەاڵوێردکردن‌و‬ ‫ش���ەنوکەوکردنی‌ باس���ی‌ دیاریکراو‪،‬‬ ‫بەش���ێوەیەکی‌ ئاس���ۆیی‌ دایال���ۆگ‬ ‫دەک���ەن لەم���ەڕ هەر پرس���ێک کە‬ ‫بڕیارە ببێت���ە مژاری‌ وانەکەیان‪ ،‬لەم‬ ‫پرۆس���ەیەدا مامۆس���تا پێشوەخت‬ ‫کۆمەڵێک تێکس���ت ئام���ادە ناکات‌و‬ ‫نایئاخنێتە مێشکی‌ فێرخوازەکانەوە‪،‬‬ ‫بەڵکو مامۆس���تا بابەتێکی‌ دیاریکراو‬ ‫(زانس���تی‌‪ ،‬کۆمەاڵیەتی‌‪ ،‬ئەخالقی‌‪،‬‬ ‫ئایین���ی‌‪ )...‬دەخات���ە بەرب���اس‌و‬ ‫لەڕێگ���ەی‌ کۆمەڵێ���ک پرس���یاری‌‬ ‫س���یتماتیک جیهانبینیی فێرخوازان‬ ‫لەمەڕ ئەم باسە چێک دەکات‪ ،‬دواتر‬ ‫کۆی‌ دونیابینی‌ منداڵەکان یاداش���ت‬ ‫دەکات‌و جارێکی‌ دیکە لەسەر بنەمای‬ ‫وەاڵم���ی‌ فێرخ���وازەکان پرس���یار‬ ‫سازدەکات‌و ئاراس���تەیان دەکاتەوە‪.‬‬ ‫بەم ش���ێوەیە پرۆس���ەکە بەردەوام‬ ‫دەبێت تابەش���داربوان دەگەنە وێناو‬ ‫زانیارێکی‌ هاوبەش‪.‬‬

‫بەجۆرێ���ک مەعریفە دەکەوێتە نێوان‬ ‫مامۆستاو فێرخوازو قسەی‌ لەبارەوە‬ ‫دەکرێ���ت‌و دەخرێتە بەر نەش���تەری‌‬ ‫پرس���یارو گوم���ان‪ .‬ی���ان دەتوانین‬ ‫بڵێین هیچ مەودایەک‪ ،‬هیچ تەیمانێک‬ ‫لەنێوان مەعریف���ەو فێرخوازدا نییە‪،‬‬ ‫بەڵکو زانیاری (مەعریفە) پێدراوێکە‬ ‫بەرهەمهات���وەو دەکەوێت���ە بەرتاوو‬ ‫کاریگەریی تێڕامانی‌ مرۆڤەکان‪.‬‬

‫ی رزگار ‌ی‬ ‫ی شاره‌وان ‌‬ ‫سه‌رۆكایه‌ت ‌‬ ‫كارگێری‌ و خۆیه‌تی‌‬

‫ئاگاداری‌‬

‫ی‬ ‫ئاگادار ‌‬ ‫ی (‪-1987‬‬ ‫ی هه‌موو ئه‌و هاواڵتیانه‌ ده‌كاته‌وه‌ ك ‌ه سااڵن ‌‬ ‫ی ئاگادار ‌‬ ‫سه‌رۆكایه‌تی‌ شاره‌وانی‌ رزگار ‌‬ ‫ی (فازڵ خورش���ید محمد)‬ ‫ی رزگاری‌ (صمود) وه‌رگرتو‌ه ك ‌ه هاواڵت ‌‬ ‫‪ )1989‬زه‌وی���ان له‌ناحیی��� ‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ڕێگا پێدانی‌ كردوه‌ ب ‌ه مه‌به‌س���تی‌ دروس���تكردن ‌‬ ‫خ���اوه‌ن زه‌وی‌ ژمار‌ه هه‌وائی‌ (‪ )6305‬داوا ‌‬ ‫ی له‌س���ه‌ر ئه‌و پارچ ‌ه زه‌ویی ‌ه هه‌ی���ه‌ له‌ماوه‌ی‌ (‪ )30‬ڕۆژدا ل ‌ه‬ ‫خان���وو هه‌ر هاواڵتییه‌ك گلدانه‌وه‌ ‌‬ ‫ی سه‌رۆكایه‌تی‌ شاره‌وانیمان بكاته‌وه‌ به‌ پێچه‌وانه‌و‌ه‬ ‫ی ئه‌م ئاگادارییه‌‪،‬ئاگادار ‌‬ ‫ی باڵوكردنه‌وه‌ ‌‬ ‫دوا ‌‬ ‫ی یاسایی‌ بۆ ناوبراو ده‌كات‪.‬‬ ‫شاره‌وانیمان كار ‌‬ ‫اراز محمد محمود‬ ‫ی رزگاری‌‬ ‫ی شاره‌وان ‌‬ ‫سه‌رۆك ‌‬

‫ی رزگار ‌ی‬ ‫ی شاره‌وان ‌‬ ‫سه‌رۆكایه‌ت ‌‬ ‫كارگێری‌ و خۆیه‌تی‌‬

‫ئاگاداری‌‬

‫ی (‪-1987‬‬ ‫ی ئاگاداری‌ هه‌موو ئه‌و هاواڵتیانه‌ ده‌كاته‌وه‌ ك ‌ه سااڵن ‌‬ ‫سه‌رۆكایه‌تی‌ شاره‌وانی‌ رزگار ‌‬ ‫ی رزگاری‌ (صم������ود) وه‌رگرتو‌ه ك ‌ه هاواڵتی‌ (محمود احمد حس���ن)‬ ‫‪ )1989‬زه‌وی���ان له‌ناحیی ‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ژمار‌ه هه‌وائی‌ (‪ )7209‬داوای‌ ڕێگا پێدانی‌ كردو‌ه ب ‌ه مه‌به‌س���تی‌ دروس���تكردن ‌‬ ‫خ���اوه‌ن زه‌و ‌‬ ‫ی (‪ )30‬ڕۆژدا ل ‌ه‬ ‫خان���وو هه‌ر هاواڵتییه‌ك گلدانه‌و‌هی‌ له‌س���ه‌ر ئه‌و پارچه‌ زه‌ویی ‌ه هه‌ی��� ‌ه له‌ماو‌ه ‌‬ ‫ی سه‌رۆكایه‌تی‌ شاره‌وانیمان بكاته‌وه‌ به‌ پێچه‌وانه‌و‌ه‬ ‫دوای‌ باڵوكردنه‌وه‌ی‌ ئه‌م ئاگادارییه‌‪،‬ئاگادار ‌‬ ‫شاره‌وانیمان كاری‌ یاسایی‌ بۆ ناوبراو ده‌كات‪.‬‬ ‫اراز محمد محمود‬ ‫ی رزگاری‌‬ ‫ی شاره‌وان ‌‬ ‫سه‌رۆك ‌‬

‫‪18‬‬

‫تایبه‌ت‬

‫)‪ )554‬سێشه‌مم ‌ه ‪2016/11/29‬‬

‫ره‌هه‌نده‌كان ‌ی مردن‬ ‫سمكۆ محه‌مه‌د‬ ‫مردن حاڵه‌تێكی‌ مه‌حاڵ���ه‌ ده‌ربازبون‬ ‫لێ���ی‌‪ ،‬به‌اڵم خوێندنه‌وه‌ ب���ۆ مردن وه‌كو‬ ‫چه‌مك كه‌ به‌ره‌و نه‌مانه‌ په‌یوه‌ندی‌ به‌نهێنی‌‬ ‫بون‌و ژیانه‌وه‌ هه‌یه‌‪ ،‬مه‌حاڵی‌ مردنی‌ دوای‌‬ ‫كۆتای���ی‌ ب���ون‌و ژیان‪ ،‬ئه‌و ترس���ه‌یه‌ كه‌‬ ‫فه‌یله‌س���وفه‌كان ترسیان له‌مردنی‌ روحی‌‬ ‫هه‌بوه‌ وه‌ك���و پێوه‌رێك ب���ۆ چاكه‌كاری‌‬ ‫له‌ژیان���دا‪ ،‬كه‌واته‌ هه‌مو تێگه‌ش���تنه‌كان‬ ‫له‌كۆنه‌وه‌ تائێستا ترسی‌ دوای‌ مردن بوه‌‬ ‫كه‌ ده‌ه‌رنجامی‌ ئه‌وه‌ب���و كه‌س نه‌یزانیوه‌‬ ‫چی‌ روده‌دات‪ ،‬بۆیه‌ راپرسیه‌ك له‌ده‌یه‌ی‌‬ ‫دوه‌هه‌م���ی‌ هه‌ش���تاكان له‌س���ه‌ر مردن‬ ‫له‌ئامری���كا كراوه‌‪ ،‬ئ���ه‌وكات ‪ %40‬خه‌ڵك‬ ‫پێیانوایه‌ كۆتایی‌ هه‌مو ش���تێكه‌ و ‪%40‬‬ ‫دیكه‌ پێیانوایه‌ سه‌ره‌تایه‌كی‌ تری‌ ژیانه‌و‬ ‫‪ %10‬پێیانوای���ه‌ كۆتایی‌ ئازاره‌كانی‌ ژیان‌و‬ ‫‪ %10‬گوتویانه‌ نازانین‌و هیچ بیرۆكه‌یه‌كمان‬ ‫له‌وباره‌یه‌وه‌ نییه‌‪.‬‬ ‫ئه‌م راپرس���ییه‌ ئه‌گه‌ر ئێستا بكرێت‪،‬‬ ‫ره‌نگه‌ وه‌اڵم���ی‌ دیكه‌مان چنگ بكه‌وێت‪،‬‬ ‫هه‌ندێك ره‌نگه‌ بڵێن ئه‌مه‌ موعجیزه‌یه‌كه‌‬ ‫خ���وا نیش���انمان ده‌دات‪ ،‬چونك���ه‌‬ ‫كاره‌كانمان باش���ه‌ی‌ تیانیی���ه‌‪ ،‬هه‌ندێك‬ ‫بڵێن روح ه���ه‌ر ده‌مێنێت‪ ،‬كه‌واته‌ مردن‬ ‫به‌ش���ێكه‌ له‌ژیان���ی‌ ئه‌وانی‌ ت���ر‪ ،‬چونكه‌‬ ‫په‌یوه‌ندیی���ه‌ كۆمه‌اڵیه‌تی���ه‌كان رێچكه‌و‬ ‫رێگه‌یه‌ك���ی‌ دیكه‌ی‌ وه‌رگرت���وه‌‪ ،‬هه‌ندێك‬ ‫وه‌كو حاڵه‌تێكی‌ سروش���تی‌ وه‌ریده‌گرن‌و‬ ‫هه‌ندێكی‌ ناسروش���تی‌‪ ،‬چونك���ه‌ وه‌اڵمی‌‬ ‫دوای‌ بون نییه‌‪.‬‬ ‫لێكۆڵین���ه‌وه‌ له‌باره‌ی‌ ئ���ه‌م چه‌مكه‌وه‌‬ ‫لێكۆڵینه‌وه‌یه‌ له‌بون وه‌كو چیرۆكێكی‌ بێ‌‬ ‫به‌هاو ئه‌پس���تراكت كه‌ له‌ئه‌نجامی‌ به‌ناو‬ ‫عه‌قاڵنیه‌ت‌و پێشكه‌وتن‌و سیستمی‌ نوێی‌‬ ‫سیاس���ی‌ كه‌ ژیانی‌ دیاریكردوه‌و ئاوهاش‬ ‫مه‌رگ���ی‌ به‌كۆی‌ دی���اری‌ ك���ردوه‌‪ ،‬بون‬ ‫وات���ه‌ ئه‌و بونه‌ی‌ ئێس���تا هه‌یه‌‪ ،‬كارێكی‌‬ ‫كردوه‌ كه‌ ناوه‌ڕۆك له‌ده‌س���تبدات‌و مردن‬ ‫بكات به‌هه‌واڵێك‌و هیچ���ی‌ تر‪ ،‬له‌بارێكی‌‬ ‫دیك���ه‌وه‌ مردن خه‌ریكه‌ له‌به‌هاكه‌ی‌ خۆی‌‬ ‫ده‌رده‌چێت���ه‌ ده‌ره‌وه‌ به‌گش���تی‌‌و ل���ه‌م‬ ‫كۆمه‌ڵگه‌ی كوردس���تانیه‌ش خه‌ریكه‌ زۆر‬ ‫به‌هێمنی‌‌و به‌بێ‌ موناقه‌شه‌یه‌كی‌ فیكری‌‌و‬

‫فه‌لس���ه‌فی‌ ئه‌و فه‌زایه‌ی‌ هه‌م���و پێكه‌و‌ه‬ ‫گه‌مه‌ی‌ تێداده‌كه‌ین به‌بێ‌ ویستی‌ خۆمان‪،‬‬ ‫به‌س���ه‌ر ده‌چێ���ت‪ ،‬له‌كاتێك���دا ته‌نها بۆ‬ ‫په‌یداكردنی‌ س���ه‌رچاوه‌ بۆ ئه‌م نوسینه‌‪،‬‬ ‫زیات���ر له‌‪ 60‬كتێب‌و وت���ارو لێكۆڵینه‌وه‌و‬ ‫س���ایت‌و فیل���م‌و دیكۆمێنت���اری جودام‬ ‫بینی‌ كه‌ هه‌ندێكی���ان كوردی‌ بون‪ ،‬ئه‌مه‌‬ ‫جگه‌ له‌وه‌ی‌ كه‌ له‌نێو داس���تان‌و شیعرو‬ ‫ئه‌فس���انه‌كان‪ ،‬ده‌یان كه‌ناڵی‌ دیكه‌ هه‌ن‬ ‫كه‌ قس���ه‌ له‌س���ه‌ر ش���ێوه‌یه‌كی‌ دیكه‌ی‬ ‫تێگه‌یش���تن له‌مردن ده‌كرێت له‌ده‌ره‌وه‌ی‌‬ ‫رۆش���نبیری‌ ك���وردی‌‪ ،‬له‌حاڵێك���دا هیچ‬ ‫میلله‌تێك به‌بارته‌قای‌ ك���ورد ئه‌وه‌نده‌ی‌‬ ‫باس له‌م���ردن‌و نه‌مری‌ ده‌كات‪ ،‬نه‌ته‌وه‌ی‌‬ ‫دیك���ه‌ ب���ه‌و ش���ێوه‌یه‌ س���ه‌رقاڵی‌ ئه‌وه‌‬ ‫نین‪ ،‬چونك���ه‌ ئه‌وان ژی���ان وه‌كو خۆی‌‬ ‫به‌ڕێده‌كه‌ن‌و به‌مه‌رامی‌ خۆیان گه‌یشتون‌و‬ ‫ده‌ژی���ن وه‌كو ئ���ه‌وه‌ی‌ ژیان پێویس���تی‌‬ ‫پێیه‌ت���ی‌‪ ،‬ره‌نگ���ه‌ هه‌ر ئه‌م پاس���اوه‌ش‬ ‫بێت كه‌ وایكردوه‌ م���ردن مانایه‌كی‌ تری‌‬ ‫وه‌ربگرێت‪ ،‬نمونه‌ش موباره‌زه‌و شۆڕشی‬ ‫كوردس���تان بوه‌ كه‌ ناوی‌ پێش���مه‌رگه‌ی‌‬ ‫وه‌كو س���یمبول هێشتۆته‌وه‌ كه‌ له‌دونیادا‬ ‫نه‌ته‌وه‌یه‌ك���ی‌ دیكه‌و كۆمه‌ڵگه‌یه‌كی‌ دیكه‌‬ ‫نه‌ماوه‌ بڵێت ده‌مه‌وێ‌ بمرم‪ ،‬مه‌گه‌ر به‌ڕوه‌‬ ‫نیگه‌تیڤه‌كه‌ی‌ كه‌ كرده‌ی‌ تیرۆریستیه‌ یان‬ ‫بێزاربونه‌ له‌ژی���ان وه‌كو ئه‌وه‌ی‌ له‌رۆژئاوا‬ ‫هه‌ی���ه‌‪ .‬ب���ه‌اڵم تێگه‌یش���تنه‌ فیكرییه‌كه‌‬ ‫خنكێنراوه‌و مه‌س���ه‌له‌ی‌ فیك���ری‌ به‌هه‌ر‬ ‫بیانویه‌ك���ی‌ سیاس���ی‌ بێت ی���ان ئاینی‌‌و‬ ‫كولت���وری‌ ل���ه‌ڕوی‌ رێس���اوه‌ پاكێجێكی‌‬

‫له‌حاڵێكدا‬ ‫هیچ میلله‌تێك‬ ‫به‌بارته‌قای‌ كورد‬ ‫ئه‌وه‌نده‌ی‌ باس‬ ‫له‌مردن‌و نه‌مری‌‬ ‫ده‌كات‪ ،‬نه‌ته‌وه‌ی‌‬ ‫دیكه‌ به‌و شێوه‌یه‌‬ ‫سه‌رقاڵی‌ ئه‌وه‌ نین‬ ‫داخراوه‌و نابێت مانا جیاوازه‌كانی‌ ئاشكرا‬ ‫بكرێ���ت‌و پاكێجه‌كه‌ بكرێت���ه‌وه‌و خه‌ڵك‌و‬ ‫به‌تایبه‌تی‌ نه‌وه‌كانی‌ داهاتو شاره‌زای‌ ئه‌و‬ ‫بیرۆكه‌یه‌ بن‪.‬‬ ‫ئاره‌زوك���ردن ب���ۆ مردن‌و خۆكوش���تن‬

‫ریکالم‬

‫‪Sinoma Industry & Trade‬‬

‫ ‬

‫ ‪+ , , , #& - ,‬ه‌ره ه‌مهێنان ‌ی‬ ‫‪ -1‬توانا ‌ی سااڵنه‌ی‌ به‌كاربردنی‌ (‪ ) 15000‬ته‌ن په‌یكه‌ری‌ ئاسنی جۆراوجۆره‌‪ ،‬وه‌ دروستكردن‌و ب‬ ‫ جێگیركردن ‌ی‬ ‫ و‌ه دانان‌و‬ ‫دروستكردن‪،‬‬ ‫‌ندازیاری‌ ‪،‬‬ ‫ ه‌ ‌ی ئه‬ ‫جوانترین نه‌خش‬ ‫بەباشتری‬ ‫

ئاسنی‌‌و پۆاڵ‬ ‫كاری‌ په‌یكه‌ر ‌ی‬ ‫ ‪ -‬‬ ‫ ‬ ‫ن‌و ‪. /‬‬ ‫ ‬ ‫

‬ ‫ ‪

0 -

-‬ه‌كو پڕۆژه‌ ‌ی‬ ‫به‌رهه‌مه‌ك���ه‌‌و هه‌مو خزمه‌تێك دوای‌ فرۆش���تنی‌ بۆ هه‌مو كارێكی‌ پیشه‌س���ازی‌‌و پ���ڕۆژه‌ی‌ و‬ ‫بیناو پڕۆژه‌یه‌ك ‌ی‬ ‫ جۆره‌‬ ‫ ‪ .‬هه‌مو‬ ‫ ه‌نتۆ‪ ،‬وه‌‬ ‫ ‪ ,‬ی‌ چیم‬ ‫ ه‌وت‪ ،‬كارگه‌‬ ‫ پااڵوگه‌ ‌ی ن‬ ‫ ‌با ‪،‬‬ ‫ ‪ -‬كاره‬ ‫

‪2‬وزه‌ی‌‬ ‫‌رهه‌مهێنان ‌ی‬ ‫(كارگه‌ ‌ی به‬ ‫ ‪ 1‬‬ ‫ ‬ ‫ئاوه‌دانكردنه‌وه‌ ‌ی مه‌ده‌ن ‌ی ‪.‬‬ ‫ * ‬ ‫

‪

3

2 2‬‬

‫ ه‌رزكردنه‌وه‌‪،‬‬ ‫‌كو‪ :‬ئامێر ‌ی ب‬ ‫ ‪ 4‬چینی‌‪ ،‬وه‬ ‫‌نێدێك لەبه‌رهه‌م ‌ی‬ ‫ هه‬ ‫‌كردنی‌‬ ‫هاورده‬ ‫‌كردن‌و‬ ‫‌‪:‬كاری‌ هه‌نارده‬ ‫‪ -2‬بازرگان ‌ی گشت‬ ‫

‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫

‬ ‫ ی ‬ ‫ ‬ ‫خه‌بات ‌ه ‪ ،‬وه‌ هه‌روه‌ها هه‌ر شتێك كه‌ داوابكرێت لەالیه‌ن بازرگانان‌و كڕیارانه‌وه‌‪.‬‬ ‫ ‪

3 . -

, , 2‬‬

‫

‬ ‫ ‪

3‬هه ‌یه‌‪.‬‬ ‫ ه‌ولێر لقمان‬ ‫سلێمانی‌‌و ه‬ ‫ ‪ : )MANTA(2‬لەهه‌ردو شار ‌ی‬ ‫ بۆ ماركه‌ ‌ی‬ ‫ سوره‌یا‬ ‫‪ -3‬كار ‌ی ڕوناكی‌‌و‬ ‫ * ‪ , , - ,‬‬

‫‪ -4‬كاری‌ گواس���تنه‌وه‌و لۆجس���تیك بەش���ێواز ‌ی ( ‪ : ) LCL‬كاری‌ گواس���تنه‌وه‌ ‌ی كه‌لوپه‌ل هه‌مو مانگێك‬ ‫بەهاوبه‌شی‌ له‌گه‌ڵ چه‌ند كه‌سێكدا لەواڵت ‌ی چینه‌وه‌ بۆ ته‌واو ‌ی كوردستان‪.‬‬

‫ ‬

‫ ‬

‫ ‬

‫له‌داخان ی���ان حاڵه‌تی‌ ده‌رونی‌‪ ،‬هه‌روه‌ها‬ ‫كوش���تنی‌ به‌كۆم���ه‌ڵ كه‌ جینۆس���ایده‌و‬ ‫مردنی‌ به‌كۆمه‌ڵ كه‌ به‌رئه‌نجامی‌ حاڵه‌تی‌‬ ‫سروش���تیه‌و مردن به‌نه‌خۆش���ی‌‌و مردن‬ ‫له‌ڕێگه‌ی‌ ش���ه‌ڕو ش���ۆڕه‌وه‌و كوش���تنی‌‬ ‫به‌مان���ا یاس���ایی‌‌و نایاس���اییه‌كه‌ی‌ ك���ه‌‬ ‫هه‌ندێكجار حكومه‌ت له‌پش���تیه‌وه‌یه‌تی‌‪،‬‬ ‫كوش���تن له‌پێناو پاكبون���ه‌وه‌ی‌ ئه‌خالق‌و‬ ‫شه‌ره‌ف‌و له‌پێناو خۆشه‌ویستی‌‌و له‌پێناو‬ ‫پڕنسیپێكی‌ دیاریكراوی‌ ئاینی‌‌و سیاسی‌‌و‬ ‫ئیدیۆلۆژی‌‌و هتد‪ ،‬هه‌مویان مردنن‪ .‬به‌اڵم‬ ‫هه‌ریه‌كه‌یان مانای‌ خۆی‌‌و پێناسه‌ی‌ خۆی‌‌و‬ ‫شیكردنه‌وه‌ی‌ تایبه‌تی‌ خۆی‌ ده‌وێ‌‪ .‬ره‌نگه‌‬ ‫له‌باری‌ ده‌رونیه‌وه‌ قسه‌یه‌ك هه‌بێت له‌باری‌‬ ‫ئاینیه‌وه‌ قسه‌یه‌كی‌ تر‪ ،‬له‌باری‌ فكرییه‌وه‌‬ ‫موناقه‌ش���ه‌ی‌ له‌سه‌ر بكرێت به‌اڵم له‌باری‌‬ ‫یاساییه‌وه‌ موناقه‌شه‌ی‌ له‌سه‌ر نه‌بێت‪.‬‬ ‫خۆكوشتنی‌ تاكه‌كان كه‌ مێژو به‌هه‌مو‬ ‫شێوازه‌كانیه‌وه‌ تۆماری‌ كردوه‌‪ ،‬به‌شێكه‌‬ ‫له‌چیرۆكه‌ نه‌گێڕدراوه‌كه‌ به‌اڵم ئه‌وه‌ی‌ كه‌‬ ‫به‌ن���اوی‌ خۆكوژیی���ه‌وه‌ خه‌ڵكیش له‌گه‌ڵ‬ ‫خۆی���دا به‌كێ���ش ده‌كات به‌ب���ێ‌ ئه‌وه‌ی‌‬ ‫مانایه‌ك���ی‌ هه‌بێ���ت‌و ئامانجێكی‌ هه‌بێت‌و‬ ‫ویستی‌ گش���ت بێت ده‌بێته‌ بكوژ به‌ناوی‌‬ ‫خۆكوژه‌وه‌‪ ،‬به‌اڵم ئه‌و خۆكوژیه‌ی‌ پێش���و‬ ‫ی���ان ئ���ه‌وه‌ی‌ كه‌س���ێك به‌ته‌نه���ا خۆی‌‬ ‫له‌ن���او ده‌ب���ات‌و بێهیوا ده‌بێ���ت له‌ژیان‪،‬‬ ‫كه‌ جۆرێك���ی‌ دیكه‌ی‌ مردن���ه‌و بابه‌تێكه‌‬ ‫په‌یوه‌ندی‌ به‌ویست‌و به‌بێزاری‌ له‌ژیانه‌وه‌‬ ‫هه‌ی���ه‌‪ ،‬ئه‌م دیارده‌ش به‌ده‌یان س���تایلی‌‬ ‫هه‌یه‌ كه‌ هه‌ریەكه‌یان مانای‌ خۆی‌ هه‌یه‌‪،‬‬ ‫خۆكوشتن له‌سه‌ر به‌یه‌ك نه‌گه‌یشتنی‌ دو‬ ‫خۆشه‌ویست‌و خۆكوشتن له‌به‌ر بێچاری‌‌و‬ ‫بێده‌رامه‌تی‌‌و خۆكوش���تن له‌دژی‌ دوژمن‌و‬ ‫خۆكوشتن به‌هۆی‌ حاڵه‌تی‌ ناته‌ندروستی‌‬ ‫س���ایكۆلۆژیه‌وه‌‪ ،‬خۆكوشتنی‌ سیاسی‌ كه‌‬ ‫بۆ تاك نیه‌و بۆ حزب‌و گروپی‌ سیاس���یه‌‪،‬‬ ‫خۆكوش���تنی‌ ئابوری‌ كه‌ جۆره‌ دۆڕانێكه‌‬ ‫له‌سیس���تمی‌ سیاس���ی‌ ئابوریداو ده‌یان‬ ‫ش���ێوه‌ی‌ دیكه‌ی‌ خۆكوش���تن‪ ،‬الیه‌نێكی‌‬ ‫دیكه‌ی‌ ئه‌م باس���ه‌یه‌‪ .‬ئه‌م كتێبه‌ له‌الیه‌ن‬ ‫ده‌زگای‌ رۆس���ا بۆ چ���اپ‌و باڵوكردنه‌وه‌‬ ‫به‌قه‌باره‌یه‌ك���ی‌ مامناوه‌ن���دی‌‌و له‌دوتوێی‌‬ ‫‪ 170‬الپ���ه‌ڕه‌دا چاپی‌ ك���ردوه‌و له‌بازاڕی‌‬ ‫كتێبخانه‌ی‌ كوردی‌ ده‌ستده‌كه‌وێ‌‪.‬‬

‫ڕۆژنامە‌و س����ایتی ئاوێنە دەیانەوێت وەک دوو‬ ‫ڕووبەر بۆ گواس����تنەوەی وێنەی ڕاستەقینەی‬ ‫کۆمەڵگای ئێمە‪ ،‬بەردەوام بن‪.‬‬ ‫بەپێی نوێترین ڕاپرس����یی کە ئەمساڵ ‪،2016‬‬ ‫لەالی����ەن رێکخ����راوی ‪IMS‬ی دانیمارکیی����ەوە‬ ‫ئەنجامدراوە‪ ،‬ئاوێنە پڕخوێنەرترین ڕۆژنامەی‬ ‫هەرێمی کوردس����تانە‪ .‬هەر ئەمساڵیش بەپێی‬ ‫نوێترین توێژینەوەی رێکخراوی ‪ Stop‬بۆ دژە‬ ‫گەندەڵی����ی کە بەه����اوکاری رێکخراوی ‪NED‬‬ ‫ی ئەمریکی ئەنجام����دراوە‪ ،‬ڕۆژنامەی ئاوێنە‬ ‫لە‌نێ����و ک����ۆی ‪ 22‬میدیای بیس����تراو‌و بینراو‌و‬ ‫ئەلکترۆنی����دا کە کاریان لەس����ەر ڕوماڵکردن‌و‬ ‫هەڵدانەوەی دۆسییەکانی گەندەڵیی کردووە‪،‬‬ ‫پلەی یەکەمی بەدەستهێنا‪.‬‬ ‫س����ەرەڕای ئ����ەوەی ل����ەم قۆناغ����ەدا وێنەی‬ ‫ڕاس����تەقینەی کۆمەڵ����گای ئێم����ە بریتیی����ە‬ ‫لە‌بنبەستی سیاس����یی‌و داوەشانی سیستەمی‬ ‫ئاب����ووری دارای����ی ک����ە بووەت����ە هۆکارێک‬ ‫ب����ۆ مردن����ی ی����ەک ل����ە‌دوای یەک����ی پرۆژە‬ ‫میدیاییە س����ەربەخۆکان‪ ،‬ئاوێن����ە وەکو تاکە‬ ‫هەفتەنامەیەک����ی س����ەربەخۆ‪ ،‬ڕاس����تگۆیانە‌و‬ ‫بوێران����ە بەردەوامە لە‌کاری پرۆفش����نااڵنەی‬ ‫ڕۆژنامەگەریی خۆی‪.‬‬ ‫بۆئەوەی کوردس����تان نەبێت بە‌گۆڕس����تانی‬ ‫ڕۆژنامەگەری����ی س����ەربەخۆ‌و بی����ر‌و دەنگ����ی‬ ‫ئ����ازاد‪ ،‬پێویس����تە ئاوێن����ە بەردەوامببێ����ت‪.‬‬ ‫بۆئەوەی ئاوێنەش بەردەوامبێت‪ ،‬پێویستمان‬ ‫بە‌پش����تیوانی خوێن����ەران‌و بەرپرس����یارێتی‬ ‫دڵسۆزانی میدیای سەربەخۆیە لە‌کوردستان‌و‬

‫دەرەوەی واڵت‪.‬‬ ‫بۆ گەیشتن بەم ئامانجەش بەشدار‬ ‫بە‌لەکەمپین���ی "ئاوێن���ە ڕۆژنامەی‬ ‫منە“‪.‬‬ ‫بۆئ����ەم مەبەس����تەش کۆمپانی����ای ئاوێن����ە‬ ‫ژمارەیەکی حیس����ابی بانکیی ب����ۆ هاوڕێیانی‬ ‫خ����ۆی ل����ە‌دەرەوەی واڵت دروس����تکردووە‪.‬‬ ‫تکایە پاش بڕیاردانتان ب����ۆ هەر بژاردەیەکی‬ ‫بەش����داریکردن یان ناردن����ی کۆمەکی دارایی‪،‬‬ ‫بە‌ئیمەیل ی����ان تەلەفۆن ئاگادارمان بکەنەوە‪،‬‬ ‫بۆئ����ەوەی ئاوێن����ە هەم����وو ژمارەیەکی نوێی‬ ‫خۆی بە‌فۆرماتی ‪ PDF‬بگەیەنێتە دەستتان‌و‬ ‫لە‌خزمەتگوزارییەکانی بێبەش نەبن‪.‬‬ ‫بۆ پەیوەندیکردن‪ ،‬یان وەاڵمی هەر پرسیارێک‪،‬‬ ‫تکای����ە پەیوەن����دی بک����ەن بە‌بەرپرس����ی‬ ‫خزمەتگوزارییەکان����ی کەمپین����ی "ئاوێن����ە‬ ‫ڕۆژنامەی منە"‪.‬‬ ‫کوردستان عەبدولکەریم‬

‫ئیمەیل‪endorseawene@gmail.com :‬‬ ‫تەلەفۆن‪00964 770 0600 659 :‬‬

‫ناونیش����ان‪ :‬کۆمپانیای ئاوێن����ە‪ ،‬تەالری زارا‪،‬‬ ‫نهۆم����ی س����ێهەم‪ ،‬ئاپارتمان����ی ژم����ارە ‪،32‬‬ ‫سلێمانی‪ ،‬هەرێمی کوردستان ـ عێراق‪.‬‬ ‫بۆ بەشداریکردن لەکەمپینی "ئاوێنە ڕۆژنامەی‬ ‫منە"‪ ،‬یان پش����تیوانیکردنی خۆبەخش����انەی‬ ‫رۆژنامەی ئاوێنە و سایتەکەی‪ ،‬تکایە لەڕێگای‬ ‫ئەم حیس����ابی بانکییان����ەوە هاوکارییەکانتان‬ ‫بنێرن‪.‬‬

‫حسابی بانکی بۆ دەرەوەی هەرێمی کوردستان‬

‫حسابی بانکی بۆ ناوخۆی هەرێمی کوردستان‬

‫‪Vienna Knowlledge Net‬‬ ‫‪VKNN‬‬ ‫‪Erste oesterreichische Spar‬‬‫‪Casse-Bank‬‬ ‫‪BLZ: 20111‬‬ ‫‪BIC: GIBAATWWXXX‬‬ ‫‪IBAN: AT74 2011 1310 0410‬‬ ‫‪1654‬‬

‫‪Bank: Trade Bank of Irak /‬‬ ‫‪Sulaimaniah Branch‬‬ ‫‪Swift Code: TRIQIQBAXXX‬‬ ‫‪Account Name: Awene‬‬ ‫‪Company‬‬ ‫‪Account No.:‬‬ ‫‪0004003247001‬‬

‫ریکالم‬

‫‪Awene‬‬

‫خاوه‌نی ئیمتیاز‪ :‬کۆمپانیای ئاوێنه‌‬ ‫سه‌رنوسه‌ر‪ :‬سه‌ردار محه‌مه‌د‬

‫پەیامەکەی بارزانی‬ ‫ئاسۆس هەردی‬ ‫ئەوکاتەی گفتۆگۆکان لەس���ەر هەموارکردنەوەی یاس���ای س���ەرۆکایەتیی هەرێم‬ ‫بەبنبەس���ت گەیشتن‪ ،‬نوێنەری ئەمەریکاو نەتەوە یەکگرتوەکان لەگەڵ حیزبەکاندا‬ ‫کۆبونەوە‪ .‬بەوتەی یەکێک لەو بەڕێزانەی لەکۆبونەوەکەدا بەش���دار بوبو‪ ،‬نوێنەری‬ ‫ئەمەریکا س���ێ جار وتبوی‪" :‬ئێمە پێویس���تمان بەبارزانییە بۆ ش���ەڕی داعش"‪،‬‬ ‫ئەمەش مانای وابو‪ ،‬ئەوان لەگەڵ مانەوەی بون لەپۆستی سەرۆکایەتیدا‪ ،‬جا ئیتر‬ ‫شەرعی‌و یاساییە یان نا‪ ،‬ئەوە کێشەی ئەوان نەبوەو نیە‪.‬‬ ‫پاش نزیکەی ساڵ‌و نیوێک لەو کۆبونەوەیە‪ ،‬هەندێک سەرچاوە باس لەوە دەکەن‬ ‫کە ئەمەریکییەکان بەپارتی‌و یەکێتییان وتوە‪" :‬ئەگەر قەیرانی سیاس���ی‌و ناڕەزایی‬ ‫شەقام چارەسەر نەکەن‪ ،‬دوای ئازادکردنی موسڵ ناتوانین داکۆکیتان لێ بکەین"‪.‬‬ ‫ئەمەیان چەند ئامۆژگارییەکی دۆستانەیە‪ ،‬ئەوەندەش هەڕەشەیەکی ژێربەژێرە!‬ ‫بەکۆتایی هاتنی ش���ەڕی موس���ڵ گۆڕانکاری گەورە دێتە ئ���اراوە‪ .‬لەوانە‪ :‬ئەو‬ ‫پێویس���تییەی ئەمریکییەکان دو س���اڵ لەمەوبەر بەبارزانیی���ان هەبو وەک خۆی‬ ‫نامێن���ێ‪ .‬لەئەمەری���کا ئیدارەی ترامپ دێتەس���ەرکارو تائێس���تاش کەس نازانێت‬ ‫سیاس���ەتی بەرامبەر عێراق‌و کوردس���تان چی ئەبێت‪ .‬س���وپای عێراق‌و حەشدی‬ ‫شەعبی بەهێزێکی گەورەوە لەشەڕەکە دێنە دەرێ‪ ،‬چاوەڕێ دەکرێ کێشەی گەورە‬ ‫لەنێوان هەرێم‌و بەغدادا بێتە ئاراوە کە نزیکترینیان کێشەیە لەسەر ئەو ناوچانەی‬ ‫پێشمەرگە لەم شەڕەو لەسەرەتای پەالماری داعشەوە کۆنترۆڵی کردون‪ .‬نازانرێت‬ ‫س���وننەکان چی دەکەن‌و تاچەند دەتوانن کۆنترۆڵی موس���ڵ‌و ناوچەکانی نەینەوا‬ ‫بکەن؟ هەڵوێستیان بەرامبەر بەغداو هەرێمی کوردستان چی دەبێ‌؟ ئێران‌و تورکیا‬ ‫چی دەکەن‌؟ چۆن نفوزی خۆیان لەناو کوردو شیعەو سوننەدا بەکاردێنن‌و تاچەند‬ ‫قەیرانەکانی نێوانیان قوڵتر دەکەنەوە؟‬ ‫لەکوردس���تاندا قەیرانی سیاس���ی حکوم���ەت‌و دامودەزگاکان���ی ئیفلیج کردوە‪،‬‬ ‫گەندەڵ���ی دایڕزان���دوە‪ ،‬قەیران���ی ئابوریش بڕس���تی لەبەر خەڵکی کوردس���تان‬ ‫بڕی���وە‪ .‬لێرەش���ەوە‪ ،‬ئەگەرچ���ی هەندێ دەنگ���ی نزیک لەپارتی دەڵێ���ن بارزانی‬ ‫لە"پێگەی هێزەوە" لەچارەس���ەرکردنی قەیرانی سیاسی هاتۆتەپێش‪ ،‬بەاڵم هەمو‬ ‫دراوەکان پێچەوان���ەی ئەو بۆچونەمان پێدەڵێن‪ .‬لەوانەش گرنگتر‪ ،‬س���اڵی داهاتو‬ ‫ئەفسونی"حیلە شەرعییەکەی ئەنجومەنی شورا"یش بەتاڵ دەبێتەوەو هیچ بیانویەک‬ ‫بۆ مانەوەی بارزانی لەپۆستەکەیدا نامێنێت‪ .‬بۆیە "دەستپێشخەرییەکە"‪ ،‬هەوڵێکە‬ ‫بۆ روبەڕوبونەوەی ئەم هەمو قەیرانەو دۆزینەوەی رێگەیەک بۆ ش���ەرعییەتدانەوە‬ ‫بەس���ەرۆکایەتیی بارزانی‪ .‬ئەندام پەرلەمانێکی بەڕێز لەبەرنامەیەکی تەلەفزیۆنیدا‬ ‫وتی‪":‬پەرلەم���ان کارا بکرێتەوە بەس���ەرۆکایەتییەکی نوێ���وە‪ ،‬حکومەتێکی نوێ‬ ‫دابمەزرێ‪ ،‬بەڕێزێکیش پۆستی سەرۆکی هەرێم وەربگرێ‪ ،‬لەم ماوەیەشدا دەستوری‬ ‫کوردس���تان تەواو بکرێ‌و بخرێتە دەنگدانەوە"‪ .‬دیارە بەپێی دەستورەکەش هەمو‬ ‫دەورەکانی س���ەرۆکایەتی بارزانی سفر دەبنەوەو دەتوانێ بۆ دو دەورەی تر خۆی‬ ‫کاندید بکات���ەوە‪ .‬بۆیە بارزان���ی لەپەیامەکەیدا دەڵێت‪":‬ت���ا هەڵبژاردنی داهاتو"‬ ‫بەڕێزێک پۆستی سەرۆک وەربگرێت‪.‬‬ ‫بەاڵم ئەم پرۆس���ەیە ئاس���ا ‌ن نابێت‪ .‬پارتی دەزانێ���ت زەحمەتە چوار حیزبەکە‬ ‫لەس���ەر پاکێجێکی هاوبەش رێکک���ەون‪ ،‬ئەمەش بواری مان���ۆرو هەوڵی دابڕانیان‬ ‫ئاس���انتر دەکات‪ .‬تەنانەت ئەگەر رێکیش بکەون‪ ،‬گەمەی سەرەکی لەکاتی گفتوگۆ‬ ‫لەسەر دەستور دەبێت‪.‬‬ ‫پێدەچێ ئامانجی س���ەرەکیی پارت���ی بریتی بێ لەوەی لەکۆتایی پرۆس���ەکەدا‬ ‫ی بگێڕیتەوەو گۆڕان لەبازنەی دەسەاڵت بکاتە‬ ‫شەرعییەت بۆ س���ەرۆکایەتی بارزان ‌‬ ‫دەرەوە‪ ،‬بەاڵم ئایا ئامادەیە لەبەرامبەردا بەهەموارکردنەوەی یاس���ای سەرۆکایەتی‬ ‫رازی بێت‪ ،‬یان گرەو لەس���ەر لێکدابڕانی الیەنەکانی ترو گۆش���ەگیرکردنی گۆڕان‬ ‫دەکات؟‬

‫کوا لێکۆڵینەوەی یاسایی لەخوێنی کاوه‌گه‌رمیانی‪ ،‬سەردەشت عوسمان‪ ،‬سۆرانی مامە حەمە‪ ،‬عەبدولستار تاھیرو ویدات حسێن؟‬

‫ئەو سەربازە سكۆتلەندییەی لەگەڵ بارزانی‬ ‫وێنەی گرت تۆمەتی تیرۆریستیی دەخرێتە پاڵ‬

‫بارزانی‌و سەربازە سکۆتلەندییەکە‬ ‫ئا‪ :‬كاوە رەش ـ به‌ریتانیا‬ ‫‪‎‬س���ەربازێكی سكۆتلەندی كە پێشتر خزمەتی‬ ‫سەربازی لەسوپای واڵتەكەیدا كردوە‪ ،‬دوای‬ ‫ئ���ەوەی بۆ ماوەی دو س���اڵ لەكوردس���تان‬ ‫وەك راهێن���ەرو خۆبەخ���ش لەگ���ەڵ هێزی‬ ‫پێش���مەرگەی كوردس���تان كاری كردوە دژی‬ ‫داعش‪ ،‬دوای گەڕانەوەی لەالیەن پۆلیس���ەوە‬ ‫پێی رادەگەیەنرێت خراپەكارییەكی گەورەت‬ ‫ك���ردوە‪ ،‬هەروەها یاس���ای بەڕەنگاربونەوەی‬ ‫تیرۆرت روبەڕو دەكرێتەوە‪.‬‬ ‫‪‎‬رۆژنام���ەی ئێكسپرێس���ی بەریتانی‪ ،‬نازناوی‬ ‫پاڵەوانی بۆ ئ���االن دۆنك���ەن بەكارهێناوەو‬ ‫وەك سەربازێكی پێش���وی شارەزای سوپای‬ ‫بەریتانی���ا‪ ،‬ب���ۆ م���اوەی دو س���اڵ لەهێڵی‬ ‫پێش���ەوەی جەنگ دژ بەداع���ش‪ ،‬راهێنان‌و‬ ‫رێنمای���ی س���تراتیجی‌و تاكتیكی جەنگی‪ ،‬بۆ‬ ‫هێزەكانی پێشمەرگە پێشكەش كردوە‪.‬‬ ‫‪‎‬رۆژنامەكە نوس���یویەتی‪ ،‬تەنه���ا هەفتەیەك‬ ‫لەمەوبەر لەالیەن خودی مەسعود بارزانیەوە‪،‬‬

‫سوپاس���گوزار ك���راوەو وێن���ەی كەس���ییان‬ ‫گرتوە‪.‬‬ ‫‪‎‬ئاالن دۆنكەن دەڵێ‪ ،‬هەرجارێك گەڕاوەتەوە‬ ‫بۆ ماڵەكەی لەشاری ئەبەدین‪ ،‬لەفڕۆكەخانە‬ ‫بەش���ێوەیەكی ئاس���ایی داوای ناسنامەیان‬ ‫لێك���ردوەو كێش���ەی نەب���وە‪ ،‬هەرجارێكیش‬ ‫پرس���یاریان لێكردبێ لەكوێ ب���وی؟ دەڵێ‬ ‫لەكوردستان بوم‪.‬‬ ‫‪‎‬دوایی���ن جارو نزیك���ەی هەفتەیەك لەمەوبەر‬ ‫دوای هاوكاری كردنی پێشمەرگە لەئازادكردنی‬ ‫ش���ارۆچەكەی بەعش���یقە‪ ،‬گەڕاوەت���ەوە بۆ‬ ‫ماڵ���ەوە‪ ،‬بەاڵم ئ���ەم جارەی���ان كارمەندی‬ ‫ئاس���ایش لەفڕۆكەخانە رایگرتوە‪ ،‬لەژورێكی‬ ‫بچوك���ی فڕۆكەخانەدا پێی���ان راگەیاندوە كە‬ ‫لەژێر فەرمان���ی ژم���ارە‪٧‬ی تیرۆریزم چەند‬ ‫پرسیارێكت روبەڕودەكرێتەوە‪.‬‬ ‫‪‎‬ئاالن دەڵێ‪ ،‬لەوكاتەدا سەرم لێشێوابو‪ ،‬چەند‬ ‫جارێكی تر ك���ە گەڕابوم���ەوە رایانگرتبوم‪،‬‬ ‫هیوای ساغ‌و سەالمەتییان بۆ خواستبوم‪.‬‬ ‫‪‎‬دواتر پێیان گوتم كە ئەوان ڤیدیۆی ئۆنالینی‬

‫منی���ان بینیوە چەكم بەدەس���تەوەیەو تەقە‬ ‫دەكەم‪.‬‬ ‫‪‎‬ئ���االن دۆنكەنی تەم���ەن پەنجا س���اڵ‪ ،‬كە‬ ‫خزمەت���ی س���ەربازی لەهێزی شاخس���تانی‬ ‫شاژنیش���دا كردوە‪ ،‬دانی بەوەدا ناوە كە ئەو‬ ‫چەك���ی هەڵگرتوە‪ ،‬بەاڵم تەنها بۆ پارێزگاری‬ ‫كردن لەخۆی بەكاری هێناوە‪.‬‬ ‫‪‎‬ئاالن دەڵێ‪ ،‬كاتێ���ك بیردەكەمەوە دڵتەنگ‬ ‫دەب���م دوای ئەو هەمو رۆیش���تنە پۆلیس���ی‬ ‫س���كۆتلەند‪ ،‬بەشێوەیەكی س���ادە لەخاڵێك‬ ‫دەگەڕێ���ت‪ ،‬تاپەیوەند بەسیاس���ەتەوە گرێی‬ ‫بدات‪.‬‬ ‫‪‎‬پۆلیسی لێكۆڵینەوە‪ ،‬دەستی بەسەر الپتۆپ‌و‬ ‫مۆبایلەكەی���دا گرت���وە‪ ،‬دوات���ر لەئەنجامی‬ ‫كەیسەكەی وەاڵمی لێ وەردەگیرێ‪.‬‬ ‫‪‎‬بڕگەی‪ ٧‬لەیاس���ای تی���رۆر لەبەریتانیا‪ ،‬رێگا‬ ‫بەپۆلیس دەدات دەس���ت بەس���ەر كەلوپەل‌و‬ ‫ئامڕازەكان���ی گومانلێك���راودا بگرێ���ت ب���ۆ‬ ‫لێكۆڵین���ەوە‪ ،‬یان راگرتن���ی گومانلێكراو بۆ‬ ‫پرسیاركردن‪.‬‬

‫‪‎‬بەاڵم پێشمەرگە كوردەكان‪ ،‬لەوەها لیستێكی‬ ‫رێكخراوە قەدەغەكراوەكانی حوكمەتدا نین‪.‬‬ ‫‪‎‬ئ���االن دۆنك���ەن زیاتر دەڵ���ێ‪ ،‬نزیكەی ‪٧٠٠‬‬ ‫الیەنگ���ری داع���ش لەس���وریا دەگەڕێن���ەوە‬ ‫بەریتانی���ا لەو رۆژانەدا‪ ،‬ب���ەاڵم من كە دژی‬ ‫ئەوان جەنگاوم هێشتا دەیانەوێ من تاوانبار‬ ‫بكەن‪.‬‬ ‫‪‎‬من وای دەبینم بۆ داعش���ەكان مافی مرۆڤ‬ ‫زیاترە‪ ،‬وەك لەمن‪ ،‬دوای ئەو هەمو خزمەت‌و‬ ‫جەنگانە لەپێناو واڵتەكەمدا‪.‬‬

‫ریکالم‬