ژمارە (556) ژمارەی نوێێ ئاوێنە

‫ریکالم‬

‫ریکالم‬

‫‪www.awene.com‬‬

‫ژماره‌ (‪)556‬‬ ‫سێشەممە ‪2016/12/13‬‬

‫‪Industry‬پیشه‌سازی‌‬ ‫سینۆما&بۆ بازرگانی‌‌و‬ ‫‪Sinoma‬‬ ‫‪Trade‬‬

‫رۆژنامه‌یه‌كی‌ سیاسیی‌ گشتییه‬ ‫کۆمپانیای ئاوێن ‌ه ده‌ریده‌کات‬

‫‪Scope of business:‬‬ ‫بواری‌ كاركردن‪:‬‬ ‫ ‪t 4UFFM 4USVDUVSF EFTJHO NBOVGBDUVSF BOE JOTUBMMBUJPO‬‬ ‫ی ( نه‌خشه‌دانان‪ ،‬درووستكردن‪ ،‬دامه‌زراندن)‬ ‫ی ئاسن ‌‬ ‫‪1‬ـ په‌یكه‌ر ‌‬ ‫ ‪t (FOFSBM 5SBEJOH JNQPSU BOE FYQPSU‬‬ ‫‌كردن)‬ ‫ه‬ ‫‌نارد‬ ‫ه‬ ‫ه‬ ‫‌و‬ ‫ن‬ ‫‌كرد‬ ‫ه‬ ‫هاورد‬ ‫(‬ ‫ی‬ ‫‌‬ ‫گشت‬ ‫ی‬ ‫‪ 2‬ـ بازرگان ‌‬ ‫ "‪t -JHIUJOHT ."/5‬‬ ‫ ‬ ‫‪t -PHJTUJDT -$-)MANTA‬‬ ‫ی سوره‌یاو ڕووناكی‌ ( ماركه‌ی‬ ‫‪ - 3‬كار ‌‬ ‫ ‪5FM‬‬ ‫ی گواستنه‌وه‌و گیاندن (‪)LCL‬‬ ‫‪ 4‬ـ كار ‌‬ ‫ ‪4FF JU PO 1BH‬‬

‫‪Mob. 0770 961 6966 0772 157 8372‬‬

‫ی زیاتر ل ‌ه الپه‌ڕ ‌ه (‪ )18‬ببینه‌‬ ‫ڕوونكردنه‌وه‌ ‌‬ ‫ریکالم‬

‫ریکالم‬

‫کۆمپانیای الیف هۆم‬

‫مۆبیلیات‌‪ -‬کەوانتەر‬ ‫نرخی گونجاو ـ جۆری تۆکمە ـ مۆدێلی نوێ‬

‫‪lifehomeco@gmail.com‬‬ ‫‪lifehome mobilya - mutfak‬‬

‫‪lifehomeco‬‬ ‫‪07704881088‬‬

‫‪9‬‬

‫ناونیشان‪ :‬سلێمانی ـ شەقامی بازنەیی مەلیک مەحمود بەرامبەر ئاڵتون مۆڵ‬ ‫ئۆفیسمان لە‪ :‬هەڵەبجەی شەهید‪ ،‬سەید سادق‌‪ ،‬دەربەندیخان‬

‫چه‌ندین ملیار دۆالر قه‌رزی‌ توركیا له‌سه‌ر حكومه‌تی‌ هه‌رێم كه‌ڵه‌كه‌ بوه‌‬

‫ویكلیكس‪ :‬ئاشت ‌ی هه‌ورامی‌ به‌نه‌وت‌و غازی‌ كوردستان‬ ‫قه‌ره‌بویان بۆ ده‌كاته‌وه‌‬ ‫نوێتری���ن به‌ڵگه‌نام���ه‌ باڵوكراوه‌كان��� ‌ی‬ ‫ویكلیكس ئاماژه‌ به‌وه‌ ده‌كه‌ن حكومه‌تی‌‬ ‫هه‌رێم چه‌ندی���ن ملی���ار دۆالر قه‌رزاری‌‬ ‫توركیایه‌‪ ،‬به‌پێی‌ ئیمه‌یله‌ باڵوكراوه‌كانی‌‬ ‫بی���رات به‌یره‌ق���ی‌ زاوای‌ ئه‌ردۆغ���ان‌و‬ ‫وه‌زیری‌ وزه‌ی‌ توركیا‪ ،‬ئاشتی‌ هه‌ورامی‌‬ ‫پێش���نیاری‌ ك���ردوه‌ به‌ن���ه‌وت‌و غازی‌‬ ‫كوردستان قه‌ره‌بویان بۆ بكرێته‌وه‌‪.‬‬ ‫ئاوێنه‌‪ ،‬سلێمانی‌‪ :‬ماڵپه‌ڕی‌ ویكلیكس‬ ‫ه���ه‌زاران ئیمه‌یلی‌ بیرات به‌یره‌قی‌ زاوای‌‬ ‫ئه‌ردۆغان���ی‌ باڵوك���رده‌وه‌‌و له‌نێ���و ئه‌م‬ ‫ئیمه‌یالنه‌شدا س���ه‌دان ئیمه‌یلی‌ ئاشتی‌‬ ‫هه‌ورامی‌‌و ته‌حس���ین یه‌زاری‌ راوێژكاری‌‬ ‫وه‌زاره‌تی‌ وزه‌ی‌ توركیا هه‌ن كه‌ گفتوگۆ‬ ‫ده‌رب���اره‌ی‌ چۆنیه‌ت���ی‌ مامه‌ڵه‌ك���ردن‬ ‫به‌نه‌وت‌و غازی‌ هه‌رێمه‌وه‌ ده‌كه‌ن‪.‬‬ ‫له‌زۆرب���ه‌ی‌ ئ���ه‌م ئیمه‌یالن���ه‌دا ك���ه‌‬ ‫به‌ش���ێكی‌ زۆریان په‌یوه‌ندی‌ به‌زانیاری‌‬ ‫تایبه‌تی‌ ئاش���تی‌ هه‌ورامی‌‌و ته‌حس���ین‬ ‫ی���ه‌زاره‌وه‌ هه‌یه‌‪ ،‬باس���ی‌ ئ���ه‌و قه‌رزانه‌‬ ‫ده‌كرێ���ت حكومه‌ت���ی‌ توركی���ا‌و چه‌ند‬ ‫كۆمپانیایه‌كی‌ نه‌وتی‌ ئ���ه‌و واڵته‌ له‌الی‌‬ ‫حكومه‌ت���ی‌ هه‌رێم هه‌یان���ه‌‌و هه‌ردوالش‬ ‫جه‌غت له‌س���ه‌ر ئه‌وه‌ ده‌كه‌ن په‌یوه‌ندی‬

‫نێوان حكومه‌تی‌ هه‌رێ���م‌و توركیا ته‌نها‬ ‫په‌یوه‌ندییه‌كی‌ سیاس���ی‌‌و ئابوری‌ نییه‌و‬ ‫ده‌ڵێ���ن "له‌چوارچێوه‌ی هه‌ر پرۆژه‌یه‌كدا‬ ‫ئێمه‌ دراوسێ‌و زیاتریشین"‪.‬‬ ‫له‌ئیمه‌یلێكدا ب���اس له‌درێژكردنه‌وه‌ی‬ ‫قه‌رزه‌كان���ی‌ س���ه‌ر حكومه‌ت���ی‌ هه‌رێم‬ ‫ده‌ك���ه‌ن‌و توركیا ده‌یه‌وێ���ت دڵنیابێت‬ ‫قه‌رزو سوه‌كه‌شی له‌خشته‌یه‌كی‌ زه‌مه‌نیدا‬ ‫به‌ده‌س���تده‌هێنێته‌وه‌ له‌ڕێگ���ه‌ی‌ نه‌وت‌و‬ ‫غازی هه‌رێ���م‌و ئه‌و نه‌وته‌ی بۆ به‌نده‌ری‬ ‫جه‌یهانی ده‌نێرێت‪.‬‬ ‫ئه‌م���ه‌ له‌كاتێكدایه‌ كه‌ فراكس���یۆنی‌‬ ‫پارت���ی‌ دیموكرات���ی‌ كوردس���تان ته‌نها‬ ‫فراكس���یۆنی‌ كوردیی���ه‌ له‌ئه‌نجومه‌ن���ی‌‬ ‫نوێنه‌رانی‌ عێراق دژایه‌تی‌ خۆی‌ به‌رامبه‌ر‬ ‫به‌وه‌ راگه‌یان���دوه‌ له‌بودج���ه‌ی‌‪2017‬ی‌‬ ‫عێراقدا بڕیاری‌ له‌س���ه‌ردراوه‌ كه‌ رۆژانه‌‬ ‫(‪ )550‬ه���ەزار به‌رمیل نه‌وتی‌ كه‌ركوك‌و‬ ‫هه‌رێ���م له‌ڕێگه‌ی‌ كۆمپانیای‌ س���ۆمۆوه‌‬ ‫بفرۆش���رێت‌و له‌به‌رامبه‌ریش���دا موچه‌ی‌‬ ‫كارمه‌ندان���ی‌ هه‌رێم له‌الی���ه‌ن حكومه‌تی‌‬ ‫ناوه‌ندی‌ عێراقه‌وه‌ دابین بكرێت‪.‬‬

‫ی توركیا‬ ‫بیرات به‌یره‌قی‌ زاوای‌ ئه‌ردۆغان‌و وه‌زیری‌ وزه‌ ‌‬

‫‪3‬‬

‫به‌ڕێوه‌به‌ری‌ پۆشاکی سوڵتان‪:‬‬

‫به‌رپرسانی‌ كوردستان قاتێك ‌ی براند‬ ‫بە ‪ ١٥٠‬هەزار دۆالرو بەرەو ژور ده‌كڕن‬ ‫به‌ڕێوه‌به‌ری‌ لقی‌ جلوبه‌رگی‌ سوڵتان‬ ‫له‌س���لێمانی‌‪ ،‬نیهاد جه‌رجیس ئاماژه‌‬ ‫به‌وه‌ ده‌كات پۆشاكی‌ براند له‌شاری‌‬ ‫سلێمانی‌ ته‌نها دو به‌رپرس ده‌یكڕن‌و‬ ‫له‌ش���اری‌ هه‌ولێریش حه‌وت هه‌شت‬ ‫به‌رپرس‪ ،‬ئه‌و ده‌ڵێت "نرخی‌ قاتێك‬ ‫ل���ه‪ ١٥٠‬ه���ەزار دۆالرو نی���و به‌ره‌و‬ ‫ژوره‌"‪.‬‬ ‫ئاوێن���ه‌‪ ،‬س���لێمانی‌‪ :‬به‌ڕێوه‌به‌ری‌‬ ‫لقی‌ جلوبه‌رگی‌ سوڵتان له‌سلێمانی‌‪،‬‬ ‫نیهاد جه‌رجیس به‌ئاوێنه‌ی‌ راگه‌یاند‬ ‫پۆش���اكه‌ برانده‌كان بۆ ئه‌وانه‌یه‌ كه‌‬ ‫خاوه‌ن���ی‌ پ���اره‌ی‌ زۆرن‪ ،‬به‌تایبه‌تی‌‬ ‫ئه‌وانه‌ی‌ بازرگان���ی‌ نه‌وتن‪ ،‬ئه‌و وتی‌‬ ‫"ژمارەی���ەک به‌رپرس���ی هەرێم���ی‬

‫کوردس���تان‌ جلی‌ براند له‌به‌رده‌كه‌ن‪،‬‬ ‫نرخی‌ ه���ه‌ر قاتێك ده‌چێته‌ ده‌فته‌ر‌و‬ ‫نیوێك‌و ل���ه‌الی‌ كۆمه‌ڵێك به‌رگدروی‌‬ ‫لوبنان���ی‌ به‌رگه‌كانی���ان ده‌دورن‌و‬ ‫قوماشه‌كه‌ی‌ ئیتاڵی‌‌و به‌ریتانییه‌"‪.‬‬ ‫وتیش���ی‌ "پێاڵومان هه‌یه‌ به‌هه‌زار‌و‬ ‫هه‌شت سه‌د دۆالره‌ له‌سه‌ر داخوازی‌‬ ‫داواكاره‌كه‌ ده‌یدورین"‪.‬‬ ‫ئاماژه‌ی‌ به‌وه‌ش ك���رد ژماره‌یه‌ك‬ ‫له‌به‌رپرس���ان داوایان لێكردون جلی‌‬ ‫براندی���ان بۆ ب���دورن له‌هه‌ولێر‪ ،‬ئه‌و‬ ‫وتی‌ "قوماشی‌ تایبه‌تی‌ خۆمان هه‌یه‌‬ ‫له‌مارك���ه‌ی‌ دۆرمیلی‌‌و هۆڵۆنش���ێری‌‬ ‫ئینگلی���زی‌ كه‌ ك���ۆدی‌ هه‌یه‌ له‌المان‬ ‫داوای‌ ده‌ك���ه‌ن‌و بۆیان ده‌دورین‌و دو‬

‫ ‬ ‫ناونیشان‪ :‬سلێامنی ته‌الری زارا ‪ -‬نهۆمی سێیه‌م ‪ -‬شوقه‌ی ژماره‌ ‪32‬‬

‫به‌رگدروی‌ توركمان هه‌یه‌ كه‌ قاته‌كه‌‬ ‫ده‌دورن نرخی‌ دورینی‌ هه‌ر قاتێكیان‬ ‫هه‌زارو هه‌شت سه‌د دۆالره‌"‪.‬‬ ‫وتیشی‌ "ئه‌وانه‌ی‌ مانگانه‌ پاره‌یه‌كی‌‬ ‫خه‌یاڵییان ده‌ست ده‌كه‌وێت پۆشاكی‌‬ ‫براند ده‌كڕن‌و له‌به‌ریده‌كه‌ن"‪.‬‬ ‫ئه‌م���ه‌ له‌كاتێكدای���ه‌ ك���ه‌ هه‌ینی‌‬ ‫راب���ردو گرته‌یه‌كی‌ ڤیدیۆیی‌ باڵوبۆوه‌‬ ‫نێچیرڤ���ان بارزانی‌ له‌ئه‌س���ته‌نبوڵ‬ ‫به‌كۆگا گرانبه‌هاكاندا بۆ پۆشاكی‌ براند‬ ‫ده‌گه‌ڕێت‪ ،‬شاناز ئیبراهیم ئه‌حمه‌دو‬ ‫مه‌ال به‌ختیاریش شه‌ڕه‌قس���ه‌یان بو‬ ‫له‌س���ه‌ر ئ���ه‌وه‌ی‌ كامی���ان بۆینباغ‌و‬ ‫پێاڵو‌و خش���ڵی‌ ماركه‌و گرانبه‌هایان‬ ‫زیاتره‌‪.‬‬

‫ته‌له‌فۆن‪ 3202416 :‬‬

‫ش���اناز ئیبراهی���م ئه‌حم���ه‌د‪ ،‬كه‌‬ ‫له‌س���ایتی‌ چاودێ���ردا به‌(ش���ازاده‌)‬ ‫ناوبراوه‌‪ ،‬به‌مه‌ال به‌ختیار به‌رپرس���ی‌‬ ‫ده‌سته‌ی‌ كارگێڕی‌ مه‌كته‌بی‌ سیاسی‌‬ ‫یه‌كێتی‌ ده‌ڵێت "من باسی بۆینباغ‌و‬ ‫پێ�ڵ�اوە ماركەكانی ت���ۆم نەكردوە‬ ‫تاوەك���و ت���ۆ ب���اس لەجل‌وبەرگی‬ ‫من بكەی���ت! گەر پێتخۆش���ە باس‬ ‫لەنرخی جلوبەرگ بكەین ئاس���اییە‬ ‫فەرمو ڤیس���تیڤاڵێك لەژێر دروشمی‬ ‫”لەپێاڵوی الس���تیكەوە تاوەكو قاتی‬ ‫ماركە” ساز بكە"‪.‬‬

‫ ‬ ‫به‌شی ریکالم ‪07700600659 :‬‬

‫‪3‬‬

‫کۆمپانیای باڵڤ پەیک ئاوێنە دابەش دەکات نرخی ‪ 1000‬دینار‬

‫ریکالم‬ ‫تیراژ‪4500 :‬‬

‫‌هه‌نوکه‬

‫)‪ )556‬سێشه‌مم ‌ه ‪2016/12/13‬‬

‫‪3‬‬

‫ئاشتی هەورامی نەوت‌و غازی هەرێم لەبری قەرز دەدات بەتورکیا‬ ‫ئا‪ :‬ئاوێنه‌‬ ‫ماڵپه‌ڕی‌ ویكلیكس له‌نوێترین‬ ‫به‌ڵگه‌نامه‌كانیدا هه‌زاران ئیمه‌یلی‌ بیرات‬ ‫به‌یره‌قی‌ زاوای‌ ئه‌ردۆغان‌و وه‌زیری‌‬ ‫وزه‌و سامانه‌ سروشتییه‌كانی توركیای‌‬ ‫باڵوكرده‌وه‌‪ ،‬كه‌ سەدان ئیمه‌یلی‌ ئاشتی‌‬ ‫هه‌ورامی‌‌و ته‌حسین یه‌زاری‌ راوێژكاری‌‬ ‫وه‌زاره‌تی‌ وزه‌ی‌ توركیای تێدایه‌و باس‬ ‫له‌چۆنیه‌تی‌ مامه‌ڵه‌كردن به‌نه‌وت‌و غازی‌‬ ‫هه‌رێمه‌وه‌ ده‌كه‌ن‪.‬‬ ‫ئ���ه‌م نامانه‌ی‌ نێوان ئاش���تی‌ هه‌ورامی‌‬ ‫وه‌زیری‌ نه‌وت‌و س���امانه‌ سروشتییه‌كان ‌ی‬ ‫حكومه‌ت���ی‌ هه‌رێ���م‌و ته‌حس���ین ی���ه‌زار‬ ‫راوێ���ژكاری‌ وه‌زاره‌ت���ی‌ وزه‌ی‌ توركی���ا‪،‬‬ ‫له‌ئه‌نجام���ی‌ ئه‌وه‌دا ئاش���كرا بوه‌‪ ،‬هه‌مو‬ ‫ئه‌و ئیمه‌یل‌و نام���ه‌ گۆڕینه‌وانه‌ی‌ له‌نێوان‬ ‫ئه‌م دو كه‌س���ه‌دا بوه‌‪ ،‬له‌الیه‌ن ته‌حسین‬ ‫یه‌زاره‌وه‌ ف���ۆروه‌رد كراوه‌ ب���ۆ ئیمه‌یلی‌‬ ‫"بی���رات به‌ی���ره‌ق"ی‌ وه‌زی���ری‌ وزه‌و‬ ‫سامانه‌ سروش���تییه‌كانی‌ توركیا‌و زاوای‌‬ ‫ئه‌ردۆغانی‌ س���ه‌رۆككۆماری‌ ئ���ه‌و واڵته‌‪،‬‬ ‫كه‌ سیاسه‌تمه‌دارو سه‌ركرده‌یه‌كی‌ دیاری‌‬ ‫ئاكه‌په‌و خاوه‌نكارێكی‌ ته‌مه‌ن ‪ 38‬ساڵ‌و‬ ‫به‌ڕێوه‌ب���ه‌ری جێبه‌جێ���كاری كۆمپانیای‬ ‫تشالیك گروپه‌‪.‬‬ ‫له‌زۆرب���ه‌ی‌ ئ���ه‌م ئیمه‌یالن���ه‌دا ك���ه‌‬ ‫به‌شێكی‌ زۆریان ناڕون‌و زیاتر په‌یوه‌ندی‌‬ ‫به‌زانی���اری‌ تایبه‌تی‌ ئاش���تی‌ هه‌ورامی‌‌و‬

‫ته‌حس���ین ی���ه‌زاره‌وه‌ هه‌یه‌‪ ،‬باس���ی‌ ئه‌و‬ ‫قه‌رزانه‌ ده‌كرێت حكومه‌تی‌ توركیا‌و چه‌ند‬ ‫كۆمپانیایه‌ك���ی‌ نه‌وتی‌ ئ���ه‌و واڵته‌ له‌الی‌‬ ‫حكومه‌ت���ی‌ هه‌رێم هه‌یان���ه‌‌و هه‌ردوالش‬ ‫جه‌غت له‌سه‌ر ئه‌وه‌ ده‌كه‌ن كه‌ په‌یوه‌ندی‬ ‫نێ���وان حكومه‌تی‌ هه‌رێ���م‌و توركیا ته‌نها‬ ‫په‌یوه‌ندییه‌ك���ی‌ سیاس���ی‌‌و ئابوری‌ نییه‌و‬ ‫ده‌ڵێن "له‌چوارچێ���وه‌ی هه‌ر پرۆژه‌یه‌كدا‬ ‫ئێمه‌ دراوسێ‌و زیاتریشین"‪.‬‬ ‫له‌ئیمه‌یلێك���دا ب���اس له‌درێژكردنه‌وه‌ی‬ ‫قه‌رزه‌كان���ی‌ س���ه‌ر حكومه‌ت���ی‌ هه‌رێ���م‬ ‫ده‌ك���ه‌ن‌و توركی���ا ده‌یه‌وێ���ت دڵنیابێت‬ ‫قه‌رزو سوه‌كه‌شی له‌خشته‌یه‌كی‌ زه‌مه‌نیدا‬ ‫به‌ده‌ستده‌هێنێته‌وه‌ له‌ڕێگه‌ی‌ نه‌وت‌و غازی‬ ‫هه‌رێم‌و ئه‌و نه‌وته‌ی بۆ به‌نده‌ری جه‌یهانی‬ ‫ده‌نێرێت‪.‬‬ ‫له‌ئیمه‌یلێكی‌ دیكه‌ش���دا ته‌حسین یه‌زار‬ ‫پێشنیاری‌ ئه‌وه‌ بۆ ئاشتی‌ هه‌ورامی‌ ده‌كات‬ ‫كه‌ ‪%20‬ی‌ پشكی‌ كۆمپانیا نه‌وتییه‌كه‌ به‌بێ‌‬ ‫ئه‌وه‌ی‌ ناوی‌ بهێنرێت بخه‌نه‌ س���ه‌ر ئه‌وان‬ ‫واقیعه‌كه‌ ب���ه‌م ش���ێوه‌یه‌یه‌‪ :‬حكومه‌تی‬ ‫له‌به‌رامب���ه‌ر ‪ 787‬ملی���ۆن دۆالر كه‌ الی‌‬ ‫هه‌ریم ‪( 1150000000‬ملیارێك‌و ‪ 150‬ملیۆن‬ ‫نامه‌ی ئاشتی هه‌ورامی‬ ‫حكومه‌تی‌ هه‌رێمه‌‪ .‬له‌به‌رامبه‌ردا ئاش���تی‌‬ ‫دۆالر) قه‌رزاری الیه‌ن���ی توركیه‌‪ .‬بێجگه‌‬ ‫بۆ ته‌حسین یه‌زار‬ ‫هه‌ورامی‌ ئه‌و پێش���نیاره‌ی‌ پێباش نییه‌‌و‬ ‫له‌كرێ���ی خزمه‌تگوزاریه‌كانی ‪ ،TEC‬كۆتا‬ ‫‪2016/4/11‬‬ ‫داوا ده‌كات ئ���ه‌و ق���ه‌رزی‌ ‪ 1‬ملیار‌و ‪150‬‬ ‫كات ب���ۆ دانه‌وه‌ی ئ���ه‌م قه‌رزانه‌ بڕیاری‬ ‫به‌ڕێز ته‌حسین‬ ‫ملیۆن دۆالری‌ توركی���ا كاتێك بدرێته‌وه‌‬ ‫له‌سه‌ر نه‌دراوه‌‪ ،‬به‌اڵم واچاوه‌ڕوان ده‌كرێت‬ ‫ساڵوێك له‌ له‌نده‌نه‌وه‌‬ ‫پێگه‌ی ئابوری حكومه‌تی هه‌رێم باش���تر‬ ‫پێش���نیازه‌كه‌تم به‌وردی هه‌ڵسه‌نگاند‪ ،‬كاتێك بدرێته‌وه‌ پێگه‌ی ئابوری حكومه‌تی‬ ‫بێت‌و ئه‌م قه‌رزانه‌ش س���ودی س���ااڵنه‌ی هه‌رچه‌ن���ده‌ ئاڵ���ۆزه‌و مه‌به‌س���تیش لێی هه‌رێم باشتر بێت‪ ،‬ئه‌م قه‌رزانه‌ش سودی‬ ‫‪%6‬ی‌ بچێته‌سه‌ر‪.‬‬ ‫ته‌نها قه‌رزه‌كانی ئێس���تایه‌‌و باس له‌وێنه‌ سااڵنه‌ی ‪%6‬ی‌ ده‌چێته‌سه‌ر ‪.‬‬ ‫حكومه‌تی هه‌رێم داوای له‌بڕیاربه‌ده‌سته‌‬ ‫ئه‌م���ه‌ی‌ خ���واره‌وه‌ یه‌كێك���ه‌ ل���ه‌و گه‌وره‌كه‌ ناكات ‪.‬‬ ‫ئیمه‌یالنه‌‪:‬‬ ‫له‌بنه‌ڕه‌ت���دا وه‌ك خ���ۆت ده‌زانی���ت هه‌ره‌ بااڵكان���ی توركیا كردوه‌ كه‌ قه‌رزی‬

‫ئاشتی‌و تەحسین یەزار‬ ‫جه‌غت له‌سه‌ر ئه‌وه‌‬ ‫ده‌كه‌ن په‌یوه‌ندی‬ ‫هه‌رێم‌و توركیا‬ ‫ته‌نها په‌یوه‌ندییه‌كی‌‬ ‫سیاسی‌‌و ئابوری‌ نییه‌و‬ ‫ده‌ڵێن ئێمه‌ دراوسێ‌و‬ ‫زیاتریشین‬

‫ ئاشتی هه‌ورامی‬ ‫دیكه‌ی پێبده‌ن له‌پێناو ئه‌وه‌ی شایسته‌ی‬ ‫دارایی كۆمپانی���ا بونیادنه‌ره‌ توركیه‌كان‬ ‫بدات‪ ،‬ئه‌م داوایه‌ی دواییش به‌شێوه‌یه‌كی‬ ‫گشتی ره‌زامه‌ندی له‌سه‌ر دراوه‌و چاوه‌ڕێی‬ ‫جێبه‌جێ كردنه‌ ‪.‬‬ ‫له‌گ���ه‌ڵ پێزانینمان بۆ ئه‌م قه‌رزو كرێی‬ ‫خزمه‌تگوزاریانه‌ی ك���ه‌ زۆر گرنگن‪ ،‬ئێمه‌‬ ‫پێویستمان به‌وه‌یه‌ به‌یه‌كێك له‌م خااڵنه‌ی‬ ‫خواره‌وه‌ رازی ببن‪:‬‬ ‫‪ -١‬وه‌ك خ���ۆی واز له‌قه‌رزه‌كان بهێنن‬ ‫هه‌ت���ا پێگه‌ی ئاب���وری حكومه‌تی هه‌رێم‬

‫ب���اش ده‌بێت‪ ،‬ه���ه‌روه‌ك چ���ۆن له‌كاتی‬ ‫قه‌رزوه‌رگرتنه‌كه‌ش���دا قس���ه‌ی له‌س���ه‌ر‬ ‫كراوه‌‪.‬‬ ‫‪-٢‬رازی بب���ن به‌دانانی خش���ته‌یه‌ك بۆ‬ ‫دانه‌وه‌ی قه‌رزه‌كان به‌ش���ێوه‌یه‌كی‌ كاتی‬ ‫دان���ه‌وه‌ی نادی���ار نه‌بێت‪ ،‬ب���ۆ ئه‌مه‌ش‬ ‫ئێمه‌ س���ێ س���اڵ داده‌نێین كه‌ له‌مانگی‬ ‫یه‌ك���ی ‪ ٢٠١٧‬ده‌س���تپێبكات تامانگ���ی‬ ‫دوانزه‌ی ‪ ٢٠١٩‬به‌ش���ێوه‌یه‌ك هه‌مو قه‌رزو‬ ‫سوده‌كه‌شی بگرێته‌وه‌ ‪.‬‬ ‫‪-٣‬به‌س����تنه‌وه‌ی دان����ه‌وه‌ی قه‌رزه‌كه‌ به‌‬ ‫(‪ )PSCs‬كه‌ ده‌كاته‌ شه‌ریك بون له‌گه‌ڵ‬ ‫حكومه‌ت به‌ڕێككه‌وتن‪ ،‬ئه‌میش زیاد له‌سێ‬ ‫س����اڵ ده‌خایه‌نێت‪ ،‬له‌به‌رئه‌وه‌ پیش����نیار‬ ‫ده‌كه‌ین كه‌ به‌م شێوه‌یه‌ی دیكه‌ بێت‪:‬‬ ‫یه‌ك���ه‌م‪ %100 ،‬س���یوله‌ دابنرێ���ت بۆ‬ ‫دان���ه‌وه‌ی قه‌رزه‌كه‌ كاتێكی���ش قه‌رزه‌كه‌‬ ‫ته‌واو بو ‪ %100‬سیوله‌ دابنرێت بۆ سودی‬ ‫قه‌رزه‌ك���ه‌‪ ،‬كاتێكیش ئه‌م ت���ه‌واو ده‌بێت‬ ‫‪ %50‬س���یوله‌ بدرێت���ه‌ الیه‌ن���ه‌ توركیه‌كه‌‬ ‫له‌به‌رئه‌وه‌ی قه‌رزی درێژخایه‌نی‌ داوه‌ ‪.‬‬ ‫ده‌توانی���ن رێكارێك���ی هاوش���ێوه‌‬ ‫بگرینه‌ب���ه‌ر ب���ۆ ق���ه‌رزه‌ تازه‌كانم���ان‬ ‫به‌ش���ێوه‌یه‌ك دان���ه‌وه‌ی ئ���ه‌م قه‌رزانه‌‬ ‫ببه‌سترێته‌وه‌ به‌سیوله‌ی میران‌و بنه‌باوی‬ ‫(‪ ،)Miran/BB‬بۆ كێڵگه‌ی "خورمه‌له‌"ش‬ ‫ده‌توانین به‌رهه‌مهێن���ان بكه‌ین به‌ڕێگه‌ی‬ ‫(‪)PSC‬وات���ه‌ به‌پش���كداری له‌داهات���ی‬ ‫نه‌وتدا‪.‬‬ ‫ئاشتی‌ هه‌ورام ی‌‬

‫"له‌پێاڵو ‌ی الستیكه‌و‌ه بۆ قات ‌ی ماركه‌"‬ ‫به‌رپرسان گرانبه‌هاترین براند ده‌پۆشن‬ ‫ئا‪ :‬ئاوێنه‌‬ ‫نێچیرڤان بارزانی‌ له‌ئه‌سته‌نبوڵ‬ ‫ی‬ ‫به‌كۆگا گرانبه‌هاكاندا بۆ پۆشاك ‌‬ ‫برااندو کەشخە ده‌گه‌ڕێت‪ ،‬شاناز‬ ‫ئیبراهیم ئه‌حمه‌دو مه‌ال به‌ختیاریش‬ ‫ی كامیان‬ ‫شه‌ڕه‌قسه‌یانه‌ له‌سه‌ر ئه‌و‌ه ‌‬ ‫ی ماركه‌و‬ ‫بۆینباغ‌و پێاڵو‌و خشڵ ‌‬ ‫ی‬ ‫گرانبه‌هایان زیاتره‌‪ ،‬به‌ڕێوه‌به‌ری‌ لق ‌‬ ‫جلوبه‌رگی سوڵتانیش ده‌ڵێت "چه‌ند‬ ‫به‌رپرسێك له‌كوردستان قاتی‌ براند‬ ‫ده‌پۆشن ك ‌ه نرخی‌ هه‌ر قاتێكیان‬ ‫ده‌فت ‌هر‌و نیوێكه‌"‪.‬‬ ‫ی ئیخالسی‬ ‫ی رابردو‪ ،‬ئاژانس ‌‬ ‫ی هه‌ین ‌‬ ‫رۆژ ‌‬ ‫ی باڵوكرده‌و‌ه ك ‌ه‬ ‫ی ئه‌و‌ه ‌‬ ‫ی هه‌واڵ ‌‬ ‫تورک��� ‌‬ ‫ی‬ ‫ی حكومه‌ت ‌‬ ‫ی س���ه‌رۆك ‌‬ ‫نێچیرڤان بارزان ‌‬ ‫ی خۆی‌‌و‬ ‫هه‌رێم به‌فڕۆك��� ‌ه تایبه‌تییه‌ك ‌ه ‌‬ ‫ی س���ه‌فین دزه‌یی‌‌و ژماره‌یه‌ك‬ ‫به‌یاوه‌ر ‌‬ ‫ی گارد چونه‌ت ‌ه ئه‌سته‌نبوڵ‌‌و له‌ناو‬ ‫بۆد ‌‬ ‫ی‬ ‫ی پۆشاك ‌‬ ‫ی ئه‌و ش���اره‌دا به‌دوا ‌‬ ‫بازاڕ ‌‬ ‫براندو گرانبه‌هادا گه‌ڕاون‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ی نێچیرڤ���ان فه‌رم ‌‬ ‫ئه‌م س���ه‌ردان ‌ه ‌‬ ‫ی بو‌ه‬ ‫ی تایبه‌ت ‌‬ ‫نه‌بوه‌‪ ،‬به‌ڵكو سه‌ردانێك ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ده‌وڵه‌مه‌ندنشین ‌‬ ‫بۆ راقیترین به‌ش��� ‌‬ ‫ی‬ ‫ی عه‌بد ‌‬ ‫ئه‌و شاره‌‪ ،‬کە دەکەوێتە‌كۆاڵن ‌‬ ‫ی ئه‌م‬ ‫ئیپه‌كچ���ی‌‪ .‬له‌گه‌ ‌ڵ باڵوبون���ه‌و‌ه ‌‬ ‫هه‌واڵه‌دا گرته‌ڤیدیۆیه‌كیش باڵوكرایه‌و‌ه‬ ‫ی‬ ‫ك��� ‌ه نێچیرڤان له‌گه‌ ‌ڵ س���ه‌فین دزه‌ی ‌‬ ‫له‌كۆگای���ه‌ك دێت��� ‌ه ده‌رو بۆدی���گارد‬ ‫شه‌قام‌و كۆاڵنه‌ك ‌هی‌ ته‌نیوه‌‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ی رابردوش‪ ،‬س���ایت ‌‬ ‫ی ش���ه‌مم ‌ه ‌‬ ‫رۆژ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی مه‌ال به‌ختیار ‌‬ ‫چاودێر ك ‌ه خاوه‌نه‌ك ‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫ی كارگێ���ڕ ‌‬ ‫ی ده‌س���ت ‌ه ‌‬ ‫به‌رپرس��� ‌‬ ‫ی‬ ‫ی نیشتمان ‌‬ ‫ی سیاس���ی یه‌كێت ‌‬ ‫مه‌كته‌ب ‌‬ ‫ی‬ ‫ی پۆس���تێك ‌‬ ‫كوردس���تانه‌‪ ،‬له‌وه‌اڵم��� ‌‬ ‫ی‬ ‫شاناز ئیبراهیم ئه‌حمه‌ددا ك ‌ه ره‌خن ‌ه ‌‬ ‫ی م���ه‌ال به‌ختی���ار كردب���و‬ ‫ئاڕاس���ت ‌ه ‌‬ ‫ی پارت ‌ه‬ ‫ی كۆنفرانس ‌‬ ‫ی س���ازكردن ‌‬ ‫به‌بۆن ‌ه ‌‬ ‫سۆش���یالدیموكراته‌كانه‌و‌ه له‌سلێمانی‌‪،‬‬ ‫ده‌ڵێت "مه‌ال به‌ختیار هه‌مو كه‌س���ێك‬

‫مەحمود عەباس‬

‫پۆشاكی‌ براند له‌شاری‌‬ ‫سلێمانی‌ ته‌نها دو‬ ‫به‌رپرس ده‌یكڕێت‬ ‫له‌شاری‌ هه‌ولێریش‬ ‫حه‌وت هه‌شت به‌رپرس‬ ‫ شاناز ئیبراهیم‬

‫ مەال بەختیار‬

‫ نێچیرڤان بارزانی‬

‫ی‬ ‫ی رابردو دوا ‌‬ ‫ده‌زان���ێ‌‪ ،‬له‌نیو س���ه‌د‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫ی خۆ ‌‬ ‫ی نه‌كه‌وت���وه‌‪ ،‬ته‌مه‌ن ‌‬ ‫بازرگان��� ‌‬ ‫له‌شاخ‌و خۆش���اردنه‌وه‌و ش ‌هڕ‌و شۆڕدا‬ ‫ی‬ ‫ی قورس���ای ‌‬ ‫بردۆته‌س��� ‌هر‌و به‌ئه‌نداز‌ه ‌‬ ‫ی مارك ‌ه‬ ‫جل‌و به‌رگ‌و خش���ڵ‌‌و پێ�ڵ�او ‌‬ ‫ی (شازاده‌)‬ ‫ی گرانبه‌ها ‌‬ ‫جۆراوجۆره‌كان ‌‬ ‫ی الستیكی‌ دڕیوه‌"‪.‬‬ ‫پێاڵو ‌‬ ‫ش���اناز ئیبراهی���م ئه‌حم���ه‌د‪ ،‬ك��� ‌ه‬ ‫ی چاودێردا به‌(ش���ازاده‌)‬ ‫له‌وه‌اڵمه‌ك��� ‌ه ‌‬ ‫ی "خۆ‬ ‫ی ئه‌وه‌دا نوس ‌‬ ‫ناوبراوه‌‪ ،‬له‌وه‌اڵم ‌‬ ‫من باس���ی بۆینباغ‌و پێاڵوە ماركەكانی‬ ‫ت���ۆم نەك���ردوە تاوەك���و ت���ۆ ب���اس‬ ‫لەجل‌وبەرگی من بكەیت! گەر پێتخۆشە‬ ‫باس لەنرخی جلوبەرگ بكەین ئاساییە‬ ‫فەرمو ڤیس���تیڤاڵێك لەژێر دروش���می‬ ‫”لەپێ�ڵ�اوی الس���تیكەوە تاوەكو قاتی‬ ‫ماركە” ساز بكە"‪.‬‬

‫بران���د‌ه گرانبه‌هاكان���دان‪ ،‬به‌ڵك���و‬ ‫ی‬ ‫ی زۆرب ‌ه ‌‬ ‫ی وێن ‌ه ‌‬ ‫به‌گه‌ڕانێ���ك به‌ئه‌لبوم ‌‬ ‫ی‬ ‫ی هه‌رێم ‌‬ ‫كه‌س���ایه‌تیی ‌ه سیاس���ییه‌كان ‌‬ ‫كوردستانیشدا ده‌رده‌كه‌وێت به‌شێكیان‬ ‫جلوبه‌رگ‌و پۆش���اكێك دوجار له‌س���ه‌ر‬ ‫یه‌ك له‌به‌ر ناكه‌نه‌وه‌‪ ،‬ئه‌مان ‌ه خوازیارن‬ ‫به‌رده‌وام جوانپ���ۆش‌و رێكپۆش‌و براند‬ ‫ی‬ ‫ی جیاوازی ‌‬ ‫پ���ۆش ده‌ركه‌ون له‌ڕێگ��� ‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫ی قوماش��� ‌‬ ‫ره‌ن���گ‌و دیزای���ن‌و كوالێت ‌‬ ‫ی‬ ‫ی كۆمه‌اڵیه‌ت ‌‬ ‫پۆش���اكه‌كانیانه‌و‌ه پێگ ‌ه ‌‬ ‫خۆی���ان نمایش بکەن‪ ،‬به‌ش���ێك له‌م‬ ‫ی‬ ‫به‌رپرس���ان ‌ه به‌ئه‌ندازه‌یه‌ك ش���ه‌یدا ‌‬ ‫ی پۆشاك‌و پێاڵون ك ‌ه وه‌ك‬ ‫كۆكردنه‌و‌ه ‌‬ ‫باس ده‌كرێ���ت هه‌ندێكیان زیاتر له‌‪80‬‬ ‫ی له‌ماڵه‌و‌ه ریز‬ ‫ی گرانبه‌ها ‌‬ ‫جوت پێاڵو ‌‬ ‫كردوه‌‪.‬‬ ‫ی سوڵتان‬ ‫ی جلوبه‌رگ ‌‬ ‫ی لق ‌‬ ‫به‌ڕێوه‌به‌ر ‌‬ ‫له‌سلێمانی‌‪ ،‬نیهاد جه‌رجیس له‌مباره‌و‌ه‬ ‫ی براند‬ ‫ی راگه‌یان���د جل‌وبه‌رگ ‌‬ ‫به‌ئاوێن ‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ئه‌وان ‌ه ‌‬ ‫له‌جیهان���دا زۆر‌ه به‌نمون��� ‌ه ‌‬ ‫ی بریۆنی‌‌و‬ ‫زۆر به‌ناوبانگ���ن وه‌ك مارك ‌ه ‌‬

‫ب���ۆز‌و كارلین كرین‪ ،‬كیت الپیدۆس��� ‌ه‬ ‫ی‬ ‫ی جیهانین بۆ دروس���تكردن ‌‬ ‫ك ‌ه مارك ‌ه ‌‬ ‫ی باش‬ ‫چاك���ه‌ت‌و پانت���ۆڵ‌و قوماش��� ‌‬ ‫ی "بۆ نمون ‌ه‬ ‫به‌رهه‌مده‌هێن���ن‪ ،‬ئه‌و وت��� ‌‬ ‫ی‬ ‫ی یه‌ك ساڵ ‌‬ ‫ی له‌ماو‌ه ‌‬ ‫ی بریۆن ‌‬ ‫كۆمپانیا ‌‬ ‫كاركرندا ته‌نها شه‌ست قات ده‌دورێت‪،‬‬ ‫ی زۆرن‪،‬‬ ‫ی پ���ار‌ه ‌‬ ‫بۆ ئه‌وانه‌ی��� ‌ه خاوه‌ن ‌‬ ‫ی نه‌وتن‪،‬‬ ‫ی بازرگان ‌‬ ‫ی ئه‌وان��� ‌ه ‌‬ ‫به‌تایبه‌ت ‌‬ ‫ی هه‌ر قاتێكیان له‌پانز‌ه هه‌زار‬ ‫ك ‌ه نرخ ‌‬ ‫دۆالره‌و‌ه ده‌س���تپێده‌كات ب���ۆ س���ه‌دو‬ ‫په‌نجا ه���ه‌زار دۆالر‌و ده‌گات ‌ه س���ەدان‬ ‫ی‬ ‫هەزار دۆالری���ش‪ ،‬ئه‌ویش بۆ كوالێت ‌‬ ‫قوماش‌و به‌رگدر‌وه‌ك ‌هی‌ ده‌گه‌ڕێته‌وه‌"‪.‬‬ ‫ی مارك ‌ه بۆ‬ ‫ی پۆشاك ‌‬ ‫سه‌باره‌ت به‌هاتن ‌‬ ‫ی‬ ‫ی داواكار ‌‬ ‫ی "به‌پێ ‌‬ ‫كوردستان‪ ،‬ئه‌و وت ‌‬ ‫ی‬ ‫خۆمان ئه‌و جل‌وبه‌رگ ‌ه ده‌هێنین ‌ه هه‌رێم ‌‬ ‫ی له‌پێنج سه‌د‬ ‫كوردستان‪ ،‬ك ‌ه نرخه‌ك ‌ه ‌‬ ‫ی ل���ه‌و نرخان ‌ه به‌ره‌‌و‬ ‫دۆالردای ‌ه ئه‌وان ‌ه ‌‬ ‫ژوریان ده‌وێت‪ ،‬له‌كوردس���تان نایكڕن‬ ‫ی‬ ‫ی واڵت ده‌یك���ڕن‌و داخواز ‌‬ ‫له‌ده‌ره‌و‌ه ‌‬ ‫ده‌كه‌ن"‪.‬‬

‫ی‬ ‫ی براند له‌شار ‌‬ ‫ی "پۆش���اك ‌‬ ‫وتیش��� ‌‬ ‫ی ته‌نها دو به‌رپرس ده‌یكڕێت‪،‬‬ ‫سلێمان ‌‬ ‫ی هه‌ولێریش حه‌وت هه‌ش���ت‬ ‫له‌ش���ار ‌‬ ‫ی ئ���ه‌و جل ‌ه‬ ‫به‌رپ���رس‪ ،‬ئ���ه‌و كه‌س��� ‌ه ‌‬ ‫ی پێده‌كه‌ن‬ ‫ده‌كڕێت چوار پێنج په‌راو‌ه ‌‬ ‫ی دیك ‌ه‬ ‫ته‌نه���ا بۆ ئ���ه‌و ده‌بێت كه‌س��� ‌‬ ‫ی‬ ‫ی بكات ی���ان بۆ ‌‬ ‫ناتوانێ���ت له‌ب���ه‌ر ‌‬ ‫ی شان‌و قۆڵ‌و‬ ‫نابێت ك ‌ه ئه‌ویش قیاس��� ‌‬ ‫ی ك ‌ه‬ ‫ی كه‌مه‌ر ‌‬ ‫ده‌ست‌و ناوقه‌دو قیاسات ‌‬ ‫ی تایبه‌ت‬ ‫به‌ده‌ست ده‌دورێن‌و به‌رگدرو ‌‬ ‫ی ده‌وێت رۆژان ‌ه ك ‌ه به‌رده‌وام‬ ‫حه‌فته‌یه‌ك ‌‬ ‫ی تێدا بكات"‪.‬‬ ‫هه‌شت كاتژمێر كار ‌‬ ‫ی رونكرده‌و‌ه ك ‌ه ئه‌و‬ ‫نیهاد ئه‌وه‌ش��� ‌‬ ‫ی براند له‌به‌رده‌كه‌ن‬ ‫ی جل ‌‬ ‫به‌رپرس���ان ‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫ی كوردس���تان كه‌من‌و نرخ ‌‬ ‫له‌هه‌رێم��� ‌‬ ‫هه‌ر قاتێ���ك ده‌چێت ‌ه ده‌فت ‌هر‌و نیوێك‌و‬ ‫ی‬ ‫ی لوبنان ‌‬ ‫ی كۆمه‌لێك به‌رگ���درو ‌‬ ‫ل���ه‌ال ‌‬ ‫به‌رگه‌كانی���ان ده‌دورن ك ‌ه باش���ترین‬ ‫ی جیه���ان له‌لوبنان���ن‬ ‫دیزاینه‌ره‌كان��� ‌‬ ‫ی ده‌یدورن‪،‬‬ ‫ی ئیتاڵی‌‌و به‌ریتان ‌‬ ‫به‌قوماش ‌‬ ‫ی براندمان‬ ‫ی جل��� ‌‬ ‫ی "له‌س���لێمان ‌‬ ‫ئه‌و وت ‌‬

‫ترێزا‌و‬ ‫ئه‌بومازن‌و‬ ‫كه‌وشه‌كانیان‬

‫س���ه‌ره‌تای‌ ئه‌م هه‌فته‌ی���ه‌‪ ،‬تێرێزا‬ ‫مای‌ س���ه‌رۆك وه‌زیرانی‌ به‌ریتانیا ك ‌ه‬ ‫بۆ به‌شداربون له‌كۆبونه‌وه‌ی‌ واڵتانی‌‬ ‫كه‌نداو چوب���وه‌ به‌حرێ���ن‪ ،‬له‌كاتی‌‬ ‫ده‌ركه‌وتنی‌ له‌به‌رده‌م رۆژنامه‌نوساندا‬ ‫پانتۆڵێك���ی‌ چه‌رمی‌ پۆش���ی‌ بو كه‌‬ ‫نرخه‌كه‌ی‌ نزیك���ه‌ی‌ ‪ 1300‬دۆالر بو‪،‬‬ ‫كه‌وش���ێكیش نرخه‌كه‌ی‌ ‪ 300‬دۆالر‪،‬‬ ‫ب���ه‌م ده‌ركه‌وتنه‌ی‌ ه���ه‌رای‌ نایه‌وه‌‪،‬‬ ‫كاتێ���ك رۆژنامه‌نوس���ێك ده‌رباره‌ی‌‬ ‫ه���ۆكاری‌ پۆش���ینی‌ ئ���ه‌م پانتۆڵ‌‌و‬

‫كه‌وشه‌ گرانبه‌هایه‌ پرسیاری‌ لێكرد‪،‬‬ ‫به‌وپێی���ه‌ی‌ جی���اوازی‌ چینایه‌ت��� ‌‬ ‫ی‬ ‫له‌به‌ریتانی���ا زیات���ر ده‌رده‌خ���ات‌و‬ ‫كاربه‌ده‌س���تان له‌هاواڵتی���ان دورتر‬ ‫ده‌خاته‌وه‌‪.‬‬ ‫س���ه‌رۆك وه‌زیرانی‌ به‌ریتانیا خۆی‌‬ ‫به‌نزیكی‌ خه‌ڵكیی‌ وه‌س���ف کردووتی‬ ‫"جۆری‌ ئه‌و پۆش���اكانه‌ی‌ ده‌یپۆشم‌و‬ ‫ئ���ه‌و خۆراكانه‌ی‌ ده‌یانخ���ۆم نابێت‬ ‫ب���ه‌و مانای���ه‌ بێ���ت ك���ه‌ له‌خه‌ڵكی‌‬ ‫دوركه‌وتومه‌ته‌وه‌"‪.‬‬

‫پێش���تریش زۆر قس���ه‌ له‌س���ه‌ر‬ ‫پێاڵوه‌كان���ی‌ مه‌حم���ود عه‌باس��� ‌‬ ‫ی‬ ‫س���ه‌رۆكی‌ فه‌له‌س���تین كراب���و‪ ،‬كه‌‬ ‫له‌كاتێكدا فه‌له‌ستینیه‌كان له‌وپه‌ڕی‌‬ ‫داماویدا ده‌ژین‪ ،‬ئه‌ب���و مازن حه‌زی‌‬ ‫له‌كڕین���ی‌ پێ�ڵ�اوی‌ مارك���ه‌ی‌ فابیی‬ ‫ئیتاڵییه‌ كه‌ نرخی‌ هه‌ر جوتێكی‌ دو‬ ‫ده‌فته‌رو سی‌ وه‌ره‌قه‌یه‌‪.‬‬ ‫كۆمپانیای‌ فابی‌ رایگه‌یاندوه‌ زۆربه‌ی‌‬ ‫س���ه‌ركرده‌كانی‌ جیهان‌و رۆژهه‌اڵتی‌‬ ‫ناوه‌ڕاست كڕیاری‌ به‌رهه‌مه‌كانین‪.‬‬

‫ن���ه‌ك هه‌ر ب���ه‌م دیمه‌ن‌و قس���انه‌دا‬ ‫ی هه‌رێم‬ ‫ده‌رده‌كه‌وێ���ت ك ‌ه به‌رپرس���ان ‌‬ ‫ی‬ ‫ی گه‌ڕان به‌ك���ۆگاو دۆزینه‌و‌ه ‌‬ ‫ش���ه‌یدا ‌‬

‫نی���ه‌‪ ،‬ته‌نه���ا له‌هه‌‌ولێر قاتم���ان هه‌ی ‌ه‬ ‫ێ هه‌زار دۆالره‌‌و پێاڵومان هه‌ی ‌ه‬ ‫به‌س��� ‌‬ ‫به‌هه‌زار‌و هه‌شت س���ه‌د دۆالر‌ه له‌سه‌ر‬ ‫داخوازی‌ داواكاره‌كه‌ ده‌یدورین"‪.‬‬ ‫ی ب���ه‌وه‌ش ك���رد ژماره‌یه‌ك‬ ‫ئاماژ‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫له‌به‌رپرس���ان داوایان لێك���ردون جل ‌‬ ‫براندی���ان ب���ۆ ب���دورن له‌هه‌ولێر‪ ،‬ئه‌و‬ ‫ی خۆمان هه‌ی ‌ه‬ ‫ی تایبه‌ت ‌‬ ‫ی "قوماش��� ‌‬ ‫وت ‌‬ ‫ی‬ ‫ی دۆرمیل���ی‌‌و هۆڵۆنش���ێر ‌‬ ‫له‌مارك��� ‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫ی هه‌ی ‌ه له‌المان داوا ‌‬ ‫ی ك ‌ه كۆد ‌‬ ‫ئینگلیز ‌‬ ‫ی‬ ‫ده‌كه‌ن‌و بۆیان ده‌دورین‌و دو به‌رگدرو ‌‬ ‫توركم���ان هه‌ی ‌ه ك ‌ه قاته‌ك��� ‌ه ده‌دورن‬ ‫ی هه‌ر قاتێكیان هه‌زارو هه‌ش���ت‬ ‫نرخ��� ‌‬ ‫سه‌د دۆالره‌"‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ی مانگان ‌ه پاره‌یه‌ك ‌‬ ‫ی "ئه‌وان ‌ه ‌‬ ‫وتیش ‌‬ ‫ی‬ ‫خه‌یاڵییان ده‌س���ت ده‌كه‌وێت پۆشاك ‌‬ ‫براند ده‌كڕن‌و له‌به‌ریده‌كه‌ن"‪.‬‬

‫ تێرێزا مەی‬

‫‪2‬‬

‫تایبه‌ت‬

‫)‪ )556‬سێشه‌مم ‌ه ‪2016/12/13‬‬

‫قه‌ره‌ته‌په‌‪ :‬فه‌وجێكی حه‌شدی سونی دێته‌ سنوره‌كه‌‬

‫ی خۆیان له‌و فه‌وجه‌دا تۆماركردوه‌‬ ‫‪ 80‬هاواڵت ‌ی ناو ‌‬ ‫ئا‪ :‬ئاراز محه‌مه‌د‬ ‫هاتنی فه‌وجێكی حه‌شدی عه‌شایه‌ری سه‌ر‬ ‫به‌باڵی سونه‌كان بۆ سنوری قه‌ره‌ته‌په‌‬ ‫به‌رپرسانی ئه‌و سنوره‌ی نیگه‌ران كردوه‌‌و‬ ‫به‌رپرسێكی كوردیش رایده‌گه‌یه‌نێت ئه‌وان‬ ‫پالنی خۆیان جێبه‌جێ ده‌كه‌ن‪.‬‬ ‫محه‌مه‌د عومه‌ر به‌رپرس���ی كۆمیته‌ی‬ ‫قه‌ره‌ته‌پ���ه‌ی یه‌كێت���ی نیش���تیمانی‬ ‫كوردس���تان به‌ئاوێن���ه‌ی‌ راگه‌یاند"ئه‌و‬ ‫فه‌وجه‌ی حه‌ش���دی عه‌ش���ایه‌ری سه‌ر‬ ‫به‌س���ونه‌كان مه‌ركه‌زه‌كه‌ی���ان ده‌ل���ی‬ ‫عه‌باس‌و شاره‌بان ‌ه كه‌ سه‌اڵح موزاحم‌و‬ ‫براكانی سه‌رپه‌رش���تی ده‌كه‌ن‌و نزیكن‬ ‫له‌سه‌لیم جبورییه‌وه‌"‪.‬‬ ‫ی‬ ‫وتیش���ی"بۆ ئه‌و فه‌وج���ه‌ش خه‌ڵك ‌‬ ‫ی خۆیان تۆمار‬ ‫ی قه‌ره‌ته‌په‌ ناو ‌‬ ‫س���نور ‌‬ ‫ی زانیارییه‌كانیش���مان‬ ‫كردوه‌‌و به‌پێ��� ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ‪ 80‬هاواڵتی‌ سنور ‌‬ ‫تائێس���تا نزیكه‌ ‌‬ ‫ی خۆی���ان له‌و فه‌وجه‌دا‬ ‫قه‌ره‌ته‌په‌ ناو ‌‬ ‫تۆماركردوه‌"‪.‬‬

‫محه‌م���ه‌د عومه‌ر ئام���اژه‌ به‌پالنێك‬ ‫ی‬ ‫ی هێز ‌‬ ‫ی هاوس���ه‌نگ ‌‬ ‫ده‌كات بۆ تێكدان ‌‬ ‫ی‬ ‫ئه‌و ناوچان���ه‌‌و رایده‌گه‌یه‌نێت "هێزێك ‌‬ ‫زۆر جیاواز هاتونه‌ته‌ س���نوره‌كه‌ له‌وان ‌ه‬ ‫ی‬ ‫حه‌شدی‌ سونی‌‌و سوپای‌ عێراق‌و حه‌شد ‌‬ ‫ی‬ ‫ش���یعی‌‌و پۆلیس���ی‌ فیدراڵی‌‌و پۆلیس ‌‬ ‫ی ل���ه‌م س���نور‌ه جێگیركراون‌و‬ ‫عێراق��� ‌‬ ‫ئێمه‌ش ته‌نه���ا هێزێكی كه‌ممان هه‌یه‌و‬ ‫ئه‌مان پالنیان هه‌یه‌ سبه‌ینێ هاوكێشه‌ی‬ ‫ی‬ ‫ی خۆیان یه‌كالی ‌‬ ‫ناوچه‌ك ‌ه له‌به‌رژه‌وه‌ند ‌‬ ‫بكه‌نه‌وه‌"‪.‬‬ ‫له‌س���نوری ناحیه‌ی قه‌ره‌ته‌پ ‌ه هێزی‬ ‫پێشمه‌رگه‌و س���وپای عێراق‌و پۆلیسی‬ ‫فیدراڵی‌و پۆلیس���ی عێراقی‌و حه‌شدی‬ ‫شه‌عبی‌و حه‌شدی سونی بونیان هه‌یه‌‪،‬‬ ‫سه‌رباری ئه‌وه‌ش به‌پێی زانیارییه‌كانی‬ ‫ئاوێنه‌ نزیكه‌ی ‪100‬چه‌كداری داعشیش‬ ‫له‌و س���نور‌ه بونیان هه‌ی���ه‌‌و چه‌ندین‬ ‫چاالكیشیان ئه‌نجامداوه‌‪ ،‬كه‌ نزیكترینیان‬ ‫بۆمبڕێژكردنی شه‌ش تاوه‌ری كاره‌با بو‬ ‫له‌نێوان جه‌له‌وال‌و قه‌ره‌ته‌په‌‪.‬‬

‫هێزێکی حەشدی وەتەنی‬

‫شاره‌وانی كه‌الر بۆ جێبه‌جێكردنی‌ پڕۆژه‌كانی‌‪ ،‬زه‌وییه‌كانی‌ ده‌فرۆشێت‬ ‫ئا‪ :‬ئاراز‬ ‫شاره‌وانی قه‌زای كه‌الر یازده‌ پارچه‌ زه‌وی‬ ‫هه‌یه‌ بۆ فرۆشتن‌و سه‌رۆكی شاره‌وانیش‬ ‫رایده‌گه‌یه‌نێت ئه‌و زه‌ویانه‌ هی شاره‌وانین‌و‬ ‫ده‌كه‌ونه‌ سنوری قه‌زای كه‌الره‌وه‌‪.‬‬

‫ئه‌كره‌م س���اڵح سه‌رۆكی ش���اره‌وانی‬ ‫ق���ه‌زای ك���ه‌الر به‌ئاوێن���ه‌ی‌ راگه‌یان���د‬ ‫"له‌ئێس���تادا ئێمه‌ یازده‌ پارچه‌ زه‌ویمان‬ ‫هه‌یه‌ كه‌ هی س���ه‌رۆكایه‌تی ش���اره‌وانی‬ ‫ك���ه‌الره‌‌و كاتی خۆی وه‌ك زه‌وی نایاب‌و‬ ‫ب���اش له‌دابه‌ش���كردن پاراس���تمانن‌و‬

‫ماونه‌ته‌وه‌"‪.‬‬ ‫وتیش���ی "له‌گ���ه‌ڵ به‌ڕێوه‌به‌رایه‌ت���ی‬ ‫پالندانان���دا كاره‌ یاس���اییه‌كان ت���ه‌واو‬ ‫ده‌كه‌ین‌و پاشان ده‌یانفرۆشین"‪.‬‬ ‫ئه‌و ئام���اژه‌ی‌ به‌وه‌ش���دا "ده‌مانه‌وێت‬ ‫س���ه‌رجه‌م داهات���ی ئ���ه‌و زه‌ویان���ه‌ بۆ‬

‫شاره‌وانی كه‌الر خۆی بێت‌و نه‌گه‌ڕێته‌وه‌‬ ‫بۆ وه‌زاره‌ت‌و ته‌نها وه‌ك پش���كی خۆمان‬ ‫‪%40‬م���ان پێ بده‌ن به‌ڵك���و ده‌مانه‌وێت‬ ‫س���ه‌رجه‌م داهاته‌كه‌ی ب���ۆ خۆمان بێت‬ ‫بۆ ئه‌وه‌ی داهاته‌ك���ه‌ی بۆ پڕۆژه‌كانمان‬ ‫به‌كار بهێنین"‪ .‬جه‌غتیش له‌س���ه‌ر ئه‌وه‌‬

‫ده‌كاته‌و‌ه كه‌ یه‌كێك له‌و زه‌وییانه‌ له‌الیه‌ن‬ ‫هاواڵتییه‌كه‌وه‌ داگیركراوه‌‌و كراوه‌ به‌خانو‬ ‫به‌شێوه‌یه‌كی‌ نایاس���ایی‌‌و ئێمه‌ش داوای‌‬ ‫یاس���اییمان له‌س���ه‌ر تۆماركراوه‌‌و چه‌ند‬ ‫كه‌سێكی‌ له‌سه‌ر ده‌ستگیركراوه‌‌و كێشه‌كه‌‬ ‫هێشتا له‌دادگا یه‌كالیی‌ نه‌كراوه‌ته‌وه‌"‪.‬‬

‫وتیش���ی‌ "ئ���ه‌و زه‌وییانه‌ به‌ش���ێوه‌ی‌‬ ‫زیادكردنی‌ ئاشكرا ده‌فرۆشین‌و هه‌ر كه‌س‬ ‫پاره‌ی‌ زیاتر بدات ده‌بێته‌ خاوه‌نی‌"‪.‬‬ ‫س���ه‌رۆكی‌ ش���اره‌وانی‌ كه‌الر به‌هۆی‌‬ ‫زۆری‌ نرخی‌ زه‌وییه‌كانیش���ه‌وه‌ به‌دوری‬ ‫زانی‌ كه‌س بتوانێت بیانكڕێت‪.‬‬

‫ریکالم‬

‫عەتا سەراوی‪ :‬سروە راستدەكات‬

‫كەسوكاری شەهیدی ئەم‬ ‫واڵتە هەموی سواڵ دەكات‬ ‫عەتا س���ەراوی‪ ،‬ئەندام���ی ئەنجومەنی‬ ‫ناوەندی یەكیەتی نیشتمانی كوردستان‬ ‫ئام���اژە ب���ەوە دەكات ئەگ���ەر بزانین‬ ‫س���روە عەبدولواحی���د س���وكایەتی‬ ‫بەش���ەهیدەكانمان دەكات پێش هەموو‬ ‫ی لێی‌ بێدەنگ نابێت‪ ،‬ئەو‬ ‫كەس یەکێت ‌‬ ‫دەڵێت "كەس���وكاری ش���ەهیدانی ئەم‬ ‫واڵتە هەموی س���واڵ دەكەن‌و نان نیە‬ ‫بیخۆن"‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ئاوێنە‪ ،‬مەزهەر كەریم‪ :‬عەتا س���ەراو ‌‬ ‫ی راگەیاند‪ ،‬سروە عەبدولواحید‬ ‫بەئاوێنە ‌‬ ‫ی لەسەر‬ ‫شتێكی واینەوتوە تائەو هەاڵیە ‌‬ ‫ی زوڵم‬ ‫س���از بكرێت‪ ،‬ئەو وت���ی‌ "بۆچ ‌‬ ‫لەش���ەهید بكرێت‌و ببێتە كراس���ەكەی‬ ‫ی‬ ‫عوسمان‌و بازرگانی پێوەبكرێت‪ ،‬ئەوە ‌‬ ‫سروە وتی‌ شایستەی ئەو هەاڵ گەورەیە‬ ‫نەبو كە پارتی كردی"‪.‬‬ ‫وتیش���ی‌ "هەمو كەس���ێك دەزانێت‬ ‫زۆربەی شەهیدی ئەم واڵتە یەكێتییە‌و‬ ‫شەهیدی حزبەكەی ئێمەیە‪ ،‬ئێمە ئەگەر‬ ‫بزانین س���وكایەتی بەش���ەهیدەكانمان‬ ‫دەكات پێش هەمو كەس لێی بێدەنگ‬ ‫نابی���ن‌و لێ���ی دێینە دەن���گ‌و قەبوڵی‬ ‫ناكەی���ن‪ ،‬ب���ەاڵم هەس���تمان نەكردوە‬ ‫كە سوكایەتی بەش���ەهید‌و پێشمەرگە‬ ‫كرابێت بۆیە هیچم���ان نەوتوە‪ ،‬هەقی‬ ‫هەمو تاكێكی ئەم كۆمەڵگایەیە لەسەر‬ ‫بڕینی موچەو كەس���وكاری ش���ەهید‌و‬ ‫پێشمەرگە بێتە دەنگ‪ ،‬بێدەنگی لەوە‬ ‫زیاتر تاوانە"‪.‬‬ ‫ی لەوەش كردەوە‬ ‫عەتا سەراوی جەغت ‌‬ ‫كەسوكاری شەهیدی ئەم واڵتە هەموی‬ ‫س���واڵ دەكەن‌و نان نیە بیخۆن ئیتر‬ ‫ی تاوانی نەكردوە كە‬ ‫سروە بەو قسانە ‌‬ ‫ێ مانگ‬ ‫ئەوەی وتوە‪ ،‬ئەو وتی‌ "بەس��� ‌‬ ‫جارێك موچەی كەس���وكاری شەهید‌و‬

‫موچەی كەمئەندامی سەنگەر دەدرێت‪،‬‬ ‫ی ئەم���ە تاوان���ە بوترێت‪،‬‬ ‫ئیت���ر بۆچ ‌‬ ‫ێ مانگ جارێ���ك موچەی‬ ‫خەڵكی س��� ‌‬ ‫بدرێتێ‌ باسی ئەمە بكەیت تاوانە؟ بەاڵم‬ ‫دزینی پ���ارەی نەوت‌و نانبڕینی خەڵك‬ ‫ئەمە تاوان نیە‪ ،‬سەیرە داكۆكی كردن‬ ‫لەقوتی خەڵک ببێت���ە تاوان‌و نانبڕی‌‌و‬ ‫بڕینی قوتی خەڵك ببێتە شانازی!"‬ ‫وتیشی‌ "ئەوەی سروە وتویەتی راستە‪،‬‬ ‫كەسوكاری شەهید نە ئاوی دەدرێتێ نە‬ ‫كارەبای دەدرێتێ نە نەوتی دەدرێتێ‌‪،‬‬ ‫گەر موچەی هەبێت نانی دەبێت‪ ،‬ئاوی‬ ‫دەبێت ژیانی دەبێت‪ ،‬ئەوەی پەیوەندی‬ ‫بەقوت���ی خەڵكەوە بێت وایە ش���تێكی‬ ‫لەسەر كەرامەتی شەهید باس نەكردوە‬ ‫تائێمەش یەخەی بگرین؟!‬

‫سروە عەبدولواحید‬

‫هەنوکە‬

‫)‪ )556‬سێشه‌مم ‌ه ‪2016/12/13‬‬

‫له‌سێداره‌دان ‌ی بكوژه‌ك ‌ه ‌ی مینا یاسایی‌ نیی ‌ه‬

‫‪5‬‬

‫‪ 300‬كه‌س له‌هه‌رێم سزا ‌ی له‌سێداره‌دانیان بۆ ده‌ركراو‌ه‬ ‫ئا‪ :‬شۆڕش محه‌مه‌د‬ ‫رۆژی‌‪ 2016/12/11‬سزای‌ له‌سێداره‌دان‬ ‫به‌سه‌ر بكوژی‌ مینا میفان منداڵه‌‬ ‫ته‌مه‌ن ‪ 18‬مانگییه‌كه‌ی‌ شاری‌‬ ‫دهۆك جێبه‌جێكرا‌و مافپه‌روه‌رێك‬ ‫جێبه‌جێكردنی‌ بڕیاره‌كه‌ به‌نایاسایی‌‬ ‫ده‌داته‌ قه‌ڵه‌م به‌وپێیه‌ی‌ كه‌‬ ‫بكوژه‌كه‌ خاوه‌ن پێداویستی‌ تایبه‌ت‌و‬ ‫موته‌خه‌لیف عه‌قڵییه‌‪.‬‬

‫فشار‌ه‬ ‫كۆمه‌اڵیه‌تییه‌كان‌و‬ ‫عه‌شایه‌رییه‌كان‬ ‫وایكردوه‌‬ ‫هه‌ڵپه‌ساردن ‌ی‬ ‫سزای‌ له‌سێداره‌دان‬ ‫بشكێنرێت‬

‫دوا ‌‬ ‫ی‬ ‫س����ه‌عاتێك‬ ‫چه‌ن����د‬ ‫باڵوكردن����ه‌وه‌ی‌ هه‌واڵی‌ جێبه‌جێكردنی‌‬ ‫ده‌س����ته‌ی‌‬ ‫له‌س����ێداره‌دانه‌كه‌ش‪،‬‬ ‫س����ه‌ربه‌خۆی‌ مافی‌ مرۆڤی‌ كوردستان‬ ‫راگه‌یه‌ندراوێكی‌ باڵوكرده‌وه‌‌و رایانگه‌یاند‬ ‫ناكرێت ش����ه‌رعیه‌ت به‌كوشتنی‌ مرۆڤ‬ ‫بدرێت له‌ژێر هه‌ر ناونیشانێكدا‪.‬‬ ‫محه‌م����ه‌د گۆمه‌ش����ینی‌ وته‌بێ����ژی‌‬ ‫ده‌س����ته‌ی‌ س����ه‌ربه‌خۆی‌ مافی‌ مرۆڤ‬ ‫له‌كوردس����تان‪ ،‬به‌ئاوێن����ه‌ی‌ راگه‌یاند"‬ ‫ئێمه‌ كار بۆ ئه‌وه‌ ده‌كه‌ین كه‌ س����زای‌‬ ‫له‌س����ێداره‌دان نه‌مێنێت له‌كوردستان‬ ‫چونكه‌ كوش����تنی‌ مرۆڤ هه‌ر كوشتنه‌‬ ‫له‌ژێر هه‌ر ناونیشانێكدا‌و له‌ژێر په‌رده‌ی‌‬ ‫هه‌ر یاسایه‌كدا بێت"‪.‬‬ ‫ئه‌و جه‌غتیشی‌ له‌سه‌ر ئه‌وه‌ كرده‌وه‌ خاوه‌ن پێداویستی‌ تایبه‌ت‌و كه‌مئه‌ندامن‬ ‫ك���� ‌ه له‌ژێ����ر فش����اری‌ كۆمه‌اڵیه‌تی‌ ئه‌و له‌جێبه‌جێكردنی‌ یاسا به‌سه‌ریاندا‪.‬‬ ‫مافپه‌روه‌رێ����ك ئاماژه‌ ب����ه‌وه‌ ده‌دات‬ ‫سزایه‌ جێبه‌جێكراوه‌‪.‬‬ ‫ی سزای‌‬ ‫وتیش����ی‌ "ئه‌مه‌ش به‌ب����ڕوای‌ ئێمه‌ كه‌ پڕۆژه‌یه‌كیان بۆ نه‌هێش����تن ‌‬ ‫وه‌ك����و ده‌س����ته‌ی‌ س����ه‌ربه‌خۆی‌ مافی‌ له‌س����ێداره‌دان له‌هه‌رێمی‌ كوردس����تان‬ ‫مرۆڤ له‌ڕوی‌ بنه‌ماكانی‌ مافی‌ مرۆڤه‌وه‌ گه‌اڵڵه‌ ك����ردوه‌ به‌اڵم به‌هۆی‌ ش����ه‌ڕی‌‬ ‫داعش����ه‌وه‌ چاالكییه‌كانم����ان ب����ۆ ئه‌و‬ ‫گه‌ڕانه‌وه‌یه‌ بۆ دواوه‌"‪.‬‬ ‫گۆمه‌ش����ینی‌ ئام����اژه‌ ب����ه‌وه‌ ده‌كات پڕۆژه‌یه‌ دواخستوه‌ بۆ كاتێكی‌ تر‪.‬‬ ‫ش����وان س����ابیر مافپ����ه‌روه‌ر وت���� ‌‬ ‫ی‬ ‫ك����ه‌ داوایان كردوه‌ س����زاكه‌ جێبه‌جێ‌‬ ‫نه‌كرێت‌و لێكۆڵینه‌وه‌ی‌ ته‌واو له‌ڕاپۆرته‌ "جگ����ه‌ له‌وه‌ی‌ به‌باوه‌ڕی‌ ئێمه‌ س����زای‌‬ ‫ی‬ ‫ی خراپ‌وكوشتنێك ‌‬ ‫پزیشكیه‌كان بكرێت به‌وپێیه‌ی‌ بكوژه‌كه‌ له‌سێداره‌دان سزایه‌ك ‌‬ ‫راپۆرتی‌ پزیش����كی‌ هه‌ی����ه‌ كه‌ خاوه‌ن به‌یاس����ا كراوه‌ له‌به‌رامبه‌ردا پاڵپشتی‌‬ ‫پێداویس����تی‌ تایبه‌ت����ه‌‌و موته‌خه‌لیفی‌ نێوده‌وڵه‌تی‌ هه‌یه‌ ب����ۆ داواكارییه‌كه‌ی‌‬ ‫عه‌قڵییه‌‌و رێسا‌و یاسای‌ تایبه‌تیش هه‌یه‌ ئێمه‌"‪.‬‬ ‫جه‌غتیش����ی‌ له‌س����ه‌ر ئه‌وه‌ كرده‌وه‌‬ ‫بۆ لێپێچینه‌وه‌ له‌گه‌ڵ ئه‌و كه‌سانه‌ی‌ كه‌‬

‫مینا میفان‬ ‫كه‌ ئه‌و كه‌یس����ه‌ له‌وه‌ زیاتره‌ كه‌ ئێمه‌‬ ‫ته‌نها وه‌كو تاوانێكی‌ قێزه‌ون ته‌ماشا ‌‬ ‫ی‬ ‫بكه‌ین‌و وتیشی‌"ئه‌وه‌ تاوانێكی‌ قێزه‌ونه‌‌و‬ ‫ده‌بێت توندترین س����زای هه‌بێت‪ .‬به‌اڵم‬ ‫كاتێك راپۆرتی‌ پزیش����كی‌ له‌‪2013‬ه‌وه‌‬ ‫بڕی����اری‌ داوه‌ ك����ه‌ ئه‌نجام����ده‌ری‌ ئه‌و‬ ‫تاوان����ه‌ ته‌خه‌لوف����ی‌ عه‌قڵ����ی‌ هه‌یه‌‌و‬ ‫كاتێ����ك راپۆرتی‌ پزیش����كی‌ ‪ 3‬س����اڵ‬ ‫پێش ئه‌نجامدانی‌ تاوانه‌كه‌ له‌ئارادایه‌‌و‬ ‫ده‌یس����ه‌لمێنێت كه‌ ئه‌و بكوژه‌ شێته‌‪،‬‬ ‫له‌وس����اته‌وه‌ ئه‌و كابرایه‌ هه‌ر تاوانێك‬ ‫بكات خ����ۆی‌ به‌رپرس����یار نییه‌ به‌ڵكو‬ ‫حكومه‌ت‌و كه‌سوكاری‌ به‌رپرسیارن"‪.‬‬ ‫ئه‌و ئاماژه‌ به‌وه‌ ده‌دات كه‌ له‌په‌یامه‌‬ ‫ئاس����مانییه‌كان‌و یاسا وه‌زعییه‌كانیشدا‬

‫ش����ێت‌و منداڵ به‌رپرسیارێتی‌ تاوانیان‬ ‫له‌سه‌ر نییه‌‌و ده‌بو له‌الیه‌ن حكومه‌ته‌وه‌‬ ‫ش����وێنی‌ تایبه‌ت بۆ ئه‌و جۆره‌ كه‌سانه‌‬ ‫دابین بكرای����ه‌‌و له‌خۆبگیرانایه‌‌و له‌ژێر‬ ‫چاودێری����دا بوایه‌ بۆ ئه‌وه‌ی‌ رێگری‌ لێ‌‬ ‫بكرێت له‌ئه‌نجامدانی‌ تاوان‪.‬‬ ‫جه‌غتیش����ی‌ له‌س����ه‌ر ئه‌وه‌ كرده‌وه‌‬ ‫كه‌ "م����اڵ‌و كه‌س����وكاری‌ بكوژه‌كه‌ش‬ ‫به‌رپرس����یارن به‌وپێی����ه‌ی‌ ئاگای����ان‬ ‫له‌هه‌ڵس����وكه‌وتی‌ منداڵه‌ ش����ێته‌كه‌یان‬ ‫نه‌بوه‌‌و له‌ژێر چاودێرییاندا نه‌بوه‌"‪.‬‬ ‫ئام����اژه‌ی‌ به‌وه‌ش����دا "فش����اره‌‬ ‫كۆمه‌اڵیه‌تیی����ه‌كان‌و عه‌ش����ایه‌رییه‌كان‬ ‫وایك����ردوه‌ هه‌ڵپه‌س����اردنی‌ س����زای‌‬ ‫له‌سێداره‌دان بشكێنرێت"‪.‬‬

‫"له‌هه‌رێمدا تاوانی‌ ل����ه‌وه‌ قێزه‌ونتر‌و‬ ‫له‌ڕوی‌ چه‌ندایه‌تی‌‌و روبه‌ره‌وه‌ گه‌وره‌تر‬ ‫كراوه‌‌و ئه‌و یاسایه‌ی‌ به‌رامبه‌ر جێبه‌جێ‬ ‫نه‌كراوه‌" شوان سابیر وای‌ وت‪.‬‬ ‫ئه‌و جه‌غت له‌سه‌ر ئه‌وه‌ ده‌كاته‌وه‌ كه‌‬ ‫"به‌پێی‌ یاسا ئه‌و كه‌سه‌ به‌رپرسیارێتی‌‬ ‫تاوانكردنی‌ له‌س����ه‌ر نیی����ه‌‌و یه‌كێكێش‬ ‫به‌رپرسیارێتی‌ تاوانكردنی‌ له‌سه‌ر نه‌بێت‬ ‫به‌و واتایه‌ دێت كه‌ سزا نادرێت"‪.‬‬ ‫ده‌شپرس����ێ‌ "ئه‌گ����ه‌ر یه‌كێك س����زا‬ ‫نه‌درێت چۆن فه‌رمانی‌ له‌س����ێداره‌دانی‌‬ ‫به‌سه‌ردا جێبه‌جێده‌كرێت؟!"‬ ‫ئام���اژه‌ به‌وه‌ش���ده‌دات "ئه‌گ���ه‌ر‬ ‫س���ه‌رۆكایه‌تی‌ هه‌رێ���م ده‌ڵێ���ت له‌به‌ر‬ ‫قێزه‌ون���ی‌ تاوانه‌ك���ه‌ ئ���ه‌و س���زای‌‬

‫له‌سێداره‌دانه‌مان جێبه‌جێ‌ كردوه‌ ئه‌وا‬ ‫دۆس���یه‌ی‌ زۆر له‌وه‌ قێزه‌ونتر‌و تاوانی‌‬ ‫گه‌وره‌ت���ر هه‌یه‌ له‌هه‌رێم���دا‪ ،‬به‌نمونه‌‬ ‫دیله‌كانی‌ داعش كه‌ خه‌ڵكی‌ بێتاوانیان‬ ‫كوشتوه‌‌و ده‌ستیان س���وره‌ به‌خوێنی‌‬ ‫پێشمه‌رگه‌‌و نه‌بیس���ترا یه‌كێك له‌وانه‌‬ ‫له‌سێداره‌ بدرێن"‪.‬‬ ‫هه‌روه‌ه���ا جه‌غ���ت له‌س���ه‌ر ئ���ه‌وه‌‬ ‫ده‌كاته‌وه‌ كه‌ ئه‌و كه‌سانه‌ی‌ له‌هه‌رێمدا‬ ‫بڕیاری‌ له‌س���ێداره‌دانیان بۆ ده‌رچوه‌‌و‬ ‫س���ه‌رجه‌م رێ���كاره‌ یاس���اییه‌كانیان‬ ‫ت���ه‌واو ب���وه‌ بریتین ل���ه‌ ‪ 300‬كه‌س‌و‬ ‫ئه‌و كێش���انه‌ی‌ كه‌ له‌دادگان‌و تائێستا‬ ‫یه‌كالیی‌ نه‌بونه‌ته‌وه‌ ژماره‌كه‌ی‌ زۆر زۆر‬ ‫له‌وه‌ زیاتره‌‪.‬‬

‫"بۆ خۆشكردنی ئاگری بێمتمانه‌یی‪ ،‬چه‌ند كه‌سێك زانیاری هه‌ڵه‌یان بۆ دو باڵه‌كه‌ی یه‌كێتی گواستوه‌ته‌وه‌"‬

‫پڕۆژه‌كه‌ی ناوه‌ندی بڕیاری یه‌كێتی خراوته‌ به‌رده‌ستی شه‌ش كه‌سایه‌تی‬ ‫به‌هێزی ناو ملمالنێكان بۆ بڕیاردان‬ ‫ئا‪ :‬وریا حسێن‬ ‫ئه‌نجومه‌نی ناوه‌ندی یه‌كێتی‬ ‫نیشتمانی كوردستان ماوه‌ی چوار‬ ‫رۆژه‌ پڕۆژه‌یه‌كی خستوەته‌ به‌رده‌ستی‬ ‫شه‌ش كه‌سایه‌تی به‌هێزی ناو‬ ‫ملمالنێكانی یه‌كێتی به‌اڵم تائێستا‬ ‫وه‌اڵمیان نه‌داوه‌ته‌وه‌‪ ،‬به‌گوێره‌ی‬ ‫وته‌بێژی ناوه‌نده‌كه‌ش "كه‌سانێك‬ ‫ئاگری بێمتمانه‌یی نێوان باڵه‌كانیان‬ ‫جۆشداوه‌"‪.‬‬ ‫له‌تیف نێروه‌یی وته‌بێژی ئه‌نجومه‌نی‬ ‫ناوه‌ندی یه‌كێت���ی به‌ئاوێنه‌ی راگه‌یاند‬ ‫پڕۆژه‌كه‌یان ده‌رئه‌نجامی‪ 54‬كۆبونه‌وه‌‌‬ ‫له‌گه‌ڵ به‌رپرس���ه‌كانی یه‌كێتی هاتوه‌و‬ ‫ناواخنه‌كه‌ی چاره‌س���ه‌ری كێشه‌كانی‬ ‫یه‌كێتی���ه‪ ‌،‬وت���ی "ئ���ه‌وه‌ی ئێم���ه‌‬ ‫تێگە‌یش���تبین كێش���ه‌كانی یه‌كێتی بۆ‬ ‫چوار هۆكار ده‌گه‌ڕێته‌وه‌ ئه‌ویش یه‌كه‌م‬ ‫متمانه‌ له‌نێ���وان هه‌ڤاڵه‌كانی یه‌كێتی‬ ‫نه‌ماوه‌‪ ،‬دوه‌م نه‌بونی الیه‌نی س���ێهه‌م‬ ‫بوه‌ بۆ چاودێری چاره‌سه‌ری كێشه‌كانی‬ ‫یه‌كێت���ی‪ ،‬س���ێهه‌م خیتاب���ی یه‌كێتی‬ ‫په‌رتبوبو‪ ،‬چواره‌میش پێش���ێلكردنی‬ ‫په‌یڕه‌وی ناوخۆ بوه‌‪ ،‬بۆیه‌ ئێمه‌ له‌سه‌ر‬ ‫ئه‌م خااڵنه‌ پڕۆژه‌كه‌مان داڕشتوه‌"‪.‬‬ ‫ئێس���تا پڕۆژه‌ك���ه‌ی ئه‌نجومه‌ن���ی‬ ‫ناوه‌ندی یه‌كێتی باڵوكراوه‌ته‌وه‌‪ ،‬پێش‬ ‫چ���وار رۆژ له‌مه‌وب���ه‌ر پڕۆژه‌ك���ه‌ بۆ‪6‬‬ ‫به‌رپرس���ی بااڵی یه‌كێت���ی نێردراوه‌‪،‬‬ ‫كه‌ پێكهاتون له‌(كۆس���ره‌ت ره‌سوڵ‌و‬ ‫به‌رهه‌م ساڵح جێگری یه‌ك ‌هم‌و دوه‌می‬ ‫س���كرتێری گش���تی یه‌كێت���ی‌و حاكم‬ ‫قادر كارگێ���ڕی مه‌كته‌بی سیاس���ی)‬ ‫و (مه‌البه‌ختیار لێپرس���راوی ده‌سته‌ی‬

‫كارگێڕی مه‌كته‌بی سیاسی یه‌كێتی)‌و‬ ‫(هێ���رۆ ئیبراهیم ئه‌حم���ه‌د ئه‌ندامی‬ ‫مه‌كته‌ب���ی سیاس���ی‌و عوم���ه‌ر فه‌تاح‬ ‫كارگێڕی مه‌كته‌بی سیاس���ی یه‌كێتی)‪،‬‬ ‫ناوه‌ڕۆكی پڕۆژه‌كه‌ش جه‌خت له‌س���ه‌ر‬ ‫جێبه‌جێكردن���ی په‌ی���ڕه‌وی ناوخ���ۆو‬ ‫یه‌كگوتاری‌و به‌ڕێوه‌بردنی هاوبه‌ش���ی‬ ‫یه‌كێت���ی له‌نێوان س���ه‌رانی باڵه‌كانی‬ ‫ئه‌و حزب���ه‌‪ ،‬هاوكات���ی ئه‌ویش‌ باس‬ ‫له‌وه‌ك���راوه‌ دۆس���یەی دارایی یەكێتی‬ ‫بە(داهات‌و خەرج)ەوە‪ ،‬دۆس���ییەكانی‬ ‫نەوت‌وغ���از‪ ،‬پەیوەندییەكان لەس���ەر‬ ‫ئاستی (ناوخۆیی‌و عێراقی‌و دەرەكی)‪،‬‬ ‫پڕكردن���ەوەی پۆس���تەكانی یەكێتی‬ ‫لەهەرێ���م‌و بەغداو ئاڵوگۆڕ لەپۆس���تە‬ ‫حزبی‌و حكومیەكان‪ ،‬بەستنی كۆنگرەی‬ ‫(‪)4‬و دۆس���یەكانی تر بەپێی گرنگی‬ ‫له‌الی���ه‌ن س���ه‌ركردایه‌تی‌و مه‌كته‌ب���ی‬ ‫سیاس���ی به‌ه���اوكاری ئه‌نجومه‌ن���ی‬ ‫ناوه‌ند به‌پێی بڕیاری گونجاو یه‌كالیی‬ ‫بكرێنه‌وه‌‪.‬‬ ‫له‌تیف نێروه‌یی وته‌بێژی ئه‌نجومه‌نی‬ ‫ناوه‌ن���دی یه‌كێتی باس���ی ئه‌وه‌ده‌كات‬ ‫ئه‌نجومه‌ن���ی ناوه‌ن���دی‌ له‌نزیك���ه‌وه‌‬ ‫چاودێ���ری دۆس���یه‌كه‌ ده‌كات‪ ،‬وت���ی‬ ‫"كه‌سانێك هه‌ن له‌ناو یه‌كێتی نیشتمانی‬ ‫زانی���اری هه‌ڵه‌یان بۆ ه���ه‌ردو باڵه‌كه‌‬ ‫گواس���توه‌ته‌وه‌و ئ���ه‌وه‌ش بێتمانه‌یی‬ ‫له‌نێوانیان دروستكردوه‌"‪.‬‬ ‫وتیشی "له‌دوای چوار رۆژ له‌ناردنی‬ ‫پڕۆژه‌كه‌ ب���ۆ ئه‌و‪ 6‬هه‌ڤاڵه‌ تائێس���تا‬ ‫خۆیان یان كه‌س���ێك به‌ناوی ئه‌وانه‌وه‌‬ ‫هی���چ په‌یامێك���ی باڵونه‌كردوه‌ته‌وه‌و‬ ‫پڕۆژه‌كه‌یان ره‌تنه‌كردوه‌ته‌وه‌‪ ،‬ئه‌وه‌ش‬ ‫الی ئێمه‌ خاڵێكی به‌هێزی پڕۆژه‌كه‌یه‌‬

‫پڕۆژه‌ك ‌ه نه‌بینن ناتوانن خۆیانی له‌سه‌ر‬ ‫یه‌كالی���ی بكه‌ن���ه‌وه‌‪ ،‬ب���ه‌ڕای به‌رزانی‬ ‫ئه‌حمه‌د كورده‌ ئه‌ندامی سه‌ركردایه‌تی‬ ‫یه‌كێتی له‌وباڵه‌ "ئه‌گه‌ر ئیراده‌ هه‌بێت‬ ‫پڕۆژه‌ ده‌توانێت كێش���ه‌كانی یه‌كێتی‬ ‫یه‌كالیی بكاته‌وه‌"‪.‬‬ ‫بڕواش���ی وای���ه‌ "ده‌بێ���ت هه‌مویان‬ ‫بڕوایان هه‌بێت یه‌كێتی كێش���ه‌ی هه‌یه‌‬ ‫ب���ه‌ره‌و دواوه‌ هاتوه‌و ه���ۆكاری هاتنه‌‬ ‫دواوەی چاره‌س���ه‌ر بكرێت‪ ،‬كێشه‌كان‬ ‫چاره‌سه‌ر ده‌كرێن"‪.‬‬

‫بۆیه‌ سه‌ردانیان ده‌كه‌ین‪ ،‬به‌اڵم به‌ڕای‬ ‫من شتێك كه‌ په‌رله‌مانی یه‌كێتی ده‌نگی‬ ‫له‌سه‌ردابێت ئاسان نیه‌ هه‌ڤاڵێك كۆی‬ ‫پڕۆژه‌كه‌ ره‌تبكاته‌وه‌"‪.‬‬ ‫س���ه‌عدی ئه‌حمه‌د پی���ره‌ ئه‌ندامی‬ ‫مه‌كته‌بی سیاس���ی یه‌كێت���ی له‌باره‌ی‬ ‫پڕۆژه‌كه‌ی ئه‌نجومه‌نی ناوه‌ندی یه‌كێتی‬ ‫به‌گش���تی باس له‌پڕۆژه‌ك���ه‌ ده‌كات‌و‬ ‫به‌ئیجابی وه‌سفیده‌كات‪ ،‬ده‌ڵێت "هه‌مو‬ ‫پڕۆژه‌یه‌ك بیرۆك���ه‌ی لێوه‌رده‌گیرێت‪،‬‬ ‫بۆی���ه‌ هه‌ڵه‌ی���ه‌ ئێمه‌ پ���ڕۆژه‌كان یان‬ ‫قسه‌ی خێر ره‌تبكه‌ینه‌وه‌"‪.‬‬ ‫ئه‌وه‌ش ده‌ڵێت "ته‌نها یه‌كێتی خۆی‬ ‫ده‌توانێ���ت چاره‌س���ه‌ری كێش���ه‌كانی‬ ‫یه‌كێت���ی ب���كات‪ ،‬چونك���ه‌ كێش���ه‌ی‬

‫ئه‌و ئه‌ندامه‌ی سه‌ركردایه‌تی یه‌كێتی‬ ‫له‌وبڕوایه‌دا نیه‌ چاره‌سه‌ری كێشه‌كانی‬ ‫یه‌كێت���ی قورس بێت‪ ،‬به‌اڵم زۆر كه‌س‬ ‫هه‌ی���ه له‌ناوخ���ۆو ده‌ره‌وه‌ی یه‌كێتی‌‬ ‫ده‌یه‌وێت یه‌كێتی ل���ه‌م دۆخه‌دا بێت‌و‬ ‫الوازبێ���ت چونكه‌ قازانج ل���ه‌م دۆخه‬ ‫‌ده‌كات‪ ،‬وتیش���ی "له‌وانه‌یه ‌هێرۆخان‬ ‫یه‌كێك بێت له‌وانه‌ی بیه‌وێت ئه‌م دۆخه‌‬ ‫كه‌س‌و دوكه‌س نیه‌ كێش���ه‌ی یه‌كێتی چاك ببێ���ت‪ ،‬به‌اڵم كه‌س���انێك هه‌ن‬ ‫(ئابوری) ی���ه‌ له‌هه‌مان���كات نه‌بون���ی نایانه‌وێت‪ ،‬نازانم ئامانجیان چیه‌"‪.‬‬ ‫مام جه‌الل نه‌ك ب���ۆ ئێمه‌ به‌ته‌نها بۆ‬ ‫پڕۆژه‌ك���ه‌ی ناوه‌ندی بڕیاری یه‌كێتی‬ ‫عێراق‌و هه‌رێمی كوردس���تان بۆشایی‬ ‫ره‌نگه‌ دوباره‌ گێمێكی تری دانوس���تان‬ ‫دروستكردوه‌"‪.‬‬ ‫بخات���ه‌ نێ���و به‌رپرس���ه‌كانی یه‌كێتی‪،‬‬ ‫س���ه‌عدی پی���ر‌ه له‌ب���اره‌ی پێگه‌ی ئ���ه‌وه‌ش پاش ئ���ه‌وه‌ هات قاس���می‬ ‫ئێستای یه‌كێتی له‌هه‌رێمی كوردستان‌و سوله‌یمانی فه‌رمانده‌ی فه‌یله‌قی قودسی‬ ‫كێشه‌كانی ناوخۆی یه‌كێتی له‌وبڕوایه‌دا سوپای پاسداران گرژی نێوان باڵه‌كانی‬ ‫نیه ئ���ه‌م كێش���انه‌ زیان���ی له‌پێگه‌ی یه‌كێت���ی خاوك���رده‌وه‪ ‌،‬دوای ئه‌وه‌ش‬ ‫یه‌كێتی دابێت‪ ،‬وتیش���ی "هه‌ركه‌س وا كۆبونه‌وه‌ی لوتك���ه‌ی باڵه‌كان له‌نێوان‬ ‫ته‌سه‌وربكات ناكۆكی‌و بۆڵه‌بۆڵ یه‌كێتی (هی���رۆ ئیبراهیم ئه‌حمه‌دو كۆس���ره‌ت‬ ‫‌هێشتوه هه‌ڵه‌یه‌‪ ،‬چونكه‌ ئێم ‌ه له‌وه‌تی ره‌سوڵ) گرێدرا‪ ،‬به‌اڵم ئه‌وه‌ی دیارنی ‌ه‬ ‫‌‌‬ ‫نه‬ ‫ئه‌وه‌ی ‌ه ئه‌م پڕۆژه‌ی ‌ه ده‌توانێت كێشه‌كان‬ ‫هه‌ین ئه‌م كێشانه‌مان هه‌یه‌"‪.‬‬ ‫باڵی ناوه‌ندی بڕیار تائێستا هه‌مویان بگه‌یه‌نێته‌ چاره‌سه‌ر كه‌ پرسی یه‌كه‌م‬ ‫پڕۆژه‌كه‌یان نه‌بینی���وه‌‪ ،‬بۆیه‌ تاوه‌كو داراییه‌و دوه‌میش ده‌سه‌اڵته‌‪.‬‬

‫بەرزان ئەحمەدکوردە‪:‬‬ ‫لەوانەیە‌هێرۆخان‬ ‫یه‌كێك بێت له‌وانه‌ی‬ ‫بیه‌وێت ئه‌م دۆخ ‌ه‬ ‫چاك ببێت‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫كه‌سانێك هه‌ن‬ ‫نایانه‌وێت‪ ،‬نازانم‬ ‫ئامانجیان چیه‬

‫‪4‬‬

‫هەنوکە‬

‫)‪ )556‬سێشه‌مم ‌ه ‪2016/12/13‬‬

‫حكومه‌تی‌ هه‌رێم فراكسیۆنه‌ كوردییه‌كانی‌ به‌غدا بۆ كۆبونه‌و‌ه بانگهێشت ده‌كات‬

‫گۆڕان‪ :‬مانۆرێك ‌ی تر ‌ی پارتییه‌‬ ‫ئا‪ :‬شۆڕش محه‌مه‌د‬ ‫ی هه‌رێمی‌ كوردستان‬ ‫حكومه‌ت ‌‬ ‫به‌فه‌رمی‌ بانگهێشتی‌ فراكسیۆن ‌ه‬ ‫ی كرد بۆ‬ ‫كوردییه‌كانی‌ به‌غدا ‌‬ ‫ی‬ ‫ی یاسا ‌‬ ‫كۆبونه‌وه‌‌و گفتوگۆكردن ‌‬ ‫بودجه‌ی‌ عێراق‌و شایست ‌ه‬ ‫ی هه‌رێمی‌ كوردستان له‌و‬ ‫داراییه‌كان ‌‬ ‫ی‬ ‫یاسایه‌دا‪ ،‬ئه‌ندامێكی‌ فراكسیۆن ‌‬ ‫گۆڕانیش بانگهێشتنامه‌ك ‌ه‬ ‫ره‌تده‌كاته‌وه‌‌و رایده‌گه‌یه‌نێت "ئه‌و‬ ‫بانگهێشت ‌ه ره‌تده‌كه‌مه‌وه‌‪ ،‬من ل ‌ه‬ ‫بنچینه‌دا باوه‌ڕم به‌شه‌رعیه‌تی‬ ‫حكومه‌ت دوای كوده‌تاكه‌ی پارتی‬ ‫نه‌ماوه‌‪ ،‬بودج ‌ه بوه‌ به‌یاساو‬ ‫ده‌بێت پابه‌ندبن پێوه‌ی‪ ،‬یا ئه‌وه‌تا‬ ‫مانگانه‌و له‌كاتی خۆیدا موچ ‌ه‬ ‫بده‌ن به‌فه‌رمانبه‌رانی هه‌رێم"‪.‬‬ ‫ی‬ ‫موس����ه‌نا ئه‌می����ن س����ه‌رۆك ‌‬ ‫ی‬ ‫فراكس����یۆنی‌ یه‌كگرتو له‌په‌رله‌مان ‌‬ ‫ی‬ ‫عێ����راق رایده‌گه‌یه‌نێ����ت "به‌گرنگ ‌‬ ‫ی‬ ‫ده‌زانین فراكسیۆنه‌كان‌و حكومه‌ت ‌‬ ‫ی‬ ‫هه‌رێم كۆبون����ه‌و‌ه بكه‌ن بۆ ئه‌وه‌ ‌‬ ‫ی یه‌كالكه‌ره‌و‌ه وه‌كو كورد‬ ‫قسه‌یه‌ك ‌‬ ‫ی‬ ‫له‌ب����اره‌ی‌ پڕۆژه‌یاس����ای‌ بودجه‌ ‌‬ ‫عێ����راق بكه‌ین‌و حكوم����ه‌ت ناچار‬ ‫ی ئه‌و یاس����ای ‌ه‬ ‫بكه‌ی����ن یان خ����ۆ ‌‬ ‫جێبه‌ج����ێ‌ بكات ی����ان وه‌اڵمی‌ ئه‌و‬ ‫خه‌ڵكه‌ بداته‌وه‌ ك���� ‌ه له‌بێموچه‌یی‌‌و‬ ‫ب����ێ‌ نانیدا خۆپیش����اندان ده‌ك ‌هن‌و‬ ‫بایكۆت ده‌كه‌ن‌و ژیان له‌كوردستان‬ ‫تائه‌ندازه‌یه‌ك ئیفلیج بوه‌"‪.‬‬ ‫وتیش����ی‌ "ئێم ‌ه وه‌ك����و یه‌كگرتو‬ ‫ی‬ ‫ی له‌ه����ه‌ر كۆبونه‌وه‌یه‌ك ‌‬ ‫پێش����واز ‌‬ ‫وه‌ها ده‌كه‌ین"‪.‬‬ ‫ی هه‌رێم كرد‬ ‫ی له‌حكومه‌ت ‌‬ ‫ئه‌و گله‌ی ‌‬ ‫ی ئه‌وه‌دا نه‌بو‌ه‬ ‫ك ‌ه هیچكات له‌خه‌م ‌‬ ‫له‌گ����ه‌ڵ فراكس����یۆنه‌كان كۆبونه‌و‌ه‬ ‫ی بودجه‌‪.‬‬ ‫بكات پێش یاسا ‌‬ ‫ی هه‌ر‬ ‫موسه‌نا ئه‌مین ئاماده‌نه‌بون ‌‬ ‫ی له‌كۆبونه‌وه‌ك ‌ه‬ ‫فراكسیۆنێكی‌ كورد ‌‬ ‫به‌هه‌ڵه‌ زان����ی‌‌و وتی‌"ه����ه‌ر نه‌بێت‬ ‫ی له‌میدیاكاندا‬ ‫له‌كۆبونه‌وه‌كه‌دا ئه‌وه‌ ‌‬ ‫ی ده‌ڵێین روبه‌ڕو‬ ‫ی هه‌رێم ‌‬ ‫به‌حكومه‌ت ‌‬ ‫ی ده‌ڵێین"‪.‬‬ ‫ی حكومه‌ت ‌‬ ‫به‌لێپرسراوان ‌‬ ‫ی "پاش����ان هیچ حزبێك‬ ‫وتیش���� ‌‬ ‫له‌پێن����ج حزبه‌كه‌ به‌گۆڕانیش����ه‌و‌ه‬

‫هیچ ناڕونییه‌ك‬ ‫له‌پڕۆژه‌یاسای‬ ‫بودجه‌ی‌ عێراقدا‬ ‫نابینم كه‌ كۆبونه‌وه‌ی‌‬ ‫بۆ بكرێت‪ ،‬ره‌نگه‌‬ ‫دواجاریش روانینی‌‬ ‫حكومه‌تی‌ هه‌رێم‬ ‫بۆ پڕۆژه‌كه‌ راست‬ ‫ده‌ربچێت‌و من‬ ‫رقم له‌بڕیاری‌‬ ‫پێشوه‌خته‌یه‌‬ ‫ی‬ ‫كه‌ وه‌زیره‌كان����ی‌ ده‌ركراون بڕیار ‌‬ ‫ی هه‌رێم‬ ‫كش����انه‌وه‌یان له‌حكومه‌ت���� ‌‬ ‫ن����ه‌داو ‌ه كه‌واته‌ تائه‌م س����ات ‌ه هه‌ر‬ ‫ی‬ ‫پێنج حزبه‌ك ‌ه كۆكن له‌س����ه‌رئه‌وه‌ ‌‬ ‫ك ‌ه ئه‌م حكومه‌ت ‌ه بمێنێت"‪.‬‬ ‫ی‬ ‫هه‌رچی‌ س����ه‌رۆكی‌ فراكس����یۆن ‌‬ ‫كۆمه‌ڵی‌ ئیس��ل�امیی ‌ه له‌و بڕوایه‌دای ‌ه‬ ‫ی‬ ‫كه‌ ب����ۆ كۆبونه‌و ‌ه له‌گه‌ڵ حكومه‌ت ‌‬ ‫هه‌رێمدا ده‌بێت به‌رنامه‌یه‌ك له‌ئارادا‬ ‫بێت بۆ كۆبونه‌وه‌كه‌‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ی ره‌شید سه‌رۆك ‌‬ ‫ئه‌حمه‌د حاج ‌‬ ‫ی‬ ‫فراكس����یۆنی‌ كۆم����ه‌ڵ له‌په‌رله‌مان ‌‬ ‫عێ����راق پێش����وازی‌ له‌كۆبونه‌وه‌ك ‌ه‬ ‫ده‌كات‌و له‌گ����ه‌ڵ ئه‌وه‌ش����دا‬ ‫رایده‌گه‌یه‌نێ����ت "هی����چ ناڕونییه‌ك‬ ‫له‌پڕۆژه‌یاس����ای بودج����ه‌ی‌ عێراقدا‬ ‫نابینم كه‌ كۆبونه‌وه‌ی‌ بۆ بكرێت"‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ی "ره‌نگه‌ دواجاریش روانین ‌‬ ‫وتیش ‌‬ ‫ی هه‌رێ����م ب����ۆ پڕۆژه‌ك ‌ه‬ ‫حكومه‌ت���� ‌‬ ‫ی‬ ‫راست ده‌ربچێت‌و من رقم له‌بڕیار ‌‬

‫پەرلەمانی عێراق‬ ‫پێشوه‌خته‌یه‌"‪.‬‬ ‫ی له‌سه‌ر ئه‌وه‌ كرده‌و‌ه‬ ‫ئه‌و جه‌غت ‌‬ ‫له‌م پرسه‌دا پارتی‌ به‌ته‌نها ماوه‌ته‌وه‌‌و‬ ‫ێ قورسه‌‌و ده‌یه‌وێت‬ ‫یپ‌‬ ‫ئه‌و ته‌نهاییه‌ ‌‬ ‫له‌م رێگه‌ی����ه‌و ‌ه قه‌ره‌بوی‌ بكاته‌وه‌‌و‬ ‫ی "په‌رته‌وازه‌بونی‌ فراكس����یۆن ‌ه‬ ‫وت ‌‬ ‫ی‬ ‫كوردییه‌كان له‌به‌غدا زۆر كاریگه‌ی ‌‬ ‫ی ده‌بێ����ت‌و هه‌رگیز به‌و‬ ‫نه‌گه‌تیف���� ‌‬ ‫شێوه‌یه‌ فراكس����یۆنه‌ كوردییه‌كان‬ ‫په‌رته‌وازه‌‌و شپرزه‌ نه‌بون"‪.‬‬ ‫پارتی����ش‬ ‫په‌رله‌مانتارێك����ی‌‬ ‫ی‬ ‫له‌په‌رله‌مان����ی‌ عێ����راق ئاماده‌بون ‌‬ ‫س����ه‌رجه‌می‌ فراكس����یۆنه‌كان له‌و‬ ‫كۆبونه‌وه‌یه‌دا به‌پێویست ده‌زانێت‌و‬ ‫رایده‌گه‌یه‌نێت "ه����ه‌ر كه‌س ئاماد‌ه‬ ‫ی‬ ‫نه‌بێ����ت ده‌یس����ه‌لمێنێت كه‌ ئه‌وه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی بودجه‌ كرد ‌‬ ‫له‌پاش په‌سه‌ندكردن ‌‬ ‫موزایه‌د ‌ه بوه‌‌و هیچی‌ تر"‪.‬‬ ‫ی‬ ‫شاخه‌وان عه‌بدوڵاڵ په‌رله‌مانتار ‌‬ ‫ی‬ ‫ی له‌په‌رله‌مان ‌‬ ‫فراكس����یۆنی‌ پارت���� ‌‬

‫عێ����راق وت����ی‌ "هه‌ندێ����ك ب����راده‌ر‬ ‫له‌میدیاكاندا قس����ه‌یان له‌سه‌ر ئه‌و‌ه‬ ‫ده‌ك����رد كه‌ ده‌س����تكه‌وتیان هه‌بو‌ه‬ ‫له‌په‌سه‌ندكردنی‌ بودجه‌دا‌و پێویست ‌ه‬ ‫له‌و كۆبونه‌وه‌یه‌دا ئه‌و ده‌ستكه‌وتان ‌ه‬ ‫ی‬ ‫بۆ حكومه‌ت رونبكه‌نه‌وه‌‌و حكومه‌ت ‌‬ ‫هه‌رێ����م قه‌ناع����ه‌ت پ����ێ‌ بهێنن ك ‌ه‬ ‫پابه‌ندبێت به‌بودجه‌كه‌وه‌"‪.‬‬ ‫وتیش����ی‌ "ئه‌وه‌ی‌ ك����ه‌ نایه‌ت بۆ‬ ‫كۆبونه‌وه‌كه‌ واتای‌ ئه‌وه‌ ده‌گه‌یه‌نێت‬ ‫ی‬ ‫ی له‌كات ‌‬ ‫ك����ه‌ ئ����ه‌وه‌ی‌ كردویه‌ت���� ‌‬ ‫په‌س����ه‌ندكردنی‌ بودجه‌دا موزایه‌د‌ه‬ ‫بوه‌"‪.‬‬ ‫ی‬ ‫هه‌رچی‌ فراكسیۆنی‌ گۆڕانیشه‌ را ‌‬ ‫جیاوازیان هه‌یه‌ له‌سه‌ر به‌شداربون‬ ‫له‌كۆبونه‌وه‌ك����ه‌‪ ،‬په‌رله‌مانتارێكیان‬ ‫ی له‌كۆبونه‌وه‌ك����ه‌ ده‌كات‬ ‫پێش����واز ‌‬ ‫بۆ گفتوگۆكردن له‌س����ه‌ر ئه‌و بڕگه‌‌و‬ ‫ی كه‌ په‌یوه‌س����تن به‌شایست ‌ه‬ ‫مادانه‌ ‌‬ ‫داراییه‌كانی‌ هه‌رێم‪.‬‬

‫ی‬ ‫مه‌س����عود حه‌یده‌ر په‌رله‌مانتار ‌‬ ‫ی‬ ‫فراكس����یۆنی‌ گ����ۆڕان له‌په‌رله‌مان ‌‬ ‫ی‬ ‫ی "ئه‌وه‌ی‌ له‌به‌رژه‌وه‌ند ‌‬ ‫عێ����راق وت ‌‬ ‫هه‌رێم����ی‌ كوردس����تاندا بێ����ت‬ ‫ی‬ ‫له‌چوارچێ����وه‌ی‌ یاس����ای‌ بودجه‌ ‌‬ ‫عێراقدا ش����تێكی‌ ئاس����ایی ‌ه له‌گه‌ڵ‬ ‫ی هه‌رێم كۆبینه‌وه‌‌و بیروڕا‬ ‫حكومه‌ت ‌‬ ‫بگۆڕینه‌وه‌ له‌سه‌ری‌"‪.‬‬ ‫ی "هه‌ندێك بڕگ����ه‌‌و ماد‌ه‬ ‫وتیش���� ‌‬ ‫له‌بودجه‌ی‌ عێراق����دا هه‌ی ‌ه ك ‌ه ئێم ‌ه‬ ‫رۆڵم����ان هه‌بو‌ه له‌ته‌ش����ریعكردنیدا‬ ‫گرنگه‌ بیروڕای‌ له‌س����ه‌ر بگۆڕینه‌و‌ه‬ ‫ی‬ ‫بۆ ئه‌وه‌ی‌ بیخه‌ینه‌ خزمه‌ت هه‌رێم ‌‬ ‫ی‬ ‫ی هه‌رێم ‌‬ ‫كوردستان‌و موچه‌خۆران ‌‬ ‫كوردستانه‌وه‌"‪.‬‬ ‫ی‬ ‫به‌پێچه‌وان����ه‌ی‌ ئ����ه‌و بۆچون����ه‌ ‌‬ ‫هاوڕێی‌ فراكس����یۆنه‌كه‌ی‌‪ ،‬هوشیار‬ ‫ی‬ ‫عه‌بدواڵ په‌رله‌مانتاری‌ فراكس����یۆن ‌‬ ‫گ����ۆڕان رایده‌گه‌یه‌نێ����ت "ئ����ه‌و‬ ‫بانگهێش����ته‌ ره‌تده‌كه‌مه‌وه‌‪ ،‬من ل ‌ه‬

‫بنچینه‌دا ب����اوه‌ڕم به‌ش����ه‌رعیه‌تی‬ ‫حكومه‌ت دوای كوده‌تاكه‌ی پارتی‬ ‫نه‌ماوه‌"‪.‬‬ ‫ێ "بودج ‌ه بوه‌ به‌یاس����او‬ ‫ده‌ش����ڵ ‌‬ ‫ده‌بێت پابه‌ند بن پێوه‌ی‪ ،‬یا ئه‌وه‌تا‬ ‫مانگانه‌و له‌كاتی خۆیدا موچه‌ بده‌ن‬ ‫به‌فه‌رمانبه‌رانی هه‌رێم"‪.‬‬ ‫هوش����یار له‌و بڕوایه‌دای ‌ه ك ‌ه ئه‌م ‌ه‬ ‫مناوه‌ره‌یه‌ك����ی‌ ت����ری‌ پارتیی ‌ه ك ‌ه‬ ‫دوای به‌ركه‌ناربونه‌كه‌ی له‌یاس����ای‬ ‫بودجه‌دا په‌یام بداته‌ هه‌مو الیه‌ك‌و‬ ‫بڵ����ێ هێش����تا بڕی����اری سیاس����ی‬ ‫ی‬ ‫كوردستان الی من له‌هه‌ولێره‌‌و وت ‌‬ ‫"ئامانج لێی دیس����ان شه‌رعیه‌تدان ‌ه‬ ‫به‌خۆدزینه‌وه‌ له‌پابه‌ندبون به‌ناردنی‬ ‫نه‌وت له‌ڕێگه‌ی سۆمۆو مه‌به‌ستیان ‌ه‬ ‫درێ����ژ ‌ه به‌سیاس����ه‌تی فرۆش����تنی‬ ‫نه‌وت‌و نادی����اری داهاته‌كه‌ی بده‌ن‌و‬ ‫بۆئ����ه‌وه‌ش ئێم ‌ه بكه‌نه‌ ش����ای ‌هت‌و‬ ‫بۆیان بشه‌رعێنین"‪.‬‬

‫ئایدن مه‌عروف‪:‬‬

‫پارتی په‌یامه‌كه‌ی بارزانی كردوه به‌پڕۆژه‌‌و ده‌یخاته‌ به‌رده‌م الیه‌نه‌كان‬ ‫ئا‪ :‬وریا حسێن‬

‫ئایدن مه‌عروف ئه‌ندامی مه‌كته‌بی‬ ‫سیاسی به‌ره‌ی توركمانی له‌م‬ ‫دیداره‌ی ئاوێنه‌دا باسی په‌یامی‬ ‫پارتی بۆ الیه‌نه‌ سیاسیه‌كان‌و دیداری‬ ‫توركمانه‌كان له‌گه‌ڵ ره‌جه‌ب ته‌یب‬ ‫ئه‌ردۆغان سه‌رۆككۆماری توركیا بۆ‬ ‫ئاوێنه‌ باسده‌كات‪ ،‬ده‌ڵێت "پارتی‬ ‫سوره‌ له‌سه‌ر ئه‌وه‌ی سه‌ردانی گۆڕان‬ ‫بكات‪ ،‬به‌و سه‌ردانه‌ش ‪ %50‬كێشه‌كان‬ ‫چاره‌سه‌رده‌بن"‪.‬‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬پارتی بۆچی سه‌ردانیكردن؟‬ ‫ئای����دن مه‌عروف‪ :‬س����ه‌ردانی وه‌فدی‬ ‫پارتی ب����ۆ الی ئێم����ه‌ له‌چوارچێوه‌ی‬ ‫س����ه‌ردانی الیه‌ن����ه‌ سیاس����یه‌كاندا بو‬ ‫له‌سه‌ر په‌یامه‌كه‌ی س����ه‌رۆكی هه‌رێمی‬ ‫كوردس����تان ك����ه‌ ئێس����تا پارتی وه‌كو‬ ‫پڕۆژه‌یه‌ك ده‌یبینن‪ ،‬ئێمه‌ش جه‌ختمان‬ ‫له‌سه‌ر ئه‌وه‌كرده‌وه‌ هه‌ر گۆڕانكارییه‌ك‬ ‫بێت����ه پێش����ه‌وه‌ له‌چوارچێ����وه‌ی ئه‌و‬ ‫په‌یامه‌دا‌ بكرێ����ت ده‌بێت به‌ڕێکكه‌وتنی‬ ‫الیه‌ن����ه‌ سیاس����یه‌كان بێ����ت به‌تایبه‌ت‬ ‫ئه‌و الیه‌نه‌ سیاس����یانه‌ی كه‌ الیه‌ندارن‬ ‫به‌كێش����ه‌كه‌وه‪ ،‬به‌ب����ێ‌ بزوتن����ه‌وه‌ی‬ ‫گ����ۆڕان هیچ رێكکه‌وتنێك س����ه‌ركه‌وتو‬ ‫نابێ����ت پارتی����ش هه‌روه‌ه����ا‌‪ ،‬ئه‌وه‌ش‬ ‫بڕوای ئێمه‌ب����وه‌ له‌كۆبونه‌وه‌كه‌دا‪ ،‬بۆیه‌‬ ‫ئێم����ه‌ له‌كۆبونه‌وه‌ك����ه‌دا داومانكرد كه‌‬

‫ده‌توانی����ن رۆڵ����ی نێوه‌ندگی����ر ببینین‬ ‫له‌نێ����وان پارتی‌والیه‌ن����ه‌كان چونك����ه‌‬ ‫په‌یوه‌ندیه‌كانمان باش����ن‪ ،‬به‌اڵم دیاربو‬ ‫ئه‌وان وتیان ئه‌مه‌ پێش����نیارێكی باشه‌‬ ‫به‌اڵم ئێمه‌ وه‌كو شاندی پارتی خۆمان‬ ‫جارێ س����ه‌ردانی الیه‌نه‌ سیاس����یه‌كان‬ ‫ده‌كه‌ین‪.‬‬ ‫ئاوێن����ه‌‪:‬‬ ‫به‌پێشنیاره‌كه‌؟‬ ‫ئایدن مه‌عروف‪ :‬ئ����ه‌وان وتیان ئێمه‌‬ ‫له‌م قۆناغه‌دا خۆمان س����ه‌ردانی الیه‌نه‌‬ ‫سیاس����یه‌كان ده‌كه‌ی����ن‌و ده‌مانه‌وێ����ت‬ ‫به‌ش����ێوه‌ی راس����ته‌وخۆ س����ه‌ردانی‬ ‫بزوتنه‌وه‌ی گۆڕان بكه‌ین‪.‬‬ ‫یان����ی‬

‫رازیب����ون‬

‫ئاوێنه‌‪ :‬پڕۆژه‌ی پارتی چیه‌ بۆ ئێوه‌و‬ ‫بۆ الیه‌نه‌كانی تر؟‬ ‫ئای���دن مه‌ع���روف‪ :‬پ���ڕۆژه‌ی پارتی‬ ‫په‌یامه‌ك���ه‌ی بارزانیه‌‪ ،‬پارتی ئێس���تا‬ ‫كردویه‌تی���ه‌ پڕۆژەی���ە‌ك و‌ ده‌یخات���ه‌‬ ‫به‌رده‌م الیه‌نه‌كان بۆ ئه‌وه‌ی رای ئه‌وان‬ ‫وه‌ربگرێت‪.‬‬ ‫ئاوێن���ه‌‪ :‬پارتی بۆچ���ی رای ئێوه‌ی‬ ‫به‌ته‌نها وه‌رگرت؟‬ ‫ئای���دن مه‌ع���روف‪ :‬ئێم���ه‌ پێش���تر‬ ‫نه‌چوین بۆ كۆبونه‌وه‌ فراوانه‌كه‌ چونكه‌‬ ‫به‌پارتیمان وت ئێمه‌ پارتێكی سیاسی‬ ‫س���ه‌ربه‌خۆین ئه‌گ���ه‌ر ده‌تانه‌وێت رای‬

‫ئایدن مەعروف‬ ‫ئێمه‌ وه‌ربگرن فه‌رمو س���ه‌ردانمانبكه‌ن‬ ‫پێشوازیتان لێده‌كه‌ین‪.‬‬ ‫ئاوێن���ه‌‪ :‬ئ���ه‌م س���ه‌ردانه‌ تاچه‌ن���د‬ ‫په‌یوه‌ستكرا به‌س���ه‌ردانه‌كه‌ی ئێوه‌ بۆ‬ ‫توركیا؟‬ ‫ئایدن مه‌عروف‪ :‬ئه‌م س���ه‌ردانه‌ هیچ‬ ‫په‌یوه‌ندیه‌ك���ی به‌ س���ه‌ردانی ئێمه‌وه‌‬ ‫نه‌ب���و بۆ توركی���ا‪ ،‬ته‌نه���ا په‌یوه‌ندی‬ ‫به‌په‌یامه‌كه‌ی بارزانیه‌وه‌ هه‌بو‪.‬‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬ئه‌وه‌ی تۆ خوێندته‌وه‌‌ له‌شاندنی‬

‫پارتی رایانچیه‌ لەكۆبونه‌وه‌كان؟‬ ‫ئایدن مه‌ع���روف‪ :‬وه‌ف���دی پارتی‌و‬ ‫س���كرتێری مه‌كته‌ب���ی سیاس���ی زۆر‬ ‫گه‌ش���بینن به‌رامب���ه‌ر كۆبون���ه‌وه‌كان‌و‬ ‫خۆیان ده‌یانه‌وێت راسته‌وخۆ سه‌ردانی‬ ‫گۆڕان بكه‌ن‪ ،‬چونكه‌ به‌سه‌ردانیكردنی‬ ‫بزوتنه‌وه‌ی گۆڕان بابه‌ته‌كه‌ ‪ %٥٠‬چاره‌سه‌ر‬ ‫ده‌كرێت‪ ،‬به‌وپێیه‌ی ئێس���ته‌ كۆبونه‌وه‌‬ ‫نی���ه‌ له‌نێوان ئه‌م دوالیه‌ن���ه‌ له‌كاتێكدا‬ ‫ئ���ه‌م دوالیه‌نه‌ له‌ن���او هاوكێش���ه‌كه‌دا‬ ‫س���ه‌ره‌كین‪ ،‬الیه‌نه‌ سه‌ره‌كیه‌ش گۆڕانه‌‬ ‫نه‌ك یه‌كێتی نیش���تمانی‪ .‬ئه‌وان سورن‬

‫له‌سه‌رئه‌وه‌ی س���ه‌ردانی گۆڕان بكه‌ن‪،‬‬ ‫من له‌وبڕوایه‌دام گۆڕانیش پێش���وازیان‬ ‫لێده‌كات هه‌ردوالش گه‌ش���بینن‌و نیه‌تی‬ ‫باشیان هه‌یه‌ بۆ ئه‌وه‌ی بگه‌نه‌ ئه‌نجام‪.‬‬ ‫ئاوێن���ه‌‪ :‬ئێ���وه‌ له‌م���اوه‌ی رابردودا‬ ‫س���ه‌ردانی توركیات���ان ك���رد‪ ،‬رای‬ ‫ئ���ه‌ردۆگان چۆنبو له‌س���ه‌ر بارودۆخی‬ ‫هه‌رێم‌وعێراق؟‬ ‫ئایدن مه‌عروف‪ :‬س���ه‌ردانه‌كه‌ له‌سه‌ر‬ ‫ئاس���تی بااڵی توركمان بو كه‌له‌س���ه‌ر‬ ‫داوای كۆم���اری توركی���ا بانگهێش���ت‬ ‫كرابوین باس���ی په‌یوه‌ندیه‌كانی عێراق‌و‬ ‫توركیاو بارودۆخی سیاس���ی توركمان‬ ‫كرا‪ ،‬كه‌ چۆن له‌دوای جه‌نگ موس���ڵ‌و‬ ‫ته‌له‌عفه‌ر ئاوه‌دان بكرێنه‌وه‌‪.‬‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬ئه‌ردۆغان هیچ پێشیارێكی بۆ‬ ‫نه‌كردن؟‬ ‫ئایدن مه‌ع���روف‪ :‬نه‌خێر‪ ،‬به‌اڵم ئه‌و‬ ‫ده‌یوت ده‌بێت پارێ���زگاری له‌ته‌له‌عفه‌ر‬ ‫بكرێت له‌ڕێگه‌ی چه‌كداره‌كانی خه‌ڵكی‬ ‫ته‌له‌عفه‌ره‌وه‌‪.‬‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬ئه‌ی له‌باره‌ی په‌یوه‌ندیه‌كانی‬ ‫هه‌رێم‌و به‌غ���دا‪ ،‬مه‌س���ه‌له‌ی ده‌وڵه‌تی‬ ‫كوردی هیچی نه‌وت ؟‬ ‫ئایدن مه‌عروف‪ :‬ئه‌وان گه‌ش���بینن‌و‬ ‫ده‌یانه‌وێ���ت دیالۆگ هه‌بی���ت‪ ،‬هاوكات‬ ‫په‌یوه‌ندییه‌كانی به‌غداو ئه‌نكه‌رە به‌ره‌و‌‬ ‫باش���تربڕوات ئێمه‌ش ببینه‌ فاكته‌رێكی‬ ‫باش بۆ ئاشتی‪ ،‬به‌اڵم له‌باره‌ی ده‌وڵه‌تی‬ ‫كوردییه‌وه‌ هیچ باسنه‌كرا‪.‬‬

‫ئەردۆغان پێیوتین‬ ‫ده‌بێت پارێزگاری‬ ‫له‌ته‌له‌عفه‌ر‬ ‫بكرێت له‌ڕێگه‌ی‬ ‫چه‌كداره‌كانی‬ ‫خه‌ڵكی‬ ‫ته‌له‌عفه‌ره‌وه‌‬

‫تایبه‌ت‬

‫)‪ )556‬سێشه‌مم ‌ه ‪2016/12/13‬‬

‫ ‬

‫هه‌مو شتێک له‌باره‌ی کوردستان‌و عێراقه‌وه‌‬

‫‪7‬‬

‫ئه‌م الپه‌ڕه‌یه‌ به‌سپۆنسه‌ری رێکخراوی‬ ‫راگه‌یاندن له‌هه‌ماهه‌نگی‌‌و گواستنه‌وه‌‪،‬‬ ‫ئه‌کادیمیای راگه‌یاندنی ئه‌ڵامنی‬

‫‪www.niqash.org‬‬

‫سیروان له‌به‌رده‌م مه‌ترسیدایه‌‬

‫به‌نداوه‌كه‌ ‌ی ئێران به‌شێك ‌ی گه‌وره‌ ‌ی كوردستان‌و عێراق تینوو ده‌كات‬ ‫نقاش‪ ،‬سەالم هانەدنی‬ ‫به‌هۆی‌ به‌نداوێكی‌ ئێران���ه‌وه‌ ئاوی‌ رووبار ‌ی‬ ‫س���یروان به‌ت���ه‌واوی‌ مه‌ترس���ی‌ كه‌وتووه‌ته‌‬ ‫س���ه‌رو كار وا بڕوات ئه‌و رووباره‌ بۆ خه‌ڵكی‌‬ ‫كوردستان ده‌بێته‌ به‌شێك له‌رابردوو‪.‬‬ ‫رووباری‌ سیروان جگه‌ له‌وه‌ی‌ شاده‌مارێك ‌ی‬ ‫گرنگ���ی‌ ئ���اوه‌ ب���ۆ هه‌رێمی‌ كوردس���تان‪،‬‬ ‫هاوكات بووه‌ به‌به‌ش���ێكی‌ گرنگ له‌كه‌لتوری‌‬ ‫ناوچه‌كه‌و سه‌ره‌ڕای‌ ئه‌وه‌ی‌ به‌هه‌زاران دایك‌و‬ ‫باوك منداڵه‌كانیان به‌ن���اوی‌ ئه‌و رووباره‌وه‌‬ ‫ناون���اوه‌‪ ،‬له‌زۆرێ���ك له‌هۆن���راوه‌و گۆرانی‌‌و‬ ‫په‌نده‌ كوردییه‌كانیش���دا ناوی‌ سیروان له‌ناو‬ ‫ناواندایه‌‪.‬‬ ‫چه‌ند س���اڵێكه‌ ده‌س���ه‌اڵتدارانی‌ هه‌رێمی‌‬ ‫كوردس���تان له‌وه‌ ده‌ترسن پرۆژه‌ی‌ "به‌نداوی‌‬ ‫داریان" له‌پارێزگای‌ كرماشانی‌ ئێران كۆتایی‌‬ ‫بێت‪ ،‬چونكه‌ راس���ته‌ ئه‌و پرۆژه‌یه‌ (‪28‬كم)‬ ‫له‌خاكی‌ عێراق���ه‌وه‌ دووره‌‪ ،‬به‌اڵم كاریگه‌ری‌‬ ‫راس���ته‌وخۆی‌ هه‌یه‌و ئه‌هۆی‌ ئه‌و به‌نداوه‌وه‌‬ ‫به‌ش���ێكی‌ گرنگی‌ هه‌رێمی‌ كوردس���تان تینو‬ ‫ده‌بێت‪ ،‬به‌نداوه‌كه‌ له‌س���اڵی‌ (‪ )2009‬ده‌ست‬ ‫به‌دروس���تكردنی‌ كراوه‌و بڕیار وایه‌ سه‌ره‌تای‌‬ ‫ساڵی‌ (‪ )2018‬كۆتایی‌ پێبێت‪.‬‬ ‫ماوه‌ی‌ رابردوو سه‌ره‌تاكانی‌ ئه‌و مه‌ترسییه‌‬ ‫به‌روونی‌ ده‌ركه‌وت كاتێك ئێران به‌نداوه‌كه‌ی‌‬ ‫تاقیك���رده‌وه‌‪ ،‬به‌وه‌ش بڕێك���ی‌ ئێجگار زۆر‬ ‫له‌ئاوی‌ رووباری‌ سیروان كه‌می‌ كرد‪.‬‬ ‫رووباری‌ سیروان له‌چیای‌ زاگرۆس له‌دیوی‌‬ ‫ئێرانه‌وه‌ هه‌ڵده‌قوڵێت‌و درێژییه‌كه‌ی‌ (‪445‬كم)‬ ‫ده‌بێت‪ ،‬له‌پارێزگای‌ هه‌ڵه‌بجه‌وه‌ دێته‌ هه‌رێمی‌‬ ‫كوردستان‌و دواتر بۆ سلێمانی‌‌و ئینجا ده‌گاته‌‬ ‫دیاله‌و له‌خوارووی‌ به‌غداوه‌ تێكه‌ڵی‌ رووباری‌‬ ‫دیجله‌ ده‌بێت‪ ،‬له‌و نێوه‌نده‌شدا دوو به‌نداوی‌‬ ‫گه‌وره‌ی‌ له‌س���ه‌ر دروس���تكراوه‌‪ ،‬یه‌كه‌میان‬ ‫به‌نداوی‌ ده‌ربه‌ندیخان له‌پارێزگای‌ سلێمانی‌‌و‬ ‫دووهه‌میشیان به‌نداوی‌ حه‌مرینه‌ له‌پارێزگای‌‬

‫روباری سیروان‬ ‫دیال���ه‌‪ ،‬س���ه‌ره‌ڕای‌ ئه‌وه‌ی‌ س���ه‌رچاوه‌یه‌كی‌‬ ‫گرنگ���ی‌ دابینكردن���ی‌ ئ���اوی‌ خواردن���ه‌وه‌و‬ ‫كاره‌بای���ه‌‪ ،‬هاوكات ش���اده‌ماری‌ پرۆژه‌كانی‌‬ ‫ئاودێر‌و راوه‌ ماسیشه‌‪.‬‬ ‫پرۆژه‌ك���ه‌ی‌ ئێران له‌دوو به‌ش پێكهاتووه‌‪،‬‬ ‫یه‌كه‌می���ان "به‌نداوی‌ داریان"ه‌ بۆ گلدانه‌وه‌ی‌‬ ‫ئ���اوی‌ رووباره‌ك���ه‌‪ ،‬دووهه‌میش���یان تونێلی‌‬ ‫ئاویی "نه‌وسوود"ه‌ كه‌ له‌ناوچه‌ی‌ هه‌ورامانی‌‬ ‫كوردستانی‌ ئێران دروستی‌ كردووه‌و رێره‌وی‌‬ ‫ئاوه‌ك���ه‌ ده‌گۆڕێت‌و بۆ پ���رۆژه‌ی‌ ئاودێری‌‌و‬ ‫به‌رهه‌مهێنانی‌ كاره‌با سوودی‌ لێده‌بینێت كه‌‬ ‫له‌توانایدا ده‌بێ���ت (‪ )230‬مێگا وات كاره‌با‬ ‫به‌رهه‌م بهێنێت‪.‬‬ ‫راس���ته‌ ئه‌م پرۆژه‌ بۆ ئێ���ران نیعمه‌تێكی‌‬ ‫گ���ه‌وره‌ ده‌بێ���ت‪ ،‬ب���ه‌اڵم ب���ۆ پارێزگاكانی‌‬ ‫هه‌ڵه‌بجه‌و س���لێمانی‌‌و دیاله‌ی‌ عێراق ده‌بێته‌‬ ‫مایه‌ی‌ ده‌رده‌سه‌ری‌‌و قه‌رانێكی‌ گه‌وره‌‪.‬‬ ‫به‌پێی‌ راپۆرتێك ك���ه‌ له‌الیه‌ن "هه‌ڵمه‌تی‌‬ ‫رزگاركردن���ی‌ دیجل���ه‌و هۆڕه‌كان���ی‌ عێراق"‬ ‫له‌مانگ���ی‌ تش���رینی‌ یه‌كه‌م���ی‌ ئه‌مس���اڵ‬ ‫باڵوكراوه‌ت���ه‌وه‌ "به‌ه���ۆی‌ ئ���ه‌و پرۆژه‌یه‌وه‌‬ ‫پارێزگاكانی‌ هه‌ڵه‌بجه‌و س���لێمانی‌ تووش���ی‌‬

‫قه‌یران���ی‌ گه‌وره‌ی‌ ئاو ده‌ب���ن‌و ‪ 3200‬هێكتار‬ ‫زه‌وی‌ كش���توكاڵی‌ له‌هه‌ڵه‌بجه‌و سه‌یدسادق‌و‬ ‫ده‌ربه‌ندیخان له‌ده‌ست ده‌چن"‪.‬‬ ‫هه‌روه‌ها له‌راپۆرته‌كه‌دا ئاماژه‌ به‌وه‌ كراوه‌‬ ‫كه‌ پرۆژه‌ی‌ ئاوی‌ خواردنه‌وه‌ زیانی‌ گه‌وره‌ی‌‬ ‫به‌رده‌كه‌وێ���ت‌و به‌نداوی‌ ده‌ربه‌ندیخان توانای‌‬ ‫به‌رهه‌مهێنانی‌ كاره‌بای‌ نامێنێت له‌به‌ر ئه‌وه‌ی‌‬ ‫‪ %75‬س���ه‌رچاوه‌كه‌ی‌ له‌رووباری‌ سیروانه‌وه‌‬ ‫دێ���ت‪ ،‬ئه‌مه‌ جگه‌ ل���ه‌وه‌ی‌ ده‌بێت���ه‌ زیانی‌‬ ‫گ���ه‌وره‌ بۆ كه‌رت���ی‌ كش���توكاڵی‌‌و به‌رهه‌می‌‬ ‫ماس���ی‌‌و ئاوی‌ ژێر زه‌وی‌‌و تێكچوونی‌ ژینگه‌‬ ‫"كاریگه‌ری‌ راسته‌وخۆش���ی‌ ده‌بێت له‌س���ه‌ر‬ ‫ئاشته‌وایی‌ كۆمه‌اڵیه‌تی‌ نێوان خه‌ڵكی‌ ئێران‌و‬ ‫كوردستان"‪.‬‬ ‫ره‌نگبێ‌ له‌ناو هه‌موو ئه‌مانه‌دا گه‌وره‌ترین‬ ‫كێش���ه‌ی‌ به‌نداوه‌كه‌ بۆ هه‌رێمی‌ كوردس���تان‬ ‫قه‌یران���ی‌ ئ���اوی‌ خواردنه‌وه‌ بێ���ت‪ ،‬چونكه‌‬ ‫ته‌واوبوون���ی‌ به‌نداوه‌ك���ه‌ مانای‌ شكس���تی‌‬ ‫گه‌وره‌تری���ن پ���رۆژه‌ی‌ ئ���اوی‌ خواردنه‌وه‌یه‌‬ ‫له‌ناوچه‌كه‌دا‪.‬‬ ‫مانگ���ی‌ حوزه‌یرانی‌ ئه‌مس���اڵ پ���رۆژه‌ی‌‬ ‫گ���ه‌وره‌ی‌ ئ���اوی‌ خواردنه‌وه‌ ب���ۆ هه‌ڵه‌بجه‌و‬

‫سه‌یدس���ادق كۆتایی‌ هات ك���ه‌ ‪ 24‬كاتژمێر‬ ‫ئاوی‌ خواردن���ه‌وه‌ی‌ به‌رده‌وام بۆ ناوچه‌یه‌كی‌‬ ‫به‌رفراوانی‌ پڕ له‌دانیشتوان له‌و سنوره‌ دابین‬ ‫ده‌كات‌و به‌پێ���ی‌ لێكدان���ه‌وه‌ی‌ به‌رپرس���انی‌‬ ‫ناوچه‌ك���ه‌ بۆ م���اوه‌ی‌ ‪ 25‬س���اڵی‌ داهاتوو‬ ‫كێشه‌ی‌ كه‌م ئاوی‌ له‌ناوچه‌كه‌دا نه‌ده‌هێشت‪،‬‬ ‫ب���ه‌اڵم پرۆژه‌كه‌ی‌ ئێران هه‌موو ئه‌و خه‌ونه‌ی‌‬ ‫هه‌ڵوه‌شانده‌وه‌‪.‬‬ ‫ئ���ه‌و پرۆژه‌یه‌ رۆژانه‌ پێویس���تی‌ به‌په‌نجا‬ ‫هه‌زار مه‌تر سێجا ئاو هه‌یه‌ كه‌ ئه‌مه‌ش ته‌نها‬ ‫به‌رووباری‌ سیروان دابین ده‌كرێت‪.‬‬ ‫كاوه‌ عه‌لی‌ جێگری‌ پارێ���زگاری‌ هه‌ڵه‌بجه‌‬ ‫به‌"نیق���اش"ی‌ وت "ئ���ه‌و پرۆژه‌ی���ه‌ له‌الیه‌ن‬ ‫كۆمپانیایه‌كی‌ یابانییه‌وه‌ به‌بڕی‌ ‪ 175‬ملیۆن‬ ‫دروستكراوه‌‪ ،‬به‌اڵم ئێستا مه‌ترسی‌ گه‌وره‌ی‌‬ ‫له‌س���ه‌ره‌و پێده‌چێت په‌ك���ی‌ بكه‌وێت‌و ئه‌و‬ ‫بڕه‌ پاره‌یه‌ش به‌هه‌ده‌ر ب���ڕوات‌و هاواڵتیانی‌‬ ‫پارێزگای‌ هه‌ڵه‌بجه‌و سه‌یدس���ادقیش بێ‌ ئاو‬ ‫ده‌بن"‪.‬‬ ‫وتیشی‌ "سه‌ره‌ڕای‌ دروستكردنی‌ به‌نداوه‌كه‌‪،‬‬ ‫ئێران له‌ودی���و به‌نداوه‌كه‌ش���ه‌وه‌ تونێلێكی‌‬ ‫لێداوه‌ بۆ گۆڕینی‌ رێڕه‌وی‌ ئاوه‌كه‌‪ ،‬بۆ ئه‌وه‌ی‌‬

‫وێنه‪ :‬سەالم هاندني‬

‫هیچی‌ نه‌یه‌ته‌ هه‌رێمی‌ كوردستانه‌وه‌"‪.‬‬ ‫جێگری‌ پارێزگار وتیشی‌ "ئه‌مه‌ مه‌ترسیه‌ك ‌ی‬ ‫گه‌وره‌یه‌ بۆ س���ه‌ر پرۆژه‌ی‌ ئاوی‌ هه‌ڵه‌بجه‌و‬ ‫به‌ن���داوی‌ ده‌ربه‌ندیخان‌و ه���ه‌زاران جوتیاری‌‬ ‫هه‌رێمی‌ كوردس���تان‌و ئاژه‌ڵه‌ كێوییه‌كانیش‪،‬‬ ‫چونكه‌ ئه‌وه‌ ناوچه‌یه‌كی‌ ش���اخاویه‌ هه‌روه‌ها‬ ‫به‌ملیۆنه‌ها ماس���ی‌ له‌ناوده‌چ���ن‪ ،‬بۆیه‌ ئێمه‌‬ ‫به‌رپرس���انی‌ هه‌رێممان له‌م كێشه‌ گه‌وره‌یه‌‬ ‫ئاگاداركردووه‌ته‌وه‌"‪.‬‬ ‫هه‌روه‌ها وتیش���ی‌ "مانگی‌ رابردوو كاتێك‬ ‫ئێران به‌نداوه‌كه‌ی‌ خسته‌ كار ته‌نها له‌ماوه‌ی‌‬ ‫سێ‌ رۆژدا چوار مه‌تر ئاوی‌ رووباره‌كه‌ له‌گوندی‌‬ ‫سازان دابه‌زی‪ ،‬كه‌ ئه‌وه‌ یه‌كه‌مین گونده‌ ئاوی‌‬ ‫رووباره‌كه‌ی‌ لێوه‌ دێته‌ كوردس���تان‪ ،‬ئه‌وه‌ی‌‬ ‫روویدا ته‌نیا ب���ۆ تاقیكردنه‌وه‌ بوو‪ ،‬ئه‌گه‌رنا‬ ‫ك���ه‌ به‌نداوو تونێله‌ك���ه‌ كه‌وتنه‌ كار رووباری‌‬ ‫سیروان به‌ته‌واوی‌ وشك ده‌كات"‪.‬‬ ‫ماوه‌یه‌ك���ی‌ زۆره‌ به‌رپرس���انی‌ ناوچه‌كه‌و‬ ‫ده‌س���ه‌اڵتدارانی‌ هه‌رێمی‌ كوردس���تان چه‌ند‬ ‫جارێ���ك كۆبوونه‌وه‌ی���ان له‌گه‌ڵ كونس���وڵ‌و‬ ‫به‌رپرس���انی‌ تری‌ ئێران كردووه‌‪ ،‬به‌اڵم هیچ‬ ‫وه‌اڵمێك���ی روونیان بۆ چاره‌س���ه‌ر ده‌س���ت‬

‫نه‌كه‌وت���ووه‌و ئه‌وه‌ی‌ به‌ر گوێی���ان كه‌وتوو‌ه‬ ‫ته‌نیا ئه‌وه‌یه‌ كه‌ دروس���تكردنی‌ ئه‌و به‌نداوه‌‬ ‫كاروبارێكی‌ ناوخۆی‌ ئێرانییه‌‪.‬‬ ‫ئه‌نوه‌ر عومه‌ر وته‌بێژی‌ وه‌زاره‌تی‌ كشتوكاڵ‌و‬ ‫سه‌رچاوه‌كانی‌ ئاوی‌ هه‌رێم ئاماژه‌ی‌ به‌وه‌ كرد‬ ‫له‌س���ه‌ردانێكی‌ بۆ ئێران وه‌زیری‌ كش���توكاڵ‬ ‫چه‌ن���د كۆبونه‌وه‌یه‌كی‌ له‌گه‌ڵ به‌رپرس���انی‌‬ ‫ئێران كردووه‌ كه‌ به‌شێكیان په‌یوه‌ست بوون‬ ‫به‌كێشه‌ی‌ رووباری‌ سیروانه‌وه‌‪.‬‬ ‫عوم���ه‌ر ئه‌نوه‌ر به‌"نیقاش"ی‌ وت "وه‌زیری‌‬ ‫كش���توكاڵ قس���ه‌ی‌ له‌گه‌ڵ جێگری‌ سه‌رۆك‬ ‫كۆماری‌ ئێران كردوه‌ له‌و باره‌یه‌وه‌و گله‌یی‌‌و‬ ‫مه‌ترسیه‌كانی‌ وشكبونی‌ ئاوی‌ روباری‌ سیروان‬ ‫پێگه‌یاندوه‌‌و ئه‌گ���ه‌ر بێت‌و پرۆژه‌ی‌ به‌نداوی‌‬ ‫داریان‌و تونێله‌كانی���ان له‌ناوچه‌ی‌ هه‌ورامان‬ ‫له‌رۆژهه‌اڵتی‌ كوردستان ته‌واوبكرێت‪ ،‬مه‌ترسی‌‬ ‫هه‌یه‌ بۆ س���ه‌ر پرۆژه‌ی‌ ئ���اوی‌ خواردنه‌وه‌ی‌‬ ‫هه‌ڵه‌بجه‌و به‌نداوی‌ ده‌ربه‌ندیخان‌و كشتوكاڵ‬ ‫له‌هه‌رێم"‪.‬‬ ‫وتیش���ی‌ "به‌داخ���ه‌وه‌ تاكو ئێس���تا هیچ‬ ‫وه‌اڵمێكم���ان له‌الیه‌ن به‌رپرس���انی‌ ئێرانه‌وه‌‬ ‫پێنه‌گه‌یش���توه‌ له‌وباره‌یه‌وه‌‌و كاره‌كانیشیان‬ ‫به‌رده‌وامی‌ هه‌یه‌‪ ،‬بۆیه‌ مه‌ترسی‌ گه‌وره‌ هه‌یه‌‬ ‫له‌سه‌ر وشبكونی‌ ئاوی‌ ئه‌و روباره‌"‪.‬‬ ‫تاك���ه‌ قازانج���ی‌ كاتی���ی كارپێكردن���ی‌‬ ‫به‌نداوه‌ك���ه‌ ب���ۆ دانیش���توانی‌ هه‌ڵه‌بج���ه‌و‬ ‫ده‌وروب���ه‌ری‌ ئه‌و چه‌ند ماس���یه‌یه‌ كه‌ رۆژانه‌‬ ‫بێ هی���چ سه‌رئێش���ه‌یه‌ك له‌رووباره‌كه‌ راوی‌‬ ‫ده‌ك���ه‌ن‪ ،‬چونك���ه‌ به‌ه���ۆی‌ كه‌مبوونه‌وه‌ی‌‬ ‫ئاوه‌كه‌و قوڕاویبوونی‌ ژماره‌یه‌كی‌ زۆری‌ ماسی‌‬ ‫سه‌رئاو كه‌وتوون‌و به‌شێكی‌ تریشی‌ به‌ئاسانی‌‬ ‫ده‌بینرێن‪ ،‬بۆیه‌ رۆژانه‌ خه‌ڵكێكی‌ زۆر ده‌چنه‌‬ ‫رووباره‌كه‌و راویان ده‌كه‌ن‪.‬‬ ‫خه‌ڵك���ی‌ ناوچه‌ك���ه‌ ب���اش ده‌زان���ن ئه‌م‬ ‫خۆش���یه‌یان كاتیی���ه‌و له‌ناخ���ه‌وه‌ خه‌مێكی‌‬ ‫گه‌وره‌ی���ان له‌دڵدای���ه‌‪ ،‬چونكه‌ وش���كبوونی‌‬ ‫س���یروان ب���ۆ ئ���ه‌وان مایه‌ی‌ له‌ده‌س���تدانی‌‬ ‫گه‌وره‌ترین سه‌رچاوه‌ی‌ داهات‌و ژیانیانه‌‪.‬‬

‫له‌تكریته‌وه‌ هه‌مووان چاوه‌ڕێی‌ هه‌واڵی‌ بێ سه‌روشوێنه‌كانن‬ ‫نقاش‪ ،‬تایبەت‬ ‫كه‌سوكاری سه‌دان بێسه‌روشوێنی‬ ‫مه‌ده‌نی‌و سه‌رباز له‌سه‌اڵحه‌دین چاوه‌ڕوانی‬ ‫ئازادكردنی موسڵ ده‌كه‌ن به‌هیوای‬ ‫دۆزینه‌وه‌ی رۆڵه‌كانیان كه‌ داعش‬ ‫ده‌ستگیری كردوون‌و پاش به‌ندكردنیان‬ ‫هه‌واڵیان نه‌ماوه‌‪.‬‬ ‫موتاعی شه‌ش سااڵن رۆژانه‌ هه‌مان پرسیار‬ ‫له‌دایكی ده‌كات "كه‌ی باوكم ده‌گه‌ڕێته‌وه‌؟"‬ ‫دایكه‌ جگه‌رسوتاوه‌كه‌ش هه‌مان ئه‌و وه‌اڵمه‌‬ ‫دووباره‌ ده‌كاته‌وه‌ كه‌ به‌ ئازاره‌كه‌ی راهاتووه‌‬ ‫"ب����ه‌م نزیكانه‌ خوا یاربێت هه‌ر كه‌ موس����ڵ‬ ‫ئازادبوو ده‌گه‌ڕێته‌وه‌"‪.‬‬ ‫دایكی موتاع (‪ 34‬س����اڵ) ده‌ڵێت "خه‌م‌و‬ ‫خه‌ف����ه‌ت‌و دڵته‌نگی باڵی به‌س����ه‌ر ماڵماندا‬ ‫كێش����ا دوای ئ����ه‌وه‌ی ئه‌ندامانی داعش دوو‬ ‫ساڵ له‌مه‌وبه‌ر له‌ماڵه‌كه‌ی خۆمان له‌ناحیه‌ی‬ ‫عه‌ل����ه‌م (‪ 20‬كم ل����ه‌ خۆرهه‌اڵت����ی تكریت)‬ ‫به‌تۆمه‌تی هاوكاریكردنی هێزه‌ ئه‌منییه‌كانی‬ ‫عێ����راق باوكی موتاعیان ده‌س����تگیركرد كه‌‬ ‫مامۆس����تای زانكۆی����ه‌‪ ،‬ئیت����ر ل����ه‌و كاته‌وه‌‬ ‫به‌ئومێدی به‌سه‌المه‌تی گه‌ڕانه‌وه‌ی ده‌ژین"‪.‬‬ ‫له‌گ����ه‌ڵ ئازادكردن����ی ه����ه‌ر ناوچه‌ی����ه‌ك‬ ‫له‌الی����ه‌ن هێ����زه‌ ئه‌منییه‌كانه‌وه‌ له‌ده‌س����تی‬ ‫داعش‌و دۆزینه‌وه‌ی زیندانه‌كانی رێكخراوه‌كه‌‬ ‫به‌به‌تاڵی‪ ،‬تروس����كایی هیوا به‌ره‌و كزبوون‬ ‫ده‌چێت‌و ئیتر موسڵ بووه‌ته‌ دوا تروسكایی‬ ‫هی����وا كه‌ چاوو دڵی كه‌س����وكاری س����ه‌دان‬ ‫به‌ندكراوی الی داعشی له‌سه‌ره‌‪.‬‬ ‫دووس����اڵ به‌ر له‌ئێس����تا واته‌ له‌تشرینی‬ ‫یه‌كه‌م����ی ‪2014‬دا مه‌ف����ره‌زه‌ ئه‌منیه‌كان����ی‬ ‫داعش هه‌ڵمه‌تێكی فراوانی ده‌ستگیركردنیان‬ ‫ئه‌نجام����داو زیاتر له‌س����ه‌د پی����اوی خه‌ڵكی‬

‫وێنەی ‪ 11‬هاواڵتی لەگۆڕەپانێک لەتکریت کە لەالیەن چەکدارانی داعشەوە کوژراون‬ ‫ناحیه‌ی عه‌له‌می خۆرهه‌اڵتی تكریتی گرته‌و‌ه‬ ‫به‌بیان����ووی ئه‌نجامدان����ی كاری چه‌ك����داری‬ ‫نهێنی له‌دژی رێكخراوه‌كه‌و هه‌ڵكردنی ئااڵی‬ ‫عێراق له‌ناوه‌ڕاستی ناحیه‌كه‌دا كه‌ ئه‌و كاته‌‬ ‫رێكخراوه‌ توندڕه‌وه‌كه‌ كۆنترۆڵی كردبوو‪.‬‬ ‫مه‌یس����ه‌م عه‌باد (‪ 36‬س����اڵ) وه‌س����فی‬ ‫ئازاری له‌ده‌س����تدانی ئازیزێ����ك‌و چاوه‌ڕوانی‬ ‫ئومێدی گه‌ڕانه‌وه‌ی ده‌كات پاش ئه‌وه‌ی له‌و‬ ‫هه‌ڵمه‌ته‌دا (واس����ق)ی برای له‌ده‌ستدا‪ ،‬ئه‌و‬ ‫به‌"نیقاش"ی وت "كه‌ بیری برایه‌كت بكه‌یت‬ ‫مانای وایه‌ بیری یاده‌وه‌ریه‌ك له‌سه‌رده‌مێكی‬ ‫جوان ده‌كه‌یت‪ ،‬كاتێك ده‌بینیت دایكیش����ت‬ ‫چاوه‌كانی له‌سه‌ر موسڵ‌و له‌سه‌ر زیندانێك‌و‬ ‫چپه‌یه‌كه‌ ئاماژه‌ بێت بۆ گه‌ڕانه‌وه‌ی ئه‌وانه‌ی‬ ‫له‌نادیاریه‌وه‌ دێنه‌وه‌"‪.‬‬ ‫وتیش����ی "رۆژانه‌ له‌چاوه‌ڕوانی����دا ده‌ژین‪،‬‬ ‫دوا په‌یوه‌ندیم����ان ئ����ه‌وه‌ی ب����ۆ دووپ����ات‬ ‫كردووینه‌ت����ه‌وه‌ كه‌ به‌ندكراوه‌كانمان له‌ژیاندا‬ ‫ماون‌و له‌ناوچه‌ی دارس����تانه‌كانن له‌موسڵ‌و‬ ‫ژماره‌ی����ان ‪ 84‬كه‌س����ه‌‪ ،‬به‌دواداچ����وون بۆ‬ ‫هه‌واڵه‌كان‌و تۆڕه‌ كۆمه‌اڵیه‌تییه‌كان ده‌كه‌ین‌و‬ ‫ه����ه‌ر ك����ه‌ هه‌واڵێك ی����ان ده‌نگۆی����ه‌ك یان‬ ‫چرپه‌یه‌ك ده‌بیس����تین‪ ،‬هه‌موو په‌یوه‌ندیی‌و‬ ‫ناس����یاوانمان ده‌خه‌ینه‌ ئاماده‌باش����یه‌وه‌ بۆ‬

‫ئه‌م هه‌فته‌یه‌ له‌‬ ‫بۆ خوێندنه‌وه‌ی ئه‌م راپۆرتانه‌و چه‌ندین راپۆرتی سه‌رنجراکێشی تر‬ ‫به‌زمانه‌کانی کوردی‌و عه‌ره‌بی‌و ئینگلیزی‪ ،‬سه‌ردانی نیقاش بکه‌ ‪www.niqash.org‬‬

‫به‌دواداچوونی راس����تی مه‌س����ه‌له‌كه‌ به‌شكم‬ ‫تروس����كایه‌كی هی����وا له‌ئاس����ۆی ئازادی����دا‬ ‫ده‌ربكه‌وێ����ت‪ ،‬ئه‌وه‌ موس����ڵی دوا مۆڵگه‌ی‬ ‫داعش����یش خه‌ریكه‌ ده‌ڕووخێ����ت‌و هه‌ره‌س‬ ‫دێنێت له‌گه‌ڵ كه‌وتنیش����یدا هی����واو ئاواتی‬ ‫كه‌سوكاری سه‌دان ده‌ستگیركراو له‌مندااڵن‌و‬ ‫ژنان‌و دایكان‌و خوش����ك‌و برا هه‌ڵده‌كشێت‪،‬‬ ‫به‌ڵكو ئازادی ش����ادی‌و كامه‌رانی گه‌ڕانه‌وه‌ی‬ ‫به‌ندكراوه‌كانیان بۆ بهێنێت"‪.‬‬ ‫س����ه‌دان مه‌ده‌نی‌و س����ه‌رباز له‌ئه‌ندامانی‬ ‫پۆلیس‌و س����وپا له‌پارێزگای س����ه‌اڵحه‌دین‬ ‫به‌بێسه‌روش����وێن داده‌نرێ����ن‌و تائێس����تا‬ ‫چاره‌نووس����یان نازانرێ����ت دوای ئ����ه‌وه‌ی‬ ‫رێكخ����راوی داعش ناوچه‌یه‌ك����ی به‌رفراوانی‬ ‫له‌پارێزگاك����ه‌ داگیرك����ردو ئه‌و كه‌س����انه‌ی‬ ‫بۆ لێكۆڵینه‌وه‌ ده‌س����تگیركردو تائێس����تاش‬ ‫چاره‌نووسیان دیار نیه‌‪.‬‬ ‫ن����ازم عه‌لی ك����ه‌ یه‌كێكه‌ له‌به‌رپرس����انی‬ ‫حكوم����ی له‌پارێزگای س����ه‌اڵحه‌دین ژماره‌ی‬ ‫بێسه‌روش����وێنان له‌خه‌ڵك����ی پارێزگاك����ه‌‬ ‫له‌مه‌ده‌نی‌و س����ه‌ربازان به‌س����ه‌دان قوربانی‬ ‫مه‌زه‌ن����ده‌ ده‌كات‌و له‌وباره‌یه‌ش����ه‌وه‌‬ ‫به‌"نیقاش"ی وت "حاڵی حازر تۆمارو ئاماری‬ ‫وردمان نیی����ه‌ به‌هۆی بێ س����ه‌ره‌و به‌ره‌یی‌‬

‫وێنه‪Scott Peterson :‬‬

‫ئیداری‌و كه‌م����ی داتاكان له‌دوای ئازادكردنی‬ ‫ناوچه‌كانه‌وه‌‪ ،‬ب����ه‌اڵم ده‌توانین ئه‌وه‌ بكه‌ین ‌ه‬ ‫پێوه‌ر ك����ه‌ له‌ناحیه‌ی عه‌له‌م زیاتر له‌(‪)130‬‬ ‫بێسه‌روش����وێن‌و له‌بێج����ی زیات����ر له‌(‪)160‬‬ ‫و له‌تكری����ت (‪ )115‬بێسه‌روش����وێن ه����ه‌ن‪،‬‬ ‫له‌ق����ه‌زای دوریش ژماره‌ی بێسه‌روش����وێنان‬ ‫(‪)178‬ی تێپه‌ڕاندووه‌ هه‌روه‌ها له‌ناوچه‌كانی‬ ‫دیكه‌ی پارێزگاكه‌ش"‪.‬‬ ‫وتیشی "هه‌موو ئه‌و حاڵه‌تانه‌ جگه‌ له‌وه‌ی‬ ‫ئازارێك����ی مرۆیی����ن‪ ،‬ئازارێكی دیكه‌ش����یان‬ ‫هه‌یه‌ په‌یوه‌ندی به‌راگرتنی مافه‌ یاس����ایی‌و‬ ‫ماددیه‌كانی����ه‌وه‌ هه‌یه‌ كه‌ پێویس����ت ده‌كات‬ ‫چ����وار س����اڵ تێبپه‌ڕێ����ت ئه‌وس����ا مردنیان‬ ‫راده‌گه‌یه‌ندرێ����ت‪ ،‬ئه‌وه‌ش خ����ۆی له‌خۆیدا‬ ‫قه‌یرانێكه‌ كه‌ كۆمه‌ڵگه‌ به‌هۆی له‌ده‌ستدانی‬ ‫كه‌سێك تێیدا ده‌ژی"‪.‬‬ ‫سروش����تی زیندانه‌كانی داع����ش ناڕوونه‌و‬ ‫زانی����اری له‌باره‌یان����ه‌وه‌ هه‌روه‌ه����ا له‌باره‌ی‬ ‫سیس����تمی ناوخۆی����ی‌و ش����ێوازه‌كانی‬ ‫به‌ڕێوه‌بردنی لێكۆڵین����ه‌وه‌ تێیاندا كه‌مه‌ كه‌‬ ‫به‌سه‌ربه‌خۆیی‌و المه‌ركه‌زی جیاده‌كرێنه‌وه‌و‬ ‫به‌پێی ویالیه‌ته‌كان به‌ڕێوه‌ده‌برێن‪.‬‬ ‫ئه‌ب����و فه‌ره‌ح جب����وری (‪ 38‬س����اڵ) كه‌‬ ‫كاسبه‌و خه‌ڵكی سه‌اڵحه‌دینه‌ ده‌ڵێت "گه‌شتی‬

‫نه‌هامه‌تییه‌كان����م له‌زیندانه‌كاندا له‌تش����رینی‬ ‫یه‌كه‌می ‪2014‬دا ده‌ستیپێكرد‪ ،‬دوای ئه‌وه‌ی‬ ‫له‌الیه‌ن هه‌واڵده‌رێكی نهێنیه‌وه‌ خه‌به‌رم لێدرا‬ ‫كه‌ براكانم له‌ریزی هێزه‌ ئه‌منیه‌كاندا له‌دژی‬ ‫داعش ده‌جه‌نگن‪ ،‬یه‌ك����ه‌م قۆناغیش بریتی‬ ‫ب����وو له‌زیندانێك ك����ه‌ خانوویه‌كی گه‌وره‌ی‬ ‫په‌رله‌مانت����اری عێ����راق ئه‌ش����واق جبوری‬ ‫بوو داعش ده‌ستی به‌س����ه‌ردا گرتبوو وه‌ك‬ ‫زیندانێكی كاتی به‌كاری ده‌هێنا‪ ،‬له‌گه‌ڵ ده‌‬ ‫كه‌سی دیكه‌دا به‌ده‌ست‌و چاوبه‌ستراوی خۆم‬ ‫بینیه‌وه‌و ته‌نیا یه‌ك وشه‌مان گوێ لێبوو كه‌‬ ‫ئه‌ویش (گواستنه‌وه‌‪ ،‬گواستنه‌وه‌) بوو"‪.‬‬ ‫هه‌روه‌ه����ا به‌رده‌وامبوو وت����ی "له‌ناحیه‌ی‬ ‫عه‌له‌م����ه‌وه‌ ب����ه‌ره‌و ق����ه‌زای دور (‪25‬‬ ‫ك����م له‌باش����ووری خۆرهه‌اڵت����ی تكری����ت)‬ ‫گواس����تراینه‌وه‌و خراینه‌ی����ه‌ زیندانێك له‌ژێر‬ ‫بینایه‌ك����ی نیش����ته‌جێبووندا ك����ه‌ (‪)96‬‬ ‫به‌ندكراوی خه‌ڵك����ی عه‌له‌می تێدابوو‪ ،‬یه‌ك‬ ‫هه‌فته‌ له‌وێ ماینه‌وه‌‪ ،‬لێدان‌و س����ووكایه‌تی‌و‬ ‫زوڵ����م‌و تۆمه‌ت����ی كاركردن دژی داعش����مان‬ ‫چه‌ش����ت‪ ،‬پاس����ه‌وانییه‌كی توندوتۆڵ هه‌بوو‬ ‫شوێنه‌كه‌ زۆر قه‌ره‌باڵغ بوو"‪.‬‬ ‫جب����وری وتیش����ی "دوای ئ����ه‌وه‌ به‌پاس‬ ‫گواس����تراینه‌وه‌ بۆ ناوچه‌ی حه‌ویجه‌و دواتر‬ ‫بۆ ش����ه‌رگات‌و پاشان بۆ گه‌یاره‌و له‌باره‌گای‬ ‫پێشووی ئۆپراس����یۆنه‌كانی نه‌ینه‌وا جێگیر‬ ‫بووی����ن ك����ه‌ رێكخراوه‌ك����ه‌ وه‌ك زیندانێكی‬ ‫لێكۆڵین����ه‌وه‌ به‌كاری ده‌هێناو س����ه‌ختترین‬ ‫زیندان بوو‪ ،‬س����ه‌رمای زۆرو كه‌می خواردن‌و‬ ‫قه‌ره‌باڵغ����ی‌و مامه‌ڵ����ه‌ی ره‌ق‌و لێدانم����ان‬ ‫چه‌ش����ت‪ ،‬به‌ه����ۆی ئاش����كرابوونی زیندانه‌‬ ‫نهێنیه‌كه‌و له‌ترس����ی به‌ئامانجگرتنی له‌الیه‌ن‬ ‫هێزه‌ ئه‌منیه‌كانه‌وه‌‪ ،‬به‌په‌له‌ گواستراینه‌وه‌ بۆ‬ ‫باكووری موس����ڵ بۆ زیندانێك كه‌ بریتی بوو‬ ‫له‌ژێرزه‌مینی یه‌كێك له‌ماڵه‌ مه‌س����یحییه‌كان‬

‫له‌نزی����ك رووب����اری دیجله‌و چه‌ن����د مانگێك‬ ‫له‌وێ ماینه‌وه‌‪ ،‬ئه‌مه‌یان باشترین زیندان بوو‬ ‫له‌ڕووی مامه‌ڵه‌‌و بارودۆخه‌وه‌"‪.‬‬ ‫جب����وری سروش����تی لێكۆڵین����ه‌وه‌و‬ ‫به‌ڕێوه‌بردن����ی ئ����ه‌و زیندانان����ه‌ ده‌خاته‌ڕوو‬ ‫ده‌ڵێت "به‌وپێیه‌ی كه‌ دانیشتووی ویالیه‌تی‬ ‫سه‌اڵحه‌دینیت به‌پێی پۆلێنكردنه‌كانی ئه‌وان‪،‬‬ ‫ئه‌وا ده‌بێت لێكۆڵه‌رو دادوه‌ره‌كه‌ش له‌هه‌مان‬ ‫ویالیه‌ت بن ته‌نانه‌ت ئه‌گ����ه‌ر له‌ویالیه‌تێكی‬ ‫تری����ش به‌ندكرابیت‪ ،‬بۆیه‌ چه‌ند مانگێك دوا‬ ‫ده‌كه‌وتین‌و چاوه‌ڕوانی لیژنه‌ی لێكۆڵینه‌وه‌و‬ ‫دادوه‌رێكم����ان ده‌ك����رد ت����ا كێش����ه‌كانمان‬ ‫یه‌كالبكه‌نه‌وه‌ ك����ه‌ له‌تۆماری لیژنه‌ی ئه‌منی‬ ‫ویالت����دا تۆم����ار كرابوون‪ ،‬ه����ه‌ر واش بوو‪،‬‬ ‫دوای شه‌ش مانگ له‌الیه‌ن چه‌ند دادوه‌رێكی‬ ‫س����ه‌اڵحه‌دینه‌وه‌ دادگایی كراین‌و بڕیاریاندا‬ ‫ئازاد بكرێین‌و (‪ )45‬كه‌س����مان ئازادكراین‌و‬ ‫نازانین چاره‌نووسی (‪ )46‬كه‌ی تر چی بوو‬ ‫كه‌ به‌ره‌و شوێنێكی نادیار بران"‪.‬‬ ‫دوا په‌یوه‌ن����دی ئه‌فس����ه‌ری پۆلیس تارق‬ ‫فه‌راجی به‌ندكراو له‌الی داعش له‌ش����وباتی‬ ‫‪2015‬دا ب����وو ك����ه‌ تێیدا دووپات����ی كرده‌وه‌‬ ‫ته‌ندروس����تی باش����ه‌و له‌تكریته‌‪ ،‬ئیتر دوای‬ ‫ئ����ه‌وه‌ هیچ هه‌واڵێك نه‌هاتووه‌ ش����وێنه‌كه‌ی‬ ‫یاخ����ود مان����ی له‌ژیاندا ی����ان ئیعدامكردنی‬ ‫ئاشكرا بكات‪.‬‬ ‫ئوم تارق فه‌راجیش (‪ 52‬س����اڵ) به‌یانی‌و‬ ‫ئێ����واره‌ له‌ب����ه‌رده‌م ماڵه‌كه‌ی����دا له‌ناحیه‌ی‬ ‫موعته‌سه‌م له‌باشووری سامه‌ڕا راده‌وه‌ستێت‬ ‫به‌هی����وای گه‌ڕانه‌وه‌ی ك����وڕه‌ تاقانه‌كه‌ی كه‌‬ ‫ئه‌فسه‌ری پۆلیسی عێراقه‌و ماوه‌ی دوو ساڵه‌‬ ‫له‌الی داعش به‌ندكراوه‌‪ ،‬به‌اڵم هیواش به‌ره‌و‬ ‫كه‌مبوونه‌وه‌و نه‌مان ده‌چێت‪ ،‬چونكه‌ داعش‬ ‫له‌ئاسانی كوش����تن‌و زیاده‌ڕه‌وی تێداكردنی‬ ‫پێش هه‌موو تاوانباران كه‌وتوون‪.‬‬

‫ژێرخانی وێران‌و شاری‌ بێ سیسته‌م‬

‫دوای‌ په‌سه‌ندكردنی‌ یاساكه‌‬

‫قه‌یرانی‌ شاره‌ تازه‌ ئازادكراوه‌كان‬

‫حه‌شدی‌ شه‌عبی‌ بااڵنسی‌ هێزه‌‬

‫تادێت قوڵرت ده‌بێت‬

‫سوننه‌كان ده‌گۆڕێت‬

‫‪6‬‬

‫ئابوری‬

‫)‪ )556‬سێشه‌مم ‌ه ‪2016/12/13‬‬

‫ئه‌م الپه‌ره‌یه‌ به‌سپۆنسه‌ری کۆمپانیای پیت ئۆیڵ‌‬

‫"سلێمانی له‌زۆربه‌ی به‌رهه‌مه‌ كشتوكاڵیه‌كان گه‌یشتوه‌ت ‌ه حاڵه‌تی خۆبژێوی"‬

‫جوتیاره‌كانی سلێمانی ده‌گه‌ڕێنه‌وه‌ سه‌ر زه‌ویی ‌ه كشتوكاڵییه‌كانیان‬ ‫ئا‪ :‬وریا حسێن‬ ‫جوتیاره‌كانی سلێمانی پشت له‌موچه‌و رو‬ ‫له‌كشتوكاڵ ده‌كه‌ن‪ ،‬ئه‌وه‌ش له‌كاتێكدایه‌‬ ‫به‌ڕێوه‌به‌ری به‌شی پالن له‌به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تی‬ ‫كشتوكاڵی سلێمانی جه‌خت له‌سه‌ر‬ ‫ئه‌وه‌ده‌كاته‌وه‌ "ئه‌وه‌ی له‌كشتوكاڵ‬ ‫به‌ده‌ستهاتوه‌ ئازایه‌تی جوتیاره"‪.‬‬ ‫له‌ڕوی كشتوكاڵیه‌وه‌ پارێزگای سلێمانی‬ ‫خاوه‌نی ‪ 5‬هه‌زار دۆنم زه‌وی چێنراوه‌‪ ،‬دابه‌ش‬ ‫ده‌بێت به‌سه‌ر‌سێ زۆنی كشتوكاڵیه‌وه‌‌ كه‌‬ ‫زۆنی یه‌كه‌م زۆنی (ش����اره‌زو‪ ،‬چه‌مچه‌ماڵ‪،‬‬ ‫بتوێ����ن) پێیده‌وترێ����ت ناوچ����ه‌ی چاندنی‬ ‫(گه‌نم‌و جۆ‪ ،‬نیسك‌و پیازی وشك)‪.‬‬ ‫رزگار حه‌س����ه‌ن ره‌س����وڵ به‌ڕێوه‌ب����ه‌ری‬ ‫گش����تی پالدان����ان له‌به‌ڕێوه‌به‌رایه‌ت����ی‬ ‫كشتوكاڵی س����لێمانی له‌باره‌ی ئه‌م زۆنه‌وه‌‬ ‫چه‌ن����د ئامارێكی ب����ۆ په‌یامنێ����ری ئاوێنه‌‬ ‫ئاشكراكرد وتی "له‌م زۆنه‌ زیاتر گه‌نم‌و جۆ‬ ‫ده‌چێنرێت‌و به‌رهه‌می سااڵنه‌ی یه‌ك ملیۆن‬ ‫ته‌ن ده‌بێت"‪.‬‬ ‫زۆن����ی دوه‌م����ی كش����توكاڵ له‌پارێزگای‬ ‫سلێمانی پێكهاتوه‌ له‌ناوچه‌كانی (ماوه‌ت‪،‬‬ ‫ش����ارباژێڕ‪ ،‬پێنجوێن‪ ،‬هه‌ڵه‌بج����ه) به‌زۆنی‬ ‫دارس����تان‌و پاوه‌نن‪ ،‬میوه‌ه����ات‌و ره‌زگه‌ری‬ ‫ناس����راوه‌‪ ،‬زۆن����ی س����ێهه‌میش ناوچه‌كانی‬ ‫(ده‌وروبه‌ری سلێمانی‪ ،‬بازیان پیرمه‌گرون)‬ ‫ده‌گرێته‌وه‌ كه‌ زۆنی خانوی پالستیكیه‌‪.‬‬ ‫رزگار حه‌سه‌ن ره‌سوڵ ئه‌وه‌ی بۆ ئاوێنه‌‬ ‫باس����كرد "س����ه‌رجه‌می به‌رهه‌می زستانه‌ی‬ ‫پارێزگای سلێمانی له‌ڕوبه‌ری یه‌ك ملیۆن‌و‬ ‫‪ 400‬هه‌زار دۆنم زه‌وی ده‌چێنرێت‌و روبه‌ری‬ ‫چێنراوی به‌رهه‌م����ی هاوینه‌ش ‪150‬بۆ ‪200‬‬ ‫هه‌زار دۆنمه‌‌"‪.‬‬ ‫ئه‌وه‌شی باسكرد "له‌ناوچه‌ چێنراوه‌كانی‬ ‫پارێ����زگای س����لێمانی ‪ 500‬ه����ه‌زار دۆنمی‬ ‫چێن����راو به‌رهه‌م����ی س����ه‌وزه‌و میوه‌م����ان‬ ‫ده‌داتێ‪ ،‬ل����ه‌ده‌ره‌وه‌ی ئه‌مه‌ش به‌رهه‌مێكی‬

‫کێڵگەیەکی گەنم‬ ‫زۆری میوه‌مان هه‌ی����ه‌ كه‌ له‌ده‌ره‌وه‌ی ئه‌م‬ ‫روبه‌ره‌یه‌ له‌وێن����ه‌ی هه‌نارو ترێ‌و هه‌نجیرو‬ ‫قۆخ"‪.‬‬ ‫رزگار حه‌س����ه‌ن به‌ڕێوه‌ب����ه‌ری به‌ش����ی‬ ‫پالن ئه‌وه‌ش����ی به‌ئاوێنه‌ وت "له‌زس����تاندا‬ ‫زۆتری����ن به‌رهه‌می گه‌ن����م‌و جۆمان ده‌بێت‪،‬‬ ‫له‌هاوینیش خه‌یارو ته‌ماته‌و كوله‌كه‌و لۆبیاو‬ ‫شوتی‌و كاڵه‌ك‪ ،‬به‌جۆرێك به‌شی به‌رهه‌می‬ ‫ناوخۆم����ان ده‌كات‪ ،‬به‌رهه‌مه‌كان����ی تریش‬ ‫له‌كاتی خۆیدا"‪.‬‬ ‫به‌پێ����ی ئاماره‌كان����ی به‌ڕێوه‌به‌رایه‌ت����ی‬ ‫كش����توكاڵی س����لێمانی ئێستا س����لێمانی‬ ‫له‌چاو پارێزگاكانی تردا له‌بارترین ناوچه‌ی‬ ‫كشتوكاڵیه‌‪ ،‬به‌جۆرێك كه‌ش‌و هه‌واو خاكی‬ ‫هه‌لی ئه‌وه‌ی ره‌خساندوه‌ ببێته‌ ناوچه‌یه‌كی‬

‫كشتوكاڵی‪ ،‬له‌سه‌رو ئه‌وانه‌شه‌وه‌ سلێمانی‬ ‫خاوه‌نی دو ده‌شتی به‌ناوبانگه‌ كه‌ ده‌شتی‬ ‫(ش����اره‌زورو بتوێن‌)ن ب����ه‌ به‌ناوبانگرترین‬ ‫ده‌شتی جیهانن‪.‬‬ ‫رزگار حه‌س����ه‌ن ره‌س����وڵ له‌باره‌ی رۆڵی‬ ‫وه‌زاره‌تی كش����توكاڵ له‌گه‌شه‌دان به‌كه‌رتی‬ ‫كشتوكاڵ وتی "س����ااڵنی پێشو باشتربوین‬ ‫به‌اڵم ئه‌مس����اڵ هیچم����ان پێنه‌كرا به‌هۆی‬ ‫نه‌بونی بودجه‌وه‌"‪ ،‬وتیش����ی "نزیكه‌ی ‪100‬‬ ‫هه‌زار جوتیار هه‌یه‌ له‌پارێزگای س����لێمانی‬ ‫ئێس����تا به‌ش����ێكی زۆری ئ����ه‌و جوتیارانه‬ ‫له‌كاره‌كانی����ان دوركه‌وتبونه‌وه‌ به‌هۆی ئه‌م‬ ‫دۆخه‌وه‌ گه‌ڕاونه‌ته‌وه‌ س����ه‌ر كشتوكاڵكردن‬ ‫ئه‌م����ه‌ش ل����ه‌‪ %100‬راس����ته‌ چونكه‌ خه‌ڵك‬ ‫ئێس����تا وابیرده‌كاته‌وه‌ ئه‌گه‌ر به‌شی بژێوی‬

‫فۆتۆ‪ :‬ئاوێنە‬

‫خۆی‌و ماڵومنداڵه‌كه‌ی په‌یدابكات به‌شێك كۆی به‌رهه‌می گۆش����ت له‌ن����او پارێزگاكه‌‬ ‫به‌رهه‌مدێت و ‪%40‬یش����ی له‌ده‌ره‌وه‌ هاورد‌ه‬ ‫له‌كێشه‌كانی چاره‌سه‌ر ده‌بن"‪.‬‬ ‫به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تی كش����توكاڵی س����لێمانی ده‌كرێت‪.‬‬ ‫رزگار حه‌س����ه‌ن ئاماژه‌ بۆ ئه‌وه‌ ده‌كات‬ ‫ئه‌مس����اڵ ‪ 19‬ملی����ارو ‪ 500‬ه����ه‌زار دیناری‬ ‫له‌پاڵپش����تی جوتیاران خه‌رجك����ردوه‌ كه‌ س����لێمانی ئێس����تا پێویس����تی به‌پڕۆژه‌ی‬ ‫به‌ش����ێكی بۆ گه‌ن����م‌و په‌ل����ه‌وه‌رو قڕكه‌ری شیره‌مه‌نیه‌‪ ،‬له‌باره‌ی ساردكه‌ره‌وه‌ كه‌ ئێستا‬ ‫خواس����تی جوتیارانه‌ وتیشی "ساردكه‌ره‌وه‌‬ ‫كیمایی بوه‌‪.‬‬ ‫له‌باره‌ی داهات����ی به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تیه‌كه‌وه‌ جوتی����اران داوای ده‌كه‌ن به‌اڵم له‌س����ه‌ری‬ ‫به‌ڕێوه‌به‌ری به‌ش����ی پالن وت����ی "ئێمه‌ بۆ رانه‌هات����ون هه‌ڵگرتن����ی ش����مه‌كیش له‌ناو‬ ‫داه����ات كارناكه‌ی����ن‪ ،‬به‌ڵكو بۆ پاڵپش����تی سه‌الجه‌كان له‌سه‌ریان گران ده‌كه‌وێت"‪.‬‬ ‫هه‌رچی له‌باره‌ی به‌كارهێنانی گۆشتیشه‌وه‌‬ ‫جوتیاران كارده‌كه‌ین"‪.‬‬ ‫هه‌ر به‌گوێره‌ی ئاماره‌كانی كش����توكاڵی هیچ ئامارێكی نه‌دا به‌اڵم ئه‌وه‌ی نه‌شارده‌وه‌‬ ‫س����لێمانی له‌بواری به‌رهه‌مهێنانی گۆشتدا‪" ،‬س����لێمانی زیاد له‌ڕاده‌ی پێویست گۆشت‬ ‫س����لێمانی خاوه‌نی ‪ 600‬هۆڵی په‌له‌وه‌رییه‌‌ به‌كارده‌هێنێ����ت‪ ،‬ره‌نگ����ه‌ له‌جیهان یه‌كه‌م‬ ‫له‌گه‌ڵ چه‌ند پڕۆژیه‌كی ش����یره‌مه‌نی‪ %60‌،‬ناوچه‌ بین كه‌به‌وشێوه‌یه‌ به‌كاریبهێنین"‪.‬‬

‫سلێمانی‬ ‫زیاد له‌ڕاده‌ی‬ ‫پێویست گۆشت‬ ‫به‌كارده‌هێنێت‬ ‫ره‌نگه‌ له‌جیهان‬ ‫یه‌كه‌م ناوچ ‌ه بین‬ ‫كه‌به‌وشێوه‌ی ‌ه‬ ‫به‌كاریبهێنین‬ ‫رزگار حه‌سه‌ن ره‌س����وڵ له‌باره‌ی پالنی‬ ‫وه‌زاره‌تی كش����توكاڵه‌وه‌ ئه‌وه‌ی ئاشكراكرد‬ ‫"هی����چ پالنێكمان نیه‌‪ ،‬جوتی����اران خۆیان‬ ‫گه‌شه‌ به‌كه‌رتی كشتوكاڵ ده‌ده‌ن‪ ،‬چونكه‌‬ ‫له‌س����ه‌ره‌تای س����اڵه‌وه‌ داوای بودجه‌م����ان‬ ‫كردوه‌ له‌مانگی ‪ 9‬و ‪ 10‬پاره‌مان بۆ هاتوه‌‪،‬‬ ‫بۆیه‌ كه‌رتی كش����توكاڵ پێویستی به‌پاره‌یه‌‬ ‫تاوه‌كو گه‌شه‌بكات"‪.‬‬ ‫ئه‌وه‌ی ئێستا سلێمانی هه‌یه‌تی ناوچه‌یه‌كی‬ ‫كشتوكاڵی باشه‌‪ ،‬به‌جه‌ختكردنه‌وه‌ له‌سه‌ر‬ ‫قس����ه‌كانی به‌ڕێوه‌به‌ری به‌ش����ی پالن ئه‌م‬ ‫ناوچه‌ی����ە پێویس����تی به‌پ����اره‌و پالنێكی‬ ‫باشه‌ تاوه‌كو س����لێمانی ببێته‌ ناوچه‌یه‌كی‬ ‫كشتوكاڵی گرنگ‌و س����ه‌رچاوه‌ی به‌رهه‌می‬ ‫كشتوكاڵی بۆ ناوچه‌كه‌‪.‬‬

‫نانی هه‌ورامی جێگه‌ به‌نانی سوری‌و ئێرانی لێژده‌كات‬

‫وه‌زاره‌تی بازرگانی‪ :‬ئاماده‌ین هاوكاری كارگه‌كانی نانی هه‌ورامی بكه‌ین‬

‫ده‌بێت المان"‪.‬‬ ‫ئا‪ :‬عه‌زیز ره‌سوڵ‬ ‫وتیشی" خاوه‌نی موڵه‌تی فه‌رمی حكومه‌تین‪،‬‬ ‫ئه‌م نانان���ه‌ رۆژان���ه‌ به‌س���ۆپه‌رماكێته‌كانی‬ ‫نانی هه‌ورامی له‌بازاڕه‌كانی كوردستان‬ ‫س���لێمانی‌و هه‌ڵه‌بج���ه‌و هه‌ولێر ده‌فرۆش���ین‬ ‫سه‌رنجی هاواڵتیانی راكێشاوه‌‬ ‫بازاڕێك���ی زۆر باش���مان هه‌ی���ه‌‪ ،‬هاواڵتیان‬ ‫له‌ئێسته‌شداده‌یان كارگه‌ی دروستكردنی‬ ‫له‌ئێس���تا‌دا رویانكردوه‌ت���ه‌‌ كڕین���ی نان���ی‬ ‫نانی هه‌ورامی كراونه‌ته‌وه‌ كه‌ ئه‌م كارگانه‌‬ ‫ته‌نها له‌الیه‌ن ژنانه‌وه‌ به‌ڕێوه‌ده‌برێن‌و ده‌یان هه‌ورامی"‪.‬‬ ‫دانانی كارگه‌ی نانی هه‌ورامی تێچوی زۆری‬ ‫ژن هه‌لی كاریان بۆ ره‌خساوه‌‪.‬‬ ‫تێناچێت ئه‌وه‌ش وایكردوه‌ كه‌سانێك ترسیان‬ ‫ك���ه‌ژاڵ ره‌ئوف محەم���ەد له‌كاتی نانكردن له‌كردنه‌وه‌ی نه‌بێت چونكه‌ ده‌زگایه‌كی ده‌وێت‬ ‫له‌كارگه‌ی نانی هه‌ورامان له‌هه‌ڵه‌بجه‌ رۆژانه‌ بۆ شێالنی هه‌ویره‌كه‌و چه‌ند ساجێكی غازی‪،‬‬ ‫چوار كاتژمێر له‌م كارگه‌یه‌ كارده‌كات‌و (‪ )200‬ئه‌وی دیكه‌ش���ی ده‌كه‌وێته‌ سه‌ر ده‌ستی كار‬ ‫گونك���ی هه‌ویر ده‌كاته‌ نان‪ ،‬وتی "له‌به‌رامبه‌ر كه‌‌ زۆربه‌ی ژنان كاریان تێداده‌كه‌ن‪ ،‬پاش���ان‬ ‫كاره‌ك���ه‌م ب���ڕه‌ پارەی���ە‌ك وه‌رده‌گ���رم كه‌ ئاماده‌ده‌كرێت بۆ فرۆشتن‪.‬‬ ‫كارزان حس���ێن خاوه‌نی س���ۆپه‌رماكێتی‬ ‫ده‌توان���م پێداویس���ته‌یه‌كانی رۆژانه‌ی خۆمی‬ ‫كۆژین له‌س���لێمانی ئاماژه‌ی ب���ه‌وه‌دا "نانی‬ ‫پێپڕبكه‌مه‌وه"‌‪.‬‬ ‫ئێس���تا له‌هه‌رێمی كوردس���تان به‌تایبه‌ت هه‌ورامی له‌س���ۆپه‌رماكێته‌كه‌مان ده‌فرۆشین‬ ‫به‌پارێزگای س���لێمانی‌و هه‌ڵه‌بجه‌ كردنه‌وه‌ی رۆژانه‌ زیاتر له‌(‪)100‬نان ده‌فرۆشین هاواڵتیان‬ ‫ئه‌م ج���ۆره‌ كارگان���ه‌ روی له‌زیادبون كردوه‌ له‌ئێستادا زۆر حه‌زبه‌خواردنی نانی هه‌ورامی‬ ‫به‌جۆرێ���ك ته‌نها له‌هه‌ڵه‌بج���ه‌ نزیكەی‌ (‪ )20‬ده‌ك���ه‌ن‪ ،‬به‌جۆرێك‌ ئێمه‌ (‪)5‬ن���ان به‌هه‌زار جگه‌ ل���ه‌وه‌ی گه‌ش���ه‌دانه‌ ب���ه ‌به‌رهه‌مێكی‬ ‫كارگه‌ی نان���ی هه‌ورامی تێدایه‌‪ ،‬هاواڵتیانیش دین���ار ده‌كڕی���ن ده‌یفرۆش���ینه‌وه‌ به‌هه‌زارو خۆماڵی‪ ،‬هاوكات ده‌س���تی كاریشی بۆ ژنان‬ ‫ره‌خساندوه‌‪.‬‬ ‫هاوشانی نانی ته‌نورو ئه‌و جۆره‌ سه‌مونانه‌ی دوسه‌دوپه‌نجا دینار"‪.‬‬ ‫ف���اروق غه‌فور ئابوریناس ئ���ه‌وه‌ ده‌ڵێت‬ ‫كارزان حس���ێن وتیش���ی"ئێمه‌ دو ج���ۆر‬ ‫كه‌ بیانین نانی هه‌ورامی به‌كارده‌هێنن"‪.‬‬ ‫س���ه‌لمان جه‌م���ال خاوه‌ن���كاری كه‌ژاڵی كڕیارم���ان هه‌ی���ه‌‪ ،‬یه‌كێكی���ان كورده‌كانی "كردن���ه‌وه‌ی كارگ���ه‌ی نان���ی هه‌ورام���ی‌و‬ ‫نانك���ه‌ره‌ ئ���ه‌و جگه‌ له‌ك���ه‌ژاڵ‪ 9 ،‬ئافره‌تی خۆمان���ن ئه‌ویدیكه‌یان عه‌ره‌ب���ن به‌ئاواره‌یی په‌ره‌پێدانی له‌ب���ازاڕی ئه‌م���ڕۆی ئێمه‌دا كه‌‬ ‫دیك���ه‌ش نانی ب���ۆ ده‌ك���ه‌ن‌و كاری ئه‌ویش هاتوه‌نه‌ته‌ هه‌رێمی كوردس���تان كه‌ ئێس���تا قه‌یرانی دارایی به‌رۆكی هه‌رێمی كوردس���تانی‬ ‫س���اخكردنه‌وه‌یه‌تی‪ ،‬به‌پێ���ی قس���ه‌ی خۆی ئه‌وانیش فێری خواردنی نانی هه‌ورامی بون‪ ،‬گرت���وه‌ زۆر گرنگه‪ ،‬چونكه‌‌دانانی ئه‌م جۆره‌‬ ‫له‌ڕێگ���ه‌ی دو ش���ه‌فتی كاركردن���ه‌وه‌ رۆژانه‌ بۆیه‌ زۆر گرنگه‌ حكومه‌تی هه‌رێمی كوردستان كارگان���ه‌ تێچ���وی زۆركه‌می���ان تێده‌چێت‌و‬ ‫(‪)2000‬هه‌زار ن���ان له‌كارگه‌کەی به‌رهه‌مدێت‪ ،‬هاوكاری ئه‌و كه‌س���انه‌ب���كات كه‌ ئه‌م جۆره‌ به‌رهه‌مێكی باش���یان ده‌بێت كه‌سانێك هه‌لی‬ ‫ئه‌وتی وتی "بۆهه‌ر(‪ )30‬گونك هه‌ویرێك ئێمه‌ كارگانه‌ ده‌كه‌نه‌وه‌‪ ‌،‬نان���ی هه‌ورامی له‌بازاڕدا كاریان بۆ ده‌ڕه‌خسێت"‪.‬‬ ‫ئه‌و ئابوریناس��� ‌ه وتیشی"یاس���ایه‌ك هه‌یه‌‬ ‫بڕی (‪ )1‬ه���ه‌زار دینار ده‌ده‌ین‪ ،‬رۆژانه‌ هه‌ر جێگه‌ی نانی سوری‌و ئێرانی گرتوه‌ته‌وه"‪.‬‬ ‫زیادبون���ی به‌كارهێنان���ی نان���ی خۆماڵی له‌ئابوریدا باس���ی ئه‌وه‌ده‌كات كاتێك داهات‬ ‫ژنێك زیاتر له‌ (‪)15‬هه‌زار دینار حه‌قده‌ستی‬

‫عه‌ره‌بەکان‬ ‫به‌ئاواره‌یی‬ ‫هاتوه‌نه‌ته‌ هه‌رێمی‬ ‫كوردستان ك ‌ه‬ ‫ئێستا ئه‌وانیش‬ ‫فێری خواردنی نانی‬ ‫هه‌ورامی بون‬

‫دا‌به‌زی ئه‌وكات له‌واڵت زۆرتر ده‌س���تده‌برێت‬ ‫ب���ۆ ئه‌وكارگانه‌ی كه‌ بەتێچوی زۆركه‌م بنیات‬ ‫ده‌نرێت‌و به‌ده‌ستی كار به‌ڕێوه‌ ده‌برێن‪ ،‬ئێمه‌‬ ‫زۆر پێویسته‌ په‌ره‌ به‌م كاره‌ بده‌ین چۆن نان‬ ‫له‌واڵتانه‌وه هه‌ن���ارده‌ ده‌كرێت ئاوهاش ئێمە‬ ‫بتوانی���ن نانی هه‌ورامی هه‌ن���ارده‌ی واڵتان‬ ‫بكه‌ین"‪.‬‬ ‫الی خۆشیه‌وه‌ دكتۆر عه‌بدوڕە‌زاق عوسمان‬ ‫به‌ڕێوه‌به‌ری گشتی دیوانی وه‌زاره‌تی بازرگانی‬ ‫به‌وه‌كاله‌ت ئاماژه‌ به‌وه‌ده‌دات "ئێمه‌ هه‌ركه‌س‬ ‫بێت داوامان لێبكات له‌دانانی كارگه‌ به‌گشتی‬ ‫پاش دیراسه‌كردنی كاره‌كه‌ی به‌خۆشحاڵیه‌وه‌‬ ‫هاوكاریشی ده‌كه‌ین له‌دانانی كارگه‌‪ ،‬له‌ئێسته‌دا‬ ‫خه‌ڵكانێك رو له‌دانانی كارگه‌ی نانی هه‌ورامی‬ ‫ده‌ك���ه‌ن‪ ،‬ئه‌مه‌ش گرنگی تایبه‌تی خۆی هه‌یه‌‬ ‫المان كه‌ كرێكاره‌كان���ی ئه‌م كارگه‌یه‌ ده‌بێت‬ ‫ژنبن بۆیه‌ هه‌مو هاوكارییەكیان ده‌كه‌ین"‪.‬‬ ‫وتیش���ی "ئێمه‌ له‌ئاین���ده‌دا گرنگی زیاتر‬ ‫به‌كردن���ه‌وه‌ی ئه‌م كارگان���ه‌ ده‌ده‌ین تاوه‌كو‬ ‫نانی هه‌ورام���ی به‌رامبه‌ربێت به‌نانی كولێره‌و‬ ‫س���ه‌مون‌و بش���توانین له‌ئاین���ده‌دا هاورده‌ی‬ ‫ده‌ره‌وه‌ی واڵت���ی بكه‌ی���ن وه‌ك كااڵیه‌ك���ی‬ ‫خۆماڵی كوردی به‌اڵم تائێس���ته‌ ئێمه‌ ئاماری‬ ‫دروستمان النیه‌ چه‌ند كارگه‌ی نانی هەو‌رامی‬ ‫له‌سه‌ر ئاستی كوردستان كراونه‌ته‌وه‌"‪.‬‬ ‫جگ���ه‌ له‌كارگ���ه‌كان به‌ش���ێك له‌ژن���ان‬ ‫له‌ماڵه‌كان���ی خۆیان نان���ی هه‌ورامی ده‌كه‌ن‬ ‫بۆ ئه‌و س���ۆپه‌رماكێتانه‌ی كه‌ گرێبه‌س���تیان‬ ‫له‌گ���ه‌ڵ ده‌كه‌ن‪ ،‬بۆیه‌ ئێس���تا نانی هه‌ورامی‬ ‫كه‌ ته‌ندروس���تترین جۆری نان���ه‌ له‌هه‌رێمی‬ ‫كوردس���تان بوەته‌ جێگه‌ی س���ه‌رنج‌و دورنیه‌‬ ‫له‌ماوه‌یه‌كی كه‌مدا بازاڕی نان كۆنترۆڵبكات‪.‬‬

‫کابانێکی هەورامی لەکاتی نانکردن‬

‫کوردستانێکی ئاوەدانت دەوێت‪ ،‬بەرهەمی خۆماڵی بەکاربهێنە‬

‫فۆتۆ‪ :‬ئاوێنە‬ ‫کوالێتی‬ ‫تەندروستی‬ ‫باشتر‬

‫تایبەت‬

‫)‪ )556‬سێشه‌مم ‌ه ‪2016/12/13‬‬

‫بی بی سی بۆ قوباد تاڵەبانی‪ :‬هێشتا ئامادەنین‬ ‫بۆ سەربەخۆیی چونکە سەرتاپای هەرێمەکەتان کێشەیه‌!‬ ‫ئا‪ :‬کاوە ڕەش‪ :‬بەریتانیا‬ ‫قوباد تاڵەبانی لەدواین ئاڵقەی‬ ‫بەرنامەی ‪ HARDtalk‬بەشدار بو کە‬ ‫شەوی پێنج شەممە لەالیەن ‪Stephen‬‬ ‫‪ Sackur‬لەتەلەفزیۆنی بی بی سی‪،‬‬ ‫پێشکەشکرا‪ .‬لەماوەی ‪ ٣٠‬خولەکی‬ ‫بەرنامەکەدا‪ ،‬چەندین پرسیاری گرینگی‬ ‫روبەڕوکرایەوە‪.‬‬ ‫پێشکەش����کاری بەرنامەک����ە پرس����یار‬ ‫لەجێگ����ری س����ەرۆک وەزیران����ی هەرێ����م‬ ‫دەکات‪ ،‬ک����ە بەپێی چەند بەڵگەنامەیەکی‬ ‫رێکخراوەکانی ئەمێنستی ئینتەرناشناڵ‌و‬ ‫مافی مرۆڤ‌و راگەیاندنە س����ەربەخۆکان‪،‬‬ ‫هێ����زە کوردیی����ەکان‌و پێش����مەرگە‬ ‫ب����ەوه تۆمەتب����ار دەکەن‪ ،‬ک����ە ناوچەی‬ ‫عەرەبنیشینەکان وێران دەکەن‌و خەڵکانی‬ ‫س����ونەو عەربیان ل����ێ راماڵی����وە‪ .‬قوباد‬ ‫تاڵه‌بانی لەوەاڵم����دا دەڵێ‪ ،‬لەگەڵ هاتنی‬ ‫داعش تەقان����دن‌و نەتەقاندی فیش����ەک‌‬ ‫لەو ناوچانه بەشێک لەو ناوچانە خەڵکی‬ ‫خۆی چۆڵی کردوه یان لەالیەن داعشەوە‬ ‫دەرک����راون وێران بون یان بەهۆی جەنگ‌و‬ ‫تەقاندنەوەی بۆمبەکانەوەبوە‪ .‬ئێمە شەڕ‬ ‫ناکەین بۆ داگیرکردنی خاک‪ ،‬بەڵکو تەنها‬ ‫بەرگری لەخاکی کوردستان‌و خەڵکەکەی‬ ‫دەکەین‪.‬‬ ‫س����تیڤ‪ ،‬دەرب����ارەی س����ەربەخۆیی‬ ‫دەپرس����ێ‪ ،‬رێم ب����دە پرس����یاری ئەوەت‬ ‫لێبکەم‪ ،‬کە مەس����عود بارزانی رایگەیاند‪،‬‬ ‫ل����ەدوای ئازادکردن����ی موس����ڵ پرس����ی‬ ‫سەربەخۆیی لەگەڵ بەغداد دێننە گۆڕێ؟‬ ‫قوب����اد تاڵەبانی دەڵێ‪ ،‬ئێمە ش����ەرممان‬ ‫نەک����ردوە دەرب����ارەی س����ەربەخۆیی چی‬ ‫لەگەڵ عێڕاق یان دۆستەکانمان لەخۆرئاوە‬ ‫‪.‬سەربەخۆیی مافێکی مێژویی‌و سروشتی‬ ‫کوردە‪.‬‬ ‫پێشکەش����کاری بەرنامەکە‪ ،‬بەتاڵەبانی‬ ‫بچوک دەڵێ‪ ،‬زمانی قس����ەکردنی تۆ زۆر‬ ‫جیاوازە لەهی سەرۆک وەزیران‪ ،‬کاتێک ئەو‬ ‫رایگەیاندوە عێڕاق کەوتوەو کۆتایی هاتوە‪،‬‬ ‫بەاڵم تۆ دەڵێی بۆ پرس����ی سەربەخۆیی‬ ‫گفتگۆ لەگەڵ بەغدا دەکەین؟‬ ‫قوب����اد تاڵەبان����ی دەڵ����ێ‪ ،‬لەڕوانگەی‬ ‫منیش����ەوە عێڕاق شکس����تی هێناوە وەک‬ ‫واڵتێکی یەکگرتو‪ ،‬الیەکی واڵت لەدەست‬ ‫ڕێکخراوێک����ی تیرۆرس����تیدایە‪ ،‬الیەک����ەی‬ ‫دیک����ەی واڵت بودجەی دارای����ی لەالیەن‬

‫حوکمەتی فیدڕاڵیەوە لێبڕدراوه‌‪.‬‬ ‫دیسانەوە پێشکەش����کار دەڵێ‪ ،‬ڕێبدە‬ ‫پرس����یارت دەربارەی ریفراندۆم لێبکەم‪،‬‬ ‫بارزان����ی بەڵێنی ریفراندۆمی دا لە‪٢٠١٤‬دا‪،‬‬ ‫ب����ەاڵم روی نەدا‪ ،‬دوات����ر گوتی ریفراندۆم‬ ‫دەکەین بەر لەهەڵبژاردنی س����ەرۆکایەتی‬ ‫ئەمەریکا‪ ،‬ئەوجارەش هێش����تا روی نەدا‪،‬‬ ‫ئێس����تا دەڵێ‪ ،‬دوای رزگارکردنی موس����ڵ‬ ‫قسەی لەبارەوە دەکەین‪ ،‬دەکرێ پێمان‬ ‫بڵێی کەی ریفراندۆم رودەدات؟‬ ‫جێگری سەرۆک وەزیران دەڵێ‪ ،‬پرسی‬ ‫سەربەخۆیی پرۆسەیەکی سیاسییە تەنها‬ ‫داگرتنی ئااڵی عێراق بەرزکردنەوەی ئااڵی‬ ‫کوردس����تان نیە‪ .‬لەم کاتەشدا ریفراندۆم‬ ‫پارەی تێدەچێت‪ ،‬ئێمە کێشەی ئابوریمان‬ ‫هەی����ە‪ .‬لەبەرامبەردا پێشکەش����کاری بی‬ ‫بی س����ی دەڵێ‪ ،‬جەنابی جێگری سەرۆک‬ ‫وەزیران����ی هەرێم‪ ،‬تۆ ش����تەکان تێکەڵ‌و‬ ‫پێکەڵ دەکەی‌و سەریش لەمن دەشێوێنی‪،‬‬ ‫لەالیەک چەند جارێ����ک بڕیاری ریفراندۆم‬ ‫دەدەن‪ ،‬لەالی����ەک دەڵێ����ی‪ ،‬پارەم����ان‬ ‫نی����ە ب����ۆ ئەنجامدانی ریفران����دۆم! ئەگەر‬ ‫وایە‪ ،‬چۆن داوای س����ەربەخۆیی دەکەن؟‬ ‫ئەگەر نەتوانن خەرج����ی ریفراندۆم دابین‬ ‫بک����ەن؟ چ جۆرە س����ەربەخۆییەک دەبێ‬ ‫ئ����ەو قەوارەیەی ئێ����وە؟ تاڵەبانی دەڵێ‪،‬‬ ‫دەبێ بەدایالۆگ‌و دانیش����تن زۆر کێشەی‬ ‫بنچینەی����ی ه����ەن باس����ی بکەی����ن وەک‬ ‫مەسەلەی س����نورەکان‪ ،‬پاسپۆرت‪ ،‬بانک‪،‬‬ ‫مافی ئااڵ‪ .‬لەناوخۆش کێش����ەی سیاسی‌و‬ ‫ئابوری‌وگەندەڵیم����ان هەی����ە‪٣ ،‬هەزار بۆ‬ ‫چوار هەزار پرۆژەی وەبەرهێنانمان هەیە‬ ‫دەب����ێ ئەوانیش بخەینەوە گەڕ کە بەهۆی‬ ‫قەیران����ی ئابوریی����ەوە لەکارکەوتن‪.‬دەبێ بەڕاس����تەوخۆ‪ ،‬ب����ەاڵم هەرێمەکەتان پڕە‬ ‫سەرەتا ئەوانە یەکالیی بکەینەوە ئەوکات لەقەیرانی سەختی ئابوری؟‬ ‫هەنگاو بۆ سەربەخۆیی دەنێن‪.‬‬ ‫تاڵەبانی کوڕ لەوەاڵمدا دەڵێ‪ ،‬کوردستان‬ ‫پێشکەشکار دیس����انەوە دەڵێ‪ ،‬بەپێی توش����ی چەندین ش����ۆکی گەورە بۆتەوە‬ ‫قس����ەکانی تۆبێ هێش����تا ئێوە ئامادەنین ل����ە‪٢٠١٤‬وە حوکمەت����ی فیدڕاڵی بودجەی‬ ‫ب����ۆ س����ەربەخۆیی چونک����ە س����ەراپای لەهەرێم بڕیوە‪ .‬دواتر داعش هاتو توش����ی‬ ‫هەرێمەکەتان کێشەیە!‬ ‫جەن����گ بوین‪ ،‬نزیک����ەی دو ملیۆن ئاوارە‬ ‫قوباد دەڵێ‪ ،‬بەڕای من هەرگیز کاتێکی رویان لەهەرێم کردوە ئەوەش بوەتە باری‬ ‫تەواو ئامادە نابێت تاکەسێک بێت لەسەر قورس بۆمان‪ ،‬س����ەرباری ش����کانی نرخی‬ ‫سینیەکی زیو سەربەخۆیی بدا بەئێمە‪.‬‬ ‫نەوت لەهامانکاتدا‪.‬‬ ‫‪ Stephen Sackur‬دەپرس����ێ‪ ،‬ل����ەم‬ ‫لەس����ەر پرس����ی موچە پێشکەش����کار‬ ‫دیدارەدا تۆ باسی کێشەی ئابوری دەکەیت‪ ،‬بەتاڵەبانی دەڵێ‪ ،‬ه����ەزاران موچەخۆری‬ ‫بەاڵم ئەگەر بڵێن تەنها لەماوەی دەساڵی وەک خێوت����ان هەیە کە نادیارن‪ ،‬لەڕابردو‬ ‫رابردودا‪ ،‬نزیک����ەی دەیان بلیۆن دۆالرتان ئەو هەمو پارەیەتان بۆهاتوە بۆ پڕۆژەی‬ ‫لەالیەن حوکمەتی عێراق����ەوە وەرگرتوە‪ ،‬زەبەالح‌و س����تراتیجی بەکارتان نەهێناوە؟‬ ‫سەرباری داهاتی ناوخۆو فرۆشتنی نەوت گەندەڵیەک����ی زۆر لەڕادەبەرت����ان هەی����ە‬

‫قوباد تاڵەبانی‬

‫هەزاران موچەخۆری وەک خێوتان هەیە کە نادیارن‪ ،‬لەڕابردو ئەو هەمو‬ ‫پارەیەتان بۆهاتوە بۆ پڕۆژەی زەبەالح‌و ستراتیجی بەکارتان نەهێناوە؟‬ ‫گەندەڵیەکی زۆر لەڕادەبەرتان هەیە لەبەڕێوەبردن‪ ،‬بەتایبەت کە دو‬ ‫خێزان زۆرترین دەسەاڵتیان هەیە تۆش کوڕی یەکێک لەو دو خێزانە‬ ‫دەسەاڵتدارەیت؟‬ ‫لەبەڕێوەبردن‪ ،‬بەتایب����ەت کە دو خێزان‬ ‫زۆرترین دەس����ەاڵتیان هەیە تۆش کوڕی‬ ‫یەکێک لەو دو خێزانە دەسەاڵتدارەیت؟‬ ‫قوب����اد تاڵه‌بان����ی دەڵ����ێ‪ ،‬ئێس����تا‬ ‫دەس����تمان بەپرۆگرامی بایۆمەتری کردوە‬ ‫ب����ۆ تۆمارکردن����ی هەم����و موچەخۆرانی‬ ‫هەرێمی کوردس����تان لەڕێگای پەنجەمۆرو‬ ‫ناس����ینەوەی چاوەوە‪ .‬من ناڵێم گەندەڵی‬ ‫نیەو ئیم����ە واڵتێکی وەک سویس����را نین‬ ‫تاهەمو ش����تەکانمان تەواو دیمۆکراس����ی‬ ‫بێت‪ .‬شەرمیش ناکەین کەبەرپرسیارییەتی‬ ‫گەندەڵ����ی‌و کەموکوڕیی����ەکان هەڵبگرین‪.‬‬ ‫ئێس����تا دەمان����ەوێ لەتەکنەلۆجی����اوە‬ ‫س����ودوەرگرین ب����ۆ سیس����تەمی بان����ک‌و‬ ‫چاکس����ازی لەڕوی ب����اج‌و داهات����ەوە بۆ‬ ‫راس����تکردنەوەی هەڵەکانی پێشو‪ .‬ئێستا‬

‫لەگ����ەڵ بانک����ی جیهان����ی کار دەکەی����ن‬ ‫ب����ۆ دانان����ی بەرنام����ە بۆ زیات����ر لەیەک‬ ‫ملیۆن موچەخۆری کوردس����تان‪ .‬زۆربەی‬ ‫هەوڵەکانمان تەنه����ا خۆمان دەیکەین بێ‬ ‫بونی ه����اوکاری دەرەکی بۆمان‪ ،‬تەنانەت‬ ‫ئێم����ە پارە دەدەی����ن بەبانکی جیهانی بۆ‬ ‫یارمەتی دانمان لەئەنجامدانی ریفۆرم‪.‬‬ ‫لەبەشێکی دیکەدا ستیڤن دەپرسێ‪ ،‬دو‬ ‫پارتی س����ەرەکی خاوەن هێزی چەکدارن‪،‬‬ ‫وەک پدک‌و ینک‪ ،‬لەڕابردو شەڕیان لەگەڵ‬ ‫یەکک����ردوە‪ ،‬لەم ماوەی����ەی دواییدا هێزی‬ ‫چەکدرای پ����دک س����ەرۆکی پارلەمانیان‬ ‫لەپارلەم����ان دەرپەڕاند‪ ،‬چونکە لەس����ەر‬ ‫رێ����ڕەوی ئەوان نەدەڕۆیش����ت‪ ،‬پاش����ان‌و‬ ‫چەند بارەگایەک سوتێنران‪ ،‬ئایا ئێستاش‬ ‫ئەگەری پێکهەڵپژان‌و ش����ەڕ لەئارادا نیە‬

‫‪9‬‬

‫وەک نەودەکان؟‬ ‫قوباد تاڵەبانی دەڵێ‪ ،‬سەردەمی ئێستا‬ ‫جیاوازە‪ ،‬تەنانەت لەڕوی کۆمەاڵیەتییەوە‬ ‫کۆمەڵگاکەمان ئەوە قبوڵ ناکات‪ ،‬ئێس����تا‬ ‫کەش����ەکە تەواو جی����اوەزە وەک لەدوای‬ ‫نەوەدو یەک‪ .‬من وەک دەبینم لەپارلەمانی‬ ‫بەریتانی����او کەن����اداش روبەڕوبون����ەوەی‬ ‫پارلەمانی هەیە لەنێوان دو پارتدا‪.‬‬ ‫لەوکاتەدا پێشکەشکار قسە بەتاڵەبانی‬ ‫دەبڕێ‌و دەڵێ‪ ،‬بەاڵم بیرت نەچی‪ ،‬هەرگیز‬ ‫لەمێ����ژوی پارلەمان����ی بەریتانی����ادا نیە‪،‬‬ ‫پارلەمانتارو س����ەرۆک پارلەمان‪ ،‬لەالیەن‬ ‫پارتێکی دیک����ەوە دەربکرێ����ن‌و ریگایان‬ ‫لێبگیرێ‪ ،‬تۆ پێویستە بۆ ئەوە ناخۆشحاڵ‬ ‫بی‪.‬‬ ‫لەدوا پرسیاردا بۆ قوباد تاڵەبانی دەڵێ‪،‬‬ ‫باباسی وێنە گەورەکە بکەین‪ ،‬هەرچەند بۆ‬ ‫مەسەلەی سەربەخۆیی تۆ باسی گفتگۆو‬ ‫پرۆس����ەی درێژخای����ەن دەکەی����ت‪ ،‬بەاڵم‬ ‫تۆباش دەزان����ی‪ ،‬ویالیەتە یەکگرتوەکانی‬ ‫ئەمەریکاو ئێران‪ ،‬نایانەوێ کوردس����تانی‬ ‫س����ەربەخۆ ببینن‪ ،‬تەنان����ەت تورکیا‪ ،‬کە‬ ‫ئێس����تا پەیوەندی لەگەڵتان هەیە‪ ،‬لەهەر‬ ‫چرکەیەکدا ئەگەری هەیە ئەردۆگان روتان‬ ‫لێ وەربگێڕێ؟‬ ‫تاڵەبان����ی دەڵێ‪ ،‬راس����تە ئێمە زۆرجار‬ ‫کەوتوین����ە ب����ەر نامیهرەبان����ی جیهان‌و‬ ‫دۆستەکانمان‪ ،‬ئێمە خاکەکەمان لەچوارالوە‬ ‫داخراوە‪ ،‬دراوسێکانمان ئارەزویان لەئێمە‬ ‫نیە‪،‬بەاڵم ئێمە بەشێکین لەعێراق‪ ،‬کەواتە‬ ‫هەرهەنگاوێ����ک ب����ۆ س����ەربەخۆیی دەبێ‬ ‫سەرەتا لەگەڵ عێراق یەکالیی بکەینەوە‪،‬‬ ‫ئەگەر لەگەڵ عێراقیش گەیشتینە ئەنجام‬ ‫کەسی تر بۆی نیە دژی بێت‪.‬‬ ‫س����تیڤ دەڵ����ێ‪ ،‬رەنگە ئەو ش����ێوازی‬ ‫س����ەربەخۆییە ک����ە تۆ باس����ی دەکەی‪،‬‬ ‫بەش����ێوەیەکی س����یحرو خەیاڵ رو بدات‪،‬‬ ‫بەاڵ ت����ۆ دەزانی بەش����ێوەیەکی پڕاکتیک‬ ‫زۆر سەختە‪ ،‬چونکە ئێوە ناتوانن خۆتان‬ ‫لەجوگرافیای درواس����ێکانتان داببڕن‪ ،‬تۆ‬ ‫ئەوە باش دەزانی؟‬ ‫قوباد دوبارەی دەکاتەوەو دەڵێ‪ ،‬ئێمە‬ ‫دەیبینن‪ ،‬ئەوە پرۆسەیەکی درێژخایەنە‪،‬‬ ‫مافی هاواڵتیان����ی خۆمانە‪ ،‬کە دوای ئەو‬ ‫هەمو جەنگ‌و کوشتارەی لەمێژوی عێراقدا‪،‬‬ ‫ئاس����ان نیە بتوانین لەیەک واڵتدا پیکەوە‬ ‫هەڵبکەین‪ .‬هەمو ئەوانەش لەشەووڕۆژێکدا‬ ‫رونادات‪ ،‬بۆئ����ەوە وەک هەواڵێکی بەپەله‌‬ ‫کە ئێوە لەبی بی سی‪ ،‬باڵوی بکەنەوە‪.‬‬

‫كابینه‌ ‌ی ترامپ‪ :‬كابینه‌ ‌ی ژه‌نراڵ‌‌و ملیاردێره‌كان‬ ‫ئا‪ :‬ئاوێنه‌‬ ‫دۆناڵد سه‌رقاڵی‌ پێكهێنانی‌‬ ‫كابینه‌كه‌یه‌تی‌‪ ،‬بێرنی‌ ساندێرز‬ ‫ركه‌به‌ره‌كه‌ی‌ كلنتۆن له‌هه‌ڵبژاردنی‌ ناو‬ ‫دیموكراته‌كاندا‪ ،‬له‌پۆستێكدا كه‌ له‌تویته‌ر‬ ‫باڵویكرده‌وه‌ته‌وه‌‪ ،‬ده‌ڵێت "كابینه‌ی‌ ترامپ‬ ‫له‌ئه‌لفه‌وه‌ تا یای‌ كابینه‌ی‌ ملیاردێر‌و‬ ‫ملیۆنه‌ره‌كانه‌"‪.‬‬ ‫نزیكه‌ی‌ مانگێكی‌ دیك���ه‌‪ ،‬باراك ئۆباما‬ ‫ده‌وروته‌سلیم له‌گه‌ڵ‌ دۆناڵد ترامپی‌ سه‌رۆكی‌‬ ‫هه‌ڵبژێ���ردراوی‌ ئه‌مه‌ری���كا ده‌كات‌و ترامپ‬ ‫ده‌چێته‌ كۆشكی‌ سپییه‌وه‌‪ .‬هه‌رچه‌نده‌ ترامپ‬ ‫به‌رده‌وام له‌كاتی‌ كه‌مپینی‌ هه‌ڵبژاردنه‌كه‌یدا‬ ‫هی�ل�اری‌ كلینتۆنی‌ تۆمه‌تبار ده‌كرد به‌وه‌ی‌‬ ‫كه‌ین‌و به‌ینی‌ له‌گه‌ڵ‌ س���ه‌رمایه‌دارانی‌ وال‬ ‫س���تریدا هه‌یه‌‌و ده‌ی���ه‌وێ‌ ده‌وڵه‌مه‌نده‌كان‬ ‫بااڵده‌ست بكات به‌سه‌ر ئه‌مه‌ریكادا‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫هه‌مو ئاماژه‌كان روه‌و ئه‌و ئاڕاسته‌یه‌ن كه‌‬ ‫تیمه‌كه‌ی‌ ترامپ به‌ش���ێوه‌یه‌كی‌ سه‌ره‌كی‌‬ ‫له‌كۆمه‌ڵێك ژه‌نراڵی‌ خانه‌نشین‌و ملیاردێر‌و‬ ‫ملیۆن���ه‌ر پێكدێت‪ ،‬میدی���اكان كابینه‌كه‌ی‌‬ ‫ترامپ به‌"ده‌وڵه‌مه‌ندترین كابینه‌" داده‌نێن‬ ‫مێژوی‌ ئه‌مه‌ریكا به‌خۆیه‌وه‌ بینی‌ بێت‪.‬‬ ‫دۆنالد ترامپ‪ ،‬خۆی‌ یه‌كێكه‌ له‌ناودارترین‬ ‫ملیاردێره‌كان���ی‌ نیویۆرك‪ ،‬كه‌ س���ه‌روه‌ت‌و‬ ‫سامانه‌كه‌ی‌ به‌‪ 4‬تا‪ 10‬ملیار دۆالر مه‌زه‌نده‌‬ ‫ده‌كرێت‪.‬‬ ‫بیتس���ی‌ دوس كه‌ بۆ وه‌زیری‌ په‌روه‌رده‌‬ ‫دیاریكردوه‌‪ ،‬س���ه‌ر به‌بنه‌ماڵ���ه‌ی‌ ریچارد‬ ‫دوس���ه‌‪ ،‬كه‌ سامانه‌كه‌ی‌ ‪5‬ملیار‌و‪ 100‬ملیۆن‬ ‫دۆالره‌‪.‬‬ ‫فلیب���ه‌ر روس���س‪ ،‬وه‌زی���ری‌ بازرگانی‌‪،‬‬ ‫س���امان‌و س���ه‌روه‌ته‌كه‌ی‌ نزیكه‌ی‌ ‪ 3‬ملیار‬

‫كابینه‌كه‌ی‌ ترامپ‬ ‫به‌"ده‌وڵه‌مه‌ندترین‬ ‫كابینه‌" داده‌نرێت‬ ‫مێژوی‌ ئه‌مه‌ریكا‬ ‫به‌خۆیه‌وه‌ بینی‌ بێت‬ ‫ترەمپ‬ ‫دۆالره‌‪.‬‬ ‫س���تیۆن مانچین‪ ،‬وه‌زیری‌ خه‌زێنه‌دار ‌ی‬ ‫س���ه‌روه‌ته‌كه‌ی‌ ‪ 40‬ملی���ۆن دۆالر‌و خاوه‌ن‬ ‫پشكه‌كانی‌ بانكی‌ گۆلدمه‌ن ساكسه‌‪.‬‬ ‫ئالن چائو‪ ،‬وه‌زیری‌ گواستنه‌وه‌و گه‌یاندن‬ ‫كچی‌ یه‌كێكه‌ له‌خێزانه‌ ده‌وڵه‌مه‌نده‌كان كه‌‬ ‫له‌بواری‌ كه‌شتیسازیدا چاالكن‪.‬‬ ‫ئه‌ن���درۆ پ���وزدر‪ ،‬خاوه‌ن���ی‌ زنجی���ره‌‬ ‫ریستۆرانته‌ به‌ناوبانگه‌كانی‌"‪"CKA‬یه‌‪.‬‬

‫وێ���ب س���ایتی‌ "پۆلیتیكۆ" س���ه‌روه‌ت‌و بون‪ ،‬به‌اڵم ناگات به‌كابینه‌كه‌ی‌ ترامپ‪.‬‬ ‫به‌ش���ێكی‌ دیكه‌ی‌ بنه‌ڕه‌تی‌ كابینه‌كه‌ ‌ی‬ ‫س���امانی‌ ئه‌م به‌ش���ه‌ له‌كابینه‌كه‌ی‌ ترامپ‬ ‫به‌زیاتر له‌‪ 35‬ملیار دۆالر مه‌زه‌نده‌ ده‌كات‪ ،‬ترام���پ له‌ژه‌نراڵ���ه‌ خانه‌نش���ینكراوه‌كانی‌‬ ‫ئه‌مه‌ریكا پێكدێت‪ ،‬ك���ه‌ به‌دوژمنایه‌تییان‬ ‫كه‌‬ ‫ئه‌م ژماره‌یه‌ له‌كۆی‌ به‌رهه‌می‌ خۆماڵی‌‪ 10‬به‌رامب���ه‌ر به‌كۆم���اری‌ ئیس�ل�امی‌ ئێ���ران‬ ‫واڵتی‌ جیهان زیاتره‌‪ ،‬وه‌ك پۆلیڤیا‪ ،‬به‌حرێن‪ ،‬ناس���راون‪ .‬سێ‌ ژه‌نراڵی‌ خانه‌نشین "مایكل‬ ‫فلی���ن‪ ،‬جیم���س ماتی���س‪ ،‬ج���ۆن كیلی‌"‬ ‫كامیرۆن‪ ،‬لیبیا‪ ،‬ئۆگه‌نداو سلڤادۆر‪.‬‬ ‫"پۆلیتیك���ۆ" ئام���اژه‌ ب���ه‌وه‌ ده‌كات كه‌ پێكهاته‌ی‌ سه‌ره‌كی‌ كابینه‌‌و تیمی‌ ئاسایشی‌‬ ‫له‌كابینه‌كه‌ی‌ ئۆباماش���دا سه‌رمایه‌دار زۆر ترامپ پێكده‌هێنن‪.‬‬

‫مای���كل فلین‪ ،‬راوێ���ژكاری‌ ئاسایش��� ‌ی‬ ‫نه‌ته‌وه‌یی‌ ژه‌نراڵێكی‌ خانه‌نشینه‌‌و به‌شداری‌‬ ‫جه‌نگی‌ عێراق‌و ئه‌فغانستانی‌ كردوه‌‪.‬‬ ‫جۆن كیلی‌‪ ،‬وه‌زیری‌ ئاسایشی‌ ناوخۆ‪45 ،‬‬ ‫ساڵ‌ خزمه‌تی‌ له‌سوپای‌ ئه‌مه‌ریكا كردوه‌و‬ ‫ژه‌نراڵی‌ خانه‌نشینه‌‪ ،‬رۆبه‌رتی‌ كوڕی‌ ساڵی‌‬ ‫‪ 2010‬له‌جه‌نگی‌ ئه‌فغانستاندا كوژراوه‌‪.‬‬ ‫جیمس ماتیس‪ ،‬وه‌زیری‌ به‌رگری‌‪ ،‬ژه‌نراڵی‌‬ ‫خانه‌نشینه‌‌و‪ 44‬س���اڵ‌ خزمه‌تی‌ له‌سوپای‌‬

‫ئه‌مه‌ریكادا كردوه‌‪ ،‬ئه‌و به‌هۆی‌ خوڕه‌وشت ‌ی‬ ‫شه‌ڕه‌نگێزییه‌وه‌ به‌"سه‌گی‌ هار" ناوده‌برێت‪،‬‬ ‫ماتیس رایگه‌یاندوه‌ "خۆش���یی‌ له‌كوشتنی‌‬ ‫هه‌ندێ���ك كه‌س ده‌بینم"‪ ،‬ئ���ه‌و كه‌ له‌كاتی‌‬ ‫هێرشی‌ ئه‌مه‌ریكادا بۆ سه‌ر عێراق له‌ساڵی‌‬ ‫‪2003‬دا فه‌رمان���ده‌ی‌ مارێنز بو‪ .‬دوژمنێكی‌‬ ‫سه‌رس���ه‌ختی‌ ئێرانه‌و پێیوای���ه‌ "كۆماری‌‬ ‫ئیسالمی‌ ئێران گه‌وره‌ترین مه‌ترسی‌ له‌سه‌ر‬ ‫ئاس���ایش‌و ئارامی‌ رۆژهه‌اڵتی‌ ناوه‌ڕاست‌و‬ ‫له‌داعش‌و قاعیده‌ مه‌ترس���یدارتره‌"‪ .‬ترامپ‬ ‫له‌كاتی‌ دیاریكردنی‌ ماتیسدا بۆ ئه‌م پۆسته‌‪،‬‬ ‫ئه‌وی‌ به‌"ژه‌نراڵی‌ ژه‌نراڵه‌كان" ناوبرد‪.‬‬ ‫ئه‌م���ه‌ له‌كاتێكدایه‌ ك���ه‌ دو كه‌س وه‌ك‬ ‫بژارده‌ی‌ ترامپ بۆ پۆستی‌ وه‌زیری‌ ده‌ره‌وه‌ی‌‬ ‫ئه‌مه‌ری���كا ناوی���ان دێت "ژه‌ن���راڵ‌ دیڤید‬ ‫پاتریۆس"‌و "ریكس تیلرسن"ی‌ به‌ڕێوه‌به‌ری‌‬ ‫كۆمپانیای‌ ئیكسۆن مۆبیله‌‪ .‬كه‌ هه‌ردوكیان‬ ‫به‌عێراق‌و كوردستان ئاشنان‪ .‬ساڵی‌ ‪،2011‬‬ ‫تیلرسن وه‌ك به‌ڕێوه‌به‌ری‌ ئیكسۆن مۆبیل‬ ‫رێككه‌وتنی‌ له‌گ ‌هڵ‌ كاربه‌ده‌ستانی‌ هه‌رێمی‌‬ ‫كوردستان واژۆ كرد به‌مه‌به‌ستی‌ دۆزینه‌وه‌و‬ ‫ده‌رهێنانی‌ نه‌وت‪ ،‬س���ه‌رباری‌ هه‌ڕه‌ش���ه‌و‬ ‫ناڕه‌زایی‌ حكومه‌تی‌ ناوه‌ندی‌ عێراق‪.‬‬ ‫رۆژنامه‌ی‌ نیویۆرك تایمز له‌وه‌ نیگه‌رانه‌‬ ‫ئه‌م ژه‌نرااڵنه‌ ك���ه‌ ترامپ متمانه‌ی‌ پێیانه‌‪،‬‬ ‫ئه‌مه‌ری���كا راپێچی‌ ش���ه‌ڕی‌ زیات���ر بكه‌ن‪.‬‬ ‫رۆژنام���ه‌ی‌ "ل���ۆس ئه‌نجل���س تایمز"یش‬ ‫ئاماژه‌ ب���ه‌وه‌ ده‌كات كه‌ ده‌وره‌دانی‌ ترامپ‬ ‫به‌گروپێك له‌ملیاردێر‌و بانكدار‌و خاوه‌نكار‪،‬‬ ‫"ژه‌نراڵ‌ ئیزنهاوه‌ر" بی���ری‌ ئه‌مه‌ریكیه‌كان‬ ‫ده‌خاته‌وه‌‪ ،‬كه‌ له‌ده‌یه‌ی‌ ‪1950‬دا له‌كۆشكی‌‬ ‫سپی‌ خۆی‌ به‌كۆمه‌ڵێك ده‌وڵه‌مه‌ند ده‌وره‌‬ ‫داب���و‪ ،‬ئه‌مه‌ریكیه‌كان نوكته‌یان له‌س���ه‌ر‬ ‫كابینه‌ك���ه‌ی‌ ده‌ك���ردو ناوی���ان ناب���و "نۆ‬ ‫ملیۆنه‌رو یه‌ك لوله‌كێش"‪.‬‬

‫‪8‬‬

‫کۆمه‌اڵیه‌تی‬

‫)‪ )556‬سێشه‌مم ‌ه ‪2016/12/13‬‬

‫عه‌لی‌و یادگار پێكه‌و‌ه به‌یه‌ك فیشه‌ك خۆیان ده‌كوژن‬ ‫ئا‪ :‬مه‌زهه‌ر کەریم‬ ‫دو گه‌نج له‌شارۆچكه‌ ‌ی سه‌ید سادق‪،‬‬ ‫پاش ئه‌وه‌ ‌ی فه‌یسبوكه‌كانیان داده‌خه‌ن‌و‬ ‫وێنه‌و نوسراوه‌كانیان ره‌شده‌كه‌نه‌وه‌‪،‬‬ ‫پێكه‌و‌ه له‌شاخه‌كه‌ ‌ی سه‌یدسادق خۆیان‬ ‫ده‌كوژن‪.‬‬ ‫عه‌ل���ی ته‌مه‌ن ‪ 15‬س���اڵ‪ ،‬دره‌نگانێكی‬ ‫شه‌وی یه‌كش���ه‌مم ‌ه ‪ 2016/12/4‬له‌گه‌ڵ‬ ‫ی���ادگاری هاوڕێ���ی له‌ش���اخێكی نزیك‬ ‫ماڵی خۆیان له‌ش���ارۆچكه‌ی سه‌یدسادق‬ ‫به‌فیش���ه‌كێك خۆیان ده‌ك���وژن‌‪ ،‬براكه‌ی‬ ‫ده‌ڵێت “ئه‌و ش���ه‌و‌ه پێش ئه‌وه‌ی خۆی‬ ‫بكوژێت له‌ماڵه‌و‌ه پێكه‌و‌ه دانیش���تبوین‬ ‫وتی ده‌چم��� ‌ه ده‌ره‌و‌ه هیچت ناوێت بۆت‬ ‫بهێن���م ئه‌وه‌نده‌ی نه‌برد له‌پش���ت ماڵی‬ ‫خۆمانه‌و‌ه ده‌نگی ته‌ق ‌ه هات‪ ،‬دواتر چه‌ند‬ ‫جارێك ته‌له‌فونم بۆ كرد تابزانم چی بو‌ه‬ ‫ب���ه‌اڵم وه‌اڵمی نه‌دای���ه‌و‌ه زۆر به‌دوایاندا‬ ‫گه‌ڕای���ن له‌گ���ه‌ڵ هاوڕێك���ه‌ی پێك���ه‌و‌ه‬ ‫فیشه‌كێك له‌س���ه‌ری داون له‌سه‌ر زه‌وی‬ ‫كه‌وتبون به‌حاڵ هه‌ناسه‌یان ده‌دا”‪.‬‬ ‫زه‌رده‌ش���ت محه‌مه‌د برای علی ئاماژ‌ه‬ ‫به‌و‌ه ده‌كات “ل���ه‌دوای وه‌اڵم نه‌دانه‌وه‌ی‬ ‫ته‌له‌فون���ی براك���ه‌ی ده‌س���تیان كردوه‌‬ ‫به‌گه‌ڕان به‌دوایدا‌و هێزه‌كانی ئاسایشیان‬

‫ئاگادار كردۆت���ه‌و‌ه ب���ه‌دوای ته‌قه‌كاندا‬ ‫بگه‌ڕێن ئه‌و وتی “شه‌‌و بو خۆم‌و برایه‌كی‬ ‫دیك���ه‌م چوین��� ‌ه ده‌روه‌‌و ده‌س���تمانكرد‬ ‫به‌گه‌ڕان به‌دوایدا‌و چوین ‌ه ئه‌و ش���اخه‌ی‬ ‫گه‌نجانی سه‌یدس���ادق بۆ به‌س���ه‌ربردنی‬ ‫كاته‌كانیان رۆژ‌و شه‌و له‌وێ كۆده‌بنه‌وه‌‌و‬ ‫له‌ن���او ماڵه‌كان���ه‌و‌ه چه‌ن���د ده‌قیقه‌یه‌ك‬ ‫دوره‌‪ ،‬س���ه‌یرمانكرد براكه‌م‌و هاوڕێكه‌ی‬ ‫تفه‌نگه‌ك���ه‌ی باوكمی پێیه‌و فیش���ه‌كێك‬ ‫له‌سه‌ری داون له‌سه‌ر زه‌وی كه‌وتون به‌حاڵ‬ ‫خیزه‌ی سنگیان دێت‌و به‌كۆڵ هێنامانن ‌ه‬ ‫خواره‌و‌ه ك��� ‌ه ئه‌و جێگه‌ی��� ‌ه ئۆتومبیلی‬ ‫بۆ ناچێت‌و گه‌یاندمانن ‌ه نه‌خۆش���خانه‌ی‬ ‫سه‌یدس���ادق به‌اڵم به‌داخه‌و‌ه دوای چه‌ند‬ ‫ده‌قیقه‌یه‌ك براكه‌م گیانی له‌ده‌س���تدا ك ‌ه‬ ‫فیشه‌كه‌ك ‌ه له‌پێشدا له‌سه‌ری ئه‌وی دابو‬ ‫ئه‌و جا سه‌ری هاوڕێكه‌ی ده‌پێكێ”‪.‬‬ ‫وتیش���ی “ته‌رمی براكه‌میان ره‌وانه‌ی‬ ‫پزیش���كی داداوه‌ری س���لێمانی ك���رد‌و‬ ‫دوات���رش ی���ادگاری هاوڕێ���ی ره‌وانه‌ی‬ ‫نه‌خۆش���خانه‌ی فریاكه‌وتنی سلێمانی كرا‬ ‫ك��� ‌ه باری ته‌ندروس���تی زۆر خراپ ‌ه ئه‌و‌ه‬ ‫چه‌ند رۆژێك ‌ه هۆشی نه‌هاتۆته‌وه‌‌و كه‌س‬ ‫ناناسێت‌و ناتوانێت قسه‌بكات فیشه‌كه‌ك ‌ه‬ ‫له‌سه‌ریدا ماوه‌ته‌وه‌“‪.‬‬ ‫زه‌رده‌ش���ت ئاماژ‌ه به‌و‌ه ده‌كات چه‌ند‬ ‫رۆژێك پێشئه‌وه‌ی براكه‌ی خۆی بكوژێت‬

‫عەلی و‬ ‫به‌چه‌ن���د هاوڕێیه‌كی نزیكی راده‌گه‌یه‌نێت‬ ‫ده‌یه‌وێت خۆی بكوژێ���ت نایه‌وێت بژی‌و‬ ‫بێزاره‌“‪.‬‬ ‫وتیش���ی “ له‌تۆمارێك���ی ده‌نگ���ی ك ‌ه‬ ‫له‌مۆبایله‌كه‌ی���دا تۆماریك���ردو‌ه له‌گ���ه‌ڵ‬ ‫چه‌ند هاوڕێیه‌كی دانیشتوه‌‌و قسه‌ده‌كه‌ن‬ ‫ده‌ڵێ���ت ك ‌ه ده‌یانه‌وێ���ت له‌گه‌ڵ یادگاری‬ ‫هاوڕێی پێكه‌و‌ه خۆیان بكوژن ك ‌ه ئێستا‬ ‫ئه‌و تۆمار‌ه الی پۆلیس��� ‌ه بۆ لێكۆڵینه‌و‌ه‬ ‫له‌ڕوداوی خۆكوشتنه‌كه‌ی”‪.‬‬ ‫جه‌خت له‌س���ه‌ر ئه‌و‌ه ده‌كاته‌و‌ه عه‌لی‬

‫ده‌گه‌ڕێته‌وه‌‌و چاوه‌ڕوانی لێكۆڵینه‌وه‌كانی‬ ‫پۆلیسن تاهۆكاری كوش���تنی براكه‌مان‬ ‫بزانین كه‌ چه‌ند رۆژێك پێش ئه‌و روداوه‌‬ ‫فه‌یس���بوكه‌كانیان داخس���توه‌‌و وێن���ه‌و‬ ‫نوسراوه‌كانیان ره‌شكردۆته‌وه‌“‪.‬‬ ‫ه���ه‌ر له‌وباره‌ی���ه‌وه‌ وته‌بێ���ژی قه‌زاو‬ ‫ناحی���ه‌كان‪ ،‬نه‌قی���ب س���ایب س���ه‌الم‬ ‫به‌ئاوێنه‌ی راگه‌یاند شه‌وی یه‌ك شه‌ممه‌‬ ‫‪ 2016/12/4‬عه‌ل���ی محه‌مه‌د كه‌ س���اڵی‬ ‫‪ 2001‬له‌دایك بوه‌‌و یادگار له‌تیف س���اڵی‬ ‫‪ 1996‬له‌دایك بوه‌‌و پیش���ه‌یان كاسبه‌‪،‬‬ ‫له‌كاتژمێر یانزه‌ی ش���ه‌ودا له‌ش���اخێكی‬ ‫ش���ارۆچكه‌ی سه‌یدس���ادق به‌فیشه‌كێك‬ ‫كه‌ هه‌ردوكیانی پێكاوه‌ یه‌كێكیان گیانی‬ ‫یادگار‬ ‫له‌ده‌س���تده‌دات ته‌رمه‌ك���ه‌ی ره‌وان���ه‌ی‬ ‫پزیش���كی دادوه‌ری س���لێمانی ده‌كرێت‬ ‫برای ب���اری دارایی زۆر باش���بو‌ه ئه‌وان ناو‌ه به‌سه‌ری یه‌كه‌و ئه‌وكات فیشه‌كه‌یان ئه‌وی دیكه‌ش���یان به‌س���ه‌ختی بریندار‬ ‫نازان���ن بۆچ���ی خ���ۆی كوش���توه‌‪ ،‬هیچ ناو‌ه به‌س���ه‌ری هه‌ردوكیانه‌و‌ه ك ‌ه براكه‌م بوه‌‌و ره‌وانه‌ی نه‌خۆشخانه‌ی فریاكه‌وتن‬ ‫كێش���ه‌یه‌كی دارایی‌و كۆمه‌اڵیه‌تی نه‌بوه‌‌و ده‌س���تی به‌چه‌كه‌كه‌دا ناوه‌و ته‌نها یه‌ك كراوه‌“‪.‬‬ ‫له‌ژیانی رۆژانه‌یدا ه���اوكاری ماڵه‌وه‌یانی فیشه‌كی به‌كارهاتوه‌“‪.‬‬ ‫وتیش���ی “لێكۆڵین���ه‌وه‌ له‌ڕوداوه‌ك���ه‌‬ ‫كردوه‌‌و هه‌رگی���ز له‌چاوه‌كانی���دا خه‌م‌و‬ ‫ئه‌وه‌شی وت “براكه‌ی به‌رده‌وام شه‌وانه‌ كراوه‌و به‌وته‌ی كه‌س���وكارو هاوڕێكانیدا‬ ‫بێتاقه‌ت���ی به‌دینه‌ك���راوه‌‌و س���ه‌رقاڵی ده‌چوه‌ ده‌ره‌وه‌‌و له‌گه‌ڵ یادگاری هاوڕێی روداوه‌كه‌ خۆكوژیه‌و په‌ڕاوی یاسایی بۆ‬ ‫كاركردن بوه‌‌و له‌دوای خۆی ‪ 2000‬دۆالری پێكه‌وه‌ بون كه‌ چه‌ند كۆاڵنێكیان به‌ینه‌ روداوه‌كه‌ كراوه‌ت���ه‌وه‌ له‌مۆبایلی یه‌كێك‬ ‫پاشه‌كه‌وت كراوی به‌جێهێشتوه‌‪ ،‬ئه‌و وت ‌ی پرسیاریان له‌كه‌سوكاره‌ی كردوه‌ كه‌ ئه‌و له‌خۆكوژه‌كاندا دانی���ان به‌وه‌دا ناوه‌ كه‌‬ ‫“ئه‌و ش���ه‌وه‌ی خۆی ده‌كوژێت به‌نهێنی ئێستا له‌نه‌خۆش���خانه‌‌یه‌و پزیشك چه‌ند ده‌یانه‌وێت خۆیان بك���وژن به‌اڵم جارێ‬ ‫چه‌كه‌كه‌ی باوك���م ده‌بات ‌ه ده‌ره‌و‌ه له‌گه‌ڵ رۆژێك���ی بۆ دان���اوه‌‌و ئه‌وانی���ش نازانن ده‌رنه‌كه‌وتوه‌ بۆچی خۆیان كوش���توه‌‌و‬ ‫هاوڕێكه‌ی به‌ناوی یادگار پێكه‌و‌ه سه‌ریان ه���ۆكاری پێكه‌وه‌ خۆكوش���تنیان بۆچی ئه‌و بڕیاره‌یان بۆ داوه‌“‪.‬‬

‫چه‌ند رۆژێك پێشئه‌وه‌ی‬ ‫عەلی خۆی بكوژێت‬ ‫به‌چه‌ند هاوڕێیه‌كی‬ ‫نزیكی راده‌گه‌یه‌نێت‬ ‫ده‌یه‌وێت خۆی بكوژێت‬ ‫نایه‌وێت بژی‌و بێزاره‌‬

‫هاوڕێیه‌كی محه‌مه‌د سابت‪ :‬له‌سه‌ر ره‌خنه‌گرتن له‌ئێران‌و حکومەتی عێراق كوژرا‬ ‫ئا‪ :‬مه‌زهه‌ر‬ ‫محه‌مه‌د سابتی رۆژنامه‌نوس‬ ‫به‌ده‌ستڕێژی گولله‌ له‌الیه‌ن چه‌ند‬ ‫كه‌سێكی نه‌ناسراو له‌ناو ئۆتۆمبیله‌كه‌یدا‬ ‫ده‌كوژرێت‪ ،‬یه‌كێك له‌هاوڕێ‌ نزیكه‌كانی‬ ‫ده‌ڵێت “ئه‌و سونه‌ مه‌زهه‌ب بو‪ ،‬زمانی‌‬ ‫نه‌ده‌وه‌ستاو جوێنی به‌ئێران‌و حكومه‌تی‌‬ ‫عێراقیش ده‌دا”‪.‬‬ ‫محه‌مه‌د س���ابت شه‌حاده‌ی‌ ته‌مه‌ن ‪48‬‬ ‫س���اڵ‌‪ ،‬كه‌ رۆژی سێشه‌مه‌ ‪2016 /12/6‬‬ ‫دو چه‌كداری‌ نه‌ناس���راو له‌حه‌ی‌ عروبه‌ی‌‬ ‫كه‌ركوك ته‌قه‌ی���ان لێكردو كوش���تیان‪،‬‬ ‫به‌رپرس���ی‌ رادی���ۆی‌ باوه‌ گوڕگ���وڕ بو‪،‬‬ ‫كه‌ رادیۆیه‌ك���ی‌ حكومی‌ س���ه‌ر به‌تۆڕی‌‬ ‫راگه‌یاندنی‌ عێراقه‌‌و به‌چوار زمانی‌ كوردی‌‌و‬ ‫توركمانی‌‌و عه‌ره‌بی‌‌و سریانی‌ به‌رنامه‌كانی‌‬ ‫بۆ دانیشتوانی‌ ش���اری‌ كه‌ركوك په‌خش‬ ‫ده‌كات‪ ،‬به‌پێ���ی‌ لێدوانی‌ حه‌كیم چاالكی‬ ‫ئه‌ندامی ده‌سته‌ی رۆژنامه‌نوسانی كه‌ركوك‬ ‫بۆ رۆژنامه‌ی‌ ئاوێنه‌‪ ،‬محه‌مه‌د سابت له‌سه‌ر‬ ‫ره‌خنه‌گرتن له‌كۆماری‌ ئیس�ل�امی‌ ئێران‌و‬ ‫حكومه‌تی‌ شیعه‌ مه‌زهه‌بی‌ عێراق كوژراوه‌‪،‬‬ ‫ئه‌و وتی “زۆربه‌ی كات هێرش���ی ده‌كرده‌‬ ‫س���ه‌ر ده‌وڵه‌تی عێراقی‌و قسه‌ی ده‌كرد‌و‬ ‫جوێنی ده‌دا به‌كۆماری ئیس�ل�امی ئێران‪،‬‬ ‫پێم���ان ده‌وت ئ���اگاداری خۆت به‌‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫ئه‌و گوێی به‌و قس���انه‌ نه‌ده‌داو به‌رده‌وام‬ ‫باس���ی ده‌وڵه‌تی شیعه‌ی‌ ده‌كرد كه‌ غه‌در‬ ‫له‌س���ونه‌كان ده‌كه‌ن‌و مافه‌كانی س���ونه‌‬

‫زۆربه‌ی كات هێرشی‬ ‫ده‌كرد‌ه سه‌ر ده‌وڵه‌تی‬ ‫عێراق‌و جوێنی ده‌دا‬ ‫به‌كۆماری ئیسالمی‬ ‫ئێران‬

‫ئۆتۆمبێلەکەی محەمەد سابت‬

‫پێشێلكراوه‌‌و له‌واڵته‌كه‌یان راوده‌نرێن”‪.‬‬ ‫وتیش����ی “كه‌رك����وك ناوچه‌یه‌ك���� ‌ه‬ ‫حكومه‌تی عێراقی‌و هه‌رێمی كوردس����تان‬ ‫تێی����دا هێزیان هه‌ی����ه‌ ملمالنێكانیان له‌و‬ ‫شاره‌ چڕكردۆته‌وه‌و كاری‌ رۆژنامه‌نوسی‌‬ ‫زۆر تیایدا قورس‌و مه‌ترسیداره‌”‪.‬‬ ‫حه‌كیم ئاماژه‌ به‌وه‌ ده‌كات چه‌ند رۆژێك‬ ‫پێش كوشتنی‪ ،‬سابت بوه‌ته‌ به‌ڕێوه‌به‌ری‬ ‫رادیۆی بابه‌گوڕگ����وڕ له‌كه‌ركوك‪ ،‬ره‌نگه‌‬ ‫ئ����ه‌وه‌ش هۆكارێك بوبێ����ت كه‌ الیه‌نێكی‬ ‫دیاریكراو ئه‌ویان پ����ێ گونجاو نه‌بوبێت‬ ‫وه‌ك كه‌س����ێكی عه‌ره‌بی س����ونه‌ بۆ ئه‌و‬ ‫پۆس����ته‌‪ ،‬ئه‌و وتی‌ “نوسه‌رێكی چاالكی‬ ‫بواری رۆژنامه‌ نوس����ی ب����و‪ ،‬له‌ڕۆژنامه‌ی‬ ‫س����یروانی نوێ‌ بابه‌تی هه‌ب����و‪ ،‬رۆژنانه‌‬

‫بابه‌تی ب����ۆ ده‌ناردین ب����ۆ باڵوكردنه‌وه‌‌و‬ ‫پێكه‌وه‌ كارمان ده‌كرد‪ ،‬هیچ كێشه‌یه‌كی‬ ‫كۆمه‌اڵیه‌ت����ی نه‌ب����و ته‌نه����ا كاری خۆی‬ ‫ده‌كردو ده‌ڕۆیشته‌وه‌ بۆ ماڵه‌وه‌”‪.‬‬ ‫رزگار ش����وانی‪ ،‬كه‌ یه‌كێك����ی دیكه‌یه‌‬ ‫له‌هاوڕێكان����ی‌و له‌كات����ی به‌ركه‌وتن����ی‬ ‫فیش����ه‌كه‌كاندا ده‌چێ����ت به‌هانای����ه‌وه‌‪،‬‬ ‫له‌ب����اره‌ی‌ كوش����تنی محه‌مه‌د س����ابته‌وه‌‬ ‫وتی‌ “له‌گ����ه‌ڵ به‌ركه‌وتنی فیش����ه‌كه‌كان‬ ‫ته‌له‌فونیان بۆ كردم‌و چومه‌ نه‌خۆشخانه‌ی‬ ‫ئازادی له‌شاری كەركوك به‌هۆی سه‌ختی‬ ‫برینه‌كه‌ی ده‌ستبه‌جێ‌ گیانی له‌ده‌ستدابو‪،‬‬ ‫س����ێ‌ فیش����ه‌ك له‌ملی دابو‪ ،‬ئه‌وكاته‌ی‌‬ ‫له‌گه‌ڵ هاوڕێیه‌كی ده‌یویس����ت بگه‌ڕێته‌وه‌‬ ‫بۆ ماڵه‌وه‌ ته‌ق����ه‌ی لێده‌كه‌ن‌و ته‌نها ئه‌و‬

‫گه‌ڕه‌كێك له‌یه‌كه‌وه‌ دوره‌‪ ،‬رۆژانه‌ بۆ هه‌واڵ‬ ‫پرس���ین س���ه‌ردانم ده‌كرد‌و ته‌له‌فونم بۆ‬ ‫ده‌كرد‪ ،‬ئه‌ویش به‌هه‌مان شێوه‌ ته‌له‌فونی‬ ‫ده‌ك���رد‪ ،‬ئه‌و وتی‌ “پێنج ڕۆژ پێش مردنی‬ ‫بینم ته‌ندروستی زۆر باش بو‪ ،‬داوام لێكرد‬ ‫پێویس���تی به‌هه‌رچیه‌ك هه‌بێت پێمبڵێت‬ ‫به‌اڵم ئه‌و باس���ی هیچی نه‌كرد وتی خه‌می‬ ‫منت نه‌بێت خۆم كاره‌كانم جێبه‌جی ده‌كه‌م‬ ‫من رۆیشتم‌و به‌جێمهێشت”‪.‬‬ ‫وتیش���ی “ماوه‌ی دو رۆژ له‌س���ه‌ریه‌ك‬ ‫به‌رده‌وام ته‌له‌فونم بۆ ده‌كرد وه‌اڵمی نه‌بو‪،‬‬ ‫خزم‌و كه‌س���وكاره‌كه‌م ئاگادار كردوه‌ ئاخۆ‬ ‫خاڵ���م نه‌چوه‌ته‌ س���ه‌ردانیان به‌اڵم ئه‌وان‬ ‫وتیان كه‌ هه‌واڵی نازانن دواتر س���ه‌ردانی‬ ‫ماڵه‌كه‌یم كرد زانیم كه‌ نه‌ماوه‌‌و پۆلیس���م‬ ‫ئاگاداركردو ده‌رگای ماڵه‌كه‌یمان ش���كاند‌و‬ ‫چوینه‌ ژوره‌وه‌ كه‌ سه‌یرمان كر له‌ژوره‌كه‌یدا‬ ‫گیانی له‌ده‌س���تداوه‌‪ ،‬دوات���ر ته‌رمه‌كه‌یان‬ ‫ره‌وان���ه‌ی نه‌خۆش���خانه‌ی چوارقوڕنه‌ كرد‬ ‫به‌اڵم ئه‌وان ره‌وانه‌ی پزیش���كی دادوه‌ری‬ ‫س���لێمانیان ك���رد‌و ماوه‌ی س���ێ‌ كاتژمێر‬ ‫پشكنینیان بۆ ته‌رمه‌كه‌ی ئه‌نجامدا‌و پێیان‬ ‫وتین كه‌ ماوه‌ی پێنج رۆژه‌ به‌غازی زۆپاكه‌‬ ‫گیانیله‌ده‌س���تداوه‌“‪.‬‬

‫موزه‌فه‌ر ئام���اژه‌ ب���ه‌وه‌ ده‌كات خاڵی‬ ‫له‌وه‌ت���ه‌ی هه‌یه‌ به‌ته‌نی���ا ده‌ژی له‌وماڵه‌دا‬ ‫له‌دوای جیابونه‌وه‌ی له‌هاوسه‌ری یه‌كه‌می‬ ‫له‌ساڵی ‪ 1965‬ته‌نیا بوه‌‌و له‌ساڵی ‪1997‬‬ ‫ژنێكی دیك���ه‌ی هێناوه‌‌و چه‌ن���د مانگێك‬ ‫پێكه‌وه‌بون نه‌گونج���اون‌و هیچ منداڵێكی‬ ‫نه‌ب���وه‌‌و چه‌ندی���ن جار داوای���ان لێكردوه‌‬ ‫له‌گه‌ڵ ئه‌وان ژیان به‌سه‌ر به‌رێت به‌اڵم ئه‌و‬ ‫ره‌تی ده‌كرده‌وه‌‌و پێ���ی وتون حه‌زده‌كات‬ ‫به‌ته‌نیا ژیان به‌س���ه‌ر به‌رێ���ت‪ ،‬ئه‌و وتی‬ ‫“به‌رده‌وام س���ه‌رقاڵی ماڵه‌ك���ه‌ی بو زۆر‬ ‫گرنگی پێده‌دا‌و خ���ۆی خواردنی بۆ خۆی‬ ‫دروستده‌كرد‌و جل‌وبه‌رگی خۆی ده‌شۆردو‬ ‫كاتێك پێمان ده‌وت وه‌ره‌ دیده‌نیمان بكه‌‬ ‫پێیده‌وتی���ن ئێوه‌ وه‌رن به‌میوانی من‌و زۆر‬ ‫گرنگ���ی به‌خۆی‌و ماڵه‌كه‌ی ده‌دا‌و ته‌نانه‌ت‬ ‫یه‌ك نان���ی لێوه‌رنه‌ده‌گرتین‌و باری دارایی‬ ‫زۆر باش���بو‪ ،‬ئه‌و به‌پله‌ی پێش���مه‌رگه‌ی‬ ‫كه‌مئه‌ندامی س���ه‌نگه‌ر خانه‌نشین بو كه‌م‬ ‫تازۆر س���ه‌رقاڵی باخ���داری ده‌بو زه‌وی‌و‬ ‫ماڵی خۆی هه‌بو پێویس���تی به‌كه‌س نه‌بو‬ ‫نه‌شیده‌ویس���ت ك���ه‌س هیچی ب���ۆ بكات ‬ ‫ه���اوكاری خه‌ڵكی دیكه‌ش���ی ده‌كرد پێی‬ ‫ده‌وتی���ن هه‌رچیه‌كم پێویس���تبێت پێتان‬

‫ده‌كرێته‌ ئامانج”‪.‬‬ ‫وتیش����ی “ئ����ه‌م روداوه‌ زۆر ش����اراو‌ه‬ ‫ئه‌نجام دراوه‌‪ ،‬پێویسته‌ بكه‌رانی ئاشكرا‬ ‫بكرێن”‪.‬‬ ‫ناوب����راو ئام����اژه‌ی‌ به‌وه‌ش ك����رد كه‌‬ ‫قوربانییه‌كه‌ ماوه‌ی‌ هه‌شت ساڵه‌ ئه‌ندامی‬ ‫كارای س����ه‌ندیكای رۆژنامه‌نوس����انی‬ ‫كه‌ركوكه‌و پێكه‌وه‌ هاوڕێن‌و تائێستا هیچ‬ ‫كێشه‌یه‌كی نه‌بوه‌‌و كه‌س گله‌یی لێنه‌بوه‌‪،‬‬ ‫ته‌نها ئه‌وه‌ نه‌بێت رۆژنامه‌نوسه‌و هه‌ڕه‌شه‌‬ ‫له‌سه‌ر ژیانی‌ هه‌یه‌‌‪ ،‬به‌تایبه‌ت له‌كه‌ركوك‬ ‫ك����ه‌ ژینگه‌یه‌ك����ی له‌ب����ار هه‌ی����ه‌ بۆ ئه‌‌و‬ ‫روداوان����ه‌‪ ،‬ئه‌و وتی‌ “ل����ه‌دوای كوژرانی‪،‬‬ ‫وه‌ك س����ه‌ندیكای رۆژنامه‌نوسانی شاری‬ ‫كه‌رك����وك‪ ،‬به‌یاننامه‌م����ان ده‌رك����ردوه‌‌و‬

‫كۆبوینه‌ت����ه‌وه‌‌و به‌تون����دی ئیدان����ه‌ی‬ ‫كوشته‌كه‌مان كردوه‌‌و داوامان له‌هێزه‌كانی‬ ‫پۆلیس ك����ردوه‌ به‌زوی����ی ئه‌نجامده‌رانی‬ ‫ئه‌و تاوانه‌ بدۆزرێت����ه‌وه‌‌و ره‌وانه‌ی دادگا‬ ‫بكرێت”‪.‬‬ ‫وتیشی “بۆ دواجار سێ‌ رۆژ پێش ئه‌و‬ ‫روداوه‌ پێكه‌وه‌ به‌ته‌له‌فون قسه‌مان كرد‌و‬ ‫هیچ مه‌ترس����یه‌كی باس نه‌كرد له‌س����ه‌ر‬ ‫ژیانی ته‌نها دوا وش����ه‌ی پێش ماڵئاوایی‬ ‫گوتی ده‌چێته‌ ش����اری به‌غدا بۆ هه‌ندێك‬ ‫كاری تایبه‌تی خۆی”‪.‬‬ ‫س����ه‌باره‌ت به‌كوشتنی‌ محه‌مه‌د سابت‪،‬‬ ‫وته‌بیژی پۆلیس����ی پارێزگاری كه‌ركوك‬ ‫عه‌قید ئه‌فراس����یاو محه‌م����ه‌د به‌ئاوێنه‌ی‬ ‫راگه‌یان����د “هاواڵت����ی محه‌م����ه‌د س����ابت‬

‫عه‌بدواڵ دوای پێنج رۆژ به‌مردویی له‌ژوره‌كه‌یدا دۆزرایه‌و‌ه‬ ‫ئا‪ :‬مه‌زهه‌ر‬ ‫هاواڵتییه‌كی‌ ته‌مه‌ن ‪ 67‬ساڵ‌‬ ‫له‌چوارقوڕنه‌ دوای‌ تێپه‌ڕینی‌ پێنج رۆژ‬ ‫به‌سه‌ر مردنیدا له‌ماڵه‌كه‌یدا ده‌دۆزرێته‌وه‌‪،‬‬ ‫ئه‌و ماوه‌ی چه‌ند ساڵێكه‌ به‌ته‌نیا ژیان‬ ‫به‌سه‌رده‌بات‪.‬‬ ‫عه‌ب���دواڵ ق���ادری ته‌مه‌ن ‪ 67‬س���اڵ‪،‬‬ ‫له‌دوای پێن���ج رۆژ به‌مردویی له‌ماڵه‌كه‌یدا‬ ‫له‌شارۆچكه‌ی چوارقوڕنه‌ له‌الیه‌ن هێزه‌كانی‬ ‫پۆلیس���ه‌وه‌ دۆزرایه‌وه‌‪ ،‬خوش���كه‌زایه‌كی‬ ‫به‌ناوی‌ موزه‌فه‌ر ره‌س���وڵ به‌ئاوێنه‌ی‌ وت‬ ‫دو رۆژ له‌س���ه‌ریه‌ك ته‌له‌فونی‌ بۆ كردوه‌و‬ ‫زه‌نگ رۆیشتوه‌و وه‌اڵمی نه‌داوه‌ته‌وه‌‪ ،‬بۆیه‌‬ ‫كه‌وتوه‌ت���ه‌ گومانه‌وه‌‌و كه‌س���وكاره‌كه‌ی‌‌و‬ ‫هێزه‌كانی پۆلیس���ی‌ ئ���اگادار كردوه‌ته‌وه‌‌و‬ ‫دواتر ك���ه‌ ده‌رگای ماڵه‌كه‌یان ش���كاندوه‌‬ ‫سه‌یریان كردوه‌ گیانی له‌ده‌ستداوه‌‪.‬‬ ‫به‌پێ���ی‌ گێڕانه‌وه‌ی‌ ئه‌م خوش���كه‌زایه‌ی‌‬ ‫پێنج ش���ه‌و پێش ئه‌و روداوه‌ س���ه‌ردانی‬ ‫خاڵی كردوه‌‌و پێیوتوه‌ كه‌ زۆپاكه‌ی غازی‬ ‫هه‌یه‌‌و ئاگاداری خۆی بێت‌و چاكی بكات‪،‬‬ ‫ئه‌و وتی “ماڵی‌ ئێم���ه‌و ماڵی‌ خاڵم چه‌ند‬

‫عه‌بدواڵ قادر‬ ‫ده‌ڵێم”‪.‬‬ ‫موزه‌ف���ه‌ر ئاماژه‌ ب���ه‌وه‌ ده‌كات له‌دوای‬ ‫مردنی خاڵی ته‌نها پورێكی ماوه‌ كه‌ داوای‬ ‫لێكردوه‌ وه‌سیه‌ته‌كه‌ی خاڵی بۆ جێبه‌جی‬ ‫بكات ماڵ‌و سه‌روه‌ت‌و سامانه‌كه‌ی بۆ بكه‌ن‬ ‫به‌خێر‪ ،‬ئه‌و وتی “كه‌سێك به‌ناوی عوسمان‬ ‫س���ه‌یدا كه‌ له‌چۆمان نیش���ته‌جێیه‌ له‌ده‌‬ ‫س���اڵیه‌وه‌ پێكه‌وه‌ له‌گه‌ڵ خاڵم هاوڕێن‌و‬ ‫خزمن زۆر متمانه‌ی پێی بو ته‌نها الی ئه‌و‬ ‫قسه‌ی ده‌كرد‌و پرسی پێده‌كرد نامه‌یه‌كی‬

‫وه‌سه‌یتی الی ئه‌و هه‌یه‌ كه‌ له‌دوای مردنی‬ ‫س���ه‌روه‌ت‌و ماڵه‌كه‌ی ببه‌خشێت‪ ،‬ئه‌وه‌ی‬ ‫له‌سه‌ر ئێمه‌یه‌ قه‌بره‌كه‌ی بۆ هه‌ڵده‌به‌ستین‌و‬ ‫سه‌رپه‌رشتی شته‌كانی بۆ ده‌كه‌ین‌“‪.‬‬ ‫هه‌ر سه‌باره‌ت به‌روداوی گیانله‌ده‌ستدانی‬ ‫هاواڵتیه‌كی ته‌مه‌ن ‪ 67‬ساڵ‌و دۆزینه‌وه‌ی‬ ‫ته‌رمه‌كه‌ی له‌ماڵه‌كه‌ی���دا دوای پێنج رۆژ‪،‬‬ ‫به‌ڕێوه‌ب���ه‌ری په‌یوه‌ندیه‌كان���ی پۆلیس���ی‬ ‫راپه‌رین نه‌قی���ب كاروان مەحمود ئه‌حمه‌د‬ ‫به‌ئاوێنه‌ی راگه‌یان���د “هاواڵتییه‌ك به‌ناوی‬ ‫عه‌بدولله‌ قادر ناسراو به‌عه‌ولله‌ی پوره‌ فاتێ‌‬ ‫س���اڵی ‪ 1949‬له‌دایك بوه‌‌و ‪2016/12/6‬‬ ‫له‌چوارقوڕن���ه‌ ل���ه‌دوای ئاگاداركردن���ی‬ ‫هێزه‌كانم���ان به‌مردوی���ی له‌ماڵه‌كه‌ی���دا‬ ‫ده‌دۆزرێت���ه‌وه‌ كه‌ ماوه‌ی چه‌ند س���اڵێك‬ ‫ده‌بێت به‌ته‌نیا ژیان به‌سه‌ر ده‌بات”‪.‬‬ ‫وتیشی “ده‌سبه‌جێ‌ ته‌رمه‌كه‌ی ره‌وانه‌ی‬ ‫پزیشی دادوه‌ری كراوه‌‌و ده‌ركه‌وتوه‌ به‌هۆی‬ ‫ته‌نگه‌نه‌فه‌سی دوكه‌ڵی زۆپاكه‌ی خنكاوه‌‪،‬‬ ‫م���اوه‌ی پێنج رۆژ به‌مردوی���ی ماوه‌ته‌وه‌‌و‬ ‫وته‌ی كه‌سوكاره‌كه‌ی وه‌رگیراوه‌‌و سكااڵیان‬ ‫تۆمارنه‌ك���ردوه‌‌و نوس���راوی یاس���ایی بۆ‬ ‫روداوه‌ك���ه‌ كراوه‌ت���ه‌وه‌‌و ره‌وان���ه‌ی دادگا‬ ‫كراوه‌“‪.‬‬

‫رۆژی سێش����ه‌مه‌ ‪ 2016/12/6‬ل����ه‌دوای‬ ‫گه‌ڕانه‌وه‌ له‌سه‌ر كاره‌كه‌ی به‌ره‌و ماڵه‌و‌ه‬ ‫ئۆتۆمبیلێك به‌ره‌و رویان دێت‌و ته‌قه‌یان‬ ‫لێده‌كات س����ێ‌ فیش����ه‌كی به‌رده‌كه‌وێت‬ ‫به‌وهۆی����ه‌وه‌ گی����ان له‌ده‌س����ت ده‌دات‬ ‫ته‌رمه‌كه‌ی ره‌وانه‌ی پزیش����كی دادوه‌ری‬ ‫كراوه‌ له‌ش����اری كه‌رك����وك هێزه‌كانمان‬ ‫ب����ه‌دوای ئه‌نجامده‌ران����ی ئ����ه‌و تاوانه‌دا‬ ‫ده‌گه‌ڕێ����ن له‌هه‌وڵی لێكۆڵینه‌وه‌ی ورداین‬ ‫تائه‌نجامده‌ران����ی بدۆزینه‌وه‌و تائێس����تا‬ ‫كه‌س ده‌سگیرنه‌كراوه‌”‪.‬‬ ‫وتیش����ی “هاوڕێیه‌كی له‌گه‌ڵ بوه‌ ئه‌و‬ ‫هیچ فیشه‌كێكی به‌رنه‌كه‌وتوه‌و سه‌المه‌ته‌‪،‬‬ ‫وته‌ی كه‌سوكاره‌كه‌ی وه‌رگیراوه‌‌و سكااڵی‬ ‫یاسایان تۆماركردوه‌ كه‌ ئه‌وان گومانیان‬ ‫له‌كه‌س نیه‌و كوڕه‌كه‌یان هیچ كێشه‌یه‌كی‬ ‫كۆمه‌اڵیه‌ت����ی نه‌ب����وه‌‌و پیش����ه‌ی كاری‬ ‫رۆژنامه‌نوسی بوه‌‌و له‌ڕادیۆی بابه‌گوڕگوڕ‬ ‫وه‌ك به‌ڕێوه‌به‌ر كاری كردوه‌”‪.‬‬ ‫وته‌بێژی پۆلیس ئاماژه‌ش����ی به‌وه‌كرد‬ ‫“له‌دوای ئه‌و روداوه‌ مه‌فره‌زه‌ی گه‌ڕۆك‌و‬ ‫جێگیرمان به‌ش����ه‌وو به‌ڕۆژ له‌ناو شاری‬ ‫كه‌ركوك جێگیركردوه‌‌و چاودێری‌و گه‌ڕان‬ ‫بۆ ئ����ه‌و گه‌ڕه‌كه‌و چه‌ند گه‌ڕه‌كێكی دیكه‌‬ ‫ده‌كرێ����ت كه‌ ئه‌و تاوان����ه‌ی تێدا ئه‌نجام‬ ‫دراوه‌‌‪ ،‬ئ����ه‌وه‌ یه‌كه‌م كاری تیرۆرس����تی‬ ‫نی����ه‌و چه‌نی����ن بان����د ده‌س����تگیركراون‬ ‫له‌س����ه‌ر ئه‌نجامدانی ئ����ه‌و روداوانه‌ دوای‬ ‫لێكۆڵینه‌وه‌ دانی����ان به‌تاوه‌كه‌یاندا ناوه‌‬ ‫كه‌ ئ����ه‌و كرده‌وه‌ی����ه‌ش ده‌س����تی بانده‌‬ ‫تیرۆرسیته‌یه‌كانی له‌پشته‌وه‌یه‌”‪.‬‬

‫ده‌ركه‌وتوه‌ به‌هۆی‬ ‫ته‌نگه‌نه‌فه‌سی‬ ‫دوكه‌ڵی زۆپاكه‌ی‬ ‫خنكاوه‌‪ ،‬ماوه‌ی‬ ‫پێنج رۆژ به‌مردویی‬ ‫ماوه‌ته‌وه‌‬

‫‌ره‌نگاڵه‬

‫‪rangalayawene@gmail.com‬‬

‫یه‌ ئه‌حمه‌د محه‌مه‌د‪ :‬له‌مه‌دوا شیعر ناده‌م‬ ‫ی به‌شیعره‌كامنه‌وه‌ ده‌كه‌ن‬ ‫به‌و كه‌سانه‌ی‌ ك ‌ه بێڕێز ‌‬ ‫قاچ به‌ره‌و‬

‫به‌كۆمه‌ڵی‬ ‫له‌واڵت����ی‬ ‫����ه‌ر دوای‬ ‫ك مرۆڤێكی‬ ‫خه‌می گه‌له‌‬ ‫وه‌یه‌ك بێت‬ ‫سێنێ‪.‬‬ ‫دان ده‌كات‬ ‫‪ ،‬به‌هه‌وڵ‌و‬ ‫شداریكردن‬ ‫ك‪ :‬ڵۆندۆن‪،‬‬ ‫س����ته‌ردام‪،‬‬ ‫ت‌و رۆماش‬

‫و چاالكی‌و‬ ‫رجه‌م كارو‬ ‫ی رابردودا‬ ‫ند واڵتێكی‬ ‫لمه‌‪.‬‬

‫ه‌‬

‫ئا‪ :‬شۆڕش محه‌مه‌د‬

‫له‌باره‌ی‌ سات‌و كاتی‌ له‌دایكبون ‌ی‬ ‫ش����یعر‌و بونی‌ كاتێكی‌ دیاریكرا‌و بۆ‬ ‫له‌دایكبونی‌ شیعر‪ ،‬ئه‌حمه‌د محه‌مه‌د‬ ‫وتی‌"له‌دایكبونی‌ ش����یعر پێویستی‌‬ ‫به‌هه‌س����تێكی‌ ناس����ك‌و س����اتێكی‌‬ ‫ناسك‌و هه‌وایه‌كی‌ شاعیرانه‌یه‌ چه‌ن‬ ‫ئاستی‌ رۆشنبیری‌ شاعیر به‌رز بێت‬ ‫هێشتا كه‌مه‌ بۆ شاعیربون"‪.‬‬ ‫وتیش����ی‌ "ده‌بێت شاعیر بكه‌وێته‌‬ ‫ناو خه‌ی����اڵ‌ و فه‌نتازی����اوه‌ تاپه‌لی‌‬ ‫خوێن����ه‌ر بگرێ����ت بۆ ن����او خه‌یاڵه‌‬ ‫قوڵه‌كانی‌ خۆی‌‌و له‌مۆسیقای‌ وشه‌دا‬ ‫نوقمی‌ بكات"‪.‬‬

‫ئه‌حمه‌د محه‌مه‌د‬

‫كتێبه‌كه‌م له‌ده‌ست ده‌رچوه‌‪ ،‬به‌اڵم ناتوانن‬ ‫یه‌ك دێ����ڕی‌ تازه‌ له‌من وه‌ربگ����رن‪ ،‬چونك ‌ه‬ ‫نایانده‌مێ‌"‪.‬‬ ‫ئ����ه‌و جه‌غ����ت له‌س����ه‌ر ئ����ه‌وه‌ ده‌كاته‌وه‌‬ ‫ك����ه‌ ش����یعره‌ تازه‌كانی‌ خ����ۆی‌ ده‌داته‌ ئه‌و‬ ‫هونه‌رمه‌نده‌ راس����ته‌قینانه‌ی‌ ك����ه‌ هه‌ڵگری‌‬ ‫مۆراڵ‌و به‌های‌ هونه‌رین‌و له‌و باره‌یه‌وه‌ وتی‌‬ ‫"بۆ نمون����ه‌ ناكرێت من له‌به‌ر گۆرانیبێژێكی‌‬ ‫كوچه‌بازاڕی‌ س����ه‌رده‌می‌ به‌ع����س كه‌ ناوم‬ ‫بسڕێته‌وه‌و له‌فه‌یسبوكه‌كه‌ی‌ ناوم نه‌نوسێت‬ ‫م����ن رێڕه‌وی‌ نه‌رمونیان����ی‌ خۆم تێك بده‌م‪،‬‬ ‫لێگ����ه‌ڕێ‌ چیده‌كه‌ن بابیك����ه‌ن‪ ،‬خوێنه‌وارو‬ ‫نه‌خوێنه‌وار له‌مه‌دا ده‌رده‌كه‌وێت"‪.‬‬

‫" نامه‌وێت به‌شدار بم له‌و به‌رهه‌مه‌‬ ‫بێتام‌و ته‌مه‌نكورتانه‌"‬ ‫له‌باره‌ی‌ بێده‌نگییان‌و ئ����ه‌و ماوه‌یه‌ی‌ كه‌‬ ‫به‌رهه‌می‌ نوێیان نه‌ب����وه‌‪ ،‬ئه‌حمه‌د محه‌مه‌د‬ ‫وتی‌ "به‌ڕاس����تی‌ پاش����اگه‌ردانییه‌كی‌ ته‌واو‬ ‫دروس����ت بوه‌ له‌ش����یعرو گۆرانی����دا منیش‬ ‫نامه‌وێت به‌ش����دار بم ل����ه‌و به‌رهه‌مه‌ بێتام‌و‬ ‫ته‌مه‌ن كورتانه‌"‪.‬‬ ‫وتیشی‌ "س����اڵی‌ پار یه‌ك شیعرم نوسی‌‬ ‫بۆ پێشمه‌رگه‌‪ ،‬مامۆس����تا نامدار قه‌ره‌داغی‌‬ ‫ئاوازی‌ بۆ داناو گروپی‌ سه‌مفۆنیای‌ هۆڵه‌نداو‬ ‫"غه‌درم لێكراوه‌و هه‌قم خوراوه‌"‬ ‫له‌باره‌ی‌ به‌كارهێنانی‌ شیعره‌كانی‌ له‌الیه‌ن تیپی‌ بیك بێندی‌ هۆڵه‌ندی‌ كاریان تیا كرد‬ ‫هه‌ندێ����ك له‌گۆرانیبێ����ژه‌وه‌ به‌بێ‌ پرس����ی‌ كه‌ هه‌مو به‌شداربوان هۆڵه‌ندی‌ بون"‪.‬‬ ‫ئام����اژه‌ی‌ به‌وه‌ش����دا "ئه‌مس����اڵیش دوا‬ ‫خۆی‌‪ ،‬ئه‌حم����ه‌د محه‌م����ه‌د وتی‌"به‌داخه‌وه‌‬ ‫ئه‌و دیارده‌یه‌ له‌ناو هونه‌رمه‌ند‌ه تازه‌كاندایه‌ گۆران����ی‌ كاك عه‌دن����ان كه‌ریم من ش����یعرم‬ ‫به‌شێكی‌ نه‌زانینه‌ به‌شه‌كه‌ ‌ی تری‌ ئیهمالییه‌ بۆ نوس����یوه‌ چونك����ه‌ كاك عه‌دنان به‌مانای‌‬ ‫و پ����رس ناكه‌ن هه‌رچه‌ند‌ه له‌ پێش����تر زۆر وش����ه‌ هونه‌رمه‌نده‌‌و ناس����كه‌‌و ئاوازی‌ ئه‌م‬ ‫گۆرانییه‌ش كاك زانا مه‌حمود هه‌ژار دایناوه‌و‬ ‫غه‌درم لێكراوه‌و هه‌قم خوراوه‌"‪.‬‬ ‫وتیشی‌ "ئیتر بۆ له‌مه‌دوا من شیعر ناده‌م كاری‌ تیپی‌ مۆسیقای‌ سلێمانییه‌"‪.‬‬ ‫به‌و كه‌س����انه‌ی‌ كه‌ بێڕێزی‌ به‌شیعره‌كانمه‌وه‌‬ ‫" بۆیه‌ شیعری‌ نه‌مر نییه‌ چونكه‌ هه‌مو‬ ‫ده‌ك����ه‌ن‌و بێوه‌فا بون له‌گه‌ڵم‪ ،‬ش����یعره‌كانم‬ ‫شیعره‌كان له‌یه‌ك ده‌چن"‬ ‫له‌فه‌یس����بوك ده‌خه‌ن����ه‌ س����ه‌ر ده‌موچاوو‬ ‫س����ه‌باره‌ت به‌نه‌مانی‌ كاریگه‌ری‌ گۆرانی‌‌و‬ ‫ره‌سمی‌ خۆیان‌و ناوی‌ منیش نانوسن‌و تازه‌‬

‫ته‌‌رازو‬ ‫لەوانەی���ە هەواڵێک���ی‌ خ���ۆش یان‬ ‫چاوەڕواننەک���راو ببێت���ە ه���ۆی‌‬ ‫دڵخۆش���یت‌و هەلێک دەقۆزیتەوە بۆ‬ ‫باشکردنی‌ دۆخی‌ دارایی‌‌و پیشەییت‪.‬‬

‫‪»æêīµ »ËĠňĥŎð‬‬ ‫ئا‪ :‬شۆڕش محه‌مه‌د‬ ‫فیلمی‌ (ژیان)‬

‫ئه‌حمه‌د محه‌مه‌دی‌ شاعیر یه‌كێكه‌‬ ‫له‌شاعیره‌ دیاره‌كانی‌ شیعری‌‬ ‫لیریكی‌‌و شێركۆ بێكه‌س به‌ئاڕمی‌‬ ‫شیعری‌ لیریك ناوی‌ بردوه‌و‬ ‫له‌نوسینێكیدا ده‌ڵێت "شیعره‌كانیم‬ ‫به‌دڵه‌و ده‌چنه‌ دڵه‌وه‌"‪.‬‬

‫" داهێنان له‌شیعری‌ لیركیدا به‌‬ ‫جوینه‌وه‌ی‌ شیعره‌ كۆنه‌كانی‌ پێشو‬ ‫ناكرێت"‬ ‫س����ه‌باره‌ت به‌كه‌می‌ ش����اعیرانی‌‬ ‫لیری����ك‌و گران����ی‌ ئ����ه‌و ج����ۆره‌‬ ‫شیعرنوس����ینه‌‪ ،‬ئه‌حمه‌د محه‌مه‌دی‌‬ ‫ش����اعیر وتی‌ "ئه‌گه‌ر ته‌ماشا بكه‌ین‬ ‫كه‌س����انێكی‌ زۆر له‌و بواره‌دا هه‌وڵ‌‬ ‫ده‌ده‌ن‪ ،‬به‌اڵم له‌م بواره‌ كه‌سانێكی‌‬ ‫ك����ه‌م ده‌رده‌ك����ه‌ون‪ ،‬له‌س����ه‌رده‌می‌‬ ‫گۆرانی‌ ش����اعیردا هه‌رچی‌ فه‌قێ‌ بو‬ ‫ش����یعری‌ ده‌نوسی‌‌و خۆی‌ به‌ شاعیر‬ ‫ده‌زانی‌‪ ،‬به‌اڵم مێ����ژو ته‌نها گۆرانی‌‬ ‫وه‌ك داهێنه‌ر وشاعیر ناساند‪ .‬بواری‌‬ ‫شیعری‌ لیریكیش وه‌ك ئه‌مه‌یه‌‪ .‬ئه‌وه‌‬ ‫مێژوه‌‪ ،‬كه‌ كێ‌ ده‌ناس����ێنێت‪ ،‬نه‌ك‬ ‫شاعیره‌كان خۆیان یان هاوڕێیه‌تی‌‌و‬ ‫موجامه‌له‌"‪.‬‬ ‫ئه‌و جه‌غت له‌سه‌ر ئه‌وه‌ ده‌كاته‌وه‌‬ ‫ك����ه‌ "داهێن����ان له‌ش����یعری‌ لیركیدا‬ ‫به‌جوین����ه‌وه‌ی‌ ش����یعره‌ كۆنه‌كانی‌‬ ‫پێشو ناكرێت"‪.‬‬ ‫وتیش����ی‌"ئه‌گه‌ر ته‌ماش����ا بكه‌یت‬ ‫دیوانه‌كان����ی‌ نه‌وه‌ی‌ پێش����و ت����ااڵن كراون‪.‬‬ ‫ش����یعر ئاوا نانوسرێت‌و به‌ره‌سمگرتن له‌گ ‌هڵ‌‬ ‫گۆرانیبێ����ژه‌كان نابیته‌ ش����اعیر‪ ،‬ئه‌گه‌ر به‌‬ ‫ره‌س����م بێت م����ن تائێس����تا وێنه‌یه‌كم نییه‌‬ ‫له‌گ ‌هڵ‌ مامۆستا كه‌ریم كابان له‌هه‌مان كاتدا‬ ‫مامۆس����تا كه‌ریم ناودارترین له‌گۆرانییه‌كانی‌‬ ‫گۆران����ی‌ (ته‌مه‌ن����ه‌) كه‌ له‌ش����یعری‌ من بو‬ ‫كردبویه‌ گۆرانی‌‪.‬‬ ‫"شیعری‌ ته‌مه‌ن من ‪ 25‬ساڵ‌ پێش ئێستا‬ ‫نوسیومه‌ ئێستاش هه‌ر تازه‌یه‌و كۆن نابێت‌و‬ ‫ماوه‌ته‌وه‌‪ ،‬چونك ‌ه راستگۆیی‌ تیایه‌" ئه‌حمه‌د‬ ‫محه‌مه‌د وای‌ وت‪.‬‬ ‫وتیش����ی‌"وێنه‌م له‌گه‌ڵ‌ كاك حه‌مه‌ جه‌زاو‬ ‫كاك عوس����مان عه‌لی‌‌و زۆری‌ تر نییه‌‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫هه‌م����و ئه‌مانه‌ نزیكم بون‌و ش����یعری‌ منیان‬ ‫كردۆت����ه‌ گۆران����ی‌‌و م����ن شانازیش����م پێوه‌‬ ‫كردون"‪.‬‬ ‫ئام����اژه‌ی‌ به‌وه‌ش����دا كه‌ ه����ه‌ر له‌به‌ر ئه‌و‬ ‫هۆكاره‌ی����ه‌ ك����ه‌ ش����یعرو گۆرانی‌ ئێس����تا‬ ‫ته‌مه‌نكورتن‌و وتی‌ "ئه‌گه‌ر ئاوا شیعر بنوسم‬ ‫ئه‌توانم هه‌مو شه‌وێك دیوانێك بنوسم‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫ئ����ه‌و كاته‌ ته‌مه‌نی‌ ش����یعره‌كه‌و گۆرانییه‌كه‌‬ ‫ناگاته‌ هه‌فته‌یه‌ك"‪.‬‬

‫)‪ )556‬سێشه‌مم ‌ه ‪2016/12/13‬‬

‫‪11‬‬

‫دوپشک‬ ‫لەوانەی���ە دوچ���اری‌ هەندێک رێگری‌‬ ‫دیاریک���راو ببن���ەوە ب���ەاڵم دەتوانن‬ ‫بەسەریاندا زاڵبن‪ ،‬هەست بەباشبونی‌‬ ‫تەندروستیت دەکەیت‪.‬‬

‫ش����یعری‌ گۆرانی‌ ئێس����تا به‌راورد به‌جاران‪،‬‬ ‫ئه‌حمه‌د محه‌مه‌د وتی‌" ئێستا بۆیه‌ شیعر ‌ی‬ ‫نه‌مر نییه‌ چونكه‌ هه‌مو ش����یعره‌كان له‌یه‌ك‬ ‫ده‌چن‪ ،‬ب����ون به‌دونیای‌ كۆپی‌ ش����تی‌ نوێ‌‬ ‫نییه‌و هه‌ر وێنه‌كانی‌ شاعیرانی‌ پێشو دوباره‌‬ ‫ده‌كرێته‌وه‌"‪.‬‬ ‫وتیش����ی‌"ئه‌م دیارده‌ی����ه‌ هه‌م����و دنیای‌‬ ‫گرتۆت����ه‌وه‌ تۆ بڕوانه‌ بزان����ه‌ له‌عه‌ره‌بدا نزار‬ ‫قه‌بانییه‌ك����ی‌ ت����ر به‌جۆرێك����ی‌ ت����ر هه‌یه‌؟‬ ‫له‌فارس����دا شاملۆو س����وهرابێكی‌ تر هه‌یه‌؟‬ ‫له‌كوردا ش����ێركۆ بێكه‌س����ێكی‌ ت����ر هه‌یه‌؟‬ ‫كه‌وات ‌ه سه‌رده‌مه‌كه‌ی‌ س����ه‌رده‌می‌ كۆپییه‌‪،‬‬ ‫ش����تی‌ نوێ‌ نییه‌‪ ،‬ئه‌گه‌ر هه‌شبێت هه‌ر زو‬ ‫كۆپی‌ ده‌كرێت‌و ئه‌س����ڵه‌كه‌ له‌ناو كۆپیدا ون‬ ‫ده‌بێت مافی‌ ئه‌س����ڵه‌كه‌ش ده‌خورێت وه‌ك‬ ‫چۆن مافی‌ ئێمه‌ ده‌خۆن"‪.‬‬

‫له‌الیه‌ن ن����ه‌وه‌ جیاوازه‌كانی‌ گۆرانی‌‬ ‫كوردیی����ه‌وه‌‪ ،‬ئه‌حمه‌د محه‌مه‌د وت ‌ی‬ ‫"م����ن هۆڵه‌ندی‌‌و س����ویدییه‌كانیش‬ ‫ش����یعری‌ منی����ان كردۆت����ه‌ گۆرانی‌‬ ‫له‌هه‌م����و زاراوه‌كان����ی‌ كوردس����تان‬ ‫بادینیی����ه‌كان‌و‬ ‫هونه‌رمه‌ن����ده‌‬ ‫هه‌ورامیه‌كان‌و كه‌لهوڕییه‌كان شیعری‌‬ ‫منیان كردۆته‌ گۆرانی‌"‪.‬‬ ‫وتیشی‌ "من له‌و بڕوایه‌دام شاعیر‬ ‫نابێت ش����اعیری‌ جاده‌و ش����ه‌قام‌و‬ ‫گه‌ڕه‌كه‌كه‌ی‌ خۆیان بێت‪ ،‬ش����اعیر‬ ‫ده‌بێت شیعره‌كانی‌ سنور ببڕێت من‬ ‫هه‌وڵمداوه‌ نوسینه‌كانم بۆ سه‌رجه‌م‬ ‫كوردس����تان بێ����ت ن����ه‌ك كۆمه‌ڵه‌‬ ‫كه‌سێك"‪.‬‬

‫له‌دایكبوی‌ شاری‌ سلێمانییه‌‬ ‫له‌ب���واری‌ ش���یعری‌ لیریك���دا خ���اوه‌ن‬ ‫چه‌ن���د چاپكراوێك���ه‌‪ ،‬ئه‌وانی���ش ‪:‬‬ ‫نامیلكه‌ی‌ عه‌ش���قباران ‪ ،1997‬نامیلكه‌ی‌‬ ‫ئه‌ستێره‌باران ‪ ،1998‬نامیلكه‌ی‌ ده‌شتی‌‬ ‫نێرگ���ز ‪ ،2000‬نامیلكه‌ی‌ هه‌تاوی‌ س���ارد‬ ‫‪ ،2004‬نامیلك���ه‌ی‌ رێژنه‌ی‌ ئ���اواز ‪،2005‬‬ ‫نامیلكه‌ی‌ وه‌رزی‌ گۆچان ‪.2008‬‬ ‫دواتر هه‌مو ئه‌م نامیلكانه‌ كۆكراونه‌ته‌وه‌و‬ ‫كراونه‌ته‌ (دیوانی‌ ته‌مه‌ن) كه‌ س���ه‌رجه‌م‬ ‫ئه‌و هۆنراوانه‌ی تیادا كۆكراوه‌ته‌وه‌‪.‬‬ ‫زیات���ر ل���ه‌ ‪ 10‬ئه‌لبوم���ی‌ ش���یعری‌‬ ‫باڵوكردۆت���ه‌وه‌‌و ش���یعره‌كانی‌ له‌الی���ه‌ن‬ ‫(باس���ت حه‌مه‌ غه‌ریب‪ ،‬ناهید حسێنی‌‪،‬‬ ‫ش���وان عه‌توف‪ ،‬نیان محه‌م���ه‌د‪ ،‬كاوان‬ ‫سه‌المی‌) خوێنراوه‌ته‌وه‌‪.‬‬ ‫خاوه‌نی‌ دو كلیپی‌ شیعرییه‌ كه‌ ئه‌حمه‌د‬ ‫محه‌مه‌د خۆی‌ ده‌یخوێنێته‌وه‌‪.‬‬ ‫زۆر له‌هونه‌رمه‌ندان���ی‌ كورد ش���یعری‌‬ ‫ئه‌می���ان ك���ردووه‌ به‌ گۆران���ی‌‪ ،‬هه‌ندێك‬ ‫له‌وانه‌"كه‌ری���م كابان‪ ،‬عوس���مان عه‌لی‌‪،‬‬ ‫حه‌مه‌ جه‌زا‪ ،‬ناس���ری‌ ره‌زازی‌‪ ،‬نه‌جمه‌ی‌‬ ‫غواڵم���ی‌‪ ،‬كه‌م���ال محه‌م���ه‌د‪ ،‬میكایل‪،‬‬ ‫بورهان خۆش���ناو‪ ،‬عه‌دنان كه‌ریم‪ ،‬دیاری‌‬ ‫قه‌ره‌داغ���ی‌‪ ،‬په‌یوه‌ن���د ج���اف‪ ،‬خالی���د‬ ‫ره‌شید‪ ،‬به‌هجه‌ت یه‌حیا‪ ،‬ساالر مه‌حمود‪،‬‬ ‫ئه‌ژده‌ر وه‌هبی‌‪ ،‬كامه‌ران عومه‌ر‪ ،‬س���امان‬ ‫عومه‌ر‪ ،‬بوره���ان مه‌جید‪ ،‬بڵند ئیبراهیم‪،‬‬ ‫هه‌ڤ���اڵ‌ ئیبراهیم‪ ،‬دانا عه‌بدولجه‌بار‪ ،‬زیاد‬ ‫ئه‌سعه‌د‪ ،‬ره‌وا عه‌بدول‪ ،‬ده‌شتی‌ كه‌لهوڕی‌‪،‬‬ ‫كامه‌ران مس���ته‌فا‪ ،‬مه‌رزیه‌ فه‌ریقی‌‪ ،‬له‌یال‬ ‫فه‌ریقی‌‪ ،‬هانی‌‪ ،‬شیالن عوسمان‪ ،‬سۆزان‬ ‫نامۆ‪ ،‬چنار‪ ،‬تارا ره‌س���وڵ‌‪ ،‬لۆكه‌ زاهیر‪،‬‬ ‫دانیا عه‌لی‌‌و چیا مه‌ده‌نی‌‌و چه‌ندینی‌ تر"‪.‬‬ ‫چه‌ند خه‌اڵتێكی‌ پێبه‌خشراوه‌‪ ،‬له‌وانه‌‪:‬‬ ‫خه‌اڵت���ی‌ رێزلێنانی‌ چوارچرای‌ هه‌ولێر‪،‬‬ ‫ساڵی‌ ‪2003‬‬ ‫خه‌اڵتی‌ رێزلێنانی‌ فێستیڤاڵی‌ پێنجه‌می‌‬ ‫گه‌الوێژ‪ ،‬ساڵ ‌ی ‪2000‬‬ ‫خه‌اڵتی‌ رێزلێنانی‌ پێش���بڕكێی‌ كه‌ناڵی‌‬ ‫كوردسات‪ ،‬ساڵی‌ ‪2005‬‬ ‫خه‌اڵت���ی‌ رێزلێنانی‌ كۆمه‌ڵه‌ی‌ كه‌لتوری‌‬ ‫هۆڵه‌ن���داو قوتابخانه‌ی‌ مۆس���یقای‌ نامۆ‬ ‫له‌ئه‌مستردام‪ ،‬ساڵی‌ ‪2014‬‬ ‫خه‌اڵت���ی‌ رێزلێنان���ی‌ كۆمه‌ڵ���ه‌ی‌‬ ‫هونه‌ره‌جوانه‌كان���ی‌ یۆتۆبۆری‌ له‌س���وید‪،‬‬ ‫ساڵی‌ ‪2016‬‬

‫" خۆزگه‌ یه‌ك دێڕ شیعرم نه‌نوسیایه‌"‬ ‫له‌باره‌ی‌ هه‌ستیان به‌رامبه‌ر ئه‌وه‌ی‌ زۆرترین‬ ‫شیعریان كراوه‌ته‌ گۆرانی‌‪ ،‬ئه‌حمه‌د محه‌مه‌د‬ ‫وتی‌ "كاتێ����ك گۆرانیبێژێك����ی‌ نه‌خوێنه‌وار‬ ‫ده‌بینم ناخوێنێته‌وه‌ به‌س ده‌نگی‌ خۆش����ه‌و‬ ‫ش����یعری‌ منی‌ كردۆته‌ گۆرانی‌ ده‌ڵێم خۆزگه‌‬ ‫یه‌ك دێڕ شیعرم نه‌نوسیایه‌"‪.‬‬ ‫وتیشی‌ "كاتێكیش هونه‌رمه‌ندێكی‌ رۆشنبیر‬ ‫ده‌بین����م ش����یعرێكی‌ منی‌ كردۆت����ه‌ گۆرانی‌‬ ‫خه‌ریكه‌ له‌خۆش����یدا باڵ‌ده‌گ����رم و ده‌فڕم‌و‬ ‫ده‌ڵێم خۆزگه‌ هه‌مو دنیا ده‌بو به‌وش����ه‌و من‬ ‫ده‌مكرد به‌شیعرو ده‌بو به‌گۆرانی‌ من"‪.‬‬ ‫ئام����اژه‌ی‌ به‌وه‌ش����دا ك����ه‌ مه‌به‌س����ت‬ ‫له‌نه‌خوێن����ه‌وار ئ����ه‌و كه‌س����انه‌ن كه‌ كتێب‬ ‫ناخوێنن����ه‌وه‌ نه‌ك ئه‌و كه‌س����انه‌ی‌ كه‌ هه‌ر‬ ‫نه‌چونه‌ته‌ خوێندنگه‌‪.‬‬ ‫" هۆڵه‌ندی‌ و سویدییه‌كانیش شیعری‌‬ ‫منیان كردۆته‌ گۆرانی‌"‬ ‫س����ه‌باره‌ت به‌كردنه‌ گۆرانی‌ شیعره‌كانی‌‬

‫که‌‌وان‬ ‫وێستگەیەکی‌ گوازراوە لەخۆدەگرێت‬ ‫لەپڕۆژەیەک���ی‌ ن���وێ‌و خولێک���ی‌ تر‬ ‫لەژیانتدا بۆیە هەوڵبدە ئەو رێڕەوەی‌‬ ‫ک���ە بوەت���ە ه���ۆی‌ س���ەرقاڵبونی‌‬ ‫دەورووبەرت رونبکەیتەوە‪.‬‬

‫سیناریۆ‌و ده‌رهێنانی‌‪:‬جانۆ رۆژبه‌یانی‌‬ ‫سینه‌ماتۆگراف‪ :‬قوته‌یبه‌ ئه‌لجه‌نابی‌‬ ‫مۆنتاژ‪ :‬جانۆ رۆژبه‌یانی‌‬ ‫نواندن‪ :‬كوردۆ گه‌اڵڵی‌‪ -‬دیاری‌‪ ،‬پرشنگ‬ ‫به‌رزنجی‌‪ -‬ژیان‪ ،‬چۆمان هه‌ورامی‌‪-‬شێركۆ‪،‬‬ ‫ئه‌نوه‌ر شێخانی‌‪-‬ساالر‪ ،‬ده‌ریا قادر‪-‬تاڤگه‌‪،‬‬ ‫روب����ار ئه‌حمه‌د‪-‬ژاڵه‌‪ ،‬نی����از له‌تیف‪-‬حاجی‌‬ ‫حه‌مه‌‪ ،‬تارا عه‌بدولڕه‌حمان‪-‬شیالن‪ ،‬شه‌هال‬ ‫محه‌مه‌د‪-‬ش����یرین‪ ،‬ئه‌حمه‌د س����االر‪-‬كوێخا‪،‬‬ ‫ناص����ر حه‌س����ه‌ن‪-‬مه‌ال رۆس����ته‌م‪ ،‬په‌روین‬ ‫شازاده‌‪-‬كه‌ژاڵ‪ ،‬شه‌هرام نامیق‪-‬ئاالن‪.‬‬ ‫به‌رهه‌می‌‪:‬كۆمپانی����ای‌ ئه‌ڤین����ی‌ فیل����م‪-‬‬ ‫هه‌رێمی‌ كوردس����تانی‌ عێ����راق‪ ،‬كۆمه‌ڵگه‌ی‌‬ ‫هۆبی����رت بالزی‌ هۆڵه‌ن����دی‌‪ ،‬ده‌زگای‌ ریال‬ ‫سینه‌ما له‌سویسرا‪ ،‬ساڵی‌ ‪.2002‬‬ ‫چیرۆك����ی‌ فیلمه‌ك����ه‌ ب����اس له‌تراژیدیای‌‬ ‫بۆردومانكردن����ی‌ ش����اری‌ هه‌ڵه‌بجه‌ ده‌كات‬ ‫به‌چه‌ك����ی‌ كیمیاوی����ی‌ له‌الی����ه‌ن رژێم����ی‌‬ ‫به‌عسه‌وه‌‪.‬‬ ‫ل����ه‌‪16‬ی‌ ئ����اداری‌ ‪‌1988‬و ته‌نه����ا پێنج‬ ‫رۆژ ب����ه‌ر له‌هاتنی‌ جه‌ژنی‌ ن����ه‌ورۆز جه‌ژنی‌‬ ‫نه‌ته‌وه‌یی‌ كورد‪ ،‬به‌چه‌كی‌ كیمیاویی‌ شاری‌‬ ‫هه‌ڵه‌بجه‌ بۆردوم����ان ده‌كرێت‌و له‌ماوه‌یه‌كی‌‬ ‫كه‌مدا پێنج هه‌زار هاواڵتی‌ ژن‌و پیاو‌و منداڵ‬ ‫گیانله‌ده‌ست ده‌ده‌ن‪.‬‬ ‫پێنج ساڵ پاش ئه‌و تراژیدیایه‌‪ ،‬دیاری‌ كه‌‬ ‫هاواڵتییه‌كی‌ به‌ره‌چه‌ڵه‌ك كورده‌‌و هه‌ڵگری‌‬ ‫ره‌گه‌زنام����ه‌ی‌ ئه‌مریكیی����ه‌ ده‌گه‌ڕێته‌وه‌ بۆ‬ ‫ش����اره‌كه‌ی‌ خۆی‌ بۆ هه‌ڵه‌بج����ه‌‌و ده‌یه‌وێت‬ ‫په‌ناگه‌یه‌ك ب����ۆ مندااڵن����ی‌ بێدایك‌و باوك‬ ‫بكاته‌وه‌‪ ،‬دی����اری‌ له‌گه‌ڕانه‌وه‌یدا به‌دیداری‌‬ ‫ه����ه‌ر كه‌س����ێك ده‌گات ل����ه‌ڕوی‌ ده‌رونی‌‌و‬ ‫جه‌سته‌ییه‌وه‌ به‌ده‌ست كاریگه‌رییه‌كانی‌ ئه‌و‬ ‫چه‌كه‌ نه‌فره‌تییه‌ ده‌ناڵێنێت كه‌ شاره‌كه‌یانی‌‬ ‫پێ‌ بۆردومان كراوه‌‪.‬‬ ‫دی����اری‌ زۆر كاریگه‌ر ده‌بێ����ت به‌كچێكی‌‬ ‫بچ����وك به‌ن����اوی‌ ژیان كه‌ ل����ه‌و بۆردومانه‌‬ ‫رزگاری‌ بوه‌‌و تائێس����تاش پاش����ماوه‌ی‌ ئه‌و‬ ‫بۆردومانه‌ به‌جه‌سته‌یه‌وه‌ ماوه‌ته‌وه‌‪.‬‬ ‫په‌یوه‌ندییه‌ك����ی‌ به‌هێز له‌نێ����وان ژیان‌و‬ ‫دیاری‌ دروس����تده‌بێت‌و له‌به‌رامبه‌ردا دیاری‌‬ ‫بڕیار ده‌دات په‌ناگه‌كه‌ بكات به‌ناوی‌ ژیان‪،‬‬ ‫وه‌ك ئاماژه‌یه‌ك ب����ۆ به‌رده‌وامبونی‌ ژیان‌و‬ ‫مانه‌وه‌ی‌ ئومێد‌و هیوا له‌الی‌ دانیش����توانی‌‬ ‫ئه‌و شاره‌‪.‬‬ ‫جانۆ رۆژبه‌یانی‌ س����اڵی‌‪ 1967‬له‌ش����اری‌‬ ‫زاخ����ۆ له‌دایكب����وه‌‌و له‌ته‌مه‌ن����ی‌ ح����ه‌وت‬ ‫س����اڵییه‌وه‌ له‌گه‌ڵ خانه‌واده‌كه‌ی‌ عێراقیان‬ ‫جێهێشتوه‌‌و له‌واڵته‌ یه‌كگرتوه‌كانی‌ ئه‌مریكا‬ ‫نیشته‌جێبون‪.‬‬ ‫له‌هه‌شتاكانی‌ سه‌ده‌ی‌ رابردودا له‌ئه‌مریكا‬ ‫هونه‌ری‌ سینه‌مای‌ خوێندوه‌‌و پاشان چه‌ند‬ ‫فیلمێكی‌ دۆكیۆمێنته‌ری‌‌و دو فیلمی‌ ریوایی‌‬ ‫درێژی‌ ده‌رهێناوه‌‪.‬‬ ‫به‌ڕێوه‌به‌ری‌ كۆمپانی����ای‌ ئه‌ڤینی‌ فیلمه‌‬ ‫كه‌ كۆمپانیایه‌كی‌ تایبه‌ته‌ به‌به‌رهه‌مهێنانی‌‬ ‫س����ینه‌مایی‌‌و كۆمپانیاكه‌ی‌ له‌ش����اری‌ لۆس‬ ‫ئه‌نجلۆس����ی‌ ئه‌مریكییه‌وه‌ گواس����ته‌وه‌ بۆ‬ ‫شاری‌ هه‌ولێر‪.‬‬ ‫جانۆ رۆژبه‌یانی‌ ئه‌وكاته‌ی‌ له‌ئه‌مریكا بوه‌‬ ‫چه‌ند كورته‌ فیلمێك����ی‌ ده‌رهێناوه‌‌و فیلمی‌‬ ‫(ژیان) یه‌كه‌مین فیلم����ی‌ ریوایی‌ ئه‌و‌ه كه‌‬ ‫له‌پ����اش گه‌ڕانه‌وه‌ی‌ بۆ كوردس����تان كاری‌‬ ‫ده‌رهێنانی‌ بۆ كردوه‌‪.‬‬

‫كۆپله‌یه‌ك له‌شیعری (عه‌شقی تۆ) كه‌ هونه‌رمه‌ند عه‌دنان كه‌ریم دەیکات به‌گۆرانی‬

‫گیسک‬ ‫ئ���ەم ماوەی���ە خۆشەویس���تی‌‌و‬ ‫چاوپێکەوتنی‌ کاریگەر یان ئاماژەدەر‬ ‫دەبێ���ت ب���ۆ گەڕان���ەوەی‌ راب���ردو‬ ‫لەس���ەرەتای‌ ئەم���ڕۆوە‪ ،‬لەوانەی���ە‬ ‫هەندێک هەس���تی‌ نوێت بۆ دروست‬ ‫ببێت‪.‬‬

‫سه‌‌تڵ‬ ‫هەندێک هەڵە راستدەکەیتەوەو لەگەڵ‬ ‫هەندێ���ک هاوڕێتدا ئاش���تدەبیتەوەو‬ ‫هەس���تی‌ گەش���بینی زیاتر لەناختدا‬ ‫دروس���تدەبێت‌و هەل���ی‌ پیش���ەیی‌‬ ‫باشترت بۆ دەڕەخسێت‪.‬‬

‫نه‌‌هه‌‌نگ‬ ‫گوم���ان نی���ە ل���ەوەی‌ ک���ە‬ ‫لەهەڵچوونێکدادەژیت بەاڵم خۆڕاگر ‌‬ ‫ی‬ ‫دەرونیت باش���ترین وەسیەتە بۆت‬ ‫سێشەممە بەختی‌ تۆیە‪.‬‬

‫‪10‬‬

‫‪rangalayawene@gmail.com‬‬

‫‌ره‌نگاڵه‬

‫س‬ ‫ی‬ ‫ح‬ ‫ر‬ ‫فیلمێكی كوردی باشرتین فیلمی ئیسپانیای‬ ‫ی‬ ‫ج‬ ‫و‬ ‫ا‬ ‫ن‬ ‫ی‬ ‫ئاگاداری‌ ئه‌و ماسكانه‌ به‌‬

‫)‪ )556‬سێشه‌مم ‌ه ‪2016/12/13‬‬

‫فیلمی دۆكۆمێنتاری (گه‌ڕان به‌دوای قاچه‌كانما)‬ ‫له‌ده‌رهێنانی ئاالن س����ابیر ئه‌مین له‌ئای فیلممه‌یكه‌ر‬ ‫ماربێال ئه‌نته‌رناش����یۆناڵ فیلم فێستیڤاڵ له‌ئیسپانیا‬ ‫خه‌اڵتی باشترین فیلمی دۆكیۆمێنتاری پێبه‌خشرا‪.‬‬ ‫له‌باره‌ی خه‌اڵته‌كه‌‌و له‌لێدوانێكی بۆ ئاوێنه‌‪ ،‬ئاالن‬ ‫ئه‌مین ده‌رهێن����ه‌ری فیلمه‌ك����ه‌ رایگه‌یاند"فیلمه‌كه‌م‬ ‫فیلمی (گه‌ڕان به‌دوای قاچه‌كانما) له‌واڵتی ئیسپانیا‬ ‫بڕوانامه‌ی رێزلێنانی پێبه‌خش����را به‌ئاماده‌بونی خۆم‬ ‫له‌ ئای فیلممه‌یكه‌ر مار بێال ئه‌نته‌رناش����یۆناڵ فیلم‬ ‫فێس����تیڤاڵ‌و‌ هه‌روه‌ها به‌ش����داری پێشبڕكێش بو بۆ‬ ‫خه‌اڵت به‌ده‌ستهێنان"‪.‬‬ ‫وتیشی "خۆش����ترین سوپرایز بۆمن كاتێ له‌هۆڵی‬ ‫ئه‌ۆردس س����ه‌ره‌مۆنیدا دانش����تبوین گوێڕایه‌ڵ بوین‬ ‫بۆ راگه‌یاندنی خه‌اڵته‌ گه‌وره‌كانی فێس����تیڤاڵ له‌پڕ‬ ‫ناوی فیلمی (گه‌ڕان به‌ دوای قاچه‌كانما) له‌ س����ه‌ر‬ ‫شاش����ه‌ی س����ینه‌ماكه‌ به‌رچاوم كه‌وت‪ ،‬كه‌ یه‌كێك‬ ‫ب����و له‌ نۆیه‌مین����ه‌كان بۆ خه‌اڵتی باش����ترین فیلمی‬ ‫دۆكۆمێنتاری‪ ،‬دوای چه‌ند س����اتێك خانمی یه‌كه‌می‬ ‫ش����ار چوه‌ سه‌ر شانۆو ناوی براوه‌ی باشترین فیلمی‬ ‫دۆكۆمێنتاری خوێنده‌وه‌ كه‌ فیلمه‌كه‌ی‌ ئێمه‌ بو"‪.‬‬ ‫ئاالن ئه‌مین هه‌س����تی خۆشی‌و ش����ادمانی خۆی‬

‫كه‌ خۆت له‌ماڵه‌وه‌ دروستیان ده‌كه‌یت‬

‫زۆرجار خانم���ان بۆده‌س���تكه‌وتنی‌‬ ‫پێستێكی‌ جوان په‌نا بۆچه‌ند رێگه‌یه‌ك‬ ‫ده‌ب���ه‌ن‪ ،‬ك���ه‌ یه‌كێك له‌ڕێگ���ه‌كان كه‌‬ ‫ئه‌مڕۆ باسی‌ ده‌كه‌ین به‌كارهێنانی‌ میوه‌‬ ‫یاخود زه‌رده‌چه‌وه‌و خه‌میه‌رو ماس���ت‌و‬ ‫هه‌نگوین‌و چه‌ندی���ن خۆراكی‌ تره‌‪ ،‬كه‌‬ ‫به‌شێوه‌ی‌ ماسك‌و پاش تێكه‌ڵ كردنیان‬ ‫به‌چه‌ن���د ش���ێوازێك به‌كاریده‌هێن���ن‬ ‫بۆپێس���ت‪ .‬راس���ته‌ هه‌مو خۆراكه‌كان‬ ‫پێویس���ته‌ به‌اڵم بۆ پێست ده‌بێت زۆر‬

‫به‌وریاییه‌وه‌ مامه‌ڵ���ه‌ی‌ له‌گه‌ڵ بكرێت‪.‬‬ ‫چونكه‌ ت���ۆ نازانیت ئ���ه‌و میوه‌یه‌ یان‬ ‫ئه‌و خۆراكه‌ بۆ پێس���تت ده‌بێت یاخود‬ ‫ن���ا‪ .‬هه‌ندێ‌ جار پێس���ته‌كه‌ چه‌وره‌ تۆ‬ ‫میوه‌یه‌كی‌ ب���ۆ به‌كارئه‌هێنیت كه‌ زیاتر‬ ‫چه‌وری‌ ده‌كات‌و به‌مه‌ش زیپكه‌ دروست‬ ‫ده‌بێت‪ .‬یاخود پێس���ته‌كه‌ وش���كه‌ تۆ‬ ‫ده‌چیت جۆره‌ ماس���كێك به‌كارئه‌هێنی‌‬ ‫كه‌ زیاتر وش���كی‌ ده‌كه‌ی���ت‪ .‬زۆربه‌ی‌‬ ‫كات خانم���ان ئ���ه‌و جۆره‌ ماس���كانه‌‬

‫ناونیش���ان‪ :‬به‌ختیاری‌‪ -‬شه‌قامی‌ س���ه‌ره‌كی‌ به‌رامبه‌ری‌‬ ‫سالۆن ئه‌سته‌مبوڵ‬

‫به‌وه‌رگرتنی ئه‌م خه‌اڵته‌ ده‌رده‌بڕێت‌و وتی"هه‌ستێكی‬ ‫خ����ۆش بو‌ فیلمه‌كه‌م له‌ناو س����ه‌دان بگ����ره‌ هه‌زاران‬ ‫فیلمدا بتوانێ بگاته‌ قۆناغی به‌ش����داریكردن‌و ئینجا‬ ‫ببێته‌ براوه‌ی خه‌اڵتی باشترین فیلم له‌فێستیڤاڵدا"‪.‬‬ ‫وتیش����ی "ئه‌م فێس����تیڤاڵه‌ یه‌كێكه‌ له‌فیستیڤاڵه‌‬ ‫خێرا گه‌ش����ه‌ كردووه‌كان‌و ئه‌مس����اڵ زی����اد له‌ ‪150‬‬ ‫فیلمس����از ل����ه‌ ‪ 80‬واڵت����ی جیهان����ه‌وه‌ ئاماده‌ییان‬ ‫هه‌بو له‌فێس����تیڤاڵه‌كه‌داو فرس����ه‌تێكی زێڕین بو بۆ‬ ‫فیلمسازان له‌م پالتفۆرمه‌وه‌ ئاشنایه‌تیان ده‌رباره‌ی‬ ‫كاری یه‌كترو به‌رهه‌می ئاینده‌ ئاڵوگۆڕكرد"‪.‬‬ ‫جه‌غتیش����ی له‌س����ه‌ر ئ����ه‌وه‌ ك����رده‌وه‌ ك����ه‌ ئه‌و‬ ‫فێستیڤاڵه‌ فرسه‌تێكی نایاب بوه‌‌و توانیویه‌تی له‌گه‌ڵ‬ ‫كۆمپانیایه‌ك����ی به‌رهه‌مهێنان����ی فیلمدا له‌ئیس����پانیا‬ ‫رێبكه‌وێ����ت‌و سپۆنس����ه‌ری كاری فیلم����ی ئاینده‌ی‬ ‫بكه‌ن‪.‬‬ ‫فیلمی (گ����ه‌ڕان به‌ دوای قاچه‌كانم����ا) له‌ واڵتی‬ ‫به‌ریتانی����او ئه‌مه‌ری����كاو كوردس����تان وێنه‌گیراوه‌و‬ ‫فیلمێك����ی دۆكۆمێنتاریه‌ به‌زمانی ئینگلیزی‌و كوردی‬ ‫ك����ه‌ باس له‌ژیانی ش����اهۆ ق����ادر ده‌كات‪ ،‬كه‌ دوای‬ ‫له‌ده‌ستدانی قاچه‌كانی له‌كاره‌ساتی‌ كیمیابارانكردنی‌‬ ‫هه‌ڵه‌بجه‌‪ ،‬ش����اهۆ ته‌مه‌نی ‪ 13‬س����ااڵن بو ناپاڵمێك‬

‫هه‌ردو قاچه‌كانی ده‌په‌ڕێنێ‌و دواتر به‌بێ‬ ‫ئێران ده‌برێت بۆ تیماركردن‪.‬‬ ‫له‌ ‪ 2001‬شاهۆ كوردس����تان به‌جێدێڵێ‬ ‫هی����واوه‌ ب����ه‌ره‌و هه‌ن����ده‌ران ده‌ڕوات‬ ‫به‌ریتانی����ا ده‌گیرس����ێته‌وه‌و وه‌ك په‌ناب�‬ ‫س����اڵێك قه‌بوڵ ده‌كرێ����ت‪ ،‬ش����اهۆ وه‌ك‬ ‫هه‌ستیارو نیش����تیمانپه‌روه‌ر هه‌میشه‌ له‌خ‬ ‫س����ته‌مدیده‌كه‌یدایه‌‪ ،‬ده‌یه‌وێ به‌هه‌ر شێو‬ ‫ده‌نگی كێشه‌ی ره‌وای كورد به‌ دنیا بناس‬ ‫شاهۆ له‌ساڵی ‪ ‌2002‬ده‌ست به‌ خۆسازد‬ ‫بۆ به‌شداریكردن له‌پێش����بڕكێی ویلچێردا‪،‬‬ ‫ماندوبونی خۆی قاره‌مانانه‌ ده‌كه‌وێته‌ به‌ش‬ ‫له‌چه‌نده‌ها ماراسۆنی نێونه‌ته‌وه‌ییدا وه‌ك‬ ‫دیبلن‪ ،‬مانچه‌س����ته‌ر‪ ،‬نیوكاس����تڵ‪ ،‬ئه‌میس‬ ‫هه‌روه‌ه����ا له‌به‌رلی����ن‌و پاریس‌و به‌ڵفاس����ت‬ ‫به‌شداری كردوه‌‪.‬‬ ‫له‌م فیلم����ه‌دا دۆكۆمێنتی ژی����ان‌و هه‌مو‬ ‫كاره‌كانی ش����اهۆ ق����ادرم كردوه‌‪ ،‬س����ه‌ر‬ ‫چاالكییه‌كانی شاهۆ له‌ماوه‌ی شه‌ش ساڵی‬ ‫كه‌ شاهۆ‌ ئه‌نجامی داون له‌به‌ریتانیاو چه‌ن‬ ‫تر بونه‌ته‌ خه‌زێنه‌ی دروستكردنی ئه‌م فیل‬

‫له‌ئینس���تاگرام‌و فه‌یس ب���وك‌و هه‌ند ‌ێ‬ ‫س���ایت وه‌رده‌گرن كه‌ هیچ بنه‌مایه‌كی‌‬ ‫زانس���تیان نیه‌‪ .‬هه‌ربۆی���ه‌ نابێت به‌بێ‌‬ ‫پسپۆڕی‌ بواری‌ پێس���ت ئه‌و خۆراكانه‌‬ ‫به‌كاربهێنرێ���ت ئه‌گه‌رچی‌ سروش���تیه‌‪.‬‬ ‫چونكه‌ ئێمه‌ چه‌ندین كێش���ه‌ هاتوه‌ته‌‬ ‫المان وه‌ك دروس���تبونی‌ په‌ڵه‌و زیپكه‌و‬ ‫وشكبونی‌ پێست‌و ته‌نانه‌ت ئه‌گزیماش‬ ‫كه‌ به‌هۆی‌ به‌كارهێنانی‌ ماسكی‌ هه‌ڵه‌وه‌‬ ‫دروست بون‪.‬‬

‫ژماره‌ ته‌له‌فۆنی‌ ‪0533183536 - 07706581971‬‬ ‫فه‌یسبوك‪medicalclinicsuly :‬‬

‫فه‌رمانده‌ی تۆڕه‌ كۆمه‌اڵیه‌تیه‌كان ته‌كیه‌یه‌ك بۆ هه‌وادارانی ده‌كاته‌وه‬ ‫ئا‪ :‬مه‌زهه‌ر كه‌ریم‬ ‫ئه‌حمه‌د كوڕه‌داوێ‌ كه‌ ماوه‌ی دو ساڵ‬ ‫ده‌بێت تۆڕه‌ كۆمه‌اڵیه‌تیه‌‌كانی به‌خۆیه‌و‌ه‬ ‫سه‌رقاڵكردوه‌‌و چه‌ندین په‌یج‌و فه‌یسبوك‬ ‫به‌ناویه‌وه‌ كراونه‌ته‌وه‌ به‌هۆی گۆرانی وتن‌و‬ ‫گاڵته‌وگه‌په‌كانی كه‌ سه‌رجه‌میان ده‌چنه‌‬ ‫بواری كۆمیدیاوه‌ هه‌زاران هه‌واداری‬ ‫له‌خۆی كۆكردۆته‌وه‌‌و له‌ئێستادا به‌بلۆك‌و‬ ‫دار‌و نایلۆن ژورێكی بۆ هه‌وادارانی‬ ‫دروستكردوه‌ تاله‌وه‌رزی سه‌رما‌و باراندا‬ ‫چه‌ندكاتژمێرێك له‌و جێگه‌یه‌دا بمێننه‌وه‌‌و‬ ‫بیكه‌نه‌ ته‌كیه‌ی‌ خۆیان"‪.‬‬ ‫ئه‌حم���ه‌د ك���وڕه‌داوێ كاتێك س���ه‌ری‬ ‫ژوره‌كه‌ی ده‌گرت‌و داری به‌سه‌ردا ده‌ته‌نی‪،‬‬ ‫له‌گه‌ڵ هه‌وادارانی زۆر هه‌ستی به‌دڵخۆشی‬ ‫ده‌ك���ردو زو زو به‌هه‌وادارێك���ی ده‌وت‬ ‫به‌س���اقه‌ی خواكه‌وب���م‪ ،‬له‌به‌رخۆش���یه‌وه‌‬ ‫پێده‌كه‌ن���ی‌و به‌ئاوێن���ه‌ی‌ وت "ته‌كیه‌كه‌م‬ ‫پڕ ده‌كه‌م له‌قه‌نه‌ف���ه‌و چای تێدا ده‌خۆم‌و‬ ‫گۆرانی تێدا ده‌ڵێم‌و وه‌ك پارس���اڵ نابێت‬ ‫له‌وه‌رزی س���ه‌رمادا له‌ماڵه‌وه‌ بم‪ ،‬ئیتر بۆ‬ ‫له‌مه‌وال لێره‌ ده‌بم‌و گۆرانی ده‌ڵێم‪ .‬ئێوه‌ش‬ ‫وه‌رن"‪.‬‬ ‫ئه‌حم���ه‌د كوڕه‌داوێ‌ كه‌ ماوه‌ی بیس���ت‬ ‫س���اڵێك ده‌بێت له‌گ���ه‌ڵ برایه‌ك���ی ژیان‬ ‫به‌س���ه‌ر ده‌بات ئ���اره‌زوی‌ گۆرانی‌و ته‌پڵ‬ ‫لێ���دان‌و ئامێ���ره‌ مۆزیكی���ه‌كان‌و خان���و‬ ‫دروس���تكردنی هه‌ی���ه‌‌و رۆژان���ه‌ چه‌ن���د‬ ‫س���ه‌عاتێك له‌گه‌ڵ هه‌وادارانی له‌زه‌وییه‌كی‬ ‫به‌تاڵ���ی‌ به‌رامبه‌ر ئه‌و ماڵه‌ی تێیدا ده‌ژی‬ ‫له‌گه‌ڕه‌كی كارێزه‌وش���ك له‌شاری سلێمانی‬ ‫ده‌مێنێت���ه‌وه‌‌و هه‌ركاتێ���ك هه‌وادارێك���ی‬ ‫ده‌چێته‌ بینین���ی به‌رده‌وام داوای لێده‌كات‬

‫کاوڕ‬ ‫هەوڵ���ی‌ دۆزین���ەوەی‌ خۆش���ی‌‌و‬ ‫گاڵتەو خۆگونجاندن دەدەیت بەاڵم‬ ‫پێویستە ئاگاداری‌ هەندێک ناحەزت‬ ‫بیت‪ ،‬هەندێک وەرزش���ی‌ زس���تانە‬ ‫سودبەخشدەبن بۆت‪.‬‬

‫هاوكاری بكات له‌دروستكردنی ته‌كیه‌كه‌ی‬ ‫كه‌ بریتیه‌ له‌سه‌ر یه‌ك نانی چه‌ند بلۆكێك‌و‬ ‫س���ه‌رگرتنی به‌دارو په‌ردو‪ ،‬هه‌وادارانیشی‬ ‫وه‌ك خۆشه‌ویستیه‌ك بۆ فه‌رمانده‌ بلۆك‌و‬ ‫چیمه‌تنۆیان بۆ دابینكردوه‌‌و رۆژانه‌ هه‌رچی‬ ‫ده‌چێته‌ الی داوای لێده‌كات یارمه‌تی بدات‬ ‫تاژوره‌كه‌ی ته‌وا‌و بكات"‪.‬‬ ‫ئه‌حمه‌د ب���ۆ هێنان���ه‌دی ئاره‌زوه‌كه‌ی‌و‬ ‫ته‌واوكردنی ژوره‌كه‌ی كه‌ له‌الی هه‌وادارانی‬ ‫به‌ته‌كیه‌كه‌ی فه‌رمانده‌ ناسراوه‌‪ ،‬به‌رده‌وام‬ ‫خه‌ریكه‌‌و به‌بێ‌ هیچ شاره‌زاییه‌ك‌و ئه‌زمونێك‬ ‫ژورێكی زۆر سه‌رنجڕاكێشی دروستكردوه‌‌و‬ ‫به‌جۆرێك هه‌ر بلۆكه‌و به‌جۆرێكی جیاوازتر‬ ‫ل���ه‌وی تر دانراوه‌‌و به‌داروپه‌ردوی ئه‌و ناوه‌‬ ‫س���ه‌ری ژوره‌كه‌ی گرتوه‌‌ كه‌ سه‌رجه‌میان‬ ‫كه‌لوپه‌لی‌ كۆن‌و به‌سه‌رچون"‪.‬‬ ‫ك���وڕه‌داوێ‌ چه‌ن���د جارێ���ك ژوره‌كه‌ی‬ ‫به‌داروپه‌ردوی ئه‌و گوزه‌ره‌ دروس���تكردوه‌‬ ‫له‌الیه‌ن خه‌ڵكی ئه‌و گه‌ڕه‌كه‌وه‌ سوتێنراوه‌‬ ‫كه‌ هۆكاره‌كه‌ی بۆ كۆبونه‌وه‌ی هه‌وادارانی‬ ‫ده‌گه‌ڕێت���ه‌وه‌ ك���ه‌ قه‌رباڵغیی���ان بۆ ئه‌و‬ ‫گه‌ڕه‌كه‌ دروستكردوه‌‪ ،‬به‌ڕاده‌یه‌ك له‌چه‌ند‬ ‫ده‌قیقه‌یه‌كدا چه‌ندی���ن ئۆتومبیل به‌دوای‬ ‫یه‌كدا ریز ده‌بن‪.‬‬ ‫فه‌رمان���ده‌ له‌ئێس���تادا ئاره‌زویه‌كی‌ تری‌‬ ‫بۆ دروس���ت بوه‌‌و له‌كه‌ش���ی‌ گۆرانی وتن‌و‬ ‫ته‌پڵ لێدان دوركه‌وتۆته‌وه‌‌و دروستكردنی‬ ‫ژوره‌كه‌ی زۆر دڵخۆشی كردوه‌‪.‬‬ ‫ئ���ه‌و كه‌س���انه‌ی ك���ه‌ دێنه‌ س���ه‌ردانی‬ ‫به‌ده‌روێش���ه‌كانی فه‌رمان���ده‌ ناس���راون‌و‬ ‫ب���ه‌رده‌وام ه���اوكاری ده‌ك���ه‌ن‌و جلی بۆ‬ ‫ده‌كڕن‌و له‌ته‌ندروس���تی ده‌پرسن‪ ،‬ئه‌وه‌ی‬ ‫ی���ه‌ك جار س���ه‌ردانی كردبێ���ت بۆ جاری‬ ‫دوه‌م ده‌یناسێته‌وه‌‌و به‌خێرهاتنی ده‌كات‌و‬ ‫قوربانی ده‌بێت‪.‬‬

‫گا‬

‫دوانه‌‬

‫چاوپێکەوتنێک���ی‌ گرنگ‌و گەرم لەگەڵ هەندێک گۆڕان���کاری‌‌و روداوی‌ گرنگ‬ ‫کەسێکدا ئەنجامدەدەیت کە سەرنجت دوچارت دەبنەوە لەژیانتدا‪ ،‬کارەکانت‬ ‫لەهەنگاوەکان���ت‬ ‫ی کورتی‌ کۆبک���ەرەوەو‬ ‫رادەکێش���ێت‌و لەچیرۆکێک��� ‌‬ ‫بکۆڵەرەوە‪.‬‬ ‫تایبەتدا دەژیت‪.‬‬

‫قرژاڵ‬

‫شێر‬

‫بەڕۆژێکی‌ قورسدا تێپەڕدەبیت لەگەڵ پەلەمەکە لە لەدەس���تدانی‌ قەڵەویت‬ ‫هاوس���ۆزەکەتدا بۆیە هەوڵبدە لەگەڵی‌ لەنێ���وان ش���ەوو رۆژیک���دا‪ ،‬بەڵکو‬ ‫راستگۆو رەوان بیت بۆچارەسەرکردنی‌ ئارامبەو بەردەوامبە لەپەیڕەوکردنی‌‬ ‫پارێزیکردنەکە‬ ‫ئەو کارانە‪.‬‬

‫فه‌‌ریک‬ ‫گفتوگۆکانت دەبنە هۆی‌ راکێش���انی‌‬ ‫س���ەرنجی‌ کەس���انی دەوروب���ەرت‌‪،‬‬ ‫كەسایەتیەكی‌ خۆشەویستت هەیە‪.‬‬

‫بیروڕا‬

‫)‪ )556‬سێشه‌مم ‌ه ‪2016/12/13‬‬

‫‪birura. awene@gmail. com‬‬

‫كه‌لتوری په‌الماردان‌و زه‌لكاوی حزب‬ ‫جه‌عفه‌ر عه‌لی‬ ‫په‌الماردان‌و كاركردن به‌ئاراسته‌ی سڕینه‌وه‌ی‬ ‫ب����ون‌و ماهیه‌تی ئه‌وی����دی یه‌كێ����ك له‌دیارترین‬ ‫ئه‌و خه‌س����ڵه‌تانه‌یه‌‪ ،‬كه‌ كه‌س����ێتی به‌شی هه‌ره‌‬ ‫گه‌وره‌ له‌خه‌ڵكانی ئێمه‌ی‌ پێده‌ناس����رێته‌وه‌‪ .‬ئه‌م‬ ‫دیارده‌ی����ه‌ هێن����ده‌ به‌رباڵوه‌ ره‌نگ����ه‌ زێده‌گۆیی‬ ‫نه‌بێ ئه‌گ����ه‌ر بڵێین گه‌رای له‌نێو كۆی كایه‌كانی‬ ‫ژیانی ئێمه‌دا داناوه‌‪ ،‬له‌حزبی سیاس����ییه‌وه‌ بگره‌‬ ‫تابه‌ڕێكخ����راوه‌ پیش����ه‌ییه‌ حزبیی����ه‌كان ده‌گات‪،‬‬ ‫له‌زانكۆوه‌ بگ����ره‌ تابه‌دوكانێكی الكۆاڵن ده‌گات‪،‬‬ ‫له‌سیاسییه‌كی بااڵو فه‌رمانده‌یه‌كی سه‌ربازییه‌وه‌‬ ‫بگره‌ تابه‌هه‌وادارو ئه‌ندامێكی خواره‌وه‌ی حزبی‌و‬ ‫پێش����مه‌رگه‌یه‌كی ب����ێ ئه‌س����تێره‌ ده‌گات‪ ،‬ك����ه‌‬ ‫له‌وانه‌ی����ه‌ ئه‌گه‌ر توێژه‌رێك����ی كۆمه‌اڵیه‌تی‪ ،‬یان‬ ‫ده‌رونناس����ێك كه‌س����ایه‌تیان بخوێنێته‌وه‌‪ ،‬هه‌ر‬ ‫به‌ش����ێك له‌پێكهاته‌ی جه‌س����ته‌یی‌و ده‌رونییان‪،‬‬ ‫حیكایه‌تێكی پڕ له‌غه‌درو س����ته‌می ده‌س����ه‌اڵتی‬ ‫حزبی‌و شه‌خس����ی ئ����ه‌م هه‌رێمه‌م����ان ده‌رهه‌ق‬ ‫به‌خۆیان بۆ به‌یان بكه‌ن‪.‬‬ ‫هه‌موان وانه‌ی په‌المارو ته‌شهیرو نابوتكردنی‬ ‫یه‌كدی ده‌ڵێینه‌وه‌‪ ،‬هه‌موان ئه‌و كاتانه‌ی بێده‌نگین‬ ‫له‌بێده‌نگیمان����داو ئ����ه‌و كاتان����ه‌ش هاوارده‌كه‌ین‬ ‫له‌هاوارماندا خه‌ریكی فوكردن به‌ئیگۆی خۆمان‌و‬ ‫مه‌ش����قی س����ڕینه‌وه‌ی ئه‌وانیدیكه‌ی����ن‪ .‬هه‌موان‬ ‫خه‌ریك����ی درێژه‌پێ����دان‌و به‌رهه‌مهێنانه‌وه‌ی ئه‌و‬ ‫په‌روه‌رده‌و رۆشنبیرییه‌ حزبییه‌ین‪ ،‬كه‌ زیاد له‌نیو‬ ‫سه‌ده‌یه‌ حزبی كوردی كاری له‌سه‌ر ده‌كات‌و بوەته‌‬ ‫به‌شێك له‌مێژوی ناشیرینی كه‌لتورو په‌روه‌رده‌ی‬ ‫سیاسی له‌كوردس����تاندا‪ ،‬له‌به‌رامبه‌ریشدا هێشتا‬ ‫وه‌ك مرۆڤ����ی ئازاد هێزی كۆمه‌اڵیه‌تی‌و مه‌عریفی‬ ‫ئه‌وه‌م����ان نییه‌ بتوانی����ن له‌ن����اوه‌وه‌دا دابڕانێك‬ ‫له‌به‌رامب����ه‌ر ئ����ه‌و كه‌لتوره‌ نه‌ریتی‌و ناش����یرین‌و‬ ‫وێرانكه‌ره‌دا دروس����تبكه‌ین‪ ،‬به‌مانا هێزی گۆڕین‬ ‫یان داهێنانی كه‌لتورێكی تازه‌مان پێ نییه‌‪ ،‬تا له‌و‬ ‫رێیه‌وه‌ بتوانین شوناسێكی تازه‌تر به‌مرۆڤه‌كان‌و‬ ‫مانایه‌ك����ی دی به‌ئ����ازادی‌و مرۆڤبونمان بده‌ین‪.‬‬ ‫هه‌ر ئه‌مه‌شه‌ وایكردوه‌ هێزی گۆڕین‌و گۆڕانكاری‬ ‫له‌م نیشتمانه‌دا تاسه‌رئێس����قان له‌الوازی خۆیدا‬ ‫بژی‌و سه‌ره‌تاییترین توانای گواستنه‌وه‌و بازدانی‬ ‫كۆمه‌اڵیه‌ت����ی نه‌بێ����ت‪ ،‬چونك����ه‌ له‌ب����ڕوای مندا‬ ‫تائێستایش به‌شی هه‌ره‌ گه‌وره‌ی كۆمه‌ڵگه‌ی ئێمه‌‬ ‫به‌كۆی ده‌نگ‌و ره‌نگه‌ جیاوازه‌كانییه‌وه به‌ڕێژه‌ی‬ ‫جیاواز‪ ،‬س����ه‌ریان له‌نێو ئ����ه‌و زه‌لكاوه‌دایه‪ ،‬كه‌‬ ‫رۆژانه‌ حزبه‌كانی ده‌سه‌اڵت له‌كوردستان خۆیانی‬ ‫تێدا ده‌ش����ۆن‪ .‬هه‌ر هێزێكی سیاسیش تاتوانای‬ ‫سیاسی‌و كۆمه‌اڵیه‌تی‌و ئابوری‌و سه‌ربازی رێگه‌ی‬ ‫پێبدات‪ ،‬ده‌رفه‌ته‌كان����ی ده‌رچون له‌و زه‌لكاوه‌ی‬ ‫كه‌ خ����ۆی یاری تێ����داده‌كات‪ ،‬له‌ب����ه‌رده‌م كۆی‬ ‫گروپه‌ كۆمه‌اڵیه‌تییه‌كان‌و ت����ه‌واوی ئه‌واندیكه‌ی‬ ‫ده‌ره‌وه‌ی خۆیدا به‌رته‌س����ك‌و بچوكتر ده‌كاته‌وه‌‪،‬‬

‫تاس����ه‌ره‌نجام ئه‌گه‌ر‌ نه‌توان����ێ هه‌موانیش بخات ‌ه‬ ‫نێو گه‌مه‌ی بۆگه‌ن����ی زه‌لكاوه‌كه‌وه‌‪ ،‬ئه‌وا هێزی‬ ‫ئه‌وه‌ی هه‌بێ كه‌ بتوانێ له‌‌ ده‌‌وره‌ی زه‌لكاوه‌كه‌دا‬ ‫كۆیانبكاته‌وه‌‪.‬‬ ‫ئه‌وه‌ی تائێس����تا ئێمه‌ی وه‌ك تاك‌و گروپی‬ ‫كۆمه‌اڵیه‌تی‪ ،‬وه‌ك هه‌ر كه‌سێكی نێو ئه‌م روبه‌ڕو‬ ‫پانتایی����ه‌ جوگرافیی����ه‌ی كوردس����تان گیرۆده‌ی‬ ‫وه‌ستان‌و بێ جوڵه‌یی كردوه‌‪ ،‬ئه‌وه‌یه‌ كه‌ له‌‌ئاگایی‬ ‫ی����ان بێئاگاییدا‪ ،‬یان یاریزانی نێو زه‌لكاوه‌كه‌ین‪،‬‬ ‫یان گه‌مه‌كه‌رانی نێ����و زه‌لكاوه‌كه‌ چۆن بخوازن‬ ‫ئاوا ل����ه‌ده‌وری زه‌لكاوه‌ك����ه‌دا كۆمانده‌كه‌نه‌وه‌‪،‬‬ ‫ده‌مانخولێننه‌وه‌‪ ،‬یاریمان پێده‌كه‌ن‪.‬‬ ‫كاره‌كته‌ره‌كان����ی نێ����و زه‌ل����كاوو ئه‌وانه‌ش‬ ‫ك����ه‌ ب����ه‌ده‌وری زه‌لكاوه‌ك����ه‌وه كۆبونه‌ت����ه‌وه‌‪،‬‬ ‫رۆژان����ه‌ خه‌ریكی په‌الماردان����ن‪ ،‬رۆژانه‌ خه‌ریكی‬ ‫ناش����یرینكردنی یه‌كدی‪ ،‬شێواندنی باری ده‌رونی‬ ‫ئه‌وی����دی‪ ،‬ئاڵۆزكردنی ماڵه‌كان‌و به‌دۆزه‌خكردنی‬ ‫نیش����تمانن‪ .‬به‌ش����ێكی گ����ه‌وره‌ له‌خه‌ڵكی ئێمه‌‬ ‫هه‌ناس����ه‌ ده‌دات‪ ،‬قس����ه‌ ده‌كات‪ ،‬ده‌خ����وات‌و‬ ‫ده‌خه‌وێ‪ ،‬هه‌مو ئه‌و شتانه‌ ده‌كات كه‌ مرۆڤێكی‬ ‫ئاس����ایی پێویسته‌ بیكات‪ ،‬به‌اڵم ئه‌وه‌ی نایكات‪،‬‬ ‫ئه‌وه‌یه‌ كه‌ پرسیاری نییه‌و بیرناكاته‌وه‪ ،‬زۆربه‌مان‬ ‫لێ����دوان‌و وتارو گفتوگ����ۆ به‌لێدوان‌و نوس����ین‌و‬ ‫دیالۆگی مه‌ده‌نی‌و دیموكراس����ی وه‌اڵمناده‌ینه‌وه‪،‬‬ ‫هه‌م����وان خه‌ریك����ی ته‌ش����هیرو به‌ش����ینه‌وه‌ی‬ ‫تۆمه‌تی����ن‪ ،‬ته‌نان����ه‌ت گه‌وره‌تری����ن تۆمه‌تبارانی‬ ‫نێ����و زه‌لكاوه‌ك����ه‌ش‪ ،‬كه‌ نیش����تمان وه‌ك ماڵ‌و‬ ‫موڵكی حه‌اڵڵی خۆی����ان ده‌بینن‪ ،‬هه‌ر خه‌ریكی‬ ‫به‌شینه‌وه‌ی تۆمه‌تن‌‌‪ ،‬ئه‌گه‌ر كه‌سێك‪ ،‬گروپێك‪،‬‬ ‫ته‌نانه‌ت حزبێكی سیاسی‪ ،‬به‌ئاره‌زوی دڵی ئه‌وان‬ ‫جوڵ����ه‌ ن����ه‌كات‌و به‌عه‌قڵی ئه‌وانیش سیاس����ه‌ت‬ ‫نه‌كات‪ ،‬تائاستی تیرۆرو بێبه‌شكردن له‌به‌شداری‬ ‫له‌پرۆس����ه‌ی سیاس����ی له‌گه‌ڵیدا ده‌ڕۆن‌و چه‌ك‬ ‫ده‌كه‌نه ش����ائامڕازی په‌الماردان‌و س����ڕینه‌وه‌یان‪،‬‬ ‫دواتریش له‌ڕێگ����ه‌ی میدی����ا جیاوازه‌كانیانه‌وه‌‪،‬‬ ‫به‌بیس����تراوو بین����راوو نوس����راوه‌وه‌‪ ،‬ده‌كه‌ون����ه‌‬ ‫هۆنینه‌وه‌ی شانامه‌ی س����اخته‌و رستێك وشه‌ی‬ ‫ناڕاست‌و تۆمه‌تی دور له‌هه‌ر به‌هایه‌كی سیاسی‌و‬ ‫ئه‌خالقی‪ ،‬س����ه‌ره‌نجام به‌دوا ئامڕازی ده‌زگاكانی‬ ‫میدیاو چاپ‌و باڵوكردنه‌وه‌ی مۆدێرن فه‌رهه‌نگێك‬ ‫له‌جنێ����وی نه‌ریت����ی‌و ب����ازاڕی ده‌خه‌نه‌ س����ه‌ر‬ ‫خه‌رمانه‌ی مێژوی ناشیرینیان‪.‬‬ ‫ده‌س����ه‌اڵتی حزبی له‌هه‌رێمی كوردس����تان ‪٢٥‬‬ ‫ساڵه‌ په‌الماری كه‌س����ایه‌تی ئێمه‌ هه‌ر هه‌مومان‬ ‫ده‌دات‪ ،‬ئه‌و شته‌ی ناونراوه‌ (حكومه‌ت) نزیك به‌‬ ‫‪ ٢٥‬ساڵه‌ به‌ده‌ستاڕی عه‌قڵێكی ناكاراو نائاماده‬ ‫بۆ سه‌ره‌تاییترین فۆرمی حوكمڕانیه‌كی مه‌ده‌نی‌و‬ ‫دیموكراس����ی‪ ،‬چۆن ئاره‌زوی كردبێ ئاوا مرۆڤی‬ ‫ئه‌م نیشتمانه‌و كه‌سایه‌تی ئینسانه‌كانی هاڕیوه‌‪،‬‬ ‫تاس����ه‌ره‌نجام ئه‌و تایپه‌ له‌مرۆڤ����ی بێ ئیراده‌و‬ ‫بێ بیركردن����ه‌وه‌ به‌رهه‌م بهێنێ‪ ،‬ك����ه‌ نه‌ ته‌نها‬ ‫چێ����ژ له‌ملكه‌چی‌و چه‌مان����ه‌وه‌ وه‌ربگرن‪ ،‬به‌ڵكو‬ ‫ئاماده‌یی ئه‌وه‌یش����یان هه‌بێت‪ ،‬كه‌ خیانه‌ت وه‌ك‬ ‫نیشتمانپه‌روه‌ری‌و داماڵینی كه‌رامه‌ت له‌ئینسان‌و‬ ‫تێكشكاندن‌و ش����ێواندنی پێكهاته‌ی كۆمه‌اڵیه‌تی‬ ‫مرۆڤ����ه‌كان‌و هه‌ڵوه‌ش����اندنی كۆمه‌ڵگه‌ش وه‌ك‬ ‫ده‌ستكه‌وت‌و سه‌ركه‌وتنی سیاسی‌و كۆمه‌اڵیه‌تی‌و‬ ‫ئیداری ئه‌ژمار بكه‌ن‪‌‌‌.‬‬ ‫گرفت����ی ئێم����ه‌ به‌ته‌نها ل����ه‌وه‌دا نیی����ه‌‪ ،‬كه‌‬ ‫حزبی كوردی خه‌ریكی ش����ێواندن‌و وێرانكردنی‬

‫گرفتی ئێم ‌ه‬ ‫به‌ته‌نها له‌وه‌دا‬ ‫نییه‌‪ ،‬كه‌ حزبی‬ ‫كوردی خه‌ریكی‬ ‫شێواندن‌و وێرانكردنی‬ ‫مرۆڤه‌كانیه‌تی‬ ‫هێنده‌ی له‌وه‌دای ‌ه‬ ‫ئێم ‌ه خۆیشمان‬ ‫به‌بێده‌نگی له‌نێو‬ ‫ئه‌و ماشێنی هاڕین‌و‬ ‫خاپوركردنه‌دا‬ ‫له‌چاوه‌ڕوانی‬ ‫وردوخاشكردنی‬ ‫خۆماندا وه‌ستاوین‬ ‫مرۆڤه‌كانیه‌ت����ی‪ ،‬هێن����ده‌ی له‌وه‌دای����ه‌ ئێم���� ‌ه‬ ‫خۆیشمان به‌بێده‌نگی له‌نێو ئه‌و ماشێنی هاڕین‌و‬ ‫خاپوركردن����ه‌دا له‌چاوه‌ڕوانی وردوخاش����كردنی‬ ‫خۆماندا وه‌س����تاوین‪ ،‬ته‌نان����ه‌ت هه‌ندێكجاریش‬ ‫په‌ل����ه‌ی خۆفڕێدانه‌ نێو ماش����ێنه‌كه‌و مه‌له‌كردن‬ ‫له‌نێ����و قواڵی����ی ماش����ێنه‌ بۆگه‌نه‌ك����ه‌ی نێ����و‬ ‫زه‌لكاوه‌كه‌مان����ه‌‪ .‬بۆی����ه‌‌ گه‌ڕان ب����ه‌دوای مرۆڤی‬ ‫ئاس����ایی له‌م نیش����تمانه‌دا كارێكی ئاسان نییه‌‪،‬‬ ‫دۆزینه‌وه‌ی كه‌س����انێك كه‌ بۆگه‌ن����ی زه‌لكاوه‌كه‌‬ ‫ئاڵوده‌و مه‌س����تی نه‌كردب����ن‪ ،‬ماندوبونی زۆری‬ ‫پێویسته‌‪.‬‬ ‫لێره‌وه‌ نابێ به‌المانه‌وه‌ س����ه‌یربێت كاتێك‬ ‫ئ����ه‌و جواڵنه‌ی كه‌م تازۆر ل����ه‌ده‌ره‌وه‌ی زه‌لكاوی‬ ‫حزبیشدا ده‌رده‌كه‌ون‪ ،‬ئه‌گه‌ر هاوڕاو هاوبۆچونیان‬ ‫نه‌بیت‪ ،‬ئه‌گه‌ر وه‌ك ئه‌وان بیرنه‌كه‌یته‌وه‌‪ ،‬بكه‌ویته‌‬ ‫به‌ر به‌شینه‌وه‌ی تۆمه‌ت‌و ته‌خوینكردنیان‪ ،‬ته‌نها‬ ‫له‌به‌رئه‌وه‌ی له‌جوڵه‌یه‌كی دیاریكراودا پشتیوانی‬ ‫ئه‌و نیت‪ ،‬ی����ان جیاواز له‌‌و بیرده‌كه‌یته‌وه‌‪ ،‬ئیدی‬ ‫تۆ ئینسانێكی ملك ‌هچ‌و ناشیرین‌و دۆڕاویت‪ ،‬ئه‌م‬ ‫حاڵه‌ته‌ له‌خۆپێش����اندان‌و بایكۆتی مامۆستایاندا‬ ‫به‌ڕون����ی هه‌س����تی پێده‌كرێ‪ ،‬كه‌ به‌ش����ێكه‌ له‌و‬ ‫كه‌لتوره‌ ناش����یرینه‌ی ح����زب كاتێك كادیرێكیان‬ ‫له‌گۆڕین‌و گواس����تنه‌وه‌ی س����ه‌نگه‌ری سیاسیدا‪،‬‬ ‫ده‌كه‌وێته‌ به‌ر شااڵوی په‌المارو ته‌شهیرو تۆمه‌تی‬

‫ناڕه‌وای هاوسه‌نگه‌رانی پێش����وتری‪ .‬سیاسه‌تی‬ ‫كوردی ئه‌ندامانی واپه‌روه‌رده‌ كردوه‌ هه‌میش����ه‌‬ ‫ده‌ره‌وه‌ی خۆی وه‌ك شه‌یتان ببینێ‪ ،‬تۆ به‌یانی‬ ‫ش����ه‌یتانی به‌اڵم ئێواره‌ كه‌ ده‌بیت به‌ به‌ش����ێك‬ ‫له‌سه‌نگه‌ره‌كه‌ی ئه‌و‪ ،‬بێ هیچ دودڵییه‌ك له‌چاوی‬ ‫هه‌م����ان ئه‌وانه‌ی كه‌ چه‌ند كاتژمێرێك پێش����تر‬ ‫به‌شه‌یتانیان ده‌بینی ده‌گۆڕێی بۆ فریشته‪.‬‬ ‫به‌ش����ێكی گرنگ له‌و په‌الماران����ه‌ی ده‌كرێنه‌‬ ‫س����ه‌ر مرۆڤه‌كانی نیش����تمانی ئێم����ه‌ په‌یوه‌ندی‬ ‫به‌جوان����ی‌و ناش����یرینییه‌وه‌ نیی����ه‌‪ ،‬په‌یوه‌ندی‬ ‫به‌نیشتمانپه‌روه‌ری‌و خیانه‌ته‌وه‌ نییه‌‪ ،‬په‌یوه‌ندی‬ ‫به‌و كه‌لتورو په‌روه‌رده حزبی‌و‌ سیاسییه‌وه‌ هه‌یه‌‪،‬‬ ‫كه حزبی كوردی ئه‌ندام‌و هه‌وادارانی خۆی له‌سه‌ر‬ ‫بنه‌مای مرۆڤی داماڵراو له‌بیركردنه‌وه‌و بێ ئیراده‌و‬ ‫ملكه‌چ په‌روه‌رده‌ ك����ردوه‌‌‪ ،‬ته‌نانه‌ت كۆكردنه‌وه‌و‬ ‫هاواره����اواری ئه‌و خه‌ڵكانه‌ش ك����ه‌ پارتی له‌ژێر‬ ‫ن����اوی س����وكایه‌تی به‌بنه‌ماڵه‌ی ش����ه‌هیدان دژ‬ ‫به‌ژنه‌ په‌رله‌مانتار س����روه‌ عه‌بدولواحید ده‌یكات‬ ‫له‌درۆیه‌كی گ����ه‌وره‌ زیاتر به‌ن����اوی كوردایه‌تی‌و‬ ‫ناسیۆنالیزمی درۆزنانه‌ هیچی دیكه‌ نییه‌‪.‬‬ ‫‌پارتی‌و به‌شێك له‌فه‌رمانده‌كانی‌ سه‌ربازی‌و‬ ‫كادیرو ئه‌ندامانی یه‌كێتی به‌هه‌مو هێزیانه‌وه‌ وه‌ك‬ ‫گه‌مه‌كه‌ری س����ه‌ره‌كی نێ����و زه‌لكاوه‌كه‌ خه‌ریكی‬ ‫كۆكردنه‌وه‌و ئاراس����ته‌كردنی خه‌ڵكی ده‌وروبه‌ری‬ ‫زه‌لكاوه‌كه‌ن بۆ به‌نه‌فره‌تكردن‌و به‌شه‌یتانكردنی‬ ‫ژنێك‪ ،‬كه‌ بێگومان بۆ سه‌لماندنی راستی قسه‌كانی‬ ‫ده‌یان رێگه‌و ش����ێوازی ئه‌كادیمی‌و زانستی هه‌یه‌‬ ‫تابتوان����ن به‌ئاس����انترین ش����ێوه‌ به‌ئه‌نجامێكی‬ ‫دروس����تی قس����ه‌كانی ئه‌و خانمه‌ په‌رله‌مانتاره‌‬ ‫بگه‌ن‪ .‬پارتی‌و یه‌كێتی‌و هه‌ر هێزێكی سیاس����ی‬ ‫دیكه‌ی����ش ئه‌گه‌ر گه‌ره‌كیانه‌ ل����ه‌وه‌ دڵنیاببنه‌‌وه‌‬ ‫كه‌ ئاخۆ فه‌س����ادی كۆمه‌اڵیه‌تی له‌كوردس����تان‬ ‫به‌گش����ت چین‌و توێ����ژه‌ كۆمه‌اڵیه‌تییه‌كانیه‌وه‌‪،‬‬ ‫به‌بنه‌ماڵه‌ی شه‌هیدانیش����ه‌وه‌ له‌چ ئاستێكدایه‌‪،‬‬ ‫ده‌توان����ن چه‌ن����د توێژه‌رێك����ی كۆمه‌اڵیه‌ت����ی‬ ‫ل����ه‌ده‌ره‌وه‌ی فه‌له‌كی حزبی‌و سیاس����ی خۆیان‬ ‫ب����ۆ توێژین����ه‌وه‌ی كۆمه‌اڵیه‌تیانه‌ی ئ����ه‌و بابه‌ته‌‬ ‫راس����پێرن‪ ،‬ئه‌گه‌ر ده‌ش����یانه‌وێ ب����اری ده‌رونی‬ ‫بنه‌ماڵه‌ی شه‌هیدان بزانن‪ ،‬كه‌ ‪ ٦‬مانگه‌ دینارێك‬ ‫له‌موچه‌ی ش����ه‌هیده‌كانیان پێنه‌دراوه‪ ،‬ده‌توانن‬ ‫له‌ڕێ����ی چه‌ند ده‌رونناس����ێكی به‌وی����ژدان‌ ماڵی‬ ‫پێشمه‌رگه‌ ش����ه‌هیده‌ بێ ئه‌ستێره‌و ئاساییه‌كان‬ ‫به‌سه‌ربكه‌نه‌وه‌‪ ،‬ئه‌وكات ئه‌نجامه‌كان بۆ رایگشتی‬ ‫ئاشكرا بكه‌ن‪ ،‬ئیدی ده‌رفه‌ته‌كانی چه‌واشه‌كاری‬ ‫به‌ن����اوی پێش����مه‌رگه‌و بنه‌ماڵه‌ی ش����ه‌هیدانه‌وه‌‬ ‫هه‌رچی زیات����ر له‌به‌رده‌میاندا بچوكتر ده‌بێته‌وه‌‪.‬‬ ‫راستیه‌كی دیكه‌ كه‌ پێویسته‌ هه‌موان به‌پارتی‌و‬ ‫یه‌كێتیش����ه‌وه‌ به‌باش����ی بیزانین‪ ،‬هاوكێشه‌یه‌كی‬ ‫كۆمه‌اڵیه‌ت����ی زۆر س����اده‌یه‌‪ ،‬ئه‌وی����ش ئه‌وه‌ی����ه‌‬ ‫تاگیرفان����ه‌كان به‌ت����اڵ بن‪ ،‬تامرۆڤه‌كان برس����ی‬ ‫بن‪ ،‬تاپرۆس����ه‌ی تااڵنی‌و بێدادی درێژه‌ی هه‌بێ‪،‬‬ ‫فه‌س����ادی كۆمه‌اڵیه‌تی رو له‌هه‌ڵكش����ان ده‌كات‪.‬‬ ‫ئه‌وانه‌ی له‌ژێ����ر تایتڵ‌و دروش����می زه‌به‌الحه‌وه‌‬ ‫خه‌ریكه‌ چاویان بینایی له‌ده‌ستده‌دات‪ ،‬ده‌بێ ئه‌و‬ ‫راستیه‌ س����اده‌یه‌ تێبگه‌ن‪ ،‬كه تااڵنكردن مانای‬ ‫چی‪ ،‬وێرانكردنی ئینس����ان مان����ای چی‪ ،‬بێدادی‬ ‫مان����ای چی‪ ،‬فه‌س����ادی كۆمه‌اڵیه‌تی مانای چی‪،‬‬ ‫هه‌مو ئه‌وانه‌ش به‌رهه‌می چ جۆرێك له‌سیاسه‌تی‬ ‫تااڵن����ی‌و درۆكردن‌و گه‌وجاندنن له‌پش����تی‌ ناوی‬ ‫كوردایه‌تی‌و ناسیۆنالیزمێكی درۆزنانه‌وه‌‪‌.‬‬

‫پەرلەمانتارانی کورد لەبەغداو حکومەتی هەرێم‬ ‫مه‌ال فه‌رمان‬ ‫ئەو پرۆژەیەی پەرلەمانتارانی فراکسیۆنەکانی‪:‬‬ ‫کۆمەڵ‪ ،‬گ���ۆڕان‪ ،‬یەکگرتوو یەکێتی ئامادەیان‬ ‫ک���رد بۆ بودج���ەی‪ ٢٠١٧‬عێ���راق دەرئەنجامی‬ ‫شکستی حکومەتی هەرێمە لەئیدارەدانی هەر ‪٤‬‬ ‫شارەکەی هەرێم‪ ،‬دەرئەنجامی برسێتی خەڵکە‪،‬‬ ‫هەوڵێک���ە بۆ دەربازبونی هەرێ���م لەو قەیرانە‬ ‫داراییە دروس���تکراوە گەورەی���ەی لەئەنجامی‬ ‫سیاسەتی چەوتی نەوتی پارتی دروست بوە‪.‬‬ ‫بۆیە پەرلەمانتارانی کوردس���تان لەئەنجومەنی‬ ‫عێراق نابێت‌و دروس���ت نیە لەگەڵ حکومەتی‬ ‫هەرێم دابنیشن‪ .‬لەبەرئەوەی‪:‬‬ ‫‪ -١‬حکومەتێک دەسەاڵتی یەک حزبی تێدا‬ ‫زاڵ‌و بڕیاردەرە‪.‬‬ ‫‪ -٢‬فراکسیۆنی زەرد لەبەغدا نەک پشتیوانی‪٤‬‬ ‫فراکس���یۆنەکەی تری نەک���رد‪ ،‬بەڵکو تاڕادەی‬ ‫تەخوینکردن دژایەتی کردن‪.‬‬ ‫‪ -٣‬بۆ ساڵێک زیاترە هەر ئەو حزبە بەهێزی‬ ‫چەک���دار پەرلەمانی پەکخس���توەو حکومەتی‬ ‫ئفلیج کردوە‪.‬‬ ‫‪ -٤‬وەک چ���ۆن بەڕێ���ز عەم���ار حەکی���م‌و‬ ‫سەرکردەکانی شیعە هاتنە مەیدان‌و راستەوخۆ‬ ‫لەپەرلەمانەوە داکۆکیان لەبەرکەوتەی حەشدی‬ ‫شەعبی کرد‪ ،‬ئەی بەرپرسانی هەرێم بۆ نەچونە‬ ‫بەغداو لەنزیکەوە داکۆکی لەهێزی پێشمەرگەی‬ ‫کوردستان بکەن!‬ ‫بەشی پێشمەرگە‬ ‫لەبودجەی عێراق‪ ٢٠١٧ ،‬هاتوە‪،‬‬ ‫مادەی ( ‪) ٨‬‬ ‫پێنجەم‪ :‬بەو پێیەی هێزەکانی پێش���مەرگە‬ ‫بەش���ێکن لەسیس���تەمی ئاسایش���ی عێراق‪،‬‬

‫رێژەی���ەک لەبەرکەوت���ەی هێ���زە زەمینەکانی‬ ‫س���وپای عێراقی فیدراڵ دی���اری دەکرێت بۆ‬ ‫هێزەکانی پێشمەرگە‪ ،‬لەم بڕە پارەیە موچەی‬ ‫پێش���مەرگە د دەدرێت بەپێی ئەو خش���تانەی‬ ‫وەزارەتی پێش���مەرگەو س���ەرکردایەتی گشتی‬ ‫هێزە چەکدارەکان ئامادەی دەکەن‪.‬‬ ‫ئەم���ە بۆ یەک���ەم جارە بەوش���ێوەیە باس‬ ‫لەبەش���ی پێش���مەرگە دەکرێ���ت لەبودجەی‬ ‫عێ���راق‪ ،‬زۆر رون���ە‪ ،‬ماوەتەوە بۆ دانیش���تنی‬ ‫وەزارەتی پێش���مەرگەو س���ەرکردایەتی گشتی‬ ‫هێزە چەک���دارەکان‪ .‬جگە ل���ەوە کێ دەزانێ‬ ‫ژم���ارەی پێش���مەرگەی فعلی‌و پاس���ەوانان‌و‬ ‫بندی���وار لەهەرێم چەندە‪ .‬ئەوەی مەبەس���تی‬ ‫پەرلەمانتارانە پابەندبون���ی هەردو حکومەتی‬ ‫هەرێم‌و بەغدایە بەیاساکەوە بەتایبەتی بەپرسی‬ ‫نەوت‪ .‬تائێستا ئەم دو الیەنە بەویستی خۆیان‬ ‫مامەڵەیان لەگەڵ پرس���ی نەوتدا کردوە‪ ،‬بۆیە‬ ‫ئەم پابەندکردنە بوەتە هۆی دەربڕینی ناڕەزایی‬ ‫الی هەردو حکومەتەکە‪ .‬دەپرس���م ئەگەر ئەم‬ ‫بڕگەیەو هەمو ئەوانەی پەیوەندیان بەهەرێمەوە‬ ‫هەیە نادیارو ناڕونە‪ ،‬ئەی لەس���ااڵنی رابردودا‬ ‫چۆن بو‪ .‬ئەم پرۆژەیە تەنها بۆ‪ .٢٠١٧‬باش���تر‬ ‫وانیە کەمێ ئارامتان بێت‌و چاوەڕوان بن؟ جگە‬ ‫لەمەش ئ���ەوە دادگای فیدراڵ���ی‌و پەرلەمانی‬ ‫عێراق‪ .‬ئەگ���ەر ئارامتان نی���ە‪ ،‬فەرمون رێگا‬ ‫لەکاک سەلیم جبوری بگرن‌و پەرلەمانی عێراق‬ ‫پەکخەن‪.‬‬ ‫بەڕێ���زم ئەزانی ئەمە س���ێیەم جارە پارتی‬ ‫دیموکراتی کوردس���تان لەرای گش���تی الدەداو‬ ‫تاک دەکەوێتەوە‪:‬‬ ‫‪ -١‬لەئیمزاکردنی‪ ٥٠‬س���اڵ گرێبەستی نەوتی‬ ‫لەگەڵ تورکیا‬ ‫‪ -٢‬ل���ە‪ ٢٠١٦‬کات���ێ ه���ەر‪ ٤‬چ���وار الیەنە‬

‫بڕیارو رونکردنەوەکانی‬ ‫ئەنجومەنی وەزیرانی‬ ‫هەرێمی کوردستان کێ‬ ‫دەریکردوە‪ ،‬ئەنجومەنی‬ ‫وەزیران یان تەنها‬ ‫سەرۆک وەزیران‬ ‫بەئاگاداری حزبەکانتان‬ ‫یان تەنها بەفەرمانی‬ ‫پارتی دیموکراتی‬ ‫کوردستان‬ ‫سیاس���یەکە پێک���ەوە پرۆژەیەکی���ان ب���ۆ‬ ‫هەموارکردنەوەی یاس���ای سەرۆکایەتی هەرێم‬ ‫پێشکەشیان بەپەرلەمان کردو پارتی کودەتای‬ ‫بەسەردا کردن‪.‬‬ ‫‪ -٣‬ئەمجارەی���ان ه���ەر ئەو‪ ٤‬چ���وار الیەنە‬ ‫لەبەغدا پێکەوە پرۆژەیەکیان پێش���کەش کرد‪،‬‬ ‫ئەمجارەش تەنها پارتی تاک کەوتەوە‪.‬‬

‫لێرە وەک تاکێکی ئەم کۆمەڵگەیە دەپرسم‪،‬‬ ‫ئ���ەرێ مافی خۆم نیە بپرس���م پارتی بۆ تاک‬ ‫دەبێتەوەو لەگەڵ کۆدەنگی نیە؟‬ ‫ل���ەو ‪ ٤‬الیەن���ە حزبیە‪ :‬کۆم���ەڵ‪ ،‬گۆڕان‪،‬‬ ‫یەکگرتوو یەکێتی دەپرس���م‪ ،‬فراکسیۆنەکانی‬ ‫ئێ���وە لەبەغدا پێکەوە خ���اوەن یەک پرۆژەن‌و‬ ‫هاوڕان‌و هاودەنگ���ن لەبودجەی ‪ ٢٠١٧‬عێراق‌و‬ ‫پشکی هەرێم لەو بودجەیە‪:‬‬ ‫‪ -١‬بڕی���ارو رونکردنەوەکان���ی ئەنجومەن���ی‬ ‫وەزیرانی هەرێمی کوردس���تان کێ دەریکردوە‪،‬‬ ‫ئەنجومەن���ی وەزی���ران ی���ان تەنها س���ەرۆک‬ ‫وەزی���ران‪ ،‬بەئ���اگاداری حزبەکانتان یان تەنها‬ ‫بەفەرمان���ی پارت���ی دیموکراتی کوردس���تان‪.‬‬ ‫لەهەردو بارەکەدا جێی ئەوەیە بێنە دەنگ‪.‬‬ ‫‪ -٢‬وەک لەس���ەرەوە ئام���اژەم پێ���داوە‪،‬‬ ‫تائێس���تا ئەمە چەندەمین ج���ارە ئێوە خاوەن‬ ‫یەک پرۆژەن‌و هاوڕان‪ ،‬لەبەرامبەردا پارتی نەک‬ ‫هەر خۆی تاک دەکاتەوە بەڵکە لەهەوڵیشدایە‬ ‫ئەوەن���دەی ب���ۆی بکرێ���ت دژی پرۆژەکانتان‬ ‫بوەس���تێتەوە‪ ،‬چ بەکۆکردنەوەی خەڵکانی تر‬ ‫بێت یان بەهەڕەشەی بەکارهینانی چەک‪.‬‬ ‫‪ -٣‬کات���ی ئ���ەوە نەهات���وە‪ ،‬لەپەرلەمانی‬ ‫کوردس���تانیش یەک را بن‌و کۆکبن‪ ،‬کۆببنەوە‬ ‫بۆ کاراکردنەوەی پەرلەمانی کوردستان‪.‬‬ ‫‪ -٤‬داواکردنی دانیشتنی پەرلەمانتارانی کورد‬ ‫لەبەغدا لەگەڵ حکومەتە شکس���تخواردوەکەی‬ ‫هەرێ���م لەغیابی پەرلەماندا بەپێی چ یاس���او‬ ‫رێسایەک‪ .‬جگە لەوەی بودجە ئەرکی پەرلەمانە‬ ‫نەک حکومەت‪.‬‬ ‫بۆ رێکخستنی ئەم دانیشتنەو سەرۆکایەتی‬ ‫هەرێم‌و تەواوی پرس���ەکانی ت���ر تاکە رێگەی‬ ‫یاسایی‌و تەندروست کاراکردنەوەی پەرلەمانی‬ ‫کوردستانە‪.‬‬

‫‪13‬‬

‫تورکیاو دابران دگه‌ل داهاتویی‬

‫سه‌بری سلێڤانه‌یی‬ ‫"که‌م���ال ئه‌تاتۆرکی ب س���ه‌ر کوردان د‌ه‬ ‫گرت‪ ،‬ب هزاران ک���ه‌س دادگه‌هکرن‌و هه‌ردو‬ ‫رێبه‌رێن وان شێخ س���ه‌عیدێ پیران‌و دکتۆر‬ ‫فوئاد ل س���ێداره‌ دان‪ ،‬هه‌ردو بون ‌ه شه‌هیدێن‬ ‫سه‌رخوه‌بونێ‪ .‬تۆ دبینی کچا من‪ ،‬تورکێن کو‬ ‫ژبۆ ئازادییا خوه‌ ش���ه‌ر دکرین‌و دگۆتین ئه‌م‬ ‫ئازادیخوازن‪ ،‬نها هه‌مان شه‌رکه‌رو ئازادیخواز‬ ‫ک���وردان دکوژن‌و ک���ورد ژی ب تنێ ئازادیێ‬ ‫دخوازن‪ .‬چه‌ند س���ه‌یره‌‪ ،‬مرۆڤ���ێ ئازادیخواز‬ ‫ئازادییا که‌س���ێ به‌رانبه‌ری خوه‌ تێکبدت‪ .‬ل‬ ‫ساال ‪ 1929‬دیس���ان کوردان سه‌رهلدا‪ ،‬به‌لێ‬ ‫دیس���ان ته‌په‌س���ه‌ر بون‪ .‬لێ‪ ،‬ملله‌تێ ئاماد‌ه‬ ‫بت بوهایێ ئازادییا خوه‌ بدت‪ ،‬نه‌مومکین ‌ه ب‬ ‫دوماهیک بهێت" الل نه‌هرۆ د نامه‌یه‌کێ ده‌ بۆ‬ ‫ئاندێرا غاندی نڤیسیبو‬ ‫سیاس���ه‌تا ک���و ئی���رۆ ل تورکی���ا دهێت ‌ه‬ ‫پراکتیزه‌کرن‪ ،‬وه‌ک وێ سیاس���ه‌تێ ی ‌ه یا کو‬ ‫ل س���ه‌دێن ناڤه‌راستێ ئاورۆپا ڤه‌گرتی‪ ،‬وات ‌ه‬ ‫به‌ری گرێبه‌س���تا جڤاکی د ناڤب���ه‌را حاکم‌و‬ ‫مه‌حکومی د‌ه بهێته‌ چێکرن‪.‬‬ ‫ئه‌و سه‌رده‌مه‌ ب یاس���ایا خوه‌زایی دهات ‌ه‬ ‫نیاس���ین‌و یاس���ا خوه‌زایی ئانکو هێز‪ ،‬شه‌رو‬ ‫تون���دی‌و ئه‌ڤه‌ بو س���ه‌ده‌مێ جه‌نگێن مه‌زن‬ ‫ل ئاورۆپا کو هنده‌ک ژ وان هه‌ش���تێ ساالن‬ ‫به‌رده‌وام بون‪ .‬پاش���ی‪ ،‬هن���ده‌ک هزرمه‌ندو‬ ‫فیلۆس���ۆف مین���ا جان جاک روس���ۆ‪ ،‬جون‬ ‫ل���ۆک‌و تۆماس هۆبز ب ئینس���یاتیڤ هاتن‌و‬ ‫ب گرێبه‌س���تا جڤاکێ په‌یوه‌ن���دی د ناڤبه‌را‬ ‫ده‌ستهه‌الت (حاکم) و مللله‌تی (مه‌حکوم) د‌ه‬ ‫رێکخس���تن‌و د ئه‌نجام ده‌ یاسایا خوه‌زایی ب‬ ‫دوماهیک هات‌و مرۆڤ ژ قوناغا خوه‌زایی به‌ر‬ ‫ب قوناغا ئه‌قل‪ ،‬ئیداره‌و رێکخستنێ چو‪.‬‬ ‫ئه‌ڤ���ا ئیرۆ ئ���ه‌م ل تورکی���ا دبینن‪ ،‬چو‬ ‫په‌یوه‌ندی ب ئه‌قل‪ ،‬ئیداره‌و رێکخس���تنێ ڤ ‌ه‬ ‫نین���ه‌‪ ،‬به‌لکو ب ترس‪ ،‬هێز‪ ،‬توندی‌و تیرۆرێ‬ ‫ڤه‌ هه‌یه‌و ئه‌ڤ ‌ه خزمه‌تا ملله‌ت‌و وه‌التان ناکن‪،‬‬ ‫به‌لکو دبن س���ه‌ده‌مێن بنگه‌هی���ن بۆ تێکدانا‬ ‫س���تره‌کتورا وه‌الت���ان کو ب س���االن دره‌نگ‬ ‫بمینت‌و توش���ی هاڤیبونه‌کا سیاسی‪ ،‬جڤاکی‬ ‫و شارستانی ببت‪.‬‬ ‫سیاس���ه‌تا ده‌ره‌کی یا ه���ه‌ر وه‌الته‌کی ل‬ ‫س���ه‌ر بریار و ره‌فتاران دمین���ت ب تایبه‌ت‬ ‫ئه‌و بریار و ره‌فتارێن کو خزمه‌تا سیاس���ه‌تا‬ ‫ستراتیژی یا وه‌التی دکن‪ ،‬له‌ورا ژی که‌سه‌ک‬ ‫وه‌کو س���ه‌رۆکوه‌زیرێ به‌ری نها ئه‌حمه‌د داود‬ ‫ئوغل���و د په‌رتوکا خوه‌ یا ناڤ���دار کوراتییا‬ ‫س���تراتیژی "العمق اڵ‌س���تراتیجی" ده‌‪ ،‬ژبۆ‬ ‫پارازتنا ئاسایش���ا نه‌ته‌وه‌یی ی���ا تورکیایێ‬ ‫پرۆژه‌یه‌ک پێشکێش���کر و تێده‌ دیارکر‪ ،‬کو د‬ ‫ش���یان د‌ه هه‌یه‌ تورکیا گاڤێن مه‌زن د بوارێ‬ ‫ئاس���ایش‪ ،‬ئابۆر و په‌یوه‌ندییان د‌ه بهاڤێژت‬ ‫و ب���ێ نه‌یار بمینت‪ ،‬واته‌ زی���رۆ – پرۆبلێم‪،‬‬ ‫به‌ل���ێ هێڤیخوازی و پالنێ���ن ئاکپارتی دگه‌ل‬ ‫پرۆژه‌ و ئه‌قلێ ئوغلۆیی نه‌گونجان‪ ،‬له‌ورا ژی‬ ‫مه‌ودایه‌ک د ناڤبه‌را وی و ده‌ستهه‌التا ئاکپارتی‬ ‫ده‌ چێبو‪ ،‬ل دوماهیکی نه‌چار بو ده‌س���ت ژ‬ ‫کارێ خو‌ه به‌ردت‪ .‬دگه‌ل ده‌س���تبه‌ردانا وی‪،‬‬ ‫چاڤدیرێن سیاسی پێشبینی کرن کو تورکیا‬ ‫دێ ب���ه‌ر ب ئاقاره‌ک���ێ دی ‪ /‬نو چیت‪ ،‬وات ‌ه‬ ‫پرس���ێن ئوغلویی "زیرۆ – پرۆبلێم‪ ،‬ئاسایشا‬ ‫نه‌ته‌وه‌یی و پرۆگرێس د بوارێن دی ده‌" وه‌ک‬ ‫خوه‌ نامینن‪.‬‬ ‫پش���تی دورکه‌تن���ا وی ژ بزاڤ���ا بریاردانا‬ ‫سیاس���ی ل تورکیای���ێ و هاتنا ب���ن عه‌لی‬ ‫یه‌لده‌رمی هه‌ڤده‌م دگه‌ل پرۆسێسا سیاسی و‬ ‫پرۆژێ رۆژهه‌التا ناڤه‌راس���تێ یێ دیمۆکراسی‬ ‫ل ده‌ڤه‌رێ‪ ،‬ره‌وشا تورکیایێ سه‌د و هه‌شتێ‬ ‫پله‌یان هاته‌ گوهه‌رین و ب ڤی ده‌س���توداری‪،‬‬ ‫دور نین���ه‌ ب ته‌مام���ی ژ ئاراس���تێ خ���و‌ه‬ ‫ده‌رکه‌ڤت‪.‬‬ ‫تورکیا‪ ،‬ئه‌و ده‌وله‌تا کو پریتانس���یۆن ب‬ ‫دیمۆکراس���ی و نه‌زاهه‌تێ دک���ر‪ ،‬کو گه‌ره‌ک ‌ه‬ ‫دگه‌ل سه‌دس���اال نو ببت کۆم���ارا دیمۆکرات‪،‬‬ ‫بویه‌ ده‌وله‌تا پۆلیس���ی و ترس و گه‌نده‌لیێ‬ ‫ب جاره‌ک���ێ ئه‌و نخاڤتیی���ه‌‪ .‬ئه‌ڤه‌ ره‌فتار و‬ ‫سیاسه‌تا ل سه‌رده‌مێ خیالفه‌تا ئۆسمانی ل‬ ‫بیرا مه‌ دهینت‪ ،‬کا چاوان والی و که‌س���انێن‬ ‫ل ده‌وروبه‌ر ده‌س���تهه‌الت ل ویالیه‌تان پاوان‬ ‫دکرن و سه‌روه‌ت و سامانێن گشتی ب هه‌ده‌ر‬ ‫ددان‪ ،‬ئ���ه‌و بو کو که‌س���ه‌ک مینا مه‌دحه‌ت‬ ‫پاشایی هنده‌ک بریارێن چاره‌نڤیسساز بت و‬ ‫ب جه‌س���اره‌ت ده‌س���ت ب چاکسازییان بکت‬ ‫به‌ری کو ببت دره‌نگ‪ .‬ل جهێ ئینس���یاتیڤا‬ ‫ئوغلوی���ی‪ ،‬نه���ا سیاس���ه‌تمه‌دارێن ت���ورک‬ ‫(ئاردوغان وه‌کو نمونه)‌ ب بریار و ره‌فتارێن‬ ‫خوه‌ دگه‌ل هنده‌ک دکتاتۆرێن دی ل ده‌ڤه‌رێ‬ ‫دهێت���ه‌ هه‌ڤبه‌رکرن‪ ،‬ئه‌ڤه‌ ژبلی پێش���ێلکرنا‬ ‫مافێن م���رۆڤ و که‌مینه‌یان و چه‌وس���اندنا‬ ‫ده‌نگێن ئۆپۆزسیۆنێ و هه‌ر که‌سێ کو دگه‌ل‬ ‫خه‌ونا سه‌لته‌نه‌تێ نه‌بت‪.‬‬ ‫هه‌تا کو ئاردوغان پالنا خو‌ه ببت سه‌ری و‬ ‫سیسته‌مێ سیاسی ل تورکیایێ بگوهه‌رت‪ ،‬ژ‬ ‫سیسته‌مێ په‌رله‌مانی بۆ سه‌رۆکایه‌تی دا کو‬

‫ئه‌ڤرۆ‪ ،‬هه‌ڤده‌م‬ ‫دگه‌ل گوهه‌رین‬ ‫بله‌ز ل سه‌ر ئاستێ‬ ‫سیاسه‌تا هه‌رێمی و‬ ‫نێڤده‌وله‌تی نه‌مازه‌‬ ‫پشتی نه‌مانا‬ ‫داعش‪ ،‬تورکیا‬ ‫گه‌ره‌که‌ سه‌ر ژ‬ ‫نو خواندنه‌کێ بۆ‬ ‫بارودۆخێ سیاسی‬ ‫یێ ده‌ڤه‌رێ بکت‬ ‫سه‌رجه‌م ده‌س���تهه‌التێن سیاسی و ئیداری ل‬ ‫تورکیایێ زه‌فت بکت‪ ،‬ده‌ست ب ته‌سفیه‌کرنا‬ ‫سیاس���ی و ئه‌س���که‌ری دکت ب���ێ کو ناڤ‪،‬‬ ‫دیرۆک‌و به‌رژه‌وه‌ندا تورکیایێ وه‌کو وه‌الته‌کێ‬ ‫مه‌زن ل سه‌ر ئاستێ رۆژهه‌التا ناڤه‌راستێ ل‬ ‫به‌ر چ���اڤ وه‌ربگرت‪ .‬دیار‌ه هه‌ر کاره‌کێ ئه‌و‬ ‫بکت‪ ،‬به‌رکاره‌ک ژ ئالێ جڤاکێ نێڤده‌وله‌تی ڤ ‌ه‬ ‫ت هه‌تا وێ رادێ کو ب ئاشکه‌راهی‬ ‫په‌یدا دک ‌‬ ‫وه‌ک���و دکتاتۆر ل قه‌ل���ه‌م ددن و ل جهێ کو‬ ‫ئه‌و پێده‌چونه‌کێ د خوه‌ و سیاس���ه‌تا خو‌ه‬ ‫(بری���ار و ره‌فتار) د‌ه بک���ت‪ ،‬به‌رده‌وامیێ ب‬ ‫وێ سیاسه‌تێ ددت‪.‬‬ ‫دیاره‌ س���ومعه‌تا سیاس���ی یا کارێکته‌رێ‬ ‫(که‌س‪ ،‬ده‌وله‌ت و س���ازی) گه‌له‌کا گرینگ ‌ه‬ ‫ب تایبه‌ت د نه‌س���ه‌قێ فه‌رمی ل سه‌ر ئاستێ‬ ‫هه‌رێمی و نێڤده‌وله‌ت���ی ده‌‪ ،‬بۆ نمونه‌ ده‌مێ‬ ‫هلبژارتن���ا کارێکته‌را س���اال ‪ 2016‬ده‌‪ ،‬یا کو‬ ‫کۆڤارا ئامه‌ریکی تایمز پێ رابویی‪ ،‬ئاردوغانی‬ ‫چ���و ده‌نگ نه‌ئینان‪ ،‬به‌لکو س���ه‌رۆکێ کوریا‬ ‫باک���ور ژ وی پتر ده‌نگ ئینان! ئه‌ڤه‌ ب خو‌ه‬ ‫ئیماژه‌یه‌که‌ کو ئاردوغان کارێکته‌ره‌کا نه‌ڤیایی‬ ‫ی ‌ه هه‌م ل نک ملله‌ت هه‌م ژی ل نک سازی و‬ ‫ده‌زگه‌هێن فه‌رمی ل ئاورۆپا و ئامه‌ریکا‪ ،‬به‌لێ‬ ‫دگه‌ل هندێ ئه‌و مییه‌کێ ژ خو‌ه شاش ناکت‪.‬‬ ‫وه‌کی دی‪ ،‬به‌رده‌وام گه‌فان ل هنده‌ک وه‌التان‬ ‫دک���ت هه‌روه‌ک میس���ر‪ ،‬ئه‌لمانی���ا و ئیراق‪،‬‬ ‫زێده‌باری تێکدانا په‌یوه‌ندیێ د ناڤبه‌را تورکیا‬ ‫و ده‌وله‌تێن زلهێز و مه‌زن ده‌ مینا ویالیه‌تێن‬ ‫ئامه‌ریکا یێن ئێکگرتی و روسیایێ‪.‬‬ ‫دیار‌ه سیسته‌مێ نیشتیمانی و سیسته‌مێ‬ ‫جیهان���ێ په‌یوه‌ندیی���ه‌کا دینامێک���ی دگه‌ل‬ ‫هه‌ڤدو هه‌ن���ه‌‪ ،‬کار و باندۆرا سیس���ته‌مه‌کێ‬ ‫دکارت ریفالکس���یۆنا خوه‌ ل یێ دی بکت و‬ ‫بویه‌ر و کاودانێن سیاس���ی ل ناڤ تورکیایێ‬ ‫(سیس���ته‌مێ نیش���تیمانی) ب خو‌ه به‌لگه‌ی ‌ه‬ ‫ب���ۆ وێ ریفالکس���یۆنێ‪ .‬دی���اره‌ ژی تورکیا‬ ‫پرس���گرێک د بوارێ ئاوایێن س���ه‌ره‌ده‌ریێ و‬ ‫ئاالڤێ���ن چاره‌س���ه‌ریێ دگه‌ل کێش���ه‌یان د‌ه‬ ‫هه‌یه‌‪ ،‬ئه‌و پرسگرێک باندۆرێ ل ره‌ئیا گشتی‬ ‫ل س���ه‌ر سێ ئاستان (ناڤخوه‌یی‪ ،‬هه‌رێمی و‬ ‫نێڤده‌وله‌تی) دکت‪.‬‬ ‫ئه‌ڤ���رۆ‪ ،‬هه‌ڤده‌م دگ���ه‌ل گوهه‌رین بله‌ز ل‬ ‫سه‌ر ئاستێ سیاسه‌تا هه‌رێمی و نێڤده‌وله‌تی‬ ‫نه‌مازه‌ پش���تی نه‌مانا داعش‪ ،‬تورکیا گه‌ره‌ک ‌ه‬ ‫س���ه‌ر ژ نو خواندنه‌کێ بۆ بارودۆخێ سیاسی‬ ‫ی���ێ ده‌ڤ���ه‌رێ بک���ت و هزره‌ک���ێ د ئاوایێن‬ ‫سه‌ره‌ده‌ریێ و ئاالڤاێن چاره‌سه‌ریێ د‌ه بکت‪،‬‬ ‫هن���ده‌ک پ�ل�ان و پرۆژێن ن���و و گونجایی ل‬ ‫سه‌ر هه‌رسێ ئاس���تان (ناڤخوه‌یی‪ ،‬هه‌رێمی‬ ‫و نێڤده‌وله‌ت���ی) ئاماده‌ بک���ت به‌ری کو ببت‬ ‫دره‌نگ چونکو ب س���ه‌دان س���ال ‌ه سیاسه‌تا‬ ‫مانده‌ال و ئینکارکرنێ سه‌رنه‌گرتییه‌ و ناگرت‬ ‫و باش���ترین ده‌س���تپێک بۆ وێ سیاس���ه‌تێ‬ ‫ئاشتبونه‌کا سیاس���ی دگه‌ل هه‌مو پێکهاتێن‬ ‫ده‌وله‌ت���ا تورکیای���ێ و ل س���ه‌ر رێزێ دگه‌ل‬ ‫کوردان و نونه‌رێن وان د په‌رله‌مانی ده پشتی‬ ‫ئازاکرنا وان‌‪ ،‬هه‌روه‌س���ان ل جهێ سزادان و‬ ‫ته‌س���فیه‌کرنێ‪ ،‬هنده‌ک چاکسازییان د هه‌مو‬ ‫ب���وار و بیاڤان د‌ه بکت‪ ،‬هه‌گه‌رنا تورکیا دێ‬ ‫باجه‌ی���ه‌کا مه‌زن دت و ده‌ربارێ کوردان ژی‪،‬‬ ‫هه‌گه‌ر به‌ری نه���ا ب به‌هانه‌یا تیرۆرێ کورد‬ ‫دچه‌وس���اندن‪ ،‬نها جیهان هه‌مو ش���اهده‌ کو‬ ‫کورد به‌رهنگارێن س���ه‌ره‌کی نه‌ بۆ تیرۆرێ و‬ ‫ئه‌ڤێ چه‌ندێ هه‌لویستێ کوردان بهێزکرییه‌ و‬ ‫د هه‌مان ده‌می ده‌ یێ تورکیایێ الوازکرییه‌‪.‬‬ ‫ده‌س���تهه‌الت و رایه‌دارێ���ن ئاکپارتی نه‌کو‬ ‫نه‌زان و خش���یمن‪ ،‬به‌لکو ب���اش فامکرن ‌ه کو‬ ‫ده‌مێ گوهه‌رین���ان هاتییه‌ و مافێ وان هه‌ی ‌ه‬ ‫ژ خوه‌ بترس���ن‪ ،‬به‌لێ چاره‌س���ه‌ری ژی ئه‌و‬ ‫نینه‌ سیاس���ه‌تا جاران دوب���اره‌ بکن‪ ،‬به‌لکو‬ ‫ئه‌ق���ل و ه���زرا خوه‌ یا سیاس���ی بگوهه‌رن‪،‬‬ ‫دابرانێ دگ���ه‌ل رابردویێ خرش رابگه‌هینن و‬ ‫پێشوازیێ ل داهاتویه‌کێ به‌رهه‌مدار بۆ هه‌مو‬ ‫گ���ه‌ل و ملله‌تان بکن ب���ه‌ری کو کێر بگه‌هت‬ ‫سه‌ر هه‌ستی‪.‬‬

‫‪12‬‬

‫)‪ )556‬سێشه‌مم ‌ه ‪2016/12/13‬‬

‫‪birura. awene@gmail. com‬‬

‫بیروڕا‬

‫لەواڵتی ئێمەدا سیاسی چ بونەوەرێکە؟‬ ‫نەوزاد جەمال‬ ‫وەک هەمیشە وتومە‪ ،‬جیالەوەی کورد‬ ‫کێشەیەکی گەورەی سیاسی‌و فەرهەنگی‌و‬ ‫مرۆی����ی هەیە‪ ،‬ه����اوکات کێش����ەیەکیتر‬ ‫دەچێتەس����ەری کە ئەویش س����ەرکردە‬ ‫سیاس����یەکانیەتی‪ .‬بەدەربڕنێکیت����ر‪،‬‬ ‫س����ەرچاوەی گرفتەکانی نەتەوەی کورد‪،‬‬ ‫تەنه����ا داگیرکەرو نەی����ارو هەلومەرجی‬ ‫دەرەکی‌و ناوچەیی‌و نێوخۆییەکان نییە‪،‬‬ ‫بەڵک����و پش����کێکی باش����ی دەگەڕێتەوە‬ ‫بۆئەوانەی بەناوییەوە سیاسەت دەکەن‪.‬‬ ‫رەنگ����ە هەڵدان����ەوەی پەڕەکانی مێژوی‬ ‫سیاس����ی ئێمە‪ ،‬باش����ترین ژێدەربن کە‬ ‫تاچەندە سەرکردەکان هۆکاری یاریدەدەری‬ ‫شکس����ت‌و ماڵوێرانی بن‪ .‬لەهەمویش����ی‬ ‫ناخۆش����تر ئەوەیە‪ ،‬شکستەکان دوبارەو‬ ‫هاوش����ێوەن‪ .‬کارەس����اتەکان ئەوەن����دە‬ ‫لەیەکدەچن‪ ،‬وەکئەوەی نەیارانی کورد‪،‬‬ ‫کلیلی شکستەکانیان باش دۆزیبێتەوە!‬ ‫ئاخ����ۆ ئ����ەو بون����ەوەرە کێیی����ە کە‬ ‫سیاس����ەت دەکات����ە پیش����ەو چاالک����ی‬ ‫ژیانی؟ پرس����یارێک کە چیت����ر ناکرێت‬ ‫بیری لێنەکەینەوە‪ ،‬بەتایبەت کاتێک کە‬

‫ژیانی سیاسی بەبنبەستدەگات‪ .‬شایەنی‬ ‫وتنە لەگەرمبونی کێش����ەو چڕبونەوەی‬ ‫روداوەکان����دا‪ ،‬زۆر باس����ی سیاس����ەت‌و‬ ‫ح����زب‌و هەڵوێس����تەکانیان دەکرێ����ت‪،‬‬ ‫ب����ەاڵم کەمت����ر قسەلەس����ەر کاراکتەری‬ ‫سیاس����یەکان دەکرێت‪ .‬هەڵبەت لەڕوی‬ ‫زانس����تییەوە‪ ،‬بابەتیبون وادەخوازێت کە‬ ‫پرسەکان نەکرێنە کەسی‌و زومی رەخنەو‬ ‫پرس����یارەکان لەس����ەر خودی کەسێکی‬ ‫سیاس����ی نەوەس����تێت‪ .‬بەاڵم دەشکرێت‬ ‫کاراکتەرو بیچمە(فیگەر) سیاسیەکانیش‬ ‫وەک بابەتی توێژینەوە ش����رۆڤە بکرێت‪.‬‬ ‫کەوات����ە ناکرێ����ت رەفتاری س����ەرکردەو‬ ‫سیاسیەکان بخرێنە دەرەوەی توێژینەوەی‬ ‫رەخنەیی����ەوە‪ ،‬بەتایب����ەت کولتورێک����ی‬ ‫سیاسی وەکئەوەی کوردستاندا کەسێتی‬ ‫سیاس����ی‪ ،‬ت����ەوەری س����ەرەکی‌و پنتی‬ ‫ملمالنێ‌و ناکۆکییەکانە‪.‬‬ ‫لەئێستەدا‪ ،‬ملمالنێی سیاسی لەناکۆکی‬ ‫نێوان بکەرە سیاس����یەکاندا چڕبۆتەوە‪.‬‬ ‫پێدەچێت رەهەندی کەسێتی‪ ،‬فۆرمێکی‬ ‫زۆر ئاڵ����ۆزی بەکێش����ەکان دابێ����ت کە‬ ‫خاوبونەوە سەدەیەک بخایەنێت‪ .‬هەڵبەت‬ ‫ئەمە ئەگ����ەر لەبنەڕەتدا باوەڕمان وابێت‬ ‫هۆکاری ناکۆکیەکان ملمالنێی سیاسییە‪،‬‬ ‫نەک پاش����خانی کەس����یی سیاسیەکان‪.‬‬ ‫ئەگەر سەرنجی گوتاری سیاسی سەرکردە‬ ‫حزبیەکان بدەیت‪ ،‬ناچارانە کەس����ێتی‌و‬ ‫رەفت����ارو هەڵس����وکەوتەکانیان مای����ەی‬ ‫پرس����یاری زۆرن‪ .‬ئ����ەوەی لەمیدیاکاندا‬ ‫باسدەکرێت‪ ،‬دەمانگەیەنێتە ئەنجامێکی‬ ‫ترسناک‪ :‬سیاسیەکان خەریکی خۆیانن‪،‬‬ ‫نەک پرسە نیشتمانی‌و گشتیەکان‪.‬‬

‫واتە‪ ،‬سیاس����یەکانمان سەرقاڵی ژیانی‬ ‫رۆژانەی خۆیان����ن لەفۆرمی کارو چاالکی‬ ‫سیاسییدا‪ .‬ئەمێک کە سەرقاڵی وەرگرتنی‬ ‫خەاڵت����ە یابڕوانامە‪ ،‬ئەوێ����ک کاراکتەری‬ ‫هەمیشەی کۆڕو کۆنفرانسەکانە‪ .‬یەکێکیتر‬ ‫لەتۆڕەکان����دا تەن����زو پالر فڕێ����دەدات‪،‬‬ ‫دانەیەکیتر لەگۆشەگیری خۆیدایەو ئەویتر‬ ‫لەبێدەنگی‌و کەمدوییدایە‪ .‬هەیە بەردەوام‬ ‫لەگەش����تدایەو هەش����ە‪ ،‬لەبەر واژۆکردن‬ ‫سەری خۆی بۆناخورێت‪ .‬جۆریکیتریشت‬ ‫هەیە کە ناپەرژێتە سەر سیاسەت لەبەر‬ ‫کاری بازارگانی‌و کۆمپانیاکانی‪ .‬هی وامان‬ ‫هەیە ک����ە تەنها لەکاتی بروس����کەلێدان‬ ‫بەهۆی بۆنەکانەوە دەبینرێت‪ .‬کەسانیترت‬ ‫هەیە س����ەرقاڵی دابەش����کردنی میراتی‬ ‫دەسەاڵتی سیاسی‌و ئابورییە‪ .‬هیتر هەیە‬ ‫لەخەمی جێگرتنەوەی س����ەرکردەیەکی‬ ‫پێشوتردایەو هتد‪...‬‬ ‫ئ����ەوا من ه����ەر باس����ی پەرلەمانتارو‬ ‫ئەوان����ە ناک����ەم ک����ە لەپل����ەو پێگەی‬ ‫فەرمانگەکان����ی حکومەت����دان‪ .‬چونک����ە‬ ‫ئەوانیش چیرۆکێکی هاوشێوەیان هەیە‪.‬‬ ‫کەواتە لەواڵتی ئێمەدا خۆتەرخانکردن بۆ‬ ‫پێداویستیەکانی رۆژانە‪ ،‬وایکردوە بەناوی‬ ‫سیاسەتەوە‪ ،‬سیاس����ەت بمرێت‪ .‬ئەوەی‬ ‫لەژیان‌و خ����ەم‌و بیرکردن����ەوەی زۆربەی‬ ‫کاراکتەرە سیاسیەکاندایە‪ ،‬خۆتەوەرییە‬ ‫نەک سیاس����ەت تەوەری‪ .‬واتە تەوەری‬ ‫سەرەکی‌و پلەیەک سیاسەت نییە‪ ،‬بەڵکو‬ ‫بەدیهێنانی خودێتی کەس����ەکەیە‪ .‬لێرەدا‬ ‫سیاس����ەت بەمانای زین����دە چاالکیەکی‬ ‫گشتی‌و مرۆیی نەک وتاردان‪ ،‬وتارنوسین‌و‬ ‫خوێندن����ەوە لەکۆنفران����س‌و لێدوان����ی‬

‫رۆژنامەوانی یائامادەبون لەکۆبونەوەوی‬ ‫حزبیدا‪.‬‬ ‫بۆیە کاتێک کە کێشەکان‌و گرفتەکان‬ ‫بێدەرەتان‌و بێچارە دەمێننەوە‪ ،‬هەمیشە‬ ‫دەپرس����م ئاخۆ ئ����ەم واڵتە سیاس����ی‌و‬ ‫س����ەرکردەی تێدایە؟ ئ����ەرێ کوا بڕیارو‬ ‫بەش����دارییە کاراکانت����ان؟ کام����ە پالن‌و‬ ‫رێگەچ����ارە‪ .‬ئ����ەی ئێ����وە لەکوێن‌و بۆ‬ ‫ئامادەنی����ن؟ ئاخر بۆ ئێم����ە تەنها ئێوە‬ ‫دەبینین‪ ،‬ب����ەاڵم ئامادەی����ی کردەییتان‬ ‫بەدیناکەین‌و هەستپێناکەین؟ بەڵێ ئێوە‬ ‫لەهەسارەی خۆتاندان‪ .‬لەخولگەی خەمە‬ ‫خۆییەکانت����دا دەخولێن����ەوە‪ ،‬خەڵکیش‬ ‫لەخولگەی خوارەوەدا قەتیسە‪.‬‬ ‫بەداخەوە ئەوەندەی ئەو سیاس����یانە‬ ‫لەبۆنەی الوەکیەکان����دا دیارو بەرچاون‪،‬‬ ‫ئەوەن����دە لەکات����ی روداوەکان‌و‬ ‫کارەساتەکاندا نائامادەن‪ .‬سەیرە کە ئەم‬ ‫کاراکتەرە سیاس����یانە بۆ لەساتەوەختی‬ ‫ناپێویس����ت‌و الوەکیی����دا بەرچ����اون‪ ،‬دو‬ ‫هێن����دەش لەبڕی����ارو چارەس����ەرکردندا‬ ‫بێئیرادەن‪ .‬کەواتە پرس����یارەکە ئەوەیە‪:‬‬ ‫ئایا هێش����تا گۆرەپان‌و کای����ەی خۆیان‬ ‫نەدۆزیوەتەوە؟ یا خۆی����ان خزاندۆتەوە‬ ‫جێگەیەک����ەوە ک����ە دونیای سیاس����ەتی‬ ‫بچوککردۆتەوە بۆ کەسێتی خۆیان؟‬ ‫بێگوم����ان میکانیزم����ی خۆدزین����ەوە‬ ‫لەپ����رس‌و کێش����ەکان وایک����ردوە‪،‬‬ ‫بەکۆڕوکۆبون����ەوەی رۆتین����ی قەرەب����و‬ ‫بکرێتەوە‪ .‬لەجیاتی بڕیاری پێویس����ت‪،‬‬ ‫لێدوان‌و وتارو پیرۆزبایی‌و هەڵوێستنواندن‬ ‫جێگ����ەی گرتۆت����ەوە‪ .‬دیارە سیاس����ەت‬ ‫بوەت����ە بۆنەیەکی وەرزی����ی‪ .‬لەبەرئەوە‪،‬‬

‫هەمیشە ئەو پرسیارە دوبارە دەکەمەوە‪:‬‬ ‫ئای����ا ئەم بونەوەرە سیاس����ییە کێیە کە‬ ‫بەن����اوی سیاس����ەتەوە مافی سیاس����ی‬ ‫هەمومان����ی زەوتک����ردوە؟ ئایا خەریکی‬ ‫چیی����ەو خەمی ئەو کامەیە؟ خواس����ت‌و‬ ‫ویستەکانی لەچیدایە تاپشتگیری بکەین؟‬ ‫ئەمە چ کاراکتەرێکە کە لەکێش����ەوگرفتە‬ ‫سیاسیەکان رادەکات‌و دەشیەوێت هەمو‬ ‫تاکێکی ئەم واڵتە دەستبەسنگەوە بگرێت‬ ‫لەئاس����تیدا؟ ئاخ����ر چ بونەوەرێک����ە کە‬ ‫بیەوێت هەم����و هاواڵتیان ببنە قوربانی‪،‬‬ ‫بێئەوەی هیچ دەس����تکەوتێک‌و مافێکی‬ ‫گشتی دابینکات؟‬ ‫لێ����رەوە زێ����دەڕەوی نیی����ە ئەگ����ەر‬ ‫بوترێت کە سیاس����یەکانی ئێمە‪ ،‬مایەی‬ ‫نائومێدک����ردن‌و بێهیواکردنی کۆمەڵگەن‪.‬‬ ‫هۆکاری پوچاندنی سیاسەت‌و بێهودەیی‬ ‫بون����ی مرۆڤەکان����ن‪ .‬کەس����انێکن ک����ە‬ ‫پاش����ەڕۆژی ئێم����ە رادەس����تی قەدەری‬ ‫روداوەکان دەک����ەن‪ .‬ه����اوکات پش����کی‬ ‫شێرو دەستکەوتەکان بۆخۆیان دەبەن‌و‬ ‫لەئێم����ەی زەوتدەک����ەن‪ .‬بۆی����ە ئەگەر‬ ‫سیاسیەکان ویس����تیان پێناسی راستی‌و‬ ‫دروستی خۆیان بزانن‪ ،‬با بڕۆن‌و خەڵکی‬ ‫سەر شەقام‌و بازاڕەکان ببیستین‪ .‬لەوێ‬ ‫گوێهەڵخ����ەن ک����ە چیی����ان پێدەوترێت‌و‬ ‫چۆنهایی باس����دەکرێن‪ .‬رەنگ����ە دواجار‬ ‫ئ����ەوێ باش����ترین دادگە بێ����ت کە مافی‬ ‫تەواوی����ان بۆ ببڕێتەوە‪ .‬خۆش����بەختانە‬ ‫لەژیانمدا ساتێک نەبوە ئێرەی بەپێگەو‬ ‫پلەی هیچ سیاس����یەکی ئەم واڵتە بکەم‪.‬‬ ‫چونکە ئەوس����ا دەبو خ����ۆم بەمرۆڤێکی‬ ‫زەبون‌و نائازاد بزانم‪.‬‬

‫بەداخەوە‬ ‫ئەوەندەی ئەو‬ ‫سیاسیانە لەبۆنەی‬ ‫الوەکیەکاندا دیارو‬ ‫بەرچاون‪ ،‬ئەوەندە‬ ‫لەکاتی روداوەکان‌و‬ ‫کارەساتەکاندا‬ ‫نائامادەن‬

‫پەتای گەندەڵی‌و چەرمی رو‬

‫دالوه‌ر سۆفی‬ ‫لەڕاپەڕین���ە مەزنەکەوە بیس���توپێنچ‬ ‫س���اڵ تێپەڕی���وەو چاوەڕێی���ن کارەب���ا‬ ‫بێت���ەوە چاوەڕێی���ن غاز بەب���ۆری بێتە‬ ‫ماڵەکانمان���ەوە‪ ،‬چاوەڕێن خەڵوزی بەرد‬ ‫بێتە بەرهەم‌و خۆمانی پێگەرم کەینەوە‪،‬‬ ‫چاوەڕێین بێکاری کەم ببێتەوە هەموئەم‬ ‫چاوڕوانیانەمان لەو شەمەندەفەرە بارکرد‬ ‫کە چاوەڕێبوین بگاتە سلێمانی‪ ،‬چاومان‬ ‫روا سەبرمان سوا‪ ،‬پردی تەحەمول پچڕا‪،‬‬ ‫لەدوای کۆڕەوەکەوە پێشبڕکێبو لەنێوان‬ ‫حیزبە کوردستانیەکاندا‪ ،‬کێ زوتر دەستی‬ ‫بگاتە جەنابی دیکتات���ۆرو پاڵەوانەکانی‬ ‫ئەنفال تاالی سەرو دانیشێ دەستلەمالن‬ ‫بەو دی���دارە ش���ەرەفمەندبێ‪ ،‬کاتێکێش‬ ‫بەغ���دا بەحس���اب‌وکتابی خۆیدا چوەوە‪،‬‬ ‫ئیدارەی لەکوردستان کێشایەوە‪ ،‬خەڵكی‬ ‫کوردس���تان ش���انیان دایە بەر بارگرانی‬ ‫ژیان‌و بەڕێکردنی ئەو قۆناغە س���ەختە‪،‬‬ ‫س���ەربەرزانە دروشمی (س���ەری بەرزبۆ‬ ‫موچە نەوی ناکەین) ی���ان بەرزکردەوە‪،‬‬ ‫لەودەمەدا خەڵک حیزبەکانی بەپەیامبەرو‬ ‫فریش���تە ئەزانی! هێش���تا دەرنەکەوتبو‬ ‫کێن‌و چی���ن؟ خەڵک بێئ���اگا بو لەوەی‬ ‫ئەوان خەریکی تااڵن کردن‌و ئاودیوکردنی‬ ‫واڵت‌و دابەش���کردنی داهاتی گومرگەکان‬ ‫بون‪ ،‬هەرچی���ان پێکرا کردیان لەگیرفان‬ ‫پڕک���ردن‌و واڵت کاول ک���ردن‪ ،‬ت���اکار‬ ‫گەیشتە ئەوەی لەسەر بەشە تااڵنی رێک‬ ‫نەکەوتن‪ ،‬ش���ەڕی نەگریس���ی ناوخۆیان‬ ‫دامەزران���دو چەن���د ه���ەزار گەنجێک���ی‬ ‫بێگوناهیان کردە قوربانی پۆست‌و پارەو‬ ‫بنەماڵەکان���ی خۆی���ان‪ ،‬کوردس���تان بو‬ ‫بەدو میرنش���ین‪ ،‬هەرکەس بۆ خۆی‪ ،‬کێ‬ ‫قارەمان���ە زۆرترو زوتر دەوڵەمەند ببێت‪،‬‬ ‫کاتێکی���ش لەبەرژەوەن���دی ئەمەری���کا‬ ‫نەب���و ش���ەڕی براکوژی ب���ەردەوام بێت‬ ‫بەچاو لێسورکردنەوەیەک بەیەک تەقەڵ‬ ‫بەی���ەکا دایدرونەوە‪ .‬لێرەوە خەڵک وردە‬ ‫وردە مەعدەنەکەیان���ی ناس���ی‪ ،‬زانی چ‬ ‫عەیارێکن‪.‬‬ ‫س���ەیرەکە لەوەدابوس���ەرکردەکان‬ ‫بێشەرمانە باسیان لەئەستۆپاکی خۆیان‬ ‫ئەکردو‪ ،‬میللەتی���ان تاوانبار ئەکرد وەک‬ ‫ئ���ەوەی ئەمان نەبوب���ن فەرمانیان دابێ‬

‫یەکتری داپاچن‪ ،‬گوایە ئەوان فریش���تەن‬ ‫لەئ���اوی ش���ەو پاکتر بون‪ ،‬بەدەس���ت‬ ‫میللەت���ەوە گیری���ان خ���واردوە! ئەوان‬ ‫ئاگادارنەب���ون کە کولێرەی���ەک ئەبوایە‬ ‫ئاردەکەی لەزۆن���ی زەرد دوجار گومرگ‬ ‫بکرای���ەو لەزۆن���ی س���ەوزیش بەهەمان‬ ‫شێوە‪ ،‬ئەوەی دور لەهەواداری‌و ماستاوی‬ ‫حیزبایەت���ی چاوێ���ک ب���ەو مێ���ژوە پڕ‬ ‫لەشەرمەزاریەدا بخش���ێنێتەوە ئەتوانێت‬ ‫ئەو راستیانە بدۆزێتەوە کە دو کەرتکردنی‬ ‫واڵت‌و دوئیدارەی���ی لەبەرژەوەندی هەردو‬ ‫دەسەاڵتدا بوە‪ ،‬هەمو حەرامەکان حەاڵڵ‬ ‫ک���ران‪ ،‬تاوانبار کرای���ە دادوەر‪ ،‬قوربانی‬ ‫کرایە تاوانبارو پەلکێش���کردنی سوپای‬ ‫بێگانە شەرمی تیا نەما‪ ،‬سەرسەختترین‬ ‫دوژمن کرایە برابەش‪ ،‬واڵتی تەسلیم کرا‪،‬‬ ‫میللەتیش کام کێو بەرزە بابیگرێ‪.‬‬ ‫پ���اش مێژوی���ەک لەت���ااڵن ک���ردن‌و‬ ‫ناعەدالەت���ی‪ ،‬حیزبی کوردی‌و حکومەتی‬ ‫ک���وردی‪ ،‬لەدوژمن���ەکان کەمتری���ان‬ ‫پێنەکردی���ن‪ ،‬کاتێ���ک پەلکێش���کردنی‬ ‫سوپای بەعس ناونرا خاڵی وەرچەرخان‪،‬‬ ‫بەرامبەرەکەش دوانەک���ەوت لەپەنابردن‬ ‫ب���ۆ دوژمنێکی کە ئیتر هی���چ بەهایەک‬ ‫نەما بۆنیش���تمان! ب���ۆ میللەت! بۆ هیچ‬ ‫پیرۆزییەک کە ئ���ەم خەڵکە قوربانی بۆ‬ ‫داوە! جگە لەتااڵنوبڕۆی سامانی گشتی‪،‬‬ ‫یاس���ا بو بەپارەیەکی قەڵ���ب کە لەهیچ‬ ‫بازاڕێکدا رەواجی نەما‪ ،‬بو بەو ئاش���ەی‬ ‫بەئاوو ئارەزوی دەس���ەاڵتداران ئەگەڕێ‪،‬‬ ‫ناشەرعی بەش���ەرعی ئەڵێت کشمەلیک‪،‬‬ ‫حیزب لەم مەملەکەتەدا بوە بەکۆمپانیای‬ ‫بازرگان���ی‌و بزنس‪ ،‬گرنگترین س���ێکتەر‬ ‫کە بەدەس���تی ئەنقەس���ت سوک‌و ریسوا‬ ‫کرا پ���ەروەردەو زانک���ۆکان‌و دامەزراوە‬ ‫عیلمی���ەکان بو‪ ،‬ل���ەو رۆژەوە کە قبوڵ‬ ‫خ���اس هاتەکایەوە زانک���ۆو کۆلێجەکان‬ ‫ئاخنران بەکەس���انێک کە لەقۆناغەکانی‬ ‫ئامادەییدا لەتەلەبە تەمەڵ‌و فاش���یلەکان‬ ‫ب���ون‪ ،‬بڕوانام���ەی دوکتۆراو ماجس���تێر‬ ‫بێ بەهاکراو دەیان‌و س���ەدان کەس بون‬ ‫بەهەڵگری ئ���ەو ج���ۆرە بڕوانامە فەل‌و‬ ‫تەزویران���ە‪ ،‬دەیان‌و س���ەدان کۆمپانیای‬ ‫وەهـم���ی‌و چەندین فێ���ڵ‌و تەڵەکەبازی‬ ‫ب���ۆ قۆرغکردنی ب���ازاڕ‪ ،‬چەندی���ن تازە‬ ‫دەوڵەمەند وەک قارچک هەڵتۆقینران‪ ،‬بێ‬ ‫گرنگیدان بەباگراوندەکانیان! داگیرکردنی‬ ‫هەمو جومگەکانی کارو بازرگانی بازاڕی‬ ‫تەنیەوە‪ ،‬ئەمە مش���تێکە ل���ەو خەرمانە‬ ‫گەندەڵیی���ەی هەم���وان باس���ی ئەکەن‪،‬‬ ‫مناڵی قۆناغی س���ەرەتایی! هەرزەکاران!‬ ‫کرێکاران !کەس���انی پلەبااڵش لەحیزب‌و‬ ‫حکومەت س���ەرباریبێ‪ ،‬بەی���ەک دەنگ‌و‬ ‫بەکۆرس ئەڵێ���ن (گەندەڵی)‪ ،‬بەکوردی‬ ‫لەهەم���و ک���ۆڕو کۆبونەوەیەکدا‪ ،‬لەهەمو‬

‫جێگایەکدا‪ ،‬باس باسی گەندەڵیە‪ ،‬بەاڵم‬ ‫لەهەم���وی س���ەیرو س���ەمەرەتر ئەوەیە‬ ‫بەرپرس���ان‌و س���ەرکردەکان‌و قسەکەرە‬ ‫بێشەرمەکانیان دەمیان لەڕەشەخەڵکەکە‬ ‫گەرمترە باس���ی گەندەڵی‌و ناعەدالەتی‌و‬ ‫قەڵب‌وقوالپیەکانی ئەم واڵت‌و دەسەاڵتە‬ ‫ئەک���ەن‪ ،‬تاگەندەڵ���ی ب���وە پەتایەک‬ ‫لەپەتای تاعون ترس���ناکتر‪ ،‬هەمو واڵتی‬ ‫گرتەوە بەاڵم دەس���ەاڵت وای دەرئەخات‬ ‫کە ئەوان فریشتەی ئاسمانن‌و دورن لەو‬ ‫درم‌و پەتایە‪ ،‬وەک ئەوەی ئەم میللەتەی‬ ‫ئەوان فەرمانڕەوای���ی ئەکەن میللەتێکی‬ ‫نمەکبەحەرام���ن‌و نازان���ن رەعیەت بن‪،‬‬ ‫ئەگین���ا دەس���ەاڵت‌و حوکمڕانی ماڵێکی‬ ‫بێعەیبە!‬ ‫روقایمیەکەیان گەیشتوەتە ئاستێک بۆ‬ ‫هەمو کەتنێک کە لەدەس���تیان ئەقەومێ‬ ‫وەاڵم ئەدەنەوە‪ ،‬پاس���اوی بۆ ئەهێننەوە‬ ‫بەمەرجێک هەن���دێ جار لوتیان ئەتەقێ‬ ‫بەو پەندەدا کە ئەڵێ (عوزر لەقەباحەت‬ ‫خراپترە) چونکە زۆرێک لەپاس���اوەکان‬ ‫جێگ���ەی پێکەنی���ن‌و گاڵتەجاڕی���ن‪ ،‬بۆ‬ ‫نمون���ە پۆل���ێ نەخۆش چاوی���ان ئەبێت‬ ‫بەقەزاوەگێڕی مافیایەکی دەرمان‪ ،‬بەاڵم‬ ‫وەزارەتی پەیوەندیدار بەدەمێکی گەرمەوە‬ ‫پاساوی بێسەروبەرەی زۆر بەسەرخەڵکدا‬ ‫پەخش ئەکات‪ ،‬بەدەیان پرۆژەی وەهمی‬ ‫کەش���ف ئەکرێت پارەکەی فتکراوە‪ ،‬نە‬ ‫وەزی���رێ نە گزیرێ نە بەرپرس���ێ فزەی‬ ‫لێوە نایەت‪ ،‬چەندین لیس���ت لەمیدیاوە‬ ‫باڵوئەبێت���ەوە ک���ە بەس���ەدان ن���اوی‬ ‫موچەخۆری بندیوارو بەرسێبەری تیایەو‬ ‫لەوەش نەهامەتی ت���ر ئەوەیە زۆرێکیان‬ ‫بڕوانامەکانی کە پێی دامەزراون ساختەیە‪،‬‬ ‫نەماندی وەزیرێ جێگری وەزیرێ ش���تێ‬ ‫بڵێ یاخوانەخواس���تە توڕە ببێ یاخۆی‬ ‫س���ەغڵەتکا‪ ،‬ی���ا لەپیلک���ەی دەرچێ‌و‬ ‫قەزاوبەاڵدور ئیس���تیقالەیە بفەرموێ‪ ،‬یا‬ ‫کاتێ وەزارەتی سامانە تایبەتەکان ببورن‬ ‫س���امانە سروش���تیاکان چەندین بەڵێنی‬ ‫قەب���ەو پانم���ان ئەدات���ێ تاالئەکەینەوە‬ ‫قازانج سەری مایە ئەخوات‪ ،‬داری سواڵ‬ ‫ئەداتە دەست مەردمەکە ‪ ،‬کەس نیە بڵی‬ ‫ئەفەنم بەری چاوتان کلی پێوەیە‪ ،‬ئەوەی‬ ‫لەسەرخاکی ئەم نیش���تمانە ئەگوزەرێ‬ ‫ناڵێ���م لەواڵتە پێش���کەوتوەکاندا بەڵکو‬ ‫لەواڵتانی جێهانی سێهەمیش���دا روبدات‬ ‫رەنگ���ە ن���ەک بەرپ���رس‌و وەزی���ر بگرە‬ ‫حکومەتیش دەس���تی لەکارئەکێشایەوە‪،‬‬ ‫لەواڵت���ی خواپێداوا ب���ۆ بومەلەرزەیەک‬ ‫یاالفاوێ���ک‪ ،‬کە وەزارەت���ی پەیوەندیدار‬ ‫توان���ای بەس���ەر کێش���ەکەدا نەش���كێ‬ ‫ئ���ەوا ماڵئاوایی ئ���ەکات‪ ،‬هەرلەتەموزی‬ ‫ئەمس���اڵدا بو دیڤد کامیرۆنی س���ەرۆک‬ ‫وەزیرانی بەریتانی���ای عوزما حکومەتی‬

‫شێخ رەزا دەڵێت‪:‬‬ ‫چەرمی روی هێند قایمە‬ ‫شمشێری میسری نایبڕێ‬ ‫گەر بەکەوشی کەی‬ ‫دەمێنێ تا قیامەت‬ ‫نادڕێ‪ ،‬شێخ سەدو‬ ‫بیست ساڵێ پێش‬ ‫ئێستا وای فەرموە‪،‬‬ ‫تۆ بڵێ گەر سەرێ‬ ‫لەگۆڕەکەی دەربێنێ‌و‬ ‫بۆ چەند ساتێ سەیری‬ ‫تیڤییەکانی ئەم هەرێمە‬ ‫بکات گوێی لەجڤینتان‬ ‫بێت‪ ،‬چاوێ بەئەحواڵی‬ ‫مەملەکەتا بگێڕێ چیمان‬ ‫پێبڵێ؟‬ ‫بەجێهێش���ت لەبەرئەوەی ئەو پێشنیاری‬ ‫کردب���و ریفراندۆم بکەن‪ ،‬لەپرۆس���ەکەدا‬ ‫س���ەرنەکەوت‪ ،‬لەهەفت���ەی راب���وردودا‬ ‫س���ەرەک وەزیرانی ئیتالی���ا لەبەرئەوەی‬ ‫لەڕیفراندۆمەکەدا موەفەق نەبو دەس���تی‬ ‫لەکارکێش���ایەوە‪ ،‬هەرلەهەمان رۆژدا بو‬ ‫س���ەرۆک وەزیران���ی نیوزلەندا لەس���ەر‬ ‫داوای هاوس���ەرەکەی داوای لێبوردن���ی‬ ‫کردو ماڵئاوایی لەدەسەاڵت کرد‪ ،‬لێرەش‬ ‫هەرکەس دەس���تی لەکورس���یە شکاوێ‬ ‫گیربێ ئیتر ئازی���زان بەخێر بەحوکمەت‬ ‫خۆشی الناچێ‪ ،‬هەر کورسیەکەی خۆی‌و‬ ‫جانتاک���ەی س���ەالمەت بێ���ت‪ ،‬میللەت‬ ‫بەجەهەن���ەم‪ ،‬لەنیوزلەن���دا خانمی وەک‬ ‫خانمەک���ەی س���ەرەک وەزی���ران هەیە!‬

‫لێ���رەش نەک ژنی ئەس���ڵی بگ���رە ژنە‬ ‫نهێنیەکانیش لەس���ەر داهاتی ئەم واڵتە‬ ‫ب���ون بەملێونێر ب���ۆ قژبڕینێک ئەچن بۆ‬ ‫کان لەفەرەنس���ا‪ ،‬یان لەم���ەڕ ئێمە تازە‬ ‫بەتازە نەه���ەر س���ەرۆکایەتیەکان بگرە‬ ‫بەرپرسە سیاس���یەکانیش پۆستەکانیان‬ ‫کردوەتە میراتی‌و ئەیبەخش���نە کوڕوکچ‌و‬ ‫نەوەکانیان‪ ،‬ئێس���تا کات���ی ئەوە هاتوە‬ ‫بپرس���ین کاتێ���ک س���وپای واڵتێک کە‬ ‫بەدرێژای���ی مێ���ژوو تائەم���ڕۆش نکوڵی‬ ‫لەبونم���ان ئەکات دێتە س���ەر عەرزمان‪،‬‬ ‫کام وەزی���ر لەحکومەتەک���ەی ئێمە وتی‬ ‫لەل؟ کاتێک خەوبینین لەگەنجێکی ئەم‬ ‫واڵتە حەرام ئەکرێت کام وەزیر توڕە بو؟‬ ‫قەڵەم تیرۆک���را! ئاین رێزی لێ ناگیرێ!‬ ‫ژنکوش���تن رێژەیەک���ی رەزاقورس تۆمار‬ ‫ئەکات! ئازادی نەک بەرتەسک ئەکرێتەوە‬ ‫بەڵک���و ب���ەرەو قۆناغی یاس���اغ کردن‬ ‫ئەب���رێ‪ ،‬رۆژێک بەغ���دا دوژمنەو رۆژێک‬ ‫برا! کام بەرپرس���ی حکومەت دەس���تی‬ ‫بەرزکردەوە بڵی وانیە یاوانابێ؟ کێشەی‬ ‫ئەمڕۆ موچ���ەو بژێویە‪ ،‬بەڕێ���ز وەزیری‬ ‫پەروەردە دێتە س���ەر شاشەو ئەفەرموێ‬ ‫لەف�ڵ�ان رۆژەوە دەوامی فەرمیە دەرگای‬ ‫قوتابخانەکان ئەکرێن���ەوە‪ ،‬بۆیە تامافی‬ ‫پرسیارکردنیش���مان لێزەوت نەکراوە با‬ ‫بپرس���ین؟ کاتێک ئەمرتان فەرمو فاڵن‬ ‫رۆژ دەرگای قوتابخان���ەکان بابکرێنەوە‪،‬‬ ‫لەیادتان چوبو بۆ زلحیزبەکەی بەڕێزتان‬ ‫بەخوێندنگ���ە ئەڵێ���ت قوتابخان���ە؟‬ ‫لەدەڤەری س���لێمانیش ئەهلی خوێندنگە‬ ‫دەسەاڵتدارن‪ ،‬تائێستە ئەو دو زلحیزبەی‬ ‫دەسەاڵت بەمیراتی ئەزەلی ئەزانن لەسەر‬ ‫وشەی خوێندکارو قوتابی رێکنەکەوتون‪،‬‬ ‫ئەی نەتانپرسی مامۆستا چۆن بەچارەکە‬ ‫موچ���ەو بەچ���وار مانگ ج���ارێ ئەژی؟‬ ‫گ���ەورەم نان زەرورە بۆ مرۆڤ‪ ،‬یاکاتێک‬ ‫فەرموتان هەرمامۆس���تایەک لەسەرەتای‬ ‫مانگ���ی دوان���زەوە دەوام���ی نەکردب���ێ‬ ‫ئ���ەوا بەغیاب بۆی هەژم���ار ئەکرێت‪ ،‬یا‬ ‫ئەفەرمون بایکۆت خەڵکی لەپشتەوەیە‪،‬‬ ‫بۆ ئێوە موچەت���ان داوەو ئەو خەڵکەی‬ ‫پش���تەوە فڕاندویانە؟ گ���ەورەم خەڵک‬ ‫برسیەتی‪ ،‬بیستوش���مانە برسێتی رەگی‬ ‫هاری بەدەمەوەیە‪ ،‬جا خوا بکا برسیەکان‬ ‫لێتان هارنەبن‪ ،‬ئەی بۆ بەمامۆس���تایان‬ ‫ناڵێی برس���یتان نەبێ‌و سەرماتان نەبێ‌و‬ ‫نەخۆشیش مەکەون‪ ،‬تائەم دەسەاڵتە تێر‬ ‫ئەخواو ش���تێکی لێزیاد ئەبێت بۆ ئێوە‪،‬‬ ‫نەنگ���ی لەوە نەنگی ت���ر ئەبێت چیبێت‬ ‫رێکخراوی خێرخ���وازی خێر بەمیللەتێک‬ ‫بکا لەس���ەر دەریایەک ن���ەوت بێت‪ ،‬ئایا‬ ‫ئەو ئەنجومەنی وەزیرانەی بەڕێزیشتان‬ ‫جانتای پەوەردەکەیتان ناوەتە بنهەنگڵ‪،‬‬ ‫باجی کەم کردوەتەوە؟ ئایا نەوتی سپی‬

‫بۆ خ���ۆ گەرمکردنەوە نرخ���ی لەبازاڕدا‬ ‫چەن���دە؟ ب���ەداوای لێبوردن���ەوە تکایە‬ ‫ئاگاداربن مەبەس���تمان نەوتەکەی بەڕێز‬ ‫هەورامی نیە بەهەڵە تێمان مەگەن چونکە‬ ‫دەستمان لەوەیان شتوە‪ ،‬ئایا رسوماتی‬ ‫معامەالتی هاواڵتیان هەڵگیراوە؟ باس���ی‬ ‫نرخی گۆش���ت ناکەین‪ ،‬ئایا نرخی کارەبا‬ ‫بەنەبونیش���ەوە ب���وە بەچ���ارەک‪ ،‬ئایا‬ ‫بانکەکان لەسەر قیستەکانی خانوبەرەو‬ ‫هاوس���ەرگیری ئەوەستن یا لێمان خۆش‬ ‫ئەب���ن؟ یاحکومەتەکەت���ان بەڕبە لێمان‬ ‫ئەک���ڕێ بەهۆقە پێمان ئەفرۆش���ێتەوە‪،‬‬ ‫تەنها خەیاڵتان الی خۆتانە چۆن خۆتان‬ ‫پێبگەیەنن‪ ،‬مەبەس���تمان الیەنی داراییە‬ ‫نەک زانستی‪ ،‬گەورەم نەبەتەنها بەڕێزتان‬ ‫بەڵکو س���ەرجەم کابینەکەتان لەخۆتان‬ ‫بپرسن؟ پاش بڕینی قوتی خەڵک چی ماوە‬ ‫بیبڕن؟ گەردن؟ ئێمە نازانین لەبچوکترین‬ ‫بەرپرس���ەوە تاگەورەترینتان چۆن رێگە‬ ‫بەخۆت���ان ئ���ەدەن؟ داوا لەفەرمانبەران‬ ‫بک���ەن فەرمانەکانت���ان جێبەجێ بكات؟‬ ‫لەکام س���ەرزەمیندا بەس���کی برس���ی‌و‬ ‫گیرفان���ی خاڵ���ی‌و ماڵی ساردوس���ڕەوە‬ ‫دەوام کراوە لەکاتێکدا کە هەمو میللەت‬ ‫ئ���اگادارە چی ئەگ���وزەرێ؟ خۆتان لەچ‬ ‫نازو نیعمەتێکدان‪ ،‬ئایا مناڵی وەزیرەکان‬ ‫خوێن���دکارن؟ یاقوتابین؟ یا لەکام واڵت‬ ‫ل���ەکام های س���کوڵدا ئەخوێنن‪ ،‬یاچۆن‬ ‫واڵت تااڵن‌و هەرزانفرۆش ئەکرێ؟ نازانین‬ ‫ئەوانەی دێنە س���ەر شاشەی تیڤییەکان‬ ‫لەهەر ئاس���ت‌و پلەو پایەیەکدابن‪ ،‬چۆن‬ ‫رویان دێت داوا لەمیللەتێک بکەن کاریان‬ ‫ب���ۆ بۆ بکات ک���ە خۆیان بەئەنقەس���ت‬ ‫س���زای ئەدەن‌و برسی ئەکەن؟ یاخود لە‬ ‫لەندەن���ەوە لەپانێلی تااڵنی نەوت‌و غازی‬ ‫هەرێـمدا بانگ���ی ئەوە ئەدەن بەگوێماندا‬ ‫گوای���ە حکومەتی هەرێ���م پیالنی هەیە‬ ‫ببورن پالنی هەیە خەرجی کەم بکاتەوەو‬ ‫داه���ات زیاد بکات ب���ەاڵم چۆن پالنێک‪،‬‬ ‫قوربان لەسەر ش���ان‌وملی ئەم خەڵکەی‬ ‫حکومەتەکەی وەک مۆتەکە سواری شانی‬ ‫بوە‪ ،‬برادەرینە خەڵک لەوە وش���یارترە‬ ‫لەوەی بەهەم���و دوعایەکتان بڵێ ئامین‪،‬‬ ‫ئەبێت ئ���ەو روە لەو روە قایمتر بێت کە‬ ‫ش���ێخێ هەجوبێژ (شێخ رەزای تاڵەبانی‬ ‫) لەیەكێک لەبەیتە هەج���و تەبعەکانیدا‬ ‫ئەڵێ (چەرمی روی هێند قایمە شمشێری‬ ‫میسری نایبڕێ ‪ ....‬گەر بەکەوشی کەی‬ ‫دەمێنێ تا قیامەت نادڕێ) شێخ سەدو‬ ‫بیست س���اڵێ پێش ئێستا وای فەرموە‪،‬‬ ‫تۆ بڵێ گەر سەرێ لەگۆڕەکەی دەربێنێ‌و‬ ‫بۆ چەند س���اتێ سەیری تیڤییەکانی ئەم‬ ‫هەرێم���ە بکات گوێ���ی لەجڤینتان بێت‪،‬‬ ‫چ���اوێ بەئەحواڵی مەملەکەت���ا بگێڕێ‬ ‫چیمان پێبڵێ؟‬

‫ته‌ندروستی ‪tandrusti. sul@gmail. com‬‬

‫)‪ )556‬سێشه‌مم ‌ه ‪2016/12/13‬‬

‫‪15‬‬

‫الپەڕەی تەندروستی‪ ،‬ئامادەكردنی ڕاگەیاندنی تەندروستیی سلێمانی‬

‫ڤیتامین ‪ A‬له‌ش له‌به‌كتریاو ڤایرۆس ده‌پارێزێت‬ ‫ئه‌وه‌ شتێكی ئاشكرایه‌ كه‌ ڤیتامینه‌كان‬ ‫سودێكی زۆریان هه‌یه‌ بۆ له‌ش به‌گشتی‬ ‫به‌اڵم له‌هه‌مانكاتدا س���ودێكی زۆریشیان‬ ‫هه‌یه‌ بۆ پێس���ت‌و له‌زۆربه‌ی كێش���ه‌كان‬ ‫رزگارت ده‌كات‪ ،‬لێره‌دا چه‌ند س���ودێكی‬ ‫ڤیتامین ‪ A‬بۆ پێس���ت ده‌خه‌ینه‌ به‌رچاو‬

‫‪ .2‬ڤیتامی���ن ‪ A‬كه‌ له‌س���ه‌وزه‌و میوه‌‬ ‫تابه‌كاریبهێنن‌و لێی سوومه‌ندبن‪.‬‬ ‫دا هه‌یه‌ به‌ن���اوی كارۆتینۆی���ده‌كان ك ‌ه‬ ‫سوده‌كانی بریتین له‌‪:‬‬ ‫‪ .1‬ڤیتامی���ن ‪ A‬چه‌ندی���ن س���یفاتی كاریگه‌ری دژه‌ئۆكس���انی به‌هێزیان هه‌یه‌‬ ‫ئ���ه‌و ده‌رمانان���ه‌ی هه‌ی��� ‌ه ك���ه‌ ب���ۆ وات���ه‌ توانای ل���ه‌ش زیات���ر ده‌كه‌ن بۆ‬ ‫چاره‌س���ه‌ركردنی هه‌وكردن���ی پێس���ت‌و به‌رگ���ری‌و زو چاكبون���ه‌وه‌ له‌هه‌وكردن‌و‬ ‫نه‌خۆش���ی تر كه‌ دوچاری له‌ش‌و پێست‬ ‫زیپكه‌ به‌كارده‌هێنرێت‪.‬‬

‫گرنگترین گرفت ‌ه‬ ‫ته‌ندروستیه‌كان ‌ی ژن‬ ‫له‌دوای‌ ته‌مه‌ن ‌ی ‪ 40‬ساڵیی‌‬

‫به‌تێپه‌ڕبون���ی‌ ته‌م���ه‌ن گرفت��� ‌ه‬ ‫ته‌ندروس���تییه‌كان زیاد ده‌كات الی‌ ژنان‬ ‫به‌تایبه‌تی‌ له‌دوای‌ ته‌مه‌نی‌ ‪ 40‬ساڵیه‌وه‌‪،‬‬ ‫له‌وانه‌ كلۆربونی‌ ئێسك‌و نه‌خۆشییه‌كانی‌‬ ‫دڵ‌و دوگیانبونێكی‌ نه‌خ���وازرا‌و یه‌كێكه‌‬ ‫له‌و گرفتان���ه‌ی‌ له‌و قۆناغ���ه‌ی‌ ته‌مه‌ندا‬ ‫روده‌دات‪.‬‬ ‫لێ���ره‌دا دیارتری���ن ئه‌وگرفت���ه‌‬ ‫ته‌ندروس���تییانه‌ ده‌خه‌ینه‌ڕو كه‌ له‌دوای‌‬ ‫‪ 40‬ساڵیه‌وه‌ هه‌ڕه‌شه‌ له‌ژنان ده‌كه‌ن‪:‬‬ ‫ته‌ندروس���تی‌ مه‌مك‪ :‬به‌پێی‌ بۆچونی‌‬ ‫شاره‌زایانی‌ ته‌ندروس���تی‌ ده‌بێت سااڵنه‌‬ ‫ژنان پش���كنین بۆ ته‌ندروستی‌ مه‌مكیان‬ ‫ئه‌نج���ام ب���ده‌ن‪ ،‬له‌پێنا‌و ئاش���كرابونی‌‬ ‫ئه‌گ���ه‌ری‌ پێش���وه‌ختی‌ ش���ێرپه‌نجه‌ی‌‬ ‫مه‌مكدا‪.‬‬ ‫كلۆربونی‌ ئێس���ك‪ :‬الوازبونی‌ ئێس���ك‬ ‫یان كلۆربونی‌ یه‌كێكه‌ له‌ونه‌خۆش���یانه‌ی‌‬ ‫له‌نێوژنان���دا باڵوه‌‌و به‌ته‌نه���ا په‌یوه‌ندی‌‬

‫به‌زیادبونی‌ ته‌مه‌نیه‌وه‌ نیه‌‪ ،‬ئه‌و نه‌خۆشیه‌‬ ‫به‌تێك���ڕا له‌نێ���و ژنان���دا ‪ 4‬ئه‌وه‌ن���ده‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫پی���اوان زیات���ره‌‪ ،‬به‌تایبه‌ت���ی‌ ئه‌گ���ه‌ر‬ ‫له‌خێزانه‌ك���ه‌دا بونی‌ هه‌بێت‪ ،‬پێویس���ته‌‬ ‫له‌گه‌ڵ زیادبون���ی‌ ته‌مه‌ندا چاودێری‌ ئه‌و‬ ‫نه‌خۆش���یه‌ بكرێت له‌ڕێگه‌ی‌ ئه‌نجامدانی‌‬ ‫پشكنین‌وسه‌ردانكردنی‌ پزیشكه‌وه‌‪.‬‬ ‫نه‌خۆش���یه‌كانی‌ دڵ‪ :‬هه‌ڕه‌ش���ه‌ی‌‬ ‫نه‌خۆش���یه‌كانی‌ دڵ پێ���ش هه‌ڕه‌ش���ه‌ی‌‬ ‫ش���ێرپه‌نجه‌ كه‌وت���وه‌ له‌نێوژنان���دا‪،‬‬ ‫به‌ش���ێوه‌یه‌ك له‌ئێس���تادا مردن به‌هۆی‌‬ ‫نه‌خۆش���یه‌كانی‌ دڵه‌وه‌ الی‌ ژنان له‌پێش‬ ‫هۆكاره‌كانی‌ تره‌وه‌یه‌‪.‬‬ ‫دوگیانبونێكی‌ نه‌خوازراو‪ :‬پێویس���ته‌‬ ‫ژن���ان ل���ه‌دوای‌ ته‌مه‌نی‌ ‪ 40‬س���اڵیه‌وه‌‬ ‫به‌رده‌وام چاودێری‌ دۆخی‌ دوگیانبونیان‬ ‫بكه‌ن‪،‬چونكه‌ ئه‌گه‌ری‌ هێنانی‌ كۆمه‌ڵێك‬ ‫گرفت���ی‌ ته‌ندروس���تی‌ ب���ه‌دوای‌ خۆیدا‬ ‫دێنێت‪.‬‬

‫‪ .4‬ڤیتامین ‪ A‬به‌رزترین رێژه‌ی مادد‌ه‬ ‫ده‌بنه‌وه‌‪.‬‬ ‫‪ .3‬ڤیتامی���ن ‪ A‬پێس���ت ده‌پارێزێت دژه‌ ئۆكسانه‌كان دابین ده‌كه‌ن‪ ،‬بۆ نمونه‌‬ ‫له‌كاریگه‌رییه‌كان���ی ڤای���رۆس‌و به‌كتریاو گێزه‌ر ‪ ،‬سپێناغی كواڵو‪ ،‬كاڵه‌ك‪ ،‬سوپی‬ ‫م���ادده‌ ژه‌هرییه‌كان‪ ،‬هه‌روه‌ها پێس���ت سه‌وزه‌ی جۆراوجۆر‪.‬‬ ‫‪ .5‬ئ���ه‌و جۆرانه‌ی س���ه‌وزه‌و میوه‌ كه‌‬ ‫له‌گۆڕانه‌كان���ی په‌یوه‌س���ت به‌پیرب���ون‬ ‫ب���ڕی مامناوه‌ندی ل���ه‌م ڤیتامینه‌ دابین‬ ‫ده‌پارێزێت‪.‬‬

‫ده‌كه‌ن بریتین له‌قه‌یسی‪ ،‬سپێناخ‪.‬‬ ‫‪ .6‬ڤییامی���ن ‪ A‬ك���ه‌ له‌خۆراك���ی‬ ‫ئاژه‌ڵییه‌وه‌ س���ه‌رچاوه‌ ده‌گرێت به‌ناوی‬ ‫(رێتین���ۆل) ئاس���انتر هه‌ڵده‌مژرێ���ت‬ ‫له‌كۆئه‌ندامی هه‌رسدا‪ ،‬بۆ نمونه‌ گۆشتی‬ ‫مانگا‪ ،‬جگه‌ری مریشك‪.‬‬

‫چۆن خۆمان له‌په‌تا بپارێزین؟‬ ‫په‌تا وه‌رزییه‌كان ئه‌و نه‌خۆش����ییانه‌ن‬ ‫كه‌ له‌ڕێگای‌ ڤایرۆسه‌وه‌ كه‌سه‌كان توش‬ ‫ده‌ب����ن ئه‌وانیش (هه‌اڵمه‌ت‪ ،‬ئه‌نفلۆنزا) ن‬ ‫به‌تایبه‌ت����ی‌ ك����ه‌ ل����ه‌م وه‌رزه‌دا له‌نێ����و‬ ‫هاواڵتیاندا به‌رباڵوه‌‪.‬‬ ‫له‌وباره‌یه‌وه‌ پزیشكی‌ پسپۆڕی‌ هه‌ناوو‬ ‫دڵ (زانی����ار نوری‌ عوس����مان) زانیاری‌‌و‬ ‫هۆش����یاری‌ ته‌ندروس����تی‌ پێش����وه‌خت‬ ‫ب����ۆ خۆپاراس����تنی‌ هاواڵتیان له‌س����ه‌ر‬ ‫نه‌خۆش����ی‌‌و په‌ت����ا وه‌رزیی����ه‌كان رون‬ ‫ده‌كات����ه‌وه‌و رایده‌گه‌یه‌نێت‪ :‬له‌م وه‌رزه‌دا‬ ‫گۆڕانكارییه‌ك����ی‌ خێرا له‌ئاوه����ه‌وادا رو‬ ‫ده‌دات كاتێكیش ك����ه‌ له‌وه‌رزی‌ گه‌رماوه‌‬ ‫پێده‌نێین����ه‌ ناو وه‌رزی‌ س����ه‌رما هه‌ندێك‬ ‫میكرۆب دروست ده‌بن له‌وانه‌ (هه‌اڵمه‌ت‪،‬‬ ‫ئه‌نفلۆن����زا) ئه‌مه‌ش جگه‌ له‌به‌كتریا وه‌ك‬ ‫(ئازاری‌ قوڕگ‪ ،‬له‌وزه‌تێن) كه‌ به‌هه‌مان‬ ‫ش����ێوه‌ له‌م وه‌رزه‌دا باڵوده‌بنه‌وه‌‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫ئه‌وه‌ی‌ زۆر باوه‌و به‌خێرایی‌ باڵوده‌بێته‌وه‌‬ ‫له‌نێو هاواڵتیان هه‌اڵمه‌ت‌و ئه‌نفلۆنزان‪.‬‬ ‫د‪.‬زانیار ده‌شڵێت‪ :‬زۆر گرنگه‌و پێویسته‌‬ ‫له‌س����ه‌ر هاواڵتیان ئه‌م دو نه‌خۆش����ییه‌‬ ‫له‌یه‌كتر جیابكه‌نه‌وه‌ تا كه‌سه‌كه‌ به‌باشی‌‬ ‫چاره‌س����ه‌ره‌كان وه‌ربگرێ����ت‪ ،‬هه‌اڵمه‌ت‬ ‫نه‌خۆش����ییه‌كی‌ درمییه‌ هی����چ په‌یوه‌ندی‌‬ ‫به‌س����ه‌رماوه‌ نییه‌ ته‌نه����ا له‌ڕێگای‌ ئه‌و‬ ‫میكرۆبه‌وه‌ مرۆڤ توش ده‌بێت‪ ،‬به‌جۆرێك‬ ‫نیشانه‌كانی‌ ده‌رده‌كه‌ون كه‌ كه‌سه‌كه‌(چاو‬ ‫س����وربونه‌وه‌‪،‬پژمین‪،‬لوت گیران‪ ،‬تایه‌كی‌‬ ‫ك����ه‌م) روی‌ تێ����ده‌كات به‌م����ه‌ش جگه‌‬

‫له‌بێزاری‌ ئه‌و نیشانانه‌ جێگه‌ی‌ مه‌ترسی‌‬ ‫نیی����ه‌ بۆ مرۆڤ كه‌ به‌وهۆیه‌وه‌ ده‌توانێت‬ ‫كاروباره‌كانی‌ رۆژانه‌ی‌ رایی‌ بكات‪.‬‬ ‫ئ����ه‌و پزیشكه‌پس����پۆڕه‌‪ ،‬له‌ب����اره‌ی‌‬ ‫ئه‌نفلۆنزاش����ه‌وه‌ كه‌ ل����ه‌م وه‌رزه‌دا بونی‌‬ ‫زۆره‌ ده‌ڵێ����ت‪ :‬ئه‌نفلۆن����زا بریتییه‌ له‌تا‪،‬‬ ‫كه‌ م����رۆڤ له‌ماوه‌ی‌ ‪ 24‬س����ه‌عاتدا زۆر‬

‫به‌توندی‌ تایه‌كی‌ گه‌رم له‌شی‌ ده‌گرێت كه‌‬ ‫ده‌گات����ه‌ نزیكه‌ ‪ 40‬پله‌‪ ،‬به‌گش����تی‌ هه‌مو‬ ‫ئه‌ندامه‌كانی‌ له‌ش����ی‌ بێ‌ هێ����ز ده‌بێت‌و‬ ‫توش����ی‌ كۆكه‌و بێزارییه‌كی‌ زۆر ده‌بێت‪،‬‬ ‫ئه‌گه‌ر به‌زویی‌ كه‌سه‌كه‌ خۆی‌ نه‌پارێزێت‬ ‫له‌نێو هاواڵتیان باڵوده‌بێته‌وه‌‪.‬‬ ‫هاوكات رونیشی‌ كرده‌وه‌‪ ،‬خۆشبه‌ختانه‌‬

‫جگ����ه‌ له‌ئه‌نفلۆنزا وه‌رزییه‌كان تائێس����تا‬ ‫ئه‌نفلۆنزای‌ مه‌ترسیدار نه‌بوه‌ له‌كوردستان‪،‬‬ ‫به‌اڵم ئه‌م ئه‌نفلۆنزا وه‌رزییه‌ له‌كه‌س����ێكدا‬ ‫به‌رگری‌ له‌شی‌ به‌هێز نه‌بێت‌و هه‌ریه‌ك له‌م‬ ‫نه‌خۆشیانه‌ (شه‌كره‌و سستی‌ گورچیله‌‪،‬‬ ‫نه‌خۆش����ییه‌كانی‌ س����ی‌‪ ،‬ره‌بۆ‪ ،‬جه‌ڵته‌ی‌‬ ‫ده‌ماغ)ی‌ هه‌بێت به‌هۆی‌ خۆنه‌پاراستنیان‬ ‫ئه‌گه‌ری‌ گیانله‌ده‌ستدانیان لێ‌ ده‌كرێت‪.‬‬ ‫له‌كۆتایی���دا ئه‌وپس���پۆڕه‌ رێنمای���ی‌‬ ‫ته‌ندروستی‌ ده‌دات به‌هاواڵتیان‪ ،‬باشترین‬ ‫هه‌نگاو خۆپاراس���تنه‌ له‌م نه‌خۆش���ییه‌‬ ‫ئه‌ویش به‌پێچانی‌ ده‌مولوت ئه‌گه‌ر بینیت‬ ‫كه‌سێك ئه‌پژمێت ده‌ستبه‌جێ‌ ده‌مولوتت‬ ‫بگره‌و دوربكه‌وه‌و خ���ۆت بپارێزه‌ تائه‌و‬ ‫نه‌خۆش���ییه‌ ده‌وره‌ی‌ خۆی‌ ته‌واو ده‌كات‬ ‫كه‌ نزیك���ه‌ی‌ هه‌فته‌ی���ه‌ك ده‌خایه‌نێت‪،‬‬ ‫پێویس���ته‌ هاواڵتی���ان هۆش���یارییه‌كی‌‬ ‫ئه‌وتۆیان هه‌بێت‌و الیه‌نی‌ رۆش���نبیریان‬ ‫به‌رز بێ���ت‌و بێئاگایان���ه‌ مامه‌ڵه‌ له‌گه‌ڵ‬ ‫نه‌خۆش���ییه‌كه‌ نه‌كه‌ن‌و یه‌كس���ه‌ر په‌نا‬ ‫به‌رن���ه‌ به‌ر ئه‌و رێگ���ه‌ هه‌اڵنه‌ی‌ كه‌ باوه‌‬ ‫وه‌ك ده‌رزی‌ تێكه‌ڵ���ه‌‪ ،‬كه‌ هه‌مو ئه‌مانه‌‬ ‫بۆ به‌كتریا ئه‌بن ئه‌گه‌رنا ئه‌وه‌نده‌ی‌ دیكه‌‬ ‫به‌رگری‌ له‌ش ناهێڵێت‪ ،‬هه‌روه‌ها سه‌ردانی‌‬ ‫پزیش���ك ب���كات به‌تایب���ه‌ت وانه‌زانێت‬ ‫ئه‌نفلۆنزاك���ه‌ نه‌خۆش���ی‌ گرانه‌تایه‌ بۆیه‌‬ ‫رێنمایی‌ پزیشك باش���ترین هه‌نگاوه‌ بۆ‬ ‫ده‌ربازبون لێی‌ له‌گه‌ڵ ئه‌وه‌ش پێویسته‌‬ ‫كه‌سی‌ توشبو پش���و بدات‌و خۆی‌ ماندو‬ ‫نه‌كات‪.‬‬

‫به‌پێی ژه‌مه‌كانی‌ خواردن ده‌رمان مه‌خۆ‬ ‫پێویسته‌ هوشیار بین‌و ئاگامان له‌و ژه‌مه‌ یان دو ژه‌مه‌ بخورێت‪.‬‬ ‫له‌ڕاستیدا پێویست ‌ه بزانین ئه‌و‬ ‫هه‌ڵه‌یه‌ بێت كه‌ پێدانی ده‌رمان به‌پێی‬ ‫ده‌رمانانه‌ی ك ‌ه پزیشك ده‌ڵێت‬ ‫ژه‌مه‌كانی خواردن نیه‌‪.‬‬ ‫به‌ڵكو له‌ڕاستیدا به‌پێی كاتژمێره‌‪ ،‬پێویسته‌‪ ٣‬جار بخورێت‪ ،‬وات ‌ه ئه‌بێت‬ ‫واتا كاتێك پزیشك له‌سه‌ر ره‌چه‌ت ‌ه ‪ ٨‬كاتژمێر جارێك بیخۆیت‪ ،‬هه‌روه‌ها‬ ‫ئه‌نوسێت (‪١‬ص‪ ٣‬یان ‪١‬ص‪ ) ٢‬ئه‌و‌ه ئه‌وانه‌شی كه‌ پێویسته‌‪ ٢‬جار بخورێت‬ ‫مانای ئه‌وه‌ نیه‌ ك ‌ه ده‌رمانه‌ك ‌ه سێ وات ‌ه ‪ ١٢‬كاتژمێر جارێك بیخۆ‪.‬‬

‫ناونیشانی وێبسایتی بەڕێوبەرایەتی گشتی تەندروستی سلێمانی‬

‫‪http://www. dohsuli. com‬‬

‫بۆیه‌ش زۆربه‌ی جار نه‌خۆش ده‌ڵێت‬ ‫سودم له‌ ده‌رمانه‌كان نه‌بینیو‌ه چونك ‌ه‬ ‫هه‌ندێك وه‌رزی ساڵ رۆژ تیایدا كورته‌‪،‬‬ ‫ناكرێت له‌و رۆژه‌ كورته‌دا ‪ ٣‬جار‬ ‫ده‌رمان بخورێت كه‌چی به‌درێژایی شه‌و‬ ‫كه‌ پانز‌ه سه‌عات ئه‌بێت هیچ ده‌رمانێك‬ ‫نه‌خورێت‪.‬‬

‫فەیسبوك‪https://www. facebook. com/tandroostyt :‬‬

‫‪14‬‬

‫بیرورا‬

‫)‪ )556‬سێشه‌مم ‌ه ‪2016/12/13‬‬

‫ئێوارەیەک لەماڵی مام جەالل‬ ‫بڕوا بەرزنجی‬ ‫مام جەالل‌و‪١٧‬ی شوبات‌و ئایندەی‬ ‫سوریا‬ ‫چەن����د هەفتەی����ەک دوای����ی‬ ‫روداوەکان����ی‪١٧‬ی ش����وبات‌و رۆژانی‬ ‫دوایی لەس����لێمانی‌و دەوروبەری‪ ،‬کە‬ ‫هاوکات شۆڕشی واڵتانی عەرەبی کە‬ ‫ناونرا"بەهاری عەرەبی"‪ ،‬گەیش����تبوە‬ ‫س����وریا‪ .‬مام جەالل سەرۆک کۆماری‬ ‫ئەوکاتی عێراق‌و س����کرتێری گش����تی‬ ‫یەکێتی‪ ،‬لەبەغداوە گەڕایەوە ماڵەکەی‬ ‫خۆی لەگردی دەباشانی سلێمانی‪.‬‬ ‫رۆژێ����ک دوای گەڕان����ەوەی‬ ‫لەئێوارەیەک����ی س����ەرەتای بەهاردا‪،‬‬ ‫ژمارەیەک نوس����ەرو رۆژنامەنوس����ی‬ ‫دەزگاو ناوەندە راگەیاندنەکانی نزیک‬ ‫لەیەکێتی‪ ،‬س����ەردانی م����ام جەاللمان‬ ‫ک����رد لەدەباش����ان‪ ،‬ک����ە م����ن وەک‬ ‫نوێنەری دەزگای رۆشنگەری چاودێر‬ ‫بەشداربوم‪.‬‬ ‫لەگ����ەڵ گەیش����تنمان م����ام جەالل‬ ‫لەبەردەم دەرگای ژورەکەیدا چاوەڕێی‬ ‫دەکردین‪ ،‬کاتێک تەوقەم لەگەڵ کرد‬ ‫بەتەواوی هەستم بەماندویی‌و پیرێتی‬ ‫کرد‪ ،‬بەاڵم لەقسەکردن‌و یادەوەریی‌و‬ ‫بیرتیژی����دا هەر ئەو م����ام جەاللە بو‬ ‫ک����ە لەمنداڵیی����ەوە لەخەیاڵمدا بو‪.‬‬ ‫هەندێ����ک ل����ەو نوس����ەرانەی هاتبون‬ ‫پێش����تر کتێب����ی خۆیان ب����ۆ ناردبو‪،‬‬ ‫بەش����ێکیانی خوێندب����وەوەو ب����ەدەم‬ ‫بەخێرهێنانەوە سەرنجی خۆی دەوت‪.‬‬ ‫لەبەرامبەر ماڵەک����ەی گەنجێکی زۆر‬ ‫دەیانخ����واردەوەو گۆرانی����ان دەگوت‪،‬‬ ‫بەپێچەوانەی ئێستاوە کە قەدەخەیە‪،‬‬ ‫بێجگە لەچەند پاس����ەوانێک کەس����م‬ ‫نەبین����ی لەماڵ����ی س����ەرۆک کۆمار‪،‬‬ ‫بەجۆرێک لەماڵی بەرپرسێکی گەورەی‬ ‫کوردی نەدەچو!‬ ‫دوای "چ����ا" خواردنەوەی����ەک‪ ،‬وتی‬ ‫یەکەمین دیداری ئەم جارەم لەسلێمانی‬ ‫لەگ����ەڵ ئێوەدای����ە‪ ،‬م����ن هەمیش����ە‬ ‫گفتوگۆو دانیش����تن لەگەڵ نوسەران‌و‬ ‫رۆژنامەنوسانم پێخۆشەو بەزەروریەتی‬ ‫دەزانم‪ ،‬ئینجا فەرم����وی لێکردین بۆ‬ ‫ژوری کۆبونەوە‪ ،‬سەرەتای قسەکان‪،‬‬ ‫د‪ .‬ش����ێرکۆ عەب����دواڵ قس����ەی کرد‪،‬‬ ‫وەک س����ەرۆکی لقی سلێمانی یەکێتی‬ ‫نوسەران‪ ،‬کە قسەکانی دو بەشبون‪،‬‬ ‫بەشێکی لەبارەی ناڕەزایی‌و رەخنەی‬

‫ش����ەقام لەبەرامبەر دۆخ����ی ئەوکاتی‬ ‫دوای رواداوەکان����ی‪١٧‬ی ش����وبات‌و‬ ‫رۆژانیی دوایی‪ ،‬ک����ە تاڕادەیەکی زۆر‬ ‫ئازایان����ە رەخنەی خەڵک����ی گەیاندە‬ ‫مام جەالل‪ ،‬بەشی دوهەمی قسەکانی‬ ‫لەب����ارەی داوای یەکێتی نوس����ەران‌و‬ ‫نوسەرانی رێکخراوەکەیان بو‪.‬‬ ‫دوای ئ����ەو کۆمەڵێ����ک نوس����ەرو‬ ‫رۆژنامەنوس����یتر قس����ەیان کرد‪ ،‬کە‬ ‫هەندێکی����ان داوای تایب����ەت‌و بچوک‬ ‫بون‪ ،‬یان تەنها خۆش����حاڵی دەربڕین‬ ‫بەبینینی مام ج����ەالل‪ ،‬لەبەرئەوەی‬ ‫م����ن گەنجترینی����ان ب����وم‪ ،‬ل����ەدوای‬ ‫ئەوان نۆرەی قس����ەکردنم بەرکەوت‪،‬‬ ‫پرسیارو قسەم زۆربو‪ ،‬هەوڵمدا زیاتر‬ ‫پرس����یار بکەم‪ ،‬پرس����یم چارەسەری‬ ‫ئێ����وە ب����ۆ داوای خۆپیش����اندەران‬ ‫چیی����ە؟ چونک����ە ئ����ەوەی رودەدات‬ ‫لەناوچەی ژێردەسەاڵتی یەکێتیدایەو‬ ‫بەڕێ����زت بەرپرس����ی یەکەمیت لێی؟‬ ‫وتی‪":‬پێش هەموشتێک دەمەوێت بڵێم‬ ‫ش����ەهیدەکانیان بەش����ەهیدی خۆمان‬ ‫دەزان����م‌و چی����ش پێویس����ت بێت بۆ‬ ‫بریندارەکان دەیکەین‪ ،‬هاتومەتەوە تا‬ ‫لەنزیکەوە گوێم لەداوای خۆپیشاندەران‬ ‫بێ����ت‪ ،‬ئێمە ئامادەین بەدەم زۆرینەی‬ ‫داواکانیان����ەوە بچین‪ ،‬ب����ەاڵم بیرتان‬ ‫نەچێت ئێمە بەشێکین لەم حکومەت‌و‬ ‫دەس����ەاڵتدارییە نەک هەم����وی‪ ،‬بۆیە‬ ‫بەتەنه����ا ناتوانی����ن داواکان جێبەجێ‬ ‫بکەین‪ ،‬داوای خۆپیشاندەران رەوایە‪،‬‬ ‫ئەگەر گۆڕان‌و دو حزبە ئیسالمییەکە‬ ‫یاری سیاسی بەداواکانیانەوە نەکەن‪،‬‬ ‫دوێنێ ئێ����وارە پێش گەڕانەوەم نوری‬ ‫مالیکی هەندێ بەڵگ����ەی بۆ ناردوم‪،‬‬ ‫کە ئاگاداری تەداخولی دەرەوە هەین‪،‬‬ ‫بۆیە نوس����خەیەکم داناوە بۆ مامۆستا‬ ‫عەلی باپی����ری بنێرم"‪ .‬من ویس����تم‬ ‫بپرسم بۆ عەلی باپیرو مام وتی ئەوەم‬ ‫هێزەکانیتر‪ ،‬تیرۆرو تەقینەوەو جەنگی‬ ‫لێمەپرسە‪.‬‬ ‫ه����ەر ئ����ەوکات‪ ،‬هەفتەی����ەک دەبو زۆر ڕوبدات‪ ،‬بەاڵم بەشار دەمێنێتەوەو‬ ‫زاوایەکی ئەسەد کوژرابو‪ ،‬مام جەالل حاڵەتی س����وریا وەک هیچ واڵتێکیتر‬ ‫نامەیەکی بۆ خوش����کی بەشار نوسی نییەو مەحاڵە رۆیشتنی بەشار"‪.‬‬ ‫مام ج����ەالل وەک ئەوەی پێش����تر‬ ‫بو‪ ،‬پرس����یم‪"،‬بەڕێز مام جەالل‪ ،‬هەمو‬ ‫ئازادیخوازێ����ک چاوەڕێ����ی کەوتن����ی حەزیکردبێت یەکێک ئەو پرس����یارەی‬ ‫بەش����ارە‪ ،‬چی وادەکات ل����ەم کاتەدا لێب����کات‪ ،‬درێ����ژەی بەقس����ەکانیدا‬ ‫نامە بۆ خوشکی بەش����ار بنوسیت"‪ ،‬لەوبارەیەوەو بەوردی باسی ئەو هۆکارە‬ ‫وتی‪":‬بابەتێک����ی باش����ت باس����کرد‪ ،‬ناوخۆیی‌و دەرەکیانەی سوریای کرد‪،‬‬ ‫یەکەمی����ن ئێم����ە دۆس����تایەتیەکی کە وادەکات بەشار نەڕوخێت‌و وتیشی‬ ‫کۆنمان هەیەو رۆژانێکی زۆر ئێمەیان ئەوە لەبەرژەوەندی کوردە کە بەشار‬ ‫لەماڵی خۆیاندا پاراس����توەو هاوکاری الوازدەبێت ب����ەاڵم ناڕوخێت‪"،‬برایانی‬ ‫شۆڕش����ەکەیان کردوی����ن‪ ،‬منی����ش کورد لەوێ دەتوانن سود لەو بۆشاییە‬ ‫واناسراوم بەوەفام بۆ دۆستە کۆنەکانم ببین����ن‌و کیانێک بۆخۆیان دروس����ت‬ ‫_بەپێکەنینەوە_ ‪ ،‬دوهەمین ئێستایش بکەن‌و ئێمە لەسەر خەتین لەگەڵیان‌و‬ ‫کۆمەڵێک شۆڕشگێری کوردانی باکور لەوانەیە بتوانن تافیدڕاڵی بەدەس����ت‬ ‫لەماڵی ئەس����ەد بێن����ە دەرەوە لەهەر بێنن"‪.‬‬ ‫پرس����یم‪ ،‬ئای����ا ب����ۆم هەیە س����ود‬ ‫کوێ����ی دنیابن دەیانگرن‌و رادەس����تی‬ ‫تورکیایان دەکەنەوە‪ ،‬س����ێهەمینیش لەوتەکانت ببینم ب����ۆ باڵوکردنەوە؟‪،‬‬ ‫کە حەزدەک����ەم رای خۆمتان پێبڵێم‪ ،‬وتی‪":‬نەخێر‪ ،‬تکایە ئ����ەوەی دەیڵێم‬ ‫ئەوەیە کە بەشار ناڕوخێت‪ .‬لەوانەیە تەنها بۆ خۆتانە نەک باڵوکردنەوە"‪.‬‬ ‫ئێس����تا لەم وت����ارەدا‪ ،‬وا هەندێک‬ ‫تانزیکی دیمەشقیش بکەوێتە دەست‬

‫کە بەشار‬ ‫ناڕوخێت‪.‬‬ ‫لەوانەیە تانزیکی‬ ‫دیمەشقیش‬ ‫بکەوێتە دەست‬ ‫هێزەکانیتر‪،‬‬ ‫تیرۆرو تەقینەوەو‬ ‫جەنگی زۆر‬ ‫ڕوبدات‪،‬‬ ‫بەاڵم بەشار‬ ‫دەمێنێتەوەو‬ ‫حاڵەتی سوریا‬ ‫وەک هیچ‬ ‫واڵتێکیتر نییەو‬ ‫مەحاڵە رۆیشتنی‬ ‫بەشار‬

‫لەقسەکانی ئەو ئێوارەیە‪ ،‬کە لەیادمدا‬ ‫ماون‪ ،‬دەیگێڕمەوە‪ ،‬چونکە لەئێستادا‬ ‫مام جەالل لەپۆستی سەرۆک کۆماریدا‬ ‫نییەو تاڕادەیەکی زۆر لەدنیای سیاسی‌و‬ ‫بەرپرسیارێتی دورکەوتۆتەوە‪.‬‬

‫بائەو وابیربکات����ەوە‪ ،‬دواتر هەڵەکەی‬ ‫خۆی دەبینێت‪.‬‬ ‫ب����ەاڵم ئەوکات����ەی م����ن لەهۆڵەکە‬ ‫دانیش����تبوم‌و هێش����تا کتێبەک����ەم‬ ‫نەخوێندب����وەوه‌و چان����دار خۆی ئەم‬ ‫قسانەی دەگێڕایەوە‪ ،‬بیرم لەدانیشتنی‬ ‫ئەو ئێوارەیش دەکردەوە‪ ،‬کە لەبارەی‬ ‫سوریاوە زۆر بەوردی هەمان قسەی بۆ‬ ‫ئێمەیش کرد‪ ،‬تاڵەبانی بابەتی ئایندەی‬ ‫س����وریایی زۆر الگرنگ بو‪ ،‬رای وابو‪،‬‬ ‫ئایندەی سوریا راستەوخۆ پەیوەندی‬ ‫بەکێش����ەی کوردیش����ەوە هەیە‪ ،‬ئەو‬ ‫نەیدەش����اردەوە کە تابەشار الوازبێت‬ ‫قازانج����ی ک����وردە ب����ەاڵم نەکەوێت‪،‬‬ ‫چونکە دەیزانی ئۆپۆزس����یۆنی سوری‬ ‫کێن !‬

‫لەهەن����دێ پۆس����ت‌و بیرەنەوتەکاندا‬ ‫ژەنگی کردوە‪ ،‬بەاڵم ئەوەی تاڵەبانی‬ ‫ب����اش بی����ری لێنەدەک����ردەوە‪ ،‬کات‬ ‫بو‪ ،‬ئەو کە قس����ەیدەکرد‪ ،‬بیری الی‬ ‫گۆچانەکەی دەس����تی نەبو‪ ،‬کە ئەوە‬ ‫گۆچانەکەی سەردەمی شاخ‌و شۆڕش‬ ‫نیی����ە‪ ،‬ک����ە ترس����ێکی گەورەبو بۆ‬ ‫بەرپرس����انی حزبەکەی‪ ،‬بەڵکو ئێستا‬ ‫گۆچانی پیری‌و کۆتایی رێیە!‬ ‫ئەوس����اتە بی����ری وتارێک����ی خۆمم‬ ‫کەوتەوە‪ ،‬کە ساڵی‪ ٢٠٠٩‬لەڕۆژنامەی‬ ‫چاودێر باڵومکردەوە بەناوی "تاڵەبانی‌و‬ ‫مێ����ژو"‪ ،‬ک����ە خۆکاندیدنەکردنەوەی‬ ‫م����ام جەاللم بۆ پۆس����تی س����ەرۆک‬ ‫کۆم����ار‪ ،‬بەزەرورییەت زانیبو‪ ،‬تاببێتە‬ ‫نمونەیەک����ی دیموکراس����ی بۆ مێژوی‬ ‫نوێ����ی عێراق‌و کوردس����تان‪ ،‬هەروەک‬ ‫یاداش����تەکانی بنوسێت‪ ،‬کە بەشێکی‬ ‫گەورەیە لەمێژوی عیراق‌و کوردستان‪،‬‬ ‫کە زیاتر لەنیو س����ەدە ئامادەبونێکی‬ ‫دی����ارو گ����ەورەی هەی����ە لەنێ����و ئەو‬ ‫مێژوەدا‪.‬‬

‫_ مام جەالل لەنێو شەمەندەفەری‬ ‫میزۆپۆتامیادا‬ ‫س����اڵی پار‪ ،‬کتێبی "شەمەندەفەری‬ ‫میزۆپۆتامی����ا" ک����ە ی����ادەوەری‬ ‫نوس����ەرو رۆژنامەنوس����ی بەناوبانگی‬ ‫تورکیا"جەنگیز چاندار"ە‪ ،‬لەسلێمانی‌و‬ ‫بەئامادەبونی خۆی باڵوکرایەوە‪.‬‬ ‫چاندار‪ ،‬کتێبەکەی پێشکەشی مام‬ ‫ج����ەالل ک����ردوەو وەک لەکتێبەکەیدا‬ ‫باس����ی دەکات ل����ە‪ ١٩٦٤‬وە ی����ەک‬ ‫دەناسن‌و بون بەهاوڕێ‪.‬‬ ‫یادەوەرییەکان����ی چان����دار‪ ،‬پ����ڕ‬ ‫ئازادکردن����ی‬ ‫_نەخش����ەڕێگای‬ ‫زانیارین‌و بەش����ێکن لەمێژوی خەباتی ئۆجەالن‬ ‫سیاسی کورد‪ ،‬کە بەدیدێکی مێژویی‌و‬ ‫مام جەالل دوای پرس����یارو قسەی‬ ‫بەزمانێکی رۆژنامەنوسانە نوسراوە‪.‬‬ ‫ئامادەب����وان بێجگ����ە لەوەاڵمدانەوە‪،‬‬ ‫ئەوەی لێرەدا بۆ من گرنگە‪ ،‬چاندار ش����یکردنەوەیەکی بۆ دۆخی سیاسی‬ ‫باسی بینینی مام جەالل‌و گفتوگۆکردن رۆژهەاڵتی ناوەڕاس����ت‌و دۆخی کورد‬ ‫_گفتوگۆیەک����ی نەک����راو‪ ،‬نانێکی‬ ‫لەب����ارەی ئایندەی س����وریاوە دەکات ل����ەو گۆڕانکارییانەدا ک����رد‪ ،‬یەکێک‬ ‫لەهەمان ئ����ەو رۆژانەی کە لەبەغداوە ل����ەو پرس����انەی جێی بای����ەخ بو بۆ نەخوراو‬ ‫لەکۆتایی ئ����ەو بینینەدا‪ ،‬ویس����تم‬ ‫گەڕایەوە بۆ س����لێمانی‪ ،‬کە دواتر مام من‪ ،‬باس����ی نەخش����ەڕێگایەک بو بۆ‬ ‫جەالل چوە هەولێر‪.‬‬ ‫ئازادکردن����ی عەبدواڵ ئۆج����ەالن‪ ،‬کە داوای گفتوگۆیەکی تایبەت لەتاڵەبانی‬ ‫ئەو رۆژنامەنوسە تورکە‪ ،‬کە هەمیشە هەر ل����ەو دانیش����تنەدا کەس����ایەتی بکەم‪ ،‬لەبارەی مەرگ‌و بیرکردنەوەی‬ ‫دەوری گرنگی هەبوە لەکۆشکی چان سیاس����ی نزیک لەپەکەکەو دۆس����تی س����ەرۆکێک لەو بابەت����ە فیکریی‌و بێ‬ ‫کایە‪ ،‬بۆ راوێژکردن لەبارەی چارەسەری تاڵەبانی‪ ،‬محەم����ەد ئەمین پێنجوێنی وەاڵمە‪ ،‬کە دوای کتێبی "مردن بەڕێوە"‬ ‫پرس����ی کوردەوە‪ ،‬دەڵێت‪ ،‬ئەوکاتەی هاتبو‪ ،‬سەرۆک کۆمار رو لەپێنجوێنی ک����ە گفتوگۆم لەگەڵ دەس����تەبژێرێک‬ ‫"بەهاری عەرەبی" گەیشتبوە سوریاو وتی پێکەوە س����ەرقاڵی ئامادەکاری لەئەدیب����ان کردب����و لەوبارەی����ەوە‪،‬‬ ‫چاوەڕیی کەوتنی بەشار بوین‪ ،‬رۆژێک نەخشەڕێیەکین بۆ چارەسەری پرسی دەمویس����ت لەگەڵ دەس����تەبژێرێکی‬ ‫لەهەولێر میوان����ی نێچیرڤان بارزانی ک����ورد لەباک����وری کوردس����تان‪ ،‬کە سیاس����یش گفتوگ����ۆ بک����ەم‪ ،‬بەاڵم‬ ‫ب����وم‪ ،‬خۆم ئامادەکردب����و بچم بەرەو کاریگەری گەورەی لەس����ەر ڕۆژئاوای بەهۆی وێنەگرتنی زۆرو هەندێ داواو‬ ‫فڕۆکەخانەو بگەڕێم����ەوە بۆ تورکیا‪ ،‬کوردس����تانیش دەبێ����ت‪ ،‬بۆ ئەوەیش قسەیتری ئامادەبوانەوە نەمتوانی ئەو‬ ‫نێچیرڤ����ان بارزانی وتی‪ ،‬مام جەالل‌و هەوڵ����ی ئازادکردنی ئۆجەالن دەدەین بەڵێنە لەمام جەالل وەربگرم‪.‬‬ ‫ب����ەاڵم ئومێدێکیت����رم هەبو کە ئەو‬ ‫کاک مەسعود کەمێکیتر کۆبونەوەیان بەسێ قۆناخ‪ ،‬قۆناخی یەکەم ئۆجەالن‬ ‫هەی����ەو منیش دەچم بۆ ئ����ەوێ‪ ،‬بۆ لەئیمراڵییەوە بهێنرێتە ئەستەمبوڵ‌و گفتوگۆیە بڕەخسێنم‪ ،‬ئەویش تاڵەبانی‬ ‫نایەی����ت ئەوانیش ببینی����ت‌و ئەوکات دەستبەس����ەر بێ����ت‪ ،‬قۆناخی دوهەم داوای لێبوردنی کرد‪ ،‬له‌وه‌ی بۆ نانی‬ ‫بڕۆیت‪ ،‬منیش بەخۆشحاڵییەوە چوم‪ .‬ئازادبێت لەئۆفیسێکدا کاری سیاسی‌و ئێواره‌ میوانداری میوانه‌کانی ناکات‪،‬‬ ‫بەگوت����ەی جەنگی����ز‪ ،‬لەگ����ەڵ چا کۆبون����ەوەو بینین����ی رۆژان����ە بکات ک����ە بەه����ۆی رێگ����ری دکتۆرەکانی‌و‬ ‫خواردنەوەیەک مام جەالل پرسیوێتی ب����ێ دەرچون لەو ئۆفیس����ە‪ ،‬قۆناخی هێرۆخانەوە‪ ،‬ناتوانێ����ت ئێواران نان‬ ‫هەواڵ����ی الی ئێ����وە چیی����ە؟ چۆن سێهەم کە قۆناخی ئاشتی تەواوەتیە‪ ،‬بخوات‌و ئەگ����ەر میوانیش����ی هەبێت‬ ‫دەڕواننە دۆخی سوریا؟‬ ‫ناتوانێت نانی باشیان لەگەڵ نەخوات‪،‬‬ ‫ئۆجەالن ئازاد بکرێت‪.‬‬ ‫چاندار دەڵێت‪ :‬وتم ئێمە لەتورکیا‪،‬‬ ‫ئام����اژەی بەوەیش����کرد‪ ،‬ب����ۆ ئەو بەاڵم پەیمانیدا لەگەڕانەوەی داهاتویدا‬ ‫س����ەرۆکایەتی‌و حکوم����ەت‌و هێ����زە مەبەس����تە لەهەوڵی دروس����تکردنی میوانییەکی تایبەت بۆ رۆژنامەنوسان‌و‬ ‫ئۆپۆزسیۆنەکان‌و نوخبەی رۆشنبیرو کۆمیتەیەکی ئاش����تەواییدان‪ ،‬کە مام نوس����ەران رێکبخ����ات‪ .‬لەقس����ەکەی‬ ‫میدیاکارانی����ش چاوەڕێ����ی روخان����ی جەالل‌و س����ەرۆکی ئەمریکاو سەرۆکی خۆی����ەوە قس����ەیەکی رۆماننوس����ی‬ ‫بەش����ارین‌و ئەوە ش����تێکی حەتمییە نەتەوە یەکگرتوەکان‌و یەکێتی ئەوروپاو کۆچکردو محەمەد موکریم بیرکەوتەوە‪،‬‬ ‫کە دەڕوخێت‌و لەبەرژەوەندی تورکیا ئەگەر پێویس����تیکرد روسیاو چینیش کە جارێک گێڕایەوە‪ ،‬لەشاخ بارەگای‬ ‫کۆتایی دێت‪.‬‬ ‫بەشداربن تێیدا‪ ،‬وتیشی قسەم لەگەڵ نوس����ەران نزیک بوە لەمام جەاللەوە‪،‬‬ ‫ئ����ەو دەڵێت‪ ،‬کاک مەس����عود تەواو سکرتێری گشتی نەتەوەیەکگرتوەکاندا ئەویش زو زو "دەع����وەت"ی کردون‪،‬‬ ‫وتویەت����ی حەزدەکەم گفتوگۆ بکەین‪،‬‬ ‫هاوڕام بو هه‌مان قسه‌ی منی هه‌بو‪ ،‬کردوەو ئامادەباشی پیشانداوە‪.‬‬ ‫بەاڵم مام جەالل توڕەبو‪ ،‬وتی ئەوەی‬ ‫تاڵەبان����ی بیرێک����ی زی����رەک‌و بەاڵم دوات����ر هێرۆخان پێیان ده‌ڵێت‪،‬‬ ‫تۆ دەیڵێیت هەموتان بەهەڵەیا چون‪ ،‬خەیاڵ����ی گ����ەورەی سیاس����ی هەبو‪ ،‬ئەوە لەبەر خۆیەتی‌و دەیەوێت بەهۆی‬ ‫سوریا ناڕوخێت‪ ،‬ئێوە بەچاوی میسرو سیاس����ییەک خ����ەون‌و خەیاڵەکان����ی میوانداری ئەوانەوە نانی چەورو بەدڵی‬ ‫لیبی����او تون����س س����وریایش دەبینن‪ ،‬لەهاوسیاس����ییەکانی گەورەتربو‪ ،‬کە خۆی بخوات‪.‬‬ ‫دەکەونە هەڵەوە‪.‬‬ ‫بەاڵم ئەوە دوابینین بو‪ ،‬تەندروستی‬ ‫ئێستا یەکێتی بەدەردی بێ ئامانجی‌و‬ ‫چان����دار دەڵێت‪ ،‬لەدڵی خۆمدا وتم‪ ،‬بێ خەونی سیاس����ییەوە دەناڵێنێت‪ ،‬مام ج����ەالل کۆتای����ی بەگفتوگۆکەو‬ ‫م����ن‌و مام جەالل هاوڕێی����ن‪ ،‬قەیچێکا ک����ە خەونەکان لەدێگەڵ����ە دەرناچن‌و "دەعوەتەکەیش هێنا!‬

‫وەک چۆن ئاو بۆ ژیانی ماسیی گرنگە‬ ‫ئاواش یەکێتیی کوردان بۆ ستاتۆی کورد پێویستە‬

‫فەرمان خێاڵنی‪ -‬برۆکسل‬ ‫لەمێژوی‪ ١٠٠‬س���اڵی رابردودا‪ ،‬چەندین‬ ‫شۆڕش‌و س���ەرهەڵدان هاتونەتە ئاراوە‪،‬‬ ‫ب���ەاڵم هەمیش���ە بەس���ێ ه���ۆکار‪ ،‬ئەو‬ ‫س���ەرهەڵدان‌و شۆرش���انە بێ بەرهەمی‬ ‫بنچینەی���ی‌و هەمیش���ەیی‪ ،‬کۆتایی���ان‬ ‫پێهاتوە‪.‬‬ ‫ه���ۆکاری یەکەم‪ ،‬ناکۆک���ی ناوخۆیی‌و‬ ‫خیانەت���ی هێ���زە کوردیی���ەکان ب���وەو‬ ‫ه���ۆکاری دوەمی���ش‪ ،‬نەبون���ی رەخنە‬ ‫لەخ���ۆو کەموکورتی���ەکان ب���وە‬ ‫لەالی���ەن س���ەرکردایەتیی ش���ۆڕش‌و‬ ‫س���ەرهەڵدانەکانەوە‪ ،‬هۆکاری سێهەمیش‬

‫نەبونی ویستی هێزە نێودەوڵەتیەکان بوە‬ ‫بۆ دروستبونی کیانی سیاسیی‌و ئیداریی‬ ‫کوردیی‪.‬‬ ‫م���اوەی نزیک���ەی‪ ٣٠‬س���اڵە‪ ،‬پەکەکە‬ ‫دروس���ت بوە‪ ،‬لەس���ەر بنەم���ای رەخنە‬ ‫لەخۆگرتن‌و لەکەموکورتیەکان‪ ،‬ش���ۆڕش‬ ‫بەڕێوە دەبەن‪.‬‬ ‫تاسااڵنی هەشتاکان‪ ،‬کورد‪ ،‬بەدروشمی‬ ‫"س���ەرکەوتن ی���ان نەمان"‪ ،‬ش���ۆڕش‌و‬ ‫سەرهەڵدانی بەڕێوە بردوە‪ ،‬بەاڵم پەکەکە‪،‬‬ ‫ئەو دروشمەی گۆڕی بۆ "سەرکەوتن‪ ،‬یان‬ ‫سەرکەوتن"‪.‬‬ ‫ه���ۆکاری پێش���نەکەوتنی کوردانیش‬ ‫بەشێوەیەکی گش���تیی‪ ،‬خۆ بەکەمزانین‌و‬ ‫بەکەم رازی بونە‪ ،‬بەاڵم ئەو دو س���یفاتە‬ ‫لەناو پەکەکەدا نیە‪.‬‬ ‫راستییەک هەیە لەڕۆژهەاڵتیی ناویندا‪،‬‬ ‫ئەویش ئەوەیە ک���ە ئەگەر خاوەن هێزی‬ ‫چەکداریی نەبیت‪ ،‬هیچ سەنگێکت نابێت‬ ‫لەناوەندە نێودەوڵەتیەکاندا‪ ،‬لەسەر ئەو‬ ‫بنەمایەش‪ ،‬پەکەکە شۆڕش���ی چەکداریی‬ ‫دەستپێکرد‪.‬‬ ‫جگ���ە ل���ەوەش ل���ەڕوی سیاس���ی‌و‬

‫مەدەنییشەوە خاوەنی شۆڕش‌و ئیرادەی‬ ‫رۆژئاوای کوردستانن‪ ،‬لەباکوریش لەڕوی‬ ‫سیاسیەوە نزیکەی‪ ٦٠‬پەرلەمانتارو سەدان‬ ‫شارەداریی‌و بەرپرسی حکومیی‌و حزبییان‬ ‫هەیە‪ ،‬بەاڵم لەئێس���تادا بەهۆی هێرشی‬ ‫پاکتاوی سیاس���یی‪ ،‬هەردو هاوسەرۆکی‬ ‫هەدەپەو چەند پەرلەمانتارێک‌و بەدەیان‬ ‫هاوسەرۆک‌و شارەداریش لەالیەن هێزەکانی‬ ‫دەوڵەتی تورکەوە‪ ،‬دەستگیرکراون‪.‬‬ ‫گرنگیەک���ە لێ���رەدا ئەوەی���ە کە وەک‬ ‫جاران‪ ،‬بەدەستگیرکردن یان لەناوبردنی‬ ‫سەرکردە سیاس���یەکان‪ ،‬شۆڕش کۆتایی‬ ‫نایەت‪ ،‬بەڵکو دەوڵەتانی داگیرکەر‪ ،‬بەو‬ ‫کارانەیان گەل���ی کورد زیاتر دەوروژێنن‌و‬ ‫زیاتر سوریان دەکەن لەسەر تێکۆشان‪.‬‬ ‫لەنەخشەی ئێستای رۆژهەاڵتی ناویندا‪،‬‬ ‫وەک ستاتۆی سیاسیی‪ ،‬کوردان‬ ‫خاوەنی رۆژئاواو باشوری کوردستانن‪،‬‬ ‫لەرۆژهەاڵتیش خۆیان رێک دەخەنەوەو خۆ‬ ‫ئامادە دەکەن‪ ،‬لەباکوری کوردستانیش‪،‬‬ ‫شۆڕشێک لەناو شارەکان دەستیپێکردوەو‬ ‫دەبێت بەهێزتر بکرێت‪.‬‬ ‫لەبەرامبەریش���دا‪ ،‬هەری���ەک لەئێران‪،‬‬

‫تورکیاو رژێمی بەعسی سوریا‪ ،‬لەوپەڕی‬ ‫الوازی���ی خۆیاندان‌و دنیای���ەک ناکۆکیی‬ ‫ناوخۆیی‌و ناکۆکیی نێوانیش���یان هەیە‪،‬‬ ‫ب���ەاڵم س���ەرباری ئ���ەوەش‪ ،‬پێک���ەوە‬ ‫رێککەوتون دژ بەش���ۆڕش‌و تێکۆش���انی‬ ‫ک���ورد‪ ،‬ئەگەر هێ���زی کوردی���ی نەبێتە‬ ‫ه���اوکاری پیالنگێڕی���ی ئ���ەو هێ���زە‬ ‫داگیرکەرانە‪ ،‬ئەوا ئەو رێککەوتنەش���یان‬ ‫کاریگەریی خراپی نابێت‪.‬‬ ‫ئایا پارت���ی دیموکراتی کوردس���تانی‬ ‫عێ���راق ک���ە دەنگ���ۆی ئ���ەوە هەی���ە‬ ‫رێککەوتنی‪ ٥٠‬س���اڵەی لەگەڵ ئاکەپەدا‬ ‫هەبێ���ت‪ ،‬لەگ���ەڵ تورکی���ا رێکدەکەوێت‬ ‫دژ بەپەکەک���ەو هێ���زە کوردیەکانی تر‪،‬‬ ‫ی���ان دەگەڕێتەوە س���ەر مێزی گفتوگۆی‬ ‫ئاشتیانەو بەشداریی دەکات لەپێکهاتنی‬ ‫یەکڕیزیی هێزە کوردیەکاندا دژ بەهێرش‌و‬ ‫مەترس���یەکانی واڵتانی تورکی���او ئێران‬ ‫لەسەر دەستکەوتەکانی کورد لەهەر چوار‬ ‫بەشی کوردستان؟!‬ ‫پارت���ە سیاس���ییەکانی باش���وری‬ ‫کوردس���تانیش‪ ،‬لەپرس���ی بەس���تنی‬ ‫کۆنگرەیەک���ی نەتەوەیی‌و یەکڕیزی هێزە‬

‫کوردیەکان‪ ،‬زۆر خەمساردانە دێنە پێش‪،‬‬ ‫جگەلەوەی ک���ە هیچ فش���ارێک ناخەنە‬ ‫س���ەر پارتی بۆئەوەی بەدەم بانگەوازی‬ ‫یەکخس���تنی دەنگی هێزە کوردیەکانەوە‬ ‫بێت‪ ،‬هاوکات زۆربەش���یان پێیانوایە کە‬ ‫هێزە نێودەوڵەتی���ەکان چیان بوێت هەر‬ ‫ئەوە دەبێت‌و پشتیان لێکردۆتەوە‪ ،‬بەاڵم‬ ‫لەڕاستیدا شۆرشی رۆژئاوای کوردستان‪،‬‬ ‫ئەو راس���تییەی س���ەلماند‪ ،‬کە ئیرادەی‬ ‫هەرگەلێک دەتوانێت ئازادی‌و سەرکەوتن‬ ‫بێنێت���ە ئ���اراوە‪ ،‬ن���ەک ویس���تی هێزە‬ ‫نێودەوڵەتیەکان‪.‬‬ ‫ئێس���تا جەنگ���ی جیهانی���ی س���ێیەم‬ ‫لەسوریا بەردەوامەو پاش تەواوبونی ئەو‬ ‫جەنگەش‪ ،‬هاوسەنگیی هێز لەهەرێمەکە‬ ‫دەگۆڕێ���ت‪ ،‬ج���ا ئەگەر ک���وردان هێزی‬ ‫خۆیان یەکبخەن‪ ،‬لەو هاوسەنگیی هێزەدا‬ ‫لەرۆژهەاڵت���ی ناوین‪ ،‬س���ەنگی زۆرتری‬ ‫دەبێ���ت‌و پێگەیەک���ی بەهێ���ز بۆ خۆی‬ ‫وەدەس���ت دەخات‪ ،‬ئەگەرن���ا‪ ،‬کورد ئەم‬ ‫هەلە زێڕینە لەدەست دەدات‌و جارێکی تر‬ ‫بەخەونیش ستاتۆو دەستکەوت بەخۆیەوە‬ ‫نابینێت‪.‬‬

‫پارتە سیاسییەکانی‬ ‫باشوری‬ ‫کوردستانیش‪،‬‬ ‫لەپرسی بەستنی‬ ‫کۆنگرەیەکی‬ ‫نەتەوەیی‌و یەکڕیزی‬ ‫هێزە کوردیەکان‪،‬‬ ‫زۆر خەمساردانە‬ ‫دێنە پێش‬

‫کتێب‬

‫)‪ )556‬سێشه‌مم ‌ه ‪2016/12/13‬‬

‫‪17‬‬

‫هونه‌ری په‌روه‌رده‌و فێركردنی سته‌ملێكراوان‬ ‫ئا‪ :‬به‌ڕێز عه‌باس‬ ‫"پێداگۆكی سته‌ملێكراوان" كتێبێكی گرنگه‌ بۆ‬ ‫ئاشنابون‌و تێگه‌یشتن له‌دونیای سته‌ملێكراوان‌و‬ ‫چه‌وسێنه‌ران‌و كتێبێكی په‌روه‌رده‌یی‌و‬ ‫فێركارییه‌‪ ،‬كتێبه‌كه‌ له‌نوسینی"پاولۆ فرێری"‬ ‫بیرمه‌ندو فه‌یله‌سوفی به‌رازیلییه‌‪"،‬پاولۆ فرێری"‬ ‫نزیكه‌ی نیو سه‌ده‌ له‌مه‌وبه‌ر ئه‌م كتێبه‌ی‬ ‫نوسیوه‌‪ ،‬له‌ساڵی ‪1970‬وه‌ وه‌رگێڕدراوه‌ته‌‬ ‫سه‌ر زمانی ئینگلیزی‌و له‌ساڵی ‪ 2002‬شه‌وه‌‬ ‫به‌عه‌ره‌بی باڵوكراوه‌ته‌وه‌‪ ،‬له‌الیه‌ن "جیهاد‬ ‫محه‌مه‌د"ه‌وه‌ وه‌رگێڕدراوه‌ته‌ سه‌ر زمانی كوردی‬ ‫له‌واڵتی نه‌رویژ چاپی یه‌كه‌می كراوه‌و له‌به‌ر‬ ‫كه‌می باڵوبونه‌وه‌ی‌و نه‌گه‌یشتنی ژماره‌ی‬ ‫پێویست به‌كوردستان‪ ،‬وای كردوه‌ له‌به‌ر‬ ‫گرنگییه‌كه‌ی بۆجاری دوه‌م له‌كوردستان چاپ‬ ‫بكرێته‌وه‌و له‌الیه‌ن ده‌زگای چاپ‌و په‌خشی‬ ‫سه‌رده‌مه‌وه‌ ساڵی ‪ 2015‬باڵوكراوه‌ته‌وه‌‬ ‫به‌قه‌باره‌ی ‪ 350‬الپه‌ڕه‌‪.‬‬ ‫كاتێك سته‌ملێكراو ده‌بێته‌ سته‌مكار!‬ ‫په‌یوه‌ن����دی نێوان س����ته‌مكارو س����ته‌ملێكراو‬ ‫په‌یوه‌ندیه‌ك����ی ئاڵۆزه‌‪ ،‬زۆرج����ار دورن له‌یه‌ك‌و‬ ‫هه‌ندێكجاریش نزیكن له‌یه‌ك‪ ،‬ئه‌وه‌ س����ه‌یر نییه‌‬ ‫دوربن له‌یه‌ك‌و له‌ڕاستیشدا ده‌بێت دوربن‪ ،‬به‌ڵكو‬ ‫ئه‌وه‌ جێگای سه‌رسوڕمانه‌ سته‌ملێكراو ئاره‌زوی‬ ‫ئه‌وه‌ بكات بۆی بلوێت‌و بارودۆخی بۆ بگونجێت‬ ‫ببێت به‌سته‌مكارو خۆی رزگارو ئازاد نه‌كردبێت‬ ‫له‌س����ته‌مكاره‌كه‌ی ناخ����ی! هه‌ربۆی����ه‌ خراپترین‬ ‫جۆری س����ته‌مكار ئه‌و جۆره‌یانه‌ س����ته‌ملێكراوان‬ ‫ئاره‌زوی ئه‌وه‌ بكه‌ن كه‌ السایی سته‌مكاره‌كه‌یان‬ ‫بكه‌ن����ه‌وه‌و ك����ه‌ ده‌رچ����ون له‌دۆخێكی ئ����اوادا‬ ‫له‌ژێر ده‌س����تی سته‌مكار ئاس����ان نییه‌‪" ،‬پاولۆ‬ ‫فرێری" له‌ش����وێنێكدا له‌م باره‌یه‌وه‌ ده‌نوس����ێت‬ ‫"س����ته‌ملێكراوان له‌گه‌ڵ س����ته‌مكاراندا هه‌س����ت‬ ‫به‌تێكه‌ڵییه‌ك ده‌كه‌ن‪ ،‬ئاره‌زوی به‌شداریی ژیانیان‬ ‫ده‌كه‌ن‪ ،‬به‌جۆرێك ئه‌م حه‌زو په‌رۆشییه‌یان هه‌یه‌‬ ‫بۆ ش����ێوازی ژیانی س����ته‌مكاران ك����ه‌ زه‌حمه‌ته‌‬ ‫به‌رانب����ه‌ر زوڵم‌و س����ته‌مكارییان بوه‌س����تنه‌وه‌‪،‬‬ ‫س����ته‌ملێكراوان له‌حاڵه‌ت����ی نامۆییان����دا به‌هه‌ر‬ ‫نرخێ����ك بێت ده‌یانه‌وێت وه‌ك س����ته‌مكاران بن‪،‬‬ ‫بۆ ئه‌وه‌ی الس����اییان بكه‌نه‌وه‌و وه‌ك سته‌مكاران‬ ‫ره‌فتار بك����ه‌ن‌و ئه‌م ژیانه‌یان به‌الوه‌ ئاس����ایی‌و‬ ‫سروشتی بێت"‪.‬‬ ‫شوێنه‌واری سته‌مكاران‬ ‫كه‌س����ی س����ته‌مكار له‌دوای خ����ۆی كاریگه‌ری‬ ‫نێگه‌تیڤ به‌جێده‌هێڵێت به‌سه‌ر سته‌ملێكراوان‌و‬ ‫هه‌ندێ����ك جار دۆخێك دروس����ت ده‌كات كه‌ ئه‌و‬ ‫ب����اری چه‌وس����اندنه‌وه‌یه‌یان السروش����تی بێت‌و‬ ‫وه‌ك ق����ه‌ده‌ر بیبینن‌و ئ����اره‌زوی ئازادی نه‌كه‌ن‪،‬‬ ‫ی����ان وه‌ك خۆی����ان په‌روه‌رده‌ی����ان ده‌ك����ه‌ن‌و‬ ‫له‌كاتی رزگاربونیان����دا ئه‌وانیش حه‌زده‌كه‌ن ببن‬ ‫به‌سه‌رگه‌وره‌و س����ته‌مكار! له‌مباره‌یه‌وه‌"فرێری"‬ ‫ده‌رب����اره‌ی كاریگه‌رییه‌كانی س����ته‌مكار چیرۆكی‬ ‫یه‌كێ����ك له‌هاوڕێكان����ی ده‌گێڕێت����ه‌وه‌و ده‌ڵێت"‬ ‫یه‌كێك له‌هاوڕێكانم‪ ،‬كه‌ پس����پۆڕ بو له‌زانس����تی‬ ‫سۆس����یۆلۆژیدا‪ ،‬بۆی گێڕامه‌وه‌ جارێك له‌یه‌كێك‬ ‫له‌واڵتانی ئه‌مری����كای التیندا‪ ،‬كۆمه‌ڵه‌جوتیارێك‬ ‫ده‌ستیان گرتوه‌ به‌س����ه‌ر زۆنێكی ده‌ره‌به‌گایه‌تی‬ ‫گ����ه‌وره‌دا‪ ،‬ب����ۆ س����ه‌ركه‌وتنی یه‌كجاریی����ان‌و‬ ‫له‌پێن����اوی كارێكی ته‌كتیكی����دا‪ ،‬فیوداڵه‌خاوه‌ن‬ ‫زه‌ویوزاره‌كه‌ی����ان الی خۆی����ان به‌بارمت����ه‌‬ ‫هێش����توه‌ته‌وه‌‪ ،‬به‌اڵم هیچ كه‌س����ێكیان ئه‌وه‌نده‌‬ ‫ئازایه‌تیی نه‌بوه‌ ببێته‌ پاس����ه‌وانی ئه‌م فیوداڵه‌‪،‬‬ ‫چونكه‌ به‌و حاڵه‌تی ده‌ستبه‌سه‌ربونه‌شه‌وه‌ هێشتا‬ ‫له‌و ده‌ره‌به‌گه‌ ترساون‌و دوریش نییه‌ له‌پرۆسێسی‬ ‫به‌ڕه‌نگاربونه‌وه‌ی فیوداڵه‌كه‌دا هه‌ستیان به‌گوناح‬ ‫كردبێ����ت‪ ،‬ئه‌گه‌ر ب����ه‌وردی بڕوانی����ت ده‌بینیت‬ ‫هه‌ریه‌كێك ل����ه‌م جوتیارانه‌ ئاغای����ه‌ك له‌ناخیدا‬ ‫ره‌نگیداوه‌ته‌وه‌و به‌تاسه‌وه‌ بون بۆی"‪.‬‬ ‫ئه‌وه‌ی سته‌ملێكراوان رزگار ده‌كات هۆشیارییه‌‬ ‫بۆ ئ����ازادی‌و رزگارب����ون هۆش����یاری گرنگه‌‪،‬‬ ‫س����ته‌ملێكراو بۆ ئه‌وه‌ی ئه‌و دۆخ����ه‌ی تێیدایه‌‬ ‫تێیپه‌ڕێنێ����ت ده‌بێ����ت هۆش����یاربێت‌و پ����ه‌ره‌‬ ‫به‌بیركردنه‌وه‌و هزری خۆی بدات‌و ئه‌و سته‌مه‌ی‬ ‫لێی ده‌كرێت وه‌كو قه‌ده‌رێك نه‌یبینێت‌و ئازادی‌و‬ ‫رزگاربون����ی لێنه‌بێت����ه‌ مه‌ح����اڵ‪ ،‬چونكه‌"هه‌تا‬ ‫س����ته‌ملێكراوان‌و زه‌حمه‌تكێشان خاڵه‌الوازه‌كانی‬ ‫سته‌مكاران نه‌زانن‌و نمونه‌گه‌لێك نه‌بینن بۆ ئه‌وه‌ی‬ ‫بۆیان بس����ه‌لمێت‌و قایلبن به‌وه‌ی س����ته‌مكاران‬ ‫الوازن‪ ،‬حاڵه‌تی چه‌وساندنه‌وه‌و سته‌ملێكردنیان‬ ‫به‌رده‌وام ده‌بێت‌و هه‌میشه‌ ترسنۆك‌و تێكشكاوو‬ ‫بێوره‌ ده‌مێننه‌وه‌‪ ،‬دیس����ان هه‌تا سته‌ملێكراوان‌و‬ ‫زه‌حمه‌تكێشان هوشیار نه‌بن‌و نه‌زانن كه‌ فاكته‌رو‬ ‫هۆكاره‌كانی ره‌وشه‌ خراپ‌و بێده‌سه‌اڵتییه‌كه‌یان‬ ‫چییه‌‪ ،‬له‌س����ه‌ر بنه‌مای چاره‌نوسێكی خۆڕسك‌و‬ ‫به‌ختڕه‌ش����ی‪ ،‬ئه‌و ره‌وشه‌ خراپه‌ی خۆیان قبوڵ‬ ‫ده‌بێت‌و به‌وجۆره‌ نادروس����ته‌ هه‌ڵیده‌سه‌نگێنن"‪.‬‬ ‫هه‌ربۆیه‌"شۆڕش له‌چركه‌ساتی مێژویی خۆیداو بۆ‬ ‫راگه‌یاندن‌و نیشاندانی بونی خۆی‪ ،‬به‌بێ تیۆرییه‌كی‬ ‫هۆش����یارانه‌ ناكرێت‌و نابێت‪ ،‬ده‌نا كاره‌كه‌ ده‌بێت‬ ‫ب����ه‌كار له‌پێناوی كاردا‪ ،‬وات����ه‌ خه‌بات له‌پێناوی‬ ‫خه‌باتدا نه‌ك گۆڕینی واقیع‪ ،‬بۆیه‌ بۆ به‌دیهێنانی‬ ‫ئه‌و كرداره‌ راسته‌قینه‌یه‌‪ ،‬بڕواو متمانه‌یه‌كی زۆری‬ ‫س����ته‌ملێكراوان‌و زه‌حمه‌تكێشانی پێویسته‌‪ ،‬واته‌‬

‫شۆڕش له‌چركه‌ساتی‬ ‫مێژویی خۆیداو بۆ‬ ‫راگه‌یاندن‌و نیشاندانی‬ ‫بونی خۆی‪ ،‬به‌بێ‬ ‫تیۆرییه‌كی هۆشیاران ‌ه‬ ‫ناكرێت‌و نابێت‪ ،‬ده‌نا‬ ‫كاره‌كه‌ ده‌بێت به‌كار‬ ‫له‌پێناوی كاردا‪ ،‬وات ‌ه‬ ‫خه‌بات له‌پێناوی‬ ‫خه‌باتدا نه‌ك گۆڕینی‬ ‫واقیع‬ ‫توانای بیرو بیركردنه‌وه‌یان پێویسته‌‪ .‬ئه‌گه‌ر ئه‌م‬ ‫بڕواو متمانه‌و هۆش����یارییه‌ نه‌بو‪ ،‬ئه‌وه‌ بێگومان‬ ‫س����ه‌ركه‌وتن به‌ده‌س����ت ناهێنێ����ت‪ ،‬به‌واتایه‌كی‬ ‫دیكه‌ واز له‌ده‌ستپێش����خه‌رییه‌ شۆڕش����گێڕییه‌كه‌‬ ‫ده‌هێنرێت‌و له‌جێگه‌یدا كۆمه‌ڵێك گوتارو دروشم‌و‬ ‫قسه‌ی باق‌وبریق‌و س����رودخوێندنه‌وه‌ داده‌نرێت‪،‬‬ ‫داواكاریی روكه‌ش����ی بۆ گۆڕان‌و ش����ۆڕش‪ ،‬ئه‌م‬ ‫ترسه‌ی هه‌یه‌‪.‬‬ ‫شۆڕش به‌بێ دیالۆگ ناكرێت‬ ‫"پاولۆ فرێری" له‌"پێداگۆكی س����ته‌ملێكراوان"‬ ‫جه‌ختێكی زۆر له‌گرنگی دیالۆگ ده‌كاته‌وه‌ ته‌نانه‌ت‬ ‫له‌كاتی بارودۆخێكی هه‌ستیاری شۆڕشیشدابێت‬ ‫بۆیه‌ ده‌نوس����ێت "خه‌باتكردن له‌پێناوی ئازادی‌و‬ ‫رزگاریدا به‌بێ بیرو دیالۆگی هزرییانه‌‪ ،‬وه‌ك ئه‌وه‌‬ ‫وایه‌ بته‌وێت به‌هاواركردن ش����تگه‌لێك له‌سوتان‬ ‫رزگاربكه‌یت"‪ ،‬هه‌روه‌ها "ره‌فتارو كرداری دروستی‬ ‫سه‌ركرده‌ شۆڕش����گێڕه‌كان له‌به‌جێهێنانی ئه‌ركی‬ ‫ئازادی‌و رزگاریدا ئه‌وه‌یه‌ بۆ ریكالم‌و بانگه‌ش����ه‌‬ ‫نه‌یك����ه‌ن‪ ،‬هه‌روه‌ها س����ه‌ركردایه‌تیی ش����ۆڕش‬ ‫به‌چاندن����ی بڕوابون به‌ئ����ازادی‌و رزگاری له‌ناخی‬ ‫سته‌ملێكراوان‌و زه‌حمه‌تكێشاندا ناتوانن متمانه‌و‬ ‫بڕوایان به‌ده‌س����ت بهێنن‪ ،‬به‌ڵكو ته‌نیا ره‌فتارو‬ ‫كرداری دروس����ت بۆ راكێشانی متمانه‌و بڕوایان‪،‬‬ ‫دیالۆگ كردنه‌‪ ،‬قایلبونی چه‌وس����اوه‌كانه‌ به‌وه‌ی‬ ‫پێویس����ته‌ له‌س����ه‌ریان خه‌بات بكه‌ن بۆ ئازادی‌و‬ ‫رزگاریی‪ ،‬نه‌ك وه‌ك به‌خشیش له‌الیه‌ن سه‌ركرده‌‬ ‫شۆڕش����گێڕه‌كانه‌وه‌ پێی����ان بدرێت‪ ،‬پێویس����ته‌‬ ‫ئازادی‌و رزگاریی به‌رهه‌می هۆشیاری بێت"‪.‬‬ ‫فێربونی بانكی‬ ‫میتۆدی"بانكی" ئه‌و میت����ۆده‌ی په‌روه‌رده‌و‬ ‫فێركردنه‌یه‌ كه‌"پاول����ۆ فرێری" ره‌خنه‌ی‬ ‫لێده‌گرێ����ت‌و به‌په‌روه‌رده‌یه‌ك����ی خراپ‌و‬ ‫ناته‌ندروس����ت له‌قه‌ڵه‌م����ی ده‌دات‪،‬‬ ‫چونك����ه‌ ئینس����انێكی الوازو ه����ه‌ژار‬ ‫بیركردنه‌وه‌ت بۆ دروس����ت ده‌كات‌و‬ ‫له‌دواجارداو ل����ه‌زۆر كایه‌دا مرۆڤی‬ ‫س����ته‌مكارت بۆ به‌رهه‌مده‌هێنێت‪،‬‬ ‫له‌میتۆدی"بانك����ی دا" مامۆس����تا‬ ‫ده‌بێت����ه‌ حیكایه‌تخ����وان‪ ،‬قوتاب����ی‬ ‫ده‌كات����ه‌ وه‌رگرێك����ی ئۆتۆماتیك����ی‌و‬ ‫ئه‌زبه‌رێكی ملكه‌چ‌و نابینا‪ ،‬ئه‌وه‌ش له‌پێناو‬ ‫وه‌رگرتنی هه‌مو باس‌و وانه‌كانی مامۆستادا‪،‬‬ ‫وه‌ك خۆی‌و به‌و ش����ێوه‌یه‌ی بۆیان ده‌گێڕێته‌وه‌‪،‬‬ ‫له‌م����ه‌ش خراپتر ئه‌وه‌یه‌‪ ،‬مامۆس����تا مێش����كی‬ ‫قوتابی ده‌كات به‌"ده‌فرێ����ك" یان"جه‌واڵێك" بۆ‬ ‫پڕكردن����ه‌وه‌‪ ،‬هه‌تا مامۆس����تا زیات����ر بكاته‌ ئه‌و‬ ‫ده‌ف����رو جه‌واڵ����ه‌وه‌و زیاتری تێبئاخن����ێ‪ ،‬ئه‌وه‌‬ ‫مامۆستایه‌كی باشتره‌‪ ،‬هه‌تا قوتابیش وه‌رگرێكی‬ ‫باش بێت‌و قبوڵی هه‌مو گێڕانه‌وه‌كه‌ی مامۆس����تا‬ ‫ب����كات وه‌ك خۆی‌و ملك����ه‌چ‌و گوێڕایه‌ڵ بێت بۆ‬ ‫هه‌ر ش����تێك له‌ده‌می مامۆس����تا دێته‌ ده‌ره‌وه‌‪،‬‬ ‫ئ����ه‌وه‌ قوتابییه‌ك����ی س����ه‌ركه‌وتوتره‌"‪" .‬پاول����ۆ‬ ‫فرێری" ده‌یه‌وێت دونیای س����ته‌مكارانی سیاسی‬ ‫له‌ڕێگ����ه‌ی میتۆدی"بانكی"ی����ه‌وه‌ بخوێنێته‌وه‌و‬ ‫ده‌نوسێت "س����ته‌مكاران خواس����ته‌ مرۆییه‌كانی‬ ‫خۆیان به‌كارده‌هێنن بۆ پاراس����تن‌و مانه‌وه‌ی ئه‌و‬ ‫ره‌وشه‌ی له‌به‌رژه‌وه‌ندییانه‌‪ ،‬نزیكه‌ی به‌شێوه‌یه‌كی‬ ‫خۆڕسكانه‌‪ ،‬به‌ڕه‌نگاری هه‌ر ئه‌زمونێك ده‌بنه‌وه‌‬ ‫له‌سیس����تمی فێربوندا كه‌ هان����ی به‌رهه‌مهێنانی‬

‫توانا ره‌خنه‌ییه‌كانی چه‌وس����اوان ب����دات"‪ ،‬بۆی ‌ه‬ ‫س����ته‌مكاران‌و چه‌وسێنه‌ران "كه‌ مانه‌وه‌ی واقیعه‌‬ ‫چه‌وس����ێنه‌ره‌كه‌ له‌به‌رژه‌وه‌ندییان����ه‌"‪ ،‬به‌رده‌وام‬ ‫ب����ره‌و به‌میت����ۆدی فێربونی"بانك����ی" ده‌ده‌ن‪.‬‬ ‫چه‌مكی"بانكی" به‌نه‌وت����راوی‪ ،‬واته‌ به‌په‌نهانی‪،‬‬ ‫هه‌ڵگ����ری گریمان����ه‌ی جیاكردن����ه‌وه‌ی مرۆڤ����ه‌‬ ‫له‌جیهانی ده‌وروپشتی‪ ،‬گریمانه‌ی ئه‌وه‌ی مرۆڤ‬ ‫ته‌نیا له‌جیهاندا هه‌ی����ه‌‪ ،‬نه‌وه‌ك له‌گه‌ڵ جیهاندا‪،‬‬ ‫یان له‌گه‌ڵ ئه‌وانی دیكه‌دا‪ .‬مرۆڤ ته‌ماش����اكه‌ره‌‪،‬‬ ‫ن����ه‌وه‌ك بونیادنه‌رو دروس����تكه‌ر"‪ " .‬فێركردنی‬ ‫بانكی‪ ،‬بۆ زاڵبون‌و هه‌ژمونی ئایدیۆلۆژیای چین‌و‬ ‫توێژێكی سه‌رده‌ست‌و س����ته‌مكاره‌‪ ،‬هه‌روه‌ها بۆ‬ ‫هاندانی س����اویلكه‌یی قوتابیان به‌كارده‌هێنرێت‪.‬‬ ‫ره‌نگ����ه‌ زۆرب����ه‌ی ئاموزش����كاره‌كان به‌ئاگا نه‌بن‬ ‫ده‌رهه‌ق به‌م پرسه‌‪ .‬دیسان بۆ خۆ گونجاندنیان‌و‬ ‫خۆڕاهێنانی����ان له‌گ����ه‌ڵ جیهانی چه‌وس����انه‌وه‌و‬ ‫واقیعی ناهه‌مواری ژی����ان‌و گوزه‌رانی رۆژانه‌یاندا‬ ‫ئه‌م میتۆدی فێركردنه‌ به‌كارده‌هێنن‪ .‬ئه‌م جۆره‌‬ ‫له‌فێرك����ردن‪ ،‬رۆش����نبیركردنی قوتابیانه‌و هیچی‬ ‫دیكه‌‪ ،‬ئه‌و رۆش����نبیرییه‌ی تیای����دا زانیارییه‌كان‬ ‫به‌بێ هیچ دیالۆگێ����ك وه‌ك خۆی وه‌رده‌گیرێت‌و‬ ‫له‌مێش����كی قوتابیاندا دایده‌نێت‪ ،‬واته‌ وه‌اڵمه‌كان‬ ‫پێشوه‌خت ئاماده‌كراون"‪.‬‬ ‫چ كاتێك سه‌ركرده‌كان وشه‌كانیان ده‌بێت‬ ‫به‌زۆربڵێی!‬ ‫س����ه‌ركرده‌كان هه‌ندێكی����ان وش����ه‌ ده‌ڵێ����ن‌و‬ ‫هه‌ندێكی����ان زۆر بڵێی����ی‪ ،‬چ كاتێك س����ه‌ركرده‌‬ ‫ده‌بێت به‌زۆر بڵێیی‌و چۆن بیناس����ینه‌وه‌‪"،‬پاولۆ‬ ‫فرێری" ج����وان‌و گرنگ جیاوازی نێوان وش����ه‌ی‬ ‫راس����ته‌قینه‌و زۆربڵێیی كردوه‌و ده‌ڵێت"وش����ه‌ی‬ ‫راس����ته‌قینه‌"حقیقه‌" بریتیی����ه‌ ل����ه‌و وش����ه‌یه‌ی‬ ‫پراكتیك ده‌كرێت‪ ،‬واته‌ له‌س����ه‌ر ئ����ه‌رزی واقیع‬ ‫جێبه‌جێ ده‌كرێت‪ .‬دیس����ان وشه‌ی راسته‌قینه‌‪،‬‬ ‫ئه‌و وش����ه‌یه‌یه‌ ك����ه‌ جیهانی پ����ێ ده‌گۆڕدرێت‪،‬‬ ‫واته‌ ده‌ربڕینی ئه‌و"وش����ه‌یه‌یه‌" كه‌ بیركردنه‌وه‌و‬ ‫كار ی����ان چاالكییه‌كانی گۆڕین����ی جیهانی له‌خۆ‬ ‫گرتوه‌"‪" .‬وش����ه‌ی ناڕاس����ته‌قینه‌ش وش����ه‌یه‌كه‌‬ ‫ره‌هه‌نده‌كانی جیاكراونه‌ته‌وه‌‪ ،‬واته‌ بیركردنه‌وه‌و‬ ‫كار له‌یه‌كت����ری جیاكراونه‌ت����ه‌وه‌‪ ،‬له‌به‌رئ����ه‌وه‌‬ ‫وش����ه‌ی ناڕاس����ته‌قینه‌ توانای گۆڕینی جیهانی‬ ‫نییه‌‪ ،‬كاتێكیش وش����ه‌ له‌ڕه‌هه‌ن����ده‌ تایبه‌ته‌كه‌ی‬ ‫خۆی كه‌"كار" یاخ����ود پراكتیكه‌ په‌رت ده‌كرێت‬ ‫به‌ش����ێوه‌یه‌كی ئۆتۆماتیكی كاریگه‌ری له‌س����ه‌ر‬ ‫بیركردنه‌وه‌ ده‌بێت‪ ،‬به‌م جۆره‌ وشه‌ ده‌گۆڕێت بۆ‬ ‫زۆربڵێیی‪ ،‬واته‌ ته‌نیا رازاندنه‌وه‌و جوانكاریكردنه‌‬ ‫له‌وشه‌دا‪ ،‬به‌بێ سودو قازانج‌و گه‌یاندنی واتایه‌ك‪.‬‬ ‫به‌ده‌ربڕینێك����ی دیك����ه‌ ده‌گۆڕدرێت ب����ۆ زمان‌و‬ ‫وشه‌یه‌كی سه‌یرو نامۆ‪ ،‬وشه‌یه‌كی به‌تاڵ‌و بێمانا‪،‬‬ ‫چونكه‌ به‌ب����ێ پابه‌ندبونی وش����ه‌ به‌ڕه‌خنه‌گرتن‬ ‫له‌واقی����ع‌و ناڕه‌زایه‌تی‌و گۆڕین����ی جیهان مه‌حاڵه‌‬ ‫هیچ ش����تێك به‌رهه‌م بێنێت‪ ،‬هی����چ گۆڕانێكیش‬ ‫به‌بێ كار‪ ،‬واته‌ به‌بێ چاالكی ناكرێت"‪.‬‬ ‫گرنگی دیالۆگكردن له‌گه‌ڵ گه‌ل‬ ‫"پاول����ۆ فرێری" هه‌میش����ه‌ ئام����اژه‌ به‌گرنگی‬ ‫دیالۆگی س����ه‌ركرده‌كان ده‌كات له‌گه‌ڵ گه‌له‌كانی‬ ‫خۆیانداو ئاماژه‌ به‌وه‌ ده‌كات كه‌ سه‌ركرده‌ ده‌بێت‬ ‫راوبۆچونی میلل����ه‌ت له‌به‌رچاوبگرێت‌و به‌رده‌وام‬ ‫له‌دیالۆگ����دا بێ����ت له‌گه‌ڵیان‌و به‌س����ه‌ركرده‌كان‬ ‫ده‌ڵێت "نابێت له‌ڕوانگه‌ی خۆمانه‌وه‌ بۆ جیهان‪،‬‬ ‫س����ه‌یری میلله‌ت بكه‌ی����ن‌و له‌ڕوانگه‌ی خۆمانه‌وه‌‬ ‫خوێندنه‌وه‌یان بۆ بكه‌ی����ن‪ ،‬یان دیدگای خۆمان‬ ‫داسه‌پێنین به‌س����ه‌ریاندا‪ ،‬به‌ڵكو پێویسته‌‬ ‫دیالۆگی����ان له‌گه‌ڵ����دا بكه‌ین‪،‬‬ ‫دی����دگاو رای����ان‬

‫وه‌ربگری����ن‌و‬ ‫له‌گه‌ڵ دیدگاو‬ ‫رای خۆمان����دا‬ ‫ئاڵوگ����ۆڕی بكه‌ی����ن‬ ‫پێكه‌وه‌"‪،‬ئه‌و سه‌ركرده‌‬ ‫شۆڕش����گێڕانه‌ی له‌س����ه‌ر‬ ‫بنه‌مای دیالۆگك����ردن له‌گه‌ڵ‬ ‫گه‌لدا ره‌فتار ناكه‌ن‪ ،‬یان ئه‌وه‌تا‬ ‫ده‌ب����ن به‌ده‌س����ته‌بژێرێكی زاڵ‌و‬ ‫خۆس����ه‌پێن‌و خۆجیاكه‌ره‌وه‌ له‌خه‌ڵك‌و‬ ‫شۆڕش����گێڕی راس����ته‌قینه‌ نامێن����ن‪ ،‬یان‬

‫ئه‌وه‌تا به‌ته‌واوه‌تی ده‌ب����ن به‌گومڕاكه‌ر له‌گێڕانی‬ ‫رۆڵی خۆیانداو توش����ی گۆش����ه‌گیری ده‌بن‪ ،‬به‌م‬ ‫ج����ۆره‌ش دیس����ان له‌شۆڕش����گێڕێتی ده‌كه‌ون‪،‬‬ ‫هه‌ر شۆڕش����ێك دژی دیالۆگك����ردن بو گومانی‬ ‫له‌چاكیی پرۆسێس����ی دیالۆگكردن ك����رد‪ ،‬ئه‌وه‌‬ ‫بڕوای شۆڕش����گێڕێتی خۆی له‌ده‌س����ت ده‌دات"‪.‬‬ ‫"له‌میانه‌ی پرۆس����ه‌ی چه‌وساندنه‌وه‌دا‪ ،‬ده‌توانین‬ ‫بڵێین كه‌سێك كه‌سێكی دیكه‌ ده‌چه‌وسێنێته‌وه‌‪،‬‬ ‫به‌اڵم له‌میانه‌ی پرۆسه‌ی شۆڕشدا ناتوانین بڵێین‬ ‫كه‌سێك كه‌س����ێكی دیكه‌ ئازاد ده‌كات‪ ،‬هه‌روه‌ها‬ ‫ناشتوانین بڵێین كه‌سێك ده‌توانێت خۆی خۆی‬ ‫رزگارب����كات‪ ،‬به‌ڵك����و ده‌توانی����ن بڵێین خه‌ڵك‬ ‫له‌یه‌كگرتن‌و پێكه‌وه‌بوندا ده‌توانن یه‌كدی رزگارو‬ ‫ئازاد بكه‌ن"‪.‬‬ ‫"له‌پراكتیك����ی گ����ه‌ل له‌گ����ه‌ڵ س����ه‌ركرده‌‬ ‫شۆڕشگێڕه‌كاندا‪ ،‬گه‌ل‌و س����ه‌ركرده‌كان پێكه‌وه‌‬ ‫فێ����ری دیالۆگكردن‌و به‌كارهێنانی ده‌س����ه‌اڵتیش‬ ‫ده‌بن‪ ،‬ئه‌مه‌ مه‌سه‌له‌یه‌كی رون‌و ئاشكرایه‌ مرۆڤ‬ ‫له‌مه‌له‌وانگ����ه‌دا فێری مه‌له‌ك����ردن ده‌بێت‪ ،‬نه‌ك‬ ‫له‌كتێبخانه‌دا"‪" .‬دیالۆگك����ردن له‌گه‌ڵ گه‌لدا‪ ،‬نه‌‬ ‫سازش����كردنه‌‪ ،‬نه‌ خه‌اڵتكردنیشه‌‪ ،‬تاكتیكێكیش‬ ‫نییه‌ به‌كاربهێنرێت له‌پێناوی قۆرخكردن‌و زاڵبوندا‪،‬‬ ‫دیالۆگكردن‪ ،‬به‌و واتایه‌ی ك����ه‌ روبه‌ڕوبونه‌وه‌یه‌‬ ‫له‌نێوان خه‌ڵكدا‪ ،‬بۆ ناولێنانی جیهان‪ ،‬مه‌رجێكی‬ ‫بنه‌ڕه‌تییه‌ له‌مه‌رجه‌كانی "بونه‌ مرۆڤ"ی خه‌ڵك‬ ‫یان"به‌مرۆڤكردن"ی خه‌ڵك"‪" .‬هه‌ندێ له‌سه‌ركرده‌‬ ‫شۆڕش����گێڕه‌كانی‌ به‌نییه‌تپاك����ی گومڕاده‌ب����ن‪،‬‬ ‫وابیرده‌كه‌ن����ه‌وه‌ ك����ه‌ پرۆسێس����ی دیالۆگكردن‬ ‫پێویسته‌بخرێته‌ كاتێكی دیكه‌‪ ،‬ئه‌مه‌ راست نییه‌‪،‬‬

‫خه‌باتكردن له‌پێناوی‬ ‫ئازادی‌و رزگاریدا به‌بێ‬ ‫بیرو دیالۆگی هزرییان ‌ه‬ ‫وه‌ك ئه‌وه‌ وایه‌ بته‌وێت‬ ‫به‌هاواركردن شتگه‌لێك‬ ‫له‌سوتان رزگاربكه‌یت‬ ‫ره‌فتارو كرداری‬ ‫دروستی سه‌ركرد‌ه‬ ‫شۆڕشگێڕه‌كان‬ ‫له‌به‌جێهێنانی ئه‌ركی‬ ‫ئازادی‌و رزگاریدا‬ ‫ئه‌وه‌ی ‌ه بۆ ریكالم‌و‬ ‫بانگه‌شه‌ نه‌یكه‌ن‬

‫پێویس����ته‌ ئه‌وان س����ه‌ركردایه‌تیی شۆڕش بكه‌ن‬ ‫به‌بێ ئ����ه‌وه‌ی خۆیان به‌چه‌رخ‌و س����ه‌رده‌مێكه‌وه‌‬ ‫ببه‌س����تنه‌وه‌‪ ،‬واته‌ چ����ه‌رخ‌و س����ه‌رده‌م نه‌كه‌ن‬ ‫به‌پاساو بۆ گواستنه‌وه‌ی پرۆسێسی دیالۆگكردن‪،‬‬ ‫ی����ان فه‌راهه‌مكردن����ی كولت����وری دیالۆگك����ردن‬ ‫له‌شۆڕشدا‪ ،‬چونكه‌ ئه‌وه‌ درێژه‌پێده‌ری بارودۆخی‬ ‫چه‌وسێنه‌رانه‌یه‌‪ .‬دیالۆگكردن‌و كاری شۆڕشگێڕانه‌‬ ‫تێهه‌ڵكێش����كراون‌و دانه‌بڕاون له‌یه‌كتری"‪" .‬به‌اڵم‬ ‫بڕواو متمانه‌ به‌مرۆڤ‪ ،‬خواستی بێ چه‌ندوچونی‬ ‫دیالۆگه‌‪ .‬متمانه‌و بڕواش له‌میانه‌ی دیالۆگكردنه‌وه‌‬ ‫فه‌راه����ه‌م ده‌بێ����ت‪ .‬به‌كه‌وت����ن‌و نه‌مان����ی بڕواو‬ ‫متمانه‌ش‪ ،‬ئه‌وه‌ رونه‌‪ ،‬ئه‌و مه‌رجانه‌ی خوازیاری‬ ‫هێنانه‌ ئارای دیالۆگن له‌نێوده‌چن‪ ،‬خۆشه‌ویستی‬ ‫درۆزنان����ه‌و خاكێتی����ی درۆزنان����ه‌و متمان����ه‌ی‬ ‫الواز به‌م����رۆڤ‪ ،‬ناتوانن متمان����ه‌ به‌رهه‌مبێنن‪،‬‬ ‫متمانه‌ به‌یه‌كدیكردن پێویس����تی به‌س����ه‌لماندنه‌‬ ‫له‌الیه‌نێك����ه‌وه‌ بۆ الیه‌نه‌ك����ه‌ی دیكه‌‪ ،‬هه‌ر الیه‌ك‬ ‫له‌م الیه‌نانه‌‪ ،‬ده‌بێت ناخ‌و مه‌به‌ستی راسته‌قینه‌ی‬ ‫به‌رجه‌س����ته‌كراوی خۆیان ب����ۆ به‌رانبه‌ره‌كه‌یان‬ ‫به‌ڕاس����تگۆیی‌و راشكاوانه‌ نیش����انبده‌ن‪ .‬ئه‌مه‌ش‬ ‫نایه‌ته‌دی‌و ناس����ه‌لمێنرێت ئه‌گه‌ر قسه‌و كرداری‬ ‫هه‌رالیه‌كی دیال����ۆگكار وه‌ك یه‌ك نه‌بێت‪ ،‬ئه‌گه‌ر‬ ‫قس����ه‌ ش����تێك بێت‌و كرداریش ش����تێكی دیكه‌‪،‬‬ ‫وش����ه‌ ته‌نیا به‌ده‌م بێ‌و جیددیایه‌تی تیا نه‌بێت‬ ‫ئ����ه‌وه‌ متمانه‌و بڕوا دروس����ت نابێ����ت‪ .‬رێزگرتن‬ ‫له‌دیموكراس����ییه‌ت به‌قس����ه‌و ده‌مداخس����تنیش‬ ‫به‌ك����رده‌وه‌‪ ،‬گاڵته‌جاڕییه‌‪ ،‬هه‌روه‌ها قس����ه‌كردن‬ ‫له‌س����ه‌ر مرۆگه‌رای����ی‌و دواجاری����ش نكۆڵیكردن‬ ‫له‌مرۆڤ‪ ،‬ئه‌وه‌ خودی درۆزنییه‌"‪.‬‬ ‫حوكمڕانی ئاسان نییه‌و دانایی ده‌وێت!‬ ‫زۆرێ����ك له‌شۆڕش����گێڕه‌كانی دونی����ا له‌كاتی‬ ‫گرتنه‌ده‌ستی ده‌سه‌اڵتیاندا له‌گه‌ڵ ئه‌و په‌یامه‌ی‬ ‫خۆیان����دا كه‌ له‌كاتی ش����اخ‌و خه‌باتی چه‌كداریدا‬ ‫هه‌ڵیانگرتب����و راس����تگۆ نه‌ب����ون‌و له‌بنه‌م����او‬ ‫پره‌نس����یپه‌كانی ش����ۆڕش الیانداوه‌ ئه‌مه‌ش وای‬ ‫له‌هه‌ندێ����ك له‌میلله‌تان كردوه‌ ته‌نانه‌ت ئومێدیان‬ ‫به‌شۆڕش����یش نه‌مێنێت بۆ رزگارب����ون‪ ،‬چونكه‌‬ ‫ئه‌وانه‌ی به‌ناوی رزگارییه‌وه‌ رزگاری كردون هیچ‬ ‫نه‌بوه‌ جگه‌ له‌سته‌مكارێكیتر به‌اڵم به‌شێوه‌یه‌كیتر‪،‬‬ ‫دونی����ای به‌ڕێوه‌ب����ردن‌و حوكم����داری ئاس����ان‬ ‫نییه‌و پێویس����تی به‌عه‌ق����ڵ‌و بیركردنه‌وه‌ی وردو‬ ‫بڕیاردانی دروست هه‌یه‌‪ ،‬هه‌ربۆیه‌ "پاولۆ فرێری"‬ ‫له‌كتێبی"پێداگۆكی سته‌لێكراوان" ترسێكی زۆری‬ ‫له‌و شۆڕش����گێڕانه‌ هه‌یه‌ كه‌ ده‌س����ه‌اڵت ده‌گرنه‌‬ ‫ده‌س����ت و وایده‌بینێت ئاسان نییه‌و دانایی خۆی‬ ‫ده‌وێ����ت‌و ده‌نوس����ێت "قۆناغی گرتنه‌ده‌س����تی‬ ‫ده‌سه‌اڵت الی شۆڕشگێڕه‌كان‪ ،‬ئه‌و قۆناغه‌ی ‌ه كه‌‬ ‫سیاسه‌تێكی فره‌ دانایانه‌ی زۆری ده‌وێت‪ ،‬دیسان‬ ‫بڕیاردان‌و بوێرییه‌كی زۆری گه‌ره‌كه‌‪ ،‬تا نه‌كه‌ونه‌‬ ‫نێو گۆشه‌گیری‌و نا عه‌قاڵنییه‌ته‌وه‌"‪.‬‬ ‫ستراتیژی چه‌وسێنه‌ران‬ ‫هه‌میش����ه‌ چه‌وس����ێنه‌ران‌و س����ته‌مكاران‬ ‫ده‌یانه‌وێ����ت‌و هه‌وڵ����ده‌ده‌ن بۆ ئ����ه‌وه‌ی خه‌ڵك‬ ‫له‌ی����ه‌ك داب����ڕن‌و یه‌كنه‌گرن‪ ،‬ب����ه‌رده‌وام هه‌وڵی‬ ‫ئ����ه‌و‌ه ده‌ده‌ن ك����ه‌ چین‌و توێژه‌ چه‌وس����اوه‌كان‬ ‫رابكێشن به‌الی خۆیانداو بیانكه‌ن به‌گژ یه‌كدیداو‬ ‫بب����ن به‌ به‌رگریكار له‌ده‌س����ه‌اڵتی چه‌وس����ێنه‌رو‬ ‫س����ه‌ركوتكار‪ ،‬به‌ناوی ئه‌وه‌ی كه‌ پێویسته‌ هه‌مو‬ ‫الی����ه‌ك دژایه‌تی����ی كاره‌ ش����ه‌یتانییه‌كان بكه‌ن‪،‬‬ ‫كاری ئه‌وانه‌ی ك����ه‌ په‌راوێزخراون‌و ئاژه‌وه‌گێڕن‌و‬ ‫دوژمن����ی خوان‪ ،‬بۆی����ه‌ پێویس����ته‌ به‌هه‌مومان‬ ‫دژایه‌تییان بكه‌ین له‌پێناوی"ئارامیی‌و ئاسایش"ی‬ ‫نه‌ته‌وه‌یی‌و نیشتمانیدا‪.‬چه‌وسێنه‌ران‌و سته‌مكاره‌‬ ‫ده‌سه‌اڵتداره‌ سه‌ركوتكاره‌كان‪ ،‬هه‌میشه‌ خه‌سڵه‌تی‬ ‫ئاژاوه‌گێ����ڕی‌و دوژمن����ی خوداو س����اخته‌چێتی‬ ‫ده‌ده‌ن����ه‌ پ����اڵ هه‌وڵگه‌لی چین����ه‌ هه‌ژاره‌كه‌ بۆ‬ ‫به‌دیهێنانی"مرۆڤب����ون‌و به‌مرۆڤبون����ی خۆیان"‪،‬‬ ‫به‌اڵم ده‌بێت ئه‌وه‌ بزانی����ن پاڵه‌وانه‌كان ئه‌وانه‌ن‬ ‫كه‌ تێده‌كۆش����ن بۆ یه‌كگرتن له‌پێناوی رزگاری‌و‬ ‫ئازادی����دا‪ ،‬نه‌ك ئه‌وانه‌ی ده‌س����ه‌اڵته‌كه‌یان‬ ‫بۆ به‌رپابونی جی����اكاری‌و په‌رتكردن‬ ‫له‌نێوان خه‌ڵكدا به‌كارده‌هێنن‪.‬‬

‫‪16‬‬

‫تایبەت‬

‫)‪ )556‬سێشه‌مم ‌ه ‪2016/12/13‬‬

‫"به‌لێشاو خوێندكاری خوێندنی بااڵ‬ ‫به‌سیستمی پارالێل وه‌رگیراون"‬

‫"دابینكردنی كورسی پارالێل هه‌ڕاجكردنی بڕوانامه‌ نیه‌"‬

‫ئا‪ :‬سروه‌ جه‌مال‬ ‫راگه‌یاندنی ئه‌نجامی ناوی كاندیدان بۆ خوێندنی‬ ‫ماسته‌رو دكتۆرا له‌زانكۆكانی‌ هه‌رێمی كوردستان‪،‬‬ ‫كاردانه‌وه‌ی جیاوازی لێكه‌ته‌وه‌و مامۆستایه‌كی‬ ‫زانكۆ پێی وایه‌ "كه‌ زیاتر ته‌ركیز له‌سه‌ر ماده‌و‬ ‫پارالێل‌بوه‌ نه‌ك پێوه‌ری زانستی"‪.‬‬ ‫له‌باره‌ی راگه‌یاندنی ئه‌نجامی ناوی خوێندكارانی‬ ‫ماس����ته‌رو دكتۆرا بۆخوێندنی ساڵی ‪،2017-2016‬‬ ‫ش����ه‌ریف هه‌ژاری مامۆستا له‌به‌شی مێژوی زانكۆی‬ ‫سلێمانی ده‌ڵێت "له‌هه‌ر ساڵێكدا بێت پیرۆزه‌‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫ده‌بێت راگه‌یاندنه‌كه‌ پش����تی به‌پێوه‌ری زانستیی‌و‬ ‫توانای كه‌سه‌كه به‌س����تبێ‪ ،‬هه‌روه‌ها مۆتیڤه‌یشنی‬ ‫كه‌س����ه‌كه‌ بۆ زانس����ت‌و زانیاری بێت ن����ه‌وه‌ك بۆ‬ ‫بڕوانامه‌‪ .‬پێموایه‌ تائاس����تێكی زۆر ئه‌مساڵ زیاتر‬ ‫ته‌ركیز له‌س����ه‌ر م����ادده‌و سیس����تمی پاراڵێل بوه‌‬ ‫تاپێوه‌ره‌ زانستییه‌كان"‪.‬‬ ‫پاش باڵوبونه‌وه‌ی ناوه‌كان هه‌ندێك له‌مامۆستایانی‬ ‫زانكۆو چاودێران باس����یان له‌وه‌ده‌كرد كه‌ حس����اب‬ ‫ب����ۆ كوالێتی خوێندن‌و پێوه‌ری زانس����تی نه‌كراوه‌‪،‬‬ ‫له‌وباره‌یه‌وه‌ شه‌ریف هه‌ژاری كه‌ هه‌ڵگری بڕوانامه‌ی‬ ‫زانكۆی لەندنه‌‪ ،‬ده‌ڵێت "ت����ا ڕاده‌یه‌كی زۆر له‌گه‌ڵ‬ ‫ئه‌و بۆچونه‌دام‌و به‌هه‌ڵس����ه‌نگاندنێكی زانستییانه‌ی‬ ‫ده‌زانم‪ ،‬ده‌شپرس����م‪ :‬ئایا كۆمه‌ڵ����ه‌ پێوه‌رێك هه‌یه‌‬ ‫كه‌ به‌پراكتیكی كوالێتی خوێندنی بااڵ بسه‌لمێنێت‬ ‫له‌كوردس����تان دا؟! ئای����ا مێتۆده‌كانی وانه‌وتنه‌وه‌و‬ ‫ته‌كنیكی زانستی نوێی وانه‌وتنه‌وه‌ تاچه‌ندێك له‌گه‌ڵ‬ ‫پێوه‌ره‌كانی زانكۆ پێشكه‌وتوه‌كانی جیهاندایه‌! ئایا‬ ‫توانای زانس����تیی‌و زمانه‌وانی مامۆس����تاكانی زانكۆ‬ ‫كه‌ سه‌رپه‌رش����تی خوێندكارانی ماس����ته‌رو دكتۆرا‬ ‫ئه‌كه‌ن تاچه‌ندێكه‌؟! ئایا به‌ئاگان له‌پسپۆڕییه‌كه‌ی‬ ‫خۆیان له‌ئاست پێش����كه‌وتنی زانستی سه‌رده‌مداو‬ ‫ئه‌پده‌یتكردنی زانسته‌كه‌یان‌و هه‌روه‌ها زانسته‌كه‌یان‬ ‫روه‌و ك����وێ هه‌ن����گاو ده‌نێت! یان ه����ه‌ر رابردویان‬ ‫كردۆته‌ پێوه‌ر؟!"‬ ‫ئه‌و مامۆستایه‌ی به‌شی مێژو نمونه‌ بۆ وته‌كانی‬ ‫ده‌هێنێته‌وه‌ وت����ی "یه‌كێك له‌مه‌رجه‌كانی خوێندنی‬

‫دكت����ۆرای كوردس����تان ئه‌وه‌ی����ه ك����ه‌‪ 2‬توێژینه‌وه‌‬ ‫باڵوبكاته‌وه‌ له‌گۆڤاره‌ زانستییه‌ نێوده‌وڵه‌تییه‌كاندا‪،‬‬ ‫ئای����ا له‌كۆلێ����ژی زانس����ته‌ مرۆڤایه‌تیی����ه‌كان كه‬ ‫‌زۆرێك له‌ئوس����تازه‌كانیان زمانی ئینگلیزی نازانن‪،‬‬ ‫ئاخ����ۆ خوێندكارانی دكتۆرایان چۆن س����ه‌ركه‌وتو‬ ‫ئه‌بێ����ت له‌باڵوكردن����ه‌وه‌ی دو توێژینه‌وه‌ له‌گۆڤاری‬ ‫نێوده‌وڵه‌تی����دا‪ ،‬له‌كاتێك����دا گۆڤاره‌ك����ه‌ به‌زمان����ی‬ ‫ئینگلیزییه‌؟! ئه‌مس����اڵ له‌كوردس����تان به‌لێش����او‬ ‫خوێن����دكاری خوێندنی بااڵ به‌سیس����تمی پاراڵێڵ‬ ‫وه‌رگیراون‪ ،‬پرسیار ئه‌وه‌یه‌‪ :‬ئایا زانكۆكانی كوردستان‬ ‫گەیشتونه‌ته‌ ئاستی زانكۆ پێشكه‌وتوه‌كانی جیهان‪،‬‬ ‫كه‌ خاوه‌نی چه‌ندان پرۆفیسۆرو كتێبخانه‌و تاقیگه‌و‬ ‫فاس����یلیتیی زانس����تی بن؟! یان هه‌ر مه‌به‌ستیان‬ ‫ب����ڕی پاره‌كه‌یه‌و دوات����ر به‌ش����ه‌هاده‌و به‌بێتوانای‬ ‫زانس����تی به‌ڕێیان ده‌كه‌ن؟! له‌كوردستان پێوه‌ری‬ ‫ئایلت����س بۆ كاندیدان����ی زانس����ته‌ مرۆڤایه‌تییه‌كان‬ ‫كه‌متره‌ له‌كاندیده‌كانی زانسته‌ په‌تییه‌كان‪ ،‬ئه‌مه‌ش‬ ‫پێچه‌وانه‌ی هه‌مو زانكۆ پێش����كه‌وتوه‌كانه‌ كه‌ له‌وێ‬ ‫خوێندكاری خوێندنی بااڵی زانسته‌ مرۆڤایه‌تیه‌كان‬ ‫ده‌بێت نمره‌ی ئایڵتس����یان زیاتربێت‌ له‌په‌تییه‌كان‪.‬‬ ‫ئایا ئوستازه‌كانی زانسته‌ په‌تییه‌كان كه‌ زۆرێكیان‬ ‫به‌تاقیگه‌ پێشكه‌وتوه‌كان ئاشنانین‪ ،‬ئیدی چۆن ئه‌و‬ ‫ژماره‌ زۆره‌ی خوێندكارانی دكتۆرا فێرئه‌كه‌ن؟!"‬ ‫پاش ئه‌وه‌ی ن����اوی كاندی����دان راگه‌یه‌ندرا تۆڕه‌‬ ‫كۆمه‌اڵیه‌تیه‌كان پڕبون له‌په‌یامی پیرۆزبایی هه‌ندێك‬ ‫ده‌یانوت الی ئێمه‌ ڕێژه‌ی بارینی ماس����ته‌رو دكتۆرا‬ ‫په‌ڵ����ه‌ی داوه‌‪ ،‬زۆرێكیان پیرۆزبای����ی به‌كۆمه‌ڵیان‬ ‫ده‌كرد‌ له‌پۆس����تێكی تایبه‌تدا به‌هۆی زۆری ژماره‌ی‬ ‫ئ����ه‌و هاوڕێیانه‌یان ك����ه‌ وه‌رگی����راون‪ ،‬جگه‌له‌وه‌ی‬ ‫هه‌ندێ����ك ده‌یان����وت ته‌نها له‌به‌رئ����ه‌وه‌ی به‌پاره‌یه‌‬ ‫زۆرترین كاندی����د وه‌رگی����راوه‌و هه‌ندێكیش ده‌ڵێن‬ ‫وانیه‌و چه‌نده‌ها خوێندكاریش داوایان پێش����كه‌ش‬ ‫كردوه‌و وه‌رنه‌گیراون‪ ،‬له‌وباره‌یه‌وه‌ شه‌ریف هه‌ژاری‬ ‫مامۆس����تا له‌به‌شی مێژوی زانكۆی سلێمانی ده‌ڵێت‬ ‫"خ����ۆی پاره‌وه‌رگرت����ن ش����تێكی ئاس����اییه‌‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫ده‌بێت خوێندكاره‌كه‌ مه‌رجه‌كانیشی تێدابێت‪ ،‬ئایا‬ ‫له‌كوردستان كه‌سێك كه‌ پاره‌ی داوه‌ كارئاسانی بۆ‬ ‫نه‌كراوەو پێش نه‌خ����راوه‌؟! بۆ نمونه‌ به‌ڵگه‌و ناوم‬ ‫الیه‌ كه‌ كاندید پێش����تر خوێن����دكاری یه‌كه‌م بوه‌و‬ ‫ئێس����تا وه‌رنه‌گیراوه‌و پێیان وتوه‌ بچۆ بۆ كورسی‬

‫ئه‌وان����ه‌ی ده‌ڵێ����ن خوێندن هه‌ڕاج ك����راوه‪ ‌،‬چونكه‌‬ ‫له‌زۆرب����ه‌ی واڵتان����ی دونی����ا ئه‌م ج����ۆره‌ خوێندن ‌ه‬ ‫چه‌ندین ده‌یه‌یه‌ به‌ركاره‌و‌زۆربه‌ی ئه‌و خوێندكارانه‌ی‬ ‫كه‌ ده‌چنه‌ واڵتانی عه‌ره‌بی‌و واڵتانی دراوسێ بگره‌‬ ‫واڵته‌ پێش����كه‌وتوه‌كانیش هه‌ر به‌هه‌مان سیس����تم‬ ‫وه‌رده‌گیرێ����ن‪ ،‬بگره‌ له‌زۆرێكیان زۆرخراپتره‌ له‌ڕوی‬ ‫پێوه‌ره‌كانی زانستییه‌وه‌ بۆنمونه‌ له‌واڵتانی عه‌ره‌بی‬ ‫ته‌نها مه‌رج پڕكردنه‌وه‌ی كورس����ی خوێندنه‌ یاخود‬ ‫مه‌رجی پێش����وه‌خته‌ی زانستی ئه‌وتۆیان نیه‌ به‌اڵم‬ ‫زۆرج����ار الی خۆم����ان مه‌رج����ه‌كان ئه‌وه‌نده‌ زۆرن‬ ‫ره‌خن����ه‌ له‌وه‌زاره‌تی خوێندنی بااڵ ده‌گیرێت به‌وه‌ی‬ ‫كه‌ فرسه‌تی خوێندن كه‌م ده‌كاته‌وه‌‪".‬‬ ‫ئ����ه‌و خوێن����دكاره‌ی دكتۆرا نمونه‌ ب����ۆ وته‌كانی‬ ‫ده‌هێنێت����ه‌وه‌و "به‌ش����ێك له‌یه‌كه‌مه‌كان����ی زانكۆی‬ ‫گه‌ش����ه‌پێدان له‌ڕیزی وه‌رگیراوانی یه‌كه‌می زانكۆی‬ ‫س����لێمانین هه‌رچه‌نده‌ به‌سیس����تمی پارالێلیشه‌ كه‌‬ ‫ئه‌مه‌ش پێمان ده‌ڵێت به‌ڵێ پێوه‌ر هه‌یه‌ گه‌ر نیه‌ بۆ‬ ‫زیاتر له‌ نیوه‌ی ئه‌وانه‌ی پێشكه‌شی تاقیكردنه‌وه‌ی‬ ‫توانستی زانستیان كردوه‌ نه‌یان توانیوه‌ وه‌ربگیرێن‪،‬‬ ‫دیاره‌ ئه‌مه‌ش ئه‌وه‌م����ان پێده‌ڵێت گه‌ر ته‌نها پاره‌‬ ‫په‌یداكردن بوای����ه‌ ده‌بو هه‌م����و وه‌ربگیرێن‪ ،‬ئه‌مه‌‬ ‫له‌الیه‌ك‌و له‌الیه‌كی تریشه‌وه‌ تاچه‌ند ئه‌و بیروبۆچونه‌‬ ‫راسته‌ كه‌ هه‌مو ئه‌وانه‌ی له‌ناوخۆی واڵت ده‌خوێنن‬ ‫پارالێل وه‌رتئه‌گرین‌‪ .‬كێش����ه‌كه‌ ئه‌وه‌یه‌‪ :‬كورس����یه‌ توانای زانستیان كه‌مه‌و ئه‌وانه‌ی له‌ده‌ره‌وه‌ی واڵت‬ ‫پاراڵێله‌كان زۆرن‪ ،‬بۆ نمونه‌ كورس����ی فری كه‌متره‌ ده‌خوێنن به‌رزه‌‪ ،‬له‌كاتێكدا ئێمه‌ هه‌مومان ده‌زانین‬ ‫له‌كورسی پارالێل‪ ،‬جاری واهه‌یه‌ یه‌ك بەپێنجه‌‪ ،‬كه‌ ك����ه‌ خوێندن له‌زانك����ۆ یه‌كه‌مه‌كانی ده‌ره‌وه‌ش زۆر‬ ‫ئه‌مه‌ش زیاتر ده‌رفه‌ت به‌پاره‌داره‌كان ده‌به‌خش����ێت ده‌گمه‌ن����ه‌ بگ����ره‌ هه‌ندێ����ك جارپێوه‌ره‌كانیان بۆ‬ ‫خوێندكاران����ی بیانی زۆرجی����اوازه‌ له‌خوێندكارانی‬ ‫تاخوێندكاره‌ یه‌كه‌مه‌كان"‬ ‫به‌پێچه‌وانه‌ی شه‌ریف هه‌ژاری یه‌كێك له‌كاندیده‌ ناوخۆی ئ����ه‌و واڵتان����ه‌ ئه‌مه‌ به‌مانای گش����تاندن‬ ‫وه‌رگیراوه‌كان����ی خوێندن����ی دكتۆرا كه‌‌ نه‌یوس����ت نایه‪ ‌،‬بۆیه‌ ره‌خنه‌گرت����ن له‌خوێندندنی پارالێل بێ‬ ‫ناوی بهێنین كردنه‌وه‌ی خوێندنی ماسته‌رو دكتۆرا ئاگاییه‌ له‌و ره‌وته‌ی كه‌ئێستا له‌هه‌مو دونیا ره‌چاو‬ ‫له‌زانكۆكان����ی كوردس����تان به‌ب����اش ده‌زانێت وتی ده‌كرێت‪ ،‬جگه‌له‌وه‌ی ده‌رگا به‌ڕوی چه‌ندین كه‌سدا‬ ‫"گ����ه‌ر به‌پ����اره‌ش بێت هه‌رباش����ه‌ چونكه‌ خوێندن ده‌كرێت����ه‌وه‌ كه‌ توانای چونه‌ ده‌ره‌وه‌یان نیه‌‪ ،‬بۆیه‌‬ ‫له‌ناوخ����ۆی واڵت ده‌بێته‌هۆی پاراس����تنی داهاتی له‌گه‌ڵ ئه‌وه‌دام كه‌ چاكسازی له‌سیستمی خوێندنی‬ ‫ناوخۆیی‌و هه‌روه‌ها ده‌توانرێت چاودێری وردبكرێت بااڵ بكرێت ن����ه‌ك ره‌تبكرێته‌وه‌و تانه‌ی بخرێته‌ پاڵ‬ ‫له‌ڕوی زانستیه‌وه‌و جگه‌له‌وه‌ی به‌گه‌ڕخستنی توانا زۆرج����ار تانه‌كان له‌الیه‌ن كه‌س����انێكه‌وه‌ ده‌گیرێت‬ ‫ك����ه‌ خۆیان س����ودمه‌ندبون له‌سیس����تمی پارالێلی‬ ‫ناوخۆییه‌كانه‌"‪.‬‬ ‫ئه‌و خوێندكاره‌ی دكتۆرا ئاماژه‌ی بۆئه‌وه‌ش����كرد (گ����ه‌روا ن����اوی بنێی����ن) واڵتانی تر ك����ه‌ ئه‌مه‌ش‬ ‫كه‌ "دابینكردنی كورس����ی پارالێل له‌پاڵ كورس����یه‌ ده‌رخه‌ری كۆمه‌ڵێك شتی تره‌و به‌ده‌ر له‌خه‌مخۆریی‬ ‫حكومی����ه‌كان كارێك����ی زۆرباش����ه‌ به‌پێچه‌وان����ه‌ی زانستییە"‪.‬‬

‫به‌ڵگه‌و ناوم الیه‌ كه‌ كاندید‬ ‫پێشتر خوێندكاری یه‌كه‌م‬ ‫بوه‌و ئێستا وه‌رنه‌گیراوه‌و‬ ‫پێیان وتوه‌ بچۆ بۆ كورسی‬ ‫پارالێل وه‌رتئه‌گرین‬

‫"گومان ده‌كه‌م ك ‌ه كۆنفرانس ‌ی پڕۆگرامه‌كان بتوانێت گۆڕانكاری‌ دروست بكات"‬

‫"به‌و شێوازه‌ كاركردنه‌ به‌د‌ه كۆنفرانسی‌ تری‌ وا ناتوانیت به‌ته‌واوی‌ قسه‌ له‌سه‌ر پڕۆگرامه‌كان بكه‌یت"‬ ‫ئا‪ :‬سروه‌ جه‌مال‬ ‫یه‌كه‌مین كۆنفرانسی‌ پڕۆگرامه‌كانی‌ خوێندنی‌‬ ‫وه‌زاره‌تی‌ په‌روه‌رده‌ له‌ڕۆژانی‌ ‪-11-24-23‬‬ ‫‪2016‬به‌سترا‪،‬مامۆستایه‌كی‌ به‌شدار ده‌ڵێت "گومان‬ ‫ده‌كه‌م كه‌ كۆنفرانسه‌كه‌ بتوانێت گۆڕانكاری‌ دروست‬ ‫بكات" به‌ڕێوه‌به‌ری‌ گشتی‌ پڕۆگرام‌و چاپه‌مه‌نیه‌كانیش‬ ‫ده‌ڵێت "به‌دڵنیاییه‌وه‌ توانیمان ئه‌و ئامانجانه‌‬ ‫به‌دیبهێنین كه‌ له‌پێناویدا كۆنفرانسه‌كه‌مان به‌ستوه‌"‪.‬‬ ‫یه‌كه‌می����ن كۆنفرانس����ی‌ پڕۆگرامه‌كان����ی‌ خوێندن ‌ی‬ ‫وه‌زاره‌تی‌ په‌روه‌رده‌ له‌هه‌رێمی‌ كوردس����تان له‌ڕۆژانی‌‬ ‫‪2016-11-24-23‬به‌س����ترا‪،‬كاوه‌ عوم����ه‌ر‪ ،‬به‌ڕێوه‌به‌ری‌‬ ‫گش����تی‌ پڕۆگرام‌و چاپه‌مه‌نیه‌كان به‌ئاوێنه‌ی‌ راگه‌یاند‬ ‫"به‌دڵنیاییه‌وه‌ له‌م كۆنفرانسه‌دا توانیمان ئه‌و ئامانجانه‌‬ ‫به‌دیبهێنین كه‌ له‌پێناویدا كۆنفرانس����ه‌كه‌مان به‌ستوه‌‪،‬‬ ‫توێژین����ه‌وه‌كان‌و به‌ش����داری‌ ئه‌ندامان����ی‌ كۆنفران����س‬ ‫به‌شێوه‌یه‌كی‌ گشتی‌ زۆرباش بو"‪.‬‬ ‫له‌كۆنفرانس����ه‌كه‌دا‪ 10‬توێژینه‌وه‌و ‪ 2‬پرزێنته‌یش����ن‬ ‫نمایش����كران كه‌ تایبه‌ت بون به‌بابه‌تی‌ زمانی‌ كوردی‌‌و‬ ‫ئینگلیزی‌‌و بابه‌ته‌ كۆمه‌اڵیه‌تیه‌كان‌و به‌ش����ه‌ وانه‌كان‪،‬‬ ‫یه‌كێ����ك له‌سه‌رپه‌رش����تیارانی‌ وان����ه‌ی‌ ك����وردی‌ كه‌‬ ‫له‌كۆنفرانس����ه‌كه‌دا به‌ش����داربو‪ ،‬رزگار خدر‪ ،‬له‌باره‌ی‌‬ ‫توێژینه‌وه‌كان����ی‌ زمان����ی‌ ك����وردی‌ ده‌ڵێ����ت "له‌الیه‌ن‬ ‫كه‌س����انی‌ پس����پۆڕو ش����اره‌زا به‌ش����ێوه‌یه‌كی‌ ب����اش‬ ‫ئاماده‌كراب����ون‌و له‌به‌رگی كتێبیكیش����دا چاپكرابون‌و‬ ‫رۆژی‌ پێش����تر خرابونه‌ به‌رده‌ستی‌ به‌شداربوان‪ ،‬چوار‬ ‫توێژینه‌وه‌ی‌ تایبه‌ت به‌بابه‌تی‌ كوردی‌ پیشكه‌شكران‌و‬ ‫زیاتر قس����ه‌كردن‌و به‌راوردكردن بو له‌نێوان ئه‌لفوبێی‬ ‫باڵ����دارو كتێبی خوێندنی‌ ك����وردی‌ پۆلی‌ یه‌ك‌و راده‌ی‌‬ ‫س����ه‌ركه‌وتنی‌ ئ����ه‌م كتێب����ه‌ نوێیه‌‪ ،‬س����ه‌ره‌ڕای‌ بونی‌‬ ‫سۆزوخۆشه‌ویس����تی‌ بۆ ئه‌لفوبێك����ه‌ی‌ باڵدار‪ ،‬زۆربه‌ی‌‬ ‫ئاماده‌بوان كتێب����ه‌ نوێیه‌كه‌یان به‌الوه‌ باش����تربو كه‌‬ ‫ره‌نگ����ه‌ ئاماده‌بون����ی‌ ژماره‌یه‌كی‌ زۆری����ش له‌دانه‌رانی‌‬ ‫كتێبه‌ك����ه‌ له‌كۆنفرانس����ه‌كه‌دا كاریگه‌ری له‌س����ه‌ر ئه‌م‬ ‫یه‌كالكردنه‌وه‌ هه‌بوبێ"‪.‬‬ ‫كاوه‌ عوم����ه‌ر‪ ،‬به‌ڕێوه‌ب����ه‌ری‌ گش����تی‌ پڕۆگ����رام‌و‬ ‫چاپه‌مه‌نی����ه‌كان له‌وه‌زاره‌ت����ی‌ پ����ه‌روه‌رده‌ له‌ب����اره‌ی‌‬

‫جگه‌له‌وه‌ ‌ی كات كه‌م‬ ‫بو نه‌تده‌توانی‌ ئه‌وه‌ی‌‬ ‫مه‌به‌سته‌ له‌كۆی‌ بابه‌ته‌كان‬ ‫بیگه‌یه‌نیت جارێك‬ ‫له‌بابه‌ته‌ كۆمه‌اڵیه‌تیه‌كان‌و‬ ‫له‌و توێژینه‌وانه‌ش كه‌‬ ‫خۆیان دیاریانكردبو‬ ‫ئه‌وه‌ی‌ به‌الیدا نه‌چون‬ ‫جوگرافیابو‬ ‫یه‌كالییبونه‌وه‌ له‌س����ه‌ر ئه‌وه‌ی‌ كه‌ چ كتێبێك گونجاوه‌‬ ‫تاله‌پۆلی‌ یه‌كه‌مدا بخوێنرێت‪ ،‬وتی‌ "دوای‌ نمایشكردن ‌ی‬ ‫توێژین����ه‌وه‌كان ده‌رب����اره‌ی‌ پڕۆگرام����ی‌ خوێندنه‌وه‌ی‌‬ ‫كوردی‌ پۆلی‌ یه‌كه‌می‌ بنه‌ڕه‌تی‌‌و گفتوگۆی‌ ئاماده‌بوان‪،‬‬ ‫الیه‌ن����ه‌ نه‌رێنه‌كانی‌ هه‌ردو پڕۆگرامه‌كه‌ خرانه‌ رو له‌ژێر‬ ‫رۆشنایی‌ راسپارده‌كانی‌ ئه‌و توێژینه‌وانه‌‪ ،‬پێداچونه‌وه‌و‬ ‫گه‌شه‌پێدان به‌پڕۆگرامه‌كه‌دا ده‌كرێت"‪.‬‬ ‫رزگار خ����دری‌ سه‌رپه‌رش����تیار نیگه‌ران����ه‌و گله‌یی‌‌و‬ ‫ره‌خنه‌كان����ی‌ ده‌خات����ه‌ڕو وت����ی‌ "كاتی‌ پێویس����تمان‬ ‫نه‌ب����وه‌و ته‌نه����ا پانزده‌ بۆ بیس����ت ده‌قیقه‌ كات هه‌بو‬

‫ب����ۆ پێشكه‌ش����كردنی‌ بابه‌ت����ه‌كان كه‌ به‌ڕاس����تی‌ زۆر له‌كۆنفرانس����ێكدا قسه‌ له‌س����ه‌ر هه‌مو بابه‌تێك بكرێت‬ ‫ك����ه‌م بو نه‌ده‌توان����را له‌وكاته‌ كه‌مه‌دا به‌ش����ێوه‌یه‌كی‌ ب����ه‌وردی‌‪ ،‬له‌به‌ر نه‌بون����ی‌ كات له‌الی����ه‌ك‌و له‌الیه‌ك ‌ی‬ ‫دروست بابه‌ته‌كان بخرێنه‌ ڕو‪ ،‬هه‌رچه‌نده‌ گفتوگۆگان تریش����ه‌وه‌ ئ����ه‌و ج����ۆره‌ كاركردن����ه‌ی‌ كۆنفرانس كه‌‬ ‫به‌ش����ێوه‌یه‌كی‌ زۆر باش به‌ڕێوه‌ ده‌چون‌و ئاماده‌بوان پس����پۆڕییه‌كان جیانه‌كراونه‌ته‌وه‌ نه‌تده‌توانی‌ په‌یامی‌‬ ‫كاتیان هه‌بو بۆ ره‌خنه‌وپێشنیار له‌سه‌ر بابه‌ته‌كان به‌اڵم خۆت بگه‌یه‌نیت‪ ،‬به‌و شێوازه‌ی‌ كاركردنه‌ی‌ كۆنفرانس‬ ‫ئه‌وه‌ی‌ من تێبینیم له‌س����ه‌ری‌ هه‌بو بابه‌تی‌ ئینگلیزی‌ به‌ده‌ كۆنفرانسی‌ تری‌ واناتوانیت به‌ته‌واوی‌ قسه‌ له‌سه‌ر‬ ‫توێژه‌رانه‌ ك����ه‌ به‌زمانی‌ ئینگلیزی‌ پێشكه‌ش����یانكرد‪ ،‬پڕۆگرامه‌كان بكه‌یت‪ ،‬گومان ده‌كه‌م كه‌ كۆنفرانسه‌كه‌‬ ‫زۆرێك له‌وانه‌ی‌ دانیش����تبون له‌زمانه‌كه‌ نه‌ده‌گه‌یشتن‌و بتوانێ����ت گۆڕان����كاری‌ دروس����ت ب����كات له‌به‌رئه‌وه‌ی‌‬ ‫پسپۆری زمانی‌ ئینگلیزی‌ نه‌بون‪ ،‬كه‌ ده‌بو بۆ بابه‌تی‌ به‌ش����داربو ته‌نها بۆی‌ هه‌بو موداخاله‌ بكات‌و پرسیار‬ ‫ئینگلیزی‌ له‌كاتێكی‌ جیاواز و به‌ئاماده‌بونی‌ ژماره‌یه‌كی‌ بكات له‌سه‌ر توێژینه‌وه‌كان نه‌وه‌ك بۆچون‌و سه‌رنجی‌‬ ‫زۆر له‌پس����پۆڕو مامۆس����تایانی‌ بابه‌ته‌كه‌ پێش����كه‌ش هه‌بێت‌و ئه‌وانیش له‌الی‌ خۆیان بینوسن‌و سه‌رنجه‌كان‬ ‫بكرێت‌و قس����ه‌ی‌ له‌سه‌ر بكرێت‪ ،‬جگه‌ له‌وه‌ش خاوه‌نی‌ تۆماربكه‌ن‌و دواتر پێداچونه‌وه‌ی‌ بۆ بكه‌ن"‪.‬‬ ‫له‌به‌رامب����ه‌ر نیگه‌رانی‌‌و س����ه‌رنج‌و ره‌خنه‌كانی‌ ئه‌و‬ ‫كۆمپانی����ای‌ كتێبه‌ك����ه‌ كاتێكی‌ زۆری‌ ب����ۆ ریكالمی‌‬ ‫به‌شداربوانه‌ كاوه‌ عومه‌ر‪ ،‬به‌ڕێوه‌به‌ری‌ گشتی‌ پڕۆگرام‌و‬ ‫سه‌ركه‌وتنی‌ كتێبه‌كه‌و كۆمپانیاكه‌یانی‌ برد"‪.‬‬ ‫به‌ڕێ����ز عه‌ب����اس كه‌ یه‌كێك ب����وه‌ له‌به‌ش����داربونی‌ چاپه‌مه‌نیه‌كان ده‌ڵێت "له‌ هیچ كۆنفرانسێكی‌ زانستی‌‬ ‫كۆنفرانسه‌كه‌ به‌نیگه‌رانیه‌وه‌ باسی‌ له‌وه‌كرد "كه‌ ته‌نها هاوش����ێوه‌ی‌ كۆنفرانس����ی‌ پڕۆگرامه‌كان توێژینه‌وه‌كان‬ ‫شه‌وێك كاتیان هه‌بوه‌ بۆئه‌وه‌ی‌ سه‌یری‌ توێژینه‌وه‌كان پێشوه‌خته‌ نادرێت به‌ به‌شداربوان ئێمه‌ توێژینه‌وه‌كانمان‬ ‫بكه‌ن له‌ڕاستیدا ده‌بوایه‌ پێشتر بدرایه‌ به‌ئێمه‌و وردتر نه‌داوه‌ به‌هیچ ئه‌ندامێك به‌ڵكو توێژینه‌وه‌كان له‌ڕۆژانی‌‬ ‫دراس����ه‌مان بكردایه‌و سه‌رنجی‌ خۆمان بدایه‌‪ ،‬هه‌روه‌ها كۆنفران����س نمایش����كران‪ ،‬جگه‌له‌وه‌ش زۆرئاس����اییه‌‬ ‫پێویس����ت بو له‌س����ه‌ر بابه‌ته‌كان به‌شێوه‌یه‌كی‌ گشتی‌ پێویست به‌كات ناكات به‌ڵكو به‌شداران له‌دوای‌ نمایش‬ ‫قسه‌بكرایه‌و هه‌ریه‌كه‌ به‌پێی‌ پسپۆڕی‌ خۆی‌ سه‌رنجی‌ كردنی‌ توێژینه‌وه‌كان سه‌رنج‌و بۆچونه‌كانیان ده‌خه‌نه‌‬ ‫بدای����ه‌ نه‌وه‌ك ته‌نها له‌س����ه‌ر چه‌ن����د توێژینه‌وه‌یه‌ك‌و رو چونكه‌ له‌س����ه‌ر بنه‌مای‌ شاره‌زایی‌ له‌بابه‌تی‌ خۆیان‬ ‫چه‌ن����د بابه‌تێك كه‌ دیاری‌ كراب����ون نه‌ به‌الی‌ دیزاینی‌ ده‌ستنیشان كراون بۆئه‌ندامبون له‌كۆنفرانس" ‪.‬‬ ‫كاوه‌ عوم����ه‌ر وتیش����ی‌ "دی����اره‌ ئێس����تا ناكرێ����ت‬ ‫كتێبدا چون‌و نه‌ به‌الی‌ هه‌ڵه‌ زمانه‌وانی‌‌و زانستیه‌كاندا‪،‬‬ ‫هه‌موان له‌یه‌ك هۆڵ بون‌و گوێیان له‌قسه‌ی‌ یه‌كتری‌ بو به‌دورودرێ����ژی‌ باس له‌و بابه‌ته‌ بكرێ����ت ئێمه‌ به‌پالن‬ ‫ئه‌م كاره‌مان كردوه‌ كه‌ وا ئه‌م چوار بابه‌ته‌ به‌یه‌كه‌وه‌‬ ‫كه‌ هیچ پێویستی‌ نه‌ئه‌كرد به‌وشێوه‌یه‌ بێت"‪.‬‬ ‫به‌ڕێز عه‌باس كه‌ وه‌ك مامۆس����تایه‌كی‌ كۆمه‌اڵیه‌تی‌ بێت ئامانجمان هه‌ب����وه‌ له‌م كاره‌ بۆ نمونه‌ زۆر خاڵی‌‬ ‫به‌شداربو ده‌ڵێت "دانیشتبوم گوێم له‌زمانی‌ ئینگلیزی‌‌و هاوب����ه‌ش هه‌یه‌ له‌نێ����وان زمانی‌ ك����وردی‌‌و ئینگلیزی‌‬ ‫كوردی‌ گرتب����و جگه‌له‌كات به‌فیڕۆدان هیچی‌ تر نه‌بو‪ ،‬چونكه‌ هه‌ردو بابه‌ته‌كه‌ بریتیه‌ له‌زمان"‪.‬‬ ‫رزگار خ����دری‌ سه‌رپه‌رش����تیاری‌ وان����ه‌ی‌ ك����وردی‌‬ ‫جگه‌له‌وه‌ی‌ كات كه‌م بو نه‌تده‌توانی‌ ئه‌وه‌ی‌ مه‌به‌سته‌‬ ‫له‌ك����ۆی‌ بابه‌ت����ه‌كان بیگه‌یه‌نی����ت جارێ����ك له‌بابه‌ته‌ هیواخوازه‌ كار له‌س����ه‌ر ئه‌و پێشنیارو به‌رئه‌نجامه‌نه‌‬ ‫كۆمه‌اڵیه‌تی����ه‌كان‌و ل����ه‌و توێژینه‌وانه‌ش ك����ه‌ خۆیان بكرێ كه‌ كۆنفراسه‌كه‌ خستنیه‌ رو "هه‌روه‌ك هیوادارم‬ ‫دیاریانكردبو ئه‌وه‌ی‌ به‌الی����دا نه‌چون جوگرافیابو من له‌م جۆره‌ كۆنفرانس����انه‌ س����ااڵنه‌ له‌سه‌ر پرۆگرامه‌كان‬ ‫بۆخۆم له‌بابه‌ته‌كانی‌ كۆمه‌ڵناس����ی‌‌و فه‌لسه‌فه‌و مێژوی‌ ببه‌س����ترێ‌و به‌اڵم بۆ هه‌ربابه‌ته‌ به‌جیاو به‌ئاماده‌بونی‌‬ ‫قۆناغ����ی‌ ئاماده‌یی‌ هه‌ندێك س����ه‌رنجم هه‌بو به‌اڵم بۆم پس����پۆڕو ش����اره‌زا له‌پرۆگ����رام‌و دانان����ی‌ پرۆگرامداو‬ ‫نه‌بو باس����یان بكه‌م به‌بیانوی‌ ئه‌وه‌ی‌ قسه‌كان نابێت مامۆس����تایان‌و پس����پۆڕی بابه‌ته‌كان كه‌ رۆژانه‌ كاری‌‬ ‫له‌چوارچێوه‌ی‌ ئه‌و توێژینه‌وه‌ دیاریكراوان ‌ه ده‌ربچێت"‪ .‬له‌س����ه‌رده‌كه‌ن‌و له‌پۆلدا ده‌یڵێنه‌وه‌و راده‌ی‌ كاریگه‌ری‌‬ ‫به‌ڕێ����ز عه‌ب����اس ب����اوه‌ڕی‌ وای���� ‌ه "ناكرێ����ت ته‌نها له‌سه‌ر خوێندكاران ده‌زانن"‪.‬‬

‫ته‌خته سپی‬

‫هه‌رجاره‌و که‌سێک ده‌ینوسێت‬

‫ده‌بو به‌ڕێوه‌به‌ری گشتی‬ ‫په‌روه‌رده‌ چی تری گوتبا؟‬ ‫مه‌ریوان سه‌الح حیلمی‬ ‫(به‌رپرس���یارێتی له‌كوردس���تاندا ب���ۆ مرۆڤی پاك‌و‬ ‫راس���تگۆ هیچی لێ ش���ین نابێت جگه‌ ئ���ارداوی بونی‬ ‫سه‌رشانی نه‌بێت)‬ ‫رۆژی ‪ 2016/12/6‬به‌ڕێز(دڵش���اد عوم���ه‌ر)‬ ‫به‌ڕێوه‌به‌ری گشتی په‌روه‌رده‌ی سلێمانی له‌كۆنگره‌یه‌كی‬ ‫رۆژنامه‌نوسیدا ده‌ستی له‌كاركێشایه‌وه‌‪ ،‬له‌ڕاستیدا ئه‌م‬ ‫بڕیاره‌ زۆر بوێرانه‌ بو‪ ،‬بۆچی؟ ‪1‬ـ چونكه‌ ده‌س���ه‌اڵتی‬ ‫پارتی‌و یه‌كێتی ه���ۆكاری داخس���تنی قوتابخانه‌كانی‬ ‫پارێزگای (س���لێمانی‌و هه‌ڵه‌بجه‌و گه‌رمیان‌و راپه‌ڕین)‬ ‫یان ئه‌خس���ته‌ ئه‌س���تۆی ئه‌م‪ ،‬به‌وه‌ی ك���ه‌ حزبه‌كه‌ی‬ ‫مامۆس���تا دڵشاد هۆكاری جواڵندانی شه‌قام‌و بایكۆتن‪،‬‬ ‫ئه‌وان���ه‌ ئێس���تاش وائه‌زانن كوردس���تان له‌س���ااڵنی‬ ‫نه‌وه‌ده‌كاندای���ه‌ حزب چی وت ش���ه‌قام به‌گوێی بكات‪،‬‬ ‫ئێستا ئه‌و قۆناغه‌ تێپه‌ڕیوه‌ نه‌ك شه‌قام‪ ،‬به‌ڵكو ئه‌ندام‬ ‫په‌رله‌مانیش به‌گوێی حزب ناكات‪ ،‬بۆیه‌ نه‌ مامۆس���تا‬ ‫دڵش���ادو نه‌حزبه‌ك���ه‌ی ده‌توان���ێ ده‌رگای قوتابخانه‌‬ ‫دابخات‪ ،‬نه‌ ده‌توانێ بیكاته‌وه‌‪ 2 .‬ـ كورسی ده‌سه‌اڵت‬ ‫ئ���ه‌وه‌ نیه‌ كه‌ م���رۆڤ پێیه‌وه‌ بنوس���ێت‪ 3 .‬ـ هه‌ندێ‬ ‫مامۆس���تاو ره‌خنه‌گری دور له‌واقیع بۆ نمونه‌ (فایه‌ق‬ ‫س���ه‌عید) له‌س���ویده‌وه‌ بابه‌تیان ده‌نوس���ی‌و ده‌یانوت‬ ‫په‌روه‌رده‌ له‌ژێر ده‌س���ه‌اڵتی (بزوتنه‌وه‌ی گۆڕان)دایه‌‪،‬‬ ‫دیاره‌ ئه‌م بۆچونه‌ بۆ چه‌واش���ه‌كاری نه‌بێت هیچی تر‬ ‫نیه‌‪ ،‬چونكه‌ نه‌ك په‌روه‌رده‪ ،‬به‌ڵكو هه‌مو كوردس���تان‬ ‫به‌هه‌مو جومگه‌كانیه‌وه‌ له‌ژێر ده‌س���تی دو بنه‌ماڵه‌دان‪،‬‬ ‫كه‌واته‌ تاوه‌كو هێزو پاره‌و سه‌رچاوه‌ی داهات نه‌كه‌وێته‌‬ ‫ده‌س���تی كه‌س���انی ئه‌مین���ه‌وه‌ ئه‌وا ك���ه‌س به‌ته‌مای‬ ‫گۆڕان���كاری نه‌بێت‪ ،‬بۆیه‌ پێویس���ته‌ گ���ۆڕان‌و الیه‌نه‌‬ ‫ئیسالمیه‌كان شێوازی خه‌باتی خۆیان بگۆڕن‌و بیر له‌و‬ ‫رێگایانه‌ بكه‌نه‌وه‌ كه‌ گۆڕانكاری دروستده‌كات‪ ،‬چونكه‌‬ ‫ئه‌م خه‌باته‌ی ئێس���تایان هیچی لێ ش���ین نابێت‪ ،‬ئه‌م‬ ‫رایه‌ مه‌به‌ست له‌ش���ه‌ڕی ناوخۆ نیه‌و مه‌به‌ست ئه‌وه‌نیه‌‬ ‫كوردستان بكه‌ین به‌لیبیاو سوریا‪.‬‬ ‫هۆكاری ده‌ست له‌كاركێشانه‌وه‌كه‌ی رون نیه‌‬ ‫هه‌رچه‌ن���ده‌ مامۆس���تا دڵش���اد هۆكاره‌ك���ه‌ی ب���ۆ‬ ‫كه‌مته‌خه‌م���ی حكوم���ه‌ت له‌الی���ه‌ك‌و هه‌روه‌ه���ا وه‌كو‬ ‫خۆی وتی تۆمه‌تبار ده‌كرێت بۆ هۆكاری س���ه‌رچاوه‌ی‬ ‫كێش���ه‌كان‪ ،‬به‌بێ ئ���ه‌وه‌ی رونی بكات���ه‌وه‌ ئه‌وه‌ كێیه‌‬ ‫تۆمه‌تباری ئه‌كات؟ ئایا ده‌س���ه‌اڵتی پارتی‌و یه‌كێتیه‌‌؟‬ ‫بزوتن���ه‌وه‌ی گۆڕان���ه‌؟ ی���ان مامۆس���تایان؟ هه‌روه‌ها‬ ‫ب���ه‌رده‌وام ده‌بێت له‌هۆكاری ده‌ستله‌كاركێش���انه‌وه‌ی‌و‬ ‫ده‌ڵێت‪ :‬هه‌ندێ په‌رله‌مانتارو كه‌س���انی حزبی ئه‌سپی‬ ‫خۆیان تاو ئه‌ده‌ن بۆ په‌كخستنی قوتابخانه‌كان‌و نه‌بونی‬ ‫یه‌ك هه‌ڵوێس���تی‌و كێشمه‌كێش���ی حزبایه‌تی هۆكاری‬ ‫ده‌س���ت له‌كاركێش���انه‌وه‌ی منه‌‪ ،‬به‌بێ ئ���ه‌وه‌ی وردی‬ ‫بكاته‌وه‌ كێشمه‌كێشی حزبایه‌تی مه‌به‌ست له‌حزبه‌كه‌ی‬ ‫خۆیه‌تی یان حزبه‌كانی كوردستانه‌؟ هه‌روه‌ها یه‌كێكی‬ ‫تر له‌ه���ۆكاره‌كان بۆ ئه‌وه‌ ئه‌گه‌ڕێنێته‌وه‌و ده‌ڵێ ناكرێ‬ ‫به‌ڕێوه‌به‌ری گش���تی بم كه‌ هه‌ندێ مامۆستا پیشه‌یان‬ ‫درۆو بوختانه‌و له‌ڕاگه‌یاندن‌و فه‌یسبوك شت ئه‌نوسن‪.‬‬ ‫هه‌ڵه‌ی م‪ .‬دڵشاد له‌چیدا بو؟ ده‌بو چی تری گوتبا؟‬ ‫‪1‬ـ نه‌ئه‌وه‌بو س���ه‌د له‌سه‌د پش���تی خۆپیشانده‌ران‬ ‫بگرێت‪ ،‬نه‌ ئه‌وه‌بو سه‌دی سه‌د ره‌تی بكاته‌وه‌‪ ،‬هه‌روه‌ها‬ ‫نه‌ ئه‌وه‌بو س���ه‌دی سه‌د پشتی ده‌س���ه‌اڵتی یه‌كێتی‌و‬ ‫پارت���ی بگرێت نه‌ئه‌وه‌بو به‌ت���ه‌واوی ره‌تیان بكاته‌وه‌‪،‬‬ ‫له‌م دۆخه‌دا نه‌شیش بسوتێ نه‌ كه‌باب‌و نه‌ له‌ناڵ‌و نه‌‬ ‫له‌بزمار راست نیه‌ مرۆڤ په‌یڕه‌وی بكات‪.‬‬ ‫‪ 2‬ـ ده‌ب���و بیگوتایه‌ ئاماده‌نیم به‌ڕێوه‌به‌ری گش���تی‬ ‫په‌روه‌رده‌ بم له‌ش���ارێكدا كه‌ سه‌یاره‌ی مامۆستای تیا‬ ‫سوتێنراوه‌و به‌شه‌ق‌و زلله‌ له‌مامۆستا دراوه‌‪‌.‬‬ ‫‪ 3‬ـ ده‌ب���و بیوتای���ه‌ ئاماده‌نیم به‌ڕێوه‌به‌ری گش���تی‬ ‫ب���م له‌ش���ارێكدا ك���ه‌ به‌رۆش���نبیری ناس���راوه‌ به‌اڵم‬ ‫له‌چاوتروكانێكدا كۆمه‌ڵێك كه‌س���ی نامه‌سئول ده‌یكه‌ن‬ ‫به‌ش���اری ته‌قه‌مه‌نی‌و باڵوكردنه‌وه‌ی ترس‌و هه‌ڕه‌شه‌و‬ ‫تۆقاندن‪.‬‬ ‫‪ 4‬ـ ده‌بو بیوتایه‌ ئاماده‌نیم فه‌رمانی وه‌زیر جێبه‌جێ‬ ‫بكه‌م بۆ غیابدانی مامۆس���تاو سزادانی(خوا هه‌ڵناگرێ‬ ‫له‌مه‌دا پشتی مامۆستایانی كوردستانی گرت‌و شایانی‬ ‫ده‌ستخۆشیه‌)‪.‬‬ ‫‪ 5‬ـ ده‌ب���و بیوتای���ه‌ كۆبون���ه‌وه‌ی حزب���ی له‌باره‌گا‬ ‫حزبیه‌كان له‌ب���اره‌ی كردنه‌وه‌ی ده‌وام ی���ان نه‌كردنی‬ ‫به‌هه‌مو شێوه‌یه‌ك ره‌تده‌كه‌مه‌وه‌‪.‬‬ ‫له‌كۆتایی���دا حه‌ز ئه‌كه‌م ئ���ه‌وه‌ رابگه‌یه‌نم كه‌ به‌هیچ‬ ‫جۆرێ���ك له‌گ���ه‌ڵ فه‌وتاندنی ن���ه‌ك س���اڵێك به‌ڵكو‬ ‫ی���ه‌ك رۆژی خوێن���دكاردا نیم‪ ،‬به‌اڵم س���ه‌دی س���ه‌د‬ ‫پش���تگیری مامۆس���تایان‌و داواكاریه‌كانی���ان ئه‌ك���ه‌م‬ ‫هه‌رله‌خۆپیشاندانه‌وه‌ تاوه‌كو بایكۆت‪ ،‬بۆ ئه‌وه‌ی بۆیه‌كه‌م‬ ‫جار فه‌وتاندنی س���اڵێكی خوێن���دن ببێت به‌مێژویه‌كی‬ ‫ناشرین بۆ ده‌سه‌اڵت له‌پاڵ سه‌دان‌و هه‌زاره‌ها ناشرینی‬ ‫تردا‪ ،‬هه‌روه‌ها ئه‌م ده‌سه‌اڵته‌ له‌ساڵی‪ 1991‬وه‌ تاوه‌كو‬ ‫ئێس���تا گه‌وره‌تری���ن ئیش‌وكاریان ئه‌وه‌ی���ه‌ كه‌ خه‌ڵك‬ ‫گه‌مژه‌ بكه‌ن‌و بیخڵه‌تێنن‪ ،‬له‌‪ 1991‬تاوه‌كو ‪ 2003‬وتیان‬ ‫به‌عس ماوه‌ ناچار الیه‌ك له‌كوردس���تان سه‌ری خۆیان‬ ‫هه‌ڵگ���رت‪ ،‬یان به‌ناچ���اری به‌كوله‌مه‌رگی ده‌ژیان‪ ،‬یان‬ ‫به‌ناڕازییان ده‌گوت تابوری پێنج‪ ،‬له‌‪ 2003‬تاوه‌كو ‪2013‬‬ ‫خه‌ریكی تااڵنكردن‌و به‌فیڕۆدان‌و قاچاخچی نه‌وت بون‪،‬‬ ‫به‌بێ ئه‌وه‌ی پالن هه‌بێت بۆ رۆژی ره‌ش وه‌كو له‌‪2014‬‬ ‫تاوه‌كو ‪ 2016‬روبه‌ڕومان بۆوه‌و داخستنی مه‌كته‌بیشی‬ ‫هاته‌ س���ه‌ر‪ ،‬چونكه‌ به‌رده‌وام بون له‌دزی‌و ناشه‌فافی‌و‬ ‫گه‌نده‌ڵ���ی جۆراوجۆر‪ ،‬بۆیه‌ ده‌ڵێم به‌س���ه‌ به‌س له‌وه‌‬ ‫زیات���ر خه‌ڵك هه‌ڵمه‌خەڵه‌تێن���ن‪ ،‬خه‌ڵك بێ عه‌قڵ نیه‌‬ ‫به‌بێ مه‌عاش جارێكی تر ده‌وام بكاته‌وه‌‪.‬‬

‫تایبه‌ت‬

‫)‪ )556‬سێشه‌مم ‌ه ‪2016/12/13‬‬

‫پەیامی سیستەمی‬ ‫پەروەردەو فێرکردن‬

‫ئیمپریالیزمی جیهانی‬ ‫له‌سه‌روی یاساكانه‌و‌ه گه‌م ‌ه ده‌كات‬ ‫لوقمان مصطفی صالح‬ ‫ئه‌گ���ه‌ر پێش���تر ه���ه‌ردو هێ���زی‬ ‫ئیمپریالیس���تی جیهانی به‌تایبه‌تیش –‬ ‫واڵت ‌ه یه‌كگرتوه‌كانی ئه‌مریكا‪ ،‬روس���یاو‬ ‫واڵت��� ‌ه ئه‌وروپیی���ه‌كان‪ ،‬به‌مه‌به‌س���تی‬ ‫پاوانخوازی ده‌سه‌اڵتیان‌و چاوچنۆكییان‪،‬‬ ‫به‌هێ���زه‌ تۆتالیتاری���ه‌ ملهوڕه‌كانی���ان‬ ‫هێرشی زه‌مینی‌و ئاس���مانی‌و ده‌ریاییان‬ ‫كردبێته‌ س���ه‌ر ئه‌و واڵتان���ه‌ی ك ‌ه چاوی‬ ‫ته‌ماعیان له‌سه‌ره‌و توانیبێتیان به‌زه‌بری‬ ‫هێز داگیری بكه‌ن‌و ده‌س���تبگرن به‌سه‌ر‬ ‫ئابوریان���دا‪ ،‬ئه‌وا له‌پاش جه‌نگی جیهانی‬ ‫دوه‌مه‌و‌ه به‌تایبه‌تی ل���ه‌دوای ده‌ركردنی‬ ‫بڕی���اری نه‌ت���ه‌وه‌ یه‌كگرتوه‌كان���ه‌وه‌ ك ‌ه‬ ‫رێكخراوێك���ی جیهان���ی نێونه‌ته‌وه‌یی���ه‌‪،‬‬ ‫بیرۆكه‌ی دروستبونی ده‌گه‌ڕێته‌و‌ه بۆ ‪١٢‬‬ ‫ئۆگستی ‪ ١٩٤١‬واته‌ دوای كۆتایی هاتنی‬ ‫جه‌نگی جیهانی دوه‌م‪.‬‬ ‫هه‌روه‌ه���ا گه‌شه‌س���ه‌ندنی بیرۆكه‌ی‬ ‫دیمۆكراس���ی‌و دامه‌زراندن���ی چه‌ندی���ن‬ ‫رێكخراوی مرۆی���ی (جاڕنامه‌ی گه‌ردونی‬ ‫مافه‌كان���ی م���رۆڤ )وایان ك���رد تواناو‬ ‫هێزی ئه‌م واڵته‌ ئیمپریالیستیان ‌ه قه‌تیس‬ ‫بكرێن‪.‬‬ ‫چونكه‌ ئامانجه‌كانی رێكخراوی نه‌ته‌و‌ه‬ ‫یه‌كگرتوه‌كان به‌مه‌به‌ستی‪:‬‬ ‫ ئاشتی‌و ئاسایش���ی تێونه‌ته‌وه‌یی‪،‬‬‫بۆ پاراس���تنی ئاش���تی له‌س���ه‌ر ئاستی‬ ‫جیهانیی‬ ‫بۆ پێشخستنی په‌یوه‌ندییه‌كی براده‌ران ‌ه‬ ‫له‌نێونه‌ته‌وه‌كان‪ .‬له‌نێوان نه‌ته‌وه‌كان‪.‬‬ ‫ یارمه‌تیدان���ی نه‌ت���ه‌وه‌كان ب���ۆ‬‫كاركردن له‌گه‌ڵ یه‌كدا بۆ باش���تركردنی‬ ‫ب���اری گوزه‌رانی هه‌ژاران‪ ،‬س���ه‌ركه‌وتن‬ ‫ئه‌نجومه‌نی‌ وه‌زیران‬ ‫وه‌زاره‌تی‌ داد‬ ‫به‌ڕیوبه‌ری‌ گشتی‌ فه‌رمانده‌ ‌ی داد‬ ‫فه‌رمانگ ‌هی‌ دانوسانی‌ سلیمانی‌ ‪ 2/‬‬ ‫ ‬

‫ئه‌م هێزان ‌ه‬ ‫هۆكاری سه‌ره‌كین‬ ‫له‌م تراژیدیایه‌ی‬ ‫ئێستادا ك ‌ه‬ ‫كۆمه‌ڵگای‬ ‫مرۆڤایه‌تیان‬ ‫به‌ره‌و نائارامی‬ ‫ته‌واوو روبه‌ڕوی‬ ‫كوشتوبڕو قاتوقڕی‬ ‫كردۆته‌وه‌!‬ ‫به‌س���ه‌رنه‌خوێنده‌واری‌و‬ ‫برسیه‌تی‪.‬‬ ‫هه‌روه‌ه���ا هۆكارێكیتری رێگری كردن‬ ‫له‌وج���ۆره‌ هێرش���انه‌ ب���ۆ س���ه‌ر واڵتان‬ ‫دامه‌زراندنی جاڕنامه‌ی گه‌ردونی مافه‌كانی‬ ‫مرۆڤ بو‪‌،‬ك ‌ه ئامانج لێی‪:‬‬ ‫پارێ���زگاری له‌مافی م���رۆڤ‌و به‌رگری‬ ‫له‌رودانی ش���ه‌ڕێكی تری وه‌ك ش���ه‌ڕی‬

‫ئاگاداری‬

‫نه‌خۆش���ی‌و‬

‫ژمار‌ه ‪1135‬‬ ‫‪2016/12/12‬‬

‫ی ك ‌ه له‌ الیه‌ن ( س���االر قادر فره‌ج ) پێش���كه‌ش ب��� ‌ه فه‌رمانگه‌كه‌مان كراو‌ه‬ ‫به‌پێی ئه‌و داوای ‌ه ‌‬ ‫ی بچوك‬ ‫ی كارتۆن پڕۆژ‌ه ‌‬ ‫ی _ س���ان _ بۆ هارین و كه‌پس كردن ‌‬ ‫خاوه‌ن كارگ ‌هی‌ ( ش���وێنكار ‌‬ ‫ی كردو‌ه ك ‌ه ل ‌ه (راپه‌رین ) دانراو‌ه‬ ‫ی ئه‌و ئه‌مێران ‌ه ‌‬ ‫ی ‪ 2016/12/6‬دوای‌ تۆمار كردن ‌‬ ‫ل��� ‌ه به‌روار ‌‬ ‫ی ژماره‌ (‪ )33‬ی‬ ‫ی كراوه‌ به‌ پێی‌ ی‌ یاس���ای دادنوس���ان ‌‬ ‫ك��� ‌ه ئامێره‌كانیان ل���ه‌ خواره‌و‌ه دیار ‌‬ ‫ی ب ‌ه‬ ‫ی به‌كار له‌ هه‌رێمی‌ كوردس���تان باڵو ده‌كه‌ینه‌و‌ه ‪ ,‬جا هه‌ر كه‌سێ خۆ ‌‬ ‫س���اڵی‌ ( ‪‌ )1998‬‬ ‫ی‬ ‫ێ له‌ماوه‌ی‌ (‪)15‬پانزه‌ ڕۆژ دا س���ه‌ردان ‌‬ ‫ی هه‌ریه‌ك له‌وئامێران ‌ه داده‌ن ‌‬ ‫ی دار یان خاوه‌ن ‌‬ ‫په‌یوه‌ند ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ده‌كه‌ین و بڕوانام ‌ه ‌‬ ‫ی داواكاره‌و‌ه تۆمار ‌‬ ‫ئ���ه‌م فه‌رمانگه‌یه‌بكات به‌پێچه‌وانه‌و‌ه ناچارین كه‌به‌ناو ‌‬ ‫ی ئامێره‌كانی‌ پێئه‌درێت ‪.‬‬ ‫تۆمار ‌‬ ‫له‌گه‌ڵ ڕێزدا‪....‬‬ ‫ی سلێمانی‌ ‪2/‬‬ ‫فه‌رمانگ ‌هی‌ دادنوس ‌‬ ‫ی‬ ‫دادنوسی‌ یه‌كه‌م ‌‬ ‫سۆران یادگار ره‌شید‬ ‫ئامێره‌كان‬ ‫ی هارین و كه‌پس كردنی‌ كارتۆن‬ ‫ئامێر ‌‬ ‫ی _ ژماره‌ ‪8490‬‬ ‫جۆر _ ‪ _ pAM‬تورك ‌‬ ‫مۆدیل _ ‪ _ 2012‬كاره‌بایی‬

‫ڕۆژنامە‌و س����ایتی ئاوێن����ە دەیانەوێت وەک دوو‬ ‫ڕووبەر بۆ گواس����تنەوەی وێنەی ڕاس����تەقینەی‬ ‫کۆمەڵگای ئێمە‪ ،‬بەردەوام بن‪.‬‬ ‫بەپێی نوێترین ڕاپرس����یی کە ئەمساڵ ‪،2016‬‬ ‫لەالی����ەن رێکخ����راوی ‪IMS‬ی دانیمارکیی����ەوە‬ ‫ئەنجامدراوە‪ ،‬ئاوێن����ە پڕخوێنەرترین ڕۆژنامەی‬ ‫هەرێمی کوردس����تانە‪ .‬هەر ئەمس����اڵیش بەپێی‬ ‫نوێترین توێژین����ەوەی رێکخراوی ‪ Stop‬بۆ دژە‬ ‫گەندەڵی����ی کە بەه����اوکاری رێکخراوی ‪NED‬ی‬ ‫ئەمریک����ی ئەنجامدراوە‪ ،‬ڕۆژنامەی ئاوێنە لە‌نێو‬ ‫کۆی ‪ 22‬میدیای بیستراو‌و بینراو‌و ئەلکترۆنیدا‬ ‫ک����ە کاریان لەس����ەر ڕوماڵک����ردن‌و هەڵدانەوەی‬ ‫دۆس����ییەکانی گەندەڵیی کردووە‪ ،‬پلەی یەکەمی‬ ‫بەدەستهێنا‪.‬‬

‫دوه‌م���ی جیهانی‪ ،‬كه‌ پتر ل���ه‌‪ 60‬ملیۆن‬ ‫ئینس���انی تێ���دا ك���وژرا‪ ،‬هه‌روه‌ه���ا بۆ‬ ‫ئه‌وه‌ی جیهانێكی نوێ‪ ،‬له‌س���ه‌ر بناغه‌ی‬ ‫ئ���ازادی‌و یه‌كس���انی‌و رێزگرتن���ی مافی‬ ‫م���رۆڤ دابم���ه‌زرێ‌و ته‌نگوچه‌ڵه‌مه‌كانی‬ ‫نێوان گه‌الن‌و ده‌وڵه‌تان ل ‌ه رێگای وتوێژو‬ ‫حاكمییه‌تی یاساوه‌ چاره‌سه‌ر بكرێ‪.‬‬ ‫له‌یاس���ای نێونه‌ته‌وه‌ییدا‪ ،‬حوكمی ئه‌م‬ ‫بانگه‌وازه‌‪ ،‬له‌سه‌ره‌وه‌ی یاسای هه‌مو ئه‌م‬ ‫واڵتانه‌ی ‌ه كه‌ ژێره‌كه‌یان ئیمزا كردوه‌‪.‬‬ ‫هه‌روه‌ه���ا هۆكارێكیت���ری رێگریكردن‬ ‫له‌و هێرش ‌ه عه‌سكه‌رتاریانه‌‪ ،‬په‌ره‌پێدانی‬ ‫دیموكراسیه‌ت بو‪ ،‬ك ‌ه هاتنه‌ كایه‌ی ئه‌م‬ ‫جۆر‌ه ژینگه‌ی ‌ه به‌بێ سیسته‌مێكی سیاسی‬ ‫دادپه‌روه‌ران ‌ه مسۆگه‌ر نابێت‪ ،‬به‌تایبه‌تی‬ ‫له‌وكات���ه‌ی م���رۆڤ به‌هۆی ده‌س���ه‌اڵتی‬ ‫یه‌كجه‌مس���ه‌ری ك ‌ه خۆی به‌سه‌ر جیهاندا‬ ‫سه‌پاندو‌ه له‌بۆشاییه‌كی گه‌وره‌دا ده‌ژێت‪،‬‬ ‫هه‌رچه‌ن���ده‌ زاراوه‌ی (دیموكراس���یه‌ت)‬ ‫چه‌ندین جار ش���یكراوه‌ته‌و‌ه به‌اڵم لێره‌دا‬ ‫به‌پێویستی ئه‌زانم جارێكیتر شیبكه‌مه‌و‌ه‬ ‫هه‌ڵیێنجێنم���ه‌ ن���ا‌و باس���ه‌كه‌مه‌وه‌‪ .‬ئه‌م‬ ‫زاراوه‌ی���ه‌ (دیموكراس���یه‌ت) زاراوه‌یه‌كی‬ ‫یۆنانی كۆنه‌ له‌دو بڕگه‌ پێكهاتوه‌‪ ،‬بڕگه‌ی‬ ‫یه‌كه‌می���ان (دیم���و) واته‌ گ���ه‌ل یاخود‬ ‫خه‌ڵ���ك‪ ،‬بڕگ���ه‌ی دوه‌م (كراتوس) وات ‌ه‬ ‫(حوكم یان ده‌س���ه‌اڵت) هه‌ردو بڕگه‌ك ‌ه‬ ‫پێك���ه‌و‌ه به‌مانای (حوكمی گه‌ل) یاخود‬ ‫(ده‌سه‌اڵتی خه‌ڵك) ده‌به‌خشێت‪.‬‬ ‫ئه‌مانه‌و له‌گ���ه‌ڵ چه‌ندین رێكخراویتری‬ ‫مرۆیی له‌سه‌ر ئاستی جیهانی‌و ناوخۆیی‬ ‫وه‌ك داكۆكی���كار له‌مافه‌كان���ی م���رۆڤ‬ ‫فشاریان دروستكردو بونه‌ ره‌قیب له‌سه‌ر‬ ‫ده‌وڵه‌ته‌ داگیركه‌ره‌كان‪.‬‬ ‫به‌اڵم له‌گه‌ڵ هه‌مو ئه‌م به‌ربه‌س���تانه‌دا‬ ‫ی رزگار ‌ی‬ ‫ی شاره‌وان ‌‬ ‫سه‌رۆكایه‌ت ‌‬ ‫ی و خۆیه‌ت ‌ی‬ ‫كارگێر ‌‬

‫نه‌توان���را وه‌ك پێویس���ت رێگری بكه‌ن‬ ‫له‌واڵتان���ی ئیمپریالیزم���ی جیهان���ی‪،‬‬ ‫ته‌نه���ا ئه‌وه‌ن���د‌ه نه‌بێ���ت كه‌ ش���ێوازی‬ ‫هێرش���ه‌كه‌یان گ���ۆڕی‌و به‌جۆرێكیت���ر‬ ‫هه‌نگاوی داگیركاریان ده‌س���تپێكرد‪ ،‬ئه‌م‬ ‫جاره‌یان به‌كۆنترۆڵكردنی زه‌وی‌و ش���وێن‬ ‫نه‌بو‪ ،‬به‌ڵكو به‌شێوه‌یه‌كی سیسته‌ماتیكی‬ ‫به‌رنامه‌ بۆ داڕێژراو‪ ،‬به‌دو شێوه‌‪:‬‬ ‫ دروس���تكردنی جه‌نگ‌و پش���ێوی بۆ‬‫س���اغكردنه‌وه‌ی ئه‌و چه‌ك‌و ته‌قه‌مه‌نیه‌ی‬ ‫كه‌ له‌كۆگاكانی���ان هه‌ڵچنراوه‌و بێگومان‬ ‫پێویس���تیان به‌بازاڕێكه‌ بۆساغكردنه‌وه‌ی‬ ‫به‌رهه‌مه‌كانیان‪.‬‬ ‫ پ���اش ته‌واوبون���ی جه‌نگه‌ك���ه‌ش‌و‬‫وێرانكردن���ی ش���ارو ش���ارۆچكه‌كانی‬ ‫پاش���ماوه‌ی ش���ه‌ڕ‪ ،‬ئ���ه‌وا كۆمپانی���ا‬ ‫زه‌به‌الحه‌كان���ی خۆی���ان س���ازو ئاماد‌ه‬ ‫ده‌كه‌ن‌و ره‌وانه‌ی واڵت��� ‌ه وێرانكراوه‌كه‌ی‬ ‫ده‌كه‌ن به‌ناوی بنیاتنانه‌وه‌!‬ ‫هه‌روه‌ها به‌هه‌ماهه‌نگ���ی له‌گه‌ڵ هێز‌ه‬ ‫ئیمپریالیسته‌ ناوچه‌ییه‌كانی وه‌كو عه‌ره‌بی‬ ‫سعودی‪ ،‬قه‌ته‌ر‪ ،‬توركیاو ئێران‪.‬‬ ‫ئ���ه‌م جه‌نگانه‌ پێكدێ���ن له‌دو جۆری‬ ‫جیاواز له‌شۆڕش���ی چه‌واشه‌‪ :‬دیكتاتۆر‌ه‬ ‫لۆكاڵیی���ه‌كان‌و رژێمه‌كان���ی شۆڕش���ی‬ ‫چه‌واش ‌ه له‌الیه‌ك‌و هێز‌ه به‌ناو ئیسالمیی ‌ه‬ ‫كۆنه‌په‌رس���ته‌كانی وه‌كو داعش له‌الیه‌كی‬ ‫ت���ره‌وه‌‪ .‬س���وربونی هێزه‌ س���ه‌ره‌كیی ‌ه‬ ‫نێوده‌وڵه‌ت���ی‌و هه‌رێمیی���ه‌كان بۆ به‌زۆر‬ ‫س���ه‌پاندنی هه‌یمه‌نه‌ی سیاسی‌و ئابوری‌و‬ ‫خۆی���ان به‌س���ه‌ر ناوچه‌ك���ه‌دا‪ ،‬له‌گ���ه‌ڵ‬ ‫ئه‌وه‌ش���دا ئه‌م هێزانه‌ هۆكاری سه‌ره‌كین‬ ‫له‌م تراژیدیایه‌ی ئێس���تادا ك ‌ه كۆمه‌ڵگای‬ ‫مرۆڤایه‌تی���ان ب���ه‌ره‌و نائارام���ی ته‌واوو‬ ‫روبه‌ڕوی كوشتوبڕو قاتوقڕی كردۆته‌وه‌!‬

‫ئاگاداری‌‬

‫عدد‪2190 :‬‬ ‫به‌روار‪2016/11/29 :‬‬

‫ی (‪-1987‬‬ ‫ی هه‌موو ئه‌و هاواڵتیانه‌ ده‌كاته‌وه‌ ك ‌ه سااڵن ‌‬ ‫ی ئاگادار ‌‬ ‫سه‌رۆكایه‌تی‌ شاره‌وانی‌ رزگار ‌‬ ‫ی (رابیعه‌ ساڵح قادر) خاوه‌ن‬ ‫ی رزگاری‌ (صمود) وه‌رگرتو‌ه ك ‌ه هاواڵت ‌‬ ‫‪ )1989‬زه‌ویان له‌ناحیی ‌ه ‌‬ ‫ی دروس���تكردنی‌ خانوو‬ ‫زه‌وی‌ ژم���ار‌ه هه‌وائی‌ (‪ )3642‬داوای‌ ڕێگا پێدانی‌ كردوه‌ ب ‌ه مه‌به‌س���ت ‌‬ ‫ی‬ ‫ی له‌س���ه‌ر ئ���ه‌و پارچ ‌ه زه‌ویی ‌ه هه‌ی ‌ه له‌م���اوه‌ی‌ (‪ )30‬ڕۆژدا له‌ دوا ‌‬ ‫هه‌ر هاواڵتییه‌ك گلدانه‌وه‌ ‌‬ ‫ی ش���اره‌وانیمان بكات���ه‌وه‌ به‌ پێچه‌وانه‌و‌ه‬ ‫ی س���ه‌رۆكایه‌ت ‌‬ ‫باڵوكردنه‌و‌هی‌ ئه‌م ئاگادارییه‌‪،‬ئاگادار ‌‬ ‫ی بۆ ناوبراو ده‌كات‪.‬‬ ‫شاره‌وانیمان كاری‌ یاسای ‌‬ ‫اراز محمد محمود‬ ‫ی رزگاری‌‬ ‫ی شاره‌وان ‌‬ ‫سه‌رۆك ‌‬

‫ونبون‬ ‫ی (مصطفی‌ ابوبكر محمد ) هه‌ركه‌س‬ ‫ی س���لیمانی‌ ونبوه‌ به‌ناو ‌‬ ‫ی ژووری‌ بازرگان ‌‬ ‫* ناس���نامه‌یه‌ك ‌‬ ‫دۆزیه‌و‌ه بیگه‌رێنێته‌و‌ه بۆ پرسگ ‌هی‌ ئاوێن ‌ه ‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ی ئاماده‌ی ‌‬ ‫ی دوانزه‌یه‌می‌ زانس���تی‌‪ ،‬س���اڵی‌ (‪ )2016-2015‬ك��� ‌ه ده‌رچوو ‌‬ ‫ی پۆل ‌‬ ‫* بڕوانامه‌یه‌ك ‌‬ ‫ی تێكه‌اڵو‌ه ل ‌ه كه‌الر‪ ،‬به‌ناوی‌(ش���یروان حه‌سن محمد ساڵح) ونبوه‌‪،‬هه‌ركه‌س ده‌یدۆزێته‌و‌ه‬ ‫باكور ‌‬ ‫ی خـاك له‌كه‌الر‪.‬‬ ‫بیگه‌ڕێنێته‌وه‌ بۆ كتێبخان ‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫ی كه‌الر‪ ،‬به‌ش���ی‌ به‌رووبومی‌ كێڵگه‌یی‌ به‌ناو ‌‬ ‫ی یه‌كه‌می‌ په‌یمانگای‌ ته‌كنیك ‌‬ ‫ی قۆناغ ‌‬ ‫* باجێك��� ‌‬ ‫ی خـاك‬ ‫(رێباز محمد امین حه‌س���ن) ونبوه‌‪،‬هه‌ركه‌س ده‌یدۆزێت���ه‌وه‌ بیگه‌ڕێنێته‌وه‌ بۆ كتێبخانه‌ ‌‬ ‫له‌كه‌الر‪.‬‬

‫سەرەڕای ئەوەی لەم قۆناغەدا وێنەی ڕاستەقینەی‬ ‫کۆمەڵگای ئێمە بریتییە لە‌بنبەستی سیاسیی‌و‬ ‫داوەشانی سیستەمی ئابووری دارایی کە بووەتە‬ ‫هۆکارێک بۆ مردن����ی یەک لە‌دوای یەکی پرۆژە‬ ‫میدیایی����ە س����ەربەخۆکان‪ ،‬ئاوێن����ە وەکو تاکە‬ ‫هەفتەنامەیەکی سەربەخۆ‪ ،‬ڕاستگۆیانە‌و بوێرانە‬ ‫بەردەوامە لە‌کاری پرۆفشنااڵنەی ڕۆژنامەگەریی‬ ‫خۆی‪.‬‬ ‫بۆئ����ەوەی کوردس����تان نەبێت بە‌گۆڕس����تانی‬ ‫ڕۆژنامەگەریی س����ەربەخۆ‌و بی����ر‌و دەنگی ئازاد‪،‬‬ ‫پێویس����تە ئاوێن����ە بەردەوامببێ����ت‪ .‬بۆئەوەی‬ ‫ئاوێنەش بەردەوامبێت‪ ،‬پێویستمان بە‌پشتیوانی‬ ‫خوێنەران‌و بەرپرس����یارێتی دڵس����ۆزانی میدیای‬ ‫سەربەخۆیە لە‌کوردستان‌و دەرەوەی واڵت‪.‬‬

‫‪19‬‬

‫سروە نوری ئەزیز‬ ‫گومانی تێدانییە ک���ە گرنگترین کۆڵەکە‬ ‫ک���ە کۆمەڵگ���ەی لەس���ەر دروس���تبکرێت‬ ‫سیس���تەمی پ���ەروەردەو فێرکردنە‪ .‬رژێمە‬ ‫تۆتالیتاری‌و دیکتاتۆرەکان هەر لەسەرەتای‬ ‫بەدەستهێنانی دەسەاڵتیانەوە هوشیارن بەم‬ ‫راس���تیە‪ .‬هەر بۆیە سیستەمی پەروەردەو‬ ‫فێرک���ردن دەخەنە خزمەتی هێش���تنەوەی‬ ‫دەس���ەاڵتیان‪ .‬هیتل���ەر لەقوتابخان���ەی‬ ‫بنەڕەتی���ەوە قوتابیەکان���ی لەرێکخ���راوی‬ ‫قوتابیاندا رێکدەخس���ت‌و بەتیۆری نازیزم‌و‬ ‫فاش���یزم پەروەردەیدەک���ردن‪ .‬س���تالین‌و‬ ‫سەدامیش هەمان رێچکەی هیتلەریان گرت‪.‬‬ ‫لەقوتابخانەکانی س���ەدام دا بە بەردەوامی‬ ‫فەلس���ەفەی بەع���س دەخوێن���راو منااڵن‌و‬ ‫قوتابیان لەدوای رۆژی خوێندن دەبران بۆ‬ ‫مەشقی سەربازی‪ .‬ئەم پەروەردەیە مرۆڤی‬ ‫ملک���ەچ‌و گوێڕای���ەڵ بەبەرهەمدەهێنێ���ت‪.‬‬ ‫هەربۆیە بەکۆمەڵکوش���تنی ش���ەش ملیۆن‬ ‫جولەک���ەو گرت���ن‌و کوش���تنی ملیۆنەه���ا‬ ‫بیرباوەڕجیاوازو جینۆسایدکردنی کورد بوە‬ ‫راستیەکی تاڵ لەمێژوی مرۆڤایەتیدا‪.‬‬ ‫لەکۆمەڵگ���ەی دیموکراس���ی‌و ک���راوەدا‬ ‫سیستەمی فێرکردن لەپێناوی مرۆڤەکاندایە‪،‬‬ ‫قوتاب���ی ناوەن���دەو مافەکان���ی پارێزراوەو‬ ‫هاوکاتی���ش فێردەبێ���ت کە سەربەس���تی‬ ‫دەبێت لەژێر بەرپرس���یارێتیدابێت‪ .‬قوتابی‬ ‫فێردەبێت کە نیش���انەی پرس���یار لەسەر‬ ‫بڕیارەکان دابنێت‌و رەخنەگر بێت‪ .‬پەیامی‬ ‫سیس���تەمەکە چارەس���ەرکردنی کێش���ەو‬ ‫گرفتەکان���ە بەڕێگای وتوێژو قس���ەکردن‪.‬‬ ‫ئامادەبون‌و گوێگرتنی گەورەسااڵن لەژیانی‬ ‫قوتابیان‌و خوێندکارانداو روناک کردنەوەی‬ ‫الڕێگاکان مەرجێکی گرنگە بۆ گەیش���تنی‬ ‫خوێن���دکاران بەئامانجەکان���ی خۆی���ان‌و‬ ‫کۆمەڵگە‪.‬‬ ‫‪ ٢٤‬تا ‪ ٢٧‬ی مانگی ئایاری س���اڵی‪١٩٦٨‬‬ ‫خوێندکاران���ی‪ ،‬بەتایبەت���ی خوێن���دکارە‬ ‫چەپەکانی‪ ،‬زانکۆی ستۆکهۆڵم مانیان گرت‌و‬ ‫خانوی یەکێت���ی خوێندکارانیان داگیرکرد‪.‬‬ ‫چاالکیەکەیان لەدژی بەڕیفۆرمکردنی لقەکانی‬ ‫زانکۆو شێوازی بەڕێوەبردنی زانکۆبو‪Olof .‬‬ ‫‪ Palme‬سەرۆکوەزیری س���وید لەسااڵنی‬ ‫هەش���تاکاندا‪ ،‬کە ئەوکاتە وەزیری خوێندن‬ ‫بو‪ ،‬لەس���ەر داوای خوێندکاران ‪ ،‬سەردانی‬ ‫خوێندکارەکان���ی کرد‪ .‬ل���ەدوای گوێگرتن‬ ‫لەڕەخنەو داواکاریەکانی خوێندکاران‪ ،‬وتی"‬ ‫زۆر گرنگە کە ئێمە گوێتان لێبگرین‌و بزانین‬ ‫چیتاندەوێت‌و بۆچی مانتان گرتوە"‪Olof .‬‬ ‫‪ Palme‬دوپات���ی دەکاتەوە کە گوێگرتن‬ ‫لەالوان و خوێندکاران زۆر گرنگەو دەڵێ گەر‬ ‫ئێمە گوێ لەبیروبۆچ���ون‌و داخوازیەکانیان‬ ‫نەگرین مەترس���ی ئەوە هەیە کە ئەو الوانە‬ ‫بەرەو رێکخراوی توندڕەوی برۆن‪ ،‬مەبەستی‬ ‫‪ Olof Palme‬رێکخراوە کۆمۆنیس���تەکان‬ ‫بو‪ .‬س���ااڵنی شەس���تەکان‌و تاس���ەرەتای‬

‫بۆ گەیش���تن بەم ئامانجەش بەشدار خزمەتگوزارییەکانی کەمپینی "ئاوێنە ڕۆژنامەی‬ ‫منە"‪.‬‬ ‫بە‌لەکەمپینی "ئاوێنە ڕۆژنامەی منە“‪.‬‬ ‫بۆئەم مەبەستەش کۆمپانیای ئاوێنە‬ ‫ژمارەیەکی کوردستان عەبدولکەریم‬ ‫‌دەرەوەی‬ ‫ە‬ ‫ل‬ ‫حیسابی بانکیی بۆ هاوڕێیانی خۆی‬ ‫ئیمەیل‪endorseawene@gmail.com :‬‬ ‫بڕیاردانتان‬ ‫���اش‬ ‫واڵت دروس����تکردووە‪ .‬تکایە پ�‬ ‫تەلەفۆن‪00964 770 0600 659 :‬‬ ‫ناردنی‬ ‫یان‬ ‫���داریکردن‬ ‫ب����ۆ هەر بژاردەیەکی بەش�‬ ‫‌ئیمەی����ل ی����ان تەلەفۆن ناونیش����ان‪ :‬کۆمپانی����ای ئاوێنە‪ ،‬ت����ەالری زارا‪،‬‬ ‫کۆمەک����ی دارای����ی‪،‬‬ ‫بکەنەوە‪،‬بەبۆئ����ەوەی ئاوێنە هەموو نهۆمی سێهەم‪ ،‬ئاپارتمانی ژمارە ‪ ،32‬سلێمانی‪،‬‬ ‫ئاگادارم����ان‬ ‫���ی نوێ����ی خ����ۆی بە‌فۆرماتی ‪ PDF‬هەرێمی کوردستان ـ عێراق‪.‬‬ ‫ژمارەیەک�����ە دەس����تتان‌و لە‌خزمەتگوزارییەکانی بۆ بەش����داریکردن لەکەمپینی "ئاوێنە ڕۆژنامەی‬ ‫بگەیەنێت‬ ‫منە"‪ ،‬ی����ان پش����تیوانیکردنی خۆبەخش����انەی‬ ‫نەبن‪.‬‬ ‫بێبەش‬ ‫رۆژنامەی ئاوێنە و س����ایتەکەی‪ ،‬تکایە لەڕێگای‬ ‫بۆ پەیوەندیکردن‪ ،‬یان وەاڵمی هەر پرسیارێک‪ ،‬ئ����ەم حیس����ابی بانکییان����ەوە هاوکارییەکانتان‬ ‫تکای����ە پەیوەن����دی بک����ەن بە‌بەرپرس����ی بنێرن‪.‬‬

‫ئامانجێکی گرنگی‬ ‫سیستەمی خوێندن‬ ‫لەکۆمەڵگەی‬ ‫دیموکراسیدا‬ ‫چارەسەری کێشەو‬ ‫گرفتە بەڕێگای‬ ‫وتوێژو گفتوگۆ‬ ‫حەفتاکانیش گروپە کۆمۆنیستە توندڕەوەکان‬ ‫جێگای مەترسی بون لەئەوروپادا‪ .‬لە‪٢٧‬ی‬ ‫هەمان مانگدا خوێندکارانی مانگرتو خۆیان‬ ‫بەویستی خۆیان خانوەکەیان بەجێدەهێڵن‬ ‫بەبێ ئەوەی ناڕەزایی دیکەی لێبکەوێتەوە‪.‬‬ ‫ئ���ەو خوێندکاران���ە بەرهەمی سیس���تەمی‬ ‫دیموکراسی کۆمەڵگەی سوید بون‪.‬‬ ‫لەقوتابخان���ە قوتاب���ی فێردەکرێ���ت کە‬ ‫رێ���زی بۆچون���ی بەرامبەرەک���ەی بگرێت‪،‬‬ ‫گ���ەر دژی بۆچونەک���ەی خۆیش���ی بێت‌و‬ ‫کۆنترۆڵی بەسەر هەستی خۆشیدا هەبێت‪،‬‬ ‫بەش���ێویەک کە هیچکاتێک نەگاتە سنوری‬ ‫توندوتیژی‌و دەس���تبەرزکردنەوە لەیەکتر‪.‬‬ ‫پەیامی قوتابخانەو پەیامی دایک‌وباوک یەک‬ ‫پەیامە‪ .‬ه���ەر لەباخچەوە مناڵ فێردەکرێت‬ ‫گ���ەر مناڵێک لێیدایت‪ ،‬ت���ۆ لێینەدەیتەوە‪.‬‬ ‫پەیامی زۆرینەی خەڵکی واڵتانی رۆژهەاڵتی‬ ‫ناوەراس���ت بۆ مناڵەکانیان ئەوەیە "گەر‬ ‫یەکێ���ک لێدای���ت‪ ،‬بێدەن���گ نەبیت‪ ،‬تۆش‬ ‫لێیبدەرەوە!" لەواڵتی س���وید کێشەوگرفت‬ ‫لەباخچ���ەوە تانێ���و پەرلەم���ان بەوتوێژو‬ ‫گفتوگ���ۆ‪ ،‬بەڕێ���گای ئاش���تی چارەس���ەر‬ ‫دەکرێت‪ .‬هەربۆیە زیاتر لەدوس���ەد س���اڵە‬ ‫کۆمەڵگەی سویدی لەئاشتیدا دەژی‪.‬‬ ‫ئامانجێکی گرنگی سیس���تەمی خوێندن‬ ‫لەکۆمەڵگەی دیموکراس���یدا چارەس���ەری‬ ‫کێشەو گرفتە بەڕێگای وتوێژو گفتوگۆ‪ .‬بۆ‬ ‫گەیشتن بەم ئامانجەش دەبێت لەقوتابخانەو‬ ‫لەمناڵەوە دەس���تپێبکرێت‪ ،‬ت���ا نەوەیەک‬ ‫بەرهەم بێت کە بەرپرس���یارانەو دڵسۆزانە‬ ‫رۆڵی خ���ۆی لەپێن���اوی واڵت‌و کۆمەڵگەدا‬ ‫ببینێت‪.‬‬

‫حسابی بانکی بۆ ناوخۆی هەرێمی کوردستان‬ ‫‪Bank: Trade Bank of Irak / Sulaimaniah‬‬ ‫‪Branch‬‬ ‫‪Swift Code: TRIQIQBAXXX‬‬ ‫‪Account Name: Awene Company‬‬ ‫‪Account No.: 0004003247001‬‬

‫حسابی بانکی بۆ دەرەوەی هەرێمی کوردستان‬ ‫‪Vienna Knowlledge Net VKNN‬‬ ‫‪Erste oesterreichische Spar-Casse-Bank‬‬ ‫‪BLZ: 20111‬‬ ‫‪BIC: GIBAATWWXXX‬‬ ‫‪IBAN: AT74 2011 1310 0410 1654‬‬

‫‪18‬‬

‫تایبه‌ت‬

‫)‪ )556‬سێشه‌مم ‌ه ‪2016/12/13‬‬

‫له‌گه‌ڕی نوێی گفتوگۆکاندا‬

‫پارتی جەخت لەسەر جدی بونی دەكاتەوە بۆ چارەسەری قەیرانەكان‬ ‫یەكێتی تائێستا یەكالیی نەبۆتەوەو گۆڕانیش بەگومانە‬ ‫ئا‪ :‬نیاز محه‌مه‌د‬ ‫یەكێتی بۆ گفتوگۆكانی الیەنە‬ ‫سیاسییەكان تایبەت بەچارەسەری‬ ‫قەیرانەكانی هەرێم هەرچەندە هێشتا‬ ‫یەكالیی نەبۆتەوە لەگەڵ ئەوەشدا‬ ‫پارتی دیموكراتی كوردستان رەتی‬ ‫دەكاتەوە بیر لەپشتگوێخستنی ئەو‬ ‫هێزە بكاتەوەو سیاسیەكی سەربەخۆی‬ ‫ئیسالمیش پێیوایە یەكێتی هێزێك نییە‬ ‫بكرێتە دەرەوەی هاوكێشەكان‪.‬‬ ‫ئەبوبەك���ر كاروان���ی پێیوای���ە پارتی‬ ‫چاوەڕێی یەكالبونەوەی یەكێتیە كە ئەو‬ ‫حزب���ە یەكال نییە تاوەكو ئێس���تا لەنێو‬ ‫خۆیدا‪ .‬سەبارەت گرنگی یەكێتی وتیشی‬ ‫"یەكێت���ی تەنیا حزبێكی ئاس���ایی نییە‪،‬‬ ‫ش���ەریكی ‪ 25‬ساڵەی دەسەاڵتەو خاوەن‬ ‫هێزەو بڕیاری یەكێتی وەك بڕیاری الیەنە‬ ‫ئیسالمییەكان‌و گۆڕان نییە"‪.‬‬ ‫عەتا ش���ێخ محەمەد وتەبێژو ئەندامی‬ ‫ئەنجومەنی س���ەركردایەتی (سلێمانی‪ -‬یەكالببێت���ەوە‪ ،‬عەت���ا ش���ێخ محەمەد لەپەرلەمانی كوردستان ئەندامی وەفدی‬ ‫هەڵەبجە)ی پارتی دیموكراتی كوردستان دەڵێت "بۆ هەر روداوێك قسەیەك هەیە‪ .‬دانوستانكاری پێشوی بزوتنەوەی گۆڕان‬ ‫باس لەوە دەكات كە یەكێتی ش���ەریكی ئەوكات پارتیش هەڵوێستی تری ئەبێت‪ .‬هیوادارە پارتی لەم گەڕەی گفتوگۆكاندا‬ ‫ستراتیژی ئەوانەو پارتی مێژوی یەكێتی‌و یەكێتی تاوەكو ئێس���تا رەتی دانیشتنی بەجدی هاتبێتە پێش���ەوە بەاڵم پێیوایە‬ ‫ش���ەراكەتی چەند س���اڵەی ئ���ەو حزبە نەكردۆتەوەو س���ورە لەس���ەر دانیشتن‪ ،‬تاوەك���و نەچنە ناو گفتوگ���ۆوە ناتوانن‬ ‫لەبەڕێوەبردنی واڵتدا بەهەند وەردەگرێت‪ ،‬رەنگە پێویس���تی بەهەن���دێ میكانیزم لەجدییەتی ئەو پارتە بگەن‪.‬‬ ‫بەهار دەڵێت "پێش���تر لە‪ 9‬دانیشتنی‬ ‫دەشڵێت "تائێستا ئەوەی لەگەڵ پارتیدا هەبێت بۆ ئەو كارە"‪.‬‬ ‫لەگەڵ ئەو جدیەتەی پارتی نیش���انی گفتوگ���ۆ پێن���ج قۆڵییەكان���دا كە خۆم‬ ‫شەریكە لەحكومەتدا یەكێتییە بەڕەغمی‬ ‫ئ���ەوەی هەن���دێ نەغمەی وائەبیس���تین دەدات بۆ چارەسەری قەیرانەكانی هەرێم بەش���داربوم نەمانبین���ی پارتی لەس���ەر‬ ‫كە حكومەت ئەخەنە ژێر پرس���یارەوە‪ ،‬بەاڵم گ���ۆڕان هێش���تا بەگومانەوە لێی مێزی دانوس���تاندن لەی���ەك حەرفی داوا‬ ‫لەبەرئ���ەوە مومكی���ن نیی���ە پارت���ی دەڕوانێ���ت‌و پێی وایە تاوەكو نەچنە نێو نایاس���اییەكانی خۆی بێتە خ���وارەوە‪،‬‬ ‫كۆبون���ەوە ناتوانن دڵنیابن لەوەی پارتی ئەمجارەش ئەگەر بەم جۆرە بێت پێموایە‬ ‫دەستبەرداری یەكێتی ببێت"‪.‬‬ ‫ئەوە كات كوشتنەو ناگەینە ئەنجام"‪.‬‬ ‫لەئەگ���ەری ئ���ەوەی یەكێت���ی ب���ەم دەیڵێت‪.‬‬ ‫ب���ەاڵم عەتا ش���ێخ محەم���ەد پێیوایە‬ ‫بەهار مەحم���ود پەرلەمانتاری گۆڕان‬ ‫شێوەیەی ئێس���تا بمێنێتەوەو نەتوانێت‬

‫ریکالم‬

‫‪Sinoma Industry & Trade‬‬

‫ ‬

‫ ‪+ , , , #& - ,‬ه‌ره ه‌مهێنان ‌ی‬ ‫‪ -1‬توانا ‌ی سااڵنه‌ی‌ به‌كاربردنی‌ (‪ ) 15000‬ته‌ن په‌یكه‌ری‌ ئاسنی جۆراوجۆره‌‪ ،‬وه‌ دروستكردن‌و ب‬ ‫ جێگیركردن ‌ی‬ ‫ و‌ه دانان‌و‬ ‫دروستكردن‪،‬‬ ‫‌ندازیاری‌ ‪،‬‬ ‫ ه‌ ‌ی ئه‬ ‫جوانترین نه‌خش‬ ‫بەباشتری‬ ‫

ئاسنی‌‌و پۆاڵ‬ ‫كاری‌ په‌یكه‌ر ‌ی‬ ‫ ‪ -‬‬ ‫ ‬ ‫ن‌و ‪. /‬‬ ‫ ‬ ‫

‬ ‫ ‪

0 -

-‬ه‌كو پڕۆژه‌ ‌ی‬ ‫به‌رهه‌مه‌ك���ه‌‌و هه‌مو خزمه‌تێك دوای‌ فرۆش���تنی‌ بۆ هه‌مو كارێكی‌ پیشه‌س���ازی‌‌و پ���ڕۆژه‌ی‌ و‬ ‫بیناو پڕۆژه‌یه‌ك ‌ی‬ ‫ جۆره‌‬ ‫ ‪ .‬هه‌مو‬ ‫ ه‌نتۆ‪ ،‬وه‌‬ ‫ ‪ ,‬ی‌ چیم‬ ‫ ه‌وت‪ ،‬كارگه‌‬ ‫ پااڵوگه‌ ‌ی ن‬ ‫ ‌با ‪،‬‬ ‫ ‪ -‬كاره‬ ‫

‪2‬وزه‌ی‌‬ ‫‌رهه‌مهێنان ‌ی‬ ‫(كارگه‌ ‌ی به‬ ‫ ‪ 1‬‬ ‫ ‬ ‫ئاوه‌دانكردنه‌وه‌ ‌ی مه‌ده‌ن ‌ی ‪.‬‬ ‫ * ‬ ‫

‪

3

2 2‬‬

‫ ه‌رزكردنه‌وه‌‪،‬‬ ‫‌كو‪ :‬ئامێر ‌ی ب‬ ‫ ‪ 4‬چینی‌‪ ،‬وه‬ ‫‌نێدێك لەبه‌رهه‌م ‌ی‬ ‫ هه‬ ‫‌كردنی‌‬ ‫هاورده‬ ‫‌كردن‌و‬ ‫‌‪:‬كاری‌ هه‌نارده‬ ‫‪ -2‬بازرگان ‌ی گشت‬ ‫

‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫

‬ ‫ ی ‬ ‫ ‬ ‫خه‌بات ‌ه ‪ ،‬وه‌ هه‌روه‌ها هه‌ر شتێك كه‌ داوابكرێت لەالیه‌ن بازرگانان‌و كڕیارانه‌وه‌‪.‬‬ ‫ ‪

3 . -

, , 2‬‬

‫

‬ ‫ ‪

3‬هه ‌یه‌‪.‬‬ ‫ ه‌ولێر لقمان‬ ‫سلێمانی‌‌و ه‬ ‫ ‪ : )MANTA(2‬لەهه‌ردو شار ‌ی‬ ‫ بۆ ماركه‌ ‌ی‬ ‫ سوره‌یا‬ ‫‪ -3‬كار ‌ی ڕوناكی‌‌و‬ ‫ * ‪ , , - ,‬‬

‫‪ -4‬كاری‌ گواس���تنه‌وه‌و لۆجس���تیك بەش���ێواز ‌ی ( ‪ : ) LCL‬كاری‌ گواس���تنه‌وه‌ ‌ی كه‌لوپه‌ل هه‌مو مانگێك‬ ‫بەهاوبه‌شی‌ له‌گه‌ڵ چه‌ند كه‌سێكدا لەواڵت ‌ی چینه‌وه‌ بۆ ته‌واو ‌ی كوردستان‪.‬‬

‫ ‬

‫ ‬

‫ ‬

‫گۆڕان سورە لەسەر پڕۆژەكەی كە بەهاوبەشی‬ ‫چوار فراكسیۆن بۆ گۆڕینی سیستمی حكومڕانی‬ ‫بەسیستمی پەرلەمانی پێشكەشیان كردوە‬ ‫پێشیوایە ئەوە زامنی شەراكەتی راستەقینەی هێزە‬ ‫سیاسییەكانە لەهەرێمی كوردستاندا‬

‫ئامانجی پارتی دروس���تكردنی بەرەیەكی‬ ‫نیش���تمانییە ب���ۆ روبەڕوبون���ەوەی‬ ‫ئاڵنگارییەكانی دوای ش���ەڕی موسڵ بۆ‬ ‫بڕیاردانی چارەنوسس���ازو ئەیەوێ كورد‬ ‫یەك گوتاری هاوبەشی هەبێت‪.‬‬ ‫پێش���ی وای���ە ك���ورد لەس���ەر زەوی‬ ‫توانیویەت���ی داعش تێكبش���كێنێ‌و ئەو‬ ‫شەڕە بباتەوە‪ ،‬بۆ ئەوەی شەڕی داهاتوی‬ ‫جێگیركردن���ی س���نوری كوردس���تانیش‬ ‫ببەین���ەوە پێویس���تمان ب���ە بەرەیەكی‬ ‫نیش���تمانی یەكگرتوو گوتاری هاوبەشی‬ ‫كوردیی���ە‪ ،‬لەبەرئەوە پارت���ی ئامانجی‬ ‫ئەوەیە لەگەڵ هەمو هێزە سیاس���ییەكان‬ ‫بگاتە ئەنجام‪.‬‬

‫عەتا شێخ محەمەد ئاماژە بەوە دەدات‬ ‫كە گرنگیدانی ئەمریكا بەهەرێم لەئێستادا‬ ‫نیشانەی ئەوەیە كە بڕیاری نێودەوڵەتی‬ ‫لەبارەی ئایندەی كوردستانەوە بۆ دوای‬ ‫شەڕی موس���ڵ یەكالبۆتەوەو دەشڵێت"‬ ‫لەناوخۆشماندا دەبێ بگەینە یەك گوتاری‬ ‫هاوبەش"‪.‬‬ ‫پارتی زۆرج���ار تۆمەتبار دەكرێت كە‬ ‫دەسەاڵت‌و جومگە سەرەكییەكانی بڕیاری‬ ‫ل���ەم هەرێمە ب���ۆ خۆی ق���ۆرغ كردوەو‬ ‫دەبێ لەم گ���ەڕەی گفتوگۆكاندا بتوانێت‬ ‫الیەنەكان���ی دیكە بكاتەوە بەش���ەریكی‬ ‫راستەقینە لەدەسەاڵت‌و بڕیاردا‪.‬‬ ‫ب���ەاڵم عەت���ا ش���ێخ محەم���ەد ئەمە‬

‫رەتدەكاتەوە ب���اس لەوە دەكات كە ئەو‬ ‫الیەنە سیاسی‌و كەسایەتییە سیاسییەی‬ ‫كە پێیانوایە پارتی بڕیارەكانی قۆرغكردوە‬ ‫ئەو بۆچونەیان لەس���ەر خەباتی كرداری‬ ‫پارتی راست نایەتەوەو هەڵەن‪.‬‬ ‫"ئێم���ە هیواداری���ن كەس ب���ەو چاوە‬ ‫سەیری ئەو مەسەالنە نەكات چونكە الی‬ ‫ئێمە پرسی كوردس���تان لەپرسی حزب‬ ‫گەورەترەو هەموش���مان ئەبێ لەپرس���ی‬ ‫كوردستاندا شەریك بین"‪.‬‬ ‫عەتا ئومێدێكی زۆری بەوە هەیە یەكێتی‬ ‫بتوانێت بۆ "بڕیارە چارەنوسس���ازەكان"‬ ‫لەگەڵیان���دا بێت‌و دژیان ناوەس���تێتەوە‬ ‫بەتایب���ەت كاتێ���ك لەئاس���تی ب���ااڵی‬ ‫وەك كۆس���رەت رەس���وڵدا پێش���وازیان‬ ‫لەپەیامەكەی بارزانی كرد‪.‬‬ ‫پێش���ی وایە "لەبەرئ���ەوەی یەكێتی‌و‬ ‫پارتی خاوەن���ی مێژویەكن لەئیدارەدانی‬ ‫ئەم واڵتە ئەم دو هێزە بەرپرس���یارێتی‬ ‫مێژوی���ی‌و سیاس���یان لەس���ەر ش���انە‬ ‫لەبەكردەك���ی كردن���ەوەی ئاش���تی‌و‬ ‫سەرخستنی پرۆسەی سیاسی كوردستان‬ ‫بۆ دوا مەنزڵی خۆی"‪.‬‬ ‫بەه���ار مەحمودی���ش پێیوای���ە ئەگەر‬ ‫گۆڕانكاری لەهەر سێ سەرۆكایەتییەكەدا‬ ‫بكرێ���ت ئەوكات���ە بڕوان���اكات گ���ۆڕان‬ ‫كێشەیەكی هەبێت بەمەرجێك لەسەرەتاوە‬ ‫پەرلەمانی كوردستان دەستبەكاربێتەوە‪.‬‬ ‫بەپێی قس���ەی بەهار مەحمود گۆڕان‬ ‫سورە لەسەر پڕۆژەكەی كە بەهاوبەشی‬ ‫چوار فراكس���یۆن بۆ گۆڕینی سیس���تمی‬ ‫حكومڕان���ی بەسیس���تمی پەرلەمان���ی‬ ‫پێشكەش���یان ك���ردوە پێش���یوایە ئەوە‬ ‫"زامنی ش���ەراكەتی راس���تەقینەی هێزە‬ ‫سیاسییەكانە لەهەرێمی كوردستاندا"‪.‬‬

‫ریکالم‬

‫‪Awene‬‬

‫خاوه‌نی ئیمتیاز‪ :‬کۆمپانیای ئاوێنه‌‬ ‫سه‌رنوسه‌ر‪ :‬سه‌ردار محه‌مه‌د‬

‫كام گفتوگۆ؟‬ ‫عه‌زیز ڕه‌ئووف‬ ‫خولێكی تری گفتوگۆی هێزه‌كان ده‌س����تی پێكردۆته‌وه‌‪ ،‬خولێك جیاواز‬ ‫له‌خوله‌كانی ت����ر كه‌ حزبه‌ گه‌وره‌كان كۆبونه‌وه‌ی����ان ده‌كردو رێكده‌كه‌وتن‬ ‫ئینجا له‌گ����ه‌ڵ حزبه‌ بچوكه‌كان كۆده‌بونه‌وه‌‪ ،‬ئه‌مج����اره‌ كۆبونه‌وه‌ له‌حزبه‌‬ ‫بچوكه‌كانه‌وه‌ ده‌س����تیپێكرد‪ .‬له‌باره‌ی حزبه‌ س����ه‌ره‌كیه‌كانه‌وه‌ هێشتا هیچ‬ ‫ئاس����ۆیه‌ك دیار نیه‌ س����ێ حزبه‌ س����ه‌ره‌كیه‌كه‌ كۆبونه‌وه‌ بك����ه‌ن‌و بگه‌نه‌‬ ‫ده‌ره‌نجامێك‌و له‌ئاستی میدیایی‌و له‌ئاستی گوتاری ئه‌م هێزانه‌ له‌پارله‌مانی‬ ‫به‌غدا ته‌واو ناكۆكیه‌كانی����ان ده‌ركه‌وتوه‌و دۆخێكی ئاڵۆزو پڕ له‌ژاوه‌ژاویان‬ ‫خوڵقاندوه‌ كه‌ هیچ ئاسۆیه‌ك نیه‌ به‌م پارچه‌پارچه‌بون‌و دڕدۆنگیه‌وه‌ بگه‌نه‌‬ ‫هیچ ئه‌نجامێك‪.‬‬ ‫دو س����اڵ پێش ئێستا سه‌رجه‌م حزبه‌كان به‌یه‌كه‌وه‌ رێككه‌وتن‌و كابینه‌ی‬ ‫حكومه‌تی بنكه‌فراوانیان پێكهێنا‪ ،‬هه‌ر حزبه‌و به‌پێی قه‌باره‌و كورسی خۆی‬ ‫پۆس����تی له‌كابینه‌كه‌دا وه‌رگرت‌و دواجار به‌داخس����تنی ده‌رگای پارله‌مان‌و‬ ‫ده‌ركردنی چه‌ند وه‌زیرێك دۆخه‌كه‌ ئاڵۆزترو هێزه‌كان ده‌موچاویان له‌یه‌كتر‬ ‫گرژتر بو‪ .‬ساڵێك پێش ئێستاش جارێكی تر هێزه‌ كوردیه‌كان دانیشتنیان‬ ‫ك����ردو ماوه‌یه‌كی زۆر خه‌ڵك����ی كوردس����تانیان به‌كۆبون����ه‌وه‌و كۆنگره‌ی‬ ‫رۆژنامه‌نوسی سه‌رقاڵ كردو دواجار هیچی لێ شین نه‌بو‪.‬‬ ‫دۆخێك����ی ته‌ماوی‌و ئاڵ����ۆز له‌ئارادایه‌‪ .‬رون نیه‌ به‌ڕاس����تی بزانین ئه‌وه‌‬ ‫چیه‌ ده‌گوزه‌رێ����ت‪ ،‬به‌اڵم ئه‌وه‌نده‌ ده‌زانرێت له‌ئێس����تادا هێزه‌ كوردیه‌كان‬ ‫له‌وپه‌ڕی نه‌بونی متمانه‌دان به‌رامبه‌ر به‌یه‌كتری‌و ش����ه‌قامێكیش ده‌بینرێـت‬ ‫كه‌ ئومێده‌كانی بۆ باش����تركردنی ژیانیان له‌س����ایه‌ی ئه‌م هێزانه‌دا تادێت‬ ‫الوازتر ده‌بێت‌و له‌هوتاف‌و كرده‌ی خۆپیشانده‌رانیشدا ئه‌و راستیه‌ ده‌بینین‬ ‫كه‌ ش����ه‌قامێكمان هه‌یه‌ ته‌واو حزبه‌كانی جێهێشتوه‌و به‌دوای ده‌رچه‌یه‌كی‬ ‫ترو به‌دیلێكی تری سیاسیدا ده‌گه‌ڕێت‪.‬‬ ‫دۆخی ئابوری‌و ژیانی خه‌ڵك تادێـت خراپتر ده‌بێت‌و داخس����تنی ده‌رگای‬ ‫قوتابخان����ه‌كان‌و بێباك����ی‌و گوێپێن����ه‌دان له‌الیه‌ن به‌رپرس����انی حكومیه‌وه‌‬ ‫چركه‌س����اتێك ده‌بینین كه‌ نوخبه‌ی سیاسی له‌ئاست ماف‌و داواكاریه‌كانی‬ ‫خه‌ڵك ته‌واو بێباكه‌و چونی هێزه‌كانی ئۆپۆزیس����یۆنیش بۆ ناو ده‌س����ه‌اڵت‬ ‫ئه‌وه‌نده‌ی تر ش����ه‌قامی خه‌ڵكی به‌جێهێش����ت‌و ته‌واو وایكرد كه‌ نوخبه‌ی‬ ‫سیاسی‌و هێزه‌ كوردیه‌كان له‌ئێس����تادا له‌شوێنێك‌و خه‌ڵكی كوردستانیش‬ ‫جێهێڵراون بۆ چاره‌نوسی نادیاری خۆیان‪ .‬‬ ‫به‌م جۆره‌ بێمتمانه‌ییه‌ له‌نێوان هێزه‌كان خۆپیشاندان‌و هێرشكردنه‌ سه‌ر‬ ‫یه‌كتری‌و گوتاری توندی میدیایی‌و په‌رتپه‌رتبون له‌به‌غداو دواجار قسه‌كردن‬ ‫له‌سه‌ر گفتوگۆ‪ ،‬ئه‌و نوكته‌یه‌یه‌ كه‌ سه‌خته‌ بڕوای پێ بكه‌ین كه‌ ئه‌نجامێكی‬ ‫گرنگ����ی هه‌بێت بۆ خه‌ڵكی كوردس����تان‪ .‬ئه‌م هێ����زه‌ كوردیانه‌ ده‌یانبینین‬ ‫س����ه‌رده‌كه‌ن به‌ده‌رگای واڵتانی دراوس����ێ‌و دانیش����تن له‌گه‌ڵ به‌رپرسانی‬ ‫ناوچه‌ك����ه‌‪ ،‬به‌اڵم ب����ۆ قاوه‌خواردنه‌وه‌یه‌كیش س����ه‌ردانی یه‌كتر ناكه‌ن یان‬ ‫النیكه‌م زمانی توندی هێرش����ه‌كانیان بۆس����ه‌ر یه‌كتر راناگرن كه‌چی باس‬ ‫له‌كۆبونه‌وه‌ ده‌كه‌ن‪.‬‬ ‫ئێمه‌ له‌به‌تاڵییه‌كی سیاس����ی گه‌وره‌دا ده‌ژین‪ ،‬گفتوگۆ به‌م نیه‌تی خراپ‌و‬ ‫زمانی زبرو بیرنه‌كرنه‌وه‌ له‌مافه‌كانی خه‌ڵك‌و بێباكیی له‌ئاست داخوازیه‌كانی‬ ‫خه‌ڵك نه‌ هیچی لێ ش����ین ده‌بێـت‌و نه‌ چاوه‌ڕێی ئه‌م عه‌قڵیه‌ته‌ سیاس����یه‌‬ ‫ده‌كرێت ك����ه‌ ئاینده‌ی ئه‌م هه‌رێمه‌ له‌دۆخێكی پڕ له‌قه‌یرانه‌وه‌ بۆ دۆخێكی‬ ‫خۆشگوزه‌رانی باشتر به‌رێت‪.‬‬

‫کوا لێکۆڵینەوەی یاسایی لەخوێنی کاوه‌گه‌رمیانی‪ ،‬سەردەشت عوسمان‪ ،‬سۆرانی مامە حەمە‪ ،‬عەبدولستار تاھیرو ویدات حسێن؟‬

‫موسڵ‪ ..‬شەڕێکی سەخت‌و خوێناوی‬ ‫روداوەکان لەسەر زەوی پێچەوانەی لێدوانە گەشبینانەکانن بەسەرکەوتن‬

‫ناوچەی ژێر دەسەاڵتی داعش‬

‫ناوچەی روبەڕوبونەوە لەگەڵ داعش‬

‫ناوچە رزگارکراووەکان‬

‫لەژێر کۆنترۆڵی عێراقدایە‬

‫‪2016/12/12‬‬

‫ریکالم‬