ژمارە (558) ژمارەی نوێی ئاوێنە

‫ریکالم‬

‫ریکالم‬

‫ساڵی نوێتان پیرۆزبێت‬

‫‪www.awene.com‬‬

‫ژماره‌ (‪)558‬‬ ‫سێشەممە ‪2016/12/27‬‬

‫‪Industry‬پیشه‌سازی‌‬ ‫سینۆما&بۆ بازرگانی‌‌و‬ ‫‪Sinoma‬‬ ‫‪Trade‬‬

‫رۆژنامه‌یه‌كی‌ سیاسیی‌ گشتییه‬ ‫کۆمپانیای ئاوێن ‌ه ده‌ریده‌کات‬

‫‪Scope of business:‬‬ ‫بواری‌ كاركردن‪:‬‬ ‫ ‪t 4UFFM 4USVDUVSF EFTJHO NBOVGBDUVSF BOE JOTUBMMBUJPO‬‬ ‫ی ( نه‌خشه‌دانان‪ ،‬درووستكردن‪ ،‬دامه‌زراندن)‬ ‫ی ئاسن ‌‬ ‫‪1‬ـ په‌یكه‌ر ‌‬ ‫ ‪t (FOFSBM 5SBEJOH JNQPSU BOE FYQPSU‬‬ ‫‌كردن)‬ ‫ه‬ ‫‌نارد‬ ‫ه‬ ‫ه‬ ‫‌و‬ ‫ن‬ ‫‌كرد‬ ‫ه‬ ‫هاورد‬ ‫(‬ ‫ی‬ ‫‌‬ ‫گشت‬ ‫ی‬ ‫‪ 2‬ـ بازرگان ‌‬ ‫ "‪t -JHIUJOHT ."/5‬‬ ‫ ‬ ‫‪t -PHJTUJDT -$-)MANTA‬‬ ‫ی سوره‌یاو ڕووناكی‌ ( ماركه‌ی‬ ‫‪ - 3‬كار ‌‬ ‫ ‪5FM‬‬ ‫ی گواستنه‌وه‌و گیاندن (‪)LCL‬‬ ‫‪ 4‬ـ كار ‌‬ ‫ ‪4FF JU PO 1BH‬‬

‫عیادەی شەوانە رۆژی پسپۆڕیی ئاشتی‬

‫ریکالم‬

‫‪Mob. 0770 961 6966 0772 157 8372‬‬

‫ی زیاتر ل ‌ه الپه‌ڕ ‌ه (‪ )17‬ببینه‌‬ ‫ڕوونكردنه‌وه‌ ‌‬ ‫ریکالم‬

‫ریکالم‬

‫کۆمپانیای الیف هۆم‬

‫مۆبیلیات‌‪ -‬کەوانتەر‬ ‫نرخی گونجاو ـ جۆری تۆکمە ـ مۆدێلی نوێ‬

‫تەنها‬ ‫هەزار‬

‫‪lifehomeco@gmail.com‬‬

‫ دکتۆر سروە ئەرکان ساڵح‬ ‫ پزیشکی پسپۆڕی نەخۆشییەکانی مندااڵن‬ ‫ دکتۆرا (بۆرد) لەنەخۆشییەکانی مندااڵن‌و تازە لەدایکبوان‬

‫‪lifehome mobilya - mutfak‬‬

‫‪lifehomeco‬‬ ‫‪07704881088‬‬

‫ناونیشان‪ :‬سلێمانی ـ شەقامی بازنەیی مەلیک مەحمود بەرامبەر ئاڵتون مۆڵ‬ ‫ئۆفیسمان لە‪ :‬هەڵەبجەی شەهید‪ ،‬سەید سادق‌‪ ،‬دەربەندیخان‬

‫نێچیرڤان بانگه‌ش ‌ه بۆ "تااڵنكردنی كەرتی تەندروستی" ده‌کات‬ ‫ئاوێن���ه‌‪ ،‬هه‌ولێ���ر‪ :‬دكت���ۆر گۆران‬ ‫ی‬ ‫ی كورد ره‌خن ‌ه له‌بانگه‌شه‌ ‌‬ ‫پزیش���كان ‌‬ ‫نێچیرڤان بارزانی‌ ده‌گرن ك ‌ه خوازیار‌ه عەبدواڵ كە خاوەنی دكتۆراو ماستەرە‬ ‫ی لەسیستمی تەندروس���تیدا لەئەمریكاو‬ ‫له‌م دۆخ ‌ه ئابورییه‌دا بواری‌ ته‌ندروست ‌‬ ‫ی تایبه‌ت بس���پێردرێت‪ ،‬ئه‌وان بەریتانیا‪ ،‬قسەكانی سەرۆكی حكومەت‬ ‫به‌كه‌رت ‌‬ ‫ده‌ڵێن "نێچیرڤان بانگه‌شه‌ بۆ تااڵنكردنی لەبارەی سیس���تمی تەندروستییەوە بە‬ ‫بەڵگەیەكی گەورەی شكستی حكومەت‬ ‫كەرتی تەندروستی ده‌کات"‪.‬‬

‫دەزانێت لەوەی ناتوانێت سەرەتاییترین‬ ‫مافەكانی هاواڵتیان كە مافی گەیشتنە‬ ‫بەخزمەتگوزارییەكی تەندروستی باش‪،‬‬ ‫ی "سیاس���ییەكانی‬ ‫دابین بكات‪ ،‬ئەو وت ‌‬ ‫ئێم���ە ئەیانەوێ���ت تەنان���ەت ب���واری‬ ‫تەندروستیش بەكاربێنن بۆ بازرگانی‌و‬

‫قازانجی ئابوری خۆیان"‪.‬‬ ‫لەبارەی ئەوەی كە نێچیرڤان بارزانی‬ ‫ی كوردس���تان‬ ‫ی تەندروس���ت ‌‬ ‫سیس���تم ‌‬ ‫بەسیس���تمێكی سۆسیالیس���تی كۆن‬ ‫ی "بەپێی ئەو‬ ‫ناودەبات‪ ،‬د‪.‬گ���ۆران وت ‌‬ ‫توێژینەوانەی لەدنیادا هەن سیس���تمە‬

‫بڕیار‌ه ئه‌مڕۆ مامۆستایان به‌چه‌ند مه‌رجێك بایكۆت بشكێنن‬ ‫ئه‌نجامده‌ر ‌ی سه‌ره‌كی‌ ته‌قینه‌وه‌كه‌ی‌ كۆیه‌ هه‌ڵهاتوه‌ بۆ ئێران‬

‫‪4‬‬ ‫‪5‬‬

‫تەندروس���تییە تایبەتەكان سیس���تمی‬ ‫شكس���تخواردون لەچ���او سیس���تمە‬ ‫تەندروستییە گشتییەكاندا"‪.‬‬ ‫ی "واڵتێكی وەكو ئەمریكا لەڕوی‬ ‫وتیش ‌‬ ‫سیس���تمی تەندروس���تییەوە بیست‌و‬ ‫حەوتەمی���ن واڵتی دنیای���ە كە یەكێكە‬

‫لەخراپترین سیستمە تەندروستییەكانی‬ ‫جیهان‪ ،‬بەاڵم كوبا لەسەر ئاستی دنیا‬ ‫لەپێش���ی پێش���ەوەی واڵتان دێت كە‬ ‫سیستمێكی سۆسیالیستییە"‪.‬‬

‫‪3‬‬

‫جه‌الل شێخ كه‌ریم‪:‬‬ ‫یه‌كێتی‌و گۆڕان نه‌ک یه‌کناگرنه‌و‌ه‬ ‫رێکه‌وتنه‌که‌شیان سڕ بوه‌‬ ‫‪3‬‬

‫ریکالم‬

‫ ‬ ‫ناونیشان‪ :‬سلێامنی ته‌الری زارا ‪ -‬نهۆمی سێیه‌م ‪ -‬شوقه‌ی ژماره‌ ‪32‬‬

‫ته‌له‌فۆن‪ 3202416 :‬‬

‫ ‬ ‫به‌شی ریکالم ‪07700600659 :‬‬

‫کۆمپانیای باڵڤ پەیک ئاوێنە دابەش دەکات نرخی ‪ 1000‬دینار‬

‫تیراژ‪4500 :‬‬

‫‌هه‌نوکه‬

‫)‪ )558‬سێشه‌مم ‌ه ‪2016/12/27‬‬

‫‪3‬‬

‫نێچیرڤان بانگه‌ش ‌ه بۆ "تااڵنكردنی كەرتی تەندروستی" ده‌کات‬ ‫ئا‪ :‬نیاز محه‌مه‌د‬ ‫"كێشەی سیستەمی تەندروستیی‬ ‫لەهەرێمی كوردستان ئەوەیە كە‬ ‫سیستمێكی سۆسیالیستییە‪ ،‬حكومەت‬ ‫خۆی كردوە بە بەرپرس لەهەمو‬ ‫پێداویستییەك‌و ناشتوانێت جێبەجێی‬ ‫بكات‪ ،‬سیستمێكی كۆنی سۆسیالیستی‬ ‫زەمانی سەدامە‪...‬ئەو فكرەیە دەبێت‬ ‫بگۆڕدرێت‌و پشتگیریی كەرتی تایبەت‬ ‫بكرێت"‪.‬‬ ‫ئەم���ە قس���ەی نێچیرڤ���ان بارزان���ی‬ ‫س���ەرۆكی حكومەتی هەرێمی كوردستان‬ ‫بو لەمیانی بەشداریكردنی لەكۆنفرانسی‬ ‫نەخۆش���ییەكانی دڵ كە لەهەولێر رۆژی‬ ‫پێنجشەممەی رابردو بەڕێوەچو‪.‬‬ ‫لەسەر ئەم قسانەی سەرۆكی حكومەت‬ ‫پرۆفیس���ۆر دكت���ۆر محەم���ەد رەئوف‬ ‫مامۆستای زانكۆی سلێمانی پێیوایە ئامانج‬ ‫لەم قس���انەی سەرۆكی حكومەت ئەوەیە‬ ‫كە ئ���ەو خەرجیی���ەی هاواڵتیان كە لەو‬ ‫كەرتەدا كەوتۆتە سەر ئەستۆی حكومەت‬ ‫لەسەر شانی حكومەتی نەهێڵن ئەمەش‬ ‫ب���ە "تااڵنكردن���ی كەرتی تەندروس���تی"‬ ‫ناودەبات‌و پێش���ی وایە بەجێبەجێكردنی‬ ‫ئەو قس���انە بارە قورسەكەی سەرشانی‬ ‫حكومەت دەكەوێتە سەر شانی هاواڵتیان‪،‬‬ ‫بەتایبەت ئ���ەو هاواڵتیانەی كە داهاتیان‬ ‫كەم���ە ك���ە پڕۆفیس���ۆرەكەی زانك���ۆی‬ ‫س���لێمانی پێیوایە لەئێس���تادا زۆربەی‬ ‫خەڵكی كوردستان كەم دەرامەتن‪ .‬‬

‫پڕۆفیس���ۆر محەمەد رەئوف سەبارەت‬ ‫بەس���ەرگرتنی ئەو هەنگاوانەی حكومەت‬ ‫ب���ۆ بەتایبەتكردنی كەرتی تەندروس���تی‬ ‫باس لەوە دەكات كە "ئەگەر عەنتەریاتی‬ ‫تیابكەن سەرئەگرێ بۆیان‪ ،‬ئەوەتا موچەی‬ ‫خەڵك نادەن‌و سەریشی گرتوە"‪.‬‬ ‫بەپێی زانیارییەكانی ئەو پڕۆفیسۆرەی‬ ‫زانك���ۆی س���لێمانی لەزۆرب���ەی زۆری‬ ‫واڵتان���ی ئەوروپ���ی خزمەتگوزاریی���ە‬ ‫تەندروستییەكان تەئمین كراون‌و دەڵێت‬ ‫"لەم واڵتانە خزمەتگوزاری گش���تی زۆرە‬ ‫بۆ ئەو خەڵكانەی تەئمینی تەندروستیان‬ ‫هەیە‪ ،‬ئەوەش���ی تەئمینی تەندروس���تی‬ ‫نەبێت حكومەت خزمەتگوزاری پێشكەش‬ ‫دەكات‪ ،‬ب���ەاڵم هەندێ���ك ش���ت هەی���ە‬ ‫ك���ە بابەتی جوان���كاری‌و ئەو ش���تانەن‬ ‫بەپارەیە"‪.‬‬ ‫ئەو رونیشیدەكاتەوە كە لەزۆربەی زۆری‬ ‫واڵتاندا خزمەتگوزارییە تەندروستییەكان‬ ‫بەت���ەواوی ناكرێنە تایب���ەت بەوپێیەی‬ ‫خزمەتگ���وزاری تەندروس���تی بەش���ێكە‬ ‫لەبەرپرس���یارێتی حكومەت‌و دەش���ڵێت‬ ‫"خەڵك مافی ئەوەی هەیە كە تەندروستی‬ ‫باش بێت‪ ،‬مافەكەش���ی دەبێت حكومەت‬ ‫بۆی دابین بكات"‪.‬‬ ‫پڕۆفیس���ۆر محەمەد رەئ���وف ئەوە بە‬ ‫"نامەعقول" وەسف دەكات كە لەواڵتێكدا‬ ‫سەرچاوە سروش���تییەكان موڵكی هەمو‬ ‫خەڵك���ن‌و ه���ی نەوەكانی داهاتوش���ن‪،‬‬ ‫بفرۆش���رێت‌و الیەنێك دەس���تی بەسەردا‬ ‫بگرێت‌و نەیگێڕێتەوە بۆ خەڵك‌و دەشڵێت‬ ‫"گێڕان���ەوەی ب���ۆ خەڵكی���ش لەڕێگەی‬

‫ئەمریكا لەڕوی سیستمی‬ ‫ئامانج لەم قسانەی‬ ‫تەندروستیەوە بیست‌و‬ ‫سەرۆكی حكومەت‬ ‫حەوتەمین واڵتی‬ ‫ئەوەیە كە ئەو‬ ‫دنیایە كە یەكێكە‬ ‫خەرجییەی هاواڵتیان لەخراپترین سیستمە‬ ‫كە لەو كەرتەدا‬ ‫تەندروستیەكانی جیهان‬ ‫كەوتۆتە سەر ئەستۆی بەاڵم كوبا لەپێشی‬ ‫حكومەت لەسەر شانی پێشەوەی واڵتان‬ ‫حكومەتی نەهێڵن‬ ‫دێت كە سیستمێكی‬ ‫سۆسیالیستیە‬ ‫ئەوەوەی���ە ك���ە كەرتی تەندروس���تی‌و‬ ‫خوێندن‌و خزمەتگوزارییە شارەوانییەكان‬ ‫گشتی بن"‪.‬‬ ‫دكت���ۆر گ���ۆران عەبدواڵ ك���ە خاوەنی‬ ‫دكت���ۆراو ماس���تەرە لەسیس���تمی‬ ‫تەندروس���تیدا لەئەمری���كاو بەریتانی���ا‬ ‫سەبارەت بەقسەكانی سەرۆكی حكومەت‬ ‫ئام���اژە بەوە دەكات كە ئەو قس���انە دو‬

‫ش���تمان پێ ئەڵێت یەكەمیان ئەوەیە كە‬ ‫حكومەتی هەرێ���م نەك هەر لەبوارەكانی‬ ‫ت���ردا بەڵكو لەب���واری تەندروستیش���دا‬ ‫شكستی هێناوە‪.‬‬ ‫ئەو دەقی قسەكانی سەرۆكی حكومەت‬ ‫لەبارەی سیس���تمی تەندروس���تییەوە بە‬ ‫بەڵگەیەك���ی گ���ەورەی ئەو شكس���تەی‬ ‫حكوم���ەت دەزانێ���ت ل���ەوەی ناتوانێت‬

‫س���ەرەتاییترین مافەكانی هاواڵتیان كە‬ ‫ماف���ی گەیش���تنە بەخزمەتگوزارییەكی‬ ‫تەندروستی باش‪ ،‬دابین بكات‪.‬‬ ‫بەبڕوای دكتۆر گ���ۆران دوەم خاڵیش‬ ‫ئەوەیە كە "سیاسییەكانی ئێمە ئەیانەوێت‬ ‫تەنانەت بواری تەندروستیش بەكاربێنن‬ ‫بۆ بازرگانی‌و قازانجی ئابوری خۆیان"‪.‬‬ ‫گ���ۆران باس ل���ەوە دەكات كە ئەوەی‬ ‫گوایە لەواڵتانی پێش���كەوتو سیس���تمی‬ ‫تەندروس���تی تایبەت بێت دەڵێت"بەهیچ‬ ‫ش���ێوەیەك راست نییە‪ ،‬ئەم قسانە جگە‬ ‫لەبەهانەی���ەك بۆ بەتااڵنب���رد ‌ن لەبواری‬ ‫كەرتی تەندروس���تیدا هیچ ش���تێكی تر‬ ‫نییە"‪.‬‬ ‫هەروەه���ا لەب���ارەی ئەوەش���ی ك���ە‬ ‫نێچیرڤان بارزانی وتویەتی لەسەردەمی‬ ‫رژێمی پێش���ودا سیس���تمی تەندروستی‬ ‫لەبەرئ���ەوەی سۆسیالیس���تی بوە خراپ‬ ‫ب���وە‪ ،‬دكت���ۆر گۆران دەڵێ���ت "ئەوەش‬ ‫وانییە‪ ،‬بەڵكو لەس���ەردەمی ئەماندا ئەو‬ ‫سیستمە روخێنراوەو تااڵنكراوە لەپێناوی‬ ‫قازانجی خۆیاندا"‪.‬‬ ‫دكت���ۆر گۆران كە ئێس���تا لەبەریتانیا‬ ‫دەژی لەب���ارەی سیس���تمی ئەو واڵتەوە‬ ‫دەڵێت "واڵتێكی وەكو بەریتانیا كە ئێمە‬ ‫لێ���رە كاردەكەین ناكرێ���ت پێی بوترێت‬ ‫سیس���تمێكە س���ەر بەكەرتی تایبەتە‪،‬‬ ‫لەبەرئ���ەوەی توانیویەتی وەاڵمدەرەوەی‬ ‫خزمەتگوزاریی���ە پێویس���تەكانی خەڵك‬ ‫بێت"‪.‬‬ ‫هەروەه���ا لەب���ارەی ئ���ەوەی ك���ە‬ ‫نێچیرڤ���ان بارزانی وتویەتی سیس���تمی‬

‫ئێمە سیس���تمێكی سۆسیالیستی كۆنە‬ ‫ئام���اژە ب���ەوەدەكات كە بەپێ���ی ئەو‬ ‫توێژینەوان���ەی لەدنیادا هەن سیس���تمە‬ ‫تەندروس���تییە تایبەتەكان سیس���تمی‬ ‫شكس���تخواردون لەچ���او سیس���تمە‬ ‫تەندروس���تییە گش���تییەكانداو دەشڵێت‬ ‫"واڵتێكی وەكو ئەمریكا لەڕوی سیستمی‬ ‫تەندروس���تییەوە بیس���ت‌و حەوتەمی���ن‬ ‫واڵتی دنیایە كە یەكێك���ە لە خراپترین‬ ‫سیس���تمە تەندروس���تییەكانی جیهان‪،‬‬ ‫بەاڵم كوبا لەس���ەر ئاستی دنیا لەپێشی‬ ‫پێش���ەوەی واڵتان دێت كە سیستمێكی‬ ‫سۆسیالیستییە"‪ .‬‬ ‫دكتۆر گ���ۆران ئاماژە ب���ەوە دەكات‬ ‫ك���ە دەس���ەاڵت لەهەرێمی كوردس���تان‬ ‫ماوەی ‪ 15‬س���اڵە ب���ە بەرنامە كاری بۆ‬ ‫بەتایبەتكردنی كەرتی تەندروستی كردوەو‬ ‫ئاشكراشیدەكات كە تەنها ‪ %5‬بودجەی‬ ‫گشتی لەكوردستان بۆ كەرتی تەندروستی‬ ‫دەچێت ئەمە لەكاتێكدایە بەپێی قسەی‬ ‫ئەو لەواڵتە هەرە هەژارەكانی دنیادا كە‬ ‫ئەفریقایە‪ ،‬بەالنیكەمەوە ‪ 10‬تاوەكو ‪%15‬‬ ‫بودجەی گش���تی بۆ كەرتی تەندروستی‬ ‫تەرخاندەكرێت‪.‬‬ ‫"ئەمەیان بەش���ێوەیەكی سیستماتیك‬ ‫كردوەو بودجەیان لەكەرتی تەندروستی‬ ‫گش���تی بڕی���وە ئەم���ەش بۆ ئ���ەوەی‬ ‫نەخۆش���خانەكانی كەرتی گشتی خراپ‬ ‫ب���ن‌و خەڵك بێزی���ان لێبكاتەوەو خەڵك‬ ‫رویان تێنەكات‌و روبكاتە نەخۆش���خانە‬ ‫تایبەتەكانی ئ���ەوان تابازاڕەكەی خۆیان‬ ‫گەرم بێت"‪ .‬دكتۆر گۆران وادەڵێت‪ .‬‬

‫جیاواز ‌ی ده‌كرێت له‌ناردن ‌ه ده‌ره‌وه‌ ‌ی‬ ‫جه‌الل شێخ كه‌ریم‪ :‬یه‌كێتی‌و گۆڕان‬ ‫نه‌ک یه‌کناگرنه‌وه‌ رێکه‌وتنه‌که‌شیان سڕبوه‌ پێشمه‌رگ ‌ه برینداره‌كان بۆ چاره‌سه‌ركردن‬ ‫ئا‪ :‬وریا حسێن‌‬ ‫به‌ده‌ستپێشخه‌ری پاڤێل تاڵه‌بانی‪،‬‬ ‫هێرۆ ئیبراهیم ئه‌حمه‌د سه‌ركرده‌ی‬ ‫یه‌كه‌می باڵی زۆرینه‌ی یه‌كێتی‬ ‫رازیبوه‌ به‌وه‌ی ناوماڵی یه‌كێتی‬ ‫رێكبخرێته‌وه‌و سه‌ركرده‌كی باڵی‬ ‫ناوه‌ندی بڕیاریش ده‌ڵێت "هیچ‬ ‫شتێك له‌باره‌ی یه‌كگرتنی یه‌كێتی‌و‬ ‫گۆڕان له‌كۆبونه‌وه‌كه‌ی نێوان ئێمه‌و‬ ‫هێرۆخان باسنه‌كراوه‌"‪.‬‬ ‫جه‌الل شێخ كه‌ریم‪ ،‬بریکاری وه‌زیری‬ ‫ناوخۆی حکومه‌تی هه‌رێم‌و سه‌ركرده‌ی‬ ‫دیاری باڵ����ی ناوه‌ندی بڕیاری یه‌كێتی‬ ‫نیشتمانی کوردستان‪ ،‬باسی ناوه‌ڕۆكی‬ ‫كۆبونه‌وه‌كه‌ی نێوان س����ه‌ركرده‌كانی‬ ‫ناوه‌ندی بڕی����ار له‌گه‌ڵ هیرۆ ئیبراهیم‬ ‫ئه‌حم����ه‌د ب����ۆ ئاوێن����ه‌ ده‌کات‪ ،‬ئه‌و‬ ‫وتی "باسی رێكخس����تنه‌وه‌ی ناوماڵی‬ ‫یه‌كێتی‌وچاكس����ازی‌و یه‌كڕی����زی ناو‬ ‫یه‌كێتی نیشتمانیمان له‌كۆبونه‌وه‌كه‌دا‬ ‫کرد"‪.‬‬ ‫رۆژی‪ 25‬كانونی یه‌كه‌م له‌ده‌باشان‬ ‫چه‌ند س����ه‌ركرده‌یه‌كی دی����اری باڵی‬ ‫ناوه‌ندی بڕیار چاویان به‌هێرۆ ئیبراهیم‬ ‫ئه‌حمه‌د ك����ه‌وت‪ ،‬به‌پێی زانیارییه‌كان‌‬ ‫ت����ه‌وه‌ره‌ی س����ه‌ره‌كی كۆبونه‌وه‌ك����ه‌‬ ‫زیاتر نزیكبونه‌وه‌ی ئه‌و دو باڵه‌ بوه‌‪،‬‬ ‫ك����ه‌ پێش����تر به‌نێوه‌ندگیری����ی ئێران‬ ‫په‌یوه‌ندییه‌کانی نێ����وان ئه‌م دو باڵه‌‬ ‫هێور ببۆوه‌‪.‬‬ ‫ج����ه‌الل ش����ێخ كه‌ری����م له‌ب����اره‌ی‬ ‫هه‌ڵوێس����تی هێرۆ ئیبراه����م ئه‌حمه‌د‬ ‫له‌س����ه‌ر گۆڕانكاری‌و رێكخس����تنه‌وه‌ی‬ ‫ناوماڵ����ی یه‌كێتی نیش����تمانی ئه‌وه‌ی‬ ‫ب����ۆ ئاوێن����ه‌ ئاش����كراكرد "هێرۆخان‬ ‫هه‌ڵوێس����تی له‌گه‌ڵ ئێم����ه‌دا بو‪ ،‬كه‌‬ ‫هه‌ڵوێس����تێكی ئیجابیه‌و رازیه‌ به‌وه‌ی‬ ‫ناوماڵی یه‌كێت����ی به‌دڵی هه‌مو الیه‌ك‬ ‫چاكبكرێت‪ ،‬منیش زۆر گه‌شبینم به‌و‬ ‫كۆبونه‌وه‌ی����ه‌‪ ،‬ئه‌گه‌ر هه‌ی����ه‌ ناوماڵی‬ ‫یه‌كێت����ی یه‌كبخەین����ه‌وه‌‪ ،‬هه‌موم����ان‬ ‫پێك����ه‌وه‌ یه‌كێت����ی رێكبخه‌ین����ه‌وه‌و‬ ‫گه‌وره‌ی بكه‌ینه‌وه‌"‪.‬‬ ‫ئه‌م كۆبونه‌وه‌یه‌ له‌كاتێكدایه‌ ده‌نگۆی‬ ‫یه‌كگرتنه‌وه‌ی گۆڕان‌و یه‌كێتی گه‌رمه‪،‬‬ ‫به‌اڵم جه‌اللی شێخ كه‌ریم ئاماژه‌ی بۆ‬ ‫ئه‌وه‌كرد هیچ شتێك له‌باره‌ی یه‌كگرتنی‬ ‫یه‌كێتی‌و گۆڕان له‌كۆبونه‌وه‌كه‌ی نێوان‬ ‫ئێمه‌و هێرۆخان باسنه‌كراوه‌‪ ،‬ئه‌و وتی‬

‫گۆڕان به‌جۆرێك‬ ‫كاریكرد سودی‬ ‫له‌ناكۆكیه‌كانی‬ ‫ناو یه‌كێتی بینی‬ ‫نامانه‌وێت ئه‌م‬ ‫ناكۆكیانه‌ بمێنێت‌و‬ ‫ئه‌وانیش سودی‬ ‫لێببینن‬ ‫"ئێم����ه‌ بۆیه‌ یه‌كێت����ی به‌هێز ده‌كه‌ین‬ ‫له‌گ����ه‌ڵ ه����ه‌ر الی����ه‌ک نزیكبێته‌وه‌و‬ ‫رێکبكه‌وێ����ت یان یه‌كبگرێت����ه‌وه‪ ‌،‬به‌‬ ‫به‌هێزی یه‌كبگرێته‌وه‌ باش����تره‌ له‌وه‌ی‬ ‫به‌كه‌موكوڕی‌و شكس����ته‌وه‌ بڕواته‌ ناو‬ ‫ئه‌و رێکكه‌وتنانه"‌‪.‬‬ ‫به‌گوێ����ره‌ی زانیاریی����ه‌كان هی����چ‬ ‫ئه‌گه‌رێك����ی به‌هێ����ز ب����ۆ رێکكه‌وتنی‬ ‫یه‌كێتی‌و گ����ۆڕان له‌ئارادانیه‌‪ ،‬چونكه‌‬ ‫پێش����تر ل����ه‌دوای راگه‌یاندنی ره‌وتی‬ ‫ناوه‌ن����دی بڕیاردا‪ ،‬چه‌ن����د ئه‌ندامێکی‬ ‫مه‌کته‌بی سیاس����ی‌و س����ه‌رکردایه‌تی‬ ‫یه‌کێت����ی‌ که‌ س����ه‌ردانی نه‌وش����یروان‬ ‫مس����ته‌فا رێکخه‌ری گشتی بزوتنه‌وه‌ی‬ ‫گۆڕانی����ان کردب����و‪ ،‬پێش����نیاری‬ ‫دروس����تكردنی به‌ره‌یه‌کی����ان کردب����و‬ ‫له‌ناو یه‌كێتی نیش����تمانی کوردستاندا‬ ‫ک����ه‌ له‌(باڵی زۆرین����ه‌‌و باڵی ناوه‌ند‌و‬ ‫بزوتنه‌وه‌ی گۆڕان) پێکبێت‪ ،‬نه‌وشیروان‬ ‫مس����ته‌فاش ببێت به‌سکرتێری‌و وه‌كو‬ ‫كه‌سی یه‌كه‌م مامه‌ڵه‌ی له‌گه‌ڵ بكرێت‪،‬‬ ‫به‌اڵم نه‌وشیروان مسته‌فا ره‌زامه‌ندی‬ ‫له‌سه‌ر نه‌دابو‪ ،‬دواتریش ئه‌وه‌ی له‌الی‬ ‫هاوڕێ نزیکه‌کانی له‌بزوتنه‌وه‌ی گۆڕان‬ ‫درکاندب����و که‌ "تازه‌ له‌ک����وێ تاقه‌تی‬ ‫چه‌له‌حانێ����م هه‌ی����ه‌ له‌گه‌ڵ به‌ش����ێك‬

‫له‌به‌رپرسه‌كانی یه‌كێتی!‌"‬ ‫ئه‌و سه‌ركرده‌ دیاره‌ی باڵی ناوه‌ندی‬ ‫بڕی����ار له‌ب����اره‌ی مه‌یلی نه‌وش����یروان‬ ‫مسته‌فاوه‌ بۆ یه‌كگرتن‪ ،‬وتی "په‌یوه‌ندی‬ ‫به‌ئێمه‌وه‌ نیه‌‪ ،‬تاقه‌ت����ی هه‌یه‌ یان نا‬ ‫كه‌یفی خۆیه‌تی"‪ ،‬ئه‌وه‌شی بۆ ئاوێنه‌‬ ‫رونكرده‌وه‌ رێكکه‌وتنی نێوان یه‌كێتی‌و‬ ‫گۆڕان نه‌ماوه‌و س����ڕبوه‌‪ ،‬چونكه‌ ئه‌وه‌‬ ‫چه‌ند مانگێكه‌ نه‌باس����ی ده‌كه‌ن‌و نه‬ ‫‌بڕوایان پێی هه‌یه‌و نه‌ نزیكبونه‌وه‌ش‬ ‫هه‌یه‌‪ ،‬وتیشی "نزیكبونه‌وه‌ی گۆڕان‌و‬ ‫یه‌كێتی بابه‌تێكی ئه‌وتۆ نیه‌ ش����تێكی‬ ‫واهه‌رنی����ه‌‪ ،‬ئێم����ه‌ له‌گ����ه‌ڵ گ����ۆڕان‬ ‫نزیكبوین����ه‌وه‌ واده‌رنه‌چو‪ ،‬له‌به‌رئه‌وه‌‬ ‫ج����ارێ ئێم����ه‌ ده‌مانه‌وێ����ت یه‌كێتی‬ ‫به‌هێزبكه‌ین‪ ،‬چونكه‌ گۆڕان به‌جۆرێك‬ ‫كاریك����رد س����ودی له‌ناكۆكیه‌كان����ی‬ ‫ناو یه‌كێت����ی بین����ی‪ ،‬نامانه‌وێت ئه‌م‬ ‫ناكۆكیانه‌ بمێنێت‌و ئه‌وانیش س����ودی‬ ‫لێببینن"‪.‬‬ ‫هاوكات����ی قس����ه‌ی به‌رپرس����ه‌كه‌ی‬ ‫ناوه‌ندی بڕیار‪ ،‬به‌گوێره‌ی زانیاریه‌كان‬ ‫راگه‌یاندن����ی ناوه‌ن����دی بڕی����ار زیانی‬ ‫به‌ڕێکكه‌وتنی نێوان (یه‌كێتی‌و گۆڕان)‬ ‫هه‌بوه‌‪ ،‬چونكه‌ له‌وكاته‌وه‌ ئه‌و باڵه‌ له‌ناو‬ ‫یه‌كێتی راگه‌یه‌نرا رێکكه‌وتنه‌كه‌ توشی‬ ‫كێش����ه‌ هات‌و سه‌رکردایه‌تی هاوبه‌شی‬ ‫گۆڕان‌و یه‌کێتیش کۆنه‌بونه‌وه‌ تاپێش‬ ‫هاتنی وه‌فده‌که‌ی پارتی بۆ سلێمانی‬ ‫له‌م چه‌ند رۆژه‌ی رابردودا به‌مه‌به‌ستی‬ ‫گفتوگۆکردن له‌گه‌ڵ یه‌کێتی‌و گۆڕان‪.‬‬ ‫س����ه‌باره‌ت به‌هه‌ڵوێس����تی گ����ۆڕان‬ ‫له‌ب����اره‌ی ره‌زامه‌ن����دی ئ����ه‌وان ب����ۆ‬ ‫رێکكه‌وتن����ی‬ ‫هه‌ڵوه‌ش����اندنه‌وه‌ی‬ ‫هاوبه‌ش����ی نێوان (یه‌كێتی‌و گۆڕان)‪،‬‬ ‫ئه‌و وتی "له‌خۆیان بپرسه‌ رازی ئه‌بن‬ ‫یان نا كه‌یفی خۆیانه‌"‪.‬‬ ‫سه‌باره‌ت به‌وه‌ش که‌ مه‌ال به‌ختیار‬ ‫رایگه‌یاندوه‌ پێشنیاری یه‌کگرتنه‌وه‌ی‬ ‫له‌گ����ه‌ڵ بزوتنه‌وه‌ی گ����ۆڕان کردوه‌‪،‬‬ ‫ئه‌و وتی "ئ����ه‌وه‌ مه‌گه‌ر مه‌ال به‌ختیار‬ ‫خۆی بزانێت ئه‌و یه‌کگرتنه‌وه‌یه‌ چۆن‬ ‫ده‌بێت"‪.‬‬ ‫ج����ه‌الل ش����ێخ كه‌ری����م له‌ب����اره‌ی‬ ‫كاردانه‌وه‌ی كۆبونه‌وه‌كه‌ی ده‌باشان‪،‬‬ ‫پێشبینی كرد له‌چه‌ند رۆژی داهاتودا‬ ‫ئه‌نجامه‌كان����ی ده‌رده‌كه‌ون‪ ،‬وتیش����ی‬ ‫"هه‌‌مومان رازین یه‌كێتی به‌هێزبكه‌ین‪،‬‬ ‫له‌چه‌ن����د رۆژی داهات����ودا ش����ته‌كان‬ ‫ده‌رده‌كه‌ون"‪.‬‬

‫ئا‪ :‬شۆڕش محه‌مه‌د‬ ‫دلێر مسته‌فا جێگری‌ سه‌رۆكی‌ لیژنه‌ی‌‬ ‫پێشمه‌رگه‌ له‌په‌رله‌مانی‌ كوردستان‬ ‫رایده‌گه‌یه‌نێت "وه‌زاره‌تی‌ پێشمه‌رگه‌‬ ‫سه‌رجه‌م هاوكارییه‌ داراییه‌كانی‌‬ ‫شه‌هیدانی‌ شه‌ڕی‌ داعشی‌ راگرتوه‌‌و‬ ‫هه‌روه‌ها ئه‌و ‪5‬ملیۆن دیناره‌ش خه‌رج‬ ‫ناكات كه‌ بۆ كه‌سوكاری‌ شه‌هیدانی‌‬ ‫شه‌ڕی‌ داعش بڕیاری‌ له‌سه‌ر درابو‪ ،‬ئه‌و‬ ‫یه‌ك ملیۆن دیناره‌ش نادات به‌بریندارانی‌‬ ‫شه‌ڕی‌ داعش"‪.‬‬ ‫وتیش���ی‌ "بریندارێكی‌ زۆری‌ پێشمه‌رگ ‌ه‬ ‫خۆی���ان چاره‌س���ه‌ری‌ خۆی���ان ك���ردوه‌‬ ‫به‌ڕه‌زامه‌ن���دی‌ وه‌زاره‌ت���ی‌ پێش���مه‌رگه‌‌و‬ ‫له‌ئێس���تادا زۆر ق���ه‌رزدار بون‌و ئێس���تا‬ ‫وه‌س���ڵه‌كانیان له‌وه‌زاره‌تی‌ پێشمه‌رگه‌یه‌‌و‬ ‫بۆیان خه‌رج ناكرێته‌وه‌"‪.‬‬ ‫ئه‌و ئاماژه‌ی‌ به‌وه‌دا كه‌ وه‌كو په‌رله‌مانی‌‬ ‫كوردستان بڕی‌ دو ملیۆن دیناریان دانابو‬ ‫بۆ شه‌هیدانی‌ ش���ه‌ڕی‌ داعش‌و توانیویانه‌‬ ‫پاره‌ی‌ ‪ 1000‬شه‌هید بده‌ن‌و ‪ 500‬شه‌هیدیان‬ ‫ماوه‌ ئه‌و بڕه‌ پاره‌یه‌یان بۆ خه‌رج بكرێت‪.‬‬ ‫وتیشی‌"شایس���ته‌ی به‌رده‌س���تی‌ دارایی‌‬ ‫هێزه‌كانی‌ حه‌فتا‌و هه‌ش���تا زۆر باش���تره‌‬ ‫له‌وانه‌ی‌ وه‌زاره‌تی‌ پێش���مه‌رگه‌‪ ،‬كه‌ ئه‌مه‌‬ ‫ده‌بێته‌ هۆكاری‌ ئه‌وه‌ی‌ كه‌ پشتگیری‌ هێزه‌‬ ‫پرۆفیش���ناڵه‌كانی‌ ژێر چه‌ت���ری‌ وزاره‌تی‌‬ ‫پێشمه‌رگه‌ نه‌كرێت"‪.‬‬ ‫هه‌روه‌ها وت���ی‌ "هه‌م پارت���ی‌ هاوكاری‌‬ ‫هێزه‌كان���ی‌ هه‌ش���تا زیات���ر ده‌كات هه‌م‬ ‫یه‌كێتی‌ هاوكاری‌ زیاتری‌ هێزه‌كانی‌ حه‌فتا‬ ‫ده‌كات"‪.‬‬ ‫وتیشی‌"نه‌وت‌و پێداویستیه‌كانی‌ به‌ره‌كانی‌‬ ‫شه‌ڕ له‌س���وته‌مه‌نی‌‌و پێویس���تی‌ خۆراك‌و‬ ‫وشكه‌ زۆر به‌كه‌می‌ دابین ده‌كرێت"‪.‬‬ ‫هۆشداری‌ ئه‌وه‌شیدا كه‌ ئه‌وه‌ش ده‌بێته‌‬ ‫هۆی‌ ئ���ه‌وه‌ی‌ له‌وانه‌یه‌ كۆمه‌ڵێك فڕوفێڵ‌و‬ ‫رێكه‌وتن���ی‌ ناموقه‌ده‌س بكرێت‌و وتیش���ی‌‬ ‫"هه‌مو فه‌وج‌و لیواكان قه‌رزدار بون‌و بندیوار‬ ‫زۆرتر بوه‌"‪ .‬دوای‌ له‌ئه‌نجومه‌نی‌ وه‌زیران‌و‬ ‫وه‌زاره‌تی‌ پێش���مه‌رگه‌ كرد له‌ساڵی‌ تازه‌دا‬ ‫به‌سه‌ر ئه‌مه‌دا بچێته‌وه‌‪ .‬‬ ‫ئاماژه‌ی‌ به‌وه‌ش���دا كه‌ له‌گ���ه‌ڵ وه‌زیری‌‬ ‫پێش���مه‌رگه‌ به‌وه‌كاله‌ت دانیشتون‌و هه‌مو‬ ‫ئه‌و كێشه‌‌و گازه‌ندانه‌یان پێ‌ وتوه‌‪.‬‬ ‫دلێر مس���ته‌فا ئاماژه‌ ب���ه‌وه‌ ده‌دات كه‌‬ ‫"به‌ه���ۆی‌ ئ���ه‌و لیژنه‌یه‌ی‌ بۆ پێش���مه‌رگه‌‬ ‫برین���داره‌كان دانراوه‌ زۆربه‌ی���ان پارتین‌و‬ ‫ئه‌وانه‌ش���ی‌ كه‌ تیای���دان ده‌س���ه‌اڵتدارن‬ ‫تێبینی‌ ئه‌وه‌ ده‌كرێت كه‌ ئه‌وان زیاتر ئه‌و‬

‫هه‌م پارتی‌ هاوكاری‌‬ ‫هێزه‌كانی‌ هه‌شتا‬ ‫زیاتر ده‌كات هه‌م‬ ‫یه‌كێتی‌ هاوكاری‌‬ ‫زیاتری‌ هێزه‌كانی‌‬ ‫حه‌فتا ده‌كات‬ ‫پێشمه‌رگانه‌ ده‌نێرن بۆ چاره‌سه‌ركردن بۆ‬ ‫ده‌ره‌وه‌ی‌ واڵت ك���ه‌ له‌خۆیان���ه‌وه‌ نزیكن‌و‬ ‫پارتی���ن‌و له‌توركی���ا باش���تر چاودێرییان‬ ‫ده‌كه‌ن‌و به‌ڕێكخراوتر به‌دوایانه‌وه‌ن چ وه‌ك‬ ‫ح���زب‌و چ وه‌ك حكوم���ه‌ت به‌ده‌نگیانه‌وه‌‬ ‫دێن"‪.‬‬ ‫وتیشی‌ "كه‌ ده‌چیته‌ ناوه‌ڕۆكه‌وه‌ ته‌نانه‌ت‬ ‫له‌مه‌س���ه‌له‌ی‌ چه‌ك‌و خ���واردن‌و هاوكاری‌‬ ‫هێزه‌كان جیاوازی‌ به‌دی‌ ده‌كرێت"‪.‬‬ ‫جه‌غتیش���ی‌ له‌س���ه‌ر ئه‌وه‌ كرده‌وه‌ كه‌‬ ‫له‌ش���ه‌ڕی‌ داعش���دا ‪ 10‬هه‌زار پێشمه‌رگه‌‬ ‫برینداربون‪.‬‬ ‫"مادام وه‌زاره‌تی‌ پێشمه‌رگه‌ موئه‌سه‌سات‬ ‫نییه‌‌و وه‌زاره‌تێك لیس���تی‌ ش���ه‌هیده‌كان‌و‬

‫برینداره‌كانی‌ پێ‌ ئاماده‌ نه‌كرێت چاوه‌ڕوانی‌‬ ‫ئه‌و شتانه‌ی‌ لێده‌كرێت" دلێر مسته‌فا وا ‌ی‬ ‫وت‪.‬‬ ‫وتیش���ی‌ "وه‌زاره‌تی‌ پێشمه‌رگه‌ یه‌كێكه‌‬ ‫ل���ه‌و وه‌زاره‌تان���ه‌ی‌ كه‌ هی���چ بنه‌مایه‌كی‌‬ ‫موئه‌سه‌س���اتی‌ تێ���دا نیی���ه‌‌و وه‌زاره‌تێكه‌‬ ‫ك���ه‌ زۆرترین كولفه‌ی‌ تێ���دا خه‌رج كراوه‌‌و‬ ‫زۆرتری���ن موچه‌خۆری‌ له‌س���ه‌ره‌‌و ئه‌مه‌ش‬ ‫هۆكارێكه‌ بۆ ئه‌وه‌ی‌ كۆمه‌ڵێك رێككه‌وتن‌و‬ ‫كۆمه‌ڵێك گه‌نده‌ڵی‌ تیادا بكرێت"‪.‬‬ ‫جه‌غتیش���ی‌ له‌س���ه‌ر بونی‌ رێككه‌وتنی‌‬ ‫ناموق���ه‌ده‌س كرد له‌نێ���وان كۆمپانیاكانی‌‬ ‫چه‌ككڕین‌و ئازوقه‌كڕیندا‪.‬‬ ‫زوڵفا مه‌حمود سه‌رۆكی‌ لیژنه‌ی‌ كاروباری‌‬ ‫ته‌ندروستی‌ له‌په‌رله‌مانی‌ كوردستان ئاماژه‌‬ ‫ب���ه‌وه‌ ده‌دات ك���ه‌ رۆژان���ه‌ په‌یوه‌ندیمان‬ ‫پێوه‌ ده‌كرێت‌و گله‌ی���ی‌ ده‌كرێت له‌باره‌ی‌‬ ‫كه‌موكورتییه‌كان���ی‌ به‌ده‌نگه‌وه‌چون���ی‌‬ ‫پێشمه‌رگه‌ برینداره‌كان‌و ناردنه‌ ده‌ره‌وه‌یان‬ ‫بۆ چاره‌سه‌ركردن‪.‬‬ ‫وتیش���ی‌"ناردنه‌ ده‌ره‌وه‌ی‌ پێش���مه‌رگه‌‬ ‫برینداره‌كان بۆ چاره‌س���ه‌ركردن سس���ته‌‌و‬ ‫زۆرج���ار به‌وهۆیه‌وه‌ برین���داره‌كان به‌ره‌و‬ ‫خراپبونی‌ دۆخی‌ ته‌ندروستیان چون"‪.‬‬ ‫جه‌غتی���ش له‌س���ه‌ر ئ���ه‌وه‌ ده‌كاته‌وه‌‬ ‫كه‌ هه‌ندێ���ك له‌پێش���مه‌رگه‌ برینداره‌كان‬ ‫له‌نه‌خۆشخانه‌ ئه‌هلیه‌كاندا نه‌شته‌رگه‌رییان‬ ‫ب���ۆ ك���راوه‌‌و خه‌رجیی���ان هه‌ب���وه‌ به‌اڵم‬ ‫خه‌رجییه‌كانی���ان له‌الی���ه‌ن وه‌زاره‌ت���ی‌‬ ‫پێشمه‌رگه‌وه‌ نادرێته‌وه‌‪.‬‬ ‫وتیشی‌ "ناعه‌داله‌تی‌ هه‌بوه‌‌و پێشمه‌رگه‌‬ ‫هه‌بوه‌ برینی‌ ده‌ستی‌ هه‌بوه‌‌و به‌هۆی‌ ئه‌وه‌ی‌‬ ‫گوێی‌ پێنه‌دراوه‌ توشی‌ ده‌ستبڕینه‌وه‌ بوه‌‬ ‫له‌كاتێك���دا ئه‌گه‌ر زو به‌فری���ای‌ بكه‌وتنایه‌‬ ‫ده‌ستی نه‌ده‌بڕدرایه‌وه‌"‪.‬‬

‫چەند پێشمەرگەیەک لەبەرەکانی دژ بەداعش‬

‫‪2‬‬

‫تایبه‌ت‬

‫)‪ )558‬سێشه‌مم ‌ه ‪2016/12/27‬‬

‫شەوی سەری ساڵ بەملیۆن دۆالر خەرجدەکرێت‬ ‫ئا‪ :‬شۆڕش محه‌مه‌د‬ ‫چه‌ند رۆژێكی‌ كه‌می‌ ماوه‌‌و جیهان‬ ‫پێده‌نێته‌ ساڵێكی‌ نوێوه‌‌و ئاماده‌كاری‌‬ ‫بۆ ئه‌نجامدانی‌ ئاهه‌نگ‌و مه‌راسیمی‌‬ ‫تایبه‌ت به‌و رۆژه‌ش له‌كوردستان‬ ‫ده‌كرێت‪ ،‬سه‌رۆكی‌ كۆمه‌ڵه‌ی‌ هونه‌ری‌‬ ‫میللی‌ كوردستان رایده‌گه‌یه‌نێت "هه‌ر‬ ‫گۆرانیبێژێكی‌ ئافره‌تی‌ عه‌ره‌ب كه‌ بێته‌‬ ‫هه‌رێمی‌ كوردستان بۆ ئاهه‌نگگێڕان به‌‬ ‫‪ 50000‬دۆالر كه‌متر نایه‌ت‪ ،‬ئه‌مه‌ جگه‌‬ ‫له‌خه‌رجیه‌كانی‌ مانه‌وه‌‌و خزمه‌تكردنی‌‬ ‫مانه‌وه‌ی‌"‪.‬‬

‫شه‌وی‌ سوری‌ به‌رپرسه‌كان‬

‫جه‌زای‌ س����از سه‌رۆكی‌ كۆمه‌ڵه‌ی‌ هونه‌ر ‌ی‬ ‫میلل����ی‌ كوردس����تان به‌ئاوێن����ه‌ی‌ راگه‌یاند‬ ‫هه‌ندێك له‌سه‌ركرده‌‌و ده‌وڵه‌مه‌نده‌كانی‌ كورد‬ ‫گۆرانیبێژی‌ به‌ناوبانگ به‌نهێنی‌‌و دور له‌چاوی‌‬ ‫كامێراكان ده‌هێنن‌و له‌ناو باخه‌كانیان‌و شه‌وه‌‬ ‫ئاهه‌نگ رێكده‌خه‌ن‌و به‌ ‪ 50000‬دۆالر شه‌وی‌‬ ‫سور رێكده‌خه‌ن بۆ خۆیان‪.‬‬ ‫وتیشی‌"چه‌ندین جار قاسم سوڵتان‌و یاس‬ ‫خزر‌و چه‌ندین گۆرانیبێ����ژی‌ عه‌ره‌بی‌ تر بۆ‬ ‫ئه‌و ئاهه‌نگانه‌ هێنراون"‪.‬‬

‫قه‌یرانی‌ داراییش‬ ‫كاریگه‌ری‌ نه‌بوه‌‬

‫س����ه‌ناریا عوس����مان به‌ڕێوه‌ب����ه‌ری‌‬

‫په‌یوه‌ندیی���ه‌كان له‌ئۆتێل رۆیاڵ له‌ش���ار ‌ی‬ ‫هه‌ولێر له‌باره‌ی‌ شه‌وه‌ئاهه‌نگی‌ سه‌ری‌ ساڵی‌‬ ‫ئۆتێله‌كه‌یان به‌ئاوێنه‌ی‌ راگه‌یاند"هونه‌رمه‌ند‬ ‫عه‌م���ار كوفیمان ده‌ستنیش���ان كردوه‌ بۆ‬ ‫ئاهه‌نگگێڕان به‌بۆنه‌ی‌ سه‌ری‌ ساڵی‌ نوێوه‌‌و‬ ‫داواكارییه‌كی‌ زۆری‌ له‌سه‌ر بو"‪.‬‬ ‫وتیشی‌ "نه‌ك له‌ناو شاری‌ هه‌ولێر به‌ڵكو‬ ‫له‌شاره‌كانی‌ سلێمانی‌‌و كه‌ركوك‌و عێراقه‌وه‌‬ ‫ش���وێنیان گرتوه‌‌و ئام���اده‌ی‌ ئاهه‌نگه‌كه‌‬ ‫ده‌بن"‪.‬‬ ‫ئ���ه‌و ئاماژه‌ی‌ ب���ه‌وه‌ش ك���رد كه‌ ئه‌و‬ ‫گۆرانیبێ���ژه‌ به‌ه���ه‌ردو زمان���ی‌ كوردی‌‌و‬ ‫عه‌ره‌بی‌ گۆران���ی‌ ده‌ڵێت‌و هه‌واداری‌ زۆری‌‬ ‫هه‌یه‌‌و خه‌ڵك خۆشیان ده‌وێت‪.‬‬ ‫جه‌غت���ی‌ له‌س���ه‌ر ئ���ه‌وه‌ ك���رده‌وه‌‬ ‫ك���ه‌ هۆڵه‌كه‌ی���ان نزیك���ه‌ی‌ ‪ 300‬ك���ه‌س‬ ‫له‌خۆده‌گرێت‌و ئاهه‌نگه‌كه‌شیان خێزانییه‌‪.‬‬ ‫وتیش���ی‌ "رێژه‌یه‌ك���ی‌ زۆری‌ بلیت���ی‌‬ ‫ئاهه‌نگه‌كه‌م���ان فرۆش���توه‌‌و پێش���بینی‌‬ ‫ده‌كه‌ین تائه‌و شه‌وه‌ سه‌رجه‌می‌ بلیته‌كان‬ ‫بفرۆشین"‪.‬‬ ‫له‌باره‌ی‌ نرخه‌كانیش���یان بۆ به‌شداربون‬ ‫له‌ئاهه‌نگه‌ك���ه‌ وتی‌ "ئه‌و ش���ه‌وه‌ بۆفیه‌ی‌‬ ‫كراوه‌ ده‌بێ���ت‌و ڤی‌ پی‌ ئای‌ به‌ ‪ 130‬دۆالر‬ ‫ده‌بێت بۆ ی���ه‌ك ك���ه‌س‌و نۆرماڵه‌كانیش‬ ‫نه‌فه‌ری‌ به‌‪ 100‬دۆالر ده‌بێت"‪.‬‬ ‫سه‌ناریا ره‌تیكرده‌وه‌ كه‌ قه‌یرانی‌ دارایی‌‬ ‫كاریگه‌ری‌ هه‌بوبێت له‌سه‌ر چاالكییه‌كانیان‌و‬ ‫وتی‌ "هه‌مو چاالكیه‌كانمان خه‌ڵكێكی‌ زۆر‬

‫ئاماده‌ی‌ ده‌بێت‌و ئاهه‌نگه‌كان به‌خۆش��� ‌ی كورد‌و خه‌ڵكی‌ ئه‌م شاره‌ ناكات"‪.‬‬ ‫"زۆر به‌داخ���ه‌وه‌ ده‌س���ه‌اڵتدارانی‌ ئێم ‌ه‬ ‫ده‌ڕوات‌و كاریگ���ه‌ری‌ نه‌ب���وه‌ له‌س���ه‌ر‬ ‫پشتگیری‌ ئه‌و شوێنانه‌‌و ئه‌و سه‌رمایه‌دارانه‌‬ ‫به‌شداربونی‌ ئاهه‌نگه‌كانمان"‪.‬‬ ‫هونه‌ری‌ میللی‌ خۆبه‌خش‌و بێ‌ ده‌ك���ه‌ن‌و بازرگانیكردنه‌كه‌ی���ان له‌هه‌م���و‬ ‫ش���تێكی‌ تر به‌الوه‌ گرنگتره‌"جه‌زای‌ س���از‬ ‫به‌رامبه‌ره‌‬ ‫ه���اوكات له‌ش���اری‌ س���لێمان ‌ی به‌پێی‌ وای‌ وت‪.‬‬ ‫ئه‌و گله‌ییشی‌ له‌وه‌ كرد كه‌ نادادپه‌روه‌ری‌‬ ‫وت���ه‌ی‌ س���ه‌رۆكی‌ كۆمه‌ڵ���ه‌ ‌ی هون���ه‌ری‌‬ ‫میلل���ی‌ كوردس���تان هونه‌رمه‌ندانی‌ میللی‌ ده‌كرێت‌و رێگه‌ به‌ئۆتێل‌و رێس���تورانته‌كان‬ ‫خۆبه‌خش���انه‌‌و بێبه‌رامب���ه‌ر ئاهه‌نگێ���ك ده‌درێت ئاهه‌نگ ئه‌نجام بده‌ن به‌اڵم رێگه‌‬ ‫ئه‌نجام���ده‌ده‌ن‌و له‌وباره‌ی���ه‌وه‌ ج���ه‌زا به‌كافتریاكان نادرێت ئاهه‌نگ ئه‌نجام بده‌ن‪.‬‬ ‫كه‌ریم ناس���راو به‌جه‌زای‌ س���از سه‌رۆكی‌ وتیش���ی‌ "دیاره‌ به‌رپرسانی‌ هه‌رێم له‌گه‌ڵ‬ ‫كۆمه‌ڵه‌ك���ه‌ وت���ی‌ "وه‌ك���و هونه‌رمه‌ندانی‌ ئه‌و ئۆتێل‌و رێستۆرانتانه‌ هاوبه‌شن"‪.‬‬ ‫میللی‌ له‌قاوه‌خانه‌ی‌ كه‌لتوری‌ فه‌رمانبه‌ران‬ ‫ئاهه‌نگێك���ی‌ گۆران���ی‌‌و موزیك���ی‌ میللی‌ رۆاڵ له‌رۆتانای‌ سلێمانی ده‌بێت‬ ‫عه‌بدولره‌حم���ان عه‌ب���دواڵ به‌ڕێوه‌به‌ری‌‬ ‫ره‌سه‌نی‌ كوردی‌ پێشكه‌ش ده‌كه‌ین"‪.‬‬ ‫وتیش���ی‌"هه‌ریه‌ك له‌هونه‌رمه‌ندی‌ میللی‌ ماركێتین���ی‌ ئۆتێ���ل رامادا ئام���اژه‌ به‌وه‌‬ ‫ش���یروان عه‌ب���دواڵ‌و كاروان ش���اره‌وانی‌‌و ده‌دات ك���ه‌ له‌ش���ه‌وی‌ س���ه‌ری‌ س���اڵدا‬ ‫لوقمان سه‌لیم‌و زۆرێكی‌ تر به‌شداری‌ تیادا ئاهه‌نگێك ئه‌نجامده‌ده‌ن كه‌ رۆاڵ س���ه‌عد‬ ‫خانمه‌ گۆرانیبێ���ژی‌ به‌ناوبانگی‌ لوبنانی‌‌و‬ ‫ده‌كه‌ن"‪.‬‬ ‫ئه‌و ره‌خنه‌ی‌ له‌ده‌سه‌اڵتدارانی‌ سلێمانی‌ گۆرانیبێژی‌ كورد قاسم هه‌ورامی‌‪ ،‬به‌شداری‌‬ ‫گرت كه‌ الی���ڤ موزیكی���ان له‌كافتریاكان تیادا ده‌كه‌ن"‪.‬‬ ‫وتیش���ی‌"له‌هۆڵێكدا ئاهه‌نگه‌كه‌ ده‌كرێت‬ ‫قه‌ده‌غه‌ك���رد‌وه‌‌و وتی‌"هه‌مو ئامانجه‌كه‌یان‬ ‫ئ���ه‌وه‌ ب���وه‌ ك���ه‌ ته‌نه���ا ئاهه‌نگ���ه‌كان كه‌ نزیك���ه‌ی‌ ‪ 450‬كه‌س ده‌گرێت‌و زۆربه‌ی‌‬ ‫له‌ڕێستورانت‌و ئۆتێله‌ پێنج ئه‌ستێره‌كاندا بلیته‌كانیش فرۆشراون"‪.‬‬ ‫له‌ب���اره‌ی‌ نرخ���ی‌ به‌ش���داربون وت���ی‌‬ ‫پێشكه‌ش بكرێت كه‌ له‌بری‌ ئه‌وه‌ی‌ خزمه‌ت‬ ‫به‌كه‌لت���ور‌و هونه‌ری‌ ك���وردی‌ بكه‌ن پڕی‌ "نرخ���ه‌كان به‌پێ���ی‌ ش���وێنه‌كان جیاوازه‌‬ ‫ده‌كه‌ن له‌س���ه‌ماكار‌و گۆرانیبێژی‌ عه‌ره‌ب‌و له‌‪ 200‬دۆالره‌وه‌ ده‌ستپێده‌كات تا ‪ 100‬دۆالر‬ ‫بۆ یه‌ك كه‌س"‪.‬‬ ‫تورك‌و بیانی‌"‪.‬‬ ‫ئ���ه‌و ره‌تیكرده‌وه‌ كه‌ ب���ڕی‌ ئه‌و پاره‌یه‌‬ ‫وتیش���ی‌ "ئه‌وه‌ش خزم���ه‌ت به‌نه‌ته‌وه‌ی‌‬

‫ئاشكرا بكات كه‌ ده‌درێته‌ رۆاڵ سه‌عد‪.‬‬ ‫ئاماژه‌ی‌ به‌وه‌شدا كه‌ ئه‌وان ‌هی‌ ئاماده‌ ‌ی‬ ‫ئاهه‌نگه‌كه‌ ده‌بن خه‌ڵكانی‌ سیاسه‌تمه‌دار‌و‬ ‫بازرگان‌و فه‌رمانب���ه‌ری‌ كه‌رتی‌ تایبه‌تیان‬ ‫تێدایه‌‪.‬‬ ‫جه‌غتیش���ی‌ له‌س���ه‌ر ئ���ه‌وه‌ ك���رده‌وه‌‬ ‫ك���ه‌ داهات���ی‌ ئاهه‌نگه‌ك���ه‌ی‌ ئه‌و ش���ه‌وه‌‬ ‫خه‌رجییه‌كان���ی‌ هێنانی‌ ئ���ه‌و هونه‌رمه‌نده‌‬ ‫لوبنانیی���ه‌‌و هونه‌رمه‌نده‌كان���ی‌ تری���ش‬ ‫ده‌رده‌هێنێته‌وه‌‪.‬‬

‫های‌ كریست دو ئاهه‌نگ‬ ‫له‌شه‌وێكدا‬

‫های‌ كریس���ت له‌و ش���ه‌وه‌دا دو ئاهه‌نگ‬ ‫ئه‌نج���ام ده‌دات‌و له‌ئێس���تاوه‌ بلیت��� ‌ی‬ ‫ئاهه‌نگێكیان ته‌واوبوه‌‪ ،‬له‌وباره‌یه‌وه‌ به‌ناز‬ ‫فوئاد له‌به‌ش���ی‌ ماركێتین���ی‌ ئۆتێل های‌‬ ‫كریست له‌سلێمانی‌ وتی‌ "ئێم ‌ه دو ئاهه‌نگ‬ ‫س���ازده‌كه‌ین‪ ،‬ئاهه‌نگێكیان به‌ به‌ش���داری‌‬ ‫س���ه‌نگه‌ر كه‌مال‌و كچێكی‌ ت���ورك به‌ناوی‌‬ ‫هه‌زان ئاته‌ش‌و تكتی‌ به‌ش���داریكردن له‌م‬ ‫ئاهه‌نگه‌دا بۆ هه‌ر كه‌سێك ‪ 50‬دۆالره‌"‪.‬‬ ‫وتیشی‌ "ئاهه‌نگه‌كه‌ی‌ تریش به‌ به‌شداری‌‬ ‫به‌ختیار س���اڵح‌و س���االر مه‌حمود‌و لیمۆ‬ ‫هه‌ورام���ی‌‌و ئاگرین ‪ .‬ڤ���ی‌ ئا ‌ی پی‌ به‌ ‪100‬‬ ‫دۆالر‌و نۆرماڵیش به‌ ‪ 75‬دۆالره‌"‪.‬‬ ‫ئه‌و ئام���اژه‌ی‌ به‌وه‌دا ك��� ‌ه خه‌ڵك زۆر‬ ‫به‌باشی‌ پێشوازی‌ له‌م دو ئاهه‌نگه‌ كردوه‌‌و‬ ‫ئاهه‌نگێكی���ان قه‌پات ب���وه‌‌و داواكارییان‬

‫هه‌یه‌ بۆ ئاماده‌ب���ون‌و به‌هۆی‌ پڕبونه‌وه‌ی‌‬ ‫شوێنه‌كه‌ ناتوانن تكتی‌ تر ببڕن‪.‬‬ ‫جه‌غتیش���ی‌ له‌س���ه‌ر ئه‌وه‌ كرده‌و‌ه كه‌‬ ‫هه‌ردو هۆڵ���ی‌ ئاهه‌نگه‌كه‌یان نزیكه‌ی‌ ‪600‬‬ ‫كه‌س ده‌گرێت‪.‬‬ ‫ره‌تیشیكرده‌وه‌ قه‌یرانی‌ دارایی‌ كاریگه‌ری‌ ‬ ‫هه‌بوبێت له‌سه‌ر ئاهه‌نگه‌كانیان‌و وتی‌"پێموا‬ ‫نییه‌ قه‌ی���ران كاریگه‌ری‌ هه‌بێت له‌س���ه‌ر‬ ‫شه‌وی‌ سه‌ری‌ ساڵ"‪.‬‬

‫سه‌رمایه‌دارێكی‌ سیاسی‌ كورد‬ ‫له‌لوبنان ئاهه‌نگ بۆ كچه‌كه‌ی‌‬ ‫رێكده‌خات‬

‫ئاوێنه‌ له‌په‌یوه‌ندیكردنی‌ به‌كۆمپانیایه‌ك ‌ی‬ ‫تایبه‌ت به‌رێكخستنی‌ ئاهه‌نگه‌كان كه‌ پێ ‌ی‬ ‫باش بو ناوی‌ نه‌هێنرێت باس ‌ی له‌وه‌ كرد كه‌‬ ‫هه‌ندێك له‌سیاس���ی‌‌و سه‌رمایه‌دارانی‌ كورد‬ ‫بۆئه‌وه‌ی‌ له‌كوردس���تان چ���اوی‌ میدیایان‬ ‫نه‌گاتێ‌ ئاهه‌نگ‌و بۆنه‌ تایبه‌ته‌كانیان ده‌به‌نه‌‬ ‫ده‌ره‌وه‌ی‌ هه‌رێم‌و وتی‌ "ماوه‌یه‌ك له‌مه‌وبه‌ر‬ ‫له‌شاری‌ سلێمانییه‌وه‌ گۆرانیبێژێك ‌ی میللی‌‌و‬ ‫موزیكژه‌نێكی‌ كورد براوه‌ بۆ واڵت ‌ی لوبنان‬ ‫بۆ ئه‌نجامدانی‌ جه‌ژنی‌ له‌دایكبونی‌ منداڵی‌‬ ‫س���ه‌رمایه‌دارێكی‌ كوردی‌ شاری‌ سلێمانی‌‌و‬ ‫له‌وێ���ش گروپ���ی‌ موزیك‌و گۆران���ی‌ بێژ ‌ی‬ ‫عه‌ره‌بی���ش له‌ئاهه‌نگه‌كه‌دا بون‌و گۆرانیان‬ ‫وتوه‌"‪.‬‬ ‫ئ���ه‌و خ���اوه‌ن ئاهه‌نگه‌ك���ه‌ ‌ی‬ ‫به‌سه‌رمایه‌دارێك ‌ی سیاسی‌ ناوبرد‪.‬‬

‫بەریتانیا‪ :‬هەشت کورد بەتۆمەتی دەستدرێژی‌و مامەڵەکردن بەماددەی هۆشبەرەوە دەستبەسەرکران‬ ‫دادگای ش���اری پلیم���وس‪ ،‬هەش���ت تۆمەتبارکراون بەفرۆش���تنی حەش���یش و‬ ‫پی���اوی کوردی تۆمەتبارک���رد‪ ،‬بەتۆمەتی کۆکاین‪ ،‬هەروەها چوار لەوان بەپەالماردانی‬ ‫دەس���تدرێژی‌و مامەڵک���ردن بەم���اددەی سێکسی بەزۆر تۆمەتبارن‪ .‬ئەو پیاوانە کە‬ ‫هەمویان دانیش���توی چەند ناونیش���انێکی‬ ‫هۆشبەرەوە‪.‬‬ ‫کاوە رەش‪ ،‬به‌ریتانی���ا‪ :‬رۆژنام���ەی شاری (پلیموس)ن‪ ،‬ئێس���تا لەبەندینخانە‬ ‫‪plymouthherald‬ی بەریتان���ی ب�ڵ�اوی لەژێر چاودێری پۆلیسدان‪.‬‬ ‫سێ دەستبەس���ەرکراوی یەکەم کە لەناو‬ ‫کردۆتەوە‪ ،‬پۆلیسی شاری‪ plymouth‬دوای‬ ‫ئەنجامدانی چەند ئۆپراسیۆنێکی نهێنی کە قەفەزی دادگایکردندا ئامادە بون‪ ،‬بریتیبون‬ ‫نۆ مانگی خایەندوە سێش���ەممەی رابردو‪ ،‬لەهەریەکە لە( س‪.‬ج)‪٢٥‬س���اڵ‪ ،‬دانیشتوی‬ ‫ئەو تۆمەتبارانەی دەستبەسەرکردوە‪ .‬ئەوان ‪ Eggbuckland Road‬تۆمەتبارک���راو‪،‬‬

‫بەئاژەوەگێڕی‌و مامەڵەکردن بەجۆری ئەی‬ ‫کۆکای���ن هەروەهای جۆری بی حەش���یش‪.‬‬ ‫تۆمەتباری دوەم (م‪ .‬ق) ‪٢٤‬ساڵ‪ ،‬دانیشتوی‬ ‫‪ ،Belgrave Road‬تۆمەتبارک���راو بەکاری‬ ‫ئاژاوەگێ���ڕی و دابینکردن���ی حەش���یش و‬ ‫کۆکای���ن‪ .‬تۆمەتب���اری س���ێیەم (ێ‌‪.‬ێ‌)‬ ‫‪٢٨‬س���اڵ‪ ،‬دانیش���تووی ‪،Stoke Road‬‬ ‫ئەوی���ش تۆمەتبارک���راوە بەئاژەوەگێڕی‌و‬ ‫مامەڵەکردن بەحەشیش‌و کۆکاینەوە‪.‬‬ ‫دو داواک���راوی دیکە ک���ە لەناو قەفەزی‬

‫ریکالم‬

‫دادگا ئامادە بون‪ ،‬بەیاوەری پارێزەری سێ‬ ‫تۆمەتباری کەیسی یەکەم‪ ،‬ئەویش (م‪.‬خ) ‬ ‫‪٢٧‬س���اڵ‪ ،‬دانیش���تووی ‪Harwell Court‬‬ ‫ئەویش وەک سەرپێچیکارو مامەڵەکردنی بە‬ ‫حەشیش‌و کۆکاین تۆمەتبار کراوە‪ .‬هەروەها‬ ‫(ج‪ .‬و) ‪٢٥‬س���اڵ‪ ،‬دانیشتووی ‪Penrose‬‬ ‫‪ Street‬تۆمەتب���ار کراوە بەدەس���تدرێژی‬ ‫بەزۆر‪ .‬سێ تۆمەتباری دیکەی ناو قەفەزی‬ ‫دادگا بریتی ب���ون لەهەریەکە لە(س‪ .‬م)‪،‬‬ ‫تۆمەتب���ار بەماددەی هۆش���بەر‪( ،‬د‪ .‬ر)‪،‬‬

‫(خ‪ .‬ب)‪ .‬جی���ا لەتۆمەتبارکردن بەماددەی لێکۆڵینەوەی���ان لەگەڵ���دا بکرێ���ت‌و دواتر‬ ‫هۆشبەر‪،‬دووتۆمەتی دەس���تدرێژی کردنی دادگای ب���ااڵ لەکاتژمێر دەی پێش���نیوەڕۆ‬ ‫لەڕۆژی ‪ ٢٧‬کانوون���ی دوەمی‪ ٢٠١٧‬بڕیاڕی‬ ‫بەزۆریان بەسەردا ساغ بۆتەوە‪.‬‬ ‫لەکاتی خوێندنەوەو س���ەپاندنی سزاکان کۆتایی لەسەر سزاکانیان دەردەکات‪.‬‬ ‫ش���اری ‪ plymouth‬دەکەوێتە باش���وری‬ ‫بەس���ەر هەریەک لەتۆمەتباراندا‪ ،‬پارێزەری‬ ‫بەرگری���کار بەبێدەنگی وەس���تا بو‪ ،‬لەگەڵ ڕۆژئ���اوای ئینگالن���دەوەو هەروەه���ا ‪٣١٠‬‬ ‫وەرگێڕێ���ک ک���ە بەزمانی کوردی قس���ەی کیلۆمەتر باشورو باشوری رۆژئاوای لەندەن‪ .‬‬ ‫دەکرد‪ .‬بەبڕیاری داواکاری گشتی بڕیاردرا ژمارەی دانیش���توانی لەساڵی ‪٢٠١٤‬دا ‪٢٦١‬‬ ‫لەڕێوش���ێونێکی ئەمنی���دا بگوازرێن���ەوە هەزار کەس بوە‪.‬‬ ‫ب���ۆ بەندینخان���ە‪ ،‬تاجارێک���ی دیک���ەش‬

‫عیادەی شەوانە رۆژی پسپۆڕیی ئاشتی‬

‫دکتۆر سروە ئەرکان ساڵح‬ ‫پزیشکی پسپۆڕی نەخۆشییەکانی مندااڵن‬ ‫دکتۆرا (بۆرد) لەنەخۆشییەکانی‬ ‫مندااڵن‌و تازە لەدایکبوان‬ ‫‪M.B.Ch.B, F.I.B.M.S, ped.‬‬ ‫)‪(Baghdad‬‬

‫تەنها‬ ‫هەزار‬

‫سلێمانی گەڕەکی ئاشتی ـ پشت شیرینی‬ ‫تابان تەنیشت باخچەی ساوایانی هەنگ‬ ‫‪ 0770771011‬‬ ‫‪0533292900‬‬

‫ریکالم‬ ‫ریکالم‬

‫هەنوکە‬

‫)‪ )558‬سێشه‌مم ‌ه ‪2016/12/27‬‬

‫ئه‌نجامده‌ر ‌ی سه‌ره‌كی‌ ته‌قینه‌وه‌كه‌ ‌ی كۆی ‌ه هه‌ڵهاتو‌ه بۆ ئێران‬

‫‪5‬‬

‫"به‌شداری‌ نه‌كردنی‌ گۆڕان‌و یه‌كێتی‌ له‌كۆبونه‌وه‌ی‌ پشتیوانی‌ كردن له‌حزبی‌ دیموكرات جێی‌ پرسیاره‌"‬ ‫ئا‪ :‬ئاوێنه‌‬ ‫ئه‌نجامده‌ر ‌ی سه‌ره‌كی‌ ته‌قینه‌وه‌كه‌ی‌ كۆی ‌ه‬ ‫ك ‌ه گومانی‌ له‌سه‌ره‌ بۆمبه‌كه‌ی‌ له‌ئێرانه‌و‌ه‬ ‫هێنابێت بۆ بنكه‌ ‌ی حزبی‌ دیموكرات ‌ی‬ ‫كوردستان له‌كۆیه‌ كوردی‌ رۆژهه‌اڵته‌و‬ ‫ماوه‌ ‌ی دو ساڵه‌ له‌ژاراوه‌ داده‌نیشێ‌‪،‬‬ ‫دوای‌ ته‌قینه‌وه‌كه‌ هه‌ڵهاتوه‌ به‌ره‌و ئێران‪،‬‬ ‫سه‌رچاوه‌یه‌ك له‌حزبی‌ دیموكراتیش ده‌ڵێت‬ ‫"به‌شداری‌ نه‌كردنی‌ گۆڕان‌و یه‌كێت ‌ی‬ ‫له‌كۆبونه‌وه‌ ‌ی پشتیوانی‌ كردن له‌حزب ‌ی‬ ‫دیموكرات جێی‌ پرسیاره‌"‪.‬‬

‫ئه‌نجامده‌ر‌ه‬ ‫سه‌ره‌كییه‌كه‌‬

‫دوا ‌ی تێپه‌ڕین���ی‌‪ 6‬رۆژ به‌س���ه‌ر رودان ‌ی‬ ‫ته‌قینه‌وه‌كه‌ی‌ به‌رده‌م ده‌فته‌ری‌ سیاس��� ‌ی‬ ‫حزب ‌ی دیموكراتی‌ كوردستان‪ ،‬دوێن ‌ێ ‪12/26‬‬ ‫ده‌زگای ئاسایشی هه‌رێم رایگه‌یاند كه‌ پاش‬ ‫ئه‌وه‌ی توانیویان ‌ه دو تۆمه‌تبار به‌ناوه‌كانی‬ ‫(ش‪.‬ع) له‌گه‌ڵ (پ‪ .‬گ) به‌گومانی تێوه‌گالن‬ ‫له‌ته‌قینه‌وه‌كان ده‌س���تگیربكه‌ن‪ ،‬له‌ڕه‌وتی‬ ‫لێكۆڵینه‌وه‌كانیشدا توانیویانه‌ ئه‌نجامده‌ری‬ ‫س���ه‌ره‌كی ئه‌م روداوه‌ ئاش���كرا بكه‌ن ك ‌ه‬ ‫هه‌ڵهاتوه‌و هه‌وڵه‌كانی���ان چڕكردۆته‌وه‌ بۆ‬ ‫ده‌ستگیركردنی‪.‬‬ ‫سه‌رچاوه‌یه‌كی‌ ئاگادار له‌حزبی‌ دیموكرات ‌ی‬ ‫كوردس���تان كه‌ نه‌یویس���ت ناوی‌ ئاش���كرا‬ ‫بكرێت‪ ،‬به‌ئاوێنه‌ی‌ راگه‌یاند ئه‌و كه‌س���ه‌ ‌ی‬ ‫ئه‌نجامده‌ری‌ س���ه‌ره‌كییه‌‌و گومان ‌ی ئه‌وه‌ ‌ی‬ ‫له‌س���ه‌ر‌ه بۆمبه‌كه‌ی‌ له‌ئێران���ه‌وه‌ هێنابێت‬ ‫ب���ۆ بنك���ه‌ی‌ حزب���ی‌ دیموكرات‪ ،‬پێش���تر‬ ‫له‌ده‌وروبه‌ری‌ قه‌اڵدزێ‌‌و ژاراوه‌ دانیش���توه‌‌و‬ ‫به‌تایبه‌ت ‌ی بۆ به‌شداریكردن له‌و رێوڕه‌سم ‌ه‬ ‫هاتوه‌ ب���ۆ كۆیه‌‪ .‬ئه‌م كه‌س���ه‌ كه‌ كورد ‌ی‬ ‫رۆژهه‌اڵته‌و م���اوه‌ ‌ی دو س���اڵ ‌ه له‌هه‌رێم ‌ی‬ ‫كوردس���تان داده‌نیش���ێ‌‪ ،‬الیه‌نگری‌ حزب‬ ‫بوه‌و خه‌ریكی‌ ژیان ‌ی تایبه‌تی‌ خۆیش ‌ی بوه‌‪،‬‬ ‫به‌اڵم تێكه‌ڵی‌‌و هاتوچۆی‌ له‌گه‌ ‌ڵ كۆمه‌ڵێك‬ ‫ئه‌ن���دام‌و كادێری‌ حزب���دا هه‌بوه‌ به‌حوكم ‌ی‬ ‫ناسیاوی‌‌و هاوڕێیه‌تی‌‪.‬‬ ‫به‌پێی‌ س���ه‌رچاو‌ه تایبه‌ته‌ك���ه‌ ‌ی ئاوێنه‌‪،‬‬ ‫له‌ڕێگه‌ ‌ی ئه‌وه‌و‌ه ئه‌و بۆمب ‌ه هاتوه‌‌و له‌دوا ‌ی‬ ‫روداوه‌كه‌ش���ه‌و‌ه خۆی ون كردوه‌و زانیار ‌ی‬ ‫ئ���ه‌وه‌ له‌ئارادایه‌ ك���ه‌ چوبێت���ه‌و‌ه بۆ ناو‬ ‫ئێران‪.‬‬ ‫سه‌رچاوه‌ك ‌ه ئه‌وه‌شی‌ رونكرده‌و‌ه ك ‌ه ئه‌و‬

‫ره‌نگه‌ الیه‌نی‌ عێراقی‌ هه‌بێت كار ‌ی بۆ بكات‬ ‫به‌حوكمی‌ په‌یوه‌ند ‌ی نزیك ‌ی له‌گه‌ڵ‌ ئێران"‪.‬‬ ‫وتیشی‌ "بڕوا ناكه‌م هیچ هێزێكی‌ كورد ‌ی‬ ‫تائ���ه‌و ئه‌ندازه‌ی���ه‌ له‌هه‌م���و كوردایه‌تی‌‌و‬ ‫مرۆڤایه‌تییه‌ك ش���ۆرابێته‌وه‌ كه‌ جورئه‌ت ‌ی‬ ‫ئه‌وه‌ی‌ هه‌بێ‌ كار ‌ی وا بكات"‪.‬‬

‫ئه‌و كه‌سه‌ی‌ گومان ‌ی‬ ‫ئه‌وه‌ی‌ له‌سه‌ر‌ه‬ ‫بۆمبه‌كه‌ی‌ له‌ئێرانه‌و‌ه‬ ‫هێنابێت بۆ بنكه‌ ‌ی‬ ‫حزبی‌ دیموكرات‬ ‫پێشتر لەژاراو‌ه‬ ‫دانیشتوه‌‌و به‌تایبه‌ت ‌ی‬ ‫بۆ به‌شداریكردن له‌و‬ ‫رێوڕه‌سمه‌ هاتو‌ه‬ ‫بۆ كۆیه‬ ‫كه‌سانه‌ی‌ په‌یوه‌ندییان له‌گه‌ڵ‌ هه‌بوه‌‪ ،‬بیریان‬ ‫كردوه‌ته‌و‌ه ك ‌ه كرده‌وه‌كانی‌ ئه‌و ش���ه‌وه‌ ‌ی‬ ‫ئه‌م كه‌س��� ‌ه جێ ‌ی گومان بوه‌‪ ،‬ئاسایشیش‬ ‫لێكۆڵینه‌وه‌ی‌ له‌گه‌ ‌ڵ ئه‌م كه‌س���انه‌دا كردو‌ه‬ ‫كه‌ په‌یوه‌ندییان له‌گه‌ڵ‌ هه‌بو‌ه به‌مه‌به‌ست ‌ی‬ ‫دۆزینه‌وه‌ی‌ س���ه‌ره‌داوه‌كان‪ ،‬به‌اڵم كه‌سیان‬ ‫ده‌ستگیرنه‌كراون‌و تێو‌ه نه‌گالون‪.‬‬

‫ئابڕو ‌ی ئاسایش‬ ‫له‌تاقیكردنه‌وه‌دایه‌‬

‫له‌وه‌اڵم���ی‌ پرس���یارێكی‌ ئاوێن���ه‌دا ك ‌ه‬ ‫به‌حوكمی‌ ئ���ه‌و په‌یوه‌ندیی��� ‌ه توندوتۆڵه‌ ‌ی‬ ‫له‌نێوان ئێ���ران‌و یه‌كێتیدایه‌‪ ،‬نیگه‌ران نین‬ ‫له‌وه‌ی‌ ئاسایش ده‌س���تی كراوه‌ نه‌بێت بۆ‬ ‫ئاش���كراكردنی‌ هه‌مو سه‌ره‌داوو بكه‌ره‌كان ‌ی‬ ‫ته‌قینه‌وه‌كانی‌ به‌رده‌م باره‌گه‌كه‌یان له‌كۆیه‌؟‬ ‫سه‌رچاوه‌كه‌ی‌ حزب ‌ی دیموكرات ‌ی كوردستان‬ ‫وت���ی‌ "هیواداری���ن یه‌كێت���ی‌‌و پارتیت���ش‬ ‫ئیعتباری‌ ده‌زگای‌ ئاسایش���ه‌كه‌ی‌ خۆیان‌و‬ ‫ئارامی‌ ناوچه‌كه‌ی‌ خۆی���ان له‌په‌یوه‌ندییان‬

‫به‌شداری‌ نه‌كردنی‬ ‫یه‌كێتی‌‌و گۆڕان‬

‫تەقینەوەکەی بەردەم بنکەی حزبی دیموکراتی کوردستان لە‪12/22‬‬ ‫له‌گه‌ ‌ڵ ئێران پێگرنگتر بێت‌و هیچ ش���تێك‬ ‫نه‌شارنه‌وه‌"‪.‬‬ ‫وتیش���ی‌ "با پێش روداوه‌كان نه‌كه‌وین‪،‬‬ ‫تائێس���تا ده‌زگای‌ ئاس���ایش ب���اش‌و‬ ‫به‌رپرس���یاران ‌ه لێكۆڵینه‌وه‌یان س���ه‌باره‌ت‬ ‫به‌روداوه‌كه‌ كردوه‌‌و جێی‌ ده‌ستخۆشییه‌"‪.‬‬

‫ئه‌مه‌ریكییه‌كانیش‬ ‫له‌سه‌ر هێڵن‬

‫س���ه‌رچاوه‌ك ‌ه جه‌غتی‌ له‌وه‌ش كرد ئه‌گه‌ر‬ ‫الیه‌نێكیش به‌هه‌ر هۆی���ه‌ك نه‌یه‌وێت هه‌مو‬ ‫راس���تی‌ مه‌س���ه‌له‌كه‌ بدركێنێ‌‪ ،‬ئه‌وا وه‌ك‬ ‫(حدك) ورده‌كاری‌ شته‌كانمان الیه‌و به‌ش ‌ی‬ ‫ئ���ه‌و‌ه لێكۆڵینه‌وه‌م���ان ك���ردوه‌ تاخۆمان‬ ‫بتوانین راس���ت ‌ی مه‌س���ه‌له‌كه‌ به‌ڕای‌ گشت ‌ی‬ ‫بگه‌یه‌نین‪ ،‬ئه‌و وتی‌ "الیه‌ن ‌ی نێوده‌وڵه‌تیش‬ ‫هه‌ی ‌ه كه‌ ره‌نگ���ه‌ زانیاری‌ خۆمانی‌ بده‌ینێ‌‌و‬ ‫هه‌ن���د ‌ێ به‌ڵگه‌ش���یان پێش���كه‌ش بكه‌ین‬ ‫بۆ ئ���ه‌وه‌ی‌ له‌داهاتودا ئه‌گ���ه‌ر هه‌ر الیه‌ك‬ ‫بیه‌وێ‌ په‌رده‌پۆش��� ‌ی ئه‌م مه‌سه‌له‌یه‌ بكات‬

‫موحسینی‌ ره‌زایی‌‌و محه‌مه‌د ‌‬ ‫ی‬ ‫پاكپور هه‌ڕه‌شه‌كه‌یان برده‌سه‌ر؟‬ ‫ئا‪ :‬ئاوێنە‬ ‫له‌ناوه‌ڕاستی‌ ئه‌مساڵی‌ ‪2016‬دا‪ ،‬كاتێك‬ ‫كه‌ پێشمه‌رگه‌كانی‌ حزبی‌ دیموكراتی‌‬ ‫كوردستانی‌ ئێران كاری‌ سیاسی‌‌و‬ ‫چه‌كدارییان له‌ناوخۆی‌ رۆژهه‌اڵتی‌‬ ‫كوردستان ده‌ستپێكرده‌وه‌‪ ،‬دو‬ ‫فه‌رمانده‌ی‌ سوپای‌ پاسداران هه‌ڕه‌شه‌ی‌‬ ‫تۆڵه‌سه‌ندنه‌وه‌و هێرشكردنه‌ سه‌ر بنكه‌و‬ ‫باره‌گاكانی‌ دیموكراتیان كرد‪.‬‬

‫حزبی‌ دیموكرات‬ ‫رابردویه‌كی‌ پڕ‬ ‫له‌ناكۆكی‌ له‌گه‌ڵ‌‬ ‫كۆماری‌ ئیسالمی‌ ئێران‬ ‫هه‌یه‌‪ ،‬كه‌ به‌رده‌وام‬ ‫قوربانی‌ بوه‌‪ ،‬هه‌ر‬ ‫له‌تیرۆركردنی‌ قاسملوو‬ ‫شه‌ره‌فكه‌ندییه‌وه‌‬ ‫تاده‌گات به‌ته‌قینه‌وه‌كه‌ی‌‬ ‫كۆیه‌‬

‫ساڵی‌ ‪ ،2016‬س���اڵێكی‌ تائه‌ندازه‌یه‌ك‬ ‫به‌جموج���ۆڵ ب���و ب���ۆ (ح���دكا)‪ ،‬ك���ه‌‬ ‫پێش���مه‌رگه‌كانی‌ ب���ۆ كاری‌ سیاس���ی‌‌و‬ ‫رێكخراوه‌ی���ی‌ گه‌ڕان���ه‌وه‌ رۆژهه‌اڵت���ی‌‬ ‫كوردستان‌و چه‌ند جارێكیش تێكهه‌ڵچونی‌‬ ‫س���ه‌ربازی‌ له‌نێوان ئه‌م پێش���مه‌رگانه‌و‬ ‫هێزه‌كان���ی‌ كۆم���اری‌ ئیس�ل�امی‌ ئێراندا‬ ‫رویاندا‪ ،‬ئه‌م جموجۆڵه‌ ده‌نگدانه‌وه‌یه‌كی‌‬ ‫گ���ه‌وره‌ی‌ هه‌بو‪ ،‬كه‌ ئێرانیش له‌م گرژی‌‌و‬ ‫نائارامییان���ه‌ی‌ ناوچه‌ك���ه‌ی‌ گرتوه‌ته‌وه‌‬ ‫ناتوانێ���ت ته‌واو س���نوره‌كانی‌ بپارێزێ‌‌و‬ ‫نائارامی‌ روی‌ تێنه‌كات‪.‬‬ ‫هه‌ربۆیه‌ به‌رپرسانی‌ كۆماری‌ ئیسالمی‌‬ ‫راسته‌وخۆ به‌دوای‌ ئه‌و روداوانه‌دا‪ ،‬چه‌ند‬ ‫جارێك تۆپبارانی‌ ناوچه‌ س���نورییه‌كانی‌‬ ‫ده‌وروبه‌ری‌ سیده‌كان‌و حاجی‌ ئۆمه‌رانیان كوردستاندا له‌رۆژهه‌اڵت بینیوه‌‪ ،‬رایگه‌یاند‬ ‫كردو به‌تون���دی‌ په‌نجه‌ی‌ هه‌ڕه‌ش���ه‌یان ئه‌گه‌ر حكومه‌تی‌ هه‌رێ���م نه‌توان ‌ێ رێگه‌‬ ‫له‌هه‌رێمی‌ كوردستان‌و حزبی‌ دیموكراتیش له‌حزبی‌ دیموكرات بگرێت‪ ،‬ئه‌وا سوپای‌‬ ‫پاسداران بنكه‌كانی‌ ئه‌م حزب ‌ه له‌هه‌رێمی‌‬ ‫به‌رز كرده‌وه‌‪.‬‬ ‫له‌كۆتایی‌ ته‌موزی‌ رابردودا‪ ،‬س���ه‌ردار كوردستاندا ده‌كاته‌ ئامانج‪.‬‬ ‫هاوكات موحسینی‌ ره‌زایی‌‪ ،‬ئه‌مینداری‌‬ ‫محه‌م���ه‌دی‌ پاكپ���ور‪ ،‬فه‌رمان���ده‌ی‌‬ ‫هێزی‌ زه‌مینی‌ س���وپای‌ پاس���داران كه‌ كۆمه‌ڵ���ه‌ی‌ به‌رژه‌وه‌ندییه‌كان���ی‌ رژێ���م‌و‬ ‫له‌ده‌ی���ه‌ی‌ ‪1980‬دا رۆڵێك���ی‌ به‌رچاوی‌ فه‌رمانده‌ی‌ پێش���وی‌ سوپای‌ پاسداران‪،‬‬ ‫له‌دامركاندنه‌وه‌ی‌ بزوتنه‌وه‌ی‌ رزگاریخوازی‌ له‌میان���ه‌ی‌ چاوپێكه‌وتنێكی���دا له‌گ���ه‌ڵ‌‬

‫كه‌ناڵ���ی‌ یه‌كی‌ س���یمای‌ ئێ���ران وێڕای‌‬ ‫تاوانباركردنی‌ س���عودیه‌ به‌وه‌ی‌ له‌پشت‬ ‫ئ���ه‌م جموجۆاڵنه‌وه‌ی���ه‌و به‌ش���ێكه‌ له‌و‬ ‫س���تراتیژییه‌ی‌ كه‌ له‌هه‌م���و رۆژهه‌اڵتی‌‬ ‫ناوه‌ڕاستدا هه‌ر له‌سوریاوه‌ بگره‌ تاده‌گات‬ ‫به‌یه‌م���ه‌ن‌و عێ���راق‪ ،‬به‌رژه‌وه‌ندییه‌كانی‌‬ ‫ئێرانی‌ كردوه‌ته‌ ئامانج‪ ،‬هاوكاری‌ حزبی‌‬ ‫دیموكراتی‌ كوردس���تانی‌ ئێ���ران ده‌كات‬ ‫به‌مه‌به‌س���تی‌ نائ���ارام كردن���ی‌ ئێران‪،‬‬ ‫ره‌زایی‌ هه‌ڕه‌ش���ه‌ی‌ له‌مه‌سعود بارزانیش‬ ‫كرد ك���ه‌ له‌هه‌ولێره‌وه‌ پالن ب���ۆ ئاژاوه‌‬ ‫خس���تنه‌ ناو كۆم���اری‌ ئیس�ل�امییه‌وه‌‬ ‫داده‌ڕێژرێت‌و رایگه‌یاند "ئه‌گه‌ر رێگه‌ به‌و‬ ‫جموجۆاڵنه‌ی‌ حزبی‌ دیموكرات نه‌گیرێت‪،‬‬ ‫ئ���ه‌وا ئۆباڵه‌ك���ه‌ی‌ ده‌خه‌نه‌ ئه‌س���تۆی‌‬ ‫بارزانی‌‌و بنكه‌كانی‌ دیموكراتیش له‌كۆیه‌‬ ‫تێكده‌شكێنرێت"‪.‬‬ ‫حزب���ی‌ دیموك���رات رابردویه‌ك���ی‌ پڕ‬ ‫له‌ناكۆكی‌ له‌گه‌ڵ‌ كۆماری‌ ئیسالمی‌ ئێران‬ ‫هه‌یه‌‪ ،‬كه‌ ب���ه‌رده‌وام قوربانی‌ بوه‌‪ ،‬هه‌ر‬ ‫له‌تیرۆركردنی‌ عه‌بدولڕه‌حمانی‌ قاسملوو‬ ‫ش���ه‌ره‌فكه‌ندییه‌وه‌ بگ���ره‌ ت���اده‌گات‬ ‫به‌ته‌قینه‌وه‌كه‌ی‌ كۆیه‌‪ ،‬ته‌نانه‌ت له‌ده‌یه‌ی‌‬ ‫‪1990‬دا س���ه‌دان كادێ���ری‌ ئ���ه‌و حزبه‌و‬ ‫كۆمه‌ڵ���ه‌و الیه‌نه‌كانی‌ دیكه‌ش له‌هه‌رێمی‌‬ ‫كوردس���تاندا كرانه‌ ئامانج‌و تیرۆر كران‪،‬‬ ‫ساڵی‌‪ 1996‬به‌س���ودوه‌رگرتن له‌جه‌نگی‌‬ ‫ناوخۆی‌ هه‌رێمی‌ كوردس���تان‪ ،‬س���وپای‌‬ ‫پاس���داران هێرشی‌ كرده‌ س���ه‌ر بنكه‌و‬ ‫باره‌گاكان���ی‌ دیموك���رات له‌كۆیه‌‪ .‬به‌اڵم‬ ‫ئه‌وه‌ی‌ له‌هه‌فته‌ی‌ رابردودا رویدا‪ ،‬له‌چه‌ند‬ ‫س���اڵه‌ی‌ دوایی���دا روداوێكی‌ ب���ێ‌ وێنه‌‬ ‫بوه‌‪ ،‬ئایا ئه‌وه‌ی‌ روی���دا جێبه‌جێكردنی‌‬ ‫هه‌ڕه‌ش���ه‌كانی‌ موحس���ینی‌ ره‌زای���ی‌‌و‬ ‫محه‌مه‌دی‌ پاكپوره‌؟‬

‫به‌ش���ێكی‌ دیك���ه‌ی‌ چاوه‌ڕوان���ی ئێمه‌ی��� ‌ه‬ ‫نه‌توانێت"‪.‬‬ ‫وتیش��� ‌ی "ئه‌مه‌ریكیی���ه‌كان په‌یوه‌ندییان له‌ئاسایش��� ‌ی حكومه‌ت ‌ی هه‌رێ���م ك ‌ه بنكه‌و‬ ‫پێوه‌ كردوین‌و وێڕای‌ ده‌ربڕین ‌ی هاوخه‌می‌‌و باره‌گاو ئه‌ندامانمان تۆكمه‌تر بپارێزێت"‪.‬‬ ‫نیگه‌ران���ی‌ خۆی���ان‪ ،‬پێیانڕاگه‌یاندوین كه‌‬ ‫ی‬ ‫له‌نزیك���ه‌وه‌ چاودێ���ر ‌ی چۆنیه‌ت��� ‌ی ره‌وت ‌‬ ‫ئێمه‌ هاوشێوه‌ی‌‬ ‫لێكۆڵینه‌وه‌كان ده‌كه‌ن"‪.‬‬

‫چاوده‌خشێنینه‌و‌ه‬ ‫به‌ئه‌منیه‌ت ‌ی خۆمان‬

‫س���ه‌رچاوه‌كه‌ ئاماژه‌ی‌ به‌وه‌ كرد كه‌ ئه‌م‬ ‫روداو‌ه به‌یه‌كێك له‌ڕوداو‌ه بێوێنه‌كان ‌ی ئه‌م‬ ‫چه‌ند ساڵه‌ ‌ی دواییه‌‪ ،‬حزبه‌كه‌یانی‌ والێكردو‌ه‬ ‫چاوخشاندنه‌و‌ه به‌ڕێوشوێن ‌ی ئه‌من ‌ی خۆیاندا‬ ‫بكه‌ن‪" ،‬چاوخش���اندنه‌وه‌ به‌وه‌رگرتنی‌ ئه‌و‬ ‫خه‌ڵك���ه‌ ‌ی له‌رۆژهه‌اڵته‌و‌ه دێن بۆ ناو حزب‪،‬‬ ‫چاوخشاندنه‌وه‌ به‌هاتوچۆ ‌ی ئه‌و خه‌ڵكانه‌ ‌ی‬ ‫دێ���ن بۆ بنك���ه‌و باره‌گاكانی���ان‪ ،‬هه‌روه‌ها‬ ‫به‌ته‌ش���كیالت ‌ی تایبه‌ت به‌ئه‌منیه‌تی‌ بنكه‌و‬ ‫ب���اره‌گاو پێش���مه‌رگه‌و كادێره‌كانیان‪ ،‬ئه‌و‬ ‫وتی‌ "ئه‌مه‌ به‌ش���ێكی چاوخشاندنه‌وه‌كه‌یه‌‪،‬‬

‫موجاهیدین ‌ی خه‌لق نین‬

‫هه‌رچه‌ن���د‌ه له‌دوای‌ كۆتایهاتنی‌ ش���ه‌ڕ ‌ی‬ ‫حه‌ڵ���ه‌ب‌و موس���ڵ‌ له‌به‌رژه‌وه‌ن���دی‌ ئێران‪،‬‬ ‫واچ���اوه‌ڕوان ده‌كرێت هه‌ژمون��� ‌ی كۆمار ‌ی‬ ‫ئیس�ل�امی‌ به‌س���ه‌ر عێ���راق‌و هه‌رێم��� ‌ی‬ ‫كوردستانیشدا گه‌وره‌تر‌و بااڵده‌ستتر بكات‪،‬‬ ‫به‌اڵم س���ه‌رچاوه‌كه‌ی‌ (حدك) چاوه‌ڕوان ‌ی‬ ‫ئه‌وه‌ ناكات كه‌ وه‌ك چۆن موجاهیدنی‌ خه‌لق‬ ‫له‌عێراقدا ته‌نگی‌ پێهه‌ڵچنرا‌و ده‌رپه‌ڕێندرا‪،‬‬ ‫هه‌مان س���یناریۆ چاوه‌ڕوان���ی‌ دیموكرات‌و‬ ‫كۆمه‌ڵه‌كانی���ش بكات‪ ،‬س���ه‌رچاوه‌ك ‌ه وت ‌ی‬ ‫"ئێم���ه‌و موجاهیدین��� ‌ی خه‌ل���ق‪ ،‬هه‌رێمی‌‬ ‫كوردس���تان‌و عێراقی���ش جیاوازییان زۆره‌‪،‬‬ ‫له‌به‌رئ���ه‌وه‌ چاوه‌ڕوان نی���ن الیه‌نی‌ كورد ‌ی‬ ‫هه‌بێ���ت ئه‌وه‌ی‌ پێخۆش بێ���ت‪ ،‬هه‌رچه‌ند‌ه‬

‫س���ه‌ره‌تا ‌ی ئه‌م هه‌فته‌ی���ه‌‪ ،‬نزیكه‌ی‌ ‪20‬‬ ‫ح���زب‌و الیه‌ن ‌ی سیاس���ی‌ هه‌رچوارپارچه‌ ‌ی‬ ‫كوردس���تان بۆ ده‌ربڕین ‌ی پشتیوانی‌ خۆیان‬ ‫له‌حزب���ی‌ دیموكراتی‌ كوردس���تان له‌بنكه‌ ‌ی‬ ‫س���ه‌ره‌كی‌ ئه‌و حزبه‌ له‌كۆی���ه‌ كۆبونه‌وه‌‪،‬‬ ‫"پارتی‌ دیموكراتی‌ كوردس���تان‪ ،‬یه‌كگرتوی‬ ‫ئیسالمیی كوردس���تان‪ ،‬په‌یه‌ده‌‪ ،‬كۆنگره‌ی‬ ‫نه‌ته‌وه‌یی كوردستان‪ ،‬پارتی دێموكراتیكی‬ ‫گ���ه‌الن (هه‌ده‌پ���ه‌)‪ ،‬كۆماجڤاكێ���ن‬ ‫ئه‌نجومه‌ن���ی‬ ‫كوردس���تان(كه‌جه‌كه‌)‪،‬‬ ‫نیشتمانیی كوردی س���وریا (ئه‌نه‌كه‌سه‌)"‬ ‫به‌ش���ێك بون له‌و ح���زب‌و الیه‌نانه‌‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫ئه‌وه‌ی‌ جێی‌ سه‌رنج بو هه‌ر یه‌ك له‌"یه‌كێت ‌ی‬ ‫نیشتمانی‌ كوردس���تان‪ ،‬بزوتنه‌وه‌ی‌ گۆڕان‪،‬‬ ‫كۆمه‌ڵ���ی‌ ئیس�ل�امی‌ كوردس���تان‪ ،‬حزب ‌ی‬ ‫سۆشیالیس���تی‌ دیموكرات���ی‌ كوردس���تان"‬ ‫به‌شداری‌ كۆبونه‌وه‌كه‌یان نه‌كرد‪.‬‬ ‫س���ه‌باره‌ت ب ‌ه به‌ش���دار ‌ی نه‌كردن ‌ی ئه‌م‬ ‫الیه‌نان���ه‌‪ ،‬س���ه‌رچاوه‌كه‌ی‌ (ح���دك) وت ‌ی‬ ‫"راس���تییه‌كه‌ ‌ی الیه‌نێك ‌ی وه‌كو بزوتنه‌وه‌ ‌ی‬ ‫گۆڕان كه‌ س���ه‌یر ‌ی به‌یاننامه‌و به‌ش���دار ‌ی‬ ‫له‌هاوخه‌میدا ده‌كه‌یت‪ ،‬س���ه‌یره‌ به‌ش���دار ‌ی‬ ‫له‌كۆبونه‌وه‌ك���ه‌دا ن���اكات‪ ،‬هۆكاره‌ك���ه‌ ‌ی‬ ‫چ ‌ی ب���وه‌؟ بۆ خۆش���یان نه‌یانوتو‌ه بۆچ ‌ی‬ ‫نه‌هاتون! ی���ان یه‌كێتی‌ ك��� ‌ه نه‌هاتو‌ه ئایا‬ ‫له‌به‌رئه‌وه‌ی���ه‌ له‌ناو خۆیدا كێش���ه‌‌و گرفت ‌ی‬ ‫خۆی‌ هه‌یه‌؟ ئایا له‌به‌رئه‌وه‌ی ‌ه دوێنێ‌‌و پێر ‌ێ‬ ‫پشو بوه‌و كه‌س���یان نه‌بو‌ه به‌شداری‌ بكات‬ ‫یان ئه‌مه‌ خۆبواردن���ه‌؟ پێمان ناخۆش بو‬ ‫ك ‌ه نه‌هات���ون‪ ،‬چونك ‌ه له‌خۆڕا باری‌ خۆیان‬ ‫قورس كردو‌ه یان پرسیاریان له‌سه‌ر خۆیان‬ ‫دروستكردوه‌"‪.‬‬ ‫وتیش ‌ی "چاوه‌ڕوان بوین ته‌نانه‌ت كۆمه‌ڵ ‌ی‬ ‫ئیسالمی‌‌و حزبی‌ سۆشیالیستیش بێن"‪.‬‬ ‫له‌وه‌اڵم ‌ی ئه‌و پرس���یاره‌ ‌ی ئایا به‌شدار ‌ی‬ ‫نه‌كردنیان ره‌چاوكردن���ی‌ په‌یوه‌ندییان بو‌ه‬ ‫له‌گ���ه‌ڵ‌ ئێران‪ ،‬س���ه‌رچاوه‌كه‌ وتی‌ "ده‌بێت‬ ‫خۆیان وه‌اڵمی‌ ئه‌وه‌ بده‌نه‌وه‌"‪.‬‬

‫مسته‌فا مه‌ولودی‌‪:‬‬

‫ی ئێرانه‌‬ ‫هیچ گومامنان نی ‌ه له‌و ‌هی‌ ده‌ست ‌‬ ‫ئا‪ :‬شاهۆ ئه‌حمه‌د‬ ‫مسته‌فا مه‌ولودی‌‪ ،‬جێگری‌ سكرتێری‌‬ ‫حزبی‌ دیموكراتی‌ كوردستان ئاماژه‌‬ ‫به‌وه‌ ده‌كات كه‌ گه‌وره‌ كاربه‌ده‌ستانی‌‬ ‫ئه‌منی‌ ئێران پێشتر رایانگه‌یاندوه‌ كه‌‬ ‫هێرش ده‌كه‌نه‌ سه‌ر دیموكرات‪ ،‬ئه‌و‬ ‫ده‌ڵێت "هیچ گومانمان نیه‌ له‌وه‌ی‌‬ ‫ته‌قینه‌وه‌كه‌ی‌ كۆیه‌ به‌ده‌ستی‌ ئێران‬ ‫كراوه‌"‪.‬‬ ‫مس���ته‌فا مه‌ول���ودی‌ له‌ب���اره‌ی‌‬ ‫ئه‌نجامده‌ران���ی‌ ته‌قینه‌وه‌كه‌ی‌ هه‌فته‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫رابردو له‌ب���ه‌رده‌م باره‌گای‌ حزبه‌كه‌یان‬ ‫له‌كۆی���ه‌ به‌ئاوێنه‌ی‌ راگه‌یان���د ئۆباڵی‌‬ ‫ئه‌م ته‌قینه‌وه‌ی ‌ه له‌ئه‌س���تۆی‌ كۆماری‌‬ ‫ئیس�ل�امی‌ ئێراندایه‌‪ ،‬ئ���ه‌و وتی‌ "هیچ‬ ‫گومانیان نیه‌ له‌وه‌ی‌ كۆماری‌ ئیسالمی‌‬ ‫ئێران له‌پش���ت ئه‌و كرده‌وه‌یه‌‌و هه‌مو‬ ‫پالنه‌كه‌ش ئه‌وان دایانڕشتوه‌"‪.‬‬ ‫وتیشی‌ "كۆماری‌ ئیسالمی‌ هه‌میشه‌‬ ‫نه‌یارانی‌ خۆی���ان به‌تاك‌و كۆ هه‌روه‌ها‬ ‫وه‌ك���و حزبی���ش به‌تایبه‌ت���ی‌ حزبی‌‬ ‫دیموكرات ئامانج���ی‌ ئه‌وانه‌ بۆ ئه‌وه‌ی‌‬ ‫زیانی پێبگه‌یه‌نن‌و كرده‌وه‌ی‌ تیرۆرستی‌‬ ‫له‌باره‌گاكانی���ان‌و دژی س���ه‌ركرده‌و‬ ‫كه‌سایه‌تیه‌كانیان ئه‌نجامبده‌ن‪ ،‬ئه‌وه‌ش‬ ‫له‌درێژه‌ی‌ ئ���ه‌و پیالنانه‌یه‌ كه‌ كۆماری‌‬ ‫ئیس�ل�امی‌ گرتویه‌تیه‌ب���ه‌ر به‌تایبه‌تی‌‬ ‫ئه‌مساڵ به‌رپرس���انی‌ ئه‌منی‌ سه‌ره‌وه‌‬ ‫ئه‌وه‌ی���ان راگه‌یاندوه‌ ئه‌گه‌ر حزبه‌كانی‌‬ ‫رۆژهه‌اڵت تیكۆشانیان له‌ناوخۆی‌ واڵت‬ ‫هه‌بێت ئ���ه‌وان له‌ه���ه‌ر كوێیه‌ك بێت‬

‫هێرشیان ده‌كه‌نه‌سه‌ر"‪.‬‬ ‫س���ه‌باره‌ت به‌وه‌ی‌ له‌كاتێكدا حزب ‌‬ ‫ی‬ ‫دیموكرات پاسه‌وانی‌ هه‌یه‌‌و بنكه‌یه‌كی‌‬ ‫ئاس���ایش هه‌ر ل���ه‌و ش���وێنه‌ دانراوه‌‬ ‫چۆن ده‌توانرێت ده‌س���تیان بگاته‌ ئه‌و‬ ‫ش���وێنه‌‪ ،‬جێگ���ری‌ س���كرتێری‌ حزبی‌‬ ‫دیموكرات وتی‌ "كرده‌وه‌ی‌ تیرۆرس���تی‌‬ ‫هه‌رچه‌ند الیه‌نی‌ ئه‌منی‌ به‌هێز بكه‌یت‌و‬ ‫له‌ڕوی‌ به‌رگری���ه‌وه‌ پارێزگاری‌ بكه‌یت‬ ‫ناتوانی���ت ئه‌و به‌ربه‌س���ته‌ دابنێت بۆ‬ ‫ئه‌و جۆره‌ ته‌قینه‌وانه‌‪ ،‬هه‌روه‌ها ئێران‬ ‫ی له‌گ���ه‌ڵ هه‌رێم‬ ‫س���نورێكی‌ گ���ه‌وره‌ ‌‬ ‫هه‌یه‌‌و په‌یوه‌ندییه‌كی‌ باشیشی‌ له‌گه‌ڵ‬ ‫خه‌ڵكی‌ ئێره‌ هه‌یه‌‪ ،‬جگه‌له‌وه‌ش حزبی‌‬ ‫دیموكرات خه‌ڵكی‌ لێره‌و له‌وێش هه‌یه‌و‬ ‫هاتوچۆیه‌كی‌ باش���یش هه‌یه‌‪ ،‬هه‌ربۆیه‌‬ ‫هه‌م���و ئه‌وان���ه‌ رێخۆش���كه‌رن به‌وه‌ی‌‬ ‫كرده‌وه‌ی‌ به‌و شێوه‌یه‌ له‌الیه‌ن كۆماری‌‬ ‫ئیسالمی‌ ئێرانه‌وه‌ پالنی‌ بۆ دابڕژرێت‌و‬ ‫ئه‌نجامبدرێت"‪.‬‬ ‫سه‌باره‌ت به‌وه‌ی‌ ئایا ئێران به‌هاوكاری‌‬ ‫هی���چ هێزێكی‌ باش���وری‌ كوردس���تان‬ ‫ئه‌و كاره‌ی‌ نه‌ك���ردوه‌‪ ،‬مه‌ولودی‌ وتی‌‬ ‫"ئێمه‌ تاكو ئێس���تا هیچ به‌ڵگه‌یه‌كمان ك���وژران‌و ‪11‬ی‌ تر برین���دار بون له‌ناو‬ ‫له‌به‌رده‌ست نیه‌ تاكو الیه‌نێك تاوانبار كوژراوه‌كانی���ش پێنج پێش���مه‌رگه‌ی‌‬ ‫بكه‌ین‪ ،‬له‌هه‌مانكات���دا ئێمه‌ گومانمان دیموك���رات‌و دو كارمه‌ندی‌ ئاسایش���ی‌‬ ‫له‌هیچ كه‌س‌و الیه‌نێك نیه‌‌و ئه‌گه‌ر به‌و رۆژهه‌اڵتی تێدایه‌‪.‬‬ ‫ش���ێوه‌یه‌ش بێـت‪ ،‬هه‌ر ئێران له‌پشت‬ ‫ه���ه‌ر س���ه‌باره‌ت به‌لێكۆڵین���ه‌وه‌‬ ‫ئه‌و كاره‌وه‌یه‌"‪.‬‬ ‫ل���ه‌و روداوه‌ دادوه‌ری‌ دادگای‌ كۆی���ه‌‬ ‫ش���ه‌وی‌ ‪20‬ی‌ ئه‌م مانگ���ه‌ له‌به‌رده‌م هیم���داد مه‌جید به‌ئاوێن���ه‌ی‌ راگه‌یاند‬ ‫ده‌فته‌ری‌ سیاس���ی‌ حزبی‌ دیموكراتی‌ "له‌لێكۆڵینه‌وه‌كانمان���دا كاری‌ ج���دی‬ ‫كوردس���تان له‌كۆی���ه‌ دو ته‌قین���ه‌وه‌ ك���راوه‌و هه‌مو هه‌نگاوێكی‌ پێویس���ت‬ ‫روی���داوه‌و به‌هۆی���ه‌وه‌ ح���ه‌وت كه‌س نراوه‌"‪.‬‬

‫به‌رپرسانی‌ ئه‌من ‌ی‬ ‫ئێران رایانگه‌یاندوه‌‬ ‫ئه‌گه‌ر حزبه‌كانی‌‬ ‫رۆژهه‌اڵت تیكۆشانیان‬ ‫له‌ناوخۆی‌ واڵت‬ ‫هه‌بێت ئه‌وان‬ ‫له‌هه‌ر كوێیه‌ك بێت‬ ‫هێرشیان ده‌كه‌نه‌سه‌ر‬

‫‪4‬‬

‫هەنوکە‬

‫)‪ )558‬سێشه‌مم ‌ه ‪2016/12/27‬‬

‫بڕیاره‌ ئه‌مڕۆ مامۆستایان به‌چه‌ند مه‌رجێك بایكۆت بشكێنن‬ ‫ئا‪ :‬نیاز محه‌مه‌د‬ ‫مامۆستایانی‌ پارێزگاكان ‌ی سلێمانی‌‌و‬ ‫هه‌ڵه‌بجه‌و ئیداره‌كانی‌ گه‌رمیان‌و راپه‌ڕین‬ ‫ئه‌مڕۆ بایكۆت ده‌شكێنن‪ ،‬مه‌رجه‌كانیان‬ ‫بریتییه‌ له‌"حكومه‌ت پێدانی‌ ‪ 150‬هه‌زار‬ ‫دیناره‌كه‌ به‌مامۆستایان جێبه‌جێ‌ بكات‪،‬‬ ‫سزای‌ هیچ مامۆستایه‌ك نه‌درێت له‌سه‌ر‬ ‫بایكۆت كردن‪ ،‬ساڵنامه‌ی‌ نوێ بۆ خوێندن‬ ‫دابنرێت"‪.‬‬ ‫دوێنێ‌ ‪ ،12/26‬كۆبونه‌وه‌یه‌كی‌ پڕ له‌مشتومڕ‬ ‫له‌نێوان مامۆس����تایانی‌ ن����اڕازی‌ پارێزگاكان ‌ی‬ ‫س����لێمانی‌‌و هه‌ڵه‌بجه‌و ئیداره‌كانی‌ گه‌رمیان‌و‬ ‫راپه‌ڕی����ن له‌ش����اری‌ س����لێمانی‌ ئه‌نجامدرا‪،‬‬ ‫نه‌وش����یروان حه‌مه‌غه‌ری����ب ك����ه‌ یه‌كێك بو‬ ‫له‌به‌ش����داربوان ‌ی كۆبونه‌وه‌ك����ه‌‪ ،‬به‌ئاوێن����ه‌ی‌‬ ‫راگه‌یاند كۆبونه‌وه‌كه‌ی‌ دوێنێی مامۆس����تایان‬ ‫به‌ به‌شداری‌ یه‌كێتی‌ مامۆستایان‌و نوێنه‌رانی‌‬ ‫مامۆس����تایانی‌ ناڕاز ‌ی گه‌رمی����ان‌و راپه‌ڕین‌و‬ ‫س����لێمانی‌‌و هه‌ڵه‌بج����ه‌ بو‪ ،‬ب����ۆ وه‌اڵمدانه‌وه‌‬ ‫به‌و پرس����یارانه‌ی‌ كه‌ ئایا بایكۆت به‌رده‌وام‬ ‫بێت؟ ئای����ا بایك����ۆت كاریگه‌رییه‌كانی‌ ماوه‌‬ ‫یان نه‌م����اوه‌؟ ئه‌گه‌ر نه‌م����اوه‌ ئه‌ڵته‌رناتیڤ‬ ‫چییه‌؟ م‪.‬نه‌وش����یروان وتی‌ "تائێس����تا چه‌ند‬ ‫ده‌سكه‌وتێك به‌دیهاتون له‌ئه‌نجامی‌ ناڕه‌زایی‌‌و‬ ‫بایكۆتی‌ مامۆس����تایاندا‪ ،‬كاتی‌ ئه‌وه‌یه‌ ئێستا‬ ‫ئه‌و ده‌سكه‌وتانه‌ بكرێت به‌كردار"‪.‬‬ ‫وتیش����ی‌ "له‌كۆبونه‌وه‌كه‌دا بۆچونی‌ جیاواز‬ ‫هه‌ب����و س����ه‌باره‌ت به‌ش����كاندنی‌ بایك����ۆت‪،‬‬ ‫به‌تایبه‌تی‌ ل����ه‌و ناوچانه‌ی‌ كه‌ زیاتر پابه‌ندن‬

‫پێ����وه‌ی‌‪ ،‬بۆ نمونه‌ تائێس����تاش له‌گه‌رمیان‌و‬ ‫رانیه‌‌و هه‌ڵه‌بجه‌و سه‌یدس����ادق ‪ %100‬بایكۆت‬ ‫به‌رده‌وامه‌و هیچ قوتابخانه‌و خوێندنگه‌یه‌كیش‬ ‫نه‌كراوه‌ته‌وه‌"‪.‬‬ ‫ناوبراو ئاماژه‌ی‌ به‌وه‌ كرد كه‌ س����ه‌ره‌نجام‬ ‫هه‌مو مامۆستایان له‌سه‌ر ئه‌وه‌ كۆك بن به‌چه‌ند‬ ‫مه‌رجێك پرۆسه‌ی‌ خوێندن ده‌ستپێبكاته‌وه‌‪،‬‬ ‫ئه‌و وتی‌ "س����ێ‌ مه‌رجی‌ گرن����گ بریتی‌ بون‪:‬‬ ‫یه‌ك����ه‌م‪ ،‬به‌ڵێنی‌ پێدانی‌ ‪ 150‬هه‌زار دیناره‌كه‌‬ ‫به‌مامۆستایان جێبه‌جێ‌ بكرێت‪ ،‬دوه‌م‪ ،‬دانانی‌‬ ‫ساڵنامه‌ی‌ نوێی‌ خوێندن‪ ،‬سێهه‌م‪ ،‬سزانه‌دانی‌‬ ‫هیچ مامۆستایه‌ك له‌سه‌ر بایكۆت"‪.‬‬ ‫ناوبراو ب����اس له‌وه‌ ده‌كات ك����ه‌ خاڵێكی‌‬ ‫دیك����ه‌ به‌ش����ێك له‌مامۆس����تایانی‌ ن����اڕازی‌‬ ‫س����لێمانی‌ پێداگرییان له‌س����ه‌ر كردوه‌ بریتی‌‬ ‫بوه‌ ل����ه‌وه‌ی‌ "كار به‌جێبه‌جێكردنی‌ بودجه‌ی‌‬ ‫‪2017‬ی‌ عێ����راق بكرێت‌و ئه‌مه‌ش یه‌كێك بێت‬ ‫له‌مه‌رجه‌كانی‌ بایكۆت ش����كاندن"‪ ،‬ئه‌و وتی‌‬ ‫"وابڕیاره‌ ئه‌مڕۆ نوێنه‌ری‌ مامۆستایان له‌گه‌ڵ‌‬ ‫پارێزگاری‌ س����لێمانی‌ به‌وه‌كاله‌ت كۆببنه‌وه‌‌و‬ ‫له‌ڕاگه‌یه‌ندراوێكدا بایكۆت ش����كاندنی‌ خۆیان‬ ‫ش����كاندنی بایكۆت بكه‌ن‪ ،‬ئ����ه‌و وتی‌ "ئێمه‌‬ ‫به‌پێی‌ ئه‌و مه‌رجانه‌ رابگه‌یه‌نن"‪.‬‬ ‫هه‌روه‌ه����ا م‪.‬رێب����وار محه‌م����ه‌د‪ ،‬ئه‌ندامی گه‌یش����توینه‌ت ‌ه كۆمه‌ڵێ����ك داواكاری ب����ه‌اڵم‬ ‫ئه‌نجومه‌نی مامۆس����تایانی ناڕازی سلێمانی به‌ش����ێوه‌یه‌كی كۆتایی هێش����تا له‌پاكێجێكدا‬ ‫به‌ئاوێن����ه‌ی راگه‌یان����د ك����ه‌ گه‌یش����توینه‌ته‌ رێكنه‌خراوه‌و ئه‌و لیژنه‌یه‌ كه‌ دروست ده‌كرێت‬ ‫ئه‌وه‌ی ده‌س����ته‌كانی مامۆس����تایانی ناڕازی گه‌اڵڵه‌ی پاكێجێكی هاوبه‌ش ده‌كات"‪.‬‬ ‫داواكاریی����ه‌كان ك����ه‌ ره‌نگه‌ ل����ه‌و پاكێجه‌‬ ‫له‌س����ه‌رجه‌م شارو ش����ارۆچكه‌كانی ناوچه‌ی‬ ‫بایك����ۆت یه‌ك پرۆژه‌ی هاوبه‌ش����مان هه‌بێت هاوبه‌شه‌دا جێ بكرێنه‌وه‌ به‌قسه‌ی مامۆستا‬ ‫بۆ ئه‌وه‌ی پێشكه‌ش����ی الیه‌نی په‌یوه‌ندیداری رێبوار بریتین له‌پابه‌ندبونی حكومه‌تی هه‌رێم‬ ‫بكه‌ین له‌ئه‌گه‌ری به‌ڵێندان به‌جێبه‌جێكردنی به‌یاس����ای بودجه‌ی ‪2017‬ی عێراقه‌و‌ه یاخود‬ ‫ئه‌و پڕۆژه‌یه‌ ئه‌وا ئه‌وانیش قس����ه‌یه‌ك له‌سه‌ر ئه‌گ����ه‌ر پابه‌ندیش نه‌بن چاره‌س����ه‌ری بژێوی‬

‫خۆپیشاندانی مامۆستایان‬

‫مه‌رجه‌كانیان بریتیی ‌ه‬ ‫له‌"حكومه‌ت پێدان ‌ی‬ ‫‪ 150‬هه‌زار دیناره‌ك ‌ه‬ ‫به‌مامۆستایان‬ ‫جێبه‌جێ‌ بكات‪،‬‬ ‫سزای‌ هیچ‬ ‫مامۆستایه‌ك نه‌درێت‬ ‫له‌سه‌ر بایكۆت كردن‪،‬‬ ‫ساڵنامه‌ی‌ نوێ بۆ‬ ‫خوێندن دابنرێت"‬

‫خه‌ڵك بكه‌ن له‌ڕێی سیاس����ه‌ته‌ داراییه‌كانی مامۆستایه‌ك بكرێته‌وه‌ كه‌ زه‌ره‌رمه‌ند بوبێت‬ ‫حكومه‌ت����ی هه‌رێمی كوردس����تانه‌وه‌‪ .‬دوه‌م ل����ه‌م دۆخی بایكۆته‌‪ ،‬خاڵێكی تریش بریتییه‌‬ ‫هه‌م����واری موچ����ه‌ی مامۆس����تایان بكرێت‌و ل����ه‌وه‌ی كه‌ ئه‌و به‌ڕێوه‌ب����ه‌رو یاریده‌ده‌ر یان‬ ‫ئ����ه‌وه‌ی ناویانن����اوه‌ هاندان بخرێته‌ س����ه‌ر مامۆس����تایانه‌ی زه‌ره‌رمه‌ندب����ون له‌وه‌ی كه‌‬ ‫كردن����ه‌وه‌ی ده‌رگای خوێندنگ����ه‌كان‬ ‫لیس����تی موچ����ه‌ی مامۆس����تایان‪ .‬س����ێیه‌م ده‌ستله‌كاركێش����انه‌وه‌یان پێش����كه‌ش كردوه‌‬ ‫قه‌ره‌بوی خوێندكاران بكرێته‌وه‌ به‌شێوه‌یه‌ك یان به‌ش����ێوه‌یه‌ك له‌شێوه‌كان سزادراون یان جی����اوازه‌ له‌سه‌رپێخس����تنه‌وه‌ی پڕۆس����ه‌ی‬ ‫به‌اڵم نه‌ك له‌سه‌ر حس����ابی مامۆستا به‌ڵكو فه‌س����ڵ ك����راون بگه‌ڕێنرێنه‌وه‌ ش����وێنه‌كانی پ����ه‌روه‌رده‌و فێركردن‪ ،‬كردن����ه‌وه‌ی ده‌رگای‬ ‫به‌گۆڕین����ی س����اڵنامه‌ی خوێندن ك����ه‌ ئه‌وه‌ خۆیان‪ ،‬وتیش����ی‌ "ئه‌گ����ه‌ر داواكارییه‌كانمان مه‌كت����ه‌ب كراوه‌ته‌وه‌و چه‌ندین مامۆس����تاش‬ ‫مه‌رجێك����ی بنه‌ڕه‌تییه‌ الی ئێم����ه‌‪ ،‬هه‌روه‌ها جێبه‌جێنه‌كرا رێگه‌ی خه‌باتی مه‌ده‌نی تریش چوبێتنه‌وه‌ به‌اڵم وه‌كو كۆی پرۆسه‌كه‌ هێشتا‬ ‫نه‌كه‌وتۆته‌وه‌ سه‌رپێی خۆی‪.‬‬ ‫قه‌ره‌بوی زیانه‌ م����ادی‌و مه‌عنه‌وییه‌كانی هه‌ر ده‌گرینه‌به‌ر"‪.‬‬

‫دڵشاد عومه‌ر‪ :‬خەتای خۆم بو زۆر رێزم له‌مامۆستا گرت‬ ‫تا شتەكەیان وا لێكرد دارەكە لەسەری مندا بشكێتەوە‬ ‫ئا‪ :‬نیاز محه‌مه‌د‬ ‫دڵشاد عومه‌ر‪ ،‬به‌ڕێوه‌به‌ری گشتی‬ ‫په‌روه‌رده‌ی سلێمانی له‌م گفتوگۆیه‌ی‬ ‫ئاوێنه‌دا ده‌ڵێت "یان تاقیكردنەوەكانی‬ ‫وەرزی یەكەم ئەخەینە سەرەتای مانگی‬ ‫دو‪ ،‬یان دەیخەینە كۆتایی مانگی یەك"‪.‬‬ ‫ئاوێنە‪ :‬لەسەر داوای كێ گەڕایتەوە سەر‬ ‫كارەكەت پاش ئەوەی دەستلەكاركێشانەوەت‬ ‫پێشكەشكردبو؟‬ ‫دڵش����اد عوم����ه‌ر‪ :‬ك����ە م����ن دەس����تم‬ ‫لەكاركێش����ایەوە‪ ،‬یەكەم گلەی����ی‌و تێبینم‬ ‫هەب����و لەو حزبانە ك����ە زۆر رون نین لەگەڵ‬ ‫كادرەكانی خۆیاندا‪ ،‬هیچیان لەگەڵ بایكۆت‬ ‫نی����ن‌و ب����ەاڵم بەئاش����كرا ناڵێ����ن لەگەڵیدا‬ ‫نین‪ ،‬كادرەكانیان دەبین����ران لەو بایكۆت‌و‬ ‫خۆپیش����اندانانەی بەردەم����ی پ����ەروەردە‪.‬‬ ‫دوەم بەڕاس����تی كۆمەڵێك قسەی نەشیاوو‬ ‫تەشهیر ئاڕاس����تەی من ئەكرا كە من خۆم‬ ‫هیچ بەش����ێك نیم لەو دۆخەو مەس����ەلەی‬ ‫سیس����تمی پاش����ەكەوتی موچەیە‪ ،‬بەڵكو‬ ‫من خۆش����م یەكێك بوم لەوان����ەی قوربانی‬ ‫ئەو مەس����ەلەیەم‪ ،‬هەندێ هوتاف ئەكێشرا‬ ‫لەب����ەردەم بەڕێوەبەرێت����ی پ����ەروەردەی‬ ‫س����لێمانیدا كە من ش����ەریكە دزم‌و قسەی‬ ‫تری نەش����یاو ك����ە بەڕاس����تی ئەمانە بەمن‬ ‫قب����وڵ نەدەكرا چونكە واخ����ۆم نابینمەوە‪.‬‬ ‫س����ێیەم لەپێناو ئەوەی ئەو دۆخەی شاری‬ ‫س����لێمانی كۆتایی پێ بێت‌و دەوام ئاسایی‬ ‫بێتەوەو ئاین����دەی منداڵەكانمان نەفەوتێت‬ ‫من دەستلەكاركێش����انەوەم پێشكەش����كرد‪.‬‬ ‫پاش ئ����ەوەش یەكەم ه����ەم لەئەنجومەنی‬ ‫پارێزگا‪ ،‬پێیانوتم دەستلەكاركێشانەوەكەت‬ ‫رەتدەكەین����ەوە‪ ،‬وەزارەتی پ����ەروەردەش‬ ‫دو ج����ار رەتیك����ردەوە‪ .‬لەگ����ەڵ جێگ����ری‬ ‫س����ەرۆكی حكومەت‌و وەزیری پ����ەروەردە‬ ‫كۆبونەوەیەكم����ان ك����رد هەمدیس����ان‬ ‫رەتیانكردەوە كە من سوربوم لەسەر ئەوەی‬ ‫قب����وڵ بكرێت ئەوان ه����ەر قبوڵیان نەكرد‪،‬‬ ‫ئینج����ا كۆمەڵێك لەبەڕێوەب����ەرو خەڵكانی‬ ‫دڵس����ۆزی پەروەردەی����ی داوای����ان كرد كە‬ ‫بچمەوە ش����وێنی خۆم‪ ،‬منیش كە س����ەیرم‬ ‫ك����رد وردە وردە دەوام����ی قوتابخان����ەكان‬ ‫دەكرێتەوە‪ ،‬بڕیارمدا كە دوای ئەوەی ‪19‬ی‬ ‫مانگ جارێكی تر دەستلەكاركێش����انەوەكەم‬ ‫پەسەند نەكرا‪ ،‬گەڕامەوە شوێنی خۆم‪.‬‬ ‫ئاوێن����ە‪ :‬بزوتن����ەوەی گۆڕانیش حەزیان‬ ‫ك����ردوە بچیتەوە س����ەر كارەك����ەت‌و داوای‬ ‫ئەوەیان لێكردویت؟‬ ‫دڵشاد عومه‌ر‪ :‬من سوپاسم هەیە هەم بۆ‬ ‫گ����ۆڕان‌و هەم بۆ یەكێتی‌و بۆ بەڕێز وەزیری‬ ‫پەروەردەو بۆ جێگری سەرۆكی حكومەت‌و‬ ‫حزبەكانی تریش كە هەم����و لەگەڵ ئەوەدا‬ ‫بون بگەڕێمەوە‪ ،‬خۆش����یان ئەزانن هۆكاری‬

‫نە پاریش‌و‬ ‫نە ئەمساڵیش الی‬ ‫ئێمە نە باسی سزا‬ ‫كراوەو نە كەسیشمان‬ ‫سزا داوە‬ ‫وازهێنانەك����ەم چی بوە دڵنی����ام ئەمجارە‬ ‫بەوجۆرە نابنەوە لەگەڵ دۆخەكەداو ئەكرێت‬ ‫ئەو دۆخ����ە هێم����ن بكرێتەوەو پرۆس����ەی‬ ‫پەروەردە دەستپێبكاتەوە‪.‬‬ ‫ئاوێنە‪ :‬ئەوەندەی ئێوە ئاگاداربن تاوەكو‬ ‫ئێستا چەند قوتابخانە كراونەتەوە؟‬ ‫دڵش����اد عومه‌ر‪ :‬م����ن ناتوان����م بەوردی‬ ‫ئ����ەوە بڵێ����م‪ ،‬چونك����ە من ئەم����ڕۆ دەوامم‬ ‫دەس����تیپێكردۆتەوە‪ ،‬ل����ەدو رۆژی داهاتودا‬ ‫لەگ����ەڵ پ����ەروەردەكان كۆدەبم����ەوەو‬ ‫ئام����اری وردو ژم����ارەی ئ����ەو قوتابخانەو‬ ‫خوێندنگایانەمان بەتەواوی دەستدەكەوێت‬ ‫كە كراونەتەوە‪.‬‬ ‫ئاوێنە‪ :‬بەڕێژەش نازانن رێژەكە چەندە؟‬ ‫دڵش����اد عومه‌ر‪ :‬نازانین‪ ،‬ب����ەاڵم ئەوەی‬ ‫كراوەتەوە مژدەبەخشە‪.‬‬ ‫ئاوێن����ە‪ :‬مامۆس����تایانی ن����اڕازی داوایان‬ ‫كردوە پارەی هاندانەكە بخرێتە سەر لیستی‬ ‫موچەو وەك بەشێك لەموچە پێیانبدرێت بۆ‬ ‫دڵنیابون لەوەی مانگانە وەریدەگرن‪ ،‬ئەمە‬ ‫بۆ حكومەت دەكرێت؟‬ ‫دڵش����اد عومه‌ر‪ :‬راستییەك هەیە ئەمەوێ‬ ‫بیڵێ����م ئەوی����ش ئەوەی����ە ك����ە حكومەتی‬ ‫هەرێم تەنیا لەمامۆس����تا پێكنەهاتوە‪ ،‬ئەم‬ ‫پێش����نیارانەمان پێشتر كردون‪ ،‬ئەگەر بێتو‬ ‫ئەمە بێتە سەر لیستی موچە‪ ،‬واتە بخرێتە‬ ‫سەر پاش����ەكەوت‌و پاش����ەكەوتی مامۆستا‬ ‫كەمبكرێتەوە‪ ،‬فەرمانبەران‌و دامودەزگاكانی‬ ‫تریش هەر هەمو بۆیان هەیە داوابكەن‪ ،‬كە‬ ‫وای لێهات دەبێ بەگش����تگیر كە حكومەت‬ ‫ناتوانێت ئ����ەم ئیلتیزاماتەی جێبەجێبكات‪.‬‬ ‫ئەم هاندانەش م����ن پێموایە لەبەر پیرۆزی‬ ‫ئەرك����ی مامۆس����تایە‪ ،‬بۆئەوەی����ە دەوام‬ ‫بكەنەوەو كە دەوامیشیان كردەوە مامۆستا‬ ‫هاتوچ����ۆ ئ����ەكات‪ ،‬بۆیە ئ����ەوەی ئێمەش‬ ‫تائێستا قسەمان كردوەو فشاریشمان كردوە‬ ‫حكومەت لەئێستادا توانیویەتی تەنیا ئەمە‬ ‫ب����كات‪ .‬لەئێس����تادا ئەمە هەی����ە بۆ كاتی‬ ‫پرۆسەی خوێندن‌و بۆئەوەی كە ژمارەیەكی‬ ‫زۆری مامۆستامان هاتوچۆ دەكات‪ ،‬پێموایە‬

‫بڕە پارەیەكی رەمزییە بەاڵم سودێكی كەمی‬ ‫دەبێت بۆ مامۆس����تا‪ ،‬واتە دەتوانێت ئەمە‬ ‫بكاتە دەستكەوتێكی بایكۆت بۆ خۆی‪.‬‬ ‫ئاوێن����ە‪ :‬دو مان����گ زیاتر ل����ەم ناوچەیە‬ ‫پڕۆسەی خوێندن دواكەوتوە‪ ،‬قەرەبوی ئەو‬ ‫كاتە چۆن دەكرێتەوە؟‬ ‫دڵش����اد عوم����ه‌ر‪ :‬ك����ە دەوام دەس����تی‬ ‫پێك����ردەوە پێموای����ە ئەوە بەپش����تیوانی‬ ‫مامۆستایان ئاسان دەبێت‪ ،‬ئێمە لەم چەند‬ ‫رۆژەی داهاتودا ه����ەم ئالیەتی دەوامكردن‪،‬‬ ‫ه����ەم كات����ی تاقیكردن����ەوەكان‌و چۆنیەتی‬ ‫سەرپەرشتیكردن‌و مەس����ەلەی ئەو پارەی‬ ‫هاندانەش ك����ە چۆن خەرج بكرێت‪ ،‬هەموی‬ ‫بەڕونكردن����ەوەو رێنمای����ی دادەبەزێنین بۆ‬ ‫گش����ت پ����ەروەردەكان‌و لەوێش����ەوە بۆ ناو‬ ‫ناوەندەكان����ی خوێن����دن‪ ،‬هەم����وی بەیەك‬ ‫شێوەو ش����ێواز دەوامەكان رێكدەخەینەوەو‬ ‫هیچ كێشەیەكمان نابێت‪ .‬ئەوەشی دامانناوە‬ ‫تائێستا بەپش����تیوانی مامۆستایان پێموایه‌‬ ‫بتوانی����ن كاریگەری بایكۆت كەم بكەینەوەو‬ ‫وابكەین خوێندكار زیان نەكات‪.‬‬ ‫ئاوێن����ە‪ :‬دەوترێت یەكێتی مامۆس����تایان‬ ‫پێش����نیارێكیان كردوە ب����ۆ كەمكردنەوەی‬ ‫پڕۆگرامی خوێندن؟ شتی وائەكرێت؟‬ ‫دڵش����اد عوم����ه‌ر‪ :‬یەكێتی مامۆس����تایان‬ ‫رێكخراوێكە بەرگری لەمافی مامۆستا دەكات‪،‬‬ ‫من پێموایە مەس����ەلەی پرۆگرام پەیوەندی‬ ‫بەمافی خوێندكارەوە هەیەو دەبێ رێكخراوە‬ ‫قوتابی‌و خوێندكارییەكان باسی بكەن‪ ،‬بەاڵم‬ ‫ئێمە ئەو میکانیزم����ه‌ی خەریكە دایدەنێین‬ ‫پێموانیی����ە پێویس����ت بكات دەس����تكاری‬ ‫پرۆگرام بكەین‪ .‬ئێمە تەنیا پۆلی دوانزەمان‬ ‫هەیە‪ ،‬تاقیكردنەوەكانیان گشتگیرەو لەسەر‬ ‫ئاس����تی هەمو هەرێمە‪ ،‬ئەمە لەوانەیە بڵێم‬ ‫لەمەس����ەلەی پرۆگرام����دا كاریگەری هەبێت‬ ‫ئەگینا ئێم����ە بۆ قۆناغەكانی تر میکانیزمی‬ ‫ترمان بەدەس����تەوەیە ئەگەر پڕۆگرامەكەش‬ ‫كەم نەكرێتەوە بتوانین بەئاسایی بڕوات‪.‬‬ ‫ئاوێنە‪ :‬ئەوەی تائێستا بەتەمان بیكەن‌و‬ ‫بیرت����ان لێكردۆت����ەوە دەتوان����ن بەئێمەی‬

‫بڵێن؟‬ ‫دڵش����اد عوم����ه‌ر‪ :‬ئەوەی����ە ك����ە ی����ان‬ ‫تاقیكردنەوەكان����ی وەرزی یەكەم ئەخەینە‬ ‫س����ەرەتای مانگ����ی دو‪ ،‬ی����ان دەیخەین����ە‬ ‫كۆتایی مانگی یەك‪ ،‬بۆ ئەوە لەگفتوگۆداین‬ ‫تابتوانی����ن كۆتای����ی وەرزی دوەم‌و كۆتایی‬ ‫س����اڵی پۆلی ‪9‬ی نیش����تمانی‌و گشتیش كە‬ ‫بۆ پۆلی دوانزەی����ە رێكبخەین‪ .‬واتە تۆزێك‬ ‫وردە دەبێ بەرنامەیەكی گشتگیر دابنێین‪،‬‬ ‫ه����ەم خوێندكاری����ش لەمكات����ەدا دەنگ����ی‬ ‫ل����ێ بەرزنەبێت����ەوە بەڵك����و لەبەرژەوەندی‬ ‫ئەوانیشدا بێت‪ .‬لەبەرئەوە هیوام وایە پەلە‬ ‫نەكەین لەمەدا‪.‬‬ ‫ئاوێنە‪ :‬لەس����ەر مەس����ەلەی س����زادانی‬ ‫مامۆستایان چی دەڵێن؟‬ ‫دڵشاد عومه‌ر‪ :‬نە پاریش‌و نە ئەمساڵیش‬ ‫الی ئێمە نە باسی سزا كراوەو نە كەسیشمان‬ ‫س����زا داوە‪ .‬بەاڵم ئێستا ئەم پارەی هاندانە‬ ‫تایبەت����ە بۆ ئەو مامۆس����تایانەی دەچنەوە‬ ‫دەوام‪ ،‬بەڕاس����تی هەقیش����ە لەئێس����تادا‬ ‫مامۆستایەك كە دەوامی كردوە لە ‪12/1‬ەوە‬ ‫تۆ هاندانەكەی بدەیتێ‪ ،‬بەاڵم یەكێك كە لە‬ ‫‪ 12/15‬دەوامی كردوە هەقە نیوەی بدەیتێ‪.‬‬ ‫ئەم����ە جیاوازی كردنێك����ە لەنێوان ئەوانەی‬ ‫دەوامیان ك����ردوەو ئەوان����ەی نەیانكردوە‪،‬‬ ‫ئەوەی دەوامی ك����ردوە مافی خۆیەتی ئەو‬ ‫هاندانەی بدەینێ‪.‬‬ ‫ئاوێنە‪ :‬واتە ئ����ەوەی ئەم مانگە دەوامی‬ ‫نەكردبێت ئەو هاندانەی نادەنێ؟‬ ‫دڵشاد عومه‌ر‪ :‬ئەوەی دەوامی نەكردبێت‬ ‫نەخێر نایدەینێ‪.‬‬ ‫ئاوێنە‪ :‬مادام هاندانە باشتر نییە بیدەنێ‬ ‫بۆ ئەوەی هانی بدەن دەوام بكات؟‬ ‫دڵش����اد عومه‌ر‪ :‬ئەو پ����ارەی هاندانە بۆ‬ ‫هاتوچۆیە‪ ،‬بەڕاس����تی مامۆس����تا كە چو بۆ‬ ‫دەوام هاتوچۆ دەكات‪ .‬لەبەرئەوە ئێمە دەبێ‬ ‫ئامارێكی دروس����تی دەوامی مامۆستایانمان‬ ‫لەبەردەس����تدا بێت‪ .‬لەبەرئ����ەوە هەق نییە‬ ‫ئ����ەوەی دەوام دەكات هاندانەكەی بدەیتێ‌و‬ ‫ئەوەشی نایكات هەر بیدەیتێ بەڵكو دەبێ‬

‫ئەوەی پێم ناخۆش‬ ‫بو زۆرجار‪ ،‬بۆ نمونە‬ ‫بەمن ئەوترا شەریكە‬ ‫دز‪ ،‬ئەو برادەرانە‬ ‫چەپڵەیان لێدەدا‬ ‫جیاوازییەك بكەیت‪.‬‬ ‫ئاوێن����ە‪ :‬واتە ئەو فۆرمەی ئێوە تەنیا بۆ‬ ‫ئەوە بوەو بۆ سزادان نەبوە؟‬ ‫دڵش����اد عومه‌ر‪ :‬بەڵێ‪ ،‬ب����ەاڵم بەداخەوە‬ ‫هەندێ كەس ش����تەكان تێكەڵ دەكات‪ ،‬ئەو‬ ‫فۆرمە ب����ۆ وەرگرتنی ئامارێكە‪ ،‬بەڕاس����تی‬ ‫ئەبێ م����ن بەحكومەت بڵێم ب����ۆ نمونە ‪10‬‬ ‫هەزار مامۆس����تام دەوام ئ����ەكات ئەوەندە‬ ‫‪ 100‬ه����ەزاری یاخ����ود ‪ 150‬هەزاریم بدەرێ‪.‬‬ ‫خۆ ناكرێت من ‪ 40‬هەزار مامۆس����تام هەیە‬ ‫بڵێم ه����ەر ‪ 40‬هەزارەكەیم بدەرێ‪ .‬ئەوكاتە‬ ‫منیش توش����ی ئیجرائ����ات‌و لێپرس����ینەوە‬ ‫ئەبمەوە ئەوكات حكومەتیش مافی خۆیەتی‬ ‫ئیجرائاتم لەگەڵ بكات‪.‬‬ ‫ئاوێن����ە‪ :‬كێش����ەی ت����ۆو مامۆس����تایانی‬ ‫ناڕازی لێرەوە دەس����تی پێك����رد گوایە تۆ‬ ‫دەتەوێ سزای مامۆستایان بدەیت‌و ئەوانت‬ ‫بەفەوزەوی ناوبردوە؟‬ ‫دڵش����اد عومه‌ر‪ :‬قرتاندنی هەندێ وش����ە‬ ‫لەهەندێ چاوپێكەوتندا كاریگەری لەس����ەر‬ ‫واتای قس����ەكان دەكات‪ .‬ب����ۆ نمونە من لە‬ ‫‪ 11/9‬وتم ئیتر دەبێ فەوزای ئەم سلێمانییە‬ ‫تەواوبێت‪ .‬ئەوان هاتن وتیان بەمامۆس����تای‬ ‫وتوە فەوزاچی‪ ،‬ئینجا بەڕاس����تی الیەنێكی‬ ‫سیاس����ی ئیس��ل�امی بەداخەوە ئەمەیان وا‬ ‫لێكرد تەنانەت لەنێو فەیس����بوك س��ڵ�اوی‬ ‫بەیانی باش����ی نێوانیان لەب����ری بەیانیتان‬ ‫ب����اش كردبویان بە فەوزاتان باش‪ ،‬ئەمەیان‬ ‫قۆستەوە‪ ،‬بەداخەوە رێك وەك ئەو ئایەتەی‬ ‫قورئانی����ان لێك����رد كە ئەڵ����ێ (وال تقربوا‬ ‫الصالة‌) و (وانتم سكاری)كەیان نەوت‪ .‬رێك‬ ‫ئەوەیان بەس����ەر مندا پیادەك����ردو كردیان‬ ‫بەهەاڵی����ەك كە گوایە من وتومە فەوزاچین‪.‬‬ ‫فەوزاكەشم رونكردەوە‪ ،‬تۆ پارێزگارت نەبو‬ ‫گوێت لێبگرێت تاكە كەسێك هەبو من بوم‬ ‫ئەهاتمە بەردەم پەروەردە بەقس����ەی شیاو‬ ‫نەش����یاویان پێ دەوتم من گوێشم لێ نەبو‬ ‫رێزیش����م گرتون‌و كەسیش����م س����زا نەداوە‪،‬‬ ‫بەاڵم بەداخەوە دوای س����اڵێك‌و پێنج مانگ‬ ‫سەیر ئەكەم رۆژ بەڕۆژ مامۆستا بەو جۆرە‬

‫ش����یكردنەوەی هەڵ����ەی بۆ قس����ەكانی من‬ ‫ئەكرد‪ ،‬وش����ەیان لێ ئەقرتان����دو ئەیانكرد‬ ‫بەماڵ بەسەرمانەوە‪ .‬نازانم بڵێم خەتای من‬ ‫خۆم بو زۆر رێزم ل����ێ دەگرتن‪ .‬لەبەرئەوە‬ ‫ئەمانە هات����ن ئەمەیان تێكدا ش����تەكەیان‬ ‫والێكرد دارەكە لەس����ەری مندا بشكێتەوە‪،‬‬ ‫ئەوەش بەڕاستی بۆ من ناخۆش بو چونكە‬ ‫من نە بیرەنەوتم هەیە نە گرێبەستی نەوت‬ ‫م����ن ئیمزام كردوە ن����ە تەمەنێكی ئەوەندە‬ ‫زۆریش����م هەیە دەسەاڵتێكی زۆرو پارەیەكی‬ ‫زۆرم لەبەردەس����تدا بێت تائەوان پێم بڵێن‬ ‫ش����ەریكە دز‪ .‬بەداخەوە هەندێك كەسیش‬ ‫ب����رادەرو هاوڕێی خۆم بون ك����ە ئەوەم لێ‬ ‫بینین بەڕاستی بێهیوا بوم لە كاری ئیداری‌و‬ ‫لەپرۆس����ەی پەروەردەش ك����ە ناتوانم بەو‬ ‫حەوسەڵەیەی هەمە سەركەوتو بم‪.‬‬ ‫ئاوێنە‪ :‬كاتێك دەس����تبەكاربویتەوە‪ ،‬هیچ‬ ‫بەڵێنێكت لەحزبەكەی خۆت وەرگرتوە‪ ،‬ئەو‬ ‫شتانە دوبارە نەبنەوە؟‬ ‫دڵش����اد عومه‌ر‪ :‬من گلەی����ی ئەوەم هەیە‬ ‫بەڕاس����تی‪ ،‬بۆ نمونە پەرلەمانتار دەتوانێت‬ ‫جارێك بچێتە نێو خۆپیشاندان یان جارێك‬ ‫بەیاننامەی پشتیوانی دەربكات ئیتر پێویست‬ ‫ناكات هەمو رۆژێك لەپێشی پێشەوە بێت‌و‬ ‫هوتاف بكێش����ێت‪ ،‬بەتایبەت����ی ئەوەی پێم‬ ‫ناخۆش ب����و زۆرجار‪ ،‬بۆ نمونە بەمن ئەوترا‬ ‫شەریكە دز‪ ،‬ئەو برادەرانە چەپڵەیان لێدەدا‪،‬‬ ‫ئێ باشە ئەوان من ئەناسن‪ ،‬ئاسانترین شت‬ ‫ئەوەی����ە حزبەكەم بانگم بكات بڵێ وەرە تۆ‬ ‫واز بێنەو بەكەڵكی ئەو شوێنە نایەیت‪ ،‬ئیتر‬ ‫پێویس����ت ناكات چەپڵە لێبدەن‌و پەنجەی‬ ‫تۆمەتم بۆ درێژبكەن‪.‬‬ ‫ئاوێن����ە‪ :‬ئەوەت كردوە بەمەرج بەس����ەر‬ ‫حزبەكەتەوە كە شتت بەرامبەر نەكرێتەوە؟‬ ‫دڵش����اد عومه‌ر‪ :‬من مەرجم نەبوە بۆیان‪،‬‬ ‫وەك وتیشم مافی خۆیانە پشتیوانی بایكۆت‌و‬ ‫خۆپیشاندان بكەن بەاڵم هەمو شتێك نابێ‬ ‫لەتام‌و چێ����ژی خۆی دەرچێ����ت‪ .‬بەاڵم تۆ‬ ‫هەمو رۆژێك بێیت‌و بێنە س����ەر هاوڕێكەت‌و‬ ‫قسەی نەش����یاوی پێبڵێن تۆش چەپڵەیان‬ ‫ب����ۆ لێبدەیت‌و هیچ هەڵوێستیش����ت نەبێت‪.‬‬ ‫بۆ نمونە بچوایەتە س����ەر مایكەكە بیوتایە‬ ‫م����ن قبوڵم نییە ئەمە هاوڕێ‌و برادەرمە پێم‬ ‫بڵێ����ن بە بەڵگ����ەوە گەندەڵییەكەی چییە؟‬ ‫لە كوێ ش����ەریكە دزە؟ بەڵێن بێت منیش‬ ‫ئێستا ئەچم خۆم دەیهێنمە دەرەوەو دەڵێم‬ ‫خواحافی����زت بێت‪ .‬بەاڵم ك����ە تۆ ئەمەش‬ ‫نەكەی����ت‌و بێیت چەپڵە ل����ێ بدەیت كەواتە‬ ‫تۆ رازیت بەو قس����انەو ئەو قسانەش راستن‬ ‫كە تۆ چەپڵەیان بۆ لێدەدەیت‪ .‬بەڕاس����تی‬ ‫ئەوە یەكێك بو لەو شتانەی زۆر ئازاریدام‪،‬‬ ‫بەاڵم وەكو حزب م����ن پەیامی خۆمم داوەو‬ ‫پێش����موایە پەیامەكەم گەیش����توە نەك بۆ‬ ‫پەرلەمانتاران����ی حزبەكەی خۆم‪ ،‬بەڵکو بۆ‬ ‫پەرلەمانتارانی هەمو حزبەكانی تریش‪.‬‬

‫تایبه‌ت‬

‫)‪ )558‬سێشه‌مم ‌ه ‪2016/12/27‬‬

‫ ‬

‫هه‌مو شتێک له‌باره‌ی کوردستان‌و عێراقه‌وه‌‬

‫‪www.niqash.org‬‬

‫‪7‬‬

‫ئه‌م الپه‌ڕه‌یه‌ به‌سپۆنسه‌ری رێکخراوی‬ ‫راگه‌یاندن له‌هه‌ماهه‌نگی‌‌و گواستنه‌وه‌‪،‬‬ ‫ئه‌کادیمیای راگه‌یاندنی ئه‌ڵامنی‬

‫بەڵگەنامەیەکی "ساختە"ی ئەنجوومەنی ئاسایش‬ ‫لەزیندانی هێزە ئەمنییەکانی کوردستاندا تۆمەتباری ئامادەکراو هەیە‬ ‫نقاش‪ ،‬تایبه‌ت‬ ‫ئه‌نجومه‌نی‌ ئاسایشی‌ هه‌رێمی‌ كوردستان‬ ‫كه‌ مه‌سرور بارزانی‌ كوڕی‌ مه‌سعود بارزانی‌‬ ‫سه‌رۆكی‌ هه‌رێم به‌رپرسی‌ یه‌كه‌مێتی‌‪،‬‬ ‫له‌ڤیدۆیه‌كدا دانپیادانانی‌ كه‌سێك‬ ‫باڵوده‌كاته‌وه‌ كه‌ گوایه‌ به‌شداربووه‌‬ ‫له‌هێرشه‌كه‌ی‌ كه‌ركوك‪ ،‬به‌اڵم ده‌رده‌كه‌وێت‬ ‫ئه‌و كه‌سه‌ دوو ساڵ له‌وه‌وبه‌ر الی‌‬ ‫هێزه‌كانی‌ پارتی‌ ده‌ستگیركراوه‌‌و په‌یوه‌ندی‌‬ ‫نه‌بووه‌ به‌رووداوه‌كه‌ی‌ كه‌ركووكه‌وه‌‪.‬‬ ‫له‌گ����ه‌ڵ ئ����ه‌وه‌ی‌ به‌ش����ی‌ زۆری‌ خه‌ڵكی‌‬ ‫ده‌ستخۆش����ی‌ له‌خێ����را دۆزین����ه‌وه‌ ‌ی‬ ‫تۆمه‌تباره‌كان ده‌ك����ه‌ن‪ ،‬به‌اڵم كه‌میش نین‬ ‫ئه‌و كه‌سانه‌ی‌ پێیان وایه‌ هێزه‌ ئه‌منییه‌كان‬ ‫ته‌نان����ه‌ت ئه‌گه‌ر تاوانباری‌ راس����ته‌قینه‌ش‬ ‫نه‌دۆزن����ه‌وه‌‪ ،‬ئ����ه‌وا چه‌ن����د تۆمه‌تبارێكی‌‬ ‫ئاماده‌ی����ان له‌زیندانه‌كاندا هه‌یه‌و بۆ ئه‌وه‌ی‌‬ ‫چاوكراوه‌یی‌ خۆیان پیش����ان ب����ده‌ن‪ ،‬ئه‌و‬ ‫تاوانبارانه‌ی‌ پێش����وه‌خته‌ له‌سه‌ر تۆمه‌تێكی‌‬ ‫ت����ر ده‌س����تگیركراون‪ ،‬جارێك����ی‌ تر وه‌ك‬ ‫تۆمه‌تب����اری‌ كه‌یس����ه‌ نوێیه‌كه‌ پیش����انیان‬ ‫ده‌ده‌نه‌وه‌‪.‬‬ ‫كێش����ه‌ ئه‌وه‌یه‌ له‌به‌ر ئه‌وه‌ ‌ی پرۆسه‌كانی‌‬ ‫ده‌ستگیركردن‌و هێشتنه‌وه‌ی‌ تۆمه‌تباره‌كان‬ ‫زۆربه‌ی‌ جار به‌نهێن����ی‌ به‌ڕێوه‌ده‌چن‪ ،‬بۆیه‌‬ ‫ساخكردنه‌وه‌ی‌ ئه‌م حاڵه‌تانه‌ هه‌روا ئاسان‬ ‫نییه‌‪ ،‬مه‌گ����ه‌ر ده‌زگا ئه‌منیی����ه‌كان خۆیان‬ ‫زانیاری‌ له‌سه‌ر تۆمه‌تباره‌كه‌ ئاشكرا بكه‌ن‪.‬‬ ‫به‌پشت به‌ستن به‌و وێنه‌و ڤیدیۆو به‌ڵگانه‌ی‌‬ ‫هێزه‌ ئه‌منییه‌كان باڵوی‌ ده‌كه‌نه‌وه‌‪" ،‬نیقاش"‬ ‫توانی‌ یه‌كێك له‌و كه‌یسانه‌ ساخ بكاته‌وه‌ كه‌‬ ‫ده‌زگا ئه‌منییه‌كان ل����ه‌دوو بۆنه‌ی‌ جیاوازدا‬ ‫هه‌م����ان تۆمه‌تباریان به‌دوو تۆمه‌تی‌ جیاواز‬ ‫پیشانی‌ خه‌ڵكی‌ داوه‌‪.‬‬ ‫چه‌ند رۆژێك دوای‌ ئه‌و هێرشه‌ی‌ له‌‪21‬ی‌‬ ‫تشرینی‌ یه‌كه‌می‌ رابردوو له‌الیه‌ن داعشه‌وه‌‬ ‫كرایه‌ سه‌ر كه‌ركوك‪ ،‬ئه‌نجومه‌نی‌ ئاسایشی‌‬ ‫هه‌رێمی‌ كوردس����تان ده‌ستگیركردنی‌ چه‌ند‬ ‫به‌ش����داربوویه‌كی‌ س����ه‌ره‌كی‌ هێرش����ه‌كه‌ی‌‬ ‫راگه‌یاند‪ ،‬دواتر له‌رێی‌ ڤیدیۆوه‌ دانپیادانانی‌‬ ‫ده‌ستگیركراوه‌كانی‌ باڵوكرده‌وه‌‪ ،‬به‌اڵم ئه‌و‬ ‫ڤیدیۆیه‌ له‌گ����ه‌ڵ خۆیدا چه‌ن����د گومانێكی‌‬

‫هه‌ڵگرتب����وو‪ ،‬له‌ب����ه‌ر ئ����ه‌وه‌ی‌ یه‌كێ����ك‬ ‫له‌وانه‌ی‌ ده‌ركه‌وتووه‌‪ ،‬دوو س����اڵ پێش����تر‬ ‫ده‌ستگیركردنی‌ له‌الیه‌ن هێزه‌ ئه‌منییه‌كانه‌وه‌‬ ‫راگه‌یه‌ندراوه‌‪.‬‬ ‫له‌و ڤیدیۆی����ه‌دا كه‌س����ێك ده‌رده‌كه‌وێت‬ ‫به‌ناوی‌ ئه‌حمه‌د حسێن عه‌بدولره‌حمان عزیی‬ ‫(‪ 24‬س����اڵ) وه‌ك یه‌كێ����ك له‌تۆمه‌تبارانی‌‬ ‫هێرش����ه‌كه‌ی‌ سه‌ر ش����اری‌ كه‌ركوك‪ ،‬پاش‬ ‫كنه‌كردن‌و گه‌ڕانی‌ تیمی‌ "نیقاش" ده‌ركه‌وت‬ ‫هه‌مان كه‌س پێشتر له‌ ‪25‬ی‌ ئازاری‌ ساڵی‌‬ ‫‪ 2014‬دا به‌تۆمه‌ت����ی‌ به‌ش����داری‌ له‌ چاالكی‌‬ ‫"تیرۆریستی" ده‌ستگیركراوه‌‪.‬‬ ‫له‌گرت����ه‌ ڤیدیۆییه‌ك����ه‌دا ك����ه‌ ل����ه‌ ‪30‬ی‌‬ ‫تش����رینی‌ یه‌كه‌می‌ ئه‌م س����اڵداو له‌پاش نۆ‬ ‫رۆژ له‌روداوه‌ك����ه‌ی‌ كه‌رك����وك باڵوكرایه‌وه‌‬ ‫ئه‌حمه‌د عزی����ی‌ له‌دانپێدانانه‌كانیدا ده‌ڵێت‬ ‫"من دانیشتوی‌ گه‌ڕه‌كی‌ عه‌سكه‌ریی‌ شاری‌‬ ‫كه‌ركوك����م‌و له‌س����اڵی‌ ‪2016‬دا په‌یوه‌ندی����م‬ ‫به‌چه‌كدارانی‌ داعش����ه‌وه‌ كردووه‌ له‌رێگه‌ی‌‬ ‫محه‌م����ه‌دی‌ برامه‌وه‌و ه����اوكاری‌ چه‌كدارانی‌‬ ‫داعشم كردووه‌ له‌هێرش����ه‌كه‌ی‌ كه‌ركوكداو‬ ‫رۆژی‌ ‪22‬ی‌ تش����رینی‌ یه‌ك����ه‌م له‌الی����ه‌ن‬ ‫هێزه‌كانی‌ ئاسایشه‌وه‌ ده‌ستگیركرام"‪.‬‬ ‫ئه‌و تۆمه‌تانه‌ی‌ كه‌ ئه‌حمه‌د عزیی له‌سه‌ر‬ ‫ده‌س����تگیركراوه‌ نزیكن له‌و تۆمه‌تانه‌ی‌ كه‌‬ ‫پێش دووس����اڵ له‌سه‌ری‌ ده‌س����تگیركراوه‌‪،‬‬ ‫ئه‌وكات به‌پێ����ی‌ به‌یاننامه‌یه‌كی‌ هێزه‌كانی‌‬ ‫ئاسایش����ی‌ پارت����ی‌ دیموكرات له‌س����نوری‌‬ ‫كه‌رك����وك ئه‌و له‌گ����ه‌ڵ محه‌م����ه‌دی‌ برایدا‬ ‫له‌گه‌ڕه‌كی‌ زه‌ورای‌ ئه‌وشاره‌ ده‌ستگیركراون‬ ‫به‌تۆمه‌تی‌ پالندان بۆ كاری‌ "تیرۆریستی‌"و‬ ‫بردن����ی‌ چ����ه‌ك‌و ته‌قه‌مه‌نی‌ بۆ ناوش����اری‌‬ ‫كه‌ركوك ئه‌وه‌ش له‌كاتێكدایه‌ كه‌ ئه‌و كاته‌‬ ‫داعش ده‌ستی‌ نه‌گرتبوو به‌سه‌ر موسڵدا‪.‬‬ ‫ئ����ه‌و به‌یاننامه‌یه‌ ك����ه‌ له‌ئیمه‌یلی‌ فه‌رمی‌‬ ‫ئاسایشه‌وه‌ دوو س����اڵ له‌مه‌وبه‌ر بۆ ده‌زگا‬ ‫راگه‌یاندنه‌كان نێردرابوو‪ ،‬وێنه‌یه‌كی‌ ئه‌حمه‌د‬ ‫عزیی له‌گه‌ڵ����دا باڵوكراوه‌ت����ه‌وه‌ كه‌ چاوی‌‬ ‫شاردراوه‌ته‌وه‌‪ ،‬به‌اڵم به‌به‌راوردكردنی‌ خاڵه‌‬ ‫دیاریكراوه‌كانی‌ روخس����اری‌‌و زانیاریی‌ نێو‬ ‫دانپێدانانه‌كه‌ی‌ ده‌ناس����رێته‌وه‌ هه‌مان ئه‌و‬ ‫كه‌سه‌یه‌ كه‌ ئه‌مساڵ دانپێدانانه‌كانی‌ له‌الیه‌ن‬ ‫ئه‌نجومه‌ن����ی‌ ئاسایش����ه‌وه‌ باڵوكراوه‌ته‌وه‌‪.‬‬ ‫ناوی‌ ئه‌حمه‌د عزیی له‌به‌یاننامه‌كه‌ی‌ ‪2014‬دا‬

‫به‌پیت نوسراوه‌و تیاشیدا ئاماژه‌ به‌وه‌كراو‌ه‬ ‫كه‌ له‌گه‌ڵ محه‌مه‌دی‌ برایدا ده‌ستگیراوه‌ كه‌‬ ‫ئه‌ویش ناوی‌ به‌پیت نوسراوه‌‪.‬‬ ‫تیمی‌ نیقاش كه‌ لێكۆڵینه‌وه‌ی‌ له‌ڤیدیۆو‬ ‫وێنه‌ك����ه‌ ك����رد چه‌ن����د راس����تییه‌كی‌ ب����ۆ‬ ‫س����اخبووه‌وه‌‪ ،‬له‌به‌یاننامه‌كه‌ی‌ ساڵی‌ ‪2014‬‬ ‫ناوی‌ تۆمه‌تباره‌كه‌ به‌م ش����ێوه‌یه‌ نوسراوه‌‬ ‫(ا‪.‬ح‪.‬ع) ئه‌مه‌ش پیتی‌ یه‌كه‌می‌ هه‌مان ئه‌و‬ ‫ناوه‌یه‌ كه‌ له‌ڤیدیۆكه‌ به‌ته‌واوی‌ نوس����راوه‌‬ ‫(ئه‌حمه‌د حسین عه‌بدولره‌حمان عزی)‪.‬‬ ‫كه‌ ه����ه‌ردوو وێنه‌كه‌ ب����ه‌راورد كرا چه‌ند‬ ‫ئاماژه‌یه‌كی‌ ورد ده‌رده‌كه‌ون‪ ،‬له‌وانه‌ شێوه‌ی‌‬ ‫گوێچكه‌یان وه‌ك یه‌ك����ه‌‪ ،‬كه‌وانه‌ی‌ برۆیان‪،‬‬ ‫ده‌م‌و لێویان یه‌كه‌و له‌ژێر لێوی‌ خواره‌وه‌ی‌‬ ‫خاڵێكی‌ دیار هه‌یه‌‪ ،‬هه‌روه‌ها ش����ێوه‌ی‌ قژو‬ ‫ناوچاوان����ی‌ وه‌ك یه‌كه‌و ل ‌هش‌و الریش����یان‬ ‫ته‌واو یه‌ك ده‌نوێنن‪.‬‬ ‫له‌رێی‌ گ����ه‌ڕان‌و كنه‌كردنه‌وه‌وه‌ ده‌ركه‌وت‬ ‫له‌و كاته‌وه‌ی‌ له‌ساڵی‌ ‪ 2014‬ده‌ستگیركردنی‌‬ ‫راگه‌یه‌ندراوه‌‪ ،‬هی����چ زانیارییه‌ك له‌باره‌یه‌وه‌‬ ‫له‌به‌رده‌س����تدا نییه‌ ن����ه‌ له‌ئینته‌رنێت‌و نه‌‬ ‫له‌تۆڕه‌ كۆمه‌اڵیه‌تیی����ه‌كان‪" ،‬نیقاش" له‌رێی‌‬ ‫كه‌س����ێكی‌ یاس����ایی‌ ئ����اگاداره‌وه‌ زانی‌ كه‌‬ ‫ته‌نان����ه‌ت چ����وار مانگ پێش هێرش����ه‌كه‌ی‌‬ ‫كه‌ركوك ئه‌م تۆمه‌تباره‌ له‌زینداندا بینراوه‌‪.‬‬ ‫هه‌موو هه‌وڵه‌كانی‌ "نیقاش" بۆ وه‌رگرتنی‌‬ ‫لێدوان����ی‌ ئاس����ایش‌و ده‌زگا ئه‌منیی����ه‌كان‬ ‫له‌ب����اره‌ی‌ ئ����ه‌م كه‌یس����ه‌وه‌ نه‌گه‌یش����تنه‌‬ ‫ئه‌نج����ام‪ ،‬ته‌نانه‌ت هه‌وڵ����ی‌ زۆر درا لێدوان‬ ‫له‌كه‌سوكاری‌ تۆمه‌تباره‌كه‌ وه‌ربگرێت‪ ،‬به‌اڵم‬

‫هه‌وڵ����ه‌كان بێئه‌نجام بوون‌و ئه‌و كه‌س����ه‌ ‌ی‬ ‫هه‌ولێدا په‌یوه‌ندییه‌كه‌ بۆ "نیقاش" بسازێنێ‌‬ ‫رایگه‌یاند له‌به‌ر هه‌ستیاری‌ دۆخه‌كه‌و ترس‬ ‫كه‌س ناوێرێت قسه‌ بكات‪.‬‬ ‫حات����ه‌م تائ����ی ئه‌ندام����ی‌ ئه‌نجومه‌ن����ی‌‬ ‫سیاس����ی‌ عه‌ره‌بی له‌كه‌ركوك به‌"نیقاش"ی‌‬ ‫وت "ئه‌و ج����ۆره‌ روداوانه‌ دووباره‌ ده‌بنه‌وه‌‬ ‫كه‌ كه‌سانێك ده‌س����تگیرده‌كرێن بێ ئه‌وه‌ی‌‬ ‫الیه‌نی‌ ئه‌من���� ‌ی ده‌س����تگیركه‌ری‌ بزانرێت‌و‬ ‫تۆمه‌تی‌ ئاڕاسته‌ ده‌كرێت"‪.‬‬ ‫به‌پێی‌ بڕگه‌ی‌ هه‌ش����تی‌ ماده‌ ‌ی دووه‌می‌‬ ‫یاس����ای‌ بنه‌بڕكردن����ی‌ تی����رۆر له‌هه‌رێم����ی‌‬ ‫كوردس����تان هه‌ركه‌سێك ئاس����انكاریی‌ بۆ‬ ‫تیرۆریس����تان بكات یان حه‌ش����اریان بدات‬ ‫به‌كاری‌ تیرۆر ده‌ناس����رێت‌و تاوانه‌كه‌ش����ی‬ ‫سزای‌ له‌سێداره‌دانه‌‪.‬‬ ‫به‌پێی‌ به‌یاننامه‌كه‌ی‌ دووساڵ له‌مه‌وبه‌ری‌‬ ‫ئاسایش����ی‌ پارت����ی‌ ئه‌حم����ه‌د عزی����ی ئه‌و‬ ‫كات دان����ی‌ به‌تاوانه‌كه‌یدا ناوه‌و به‌یاس����ای‌‬ ‫بنه‌بڕكردنی‌ تیرۆر رێی‌ تێناچێت له‌زینداندا‬ ‫ئازاد كرابێت‪.‬‬ ‫ئه‌حم����ه‌د عزی����ی‌ س����ه‌ر به‌خیڵ����ی‌ عزه‌‬ ‫ك����ه‌ له‌ناوچه‌كان����ی‌ باش����وری‌ كه‌رك����وك‬ ‫باڵوبوونه‌ته‌وه‌‪ ،‬به‌اڵم به‌به‌راورد به‌عه‌شیره‌ته‌‬ ‫عه‌ره‌به‌ سونه‌كانی‌ تر ژماره‌یان كه‌متره‌‪.‬‬ ‫سیاس����ه‌تمه‌دارێكی‌ عه‌ره‌ب����ی س����ونه‌ی‌‬ ‫كه‌ركوك ك����ه‌ له‌به‌ر هه‌س����تیاری‌ بابه‌ته‌كه‌‬ ‫نه‌یوس����ت ناوی‌ باڵوبكرێته‌وه‌ به‌"نیقاش"ی‌‬ ‫وت "له‌باره‌ی‌ رودانی‌ حاڵه‌تێكی‌ له‌وجۆره‌دا‬ ‫ناوێری����ن ده‌س����ت له‌كه‌یس����ه‌كه‌ وه‌ربده‌ین‬ ‫ئه‌گه‌رچی‌ بش����زانین كه‌ ده‌س����تگیركراوه‌كه‌‬

‫بێتاوان����ه‌‪ ،‬چونكه‌ ئه‌گه‌ر هه‌یه‌ خۆش����مان‬ ‫بكرێینه‌ ئامانج"‪.‬‬ ‫ئه‌و وت����ی‌ "زۆر له‌و كه‌یس����انه‌ ده‌بینین‬ ‫كه‌ كه‌س����انێك به‌تۆمه‌تی‌ تیرۆر ده‌س����تگیر‬ ‫ده‌كرێ����ن‌و دواتر ده‌یانبینی����ن ئازاد ده‌كرێن‬ ‫یان له‌كه‌یسێكی‌ تردا به‌كار ده‌هێنرێن"‪.‬‬ ‫له‌س����نوری‌ ناوشاری‌ كه‌ركوكدا هێزه‌كانی‌‬ ‫ئاسایش����ی‌ س����ه‌ر به‌پارت����ی‌ دیموكرات����ی‌‬ ‫كوردس����تان بونی����ان هه‌ی����ه‌ كه‌ ه����اوكات‬ ‫راوێژكاری‌ ئه‌نجومه‌نی‌ ئاسایشی‌ هه‌رێمیش‬ ‫سه‌ر به‌و پارته‌یه‌‪.‬‬ ‫كاتێك داعش له‌ ‪21‬ی‌ مانگی‌ تش����رینی‌‬ ‫یه‌كه‌م����دا هێرش����ی ك����رده‌ س����ه‌ر چه‌ن����د‬ ‫پێگه‌یه‌كی‌ ئه‌و شاره‌‪ ،‬ركابه‌ری‌ هێزه‌ ئه‌منیه‌‬ ‫جیاوازه‌كانی‌ كورد له‌و سنوره‌ ده‌ستیپێكرد‬ ‫بۆ س����ه‌لماندنی‌ زۆرترین ده‌س����تكه‌وت له‌و‬ ‫روداوه‌دا بۆ سه‌لماندی‌ ئه‌وه‌ی‌ به‌په‌رۆشن بۆ‬ ‫دابینكردنی‌ ئاسایش����ی‌ ئه‌وشاره‌ جێناكۆكه‌‬ ‫له‌نێ����وان هه‌رێ����م‌و ناوه‌ند ی����ان ئاماژه‌دان‬ ‫به‌وه‌ی‌ ئه‌وان پارێزگاری‌ شاره‌كه‌ن‪.‬‬ ‫له‌هه‌رێمی‌ كوردستانیش����دا ئ����ه‌و جۆره‌‬ ‫ئه‌زمونان����ه‌ دوب����اره‌ بوونه‌ت����ه‌وه‌ به‌تایبه‌ت‬ ‫كاتێك كه‌ پش����ێوی‌ سیاس����یی‌ یان ئه‌منی‌‬ ‫یان خۆپیش����اندان روده‌دات هاوكات هێزه‌‬ ‫ئه‌منیه‌كانی‌ پالنی‌ گروپێك ئاشكرا ده‌كات‬ ‫ب����ۆ ئه‌نجامدان����ی‌ كاری‌ توندووتی����ژی‌ كه‌‬ ‫هه‌ندێكیان گه‌یش����تۆته‌ ئاس����تێك به‌شێك‬ ‫له‌هاواڵتی����ان به‌گومان����ه‌وه‌ تێ����ی‌ بڕوانن‌و‬ ‫كه‌س����وكاری‌ قوربانی����ه‌كان س����كااڵ تۆمار‬ ‫بكه‌ن‪.‬‬ ‫بێس����توون فای����ه‌ق ئه‌ندام����ی‌ لیژن����ه‌ی‌‬ ‫مافی‌ مرۆڤی‌ په‌رله‌مانی‌ كوردس����تان باس‬ ‫له‌گه‌یشتنی‌ ژماره‌یه‌ك سكااڵ ده‌كات له‌الیه‌ن‬ ‫قوربانیانی‌ ئ����ه‌و جۆره‌ "س����یناریۆ"یانه‌وه‌‬ ‫به‌لیژنه‌كه‌ی����ان‌و ئ����ه‌و به‌"نیق����اش"ی‌ وت‬ ‫"خه‌ڵكانێ����ك هه‌ن كه‌ س����كااڵیان الی‌ ئێمه‌‬ ‫ك����ردووه‌ له‌زیندان����دا هه‌ڕه‌ش����ه‌ی‌ ئه‌وه‌یان‬ ‫لێكردوون كه‌ ئه‌گ����ه‌ر كارێكی‌ دیاریكراویان‬ ‫بۆ ئه‌نجام نه‌ده‌ن س����یناریۆییان بۆ دروست‬ ‫ده‌كه‌ن یان له‌روداوه‌كاندا سیناریۆ دروست‬ ‫ده‌كرێ����ت له‌الیه‌ن هێ����زه‌ ئه‌منیه‌كانه‌وه‌ بۆ‬ ‫شێواندنی‌ كه‌یسه‌كان"‪.‬‬ ‫ئ����ه‌و په‌رله‌مانت����اره‌ باس له‌ كه‌یس����تی‌‬ ‫كوژران����ی‌ رۆژنامه‌ن����وس كاوه‌ گه‌رمیان����ی‌‬

‫ده‌كات له‌ س����اڵی‌ ‪ 2013‬دا كه‌ به‌ وته‌ی‌ ئه‌و‬ ‫خانه‌واده‌كه‌ی‌ به‌گومانن له‌و كه‌سه‌ی‌ كه‌ به‌و‬ ‫تۆمه‌ته‌ ده‌ستگیركراوه‌‪.‬‬ ‫ئه‌و گومانه‌ له‌كه‌یسی‌ كوژرانی‌ سه‌رده‌شت‬ ‫عوس����مان رۆژنامه‌نوسی شاری‌ هه‌ولێریشدا‬ ‫دووب����اره‌ ب����ۆوه‌ كاتێك له‌س����اڵی‌ ‪2010‬دا‬ ‫رفێنراو له‌پاش كوژرانی‌‪ ،‬وه‌زاره‌تی‌ ناوخۆی‌‬ ‫هه‌رێم كه‌یسی‌ كوشتنه‌كه‌ی‌ خسته‌ ئه‌ستۆی‌‬ ‫رێكخ����راوی‌ قاعیده‌‪ ،‬ب����ه‌اڵم خانه‌واده‌كه‌ی‌‬ ‫بڕوای����ان به‌ده‌ره‌نجامی‌ ئ����ه‌و لێكۆلێنه‌وه‌یه‌‬ ‫نه‌هێنا‪.‬‬ ‫هه‌رچه‌نده‌ زیا بوتروس سه‌رۆكی‌ ده‌سته‌ی‌‬ ‫مافه‌كانی‌ مرۆڤ له‌هه‌رێمی‌ كودرستان ئاماژه‌‬ ‫به‌وه‌ده‌كات كه‌ هیچ كه‌یسێكی‌ له‌وجۆره‌یان‬ ‫نه‌هاتۆته‌ به‌رده‌م سه‌باره‌ت به‌به‌كارهێنانی‌‬ ‫به‌ندكداوان بۆ سیناریۆی‌ روداوێكی‌ جیاواز‬ ‫له‌وه‌ی‌ له‌سه‌ری‌ ده‌س����تگیركراون‪ ،‬به‌اڵم بۆ‬ ‫"نیقاش" وتی‌ "ئه‌گه‌ر هه‌یه‌ روداوی‌ له‌وجۆره‌‬ ‫هه‌بێت‌و ناڵێن نییه‌‪ ،‬ئێمه‌ ناتوانین له‌كاتی‌‬ ‫لێكۆڵینه‌وه‌دا ته‌ده‌خول بكه‌ین‌و كاری‌ ئێمه‌‬ ‫له‌پاش بڕیاری‌ دادگایه‌"‪.‬‬ ‫گومانی‌ هاواڵتیانی‌ هه‌رێمی‌ كوردس����تان‬ ‫له‌به‌ش����ێك له‌راگه‌یان����دراوه‌ ره‌س����میه‌كان‬ ‫له‌گه‌رمه‌ی‌ قه‌یرانه‌ سیاس����ییه‌كاندا له‌خۆوه‌‬ ‫نه‌هاتووه‌‪ ،‬دروستكردنی‌ سیناریۆ له‌واڵتانی‌‬ ‫خۆرهه‌اڵتی‌ ناوه‌ڕاستدا بۆ په‌رده‌پۆشكردنی‌‬ ‫روداوێك����ی‌ گه‌وره‌ت����ر بۆت����ه‌ یه‌كێ����ك‬ ‫له‌ئامرازه‌كانی‌ گه‌مه‌ی‌ سیاسی‌‪.‬‬ ‫د كامه‌ران به‌رواری‌ مامۆس����تای‌ زانسته‌‬ ‫سیاس����یه‌كانی‌ زانك����ۆی‌ ده����ۆك جه‌خت‬ ‫له‌وه‌ ده‌كاته‌وه‌ كه‌ گومان له‌دروس����تكردنی‌‬ ‫س����یناریۆ له‌الی����ه‌ن هێ����زه‌ ئه‌منییه‌كانه‌وه‌‬ ‫له‌هه‌رێم����ی‌ كوردس����تان بوونی‌ هه‌یه‌‪ ،‬وه‌ك‬ ‫چۆن له‌واڵتانی‌ خۆرهه‌اڵتی‌ ناوه‌ڕاستدا په‌نا‬ ‫بۆ ئه‌وجۆره‌ سیناریۆیانه‌ ده‌برێت‪.‬‬ ‫كامه‌ران به‌رواری‌ به‌"نیقاش"ی‌ وت "هۆكار‬ ‫زۆرن بۆ دروس����تكردنی‌ ئه‌و س����یناریۆیانه‌‬ ‫ره‌نگه‌ له‌به‌ر ئه‌وه‌ بێت جه‌ماوه‌ری‌ هێزێكی‌‬ ‫ئه‌من����ی‌ له‌نێو هاواڵتیان به‌رز بكه‌نه‌وه‌‪ ،‬یان‬ ‫بۆ ئه‌وه‌ بێت به‌و كاره‌ خه‌ڵێكی‌ تر بتۆقێنن‪،‬‬ ‫یان هه‌ندێكجار له‌به‌ر ئه‌وه‌یه‌ كه‌ س����ه‌رنجی‌‬ ‫خه‌ڵك ب����ۆ الی‌ ئه‌و كه‌یس����ه‌ رابكێش����ن‌و‬ ‫له‌پرسێكی‌ س����ه‌ره‌كی‌ دوریان بخه‌نه‌وه‌ كه‌‬ ‫مه‌به‌ستیانه‌"‪.‬‬

‫ب ‌ێ كاره‌بایی‌‌و ب ‌ێ نه‌وتی‌ خه‌ڵكی‌ كوردستان ‌ی گه‌ڕاندووه‌ته‌و‌ه بۆ سااڵن ‌ی نه‌وه‌ده‌كان‬ ‫نقاش‪ ،‬مەعاز فەرحان‬ ‫خه‌ڵكی‌ كوردستان كێشه‌یه‌كیان له‌كۆڵ‬ ‫نابێته‌وه‌ دانه‌یه‌كی‌ تری‌ دێته‌ سه‌ر‪ ،‬ئه‌وه‌تا‬ ‫له‌گه‌ڵ هاتنی‌ وه‌رزی‌ سه‌رمادا نه‌ كاره‌با‬ ‫هه‌یه‌ نه‌ نه‌وت‪ ،‬بۆیه‌ ته‌نیا كه‌ره‌سته‌‬ ‫كۆنه‌كان فریایان ده‌كه‌وێت‬ ‫ئێس����تا بژێوی‌ رۆژانه‌ی‌ ئاس����ۆ عه‌بدواڵ‪،‬‬ ‫له‌س����ه‌ر فرۆشی‌ س����ۆپای‌ دار‌و ته‌نكی‌ ئاو‬ ‫گه‌رمكردن‌و ته‌باخی‌ نه‌وته‌‪ ،‬ئه‌و كه‌ره‌ستانه‌ی‌‬ ‫س����ااڵنی‌ نه‌وه‌ده‌كان هاواڵتیان����ی‌ هه‌رێمی‌‬ ‫كوردس����تان شه‌و‌و رۆژیان پێ به‌رێده‌كردن‪،‬‬ ‫نه‌بونی‌ كاره‌با‌و نه‌وتی‌ پێویس����ت له‌س����اڵی‌‬ ‫‪‌2016‬و له‌گه‌ڵ نزیكبونه‌وه‌ی‌ ‪2017‬دا وایكرد‬ ‫ئه‌و كه‌ره‌سته‌كانی‌ به‌رده‌ستی‌ ئاسۆ له‌گه‌ڵ‬ ‫چراو الیت شه‌حن‌و سۆپای‌ غاز جارێكی‌ تر‬ ‫هاواڵتیان په‌نایان بۆ به‌رنه‌وه‌‪.‬‬ ‫هه‌رێم����ی‌ كوردس����تان‪ ،‬به‌كۆمه‌ڵێ����ك‬ ‫قه‌یرانه‌وه‌ی‌ ماڵئاوایی‌ له‌ساڵی‌ ‪ 2016‬ده‌كات‌و‬ ‫تا دێت گوزه‌رانی‌ خه‌ڵكه‌كه‌ش����ی‌ زه‌حمه‌تتر‬ ‫ده‌بێت‪ ،‬كاتێك پێش����وازی‌ له‌س����اڵی‌ نوێ‬ ‫ده‌كرێت خه‌م‌و خه‌ونی‌ دانیش����توانی‌ هه‌رێم‬ ‫ئه‌وه‌ی����ه‌ چۆن بتوانن ش����ه‌وێك به‌روناكی‌‌و‬ ‫رۆژێك به‌گه‌رمك����ه‌ره‌وه‌‌و ئ����اوی‌ گه‌رمه‌وه‌‬ ‫به‌سه‌ر به‌رن‪.‬‬ ‫س����ۆپای‌ دار‪ ،‬چرای‌ نه‌وت‪ ،‬الیت شه‌حن‪،‬‬ ‫ته‌نكی‌ ئ����او گه‌رمك����ردن‪ ،‬ته‌ب����اخ بۆ ژێر‬ ‫ته‌نكی‌‪ ،‬بۆیله‌ری‌ گیزه‌ر‪ ،‬س����ۆپای‌ غاز‪ ،‬ئه‌و‬ ‫ئامێرو كه‌ره‌س����تانه‌ن بازاڕیان گه‌رمه‌‪ ،‬ئه‌مه‌‬ ‫له‌كاتێكدایه‌ به‌ش����ێكی‌ زۆر له‌و كه‌ره‌ستانه‌‬

‫ئه‌وانه‌بوون هاواڵتیان له‌س����ااڵنی‌ سه‌ره‌تای‌‬ ‫نه‌وه‌ده‌كانی‌ س����ه‌ده‌ی‌ رابردوو ژیانیان پ ‌ێ‬ ‫ته‌یده‌كردن‪.‬‬ ‫ئاس����ۆ عه‌ب����دواڵ ‪ 18‬س����اڵه‌ كاری‌‬ ‫دروس����تكردنی‌ ته‌نكی‌ ئ����او‌و نه‌وت‌و حه‌مام‬ ‫ده‌كات‪ ،‬به‌"نیق����اش"ی‌ وت "كاره‌ب����ا نی����ه‌‬ ‫نه‌وت نیه‌‪ ،‬ئه‌وه‌ش وایكردوه‌ س����ۆپای‌ دار‌و‬ ‫ته‌نك����ی‌ ئاو گه‌رم كردن‌و ته‌نكی‌ هیته‌ر زۆر‬ ‫بفرۆشرێن"‪.‬‬ ‫ئه‌و كه‌ره‌س����تانه‌ی‌ ئاسۆ باسیان ده‌كات‬ ‫ئه‌وانه‌ بوون له‌سااڵنی‌ نه‌وه‌ده‌كانی‌ سه‌ده‌ی‌‬ ‫رابردوودا‪ ،‬هاواڵتیان سودیان لێوه‌رده‌گرتن‪،‬‬ ‫ئ����ه‌وه‌ش به‌ه����ۆی‌ گه‌مارۆی‌ ئابوری‌ س����ه‌ر‬ ‫عێراق‌و هه‌رێمی‌ كوردستان‪ ،‬شه‌ری‌ ناوخۆی‌‬ ‫هێزه‌ كوردییه‌كانیش وایكرد بوو‪ ،‬به‌زه‌حمه‌ت‬ ‫هاواڵتیان نه‌وتی‌ پێویستیان ده‌ستكه‌وێت‌و‬ ‫ته‌نیا چه‌ن����د كاتژمێرێكیش كاره‌با ده‌درایه‌‬ ‫هاواڵتیان‪.‬‬ ‫ده‌ستیكرد به‌گیرفانیدا ‪ 80‬هه‌زار دیناری‌‬ ‫دا به‌خاوه‌ن دوكانه‌كه‌‪ ،‬س����ۆپایه‌كی‌ غازی‌‬ ‫كڕی‌ بۆ خ����ۆ گه‌رمكردنه‌وه‌‪ ،‬عه‌لی‌ عه‌بدواڵ‬ ‫(‪ 55‬س����اڵ) له‌مانگی‌ دوانزه‌دایه‌‌و چاوه‌رێی‌‬ ‫وه‌رگرتنی‌ موچه‌ی‌ خانه‌نشینی‌ مانگی‌ پێنج‬ ‫ده‌كات‪.‬‬ ‫ئه‌و به‌"نیق����اش"ی‌ وت "هی����چ نه‌وتمان‬ ‫وه‌رنه‌گرتووه‌‪ ،‬هیته‌رمان به‌كارده‌هێنا كاره‌با‬ ‫نه‌ما‪ ،‬ناچار ئه‌م سۆپای‌ غازه‌ ده‌كڕم‪ ،‬ئه‌ویش‬ ‫گران بووه‌ جاران ب����ه‌ ‪ 55‬هه‌زار دینار بوو‬ ‫ئێس����تا ‪ 25‬هه‌زار دینار گرانتر بووه‌"‪ .‬ئه‌و‬ ‫به‌نیگه‌رانیه‌وه‌ وت����ی‌ "هیچ حه‌لێك نه‌ماوه‌‌و‬ ‫دۆخی‌ سۆماڵ زۆر له‌ ئێمه‌ باشتره‌"‪.‬‬

‫ئه‌م هه‌فته‌یه‌ له‌‬ ‫بۆ خوێندنه‌وه‌ی ئه‌م راپۆرتانه‌و چه‌ندین راپۆرتی سه‌رنجراکێشی تر‬ ‫به‌زمانه‌کانی کوردی‌و عه‌ره‌بی‌و ئینگلیزی‪ ،‬سه‌ردانی نیقاش بکه‌ ‪www.niqash.org‬‬

‫كاتێك پێش���وازی‌ له‌ساڵی‌ نوێ ده‌كرێت‬ ‫خه‌م‌و خه‌ون���ی‌ دانیش���توانی‌ هه‌رێم ئه‌وه‌یه‌‬ ‫چ���ۆن بتوانن ش���ه‌وێك به‌روناك���ی‌‌و رۆژێك‬ ‫به‌گه‌رمكه‌ره‌وه‌‌و ئاوی‌ گه‌رمه‌وه‌ به‌سه‌ر به‌رن‬ ‫ش���انۆ هاوڕێ‌ بریكاری‌ هێنانی‌ س���ۆپای‌‬ ‫غازه‌‪ ،‬رۆژانه‌ی‌ ‪ 40‬تا ‪ 50‬س���ۆپا ده‌فرۆشێت‪،‬‬ ‫به‌"نیقاش"ی‌ وت "نه‌وت نه‌ماوه‌ خه‌ڵك خوی‌‬ ‫داوه‌ته‌وه‌ س���ۆپای‌ غاز ئه‌مس���اڵ له‌بازاڕی‌‬ ‫مه‌زاده‌ك���ه‌ی‌ خ���واره‌وه‌ (بازاڕێك���ی‌ میللی‌‬ ‫س���لێمانی‌) بڕواناكه‌م هیچ س���اڵێك به‌قه‌د‬ ‫ئێستا به‌كه‌می‌ سۆپای‌ نه‌وت فرۆشرابن"‪.‬‬ ‫س���ۆپای‌ غاز نرخه‌كه‌ ‪ 55‬ه���ه‌زاره‌وه‌ بۆ‬ ‫‪ 80‬هه‌زار دینار ده‌س���تپێده‌كات‪ ،‬ئه‌گه‌ر ‪24‬‬ ‫كاتژمێ���ر ئیش���ی‌ پێبكرێت بتڵێ���ك غاز كه‌‬ ‫نرخه‌كه‌ی‌ حه‌وت هه‌زارو پێنج س���ه‌د دیناره‌‬ ‫به‌شی‌ ‪ 5‬رۆژ ده‌كات‪.‬‬ ‫جگه‌ له‌سۆپای‌ غاز ئێستا چراو‌و گڵۆپی‌‬ ‫شه‌حن خواستی‌ زۆریان له‌سه‌ره‌‪ ،‬هاواڵتیان‬ ‫بۆ رووناك كردن���ه‌وه‌ی‌ ماڵه‌كانیان به‌كاریان‬ ‫ده‌هێنن‪.‬‬ ‫چ����را چه‌ندین س����اڵ ده‌بێ����ت هاواڵتیان‬ ‫له‌به‌ر رووناكیه‌كه‌دا دانه‌نیش����توون‪ ،‬به‌اڵم بێ‌‬ ‫كاره‌بای‌ جارێكی‌ ت����ر هاواڵتیانی‌ ناچار كرد‬ ‫له‌به‌ر رووناكیه‌كه‌یدا رۆژ بكه‌نه‌وه‌‪.‬‬ ‫به‌پێی‌ خشته‌ی‌ راگه‌یه‌ندراوی‌ فه‌رمانگه‌ی‌‬ ‫كاره‌ب����ا بۆ ئ����ه‌م مانگه‌ ده‌بێ����ت رۆژانه‌ ‪14‬‬ ‫سه‌عات كاره‌با بدرێت‪ ،‬به‌اڵم زۆربه‌ی‌ رۆژه‌كان‬ ‫ته‌نیا چوار بۆ پێنج كاتژمێر كاره‌با ده‌درێت‪،‬‬ ‫هه‌روه‌ها حه‌وت سه‌عاتی‌ تر كاره‌بای‌ مۆلیده‌ی‌‬ ‫ئه‌هل����ی ده‌بێت هه‌بێت كه‌ خه‌ڵك����ی‌ به‌پاره‌‬ ‫ده‌یك����ڕن‌و نرخ����ی‌ یه‌ك ئه‌مپێ����ری‌ نۆ هه‌زار‬

‫دین����اره‌‪ ،‬زۆربه‌ی‌ هه‌ره‌ زۆری‌ ماڵه‌كانیش���� ‌ی‬ ‫ل����ه‌و ماوه‌ی����ه‌دا س����ێ‌ ئه‌مپێ����ر كاره‌بای����ان‬ ‫ده‌بێت‪ ،‬كه‌ زۆربه‌ی‌ ئامێره‌ س����ه‌ره‌كییه‌كانی‌‬ ‫خ����ۆ گه‌رمكردنه‌وه‌ی‌ ئی����ش پێناكرێت‪ ،‬ئه‌و‬ ‫چه‌ند س����ه‌عاته‌ی‌ كه‌ ده‌مێنێته‌وه‌ به‌بێ‌ هیچ‬ ‫كاره‌بایه‌ك به‌ڕێی‌ ده‌كه‌ن‪.‬‬ ‫س����االر عه‌لی‌‪ ،‬له‌واڵت����ی‌ ئێران����ه‌وه‌ چراو‬ ‫ته‌باخی‌ نه‌وت ده‌هێنێ����ت‪ ،‬به‌"نیقاش"ی‌ وت‬ ‫"چ����را‌و ته‌باخ بازاڕیان زۆر باش����ه‌‪ ،‬دوو جۆر‬ ‫چرامان هه‌یه‌‪ ،‬مانگان����ه‌ هه‌زار ته‌باخ‌و هه‌زار‬ ‫چرا ده‌هێنم"‪.‬‬ ‫كه‌مال محه‌مه‌د ماوه‌ی‌ ‪ 15‬س����اڵه‌ ئامێری‌‬ ‫كاره‌بای‌ ده‌فرۆش����ێت‪ ،‬هیچ كاتێك هێنده‌ی‌‬ ‫ئێستا گلۆپی‌ شه‌حنی‌ نه‌فرۆشتووه‌‪.‬‬ ‫ئ����ه‌و به‌"نیق����اش"ی‌ وت "زیاتر به‌‪ 20‬جۆر‬ ‫الیت شه‌حن هه‌یه‌‌و هه‌موو دوكاندارێك رۆژانه‌‬ ‫‪ 100‬دانه‌ ده‌فرۆش����ێت چونك����ه‌ كاره‌با نیه‌"‪.‬‬ ‫ئه‌و الیته‌ ش����ه‌حنانه‌ چه‌ند سه‌عاتێك ده‌بێت‬ ‫به‌كاره‌باوه‌ بكرێن دوایی‌ به‌شی‌ پێنج سه‌عات‬ ‫رووناك ‌ی ده‌ده‌ن‪.‬‬ ‫بۆ ئه‌مساڵ وه‌زاره‌تی‌ سامانه‌ سروشتییه‌كان‬ ‫به‌بڕیارێك دابه‌ش����كردنی‌ نه‌وتی‌ سپی‌ به‌سه‌ر‬ ‫هاواڵتیاندا له‌الی����ه‌ن وه‌زاره‌ته‌كه‌یه‌وه‌ ڕاگرت‌و‬ ‫داوای‌ له‌پارێ����زگاكان ك����رد خۆی����ان هه‌وڵی‌‬ ‫دابینكردن����ی‌ ئه‌و س����وته‌مه‌نییه‌ ب����ده‌ن بۆ‬ ‫هاواڵتیان‪.‬‬ ‫دوای ئه‌و بڕیاره‌ ئاسۆ فه‌ریدون‪ ،‬پارێزگاری‬ ‫پێشووی سلێمانی‪ ،‬سه‌ردانی شاری به‌غدای‬ ‫كردو له‌الی����ه‌ن به‌رپرس����انی ئه‌وێوه‌ به‌ڵێنی‬ ‫دابینكردن����ی نه‌وت����ی پێ درا ب����ۆ پارێزگای‬ ‫س����لێمانی‌و هه‌ڵه‌بجه‌‪ ،‬له‌ئێستاشدا له‌زۆربه‌ی‌‬

‫غه‌ین له‌شوێنی‌ ڕا‬ ‫تكریتییه‌كان ده‌ستیان به‌شێوه‌زاره‌‬ ‫تایبه‌ته‌كه‌ی‌ خۆیانه‌وه‌ گرتووه‌‬

‫ناوچه‌ ش����اخاوییه‌كانی‌ س����نوری‌ پارێزگاكه‌‬ ‫نه‌وت دابه‌ش كراوه‌‪.‬‬ ‫س����ااڵنی‌ رابردوو بۆ ه����ه‌ر خێزانێك له‌ناو‬ ‫ش����اردا وه‌زاره‌تی‌ س����امانه‌ سروش����تییه‌كان‬ ‫(‪ )400‬لیتر نه‌وتی‌ س����پی‌ به‌هه‌رزان به‌س����ه‌ر‬ ‫هاواڵتیاندا دابه‌ش ده‌ك����رد‪ ،‬ئه‌و بڕه‌ بۆ ئه‌و‬ ‫خێزانان����ه‌ی‌ له‌ناوچه‌ ش����اخاوییه‌كان ده‌ژین‬ ‫ده‌گه‌یشت ‌ه (‪ )800‬لیتر‪.‬‬ ‫محه‌مه‌د حه‌س����یب‪ ،‬به‌رێوه‌ب����ه‌ری‌ نه‌وت‌و‬ ‫كانزاكانی‌ س����لێمانی‌‪ ،‬به‌"نیقاش"ی‌ راگه‌یاند‬ ‫هی����چ ماڵێ����ك به‌به‌رمیلێك نه‌وت زس����تان‬ ‫تێناپه‌ڕێنێ����ت‪ ،‬ب����ه‌اڵم ئ����ه‌وان هه‌وڵیانداوه‌‬ ‫به‌رمیلێك نه‌وت بۆ هه‌ر ماڵێك دابین بكه‌ن‪.‬‬ ‫وتیش����ی‌ "له‌گه‌ڵ به‌غدا رێككه‌وتنێك هه‌یه‌‬ ‫به‌و‌ه ‌ی ‪ 30‬تا ‪ 40‬ملی����ۆن لیتر نه‌وت بنێرێت‬ ‫بۆ سلێمانی‌‪ ،‬ئامانجمان راگرتنی‌ هاوسه‌نگی‌‬ ‫نرخی‌ نه‌وت ‌ه له‌بازاڕ‪ ،‬له‌و بڕه‌ ‪ 19‬ملیۆن لیتر‬ ‫هاتووه‌‪ ،‬له‌ناوچه‌كان����ی‌ پێنجوێن‌و قه‌اڵدزێ‌‌و‬ ‫رانی����ه‌و هه‌ڵه‌بجه‌‌و سه‌یدس����ادق دابه‌ش����مان‬ ‫كردووه‌"‪.‬‬ ‫محه‌م���ه‌د حه‌س���یب‪ ،‬ب���ۆ "نیق���اش"ی‌‬ ‫رونكرده‌وه‌ ‪ 11‬ته‌نكه‌ر غازیان له‌وێس���تگه‌ی‌‬ ‫كۆرم���ۆوه‌ وه‌رگرتووه‌‪ ،‬ه���ه‌ر ته‌نكه‌رێك ‪20‬‬ ‫ته‌ن غاز ده‌گرێت نرخ���ی‌ بوتڵێك غاز هه‌ر‬ ‫به‌ح���ه‌وت هه‌زار‌و ‪ 500‬دیناره‌‪ ،‬تائێس���تاش‬ ‫غاز نرخه‌كه‌ی ب���ه‌رز نه‌بوه‌ته‌وه‌ هه‌رچه‌نده‌‬ ‫خواستی‌ زۆری‌ له‌سه‌ره‌‪.‬‬ ‫كاره‌با یه‌كێكه‌ له‌و كێش���انه‌ی‌ به‌درێژایی‌‬ ‫حكومڕانی‌ هێزه‌ كوردییه‌كان له‌دوای‌ ساڵی‌‬ ‫‪1991‬ه‌وه‌ تائێس���تا به‌رۆك���ی‌ هاواڵتیان���ی‌‬ ‫گرت���ووه‌‪ ،‬هه‌رچه‌نده‌ چه‌ندینج���ار به‌ڵێنی‌‬

‫كاره‌ب���ای‌ ‪ 24‬كاتژمێ���ری‌ دراوه‌ به‌گوێ��� ‌ی‬ ‫هاواڵتیان���دا به‌اڵم به‌ڵێن���ه‌كان هیچیان لێ‌‬ ‫سه‌وز نه‌بووه‌‪.‬‬ ‫س���یروان محه‌م���ه‌د‪ ،‬وته‌بێ���ژی‌ كاره‌بای‌‬ ‫سلێمانی‌‪ ،‬به‌"نیقاش"ی‌ راگه‌یاند "دوو ساڵ‬ ‫زیات���ره‌ پێش���بینی‌ ئه‌وه‌ ده‌كه‌ین ره‌وش���ی‌‬ ‫كاره‌با به‌ره‌و خراپ���ی‌ ده‌ڕوات‪ ،‬له‌به‌رئه‌وه‌ی‌‬ ‫سیاسه‌تی‌ به‌رێوه‌بردنی‌ كه‌رتی‌ وزه‌ له‌هه‌رێمی‌‬ ‫كوردستان سیاسه‌تێكی‌ هه‌ڵه‌یه‌"‪.‬‬ ‫س���یروان محه‌م���ه‌د‪ ،‬ده‌ڵێ���ت "حكومه‌ت‬ ‫به‌رده‌وام پالنی‌ هه‌بووه‌ ب���ۆ به‌رهه‌مهێنانی‌‬ ‫كاره‌با ب���ه‌اڵم پالنی‌ نه‌بووه‌ ب���ۆ چۆنیه‌تی‌‬ ‫كۆنتڕۆڵكردنی‌‪ ،‬ئه‌مه‌ كێشه‌ی‌ كاره‌بای‌ زیاتر‬ ‫كردووه‌"‪.‬‬ ‫پارێزگای‌ س���لێمانی‌ دوو هه‌زار مێگاوایت‬ ‫كاره‌بای‌ پێویس���ته‌‪ ،‬به‌اڵم ئه‌و بڕه‌ی‌ ئێستا‬ ‫بۆی‌ دێت نزیكه‌ی‌ ‪ 500‬بۆ ‪ 600‬مێگاوایته‌‪.‬‬ ‫وته‌بێژی‌ كاره‌بای‌ سلێمانی‌‪ ،‬وتیشی‌ "دوو‬ ‫ساڵ ده‌بێت تۆڕه‌كانی‌ كاره‌با سیانه‌ نه‌كراون‪،‬‬ ‫پێنج هه‌زار محاویله‌مان هه‌یه‌ كه‌ پێویستیان‬ ‫به‌سیانه‌كردن هه‌یه‌‪ ،‬ساڵ هه‌بووه‌ ‪ 20‬ملیار‬ ‫دینار به‌ته‌نیا بۆ سیانه‌كردنه‌وه‌ ته‌رخانكراوه‌‬ ‫ئه‌مس���اڵ یه‌ك دینار دابی���ن نه‌كراوه‌‪ ،‬یه‌ك‬ ‫محاویله‌مان نیه‌ له‌گه‌نجینه‌"‪.‬‬ ‫س���یروان محه‌مه‌د‪ ،‬دابه‌شنه‌كردنی‌ نه‌وتی‌‬ ‫به‌س���ه‌ر هاواڵتیاندا به‌دروستكه‌ری‌ بارگرانی‌‬ ‫به‌س���ه‌ر وه‌زاره‌ته‌كه‌یه‌وه‌ ناوبرد‌و وتیش���ی‌‬ ‫"س���وتانی‌ محاویل���ه‌كان كێش���ه‌یه‌كی‌ تره‌‬ ‫له‌ماوه‌ی‌ ‪ 15‬رۆژدا ‪ 50‬محاویله‌مان س���وتاوه‌‬ ‫كولف���ه‌ی‌ چاكردنه‌وه‌یان نزیكه‌ی‌ نیو ملیۆن‬ ‫دۆالره‌"‪.‬‬

‫دیارده‌ی مه‌هاویل بۆنه‌كانی‬

‫باشووری عێراق داگیر ده‌كات‬

‫‪6‬‬

‫ئابوری‬

‫)‪ )558‬سێشه‌مم ‌ه ‪2016/12/27‬‬

‫ئه‌م الپه‌ره‌یه‌ به‌سپۆنسه‌ری کۆمپانیای پیت ئۆیڵ‌‬

‫‪ 2016‬ساڵێكی دارایی ره‌ش‌و سه‌خت بۆ هه‌رێمی كوردستان بژارده‌یه‌ك له‌ڕوداوه‌‬ ‫"جگه‌ له‌كه‌رتی كشتوكاڵ‌و گه‌شتوگوزار هه‌مو كه‌رته‌كانی‬ ‫ئابورییه‌كانی ‪2016‬‬ ‫ئابوری پاشه‌كشه‌ی زیاتریان كردوه‌"‬ ‫ئا‪ :‬وریا حسێن‬ ‫كه‌س دانی خێر به‌ساڵی دارایی‬ ‫‪2016‬دا نانێت‪ ،‬چونكه‌ له‌م ساڵه‌دا‬ ‫رێژه‌ی هه‌ژاری‌و بێكاری هه‌ڵكشاو هیچ‬ ‫به‌ره‌و‌پێشچونێكی دارایی له‌دۆخی‬ ‫هه‌رێمدا روینه‌دا‪ ،‬بۆیه‌ په‌رله‌مانتاران‌و‬ ‫ئابوریناسان‌و به‌رپرسانی حكومه‌ت‬ ‫باس له‌خراپی دۆخی دارایی كۆی‬ ‫كه‌رته‌كان ده‌كه‌ن له‌ساڵی ‪ 2016‬و‬ ‫پێشبینیه‌كانی خۆیشیان بۆ‪2017‬‬ ‫ده‌خه‌نه‌ڕو‪.‬‬ ‫"‪ 2016‬ساڵی تااڵن‌وبڕۆ بو"‬ ‫مه‌س���عود حه‌ی���ده‌ر ئه‌ندامی لیژنه‌ی‬ ‫دارایی په‌رله‌مانی عێ���راق باوه‌ڕیوایه‌‬ ‫"س���اڵی ‪ 2015‬هه‌رێم���ی كوردس���تان‬ ‫به‌ش���ێوه‌ی رێژه‌یی بودج���ه‌ی عێراقی‬ ‫بۆهات���وه‌‪ ،‬ب���ه‌اڵم س���اڵی ‪ 2016‬هیچ‬ ‫پاره‌یه‌كی بۆ نه‌هات له‌به‌غداوه‪ ،‬هه‌رێم‬ ‫نه‌وت���ی خۆی س���ه‌ربه‌خۆ فرۆش���ت‌و‬ ‫عێراقی���ش بودج���ه‌ی نه‌ن���ارد" وه‌كو‬ ‫ئاماژه‌ی���ه‌ك ب���ۆ خراپ���ی په‌یوه‌ندیه‬ ‫داراییه‌كانی نێ���وان هه‌رێم به‌غدا‪ ،‬وتی‬ ‫"رێکكه‌وتن���ی نه‌وتی نێ���وان هه‌ولێرو‬ ‫به‌غدا ‪ %48‬جێبه‌جێكراوه‌"‪.‬‬

‫ساڵی ‪ 2013‬به‌سه‌رمایه‌ی‬ ‫‪ 5‬ملیارو ‪ 500‬ملیۆن‬ ‫دۆالر ‪ 40‬گرێبه‌ستی‬ ‫وه‌به‌رهێنانمان هه‌بوه‌ به‌اڵم‬ ‫ساڵی ‪ 2016‬ئه‌م رێژه‌یه‌‬ ‫بۆ ‪ 6‬مو‌ڵه‌ت به‌ به‌های‬ ‫‪ 600‬ملیۆن دۆالر دابه‌زیوه‌‬ ‫كه‌ جێگەی به‌راورد نیە‬

‫مه‌سعود حه‌یده‌ر پێشبینی خۆی بۆ‬ ‫‪ 2017‬به‌ڕونی ناخاته‌ڕو چونكه‌ جه‌خت‬ ‫له‌سه‌ر ئه‌وه‌ده‌كاته‌وه‌ باشبونی په‌یوه‌ندی‬ ‫دارای���ی نێ���وان هه‌رێم‌و عێ���راق له‌ژێر‬ ‫به‌ندوباری هاوكێش���ه‌ سیاسیه‌كاندایه‌‪،‬‬ ‫وتیشی‌ "ناتوانم پێش���بینی ئه‌وه‌بكه‌م‬ ‫عێ���راق‌و هه‌رێم یاس���ای بودجه‌ی‪2017‬‬ ‫جێبه‌جێ ده‌كه‌ن‪ ،‬چونكه‌ هه‌ر الیه‌كیان‬ ‫له‌ڕوانگ���ه‌ی به‌رژوه‌ندییه‌ گش���تیه‌كانی‬ ‫خۆیه‌وه‌ سه‌یریده‌كات"‪.‬‬ ‫هاوتاكه‌ش���ی‪ ،‬رێ���واس فای���ه‌ق‬ ‫ی پیشه‌سازی‌‌و وزه‌و سه‌رچاو‌ه‬ ‫له‌لیژن ‌ه ‌‬ ‫سروشتیه‌كانی په‌رله‌مانی كوردستان‪،‬‬ ‫ساڵی ‪2016‬ی به‌ساڵێكی ره‌ش‌و تااڵن‌و‬ ‫بڕۆ بۆ هه‌رێمی كوردس���تان ناوده‌بات‪،‬‬ ‫جه‌خت له‌سه‌ر ئه‌وه‌ده‌كاته‌وه‌ ساڵێكی‬ ‫زۆر خراپب���و‌ه ل���ه‌ڕوی موچه‌و پڕۆژه‌و‬ ‫‌ده‌س���تهاتنی داهات‌و به‌گەڕخستنی بۆ‬ ‫هاواڵتیان‪ ،‬وتی "‪ %50‬داهات به‌جۆرێك‬ ‫خه‌رجك���راو‌ه ك���ه‌س نازانێ���ت چۆن بێت‪ ،‬پاشه‌كشه‌ی زیاتری وه‌به‌رهێنان‬ ‫خه‌رجك���راوه‌‪ ،‬هاوكات هه‌رێم یاس���ای به‌دیده‌كرێ���ت‪ ،‬كۆچ���ی وه‌به‌رهێنان‌و‬ ‫س���ه‌رمایه‌ش به‌رده‌وام ده‌بێت‪ ،‬وتیشی‬ ‫گشتی بودجه‌ی نه‌بوه‌"‪.‬‬ ‫رێواس پێش���بینیكردن ب���ۆ دۆخی "به‌رده‌وام���ی دۆخه‌ك���ه‌ واده‌كات ئه‌و‬ ‫دارای���ی هه‌رێ���م به‌س���ه‌خت ده‌زانێت س���ه‌رمایه‌یەی هه‌وڵمان���دا بهیێنین بۆ‬ ‫له‌كاتێك���دا ك��� ‌ه حكوم���ه‌ت چه‌ندین كوردس���تان پێچه‌وان ‌ه ده‌بێته‌وه‌‪ ،‬بۆی ‌ه‬ ‫ژم���اره‌ی دژبه‌یه‌‌كی پێشكه‌ش���كردوه‌‪ ،‬ئاواته‌خ���وازم حكومه‌ت پێداچونه‌وه‌ ب ‌ه‬ ‫وتشی "هه‌ر پێش���بینیه‌ك له‌م دۆخه‌دا به‌رنامه‌ی ئابوری خۆیدابكات"‪.‬‬ ‫زانستی ده‌رناچێت‌"‪.‬‬ ‫" ساڵی ‪ 2016‬ساڵێكی‬ ‫خراپ بۆ بازرگانی"‬ ‫"پاشه‌كشه‌ی وه‌به‌رهێنان له‌ ‪5.500‬‬ ‫له‌باره‌ی دۆخ���ی بازرگانی هه‌رێمه‌وه‌‬ ‫ملیاره دۆالره‌وه‌ وه‌ بۆ ‪ 600‬ملیۆن‬ ‫س���یروان محەم���ه‌د به‌ڕێوه‌به‌ری ژوری‬ ‫دۆالر"‬ ‫فه‌رم���ان غه‌ری���ب به‌ڕێوه‌ب���ه‌ری بازرگان���ی‌و پیشه‌س���ازی س���لێمانی‬ ‫وه‌به‌رهێنانی سلێمانی له‌باره‌ی دۆخی نایشارێته‌وه‌ كه‌ دۆخی بازرگانی هه‌رێم‬ ‫وه‌به‌رهێنان���ه‌و‌ه ئ���ه‌وه‌ی ب���ۆ ئاوێن ‌ه روه‌و الوازی چ���وه‌‪ ،‬وت���ی "تاریف���ه‌ی‬ ‫خسته‌ڕو وه‌به‌رهێنان به‌شێوه‌كی گشتی گومرگی ل���ه‌‪ 2106‬زیادیكردو بازرگانی‬ ‫پاشه‌كشه‌ی كردو‌ه ك ‌ه ئه‌ویش وابه‌سته‌ی ‌ه له‌هه‌رێم���ه‌وه‌ ب���ۆ خوارو ناوه‌ڕاس���تی‬ ‫به‌چه‌ند هۆكارێك كه‌س���ه‌ره‌كیترینیان عێراق باریك���ردو كۆمه‌ڵێك ده‌روازەی‬ ‫(تێكچون���ی په‌یوه‌ندیه‌كان���ی هه‌رێم‌و بازگانی له‌نێوان عێراق‌و ئێران كرانه‌وه‌‪،‬‬ ‫به‌غدا‪ ،‬كێشه‌ی داعش‪ ،‬دابه‌زینی نرخی ده‌توانین به‌گشتی بڵێین ساڵێكی رەش‬ ‫نه‌وت‪ ،‬ئاواره‌كان)ه‌‪ ،‬ئه‌مه‌ جگه‌ له‌وه‌ی بوه‌ بۆ بازرگانان"‪.‬‬ ‫‌دو هۆكاری الوه‌كی بونیان هه‌یه‌ ئه‌ویش ‌به‌ڕێوه‌ب���ه‌ری ژوری بارزرگان���ی‌و‬ ‫گه‌ڕان���ه‌وه‌ی ده‌س���ه‌اڵتی المه‌رك���ه‌زی پیشه‌سازی س���لێمانی پێشبینیكردن‬ ‫پارێزگاكان بو بۆ هه‌ولێرو پاشان كه‌می به‌ئاڵۆز ده‌بینێت بۆ ساڵی‪ ،2107‬ئه‌وه‌‬ ‫ده‌وام���ی فه‌رامانبه‌ران‪ ،‬وتی "س���اڵی ده‌ڵێ���ت "هیچ ش���تێك دیارنیه‌‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫‪ 2013‬به‌سه‌رمایه‌ی‪ 5‬ملیارو ‪ 500‬ملیۆن ئه‌وه‌ی الی ئێمه‌یه‌ وه‌زاره‌تی ده‌ره‌وه‌ی‬ ‫دۆالر ‪ 40‬گرێبه‌س���تی وه‌به‌رهێنانم���ان ئه‌مریكا پالنێكی رونی بۆ ده‌وڵەتداری‬ ‫هه‌بوه‌‪ ،‬به‌اڵم ساڵی ‪ 2016‬ئه‌م رێژه‌ی ‌ه داوه‌ به‌هه‌رێ���م ئه‌گه‌ر ب���ه‌و به‌رنامه‌یه‌‬ ‫ب���ۆ ‪ 6‬مو‌ڵه‌ت به‌ به‌ه���ای ‪ 600‬ملیۆن جێبه‌جێبكرێت جه‌خت له‌س���ه‌رپێدانی‬ ‫فاكته‌ره‌كانی ئابوری به‌كه‌رتی تایبه‌تی‬ ‫دۆالر دابه‌زیوه‌‪ ،‬كه‌ به‌راورد ناكرێت"‪.‬‬ ‫به‌ڕێوه‌به‌ری ده‌س���ته‌ی وه‌به‌رهێنان راس���ته‌قینه ده‌كاته‌وه‌‪ ‌،‬ئه‌وا دۆخه‌كه‌‬ ‫پێش���بینه‌كانی بۆ كه‌رتی وه‌به‌رهێنان باش���تر ده‌بێ���ت‪ ،‬به‌اڵم ئه‌گ���ه‌ر وه‌كو‬ ‫گه‌ش���بینانه‌ نین به‌وپێیه‌ی باوه‌ڕیوای ‌ه س���ااڵنی رابردو بڕوات ئ���ه‌وا خراپتر‬ ‫ئه‌گه‌ر ئه‌م دۆخه‌ی وه‌به‌رهێنان به‌رده‌وام ده‌بێت باشتر نابێت"‪.‬‬

‫بۆش���ایی زۆرتر كه‌وته‌ نێوان حكومه‌تی نێوانیان‪ ،‬بۆیه‌ حكومه‌ت���ی به‌غدا پاره‌ی‬ ‫هه‌رێ���م‌و حكومه‌تی عێ���راق‪ ،‬هیچ كامیان نه‌ناردو حكومه‌تی هه‌رێمیش نه‌وتی خۆی‬ ‫پابه‌ن���د نه‌ب���ون به‌رێکكه‌وتن���ی نه‌وت���ی به‌شێوه‌ی سه‌ربه‌خۆ فرۆشت‪.‬‬

‫چەند کرێکارێکی بیناسازی‬ ‫"كه‌رتی كشتوكاڵ‌و گه‌شتوگوزار‬ ‫رو له‌گه‌شه‌كردن"‬ ‫كه‌رتی كش���توكاڵ‌و گه‌ش���توگوزار ته‌نها‬ ‫دو كه‌رتن له‌م قه‌یرانه‌دا توانیویانه‌ گه‌ش��� ‌ه‬ ‫بكه‌ن‪ ،‬به‌ڕای د‪.‬خاڵس ئه‌حمه‌د به‌ڕێوه‌به‌ری‬ ‫گش���تی دیوان���ی وه‌زاره‌ت���ی كش���توكاڵ‌و‬ ‫ئاودێ���ری حكومه‌تی هه‌رێمی كوردس���تان‪،‬‬ ‫كه‌رتی كشتوكاڵ خۆشبه‌ختان ‌ه توانیویه‌تی‬ ‫له‌م دۆخه‌ داراییه‌ قورس���ه‌دا گه‌ش���ه‌بكات‪،‬‬ ‫به‌جۆرێ���ك بكه‌وێته‌ س���ه‌ر س���كه‌‪ ،‬وتی‬ ‫"هۆكاری بوژانه‌وه‌ی كه‌رتی كش���توكاڵ بۆ‬ ‫ئه‌وه‌بو ك ‌ه ئه‌م قه‌یران ‌ه وای له‌جوتیاركردو‌ه‬ ‫بگه‌ڕێته‌وه‌ س���ه‌ر زه‌وییه‌ كش���توكاڵیه‌كه‌ی‬ ‫جه‌خت له‌س���ه‌ر موچه‌ نه‌كاته‌وه كه‌ ده‌كات ‌ه‬ ‫‪ %30‬ك���ۆی ئ���ه‌و جوتیارانه‌ی‌كه‌ پێش���تر‬ ‫كێڵگه‌كانیان جیهێشتوه‌‪ ،‬هاوكات سیاسه‌تی‬ ‫وه‌زاره‌ت له‌دانان���ی ب���اج بۆ گه‌ش���ه‌كردنی‬ ‫به‌رهه‌می كشتوكاڵی ناوخۆیی ئه‌وه‌ش هانی‬ ‫جوتیارانی بۆ كشتوكاڵكردن داوه‌"‪.‬‬ ‫به‌ڕێوه‌ب���ه‌ری دیوان���ی وه‌زاره‌ت���ی‬ ‫كشتوكاڵ‌و ئاودێری باس���ی ئه‌وه‌شده‌كات‬ ‫كه‌ ئه‌وان به‌ش���داربون له‌بودجه‌ی گش���تی‬ ‫حكومه‌ت‪ ،‬هاوكات پێش���بینی ئه‌وشیكرد‬ ‫بۆ‪ 2017‬گه‌ش���ه‌كردنی زیاتری ئه‌م كه‌رته‌‬ ‫په‌یوه‌س���ته‌ به‌سیاس���ه‌تی حكومه‌ت���ه‌وه‌‪،‬‬ ‫وتیش���ی "كش���توكاڵ كه‌وتوه‌ته‌ سه‌رهێڵ‪،‬‬ ‫ئه‌وه‌ش كه‌وتوه‌ته‌ س���ه‌ر حكومه‌ت ئه‌گه‌ر‬ ‫سیاسه‌تی گه‌شه‌پێدان به‌كه‌رتی كشتوكاڵ‬ ‫له‌الیه‌ن حكومه‌ت���ه‌وه‌ هه‌بێت ئه‌وا له‌چه‌ند‬ ‫س���اڵی داهاتودا ده‌بێت���ه‌ یه‌كێك له‌كه‌رته‌‬ ‫گرنگه‌كانی هه‌رێم"‪.‬‬ ‫كه‌رت���ی گه‌ش���توگوزاری هه‌رێمی���ش‬ ‫به‌ش���ێوه‌یه‌كی به‌رچاو گه‌شه‌یكردوه‌‪ ،‬نادر‬ ‫رۆس���تی وته‌بێژی گه‌ش���توگوزاری هه‌رێم‬

‫فۆتۆ‪ :‬ئاوێنە‬

‫ئاماژه‌ بۆ ئه‌وه‌ده‌كات "به‌پێی ئه‌و پالنانه‌ی‬ ‫بۆ كه‌رتی گه‌ش���توگوزار دانرابو له‌ ‪2016‬‬ ‫گه‌ش���ه‌یكردوه‌‪ ،‬به‌وپێیه ته‌نها له‌ ‪ 9‬مانگی‬ ‫س���اڵی ‪ 2016‬دا ژماره‌ی گه‌شتیار گه‌یشته‌‬ ‫‪ 1‬ملی���ۆن‌و ‪ 100‬هه‌زار گه‌ش���تیار ئه‌وه‌ش‬ ‫له‌كاتێكداب���و ‪ 2015‬نزیك���ه‌ی یه‌ك ملیۆن‬ ‫بوه‌"‪ ،‬وتیشی "ته‌نها له‌جه‌ژنی قوربان ‪213‬‬ ‫هه‌زار گه‌شتیار ‪ 63‬ملیۆن دۆالریان هێنایه‌‌‬ ‫هه‌رێمی كوردستان"‪.‬‬ ‫به‌ڕێوه‌به‌ری ده‌س���ته‌ی گه‌ش���توگوزاری‬ ‫هه‌رێ���م پالن���ی ده‌س���ته‌كه‌ی بۆ س���اڵی‬ ‫‪ 2017‬باس���ده‌كات كه‌ زیادكردنی ژماره‌ی‬ ‫گه‌شتیاره‌‪ ،‬وتیشی "بۆ ساڵی‪ 2017‬پالنمان‬ ‫هێنان���ی ژماره‌یه‌كی زۆرتری گه‌ش���تیاره‌‬ ‫له‌ڕێگ���ه‌ی گروپ���ی گه‌ش���تیاریه‌وه‌‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫ئه‌ویت���ری ده‌مێنێته‌وه‌ س���ه‌ر ده‌زگاكانی‬ ‫ت���ر به‌تایب���ه‌ت ئه‌منیی���ه‌كان تاچه‌ند له‌م‬ ‫پڕۆسه‌یه‌دا هاوكارمان ده‌بن"‪.‬‬ ‫"‪ 2016‬ساڵێكی ره‌ش‌و پڕ سه‌ختی"‬ ‫ئابوریناسان پێشبینی بۆ ساڵی ‪ 2017‬و‬ ‫باشبونی دۆخی دارایی هه‌رێم ده‌به‌ستنه‌وه‌‬ ‫به‌جێبه‌جێكردن���ی بودج���ه‌ی‪2017‬وه‌‪،‬‬ ‫وه‌كو محمه‌د ره‌ئ���وف خاوه‌نی بڕوانامه‌ی‬ ‫پڕۆفیس���ۆرا‌ له‌زانس���تی ئاب���وری‪ ،‬ئ���ه‌و‬ ‫ش���اره‌زایه‌ باسی ئه‌وه‌ش���ی بۆ ئاوێنه‌ كرد‬ ‫"ئه‌گ���ه‌ر یاس���ای بودج���ه‌ جێبه‌جێبكرێت‬ ‫دۆخی ئابوری باش���تر ده‌بێت‪ ،‬به‌اڵم ئه‌گه‌ر‬ ‫جێبه‌جێنه‌كرێ���ت دۆخه‌ك���ه‌ ئه‌گه‌ر خراپتر‬ ‫نه‌بێت باشتر نابێت"‪.‬‬ ‫هاوكات هه‌ڵسه‌نگاندیشی بۆ ‪ 2016‬كرد‪،‬‬ ‫ئ���ه‌وه‌ی وت "خه‌ڵك س���اڵێكی س���ه‌خت‌و‬ ‫ناڕه‌حه‌تی به‌سه‌ربرد‪ ،‬له‌ڕوی داراییه‌وه‌ بۆ‬ ‫خه‌ڵكی ساڵێكی ره‌شبو‪ ،‬سه‌خت به‌جۆرێك‬ ‫كه‌س هیوای دوباره‌بونه‌وه‌ی ناخوازێت"‪.‬‬

‫حكومه‌ت���ی هه‌رێ���م به‌بیان���وی كه‌می‬ ‫داهات‌و دابه‌زینی نرخی نه‌وته‌وه‌ موچه‌ی‬ ‫فه‌رمانبه‌رانی پاشه‌كه‌وتكرد كه‌ له‌كه‌مترین‬ ‫ئاس���تدا‌‪ %15‬بو‪ ،‬له‌زۆرترین ئاستیش���دا‬

‫گه‌یش���ته‌‪ ،%75‬ئه‌م���ه‌ش كاردان���ه‌وه‌ی‬ ‫جه‌ماوه‌ری‌و پیشه‌یی به‌دوای خۆیدا هێنا‪،‬‬ ‫كه‌ تائێستاش خۆپیشاندانی مامۆستایان‬ ‫به‌رده‌وامه‌‪.‬‬

‫خراپتربونی دۆخ���ی هاواڵتیان له‌ڕوی‬ ‫(بێ���كاری‌و ه���ه‌ژاری) ك���ه‌ هه‌ردوكیان‬ ‫ریكۆردێك���ی زۆر بێوێنه‌ی���ان تۆماركرد‬ ‫له‌مێ���ژوی ئابوری هه‌رێمی كوردس���تان‪‌،‬‬

‫به‌جۆرێ���ك به‌وت���ه‌ی ده‌س���ته‌ی ئاماری‬ ‫هه‌رێم���ی كوردس���تان رێ���ژه‌ی بێكاری‬ ‫تائاس���تی ‪ %13‬به‌رزب���وه‌وه‌‪ ‌،‬بێكاری���ش‬ ‫په‌ره‌ی زیاتری سه‌ند‪.‬‬

‫حكومه‌تی هه‌رێمی كوردستان قه‌رزێكی‬ ‫زۆری له‌س���ه‌ر كه‌ڵه‌كه‌بو كه‌ به‌دانپێدانانی‬ ‫وه‌زیری س���امانه‌ سروش���تیه‌كان ئاش���تی‬ ‫هه‌ورام���ی ‪ 20‬ملی���ار دۆالره‌‪ ،‬ئه‌گه‌ربێت‌و‬ ‫حكومه‌ت خه‌رجیه‌كانی زیاتر كه‌منه‌كاته‌وه‌‬ ‫ئه‌وا دۆخی باش نابێت‪.‬‬ ‫كه‌رت���ی وه‌به‌رهێن���ان‌و بازرگانی زیاتر‬ ‫داته‌پ���ی به‌وت���ه‌ی یه‌كێت���ی وه‌به‌رهێنانی‬ ‫كوردس���تان‪ ،‬بازرگانێك���ی زۆر له‌هه‌رێمی‬ ‫كوردس���تان روی ل���ه‌ده‌ره‌وه‌ی واڵتكردوه‌‪،‬‬ ‫سه‌رمایه‌یه‌كی زۆریان له‌گه‌ڵ خۆیان بردوه‌‪،‬‬ ‫هاوكات په‌یوه‌ندی بازرگانی نێوان هه‌رێم‌و‬ ‫به‌غدا تائه‌وپه‌ڕی خراپی دابه‌زی‪.‬‬ ‫ش���كانی بۆری نه‌وتی هه‌رێم بۆ توركیا‪،‬‬ ‫كه‌ به‌وته‌ی به‌رپرس���انی هه‌رێم ش���كانی‬ ‫ئه‌م بۆریه‌ به‌ه���ۆی ئاڵۆزییه‌كانی باكوری‬ ‫كوردس���تانه‌وه‌‪ ،‬هه‌رێمی توشی زیانی یه‌ك‬ ‫ملیار دۆالر كردوه‌‪.‬‬ ‫رێكنه‌كه‌وتن���ی هه‌رێ���م‌و به‌غدا له‌س���ه‌ر‬ ‫بودجه‌ی گش���تی ‪2017‬عێراق س���ه‌رباری‬ ‫هه‌وڵ���ی په‌رله‌مانتاران���ی ك���ورد له‌عێراق‬ ‫له‌باره‌ی په‌سه‌ندكردنی بودجه‌وه‌‪ ،‬ئه‌وه‌ش‬ ‫وایكردوه‌ پێش���بینیكردن بۆ دۆخی دارایی‬ ‫هه‌رێ���م دیارنه‌بێت كه‌ بەپێی پێش���بینی‬ ‫داهات���ی هەرێم "داهات���ی هه‌رێم بۆ ‪2017‬‬ ‫ده‌گاته‌ ‪ 1‬ترلیۆن‌و ‪ 20‬ملیار دینارە"‪.‬‬

‫کوردستانێکی ئاوەدانت دەوێت‪ ،‬بەرهەمی خۆماڵی بەکاربهێنە‬

‫کوالێتی‬ ‫تەندروستی‬ ‫باشتر‬

‫تایبەت‬

‫)‪ )558‬سێشه‌مم ‌ه ‪2016/12/27‬‬

‫‪ 2016‬ساڵ ‌ی بێ متمانه‌یی‌ حزب ‌ه كوردییه‌كان‬

‫‪9‬‬

‫ئا‪ :‬گۆران لوقمان‬ ‫‪ 2016‬جگه‌ له‌وه‌ی‌ ساڵێكی‌ شومی‌‬ ‫ئابوری‌ بو‪ ،‬قه‌یرانی‌ متمانه‌و په‌یوه‌ندی‌‬ ‫له‌نێوان حزبه‌ كوردییه‌كانی‌ باشوری‌‬ ‫كوردستان قوڵتر كرده‌وه‌‪ .‬حزبه‌كانیش‬ ‫هه‌ر یه‌كه‌یان تاوانه‌كان ده‌خه‌نه‌ ئه‌ستۆی‌‬ ‫ئه‌وانی‌ دی‪.‬‬ ‫ملمالنێی‌ پارتی‌‌و گۆڕان به‌رده‌وامه‌‬ ‫بناغه‌ی‌ كێش���ه‌ی‌ نێوان حزب���ه‌كان بۆ‬ ‫كۆتاییه‌كانی‌ س���اڵی‌ رابردو ده‌گه‌ڕێته‌وه‌‪،‬‬ ‫كه‌ له‌ڕۆژی‌ ‪12‬ی تش���رینی‌ یه‌كه‌می‌ ‪2015‬‬ ‫پارت���ی‌ دیموكراتی‌ كوردس���تان له‌بازگه‌ی‌‬ ‫پردێ رێگری‌ كرد له‌س���ه‌رۆكی‌ په‌رله‌مان‬ ‫بڕواته‌ پایته‌خت‪ .‬له‌وكات���ه‌وه‌ بزوتنه‌وه‌ی‌‬ ‫گۆڕان‌و پارتی‌ كه‌وتنه‌ ملمالنێی ئاشكراوه‌‪،‬‬ ‫دوای‌ زیات���ر له‌س���اڵكیش كێش���ه‌كان‬ ‫به‌هه‌ڵپه‌سێردراوی‌ ماونه‌ته‌وه‌‪.‬‬ ‫عه‌تا شێخ حه‌سه‌ن وته‌بێژی‌ ئه‌نجومه‌نی‌‬ ‫سه‌ركردایه‌تی‌ پارتی‌ له‌سلێمانی‌ به‌ئاوێنه‌ی‌‬ ‫راگه‌یان���د " كوردس���تان له‌ژێ���ر چه‌تری‌‬ ‫ته‌وافوقی‌ سیاسیدایه‌ به‌اڵم گۆڕان ئه‌وه‌ی‌‬ ‫تێكدا‪ ،‬بۆیه‌ په‌یوه‌ندیی���ه‌كان كه‌وتنه‌ به‌ر‬ ‫دوركه‌وتنه‌وه‌و گۆڕان له‌مه‌ به‌رپرسه‌"‪.‬‬ ‫ب���ه‌اڵم بزوتن���ه‌وه‌ی‌ گۆڕان قس���ه‌یه‌كی‌‬ ‫دیكه‌ی���ان بۆ ئه‌م بارودۆخه‌ هه‌یه‌‪ ،‬ئاس���ۆ‬ ‫مه‌حمود ئه‌ندامی‌ جڤاتی‌ نیشتمانی‌ گۆڕان‌و‬ ‫باژێروان���ی‌ مه‌كۆی‌ س���لێمانی‌ بزوتنه‌وه‌كه‌‬ ‫به‌ئاوێنه‌ی‌ وت "گۆڕان له‌گه‌ڵ سیسته‌مێكی‌‬ ‫ش���ه‌فافه‌‪ ،‬به‌پێچه‌وان���ه‌وه‌ پارت���ی‌ وه‌ك‬ ‫حزبێكی‌ پۆلیس���ی‌ بیرده‌كات���ه‌وه‌و بڕوای‌‬ ‫وایه‌ كۆمه‌ڵێك شت نابێت كه‌س بیزانێت‪،‬‬ ‫بۆی���ه‌ وه‌ك ره‌ش‌و س���پی‌ له‌یه‌كت���ر جیا‬ ‫بوینه‌ته‌وه‌"‪.‬‬ ‫ده‌ركه‌وتنی‌ ره‌وتی‌ ناوه‌ندی‌ بڕیار‬ ‫یه‌كێك له‌گرنگرترین روداوی‌ سیاسیی ل ‌ه‬ ‫‪ 2016‬دا ره‌نگه‌ رێكه‌وتنه‌ سیاس���ییه‌كه‌ی‌‬ ‫نێ���وان بزوتن���ه‌وه‌ی‌ گ���ۆڕان‌و یه‌كێت���ی‌‬ ‫نیشتمانی‌ كوردستان بێت كه‌ له‌ ‪ 10‬ب ‌هش‌و‬ ‫‪ 25‬م���اده‌ پێكهات���وه‌‪ ،‬رۆژی‌ ‪17‬ی ئایاری‌‬ ‫‪ 2016‬له‌نێوان ئه‌و دو هێزه‌ به‌ئاماده‌بونی‌‬ ‫نه‌وشیروان مس���ته‌فاو مام جه‌الل دا واژو‬ ‫كرا‪.‬‬ ‫ناوه‌ڕۆك���ی‌ ئ���ه‌و رێككه‌وتنه‌ تائێس���تا‬ ‫الی‌ هاواڵتیان ده‌ره‌نجام���ی‌ ئه‌وتۆی‌ دیار‬ ‫نییه‌‪ ،‬به‌رپرس���انی‌ دو حزبه‌كه‌ش هۆكاری‌‬ ‫جۆراوجۆر به‌ڕێگر داده‌نێن‪.‬‬ ‫هه‌ڵۆ پێنجوێنی‌ ئه‌ندامی‌ سه‌ركردایه‌تی‌‬ ‫یه‌كێت���ی‌ له‌لێدوانێكی���دا ب���ۆ ئاوێنه‌ وتی‌‬ ‫"قه‌یرانه‌كان له‌وه‌ گه‌وره‌تربون به‌ڕێككه‌وتنی‌‬ ‫گ���ۆڕان‌و یه‌كێتی‌ چاره‌س���ه‌ر ب���ن‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫رێككه‌وتنه‌كه‌ ئارامی‌ دروستكرد"‪.‬‬ ‫‪ 4‬مان���گ دوای‌ رێككه‌وتنه‌كه‌یان له‌گه‌ڵ‬ ‫گۆڕان له‌ ‪ 1‬مانگی‌ ئه‌یلول‪ ،‬له‌الیه‌ن جێگرانی‌‬ ‫سكرتێری‌ گش���تی‌‌و ژماره‌یه‌ك سه‌ركرده‌ی‌‬

‫ی‬ ‫هه‌رچه‌نده‌ دوا ‌‬ ‫زیاتر له‌ساڵێك‬ ‫ی‬ ‫ملمالنێ بزوتنه‌وه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫گۆڕان پێشواز ‌‬ ‫ی‬ ‫ی پارت ‌‬ ‫له‌وه‌فد ‌‬ ‫كرد‪ ،‬به‌اڵم ئاسۆ‬ ‫مه‌حمود ده‌ڵێ‬ ‫"تائێستا پارتی‌‌و‬ ‫ی‬ ‫گۆڕان دو هێز ‌‬ ‫ترازاون"‬ ‫دەستپێکردنەوەی گفتوگۆی نێوان پارتی‌و گۆڕان یەکێکە لەروداوە گرنگەکانی ‪٢٠١٦‬ی کوردستان‬ ‫حزبه‌كه‌‪ ،‬یه‌كێتی‌ باڵی‌ ناوه‌ندی‌ بڕیاری‌ تیا ساڵی‌ نیمچه‌ فه‌له‌جی‌ ئیداری‌ بو"‪.‬‬ ‫ه���ۆكاری‌ س���اردی‌ په‌یوه‌ندییه‌كانیش‬ ‫راگه‌یه‌ندرا‪ ،‬ئاسۆ مه‌حمود ده‌ڵێت "به‌هۆی‌‬ ‫دۆخی‌ ناوخۆی‌ یه‌كێتی‌‪ ،‬گ���ۆڕان نازانێت له‌نێوان حزبه‌كاندا بۆ "بێ متمانه‌یی‌ زۆر"‬ ‫له‌نێوان الیه‌نه‌كان گه‌ڕانده‌وه‌‪.‬‬ ‫له‌گه‌ڵ كێ دابنیشێت؟"‬ ‫به‌پێچه‌وانه‌وه‌ ئه‌ندامه‌كه‌ی‌ سه‌ركردایه‌تی‌‬ ‫په‌رله‌مان كارا نه‌كرایه‌وه‌‬ ‫یه‌كێت���ی‌ ئام���اژه‌ی‌ به‌وه‌كرد ك���ه‌ ترازانی‌‬ ‫كارانه‌كردنه‌وه‌ی‌ په‌رله‌مان كه‌ پار ساڵ‬ ‫یه‌كێت���ی‌ كاریگ���ه‌ری‌ ك���ه‌م بو له‌س���ه‌ر‬ ‫جێبه‌جێنه‌كردن���ی‌ رێككه‌وتنه‌كه‌و ئه‌و وتی‌ په‌كخ���را‪ ،‬الی‌ ئه‌ندامه‌كان���ی‌ هۆكاره‌كه‌ی‌‬ ‫" پارتی‌ نه‌یویس���ت به‌ده‌م رێكه‌وتنه‌كه‌وه‌ ناته‌بایی حزبه‌كانه‌‪ ،‬ئاسۆ مه‌حمود ده‌ڵێت‬ ‫"چوار حزب داوای‌ سیس���ته‌می‌ په‌رله‌مانی‌‬ ‫بێت"‪.‬‬ ‫ناوب���راو له‌ب���اره‌ی‌ په‌یوه‌ندییه‌كانی���ان ده‌ك���ه‌ن‪ ،‬ته‌نه���ا پارت���ی س���ه‌رۆكایه‌تی‌‬ ‫له‌گ���ه‌ڵ حزبه‌ سیاس���ییه‌كان وتی‌ "له‌گه‌ڵ ده‌وێ���ت"‪ .‬ه���اوكات ش���وان قه‌اڵدزه‌ی���ی‌‬ ‫گۆڕان‌و ئیسالمییه‌كان په‌یوه‌ندیمان باشتر ئه‌ندامی‌ په‌رله‌مانی‌ كوردس���تان‌و سه‌رۆكی‌‬ ‫لیس���تی‌ بزوتنه‌وه‌ی‌ ئیسالمی‌ له‌وباره‌یه‌وه‌‬ ‫بو به‌راورد به‌پارتی"‪.‬‬ ‫به‌ئاوێنه‌ی‌ راگه‌یاند"ملمالنێی ناش���ه‌ریفانه‌‬ ‫نه‌یهێش���ت په‌رله‌م���ان كارا بێت���ه‌وه‌ له‌م‬ ‫هه‌ڵوێستی‌ نارونی‌ یه‌كگرتو‬ ‫یه‌كگرتوی‌ ئیسالمی‌ كوردستان هه‌ندێ ساڵدا"‪.‬‬ ‫ب���ه‌ڕای‌ ش���وان قه‌اڵدزه‌ی���ی‌ "ده‌بێ���ت‬ ‫كات وا خوێندن���ه‌وه‌ بۆ هه‌ڵوێس���ته‌كانی‌‬ ‫ده‌كرێ���ت ك���ه‌ الیه‌نگیر بێت ب���ۆ هێزێكی‌ په‌رله‌مان كارا بكرێت���ه‌وه‌و داموده‌زگاكان‬ ‫سیاسی‌ به‌اڵم عوس���مان كاروان ئه‌ندامی‌ رێكبخرێنه‌وه‌‪ ،‬ئه‌وكات په‌یوه‌ندی‌ حزبه‌كان‬ ‫سه‌ركردایه‌تی‌ یه‌كگرتو بۆ ئاوێنه‌ ئاماژه‌ی‌ ئاسایی ده‌بێته‌وه‌"‪.‬‬ ‫ب���ه‌وه‌دا "یه‌كگرت���و له‌به‌ره‌ی‌ پاراس���تنی‌‬ ‫ناكۆكییه‌كانی‌ كورد گه‌یشته‌ به‌غدا‬ ‫به‌رژه‌وه‌ندییه‌كان���ی‌ خه‌ڵكه‌ نه‌ك له‌به‌ره‌ی‌‬ ‫كێش���ه‌كان ته‌نه���ا له‌ناوخ���ۆدا ره‌نگی‌‬ ‫حزبه‌كان" ‪.‬‬ ‫ئه‌و وتیشی‌ "ئه‌مساڵ بڕیاره‌ حزبیه‌كان نه‌داوه‌ته‌وه‌‪ ،‬نوێنه‌رانی‌ كورد له‌ئه‌نجومه‌نی‌‬ ‫شوێنی‌ داموده‌زگا حكومییه‌كانیان گرته‌وه‌‪ ،‬نوێنه‌رانی‌ عێراقیش به‌ئاراسته‌ی‌ سیاسیه‌تی‌‬

‫حزبه‌كان بۆ زۆر پرس له‌به‌غدای‌ پایته‌خت‬ ‫ده‌بنه‌ چه‌ند به‌شێكه‌وه‌‪.‬‬ ‫له‌ په‌س���ه‌ندكردنی‌ ده‌س���ته‌ی‌ حه‌شدی‌‬ ‫شه‌عبی پارتی‌‌و ئیس�ل�امییه‌كان له‌الیه‌ك‬ ‫ب���ون‌و گ���ۆڕان‌و یه‌كێتی‌ له‌الیه‌ك���ی‌ دیكه‌‬ ‫ده‌نگیان به‌په‌سه‌ندكردنی‌ ده‌سته‌كه‌ دا‪.‬‬ ‫هه‌روه‌ها له‌دانان���ی‌ ژماره‌یه‌ك به‌رپرس‬ ‫له‌پۆس���ته‌ بااڵكاندا ك���ورد نه‌یتوانی‌ وه‌ك‬ ‫رابردو خاوه‌ن یه‌ك گوتار بێت‪.‬‬ ‫ئه‌حم���ه‌دی‌ حاجی‌ ره‌ش���ید س���ه‌رۆكی‌‬ ‫فراكسۆنی‌ كۆمه‌ڵ له‌ئه‌نجومه‌نی‌ نوێنه‌رانی‌‬ ‫عێراق به‌ ئاوێنه‌ی‌ راگه‌یاند "له‌مس���اڵدا بۆ‬ ‫یه‌كه‌مجار له‌دوای‌ ‪ 2003‬خیالفاتی‌ س���یایی‌‬ ‫هه‌رێم كاری‌ كرده‌ سه‌ر كوتله‌ كوردییه‌كان‬ ‫له‌ به‌غدا به‌شێوه‌كی‌ رون"‪.‬‬ ‫له‌باره‌ی‌ كاریگه‌ری نایه‌ك هه‌ڵوێس���تی‌‬ ‫كورد ناوب���راو وتی‌ "هێ���زه‌ عێراقییه‌كان‬ ‫ناته‌بای���ی كوردیان به‌ه���ه‌ل وه‌رگرتوه‌ بۆ‬ ‫ئ���ه‌وه‌ی‌ بڕیارو پ���رۆژه‌كان له‌به‌رژه‌وه‌ندی‌‬ ‫كورد نه‌بێت"‪.‬‬ ‫په‌یوه‌س���ت‬ ‫له‌دانیش���تنه‌كانی‌‬ ‫به‌په‌س���ه‌ندكردنی‌ پرۆژه‌یاس���ای‌ بودجه‌ی‌‬ ‫س���اڵی‌ ‪ 2017‬ی‌ عێ���راق پارت���ی‌ وه‌ك‬ ‫تاكه‌ فراكس���یۆنی‌ كوردی‌ دانیش���تنه‌كه‌ی‌‬ ‫جێهێشت‪.‬‬ ‫وته‌بێژه‌ك���ه‌ی‌ پارتیش ل���ه‌م باره‌یه‌وه‌‬

‫فۆتۆ‪ :‬بڕیار نامیق‬

‫ره‌خن���ه‌ی‌ له‌هاوبه‌ش���ه‌ حوكمڕانه‌ك���ه‌ی‌‬ ‫له‌هه‌رێ���م گرت‌و وت���ی‌ "باڵ���ی‌ زۆرینه‌ ‌ی‬ ‫یه‌كێت���ی‌ ده‌یانه‌وێت هه‌رێم ب���ه‌ به‌غداوه‌‬ ‫ببه‌ستنه‌وه‌"‪.‬‬ ‫هه‌ڵۆ پێنجوێن���ی‌ له‌وباره‌ی���ه‌وه‌ بڕوای‌‬ ‫وابو "به‌شێك له‌كێش���ه‌كان ده‌بێت له‌گه‌ڵ‬ ‫حكومه‌تی‌ به‌غدا چاره‌سه‌ری‌ بكه‌ین"‪.‬‬ ‫ئه‌و دی���ده‌ی‌ پارتی‌ نه‌ك ه���ه‌ر یه‌كێتی‌‬ ‫به‌ڵكو گۆڕانیش لێی‌ نیگه‌رانه‌‪ ،‬ئه‌ندامه‌كه‌ی‌‬ ‫جڤات���ی‌ نیش���تمانی‌ بزوتن���ه‌وه‌ی‌ گۆڕان‬ ‫رایگه‌یان���د "هه‌ندێ حزبی كوردی‌ ده‌یه‌وێ‬ ‫هه‌مو وه‌ك ئه‌و بیر بكه‌نه‌وه‌"‪.‬‬ ‫هه‌رچه‌نده‌ حزبه‌كان دور به‌دور له‌یه‌كتر‬ ‫ده‌خوێنن به‌اڵم له‌باره‌ی‌ په‌یوه‌ندییه‌كانیان‬ ‫له‌گه‌ڵ یه‌كێتی‌ كه‌ ئێس���تا بونه‌ته‌ دو باڵی‌‬ ‫زۆرینه‌ی‌ مه‌كته‌بی‌ سیاسی‌‌و ناوه‌ندی‌ بڕیار‪،‬‬ ‫عه‌تا ش���ێخ حه‌سه‌ن ئه‌وه‌ی‌ وت كه‌ ئێستا‬ ‫"نزیكترین هێز له‌پارتییه‌وه‌ ناوه‌ندی‌ بڕیاره‌‬ ‫ك���ه‌ ش���ه‌راكه‌تی‌ جه‌بهه‌كانه‌و بۆ پرس���ی‌‬ ‫س���ه‌ربه‌خۆییش بیروڕای���ان له‌پارتییه‌وه‌‬ ‫نزیكه‌"‪.‬‬ ‫س���ه‌ركرده‌كه‌ی‌ یه‌كێتیش ك���ه‌ له‌باڵی‌‬ ‫زۆرین���ه‌ی‌ مه‌كته‌ب���ی‌ سیاس���ی‌ یه‌كێتییه‌‬ ‫له‌ب���اره‌ی‌ كێش���ه‌كانیانه‌وه‌ وت���ی‌ "تا ئه‌و‬ ‫ش���وێنه‌ی‌ بتوانین پێكه‌وه‌بی���ن به‌رده‌وام‬ ‫ده‌بی���ن‌و ب���ه‌دوای‌ میكانیزمێكه‌وه‌ی���ن‬

‫تابگه‌ڕێینه‌وه‌ سه‌ر یه‌ك مێز"‪.‬‬ ‫گه‌ڕی‌ نوێی‌ گفتوگۆكان‌و توانه‌وه‌ی‌‬ ‫به‌سته‌ڵه‌ك‬ ‫داخس���تنی‌ ده‌رگای‌ په‌رله‌مان‌و به‌شێك‬ ‫له‌كێشه‌كان كه‌ به‌هۆی‌ كێشه‌ی‌ سه‌رۆكایه‌تی‌‬ ‫هه‌رێمه‌وه‌ بو‪ ،‬مه‌سعود بارزانی‌ له‌په‌یامێكدا‬ ‫رۆژی‌ ‪ 20‬ی‌ تشرینی‌ دووه‌می‌ ‪2016‬‬ ‫وتی‌ "الیه‌نه‌ سیاسییه‌كان با كۆببنه‌وه‌و‬ ‫سه‌رۆكایه‌تی‌ نوێ بۆ په‌رله‌مان‌و حكومه‌ت‬ ‫دروست بكه‌ن‌و كه‌س���ێكیش دیاری‌ بكه‌ن‬ ‫بۆ پۆس���تی‌ س���ه‌رۆكی‌ هه‌رێم ت���اواده‌ی‌‬ ‫هه‌ڵبژرادنه‌كان"‪.‬‬ ‫هه‌مو الیه‌نه‌ سیاسییه‌كان جێبه‌جێكردنی‌‬ ‫ئ���ه‌و په‌یامه‌یان به‌گونج���او دانا بۆ دۆخی‌‬ ‫چه‌قبه‌س���توی‌ ئێس���تا‪ ،‬ب���ۆ گه‌یاندن���ی‌‬ ‫په‌یامه‌كه‌ش وه‌فدی‌ پارتی‌ گه‌ڕی‌ یه‌كه‌می‌‬ ‫س���ه‌ردانه‌كانی‌ بۆ الی‌ الیه‌نه‌ سیاسییه‌كان‬ ‫ئه‌نجامداوه‌و س���ه‌ركرده‌كه‌ی‌ یه‌كێتی‌ وتی‌‬ ‫"ئێس���تا به‌ش���ێك له‌به‌س���ته‌ڵه‌كی‌ نێوان‬ ‫الیه‌نه‌كان تواوه‌ته‌وه‌"‪.‬‬ ‫هه‌رچه‌ن���ده‌ دوای‌ زیات���ر له‌س���اڵێك‬ ‫ملمالن���ێ‪ ،‬بزوتنه‌وه‌ی‌ گۆڕان پێش���وازی‌‬ ‫له‌وه‌فدی‌ پارتی‌ كرد‪ ،‬به‌اڵم ئاسۆ مه‌حمود‬ ‫ده‌ڵێ "تائێس���تا پارتی‌‌و گۆڕان دو هێزی‌‬ ‫ترازاون"‪.‬‬

‫پیشەسازی لەسلێمانی بەرەو لەناوچون دەچێت‬ ‫شیشی ئێرانی كه‌ به‌ھیچ شێوه‌یه‌ك ناتوانین‬ ‫ئا‪ :‬زریان محه‌مه‌د‬ ‫مونافه‌س����ه‌ی بكه‌ین بۆیه‌ له‌ئێستادا كارمان‬ ‫زۆر باش نیه‌"‪.‬‬ ‫وه‌زاره‌تی سامانه‌ سروشتیه‌كان پێدانی‬ ‫ئام����اژه‌ی به‌وه‌ش����دا هه‌م����و الیه‌ن����ه‌‬ ‫نه‌وتی ره‌ش به‌كارگه‌كان راده‌گرێت‪،‬‬ ‫په‌یوه‌ندیداره‌كانم����ان ئاگاداركردۆت����ه‌وه‌ كه‌‬ ‫ئه‌مه‌ش مه‌ترسی له‌كاركه‌وتنی كارگه‌كانی‬ ‫به‌رهه‌می ناوخۆیی به‌وش����ێوه‌یه‌ پارێزگاری‬ ‫لێده‌كرێت‌و داواده‌كرێت حكومه‌ت كه‌رتی‬ ‫لێناكرێت‌و هیچ هاوكاریه‌كمان ناكرێت بۆیه‌‬ ‫پیشه‌سازی په‌ك نه‌خات‪.‬‬ ‫مه‌ترس����ی هه‌یه‌ پیشه‌س����ازی ئاسن‌و پۆاڵ‬ ‫به‌پێ����ی دوابڕی����اری وه‌زاره‌تی س����امانه‌ له‌كوردستان نه‌مێنێت‪.‬‬ ‫س����ه‌رۆكی وه‌به‌رهێنه‌رانی لقی سلێمانی‪،‬‬ ‫سروش����تیه‌كان به‌ژماره‌ ‪ ٧٥٣٨‬له‌ڕێكه‌وتی‬ ‫‪ ٢٠١٦/١٢/٢٠‬كه‌ واژۆی ئاش����تی هه‌ورامی یاس����ین مه‌حم����ود به‌ئاوێن����ه‌ی راگه‌یان����د‬ ‫له‌س����ه‌ره‌‪ ،‬فرۆش����تنی نه‌وت����ی ره‌ش "وه‌زاره‌تی سامانه‌ سروشتیه‌كان فه‌رمانێكی‬ ‫به‌كۆمپانیاكان ده‌وه‌ستێنێت‌و داواش ده‌كات چاوه‌ڕواننه‌كراوی ده‌ركرد‪ ،‬زه‌ره‌رو زیانه‌كانی‬ ‫ئه‌و فه‌رمانه‌ ته‌نها بۆ په‌كخستن‌و داخستنی‬ ‫پاكتاوی ژمێرییان له‌گه‌ڵدا بكرێت‪.‬‬ ‫بڕیاره‌كه‌ی وه‌زاره‌تی سامانه‌ سروشتیه‌كان كارگه‌كان����ی كه‌رت����ی تایبه‌ت����ه‌‪ ،‬به‌پێ����ی‬ ‫نیگه‌رانی به‌دوای خۆیدا هێناوه‌و كارگه‌كانی فه‌رمانه‌كه‌ی وه‌زاره‌تی سامانه‌ سروشتیه‌كان‬ ‫دروس����تكردنی ئاس����ن له‌نامه‌یه‌كیان����دا بۆ بێ����ت چیتر نه‌وت����ی ره‌ش دابین ناكرێت بۆ‬ ‫جێگری س����ه‌رۆكی حكوم����ه‌ت داوا ده‌كه‌ن خاوه‌ن پیشه‌كانی كه‌رتی تایبه‌ت به‌گشتی‌و‬ ‫ماف����ی به‌رهه‌مه‌كانی����ان بپارێزرێ����ت‌و باج كارگ����ه‌كان به‌تایبه‌تی ته‌نهاو ته‌نها ده‌درێته‌‬ ‫له‌س����ه‌ر هاتنه‌ ناوه‌وه‌ی ئاسن زیاتر بكرێت پااڵوگ����ه‌ زه‌به‌الح����ه‌كان تاوه‌ك����و له‌ڕێگای‬ ‫ته‌نك����ه‌ره‌وه‌ بینێ����رن بۆ ئێ����ران‌و توركیاو‬ ‫تاكارگه‌كان دانه‌خرێن ‪.‬‬ ‫عوم����ه‌ر ئیس����ماعیل به‌ڕێوه‌ب����ه‌ری رێگه‌ هه‌روه‌ها له‌دوای ده‌رچونی فه‌رمانه‌كه‌ به‌(‪)٢٤‬‬ ‫پێ����دراوی كۆمپانیای ماز بۆ ئاس����ن‌و پۆاڵ كاتژمێر نرخی نه‌وتی ره‌ش����یان به‌ڕێژه‌یه‌كی‬ ‫راگه‌یان����د "له‌كۆی ‪ ١٠‬كارگ����ه‌ له‌عێراقدا ‪ ٨‬به‌رچاو زیاد كرد‪ ،‬پێشمان ئه‌ڵێن بۆ كارگه‌‬ ‫كارگ����ه‌ی ئاس����ن‌و پۆاڵیان له‌كوردس����تانه‌ دروس����ت ناكه‌ن‪ ،‬بۆ وه‌به‌رهێن����ان ناكه‌ن‪،‬‬ ‫به‌اڵم پیشه‌س����ازی ئاس����ن به‌ره‌و له‌ناوچون له‌ئێوه‌ ده‌پرسم ئیتر چۆن بتوانین كێبڕكێی‬ ‫ئێران‌و توركیا بكه‌ین كه‌ به‌ده‌س����تی خۆمان‬ ‫ده‌چێت"‪.‬‬ ‫راشیگه‌یاند "به‌ھۆی قه‌ده‌غه‌كردنی هێنانی پیشه‌سازی واڵته‌كه‌مان وێران بكه‌ین"‪.‬‬ ‫یاسین مه‌حمود داوا ده‌كات "رێگا بگرن‬ ‫سكراب له‌خواروی عێراقه‌وه‌ بۆ كوردستان‌و‬ ‫زیادكردنی كرێ����ی كاره‌با له‌‪ ٢٠‬دیناره‌وه‌ بۆ له‌و سیاس����ه‌ته‌ هه‌اڵنه‌ی وه‌زاره‌تی سامانه‌‬ ‫‪ ٧٠‬دین����ارو نه‌وتی ره‌ش له‌‪ ١٣٠‬دۆالره‌و‌ه بۆ سروش����تیه‌كان ‪ ١٠‬س����اڵه‌ له‌دژی ژێرخانی‬ ‫‪ ١٩٠‬دۆالرو رێگریكردن له‌پێنه‌دانمان‌و هاتنی ئاب����وری هه‌رێم‌و كه‌رتی تایب����ه‌ت په‌یڕه‌وی‬

‫رێگا بگرن له‌و‬ ‫سیاسه‌ته‌ هه‌اڵنه‌ی‬ ‫وه‌زاره‌تی سامانه‌‬ ‫سروشتیه‌كان ‪ ١٠‬ساڵه‌‬ ‫له‌دژی ژێرخانی ئابوری‬ ‫هه‌رێم‌و كه‌رتی تایبه‌ت‬ ‫په‌یڕه‌وی ئه‌كات‪ ،‬كه‌‬ ‫ته‌نهاو ته‌نها پارێزگای‬ ‫سلێمانی زه‌ره‌رمه‌ندی‬ ‫یه‌كه‌مه‬ ‫ئه‌كات‪ ،‬كه‌ ته‌نهاو ته‌نها پارێزگای سلێمانی‬ ‫زه‌ره‌رمه‌ن����دی یه‌كه‌مه‌‪ ،‬له‌ئێس����تادا به‌هۆی‬ ‫ئه‌وه‌ی ك����ه‌ ئیداره‌یه‌كی به‌هێزم����ان نییه‌‪،‬‬ ‫له‌سنوری پارێزگای سلێمانی بۆیه‌ ناتوانین‬ ‫دژی هی����چ بڕیارێك����ی وه‌زاره‌تی س����امانه‌‬ ‫سروشتیه‌كان بوه‌ستینه‌وه‌"‪.‬‬

‫پیشه‌سازی ئاسن به‌ره‌و له‌ناوچون ده‌چێت‬

‫فۆتۆ‪ :‬ئاوێنە‬

‫‪8‬‬

‫کۆمه‌اڵیه‌تی‬

‫)‪ )558‬سێشه‌مم ‌ه ‪2016/12/27‬‬

‫ژاڵه‌ له‌ماڵ ‌ی باوكی‌‌و به‌ده‌ست ‌ی باوك ‌ی كوژرا‬

‫دوای‌ هاوسه‌رگیرییه‌ك ‌هی‌ باوكی‌ پێیوتبو‪ :‬بڕۆ نه‌تبینمه‌وه‌‌و نه‌یه‌یته‌و‌ه ماڵم‬ ‫ئا‪ :‬مه‌زهه‌ر‬ ‫ژاڵەی ته‌مه‌ن ‪ 28‬ساڵ‪ ،‬له‌ماڵی باوكی‬ ‫له‌شاری كه‌ركوك به‌سێ‌ فیشه‌ك‬ ‫كوژرا‪ ،‬حه‌وت مانگ پێش ئه‌م روداو‌ه‬ ‫ی‬ ‫ێ پرسی باوكی هاوسه‌رگیر ‌‬ ‫به‌ب ‌‬ ‫ی‬ ‫له‌گه‌ڵ‌ كوڕێكدا كردبو‪ ،‬باوكیش ‌‬ ‫پێیوتبو "نامه‌وێت من باوكت بم‌و بڕۆ‬ ‫نه‌تبینمه‌وه‌‌و نه‌یه‌یته‌و‌ه ماڵم"‪.‬‬ ‫ئامۆزایه‌ك���ی ژاڵ��� ‌ه ك ‌ه نه‌یویس���ت‬ ‫ن���اوی ئاش���كرا بكرێت ئام���اژه‌ به‌و‌ه‬ ‫ده‌كات له‌گ���ه‌ڵ روداوی كوش���تنه‌كه‌دا‬ ‫ده‌ستبه‌جێ‌ له‌هه‌ولێره‌و‌ه گه‌یشتۆته‌و‌ه‬ ‫كه‌رك���وك ‪ ،‬ئ���ه‌و وتی "ئ���ه‌و رۆژه‌ بۆ‬ ‫كارێك له‌هه‌ولێر ب���وم ته‌له‌فونم بۆكرا‬ ‫كه‌ مامم ده‌ستڕێژی گولل ‌هی‌ له‌كچه‌كه‌ی‬ ‫كردوه‌و كوش���تویه‌تی‪ ،‬ه���ه‌ر ئه‌وكات‬ ‫چوم���ه‌ نه‌خۆش���خانه‌ی فریاكه‌وتن���ی‬ ‫شاری كه‌ركوك ك ‌ه ته‌رمه‌كه‌ی ڕه‌وانه‌ی‬ ‫پزیشكی دادوه‌ری كرابو‪ ،‬سێ‌ فیشه‌ك‬ ‫له‌پشته‌و‌ه له‌پشت‌و كه‌له‌كه‌‌و ملی دابو‪،‬‬ ‫به‌هۆی س���ه‌ختی برینه‌ك���ه‌ی‌و خوێن‬

‫به‌ربون‌و دره‌نگ گه‌شتنی بۆ نه‌خۆشخان ‌ه به‌ئامۆزاكه‌مان وت باوكت لێت توڕه‌یه‌و‬ ‫ئه‌م ماوه‌ی ‌ه سه‌ردانی مه‌كه‌‪ ،‬به‌اڵم ئه‌و‬ ‫ده‌ستبه‌جێ‌ گیانی‌ له‌ده‌ستدابو"‪.‬‬ ‫ی ب���ۆ ئ���ه‌وه‌ش ك���رد ك ‌ه قسانه‌ی ئێمه‌ی نه‌چو به‌گوێیداو نازانم‬ ‫ئام���اژه‌ ‌‬ ‫ره‌گوڕیش���ه‌ی‌ كێش���ه‌ك ‌ه ده‌گه‌ڕێته‌و‌ه چۆن‌و بۆچی ئه‌و رۆژ‌ه به‌ته‌نیا سه‌ردانی‬ ‫ی ژاڵه‌و ئه‌و باوكی ده‌كا تائاش���تی بكاته‌وه‌‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫ی هاوس���ه‌رگیر ‌‬ ‫بۆ چۆنیه‌ت ‌‬ ‫كوڕ‌هی‌ خۆشیده‌ویس���ت‌و س���ه‌ره‌نجام دواجار ئه‌و كاره‌ساته‌ی‌ لێكه‌وته‌وه‌"‪.‬‬ ‫ئام���اژ‌ه ب���ه‌وه‌ش ده‌كات ه���ۆكاری‬ ‫ی هاوسه‌رگیریی‌ له‌گه‌ ‌ڵ‬ ‫به‌بێ‌ ره‌زامه‌ند ‌‬ ‫ی "مامم چه‌ند جارێك ئه‌و ره‌تكردنه‌وه‌ی پێدان���ی ژاڵه‌ به‌و كوڕ‌ه‬ ‫كرد‪ ،‬ئه‌و وت ‌‬ ‫كوڕه‌و كچه‌ك���ه‌ی ئاگادار كردبوه‌‌و‌ه ك ‌ه له‌الیه‌ن باوکییەوە ئ���ه‌وه‌ بو‪ ،‬كه‌ ژاڵ ‌ه‬ ‫نایه‌وێت خێزان دروس���تبكه‌ن پێكه‌وه‌‪ ،‬پێشتر ده‌س���تگیراندار بوه‌‌و كوڕه‌كه‌ش‬ ‫ی‬ ‫ی هه‌بوه‌‪ ،‬ئ���ه‌و وت ‌‬ ‫ی ت���ر ‌‬ ‫به‌كه‌سوكاری كوڕه‌كه‌ی وتبو نایه‌وێت خێزانێك��� ‌‬ ‫كچه‌كه‌ی بداتێ‌‌و خزمایه‌تی دروستبكات "ئه‌وكاته‌ی‌ ك ‌ه ژاڵه‌ خوێندكاری به‌شی‬ ‫له‌گه‌ڵیان‪ ،‬به‌اڵم ئه‌و كوڕ‌ه ك ‌ه ئاسایش ده‌رمانسازی بو‪ ،‬له‌گه‌ڵ كوڕێكی دیكه‌دا‬ ‫ب���و له‌ش���اری هه‌ولێ���ر‪ ،‬چه‌ندین جار بڕیاری ژیانی هاوسه‌رگیری ده‌داو مار‌ه‬ ‫هه‌ڕه‌ش���ه‌ی له‌مامم كردوه‌ ده‌بێت ئه‌و ده‌كرا‪ ،‬به‌اڵم پێش ئه‌وه‌ی بگوێزرێته‌و‌ه‬ ‫كچ���ه‌ی بدات���ێ‌‌و ده‌چو‌ه س���ه‌ر ماڵ‌و بڕی���اری جیابون���ه‌وه‌ ده‌ده‌ن‪ ،‬وات��� ‌ه‬ ‫ی‬ ‫ی هاوس���ه‌رگیری ‌‬ ‫ش���وێنی كاره‌كه‌ی‌و ده‌یویس���ت به‌زۆر ئه‌م ‌ه دوه‌مجار‌ه ژیان ‌‬ ‫بیخوازێت‪ ،‬ئه‌وی���ش ره‌تی ده‌كرده‌وه‌‌و دروس���تبكات‪ ،‬ك ‌ه ماوه‌ی حه‌وت مانگ‬ ‫رازی نه‌بو‪ ،‬تادواجار حه‌وت مانگ پێش ده‌بێت له‌ش���اری هه‌ولێ���ر له‌گه‌ڵ ئه‌و‬ ‫ئه‌م روداو‌ه به‌بێ‌ پرسی باوكی كچه‌كه‌ی كوڕه‌دا ده‌ژی‌"‪.‬‬ ‫ی رونك���رده‌و‌ه ك��� ‌ه ماوه‌ی‬ ‫ئه‌وه‌ش��� ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ژاڵه‌ ‌‬ ‫ماره‌كردو گواستیه‌وه‌‪ ،‬باوكیش ‌‬ ‫بێب���ه‌ری كرد له‌خۆی‌و وت���ی نامه‌وێت س���اڵێك ده‌بێت‪ ،‬مامی‌ به‌ته‌نیا ده‌ژی‌و‬ ‫م���ن باوكت بم ب���ڕۆ نه‌تبینمه‌وه‌‪ ،‬ئێم ‌ه كاری چاودێ���ری موه‌لی���ده‌ی كاره‌بای‬

‫ده‌كرد له‌گه‌ڕه‌كێكی ش���اری كه‌ركوك‪ ،‬كامی���ل وه‌ی���س به‌ئاوێن���ه‌ی راگه‌یاند‬ ‫ك���ه‌ خاوه‌ن���ی دو كچ���ه‌‌و خێزانه‌كه‌ی "ئێ���واره‌ی رۆژی هه‌ینی‪2016 /12/16‬‬ ‫له‌رۆژهه‌اڵتی كوردستان ده‌ژیا‌و خه‌ڵكی كچێكی ته‌مه‌ن ‪28‬س���اڵ به‌ناوی ژاڵ ‌ه‬ ‫ێ بوه‌‪ ،‬دو كچه‌كه‌ش���ی یه‌كێكیان ك ‌ه ماوه‌ی ح���ه‌وت مانگ ده‌بێت ژیانی‬ ‫ئه‌و ‌‬ ‫هاوسه‌رگیری‌ كردبو‪ ،‬ئه‌وه‌ی دیكه‌شیان هاوس���ه‌رگیری پێكهێناوه‌‌و له‌ش���اری‬ ‫ی "دوای هه‌ولێر ژیان به‌س���ه‌ر ده‌ب���ات‪ ،‬له‌دوای‬ ‫خوێندكاری زانكۆ بو‪ ،‬ئه‌و وت ‌‬ ‫كوش���تنی كچه‌ك���ه‌ی‪ ،‬چوم���ه‌ الی بۆ گه‌ڕان���ه‌وه‌ی بۆ ماڵ ‌ه ب���اوان‪ ،‬له‌الیه‌ن‬ ‫ی باوكی���ه‌وه‌ ده‌درێت���ه‌ به‌ر ده‌س���تڕێژی‬ ‫زیندان قس���ه‌م له‌گه‌ڵ كرد‌و لێمپرس ‌‬ ‫ب���ۆ ئ���ه‌و كاره‌ت كرد؟ ئ���ه‌و وتی بۆ گولله‌‌و به‌ه���ۆی س���ه‌ختی برینه‌كه‌و‌ه‬ ‫ئه‌وه‌ی چیتر كه‌س���وكاره‌كه‌م توش���ی ده‌ستبه‌جێ‌ گیان له‌ده‌ستدات"‪.‬‬ ‫عه‌قید ئه‌فراسیاو وتیشی "هێزه‌كانی‬ ‫كێشه‌ نه‌بێت‌و ئه‌و كوڕه‌ نه‌یه‌ت ‌ه سه‌رم‌و‬ ‫به‌ناوی جیاجیا هه‌ڕه‌ش���ه‌م لێنه‌كات‪ ،‬پۆلیس گه‌یشتونه‌ته‌ شوێنی روداوه‌كه‌‌و‬ ‫ته‌رمه‌كه‌ی���ان ره‌وان���ه‌ی پزیش���كی‬ ‫هه‌ربۆیه‌ بڕیارمدا كچه‌كه‌م بكوژم"‪.‬‬ ‫ئاماژه‌شی به‌وه‌ كرد له‌دوای كوشتنی دادوه‌ری كه‌ركوك كردوه‌‌و لێكۆڵینه‌و‌ه‬ ‫ئامۆزاكه‌ی چه‌ند جارێك كه‌س���وكاری به‌رده‌وامه‌‌‪ ،‬په‌ڕاوی یاسایی بۆ روداوه‌ك ‌ه‬ ‫كوڕه‌ك ‌ه ویستویان ‌ه بێنه‌ پرسه‌ی ژاڵه‌‪ ،‬كراوه‌ت���ه‌وه‌‌و ئه‌و كه‌س���ه‌ی ته‌قه‌كانی‬ ‫ی كردو‌ه ده‌ستگیركراوه‌‌و ره‌وانه‌ی زیندان‬ ‫ب���ه‌اڵم رێگه‌یان پێن���ه‌دراوه‌‪ ،‬ئه‌و وت ‌‬ ‫"نازانین ئ���ه‌وان كێن ك��� ‌ه كچه‌كه‌مان كراوه‌و دانی ناو‌ه به‌تاوانه‌كه‌یدا ك ‌ه رازی‬ ‫بوه‌ت��� ‌ه بوكی���ان‌و خزمایه‌ت���ی له‌گه‌ڵ نه‌بو‌ه كچه‌كه‌ی ژیان له‌گه‌ڵ ئه‌و كوڕه‌دا‬ ‫دروستكردون‪ ،‬ك ‌ه به‌شێكی تاوانه‌ك ‌ه بۆ دروستبكات‪ ،‬ك ‌ه خێزانی دوه‌می هه‌یه‌‌و‬ ‫چه‌ندین جار ره‌ت���ی كردۆته‌وه‌‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫بێزار كردنی مامم ده‌گه‌ڕێته‌وه‌‌"‪.‬‬ ‫له‌مب���اره‌وه‌‪ ،‬وته‌بێ���ژی پۆلیس���ی كچه‌ك��� ‌هی‌و كوڕه‌كه‌ گوێیان به‌وته‌كانی‬ ‫پارێزگاری كه‌ركوك عه‌قید ئه‌فراس���یاو نه‌داوه‌"‪.‬‬

‫نازانم چۆن‌و‬ ‫بۆچی ئه‌و رۆژ‌ه‬ ‫به‌ته‌نیا سه‌ردانی‬ ‫باوكی ده‌كا‬ ‫تائاشتی بكاته‌و‌ه‬ ‫به‌اڵم دواجار‬ ‫ی‬ ‫ئه‌و كاره‌ساته‌ ‌‬ ‫لێكه‌وته‌وه؟!‬

‫دوای ئاگاداركردنه‌وه‌ی كوڕه‌ تاقانه‌كه‌ی هه‌كار فیشه‌كێكی‌ نا به‌سه‌رییه‌وه‌‌و‬ ‫جه‌مال له‌بێزاری‌و توڕه‌ییدا‬ ‫كۆتایی‌ به‌ژیانی‌ خۆی‌ هێنا‬ ‫خۆ ‌ی كوشت‬ ‫ئا‪ :‬مه‌زهه‌ر كه‌ریم‬

‫ئا‪ :‬مه‌زهه‌ر‬ ‫جه‌مال سه‌عیدی‌ ته‌مه‌ن ‪59‬‬ ‫ساڵی‌ خانه‌نشینی وه‌زاره‌تی‬ ‫پێشمه‌رگه‌‌و شاگردی‌ چێشتخانه‌‪،‬‬ ‫سه‌رله‌به‌یانی‌ چوارشه‌ممه‌ی‌‬ ‫رابردو كاڵشینۆكۆفه‌كه‌ی‌ ده‌بات‌و‬ ‫له‌به‌رده‌رگای‌ ماڵه‌كه‌یان خۆی‬ ‫ده‌كوژێت‪.‬‬ ‫كاتژمێ����ر ‪ 9:35‬خوله‌كی به‌یانی‬ ‫رۆژی چوارش����ه‌ممه‌ ‪،216/12/21‬‬ ‫جه‌مال سه‌عید له‌به‌رده‌م ماڵه‌كه‌یدا‬ ‫له‌گه‌ڕه‌كی قڕگه‌ به‌س����ێ‌ فیش����ه‌ك‬ ‫خۆی ده‌كوژێت‪ ،‬كه‌سوكاره‌كه‌ش����ی‬ ‫ده‌ڵێت به‌رده‌وام ت����وڕه‌‌و بێتاقه‌تی‬ ‫ئ����ه‌م دۆخه‌بو‪ ،‬ئه‌م پی����اوه‌ ته‌مه‌ن‬ ‫‪ 59‬س����اڵ ‌ه كه‌ رۆژان����ه‌ له‌گه‌ڵ برای‬ ‫هاوس����ه‌ره‌كه‌ی كاری چێشتخانه‌ی‬ ‫ده‌ك����رد‌‪ ،‬خانه‌نش����ینی وه‌زاره‌ت����ی‬ ‫پێش����مه‌رگه‌بو له‌هێزه‌كانی حه‌فتا‪،‬‬ ‫جه‌الل سه‌عیدی‌ برا بچوكی جه‌مال كه‌‬ ‫چه‌ند كۆاڵنێك ماڵه‌كانیان له‌یه‌كه‌وه‌‬ ‫دوره‌‪ ،‬س����ه‌باره‌ت به‌خۆكوش����تنی‬ ‫براك����ه‌ی به‌ئاوێن����ه‌ی‌ رایگه‌یان����د‬ ‫كاتژمێر‪ 9:35‬خوله‌ك����ی به‌یانی بو‬ ‫كه‌ له‌ش����ه‌قامی مه‌لی����ك مه‌حمود‬ ‫ده‌هاته‌وه‌ به‌ره‌و ماڵ‪ ،‬دراوسێیه‌كی‬ ‫نزیكیان كه‌ دیواره‌كانیان پێكه‌وه‌یه‌‬ ‫ته‌له‌فونی بۆ ك����ردوه‌ فریاكه‌وێ‌ برا‬ ‫گه‌وره‌ك����ه‌ی‌ تفه‌نگه‌ك����ه‌ی بردۆته‌‬ ‫به‌رده‌رگا‌و ده‌یه‌وێت خۆی بكوژێت‪،‬‬ ‫ئه‌و وت����ی‌ “دوای چاره‌كێك كاتێك‬ ‫گه‌یشتمه‌ به‌رده‌م ماڵی براكه‌م یه‌ك‬ ‫فیشه‌كی به‌ژێر ملیه‌وه‌ نابو‪ ،‬له‌سه‌ر‬ ‫زه‌ویه‌كه‌ كه‌وتبو‪ ،‬به‌حاڵ هه‌ناسه‌ی‌‬ ‫ده‌دا‪ ،‬خوێن له‌جێ‌ گولله‌كه‌ ده‌ڕژا‌و‬ ‫ده‌سته‌كانی س����ارد ببونه‌وه‌ له‌سه‌ر‬ ‫تفه‌نگه‌كه‌ی له‌س����ه‌ر زه‌ویه‌كه‌ به‌الدا‬ ‫كه‌وتبو”‪.‬‬ ‫جه‌الل هۆكاری خۆكوشتنی براكه‌ی‬ ‫ب����ۆ ئ����ه‌وه‌ ده‌گه‌ڕێنێت����ه‌وه‌ كه‌ زۆر‬ ‫بێتاقه‌ت‌و توڕه‌ بوه‌‌و دو ساڵ پێش‬ ‫ئه‌م روداوه‌ توش����ی جه‌ڵده‌ هاتوه‌و‬ ‫ته‌ندروس����تی ناجێگی����ر ب����وه‌‪ ،‬ئه‌و‬ ‫وتی‌ “هه‌ر له‌گه‌ڵ‌ خۆكوش����تنه‌كه‌یدا‬ ‫خه‌ڵكی كۆاڵنه‌كه‌ هاتن به‌ده‌ممانه‌وه‌‌‬ ‫تاجه‌مال بگوازینه‌وه‌ بۆ نه‌خۆشخانه‌‪،‬‬ ‫له‌تاوا نه‌مده‌زانی چی بكه‌م تا له‌مردن‬ ‫رزگاری بكه‌م‪ ،‬له‌دوای ره‌وانه‌كردنی‬ ‫ب����ۆ نه‌خۆش����خانه‌ی فریاكه‌وتن����ی‬ ‫س����لێمانی‪ ،‬پ����اش پێن����ج خوله‌ك‬ ‫له‌ئۆتومبێله‌كه‌دا گیانی له‌ده‌ستدا‌و‬

‫به‌یانی كاتژمێر‬ ‫نۆ بو‪ ،‬زه‌نگی‬ ‫موبایله‌كه‌م لێیدا‌و‬ ‫سه‌یرمكرد باوكم ‌ه‬ ‫وه‌اڵمم دایه‌و‌ه‬ ‫ك ‌ه هیچ كاتێكی‬ ‫ژیانی به‌و شێوه‌ی ‌ه‬ ‫گوێم له‌ده‌نگی‬ ‫نه‌بوه‌‪ ،‬وتی بێزارم‬ ‫ده‌مه‌وێت خۆم‬ ‫بكوژم‬ ‫دواتر له‌پزیشكی دادوه‌ری سلێمانی‬ ‫ته‌رمه‌كه‌یمان وه‌رگرته‌وه‌“‪.‬‬ ‫وتیش����ی “جه‌مال����ی ب����رام هه‌ر‬ ‫له‌منداڵی����ه‌وه‌ كه‌س����ێكی توڕه‌ بو‪،‬‬ ‫به‌رده‌وام دنی����ای‌ به‌كۆڵه‌وه‌ گرتبو‪،‬‬ ‫هه‌میش����ه‌ بی����ری‌ له‌ژیان����ی‌ خۆی‌‬ ‫ده‌كرده‌وه‌‪ ،‬به‌تایبه‌ت له‌م دو ساڵه‌ی‬ ‫دوایی‌ ته‌مه‌نیدا كه‌ توشی نه‌خۆشی‬ ‫جه‌ڵده‌ی ده‌م����اغ هاتبو‪ ،‬چاوێكی‬ ‫له‌ده‌س����تدابو‪ ،‬زۆر بێتاق����ه‌ت ب����و‪،‬‬ ‫هه‌رچه‌نده‌ هیچ كێشه‌یه‌كی دارایی‬ ‫نه‌بو‪ ،‬له‌كاره‌كه‌یدا زۆر س����ه‌ركه‌وتو‬ ‫بو‪ ،‬پاره‌ی له‌الی خه‌ڵك هه‌بو‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫به‌ه����ۆی نه‌خۆش����ی درێژخایه‌نه‌وه‌‬ ‫زۆركات بێزاربو له‌ژیان‪ ،‬هه‌ر ئه‌وه‌ش‬ ‫تاكه‌ هۆكاری خۆكوشتنه‌كه‌ی بو”‪.‬‬ ‫جه‌الل ئام����اژه‌ به‌وه‌ ده‌كات قه‌ت‬ ‫ل����ه‌و بڕوایه‌دا نه‌ب����وه‌ براگه‌وره‌كه‌ی‬ ‫به‌و شێوه‌یه‌ كۆتایی به‌ژیانی خۆی‬ ‫بێنێت كه‌ هیچ ش����تێكی ش����اراوه‌‬ ‫له‌نێوانیاندا نه‌بوه‌‪ ،‬ئه‌و وتی “ئه‌وه‌‬

‫یه‌كێكه‌ له‌ڕوداوه‌ ناخۆشه‌كانی ژیانم‪،‬‬ ‫به‌داخ����ه‌وه‌ نازانم بۆ به‌و ش����ێوه‌یه‌‬ ‫كۆتای����ی به‌ژیانی خ����ۆی هێنا‪ ،‬كه‌‬ ‫زۆركات ئه‌و دڵنه‌وایی منی ده‌دایه‌وه‌‬ ‫پێكه‌وه‌ قسه‌مان ده‌كرد‪ ،‬ئه‌و ده‌یوت‬ ‫ده‌بێت ئاگات له‌خۆت بێت كه‌ تازه‌‬ ‫نه‌شته‌رگه‌ریم بۆ ئه‌نجامدراوه‌“‪.‬‬ ‫هه‌روه‌ها پاڤێڵ كه‌ كوڕه‌ تاقانه‌ی‬ ‫جه‌مال س����ه‌عیده‌‌و پێكه‌وه‌ له‌یه‌ك‬ ‫ماڵدا ژیاون‪ ،‬سه‌باره‌ت به‌خۆكوشتنی‌‬ ‫باوك����ی‌‪ ،‬وتی‌ “به‌یان����ی كاتژمێر نۆ‬ ‫ب����و‪ ،‬زه‌نگ����ی موبایله‌ك����ه‌م لێیدا‌و‬ ‫س����ه‌یرمكرد باوكمه‌‪ ،‬وه‌اڵمم دایه‌وه‌‬ ‫كه‌ هیچ كاتێكی ژیانی به‌و شێوه‌یه‌‬ ‫گوێم له‌ده‌نگ����ی نه‌بوه‌‪ ،‬وتی بێزارم‬ ‫ده‌مه‌وێ����ت خۆم بكوژم‌و ده‌س����تی‬ ‫كه‌س����ی له‌پش����ته‌وه‌ نیه‌و كێشه‌م‬ ‫له‌گه‌ڵ‌ كه‌س نیه‌‌و بێزارم له‌ژیان‪ ،‬هه‌ر‬ ‫ئه‌وكات مۆبایله‌ی دانه‌خسته‌وه‌ گوێم‬ ‫له‌ده‌نگی فیش����ه‌كه‌كه‌ بو كه‌ نابوی‬ ‫به‌چه‌ناگه‌ی����ه‌وه‌‪ ،‬زۆر داوام لێك����رد‬ ‫كه‌خۆی نه‌كوژێت‪ ،‬به‌اڵم به‌داخه‌وه‌‬ ‫گوێی‌ لێم نه‌گ����رت كه‌ زۆر توڕه‌ بو‬ ‫قسه‌ی كه‌سی وه‌رنه‌ده‌گرت”‪.‬‬ ‫وتیشی‌ “شه‌وه‌كه‌ی كه‌ بۆ دواجار‬ ‫پێكه‌وه‌ قسه‌مان كرد‪ ،‬زۆر له‌سه‌رخۆ‬ ‫بو‪ ،‬هیچی باس نه‌كرد‪ ،‬به‌اڵم به‌هۆی‬ ‫ئ����ه‌وه‌ی‌ له‌كاتی پێش����مه‌رگایه‌تیدا‬ ‫چه‌ند جارێك ب����ه‌ر چه‌كی كیمیایی‬ ‫كه‌وتبو‪ ،‬كاریگه‌ری له‌سه‌ر مێشكی‬ ‫دروس����تكردبو‪ ،‬باری ده‌رونی شێوا‬ ‫بو‪ ،‬چه‌ندین جار سه‌ردانی پزیشكمان‬ ‫پێده‌ك����رد له‌وه‌اڵم����دا پێیانده‌وتین‬ ‫چاره‌س����ه‌ری نیه‌ ده‌بێت ئاگاداری‌‬ ‫بن بێزار نه‌بێت‪ ،‬كه‌ به‌رده‌وام توڕه‌‬ ‫ده‌بو”‪.‬‬ ‫سه‌باره‌ت به‌م روداوه‌ش‪ ،‬وته‌بێژی‬ ‫پۆلیسی پارێزگای سلێمانی “نه‌قیب‬ ‫س����ه‌ركه‌وت ئه‌حم����ه‌د” به‌ئاوێنه‌ی‬ ‫راگه‌یان����د “تیمه‌كانی به‌ڵگه‌ی تاوان‬ ‫ده‌ستبه‌جێ‌ گه‌یش����تونه‌ته‌ شوێنی‬ ‫روداوه‌ك����ه‌‪ ،‬هاواڵتی����ه‌ك به‌ن����اوی‬ ‫جه‌مال سه‌عید كه‌ ته‌مه‌نی ‪ 59‬ساڵه‌‬ ‫س����ه‌رله‌به‌یانی رۆژی چوارش����ه‌ممه‌‬ ‫‪ 2016/12/21‬له‌ب����ه‌رده‌م ماڵه‌كه‌یدا‬ ‫به‌فیش����ه‌كێك ك����ه‌ ب����ه‌ر چه‌ناگه‌ی‬ ‫كه‌وتوه‌ خۆی كوشتوه‌‪ ،‬ته‌رمه‌كه‌ی‬ ‫ره‌وانه‌ی پزیش����كی دادوه‌ری كراوه‌‌و‬ ‫پ����ه‌ڕاوی یاس����ایی ب����ۆ روداوه‌كه‌‬ ‫كراوه‌ت����ه‌وه‌‌و چاوه‌ڕێ����ی‌ وه‌رگرتنی‬ ‫وته‌ی كه‌سوكاره‌كه‌ین”‪.‬‬

‫هه‌كاری‌ ته‌مه‌ن ‪ 17‬ساڵ‌‪ ،‬ئێواره‌یه‌ك ‌ی‬ ‫دره‌نگ وه‌خت له‌قه‌زای‌ پیره‌مه‌گرون‬ ‫به‌فیشه‌كێك خۆ ‌ی كوشت‪ ،‬براكه‌ی‌ ده‌ڵێت‬ ‫“كاتێك ده‌نگی ته‌قه‌ هات ده‌ستبه‌ج ‌ێ‬ ‫ده‌رگای ژوره‌كه‌یم كرده‌وه‌‌و سه‌یرم كرد‬ ‫فیشه‌كێك ‌ی نابو به‌سه‌ر ‌ی خۆیه‌وه‌‌و‬ ‫خوێنی لێده‌چۆڕا‌‪ ،‬به‌زه‌حمه‌ت هه‌ناسه‌ی‬ ‫ده‌دا‌و نه‌یده‌توانی قسه‌بكاو چاوه‌كانی بۆ‬ ‫دانه‌ده‌خرا”‪.‬‬ ‫هه‌كار بێس���تون كه‌ دانیش���توی قه‌زای‬ ‫پیره‌مه‌گرون بو‪ ،‬ئێواره‌ی پێنجش���ه‌ممه‌ ‌ی‬ ‫راب���ردو‪ ،‬پێ���ش ئ���ه‌وه‌ی خ���ۆی بكوژێت‬ ‫له‌ژوره‌ك���ه‌ی دێت���ه‌ده‌ر‌و له‌ژێ���ر لێ���وه‌و‌ه‬ ‫زه‌رده‌خه‌نه‌ی���ه‌ك بۆ هێژای‌ ب���رای‌ ده‌كات‌و‬ ‫هیچ شتێك نادركێنێت‌و ده‌چێته‌وه‌ ژوره‌كه‌ ‌ی‬ ‫خۆی‌‪ ،‬چه‌ند جارێك بانگی ده‌كه‌ن تا ژه‌می‬ ‫ئێواره‌ی���ان له‌گ���ه‌ڵ‌ بخوات‪ ،‬ب���ه‌اڵم وه‌اڵم‬ ‫ناداته‌وه‌‌و ده‌ڕوات‪ ،‬هێژا بێستون وت ‌ی “ئه‌و‬ ‫ئێواره‌یه‌ كاتژمێر پێنج‌و بیس���ت خوله‌ك بو‬ ‫كه‌ دایكم س���ه‌ر س���ه‌فره‌كه‌ی رازاندبوه‌‌وه‌‪،‬‬ ‫چه‌ن���د جارێك بانگی ه���ه‌كاری‌ كرد تابێت‬ ‫ژه‌می ئێوار‌ه بخوات‪ ،‬به‌اڵم نه‌هات به‌بیانوی‬ ‫ئه‌وه‌ی برسی نیه‌“‪.‬‬ ‫وتیش���ی‌ “زۆربه‌ی كات دره‌نگانێكی شه‌و‬ ‫به‌ویس���تی خۆی خواردنی دروست ده‌كردو‬ ‫ده‌یبرده‌ ژوره‌كه‌ی‌ یان ئێمه‌ خواردنمان بۆ‬ ‫ده‌برده‌ ژوره‌كه‌ی زۆربه‌كه‌می ده‌هات له‌گه‌ڵ‬ ‫ئێمه‌ نان بخوات‪ ،‬ده‌یوت ده‌مه‌وێت به‌ته‌نیا‬ ‫ژیان به‌س���ه‌ر ب���ه‌رم‌و زۆرب���ه‌ی كاته‌كانی‬ ‫له‌ژوره‌كه‌یدا به‌ته‌نیا ده‌مایه‌وه‌“‪.‬‬ ‫به‌پێی‌ گێڕان���ه‌وه‌ی‌ كه‌س��� ‌ه نزیكه‌كان ‌ی‬ ‫م���اوه‌ی مانگێك ده‌بێت ه���ه‌كار له‌ماڵه‌و‌ه‬ ‫نه‌چوه‌ت���ه‌ده‌ر‪ ،‬به‌هاوڕێكانی وتبو نایه‌وێت‬ ‫بیانبینێت تاقه‌ڵه‌و نه‌بێت كه‌ بااڵیه‌كی به‌رزو‬ ‫جه‌س���ته‌یه‌كی‌ الوازی هه‌ب���و‪ ،‬زۆر ئاره‌زوی‬ ‫ده‌ك���رد كه‌س���ێكی‌ كه‌ته‌و به‌خ���ۆو‌ه بێت‪،‬‬ ‫به‌رده‌وام خواردنی ده‌خوارد‌و زۆر ئاره‌زوی‬ ‫له‌خواردنی ئه‌ندۆمی‌و برژاوه‌كان بو‪.‬‬ ‫هێ���ژا وت���ی “ب���ه‌رده‌وام له‌داڵغ���ه‌‌و‬ ‫بیركردن���ه‌وه‌دا بو‪ ،‬زۆربه‌ی كات س���ه‌یری‬ ‫فلیم ‌ه ئه‌كشنه‌كانی ده‌كردو زۆریش نه‌ده‌چو‌ه‬ ‫ده‌ره‌وه‌‌و ش���ه‌وان ‌ه خه‌وی نه‌بو ته‌نها به‌ڕۆژ‬ ‫ده‌خه‌وت‪ ،‬پێمانده‌وت خه‌ركی چیت‪ ،‬هیچی‬ ‫باس نه‌ده‌كرد به‌رده‌وام خه‌ریكی هانده‌كه‌ی‬ ‫بو”‪.‬‬ ‫وتیش���ی “به‌درێژایی ته‌مه‌ن���ی زۆر رقی‬ ‫له‌چ���ه‌ك بو‪ ،‬به‌رده‌ام به‌ئێم���ه‌و هاوڕێكانی‬ ‫ده‌وت نایه‌وێ���ت چه‌ك ببینێ���ت‌و به‌بینینی‬ ‫چ���ه‌ك زۆر بێزار ده‌بو‪ ،‬چه‌نین جاری دیك ‌ه‬ ‫به‌ته‌نیا له‌ماڵه‌و‌ه بو باوكیشم چه‌كی داده‌نا‬ ‫ده‌س���كاری نه‌ده‌ك���رد‪ ،‬نازانین چۆن توانی‬ ‫ده‌مانچه‌ك���ه‌ی باوكم له‌ژوره‌ك���ه‌ی به‌رێت‌و‬ ‫فیشه‌كێك بنێت به‌سه‌ری خۆیه‌و‌ه كه‌ ئه‌و‌ه‬ ‫ناخۆشترین روداوی خێزانه‌كه‌مانه‌“‪.‬‬

‫هەکار‬ ‫ه���ه‌كار چه‌ند ئێواره‌ی���ه‌ك پێش ئه‌وه‌ی‬ ‫خۆی بكوژێ���ت‪ ،‬س���اڵڕۆژی له‌دایك بونی‬ ‫ب���و‪ ،‬زۆر ئ���اره‌زوی وێنه‌گرتن���ی ده‌كرد‌و‬ ‫كه‌ ئه‌مس���اڵ ده‌بێته‌ حه‌ڤده‌ س���اڵ‪ ،‬ئه‌و‌ه‬ ‫یه‌كێك��� ‌ه له‌بیره‌وه‌ریه‌كانی هێ���ژای برای‌و‬ ‫له‌كات���ی‌ بینین ‌ی وێنه‌كاندا چاو ‌ی پڕ ده‌بێت‬ ‫له‌فرمێس���ك ك��� ‌ه چه‌ن���د فۆتۆیه‌كی وه‌ك‬ ‫ماڵئاوایی بۆ به‌جێهیش���تو‌ه له‌دوای خۆی‪،‬‬ ‫هێ���ژا وتی “هه‌ركاتێك بیری براكه‌م ده‌كه‌م‬ ‫ئ���ه‌و ئێواره‌یه‌م بیرده‌كه‌وێت���ه‌وه‌ ك ‌ه یادی‬ ‫له‌دایك بونی بو‪ ،‬جل���ی نوێی له‌به‌ركردبو‪،‬‬ ‫ب���ه‌رده‌وام ده‌ی���وت ده‌بێ���ت گڵۆپ���ی ئه‌و‬ ‫ژوره‌ بكوژێت���ه‌وه‌ ك���ه‌ ی���ادی له‌دایكبونی‬ ‫بۆده‌كه‌نه‌وه‌‌و مۆمه‌كان دابگیرسێنین‌و چه‌ند‬ ‫وێنه‌یه‌كی بگرم كه‌ له‌دوای گیانله‌ده‌ستدانی‬ ‫چه‌ندین ج���ار س���ه‌یری وێنه‌كانیم كردوه‌‌و‬ ‫س���ه‌ردانی ژوره‌ك���ه‌ی ده‌ك��� ‌هم‌و س���ه‌یری‬ ‫جل‌وبه‌رگ‌و كه‌لوپه‌له‌كانی ده‌ك ‌هم‌و ده‌گه‌ڕێم‬ ‫تاله‌دوای خۆی نوسراوێكی بۆ به‌جێهشتبین‬ ‫باس له‌دواساته‌كانی ماڵئاوایی بكات‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫به‌داخه‌و‌ه له‌دوای خۆی هیچ نوس���راوێكی‬ ‫به‌جێنه‌هێشتوه‌“‪.‬‬ ‫ه���ه‌كار به‌ده‌مانچه‌ك���ه‌ی باوك���ی خۆی‬ ‫كوش���ت‪ ،‬كه‌ ماوه‌ی بیست ساڵه‌ كارمه‌ندی‬ ‫هێ���زه‌ ئه‌منیه‌كان���ه‌‌و ب���ه‌رده‌وام له‌ماڵه‌و‌ه‬ ‫چه‌كیان هه‌بوه‌‪ ،‬هێ���ژا وتی “هه‌كاری برام‬ ‫كه‌ فیش���ه‌كێك ‌ی نابو به‌س���ه‌ری‌ خۆیه‌وه‌‌و‬ ‫خوێنی لێده‌چۆڕا‌و به‌زه‌حمه‌ت هه‌ناس���ه‌ی‬ ‫ده‌دا‌و نه‌یده‌توان���ی قس���ه‌بكات‌و چاوه‌كانی‬ ‫بۆ دانه‌ده‌خ���راو نه‌یتوانی ده‌می بجوڵێنێت‬ ‫هه‌رئ���ه‌وكات گه‌یاندمان���ه‌ نه‌خۆش���خانه‌ی‬

‫هه‌كاری برام ك ‌ه‬ ‫فیشه‌كێكی‌ نابو‬ ‫به‌سه‌ری‌ خۆیه‌وه‌‌و‬ ‫خوێنی لێده‌چۆڕا‌و‬ ‫به‌زه‌حمه‌ت‬ ‫هه‌ناسه‌ی ده‌دا‌و‬ ‫نه‌یده‌توانی‬ ‫قسه‌بكات‌و‬ ‫چاوه‌كانی بۆ‬ ‫دانه‌ده‌خراو نه‌یتوانی‬ ‫ده‌می بجوڵێنێت‬ ‫فریاكه‌وتن تاچاره‌س���ه‌ی بۆ ئه‌نجامبدرێت‪،‬‬ ‫به‌اڵم به‌داخه‌و‌ه براكه‌م گیانی له‌ده‌س���تدا‌و‬ ‫ته‌رمه‌كه‌ی ره‌وانه‌ی پزیش���كی دادوه‌ری كرا‬ ‫بۆ لێكۆڵینه‌وه‌ له‌ڕوداوه‌كه‌“‪.‬‬

‫‌ره‌نگاڵه‬

‫‪rangalayawene@gmail.com‬‬

‫ی فۆتۆگرافه‌ر هیوا نه‌قشی‌‪ :‬ده‌ستكاریكردنی‌ وێنه‌‬ ‫ور له‌ئاستێكی‌ پێویستدا عه‌یبه‌ نییه‌‬

‫‪»æêīµ »ËĠňĥŎð‬‬ ‫ئا‪ :‬شۆڕش محه‌مه‌د‬ ‫فیلمی‌ (زارێ‌)‬

‫ئا‪ :‬شۆڕش محه‌مه‌د‬

‫ت"‬

‫)‪ )558‬سێشه‌مم ‌ه ‪2016/12/27‬‬

‫‪11‬‬

‫هیوا نه‌قشی‌ هونه‌رمه‌ندی‌‬ ‫فۆتۆگرافه‌ری‌ كورد رایده‌گه‌یه‌نێت‬ ‫"ته‌واوی‌ فۆتۆگرافه‌ره‌كانی‌ دونیا‬ ‫ئێستا فۆتۆكانیان ده‌ستكاری‌‬ ‫ده‌كه‌ن به‌فۆتۆشۆپ"‌و وتیشی‌‬ ‫"ده‌ستكاریكردنی‌ وێنه‌ له‌ئاستێكی‌‬ ‫پێویستدا عه‌یبه‌ نییه‌‌و رێگه‌ پێدراوه‌"‪.‬‬

‫س���یناریۆ‌و ده‌رهێنان���ی‌‪ :‬ئاموبك‬ ‫نزاریان‬ ‫وێنه‌گرت���ن‪ :‬گاروش بك نزاریان‌و‬ ‫ی‬ ‫ئاركادی‌ بالوفا ‌‬ ‫به‌رهه‌می‌‪ :‬ئه‌رمینیا‪6192-‬‬ ‫نواندن‪ :‬م‪.‬تادفوس���یان‪ ،‬هارش���یا‬ ‫فرزسیان‪ ،‬ئۆلگا گوالزیان‬

‫له‌باره‌ی‌ س����ه‌ره‌تاكانی‌ ده‌س����تكردن‬ ‫ب����ه‌كاری‌ فۆتۆگراف����ی‌‪ ،‬هی����وا‬ ‫نه‌قش����ی‌ هونه‌رمه‌ن����دی‌ فۆتۆگراف����ه‌ر‬ ‫له‌چاوپێكه‌وتنێك����ی‌ له‌گ����ه‌ڵ ئاوێن����ه‌‬ ‫وتی‌"من له‌س����ه‌ره‌تادا كاری‌ شێوه‌كاریم‬ ‫ده‌ك����رد‌و دو زانك����ۆم خوێندوه‌‌و كاتێك‬ ‫چومه‌ زانك����ۆی‌ هونه‌ری‌ ت����اران له‌وێ‌‬ ‫ش����ێوه‌كاری‌‌و فۆتۆگرافی‌ تێكه‌اڵوبون‌و‬ ‫فۆتۆگرافی����م به‌الوه‌ سه‌رنجڕاكێش����تربو‬ ‫وه‌ك له‌شێوه‌كاری‌"‪.‬‬ ‫وتیشی‌"له‌فۆتۆگرافیدا زوتر ده‌توانیت‬ ‫هه‌سته‌كانت ده‌رببڕیت‪ .‬له‌به‌رئه‌وه‌ ئێستا‬ ‫زۆرتر هه‌ر ئیشی‌ فۆتۆگرافی‌ ده‌كه‌م"‪.‬‬ ‫ئه‌و جه‌غت له‌سه‌ر ئه‌وه‌ ده‌كاته‌وه‌ كه‌‬ ‫شێوه‌كاری‌‌و فۆتۆگرافی‌ په‌یوه‌ندییه‌كی‌‬ ‫توندوتۆڵی����ان پێكه‌وه‌ هه‌ی����ه‌‌و زۆرێك‬ ‫له‌فۆتۆگراف����ه‌ران له‌س����ه‌ره‌تای‌ كاریاندا‬ ‫هه‌وڵی‌ ئه‌وه‌یان داوه‌ وه‌كو شێوه‌كاره‌كان‬ ‫كار بكه‌ن‌و دواتر شێوه‌كاره‌كان هه‌وڵی‌‬ ‫ئه‌وه‌ی����ان داوه‌ وه‌ك����و فۆتۆگرافه‌ره‌كان‬ ‫بتوان����ن وه‌ك جوان����ی‌ فۆت����ۆ تابل����ۆ‬ ‫شێوه‌كارییه‌كانیان به‌رهه‌م بهێنن‪.‬‬ ‫"ئ����ه‌م دو ژانره‌ له‌مێ����ژوی‌ هونه‌ریدا‬ ‫په‌یوه‌ندییه‌ك����ی‌ توندوتۆڵی����ان پێكه‌وه‌‬ ‫هه‌یه‌" هیوا نه‌قشی‌ وای‌ وت‪.‬‬ ‫ئه‌و ئاماژه‌ی‌ به‌وه‌ش����دا كه‌ له‌س����اڵی‌‬ ‫‪2002‬ه‌وه‌ ده‌ستیداوه‌ته‌ كاری‌ فۆتۆگرافی‌‌و‬ ‫زۆرتریش له‌دۆكیۆمێنته‌ری‌‌و پۆرترێته‌وه‌‬ ‫ده‌س����تی‌ پێكردوه‌‌و وتی‌"ئیشی‌ زۆرم بۆ‬ ‫سروش����ت‌و ئارچیتیكتاڵ كردوه‌‌و زۆرتر‬ ‫ئه‌و شته‌ی‌ كه‌ حه‌زم پێیه‌تی‌ كاركردنه‌‬ ‫له‌پۆرترێت‌و دۆكیۆمێنته‌ری‌"‪.‬‬ ‫نه‌قش����ی‌ وایده‌بینێت ك����ه‌ له‌ڕێگه‌ی‌‬ ‫فۆتۆگرافییه‌وه‌ ده‌توانیت س����تۆرییه‌ك‬ ‫به‌یه‌ك چركه‌ ده‌رببڕیت له‌یه‌ك وێنه‌دا‌و‬ ‫ئه‌و وێنه‌یه‌ بتوانێ����ت هێنده‌ی‌ كتێبێك‬ ‫وشه‌ له‌خۆیدا حه‌شار بدات‪.‬‬ ‫ده‌شڵێ‌ "بۆیه‌ فۆتۆگرافه‌ریم پێخۆشه‌‬ ‫چونكه‌ ئه‌وه‌ی‌ ئه‌و هه‌ست‌و نه‌سته‌ی‌ كه‌‬ ‫ناتوانم به‌وش����ه‌ بیڵێم ده‌توانم له‌رێگه‌ی‌‬ ‫فۆتۆوه‌ بیڵێم‌و ده‌ریببڕم"‪.‬‬ ‫له‌باره‌ی‌ گه‌ڕان‌و كاره‌كانی‌ به‌واڵتاندا‪،‬‬

‫ی فیلمی‌ (زارێ‌)‬ ‫گرنگی‌‌و بایه‌خ��� ‌‬ ‫خ���ۆی‌ ل���ه‌وه‌دا ده‌بینێت���ه‌وه‌ ك��� ‌ه‬ ‫یه‌كه‌مین فیلمی‌ درێژه‌ له‌جیهاندا ك ‌ه‬ ‫ی كورد ده‌كات‪ .‬فیلمه‌ك ‌ه‬ ‫باس له‌ژیان ‌‬ ‫ی ئه‌رمینیا‬ ‫سێهه‌مین فیلم بو ك ‌ه له‌واڵت ‌‬ ‫ی باس‬ ‫به‌ره���ه‌م بهێنرێت‌و روداوه‌كان ‌‬ ‫ی (سه‌عید)‬ ‫له‌گه‌نجێك ده‌كات به‌ناو ‌‬ ‫كه‌ ح���ه‌ز له‌كچێكی‌ ه���ه‌ژار ده‌كات‬ ‫به‌ن���اوی‌ (زارێ‌) له‌یه‌كێك له‌گوند‌ه‬ ‫ی قه‌یسه‌ری‌‪،‬‬ ‫ی روسیا ‌‬ ‫كوردنشینه‌كان ‌‬ ‫ی دیكه‌وه‌ ده‌ره‌به‌گێك‬ ‫به‌اڵم له‌الیه‌ك ‌‬ ‫ی‬ ‫به‌ناوی‌ (ته‌یمور به‌گ) له‌گه‌ڵ ئه‌وه‌ ‌‬ ‫ی هه‌یه‌ ده‌یه‌وێ‌ زارێ‌ بخوازێ‌‌و‬ ‫ژنیش ‌‬ ‫بیكات ‌ه هاوسه‌ری‌‪.‬‬ ‫ی یه‌ك���ه‌م‬ ‫جه‌نگ���ی‌ جیهان��� ‌‬ ‫هه‌ڵده‌گیرس���ێت‌و س���ه‌عید له‌گ���ه‌ڵ‬ ‫ێ به‌ره‌و ئ���ه‌و جه‌نگ ‌ه‬ ‫ی زار ‌‬ ‫برایه‌ك��� ‌‬ ‫ده‌ڕۆن‪ .‬س���ه‌عید پ���اش ماوه‌ی���ه‌ك‬ ‫ی‬ ‫له‌شه‌ڕ هه‌ڵدێت‌و ده‌گه‌ڕێته‌و‌ه بۆ ال ‌‬ ‫ی‬ ‫خۆشه‌ویسته‌كه‌ی‌‪ ،‬به‌اڵم پیاوه‌كان ‌‬ ‫ته‌یم���ور به‌گ ده‌س���تگیری‌ ده‌كه‌ن‌و‬ ‫ده‌یخه‌نه‌ زیندانه‌وه‌‪.‬‬ ‫ێ ده‌ڕفێنێ‌‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫ته‌یمور به‌گ زار ‌‬ ‫ی‬ ‫ئ���ه‌و به‌ڕه‌نگاری‌ ده‌بێت���ه‌وه‌‌و خۆ ‌‬ ‫ی‬ ‫نادات به‌ده‌س���ته‌وه‌‪( ،‬خدۆ)ی‌ برا ‌‬ ‫زارێ‌ راده‌پ���ه‌ڕێ‌ له‌ته‌یم���ور به‌گ‌و‬ ‫ی رزگار‬ ‫ی له‌چنگ ‌‬ ‫ئه‌یه‌وێت خوشكه‌كه‌ ‌‬ ‫بكات‪ ،‬به‌اڵم ته‌یموربه‌گ ده‌یكوژێت‌و‬ ‫له‌كۆتایی���دا س���ه‌عید‌و هه‌ندێ���ك‬ ‫له‌هاوه‌ڵ���ی‌ دێن‌و زارێ‌ ئازاد ده‌كه‌ن‌و‬ ‫ته‌یموربه‌گیش ده‌كوژن‪.‬‬ ‫فیلمه‌ك��� ‌ه له‌س���ه‌رده‌می‌ خۆی���دا‬ ‫ی‬ ‫ی گه‌وره‌ ‌‬ ‫س���ه‌ركه‌وتنێكی‌ جه‌ماوه‌ر ‌‬ ‫به‌خۆی���ه‌وه‌ بین���ی‌‌و ئه‌م���ڕۆش‬ ‫به‌یه‌كێ���ك له‌به‌رهه‌مه‌ كالس���یكیی ‌ه‬ ‫ی ئه‌رمینی���ا هه‌ژمار‬ ‫س���ینه‌ماییه‌كان ‌‬ ‫ده‌كرێ���ت‪ ،‬ده‌رهێن���ه‌ری‌ فیلمه‌كه‌ش‬ ‫ی‬ ‫(ئاموب���ك نزاری���ان) له‌دایكب���و ‌‬ ‫ی‬ ‫ی یه‌ریڤان ‌‬ ‫‪1892/5/13‬ی‌ ناوچ���ه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫ئه‌رمینیایه‌‌و له‌‪ 1965 /4/27‬له‌شار ‌‬ ‫ی‬ ‫ی دوای ‌‬ ‫ی روسیا كۆچ ‌‬ ‫ی واڵت ‌‬ ‫مۆسكۆ ‌‬ ‫كردوه‌‪.‬‬ ‫ئاموبك یه‌كێك بوه‌ له‌دروستكاران‌و‬ ‫ی گه‌ور‌ه‬ ‫دامه‌زرێنه‌ران���ی‌ س���ینه‌ما ‌‬ ‫له‌یه‌كێتی‌ سۆڤیه‌تی‌ جاران‌و نوسه‌ر‌و‬ ‫ئه‌كته‌ر بوه‌‌و گرنگترین‌و به‌ناوبانگترین‬ ‫ی‬ ‫ی ده‌رهێنان ‌‬ ‫ی ك ‌ه كار ‌‬ ‫ئه‌و فیلمانه‌ش ‌‬ ‫ی‬ ‫بۆ ك���ردوه‌ بریتی���ن له‌(گه‌نجینه‌ ‌‬ ‫ونب���و) ‪( ،1924‬ناتی�ل�ا) ‪،1926‬‬ ‫ی‬ ‫ی بركان) ‪( ،1928‬شارۆچكه‌ ‌‬ ‫(ماڵ ‌‬ ‫نایری‌) ‪( ،1930‬دیفید به‌گ) ‪،1944‬‬ ‫(كیژۆڵه‌ی���ه‌ك له‌ئ���ارارات) ‪،1950‬‬ ‫ی نوێ‌) ‪.1955‬‬ ‫(ماڵ ‌‬

‫هیوا نه‌قشی‌ وتی‌ "من له‌گه‌ڕانم به‌عێراق‌و‬ ‫ئێراندا‌و گرتن����ی‌ وێنه‌كانی‌ ئه‌و ناوچانه‌‬ ‫زۆر كاریگه‌رییان له‌س����ه‌رم جێهێش����ت‌و‬ ‫له‌هه‌ر شوێنێكدا ئه‌و ش����تانه‌ هه‌یه‌ كه‌‬ ‫هه‌س����ت ده‌جوڵێنێ����ت‌و ئ����ه‌و چیرۆكه‌‬ ‫تراژیدیایانه‌ هه‌یه‌ كه‌ كه‌ره‌سته‌ی‌ باشن‬ ‫بۆ كاری‌ فۆتۆگرافه‌ر"‪.‬‬ ‫ئه‌و ئاماژه‌ی‌ به‌وه‌شدا كه‌ له‌دواهه‌مین‬ ‫پێش����انگه‌یدا زیاتر ته‌ركیزی‌ خس����تۆته‌‬ ‫س����ه‌ر مندااڵن‌و له‌كاره‌كانی‌ پێشوشیدا‬ ‫س����ه‌رجه‌می‌ الیه‌نه‌كان����ی‌ ژیان����ی‌ رام‬ ‫كردوه‌‪.‬‬ ‫وتیش����ی‌ "له‌واڵتی‌ توركی����اش وێنه‌ی‌‬ ‫زۆرم گرت����وه‌‌و كاره‌كان����م له‌رێگ����ه‌ی‌‬ ‫ئه‌نته‌رنێت����ه‌وه‌ ن����اردوه‌ ب����ۆ زۆرێ����ك‬ ‫له‌ئاژانس‌و وێب س����ایته‌ جیهانییه‌كان‌و‬ ‫فێستیڤاڵه‌ جیهانییه‌كان"‪.‬‬ ‫هیوا نه‌قش����ی‌ ئاماژه‌ی‌ به‌وه‌ش����دا كه‌‬ ‫ئه‌ندامی‌ كۆمه‌ڵه‌ی‌ وێنه‌گرانی‌ ئه‌مریكا‌و‬ ‫كۆمه‌ڵه‌ی‌ وێنه‌گرانی‌ جیهانییه‌‪.‬‬ ‫ئ����ه‌و دو میدالیای‌ زێ����ڕی‌ كۆمه‌ڵه‌ی‌‬ ‫وێنه‌گران����ی‌ ئه‌مریكای‌ پێبه‌خش����راوه‌‌و‬ ‫هه‌روه‌ه����ا میدالی����ای‌ زی����وی‌ كۆمه‌ڵه‌ی‌‬ ‫وێنه‌گرانی‌ جیهانیشی‌ دراوه‌تێ‌‪.‬‬ ‫ئاماژه‌ به‌وه‌ش ده‌كات كه‌ "له‌ناوه‌وه‌ی‌‬ ‫واڵتی‌ ئێران����دا خه‌اڵتی‌ زۆرم وه‌رگرتوه‌‌و‬ ‫به‌وهۆی����ه‌ی‌ كه‌ نزیكه‌ی‌ ‪ 30‬س����اڵه‌ له‌و‬

‫واڵته‌دا كارده‌ك���� ‌هم‌و خه‌اڵتی‌ یه‌كه‌مینم‬ ‫زۆر پێبه‌خش����راوه‌‌و ئیش����م چۆت����ه‌ ناو‬ ‫پێشانگه‌ی‌ زۆری‌ ئێرانه‌وه‌"‪.‬‬ ‫وتیشی‌ "ساڵی‌ ‪ 2013‬میدالیای‌ زێڕی‌‬ ‫ئه‌مریكا به‌شی‌ فۆتۆ جۆرنالیزم‌و چه‌ندین‬ ‫بڕوانام����ه‌ی‌ رێزلێنانیش����م وه‌رگرت����وه‌‌و‬ ‫خه‌اڵتی‌ زیو له‌س����لۆڤانیا بۆ پۆرترێت‌و‬ ‫خه‌اڵت����ی‌ زێڕ له‌س����ێرڤایا‌و خه‌اڵتكردنم‬ ‫له‌میسر"‪.‬‬ ‫له‌ب����اره‌ی‌ ملمالنێی‌ نێ����وان هونه‌ری‌‬ ‫ش����ێوه‌كاری‌‌و فۆتۆگراف����ه‌ری‌‪ ،‬هی����وا‬ ‫نه‌قش����ی‌ وتی‌"فۆتۆگراف����ه‌ری‌ بۆ خۆی‌‬ ‫ده‌توانێ����ت له‌كاتێك����ی‌ كه‌م����دا چه‌ند‬ ‫تابلۆیه‌ك نمای����ش بكه‌یت له‌وه‌دا پێش‬ ‫ش����ێوه‌كاری‌ كه‌وتۆته‌وه‌"‪ .‬ئه‌و جه‌غتی‌‬ ‫له‌س����ه‌ر ئه‌وه‌ كرده‌وه‌ كه‌ سه‌ركه‌وتویی‌‬ ‫كاری‌ فۆتۆگرافه‌ران ده‌كه‌وێته‌وه‌ س����ه‌ر‬ ‫ئه‌و كه‌ره‌س����تانه‌ی‌ كه‌ فۆتۆگرافه‌ره‌كه‌‬ ‫پێیه‌تی‌ ب����ۆ كاره‌ك����ه‌ی‌ له‌كامێرایه‌كی‌‬ ‫باش‌و لێنزێكی‌ ب����اش‌و كۆمپیوته‌رێكی‌‬ ‫باش بۆ ئیدیتكردن‪.‬‬ ‫وتیشی‌ "به‌اڵم له‌ش����ێوه‌كاریدا فڵچه‌‌و‬ ‫ره‌نگ‌وكاغ����ه‌ز كه‌ره‌س����ته‌ی‌ كاره‌كه‌ن‌و‬ ‫كه‌ره‌سته‌یه‌كی‌ زۆری‌ ناوێت"‪.‬‬ ‫ئ����ه‌و جه‌غت����ی‌ ل����ه‌وه‌ ك����رده‌وه‌‬ ‫ك����ه‌ له‌به‌ش����ه‌كانی‌ فۆتۆگرافه‌ری����دا‬ ‫ده‌س����تكاریكردن‌و ئیدیتكردن����ی‌ وێن����ه‌‬

‫جی����اوازی‌ هه‌ی����ه‌‌و له‌هه‌ندێك‬ ‫به‌شدا هه‌ر ده‌بێت ده‌ستكار ‌‬ ‫ی‬ ‫بكرێت‪.‬‬ ‫"له‌فۆت����ۆ‬ ‫ده‌ش����ڵێ‌‬ ‫جۆرنالیس����تدا ت����ۆ ناتوانیت‬ ‫ش����تێك زیاد بكه‌یت یان كه‌م‬ ‫بكه‌ی����ت‪ .‬ب����ه‌اڵم ده‌توانی����ت‬ ‫كۆنتراس����ت بكه‌یت‌و تۆزێك‬ ‫ده‌س����تكاری‌ ره‌ن����گ بكه‌یت‬ ‫ب����ه‌اڵم ناكرێت لۆكه‌یش����ن‌و‬ ‫روخسار تێكبده‌یت"‪.‬‬ ‫وتیشی‌ "فۆتۆ شۆپ تائه‌و‬ ‫ئاسته‌ به‌كارده‌هێنم كه‌ خراپ‬ ‫نه‌كه‌وێته‌وه‌ له‌سه‌ر فۆتۆكه‌م‌و‬ ‫پێویست بێت"‪.‬‬ ‫له‌س����ه‌ر‬ ‫جه‌غتیش����ی‌‬ ‫ئ����ه‌وه‌ كرده‌وه‌ ك����ه‌ ته‌واوی‌‬ ‫فۆتۆگرافه‌ره‌كان����ی‌ دونی����ا‬ ‫ئێستا فۆتۆكانیان ده‌ستكاری‌‬ ‫ده‌ك����ه‌ن به‌فۆتۆش����ۆپ‌و‬ ‫وتیشی‌ "ده‌س����تكاریكردنی‌‬ ‫وێنه‌ له‌ئاستێكی‌ پێویستدا‬ ‫عه‌یبه‌ نییه‌‌و رێگه‌ پێدراوه‌‌و‬ ‫له‌ته‌واوی‌ فێستیڤاڵه‌كانیشدا‬ ‫ئه‌گ����ه‌ر گومانێكیان هه‌بێت‬ ‫له‌وێنه‌كه‌ت داوای‌ فۆڕماته‌‬ ‫خامه‌كه‌ت لێده‌كه‌نه‌وه‌"‪.‬‬

‫هیوا نەقشی‬

‫فۆتۆگرافه‌ر هیوا م ‌هحمود حه‌س���ه‌ن‬ ‫ناس���راو به‌ (هیوا نه‌قش���ی‌) له‌شاری‌‬ ‫سلێمانی‌ له‌دایك بوه‌‪.‬‬ ‫ده‌رچوی‌ زانكۆی‌ هونه‌ر‌هجوانه‌كانی‌‬ ‫ئێرانه‌‪.‬‬ ‫خاو‬ ‫ه‬ ‫‌ن���‬ ‫ی‬ ‫‌‬ ‫چوار‬ ‫پێش���انگه‌ی‌ تایبه‌ت‬ ‫به‌خۆیه‌تی‌‪.‬‬ ‫له‌زیاتر له‌ ‪ 30‬پێش���انگه‌ی‌ هاوبه‌ش‬ ‫به‌شداری‌ كردوه‌‪.‬‬ ‫‌و‬ ‫بڕ‬ ‫چه‌ندین خه‌اڵت وانامه‌ی‌ رێزلێنانی‌‬ ‫دراوه‌تێ‌‪.‬‬ ‫دواهه‬ ‫‌مین‬ ‫پ‬ ‫ێش��‬ ‫�انگای‌ تایبه‌تی‌ ئه‌و‬ ‫پێش�‬ ‫��انگ‬ ‫ه‬ ‫‌ی‬ ‫ه‬ ‫‌ك‬ ‫بو‬ ‫ب‬ ‫ه‬ ‫‌‬ ‫ن���اوی‌ (چیرۆكی‌‬ ‫چ���او‬ ‫ه‬ ‫‌‬ ‫كان)‬ ‫ك‬ ‫ه‬ ‫‌‬ ‫ب‬ ‫ه‬ ‫‌ه���‬ ‫اوكاری‌ كۆمه‌ڵه‌ی‌‬ ‫وێنه‌گرانی‌ كوردس���تان لقی‌ س���لێمانی‌‬ ‫له‌هۆڵی‌ مۆزه‌خانه‌ی‌ ئه‌منه‌ س���وره‌كه‌‬ ‫كردیه‌وه‌‪.‬‬

‫سنه‌‪:‬یه‌كه‌مین هه‌فته‌ی‬ ‫فیلمی كوردی ئه‌نجامده‌درێت‬ ‫یه‌كه‌می���ن هه‌فت���ه‌ی نێونه‌ته‌وه‌یی‬ ‫فیلم���ی ك���وردی "س���نه‌دژ" به‌هه‌وڵی‬ ‫كۆمپانیای س���ینه‌مایی "ستاك فیلمی‬ ‫سنه‌" به‌ به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تی سینه‌ماكارانی‬ ‫كورد س���ه‌تار چه‌مه‌نی گ���وڵ‌و خاتو‬ ‫ڤیدا س���اڵحی‌و به‌سپۆنس���ه‌ری بانكی‬ ‫س���ادراتی ئێ���ران‪ ،‬به‌ڕێوه‌به‌رایه‌ت���ی‬ ‫لقه‌كان���ی پارێ���زگای كورس���تان‌و‬ ‫هه‌روه‌ه���ا به‌ئاماده‌بونی به‌رپرس���انی‬ ‫فه‌رهه‌نگی‌و هونه‌ری‌و س���ینه‌ماكارانی‬ ‫هه‌رێم���ی كوردس���تان‌و هونه‌رمه‌ندانی‬ ‫پارێزگای كوردستان به‌نمایشی درێژو‬ ‫كورت���ه‌ فیلم‌و فیلم���ی دیكۆمێنتاریی‌و‬ ‫به‌ ه���اوكاری هه‌ندێ���ك له‌ده‌زگاكانی‬ ‫پارێزگای كوردستان له‌رۆژانی‪ 3‬تا ‪6‬ی‬ ‫یه‌نایه‌ری‪ 2017‬له‌په‌ردیسی سینه‌مایی‬ ‫"به‌همه‌ن" له‌شاری س���نه‌ له‌پارێزگای‬ ‫كوردستان به‌ڕێوه‌ده‌چێت‪.‬‬

‫ته‌‌رازو‬ ‫ڕێگە مەدە ئاس���تەنگییە بچوکەکان‬ ‫ببنە هۆی رێگرییەك لەهەنگاوەکانت‪،‬‬ ‫روبەڕویان بب���ەرەوەو رێگە لەنیەتی‬ ‫خراپیان بگرە‪.‬‬

‫كامبی���ز لهۆنی نی���ژاد به‌ڕێوه‌به‌ری‬ ‫گش���تی بانك���ی س���ادراتی پارێزگای‬ ‫كوردس���تان له‌باره‌ی‌ سپۆنسه‌ركردنی‌‬ ‫ئه‌م چاالكی���ه‌ هونه‌ریی���ه‌‪ ،‬رایگه‌یاند‬ ‫"بانكی سادرات‪ ،‬هاوكات له‌گه‌ڵ ئه‌ركی‬ ‫سه‌ره‌كی‌و گه‌شه‌پێدانی ئابوری واڵت‪،‬‬ ‫به‌رده‌وام گرنگی به‌رۆڵی كۆمه‌اڵیه‌تی‪،‬‬ ‫فێركاری‌و فه‌رهه‌نگی خۆی له‌كۆمه‌ڵگا‬ ‫داوه‌و هه‌نگاویشی بۆ هاویشتوه‌"‪.‬‬ ‫وتیش���ی‌ "هی���وادارم ك���ه‌ بانكه‌كه‌‬ ‫له‌ناساندنی فه‌رهه‌نگی نه‌ته‌وه‌كانیشدا‬ ‫رۆڵی خۆی به‌باشی بگێڕێت"‪.‬‬ ‫له‌ناس���اندی یه‌كه‌می���ن هه‌فت���ه‌ی‬ ‫نێونه‌ته‌وه‌یی فیلمی كوردی "سنه‌دژ"دا‬ ‫هاتوه‌‪ :‬پشتیوانی له‌فیلم‌و فیلمسازانی‬ ‫كورته‌ فیلم له‌ڕاس���تیدا گه‌ره‌نتییه‌ بۆ‬ ‫درێژه‌پێ���دان به‌فیلمس���ازانی فیلم���ی‬ ‫درێ���ژ‌و له‌هه‌مانكاتیش���دا پته‌وبون���ی‬

‫دوپشک‬ ‫دەزانیت چی روی داوە لەڕابردوتداو‬ ‫هەس���تی تایبەتیت هەیە کە بۆ هیچ‬ ‫کەس���ێکی باس ناکەی���ت‪ ،‬تەنها بۆ‬ ‫ئەو کەس���انە نەبێت ک���ە بەکوێرانە‬ ‫متمانەیان پێدەکەیت‪.‬‬

‫ره‌وتی فیلمس���ازی كورته‌ فیلمه‌ وه‌كو‬ ‫دیارده‌یه‌ك���ی س���ه‌ربه‌خۆو هونه‌ری���ی‬ ‫له‌نیشتماندا دێته‌ ئه‌ژمار"‪.‬‬ ‫ئه‌م روداوه‌ س���ینه‌ماییه‌ به‌مه‌به‌ستی‬ ‫ناس���اندنی ش���ێواز‪ ،‬جۆرو فه‌رهه‌نگی‬ ‫فیلمس���ازی كورته‌ فیلم له‌ هه‌ركام له‌‬ ‫واڵتانی به‌ش���داربو‪ ،‬ئاڵوگۆڕی زانیاری‬ ‫له‌بواره‌كان���ی فێ���ركاری‌و فێربون���ی‬ ‫فیلمس���ازیدا‪ ،‬س���ه‌رهه‌ڵدانی زمانێكی‬ ‫هاوبه‌شی وێنه‌یی بۆ ده‌وڵه‌مه‌ندكردنی‬ ‫فه‌رهه‌نگ���ی مرۆڤدۆس���تی‌و هه‌روه‌ها‬ ‫به‌چه‌ندی���ن مه‌به‌س���تی دیك���ه‌‬ ‫به‌ڕێوه‌ده‌چێت‪.‬‬ ‫سینه‌ماكاری كورد ماشه‌ڵاڵ محه‌مه‌دی‬ ‫هونه‌رمه‌ندی ش���ێوه‌كار‪ ،‬گرافیس���ت‌و‬ ‫ئه‌نیمه‌یشنسازیی ناس���راوی سنه‌یی‪،‬‬ ‫دیزاینی پۆسته‌رو لۆگۆی ئه‌م چاالكییه‌‬ ‫ئه‌نجامداوه‌‪.‬‬

‫که‌‌وان‬ ‫هەندێك جوڵەت کەمدەبێتەوەو بەخت‬ ‫ی���اوەرت نابێت‌و لەوانەی���ە دۆخێك‬ ‫دروس���ت بێ���ت ناچاربی���ت لەناکاو‬ ‫هەندێك پارە خەرج بکەیت‪.‬‬

‫گیسک‬ ‫پەیوەندیت شێواوو تێکچوەو ناتوانیت‬ ‫بەرگەی ئەو هەمو پەس���تانە بگریت‬ ‫دوابەدوای یەك‪ ،‬روداوەکانی ئەمڕۆش‬ ‫وەك تاقیکردنەوەیەکی قورس وایە‪.‬‬

‫سه‌‌تڵ‬ ‫پێدەچێ���ت هەواڵی باش���ت پێبگات‬ ‫لەالیەن���ی س���ۆزداریتداو بەج���ۆش‬ ‫دەبی���ت‌و ئ���ارەزوی ئەنجامدانی زۆر‬ ‫شت دەکەیت‪.‬‬

‫نه‌‌هه‌‌نگ‬ ‫بەیەکەوەبونتان‌و هەستی تایبەتتان‬ ‫ب���ۆ یەکت���ر پەیوەندی���ت لەگ���ەڵ‬ ‫خۆشەویستەکەتدا جێگیرتر دەکات‌و‬ ‫وێن���ەکان بەڕونت���ر دەبین���ن وەك‬ ‫لەپێشوتر‪.‬‬

‫‪10‬‬

‫‪rangalayawene@gmail.com‬‬

‫‌ره‌نگاڵه‬

‫س‬ ‫ی‬ ‫ح‬ ‫جه‌عفه‌ری بوغده‌داغی‪ :‬بۆ په‌یداكردنی‬ ‫ر‬ ‫ی‬ ‫ج‬ ‫و‬ ‫ا‬ ‫ن‬ ‫ی‬ ‫چۆن خۆمان رزگار بكه‌ین‬ ‫نانی رۆژان ‌ه له‌ڕۆژهه‌اڵته‌و ‌ه دێمه‌ باشو‬

‫)‪ )558‬سێشه‌مم ‌ه ‪2016/12/27‬‬

‫له‌په‌ڵه‌ی‌ ناوچه‌ هه‌ستیاره‌كان‬

‫ئا‪ :‬مه‌زهه‌ر كه‌ریم‬ ‫به‌ندبێژانی رۆژهه‌اڵت ده‌سته‌ ده‌سته‌ روده‌كه‌نه‌‬ ‫شاره‌كانی باشوری كوردستان بۆ به‌شداریكردن‬ ‫له‌گۆرانی وتن‌و به‌ندبێژی‌و شه‌وه‌ ئاهه‌نگه‌كانی‬ ‫سه‌ری ساڵی زاینی كه‌ چه‌ند رۆژێكی كه‌می ماوه‌‪.‬‬ ‫جه‌عفه‌ری بوغده‌داغی یه‌كێكه‌ له‌به‌ندبێژانی شاری‬ ‫بۆكان‌و له‌باره‌ی‌ كاری‌ به‌ندبێژی‌ به‌ئاوێنه‌ی‌ راگه‌یاند‬ ‫"ماوه‌ی بیست‌و پێنج ساڵه‌ خولیای به‌ندبێژیم‬ ‫هه‌یه‌‌و بۆ دابینكردنی ژیانی رۆژانه‌م زۆربه‌ی‬ ‫جێگه‌كانی كوردستان گه‌ڕاوم له‌ئێستاشدا بۆ‬ ‫كاری به‌ندبێژی له‌رۆژهه‌اڵته‌وه‌ هاتومه‌ته‌ باشوری‌‬ ‫كوردستان"‪.‬‬

‫ده‌بێت زۆجاریش پێس���ته‌كه‌ ئه‌ستور‬ ‫ده‌بێت‪ ،‬هه‌روه‌ه���ا هۆكارێكی‌ تریش‬ ‫ده‌گه‌ڕێته‌وه‌ ب���ۆ بونی‌ مو یان ره‌گی‌‬ ‫موه‌كه‌ له‌و شوێنانه‌‪ .‬بۆ چاره‌سه‌كردنی‌‬ ‫ئه‌م حاڵه‌ته‌ش چه‌ند رێگه‌یه‌ك هه‌یه‌‬ ‫له‌وان���ه‌‪ :‬به‌كارهێنان���ی‌ له‌یزه‌ر چه‌ند‬ ‫جارێك بۆ كاڵكردن���ه‌وه‌ی‌ ئه‌و په‌ڵه‌‬ ‫تۆخان���ه‌‪ ،‬به‌كارهێنانی‌ ته‌قش���یری‌‬

‫تۆخبونه‌وه‌ی‌ ناوچه‌ هه‌ستیاره‌كان‌و‬ ‫ژێرباڵ زۆر باوه‌ به‌تایبه‌تی‌ له‌خانمان‪،‬‬ ‫هه‌ر بۆی���ه‌ به‌ش���ێكی‌ زۆری‌ خانمان‬ ‫سه‌ردانمان ده‌كه‌ن بۆ چاره‌سه‌ركردنی‌‪،‬‬ ‫هۆكاری ئه‌و تۆخبونه‌وانه‌ به‌ش���ێكی‌‬ ‫زۆری‌ بۆئ���ه‌وه‌ ده‌گه‌ڕێت���ه‌وه‌ كه‌ ئه‌و‬ ‫ش���وێنانه‌ ئۆكس���جینی‌ ت���ه‌واوی‌ بۆ‬ ‫ناچێ���ت له‌به‌رئ���ه‌وه‌ ره‌نگه‌كه‌ی‌ تۆخ‬

‫ناونیش���ان‪ :‬به‌ختیاری‌‪ -‬شه‌قامی‌ س���ه‌ره‌كی‌ به‌رامبه‌ری‌‬ ‫سالۆن ئه‌سته‌مبوڵ‬

‫كیمیای���ی‌‪ ،‬س���ودوه‌رگرتن له‌هه‌ندێ‌‬ ‫كرێمی‌ تایبه‌ت‪ .‬هه‌روه‌ها پێویس���ت ‌ه‬ ‫ئه‌و ش���وێنانه‌ له‌گه‌رمی‌‌و ش���ێداری‌‌و‬ ‫به‌كارهێنانی‌ هه‌ندێ‌ كرێمی‌ كیمیایی‌‬ ‫بپارێزرێت‪ ،‬باش���تروایه‌ ئه‌و شوێنانه‌‬ ‫هه‌وای‌ زیاتری‌ به‌ربكه‌وێت به‌تایبه‌تی‌‬ ‫كاتێك له‌ماڵه‌وه‌ ده‌بی���ت‌و كه‌مترین‬ ‫كات جلی‌ ژێره‌وه‌ له‌به‌ر بكرێت‪.‬‬

‫ژماره‌ ته‌له‌فۆنی‌ ‪0533183536 - 07706581971‬‬ ‫فه‌یسبوك‪medicalclinicsuly :‬‬

‫بوغده‌داغی له‌ته‌مه‌نی ده‌ ساڵیه‌وه‌ سه‌رقاڵی كاری‬ ‫گۆران����ی وتن بوه‌‌و به‌ش����داری زۆربه‌ی ئاهه‌نگه‌كانی‬ ‫ش����اری بۆكانی ك����ردوه‌‌و چه‌ندین گۆران����ی تایبه‌ت‬ ‫به‌خۆی تۆماركردوه‌‌و زۆرینه‌ی شاره‌كانی كوردستانی‬ ‫باشور‌و رۆژهه‌اڵت گه‌ڕاوه‌ تابه‌نده‌كانی بدات به‌گوێی‌‌‬ ‫هه‌واداران����ی گۆرانی كوردی����دا‪ .‬له‌دیدارێكیدا له‌گه‌ڵ‬ ‫ئاوێن����ه‌دا وتی "له‌گ����ه‌ڵ چه‌ندین هاوڕێ����ی دیكه‌ی‬ ‫گۆرانیبێ����ژ هاتوینه‌ت����ه‌ س����لێمانی تابتوانین درێژه‌‬ ‫ب����ه‌كاری به‌ندبێ����ژی بده‌ین كه‌ هی����چ كارێكی دیكه‌‬ ‫نازانم‌و ئه‌وه‌ تاكه‌ سه‌رچاوه‌ی دارایی ژیانمه‌"‪.‬‬ ‫وتیش����ی‌ "چه‌ندی����ن به‌رهه‌م����ی تایب����ه‌ت به‌خۆم‬ ‫تۆماركردوه‌ كه‌ له‌ئێستادا له‌سه‌ر زاری هونه‌رمه‌ندانی‬ ‫دیكه‌ ده‌وترێنه‌وه‌ وه‌ك ئاره‌زو ئاره‌زو‪ ،‬من له‌دوری تۆ‬ ‫دایمه‌ شین‌و زاریمه‌‪ ،‬چین به‌چین‌و چه‌ندینی‌ تر"‪.‬‬ ‫ئه‌و ئاماژه‌ی‌ به‌وه‌شدا "له‌سااڵنی رابردودا به‌ندبێژی‬ ‫پاره‌ی باش����ی په‌یدا ده‌كرد‪ ،‬به‌اڵم له‌ئێستادا به‌هۆی‬ ‫پێش����كه‌وتنی ئامێرو ته‌كنه‌لۆژیاوه‌ وه‌ك پێویس����ت‬ ‫خه‌ڵكی گرنگی به‌كاری هونه‌ری به‌ندبێژی نادات"‪.‬‬ ‫وتیش����ی‌ "له‌ناچاریدا بۆ مانه‌وه‌ی هونه‌ره‌كه‌مان‌و‬ ‫په‌یداكردنی بژێ����وی رۆژانه‌ی ژیانم����ان روده‌كه‌ینه‌‬ ‫جێگه‌كانی دیكه‌ی باش����وری كوردس����تان‌و ش����اری‬ ‫س����لێمانی به‌تایبه‌ت له‌س����ه‌ری س����اڵی زاینیدا كه‌‬ ‫خه‌ڵكی بۆ به‌سه‌ربردنی كاته‌كانیان شه‌وه‌ئاهه‌نگ به‌‬ ‫به‌ندبێژان ده‌ڕازێننه‌وه‌"‪.‬‬ ‫جه‌عف����ه‌ری بوغده‌داغ����ی جه‌غ����ت له‌س����ه‌ر ئه‌وه‌‬

‫ده‌كات����ه‌وه‌ ك����ه‌ "زۆرین����ه‌ی هه‌واداران����ی به‌ندبێژی‬ ‫كه‌س����انێكن كه‌ له‌ته‌مه‌نێكی الویدان‌"و له‌وباره‌یه‌وه‌‬ ‫وتی" ئه‌وكه‌س����انه‌ی بانگمان ده‌ك����ه‌ن بۆ به‌ندبێژی‬ ‫ته‌مه‌نی����ان له‌نێوان پانزه‌ بۆ س����یوپێنج س����اڵدایه‌و‬ ‫زۆر ئ����اره‌زوی ئه‌وه‌یان هه‌یه‌ له‌ئاهه‌نگ‌و گه‌عده‌كاندا‬ ‫ناویان بهێنرێت‌و وه‌س����فبكرێن ئه‌وانه‌ ئه‌و كه‌سانه‌ن‬ ‫ك����ه‌ هیوایه‌تیان هه‌یه‌ بۆكاری هون����ه‌ری‌و زۆربه‌یان‬ ‫كاری ئازاد ده‌كه‌ن"‪.‬‬ ‫وتیش����ی"بۆ هه‌ر به‌ندبێژیی����ه‌ك نرخێكی هه‌رزان‬ ‫وه‌رده‌گری����ن هه‌رچه‌ندێكمان بده‌نێ زۆر گرنگ نییه‌‌و‬ ‫ده‌مانه‌وێت هون����ه‌ری كوردی له‌ن����او نه‌چێت‌و دڵی‬ ‫هه‌واداره‌كانمان خۆش بكه‌ین كه‌ ماوه‌ی بیست پێنج‬ ‫س����اڵه‌ به‌رده‌وام ئه‌وه‌ كارم����ه‌و بوه‌ته‌ بژێوی خۆم‌و‬ ‫خێزانه‌كه‌م‌و ژیانی هاوس����ه‌رگیریم پ����ێ‌ پێكهێناوه‌‌و‬ ‫خاوه‌نی سێ‌ منداڵم"‪.‬‬ ‫جه‌غتیش����ی له‌وه‌كردوه‌ كه‌ تام����ردن ئه‌وه‌ كاری‬ ‫ده‌بێ����ت به‌اڵم هه‌رگی����ز رێگ����ه‌ به‌منداڵه‌كانی نادات‌‬ ‫گۆرانی‌و به‌ندبێژی بكه‌ن����ه‌ كاری یه‌كه‌میان‌و گرنگی‬ ‫پێ بده‌ن‪.‬‬ ‫وتیش����ی" كاری هونه‌ری وه‌ك پێویس����ت گرنگی‬ ‫پێنادرێت له‌رۆژهه‌اڵتی‌ كوردس����تان‌و هیچ شتێكمان‬ ‫بۆ نه‌كراوه‌‌و خه‌ڵكیش وه‌ك پێویست قه‌دری هونه‌ر‬ ‫نازانن"‪.‬‬ ‫"زۆر توش����ی نه‌بونی‌و ده‌ربه‌ده‌ری‌و قسه‌و توانجی‬ ‫خه‌ڵكی بومه‌ته‌وه‌‌و قسه‌م پێوتراوه‌ هه‌ربۆیه‌ وه‌سیه‌تم‬ ‫بۆكردون كه‌سیان پیشه‌كه‌ی من هه‌ڵنه‌بژێرن كارێكی‬ ‫دیكه‌ بكه‌ن زۆر له‌وه‌ باشتره‌ گۆرانی بڵین" جه‌عفه‌ری‬ ‫بوغده‌داغی وای‌ وت‪.‬‬ ‫ئه‌و ئاماژه‌ ب����ه‌وه‌ش ده‌كات هون����ه‌ری به‌ندبێژی‬ ‫كه‌به‌درێژایی چه‌ندین س����ه‌ده‌ له‌س����ه‌ر زاری خه‌ڵكی‬ ‫كوردس����تانه‌ له‌زۆربه‌ی ناوچه‌كان له‌ژێر هه‌ڕه‌ش����ه‌ی‬ ‫له‌ناوچوندایه‌‌و هۆكاره‌كه‌ی بۆ كه‌مته‌رخه‌می‌و گرنگی‬ ‫پێنه‌دان����ی حكومه‌ت گه‌ڕانده‌وه‌ ك����ه‌ هیچ مافێكیان‬ ‫نییه‌و گرنگیان پێنادرێت‪.‬‬ ‫وتیش����ی"زۆرینه‌ی به‌ندبێژانی رۆژه����ه‌اڵت رویان‬ ‫له‌باش����وری كوردس����تان كردوه‌ تاب����ۆ په‌یداكردنی‬ ‫بژێ����وی‌و به‌رده‌وامبونی هونه‌ره‌كه‌ی����ان كاربكه‌ن كه‌‬ ‫ژماره‌یه‌كیش����یان وازیان له‌كاره‌كه‌یان هێناوه‌‌و كاری‬ ‫دیكه‌ ده‌كه‌ن"‪.‬‬

‫کچە کوردی جۆرجیایی له‌مارا میرانگی"له‌ڕێگه‌ی‌ ره‌نگه‌و ‌ه هه‌وڵ بۆ گۆڕینی‌ ژیان ده‌دات‬ ‫ئا‪ :‬زانا حه‌مه‌ غه‌ریب‬ ‫له‌نێو په‌رله‌مانی‌ جۆرجیا له‌ته‌بلیسی‌‬ ‫پایته‌خت پێشانگایه‌كی‌ شێوه‌كاری‌‬ ‫كرابوه‌وه‌ وێنه‌و تابلۆكانی‌ ناو پێشانگاكه‌‬ ‫به‌جۆرێك سه‌رنجڕاكێش بون كه‌ میوانێكی‌‬ ‫زۆر ئاماده‌ی‌ پێشانگاكه‌ بوبون‪ ،‬تابلۆكان‬ ‫به‌فڵچه‌ی‌ هونه‌رمه‌ندێك كێشرابون پڕپڕ‬ ‫له‌حه‌ز بۆ ژیان بۆ هونه‌رو بۆ ره‌نگ‪ ،‬ئه‌و‬ ‫هونه‌رمه‌نده‌ خاتو له‌مارا میرانگی‌ بو‪.‬‬ ‫له‌م���ارا یه‌كێك���ه‌ له‌كورده‌كان���ی‌ جۆرجیا‬ ‫ئ���ه‌و له‌س���اڵی‌ ‪ 1970‬له‌دای���ك‌و باوكێك��� ‌ی‬ ‫كوردی‌ ئێزی���دی‌ له‌واڵتی‌ جۆرجی���ا هاتۆته‌‬ ‫دنیاوه‌و قۆناغه‌كانی‌ خوێندنی‌ له‌ته‌بلیس���ی‌‬ ‫ته‌واوك���ردوه‌و له‌باره‌ی‌ ژی���ان‌و كاره‌كانیه‌وه‌‬ ‫بۆ ئاوێنه‌ وتی‌"یه‌كێكم له‌و هه‌زاران كورده‌ی‌‬ ‫له‌جۆرجی���ا ده‌ژی���ن‌و هاواڵت���ی‌ جۆرجیاین‬ ‫له‌س���اڵی‌ ‪ 1970‬له‌دایك بوم‌و به‌شی‌ كیمیام‬ ‫له‌زانكۆی‌ ته‌بلیس���ی‌ خوێندوه‌‪ ،‬به‌اڵم به‌هۆی‌‬ ‫ئاره‌زوو خولیام له‌گه‌ڵ گرافیك س���اڵی‌ ‪2002‬‬ ‫توانی���م بڕوانام���ه‌ی‌ گرافیك‌و ئه‌نیمه‌یش���ن‬ ‫به‌ده‌س���تبهێنم‌و ئه‌و به‌ش���ه‌ ت���ه‌واو بكه‌م‌و‬ ‫له‌س���اڵی‌ ‪ 2003‬وه‌ك گرافیس���ت‌و ئه‌نیماتۆر‬ ‫له‌گه‌ڵ س���تۆدیۆی‌ (ئارت ماكس) ده‌س���تم‬ ‫به‌كاركردن كرد"‪.‬‬ ‫وتیش���ی‌ "هه‌ر به‌ه���ۆی‌ كاركردنم له‌بواری‌‬ ‫گرافیك وایك���رد نزیك ببم���ه‌وه‌ له‌هونه‌ری‌‬ ‫وێنه‌كێشان‌و شێوه‌كاری‌‌و ده‌ست به‌كاركردن‬ ‫بكه‌م‌و م���اوه‌ی‌ ‪ 10‬س���اڵه‌ وه‌ك نیگاركێش‬ ‫چه‌ندین تابلۆم كێش���اوه‌و به‌شداری‌ چه‌ندین‬ ‫پێش���انگام ك���ردوه‌و چه‌ند پێش���انگایه‌كی‌‬ ‫تایبه‌تیشم كردۆته‌وه‌"‪.‬‬ ‫س���ه‌باره‌ت ب���ه‌وه‌ی‌ وه‌ك كوردێ���ك‬ ‫تاچه‌ند كاری‌ له‌س���ه‌ر مێژوی‌ كوردو ئازارو‬ ‫نه‌هامه‌تیه‌كان���ی‌ گه‌ل���ی‌ ك���ورد كردۆته‌وه‌‪،‬‬

‫کاوڕ‬ ‫س���اردی نێوان خۆت‌و هاوژینەکەت‬ ‫هەندێك تێكچون دروس���ت دەکات‬ ‫لەپەیوەندی س���ۆزداریتاندا‪ ،‬بەاڵم‬ ‫بێخەمب���ە تەنها بۆ ی���ەك رۆژ بەو‬ ‫جۆرە دەبێت‪.‬‬

‫ده‌ڵێت"به‌راستی‌ من له‌پێشوتر زۆر شاره‌زای له‌گ���ه‌ڵ هونه‌رمه‌ندانی‌ كورد ئاش���نا ببم‌و‬ ‫مێژوی‌ كورد نه‌بوم به‌شێوه‌یه‌كی‌ كوردی‌ به‌اڵم یه‌كتری‌ بناس���ین‌و ته‌نانه‌ت بتوانین كار ‌ی‬ ‫به‌هۆی‌ نزیكبونه‌وه‌م له‌هونه‌رو كاركردنم وه‌ك هاوبه‌ش كۆمان بكاته‌وه‌"‪.‬‬ ‫ده‌رب���اره‌ی‌ ئ���ه‌وه‌ی‌ وه‌ك ژنێكی‌ كورد‬ ‫هونه‌رمه‌ندێك ئاشنا بوم به‌بواری‌ رۆشنبیری‌‌و‬ ‫هونه‌ری‌ كوردی‌‌و له‌كاره‌كانیشمدا تاڕاده‌یه‌ك توانیویه‌تی‌ كاریگه‌ری‌ هه‌بێت‪ ،‬ئه‌و ده‌ڵێت‬ ‫ره‌نگ���ی‌ داوه‌ته‌وه‌و هه‌وڵ ده‌ده‌م زیاتر كاری‌ "من له‌وه‌ دڵنیام كه‌ ژنان به‌ش���ێوه‌یه‌كی‌‬ ‫گش���تی‌ ده‌توانن رۆڵ‌و كاریگه‌ری‌ خۆیان‬ ‫له‌سه‌ر بكه‌م"‪.‬‬ ‫له‌نێ���و كاره‌كانی‌ له‌م���ارا تێڕامانێكی‌ قوڵ هه‌بێت به‌س���ه‌ر ت���ه‌واوی‌ كایه‌كانی‌ ژیان‌و‬ ‫هه‌یه‌ له‌گه‌ڵ ئاینی‌ ئێزیدی‌‌و ئه‌و كاره‌ساتانه‌ی‌ كۆمه‌ڵگ���ه‌وه‌‌و دڵنیام ژنانی‌ كورد ئه‌توانن‬ ‫به‌س���ه‌ر ئێزیدی���ه‌كان هات���ون به‌تایب���ه‌ت كاریگه‌رتربن"‪.‬‬ ‫ئ���ه‌و ئاماژه‌ ب���ه‌وه‌ ده‌دات ك���ه‌ كچان‌و‬ ‫كاره‌س���اتی‌ ش���ه‌نگال‪ ،‬له‌وباره‌یه‌وه‌ ده‌ڵێت‬ ‫"به‌ڕاس���تی‌ كۆمه‌ڵكوژی‌ ش���ه‌نگال تاوانێكی‌ ژنان���ی‌ ئێزیدی‌ ب���ه‌و هه‌م���و نه‌هامه‌تی‌‌و‬ ‫گه‌وره‌یه‌و ناتوانرێت هه‌ڵوێس���ته‌ی‌ له‌س���ه‌ر ئه‌ش���كه‌نجه‌و ئ���ازاره‌ی‌ ده‌رهه‌قیان كراوه‌‬ ‫نه‌كرێ���ت هه‌ربۆیه‌ش من وه‌ك هونه‌رمه‌ندێك توانیویان���ه‌ كاریگ���ه‌ری‌ به‌س���ه‌ر ته‌واوی‌‬ ‫كارم له‌س���ه‌ر كردوه‌و ناتوان���م به‌بێ‌ ده‌نگی‌ جیه���ان دابنێ���ن‌و بب���ن به‌نمونه‌یه‌ك���ی‌‬ ‫به‌سه‌ریدا تێبپه‌رم ئه‌مه‌ش نه‌ك له‌به‌رئه‌وه‌ی‌ زیندوی‌ ژنانی‌ ئازاو تێكۆش���ه‌رو سیمبوڵی‌‬ ‫خ���ۆم ئێزیدی���م نه‌خێر ئه‌گه‌ری���ش ئێزیدی‌ به‌ڕه‌نگاری‌‌و جوامێری‌‌و وتی‌ "یاخود ژنانی‌‬ ‫كورد له‌كۆبانی‌ بونه‌ هێم���ای‌ به‌ڕه‌نگاری‌‬ ‫نه‌بومایه‌ هه‌رهه‌مان كارم ده‌كرد"‪.‬‬ ‫وتیشی‌ "به‌ش���ێوه‌یه‌كی‌ گشتی‌ كار له‌سه‌ر شه‌ڕی‌ تیرۆریستان‌و گه‌وره‌ترین قوربانیان‬ ‫بابه‌ت���ی‌ ژنان ده‌كه‌م‌و ژن���ی‌ كوردیش له‌نێو داو به‌گیانی���ان خ���اك‌و گه‌ل���ی‌ كوردیان‬ ‫كاره‌كانمدا ره‌نگدانه‌وه‌ی‌ خۆی‌ هه‌یه‌ به‌تایبه‌ت پاراست"‪.‬‬ ‫وتیشی‌ "هه‌ربۆیه‌ من هه‌وڵده‌ده‌م یه‌كێك‬ ‫ژنانی‌ كورد له‌جۆرجیا له‌پۆشینی‌ جلوبه‌رگ‬ ‫ب���م وه‌ك ئ���ه‌و ژنانه‌ ك���ه‌ به‌هونه‌ره‌كه‌م‌و‬ ‫هه‌تاوه‌كو ژیانی‌ رۆژانه‌و كاروباره‌كانیان"‪.‬‬ ‫سه‌باره‌ت به‌وه‌ی‌ كه‌ ده‌یه‌وێت له‌كوردستان به‌فڵچه‌ك���ه‌م‌و به‌ڕه‌نگ���ه‌كان خه‌ب���ات‌و‬ ‫پێش���انگا بكات���ه‌وه‌ یاخود ئاش���نای‌ كاری‌ به‌رخ���ۆدان بك ‌هم‌و هه‌وڵ���ی‌ گۆڕینی‌ ژیان‬ ‫ش���ێوه‌كارانی‌ كورده‌‪ ،‬له‌مارا وتی‌"كوردستان بده‌م به‌ره‌و باش���ی‌‌و زۆرتری���ن كاریگه‌ری‌‬ ‫واڵتی‌ منه‌ هه‌ربۆیه‌ش ئه‌خوازم له‌نێو خاكی‌ به‌جێبهێڵم له‌سه‌ر كۆمه‌ڵگه‌"‪.‬‬ ‫ئه‌و جه‌غتی‌ له‌س���ه‌ر ئه‌وه‌ كرده‌وه‌ له‌و‬ ‫خۆم‌و له‌نێو كه‌س‌و ئازیزانی‌ خۆم پێش���انگا‬ ‫بكه‌مه‌وه‌و كاره‌كانم نمایش بكه‌م ئه‌گه‌ر ئه‌و بڕوایه‌دایه‌ كه‌ كاره‌كانی‌ كاریگه‌رییان هه‌بوه‌‌و‬ ‫ده‌رفه‌ته‌م بۆ بڕه‌خس���ێت‌و چانس���م بۆ بێته‌ له‌وباره‌یه‌وه‌ وتی‌ "به‌رده‌وامبونم‌و پشتیوانی‌‬ ‫جه‌م���اوه‌رو بینه‌ره‌كانم به‌ به‌رده‌وامی‌ ئه‌و‬ ‫پێشه‌وه‌‪ ،‬زۆر جێی‌ خۆشحاڵیمه‌"‪.‬‬ ‫وتیش���ی‌ "ئاش���نایه‌تیم له‌گ���ه‌ڵ چه‌ن���د راستیه‌م بۆ ده‌سه‌لمێنێت"‪.‬‬ ‫له‌مارا تائێستا پێشانگای‌ "ژنانی‌ گه‌لی‌‬ ‫شێوه‌كاری‌ كورد هه‌یه‌و كاره‌كانیانم بینیوه‌و‬ ‫ته‌نان���ه‌ت چه‌ند جارێك له‌جۆرجیا چانس���ی‌ من"و "به‌هار له‌ژیان"و ‪ 4‬پێش���انگای‌ تری‌‬ ‫ئ���ه‌وه‌م هه‌بوه‌ بین���ه‌ری‌ پێش���انگاو كاری‌ تایبه‌ت���ی‌ كردۆت���ه‌وه‌و به‌ش���داری‌ چه‌ند‬ ‫هونه‌رمه‌ندانی‌ كورد ب���م به‌و هیوایه‌ی‌ زیاتر پێشانگای‌ هاوبه‌شیشی‌ كردوه‌‪.‬‬

‫گا‬

‫دوانه‌‬

‫پێدەچێ���ت کەش ئ���ارام‌و گەش���اوە ل���ە دڵەڕاوكێ���ی خۆشەویس���تەکەت‬ ‫بێت‌و بەرەوپێشچونی خۆش‌و ئەرێنی تێدەگەیت‌و هەوڵ دەدەیت بەباش���ی‬ ‫لەگەڵدابێت‪ ،‬لەڕوی مادییەوە یارمەتی پەیوەندی لەگەڵدا دروس���ت بکەیت‌و‬ ‫کێشەکانی لەگەڵدا چارەسەر بکەیت‪.‬‬ ‫بدرێیت یان بگەیت بەئاواتێکت‪.‬‬

‫قرژاڵ‬

‫شێر‬

‫پەیوەندیت لەگەڵ خۆشەویس���تەکەتدا کاریگ���ەری ئەرێنی دروس���ت دەبێت‬ ‫لەسەر بناغەیەکی پتەو دروست کراوەو لەس���ەر الیەنی پیش���ەییت‪ ،‬ئەمەش‬ ‫تێکدەران‌و کەس���انی خ���راپ ناتوانن دەتگەیەنێت بەویس���تەکانت لەبواری‬ ‫ماددی���داو بەزوتری���ن کات دەگەیت‬ ‫تێکیبدەن‪.‬‬ ‫بەئەنجامی ویستراو‪.‬‬

‫فه‌‌ریک‬ ‫ویستەکانت بەسەر خۆشەویستەکەتدا‬ ‫زاڵ مەکەو گوێ بۆ قسەکانی بگرە‪،‬‬ ‫چونک���ە پێدەچێ���ت ببێت���ە ه���ۆی‬ ‫هەستکردن بەهیالکی‌و دڵەڕاوکێت‪.‬‬

‫بیروڕا‬

‫)‪ )558‬سێشه‌مم ‌ه ‪2016/12/27‬‬

‫‪birura. awene@gmail. com‬‬

‫هه‌ق نیه‌ چیدی‌ بارزان ‌ی له‌و پۆسته‌دا بێت‬ ‫له‌تیف له‌تیف فاتیح فه‌ره‌ج‬ ‫ێ له‌س���ه‌ره‌تادا وه‌اڵمی‌ ئه‌وان ‌ه‬ ‫ده‌م���ه‌و ‌‬ ‫بده‌م���ه‌و‌ه كه‌ بۆ ئه‌وه‌ ده‌چ���ن‪ ،‬ئێم ‌ه‬ ‫ی‬ ‫ماڵباتی‌ بارزان���ی‌‪ ،‬یان خودی‌ بارزان ‌‬ ‫ی‬ ‫ره‌تده‌كه‌ینه‌وه‌‪ ،‬ئه‌مه‌ ئه‌سڵ‌و ئه‌ساس ‌‬ ‫ی‬ ‫ی بارزان���ی‌‌و خ���ود ‌‬ ‫نی���ه‌و‪ ،‬ماڵبات��� ‌‬ ‫بارزان���ی‌ بۆ باش���وری‌ كوردس���تان‪،‬‬ ‫یه‌كێ���ك له‌بنه‌ماڵ���ه‌و ماڵبات���ه‌ هه‌ر‌ه‬ ‫ی‬ ‫دیاره‌كانی‌ كوردس���تانن‪ ،‬له‌سه‌ره‌تا ‌‬ ‫سه‌ده‌ی‌ رابردوشه‌وه‌ به‌رده‌وام له‌ته‌ك‬ ‫ی به‌غ���دادا له‌ش���ه‌ڕو‬ ‫ده‌س���ه‌اڵتداران ‌‬ ‫كێشمه‌كێش���ا بون‌و نادی���ده‌ ناكرێن‪،‬‬ ‫ی‬ ‫به‌اڵم بارزانی‌ ماوه‌یه‌كی‌ زۆره‌ به‌شێك ‌‬ ‫به‌مافی‌ خ���ۆی‌‌و به‌پێی‌ هه‌ڵبژاردنی‌ چ‬ ‫له‌ن���او پارله‌مان‪ ،‬یان له‌ناو خه‌ڵكه‌وه‌و‬ ‫ی‬ ‫به‌شێكیش���ی‌ به‌فشاری‌ پارتی‌‌و به‌هۆ ‌‬ ‫ی‬ ‫ملمالنێ���ی‌ حزبه‌كان���ه‌و‌ه له‌پۆس���ت ‌‬ ‫ی هه‌رێم���ی‌ كوردس���تاندایه‌‪،‬‬ ‫س���ه‌رۆك ‌‬ ‫من زوتریش وتومه‌ ئێس���تاش هه‌مان‬ ‫ی یان‬ ‫ی نه‌یتوان ‌‬ ‫رام هه‌ی��� ‌ه كه‌ بارزان��� ‌‬ ‫نه‌یانهێش���ت وه‌ك س���ه‌رۆكی‌ هه‌رێ���م‬ ‫كۆك���ه‌ره‌وه‌ی‌ هه‌موان بێ���ت‪ ،‬ئه‌گینا‬

‫ی جیاجیادا نه‌ حزب ‌ه‬ ‫له‌چه‌ن���د قۆناغێك ‌‬ ‫ئیس�ل�امیه‌كان‪ ،‬نه‌ بزوتنه‌وه‌ی‌ گۆڕان‌و‬ ‫یه‌كێتی‌ نیش���تمانی‌ ن���ه‌ك دژی‌ ئه‌و‌ه‬ ‫نه‌ب���ون بارزانی‌ س���ه‌رۆكی‌ هه‌رێم بێت‬ ‫ی ته‌واویان كردوه‌‪ ،‬خۆ‬ ‫بگره‌ پش���تگیر ‌‬ ‫ی‬ ‫ی مام جه‌الل‌و سه‌ردانه‌كان ‌‬ ‫شاهیدیه‌كان ‌‬ ‫ی‬ ‫كاك نه‌وشیروان هێش���تا له‌یاده‌وه‌ر ‌‬ ‫هه‌موماندا ماوه‌‪.‬‬ ‫ی نه‌یانهێش���ت ی���ان نه‌ك���را‬ ‫بارزان��� ‌‬ ‫ی‬ ‫كۆك���ه‌ره‌و‌ه بێت‪ ،‬یاخود ببێته‌ چه‌تر ‌‬ ‫هه‌رێم���ی‌ كوردس���تان‪ ،‬لێ‌ ل���ه‌‪2011‬‬ ‫ی‬ ‫به‌دواوه‌ به‌ویستی‌ خۆی‌ یان بێ ویست ‌‬ ‫ێ‬ ‫خۆی‌ ئه‌ویش بو ب ‌ه به‌شێك له‌ملمالن ‌‬ ‫س���ه‌خته‌كه‌ی‌ هه‌رێم���ی‌ كوردس���تان‪،‬‬ ‫ك ‌ه ئه‌و ملمالنێیه‌ تائێس���تاش زه‌ره‌رو‬ ‫زیانێك���ی‌ زۆری‌ به‌په‌یوه‌ندی‌ جیڤاكی‌‌و‬ ‫ی‬ ‫پێكه‌وه‌ی���ی‌ ئێم���ه‌و ب���اری‌ ئاب���ور ‌‬ ‫كوردس���تان گه‌یاندوه‌‪ ،‬ئه‌م ملمالنێی ‌ه‬ ‫ساڵ به‌ساڵ قوڵتر بوه‌وه‌‪ ،‬به‌ڕاده‌یه‌ك‬ ‫ی كورد‬ ‫كاری‌ ك���رده‌ س���ه‌ر پێكه‌وه‌ی ‌‬ ‫ی ‪ 2014‬شه‌و‌ه‬ ‫له‌به‌غداش له‌دوای‌ س���اڵ ‌‬ ‫به‌غدا ب���ه‌ به‌رنام���ه‌ ی���ان بێبه‌رنام ‌ه‬ ‫ی‬ ‫ی شه‌ڕه‌نگێزانه‌ی‌ له‌هه‌رێم ‌‬ ‫سه‌نگه‌رێك ‌‬ ‫ی‬ ‫كوردس���تان گرت‌و بودج���ه‌و موچه‌ ‌‬

‫ی‬ ‫بڕی‌‪ ،‬هه‌ڵبه‌ت ئه‌مه‌ به‌شێكی‌ زۆریش ‌‬ ‫ی‬ ‫په‌یوه‌ست بو به‌و پێشبینیه‌ ناجۆرانه‌ ‌‬ ‫خۆمانه‌وه‌ كه‌ گرێدرابو به‌په‌یوه‌ندیمان‬ ‫به‌توركیاوه‌و هه‌روه‌ها س���ه‌ربه‌خۆیان ‌ه‬ ‫ێ هێشتا‬ ‫ی نه‌وته‌وه‌‪ ،‬له‌وه‌ده‌چ ‌‬ ‫فرۆش��� ‌‬ ‫له‌و‌ه نه‌گه‌یش���تبین توركی���ا به‌كارمان‬ ‫ده‌هێن���ێ‌‌و وه‌ك كارتێ���ك س���ه‌یرمان‬ ‫ده‌كات ن���ه‌ك وه‌ك هاوپه‌یمانێ���ك‪،‬‬ ‫ی‬ ‫توركه‌كان هه‌رگیز له‌مێژودا دۆس���ت ‌‬ ‫كورد نه‌بون‪.‬‬ ‫ی ‪ 2016-2015‬له‌خه‌راپتری���ن‬ ‫س���ااڵن ‌‬ ‫ی‬ ‫س���اڵه‌ ئابوری‌‌و سیاسیه‌كانی‌ هه‌رێم ‌‬ ‫كوردستان بون‪ ،‬ته‌نانه‌ت له‌و سااڵنه‌ش‬ ‫ی‬ ‫ی خوێناو ‌‬ ‫ی براكوژ ‌‬ ‫خراپتر كه‌ شه‌ڕێك ‌‬ ‫هه‌بو‪ ،‬له‌م دو س���اڵه‌دا بارزانی‌ ده‌یان‬ ‫په‌ی���ام‌و راگه‌یه‌ن���راوی‌ باڵوك���رده‌وه‌‪،‬‬ ‫له‌هه‌م���و ئه‌و په‌ی���ام‌و راگه‌یه‌نراوانه‌دا‬ ‫دیس���ان وه‌ك چه‌ت���ری‌ كۆك���ه‌ره‌و‌ه‬ ‫ده‌رنه‌ك���ه‌وت‪ ،‬پارتی‌ ئه‌گه‌ر له‌ڕابردودا‬ ‫ی دابێت‬ ‫زیانی‌ زۆریان له‌مسته‌فا بارزان ‌‬ ‫ی پارتی‌‪ ،‬له‌م‬ ‫به‌گێڕانه‌وه‌ بۆ نێ���و ماڵ ‌‬ ‫ی‬ ‫ماوه‌ دورودرێژه‌ش���دا ك���ه‌س هێنده‌ ‌‬ ‫پارت���ی‌ زیان���ی‌ به‌مه‌س���عود بارزانی‌‌و‬ ‫ی‬ ‫ی نه‌گه‌یاندوه‌‪ ،‬به‌وه‌ ‌‬ ‫ماڵباتی‌ بارزان��� ‌‬

‫ی‬ ‫هه‌میش���ه‌ گێڕاویانه‌ته‌وه‌ بۆ نێو ماڵ ‌‬ ‫ی ئه‌مه‌ زۆر باش‬ ‫پارتی‌‪ ،‬بارزان���ی‌ خۆ ‌‬ ‫ده‌زانێ‌‪.‬‬ ‫ئێستا ك ‌ه له‌ده‌روازه‌ی‌‪ 2017‬داین‪ ،‬له‌م‬ ‫ی‬ ‫س���اڵه‌دا ئه‌گه‌ری‌ گۆڕان���كای‌‌و روداو ‌‬ ‫ێ ده‌چێت‪،‬‬ ‫دیك ‌ه هه‌ن‪ ،‬سوریا به‌ره‌و كو ‌‬ ‫رۆژئاوای‌ كوردس���تان س���ه‌ر به‌كوێو‌ه‬ ‫ده‌نێ���ت‪ ،‬توركی���ا چی‌ به‌س���ه‌ر دێ‌‪،‬‬ ‫داعش لێره‌ بڕوات به‌ره‌و كوێ‌ ده‌ڕوات‪،‬‬ ‫ی چی‌ ده‌كه‌ن‪،‬‬ ‫شیعه‌و س���ونه‌ی‌ عێراق ‌‬ ‫ئه‌مانه‌و پرسیارگه‌لی‌ دیكه‌ی‌ زۆر هه‌ن‪،‬‬ ‫ئایا توركیا ده‌یه‌وێ‌ ش���ه‌ڕی‌ په‌كه‌ك ‌ه‬ ‫ی كوردستان بكات‪ ،‬ئایا‬ ‫به‌پارتی‌‌و هه‌رێم ‌‬ ‫ی ده‌كه‌وێته‌ ئه‌و چوارچێوه‌یه‌وه‌‪،‬‬ ‫بارزان ‌‬ ‫ی‬ ‫یان درێژه‌ ب���ه‌ به‌ڵێنه‌ كۆنه‌كه‌ی‌ خۆ ‌‬ ‫ی كورد‬ ‫ده‌دات‌و بۆ هه‌تاهه‌تایه‌ له‌شه‌ڕ ‌‬ ‫به‌كورد دورده‌كه‌وێته‌وه‌‪.‬‬ ‫بۆ بارزانی‌ له‌ئێس���تادا گرنگترین كار‬ ‫ی په‌یوه‌ندی‌ به‌نه‌وشیروان‬ ‫ئه‌وه‌یه‌ خۆ ‌‬ ‫ی‬ ‫مس���ته‌فاو س���ه‌ركرده‌ دیاره‌كان��� ‌‬ ‫دیك���ه‌ی‌ حزبه‌كانه‌وه‌ ب���كات‌و پڕۆژه‌و‬ ‫ی‬ ‫ی تۆكمه‌ دابنێن بۆ س���اڵ ‌‬ ‫به‌رنامه‌یه‌ك ‌‬ ‫ت���ازه‌و ئاینده‌‪ ،‬بۆ ئه‌مه‌ش باش���ترین‬ ‫ی‬ ‫كار ئه‌وه‌ی ‌ه له‌م قۆناغه‌دا ن ‌ه چاوه‌ڕێ ‌‬

‫كاره‌بای هه‌رێم له‌كوێ باشتره‌؟‬ ‫عه‌بدولڕه‌حمان عه‌لی ره‌زا‬ ‫مانگێك پێش ئێستا هاواڵتیانی ئه‌ڵمانیا‬ ‫سه‌رقاڵی ئاهانگگێڕانی جۆراوجۆر بون‬ ‫به‌هۆی ئه‌وه‌ی كه‌ بۆ ماوه‌ی ‪ 32‬ساڵ‬ ‫ته‌نها ب���ۆ خوله‌كێكیش ته‌زوی كاره‌با‬ ‫له‌و واڵته‌ نه‌پچڕاوه‌ له‌هیچ ماڵ‌و شه‌قام‌و‬ ‫گه‌ڕه‌ك‌و ش���ارێكدا‪ ،‬ئه‌مه‌ جگه‌له‌وه‌ی‬ ‫له‌هه‌ر واڵتێكی پێشكه‌وتو تێگه‌یشتوی‬ ‫دنیادا گ���ه‌ر بۆ چه‌ن���د چركه‌یه‌كیش‬ ‫ته‌زوی كاره‌ب���ا به‌هه‌رهۆیه‌ك نه‌مێنێت‬ ‫ئه‌وا به‌رپرسانی بااڵی ئه‌و واڵته‌ هه‌رزو‬ ‫داوای لێب���وردن له‌هاواڵتیانی خۆیان‬ ‫ده‌كه‌ن له‌وباره‌یه‌وه‌ ‪.‬‬ ‫له‌م هه‌رێمی كوردستانه‌شدا كه‌ كورد‬ ‫چاره‌كه‌ س���ه‌ده‌یه‌كه‌ خۆی حوكمڕانی‬ ‫ده‌كات‌و تاكو ئێستاش هه‌شت كابینه‌ی‬ ‫حكومی دروستكراوه‌ كه‌چی هه‌ر ئاله‌م‬ ‫ئان‌وساته‌دا هێنده‌ی ژماره‌ی كابینه‌كان‬ ‫كاتژمێ���ری كاره‌با ی���ان هه‌ندێ جار‬ ‫كه‌متریش كاره‌با ده‌درێته‌ هاواڵتیانی‪.‬‬ ‫ی���ان ده‌كرێت ئه‌وه‌ش بپرس���ین گه‌ر‬ ‫له‌ماوه‌ی ‪ 24‬ساڵی بنیادنانی حكومه‌تی‬ ‫هه‌رێمدا هه‌رساڵه‌و چاره‌سه‌ر بۆ ته‌نها‬ ‫كاتژمێرێكی كاره‌بای هه‌رێم بكرایه‌ بۆ‬ ‫دۆخی كاره‌با له‌ئێس���تادا به‌و شێوه‌یه‌‬ ‫ده‌بو ‪.‬‬ ‫باشه‌ بۆده‌بێت دوای چاره‌كه‌ سه‌ده‌یه‌ك‬ ‫له‌حوكمڕانی دانیش���توانی ئه‌م هه‌رێمه‌‬ ‫ژیانی مرۆڤه‌كانی وه‌ك چاخی به‌ردین‬ ‫تاریك‌ونوته‌ك بێت؟‬ ‫ئاخ���ر م���ن نازان���م بۆده‌بێ���ت له‌م‬ ‫مه‌مله‌كه‌ت���ه‌ی ئێمه‌دا هێنده‌ باس���ی‬

‫كاره‌بای موه‌لیده‌و ره‌ئیس���ی كرابێت‪،‬‬ ‫كاتێ كه‌ منداڵێكی تازه‌له‌دایكبو زمانی‬ ‫قس���ه‌كردنی ده‌پژێ���ت له‌جیاتی گڤه‌و‬ ‫بڤه‌و دایه‌وبابه‌ یه‌كه‌م قس���ه‌ی بریتی‬ ‫بێت له‌وه‌ی كه‌ كاره‌با موه‌لیده‌یه‌ یان‬ ‫ره‌ئیسی‪.‬‬ ‫چه‌ندین س���اڵه‌ م���ژده‌ی باش���بونی‬ ‫س���ێكته‌ری كاره‌ب���او ئ���او به‌گوێ���ی‬ ‫خه‌ڵكی���دا ده‌درێت‌و پێی���ان ده‌وترێت‬ ‫گه‌ر حكوم���ه‌ت نه‌یتوانی چاره‌س���ه‌ر‬ ‫بۆئه‌م كێش���انه‌ بدۆزرێته‌وه‌ ئه‌وا هه‌قه‌‬ ‫ئه‌م حكومه‌ته‌ ماڵئاوایی بكات‪ ،‬كه‌چی‬ ‫نه‌ك چاره‌س���ه‌ریان ب���ۆ نه‌دۆزرایه‌وه‌‪،‬‬ ‫به‌پێچه‌وان���ه‌وه‌ قه‌ی���ران‌و كێش���ه‌كان‬ ‫هێنده‌یتر زیادیانكردوه‌ به‌ش���ێوه‌یه‌ك‬ ‫خه‌ریكه‌ به‌ته‌واوه‌تی بڕست له‌هاواڵتیان‬ ‫ده‌بڕێت‌و به‌ته‌واوه‌تی نائومێدیش���یان‬ ‫ده‌كات‪.‬‬ ‫به‌داخه‌وه‌ به‌رپرس���انی ئ���ه‌م هه‌رێمه‌‬ ‫له‌ب���ری داوای لێب���وردن له‌خه‌ڵ���ك‌و‬ ‫دانن���ان به‌شكس���تی حوكمڕان���ی‬ ‫له‌چاره‌سه‌ركردنی گرفت‌و قه‌یرانه‌كاندا‬ ‫كه‌چی قوڕوقه‌پی لێكردوه‌و له‌ئاس���ت‬ ‫ئ���ه‌م هه‌م���و نه‌هامه‌تیان���ه‌دا خ���ۆی‬ ‫لێكردۆته‌ كه‌ڕه‌ی شه‌ربه‌ت‌و مێشێكیش‬ ‫میوانی نیه‌‪.‬‬ ‫من تێناگ���ه‌م هه‌رێمێ���ك كاره‌باكه‌ی‬ ‫به‌س���ه‌ره‌ بێت‪ ،‬پێدانی ئاو به‌س���ه‌ره‌‬ ‫بێت‪ ،‬موچه‌پێدانیشی به‌چاره‌ك‌و نیوه‌‬ ‫بێ���ت‪ ،‬س���وته‌مه‌نی هه‌رنه‌بێت‪ ،‬كاری‬ ‫تێداوه‌ستابێت‪...‬هتد‪.‬‬ ‫تۆبڵێی���ت دوای س���ااڵنێكی ت���ر كه‌‬ ‫نه‌وه‌كانم���ان مێژوی ئه‌م س���ه‌رده‌مه‌‬ ‫ده‌خوێنن���ه‌وه‌و س���ه‌یرده‌كه‌ن كه‌ ژیان‬

‫له‌ئه‌س���ته‌م نزیكبۆته‌وه‌و پێداویستیه‌‬ ‫س���ه‌ره‌تاییه‌كانی ژیانی���ش به‌س���ه‌ر‌ه‬ ‫دراونه‌ت���ه‌ هاواڵتیانی‪ ،‬چ كۆمێنتێكیان‬ ‫بۆ ده‌سه‌اڵتدارانی ئه‌م هه‌رێمه‌ هه‌بێت‪.‬‬ ‫له‌دواین راپۆرتی رێكخراوی شه‌فافیه‌تی‬ ‫نێوده‌وڵه‌ت���ی بۆدیاریكردن���ی ئ���ه‌و‬ ‫واڵتان���ه‌ی كه‌ زۆرتری���ن گه‌نده‌ڵی یان‬ ‫كه‌مترین رێ���ژه‌ی گه‌نده‌ڵییان تێدایه‌‪،‬‬ ‫عێراق هه‌ش���ته‌مین واڵت بو له‌دنیادا‬ ‫ل���ه‌روی زۆربون���ی گه‌نده‌ڵ���ی تێیداو‬ ‫س���ێهه‌مین واڵتی جیهانیش س���ودان‬ ‫بو‪ ،‬كه‌ ماوه‌یه‌ك پێش ئێس���تا كاتێ‬ ‫كونس���وڵگه‌ری س���ودان‌و وه‌زاره‌ت���ی‬ ‫كاره‌بای هه‌رێم پێكه‌وه‌ كۆبونه‌وه‌یه‌كیان‬ ‫س���ازكردبو‪ ،‬وه‌زاره‌ت���ی كاره‌ب���ای‬ ‫هه‌رێم به‌كونس���وڵگه‌ری سودانی وتبو‬ ‫ده‌یانه‌وێت سود له‌ئه‌زمون‌و شاره‌زایی‬ ‫واڵتی س���ودان وه‌ربگیرێت به‌تایبه‌ت‬ ‫له‌ب���واری كۆنترۆڵكردنی به‌كارهێنانی‬ ‫كاره‌با‪.‬‬ ‫ماوه‌ته‌وه‌ بڵێین هه‌رێمێك كه‌ بیه‌وێت‬ ‫ل���ه‌م دنیا فراوانه‌دا س���ود له‌ئه‌زمونی‬ ‫س���ێهه‌مین واڵت���ی گه‌نده‌ڵ���ی جیهان‬ ‫وه‌ربگرێت كه‌ س���ودانه‌‪ ،‬هه‌رێمێك كه‌‬ ‫خه‌ڵكه‌كه‌ی هه‌فتانه‌ شه‌وێك ماڵه‌كه‌ی‬ ‫بكه‌یته‌ تاریكس���تان به‌ناوی س���ه‌ره‌‬ ‫محه‌ویل���ه‌‪ ،‬هه‌رێمێك هێن���ده‌ كاره‌با‬ ‫نه‌دات���ه‌ هاواڵتیان���ی تاك���و مۆبایل‌و‬ ‫كۆمپیوته‌ره‌كانیان پڕی شه‌حن بێت‪،‬‬ ‫ئاخ���ر پێمان ناڵێی���ت به‌ڕێز كاره‌بای‬ ‫هه‌رێمی كوردستان له‌كاره‌بای چ واڵت‌و‬ ‫ته‌نانه‌ت كۆلكه‌ واڵتێكیش باشتره‌‪.‬‬ ‫بۆیه‌ هه‌ندێ جار گه‌ر قس���ه‌كردن زیو‬ ‫بێت ئه‌وا نه‌كردنی زۆر باشتره‌‪.‬‬

‫باشه‌ بۆده‌بێت‬ ‫دوای چاره‌ك ‌ه‬ ‫سه‌ده‌یه‌ك‬ ‫له‌حوكمڕانی‬ ‫دانیشتوانی ئه‌م‬ ‫هه‌رێم ‌ه ژیانی‬ ‫مرۆڤه‌كانی وه‌ك‬ ‫چاخی به‌ردین‬ ‫تاریك‌ونوته‌ك‬ ‫بێت؟‬

‫وێستگەی کارەبای خورمەڵە‬

‫ی‬ ‫كۆمیس���یۆنی‌ هه‌ڵبژاردن‌و نه‌ چاوه‌ڕێ ‌‬ ‫هیچ الیه‌ك بكات‌و داوا بكات په‌رله‌مان‬ ‫كۆببن���ه‌وه‌و یه‌كه‌می���ن كاری���ان ئه‌و‌ه‬ ‫ی‬ ‫بێت ده‌ستله‌كاركێش���انه‌وه‌ی‌ بارزان ‌‬ ‫قه‌بوڵ بكه‌ن‌و النیك���ه‌م له‌م قۆناغه‌دا‬ ‫ی له‌جێ���ی‌ دابنێن‪ ،‬كه‌ من‬ ‫جێگره‌ك���ه‌ ‌‬ ‫دڵنیام بارزانی‌ هاوكاری‌ ده‌كات‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ی سه‌رۆكایه‌ت ‌‬ ‫ئه‌گه‌ر بارزانی‌ له‌ده‌ره‌وه‌ ‌‬ ‫هه‌رێم بێت‪ ،‬له‌ته‌ك نه‌وشیروان مسته‌فاو‬ ‫ی‬ ‫حزبه‌كان���ی‌ دیك���ه‌دا بی���ر له‌ئاینده‌ ‌‬ ‫خۆی���ان‌و میلله‌ته‌كه‌ی���ان بكه‌ن���ه‌و‌ه‬ ‫دڵنیام ئه‌م قۆناغ���ه‌ش تێده‌په‌ڕێنین‌و‬ ‫ئاین���د‌ه رون ده‌بێت‪ ،‬ئه‌وه‌ش ده‌بێت ‌ه‬ ‫ێ‬ ‫هه‌ڵدان���ه‌وه‌ی‌ الپه‌ڕه‌یه‌ك���ی‌ ن���و ‌‬ ‫له‌توله‌رانس‌و لێبورده‌یی‌‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ێ به‌رژه‌وه‌ندخواز ‌‬ ‫ی یان هه‌ند ‌‬ ‫ئه‌گه‌ر پارت ‌‬ ‫ی‬ ‫نێ���و پارت���ی‌‌و دیاره‌ نێ���و الیه‌نه‌كان ‌‬ ‫دیكه‌ش لێبگه‌ڕێن ده‌كرێ‌ ساڵی‌‪2017‬‬ ‫ساڵێكی‌ باش بێت‪ ،‬هه‌ڵبه‌ت ئه‌وده‌م‬ ‫فه‌رشی‌ س���ور بۆ برایه‌تی‌ داده‌خرێت‬ ‫نه‌ك بۆ كڕینی‌ كه‌سێتی‌ كورد‪ ،‬ك ‌ه ئه‌و‬ ‫ی‬ ‫كڕین‌و فرۆش���ه‌ی‌ كه‌سێتی‌ كورد كار ‌‬ ‫ی‬ ‫زۆری‌ كردوه‌ته‌ س���ه‌ر كه‌سێتی‌ كورد ‌‬ ‫باشوری‌ كوردستان‪.‬‬

‫‪13‬‬

‫ئه‌گه‌ر بارزان ‌ی‬ ‫له‌ده‌ره‌وه‌ ‌ی سه‌رۆكایه‌ت ‌ی‬ ‫هه‌رێم بێت‪ ،‬له‌ته‌ك‬ ‫نه‌وشیروان مسته‌فاو‬ ‫حزبه‌كانی‌ دیكه‌دا بیر‬ ‫له‌ئاینده‌ی‌ خۆیان‌و‬ ‫میلله‌ته‌كه‌یان بكه‌نه‌و‌ه‬ ‫دڵنیام ئه‌م قۆناغه‌ش‬ ‫تێده‌په‌ڕێنین‌و ئایند‌ه‬ ‫رون ده‌بێت‬

‫بۆچی مامۆستایان‬ ‫متمانەیان بەحکومەتی‬ ‫هەرێم نەماوە؟‬ ‫بەرهەم مستەفا‬ ‫لەڕاستیداو لەئێس���تادا حکومەت وەک‬ ‫ناو هەیە‪ ،‬بەاڵم وەک ناوەڕۆک خاڵییه‬ ‫لەهەرچی بەرپرسیارێتی‪ ،‬هیچ یەکێک‬ ‫لەسیما کارگێڕیەکانی نەماوەو لەدەستی‬ ‫داوە‪ ،‬ئ���ەوەی حکوم���ەت س���ەرقاڵە‬ ‫پێوەی‪ ،‬جێبەجێکردن‌و بەدەستهێنانی‬ ‫ئیمتیازات���ی دو کۆمپانی���ا حزبیەکەی‬ ‫خۆیانە‪ ،‬رونتر س���ەرقاڵی بەتااڵنبردن‌و‬ ‫فرۆش���تن‌و هەڕاجکردنی س���امانی ئەم‬ ‫واڵت���ەن‪ ،‬ئ���ەوەی کاری(حکومەت���ی‬ ‫کۆمپانیا)ی ئاس���انتر ک���ردوە غیابی‬ ‫پەرلەمانی کوردستانە‪ ،‬دواجار دەسەاڵتی‬ ‫قەزاش بەئارەزوی خۆیان‪ ،‬شەنوکەوی‬ ‫وەزعەکەی پێدەکەن لەسودی خۆیان‪،‬‬ ‫ئەوەی ماوەتەوە چەند وەزیرێکی ئاقڵ‌و‬ ‫گوێڕایەڵ بونیان هەیە‪ ،‬کە هەتا ئاگرە‬ ‫سورە لەخۆیان‌و پۆست‌و بەرژەوەندیان‬ ‫دوربێ���ت‪ ،‬ئ���ەوا ئەلفێ���ک ب���ۆ ژیانی‬ ‫هاواڵتی���ان ناڵێن‪..‬حکومەتێ���ک ئەمە‬ ‫ناوەڕۆکەکەی بێت‪ ،‬کەی دەبێتە جێی‬ ‫متمانەی مامۆس���تایان‌و فەرمانبەران‌و‬ ‫هاواڵتیەکان���ی؟ ئ���ەم حکومەت���ی‬ ‫کۆمپانیایە‪ ،‬بەڵێنی بەمامۆس���تایان دا‬ ‫دەس���ت بۆ موچەکانیان نەبات‪ ،‬بەاڵم‬ ‫دەس���تیان نەک بۆ موچەکەیان بەڵکو‬ ‫بۆ موچەی بنەڕەتی مامۆس���تایانیش‬ ‫ب���رد‪ ،‬ک���ە لەدنی���ای دوڵەتداریدا ئەم‬ ‫کارە کارێک���ی دانس���قەیە‪ ،‬دواجار نیو‬ ‫موچ���ەی مانگی ئەیلولی س���اڵی‪2015‬‬ ‫ی���ان داو بەڵێنیاندا‪ ،‬کە نیوەکەی تری‬ ‫پێنچش���ەممەی داهاتوو بیدەن‪ ،‬بەاڵم‬ ‫ئەوا س���اڵی‪ 2016‬ماڵئاوای���ی دەکات‪،‬‬ ‫هێشتا ئەو پێنجشەممەیە هەر نەهات‪،‬‬ ‫وتیان س���تەمی موچ���ە چەند مانگێگ‬ ‫دەخایەنێ���ت‌و لەگ���ەڵ بەرزبون���ەوەی‬ ‫نرخی نەوت بەموچەدا دەچینەوە‪ ،‬ئەوا‬ ‫نرخی نەوت بوە نزیکەی دو هێندەونیو‬ ‫بەراورد بەساتەوەختی دابەزین‪ ،‬کەچی‬ ‫نەک قس���ەیەک لەس���ەر موچە ناکەن‪،‬‬ ‫بەڵک���و چارەکە موچەک���ەش لەکاتی‬ ‫خۆیدا نادەن‌و خۆیش���یان س���ێ مانگ‬ ‫جارێ���ک کۆدەبنەوەو رێگ���ەش نادرێ‬ ‫باس���ی ناهەمواری ژیانی فەرمانبەران‌و‬ ‫خۆپیش���اندان‌و ناڕەزایەتیەکان بکرێ!‬ ‫ساڵ هات‌و س���اڵ رۆی ئەم حکومەتی‬ ‫کۆمپانیای���ە بەڵێنێکی نەبردەس���ەر‪،‬‬ ‫(چەواش���ەکاری لەدوای چەوشەکاری)‬ ‫لەگەڵ خەڵکی ئ���ەم هەرێمە دەیکات‪،‬‬ ‫ئێس���تاش قس���ەیەکی تریان فڕێداوە‪،‬‬

‫ئێستا دەپرسم‪..‬‬ ‫متمانە بەکوێی ئەم‬ ‫حکومەتی ناوەڕۆک‬ ‫خاڵییە بکەین؟‬ ‫حکومەتێک کە‬ ‫نەتوانێ خزمەت‬ ‫بەهاواڵتیانی بکات‌و‬ ‫بوبێتە بار بەسەر‬ ‫خەڵکەوە بۆچی‬ ‫باشە؟ بێگومان‬ ‫تەنها بۆ خۆیان‬ ‫باشە!‬

‫لەژێر ناوی هاندان بۆ مامۆستایان‪ ،‬کە‬ ‫خۆیان وتەنی س���ەد هەزار بۆ ناوشارو‬ ‫س���ەدوپەنجا هەزار بۆ دەرەوەی شار‪،‬‬ ‫بەاڵم‪ ..‬ئەم بەڵێنەش بوەتە قیتارەکەی‬ ‫سلێمانی‌و هەرنەگەیشت‪ .‬کوردەواریش‬ ‫دەڵێت (مش���تێ نمونەی خەروارێکە)‪.‬‬ ‫ئێستا دەپرس���م‪ ..‬متمانە بەکوێی ئەم‬ ‫حکومەتی ن���اوەڕۆک خاڵییە بکەین؟‬ ‫حکومەتێ���ک ک���ە نەتوان���ێ خزمەت‬ ‫بەهاواڵتیانی بکات‌و بوبێتە بار بەسەر‬ ‫خەڵکەوە بۆچی باشە؟ بێگومان تەنها‬ ‫بۆ خۆیان باشە!‬

‫‪12‬‬

‫)‪ )558‬سێشه‌مم ‌ه ‪2016/12/27‬‬

‫‪birura. awene@gmail. com‬‬

‫‌ریێ‬ ‫ه‬ ‫‌س‬ ‫ه‬ ‫چار‬ ‫بۆ‬ ‫پێنگاڤ‬ ‫سێ‬ ‫ده‌رباره‌ ‌ی‬ ‫سه‌بری سلێڤانه‌یی‬ ‫دیاره‌ ب درێژییا س���ێ سالێن شه‌ره‌کێ دژوار‬ ‫ل هه‌مبه‌ر رێکخستنا ده‌وله‌تا ئیسالمی یا ئیراق‌و‬ ‫شامێ یا تیرۆرستی‌و تۆمارکرنا سه‌رکه‌ڤتنان ب‬ ‫سایا خوینا شه‌هیدێن پاکره‌وان‪ ،‬کوردان شیان‬ ‫بس���ه‌لمینن کو نه‌ته‌وه‌یه‌ک ئاشتیخوازو خوه‌دان‬ ‫مافه���و هه‌رده‌م ئاماده‌ ی���ه‌ به‌رگێریێ ژ هه‌بونا‬ ‫خ���وه‌ بکت‌و س���ه‌خمه‌راتی بوهاو پره‌نس���یپێن‬ ‫ژیانه‌کا ئازادو سه‌رفراز قوربانییان بدت‪.‬‬ ‫دی���رۆکا بزاڤ���ا رزگاریخوازا ک���وردی هه‌ر ژ‬ ‫ده‌س���تپێکێ هه‌تا س���ه‌رهلدانا پیرۆز ل بوهارا‬ ‫‪ 1991‬دیار دکت کو ئه‌و ش���ه‌رێن کورد راستێ‬ ‫دهاتین ژ نه‌چاری بو هه‌رچه‌نده‌ ش���ه‌ر ب خو‌ه‬ ‫به‌رده‌وامییا سیاس���ه‌تێ یه‪ ‌،‬به‌ل���ێ ب هنده‌ک‬ ‫ئاالڤێ���ن دی‪ /‬کالوزفیت���ز‪ .‬ب ئاخاڤتنه‌کا دی‪،‬‬ ‫خه‌ب���ات‌و به‌ره‌ڤانیک���رن ژ دۆزه‌کا ڕه‌وا هه‌م���و‬ ‫ئاالڤ‌و رێکان مه‌نافیس���ت دک���ت ته‌نانه‌ت رێکا‬ ‫شه‌ری ژی نه‌خاس���مه‌ هه‌گه‌ر ته‌ک رێکا ڤه‌کری‬ ‫بت‪ .‬د س���الگاره‌کێ د‌ه سه‌رده‌ستان رێک ل م ‌ه‬ ‫دگرتن‌و ته‌ک رێکا کو ڤه‌کری دهێالن‪ ،‬یا شه‌ری‬ ‫بو‪ ،‬ئه‌و ژی دا رویێ مه‌ یێ توند نیش���ا جیهانێ‬ ‫ب���دن‪ ،‬ل ده‌مێ به‌ره‌ڤانیکرنێ ژ خوه‌‪ ،‬ب لغێزی‬ ‫دگۆت���ن جیهانێ ک���ورد تیرۆریس���تن‌و دخوازن‬ ‫س���ه‌روه‌رییا م���ه‌ وه‌کو ده‌وله‌ت پێش���ێل بکن‪.‬‬ ‫هه‌لبه‌ت ژب���ۆ پارازتن���ا به‌رژه‌وه‌ندێن خوه‌ یێن‬ ‫سیاس���ی‌و ئابۆری دگه‌ل سه‌رده‌ستان‪ ،‬گه‌له‌ک‬ ‫هێزو الیه‌نێن نێڤده‌وله‌تی ئه‌و گۆتنه‌ په‌س���ه‌ند‬ ‫کرن هه‌تا وێ رادێ کو ژبلی چیان چو هه‌ڤالێن‬ ‫دی بۆ مه‌ نه‌مان‪ .‬چو نه‌ما مه‌ کوردان ب چاڤێ‬ ‫س���ه‌رێ خوه‌ نه‌دیتی‪ ،‬به‌لێ دگ���ه‌ل هندێ‪ ،‬ن ‌ه‬ ‫سه‌رده‌ستان و نه‌ ژی ده‌وله‌تێن زلهێزێن خوه‌دان‬ ‫به‌رژه‌وه‌ندی موییه‌ک ژ خوه‌ شاش نه‌کرن‪.‬‬ ‫دگه‌ل ده‌س���تپێکا سه‌دس���اال بیست‌و ئێکێ‪،‬‬ ‫پشتی کو سیسته‌مێ جیهانی ل ده‌هێ دوماهیکێ‬ ‫ژ سه‌دساال بیستێ هاتییه‌ گوهه‌رین‪ ،‬بۆ پرانییا‬ ‫یه‌که‌یێن نێڤده‌وله‌ت���ی‪ ،‬دیار بو کو کوردان چو‬ ‫په‌یوه‌ندی ب تیرۆرێ ڤ ‌ه نینه‌‪ ،‬به‌لکو به‌رهنگارێن‬ ‫س���ه‌ره‌که‌ ن ‌ه بۆ تیرۆرێ‌و داستانێن پێشمه‌رگه‌و‬ ‫شه‌رڤانان ل هه‌مبه‌ر رێکخستنا ده‌وله‌تا ئیسالمی‬ ‫یا ئیراق‌و ش���امێ وێ چه‌ن���دێ ته‌کوز دکن‪ ،‬ل‬ ‫ده‌مه‌کێ ده‌وله‌تێن خوه‌دان سیسته‌مێن سیاسی‌و‬ ‫کارێکته‌ره‌کا یاسایی د جڤاکێ نێڤده‌وله‌تی د‌ه ب‬ ‫ئاشکه‌راهی به‌شداری پیشه‌سازییا تیرۆرێ دبن‬ ‫هه‌تا وێ رادێ کو مه‌دیاو راگه‌هاندنا جیهانی بێ‬ ‫هیچ دودلی داخوازا سه‌پاندنا هنده‌ک سزایان ل‬ ‫سه‌ر وان ده‌وله‌تان بکن هه‌روه‌ک تورکیایێ‪.‬‬ ‫کورد ژ نه‌ته‌وه‌ی���ه‌کا ڤه‌قه‌تیای���ی‪ ،‬دامایی‌و‬ ‫دابرایی بویه‌ نه‌ته‌وه‌یه‌کا جهێ ش���انازییا پرانییا‬ ‫ملل���ه‌ت‌و نه‌ته‌وه‌یێن دی ب تایب���ه‌ت ل جیهانا‬ ‫رۆژئاڤاو ئێک ژ س���ه‌ده‌مێن بنگه‌هین‪ ،‬ئه‌وه‌ کو‬ ‫کورد ب جه‌ساره‌ت به‌رهنگارییا هزرا توندو بزاڤا‬ ‫تی���رۆرێ دکن‌و ئه‌ڤه‌ ب خوه‌ تێ���را هه‌بو کو د‬ ‫بیاڤێ دیپلۆماسی‪ ،‬سیاسی‌و ئه‌سکه‌ری ده‌ وه‌کو‬ ‫دۆست‌و هه‌ڤپه‌یمان بهێت ‌ه په‌ژراندن‪ .‬ئه‌ڤ‌ نوهات ‌ه‬ ‫بارێ مه‌ گران دکت‌و به‌رپرسیارییا مه‌ ل هه‌مبه‌ر‬ ‫دیرۆکێ‌و وان ملل���ه‌ت‌و نه‌ته‌وه‌یان مه‌زن دکت‪،‬‬ ‫ژبه‌ر هندێ گه‌ره‌که‌ ئ���ه‌م ماف‌و داخوازێن خو‌ه‬ ‫ل گۆر یاسایا نێڤده‌وله‌تی ب ئاشکه‌راهی بێژن‌و‬ ‫ب زمانه‌کێ س���ه‌رده‌مانه‌ ده‌ربرینێ ژێ بکن‪ ،‬کو‬ ‫ئه‌و ژی مافێ چاره‌نڤیس���ه‌‪ .‬ئه‌ز پشتراستم کو‬ ‫پرانییا وان ملله‌ت و نه‌ته‌وه‌یان ب حوکوومه‌تێن‬ ‫خو‌ه ڤه‌ بۆ بریاردانا مافێ چاره‌نڤیسێ دگه‌ل م ‌ه‬ ‫سیمپاتیکن (متعاگف)‪ ،‬به‌لێ چاوان‌و ب کیژان‬ ‫میکانیزمێ؟!‬ ‫ب نێرین���ا م���ن‪ ،‬بری���ار بۆ مه‌ ک���وردان ب‬ ‫خوه‌ هێالین���ه‌و گه‌ره‌ک ‌ه ئه‌م ب خوه‌ به‌رس���ڤا‬ ‫وێ پرس���یارێ بدن‪ .‬بۆ نمون���ه‌‪ :‬به‌رده‌وامی د‬ ‫چارچووڤێ کۆماره‌کا ف���ه‌درال‌و دیمۆکرات ده‌‪،‬‬ ‫یان کۆنفه‌درال‪ ،‬یان ژی سه‌رخوه‌بون‪.‬‬ ‫راسته‌ هۆکارێن جیۆپۆلیتیک‌و جیۆستراتیژی‬ ‫رۆلێ خ���وه‌ د گوهه‌رینا س���ینۆران ده‌ دبینن‌و‬ ‫باندۆرێن ئێکج���ار مه‌زن دک���ن‪ ،‬به‌لێ هۆکارێ‬ ‫ئاب���ۆری ژی گرینگ���ه‌‪ ،‬به‌لک���و ژ هه‌موی���ان‬ ‫گرینگتره‌‪ ،‬ل���ه‌ورا ل گ���ۆر به‌رژه‌وه‌ندا وه‌التێن‬ ‫زلهێزێن کو سیاس���ه‌تا نێڤده‌وله‌تی زه‌فت دکن‪،‬‬ ‫هه‌رێما کوردستانێ دکارت وه‌کو ئالته‌رناتیڤه‌ک‬ ‫ب���ۆ هنده‌ک پێکهاتێ���ن دی ل ده‌ڤه‌را رۆژهه‌التا‬ ‫ناڤه‌راستێ بهێته‌ دیتن‪ .‬ئه‌ڤ ‌ه رامانا وێ چه‌ندێ‬ ‫نادت‪ ،‬کو ئه‌و بۆ م���ه‌ کوردان کار بکن‪ ،‬یان ل‬ ‫جه���ێ مه‌ بریارێ بدن‪ ،‬نه‌خێر‪ .‬به‌لکو ئاماده‌ ن ‌ه‬ ‫زه‌مینه‌یی خوه‌ش بکن هه‌لبه‌ت پش���تی کو ئه‌م‬ ‫به‌رسڤا وێ پرسیارا ل سه‌ری ددن‪ .‬ژبه‌ر هندێ‬ ‫ژی‪ ،‬ئی���رۆ ژ هه‌ر ده‌مه‌ک دی پتر م ‌ه پێدڤی ب‬ ‫دیالۆک و ئاشتبونێ هه‌یه‌‪ ،‬ئێدی ب ئاجێندایه‌کا‬ ‫نیش���تیمانی ‪ /‬نه‌ته‌وه‌یی خوه‌ بۆ ره‌ئیا گشتی‬ ‫یا هه‌رێم���ی‌و نێڤده‌وله‌تی بدن نیاس���ین‪ ،‬به‌لێ‬ ‫به‌ری هینگێ ئێکرێزی‌و ئێکگرتنا خوه‌ ل س���ه‌ر‬ ‫ئه‌ساسێ په‌یامه‌کا موکم به‌رجه‌سته‌ بکن‪.‬‬ ‫ئه‌ڤه‌ وه‌کو پرۆس���ێس پێویس���تی ب س���ێ‬ ‫پێنگاڤان هه‌یه‌‪:‬‬ ‫پێنگاڤا ئێکێ‪ :‬ئاماده‌بون‬ ‫دیاره‌ پش���تی لێکت���رازان‌و دوربون���ا الیه‌نێن‬

‫سیاس���ی ژ هه‌ڤ���دو ب درێژییا چه‌ن���د مه‌هان‪،‬‬ ‫به‌رده‌وامبونا قه‌یرانێن سیاسی‪ ،‬ئابۆری‌و یاسایی‬ ‫زێده‌باری هنده‌ک فش���ارێن دیپلۆماسی ژ ئالێ‬ ‫هه‌ڤپه‌یمانان ڤه‌ ل س���ه‌ر هه‌رێما کوردس���تانێ‪،‬‬ ‫پرانییا هێزێن سیاس���ی ل هه‌رێمێ گه‌هش���تن‬ ‫باوه‌ریێ کو ژبلی دیالۆک‌و س���ولحێ چو رێکێن‬ ‫دی ل به‌ر وان ڤه‌کری نه‌ماینه‌و سه‌ره‌دانێن ڤێ‬ ‫داوی���ێ ژی هه‌ر ریفالکس���یۆنه‌ بۆ وێ باوه‌ریێ‌و‬ ‫ئه‌ڤ ‌ه پێنگاڤه‌کا پۆزه‌تیڤ بو‪.‬‬

‫پێنگاڤا دویێ‪ :‬ئاشتبون‬ ‫هه‌ر ره‌وش���ه‌کا هه‌بت ب تایب���ه‌ت د جیهانا‬ ‫سیاسه‌تێ د‌ه قابیلی ئاش���تبونێ یه‪ ‌،‬بۆ نمون ‌ه‬ ‫ره‌وشا تێکچویی د ناڤبه‌را تورکیاو روسیا ده‌‪ ،‬ب‬ ‫سیاس���ه‌ته‌کا حه‌کیمانه‌ ژ ئالێ روسیا ڤه‌ به‌ر ب‬ ‫ئاشتبوونێ چو‪ ،‬هه‌لبه‌ت به‌ری کو دیپلۆمتکارێ‬ ‫وێ ل تورکی���ا بهێته‌ تیرۆرکرن‌و ئه‌ز باوه‌ر دکم‬ ‫ئه‌ڤ بویه‌ره‌ ژی نکارت ئاس���تێ دیپلۆماس���ی‌و‬ ‫سیاسی یێ روس���ی نزم بکت‪ ،‬به‌لکو دێ هه‌ول‬ ‫دت بۆ هنده‌ک ئارمانجێن ستراتیژی بکاربهینت‪.‬‬ ‫واته‌‪ ،‬هێزێن کوردس���تانی ژی دکارن ئاشتبونێ‬ ‫د دۆرهێلی د‌ه به‌رجه‌س���ته‌ بک���ن ب مه‌رج کو‬ ‫ئینس���یاتیڤ ب جددی بهێت ‌ه وه‌رگرتن‌و هنده‌ک‬ ‫قوربان���ی‌و داگێران هه‌بن ب تایب���ه‌ت ده‌ربارێ‬ ‫پرسێن هالویستی د ناڤبه‌را بزاڤا گۆران‌و پارتی‬ ‫دیمۆکراتی کوردستان ده‌‪.‬‬ ‫پێنگاڤا سیێ‪ :‬رێککه‌ڤتن‬ ‫رێککه‌ڤتن د ناڤبه‌را ته‌ڤایا هێزێن سیاسی د‌ه‬ ‫ل س���ه‌ر بوها و خالێن ته‌ڤاهی کو د به‌رژه‌وه‌ندا‬ ‫هه‌رێما کوردس���تانێ ده‌ ب���ن‪ ،‬وات ‌ه هه‌ر هێزه‌کا‬ ‫سیاس���ی به‌رژه‌وه‌ندا ته‌ڤاهی به‌ری به‌رژه‌وه‌ندا‬ ‫تایبه‌تا حزبی ل به‌رچاڤ وه‌ربگرت‪ .‎‬گرینگترین‬ ‫خالێن رێککه‌ڤتنێ کو دانوستاندنێ ل سه‌ر بکن‬ ‫ئه‌ڤ ‌ه نه‌‌‪:‬‬ ‫ئێ���ك‪ :‬سیس���ته‌مێ سیاس���ی ل هه‌رێم���ا‬ ‫کوردستانێ‪.‬‬ ‫دوو‪ :‬سه‌رۆکاتییا هه‌رێما کوردستانێ‪.‬‬ ‫سێ‪ :‬سه‌رۆکاتییا په‌رله‌مانێ کوردستانێ‪.‬‬ ‫چ���ار‪ :‬س���ه‌رۆکاتییا حوکوومه‌ت���ا هه‌رێم���ا‬ ‫کوردستانێ‪.‬‬ ‫پش���تی کو ئه‌و پرس بهێن���ه‌ ئازراندن وه‌کو‬ ‫قووناغ���ا ئێک���ێ (ئاماده‌ب���ون‪ ،‬ئاش���تبون‌و‬ ‫رێککه‌ڤتن) بهێنه‌ چاره‌س���ه‌رکرن‪ ،‬ژنو پرس���ێن‬ ‫دی دکارن بهێنه‌ باس���کرن هه‌روه‌ک پرسا مافێ‬ ‫چاره‌نڤیس‪ .‬نه‌کاره‌ قوناغا دویێ به‌ری یا ئیکێ‬ ‫ده‌ست پێ بکت‪.‬‬ ‫فشارێن دیپلۆماسی‪ ،‬ره‌وشا ده‌ڤه‌را رۆژهه‌التا‬ ‫ناڤه‌راستێ ب گشتی‌و قووناغا پشتی داعش ب‬ ‫دبێژنه مه‌ خوه‌ ئاماد‌ه‬ ‫تایبه‌تی‪ ،‬هه‌مو پێکڤ��� ‌ه ‌‌‬ ‫بکن‪ ،‬هۆکارێن زاتی بهێز بکن به‌ری کو باس���ێ‬ ‫هۆکارێن بابه‌تی بکن‪ .‬ب درێژییا دیرۆکا کوردان‬ ‫ه���ۆکارێ زاتی بهێز بویه‌‪ ،‬به‌لێ هۆکارێ بابه‌تی‬ ‫الواز بویه‌‪‌،‬لێ نها به‌روڤاژی یه‌‪ ،‬هۆکارێ بابه‌تی‬ ‫د ئاسته‌کێ بلند و بهێز د‌ه یه‌‪ ،‬به‌لێ مخابن یێ‬ ‫زات���ی الوازه‌‪ .‬له‌ورا‪ ،‬نێزیکبونا هێزێن سیاس���ی‬ ‫ل هه‌رێمێ باش���ترین ئینسیاتیڤه‌ هه‌ڤده‌م دگه‌ل‬ ‫تێکچونا ره‌وش���ا سیاس���ی‌و ئابۆری یا هنده‌ک‬ ‫وه‌التێن سه‌رده‌ست (ئیراق‪ ،‬سوریاو تورکیا) کو‬ ‫ب هزرا من دێ رۆژ بۆ رۆژێ ره‌وش���ا وه‌الته‌کێ‬ ‫وه‌ک���و تورکیا ژ کـامباخ ب���ه‌ر ب کامباختر ڤ ‌ه‬ ‫چیت‌و ئه‌ڤه‌ ب خوه‌ ب خوه‌ هۆکار‌و هانده‌ره‌ک‬ ‫نه‌وازه‌ بۆ پرس���ا مافێ چاره‌نڤی���س ل هه‌رێما‬ ‫کوردس���تانێ‪ ،‬چونکو تورکی���ا ب هه‌مو هه‌ول‌و‬ ‫هێ���زا خوه‌ دژی وێ هزرێ ی���ه‌‪ ،‬به‌لێ دۆرهێلێ‬ ‫سیاس���ی‌و ئاب���ۆری ل تورکیا راس���تییه‌کا دی‬ ‫دبێژیته‌ مه‌‪ ،‬کو تورکیا نکارت رێکێ ل هه‌مبه‌ر‬ ‫پرۆژه‌یه‌ک وه‌سان بگرت هه‌گه‌ر هات‌و جهێ خو‌ه‬ ‫د ئاجێندایا نێڤده‌وله‌تی ده‌ گرت پشتی کو کورد‬ ‫خوه‌ ئاماده‌ بکن‌و ب هزرا من ره‌وش���ا تورکیا ل‬ ‫سه‌ر ئاس���تێ ناڤخوه‌یی‪ ،‬هه‌رێمی‌و نێڤده‌وله‌ت ‌ی‬ ‫هه‌مو نیشانێن بایێ به‌ری بارۆڤێ نه‌ و به‌ری کو‬ ‫بقه‌ومت بویه‌رو ره‌فتارێن سیاسی د ستراتیژییا‬ ‫ده‌وله‌تێ���ن زلهێ���ز ده‌ دبێژن مه‌‪ :‬خ���وه‌ ئاماد‌ه‬ ‫بکن ب���ۆ بریاردانا مافێ چاره‌نڤیس‪ ،‬به‌لێ به‌ری‬ ‫هینگێ قووناغا ئێکێ (ئاماده‌بون‪ ،‬ئاش���تبون‌و‬ ‫رێکه‌ڤتن) ب سه‌رکه‌ڤتییانه‌ ده‌رباز بکن‪.‬‬

‫پرانییا هێزێن سیاسی‬ ‫ل هه‌رێمێ گه‌هشتن‬ ‫باوه‌ریێ کو ژبلی‬ ‫دیالۆک‌و سولحێ چو‬ ‫رێکێن دی ل به‌ر‬ ‫وان ڤه‌کری نه‌ماینه‌و‬ ‫سه‌ره‌دانێن ڤێ داویێ‬ ‫ژی هه‌ر ریفالکسیۆن ‌ه‬ ‫بۆ وێ باوه‌ریێ‌و ئه‌ڤ ‌ه‬ ‫پێنگاڤه‌کا پۆزه‌تیڤ بو‬

‫ئارام ناسیح‬ ‫"دار ‌ی باش له‌ڕێی به‌ره‌كه‌یه‌وه‌ بناسن"‬ ‫مه‌سیح‬

‫بیروڕا‬

‫هاوڕێیه‌تی‌‬ ‫ ئه‌و هاوڕێیه‌تیه‌ی‌ به‌رئه‌ساسی‌ چێژ‌ه‬‫ئاس���ان دروس���ت ده‌بێت‌و به‌ئاس���انیش‬ ‫له‌ناوده‌چێت پاش تێركردنی‌ چێژ یاخود‬ ‫گۆڕین ‌ی سروشته‌كه‌ی‌‪.‬‬ ‫ هاوڕێیه‌تی���ه‌ك كه ‌پره‌نس���یپه‌كه‌ ‌ی‬‫فه‌زیله‌ته‌ باش���ترین ج���ۆری‌ هاوڕێیه‌تی ‌ه‬ ‫ك���ه‌به‌ربنه‌م���ای‌ وێكچون���ی‌ فه‌زیله‌ته‌و‬ ‫ته‌مه‌نێكی‌ دورودرێژی‌ هه‌یه‌‪ (.‬ارس������طو‪:‬‬ ‫‪)230 : 1924‬‬ ‫الی‌ ئه‌رس���تۆ هاوڕێیه‌ت���ی‌ كاتێ���ك‬ ‫ده‌گات به‌كه‌م���اڵ ك ‌ه هه‌رس���ێ توخم ‌ی‬ ‫(به‌رژه‌وه‌ن���دی‌‪ ،‬چێ���ژ‪ ،‬فه‌زیله‌ت) تیایدا‬ ‫به‌رجه‌سته‌ بێت‪ .‬ئه‌و پێیوایه‌ هاوڕێیه‌ت ‌ی‬ ‫راس���ته‌قینه‌ ك���ورت ده‌بێت���ه‌وه‌ له‌یه‌ك‬ ‫كه‌س���دا چونكه‌ فر‌ه په‌یوه‌ندی‌ ناتوانێت‬ ‫خاوه‌ن قواڵییه‌كی‌ خوازراو بێت‪ .‬سه‌خت ‌ه‬ ‫كه‌س���ێك بتوانێت خۆشه‌ویستی‌ زۆرترین‬ ‫كه‌س به‌ده‌س���ت بهێنێت‌و له‌ته‌كیشیاندا‬ ‫له‌په‌یوه‌ندییه‌ك���ی‌ هاوڕێیه‌ت���ی‌ ت���ه‌واودا‬ ‫بێت‪.‬‬

‫باش���ترین دادپه‌روه‌رییه‌ك كه ‌له‌دونیادا‬ ‫هه‌یه‌ به‌بێ بون ‌ی هیچ ئه‌رگومێنتسازییه‌ك‬ ‫ئ���ه‌و دادپه‌روه‌رییه‌ی��� ‌ه كه ‌له‌هه‌س���ت‌و‬ ‫خۆشه‌ویس���تیه‌وه‌ س���ه‌رچاو‌ه ده‌گرێ���ت‬ ‫(ارسطو‪.)221 :1924 :‬‬ ‫له‌ژێ���ر كاریگ���ه‌ر ‌ی ئه‌رس���تۆدا ئیبن‬ ‫مه‌كس���ه‌وه‌یهی‌ ب���ه‌م ج���ۆر‌ه ئه‌و س���ێ‬ ‫شێوه‌یه‌ی‌ س���ه‌ره‌و‌ه له‌هاوڕێیه‌ت ‌ی وه‌سف‬ ‫ده‌كات‪:‬‬ ‫ هاوڕێیه‌تی���ه‌ك كه‌ له‌س���ه‌ر بنه‌ما ‌ی‬‫چێ���ژ‌ه به‌خێرای���ی‌ دروس���ت ده‌بێ���ت‌و‬ ‫به‌خێرای���ش له‌ناوده‌چێ���ت چونك ‌ه چێژ‬ ‫یه‌كێكه‌ ل���ه‌و ش���تانه‌ی‌ ده‌گۆڕێت‪ .‬ئه‌م‬ ‫شێواز‌ه له‌هاوڕێیه‌ت ‌ی زیاتر له‌ناو گه‌نجاندا‬ ‫به‌رباڵوه‌‪.‬‬ ‫ ئ���ه‌و هاوڕێه‌تیه‌ ‌ی ك ‌ه به‌رئه‌ساس��� ‌ی‬‫به‌رژه‌وه‌ندیی ‌ه له‌سه‌رخۆ دروست ده‌بێت‌و‬ ‫به‌نه‌مان���ی‌ به‌رژه‌وه‌ندییه‌ك��� ‌ه ئه‌وی���ش‬ ‫به‌خێرای���ی‌ كۆتای���ی دێت‪ .‬ئ���ه‌م ته‌رز‌ه‬ ‫له‌هاوڕێیه‌ت���ی‌ زیات���ر هاوڕێیه‌تی‌ نێوان‬ ‫پیاوه‌ به‌ته‌مه‌نه‌كانه‌‪.‬‬ ‫ هاوڕێیه‌تیه‌ك كه‌بنه‌ماكه‌ ‌ی فه‌زیله‌ت ‌ه‬‫به‌خێرایی دروس���ت ده‌بێت‌و له‌س���ه‌رخۆ‬ ‫له‌ناوده‌چێت چونك���ه‌ چاك ‌ه ده‌مێنێته‌و‌ه‬ ‫له‌نێ���وان مرۆڤه‌كان���دا‪ .‬ئه‌مه‌ ش���ێوازی‌‬ ‫س���ه‌داقه‌تی‌ نێ���وان مرۆڤ���ه‌ مه‌زنه‌كانه‌‬ ‫(د‪.‬اسامه‌ سعد‪)20 :1993:‬‬ ‫سوهره‌وه‌ردی‌ مرۆڤ پۆلێن ده‌كات بۆ‬ ‫س���ێ جۆر‪ :‬جۆرێكیان وه‌ك خواردنه‌ ك ‌ه‬ ‫ناتوانین ده‌س���تبه‌رداری‌ بی���ن‪ .‬جۆرێك ‌ی‬ ‫دیكه‌ی���ان وه‌ك ده‌رمان وای ‌ه ك ‌ه هه‌ندێك‬ ‫كات پێویس���تمان پێیه‌ت���ی‌‪ .‬جۆرێك��� ‌ی‬ ‫تری���ان وه‌ك په‌تای ‌ه كه‌هه‌میش��� ‌ه لێی ‌ی‬ ‫راده‌كه‌ین(هه‌مان سه‌رچاوه‌ ال‪.)22‬‬ ‫ئه‌بوحه‌یان��� ‌ی ته‌وحی���دی‌ هاوڕێیه‌ت ‌ی‬ ‫چاك‌و خراپ له‌ڕێگه‌ی‌ به‌رئه‌نجامه‌كانییه‌و‌ه‬ ‫ده‌ناس���ێنێت‪ .‬ئه‌و پێیوای���ه‌ هاوڕێیه‌ت ‌ی‬ ‫پیاو ‌ی مه‌زن ده‌بێته‌ هۆی‌ به‌ده‌ستهێنان ‌ی‬ ‫چاك���ه‌و هاوڕێیه‌ت��� ‌ی خراپه‌كارانی���ش‬ ‫ده‌س���تكه‌وتن ‌ی خراپه‌یه‌‪ .‬ئه‌بوحه‌یان دو‬ ‫ش���ێوه‌ هاوڕێیه‌تیم���ان پێده‌ناس���ێنێت‪:‬‬ ‫یه‌كه‌می���ان هاوڕێیه‌تیه‌ك���ه‌ ك���ه ‌تیایدا‬ ‫كه‌سه‌كه‌ به‌رامبه‌ر هاوڕێكه‌ی‌ قسه‌ ‌ی چاك‬ ‫ده‌كات به‌ب���ێ ئه‌نجامدان���ی‌ هیچ كارێك ‌ی‬ ‫چاك‪ .‬دوه‌میان به‌پێچه‌وانه‌وه‌ كار ‌ی چاك‬ ‫ده‌كات بۆ هاوڕێك���ه‌ی‌ به‌بێ ئه‌وه‌ ‌ی هیچ‬ ‫قسه‌یه‌كی‌ باش بكات به‌رامبه‌ری‌‪.‬‬ ‫ئه‌بوحه‌یان هاوڕێیه‌ت��� ‌ی به‌چاكه‌یه‌ك ‌ی‬ ‫جوانت���رو مه‌زنتر له‌عیش���ق ده‌زانێت بۆ‬ ‫م���رۆڤ‪ .‬به‌بۆچونی‌ ئ���ه‌و هاوڕێیه‌ت ‌ی بۆ‬ ‫هه‌م���و كات‌و بارودۆخێ���ك گونج���اوه‌‪،‬‬ ‫له‌كاتی‌ ج���ددی‌‌و گاڵته‌وگه‌پدا‪ ،‬له‌كه‌می‌‌و‬ ‫زۆریدا هاوڕێیه‌ت ‌ی چێژێك ‌ه بۆ عه‌قڵ‌و رۆح‬ ‫به‌اڵم عیشق چێژێك ‌ه بۆ چاو له‌هه‌مانكاتدا‬ ‫چێژێك���ه‌ لێوانلێ���و له‌گوم���ان‌و راڕایی‪.‬‬ ‫پابه‌ندب���ون به‌مه‌عش���وق ده‌بێت���ه‌هۆ ‌ی‬ ‫وروژاندن ‌ی هه‌ستی‌ غه‌مباری‌‌و نادڵنیایی‌‌و‬ ‫له‌زۆربه‌ی‌ كاته‌كاندا په‌یوه‌ندی‌ عاش���ق‌و‬ ‫مه‌عشوق درێژه‌ ناكێشێت(د‪.‬اسامه‌ سعد‪:‬‬ ‫‪.)24 :1993‬‬

‫چ شتێك ئینسان‬ ‫له‌فانیبون رزگار‬ ‫ده‌كات؟ ترس‬ ‫له‌مه‌رگ سامناكترین‬ ‫وێنه‌ ‌ی ناو خه‌یاڵدان ‌ی‬ ‫مرۆڤه‌ بۆیه‌ به‌رده‌وام‬ ‫هه‌وڵده‌دات خۆ ‌ی‬ ‫له‌م ترسه‌ رزگاربكات‬ ‫گلگامێش ترس ‌ی‬ ‫مه‌رگ وایلێده‌كات‬ ‫وێڵی‌ نه‌مری‌ بێت‬ ‫هه‌مو هه‌وڵ ‌ی‬ ‫به‌ده‌ستهێنان ‌ی‬ ‫جاویدانه‌گییه‬

‫كاتێك مه‌نس���ور ‌ی حه‌لالج به‌تۆمه‌ت ‌ی‬ ‫زه‌ندیقب���ون‌و س���وكایه‌تیكردن به‌زات���ی‌‬ ‫ئیاله ‌ی به‌ناو ئاپۆره‌ ‌ی حه‌شاماتدا ده‌به‌ن‬ ‫بۆ مه‌یدانی‌ له‌خاچ���دان‪ ،‬هه‌موان به‌رد ‌ی‬ ‫تێده‌گرن به‌اڵم ش���بل ‌ی هاوڕێ ‌ی گوڵێك ‌ی‬ ‫تێده‌گرێ���ت‪ ،‬ئه‌وی���ش له‌قواڵی��� ‌ی دڵه‌و‌ه‬ ‫ئاهێك هه‌ڵده‌كێش���ێت‪ .‬كه‌ لێیده‌پرس���ن‬ ‫هۆ ‌ی چیه‌ ئ���ه‌و هه‌مو ب���ه‌رده‌ت تێگیرا‬ ‫ده‌نگت لێوه‌ نه‌ه���ات كه‌چ ‌ی به‌و گوڵه‌ ‌ی‬ ‫شبل ‌ی له‌دڵه‌وه‌ نیگه‌ران بویت‪ .‬له‌وه‌اڵمدا‬ ‫حه‌لالج ده‌ڵێت " ئه‌وانه‌ ‌ی به‌ردیان تێگرتم‬ ‫نه‌زانن ده‌یانبه‌خش���م چونكه‌ نازانن چ ‌ی‬ ‫ده‌كه‌ن‪ ،‬به‌اڵم شبلی‌ ده‌زانێت ده‌بێت ئه‌و‬ ‫كاره‌ نه‌كات (عگار نیش���ابوری‌‪:1386 :‬‬ ‫‪ .)517‬ته‌فس���یری‌ ئ���ه‌و نیگه‌رانیی���ه‌ ‌ی‬ ‫حه‌ل�ل�اج له‌هاوڕێك���ه‌ی‌ پرس���یار ‌ی قوڵ‬ ‫دروست ده‌كات له‌سه‌ر چه‌مك‌و ماهییه‌ت ‌ی‬ ‫هاوڕێیه‌تی‌‪ .‬ئاخ���ر تراژیدییه‌ هاوڕێكه‌ت‬ ‫له‌ڕیزی‌ حه‌ش���اماتدا بین���ه‌ر ‌ی ئه‌و هه‌مو‬ ‫نه‌فره‌ت��� ‌ه بێت ك ‌ه به‌س���ه‌رتدا ده‌بارێت‪.‬‬ ‫ئ���ه‌وه‌ چ كه‌س���ێكه‌ زادی‌ ئ���ه‌وه‌ ده‌كات‬ ‫وه‌ك ته‌ماش���اكه‌رێك ببینێت هاوڕێكه‌ ‌ی‬ ‫له‌توپه‌ت ده‌كرێت‌و تف ده‌كرێت ‌ه ته‌وێڵی‌‌و‬ ‫تاپل���ه‌ی‌ ش���ه‌یتان ناش���یرین ده‌كرێت؟‬ ‫گریام تاڕۆژی‌ حه‌وته‌م به‌خاكم نه‌سپارد‪.‬‬ ‫ئه‌وه‌ی‌ پرسیاری‌ حه‌لالجیشه‌ ئاماده‌بون ‌ی‬ ‫چاره‌نوسی‌ هاوڕێكه‌م زۆر سه‌خت‌و گران ‌ه‬ ‫شبلیی ‌ه له‌ناو ئاپۆره‌ ‌ی عه‌وام ‌ی ئاشوبگه‌رو‬ ‫له‌س���ه‌ر ش���انم‪ ،‬چۆن ده‌توانم ئارام بم‪،‬‬ ‫تێگرتن ‌ی گوڵێكه‌ ك���ه‌به‌ال ‌ی حه‌لالجه‌و‌ه‬ ‫چ���ۆن ده‌توانم هاوار بك���ه‌م؟ هاوڕێكه‌م‬ ‫ئ���ازاری‌ له‌هه‌مو ئه‌و به‌ردان���ه‌ ‌ی تێیگیرا‬ ‫ك ‌ه خۆشمده‌ویست بوه‌ به‌خۆڵ‪ .‬ئه‌نكیدۆ‬ ‫به‌سوێتربو‪.‬‬ ‫هاوڕێ��� ‌ی من ب���وه‌ وه‌ك خاك���ی‌ لێهاتو‌ه‬ ‫ئ���ه‌م روداوه‌ ‌ی حه‌ل�ل�اج ماچه‌ك���ه‌ ‌ی‬ ‫(هه‌مان سه‌رچاوه‌ ال‪.)69‬‬ ‫یه‌هوزام���ان بیرده‌هێنێت���ه‌وه‌‪ .‬كاتێ���ك‬ ‫مردنی‌ ئه‌نكیدۆ ئه‌و پرسیاره‌ ئه‌به‌دیی ‌ه‬ ‫یه‌هوزا له‌به‌رامبه‌ر وه‌رگرتنی‌ سێ دراو ‌ی‬ ‫الی‌ گلگامێش زیندوك���رده‌و‌ه كه ‌له‌گه‌ڵ‬ ‫زیودا پێش جوه‌كان ده‌كه‌وێت‌و ش���وێن ‌ی‬ ‫بونی‌ ئینساندا هه‌وڵدان بۆ ده‌ستكه‌وتن ‌ی‬ ‫مه‌س���یحیان بۆ ئاش���كرا ده‌كات‌و پێیان‬ ‫وه‌اڵمه‌ك���ه‌ی‌ بون���ی‌ هه‌یه‌ ك���ه‌ ئه‌ویش‬ ‫ده‌ڵێت‪ :‬ئه‌و كه‌س���ه‌ ‌ی من ماچی‌ ده‌كه‌م‬ ‫پرسیاری‌ نه‌مرییه‌‪ .‬مرۆڤ چۆن ده‌توانێت‬ ‫ئه‌و‌ه مه‌سیحه‌‪ .‬به‌هۆ ‌ی ماچه‌كه‌ ‌ی یه‌هوزاو‌ه‬ ‫جاوی���دان بێ���ت؟ چ ش���تێك ئینس���ان‬ ‫عیسا ده‌س���تگیر ده‌كرێت‌و دواتر له‌خاچ‬ ‫له‌فانیب���ون رزگار ده‌كات؟ ترس له‌مه‌رگ‬ ‫ده‌درێ���ت‪ .‬یه‌هوزا ه���اوڕێ‌و خوێندكار ‌ی‬ ‫سامناكترین وێنه‌ ‌ی ناو خه‌یاڵدان ‌ی مرۆڤ ‌ه‬ ‫مه‌س���یحه‌‪ ،‬كاتێ���ك س���ه‌ربازه‌كان دێن‌و‬ ‫بۆیه‌ ب���ه‌رده‌وام هه‌وڵ���ده‌دات خۆ ‌ی له‌م‬ ‫قۆڵبه‌س���تی‌ ده‌كه‌ن‪ ،‬ئه‌وی���ش روده‌كات ‌ه‬ ‫ترسه‌ رزگاربكات‪ .‬گلگامێش ترس ‌ی مه‌رگ‬ ‫یه‌هوزاو پێیده‌ڵێت "یه‌هوزا به‌ماچ رۆڵه‌ ‌ی‬ ‫وایلێ���ده‌كات وێڵ ‌ی نه‌م���ر ‌ی بێت‪ ،‬هه‌مو‬ ‫س���ه‌باره‌ت به‌و ناكۆكیان���ه‌ ‌ی له‌نێوان‬ ‫مرۆڤ ده‌ده‌یت به‌ده‌س���ته‌وه‌‪..‬لۆقا‪"22 :‬‬ ‫هه‌وڵ���ی‌ به‌ده‌س���تهێنانی‌ جاویدانه‌گییه‪.‬‬ ‫‪ .‬ئی���دی‌ ئ���ه‌و‌ه ماچی‌ هاوڕێی���ه‌ ده‌بێت ‌ه دو هاوڕێدا دروس���ت ده‌بێت‪ ،‬ئه‌رس���تۆ‬ ‫له‌تابلۆی‌ نۆیه‌م���دا ده‌ڵێت "من هه‌روه‌ك‬ ‫خه‌نجه‌رێكی‌ ژه‌هراوی‌‌و ده‌چێت به‌پشت ‌ی پێیوای���ه‌ جی���اواز ‌ی ماهییه‌ت���ی‌ ئ���ه‌و‬ ‫ئه‌نكیدۆ نامه‌وێت بم���رم‪ ،‬من ئازار دڵ ‌ی‬ ‫مه‌سیحداو كۆتای ‌ی به‌ژیان ‌ی دێنێت‪ .‬هه‌مو ناكۆكیان ‌ه په‌یوه‌سته‌ به‌و بنه‌مایانه‌وه‌ كه‬ ‫ش���ۆردومه‌ته‌وه‪ ،‬من له‌مه‌رگ ده‌ترس���م‪.‬‬ ‫ئه‌و س���وكایه‌تییه‌ ‌ی به‌مه‌س���یح ده‌كرێت ‌هاوڕێیه‌تیه‌كه‌ی‌ له‌سه‌ر دروست بوه‌‪ .‬ئه‌و‬ ‫ئێس���تا به‌ره‌و روی‌ سه‌حراكان راده‌كه‌م‌و‬ ‫پارادایمێكی‌ دیكه‌‬ ‫س���ه‌ره‌تا له‌ماچه‌كه‌ ‌ی یه‌هوزاو‌ه ده‌س���ت هاوڕێیه‌تی ‌هی‌ له‌س���ه‌ر بنه‌مای‌ فه‌زیله‌ت ‌ه‬ ‫پێچه‌وانه‌ی‌ هاوڕێكان ‌ی حه‌لالج‌و مه‌سیح رێگا ده‌گرم تاده‌مگه‌یه‌نێته‌ ئۆتناپیشتیم‪،‬‬ ‫پێده‌كات هه‌رچه‌ند دواتر یه‌هوزا په‌شیمان هیچ گازنده‌و س���ه‌ختییه‌ك ‌ی تیا دروست‬ ‫ده‌بێته‌وه‌و س���ێ دراوه‌ك ‌ه ده‌گه‌ڕێنێته‌و‌ه نابێت چونك��� ‌ه له‌بنه‌ڕه‌تدا هاوڕێیه‌تیه‌ك ‌ه مۆدێلێك ‌ی دیكه‌ی‌ هاوڕێیه‌ت ‌ی له‌ئه‌فسانه‌ ‌ی ئ���ه‌و كه‌ژیان���ی‌ جاویدان ‌ی به‌خش���یوه‌‪،‬‬ ‫بۆ په‌رس���تگا به‌اڵم كاهین���ه‌كان ده‌ڵێن له‌س���ه‌ر كرده‌ی‌ چ���اك دروس���ت بوه‌‪ .‬گلگامێش���دا ده‌بینی���ن كه‌س���ه‌رچاوه‌ ‌ی راده‌ك���ه‌م تابه‌و ده‌گه‌م ( گیلگمش‪ ،‬لوح‬ ‫"ئه‌م��� ‌ه نرخ��� ‌ی خوێنه‌ ناش���ێت بۆمان هاوڕێیه‌تیه‌كیش كه‌به‌ربنه‌مای‌ چێژ‌ه هیچ ئیله���ام‌و كامڵبون���ی‌ رۆح���ی‌ مرۆڤ���ه‌‪ .‬نهم‪. )71 :‬‬ ‫به‌ب���ڕوای‌ من م���رۆڤ به‌درێژایی‌ ژیان ‌ی‬ ‫بیخه‌ینه‌ گه‌نجینه‌ی‌ په‌رس���تگاوه‌‪..‬مه‌تتا‪ :‬ناكۆكییه‌كی‌ تێدا دروس���ت نابێت چونك ‌ه خۆشه‌ویس���تی‌ گلگامێش ب���ۆ ئه‌نكیدۆ ‌ی‬ ‫‪ "27‬بۆی���ه‌ زه‌وییه‌كی‌ پێده‌كڕن‌و ده‌یكه‌ن له‌حاڵه‌تی‌ تێرنه‌كردنی‌ چێژ هاوڕێیه‌تیه‌ك ‌ه هاوڕێی ده‌س���تپێكی‌ ئه‌و پرساره‌ قوڵه‌ی ‌ه كه‌س���انی‌ وه‌ك یه‌هوزاو ئه‌نكیدۆش دێن ‌ه‬ ‫به‌گۆڕس���تان بۆ بێگان���ه‌كان‪ .‬یه‌هوزاش خۆی‌ كۆتایی‌ پێدێت‪ .‬س���ه‌ختی‌‌و ناكۆك ‌ی كه‌دواجار هه‌مو ژیان ‌ی گلگامێش گه‌ڕان ‌ه ناو په‌یوه‌ندییه‌كانیی���ه‌وه‌‪ ،‬به‌اڵم دواجار‬ ‫له‌ئازاری‌ په‌ش���یمانیدا خۆی‌ هه‌ڵواسی‌‌و له‌و شێوه‌ هاوڕێیه‌تیه‌ دروست ده‌بێت ك ‌ه ب���ه‌دوای‌ وه‌اڵمه‌كه‌یدا‪ .‬مه‌رگ��� ‌ی ئه‌نكیدۆ ئه‌و‌ه عه‌قڵ‌و تێگه‌یشتنی‌ خۆیه‌ت ‌ی كامیان‬ ‫له‌سه‌ر بنه‌مای‌ به‌رژه‌وه‌ندییه‌ له‌به‌رئه‌وه‌ ‌ی هه‌ژانێك���ی‌ رۆحی‌ قوڵه‌ ب���ۆ گلگامێش‪ ،‬هه‌ڵده‌بژێرێ���ت‪ .‬هاوڕێیه‌ت��� ‌ی گه‌وره‌ترین‬ ‫خۆ ‌ی كوشت‪.‬‬ ‫روداوه‌كان���ی‌ ن���او ئ���ه‌م چیرۆكان��� ‌ه هه‌رالی���ه‌ك ده‌یه‌وێ���ت زیاتر له‌و به‌ش��� ‌ه هۆشیاربونه‌وه‌یه‌كی‌ وجودیش ‌ه له‌هه‌مبه‌ر ده‌س���كه‌وتی‌ ژیان���ه‌‪ ،‬به‌ڵك���و به‌قه‌ول ‌ی‬ ‫ده‌مانبه‌ن���ه‌وه‌ س���ه‌ر ئ���ه‌و پرس���یار‌ه وه‌ربگرێت كه ‌پێی���دراوه‌‪ .‬هاوڕێیه‌تیه‌ك چاره‌نوسی‌ مرۆڤ‌و حه‌تمییه‌تی‌ فانیبون ‌ی شیشیرۆن له‌س���ه‌رو هه‌مو ئیعتیبارێك ‌ی‬ ‫ئه‌خالقیی ‌ه گرنگه‌ی كه ‌به‌نیسبه‌ت ژیان ‌ی كه ‌له‌س���ه‌ر بنه‌ما ‌ی به‌رژه‌وه‌ندی‌‌و چێژ‌ه له‌ژیاندا‪ .‬له‌تابلۆ ‌ی هه‌ش���ته‌مدا گلگامێش دیكه‌ ‌ی ئینس���انییه‌وه‌ی ‌ه ك���ه‌خزمه‌تێك ‌ی‬ ‫مرۆڤه‌و‌ه جه‌وهه‌رییه‌‪ ،‬ئه‌ویش هاوڕێیه‌تیه‌‪ .‬ئ���ه‌وا هاوڕێیه‌تی‌ نێوان خراپه‌كارانه‌ نه‌ك له‌س���ه‌ر ته‌رمی‌ ئه‌نكی���دۆی‌ هاوڕێی به‌م گه‌ور‌ه به‌پرۆس���ه‌ ‌ی كامڵبون��� ‌ی عه‌قڵی‌‌و‬ ‫هاوڕێیه‌ت ‌ی چیه‌؟ هاوڕێیه‌تی‌ چ خزمه‌تێك مرۆڤی‌ خاوه‌ن فه‌زیله‌ت( ارسطو‪ :1924 :‬ش���ێوه‌یه‌ ته‌عبیر له‌حوزنی‌ خۆی‌ ده‌كات رۆحی‌ م���رۆڤ ده‌كات بگ���ر‌ه مه‌رجێك ‌ی‬ ‫"ئه‌نكیدۆ‪ ,‬هاوڕێ‌و خۆشه‌ویستی‌ سااڵن ‌ی سه‌ره‌كیش ‌ه بۆ به‌ده‌ستهینان ‌ی به‌خته‌وه‌ری‌‪.‬‬ ‫به‌پرۆس���ه‌ ‌ی كامڵبون ‌ی عه‌قڵ���ی‌‌و رۆح ‌ی ‪.)235‬‬ ‫به‌بڕوای‌ ئه‌رستۆ چۆنێتی‌ په‌یوه‌ندیمان گه‌نجی���م‪ ،‬ئه‌ی‌ ئه‌و پڵنگ��� ‌ه كێوییه‌ ‌ی كه ه���ه‌ر په‌یوه‌ندییه‌كی���ش پێچه‌وانه‌ی‌ ئه‌م‬ ‫م���رۆڤ ده‌كات؟ هاوڕێیه‌ت ‌ی هه‌ڵگر ‌ی چ‬ ‫له‌گ���ه‌ڵ خ���ودی‌ خۆمان���دا سروش���ت ‌ی ‌لێره‌دا نوس���توه‌و درێغی‌ له‌هیچ ش���تێك مه‌خزا قه‌اڵنه‌ی‌ هاوڕێیه‌ت ‌ی بو‪ ،‬ئه‌وا وه‌ك‬ ‫به‌هایه‌كی‌ ئه‌خالقیه‌؟‬ ‫ئه‌رستۆ یه‌كێك ‌ه له‌و فه‌یله‌سوفانه‌ ‌ی كه په‌یوه‌ندیم���ان له‌گ���ه‌ڵ ئه‌وان��� ‌ی دیكه‌دا نه‌ده‌ك���رد‪ ،‬پێكه‌و‌ه به‌كێ���و ‌ی خوداكاندا ئه‌رس���تۆ ده‌ڵێت‪ :‬ئه‌و‌ه په‌یوه‌ند ‌ی نێوان‬ ‫‌‌‬ ‫‌به‌قوڵی‌ س���ه‌باره‌ت به‌هاوڕێیه‌تی‌ قسه‌ ‌ی ده‌ستنیش���ان ده‌كات‪ .‬كاتێك كه‌س���ێك س���ه‌ركه‌وتین تامانگای‌ ئاسمانمان گرت‌و خراپه‌كاران ‌ه نه‌ك مرۆڤ ‌ه مه‌زنه‌كان‪.‬‬ ‫كردوه‌‪ :‬ئه‌و پێیوای ‌ه هاوڕێیه‌تی‌ فه‌زیله‌تێك ‌ه چاكه‌و ئاس���وده‌یی‌ بۆ هاوڕێكه‌ی‌ ده‌وێت كوش���تمان‪ ،‬خومبابامان له‌س���ه‌ر زه‌و ‌ی‬ ‫سه‌رچاوه‌كان‪:‬‬ ‫مرۆڤ ده‌توانێت له‌ڕێگه‌یه‌وه‌ ئاس���وده‌ی ‌ی ئ���ه‌وا بۆ خ���ودی‌ خۆی‌ ده‌وێ���ت چونك ‌ه راماڵی‌‪ ,‬ئه‌و ك ‌ه له‌دارستانی‌ سدر ده‌ژیا‪.‬‬ ‫ فریدالدی������ن عطار نيش������ابورى‪ .‬تذكرة‬‫به‌ده‌س���ت بهێنیت كه‌دوائامانجی‌ ژیانه‌‪ .‬له‌هاوڕێكه‌ی���دا خ���ۆی‌ ده‌بینێت���ه‌وه‌‪ .‬ئێستا ئه‌م خه‌و‌ه قوڵ ‌ه چییه‌ تۆی‌ له‌باوه‌ش‬ ‫هاوڕێیه‌ت ‌ی نه‌ك ته‌نها پێویستیه‌ له‌ژیاندا هاوڕێیه‌ت��� ‌ی تاك ‌ه په‌ناگه‌ی��� ‌ه كه ‌مرۆڤ گرتوه‌؟ تۆ له‌تاریكیدا ده‌گه‌ڕێیت‌و ئید ‌ی االولياء ‪ ،‬انتش������ارات زوار‪ ،‬چاپ هفدهم‪،‬‬ ‫به‌ڵكو له‌هه‌مانكاتدا جوان‌و شه‌ریفانه‌یه‌‪ ،‬له‌كات���ی‌ خۆش���به‌ختی‌‌و به‌دبه‌ختیش���دا ئێمه‌ نابینیت (گیلگمش‪ ,‬لوح هش���تم‪ :‬تهران ‪1386‬‬ ‫‪ -2‬ارس������طوطاليس‪ .‬عل������م االخالق الى‬ ‫زیات���ر له‌م���ه‌ هاوڕێیه‌ت���ی‌ وێكچ���ون‌و په‌ن���ای‌ بۆده‌ب���ات‪ .‬هه‌رچه‌ند ئینس���ان ‪.)67‬‬ ‫مه‌رگ��� ‌ی ئه‌نكی���دۆ ب���ۆ گلگامێ���ش نيقوماخوس‪ ,‬جزء الثان������ي‪ ,‬ترجمة‪ :‬احمد‬ ‫هاوبه‌ش���ییه‌كی‌ ویژدانیی���ه‌‪ .‬له‌كتێب��� ‌ی زیات���ر ده‌وڵه‌مه‌ند بێت‌و هه‌س���ت به‌هێزو‬ ‫(ئه‌خالق��� ‌ی نیكۆماخۆس) دا ئه‌رس���تۆ تواناو شكۆ بكات هه‌ر پێویستی‌ به‌وه‌ی ‌ه راچه‌ڵه‌كاندنێك���ی‌ گه‌وره‌ی���ه‌‪ ،‬ئه‌وان ك ‌ه لطفي س������يد‪ ،‬مطبعة دارالكت������ب المصرية‬ ‫هاوڕێیه‌تی‌ بۆ س���ێ شێوه‌ پۆلێن ده‌كات هاوڕێكان ‌ی له‌ده‌وری‌ بن( ارسطو‪ :1924 :‬تادوێن���ێ وه‌ك دو هاوڕێ���ی س���ه‌میم ‌ی بالقاهرة ‪.1924‬‬ ‫‪ -3‬د‪ .‬اسامة س������عد ابو سريع‪ .‬الصداقة‬ ‫ده‌ژیان‌و روب���ه‌ڕوی‌ دوژم���ن ده‌بونه‌وه‌‪،‬‬ ‫به‌رئه‌ساسی‌ سێ پره‌نس���یپ ك ‌ه بریتین ‪.)221‬‬ ‫ئه‌رس���تۆ په‌یوه‌ندیی���ه‌ك دروس���ت ئێستا هیجره‌ت ‌ی ئه‌نكیدۆ برینیكی‌ قوڵ ‌ی م������ن منظور عل������م النفس‪ ,‬سلس������لة عالم‬ ‫له‌‪(:‬به‌رژه‌وه‌ندی‌)و (چێژ)و (فه‌زیله‌ت)‪.‬‬ ‫ هاوڕێیه‌تی���ه‌ك ك���ه‌ له‌س���ه‌ر ده‌كات له‌نێ���وان عه‌دال ‌هت‌و هاوڕێیه‌تیدا‪ .‬له‌ڕۆحی‌ گلگامێشدا دروست كردوه‌‪ .‬هه‌ر المعرفة ‪ ,179‬كويت‪.1993‬‬‫‪ -4‬گیلگمش‪ .‬ترجمه‌‌ به‌‌فارسی ‌‪ :‬دكتر‬ ‫بنه‌م���ای‌ به‌رژه‌وه‌ندیی��� ‌ه هاوڕێیه‌تیه‌ك ‌ی به‌بۆچون��� ‌ی ئه‌و ئه‌گ���ه‌ر ئینس���انه‌كان له‌تابل���ۆی‌ هه‌ش���ته‌مدا گلگامێش ده‌ڵێت‬ ‫ساده‌له‌وحانه‌یه‌ به‌نه‌مان ‌ی به‌رژه‌وه‌ندییه‌ك ‌ه یه‌كتری���ان خۆشویس���ت ئی���دی‌ هی���چ "هاوڕێكه‌م كه ‌له‌هه‌م���و یاده‌وه‌رییه‌كاندا داود منش������ی زاده‌‪ ،‬نشر اختران‪ ،‬بدون سال‬ ‫پێویستیه‌ك به‌عه‌داله‌ت بونی‌ نی ‌ه چونك ‌ه هاوبه‌شم بو‪ ،‬شه‌ش رۆژو شه‌ش شه‌و بۆ ‌ی چاپ‪.‬‬ ‫ئه‌ویش به‌كۆتا دێت‪.‬‬

‫هاوڕێیه‌تی‌ گه‌وره‌ترین‬ ‫ده‌سكه‌وتی‌ ژیان ‌ه‬ ‫به‌ڵكو به‌قه‌ول ‌ی‬ ‫شیشیرۆن‬ ‫له‌سه‌رو هه‌مو‬ ‫ئیعتیبارێكی‌ دیكه‌ ‌ی‬ ‫ئینسانییه‌وه‌ی ‌ه كه‬ ‫‌خزمه‌تێكی‌ گه‌ور‌ه‬ ‫به‌پرۆسه‌ ‌ی كامڵبون ‌ی‬ ‫عه‌قڵی‌‌و رۆح ‌ی‬ ‫مرۆڤ ده‌كات بگره‌‬ ‫مه‌رجێك ‌ی سه‌ره‌كیش ‌ه‬ ‫بۆ به‌ده‌ستهینان ‌ی‬ ‫به‌خته‌وه‌ری‌‬

‫ته‌ندروستی ‪tandrusti. sul@gmail. com‬‬

‫)‪ )558‬سێشه‌مم ‌ه ‪2016/12/27‬‬

‫‪15‬‬

‫الپەڕەی تەندروستی‪ ،‬ئامادەكردنی ڕاگەیاندنی تەندروستیی سلێمانی‬

‫ئه‌و مندااڵنه‌ی بڕی پێویست ڤیتامین (‪ )D‬یان نییه‌ ئه‌گه‌ری توشبونیان‬ ‫به‌نه‌خۆشییه‌كانی دڵ‌و ده‌ماره‌كان زیاتر ده‌بێت‬ ‫كۆمه‌ڵێك له‌زانایان توانیان نیشانه‌‬ ‫س����ه‌ره‌تاییه‌كانی ئه‌گه‌ری توش����بون‬ ‫به‌نه‌خۆش����ییه‌كانی دڵ له‌ته‌مه‌ن����ی ‪5‬‬ ‫ساڵیه‌وه‌ دیاری بكه‌ن‪ ،‬به‌وه‌ش هیوایه‌ك‬ ‫ده‌بێت بۆ ئه‌و مندااڵنه‌ی له‌و ته‌مه‌نه‌دا‬ ‫توشی ئه‌و حاڵه‌ته‌ ده‌بن‌و ده‌توانرێت‬ ‫نه‌خۆش����یه‌كانیان ده‌ستنیشان بكرێت‬ ‫بۆئه‌وه‌ی چاره‌س����ه‌ری پێویستیان بۆ‬ ‫بكرێت‪.‬‬ ‫به‌پێی لێكۆڵینه‌وه‌یه‌كی پزیش����كی‬ ‫نوێ له‌واڵت����ی كه‌ن����ه‌دا ده‌ركه‌وتوه‌‪،‬‬ ‫ده‌كرێ����ت نیش����انه‌ س����ه‌ره‌تاییه‌كانی‬ ‫توش����بون به‌نه‌خۆش����یه‌كانی دڵ‬ ‫له‌ته‌مه‌نێكی منداڵی����دا دیاری بكرێت‬ ‫ته‌نانه‌ت پێش ئه‌و ته‌مه‌نه‌ش‪ ،‬زانایان‬ ‫له‌و بڕوایه‌دان ئ����ه‌و مندااڵنه‌ی برێكی‬

‫پێویست ڤیتامین (‪ )D‬ناگات پێیان‬ ‫یاخ����ود به‌پێی پێویس����ت تیش����كی‬ ‫خۆر لێیان نادات یاخود ش����یره‌مه‌نی‬ ‫ناخ����ۆن‪ ،‬زیاتر ئه‌گه‌ری توش����بونیان‬ ‫به‌نه‌خۆش����یه‌كانی دڵ‌و ده‌م����اره‌كان‬ ‫لێده‌كرێ����ت‪ ،‬ئ����ه‌و نه‌خۆش����یانه‌ش‬ ‫به‌هۆكاری س����ه‌ره‌كی گیانله‌ده‌ستدان‬ ‫له‌جیهاندا داده‌نرێن‪.‬‬ ‫به‌پێ����ی لێكۆڵینه‌وه‌كه‌ كه‌مبونه‌وه‌ی‬ ‫ئاستی ڤیتامین (‪ )D‬په‌یوه‌ندی هه‌یه‌‬ ‫به‌ به‌رزبونه‌وه‌ی رێژه‌ی كۆلس����ترۆلی‬ ‫زیانبه‌خش له‌خوێن����ی ئه‌و مندااڵنه‌ی‬ ‫ته‌مه‌نی����ان له‌نێوان س����اڵێك بۆ پێنج‬ ‫س����اڵیدایه‌و ئ����ه‌وه‌ش ده‌بێت����ه‌ هۆی‬ ‫گیران����ی ده‌م����اره‌كان‌و به‌رزبونه‌وه‌ی‬ ‫توشبون به‌جه‌ڵته‌‪.‬‬

‫‪%٧٠‬ی خانمان‬ ‫توش ‌ی گرێی مه‌مك ئه‌بن‬

‫دروستبونی‌ گرێ‌ له‌مه‌مكی‌ ئافره‌تاندا‬ ‫نه‌خۆشییه‌كی‌ به‌رباڵوه‌و ‪ %70‬خانمان‬ ‫توشی‌ ده‌بن‪ ،‬گرێ‌ له‌ئه‌نجامی‌ گۆڕانی‌‬ ‫هۆڕمۆن���ی‌ له‌ش‌و كۆبون���ه‌وه‌ی‌ چه‌ند‬ ‫خانه‌ی���ه‌ك ده‌بێ���ت‌و ده‌بێت���ه‌ هۆی‌‬ ‫سه‌رهه‌ڵدانی‌ گرێ‌‪.‬‬ ‫هه‌ریه‌ك له‌گرێ���ی‌ پاك‌و گرێی‌ پیس‬ ‫واته‌ گرێ���ی‌ (ش���ێرپه‌نجه‌)یی هه‌یه‌‪،‬‬ ‫م���ه‌رج نییه‌ گرێكان مه‌ترس���یدار بن‌و‬ ‫زۆبه‌ی‌ كات گرێ���كان له‌جۆری‌ پاكن‪،‬‬ ‫زۆبه‌ی‌ كات كچان له‌ته‌مه‌نێكی‌ كه‌مه‌وه‌‬

‫واته‌ له‌ته‌مه‌نی‌ ‪ 15‬س���اڵیه‌وه‌ توش���ی‌‬ ‫گرێ‌ ده‌بن‪.‬‬ ‫بونی‌ گرێ له‌ڕێگه‌ی‌ پشكنین به‌سۆنه‌ر‬ ‫بۆ ته‌مه‌نی‌ خوار ‪ 20‬س���اڵ‌و تیشك بۆ‬ ‫سه‌رو ‪ 35‬ساڵ‌ ده‌ستنیشان ده‌كرێت‪،‬‬ ‫بونی‌ گ���رێ‌ مه‌رج نییه‌ ئاس���ه‌وارێكی‌‬ ‫خراپ دابنێت له‌سه‌ر ئه‌و كه‌سه‌‪ ،‬به‌ڵكو‬ ‫زۆرج���ار ته‌نها وه‌ك���و چه‌ورییه‌ بۆیه‌‬ ‫پێویس���ته‌ خانمان له‌هه‌ردو باره‌كه‌دا‬ ‫هۆشیاربن‌و سه‌ردانی‌ پزیشكی‌ پسپۆڕ‬ ‫بكه‌ن ب���ۆ خۆپاراس���تن له‌كاریگه‌رییه‌‬ ‫خراپه‌كانی‌‪.‬‬

‫به‌رده‌وامی‌ كرداری خوێن وه‌رگرتن‬ ‫له‌نه‌خۆش ‌ی ساالسیمیادا چییه‌؟‬

‫زۆربه‌ی كات كاریگه‌ری خراپ له‌سه‌ر‬ ‫ته‌ندروستی كه‌س���ی نه‌خۆش دروست‬ ‫ده‌كات‪ ،‬ئه‌ویش له‌ئه‌نجامی ئه‌و خوێن ‌ه‬ ‫زۆره‌ی ك��� ‌ه نه‌خۆش���ه‌ك ‌ه وه‌ریده‌گرێت‬ ‫ئه‌وی���ش وه‌ك به‌رزبون���ه‌وه‌ی رێ���ژه‌ی‬ ‫مادده‌ی ئاسن له‌ له‌شی نه‌خۆشه‌كه‌دا‪،‬‬ ‫ئه‌مه‌ش مادده‌یه‌كی ژه‌هره‌و كاریگه‌ری‬ ‫له‌س���ه‌ر دڵ‌و جگه‌ر دروس���ت ده‌كات‌و‬ ‫سپڵی نه‌خۆشه‌كه‌ ده‌ئاوسێنێت‌و له‌سه‌ر‬ ‫هه‌مو به‌شه‌كانی تری له‌ش ئه‌نیشێت‪.‬‬ ‫بۆیه‌ پێویسته‌ ئه‌م گرفت ‌ه چاره‌سه‌ر‬ ‫بكرێت ئه‌ویش له‌ڕێگه‌ی چاره‌س���ه‌ری‬

‫تایب���ه‌ت‌و به‌رده‌وام���ه‌وه‌ ده‌بێ���ت ك ‌ه‬ ‫ی وه‌رگرتنی خوێنه‌كه‌دا‬ ‫له‌گه‌ڵ ك���ردار ‌‬ ‫ب���ۆ نه‌خۆش���ه‌ك ‌ه ئه‌نج���ام ده‌درێت‪،‬‬ ‫چونك ‌ه به‌ش���ێوه‌یه‌كی فیس���یۆلۆجی‬ ‫له‌ش ناتوانێ���ت بیكات ‌ه ده‌ره‌وه‌و خۆی‬ ‫لێ رزگار ب���كات‪ ،‬چاره‌س���ه‌ره‌كانیش‬ ‫به‌ش���ێوه‌ی ده‌رزی یاخ���ود (حه‌پ)ه‌‪،‬‬ ‫له‌هه‌مان كاتدا نه‌خۆشه‌ك ‌ه توشی چه‌ند‬ ‫گرفتێكی دیكه‌ ده‌بێت وه‌ك دواكه‌وتنی‬ ‫گه‌ش���ه‌و باڵق نه‌بون‪ ،‬ئه‌م��� ‌ه هه‌ریه‌ك‬ ‫به‌پێی كێش���ه‌كه‌ی چاره‌س���ه‌ری خۆی‬ ‫هه‌یه‌ كه‌ ئه‌توانرێت چاره‌سه‌ر بكرێت‪.‬‬

‫كاریگه‌ر ‌ی هه‌وكردن ‌ی كۆئه‌ندام ‌ی‬ ‫میزو میزه‌ڕۆ له‌سه‌ر خانمان ‌ی دوگیان‬ ‫ئه‌وخانمان���ه‌ی‌ كه‌ دوگیانن رێژه‌یه‌كی‌‬ ‫زۆریان توشی‌ هه‌وكردنی‌ كۆئه‌ندامی‌ میزو‬ ‫میزه‌ڕۆ ئه‌بن‪ ،‬له‌باره‌ی‌ كاریگه‌رییه‌كانی‌‬ ‫وه‌ها حاڵه‌تێ���ك‪ ،‬د‪.‬كاوه‌فه‌قێ ره‌حیم‬ ‫پسپۆڕی‌ نه‌خۆش���ییه‌كانی‌ كۆئه‌ندامی‌‬ ‫میزو می���زه‌ڕۆ ده‌ڵێت "چه‌ند هۆكارێكی‌‬ ‫هه‌یه‌ بۆ نمونه‌ هۆرمۆنی‌ مێینه‌ له‌كاتی‌‬ ‫دوگیانی���دا زۆر زی���اد ده‌كات‌و له‌گه‌ڵ‬ ‫هه‌ندێ���ك هۆرمۆن���ی‌ دیك���ه‌‪ ،‬ئه‌مه‌ش‬ ‫ده‌بێته‌ هۆی‌ ئه‌وه‌ی‌ كه‌ كۆئه‌ندامی‌ میزو‬ ‫میزه‌ڕۆی‌ خانمه‌كه‌ فراوان بێت‌و كه‌مێك‬ ‫سست بێت به‌تایبه‌تیش بۆری‌ گورچیله‌‬ ‫له‌گه‌ڵ حه‌وزی‌ گورچیله‌ چاالكی‌ كه‌متر‬ ‫ئه‌بێته‌وه‌"‪.‬‬ ‫ئه‌و پزیش���كه‌ پس���پۆڕه‌ ده‌ش���ڵێت‬ ‫"هه‌روه‌ه���ا له‌به‌رئه‌وه‌ی‌ ك���ه‌ منداڵدان‬ ‫فش���ار ده‌خاته‌ سه‌ر بۆری‌ گورچیله‌كان‬ ‫هه‌ڵئاوسانێكی‌ سروشتی‌ له‌گورچیله‌كه‌دا‬ ‫روئ���ه‌دات‪ ،‬هه‌مو ئه‌مان���ه‌ ئه‌بێته‌ هۆی‌‬ ‫ئ���ه‌وه‌ی‌ ك���ه‌ می���ز زیات���ر بمێنێته‌وه‌‬ ‫له‌سیس���ته‌می‌ میزو می���زه‌ڕۆی‌ خانمه‌‬ ‫دوگیانه‌ك���ه‌دا‪ ،‬ئه‌م���ه‌ش له‌زانس���تی‌‬ ‫پزیشكیدا ده‌ركه‌وتو‌ه كه‌ له‌هه‌رشوێنێكدا‬ ‫په‌نگخواردنه‌وه‌ روبدات زیاتر ئاماده‌گی‌‬ ‫هه‌یه‌ بۆئه‌وه‌ی‌ ك���ه‌ به‌كتریا بگاته‌ ئه‌و‬ ‫ش���وێنه‌و گه‌ش���ه‌ بكات‌و هه‌وكردنه‌كه‌‬ ‫دروست بكات‪ ،‬بۆیه‌ ئێمه‌ زۆرجار ئه‌گه‌ر‬ ‫نه‌خۆشێك كه‌ڵچه‌ری‌ میزی‌ بۆ بكه‌ین‌و‬ ‫پۆزه‌تی���ف بێ���ت‌و هیچ نیش���انه‌یه‌كی‌‬ ‫هه‌وكردنی‌ نه‌بێت له‌كه‌س���ێكی‌ گه‌وره‌و‬ ‫له‌حاڵه‌ت���ی‌ ئاس���اییدا ئه‌مه‌ پێویس���ت‬ ‫ناكات چاره‌س���ه‌ربكرێت‪ ،‬به‌اڵم له‌كاتی‌‬ ‫دوگیانی���دا ئه‌گ���ه‌ر نه‌خۆش���ه‌كه‌ هیچ‬ ‫نیشانه‌یه‌كیشی‌ نه‌بێت به‌اڵم پشكنینی‌‬ ‫میزه‌كه‌ی‌ ده‌ریبخات كه‌ ئه‌م نه‌خۆش���ه‌‬ ‫هه‌وكردنی‌ هه‌یه‌ پێویس���ته‌ چاره‌س���ه‌ر‬ ‫بكرێت"‪.‬‬ ‫د‪.‬كاوه‌ فه‌ق���ێ جه‌ختیش���یكرده‌وه‌‪،‬‬ ‫ده‌ركه‌وت���وه‌و لێكۆڵین���ه‌وه‌ ك���راوه‌‬ ‫ك���ه‌(‪)%10‬ی‌ ئه‌و خانمه‌ دوگیانانه‌ی‌ كه‌‬ ‫به‌كتریا له‌میزه‌كه‌یاندا هه‌یه‌ ئه‌گه‌ر بێت‌و‬ ‫چاره‌س���ه‌ر نه‌كرێن توش���ی‌ هه‌وكردنی‌‬ ‫گورچیله‌ ده‌ب���ن له‌داهاتویه‌كی‌ نزیكدا‪،‬‬ ‫له‌به‌رئه‌وه‌ پێویس���ته‌ زۆر ئاگاداری‌ بین‬ ‫به‌تایب���ه‌ت بۆ خانمانی‌ دوگیان‪ ،‬چونكه‌‬ ‫ئه‌گ���ه‌ر رێژه‌ی‌ هه‌وكردن���ی‌ كۆئه‌ندامی‌‬ ‫می���زو میزه‌ڕۆی‌ نه‌خۆش���ه‌كه‌ به‌ش���ی‌‬ ‫س���ه‌ره‌وه‌ی‌ كۆئه‌ندامی‌ می���زو میزه‌ڕۆ‬ ‫بێت‌و له‌گه‌ڵیشیدا هه‌وكردنی‌ گورچیله‌و‬ ‫گیران���ی‌ گورچیل���ه‌ی‌ هه‌بێ���ت‪ ،‬ئه‌مه‌‬ ‫ئه‌گه‌ری‌ زۆره‌ هه‌وركردنه‌كه‌ باڵوبێته‌وه‌‬ ‫به‌ناو جه‌سته‌ی‌ نه‌خۆشه‌كه‌داو واده‌كات‬ ‫كه‌ دایكه‌كه‌ زو ژانی‌ منداڵبون بیگرێت‌و‬ ‫منداڵه‌كه‌ی‌ به‌(نابه‌كام)ی‌ له‌دایك ببێت‌و‬ ‫ئه‌گه‌ریشی‌ هه‌یه‌ مه‌ترسی‌ له‌سه‌ر ژیانی‌‬ ‫دایكه‌كه‌و كۆرپه‌كه‌ش دروست بكات‪.‬‬

‫ناونیشانی وێبسایتی بەڕێوبەرایەتی گشتی تەندروستی سلێمانی‬

‫‪http://www. dohsuli. com‬‬

‫فەیسبوك‪https://www. facebook. com/tandroostyt :‬‬

‫‪14‬‬

‫بیرورا‬

‫)‪ )558‬سێشه‌مم ‌ه ‪2016/12/27‬‬

‫بارزانی لەبەردەم هاوکێشەیەکی نوێی قەیراندا‬

‫سەنگەر مشیر مەنتکی *‬ ‫ئەگ����ەر چاوێ����ک بەڕاب����ردوی پارت����ە‬ ‫سیاس����یەکانی کوردس����تان بخش����ێنین‬ ‫وێس����تگەیی زۆرمان بەرچاو دەکەوێت کە‬ ‫کاریگ����ەری چارەنوسس����ازی هەبوە نەک‬ ‫تەنها لەس����ەر قۆناغی چەکداری سەردەمی‬ ‫ش����اخ بەڵکو لەس����ەر ئەزمونی سیاس����ی‌و‬ ‫دیموکراسی ئێس����تای هەرێمی کوردستان‪.‬‬ ‫پارت����ی کە زۆرب����ەی کات لەچەقی مێژوی‬ ‫خەباتی سیاس����ی‌و چەکداری کوردستانی‬ ‫عیراق بوە زیاتر جێپەنجەی دیارە لەس����ەر‬ ‫ئایندەی هەرێم‪ .‬گۆشەنیگایەک کە دەکرێت‬ ‫لێیەوە س����ەیری روداوەکانی ئێستا هەرێم‬ ‫بکەین بنیاتی (‪ )Structure‬سیاس����ی ئەو‬ ‫حزبەیە ک����ە پەیوەندی هەیە بەڕوداوەکانی‬ ‫ئێستای هەرێم‪ .‬بنیاتی سیاسی پارتی هەر‬ ‫لەدوای دروستبونیەوە بریتی بوە لەگرێدانی‬ ‫دیاردەی بنیاتی بنەماڵە بەدامەزراوەیەکی‬ ‫سیاس����ی مۆدێرن ک����ە پارتی سیاس����یە‪.‬‬ ‫زۆرب����ەی قەیرانە ک����ۆن‌و نوێیەکانی پارتی‬ ‫پەیوەندی بەو سروش����تە تێکەڵەی پارتی‬ ‫هەیە کە پەیڕەوی سیاسەتی ئیحتواکردن‌و‬ ‫رەتکردنەوەی رکابەر لەس����ەر دەس����ەاڵت‌و‬ ‫الوازکردن����ی چەمکی ش����ەراکەتی حەقیقی‬ ‫لەس����ەنتەری بڕی����ار دەکات‪ .‬بەالیەکی تر‬ ‫گرێدان����ی ئینتیم����ای خوێ����ن بەعەقڵیەتی‬ ‫سێنترالیزم لەئیدارەدانی دەسەاڵت‪ .‬مێژوی‬ ‫سیاس����ی پارتی لەملمالن����ێ لەگەڵ کەس‌و‬ ‫الیەنەکان بەرجەستەی ئەو هاوسەرگیریەی‬ ‫نێوان حزب‌و هەژمونی بنەماڵەیە‪ .‬ملمالنێی‬ ‫نێ����وان باڵ����ی ئەندامانی س����ەرکردایەتی‬ ‫لەسااڵنی شەس����تەکانی سەدەی رابردو کە‬ ‫ئارەزوی بەدامەزراوەبونی پارتییان دەکرد‬ ‫بەتایبەتی لەپرۆسێس����کردنی ش����ەراکەت‬ ‫لەبڕیاردان نمونەیەکی دیاری ئەو سروشتەی‬ ‫پارتیە‪ .‬دواتریش لەدوای روخانی شۆڕشی‬ ‫ئەیلول‌و دروس����بونی پارتە چەکدارەکانی‬ ‫ت����ر بەتایبەت����ی یەکێت����ی مەیدان����ی ئەم‬ ‫ملمالنێیە لەناوخۆی پارتی گواس����ترایەوە‬ ‫بۆ نێوان پارتەکان‪ .‬ه����ۆکاری گەڕانەوەی‬ ‫پارتی لەدوای دروس����بونی شۆڕش����ی نوێ‬ ‫دەگەڕێت����ەوە بۆ ئەو عەقڵیەتە ئیحتیکاریە‬ ‫بنەماڵەیی����ە کە خودی ئیدری����س بارزانی‬ ‫کۆچکردو گوزارشتی لێکرد کە ئەگەر ئەوان‬ ‫ش����ۆڕش نەکەن نابێت کەس لەکوردستان‬ ‫لەدوای ئەوان بی����کات‪ .‬هاوکات عەقڵیەتی‬ ‫ئیحتیکارکردنی شۆڕش‌و شەرعیەتی شۆڕش‬ ‫تەنها پەیوەس����ت نەب����وە بەپارتی‪ ،‬بەاڵم‬ ‫پارتی پش����کی شێری هەیە لەم سیاسەتە‪.‬‬ ‫کارەس����اتی ه����ەکاری‌و ش����ەڕی براکوژی‌و‬ ‫یەکترکوژی ه����ەر لەحەفتاکانەوە تادەگاتە‬ ‫راپەری����ن‌و روخانی رژێم����ی بەعس لە‪٢٠٠٣‬‬ ‫درێژکراوەی ئەم سیاس����تە ئیحتواکردنەیە‬ ‫کە ناتوان����ن کێبەرکێیەک قەبوڵ بکەن کە‬ ‫ببێتە هەڕەش����ە لەس����ەر پێگەی سیاسی‌و‬ ‫ئەمنی‌و ئابورییان‪.‬‬ ‫بەاڵم بۆچی ئەو ئاستەنگانەی کە پارتی‬ ‫روبەڕوی دەبێتەوە ئەمڕۆ جیاوازە لەزۆربەی‬ ‫ئ����ەو قۆناغانەی کە پارتی پێیدا تێپەڕبوە‪.‬‬ ‫لەدوای دروس����بونی بزوتن����ەوەی گۆڕان‌و‬ ‫الوازبونی پێگەی ش����ەریکە سەرەکیەکەی‬ ‫پارتی کە یەکێتییە‪ ،‬پارتی خۆی دۆزییەوە‬ ‫لەبەرامب����ەر رکابەرێکی نوێ کە پێش����وتر‬ ‫هەڕەشە نەبوە لەسەر دەسەاڵتی ئەو‪ ،‬ئەو‬ ‫رکابەرە نوێیەی پارتی هێزێکی چەکدارنیە‬ ‫کە مەترسی بۆ سەر ئاسایشی پارتی هەبێت‬ ‫ی����ان ئابوریەکی زەبەالحی نەوتفرۆش����تنی‬ ‫نییە کە کێبەرکێی بازاڕو بەدەس����تهێنانی‬ ‫پشتگیری واڵتانی دراوسێ بکات بەڵکو ئەم‬ ‫رکابەرە نوێیە خەڵکی ئاسایی هەرێمە‪ ،‬ئەو‬ ‫خەڵک����ەی کە هێزێکی رێکخراو نییە بەمانا‬ ‫سیاس����یەکەی لەچوارچێ����وەی پارتێ����ک‪،‬‬ ‫بەڵکو بەس����یفەتی هاواڵتی ی����ان محکوم‬ ‫تەنان����ەت خ����ودی الیەنگرانی ی����ان بڵێین‬ ‫دەنگدەرانی ئاس����ایی حزبەکەی بارزانیش‬ ‫لەخۆدەگرێ����ت‪ .‬واتا پارت����ی بەتایبەتیش‬ ‫بارزانی‌و خزمە پلە یەکەکانی کە پۆس����ت‌و‬ ‫بڕیاری ئەمنی‌و سیاسی‌و ئابوریان لەدەستە‬ ‫لەگەڵ هەندێ لەنوخبەی سیاس����ی یەکێتی‬ ‫ک����ە پاش����کۆی حکومەتەک����ەی بارزانین‬ ‫لەالیەک‪ ،‬هاواڵتیانی هەرێم کە داماڵێندراوە‬ ‫بەش����ێوەیەکی پراکتی����ک لەزۆربەی مافە‬ ‫ئاب����وری‌و سیاس����ی‌و مەدەنی����ەکان بەدەر‬ ‫لەه����ەر ئینتیمایەکی سیاس����یان لەالیەکی‬

‫ت����ر‪ ،‬ئەمانە زۆرب����ەی چینی ناوەڕاس����ت‬ ‫بەتایبەتی فەرمانب����ەران‌و دەرچوانی بێکار‬ ‫لەنەوەی گەنج‌و چینی خواروی ناوەڕاس����ت‬ ‫لەزەحمەتکێش����ان لەخۆدەگرێ����ت‪ .‬ئەمانە‬ ‫زۆرین����ەی رەه����ای کۆمەڵ����گای ک����وردی‬ ‫پێکدەهێن����ن‪ .‬ئەگەر س����ەیرێکی رابردوی‬ ‫پارت����ی بکەین جی����اوازی ئ����ەو قەیرانەی‬ ‫ئێستای پارتی بۆ رون دەبێتەوە‪ .‬هۆکاری‬ ‫سەرەکی ئەم بەرە جەماوەریەی دژبەپارتی‬ ‫یان بڵێین دژبەبارزانی دوای ئەوە دێت کە‬ ‫الیەنەکان����ی تر بەتایبەت����ی یەکێتی وەکو‬ ‫هێزی دوەم‌و رکابەری سەرەکی پارتی ئەم‬ ‫رۆڵەی لەدەس����تدا کاتێ����ک لەچوارچێوەی‬ ‫رێکەوتنی س����تراتیژی وردەوردە لەرکابەر‬ ‫بوە هاوپەیمان‌و ش����ەریکی دەس����ەالت یان‬ ‫بەرونتر شەریکێکی الواز‪ ،‬لێرەدا بۆشاییەک‬ ‫دروستبو ئەویش نەبونی ئۆپۆزسیۆنە یان‬ ‫بەڕونتر رکابەر‪ ،‬بونی ئۆپۆزسیۆن گرنگە کە‬ ‫رابەرایەتی‌و ئیستیعابی دەنگە ناڕازییەکانی‬ ‫دژ بەدەسەاڵت بکات‪ .‬ئەو کەلێنە ماوەیەک‬ ‫بەگ����ۆڕان پڕکرایەوە وەک����و ئەلتەرناتیڤی‬ ‫یەکێتی‪ ،‬وەک پرۆژەیەک کە س����نورێک بۆ‬ ‫دەس����ەاڵتی رەهای بڕیارە ئابوری‌و ئەمنی‌و‬ ‫سیاس����یەکانی پارتی دیاربکات‪ .‬هەر بۆیە‬ ‫لەماوەیەک����ی کەمدا گ����ۆران توانی ببێتە‬ ‫ب����راوەی یەکەمی ئ����ەو دەنگ����ە ناڕازیانە‬ ‫لەس����لێمانی‪ .‬هەرچەندە گۆڕان رۆڵی هەبو‬ ‫لەبەگەڕخس����تنی جەم����اوەرو هۆش����یاری‬ ‫جەم����اوەری ک����ە بتوانێت وەک هەڕەش����ە‬ ‫بێتە پێش لەب����ەردەم هەژمون����ی پارتی‪،‬‬ ‫ب����ەاڵم لەهەمان کاتدا بارودۆخی تری وەکو‬ ‫بەهاری عەرەبی‌و هۆش����یاربونەوەی خەڵک‬ ‫لەگەندەڵی زەبەالحی سیاس����ی‌و ئابوری‌و‬ ‫ئیحتیکارکردن����ی ناوەندی بڕی����ار لەهەرێم‬ ‫لەچوارچێوەی بازنەیەکی بچوک‌و دواتریش‬ ‫خراپبونی باری ئابوری خەڵک لەدەرئەنجامی‬ ‫ئەو سیاسەتە هەڵەو تاکجەمسەریەی پارتی‬ ‫وایکرد کە جەماوەر ئەو کەلێنەی ملمالنێیە‬ ‫پڕبکاتەوە لەبەرامبەر هەژمونی پارتی‪.‬‬ ‫خۆپیشاندان‌و ناڕەزاییەکان گوزارشتە لەو‬ ‫هێزە جەماوەرییەی کە وەک رەتکەرەوەی‬ ‫هەژمونی بارزانی‪/‬پارتی هاتۆتە پێش����ەوە‪.‬‬ ‫دەڕبرینی ئەو ناڕەزاییە جەماوەریانەی دژ‬ ‫بەدەسەاڵت بەئاشکراو تاڕادەیەک بەئازادانە‬ ‫گوزارشتی لێکراوە لەناوچەی سلێمانی یان‬ ‫بەڕونتر بڵێین زۆنی س����ەوز‪ .‬بەشێوەیەی‬ ‫بیردۆزیانە چەند زیاتر لەیەک جەمس����ەرێ‬ ‫هێز هەبێت لەپانتایەکی دیاریکراوو رکابەری‬ ‫یەکتر بکەن ئەوەندە کەلێن‌و مەودا دروست‬ ‫دەبێت بۆ جوڵ����ەی ئازادیەکان‪ .‬بەم پێیە‬ ‫بونی دو جەمسەری هێز لەناوچەی سەوز‪،‬‬ ‫گ����ۆڕان لەالی����ەک‌و یەکێت����ی لەالیەکی تر‬ ‫بۆشاییەکی دروس����تکردوە کە ئازادیەکان‬ ‫تاڕادەی����ەک دەتوانن لەو بۆش����اییە جوڵە‬ ‫بکەن‪.‬‬ ‫ب����ەاڵم ئەو هێ����زە کۆمەڵگایی����ە ناڕازیە‬ ‫تایبەت نییە بەس����لێمانی بەڵکو زۆرینەی‬ ‫خەڵکی هەرێم دەگرێت����ەوە‪ .‬بەاڵم ئەوەی‬ ‫جێگ����ەی تێبینی����ە ئ����ەو ناڕەزایانەی دژ‬ ‫بەسیاسەتی ئیحتیکاری بارزانی لەهەولێرو‬ ‫دهۆک بەش����ێوەیەکی ت����ر دەردەکەوێت‪.‬‬ ‫هەم����ان توڕەی����ی‌و بێزاری خەڵ����ک درکی‬ ‫پێدەکرێ����ت بەتایبەت����ی لەهەولێ����ر‪ .‬بەاڵم‬ ‫بەهۆی تاکجەمس����ەری هێزو تەسکردنەوە‬ ‫یاڕونتر بڵێین خنکاندنی فەزای ئازادییەکان‬ ‫لەزۆنی زەردو دروس����تکردنی سایکۆلۆژیای‬ ‫ترس‌و تۆقاندن لەالیەن دەزگا ئەمنیەکانی‬ ‫پارتی ش����ێوازی دەربرینی ئ����ەم ناڕەزاییە‬ ‫جەماوەریە دژ بەهەژمونی پارتی‪ ،‬گوزارشتی‬ ‫لێناکریت بەهەمان شێوەی سلێمانی‪.‬‬ ‫ب����ەاڵم ئ����ەوەی گرنگ����ە ئەوەی����ە‪ ،‬ئەو‬ ‫بێدەنگیەی هەولێر هیچکات مانای رازیبون‬ ‫نییە بەسیاس����ەتی پارتی‪ .‬س����ەرکردایەتی‬ ‫پارت����ی بەتایبەتی ماڵبات����ی بارزانی ئەو‬ ‫راس����تییە ب����اش دەزان����ن‪ .‬ب����ەالی ئەوان‬ ‫لەمکاتەدا بەدەستهێنانی متمانەی سیاسی‬ ‫خەڵک یان رازیبون بەسیاسەتی پارتی کە‬ ‫ئامانجێکی دوردەس����تە گرنگ نییە‪ ،‬ئەوەی‬ ‫گرنگ����ە بەنس����بەت س����ەرکردایەتی پارتی‬ ‫دەرنەبڕینی ئەو ناڕەزاییانەیە بەش����ێوەی‬ ‫خۆپیش����اندان یان بایکۆت����ی جەماوەری‪.‬‬ ‫بەالی پارتی ئەگەر بەدەستهێنانی متمانەی‬ ‫زۆنی زەرد زۆر ئەستەم بێت باڵوکردنەوەی‬ ‫ترس ئامانجێکی زۆر ئاسانترەو تێچونەکەی‬ ‫کەمت����رە لەکورتمەودادا‪ ،‬ه����ەر لەبەرئەمە‬ ‫بارزان����ی ب����ژاردەی دوەمی هەڵب����ژاردوە‪.‬‬ ‫گرنگ نییەک����ە تۆ رازی����ت‪ ،‬گرنگ ئەوەیە‬ ‫ناڕازیبون����ی خ����ۆت بەیاخیبون����ی مەدەنی‬ ‫دەرنەبڕی����ت‪ .‬بۆیە دەبینی����ن پارتی هەمو‬ ‫دەزگا حزب����ی‌و حکوم����ی‌و ئەمنییەکان����ی‬ ‫خۆی خس����تۆتەگەڕ بۆ تۆقاندن‌و هەڕەشە‬ ‫لەتوێ����ژە جیاوازەکان����ی خەڵک����ی هەولێر‬ ‫لەمامۆس����تاو فەرمانبەرو خەڵکی ئاسایی‬ ‫بۆ رێگەنەدان بەبایکۆتکردن‌و خپیش����اندان‬ ‫دژ بەو سیاس����ەتە نادیموکراسیەی پارتی‪.‬‬ ‫ئەمە س����ایکۆلۆژیای هەمو دەسەاڵتخوازە‬ ‫خۆس����ەپێنەکانە کە لەیاخیبونی مەدەنی‬ ‫دەترس����ێت‪ ،‬ت����رس لەجەم����اوەر هاندەری‬

‫بەکارهێنانی توندوتیژییە لەالیەن دەسەاڵت‬ ‫بەتایبەت����ی دژی هەر دەستپێش����خەریەک‬ ‫کە لەوانەی����ە ببێتە هۆی تەش����ەنەکردنی‬ ‫ناڕەزاییەکان‪ .‬نمونەی هەمان سیاس����ەتی‬ ‫رژێمی بەعس کە هەر لەسااڵنی حەفتاکانی‬ ‫سەدەی رابردو هەمو جۆرە گردبونەوەیەکی‬ ‫جەم����اوەری تەنان����ەت بچوکی����ش بوای����ە‬ ‫بەتوندترین شێوە بەکوشتن وەاڵمدەدایەوە‪،‬‬ ‫بەگردبون����ەوە ئایینیەکانی����ش کە هاوکات‬ ‫بون لەگەڵ یادکردنەوەی کوش����تنی ئیمام‬ ‫حوس����ین‌و عەلی‪ .‬ئ����ەم وەاڵم����ە توندەی‬ ‫بەعس لەترس����ی گەورەبونی دەنگەکان بو‪.‬‬ ‫پارتیش بەهەمان ش����ێوە ه����ەر هەوڵێکی‬ ‫بچوک����ی ناڕەزای����ی پێ����ش س����ەرهەڵدانی‬ ‫بەهەڕەشەو کوش����تن‌و رفاندن‌و توندوتیژی‬ ‫وەاڵم دەدات����ەوە‪ .‬ه����ەروەک ئاماژەم����ان‬ ‫پێکرد هۆکاری س����ەرەکی تەسکردنەوەی‬ ‫مەودای ئازادی لەزۆنی زەرد ترسە‪ ،‬پارتی‬ ‫ئێس����تا لەهەمو ش����تێک دەترسێت‪ ،‬ترس‬ ‫لەخەڵک‪ ،‬ترس لەفەرمانبەرێکی ئاس����ایی‪،‬‬ ‫ت����رس لەمامۆس����تایەکی قوتابخانە‪ ،‬ترس‬ ‫لەئەندامێک����ی حزبەکەی خ����ۆی تەنانەت‬ ‫پارتی لەسێبەری خۆیشی دەترسێت‪ .‬ئەم‬ ‫ترسە هۆکاری زۆربونی دیاردەی تۆقاندنی‬ ‫رۆژنامەنوسان‌و دەنگە ناڕازیەکانی خەڵکە‪.‬‬ ‫باشە ئەم ترس����ە بۆچی؟ پەیوەندییەک‬ ‫هەی����ە لەنێوان ت����رس لەالوازبونی پێگەی‬ ‫دەس����ەاڵت‌و تەس����کردنەوەی ئازادیەکان‪.‬‬ ‫ئەگ����ەر س����ەیر بکەیت حاڵەتی کوش����تن‌و‬ ‫توندوتی����ژی بەرامب����ەر رۆژنامەنوس����ان‌و‬ ‫دەنگە ناڕازیی����ەکان لەزۆنی زەرد کەمتربو‬ ‫لەسااڵنی نێوانی ‪ ٢٠١٠‬بۆ ‪ ٢٠١٣‬بە بەرورد‬ ‫لەگ����ەڵ س����ااڵنی‪ ٢٠١٥‬ب����ۆ ‪ .٢٠١٦‬یەکێک‬ ‫لەه����ۆکارەکان لەماوەی یەک����ەم پارتی کە‬ ‫ش����ەرعیەتیکی دیموکراس����ی‌و پەرلەمانی‬ ‫هەب����و لەچوارچێ����وەی هاوپەیمانەتی����ەك‬ ‫لەگ����ەڵ یەکێتی‌و زۆرب����ەی الیەنەکانی تر‬ ‫بۆیە مەترس����ی لەس����ەر هەژمونی پارتی‌و‬ ‫دەس����ەاڵتی س����ەرۆکی هەرێم‌و س����ەرۆکی‬ ‫حکومەت نەبو بەمشێوەیە‪ ،‬ئەم شەرعیەتە‬ ‫هۆکاری کەمی ترسی پارتی بو هەر بۆیەش‬ ‫پارتی لەروانگ����ەی دڵنیابون����ی لەپێگەی‬ ‫دەسەاڵت کاردانەوەی کەمتر بو لەبەرامبەر‬ ‫دەنگ����ە ئازادەکان‪ .‬بەاڵم بە بەراورد لەگەڵ‬ ‫حاڵەت����ی دوەم دی����اردەی توندوتیژی دژ‬ ‫بەدەنگ����ە جی����اوازەکان‌و رۆژنامەنوس����ان‬ ‫بەه����ۆکاری تیرۆرو کێش����ەی کۆمەالیەتی‌و‬ ‫هێرش����ی گیانداران‪....‬هتد تاڕادەیەکی زۆر‬ ‫بەرزبۆتەوە‪ .‬یەکێ لەهۆکارەکان کە ئاماژەی‬ ‫پێدرا ترس����ی بارزانییە لە لەقبونی پێگەی‬ ‫دەس����ەاڵتی‪ ،‬بەتایبەتیش دوای هەوڵەکان‬ ‫ب����ۆ س����نوردارکردنی هەژمون����ی بارزانی‪/‬‬ ‫پارت����ی بەس����ەر داهاتی ن����ەوت لەرێگەی‬ ‫ئاش����کراکردنی داهات����ەکان‌و بەداتاکردن‌و‬ ‫دامەزراوەکردنی ئەو سامانەو بەسەرچونی‬ ‫ماوەی س����ەرۆکایەتی هەرێم‌و ئامادەنەبونی‬ ‫پەرلەم����ان ب����ۆ درێژکردن����ەوەی بۆ جاری‬ ‫دوەم(چ����وارەم)‪ ،‬هەم����و ئەمان����ە پارتی‬ ‫خستە چوارگۆشەی ترس لەسنوردارکردنی‬ ‫هەژمونی حوکمی بنەماڵە‪.‬‬ ‫بۆیە ئەگەر س����ەرنج بدەی����ن درک بەوە‬ ‫دەکەی����ن ک����ە بێدەنگ����ی هەولێ����ر مانای‬ ‫متمانەو پاڵپش����تی نییە بۆ سیاسەتەکانی‬ ‫بارزان����ی‪ ،‬هەولێریش لەخۆپیش����انداندایە‬ ‫بەاڵم بەش����ێوازێکی تر بەهۆی ئەو ترسەی‬ ‫هێزەکان����ی پارت����ی باڵویانکردۆتەوە لەنێو‬ ‫خەڵک����ی هەولێرو دهۆک ه����ەر لەدوای ‪٣١‬‬ ‫ئابەوە‪ .‬خۆپیش����اندانی هەولێ����ر لەرێگەی‬ ‫هاتنە س����ەر ش����ەقام نییە بەلکو لەرێگەی‬ ‫بایکۆتی پاڵپش����تیە بۆ پارت����ی‪ .‬خەڵکی‬ ‫هەولێر توڕەیە لەپارتی بەاڵم ئەو توڕەیی‌و‬ ‫ناڕەزایی دەردەبرێت بەپاڵپش����تی نەکردن‬ ‫لەسیاسەتەکانی پارتی‪ .‬بۆ نمونە دوای ئەو‬ ‫هەمو هەڵمەتی راگەیاندن‌و هاندان‌و خرۆشدان‬ ‫لەڕێگەی رێکخراوو ناوچەحزبیەکانی پارتی‌و‬ ‫هەڕەش����ەو فش����ارو بە بەش����داری خودی‬ ‫ک����وڕی بارزانی بۆ کۆکردن����ەوەی خەڵکی‬ ‫هەولێر لەدژی وتەکانی پەرلەمانتار س����روە‬ ‫عەبدولواحی����د‪ ،‬پارت����ی نەیتوانی خەڵکی‬ ‫هەولێر بهێنێتە سەرشەقام‪ ،‬بەڕونتر هەولێر‬ ‫بایکۆتی سیاسەتی پشتیوانکردن لەپارتی‬ ‫کرد‪ ،‬بۆیە هەولێر خۆپیشاندانی کرد لەدژی‬ ‫دەس����ەاڵتی پارتی بەنەچونە سەر شەقام‪،‬‬ ‫خەڵکی هەولێر پیش����انی دەسەاڵتی پارتی‬ ‫دا ک����ە ئ����ەوان ناڕازین لەسیاس����ەتەکانی‬ ‫پارتی‪ ،‬ئەم شێوازی بایکۆتکردنەی پارتی‬ ‫تاڕادەیەک چاوەڕواننەک����راو بو بۆ ئەوان‪.‬‬ ‫ئ����ەو ئیحراجکردنەی پارت����ی وایکرد رۆژی‬ ‫دواتر کوڕەک����ەی بارزانی بەهەزاران ئەندام‬ ‫لەهێ����زی پێش����مەرگەو زێرەڤان����ی‌و لیوای‬ ‫تایبەتی سەر بەبارزانی بهێنێتە سەرشەقام‬ ‫کە زیاتر لەمانۆرێکی س����ەربازی دەچو بۆ‬ ‫ترس����اندنی خەڵکی هەولێر بۆ ئەوەی ئەو‬ ‫بایکۆتە نەبێتە پێش����ینەیەک بۆ دەربڕینی‬ ‫ش����ێوازی تری ناڕەزایی ئاش����کرای خەڵک‬ ‫هەروەها بۆ ئەوەی بەخەڵکی ناڕازی بڵێت‬ ‫ئەگەر شکس����تمان هێنا لەبەدەس����تهێنانی‬ ‫متمانەی ئێ����وە دەتوانین حوکمتان بکەین‬

‫هەر نەتەوەیەک یان‬ ‫سیستەمێکی حوکمڕانی‬ ‫بکەین‪ ،‬دەبینین‬ ‫ئەو سیاسەتەی یان‬ ‫حکومەتەی بنیاتنراوە‬ ‫لەسەر ترس زۆربەی‬ ‫کات توندوتیژی‬ ‫کۆمەڵگای لێدەکەوێتەوە‬ ‫لەبارودۆخی گۆڕینی ئەو‬ ‫دەسەاڵتە‬ ‫لەڕێگ����ەی ترس‌و تۆقان����دن‪ .‬گرنگ لێرەدا‬ ‫ئەوەیە خەڵک����ی هەولێر پەیامەکەی خۆی‬ ‫گەیان����د ک����ە ئ����ەوان هەر وەک����و خەڵکی‬ ‫ت����ری دەرەوەی زۆن����ی زەرد ناڕازی����ن لەو‬ ‫بارودۆخەی کە پارتی دروستی کردوە هەر‬ ‫لەئیحتیکاری دەس����ەاڵتی سیاسی‌و ئابوری‬ ‫تادەگاتە گەندەڵی زەبەالح‌و لەکارخس����تنی‬ ‫پرۆسەی دیموکراسی‌و تێکچونی بارودۆخی‬ ‫ئابوری خەڵک‪ .‬بۆیە پێموایە بەش����ێوەیک‬ ‫لەش����ێوەکان ناڕەزاییەکان گشتگیرن بەاڵم‬ ‫ش����ێوازی دەربڕینی ئەم ناڕەزاییانە بەهۆی‬ ‫جیاوازی ئاستی ئازادی رادەربرین جیاوازە‬ ‫لەهەردو زۆنی سەوزو زەرد‪.‬‬ ‫بەاڵم پرس����یار ئەوەیە ئایا بەدەرکردنی‬ ‫گۆڕان وەکو هاوبەش لەدەسەاڵت‌و داخستنی‬ ‫پەرلەم����ان‌و کپکردن����ی ه����ەر ناڕەزاییەکی‬ ‫جەم����اوەری ئاسایش����ی حوکم����ی پارتی‪/‬‬ ‫بارزان����ی زیادیک����ردوە؟ وەاڵمەکە دەکرێت‬ ‫بەنەخێ����ر بێت‪ ،‬بارزانی توش����ی قەیرانێک‬ ‫کردوە کە پێش����وتر روب����ەڕوی نەبۆتەوە‪،‬‬ ‫کێش����ەی بارزانی تەنها شەڕی نییە لەگەڵ‬ ‫الیەنەکان بەئۆپۆزسیۆن‌و شەریکەوە بەڵکو‬ ‫یاریکەرێک����ی تر هاتۆتە ن����او گۆڕەپانەکە‬ ‫ئەوی����ش ئەو هێ����زی کۆمەڵگایەیە بەهەمو‬ ‫توێژەکان����ی ک����ە ل����ەدەرەوی ئ����ەو بازنە‬ ‫بچوک����ەی کالێنتلیزم����ی حوکمن(حوکمی‬ ‫بنەماڵ����ەو خزمایەت����ی) ک����ە ن����ەک هەر‬ ‫س����ودمەندنین بەڵکو بوەتە خراپترکردنی‬ ‫بارودۆخەک����ە‪ ،‬کە سیاس����ەتەکانی بارزانی‬ ‫بەرپرس����ی س����ەرەکیەتی‪ .‬پارتی ئێس����تا‬ ‫لەدوبەرە لەشەڕدایە یەکەم لەگەل گۆڕان‌و‬ ‫کۆم����ەڵ‌و هەندێکج����ار یەکێت����ی لەالیەک‪،‬‬ ‫خەڵکی کوردس����تان کە باجی سیاس����ەتە‬ ‫سەرکێشیەکانی بارزانی دەدات لەالیەکیتر‪.‬‬ ‫پارتی لەس����ەر هەمو ئاستەکان متمانەی‬ ‫خەڵکی لەدەس����تداوە لەڕوی سیاس����یەوە‬ ‫کە س����ەرۆکایەتی هەرێم توش����ی دۆخیکی‬ ‫ئەخالقی‌و ش����ەرعی بۆتەوە بەزەوتکردنی‬ ‫کورسی پۆستی س����ەرۆکی هەرێم‪ ،‬لەوش‬ ‫زیات����ر داخس����تنی ش����ەرعیترین دەزگای‬ ‫دیموکراس����ی کە پەرلەمانە‪ .‬هەمو ئەمانە‬ ‫کەس����ایەتی بارزانی وەکو کەس����ێکی دژە‬ ‫دیموکراس����ی دەس����ەاڵتخوازی خۆپەرستی‬ ‫خۆس����ەپێنی بەرژەوەندخوازی دژە مرۆڤ‬ ‫وێنادەکات‪ .‬ل����ەڕوی ئابورییەوە‪ ،‬بەهەمان‬ ‫ش����ێوە پارتی لەچاوی خەڵکی کوردستان‬ ‫بوەتە تاوانباری سەرەکی نەک هەر گەندەڵی‬ ‫زەبەالح����ی بنەماڵەیی بەڵکو بەرپرس����ی‬ ‫س����ەرەکی ئەو قەیرانە س����ەختەی ئابوری‬ ‫هەرێمە لەبڕانی بودجەو دیارنەمانی داهاتی‬ ‫فرۆشتنی نەوت کە بوەتە خراپی گوزەرانی‬ ‫خەڵ����ک بەهەمو توێ����ژو چینەکانی‪ .‬ئەگەر‬ ‫ئەرکی دەوڵەت دابینکردنی پێداویس����تیە‬ ‫سەرەکیەکانی هاواڵتی بێت بەپێی هەرەمی‬ ‫مازیلۆ لەئاسایشی خۆراک‌و ئەمن‌و ئازادی‌و‬ ‫کەرامەتی مرۆڤ‪ ،‬پارتی نەک هەر شکستی‬ ‫هێن����اوە لەهەمو ئەمان����ە بەڵکو بەهۆکاری‬ ‫س����ەرەکی دادەنرێ����ت لەخراپبونی����ان‬ ‫بەشێوەیەکی سیس����تەماتیک‌و بەمەبەست‪.‬‬ ‫هاوکات هەمو پارتەکان پشکیان هەیە لەم‬ ‫شکس����تە بەاڵم بەهۆی ئ����ەوەی کە خودی‬ ‫بارزانی‌و کەسە نزیکەکانی پشکی شێریان‬ ‫هەیە لەبڕیارە چارەنوسس����ازەکانی هەرێم‬ ‫بەرپرسی سەرەکین‪.‬‬ ‫هەمو ئەمان����ە پارتی دەخات����ە بەردەم‬ ‫خەڵکی کوردستان‪ ،‬ئەم جۆرە روبەڕوبونەوە‬ ‫ئەخالق����ی‌و پراکتیکی����ە لەگ����ەڵ جەماوەر‬ ‫قەیرانێکی بۆ پارتی دروستکردوە کە ناتوانێ‬ ‫هەرس����ی بکات بەئاس����انی‪ .‬ئەم بارودۆخە‬ ‫خ����ودی بارزانی خس����تۆتە ب����ەردەم چوار‬ ‫بژاردەی یەک لەیەک خراپتر‪ .‬یەکەم بژاردە‬ ‫کارکردنە بۆ بنیاتنانەوەی متمانە لەڕێگەی‬ ‫راستەوخۆو خێرا باش����ترکردنی گوزەرانی‬

‫خەڵک‌و راس����تکردنەوەی ئەو بارە قورسە‬ ‫ئابورییە لەڕێگەی ئاش����کراکردنی داهات‌و‬ ‫دابەشکردنی دادپەروەرانە وەک بیانویەک بۆ‬ ‫مانەوەی لەدەسەاڵت‌و پەکخستنی پرۆسەی‬ ‫دیموکراس����ی‪ ،‬بەواتایەکی ت����ر دابینکردنی‬ ‫ئاسایشی ئابوری لەسەر حیسابی پرۆسەی‬ ‫دیموکراسی‌و مافە سیاس����یەکانی خەڵکی‬ ‫کوردستان‪ .‬بەاڵم ئەم بژاردەیە لەدەرەوەی‬ ‫توانای پارتیە لەم قۆناغە‪ ،‬هەروەک لەڕوی‬ ‫پراکتیکەوە پارتی دو ساڵ زیاترە نەک هەر‬ ‫نەیتوانی����وە ئەم دۆخە ئابوریە چارەس����ەر‬ ‫بکات بەڵکو هۆکاری خراپتربونیەتی‪ .‬دوەم‬ ‫ناکرێت پرۆسەی دیموکراسی جیابکرێتەوە‬ ‫لەپرۆس����ەی بەدامەزراوەکردن����ی داه����ات‌و‬ ‫ش����ەفافیەت‌و کۆنترۆڵکردن����ی گەندەڵ����ی‬ ‫زبەالح کە پارتی هۆکاری دروستبونیەتی‪.‬‬ ‫بەڵکو پرۆس����ەی باش����ترکردنی گوزەرانی‬ ‫خەڵ����ک‌و بەدامەزراوەکردن����ی داه����ات‌و‬ ‫دابەشکردنی بەش����ێوەیەکی دادپەروەرانەو‬ ‫شەفافانە راستەوخۆ پەیوەستە بەپرۆسەی‬ ‫دیموکراس����ی کە پارتی بەک����ردار دژایەتی‬ ‫دەکات‪ .‬بنەمای دەسەاڵت‌و هەژمونی پارتی‬ ‫سەرچاوە دەگرێت لەئیحتیکارکردنی هەمو‬ ‫س����امانی هەرێ����م‪ .‬بەدامەزراوەکردنی ئەم‬ ‫س����امانەو دەربازکردنی لەدەستی ئاسنینی‬ ‫پارتی واتا هەنگاونانە بەرەو باش����ترکردنی‬ ‫پرۆسەی دیموکراسی‌و س����ەرەتای کۆتایی‬ ‫هێنانە بەهەژمونی نادیموکراس����ی بارزانی‬ ‫لەسەر حوکم‪.‬‬ ‫ب����ژاردەی دوەم پارت����ی‪ /‬بارزانی لەبری‬ ‫خراپی باری ئاب����وری رێگە بەدەرچەیەکی‬ ‫ئ����ازادی ب����دات ک����ە جەم����اوەر بتوانێت‬ ‫هەناسەیەک هەڵکێشێ بەتایبەتی رێگەدان‬ ‫بەئازادیە سیاسیەکان‌و دەنگە ناڕازیەکان‌و‬ ‫خۆپیش����اندانی ئاش����تیانە لەزۆن����ی زەرد‪.‬‬ ‫ئ����ەم بژاردەیە ب����ەالی پارت����ی خراپترین‬ ‫بژاردەی����ە‪ ،‬ئامادە نییە ئ����ەم موجازەفەیە‬ ‫ب����کات چونکە هەروەک پێش����وتر ئاماژەی‬ ‫پێک����را‪ ،‬پارتی لەحاڵەتێکی دەرونی گوزەر‬ ‫دەکات کە ترس����ی هەی����ە لەهەر دەنگێکی‬ ‫ن����اڕازی‪ ،‬رێگ����ەدان بەڕادەبری����ن دەبێتە‬ ‫هۆی زیاتر هۆش����یاری سیاس����ی خەڵک‌و‬ ‫یاخیب����وی جەماوەر کە رەنگ����ە نەتوانێت‬ ‫کۆنترۆڵ����ی ب����کات بەمەش مەترس����ی بۆ‬ ‫س����ەر ئاسایشی دەس����ەاڵتی لەزۆنی زەرد‬ ‫بەتایبەتی هەولێر دروس����تدەکات‪ .‬بژاردەی‬ ‫س����ێیەم پارتی‪/‬بارزان����ی دەیەوێت بەتەنیا‬ ‫نەبێ����ت لەبەرپرس����یاریەتی ل����ەو دۆخ����ە‬ ‫خراپە ئابوری‌و سیاس����یەی کوردس����تان‪،‬‬ ‫ئەو دەیەوێت بەش����ێک لەبەرپرسیاریەتەکە‬ ‫یان بەڕونت����ر بڵێین تاوانەکە دابەش بکات‬ ‫بەسەر الیەنەکانی تریش بەتایبەتی گۆڕان‌و‬ ‫یەکێتی‌و کۆمەڵ لەبەرامبەردا بەردەوام بێت‬ ‫لەهەژمونی سیاس����ی‌و ئابوری خۆی بەسەر‬ ‫حوکم‪ ،‬ئەمەش تەنها لەحاڵەتێک دەکرێت‬ ‫ک����ە پەرلەمان کارا بکرێت����ەوەو الیەنەکان‬ ‫بگەڕێن����ەوە ناو حکومەت‪ .‬ئ����ەم بژاردەیە‬ ‫پارتی بەش����ێوەیەک دەیخوازێ کە نەبێتە‬ ‫هۆی مەترس����ی بۆ سەر دەسەاڵتی بارزانی‬ ‫لەپۆستی س����ەرۆکی هەرێم‪ .‬پارتی بەهەمو‬ ‫شێوەیەک خوازیاری ئەم بژاردەیەیە‪ ،‬الیەنی‬ ‫دۆڕاو الیەنەکانی دەرەوەی دەسەاڵتن لەدو‬ ‫روەوە‪ ،‬یەکەم پارتی شەرعیەت دەدات بەو‬ ‫هەژمونە سیاسی‌و ئابورییەی بارزانی‪ ،‬دوەم‬ ‫پارتی شەریک(هاوبەش) دروستدەکات نەک‬ ‫لەدەس����ەاڵت بەڵکو لەدابەشکردنی تاوان‌و‬ ‫بەرپرس����یاریەتی ئەو سیاس����ەتە خراپەی‬ ‫ئابوری‌و حوکمڕانی بەسەر الیەنەکانی تر‪،‬‬ ‫بەوەش ئەو تەرکیزەی لەسەر پارتییە کەمتر‬ ‫دەبێتەوە‪ .‬لەبەرامب����ەردا الیەنە ناڕازیەکان‬ ‫تەنها شتێک کە دەستیان بکەوێت پشکێک‬ ‫لەو تاوان‌و توڕەییەی خەڵکە بەرامبەر بەو‬ ‫دۆخە‪.‬‬ ‫ب����ژاردەی چوارەمی����ان ک����ە زۆرتر رێی‬ ‫تێدەچێ����ت بەردەوامبونی ئەم دۆخەیە واتا‬ ‫مانەوەی بارزانی لەبەردەم هەردو رکابەرەکە‬ ‫جەماوەرو پارتە بەناو ئۆپۆزس����یۆنەکان‪.‬‬ ‫لەبەرامب����ەردا بارزانی‪/‬پارت����ی هەژمون����ی‬ ‫ئابوری‌و دەس����ەاڵتی لەدەست دەمێنێتەوە‬ ‫ئەگەر ب����ۆ ماوەیەکی ک����ورت بێت‪ ،‬بەاڵم‬ ‫لەهەم����ان کات وات����ای بەردەوامبون����ی‬ ‫خوالن����ەوەی بارزانی‌و کەس����ە نزیکەکانی‬ ‫لەدەس����ەاڵت لەنێ����و س����ەختترین قەیرانی‬ ‫ئەخالقی‌و سیاس����ی‌و ش����ەرعی هەرچەندە‬ ‫دەیەوێت وانیش����انی الیەنی بەرامبەر بدات‬ ‫بەتایبەت����ی گ����ۆڕان‌و خەڵکی کوردس����تان‬ ‫کە ئ����ەوان هیچ باکیان نیی����ەو زەرەرمەند‬ ‫نین‪ ،‬ه����ەروەک بارزانی رایگەیاند بۆخۆتان‬ ‫هەڵپەرک����ێ بک����ەن‪ ،‬ب����ەاڵم لەناوەڕۆک����دا‬ ‫ئەم وتەی����ە هەڵقوالوی ئ����ەو حەقیقەتەیە‬ ‫ک����ە پارتی بێدەس����ەاڵتە لەدروس����تکردنی‬ ‫متمانەو دەس����تکەوتنی ش����ەرعیەت‪ ،‬ئەم‬ ‫وتەیە هەڵقواڵوی ترس‌و بێئومێدی پارتییە‬ ‫لەمتمانە بەدەستهێنانی الیەنە سیاسیەکان‌و‬ ‫خەڵکی کوردس����تان کە بنەمای سەرەکی‬ ‫حوکمڕانیەکی سەقامگیرە‪ .‬بۆیە بەردەوامی‬ ‫ئ����ەم دۆخ����ە پارت����ی لەهەم����و الیەنەکان‬ ‫زەرەمەندتر دیارە‪ .‬پارتی درک بەمەترسی‬

‫ئ����ەم قەیرانان����ە دەکات ک����ە روب����ەڕوی‬ ‫بۆتەوە بەاڵم ه����ەروەک ئاماژەمان پێیکرد‬ ‫هەمو بژاردەکان ب����ژاردەی خراپن‪ ،‬ئەگەر‬ ‫س����ەیربکەیت گۆڕان زیانێکی وای نەکردوە‬ ‫پێش چونە ناو حکومەت‌و دوای دەرچونیش‬ ‫پێگ����ەی ئاب����وری‌و دەس����ەاڵتی بریاردانی‬ ‫لەدەس����ت نەبوە تاوەکو لەدەس����تی بدات‪،‬‬ ‫کوێر مشتەکۆڵەشی بەرچاو بکەوێت دوبارە‬ ‫کوێر نابێتەوە بەاڵم بەم مشتەکۆڵەیەی کە‬ ‫پارتی کێش����ای بەچاوی گۆڕان‌و پرۆسەی‬ ‫دیموکراسی گەورەترین زیانی کردوە‪ ،‬گۆڕان‬ ‫لەمەدا براوەیە کە پارتی توشی قەیرانێکی‬ ‫سیاس����ی‌و ش����ەرعی‌و ئەخالقی کردوە کە‬ ‫گۆڕانیش‌و س����ەرکردەکانی درک بەو زیانە‬ ‫ناکەن کە لەپارتیی����ان داوە‪ .‬لەوەی زیاتر‬ ‫پارت����ی بەتەنیا هێش����تۆتەوە لەهەڵگرتنی‬ ‫بەرپرس����یاریەتی لەب����ەردەم خەڵک����ی‬ ‫کوردس����تان‌و بارودۆخی خراپ����ی ئابوری‬ ‫خەڵک‌و پاشەکش����ەکردنی دیموکراس����ی‌و‬ ‫ناسەقامگیری سیاسی هەرێم‪.‬‬ ‫لەگ����ەڵ بەردەوامبون����ی ئیحتی����کاری‬ ‫دەس����ەاڵت‌و داهات����ی کوردس����تان لەالیەن‬ ‫پارتی‪ ،‬هۆش����یاری خەلک‌و ناڕەزاییەکانی‬ ‫بەرامبەر ب����ەو ئیحتی����کارەی پارتی زیاتر‬ ‫دەبێ����ت ه����ەم ل����ەڕوی ژمارەو ئاس����تەوە‬ ‫ه����ەم لەڕوی چڕیی����ەوە کە پارت����ی زیاتر‬ ‫توش����ی گۆش����ەگیری جەماوەری دەکات‪،‬‬ ‫بەمەش ناچ����اری دەکات بۆ کۆنترۆڵکردنی‬ ‫بارودۆخەکە بەردەوام بێت لەپەنابردنە بەر‬ ‫ترس‌و تۆقاندن ب����ۆ قەرەبوکردنەوەی ئەو‬ ‫کەلێنەی کە لەدەس����تدانی متمانە بەجێی‬ ‫هێشتوە‪.‬‬ ‫ئەگ����ەر س����ەیری مێژوی سیاس����ی هەر‬ ‫نەتەوەیەک یان سیس����تەمێکی حوکمڕانی‬ ‫بکەی����ن‪ ،‬دەبینی����ن ئەو سیاس����ەتەی یان‬ ‫حکومەتەی بنیاتنراوە لەسەر ترس زۆربەی‬ ‫کات توندوتی����ژی کۆمەڵگای لێدەکەوێتەوە‬ ‫لەبارودۆخی گۆڕینی ئەو دەس����ەاڵتە‪ .‬بۆیە‬ ‫هەمو ئاماژەکان بۆ ئەوەن کە کوردس����تان‬ ‫لەبەردەم هەڕەشەیەکی جیدی توندوتیژی‬ ‫کۆمەڵگای����ی دەبێ����ت لەبەرامب����ەر ئ����ەو‬ ‫چەقبەستوەی دۆخی ئابوری‌و سیاسی کە‬ ‫پارتی هەمو رێگاکانی گۆڕان‌و چاکس����ازی‬ ‫داخس����توە‪ .‬بێئومیدی لەپرۆس����ەی گۆڕان‬ ‫لەسەر ئاس����تی جەماوەری‌و قوڵتربونەوەی‬ ‫ئەو نایەکس����انیە ئابوری‌و سیاس����یەی کە‬ ‫پارتی دروس����تی کردوە هۆکاری سەرەکی‬ ‫دەبێت بۆ ئەگەری تەقینەوەیەکی جەماوەری‬ ‫کە توندوتیژی ب����ەدوای خۆیدا دەهێنێت‪.‬‬ ‫دور نییە کە هەمان حاڵەتی لیبیاو س����وریا‬ ‫بەخۆیەوە ببینێ����ت‪ .‬لەهەمان کاتدا ئەگەر‬ ‫س����ەیر بکەی کۆمەڵێک ه����ۆکار هەیە کە‬ ‫بوەتە دواخستنی تەقینەوەی جەماوەری‪.‬‬ ‫یەکەم هۆکار ئەوەیە کە پارتی لەئاس����تی‬ ‫جەماوەر راستە توش����ی گۆشەگیری بوە‪،‬‬ ‫بەاڵم لەسەر ئاس����تی پارتە سیاسیەکان‌و‬ ‫هاوبەش����ی لەحوکم هێش����تا پارتی تۆرێک‬ ‫لەهاوپەیمانیەت����ی هەیە ک����ە بوەتە هۆی‬ ‫پەرتکردنی حاڵەت����ی ناڕەزایی‌و نائومێدی‬ ‫لەس����ەر خ����ودی پارتی‌و هەرس����ێ الیەنی‬ ‫یەکێتی‌و یەکگرتوو کۆم����ەڵ کە پەلێکیان‬ ‫لەناو حکومەت����ەو یەکێکی تر لەناو بەرەی‬ ‫خەڵک‪ .‬ئەمە لەناو یەکێتی کە هێش����تا کە‬ ‫خ����اوەن هێزێکی چەک����دارو جەماوەرێکی‬ ‫دیارە لەزۆنی س����ەوز بوەت����ە ئامێرێک بۆ‬ ‫ساردکردنەوەی توڕەیی خەڵک لەپارتی بەو‬ ‫پێیەی شەریکی حوکمە‪ .‬یەکێتی ناتوانێت‬ ‫ببێتە ئۆپۆزسیۆن بۆ دروستکردنی فشاری‬ ‫زیات����ر لەس����ەر هەژمونی پارتی بەس����ەر‬ ‫هەرێم ئەویش لەبەر سروش����تی ئەو کێشە‬ ‫ناوخۆیانەی کە باڵەجی����اوازەکان هەیانە‪.‬‬ ‫هەردو باڵەک����ەی یەکێتی باڵی هێرۆو باڵی‬ ‫ناوەن����دی بڕیار بۆ مانەوەیان پێویس����تیان‬ ‫بەحکومەتەکەی پارتی هەیە‪ ،‬دەستبەردان‬ ‫لەپارتی واتا شکستی ئەو باڵە لەبەرژەوەندی‬ ‫باڵەکەی تر‪ .‬هەر لەبەرئەمە رۆڵی یەکێتی‬ ‫لەپاڵپش����تی کردنی حکومەتەکەی پارتی‌و‬ ‫بەالڕێالدان����ی توڕەیی خەڵک س����لبی ترە‬ ‫لەخودی رۆڵی پارتی لەدروس����تکردنی ئەو‬ ‫دۆخ����ەی کە هەرێمی پێ����دا تێپەر دەبێت‪.‬‬ ‫تەنان����ەت ئەگەر یەکێتی ئ����ارەزوش بکات‬ ‫ئەو رۆڵ����ە ببینێت لەپێش����ڕەویکردنی ئەو‬ ‫هێ����زە جەماوەریی����ە ناڕازی����ە لەهەمب����ەر‬ ‫هەژمونی پارتی سەرکەوتو نابێت‪ ،‬چونکە‬ ‫خ����ودی یەکێتی کە لەڕابردو بەش����ێک بوە‬ ‫لەم قەیران����ە دەبێتە هۆی دابەش����کردنی‬ ‫دەنگە ناڕازیەکان بەوپێیەی کە ئەزمونێک‬ ‫لەش����ەڕی ناوخ����ۆ لەنێوانی����ان هەبو بۆیە‬ ‫ناتوانێت ببێتە هێزێک ل����ەدەرەوەی بازنە‬ ‫تەقلیدیەک����ەی ملمالنێ رۆڵ ببینێت‪ .‬بۆیە‬ ‫یەکێک لەئاستەنگەکانی بەردەم ئەو هێزە‬ ‫جەماوەرییە ئەوەیە کە هێزێکی گۆڕانخوازی‬ ‫نوێ لەدەرەوەی ئەو هێزە تەقلیدیانەی کە‬ ‫بەشێکن لەکێش����ەکە کە نوێنەرایەتی ئەم‬ ‫دەنگانە بکات بەرەو دروستکردنی گۆڕان‪.‬‬ ‫* خوێن����دکاری دکت����ۆرا لەزانک����ۆی‬ ‫نۆتنگهام‪-‬بەریتانیا‬

‫کتێب‬

‫)‪ )558‬سێشه‌مم ‌ه ‪2016/12/27‬‬

‫‪17‬‬

‫محه‌مه‌دڕه‌زاشا‪ :‬یه‌كێ نه‌فتی هه‌بێ‪ ،‬تاڕاده‌یه‌ك باشه‌‪ ،‬به‌اڵم له‌هه‌مان‬ ‫كاتدا‪ ،‬ناخۆشییه‌كی گه‌وره‌شه‌‪ ،‬چونك ‌ه مه‌ترسییه‌كی گه‌وره‌یه‬ ‫ئا‪ :‬به‌ڕێز عه‌باس‬ ‫كتێبی"حه‌فت گفتوگۆ" بریتییه‌‬ ‫له‌چاوپێكه‌وتنی"ئۆریانا ڤاالچی" له‌گه‌ڵ‬ ‫حه‌وت سه‌ركرده‌و سه‌رۆكی واڵتانی جیا جیا‬ ‫كه‌ ئه‌وانیش بریتیین له‌‪":‬ئیمام خومه‌ینی‪،‬‬ ‫مه‌هدی بازرگان‪ ،‬له‌خ ڤالسا‪ ،‬راكۆڤسكی‪،‬‬ ‫ئه‌رێل شارۆن‪ ،‬موعه‌ممه‌ر قه‌ززافی‪،‬‬ ‫محه‌مه‌دڕه‌زا په‌هله‌وی"‪ ،‬ئه‌م كتێبه‌ له‌الیه‌ن‬ ‫وه‌رگێڕی ناسراوو به‌توانا مامۆستا عه‌زیز‬ ‫گه‌ردییه‌وه‌ پاچڤه‌ی كوردی كراوه‌ جگه‌ له‌م‬ ‫كتێبه‌مامۆستا عه‌زیز گه‌ردی به‌شێكی زۆری‬ ‫كتێبه‌كانی تری"ئۆریانا ڤاالچی" كردوه‌‬ ‫به‌كوردی‪،‬كتێبی"حه‌فت گفتوگۆ" به‌قه‌باره‌ی‬ ‫‪ 256‬الپه‌ڕه‌ له‌الیه‌ن"ناوه‌ندی ئاوێر بۆ‬ ‫چاپ‌و باڵوكردنه‌وه‌" ساڵی ‪ 2015‬له‌هه‌ولێر‬ ‫باڵوكراوه‌ته‌وه‌‪.‬‬ ‫ئۆریانا ڤاالچی كێ بو؟‬ ‫"ئۆریان����ا ڤاالچ����ی" یه‌كێك����ه‌ له‌ئافره‌ت���� ‌ه‬ ‫رۆژنامه‌ن����وس‌و نوس����ه‌رو رۆماننوس����ه‌‬ ‫به‌ناوبانگه‌كان����ی دونیا‪ ،‬ئه‌م رۆژنامه‌نوس����ه‌‬ ‫گه‌ڕیده‌یه‌كی زۆرب����اش‌و چاالك‌و به‌توانا بوه‌‪،‬‬ ‫به‌ش����ێكی زۆری دونیای بینی����وه‌ له‌ئه‌نجامی‬ ‫كاری رۆژنامه‌نوسیه‌وه‌‪ ،‬وه‌ك رۆژنامه‌نوسێكی‬ ‫مه‌یدان����ی كاری كردوه‌‪ ،‬له‌جه‌نگ����ی ڤێتنام‌و‬ ‫هیندو پاكس����تان و رۆژهه‌اڵتی ناوه‌ڕاس����ت‌و‬ ‫ئه‌مریكای التیندا وه‌كو رۆژنامه‌نوسی جه‌نگ‬ ‫چاالك����ی نوان����دوه‌‪ ،‬ئه‌ندامێكی چ����االك بوه‌‬ ‫له‌جواڵنه‌وه‌ی به‌رگری ئیتاڵی دژ به‌داگیركاری‬ ‫نازییه‌كان له‌ماوه‌ی دوه‌مین جه‌نگی جیهانی‪،‬‬ ‫ئه‌م رۆژنامه‌نوس����ه‌ خه‌ڵك����ی ئیتاڵیا بوه‌و بۆ‬ ‫رۆژنامه‌كان����ی ئیتاڵی����ا كاری كردوه‌‪ ،‬ڤاالچی‬ ‫ته‌نها رۆژنامه‌نوس نه‌بوه‌ به‌ڵكو رۆماننوسێكی‬ ‫به‌توان����اش ب����وه‌ ژماره‌یه‌ك����ی زۆر رۆمان����ی‬ ‫نوس����یوه‌ وه‌ك"ئه‌گه‌ر خۆر بم����رێ‪ ،‬پیاوێك‪،‬‬ ‫په‌نه‌لوپ����ه‌ له‌جه‌نگدا‪ ،‬ژی����ان‌و جه‌نگ‌و هیچی‬ ‫ت����ر‪ ،‬په‌یامێك بۆ ئه‌و كۆرپ����ه‌ نێرینه‌یه‌ی كه‌‬ ‫هه‌رگی����ز له‌دایك نه‌بو‪ ،".....‬ب����ه‌اڵم ئه‌وه‌ی‬ ‫زیاتر ڤاالچی پێناسێنراو ناوبانگی باڵوبوه‌وه‌‬ ‫پیشه‌ رۆژنامه‌نوسییه‌كه‌ی بو ئه‌مه‌ش به‌هۆی‬ ‫ئ����ه‌و چاوپێكه‌وتنه‌ رۆژنامه‌نوس����ییانه‌وه‌ بو‬

‫كه‌ له‌گه‌ڵ كۆمه‌ڵێك له‌س����ه‌رۆك‌و سه‌ركرده‌ی‬ ‫جیهاندا ئه‌نجامی دابو‪ ،‬جۆری پرسیاركردنی‬ ‫ڤاالچی له‌و سه‌ركردانه‌ی دونیاو وه‌اڵمدانه‌وه‌ی‬ ‫س����ه‌ركرده‌و س����ه‌رۆكه‌كانیش بۆ ڤاالچی وای‬ ‫كرد وه‌كو رۆژنامه‌نوسێكی ئافره‌ت له‌دونیادا‬ ‫ناوبانگ په‌یدا بكات‌و خه‌ڵك به‌تامه‌زرۆییه‌وه‌‬ ‫به‌دوای ئ����ه‌و چاوپێكه‌وتنان����ه‌دا بگه‌ڕێن كه‌‬ ‫ڤاالچی له‌گه‌ڵ س����ه‌ركرده‌كان ئه‌نجامی دابو!‬ ‫ڤاالچی له‌گه‌ڵ زۆرێك له‌كه‌س����ایه‌تییه‌ دیارو‬ ‫سه‌رۆك‌و سه‌ركرده‌كانی جیهان چاوپێكه‌وتنی‬ ‫ئه‌نجامدابو وه‌ك " یاس����ر عه‌ره‌فات سه‌رۆكی‬ ‫پێشوی فه‌له‌س����تین‪ ،‬ئه‌ندێرا غاندی سه‌رۆك‬ ‫وه‌زیرانی پێش����وی هیندس����تان‪ ،‬گۆڵدامایه‌ر‬ ‫س����ه‌رۆك وه‌زیرانی ئیس����رایل‪ ،‬دونغ سیابنغغ‬ ‫س����ه‌رۆك وه‌زیرات����ی پێش����وی چی����ن" ئه‌م‬ ‫رۆژنامه‌نوسه‌ له‌و رۆژنامه‌نوسانه‌ نه‌بوه‌ ته‌نها‬ ‫بۆ ئه‌و س����اته‌ بنوس����ێت‌و له‌گه‌ڵ تێپه‌ڕبونی‬ ‫زه‌م����ه‌ن نوس����ینه‌كه‌ی گرنگ����ی‌و بایه‌خ����ی‬ ‫خۆی له‌ده‌س����ت بدات‪ ،‬به‌ڵكو به‌پێچه‌وانه‌وه‌‬ ‫نوسینه‌كانی بون به‌مێژو و رۆژ به‌ڕۆژ بای ‌هخ‌و‬ ‫گرنگی����ان زیات����ر ده‌بێت‌و خوێن����ه‌ر به‌دوایدا‬ ‫ده‌گه‌ڕێ����ت‪ ،‬ئۆریانا ڤاالچ����ی كتێبێكی هه‌یه‌‬ ‫به‌ناوی"ئاف����ره‌ت ره‌گه‌زی بێكه‌ڵك"ئه‌م كتێبه‌‬ ‫وه‌كو هه‌مو كتێبه‌كانی تری ڤاالچی چیرۆكی‬ ‫سه‌یرو روداوی نه‌بیستراوی تێدایه‌‪ ،‬كتێبه‌كه‌‬ ‫له‌ش����ێوه‌ی س����ه‌فه‌رنامه‌و گه‌ش����تنامه‌دایه‌‪،‬‬ ‫به‌ڕێوه‌ب����ه‌ری ئ����ه‌و رۆژنامه‌ی����ه‌ی كه‌ ڤاالچی‬ ‫له‌ئیتاڵی����ا وه‌ك رۆژنامه‌نوس كاری لێده‌كات‪،‬‬ ‫داوای لێده‌كات س����ه‌ردانێكی ته‌واوی دونیاو‬ ‫جیه����ان بكات‌و زانیاری له‌س����ه‌ر دۆخی ژنان‬ ‫كۆبكاته‌وه‌و بنوس����ێت‪ ،‬ئه‌ویش گه‌ش����ته‌كه‌ی‬ ‫له‌ئیتاڵیاوه‌ ده‌ست پێده‌كات به‌ره‌و پاكستان‌و‬ ‫هیندس����تان‌و مالیزی����او س����ه‌نگافوره‌و چین‌و‬ ‫یاب����ان‌و دورگه‌ی ه����اوای‌و به‌ئه‌مریكا كۆتایی‬ ‫دێت‪ ،‬س����ه‌فه‌رێكی جوان‌و س����ه‌رنجڕاكێش بۆ‬ ‫ئه‌و واڵتانه‌ ده‌كه‌ی����ت له‌میانه‌ی خوێندنه‌وه‌ی‬ ‫كتێبه‌كه‌وه‌‪ ،‬ڤاالچی دۆخ����ی ژنان‌و ئافره‌تان‬ ‫ب����اس ده‌كات‌و ده‌یانگێڕێت����ه‌وه‌ ك����ه‌ ه����ه‌ر‬ ‫واڵت����ه‌و دابونه‌ریتی خۆی هه‌ی����ه‌ كه‌ له‌یه‌ك‬ ‫ناچ����ن‌و چیرۆك����ی هه‌ندێ����ك واڵت له‌س����ه‌ر‬ ‫دۆخ����ی ژن ب����اس ده‌كات مای����ه‌ی تێڕامانن‪،‬‬ ‫به‌اڵم ئێس����تا ئه‌و دۆخه‌یان تێپه‌ڕاندوه‌و بون‬

‫جوله‌كه‌ هه‌میشه‌ له‌مێژودا‬ ‫یه‌كگرتون‌و به‌هه‌رچ جۆرێك‬ ‫بوه‌ روبه‌ڕوی ئه‌و هێزانه‌‬ ‫ببنه‌وه‌ كه‌ له‌ده‌ره‌وه‌ی‬ ‫خۆیانن‌و مه‌ترسی بۆ‬ ‫به‌رژه‌وه‌ندییه‌كانیان دروست‬ ‫ده‌كات‬ ‫به‌واڵتانی پێش����كه‌وتو‪ .‬هه‌روه‌ها ساڵی ‪2002‬‬ ‫كتێبێك����ی باڵوك����رده‌وه‌ به‌ن����اوی "رق‌و فیز"‬ ‫ئ����ه‌م كتێبه‌هه‌رایه‌ك����ی زۆری نای����ه‌وه‌و هه‌ر‬ ‫له‌ئیتاڵیا ی����ه‌ك ملیۆن دانه‌ی لێ فرۆش����را‪،‬‬ ‫هه‌ندێك نوس����ه‌ر باس ل����ه‌وه‌ ده‌كه‌ن ڤاالچی‬ ‫ئه‌م كتێب����ه‌ی له‌ژێر كاریگ����ه‌ری روداوه‌كانی‬ ‫یازده‌ی سێپته‌مبه‌ر نوس����یوه‌و تیایدا ره‌خنه‌‬ ‫له‌ئیس��ل�ام‌و دونی����ای موس����ڵمانان ده‌گرێت‬ ‫له‌كاتی خۆیدا زۆر له‌س����ه‌ر ئه‌م كتێبه‌ نوسراو‬ ‫تۆمه‌تبار ك����را به‌وه‌ی ده‌مارگی����ره‌ به‌رانبه‌ر‬ ‫به‌ئیس��ل�ام به‌تایبه‌ت له‌الیه‌ن عه‌ره‌به‌كانه‌وه‌‪.‬‬ ‫ڤاالچی دوای چه‌ند ساڵ مانه‌وه‌ی له‌ئه‌مریكا‬ ‫كه‌ بۆ چاره‌س����ه‌ری نه‌خۆشییه‌كه‌ی چوبو كه‌‬ ‫توشی شێرپه‌نجه‌ هاتبو گه‌ڕایه‌وه‌ بۆ ئیتاڵیا‪،‬‬ ‫له‌بنك����ه‌ی لێكۆڵین����ه‌وه‌ی فه‌رهه‌نگی میللی‬ ‫نیویۆرك خه‌اڵتی"تیله‌ر"ی وه‌رگرت‪ ،‬هه‌روه‌ها‬ ‫نیش����انی زێڕی ش����اری "می��ل�ان"و مه‌دالیای‬ ‫پ����ه‌روه‌رده‌و فێركردنی ئیتاڵی����ای وه‌رگرت‪،‬‬ ‫له‌‪15‬ی ئه‌یلولی ‪ 2006‬له‌ته‌مه‌نی ‪ 77‬س����اڵیدا‬ ‫به‌هۆی نه‌خۆش����ی شێرپه‌نجه‌وه‌ كۆچی دوایی‬ ‫كرد له‌شاری"فلۆره‌نسا" له‌ئیتاڵیا‪.‬‬

‫ریکالم‬

‫‪Sinoma Industry & Trade‬‬

‫ ‬

‫ ‪+ , , , #& - ,‬ه‌ره ه‌مهێنان ‌ی‬ ‫‪ -1‬توانا ‌ی سااڵنه‌ی‌ به‌كاربردنی‌ (‪ ) 15000‬ته‌ن په‌یكه‌ری‌ ئاسنی جۆراوجۆره‌‪ ،‬وه‌ دروستكردن‌و ب‬ ‫ جێگیركردن ‌ی‬ ‫ وه‌ دانان‌و‬ ‫دروستكردن‪،‬‬ ‫‌ندازیاری‌ ‪،‬‬ ‫ ه‌ ‌ی ئه‬ ‫جوانترین نه‌خش‬ ‫بەباشتری‬ ‫

ئاسنی‌‌و پۆاڵ‬ ‫كاری‌ په‌یكه‌ر ‌ی‬ ‫ ‪ -‬‬ ‫ ‬ ‫ن‌و ‪. /‬‬ ‫ ‬ ‫

‬ ‫ ‪

0 -

-‬ه‌كو پڕۆژه‌ ‌ی‬ ‫به‌رهه‌مه‌ك���ه‌‌و هه‌مو خزمه‌تێك دوای‌ فرۆش���تنی‌ بۆ هه‌مو كارێكی‌ پیشه‌س���ازی‌‌و پ���ڕۆژه‌ ‌ی و‬ ‫بیناو پڕۆژه‌یه‌ك ‌ی‬ ‫ جۆره‌‬ ‫ ‪ .‬هه‌مو‬ ‫ ه‌نتۆ‪ ،‬وه‌‬ ‫ ‪ ,‬ی‌ چیم‬ ‫ ه‌وت‪ ،‬كارگه‌‬ ‫ پااڵوگه‌ ‌ی ن‬ ‫ ‌با ‪،‬‬ ‫ ‪ -‬كاره‬ ‫

‪2‬وزه‌ی‌‬ ‫‌رهه‌مهێنان ‌ی‬ ‫(كارگه‌ ‌ی به‬ ‫ ‪ 1‬‬ ‫ ‬ ‫ئاوه‌دانكردنه‌وه‌ ‌ی مه‌ده‌ن ‌ی ‪.‬‬ ‫ * ‬ ‫

‪

3

2 2‬‬

‫ ه‌رزكردنه‌وه‌‪،‬‬ ‫‌كو‪ :‬ئامێر ‌ی ب‬ ‫ ‪ 4‬چینی‌‪ ،‬وه‬ ‫‌نێدێك لەبه‌رهه‌م ‌ی‬ ‫ هه‬ ‫‌كردنی‌‬ ‫هاورده‬ ‫‌كردن‌و‬ ‫‌‪:‬كاری‌ هه‌نارده‬ ‫‪ -2‬بازرگانی‌ گشت‬ ‫

‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫

‬ ‫ ی ‬ ‫ ‬ ‫خه‌بات ‌ه ‪ ،‬و‌ه هه‌روه‌ها هه‌ر شتێك كه‌ داوابكرێت لەالیه‌ن بازرگانان‌و كڕیارانه‌وه‌‪.‬‬ ‫ ‪

3 . -

, , 2‬‬

‫

‬ ‫ ‪

3‬هه ‌یه‌‪.‬‬ ‫ ه‌ولێر لقمان‬ ‫سلێمانی‌‌و ه‬ ‫ ‪ : )MANTA(2‬لەهه‌ردو شار ‌ی‬ ‫ بۆ ماركه‌ ‌ی‬ ‫ سوره‌یا‬ ‫‪ -3‬كاری‌ ڕوناكی‌‌و‬ ‫ * ‪ , , - ,‬‬

‫‪ -4‬كاری‌ گواس���تنه‌وه‌و لۆجس���تیك بەش���ێواز ‌ی ( ‪ : ) LCL‬كاری‌ گواس���تنه‌وه‌ ‌ی كه‌لوپه‌ل هه‌مو مانگێك‬ ‫بەهاوبه‌شی‌ له‌گه‌ڵ چه‌ند كه‌سێكدا لەواڵت ‌ی چینه‌وه‌ بۆ ته‌واو ‌ی كوردستان‪.‬‬

‫ ‬

‫ ‬

‫ ‬

‫مه‌هدی بازرگان یه‌كه‌م سه‌رۆك حكومه‌تی‬ ‫ئێران دوای روخانی شا‬ ‫مه‌ه���دی ب���ازرگان س���ه‌رۆك وه‌زیران���ی‬ ‫ئێران بوه‌ له‌س���ه‌رده‌می خومه‌ینی‪ ،‬ڤاالچی‬ ‫له‌میانی چاوپێكه‌وتنه‌كه‌یدا له‌گه‌ڵ "بازرگان"‬ ‫چه‌ندین پرس���یاری گرنگ‌و هه‌ستیارو وردی‬ ‫لێده‌كات له‌وه‌اڵمی یه‌كێك له‌و پرس���یارانه‌ی‬ ‫ك���ه‌ "ڤاالچی" ئاڕاس���ته‌ی ده‌كات باس له‌و‬ ‫ده‌س���تێوه‌ردانانه‌ ده‌كات كه‌ هه‌ندێك ك ‌هس‌و‬ ‫گروپ به‌ئاره‌زوی خۆیان ده‌س���توه‌رده‌ده‌ن‬ ‫له‌ئیشوكاری حوكمڕانییه‌كه‌ی‌و گرفت‌و كێشه‌ی‬ ‫بۆ دروس���ت ده‌كه‌ن‌و ناڕه‌زایی ده‌رده‌بڕێت‌و‬ ‫ئاماژه‌ ب���ه‌وه‌ ده‌كات خومه‌ینی له‌م حاڵه‌ته‌‬ ‫ئ���اگادار كردۆته‌وه‌و نامه‌یه‌كی بۆنوس���یوه‌و‬ ‫پێ���ی ده‌ڵێ���ت "فه‌رمانڕه‌وایی ل���ه‌و واڵته‌دا‬ ‫ناكرێ كه‌ هه‌مو كه‌س خۆی به‌خاوه‌ن ش���ت‬ ‫ده‌زانێ"‪ ،‬ئه‌مه‌ش هێمایه‌ بۆ ئه‌وه‌ی حكومه‌ت‬ ‫نه‌یتوانیوه‌ كارو باره‌كانی خۆی به‌ڕێوه‌به‌رێت‬ ‫به‌هۆی ئه‌وه‌ی هه‌ندێك له‌پیاوه‌كانی شۆڕش‌و‬ ‫ده‌سته‌و گروپه‌كان ویستویانه‌ بۆ به‌دیهێنانی‬ ‫به‌رژوه‌ندییه‌كان���ی خۆیان ده‌س���ت وه‌ربده‌ن‬

‫له‌كاروباری حوكمڕانی به‌ده‌ر له‌یاساو رێسا!‬ ‫یه‌كێك له‌كێش���ه‌ هه‌ره‌ دی���ارو گه‌وره‌كانی‬ ‫دیكتات���ۆره‌كان ئه‌وه‌یه‌ هه‌س���ت ناكه‌ن ئه‌و‬ ‫كاران���ه‌ی ئه‌نجامی ده‌ده‌ن دروس���ت نییه‌‬ ‫ن���ه‌وه‌ك هه‌ر ئه‌وه‌ به‌ڵك���و گرفته‌كه‌ ئه‌وه‌یه‌‬ ‫وه‌كو دوا حه‌قیقه‌ت‌و راس���تی ره‌ها مامه‌ڵه‌‬ ‫له‌گ���ه‌ڵ كارو ئایدۆلۆژیاكانی خۆیان ده‌كه‌ن‬ ‫ئه‌وه‌تا ڤاالچی پرس���یار له‌"بازرگان" ده‌كات‬ ‫ده‌رب���اره‌ی دیموكراتیخ���وازی خومه‌ین���ی‌و‬ ‫پێ���ی ده‌ڵێت "م���ن له‌گ���ه‌ڵ زۆر دیكتاتۆر‬ ‫گفتوگۆم كردوه‌‪ ،‬ق���ه‌ت نه‌مدیوه‌ یه‌كێكیان‬ ‫خ���ۆی به‌دیكتاتۆر دابنێ‪ ،‬ی���ان بڵێ من بۆ‬ ‫میلله‌ته‌ك���ه‌م كار ناكه‌م" له‌م پرس���یاره‌وه‌‬ ‫ڤاالچ���ی كارو ره‌فتاره‌كان���ی خومه‌ین���ی‬ ‫ده‌خاته‌ ژێر پرس���یاره‌وه‌و مه‌به‌ستیه‌تی كه‌‬ ‫خومه‌ینیش دیكتاتۆره‌‪ ،‬له‌به‌رئه‌وه‌ی له‌ئێراندا‬ ‫ناڕه‌زاییه‌كی زۆر له‌ن���او چینه‌ جیاوه‌زه‌كاندا‬ ‫هه‌یه‌ ك���ه‌ وه‌كو ئه‌و بیرناكه‌نه‌وه‌ یان له‌گه‌ڵ‬ ‫ئایدۆلۆژیای شۆڕشه‌كه‌ی ئه‌و یه‌ك ناگرنه‌وه‌‪،‬‬ ‫هه‌روه‌ها یه‌كێك له‌سیفاتی سته‌مكارو كه‌سه‌‬ ‫دیكتاتۆره‌كان ئه‌وه‌یه‌ خۆیان ده‌خزێننه‌ ناو‬ ‫مێش���كی هه‌مو كه‌س���ێكه‌وه‌و خۆیان وه‌كو‬ ‫كه‌سێكی بانمرۆیی‌و بانمێژویی وێنا ده‌كه‌ن‌و‬ ‫ده‌بێت له‌هه‌مو باس���ێكدا ناوی���ان بهێنرێن‪،‬‬ ‫چون گه‌ر وانه‌بێت باس���ه‌كه‌ ت���ه‌واو نییه‌و‬ ‫كه‌موك���ورت ده‌رده‌چێ���ت‪ ،‬ئه‌وه‌تا "ڤاالچی"‬ ‫ره‌خنه‌و بێزاری ئه‌وه‌ ده‌رده‌بڕێت له‌"بازرگان"‬ ‫ئه‌م هه‌رچی پرسیار ده‌كات ده‌بێت "بازرگان"‬ ‫له‌وه‌اڵمه‌كانی���دا ه���ه‌ر باس���ی خومه‌ین���ی‬ ‫بكات! وه‌ك ئه‌وه‌ی چاوپێكه‌وتن‌و پرس���یار‬ ‫له‌خومه‌ین���ی بكرێت ن���ه‌وه‌ك له‌"بازرگان"و‬ ‫ده‌ڵێت"جه‌ناب���ی ب���ازرگان‪ ،‬له‌و س���اته‌وه‌‬ ‫ده‌س���تمان به‌م گفتوگۆیه‌ كردوه‌‪ ،‬خه‌ریكین‬ ‫هه‌ر باسی ئیمام خومه‌ینی ده‌كه‌ین‪ .‬راستی‪،‬‬ ‫ئایا ناكرێ واز له‌م ناوه‌و له‌م بابه‌ت بێنین؟‬ ‫كه‌ خۆیشی لێره‌ نییه‌‪ ،‬هه‌ر ئاماده‌یی هه‌یه‌‪.‬‬ ‫له‌ناو هه‌م���و بیروبۆچونه‌كانی ئێوه‌دا هه‌یه‌‪،‬‬ ‫له‌ناو هه‌مو باس‌و توێژینه‌وه‌كانتاندا هه‌یه‌"‪.‬‬ ‫"شۆڕش ئاهه‌نگی زه‌ماوه‌ند نییه‌و ده‌زانم‬ ‫ب���ۆ مرۆڤی ب���ێ حه‌وس���ه‌ڵه‌یش له‌بارنییه‌‪.‬‬ ‫هه‌ن���دێ جار له‌جه‌نگ بكوژرێیی ئاس���انتره‌‬ ‫له‌وه‌ی كه‌ به‌ره‌و روی گیروگرفت‌و كاره‌ساتی‬

‫دوای جه‌ن���گ ببیت���ه‌وه‌"‪ ،‬ئه‌م���ه‌ وه‌اڵم���ی‬ ‫"مه‌هدی ب���ازرگان"ه‌ بۆ یه‌كێ���ك له‌وه‌اڵمی‬ ‫پرس���یاره‌كانی"ڤاالچی" كه‌ باس له‌ئاڵۆزی‬ ‫شۆڕش ده‌كات‌و وه‌ك بیه‌وێت بڵێت شۆڕش‬ ‫گرفتی خ���ۆی هه‌یه‌و به‌هه‌مو كه‌س ناكرێت‪،‬‬ ‫به‌اڵم له‌گه‌ڵ ئه‌وه‌شدا گیروگرفته‌كانی دوای‬ ‫شۆڕش���یش كه‌متر نییه‌و بگره‌ زیاتریشه‌ له‌و‬ ‫گیروگرفت و كێش���انه‌ی كه‌ پێش ش���ۆڕش‬ ‫هه‌ب���وه‌‪ ،‬ئه‌مه‌ش ده‌رئه‌نجامی ئه‌و كێش���انه‌‬ ‫بوه‌ كه‌ "مه‌ه���دی بازرگان" دوای پێكهێنانی‬ ‫حكومه‌ته‌كه‌ی توش���یی بوه‌و پێمان ده‌ڵێت‬ ‫حوكمڕانی هه‌روا ئاس���ان نییه‌‪ ،‬له‌ڕاستیشدا‬ ‫ئه‌زمونیش پێم���ان ده‌ڵێت مه‌رج نییه‌ هه‌مو‬ ‫شۆڕشێك حوكمڕانییه‌كی باش‌و سه‌ركه‌وتوی‬ ‫لێكه‌وتبێته‌وه‌‪.‬‬ ‫ئه‌رێل شارۆن سه‌رۆك وه‌زیرانی ئیسرائیل‬ ‫ئیس���رائیل یان گه‌ل‌و ئاینی جوله‌كه‌ به‌و‌ه‬ ‫ناس���راون هه‌میش���ه‌ له‌مێ���ژودا یه‌كگرتون‌و‬ ‫هه‌م���و هه‌وڵی تاكه‌كانی له‌پێن���اوی ئه‌وه‌دا‬ ‫ب���وه‌ ده‌وڵه‌تێك بۆ خۆیان دروس���ت بكه‌ن‌و‬ ‫به‌ه���ه‌رچ جۆرێك بوه‌ روب���ه‌ڕوی ئه‌و هێزانه‌‬ ‫ببن���ه‌وه‌ كه‌ له‌ده‌ره‌وه‌ی خۆیانن‌و مه‌ترس���ی‬ ‫ب���ۆ به‌رژه‌وه‌ندییه‌كانیان دروس���ت ده‌كات‪،‬‬ ‫زۆرجاریش تۆمه‌تباركراون به‌وه‌ی توندوتیژن‬ ‫به‌رانبه‌ر به‌گه‌الن���ی جگه‌ له‌خۆیان‌و حه‌زیان‬ ‫له‌جه‌نگه‌ بۆ الوازكردنی ئه‌و ده‌وڵ ‌هت‌و گه‌النه‌ی‬ ‫روبه‌ڕویان ده‌بنه‌وه‌و ئه‌وه‌ی به‌الیه‌وه‌ گرنگه‌‬ ‫بێت ته‌نها گه‌ل���ی خۆیانه‌‪ ،‬ڤاالچی ده‌یه‌وێت‬ ‫ئه‌و گومانه‌ی الی دروس���ت ب���وه‌ ده‌رباره‌ی‬ ‫ئه‌م بابه‌ته‌ بیكاته‌ پرسیارو ئاراسته‌ی ئه‌رێل‬ ‫شارۆن یه‌كێك له‌سیاسی‌و سه‌رۆك وه‌زیرانی‬ ‫ئه‌و واڵته‌ی بكات‌و ده‌پرس���ێت‪":‬ئای خوایه‌!‬ ‫ئێوه‌ گه‌ره‌كتانه‌ بڵێن قس���ه‌ی سادات راست‬ ‫بو؟ ئه‌و ده‌یگوت له‌ئیس���رائیل ئاشتیخوازو‬ ‫شه‌ڕخواز نییه‌‪ .‬ته‌نیا شه‌ڕخوازو شه‌ڕخوازی‬ ‫هه‌ن" ئه‌رێل شارۆنیش به‌م شێوه‌یه‌ وه‌اڵمی‬ ‫ده‌داته‌وه‌‪":‬كاتێ مه‌س���ه‌له‌ی ئاسایشی ئێمه‌‬ ‫له‌ئارادا بێ‪ ،‬ئاشتیخوازو شه‌ڕخواز له‌گۆڕێدا‬ ‫نییه‌‪ ،‬ته‌نیا جوله‌كه‌ هه‌یه‌!"‬

‫»» ‪19‬‬ ‫ریکالم‬

‫‪16‬‬

‫تایبەت‬

‫)‪ )558‬سێشه‌مم ‌ه ‪2016/12/27‬‬

‫سەرۆكی زانكۆی سلێمانی‪ :‬سەرجەم بەشەكانی زانكۆ‬ ‫دەوامی ئاسایی خۆیان دەكەن‬ ‫ئا‪ :‬مەزهەر كەریم‬ ‫دەستەی مامۆستایانی ناڕازی لەزانكۆ‌و‬ ‫پەیمانگاكان دەیانەوێت بەمیكانیزمی‬ ‫نوێوە درێژ بەبایكۆت بدەن كە لەسەرەتای‬ ‫وەرزێكی نوێی‌‌ خوێندنەوە درێژەیان‬ ‫پێداوە تاگوشارەكانیان لەسەر حكومەت‬ ‫چڕكەنەوە‪ ،‬مامۆستایەكی ناڕازیش‬ ‫دەڵێت "واز لەبایكۆت ناهێنین‌و لەهەوڵی‬ ‫راگەیاندنی فیدراسیۆنی ناڕەزایەتیەكانداین‌و‬ ‫خۆپیشاندانەكانمان ئاڕاستەی دیكەی‬ ‫دەبێت‌و دەچینە بەردەم كونسوڵگەری‬ ‫واڵتان"‪.‬‬ ‫سەرۆكی زانكۆی س����لێمانی بەوەكالەت‪،‬‬ ‫د‪.‬رەزا حەسەن حس����ێن لەبارەی كاریگەر ‌ی‬ ‫بایكۆتەوە لەسەر دەوام‌و خوێندن‪ ،‬بەئاوێنەی‌‬ ‫راگەیاند "دەوام لەسەرجەم بەشەكانی زانكۆی‬ ‫سلێمانی ئاسایی بۆتەوەو خوێنكاران دەوام‬ ‫دەكەن‌و لەدوای سەری ساڵی نوێشەوە ئەو‬ ‫بەشانە دەست دەكەنەوە بەدەوام"‪.‬‬ ‫وتیش����ی‌ "بەب����ڕوای ئێمە ل����ەدوای ئەم‬ ‫پش����وەوە مامۆس����تایانی ناڕازیش دەس����ت‬ ‫دەكەن����ەوە بەدەوام����ی ئاس����ایی خۆی����ان‌و‬ ‫بایكۆت دەشكێنن‪ ،‬هەرچەندە ژمارەیەكیان‬ ‫گەڕاونەتەوەو بایكۆت شكێنراوە"‪.‬‬ ‫لەبەرامب����ەردا‪ ،‬ئەندام����ی دەس����تەی‬ ‫داكۆكی لەمامۆس����تایانی ن����اڕازی لەزانكۆ‌و‬ ‫پەیمانگاکان لەزانكۆی س����لێمانی‪ ،‬د‪.‬حسێن‬ ‫ش����وانی بەئاوێن����ەی راگەیان����د رۆژی پێنج‬ ‫ش����ەممەی راب����ردو لەگ����ەڵ س����ەرجەم‬ ‫دەستەكانی مامۆستایانی ناڕازی‌و دەستەی‬ ‫ناڕەزایەتیەكان����ی خەڵك كۆبونەتەوە‌و چەند‬ ‫خاڵێكیان خس����توەتەڕو وەك گوشارێك بۆ‬

‫رۆژانە هەڕەشەو مەترسی‬ ‫لەسەر ژیانمانە‪ ،‬بەاڵم‬ ‫ئێمە هیچكات لەو‬ ‫هەڕەشەو مەترسیانە‬ ‫ناترسین‪ ،‬ئێمە دەستمان‬ ‫داوەتە شۆڕشێكی سپی‬ ‫دەبێت تەواوی بكەین‬ ‫سەر دەسەاڵت تاشانبەشانی بایكۆت ئەنجامی‬ ‫بدەین نەك بەدیلی بایكۆت بێت‪ ،‬كە زۆرترین‬ ‫ئامادەب����وان هاوڕابون لەگەڵیان بەم نزیكانە‬ ‫فیدراس����یۆنێكی هاوبەش����ی ناڕەزایەتیەكان‬ ‫رابگەیەن����ن لەنێ����وان دەس����تەكانی ناڕازی‬ ‫كە س����ەرجەم دەس����تەكانی ناڕازی لەشارو‬ ‫ش����ارو ش����ارۆچكەكان دەگرێتەوە‪ ،‬ئەو وتی‬ ‫"دەمانەوێ����ت فیدراس����یۆنەكەمان ناوبنێین‬ ‫فیدراس����یۆنی ناڕەزایەتیەكان����ی خەڵك كە‬ ‫هاواڵتی����ان كارەبای����ان نیە‌و ئاوی����ان نیەو‬ ‫موچەی����ان نیی����ەو كە هەوڵێكی دەس����ەاڵت‬ ‫هەی����ە دەیانەوێ����ت بەهەرش����ێوەیەك بێت‬ ‫بایكۆت كۆتایی پێبێت‌و بچینەوە هۆڵەكانی‬ ‫خوێندن‪ .‬ئەو ژمارە مامۆستایەی بایكۆتیان‬ ‫ش����كاندوە ئەوانیش خەمی����ان هەیە‪ ،‬بەاڵم‬ ‫لەبەرگوشاری حزبی‌و پلەو ئیمتیازاتەكانیان‬

‫ناڕەزایی مامۆستایان لەشەقامەوە بۆ ناو هۆلەکان‬ ‫چونەت����ەوە هۆڵەكانی خوێن����دن دەیانەوێت‬ ‫درێ����ژە بەخوێندن ب����دەن ك����ە ژمارەیەكی‬ ‫كەمن‪ ،‬ئەوەی دەسەاڵت باسی دەكات تەنها‬ ‫بانگەشەیەكی چەواش����ەكارانە نەبێت هیچی‬ ‫دیك����ە نیە‪ ،‬كاتێك س����ەیری زانكۆ دەكەیت‬ ‫بەنیوەناچڵ‌و ژمارەیەكی كەم لەخوێندكاران‌و‬ ‫مامۆستایان دەوام دەكەن كە ئەوانیش لەژێر‬ ‫گوشاری حزبیدان بەو شێوەیە دەوام ناكرێت‬ ‫كە هەندێك كۆلیج هەیە رۆژانە محازەرەیەك‬ ‫دەخوێنن"‪.‬‬ ‫وتیشی "رۆژانە هەڕەشەو مەترسی لەسەر‬ ‫ژیانمانە‪ ،‬بەاڵم ئێمە هیچكات لەو هەڕەشەو‬ ‫مەترسیانە ناترسین‪ ،‬ئێمە دەستمان داوەتە‬ ‫شۆڕش����ێكی س����پی دەبێت ت����ەواوی بكەین‬ ‫لەسۆنگەی بەرپرس����یاریەتی‌و ئەخالقیەوە‪،‬‬ ‫ك����ە دەبێت بەرامب����ەر ئەو زوڵم‌و س����تەمە‬

‫بینەوە بەرامبەرم����ان دەكرێت‪ ،‬چیتر نابێت‬ ‫بێدەنگبین دەبێت داری شۆڕش����ی مەدەنی‬ ‫بەربگرێ����ت ئەگین����ا شۆڕش����ی توندوتیژی‬ ‫لەجێگ����ەی بەر دەگرێت كە ئەمە گەورەترین‬ ‫مەترسیە بۆسەر دەسەاڵت"‪.‬‬ ‫ئام����اژەی بەوەش����كرد لەك����ۆی ه����ەزارو‬ ‫هەشت سەد مامۆس����تا لەزانكۆی سلێمانی‬ ‫تەنها سێ‌ س����ەد‌و پەنجا مامۆستا ئامادەی‬ ‫گردبوونەوەكان����ن‪ ،‬ئەو وت����ی "خەڵكانێكی‬ ‫زۆری حزب����ی لەناو خۆپیش����اندانەكاندا بون‬ ‫خەڵكیان س����ارد دەك����ردەوە‪ ،‬ب����ەدەر لەو‬ ‫خەڵكان����ە ژمارەیەكی دیكەی زۆر لەخەڵكی‬ ‫س����ااڵنێكی زۆرە كاری����ان لەس����ەر دەكرێت‬ ‫هاواڵتیان س����اردەكەنەوە‪ ،‬ب����ەاڵم ئەوەمان‬ ‫بیرنەچیت كەس����ەرجەم چی����ن‌و توێژەكان‬ ‫لەگەڵ ئێمەن‌و داكۆك����ی لەداخوازیەكانمان‬

‫دەكەن بەدەسەاڵتیشەوە"‪.‬‬ ‫وتیش����ی‌ "هەرچەن����دە تائێس����تا بایكۆت‬ ‫نەشكێنراوەو ئەوە دەسەاڵتە ئەو دەنگۆیانە‬ ‫باڵودەكاتەوە‌و گوشارێكی زۆریش لەدەستەی‬ ‫مامۆس����تایانی ن����اڕازی دەكرێ����ت تالەدوای‬ ‫س����اڵی نوێوە بایكۆت بشكێنرێت بەاڵم گەر‬ ‫بایكۆتیش بش����كێنرێت لەژێر هەرگوشارێكدا‬ ‫ئ����ەوا ئێمە هەر ب����ەردەوام دەبی����ن لەكارو‬ ‫چاالكیەكانم����ان بێدەن����گ نابی����ن لەماف‌و‬ ‫داخوازیەكانمان"‪.‬‬ ‫هەروەها بەناز حەمەڕەش����ید كە یەكێكە‬ ‫لەمامۆستایانی ناڕازی‌‪ ،‬نە دەچێتە هۆڵەكانی‌‬ ‫خوێندن‌و نە بەش����داری‌ خۆپیشاندانەكانیش‬ ‫دەكات‪ ،‬ئاماژە بەوە دەكات ژمارەیەكی زۆر‬ ‫لەمامۆس����تایان‌و فەرمانبەران دەوام ناكەن‬ ‫كە ئەمەش جۆرێك����ی دیكەیە لەبایكۆت كە‬

‫نایانەوێ����ت دەوام بك����ەن‪ ،‬هەربۆیە بایكۆت‬ ‫كۆتای����ی نەهات����وە‌و بەردەوام����ە‪ ،‬تەنه����ا‬ ‫ژمارەیەكی كەم لەخوێندكاران‌و مامۆس����تان‬ ‫دەچن����ەوە هۆڵەكانی خوێن����دن كە لەچەند‬ ‫كەس����ێك تێناپەرێت‪ ،‬ئەو وتی‌ "پێویس����تە‬ ‫كەس����وكاری خوێن����دكاران ك����ە زۆرینەیان‬ ‫فەرمانبەرن لەگەڵ داخوازی ماۆستایاندا بن‬ ‫بەنەناردنەوەی خوێندكارەكانیان كە ساڵێكی‬ ‫خوێن����دن رابگیرێت زۆر باش����ترە‪ ،‬نەك بەم‬ ‫شێوەیەی ئێستا درێژە بەخوێندن بدرێت كە‬ ‫خوێندكار فێری هی����چ نابێت‪ ،‬تەنها كاتیان‬ ‫پێ‌ بەڕێدەكرێت"‪.‬‬ ‫لەبەرامب����ەردا‪ ،‬د س����ەالم نەجمەدین كە‬ ‫یەكێكە ل����ەو مامۆس����تایانەی لەئێس����تادا‬ ‫رۆژانە س����ەرقاڵی وان����ە وتنەوەیە لەزانكۆی‬ ‫سلێمانی ئاماژە بەوە دەكات كە لەسەرەتای‬ ‫خۆپیش����اندانەوە بڕوای‌ بەبایك����ۆت نەبوە‪،‬‬ ‫ئەو وت����ی‌ "كۆمەڵێك مامۆس����تا بۆ مەرامی‬ ‫خۆیان بەشداری خۆپیش����اندانەكانیان كرد‬ ‫كە ئ����ەوە ئەنجامەكەی ب����و‪ ،‬دەبێت بێنەوە‬ ‫هۆڵەكانی خوێندن كە زۆرینەی مامۆستایان‬ ‫هاتونەت����ەوە‪ ،‬چونكە دۆخ����ی موچە‌و ژیانی‬ ‫مامۆس����تایان بەبایكۆتی هۆڵەكانی خوێندن‬ ‫چارەس����ەر نابێت‪ ،‬حكومەت هیچ بەهایەكی‬ ‫بۆ خۆپیشاندانی‌ مامۆستایان‌و فەرمانبەران‬ ‫دانەناوە‌و داشی نانێت"‪.‬‬ ‫وتیشی "منیش لەگەڵ ئەو مامۆستایانەدام‬ ‫كە بڕوایان وایە ساڵێك خوێندن دوابكەوێت‌و‬ ‫دۆخی خوێندن چارەسەربكرێت‌و بەكەموكوڕی‬ ‫نەڕوات‪ ،‬بەاڵم ئای����ا دەكرێت؟ ئێمە لەپێناو‬ ‫س����اڵێكی خوێندكاراندا‌و س����اڵێكی خوێندن‬ ‫دەبێ����ت رازیبین ب����ەو بارودۆخ����ەوە دەوام‬ ‫بەردەوام بێ����ت‪ ،‬بەپێچەوانەوە زۆرینەی ئەو‬ ‫مامۆس����تایانەی دەوام دەكەی����ن مەرج نیە‬ ‫رازیبین بەو بارودۆخە"‪.‬‬

‫دو تێبینی گرنگ‪ :‬بۆ به‌رده‌م وه‌زاره‌تی خوێندنی بااڵو توێژینه‌وه‌ی زانستی‬ ‫یه‌كه‌م‪:‬‬ ‫هه‌روه‌ك����و ئ����اگادارن پرۆس����ه‌ی‬ ‫ده‌س����تپێكردنه‌وه‌ی خوێندن����ی دكت����ۆرا‬ ‫له‌كوردس����تان دوای پێنج ساڵ له‌ڕاوه‌ستان‬ ‫له‌‪ 2016-2015‬ده‌ستی پێكرده‌وه‌‪ ،‬سه‌ره‌ڕای‬ ‫تێبینی����ه‌كان‪ !..‬به‌اڵم خوێندن����ی دكتۆرای‬ ‫ئه‌مساڵ له‌به‌رده‌م چه‌ند روبه‌ڕوبونه‌وه‌یه‌كی‬ ‫زۆر س����ه‌ختدایه‌‪ ،‬له‌وانه‌ زمان����ی ئینگلیزی؛‬ ‫ك����ه‌ بیرۆكه‌ی����ه‌ك هه‌ی����ه‌ له‌الی����ه‌ن یه‌كێك‬ ‫له‌زانكۆ گه‌وره‌كانی كوردستان سه‌رپه‌رشتی‬ ‫ده‌كرێ����ت‪ ،‬بۆیه‌ ده‌یانه‌وێت نم����ره‌ی زمانی‬ ‫ئینگلی����زی كه‌مبكه‌نه‌وه‌و بیهێننه‌ چوارو نیو‬ ‫بۆ زانس����ته‌ مرۆڤاتیی����ه‌كان‪ ،‬پێنج‌و نیو بۆ‬ ‫زانسته‌ په‌تییه‌كان‪..‬چه‌ند هه‌وڵێك هه‌یه‌ بۆ‬ ‫ئیمزاكۆكردنه‌وه‌و یادداشتنوسینی نایاسایی‌و‬ ‫فشاری نایاسایی بۆ ئه‌وه‌ی له‌كۆتاییدا مه‌رجی‬ ‫زمان بۆ ده‌س����تپێكردنی كۆرسی ئه‌كادیمی‬ ‫هه‌ڵبگیرێت‌و له‌دواییش����دا گفتوگۆی زانستی‬ ‫نامه‌كانیان بكرێت‪ ،‬وه‌ك به‌رزه‌كی بانان بۆی‬ ‫ده‌ربچن‪ ..‬هه‌روه‌كو سااڵنی پێشتر له‌سااڵنی‬ ‫نه‌وه‌ته‌كان چ����ۆن هاتوه‌ ئاوا بۆی ده‌ربچن‌و‬ ‫تائێس����تایش ئه‌م نه‌ریته‌ ه����ه‌ر به‌رده‌وامه‌‪..‬‬ ‫بۆیه‌ ده‌بێت رێگری قانونی توندی به‌رامبه‌ر‬ ‫بگیرێته‌به‌رو نابێت وه‌زاره‌تی خوێندنی بااڵ‪،‬‬ ‫مل بۆ كاری ناقانونی‌ یان پاش����گه‌زبونه‌وه‌‬ ‫له‌قان����ون‌و رێنماییه‌كان����ی بدات‪..‬كه‌ دواتر‬ ‫له‌سه‌ر كه‌سێتی قانونی‌و مه‌عنه‌وی وه‌زاره‌ت‬ ‫ده‌كه‌وێت‪..‬جێبه‌جێكردنی ئه‌م مه‌رجه‌ له‌به‌ر‬ ‫ئه‌م خااڵنه‌ی خواره‌وه‌یه‌‌‪:‬‬ ‫‪ -1‬چ له‌ئه‌نجومه‌ن����ی وه‌زاره‌ت ی����ان‬ ‫كۆبونه‌وه‌ی گش����تی یاریده‌ده‌رانی س����ه‌رۆك‬ ‫زانك����ۆكان بۆ كاروب����اری خوێندن����ی بااڵو‬ ‫توێژینه‌وه‌ی زانستی‪ .‬ئه‌م رێنماییه‌ ده‌رچوه‌و‬ ‫به‌ده‌نگدان����ی كه‌مین����ه‌و زۆرینه‌ی����ه‌ به‌پێی‬ ‫یاسای وه‌زاره‌ت‪..‬ئه‌ی بۆ ئێستا پاشه‌كشه‌‌ی‬ ‫لێده‌كرێت؟‬ ‫‪ -2‬بۆچ����ی هه‌ندێ له‌و زانكۆیانه‌ ئێس����تا‬ ‫دێنه‌ ده‌نگ دوای ش����ه‌ش مانگ له‌ده‌رچونی‬ ‫ئه‌م رێنمایی����ه‌‪ ،‬بۆیه‌ جێگه‌ی هه‌ڵوه‌س����ته‌‬ ‫له‌س����ه‌ركردنه‌‪ ،‬ك����ه‌ وه‌زاره‌ت ملكه‌چ����ی بۆ‬ ‫ئه‌مجۆره‌ فشارانه‌ بنوێنێت‪.‬‬

‫‪ -4‬زۆرب����ه‌ی ده‌وڵه‌ت����ان هان����دان به‌ره‌و‬ ‫به‌رزكردن����ه‌وه‌ی ئاس����تی زانس����تی هه‌نگاو‬ ‫ده‌نێ����ن‪ ،‬نه‌ك به‌ره‌و دواوه‌‪..‬بۆ نمونه‌ هێنانه‌‬ ‫خ����واره‌وه‌ی مه‌رجی نمره‌ی به‌كالۆریۆس كه‬ ‫‌‪ 60‬نم����ره‌ بێت‪ ،‬ئه‌مه‌ س����ه‌ره‌تایه‌كی خراپه‌‬ ‫له‌نه‌هێشتنی پێش����بڕكێی زانستی‪..‬چونكه‌‬ ‫هه‌م����و زانكۆكان����ی جیهان ب����ۆ وه‌رگیران‬ ‫له‌ماسته‌رو دكتۆرا نابێت نمره‌ی به‌كالۆریۆس‬ ‫له‌ ‪ 70‬بۆ ‪ 75‬كه‌مت����ر بێت‪ ،‬هه‌ندێ زانكۆی‬ ‫جیهان����ی به‌ناوبان����گ بۆ‪ 80‬نم����ره‌ ده‌ڕوات‪،‬‬ ‫بۆچی له‌كوردس����تان ئه‌مج����ۆره‌ ده‌رفه‌تانه‌‬ ‫به‌یه‌كس����انی ده‌درێ����ت‪ ،‬كه‌ ئه‌م����ه له‌ڕوی‬ ‫زانستییه‌وه‌‌ كاره‌سات دروست ده‌كات‪.‬‬ ‫‪ -5‬هه‌مو پێشكه‌شكارانی خوێندنی دكتۆرا‬ ‫له‌كات����ی پێشكه‌ش����كردنی مامه‌ڵه‌كانی����ان‪،‬‬ ‫رێنماییه‌كانی����ان خوێندۆته‌وه‌و ده‌یانزانی كه‌‬ ‫مه‌رجێكی سه‌ره‌كییه‌‪ ،‬هه‌روه‌ها رێنماییه‌كان‬ ‫له‌ ‪ 2016 /5 /25‬ده‌رچون‌و تاقیكردنه‌وه‌كان‬ ‫ل����ه‌‪7‬و ‪ 2016 /11 /8‬دا ب����ون‌و رۆژی ‪/2‬‬ ‫‪ 2017 /1‬یه‌ك����ه‌م رۆژی ده‌س����تپێكردنی‬ ‫خوێندن����ی بااڵی����ه‌ له‌دكتۆراو ماس����ته‌ر‪ ،‬كه‌‬ ‫ماوه‌كه‌ی به‌گشتی ئه‌كات به‌‪6‬شه‌ش مانگی‬ ‫ته‌واو‪ ،‬چۆن ده‌كرێت ئه‌و ماوه‌یان له‌به‌رچاو‬ ‫نه‌گرتبێ����ت‌و خۆیان بێده‌ن����گ بكه‌ن‌و دواتر‬ ‫سیاس����ه‌تی ئه‌مری واقی����ع جێبه‌جێبكه‌ن‪..‬‬ ‫بۆیه‌ ئه‌ركی ئه‌نجومه‌ن����ی وه‌زاره‌ته‌ نه‌چێته‌‬ ‫ژێر ئه‌مج����ۆره‌ له‌سیاس����ه‌ته په‌یڕه‌ولێكراوه‌‬ ‫له‌كوردستان‪.‬‬ ‫‪ -6‬هه‌ركه‌س����ێك تاقیكردن����ه‌وه‌ی زمانی‬ ‫ئینگلیزی له‌ئایڵتس بكات‪ ،‬كه‌ هه‌موی له‌سه‌ر‬ ‫نۆ خاڵه‌‪ ،‬ئه‌گه‌ر هه‌ركه‌سێك تاقیكردنه‌وه‌ی‬ ‫تێدا ئه‌نج����ام بدات ئ����ه‌وا كه‌مترین نمره‌ش‬ ‫بهێنێت س����ێ نمره‌ی ه����ه‌ر پێده‌درێت‌‪ ،‬واته‌‬ ‫دو خاڵ زۆر ئاس����اییه‌ بۆ به‌ده‌س����تهێنانی‪..‬‬ ‫ئه‌ی چۆن ئه‌و كاندیدان����ه‌ ده‌خوێنن نامه‌ی‬ ‫ماس����ته‌رو دكت����ۆرا به‌زمانه‌كان����ی كوردی‌و‬ ‫عه‌ره‌ب����ی‌و ئینگلی����زی ده‌نوس����ن‪ ،‬چ����ۆن‬ ‫سه‌رچاوه‌ زانس����تییه‌كان به‌زمانی ئینگلیزی‬ ‫به‌كارده‌هێنن‪ ،‬چۆن ناكرێت زمانی سه‌رده‌م‬ ‫بزانن‌و توێژینه‌وه‌ی زانس����تی ئه‌نجامبده‌ن‪.‬‬ ‫ئه‌ی چۆن وه‌زاره‌تی خوێندنی بااڵو زانكۆكان‬ ‫له‌گ����ه‌ڵ ره‌وتی زانس����تی بڕۆن له‌ئاس����تی‬ ‫جیهانیدا‪...‬؟!‬

‫مامۆستایه‌كی زانكۆ‬

‫‪ -3‬ده‌وڵه‌تان؛ بۆ نمونه‪ ‌:‬ئه‌مساڵ رێكخراوی‬ ‫دادی ئه‌ڵمانیا‪ ،‬مه‌رجی پێشكه‌ش����كردنی بۆ‬ ‫زه‌ماله‌ی داد‪ ،‬خوێن����دن له‌ئه‌ڵمانیا مه‌رجی‌‬ ‫سكۆری‪6‬ی ئایڵتسی دانا‪ .‬ئه‌مساڵ زه‌ماله‌ی‌‬ ‫كه‌نه‌دا بو به‌‪ 6‬و نیو س����كۆری ئایڵتس‪..‬چ‬ ‫س����ه‌یره‌ زانكۆكانی كوردس����تان له‌دوادوای‬ ‫هه‌مو زانكۆكانی جیهان بێت؟‬

‫چاره‌سه‌ره‌كان بۆ ئه‌م كێشه‌یه‌‪:‬‬ ‫یه‌كه‌م‪ :‬جێبه‌جێكردنی رێنمایی ماسته‌رو‬ ‫دكتۆرا وه‌ك خۆی كه‌ له‌ڕۆژی ‪2016/5/25‬‬ ‫ده‌رچوه‌‪ ،‬م����اوه‌ی به‌ده‌س����تهێنانی نمره‌ی‬ ‫پێویس����تی زمان بۆ یه‌ك ساڵ‌و شه‌ش مانگ‬ ‫درێژ بكرێته‌وه‌‪.‬‬ ‫دوه‌م‪ :‬هه‌ر كاندیدێكی ماس����ته‌رو دكتۆرا‬

‫كه‌ له‌سه‌ر میالكی وه‌زاره‌تی خوێندنی بااڵو‬ ‫توێژینه‌وه‌ی زانس����تی حكومه‌ت����ی هه‌رێمی‬ ‫كوردستان‪ ،‬له‌ماوه‌ی شه‌ش تانۆ مانگ توانی‬ ‫نمره‌ی پێویس����تی زمان به‌ده‌س����تبهێنێت‪،‬‬ ‫كۆرس����ی ئه‌كادیمی له‌ش����ه‌ش مانگ ته‌واو‬ ‫بكات‌و بتوانێت له‌ماوه‌ی دوس����اڵ گفتوگۆی‬ ‫دكتۆراكه‌ی ئه‌نجامبدات‌و بۆی دیاریبكرێت‪،‬‬ ‫كه‌ كۆی گشتی ده‌كات به‌سێ ساڵ به‌كۆرسی‬ ‫ئه‌كادیمی‌و زمان‌و نوسینی دكتۆرانامه‌كه‌ی‪،‬‬ ‫هه‌روه‌ه����ا بۆ ماس����ته‌ر بتوانێ����ت له‌ماوه‌ی‬ ‫شه‌ش مانگ كۆرس����ی ئه‌كادیمی‌و نۆ مانگ‬ ‫بۆ نوسین‪ ،‬كه‌ كۆی گشتی‌ به‌كۆرسی زمان‌و‬ ‫ئه‌كادیمی‌و نوس����ینی تێزه‌كه‌ی ده‌كات به‌دو‬ ‫ساڵ‪.‬‬ ‫تێبین����ی‪ :‬هی����چ گه‌ره‌نتیی����ه‌ك نییه‌ بۆ‬ ‫ئ����ه‌و وه‌رگیراوان����ه‌ی دكت����ۆرا له‌خوێندنی‬ ‫س����اڵی ‪ ،2016-2015‬كه‌ پێ����ش گفتوگۆی‬ ‫دكتۆرانامه‌كانی����ان‪ ،‬بڕوانامه‌ی نێوده‌وڵه‌تی‬ ‫زمان����ی ئینگلی����زی پێش����كه‌ش بك���� ‌هن‌و‬ ‫گوم����ان ده‌كرێت به‌ش����ێوه‌یه‌كی نایاس����ایی‬ ‫تێپه‌ڕێنرێت‪.‬‬ ‫دوه‌م‪:‬‬ ‫س����ه‌باره‌ت به‌ده‌رچون����ی رێنماییه‌كان����ی‬ ‫به‌رزكردنه‌وه‌ی پله‌ی زانستی‪:‬‬ ‫له‌حوكمه‌ كۆتاییه‌كان‪:‬‬ ‫م����اده‌ی چوارده‌ی����ه‌م‪ :‬خاڵی ژم����اره‌ ‪10‬‬ ‫نوسراوه‌‪ :‬قوتابی‪/‬خوێندكاری دكتۆرا مافی‬ ‫پێشكه‌ش����كردنی بۆ به‌رزكردن����ه‌وه‌ی پله‌ی‬ ‫زانستی نابێت تاخوێندنه‌كه‌ی ته‌واو ده‌كات‪.‬‬ ‫به‌اڵم له‌ڕێنمایی پێشوتر كه‌ له‌حوزه‌یر‌انی‬ ‫‪ 2013‬ده‌رچوب����و‪ ،‬رێ����ی ده‌دا خوێن����دكاری‬ ‫دكتۆرا له‌دوای ده‌ستپێكردنی خوێندنه‌كه‌ی‬ ‫لێكۆڵینه‌وه‌كان����ی ئه‌نجامدابێ����ت‌و به‌ته‌نه����ا‬ ‫كاره‌كانی كردبێت‪..‬بتوانرێت پله‌ی زانس����تی‬ ‫به‌رزبكرێته‌وه‌‪.‬‬ ‫به‌اڵم به‌داخه‌وه‌ ئه‌وه‌ی له‌‪2016 /11 /15‬‬ ‫ده‌رچوه‌ دژ به‌زانستخوازی‌و ده‌وڵه‌مه‌ندكردنی‬ ‫هه‌گبه‌ی مامۆستایه‌ له‌به‌ر ئه‌م چه‌ند خااڵنه‌‌ی‬ ‫خواره‌وه‌‪:‬‬ ‫‪ -1‬دژ به‌یاسای وه‌زاره‌ته‌ كه‌ له‌پارله‌مانی‬ ‫كوردس����تان ده‌رچوه‌ به‌ژماره‌ ‪10‬ی س����اڵی‬ ‫‪ 2008‬له‌ژم����اره‌ ‪ 90‬ی وه‌قایعی كوردس����تان‬ ‫باڵوبۆت����ه‌وه‌‪ .‬به‌تایبه‌ت����ی له‌به‌ش����ی دوه‌م‬ ‫له‌م����ادده دوه‌م����ی خاڵه‌كان����ی (دوه‌م‌و‬ ‫س����ێیه‌م‌و چ����واره‌م‌و پێنجه‌م‌و شه‌ش����ه‌م‌و‬ ‫حه‌وته‌م)‪ ،‬به‌تایبه‌تی خاڵه‌كانی (شه‌شه‌م‌و‬ ‫حه‌وت����ه‌م) جه‌خ����ت له‌هاندان����ی خوێندن‌و‬ ‫لێكۆڵینه‌وه‌ی زانستی‌و پشتگیریی كردنیان‌و‬ ‫به‌رزكردنه‌وه‌ی����ان‪ ....‬وه‌به‌رهێنان����ی تواناو‬ ‫به‌هره‌ زانس����تییه‌كان‌و سودوه‌رگرتن له‌ڕێگاو‬ ‫ش����ێوازو هۆی����ه‌ زانس����تییه‌كانی هاوچه‌رخ‬

‫زۆربه‌ی ده‌وڵه‌تان‬ ‫هاندان به‌ره‌و‬ ‫به‌رزكردنه‌وه‌ی ئاستی‬ ‫زانستی هه‌نگاو ده‌نێن‬ ‫نه‌ك به‌ره‌و دواوه‌‪..‬‬ ‫بۆ نمونه‌ هێنان ‌ه‬ ‫خواره‌وه‌ی مه‌رجی‬ ‫نمره‌ی به‌كالۆریۆس كه‬ ‫‌‪ 60‬نمره‌ بێت‪ ،‬ئه‌م ‌ه‬ ‫سه‌ره‌تایه‌كی خراپه‌‬ ‫له‌نه‌هێشتنی پێشبڕكێی‬ ‫زانستی‬ ‫بۆ رۆیش����تن له‌گه‌ڵ پێش����كه‌وتنی زانستی‌و‬ ‫ته‌كنۆلۆجی له‌جیهاندا‪‌.‬‬ ‫هه‌روه‌ها له‌به‌ش����ی دوه‌م مادده‌ی سێیه‌م‬ ‫له‌خاڵی یه‌ك����ه‌م‌و دوه‌م‪ ،‬به‌تایبه‌تی له‌خاڵی‬ ‫دوه‌م‪:‬‬ ‫دانان‌و په‌س����ه‌ندكردنی پالنی پێویست بۆ‬ ‫په‌ره‌پێدانی به‌رنامه‌كان‌و هاندانی بزوتنه‌وه‌ی‬ ‫دان����ان‌و توێژین����ه‌وه‌ی زانس����تی‌و وه‌رگێڕان‬ ‫له‌زانكۆكان‌و ده‌زگا زانستییه‌كانی دییدا‪.‬‬ ‫بۆی����ه‌ دژایه‌تیی����ەك له‌نێ����وان یاس����ای‬ ‫وه‌زار‌هت‌و رێنمای����ی به‌رزكردن����ه‌وه‌ی پله‌ی‬ ‫زانس����تی هه‌یه‌‪ ،‬ئه‌وه‌ له‌ڕێنماییه كۆنه‌كانی‬ ‫پێش����وتر ك����ه‌ رێگرب����ون له‌به‌رزكردنه‌وه‌ی‬ ‫ئاس����تی زانس����تی به‌مه‌نهه‌جی قۆرخكاری‬ ‫زانستی نوسرابون‪!..‬‬ ‫‪ -2‬هه‌مو زانكۆكانی جیهان ڕێگری له‌كاری‬ ‫زانستی ناكه‌ن‪ ،‬به‌ڵكو پادداشتی گه‌وره‌یان‬ ‫هه‌یه‌‪ ،‬له‌كوردستان ته‌نها گۆڕینی ناونیشانی‬ ‫مامۆس����تای یاریده‌ده‌ره‌ بۆ مامۆس����تا‌‪ ،‬هیچ‬ ‫ئیمتیازاتێكی گه‌وره‌ی زانس����تی‌و كارگێڕی‌و‬ ‫دارایی وه‌رناگرێت‪ ،‬به‌اڵم له‌ئه‌گه‌ری ئه‌وه‌یدا‬

‫هه‌ر مامۆستایه‌كی یاریده‌ده‌ری به‌ڕێز موچه‌‬ ‫بنه‌ڕه‌تییه‌ك����ه‌ی ‪ 386000‬ه����ه‌زار دینار بێت‬ ‫ته‌نها ‪ 40‬بۆ ‪ 44‬ه����ه‌زار دینار له‌ موچه‌كه‌ی‬ ‫زی����اد ده‌كات‪ ،‬به‌پێی سیس����ته‌می موچه‌ی‬ ‫ئێس����تایش به‌رده‌وام بێ����ت ته‌نها ‪ 12‬هه‌زار‬ ‫دین����ار وه‌رده‌گرێت‌و ده‌چێته‌ س����ه‌ر موچه‌‬ ‫چاره‌كییه‌كه‌ی‌و ئه‌وه‌ی تری بۆ پاش����كه‌وت‬ ‫ده‌كرێت‪!..‬‬ ‫‪ -3‬دژ به‌بنه‌م����ای ئ����ازادی بیركردنه‌وه‌و‬ ‫نوسینه‌‪ ،‬هه‌ر مامۆس����تاییه‌كی به‌ڕێز ئازاده‌‬ ‫توێژینه‌وه‌ بكات له‌كاتی وه‌رگیرانی له‌دكتۆراو‬ ‫ئه‌وه‌ی توێژینه‌وه‌ ئه‌نجامنادات هه‌ر ئازاده‌‪..‬‬ ‫هه‌روه‌ها كوش����تن‌و په‌راوێزخستنی توانستی‬ ‫زانس����تی‌و به‌هره‌ی زانس����تییه‌‪ ..‬په‌ره‌دانه‌‬ ‫به‌قۆرخكاری زانستی‌و پله‌ی زانستی‪..‬كه‌ دژ‬ ‫به‌ڕه‌وتی پێشكه‌وتنی زانستی له‌سه‌رانسه‌ری‬ ‫جیهان به‌تایبه‌تی له‌زانكۆ پێشكه‌وتوه‌كان‪.‬‬ ‫‪ .4‬ه����ه‌ر مامۆس����تاییه‌كی به‌ڕێ����ز ك����ه‌‬ ‫له‌زانكۆكانی كوردستان وانه‌ ده‌ڵێته‌وه‌‪ ،‬دوای‬ ‫ئه‌وه‌ی‌ ده‌ست به‌خوێندنی دكتۆرا له‌زانكۆكانی‬ ‫كوردستان ده‌كات‪ ،‬مۆڵه‌تی خۆته‌رخانكردنی‬ ‫به‌ش����ه‌كی (تفرغ جزئی) پێده‌ده‌رێت‪ ،‬واته‌‬ ‫به‌ش����ێوه‌یه‌ك به‌رده‌وام����ه‌ له‌وانه‌گوتنه‌وه‌و‬ ‫سه‌رپه‌رش����تكردنی توێژین����ه‌وه‌ی ده‌رچونی‬ ‫خوێندكارانی قۆناغی چ����واره‌م‪ .‬ئاماده‌بون‬ ‫له‌پرۆسه‌ی زانستخوازی به‌رده‌وام‌و فیدباكی‬ ‫خوێندكارو هه‌گبه‌ی مامۆستا‪.‬‬ ‫‪ .5‬چه‌نده‌هاو ده‌یه‌ها مامۆستای یاریده‌ده‌ر‬ ‫له‌زانكۆكان����ی كوردس����تان زه‌ره‌رمه‌ندی����ی‬ ‫س����ه‌ره‌كی ده‌بن‪ ،‬له‌ئه‌نجامی جێبه‌جێكردنی‬ ‫ئه‌م رێنماییه‌‪ ،‬چونكه‌ چه‌ند مانگێكیان ماوه‌‬ ‫بۆ پێشكه‌شكردنی مامه‌ڵه‌ی به‌رزكردنه‌وه‌ی‬ ‫پله‌ی زانس����تی‪ ،‬له‌ئه‌گ����ه‌ری هه‌بونی نمره‌ی‬ ‫پێویس����تی زمانی ئینگلیزی بۆ دكتۆرا ئه‌وا‬ ‫ل����ه‌دوای ‪ 2017 /1 /2‬ده‌س����ت به‌خوێندن‬ ‫ده‌ك����ه‌ن‪ ،‬ئ����ه‌وا هه‌م����و توێژینه‌وه‌كانی����ان‬ ‫ده‌فه‌وتێت‌و هه‌وڵ‌و ماندوبونه‌كانیان به‌فیڕۆ‬ ‫ده‌ڕوات به‌بێ ئه‌وه‌ی پاداشت بكرێنه‌وه‌و یان‬ ‫پێبژاردنه‌وه‌یان بۆ بكرێت له‌ڕوی مه‌عنه‌وی‌و‬ ‫ماددییه‌وه‌‪..‬به‌شێكی زۆریشیان ئاگادارنین‪.‬‬ ‫‪ .6‬جێبه‌جێنه‌كردن����ی مادده‌ی بیس����ته‌م‬ ‫له‌یاسای وه‌زاره‌ت‪ :‬بڕگه‌ی دوه‌م‪:‬‬ ‫ئه‌گه‌ر مامۆستای یاریده‌ده‌ر له‌ماوه‌ی (‪)5‬‬ ‫ساڵدا له‌ڕۆژی دامه‌زراندنیه‌وه‌ به‌رزنه‌كرایه‌وه‌‬ ‫ب����ۆ پایه‌ی مامۆس����تا ئ����ه‌وا ده‌گوێزرێته‌وه‌‬ ‫بۆ س����ه‌نته‌ره‌كانی توێژین����ه‌وه‌ له‌زانكۆكان‌و‬ ‫دوساڵی پێده‌ده‌رێ بۆ به‌رزكردنه‌وه‌ بۆ پایه‌ی‬ ‫مامۆس����تاو به‌پێچه‌وانه‌وه‌ ده‌گوێزرێته‌وه‌ بۆ‬ ‫ده‌ره‌وه‌ی زانكۆ‪.‬‬ ‫تائێس����تا سه‌دان مامۆس����تا له‌زانكۆكانی‬ ‫كوردس����تان هه‌ی����ه‌ له‌پێنج س����اڵ زیاتریان‬

‫تێپه‌ڕاندوه‌و گاڵته‌یان به‌توێژینه‌وه‌ی زانستی‬ ‫دێت‪ ،‬به‌هۆی وه‌رگرتنی پۆس����تی كارگێڕی‌و‬ ‫رێگری س����ه‌ره‌كین له‌به‌هێزبونی توێژینه‌وه‌ی‬ ‫زانس����تی‪..‬بۆیه‌ ئه‌ركی وه‌زاره‌ت����ه‌ له‌ڕێگای‬ ‫وه‌رگرتنی دو ئامار یه‌كه‌میان‪ :‬ئاماری نازناوی‬ ‫زانستی گشت مامۆستایان‪ ،‬دوه‌میان‪ :‬ئاماری‬ ‫توێژینه‌وه‌ی زانستی سه‌رجه‌م مامۆستایان‪.‬‬ ‫به‌اڵم به‌ به‌ڵگه‌ی لینكی توێژینه‌وه‌ی زانستی‌و‬ ‫یان ب����ه‌رگ‌و الپه‌ڕه‌ی یه‌كه‌م����ی توێژینه‌وه‌‪.‬‬ ‫ئینجا به‌راوردبكرێن‪ .‬بۆ ئه‌وه‌ی بڕیار بدرێت‬ ‫بۆ جێبه‌جێكردنی یاسای ئاماژه‌ پێكراو‪.‬‬ ‫له‌كۆتاییدا س����ێ چاره‌س����ه‌ر پێش����نیاز‬ ‫ده‌كه‌م‪:‬‬ ‫یه‌كه‌می����ان‪‌ :‬رێنمای����ی س����اڵی ‪2013‬‬ ‫له‌ئه‌حكامی كۆتایی خاڵی ده‌یه‌م وه‌ك خۆی‬ ‫دابنرێته‌وه‌‪ ،‬هیچ كێشه‌یه‌كی قانونی نییه‌‪.‬‬ ‫دوه‌میان‪ :‬نه‌هێشتنی ئه‌مجۆره‌ له‌ڕێگرییه‌‬ ‫زانس����تییه‌ كه‌ دژ به‌بنه‌ما س����ه‌ره‌كیه‌كانی‬ ‫توێژین����ه‌وه‌ی زانس����تییه‌‪ ،‬ك����ه‌ له‌ه����ه‌ر‬ ‫زانكۆییه‌كی جیهانی ئه‌م پرس����ه‌ ده‌وروژێنی‬ ‫به‌سه‌رسوڕمانه‌وه‌ وه‌اڵمیان هه‌یه‌‪.‬‬ ‫سێه‌م‪ :‬ئه‌گه‌ر به‌چاره‌سه‌ری یه‌كه‌م‌و دوه‌م‪،‬‬ ‫ره‌زامه‌ند نابن‪ ،‬ئه‌وا ده‌كرێت رابگیرێت تا ‪/1‬‬ ‫‪ ،2018 /1‬بۆ ئه‌وان����ه‌ی دوای ئه‌و رێكه‌وته‌‬ ‫مامه‌ڵه‌كانیان پێشكه‌ش ده‌كه‌ن به‌و رێنماییه‌‬ ‫بێت كه‌ له‌ ‪ 2016 /11 /15‬ده‌رچوه‌‪.‬‬ ‫كۆتا په‌یام‪:‬‬ ‫ده‌بێت خوێندكاری دكت����ۆرا قوڵ بێته‌و‌ه‬ ‫له‌پس����پۆڕییه‌كه‌ی‌و باش����تر كاری زانس����تی‬ ‫به‌رهه‌مبهێنێ����ت‪ ،‬ن����ه‌ك هانبدرێت بۆئه‌وه‌ی‬ ‫ده‌س����ت له‌توێژینه‌وه‌ی زانستی هه‌ڵبگرێت‪،‬‬ ‫چونكه ئاساییه‌‌ به‌هره‌ی زانستی‌و توێژینه‌وه‌ی‬ ‫زانس����تی ل����ه‌الی هه‌مو كه‌س����ێك ئاماده‌یی‬ ‫نه‌بێت‪ ،‬ب����ه‌اڵم هاندانی گش����تی هه‌بێت بۆ‬ ‫هه‌مو مامۆستایانی زانكۆو توێژه‌رانی خاوه‌ن‬ ‫به‌هره‌و توانس����تی زانس����تی ك����ه‌ خزمه‌تی‬ ‫پرۆس����ه‌ی توێژینه‌وه‌و داهێنان‌و نوس����ینی‬ ‫زانستی ده‌كه‌ن‪ ،‬له‌ئه‌نجامی جێبه‌جێكردن‌و‬ ‫به‌رزكردنه‌وه‌ی توانس����ت‌و ئاس����تی زانستی‬ ‫مامۆستایان زانكۆكان پێشده‌كه‌ون‪ ،‬ئه‌گینا‬ ‫پێچه‌وانه‌ك����ه‌ی ئ����ه‌وه‌ ده‌بێ����ت‪ ،‬ب����ۆ چه‌ند‬ ‫ساڵێكی تر ئه‌نجامه‌كانی ده‌بینرێن‪ .‬هیوادارم‬ ‫نه‌گاته‌ ئه‌و ئاسته‌‪ .‬ده‌بێت خه‌می وه‌زاره‌ت‌و‬ ‫ئه‌نجومه‌ن����ی وه‌زاره‌ت‪ ،‬به‌رزكردن����ه‌وه‌ی‬ ‫ئاس����تی زانكۆكانی كوردس����تان بێت‪ ،‬نه‌ك‬ ‫پاشه‌كشه‌كردن به‌دروس����تكردنی سیاسه‌تی‬ ‫ئه‌مری واقیع‌و فش����اری ناقانونی‌و نازانستی‬ ‫بۆ ده‌ستكه‌وتی ماددی‌و سیاسی‪.‬‬ ‫كۆتا قسه‌م ئه‌و په‌نده‌ كوردییەیه‌‪ :‬دۆست‬ ‫ئه‌وه‌یه‌ بتگرێنێ‌و دوژمن ئه‌وه‌یه‌ بتخەنێنێ‪..‬‬

‫تایبه‌ت‬

‫)‪ )558‬سێشه‌مم ‌ه ‪2016/12/27‬‬

‫چاوپێكه‌وتن ‌ی دۆناڵد ترامپ له‌گه‌ڵ ستافی نیویۆرك تایمز‪ ...‬پاشماوە‬ ‫بردۆته‌وه‌‪.‬‬ ‫نیوی���ۆرك تایم���ز‪ :‬ت���ۆ س���تیڤ بانۆنت‬ ‫هه‌ڵب���ژاردوه‌ (‪ )Steve Bannon‬ك���ه‌ ببێت‬ ‫(‪ )Chief Strategist‬ستراتیژناسی‌ سه‌ره‌كیت‬ ‫له‌كۆش���كی‌ س���پی‪ .‬ئه‌و پاڵه‌وانی‌ راستڕه‌وه‌‬ ‫توندڕه‌وه‌كان���ه‌‪ .‬ئ���ه‌و له‌الی���ه‌ن هه‌ندێكه‌وه‌‬ ‫به‌نه‌ژادپه‌رست‌و دژه‌ جوله‌كه‌ ناسراوه‌‪ .‬پێتوایه‌‬ ‫به‌ به‌رزكردنه‌وه‌ی‌ ستیڤ بۆ ئه‌و پۆسته‌ بااڵیه‌‬ ‫ده‌ته‌وێت چ مه‌سجێك بگه‌یه‌نیت؟‬ ‫تره‌مپ‪ :‬من ده‌مێكه‌ ستیڤ ده‌ناسم‪ ،‬ئه‌گه‌ر‬ ‫بمزانیایه‌ ئ���ه‌و نه‌ژادپه‌رس���ته‌‪ ،‬هه‌رگیز بیرم‬ ‫له‌دانانی‌ نه‌ده‌كرده‌وه‌‪ .‬به‌ر له‌هه‌مو ش���ت منم‬ ‫بڕیار ئه‌ده‌م نه‌ك س���تیڤ یان هه‌ر كه‌سێكی‌‬ ‫تر‪ ‌.‬ئه‌گ���ه‌ر ئامۆژگاریه‌كی‌ خراپی كردم‪ ،‬ئه‌وا‬ ‫یه‌كه‌م به‌قس���ه‌ی‌ ناكه‌م‪ ،‬دوه‌م له‌پۆسته‌كه‌ی‌‬ ‫الی‌ ده‌به‌م‪ .‬به‌اڵم من پێچه‌وانه‌ی‌ ئه‌وه‌ ده‌بینم‌و‬ ‫ده‌بیستم كه‌ ئێوه‌ ده‌یڵێن‪ .‬زۆر كه‌س ده‌ناسم‬ ‫ته‌نانه‌ت له‌به‌ره‌ی‌ چه‌په‌كانیش كه‌ ‌وه‌س���ف‌و‬ ‫ستایش���ی‌ ستیڤ ده‌كه‌ن‪ .‬س���تیڤ له‌زانكۆی‬ ‫هارڤارد خوێندویه‌تی‌ كه‌ به‌ناوبانگترین زانكۆی‬ ‫ئه‌مریكایه‌‪ .‬ئه‌و زۆر كه‌س���ێكی‌ سه‌ركه‌وتوه‌‌و‬ ‫ماوه‌ی���ه‌ك ئه‌فس���ه‌ری‌ ده‌ریاوان ب���وه‌و زۆر‬ ‫زیره‌كه‌‌و ماوه‌یه‌ك كاری ب���ۆ بانكی‌ گۆلدمان‬ ‫ساكس (‪ )Goldman Sachs‬كردوه‌ ‪.‬‬ ‫نیوی���ۆرك تایم���ز‪ :‬ب���ه‌اڵم له‌گ���ه‌ڵ رێزمدا‬ ‫ئه‌مریكیه‌ به‌ڕه‌گه‌ز ئه‌فریقیه‌كان‌و جوله‌كه‌كان‬ ‫زۆر بێزار‌و ناڕه‌حه‌تن به‌و وێبس���اته‌ی‌ ستیڤ‬ ‫دروستی‌ كردوه‌‌و ناوی‌ برێتبارته‌ (‪)Breitbart‬‬ ‫كه‌ قس���ه‌ی‌ نه‌ش���یاوی‌ تیایه‌ به‌كه‌مه‌ ئیتنی‌‌و‬ ‫ئاینیه‌كان؟‬ ‫تره‌م���پ‪ :‬ب���ه‌ر له‌هه‌موش���ت‪ ،‬برێتب���ارت‬ ‫ته‌نها‌وێبس���ایتێكه‌‌و روماڵی روداوه‌كان ده‌كات‬ ‫‌وه‌ك چ���ۆن ئێوه‌ی���ش روماڵ���ی روداوه‌كان‬ ‫ده‌كه‌ن‪ .‬به‌اڵم بێگومان ئه‌وان زۆر محافزكارترن‬ ‫له‌نیوی���ۆرك تایمز‪ .‬به‌اڵم برێتب���ارت خه‌ریكه‌‬ ‫ده‌بێته‌‌ وێبسایتێكی‌ زۆر سه‌ركه‌وتو‪ ،‬خوێنه‌رێكی‌‬ ‫زۆری هه‌ی���ه‌‌و بابه‌تی‌ به‌پێز باڵوده‌كاته‌وه‌ هه‌م‬ ‫له‌باره‌ی‌ راست‌و هه‌م له‌باره‌ی‌ چه‌په‌وه‌‪ .‬دواجار‬ ‫ده‌یڵێمه‌وه‌ ئه‌گه‌ر س���تیڤ نه‌ژادپه‌رست بێت‌و‬ ‫هه‌ڵه‌ب���كات‪ ،‬ئه‌وا بێ دودڵ���ی داوای‌ لێده‌كه‌م‬ ‫پۆسته‌كه‌ی‌ به‌جێ بهێڵێت‪ .‬به‌اڵم له‌هه‌مانكاتدا‬ ‫پێموایه‌ ئ���ه‌و مامه‌ڵه‌یه‌كی‌ زۆر خراپی له‌گه‌ڵ‬ ‫ده‌كرێت له‌الیه‌ن میدیاوه‌‌و غه‌دری‌ لێده‌كرێت‪.‬‬ ‫به‌اڵم ئێس���تا بارودۆخه‌كه‌ گۆڕاوه‌‌و زۆر كه‌س‬ ‫پش���تگیری‌ لێده‌كه‌ن‪ .‬به‌م بۆنه‌یه‌وه‌ ئه‌مه‌وێت‬ ‫بڵێم ئه‌گه‌ر هه‌ر شتێكتان بینی‌ یان هه‌ستتان‬ ‫ك���رد كه‌ م���ن هه‌ڵه‌م‪ ،‬پێمخۆش���ه‌ په‌یوه‌ندیم‬ ‫پێ���وه‌ بك���ه‌ن‌و پێمبڵێن‪ .‬هه‌موت���ان ده‌توانن‬ ‫په‌یوه‌ندیم پێوه‌ بك���ه‌ن‪ ،‬ته‌نها داود ماورینی‌‬ ‫(‪‌)Dowd Maureen‬وت���ار نوس نه‌بێت‪ .‬ئه‌و‬ ‫زۆر به‌ڕه‌قانه‌ مامه‌ڵ���ه‌م له‌گه‌ڵ ده‌كات‪ .‬نازانم‬ ‫چی لێ به‌سه‌رهاتوه‌‪ .‬ماورین كاتی‌ خۆی زۆر‬ ‫باش بو‪.‬‬ ‫نیوی���ۆرك تایم���ز‪ :‬ت���ۆ ل���ه‌زۆر ‌ویالیه‌ت‬ ‫بردوته‌ته‌وه‌ ك���ه‌ كۆماریه‌كان چه‌ند ده‌یه‌یه‌كه‌‬ ‫نه‌ی���ان بردۆت���ه‌وه‌ تیای���دا‪ ،‬به‌تایبه‌ت���ی‬ ‫(‪‌)Midwestern Rust Belt‬ویالیه‌ته‌كان���ی‌‬ ‫ناوه‌ڕاست كه‌ پشتێنه‌ی‌ ژه‌نگاوییان پێده‌ڵێن‪.‬‬ ‫زۆر ك���ه‌س پێیانوایه‌ كه‌ یه‌كێ���ك له‌هۆكاره‌‬ ‫س���ه‌ره‌كیه‌كانی‌ بردنه‌وه‌ی‌ تۆ ل���ه‌و ویالیه‌تانه‌‬ ‫ئه‌وه‌ی���ه‌ كه‌ تۆ خۆت‌وه‌ك كۆماریه‌كی‌ جیاواز‬ ‫پیش���ان داوه‌‪ .‬تۆ رای‌ تایبه‌ت به‌خۆت هه‌بوه‌‬

‫له‌باره‌ی‌ بازرگانی‌‌و سیاس���ه‌تی‌ ده‌ره‌وه‌‪ .‬به‌اڵم‬ ‫ئێستا تۆ له‌حاڵه‌تێكدای كه‌ ده‌بێت حكومڕان ‌ی‬ ‫بكه‌یت‌و پێویس���تت به‌پێكه‌وه‌نانی‌ س���تافێكه‌‬ ‫ب���ۆ ئیداره‌كه‌ت كه‌ پێكدێن له‌كۆماریه‌كان‪ ،‬كه‌‬ ‫س���ه‌ركرده‌كانیان‌و به‌تایبه‌تی‌ راینس پرایبوس‬ ‫(‪ )Reince Priebus‬كه‌ سه‌رۆكی‌ كۆمیته‌ی‌‬ ‫نیش���تمانی‌ كۆماریه‌كانه‌ رای���ان زۆر جیاوازه‌‬ ‫له‌گه‌ڵ تۆ له‌باره‌ی‌ زۆربه‌ی‌ پرسه‌كانه‌وه‌؟‬ ‫تره‌م���پ‪ :‬پاوڵ رای���ان (‪ )Paul Ryan‬كه‌‬ ‫كۆماری���ه‌‌ وته‌بێ���ژی‌ ئه‌نجومه‌ن���ی‌ نوێنه‌رانی‌‬ ‫ئه‌مریكایه‌ من���ی‌ زۆر خۆش ده‌وێت‪ .‬هه‌روه‌ها‬ ‫میچ ماككۆنێ���ڵ (‪ )Mitch McConnell‬كه‌‬ ‫سه‌رۆكی‌ فراكس���یۆنی‌ كۆماریه‌كانه‌‌و زۆرینه‌ن‬ ‫له‌سینات منی‌ زۆر خۆش ده‌وێت‪ .‬زۆر سه‌یره‌‬ ‫كه‌ بردنه‌وه‌ چه‌ند ده‌توانێت شت بگۆڕێت‪.‬‬ ‫نیوی���ۆرك تایمز‪ :‬مه‌به‌س���تی‌ م���ن ئه‌وه‌یه‌‬ ‫چه‌ند ده‌توانی���ت هه‌ڵبكه‌یت‌و گفتوگۆ بكه‌یت‬ ‫له‌گه‌ڵ كۆنگرێسدا كه‌ زۆرینه‌ی‌ كۆماریه‌كانن‪،‬‬ ‫له‌كاتێكدا تۆ خ���ۆت‌ وه‌ك كۆماریه‌كی‌ جیاواز‬ ‫نیشانداوه‌؟ له‌وه‌ ناترسیت پاش چوار ساڵی‌ تر‬ ‫بچیت بۆ هه‌ڵمه‌تی‌ هه‌ڵبژاردن بۆ‌ویالیه‌ته‌كانی‌‬ ‫پشتێنه‌ی‌ ژه‌نگاوی‌‌و خه‌ڵكه‌كه‌ پێتبڵێن كه‌ تۆ‬ ‫حوكمڕانیه‌ك���ه‌ت له‌ه���ی‌ كۆماریه‌كی‌ ته‌قلیدی‌‬ ‫چوه‌‪ ،‬هاوشێوه‌ی پۆڵ راین‌ وه‌ك له‌وه‌ی له‌هی‌‬ ‫تره‌مپ چوبێت؟‬ ‫تره‌م���پ‪ :‬نه‌خێ���ر‪ ،‬هی���چ نیگ���ه‌ران نی���م‬ ‫له‌وباره‌ی���ه‌وه‌‪ .‬من جیاوازی‌ خۆم نیش���انداوه‌‬ ‫بۆ ئ���ه‌وه‌ی‌ كاری‌ باش بك���ه‌م‪‌‌.‬ویالیه‌ته‌كانی‌‬ ‫ناوه‌ڕاست كه‌ پێی ده‌وترێت پشتێنه‌ی‌ ژه‌نگاوی‌‬ ‫هۆكاری‌ هه‌یه‌ كه‌‌ وای‌ پێده‌وترێت‪ 20 .‬س���اڵ‬ ‫پێش ئێستا‌ وایان پێنه‌ده‌وترا‪ .‬به‌اڵم كه‌ ئێستا‬ ‫ده‌چیته‌ ئه‌و ویالیه‌تان���ه‌ به‌ به‌رده‌وامی‌ به‌الی‌‬ ‫ژماره‌یه‌كی‌ یه‌كج���ار زۆر كارگه‌دا تێده‌په‌ڕێت‬ ‫ك���ه‌ خاڵی‌و ژه‌نگاوی‌‌و داڕوخاون‪ .‬بۆ من ئه‌وه‌‬ ‫گرنگه‌ كه‌ ئاگام له‌و كه‌س���انه‌ بێت كه‌ دۆناڵد‬ ‫ترامپیان خۆش ده‌وێت له‌به‌رامبه‌ر كه‌سایه‌تیه‌‬ ‫سیاسیه‌كاندا‪‌.‬وه‌ ئه‌گه‌ر كه‌سایه‌تی ‌ه سیاسیه‌كان‬ ‫گرنگی‌ به‌و جۆره‌ كه‌سان ‌ه نه‌ده‌ن ئه‌وا بێگومان‬ ‫ناتوان���ن هه‌ڵبژاردن ببەنەوە‪ .‬ئ���ه‌و خه‌ڵكانه‌‬ ‫توڕه‌ن‪ ،‬زیره‌كن‪ ،‬ئیشكه‌رن‪ .‬ناویان ده‌نێم ژن‌و‬ ‫پیاوه‌ له‌بیركراوه‌كان‪ .‬ئێمه‌ هه‌وڵ ئه‌ده‌ین كار‌و‬ ‫پیشه‌سازی‌ بگێڕینه‌وه‌ بۆ ئه‌مریكا‪ .‬له‌گه‌ڵ زۆر‬ ‫كۆمپانیادا قسه‌م كردوه‌‌و پێموتون پالنی‌ ئه‌وه‌‬ ‫دامه‌نێن كه‌ كۆمپانیاكانت���ان به‌رنه‌ ده‌ره‌وه‌ی‌‬ ‫ئه‌مریكا چونكه‌ رێگه‌تان ناده‌م كۆمپانیاكانتان‬ ‫به‌رنه‌ ده‌ره‌وه‌ی‌ ئه‌مریكا‌و كااڵكانتان له‌ئه‌مریكا‬ ‫بفرۆش���ن‪ .‬پێموت���ون ئه‌وه‌ بزان���ن كه‌ ئه‌بێت‬ ‫كااڵكانیان به‌س���نورێكی‌ به‌هێزدا تێپه‌ڕ ببێت‪.‬‬ ‫(به‌یار‪ :‬لێره‌دا مه‌به‌س���تی تره‌مپ له‌سنوری‬ ‫به‌هێز گومرگی‌ زۆره‌)‪.‬‬ ‫نیوی���ۆرك تایمز‪ :‬له‌وه‌ ناترس���یت كه‌ ئه‌و‬ ‫كۆمپانیایان���ه‌ كارگه‌كانی���ان لێ���ره‌ بهێڵنه‌وه‌‬ ‫ب���ه‌اڵم كاره‌كانی���ان به‌ڕۆب���ۆت بك���ه‌ن نه‌ك‬ ‫به‌كرێكار؟ (به‌یار‪ :‬مه‌به‌س���تی‌ نیویۆرك تایمز‬ ‫ئه‌وه‌یه‌ كه‌ هێش���تنه‌وه‌ی‌ كارگه‌كان له‌ئه‌مریكا‬ ‫له‌وانه‌یه‌ كاریگه‌ریه‌كی‌ ئه‌وتۆی نه‌بێت له‌س���ه‌ر‬ ‫كه‌مكردنه‌وه‌ی‌ بێكاری‌ له‌ئه‌مریكادا)؟‬ ‫تره‌مپ‪ :‬ئه‌وه‌ شتێكی‌ زۆر ئاساییه‌‪ ،‬چونكه‌‬ ‫خۆم���ان ده‌توانی���ن رۆبۆته‌كانیش دروس���ت‬ ‫بكه‌ی���ن‪ .‬حاڵیح���ازر ئێم���ه‌ رۆبۆت دروس���ت‬ ‫ناكه‌ی���ن‪ ،‬هیچ دروس���ت ناكه‌ین‪ .‬مه‌س���ه‌له‌ی‌‬ ‫رۆب���ۆت بوه‌ به‌ش���تێكی زۆر گرن���گ‪ ،‬ده‌بێت‬

‫ئێم���ه‌ش كاری تیابكه‌ی���ن‪ ،‬ده‌بێ���ت كارگه‌ ‌ی‬ ‫زیاتر دروس���ت بكه‌ین (به‌یار‪ :‬لێره‌دا تره‌مپ‬ ‫مه‌به‌س���تی ئه‌وه‌یه‌ كه‌ دروستكردنی رۆبۆتیش‬ ‫پێویستی به‌كرێكاره‌‌و بێكاری كه‌مده‌كاته‌وه‌)‪.‬‬ ‫نابێت ‪ 70.000‬كارگه‌ له‌ده‌ست بده‌ین‪ .‬ده‌بێت‬ ‫ده‌ستبكه‌ین به‌دروس���تكردنی‌ كارگه‌ی‌ زیاتر‪.‬‬ ‫دوێنێ‌ ته‌له‌فۆنم بۆ هات له‌بیل گه‌یتس (‪Bill‬‬ ‫‪ )Gates‬سه‌رۆكی‌ كۆمپانیای‌ مایكرۆسۆفته‌وه‌‬ ‫(‪ ،)Microsoft‬هه‌روه‌ه���ا تی���م كوك (‪Tim‬‬ ‫‪ )Cook‬س���ه‌رۆكی‌ كۆمپانی���ای‌ (‪)Apple‬‬ ‫ئاپ���ڵ ته‌له‌فۆنی‌ ب���ۆ ك���ردم‪ .‬به‌(تیم‌)م‌ وت‬ ‫یه‌كێك له‌ده‌ستكه‌وته‌ گه‌وره‌كانم ئه‌وه‌ ده‌بێت‬ ‫قه‌ناع���ه‌ت به‌ت���ۆ بك���ه‌م كه‌ لێ���ره‌ كااڵكانت‬ ‫دروست بكه‌یت‪‌،‬واته‌ كارگه‌كانت بێنیته‌وه‌ بۆ‬ ‫ئه‌مریكا له‌جیاتی‌ چین‌و ڤێتنام‪ .‬پێموت هانی‌‬ ‫كۆمپانیا خۆماڵیه‌كان ده‌ده‌ین‌و پش���تگیریان‬ ‫ده‌كه‌ی���ن‪ .‬ئه‌ویش‌وتی‌ ل���ه‌و حاڵه‌ته‌دا ئێمه‌ش‬ ‫ئاماده‌ی���ن كارگه‌كانمان بێنین���ه‌وه‌ ئه‌مریكا‪.‬‬ ‫پێم���وت باجیان له‌س���ه‌ر زۆر كه‌مده‌كه‌ینه‌وه‌‪،‬‬ ‫زۆربه‌ی‌ رۆتینیات‌و مامه‌ل���ه‌ درێژخایه‌نه‌كانی‌‬ ‫فه‌رمانگه‌كان الده‌به‌ی���ن‪ .‬رۆتینیات ئیش زۆر‬ ‫زه‌حمه‌ت ده‌كات‪ .‬ئه‌گه‌ر ت���ۆ دیموكرات بیت‬ ‫یان كۆم���اری‌ ده‌توانم دانیش���م له‌گه‌ڵتا‌و ئه‌و‬ ‫یاس���ا‌و رۆتینیانه‌ت نیش���ان ب���ده‌م كه‌ چه‌ند‬ ‫بێمانان‌و دڵنیام تۆش ه���اوڕا ده‌بیت له‌گه‌ڵم‬ ‫بۆ كه‌مكردنه‌وه‌‌و نه‌هێشتنیان‪ .‬به‌اڵم له‌هه‌موی‌‬ ‫س���ه‌یرتر ئه‌وه‌یه‌ كه‌ قسه‌م له‌گه‌ڵ ژماره‌یه‌كی‌‬ ‫زۆر له‌خ���اوه‌ن كاره‌كان كردوه‌ له‌زۆر بچوكه‌وه‌‬ ‫تازۆر گه‌وره‌‪ ،‬سه‌رجه‌میان البردنی‌ رۆتینیاتیان‬ ‫به‌الوه‌ زۆر گرنگتره‌‌ وه‌ك له‌كه‌مكردنه‌وه‌ی‌ باج‬ ‫له‌سه‌ریان‪.‬‬ ‫نیوی���ۆرك تایم���ز‪ :‬مه‌س���ه‌له‌ی‌ ژێرخ���ان‬ ‫ئه‌وله‌ویه‌تی‌ كاره‌كانت ده‌بێت؟‬ ‫تره‌مپ‪ :‬نه‌خێر ئه‌وله‌ویه‌ت نیه‌‪ ،‬به‌اڵم یه‌كێكه‌‬ ‫له‌فاكته‌ره‌ هه‌ره‌ سه‌ره‌كیه‌كان‪ .‬زۆر گۆڕانكاریم‬ ‫به‌ده‌س���ته‌وه‌یه‌‪ ،‬له‌كه‌مكردن���ه‌وه‌ی باجه‌وه‌ بۆ‬ ‫كه‌مكردنه‌وه‌ی‌ رۆتینی���ات‌و چاككردنی‌ بیمه‌ی‌‬ ‫ته‌ندروس���تی‌‌و ئینج���ا بایه‌خ���دان به‌ژێرخان‪.‬‬ ‫(به‌یار‪ :‬مه‌به‌س���تی له‌ژێرخان دروس���تكردن‌و‬ ‫نوێكردن���ه‌وه‌ی ت���ۆڕی فراوان���ی جاده‌وبان‌و‬ ‫هێڵی ش���ه‌مه‌نده‌فه‌ر‌و كاره‌با‌و ئاوو ئاوه‌ڕۆیه‌)‪.‬‬ ‫هه‌رچه‌ن���ده‌ خه‌رجكردن���ی‌ پاره‌یه‌ك���ی‌ زۆر‬ ‫له‌ژێرخاندا سیاسه‌تێكه‌ كۆماریه‌كان له‌گه‌ڵیدا‬ ‫نین‪.‬‬ ‫نیویۆرك تایمز‪ :‬ئه‌مه‌ بۆ فرانكلین رۆزڤێڵت‬ ‫چوه‌سه‌ر‪( .‬به‌یار‪ :‬مه‌به‌ستی ئه‌وه‌یه‌ له‌كاتێكدا‬ ‫رۆزڤێڵتیش كۆماری بوه‌)؟‬ ‫تره‌مپ‪ :‬راس���ته‌‪ ،‬ب���ه‌اڵم ئه‌مه‌ ب���ۆ ئۆباما‬ ‫به‌باش���ی كاری نه‌كرد چونك���ه‌ به‌داخه‌وه‌ ئه‌و‬ ‫پاره‌یه‌ك���ی‌ زۆری ب���ۆ ژێرخ���ان ته‌رخان كرد‬ ‫ب���ه‌اڵم هیچی دیارنی���ه‌‌و ك���ه‌س نازانێت ئه‌و‬ ‫پاره‌ی���ه‌ له‌كوێ���دا خه‌رج ك���راوه‌‪ .‬ئێمه‌ هه‌وڵ‬ ‫ئه‌ده‌ین ك���ه‌ پاره‌كه‌ له‌ژێرخ���ان‌و جاده‌وباندا‬ ‫خ���ه‌رج بكرێت‪ .‬براده‌رێك���م هه‌یه‌ كه‌ خاوه‌نی‌‬ ‫كۆمپانیایه‌ك���ی‌ گواس���تنه‌وه‌ی به‌ناوبانگ���ه‌‌و‬ ‫پێویس���تی‌ به‌بارهه‌ڵگ���ره‌‌و ژماره‌یه‌ك���ی‌ زۆر‬ ‫بارهه‌ڵگ���ری‌ زۆر گران‌و كوالیتی‌ به‌رزی‌ هه‌یه‌‪،‬‬ ‫دو مان���گ له‌مه‌وبه‌ر ته‌له‌فۆن���ی‌ بۆ كردم‌وتی‌‬ ‫ك���ه‌ بارهه‌ڵگره‌كانم له‌نیویۆرك���ه‌وه‌ ده‌چن بۆ‬ ‫كالیفۆرنیا به‌رده‌وام ده‌كه‌ونه‌ تاسه‌‌و چاڵه‌وه‌‌و‬ ‫چه‌نده‌ها كێشه‌یان تێكه‌وتوه‌‪ .‬هاوڕێكه‌م ‌وتی‌‬ ‫به‌هۆی خراپی جاده‌‌و بانه‌كانه‌وه‌ بڕیارم داوه‌‬

‫چیتر ئه‌و بارهه‌ڵگ���ره‌ گرانانه‌ نه‌كڕم‪ .‬به‌ڵكو‬ ‫هه‌رزانترین بارهه‌ڵگر بك���ڕم به‌اڵم به‌هێزترین‬ ‫تایه‌ی هه‌بێت‪ .‬هاوڕێكه‌م‌ وتی‌ ‪ 45‬س���اڵه‌ ئه‌م‬ ‫كاره‌ ده‌كه‌م‪ ،‬تائێس���تا حاڵی جاده‌‌و بانه‌كانی‌‬ ‫ئه‌مریكام‌وابه‌خراپی نه‌دیوه‌‪.‬‬ ‫نیوی���ۆرك تایم���ز‪( :‬پاوڵ رای���ان)‌و (میچ‬ ‫ماكۆنێ���ڵ) رای���ان چیبو وه‌ختێ���ك تۆ‌وتت‬ ‫به‌ته‌مام به‌ملیاره‌ه���ا دۆالر له‌ژێرخاندا خه‌رج‬ ‫بكه‌م؟ چونكه‌ ئه‌وان له‌وانه‌یه‌ بڵێن زۆر باشه‌‬ ‫ب���ه‌اڵم نابێ���ت كارێك بكه‌ی���ت بودجه‌ كورت‬ ‫بێنێت؟‬ ‫تره‌م���پ‪ :‬با ببینی���ن‌و بزانین پێم ده‌كرێت‬ ‫ی���ان نا‪ .‬ئێس���تا ئ���ه‌وان منی���ان زۆر خۆش‬ ‫ده‌وێ���ت‪ .‬چوار هه‌فت���ه‌ له‌مه‌وبه‌ر خۆش���یان‬ ‫نه‌ده‌ویس���تم‪ .‬ئه‌گه‌ر به‌پێی‌ رۆژنامه‌كان بوایه‌‬ ‫ده‌ب���و هه‌ڵبژاردنی‌ س���ه‌رۆكایه‌تیم بدۆڕاندایه‌‌و‬ ‫ئه‌نجومه‌نی‌ نوێنه‌ران‌و س���یناتمان بدۆڕاندایه‌‪.‬‬ ‫ب���ه‌اڵم به‌ئاس���انی‌ هه‌رس���ێكیانمان برده‌وه‌‪.‬‬ ‫یارمه‌تی‌ زۆربه‌ی‌ س���یناتۆره‌كانی‌ كۆماریه‌كانم‬ ‫دا بۆ ئه‌وه‌ی‌ هه‌ڵبژێردرێن‪ .‬ته‌نها دو كه‌سیان‬ ‫هه‌ڵنه‌بژێردران‪ .‬یه‌كێكیان ره‌فزی‌ كردبو ده‌نگم‬ ‫بداتێ‌‪ ،‬بۆیه‌ منیش‌وامكرد ده‌رنه‌چێت‪ ‌،‬ئێستا‬ ‫داوای‌ كاری لێك���ردوم له‌ئیداره‌كه‌مدا‌و منیش‬ ‫ره‌ف���زم كردوه‌‪ ‌.‬ئه‌مه‌ش���م تۆمارك���ردوه‌‪ .‬من‬ ‫له‌مه‌دا جیاوازم له‌سیاس���یه‌كان‪ ،‬ئه‌زانم ئه‌ڵێم‬ ‫چی‪ .‬ئه‌ویتریش���یان س���یناتۆرێك بو له‌نیڤادا‬ ‫كه‌ له‌س���ه‌ره‌تادا پش���تیوانی‌ ك���ردم‌و دوایی‬ ‫په‌ش���یمان بۆوه‌ له‌پش���تیوانی‌ كردنم‪ ،‬پاشان‬ ‫دیس���ان پش���تیوانی‌ خۆی ده‌ربڕیه‌وه‌‌و داوای‌‬ ‫پش���تیوانی‌ لێكردم بۆ ئه‌وه‌ی‌ هه‌ڵبژێردرێته‌وه‌‬ ‫بۆ س���ینات‪ ،‬منیش ره‌تم كرده‌وه‌و سه‌ره‌نجام‬ ‫هه‌ڵنه‌بژێردرا‪.‬‬ ‫نیوی���ۆرك تایمز‪ :‬ده‌توانی���ت پێمان بڵێیت‬ ‫كه‌ گفتوگۆكانت له‌گ���ه‌ڵ ئۆبامادا چۆن بون‌و‬ ‫له‌باره‌ی‌ چی���ه‌وه‌ بون؟‌ ده‌توانی���ت هه‌ندێك‬ ‫باس���ی سیاس���ه‌تی‌ ده‌ره‌وه‌مان ب���ۆ بكه‌یت؟‬ ‫چونكه‌ باس���مان نه‌كردو پێمان بڵێیت كه‌ ئایا‬ ‫تۆ باوه‌ڕت به‌و سیس���ته‌مه‌ جیهانیه‌ هه‌یه‌ كه‌‬ ‫تیایدا ئه‌مریكا ده‌وری‌ س���ه‌ركرده‌ ده‌بینێت بۆ‬ ‫دابینكردنی‌ ئه‌منیه‌تی‌ جیهانی‌‌و بااڵنسی‌ هێز‌و‬ ‫دابینكردنی‌ بازاڕی ئازاد له‌جیهاندا‪ ،‬كه‌ چه‌ند‬ ‫سه‌ده‌یه‌كه‌ به‌رده‌وامه‌؟‬ ‫تره‌م���پ‪ :‬به‌دڵنیایی���ه‌وه‌ له‌گ���ه‌ڵ ئۆبامادا‬ ‫كۆبومه‌وه‌‪ .‬پێش���تر هیچ نه‌مدیب���و‪ .‬به‌اڵم كه‌‬ ‫بینیم زۆر خۆشمویست‪ .‬قه‌راربو كۆبونه‌وه‌كه‌‬ ‫‪ 10‬ب���ۆ ‪ 15‬ده‌ق���ه‌ بخایه‌نێ���ت‪ ،‬چونك���ه‌ زۆر‬ ‫كه‌س له‌ده‌ره‌وه‌ چاوه‌ڕێی���ان ده‌كردین‪ .‬به‌اڵم‬ ‫كۆبونه‌وه‌كه‌مان كاتژمێر‌و نیوێكی‌ خایاند‪ .‬زۆر‬ ‫كاتێكی‌ به‌پێز بو كۆبونه‌وه‌كه‌مان‪ .‬هه‌رچه‌نده‌‬ ‫هه‌ریه‌كه‌م���ان له‌جه‌مس���ه‌رێكی پێچه‌وان���ه‌ی‌‬ ‫هاوكێش���ه‌ی‌ سیاس���ی ئه‌مری���كاوه‌ هاتبوین‪،‬‬ ‫به‌اڵم توانیمان زۆر به‌باشی بگونجێین‪ .‬خۆشم‬ ‫باوه‌ڕم نه‌ده‌كرد‪ .‬له‌و رۆژه‌وه‌ به‌رده‌وام ته‌له‌فۆن‬ ‫ب���ۆ یه‌ك ده‌كه‌ین‪ .‬س���ه‌باره‌ت به‌سیاس���ه‌تی‌‬ ‫ده‌ره‌وه‌ش‪ ،‬من پێموای���ه‌ ئێمه‌ نابێت كارمان‬ ‫دروس���تكردنی‌ ده‌وڵه‌تی‌ ن���وێ‌ بێت‪ .‬ئه‌وه‌مان‬ ‫تاقی كردۆته‌وه‌‪ .‬پێموای���ه‌ چونمان بۆ عێراق‬ ‫یه‌كێكه‌ له‌هه‌له‌ هه‌ره‌ گه‌وره‌‌و س���تراتیژیه‌كان‬ ‫له‌مێژوی‌‌واڵته‌كه‌مان���دا روی‌ دابێت‪ .‬هه‌روه‌ها‬ ‫پێموایه‌ شێوازی‌ هاتنه‌ ده‌ره‌وه‌شمان له‌عێراق‬ ‫دیسان هه‌ر زۆر هه‌ڵه‌ بو‪ .‬له‌و كاته‌شه‌وه‌ شتی‌‬ ‫زۆر هه‌ڵ���ه‌ رویانداوه‌‪ ،‬له‌ناویاندا دروس���تبونی‌‬

‫داعش‪ .‬ده‌مانتوانی‌ به‌ش���ێوازێكی‌ جیاواز لێی‬ ‫بهاتینایه‌ته‌ ده‌ره‌وه‌ ‪.‬‬ ‫نیوی���ۆرك تایمز‪ :‬ئ���ه‌ی‌ رات له‌باره‌ی‌ ناتۆ‌و‬ ‫روسیاوه‌؟‬ ‫تره‌م���پ‪ :‬پێموایه‌ داخڵ بونمان له‌ش���ه‌ڕی‬ ‫سوریادا هه‌ڵه‌یه‌كی‌ زۆر زۆر گه‌وره‌ بو‪ .‬ده‌بێت‬ ‫كێشه‌ی‌ س���وریا چاره‌س���ه‌ر بكه‌ین‪ ،‬ئه‌گه‌رنا‬ ‫ده‌بێ���ت هه‌ر به‌رده‌وام بین له‌ش���ه‌ڕ‌و ئاڵۆزی‌‪.‬‬ ‫م���ن بۆچونێكی‌ زۆر جی���اوازم هه‌یه‌ له‌باره‌ی‌‬ ‫س���وریاوه‌‪ .‬رام له‌زۆربه‌ی‌ سیسه‌تمه‌داره‌كانی‌‬ ‫ئه‌مریكا جیاوازه‌‪ .‬په‌الماردانی‌ س���وریا ‌واتای‬ ‫په‌الماردانی‌ روسیا‌و ئێران‌و هاوپه‌یمانه‌كانیانه‌‪،‬‬ ‫له‌به‌رامبه‌ریش���دا ئێمه‌ چیمان ده‌ستده‌كه‌وێت‪.‬‬ ‫له‌ب���اره‌ی‌ س���وریاوه‌ رای‌ زۆر تون���دم هه‌یه‌‪.‬‬ ‫پێموایه‌ ئه‌وه‌ی‌ له‌سوریا رویداوه‌ زۆر ناخۆش‌و‬ ‫سامناكه‌‪ .‬كوش���تارێكی‌ زۆر رویداوه‌‪ :‬هه‌زاران‬ ‫كه‌س كوژراون‌و شاره‌كان خاپور بون‪ .‬پێموایه‌‬ ‫ئه‌مه‌ ش���ه‌رمه‌زاریه‌‪ .‬پێموایه‌ ئه‌توانین شتێك‬ ‫بكه‌ین له‌سوریادا‪ .‬قسه‌م له‌گه‌ڵ پوتن كردوه‌‪،‬‬ ‫له‌ڕاس���تیدا ئه‌و ته‌له‌فۆنی‌ بۆ كردوم‌و قسه‌مان‬ ‫كردوه‌ له‌وباره‌یه‌وه‌‪.‬‬ ‫نیوی���ۆرك تایم���ز‪ :‬په‌یوه‌ندیه‌كانت له‌گه‌ڵ‬ ‫روسیا رێكده‌خه‌یته‌وه‌؟‬ ‫تره‌م���پ‪ :‬پێمخۆش���ه‌ بگونجێی���ن له‌گ���ه‌ڵ‬ ‫روس���یادا‪ .‬ئه‌وانی���ش پێیانخۆش���ه‌ بگونجێن‬ ‫له‌گه‌ڵماندا‪ .‬له‌به‌رژه‌وه‌ن���دی‌ هه‌ردوالمانه‌‪ .‬من‬ ‫دوای‌ هه‌ندێك راوبۆچونی‌ پێشوه‌خت ناكه‌وم‪.‬‬ ‫ته‌نان���ه‌ت له‌س���ه‌روه‌ختی‌ هه‌ڵبژاردنه‌كان���دا‌‬ ‫وه‌ختێك ده‌یان���وت تره‌مپ‌و پوتن زۆر رێكن‪.‬‬ ‫م���ن نكوڵیم لێ نه‌ده‌كرد‌و له‌به‌رده‌می‌ هه‌زاران‬ ‫كه‌س���دا ده‌موت بۆ خراپه‌ ئه‌گ���ه‌ر ئێمه‌ رێك‬ ‫بین‪ .‬باش���تر نیه‌ ئه‌گه‌ر به‌هه‌وردوالمان شه‌ڕی‬ ‫داعش بكه‌ین‪ .‬كه‌ جگه‌له‌وه‌ی‌ ش���ه‌ڕێكی‌ زۆر‬ ‫خه‌ته‌رناكه‌‪ ،‬ش���ه‌ڕێكی‌ زۆر گرانیشه‌‌و پاره‌ی‬ ‫زۆری پێویس���ته‌‪ .‬داع���ش نه‌ده‌بوای���ه‌ ه���ه‌ر‬ ‫له‌س���ه‌ره‌تاوه‌ رێگ���ه‌ به‌دروس���تبونی‌ بدرایه‌‪،‬‬ ‫ده‌بێت ئێمه‌ نه‌ك هه‌ر له‌گه‌ڵ روس���یا‪ ،‬به‌ڵكو‬ ‫له‌گه‌ڵ‌ واڵتانی‌ تریشدا بگونجێین‪.‬‬ ‫نیوی���ۆرك تایم���ز‪ :‬دو پرس���یارم هه‌ی���ه‌‪.‬‬ ‫یه‌ك���ه‌م جێگره‌كه‌ت ئه‌گ���ه‌ری‌ گه‌ڕانه‌وه‌ی‌ بۆ‬ ‫به‌كارهێنانی‌ ئه‌ش���كه‌نجه‌ی‌ داپۆش���ین به‌ئاو‬ ‫(‪ )Water Boarding‬به‌كراوه‌یی هێشتۆته‌وه‌‬ ‫(به‌یار‪‌ :‬واته‌ ئاوپرژاندن به‌س���ه‌ر ده‌موچاوی‌‬ ‫زیندانیه‌كه‌دا بۆ نزیككردن���ه‌وه‌ی‌ له‌خنكاندن‬ ‫بۆ‌وه‌رگرتن���ی‌ قس���ه‌‌و زانی���اری لێ���ی‪ ،‬ئه‌م‬ ‫ئه‌ش���كه‌نجه‌یه‌ زیاتر له‌گه‌ڵ تیرۆریس���ته‌كاندا‬ ‫به‌كاردێ���ت)‪ .‬پرس���یاری‌ دوه‌م به‌ته‌م���ای‌ چ‬ ‫پۆستێك بده‌یت به‌جه‌یرد كوشنه‌ری‌ (‪Jared‬‬ ‫‪ )Kushner‬زاوات له‌ئیداره‌كه‌ت���دا؟‬ ‫تره‌مپ‪ :‬س���ه‌باره‌ت به‌پرس���یاری‌ دوه‌مت‪،‬‬ ‫له‌وانه‌یه‌ هیچ پۆس���تێك نه‌ده‌م به‌كوش���نه‌ر‪.‬‬ ‫نامه‌وێ���ت دوای���ی‌ خه‌ڵك بڵێ���ن به‌رژه‌وه‌ندی‌‌‬ ‫واڵته‌ك���ه‌ی‌‌و خێزانه‌ك���ه‌ی‌ تێك���ه‌ڵ ك���ردوه‌‪.‬‬ ‫هه‌رچه‌ن���ده‌ من هه‌مو مافێكی‌ یاس���اییم هه‌یه‌‬ ‫هه‌ركه‌س���ێك بۆ ئیداره‌‌و كابینه‌ك���ه‌م دیاری‬ ‫بك���ه‌م‪ .‬كوش���نه‌ریش كوڕێك���ی‌ زۆر زیره‌ك‌و‬ ‫به‌توانایه‌‪ .‬ئه‌وانه‌ی‌ ئه‌یناسن ئه‌زانن كه‌ چه‌ند‬ ‫باش‌و به‌توانایه‌‌و ده‌توانێت چه‌ند به‌سود بێت‬ ‫بۆ ئیداره‌كه‌م‪ .‬من هیوادارم بتوانم ئه‌و كه‌سه‌بم‬ ‫كه‌ ئاشتی‌ دروس���ت بكه‌م له‌نێوان ئیسرائیل‌و‬ ‫فه‌له‌س���تینیه‌كاندا‪ .‬ئه‌گه‌ر بتوانم ئه‌مه‌ بكه‌م‪،‬‬ ‫ده‌ستكه‌وتێكی‌ زۆر گه‌وره‌ ده‌بێت چونكه‌ هیچ‬

‫‪19‬‬

‫كه‌س نه‌یتوانیوه‌ ئه‌مه‌ بكات ‪( .‬به‌یار‪ :‬كوشنه‌ر‬ ‫مێردی ئیڤانكای كچی تره‌مپه‌‌و سه‌رمایه‌دارێكی‬ ‫گه‌وره‌ی���ه‌‌و خاوه‌نی كۆمپانیاكانی كوش���نه‌ره‌‬ ‫بۆ دروس���تكرنی خانوبه‌ره‌‪ ،‬هه‌روه‌ها خاوه‌نی‬ ‫رۆژنامه‌ی نیویۆرك ئۆبزێرڤه‌ره‌ (‪New York‬‬ ‫‪‌)Observer‬و له‌هه‌ڵمه‌ت���ی هه‌ڵبژارنه‌كان���دا‬ ‫یه‌كێك ب���و له‌ڕاوێ���ژكاره‌ نزیكه‌كانی تره‌مپ‌و‬ ‫جوله‌كه‌یش���ه‌‪ ،‬بۆیه‌ تره‌مپ لێره‌دا مه‌به‌ستی‬ ‫ئه‌وه‌ی ‌ه كه‌ كوش���نه‌ر ئه‌كرێ���ت رۆڵی ئیجابی‌‬ ‫هه‌بێ���ت له‌پرۆس���ه‌ی ئاش���تی ئیس���رائیلی‌و‬ ‫فه‌له‌ستینیه‌كاندا)‪.‬‬ ‫نیویۆرك تایمز‪ :‬پێتوایه‌ كوشنه‌ر ده‌توانێت‬ ‫به‌شێك بێت له‌و پرۆسه‌یه‌؟‬ ‫تره‌مپ‪ :‬پێموایه‌ ئه‌و زۆر باش ده‌بێت له‌وه‌دا‪،‬‬ ‫چونكه‌ ئه‌و زۆر ش���اره‌زایه‌ له‌و مه‌سه‌له‌یه‌دا‌و‬ ‫ناوچه‌كه‌‌و خه‌ڵكه‌كان‌و هێزه‌ سه‌ره‌كیه‌كان باش‬ ‫ده‌ناسێت‪ .‬زۆر كه‌س‪ ،‬له‌ناویاندا سه‌رمایه‌داره‌‬ ‫جوله‌كه‌كان‪ ،‬پێم ده‌ڵێن كه‌ گوایه‌ منیش‌ وه‌كو‬ ‫سه‌رۆكه‌كانی‌ تر مه‌حاڵه‌ بتوانم ئاشتی‌ دروست‬ ‫بكه‌م له‌نێوان ئیس���رائیل‌و فه‌له‌ستینیه‌كاندا‪،‬‬ ‫به‌اڵم من هاوڕانیم له‌گه‌ڵیاندا‪ .‬پێموایه‌ ده‌توانم‬ ‫ئاشتی‌ دروس���ت بكه‌م‪ .‬پێموایه‌ خه‌ڵك بێزار‬ ‫بوه‌ ل���ه‌وه‌ی‌ ته‌ق���ه‌ی‌ لێبكرێ���ت‌و بكوژرێت‪.‬‬ ‫هۆكارم هه‌ی���ه‌ بۆ ئه‌وه‌ی‌ ب���اوه‌ڕم‌وابێت كه‌‬ ‫ده‌توانم ئاشتی‌ دروست بكه‌م‪.‬‬ ‫نیویۆرك تایمز‪ :‬سه‌باره‌ت به‌ئه‌شكه‌نجه‌ی‌‬ ‫داپۆش���ین به‌ئاو (‪ )Water Boarding‬رات‬ ‫چیه‌؟‬ ‫تره‌م���پ‪ :‬له‌گ���ه‌ڵ جه‌ن���ه‌راڵ ماتی���س دا‬ ‫(‪ )Mattis‬كۆبومه‌وه‌ كه‌ پیاوێكی‌ زۆر به‌ڕێزه‌‪.‬‬ ‫جه‌نه‌راڵه‌كان���ی تریش پێیانوای���ه‌ كه‌ ماتیس‬ ‫باش���ترین جه‌نه‌ڕاڵه‌‪ .‬ئ���ه‌وم كاندید كردوه‌ بۆ‌‬ ‫وه‌زیری به‌رگری‌‪ .‬پێموای���ه‌ كاتی‌ ئه‌وه‌ هاتوه‌‬ ‫كه‌سێكی‌ س���ه‌ربازی‌ ببێت به‌‌وه‌زیری به‌رگری‪.‬‬ ‫س���ه‌یركه‌ چی‌ روئه‌دات‪ .‬ئێمه‌ هیچ ش���ه‌ڕێك‬ ‫نابه‌ینه‌وه‌‪ ،‬ناتوانین زاڵبین به‌س���ه‌ر كه‌س���دا‪.‬‬ ‫ته‌نانه‌ت ناتوانین سنوره‌كانیش���مان بپارێزین‪:‬‬ ‫خه‌ڵك به‌رده‌وام به‌قاچاخ دێنه‌‌واڵته‌كه‌مانه‌وه‌‪.‬‬ ‫له‌شه‌ڕی ئابوری‌‌و بازرگانیش���دا نه‌مانتوانیوه‌‬ ‫بیبه‌ین���ه‌وه‌‪ .‬ل���ه‌ڕوی‌ سه‌ربازیش���ه‌وه‌ ه���ه‌ر‬ ‫سه‌ركه‌وتو نه‌بوین‪ .‬جه‌نه‌ڕاڵ ماتیس پیاوێكی‌‬ ‫ئازا‌و به‌ش���ه‌ره‌فه‌‪ .‬من بینیم‌و ئه‌و پرس���یاره‌م‬ ‫لێكرد‪ :‬پێموت رات چیه‌ له‌باره‌ی‌ ئه‌شكه‌نجه‌ی‌‬ ‫داپۆشین به‌ئاو؟ سه‌رم سوڕما كه‌ ماتیس‌ وتی‌‬ ‫داپۆش���ین به‌ئاو هه‌رگیز باش نه‌بوه‌‌و ئیش���ی‌‬ ‫خۆی نه‌كردوه‌‪ .‬ماتیس‌وتی‌ پاكه‌تێك جگه‌ره‌‌و‬ ‫چه‌ند بتڵێك بیره‌م بده‌رێ‌‪ ،‬ده‌توانم زۆر باشتر‬ ‫به‌كاری‌ بێنم بۆ ده‌س���تكه‌وتنی‌ زانیاری‌وه‌ك‬ ‫له‌ئه‌شكه‌نجه‌‪ .‬ئه‌و وه‌اڵمه‌م زۆر به‌الوه‌ سه‌یر بو‬ ‫چونكه‌ جه‌نه‌راڵ ماتیس به‌یه‌كێك له‌كه‌سایه‌تیه‌‬ ‫ه���ه‌ره‌ دڵڕه‌ق���ه‌كان ناس���راوه‌‪ .‬س���ه‌یركه‌ن‪،‬‬ ‫كه‌سانێك هه‌ن س���ه‌ری‌ خه‌ڵك ده‌بڕن‌و له‌ناو‬ ‫قه‌فه‌سی ئاس���نیندا ده‌یانسوتێنن‪ ،‬به‌اڵم ئێمه‌‬ ‫بۆمان نیه‌ ئه‌ش���كه‌نجه‌ی‌ داپۆش���ین به‌ئاویان‬ ‫بده‌ی���ن‪ .‬ئه‌گ���ه‌ر بمزانیایه‌ داپۆش���ین به‌ئاو‬ ‫كاریگ���ه‌ره‌‪ ،‬ئه‌وا بێگومان ده‌مگێڕایه‌وه‌‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫جه‌نه‌راڵ ماتیس پێیوابو كه‌ زۆر ناپێویس���ت‌و‬ ‫ناكاریگه‌رتره‌ له‌وه‌ی‌ پێش���بینیم ده‌كرد‪ .‬ئه‌و‬ ‫به‌سه‌گی‌ هار ناسراوه‌‌و زۆر توندڕه‌وه‌‪ .‬پێموابو‬ ‫ئه‌ڵێت داپۆش���ین به‌ئاو زۆر كاریگه‌ره‌‌و ده‌بێت‬ ‫ده‌ستبكه‌ینه‌وه‌ به‌ به‌كارهێنانی‌‪ .‬به‌اڵم راكه‌ی‌‬ ‫ئه‌و پێچه‌وانه‌ بو‪.‬‬

‫محه‌مه‌دڕه‌زاشا‪ :‬یه‌كێ نه‌فتی هه‌بێ‪ ،‬تاڕاده‌یه‌ك باشه‌‪ ...‬پاشماوە‬ ‫موعه‌ممه‌ر قه‌ززافی‬ ‫موعه‌ممه‌ر قه‌ززافی سه‌رۆكی پێشوی لیبیا‬ ‫به‌وه‌ ناس���رابو هه‌میشه‌ له‌كاتی گفتوگۆكانی‌و‬ ‫وت���ارو چاوپێكه‌وتن���ه‌ ته‌له‌فزیۆنه‌كانیش���یدا‬ ‫رس���ته‌و وشه‌ی سه‌یری ده‌رده‌بڕی‌و ده‌یویست‬ ‫به‌و شێوازه‌ خۆی به‌سه‌رۆكێكی جیاواز پیشان‬ ‫بدات! ئه‌وه‌تا ل���ه‌م چاوپێكه‌تنه‌ تایبه‌تییه‌ی‬ ‫ڤاالچی‪ -‬ش���دا به‌و ش���ێوازه‌ وه‌اڵم ده‌داته‌وه‌و‬ ‫خۆی ده‌یه‌وێت نه‌وه‌ك وه‌اڵمی لۆژیكی‌و وه‌ك‬ ‫ئه‌وه‌ی خۆی هه‌یه‌ وه‌اڵمی پرسیاره‌كان بداته‌وه‌‪،‬‬ ‫ڤاالچی پرس���یارێك ده‌كات‌و ده‌ڵێت‪":‬ئێس���تا‬ ‫ده‌م���ه‌وێ وێنه‌یه‌كی ئێوه‌ بكێش���م‌و ئه‌مه‌ش‬ ‫به‌ه���ۆی لێكۆڵینه‌وه‌یه‌كی ك���ورت بۆ ئه‌وه‌ی‬ ‫تێبگه‌م ئێوه‌ بۆچ���ی له‌دونیادا ئه‌وه‌نده‌ جێی‬ ‫رقن؟ به‌ڕاس���تی‪ ،‬ئایا خۆت ده‌زانی ئه‌وه‌نده‌‬ ‫ناپه‌سه‌ندیت؟ ده‌زانی ئه‌وه‌نده‌ كه‌م خۆشییان‬ ‫ده‌وێ���ی؟ قه‌ززافیش"(به‌ه���ات‌و هاوارێك���ی‬ ‫غافڵگیری���ی وه‌اڵمی دای���ه‌وه‌)‪ :‬ئه‌وانه‌ی دژی‬ ‫ئازادی‌و دژی كۆمه‌اڵنی خه‌ڵكن‪ ،‬منیان خۆش‬ ‫هەرێمی کوردستانی عێراق‬ ‫ئەنجومەنی دادوەری‬ ‫دادگای باری کەسێتی لە سلێمانی‬ ‫ژمارە‪/٤٧٥٦ :‬ش‪٢٠١٦/‬‬

‫ن���اوێ‪ .‬به‌پێچه‌وانه‌وه‌‪ ،‬تێكۆش���ه‌رانی رێگای‬ ‫ئازادی‌و كۆمه‌اڵنی خه‌ڵك منیان خۆش ده‌وێ‪،‬‬ ‫هه‌میشه‌و له‌هه‌مو ش���وێنێ!!" سته‌مكاره‌كان‬ ‫هه‌میش���ه‌ به‌ن���اوی خه‌ڵكه‌وه‌ قس���ه‌ ده‌كه‌ن‬ ‫خۆیان وه‌ك خۆشه‌ویستی هاواڵتیانی خۆیان‬ ‫پیشان ده‌ده‌ن ده‌یانه‌وێت قه‌ناعه‌ت به‌خۆیان‬ ‫بك���ه‌ن ب���ه‌وه‌ی ئه‌وان���ه‌ی خۆش���یان ناوێن‬ ‫كه‌مینه‌یه‌كن‌و دژی واڵت���ن! ئه‌وه‌تا "ڤاالچی"‬ ‫ئه‌یه‌وێ���ت بڵێت جه‌نابی قه‌ززافی ئه‌و ره‌فتارو‬ ‫كاران���ه‌ی ده‌یكه‌ی���ت‌و بینیومه‌و بیس���تومه‌‬ ‫سته‌مكاریت‌و خۆشه‌ویس���ت نیت‪ ،‬قه‌ززافیش‬ ‫هه‌رده‌ڵێت وانییه‌! ڤاالچی ده‌پرسێت‪":‬چۆنه‌‪،‬‬ ‫ده‌چیته‌ هه‌ركوێ ته‌نی���ا وێنه‌ی تۆ ده‌بینین‪،‬‬ ‫ته‌نان���ه‌ت به‌رامبه‌ر كڵێس���ای كاتۆلیكیش كه‌‬ ‫ئێس���تا پڕبوه‌ له‌وێنه‌ی گه‌وره‌ی ئێوه‌ به‌جلی‬ ‫س���ه‌ربازی‪ .‬به‌م جۆره‌ هه‌مو ش���وێنێ وێنه‌ی‬ ‫ئێ���وه‌ی تێدای���ه‌‪ :‬ج���اده‌‪ ،‬دوكان‪ ،‬دای���ه‌ره‌‪.‬‬ ‫له‌ئوتێله‌ك���ه‌ی م���ن ته‌نانه‌ت ده‌ف���ری زیوین‬ ‫ده‌فرۆش���ن وێنه‌ی ئێوه‌یان تێدایه‌" قه‌ززافیش‬

‫ئاگاداری‬

‫بەروار‪٢٠١٦/١٢/٢١ :‬‬

‫داوالێکراو‪ :‬نیاز محمد مصطفی‬ ‫داواکار‪ :‬حسن عباس حسین‬ ‫داواکار (نیاز محم���د مصطفی) داوایەکی بە ژمارە(‪/٤٧٥٦‬ش‪ )٢٠١٦/‬لەم دادگایە تۆمارکردوە‬ ‫لەس���ەرت‪ ،‬لەم داوایەدا هاتوە کە تیای���دا داواکار داوای جیابونەوە دەکات بەهۆی هجوەوە وە‬ ‫لەبەر نادیاری ش���وێنی نیشتەجێبونت‪ ،‬دادگا بڕیریدا بە ئاگادارکردنەوەت بەهۆی دوو رۆژنامەی‬ ‫ناوخ���ۆی رۆژانەوە ب���ۆ ئامادەبونتان لەبەردەم دادگا لە ڕۆژی دادبین���ی کە دەکەوێتە بەرواری‬ ‫(‪ )٢٠١٦/٢/٤‬کاتژمێر (‪)١٠‬ی سەرلەبەیانی‪ ،‬بە پێچەوانەوە ئامادە نەبن خۆتان یان بریکارێکاتن‬ ‫نەنێرن ئەوا دادگا داواکە دەبینێت بە پێێ یاسا‪.‬‬ ‫دادوەر‬ ‫سەرکەوت عونی عمر‬

‫له‌وه‌اڵم���دا ده‌ڵێت‪":‬ئه‌م���ه‌ چ په‌یوه‌ن���دی‬ ‫به‌منه‌وه‌ هه‌یه‌؟ خه‌ڵك وایان ده‌وێ"‪ .‬ڤاالچی‬ ‫له‌پرس���یاره‌ وردو گرنگه‌كانی خۆی به‌رده‌وام‬ ‫ده‌بێت بێ ئه‌وه‌ی خات���ری قه‌ززافی بگرێت‌و‬ ‫وه‌كو رۆژنامه‌نوسێكی بێترس‌و ئازا له‌پرسیاره‌‬ ‫موحریجه‌كان���ی بۆ قه‌ززافی به‌رده‌وام ده‌بێت‌و‬ ‫ده‌پرسێت‪":‬ئێوه‌ زۆر ش���ت قه‌ده‌غه‌ ده‌كه‌ن‪.‬‬ ‫له‌قه‌ده‌غه‌ك���ردن زیات���ر هیچ ئیش���تان نییه‌‪،‬‬ ‫ئه‌ی بۆچی په‌رستنی خۆتان قه‌ده‌غه‌ ناكه‌ن‪.‬‬ ‫هه‌ركات���ێ ته‌له‌فزی���ۆن پێ بكه‌ی���ن‪ ،‬خه‌ڵك‬ ‫ده‌بینین مش���تیان قوچاندوه‌و هاوار ده‌كه‌ن‪:‬‬ ‫قه‌ززافی!"هه‌روه‌ها ده‌پرسێت "جه‌نابی عه‌قید‪،‬‬ ‫ئه‌گه‌ر خه‌ڵك ئێوه‌یان ئه‌وه‌نده‌ خۆش ده‌وێ‪،‬‬ ‫ئه‌ی بۆچ���ی ئه‌وه‌نده‌ پارێزگاری���ی له‌خۆتان‬ ‫ده‌كه‌ن؟ به‌ر له‌وه‌ی من بێمه‌ ئێره‌‪ ،‬س���ێ جار‬ ‫س���ه‌ربازی تفه‌نگ به‌ده‌ست‪ ،‬پێشیان پێگرتم‪.‬‬ ‫تانكێكیش له‌ب���ه‌ر ده‌رگای هاتنه‌ ژوره‌وه‌یه‌‪،‬‬ ‫لول���ه‌ی له‌ج���اده‌ كردوه‌"‪.‬وه‌اڵم���ی جه‌نابی‬ ‫عه‌قیدیش ب���ۆ پرس���یاره‌كانی"ڤاالچی" هه‌ر‬

‫ئه‌وه‌یه‌ ده‌یه‌وێت قس���ه‌بكات‌و ناچاره‌ وه‌اڵمی‬ ‫رۆژنامه‌نوس���ێك بدات���ه‌وه‌ ك���ه‌ له‌به‌رانبه‌ری‬ ‫راوه‌ستاوه‌‪ ،‬ئه‌گینا له‌ڕاستیدا وه‌اڵمی راست‌و‬ ‫دروستی پرسیاره‌كانی "ڤاالچی" بۆ نادرێته‌وه‌و‬ ‫وه‌اڵمه‌كانی لۆژیكی نین‪ ،‬چونكه‌ پرسیاره‌كانی‬ ‫"ڤاالچی" لۆژیكین‌و بونیان هه‌بوه‌‪.‬‬ ‫دواپرس���یار "ڤاالچ���ی" له‌قه‌ززافی ده‌یكات‬ ‫پرس���یارێكی گرن���گ‌و جێی تێڕامان���ه‌و به‌و‬ ‫پرسیاره‌ مانای شێوازی حوكمڕانی قه‌ززافیمان‬ ‫بۆ رون ده‌كاته‌وه‌و ده‌پرسێت‪:‬‬ ‫"جه‌نابی عه‌قید ده‌توانم دواپرسیار بكه‌م؟‬ ‫قه‌ززافی‪ :‬به‌ڵێ‪ ....‬به‌اڵم كورت بێ‪ .‬شاندی‬ ‫ئێرانی چاوه‌ڕێم ده‌كه‌ن‪ .‬پێویسته‌ چاره‌یه‌كی‬ ‫ئازادی سیگۆرته‌كان بكه‌م‪.‬‬ ‫ڤاالچی‪ :‬ئایا ئێوه‌ بڕواتان به‌خودا هه‌یه‌؟‬ ‫قه‌ززافی‪ :‬ئاشكرایه‌‪ .‬هه‌ڵبه‌ت! بۆ ئه‌م جۆره‌‬ ‫پرسیاره‌م لێ ده‌كه‌ن؟‬ ‫ڤاالچ���ی‪ :‬چونكه‌ پێم واب���و ئێوه‌ خۆتان‪،‬‬ ‫خودان‪".‬‬

‫محه‌مه‌دڕه‌زا په‌هله‌وی شای ئێران‬ ‫"محه‌مه‌دڕه‌زا په‌هله‌وی" دوا ش����ای ئێران‌و‬ ‫بنه‌ماڵه‌ی په‌هله‌وییه‌كان بو له‌ئێران‪ ،‬ڤاالچی‬ ‫له‌میان����ه‌ی چاوپێكه‌تنه‌كانیدا چاوپێكه‌وتنی‬ ‫له‌گ����ه‌ڵ ئه‌م ش����ایه‌ی ئێران����دا ئه‌نجامداوه‌و‬ ‫ئه‌وه‌ی س����ه‌رنجت راده‌كه‌ێش����ێت له‌میانه‌ی‬ ‫وه‌اڵمدانه‌وه‌ی ب����ۆ پرس����یاره‌كانی ڤاالچی‪،‬‬ ‫ئه‌و وه‌اڵمه‌یه‌تی ده‌رب����اره‌ی نه‌وت‌و بۆچونی‬ ‫ده‌رباره‌ی نه‌وته‌ له‌س����ه‌ده‌ی پێش����وو پێش‬ ‫ده‌یان س����اڵ كه‌ دیدێك����ی ره‌خنه‌یی هه‌بوه‌‬ ‫به‌رانبه‌ر به‌نه‌وت‌و دیوه‌ نه‌رێنییه‌كه‌ی نه‌وتی‬ ‫بینیوه‌ ئه‌وكات‌و وه‌ك مه‌ترس����ییه‌ك ئاماژه‌ی‬ ‫پێده‌كات كه‌ ته‌نها پشت به‌نه‌وت ببه‌ستیت‌و‬ ‫ده‌ڵێت‪" :‬ئه‌وه‌نده‌ ده‌زانم كه‌ كاتی ئه‌وه‌ هاتوه‌‬ ‫ب����ه‌دوای ده‌رماندا بگه‌ڕێی����ن‪ ....‬نازانم‪ ،‬هه‌ر‬ ‫ئه‌وه‌نده‌ ده‌زانم كه‌ كاتی ئه‌وه‌ هاتوه‌ به‌دوای‬ ‫ده‌رمان����دا بگه‌ڕێین‌و ده‌س����ت له‌به‌كارهێنانی‬ ‫نه‌ف����ت هه‌ڵگرین كه‌ هه‌میش����ه‌ زێده‌ڕه‌ویمان‬ ‫له‌به‌كارهێنانی ك����ردوه‌‪ .‬به‌كارهێنانی نه‌فت‬

‫به‌و جۆره‌ی ئێس����تا به‌كاری دێنین‪ ،‬تاوانه‌!‬ ‫چ ده‌ب����ێ ئه‌گه‌ر ته‌نی����ا بیربكه‌ین����ه‌وه‌ به‌م‬ ‫زوان����ه‌ ئیتر نه‌ف����ت له‌كار ده‌ك����ه‌وێ‪ ،‬ئه‌گه‌ر‬ ‫بیر بكه‌ین����ه‌وه‌ كه‌ ده‌توانی����ن نه‌فت بكه‌ین‬ ‫به‌ده‌هه‌زار جۆره‌ به‌رهه‌می پترۆكیمیاوی‪ .‬بۆ‬ ‫من‪ ،‬هه‌میش����ه‌ زه‌برێك ب����و‌ه كه‌ ببینم نه‌فت‬ ‫به‌شێوه‌ی خاو له‌موه‌لیده‌ی كاره‌با به‌كاردێنن‬ ‫بێ ئه‌وه‌ی بیر له‌نرخی له‌ده‌ستچوی بكه‌نه‌وه‌‪.‬‬ ‫ئاه‪،‬كاتێ باس����ی نه‌فت ده‌كه‌ی����ن‪ ،‬گرنگترین‬ ‫شت نه‌ نرخه‌كه‌یه‌تی‌و نه‌ بێ به‌شكردنه‌كه‌ی‬ ‫قه‌ززاف����ی‪ ،‬به‌ڵكو ئه‌وه‌یه‌ كه‌ نه‌فت ش����تێكی‬ ‫جاویدانی نییه‌‪ .‬پێویس����ته‌ به‌رله‌وه‌ی نه‌فت‬ ‫ته‌واو ببێ‪ ،‬سه‌رچاوه‌ی وزه‌ی تازه‌ دابهێنین‪.‬‬ ‫من هه‌ن����دێ جار بیرده‌كه‌م����ه‌وه‌‪ ،‬ئایا ئه‌دی‬ ‫وانییه‌؟ زۆر ش����ت له‌باره‌ی ئ����ه‌و نه‌فره‌ته‌وه‌‬ ‫نوس����راوه‌ ك����ه‌ پێیده‌وترێت نه‌ف����ت‪ .‬باوه‌ڕ‬ ‫بك����ه‌ن‪ ،‬كه‌ یه‌كێ نه‌فت����ی هه‌بێ‪ ،‬تاڕاده‌یه‌ك‬ ‫باش����ه‌‪ ،‬به‌اڵم له‌هه‌مان كاتدا‪ ،‬ناخۆشییه‌كی‬ ‫گه‌وره‌شه‌‪ ،‬چونكه‌ مه‌ترسییه‌كی گه‌وره‌یه‌"‪.‬‬

‫نوێرتین هه‌واڵ ‪ ...‬زۆرترین زانیاری‬ ‫ی رزگار ‌ی‬ ‫ی شاره‌وان ‌‬ ‫سه‌رۆكایه‌ت ‌‬ ‫ی و خۆیه‌تی‌‬ ‫كارگێر ‌‬

‫عدد‪٢٣٢٥ :‬‬ ‫به‌روار‪٢٠١٦/١٢/١٨ :‬‬

‫ئاگاداری‌‬ ‫ی (‪-1987‬‬ ‫ی هه‌موو ئه‌و هاواڵتیانه‌ ده‌كاته‌وه‌ ك ‌ه سااڵن ‌‬ ‫ی ئاگادار ‌‬ ‫سه‌رۆكایه‌تی‌ شاره‌وانی‌ رزگار ‌‬ ‫ی (محمد صالح س���لیمان)‬ ‫‪ )1989‬زه‌وی���ان له‌ناحیی��� ‌هی‌ رزگاری‌ (صمود) وه‌رگرتوه‌ كه‌ هاواڵت ‌‬ ‫ی‬ ‫ی دروس���تكردن ‌‬ ‫ی (‪ )٤٦٧٧‬داوای‌ ڕێگا پێدانی‌ كردو‌ه ب ‌ه مه‌به‌س���ت ‌‬ ‫خاوه‌ن زه‌وی‌ ژمار‌ه هه‌وائ ‌‬ ‫ی (‪ )30‬ڕۆژدا ل ‌ه‬ ‫خان���وو هه‌ر هاواڵتییه‌ك گلدانه‌وه‌ی‌ له‌س���ه‌ر ئه‌و پارچ ‌ه زه‌ویی ‌ه هه‌ی���ه‌ له‌ماوه‌ ‌‬ ‫ی سه‌رۆكایه‌تی‌ شاره‌وانیمان بكاته‌وه‌ به‌ پێچه‌وانه‌و‌ه‬ ‫ی ئه‌م ئاگادارییه‌‪،‬ئاگادار ‌‬ ‫ی باڵوكردنه‌وه‌ ‌‬ ‫دوا ‌‬ ‫ی یاسایی‌ بۆ ناوبراو ده‌كات‪.‬‬ ‫شاره‌وانیمان كار ‌‬ ‫اراز محمد محمود‬ ‫ی رزگاری‌‬ ‫ی شاره‌وان ‌‬ ‫سه‌رۆك ‌‬

‫ی رزگار ‌ی‬ ‫ی شاره‌وان ‌‬ ‫سه‌رۆكایه‌ت ‌‬ ‫ی‬ ‫ی و خۆیه‌ت ‌‬ ‫كارگێر ‌‬

‫ئاگاداری‌‬

‫عدد‪٢٣٧٨ :‬‬ ‫به‌روار‪٢٠١٦/١٢/٢٦ :‬‬

‫ی (‪-1987‬‬ ‫ی ئاگاداری‌ هه‌موو ئه‌و هاواڵتیانه‌ ده‌كاته‌وه‌ ك ‌ه سااڵن ‌‬ ‫سه‌رۆكایه‌تی‌ شاره‌وانی‌ رزگار ‌‬ ‫ی (صمود) وه‌رگرتو‌ه ك ‌ه هاواڵتی‌ (حس���ن علی محمد) خاوه‌ن‬ ‫ی رزگار ‌‬ ‫‪ )1989‬زه‌ویان له‌ناحییه‌ ‌‬ ‫ی خانوو‬ ‫ی دروس���تكردن ‌‬ ‫ی كردوه‌ ب ‌ه مه‌به‌س���ت ‌‬ ‫ی ڕێگا پێدان ‌‬ ‫ی ژم���اره‌ هه‌وائی‌ (‪ )٧٢٦٠‬داوا ‌‬ ‫زه‌و ‌‬ ‫ی‬ ‫ی له‌س���ه‌ر ئ���ه‌و پارچ ‌ه زه‌ویی ‌ه هه‌ی ‌ه له‌م���اوه‌ی‌ (‪ )30‬ڕۆژدا له‌ دوا ‌‬ ‫هه‌ر هاواڵتییه‌ك گلدانه‌وه‌ ‌‬ ‫ی ش���اره‌وانیمان بكات���ه‌وه‌ به‌ پێچه‌وانه‌و‌ه‬ ‫باڵوكردنه‌وه‌ی‌ ئه‌م ئاگادارییه‌‪،‬ئاگاداری‌ س���ه‌رۆكایه‌ت ‌‬ ‫شاره‌وانیمان كاری‌ یاسایی‌ بۆ ناوبراو ده‌كات‪.‬‬ ‫اراز محمد محمود‬ ‫ی رزگاری‌‬ ‫ی شاره‌وان ‌‬ ‫سه‌رۆك ‌‬

‫‪18‬‬

‫تایبه‌ت‬

‫)‪ )558‬سێشه‌مم ‌ه ‪2016/12/27‬‬

‫تره‌مپ‌و ئه‌وله‌ویه‌ته‌كانی‬ ‫به‌یار عومه‌ر عه‌بدواڵ‬ ‫تره‌م���پ به‌هۆی ئ���ه‌وه‌ی ك���ه‌ به‌درێژایی‬ ‫ته‌مه‌نی س���ه‌رمایه‌دار بوه‌و ئه‌زمونی سیاسی‬ ‫كه‌مه‌‪ ،‬زیاتر گرنگی ب���ه‌ به‌هێزبونی ئه‌مریكا‬ ‫ده‌دات له‌ڕوی ئابوریه‌وه‌‪ .‬مه‌به‌ستیه‌تی هێزی‬ ‫س���ه‌ربازیش بخاته‌ خزمه‌ت پته‌وبونی ئابوری‬ ‫ئه‌مری���كاوه‌‪ .‬بێگوم���ان ئه‌مه‌ ش���تێكی نوێ‬ ‫نیه‌و س���ه‌رۆكه‌كانی تری ئه‌مریكاش سودیان‬ ‫له‌هێ���زی س���ه‌ربازی بینیوه‌ بۆ پاراس���تن‌و‬ ‫ب���ره‌ودان ب���ه‌ به‌رژه‌وه‌ندی���ه‌ ئابوریه‌كان���ی‬ ‫واڵته‌كه‌ی���ان‪ .‬به‌اڵم جیاوازی تره‌مپ له‌وه‌دایه‌‬ ‫كه‌ به‌ش���ێوه‌یه‌كی زۆر راشكاوو ئاشكرا باسی‬ ‫به‌كارهێنانی هێزی سه‌ربازی ئه‌مریكا ده‌كات‬ ‫بۆ پاراس���تنی ئ���ه‌و به‌رژه‌وه‌ندیانه‌‪ .‬هه‌روه‌ها‬ ‫تره‌م���پ له‌به‌ر ئ���ه‌وه‌ی پێش���تر ئه‌زمونێكی‬ ‫ئه‌وت���ۆی نه‌بوه‌ ل���ه‌كاری سیاس���یدا‪ ،‬بۆیه‌‬ ‫تاڕاده‌ی���ه‌ك تاكڕه‌هه‌ندان���ه‌ بی���ر له‌ئابوری‬ ‫ئه‌مری���كا ده‌كاته‌وه‌و كه‌متر بی���ر له‌ڕه‌هه‌نده‌‬ ‫ئاڵۆزه‌كان���ی تری سیاس���ه‌ت ده‌كاته‌وه‌ وه‌ك‬ ‫راگرتنی بااڵنس���ی هێزو پاراستنی ئاسایشی‬ ‫نێوده‌وڵه‌تی و پارێزگاریكردن له‌دۆس���ته‌كانی‬ ‫ئه‌مریكاو رێگریك���ردن له‌باڵوبونه‌وه‌ی چه‌كی‬ ‫ئه‌تۆم���ی‪ ،‬كه‌ ئه‌مه‌ش له‌وانه‌یه‌ له‌دور مه‌ودادا‬ ‫زیان له‌به‌رژه‌وه‌ندی ئه‌مریكا بدات‪.‬‬ ‫چ���ۆن؟ ب���ۆ نمون���ه‌ تره‌م���پ له‌چه‌ن���د‬ ‫چاوپێكه‌وتنێك���دا ب���اس ل���ه‌وه‌ ده‌كات كه‌‬ ‫پێویس���ته‌ ئه‌مریكا له‌په‌یماننامه‌ی ناتۆ بێته‌‬ ‫ده‌ره‌وه‌و چیت���ر ناچار نه‌بێت دۆس���ته‌كانی‬ ‫بپارێزێ���ت‌و ده‌بێ���ت خۆی���ان پارێ���زگاری‬ ‫له‌خۆیان بكه‌ن‪ .‬راس���ته‌ له‌وانه‌یه‌ به‌هۆی ئه‌م‬ ‫سیاسه‌ته‌ی تره‌مپه‌وه‌ ئه‌مریكا هه‌ندێك پاره‌ی‬ ‫بۆ بگه‌ڕێته‌وه‌‪ ،‬ب���ه‌اڵم زیانه‌كانی زۆر زیاترن‬ ‫له‌سوده‌كانی بۆ ئه‌مریكاو بۆ جیهانیش‪ .‬چونكه‌‬ ‫یه‌كه‌م ئه‌مریكا ئه‌وڕۆڵه‌ به‌هێزو سه‌ره‌كییه‌ی‬ ‫جاران���ی نامێنێ���ت‪ .‬دوه‌م ئ���ه‌و ده‌وڵه‌تانه‌ی‬ ‫ئێستا ئه‌مریكا ده‌یانپارێزیت‪ ،‬بۆ نمونه‌ یابان‌و‬ ‫كۆریای باشور‪ ،‬ئه‌وكات ناچارن بۆمبی ئه‌تۆمی‬ ‫دروس���ت بكه‌ن بۆ خۆپاراس���تنیان له‌چین‌و‬ ‫كۆریای باكور‪ .‬به‌م شێوه‌یه‌ هاتنه‌ ده‌ره‌وه‌ی‬ ‫ئه‌مریكا له‌په‌یماننامه‌ی ناتۆو ده‌ستهه‌ڵگرتنی‬ ‫له‌پاراس���تنی دۆسته‌كانی ترسی باڵوبونه‌وه‌ی‬ ‫چه‌ك���ی ئه‌تۆم���ی لێده‌كرێ���ت له‌جیهان���دا‪.‬‬ ‫به‌اڵم بێگومان ئه‌مه‌ قس���ه‌كردنه‌ له‌سه‌ر ئه‌و‬ ‫گریمانه‌یه‌ی كه‌ تره‌مپ به‌ڵێنه‌كانی ده‌باته‌سه‌ر‬ ‫كه‌ له‌س���ه‌روه‌ختی هه‌ڵبژاردنه‌كاندا دابونی‪.‬‬ ‫ده‌شێت به‌شی زۆری به‌ڵێنه‌كانیشی جێبه‌جێ‬ ‫نه‌كات‌و ئه‌م لێكه‌وتانه‌شی لێنه‌كه‌وێته‌وه‌‪.‬‬ ‫س���ه‌باره‌ت به‌پرسی پێشخس���تنی ئابوری‬ ‫ئه‌مریكا‪ ،‬تره‌مپ له‌سه‌ر دو ته‌وه‌ری سه‌ره‌كی‬ ‫كار ده‌كات‪ .‬به‌گژاچون���ه‌وه‌ی چی���ن به‌پله‌ی‬ ‫یه‌ك���ه‌م‌و مه‌كس���یك به‌پل���ه‌ی دوه‌م‪ ،‬چی���ن‬ ‫به‌هه‌ڕه‌ش���ه‌ی س���ه‌ره‌كی ده‌بینێت بۆ س���ه‌ر‬

‫ئابوری ئه‌مریكا چونكه‌ یه‌كه‌م هۆكار ئه‌وه‌یه‌‬ ‫كه‌ چی���ن دوه‌م ئابوری جیهانه‌و پێش���بینی‬ ‫ده‌كرێت چه‌ند س���اڵێكی تر پێش���ی ئه‌مریكا‬ ‫بداته‌وه‌ و ببێت به‌گه‌وره‌ترین ئابوری جیهان‪.‬‬ ‫س���ه‌رباری ئه‌مه‌ش‪ ،‬چین له‌دو روه‌وه‌ زیانی‬ ‫گه‌وره‌ی به‌ئابوری ئه‌مریكا گه‌یاندوه‌‪ .‬یه‌كه‌م‬ ‫به‌هۆی هه‌رزان���ی ده‌س���تی كاره‌وه‌ زۆربه‌ی‬ ‫كۆمپانیا ئه‌مریكی���ه‌كان كارگه‌كانیان بردۆته‌‬ ‫چی���ن‪ ،‬ئه‌م���ه‌ش زیانێك���ی زۆری له‌ئابوری‬ ‫ئه‌مریكا داوه‌و ژماره‌یه‌كی زۆر كه‌س���ی بێكار‬ ‫كردوه‌‪ :‬به‌تایبه‌تی له‌پیشه‌سازیه‌ قورسه‌كاندا‪،‬‬ ‫وه‌ك دروس���تكردنی ئۆتۆمبێ���ل كه‌ زۆربه‌یان‬ ‫له‌ش���اری دیترۆی���ت بون‪ ،‬به‌ه���ۆی هه‌رزانی‬ ‫ده‌ستی كاره‌وه‌ رویان كرده‌ چین‌و مه‌كسیك‪،‬‬ ‫جگه‌ ل���ه‌وه‌ی ئه‌مه‌ هه‌زاره‌ها كه‌س���ی بێكار‬ ‫كرد‪ ،‬ب���وه‌ هۆی مایه‌پوچبونی ش���اره‌كه‌ش‪،‬‬ ‫تازه‌ واخه‌ریكه‌ هه‌ڵده‌ستێته‌وه‌ سه‌رپێی خۆی‬ ‫به‌هۆی یارمه‌تیدانی حكومه‌تی فیدراڵه‌وه‌‪.‬‬ ‫هه‌روه‌ه���ا چین ب���ه‌رده‌وام به‌ش���ێوه‌یه‌كی‬ ‫س���اخته‌ قیمه‌تی دراوی خۆی دائه‌به‌زێنێت‪،‬‬ ‫ب���ۆ ئه‌وه‌ی هه‌رزان بێت ب���ۆ غه‌یره‌ چینیه‌ك‬ ‫ش���تومه‌ك له‌چی���ن بكڕێت‌و گ���ران بێت بۆ‬ ‫چینی���ه‌ك ش���تومه‌ك ل���ه‌ده‌ره‌وه‌ی واڵت‬ ‫بكڕێ���ت‪ .‬به‌م ش���ێوه‌یه‌ش ب���ره‌و به‌هه‌نارده‌‬ ‫بدات‌و هاورده‌ كه‌مبكات���ه‌وه‌‪ .‬بۆیه‌ به‌رده‌وام‬ ‫رێژه‌ی ئه‌و ش���تومه‌كانه‌ی چین به‌ئه‌مریكای‬ ‫ده‌فرۆش���ێت زیادده‌كات‌و ئه‌و ش���تومه‌كانه‌ی‬ ‫چی���ن له‌ئه‌مری���كای ده‌كڕێت ك���ه‌م ده‌كات‪.‬‬ ‫ئه‌م���ه‌ش دیس���ان زیانێك���ی زۆری له‌ئابوری‬ ‫ئه‌مری���كا داوه‌‪ .‬له‌ڕوی سه‌ربازیش���ه‌وه‌ چین‬ ‫له‌به‌هێزبونێك���ی به‌رده‌وامدای���ه‌ هه‌م له‌ڕوی‬ ‫توان���ا ئه‌تۆمیه‌كانی���ه‌وه‌‪ ،‬هه‌م ل���ه‌ڕوی توانا‬ ‫ده‌ریاییه‌كانی���ه‌وه‌و دروس���تكردنی چه‌ندی���ن‬ ‫كه‌ش���تی فڕۆكه‌هه‌ڵگر‪ ،‬كه‌ له‌ڕێیه‌وه‌ هه‌ڕه‌شه‌‬ ‫ده‌كاته‌ س���ه‌ر ئه‌و دورگانه‌ی س���ه‌ر به‌یابان‌و‬ ‫فلیپین���ن‌و هه‌روه‌ها هه‌مو تای���وان كه‌ چین‬ ‫به‌موڵكی خۆییانی ده‌زانێت‪.‬‬ ‫ل���ه‌ڕوی س���ه‌ربازیه‌وه‌‪ ،‬تره‌م���پ ده‌یه‌وێت‬ ‫له‌گه‌ڵ روسیا هاوپه‌یمانێتیه‌كی پته‌و دروست‬ ‫بكات بۆ روبه‌ڕوبونه‌وه‌و سنوردانان بۆ چین‌و‬ ‫خه‌ونه‌ فراوانخوازیه‌كانی‪ .‬له‌ڕوی ئابوریشه‌وه‌‬ ‫وه‌ك له‌چاوپێكه‌وتن���ه‌كان‌و كۆبون���ه‌وه‌‬ ‫جه‌ماوه‌ریه‌كان���دا ئاماژه‌ی پێ���داوه‌‪ ،‬تره‌مپ‬ ‫ده‌یه‌وێت كۆمپانیا ئه‌مریكیه‌كان كارگه‌كانیان‬ ‫بێننه‌وه‌ بۆ ئه‌مری���كا یه‌كه‌م له‌ڕێی هاندانه‌وه‌‬ ‫وه‌ك كه‌مكردنه‌وه‌ی باج‌و رۆتینیات بۆ خاوه‌ن‬ ‫كارو كارگه‌كان‪ .‬دوه‌م ئه‌وه‌ی به‌هاندانیش هه‌ر‬ ‫ئاماده‌ نه‌بێت بێته‌وه‌ بۆ ئه‌مریكا سزای بدات‪.‬‬ ‫واته‌ گومرگێكی زۆر بخاته‌ سه‌ر ئه‌و كااڵیانه‌ی‬ ‫ل���ه‌ده‌ره‌وه‌ دێنه‌ ناو ئه‌مری���كا‪ :‬ئه‌مه‌ش هه‌م‬ ‫سزایه‌ بۆ كۆمپانیا ئه‌مریكیه‌كانی كه‌ له‌ده‌ره‌وه‌‬ ‫ش���تومه‌كه‌كانیان دروس���ت ده‌كه‌ن‪ ،‬هه‌م بۆ‬ ‫كۆمپانیا چینیه‌كان‪ ،‬بۆئه‌وه‌ی چیتر نه‌توانن‬

‫وه‌ك ج���اران ش���تومه‌كه‌كانیان به‌ئاس���انی‌و‬ ‫هه‌رزان بفرۆشن له‌بازاڕی ئه‌مریكادا‪.‬‬ ‫س���ه‌باره‌ت به‌مه‌كسیكیش‪ ،‬تره‌مپ پێیوایه‌‬ ‫كه‌ مه‌كسیك سه‌رچاوه‌ باش���ه‌كانی ئه‌مریكا‬ ‫ده‌بات بۆ خۆی كه‌ مه‌به‌س���تی كارگه‌كانیانه‌و‬ ‫له‌به‌رامب���ه‌ردا خه‌ڵكه‌ خراپه‌كانی ده‌نێرێت بۆ‬ ‫ئه‌مریكا‪ ،‬مه‌به‌س���تی خه‌ڵك���ه‌ تاوانباره‌كان‌و‬ ‫بازرگان���ی ماده‌ هۆش���به‌ره‌كانه‌ ك���ه‌ له‌ڕێی‬ ‫نایاس���ایی‌و قاچاخ���ه‌وه‌ دێن ب���ۆ ئه‌مریكا‪.‬‬ ‫س���ه‌باره‌ت به‌چون���ی به‌ش���ی زۆری كارگ���ه‌‬ ‫ئه‌مریكیه‌كان بۆ مه‌كسیك‪ ،‬یه‌كێك له‌هۆكاره‌‬ ‫س���ه‌ره‌كیه‌كان جگه‌ له‌هه‌رزانی ده‌ستی كار‪،‬‬ ‫ئ���ه‌و په‌یماننامه‌یه‌ ب���و ك���ه‌ له‌زه‌مانی بیل‬ ‫كلنتۆندا ئیمزا كرا له‌نێوان ئه‌مریكاو كه‌نه‌داو‬ ‫مه‌كسیكدا‪ ،‬پێی ده‌وترا نافتا (‪ )NAFTA‬كه‌‬ ‫كورتكراوه‌ی (‪The North American Free‬‬ ‫‪ )Trade Agreement‬وات���ه‌ رێككه‌وتننامه‌ی‬ ‫بازرگان���ی ئازاد له‌ئه‌مری���كای باكور‪ .‬به‌پێی‬ ‫ئه‌م رێككه‌وتننامه‌یه‌ ش���تومه‌ك له‌نێوان ئه‌م‬ ‫سێ واڵته‌دا بۆی هه‌یه‌ به‌ئازادی بگوێزرێته‌وه‌‬ ‫به‌بێ دان���ی هیچ گومرگێ���ك‪ .‬ئه‌مه‌ش بۆته‌‬ ‫هۆی ئ���ه‌وه‌ی زۆرترین قازانج به‌مه‌كس���یك‌و‬ ‫زۆرترین زی���ان به‌ئه‌مریكا بگه‌یه‌نێت‪ ،‬چونكه‌‬ ‫زۆربه‌ی كۆمپانیا ئه‌مریكیه‌كان له‌به‌ر هه‌رزانی‬ ‫ده‌س���تیكار كارگه‌كانیان برد بۆ مه‌كس���یك‪،‬‬ ‫پاش���ان ده‌یانتوانی هه‌م���ان كااڵ به‌نرخێكی‬ ‫زۆر هه‌رزانتر دروستبكه‌ن‌و پاشان به‌بێ دانی‬ ‫هی���چ گومرگێك كااڵكه‌ بێنن���ه‌وه‌و له‌ئه‌مریكا‬ ‫بیفرۆش���ن‪ .‬به‌ه���ۆی رۆیش���تنی كارگه‌كانی‬ ‫ئه‌مری���كا ب���ۆ مه‌كس���یك بێكاریه‌ك���ی زۆر‬ ‫له‌ئه‌مریكا باڵوبۆته‌وه‌‪.‬‬ ‫بۆیه‌ یه‌كێك له‌سیاسه‌ته‌كانی تره‌مپ ئه‌وه‌یه‌‬ ‫ك���ه‌ په‌یماننامه‌ی نافتا هه‌ڵبوه‌ش���ێنێته‌وه‌و‬ ‫هاوش���ێوه‌ی ئه‌و كارگ���ه‌ ئه‌مریكیانه‌ی چون‬ ‫ب���ۆ چین‪ ،‬ئه‌و كارگ���ه‌ ئه‌مریكیانه‌ی چون بۆ‬ ‫مه‌كس���یكیش هانبدات بگه‌ڕێنه‌وه‌ بۆ ئه‌مریكا‬ ‫به‌كه‌مكردن���ه‌وه‌ی باج‌و رۆتینی���ات‪ ،‬هه‌روه‌ها‬ ‫به‌سزادانی ئه‌وانه‌ی ناگه‌ڕێنه‌وه‌ به‌زیادكردنی‬ ‫گومرگ له‌س���ه‌ریان‪ .‬یه‌كێكی تر له‌ڕێكاره‌كان‬ ‫ئه‌وه‌یه‌ كه‌ تره‌مپ په‌یمانی دابو له‌سه‌روه‌ختی‬ ‫هه‌ڵبژاردنه‌كاندا دیوار دروست بكات له‌نێوان‬ ‫ئه‌مریكاو مه‌كسیكدا‪ ،‬ئه‌م بژارده‌یه‌یان خه‌رجی‬ ‫زۆری ده‌وێت‌و پێناچێت جێبه‌جێ بكرێت‪ .‬به‌اڵم‬ ‫به‌الیه‌نی كه‌مه‌وه‌ تره‌مپ سنوره‌كانی ئه‌مریكاو‬ ‫مه‌كس���یك به‌هێز ده‌كات ب���ۆ كه‌مكردنه‌وه‌ی‬ ‫رێ���ژه‌ی ئ���ه‌و مه‌كس���یكیانه‌ی به‌نایاس���ایی‬ ‫دێنه‌ ناو خاكی ئه‌مری���كاوه‌‪ .‬به‌ڕای تره‌مپ‪،‬‬ ‫رێگریكردن له‌هاتنه‌ ناوه‌وه‌ی ئه‌و مه‌كسیكیانه‌‬ ‫رێژه‌ی تاوان‌و بازرگانی به‌ماده‌ هۆشبه‌ره‌كان‬ ‫كه‌مده‌كاته‌وه‌‪ .‬یه‌كێكی تر له‌كێش���ه‌كانی ئه‌و‬ ‫هاتنه‌ به‌لێش���اوه‌ی مه‌كسیكیه‌كان ئه‌وه‌یه‌ كه‌‬ ‫ئ���ه‌وان ئاماده‌ن به‌كرێیه‌ك���ی زۆر كه‌متر كار‬ ‫بكه‌ن به‌ به‌راورد به‌ئه‌مریكیه‌ سپیپێس���ته‌كان‬

‫ئه‌وه‌ی كه‌ گرنگه‌ ئێم ‌ه‬ ‫وه‌كو كورد به‌ر له‌هه‌ر‬ ‫شت پشت به‌خۆمان‬ ‫ببه‌ستین وه‌ك له‌هه‌ر‬ ‫هێزێكی ده‌ره‌كی‬ ‫بۆ مانه‌وه‌مان‌و‬ ‫به‌هێزبونمان‌و‬ ‫راگه‌یاندنی ده‌وڵه‌ت‬ ‫به‌تایبه‌ت���ی له‌و كارانه‌ی ك���ه‌ كرێیان كه‌مه‌‪.‬‬ ‫ئه‌مه‌ش وایكردوه‌ كه‌ بێكاریه‌كی زۆر روبكاته‌‬ ‫ئه‌مریكیه‌ سپیپێسته‌كانی خوار چینی ناوه‌ندو‬ ‫سه‌ره‌نجام زۆربه‌یان پشتیوانی تره‌مپیان كردو‬ ‫ئه‌م���ه‌ش یه‌كێك بو له‌ه���ۆكاره‌ به‌هێزه‌كانی‬ ‫بردنه‌وه‌ی تره‌مپ له‌هه‌ڵبژاردنه‌كاندا‪.‬‬ ‫به‌كورت���ی‪ ،‬تره‌م���پ زیات���ر بای���ه‌خ ب���ه‌‬ ‫به‌هێزكردن���ی ئابوری ئه‌مریكا ده‌دات‌و كه‌متر‬ ‫بای���ه‌خ به‌سیاس���ه‌تی ده‌ره‌وه‌و نێوده‌وڵه‌تی‬ ‫ده‌دات‌و ئه‌زمونیش���ی كه‌م���ه‌و تائێس���تا‬ ‫هه‌ڵوێستی زۆر رون نیه‌ له‌وباره‌یه‌وه‌‪ .‬ئه‌وه‌ی‬ ‫كه‌ تائێستا رونه‌ ئه‌وه‌یه‌ كه‌ تره‌مپ ده‌یه‌وێت‬ ‫له‌گه‌ڵ روسیادا به‌ڕه‌نگاری داعش‌و ئیسالمیه‌‬ ‫توندڕه‌وه‌كان ببێته‌وه‌ له‌سه‌رتاسه‌ری جیهاندا‪،‬‬ ‫بۆ ئه‌وه‌ی نه‌ك هه‌ر س���ود له‌توانا سه‌ربازی‌و‬ ‫هه‌واڵگریه‌كان���ی روس���یا ببینێ���ت‪ ،‬به‌ڵك���و‬ ‫خه‌رجیه‌ زۆره‌كانی ش���ه‌ڕی تیرۆری له‌گه‌ڵدا‬ ‫به‌ش بكات‪ .‬بێگومان له‌وانه‌یه‌ نزیكی تره‌مپ‌و‬ ‫پوتن ره‌نگدانه‌وه‌ی هه‌بێت له‌سه‌ر سیاسه‌تی‬ ‫ئه‌مریكا س���ه‌باره‌ت به‌ڕۆژهه‌اڵتی ناوه‌ڕاست‪.‬‬ ‫كه‌ ئه‌مه‌ش دیس���ان رون نی���ه‌ به‌ئیجابی یان‬ ‫به‌سلبی ده‌شكێته‌وه‌‪ ،‬ئاماژه‌كان به‌ره‌و ئه‌وه‌‬ ‫ده‌چن كه‌ زیات���ر ئیجابی بێت به‌و پێیه‌ی كه‌‬ ‫چ تره‌مپ‌و چ روسیا په‌یوه‌ندیان له‌گه‌ڵ كوردا‬

‫باش���ه‌‪ .‬به‌اڵم هیچ ئه‌گه‌رێكیش له‌سیاسه‌تی‬ ‫نێوده‌وڵه‌تی���دا مه‌حاڵ نیه‌‪ .‬بۆ نمونه‌ دور نیه‌‬ ‫به‌هۆی نزیكی پوتن‌و تره‌مپه‌وه‌‪ ،‬نزیكبونه‌وه‌ی‬ ‫ئێستای روس���یاو توركیا ته‌رجومه‌ ببێت بۆ‬ ‫نزیكبون���ه‌وه‌ی ئه‌مریكاو توركی���ا‪ .‬بێگومان‬ ‫ئه‌م���ه‌ش به‌قازانج���ی كورد نیه‌‪ .‬س���ه‌رباری‬ ‫ئه‌مه‌ش‪ ،‬یه‌كێك���ی تر له‌قس���ه‌كانی تره‌مپ‬ ‫له‌س���ه‌روه‌ختی هه‌ڵبژاردنه‌كان���دا ئه‌وه‌بو كه‌‬ ‫ئه‌مریكا هه‌رچ���ی پاره‌یه‌كی خ���ه‌رج كردوه‌‬ ‫له‌ڕزگاركردنی عێراق���دا‪ ،‬ده‌بێت له‌حكومه‌تی‬ ‫عێراقی بس���ه‌نێته‌وه‌‪ .‬ئه‌گه‌ر ئه‌م به‌ڵێنه‌شی‬ ‫نه‌باته‌سه‌ر‪ ،‬ئه‌وه‌ به‌الیه‌نی كه‌مه‌وه‌ تێڕوانینی‬ ‫تره‌م���پ نیش���ان ده‌دات له‌س���ه‌ر رۆژهه‌اڵتی‬ ‫ناوه‌ڕاس���ت به‌گش���تی‌و عێ���راق به‌تایبه‌ت���ی‬ ‫ك���ه‌ پێناچێت تره‌مپ هی���چ گرنگییه‌ك بدات‬ ‫به‌م ناوچه‌یه‌و دانیش���توانه‌كه‌ی‌و زیاتر وه‌ك‬ ‫پرۆژه‌یه‌كی ئاب���وری ده‌یانبینێ���ت بۆ زیاتر‬ ‫ده‌وڵه‌مه‌ندكردنی واڵته‌كه‌ی‪ .‬ئه‌مه‌ خوێندنه‌وه‌‬ ‫ره‌شبینه‌كه‌یه‌‪.‬‬ ‫ب���ه‌اڵم ئه‌گ���ه‌ر بێین���ه‌ س���ه‌ر خوێندنه‌وه‌‬ ‫گه‌ش���بینه‌كه‌‪ ،‬ئه‌ویش ئه‌وه‌یه‌ كه‌ تائێس���تا‬ ‫تره‌م���پ له‌چه‌ن���د چاوپێكه‌وت���ن‌و بۆنه‌یه‌كدا‬ ‫خۆشه‌ویس���تی‌و سه‌رس���امی خۆی بۆ كوردو‬ ‫ئازایه‌تی پێش���مه‌رگه‌ ده‌ربڕیوه‌‪ ،‬به‌اڵم ئه‌مه‌‬ ‫به‌س نیه‌ بۆ ئ���ه‌وه‌ی پێمانوابێ���ت ئه‌مریكا‬ ‫ئاماده‌ی���ه‌ ده‌وڵه‌تم���ان بۆ دروس���ت بكات‪.‬‬ ‫له‌وانه‌یه‌ تره‌مپ له‌شه‌ڕی تیرۆردا یارمه‌تیه‌كی‬ ‫زیات���ری كورد بدات له‌چ���او دیموكراته‌كانداو‬ ‫چه‌كی زیاتری بداتێ‌و به‌شێوه‌یه‌كی راسته‌خۆ‬ ‫له‌جیاتی له‌ڕێ���ی به‌غ���داوه‌‪ ،‬ئه‌مانه‌ هه‌موی‬ ‫نیش���انه‌ی ئیجابین‪ ،‬به‌اڵم شتی جه‌وهه‌ری‌و‬ ‫یه‌كالكه‌ره‌وه‌ نین بۆ دروستكردنی ده‌وڵه‌ت‪.‬‬ ‫ئه‌وه‌ی ك���ه‌ گرنگه‌ ئێمه‌ وه‌ك���و كورد به‌ر‬ ‫له‌هه‌ر ش���ت پش���ت به‌خۆمان ببه‌ستین وه‌ك‬ ‫له‌ه���ه‌ر هێزێك���ی ده‌ره‌كی ب���ۆ مانه‌وه‌مان‌و‬ ‫به‌هێزبونم���ان‌و راگه‌یاندن���ی ده‌وڵ���ه‌ت‪ ،‬كه‌‬ ‫ئه‌مه‌ش س���ه‌ره‌تا پێویس���تی به‌دروستكردنی‬ ‫دامه‌زراوه‌ی نیشتیمانی‌و سوپای نیشتیمانی‌و‬ ‫ئابوری نیش���تیمانی‌و هه‌ڵوه‌شاندنه‌وه‌ی ئه‌و‬ ‫رێككه‌وتننام���ه‌ نانیش���تیمانی‌و ناش���ه‌فافه‌‬ ‫هه‌یه‌ كه‌ بنه‌ماڵ���ه‌ی بارزانی له‌گه‌ڵ توركیادا‬ ‫كردویانه‌‪ ،‬كه‌ له‌و رێی���ه‌وه‌و به‌ناوی قه‌رزه‌وه‌‬ ‫به‌ه���ه‌ردوال داهات���ی نه‌وتی ئ���ه‌م نه‌ته‌وه‌یه‌‬ ‫ده‌به‌ن‌و به‌رده‌وام پارتی‌و دۆسته‌ توركه‌كانیان‬ ‫ده‌وڵه‌مه‌ندترو میلله‌تیش هه‌ژارتر ده‌بێت‪.‬‬ ‫هه‌روه‌ه���ا شانبه‌ش���انی دروس���تكردنی‬ ‫دام���وده‌زگای نیش���تیمانی‪ ،‬پێویس���تمان‬ ‫به‌دروس���تكردنی سیس���ته‌مێكی المه‌ركه‌زی‬ ‫ئابوری‌و ئیداری‌و سیاس���یه‌‪ ،‬كه‌ له‌س���ایه‌یدا‬ ‫بااڵنسی هێزی سیاس���ی‌و ئابوری بگه‌ڕێته‌وه‌‬ ‫بۆ هه‌رێمی كوردستان‌و كۆتایی به‌سیسته‌می‬ ‫مه‌رك���ه‌زی‌و تاكجه‌مس���ه‌ری بنه‌ماڵه‌یی بێت‬ ‫كه‌ له‌سایه‌یدا كوردس���تان توشی گه‌وره‌ترین‬

‫قه‌یران���ی حكومڕانی‌و ئاب���وری بوه‌ له‌مێژوی‬ ‫خۆی���دا‪ .‬واته‌ ده‌كرێت س���لێمانی‌و هه‌ڵه‌بجه‌و‬ ‫كه‌ركوك ببن به‌كانتۆنێك‌و هه‌ولێرو دهۆكیش‬ ‫بب���ن به‌كانتۆنێك‪ ،‬یان پێن���ج پارێزگاكه‌ ببن‬ ‫به‌پێنج كانتۆن���ه‌وه‌و هه‌ریه‌كه‌ی���ان خاوه‌نی‬ ‫حكوم��� ‌هت‌و په‌رله‌مان���ی ل���ۆكاڵ‌و بودج���ه‌و‬ ‫داهات���ی خۆیان ب���ن‌و خۆیان بڕیار له‌س���ه‌ر‬ ‫پرس���ه‌ ئیداریه‌كان���ی خۆیان ب���ده‌ن‪ .‬به‌اڵم‬ ‫حكوم ‌هت‌و په‌رله‌مانێك���ی هاوبه‌ش له‌هه‌ولێر‬ ‫دروستبكرێت كه‌ شوێنی بڕیاردان بێت له‌سه‌ر‬ ‫ئه‌و پرس���انه‌ی ره‌هه‌ندی نیشتیمانیان هه‌یه‌و‬ ‫شوێنی دروس���تكردنی سوپایه‌كی نیشتیمانی‬ ‫بێت‌و سیاس���ه‌تی ده‌ره‌وه‌ی نیشتیمانیمان بۆ‬ ‫رێكبخات‪ ،‬هاوشێوه‌ی واڵته‌ پێشكه‌وتوه‌كانی‬ ‫جیهان وه‌ك ئه‌مریكاو ئه‌ڵمانیاو ئیمارات‪ .‬واته‌‬ ‫هه‌ولێ���ر ببێته‌ پایته‌خت���ی واڵتێكی فیدراڵی‬ ‫پێش���كه‌وتو له‌جیات���ی پایته‌خت���ی واڵتێكی‬ ‫مه‌ركه‌زی دواكه‌وتو‪.‬‬ ‫بێگومان سیس���ته‌می المه‌ركه‌زی جۆرێك‬ ‫له‌كێبڕكێ دروس���ت ده‌كات له‌نێوان كانتۆنه‌‬ ‫جیاوازه‌كان���دا له‌س���ه‌ر ئ���ه‌وه‌ی كامی���ان‬ ‫زۆرترین س���ه‌رمایه‌ به‌الی خۆیاندا رابكێشن‌و‬ ‫كامیان زۆرترین خزمه‌تگوزاری پێشكه‌ش���ی‬ ‫هاواڵتیه‌كانی���ان بك���ه‌ن‪ .‬وات���ه‌ ده‌بێته‌ هۆی‬ ‫پێش���كه‌وتنی ئابوری‪ .‬له‌ڕوی سیاسیش���ه‌وه‌‬ ‫هاوش���ێوه‌ی ئه‌مریكا چاودێری‌و هاوسه‌نگی‬ ‫(‪ ) Check and Balance‬دروس���ت ده‌بێت‬ ‫له‌نێ���وان كانتۆن���ه‌ جیاوازه‌كان���دا‪ :‬واته‌ هه‌ر‬ ‫كانتۆن���ه‌و چاودێری كانتۆنه‌كانی ته‌نیش���ت‬ ‫خ���ۆی ده‌كات‌و هاوسه‌نگیش���ی راده‌گرێ���ت‪.‬‬ ‫ئه‌مه‌ش رێگره‌ له‌دروس���تبونی دیكتاتۆریه‌ت‌و‬ ‫گه‌نده‌ڵ���ی‪ ،‬وات���ه‌ پێچه‌وان���ه‌ی ئه‌وه‌ی���ه‌ كه‌‬ ‫له‌واڵته‌ مه‌ركه‌زی���ه‌ دواكه‌وتوه‌كان���دا هه‌یه‌‪.‬‬ ‫چونكه‌ له‌واڵته‌ مه‌ركه‌زیه‌كاندا هه‌رچی هێزی‬ ‫سیاسی‌و ئابوریه‌ له‌یه‌ك شاردا كۆ ده‌كرێته‌وه‌‬ ‫كه‌ پایته‌خته‌‪ ،‬هه‌ر حزب‌و الیه‌نێك ده‌س���تی‬ ‫به‌س���ه‌ر پایته‌ختدا گرت‪ ،‬ئیتر ده‌ست به‌سه‌ر‬ ‫كۆی جومگه‌ی سیاس���ی‌و ئابوریدا ده‌گرێت‌و‬ ‫به‌ره‌و دیكتاتۆریه‌ت هه‌نگاو ده‌نێت‪.‬‬ ‫به‌واتایه‌ك���ی تر‪ ،‬سیس���ته‌می المه‌ركه‌زی‬ ‫ده‌توانێ���ت هه‌رێمی كوردس���تان هه‌م له‌ڕوی‬ ‫ش���ێوازی حكومڕانی‌و دیموكراس���یه‌وه‌‪ ،‬هه‌م‬ ‫له‌ڕوی ئابوریه‌وه‌ به‌رێته‌ پێش���ه‌وه‌‪ .‬بێگومان‬ ‫كه‌ بوین به‌خاوه‌نی سیسته‌مێكی دیموكراسی‌و‬ ‫ئابوریه‌ك���ی پته‌و‪ ،‬ئ���ه‌وكات تره‌مپ یان هه‌ر‬ ‫س���ه‌رۆكێكی تر له‌س���ه‌ر كار بێت‪ ،‬ئه‌گه‌ری‬ ‫زیاتره‌ پش���تیوانیمان لێبكرێت بۆ راگه‌یاندنی‬ ‫ده‌وڵه‌ت‪ ،‬چونك���ه‌ له‌به‌رچاوی رای گش���تی‬ ‫ئه‌مری���كاو جیهانیش���دا پش���تیوانیكردن‬ ‫له‌ده‌وڵه‌تێكی دیموكراسی خاوه‌ن ئابوریه‌كی‬ ‫پت���ه‌و زۆر ئاس���انتره‌ له‌پش���تیوانیكردن‬ ‫له‌ده‌وڵه‌تێك���ی بنه‌ماڵه‌یی شكس���تخواردوی‬ ‫تێوه‌گالو له‌چه‌ندین قه‌رز و قه‌یرانه‌وه‌‪.‬‬

‫دۆناڵد ترامپ بۆ نیویۆرك تایمز‪:‬‬

‫هی ‌چ واڵتێك له‌و ئاسته‌دا نی ‌ه بتوانێت سزای‌ ئه‌مریكا بدات‬ ‫و‪ :‬به‌یار عومه‌ر عه‌بدواڵ‬ ‫نیوی���ۆرك تایم���ز‪ :‬زۆر س���وپاس ب���ۆ‬ ‫ئاماده‌بونت ب���ۆ چاوپێكه‌وتن له‌گه‌ڵ نیویۆرك‬ ‫تایم���زدا‪ .‬س���ه‌ره‌تا ه���ه‌ر تێبینیه‌ك���ت هه‌یه‌‬ ‫ده‌توانیت بیڵێیت پێش ئه‌وه‌ی ده‌ست بكه‌ین‬ ‫به‌چاوپێكه‌وتنه‌كه‌؟‬ ‫تره‌مپ‪ :‬شایه‌نی نیه‌‪ ،‬به‌اڵم من ره‌خنه‌م زۆره‌‬ ‫له‌میدیای ئه‌مریكی به‌گش���تی‌‌و نیویۆرك تایمز‬ ‫به‌تایبه‌تی‌ چونك���ه‌ مامه‌ڵه‌یه‌كی‌ زۆر توندتان‬ ‫له‌گه‌ڵم كرد له‌سه‌روه‌ختی‌ هه‌ڵبژاردنه‌كاندا‪.‬‬ ‫نیوی���ۆرك تایمز‪ :‬رات چی���ه‌ له‌باره‌ی ئه‌و‬ ‫كه‌سانه‌ی هه‌ڵتبژاردون بۆ كابینه‌كه‌ت؟‬ ‫تره‌مپ‪ :‬جۆره‌ كه‌سانێك هه‌ن كه‌ به‌ئینگلیزی‌‬ ‫(‪ )Politically Correct‬ی���ان پێده‌ڵێ���ن‪،‬‬ ‫(به‌ی���ار‪‌:‬وات���ه‌ ل���ه‌ڕوی‌ زمانی‌ سیاس���یه‌وه‌‬ ‫هه‌ستیار‌و به‌ئاگان‌و هه‌وڵ ئه‌ده‌ن شتێك نه‌ڵێن‬ ‫كه‌ هه‌ستی‌ كه‌س���ێك‪ ،‬گروپێك‪ ،‬نه‌ته‌وه‌یه‌ك‬ ‫ی���ان ئاین‌و ئاینزایه‌كی‌ پ���ێ برینداربێت)‪ .‬من‬ ‫پێموای���ه‌ هه‌ڵبژاردنی‌ ئه‌م جۆره‌ كه‌س���انه‌ بۆ‬ ‫پۆسته‌ بااڵكان سودی‌ نیه‌‌و نه‌بوه‌ بۆ خزمه‌تی‌‬ ‫ئه‌مریكا‪ ،‬چونكه‌ ئه‌م جۆره‌ كه‌سانه‌ خه‌ڵكانێكن‬ ‫كه‌ تاڕاده‌یه‌ك ئه‌ترسن‌و حه‌زه‌ر ئه‌كه‌ن له‌وه‌ی‌‬ ‫هه‌ندێ���ك بڕی���اری ئازایان���ه‌ ب���ده‌ن‪ ،‬نه‌وه‌ك‬ ‫هه‌س���تی‌ هه‌ندێك خه‌ڵكی‌ پ���ێ بریندار بێت‪.‬‬ ‫بۆیه‌ من پێموای���ه‌ هه‌ڵبژاردنی خه‌ڵكانی‌ ئازا‌و‬ ‫بڕیارده‌ر زۆر گرنگه‌ بۆ ئاینده‌ی‌ ئه‌مریكا‪‌.‬واته‌‬ ‫م���ن ده‌مه‌وێت خه‌ڵكانێ���ك هه‌ڵبژێرم كه‌ ئازا‬ ‫بن‌و به‌ئاش���كرا كار ب���ۆ به‌رژه‌وه‌ندی‌ ئه‌مریكا‬ ‫بكه‌ن‪ ،‬ته‌نانه‌ت ئه‌گ���ه‌ر ئه‌و به‌رژه‌وه‌ندیه‌ به‌ر‬ ‫به‌رژه‌وه‌ندی‌‌واڵتان���ی‌ ت���ر بكه‌وێ���ت‪ .‬ئه‌وانه‌ی‬ ‫من هه‌ڵمب���ژاردون‌و هه‌ڵیانده‌بژێرم هه‌ندێكیان‬

‫ناسراون‌و هه‌ندێكیان نه‌ناسراون له‌سه‌ر ئاستی‌‬ ‫سیاس���ی‪ ،‬به‌اڵم س���ه‌رجه‌میان‌وه‌كو باشترین‬ ‫پسپۆڕ ناسراون له‌بواره‌كه‌ی‌ خۆیاندا‪.‬‬ ‫نیوی���ۆرك تایمز‪ :‬س���ه‌باره‌ت به‌كه‌یس���ی‬ ‫ئیمه‌یڵه‌كان���ی هیالری كلنت���ن به‌ته‌مایت چی‬ ‫بكه‌یت؟‬ ‫تره‌م���پ‪ :‬من ده‌مه‌وێت یه‌كێتی‌ ناو ئه‌مریكا‬ ‫به‌هێ���ز بكه‌م‌و كۆتای���ی بێنم ب���ه‌و ناكۆكی‌‌و‬ ‫جه‌مس���ه‌رگیریه‌ی‌ كه‌ هه‌یه‌ له‌نێوان كۆماری‌‌و‬ ‫دیموكراته‌كانداو كۆتای���ی به‌ملمالنێی‌ هیالری‌‬ ‫كلنتۆن ده‌هێنم‪.‬‬ ‫نیویۆرك تایم���ز‪ :‬ئه‌وله‌ویه‌ت���ی كاره‌كانت‬ ‫چیه‌؟‬ ‫تره‌م���پ‪ :‬ئه‌وله‌ویه‌تی‌ ئیداره‌ك���ه‌م بیمه‌ی‌‬ ‫ته‌ندروس���تی‌‌و یاس���ای‌ كۆچبه‌رانه‌‪ .‬نیویۆرك‬ ‫تایم���ز بۆ ‪ 50‬س���اڵ ده‌بێت باس���ی یاس���ای‌‬ ‫كۆچب���ه‌ران ده‌كات‌و ره‌خنه‌ی‌ لێده‌گرێت به‌بێ‬ ‫ئه‌وه‌ی‌ هیچ به‌رهه‌می‌ هه‌بوبێت‪ .‬ئه‌مه‌ش دیسان‬ ‫ده‌گه‌ڕێته‌وه‌ بۆ ئه‌وه‌ی‌ كه‌ سیاس���ی‌ ترسنۆك‬ ‫حوكمی‌‌واڵته‌كه‌ی���ان كردوه‌‌و جورئه‌تیان نه‌بوه‌‬ ‫بڕیاری دروست‌و یه‌كالكه‌ره‌وه‌ بده‌ن‪.‬‬ ‫نیوی���ۆرك تایمز‪ :‬پالنت چیه‌ ب���ۆ گۆڕانی‌‬ ‫كه‌ش‌و هه‌وا؟‬ ‫تره‌مپ‪ :‬من كراوه‌م‌و ئاماده‌م گوێ‌ له‌بۆچونی‌‬ ‫جی���اواز بگرم له‌وباره‌یه‌وه‌‌و دراس���ه‌ی‌ زیاتری‌‬ ‫بكه‌م‪ .‬به‌اڵم هێش���تا چه‌ندین خه‌ڵكی‌ زیره‌ك‌و‬ ‫زان���ا‌و به‌توانا هه‌یه‌ كه‌ پێیانوایه‌ ش���تێك نیه‌‬ ‫ن���اوی‌ گۆڕانی‌ كه‌ش‌و هه‌وا بێ���ت‪ .‬گه‌رمترین‬ ‫رۆژ كه‌ تۆمار كرابێت له‌مێژوی‌ نوێدا له‌س���اڵی‬ ‫‪1890‬دا بوه‌‪( .‬به‌یار‪ :‬مه‌به‌ستی تره‌مپ ئه‌وه‌یه‌‬ ‫خۆ ئه‌وكات پیشه‌سازی‌‌و كارگه‌كان زۆر كه‌متر‬ ‫ب���ون له‌چاو ئێس���تادا كه‌چ���ی زه‌وی‌ گه‌رمتر‬ ‫بوه‌‪‌ .‬واته‌ گه‌رمبونی‌ زه‌وی‌ به‌بۆچونی‌ تره‌مپ‬

‫ی سوریا‌واتای‬ ‫په‌الماردان ‌‬ ‫ی روسیا‌و‬ ‫په‌الماردان ‌‬ ‫ئێران‌و هاوپه‌یمانه‌كانیانه‌‪،‬‬ ‫له‌به‌رامبه‌ریشدا ئێمه‌ چیمان‬ ‫ی‬ ‫ده‌ستده‌كه‌وێت‪ .‬له‌باره‌ ‌‬ ‫ی زۆر توندم هه‌یه‬ ‫سوریاو‌ه را ‌‬ ‫هیچ په‌یوه‌ندیه‌ك���ی‌ به‌جموجۆڵی‌ مرۆڤه‌كان‌و‬ ‫پیشه‌س���ازیه‌وه‌ نی���ه‌)‪ .‬له‌وانه‌ی���ه‌ جموجۆڵی‬ ‫ئینسانه‌كان هه‌ندێك كاریگه‌ری‌ هه‌بێت له‌سه‌ر‬ ‫گۆڕین���ی‌ كه‌ش‌و هه‌وا‪ ،‬به‌اڵم ده‌كه‌وێته‌ س���ه‌ر‬ ‫ئ���ه‌وه‌ی‌ كاریگه‌ریه‌كه‌ی‌ چه‌ن���ده‌‪ .‬به‌ڕای‌ من‬ ‫كاریگه‌ریه‌كه‌ی‌ زۆر كه‌مه‌‪.‬‬ ‫ئێمه‌ نابێت ته‌نها بیر له‌گۆڕانی‌ كه‌ش‌وهه‌وا‬ ‫بكه‌ینه‌وه‌‪ ،‬به‌ڵكو ده‌بێت بیر له‌توانای‌ كێبڕكێی‬ ‫كۆمپانیاكانمان بكه‌ینه‌وه‌‪ ،‬چونكه‌ په‌یوه‌س���ت‬

‫ب���ون به‌په‌یماننام���ه‌ی‌ ژینگه‌یی پاریس���ه‌وه‌‌و‬ ‫هه‌وڵ���دان ب���ۆ پاكڕاگرتنی‌ ژینگ���ه‌ زیانێكی‬ ‫زۆری له‌كۆمپانی���ا‌و كارگه‌كان���ی‌ ئێمه‌ داوه‌‪.‬‬ ‫ده‌بێت ئ���ه‌وه‌ تێبگه‌ین كه‌ كۆمپانیاكانی‌ ئێمه‌‬ ‫توانای‌ كێبڕكێیان نه‌ماوه‌‪ .‬له‌زه‌مانی‌ بوش���ی‬ ‫باوكه‌وه‌ تائێس���تا ‪ 70 000‬كارگه‌مان له‌ده‌ست‬ ‫داوه‌‪ .‬ئێم���ه‌ چیتر میلله‌تێ���ك نین كه‌ توانای‌‬ ‫كێبڕكێمان مابێ���ت‪ .‬ئه‌مه‌ش چه‌ند هۆكارێكی‌‬ ‫هه‌یه‌‪ ،‬س���ه‌ره‌كیترینیان ئه‌وه‌یه‌ كه‌ ‌وه‌ختێك‬

‫زۆربه‌ی‌ ئه‌واڵتان���ه‌ی‌ ئێم���ه‌ كار‌و بازرگانیان‬ ‫له‌گ���ه‌ڵ ده‌كه‌ین‪ ،‬له‌س���ه‌ره‌تادا په‌یماننامه‌یان‬ ‫له‌گه‌ڵ ئیمزا ده‌كه‌ین‪ ،‬ب���ه‌اڵم ئه‌وان پابه‌ندی‌‬ ‫بڕگه‌كانی‌ په‌یماننامه‌كه‌ نابن‪ .‬س���ه‌ره‌نجام زۆر‬ ‫هه‌رزانت���ره‌ بۆ ئه‌وان كااڵی���ه‌ك به‌رهه‌م بێنن‬ ‫له‌چاو ئێمه‌دا‌و ده‌توانن ئاس���انتر كێبڕكێمان‬ ‫بكه‌ن‪ .‬بۆیه‌ من دراس���ه‌یه‌كی‌ زۆر‌وردی‌ ئه‌مه‌‬ ‫ده‌كه‌م‌و به‌مه‌ رازی‌ نابم‪.‬‬ ‫نیویۆرك تایمز‪ :‬ئایا ده‌ته‌وێت له‌په‌یماننامه‌ی‌‬

‫ژینگه‌یی پاریس بكشێیته‌وه‌؟‬ ‫تره‌م���پ‪ :‬پێی���دا ده‌چمه‌وه‌‪ ،‬ئینج���ا بڕیار‬ ‫ده‌ده‌م‪.‬‬ ‫نیوی���ۆرك تایم���ز‪ :‬ئه‌گ���ه‌ر په‌رچه‌كرداری‌‬ ‫سه‌ركرده‌ بیانیه‌كان ئه‌وه‌ بێت كه‌ گومرگێكی‌‬ ‫زیاتر بخه‌نه‌ سه‌ر كااڵی‌ ئه‌مریكی‌ له‌پای ئه‌وه‌ی‌‬ ‫ك���ه‌ ئه‌مریكا به‌ڵێنه‌كه‌ی‌ ناباته‌ س���ه‌ر له‌ڕوی‬ ‫كه‌مكردنه‌وه‌ی‌ رێژه‌ی‌ كاربۆن له‌ژینگه‌دا‪ ،‬ئایا‬ ‫تۆ به‌وه‌ رازی‌ ده‌بیت؟‬ ‫تره‌م���پ‪ :‬هی���چ‌ واڵتێك له‌و ئاس���ته‌دا نیه‌‬ ‫بتوانێت سزای‌ ئه‌مریكا بدات‪.‬‬ ‫نیوی���ۆرك تایم���ز‪ :‬چ���ۆن(‪Conflict of‬‬ ‫‪ )Interest‬به‌یه‌كداچونی‌ به‌رژه‌وه‌ندی‌ گش���تی‌‬ ‫ئه‌مری���كا‌و به‌رژه‌وه‌ندی‌ تایبه‌تی‌ كۆمپانیاكانت‬ ‫چاره‌سه‌ر ده‌كه‌یت؟‬ ‫تره‌م���پ‪ :‬كۆمپانیاكان���م زۆر ناگ���رن‌و بێ‬ ‫بایه‌خ���ن بۆ م���ن له‌چاو ئه‌وه‌ی‌ من ده‌س���تم‬ ‫داوه‌ت���ێ‌‌و ده‌مه‌وێ���ت بیك���ه‌م‪ ،‬هه‌روه‌ه���ا‬ ‫له‌به‌رئه‌وه‌ی‌ پێویستم به‌پاره‌ش نییه‌‪ ‌.‬زۆر كه‌م‬ ‫قه‌رزاری‌ حكومه‌تم‪.‬‬ ‫نیویۆرك تایمز‪ :‬له‌باره‌ی‌ س���ه‌رچاوه‌ی‌‌ وزه‌‌و‬ ‫كاره‌باوه‌‌و په‌نابردن بۆ سه‌رچاوه‌كان ‌ی دۆستی‌‬ ‫ژینگه‌‌ وه‌ك پانكه‌ هه‌واییه‌كان‪ ،‬پالنت چیه‌؟‬ ‫تره‌مپ‪ :‬م���ن دژی ئه‌وپانكانه‌م كه‌ به‌هه‌وا‬ ‫كار ده‌كه‌ن چونكه‌ به‌ر له‌هه‌رش���ت له‌ئه‌مریكا‬ ‫به‌ره���ه‌م ناهێنرێن‌و زیات���ر له‌ئه‌ڵمانیا‌و یابان‬ ‫به‌ره���ه‌م ده‌هێنرێن‪ .‬هه‌روه‌ه���ا له‌بڕێكی‌ زۆر‬ ‫له‌ئاسن دروس���ت ده‌كرێن كه‌ به‌رهه‌مهێنانیان‬ ‫زیانێكی‌ زۆر له‌ژینگه‌ ده‌دات‪ .‬هه‌روه‌ها بڕێكی‌‬ ‫زۆر باڵنده‌ ده‌كوژێت‪ ‌.‬پێویستی‌ به‌هاوكاریه‌كی‌‬ ‫زۆری حكومه‌ت هه‌یه‌‪ .‬ب���ه‌اڵم بیرتان نه‌چێت‬ ‫كه‌ من دۆس���تی ژینگ���ه‌م‌و خاوه‌نی‌ چه‌نده‌ها‬ ‫یاریگای‌ گۆڵفم كه‌ چه‌ندین خه‌اڵتی‌ ژینگه‌ییان‬

‫خاوه‌نی ئیمتیاز‪ :‬کۆمپانیای ئاوێنه‌‬ ‫سه‌رنوسه‌ر‪ :‬سه‌ردار محه‌مه‌د‬

‫‪Awene‬‬

‫کوا لێکۆڵینەوەی یاسایی لەخوێنی کاوه‌گه‌رمیانی‪ ،‬سەردەشت عوسمان‪ ،‬سۆرانی مامە حەمە‪ ،‬عەبدولستار تاھیرو ویدات حسێن؟‬

‫ئه‌زمه‌ی‌ ئه‌خالق‬

‫"به‌خشت‌و ماسیحه‌ مل‌و پەراسوی شکاندم"‬

‫سات محه‌مه‌د‬ ‫سه‌رنجێك له‌س����ه‌ردێڕی‌ هه‌واڵی‌ دواڕۆژه‌كانی‌ ساڵی‌ ‪2016‬ی‌ كوردستان‬ ‫بده‌ن‪:‬‬ ‫ باوكێك كچه‌كه‌ی‌ به‌ به‌نزین ده‌سوتێنێت!‬‫ پیاوێك دو فه‌قه‌ره‌ی‌ مل‌و ‪ 16‬په‌راسوی‌ هاوسه‌ره‌كه‌ی‌ به‌خشت‌و ماسیحه‌‬‫ده‌شكێنێت!‬ ‫ باوكێك سێ‌ فیشه‌ك ده‌نێت به‌كچه‌كه‌یه‌وه‌و ده‌یكوژێت!‬‫ س����ه‌ركرده‌یه‌ك به‌ڕه‌خنه‌گ����رو ناڕازییه‌كانی‌ ده‌ڵێت س����یر بخۆن‌و زوڕنا‬‫لێیه‌ن!‬ ‫ به‌ڕێوه‌به‌ری‌ په‌روه‌رده‌‪ ،‬مامۆستا به‌"بوختانچی‌‌و دوڕو" ناوده‌بات!‬‫ دیارترین مامۆستای‌ ناڕازیش له‌په‌یامێكی‌ الیڤدا به‌ به‌ڕێوه‌به‌ری‌ په‌روه‌رده‌‬‫ده‌ڵێت "ئه‌ی‌ ناشه‌ریف‌و سوك"!‬ ‫ده‌ی����ان هه‌واڵی‌ دیكه‌ی‌ له‌مجۆره‌ ده‌توانی‌ ریز بكه‌یت‪ ،‬كه‌ به‌ڕوكه‌ش هیچ‬ ‫رایه‌ڵێك له‌نێوانیاندا نییه‌‪ ،‬به‌اڵم هه‌مویان وه‌ك ده‌نكی‌ ته‌سبیح به‌په‌تێكه‌و‌ه‬ ‫به‌ستراون كه‌ ئه‌ویش "ئه‌خالق" یان راستتر بڵێین "ئه‌زمه‌ی‌ ئه‌خالق"ه‌‪.‬‬ ‫له‌‪ 25‬س����اڵی‌ رابردودا هیچ ش����تێك هێنده‌ی‌ ئه‌وه‌ بۆ كوردستان قورس‌و‬ ‫گران نه‌بو كه‌ به‌ها ئه‌خالقییه‌كانی‌ ئه‌م كۆمه‌ڵگه‌یه‌ به‌م ئه‌ندازه‌یه‌ داخوران‪،‬‬ ‫ئ����ه‌و به‌ها ئه‌خالقیانه‌ی‌ ك����ه‌ رۆژگارێك كۆمه‌ڵگه‌ی‌ كورده‌واریی‌ ش����انازی‌‬ ‫پێوه‌ ده‌كردن‌و دڵگه‌رمی‌‌و هه‌س����تی‌ ئینسانیی‌ بونیان به‌مرۆڤ ده‌به‌خشی‌‌و‬ ‫له‌سایه‌ی‌ ده‌سه‌اڵتی‌ كوردییدا نه‌مان!‬ ‫ده‌س����ه‌اڵت‪ ،‬كوردس����تانی‌ پڕكرد له‌ئینس����انی‌ بێویژدان‌و خۆپه‌رس����ت‌و‬ ‫هه‌لپه‌رس����ت‪ ،‬له‌سیاس����یی فاش����یل‌و دوڕو‪ ،‬له‌ڕۆش����نبیری‌ بێ‌ هه‌ڵوێست‌و‬ ‫س����اخته‌‪ ،‬له‌ڕۆژنامه‌نوس����ی‌ درۆزن‌و به‌رژه‌وه‌ندخواز‪ ،‬له‌مامۆستاو دكتۆری‌‬ ‫بێئاگاو له‌چه‌ندین نه‌وه‌ی سه‌رلێش����ێواوو سه‌رگه‌ردان‪ ،‬له‌خه‌ڵكێك كه‌ ئیتر‬ ‫بایه‌خ به‌هیچ به‌هایه‌ك����ی‌ ئه‌خالقی‌ ناده‌ن‌و هه‌ر یه‌كه‌و به‌دوای‌ به‌رژه‌وه‌ندی‌‬ ‫خۆیه‌وەتی‌‪ ،‬له‌و پێناوه‌شدا هه‌مو به‌هایه‌ك ده‌خه‌نه‌ ژێر پێیانه‌وه‌‪ .‬‬ ‫لێدوان����ی‌ كاربه‌ده‌س����ت‌و به‌رپرس����ه‌كان ده‌ریده‌خات كه‌ ئێم����ه‌ خاوه‌نی‌‬ ‫چ نوخبه‌یه‌ك����ی‌ سیاس����ی‌‌و په‌روه‌رده‌یی‌‌و ئه‌كادیمی "جوانین"! س����وتان‌و‬ ‫كوشتنی‌ كچه‌كان به‌ده‌س����تی‌ باوكه‌كان‌و هاڕینی‌ فه‌قه‌ره‌ی‌ مل‌و په‌راسوی‌‬ ‫هاوس����ه‌ره‌كانیش باشترین گوزارش����ت له‌دڵڕه‌قی‌‌و ش����ۆرینه‌وه‌ی‌ به‌شێك‬ ‫له‌خه‌ڵكی‌ ئه‌م واڵته‌ ده‌كات له‌هه‌مو به‌هایه‌كی‌ ئه‌خالقی‌‌و مرۆیی‪.‬‬ ‫بۆچی‌ ئێمه‌ گه‌یشتین به‌م رۆژه‌؟ بۆچی‌ مرۆڤه‌كانی‌ ئێمه‌ واگیانیان پڕبو‬ ‫له‌فێڵ‌و درۆ؟ ئێمه‌ له‌ چ دۆزه‌خ‌و له‌ چ قه‌یرانێكی‌ ئه‌خالقی‌ گه‌وره‌داین به‌بێ‌‬ ‫ئه‌وه‌ی‌ كه‌س����یش خۆی‌ له‌هه‌مو ئه‌مانه‌ به‌ به‌رپرسیار بزانێت‌و ویژدانی‌ هیچ‬ ‫كه‌سێكیش به‌ڕاستی‌ ئازار بدات؟!‬ ‫ئ����ه‌وه‌ی‌ ئه‌مڕۆ له‌كوردس����تان ده‌یبیس����تین‌و ده‌یبینین‪ ،‬ش����ه‌رمه‌زاریی‌‌و‬ ‫خه‌مێك����ی‌ گه‌وره‌یه‌و كه‌س نایگرێته‌ خۆی‌‪ ،‬به‌تایبه‌تی‌ ئه‌وانه‌ی‌ كه‌ ئێمه‌یان‬ ‫گه‌یانده‌ ئه‌م رۆژه‌ ره‌شانه‌و ئه‌م واڵته‌یان پڕ كرد له‌ناعه‌داله‌تی‌‌و له‌قۆڵبڕین‌و‬ ‫پاره‌دزین‪ ،‬ئه‌وانه‌ی‌ كه‌ شاره‌كانیان پڕ كرد له‌مۆڵ‌و له‌بینای‌ به‌رزو رازاوه‌ی‌‬ ‫ئاسمانڕوشێن‌و رۆحی‌ ئینسانه‌كانیشیان پڕ كرد له‌وێرانیی‌‌و چۆڵه‌وانیی‌‪.‬‬

‫"كاتژمێر دوی شه‌و بو! ته‌له‌فونی كرد‬ ‫بۆ خه‌سوه‌ به‌ته‌مه‌نه‌كه‌ی‌و پێیوت وه‌ر‌ه‬ ‫كچه‌كه‌ت به‌ره‌ بۆ نه‌خۆشخانه‌ له‌حه‌مام‬ ‫كه‌وت���وه‌! خه‌س���و وه‌ك خۆی ده‌ڵێت‬ ‫نه‌یده‌زانی چی بكات به‌و نیوه‌ش���ه‌وه‌!‬ ‫ن���ه‌ك ئوتومبێلی‌ نه‌بو‪ ،‬ته‌نانه‌ت كرێی‬ ‫ته‌كسیشی پێ نه‌بو! هه‌ر سێ كوڕه‌كه‌ی‬ ‫پێش���مه‌رگه‌ن‌و له‌به‌ره‌ی پێش���ه‌وه‌ی‬ ‫ش���ه‌ڕن له‌دژی داعش! مێرده‌كه‌ش���ی‬ ‫نه‌ماوه‌! چیبكات؟! ب���ه‌ده‌م گریانه‌وه‌‬ ‫وتی‪ :‬یان خۆت بیبه‌ بۆ نه‌خۆش���خانه‌‬ ‫ی���ان بابمرێت من هیچ���م پێناكرێت"!‬ ‫دواتر له‌گه‌ڵ هاوس���ێیه‌ك ده‌یهێنن بۆ‬ ‫نه‌خۆشخانه‌و ده‌س���تبه‌جێ ئیعتیراف‬ ‫ده‌كات كه‌ خۆی لێیداوه‌! له‌كێی داوه‌‬ ‫له‌و ژنه‌ی كه‌ دایكی ‪ ٥‬منداڵیه‌تی! كه‌‬ ‫گه‌وه‌ره‌ترینیان ‪ 12‬ساڵه‌و بچوكترینیان‬ ‫‪ ٤‬مانگ! ب���ه‌اڵم چ���ۆن لێدانێك‪ :‬دو‬ ‫فه‌قه‌ره‌ی ملی شكاند بو! ‪ ٥‬په‌راسوی‬ ‫الی راس���ت‌و ‪ ٨‬په‌راسوی الی چه‌پی‬ ‫ش���كاندبو! هه‌ردو سی بریندار كردبو!‬ ‫خوێن له‌هه‌ردو الی سنگی كۆ بوه‌وه‌!‬ ‫كۆڵه‌كه‌ی س���نگی (‪ ) sternum‬له‌دو‬ ‫شوێن شكابو! ئه‌مه‌ جگه‌ له‌وه‌ی هه‌مو بۆ ده‌كات‌و ده‌ڵێ���ت "بۆچی‌ نه‌هاتیت‬ ‫گیانی شین‌و مۆر بوبۆوه‌! پرسیاره‌كه‌ كچه‌كه‌ت له‌حه‌مام كه‌وتوه‌و وه‌ره‌ بیبه‌‬ ‫ئه‌وه‌ی���ه‌ ئه‌بێ به‌چ���ی لێیدا بێت! خۆ بۆ نه‌خۆشخانه‌‪".‬‬ ‫ئێمه‌ حادیسه‌ی لۆریمان دیوه‌ وای لێ ك���ه‌ دایك���ی‌ ده‌چێت س���ه‌یر ده‌كات‌‬ ‫كچەک���ەی‌ له‌س���ه‌ر زه‌وی كه‌وت���وه‌و‬ ‫نه‌كردوه‌!"‪.‬‬ ‫الش���ه‌ی خه‌ڵتانی خوێنه‌‪ .‬ئه‌وكاتیش‬ ‫ئه‌م���ه‌ گێڕانه‌وه‌ی‌ "د‪.‬رێ���زان هه‌ردی‌" هاوس���ه‌ره‌كه‌ی‌ ئاماده‌ نابێ���ت بیباته‌‬ ‫پزیشكی‌ نه‌خۆش���خانه‌ی‌ فریاكه‌وتنی‌ نه‌خۆش���خانه‌‌و كاتێكی���ش ده‌یب���ه‌ن‬ ‫سلێمانییه‌‪ ،‬سه‌باره‌ت به‌و نیوه‌شه‌وه‌ی‌ هه‌ڕه‌ش���ه‌ ده‌كات ك���ه‌ نه‌ڵێ���ت ئه‌و‬ ‫وایلێكردوه‌‪ .‬له‌نه‌خۆش���خانه‌ خوشكه‌‬ ‫ئەو ژنە برایه‌ نه‌خۆشخانه‌‪.‬‬ ‫به‌پێ���ی‌ زانیاریه‌كان���ی‌ ئاوێن���ه‌‪ ،‬ئه‌و گه‌وره‌كه‌ی‌ دكتۆر ئ���اگادار ده‌كاته‌وه‌‬ ‫شه‌وه‌ی‌ ئەم ژنە توشی ئه‌و روداوه‌ بوه‌ كه‌ خوشكه‌كه‌ی نه‌كه‌وتوه‌‌و مێرده‌كه‌ی‬ ‫"شه‌وی پێنج شه‌ممه‌ ‪ ،"2016 /12/8‬لێیداوه‌‌و ده‌ستگیر ده‌كرێت‪.‬‬ ‫هه‌ر سێ‌ برا پێشمه‌رگه‌كه‌ی‌ له‌كه‌ركوك ئەم ژنە كه‌ هێشتا توانای‌ قسه‌كردنی‌‬ ‫له‌ده‌وام بون‪ ،‬بۆ س���به‌ینێ‌ هاوسه‌ری‌ هه‌بوه‌‪ ،‬به‌یه‌كێك له‌كه‌س���ه‌ نزیكه‌كانی‌‬ ‫ژنەک���ە كه‌ ناوی‌ "ر‪.‬أ‪.‬م"ه‌ ته‌له‌فون بۆ راگه‌یان���دوه‌ "مێرده‌كه‌ی‌ به‌خش���ت‌و‬ ‫دایك���ی‌ ده‌كات‌و پێیده‌ڵێت با تاماڵی‌ ماس���یحه‌ لێیداوه‌"‪ .‬ئ���ه‌م ژنه‌ ماوه‌ی‌‬ ‫كچه‌كه‌ی‌ بێت گه‌ش���كه‌ لێیداوه‌‪ ،‬به‌اڵم چه‌ن���د رۆژێكه‌ بێ‌ ه���ۆش له‌پێخه‌فی‌‬ ‫به‌هۆی پرس���ه‌یه‌كه‌وه‌ ب���ۆی ناكرێت‪ ،‬نه‌خۆشخانه‌دا كه‌وتوه‌‌و له‌ژێر چاودێری‬ ‫بۆ به‌یانیه‌ك���ه‌ی ته‌له‌فونێكی دیكه‌ی پزیشكدایه‌‪ ،‬شه‌وی‌ رابردو په‌نجه‌مۆرو‬

‫ژنەکە بەبێهۆشی لەنەخۆشخانە‬

‫پەراسوەکانی‬ ‫ده‌نگی���ان له‌براگه‌وره‌ك���ه‌ی وه‌رگرتو‌ه‬ ‫كه‌ نه‌ش���ته‌رگه‌ری بۆ قوڕگی‌ ئه‌نجام‬ ‫بدرێت‪ ،‬هاوسه‌ره‌كه‌ش���ی‌ پارێزه‌رێكی‌‬ ‫راسپاردوه‌ كه‌ به‌كه‌فاله‌تی‌ ‪ 10000‬دۆالر‬ ‫به‌ریبده‌ن‪.‬‬ ‫ئەم ژنە ته‌مه‌نی‌ ‪ 42‬س���اڵ‌‌و خاوه‌نی‌‬ ‫پێنج منداڵه‌‪ ،‬چوار منداڵیان ئێس���تا‬

‫له‌خانه‌ی‌ مندااڵنی‌ بێ‌ سه‌رپه‌رشتدان‌و‬ ‫خێزانێكیش منداڵه‌ چوار مانگه‌كه‌یانی‬ ‫بردوه‌ته‌ الی‌ خۆیان‪.‬‬

‫ئا‪ :‬مه‌زهه‌ر كه‌ریم‬

‫ریکالم‬