ریکالم
ریکالم
www.awene.com
ژماره ()560 سێشەممە 2017/1/10
Industryپیشه‌سازی سینۆما&بۆ بازرگانیو Sinoma Trade
رۆژنامه‌یه‌كی سیاسیی گشتییه کۆمپانیای ئاوێن ه ده‌ریده‌کات
Scope of business: بواری كاركردن: t 4UFFM 4USVDUVSF EFTJHO NBOVGBDUVSF BOE JOTUBMMBUJPO ی ( نه‌خشه‌دانان ،درووستكردن ،دامه‌زراندن) ی ئاسن 1ـ په‌یكه‌ر t (FOFSBM 5SBEJOH JNQPSU BOE FYQPSU كردن) ه نارد ه ه و ن كرد ه هاورد ( ی گشت ی 2ـ بازرگان "t -JHIUJOHT ."/5 t -PHJTUJDT -$-)MANTA ی سوره‌یاو ڕووناكی ( ماركه‌ی - 3كار 5FM ی گواستنه‌وه‌و گیاندن ()LCL 4ـ كار 4FF JU PO 1BH
عیادەی شەوانە رۆژی پسپۆڕیی ئاشتی
نادیە كوردە یان ئێزدی یاخود مرۆڤ
بۆ نەخۆشییەکانی: نەشتەرگەری گشتی هەناوی و دڵ مندااڵن پێشت
18
Mob. 0770 961 6966 0772 157 8372
ی زیاتر ل ه الپه‌ڕ ه ( )16ببینه ڕوونكردنه‌وه ریکالم
ریکالم
ژنان و مناڵبون و نەزۆکی قورگ و لوت و گوێ البردنی موو بە لێزەر
گەڕەکی ئاشتی پشت شیرینی تابان
0770 771 1011
رێككه‌وتن ی یهكێتیو گۆڕان له‌لێواری هه‌ڵوه‌شاندنه‌وه‌دایه ێ له‌گه ڵ گۆڕان بكات ی نو پارتی ئاماده‌ی ه رێككه‌وتنێك به‌ش����ێكی به‌رچاو له‌هه‌ڵس����وڕاوانی داوا ی گ����ۆڕان بزوتن����ه‌وه‌ی هه‌ڵوه‌ش����اندنه‌وه یان جێبه‌جێكردنی رێككه‌وتنام����هی نێ����وان یه‌كێت����یو ی یه‌كێتی گۆڕان ده‌كه‌ن ،به‌رپرس����ێك رایده‌گه‌یه‌نێت وه‌كو بابه‌تێكی ره‌سمی مامه‌ڵه له‌گه‌ڵ ئه‌و یاداشته‌دا ناكه‌ن"، په‌رپرس����ێكی پارتی����ش ئاماده‌ی����ی حزبه‌كه‌ی����ان ب����ۆ رێككه‌وتنێكی نوێ له‌گه‌ڵ گۆڕان ده‌رده‌بڕێت. ئاوێنه ،س����لێمانی :عه‌بدواڵی مه‌ال نوری ،په‌رله‌مانتاری پێشوی گۆڕان‌و
یه‌كێك له‌و هه‌ڵسوڕاوانه‌ی پشتیوان ی له‌یاداشته‌كه ده‌كات به‌ئاوێنه‌ی راگه‌یاند یاداشته‌كه گوزارشت له‌بۆچونی%99ی بزوتنهوهی گ����ۆڕان ده‌كات ،ئه‌و وتی "هه‌ستده‌كه‌ین گروپێك له‌ناو یه‌كێتیدا له‌به‌رئ����ه‌وه‌ی به‌رژه‌وه‌ندی پۆس����ت‌و پاره‌و ش����تی تایبه‌تیان هه‌یه ،بونه‌ته رێگر له‌ب����ه‌رده‌م جێبه‌جێكردنی ئه‌و رێككه‌وتن����ه‌دا ،بونه‌ته سه‌رئێش����هو كێشه هه‌م بۆ یه‌كێتی هه‌م بۆ گۆڕان‌و هه‌م بۆ خه‌ڵكی كوردستان". له‌به‌رانبه‌ردا ،له‌تیف ش����ێخ عومه‌ر
بۆ ئهوه ی دزییه‌كه ی ئاشكرا نه‌بێت براکەی خۆی له‌تانجه‌رۆدا خنكاند ی په‌كه‌كه :یه‌لدرم شایسته ئه‌و پێشوازیی ه گه‌رمه نه‌بو
8
به‌رپرس����ی مه‌ڵبه‌ندی ()1ی یه‌كێتی نیش����تمانی كوردس����تان به‌ئاوێنه ی راگه‌یاند كه ئه‌وان رێككه‌وتنیان له‌گه‌ڵ گۆڕاندا ههیهو وه‌ك یاداشتێكی ره‌سمی مامه‌ڵه له‌گه‌ڵ ئه‌و یاداشته‌دا ناكه‌ن، ئه‌و وت����ی "ئێمه وه‌كو ح����زب ته‌نها مامه‌ڵه‌مان له‌گه‌ڵ الیه‌نێكی ره‌س����میه له‌گۆڕاندا ،پاشان لیژنه‌ی هاوبه‌شمان هه‌یه ،هه‌ر كاتێك بزوتنهوهی گۆڕان به‌ڕه‌سمی یاداش����تێكیان دا به‌ئێمه، ئ����ه‌وكات وه‌ك یه‌كێت����ی نیش����تمانی وه‌اڵمیان ده‌ده‌ینه‌وه".
ه����اوكات ،به‌رپرس����ێكی پارتی ك ه نه‌یویس����ت ن����اوی ئاش����كرا بكرێت به‌ئاوێنه‌ی راگه‌یاند حزبه‌كه‌یان ئاماده‌یه ێ له‌گ����هڵ گۆڕان رێككه‌وتنێك����ی نو بكات ،ئه‌و وتی "ل����ه‌م هه‌لومه‌رجه‌دا ك����ه یه‌كێتی تێكه‌وت����وه هیچ الیه‌ك ناتوانێ����ت گره‌و له‌س����ه‌ر رێككه‌وتن‌و پابه‌ندب����ون به‌هاوپه‌یمانیه‌تی له‌گه‌ڵ یه‌كێتیدا بكات".
3
ئه‌دهه‌م بارزانی تكا له‌مامۆستایان ده‌كات خۆپیشاندان نه‌به‌نه به‌رده‌م باره‌گاكانیان ئه‌ندامێك���ی ئه‌نجومه‌نی مامۆس���تایان ی ناڕازی له‌س���لێمانی ئام���اژه به‌وه‌ده‌كات له‌كۆبون���ه‌وه‌ی دوێنێیان���دا له‌گ���هڵ ئه‌ده���ه‌م بارزانی ت���كای لێك���ردون كه خۆپیش���اندانه‌كانیان نه‌به‌ن���ه ب���ه‌رده‌م باره‌گاكانی پارتی ،شێخ ئه‌دهه‌م به‌ڵێنی پێ���داون نه‌چن���ه ب���ه‌رده‌م باره‌گاكانیان چاوپێكه‌وتنیان له‌گه‌ڵ سه‌رۆكی حكومه‌ت بۆ رێكده‌خات. ئاوێنه ،سلێمانی :ئه‌ندامی ئه‌نجومه‌نی مامۆستایانی ناڕازی له‌سلێمانی ،هه‌ورامان نیعم���ه‌ت به‌ئاوێن���هی راگه‌یان���د "دوێنێ دوشه‌ممه ئه‌نجومه‌نی سهركردایهتی پارتی له‌س���لێمانی داوای كۆبونه‌وه‌ی لێكردین‌و
ئێم���ه‌ش س���ه‌ردانمان ك���ردن ،دیارب���و دو س���اڵه پێوه‌ی ناس���راوین ناشكێنین، پارتی ترس‌و س���ه‌رنجیان هه‌بو له‌س���ه‌ر چونكه خه‌باتی مامۆس���تایان خه‌باتێكی چونی مامۆس���تایانی ن���اڕازی بۆ به‌رده‌م ئاش���تیانه‌ی مه‌ده‌نیانه‌یه .به‌رپرس���انی باره‌گاكانیان ،شێخ ئه‌دهه‌م بارزانی تكای پارتی���ش ته‌ئكیدی���ان ل���هوه ك���ردهوه كرد ك���ه خۆپیش���اندان نه‌به‌ینه به‌رده‌م نایانه‌وێت چ خۆیان‌و چ خۆپیشانده‌رانیش باره‌گاكانیان بۆ ئه‌وه‌ی له‌الیه‌ن كه‌س���ی توشی ناڕه‌حه‌تی‌‌و شتی نه‌خوازراو ببن". به‌پێ���ی زانیارییه‌كان���ی ئاوێن���ه، ت���ره‌وه نه‌قۆزرێته‌وه بۆ كاری نه‌خوازراو، ب���ه‌اڵم ئێمه جه‌ختم���ان له‌وه‌كرده‌وه كه دوای كۆبونه‌وه‌ك���ه دوانی���وه‌ڕۆی خۆپیش���اندان بۆ به‌رده‌م هه‌مو حزبه‌كان دوێنێ���ی مامۆس���تایانی ن���اڕازی له‌گ هڵ ئه‌ده���ه‌م بارزان���ی ،ئ���هو مامۆس���تایانه ده‌به‌ین‌و ده‌چین". هه‌ورام���ان وت���ی "دڵنیاییم���ان پێدان ئاگاداركراونه‌ت���هوه كه واده‌ی ئه‌وه‌یان بۆ ئێم���ه له‌به‌رده‌م ب���اره‌گای هیچ حزبێكدا دیارك���راوه رۆژی پێنجش���ه‌ممه له‌هه‌ولێر ئه‌ده‌بیات���ی خۆپیش���اندان‌و گردبونهوهو چاویان به‌س���ه‌رۆكی حكومه‌ت "نێچیرڤان خه‌بات���ی مه‌ده‌ن���ی خۆمان ك���ه ماوه‌ی بارزانی" بكه‌وێت.
وه‌زاره‌تی پێشمه‌رگه:
عه‌بدواڵی كوێخا موباره‌ك :ئاماده‌ین چه‌ك هه‌ڵگرین‌و قاچاغیش بین
عه‌بدواڵی كوێخا موب���اره‌ك ،ئه‌ندام ی جڤاتی نیش���تمانی بزوتنهوهی گۆڕان‌و به‌رپرس���ی مه‌كۆی چه‌مچه‌ماڵ ،ئاماژه ب���هوه ده‌كات ك���ه خه‌ڵ���ك دام���اوه هه‌ركه‌س پاڵپشتی بێت به‌شان‌و باڵیا هه‌ڵ���ده‌ده‌ن ،ئه‌و ده‌ڵێ���ت "ئاماده‌ین ل���ه‌دژی گه‌نده‌ڵ���ی چ���ه‌ك هه‌ڵگرین‌و بچینهوه شاخ". ئاوێنه ،س���لێمانی :عه‌بدواڵی كوێخا موب���اره‌ك ،له‌چاوپێكه‌وتنێكی تایبه‌ت به‌ئاوێن���ه‌دا رایگه‌یان���د رێكه‌وتنامه‌ی نێوان گۆڕان‌و یه‌كێتی وه‌س���تێنراوه‌و په‌كخ���راوه ،ئه‌و وت���ی "چه‌ند رۆژێك لهمهوبهر ،له‌كۆبونه‌وه‌یه‌كی نافه‌رمیدا كۆمه‌ڵێك براده‌ر‌و دۆست كۆبوینه‌وه، به‌ڵێنمان داوه كه به‌هیچ ش���ێوه‌یه‌ك ته‌سلیمی ئیراده‌ی گه‌نده‌ڵكاران نابین، ب���ه‌رده‌وام ده‌بین له‌داكۆك���ی له‌مافی خه‌ڵ���ك ،ئه‌گه‌ر به‌گفتوگ���ۆ كرا ئهوه باش���ه ،به‌اڵم ئه‌گه‌ر ه���ه‌ر نه‌كرا ئهوه باڵویده‌كات���هوه له‌ب���اره‌ی س���وربونیان ئاماده‌ین چه‌ك هه‌ڵگرین هه‌تا ئه‌وه‌ی له‌س���ه‌ر نه‌كشانه‌وه له‌و ناوچانه جۆرێكه بڕۆینه شاخیش‌و قاچاغیش بین". ل5 له‌ڕاگه‌یاندن‌و‌نمایشكردن ی هێز ،ئه‌و وتی "ره‌نگه له‌پراكتیك���دا له‌ڕۆژانی ئاینده‌دا به‌شێوه‌یه‌ك له‌ش���ێوه‌كان هه‌ڵوێسته‌كان گۆڕانكاری به‌سه‌ردا بێت". وتیشی "ئومێد ده‌كه‌م هیچ حاڵه‌تێكی نه‌خ���وازراو نه‌یه‌ته پێش���هوهو په‌كه‌كه له‌ڕاس���تیدا ده‌رك���ی ئ���هو سیاس���ه‌ته هه‌رێمایه‌تی‌‌و ناوخۆییه‌ی عێراق بكات". هاوكات ،هه‌ڵۆ پێنجوێنی به‌رپرس���ی مه‌ڵبه‌ندی نه‌ینه‌وای یه‌كێتی نیش���تمانی كوردستان رایگه‌یاند "یه‌كێتی نیشتیمانی كوردس���تان نه به‌سیاس���ه‌ت نه به‌هێز به‌شداری هیچ شه‌ڕێكی ناوخۆ ناكات".
فه‌رمانمان پ ێ بكرێت شه‌ڕ ی په‌كه‌ك ه ده‌كه‌ین
حه‌وت فه‌رمانگ ه 35رۆژه مۆلیده‌كه‌یان له‌كاركه‌وتوه ناونیشان :سلێامنی ته‌الری زارا -نهۆمی سێیه‌م -شوقه‌ی ژماره 32
3
9
به‌ڕێوه‌به‌ری گشتی راگه‌یاندن‌و هۆشیاری پێش���مه‌رگه "عه‌مید هه‌ڵگورد حیكمه‌ت" وه‌زاره‌ت���ی پێش���مه‌رگه رایده‌گه‌یه‌نێت س���ه‌باره‌ت به‌ئه‌گه‌ری به‌ش���داریكردنی "وه‌زاره‌ت���ی پێش���مه‌رگه الیه‌ن���ی پێش���مه‌رگه له‌شه‌ڕی په‌كه‌كه به‌ئاوێنه‌ی جێبه‌جێكاره‌‌و فه‌رمانمان پێبكرێت شه‌ڕی راگه‌یاند "وه‌زاره‌تی پێش���مه‌رگه الیه‌نی په‌كه‌كه ده‌كه‌ین" ،به‌رپرس���ی مه‌ڵبه‌ندی جێبه‌جێ���كاره‌‌و پێش���مه‌رگه‌‌و س���ه‌رباز نه‌ین���ه‌وای یه‌كێتیش ده‌ڵێت "یه‌كێتی نه له‌ته‌واوی دونیا الیه‌نی جێبه‌جێكارن". وتیشی "پێشمه‌رگه هه‌میشه ملكه‌چی به‌سیاس���ه‌ت نه به‌هێز به‌شداری شه‌ڕی بڕیاره‌كان���ی فه‌رمانده‌ی گش���تی هێزه په‌كه‌كه ناكات". ئاوێن���ه ،هه‌ولێر :له‌ب���اره‌ی داواكاری چه‌كداره‌كانی هه‌رێمی كوردستانه". ئ���هو هیوای خواس���ت ك���ه دۆخه‌كه حكومه‌تی هه‌رێم بۆ كشانه‌وه‌ی هێزه‌كانی په‌كه‌كه له‌ش���ه‌نگال‌و لێدوانی نێچیرڤان نه‌گاته ئه‌و حاڵه‌ته‌ی كه بۆ پاشه‌كشه‌ی بارزانی كه رایگه‌یاندبو "پێویسته په‌كه‌كه هێزه‌كان���ی په‌كه‌ك���ه له‌ش���ه‌نگال هێز ش���ه‌نگال چ���ۆڵ بكات‌و گه‌ر پێویس���ت به‌كاربهێنرێت. ئام���اژه‌ی به‌وه‌ش���دا ك���ه ئ���ه‌وه‌ی بكات هێ���ز به‌كاردێنی���ن" ،به‌ڕێوه‌به‌ری په‌كه‌ك���ه گش���تی راگه‌یاندن‌و هۆشیاری وه‌زاره‌تی له‌راگه‌یه‌ناندنه‌كان���هوه
ته‌له‌فۆن 3202416 :
به‌شی ریکالم 07700600659 :
کۆمپانیای باڵڤ پەیک ئاوێنە دابەش دەکات نرخی 1000دینار
تیراژ4500 :
هه‌نوکه
) )560سێشه‌مم ه 2017/1/10
یه‌كێتی :ئێمه له‌گه‌ڵ گۆڕان رێككه‌وتنمان ههیهو ئه‌و یاداشته به‌ڕه‌سم ی وه‌رناگرین
3
گۆڕان :گروپێكی یه‌كێتی بونه‌ت ه سه‌رئێشه
ئا :زانكۆ سه‌ردار چه‌ندان هه‌ڵسوڕاوی بزوتنهوهی گۆڕان یاداشتێكیان ئاڕاسته‌ی هه‌ردو جڤاتی گشتیو جڤاتی نیشتمانی حزبه‌كه‌یان كردوه ،داوا ده‌كه‌ن چاره‌نوسی رێككه‌وتنه‌كه‌یان له‌گه‌ڵ یه‌كێتی نیشتمانی كوردستان یه‌كالیی بكرێتهوه ،به‌رپرسێكی یه‌كێتیش ده‌ڵێت "وه‌ك یاداشتی ره‌سمی گۆڕان سه‌یری ئه‌و یاداشته ناكه‌ین". به‌ش����ێكی به‌رچاو له‌هه‌ڵسوڕاوانی گ����ۆڕان ك����ه له‌زۆربه‌ی ه����ه‌ره زۆر ی ئه‌ندامان����ی ه����ه‌ردو خولی ئێس����تا‌و راب����ردوی په‌رله‌مان����ی كوردس����تان‌و عێ����راق‌و جڤات����ی گش����تیو جڤاتی نیشتمانی‌‌و به‌رپرسی ژورو به‌رپرسی
مه‌ك����ۆكان‌و راگه‌یاندنكاران����ی گۆڕان پێكدێ����ن له‌یاداش����تێكدا نیگه‌ران���� ی خۆی����ان س����ه‌باره‌ت به‌چاره‌نوس����ی رێككه‌وتننام����هی نێ����وان گ����ۆڕان‌و یه‌كێتی راده‌گه‌یه‌نن‌و داواده‌كه‌ن یان هه‌ڵبوه‌ش����ێنرێته‌وه یاخود جێبه‌جێ بكرێت. عه‌بدواڵی مه‌ال نوری ،په‌رله‌مانتاری پێش����وی گ����ۆڕان‌و یه‌كێ����ك ل����هو هه‌ڵسوڕاوانه‌ی پشتیوانی له‌یاداشته‌كه ده‌كات به‌ئاوێنه‌ی راگه‌یاند "ئامانجی ئه‌و یاداشته ئه‌وه‌یه فشار له‌یه‌كێتی‌‌و گۆڕان بكه‌ین ئه‌و رێككه‌وته جێبه‌جێ بك����ه‌ن یاخ����ود كۆتای����ی پێبهێنن، بۆئه‌وه‌ی ئه‌و بابه‌ته به‌هه‌ڵواس����راوی نه‌مێنێته‌وه". وتیشی "ژماره‌كه له‌زیادبونیشدایه، به‌جۆرێك كه ده‌توان����م پێتبڵێم ئه‌و یاداش����ته گوزارش����ت له‌بۆچونی%99
بزوتنهوهی گۆڕان ده‌كات". ناوب����راو ئاماژه ب����هوه ده‌كات ك ه یاداشته‌كه‌و بۆچونی گۆڕان به‌ته‌واوی ی����ه‌ك ده‌گرنه‌وه ،له‌به‌ر ئه‌وه‌ی گۆڕان رێككه‌وتنی له‌گ����هڵ یه‌كێتی كردوهو ئه‌وانیش داوا ده‌ك����ه‌ن رێككه‌وتنه‌كه جێبه‌جێ بكرێ����ت ،ئه‌گه‌ر جێبه‌جێش ناكرێت باهه‌ڵبوه‌ش����ێتهوه ،ئه‌و وتی "ش����تێكی خراپم����ان نه‌وت����وه به‌اڵم هه‌س����ت ده‌كه‌ی����ن گروپێ����ك له‌ن����او یه‌كێتی����دا له‌به‌رئ����ه‌وه‌ی به‌رژه‌وه‌ندی پۆست‌و پاره‌و شتی تایبه‌تیان هه‌یه، بونه‌ته رێگر له‌به‌رده‌م جێبه‌جێكردنی ئه‌و رێككه‌وتنه‌دا ،بونه‌ته سه‌رئێشه‌و كێشه هه‌م بۆ یه‌كێتی هه‌م بۆ گۆڕان‌و هه‌م بۆ خه‌ڵكی كوردستان". ئه‌و هه‌ڵس����وڕاوه‌ی گۆڕان جه‌ختی له‌وه‌ش����كردهوه ،له‌هه‌مو ئاسته‌كانی نێ����و بزوتنهوهی گۆڕان����دا ،به‌گه‌رمی
پێشوازی له‌یاداشته‌كه‌یان كراوه. ئه‌م����ه له‌كاتێكدای����ه ك����ه زۆرێك جێبه‌جێ نه‌كردنی ئه‌و رێككه‌وتنامه‌یه ده‌گه‌ڕێننه‌وه بۆ دروسبونی به‌رژه‌وه‌ندی تایبه‌ت����ی له‌نێو یه‌كێتیدا كه گروپێك به‌رژه‌وه‌ندییان تێكهه‌ڵكێش����ه له‌گه‌ڵ پارتی����داو خوازی����اری جێبه‌جێكردنی رێككه‌وتننامه‌كه نین ،هه‌روه‌ها دۆخی پڕ له‌ناكۆكی ناو یهكێتیو ئیشكردنی پارتی له‌س����ه‌ر ئاسته‌نگ دروستكردن ب����ۆ جێبه‌جێ نه‌كردن����ی ،به‌هۆكاری س����ه‌ره‌كی پابه‌ندنه‌بون����ی یه‌كێت����ی ده‌زانرێت به‌ڕێككه‌وتننامه‌كه‌وه. له‌به‌رانبه‌ر یاداشتی ئه‌و هه‌ڵسوڕانه‌ی بزوتنهوهی گۆڕانیش����دا ،له‌تیف شێخ عومه‌ر ئه‌ندامی سهركردایهتی یهكێتیو به‌رپرسی مه‌ڵبه‌ندی ()1ی ئه‌و حزبه له‌سلێمانی ئاماژه به‌وه‌ده‌دات ،ئه‌وان رێككه‌وتنیان له‌گ����هڵ گۆڕاندا ههیهو
ی مامه‌ڵه وه‌ك یاداش����تێكی ره‌س����م له‌گه‌ڵ ئه‌و یاداشته‌دا ناكه‌ن. ده‌ش����ڵێت "ئێمه وه‌كو حزب ته‌نها مامه‌ڵه‌مان له‌گه‌ڵ الیه‌نێكی ره‌س����میه له‌گۆڕاندا ،پاشان لیژنه‌ی هاوبه‌شمان هه‌یه ،هه‌ر كاتێك بزوتنهوهی گۆڕان به‌ڕه‌سمی یاداش����تێكیان دا به‌ئێمه، ئ����ه‌وكات وه‌ك یه‌كێت����ی نیش����تمانی وه‌اڵمیان ده‌ده‌ینه‌وه". ئ����هو به‌رپرس���� هی یه‌كێتی جه‌خت ل����ه‌وه‌ش ده‌كات����هوه ،ئ����ه‌وان وه‌كو بابه‌تێكی ره‌سمی مامه‌ڵه له‌گه‌ڵ ئه‌و یاداشته‌دا ناكه‌ن. وابڕی����اره له‌ڕۆژانی ئاینده‌دا جڤاتی نیشتمانی‌‌و گشتی بزوتنهوهی گۆڕان س����ه‌باره‌ت به‌م یاداش����ته كۆببنه‌وه‌و گۆڕان به‌ڕاشكاوی ئه‌م باس‌و خواسه له‌گ����هڵ یه‌كێتی����دا ب����كات‌و یه‌كالیی بكاته‌وه.
هه‌ر كاتێك بزوتنهوه ی گۆڕان به‌ڕه‌سم ی یاداشتێكیان دا به‌ئێمه ،ئه‌وكات وه‌ك یه‌كێتی نیشتمان ی وه‌اڵمیان ده‌ده‌ینه‌وه
به‌رهه‌م ساڵح رو له‌کوژانه‌وه‌ی ه ئا :وریا حسێن رۆڵی به‌رهه‌م ساڵح جێگری دوه‌می سكرتێری گشتی به‌ته‌واوی له‌ناو میدیاو كۆبونه‌وه فه‌رمیه‌كانی یه‌كێتی الواز بوه، ئه‌وه‌ش له‌كاتێكدایه ده‌نگۆیه‌ك هه‌یه ئێستا سه‌رقاڵی بنیاتنانی پارتێكی سیاسی نوێیه. ب����ه‌رزان ئه‌حم����ه‌د ك����ورده ئه‌ندام����ی سهركردایهتی یه‌كێتی نیشتمانی كوردستان ئه‌وه‌ی بۆ ئاوێنه ئاش����كراكرد ئێستا به‌رهه‌م ساڵح به‌سه‌فه‌رێك چوه‌ته ئه‌مریكا ،ئه‌و وتی "تائێستا پێگه‌ی دكتۆر به‌رهه‌م له‌ناو یه‌كێتی نیشتمانی هه‌ر جێگری سكرتێری گشتیه". به‌گوێره‌ی زانیاری����ه‌كان دومانگ لهمهوبهر که ش����ااڵو عه‌لی عه‌س����كه‌ری وته‌بێژی باڵی ناوه‌ن����دی بڕیار ئام����اژه‌ی ب����ۆ راگه‌یاندنی س����وپرایزێك كرد له‌ناو یه‌كێت����دا ،بڕیاربوه که‌‌فراكس����یۆنێك له‌په‌رله‌مانی كوردس����تان جیابكه‌نه‌وه ،به‌رهه‌م ساڵح زیاتر پشتگیری ک����ردوه ،ب����ه‌اڵم كۆس����ره‌ت ره‌س����وڵ عه‌لی جێگری سكرتێری گشتی یه‌كێتی نیشتمانی رێگریكردوه ،ئ����ه‌وه‌ش باڵه‌كه‌ی كردوه به‌دو ئاڕاسته‌وه :به‌شێكیان باوه‌ڕیان وایه مانه‌وه له‌ناو یه‌كێتی بێس����وده‌و وا پێویست ده‌کات جیاببنه‌وه كه دكتۆر به‌ره����ه‌م نوێنه‌رایه‌تی ده‌كات ،به‌شه‌كه‌ی تریشیان باوه‌ڕیان وایه پێوسته ناوخۆی یه‌كێتی پارێزگاری لێبكرێت، نابێت یه‌كێتی بكرێت به‌دو که‌رته‌وه.
سه‌ركرده‌كه‌ی یه‌كێتی نیشتمانی كوردستان له‌ب����اره‌ی ئاینده‌ی به‌رهه‌م س����اڵحه‌وه له‌ناو یه‌كێتی نیش����تمانی كوردستان دڵنیایی نه‌بو ئاینده‌ی چ����ۆن ده‌بێت ،ب����ه‌اڵم ئه‌وه‌ی وت "له‌باره‌ی په‌راوێزخس����تنی دكتۆر به‌رهه‌مه‌وه هیچ شتێكم نه‌بیستوه". هێرۆ ئیبراهیم ئه‌حمه‌د ئه‌ندامی مه‌كته‌بی سیاس����ی یه‌كێت����یو كه‌س����ی یه‌كه‌می باڵی زۆرین����هی یه‌كێت����ی ئێس����تا هه‌وڵه‌كان����ی چڕكردوه‌ت����هوه بۆ ئ����ه‌وه‌ی یه‌كێت����ی به‌بێ به‌رهه‌م س����اڵح بنیاتبنێته‌وه ،كۆبونه‌وه‌كانی ئ����ه‌م دوایی����ەی له‌گ����هڵ به‌رپرس����انی باڵی ناوه‌ندی بڕیار له‌ده‌باشان‌و سه‌ردانه‌كه‌ی ئه‌م دواییەی بۆ الی كۆس����ره‌ت ره‌سوڵ هه‌ر له‌و چوارچێوه‌یه‌دای����ه ،ئه‌وه‌ش له‌كاتێكدایه ئه‌م بۆچونه الی س����ه‌رکرده‌کانی باڵ����ی زۆرینه چه‌س����پاوه که رۆڵی به‌رهه‌م س����اڵح له‌ناو یه‌كێتی كۆتایی پێهاتوه. توانا ئه‌حمه‌د رۆژنامه‌نوسی نزیك له‌به‌رهه‌م ساڵح له‌باره‌ی ئامانجی سه‌فه‌ره‌كه‌ی به‌رهم ساڵح هیچی نه‌دركاند ،به‌اڵم باسی ئه‌وه‌یكرد "رای دكت����ۆر به‌ره����ه‌م س����ه‌باره‌ت به‌دۆخی ناوخۆی یه‌كێت����یو قه‌یرانه‌كان����ی ناوخۆی یه‌كێتی ئه‌وه‌یه به‌ڕێكه‌وتنێكی جدی له‌س����ه‌ر س����یغه‌یه‌كی هاوبه‌ش كۆتایی به‌كێش����ه‌كانی یه‌كێتی بهێنرێت". كاڵبونه‌وه‌ی رۆڵی به‌رهه‌م س����اڵح هاوكاته له‌گه‌ڵ گه‌وره‌بونی رۆڵی بافڵ تاڵه‌بانی کوڕ‌ه
ئه‌م بۆچون ه الی سه‌رکرده‌کانی باڵی زۆرین ه چه‌سپاو‌ه ک ه رۆڵی به‌رهه‌م ساڵح له‌ناو یه‌كێتی كۆتایی پێهاتوه گه‌وره‌ی تاڵه‌بانی سكرتێری گشتی یه‌كێتی كه ئێس����تا رۆڵێكی یه‌كالیكه‌ره‌وه ده‌گێڕێت بۆ چاره‌سه‌ری كێش����ه‌كانی ناوخۆی یه‌كێتی ته‌نانه‌ت باس����ی ئ����هوه ده‌كرێ����ت رۆڵی ئه‌و سه‌رنجی كۆس����ره‌ت ره‌سوڵ‌و به‌شێكی زۆری سه‌ركرده‌كانی یه‌كێتی به‌الی خۆیدا راكێشاوه‌و توانیویه‌ت����ی هێرۆ ئیبراهیم ئه‌حمه‌دی دایكی له‌گه‌ڵ س����ه‌ركرده‌كانی ناوه‌ندی بڕیار بخاته س����ه‌ر یه‌ك مێ����زی گفتوگۆك����ردن له‌ڕێگه‌ی جموجۆڵ����ه به‌رده‌وامه‌کانیی����هوه ،ئ����ه‌وه‌ش كاتێكب����وه ل����هو پ����ه‌ڕی لوتك����هی گ����رژی كێش����ه‌كانی ناوخۆی یه‌كێتی ،ئه‌و پشتیوانی له‌هیچ الیه‌كیان نه‌ك����ردوهو رۆڵی بینیوه بۆ
نزیككردنه‌وه‌یان. مسته‌فا چاوڕه‌ش ،ئه‌ندامی سهركردایهتی یه‌كێت����ی نیش����تمانی كوردس����تان له‌باره‌ی رۆڵی بافڵ تاڵه‌بانیه‌وه كه ئێس����تا به‌رپرسی ده‌زگای دژه تی����رۆری یه‌كێتی����ه ئه‌وه‌ی وت "رێكس����ختنه‌وه‌ی ناوماڵی یه‌كێتی ش����تێکی باشه‌و پشتیوانی ده‌كه‌ین ،دیاره بافڵ له‌گه‌ڵ جه‌نابی دایكی جوڵه‌ی هه‌یه ،هه‌وڵه‌كه‌ش����ی خراپ نیه". وتیشی"هیودارین هه‌وڵه‌كانی بافڵ ده‌وری هه‌بێت‌و هه‌مومان له‌ده‌وری مێزه‌كه‌ی یه‌كێتی كۆببینه‌وه". ئه‌ندامه‌ك����هی س����ه‌ركردایه‌تی یه‌كێت����ی نیش����تمانی كوردس����تان له‌ب����اره‌ی توانای بافڵه‌وه ئه‌وه‌ی رونك����ردهوه "نیه‌ت‌و داهاتو ده‌یس����ه‌لمێنێت ،له‌گ����هڵ ئ����ه‌وه‌ش هیوای س����ه‌ركه‌وتنی ب����ۆ ده‌خوازین ،ك����وڕی مام جه‌الله". ده‌ركه‌وتن����ی بافڵ‌و ده‌رنه‌كه‌وتنی به‌رهه‌م ساڵح‌و تیشك خستنه سه‌ر كۆسره‌ت رەسوڵ وه‌كو كه‌س����ی یه‌كه‌می باڵی ناوه‌ندی بڕیار، ره‌نگ����ه کوژان����هوهو كۆتایی به‌رهه‌م س����اڵح بێت له‌ن����او یه‌كێت����ی نیش����تمانی ،ئه‌وه‌ش هاوكاته له‌گه‌ڵ ئه‌و زانیاریانه‌ی باس����ی ئهوه ده‌ك����ه‌ن به‌ره����ه‌م س����اڵح به‌ته‌واوه‌تی له‌ناو یه‌كێتی بێهیوا بوهو س����ه‌رقاڵی دروستكردنی پارتێكی سیاس����ی نوێیه ،په‌یامه‌كه‌ی سه‌ری ساڵی 2017ش����ی ئاماژه‌یه‌كی رونبو بۆ ئه‌و كاره كاتێ����ك باس����ی چاكس����ازیكرد له‌گه‌ڵ چاكسازیخوازان له‌هه‌رێمی كوردستان.
بەرهەم ساڵح
فه‌رمانده‌ی هێزه‌كانی په‌كه‌كه له‌شه‌نگال:
یه‌لدرم شایسته‌ی ئه‌و پێشوازیی ه گه‌رمه نه‌بو ئا :زانكۆ سه‌ردار ی فه‌رمانده‌ی هێزه‌كانی گه‌ریال ی شه‌نگال ،له‌به‌رانبه‌ر په‌كه‌كه له‌قه‌زا ی بیناڵی یه‌ڵدرم سه‌رۆك هاتن ی وه‌زیرانی توركیا بۆ به‌غداو هه‌رێم كوردستان ده‌ڵێت "ئه‌و پێشوازیی ه گه‌رمه‌ی له‌باشوری كوردستان لێی كرا ده‌رفه‌تی پێدا به‌رانبه‌ر هێزه كوردیه‌كان وش هی تیرۆریست به‌كاربهێنێت. ی عه‌گی���د ك���ه‌الری ،فه‌رمان���ده ی ی گه‌ریال له‌شه‌نگال به‌ئاوێن ه هێزه‌كان ی هاتبو‌ه ی یه‌ل���درم بۆ راگه‌یاند ئهوه ی عێراق‌و كوردس���تان له‌رێككه‌وتنه‌ك ه حه‌ڵه‌ب���هوه س���ه‌رچاو‌ه ده‌گرێت ،ك ه
ی ی روسیا كرا بۆ كشانه‌و‌ه به‌سه‌رپه‌رشت هێزه ئۆپۆزس���یۆنه‌كان به‌ره‌و توركیا، ی ئه‌و رێكه‌وتنه‌ی ه ئه‌وه‌ش درێژه‌پێده‌ر له‌نێوان روسیاو توركیاو سوریاو ئێران ههیهو عێراقیش به‌ره‌و ئه‌و رێككه‌وتن ه راده‌كێشن ،توركیا له‌و چوارچێوه‌یه‌دا كارده‌كات. ی یه‌ڵدرم بۆ ی بیناڵ سه‌باره‌ت به‌هاتن ی كوردستانیش ئاماژه به‌وه‌دات باشور ی ئه‌و پێشوازیی ه گه‌رم ه نه‌بو، شایست ه ی "پێویس���ت نه‌بو بیبه‌ن ه ی وت كه‌الر ی پێشمه‌رگه ،ده‌یانویست سه‌نگه‌ره‌كان وه‌ه���ا نیش���ان ب���ده‌ن ك��� ه توركی���ا ی پێش���مه‌رگ ه ده‌كات‌و ی هێز پشتیوان ی گه‌ریالی���ه، له‌هه‌مانكاتیش���دا ل���ه‌دژ ی له‌وش���ێوه‌یه‌یان ده‌رخس���ت وێنه‌یه‌ك ی جوان نه‌بو، ك ه له‌ڕاس���تیدا وێنه‌یه‌ك
ی ی بهوه نه‌ده‌ك���رد حكومه‌ت پێویس���ت ی ی س���ه‌رۆك هه‌رێم‌و مه‌س���عود بارزان هه‌رێم ئه‌وكار‌ه بك���ه‌ن ،النیكه‌م وه‌كو عه‌بادی پێشوازی لێبكرایه". ی ی "ئه‌و پێش���وازیه‌ی باشور وتیش ی بۆ یه‌ڵدرم ره‌خساند كوردستان زه‌مین ه تاوه‌كو قس ه به‌هێز‌ه كوردیه‌كان بڵێت ی كوردستان ،ئهوه وایان له‌س���ه‌ر خاك ی نیش���ان ده‌دا ك��� ه توركیا ه���اوكار پێش���مه‌رگ ه ده‌كات ،به‌اڵم له‌ڕاس���تیدا ی توركی���ا بۆ داگیركردن دێت ه باش���ور كوردس���تان‌و ده‌بێت ئه‌وه‌ش بزانین ك ه ی دیكه‌ش له‌پشت ئه‌و پێشوازیه‌و‌ه شت ده‌بینین". ی په‌كه‌ك ه جه‌خت ئه‌و فه‌رمانده‌ی��� ه له‌وه‌ش���دهكاتهوه ،توركیا له‌به‌عشیق ه ی ده‌ڵێ���ت ناكش���ێتهوه ئه‌گه‌رچ���
ی "له‌ڕاستیدا توركیا ده‌كشێمه‌وه ،ئه‌و وت ی هه‌رده‌مێنێت، ناكشێته‌وه‌و ئه‌و هێزه ی ی ترداو به‌شێوه‌یه‌ك به‌اڵم له‌ژێر ناوێك دیكهو له‌فۆڕمێكی تردا". س���ه‌باره‌ت به‌مانه‌وه‌یان له‌شه‌نگال، ی "ئێم ه له‌ئام���ه‌د هه‌ین، ی وت��� كه‌الر له‌ئه‌نق���ه‌ره‌و ئه‌س���ته‌نبوڵ هه‌ی���ن، ی توركیادا له‌شه‌نگالیش هه‌ین ،له‌خاك ی ده‌كه‌ین لێره‌ش هه‌مان چۆن به‌رگ���ر ی ده‌كه‌ی���ن ،ئێم��� ه له‌به‌رانبه‌ر به‌رگ���ر ی گهوره توركیادا ده‌توانین به‌رخودانێك ی توركیاین‌و بكه‌ین ،ئێم ه له‌ناوجه‌رگ ه ی ئه‌و ئه‌گه‌ر نه‌توانێت ئێم ه له‌ناوجه‌رگ ه ی ده‌ربكات ،ئیتر چۆن ی خ���ۆ واڵته‌ك ه ده‌توانێت له‌شه‌نگال ئێمه ده‌ربكات؟". ی ده‌كه‌م���هوه ئێم ه ی "دوپات وتیش��� له‌گ���هڵ هه‌م���و الیه‌ن��� ه كوردیه‌كاندا
ی كوردستانیش���هوه ی دیموكرات به‌پارت نێوانمان باش���هو په‌یوه‌ندیمان هه‌یه، ئه‌و په‌یوه‌ندیه‌ش���مان تاوه‌كو ئێس���تا به‌رده‌وام���ه ،ب���ه‌اڵم بیرم���ان نه‌چێت ی هه‌ی ه ده‌بێت شه‌نگال هه‌ندێك شوێن ئازاد بكرێت ،تاوه‌كو ئێس���تاش %70 ی شه‌نگال ئازاد نه‌بوه ،هه‌ركاتێك خاك ی ئێزیدی���ه‌كان ئازاد %100ئ���هو خاك ه ی كرا ئ���ه‌وكات ئێم ه گفتوگ���ۆ لهباره مانه‌وه‌مان ده‌كه‌ین". ی ئاماژه بهوه ده‌كات، عه‌گید ك���ه‌الر ئ���ه‌وان بۆچونیان وای ه ك ه پێویس���ت ه ی ی پێشمه‌رگه‌دا هه‌ماهه‌نگ له‌گه‌ڵ هێز بكه‌ن‌و ئ���هو گوندانه‌ش ئازاد بكه‌نه‌وه، ی ی س���ه‌المه‌ت ده‌ڵێ���ت "ده‌بێت گره‌نت خاك‌و خه‌ڵكی ئێزدی وه‌ربگرین".
توركیا بۆ داگیركردن دێت ه باشوری كوردستان ی نه‌ك بۆ هاوكار كردن
2
تایبه‌ت
) )560سێشه‌مم ه 2017/1/10
پیاوێك له‌داخی ژنه‌كه‌ی له‌شاخی گۆیژه‌وه خۆی ههڵدهداته خواره‌وه ئا :مه‌زهه‌ر كه‌ریم پیاوێكی ته‌مه‌ن 42ساڵ ،له‌داخی ژنه‌كه‌ی له‌شاخی گوێژه‌وه خۆی ههڵدهداته خوارهوهو پاش ئه‌وه‌ی قاچێكی ده‌شكێت ،چه‌قۆیه‌كیش له‌ملی خۆی ده‌دات. ئ����ارام جه‌الل����ی ته‌م����ه‌ن 42س����اڵ، نی����وه‌ڕۆی رۆژی دوش����ه‌ممه 2017/1/9 لهدوای ئاگاداركردنه‌وه‌ی كه‌س����وكاره‌كه‌ی ده‌چێت����ه س����ه‌ر چی����ای گۆی����ژه‌و خۆی ههڵدهداته خواره‌وه ،شێركۆ جه‌الل برای ئ����ارام ئاماژه ب����هوه ده‌كات كاتژمێر1:30 خوله‌كی نی����وه‌ڕۆ ته‌له‌فۆنی����ان بۆكردوه كه براكه‌ی له‌نه‌خۆش����خانه‌ی فریاكه‌وتنه‌‌و
توش����ی روداوێك ب����وه ،ئه‌و وت����ی "كه چومه نه‌خۆش����خانه سه‌یرمكرد چه‌قۆیه‌ك به‌رمل����ی كه‌وتوه‌‌و پزیش����كه‌كان له‌هه‌وڵی ده‌رمانكردنی برینه‌كه‌یدان ،پرسیارم كرد ك����ێ وای لێكردویت؟ له‌وه‌اڵمدا وتی خۆم بڕیارم����داوه خۆم بكوژم ،س����ه‌ره‌تا خۆم هه‌ڵداوه‌ت����ه خ����واره‌وه‌‌و دوات����ر كه هیچم لێنه‌هاتوه چه‌قۆكه‌م داوه له‌خۆم". وتیش����ی "م����اوهی دو مان����گ ده‌بێت ژنه‌كه‌ی رۆیش����تۆته‌وه ب����ۆ ماڵی باوكی‌و نه‌یهێش����توه كچه تاقانه دو س����ااڵنه‌كه‌ی ببینێ����ت‌و كه‌س����وكاری هاوس����ه‌ره‌كه‌ی هاتون هه‌ڕه‌ش����ه‌یان لێكردوه ،پێیانوتوه كه له‌خوش����كه‌كه‌مانت داوهو ده‌رتكردوه‌‌و نایه‌ڵی����ن بێت����هوه ب����ۆالت‌و ده‌بێ����ت وازی لێبێنی����ت .براك����ه‌م ئه‌م قس����انه‌ی
پێقه‌بوڵنه‌ك����راوه‌‌و بڕی����اری داوه خ����ۆی بكوژێت". ناوب����راو باس ل����هوه ده‌كات كه براكه‌ی ئه‌م قس����انه‌ی الی ئه‌وان باسنه‌كرده‌وه‌و رۆژی ش����ه‌ممه كه له‌ماڵی برا گه‌وره‌كه‌ی دانیش����تون ته‌له‌فون����ی بۆكردوه قس����ه له‌گه‌ڵ كه‌سوكاری هاوس����ه‌ره‌كه‌یدا بكه‌ن تاخێزانه‌ك����هی بچێته‌وه بۆ الی ،ش����ێركۆ وتی "خێزانه‌كه‌ی به‌رده‌وام گله‌یی ئه‌وه‌ی لێده‌كات بۆی باش نیهو خراپه‌و لێیده‌دات‌و ناتوانێ����ت له‌گه‌ڵی����دا بژی ،كه له‌س����اڵی 2013هوه هاوسه‌رگیرییان پێكهێناوه". وتیش����ی "براكه‌م ماڵی جیایه‌و پیشه‌ی كارمه‌نده‌و خێزانه‌كه‌شی ژنی ماڵه‌وه‌یه". له‌مباره‌ی����هوه ،وته‌بێ����ژی پۆلیس����ی پارێزگاری س����لێمانی به‌ئاوێنه‌ی ڕاگه‌یاند
"سه‌رله‌به‌یانی رۆژی دوشه‌ممه 2017/1/9 كه‌س����ێك به‌ناوی ئارام ج����ه‌الل ته‌مه‌نی 42س����اڵهو خێزان����داره ل����ه‌دوای ئه‌وه‌ی به‌ئۆتومبیلێك����ی جۆری م����ازدا ده‌چێته س����ه‌ر چیای گۆی����ژه‌و ته‌له‌ف����ۆن ده‌كات ب����ۆ كه‌س����وكاره‌كه‌ی‌و خ����ۆی ههڵدهداته خوارهوهو دوات����ر به‌چه‌قۆیه‌ك ملی خۆی ده‌بڕێت". وتیش����ی "هێزه‌كانم����ان گه‌یش����تونه‌ته شوێنی روداوه‌كه‌‌و ئه‌و كه‌سه‌یان ره‌وانه‌ی نه‌خۆشخانه‌ی فریاكه‌وتنی سلێمانی كردوه لهدوای گه‌ڕان‌و پش����كنین ب����ۆ روداوه‌كه ده‌ركه‌وت����وه دو نام����هی ل����ه‌دوای خۆی به‌جێهێش����توه كه ده‌ڵێت كێشه‌م له‌گه‌ڵ هاوس����ه‌ره‌كه‌م هه‌ب����وهو بڕیارمداوه خۆم بكوژم ده‌ستی كه‌سی تێدانیه".
چیای گۆیژە
فۆتۆ :ئاوێنە
ملمالنێ لەسەر پۆستی جێگری ئەنجومەنی پارێزگای سلێمانی بەردەوامە ئا :زانكۆ سه‌ردار پاش رێككه‌وتنی سیاسی نێوان هه‌ریه‌كه له‌بزوتنه‌وه‌ی گۆڕان‌و یه‌كێتی نیشتمانی سه‌باره‌ت به‌دابه‌شكردنی پۆسته ئیداریه‌كانی سلێمانیو هه‌ڵه‌بجه‌و ئیداره‌ی راپه‌ڕین ،ئه‌كره‌م شه‌ریف كه پێش رێكه‌وتنه‌كه جێگری سه‌رۆكی ئه‌نجومه‌نی ئه‌و پارێزگایه بو ،به‌هۆی رێككه‌وتنه‌كه‌وه له‌پۆسته‌كه‌ی به‌خشرا ،به‌و هۆیه‌شه‌وه له‌دژی بڕیاره‌كه داوای یاسایی له‌دادگای كارگێڕی تۆمار كردو دادگاكه‌ش له‌به‌رژه‌وه‌ندی ئه‌و بڕیاریدا ،به‌اڵم هه‌ریه‌كه له‌سه‌رۆكی پێشوو ئێستای ئه‌نجومه‌نه‌كه تانه‌یان له‌بڕیاره‌كه داو ئێستا دۆسیه‌كه له‌ئه‌نجومه‌نی شورای هه‌رێمه له‌چاوه‌ڕوانی بڕیاری یه‌كالكه‌ره‌وه‌دا ماوه‌ته‌وه.
ئه‌ك����ره‌م ش����ه‌ریف كه له‌ئێس����تادا به‌پێ����ی رێككه‌وتنی سیاس����ی نێوان هه‌ریه‌كه له‌بزوتنه‌وه‌ی گۆڕان‌و یه‌كێتی نیش����تمانی ،ئه‌ندام����ی ئه‌نجومه‌ن����ی پارێزگای سلێمانیه ،به‌اڵم خۆی وته‌نی به‌پێی یاس����ا ئه‌و جێگری ش����ه‌رعی س����ه‌رۆكی ئه‌نجومه‌ن����ی پارێزگای����ه، به‌ڕۆژنامه‌ی ئاوێنه‌ی وت "كه‌یسه‌كه‌ی من له‌دادگای كارگێڕی س����لێمانی كه بڕی����اری لێداوه‌و داواكاری گش����تیش پشتڕاس����تی كردۆته‌وه ،ئه‌و بڕیاره‌ی به‌ڕه‌س����می هه‌ڵوه‌ش����اندۆته‌وه ك����ه منی پێ البراوم له‌جێگری س����ه‌رۆكی ئه‌نجومه‌ن����ی پارێ����زگا ،به‌بڕیارێك����ی نایاسایی زانیوه". ده‌ش����ڵێت "س����ه‌رۆكی ئه‌نجومه‌نی پێش����وی پارێ����زگای س����لێمانیو س����ه‌رۆكی ئێس����تای ئه‌و ئه‌نجومه‌نه تانه‌یان له‌بڕیاره‌كه داوهو ئاڕاس����ته‌ی ئه‌نجومه‌نی ش����ورایان ك����ردوه ،به‌اڵم به‌پێی بڕی����اری دادگای كارگێڕی من
ئێستا جێگری س����ه‌رۆكی ئه‌نجومه‌نی پارێزگای س����لێمانیم‌و هاوكات بڕیار ی ئه‌نجومه‌نی شورا بڕیاری یه‌كالكه‌ره‌وه ده‌بێت". ئه‌ك����ره‌م ش����ه‌ریف جه‌ختیش لهوه ده‌كات����هوه ،ئه‌نجومه‌نی ش����ورا هه‌ر بڕیارێك بدات ئ����هو پابه‌ندی ده‌بێت، وتیش����ی "من ئێس����تا وه‌ك جێگری س����ه‌رۆكی ئه‌نجومه‌ن����ی پارێ����زگای ی خۆم ده‌كه‌م، سلێمانی ده‌وامی ئاسای به‌پێی یاسای ئه‌نجومه‌نی پارێزگاكان، یاسای ژماره 3ی تایبه‌ت به‌ده‌سه‌اڵت‌و تایبه‌تمه‌ندیه‌كانی ئه‌نجومه‌نی پارێزگا مه‌رج����ه ك����ه ئه‌نجومه‌ن����ی پارێزگای س����لێمانی یه‌ك جێگری هه‌بێت ،بۆیه به‌پێ����ی بڕی����اری دادگای كارگێ����ڕی جێگری شه‌رعی ئه‌نجومه‌نی پارێزگای سلێمانی ئێستا به‌نده‌یه". له‌به‌رانبه‌ریش����دا ئه‌ن����وه‌ر تاهی����ر كه له‌ئێس����تاداو به‌پێ����ی هه‌مان ئه‌و رێككه‌وتن����هی یه‌كێت����یو گ����ۆڕان،
ریکالم
له‌پش����كی گ����ۆڕان پۆس����تی جێگری س����ه‌رۆكی پارێ����زگای س����لێمان ی وه‌رگرت����وه ،به‌ئاوێن����هی وت "دوای ئه‌وه‌ی له 2016/5/28قۆناغی دوه‌می رێككه‌وتنی سیاس����ی نێ����وان گۆڕان‌و یه‌كێتیمان په‌سه‌ند كرد له‌ئه‌نجومه‌ن، دیاره رێككه‌وتنه‌كه دوساڵ به‌دوساڵ ب����و ،ئه‌وه‌ب����و ك����ه ئاڵوگۆڕه‌كه‌مان ك����رد ،ب����رای به‌ڕێ����زم كاك ئه‌كره‌م ش����ه‌ریف به‌خش����را له‌پۆس����ته‌كه‌ی‌‌و پۆس����ته‌كه‌ی كه پشكی یه‌كێتی بو، دواجار به‌ڕێزی����ان له‌دادگای كارگێری تانه‌یان له‌و بڕی����اره‌دا ،دیاره دادگای كارگێڕیش بڕیاری خۆیدا ،له‌ئێس����تادا ئه‌نجومه‌نی پارێزگای سلێمانی بڕیاری دادگای كارگێ����ڕی ته‌می����ز كردۆته‌وه له‌ئه‌نجومه‌نی شورا". ئه‌نوه‌ر تاهی����ر ئاماژه‌ی به‌وه‌دا ،كه بڕی����اری دادگای كارگێ����ڕی جێبه‌جێ نابێ����ت تائه‌وكات����هی بڕی����اری ته‌میز كردنه‌ك����ه نه‌گه‌ڕێت����هوه ،ده‌ش����ڵێت
"دوابڕیار الی ئه‌نجومه‌نی شورایه كه رێگ����ه ده‌دات ئه‌نجومه‌نی پارێزگا دو ئای����ا بڕیاره‌كه ل����ه به‌رژه‌وه‌ندی كاك جێگری هه‌بێت‌و نه قابیلی قبوڵیشه، ئه‌ك����ره‌م په‌س����ه‌ند ده‌كات یاخود نا ،ئه‌م بابه‌ته بابه‌تێكی یاساییه‌و منیش ئێس����تا هه‌مومان چاوه‌ڕوانی ئه‌وانین بۆخۆم متمانه‌م له‌ئه‌نجومه‌نی پارێزگا چونكه بڕیاره‌كانی ئه‌نجومه‌نی ش����ورا وه‌رگرت����وه ،بڕی����اری وه‌رگرتنی ئه‌و پۆسته‌ش����م س����ه‌رجه‌م ئه‌ركانه‌كانی باشه‌و شایه‌نی تانه‌لێدان نیه". سه‌باره‌ت به‌وه‌ی ئه‌گه‌ر ئه‌و بڕیاره یاساكانی ئه‌نجومه‌نی تێدایه‌و به‌بڕیاری له‌به‌رژه‌وه‌ندی ئه‌كره‌م ش����ه‌ریف درا ،ژم����اره 14ئه‌و پۆس����ته‌م وه‌رگرتوه، تاچه‌نده ئه‌وان پابه‌ند ده‌بن پێوه‌ی؟ كه‌ی ئه‌نجومه‌نی پارێزگا ئه‌و پۆسته‌م ده‌ڵێت "وه‌ك خ����ۆم‌و وه‌ك بزوتنه‌وی لێوه‌ربگرێ����ت به‌خۆش����حاڵیه‌وه رێزی گۆڕان رێز له‌بڕیاری دادگای كارگێڕیو ده‌گرم ،هه‌روه‌ها پۆسته‌كه‌شم پشكی بڕی����اری ئه‌نجومه‌نی ش����ورا ده‌گرین ،بزوتنهوهی گۆڕانه". ده‌شڵێت "ئه‌گه‌ر ئه‌نجومه‌نی شورا هه‌ر ی یاسا له‌هه‌مو كه‌س زیاتر س����ه‌روه‌ر بڕیارێكی دا ،ئه‌وا ئێمه ده‌گه‌ڕێینه‌وه ده‌پارێزین". ئام����اژه ب����ه‌وه‌ش ده‌كات ،ئه‌كره‌م بۆ رێككه‌وتنه سیاس����یه‌كه‌مان له‌گه‌ڵ شه‌ریف ئێس����تا ئه‌ندامی ئه‌نجومه‌نی یه‌كێتی نیش����تمانی‌‌و ده‌بێ����ت ئه‌وان پارێزگای سلێمانیه تاوه‌كو ئه‌و كاته‌ی چاره‌س����ه‌ری بكه‌ن ،چونكه ئه‌وكات ی ئه‌نجومه‌نی ش����ورا دێته‌وه ،ناكرێت فراكسیۆنێك خاوه‌نی زۆرینه‌ی بڕی����ار ره‌تیشی دهكاتهوه سه‌رۆكی ئه‌نجومه‌نی كورس����یه‌كان نه‌بێت‌و سه‌رۆك‌و جێگر پارێزگای سلێمانی له‌ئێستادا خاوه‌نی الی ئه‌و بن ،ئه‌وكاته فراكسیۆنه‌كانی دو جێگر بێت ،ده‌ش����ڵێت "نه یاس����ا تریش قبوڵی ناكه‌ن".
عیادەی شەوانە رۆژی پسپۆڕیی ئاشتی
دکتۆر سروە ئەرکان ساڵح پزیشکی پسپۆڕی نەخۆشییەکانی مندااڵن دکتۆرا (بۆرد) لەنەخۆشییەکانی مندااڵن‌و تازە لەدایکبوان M.B.Ch.B, F.I.B.M.S, ped. )(Baghdad
تەنها هەزار
سلێمانی گەڕەکی ئاشتی ـ پشت شیرینی تابان تەنیشت باخچەی ساوایانی هەنگ 0770771011 0533292900
ریکالم ریکالم
هەنوکە
) )560سێشه‌مم ه 2017/1/10
عه‌بدواڵی كوێخا موباره‌ك:
5
ئاماده‌ین چه‌ك هه‌ڵگرین‌و بچینهوه شاخ ئا :گۆران لوقمان عه‌بدواڵی كوێخا موباره‌ك ،ئه‌ندامی جڤاتی نیشتمانی بزوتنهوهی گۆڕان‌و به‌رپرسی مه‌كۆی چه‌مچه‌ماڵ، كه ته‌مه‌نی 42ساڵه‌و ئیقامه‌ی درێژخایه‌نی واڵتی نه‌رویجی هه‌یه له‌م گفتوگۆیه‌ی ئاوێنه‌دا ده‌ڵێت "خه‌ڵك داماوه هه‌ركه‌س پاڵپشتی بێت به‌شان‌و باڵیا هه‌ڵده‌ده‌ن". ئاوێنه :ئێستا له‌سنوری چه‌مچه‌ماڵ خه‌ڵك كاره‌بای نیش����تمانیان ناو ناوه عه‌ب����دواڵی كوێخا موب����اره‌ك ،تۆ رات چییه له‌سه‌رئه‌وه؟ عه‌بدواڵی كوێخ����ا موباره‌ك :خه‌ڵك ی بێت دام����اوه ،هه‌رك����ه‌س پاڵپش����ت به‌ش����ان‌و باڵیا هه‌ڵده‌ده‌ن ئه‌گینا ئێمه شتێكی واگرنگمان نه‌كردوه. ئاوێن����ه :فش����اری خه‌ڵ����ك چه‌ن����د كاریگه‌رب����و ب����ۆ باش����بونی كاره‌بای س����نوره‌كه‌و هه‌ڕه‌ش����ه به‌كارهێنرا بۆ باشكردنی وه‌زعه‌كه؟ عه‌بدواڵی كوێخا موباره‌ك :فش����اری خه‌ڵ����ك ئه‌مج����اره هه‌مه‌الی����ه‌ن بوهو ده‌س����ه‌اڵت ترسا‌و ده‌ترس����ێت له‌وه‌ی ناتوانێت ئ����هو خۆپیش����اندانه بچوك بكات����هوهو بیكات به‌ه����ی حزبێك یان گروپێك ،بۆیه سه‌ریگرت .مه‌سه‌له‌كه هه‌ڕه‌شه نه‌بو. ئاوێن����ه :به‌اڵم قائیمقام ئێس����تاش تۆ تۆمه‌تبار ده‌كات به‌وه‌ی له‌پش����ت خۆپیشاندانه‌كانه‌وه بویت؟ عه‌ب����دواڵی كوێخ����ا موب����اره‌ك :من وه‌اڵم����ی قائیقمام ناده‌مه‌وه ،خۆ ئێمه كێش����ه‌مان نیه له‌گه‌ڵی ئیتر نازانم بۆ واده‌كات؟ ئاوێن����ه :ده‌وترێت به نیازن س����كااڵ له‌س����ه‌ر وته‌كان����ی قائیمق����ام تۆمار به‌كه‌ن؟ عه‌ب����دواڵی كوێخا موب����اره‌ك :ئێمه تاقه‌تم����ان نیه وه‌اڵمی بده‌ینه‌وه ،ئیتر سكااڵی چۆن له‌سه‌ر تۆمار ده‌كه‌ین؟ ئاوێنه :ئه‌وه‌ی تێبینی ده‌كرێت له‌م چه‌ند رۆژه‌ی دوای خۆپیش����اندانه‌كان هه‌ڵس����وڕاوانی دیاری گۆڕان سه‌ردانت ده‌كه‌ن ،ئایا ئه‌مه بۆ ده‌ستخۆشییه؟ عه‌بدواڵی كوێخا موب����اره‌ك :ئهوه دوای ئه‌وه‌یه كه گوایه ئێمه تێوه‌گالوین به‌و خۆپیشاندانه‌وه ،كه له‌حه‌قیقه‌تدا وانیه ،ئه‌وانی����ش ئهوه به‌غه‌در ده‌زانن
خه‌ڵك داماوه هه‌ركه‌س ی بێت پاڵپشت به‌شان‌و باڵیا هه‌ڵده‌ده‌ن
عەبدواڵی کوێخا موبارەک به‌رامبه‌رم����ان‌و پاڵپش����تیان بۆم����ان ده‌ربڕیوه له‌چوارچێوه‌ی یاسادا. ئاوێنه :قائمقام����ی چه‌مچه‌ماڵ وتی غازی چه‌مچه‌ماڵ فرۆشراوه ،ئیتر داوای چی ده‌كه‌ن كه خاوه‌نی غاز نین؟ عه‌ب����دواڵی كوێخا موباره‌ك :ئێمه‌ش ش����ینه‌كه‌مان بۆ ئه‌وه‌یه ،ك����ه غازی س����نوره‌كه‌مان فرۆش����راوه ،باشتێك س����ودی بۆ ئه‌م سنوره بگه‌ڕێته‌وه ،بۆ ده‌بێت كه‌مترین سود وه‌رگرین. ئاوێن����ه :ئه‌و غ����ازه به‌رپرس����انی چه‌مچه‌م����اڵ گرێبه‌س����تیان له‌س����ه‌ر نه‌ك����ردوه ،وه‌زاره‌ت����ی س����امانه سروش����تییه‌كان كردویه‌ت����ی ،بۆ ئێوه گله‌ییه‌كانتان هه‌رده‌م رو له‌به‌رپرسانی چه‌مچه‌ماڵ‌و ناوچه‌كه‌یه؟ عه‌بدواڵی كوێخا موباره‌ك :ئه‌س����ڵی بابه‌ته‌ك����ه ئه‌وه‌یه ئ����هو كۆمپانیایه‌ی غازه‌ك ه ده‌رده‌هێنێ����ت‌و ئه‌و كارگانه‌ی كاره‌ب����ا به‌ره����ه‌م ده‌هێن����ن دی����ارن‌و
له‌س����نوره‌كه‌ی ئێم����ه‌ن ،حكومه‌تیش بون����ی نه‌م����اوه تابڕۆیت����ه الی ،بۆیه خه‌ڵ����ك ده‌چێته به‌رده‌م به‌رپرس����ان‌و شوێنه‌كانی ئێره. ئاوێن����ه :وه‌ك كه‌س����ایه‌تییه‌كی س����نوره‌كه زو زو باس له‌وه‌س����تاندنی غازی چه‌مچه‌ماڵ ده‌كه‌ن وه‌ك فش����ار، ده‌تانه‌وێت به‌مه چی به‌ده‌ستبهێنن؟ عه‌بدواڵی كوێخا موباره‌ك :س����اڵی پار كۆمه‌ڵێ����ك له‌خه‌ڵك هاتنه المان، چونك����ه وتی����ان بێئومێ����د بوی����ن له به‌رپرس����انی پارتیو یه‌كێتی ،ئێمه‌ش ئ����هو داوایه‌م����ان دا به‌دانه‌غازو الیه‌نه په‌یوه‌ندی����داره‌كان ،به‌اڵم كه‌س گوێی رانه‌گ����رت ،بۆیه وتم����ان قوفڵی بۆری غازه‌كه ده‌گرینه‌وه. ئاوێن����ه :به‌اڵم ئێوه وتتان بۆرییه‌كه ده‌ته‌قێنینه‌وه؟ عه‌بدواڵی كوێخ����ا موباره‌ك :نا ،وام نه‌وت����وه ،وتمان رایده‌گری����ن ،راگرتن
به‌مان����ای ته‌قاندن����هوه نیی����ه ،ئه‌م ه ویستی منیش نییه ،به‌ڵكو به‌ناچاری كارتێكی فش����اره به‌رامبه‌ر به‌پارتی، چونكه ده‌ستمان بۆ یاسا برد ،پارتی یاسای پێشێلكرد ،باسی مافی مرۆڤ‌و خزمه‌تگوزاریمان كرد ،پارتی گوێ به‌و شتانه نادا ،ته‌نانه‌ت چاوه‌ڕوان بووین النیكه‌م پارتی ویژدانی به‌كار بهێنێت، به‌اڵم ئه‌ویش����ی نه‌كرد ،بۆی����ه پارتی ناچار به‌هه‌ندێك كارمان ده‌كات. ئاوێن����ه :ده‌وترێ����ت تۆ ب����ه‌دوای پشكه‌وه‌یت بۆیه ئه‌و كارانه ده‌كه‌یت؟ عه‌بدواڵی كوێخ����ا موباره‌ك :من16 س����اڵه یه‌ك موچ����ه‌م ن����ه له‌هه‌رێمی كوردس����تان‌و نه له‌هیچ حزبێك نییه، ته‌نانه‌ت له‌بزوتنه‌وه‌ی گۆڕانیش .هیچ پرۆژه‌یه‌كیش����م لێوه‌رنه‌گرتون .ئه‌وه‌ی هه‌مه پرۆژه‌یه‌كه ته‌نده‌ره‌كه‌یم له‌به‌غدا وه‌رگرتوه .نه‌خێر ئهوه ئه‌سڵی نییه. ئاوێنه :خۆ له‌ناحیه‌ی س����ه‌نگاویش
بیره‌ن����ه‌وت هه‌ی����هو رۆژان����ه به‌تانكه‌ر ده‌ڕوات ،ك����ه یه‌كێتی سه‌رپه‌رش����ت ی ده‌كات ،به‌اڵم غ����ازی كۆرمۆر ده‌ڕواته ژێر ده‌سه‌اڵتی پارتی ،بۆ ته‌نها هه‌وڵی رێگ����ری ده‌ده‌ن ل����ه‌وه‌ی ده‌ڕواته ژێر ده‌سه‌اڵتی پارتی؟ عه‌بدواڵی كوێخا موباره‌ك :ئهوه دو بابه‌تی جیان ،غ����ازی كۆرمۆر به‌راورد ناكرێت به‌و نه‌وته‌ی سه‌نگاو ،جاراسته پێش����تر یه‌كێتی دز بوه ،گه‌نده‌ڵ بوه، به‌اڵم بۆ ئێستا ده‌ڵێت ئهوه داهاته‌كه‌و خاڵ����ه گومرگیی����ه‌كان به‌ده‌س����ت بزوتنهوهی گ����ۆڕان خۆتانه‌وه‌یه‌و لێی بكۆڵنه‌وه ،ئه‌وه‌ی سه‌نگاو تاڕاده‌یه‌ك به‌رچاوڕونی هه‌یه .رێژه‌كه‌یش����ی كه‌مه كه 150تانكه‌رێكه رۆژانه .به‌اڵم غازی كۆرمۆر 24ئین����ج به‌بۆرییه‌كه‌دا ده‌ڕوا، كه به‌حساب 8ئینج بۆ چه‌مچه‌ماڵ‌و8 ئینج بۆ هه‌ولێ����رو 8ئینج بۆ دهۆك، به‌اڵم وێس����تگه‌ی كاره‌بای چه‌مچه‌ماڵ
ته‌نه����ا به‌گازوایل ئیش ئ����ه‌كات‌و ئه‌م غازه‌ش ال نادات ب����ۆی ،ئه‌م غازه بۆ ك����وێ ده‌ڕوا؟ ئێم����ه داوای لیژنه‌مان كردوه بێن لێی بكۆڵنه‌وه ،به‌اڵم كه‌س ئاماده‌نییه نه لیژنه دروس����ت بكه‌ن نه لێشی بكۆڵنه‌وه ،به‌اڵم ئه‌م غازه دوای ئه‌وه‌ی روس����یا بڕیاریدا غاز له‌توركیا بكڕێت ،دڵنیام ئه‌م غ����ازه بۆ توركیا ده‌ڕوات. ئاوێنه :ئێوه قسه‌و تێبینیتان له‌سه‌ر رێكه‌وتننامه‌كه‌ی نێوان گۆڕان‌و یه‌كێتی چییه؟ عه‌ب����دواڵی كوێخ����ا موب����اره‌ك: له‌ڕاس����تییدا رێكه‌وتنه‌كه له‌زۆر روه‌وه وه‌ستێنراوه‌و په‌كخراوه ،به‌اڵم خه‌ڵك به‌وردی له‌شته‌كان ناڕوانێت ،بۆ نمونه فراكسیۆنه‌كانمان له‌به‌غدا به‌هۆی ئه‌و رێكه‌وتنه‌وه‌ب����و له‌گ����هڵ كۆمه‌ڵ هاوڕا ب����ون بۆ چه‌س����پاندنی بڕگه‌ی تایبه‌ت به‌مافی هه‌رێم له‌بودجه‌ی عێراق ،به‌اڵم به‌داخه‌وه خه‌ڵك بۆ ئاستی سلێمانیو ش����ته بچوكه‌كان كه رێگری لێده‌كرێ یان كۆبون����هوه ناكرێ ،ه����ه‌ر ئه‌وانه ده‌بینرێت. ئاوێنه :چه‌ند رۆژێك به‌ر له‌ئێس����تا له‌گه‌ڵ ژماره‌یه‌ك ئه‌ن����دام په‌رله‌مانی بزوتن����ه‌وه‌ی گ����ۆڕان‌و ئه‌ندامی جڤاتی نیشتمانی بزوتنه‌وه‌كه كۆبونه‌وه‌یه‌كتان كرد ،به‌ئاشكرا باستان له‌به‌كارهێنانی چه‌ك ك����ردوه وه‌ك خۆتان ده‌ڵێن بۆ روبه‌ڕوبونه‌وه‌ی گه‌نده‌ڵی؟ عه‌ب����دواڵی كوێخا موب����اره‌ك :ئهوه كۆبون����ه‌وه‌ی فه‌رم����ی نه‌ب����وو ،وه‌ك براده‌ری‌‌و دۆست كۆبوینه‌وه ،به‌ڵێ له‌وێ به‌ڵێنمان داوه كه به‌هیچ ش����ێوه‌یه‌ك ته‌سلیمی ئیراده‌ی گه‌نده‌ڵكاران نابین، ب����ه‌رده‌وام ده‌بین له‌داكۆك����ی له‌مافی خه‌ڵ����ك ،ئه‌گه‌ر به‌گفتوگۆ ك����را ئهوه باش����ه ،به‌اڵم ئه‌گه‌ر ه����ه‌ر نه‌كرا ئهوه ئاماده‌ین چه‌ك هه‌ڵگرین هه‌تا ئه‌وه‌ی بڕۆینه شاخیش‌و قاچاغیش بین ،هه‌ر ته‌س����لیم به‌ئیراده‌ی ئه‌و جۆره عه‌قڵه نابین. ئاوێن����ه :له‌و دانیش����تنه‌دا كه وه‌ك خ����ۆت ده‌ڵێی براده‌رانه‌بو ،س����ه‌رۆكی په‌رله‌مانیش له‌وێ بو ،ئه‌ویش باوه‌ڕی وه‌ك ئێوه بو؟ عه‌بدواڵی كوێخا موباره‌ك :سه‌رۆكی په‌رله‌مان له‌دانیشتنه‌كه‌دا نه‌بو ،ته‌نها كاتی نانخواردن له‌گه‌ڵمان بو ،ئاگاداری بابه‌تی باوه‌ڕبونمان به‌چه‌ك نه‌بو.
دو ئارپیجی ،دو كاتژمێر كاره‌بای چه‌مچه‌ماڵ ی زیاد كرد دانیشتوانی ناحیه‌كان :ئه‌گه‌ر كاره‌بامان باش نه‌كرێت ئێمه‌ش خۆپیشاندان ده‌كه‌ین ئا :گۆران لوقمان خۆپیشاندانه‌كانی هه‌فته‌ی رابردو ی به‌شێك له‌دانیشتوانی سنوره‌كه بۆ باشكردنی ره‌وشی كاره‌بای چه‌مچه‌ماڵ، كاره‌بای سنوره‌كه‌ی دو كاتژمێر زیادكرد. سه‌رله‌به‌یانی رۆژی 2ی كانونی دوه‌م بۆ جارێك���ی دیكه ،فراوانتر له‌پێش���تر دانیش���توانی چه‌مچه‌ماڵ له‌ن���او بازاڕی قه‌زاكه ده‌س���تیان به‌گردبون���هوه كردو له‌وێ���وه ب���ه‌ره‌و وێس���تگه‌ی كاره‌بای چه‌مچه‌ماڵ كه 7ك���م دوره له‌قه‌زاكه‌وه كه‌وتن���ه‌ڕێ ،خۆپیش���انده‌ران ب���ه به‌رزركردن���ه‌وه‌ی فانۆس ل���ه 2017دا نیگه‌رانییان له‌ڕه‌وشی كاره‌با ده‌ربڕی. دو ئارپیجی وێس���تگه‌ی كاره‌بای س���لێمانی گاز ی 1500مێگاواتی له‌چه‌مچه‌ماڵ ،له‌ئێستادا 1200مێگاوات كاره‌با به‌رهه‌م ده‌هێنێت، كه نزی���ك به‌نیوه‌ی كاره‌ب���ای هه‌رێمی كوردستان ده‌كات .هه‌رچه‌نده قائیمقامی چه‌مچه‌م���اڵ به‌ئاوێن���هی راگه‌یان���د كه "ش���ه‌وی 3ی كانون���ی دوه‌م له‌كاتژمێر 10-9ی شه‌و دو ئارپیجی له‌دو ئاراسته‌ی جیاوه نراون به‌وێستگه‌ی به‌رهه‌مهێنانی
كاره‌بای چه‌مچه‌ماڵی سه‌ر به‌كۆمپانیا ی ماس" ،به‌اڵم به‌رپرسانی ئه‌و وێستگه‌یه‌ش تائێستا هیچ رونكرده‌وه‌یه‌ك‌و لێدوانێكیان لهوبارهیهوه رانه‌گه‌یاندوه. بۆ زانیاری زیاتر ئاوێنه په‌یوه‌ندی كرد به‌ژماره‌یه‌ك كارمه‌ندی وێس���تگه‌كه كه له‌كاته جیاوازه‌كاندا له‌وێستگه‌كه ده‌وام ده‌كه‌ن ،ئه‌وانی���ش ته‌نها وتیان "ده‌ڵێن ئارپیجی پێ���وه نراوه" .ئه‌و لێدوانانه‌ش له‌كاتێكدای���ه تائێس���تا هی���چ فۆت���ۆو ڤیدیۆیه‌ك له‌ش���وێنه‌واری ئارپیجیه‌كان ب���ۆ رای گش���تیو ده‌زگا راگه‌یاندنه‌كان باڵونه‌كراوه‌ته‌وه. دوای باڵوبون���ه‌وه‌ی ئ���هو ده‌نگۆیه، هه‌م���ان رۆژ نوێنه‌ری خۆپیش���انده‌ران‌و به‌رپرس���انی ئی���داری قه‌زاك���ه له‌گه‌ڵ لێپرسراوه بااڵكانی سلێمانیدا كۆبونه‌وه‌و بڕیاردرا به‌باشكردنی كاره‌بای چه‌مچه‌ماڵ كه شه‌وانه له 10ی شه‌و تا 8ی به‌یانی كاره‌با به‌س���نوره‌كه بدرێت‌و دو كاتژمێر كاره‌با زیادكرا. به‌م پێیه‌ش ئێس���تا له‌ش���ه‌و‌وڕۆژێكدا چه‌مچه‌ماڵ 10كاتژمێر كاره‌بای بۆ دابین ده‌كرێ���ت ،به‌بڕیاری ئی���داره‌ی قه‌زاكه ل���ه‌ڕۆژی5ی ئه‌م مانگ���هوه بڕیاردراوه مۆلی���ده‌ی گه‌ڕه‌كه‌كانی���ش نزیك���هی7 كاتژمێ���ر كاره‌با بده‌ن به‌هاواڵتیان‌و به‌م پێیه‌ش دوای فشاره‌كانی خۆپیشانده‌ران،
له‌ڕۆژی5ی ئه‌م مانگه‌وه بڕیاردراوه چەمچەماڵ زیاتر ل ه 15كاتژمێر كاره‌با ی پێبدرێت ،پێشتر له‌شه‌و‌وڕۆژێكدا نزیكه ی 6كاتژمێر كاره‌با ی نیشتمانی پێده‌درا قه‌زاك���ه زیاتر ل���ه 15كاتژمێر كاره‌بای نزیكه‌ی 6كاتژمێر كاره‌بای نیش���تمانی پێده‌درا. پێده‌درێت. ئێستا ئه‌گه‌رچی كاره‌بای ناوه‌ندی قه‌زای چه‌مچه‌م���اڵ ك���ه خاوه‌نی ش���وێن‌و س���ه‌رچاوه‌ی به‌رهه‌مهێنان���ی كاره‌بای چه‌مچه‌ماڵ تاڕاده‌یه‌ك جێگیری به‌خۆوه نزیك���هی نیوه‌ی هه‌رێمی كوردس���تانه ،بینی���وه ،به‌اڵم هاواڵتیان���ی ناحیه‌كانی ب���ه‌اڵم پێش بڕیاره‌كه له‌ش���ه‌و‌وڕۆژێكدا س���نوره‌كه گله‌ییان هه‌یه ،چونكه بڕی
خۆپیشاندەرێک لەچەمچەمال پێدان���ی كاره‌ب���او ن���ۆره‌ی كوژانه‌وه ی محاویله‌كان وه‌ك خۆی ماوه‌ته‌وه ،ئاكۆ كانه‌ب��� ی هاواڵتیه‌كی ناحی���هی ته‌كیه‌ی س���ه‌ر به‌قه‌زای چه‌مچه‌م���اڵ به‌ئاوێنه‌ی راگه‌یاند "ره‌وشی كاره‌با له‌ناحیه‌كه‌مان خراپ���هو هیچ جیاوازییه‌كی نه‌بوه له‌چاو
پێش خۆپیشاندانه‌كان". ئه‌و وتی "ئه‌گه‌ر كاره‌بای ناحیه‌كه‌مان ه���ه‌ر ئ���اوا بمێنێت���هوه ئ���ه‌وا دوای چه‌مچه‌ماڵ نۆره‌ی ئێمه‌یه خۆپیشاندان ده‌س���تپێبكه‌ین ،ئه‌گه‌ر به‌ئاشتی سودی نه‌بوو ،ئه‌وا فشار ده‌ستپێده‌كه‌ین".
4
هەنوکە
) )560سێشه‌مم ه 2017/1/10
له‌دیزاینی نوێی ناوچه‌كه‌دا هه‌ولێر ده‌بێته چه‌ق ی چاره‌نوسی كورد نادیار‌ه جموجۆڵ ه دیپلۆماسییه‌كان ئا :وریا حسێن داڕشتنه‌وه‌ی نه‌خشه‌ی رۆژهه‌اڵتی ناوه‌ڕاست‌و گۆڕانكارییه‌كان دوای شه‌ڕی موسڵ بوه‌ته شتێكی حه‌تمی، به‌اڵم هیچ دڵنیایه‌ك نیه كورد دوای ئه‌م شه‌ڕانه چی به‌رده‌كه‌وێت. مه‌حمود عوس���مان ده‌یان س���اڵی ته‌مه‌نی له‌خه‌باتی چه‌كداری‌و سیاسی ناو هۆڵ���ی په‌رله‌مان به‌س���ه‌ربردوه، ئ���هو ئێس���تا به‌قوڵی ب���ۆ دۆزه‌كان ده‌ڕوانێ���ت‌و ش���یكردنه‌وه‌كانی زۆر به‌س���اده‌یی ده‌رده‌بڕێ���ت ،ده‌ڵێ���ت "گرنت���ی س���ه‌ركه‌وتنی ك���ورد ل���ه‌م دۆخه‌دا ته‌نه���ا یه‌كگرتویی‌و پێكه‌وه یه‌كهه‌ڵوێسته‌ییه‌تی". 19رۆژیتر دۆناڵد ترامپ س���ه‌رۆكی نوێی ئه‌مریكا ده‌چێته س���ه‌ر كورسی ده‌سه‌اڵت ،جیهان چاوه‌ڕوانی ئیداره‌ی نوێی ترامپ ده‌كات ك���ه ئیداره‌یه‌كی تائێس���تاش ناڕون���ه ،نازانرێت چۆن مامه‌ڵه له‌گه‌ڵ دۆس���یه‌كان ده‌كات كه له‌نێویدا كورد دۆسییه‌كی دیاره. مه‌حمود عوس���مان زانی���اری زۆری له‌ب���اره‌ی په‌یوه‌ندییه‌كان���ی ك���وردو ئه‌مریكاوه هه‌یه چونكه خۆی شاهیدی به‌ش���ێك له‌وپه‌یوه‌ندیان���ه له‌نێ���وان به‌رپرسانی كوردو ئیداره جیاوازه‌كانی ئه‌مریكا هه‌بوه ،ئ���هو دوباره جه‌خت له‌س���ه‌ر ئه‌وه‌ده‌كات���هوه "دونی���ای ده‌بینێت هاتنی س���ه‌ركرده دیاره‌كانی دهرهوه به‌رژوه‌ن���دی خ���ۆی هه‌ی���ه ،جیهان ب���ۆ هه‌ولێر ته‌نه���ا په‌یوه‌ندی به‌رژوه‌ندییه‌كان���ی خۆی���ان بۆ كورد به‌شه‌ڕی داعشهوه هه‌یه ،ئه‌وان هێزی فه‌رام���ۆش ناکەن ،بۆی���ه ترامپ بێت كوردس���تانی وه‌كو هێزێكی شه‌ڕكه‌ر یان هه‌ركه‌س���ێكی دیك���ه كورد خۆی ته‌ماش���ا ده‌كه‌ن‌و ئهوه بنه‌مایه‌ك نیه بۆ پشتیوانی سیاسی بۆ گه‌لی كورد، رێكنه‌خاته‌وه ناتوانن سه‌ركه‌وتوبن". ئ���ه‌م بۆچونه‌ی مه‌حمود عوس���مان وتیش���ی "هاتنی فرانس���وا ئۆالند بۆ له‌كاتێكدایه له‌ماوه‌یه‌ك���ی زۆر كه‌مدا هه‌رێمی كوردستان جێگه‌ی دڵخۆشی به‌ش���ێكی گرنگ له‌واڵتان���ی ئه‌وروپا نیه ،ك���ورد خۆی دڵخ���ۆش ده‌كات، وه‌زی���ری ده‌ره‌وه‌ی���ان ناردوه‌ت���هوه چونكه ئۆاڵند بۆ خۆی س���تۆك بوهو هه‌ولێ���ر ته‌نانه‌ت گه‌وره‌ت���ر له‌وانیش له‌كۆتایی پۆسته‌كه‌یدایه". ئه‌و چاودێره سیاسیه باوه‌ڕی وایه، هاتنی (فرانس���وا ئۆالندی س���ه‌رۆكی فه‌ره‌نس���ابو) بۆ هه‌رێمی كوردس���تان له‌بچوکبیركردنه‌وه‌ی به‌رپرس���ه‌كان‌و كه سه‌رۆكی واڵتێكی زلهێزی جیهانه‌و ناهۆش���یاری تاكی كوردی هه‌ركاتێك ئه‌ندام��� ه له‌ئه‌نجومه‌ن���ی ئاسایش���ی ش���تێكمان ده‌س���تكه‌وتبێت به‌رهه‌می یارییه‌ك���ی نێوده‌وڵه‌تی ب���وه نه‌وەكو جیهان. ئاس���ۆ عه‌لی چاودێری سیاسی کە ده‌س���تكه‌وتی سیاس���یو دوربین���ی پێش���تر سیاس���یه‌كی دیارب���وه ،وای به‌رپرس���ه‌كان ،وت���ی دڵخۆش���نیم
هه‌ركاتێك شتێكمان ده‌ستكه‌وتبێت به‌رهه‌می یارییه‌كی نێوده‌وڵه‌تی بوه نه‌وەكو ده‌ستكه‌وتی سیاسی‌و دوربینی به‌رپرسه‌كان
به‌دۆخ���ی ك���ورد ،مه‌گه‌ر له‌س���ایه‌ی به‌رژه‌وه‌ندیه‌كانی ئه‌وان كورد شتێكی ب���ۆ بكرێ���ت ،هه‌روه‌ك���و پێچه‌وانه‌ی ئه‌وه‌ش راس���ته كورد ببێته قوربانی به‌رژوه‌ندییه‌كانی ئه‌وان". له‌سه‌رو خوێندنه‌وه‌كانی ئاسۆ عه‌لی كه ره‌شبینیان پێوه دیاره ،رایه‌كیش هه‌یه گه‌ش���بینه ب���ه‌م دۆخه له‌وێنه‌ی ئه‌بوبه‌ك���ر كاروان���ی یاری���ده‌ده‌ری ئه‌مینداری گشتی یه‌كگرتوی ئیسالمیو چاودێری سیاسی. كاروانی باوه‌ڕی وایه ئێستا ئاینده‌ی ناوچه‌كه شكڵی نه‌گرتوه‌و الی هه‌ندێك له‌واڵت���ه‌كان دۆخه‌ك���ه ناڕونه ،به‌اڵم به‌شێك له‌واڵته‌كان گۆڕانكارییه‌كانیان الڕون���ه ،وت���ی "ده‌بێت ك���ورد رۆڵی له‌بنیاتنانه‌وەی ئ���ه‌م گۆڕانكارییانه‌دا هه‌بێ���ت ،چونكه ش���ه‌ڕه‌كان هه‌وێنی گۆڕانكارییه‌كان���ن ،هونه‌ری كوردیش رۆڵی ده‌بێت له‌م گۆڕانكارییانه". ئه‌بوبه‌ك���ر كاروان���ی باوه‌ڕیوای���ه دۆخه‌ك���ه بۆ كورد گونج���اوه ،ئه‌گه‌ر له‌قۆناغ���ی یه‌كه‌میش���دا ش���ڵه‌قاوی‌و ش���ڵه‌ژان روبدات ،كورد ئه‌گه‌ر خۆی هه‌بێت ئه‌وا دۆخه‌ك���ه له‌قازانجی ئه‌و ده‌كه‌وێته‌وه ،وتیش���ی "راس���ته كورد له‌سه‌ر ئاس���تی كوردس���تانی باشور نه‌ده‌بو ئ���ه‌م دۆخه هه‌بوای���ه له‌گه‌ڵ ئه‌وه‌ش نه‌ده‌بو س���تراتیژی په‌كه‌كه‌و په‌یوه‌ندیه‌كان���ی له‌گ���هڵ پارتی به‌و جۆره بوایه ئه‌مان���ه کاریگه‌رن ،به‌اڵم سه‌ره‌ڕای ئه‌وه‌ش له‌كوردستانی باشور به‌دیفاكتۆ پارتی نوێنه‌رایه‌تی دۆخه‌كه ده‌كات‌و یه‌كێتی���ش هاوكاری ده‌كات‌و هێزه‌كانی تری���ش هاوكاری دۆخه‌كه‌ن بۆی���ه به‌دیوێكی تردا كورد ئاماده‌یی بۆ قۆناغه‌كه هه‌یه". هه‌م���و بۆچونه‌كان له‌گ���هڵ ئه‌وه‌ن كورد كێشه‌كانی چاره‌سه‌ربكات‌و به‌ره‌و گۆڕانكاریی���ه‌كان هه‌نگاو بنێت ،به‌اڵم ئێستا رایه‌ك هاتوه‌ته ئاراوه كه باوه‌ڕی وایه كێشه ناوخۆییه‌كان بخرێته پاش راگه‌یاندنی ئاماده‌كارییه‌كان بۆ مافی چاره‌نوس���ی كورد ،مه‌حمود عوسمان پێچه‌وانه‌ی ئ���هو رایه‌یه‌و باوه‌ڕی وایه "ده‌بێت كورد چاره‌س���ه‌ری كێش���هی ناوخۆی���ی بكات‌و پاش���ان هه‌نگاو بۆ مه‌سه‌له‌ی مافی چاره‌نوس بنێت".
ئا :نیاز محەمەد ماوەی دو ساڵە هەولێر وردە وردە خەریكە وەك پایتەختێكی نوێی جموجوڵی دیپلۆماتی‌و سیاسی‌و وەك ركابەرێكی بەغدا لەناو عێراقدا دەردەكەوێت .پارتی دیموكراتی كوردستان پێشڕەوی ئەو جموجواڵنە دەكات‌و الیەنەكانی دیكەی هەرێم وەك تەماشاكەر دەردەكەون .بەشێك لەچاودێرانی سیاسیش ئەو هەنگاوانەی پارتی بەقۆرخكردنی پەیوەندییەكان دەزانن بۆ بەرژەوەندییە حزبییەكان. س���ەردار عەزی���ز چاودێری سیاس���ی، پێ���ی وایە دیپلۆماس���ییەتێكی كوردی كە نوێنەرایەتی نەتەوەیەك یان دۆزێك بكات بون���ی نیی���ە ،بەڵكو تیمێ���ك هەیە لەژێر ن���اوی هەرێم���دا چاالكە كە بەب���ڕوای ئەو "بەهیچ ش���ێوەیەك نوێنەرایەتی سەرجەم پێكهاتە سیاسییەكانی كوردستان ناكات"و دەشڵێت"ئەو دیپلۆماسیەتەی هەرێم هەمو پێگەو تواناو وزەی هەرێمەكە بەکاردەبات لەپێن���او ئامانجێکی تەس���کدا ،کە خۆی لەحزبێ���ک ی���ان نوخبەیەک���ی تایبەت���دا دەبینێتەوە". سەردار عەزیز پێی وایە ئەوەی وایكردوە پارتی ببێت���ە "خاوەنی دیپلۆماس���ییەتی كوردی بەبێ ركاب���ەر" ،ئەوەیە كە پارتی قۆرغ���ی زۆربەی ئەو بواران���ەی کردوە کە کاری دیپلۆماس���یان ل���ە س���ەر دەکرێت. ه���ەروەك هێزەکانی تری���ش بەبڕوای ئەو خ���اوەن پێگەو دید نی���نو دەڵێت"یەکێتی ئیفالس���ێکی ت���ەواوی ک���ردوە لەب���واری دیپلۆماس���یدا ،لەبەر نەبونی روئیا ،کادیر، هێز .گۆڕان لەڕوی دیپلۆماس���یەوە خاوەن دیدێکی تەواو تەقلیدیە .هێزە ئیسالمیەکان روئیایەکی س���نورداریان هەی���ە بۆ دونیاو کادیرەکانیان نامۆن بەدونیا". چاودێرانی بیانی دپلۆماس���یەتی كوردی لەكوردس���تانی باش���ور بۆ چ���وار قۆناغ دابەش���دەكەن .یەكەمیان :لەس���اڵی1961 ەوە دەستپێدەكات تاوەكو 1991كە لەسەر ئاس���تی پەیوەندییەكانی بەدنیای دەرەوە لەوپ���ەڕی الوازیدایەو بەهیچ ش���ێوەیەك نەگەیش���تۆتە ئاس���تی رەس���می .قۆناغی دوەم :ل���ە 1991ب���ۆ 2003كە ئەم قۆناغە بەپاڵپش���تیكردنی مرۆی���ی هەرێمەك���ەو
ئه‌ندامێك ی سهركردایهتی یه‌كێتی: پەیوەندییە فەرمییەكانی كوردستان 10ساڵە لەدەست پارتیدایە كرانەوەی كوردان بەڕوی هەندێ دەوڵەتی دراوس���ێدا بەتایب���ەت ئێ���ران‌و توركی���او س���وریا ،كورد ئەم قۆناغەیان قۆس���تەوە ب���ۆ دروس���تكردنی ناوچەیەك���ی دژەفڕین لەالی���ەن كۆمەڵگ���ەی نێودەوڵەتیی���ەوە. هەرچی قۆناغی سێیەمە لەنیسانی2003ەوە دەس���تپێدەكات تاوەك���و 2014كە ئەمەش قۆناغ���ی پ���اش روخانی رژێمی بەعس���ە كە ل���ەم قۆناغەدا كوردەكان پش���تگیری گرنگ پێشكەش���ی ئەمریكییەكان لەعێراق دەك���ەن‌و لەبەرامبەریش���دا دەتوان���ن فیدراڵیەت بچەسپێنن .قۆناغی چوارەمیش قۆناغ���ی پ���اش دەركەوتنی داعش���ە كە لەحوزەیران���ی2014ەوە توانی ناوچەیەكی بەرفراوان لەخاكی عێراق بخاتە ژێر كۆنترۆڵی خۆی .لەمەشدا هەرێمی كوردستان توانی رۆڵی پێش���مەرگە بەكاربهێنێ���ت بۆ زیاتر دەركەوتن بەپێچەوانەی س���وپای عێراق‌و هێزە پاڵپشتكارەكانیەوە بەمەش كوردەكان خۆیان لەنێ���و هاوپەیمانی نێودەوڵەتی دژ بەداعش بینیەوە بەبێ ئەوەی هەوڵیاندابێ بچنە نێو ئەو هاوپەیمانییەتەوە. ئارێ���ز عەبدواڵ ئەندامی س���ەركردایەتی یەكێتی پێی وایە بونی هەولێر بەش���وێنی ئەو جموجۆڵە بەرچاوە بۆ ئەوە دەگەڕێتەوە
ك���ە هەرێم���ی كوردس���تان لەڕێگ���ەی پێشمەرگەوە رۆڵێكی زۆر كاریگەری هەیە، لەالیەك���ی تری���ش ،هەمو واڵت���ان دەزانن كە پەیوەندییەكانی نێ���وان هەرێم‌و بەغدا ئاس���ایی نین بۆیە كاتێك ش���اندێك دێتە بەغدا ،سەردانی هەرێمیش دەكات. ئارێ���ز عەب���دواڵ پێش���یوایە زاڵبون���ی پارتی بەس���ەر پەیوەندییەكانی دەرەوەدا ب���ۆ ئ���ەوە دەگەڕێتەوە ك���ە پارتی هێزی یەكەم���ی نێ���و حكومەت���ی هەرێ���م بوەو دەڵێت "ئەوە پەراوێزخستنی یەكێتی نییە بەڵكو پەیوەندیی���ە فەرمییەكانی هەرێمی كوردس���تان نزیكەی 10س���اڵە لەدەس���ت پارتیدای���ەو روی پەیوەندییە دەرەكییەكان پارتی بوە". پێش���یوایە خەڵك ئەبێ لەبیری نەچێت كە ئەوان بە 18كورس���ییەوە چونەتە نێو حكومەت���ەوە ،پارتی هێ���زی یەكەم بوەو گۆڕان هێزی دوەم ب���وە ،هەمو الیەنەكان لەمەدا بەرپرس���یارن ،بەاڵم بەرپرسیارێتی یەك���ەم لەپەیوەندییەكانی دەرەوە بەباش یان بەخراپ پارتی لێی بەرپرسیارە. فازیل بەش���ارەتی بەرپرس���ی لقی12ی پارتی س���ەرەڕای ئەوەی ئەو پەیوەندیانە بەس���ەركەوتنی كوردس���تان دەبینێ���ت‌و دەش���ڵێت"ئەو وەفدانە لەئێستادا ناكرێت وەك ب���ەرەی كوردس���تانی پێش���وازییان لێبكرێت ،بەڵكو وەكو حكومەت پێشوازیان لێدەكرێت ،هەر برادەرێك س���ەیری خۆی بكات كە ئەو لەناو پێشوازییەكاندا یاخود ئ���ەو لەناو كارە دیپلۆماس���ییەكاندا نییە، ئەمە دو ش���ت دەگەیەنێت یان ئەوەیە ئەو لەناو دەسەاڵتی حكومەتدا نییە ،یان خۆی بەوە نابینێت���ەوە كە ئەو دەس���تكەوتانە بەدەستكەوتی هەرێم بزانێت". ئ���ەو رەتیدەكات���ەوە ئ���ەو پەیوەندیانە بەكارهێنراب���ن ب���ۆ بەرژەوەن���دی پارتیو دەڵێت"ئەو جۆرە بیركردنەوانە بەبڕوای من زۆر قێزەونەو هەق نیی���ە هەر گوێیان لێ بگیرێت". فازی���ل بەش���ارەتی دەش���ڵێت"دیارە ب���ە ب���ەردەوام هەوڵێك���ی بێبایەخكردنی دەس���تكەوتە سیاس���یو ئەمن���یو دیپلۆماسییەكان لەناوخۆی هەرێمدا هەیە". پێشی وایە هەركەس بەو جۆرە بیردەكاتەوە خ���ۆی بێب���ەری دەكات لەو دەس���تكەوتە گەورە سیاس���یو دیپلۆماسیانەی هەرێمی كوردستان.
چاكسازی له‌خانه‌نشینان ی نایاسای ی ده‌كرێت! ئا :شۆڕش محه‌مه‌د ده‌نگۆ ی چاكسازیكردن له‌خانه‌نشینان ی نایاسای ی هه‌رێمدا ههیهو په‌رله‌مانتارێك ی فراكسیۆن ی گۆڕانیش رایده‌گه‌یه‌نێت كه"یهكێتیو پارت ی بوێر ی ئه‌وه‌یان نیی ه ده‌ست بۆ ئه‌م دۆسیه‌یه به‌رن". بێس���تون فای���ه‌ق ئه‌ندام��� ی په‌رله‌مان ی كوردستان له‌فراكس���یۆنی گۆڕان به‌ئاوێنه ی راگه‌یاند "به‌پێ ی داتاكان له‌هه‌رێم زیاتر له150 هه‌زار خانه‌نش���ین ی نایاس���ایی هه‌یه كه ئه‌و وه‌زیفانه‌یان نه‌بینیو‌ه پێ ی خانه‌نشین كراون، به‌نمونه كه‌سانێك به‌پله‌ی وه‌زیر خانه‌نشین كراون رۆژێك له‌رۆژان وه‌زیر نه‌بون". وتیش���ی "ئه‌وان��� ه پاره‌یه‌ك��� ی زۆریان بۆ خه‌رج ده‌كرێت‌و بونه‌ته بارگران ی بۆ بودجه ی گش���تیو هه‌ر ئه‌مان��� ه ببڕدرێ���ت‌و ئیراده‌‌و بوێرییه‌ك هه‌بێت بۆ بڕینی ،به‌ش���ێك ی زۆر ی كێش ه ی موچ ه چاره‌سه‌ر ده‌كرێت". ئ���هو جه‌غت ی له‌س���ه‌ر ئهوه ك���ردهوه ك ه یهكێتیو پارت ی بوێر ی ئه‌وه‌یان نیی ه ده‌ست بۆ ئه‌م دۆسیه‌ی ه ببه‌ن‌و نایكه‌ن‌و وتی "ئه‌وان ه زۆربه‌یان كادر ی یهكێتیو پارتین‌و كادره‌كان ی مه‌ڵبه‌ند‌و كۆمیته‌‌و لقه‌كان به‌مجۆر‌ه خانه‌نشین كراون‌و ئه‌گه‌ر ئه‌وان ه ببڕدرێت ئه‌وا مه‌ڵبه‌ند‌و كۆمیته‌‌و لقه‌كان ی یهكێتیو پارت ی كێش���ه‌یان بۆ دروست ده‌بێت". ئه‌و ل���هو بڕوایه‌دای ه ك ه به‌ش���ێك ی زۆر ی كادره‌كان���ی یه‌كێت���یو پارت���ی له‌مه‌ڵبه‌ند‌و كۆمیت���ه‌كان‌و له‌س���ه‌ركردایه‌تی‌‌و مه‌كته‌ب ی سیاس���یه‌كان‌و پل���ه‌دار‌ه جۆراوجۆره‌كانیان خزێنراونه‌ته ن���او ئه‌م دۆس���یه‌یه‌‌و به‌پل ه ی جۆراوجۆر خانه‌نشین كراون.
وتیش ی "من بوێر ی بڕین ی ئه‌م خانه‌نشین ه نایاساییان ه نابینم". ئ���هو ره‌تیك���ردهوه بزوتن���هوه ی گۆڕان پشكێك ی زۆری له‌و خانه‌نشین ه نایاساییانه ی هه‌بێت‌و لهوبارهیهوه وت ی "گۆڕان ژماره‌یه‌ك ی كه‌م��� ی ئ���هو خانه‌نش���ینانه ی به‌ركه‌وتوه‌‌و بزوتن���هوه ی گ���ۆڕان لهدوای س���اڵ ی 2009 دروس���ت بوهو له‌دوا ی ئه‌و ساڵ ه كه‌س ی بۆ خانه‌نشین نه‌كراوه". جه‌غتی له‌سه‌ر ئه‌وه‌ش كردهوه ك ه بۆچون ی بزوتنهوه ی گۆڕان ئه‌وه‌ی ه هه‌ر خانه‌نشینێك ی نایاس���ای ی ك ه هه‌ی ه به‌وانه ی گۆڕانیش���هوه ببڕدرێ���ت‌و وت��� ی "ئیراده‌یه‌ك هه‌ی��� ه له‌ناو بزوتنهوه ی گۆڕان بۆ بڕین ی ئه‌و خانه‌نشین ه نایاساییانه". وتیشی "به‌اڵم ئه‌و ئیراده‌ی ه له‌ال ی یهكێتیو پارت ی نیی ه بۆ ده‌ستبردن بۆ ئه‌و دۆسیه‌یه‌‌و راستگۆ نین لهوبارهیهوه". له‌به‌رامبه‌ردا په‌رله‌مانتارێك ی فراكس���یۆن ی یه‌كێت���ی ئاماژه بهوه ده‌دات كه له‌به‌رئه‌وه ی له‌راب���ردودا پاره ی خانه‌نش���ینی له‌به‌غداو‌ه خه‌رج ده‌كرا بۆی ه هه‌ر كه‌س���ێك له‌شۆڕش‌و حزب���هوه نزی���ك بوای���ه پله‌یان پێ���داوهو له‌چوارچێوه‌یه‌كی نایاس���ای ی خانه‌نشین ی بۆ بڕاوه‌ته‌وه. گۆران ئ���ازاد په‌رله‌مانتاری فراكس���یۆن ی یه‌كێتی له‌په‌رله‌مان ی كوردستان راشیگه‌یاند "هه‌م���و ئ���هو خانه‌نش���ین‌و پل��� ه تایبه‌ت ه س���ه‌ربازیی‌و حزبیانه‌ی ك ه كراوه له‌ئاس���ت ی شایست هی خۆیان زیاتر بوه". لهباره ی لێدوانێكی س���ه‌رۆكی س���ه‌نته‌ری ستراتیژی‌و لێكۆڵینه‌وه‌ی ئه‌نجومه‌نی وه‌زیران كه تیایدا خانه‌نش���ینان ی نایاس���ایی به‌پێ ی پشكی حزبه‌كان پۆڵێن كردبو ،گۆران ئازاد
یه‌كێتی: گۆڕان: ی ی ماڵ ئهوه ی یهكێتیو پارت له‌شوشه‌ی ه بوێری ئه‌وه‌یان نابێت به‌رد نییه ده‌ست بۆ ئه‌م دۆسیه‌یه به‌رن بگرێته كه‌س وتی "جیاكردنه‌وه ی خانه‌نشین ه نایاساییه‌كان به‌پۆڵێن ی حزبه‌كان بۆ ئه‌وه‌یه ك ه ده‌ستكار ی سیستمی خانه‌نیشینی نه‌كرێت ،چونك ه ئێم ه ده‌زانین خانه‌نشینی له‌ئه‌نجام ی مونافه‌سه ی حزب��� ی كراوه‌‌و یه‌كێت��� ی كردویه‌تی‌‌و پارتیو حزبه‌كانی تر كردویانه". جه‌غتیش���ی له‌س���ه‌ر ئهوه ك���ردهوه ك ه ده‌بێت مه‌سه‌له ی پێداچونهوه به‌خانه‌نشین ی نایاسایی به‌یه‌ك دۆسی ه بێت. ئ���هو تێبینی لهباره ی ئ���هو ژمارانه‌و‌ه بو ك ه به‌ناوی خانه‌نش���ین ی نایاسایی حزبه‌كان باڵوكرای���هوهو رایگه‌یاند كه یه‌كێت ی نزیكه ی 36هه‌زار خانه‌نش���ین ی هه‌ی ه ك ه پاره‌كه‌یان زۆره‌‌و ئه‌وان���ی ت���ر خانه‌نش���ین ی 60هه‌زار دینارین. وتیش��� ی "پارت��� ی 27ه���ه‌زار كه‌س��� ی خانه‌نش���ین ی شۆڕش��� ی ئه‌یلول��� ی هه‌ی ه ك ه مانگانه‌یان نزیك ه ی 250هه‌زار دیناره".
ئاماژه ی به‌وه‌ش���دا ك ه له‌سه‌ر ئه‌و بنه‌مای ه به‌خانه‌نشینیدا بچینهوه كه چ خانه‌نشینێك نایاس���اییه‌و چ خانه‌نش���ینێك ناهه‌قی تێدا كراوه. ئه‌و ره‌تیك���ردهوه كه یه‌كێت��� ی زۆرترین خانه‌نش���ین ی هه‌بێت‌و وتی "به‌هیچ جۆرێك یه‌كێتی زۆرترین خانه‌نش���ین ی نییهو یه‌كێت ی به‌هه‌مو پێشمه‌رگه‌‌و كه‌مئه‌ندام‌و خانه‌نشین ی موس���ته‌حه‌ق ی پێش���مه‌رگه ناگات��� ه 36 هه‌زار خانه‌نش���ین‌و پارتی به‌ته‌نها به‌رێژه ی پێش���مه‌رگ ه كۆنه‌كان ی به‌ب ێ شۆڕشی ئه‌یلول 61هه‌زار خانه‌نشینی هه‌یه". وتیش��� ی "ئه‌گه‌ر قس ه له‌س���ه‌ر ئهوه بێت ك ه به‌رد له‌ماڵ���ی یه‌كتر بگرین ئهوه ی ماڵ ی له‌شوش��� ه بێت هه‌ق نیی ه به‌رد بگرێته ماڵ ی خه‌ڵكی". جه‌غتیشی له‌سه‌ر ئهوه كردهوه ك ه هه‌مو پرسێكی چاكسازی له‌به‌رژه‌وه‌ند ی كۆمه‌ڵێك
پارتی: ئه‌و مه‌سه‌له‌ی ه ی وا مه‌سه‌له‌یه‌ك ئاسان نییهو زۆر به‌ئازاره ك���ه‌س ده‌دات چ له‌ناو ح���زب چ له‌ده‌ره‌وه ی حزب‌و بێگومان ئه‌وانه له‌گه‌ڵیدا نابن. وتیش���ی "پێموای ه له‌ناو یه‌كێتیدا ك ه كاك قوب���اد نوێنه‌رایه‌ت ی یه‌كێت���ی ده‌كات له‌ناو حكومه‌تدا له‌گه‌ڵ رێكخس���تنه‌وه ی مه‌سه‌له ی خانه‌نشینییه". له‌به‌رامبه‌ردا په‌رله‌مانتارێك ی فراكس���یۆن ی پارت ی له‌و بڕوایه‌دایه ك ه ده‌بێت پێداچونهوه به‌كۆ ی سیستمی وه‌زیفه ی گشتیدا بچینهوه نه‌ك ته‌نها به‌شێك. فرسه‌ت سۆف ی په‌رله‌مانتار ی فراكسیۆن ی پارت��� ی له‌په‌رله‌مان���ی كوردس���تان ،وت��� ی "زۆرترین پ���اره وه‌ك موچه له‌كوردس���تان ده‌درێت��� ه س���ێكته‌ر ی وه‌زیف���ه ی گش���تیو موچه‌خۆران��� ی فه‌رمانب��� هرو گرێبه‌س���ت‌و خانه‌نشین‌و ناو‌وناونیشانه‌كان ی تر له‌نێو ئه‌م سێكته‌ره‌دان". وتیش ی "پێویست ه به‌كۆ ی ئه‌و سیستمه‌دا
بچین���هوهو كار ی له‌س���ه‌ر بكرێ���ت‌و ئ���هو ناڕێكی‌‌و بێس���ه‌روبه‌ره‌ییه‌ی ك ه هه‌ی ه چاك ی بكهینهوه". ئه‌و بۆ چاكس���ازیكردن له‌و دۆس���یه‌یه‌دا بون ی ئیراده‌یه‌ك ی سیاس ی حزب ی به‌پێویست زان ی تاپش���تگیری ل���هو پڕۆس���هی ه بكات‌و به‌پێویستیش���یزانی ئی���ش له‌س���ه‌ر كۆ ی سیستمه‌ك ه بكرێت نه‌ك ته‌نها الیه‌نێكی. س���ۆف ی له‌و بڕوایه‌دای ه كه خانه‌نش���ین ی نایاس���ای ی به‌ش���ێك ه له‌و كێش���انه ی له‌ناو وه‌زیف���ه ی گش���تیدا هه‌ی���هو وت��� ی "ده‌بێت دور له‌تۆڵه‌س���ه‌ندنه‌و‌ه به‌ش���ێوه‌یه‌ك ی باش چاره‌س���ه‌ربكرێت تادادپه‌روه‌ر ی تیادا بێت‌و یاسا تیایدا سه‌روه‌ر بێت‌و به‌هه‌ده‌ردان ی تێدا نه‌بێت". ئه‌و جه‌غتی له‌سه‌ر ئهوه كردهوه كه وه‌كو فراكسیۆنی پارت ی پش���تگیر ی لهوه ده‌كه‌ن له‌كۆی ئه‌و سیستمه‌‌و له‌كۆی سێكسته‌ره‌كاندا چاكساز ی بكرێت. وتیش���ی"ئێمه له‌ب���ه‌رده‌م مه‌ترس���ییه‌ك ی گه‌وره‌داین‌و ئه‌و واڵته به‌م ش���ێوه‌ی ه به‌ڕێو‌ه ناچێت‌و ده‌بێت بوێر ی بنوێنین‌و ده‌س���ت پێ بكه‌ین‌و ئه‌گه‌ر نه‌یكه‌ین خراپ ده‌قه‌ومێت". ئام���اژه ی به‌وه‌ش���دا ك��� ه پارت���ی خۆ ی ده‌ستپێش���خه‌ر ی چاكس���ازییه‌كه‌یه‌‌و ده‌بێت الیه‌نه‌كان���ی تر هاوكار ی بن‌و وت ی "من له‌ناو پرۆسه‌كه‌دام‌و پارت ی به‌جددی ده‌یه‌وێت ئه‌م وه‌زع ه بگۆڕێت". جه‌غتیش���ی له‌س���ه‌ر ئهوه ك���ردهوه ك ه ئه‌نجامدان���ی ئه‌و چاكس���ازییانه بۆ هه‌ندێك به‌ئازاره‌‌و وت��� ی "ده‌بێ���ت ئازاره‌ك ه ی قبوڵ بكه‌ی���نو هه‌مومان قوربانی ب���ۆ بده‌ین‌و ئه‌و مه‌سه‌له‌یه مه‌سه‌له‌یه‌ك ی وا ئاسان نییهو زۆر به‌ئازاره‌‌و خه‌ڵك‌و حزبه‌كان ئازار ده‌دات".
تایبه‌ت
) )560سێشه‌مم ه 2017/1/10
هه‌مو شتێک له‌باره‌ی کوردستان‌و عێراقه‌وه
www.niqash.org
7
ئه‌م الپه‌ڕه‌یه به‌سپۆنسه‌ری رێکخراوی راگه‌یاندن له‌هه‌ماهه‌نگی‌‌و گواستنه‌وه، ئه‌کادیمیای راگه‌یاندنی ئه‌ڵامنی
گه‌ڕانه‌وه بۆ بیست سهده لهمهوبهر
شانۆی رۆمان ی یه‌كێك لهپرۆژه ناوازه‌كانی سلێمانی
نقاش ،هونەر حەمەرەشید
سلێمانی به‌ده‌ستوری بیست سهده لهمهوبهر پرۆژه‌ی "شانۆی رۆمانی" ده‌خات ه سه‌رپێ كه یه‌كێك ده‌بێت له‌گه‌وره‌ترین پرۆژه هونهریو كه‌لتورییه‌كانی عێراق. ده‌بێت كه‌متر له‌س���ێ مانگی تر كاره‌كان ی پرۆژه‌ی "ش���انۆی رۆمانی" له‌سلێمانی ته‌واو ببێ���ت ،به‌رپرس���انی پرۆژه‌ك���ه ده‌یانه‌وێت جارێكی تر ژیان���ی پڕ له‌چاالكی‌‌و جموجۆڵ ی رۆما ی كۆن له‌پایته‌ختی رۆشنبیری هه‌رێم ی كوردستان زیندوو بكه‌نه‌وه. پرۆژه‌ك ه هه‌ر به‌ناوه‌كه‌یدا دیاره كۆپییه‌ك ی ش���انۆی كۆلۆس���یۆم ()Colosseum ی رۆمای���ه ،ب���ه‌اڵم ئه‌وی���ان له‌س���ه‌ره‌تا ی س���ه‌ده ی یه‌كه‌م‌و له‌سه‌رده‌می ئیمپراتۆریه‌ت ی رۆمانیی���ه‌كان له‌رۆم���ا ی پایته‌خت��� ی ئیتاڵیا شكڵ‌و ش���ێوه ی وه‌رگرتووه ،هه‌رچ ی ئهوه ی سلێمانییه ره‌نگ ه بۆ به‌هار ی 2017به‌یه‌كجار ی ته‌واو ببێت. ئه‌و بینایه ،به‌یه‌كێك له‌نموونه زیندووه‌كانی ده‌س���ه‌اڵت داده‌نرێت له‌مێژوودا ،ك ه به‌شێك له‌دادگایی‌و لێپرسینه‌وه‌كانی رۆمانه‌كان له‌وێو‌ه ئه‌نجامدراوه‌و دواتر له‌سه‌رده‌مه جیاوازه‌كان ی تر بۆ چه‌ن���د بوارێك به‌كارهێن���راوه له‌وان ه زۆرانبازی‌‌و ش���انۆیی ،به‌گه‌وره‌ترین شوێن ی نمایشی كراوه داده‌نرێت له‌جیهان‌و ئێستاش یه‌كێك ه له‌حه‌وت سه‌رسوڕهێنه‌ره‌كه ی دنیا. پرۆژه‌كه‌ی سلێمانی له‌ناو پارك ی "هه‌وار ی ش���ار" بنیادنراوه له‌س���ه‌ر رووبه‌ر ی 14دۆنم زه‌وی‌‌و تائێستا %60كاره‌كانی ته‌واو بووه. به‌رهه‌م س���اڵح كه‌س���ایه‌تی سیاسی دیارو س���ه‌رۆكی پێش���وتری حكومه‌ت��� ی هه‌رێم، ئێس���تا س���ه‌رۆكی بۆردی پرۆژه‌ی "هه‌وار ی شار"ه ،ش���انۆ رۆمانیه‌كه دڵخوازترین به‌ش ی ئ���هو پرۆژه‌یه‌یه بۆ ئه‌و ك ه رۆژانه س���ه‌ردان ی ده‌كات‌و چاودێری كاره‌كان ی ده‌كات ،ئه‌وه‌ش به‌هۆی ئهوه ی له‌داهاتوو "ده‌بێته سیمایه‌ك ی
به‌رهه‌م ساڵح :كار بۆ ئهوه ده‌كه‌ین سااڵن ه بۆ ناساندنی كه‌لتوری هه‌رێم ی كوردستان‌و شار ی سلێمانی فیستیڤاڵێك ی نێوده‌وڵه‌ت ی له‌و بینایه‌و‌ه سازبكه‌ین جیاواز ی پاركه‌كه‌و شار ی سلێمانیو هه‌رێم ی كوردستانیش". به‌رهه‌م س���اڵح له‌باره‌ی ئ���هو پرۆژه‌یه‌و‌ه به"نیق���اش"ی وت "س���لێمان ی پایته‌خت��� ی رۆشنبیر ی هه‌رێمی كوردستانه ،بۆیه ده‌بێت ژێرخانێك��� ی به‌هێ���زی رۆش���نبیری له‌ڕوو ی بیناوه هه‌بێت ،كه ئهوه هۆكارێك ده‌بێت بۆ به‌هێزبوونی ژێرخانی مه‌عنه‌وی رۆش���نبیر ی ش���اره‌كه‌‌و به‌درێژایی مێژووی دروس���تبوون ی به‌رده‌وامبووه". وتیش��� ی "له‌كاره‌كان���ی ئ���ه‌م پرۆژه‌ی��� ه به‌رده‌وامین ،بۆ ئه‌وه‌ی به‌زوویی ته‌واو بببێت‌و كاریش بۆ ئهوه ده‌كه‌ین سااڵن ه بۆ ناساندن ی كه‌لتور ی هه‌رێمی كوردستان‌و شاری سلێمان ی
فیس���تیڤاڵێكی نێوده‌وڵه‌ت���ی ل���هو بینایه‌و‌ه سازبكه‌ین". ش���انۆیی رۆمان���ی له‌س���لێمانی خاوه‌ن ی كۆمه‌ڵێ���ك تایبه‌تمه‌ندیی���هو نزیك���ه ی 5000 پێنج ه���ه‌زار كه‌س ده‌گرێ���ت ،له‌گه‌ڵ بوون ی پشتێنه‌یه‌كی س���ه‌وزایی له‌ده‌وری بیناك ه ك ه ژماره‌یه‌ك ئه‌ندازیاری ش���اره‌وانی س���لێمان ی سه‌رپه‌رشتی دروستكردنی ده‌كه‌ن. رێبی���ن جه‌می���ل محه‌م���ه‌د ئه‌ندازی���ار ی سه‌رپه‌رشتیار لهپرۆژه ی "هه‌واری شار" ،له‌و باره‌و‌ه به"نیقاش"ی وت "بۆ دروس���تكردن ی بین���ای ش���انۆیی رۆمانی س���وود له‌دیزاین‌و تایبه‌تمه‌ندییه‌كان���ی بین���ا مێژووییه‌ك��� ه
وه‌رگی���راوه ،چ ل���ه‌ڕوو ی لێكچوونی دیزاین‌و چ ل���ه‌ڕووی هه‌ڵكه‌وت���ه ی ش���وێنه‌كه‌ی ك ه ناوچه‌یه‌ك ی شاخاوییه". ئه‌و ئه‌ندازیار‌ه باسی له‌تایبه‌تمه‌ندییه‌كان ی كردو وتیش��� ی "ئهوه یه‌ك���ه‌م هۆڵی كراوه ی ش���انۆییه له‌عێراقدا ئ���هو رێژه‌ی���ه له‌بینه‌ر بگرێت ،هه‌روه‌ها به‌شێوه‌یه‌ك دیزاینكراوه ك ه پێویستی به‌سیس���ته‌م ی ده‌نگ ی ئه‌لیكترۆن ی نه‌بێت‌و كه‌سێك له‌سه‌ر سته‌یج ی شانۆییه‌ك ه قس��� ه ب���كات ،له‌كۆت���ا ریزه‌كانی ش���وێن ی بینه‌رانه‌وه به‌ئاسان ی گوێبیست ی ده‌بن". ئه‌م پرۆژه‌یه به‌هه‌نگاوێكی گرنگ داده‌نرێت بۆ بوار ی شانۆیی‌و نمایش له‌شاری سلێمانی، ك��� ه به‌قس���هی ئامان���ج ئیبراهی���م محه‌مه‌د
به‌ڕێوه‌به‌ر ی به‌ش ی ش���انۆ له‌به‌ڕێوه‌به‌رایه‌ت ی رۆش���نبیر ی س���لێمانی "ئه‌و بین���ا ناوازه‌ی ه به‌ردێكی تر ده‌بێت له‌سه‌ر بینای رۆشنبیری‌‌و شانۆیی سلێمانی داده‌نرێت". ئامان���ج ئیبراهی���م محه‌مه‌د ب���ۆ "نیقاش" وتی "س���لێمان ی خاوه‌نی جموجۆڵێكی زۆر ی نمایش���ی هونهریو ش���انۆییه ،به‌ش���ێوه‌ك له‌ماوه ی ئه‌م دوو ساڵه ك ه قه‌یرانێكی قورس رووی له‌هه‌رێمی كوردس���تان كردووه ،كار ی شانۆیی نه‌وه‌ستاوه ،ئه‌م پرۆژه‌یه‌ش واده‌كات له‌داهات���وودا كاری ش���انۆیی له‌پایته‌خت���ی رۆشنبیری زیاتر بكات". ئه‌م شانۆی ه به‌شێك ه له‌پرۆژه‌یه‌ك ی گه‌وره‌تر به‌ناو ی "هه‌واری شار" ك ه ده‌كه‌وێته باكووری رۆژئاوای شاری سلێمانی له‌سه‌ر رووبه‌ری 4400 دۆنم زه‌وی دروس���تكراوه ،سه‌رپه‌رشتیاران ی ده‌ڵێن به‌یه‌كه‌م گه‌وره‌ترین پارك له‌رۆژهه‌اڵت ی ناوه‌ڕاست داده‌نرێت‌و به‌بیست‌و سێیه‌مینیش له‌سه‌ر ئاستی جیهان ك ه له‌ئێستادا زیاتر ل ه 3000جۆر نه‌مام‌و گوڵی تێدا چێنراوه. پرۆژه‌ك ه له‌ساڵی 2004ده‌ست به‌كاركردن تێدا كرا كه ئه‌وكات به‌رهه‌م ساڵح ،سه‌رۆكی حكومه‌ت���ی هه‌رێمی كوردس���تان (كابینه‌ی سلێمانی) بوو ،لهدوای 12ساڵ كاركردن تێدا رۆژی 22ی ئای���اری رابردوو ده‌رگای پاركه‌ك ه به‌ڕووی دانیشتوانی س���لێمانیو ده‌وروبه‌ر ی كرایه‌وه. به‌و پێیه‌ی پرۆژه ی "هه‌واری شار" هێشتا یه‌ك له‌س���ه‌ر چواری به‌ش��� ی گه‌ش���تیاری‌‌و ژینگه‌ییه‌ك���هی ته‌واوكراوه ،كاركردن له‌چه‌ند بوارێك���ی ت���ری پرۆژه‌كه له‌وان���ه هۆتێلی 5 ئه‌ستێره‌و میوانخانه‌و س���ینه‌ماو ریستۆرانت به‌رده‌وامه. به‌ره���ه‌م س���اڵح ،خاوه‌ن���ی بیرۆك���ه ی دروس���تكردن ی پرۆژه‌ك ه ده‌ڵێ���ت "خه‌ونێك ی له‌مێژینه‌م هه‌بووه‌و ئێس���تا كه‌وتووه‌ت ه سه‌ر پێ‌و كارك���ردن تێیدا به‌رده‌وام���ه ،له‌هه‌وڵ ی به‌رده‌وامیشدام بۆ ئه‌وه‌ی پرۆژه‌ك ه بگه‌یه‌نم ه ئه‌و ئاسته ی خۆم مه‌به‌ستمه".
به‌رهه‌م ساڵح ،وتیش���ی "پرۆژه ی هه‌وار ی ش���ار ته‌نی���ا پرۆژه‌یه‌ك ی گه‌ش���تیاری نییه، به‌ڵكو پرۆژه‌یه‌ك��� ی ژینگه‌یی‌و وه‌به‌رهێنانی‌‌و كه‌لتوری‌‌و رۆشنبیری‌‌و چه‌ند بوارێكی تره". پرۆژه‌ك ه له‌ناوچه‌یه‌ك له‌سلێمانی بونیادنراو‌ه كه پێش���تر پێ ی ده‌وت���را "دوڵه رووت" وه‌ك هێمای���ه‌ك بۆ ئهوه ی دارو دره‌خت ی تیا نییه، به‌اڵم ئێس���تا ئه‌و ناوچه‌ی ه یه‌ك پارچ ه بووه به‌سه‌وزایی‌و به‌قسه ی رێبین جه‌میل محه‌مه‌د ئه‌ندازیار ی سه‌رپه‌رشتیار له‌پرۆژه‌ی "هه‌وار ی ش���ار" به‌رێژه ی %5س���ه‌وزایی بۆ ش���اری سلێمانی زیادكردووه. به‌پێ���ی ئ���هو داتایان���هی "نیق���اش" له‌به‌ڕێوه‌به‌رایه‌ت��� ی باخچه‌كان���ی س���لێمان ی ده‌ستیكه‌وتووه ،رێژه‌ی سه‌وزایی له‌ناو شار ی سلێمانی له‌ئێستادا %14به‌ب ێ سه‌وزاییه‌كان ی پارك ی "هه‌واری ش���ار" ،كه ب���هو رێژه‌یه‌و‌ه ده‌كاته .%19 رێبی���ن جه‌میل ئاشكراش���یكرد به‌نیازن وه‌به‌رهێنان له‌پرۆژه‌ك���ه‌دا له‌چه‌ند بوارێك بكه‌ن ،بۆ نموونه ئێس���تا رووبه‌رێك ی 400 دۆنم ی له‌ن���او پرۆژه‌ك��� ه ته‌رخانكراوه بۆ باخچه‌ی ئ���اژه‌اڵن كه جگ���ه له‌باخچه‌كه، گۆڕه‌پانی ئه‌سپسواری‌‌و چه‌ند گۆڕه‌پانێك ی تری وه‌رزشیشی تێدا دروستده‌كرێت. ئێس���تا له‌رۆژه‌كان���ی پش���وودا رۆژان ه نزیكه ی 10هه‌زار كه‌س سه‌ردانی پاركه‌ك ه ده‌ك���هنو سه‌رپه‌رش���تیاران ی وا مه‌زه‌ند‌ه ده‌كه‌ن له‌گه‌ڵ ته‌واوبوونیدا بۆ چه‌ند هێند‌ه به‌رز ببێته‌وه. راس���ت ه سه‌رپه‌رش���تیارانی پرۆژه‌ك��� ه ده‌ستیان به‌هه‌موو به‌شه‌كانی پاركه‌كه‌وه‌یه، به‌اڵم هیچ ش���تێك وه‌ك شانۆ رۆمانییه‌ك ه دڵخۆش���ی نه‌كردوون‌و ده‌یهێننه به‌رچاو ی خۆیان كه چه‌ند مانگێك ی تر ئه‌وێ جمه ی د ێ له‌و خه‌ڵكه ی بۆ بینینی ش���انۆگه‌ری‌‌و فیلمی سینه‌مایی‌‌و چاالكی جۆراوجۆر بۆ ی ده‌چ���ن ،به‌وه‌ش گوڕێكی گ���ه‌وره ده‌ده‌ن ه ره‌وت ی هونهریو رۆشنبیری سلێمانی.
مالیكی له‌به‌رامبه‌ر سه‌در ..ناكۆك ی خۆ به‌خۆی شیع ه له‌كواڵندایه نقاش ،موسته‌فا حه‌بیب جموجۆڵێكی سیاسی له‌نێو شیعه‌دا له‌پشتی په‌رده‌وه به‌ڕێوه‌ده‌چێت بۆ گۆڕینی ئه‌نجومه‌نی پارێزگاكان به‌ده‌ر له‌هه‌ڵبژاردن ،چونكه سه‌رله‌نوێ ملمالنێی كۆن‌و نوێی نێوان مالیكی‌و سه‌در له‌ئاسۆدا ده‌ركه‌وتووه‌ته‌وه.
مانگ����ی راب����ردوو نوری مالیكی س����ه‌رۆك وه‌زیران����ی پێش����وو س����ه‌ردانی پارێزگاكانی باش����ووری عێراق (میسان ،به‌سره ،ناسریه) ی كرد ،به‌اڵم شتێكی چاوه‌ڕواننه‌كراو بوو كه بینی هه‌زاران كه‌س له‌الیه‌نگرانی سه‌ركرده‌ی ش����یعی موقته‌دا سه‌در خۆپیش����اندانی له‌دژ ده‌كه‌ن‌و ده‌یانیان هه‌ڵیانكوتای ه سه‌ر یه‌كێك له‌و هۆاڵن����هی مالیكی به‌نیاز ب����وو وته‌كه‌ی تێدا پێش����كه‌ش بكات ،هێزه ئه‌منیه‌كانیش ناچار بوون رێوڕه‌س����مه‌كه هه‌ڵبوه‌شێننه‌وه، دوای ئه‌وه‌ش مالیكی هه‌ڕه‌شه‌ی ئه‌نجامدانی ئۆپراسیۆنێكی س����ه‌ربازی له‌دژی الیه‌نگرانی موقته‌دا سه‌در كرد بۆ ته‌مبێكردنیان. ناكۆك����ی نوێ����ی نێوان ئ����ه‌م دوو ركابه‌ره ره‌نگدانه‌وه‌ی ملمالنێیه‌كی سیاسی شاراوه‌یه له‌س����ه‌ر ئه‌نجومه‌نی ئ����هو ن����ۆ پارێزگایه‌ی له‌س����اڵی 2013دا دام����ه‌زران له‌میانی یه‌كه‌م دابه‌ش����بوونی ره‌س����می ش����یعه له‌پرۆسه‌ی سیاسی لهدوای س����اڵی 2003وه ،بۆیه حزبه س����ه‌ره‌كییه‌كانی شیعه دابه‌ش ببوون به‌سه‌ر دوو الیه‌ندا ،یه‌كه‌میان هاوپه‌یمانی ده‌وڵه‌تی یاسای به‌سه‌ركردایه‌تی مالیكی له‌خۆگرتبوو، دووه‌میشیان هه‌ردوو سه‌ركرده‌ی الو عه‌ممار حه‌كی����مو موقته‌دا س����ه‌دری له‌خۆگرتبوو كه نوێنه‌رایه‌تی نه‌وه‌ی نوێی ئیس��ل�امی سیاسی شیعه ده‌كه‌ن. له‌یه‌كه‌م كاردانه‌وه‌ی مالیكیش����دا به‌رامبه‌ر
به‌سه‌در به‌هۆی ئه‌و س����ووكایه‌تیه‌ی له‌الیه‌ن خۆپیشانده‌رانه‌وه له‌باشووری واڵت دووچاری هات ،فه‌رمان����ی دایه ئه‌ندامان����ی حزبه‌كه‌ی له‌ئه‌نجومه‌نی پارێزگای به‌غدا كه لێپرسینه‌وه له‌گه‌ڵ عه‌ل����ی ته‌میمی پارێ����زگارو ئه‌ندامی دیاری ره‌وتی س����ه‌در بك����ه‌ن ،دوای ئه‌وه‌ش هه‌ڵمه‌تێ����ك ب����ۆ ناوزڕاندنی عه‌ل����ی ده‌وای پارێزگاری میس����ان س����ه‌ریهه‌ڵدا كه ئه‌ویش ئه‌ندامێكی دیاری ره‌وتی سه‌دره. فازڵ شوێلی ئه‌ندامی ئه‌نجومه‌نی پارێزگای به‌غدا كه سه‌ر به ره‌وتی سه‌دره به "نیقاش"ی وت "لێپرس����ینه‌وه‌ی پارێ����زگاری به‌غدا له‌م كاته‌دا سیاس����یه‌و پیش����ه‌ییانه نیه ،ئه‌وانه له‌كوێ بوون له‌چه‌ند مانگی رابردوودا؟ بۆچی له‌م كاته‌دا ده‌یانه‌وێت لێپرسینه‌وه له‌پارێزگار بكه‌ن؟". هه‌روه‌ها وت����ی "هاوپه‌یمانی نێوان ره‌وتی س����ه‌درو كوتله‌كانی دیكه هێش����تا به‌هێزه‌و زۆرین����هی له‌ن����او ئه‌نجومه‌ن����ی پارێ����زگادا ههیهو ده‌وڵه‌تی یاس����ا ناتوانێ����ت پارێزگار له‌پۆسته‌كه‌ی الببات". به‌اڵم س����ه‌عد مه‌تڵه‌بی ئه‌ندامی ده‌وڵه‌تی یاس����ا كه پرۆسه‌ی لێپرس����ینه‌وه‌ی پارێزگار به‌ڕێوه‌ده‌بات بۆ "نیق����اش"ی دووپاتكرده‌وه "پرۆس����هی لێپرس����ینه‌وه‌ی به‌رپرس����ان ده‌ستووری‌و یاس����اییه‌و ئه‌گه‌ر ره‌وتی سه‌در دڵنیایه له‌پیش����ه‌ییبوونی پارێ����زگار ،كه‌واته بۆچی له‌لێپرسینه‌وه ده‌ترسێت؟". لێپرس����ینه‌وه‌كه پش����ت به‌چه‌ند تۆمه‌تێك له‌دژی پارێزگار ده‌به‌س����تێت له‌وانه گه‌نده‌ڵی كارگێڕیو دارای����ی له‌چه‌ند پرۆژه‌یه‌كدا وه‌ك پ����رۆژه‌ی بنیاتنان����ی سیس����تمێكی ئه‌منی ب����ۆ چاودێ����ری جموجوڵ����ی ئۆتۆمبێله‌كان له‌پایته‌خ����ت ،ب����ه‌اڵم پرۆژه‌ك����ه ل����ه‌دوای كۆكردنه‌وه‌ی پ����اره له‌دانیش����تووانی به‌غدا له‌كار وه‌ستا.
ئه‌م هه‌فته‌یه له بۆ خوێندنه‌وه‌ی ئه‌م راپۆرتانه‌و چه‌ندین راپۆرتی سه‌رنجراکێشی تر به‌زمانه‌کانی کوردی‌و عه‌ره‌بی‌و ئینگلیزی ،سه‌ردانی نیقاش بکه www.niqash.org
ده‌وڵه‌تی یاس����ا 20ئه‌ندام����ی ئه‌نجومه‌نی پارێزگای له‌كۆی 58ئه‌ندام كۆكردووه‌ته‌وه‌و پێویستی به‌به‌ده‌ستهێنانی نیوه‌ی ئه‌ندامانی ئه‌نجومه‌نه‌ك����ه هه‌ی����ه بۆ البردن����ی پارێزگار له‌پۆسته‌كه‌ی. چه‌ند رۆژێك دوای ئ����ه‌وه‌ش عه‌لی ده‌وای پارێزگاری میس����ان رووبه‌ڕووی هه‌ڵمه‌تێكی ناوزڕاندن له‌الیه‌ن ئه‌ندامانی ده‌وڵه‌تی یاساوه بووه‌وه‌و ب����هوه تۆمه‌تباریان كرد كه له‌كاتی سه‌ردانه‌كه‌ی مالیكی بۆ شاره‌كه له‌سه‌ره‌تای مانگ����ی راب����ردوودا خۆپیش����اندانی له‌دژی رێكخس����تووه‌و رێگه‌ی پێنه‌دراوه كۆنگره‌یه‌ك بۆ شێخانی عه‌شیره‌ته‌كانی الیه‌نگری ده‌وڵه‌تی یاس����ا رێكبخات ،به‌اڵم عه‌لی ده‌وای پارێزگار ئه‌و تۆمه‌تانه‌ی ره‌تكرده‌وه‌و رایگه‌یاند له‌دادگا داوا له‌دژی چه‌ند ئه‌ندامێكی ده‌وڵه‌تی یاس����ا تۆمارده‌كات. ملمالن����ێ سیاس����یه‌كه گوێزرای����هوه ب����ۆ پارێزگای به‌سره كه ماجد نه‌سراوی پارێزگار رێبه‌رایه‌تی ده‌كات‌و سه‌ر به‌ئه‌نجومه‌نی بااڵی ئیس��ل�امییه به‌س����ه‌رۆكایه‌تی عه‌مار حه‌كیم هاوپه‌یمانی س����ه‌ره‌كی ره‌وتی سه‌در له‌دژی مالیكی ،ئه‌وی����ش كاتێك ئه‌حمه‌د س����لێتی سه‌رۆكی لیژنه‌ی دارایی ئه‌نجومه‌نی پارێزگا‌و ئه‌ندامی ده‌وڵه‌تی یاس����ایه داوای له‌نه‌سراوی كرد ئه‌و گرێبه‌سته داراییانه ئاشكرا بكات كه پارێزگا ئیمزای كردوون. له‌به‌رامبه‌ریش����دا ره‌وتی س����ه‌در به‌هه‌مان ش����ێوه وه‌اڵمی هه‌وڵه‌كانی ده‌وڵه‌تی یاسای دای����هوه ،كاتێ����ك چه‌ن����د ئه‌ندامێكی ره‌وتی سه‌در ئاماده‌كاریان بۆ لێپرسینه‌وه له‌عه‌قیل ترێح����ی پارێزگاری كه‌ربه‌ال ده‌س����تپێكرد كه سه‌ر به‌ده‌وڵه‌تی یاسایه‌و له‌كه‌سه نزیكه‌كانی مالیكیه. له‌وباره‌یه‌ش����هوه ماجد مالیك����ی ئه‌ندامی ئه‌نجومه‌نی پارێزگای كه‌ربه‌ال له‌ده‌وڵه‌تی یاسا
وێت لێپرسینه‌وه موقتەداده‌یه وتی س����ه‌در ده‌ڵێت "ره سەدر الیەنگرانی له‌پارێ����زگار ب����كات وه‌ك وه‌اڵمدانه‌وه‌ی����ه‌ك بۆ پرۆس����هی لێپرس����ینه‌وه‌ی عه‌لی ته‌میمی پارێ����زگاری به‌غدا" .هه‌روه‌ه����ا وتی "ره‌وتی سه‌در شكست ده‌هێنێت له‌البردنی پارێزگای كه‌رب����ه‌ال له‌پۆس����ته‌كه‌ی ،چونك����ه ده‌نگی پێویستی له‌ناو ئه‌نجومه‌نی پارێزگادا نیه". به‌گه‌ڕان����هوه بۆ كه‌مێ����ك دواوه ،ئه‌وا ئه‌و حزبه شیعانه‌ی لهدوای ساڵی 2003وه چوونه نێو هاوپه‌یمانێتیه‌كی یه‌كگرتوو بۆ زامنكردنی گرتنه‌ده‌ستی ده‌سه‌اڵت ،لهدوای هه‌ڵبژاردنی خۆجێیی ساڵی 2013وه ئه‌و هاوپه‌یمانێتیه به‌ره‌و هه‌ره‌سهێنان چوو ،ئه‌نجومه‌نی هه‌ر نۆ پارێزگا شیعه‌كه‌ی ناوه‌ڕاست‌و باشووری واڵت (به‌سره ،میسان ،ناسریه ،موسه‌نا ،كه‌ربه‌ال، نه‌جه‌ف ،واس����ت ،قادس����یه ،بابل) له‌نێوان ه����ه‌ردوو به‌ره ركابه‌ره‌كه‌دا پێكهاتن ،مالیكی له‌الیه‌ك‌و سه‌درو حه‌كیمیش له‌الیه‌كی دیكه. س����اڵی دواتری����ش ناكۆكییه‌كان����ی نێوان ه����ه‌ردوو به‌ره‌كه له‌هه‌ڵبژاردن����ی په‌رله‌مانی س����اڵی 2014دا س����ه‌ریان هه‌ڵدایه‌وه كاتێك
ساڵی ناڕه‌حه‌تی تێپه‌ڕی
ساڵی 2017چی پێیه بۆ خەڵکی كوردستان؟
س����ه‌در هاوپه‌یمانی له‌گه‌ڵ حه‌كی����مو حزبه سوننه‌كاندا به‌س����ت له‌دژی مالكی‌و توانیان له‌ده‌س����ه‌اڵت دووری بخه‌نه‌وه له‌به‌رژه‌وه‌ندی حه‌یده‌ر عه‌بادی س����ه‌رۆك وه‌زیرانی ئێستاو هاوكاری خۆی له‌حزبدا. ئێس����تاش نێوه‌نده سیاس����یو ناوخۆیی‌و نێوده‌وڵه‌تیی����ه‌كان س����ه‌رقاڵی وه‌اڵمدانه‌وه‌ی پرس����یاره مه‌ترس����یداره‌كه‌ن ،ك����ه ئاینده‌ی ملمالنێی نێو ماڵی شیعه له پاش كۆتاییهاتنی داعش چی ده‌بێت؟ ش����ه‌ڕی دژ به‌داعش به‌درێژایی دوو ساڵی رابردوو یارمه‌تیده‌ر بوو بۆ یه‌كخستنی گروپه ش����یعه‌كان ،به‌اڵم نزیكبوونه‌وه‌ی ئه‌و شه‌ڕه له‌كۆتاییه‌كه‌ی مایه‌ی نیگه‌رانیه س����ه‌باره‌ت به‌چاره‌نووس����ی س����ه‌دان هه‌زار جه‌نگاوه‌ری ش����یعه پاش گه‌ڕانه‌وه‌یان بۆ ش����اره‌كانیان له‌باشووری واڵت كه هه‌موویان سه‌ر به‌حزبی ركابه‌ره‌كانی سه‌ر گۆڕه‌پانی سیاسین. لهماوهی سااڵنی رابردووش����دا هه‌ڵبژاردن یارمه‌تیده‌رب����وو ب����ۆ گه‌مارۆدان����ی ملمالنێی نێوان حزبه ش����یعه‌كان له‌ڕێی سندوقه‌كانی ده‌نگدان����هوه ،به‌پێی ده‌س����تووری عێراقیش ده‌بێت هه‌ڵبژاردن����ی خۆجێیی داهاتوو دوای چ����وار مانگ����ی دیك���� ه ئه‌نجام بدرێ����ت واته له‌مانگی نیسانی 2017دا ،به‌اڵم كۆمیسیۆنی هه‌ڵبژاردن رایگه‌یاند كه ناتوانێت هه‌ڵبژاردنی داهاتوو به‌ڕێوه‌بب����ات له‌به‌ر چه‌ند هۆكارێكی لۆجستی‌و سیاسی. س���ێ س���ه‌رۆكایه‌تیه‌كه‌ی عێراقی���ش (سه‌رۆكایه‌تی كۆمار ،حكومه‌ت ،په‌رله‌مان) له‌س���ه‌ر ئهوه رێككه‌وتن ك���ه هه‌ڵبژاردن بۆ س���اڵی 2018دوابخرێت له‌به‌ر ئه‌وه‌ی داعش ده‌ستی به‌سه‌ر چه‌ند ش���ارێكدا گرتووه كه دانیشتووانه‌كه‌یان ناتوانن به‌شداری ده‌نگدان بك���ه‌ن ،ئه‌مه جگ���ه له‌ئاواره‌بوونی ملیۆنان ك���ه‌س له‌ش���اره‌كان كه ناتوانن به‌ش���داری
هه‌ڵب���ژاردن بكه‌ن ،هه‌روه‌ها س���ه‌رقاڵبوونی حكومه‌ت به‌شه‌ڕی دژ به‌توندڕه‌وان. به‌اڵم ره‌نگه دواخس���تنی هه‌ڵبژاردن ببێته مای���هی ملمالنێ���ی تون���دو ئه‌م جاره‌ش���یان به‌ئامرازی نا دیموكراتی‌و ره‌نگه بگاته ئاستی به‌كارهێنان���ی توندوتیژی���ش ،هاوپه‌یمان���ی ده‌وڵه‌تی یاس���ای نزیك له‌هێزه‌كانی حه‌شدی شه‌عبییش هه‌وڵی گۆڕینی ئه‌نجومه‌نی ئێستای پارێزگاكان ده‌دات به‌ر له‌هه‌ڵبژاردن ،له‌كاتێكدا ره‌وتی س���ه‌درو ئه‌نجومه‌نی بااڵی ئیس�ل�امی هه‌وڵ���ده‌ده‌ن پارێزگاری له‌بارودۆخی ئێس���تا بكه‌ن‌و ئه‌وانیش هه‌زاران جه‌نگاوه‌ریان هه‌یه. پێش���هاتی نوێش له‌سه‌ر ئاس���تی شیعه ئه‌وه‌یه ئه‌و گروپه چه‌كدارانه‌ی لهدوای ساڵی 2014بۆ بنبڕكردنی داعش پێكهێنران‌و شه‌ڕی سه‌ختیان كردووه‌و به سه‌دان جه‌نگاوه‌ریان له‌ده‌س���تداوه‌و توانیویانه چه‌ندین شار ئازاد بكه‌ن ،ئێس���تا هه‌ژموونێك���ی جه‌ماوه‌ری‌و خواستی سیاسیان ههیهو بوونه‌ته ركابه‌ری ئه‌و حزب���ه ش���یعیه ته‌قلیدیانه‌ی ئاس���تی جه‌ماوه‌ریان پاشه‌كه‌ش���هی زۆری كردووه، چونكه ده‌نگده‌رانی ش���یعه به‌رپرس���یارێتی ه���ه‌ژاری‌و بێ���كاری له‌ش���اره‌كانیان لهدوای 2003وه ده‌خه‌نه ئه‌ستۆی ئه‌و حزبانه. ته‌نیا شتی دڵنیاش ئه‌وه‌یه كه هه‌ڵبژاردنی داهات���وو گرنگتری���نو مه‌ترس���یدارترینیش ده‌بێ���ت له‌س���اڵی 2003وه ،چونكه یه‌كه‌م هه‌ڵبژاردن���ه ل���ه‌دوای داع���ش ،ه���ه‌روه‌ك ركاب���ه‌ری له‌س���ه‌ر كورس���ی ئه‌نجومه‌ن���ی پارێ���زگاكان قورس���تر ده‌بێ���ت له‌ركابه‌ری له‌س���ه‌ر كورس���یه‌كانی په‌رله‌م���ان ،چونكه عێراق به‌ره‌و سیستمێكی المه‌ركه‌زی ده‌چێت له‌ڕێی یاس���ای پارێزگاكانه‌وه كه ده‌سه‌اڵتی ئه‌منی‌و سیاسی‌و كارگێڕیو ئابووری فراوانتر له‌حكومه‌تی به‌غدا به‌ده‌سه‌اڵتدارانی خۆجێیی ده‌به‌خشێت. كوبه‌ی بڕوێش‌و عروق ئه‌لفڕن‌و سامقیه
خواردنه موساڵویه‌كان سفره‌ی واستیه‌كان ده‌ڕازێننه‌وه
6
ئابوری
) )560سێشه‌مم ه 2017/1/10
ئه‌م الپه‌ره‌یه به‌سپۆنسه‌ری کۆمپانیای پیت ئۆیڵ
ئه‌و پیاوه‌ی ئاشتی هه‌ورامی پێشنیاری فرۆشتنی كێڵگه نه‌وتیه‌كانی هه‌رێمی بۆكرد ،هاته هه‌ولێر ئا :وریا حسێن له‌ناو ئه‌و وه‌زیرانه‌ی حكومه‌تی توركیا كه هاتن بۆ كۆبونه‌وه له‌گه‌ڵ سه‌رۆكایه‌تی حكومه‌ت‌و مه‌سعود بارزانی ،به‌رات ئه‌لبایراك وه‌زیری وزه‌ی توركیا هه‌بو كه كلیلی په‌یوه‌ندیه نه‌وتیه‌كانی نێوان هه‌رێم‌و توركیایه، پێشتر ئاشتی هه‌ورامی‌و نێچیرڤان بارزانی پێشنیاری فرۆشتنی كێڵگه نه‌وتیه‌كانی هه‌رێمیان بۆ كردبو. به‌رات ئه‌لبایراك له‌ته‌مه‌نی 39ساڵیدایەو ئێستا وه‌زیری وزه‌ی توركیایه ،ئه‌و پێشتر به‌ڕێوه‌به‌ری گروپی كۆمپانیی (چالیك)ی توركی بوه ،پاش����ان بوه‌ته په‌رله‌مانتاری دادوگه‌ش����ه‌پێدان له‌په‌رله‌مان����ی توركی����ا ساڵی ،2105هه‌ردوای ئه‌وه‌ش له‌و ساڵه‌دا پۆس����تی وه‌زی����ری وزه‌ی توركیای دوای تانه‌ر یه‌ڵدز وه‌رگ����رت ،بایكراك هاوكات زاوای ره‌جه‌ب ته‌یب ئه‌ردۆغانی س����ه‌رۆك كۆماری توركیایه یه‌كێكه له‌و كه‌سانه‌ی كه ئێستا له‌توركیا به (پیاوی كاروسیاسه‌ت) ناوبانگ����ی ده‌رك����ردوه ،به‌تایب����ه‌ت دوای ئه‌وه‌ی بوه زاوای سه‌رۆككۆمار.
وتیش���ی "هه‌مو عه‌قڵێكی س���ه‌لیم پێمان ده‌ڵێت پ���ه‌ره به‌په‌یوه‌ندیی���ه نه‌وتیه‌كانی هه‌رێم‌و توركیا بدرێت". ه���اوكات بڕی���ارده‌ری لیژن���هی دارایی په‌رله‌مان���ی عێراق ب���اوه‌ڕی وای���ه بونی ئ���هو وه‌زیرانه له‌پێكهاته‌ك���هی وه‌فده‌كه‌ی سه‌رۆكوه‌زیرانی توركیا له‌بنه‌ڕەتدا بۆ ئه‌وه‌یه كه ڕێكکه‌وتنی نه‌وت���یو ئابوری گرێبده‌ن وتی "یه‌كێك له‌خاڵه‌كانی ئاش���تبونه‌وه‌ی عێ���راق له‌گه‌ڵ توركیا بۆ ئه‌وه‌یه ئاس���تی هه‌نارده‌ی نه‌وتی هه‌رێم س���نوردار بكرێت، چونكه عێراق ئیلتزامی ئه‌خالقی‌و ئه‌ده‌بی له‌الیه‌ن ئۆپیكه‌وه له‌سه‌رە".
نێچیرڤان یه‌كه‌م وه‌زیری توركیا ماچیكرد" ،به‌رات ئه‌لبایراك" بو به‌رات ئه‌لبایراك ،لەکاتی تەماشاکردنی چەند کێڵگەیەکی نەوتی ئه‌ندامه‌كه‌ی لیژنه‌ی سامانه سروشتیه‌كان له‌په‌رله‌مانی كوردستان باسی ئه‌وه‌ده‌كات ئێم���ه‌ش وه‌ك���و میدی���اكاران ده‌زانی���ن ناوه‌ڕۆك���ی رێكه‌وتنی 50س���اڵه‌ی نێوان توركیاو هه‌رێم چیه ،وتیش���ی "هیچ شتێك نازانین له‌ب���اره‌ی ئ���هو رێكکه‌وتنه‌وه كێ واژوی كردوه ،ناوه‌ڕۆكه‌كه‌ی چۆنه ،به‌رات ئه‌لبایک���راك په‌یوه‌ندی چی���ه به‌ناوه‌ڕۆكی رێكه‌وتنه‌كه‌وه".
به‌اڵم به‌گوێ����ره‌ی زانیاریه‌كان توركیا ئه‌و نه‌وتیه‌ی هه‌ی���ه له‌نێوان هه‌رێ���مو توركیا پێشنیاره‌ی پێكه‌مبوه‌و خواستی زۆر لهوه ناڕونه ،نازانرێت چۆن گرێدراوه". به‌پێی دواهه‌می����ن به‌ڵگه‌نامه‌ی ویكلس زیاتره". بێت ،بایكراك سه‌رپه‌رش����تی راسته‌وخۆی ب���ه‌رات ئه‌لبایراك وه‌ك���و وه‌زیری وزه‌ی مه‌له‌ف����ی نه‌وت����ی هه‌رێمی����ش ده‌كات، فایه‌ق مس���ته‌فا ئه‌ندامی لیژنه‌ی سامانه توركیا ئێس���تا زۆر باس���ی ئهوه ده‌كرێت به‌وپێی����هی ئاش����تی هه‌ورام����ی وه‌زیری سروش���تیه‌كان له‌په‌رله‌مانی كوردس���تان ،كه چاودێ���ری چۆنیه‌ت���ی جێبه‌جێكردنی سامانه سروشتیه‌كان له‌ڕێگه‌ی ئیمه‌یله‌وه س���ێبه‌ری بایكراك به‌س���ه‌ر كه‌رتی نه‌وتی رێكه‌وتنی نه‌وتی نێوان هه‌رێمی كوردستان‌و پێش����نیاری ئ����ه‌وه‌ی بۆكرد "ك����ه توركیا هه‌رێمی كوردس���تانه‌وه ناشارێته‌وەو ئهوه توركیا ده‌كات ،كه كاته‌كه‌ی بۆ 50ساڵه‌و له‌پێن����او پێدان����ی قه‌رزێك����ی 5ملیاری باس���ده‌كات پێش���تر زانیاری ئهوه وتراوه تائێستا جگه له‌چه‌ند كه‌سێكی كه‌می نێو پش����كه‌كانی هه‌رێمی كوردستان له‌كێڵگ ه له‌ڕێگ���هی به‌رات ئه‌لبایراك���هوه بنه‌ماڵه‌ی ده‌س���ه‌اڵتدارانی هه‌رێم به‌تایب���ه‌ت پارتی به‌رات ئه‌لبای���راك كاتێك له‌گه‌ڵ بینالی گرنگه‌كان بفرۆش����ێت به‌توركیا كه رێژه‌ی ئه‌ردۆغان پشكیان له‌داهاتی نه‌وتی هه‌رێم نه‌بێت كه‌س نازانێت ناوه‌ڕۆكه‌كه‌ی چیه. یه‌ڵدرم هاته هه‌ولێر له‌ناو هه‌مو وه‌زیره‌كان پش����كه‌كان %6بۆ %100ده‌س����پێده‌كات ،بۆ رۆیش���توە ،وتیش���ی "ئه‌و په‌یوه‌ندییه
یه‌كه‌م كه‌س���بو نێچیرڤان بارزانی سه‌رۆكی حكوم���ه‌ت ماچیكرد ،ئ���ه‌وه‌ش ره‌نگه بۆ ئه‌و په‌یوه‌ندی���ه توندوتۆڵه بگه‌ڕێته‌وه کە له‌نێ���وان نێچیرڤان‌و بایكراك���دا هه‌یه كه له‌س���ه‌ر بنه‌م���ای رێكکه‌وتن���ی نه‌وتی 50 ساڵه‌ی نێوان هه‌رێم‌و توركیا گرێدراوه. د.قه‌یوان سیوه‌یلی شاره‌زای بواری وزه باسی ئاینده‌ی په‌یوه‌ندیه نه‌وتیه‌كانی نێوان هه‌رێ���مو توركیا ده‌كات‌و جه‌خت له‌س���ه‌ر ئه‌وه‌ده‌كاته‌وه توركیا تاكه رێگه‌یه له‌به‌رده‌م هه‌رێمدا ب���ۆ هه‌نارده‌ی نه‌وت ،بۆیه گرنگه ب���ۆ هه‌رێم پ���ه‌ره‌به‌په‌یوه‌ندیه‌كانی بدات،
بڕی���ارده‌ری لیژنه‌ی دارای���ی په‌رله‌مانی عێراق له‌ب���اره‌ی بونی ب���ه‌رات ئه‌لبایراك وه‌زی���ری وزه‌ی توركیا له‌نێ���و پێكهاته‌ی وه‌فده‌كه‌ی یه‌ڵدرم جه‌ختی له‌س���ه‌ر ئهوه ك���ردهوه پێكهات���هی وه‌فده‌ك���ه ئابوریه بون���ی وزه‌یری وه‌زی توركی���اش هه‌ر له‌و چوارچێوه‌یه‌دای���ه ،ئه‌و وتیش���ی "توركیا دۆخ���ی ئاب���وری خراپه‌و ده‌یه‌وێ���ت بازاڕ به‌ڕوی خۆیدا بكاته‌وه". بون���ی به‌رات ئه‌لبای���راك وه‌زیری وزه‌ی توركیاو زاوای ره‌ج���ه‌ب ته‌یب ئه‌رۆدۆغان له‌پێكهات���هی وه‌فده‌كه‌ی توركیا بۆ هه‌ولێر ره‌نگه قسه‌كردنی له‌س���ه‌ر پێشنیاره‌كه‌ی ئاش���تی هه‌ورام���یو نێچیرڤ���ان بارزان���ی تۆخكردبێت���هوه ،كه ئێس���تا ئ���هو كاره له‌ئاستی شه‌قامی كوردی به‌كارێكی خراپ وه‌س���فده‌كرێت‌و هه‌وڵێكی په‌رله‌مانتارانی عێ���راق هه‌یه بۆ ئه‌وه‌ی له‌دادگا‌س���كااڵ له‌سه‌ر ئه‌و كه‌س���انه تۆماربكەن کە گالون له‌م دۆسیه‌یه‌وه.
بیناڵی یه‌ڵدرم چاوی له‌بازاڕی هه‌رێمی كوردستانه
"مه‌ترسی هه‌یه توركیا به‌ناوی هاوكاریه‌وه ،كۆتوبه‌ندی سیاسی‌و ئابوری هه‌رێم بكات" ئا :وریا توركیا بۆ فراوانكردنی بازاڕی خۆی رو له‌هه‌رێمی كوردستان ده‌كات، به‌ڕای شاره‌زایانی ئابوریش "مه‌ترسی هه‌یه ئابوری هه‌رێمی كوردستان دوای جڵه‌وگیرکردنی له‌الیه‌ن توركیاوه كۆتوبه‌ندیش بكرێت ،ئه‌مه‌ش له‌م سه‌ردانەی وه‌فدی بااڵی توركیا بۆ هه‌رێمی كوردستان به‌ته‌واوی ره‌نگی داوه‌ته‌وه". بێوار خونسی راوێژكاری ئاسایشی هه‌رێم ب����ۆ كاروباری وزه له‌باره‌ی س����ه‌ردانه‌كه‌ی بینال����ی یه‌ڵدرم س����ه‌رۆكوه‌زیرانی توركیاو وه‌زیره‌كان����ی باس����ی ئه‌وه‌یك����رد توركی����ا پێویس����تی به‌بازرگانی هه‌یه چاوی له‌سه‌ر كه‌رتی نه‌وت‌و غازی سروش����تیه ،وتیش����ی "پێش����تر س����ه‌رۆكی حكوم����ه‌ت له‌گ����هڵ حكومه‌تی توركی����ا پڕۆگرامێكیان هه‌بو بۆ زیادیكردنی بواری بازرگانی له‌نێوان هه‌رێم‌و توركیا به‌كردنه‌وه‌ی چه‌ند خاڵێكی سنوری نوێ ،بۆیه ئه‌گه‌ری هه‌یه له‌م قۆناغه‌دا كار له‌سه‌ر ئه‌و بابه‌ته بكرێت".
مەسعود بارزانی‌و بینالی یەڵدرم لەچیای زەرتک
(كیپكۆ)یه بفرۆش����ێت به‌حكومه‌تی توركیا ن����ه‌وزاد غه‌فور جێگری س����ه‌رۆكی ژوری كه مافی خۆیه‌تی". بازرگانی س����لێمانی ئاماژه بۆ ئه‌وه‌ده‌كات بینالی به‌ڵدرم س����ه‌رۆكوه‌زیرانی توركیا قه‌ب����ارەی ئاڵوگ����ۆڕی بازرگانی له‌نێوان قه‌ب����اره‌ی ئاڵوگ����ۆڕی بازرگان����ی له‌نێوان سه‌رۆكایه‌تی وه‌فدێكی ده‌كرد كه پێكهاتبو له‌وه‌زی����ره گرنگه‌كان����ی (وزه ،ئاب����وری ،توركی����او هه‌رێم����ی كوردس����تان پێكهاتوه هه‌رێمی كوردس����تان‌و توركیا %30بۆ %40 خاڵه‌س����نوریه‌كان ،پ����ه‌روه‌رده) چه‌ن����د له‌ب����ڕی %70ی كۆی قه‌ب����اره‌ی ئاڵوگۆڕی كه‌میكردوه ،ئه‌وه‌ش له‌به‌ر هیچ هۆكارێكی بازرگانی نێوان عێراق‌و توركیا كه سااڵنە سیاس����ی نیه به‌ڵكو له‌به‌ر ئه‌م قه‌یرانه‌یه، كه‌سایه‌تیەكی دیكه‌ی حكومه‌تی توركیا. 10ملیار دۆالره ،به‌اڵم ئێستا ئه‌م قه‌باره‌یه وتیش����ی "هیچ رێگرییه‌كی سیاسی نیه بۆ راوێژكاره‌ك����هی ئاسایش����ی هه‌رێم����ی كه‌میك����ردوه ئه‌وه‌ش مه‌ترس����ی له‌س����ه‌ر خراپبون����ی په‌یوه‌ندیه‌كان����ی نێوان هه‌رێم‌و كوردس����تان باس����ی ئه‌وه‌ش����ده‌كات ،دوره توركیا دورستكردوه بۆیه یه‌كێك له‌بابه‌ته توركیا ،توركیا باری ئابوری‌و دارایی خۆی له‌ڕاس����تیه‌وه حكومه‌ت����ی هه‌رێ����م هی����چ س����ه‌ره‌كییه‌كانی هاتنی وه‌فدی توركیا بۆ زۆر به‌الوه گرنگه بۆ ئه‌وه‌ی گه‌وره‌ترین بڕی كێڵگه‌یه‌كی فرۆش����تبێت به‌توركیا ،وتیشی هه‌رێم گه‌ش����ه‌كردنی ئ����هو ئاڵوگۆڕه‌ی ه كه هاورده بنێردرێته دهرهوه". "ئه‌گه‌ر هه‌یه بەشێک له‌و كێڵگانه‌ی پشكی س����اڵی 2016رێكۆردێكی خراپی تۆماركردو جێگری سه‌رۆكی ژوری بازرگانی سلێمانی كۆمپانیا به‌رهه‌مێنانی نه‌وتی كوردس����تان توركیا زیانی لێكرد.
ئاماژه بۆ ئه‌وه‌ده‌كات توركیا له‌هه‌ولێر بازاڕی كۆنترۆڵكردوه‌و له‌سلێمانی له‌ڕكاربه‌رییه‌كی س����ه‌ختدایه له‌گه‌ڵ كااڵی ئێرانی به‌جۆرێك زۆج����ار له‌بازاڕی س����لێمانیدا كااڵی توركی زۆرتره تائێرانی ،وتیش����ی "به‌پله‌ی یه‌كه‌م خ����ۆراك ،به‌پله‌ی دوه‌م جلوبه‌رگ‌و به‌پله‌ی سێهه‌میش كه‌ره‌س����ته‌ی بیناسازی توركی له‌بازاڕه‌كانی هه‌رێم بونیان هه‌یه". بینالی یه‌ڵدرم له‌كۆنگره رۆژنامه‌وانیه‌كه‌ی هه‌ولێر ئه‌وه‌ی ئاشكراكرد لیژنەیەكی ئابووری لەنێوان هەولێرو ئەنق����ەرە پێكدەهێنرێت، ه����ه‌ر ئه‌م مانگه‌ش كۆده‌بن����هوه بۆ ئه‌وه‌ی پش����تیوانی ئابوری له‌هه‌رێمی كوردس����تان بكه‌ن ك����ه به‌دۆخێكی س����ه‌ختی ئابوریدا
هه‌رێم زۆرترین كااڵی توركی بۆ دێت ،ئه‌م سه‌ردانه‌ی وه‌فدی توركیا ده‌رگای زیاتر دهكاتهوه بۆ هاتنی كااڵی توركی بۆ هه‌رێمی كوردستان تێدەپەڕێت ،به‌اڵم ئابوریناس����ان ترس����یان هه‌ی����ه ئ����ه‌م ش����یرینیه‌ی توركی����ا ژه‌هری پێوه‌بێت بۆ كوش����تنی سیاس����یو ئابوری هه‌رێمی كوردستان. د.یونس عه‌لی مامۆستای به‌شی ئابوری زانك����ۆی س����لێمانی له‌مباره‌ی����هوه ئ����هوه باس����ده‌كات به‌ه����ۆی بارگرژیه سیاس����یو ئابوریه‌كان����هوه توركی����ا له‌بارێكی ئابوری خراپدایه ،له‌م كاته‌دا كه یارمه‌تی هه‌رێمی كوردس����تان ده‌دات ،ئ����هی ك����ێ یارمه‌تی خۆی بدات! ئه‌و وتیش����ی "م����ن پێم وانیه توركی����ا بیه‌وێت قه‌یران����ی داراییو ئابوری له‌س����ه‌ر هه‌رێمی كوردستان س����وكبكات، ئه‌گه‌ر به‌رژوه‌ندی ئابوری‌و سیاس����ی له‌مه
گه‌وره‌تری نه‌بێت". وتیش����ی "خه‌م����ی ئێم����ه له‌وه‌دایه ئه‌م یارمه‌تی����ه بمانب����ات بۆ پاش����كۆیه‌تیه‌كی گه‌وره‌ت����ر ،چونكه ئێس����تا نه‌وت����ی هه‌رێم له‌توركیاوه ده‌ڕوات ،مه‌ترسی هه‌یه توركیا قه‌رز بدات به‌هه‌رێم به‌س����ودی قورس����هوه بۆ ئ����ه‌وه‌ی مه‌رجه‌كانی به‌س����ه‌ر هه‌رێمدا بس����ه‌پێنێت ،ئه‌وه‌ش دوای جڵه‌وگیرکردنی ئابوریه‌ك����ەی ،كۆتوبه‌ندیش����ی ب����كات‌و له‌جوڵه‌ی بخات". ماجید بازرگان سه‌رۆكی لیژنه‌ی بازرگانیو پاراستنی مافه‌كانی به‌كاربه‌ر له‌په‌رله‌مانی كوردستان ئهوه ناشارێته‌وه هه‌رێم زۆرترین كااڵی توركی بۆ دێت ،ئه‌م سه‌ردانه‌ی وه‌فدی توركی����ا ده‌رگای زیاتر دهكاتهوه بۆ هاتنی كااڵی توركی بۆ هه‌رێمی كوردس����تان ،وتی "هه‌رێمی كوردستان گه‌وره‌ترین په‌یوه‌ندی نه‌وتی له‌گه‌ڵ توركیا هه‌یه ،پاش����ان كااڵی تر". س����ه‌رۆكی لیژنه‌ی بازرگانیو پاراستن ی مافه‌كانی به‌كاربه‌ر له‌په‌رله‌مانی كوردستان باس����ی ئه‌وه‌ش����ده‌كات ئه‌وان س����ه‌ردانی توركیایان كردوەو له‌و س����ه‌ردانه ئه‌وه‌یان به‌دیكردوه ك����ورد له‌عێراقدا زۆرترین كااڵی توركی ده‌هێنن ،وتیشی "ئه‌م دۆخه ئابوریه كاریگه‌ری له‌سه‌ر ئاڵوگۆڕی بازرگانی كردوه، ئه‌گه‌ر توركیا هاوكاری هه‌رێمی كوردستان بێت ئه‌وا ئابوریمان گه‌شه ده‌كات". ره‌نگ����ه هاوكارییه‌كه‌ی بینال����ی یه‌ڵدرم ئاسانكاریه‌كی گه‌وره‌بێت بۆ ئه‌وه‌ی كااڵی تورك����ی له‌بازاڕه‌كانی هه‌رێمی كوردس����تان زیاتربێت ،ئه‌وه‌ش ره‌نگه راس����تكردنه‌وه‌ی باری الری حكومه‌تی توركی بێت له‌س����ه‌ر گیرفانی هاواڵتیانی هه‌رێمی كوردستان.
کوردستانێکی ئاوەدانت دەوێت ،بەرهەمی خۆماڵی بەکاربهێنە
کوالێتی تەندروستی باشتر
تایبەت
) )560سێشه‌مم ه 2017/1/10
9
حه‌وت فه‌رمانگه ماوه‌ی 35رۆژه مۆلیده‌كه‌یان له‌كاركه‌وتوه
ی سه‌روه‌ری له‌چاوه‌ڕوانی كاره‌بای حكومیدا هاواڵتیان ده‌نێرنه‌و‌ه ماڵه‌وه بانك ئا :مه‌زهه‌ر كه‌ریم به‌ئه‌لیكترۆنی كردنی موچه‌ی فه‌رمانبه‌ران‌و نه‌بونی كاره‌بای ئه‌هلی‌و حكومی له‌بانكی سه‌روه‌ری ،هاواڵتیان چه‌ندین كاتژمێر له‌چاوه‌ڕوانیدا راده‌گرێت" ،به‌ڕێوه‌به‌ری خانوبه‌ره‌ی میری" كه سه‌رپه‌رشتی بیناكه ده‌كات ،ده‌ڵێت "حه‌وت فه‌رمانگه ماوه‌ی بیست رۆژه مۆلیده‌كه‌مان له‌كاركه‌وتوه كه بانكی سه‌روه‌ری یه‌كێكه له‌و فه‌رمانگانه، نازانین چی بكه‌ین". هێشتا ده‌رگای بانكی سه‌روه‌ری له‌سلێمان ی نه‌كراوه‌ت���هوه ،ك���ه هاواڵتی���ان له‌ب���ه‌رده‌م ده‌رگاكه‌یدا كۆده‌بنه‌وه تا زو ئیشوكاره‌كانیان رای���ی بكرێ���ت ،ك���ه به‌ش���ێكیان خه‌ڵكی به‌ته‌مه‌نن ،ب���ه‌اڵم هه‌ر كه ده‌چن���ه ژوره‌وه كارمه‌ندێ���ك په‌ڕاوه‌كانی���ان لێوه‌رده‌گرێت‌و له‌س���ه‌ر یه‌ك دایانده‌نێت‌و به‌زمانێكی ناجۆر پێیانده‌ڵێ���ت كاره‌ب���ا نییه بڕۆن���ه ده‌ره‌وه‌و كاتژمێ���ر 10وه‌رن���هوه .ئیت���ر كارمه‌ندانی پۆلیس���ی بانكه‌ك���ه‌ش ب���ۆ جێبه‌جێكردنی فه‌رمانه‌ك���ه ده‌كه‌ونه خۆیان‌و س���ه‌ردانكاران ئ���اگادار ده‌كه‌ن���هوه له‌ناو بانكه‌ك���ه‌دا "كه به‌ش���ێكی دیوارو شوشه‌كانی به‌ریكالم كردن بۆ كۆمپانیاكان رازێنراوه‌ته‌وه" نه‌وه‌س���تن‌و بچنه دهرهوه! محه‌مه‌د غه‌ریب ،ك���ه هاواڵتییه‌كی ته‌مه‌ن 59س���اڵه ،گله‌یی‌‌و گازن���ده‌ی ئهوه ده‌كات له‌كاتژمێر هه‌شتی به‌یانییه‌وه هاتوه تاپاره‌ی ب���اج‌و زه‌ریبه ب���دات به‌حكوم���ه‌ت ،كه‌چی مامه‌ڵه‌ی نه‌ش���یاوی له‌گه‌ڵ ده‌كه‌ن ،ئه‌و وتی "شیاو نییه دوای چاوه‌ڕوانییه‌كی زۆر هێشتا پێتبڵێن بڕۆ دهرهوه زیاتر چاوه‌ڕوان به". به‌اڵم الیه‌نه په‌یوه‌ندیداره‌كانیش دیس���ان ل���ه‌م دۆخه ناڕازین‌و ئاماژه بهوه ده‌كه‌ن گه‌ر كاره‌ب���ای حكومی نه‌بێت ،ده‌بێت دانیش���ن، ئه‌وان ده‌ڵێن پێش���تریش به‌دو مانگ‌و س���ێ مانگ چاوه‌ڕوان بون تاگازی مولیده‌كه‌یان بۆ دابین كراوه. به‌هادی���ن حه‌مه‌عه‌زی���ز به‌ڕێوه‌ب���ه‌ری خانوبه‌ره‌ی می���ری له‌س���لێمانی به‌ئاوێنه‌ی
فۆتۆ :مەزهەر
چه‌ند جارێك به‌ڕێوه‌به‌ری بانكی سه‌روه‌ریمان ئاگاداركردۆته‌وه به‌ده‌ر له‌نه‌بونی كاره‌با هیچ خزمه‌تگوزاریه‌كی سه‌ره‌تایی تێدانیه ده‌بێت خۆمان ده‌ستمان هه‌بێت له‌چاككردن‌و ئه‌نجامدانی خزمه‌تگوزاریه‌كانی بیناكه
كاره‌بای حكومی نه‌بێت ده‌بێت چاوه‌ڕوانبین، تاگازی مۆلیده‌مان بۆ دابینبكه‌ن". وتیش���ی "به‌ده‌ر له‌كێشه‌ی بیناكه كێشه‌ی دوێنی به‌یانی له‌هه‌ش���ت‌و نی���وی به‌یانیه‌و‌ه نه‌بونی خزمه‌تگوزاریمان هه‌یه له‌ساڵی 2013هاواڵتی‌و فه‌رمانبه‌ره‌كانم���ان له‌چاوه‌ڕوانیدا كۆمپانیایه‌ك كاری پاككردنه‌وه‌ی بۆ ده‌كردین بوی���ن تایان���زه‌ی نیوه‌ڕۆ كاره‌ب���ای حكومی به‌نۆ ملیۆن دینار به‌اڵم من ئه‌وكات داوامكرد هاتۆته‌وه ئه‌م بینایه هیچ كاره‌بایه‌كی دیكه‌ی كاری كۆمپانیاك���ه رابگیرێت ئه‌و بڕه پاره‌یه نیهو ناتوانی���ن كاره‌بای دیكه به‌كار بهێنین، ئێج���گار زۆربو داوامكرد چه‌ن���د هاواڵتیه‌كی به‌تایب���ه‌ت مۆلی���ده‌ی بچوك كه كێش���ه بۆ ش���اری س���لێمانی به‌نرخێكی زۆر له‌و نرخه كۆمپوته‌ره‌كانمان دروس���ت ده‌كات ،چه‌ندین كه‌مت���ر كاری پاككه‌ره‌وه‌مان بۆبكه‌ن ئه‌وه‌بو ج���ار داوام���ان له‌سه‌رپه‌رش���تیاری بیناكه ماوه‌یه‌ك كاریان كرد به‌اڵم هاتنی ئه‌م قه‌یرانه‌و كردوه نایه‌ت به‌الماندا‌و ناپرس���ێتهوه چه‌ند پێنه‌دان���ی موچه‌كانی���ان ب���ێ خزمه‌تگوزار جارێك به‌ڕێوه‌ب���ه‌ری بانكی س���ه‌روه‌ریمان ماوینه‌ت���هوه له‌الی���ه‌ن فه‌رمانبه‌ران���هوه ئاگاداركردۆت���هوه ب���ه‌ده‌ر له‌نه‌بونی كاره‌با هی���چ خزمه‌تگوزاریه‌كی س���ه‌ره‌تایی تێدانیه حه‌مله‌ده‌كرێت بۆ پاككردنه‌وه‌ی بیناكه". ره‌نج كه‌ریم رێخه‌ری بانكی س���ه‌روه‌ری بۆ ده‌بێت خۆمان ده‌ستمان هه‌بێت له‌چاككردن‌و سیسته‌می بایۆمه‌تری‌و به‌ئه‌لیكترۆنی كردنی ئه‌نجامدان���ی خزمه‌تگوزاریه‌كان���ی بیناك���ه، موچ���هی فه‌رمانب���ه‌ران ،هه‌روه‌ها وتی "گه‌ر الیه‌ن���ی به‌رپرس له‌هه‌وڵی چاره‌س���ه‌ركردنی
كێشه‌كاندان چه‌ند جارێك به‌ڵێنیان پێداوین‌و له‌چاوه‌ڕوانیداین چاره‌سه‌ری گرفته‌كانمان بۆ بكرێت". عوسمان عه‌لی كه یه‌كێكه له‌و هاواڵتیانه‌ی چه‌نی���ن رۆژو كاتژمێ���ر له‌چاوه‌ڕوانی���دا ده‌مێنێت���هوه تاموچه‌ك���هی ب���ۆ بكرێ���ت به‌سیسته‌می ئه‌لیكترۆنی كه له‌نێو ئاپۆره‌ی فه‌رمانبه‌ران���ی دیكه‌ی هاوڕێیدا وه‌س���تابو، بۆ ئێمه وت���ی "چه‌ند رۆژێك پێش ئێس���تا س���ه‌ردانی بانكی سه‌روه‌ریم كرد كاره‌با نه‌بو ده‌بو چ���اوه‌ڕێ بكه‌ین تاكاره‌ب���ای حكومی بێت���هوه ،ئ���هو رۆژه تاكاتژمێ���ر ده چاوڕێم كرد كاره‌با نه‌بو ب���ه‌اڵم دواتر بڕیارمدا بڕۆم ئه‌مڕۆ هاتومه‌ت���هوه كه ته‌نه���ا په‌نجه‌مۆرو فه‌حسی چاوو نوس���خه‌ی هه‌ویه‌‌و پشتگیری فه‌رمانگه‌مان لێوه‌رده‌گیرێت".
بانکی سەروەری راگه‌یاند "له‌ساڵی 2012دا داوایان له‌سه‌رجه‌م به‌رێوه‌ب���ه‌ری حه‌وت فه‌رمانگه‌كه كرد ده‌بێت ئ���هو بینای���ه وه‌ربگرین كه ئێس���تا تێیدان، لیژنه‌یه‌كیان پێكهێنا ك���ه ئه‌وكات پێمانوتن ئ���ه‌م بینایه كه‌موكوڕی زۆری تێدایه هه‌رچی شتی كۆنه‌یه له‌م بینایه‌دا به‌كارهاتوه ،ئێمه قس���ه‌مان له‌گه‌ڵ لیژنه‌ی سه‌رپه‌رش���تیاری وه‌رگرتنی بیاكه ك���رد له‌وه‌اڵمدا پێیان وتین وه‌رمانگرتوه‌و ته‌واو". وتیش���ی "له‌م بینایه‌دا ح���ه‌وت فه‌رمانگه به‌كرداری كاری خۆی���ان ده‌كه‌ن به‌ناوه‌كانی به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تی كۆمپانیاكان‌و به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تی خانوب���ه‌ره‌ی میری‌و بانكی س���ه‌روه‌ری دوو زه‌ریبه‌ی ده‌خل‌و دو زه‌ریبه‌ی عه‌قار". ئاماژه‌ش���ی ب���ۆ ئه‌وه‌كرد سه‌رپه‌رش���تی به‌ش���ی هونه‌ری بیناكه له‌ئه‌ستۆی ئه‌واندایه
ئ���هو وت���ی "م���اوهی چ���وار س���اڵ ده‌بێت هاتوینه‌ته ناوی ،ئاووئاوه‌ڕۆیمان چاككردوه‌‌و ده‌رگاو په‌نجه‌ره‌كانم���ان گۆڕی���وهو ب���ه‌ده‌ر له‌چاره‌سه‌ركردنی كێشه‌ی ته‌ئسیسی كاره‌با‌و گۆڕینی مه‌س���عه‌د‌و چه‌ندین كێش���هی دیكهو هه‌وڵ���دان ب���ۆ دابینكردن���ی مۆلیده‌یه‌ك بۆ كاره‌بای به‌رده‌وام له‌بیناكه‌دا كه ماوه‌ی بیست ڕۆژێك ده‌بێت مولیده‌كه‌م���ان له‌كاركه‌وتوه‌‌و ته‌نها كاره‌ب���ای حكومیمان هه‌یه ،هه‌ركاتێك كاره‌با ببڕێت ده‌بێت سه‌رجه‌م فه‌رمانبه‌ران‌و هاواڵتی���ان له‌چاوه‌ڕوانیدابن ئه‌وه‌ی له‌توانای ئێمه‌دا بێت كردومانه الیه‌نی په‌یوه‌ندیدارمان ئاگاداركردۆته‌وه هه‌ر ئهوهنده له‌ده‌س���ه‌اڵتی ئێمه‌دای���ه توان���ای مادیمان نی���ه تاخۆمان مۆلیده‌یه‌ك���ی دیك���ه بكڕی���نو پێش���تریش دومانگ‌و س���ێ مانگ له‌چاوه‌ڕوانیدا ده‌بوین
دوەم شەڕڤانی بەریتانی لەناو یەپەگە گیانی لەدەست دا ئا :بەریتانیا ،کاوە ڕەش چاالکوانە کوردەکان لەسوریاوە بەتۆڕی هەواڵی بی بی سی یان راگەیاندوە، پیاوێکی بەریتانی کە هاوشانی هێزەکانی یەپەگە لەڕۆژئاوای کوردستان ،دژی داعش دەجەنگا کوژراوە. رایەن لۆکس تەمەن ٢٠ساڵ ،دانیشتوی چێستەر لەخۆرئاوای سوسێکسی بەریتانیا، لەمانگی ئابەوە سەفەری کردوەو چۆتە پاڵ هێزە کوردیەکان کە ناسراون بەیەپەگە. خێزانی رایان جگ���ە لەوەی کوڕەکەیان بەکەس���ێکی خۆشەویس���ت‌و دڵخ���ۆش وەسفکردوە ،دەڵێن ئەو هیچ شارەزایییەکی لەبواری س���ەربازیدا نەب���وە ،بەڵکو تەنها کاری چێشتەلێنەری کردوە. لەنوس���راوێکدا کە لەالیەن بی بی سی یەوە بین���دراوە ،یەپەگە رایگەیاندوە ،ئەو شەڕڤانەیان لە ٢١کانونی یەکەم ،لەگوندی (جابەر) نزیک بەش���اری ڕەقەی س���وریا لەدرێژەی ئۆپراس���یۆنی رزگارکردنی ئەو ش���ارە گیانی لەدەس���تداوە .نوسراوەکە وەک سەرەخۆشی ئاڕاس���تەی بنەمەڵەی رایان ک���ردوە تێدا دەڵێ ،بەڕێزان خێزانی رایان جۆن لۆکس ،کوڕەکەتان کە لەڕیزی هێزەکانی یەپەگەدا لەڕۆژئاوای کوردستان، نازناوی بەرخودان گیڤارای پێبەخشرابوو. لەجەنگ���ی دژ بەڕێکخ���راوی تیرۆرس���تی داعش‌و ئازادی بۆ مرۆڤایەتی گیانی خۆی بەخت کرد .رۆیش���تنی ئەو بەقوڵی کاری لەئێمە کردوە .هەرلەپرسەنامەکەدا هاتوە، ئەو دوای مەشق‌و راهێنان لە٤ی ئەیلولەوە بەش���داری چاالکی���یو ئۆپراس���یۆنەکانی لەس���وریادا ک���ردوە .لەگ���ەڵ ئ���ەوەش نازناوی(بەرخ���ودان گیڤ���ارا) ی لەالیەن یەپەگەوە پێبەخش���راوە ،رایان نەک وەک تەنه���ا جەنگاوەرێ���ک ،بەڵکو کەس���ێکی نمونەیی‌و زیرەک‌و لێهاتو بوە بۆ شەڕڤانە گەنجەکانی دیکەی نێو هێزەکوردییەکان. لەسەرەخۆشی نامەکەدا کە بەرواری٢٣ی
خەمی گەورەی خێزانی ئەو شەڕڤانە ،گەڕانەوەی تەرمی کوڕەکەیانە بۆ بەریتانیا. یەپەگەش بڕیاری داوە ،ئەوەی لەتوانایاندا هەیە بیکەن بۆ گەڕانەوەی تەرمەکەی کانوونی یەکەمی لەسەرە دەڵێ ،بەرخودان گیڤارا هاوش���انی چوار ش���ەڕڤانی دیکە لەچاالکیەکدا گیانی بەختکردوە ،راس���تە ئێوە کەسێکی خۆشەویستتان لەدەستچوە، ئێمەش وەک یەپەگە ،جەنگاوەرێکی ئازاو بوێرمان لەدەستداوە. لەلێدوانێک���دا ج���ۆن لۆکس���ی باوکی بەرخ���ودان دەڵ���ێ ،کوڕەکەم کەس���ێکی خۆشەویس���ت‌و بەئاگا بو ،هەمیشە خەمی کەس���انی دیکەی ب���و ،دەویس���ت هەمو ش���تێک بکات بۆ هاوکاری ئەو کەسانەی پێویس���تیان بەهاناوە هاتنە .ئەو دڵێکی زێڕینی هەبو ،وا لەخێزانەکەمان دەکات بۆ هەمیشە خەفەتباری بین. م���ارک کامب���ەڵ ،ک���ە لەگروپیێک���ی
رایەن لۆکس لەکوردستان چاالکوان���ی ک���وردی کاردەکات ،لەگ���ەڵ گروپەکە س���ەردانی خێزان���ی بەرخودان گیڤارایان ک���ردوە ،دەڵ���ێ خێزانەکەیان لەخ���ەم‌و ئازارێک���ی زۆر قوڵ���دان .ئەوان دەڵێ���ن کوڕەکەی���ان گوتویەتی بۆپش���و دەچێ���ت بۆ تورکیا ،بەاڵم دواتر لەس���ەر هەژماری کەس���ی فەیسبوک ،لەپەیامێکدا ئاماژەی بەبونی لەس���وریا داوە کە لەدژی داعش ،هاوشانی یەپەگە دەجەنگێ. چاالکوانەک���ە دەڵێ ،خەم���ی گەورەی خێزانی ئەو ش���ەڕڤانە ،گەڕانەوەی تەرمی کوڕەکەیانە بۆ بەریتانیا .یەپەگەش بڕیاری داوە ،ئ���ەوەی لەتوانایاندا هەیە بیکەن بۆ گەڕانەوەی تەرمەکەی .چاالکوانانی گروپی کوردی دەڵێن ،ئێمە هیواخوازین حوکمەتی
بەریتانیا ،توانای دیبلۆماسی بەکاربهێنێت بۆ گەڕاندنەوەی تەرمی رایان تالەبەریتانیا بەخ���اک بس���پێردرێت .هەرەه���ا کامبەڵ دەڵێ ،لەئێس���تادا زۆرێک لەبەریتانیەکان، لەڕێگای کوردس���تانەوە خۆیان دەگەیەننە س���وریاو دەچنە پاڵ یەپەگ���ە ،لەوێ دژ بەداعش شەڕ دەکەن. پیاوێکی دیک���ەی بەریتانی بەناوی تیم لوک دەڵێ ،لەمانگی دوی ٢٠١٥س���ەردانی کوردس���تانی عێراق���ی کردوە ،پاش���ان توانیویەت���ی لەڕێ���گای سۆش���یاڵمێدیاو گوگڵەوە پەیوەن���دی بەیەپەگەوە بکات. ئەو دەڵ���ێ ،هۆکاری گرین���گ کە وایکرد دژ بەداع���ش ش���ەڕبکات ،دیتنی ڕاپۆرتی ئاوارەبوون���ی هەزاران کەس���ی یەزیدی بو
لەس���اڵی ،٢٠١٤بۆس���ەر چیای شنگال‌و دەس���درێژی‌و کوش���تنی ئەوان وایکردوە بڵێ ،ئیدی بەس���ە بۆیە هاتم���ە دەرەوە تاهاوکاریان بکەم. تی���م دەڵێ ،لەوکات���ەدا لەکۆمپانیایەک کارم دەکرد ،بەاڵم کارەکەم بەجێهێش���ت، تابتوان���م دژ بەداعش بجەنگم .ئەو دەڵێ، یەپەگ���ە هیچ کەس���ێک پێ���ش راهێنان‌و ئامادەک���ردن نانێرێتە هێڵی پێش���ەوەی شەڕ ،تاڕاهێنانی س���نوردار تەواو نەکات. لەوەاڵمی پرس���یارێکدا دەربارەی ژمارەی بەریتانیەکان ،لەڕی���زی هێزە کوردیەکاندا دەڵ���ێ ،ئاس���ان نیە بەت���ەواوی ژمارەکە بزانی ،بەاڵم ژمارەیەک���ی زۆر لەنەتەوەی جیاواز لەهەمو الیەکەوە هاوشانی یەپەگە
دەجەنگ���ن .دواجار دەڵ���ێ ،هیوا خوازم خزمەتێکی بچوکی ئەو کەیس���ە گەورەیەم کردبێ. باوک���ی یەکەم گیان بەختک���ردوی نێو یەپەگە Konstandinos Erik Scurfield سەردانی خێزانی رایان لۆکسی بۆدڵنەوایی ک���ردوە ،دەڵێ ،بەخەم‌و پ���ەژارەی خۆم هاوبەشی هەست‌و س���ۆزی ئەوان دەکەم، لەقواڵیی دڵەوە لەگەڵ ئەواندام ،وەک بی بی سی ئاماژەی پێداوە. قسەکەری وەزارەتی دەرەوەی بەریتانیا، رێنمایی هەموو سەردانکەرانی کردوە ،کە بەهیچ هۆکاریک س���ەردانی سوریا نەکەن، هەرکەس���ێکیش بچێتە ئەو ناوچەیە ژیانی خۆی دەخاتە مەترسیەوە.
8
کۆمه‌اڵیه‌تی
) )560سێشه‌مم ه 2017/1/10
بۆ ئه‌وه‌ی دزییه‌كه ی ئاشكرا نه‌بێت
برا ته‌مه‌ن ته‌مه‌ن 13سااڵنه‌كه‌ی خۆ ی له‌تانجه‌رۆدا خنكاند ئا :مه‌زهه‌ر كه‌ریم
منداڵێكی ته‌مه‌ن 13ساڵ ده‌یه‌وێت دزیكردنی برایه‌كی‌‌و هاوڕێیه‌كی براكه ی له‌الی بدركێنێت ،به‌رله‌وه به‌هه‌ردوكیان منداڵه‌كه ده‌به‌ن له‌ڕوباری تانجه‌رۆدا ده‌یخنكێنن. كاتژمێ����ر 3:30خوله‌ك����ی ئێ����واره‌ی 2016/12/30منداڵێكی ته‌مه‌ن س����یانز‌ه س����اڵ ،به‌ناوی گۆڤه‌ند س����ه‌اڵح له‌الیه‌ن برایه‌ك����یو هاوڕێیه‌كی براك����هی له‌ڕوباری تانج����ه‌ڕۆ ده‌خنكێنرێت .كه‌س����وكاره‌كه‌ی ئه‌و ئێواره‌یه تادره‌نگانێكی شه‌و ده‌گه‌ڕێن به‌دوایی����دا نایدۆزنه‌وه ،ب����ۆ دوانیوه‌ڕۆی رۆژی داهات����و كۆیاری برای چه‌ند جارێك داوایان لێده‌كات ب����ۆ دۆزینه‌وه‌ی براكه‌ی ئه‌مبه‌رو ئه‌وبه‌ری روب����اری تانجه‌ڕۆی بۆ بگه‌ڕێ����ن ،له‌گه‌ڵ چونیان ه����اوار ده‌كات "ئهوه كوژاوێكه له‌نزی����ك ئاوه‌كه وه‌رن"! كه‌چه‌ن����د پ����وش‌و پ����ه‌اڵش‌و بلۆكێكیان خستبوه سه‌رالشه‌كه‌ی‌‌و به‌ده‌مدا كه‌توبو له‌سه‌ر زه‌ویه‌كه‌‌و قاچه‌كانی نوشتانبونه‌وه‌‌و ده‌سته‌كانی بۆ دواوه ڕاكشابون له‌ته‌نیشت روباره‌كه. گۆڤه‌ند كوڕه بچۆله‌ی ماڵ بو ،خوێندكاری حه‌وتی بنه‌ڕه‌تی بو ،كه‌سوكاره‌كه‌ی باس لهوه ده‌كه‌ن به‌رده‌وام خه‌ریكی كتیبه‌كانی ده‌بو ،یه‌كێك له‌ئاره‌زوه په‌سه‌ندكراوه‌كانی ژیانی ته‌واو كردنی خوێندنه‌كه‌ی بو ،رۆژانه ده‌چوه قوتابخانه‌و ده‌هاته‌وه بۆ ماڵه‌وه‌و هیچ كارێكی دیكه‌ی نه‌ده‌كرد‌و كه‌س����ێكی زۆر بێده‌ن����گ‌و له‌س����ه‌رخۆبو ،هاوڕێیه‌تی كه‌سی نه‌ده‌كرد. س����ه‌الح ره‌ئوف كه باوك����ی گۆڤه‌ندی ته‌مه‌ن سیانزه ساڵی كوژراوو کوڕە گەورە تۆمەتبارە ته‌مه‌ن حه‌ڤده سااڵنه ،به‌ئاوێنه‌ی
گۆڤەند راگه‌یان����د "كاتێ����ك كوڕه‌ك����ه‌م دۆزیه‌وه كاتژمێ����ر چواری ئێواره بو ،ته‌رمه‌كه‌یمان ره‌وانه‌ی نه‌خۆشخانه‌ی هه‌ڵه‌بجه كرد به‌اڵم دواتر به‌ئۆتۆمبیلی فریاكه‌وتن الش����ه‌كه‌ی ره‌وانه‌ی نه‌خۆشخانه‌ی پزیشكی دادوه‌ری س����لێمانی كرا بۆ توێكاری‌‌و پزیشكه‌كان پێیانڕاگه‌یاندی����ن ل����ه‌دوای لێدانێكی زۆر‌و ش����ینبونه‌وه‌ی جه‌س����ته‌ی كه جێده‌ست به‌ش����ان‌و ملو قوڕگیه‌وه دیاره ،سیه‌كانی
پڕبون له‌ئاو ،سه‌ره‌تا تاساوه‌و بوراوه‌ته‌وه گه‌ر ده‌ستبه‌جێ بگه‌یه‌نرایه‌ته نه‌خۆشخان ه نه‌ده‌مرد. س����ه‌اڵحی باوكی ك����وژراو و بكوژه‌كه بیرل����هوه ده‌كات����هوه ك����ه چ����ۆن كوڕه گه‌وره‌ك����هی ده‌س����تی چوه‌ت����ه ئەوەی براكه‌ی بیكوژێت كه زۆری خۆشده‌ویست‌و به‌رده‌وام پێكه‌وه‌ب����ون له‌یه‌ك ماڵدا‌و هیچ كاتێ����ك ده‌نگه‌ده‌نگیان نه‌ب����وهو هه‌رگیز
كه ده‌چنه س����ه‌رچه‌می تانجه‌رۆو ماس����ی راوده‌ك هنو نان����ی ئێواره ده‌خۆن‌و دێنه‌و‌ه بۆ ماڵه‌وه دواتر نانیان خواردوه‌و ئه‌وكات به‌هه‌ردوكیان لێیانداوه‌‌و ده‌ستیان خستۆته گه‌ردنی‌‌و خس����تویانه‌ته ئاوه‌كه‌وه تاگیانی ده‌رنه‌چ����وه وازیان نه‌هێناوه‌‌و پاش����انیش دوات����ر له‌ته‌نیش����ت روباره‌ك����ه به‌چه‌ن����د پوش‌و پ����ه‌اڵش‌و بلۆكێكیان خس����توه‌ته سه‌رالشه‌كه‌ی كه به‌ده‌مدا كه‌وتوه له‌سه‌ر زه‌ویه‌ك����هو قاچه‌كان����ی نوش����تاونه‌ته‌وه‌‌و ده‌س����ته‌كانی بۆ دواوه ڕاكشابون له‌قه‌راغ ڕوباره‌كه ئ����ه‌وكات به‌جێیان هێش����توه‌و گه‌ڕاونه‌ته‌وه بۆ ماڵه‌وه". سه‌اڵح وتیش����ی "ماوه‌ی چه‌ند ساڵێك ده‌بێت کوڕە گەورەکەم هاوڕێیه‌كی ناسیوه به‌ناوی (س.ع) كه ته‌مه‌نی بیس����ت‌و سێ س����اڵهو پێنج س����اڵ له‌خۆی گه‌وره‌تره‌و چه‌ندین جار ئاگاداری كوڕه‌كه‌مم كردۆته‌وه هاوڕێیه‌تی نه‌كات كه له‌ته‌مه‌نی ئه‌ودا نیه ب����ه‌اڵم ئه‌و كوڕه ده‌هات بۆالم پێی ده‌وتم ب����ۆ حه‌ز ناكه‌ی����ت براده‌رایه‌تی كوڕه‌كه‌ت بك����ه‌م خۆ هیچ زه‌ره‌رێ����كو خراپه‌م نیهو ئێمه هاوڕێیه‌ك����ی گیانی‌به‌گیانی یه‌كترین ك����ه تاوانی س����ه‌ره‌كی كوژرانی كوڕه‌كه‌م ده‌س����تی ئه‌وی تێدابوه كه ئه‌و به‌ته‌مه‌ن له‌كوڕه‌ك����ه‌م گه‌وره‌تره گ����ه‌ر هاوڕێیه‌تی كوڕه‌كه‌می نه‌كردایه ئه‌و روداوه روینه‌ده‌دا كه چه‌ند رۆژێك پێش ئێس����تا گۆڤه‌ندی له‌وباوه‌ڕه‌دا نه‌بوین كارێكی له‌وجۆره‌بكات كوڕم پێیان ده‌زانێت به‌هۆی ته‌له‌فۆنه‌كانی سه‌رقاڵی كاری خۆی بو كه كار ی شاگردی نێوانیان دزییان له‌خزمێكی نزیكی سه‌الم ته‌نه‌كه‌چی ئۆتۆمبیلی دهكردو ژیانیان زۆر ك����ردوه به‌بڕی 25000هه‌زار دۆالر و چه‌ند مانگێگ پێش ئێس����تاش کوڕە گەورەکەم خۆشبو. ئ����هو وت����ی" ئ����هو ئێواره‌ی����ه گۆڤه‌ند به‌ه����اوكاری (س) 2300دۆالری مامێكی له‌به‌رده‌رگاب����و پرس����یان به‌م����ن نه‌كرد‌و بردوه كه پێیان ده‌ڵێت شكاتتان لێده‌كه‌م ب����ه‌دزی ئێم����هوه به‌بیانوی راوه‌ماس����یو ئێ����وه دزیتانكردوه چه‌ند رۆژێك له‌هه‌وڵی گۆشت برژاندن له‌گه‌ڵ هاوڕێیه‌كی به‌ناوی ئه‌وه‌دا ده‌ب����ن تاگۆڤه‌ن����د بێده‌نگ بكه‌ن (س.ع) بردویان ه له‌گه‌ڵ خۆیان پێیانوته‌وه به‌اڵم ئ����هو رازی نابێت ده‌ڵێ����ت به‌باوكم
سه‌اڵحی باوك ی كوژراو و بكوژه‌كه بیرله‌وه دهكاتهوه كه چۆن كوڕه گه‌وره‌كه‌ی ده‌ستی چوه‌ته ئەوەی براكه‌ی بیكوژێت كه زۆری خۆشده‌ویست‌و به‌رده‌وام پێكه‌وه‌بون له‌یه‌ك ماڵدا
ده‌ڵێم ئه‌وانیش بڕیارده‌ده‌ن به‌هه‌ردوكیان بیكوژن چه‌ند جارێك هه‌وڵیانداوه بیبه‌ن ه چاڤی الندو چه‌ند ش����وێنێكی دورله‌ماڵی خۆمان تابیكوژن". س����ه‌اڵح ئاماژه‌ش����ی به‌وه‌ك����رد لهدوای كوش����تنی كوڕه‌كه‌ی كه‌س����وكاری (س) چه‌ن����د جارێ����ك س����ه‌ردانی پرس����هی كوڕه‌كه‌یانكرده‌وه ،ئه‌و وتی "پێیان وتوم هه‌رچی ئێوه بڵێن ئاماده‌ین ئێمه چاوه‌ڕێی بڕی����اری دادگاین چاوه‌ڕێ����ی هیچ نین كه ده‌بێ����ت هه‌ردو تاوانباره‌ك����ه هه‌ریه‌كه‌یان به‌پێی ته‌مه‌نی����ان به‌تاوانی خۆیان بگه‌ن كه دانی����ان به‌تاوانه‌كه‌یاندا ناوه له‌س����ه‌ر ئ����ه‌وه‌ی كه م����اوهی دوس����اڵێك ده‌بێت چه‌ندی����ن موبایلو پاره‌و ش����تی دیكه‌یان دزیوه‌‌و لهدوای لێكۆڵین����هوه دانیان ناوه به‌تاوانه‌كه‌یاندا كه ئه‌وان بون گۆڤه‌ندیان كوشتوه". لەمبارەی����ەوە ،وتەبێ����ژی پۆلیس����ی ق����ەزاو ناحیەكانی پارێزگاری س����لێمانی "نەقی����ب س����ایب س����ەالم" بەئاوێن����ەی راگەیان����د "كاتژمێ����ر 3:30خولەكی رۆژی هەینی 2016/12/30لەسەر روباری تانجەرۆ كوڕێكی تەمەن 13س����اڵ بەناوی گۆڤەند س����ەاڵح لەالیەن برایەك����ی و هاوڕێیەكی بەن����اوی (س.ع) لەماڵ دەبرێتە دەرەوەو دوای ئازاردانێك����ی زۆر لەئاوی تانجەرۆدا دەیخنكێن‌و تەرمەكەی دەشارنەوە". وتیش����ی "په‌ڕاوی یاسایی بۆ روداوەكە كراوەتەوە ئ����ەو دو كەس����ە دانیان ناوە بەتاوانەكەیان����دا ك����ە ب����ڕی 25000هەزار دۆالری����ان لەخزمێك����ی نزیك����ی س����ەالم بردەوە‌و گۆڤەند پێیزانیون‌و هەڕەش����ەی ئەوەی لێكردون الی كەس����وكاری باس����ی بكات لەبەرئەوەی نەیاندۆزنەوە‌و كەش����ف نەبن بەهه‌ردوكی����ان بڕیاریانداوە گۆڤەند بكوژن".
هەرێم بەحەوت فیشەك كوژرا نه‌ئاسایش‌و نە سەرۆك عەشیرەتەكەیان نەیانتوانی چارەسەری كێشەکەی بكەن ئا :مه‌زهه‌ر هەرێم له‌کاتی ده‌وامی فه‌رمیدا له‌ئاسایش ،تەلەفونێكی بۆ دێت‌و دێتە دەرەوە لەژورەكەی، هەرئەوكات چەند كەسێك لەئۆتومبیلێكەوە بەوێدا تێپەڕدەبن‌و ده‌ستڕێژی لێدەكەن‌و ده‌یکوژن. خولەك����ی كاتژمێ����ر11:30 س����ەرلەبەیانی رۆژی پێنجش����ەممە لەكات����ی دەوام����دا لەبەردەقارەمان س����ەربەقەزای بازی����ان ،هەرێ����م لەالی����ەن چەن����د چەكدارێك����ەوە لەناو ئۆتۆمبیلێكی جۆری نیس����ان پاتڕۆڵ����ەوە تەق����ەی لێدەكرێ����ت‌و بەح����ەوت فیش����ەك دەكوژرێت كە ب����ەر ش����انی‌و كەلەك����ەی كەوتوەو دەس����تبەجێ گیانی لەدەس����تداوە، كەسوكارەكەشی دەڵێن كوڕەكەمان ئاس����ایش ب����وە لەكات����ی دەوامدا كوژراوە پێش ئ����ەوەی كوڕی ئێمە بێت كوڕی ئاسایشە ،دەبێت ئەوان بكوژی كوڕەكەمان بدۆزنەوە". هەرێ����م لەس����اڵی 2005كارگێڕی كاری لەپەیمان����گای تەكنیك����ی تەواو دەكات‌و دواتر لەس����اڵی2007 دەبێت����ە كارمەن����دی ئاس����ایش لەپارێزگای س����لێمانیو لەس����اڵی 2012كارەك����ەی دەگوازرێت����ەوە ش����اروچكەی چەمچەم����اڵ ،چەند مانگێگ پێ����ش گیانلەدەس����تدانی كارەك����ەی دەگوازرێت����ەوە بازگەی بەردەقارەمانی سەربەش����ارۆچكەی بازیان. هێم����ن نەس����رەدین ب����را بچوكی هەرێم كە لەپرس����ەی سەرەخۆشی براكەیدا راوەس����تابو بەئاوێنەی وت "كاتژمێر 11:55خولەكی نیوەڕۆ بو هاوڕێیەكی هەرێم تەلەفونی بۆكردم
پێی وتم كە پێكەوە دەوام دەكەن‌و وەرە بۆ پزیش����كی دادوەری براكەم ش����ەهیدبوە ،هەرئ����ەوكات چوم����ە پزیشكی دادوەری بۆ وەرگرتنەوەی تەرمەك����ەی كە دەمێ����ك بو گیانی لەدەستدابو سێ فیشەك بەر شانی كەوتبو ،چوارفیشەك بەر كەلەكەی راس����تیو دەس����تبەجێ گیان����ی لەدەستدابو". هێمنی برای بیرل����ەوە دەكاتەوە ئەوكات����ەی براك����ەی دەكوژرێ����ت تەلەفۆنێكی ب����ۆ دێت‌و دێتەدەرەوە لەژورەك����ەی ،هەرئ����ەوكات چەند كەس����ێك لەئۆتومبیلێكەوە بەوێدا تێپەڕدەبن تەق����ە دەكەن‌و ئەوكات چەن����د هاوڕێیەكی ك����ە لەبەردەم بازگەك����ەدان هی����چ ڕێگ����ری‌و كاردانەوەیەكیان بۆ ئەو هێرەش����ە نابێت كە دەكرێتە س����ەر بازگەكەو براكەیان كە ئەو جێگەیە ش����وێنی ئەمنی����ە پێویس����تی بەپارێزگاریە‌و چاودێری ورد هەیە. دڵگران����ن كەس����وكارەكەی بەچارەس����ەرنەكردنی كێش����ەیەك كە براكەیان����ی گەیاندوە بەو رۆژە، ئ����ەو وتی "براك����ەم دو مانگ پێش ئێستا ئامرمەفرەزەی ئاسایش بوە لەباینجان هەواڵی����ان پێدەگات كە چەند داعشێك لەشاخێكی نزیك ئەو قەزای����ە هەیەو تەلەفون دەكرێت بۆ ئاسایشی سلێمانیو دواتر تەلەفۆن دەكرێت بۆ بەڕێوەبەری ئاسایش����ی باینجان‌و فەرمان دەدرێت بەبراكەم ک����ە داعش ل����ەو ناوچەی����ە هەیەو كاتژمێر یەكی شەو مەفرەزەكانیان دەچێتە ئەو ش����اخەی ئەوكەسانەی لێبینراوەو گومانلێكراون ئۆتۆمبیلی جۆری ئۆپڵیان پێبوە ،ئاسایشەكان هاواری����ان لێدەك����ەن ،ئەوانی����ش یەكێكی����ان ه����اواردەكات كە جوانە
گایەكی����ان لێونبوە ،ئاسایش����ەكان هاواردەكەن بێنە خ����وارەوە ،بەاڵم دواتر یەكێك لەوكەسانە تەقە دەكات لەئاسایش����ەكان‌و لەوەاڵم����دا تەقە دروست دەبێت‌و یەكێك لەوكەسانە لەئەنجام����ی تەقەی ئاسایش����ەكان دەكوژرێت ت����ا ئەوكاتەی هێزەكانی پۆلی����س ب����ۆ هێنانەخ����وارەوەی تەرمەك����ەو لێكۆڵینەوە‌و پش����كنین وادەزانرێ����ت داعش����ە دوات����ر بەه����ۆی دۆزینەوەی ناس����نامەكەی پێش����مەرگەی دەردەکەوێ����ت زێرەڤانیە ،بەهەڵە تەقەی لێكراوە‌و كوژراوە ،ك����ە نازانرێت كێ تەقەی لێكردوە ،تەنها براكەم ئامرمەفرەزە بوە لەئاسایشی سلێمانی كە دەستی بۆ دەمانچەكەی نەبردوە ،ئەو ئاگای لەتەقەكان نیەو ئەو نەیكوش����توە، ئەوەش كێش����ەی ئاسایشە ئەبوایە چارەسەری بكردایە ،براكەم لەكاتی دەوامدا بوەو كێشەی لەگەڵ كەس نەب����وە ،ئەو ماڵەش ناناس����ێت كە پێویستە بكوژی براكەم بدۆزنەوە، چونک����ه تەنها ك����وڕی ئێمە نەبوەو كوڕی ئاسایش����یش بوە پێویس����تە لێكۆڵینەوەی ورد بكەن". هێمن وتیش����ی "بۆ دواجار چوار رۆژ پێش كوش����تنی لەبازاڕ پێكەوە بوین ئەو باسی هیچی نەكرد تەنها لەخەم����ی ئەوەدابو ئەو كێش����ەیە چارەس����ەربكرێت زۆر بێتاق����ەت بو دەیوت ئینشااڵ باشدەبێت‌و ئەوماڵە هیچیان نیە لەسەرئێمە چاوەڕوانی ئاسایش����ی س����لێمانین تادۆسیەكە بخات بەالیەكداو لەگەڵ ئەو ماڵه‌دا قسەبكات ،بەاڵم بەداخەوە مەرگی براكەمم بیس����ت ،براكەم رۆیش����ت‌و ب����وە قوربانی وداوێك كە ئەو تێیدا بێتاوان بو". رەئوف عەزیز مامی هاوسەرەكەی
هەرێم كە لەهەوڵی چارەسەركردنی لەگ����ەڵ كێش����ەدابو ئ����ەو كەس����وكارەكەی‌و ئاسایش تالەگەڵ كەسوكاری پێشمەرگە کوژراوەكەدا قسەبكەن ،ئەو دەڵێت "كەسوكاری كوژراوەكە چەن����د جارێك لەڕێگەی تەلەفون����ەوە تەلەفونیان كردوە بۆ هەرێم تاچاویان پێی بكەوێت بەاڵم ئ����ەو رەتیكردۆتەوەو پێی وتون كە چاوەڕوانی ئاسایش����ی س����لێمانین بەكتابێك����ی رەس����می رونكردنەوە ب����دات‌و خ����ەزوری چەن����د جارێك س����ەردانی س����ەرۆك عەش����یرەتی كوژراوەكەی كردوەو بەمەبەس����تی چارەسەركردنی ئەو كێشەیە بەڵێنی پێداوە چارەسەرێك بۆ ئەو كێشەیە بدۆزن����ەوەو لەگ����ەڵ كەس����وكاری كوژراوەكەدا قسەبكەن". دەش����ڵێت "زۆربەی كات قس����ەم لەگەڵ هەرێم دەكرد‌و بەردەوام پێی دەوتم بەناوی هەموو ئاسایشەكانەوە باسی چارەس����ەركردنی ئەوكێشەیە بكەن منی����ش یەكێکم ل����ەو پانزە كەس����ە ،چوار رۆژ پێ����ش روداوی كوشتنەكەی جارێكی دیكە سەرۆك عەشیرەتی كوژراوەكەمان بینی وتی لەهەوڵی چارەسەركردنیداین ،بەاڵم بەداخەوە دواجار نه‌ئاس����ایش‌و نە سەرۆك عەشیرەتەكەیان نەیانتوانی چارەسەری ئەو كێشەیە بكەن". ه����ەر س����ەبارەت بەكوژران����ی كارمەندێكی ئاسایش بەناوی هەرێم نەسرەدین لەبازگەی بەردەقارەمان بەڕێوەب����ەری ئاسایش����ی رۆژئاوای س����لێمانی عەمی����د ئەحم����ەد نادر بەئاوێن����ەی راگەیان����د "دەزگای ئاسایش����ی هەرێم رێگەی پێنەداوین لێدوان بدەین پێی����ان وتوین ئەوان خۆیان بەیاننامەیەك باڵودەكەنەوە لەسەر ئەو روداوە".
هەرێم بەردەوام پێی دەوتم بەناوی هەموو ئاسایشەكانەوە باسی چارەسەركردنی ئەوكێشەیە بكەن منیش یەكێکم لەو پانزە كەسە
هەرێم‌و مناڵەکەی
ره‌نگاڵه
rangalayawene@gmail.com
) )560سێشه‌مم ه 2017/1/10
رۆژین شه‌ریفی:
كاری گهوره
ه به‌پیاوانی ی كوردیش
مان له‌هه‌مو وێنده‌ستیان
ه ش����انازی وتی "جاران زۆر ش����وێن تا ش����انازی
ن ده‌سه‌اڵتی
و نه‌ته‌وه‌كان و كوردبونی ان بزانن كه ن ده‌سه‌اڵتی
ه‌كه‌م‌و وه‌ك ی واڵته‌كه‌م هه‌ڵكه‌وتون‌و ن" زینه‌یده
ژنبون بۆخۆی لێره كێشه‌یه ئا :ئازاد بایز خانمه ئه‌كته‌رو سینه‌ماكاری كورد رۆژین شه‌ریفی له‌دیدارێكی تایبه‌ت به‌ئاوێنه‌دا تیشكده‌خاته سه‌ر چه‌ند الیه‌نێكی ژیانی خۆی‌و هه‌ڵوه‌سته‌ی له‌سه‌ر چه‌ند به‌رسڤێكی هونهریو دنیای كۆمه‌اڵیه‌تی خۆی كرد. ئه‌و له‌دایكبوی ساڵی1991ی شاری سنه ی رۆژهه‌اڵت���ی كوردستانه،پاش���ان له‌ته‌مه‌نی 14س���اڵیدا رۆژهه‌اڵتی كوردستان جێدێڵێ‌و له‌شاری سلێمانی نیشته‌جێ ده‌بێ. " له‌ته‌مه‌نی 21ساڵیمه‌وه ده‌ستم به‌كاری نواندن كرد" له‌باره‌ی ده‌ركه‌وتنی خولیای هونه‌رییه‌وه، رۆژی���ن ش���ه‌ریفی وتی"له‌ته‌مه‌ن���ی 17 س���اڵیمه‌وه به‌دنیای راگه‌یاندن ئاشنا بوم‌و هه‌ر له‌ته‌مه‌نی 21ساڵیمه‌وه ده‌ستم به‌كاری نواندن كرد". له‌به‌ش���ێكی تری قس���ه‌كانیدا ش���ه‌ریفی ه���ۆكاری هاتن���ی یه‌كجاره‌كی بۆ ش���اری سلێمانیو نیشته‌جێبونی له‌و شاره‌دا ،وتی "له‌ڕاس���تیدا ه���ۆكاری هاتنمان بۆ ش���اری س���لێمانی ئه‌گه‌ڕێته‌وه بۆ كێشه‌ی سیاسی بنه‌ماڵه‌ك���همو ژی���ان له‌س���لێمانی ل���ه‌زۆر الیه‌ن���هوه هه‌م ب���ۆ بنه‌ماڵه‌ك���همو هه‌م بۆ منیش له‌شاره‌كانی تر گونجاوتر بو". س���ه‌باره‌ت به‌یه‌كه‌می���ن ئه‌زمونی كاری درامایی خۆیه‌وه كه درامای (دوپش���ك) بو كه به‌بۆچونی به‌شێك له‌ڕه‌خنه‌گرانی دنیای دراما هه‌ڵ���هی سیناریس���ت‌و الوازی رۆڵی ئه‌كته‌ری به‌ش���ێوه‌یه‌كی به‌رچاو تیا به‌دی ده‌كرا ،رۆژین شه‌ریفی وتی "منیش پێموایه بێ كه‌موكوڕی نه‌بوه ،من ته‌نها ده‌توانم له‌و درامایه‌دا له‌سه‌ر نواندنی خۆم قسه بكه‌م".
" درامای دوپشك یه‌كه‌م ئه‌زمونی نواندنم بوه" وتیشی"وه‌كو نواندنی خۆم ته‌نها ده‌توانم بڵێ���م درامای دوپش���ك یه‌ك���ه‌م ئه‌زمونی نواندنم ب���وهو له‌كاره‌كانی دواترم ههوڵمداوه قه‌ره‌بوی ئ���هو كه‌موكوڕیان��� ه بكه‌مه‌وه ك ه په‌یوه‌ندی به‌منه‌وه هه‌بوه" .وێس���تگه‌یه‌كی تری ژیانی رۆژین شه‌ریف ی دنیای سینه‌مایه، له‌باره‌ی هاتنی بۆ ناو ئه‌و بواره هونه‌رمه‌ند، وتی"من هه‌ر دوای ته‌مه‌نی 17ساڵیم ده‌ستم به‌كاری راگه‌یاندن كرد ،هه‌ر ئه‌و ئاش���نیایی ه زۆرت���ر رێگه‌ی بۆ خۆش���كردم به‌ره‌و حه‌زی منداڵ���ی خۆم وات���ا نواندن ب���ڕۆم به‌دنیای سینه‌ماشه‌وه". وتیشی "ئه‌مه‌وێ ئه‌وه‌ش بڵێم له‌ساڵی2012 كه س���ه‌ره‌تای كاستینگی دوپشك بو پێیان وتم ك���ه س���تافی دراماكه پێویس���تیان ب ه ئه‌كته‌ره منیش تێس���ت كرام‌و خۆشبه‌ختان ه هه‌ر ئه‌و رۆژه وه‌رگیرام". "مافی ماندوبونی خۆیشمان وه‌رناگرین" له‌به‌ش���ێكی تری قس���ه‌كانیدا ش���ه‌ریفی له‌باره‌ی به‌بیزنس���بونی كاری سینه‌ماییه‌و‌ه له‌كوردستان ،وتی "ئه‌ش���ێ بۆ ده‌سته‌كانی پش���ت په‌رده بیزنس بێت ،ب���ه‌اڵم پێموای ه بۆ هونه‌رمه‌ندانی كوردس���تان به‌گشتی نه‌ك بیزنس نییه به‌ڵكو مافی ماندوبونی خۆشیان وه‌رناگرن". وتیشی "هه‌رچه‌نده به‌شێكی دیاری سینه‌ما بیزنسه‌و واش نه‌بێت زۆر كار ناكرێت". "ناكرێت هونه‌رمه‌ند بیت‌و به‌ش���ێكی زۆری كاته‌ك���ه‌ت بۆ هونه‌ره‌ك���ه‌ت ته‌رخان بكه‌ی‌و خه‌می ئه‌وه‌ت بێت خێزانه‌كه‌ت به‌چی‌و چۆن بژێنی���ت ،كه به‌داخه‌وه له‌كوردس���تان ئه‌م ه دۆخ���ی زۆرێ���ك له‌هونه‌رمه‌نده‌كانه" رۆژین شه‌ریفی وا ی وت. ئام���اژه ی به‌وه‌ش���دا "س���ه‌ره‌ڕای هه‌م���و
»æêīµ »ËĠňĥŎð ئا :شۆڕش محه‌مه‌د فیلمی (په‌ڕینه‌وه له‌غوبار)
ئاس���ته‌نگه‌كان هونه‌رمه‌ندی باش���مان هه‌ی ه ك ه تواناكانیان له‌ئاستێكی نێوده‌وڵه‌تیدایه، به‌اڵم پێویس���تیان به‌پش���تگیری زیاتره بۆ ئه‌وه‌ی زیات���ر ده‌ركه‌ون‌و خۆی���ان به‌دنیای دهرهوه بناسێنن". "ده‌نگۆی بونه پارتیم دوره له‌ڕاستییه‌وه" لهماوهی رابردودا ده‌نگۆی ئهوه باڵوكرایه‌و‌ه ك����ه گوایه رۆژین ش����ه‌ریفی بۆچون����ی نزیكه له‌بۆچونی پارتی دیموكراتی كوردس����تانه‌وه، له‌م باره‌یه‌وه شه‌ریفی ،وتی "به‌هیچ شێوه‌یه‌ك ئه‌و پڕوپاگه‌نده‌یه راست نییهو ئه‌و ده‌نگۆیه‌ش سه‌رچاوه‌كه‌ی چه‌ند الپه‌ڕه‌یه‌كی فه‌یسبوكن كه به‌ناوی منه‌وه دان����راون‌و هیچ په‌یوه‌ندیه‌كیان به‌منه‌وه نییه". سه‌باره‌ت به‌ئاواره‌بونی‌‌و به‌جێهێشتنی واڵتی ئێرانیش ،رۆژین ش����ه‌ریفی وت����ی "ئامانجمان پیش����اندانی ئه‌وه‌ی كه ناتوانن بمانوه‌ستێنن له‌به‌ده‌ستهێنانی ئامانجه‌كانمان ،وه‌كو كوردێك له‌ڕێگه‌ی هونه‌ره‌كه‌مه‌وه". وتیشی "له‌وانه‌یه بتوانن بمانچه‌وسێننه‌وه‌و زیندانم����ان بك����ه‌ن یاخود له‌خاك����ی خۆمان ده‌رمان بك����ه‌ن به‌اڵم ناتوان����ن خه‌ونه‌كانمان لێبسێننه‌وه". "قوربانی ژنبونم ده‌ده‌م" له‌ب����اره‌ی جوانی فه‌یس����ی خ����ۆی‌و كاری هونه‌ری خ����ۆی‌و تاچه‌ند ئه‌م هۆكارانه گرفتی كۆمه‌اڵیه‌تیان بۆ دروستكردوه ،رۆژین شه‌ریفی وت����ی "ژنبون خ����ۆی روب����ه‌ڕوی زۆر گرفتت ده‌كات ل����ه‌م واڵته .من بۆخۆم زۆر ههوڵمداوه روب����ه‌ڕوی ئه‌و گرفتانه ببم����هوهو رێگه نه‌ده‌م ببنه به‌ربه‌ست بۆم". وتیشی "بۆ نه‌مانی ئه‌م دۆخه‌ش بۆ نه‌وه‌كانی داهاتو یه‌كه‌م جار وه‌كو ژنێك دواتریش وه‌كو هونه‌رمه‌ندێك به‌ئه‌ركی خۆمی ده‌زانم روبه‌ڕوی ئه‌و گرفتانه ببمه‌وه‌و قوربانیشی بۆ بده‌م".
ك چێ ك ی چ ه م چ ه م اڵ ی و ه ك را هێنه‌ر ك چ ان ی سن ور ه ك ه ی ف ێر ی كارات ی ده‌كات
ی ئاهه‌نگ ازده‌كه‌م". شێوه‌یه‌ك ت گۆرانی
ئا :گۆران لوقمان
ژاڵ ه كچێكی ته‌مه‌ن 24ساڵه ،هه‌مو ی یاری كارتێی بڕیوه‌و قۆناغه‌كان ی كاراتێی ئێستا یاریزانی به‌ش ی چه‌مچه‌ماڵه ،ئه‌و یان هی وه‌رزش خه‌ونی گه‌وره‌ی ههیهو ده‌یه‌وێت ی كاراتێ بۆ بۆ له‌مه‌ودوا خول ی شاره‌كه‌ی بكاته‌وه، كچان تائه‌و وه‌رزشه به‌زیندویی بمێنێته‌وه.
��ه‌ری ئه‌و ��ه به‌ندی جۆره كاره
ه‌شی وه" مه‌ن����دانو ڕه‌ش وتی سه‌ندیكای خزمخزمێنه خه‌ڵكێك ��تا پاره‌ی چاوه‌ڕوانی به‌داخه‌وه
ژاڵ��� ه جیه���اد محه‌مه‌د له‌دایكبوی ساڵی1993یه‌و له‌چه‌مچه‌ماڵ نیشته‌جێیه، ی وه‌رزشكارێكی به‌توانا یاریی��� ه ی زۆرب��� ه ی وه‌رزشیه‌كانه ،خۆ وته‌ن���ی "هه‌میش��� ه ئه‌نجامه‌كان���م زۆر ی باش بون‌و یاریزان سه‌ره‌كی بوم".
ته‌كنه‌لۆژیا ژماره‌یه‌ك ایه‌تیكردن . وان له‌گه‌ڵ ����وكایه‌تی "به‌داخه‌وه ئه‌و كارانه نه‌رمه‌ندان
"باشترین یاریزانی چه‌مچه‌ماڵ بوم" ده‌ستپێكی ژیانی وه‌رزشی ئه‌م كچه له‌یاری كارات����ێ ده‌گه‌ڕێته‌وه ب����ۆ قۆناغی ناوه‌ندی قوتابخان����ه ،ژاڵ����ه له‌چاوپێكه‌وتنێك����دا بۆ ئاوێنه ،ده‌ڵێت "له2007هوه یاری ده‌كه‌م بۆ په‌روه‌رده‌ی قه‌زاكه‌م له‌قۆناغی ناوه‌ندییه‌وه، وه‌ك باش����ترین یاریزان����ی چه‌مچه‌م����اڵ هه‌ڵبژێردرام بۆ یاری په‌روه‌رده‌كان". ژاڵه تاكه كچ نیی����ه له‌قه‌زای چه‌مچه‌ماڵ یاریزانی كاراتێ بێت ،ب����ه‌اڵم ئه‌وانی دیكه وه‌ك ژاڵه درێژه‌ی����ان به‌كاره‌كه‌یان نه‌داوه، ژاڵه ئێس����تا پشتێنی ره‌ش����ی له‌و یارییه‌دا هه‌یه ،س����اڵی 2009هه‌ش����ت ك����چ پێكه‌وه ده‌چنه به‌شی كاراتێی كچانی یانه‌ی وه‌رزشی چه‌مچه‌ماڵ ،به‌اڵم ئێستا هاوڕێكانی ئه‌وكاتی ژاڵه وازیان هێناوه‌و ته‌نها ئه‌م به‌رده‌وامه. له‌و باره‌یه‌وه ژاڵه گله‌یی له‌كۆمه‌ڵگه‌كه‌ی ده‌كات ك����ه پێی ده‌ڵێن"چۆن ده‌بێت كچێك له‌كۆمه‌ڵگ����ه وه‌رزش بكات؟ ده‌ڵێن وه‌رزش ئیشی كوڕه به تایبه‌ت كاراتی". رێگریی����ه‌كان ژاڵه‌ی����ان نه‌وه‌س����تاندوه، ئه‌و له‌ئاس����تی عێ����راق‌و نێوده‌وڵه‌تی بوه‌ته پاڵه‌وان. "گه‌ر خوێندن بهێڵێت ئه‌نجامی زیاتر به‌ده‌ستده‌هێنێت" له‌یه‌ك����ه‌م پاڵه‌وانێت����ی ناوخۆیی����دا ك����ه له‌دهۆك به‌ش����داری كردوه س����اڵی ،2009 توانی پله‌ی س����ێهه‌م به‌ده‌ست بهێنێت و دو
ته‌‌رازو پێویس���تە دەرونت هێور بکەیتەوەو کارەکان بەش���ێوەیەکی ئاس���اییو دانایی وەرگ���رە .كاتێك���ی زیاترت پێویسته بۆئه‌وه‌ی تۆ ده‌ته‌وێت.
دوپشک بەرەو پێشچونێکی زۆر لەپیشەکەتدا بەدیدەکرێ���ت ئ���ەوەش بەه���ۆی پاڵپش���تیت بۆ پڕۆژەیەک���ی جۆری تایبەت ک���ە گەرەنت���ی داهاتویەکی گەشاوەت بۆ دەکات.
که‌‌وان گۆڕانی خێرا لەپیش���ەکەتدا دەبێتە هۆی زیاتر ئارامبونت لەباری داراییو خێزانییەوە ،خۆشەویستەكەت هەوڵی زانینی پڕۆژەکانی داهاتوت دەدات.
11
جاریش بوه‌ته پاڵه‌وان����ی كاراتێی عێراقی، له‌س����اڵه‌كانی 2014له‌شاری هه‌ولێ و 2015 له‌شاری كه‌ركوك كه تیایاندا پله‌ی یه‌كه‌می به‌ده‌ستهێناوه. هه‌ر له‌ناوخۆدا ئه‌و كچه یاریزانه‌ی كاراتێ ئه‌نجام����ی ب����ه‌رزی نه‌بوه ،به‌ڵك����و له‌واڵتی ئێرانیش ل����هدو پاڵه‌وانێتی له‌ئه‌س����فه‌هان به‌فه‌ردی به‌ش����داری كردوهو پله‌ی سێهه‌می به‌ده‌س����تهێنا وهو دوات����ر له‌كرماش����ان به‌گ����روپ به‌ش����دار بون‌و پل����هی یه‌كه‌میان مسۆگه‌ركردوه. ساڵح نه‌سره‌دین راهێنه‌ری ئه‌م یاریزانه، له‌باره‌ی ژاڵه‌وه وتی "ژاڵه له‌گه‌ڵ ئه‌وه‌ی كچ بوه هاوش����انی كوڕان چاالك بوهو ئه‌نجامی باشی مسۆگه‌ركردوه". ناوب����راو ب����اوه‌ڕی واب����و ژاڵ����ه خوێندن س����ه‌رقاڵی كردوه ،ئه‌گینا كاری گه‌وره‌ترو ئه‌نجامی زیاتری به‌ده‌ستده‌هێنا. ژاڵه ده‌ڵێت "به‌رده‌وام ده‌بم ،ده‌مه‌وێت بۆ له‌م����ه‌ودوا وه‌ك راهێنه‌ر كچانی ئاره‌زمه‌ندی س����نوره‌كه فێری یاری كاراتی بكه‌م" .وه‌ك هه‌نگاوی سه‌ره‌تاش ئێستا مامۆستای هۆڵی له‌شجوانیه له‌چه‌مچه‌ماڵ بۆ خانمانی قه‌زاكه. ناوبراو جگه له‌مه‌دالیاو كاس����ی سه‌ركه‌وتن، خاوه‌نی 13بڕوانامه‌ی نێوده‌وڵه‌تیه. ژاڵ����ه له‌ئێس����تادا خوێن����دكاری كۆلێژی په‌روه‌رده‌ی وه‌رزشی س����لێمانیه له‌قۆناغی چوار‌و له‌باره‌ی كاراتێوه وتی "كاراتێ متمانه به‌خۆبونی ته‌واوی به‌من به‌خشیوه".
گیسک راس���تگۆیی‌‌و راش���کاوی لەگ���ەڵ هاوژینەکەت کەمێک قورس���ە بەاڵم لەوانەی���ە سروش���تی پەیوەندیت���ان دیاریبکات بۆ رۆژانی داهاتو.
سه‌‌تڵ ئەنجامدان���ی هەندێ���ک وەرزش��� ی پیاس���ەکردن رۆژانە رێگری دەکات ل���ەو توڕەبونەت ک���ە دەبێتە هۆی هەڵچونت .شه‌ممه به‌ختی تۆیه.
سیناریۆو ده‌رهێنان :ش����ه‌وكه‌ت ئه‌مین كوركی وێنه‌گرتن :توره‌ج ئه‌ساڵنی مۆسیقا :محه‌مه‌د ره‌زا ده‌روێشی مۆنتاژ :ئیبراهیم سه‌عیدی به‌رهه‌مهێن����ان :ناری����ن فیلم-هه‌رێم����ی كوردستان 2006 نواندن :ع����ادل عه‌بدولڕه‌حم����ان ،ئه‌یام ئه‌كره‌م ،حسێن حه‌سه‌ن ،ئه‌حالم نه‌جات، عه‌به‌ڕه‌ش ،رزگار سدیق. پرۆدیس����ه‌ر :حه‌س����ه‌ن عه‌لی ،شه‌وكه‌ت ئه‌مین كوركی ،مه‌نسور تورال روداوه‌كان����ی فیلمه‌ك����ه باس له‌س����اڵی 2002و كاتی پرۆس����هی ئازادكردنی عێراق ده‌كات له‌الیه‌ن ئه‌مریكییه‌كانه‌وه‌‌و چیرۆكی منداڵێكی پێنج سااڵن ده‌گێڕێته‌وه به‌ناوی سه‌دام. ئه‌م منداڵه رێگه‌ی گه‌ڕانه‌وه‌ی بۆ ماڵه‌وه ونك����ردوهو دو پێش����مه‌رگه ده‌یدۆزن����هوهو ده‌یانه‌وێت بیگه‌ڕێننه‌وه بۆ ماڵه‌كه‌ی‌‌و الی كه‌سوكاره‌كه‌ی. ئه‌و دو پێشمه‌رگه یه‌كێكیان ناوی ئازاده‌‌و ده‌یه‌وێ����ت منداڵه‌ك����ه بگه‌ڕێنێته‌وه بۆ الی كه‌سوكاره‌كه‌ی ،هه‌رچی پێشمه‌رگه‌كه‌ی تره به‌ناوی ره‌شید به‌هۆی ناوه‌كه‌یه‌وه هاوسۆز نیی����ه له‌گ����هڵ منداڵه‌ك����هو له‌كاتێكدا ئه‌و دوانه مش����تومڕیان له‌باره‌ی گه‌ڕان به‌شوێن كه‌س����وكاری منداڵه‌كه یان گواس����تنه‌وه‌ی خۆراكه ،منداڵه‌كه له‌گه‌ڵ خۆیان ده‌هێنن‌و ده‌یبه‌ن به‌بێ ئه‌وه‌ی كه‌س بیناسێته‌وه. دواج����ار منداڵه‌ك����ه ده‌به‌نه ب����اره‌گای هێزه‌كان����ی ئه‌مری����كاو ئه‌وانی����ش نایگرنه خۆی����ان‌و دوات����ر ده‌یبه‌ن ب����ۆ الی ئیمامی یه‌كێ����ك له‌مزگه‌وته‌كان‌و به‌هه‌مان ش����ێوه ئه‌ویش نایگرێته خۆی. له‌و س����ه‌فه‌ره‌دا ره‌شید به‌توندی مامه‌ڵه له‌گه‌ڵ سه‌دامی گچكه‌دا ده‌كات‌و له‌والشه‌وه دایك‌و باوكی بێهوده به‌شوێن منداڵه‌كه‌یاندا ده‌گه‌ڕێن له‌هه‌مو شوێنێك. له‌وكاته‌ش����دا ره‌ش����ید‌و ئ����ازاد له‌ماڵی منداڵه‌ك����ه نزی����ك ده‌بن����هوه ده‌كه‌ون����ه بۆسه‌یه‌ك‌و ئازاد ده‌كوژرێت. فیلمه‌ك����ه له‌الیه‌ن كۆمپانی����ای نارین بۆ به‌رهه‌مهێنانی هونه‌ری له‌هه‌رێمی كوردستان به‌هاوكاری وه‌زاره‌تی رۆش����نبیری هه‌رێم‌و كوردستان تیڤی هاتۆته به‌رهه‌م. شه‌وكه‌ت ئه‌مین كوركی له‌دایكبوی ساڵی 1973ی شاری زاخۆی هه‌رێمی كوردستانه، س����اڵی 1975به‌هۆی دۆخی سیاس����ییه‌وه خانه‌واده‌كه‌ی ناچاربون هه‌رێمی كوردستان جێبهێڵ����نو روبكه‌نه واڵتی ئێ����ران‌و هه‌تا س����اڵی 1999له‌و واڵته مانه‌وه‌‌و شه‌وكه‌وت ئه‌مین كوركی هونه‌ری سینه‌مای له‌و واڵته به‌شێوه‌ی ئه‌كادیمیانه خوێند. له‌خولێكی ئه‌نجومه‌نی س����ینه‌مای الوانی ئێران له‌س����اڵی 1995به‌ش����داری كردوه، له‌واڵت����ی ئێ����ران‌و هه‌رێم����ی كوردس����تان له‌شانۆ‌و ته‌له‌فزیۆن‌و سینه‌ما كاری كردوهو خێزانداره‌‌و سێ منداڵی هه‌یه. فیلم����ی (په‌ڕینه‌وه له‌غوب����ار) یه‌كه‌مین به‌رهه‌می ریوایی درێژی ش����ه‌وكه‌ت ئه‌مین كوركییه.
نه‌‌هه‌‌نگ ئەگەر ئامادەییت هەیە بۆ پاڵنەرێک ئەوا دودڵ مەبە لەڕاشکاویی لەگەڵ خێزات ،دورکەوتن���ەوە لەتوڕەبون باشترین رێگەیە.
10
rangalayawene@gmail.com
ره‌نگاڵه
س ی ح ر ی ئازه‌ربایجان: "زینه‌یده" ژن ه كورد ی ج و ا ن ئه‌و هه‌اڵن هی كه ده‌رباره‌ی ی خۆمان شه‌رمامن ده‌كرد ی له‌كوردبون ) )560سێشه‌مم ه 2017/1/10
ی مو ده‌وترێت له‌یزه‌ر
ئا :زانا حه‌مه غه‌ریب كورده‌كانی قه‌وقاز كه ئێستا دابه‌شبون به‌سه‌ر (ئازه‌ربایجان‌و جۆرجیاو ئه‌رمینیاو كازاخستان‌و چیچان‌و روسیا)و كاتێك كه‌سێك ده‌بینن‌و ده‌زانن كه كورده زۆر خۆشحاڵ ده‌بن‌و ده‌كه‌ونه گێڕانه‌وه‌ی سه‌رگوزشته‌و ژیانی كورد له‌رابردوو ئێستای ئه‌و واڵتانه. زینه‌یده ژنێكی كوردی ته‌مه‌ن 67ساڵه ،له‌یه‌كێك له‌شه‌قامه‌كانی رۆس���تاڤیلی خه‌ریكی فرۆشتنی چه‌ند كه‌لوپه‌لێكه كه به‌ده‌س���تی خۆی دروس���تی كردبون، ئه‌وه‌ی سه‌رنجراكێش���ه ئه‌م خاتونه له‌گه‌ڵ فرۆشیاری به‌رده‌وام خه‌ریكی خوێندنه‌وه‌ی رۆژنامه‌و گۆڤاره‌كانه.
هه‌ندێ����ك هه‌ڵ����ه ده‌رب����اره ی له‌ی����زه‌ری مو ب����اوه له‌ناو خه‌ڵكدا ك����ه زیانبه‌خش����هو گرف����ت بۆئه‌و كه‌سانه دروست ده‌كات كه به‌كاری ئه‌هێن����ن .زۆرێك له‌و كه‌س����انه‌ی س����ه‌ردانمان ده‌ك����ه‌ن ده‌ڵێن ئایا راس����ته كه له‌ی����زه‌ر ئه‌بێته هۆی نه‌زۆك����ی بۆهه‌ردو ره‌گ����ه‌ز یاخود ئه‌بێت����ه ه����ۆی زیادكردن����ی موه نه‌رم����ه‌كان ی����ان له‌بارچ����ون یان
هه‌ندێ ك����ه‌س ده‌ڵێن ئه‌بێته هۆ ی چونه ن����اوه‌وه‌ی مو .له‌ڕاس����تیدا ئه‌مانه هیچیان راست نین چونكه له‌یزه‌ر به‌هیچ ش����ێوه‌یه‌ك ناچێته ده‌ره‌وه‌ی پێست‌و ئه‌و ته‌نها ئیش له‌س����ه‌ر پێس����ته‌كه ئه‌كات .به‌اڵم ئێم����ه بۆئه‌و كه‌س����انه‌ی دوگیانن پێیان ده‌ڵێین باشتروایه دوای سێ مانگ بكرێت ،هه‌روه‌ها س����ه‌باره‌ت به‌وه‌ی كه ئایا موه نه‌رمه‌كان زیاد
ناونیش���ان :به‌ختیاری -شه‌قامی س���ه‌ره‌كی به‌رامبه‌ری سالۆن ئه‌سته‌مبوڵ
ده‌كات ئه‌مه‌ش راس����ت نیه ته‌نها ئه‌وه‌ی ك����ه موه ره‌ق����ه‌كان زوتر له‌ناو ده‌ب����ات‌و ئه‌مانی تر دره‌نگ تر .هه‌میشه الیه‌نی باشی‌و خراپی هه‌ر كارێك توێژینه‌وه ده‌ریده‌خات، هه‌تا ئێس����تا هیچ توێژینه‌وه‌یه‌ك ئاماژه‌ی ب����هوه نه‌كردوه كه زیانی هه‌ی����هو كێش����ه دروس����ت ده‌كات به‌ڵكو له‌ئێستادا به‌باشترین رێگه داده‌نرێت بۆله‌ناوبردنی مو.
ژماره ته‌له‌فۆنی 0533183536 - 07706581971 فه‌یسبوكmedicalclinicsuly :
" له‌خانه‌واده‌یه‌ك���ی ك���وردی ناوچ���هی قوبادلی���م له‌ئازه‌ربایجان" س���ه‌باره‌ت به‌ژیان���یو كاركردن���ی ،له‌لێدوانێكی بۆ ئاوێنه وتی"من كوردم له‌خانه‌واده‌یه‌كی كوردی ناوچه‌ی قوبادلی���م له‌ئازه‌ربایجان ،به‌داخ���هوه لهدوای روخانی كوردستانی س���ور ناوچه‌كه‌مان كه‌وته ژێر ده‌سه‌اڵتی ئه‌رمینیاوه". وتیشی "كورده‌كان زیاتر له %75دانیشتوانی هه‌رێمی كوردستانی سوریان پێكده‌هێنا". ئه‌و ئاماژه‌ی به‌وه‌ش���دا "هه‌رێمه‌كه له‌س���اڵی 1923 كورده‌كان دروستیان كرد كه پایته‌خته‌كه‌ی الجین بو، به‌اڵم سیاسه‌تی خراپی س���تالین‌و توركه‌كان وایانكرد ك���ورد په‌رته‌وازه ببێ���ت‌و له‌س���اڵی 1929هه‌رێمه‌كه له‌ناوچ���و "تاجییه‌ف "ی ئازه‌ری فه‌رمانره‌وایی كردوهو هه‌وڵی تواندنه‌وه‌و له‌ناوبردنی كوردو هه‌رێمی س���وری داوه". زینه‌یده جه‌غت له‌سه‌ر ئهوه دهكاتهوه كه كورده‌كان له‌الیه‌ن تورك‌و ئازه‌رییه‌كانه‌وه به‌چاوی سه‌یر ته‌ماشا ده‌كرێن‌و له‌و باره‌یه‌وه وتی "به‌سیاس���ه‌تی ش���كاندنی كوردو ناوهێنانیان به‌دواكه‌وتوو نه‌خوێنده‌وارو چیایی واده‌كات كورده‌كانی ئازه‌ربایجان ش���ه‌رم له‌كوردبونی خۆیان بكه‌ن‌و له‌الیه‌ن تورك‌و ئازه‌رییه‌كانیش به‌چاوی كه‌م سه‌یربكرێن ،هه‌میش ه سیاسه‌تێك هه‌بوه بۆ ئه‌وه‌ی نه‌خوێنن‌و به‌خه‌ڵكی نه‌خوێنده‌وار ناوببرێن". وتیش���ی "ئه‌و سیاس���ه‌تانه وای كردب���و كه دایكم ئه‌گه‌رچی نه‌خوێنده‌وار بو به‌اڵم هه‌میشه هانمان بدات
بخوێنین‌و خۆمان پێش بخه‌ین". "له‌ڕێگه‌ی فرۆشتنی ئه‌م كااڵیانه‌وه به‌رده‌وامی به‌ژیانم ده‌ده‌م" ئاماژه‌ی به‌وه‌شدا "من باوكم به‌هۆی ئه‌وه‌ی سه‌ربازبو له‌شه‌ڕدا شه‌هیدكراو ئه‌مه‌ش وایكرد نه‌توانین بخوێنین‌و سه‌رقاڵی كاری كشتوكاڵ‌و ئاژه‌ڵداری ببین ،به‌اڵم هاندان‌و وه‌س����یه‌تی دایكم بۆ من گرنگ ب����و كه به‌نه‌خوێنده‌واری نه‌مێنمه‌وه له‌ژیاندا". جه‌غتیش له‌س����ه‌ر ئهوه دهكاتهوه ك����ه "دوای ئه‌وه‌ی ژیانی هاوس����ه‌ریم پێكهێنا چومه ب����ه‌ر خوێندن‌و له‌گه‌ڵ ئه‌وه‌ش ئه‌ب����و دایكایه‌تیم بكردای����هو ماڵداریم بكردایه‌و هاوكاری هاوسه‌ره‌كه‌شم بكردایه چونكه نه‌خۆش بو". وتیش����ی"خوێندنم ته‌واوك����ردو له‌ته‌مه‌نی 47س����اڵی به‌شی په‌رس����تاریم ته‌واو كردو ئێستاش له‌نه‌خۆشخانه كارده‌ك����همو منداڵه‌كان����م خوێندنی����ان ت����ه‌واو كردوهو ئه‌ندازیارو مامۆستاو پزیشكن". ئه‌و خۆش����حاڵی خۆی ده‌ربڕی ب����ه‌وه‌ی كه ده‌توانێت خزمه‌تی نه‌خۆش����ه‌كان بكات‌و چاره‌سه‌ریان بكات‌و وتی "له‌م ش����ه‌قامه‌ش له‌رێگه‌ی فرۆش����تنی ئ����هو كااڵیانه‌ی به‌ده‌سته‌كانی خۆم دروستیان ده‌كه‌م ده‌توانم به‌رده‌وامی به‌ژیان بده‌م". " ژن ئه‌توانێت گۆڕانكاری گهوره دروست بكات" وتیش����ی "به‌بڕوای من ده‌بێت ژن كاربكات‌و بخوێنێت‌و
سیاس����ه‌ت بكات چونكه ژن ئه‌توانێت گۆڕانك له‌ژیانی كۆمه‌ڵگه دروست بكات". ئاماژه‌ی به‌وه‌ش����دا "له‌رابردو له‌م ناوچه‌یه كورد ده‌وترا نه‌خوێن����ده‌وارو دواكه‌وتوو ژنانی به‌كه‌م سه‌یركراون". وتیشی"به‌اڵم ئێستا پێچه‌وانه‌یه ،پیاوه‌كانم كایه‌كاندا خزمه‌ت ده‌كه‌ن‌و ژنانی كوردیش شو دیاره". ئ����هو جه‌غت له‌س����ه‌ر ئ����هوه دهكاتهوه كه به‌كوردبونی خۆیان ده‌ك����هنو لهوبارهیهوه و له‌كوردبون����ی خۆمان ش����ه‌رممان دهكردو له‌ز نه‌مانده‌وێ����را بڵێی����ن كوردین ،به‌اڵم ئێس����ت به‌كوردبونی خۆمانه‌وه ده‌كه‌ین".
"گه‌ر نه‌چه‌وسێنراینایه‌ته‌وه ئێستا گه‌وره‌ترین ناوچه‌كه ده‌بوین" وتیش����ی"من رۆژانه له‌م ش����ه‌قامه له‌هه‌مو ده‌بینم‌و ب����ۆ زۆربه‌یان چیرۆك����ی نه‌هامه‌تی‌‌و خۆم ده‌گێڕم����هوه بۆ ئه‌وه‌ی به‌ئازاره‌كانم����ا ئه‌گه‌ر نه‌چه‌وسانراینه‌ته‌وه ئێستا گه‌وره‌ترین ناوچه‌كه ئه‌بوین". "ش����انازی ده‌كه‌م وه‌ك ژنێكی كورد كارد‌ه ژنێ����ك ده‌خوێنم����هوهو وه‌ك ژنێك خزمه‌ت����ی ده‌كه‌م‌و خۆشحاڵم له‌نێوكوردا ژنانی مه‌زن ه ئێستاش ژنانی كورد به‌ته‌واوه‌تی پێشكه‌وتون وای وت.
ره‌زا چاوڕه‌ش :به‌ندبێژی ناكه‌م‌و
نامه‌وێت گۆرانی به‌سه‌ر كه‌سدا هه‌ڵبده‌م ئا :مه‌زهه‌ر كه‌ریم هونه‌رمه‌ند ره‌زا چاوڕه‌ش له‌كۆتا رۆژه‌كانی ساڵی 2016نوێترین به‌رهه‌می به‌ناوی چۆن شێت نه‌بم باڵوكرده‌وه‌‌و سه‌رقاڵی كارێكی نوێشه به‌ناوی شێخ فه‌تاح‌و شێخ محێدین.
خورماڵیه‌‌و ئاریان جه‌الل موزیكی دابه‌شكردوه‌‌و وێنه‌گرتن‌و ده‌رهێنان ئیبراهیم فه‌تاحه". وتیش����ی"گۆرانیه‌كی دیك����ه‌م به‌ناوی چۆن ش����ێت نه‌بم باڵوكرده‌وه كه ئاوازو مۆس����یقاو دابه‌ش����كردنی كارزان كامی����ل‌و هۆن����راوه‌ی ئیس����ماعیل خورماڵیی����هو وێنه‌گرتن����ی دیار مه‌هدی-یه".
له‌ب����اره‌ی گۆرانیوتن����هوه ،ره‌زا چ����اوڕه‌ش "ئه‌وه‌ی له‌كاری ڕۆژانه‌دا په‌یدای ده‌كه‌م له‌چاوپێكه‌وتنێكی له‌گ����هڵ ئاوێنه وتی "هه‌تا له‌گۆرانی وتندا سه‌رفی ده‌كه‌م" مردن ب����ه‌رده‌وام ده‌بم له‌گۆرانی وتن ،هه‌رچیم "ئه‌وه‌ی له‌كاری ڕۆژانه‌دا په‌یدای ده‌كه‌م كه ده‌ستده‌كه‌وێت ده‌یده‌مه كاره هونه‌رییه‌كانم". وتیش����ی "نوێتری����ن كاری هونه‌ریم به‌ناوی كاری چێش����تخانه‌یه له‌گۆرانی وتندا س����ه‌رفی ش����ێخ فه‌تاح‌و شێخ محێدینه‌و‌ه باڵوده‌كه‌مه‌وه ده‌كه‌م" ره‌زا چاوشین وای وت. وتیش����ی "ئهوه هیوایه‌تێكی ژیانمه ناتوانم كه كارێكی كۆنی هونه‌رمه‌ند میدیا حسێنه". ده‌س����تبه‌ردانی كاری هونه‌ری ببم‌و ئهوه وه‌ك خوێن وایه بۆ ژیانم". "هونه‌ر ده‌ریایه‌و من له‌لێواریدام" ئام����اژه‌ی به‌وه‌ش����دا "نامه‌وێ����ت هه‌رگی����ز ره‌زا له‌تیف ناسراو به‌ڕه‌زا چاوڕه‌ش له‌ساڵی 1974له‌گه‌ڕه‌كی كانیئاسكانی شاری سلێمانی منداڵه‌كانم بب����ن به‌هونه‌رمه‌ند كه خاوه‌نی دو له‌دای����ك بوه ،له‌س����اڵی 1992یه‌كه‌م گۆرانی كوڕو كچێك����م ،هونه‌رمه‌ندو هونه‌ر له‌م واڵته‌دا تۆماركردوه‌‌و س����ه‌ره‌تا به‌گۆرانی شاد ده‌ستی بۆ هه‌ندێ����ك كه‌س زۆر باش بوهو بۆ هه‌ندێك به‌كاری هونه‌ری كرده‌وه‌‌و دواتر گۆرانی ریتمی كه‌سیش ته‌نها قوربانیدان بوه". وتیشی "ئێمه له‌كاتی قه‌یرانه‌كاندا نه‌مانتوانی خاوی تۆماركردوه‌‌و بڕوای وایه به‌كاری هونه‌ری خاو زیاتر ناسراوه‌‌و خاوه‌نی چه‌ندین به‌رهه‌می به‌رهه‌م����ی ن����وێ باڵوبكه‌ین����هوهو دواكه‌وتین كلیپكراوی خۆیه‌تی ،له‌باره‌ی به‌رهه‌مه‌كانیه‌وه له‌گۆرانی وتن ده‌بێت ئێستا قه‌ره‌بوی بكهینهوه وتی"هونه‌ر ده‌ریایه‌و م����ن له‌لێواریدام ده‌بێت ساڵی پار دو به‌رهه‌مم باڵوكردۆته‌وه". به‌رده‌وام بم تابه‌جێ نه‌مێنم .له‌س����اڵی 2015 "له‌گه‌ڵ فه‌وزای سیاسی فه‌وزای هونه‌ریش به‌رهه‌مێكم به‌ن����اوی كیژی الدێ باڵوكردۆته‌وه په‌یدا بوه" له‌گه‌ڵ تیپ����ی مۆس����یقای فۆلكل����ۆری كورد ره‌زا چ����اوڕه‌ش پێیوایه زۆربه‌ی كه‌ناڵه‌كانی تۆمارمكردوه‌‌و له‌س����اڵی 2016كارێكی دیكه‌م به‌ناوی بانه‌مه‌ڕ تۆماركردوه ئاوازی هونه‌رمه‌ند راگه‌یاندن خزمه‌ت����ی هونه‌رمه‌ندان ناكه‌ن‌و بۆ كه‌م����ال محه‌م����هدو هۆن����راوه‌ی ئیس����ماعیل مه‌رامی چه‌ند كه‌س����ێك دانراون‌و لهوبارهیهوه
کاوڕ بەوتن���ی راس���تییەکان روبەڕو ی هاوژینەک���ەت ب���ەرەوە چونکە تۆ ناتوانی���ت لێ���ی دورکەویت���ەوە، لێکتێگەیش���تنتان لەگ���ەڵ یەکتردا زۆرە.
گا
دوانه
هەندێک کەس هەوڵ���ی زڕاندنی ناوت ئەگەر بەدوای باش���ترین رێگەچارەدا دەدەن لەپیش���ەکەتدا بۆی���ە وریابە ،دەگەڕێی���ت ب���ۆ بەهێزکردنی پێگە ی لەگەڵ ئەوەشدا دەرئەنجامی کارەکانت کارکردن���ت ئ���ەوا کۆمەڵێ���ک ب���وار لەبەردەمتدا بەدیدەکەیت. بەم زووانە دەرناکەون.
قرژاڵ
هاتنی ئامێری دیج����هی بۆ هۆڵه‌كانی گێڕان ته‌نها كاری شه‌وه ئاهه‌نگ سا ئه‌و ئاماژه بهوه ده‌كات كه"به‌هیچ كاری به‌ندبێژی ئه‌نجام نادات‌و نایه‌وێت به‌سه‌ر كه‌سدا هه‌ڵبدات". وتیش����ی "ده‌توان����م له‌ته‌وقی س��� كه‌س����هوه تا ب����ه‌ری پێی ئه‌و كه‌س��� به‌س����ه‌ردا بڵێم به‌اڵم حه‌زم ل����هو ج نه‌بوه‌‌و نامه‌وێت".
وتی "كه‌ناڵه‌كانی راگه‌یاندن فیلته‌ریان نه‌ماوه بۆ كاره هونه‌رییه‌كان‌و ئه‌وه‌ی خۆیان بیانه‌وێت ئ����هوه باڵوده‌كه‌نه‌وه‌‌و چه‌ندین جار به‌رهه‌ممان ب����ردوه بۆ كه‌ناڵ����ه‌كان به‌بێ هی����چ تێبینی‌‌و سه‌رنجێك وه‌النراوه". وتیشی "س����ااڵنی هه‌ش����تاكان‌و نه‌وه‌ته‌كان زۆر له‌ئێس����تا باش����تربو كه ته‌نها دو كه‌ناڵی ته‌له‌فزیۆنی هه‌بو". ئاماژه‌ی به‌وه‌شدا كه ئه‌و كات به‌رهه‌مه‌كانیان زیات����ر باڵوده‌بوه‌وه‌‌و له‌وباره‌ی����هوه وتی "هه‌ر " ده‌ستله‌كاركێشانه‌وه‌م پێشكه كاتێك به‌رهه‌مێكی نوێت ده‌برد چه‌ند به‌ڕێزێك سه‌ندیكای هونه‌رمه‌ندان كردو هه‌ڵسه‌نگاندنیان بۆ كاره‌كانمان دهكردو پێیان س����ه‌باره‌ت به‌س����ه‌ندیكای هونه‌رم ده‌وتین ،به‌اڵم له‌ئێستادا چۆن فه‌وزای سیاسی دروس����تبوه به‌هه‌مان شێوه فه‌وزای هونه‌ریش خزمه‌ت����ی هونه‌ره‌كه‌ی����ان ،ره‌زا چاوڕ "ده‌ستله‌كاركێشانه‌وه‌م پێشكه‌شی س په‌یدابوه". هونه‌رمه‌ندان كردوه ئه‌ویش بوه به‌خ " هونه‌رو گۆرانی وه‌ك سااڵنی ڕابردو تام‌و من كاتێك خزمه‌ت����ی هونه‌رمكردوه هه‌بوه له‌دایك نه‌بوه به‌اڵم ئه‌و ئێس��� چێژی نه‌ماوه" ره‌زا چ����اوڕه‌ش گله‌ی����ی ل����هوه ده‌كات كه بۆ س����ه‌رفده‌كرێت منیش ده‌بێت له‌چ هون����ه‌ری ره‌س����ه‌نی ك����وردی په‌راوێزخراوه‌‌و س����ه‌ندیكای هونه‌رمه‌نداندابم ك����ه لهوبارهیهوه وتی "ئه‌وه‌ی كاری له‌سه‌ر ناكرێت هیچیان بۆ هونه‌رمه‌ندان نه‌كردوه". وتیشی "له‌مڕۆدا دنیای زانیاری‌‌و ت ئاوازی ره‌سه‌نی كوردی‌و خزمه‌تكردنی هونه‌ری كوردییه هه‌ربۆیه هونه‌رو گۆرانی وه‌ك سااڵنی زۆرترین ف����ه‌وزای دروس����تكردوهو ڕاب����ردو تام‌و چێ����ژی نه‌ماوه له‌م����اوهی هه‌ر فه‌یسبوك‌و په‌یج دروستبوه بۆ سوكا رۆژێكدا گۆرانیه‌كت بۆ باڵوده‌كه‌نه‌وه كه ئهوه به‌هونه‌رمه‌ندانی ره‌سه‌ن‌و كۆچكردو". ئه‌و ئام����اژه‌ی ب����ه‌وه‌دا كه ئ����هو یه‌كێكه له‌فه‌وزاكانی هونه‌ری كوردی". وتیشی "له‌سه‌ره‌تادا به‌گۆرانی شاد ده‌ستم ئ����ه‌وه‌دان ره‌خن���� ه هه‌بێت نه‌ك س� پێك����رد كه هی����چ كه‌س����ێك هان����ده‌رم نه‌بو به‌هونه‌رمه‌ن����دانو لهوبارهیهوه وتی " هه‌رله‌منداڵی����هوه ح����ه‌زم به‌گۆران����ی وتن بو نازانین ئه‌و كه‌س����انه كێن‌و بۆچی ئ زۆركاری هونه‌ریم تۆماركردوه له‌ئاهه‌نگه‌كاندا ده‌كه‌ن كه ته‌ش����هیر به‌زۆرب����هی هون به‌اڵم به‌داخه‌وه لهدوای وه‌النانی هونه‌رمه‌ندان‌و ده‌كات‌و حكومه‌ت لێی بێده‌نگه".
شێر
کەسی دڵسۆزو بەوەفای وەک تۆ نابێت لەهەڵس���وکەوتەکانی هاوژینەک���ەت بەو ئاس���انییە خۆی بدات بەدەستەوە تێبگە ،چونکە ئەو لەبەر تۆ پێداگری بۆ راستی کارەکان ،چونکە تۆ توانای لەزۆر شت کرد. هەستانەوەو دوبارە هەنگاونانت هەیە.
فه‌‌ریک کات���ی خۆش ب���ەرەو روی تۆ دێت‌و نیش���انەکانی ل���ەدوای چەند رۆژێک دەردەک���ەون بەتایبەت دوای ئەوەی نیازە پاکەکان بەو ئاڕاستەیەن.
بیروڕا
) )560سێشه‌مم ه 2017/1/10
birura. awene@gmail. com
بایكۆت‌و چۆنیه‌ت ی وه‌به‌رهێنان ی ده‌رئه‌نجامه‌كانی
موحسین ئه‌دیب ی مه‌ده‌ن����ی ك����هی خ����ۆی خه‌بات���� ده‌سه‌پێنێت؟ ده‌رئه‌نجامه‌كان����ی بایك����ۆتوخۆپیشاندانهكان چی بون؟ ده‌رئه‌نجامه‌كان����ی بایك����ۆتووهبهرهێنانی یه‌كه‌م :ئه‌نجامی مه‌عنه‌وی ده‌رئه‌نجام����ه ده‌ره‌كییه‌كانی بایكۆتكامانهن؟ ئه‌نجامه سمبولییه‌كان ده‌ره‌نجامه به‌رجه‌سته‌كان وه‌به‌رهێنانی ئه‌م دهرئهنجامانهی بایكۆت الیه‌نه سلبیه‌كان دوا وتهی خۆی خه‌باتی مه‌ده‌نی كه ده‌سه‌پێنێت؟ ئه‌گه‌ر بونی سته‌م‌و نادادی ئاسایی نه‌بێت، ئه‌وا به‌دڵنیایی����هوه زۆر چاوه‌ڕوانكراوه، به‌اڵم ئه‌وه‌ی ئاسایی نییهو چاوه‌ڕوانكراو نییه (له‌كۆمه‌ڵگایه‌كی زیندودا) بریتییه له‌نه‌بون����ی هیچ ج����ۆره ناڕه‌زایه‌تییه‌ك له‌به‌رامبه‌ر ئ����هو س����ت همو نادادیانه‌دا. لێ����ره‌وه خه‌باتی مه‌ده‌نی وه‌ك جۆرێكی نمونه‌ی����یو ب����ااڵ له‌خه‌ب����ات ،خ����ۆی ده‌سه‌پێنێت. له‌م س����ۆنگه‌یه‌وه مامۆستایان‌و خه‌ڵكی شاروش����ارۆچه‌كانی هه‌رێمی كوردستان ل����ه 3مانگ����ی راب����ردودا وه‌ك جۆرێك له‌هه‌ڵوێس����ت ،خه‌بات����ی مه‌ده‌نی����ان ده‌سپێكرد ،له‌مڕوه‌شه‌وه دو میكانیزمیان گرته به‌ر ،یه‌ك����ه‌م بایكۆتی هۆڵه‌كانی خوێندن‌و به‌ته‌نیشتییشه‌وه گردبونهوهو خۆپیشاندان. بۆیه لێره‌دا گرنگه جۆره هه‌ڵسه‌نگاندێك بۆ ئه‌و 3مانگه له‌خه‌بات بكه‌ین‌و بزانین ئایا هیچ ئه‌نجامێكی پێكاوه؟ ی بایكۆت‌و ده‌رئه‌نجامه‌كان خۆپیشاندانه‌كان چی بون؟ بێگوم����ان هی����چ خه‌باتێ����كو هی����چ میكانیزمێ����ك ره‌نگ����ه نه‌توانێت ئه‌وه‌ی خه‌بات����كاری مه‌ده‌نی ده‌یه‌وێت س����ه‌د له‌سه‌د به‌ده‌س����تی بێنێت ،له‌مڕوه‌شه‌وه بایكۆتی خوێندن كه ئامانجی سه‌ره‌كی هه‌ڵوه‌شاندنه‌وه‌ی سیستمی پاشه‌كه‌وتی
ده‌سه‌اڵت ی بێده‌سه‌اڵت كرد :ده‌سه‌اڵت له3 مانگی رابردودا زۆر به‌زه‌ق ی ئه‌و مه‌سیجه ی پێگه‌یشت ك ه ئه‌و به‌س قاوغی ماوه موچه‌بو ،نه‌هاته دی ،بێگومان ئه‌مه‌ش مه‌سه‌له‌یه‌كی چاوه‌ڕوانكراوه ،به‌تایبه‌ت له‌ژێر سایه‌ی ده‌سه‌اڵتێكدا كه نه گوێی هه‌یه بۆ بیس����تن‌و نه چ����اوی هه‌یه بۆ بینین ،تائه‌وپه‌ڕی س����نوری بێباكییش، بێباكه. ب����ه‌اڵم ئه‌مه به‌و مانای����ه نییه ،كه ئه‌م بایكۆت����ه ،وه‌ك میكانیزمێكی خه‌باتی مه‌ده‌ن����ی ب����ێ ئه‌نجام بوبێ����ت .به‌ڵكو چه‌ندی����ن ئه‌نجامی گرنگ����ی هه‌بون ،كه ئه‌شێت بیانكه‌ین به‌دو جۆر له‌ئه‌نجام: یه‌كه‌م :ئه‌نجامی مه‌عنه‌وی: گرنگتری����ن ئه‌نج����ام ب����ۆ خه‌بات����كار ی مه‌ده‌نی راسته‌قینه ،بریتییه له‌ئه‌نجامی مه‌عنه‌وی ،كه خۆی له‌ئاسوده‌یی ویژداندا ده‌بینێته‌وه ،وات����ه خه‌باتكاری مه‌ده‌نی هه‌ر به‌وه‌ی كه نه‌خێرێكی وتوه به‌رامبه‌ر نادادییه‌كان هه‌ست به‌ئاسوده‌یی ویژدان
ده‌كات ،بێگومان ویژدان ئاس����وده‌ییش به‌ب����ێ هی����چ ئه‌نجامێك����ی ده‌ره‌كیش، ئه‌نجامێك����ی ناخه‌ك����ی زۆر بااڵیه ،واته خه‌باتكاری مه‌ده‌نی به‌ر له‌وه‌ی حساب بۆ س����ه‌ركه‌وتنه ده‌ره‌كیی����ه‌كان بكات‌و س����ه‌ركه‌وتنی ده‌ره‌كی پێناس����ه‌بكات، ب����هوه ئاس����وده ده‌بێت ك����ه به‌رامبه‌ر ناشیرینییه‌كان بێده‌نگ نه‌بێت‌و جوانی خ����ۆی پیش����انبدات به‌وه‌ی كه س����ته‌م ئاس����ایی وه‌رناگرێت ،به‌ڵكو مه‌ده‌نیانه دژی ده‌وه‌ستێته‌وه. ده‌رئه‌نجامه ده‌ره‌كییه‌كانی بایكۆت كامانه‌ن؟ بێگوم����ان بایكۆت كۆمه‌ڵێ����ك ئامانجی گ����ه‌وره‌ی پێ����كاوه ،ك����ه هه‌ندێكی����ان س����مبوڵین‌و هه‌ندێكیشان مادین :له‌وانه به‌نمونه: ئه‌نجامه سمبولییه‌كان: .1ئازایه‌ت����ی ،ئ����ازادی دێنێته‌دی :زۆر به‌ڕونی ئه‌و حه‌قیقه‌ته سه‌لمێنرا ،كه له‌و ده‌ڤه‌ره‌ش كه ره‌نگی زه‌رد نییه ،ئازادی نییه ،به‌اڵم ئازایه‌ت����ی هه‌یه(به‌تایبه‌ت ل����ه 2016-12-1زۆر به‌ڕون����ی ئه‌م����ه س����ه‌لمێنرا ،به‌تایب����ه‌ت ك����ه زۆرینه‌ی هێزه سه‌ربازی‌‌و ئه‌منییه‌كانی سلێمانی له‌به‌رده‌م په‌روه‌رده‌ی رۆژئاوادا ویستیان رێگ����ه له‌گردبونه‌وه‌یه‌ك بگ����رن ،به‌اڵم خه‌ڵك‌و مامۆستایان به‌هه‌رجۆرێك بێت گردبون����ه‌وه‌ی خۆیان ئه‌نجامدا ،ئه‌مه‌ش وانه‌یه‌كی باش����ی ئه‌و هێزان����هی دادا، ك����ه جارێكی دی زات����ی هه‌نگاونانێكی وای����ان نه‌بێت) .بێگومان بونی ئازایه‌تی مه‌س����ه‌له‌یه‌كی زۆر گرنگ����ه ،چونك����ه گه‌وره‌ترین وزه‌یه كه بۆ سنورداركردنی بێدادی ،خه‌ڵكی ئ����ه‌م ده‌ڤه‌ره ده‌توانن له‌ئاینده‌دا وه‌به‌رهێنانی تێدابكه‌ن. .2خه‌باتێك����ی نمونه‌یی ناتوندوتیژ3 : مانگ����ه بایكۆته ،خه‌ڵك‌و مامۆس����تایان له‌چه‌ندی����ن شاروش����ارۆچكه ده‌ی����ان گردبون����هوهو خۆپیش����اندانی گه‌وره‌یان ئه‌نجام����داوه ،به‌ب����ێ ئ����ه‌وه‌ی گ����ه‌اڵی دارێ����ك زیان����ی پێب����گات ،شوش����هی په‌نجه‌ره‌یه‌ك بڕوش����ێت ،كه‌س له‌الیه‌ن خوپیش����انده‌رانه‌وه ئه‌زی����ه‌ت بدرێ����ت. دیس����انه‌وه ئه‌مه‌ش ئه‌وه‌ی سه‌لماند كه خه‌ڵكی ئه‌م ده‌ڤه‌ره جوانن‌و شایسته‌ی ده‌سه‌اڵتێكی ناش����یرینی له‌مجۆره نین، بێگوم����ان ئه‌مه‌ش دیس����انه‌وه ده‌كرێت له‌ئاین����ده‌دا وه‌به‌رهێنان����ی گرنگ����ی تێدابكرێت بۆ روبه‌ڕوبونه‌وه‌ی س����ت همو نادادی. .3شه‌قام‌و حیزبی لێكجیاكرده‌وه :ره‌نگه ده‌ردێكی زۆركوش����نده ك����ه كۆمه‌ڵگای ك����وردی پێ����وه‌ی ده‌ناڵێنێ����ت بریتیی بێت له‌حزبس����االری ،به‌اڵم ئه‌م خه‌باته س����ه‌لماندی كه مه‌رج نیی����ه حزبیه‌كان هه‌مو ئه‌كتێكی حزبه‌كه‌یان قه‌بوڵبێت، بۆی����ه دژی ده‌وه‌س����تنه‌وه ،ئه‌گ����ه‌ر تێبین����ی بكه‌ین ،له‌خۆپیش����اندانه‌كاندا هه‌م����و چی����نو توێ����ژه‌كان ،ژن ،پیاو، مامۆس����تا ،فه‌رمانب����ه‌ر ،فێرخ����واز.. له‌خه‌ڵك����ی بێالیه‌ن‌و الیه‌ن����دار بونیان هه‌بو .له‌كاتێكدا هی����چ حزبێك ته‌به‌نی ئه‌م خه‌بات����هی نه‌ك����رد بهپێچهوانهوه زۆربه‌ی����ان كاری جۆراجۆری����ان ده‌كرد بۆ شكس����پێهێنانی .به‌اڵم وێڕای هه‌مو فشاره‌كانیش هێشتا شكستی به‌زۆربه‌ی سیناریۆكانی ده‌سه‌اڵت هێنا. .4ده‌سه‌اڵتی بێده‌سه‌اڵت كرد :ده‌سه‌اڵت ل����ه 3مانگی راب����ردودا زۆر به‌زه‌قی ئه‌و مه‌س����یجه‌ی پێگه‌یش����ت كه ئه‌و به‌س قاوغ����ی ماوه(كه‌منیی����ه خه‌بات����كاری مه‌ده‌نی زۆر ئاشتیانه بتوانێت نزیكه‌ی 3 مانگ زۆرێك له‌دامه‌زراوه‌كان په‌كبخات‌و ده‌س����ه‌اڵت نه‌توانێ����ت نه ب����ه‌زۆر‌و نه به‌خواهیش����ت خه‌ڵ����ك بێده‌نگ بكات)و ن����ادادی‌‌و گه‌نده‌ڵییه‌كان����ی ده‌س����ه‌اڵته راسته‌قینه‌كه‌ی پێدۆڕاندوه ،بۆیه ئه‌گه‌ر به‌خۆیدا نه‌چێته‌وه ،ئه‌وا زیانێكی گهوره ده‌كات. .5ستۆپكردن‌و خاوكردنه‌وه‌ی نادادی‌‌و س����ته‌م :ئه‌گه‌ر ل����ه 3مانگ����ی رابردودا نه‌توانرابێت مافه زه‌وتكراوه‌كانی رابردو وه‌رگیرێته‌وه ،ئه‌وا خه‌باتكاری مه‌ده‌نی توان����ی النیكه‌م س����تۆپ به‌ده‌س����ه‌اڵت بكات له‌وه‌ی ن����ادادی زیاتر له‌ئاینده‌دا په‌یڕه‌و بكات ،ئه‌گه‌ر په‌یڕه‌ویشی بكات ئه‌وا به‌ئه‌ندازه‌ی پێش����و نابێت‌و زیانی گه‌وره‌تریشی لێده‌كات(وه‌ك براده‌رێك وت����ی ئه‌گ����ه‌ر بایكۆت نه‌بایه ،ئێس����تا موچه‌كه‌مان بوبوه 100هه‌زار دینار). .6رێگه‌گرتن له‌خه‌بات����ی توندوتیژی: ئه‌گه‌ر ئ����ه‌م خه‌باته مه‌ده‌نییه نمونه‌ییه نه‌بوایه ،ئه‌وا ره‌نگبو خه‌ڵك په‌نا بباته ب����ه‌ر خه‌باتی توندوتی����ژی ،كه‌ئه‌مه‌ش
ده‌ردێكی زۆركوشند‌ه كه كۆمه‌ڵگا ی كورد ی پێوه ی ده‌ناڵێنێت بریتی ی بێت له‌حزبساالری به‌اڵم ئه‌م خه‌بات ه سه‌لماندی ك ه مه‌رج نییه حزبیه‌كان هه‌مو ئه‌كتێك ی حزبه‌كه‌یان قه‌بوڵبێت ،بۆیه دژ ی ده‌وه‌ستنه‌وه به‌زیانی ئاشته‌وایی كۆمه‌اڵیه‌تی‌‌و هه‌موان كۆتایی ده‌هات. ده‌ره‌نجامه به‌رجه‌سته‌كان: وێڕای ئه‌و ده‌رئه‌نجامه س����مبوڵیانه ك ه زۆر گرنگن ،له‌هه‌م����ان كاتدا كۆمه‌ڵێك ئه‌نجامی مادیش هه‌ن ،له‌وانه: .1هاندان: • وه‌زی����ری پ����ه‌روه‌رده ناچاركرا زیاتر له 45كۆبون����هوه له‌گه‌ڵ مامۆس����تایان ئه‌نجامب����دات ،دواج����ار به‌جۆرێ����ك له‌جۆره‌كان بڕی 100بۆ 150هه‌زار دینار هاندانی بۆ مامۆستایان به‌ڕه‌وا ببێنێت. • به‌هه‌مان شێوه‌ش وه‌زاره‌تی خوێندنی ب����ااڵ ناچارك����را ،كه ب����ڕی 100بۆ 200 هه‌زار دینار بۆ مامۆستایان وه‌ك هاندان به‌ڕه‌وا ببینێت. • ه���اوكات بڕه پاره ی وانه‌بێژانی زانكۆ‌و په‌یمان���گاكان وه‌ك پێ���ش سیس���تم ی پاشه‌كه‌وت ی موچه‌ی لێكرایه‌وه‌‌و زیادكرا. ئه‌وه‌ی سه‌باره‌ت به‌مده‌سكه‌وتان ه گرنگ ه ب���ڕه‌كان نی���ن ،گرنگ ئه‌وه‌ی��� ه بایكۆت ئه‌نجام���ی هه‌بوه ئه‌گ���ه‌ر كه‌میش بێت، ئه‌م���ه‌ش ده‌الله‌تێكی ره‌م���ز ی پڕبه‌ها ی هه‌یه. .2جێكردن���هوه ی موچه ی موچه‌خۆران ی هه‌رێم له‌یاسا ی بودجه ی 2017عێراقدا: ئه‌گه‌رچی ده‌س���ه‌اڵت (به‌تایبه‌ت پارتی) ده‌یانه‌وێ���ت له‌به‌ه���ای ئ���ه‌م یاس���ایه كه‌مبكاته‌وه ،به‌وه‌ی كه جێبه‌جێناكرێت، به‌اڵم لێره‌دا دو خاڵ گرنگ ه یه‌كه‌م :له‌ژێر فش���اری بایكۆتدا چوار فراكس���یۆنه‌ك ه ئه‌و كاره‌یان كرد .دوه‌م :هه‌ر ده‌ش���ێت له‌ژێر فشاری خه‌ڵكیشدا جێبه‌جێبكرێت. ئه‌م���ه جگه ل���ه‌وه‌ی ل���ه‌ڕوی میدیایی‌‌و سیاسیش���هوه ده‌نگدانه‌وه ی باش ی هه‌بو به‌زیانی سیاسی س���ه‌به‌بكاری سه‌ره‌ك ی ئه‌م قه‌یرانه كهوتهوه كه پارتی دیموكرات ی كوردستانه. .3ئه‌گ���ه‌ر بایكۆت‌و خه‌بات���ی مه‌ده‌ن ی نه‌بوایه ئه‌وا وه‌ك پار ساڵ ،نیو‌ه موچه ی مانگ ی 10ی 2016نه‌ده‌درا ،به‌اڵم ئه‌مساڵ درا‌و ره‌نگ���ه موچ���ه ی مانگ��� ی 11و12 بدرێت. وه‌به‌رهێنانی ئه‌م ده‌رئه‌نجامانه: ئێس���تا ئ���ه‌وه‌ی گرنگ���ه ،ئه‌وه‌ی���ه ك ه ئ���ه‌م ده‌س���كه‌وتانه ل���ه‌ڕوی میدیایی‌‌و سیاس���ییه‌وه وه‌به‌رهێنانی���ان تێ���دا بكرێ���ت‌و زه‌قبكرێنه‌وه ،ئه‌مه‌ش له‌پێناو ئه‌وه‌ی كه ئه‌و بانگه‌ش���ه‌یه‌ی ده‌سه‌اڵت پوچه‌ڵبكاته‌وه ك��� ه ده‌یه‌وێت به‌خه‌ڵكی بس���ه‌لمێنێت ك���ه خه‌بات���ی مه‌ده‌ن���ی ئه‌نجامی نی���هو ئه‌نجامی نابێت ،چونكه ئه‌گه‌ر ئه‌و بڕوایه الی خه‌ڵك جێبگرێت، ك���ه خه‌باتی مه‌ده‌ن���ی نه‌تیجه‌ی نییهو نایبێ���ت ،ئ���ه‌وا ئه‌مه زۆر له‌و س���ت همو نادادیانه مه‌ترس���یدارتره ك���ه چه‌ندین س���اڵه ده‌س���ه‌اڵت په‌یڕه‌ویان لێده‌كات. چونكه ئه‌گه‌ر خه‌ڵك له‌خه‌باتی مه‌ده‌نی بێهی���وا بكرێت ،ئ���ه‌وا دو س���یناریۆی زۆر مه‌ترس���یدار چاوه‌ڕێمان ده‌كات كه سێهه‌می نییه: یه‌كه‌م :به‌كۆیله‌بونی زۆرینه‌ی كۆمه‌ڵگا ب���ۆ كه‌مینه‌ی ده‌س���ه‌اڵتدار‌و پیاوه‌كانی ده‌ربار‌و سیخوڕه‌كانیان. دوه‌م :خه‌ڵ���ك ،دره‌نگ ی���ان زو ،ناچار ده‌كرێت په‌نا بباته به‌ر توندوتیژی.
الیه‌ن ه سلبیه‌كان ی بایكۆت: بێگوم���ان بایك���ۆت زیانی به‌پڕۆس���ه ی فێرك���ردن‌و په‌روه‌رده گه‌یان���دوه ،به‌اڵم له‌مڕوه‌وه ئه‌بێت چه‌ن���د خاڵێك به‌هه‌ند وه‌رگرین: .1ئه‌گ���ه‌ر بایكۆت نه‌كرای���ه ،ئه‌وا ئه‌و ئه‌نجامان��� ه به‌ته‌نه���ا به‌خۆپیش���اندان نه‌ده‌هاته‌دی. .2ئه‌و زیان ه له‌ئه‌س���تۆ ی ده‌سه‌اڵته نه‌ك مامۆستایان. .3ب���ۆ روبه‌ڕوبونه‌وه‌ی س���ته‌م‌و ناداد ی هه‌میشه جۆرێك له‌قوربانی پێویسته. ب���ه‌اڵم ده‌بێ���ت بایك���ۆت له‌س���نورێكدا بوه‌س���تێنرێت‌و ده‌ست به‌ده‌وام بكرێتهوه ئه‌مه‌ش بۆ پێكانی سێ ئه‌نجام ی گرنگ: یه‌ك���ه‌م :خه‌بات���ی مه‌ده‌نی پێویس���ت ی به‌دۆس���ت ی زیاتر هه‌یه .دور نیی ه ئه‌گه‌ر س���اڵێكی خوێندن ی فێرخوازان بفه‌وتێت، ئه‌مه جۆرێ���ك له‌لێكت���رازان‌و دردۆنگ ی له‌نێوان خه‌بات���كار ی مه‌ده‌نی له‌الیه‌ك‌و فێرخوازان‌و كه‌س���وكاریان له‌الیه‌كی د ی دروس���ت ببێت ،ئه‌مه‌ش دواجار به‌زیان ی خه‌بات ی مه‌ده‌نی‌‌و قازانجی ده‌سه‌اڵتداران ته‌واو ده‌بێ���ت .ئه‌مه‌ش زۆر خه‌ته‌رناكه‌‌و پێویس���ته به‌وردی‌‌و ناڕاس���ته‌وخۆ ئه‌م ه له‌گوتاری میدیایدا ره‌نگبداته‌وه. دوه‌م :بچوكردنه‌وه‌ی كێشه‌كه له‌توێژێكدا: وه‌ك ده‌ر ئه‌نجام��� ی خاڵ ی یه‌كه‌م ،ئه‌گه‌ر به‌رده‌وام���ی بدرێ���ت به‌بایك���ۆت ،ئه‌وا كێش���ه‌كه به‌ته‌نها له‌توێژی مامۆستایاندا كورت دهبێتهوه ،له‌مه‌ش���دا ده‌س���ه‌اڵت قازان���ج ده‌كا ب���ه‌وه‌ی كێش���هی ك���ۆ ی موچه‌خۆران له‌كێش���هی مامۆس���تایاندا كورتبێته‌وه‌‌و فێرخوازانیش بكاته دوژمن ی مامۆستایان. س���ێهه‌م :بچوككردن���ه‌وه‌ی كێش���ه‌كان له‌موچه‌دا :ره‌نگ��� ه به‌دوێكیدا به‌رده‌وام ی بایك���ۆت له‌به‌رژه‌وه‌ن���دی ده‌س���ه‌اڵت بكه‌وێته‌وه ،ل���هو روه‌وه به‌ته‌نها فۆكه‌س له‌س���ه‌ر موچه بێـت ،له‌كاتێك���دا له‌ژێر س���ایه‌ی ئ���ه‌م ده‌س���ه‌اڵته‌دا كۆمه‌ڵگا ی ك���ورد ی سه‌رش���اره له‌كێش���هو گرفت ی قوڵی سیاس���یو ئاب���وریو كۆمه‌اڵیه‌تی‌‌و خزمه‌تگوزاری‌‌و مرۆیی. دوا وت���ه :ئێس���تا كات���ی ئه‌وه‌ی���ه هه‌ر خه‌باتكارێكی مه‌ده‌ن���ی خوێندنه‌وه‌یه‌ك ی ن���وێ بۆ بایكۆت‌و بۆ دۆخه‌كه بكات ،كار له‌س���ه‌ر ئهوه بكات فێرخ���وازان‌و باوك‌و دایكیان‌و كۆی چی���نو توێژه‌كانی تریش بێنێته س���ه‌ر خه‌ت ی خه‌بات��� ی مه‌ده‌نی، تێی���ان بگه‌یه‌نێت كه نابێت كێش���ه‌كان له‌كه‌م���ی موچ���هو به‌تایب���ه‌ت موچه ی مامۆستادا سنورداربكات .چونك ه دواجار خه‌باتكاری مه‌ده‌نی راس���ته‌قینه خه‌ون ی ئه‌وه‌ی نییه خۆ ی ببێته پاڵه‌وان ،به‌ڵكو ده‌خوازێت خه‌ڵك پاڵه‌وان بێت‌و خه‌بات ی مه‌ده‌ن ی به‌نمونه‌ی ی بهێڵێته‌وه‌‌و دۆس���ت ی زۆر له‌ده‌ور ی كۆبكاته‌وه. ئه‌مه‌ش له‌خه‌بات���كاری مه‌ده‌نی چاوه‌ڕ ێ ده‌كرێ���ت چونك ه یه‌كه‌می���نو گرنگرترین سیفه‌تی ئه‌و ،ئه‌وه‌یه كه له‌پێناو خه‌ڵكدا ده‌ژی‌‌و خه‌ب���ات بۆ خه‌ڵك ده‌كات ،بڕوا ی ت���ه‌واوی ب���هوه هه‌ی��� ه كه‌به‌خت���ه‌وه‌ر ی راس���ته‌قینه ئه‌و كاته به‌رجه‌سته ده‌بێت كه بۆ خه‌ڵك‌و له‌پێن���او خه‌ڵكدا خه‌بات بكه‌یت‌و بژیت.
خه‌باتكار ی مه‌ده‌ن ی راسته‌قین ه خه‌ون ی ئه‌وه‌ی نیی ه خۆ ی ببێته پاڵه‌وان، به‌ڵكو ده‌خوازێت خه‌ڵك پاڵه‌وان بێت‌و خه‌بات ی مه‌ده‌ن ی به‌نمونه‌ی ی بهێڵێته‌وه‌‌و دۆستی زۆر له‌ده‌ور ی كۆبكاته‌وه
13
ساڵێکی پڕ لەقەیران‌و ئایندەیەکی نادیار رێبین هەردی لەدوای ساڵەکانی شەڕی ناوخۆوە رەنگە ٢٠١٦ناخۆش����ترین ئەو س����ااڵنە بوبێت کە هەرێمی کوردس����تان بردوێتیە سەر .ساڵێک ک����ە پ����ڕە لەپاشەکش����ێو پەردەهەڵماڵین لەدرۆی زۆر گەورەو ئاشکرابونی گەندەڵی بێ سنور ،تااڵنکردنی واڵت‌و هەرزانفرۆشکردنی سامانەکەی بۆ بەدەستهێنانی دەستکەوتی یەکج����ار بچوکی حزبی‌و خێزانی .س����اڵێکە هەم����و ئەو درۆو م����ژدە هەڵخەڵەتێنەرانەی تیا دەرکەوتن کە باس����یان لەبەدوبەیکردنی کوردس����تان‌و س����ەربەخۆیی ئاب����وریو س����ەربەخۆیی سیاس����ی دەکرد ،س����اڵێک بو پ����ەردەی ل����ەڕوی هەمو ئەو سیاس����یە بازرگانان����ە هەڵدا کە بەن����اوی واقعیبونەوە ئەیانەوێت درێژە بەحکومڕانی‌و سیستەمێکی سیاسی بدەن کە تەنیا شانۆیەکی گەورەیە بۆ بەتااڵنبردن����ی واڵت لەالیەن نوخبەیەکی بچوکەوە کە هەم����و واڵتیان بەبارمتە لەالی خۆیان گرتوە. س����اڵێک کە چ لەڕوی سیاس����یو چ لەڕوی ئابوری‌و چ ل����ەڕوی کۆمەاڵیەتیەوە روبەڕوی چەندان قەیران‌و شکست‌و نائومێدی گەورە بوینەوە. ل����ەڕوی سیاس����یەوە س����اڵێکە ک����ە تیایدا س����ەرکردەی حزبێ����ک ک����ە هی����چ مافێکی یاس����اییو بۆ مانەوە لەس����ەر کورسییەکەی نەماوە ،لەپێن����اوی مان����ەوەی خۆیدا هەم پەرلەمانی کوردس����تانی پەکخس����ت‌و هەم حکومەتی هەرێمیش����ی ئیفلیج کرد .ساڵێکە کە کەمینەیەکی سیاسی ناو پەرلەمان تەنیا لەبەرئەوەی چەک‌و پارەو س����ەربازی هەیە، زۆرین����ەی پەرلەمان����ی لەدەس����تکاریکردنی یاس����ایەک قەدەغەکردو زۆر بەئاسانی‌و بێ هیچ ش����ەرمێک رێگەی لەسەرۆک پەرلەمان گرت بچێتە ناو شاری هەولێرو بگرە یەکالیەنە رایگەیان����د چیدی س����ەرۆکی پەرلەمان نیە. بەکورتی بەرگری لەس����ەرۆکیک کرا کە هیچ شەرعیەتێکی بەیاسایەک نەماوە کە خۆیان دایانڕش����توەو سەرۆكێکیش����یان یەکالیەنە لەکارالب����رد کە ش����ەرعیەتی م����اوەو بەهیچ ش����ێوەیەک مافی البردنی����ان نیە .دۆخێکی سیاس����ی واتەنگژەو پڕ قەیران هاتە پێشێ کە تەنانەت کاریگەری لەس����ەر یەکپارچەیی هەرێ����م لەبەغدا کردو بۆ یەکەمجار لەمێژوی سیاسی هەریمی کوردستاندا ،ئەو یەکڕیزی‌و یەکدەنگیە نەما ک����ە تاماوەیەک یەکێک بو لەخاڵە بەهێزەکانی فراکسیۆنە کوردییەکان. لەڕاستیشدا ئەم یەکڕیزیە دەبو لەناوبچێت، چونکە بەرەو ئەوە دەڕۆیشت لەبری یەکڕیزی بـڕیاری تاکالیەن����ی حزبێک بێت کە ئەبێت ئەوانیدی بێ سێ‌و دو دوای بکەون .دواشت لەن����او فراکس����یۆنە کوردیەکان����دا هەبێت، بیرکردن����ەوەی پێکەوەیی‌و نەخش����ەڕێگەی هاوبەشە. ل����ەڕوی ئابوری����ەوە بەڵینی س����ەربەخۆیی کوردس����تان‌و بەدوبەیکردنی شارەکانی گوڕا ب����ۆ قەیرانێکی ئاب����وری تاقەتپڕوکێنەر کە گەیشتە ئەوەی نەک حکومەتی هەرێم توانای جێبەجێکردنی هیچ پرۆژەیەکی گرنگی نیە، بەڵکو ناتوانێ����ت تەنانەت چارەکە موچەش لەکات����ی خۆیدا بۆ موچەخۆرانی دابینبکات. هەرێم خراوەتە ژیر باری قەرزێکی گەورەوە کە کەس نازانێت ئەم قەرزە چۆن‌و بۆچییە؟ ئەم����ە جگە ل����ەوەی رۆژان����ە دەرئەکەوێت وەزارەت����ی س����امانە سروش����تیەکان چۆن سامانی کوردستانی هەرزانفرۆش کردوە بەم واڵت‌و ئ����ەو واڵت .بگرە زۆر بێ ش����ەرمانەو ب����ێ گەڕانەوە بۆ هیچ دەزگایەکی ش����ەرعی لەپەرلەمان‌و دەزگا حکومیەکان ،پێشنیاری فرۆشتن‌و بەخشینی نەک بیرەنەوت ،بەڵکو فرۆشتنی کێڵگەی نەوتی بۆ تورکیا دەکات. هەمو ئەمان����ەش بەبێ هیچ لێپرس����ینەوەو چاودێری����ەک‌و بەبێ هی����چ کاردانەوەیەکی کاریگ����ەر کە توانای رێگری لەهیچ ش����تێک هەبێت .وێنەکە وادەرئەکەوێت نوخبەیەکی سیاس����ی بچوک لەدو حزبە بااڵدەستەکەی کوردس����تان کە چ����ەک‌و پارەو لەش����کری تایبەتی خۆیان هەی����ە ،رێکەوتنێکی نهێنی ژێربەژێری����ان هەبێ����ت ک����ە س����امانی واڵت بەئارەزوی خۆیان ئەبەن‌و بۆ یەکیش هەمو ئەو شتانە ئەپۆشن کە پێویستە بپۆشرێت. ل����ەڕوی کۆمەاڵیەتی����ەوە کۆمەڵگای کوردی بەڕادەیەک لەیەک دابڕاوو پڕکینەو ڕقە لەیەک کە هیچ الیەنی کەمی رێزو هاودەردی لەگەڵ یەکدا نی����ە ،بەڵکو وەکو دوژمن‌و ناحەزێکی سەرس����ەخت تەماش����ای ی����ەک ئەکەن .بێ بڕوایی‌و گومانکردن لەی����ەک‌و بەکارهێنانی زمانێک����ی یەکج����ار زبرو دڵرەقان����ە لەگەڵ یەک ،یەکێکە لەو س����یما دیارانەی لە٢٠١٦ دا بەئاشکرا خۆی دەرئەخات .ئەو خەڵکەی ک����ە داوای روبەڕوبون����ەوەی خراپیەکان����ی دەس����ەاڵتدارنی کوردس����تان ئ����ەکات ،بەم بێبڕوایی‌و زمانە رەق����ە لەگەڵ یەک ،هەمو ئەگەرێکی یەکانگیری‌و هاودەردی بەجۆرێک لەنێوان خەڵکدا کوشتوە کە زەحمەتە بتوانن لەئایندەیەکی نزیکدا هێزێکی واپێکبهێنن کە دەسەاڵتداران ناچار بەگۆڕانکاری‌و چاکسازی
پـێئەچێت بەشێکی زۆری ئەم خۆپیشاندانانە وەک هەندێک هاوڕێ زۆر بەئومێدەوە تەماشایان دەکرد زۆرتر بۆ ئەوە بێت هۆکاری نەهامەتیەکان بخاتە ئەستۆی گۆڕان‌و بەهۆکاری سەرەکی کێشەکانی بزانێت ب����کات .گروپێکی توندڕەو ک����ە زۆر هاواری گۆڕانکاری رادیکاڵ‌و سازش نەکردن لەگەڵ هیچ الیەنێک ئەکات ،بێ ئەوەی ئاگای لێبێت، کلتورێکی واپڕ رق و کینەی دروستکردوە کە کۆمەڵگای بەسەر دوژمن‌و دۆستدا بەجۆرێک دابەشکردوە ،کە چاوەڕی ناکرێت لەئایندەی نزیکدا بتوانن هیچ جوڵەیەکی راس����تەقینەو کاریگەر ئەنجام بدەن .واتە بەناوی دژایەتی دەس����ەاڵت‌و رێگری لەس����تەمکاریەوە ،ئەو کۆمەڵگاو گروپە کۆمەاڵیەتیانەیان لەناوەوە دابەش����کردوە کە بڕیارە هێ����زی کاریگەری گۆڕانکاری بێت. لەکۆتاییەکانی ساڵیشدا خۆپیشاندانی بڕێک لەمامۆستایان دژ سیس���تەمی پاشەکەوت، لەب���ری روبەڕوبون���ەوەی دەس���ەاڵتدارە راس���تەقینەکانی کوردس���تان ک���ە هۆکاری س���ەرەکی ئ���ەم دۆخ���ە ئابوری���ەن ،رویان لەهێزێک���ی وەک گ���ۆڕان ک���رد ک���ە خۆی لەبەر ئەو هەڵوێس���تە سیاسیانەی هەیبوە، لەپەرلەمان‌و حکومەت کراوەتە دەرێ‌و باجی ئەو هەڵوێستە سیاسیانە ئەدات کە سازشی لەس���ەر نەک���ردوە .پـێئەچێت بەش���ێکی زۆری ئەم خۆپیش���اندانانە (وەک هەندێک هاوڕێ زۆر بەئومێدەوە تەماش���ایان دەکردو وەک س���ەرەتای راپەڕینێکی جەماوەری دژ بەدەسەاڵت تەماشایان ئەکرد) زۆرتر بۆ ئەوە بێت هۆکاری نەهامەتیەکان بخاتە ئەستۆی گ���ۆڕان‌و بەهۆکاری س���ەرەکی کێش���ەکانی بزانێت .واتە وێنەکە لەبری ئەوەی سەرەتای راپەڕین بێت دژی دەسەاڵت ،ئەبێت بەڕاپەڕین دژی یەکێ���ک لەدەنگ���ە راس���تەقینەکانی بەڕەن���گاری ک���ە تاهەنوکە لەکوردس���تاندا ماوە .یەکێک لەئەندامانی دەستەی ناڕەزایی مامۆستایان لەئاوێنەدا لێدوانێکی پڕ مانای دابو کە ئاسۆی بیرکردنەوەو تەماعی بڕێکی دیاری ئەم گروپە دەستنیش���ان ئەکات .ئەو ئەندامە گوتبوی :ئێمە بۆ موچە خۆپیشاندان ئەکەی���نو هیچ کارم���ان ب���ەوەوە نیە کێ س���ەرۆکی هەرێمە یان ن���ا .گوتوبوی هیچ کارمان بەملمالنێی سیاسی حزبەکانەوە نیەو گەر ئێس���تا موچەمان بدەنێ ،ئەگەڕێینەوە ب���ۆ هۆڵەکان���ی خوێندن .دی���ارە هەر ئەم بۆچونەش وای لەزۆرێک لەم خۆپیشاندەرانە کردوە روبکەنە گۆڕان‌و سازش���نەکردنی ئەم هێزەو تەس���لیمنەبونی بەئی���رادەی پارتی، بەهۆکاری س���ەرەکی ئەم قەیرانەی هەنوکە بزانن. ب���ەم دۆخ���ە سیاس���یو ئاب���وریو کۆمەاڵیەتیەوە ،پێئەخەینە ناو س���اڵیکی ت���ازەوە .ب���ەم پێدراوانەش���ەوە ئەوەی لەئایندەی نزیک���دا روئەدات بەپێچەوانەی ئەو هاوڕێیانەی چاوەڕێی دۆخێکی رادیکال‌و روبەڕوبونەوەی تون���د ئەکەن ،قۆناغێکی تەسلیمبون‌و بێدەنگی دەست پێئەکات کە فشاری گەورەی لەسەر ئەو هێزانە ئەبێت کە خەون‌و ئومێدیان بەدنیایەیکی باشترو دادپەروەرانەت���رەوە لەدەس���ت ن���ەداوە. لێرەوە هەس���تئەکەم ئەوەی ئەبێت خۆی بۆ ئەم قۆناغە لەتەس���لیمبون‌و بێدەنگی‌و بێئێرادەییە ئامادە بکات ،دەس���ەاڵتداران نین ،بەڵکو ئەو هێزو گروپانەن کە ئەبێت بەس���وربون‌و خۆڕاگریەوە درێژە بەخەونی گۆڕانکاری بدەن‌و لەبەردەم ئەو ش���ەپۆلە لەتەس���لیمبون‌و بێ ئیرادەیی‌و رازیبونەدا رابوەس���تن کە بەڕێوەیە .هەس���تئەکەم س���اڵی ٢٠١٧س���اڵی دۆزین���ەوەی بیانو ئەبێت بۆ تەسلمیبون‌و ملکەچی هێزگەل‌و خەڵکێکی بێ خەون‌و ئیرادە کە بەدڵڕەقی‌و توندیش���ەوە روبەڕوی ئەو هێزانە ئەبنەوە کە ئامادە نین خەونی نەوەکانی کوردستان بەئایندەیەکی باشترەوە لەدەستبدەن.
12
) )560سێشه‌مم ه 2017/1/10
یه‌كێتی له‌قه‌یرانی كوردبوندا دروستبو نه‌ك قه‌یرانی دارایی
رێزان شێخ دلێر هه‌موان بهوه هۆشیارین كه ته‌وازونی هێز بۆ گه‌شه‌كردنی پرۆسه‌ی دیمۆكراسی له‌كوردستان كاتێك دروست ده‌بێت ،كه یه‌كێتی نیشتیمانی كوردستان بتوانێت موماره‌سه‌ی پێگه مێژویی‌و جه‌ماوه‌ریه‌كه‌ی خۆی بكات .وه‌ك چۆن هه‌موان لهوه دڵنیای����ن یه‌كێتی ناتوانێت پێگه مێژویی‌و جه‌ماوه‌رییه‌كه‌ی خۆی به ده‌س����ت بهێنێته‌وه، ئه‌گ����ه‌ر نه‌توانی����ن یه‌كێتییه‌ك����ی نیش����تیمانی كوردستانی‌و س����ه‌نتراڵ بخه‌ینه‌وه سه‌ر شاڕێگا مێژوییه‌ك����هی خ����ۆی كه هه‌مو كورد ش����انازی پێ����وه‌ده‌كات .ئ����ه‌وه‌ی پێیده‌وترێت گه‌ش����هی دیمۆكراسی‌و ملمالنێی سیاسی بۆ رازی كردنی زۆرینه‌ی هاونیش����تیمانیان‌و كۆبونه‌وه له‌ده‌وری پ����ڕۆژه‌و پالن‌و كارنامه سیاس����یو دیپلۆماتی‌و خزمه‌تگوزاریه‌كان كاتێك دروس����ت ده‌بێت كه به‌ڕاستی هێزه سیاسیه‌كان له‌كێبڕكێی به‌رابه‌رو یه‌كس����اندابن .ئاش����كرایه ئه‌مڕۆ له‌كوردستان ته‌وازون����ی هێ����ز تێكچوه‌و ملمالنێی سیاس����ی به‌ئاقارێكی نابه‌رابه‌ردا تێده‌په‌ڕێت ،به‌هێزترین فاكته‌ری تاك����ڕه‌وی هێز له‌كوردس����تان بریتیه له‌كێش����ه ناوخۆییه‌كان����ی یه‌كێت����یو نه‌بون����ی كارنامه‌یه‌كی س����ه‌نتراڵ كه ته‌واوی یه‌كێتیه‌كان له‌ده‌وری خ����ۆی كۆكاته‌وه .فه‌رم����ون با پێگه جه‌ماوه‌ری‌و مێژوییه‌كه‌ی یهكێتیو س����ه‌رده‌می جه‌ناب����ی م����ام ج����ه‌الل بگێڕین����هوه .باله‌بری ئ����ه‌وه‌ی خه‌ی����اڵ‌و یۆتۆبیا بكه‌ین����ه بنچینه‌ی دروس����تكردنه‌وه‌ی یه‌كێتیه‌ك����ی نۆس����تالژی‌و لۆكاڵی ،هه‌وڵبده‌ین له‌پرۆس����ه‌یه‌كی راسیۆنیل‌و مه‌نتیقی����دا ئه‌و یه‌كێتیه مۆدێرنه نیش����تیمانیه دروست بكهینهوه كه له‌سه‌ره‌تای دامه‌زراندیه‌وه بانگه‌ش����هی بۆ كردوهو هه‌وڵی ب����ۆ داوه .هیچ كوردێ����كو یه‌كێتی����ه‌ك نابینین ب����ه‌م دۆخه‌ی ئێستای كوردستان‌و یه‌كێتی خاوه‌نی زه‌ڕه‌یه‌ك ئومێ����د بێ����ت ..ئهوه راس����ته ك����ه یه‌كێتی له سه‌رده‌می نائومێدیدا دروس����تبو ،له‌سه‌رده‌می قه‌یرانی كوردبوندا هات����ه مه‌یدان نه‌ك دارایی. له‌زه‌مان����ی له‌ناوچونی مێژوو زم����ان و كلتوری نه‌ته‌وه‌ییدا بو وه‌ك شاخ هه‌ستایه سه‌رپێ نه‌ك س����ه‌رده‌می قه‌یرانی بودجه‌و موچه .گیانبازی یه‌كێتی����ه‌كان كاتێك بو خوێ����نو گیانی كورد بون له‌لێواری هه‌ڵدێرداب����و .ئه‌مڕۆ گه‌لی كورد ئه‌و یه‌كێتیه‌ی����ان ده‌وێت .هیچ ت����اك‌و گروپ‌و الیه‌نێكی ناو یه‌كێت����ی ناتوانن به‌ته‌نها یه‌كێتی به‌ڕێوه‌به‌رن ،یه‌كێتی خۆی نه‌بێت .له‌سیاسه‌تدا شتێك نیه به‌ناوی كینه‌وڕق ،ملمالنێ‌و ركابه‌ری سیاس����ی ترۆپكی حیزبایه‌تی مۆدێرنه له‌دونیا ن����ه‌ك بوغزو كین����ه .ئه‌و به‌هاو پێگ����هو نیمچه ده‌سه‌اڵته لۆكاڵیه‌ی ئه‌مڕۆ هه‌ندێك سیاسی ناو یه‌كێتی به‌ده‌س����تیانه‌وه‌یه ماڵی یه‌كێتیه ،نه‌ك خودی خۆیان .هه‌ندێك كه‌سایه‌تی سیاسی كه له‌كاروباری حیزبایه‌تی دوركه‌وتنه‌وه ئه‌مڕۆ هیچ پێگه‌یه‌ك����ی جه‌ماوه‌ریان به‌ده‌س����ته‌وه نه‌ماوه. یه‌كێتی نیش����تیمانی به‌رپرس����ه له‌كۆی قه‌یرانه سیاسی‌و ئیداری‌و كۆمه‌اڵیه‌تیه‌كان له‌به‌رئه‌وه‌ی موماره‌سه‌ی پێگه مێژویی جه‌ماوه‌ریه‌كه‌ی خۆی ن����اكات .ئه‌وه‌ی گه‌لی ك����ورد چاوه‌ڕێی ده‌كات هه‌س����تانه‌وه‌ی یه‌كێتیه‌كی نیشتیمانی مۆدێرنه كه بتوانێت له‌خه‌ون‌و خولیای تاكێك‌و گروپێكی دیاریكراو گه‌وره‌تربێ����ت .هێزێك له‌توانایدابێت ته‌وازونی هێز له‌كوردستان راستكاته‌وه‌و ببێته‌وه به‌ئومێد له‌سه‌رده‌می قه‌یرانی نائومێدی‌و ترس‌و دڵه‌ڕاوكێدا.
یه‌كێتی نیشتیمانی به‌رپرسه له‌كۆی قه‌یران ه سیاسی‌و ئیداری‌و كۆمه‌اڵیه‌تیه‌كان له‌به‌رئه‌وه‌ی موماره‌سه‌ی پێگه مێژویی جه‌ماوه‌ریه‌كه‌ی خۆی ناكات
birura. awene@gmail. com
بیروڕا
بایكۆت‌و خۆپیشاندانه‌كان له‌خوێندنه‌وه‌یه‌ك ی گه‌شبینانه‌دا د.یه‌حیا عومه‌ر رێشاوی به‌كۆتاهاتن����ی (رێژه‌ی����ی) بایكۆت‌و خۆپیش����اندانه‌كانی ناڕه‌زای����یو مامۆس����تایان‌و فه‌رمانب����ه‌ران ،نابێ����ت ئ����هو تێڕوانینه‌مان الدروس����ت ببێت كه پرۆسه‌كه شكس����تیهێناوه ،یاخود وابیر بكهینهوه كه ئه‌م شێوازه له‌كاردانه‌وه‌ی به‌شێك له‌هاواڵتیانی هه‌رێمی كوردستان ده‌رنجامێكی ئه‌وت����ۆی لێنه‌كه‌وتۆته‌وه، پرۆس����هی ده‌ربڕین����ی ناڕه‌زای����یو ده‌نگهه‌ڵبڕی����ن به‌رامب����ه‌ر به‌س����ته‌م‌و نادادگه‌ریی له‌هه‌رێمی كوردستاندا ئه‌م ده‌ره‌نجامانه‌ی لێكه‌وتۆته‌وه: یه‌ك :به‌گریمانه‌یی هه‌رێمی كوردستان بهێنه به‌رچاوی خۆت بێ ئه‌م دیمه‌نانه‌ی ك����ه له‌ش����اره جیاجیاكان����ی هه‌رێمی كوردستاندا تۆماركرا ،موچه نیهو كه‌س ده‌ن����گ ناكات ،گه‌نده‌ڵ����ی ههیهو كه‌س ورته‌ی لێوه‌نایه‌ت ،خزمه‌تگوزاری سفر‌و هاواڵتانیش وه‌ك ئه‌وه‌ی له‌ئه‌ستێره‌یه‌كی دیكه‌بن كڕوكاس! ناكرێ����ت له‌‌واڵتێكدا كه ئیددیع����ای دیموكراس����یه‌ت بكات‌و له‌والش����هوه قه‌ی����ران خنكاندبێت����ی، كه‌چی شه‌قام نه جوڵه‌ی لێوه‌دێت ،نه هاوارێكی لێبه‌رز دهبێتهوه ،نه ده‌نگێك ده‌بیستیت بڵێت (نا)!
دو :هه‌مو گه‌لێك پێویستی به‌ڕاهاتن ه له‌سه‌ر شێوازه‌كانی ره‌خنه‌‌و داواكردنی مافه‌كان����یو بێده‌ن����گ نه‌ب����ون ،ئه‌گه‌ر هاواڵتی����ان له‌هه‌رێم����ی كوردس����تاندا دوانزه مانگه خه‌ریك����ی ژیانو رۆتینی رۆژان����هی خۆی����ان ب����نو له‌والش����هوه به‌ئاشكرا س����ته‌م هه‌بێت‌و راپۆرته‌كانی چاودێ����ری ره‌وش����ی مافه‌كانی مرۆڤ‌و ژی����ان‌و گوزه‌رانی هاواڵتیان به‌ئاش����كرا پێمانبڵێ����ن وه‌زعه‌ك����ه ب����ه‌ره‌و لێواری هه‌ڵدێر ده‌ڕوات ،كه‌چی نه فه‌رمانبه‌ران‌و ن����ه رۆش����نبیران‌و ن����ه په‌رله‌مانتاران‌و ن����ه حزبه‌كان‌و ن����ه جه‌ماوه‌ریش نایه‌نه ده‌ن����گ؟! ئی����دی ئه‌وس����اته كه‌یه كه هاواڵت����ی "وه‌ك له‌ده‌س����تور‌و بنه‌م����او رێسا‌و یاس����ا نێو ده‌وڵه‌تیه‌كاندا باسی لێوه‌ده‌كرێ����ت‌و وه‌ك ماف تۆمار كراوه" ته‌عبیر له خ����ۆی ده‌كات‌و ئ����ه‌م مافه سروشتیه‌ی خۆی موماره‌سه ده‌كات؟! یان به‌ئاش����كرا ئیعالنێكه ك����ه واڵته‌كه واڵتێكی بنه‌ماڵه‌ی����یو تاكحیزبی‌و تاك سه‌ركرده‌ییه‌‌و هه‌ڵبژاردن‌و خۆپیشاندان‌و مانگرتن له‌فه‌رهه‌نگی سیاس����یدا بونی نیه ،یاخود ئه‌لفوبێی دیموكراس����یه‌ت‌و س����یما دیاره‌كه‌ی ئه‌مج����ۆره چاالكی‌و خۆپیشاندان‌و ناڕه‌زایه‌تیانه‌یه. سێ :كاتێك له‌ش����ه‌قامدا هاواڵتیه‌ك بێ توندوتی����ژی ته‌عبی����ر له‌موعانات‌و
كێشه‌كانی خۆی ده‌كات‌و ده‌یه‌وێت ئه‌م په‌یامه به‌شێوه‌یه‌كی یاسایی بگه‌یه‌نێته گوێ‌و چاو‌ویژدانی ده‌سه‌اڵتی سیاسی، له‌والشه‌وه ده‌سه‌اڵتی سیاسی رێوشوێنی یاسایی‌و پێویست ده‌گرێته‌به‌ر بۆ شێوازی ئه‌م ته‌عبی����ر له‌خۆكردن����ه ،هاوزه‌مان له‌گه‌ڵ ئه‌م ژینگه‌یه‌دا رۆژنامه‌نوس����ان‌و ده‌زگا میدیایی����ه‌كان به‌خۆیان‌و كامێرا‌و س����تافه میدیاییه‌كانیانه‌وه روماڵی ئه‌م جموج����وڵ‌و چاالكیه مه‌ده‌نیانه ده‌كه‌ن، هه‌مو ئه‌مان����ه به‌راورد بك����ه به‌دیمه‌نه پێچه‌وانه بێ س����ره‌وت‌و كش����وماته‌كه‌‌و ئه‌وكات خۆت حه‌كه‌مبه! چوار :كاتێك ده‌س����ه‌اڵتی سیاس����ی ده‌رك ب����هوه ب����كات ك����ه له‌به‌رامب����ه‌ر بڕیاره‌كانیدا ده‌نگێك نیه بڵێت نه‌خێر‌و كه‌سێك نیه گڵۆپی سوری بۆ هه‌ڵكات‌و جارجاره پێیبڵێت (ستۆپ) ،ده‌سه‌اڵتی سیاسی كاتێك ده‌گاته ئه‌و قه‌ناعه‌ته‌ی هاواڵتیانی له‌گشت بارێكدا‌و به‌هه‌مو شت رازین‌و (نا)یه‌ك نابیس����تێت‌و بێده‌نگی ده‌بێت����ه س����یمای كۆمه‌ڵگ����ه ،ئه‌وكات ئیشتیهای س����ته‌مكردن‌و داپڵۆساندن‌و چه‌وس����اندنه‌وه‌ی زیاترو زیاتر ده‌بێت‌و لێی ده‌بێته كارێكی ئاس����اییو رۆتین، له‌م هه‌لومه‌رجه‌دا ئه‌رك����ی ئه‌خالقیانه ئ����هوه ده‌خوازێت كه رێگ����ه به‌م ژینگه مه‌ترسیداره نه‌درێت‌و به‌شداریكردن له‌م
جۆره چاالكیانه ده‌بێته به‌رپرسیارێتیه‌كی مێژویی بۆ هه‌موان. پێنج‌و كۆتا :ئه‌وان����هی پێیانوایه كه بایك����ۆت‌و خۆپش����اندانه‌كانی ده‌ڤه‌ری (س����لێمانی-هه‌ڵه‌بجه) بێ ئ����اكام بو، پێموابێ خوێندنه‌وه‌یه‌كی كورتبینانه‌یان بۆ ك����ۆی دیمه‌نه‌كه ك����ردوه له‌به‌ر دو خاڵ: واقیع����ی ده‌وامك����ردن‌و پرۆس����هیپهروهردهو فێركردن له‌ده‌ڤه‌ری (هه‌ولێر- ده����ۆك) وه‌نه‌بێ����ت زۆر حاڵی باش����تر بێت‌و روبعه موچ����هو قه‌یرانه داراییه‌كه به‌دڵنیایی����هوه كاریگ����ه‌ری زۆر خراپی له‌سه‌ر كۆی پرۆسه‌كه دروستكردوه. هه‌ندێ����ك ل����هو بڕیاران����هی ك����ه حكومه‌ت����ی هه‌رێ����م له‌به‌رژوه‌ندی فه‌رامانبه‌ران‌و مامۆس����تایان ده‌ریكرد، ب����ۆ ئ����هو فش����ارانه ده‌گه‌ڕێت����هوه كه مامۆس����تایان‌و خۆپیش����انده‌ران‌و فه‌رمانبه‌رانی (ناڕازی) دروستیان كرد. هه‌ربۆی����ه ئه‌م جموج����وڵ‌و چاالكی‌و ته‌عبی����ر له‌خۆكردن����ه خۆڕس����كانه‌ی هاواڵتی����ان‌و فه‌رمانب����ه‌ران دواج����ار به‌ش����ێوه‌یه‌ك له‌ش����ێوه‌كان ده‌ڕژێت����ه خانه‌ی جوانكردنی دیمه‌ن‌و پرۆس����هی خه‌بات����ی مه‌ده‌ن����یو دیموكراس����یه‌ت. ئه‌گه‌ر رێبده‌ن ش����تێك بمێنێت به‌ناوی (دیموكراسیه‌ت)!
ئه‌وانه‌ی پێیانوایه كه بایكۆت‌و خۆپشاندانه‌كانی ده‌ڤه‌ری (سلێمانی- هه‌ڵه‌بجه) بێ ئاكام بو ،پێموابێ خوێندنه‌وه‌یه‌كی كورتبینانه‌یان بۆ كۆی دیمه‌نه‌كه كردوه
سوڵتاننشین یان پیاوه نه‌خۆشه‌كه! محه‌مه‌د عه‌بدوڵاڵ م���ارك ئالمۆن���د ،مێژون���وس‌و مامۆس���تای زانك���ۆی ئۆكس���فۆرد له‌وتارێكیدا ك���ه له‌ده‌یلی ته‌له‌گرافی له‌نده‌نیدا باڵویكردبوه‌وه ،پرسیارێك ده‌وروژێنێت‌و ده‌پرسێت( :ئایا توركیا ده‌بێت���هوه به‌پی���اوه نه‌خۆش���ه‌كه‌ی ئه‌وروپا؟) له‌ئه‌نجام���ی له‌به‌ریه‌كهه‌ڵوه‌ش���انی ده‌وڵه‌تی عوسمانلی ،رێكه‌وتننامه‌ی س���ایكس پیكۆ ناوچه‌ك���هی له‌نێوان فه‌ڕه‌نس���او به‌ریتانی���او روس���یا دابه‌ش���كرد ،دوات���ر له‌س���اڵی1920 له‌س���یڤه‌ر رێكه‌وتننام���هی ئاش���تی به‌س���ه‌ر توركیادا س���ه‌پێنرا ،به‌اڵم كاتێك له‌ساڵی 1923دا ناسیونالیست ه تورك���ه‌كان به‌س���ه‌رۆكایه‌تی كه‌مال ئه‌تاتورك ده‌سه‌اڵتیان وه‌رگرت ،به‌م رێكکه‌وتن ه رازینه‌بون ،بۆی ه ده‌وڵه‌ت ه براوه زلهێ���زه‌كان ناچاربون له‌هه‌مان س���اڵدا له‌لۆزان رێكکه‌وتنێكی دیك ه ئیمزا بك���ه‌ن ،ئ���ه‌م رێكکه‌وتنه بوه هه‌وێنی دروستبونی كۆماری توركیای نوێ. له‌وس���اكه‌وه‌و م���اوهی س���ه‌د س���اڵه ت���وركان رێكه‌وتننام���هی ل���ۆزان به‌ده‌س���تكه‌وت ده‌زان���نو ب ه به‌ڵگه‌نام���هی دروس���تبونی كۆماری توركی���ای ناوده‌ب���ه‌ن .هه‌ر ئه‌وس���ا ئه‌تاتورك دروش���م ه به‌ناوبانگه‌كه‌ی (ئاشتی له‌ناوخۆ ،ئاشتی له‌ده‌ره‌وه) ی به‌رزكرده‌وه‌و گفتی دروس���تبونی ده‌وڵه‌تێكی تۆكمه‌ی دا ،راستییه‌كه‌شی هه‌روابو .ب���ه‌اڵم ماوه‌یه‌كه ئه‌ردۆغان له‌چه‌ند ش���وێنێك باس لهوه ده‌كات كه له‌لۆزان غه‌دری گه‌وره‌یان لێكراوه‌و ئێستاش له‌سه‌روبه‌ندی شه‌ڕی ره‌ققە‌و موسڵدا لۆزانێكی نوێ به‌ڕێوه‌یه‌و دژ ب ه به‌رژه‌وه‌ندییه‌كانی توركیایه. ئاكه‌پ���ه دوای چه‌ن���د س���اڵێك له‌حوكمڕان���ی ،چه‌ند جارێك باس���ی له‌پ���رۆژه‌ی توركی���ای 2023دهكردو ده‌یگوت له‌و ماوانه‌دا توركیا ده‌بێت ه یه‌كێ���ك له‌زلهێزه‌كان���ی جیه���ان. به‌دڵنیایی���هوه ل���ه‌دوای ئه‌تاتورك، ئه‌ردۆغان به‌هێزترین سه‌رۆكه توركیا به‌خۆیه‌و‌ه بینیبێت‌و ئێس���تا به‌ڕونی ده‌رده‌كه‌وێت كه خوازیاره ش���وێنی ئه‌تات���ورك له‌زاكی���ره‌ی توركان���دا بگرێتهوه. ئه‌ردۆغ���ان ب���اش ده‌زانێت به‌هۆی پارچه‌بونی ده‌وڵه‌تی عوس���مانیه‌وه، دابه‌شكاریی سایكس پیكۆ هاته‌گۆڕێ،
ئەردۆغان ئێس���تاش ئه‌گ���ه‌ر س���ایكس پیكۆ هه‌ڵوه‌شێته‌وه بڕوای ته‌واوی هه‌یه ك ه ده‌بێت ده‌رهاویشته‌كانی رێكه‌وتنه‌ك ه بگه‌ڕێنرێنه‌وه ش���وێنی خۆیان ،یان ده‌بێت ده‌وڵه‌تی عوس���مانی دروست بێته‌وه ،یانیش چۆن ئه‌تاتورك توانی خۆی بسه‌پێنێت‌و زلهێزه‌كانی ناچار كرد س���یڤه‌ر بگۆڕن به‌ل���ۆزان ،ئاوا ئه‌می���ش ده‌بێت خۆی بس���ه‌پێنێت، به‌وه‌ش���دا كه باس���ی لۆزانێكی نوێ ده‌كات دی���اره ده‌زانێ���ت خه‌ون���ی دروس���تبونه‌وه‌ی ده‌وڵه‌تی عوسمانی ی���ان ئه‌ردۆغانی له‌باربراوه‌و ئێس���تا كاری ئه‌م ئه‌وه‌یه غه‌دره‌كانی لۆزانی كۆن له‌سه‌ر تورك البه‌رێت. به‌پێی رێكه‌وتنامه‌ی سیڤه‌ر ده‌وڵه‌تی عوس���مانی زۆرب���هی ویالیه‌ته‌كان���ی باكورو باش���وری واڵته‌كه‌ی له‌ده‌ست دا ،زۆربه‌ی زه‌ویه‌كان���ی له‌ئه‌وروپاو ده‌وروب���ه‌ری ئیجه‌ی له‌ده‌س���ت دا. زۆربه‌ی جوگرافیای واڵته‌ك ه دابه‌شبو ك ه ئه‌وس���ا به %٨٠مه‌زه‌ند‌ه ده‌كرا، ئه‌تاتورك ك���ردی به‌ه���ه‌اڵو لۆزانی به‌س���ه‌ركه‌وتنی گهوره له‌قه‌ڵه‌م دا، به‌اڵم هه‌م���و ش���ه‌ڕی ئه‌تاتورك بۆ ئه‌وه‌بو ك ه به‌ر به‌و ئۆتۆنۆمییه بگرێت
ك ه بۆ ناوچه كوردییه‌كان گفتی درابو، سه‌ركه‌وتنه‌كه‌ش���ی هه‌ر ئهوهنده بو چونك���ه زۆربه‌ی ه���ه‌ره‌ی زۆری ئه‌و ناوچان���هی له‌س���یڤه‌ر لێس���ه‌ندرابو له‌لۆزانیش بڕیاری لێدرایه‌وه. ئێس���تاش دور ل���هو هه‌اڵی���هی ئه‌ردۆغ���ان ده‌ینێت���هوه ،ده‌بێ���ت چی بوێت؟ له‌س���ه‌ره‌تای شۆڕش���ی س���وریادا به‌هێ���زه‌وه خۆی خس���ت ه ن���او روداوه‌كانه‌وه ،پاش���ان ئه‌وه‌ی ده‌یویس���ت به‌ناچاری���ی له‌حه‌ڵ���ه‌ب كۆیك���ردهوه ،كار گه‌یش���ت ه ئه‌وه‌ی ته‌نان���ه‌ت هێزی س���ه‌ربازی به‌قاچاخ برده ئه‌و ده‌ڤه‌ره‌و ش���ه‌ڕی ئه‌سه‌دی پێده‌كرد ،ده‌س���تی له‌گه‌ڵ ڕێكخراو‌ه تیرۆرس���تییه‌كان تێكه‌ڵ كرد ،به‌اڵم دواتر ش���ته‌كان به‌جۆرێك كهوتهوه حه‌ڵه‌بیشی له‌ده‌س���ت دا .بۆی ه ئه‌و خه‌ونه‌ی هه‌یبو بۆ ده‌ستبه‌سه‌راگرتنی باك���وری س���وریا له‌بارچو ،ئێس���تا تاكه‌شتێك كه مابێت‌و له‌سه‌ره‌تاشه‌و‌ه هه‌ر ئهوه مه‌به‌س���تی ب���وه ئه‌وه‌ی ه به‌ر به‌هه‌ر كیانێك���ی كوردی بگرێت له‌ڕۆژئاوای كوردستان. ئه‌ردۆغ���ان له‌ناوخۆدا حكومه‌تێكی تاكالیه‌ن���هی دروس���تكردوهو ته‌واو
ده‌س���تی به‌س���ه‌ر س���وپادا گرتوه. ته‌نیا ماوه‌ته‌وه بڵێت ئه‌و هیوایانه‌ی ئه‌تات���ورك نه‌یتوان���ی به‌ئه‌نجام���ی بگه‌یه‌نێت من ده‌س���ته‌به‌ری ده‌كه‌م. ل���ه‌ده‌ره‌وه‌ی س���نوریش هه‌رێم���ی كوردس���تانی كردوه‌ت���ه هاوپه‌یمانی س���تراتیجی تاله‌هه‌م���و ئه‌گه‌رێك���دا به‌شێك له‌كورد پشتگیریی بكات. ئه‌تات���ورك كه‌س���ێكی به‌هێز بو، توان���ی له‌ناوه‌وه خ���ۆی كۆبكاته‌وه‌و ناوكی ده‌وڵه‌تێكی به‌هێز پێكبهێنێت، ب���ه‌اڵم ئه‌ردۆغ���ان له‌ناوخ���ۆدا زۆر ش���پرزه‌یه‌و واچاوه‌ڕوانده‌كرێ���ت له‌م ساڵدا كاره‌ساتی قورس بۆ حكومه‌تی توركیا له‌ناوخۆیداو له‌سه‌رده‌س���تیی كورد دروست ببێت .ئه‌مه‌ش ده‌بێت ه خاڵی وشككردنی ئه‌ردۆغان. به‌ڵێ توركیا ئه‌مجاره‌ش دهبێتهوه بهپیاوه نه‌خۆشه‌كه ،به‌اڵم نه‌خۆشیی ئه‌مجاره جیاوازت���ر ده‌بێت ،چونك ه ئه‌گ���ه‌ر توركیا س���ه‌ركه‌وتوش بێت ئه‌مجاره هیچ ناباته‌وه ،ڕه‌نگه بتوانێت هاوپه‌یمانان ناچار بكات رێ له‌بونی پێگه‌ی كورد بگرن ل���ه‌ڕۆژاوا ،به‌اڵم ئەسته‌م ه بتوانێت ناوخۆی واڵته‌كه‌ی خۆی نه‌دۆڕێنێت.
توركیا ئه‌مجاره‌ش دهبێتهوه بهپیاوه نه‌خۆشه‌كه به‌اڵم نه‌خۆشیی ئه‌مجاره جیاوازتر ده‌بێت ،چونكه ئه‌گه‌ر توركیا سه‌ركه‌وتوش بێت ئه‌مجاره هیچ ناباته‌وه
ته‌ندروستی tandrusti. sul@gmail. com
) )560سێشه‌مم ه 2017/1/10
15
الپەڕەی تەندروستی ،بەسپۆنسەری بەڕێوبەرایەتی تەندروستیی سلێمانی
نوێترین لێكۆڵینه‌و‌ه له‌سه‌ر رۆیشتن د .هه‌ڵگورد ساڵح جاف .پزیشكی ددان‌و رۆژنامه‌نوسی زانستیو پێشكه‌شكاری ته‌له‌فیزۆنی
ی به‌پێ نوێترین لێكۆڵینه‌وه‌ی زانست رێكردن به‌پێ بۆم���اوهی پێنج خوله‌ك ی كارك���ردن ئه‌بێت ه بۆه���ه‌ر كاتژمێرێك ی ی له‌ش‌و كه‌مكردنه‌وه هۆی چاالككردن ی مه‌زاج. ئاره‌زوی خواردن‌و باش���كردن ی به‌پێ���ی لێكۆڵینه‌وه‌كه ك��� ه رۆژنامه ی ی ب�ڵ�او ی مه‌یل���ی به‌ریتان��� ده‌یل��� كردۆته‌وه ،وه‌رگرتنی پش���ویه‌ك وه‌ك وه‌س���تان به‌پێ���وهو رێك���ردن بۆچه‌ند ی ی ب���اش كردن خوله‌كێ���ك ئه‌بێت ه هۆ ی م���ه‌زاج‌و چاالككردن���ی كۆئه‌ندام��� به‌رگری‌‌و س���وڕی خوێن .توێژینه‌وه‌ك ه ی ب���ه‌وه‌ش كردوه بهپێچهوانهوه ئاماژه ی كارو نه‌جواڵن زۆر دانیش���تن له‌شوێن ی بۆماوه‌یه‌ك���ی زۆر چه‌ن���د نه‌خۆش��� ی دروست ده‌كات وه‌ك شه‌كره‌و په‌ستان خوێن‌و سستبونی گورچیله‌و قه‌ڵه‌وی.
به‌م رێنامییان ه ددانی له‌رێنمایه‌كان منداڵه‌كه‌ت بپارێزه ی رێبه‌ری حك ومه‌تی به‌ریتانیا
ی ده‌رده‌كات تاوه‌كو ده‌گاته 3ساڵ ئه‌م رێنماییان ه ی منداڵه‌كه‌ت ددان له‌وكاته‌وه ره‌چاو بكه: ی مه‌مكی دایك باشترین خواردن بۆمنداڵ دابین ده‌كات. -1شیر -2له‌ته‌مه‌نی ش���ه‌ش مانگیه‌و‌ه هه‌وڵبد‌ه به‌كوپ ش���یر بده‌یت به‌منداڵه‌كه‌ت‌و ێ ی مه‌مكه‌شوش ه فڕ ی یه‌ك ساڵیه‌وه به‌ته‌واوه‌ت ش���اره‌زای كوپ ببێت ،له‌ته‌مه‌ن بده. -3نابێت ش���ه‌كر بكریته ئ���هو خواردنانه‌ی كه له‌م���اوهی لێبڕینه‌و‌ه ده‌درێت ی به‌منداڵ (واتا كاتێك ده‌ست ده‌كه‌یت به‌پێدانی خواردن به‌منداڵه‌كه‌ت له‌دوا 4بۆ 6مانگی هه‌وڵبد‌ه ئه‌و خواردنانه‌ی پێده‌ده‌یت شه‌كری تێدانه‌بێت). ی منداڵه‌كانیان بشۆن. -4پێویسته باوان ددان -5ته‌نیا چینێكی بچوك له‌هه‌ویری ددان(معجون) به‌كار بێن ه ك ه ppm 1000فلۆرایدی تێدابێت. ی شیری منداڵه‌كه‌ته‌و‌ه رۆژان ه -6له‌پاش ده‌رچونی یه‌كه‌م ددان دوجار بۆی بشۆ. ی بكرێت‌و -7پێویست ه بڕو جاری پێدانی خواردن ه شه‌كراوییه‌كان دیار كه‌م بكرێته‌وه‌و كاتی به‌كارهێنانه‌كانیش پابه‌ند بكرێت به‌ژه‌مه‌كانه‌وه. -8پێویسته له‌كاتی ده‌رمان خواردن ئه‌و شروبان ه بدرێت به‌منداڵ ك ه شه‌كریان تێدا نیه. ناونیشان .ته‌الری ئه‌رخه‌وان شه‌قامی ئیبراهیم پاشا
چۆن چاره‌سه‌ری ئازاری پشت ده‌كه‌یت؟ ی سروشتی ئا :چاره‌سه‌ركار سۆران معروف قه‌ره‌داخی
رێنماییه‌كان:
.1به‌هێزكردنی ماسولكه‌كانی پشت له‌ڕێی (رۆیش���تن به‌پ���ێو مه‌له‌كردن‌و وه‌رزش). ی رێك له‌سه‌ر .2دانیشتن به‌شێوه‌یه‌ك ی ی یان كاركردن به‌پێو‌ه بۆ ماوه كورس ( )10خوله‌ك له‌هه‌ر كاتژمێرێكدا. ی كێشدا پێویست ه ی هه‌ڵگرتن .3له‌كات ی بكه‌یت���هوهو قاچه‌كانت نزیك خۆت��� هاوكاربن. ی یان گه‌شتكردندا ی شۆفێر .4له‌كات گۆشه بخه‌ره‌پشته‌وه. .5خواردنی میوه‌و پرۆتین‌و سه‌وز‌ه به‌زۆری.
بڕبره‌ی پشتی مرۆڤ (العمو‌د الفقري) پێكدێت له ( )33بڕبڕه‌و زۆرترین جوڵ ه ده‌كه‌وێت���ه پش���ت كه‌پێكهاتوه له()5 بڕبڕه‌و مل پێكهاتوه له( )7بڕبڕه. ی ی به‌ش ی ئازار به‌شێوه‌یه‌كی گش���ت ی پش���ت له‌ته‌مه‌ن���ی (30 خ���واره‌وه ب���ۆ )60س���اڵیدا به‌دی���ار ده‌كه‌وێ. ی ئ���هو ئازاره‌ش چه‌ن���د هۆكارێك ه بون له‌وانه(الوازبونی ماس���ولكه‌كانی پشت ی ی بڕبڕه‌ی پشت یاخود گرژبون یان خزان ی ی رۆژان ه به‌شێوه‌یه‌ك له‌ئه‌نجامی كارێك خێرا یاخ���ود هه‌ڵگرتنی كێش���هوه)، س���ه‌باره‌ت به‌ئازاری پش���ت له‌س���هرو چاره‌سه‌ره‌كانی: ته‌مه‌نی( )60ساڵیه‌وه ده‌گه‌رێته‌وه بۆ ی زیانه‌كان���یو رێ���ژ‌هی به‌ركه‌وتن��� ی ی پشت‌و كه‌مبونه‌وه ی بڕبڕه پێكهاته ی ی چاره‌س���ه‌ره‌كه ی جۆر نیش���انه‌كان كان. ه ماسولك ی بێهێز تواناو ده‌گۆڕێت: ی سروش���تی :ب��� ه -1چاره‌س���ه‌ر ی پشت ی ئازار ناسینه‌و‌ه ی ی رێنمای���ی له‌الیه‌ن كه‌س���ان پێدان��� : ه ك وێت ه ك ه بهوه ده‌رد ی شاره‌زا به‌بواری چاره‌سه‌ری سروشت بۆ پش���تت ی ه جوڵ��� م ه ئاس���ت .1به ی (عی�ل�اج ته‌بیعی) و راس���تكردنه‌وه رۆیشتندا. ی كات ه ل ی ت ه تایب ه ب كرێت ده ی هه‌ڵه‌كان���ی رۆژانه‌و پێدانی وه‌رزش��� ندێك ه ه و سمت و ت پش��� ه ل ئازار .2 ی تایبه‌ت‌و چاره‌سه‌ركردنی له‌ڕێی ئامێر جار له‌به‌ش���ی س���ه‌ره‌و‌هی پشت ی ران تایبه‌ته‌وه .به‌رده‌وام بون له‌س���ه‌ر ئه‌و یاخود له‌ئانیشكدا ده‌رده‌كه‌وێت. رێنماییان هی ك ه پێتده‌درێت تاكو رێگر ی ك ه ی ه ش���ێو .3ئازاره‌ك���هی زۆر به بێت له‌ته‌ش���ه‌نه كردنی‌‌و به‌رده‌وامبون توندو به‌هێز ده‌بێت. له‌سه‌ری. پش���ت ی كان ه ماس���ولك .4ره‌قبونی -2نه‌شته‌رگه‌ری :دواین هه‌ڵبژارده‌ی ه ندێك ه ه قاچ ی ك ه الی ی سڕبون (تشنج)و ی ی له‌الیه‌ن پزیش���ك ئه‌ویش پاش ئهوه دات. ه جار رود پس���پۆڕه‌وه بڕیاری له‌سه‌رده‌درێت ك ه ك ه ی ه بۆماو دانیشتن یان ستان .5وه ی هه‌ی ه یاخود هه‌س���ت به‌رده‌وام ئازار ڕۆیشتن ه ب ئازار، و ن سڕبو ی هۆ ده‌بێت ه ی خواره‌وه‌ی په‌له‌كان ی به‌ش��� به‌سڕبون یت. ه ك ه د باشبون ه ب هه‌ست بكرێت.
سەنتەری ساڤا بۆ چارەسەری سروشتی (هیندی ـ کوردستانی) سۆران مەعروف قەرەداغی لەگەڵ پسپۆری چارەسەرکاری سروشتی هیندی خاوەنی بڕوانامەی ماستەر لەهیندستان
ناونیشانی وێبسایتی بەڕێوبەرایەتی گشتی تەندروستی سلێمانی
د .حەیدەر فاضل عباس (پسپۆری ئێسک‌و شکاوی)
07706196331 07501564954 07480612743 ناونیشان :سلێامنی ،شەقامی ئۆرزدی شاری پزیشکان ـ پشت نەخۆشخانەی شیرەکە تەنیشت نەخۆشخانەی کێو ـ نهۆمی زەمینی ( )1شوقەی ()8
http://www. dohsuli. com
فەیسبوكhttps://www. facebook. com/tandroostyt :
14
بیرورا
) )560سێشه‌مم ه 2017/1/10
واقیعی تەندروستی لەکوردستان‌و هێڵەکانی چارەسەر
د .بێستون پێشڕۆ نەخۆشخانەی رزگاری فێرکاری ،هەولێر ئ���ەم نوس���ینە ب���اس لەواقیع���ی تەندروستی‌و سیس���تەمی تەندروستی ئێس���تای هەرێمی کوردستان دەکات. چوارچێوەیەکیش بۆ چارەسەر پێشنیار دەکات. دەمێک���ە بااڵترین کاربەدەس���تانی حکومەت دانیان بەوەدا ناوە سیستەمی تەندروستی کوردس���تان سیستەمێکی کۆنی بەسەرچوە بەاڵم یەکەمجارە ،بەالی کەمی من گوێم لێ بێت ،ئەم بەرپرسە بااڵیانە هەوڵ ب���دەن هۆکارەکانی ئەم بەسەرچون‌و گرفتەکانی ئەم سیستەمە بەس���ەرچوە دەستنیش���ان بک���ەن. بەڕێز س���ەرۆکی حکومەت ئەم ماوەیە لەمیانی کۆنفرانس���ێکی تەندروس���تیدا رای خ���ۆی خس���تەڕو .ب���ەڕای ئەوان گرفتی سیستەمی تەندروستی ئەوەیە کە سیس���تەمێکی سۆسیالیس���تییە؛ بەرپرسیارییەتییەک دەخاتە ئەستۆی حکوم���ەت کە ب���ۆی هەڵناگیرێت .بۆ چارەسەرەکەشی پێیانوایە کە دەبێت پشت بەکەرتی تایبەت ببەسترێت. سیس���تەمی کوردس���تان هەم���ان سیستەمی عێراقە .لەعێراق خوێندن‌و تەندروس���تی بەخۆڕایی بون .ئەمەش لەس���ایەی بڕوابون���ی حکومەتەکان���ی پێش���وی عێ���راق بەسۆس���یالیزم. حکومەتەکان���ی ئێس���تای عێ���راق‌و کوردس���تان هیچ لێدوانێ���ک نادەن کە ئایا هێش���تا باوەڕیان بەسۆس���یالیزم ماوە یان نا بەاڵم ئەم دو سیس���تەمەی خوێندن‌و تەندروس���تی تاکو ئێستاش بەڕەسمی کاری پێ دەکرێت؛ هەرچەند لەواقیع���دا دوچاری فەرامۆش���کردن‌و بایەخ پێنەدانێکی گەورە بونەتەوە.
کەرت���ی گش���تی (حکوم���ی) بریتییە لەدەستڕاگەیشتنی سەرجەم هاواڵتیان پێی ( )Accessibilityبەبێ جیاوازی. ه���ەژارو دەوڵەمەند وەک یەک دەتوانن س���ود لەو سیس���تەمە ببینن .ئاستی خزمەتگوزارییەکانیش بۆ هەموان وەک یەکەو ستاندەردە .ئەمەش یەکسانی‌و دادپەروەرییەکی گەورەی رەخساندوە. بەخۆڕایی بونی خزمەتگوزارییەکان ئەم خاڵە بەهێزەی بەسیس���تەمی گش���تی بەخشیوە .لەهەمان کات ئەم بەخۆڕایی بونە خاڵێکی الوازیشی بۆ سیستەمەکە دروست کردوە .تێچوی ئەو سیستەمە خۆڕاییە لەس���ەر حکومەتە؛ حکومەت تەوەجوهێک���ی س���ەرمایەداری روتی هەیەو ئەوانەی حکومەت بەڕێوەدەبەن بزنسمانەکانی واڵتن‌و ئامادەنین تاسەر ئ���ەو تێچونانە لەئەس���تۆ بگرن .بۆیە س���ااڵنە حکومەت لەبوجەدا رێژەیەکی زۆر کەمت���ر لەس���تانداردی جیهان���ی بۆ کەرتی تەندروس���تی گش���تی دابین دەکات. بەخۆڕایی بون���ی خزمەتگوزارییەکان بۆت���ە هۆی خ���راپ بەکارهێنانیش���ی لەالیەن خەڵک���ەوە .لەالیەک هاواڵتی (نەخۆش)و لەالیەکەی دی پزیشکان‌و کارمەن���دانو کارگێڕانی تەندروس���تی. کارمەن���دی تەندروس���تی (پزیش���ک، دەرمانس���از ،پەرس���تار ،کارگ���وزاری دیکە) هەیە بەعەالگە دەرمان دەباتەوە ب���ۆ خ���ۆی‌و کەس���وکاری .نەخ���ۆش هەی���ە لەهەفتەیەک���دا چەندین بنکەی تەندروس���تیو نەخۆش���خانەی کردوەو بەعەالگ���ە دەرمان���ی وەرگرتوە بەبێ ئەوەی بەکاری بهێنێت. لەسیستەمی کەرتی تایبەتی (ئەهلی) کوردس���تان هەم���و ش���تێک بەپارەی کاش���ە .ئەمە خاڵێک���ی الوازە چونکە نەک تەنها خەڵکی هەژار بەڵکو زۆربەی خەڵک توانای تێچوەکانی تەندروستی نیی���ە لەگیرفانی خ���ۆی .ئەمەش واتە دەستڕاگەیش���تن ()Accessibility بەم سیس���تەمە تەنها بۆ دەوڵەمەندو پارەدارەکان���ە .خزمەتگوزارییەکانیش س���تاندەرد نی���ن بەڵک���و بەگوێرەی پارەکەتە .بۆ دەوڵەمەندەکان ژوری ڤی ئای پی‌و دەرمان���ی براندە گەورەکان‌و پزیش���کی پس���پۆڕ دێتە ماڵ���ەوە ،بۆ کەمدەرامەتی���ش قاوش���ی بەکۆمەڵ‌و دەرمان‌و کەرەس���تەی هیندی‌و چینی. ب���ۆ هەژارانیش هیچ مەگ���ەر لەڕێگەی دەرۆزەک���ردن‌و پاڕان���ەوەو خێرخوازی دەس���تیان بەش���تێکی کەرتی تایبەت رابگات .ئەمەش یەکسانی‌و دادپەروەری تێدا نییە. لەهەمان کات ئەمە خاڵێکی بەهێزیشە چونک���ە ل���ەو سیس���تەمەدا نەخۆش ناتوانێت بەعەالگە دەرمان وەربگرێت‌و بەکاری نەهێنێت یاخ���ود کارمەندانی نەخۆش���خانە ناتوان���ن خێروخێ���رات بەدەرمان‌و ماڵی نەخۆشخانە بکەن.
لێپرس���راوە گەورەکان���ی ئێس���تای واڵت خەریکی بزن���س‌و کەڵەکەکردنی س���ەرمایەی گەورەن ،بۆیە گرنگ نییە بەزارەک���ی دانی پێ���دا بنێن یان نا کە ئایا چ ج���ۆرە سیس���تەمێکیان لەکن پەسەندە :سیس���تەمی سۆسیالیستی یان س���ەرمایەداری؟ ئەم سەرمایەدارو بزنس���مانە گەوران���ە ناکرێ���ت جگ���ە لەس���ەرمایەداری لەگەڵ سیستەمێکی دیکە بن. کەرت���ی تایب���ەت بەموبارەکەی ئەم لێپرسراوانەی واڵت سیستەمێکی تایبەتی هاوتەریب (پارالێل)ی گەورەی لەهەردو خاڵێکی الوازی دیکەی سیس���تەمی کەرتی تەندروس���تیو خوێندن دروست کەرتی گشتی (حکومی) لەکوردستان کردوە .س���ەرجەم خزمەتگوزارییەکانی بریتیی���ە لەبێخاوەنی سیس���تەمەکە. ئ���ەم سیس���تەمە تایبەت���ە بەپارەیەو هاواڵتی عێراقی‌و کوردستانی کەمترین راس���تەوخۆ بەکاش لەبەکاربەرەکانی هەستی خاوەندارێتی بۆ موڵکی گشتی وەردەگیرێت .س���ەرەڕای ئەوە ،کەرتی هەی���ە .تەنان���ەت بەش���ێکی بەرچاو تایب���ەت کێبڕکێیەک���ی جدیش لەگەڵ لەخەڵک هەستێکی دوژمنکارانەیان بۆ کەرتی گشتی دەکات لەکاتێکدا ئەوەی موڵکی گش���تی هەیەو بەماڵی دوژمنی دوەمیان بەخۆڕاییە! دەزانن .کاتێک دەرمان‌و پێداویس���تی ئێکس���پایەر لەنەخۆش���خانەکاندا سیستەمی کەرتی گشتی (حکومی) دەبن کەس���ێک نیی���ە ب���ۆ بابەتەکە بەخۆڕایی هێواش هێواش جێپێ چۆڵ ب���ەداخ بێت‌و خەمی ل���ێ بخوات وەک دەکات لەب���ەر دو ه���ۆکار :کێبڕکێ���ی ماڵ���ی خۆی .ش���تومەک بەش���ێوەی کەرت���ی تایب���ەت لەگەڵ���یو هەوڵ���ی مەرکەزی دەکڕدرێ���ت‌و دەنێردرێت بۆ خۆدزین���ەوەی بێدەنگان���ەی حکومەت نەخۆش���خانەکان بەبێ ئەوەی داوایان لەم بەرپرسیاریەتییە. کردبێت لەکاتێکدا نەخۆش���خانە هەیە خەڵک بەگشتی متمانەی بەسیستەمی داوای ش���تومەکێکی ک���ردوە ،پ���اش گشتی (کەرتی حکومی) نەماوە .ئەگەر چەندین ساڵ هێشتا نەکڕدراوە .کاتێک یەکێ���ک پ���ارەی هەبێ���ت منداڵەکەی خۆت ش���تێک دەکڕیت هەوڵ دەدەیت دەنێرێتە قوتابخانەیەکی ئەهلی ،ئەگەر باش���ترین – هەرزانترین (باش���ترین نەخۆش کەوت ،دەچێتە نەخۆشخانەو مامەڵە) بکڕیت .لەحکومەت شتومەک نۆڕینگە تایبەتەکان نەک نەخۆشخانە کڕین لەالی���ەن خەڵکانێکەوەیە ئەگەر حکومی‌و بنکە تەندروستییەکان. هەر خۆی���ان فرۆش���یارەکە نەبن ئەوا لەڕۆژانی راوێژکاری ،س���ەرنج دەدەم بەدڵنیاییەوە لەفرۆش���یارەکە نزیکترن نەخۆش���خانە حکومیی���ەکان بونەت���ە وەک لەحکومەت. جێگەی ه���ەژاران‌و ئەوانیش لەناچاری سیستەمی کەرتی تایبەت (ئەهلی) دێن؛ ئەگەر نا ،متمانەیان بەسیستەمی ی کوردس���تان خاوەنی راس���تەوخۆی کەرتی گشتی (حکومی) نەماوە. خۆی هەی���ەو خەمی لێ دەخوات .ئەو بۆ قازانج ئیش دەکات؛ ئەوپەڕی هەوڵ ئ���ەم دو سیس���تەمەی ئێس���تا دەدات هیچی لێ ئێکس���پایەر نەبێت‌و لەکوردستان شانبەش���انن تاڕادەیەکی ش���تی زیادە ناکڕێت‌و پارە بەخۆڕایی زۆر دژبەیەک���ن .خاڵ���ە بەهێزەکان���ی خ���ەرج ناکات .ناچێت بەفرۆش���یارێک ئەمیان خاڵە الوازەکانی ئەوی دیکەیانە؛ بڵێت لەگەڵ وەسڵەکەی خۆت ،دو سێ خاڵە الوازەکانیش���ی خاڵە بەهێزەکانی وەس���ڵی دیکەی فرۆش���یاری دیکەشم سیستەمەکەی دیکەیە. ب���ۆ بێنە ک���ە لەهی خ���ۆت هەرزانتر خاڵێکی هەرە بەهێزی سیس���تەمی پڕکرابێت���ەوە ب���ۆ رۆتین���ی کڕینەکە!
نەخۆشخانەیەک لەکوردستان لەکەرت���ی تایبەت تەنه���ا بەپێی ئەو بەرهەم‌و کارانە ک���ە دەیکات یان ئەو خزمەتگوزاری‌و کااڵیانەی دەیانفرۆشێت پارە قازان���ج دەکات .هەر بۆیە هەمان کەس لەسیستمی حکومی بەدڕدۆنگی دەوام دەکات‌و ناچ���اری نەکەی���ت لەجێگەی خۆی نابزوێت‌و خواخوایەتی رۆژێک زیاتر پشوی فەرمی بێت کەچی بەڕاکردن ب���ەرەو دەوامە ئەهلییەکەی دەڕوات ،لەخودا دەپاڕێتەوە نەخۆشێک زیاتری بۆ بنێرێت‌و زۆریشی لێ بکەیت ئامادە نییە رۆژێک پشو وەرگرێت.
لەکەرت���ی تایبەت هیچ رێوش���وێنێکی کارگێ���ڕی‌و ژمێریاری ک���ە ئامانج لێی گەرەنت���ی کردنی کڕینێکی ش���ەفاف‌و باش���ترین مامەڵە (Transparency )& Best dealنابێت���ە رۆتینێک���ی بێماناو س���اختە یان سەرقاپ بۆ دزی‌و گەندەڵی گەورە. ئەم دو سیس���تەمە دژبەیەکە ئێستا لەکوردس���تان پێکەوە دەژین .هەردو سیس���تەمەکە خاڵێک���ی هاوبەش���ی ستراتیژیشیان هەیە .هەردو سیستەم بەهەمان دەس���تی کار کاردەکەن؛ واتە ئەو کارمەند (پزیش���ک ،دەرمانس���از، دو ساڵ بەر لەئێستا باس‌و خواسێکی پەرستار) انەی لەسیس���تەمی کەرتی گش���تی کاردەک���ەن‌و فەرمانب���ەری زۆر هەبو لەوەزارەتی تەندروستی گوایە حکومەت���ن ه���ەر هەم���ان کارمەندن هەوڵی جیاکردنەوەی کەرتی گش���تیو لەکەرت���ی تایبەت���ی تەندروس���تیو کەرت���ی تایبەت دەدرێ���ت؛ لەم روەوە نەخۆش���خانە ئەهلییەکان کاردەکەن .لیژنەیەک س���ەردانی نەخۆشخانەکانی تەنان���ەت پاس���ەوان ،خزمەتگ���وزارو دەکردو راپرس���ییەک لەناو کارمەندانی تەندروس���تیدا ئەنج���ام درا .لەبیرمە کارەباچیشیان تێکەڵە. ئەمەش خاڵێکی دیکەی هەرە الوازی پزیش���کان‌و پەرس���تارانی بەش���داربو سیستەمە گشتییە بەخۆڕاییەکەیە کە لەنەخۆش���خانەی رزگاری فێ���رکاری هیچ کارمەندێکی لەموچەو پاداشتەکانی هەولێ���ر بەتێک���ڕای دەن���گ پێی���ان رازی نیی���ەو ناچارە ل���ەدەرەوەی ئەو باش ب���و دو کەرتەک���ە جیابکرێنەوە، سیس���تەمە کاری دیکەش ب���کات بۆ تەنه���ا دەرمانس���ازان بەتێکڕای دەنگ لەگ���ەڵ جیانەکردنەوەی بون! ئەوکات دەستکەوتنی داهاتێکی زیادە. لەکەرت���ی حکوم���ی ،پزیش���کان‌و تێک���ەاڵوی کەرت���ی حکوم���یو ئەهلی کارمەندانی دیکەی تەندروستی لەسەر واوێن���ا دەک���را ک���ە کرۆک���ی گرفت‌و کێش���ەکانی سیس���تەمی تەندروستی بێت .ب���ەاڵم وەک رونم ک���ردەوە ئەم تێکەاڵوییە یەکێکە لەخاڵەکان‌و الیەن‌و ب���واری دیک���ەش زۆرن کە پێویس���تە خۆی���ان لەق���ەرە بدرێ���ت .تەنان���ەت ئەگەر کەرتی گشتیو تایبەتیش جودا بکەین���ەوە بەاڵم موچ���ەی کارمەندان هەر بەهەمان ش���ێوازی پێشو بدرێت، بەالی کەمی بەش���ێکی نەخرێتە سەر بنەمای شایس���تەیی بەپێی رێکوپێکی دەوام ،بەرهەم‌و چاالکی مانگانە ،ئەوا جیاوازییەک���ی ئەوتۆ دروس���ت ناکات لەخوێنگەرمی کارمەندان بۆ کارکردن. بەپێچەوانەش���ەوە ئەگ���ەر کەرت���ی حکوم���یو تایبەت جی���اش نەکرێنەوە ب���ەاڵم موچ���ەی کەرت���ی گش���تیش بەهەم���ان ش���ێوەی کەرت���ی تایبەت بخرێتە سەر بنەمای بەگوێرەی چاالکی ( ،)per activityئەوکات کارمەندان بۆ خۆیان بەهەمان شێوەی کەرتی تایبەت لەکەرتی گش���تیش چ���االک دەبن یان خۆیان الیەک هەڵدەبژێرن‌و واز لەوەی دی دەهێن���ن .بەمەش جیابونەوەیەکی لەخۆوە بەاڵم س���ەالمەتترو ئاسانتری هەردو کەرتەکە رودەدات وەک لەوەی بەزۆر ی���ان بەتێچونێک���ی زۆر هەوڵی جیاکردنەوەیان بدرێت.
خەڵک بەگشتی متمانەی بەسیستەمی گشتی (کەرتی حکومی) نەماوە ئەگەر یەکێک پارەی هەبێت منداڵەکەی دەنێرێتە قوتابخانەیەکی ئەهلی ئەگەر نەخۆش کەوت دەچێتە نەخۆشخانەو نۆڕینگە تایبەتەکان نەک نەخۆشخانە حکومی‌و بنکە تەندروستییەکان
بنەم���ای دەوامکردن موچە وەردەگرن‌و هی���چ هاندانێک نییە ب���ۆ کاری زیاترو بەرهەمی باش���تر .ک���ە دەوامی خۆت ک���رد ،هی���چ نەخۆش���ێکیش نەبینیت یان هیچ نەش���تەرگەرییەکیش ئەنجام نەدەی���ت لەگ���ەڵ ئ���ەوەی ه���ەزاران نەخۆش ببینیت‌و سەدان نەشتەرگەری ئەنج���ام بدەیت هەر هەم���ان مانگانە وەردەگریت .لەکاتێک���دا هەمان کەس
کەواتە لەس���ەرجەم ئەم قس���انەوە دەگەمە ئەو ئەنجامەی لەکوردستان یەک سیستەم لەئارادا نییە تاکو بەتاوانباری واقیعی خراپی تەندروستی‌و کەموکوڕی خزمەتگوزاریی���ە تەندروس���تییەکانی بزانین بەڵکو دو سیس���تەمی پارالێلی دژبەیەک���ی تێک���ەڵ بەی���ەک هەی���ە: سیس���تەمی کەرتی گشتی (حکومی) بەخۆڕایی‌و سیستەمی کەرتی تایبەتی (ئەهل���ی) بەپ���ارەی کاش .واقیعەکە پێکەوە پێویس���تی بەپێداچونەوەیەو پەیک���ەری ه���ەردو سیس���تەمەکە پێویس���تی بەدیزای���ن کردنەوەی���ە: پەیک���ەری سیس���تەمە گش���تییەکە بەرهەمی شێوازێکی تێگەیشتنی کۆنە لەسۆس���یالیزم .پەیکەری سیس���تەمە
فۆتۆ :ئاوێنە
سیستەمی کەرتی گشتی (حکومی) بەخۆڕایی هێواش هێواش جێپێ چۆڵ دەکات لەبەر دو هۆکار :کێبڕکێی کەرتی تایبەت لەگەڵی‌و هەوڵی خۆدزینەوەی بێدەنگانەی حکومەت لەم بەرپرسیاریەتییە
تایبەتەکەش هەڵتۆقیوێكی بێبەرنامەی ئەم چەند ساڵەی رابردوە کە پارەیەکی زۆری نەوتمان رێشت‌و بەهەدەر دا. پێویس���تە بەعەقڵییەتی سۆسیالیزم ی���ان س���ەرمایەداری مامەڵ���ە لەگەڵ تەندروس���تیو خوێن���دن نەکرێ���ت. بەڵکو بەعەقڵییەتێکی مرۆڤدۆس���تانە، تەندروس���تی .٨وەزارەت���ی مرۆڤناس���انەو واقیعبینان���ە دور سیس���تەمێکی هەواڵەکردنی نەخۆش لەئایدۆلۆژی���او بازرگانی مامەڵە لەگەڵ دادەنێ���ت واتە ش���ێوازی جوڵەکردنی ئەم دو کەرتە بکرێت. نەخۆش لەنێوان بنکە تەندروستییەکان‌و نەخۆش���خانەکان‌و لەنێوان پزیشکانی دەکرێ���ت کار لەس���ەر ئ���ەم بوارانە گشتی (خێزان)و پزیشکانی پسپۆڕ. بکرێت: .١مەرجە خزمەتگوزاری خۆپاراستن‌و .٩هیچ���ی دیک���ە م���ەرج نیی���ە فریاگوزاری (& Preventive Careحکومەت بەشێوازی ناوەندی پزیشک‌و )Emergency Careبەخۆڕای���ی کارمەن���دی پزیش���کی دابمەزرێنێت، بمێنێتەوە .هەمو کەس بەبێ جیاوازی بەڵکو بەگرێبەس���ت (ماوە دیاریکراو دەس���تی پ���ێ راب���گات‌و کەس���یش ی���ان دیارینەکراو) .نەخۆش���خانەکان نەتوانێ���ت خ���راپ ب���ەکاری بهێنێت .س���ەربەخۆیی داراییو بەڕێوەبردنیان حکوم���ەت تەنان���ەت دەتوانێ���ت ئەم پێ دەبەخشرێت‌و خۆش���یان کارمەند خزمەتگوزارییان���ەش بداتە دەس���تی دادەمەزرێنن .حکومەت تەنها پابەندە نەخۆش���خانەو دەزگای تەندروس���تی بەدابینکردن���ی موچ���ەی پزیش���کان‌و س���ەربەخۆی جێبەجێ���کارو حکومەت کارمەندان���ی پزیش���کی لەم���اوەی تێچونەکانی���ان بدات���ەوە بەمەرج���ی پلەبەندی‌و خوێندنی پسپۆڕی. دابینکردنی خزمەتگوزارییەکی کوالیتی .١٠پلەبەندی‌و خوێندنی پس���پۆڕی کراوو ن���رخ دیاریکراوو س���تاندارد بۆ پیش���ە پزیش���کییەکان :لەگ���ەڵ هەمو کەسێک. دەس���تکردن بەپ���ڕۆژەی چاکس���ازی .٢خزمەتگوزارییەکان���ی دیک���ە لەواقیع���ی تەندروس���تی پێویس���تە (دوەمی‌و س���ێیەمی‌و رێککاری) جگە پلەبەندی‌و خوێندنی پس���پۆڕی پیشە لەجوان���کاری‌و ت���ەواوکاری بەپ���ارە پزیش���کییەکانیش چاکس���ازی تێ���دا بێ���ت بەاڵم زۆرب���ەی پارەکە لەڕێگەی بکرێت چونکە ئەویش سیس���تەمێکی سیس���تەمی بیمەوە بێت‌و بەش���ێکی کۆنی ئینگلیزییە ب���ەاڵم ئێمە چونکە لەس���ەر نەخۆش بمێنێت���ەوە تاوەکو هیچ چاکس���ازییەکمان تێدا نەکردوەو رێگ���ەی لێ بگیرێت زیاد لەپێویس���تی ئینگلی���زەکان ب���ەردەوام چاکس���ازی خۆی سیس���تەمەکە بەکاربهێنێت یان دەکەن‌و خۆی���ان لەگ���ەڵ چاخەکاندا دەگونجێنن ،ئێس���تا ئێمەو ئەوان زۆر خراپ بەکاری بهێنێت. لەیەک دور کەوتوینەتەوە. .٣خزمەتگ���وزاری جوان���کاری‌و ب���ەم ش���ێوەیە رۆڵ���ی حکوم���ەت ت���ەواوکاری بەپارە بێت‌و سیس���تەمی بیمە نەیگرێتەوە مەگەر بیمەی تایبەتی دەگۆڕێ���ت ب���ۆ رۆڵێک���ی رێکخ���ەرو بەرنامەداڕێ���ژو پش���تگیرو لەو رۆڵەی سەرڕا. .٤خزمەتگ���وزاری لوک���س‌و تایبەت ئێستا نەجاتی دەبێت کە خۆی کردوە لەڕێگ���ەی کەرت���ی تایب���ەت رێگەی بەلێپرسراوی دابینکردن‌و بەڕێوەبردنی پێبدرێ���ت ب���ەاڵم سیس���تەمی بیمەی خزمەتگوزارییەک���ی هەس���تیار ک���ە گش���تی نەیگرێت���ەوە مەگ���ەر بیمەی لەتوانایدا نییە .کەرتی گش���تی ناچار دەبێت بکەوێت���ە جموجۆڵ و کێبڕکێ تایبەتی سەرڕا. لەگ���ەڵ کەرت���ی تایب���ەت .کەرت���ی .٥حکوم���ەت پش���تگیری دارای���ی تایبەت هەلی گەورەی بۆ دەڕەخسێت ستراتیژی نەخۆش���خانە حکومییەکان لەرێگ���ەی س���ود وەرگرت���ن لەبیمە. ب���کات ب���ۆ ماوەیەکی دیاریک���راو بۆ خزمەتگوزارییەک���ی کوالێت���ی ک���راو نمونە دابینکردنی سوتەمەنی‌و کارەباو بەردەست دەبێت بۆ سەرجەم هاواڵتیان موچەیەک���ی بناغەیی بۆ کارمەندان بۆ بەبێ جی���اوازی‌و پارەدانەکەی نابێتە ماوەی چەند س���اڵێک ت���ا ئەوکاتەی قورس���اییەکی گەورە لەسەر شانیان. دادپەروەری‌و یەکس���انیش ناکەونە ژێر سیستەمی بیمە دەکەوێتە سەرپێ. پێی سەرمایەدارو بزنسمانەکان. .٦دوات���ر نەخۆش���خانە حکوم���یو 25کانونی یەکەم2016 ، ئەهلییەکان لەڕێگ���ەی وەرگرتنی پارە یەکشەممە ، بەرانبەر دابینکردنی خزمەتگوزاری بۆ نەخۆش پارە پەیدا دەکەن‌و پێویستە تێبینی :واقیعی تەندروستی‌و خوێندن سەرجەم تێچوەکانی خۆیان‌و قازانجیش لەو رێگەیەوە بەدەس���ت بێنن .پارەکە (پەروەردە) لەم روانەی باسمکرد زۆر بەشێکی کەمی لەنەخۆش وەردەگیرێت‌و لەیەک دەچن؛ بەهەمان مێژودا رۆیشتون لەم سااڵنەدا .سیستەمی کەرتی گشتیو بەشەکەی دیکەی لەدەزگای بیمە. کەرتی تایبەت���ی هەردوکیان لەهەمان .٧دەزگای بیم���ە مەرجەکانی خۆی بارودۆخدای���ە .دەتوانم بڵێم لەزۆربەی بەسەر نەخۆشخانەکاندا بەبێ جیاوازی قس���ەکانی س���ەرەوە تەنها لەجیاتی (حکومی‌و ئەهلی) دەسەپێنێت‌و ئەوەی وشەی تەندروس���تی وشەی پەروەردە هەمو مەرج���ەکان جێبەج���ێ نەکات یان خوێندن دانێیت راست دەردەچێت. ناخرێتە لیس���تی ئەو نەخۆشخانانەی تەنان���ەت هێڵەکان���ی چارەسەریش���ی بیم���ە دەیانگرێتەوە .گرنگترین مەرجە بەس���ەردا دەگونجێت دوای گونجاندن بنەڕەتیی���ەکان بریتین لە :پابەندبونی لەگەڵ سێکتەری پەروەردە. نەخۆش���خانە بەنرخ���ی س���تاندارد ک���ە دەزگای بیم���ە دی���اری دەکات‌و بەدەس���تهێنانی بڕوانامەی پش���کنین‌و کوالێت���ی کۆنت���رۆڵ لەالی���ەن الیەنی سێیەمی سەربەخۆو باوەڕپێکراو.
کتێب
) )560سێشه‌مم ه 2017/1/10
كورد له‌دیدی عه‌ره‌به‌وه ئا :به‌ڕێز عه‌باس بابه‌تی"مێ���ژو" له‌زانس���ت‌و بابه‌ت���ه ئاڵ���ۆزو هه‌س���تیاره‌كانه ،هه‌ندێ���ك وه‌ك درۆ پێناس���هی ده‌كه‌ن‌و له‌هه‌مو گرنگیی���ه‌ك دایده‌ماڵ���ن ،هه‌ندێكیش ته‌نانه‌ت پێیانوایه"مێژو" زانست نییهو جێگای نابێته‌وه له‌ناو زانس���ته‌كاندا! به‌پێچه‌وانه‌ی ئه‌مه‌ش���هوه الیه‌نگرانی "مێ���ژو" مێ���ژو به‌زانس���تێكی گرنگ‌و پڕبایه‌خ وه‌س���ف ده‌ك هنو پێناس���هی ده‌ك���ه‌ن به‌زانس���تی زانس���ته‌كان! كتێبی"وێنه‌ی ك���ورد له‌زانینی مێژویی ئیسالمیدا" ده‌خوێنیته‌وه زیاتر ئه‌وه‌ت بۆ رون دهبێتهوه خوێندنه‌وه‌و شیكاری‌و راڤه‌كردن���ی مێژو چه‌ند پرۆس���ه‌یه‌كی قورسه‌و ئاس���ان نییه! كتێبی"وێنه‌ی ك���ورد له‌زانینی مێژویی ئیس�ل�امیدا" له‌بنه‌م���ادا نامه‌یه‌ك���ی ماس���ته‌ره‌و به‌زمان���ی عه‌ره‌ب���ی نوس���راوه ،دواتر وه‌كو كتێب باڵوكراوه‌ته‌وه‌و له‌الیه‌ن"د. محه‌مه‌د تاتانی"هوه وه‌رگێڕدراوه‌ته‌وه س���ه‌ر زمانی كوردی‌و له‌س���اڵی2009 له‌الی���ه‌ن "مه‌ڵبه‌ن���دی كوردۆلۆج���ی" له‌س���لێمانی چ���اپ‌و باڵوكراوه‌ت���هوه به‌قه‌باره‌ی 364الپ���ه‌ڕه ،لێكۆڵه‌ر بۆ نوس���ینی توێژینه‌وه‌كه‌ی چوارس���ه‌د س���ه‌رچاوه‌ی جی���اوازی به‌كارهێناوه به‌زمانه‌كان���ی ك���وردی‌و عه‌ره‌ب���یو فارسی‌و ئینگلیزی ،ئه‌م لێكۆڵینه‌وه‌یه جی���اوازه له‌گه‌ڵ به‌ش���ێكی زۆری ئه‌و لێكۆڵینه‌وانه‌ی ده‌رباره‌ی مێژو ئه‌نجام ده‌ده‌رێت‌و ده‌نوسرێت ،به‌هۆی ئه‌وه‌ی لێكۆڵینه‌وه‌كه قس���ه له‌س���ه‌ر رابردوو روداوه مێژوییه‌كان ناكات ،به‌ڵكو قسه له‌س���ه‌ر ئه‌و مێژونوس���انه ده‌كات كه روداوه‌كانیان گێڕاوه‌ته‌وه‌و نوس���یوه‌و ئه‌م���ه‌ش پێی ده‌وترێ���ت مێژوی مێژو كه له‌دونی���ای ئێم���ه‌دا لێكۆڵینه‌وه‌ی له‌م شێوازه ده‌گمه‌ن‌و زۆر كه‌مه .ئه‌م كتێبه به‌دوای یان ده‌یه‌وێت وه‌اڵمی ئه‌م پرسیارانه بداته‌وه ،ئه‌وه‌ی وایكردوه ناسنامه یان پێناسه‌ی كورده‌كان بكات له‌الیه‌ن مێژونوسه عه‌ره‌به‌كانه‌وه چی بوه؟ ئایا باسكردنیان له‌كورد زانستیو بابه‌تییه یاخود ئامانجدارو نازانستییه؟ ئه‌و وێنه‌یه‌ی بۆ كورد دروستیان كردوه وێنه‌ی ك���ورده وه‌ك خۆی یان نه‌خێر وێنه‌یه‌ك���ی له‌بنه‌مادا دروس���تكراوه‌و وێنه‌ی راسته‌قینه‌ی كورد نییه؟ سه‌ره‌تای ده‌ركه‌وتنی زاراوه‌ی "مێژو" و گرنگی پێدانی له‌دونیای ئیسالمیدا "گوزاره‌ی (مێژوـ التاریخ) چ عه‌ره‌بی بێت ،یان فارس���یو له‌وش���هی (ماه روز) وه‌رگیرابێت‌و كرابێت به‌عه‌ره‌بی، له‌ئه‌ده‌بیاتی عه‌ره‌بی پێش ئیس�ل�امدا نه‌ب���وهو له‌قورئ���ان‌و فه‌رموده‌كان���ی پێغه‌مبه‌ریش���دا نه‌هاتوه ،مێژونوس���ه كۆنه‌كان له‌سه‌ر ئهوه هاوڕان ،كه ئه‌م وشه‌یه یه‌كه‌م جار له‌سه‌رده‌می عومه‌ری ك���وڕی خه‌تابب���دا(23-13ك-634 / 644ز) به‌كارهاتوه ،ئه‌ویش ئه‌وكاته‌ی كۆچ���ی پێغه‌مب���ه‌ری له‌مه‌ككه‌وه بۆ مه‌دینه وه‌ك سه‌ره‌تای مێژوی ئیسالمی دیاری ك���رد ،له‌وكاته‌دا مێ���ژو ته‌نها وات���ای دیاریكردنی كات���ی ده‌گه‌یاند، به‌م جۆره له‌ئاس���تی زمانه‌وانیدا مێژو به‌سترا به‌كاته‌وه ،بۆیه مێژو بریتی بو له‌باس���كردنی كات" .پاڵنه‌ری ئایینی سیاس���یی‌و فتوحات���ه‌كان‌و هه‌روه‌ها پاڵنه‌ری ئی���داری‌و ئابوری‌و به‌تابیه‌ت "په‌ره‌س���ه‌ندن‌و روداوه سیاسییه‌كانی كای���هی ئیس�ل�امیش -له‌قۆناغی دوای كۆچی دوایی پێغه‌مب���ه‌ره‌وه -رۆڵێكی گه‌وره‌یان هه‌ب���و له‌گرنگیداندا به‌مێژو، چونكه مه‌سه‌له‌ی خه‌الفه‌ت‌و ملمالنێی الیه‌نه‌كانی له‌س���ه‌ری‌و كێشه‌ی ئه‌وه‌ی كێ ل���ه‌دوای پێغه‌مب���ه‌ر فه‌مانڕه‌وایی ده‌گرێته ده‌س���ت ،وای���ان له‌زۆر كه‌س ك���رد بگه‌ڕێنه‌وه بۆ مێ���ژو بۆ ئه‌وه‌ی كۆمه‌ڵێ���ك به‌ڵگ���ه به‌ده‌س���تبهێنن‌و بیانكه‌نه پاڵپشتییه‌ك بۆ گۆشه‌نیگای هه‌ر یه‌ك له‌الیه‌نه‌كانی ئه‌و ملمالنێیه. هه‌رالیه‌نێ���ك به‌تایبه‌ت���ی هه‌ری���ه‌ك له‌شیعه‌و سوننه ،هه‌وڵی ده‌دا مێژوییه‌ك بۆخۆی بدۆزێته‌وه تاله‌ئێستادا پێگه‌و بونی شه‌رعیی خۆی پێ بسه‌لمێنێت‌و له‌ملمالنێكانی���دا له‌گ���هڵ الیه‌نه‌كانی تردا ب���ه‌كاری بهێنێ���ت‌و له‌ناوه‌وه‌ش الیه‌نگرانی خۆی پێ ئ���ارام بكاته‌وه‌و یه‌كیان بخات". قوتابخانه مێژوییه‌كان "زانین���ی مێژویی هه‌ر له‌س���ه‌ره‌تای سه‌رهه‌ڵدانیه‌وه دو ئاڕاسته‌ی سه‌ره‌كیی گرته‌ب���ه‌ر ،هه‌ریه‌ك له‌و ئاراس���تانه‌ش به‌ناوی ئه‌و شوێنه‌وه ناسران ،كه تیایدا س���ه‌ریان هه‌ڵداب���و ،لێكۆڵه‌ره‌كانیش
ئ���ه‌م ئاراس���ته جیاوازانه‌ی���ان ناونا قوتابخانه ،هه‌ریه‌ك له‌م قوتابخانانه‌ش له‌نوسینه‌وه‌ی مێژودا میتۆدو كۆمه‌ڵه ناوه‌ڕۆكێك���ی تایب���ه‌ت به‌خۆی هه‌بو، به‌ناوبانگترین قوتابخانه‌ش له‌م بواره‌دا بریتی���ی بون له‌قوتابخان���هی مه‌دینه‌و قوتابخانه‌ی عێراق .زۆربه‌ی كه‌سه‌كانی س���ه‌ر به‌قوتابخان���هی مه‌دینه ئه‌هلی فه‌موده بون‌و به‌پله‌ی یه‌كه‌م بایه‌خیان به‌مێ���ژوی ئاین���ی ده‌دا ،به‌تایبه‌ت���ی ئه‌وه‌ی په‌یوه‌ست بو به‌پێغه‌مبه‌ره‌وه، له‌گێڕانه‌وه‌ی ژیاننامه‌كه‌ی‌و جه‌نگه‌كانی‌و سوننه‌ته‌كانی‌و ...هتد ،مێژونوسه‌كانی ئه‌م قوتابخانه‌یه له‌تۆماركردنی مێژودا په‌یڕه‌وی میتۆدی زانایانی فه‌رموده‌یان ده‌ك���رد ،ئ���هو میت���ۆده‌ش به‌ڕه‌خنه‌و راس���تكردنه‌وه (الجرح‌والتعدی���ل) ی گێڕان���ه‌وه‌كان ناس���راوه ،ئه‌مه‌ش ب���هوه ده‌بێت ره‌خن���ه له‌گێڕه‌ره‌وه‌كه ده‌گیرێت‌و گێڕان���ه‌وه‌كان بژارده‌كرێت به‌مه‌به‌س���تی زانی���نو جیاكردنه‌وه‌ی ئ���هو فه‌رمودانه‌ی راس���تن‌و ئه‌وانه‌ی هه‌ڵبه‌س���تراون .مێژونوس���ه‌كانیش به‌كاریگه‌ری���ی ئ���ه‌م میتۆده باس���ی زنجیره‌ی دانه‌پاڵه‌كان(سلسلة‌االسناد) ده‌كه‌ن ،واته گێڕان���ه‌وه‌كان ده‌ده‌نه‌وه پاڵ گێڕه‌ره‌وه‌كان���ی تاده‌یگه‌یه‌ننه‌وه سه‌ر گێڕه‌ره‌وه‌ی یه‌كه‌م یان سه‌ر ئه‌و كه‌سه‌ی به‌چاوی خۆی به‌سه‌رهاته‌كه‌ی بینی���وه .ب���ه‌اڵم قوتابخان���هی عێراق رێره‌وێكی تری گرتب���وه به‌ر ،چونكه تۆماركه‌رانی هه‌واڵ له‌م قوتابخانه‌یه‌دا س���ه‌ر به‌فه‌زا كۆمه‌اڵیه‌تییه خێڵه‌كییه زۆربه‌یان به‌یه‌كێك له‌پاش���ا كۆنه‌كانی باوه‌كه‌ی عێراق بون به‌تایبه‌تی به‌سره‌و فارسی داده‌نێن‌و له‌باسكردنی هه‌ندێك كوف���ه ،كه نیش���تیمانی رێوڕه‌س���می الیه‌نی حیكایه‌تی ئه‌فسانه‌یی زوحاكدا خێڵه‌كین ،بۆیه جه‌ختیان ده‌كرده‌سه‌ر جیاوازیان هه‌یه ،وادیاره ئه‌م حیكایه‌ته مێ���ژوی ش���كۆمه‌ندی‌و ره‌چه‌ڵه‌ك‌و ...له‌ن���او مێژونوس���ه‌كاندا به‌ڕاده‌ی���ه‌ك هتد". باوب���وه ك���ه‌م كتێبی مێژوی���ی هه‌یه باس���ی نه‌كردبێت ،وه‌ك ده‌گێڕرێته‌وه زوح���اك پاش���ایه‌كی زۆردار بوهو دو كورده‌كان كورد نین! به‌درێژای���ی مێژو به‌ش���ێكی گرنگی زیاده ئێس���ك ،وتراویشه دومار له‌سه‌ر نوسه‌رو مێژونوسه‌كانی ده‌ره‌وه‌ی كورد ش���انی ده‌رهاتون ،خواردنیان مێشكی له‌هه‌وڵی ئه‌وه‌دابون چۆن كورد له‌ڕیشه‌ی مرۆڤ بوه ،بۆیه ده‌بو رۆژانه دو كه‌س س���ه‌ره‌كی خۆی دابماڵن‌و ریشه‌یه‌كی بكوژن ،بۆئه‌وه‌ی مێشكیان ده‌رخواردی تری بۆ بدۆزنه‌وه‌و بێگهڕێننهوه س���ه‌ر ماره‌كان بدرێت ،به‌اڵم چێشتلێنه‌ره‌كه‌ی ئه‌ویترو ك���ورد له‌خ���ۆی نامۆ بكه‌ن! ی���ان ئ���هو وه‌زیره‌ی ئ���ه‌م كاره‌ی پێ بۆیه ده‌بینین"به‌ش���ێوه‌یه‌كی گش���تی س���پێررابو ،هه‌ندێ له‌كه‌سه‌كانی ئازاد له‌زانینی ئیس�ل�امیدا سێ چوارچێوه‌ی ده‌ك���ردو به‌دزییه‌وه ده‌یناردن بۆ چیاو گش���تی هه‌ی���ه بۆ ریش���هی ك���ورد ،شوێنه دوره‌ده‌سته‌كانی واڵت‌و له‌گوندو چوارچێوه‌ی یه‌كه‌م له‌ڕیشه‌ی سه‌راپای ئاوه‌دانی نزیك نه‌ده‌بونه‌وه ئیتر له‌وێ كورددا خۆی ده‌نوێنێ���ت ،ده‌توانرێت بون���ه كێ���وی منداڵیان ب���و زیادیان به‌ڕیش���هی ئیس���رائیلی ناوببرێ���ت ،ك���رد ،ئه‌مان���ه بونه ریش���هی كورد. چونكه مێژونوسه‌كان له‌داڕشتنی ئه‌م هاوكات له‌گه‌ڵ ئ���ه‌م جه‌ختكردنه‌وه‌یه ریشه‌یه‌دا پشتیان به‌ڕاڤه‌كانی ته‌ورات‌و له‌فارس���یبونی كورد ،جه‌ختكردنێكی گێڕانه‌وه ئیس���رائیلییه‌كان به‌س���توه" به‌هێزتر هه‌یه له‌وه‌ی ره‌چه‌ڵه‌كی كورد به‌پێی گێڕانه‌وه‌كه كورد ده‌گه‌ڕێننه‌وه عه‌ره‌بییه .ل���ه‌م چوارچێوه‌یه‌دا كورد س���ه‌ر ئه‌و كه‌نیزه‌كانه‌ی س���وله‌یمان له‌خێڵ���ه عه‌ره‌بیی���ه عه‌دنانییه‌كانن، به‌ه���ۆی ملمالنێی له‌گ���هڵ خێڵه‌كانی دی یان بۆ په‌یداكردنی له‌وه‌ڕگاو ئاو، ناچاربون به‌ره‌و شاخه‌كان كۆچ بكه‌ن، ده‌ش���وترێت له‌خێڵ���ه قه‌حتانییه‌كانی یه‌مه‌ن���نو دوای تێكش���كانی به‌نداوی مه‌ئره‌ب یه‌مه‌نیان جێهێش���توه‌و به‌ره‌و چی���اكان چ���ون ،له‌ه���ه‌ردو باره‌كه‌دا چیا بوه‌ته نش���ینگه‌یان‌و به‌تێپه‌ڕبونی كات زمانی عه‌ره‌بی���ان بیرچوه‌ته‌وه‌و زمانه‌كه‌ی���ان ب���وه به‌عه‌جه‌م���ی"، فه‌یله‌سوف‌و مێژونوسێكی به‌ناوبانگی وه‌ك"ئیبن خه‌لدون س���ه‌ره‌ڕای ئه‌وه‌ی ریش���ه‌یه‌كی فارسی -عه‌جه‌می به‌كورد ده‌دات ،كه‌چ���ی ده‌ڵێ���ت گێڕانه‌وه‌ی ره‌چه‌ڵه‌كی كورد بۆ عه‌ره‌ب قسه‌یه‌كی په‌سه‌ند بوه".
به‌درێژایی مێژو به‌شێكی گرنگی نوسه‌رو مێژونوسه‌كانی ده‌ره‌وه‌ی كورد له‌هه‌وڵی ئه‌وه‌دابون چۆن كورد له‌ڕیشه‌ی سه‌ره‌كی خۆی دابماڵن‌و ریشه‌یه‌كی تری بۆ بدۆزنه‌وه‌و بێگهڕێننهوه سه‌ر ئه‌ویترو كورد له‌خۆی نامۆ بكه‌ن! پێغه‌مب���ه‌ر ،ك���ه ش���ه‌یتان به‌نهێنی له‌گه‌ڵیان جوت بون ،كه‌نیزه‌كه‌كانیش منداڵیان بو ،سوله‌یمان گوتی ده‌ریان كه‌ن (اكردوهن) بۆ چیاو دۆاڵن ،له‌وێ دایكه‌كانی���ان به‌خێویان كردن به‌مه‌ش ره‌س���ه‌نی ك���وردان ده‌س���تی پێكرد. چوارچێ���وه‌ی دوه‌م چوارچێوه‌یه‌ك���ی فارس���ییه ،له‌م چوارچێوه فارسییه‌دا مێژونوسه‌كان ڕیشه‌ی كورد ده‌به‌ستنه‌وه به‌چیرۆكی ئه‌فسانه‌یی زوحاكه‌وه ،كه
كورده‌كان ده‌ڵێن عه‌ره‌بین! ئه‌وه‌ی س���ه‌یره‌و جێگه‌ی پرس���یاره ته‌نه���ا مێژونوس‌و نوس���ه‌ره عه‌ره‌ب‌و فارس���ه‌كان بێ مه‌به‌ست یان به‌مه‌ست كوردی���ان نه‌بردۆته‌وه س���ه‌ر ئه‌ویتر، به‌ڵكو كورده‌كان خۆشیان به‌شێكیان له‌مێ���ژودا پێیان واب���وه ره‌چه‌ڵه‌كیان ده‌گه‌ڕێت���هوه س���ه‌ر ع���ه‌ره‌ب‌و كورد نی���ن! ب���ۆ نمونه "حوس���ه‌ینی كوڕی داودی فێنكی" كه شاعیرێكی كورده‌و له‌سه‌رده‌می میر(باد كوڕی دۆسته‌ك) ی دامه‌زرێنه‌ری میرنشینی دۆسته‌كی- مه‌روان���ی كوردی���دا(983؟1096-ز) ژیاوه‌و به‌ش���یعر پیایدا هه‌ڵداوه ،دوای پیاهه‌ڵدانی بادو یه‌كێك له‌ش���ه‌ڕه‌كانی ش���انازی ب���ه‌وه‌وه‌ده‌كات ره‌چه‌ڵه‌كی ك���ورد دهچێتهوه س���ه‌ر ع���ه‌ره‌ب"، هه‌روه‌ها "هه‌ندێك له‌میرو كه‌سایه‌تییه هه‌كاریه‌كان���ی ك���ورد الف���ی ئه‌وه‌یان لێ���ده‌دا ك���ه له‌ڕه‌چه‌ڵه‌ك���ی عه‌ره‌بن، ته‌نانه‌ت هه‌ندێ���ك له‌هه‌كاریه‌كان الفی ره‌چه‌ڵه‌كی���ان لێ���ده‌دا زۆر ئاینی بو ده‌یانوت له‌ن���ه‌وه‌ی عه‌لی كوڕی ئه‌بی تالیبن"،و"هه‌ندێك له‌نه‌وه‌ی بنه‌ماڵه‌ی ئه‌یوبیی���ه‌كان الف���ی ره‌چه‌ڵه‌ك���ی
وشه‌ی"كوردستان" به‌ده‌گمه‌ن له‌كتێب ه مێژوییه عه‌ره‌بییه‌كاندا به‌رچاو ده‌كه‌وێت بۆ یه‌كه‌مجار گه‌ڕیده‌ی به‌ناوبانگی ئیتاڵی "ماركۆپۆلۆ" له‌سه‌ده‌ی سێزده‌ی زایینیدا سه‌ردانی كوردستانی كردوهو له‌كتێبه‌كه‌یدا به‌كاری هێناوه به‌شاره‌زوردا تێپه‌ڕ ده‌بێت ،به‌ڕاشكاوی عه‌ره‌بییان لێده‌داو نكۆڵیان لهوه ده‌كرد گوزارش���ت له‌م جه‌وه���ه‌ره نه‌گۆڕه‌ی ره‌چه‌ڵه‌كیان كورد بێت ،پاساویشیان كورد ده‌كات‌و ده‌ڵێت":كورد له‌چیاكانی ئه‌وه‌ب���و ده‌یانگوت :ئێم���ه عه‌ره‌بین ،ئه‌م ناوچانه‌دا له‌س���ه‌ر نه‌ریتی خۆیان ئهوهنده هه‌ی���ه المانداوه‌ته الی كوردو به‌رده‌وام���ن ،كه ترس���اندنی خه‌ڵك‌و ژنمان لێهێناون" ،ته‌نانه‌ت "به‌ش���ێك پاره‌وه‌رگرتن‌و دزییه" پاشان هۆكاری له‌كورده‌كان تائه‌م سه‌رده‌مانه‌ی دواییش ئه‌م���ه ب���اس ده‌كات‌و ده‌ڵێت":ئه‌م���ه ده‌س���تیان به‌ڕه‌چه‌ڵه‌ك���ه عه‌ره‌بیی���ه سروش���تی ك���ورده‌و پێی ناس���راون‌و هه‌ڵبه‌س���تراوه‌وه گرتبو له‌تۆماركردنی وه‌ك مۆرێك���ه به‌ناوچاوانیانه‌وه" ،هه‌ر مێ���ژوی خۆیان���دا جه‌ختی���ان ل���هوه ئ���ه‌م رێگرییه وای له‌هه‌ندێك ش���اعیر ده‌كرده‌وه ك���ه به‌ڕه‌چه‌ڵه‌ك ده‌چنه‌و‌ه كردوه ش���یعری داشۆرین له‌سه‌ر كورد بڵێن‌و به‌كه‌سانی ناپاك ناویان به‌رن، سه‌ر عه ره‌ب". یان به‌كه‌سانێكیان دابنێن ،كه كاریان ناپاكی كردنه. بۆ یه‌كه‌مجار وشه‌ی"كوردستان" كه‌ی به‌كارهێنرا؟ كورده‌كان ئازاترین گه‌لی ئیسالمن وشه‌ی"كوردس���تان" به‌ده‌گم���ه‌ن له‌ناو ئه‌و مێژونوس‌و فه‌یله‌سوفانه‌ی له‌كتێبه مێژوییه عه‌ره‌بییه‌كاندا به‌رچاو ده‌كه‌وێ���ت ب���ۆ یه‌كه‌مج���ار گه‌ڕیده‌ی مێژوی عه‌ره‌بی ئیسالمی كه به‌نه‌رێنی به‌ناوبانگ���ی ئیتاڵ���ی "ماركۆپۆل���ۆ" له‌س���ه‌ر ك���ورد دواون‌و روداوێك یان له‌سه‌ده‌ی سێزده‌ی زایینیدا سه‌ردانی كه‌س���ایه‌تییه‌كی كوردی���ان كردۆت���ه كوردس���تانی ك���ردوهو له‌كتێبه‌كه‌یدا پێوه‌ر بۆ ئه‌وه‌ی حوكمی خراپ به‌سه‌ر ب���ه‌كاری هێن���اوه ،دوای ئه‌میش ئه‌و هه‌م���و كورددا ب���ده‌ن‌و ك���ورد ته‌نها نوس���هرو مێژون���وس و واڵتناس���انه له‌وێنه‌یه‌كدا كورت بكه‌نه‌وه ،هه‌ندێكی به‌كاری���ان هێن���اوه ،ك���ه به‌زمان���ی تر له‌مێژونوس‌و فه‌یله‌س���وف هه‌ن كه فارسی ده‌یاننوسی‌و به‌ناوبانگترینیان ئه‌ودیوی وێنه‌كه‌ی كورد ده‌بینن‌و باسی حه‌م���دواڵی موس���ته‌وفیی قه‌زوینیه ،الیه‌نه ئه‌رێنییه‌كانی كورد ده‌كه‌ن ،به‌اڵم ب���ه‌اڵم به‌پێی زانی���اری ئێمه له‌زانینی رێژه‌یه‌ك���ی كه‌مت���رن‌و وه‌به‌داخه‌وه‌ش مێژویی ئیسالمی عه‌ره‌بیدا زۆر دره‌نگ وێن���هی نه‌رێن���ی كورد ك���ه له‌مێژودا به‌كارهات���وهو بۆ یه‌كه‌مجار "غه یاپی" مێژونوسه‌كان باس���یان لێوه كردوه، مێژون���وس له‌كۆتاییه‌كانی س���ه‌ده‌ی بوه به‌هۆشیاری الی عه‌ره‌به‌كان‌و كورد له‌و روانگه‌یه‌وه ده‌ناس���ێنن‌و پێناسه‌ی پازده‌ی زاینییدا به‌كاری هێناوه". ده‌كه‌ن! نوسه‌ر له‌كتێبه‌كه‌یدا نمونه‌ی "مه‌سعودی" مێژونوسی به‌ناوبانگی چه‌ند مێژونوسێكی به‌نمونه هێناوه‌ته‌وه عه‌ره‌ب چی له‌باره‌ی كورده‌وه ك���ه وه‌س���فی كوردی���ان ك���وردوه‌و ده‌ڵێت؟ ده‌نوس���ێت":زۆربه‌ی ج���ار ئازایه‌تی "زۆربه‌ی ئه‌و ناوچ���هو هه‌رێمانه‌ی بزوێنه‌ری سه‌ره‌كیی ئه‌و روداوانه‌یه كورد كوردی به‌س���ه‌ردا دابه‌ش بوهو تیایدا ئه‌نجامی���ان ده‌ده‌ن ،به‌تایبه‌تی دوای نیش���ته‌جێبوه چیای به‌رزو س���ه‌ختی ئه‌وه‌ی له‌كاتی شه‌ڕی خاچپه‌رسته‌كاندا لێیه"بۆیه چیاكان بونه‌ته ژینگه‌ی كوردو بون���ی مێژویی ك���ورد ده‌بێته بونێكی تیایاندا كۆبونه‌ته‌وه ،هه‌ندێ مێژونوس جیهادی ،ئازایه‌ت���ی ده‌بێته مۆركێك‌و بایه‌خ به‌كاریگه‌ری ئه‌م مۆركه چیاییه ك���وردی پێده‌ناس���رێته‌وه ،له‌و كاته‌دا ده‌ده‌ن له‌س���ه‌ر پێكهاته‌ی جه‌سته‌یی‌و مێژونوس���ه‌كان له‌ده‌رخستنی سیفه‌تی ده‌رونیی میلله‌ته‌ك���ه ،كه بوه‌ته هۆی ئازایه‌تی���ی ك���ورددا راش���كاو بون‌و ئ���ه‌وه‌ی مرۆڤی كورد زۆر دڵڕه‌ق بێت ،ئازایه‌تی بوبوه ش���ۆره‌ت‌و ناونیشانی چونكه وه‌ك مه‌سعودی ده‌ڵێت به‌هۆی كورد ،ئه‌وه‌تا"فوزلوڵاڵی ئه‌لعومه‌ری" ئ���ه‌وه‌ی واڵته‌كه‌ی���ان پێكهاته‌یه‌ك���ی به‌ك���ورددا هه‌ڵده‌دات‌و ده‌ڵێت ":ئه‌گه‌ر سه‌ختی هه‌یه جه‌س���ته‌ی مرۆڤ زبرو دوبه‌ره‌ك���ی له‌نێوانیان���دا نه‌بوایه... به‌هێز ده‌كات ،تێگه‌یشتن الواز ده‌كات‌و ده‌ستیان به‌سه‌ر واڵتدا ده‌گرت‌و ده‌بونه نایهێڵێت‌و خ���ه‌ون‌و هیواو ئاوات له‌ناو خاوه‌نی" كاره‌ك���ه ده‌گاته ئه‌وه‌ی ئه‌م ده‌ب���ات ،ره‌وش���تی ك���وردو خه‌ڵكی مێژونوس���ه مه‌وس���وعیه بڵێت كورد چیاكان به‌گش���تی له‌گه‌ڵ ناوچه‌كانیان ئازاترین گه‌لی ئیسالمن‌و ده‌وترێت له‌ناو ته‌بایه ،كه به‌رزو نزمیی تێدایه ،ئه‌مانه موس���ڵماندا كوردو له‌ناو مه‌سیحیشدا بهوه ده‌ناس���رێنه‌وه ره‌فتاریان وشكه‌و گورجه‌كان ئازاتری���ن گه‌لن" ،هه‌روه‌ها توندوتیژن .ئه‌م مێژونوسه وایده‌بینێت "ئیب���ن روش���د" ك���ه له‌به‌ناوبانگترین كوردو دانیش���توانی چیاكان ،به‌هۆی فه‌یله‌س���وفه موس���ڵمانه‌كانه رایه‌كی كاریگه‌ریی ژینگه‌كه‌یانه‌وه ،كۆچه‌رین‌و هه‌یه له‌س���ه‌ر ك���وردو له‌ن���او كتێبه زۆر له‌عه‌ره‌ب وشكترو توندوتیژترن" .فه‌لسه‌فییه‌كانیدا باسی كوردی كردوه، پێی وایه كورد به‌سروش���ت ئاماده‌یی "یاقوت حه‌مه‌وی"واڵتناس‌و فه‌زیله‌ی ئازایه‌تییان تیایه". جوگرافیناسی عه‌ره‌ب :كورده‌كان گرفتی سه‌نترالیزمی مێژویی‌و بینینی رێگرن! كورد وه‌ك مه‌وجودێكی نامێژویی "رێگری وه‌ك ره‌فتارێكی كۆمه‌اڵیه‌تی "له‌زۆرب���هی قۆناغه‌كان���ی مێ���ژوی ك���ورد ،س���ه‌رنجی زانینه ئیس�ل�امیه جیاوازه‌كان���ی راكێش���اوه‌و لێی���ان ئیسالمیدا ،خه‌لیفه یان میر یان سوڵتان كۆڵیوه‌ته‌وه‌و لێكدان���ه‌وه‌ی جیاوازیان ده‌س���ه‌اڵتیان به‌س���ه‌ر مێژونوس���اندا هه‌ب���وه ب���ۆی.الی هه‌ندێك نوس���ه‌ر هه‌بوه‌و ئه‌گه‌ر مێژونوس راسته‌وخۆش رێگری بوه به‌په‌ندێكی باو وه‌ك نمونه سه‌ر به‌ده‌رباری سوڵتان نه‌بوبێت ،ئه‌وا ده‌هێنرایه‌وه" ،یاقوت حه‌مه‌وی" كاتێك ناراس���ته‌وخۆو به‌بێئه‌وه‌ی هه‌ستبكات
17
ئینتیم���ای ب���ۆ س���وڵتان هه‌ب���وه، ئه‌م ئینتیمایه‌ش���ی له‌س���ه‌ر ئاس���تی ش���ێوه‌گیربونی زه‌ینیدای���ه ،چونك���ه مێژونوس كاتێك مێژو ده‌نوس���ێتهوه، س���ه‌نترالیزمی ئه‌و سوڵتانه مێژوییه‌ی مامه‌ڵ���هی له‌گه‌ڵ���دا ده‌كات به‌هه‌ن���د ده‌گرێ���ت‌و ئه‌وله‌وی���ه‌ت ده‌دات به‌ده‌سه‌اڵتی ئه‌و سوڵتانه" ،ئه‌وه‌ی له‌م مێژوه وردبێته‌وه ،ده‌بینێت مێژوییه‌كه گوزارش���ت له‌گۆش���ه‌نیگای رزگاره س���ه‌ركه‌وتوه‌كه ،له‌س���ه‌ركرده‌كانی، له‌ش���ه‌ڕه‌كانی ،له‌س���ه‌ركه‌وتنه‌كانی به‌س���ه‌ر كوردو گه‌النی ت���ردا ده‌كات. (س���ه‌نترالیزمی مێژوی���ی) ب���ه‌ر ئه‌م س���ه‌ركه‌وتوه كه‌وتوه ،ك���ه جیهادی ك���ردوهو دژی كورده(به‌رگریكاره‌كان) جه‌نگاوه‌و ،پاشان له‌زۆر شوێندا شه‌ڕی ئه‌و كوردانه‌شی كردوه كه(یاخی بون). ئه‌م(رزگاركه‌ران���ه) بزوێنه‌ری مێژون‌و واڵتی(ئه‌ویت���ر)ی دوژمن���ی خۆیان و عه‌قیده‌یان ده‌گرن.ئه‌م س���ه‌نترالیزمه له‌بینین���ی روداوه‌كاندا ،به‌ئه‌ندازه‌یه‌ك ته‌حه‌كوم���ی به‌مێژون���وس ده‌ك���رد، ئاس���اییه كتێبێكی تایب���ه‌ت به‌گرتنی واڵتی ك���وردان ببینین به‌هیچ جۆرێك باس���ی كوردو ته‌نان���ه‌ت ناوی كوردی تێدا نه‌هاتبێ���ت ،وه‌ك الی "واقیدی"و له‌كتێبه‌كه‌یدا له‌باره‌ی گرتنی جه‌زیره‌و ناوچه كوردییه‌كان ئه‌مه ده‌بینین. گرفتی مێژونوسین له‌مێژوی عه‌ره‌بی ئیسالمیدا "ئایا مێژونوس ،كاتێك هه‌واڵه‌كانی ك���ورد ده‌گێڕێت���هوه ،كه‌س���ێتییه‌كی سه‌ربه‌خۆی هه‌یه؟ زۆر قورسه بتوانین ئه‌مه بسه‌لمێنین ،مێژونوس ئه‌وه‌نده‌ی نوێنه‌رایه‌تی���ی كۆمه‌ڵێك چوارچێوه‌ی بابه‌تی(وات���ه ناخ���ودی) ده‌كات ،كه له‌الیه‌ن فه‌زای كۆمه‌اڵیه‌تی ـ عه‌قیده‌یی ـ سیاسیی سه‌رده‌مه‌كه‌یه‌وه به‌سه‌ریدا س���ه‌پێنراون ،ئه‌وه‌ن���ده نوێنه‌رایه‌تیی خ���ودی خ���ۆی ن���اكات ،مێژون���وس به‌رده‌وام له‌گه‌ڵ غه‌یری خۆیدایه ،ئه‌و كاتێك له‌ب���اره‌ی واتاكانی ناو زانینی مێژویی���هوه بۆچونه‌كانی ده‌رده‌بڕێت، له‌گ���هڵ ده‌ق���ی قورئانیدای���ه ،كاتێك باس���ی ره‌گوڕیش���هی ك���ورد ده‌كات، له‌گه‌ڵ عه‌ره‌ب یان فارس���دایه ،كاتێك باس���ی سروش���تی كۆمه‌اڵیه‌ت���ی ـ ره‌وش���تیی كورد ده‌كات ،له‌گه‌ڵ چینه تایبه‌ته‌كه‌دای���ه ،كاتێ���ك له‌كوردێكی به‌رهه‌ڵستكار ـ یاخی ده‌ڕوانێت ،له‌گه‌ڵ ده‌س���ه‌اڵتی ناوه‌ندایه ،كه پاس���او بۆ ره‌وایه‌تیی بونی مێژویی میرێكی كورد ده‌هێنێته‌وه ،له‌گه‌ڵ فه‌قیهدایه ،كاتێك ك���ورد له‌پێناو(ئومم���ه‌ت ـ ده‌وڵه‌ت) ی ئیس�ل�امیدا جیهاد ده‌كه‌ن ،له‌گه‌ڵ كورددای���ه ،كاتێكیش باس���یی كارایی مێژویی نه‌ته‌وه‌و تاكه‌كان ده‌كات ،له‌گه‌ڵ نه‌ت���ه‌وه‌ی شارس���تانی‌و تاكه‌كاراكانی كورددای���هو ....هتد،".ه���ه‌ر بۆی���ه "هه‌ندێك له‌مێژونوس���ه چاوكراوه‌كانی پێشوش ،هه‌ستیان به‌نه‌بونی بابه‌تێتی ك���ردوه له‌گێڕان���ه‌وه‌ی هه‌واڵه‌كان���دا، یه‌كێ���ك له‌مێژونوس���ه‌كان پێیوای���ه، زۆر هۆكار هه‌ن كه‌س���ه‌كان له‌ئاس���ت راس���تیدا كوێر ده‌كه‌ن ،وه‌ك(نه‌ریتی ب���او ،ده‌مارگی���ری ،خۆده‌رخس���تن، كه‌وتنه ش���وێن ئاره‌زو ،به‌ده‌ستهێنانی ده‌سه‌اڵت‌و شتی له‌م بابه‌ته".
"ئیبن روشد" ك ه له‌به‌ناوبانگترین فه‌یله‌سوف ه موسڵمانه‌كان ه رایه‌كی هه‌ی ه له‌سه‌ر كوردو له‌ناو كتێب ه فه‌لسه‌فییه‌كانیدا باسی كوردی كردوه ،پێی وایه كورد به‌سروشت ئاماده‌یی فه‌زیله‌ی ئازایه‌تییان تیایه
16
تایبەت
) )560سێشه‌مم ه 2017/1/10
ده‌ستله‌كار كێشانه‌وه‌ی به‌كۆمه‌ڵی به‌ڕێوه‌به‌ره‌كان ،مۆدێلێكی نوێ ی ناڕه‌زایه‌ت ی بێ ئه‌نجام بو
نه‌بونی كۆده‌نگی خه‌ونی گه‌یشتن به‌ئامانجی مامۆستایانی له‌بار برد ئا :زانكۆ سه‌ردار لهماوهی رابردودا له‌و ناوچانه‌ی بایكۆتی تێدایه له‌هه‌رێمی كوردستان، ده‌ستله‌كاركێشانه‌وه‌ی به‌كۆمه‌ڵی به‌ڕێوه‌به‌ری قوتابخانه‌كان بوه مۆدێلێكی نوێی ده‌ربڕینی ناڕه‌زایه‌تی مامۆستایان، به‌اڵم وه‌كو یه‌كێك له‌و به‌ڕێوه‌به‌رانه‌ی ده‌ستیله‌كار كێشایه‌وه ،ئاماژه بهوه ده‌كات مامۆستایانی سه‌ره‌تایی به‌هۆی بونی فۆڕمێكه‌وه ئامانجه‌كانی ئه‌وانیان له‌بار بردوه. مامۆس����تا س����ۆران عه‌بدولكه‌ریم ئه‌حمه‌د یه‌كێك ب����و له‌و 12به‌ڕێوه‌به‌ره‌ی س����نوری ده‌ربه‌ندیخان ك����ه وه‌ك خۆی ده‌ڵێت ئه‌وان كاره‌كانیان هه‌ڵپه‌س����اردوه‌و ده‌ستیان له‌كار نه‌كێش����اوه‌ته‌وه ،س����ۆران عه‌بدولكه‌ری����م به‌ڕۆژنامه‌ی ئاوێنه‌ی وت "ئێمه ده‌س����تمان ل����ه‌كار نه‌كێش����ایه‌وه ،به‌ڵك����و كاره‌كان����ی ئیداری نێو قوتابخانه‌كانمان هه‌ڵپه‌س����اردو كلیله‌كانم����ان دایه‌وه ده‌س����ت پ����ه‌روه‌رده، ئه‌وه‌ش به‌خاتری ئه‌وه‌بو كه نه‌مانده‌ویس����ت فشار له‌مامۆس����تایان بكه‌ین بۆ گه‌ڕانه‌وه‌ی نێو هۆڵه‌كانی خوێندن ،ئێمه 12به‌ڕێوه‌به‌ر بوین". ئه‌و وتی "نه‌مانده‌ویست فشار له‌مامۆستایان بكه‌ی����ن ،یاخ����ود ئ����هو كارانه بكه‌ی����ن كه وه‌زاره‌تی په‌روه‌رده ده‌یه‌وێت بیس����ه‌پێنێت به‌سه‌ر مامۆستایاندا ،پاش پێشكه‌شكردنی یاداشته‌كه‌مان یه‌كه‌ی سه‌رپه‌رشتیاری له‌گه‌ڵ به‌ڕێوه‌به‌ری په‌روه‌رده بۆخۆی چه‌ند رۆژێك پاش هه‌ڵپه‌س����اردنی كاره‌كانم����ان بانگیان كردینه‌وه‌و كۆبونه‌وه‌یه‌كی چه‌ند كاتژمێریمان ك����رد ،پاش ئ����هو كۆبونه‌وه‌یه‌ش ئێمه هه‌ر ئام����اده نه‌بوین بچینهوه ژێ����ر باری ئه‌وه‌ی كلیله‌كان وه‌ربگرین����هوه ،وتمان هه‌تاوه‌كو ئه‌وكاته‌ی چاره‌نوس����ی بایك����ۆت ده‌زانرێت وه‌ریناگرینه‌وه". س����ۆران عه‌بدولكه‌ریم ئه‌حم����ه‌د ئاماژه به‌وه‌ده‌كات ،له‌ئێس����تادا سه‌رجه‌می ئه‌و 12 به‌ڕێوه‌به‌ره گه‌ڕاونه‌ته‌وه س����ه‌ركاره‌كانیان،
نه‌مانده‌ویست فشار له‌مامۆستایان بكه‌ین یاخود ئه‌و كاران ه بكه‌ین كه وه‌زاره‌ت ی په‌روه‌رده ده‌یه‌وێت بیسه‌پێنێت به‌سه‌ر مامۆستایاندا خۆپیشاندانی مامۆستایان ده‌شڵێت " كاتێك گه‌ڕاینه‌و‌ه سه‌ركاره‌كانمان كه شكاندنی بایكۆت یه‌كالیی بۆته‌وه". له‌به‌رانبه‌ریشدا ،مامۆستا سیروان شه‌ریف محه‌مه‌د ئه‌مین ،كه لێپرسراوی لقی یه‌كێتی مامۆس����تایانه ل����ه ق����ه‌زای دوكان‌و هاوكات یه‌كێ����ك بوه له‌و 20به‌ڕێوه‌ب����ه‌ره‌ی قه‌زاكه كه به‌كۆمه‌ڵ ده‌س����تیان له‌كار كێشاوه‌ته‌وه، ب����ۆ ئاوێن����ه ده‌ڵێ����ت " 20به‌ڕێوه‌ب����ه‌ر و جێگ����ری به‌ڕێوه‌ب����ه‌ر به‌مه‌به‌س����تی فش����ار دروستكردن بۆس����ه‌ر حكومه‌ت یاداشتێكی ده‌ستله‌كاركێشانه‌وه‌مان ئاڕاسته‌ی په‌روه‌رده ك����رد ئه‌وه‌بو ره‌زامه‌ن����دی له‌س����ه‌ر نه‌درا، هۆكاری س����ه‌ره‌كیش ته‌نها ئه‌وفشاره بو بۆ سه‌ر ئه‌و ده‌سه‌اڵت‌و حكومه‌ته‌ی كه موچه‌ی مامۆس����تایانیان بڕیب����و ،ب����ه‌اڵم به‌داخه‌وه هه‌وڵه‌كه‌مان س����ه‌ری نه‌گرت‌و وه‌ك ته‌واوی
ناوچه‌كانی دیك����ه به‌جۆرێ����ك له‌جۆره‌كان بایكۆت شكێنرا". ئ����هو مامۆس����تایه ه����ۆكاری ش����كاندنی بایكۆتیش����ی گه‌ڕان����ده‌وه بۆ ئ����هو فۆڕمه‌ی به‌مامۆس����تایانی بنه‌ڕه‌تی (سه‌ره‌تایی) پڕ ده‌كرای����هوه ،له‌و باره‌یه‌ش����هوه وتی "له‌به‌ر فۆڕمێكی زۆر بێ س����ه‌روبه‌ره‌ی بێناونیشان ئه‌و مامۆستایانه بایكۆتیان شكاندو ئێمه‌ش له‌و نێوه‌نده‌دا ماینه‌وه". وتیشی "به‌داخه‌وه هاتینه‌وه سه‌ر هه‌مان كێشه‌كانی پێشو كه ببونه هۆكاری بایكۆت ،نه ره‌زامه‌ندی له‌سه‌ر ده‌ستله‌كاركێشانه‌وه‌كه‌مان درا ،نه هیچ ئه‌نجامێكیشمان هه‌بو ،به‌ڕاستی كه‌وتینه نێوان دو به‌رداشه‌وه ،به‌رداشێكیان حكومه‌تی هه‌رێم كه زۆر بێباكه‌و بێ مۆڕاڵه له‌ئاس����ت داواكانم����ان ،بۆیه ئێم����ه‌ش كه
ریکالم
Sinoma Industry & Trade
+ , , , #& - ,ه‌ره ه‌مهێنان ی -1توانا ی سااڵنه‌ی به‌كاربردنی ( ) 15000ته‌ن په‌یكه‌ری ئاسنی جۆراوجۆره ،وه دروستكردن‌و ب جێگیركردن ی وه دانان‌و دروستكردن، ندازیاری ، ه ی ئه جوانترین نه‌خش بەباشتری ئاسنی‌‌و پۆاڵ كاری په‌یكه‌ر ی - نو . / 0 - -ه‌كو پڕۆژه ی به‌رهه‌مه‌ك���هو هه‌مو خزمه‌تێك دوای فرۆش���تنی بۆ هه‌مو كارێكی پیشه‌س���ازی‌‌و پ���ڕۆژه‌ی و بیناو پڕۆژه‌یه‌ك ی جۆره .هه‌مو ه‌نتۆ ،وه ,ی چیم ه‌وت ،كارگه پااڵوگه ی ن با ، -كاره
2وزه‌ی رهه‌مهێنان ی (كارگه ی به 1 ئاوه‌دانكردنه‌وه ی مه‌ده‌ن ی . *
3 2 2
ه‌رزكردنه‌وه، كو :ئامێر ی ب 4چینی ،وه نێدێك لەبه‌رهه‌م ی هه كردنی هاورده كردن‌و :كاری هه‌نارده -2بازرگان ی گشت
ی خه‌بات ه ،وه هه‌روه‌ها هه‌ر شتێك كه داوابكرێت لەالیه‌ن بازرگانان‌و كڕیارانه‌وه. 3 . - , , 2
3هه یه. ه‌ولێر لقمان سلێمانیو ه : )MANTA(2لەهه‌ردو شار ی بۆ ماركه ی سوره‌یا -3كار ی ڕوناكی‌‌و * , , - ,
-4كاری گواس���تنه‌وه‌و لۆجس���تیك بەش���ێواز ی ( : ) LCLكاری گواس���تنه‌وه ی كه‌لوپه‌ل هه‌مو مانگێك بەهاوبه‌شی له‌گه‌ڵ چه‌ند كه‌سێكدا لەواڵت ی چینه‌وه بۆ ته‌واو ی كوردستان.
س����ه‌یرمان ده‌كرد س����اڵێكی خوێندن نابێت بفه‌وتێت ،بۆیه ناومان نا ساڵی (رزگار كردنی خوێندن)و وتمان هه‌رچیم����ان كردوه له‌به‌ر قوتابیان‌و خوێن����دكاران بچینهوه هۆڵه‌كانی خوێندن ،ئه‌گه‌ر نا هیچ به‌ڵێنێكمان پێنه‌درا كه ببێته هۆی چاره‌سه‌ری كێشه‌كانمان ،هیچ هیوایه‌ك نه ئێس����تا ههیهو نه له‌داهاتوشدا ده‌بێ����ت ،هه‌تاوه‌كو ئێمه خاوه‌نی ئه‌م جۆره بیركردنه‌وه‌ی����ه بین له‌سیس����تمی حكومڕانی به‌ڕاس����تی هیچ ش����تێكی وه‌ها نابینرێت كه شایه‌نی دڵخۆشی بێت بۆ مامۆستا". سیروان ش����ه‌ریف محه‌مه‌د ئه‌مین جه‌خت ل����هوه دهكاتهوه كه نه‌بون����ی كۆده‌نگیه‌ك‌و فشارێكی بێش����وماری ده‌سه‌اڵت‌و حزبه‌كان وه‌های ك����رد كه ئ����ه‌م بایكۆته بش����كێت‌و ئه‌نجامی نه‌بێت ،وتیش����ی "من به‌شبه‌حاڵی
خۆم ئاماده نه‌بوم بایكۆت بش����كێت‌و ئه‌گه‌ر به‌جۆرێك له‌جۆره‌كان بایكۆت ش����كێنرا ئه‌و س����اڵێكی خوێندنی منداڵه‌كه‌ش����م بفه‌وتایه 41كه‌س����ه به‌ش����ێكیان پاش����گه‌ز بونه‌وه‌و (م����ن خۆم كچه‌ك����ه‌م ل����ه دوی بنه‌ڕه‌تیه) ئ����ه‌وه‌ی مای����هوه له‌ئێس����تادا بوینه‌ته 22 بۆئ����ه‌وه‌ی وه‌ه����ا له‌حكوم����ه‌ت بكه‌ی����ن كه كه‌س ،له‌ئێس����تادا ئه‌و 22كه‌س����ه فه‌رمانی داواكاریه‌كانم����ان جێبه‌ج����ێ بكرێت ،به‌اڵم ده‌ستله‌كاركێش����انه‌وه‌یان بۆ ده‌رچوه به‌اڵم به‌داخه‌وه مامۆستایان نه‌یانتوانی ئه‌وه‌بكه‌ن به‌ڕێوه‌به‌رێتی گش����تی په‌روه‌رده رایگرتوه‌و ده‌ڵێت ب����اكاری پێنه‌كرێت چونكه چاوه‌ڕێی كه ده‌یانویست". هاوكات مامۆس����تا لوقمان محه‌مه‌د قادر ده‌رئه‌نجامه‌ك����ه ده‌ك���� هنو به‌ڕێوه‌ب����ه‌ری له‌سنوری په‌روه‌ده‌ی ش����اره‌زور به‌ئاوێنه‌ی په‌روه‌رده‌ی ش����اره‌زوریش خۆی له‌گه‌ڵ ئه‌و وت "ئێمه له‌سه‌ره‌تای بایكۆته‌وه له‌سه‌ره‌تای ده‌ستله‌كار كێشانه‌وه‌یه نیه". وتیش����ی لوقم����ان مامۆس����تا مانگ����ی ( )10ئه‌گه‌ر حس����ابی بكه‌ین ،ئه‌و كات وه‌ك����و فش����ارێك مامۆس����تایان وتیان "ده‌ستله‌كاركێش����انه‌وه‌ی ئ����هو ژماره‌ی����ه ئه‌گ����ه‌ر فش����اره‌كانمان ئه‌نجامێك����ی نه‌بێت له‌به‌ڕێوب����ه‌ر كاریگه‌ری له‌س����ه‌ر پرۆس����هی ئ����ه‌وا ده‌ستله‌كارده‌كێش����ینه‌وه ،ئیم����زای خوێن����دن ده‌بێت له‌ناوچه‌ك����ه‌دا ،هه‌رچه‌نده به‌ڕێوه‌به‌ره‌كان وه‌رگیرا 41به‌ڕێوه‌به‌ر بوین ،تاوه‌ك����و ئێس����تا وه‌ك����و به‌ڕێوه‌ب����ه‌ر ئێمه به‌اڵم كاتێك دۆخه‌ك ه له‌ئێستا نزیك بوه‌وه‌و نه‌گه‌ڕاوینه‌ته‌وه سه‌ر كاره‌كانمان".
ریکالم
تایبه‌ت
) )560سێشه‌مم ه 2017/1/10
19 ریکالم
Invitation for Tender Application Open Tender
خۆی����دا س����ەرەدەر ن����ەكات‌و بوێ����ری كەمتەرخەم����یو دەرزیئاژنكردن����ی بێباك����یو خۆش����باوەڕییەكانی خ����ۆی نەبێت .ئەگەر دان بەهۆكارو س����ەرچاوە راستەقینەكانی ژێردەستەیی‌و دواكەوتن‌و نەهامەتییەكان����ی خۆی����دا نەنێ .ئەگەر خۆی لەب����ەردەم ئاوێن����ەی حەقیقەتدا روت نەكات����ەوەو بوێری ئ����ەوەی نەبێ خاڵ‌و خەوش����ە كولتوری‌و كۆمەاڵیەتی‌و نەریتگەراییەكان����ی ناو ژیان����ی رۆژانەو پەیوەندییە كۆمەاڵیەتییە س����واوەكانی خۆی نەبینێ ،ئەگەر ویس����ت‌و ئیرادەی ئ����ەوەی نەبێ����ت ش����انی خ����ۆی لەژێر جەبری ئەو پ����ەروەردە ئایینییە دۆگم‌و ئەو پاش����خانە نەریتیی����ە كۆمەاڵیەتی‌و كولتورییە پیاوس����االرانە دەرباز بكات، دەبێ لەوە ئەرخەیان بێت كە نە دەتوانێ وەك ك����ورد خۆی ش����وناس بكاتەوەو خۆی بەرهەم بێنێتەوە ،نە دەش����توانێ بەئاسانی بێتەوە ناو مێژو. ()3 نادیە وەك مرۆڤ ،نادیە وەك كورد! بەرچاوڕونیێك بۆ خوێنەری هێژا..
جێی نیگەرانیێكی قوڵە كە لەم كارەساتەدا (نادیەكان) تەنها نەبونەتە ئامانجی تانەوتەشەری ئەو گوتارە ساختەیەی كوردایەتی، بەڵكو بەدیوەكەی تریشدا كەم‌و زۆر ،راستەوخۆو ناڕاستەوخۆ ،بونە ئامانجی توانج‌و لۆمەی كۆمەڵگاش
كاتێ لەتوێی بەشەكانی ئەم نوسینەدا بەب����اری نێگەتیڤ قس����ەمان لەس����ەر (كوردایەت����ی) كردوە ،ی����ان دەیكەین، مەبەس����ت كوردایەتییە رەسەنە ژیانو مرۆڤدۆستە ئازادیخوازەكە نییە ،بەڵكو ئەو دەمامكە خەڵەتێنەرەیە كە هێزگەلی سیاس����یی ك����وردی بەدرێژای����ی مێژوی بزوتنەوەی سیاس����یی كوردی (ئەوەی ناویان لێناوە بزوتنەوەی رزگاریخوازی، یان شۆڕش) ناشیرینییەكانی خۆیانیان زیات����ر دی����وە ناچی����زەو فریودەرەكانی پێ داپۆش����یوە ..ئەو ماسكەیە كە ئەو دونیابین����ی س����ەقەتی (كوردایەتی����ی هێزگەلە لەپش����تییەوە هەرچی خەوش‌و ساختە)ی بۆ ئاشكرا دەبن ،كە پێموانییە تەڵخی خۆیان هەیە ،حەشاریان داوە ..ئێرە ش����وێنی گفتوگۆو شەنوكەوی ئەو ئەو ئامرازەیە ك����ە كردویانەتە قەڵغانی ئەدەبیاتەو رەهەندەكانی بێت. بەهەرح����اڵ ،ئای����ا كات����ێ (نادی����ە) خۆپاراس����تنیان لەه����ەر تیرێكی رەخنە كە ئاراستەی چەوتی‌و چەوێڵییەكانیان بەپایتەخەتەكان����ی دونی����ادا دەگەڕێ‌و دەكرێت ..ئ����ەو قەاڵیەی ك����ە لەناویدا لەسەر سەكۆ نێودەوڵەتییەكاندا دەنگ‌و خۆیان ش����اردوەتەوە ب����ۆ ئەوەی كەس هاواری خۆی ،وەك مرۆڤ‌و دواجار وەك مێینەیەك بەرز دەكاتەوە ،ئەمە لەبەهای زەفەر بەچەواشەكارییەكانیان نەبات. ئەگینا وەكو تر ئێمە بڕوایەكی پتەوو كورد كەم دەكاتەوە؟ یان راستتر ،ئایا نەگۆڕمان بەوە هەیە كە ش����انازی كردن بێب����ەری كردنی خۆیەت����ی لەكوردبون؟ بەكوردبون وەك دۆخێكی سروش����تیو ئاخۆ كوردایەتیێك بون‌و بەهاو ش����كۆی كوردایەت����ی وەك پڕۆژەیەكی سیاس����ی مرۆییانەی هاونیشتمانییەكانی لەبەرچاو لەپەیوەس����ت بەزەرورەتی پاراس����تنی نەگ����رێ ،مافی ئ����ەوەی هەی����ە خۆی تایبەتمەندییەكان����ی ئ����ەو دۆخ����ە بەداكۆكی����كاری بەهاكان����ی كوردبون‌و سروشتییەو بەرگری لێكردنی ،هەورەها بنەم����ا راس����تەقینەكانی كوردایەت����یو كوردەواری وەك دۆخ����ی كۆمەاڵیەتی‌و واڵتپارێ����زی بزانێ؟ ئ����ەو كوردایەتییە كولتوری .پرەنس����یپگەلێكن كە ناكرێ لەس����ەر چ بنەمایەك‌و ب����ەچ پێوەرێك دەس����تبەرداریان بین .ب����ەو پێیەی ئەم رەوایی ئەوە بەخۆی دەدات ،مافی ئەوە پرەنس����یپانە تایبەتمەندی‌و خەسڵەتی لە(نادیەكان) بستێنێتەوە كە بگەڕێنەوە جیاكەرەوەی ئێمەن لەوانی دیكەو بون‌و بۆ دۆخی مرۆیی خۆیان‌و داكۆكی لەبون‌و شوناس����ی ئێمە لەخۆیاندا بەرجەس����تە بەهای مێینەیەتیی خۆیان بكەن؟ كاتێك (نادی����ە) بوێران����ە روبەڕوی دەكەن‌و لەمیانیاندا دەتوانین بەردەوام خۆمان بەرهەم بێنین����ەوەو بەرمەبنای پایتەختەكان����ی دونی����او كۆمەڵ����گای ئ����ەوەش روەو ئاس����ۆیەكی رون����اك‌و مرۆڤایەت����ی دەبێت����ەوەو وەك مرۆڤێك گوزارشت لەژان‌و ئازارو سوێی برینەكانی ئاییندەیەكی گەش هەنگاوبنێین. ئ����ەو چەمك����ی كوردایەتیی����ەی كە دەكات كە بە بەرچاوی هەموانەوە خرانە ئێم����ە لێرەدا داومانەتە ،ی����ان دەیدەنە جەس����تەو رۆح‌و دەرونی ئەوو دەس����تە ب����ەر نەش����تەری رەخنەو س����ەركۆنەو خوش����كەكانی .ئ����ەوە دادگاییكردن����ی ش����ەرمەزاركردن ،ئ����ەو كوردایەتیی����ە ویژدان����ی خەوت����وی هەموان����ە كە رێگا س����اختەیەیە ك����ە ه����ەر كەس����ێك دەدات ب����ە بەرچاویانەوە رۆژ دوای رۆژ ئینتیمای بۆ بازن����ە ئایدیۆلۆژییە كوێرو س����وكایەتیی بەمرۆڤ‌و بون‌و بەهاكەی بەرچاوتەنگەك����ەی نەبێ����ت ،دەیخات����ە بكرێ .دونیای����ەك تائەوێ مرۆڤ لەالی دەرەوەی گرنگی پێ����دانو لێ بەخاوەن ئەو بایەخ‌و بەهای هەیە كە ترس دەگاتە دەركەوت����ن .تەنانەت لەهەن����دێ باردا س����ەرگیان‌و بەرژەوەندییەكانی خۆی.. تەخوینیش����ی دەكات .كاتێكی����ش ئەو دونیایەك وەك كااڵ دەڕوانێتە مرۆڤ بۆ گوتارە س����اختەیە دێت‌و خۆیمان وەك برەوپێدانی رەواجی بازاڕی س����ەرمایەو میراتگ����ری راس����تەقینەی كوردب����ون‌و پڕۆژە م����رۆڤ‌و ژیانو ژینگەكوژەكانی.. كوردایەت����یو ك����وردەواری ب����ۆ نمایش دونیایەك بە(ڤیتۆ)ێك دەتوانێ تاوانبار دەكات‌و مرۆڤێكی قوربانی وەك (نادیە /بكاتە بێتاوان‌و ستەملێكراو بەستەمكار وەك س����یمبوڵی ك����ۆی كارەس����اتەكە) نمایش بكات‌و جەل��ل�اد بكاتە قوربانی‌و دەخات����ە دەرەوەی س����نوری ئەو دۆخ‌و قوربانی����ش بكاتە دڕن����دە ..دونیایەك بون����ە سروش����تییە .لەدرۆی����ەك زیاتر ،ئ����ازارو نەهامەتییەكان����ی مرۆڤایەت����ی هیچی دیكە ناڵێ����ت‌و لەدوفاقیێك زیاتر ب����ەراورد بەخەون����ە تەماعگیرییەكانی بەوالوە ،شتێك ناكات .هەمو ئەو درۆو هیچ نین ،جگە لەئام����ڕازی دۆزینەوەی دوفاقییەیشی لەپێناو درێژەدانە بەگوتاری ب����ازاڕی زیاتر بۆ فراوانكردنی س����نوری پاوانخوازی����ی خ����ۆی‌و درێژكردن����ەوەی دەس����تمایەو بازنەی قۆرخكارییەكانی.. دونیای����ەك لەئاس����ت تیرۆریس����تێكی تەمەنی ساختەچیێتییەكانی. كاتێك مرڤ بۆ ئەدەبیاتی (كاژیك -ئیسالمی پاڵەوان‌و لەئاست توندڕۆیێكی كۆمه‌ڵه‌ی ئازادی‌و ژیانه‌وه‌و یه‌كێتی كورد -بودی ،سەركزە. (نادیە) ،یان هەر كچ‌و ژنێكی دیكە، كاژی����ك) ،دوای ئەویش ب����ۆ ئەدەبیاتی (پارتی سه‌ربه‌خۆیی كورد –پاسۆك)و لەدۆخێكی وادا مەحكومە بەوەی بچێتە پڕۆژە كوردایەتییە دیموكراتخوازەكەی‌و ژێر باری داكۆكیك����ردن لەبون‌و بەهای بنەم����ا پێش����كەوتوخوازو بەه����ا ژیانو مرۆڤبون����ی خۆی ،ئینج����ا بەرگریكردن مرۆڤدۆس����تانەكانی دەگەڕێت����ەوە و لەشوناس����ە رەگەزییەكەی (مێینەیی). لەوێشەوە لەچەمكی (لەخۆوەكردبون -چونكە ئ����ەو قوربان����ی دڕندەیی بەناو كە ئەگەر هەڵە نەبم داهێنانی مامۆستا م����رۆڤ‌و دواتریش قوربانی����ی غەریزەی جەمال نەبەزە) ورد دەبێتەوە ،ئەوكات چڵێس����یو ئاڵوش����ی نێرینەی����ە .ئ����ەو
دڕندەیەی ژیان بەمرۆڤەكان رەوا نابینێ‌و باوەڕی كۆنكرێتیش����ی وایە كە (مێینە) تەنیاو تەنیا بۆ تێركردنی ش����ەهوەتیی ئاژەڵیی ئەو ئەفرێندراوە. كاتێك ئەمی����رو چەتەكانی دەوڵەتی ئیس��ل�امی دەس����تدرێژی دەكەنە سەر (نادی����ەكان)و دەس����تی دەس����تیو بازرگانیو كڕین‌و فرۆشتنیان پێدەكەن، وەك غەنیمەی ش����ەڕو كۆیلەو ئەندامی كۆمەڵ����ی گوم����ڕا س����ەیر دەكرێن .ئەو چەتانەی پاشخانی ئایینی‌و كولتورییان رێگەیان پێداون وەك حەاڵڵ‌و موباحێكی ئایینی ئەو كچ‌و ژنانە بەكەنیزەك‌و كۆیلە ببەن‌و بەسەبییان بكەن‌و وەك بوكەڵەو كااڵیەك����ی هەرزان مامەڵەی����ان لەتەكدا بك����ەن .لەبەرامبەریش����دا ،كاتێ����ك كە (نادییەكان) لەسای كولتورو پەیوەندییە كۆمەاڵیەتییە نەریتگەراو نێرساالرییانەی كۆمەڵگاك����ەی خۆی����ان (بەجیاوازی����ی ئینتیمای ئایین����یو مەزهەبییان) تەنیا وەك ئابڕوو ناموسی كۆمەڵگاو پیاوانیان س����ەیر بكرێن ،بەوەی ئاساییە قوربانی بەگیانی خۆیان ب����دەن‌و بكوژرێن ،یان خۆیان بكوژن ،تەنیا كچێنی‌و پاكیزەییان نەدۆڕێنن‌و رێگا نەدەن ئابڕویان ببردێ، ئی����دی كوردایەت����یو داكۆكیكردن����ی مێینەكان لەكوردبونی خۆیان ،دەكەوێتە كوێی لۆژی����ك؟ دەی ئ����ەدی دەبێ بۆ ك����چ‌و ژنێك����ی كریس����تیان چ بڵێین كە ئەگەر س����بەی دەرفەتێكی هاوشێوەی نادیەی بۆ رەخس����او نەك تەنیا كورد، تەنانەت ش����انازی بەكوردس����تانیبون‌و هاونیش����تمانێتی خۆیشی بۆ ئەو خاكە نەكرد؟ جێ����ی نیگەرانیێك����ی قوڵ����ە كە لەم كارەس����اتەدا (نادی����ەكان) تەنه����ا نەبونەت����ە ئامانج����ی تانەوتەش����ەری ئەو گوت����ارە س����اختەیەی كوردایەتی، بەڵكو بەدیوەكەی تریش����دا كەم‌و زۆر، راستەوخۆو ناڕاستەوخۆ ،بونە ئامانجی توانج‌و لۆمەی كۆمەڵگاش .ئەم سەرچیخ چونەی كۆمەڵگاو خلیس����كانی بەدوای گوتاری ئ����ەو كوردایەتییە فریودەرەوە، كە دەزانێ لەكوێدا یاری بەژێی هەستی مێگەلەك����ەی دەكات ،یادەوەریم����ان دەباتەوە س����ەر پارادۆكس����ێكی دیكەی كوش����ندەو ترس����ناك لەپەیوەس����ت بەمامەڵەكردن لەگەڵ پرسەكانی كوشتن لەس����ەر ش����ەڕەف‌و كڕینەوەی ناموس لەكوردستان .روداوی كوشتنی دڕندانەی (دوعا) نزیكتری����ن نمونەی دوفاقی ئەو كۆمەڵگایەیە ،بەتایبەتی ئیسالمییەكەی. رەنگ����ە زۆربەمان بیرم����ان بێت لەكاتی كوش����تنی ئەو كچە ئێزدییەدا بەشێكی دیارو بەرچ����اوی نێوەندی كۆمەاڵیەتی‌و ئایینی‌و تەنانەت كەم‌و زۆر بەناو نێوەندی رۆشنبیریش ،چۆن (بانێكەو دو هەوا/ بۆ خۆم عادەت‌و ب����ۆ خەڵك عیبرەت!) سەرەدەریان لەگەڵ كوشتنی ئەو مرۆڤە بێ پش����ت‌و پەنایەدا كرد .لەكاتێكدا كە رۆژ نەبوەو نییەو (لەداهاتوشدا نابێ!) لەكۆمەڵگای كوردی موس����ڵمان دەیان كچ‌و ژن بەناوی ناموسپارێزی‌و كڕینەوەی شەڕەف‌و پاراس����تنی ئەبڕو نەكوژرێن، كەچ����ی (دوعا) كرایە كەرەس����تەیەكی باشی ئەو نێوەندە كۆمەاڵیەتی‌و ئایینی‌و رۆشنبیرییە بۆ سەركۆنەكردن‌و تەنانەت سوكایەتی كردن بەئێزدییەكان ،تائاستی پەالماردانی گەنجە كرێكارە سەرگەردان‌و بەش����مەینەتەكانیان لەهەن����دێ ش����ارو شارۆچكەی باشوری كوردستان .كەچی پێچەوان����ەی ئەو هۆڤێتیی����ەی بەرامبەر (نادیەكان) كرا ،ئەو گوتارە كوردایەتییە س����اختەچییە نە وەك مرۆڤ ،نە وەك ژن ،ن����ە وەك كورد (ئ����ێ ئەگەر نادیە كوردە ،دوعاش كورد بو!) بەم چەشنە هەڵچون‌و بەم هەڵمەتە سیستەماتیكە، خۆی لەتاوانەكە نەكردە خاوەن. لەو كەیس‌و سكانداڵەدا ،تەواوی ماف‌و رەوایەت����ی ب����ەالی (نادیەكان)دایە كە فرمێسك بۆ شكۆی شكاوی مرۆییانەیان بڕێژن ،كە لەسای درۆی دونیای مافەكانی مرۆڤ‌و ئاشتی‌و بەیەكەوەژیاندا ،مرۆڤ هەرچ����ی بەهایەكە نەیماوە ..هەناس����ە ب����ۆ مێینەیی بێنازیان هەڵكێش����ن ،كە لەپەراوێزی رێككەوتننامەكانی جیاوازیی جێن����دەری‌و بەڵێنەكان����ی نەهێش����تنی توندوتی����ژی دژی ژناندا ،رۆژ دوای رۆژ بێڕێزی‌و س����وكایەتییان پێدەكرێ .واتە یەك����ەم‌و دوا ئەرك‌و بەرپرس����یارێتییان لەن����او ئەو پرۆس����ەی بەقوربانیكردنەدا ئەوەیە كە تەنی����او تەنیا ،خۆیان وەك مرۆڤ‌و مێینە شوناس بكەنەوە.
Mercy Corps is an international non-profit NGO implementing programs in Iraq since 2003. Subject to the tender: The subject of this tender is to solicit financial and technical bids from interested service providers (construction companies) for construction of classrooms for Anfalakan primary School per the following details: 1. Constructing 6 classroom primary school with cabinets for Asuda quarter (Anfalakan)-Chamchamal. 2. Install 380m2 metal sheet for shade of corridor of the cabinets. 3. Construct 600m2 fences along the land using BRC with 2m height. 4. Constructing a playground 23.70m*7.60m with reinforced concrete for the ground and block wall with windows around it. 5. Plus another 9 different size of cabinets (refer to scope of work) as of offices and other purpose, 6. Construct two permanent rooms based on design, 7. Complete the water network and sewerage system connection inside school and to municipality system. 8. Complete electrical connection to outside and inside school based on scope of work and BoQ General Information: Mercy Corps invites potential applicants to bid in sealed envelopes for the above project. Tender Documents: Tender documents with all details on the condition of works and specifications may be requested by e-mail from: iq-tendering@mercycorps.org only. Pre-Tender Meeting/Site Visit (Mandatory): Mercy Corps will be holding a question/answer session during a site visit on 15 January 2017. Companies are invited to come at 10:00am in Chamchamal -Anfalakan (3000 quarter) to proceed for the site visit that will be led by Mercy Corps team. The purpose of this site visit is to see locations and get clarity on the tender in detail and clarify all requirements. Contractors are required to attend the pre-tender meeting/site visit otherwise they will be disqualified. Questions/ Comments: Specific questions about this tender and application may be submitted to Mercy Corps at iqtendering@mercycorps.org. Final date for questions is 48 hours prior to the submission. Answers to individual questions may be directed to all tenderers. No questions will be answered over the phone or verbally in person. Bid Delivery: Offers must be submitted in a sealed envelope indicating name of the applicant and reference of bid. Offers should be submitted in a sealed envelope, hardcopy to respective offices as indicated below by January 22, 2017 at 16:00. Offers received after this time will not be accepted. Incomplete offers will be rejected. Tender Opening: Opening of the offers will occur on January 23, 2017 at 13:00. Tender openings will take place in Mercy Corps office in Suleymaniah, Iraq. Any bidder representative may attend bid opening. The final decision will NOT be announced at this bid opening. NOTE: No fee or payment is required to submit this bid. Vendor selection is performed separately from the collection of bids. Please report any request for fee or similar to iq-complaint@mercycorps.org. Mercy Corps Office Addresses: Suleymaniah: Salim Street, Musherawa 406, District 5, House Number 5, Suleymaniah, Iraq Erbil: 32 Park Street, Sarbesty Area, Erbil, Iraq ی رزگار ی ی شاره‌وان سه‌رۆكایه‌ت كارگێری و خۆیه‌ت ی
عدد24 : به‌روار2017/1/3 :
ئاگاداری
ی (صمود) ی رزگار ی ( )1989-1987زه‌ویان له‌ناحییه ی هه‌موو ئه‌و هاواڵتیان ه دهكاتهوه ك ه سااڵن ی رزگاری ئاگادار ی شاره‌وان سه‌رۆكایه‌ت ی ی دروستكردن ی ڕێگا پێدانی كردوه ب ه مه‌به‌ست ی ژماره هه‌وائی ( )11177داوا وه‌رگرتوه كه هاواڵتی (حمدی ه عبدالقادر خزر) خاوه‌ن زه‌و ی خانوو هه‌ر هاواڵتییه‌ك گلدانهوهی له‌سه‌ر ئه‌و پارچ ه زه‌وییه هه‌یه لهماوهی ( )30ڕۆژدا ل ه دوای باڵوكردنهوهی ئه‌م ئاگادارییه،ئاگادار ی شاره‌وانیمان بكاته‌وه به پێچهوانهوه شاره‌وانیمان كاری یاسایی بۆ ناوبراو ده‌كات. سه‌رۆكایه‌ت اراز محمد محمود ی رزگاری ی شاره‌وان سه‌رۆك ی رزگار ی ی شاره‌وان سه‌رۆكایه‌ت كارگێری و خۆیه‌ت ی
عدد23 : به‌روار2017/1/3 :
ئاگاداری
ی (صمود) ی رزگار ی ( )1989-1987زه‌ویان له‌ناحییه ی هه‌موو ئه‌و هاواڵتیان ه دهكاتهوه ك ه سااڵن ی رزگاری ئاگادار ی شاره‌وان سه‌رۆكایه‌ت ی خانوو ی دروستكردن ی ڕێگا پێدانی كردوه ب ه مه‌به‌ست ی ( )6134داوا ی ژماره هه‌وائ وه‌رگرتوه كه هاواڵتی (محمود صاڵح رسوڵ) خاوه‌ن زه‌و ی ی سه‌رۆكایه‌ت ی ( )30ڕۆژدا ل ه دوای باڵوكردنهوهی ئه‌م ئاگادارییه،ئاگادار هه‌ر هاواڵتییه‌ك گلدانهوهی له‌سه‌ر ئه‌و پارچ ه زه‌وییه هه‌یه له‌ماوه شاره‌وانیمان بكاته‌وه به پێچهوانهوه شاره‌وانیمان كاری یاسایی بۆ ناوبراو ده‌كات. اراز محمد محمود ی رزگاری ی شاره‌وان سه‌رۆك هەرێمی کوردستانی عێراق ئەنجومەنی دادوەری دادگای باری کەسێتی لە سلێمانی ژمارە/٤٧٥٦ :ش٢٠١٦/
بەروار٢٠١٦/١٢/٢١ :
ئاگاداری
داواکار :نیاز محمد مصطفی داواکراو :حسن عباس حسین داواکار (نیاز محمد مصطفی) داوایەکی بە ژمارە(/٤٧٥٦ش )٢٠١٦/لەم دادگایە تۆمارکردوە لەسەرت ،لەم داوایەدا هاتوە کە تیایدا داواکار داوای جیابونەوە دەکات بەهۆی هجوەوە وە لەبەر نادیاری ش���وێنی نیش���تەجێبونت ،دادگا بڕیریدا بە ئاگادارکردنەوەت بەهۆی دوو رۆژنامەی ناوخۆی رۆژانەوە بۆ ئامادەبونتان لەبەردەم دادگا لە ڕۆژی دادبینی کە دەکەوێتە بەرواری ( )٢٠١٧/٢/١٤کاتژمێر ()١٠ی س���ەرلەبەیانی ،بە پێچەوانەوە ئامادە نەبن خۆتان یان بریکارێکاتن نەنێرن ئەوا دادگا داواکە دەبینێت بە پێێ یاسا. دادوەر سەرکەوت عونی عمر
ونبون
* پێناسی زانکۆ بەشی زانستی خۆراک بەناوی (لیزان نوزاد حمە طاهر) ونبوە ،هەرکەس دۆزییەوە بیگەڕێنێتەوە بۆ پرسگەی ئاوێنە. * ناسنامەی ژوری بازرگانی سلێمانی بەناوی (علی عبداللە امین) ونبوە ،هەرکەس دۆزییەوە بیگەڕێنێتەوە بۆ پرسگەی ئاوێنە. * ناسنامەی ژوری بازرگانی سلێمانی بەناوی (هیمن محمود رسول) ونبوە ،هەرکەس دۆزییەوە بیگەڕێنێتەوە بۆ پرسگەی ئاوێنە. ی رزگار ی ی شاره‌وان سه‌رۆكایه‌ت هونه‌ر ی
عدد57 : به‌روار2017/1/9:
بابه‌ت /بانگه‌واز ی 1993كارپێكراو: ی ژماره ( )6ساڵ پشت به‌ستن به ئه‌حكامی یاسای ی ی :2017/1/8ئاماژه ب ه نوسراوی به‌ڕێوه‌به‌رایه‌ت ی شاره‌وانییه‌كانی گه‌رمیان ژماره ( )32له‌به‌روار ی گشت ئاماژه به نوسراوی به‌ڕێوه‌به‌رایه‌ت ی سازدا ی خۆ ی رزگاری كۆبوونه‌و‌هی ئاسای ی شاره‌وان ی :2016/12/21ئه‌نجومه‌ن نه‌خشه‌دانان و ئاوه‌دانی گه‌رمیان ژماره ( )422له‌به‌روار ی ( )102كه‌الر ،ك ه ی ژماره ( )7/7143كه‌رت ی موڵك ی ڕووبه‌ر ی ڕاستكردنه‌وه ی ( )2016/11/29به‌مه‌به‌ست ی ژماره ( )31له‌به‌روار به‌بڕیار ی ی تۆمار ()240م 2و نه‌خشه‌ی بنه‌ڕه‌تی بریتیه ل ه ( )240م 2به‌اڵم ل ه واقعدا ڕووبه‌ره‌ك هی بریتیه له ()250م .2به پێ ڕووبه‌ره‌ك هی به‌پێی وێنه واقع حاڵی ئه‌و موڵك ه ( )10م زیادی كردووه .بۆ ئه‌و مه‌به‌ست ه هاواڵتیان و گشت الیه‌نێك ئاگادارده‌كه‌ینه‌وه ،ك ه ڕه‌خنه‌و پێشنیاریان هه‌ی ه ی ( )30ڕۆژدا له یه‌كه‌م رۆژی باڵوبوونه‌وه‌ی ئه‌م بانگه‌وازه وه به پێچهوانهوه له‌پاش ی بكات له‌ماوه ی رزگار ی شاره‌وان ی سه‌رۆكایه‌ت باسه‌ردان ێ ده‌كه‌ین. ی بۆ جێ به‌ج تێپه‌ڕبوونی ئه‌و ماوه‌ی ه كاری یاسای اراز محمد محمود ی رزگاری ی شاره‌وان سه‌رۆك
18
تایبه‌ت
) )560سێشه‌مم ه 2017/1/10
بەبۆنەی وەرگرتنی خەاڵتی ساخارۆف
ئایا (نادیە موراد) كوردە ،یان ئێزدی ،یاخود مرۆڤ؟ نوری بێخاڵی به‌شی یه‌که‌م " مرۆڤ یان ئەوەتا خزمەتی تەواوی مرۆڤ دەكات وەك گش����ت ،یان ئەوەتا لەبنەڕەتدا خزمەتی ناكات .ئەگەر مرۆڤ پێویس����تی بەنان‌و دادپەروەرییە ،ئەوا ئەوەی پێویس����تە بیكەین ،دابینكردنی هەردوكیانە .چونكە مرۆڤ پێویس����تی بەالیەنە ڕۆحییەكانی جوانیش هەیە كە نانی دڵییەتی .بەكورتی مرۆڤ دو شتە: ئازایەتی‌و بوێ����ری لەژیانیداو زیرەكی و بەخش����ندەیی لەكارەكەی����دا – ئەلبێر كامۆ" ()1 نادیەو بەرچاوتەنگی نەتەوەیی! بەخشینی خەاڵتی (ساخارۆف) بەهەر دو كچە ئێزدییە سەركەش����ەكە (نادیە مورادو لەمیا حاجی) ،دەرفەتێكی دیكە بو تابەهۆیەوە خەڵكێكی ئایدیۆلۆژیستی بەرچاوتەن����گ‌و كورتبین����ی سیاس����یو كۆنەپارێ����ز ،بۆ كەمكردنەوە لەگەورەیی هەڵوێستەكانی (نادیە) ،دەست بەلێدانی قەوانی س����واوی كوردایەت����ی بكەنەوە، ب����ەوەی م����ادام (نادیە) لەڕاب����ردودا، لەگەڕانەكان����ی بەن����او پایتەختەكان����ی دونی����او س����ەكۆ نێودەوڵەتییەكان����دا، لەگێڕان����ەوەی چیڕۆك����ی نەهامەتی����یو س����ەرگەردانی‌و تەنیای����ی ئێزدییەكان، سەربوردەی شااڵوی ئافاتی چەتەكانی دەوڵەتی ئیسالمیو هاوارو نزاو نزولەی كپك����راوی پاكیزەكانی (مەلەك تاوس) لەن����او تونێل����ە تاری����كو نوتەكەكانی دەوڵەتی خەالفەتی درێژكراوەی میراتی بەسەبی كردنی ئەشكەوت‌و بیابانەكان، باسی لەكوردبونی خۆی نەكردوە ،ئیدی كورد نابێت وەك قوربانیی خۆی سەیری ئەو كچانە بكات‌و ناكرێ ش����انازی بەم خەاڵتەوە بكات! بەهەرحاڵ ،مرۆڤ كە ئەم عەقڵیەتە نەخۆشە ،ئەم دونیابینییە بەرچاوتەنگە، ئەم دی����دگا كوێ����رەو ئ����ەم تێڕوانینە سەقەتە دەبینێ ،بەوەی لەگۆشەنیگای بەهای نزمتر لەمرۆڤبون ،حوكم بەسەر رەوایی‌و ناڕەوایی دۆزێك دەدات‌و سەیری ئازارو نەهامەتییەكانی كەسێك دەكات، بەدەست خۆی نییە هێڵنج دەدات‌و قێز لەهەرچی شتە دەكاتەوە. ئەگەر لەباری سایكۆلۆژی‌و لەڕوانگەی دەرونش����یكارییەوە لەم عەقڵییەتە ورد ببین����ەوە ،ئ����ەوا جگە لەوەی هەس����ت بەناهاوس����ەنگی‌و ناجێگی����ری دۆخ����ی دەرونی����ی هەڵگران����ی دەكەین .هاوكات ل����ەوەش حاڵ����ی دەبی����ن كە ه����ۆكارو سەرچاوەی ئەم عەقڵییەتە دۆگمە ،ئەم روانگە لینگەوقوچەیە ..ئەم دونیابینییە پەتادارە ،چەند شتێكە: یەكەم :ئاماژەیەكی رونە بۆ بێئاگایی هەڵگرانی ئەو عەقڵییەتە لەو راس����تییە مێژویی����ەی كە ئەگەر بڕی����ار بێت كورد شانازی بەئایینێكەوە بكات كە هەڵگری مۆركی رەس����انەیەتیی خۆی بێت .ئەوا جیا لەزەردەشتی ،ئاینیی ئێزدی بەشی شێری لەم ش����انازیكردنە بەردەكەوێ. چونك����ە تەنیا ئایینێكە ك����ە دەقەكانی بەكوردی نوس����روانەتەوەو نەوە لەدوای ن����ەوە لەیەكت����ری وەری دەگرن����ەوە. ئایینێك قەول‌و بەیت‌و نزاو پاڕانەوەكانی كە دەق����ی نوس����راون‌و لەڕێوڕەس����مو س����روتە ئایینییەكان����دا بەدەنگی بەرز دەگوترێنەوە ،هەموی كوردیین ،كوردیی رەوان‌و پاراو. دوەم :هەوڵێك����ی ناچی����زەی ئ����ەم تێڕوانینە دۆگمەیە بۆ شێواندنی راستیی ه����ۆكاری چەوس����اندنەوەی ئێزدییەكان بەدرێژای����ی مێ����ژو .رونت����ر بڵێی����ن، هەمو ئ����ەو (فەرمان)ان����ەی بەدرێژایی مێ����ژو كراونەت����ە س����ەر ئێزدیی����ەكان (بەفەرمانەكەی پاش����ای گەورەشەوە!) كە لەڕێگەیان����ەوە ئێزدی س����ەركوت‌و كۆمەڵكوژو دەرب����ەدەر كراون ،بەپلەی یەكەم هۆكارەكەی ئینتیماو شوناس����ە ئایینییەكەی����ان ب����وە ،تانەتەوەییەكە. وات����ە ئێزدیی����ەكان بەدرێژایی مێژو كە كراون‌و دەكرێنە ئامانج ،بەپلەی یەكەم باجی شوناس����ە ئایینییەكەیان دەدەن، ئینجا نەتەوەییەكە .كاتێ دوا فەرمانی چەتەكان����ی دەوڵەتی ئیس��ل�امی (كە جیهان����ی وەك گەمەی زم����ان‌و جیهانی ئیسالمیو لەناویشیاندا كورد بۆ -غایە فی نفس یعقوب -خۆی����ان لەناوبردنی
ناوە راستەقینەكەی دەپارێزن‌و دەیانەوێ تەنیا بەناوە كورتكراوەكەی شوكرانەبژێر بین!) وەك دڕندەترین فەرمانی سەردەم دەكرێتە س����ەر ئێزدییەكان .س����ەرەتاو كۆت����ا ،ئ����ەوان وەك ئامان����ج‌و نێچیری ئایینی سەیر دەكرێن‌و مامەڵەیان لەگەڵ دەكرێ ،نەك وەك شوناسی نەتەوەیی. س����ێیەم :ئەم دونیابینییە نەخۆش����ە بەبەرچاوتەنگی����ی نەتەوەی����یو ش����ك ئالودەی����ە .دونیابینیێ����ك لەپەنجەرەی جۆرێك لەڕەگەزپەرس����تییەوە سەرەدەر لەگەڵ كەیسی (نادیە)و قوربانییەكانی دیكەدا دەكات .رونتر بڵێین ،گوتارێكە بارگاوی بەهەناس����ەی رەگەزپەرستی، یان ئەوەی پێی دەگوترێ ش����ۆڤێنیزم، تائەوەی وەك گوتارێكی ناسیونالیستی دیموكراس‌و ژیانو مرۆڤدۆستەوە مامەڵە لەگەڵ پرس����ەكەدا ب����كات .واتە بۆ ئەو گرنگ����ە (نادی����ە -وەك نمونەی كۆی قوربانیی����ەكان) وەك قوربانیی نەتەوە خۆی‌و ئازارەكانی نمایش بكات .ئەگینا لەدەرەوەی ئەوە ،نەك وەك قوربانیێكی ئایین����ی ،تەنان����ەت وەك مرۆڤێكی����ش شایستە بەهاوسۆزی‌و هاوپشتی نییە. چوارەم :ئەم دیدگا كوێرە ،نیشتمان لەنەت����ەوەدا ك����ورت دەكات����ەوە .واتە روانگ����ەی ئەو ب����ۆ ب����ون‌و ئامادەیی‌و پەیوەندیی هاوبەشی مرۆڤەكانی ئێرەو بەردەوامی����ی پێكەوەییان پەیوەس����ت دەكات بەپەیوەندیێك����ی ئیتن����ی روت، تاپەیوەندی خاك‌و ژینگەی كۆمەاڵیەتی‌و كولتوری‌و خاڵە هاوبەش����ە مێژوییەكان. لەكاتێك����دا خ����ودی ئ����ەم تێڕوانین����ە گەورەترین مەترسییە بۆسەر ئاییندەی بەیەكەوەژیان‌و چارەنوسی پێكەوەییمان لەس����ەر ئەم جوگرافیایەی پێی دەڵێن كوردستان‌و گوایە شانازی بەوە دەكەین كە واڵتەكەمان بەدرێژایی مێژو ،النكەی بەیەكەوەژیان����ی جیاوازییە ئیتنییەكان‌و موزایكێك����ی رەنگاوڕەنگ����ی هاڕمۆنیی ئایینەكان بوە. ل����ەم گۆش����ەنیگایەوە ،گریم����ان ئێزدییەكان كورد نین (كە گریمانەیەكی پوچ‌و قسەی قۆڕیشە) .دەی باشە ئەگەر كوردیش نەبن ،ئایا وەك بون‌و ئامادەییی مێژوییان لەس����ەر ئەم خاكە ،تەنانەت وەك ه����ەر مرۆڤێكی دیكە ،شایس����تە بەهاوپش����تیو هاس����ۆزی‌و هاوخەم����ی نین؟ ئایا هەر هەڕەش����ەیەك بۆ س����ەر ئێزدییەكان ،وەك بەشێك لەكۆمەڵگای كوردستان ،لەبنەڕەتدا هەڕەشە نییە بۆ س����ەر لەباربردنی ئەو مێژوە هاوبەشە؟ مەترسی نییە بۆ سەر شێواندنی سیمای جوانی بەیەكەوەژیان؟ پێنج����ەم :رەگ����ی یادەوەری����ی ئەم عەقڵییەت����ە پەت����ادارە ،لەقواڵیی ئەو پەیوەندیی����ە كۆمەاڵیەت����یو ئاینیی����ە ش����ەرمهێنە نەریتگ����ەراو باوەڕس����االرو خێڵەكیی����ەدا رۆچ����وە ،ك����ە ترس����ی لەتكانی ئاب����ڕوی پیاوانەی خۆی هەیە، لەوەی مێین����ە قوربانییەكانی ،باس����ی ئ����ەو تاوان����ە جەس����تەییانە بكەن كە دەرهەقی����ان ئەنج����ام دراوە .بۆیە ،بۆ خۆدزینەوە لەو ش����ەرمهێنییە ،پاساوی ئەوەی (نادیەو دەستەخوش����كەكانی) ب����اس لەكوردبون����ی خۆی����ان ناك����ەن، دەكات����ە دەمامك����ی ش����اردنەوەی ئەو ب����ارە س����ایكۆلۆژییەی خ����ۆی .ئاخ����ر بەدرێژای����ی مێ����ژوی قوربانیدانی كورد، هیچ مێینەیەكی وەك (نادیەی روسور) و كچە روسورە ئێزدییەكانی دیكە ،ئەو بوێرییەی����ان نەداوەت����ە بەرخۆیان ،كە چۆن دەس����تدرێژی سێكسی دڕندانەیان كراوەتە س����ەر ..چەند دەستاودەستیان پێكراوە ..چۆن وەكو كااڵیەكی هەرزان فرۆش����راون ..چۆن بەكەنیزەك براون‌و بەس����ەبی كراون (بەكەنی����زەك بردن‌و بەس����ەبی كردن وەك میراتێكی ئایینی‌و كولتوری����ی بەدەق نوس����راو بەپراكتیك بەرجەس����تەكراو!) ،تەنانەت نەمانبینی هیچ كچ‌و ژنێكی باش����وری كوردس����تان كە قوربانیی پرۆس����ەكانی راگواس����تنی زۆرەمل����ێو ئەنفال‌و جینۆس����اید بون، بوێری ئەوەیان هەبوبێت‌و هەبێت ،تەنیا یەك تاوانی دەستدرێژیی سێكسی بكەنە كەیسێكی یاسایی‌و سكانداڵێكی جیهانی لەدادگاییكردن����ی س����ەددام‌و س����ەرانی بەعس‌و جەلالدەكانی����ان .ئەمەش روی راستەقینەی ئەو عەقڵییەتە پیاوساالرییە نەریتگەرایەم����ان ب����ۆ دەردەخ����ا ك����ە س����كااڵی خوێنی رژاوی خ����ۆی بەالوە ئاس����اییە ،بەاڵم داكۆكیكردن لەبەهای
نادیەو لەمیا لەپەرلەمانی ئەوروپا
گریمان ئێزدییەكان كورد نین (كە گریمانەیەكی پوچ‌و قسەی قۆڕیشە). دەی باشە ئەگەر كوردیش نەبن، ئایا وەك بون‌و ئامادەییی مێژوییان لەسەر ئەم خاكە، تەنانەت وەك ھەر مرۆڤێكی دیكە، شایستە بەھاوپشتی‌و ھاسۆزی‌و ھاوخەمی نین؟ مرۆیی مێینەكانی‌و كردنی بەس����كانداڵ بەش����ورەیی‌و ئابڕوتكان‌و شەرمئاوەری دەزانێ‌و دور نییە ئەگەر هەر مێینەیەكی خۆیش����ی ك����ە قوربانیی هاوش����ێوەی (نادی����ەو لەمیا)یە ،بوێ����ری ئەوە بداتە بەرخ����ۆی ،باس لەو تاوانە سێكس����ییە وەحش����یگەرانە بكات كە جەلالدەكانی بەع����س لەزیندانەكان����دا ،لەناو ئۆردوگا زۆرەملێكانی راگوێزراواندا ،لەتاریكایی‌و تەنیایی بیابانەكانی سەرەنگون كردندا، ئ����ەوا مەحكوم بەبێدەنگك����ردن ،رەنگە بەكوشتنیشی بكات! شەش����ەم :خاڵێكی سەرنجڕاكێش لەو كارەساتەی بەس����ەر كچ‌و ژنانی ئێزدی هێنرا ،هەڵوێس����تی جوامێرانەی پیاوە ئایینییەكانی����ان ،گەنج����ە خێرلەخ����ۆ نەدیوەكانی����ان ب����و لەبەرانب����ەر دایك‌و خوش����كو كچ����ە قوربانییەكانیان .ئەم هەڵوێس����تەی پیاوان����ی پەرس����تگای اللش‌و گەنجانی ش����كۆمەندی ئێزدی بۆ ئەو عەقڵییەتە نەزۆك����ەی لەخاڵەكانی پێشوماندا ئاماژەمان پێی كرد ،چاوەڕوان نەكراوو مایەی شۆك‌و دۆشدامان بو. رەنگە ئەگ����ەر هەمان ئ����ەو دۆخەی بەس����ەر (نادیە)و هاوشێوەكانیدا هات، روبەڕوی كچ‌و ژنی كوردی موس����ڵمانی خۆمان ببوایەتەوە ،ئەوا پیاوانی ئایینی خۆمان ،ئەگەر راس����تەوخۆ هەڵوێستی پێچەوان����ەو دژیش����یان نەبوای����ە ،ئەوا ناڕاس����تەوخۆ خۆیان لەبەرپرسیارێتیی گەڕاندنەوەی بەهاو ش����كۆ بۆ كچەكان لەچوارچێ����وەی تەفس����یری دۆگم����ی ئایینیی����ەوە دەدزیی����ەوە ،یان بەالیەنی كەمەوە هەڵوێس����تێكی ش����ەرمنانەیان
دەنواند لەكڕینەوەو بەخاوەن دەركەوتن لەپاكیزەی����ی تكێن����دراوی كچەكانمان. ئ����ەوە هیچ ك����ە گەنج����ی ك����ورد بەو پەروەردە كۆمەاڵیەتییە ناموس����پارێزە دۆگم‌و پاشخانە كولتورییە نەریتگەرایەو ئەتمۆسفیرە ئایینییە كۆنزەرڤاتیڤەوە، نەك هەر روی خۆیان لەكچانی قوربانی وەردەگێڕا ،بەڵكو تانەوتەشەریش����یان ت����ێ دەگرتن .ئاخر ك����ەم نین ژمارەی ئەو بێوەژنە گەنجە روسورانەی خەونی ژیانو بەردەوامییان ماوەو لەچاوەڕوانی باوەش����ێكی میهرەبان����یو س����ایەیەكی خۆشەویس����تی دان ،كەچ����ی ك����وڕە گەنجێك لەترس����ی لۆمەو س����ەركۆنەی خێزان‌و تانەوتەش����ەری كۆمەڵگاكەی، ئەگەر یەكێكیشیانی خۆش بوێ ،بەاڵم ناوێرێ هاوس����ەرگیری لەگ����ەڵ بكات‌و بەئاسودەییەوە ماڵێك بەیەكەوە بنێن. ل����ەو نەهامەتیی����ەی بەس����ەر كچانی ئێزدیدا هێندرا ،لەدەستدرێژی سێكسی، بۆ بەكەنیزەك بردن‌و بەسەبی كردنەیان، ت����ا كڕی����نو فرۆش����تن پێ����وە كردنیان لەبازاڕەكانی موس����ڵ‌و رەققە ،پیاوانی ئایینی����ی ئێزدی باوەش����ی میهرەبانیان ب����ۆ (مەریەم)ەكانی خۆی����ان كردەوەو بونە ئامێ����زی دڵنەوای����ی بۆیان .نەك هەر خۆیان لێ ب����ەری نەكردن ،بەڵكو وەك س����ینبولی پاكیزەییش پێشوازیان لێكردن‌و داڵدەیان دان .لەبەرامبەریشدا چەندی����ن گەنج����ی ئێزدی ،س����ەربەرزو شكۆمەندانە هاوسەرگیرییان لەگەڵ ئەو كچە دەرباز بو ،یان ئازادكراوانەدا كرد، كە قوربانی س����ەبیكردن‌و دەستدرێژی سێكسیی چەتەو ئەمیرەكانی دەوڵەتی ئیسالمی بون‌و دەرگای ژیانێكی نوێیان بەڕودا كردنەوە. لەم روانگەیەوە ،سەركۆنەكردنی ئەو عەقڵییەت����ە بۆ (نادی����ە) بەوەی ددانی بەكوردبون����ی خۆیدا نەن����اوە ،هێندەی پەیوەن����دی بەو دی����دگا بەرچاوتەنگییە نەتەوەیی����ە پەڕگی����رەوە هەی����ە ك����ە لەخاڵەكانی پێش����تر باسمان كرد ،لەوە زیاتری����ش گەمەیەك����ی زۆاڵنەی دیكەی هەم����ان عەقڵییەتە بەپێ����وەری (ناڵ‌و بزمار!) ،بۆ ئەوەی بەناڕاستەوخۆ پێمان بڵێ :باش����تر ،ئەو ئابڕوچونە بەمێژویی نەتەوەییمان����ەوە نالك����ێ ،چاكتر ،ئەو شورەیی‌و ش����ەرمئاوەرییە بەشێك نییە لەبنەماو بەه����ا كولتوری‌و كۆمەاڵیەتی‌و نەریتییەكانی نەتەوەكەمان! ()2 نادیە ،قوربانیی ئایین‌و كولتور! نادیدەگرت����نو بەك����ەم س����ەیركردنی بوێریی (نادیە ،وەك س����یمبوڵی كۆی مێین����ە ئێزدییەكان) لەدانن����ان بەدیوە ش����اراوەكانی دەس����تدرێژییە سێكسییە دڕندەكانی چەتەكانی دەوڵەتی ئیسالمی بۆ س����ەر كچان‌و ژن����ان وەك میراتێكی كولت����وریو ئایینی����ی .ئ����ەو میراتەی پاڵپشت بەدەقە ئایینییەكان‌و كولتوری بیاباننش����ین‌و ئەزمون����ە كردەنییەكانی ناو مێژوی دەس����ەاڵتدارێتیی ئیسالمی لەپرۆس����ەكانی داگیركاری (فتوحات!) دا رەوایەتی بەپرۆس����ەی بەش����ینەوەی غەنیم����ەو بەكەنیزەكبردن‌و بەس����ەبی كردن����ی كچان����ی ناموس����ڵمان دەدات، تەنیا پەیوەس����ت نییە ب����ەو تێڕوانینە
ژەنگاویی����ەی بەرچاوتەنگ����ی نەتەوەیی كە لەكوردس����تان‌و لەمیان����ی كاردانەوە بەرامب����ەر ئەو كارەس����اتەی بەس����ەر ك����چ‌و ژنانی ئێ����زدی هێن����درا بینیمان‌و دەیبینین ،بەڵكو بەشێكیشی پەیوەستە بەو ئەتمۆس����فیرە كولتوری‌و پەروەردە ئایینیی����ەی وای لەهەڵگران����ی ئ����ەم دونیابینییە نەخۆشە كردوە ،بەپاساوی ئەوەی هەر كەسێكی قوربانی ،كوردبونی خۆی (وەك درۆیەكی زلی كوردایەتیی س����ەقەتی نەژادپەرست!) نەخاتە پێش بون‌و بەها مرۆییەكەی ،ئیدی شایستەی ئەوەیە نەك هەر فەرامۆش بكرێ ،بگرە س����ەركۆنەش بك����رێ .لەتێڕوانینی ئەم دونیابینییە دۆزەخیی����ەدا ،قوربانیدانی م����رۆڤ ،یان راس����تتر ،بەقوربانیكردنی م����رۆڤ‌و هەمو ئ����ەو ئ����ازارە دەرونی‌و ئەشكەنجە جەس����تەیی‌و ژانە رۆحییەی لەمیان����ی پرۆس����ەی بەقوربانیكردن����دا دەیكێش����ێ ،ئەگەر دواجار هەڵوێست‌و پەرچەك����ردارو بەرگریك����ردن لەماف����ی تاكێت����ی قوربان����ی ،بەپل����ەی ئیمتیاز بەقازانجی شوناسێكی ساختەی (ئیتنی بەرچاوتەنگ) نزمتر لەش����وناس‌و بون‌و بەهای مرۆیی نەش����كێتەوە ،ئەوا نابێتە بەشێك لەئیرادەی بەڕەنگاری‌و ناچێتە ناو مێژوی سەروەرییەكانی نەتەوەوە. (نادی����ەو ه����ەر نادیەیەك����ی دیكەی ئێزدی) لەم پرۆسەی شكۆشكاندنەیاندا، بۆ ئ����ەوەی لەب����ون‌و ش����كۆی خۆیان بەخاوەن دەركەونەوە ،تەنیا مەحكومن ب����ەوەی ك����ە س����ەرەتاو كۆت����ای هەر هەنگاوێكیان بیر لەبون‌و بەهاو ش����كۆی مرۆیی‌و مێینەیی خۆیان بكەنەوە .ئاخر ئەوان وەك م����رۆڤ ،دواتر وەك مێینە قوربانین ،دواجاریش لەكۆی پرۆسەكەدا وەك ئێزدی‌و ئینجا وەك كورد كراونەتە ئامانج. لەڕاس����تیدا پاكی����زە روس����ورەكانی ئێزدی وەك مێینە ،ئامانجی س����ەرەكی چەتەگەریی ئایینی‌و كولتوری نێرساالریی چاوبرسین كە یەكێكیان بەدەق ڕەوایی بەپیاو دەدات لەیەك كاتدا لەباوەش����ی زیاتر لەمێینەیەكدا ئاڵوشی ئاژەڵییانەی خ����ۆی بەت����اڵ بكات����ەوەو دامركێنێ، ئەوەی تریش بەرمەبنای ئەو پاش����خانە كولتوری‌و پەروەردە كۆمەاڵیەتییەی كە ش����ەرەف‌و شكۆ لەناو (گەڵ)ی مێینەدا دەبینێتەوە ،پەالماری كچ‌و ژنەكان دەدا، بۆ ئەوەی پیاوەكانی����ان (نێرەكانیان!) سەركزو چاوشكێن بكات! ئەوەی چەتەكانی دەوڵەتی خەالفەت بەرامبەر كچ‌و ژنە ئێزدییەكان‌و لەهەندێ شوێنیشدا دژی كچ‌و ژنە كریستییانەكان (وەك ئەهلی زیممە!)كردویانەو دەیكەن، نە ش����تێكی نامۆیەو نە ن����وێ .بەڵكو درێژك����راوەی هەمان ئ����ەو ئەزمونانەی ناو مێ����ژوی چەتەگەری����ی ئایینییە كە بەدرێژای����ی زیات����ر لەهەزار س����اڵ لەم جوگرافیا بەاڵلێدراوەدا ،لەش����وێنكاتی جیاوازو لەس����ای هەلومەرجی جیاوازدا پەی����ڕەو كراوەو ئەم����ڕۆش لەدیمەنێكی دڕندانەت����ردا دوبارە دەبێت����ەوەو كاژی مێژو لەس����ەر خۆی فڕێ دەدات‌و خۆی بەرهەم دێنێتەوە. لەم گۆش����ەنیگایەوە ،لەدۆخێكی وادا (نادی����ە) وەك قوربان����ی ،تەنیاو تەنیا لەبەردەم پرسیاری مرۆڤ‌و مێینەبونە،
تاكوردب����ون .ئەو وەك مرۆڤ ش����كۆی ش����كێندراوەو وەك مێینەیەك����ی دیلی دەس����تی گوت����اری ئایینی‌و چڵێس����ی نێرساالری ،دەستدرێژی كراوەتە سەر. ئاخ����ر چەتەیەكی دەوڵەتی ئیس��ل�امی (داعش!) ،یان ئەمیرێكی ئەو خەالفەتی خوێ����نو كوش����تن‌و وێرانی‌و ئاڵۆش����ە، لەنائاگایی����ەوە ئ����ەم هەن����گاوە نانێن، لەناهۆش����یارییەوە ئ����ەو كارە ناكەن.. وەك جۆرێ����ك لەكاڵفام����یو گەمژەیی دەس����ت بۆ ئەو تاوانە ناب����ەن .بەڵكو لەپشتییانەوە گوتارێكی ئایینیی خاوەن حەقیقەتێكی رەها ،نەریتێكی خێڵەكی، كولتورێكی نێرس����االری ،ئەزمونگەلێكی دەوڵەمەن����د هەن ،دەیانكەن����ە پەیژەو پردو پاس����اوی ئەو تاوانە دڕندانەیان‌و رەوای����ی ئایینی‌و دونیای����ی پێ دەدەن. بۆیە هەر خۆبواردنێك لەو راس����تییانەو خۆدزینەوە لەبەرپرس����یارێتیی مۆڕاڵی‌و ویژدانی����ی بەرامبەر بەخاوەن دەركەوتن ل����ەو قوربانییانە ،بەوەی م����ادام باس لەكوردبون����ی خۆیان ناك����ەن ،دیوێكی دیكەی بەش����داریكردنی ناڕاستەوخۆیە لەو تاوان����ەو جۆرێكە لەڕەوایەتیدان بەو تاوانەی دەرهەقیان كراوە. (نادی����ە)و هەموم����ان ،بەجیاوازی����ی پێكهاتە بایۆلۆژییەكانمان (كە سروشت ك����ردن‌و ئ����ەو جیاوازییان����ەش فەزلی كەس����مان بەس����ەر ئەوی دیكەدا زیاتر ن����اكات) وەك م����رۆڤ هاتوینەتە ژیان، بەاڵم كاتێ ئایین‌و كولتورێك رەوایی بەو جیاكارییە جێندەرییە دەدەن‌و ئەو مافە بە(نێر) دەدەن بۆ ئەوەی ئەوی دیكەی (مێ) وەك كااڵو كۆیلەی بەردەس����تی خۆی مامەڵ����ەی لەگەڵدا ب����كات ،ئەوا دەب����ێ دەرزیئاژنی ئ����ەم بیركردنەوە و دونیابینیی����ە بكەی����نو ل����ەڕەگ‌و مێخە باوەڕس����االرییەكانی ،لەقواڵی����ی ژینگە كۆمەاڵیەتی‌و كولتورییەكەی ،لەپرۆس����ە ئەزمونكراوەكانی ناو مێژوە رەشەكەیدا بۆی بگەڕێین. لەم روانگەی����ەوە ،پ����ڕۆژەو گوتاری كوردبون (كە مێژویەك����ی درێژە لەناو ماس����كی كوردایەتییەك����ی س����اختەداو تائەم����ڕۆ خ����ۆی دەجوێت����ەوە!) ئەگەر بناغ����ەو كۆڵەگەكان����ی خۆی لەس����ەر گەڕاندن����ەوەی ب����ون‌و بەهاو ش����كۆ بۆ مرۆڤەكانی خۆی دانەڕێژێت .ئەگەر خۆی لەو ترس‌و دڕدۆنگی‌و شەرمە دانەشۆرێ كە گوتاری ئایینی‌و پاش����ماوەی نەریتە كۆمەاڵیەتییەكان دەس����ت‌و دەمبەستی ك����ردوەو توان����ای جوڵەك����ردن‌و وزەی خۆڕاپس����كانی لێكوش����توە .ئەگ����ەر راس����تگۆیانە لەگەڵ ئەزمونە تاڵەكانی ن����او مێ����ژوی كۆمەاڵیەتی‌و سیاس����یی
لەڕاستیدا پاكیزە روسورەكانی ئێزدی وەك مێینە، ئامانجی سەرەكی چەتەگەریی ئایینی‌و كولتوری نێرساالریی چاوبرسین كە یەكێكیان بەدەق ڕەوایی بەپیاو دەدات لەیەك كاتدا لەباوەشی زیاتر لەمێینەیەكدا ئاڵوشی ئاژەڵییانەی خۆی بەتاڵ بكاتەوەو دامركێنێ
Awene
خاوه‌نی ئیمتیاز :کۆمپانیای ئاوێنه سه‌رنوسه‌ر :سه‌ردار محه‌مه‌د
توركه‌كان ،سه‌ردان یان به‌سه‌ركردنه‌وه؟
کوا لێکۆڵینەوەی یاسایی لەخوێنی کاوه‌گه‌رمیانی ،سەردەشت عوسمان ،سۆرانی مامە حەمە ،عەبدولستار تاھیرو ویدات حسێن؟ مه‌رگ���ی ره‌فس���ه‌نجانی به‌دوه‌م مه‌رگی كاراكته‌ره سه‌ره‌كیه‌كانی كۆماری ئیسالمی داده‌نرێت لهدوای مه‌رگ���ی خومه‌ینییه‌وه ،پێش���بینی ده‌كرێت كاریگه‌ریی گه‌وره‌ی له‌سه‌ر هاوكێش���هی سیاس���ی ئێ���ران به‌جێبهێڵێت
عه‌زیز ره‌ئوف
س���ه‌ردانی سه‌رۆك وه‌زیرانی توركیا بینالی یه‌ڵدرم بۆ هه‌ولێری پایته‌خت، له‌س���ه‌ردانی به‌رپرس���ی واڵتێك ده‌چو بۆ ش���ارێك له‌ش���اره‌كان ،یان رونتر به‌رپرس���ی س���ه‌ربازێك بۆ س���ه‌نگه‌ری هه‌مان هێزو هه‌مان س���وپا .ئه‌وه‌ی له‌ودیوی دانیشتنه‌كاندا به‌نهێنی چی وتراوه رون نیه ،به‌اڵم ئه‌وه‌ی له‌كۆنگره رۆژنامه‌نوسیه‌كه‌ی یه‌ڵدرم‌و بارزانیدا بینیمان هیچ نه‌بو جگه له‌پاشاگه‌ردانیه‌ك كه ئه‌وه‌نده‌ی تر به‌تاڵی نوخبه‌ی سیاسی كوردیمان بۆ ئاشكرا ده‌كات. سه‌ردانی سه‌رۆك وه‌زیرانی توركیاو راخستنی فه‌رشی سور بۆ به‌رپرسێك كه به‌زاریدا نه‌هات بڵێ هه‌رێمی كوردستان! به‌سه‌ركردنه‌وه‌ی هێزێكی سیاسی كوردی بو ،كه له‌پێش���وازی‌و دانیشتنه‌كانیش���دا ته‌نها یه‌ك حزب‌و بنه‌ماڵه به‌دیده‌ك���را ،وێن���هی رێككه‌وتنی ژێربه‌ژێرو پرۆتۆكۆڵی نه‌وتی‌و س���ه‌ربازی‌و ئه‌منی توركان له‌گه‌ڵ هێزێكی كوردیدا ،پالنی ترو ماڵوێرانی تری به‌دواوه‌یه‌و هیچ ئاسۆیه‌ك به‌دی ناكرێ كه توركان كۆمه‌ك به‌م ئه‌زمونه بكه‌ن جگه له‌دو سودی گه‌وره‌ی هه‌رێمی كوردستان بۆ توركیا ئه‌ویش مه‌سه‌له‌ی به‌تااڵنبردنی نه‌وت‌و شه‌ڕی ئۆپۆزسیۆنی كوردیه له‌باكور. له‌ئاس���تی ئابوری���دا پارت���ی په‌یوه‌ندیه‌كی پته‌وی به‌توركیاوه به‌س���توه‌و رێككه‌وتن���ی درێژخایه‌ن���ی نه‌وتی واژۆ ك���ردوه له‌كاتێكدا هه‌رێ���م له‌ناوه‌وه گیرۆده‌ی چه‌ندین قه‌یرانی ئابوری گهوره بۆته‌وه ،به‌تااڵنبردنی نه‌وتی هه‌رێم له‌الیه‌ن توركانه‌وه به‌چاوساخی پارتێكی سیاسی له‌باشور ،ئه‌و راستیه رون دهكاتهوه توركان‌و پارتی له‌ده‌ره‌وه‌ی هێزه‌كانی تر ،زیاد له‌هه‌نگاوێك ده‌نێن بۆ پاراس���تنی به‌رژه‌وه‌ندیه‌كانی یه‌كترو ئه‌مه‌ش به‌ڕونی له‌وته‌كانی سه‌رۆك وه‌زیرانی توركیاو بارزانیدا به‌دی ده‌كرا. ئ���هو ته‌وه‌ره ش���ه‌رمهێنه‌ی له‌م به‌س���ه‌ركردنه‌وه‌یه‌دا بینیمان مه‌س���ه‌له‌ی به‌تیرۆرس���ت ناس���اندنی پارتێكی گه‌وره‌ی كوردس���تانی باكور (په‌كه‌كه) ب���و ،وته‌كانی س���ه‌رۆك وه‌زیرانی توركیاو ناس���اندنی په‌كه‌كه وه‌ك هێزێكی تیرۆریس���ت له‌ناوچه‌كه‌داو بێده‌نگی بارزانی نیش���انی ئهوه ده‌دات ،ش���ه‌ڕی كورد به‌كوردكردن له‌الیه‌ن توركانه‌وه له‌ئارادایه .ده‌رخه‌ری ئه‌و راستیه‌یه كه ئه‌گه‌ری په‌یوه‌ندی نێوان پارتیو توركیا ش���ه‌ڕێكی ترو ماڵوێرانیه‌كی تر بۆ هه‌رێم دروست بكات‌و جارێكی تر شه‌ڕی كورد به‌كورد ببینین. هه‌رێمی كوردس���تان له‌به‌رده‌م پارچه‌پارچه‌بونێكی سیاس���یو جوگرافی‌و ته‌نانه‌ت كۆمه‌اڵیه‌تی قوڵدایه ،كۆنه‌بونه‌وه‌ی هێزه كوردیه‌كان‌و په‌رتپه‌رتبونی كۆی گوتاری كوردی‌و سه‌ردانی زۆرێك له‌سه‌ركرده‌كان بۆ ههولێرو پێشوازیان له‌الی���ه‌ن ی���ه‌ك ح���زب‌و بنه‌ماڵه‌یه‌كی دیاریك���راوه‌وه ،ئاس���ۆیه‌كی تاریك‌و سیس���ته‌مێكی حوكمڕانی س���وڵتانی دور له‌لێپرس���ینه‌وه‌ی پارله‌مانی‌و دور له‌هه‌ر هه‌وڵێك بۆ دابه‌شكردنی ده‌سه‌اڵت ده‌بینین .ئاشتبونه‌وه له‌گه‌ڵ كۆی س���ه‌ركرده‌و هێزه ده‌ره‌كیه‌كان‌و مانه‌وه‌ی هه‌رێم له‌دۆخێكی ته‌واو قه‌یراناوی‌و پڕ له‌كێش���هو ملمالنێ ،ده‌رخه‌ری ئه‌م گوتاره ناسیۆنالیستیه كوردییه‌یه كه داماوه له ئاس���ت كۆی كێشه ناوخۆییه‌كان‌و رازیبوه به‌كۆی گوتارو داخوازیه ئابوری‌و سیاسیه‌كانی واڵتانی بێگانه. هاتنی یه‌ڵدرم بۆ كوردستان پێیوتین ،نوخبه‌ی سیاسی كوردی چه‌ند دوره له‌یه‌كتر ،ئه‌وه‌نده‌ش نزیكه له‌خه‌ون‌و ئه‌جێنداو پالنه‌كانی دوژمن.
ئه‌كبه‌ر مرد
ی ره‌فس���نجانی، ی هاش���م ی ئه‌كبه‌ر عه‌ل��� ی 82ساڵیدا ی رابردو له‌ته‌مه‌ن یه‌كش���ه‌مم ه دڵی له‌لێدان كه‌وت
هه‌رچه‌نده ی ش���ادا له‌س���ه‌رده‌م ی له‌الیه‌ن س���اواكه‌و‌ه روبه‌ڕو زین���دانو ئه‌ش���كه‌نجه‌دان ببۆوه، ی لێده‌گیرێت ی ئ���هوه ب���ه‌اڵم ره‌خن ه ی سه‌رۆك ی له‌س���ه‌رده‌م ره‌فس���ه‌نجان ی ی "ئیتیالعات" كۆماریی���دا ده‌س���ت ی هه‌مو كراوه كرد بۆ سه‌ركوت كردن ده‌نگ ه ناڕازیی���ه‌كان‌و ته‌نانه‌ت تیرۆركردنیشیان
ره‌فس���ه‌نجان ی یه‌كێك بو له‌پێنج كه‌س��� ی متمانه‌پێكراو ی ئایه‌تواڵ خومه‌ینی ،له‌دامه‌زراندن ی كۆمار ی ئیس�ل�امی ،جامع ه روحانیان ی خه‌باتكار ،شورا ی بااڵ ی شۆڕش ،حیزب ی جمهور ی ئیسالمی، جه‌نگ ی ئێران‌و عێراق ،سه‌رۆكایه‌ت ی ده‌وڵه‌ت‌و په‌رله‌مان، ره‌فسه‌نجانی ئه‌نجومه‌ن ی ش���اره‌زایان‌و كۆمه‌ڵه ی دیاریكردن ی له یه ككا ت���د ا به‌رژه‌وه‌ندییه‌كان��� ی رژێمدا رۆڵ ی كاراو ی ی پراگمات��� كاراكته‌رێك��� بنه‌ڕه‌تی هه‌بو محاف���زه‌كارو میانه‌ڕه‌وی���ش
لێكۆڵین���ه‌وه‌كان ده‌ریانخستوه ره‌فسه‌نجان ی یه‌كێ���ك ب���وه له‌پالنداڕێژه‌ران���ی تیرۆركردن���ی دكتۆر قاس���ملو له‌ڤێنا، دادگای ئه‌ڵمانیاش تۆمه‌تباری كرد به‌وه‌ی رۆڵی هه‌بوه له‌كوش���تاری میكۆنۆس���دا كه تیرۆركردن���ی ش���ه‌ره‌فكه‌ندی‌‌و هاوه‌ڵه‌كانی لێكه‌وته‌وه ،دادگای ئه‌رژه‌نتینیش تۆمه‌تی پالنداڕش���تنی ته‌قینه‌وه‌ی س���ه‌نته‌ری جوله‌كه‌كان���ی له‌بۆینس���ئایرس ده‌خاته پاڵ
ره‌فسه‌نجانی ی بو ،ئه‌و ك ه هه‌میش��� ه به‌پیاو ك ه باوباپیران ی موڵكدار ی ی دوه‌م ناوده‌برا ،یه‌كه‌م سه‌رۆك گهوره ی ناوچه ی ره‌فس���ه‌نجان ی ئیسالمیو ی شورا ئه‌نجومه‌ن بون ،به"م���ه‌ال ی ملیاردێر" ناوده‌برا، ی چواره‌م سه‌رۆك كۆمار ئه‌و پش���تیوان ی دارای��� ی له‌هه‌واداران ی ئێران بو ئایه‌تواڵ خومه‌ین ی ده‌كرد له‌دژ ی رژێم ی په‌هله‌وی ،به‌پێ��� ی گۆڤار ی فۆربس ئه‌و یه‌كێك بو له‌ملیاردێره‌كان ی ره‌فسه‌نجانی جیهان له یه ككا ت���د ا
ره‌فسه‌نجانی له یه ككا ت���د ا ی ی پراگمات��� كاراكته‌رێك��� محاف���زه‌كارو میانه‌ڕه‌ویش بو، ی دوه‌م ئه‌و ك ه هه‌میش��� ه به‌پیاو ی ناوده‌ب���را ،یه‌ك���ه‌م س���ه‌رۆك ی ئیسالمیو ی شورا ئه‌نجومه‌ن ی چواره‌م سه‌رۆك كۆمار ئێران بو
ی ی پراگمات��� كاراكته‌رێك��� محاف���زه‌كارو میانه‌ڕه‌ویش بو، ی دوه‌م ئه‌و ك ه هه‌میش��� ه به‌پیاو پ���ا ش ی ناوده‌ب���را ،یه‌ك���ه‌م س���ه‌رۆك ی خومه‌ین���ی، مه‌رگ��� ی ئیسالمیو ی شورا ئه‌نجومه‌ن ی نجان ه فس��� ه ر ی گێڕانه‌وه‌یه‌ك ی چواره‌م سه‌رۆك كۆمار ی خامه‌نه‌ئی ،ك ه س���ه‌باره‌ت به‌عه‌ل ئێران بو ی ی وتویه‌ت ی به‌ر له‌مردن گوای ه خومه‌ین ی ی رابه‌ری��� ی به‌كه‌ڵك��� "خامه‌نه‌ئ��� ی ی هه‌ب���و له‌دیاریكردن دێت" ،رۆڵ ی ی كۆمار خامه‌نئییدا به‌ڕابه‌ر ئیسالمی ئێران
ی ی په‌یوه‌ندییه‌ك ی ره‌فس���ه‌نجان ئه‌گه‌رچ ی له‌گ���ه ڵ ی دۆس���تان ه توندوتۆڵ��� ی هه‌بو ،به‌اڵم له‌الیه‌ن حزب ه تاڵه‌بان ی رۆژهه‌اڵته‌و‌ه تۆمه‌تبار كوردییه‌كان ی ی له‌س���ه‌رده‌م ده‌كرێت ب���هوه ی ره‌فسه‌نجانیدا، سه‌رۆك كۆماری ی ئیتیالعات زیات���ر له 350ئه‌ندام ی كوردس���تاندا لێ تیرۆر له‌هه‌رێم كردون
3ی ئابی 2014ئه‌و رۆژه بو ك ه داعش هێرش����ی كرد‌ه س����ه‌ر ئێزیدییه‌كان ی دانیش����توانی ره‌سه‌نی شه‌نگال .به‌شێوه‌یه‌كی دڕندان ه 300000هه‌زار ئێزیدی ناچاركران زێدی خۆیان جێبهێڵن .نزیكه‌ی 15000 ئێزیدی ك ه نه‌یانتوانی هه‌ڵبێن كوژران یاخود ده‌ستبه‌س����ه‌ركران له‌الیه‌ن داعشهوه .هه‌زاران ژن ،كچ‌و منداڵ وه‌ك كه‌نیزه‌ك هه‌ڵسوكه‌وتیان له‌گه‌ڵ كراو جینۆساید به‌رامبه‌ر به‌ئێزدییه‌كان ئه‌نجامدرا له7ی ئاب س����ه‌رۆكی ئه‌مه‌ریكا باراك ئۆباما بۆ یه‌كه‌مجار رێگه‌ی دا ئه‌مه‌ریكا ئۆپه‌راس����یۆن له‌عێراق ئه‌نجامبدات لهدوای كشانه‌وه‌ی له‌ساڵی 2010دا له21ی كانونی یه‌كه‌می ،2014گه‌مارۆی شاخی شه‌نگال شكێندرا ل ه 13ی ترشینی دوه‌می ،2015شه‌نگال ئازاد كرا ناوچ ه كێش��ه له‌س��ه‌ره‌كان :ئ����هو ناوچانه‌ن ك ه هه‌رێمی كوردس����تان به‌ناوچ����هی كوردس����تانی ده‌زانێ����ت ،به‌اڵم حكومه‌تی عێراقی ده‌یه‌وێت له‌ده‌ره‌وه‌ی ده‌س����ه‌اڵتی كوردا بێت ،پێش����نیار كرا ناوچ ه كێش���� ه له‌س����ه‌ره‌كان له‌ڕێگه‌ی ماده‌ی140ی ده‌ستوری عێراقی چاره‌سه‌ر بكرێت به‌په‌نابردن ه به‌ر ریفراندۆم‌و س����ه‌رژمێری دانیش����توان .شه‌نگال یه‌كێك ه له‌ناوچ ه كێش ه له‌سه‌ره‌كان
دوای كش����انه‌وه‌ی هێزه‌كانی پارتی دیموكراتی كوردس����تان له‌ش����ه‌نگال له‌ئاب����ی ،2014چه‌كدارانی په‌كه‌ك����هو یه‌په‌گ ه راڕه‌وێكی����ان كردهوه له‌نێوان عێراق‌و س����وریا به‌مه‌به‌س����تی ئازادكردنی ئێزیدیه‌كان ك ه له‌ش����اخی شنگال گه‌مارۆدرابون. په‌كه‌ك���� ه هه‌س����تا به‌جێگیركردن����ی " YBSیه‌كینه‌كان����ی به‌رخودانی ش����ه‌نگال"و "YJSیه‌كینه‌كانی ژنانی شه‌نگال". به‌ش����ێك له‌ئیزیدییه‌كانی YBSله‌الیه‌ن YPGهوه له‌ش����اری حه‌سه‌ك ه مه‌ش����قیان پێكراوه .له‌نیسانی2016دا په‌كه‌ك ه رایگه‌یاند به‌شێك له‌هێزه‌كانی " HPGهێزی پاراستنی گه‌ل" له‌شه‌نگال كشاوه‌ته‌وه ،چونك ه ئێزیدیه‌كان ده‌توانن به‌رگری له‌خۆیان بكه‌ن
كه‌مین��ه ئایین��یو ئیتنیی��ه‌كان ك���� ه ده‌كه‌ون ه پارێزگای نه‌ینه‌واوه ،به‌تایبه‌تی ئێزیدیه‌كان‌و ئاشورییه‌كان داوا ده‌كه‌ن گۆڕان����كاری بكرێت له‌ئیداره‌دانی ناوچه‌كه ،به‌ش����ێوه‌یه‌كی گش����تی ده‌یانه‌وێت هه‌رێمێك ی س����ه‌ربه‌خۆ دروس����ت بكه‌ن بۆ پاراس����تنی خۆیان .ئێزیدیه‌كان هێرشی 2014بۆ ئهوه ده‌گه‌ڕێنن����هوه ك ه ل����ه‌ڕوی ئابوری‌و س����ه‌ربازییه‌و‌ه توانای دۆستێكی ناحه‌ز بڕیاردانیان نیی ه توركیا پش����تگیری به‌غداو پێش����مه‌رگه‌ی ()PDK پارتی دیموكراتی كوردس����تان ده‌كات ،به‌مه‌به‌ستی سنورداركردنی تواناو هه‌ژمونی په‌كه‌كه له‌ناوچه ی شه‌نگالدا ،له‌نوێترین پێش����هاتدا یه‌لدرم ی سه‌رۆك وه‌زیران���� ی ئ����هو واڵت ه گه‌یش����ت ه به‌غ����داو ههولێرو وابڕیار‌ه له‌به‌رامبه‌ر ده‌ركردن ی په‌كه‌ك ه له‌ش����ه‌نگالدا هێزه‌كانیان له‌باشیك بكشێننه‌وه قاسم شەشۆ مەسعود بارزانی ئەندامی پارتی دیموکراتی کوردستان‌و سەرۆکی پارتی دیموکراتی کوردستان‌و هەرێمی کوردستان فەرماندەی هێزی پێشمەرگەی شەنگال
HPEدەیەوێ���ت هەماهەنگی لەگەڵ YBSهەبێت ئەگەر YBSهەوڵیدا لەپەکەکە جیاببێتەوە
شه‌نگال بۆمبێكی چێرناو
لهدوای 1992 پارتیو یه‌كێتی هه‌رێمی كوردستانیان دابه‌ش كردوه بۆ دو زۆن؛ زۆنی زه‌رد ك ه پارێ����زگای ههولێرو دهۆك له‌خۆده‌گرێت‌و زۆنی س����ه‌وز ك ه پارێزگای سلێمانیه
پارتی دیموكراتی كوردس����تان به‌رپرسیاری یه‌كه‌م بوه له‌ناوچه‌ی ش����ه‌نگال ،ب����ه‌اڵم دوای ئه‌نجامدانی جینۆسایده‌ك ه له‌الیه‌ن داعشهوه پێگه‌ی پارتی له‌ناو ئێزیدی����ەکان الواز بوه .له‌به‌رامب����ه‌ردا پارتی رۆڵی زیاتری داوه به"قاس����م شه‌ش����ۆ" بۆ به‌ڕێوه‌به‌ردنی ناوچه‌كه‌و ببێ به‌كه‌سی یه‌كه‌م
ئەسیل نوجێفی پارێزگاری پێشوی نەینەواو فەرماندەی حەشدی نیشتمانی
ئه‌و كاته‌ی ئه‌س����یل نوجێفی پارێزگاری نه‌ینه‌وا بو ،داعش هاوپه‌یمانی له‌گه‌ڵ سه‌ركرد‌ه سوننه‌كانی موسڵ دروستكرد. گه‌یش����تن ه ترۆپك‌و له‌حوزه‌یرانی 2014شكستیان به‌سوپای عێراق هێنا له‌موس����ڵ .ئێستا ئه‌سیل نوجه‌یفی فه‌رمانده‌ی گاردی نه‌ینه‌وای ه ك ه ناس����راوه به‌حه‌شدی نیشتمانی ،ئه‌م هێزه له‌الیه‌ن سوپای توركیاوه پڕچه‌ك‌و مه‌شقیان پێكراوه. عه‌بادی ئه‌م ه به‌ده‌ستوه‌ردان داده‌نێت .ئه‌سیل هاوپه‌یمانی پارت����ی دیموكرات����ی كوردس����تانه‌و له‌گه‌ڵ دابه‌ش����كردنی موس����ڵ ه بۆ چه‌ند هه‌رێمێك ی ئۆتۆنۆمی .له20ی تش����رینی یه‌كه‌م����ی 2016دا دادگای فیدراڵی عێراقی تۆمه‌تباری كرد به‌سیخوڕیكردن
مەزلوم شەنگال فەرماندەی گشتی
YBS
راپەڕین ئینگزیک فەرماندەی گشتی YJS
دوای كش����انه‌وه‌ی هێزه‌كانی پارت����ی دیموكراتی كوردستان له‌ش����ه‌نگال له‌ئابی ،2014چه‌كدارانی په‌كه‌ك����هو یه‌په‌گ ه راڕه‌وێكیان ك����ردهوه له‌نێوان عێ����راق‌و س����وریا به‌مه‌به‌س����تی ئازادكردن����ی ئێزیدیه‌كان ك ه له‌ش����اخی شنگال گه‌مارۆدرابون. په‌كه‌ك ه هه‌ستا به‌جێگیركردنی " YBSیه‌كینه‌كانی به‌رخودانی ش����ه‌نگال"و "YJSیه‌كینه‌كانی ژنانی شه‌نگال" .به‌ش����ێك له‌ئیزیدییه‌كانی YBSله‌الیه‌ن YPGهوه له‌شاری حه‌سه‌ك ه مه‌ش����قیان پێكراوه. له‌نیس����انی2016دا په‌كه‌ك���� ه رایگه‌یاند به‌ش����ێك له‌هێزه‌كان����ی " HPGهێ����زی پاراس����تنی گ����ه‌ل" له‌ش����ه‌نگال كش����اوه‌ته‌وه ،چونك���� ه ئێزیدیه‌كان ده‌توانن به‌رگری له‌خۆیان بكه‌ن
پارتی کرێکارانی کوردستان
ئاسایشی ئێزیدیان (هیزی پۆلیش)
هێزی سوریای دیموکرات
هێزی سوریای دیموکرات: عەرەب ،ئاشورییەکانی سوریا، کوردو تورکمان
هۆزی شەمه‌ر نه‌وادر ئه‌لشەمه‌ر ،له‌ڕێگه‌ی عه‌بدولڕه‌حیم شمه‌ری، هه‌وڵده‌دات سه‌رله‌نوێ ده‌سه‌اڵت بگرێتهوه ده‌ست له‌ژێر ركێفی س���ه‌رۆك وه‌زیران‌و ببێت به‌نوێنه‌ری هه‌رێمی نه‌ینه‌وا .ئه‌م هۆز‌ه له‌ڕه‌بیع ه جێنشینن ك ه نزیك ه له‌سنوری سوریاوه ،له‌سوریا هێزی ئه‌لس���ه‌نادید ك ه زۆربه‌یان شه‌مه‌رن هاوكار‌ه له‌گه‌ڵ YPGو به‌شێكن له‌هێزه‌كانی سوریای دیموكرات حەیدەر عەبادی سەرۆک وەزیرانی عێراق سه‌رۆك عه‌ش���ره‌ته‌كان ی ش���ه‌مه‌ر له‌گه‌ڵ پارتی دیموكرات���ی كوردس���تان رێكن‌و هێزی ش���ه‌مه‌ر له‌الی���ه‌ن وه‌زی���ری پێش���مه‌رگه‌ی كوردس���تان دروستكراوه
ئێزیدیه‌كان ك ه به‌زاراوه‌ی كرمانجی ده‌دوێن، ی باوه‌ڕێكی ئایینی تایبه‌ت به‌خۆیانن، خاوه‌ن ك ه ره‌گوڕیشه‌ی دهچێتهوه سه‌ر "ته‌سه‌وفی ئیس�ل�امی ،زه‌رده‌ش���تی ،عیرفانی‌و،" .. ی ئایینیانه‌و‌ه به‌هۆی بیروباوه‌ڕی ش���اراو‌ه چه‌ندین س���ه‌ده‌ی ه له‌الیه‌ن مسوڵمانانه‌و‌ه ده‌چه‌وسێنرێنه‌و‌ه زێدی ئێزیدیەکان