ژمارە (562) ژمارەی نوێی ئاوێنە

‫ریکالم‬

‫ریکالم‬

‫‪www.awene.com‬‬

‫ژماره‌ (‪)562‬‬ ‫سێشەممە ‪2017/1/24‬‬

‫‪Industry‬پیشه‌سازی‌‬ ‫سینۆما&بۆ بازرگانی‌‌و‬ ‫‪Sinoma‬‬ ‫‪Trade‬‬

‫‪Scope of business:‬‬ ‫بواری‌ كاركردن‪:‬‬ ‫ ‪t 4UFFM 4USVDUVSF EFTJHO NBOVGBDUVSF BOE JOTUBMMBUJPO‬‬ ‫ی ( نه‌خشه‌دانان‪ ،‬درووستكردن‪ ،‬دامه‌زراندن)‬ ‫ی ئاسن ‌‬ ‫‪1‬ـ په‌یكه‌ر ‌‬ ‫ ‪t (FOFSBM 5SBEJOH JNQPSU BOE FYQPSU‬‬ ‫‌كردن)‬ ‫ه‬ ‫‌نارد‬ ‫ه‬ ‫ه‬ ‫‌و‬ ‫ن‬ ‫‌كرد‬ ‫ه‬ ‫هاورد‬ ‫(‬ ‫ی‬ ‫‌‬ ‫گشت‬ ‫ی‬ ‫‪ 2‬ـ بازرگان ‌‬ ‫ "‪t -JHIUJOHT ."/5‬‬ ‫ ‬ ‫‪t -PHJTUJDT -$-)MANTA‬‬ ‫ی سوره‌یاو ڕووناكی‌ ( ماركه‌ی‬ ‫‪ - 3‬كار ‌‬ ‫ ‪5FM‬‬ ‫ی گواستنه‌وه‌و گیاندن (‪)LCL‬‬ ‫‪ 4‬ـ كار ‌‬

‫رۆژنامه‌یه‌كی‌ سیاسیی‌ گشتییه‬ ‫کۆمپانیای ئاوێن ‌ه ده‌ریده‌کات‬

‫ ‪4FF JU PO 1BH‬‬

‫عیادەی شەوانە رۆژی پسپۆڕیی ئاشتی‬

‫ریکالم‬

‫بۆ نەخۆشییەکانی‪:‬‬ ‫نەشتەرگەری گشتی‬ ‫هەناوی و دڵ‬ ‫مندااڵن‬ ‫پێست‬

‫‪Mob. 0770 961 6966 0772 157 8372‬‬

‫ی زیاتر ل ‌ه الپه‌ڕ ‌ه (‪ )18‬ببینه‌‬ ‫ڕوونكردنه‌وه‌ ‌‬ ‫ریکالم‬

‫ریکالم‬

‫ژنان و مناڵبون و نەزۆکی‬ ‫قورگ و لوت و گوێ‬ ‫البردنی موو بە لێزەر‬

‫گەڕەکی ئاشتی پشت شیرینی تابان‬

‫‪0770 771 1011‬‬

‫ئه‌سه‌سه‌رد‪ :‬گروپێك لەناو هەردو باڵه‌که‌ی یه‌کێتی‬ ‫بۆچونیان وای ‌ه پێویستە بگەڕێینەوە بۆ فیفتی فیفتی لەگەڵ پارتی‬ ‫فه‌ری����د ئه‌سه‌س����ه‌رد ئام����اژه‌ به‌وه‌‬ ‫ده‌کات که‌ پارتی نایەوێت پۆس����تی‬ ‫س����ه‌رۆکی هه‌رێم رادەستی حزبێك‬ ‫یان كەس����ایەتییەكی بێالیەن بكات‪،‬‬ ‫بەڵك����و ده‌یه‌وێت هەر ب����ۆ بارزانی‬ ‫بێ����ت‪ ،‬ئه‌و ده‌ڵێ����ت "گروپێك لەناو‬ ‫هەردو باڵه‌ک����ه‌ی یه‌کێتی بۆچونیان‬ ‫وایە پێویس����تە بگەڕێنەوە بۆ سەر‬ ‫سیس����تمی فیفت����ی فیفت����ی لەگەڵ‬ ‫پارتی"‪.‬‬ ‫ئاوێن����ه‌‪ ،‬س����لێمانی‪ :‬فه‌ری����د‬ ‫ئه‌سه‌س����ه‌رد‪ ،‬ئه‌ندامی ئه‌نجومه‌نی‬ ‫س����ه‌رکردایه‌تی یه‌کێتی نیش����تمانی‬ ‫کوردس����تان له‌چاوپێکه‌وتنێک����ی‬ ‫تایب����ه‌ت به‌ئاوێن����ه‌دا رایگه‌یان����د‬ ‫لێد‌وانه‌کان����ی ئه‌مدوایی����ه‌ی بارزانی‬ ‫خزمەت بەڕەوش����ەكە ن����اكات‪ ،‬ئه‌و‬ ‫وتی "بارزانی دەستپێش����خەرییەكی‬ ‫راگەیاند كە ئومێدێكی زۆری لەسەر‬ ‫هه‌ڵچنرا‪ ،‬چونكە باسی لەگۆڕانكاریی‬ ‫دەكرد لەهەر سێ سەرۆكایەتییەكەدا‪،‬‬ ‫به‌اڵم هەم����وی مانگێكی نەبرد لێی‬ ‫پەشیمان بوەوە"‪.‬‬ ‫وتیش����ی "ئێس����تا پارت����ی باس‬ ‫ل����ەو دەستپێش����خەرییە ن����اكات‌و‬ ‫بارزان����ی خ����ۆی وازی لێهێن����اوە‪،‬‬

‫لەبەرئەوە هەوڵ����ی ئەوە دەدات كە‬ ‫ئەلتەرناتیڤێكی بۆ بدۆزێتەوە ئەویش‬ ‫بریتییە لەگەڕانەوە بۆ فیفتی فیفتی‬ ‫بەو ش����ێوەیەی كە جاران لەئارادابو‬ ‫لەگەڵ یەكێتی"‪.‬‬ ‫ئه‌سه‌سه‌رد ئاماژه‌ی به‌وه‌ش کرد که‌‬ ‫گروپێك هەیە لەناو هەردو باڵه‌که‌ی‬ ‫یه‌کێت����ی بۆچونیان وایە پێویس����تە‬ ‫بگەڕێن����ەوە بۆ س����ه‌ر سیس����ته‌می‬ ‫فیفت����ی فیفتی لەگ����ەڵ پارتی‪ ،‬ئه‌و‬ ‫وتی "سەرەڕای ئەو ناكۆكیانەی كە‬ ‫ل����ەم ماوەی����ەدا لەئارادابون یەكیان‬ ‫گرتۆتەوە لەمەسەلەی دروستكردنی‬ ‫رێككەوتن لەگەڵ پارتیدا"‪.‬‬ ‫وتیش����ی "ئەوەی م����ن ئاگاداربم‬ ‫رەنگە لەناو س����ەركردایەتی یەكێتی‬ ‫گروپێك هەبێت ئامادەیی تیابێت بۆ‬ ‫تێپەڕاندنی پرۆژەیەك لەگەڵ پارتی‬ ‫که‌ پێکه‌وه‌ له‌گ����ه‌ڵ چەند حزبێكی‬ ‫دیك����ەی دەرەوەی پێن����ج حزبەكە‪،‬‬ ‫حكومەتێك����ی زۆرین����ە دروس����ت‬ ‫بكرێت"‪.‬‬ ‫کۆبونەوەی مەکتەبی سیاسی یەکێتی‌و پارتی‬

‫‪3‬‬

‫"لێدوانه‌كان ‌ی بارزانی‌ هه‌مو ریسه‌كه‌ ‌ی كرده‌وه‌ به‌خوری‌"‬ ‫ئه‌ندامێكی‌ س���ه‌ركردایه‌تی‌ یه‌كگرتو ‌‬ ‫ی‬ ‫ئیس�ل�امی‌ كوردس���تان ئام���اژه‌ به‌وه‌‬ ‫ده‌كات لێدوانه‌كانی‌ بارزانی‌ سه‌باره‌ت‬ ‫به‌كۆتایهاتنی‌ كۆبونه‌وه‌ی‌ پێنج قۆڵی‌‌و‬ ‫ده‌نگۆی‌ رێككه‌وتن���ی‌ نێوان یه‌كێتی‌‌و‬

‫پارت���ی‌ جێی‌ نیگه‌رانی���ن‪ ،‬ئه‌و ده‌ڵێت‬ ‫"لێدوانه‌كانی‌ بارزانی‌ هه‌مو ریسه‌كه‌ی‌‬ ‫كرده‌وه‌ به‌خوری‌"‪.‬‬ ‫ئاوێنه‌‪ ،‬سلێمانی‌‪ :‬ئه‌بوبه‌كر هه‌ڵه‌دنی‌‪،‬‬ ‫ئه‌ندام���ی‌ س���ه‌ركردایه‌تی‌ یه‌كگرتوی‌‬

‫ئیس�ل�امی‌ كوردس���تان به‌ئاوێن���ه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫راگه‌یاند په‌راوێزخس���تنی‌ هه‌ر هێزێكی‌‬ ‫سیاسی‌ سه‌ره‌كی‌‪ ،‬كێشه‌كانی‌ ئێستای‌‬ ‫كوردس���تان وه‌ك خۆی‌ ده‌هێڵێته‌وه‌‪،‬‬ ‫ئ���ه‌و وت���ی‌ "ده‌بوای���ه‌ بارزان���ی‌ ئه‌و‬

‫‪gj ( Ȯ ȼ( ȥ0ȧ Ȩj j‬‬

‫لێدوان���ه‌ی‌ س���ه‌باره‌ت به‌كۆتایهاتنی‌‬ ‫كۆبونه‌وه‌ی‌ پێن���ج قۆڵی‌‌و رێككه‌وتن ‌‬ ‫ی‬ ‫پارتی‌‌و یه‌كێتی‌ نه‌دایه‌‪ ،‬چونكه‌ وه‌فدی‌‬ ‫پارتی‌ سه‌ردانی‌ هه‌مو حزبه‌كانی‌ كرد‌و‬ ‫بڕیاربو گ���ه‌ڕی‌ دوه‌می‌ س���ه‌ردانه‌كان‬

‫ریکالم‬

‫‪ ¼ĤËĥŇĨ ĞňĨêňÎ ŃÎ ğĤËä ŅÜňä »ëŎÔ ¼ĤËĤ »ň¹ê˵‬‬

‫ده‌س���تپێبكاته‌وه‌‪ ،‬به‌اڵم ئه‌م لێدوانانه‌‬ ‫هه‌مو ریسه‌كه‌ی‌ كرده‌وه‌ به‌خوری‌"‪.‬‬ ‫وتیشی‌ "رێككه‌وتنی‌ یه‌كێتی‌‌و پارتی‌‬ ‫گێڕانه‌وه‌ی‌ كوردس���تانه‌ بۆ ئه‌زمونێكی‌‬ ‫شكس���تخواردوی‌ فیفت���ی‌ به‌فیفتی‌ كه‌‬

‫له‌ڕاب���ردودا تاقیكراوه‌ت���ه‌وه‌‌و هه‌ق���ه‌‬ ‫ئه‌زمونه‌ شكستخوارد‌وه‌كان جارێكی‌ تر‬ ‫دوباره‌ نه‌كه‌ینه‌وه‌"‪.‬‬

‫هەرێمی کوردستان‪:‬‬ ‫رەوشی ئێستاو پالنی دواڕۆژ‬ ‫‪12‬‬

‫ﻧﺎﻧﯽ ﺗﯿﺮی‪ ،‬ﻧﺎﻧﯽ ﻫەوراﻣﯽ‪ ،‬ﻧﺎﻧﯽ ﺟﯚ‪ ،‬ﻧﺎﻧﯽ ﺗﯿﺮی ﮐەﭘەک ‪ ،‬ﮐەﻻﻧە‪ ،‬ﻧﺎوەﺷﻜێﻨە‪ ،‬ﻧﺎوﺳﺎﺟﯽ‪ ،‬ﮔﻮڵە ﺧەﺟێ‪ ،‬ﺷﻠﮑێﻨە‪ ،‬ﮐﻮﻟێﺮەی ﺗەﻧﻮر‪ ،‬ﺣەڵﻮای ﮐﻮردی‬ ‫ﺳەرﺟەم ﺑەرﻫەﻣەﮐﺎﻧﯽ ﺑەﺷێﻮەﯾەﮐﯽ ﮐﻮردەوەاری ﺑەرﻫەﻣﺪێﺖ‬

‫كۆلیژی‌ هونه‌ر‬ ‫ل ‌ه ‪ fine‬ه‌وه‌ بۆ ‪fuck‬‬

‫ﺑەرﻫەﻣەﮐﺎمنﺎن ﻟەﺳەرﺟەم ﺳﻮﭘەرﻣﺎرﮐێﺘەﮐﺎﻧﯽ ﺳﻠێامﻧﯽ‪ ،‬ﻫەوﻟێﺮ‪ ،‬ﮐەرﮐﻮک و ﮐﯚی ﺷﺎرو ﺷﺎرۆﭼﮑەﮐﺎﻧﯿﱰ دەﺳﺘﺪەﮐەوێنت‬

‫‪ňō‬‬ ‫‪µ‬‬ ‫‪ň‬‬ ‫‪êËÜ Ğ‬‬ ‫‪ ͅȻ1 ȥ/ rȼo ȥ0 ȼe Ȩ4 ȥȻ+ ͅȨj˴ȭa4 ͧi 9ȧjr j‬‬ ‫‪gj ( Ȩ ȼ( Ȩ 4Ȼ/ȼÞ r ȨjȼeȻ0ȧ8 ƊȦ2j‬‬ ‫‪ ȼ /ȼL ΀ W+ 4+ȼ4 ȨȬđ 8 ͅ ȼ /ȼL ȥȼƉÞȗ/ 8 ͧrr+ ȨL/ȼT‬‬ ‫ ‬ ‫ناونیشان‪ :‬سلێامنی ته‌الری زارا ‪ -‬نهۆمی سێیه‌م ‪ -‬شوقه‌ی ژماره‌ ‪32‬‬

‫ته‌له‌فۆن‪ 3202416 :‬‬

‫‪5‬‬

‫‪ŇÈ‬‬ ‫‪ġ‬‬ ‫‪ň‬‬ ‫‪Î‬‬ ‫‪ōī‬‬ ‫‪ĢËÕðæêīµ ňĜ ģ‬‬

‫ ‬ ‫به‌شی ریکالم ‪07700600659 :‬‬

‫‪16‬‬ ‫کۆمپانیای باڵڤ پەیک ئاوێنە دابەش دەکات نرخی ‪ 1000‬دینار‬

‫تیراژ‪4500 :‬‬

‫‌هه‌نوکه‬

‫)‪ )562‬سێشه‌مم ‌ه ‪2017/1/24‬‬

‫‪3‬‬

‫ئه‌سه‌سه‌رد‪ :‬پارتی دەیەوێت پۆستی سه‌رۆکی هه‌رێم هەر بۆ بارزانی بێت‬ ‫ئێستا پارتی باس لەدەستپێشخەرییەکه‌ی بارزانی ناكات‌و بارزانیش خۆی وازی لێهێناوە‬ ‫ئا‪ :‬نیاز محه‌مه‌د‬ ‫فه‌رید ئه‌سه‌سه‌رد‪ ،‬ئه‌ندامی ئه‌نجومه‌نی‬ ‫سه‌رکردایه‌تی یه‌کێتی نیشتمانی‬ ‫کوردستان له‌م گفتوگۆیه‌ی ئاوێنه‌دا‬ ‫ده‌ڵێت "ئەگەر عێراق دەرفەتی‬ ‫ئەنجامدانی هەڵبژاردنی هەبێت‪،‬‬ ‫هەرێمی كوردستان بۆ ئەو دەرفەتەی‬ ‫نەبێت‪ ،‬لەبەرئەوە هیچ بیانویەكی نییە‬ ‫بۆ دواخستنی هەڵبژاردن"‪.‬‬ ‫ئاوێنە‪ :‬دانوستاندنی نێوان یەكێتی‌و‬ ‫پارتی گەیشتۆتە رێككەوتن؟ هەوڵێكی‬ ‫ئێوە هەبو بۆ ئ���ەوەی ئەو رێككەوتنە‬ ‫بەئاڕاس���تەیەكدا نەڕوات كە حكومەتی‬ ‫زۆرینەی لێبكەوێت���ەوە؟ ئەو هەوڵەی‬ ‫ئێوە گەیشتوەتە كوێ؟‬ ‫ئەسەس���ەرد‪ :‬ئێم���ە لەگ���ەڵ چەند‬ ‫ئەندامێكی ئەنجومەنی س���ەركردایەتی‬ ‫نامەیەكمان باڵوكردەوە كە ئاڕاس���تەی‬ ‫مەكتەبی سیاس���ی‌و دەستەی كارگێڕی‬ ‫كرابو‪ ،‬لەوێ باس���مان كردوە كە ئێمە‬ ‫دژی هی���چ رێككەوتنێك نی���ن لەگەڵ‬ ‫پارتی‌و پێویس���تە رێككەوتنێك هەبێت‬ ‫لەنێ���وان ئێم���ەو پارت���ی س���ەبارەت‬ ‫ب���ەزۆر مەس���ەلە تەنان���ەت ئەكرێ���ت‬ ‫ئەم���ە مەس���ەلەی رێككەوتننام���ەی‬ ‫س���تراتیژیش بگرێتەوە بەمەرجێك ئەم‬ ‫رێككەوتننامەیە هەموار بكرێتەوە یاخود‬ ‫كارێك���ی وابكرێت كە رێككەوتنێكی تر‬ ‫جێ���ی بگرێتەوە‪ .‬ب���ەاڵم بۆچونی ئێمە‬ ‫ئەوەیە كە ئ���ەو رێككەوتنەی لەنێوان‬ ‫یەكێتی‌و پارتی دێتە ئاراوە پێویس���تە‬ ‫رێككەوتنێكی گش���تگیر بێ���ت‌و هەمو‬ ‫الیەنەكان بگرێت���ەوە‪ ،‬چونكە لەمانگی‬ ‫ئەیلول دەبێت هەڵبژاردنی نوێ بكرێت‌و‬ ‫پەرلەمانی تازە هەڵبژێرێن‌و س���ەرۆكی‬ ‫تازە هەڵبژێری���ن‌و لەئەنجامی ئەمەش‬ ‫حكومەتێكی نوێ دێتەئاراوە لەبەرئەوە‬ ‫پێویس���ت بەوە ن���اكات رێككەوتنێك‬ ‫لەسەر هەمو مەس���ەلەكان بێتە ئاراوە‬ ‫ب���ۆ ئەو ماوەی���ە كە نزیكەی ش���ەش‬ ‫مانگێك���ە‪ .‬پێمانباش���ە رێككەوتنێك‬ ‫لەنێوان ه���ەر پێنج الیەنەكە هەبێت بۆ‬ ‫ئاساییكردنەوەی بارودۆخەكە تامانگی‬ ‫ئەیل���ول كە دەچینە نێ���و هەڵبژاردن‪.‬‬ ‫ئەم���ەش بۆچون���ی ئ���ەو‪ 12‬ئەندامەی‬ ‫سەركردایەتییە كە نامەكەیان نوسیوە‪.‬‬ ‫ئاوێنە‪ :‬تۆ باس���ی رێككەوتنی نێوان‬ ‫پێن���ج حزبەك���ە دەكەی���ت‪ ،‬لەكاتێكدا‬ ‫بارزان���ی رایگەیاندوە ك���ە الی پارتی‬ ‫كۆبونەوەی پێنج قۆڵی كۆتایی هاتوەو‬ ‫ئەگەر كۆبونەوەی بەرفراوانیش بكرێت‬ ‫دەبێ حزبەكانی دیكەش بگرێتەوە؟‬ ‫ئەسەس���ەرد‪ :‬ئەگ���ەر مەبەس���ت‬ ‫لەكۆبونەوەی پێنج قۆڵی ئەوەیە كە هەر‬ ‫پێنج الیەن بەیەكەوە كۆببنەوە كێش���ە‬ ‫نییە‪ ،‬ئەكرێت كۆبونەوەكان وەكو جاران‬ ‫بەڕێوەبچێت بەشێوەی دوقۆڵی‪ ،‬بەاڵم‬ ‫ئەگەر مەبەست ئەوەیە كە حكومەتێكی‬ ‫تازە بێتە ئ���اراوە كە تەنیا لەدو حزب‬ ‫پێك بێت‌و حزبەكانی تر هەموی بخرێتە‬ ‫دەرەوە‪ ،‬من پێموایە ئەمە چارەسەری‬ ‫كێشەكان ناكات‪ ،‬بەڵكو دەبێتە مایەی‬ ‫زیادكردنی كێشەكان‌و قەیرانی سیاسی‬ ‫ه���ەر بەچەقبەس���تویی دەمێنێت���ەوە‬ ‫یان بكەوێتە قۆناغێكی س���ەختترەوە‪،‬‬

‫لەبەرئ���ەوە رێككەوتن لەنێ���وان پێنج‬ ‫الیەنەكە گونجاوترە ل���ەوەی كە تەنیا‬ ‫لەنێ���وان دوالیەندا بكرێ���ت‪ ،‬بەتایبەت‬ ‫هەر رێككەوتنێك كە لەمبارەیەوە بێتە‬ ‫ئاراوە تەمەنی تاچەند مانگێكە‪.‬‬ ‫ئاوێنە‪ :‬لەو قس���انەی بارزانیدا ئەوە‬ ‫دەخوێنن���ەوە ك���ە پارت���ی بەنیازبێت‬ ‫لەگەڵ یەكێتی‌و چەند حزبێكی دیكەی‬ ‫دەرەوەی پێن���ج حزبەكە‪ ،‬حكومەتێكی‬ ‫زۆرینە دروست بكات؟‬ ‫ئەسەس���ەرد‪ :‬ئەوەی م���ن ئاگاداربم‬ ‫ئەوەیە كە رەنگە لەناو س���ەركردایەتی‬ ‫یەكێت���ی گروپێ���ك هەبێ���ت ئامادەیی‬ ‫تیابێت بۆ تێپەڕاندن���ی پرۆژەیەكی وا‬ ‫لەگ���ەڵ پارتی‪ ،‬ئەم رەوت���ە رەوتێكی‬ ‫زاڵ نییە لەناو سەركردایەتی یەكێتیداو‬ ‫پێموایە ئەگەر هەوڵی س���ەپاندنی ئەم‬ ‫كارە بدرێت بەس���ەر س���ەركردایەتی‌و‬ ‫كادرەكانی یەكێتی���دا‪ ،‬ئەوا لەناوخۆی‬ ‫یەكێتی���دا كۆمەڵێ���ك گێچەڵ���ی تازە‬ ‫دروست دەبێت‪.‬‬ ‫ئاوێنە‪ :‬وات���ە باڵی زاڵی نێو یەكێتی‬ ‫لەگ���ەڵ رێككەوتنێكی لەو ش���ێوەیەدا‬ ‫نییە؟‬ ‫ئەسەس���ەرد‪ :‬ئەوەندەی من ئاگادار‬ ‫بم‪ ،‬گروپێك هەیە لەناو هەردو باڵ كە‬ ‫بۆچونیان وایە پێویستە بگەڕێنەوە بۆ‬ ‫س���ەر سیس���تمی فیفتی فیفتی لەگەڵ‬ ‫پارتی‪ .‬ئێمە پێمانوایە ئەم سیس���تمی‬ ‫فیفتی فیفتییە ئەنجامێكی زۆر خراپی‬ ‫لێكەوتەوەو بوە هۆی كۆمەڵێك كێشە‬ ‫بەتایبەت بۆ یەكێتی‪ ،‬لەبەرئەوە گەڕانەوە‬ ‫بۆ ئەم سیس���تمە زۆر مەترس���یدارە‪،‬‬ ‫بەاڵم لە هەمو حاڵەتێكدا هەمو یەكێتی‬ ‫كۆدەنگی لەس���ەر ئەم مەسەلەیە نییە‪،‬‬ ‫ئ���ەوەی ك���ە هەیە تائێس���تا گروپێكە‬ ‫لەن���او ه���ەردو ب���اڵ لەگ���ەڵ ئەوەیە‪،‬‬ ‫س���ەرەڕای ئ���ەو ناكۆكیان���ەی كە لەو‬ ‫ماوەیەدا لەئارادابون یەكیان گرتۆتەوە‬ ‫لەمەسەلەی دروس���تكردنی رێككەوتن‬ ‫لەگەڵ پارتیدا‪.‬‬ ‫ئاوێنە‪ :‬كەواتە ئێوە دەتانەوێت چۆن‬ ‫ئەمە یەكالیی بكەنەوە؟‬ ‫ئەسەس���ەرد‪ :‬ئێم���ە دەمانەوێ���ت‬ ‫كۆبونەوەی ئەنجومەنی س���ەركردایەتی‬ ‫یەكێت���ی بەئامادەبون���ی هەردوالی���ەن‬ ‫ببەس���ترێت‪ ،‬ل���ەوێ ئەم مەس���ەلەیە‬ ‫تاووت���وێ دەكەی���ن بەش���ێوەیەكی‬ ‫دیموكراتیانەو بەشێوەیەكی هەڤااڵنەی‬ ‫ناوخ���ۆی ئەنجومەنی س���ەركردایەتی‬ ‫یەكێتی‌و ئەبێ���ت بڕیارێك لەمبارەیەوە‬ ‫بدرێت‪.‬‬ ‫ئاوێنە‪ :‬واتە تائێس���تا هیچ بڕیارێك‬ ‫نییە لەوبارەی���ەوە لەكاتێكدا هەندێك‬ ‫بانگەش���ەی ئەوە دەك���ەن رێككەوتنی‬ ‫نێوان یەكێتی‌و پارتی كراوە؟‬ ‫ئەسەسەرد‪ :‬هیچ شتێك واژۆ نەكراوەو‬ ‫هیچ ش���تێكی فەرمیش لەئارادا نییەو‬ ‫هیچ كەس���ێكیش بەن���اوی یەكێتییەوە‬ ‫رێككەوتنی لەگەڵ پارتی نەكردوە‪.‬‬ ‫ئاوێن���ە‪ :‬ئ���ەی لەب���ارەی ئ���ەوەی‬ ‫كۆبونەوەی ئەنجومەنی س���ەركردایەتی‬ ‫یەكێت���ی بكرێ���ت‪ ،‬هی���چ وادەی���ەك‬ ‫دیاریكراوە؟‬ ‫ئەسەس���ەرد‪ :‬بڕیارێك نییە بۆ ئەوە‬ ‫ج���ارێ‪ ،‬بەتایبەت���ی ك���ە ماوەیەك بو‬ ‫دكتۆر بەرهەم لێرە نەبو‪ ،‬كاك بەختیار‬

‫گروپێك لەناو هەردو‬ ‫پارتی نایەوێت‬ ‫باڵه‌که‌ی یه‌کێتی‬ ‫پۆستی سه‌رۆکی‬ ‫بۆچونیان وایە‬ ‫هه‌رێم رادەستی‬ ‫پێویستە بگەڕێنەوە‬ ‫حزبێك یان‬ ‫بۆ سەر سیستمی‬ ‫كەسایەتییەكی‬ ‫فیفتی فیفتی لەگەڵ‬ ‫بێالیەن بكات‪،‬‬ ‫دەشیەوێت نەك هەر پارتی‬ ‫بۆ پارتی بێت بەڵكو‬ ‫هەر بۆ بارزانی بێت‬

‫لێ���رە نەبو‪ ،‬هێرۆ خ���ان ئەوەندەی من‬ ‫ئاگاداربم تائەمڕۆیش لەده‌رەوەی واڵتە‪.‬‬ ‫بەاڵم لەگەڵ ئەوەشدا ئێمە یاداشتێكمان‬ ‫نوسیوە بۆ ئەنجومەنی سەركردایەتی‪،‬‬ ‫‪ 16‬ئەندامی ئەنجومەنی سەركردایەتی‬ ‫داوای بەستنی كۆبونەوەی ئەنجومەنی‬ ‫سەركردایەتی دەكەین بۆ تاوتوێكردنی‬ ‫پرسی پەیوەندی لەگەڵ پارتی‪ ،‬گۆڕان‌و‬ ‫بەغداو هەر مەس���ەلەیەكی تر كە بێتە‬ ‫پێش لەمبارەیەوە‪.‬‬ ‫ئاوێنە‪ :‬ئەگەر ئەو گروپەی تۆ باسیان‬ ‫دەكەیت س���وربون لەس���ەر رێككەوتن‬ ‫لەگ���ەڵ پارتی‪ ،‬هەڵوێس���تی ئێوە چی‬ ‫دەبێت؟‬ ‫ئەسەس���ەرد‪ :‬ئێم���ە لەیەكێت���ی‬ ‫سیستمێكمان هەیە كە لەساڵی ‪1992‬ەوە‬ ‫لەس���ەری دەڕۆین‪ ،‬ئەوەی ك���ە بڕیار‬ ‫لەس���ەر ئەم مەسەالنە دەدات مەكتەبی‬ ‫سیاس���ی نیی���ە‪ ،‬بەڵك���و ئەنجومەنی‬ ‫س���ەركردایەتییە‪ .‬مەكتەبی سیاس���ی‬ ‫بەش���ێكە لەئەنجومەنی سەركردایەتی‌و‬ ‫بەكردەوە س���ەركردایەتییەكی بچوكە‪،‬‬ ‫س���ەركردایەتییە گەورەكە ی���ان ماڵە‬ ‫گەورەك���ەی دروس���تكردنی بڕی���ار‪،‬‬ ‫ئەنجومەنی سەركردایەتییە‪ .‬لەبەرئەوە‬ ‫دەبێت هەمو مەس���ەلەكان لەكۆتاییدا‬ ‫بێتەوە بۆ ئەنجومەنی س���ەركردایەتی‪،‬‬ ‫ئەنجومەنی س���ەركردایەتی خۆی بڕیار‬ ‫لەسەر ئەم مەس���ەلەیە دەدات‪ ،‬ئەگەر‬ ‫زۆرین���ەی بەدەس���تهێنا ل���ەوێ ئێمە‬ ‫هەمومان پش���تگیری دەكەین تەنانەت‬ ‫ئەوان���ەش ك���ە دژی پرۆژەكەن‪ .‬بەاڵم‬ ‫ئەگەر لەوێ تێنەپ���ەڕی بەدڵنیاییەوە‬ ‫ئەمە نابێتە پ���ڕۆژەی یەكێتی‪ ،‬ئەگەر‬

‫كاری پێك���رد ئەبێت���ە پ���ڕۆژەی ئەو‬ ‫گروپەی ك���ە خ���ۆی كاری پێدەكات‌و‬ ‫خۆی پڕۆژەكە دەگرێتە ئەستۆ‪.‬‬ ‫ئاوێن���ە‪ :‬یەكێت���ی رێككەوتنێك���ی‬ ‫هەی���ە لەگەڵ گۆڕان‪ ،‬هەس���ت دەكەن‬ ‫ئ���ەو رێككەوتن���ە كۆتای���ی هات���وە‪،‬‬ ‫لەكاتێك���دا ژمارەیەك هەڵس���وڕاوانی‬ ‫گۆڕان تۆمەتبارتان دەكەن بەوەی ئەو‬ ‫رێككەوتن���ە جێبەجێناك���ەن‌و ئێوەش‬ ‫وەاڵمێكی واتان نەبو؟‬ ‫ئەسەس���ەرد‪ :‬وەاڵممان نەبو چونكە‬ ‫پاش ئەوە خۆیان لەسەر زاری وتەبێژی‬ ‫بزوتنەوەی گۆڕان���ەوە راگەیاندنێكیان‬ ‫باڵوكردەوە ك���ە ئەوان پەیوەندیان زۆر‬ ‫باش���ە لەگەڵ یەكێتی‌و هیچ كێشەیەك‬ ‫لەمبارەیەوە نییە‪ .‬ئێمەش لەمبارەیەوە‬ ‫ب���ەم لێدوان���ە رازی بوی���ن‌و هی���چ‬ ‫كۆمێنتێكمان لەسەری نەبو‪.‬‬ ‫ئاوێن���ە‪ :‬وات���ە ئێ���وە پێتانوایە ئەو‬ ‫رێككەوتنە ماوە لەكاتێكدا كارێكی وای‬ ‫پێنەكراوە؟‬ ‫ئەسەس���ەرد‪ :‬لەم���ڕوەوە دۆخێك���ی‬ ‫نائاس���ایی لەئارادای���ە‪ .‬یەكێتی وەك‬ ‫حزبێكی سەربەخۆ رێككەوتنی لەگەڵ دو‬ ‫الیەنی گرنگ هەیە‪ ،‬یەكێكیان پارتییەو‬ ‫ئەویتری���ان گۆڕان���ە‪ .‬یەكەمیان‪2007‬و‬ ‫ئەویتری���ان ‪ 2016‬واژۆكراوە‪ ،‬بەداخەوە‬ ‫ه���ەردو رێككەوت���ن لەقەیران���دان لەم‬ ‫هەلومەرج���ەی ئێس���تادا‪ .‬دەبێت ئەم‬ ‫مەس���ەلەیە یەكالبكەین���ەوەو نابێ���ت‬ ‫هیچ رێككەوتنێك بەهەڵپەس���ێردراوی‬ ‫بمێنێتەوە‪ ،‬بۆ ئەم���ەش ئێمە نیازمان‬ ‫وایە ئەم مەسەلەیە ببرێتە ئەنجومەنی‬ ‫سەركردایەتی‌و لەوێ بڕیاری لێبدرێت‪.‬‬

‫دەب���ێ بڕی���ار لەس���ەر ئ���ەوە بدرێت‬ ‫ئەگەر كۆبونەوەك���ە رێككەوتن لەگەڵ‬ ‫گۆڕان بەشایس���تە نازانێت ئەبێ ئەوە‬ ‫رابگەیەنن كە ئێمە لەمەوال پابەند نابین‬ ‫پێوەی‪ .‬ئەگەر بڕیاریدا رێككەوتننامەی‬ ‫ستراتیژی هەڵوەشێنێتەوە بەدڵنیاییەوە‬ ‫ئ���ەو كاتەش دەب���ێ كۆبونەوەكە ئەوە‬ ‫رابگەیەنێت كە یەكێت���ی لێرە بەدواوە‬ ‫كار ب���ەو رێككەوتنە ن���اكات‌و پێوەی‬ ‫پابەند نابێت‪ .‬بەاڵم هێشتنەوەی هەردو‬ ‫رێككەوتننامەک���ە بەهەڵپەس���ێردراوی‬ ‫دۆخێك���ی نائ���ارام لەپەیوەندیی���ەكان‬ ‫دروستدەكات‪.‬‬ ‫ئاوێنە‪ :‬پێتوایە یەكێتی لەم دۆخەدا‬ ‫كام رێككەوتنیان زیندو دەكاتەوە؟‬ ‫ئەسەسەرد‪ :‬هیچ كام لەو رێككەوتنانە‬ ‫نەمردون تازیندو بكرێنەوە‪ ،‬بەاڵم هەر‬ ‫رێككەوتنێك پەیوەندی بەبارودۆخێكی‬ ‫دیاریك���راوەوە هەی���ە ب���ۆ نمون���ە‬ ‫رێككەوتننام���ەی س���تراتیژی زۆرت���ر‬ ‫پەیوەندی بەس���ەردەمی فیفتی فیفتی‬ ‫هەبو‪ .‬لەبەرئەوە ئەگەر هەرحكومەتێك‬ ‫بێتە ئ���اراوە حكومەتێك���ی فرەالیەن‬ ‫بێت بەدڵنیاییەوە ئەو رێككەوتننامەیە‬ ‫لەنێ���وان یەكێت���ی‌و پارت���ی هەی���ە‬ ‫جێبەجێناكرێت‪ ،‬ئ���ەم رێككەوتننامەیە‬ ‫پر ب���ە ب���ەری دابەش���كردنێكی نیوە‬ ‫بەنیوەی دەس���ەاڵت لەنێوان هەردوالدا‬ ‫بو‪ .‬ئێم���ە بۆچونم���ان ئەوەیە كە لەم‬ ‫قۆناغەدا فیفتی فیفتی كەڵكی نەماوە‪،‬‬ ‫چونكە پێشتر تاقیمانكردۆتەوە خێرمان‬ ‫لێ نەدیوەو ئەنجامی خراپیشی هەبوە‪.‬‬ ‫لەبەرئەوە ئەكرێت ئەم رێككەوتننامەیە‬ ‫هەڵبوەش���ێنرێتەوە یاخ���ود هەم���وار‬ ‫بكرێتەوە یاخود ئەگەر پێویس���تی كرد‬ ‫رێككەوتنێكی تر بێتە ئاراوە وەك ئەو‬ ‫رێككەوتنەی كە یەكێتی لەگەڵ گۆڕاندا‬ ‫هەیەتی بەمەرجێك هاوسەنگی لەنێوان‬ ‫هەردو رێككەوتنەك���ەدا رابگرین‌و هیچ‬ ‫رێككەوتنێ���ك دژی رێككەوتنەكەی تر‬ ‫نەبێت‪.‬‬ ‫ئاوێن���ە‪ :‬پێتوایە ئیمكانی ئەوە هەیە‬ ‫لەی���ەك كاتدا هەم رێككەوتنتان لەگەڵ‬ ‫گۆڕان‌و هەم لەگەڵ پارتیش هەبێت؟‬ ‫ئەسەسەرد‪ :‬بەڵێ‪ .‬بۆ نمونە یەكێك‬ ‫لەمادەكانی رێككەوتنی نێوان یەكێتی‌و‬ ‫گۆڕان ئەوەیە كە رێی لەوە نەگرتوە كە‬ ‫چ گۆڕان چ یەكێت���ی رێككەوتنی تری‬ ‫لەگەڵ الیەنی ت���ر هەبێت‪ ،‬بەمەرجێك‬ ‫ئەو رێككەوتنەی كە دەبەسترێت دژی‬ ‫خودی رێككەوتنەكە نەبێت‪ .‬لەبەرئەوە‬ ‫ئەگ���ەر ئێمە ب���ەرەو ئ���ەوە بچین كە‬ ‫رێككەوتنێك���ی ت���ازە لەگ���ەڵ پارتی‬ ‫بكەی���ن‪ ،‬ئەبێت ئەو رێككەوتنە گونجاو‬ ‫بێت لەگەڵ رێككەوتنمان لەگەڵ گۆڕان‪،‬‬ ‫ئەگەر وانەبێت ئ���ەوا من پێموایە ئێمە‬ ‫ناتوانین هاوسەنگییەك لەنێوان ئەم دو‬ ‫رێككەوتنەدا رابگرین‪.‬‬ ‫ئاوێن���ە‪ :‬ناوچەك���ە بەدۆخێك���ی‬ ‫هەس���تیارو دژواردا تێدەپەڕێت‪ ،‬ئێوە‬ ‫پێتانوای���ە ئەم الیەنانەی ئێمە دەتوانن‬ ‫چی بكەن تالەئاس���ت ئەوەدا بن؟ ئایا‬ ‫پێتانوایە ئەو قس���انەی بارزانی لەدوا‬ ‫چاوپێكەوتنی تەلەفزیۆنی���دا لەبارەی‬ ‫رێككەوتنی الیەنەكانەوە كردنی خزمەت‬ ‫بەم دۆخەی ئێستا دەكات؟‬ ‫ئەسەس���ەرد‪ :‬م���ن پێموانیی���ە ئەو‬

‫قس���انە خزمەت بە رەوش���ەكە بكات‪.‬‬ ‫بارزان���ی دەستپێش���خەریەكی راگەیاند‬ ‫كە ئومێدێكی زۆری لەسەر بو‪ ،‬چونكە‬ ‫باس���ی لەگۆڕانكاری دەكرد لەهەر سێ‬ ‫س���ەرۆكایەتییەكەدا‪ ،‬هەموی مانگێكی‬ ‫نەبرد لێی پەش���یمان بوەوە‪ ،‬ئێس���تا‬ ‫پارت���ی باس ل���ەو دەستپێش���خەرییە‬ ‫ناكات‌و بارزانی خ���ۆی وازی لێهێناوە‪.‬‬ ‫لەبەرئ���ەوە هەوڵ���ی ئ���ەوە دەدات كە‬ ‫ئەلتەرناتیڤێكی ب���ۆ بدۆزێتەوە ئەویش‬ ‫بریتییە لەگەڕانەوە ب���ۆ فیفتی فیفتی‬ ‫بەو ش���ێوەیەی كە ج���اران لەئارادابو‬ ‫لەگەڵ یەكێتی‪.‬‬ ‫ئاوێنە‪ :‬بەبڕوای ئێوە ئامانجی پارتی‬ ‫لەمەدا بۆ پێداگرییە لەس���ەر مانەوەی‬ ‫بارزانی لەپۆستی سەرۆكی هەرێم؟‬ ‫ئەسەس���ەرد‪ :‬ئەم���ە پەیوەن���دی‬ ‫بەبڕوای ئێمەوە نییە بەڵكو بەپێی ئەو‬ ‫زانیارییانەی الی ئێمە هەن ئەوەیە كە‬ ‫پارتی نایەوێت ئەم پۆس���تە رادەستی‬ ‫حزبێ���ك یان كەس���ایەتییەكی بێالیەن‬ ‫ب���كات‪ ،‬دەیەوێت نەك ه���ەر بۆ پارتی‬ ‫بێ���ت بەڵك���و هەر ب���ۆ بارزان���ی بێت‬ ‫تاهەڵبژاردنی داهاتو‪.‬‬ ‫ئاوێن���ە‪ :‬كەوات���ە ئ���ەم رەوش���ە‬ ‫ناوخۆییەی ئێس���تا خزمەت بەپێگەی‬ ‫كورد لەناوچەكەدا دەكات؟‬ ‫ئەسەس���ەرد‪ :‬پاس���اوی ئەم هەوڵە‬ ‫ئەوەیە كە پەرلەم���ان كارابكرێتەوەو‬ ‫پرۆسەی سیاسی بەرەو ئاساییبونەوە‬ ‫بڕوات‪ ،‬بەاڵم بەبڕوای ئێمە مەرج نییە‬ ‫كاراكردنەوەی پەرلەمان بەهەر نرخێك‬ ‫بێت وەكو ئەوەی پارتی‌و گروپێكی ناو‬ ‫یەكێتی هەوڵی بۆ دەدات‪ .‬پێویس���تە‬ ‫یەكڕیزی ناوخۆ بپارێزین بەاڵم ئەوەش‬ ‫تەنیا ب���ەوە نایەتەدی كە حكومەتێك‬ ‫لەسەر بنەمای فیفتی فیفتی دابمەزرێت‬ ‫بەڵك���و پێویس���تمان بەحكومەتێكی‬ ‫رزگاری نیشتمانی هەیە بۆ ماوەیەكی‬ ‫كورت تا هەڵبژاردن���ەكان‪ ،‬بۆ ئەوەی‬ ‫لەو ماوەیەدا هەمو پێداویس���تییەكانی‬ ‫هەنگاونان بەرەو هەڵبژاردن فەراهەم‬ ‫بكرێ���ت‪ .‬ئ���ەوەی ل���ەم قۆناغ���ەدا‬ ‫پێویستمان پێیەتی ئەوەیە تا دەگەین‬ ‫بە هەڵبژاردن ئیدی لەو هەڵبژاردنەدا‬ ‫بەدڵنیایی���ەوە پەرلەمانێك���ی ت���ازە‬ ‫و س���ەرۆكێكی ت���ازە ب���ۆ هەرێ���م‬ ‫هەڵدەبژێردرێت و حكومەتێكی تازەش‬ ‫پێك دێت بەپێی نەخش���ەی سیاسی‬ ‫كە دەرهاویش���تەی ئ���ەو هەڵبژاردنە‬ ‫دەبێت كە هیوادارین باش���تر بێت لەم‬ ‫هەلومەرجەی ئێستا‪.‬‬ ‫ئاوێن���ە‪ :‬پێتانوای���ە ئ���ەم دۆخە وا‬ ‫بڕوات هەڵبژاردن ئەنجام دەدرێت لەو‬ ‫وادەیەدا؟‬ ‫ئەسەس���ەرد‪ :‬هیچ پاس���اوێك نییە‬ ‫بۆ دواخس���تنی هەڵب���ژاردن‪ .‬عێراق‬ ‫لەئێستاوە كاتی هەڵبژاردنی ئەنجومەنی‬ ‫پارێزگاكانی دیاریكردوە لەكاتێكدا ئەو‬ ‫هەڵبژاردن���ە دەبوایە س���اڵی داهاتو‬ ‫ئەنج���ام بدرێ���ت بەاڵم ئەم پێش���ی‬ ‫خس���توە بۆئەوەی لەمانگی ئەیلولدا‬ ‫ئەنجام بدرێت‪ ،‬ئەگەر عێراق دەرفەتی‬ ‫ئەنجامدان���ی هەڵبژاردن���ی هەبێ���ت‪،‬‬ ‫هەرێمی كوردستان بۆ ئەو دەرفەتەی‬ ‫نەبێت‪ ،‬لەبەرئەوە هیچ بیانویەكی نییە‬ ‫بۆ دواخستنی هەڵبژاردن‪.‬‬

‫گرێكوێره‌ ‌ی ده‌وڵه‌تی‌ كوردی‌ به‌مالیك ‌ی ده‌كرێته‌وه‌‬ ‫ئا‪ :‬شۆڕش محه‌مه‌د‬ ‫له‌چاوپێكه‌وتنێكی‌ له‌گه‌ڵ رۆژنامه‌ی‌‬ ‫شه‌رقولئه‌وسه‌ت‪ ،‬مه‌سعود بارزانی‌‬ ‫رایده‌گه‌یه‌نێت " ئه‌گه‌ر مالیكی‌‬ ‫ببێته‌وه‌ به‌سه‌رۆك وه‌زیرانی‌‬ ‫عێراق سه‌ربه‌خۆیی‌ كوردستان‬ ‫به‌بێ‌ گه‌ڕانه‌وه‌ بۆ هیچ كه‌سێك‬ ‫راده‌گه‌یه‌نم"‪ ،‬ئه‌م وته‌یه‌ له‌نێوخۆی‬ ‫كوردستاندا كاردانه‌وه‌ی‌ زۆری‌ به‌دوای‌‬ ‫خۆیدا هێنا‌و هه‌ندێك والێكیاندایه‌وه‌‬ ‫كه‌ ناكرێت پرسی‌ سه‌ربه‌خۆیی‌‬ ‫ببه‌سترێته‌وه‌ به‌گرتنه‌ده‌ستی‌‬ ‫ده‌سه‌اڵتی‌ كه‌سێكه‌وه‌‌و هه‌ندێكی‌‬ ‫تریش جه‌غتیان له‌سه‌ر ئه‌وه‌‬ ‫كرده‌وه‌ كه‌ بارزانی‌ ئه‌و بابه‌ته‌ی‌‬ ‫به‌"شه‌خسه‌نه‌" كردوه‌‪.‬‬

‫په‌رله‌مانتارێكی‌ عێراق له‌فراكسیۆنی‌ باره‌یه‌وه‌ وتی‌ "كێش���ه‌ی‌ مالیكی‌ له‌گه‌ڵ‬ ‫پارت���ی‌ ل���ه‌و بڕوایه‌دایه‌ ك���ه‌ مالیكی‌ كوردا له‌سه‌ر كۆمه‌ڵێك بابه‌تن كه‌ هیچ‬ ‫له‌هه‌وڵ���ی‌ ئه‌وه‌دای���ه‌ ب���ۆ پۆس���تی‌ په‌یوه‌ندییه‌كیان به‌بارزانییه‌وه‌ نه‌بوه‌"‪،‬‬ ‫ئه‌و هه‌ڕه‌ش���ه‌كانی‌ مالیكی‌ له‌هه‌رێمی‌‬ ‫س���ه‌رۆك وه‌زیرانی‌ عێراق بگه‌ڕێته‌وه‌‌و‬ ‫له‌وباره‌یه‌وه‌ الیه‌نه‌ شیعه‌كان هۆشداری‌و كوردس���تان‌و له‌شكركێشكردنی‌ مالیكی‌‬ ‫مه‌ترسیان داوه‌ته‌ كوردیش‪ ،‬شاخه‌وان بۆ خانه‌قین‌و بڕین���ی‌ بودجه‌ی‌ خه‌ڵكی‌‬ ‫عه‌ب���دواڵ ئه‌ندامی‌ په‌رله‌مان���ی‌ عێراق كوردس���تانی‌ له‌الیه‌ن مالیكی‌ به‌نمونه‌‬ ‫له‌فراكسیۆنی‌ پارتی‌ باس له‌وه‌ ده‌كات هێنای���ه‌وه‌‌و وتی‌ "ئه‌وان���ه‌ وایانكرد كه‌‬ ‫ك���ه‌ مالیكی‌ پالن بۆ ئ���ه‌وه‌ داده‌ڕێژێت كێش���ه‌ له‌گه‌ڵ مالیكی‌ دروس���ت بێت‬ ‫كه‌ به‌ر له‌هه‌ڵبژاردنه‌كانی‌ عێراق جۆره‌ ئه‌گینا بارزانی‌ هیچ ش���تێكی‌ شه‌خسی‌‬ ‫كوده‌تایه‌ك ئه‌نجام ب���دات بۆ گرتنه‌وه‌ له‌گه‌ڵ مالیكیدا نییه‌"‪.‬‬ ‫ش���اخه‌وان عه‌بدواڵ ب���ه‌دوری‌ نه‌زانی‌‬ ‫ده‌س���تی‌ ده‌سه‌اڵت‌و پۆس���تی‌ سه‌رۆك‬ ‫له‌ئاینده‌دا هه‌مان ش���ت له‌گه‌ڵ عه‌بادی‌‬ ‫وه‌زیرانی‌ عێراق‪.‬‬ ‫ئه‌و ره‌تیك���رده‌و‌ه كه‌ ئ���ه‌و وتانه‌ی‌ روبدات‌و وت���ی‌ "سیاس���ه‌تی‌ عه‌بادی‌‌و‬ ‫بارزان���ی‌ كێش���ه‌ی‌ شه‌خس���ی‌ نێوان مالیك���ی‌ ی���ه‌ك سیاس���ه‌ته‌ به‌رامبه‌ر‬ ‫بارزان���ی‌‌و مالیك���ی‌ بێ���ت‌و بارزان���ی‌ به‌هه‌رێم"‪.‬‬ ‫جه‌غتیش���ی‌ له‌س���ه‌ر ئه‌وه‌ ك���رده‌وه‌‬ ‫كێش���ه‌كان به‌شه‌خس���ه‌نه‌ بكات‌و له‌و‬

‫كه‌ بارزان���ی‌ به‌بێ‌ یه‌كێت���ی‌ هه‌نگاوی‌‬ ‫سه‌ربه‌خۆیی‌ هه‌ڵناهێنێت‌و وتی‌ "یه‌كێت ‌‬ ‫ی‬ ‫سه‌دده‌رسه‌د له‌گه‌ڵ هه‌مو هه‌نگاوه‌كانی‌‬ ‫بارزانیدایه‌ بۆ سه‌ربه‌خۆیی‌"‪.‬‬ ‫وتیش���ی‌ "یه‌كێت���ی‌ به‌ته‌واوه‌ت���ی‌‬ ‫له‌گ���ه‌ڵ هه‌نگاوه‌كان���ی‌ بارزانیدایه‌ بۆ‬ ‫س���ه‌ربه‌خۆیی‌‌و ره‌نگه‌ ئ���ه‌وه‌ له‌میدیا‬ ‫ره‌نگدانه‌وه‌ی‌ نه‌بێت"‪.‬‬ ‫ئاماژه‌ی‌ به‌وه‌ش���دا ك���ه‌ نزیكایه‌تی‌‬ ‫هه‌ندێك له‌ئه‌ندامانی‌ یه‌كێتی‌ له‌مالیكی‌‬ ‫سیاس���ه‌تی‌ فه‌رم���ی‌ یه‌كێت���ی‌ نییه‌‌و‬ ‫په‌یوه‌ندی‌ شه‌خسییه‌‪.‬‬ ‫وتیش���ی‌ "هه‌رگیز مالیكی‌ پۆس���تی‌‬ ‫سه‌رۆك وه‌زیرانی‌ عێراق نابینێته‌وه‌"‪.‬‬ ‫ئاماژه‌ی‌ به‌وه‌ش���دا كه‌ جگه‌ له‌كورد‬ ‫له‌نێو خۆی‌ شیعه‌كانیش هه‌ندێك الیه‌ن‬ ‫به‌ربه‌ستن له‌به‌رده‌م گه‌ڕانه‌وه‌ی‌ مالیكی‌‬

‫بۆ ئه‌و پۆسته‌‪.‬‬ ‫له‌به‌رامب���ه‌ردا ئه‌ندامێكی‌ په‌رله‌مان ‌‬ ‫ی‬ ‫عێراق له‌فراكسیۆنی‌ یه‌كێتی‌ به‌ستنه‌وه‌ی‌‬ ‫پرس���ی‌ س���ه‌ربه‌خۆیی‌ كوردس���تان‬ ‫به‌گرتنه‌ده‌س���تی‌ ده‌س���ه‌اڵتی‌ سه‌رۆك‬ ‫وه‌زیران له‌الیه‌ن مالیكییه‌وه‌ به‌ناهه‌قی‌‬ ‫ده‌وانێت كه‌ به‌رامبه‌ر به‌نه‌ته‌وه‌ی‌ كورد‬ ‫ده‌كرێت‪.‬‬ ‫رێب���وار ته‌ه���ا ئه‌ندام���ی‌ په‌رله‌مانی‌‬ ‫عێراق له‌فراكس���یۆنی‌ یه‌كێت���ی‌‪ ،‬وتی‌‬ ‫"ئه‌گه‌ر مه‌رج‌و هۆكاره‌كانی‌ راگه‌یاندنی‌‬ ‫سه‌ربه‌خۆیی‌‌و دروس���تكردنی‌ ده‌وڵه‌تی‌‬ ‫كوردی‌ هه‌بوه‌‌و هه‌ی���ه‌‌و راناگه‌یه‌نرێت‌و‬ ‫په‌یوه‌س���ت ك���راوه‌ به‌بونی‌ كه‌س���ێك‬ ‫به‌س���ه‌رۆك وه‌زیران���ی‌ عێ���راق ئ���ه‌وه‌‬ ‫ناهه‌قییه‌كه‌ كه‌ به‌رامبه‌ر به‌گه‌لی‌ كورد‌و‬ ‫نه‌ته‌وه‌ی‌ كورد كراوه‌"‪.‬‬

‫به‌ستنه‌وه‌ی‌ پرس ‌ی‬ ‫سه‌ربه‌خۆیی‌ كوردستان‬ ‫به‌گرتنه‌ده‌ست ‌ی‬ ‫ده‌سه‌اڵت ‌ی سه‌رۆك‬ ‫وه‌زیران له‌الیه‌ن‬ ‫مالیكییه‌و‌ه ناهەقییە‬ ‫بەرامبەر بەکورد‬

‫‪2‬‬

‫تایبه‌ت‬

‫)‪ )562‬سێشه‌مم ‌ه ‪2017/1/24‬‬

‫سەدان فەرماندەو ئەفسەری پێشمەرگە‬ ‫لەیەكەی ‪ 70‬و ‪ 80‬داوای گواستنەوە دەكەن‬ ‫س����ەدان فەرمان����دەو ئەفس����ەرو‬ ‫پێش����مەرگەی جی����اواز لەیەك����ەی‪80‬‬ ‫داوای گواس����تنەوە دەك����ەن ب����ۆ‬ ‫یەك����ەی‪70‬ی یەكێت����ی نیش����تیمانی‬ ‫كوردستان‪ ،‬بەهەمانشێوە ژمارەیەكی‬ ‫زۆر فەرماندەو ئەفس����ەری پلە جیاواز‬ ‫لەیەك����ەی ‪ 70‬داوای گواس����تنەوە بۆ‬ ‫یەك����ەی‪ 80‬دەك����ەن‪ ،‬ك����ە حیمایەی‌‬ ‫لێپرسراوێکی گەورەی یەکێتی تیایە‪.‬‬ ‫ئاوێنە‪ ،‬هەولێر‪ :‬بەپێی زانیارییەكان‬ ‫فەرماندەی����ی پارت����ی دیموكرات����ی‬ ‫كوردس����تان لەفەرماندەیی‪80‬ی هێزی‬ ‫پێش����مەرگە لەماوەی چەن����د مانگی‬ ‫رابردو خۆیان گواس����تۆتەوە بۆ سەر‬ ‫یەكەی‪70‬ی هێزی پێشمەرگە‪ ،‬هاوكات‬ ‫دەیان فەرماندەو ئەفس����ەری پلەداری‬ ‫هێزەكان����ی‪70‬ی یەكێتی نیش����تیمانی‬ ‫كوردستان داوای گواستنەوەیان كردوە‬ ‫بۆسەر یەكەی‪ 80‬ی پارتی دیموكراتی‬ ‫كوردس����تان‌و نوس����راوی فەرمیی����ان‬ ‫لەوەزارەت����ەوە بۆكراوە بۆ رەزامەندی‬ ‫دەربڕین بۆ گواستنەوەیان‪.‬‬ ‫بەپێ����ی زانیاریی����ەكان فەرماندەو‬ ‫ئەفس����ەرانی پارت����ی دیموكرات����ی‬ ‫كوردس����تان لەس����نوری پارێ����زگای‬ ‫كەركوك‌و خانەقین داوای گواستنەوەیان‬ ‫كردوە بۆس����ەر یەكەی ‪70‬ی یەكێتی‪،‬‬ ‫لەنێوانیاندا فەرماندەی لیواو پلەداری‬ ‫جیاواز هەی����ە‪ ،‬لەنێو ئەو لیس����تەی‬ ‫یەكێتی نیشتیمانی كوردستانیش كە‬ ‫داوای گواس����تنەوەیان كردوە بۆسەر‬ ‫فەرماندەیی پارت����ی فەرماندەی لیواو‬ ‫پلەداری جی����اوازی تێدایەو زۆربەیان‬ ‫ل����ەو فەرماندەییانەن ك����ە لەهەولێرو‬ ‫بادینانن‪ ،‬لەنێوانیاندا ئەفس����ەری بااڵ‬

‫هێزی پێشمەرگە‬ ‫هەیە كە لەیەكەی پاسەوانی كۆسرەت‬ ‫رەسول عەلی بون‪.‬‬ ‫بەپێ����ی نوس����راوێكی وەزارەت����ی‬ ‫پێش����مەرگە ك����ە دەگەڕێت����ەوە ب����ۆ‬ ‫ناوەڕاس����تی مانگ����ی‪12‬ی ‪2016‬‬ ‫نزیك����ەی‪ 400‬فەرمان����دەو ئەفس����ەرو‬ ‫پێشمەرگە داوای گواستنەوەیان كردوە‬ ‫لەفەرماندەییەكان‌و داوای رەزامەندی‬ ‫بۆ گواستنەوەیان دەكات لەوەزارەتی‬

‫پێشمەرگە‪.‬‬ ‫بەپێ����ی زانیاریی����ەكان ه����ۆكاری‬ ‫داوای گواس����تنەوەی ئەو فەرماندەو‬ ‫ئەفس����ەرانە لەهەردو فەرماندەیی بۆ‬ ‫خراپی بژێوی‌و ئیدارەدان دەگەڕێتەوە‪،‬‬ ‫خ����ۆ گواس����تنەوەی هەری����ەك ل����ەو‬ ‫ئەفسەرو فەرماندەییانە لەهەریەك لەو‬ ‫یەكانە مانای سەنگەرگواس����تنەوەی‬ ‫حزبی����ی دێت‪ ،‬بەوپێی����ەی یەكەی‪80‬‬

‫ریکالم‬

‫سەربەپارتی دیموكراتی كوردستانەو‬ ‫یەكەی‪ 70‬سەربەیەكێـتی نیشتیمانی‬ ‫كوردستانە‪.‬‬ ‫جەبار ی����اوەر‪ ،‬ئەمینداری گش����تی‬ ‫وەزارەتی پێش����مەرگە لەوبارەیەوە بە‬ ‫ئاوێنەی راگەیاند بەڵێ گواس����تنەوە‬ ‫هەی����ە لەنێ����وان ئ����ەو یەكان����ەداو‬ ‫نوس����راومان ب����ۆ دێت بەمەبەس����تی‬ ‫گواس����تنەوە لەیەك����ەی‪ 80‬ب����ۆ‪ 70‬و‬

‫بەپێچەوانەشەوە‪.‬‬ ‫هەرچەندە ئەو یەكەیەی هێزەكانی‬ ‫پێش����مەرگە بەدو یەكەی حزبی سەر‬ ‫بەپارت����ی دیموكرات����ی كوردس����تان‌و‬ ‫یەكێتی نیش����تمانی كوردستانن بەاڵم‬ ‫جەبار یاوەر پرۆس����ەی گواستنەوەی‬ ‫ئەو راژانەی لەنێوان ئەو دو یەكەیەدا‬ ‫بە"پرۆس����ەیەكی زۆر ئاسایی" ناوبرد‬ ‫وتیش����ی"چۆن گواس����تنەوەیەكی‬

‫كارگێ����ڕی ه����ەر ئەفس����ەرێك‌و هەر‬ ‫پلەدارێ����ك ئەكرێت بەهەمان ش����ێوە‬ ‫مامەڵە لەگەڵ ئەوانەدا ئەكەین"‪.‬‬ ‫بەاڵم ئەمینداری گش����تی وەزارەتی‬ ‫پێش����مەرگە ئامادە نەبو ناوو ژمارەی‬ ‫ئەوانەی ك����ە داوای گواس����تنەوەیان‬ ‫كردوە بۆ ئاوێنە بدركێنێ بەپاس����اوی‬ ‫ئەوەی كارە س����ەربازییەكەی ناچاری‬ ‫دەكات بۆ پاراستنی نهێنی‪.‬‬

‫عیادەی شەوانە رۆژی پسپۆڕیی ئاشتی‬ ‫دکتۆر شکار نەوزاد عومەر عەبابەیلێی‬ ‫پزیشکی پسپۆڕی نەخۆشییەکانی قوڕگ‌و لوت‌و گوێ ـ‬ ‫جوانکاری لوت ـ نەشتەرگەری جیوبەکانی لووت بەناظور‬ ‫دکتۆرا (بۆردی عێراقی) لەنەشتەرگەری قوڕگ‌و لوت‌و گوێ‬ ‫)‪M.B.Ch.B, F.I.B.M.S (ENT‬‬

‫تەنها‬ ‫هەزار‬

‫سلێمانی گەڕەکی ئاشتی ـ پشت شیرینی‬ ‫تابان تەنیشت باخچەی ساوایانی هەنگ‬ ‫‪ 0770771011‬‬ ‫‪0533292900‬‬

‫ریکالم‬ ‫ریکالم‬

‫هەنوکە‬

‫)‪ )562‬سێشه‌مم ‌ه ‪2017/1/24‬‬

‫‪5‬‬

‫"لێدوانه‌كه‌ ‌ی بارزان ‌ی هه‌مو ریسه‌كه‌ ‌ی كرده‌و‌ه به‌خوری‌"‬

‫له‌نێوان پێنج قۆڵی‌‌و به‌رفراواندا‪ ..‬كێشه‌كانی‌ كوردستان به‌كامیان چاره‌سه‌ر ده‌كرێت؟‬ ‫ئا‪ :‬شۆڕش محه‌مه‌د‬ ‫بارزانی‌ رایگه‌یاند "ئیدی‌ به‌شداری‌‬ ‫كۆبونه‌وه‌ی‌ پێنج قۆڵی‌ ناكه‌ن‌و هه‌وڵ بۆ‬ ‫ئه‌نجامدانی‌ كۆبونه‌وه‌ی‌ به‌رفراوان ده‌ده‌ن"‪،‬‬ ‫الیه‌نه‌ سه‌ره‌كییه‌كان ره‌خنه‌ له‌و لێدوانه‌ی‌‬ ‫بارزانی‌ ده‌گرن‌و حزبه‌ بچوكه‌كانیش‬ ‫پشتیوانی‌ خۆیان بۆ ئه‌و لێدوانه‌ ده‌رده‌بڕن‪.‬‬ ‫یه‌كگرتو‬ ‫ئه‌بوبه‌كر هه‌ڵه‌دنی‌ ئه‌ندامی‌ سه‌ركردایه‌ت ‌ی‬ ‫یه‌كگرتوی‌ ئیسالمی‌ كوردستان رایده‌گه‌یه‌نێت‬ ‫"ئ���ه‌م پێن���ج هێ���زه‌ پێكهێنه‌ری‌ پرۆس���ه‌ی‌‬ ‫سیاس���ی‌ هه‌رێمن‌و ده‌بێت هه‌ر رێككه‌وتنێك‬ ‫بكرێت له‌نێوان ئ���ه‌م هێزانه‌دا بێت‌و هه‌موان‬ ‫پابه‌ن���د بكرێ���ن به‌چونه‌ژێر به‌رپرس���یارێتی‌‬ ‫چاره‌س���ه‌ركردنی‌ كێشه‌ یاس���ایی‌‌و سیاسی‌‌و‬ ‫داراییه‌كانی‌ هه‌رێم"‪.‬‬ ‫هه‌ڵه‌دنی‌ واده‌بینێ‌ به‌په‌راوێزخس���تنی‌ هه‌ر‬ ‫هێزێكی‌ سیاسی‌ له‌و هێزانه‌ كێشه‌كانی‌ ئێستا‬ ‫وه‌كو خۆی‌ ده‌هێڵێته‌وه‌‪.‬‬ ‫له‌باره‌ی‌ كات‌و ساتی‌ لێدوانه‌كانی‌ بارزانی‌‌و‬ ‫ده‌نگ���ۆی‌ رێككه‌وتنی‌ نێوان یه‌كێتی‌‌و پارتی‌‪،‬‬ ‫هه‌ڵه‌دنی‌ وتی‌"خ���ۆی‌ ده‌بوایه‌ ئ���ه‌و لێدوانه‌‬ ‫نه‌درای���ه‌ چونك���ه‌ وه‌فدی‌ پارتی‌ س���ه‌ردانی‌‬ ‫هه‌مو حزبه‌كانی‌ كرد‌و بڕیار بو گه‌ڕی‌ دوه‌می‌‬ ‫س���ه‌ردانه‌كان ده‌س���تپێبكاته‌وه‌ ب���ه‌اڵم ئه‌م‬ ‫لێدوانانه‌ هه‌مو ریسه‌كه‌ی‌ كرده‌وه‌ به‌خوری‌"‪.‬‬ ‫وتیش���ی‌ "رێككه‌وتن���ی‌ یه‌كێت���ی‌‌و پارتی‌‬ ‫گێڕان���ه‌وه‌ی‌ كوردس���تانه‌ ب���ۆ ئه‌زمونێك���ی‌‬ ‫شكس���تخواردوی‌ فیفت���ی‌ به‌فیفت���ی‌ ك���ه‌‬ ‫له‌ڕاب���ردودا تاقیكراوه‌ته‌وه‌‌و هه‌ق���ه‌ ئه‌زمونه‌‬ ‫شكس���تخوارد‌وه‌كان جارێك���ی‌ ت���ر دوب���اره‌‬ ‫نه‌كه‌ینه‌وه‌"‪.‬‬ ‫س���ه‌باره‌ت به‌لێدوانه‌كان���ی‌ هێمن هه‌ورامی‌‬ ‫ئه‌ندامی‌ سه‌ركردایه‌تی‌ پارتی‌ كه‌ رایگه‌یاندبو‬ ‫كارئاسانییه‌كی‌ زیاتر بۆ حزبه‌كانی‌ تر ده‌كرێت‬ ‫به‌شداربن له‌رێككه‌وتنی‌ نێوان یه‌كێتی‌‌و پارتی‌‪،‬‬ ‫ئه‌بوبه‌ك���ر هه‌ڵه‌دنی‌ وتی‌ "ئ���ه‌وه‌ مانای‌ وایه‌‬ ‫كه‌ ته‌نها یه‌كێت���ی‌‌و پارتی‌ خۆیان به‌خاوه‌نی‌‬ ‫كوردس���تان ده‌زان���ن‌و فه‌رم���و له‌خه‌ڵكی‌ تر‬ ‫ده‌كه‌ن‌و به‌چاوی‌ پله‌ دو ته‌ماشای‌ هێزه‌كانی‌‬ ‫تر ده‌كه‌ن"‪.‬‬ ‫جه‌غتیش���ی‌ له‌سه‌ر ئه‌وه‌ كرده‌وه‌ كه‌ ئه‌وان‬ ‫هێزی‌ خاوه‌ن بڕیاریان ناوێت له‌كوردستاندا‌و‬ ‫هێزی‌ پاش���كۆی‌ سیاس���ه‌ته‌كانی‌ خۆیانیان‬

‫رێككه‌وتنی‌ یه‌كێتی‌‌و‬ ‫پارتی‌ گێڕانه‌وه‌ی‌‬ ‫كوردستانه‌ بۆ‬ ‫ئه‌زمونێكی‌‬ ‫شكستخواردوی‌‬ ‫فیفتی‌ به‌فیفتی‌‬ ‫كه‌ له‌ڕابردودا‬ ‫تاقیكراوه‌ته‌وه‌‌‬

‫بارزانی‬ ‫ده‌وێت‪ .‬نه‌ك هێزێك به‌شدار بێت له‌حوكمڕانی‌‬ ‫له‌هه‌رێمدا‪ ،‬ئه‌و وتی‌ "ئێمه‌ پێمانوایه‌ ئه‌م جۆر‌ه‬ ‫لێدوانانه‌ خزمه‌ت به‌پرۆس���ه‌ی‌ سیاسی‌ هه‌رێم‬ ‫ناكات‌و هه‌مومان خاوه‌نی‌ ئه‌م كوردس���تانه‌ین‬ ‫هه‌ر یه‌كه‌‌و به‌پێی‌ قورسایی‌ خۆمان"‪.‬‬ ‫س���ه‌باره‌ت به‌په‌راوێزخس���تنی‌ هه‌ندێ���ك‬ ‫الیه‌نی‌ سیاسی‌ له‌ئاكامی‌ رێككه‌وتنه‌ نوێكه‌ی‌‬ ‫یه‌كێت���ی‌‌و پارتی‌‪ ،‬هه‌ڵه‌دن���ی‌ وتی‌"له‌هه‌ندێك‬ ‫ل���ه‌و گفتوگۆیانه‌دا بۆنی‌ ئ���ه‌وه‌ی‌ لێده‌كرێت‬ ‫كه‌ هه‌ندێ���ك الیه‌نی‌ سیاس���ی‌ نه‌خرێنه‌ ناو‬ ‫پرۆسه‌كه‌وه‌"‪.‬‬ ‫وتیش���ی‌"ئێمه‌ وه‌ك���و یه‌كگرت���و له‌گ���ه‌ڵ‬ ‫دورخس���تنه‌وه‌ی‌ هی���چ هێزێكی‌ سیاس���یدا‬ ‫نی���ن‌و ل���ه‌و بڕوایه‌دای���ن كه‌ ئ���ه‌وه‌ خزمه‌ت‬ ‫به‌چاره‌سه‌ركردنی‌ كێشه‌كان ناكات"‪.‬‬ ‫ئه‌و جه‌غتیش���ی‌ له‌س���ه‌ر ئه‌وه‌ كرده‌وه‌ كه‌‬ ‫ناتوانرێت بزوتنه‌وه‌ی‌ گۆڕان په‌راوێز بخرێت‌و‬ ‫وتی‌"گۆڕان هێزی‌ دوه‌می‌ گۆڕه‌پانی‌ سیاس���ی‌‬ ‫كوردستانه‌‌و جه‌ماوه‌ری‌ خۆی‌ هه‌یه‌"‪.‬‬ ‫گۆڕان‬ ‫ئه‌ندام���ی‌ جڤاتی‌ نیش���تیمانی‌ بزوتنه‌وه‌ی‌‬

‫گ���ۆڕان‪ ،‬ئیس���ماعیل نامیق جه‌غت له‌س���ه‌ر‬ ‫ئه‌وه‌ ده‌كاته‌وه‌ ك���ه‌ بزوتنه‌وه‌ی‌ گۆڕان خۆ ‌ی‬ ‫له‌گ���ه‌ڵ كۆبونه‌وه‌ی‌ كات كوش���تن نییه‌‪ ،‬ئه‌و‬ ‫وتی‌ "ئێستاش باس له‌وه‌ ده‌كرێت كه‌ كه‌سێك‬ ‫باوه‌ڕی‌ به‌كۆبونه‌وه‌ی‌ پێنج قۆڵی‌ نییه‌‌و بڕوای‌‬ ‫به‌كۆبون���ه‌وه‌ی‌ تره‌‪ ،‬ئێمه‌ قه‌ناعه‌تمان به‌وه‌یه‌‬ ‫ك���ه‌ هه‌ر كێش���ه‌یه‌ك هه‌یه‌ باله‌ژێ���ر چه‌تری‌‬ ‫په‌رله‌ماندا چاره‌سه‌ری‌ بكه‌ین"‪.‬‬ ‫ئ���ه‌و ئاماژه‌ به‌وه‌ ده‌كات كه‌ هه‌ر الیه‌نێكی‌‬ ‫سیاس���یش كورس���ی‌ هه‌ی���ه‌ له‌په‌رله‌مان���دا‬ ‫به‌ئه‌ندازه‌ی‌ قه‌باره‌ی‌ خۆی‌ ده‌توانێت قس���ه‌ی‌‬ ‫هه‌بێت له‌چاره‌سه‌ركردنی‌ كێشه‌كاندا‪.‬‬ ‫ئه‌و نیه‌تێكی‌ باش‌و ج���ددی‌ له‌ئه‌نجامدانی‌‬ ‫كۆبون���ه‌وه‌كان ناخوێنێت���ه‌وه‌ به‌تایبه‌ت���ی‌‬ ‫له‌الیه‌ن���ی‌ پارتی‌ دیموكراتی‌ كوردس���تانه‌وه‌‌و‬ ‫ل���ه‌و بڕوایه‌دای���ه‌ كات ده‌كوژن‪ ،‬ئ���ه‌و وتی‌‬ ‫"كۆبونه‌وه‌كان���ی‌ تر به‌م ج���ۆره‌ به‌ڕێوه‌ بچن‬ ‫هیچی‌ لێ‌ سه‌وز نابێت"‪.‬‬ ‫وتیش���ی‌ "تائێس���تا نازانرێ���ت ك���ه‌ ئایا‬ ‫كۆبون���ه‌وه‌ی‌ به‌رف���راوان ئه‌نج���ام ده‌درێت‌و‬ ‫ئالیه‌ت‌و به‌رنامه‌ی‌ كۆبونه‌وه‌كه‌ چۆن ده‌بێت‌و‬ ‫ئه‌وانه‌ ته‌حه‌كوم به‌س���ه‌ر ئه‌وه‌وه‌ ده‌كه‌ن كه‌‬

‫بزوتن���ه‌وه‌ی‌ گۆڕان بڕیار ده‌دات كه‌ به‌ش���دار خزمه‌تگوزارییه‌كان���ه‌وه‌ داد‌و بێدادیه‌ت���ی له‌و‬ ‫دۆخه‌ خراپه‌دا تۆزێك له‌داخوازییه‌ حزبیه‌كانی‬ ‫بێت یان نا"‪.‬‬ ‫بێته‌ خ���واره‌وه‌ هاوكارێكی ب���اش ده‌بێت بۆ‬ ‫كردنه‌وه‌ی گرێكوێره‌كانی قه‌یرانی سیاس���ی‬ ‫زه‌حمه‌تكێشان‬ ‫ئه‌ندام���ی ئه‌نجومه‌ن���ی كارگێ���ڕی‌ حزبی‌ كوردستان"‪.‬‬ ‫زه‌حمه‌تكێشانی‌ كوردستان‪ ،‬هیوا سه‌ید سه‌لیم‬ ‫شیوعی‌‬ ‫له‌و بڕوایه‌دایه‌ گرنگ ده‌ره‌نجامی‌ كۆبونه‌وه‌كانه‌‬ ‫ئه‌ندامی‌ مه‌كته‌بی‌ سیاس���ی‌ حزبی‌ شیوعی‌‬ ‫نه‌ك ژماری‌ پارته‌ به‌ش���داربوه‌كان‪ ،‬ئه‌و وتی‌‬ ‫"گرنگ ئه‌وه‌ نی���ه‌ كۆبونه‌وه‌كان دوقۆڵی یان كوردس���تان‪ ،‬ئه‌ب���و كاروان پێش���نیاری‌‬ ‫پێنج قوڵی یان بیست قۆڵی ده‌بن‪ ،‬ئه‌وه‌ی كه‌ كۆبونه‌وه‌ی‌ به‌رفراوانی‌ پارته‌كان به‌پێشنیاری‌‬ ‫گرنگه‌ ئه‌وه‌یه‌ بزانین چی ده‌كه‌ن‌و ده‌ره‌نجامی خۆیان ده‌زانێت‌و رایده‌گه‌یه‌نێت "ئێمه‌ پێشتر‬ ‫پێش���نیاری‌ ئه‌وه‌مان كرد ك���ه‌ كۆبونه‌وه‌كان‬ ‫كۆبونه‌وه‌كان به‌ كوێ ده‌گات"‪.‬‬ ‫وتیش���ی‌ "هه‌م���و ش���ێوازێكی ئه‌نجامدانی به‌رفراوانتر بكرێت‌و له‌به‌شداری‌ چه‌ند حزبێكدا‬ ‫كۆبونه‌وه‌كان تاقیكرانه‌وه‌ تائێس���تا خه‌ڵكی كورت نه‌كرێته‌وه‌"‪.‬‬ ‫وتیش���ی‌ "له‌و بڕوایه‌داین ك���ه‌ كۆبونه‌وه‌ی‌‬ ‫كوردس���تان هی���چ هه‌واڵێكی دڵخۆش���كه‌ری‬ ‫نه‌بیس���توه‌‪ ،‬بائ���ه‌وان بس���ازێن‌و پش���ت پێنج قۆڵی‌ ئه‌نجام���ی‌ نابێت‌و كۆبونه‌وه‌كانی‌‬ ‫له‌ده‌س���كه‌وته‌ حزبیه‌كان بكه‌ن‌و كێشه‌كانی پێنج قۆڵی‌‌و ته‌نان���ه‌ت حكومه‌تی‌ ئیئتیالفی‌‬ ‫خه‌ڵك چاره‌س���ه‌ر بكه‌ن جاكۆبونه‌وه‌كان هه‌ر پێن���ج قۆڵ���ی‌ شكس���تی‌ هێناوه‌‌و به‌ش���ێكه‌‬ ‫چۆنێك ده‌بێت ئه‌وه‌یان به‌الی خه‌ڵك‌و الیه‌نه‌ له‌هۆكاری‌ گه‌یشتنی‌ هه‌رێمی‌ كوردستان به‌و‬ ‫قه‌یرانانه‌ی‌ ئه‌مڕۆ"‪.‬‬ ‫سیاسیه‌كانه‌وه‌ گرنگه‌"‪.‬‬ ‫جه‌غت له‌سه‌ر ئه‌وه‌ ده‌كاته‌وه‌ كه‌ بارودۆخی‌‬ ‫سه‌ید سه‌لیم جه‌غت له‌سه‌ر ئه‌وه‌ ده‌كاته‌وه‌‬ ‫كه‌ "خه‌ڵك برس���ی‌و بێكاره‌ به‌ده‌ست كه‌می كوردستان پێویس���تی‌ به‌گفتوگۆی‌ سه‌رجه‌م‬

‫الیه‌نه‌ سیاسیه‌كانه‌‌و وتی‌ "دۆخی‌ كوردستان‬ ‫پێویس���تی‌ به‌سازانێكی‌ گش���تگیره‌ كه‌ هه‌مو‬ ‫الیه‌نه‌كان به‌شداری‌ تیادا بكه‌ن"‪.‬‬ ‫وتیش���ی‌ "به‌دڵنیاییه‌وه‌ ئێم���ه‌ كۆبونه‌وه‌ی‌‬ ‫حزبه‌كان به‌گشتی‌ به‌باش ده‌زانین‌و پێشتریش‬ ‫تێبینی‌و ره‌خنه‌مان هه‌بوه‌ له‌باره‌ی‌ كۆبونه‌وه‌ی‌‬ ‫پێنج قۆڵی‌"‪.‬‬ ‫به‌ره‌ی‌ توركمان ‌ی‬ ‫ئه‌ندام���ی‌ مه‌كته‌ب���ی‌ سیاس���ی‌ ب���ه‌ره‌ی‌‬ ‫توركمان���ی‌‪ ،‬ئایدن مه‌عروف ل���ه‌و بڕوایه‌دایه‌‬ ‫ك���ه‌ كۆبونه‌وه‌ پێن���ج قۆڵی���ه‌كان له‌رابردودا‬ ‫س���ه‌ركه‌وتو نه‌بوه‌‌و كێش���ه‌كانی‌ زیاتر ئاڵۆز‬ ‫كردوه‌‌و وتی‌ "چاره‌س���ه‌ركردنی‌ كێش���ه‌كانی‌‬ ‫كوردس���تان تایبه‌ت نییه‌ ب���ه‌و پێنج الیه‌نه‌ی‌‬ ‫كوردس���تان‌و تایبه‌ت���ه‌ به‌هه‌م���و الیه‌ن���ه‌‬ ‫سیاسیه‌كان‌و پێكهاته‌كانی‌ كوردستانه‌وه‌"‪.‬‬ ‫جه‌غتیش��� ‌ی له‌س���ه‌ر ئ���ه‌وه‌ ك���رده‌وه‌ كه‌‬ ‫"كۆبون���ه‌وه‌ی‌ فراوان زیات���ر بابه‌ته‌كه‌ به‌ره‌و‬ ‫چاره‌سه‌ری‌ گونجاوتر ده‌بات"‪.‬‬ ‫مه‌ع���روف ل���ه‌و بڕوایه‌دای���ه‌ له‌ه���ه‌ر‬ ‫كۆبونه‌وه‌یه‌كی‌ به‌رفراواندا ده‌بێت‌و پێویس���ته‌‬ ‫هه‌ری���ه‌ك له‌پارتی‌‌و گ���ۆڕان‌و یه‌كێتی‌ تیایدا‬ ‫به‌شداربن‌و وتی‌ "ئه‌گه‌ر ئه‌و سێ‌ الیه‌نه‌ له‌ناو‬ ‫كۆبونه‌وه‌كه‌دا نه‌بن سه‌ركه‌وتو نابێت"‪.‬‬ ‫وتیشی‌ "ئه‌م س���ێ‌ الیه‌نه‌ پێگه‌‌و قه‌باره‌ی‌‬ ‫سیاس���یان له‌هه‌رێ���م گرنگ���ه‌‌و به‌ش���ێكن‬ ‫له‌كێشه‌كان"‪.‬‬ ‫له‌ب���اره‌ی‌ رێككه‌وتنی‌ یه‌كێت���ی‌‌و پارتیش‪،‬‬ ‫ئای���دن مه‌ع���روف وتی‌"پارت���ی‌‌و یه‌كێت���ی‌‬ ‫دو حزب���ی‌ ئه‌ساس���ین‌و دو حزب���ی‌ خاوه‌ن‬ ‫ده‌س���ه‌اڵتن له‌هه‌رێمی‌ كوردستان"‌و ئاماژه‌ی‌‬ ‫ب���ه‌وه‌دا كه‌"رێككه‌وتن���ی‌ نێ���وان یه‌كێت���ی‌‌و‬ ‫پارتی‌ چاره‌س���ه‌ری‌ كێشه‌كان ناكات‌و ده‌بێت‬ ‫رێككه‌وتن له‌نێوان هه‌ریه‌ك له‌پارتی‌‌و یه‌كێتی‌‌و‬ ‫گۆڕان ئه‌نجام بدرێت"‪.‬‬ ‫جه‌غتیش���ی‌ ل���ه‌وه‌ ك���رده‌وه‌ "ده‌بێ���ت‬ ‫رێككه‌وتنه‌كان له‌سه‌ر حسابی‌ په‌راوێزكردنی‌‬ ‫الیه‌نی‌ تر نه‌بێت"‪.‬‬ ‫ئه‌و به‌دوری‌ زانی‌ كه‌ بتوانرێت بزوتنه‌وه‌ی‌‬ ‫گۆڕان په‌راوێز بخرێت‌و وتی‌ "به‌بێ‌ بزوتنه‌وه‌ی‌‬ ‫گ���ۆڕان له‌وانه‌ی���ه‌ رێككه‌وت���ن بكرێت به‌اڵم‬ ‫له‌واقیعدا سه‌ركه‌وتن به‌ده‌ستناهێنێت"‪.‬‬

‫"گفتوگۆكان ‌ی ئاستانه‌‪ ،‬گفتوگۆ ‌ی نێوان دیكتاتۆرو چه‌ته‌كانه‌"‬

‫کۆنفڕانسی ئەستانە لەکازاخستان‬ ‫ئا‪ :‬نیاز محه‌مه‌د‬ ‫نوێنه‌ری‌ په‌یه‌ده‌ له‌سلێمانی‌ ره‌خنه‌‬ ‫له‌گفتوگۆكانی‌ ئاستانه‌ ده‌گرێت‌و ده‌ڵێت‬ ‫"كورد ئیدی لە رۆژئاوا ناتوانرێت لەبەرچاو‬ ‫نەگیرێت‪ ،‬لەبەرئەوەی لەڕوی سیاسییەوە‬ ‫لەنێو سوریادا بۆتە نمونەو لەسەر‬ ‫ئاستی شەڕی تیرۆریش خاوەن هێزێكی‬ ‫كاریگەرە"‪.‬‬ ‫دوێنێ ‪ ،1/23‬كۆبونەوەكانی ئاس����تانەی‬ ‫پایتەخت����ی كازاخس����تان بەمەبەس����تی‬ ‫چارەس����ەری پرسی س����وریا‪ ،‬بەئامادەبونی‬ ‫روس����یا‪ ،‬توركیاو ئێ����ران لەنێ����وان گروپە‬ ‫چەكدارەكان����ی ئۆپۆزس����یۆنی س����وریاو‬ ‫حكومەتی سوریا دەستی پێكرد‪.‬‬ ‫وەك كۆبونەوەكان����ی پێش����وتری جنێف‪،‬‬ ‫ل����ەم كۆبونەوان����ەی ئاستانەش����دا هێ����زی‬ ‫س����ەرەكی ك����ورد لەس����وریا ك����ە پەیەدەو‬ ‫یەپەگە نوێنەرایەتی دەكەن بانگهێشتی ئەو‬ ‫كۆبونەوانە نەكراون‪.‬‬

‫لەیەك����ەم رۆژی گفتوگۆكان����دا ش����ەڕو‬ ‫دەمەقاڵ����ێ لەنێوان هەردوالدا دروس����ت بو‪.‬‬ ‫ش����اندی حكومەتی سوریا ئاگربەستی كاتی‬ ‫دەویست‌و شاندی ئۆپۆزسیۆنیش ئاگربەستی‬ ‫درێژخایەن‌و كۆتایی شەڕ‪.‬‬ ‫نوێنەرانی حكومەتی س����وریا‪ ،‬هێزەكانی‬ ‫ئۆپۆزس����یۆنیان بەوە تۆمەتب����ار دەكرد كە‬ ‫لەگفتوگۆكان����دا پش����تیوانیان لەتاوانەكانی‬ ‫جەنگ كە لەالیەن گروپە تیرۆریستییەكانەوە‬ ‫ئەنجام����دراون ك����ردوە و نوێنەران����ی‬ ‫ئۆپۆزس����یۆنیش باسیان لەوەكردوە كە هیچ‬ ‫جیاوازیی����ەك لەنێوان داعش‌و ئەو گروپانەدا‬ ‫نییە كە ئێران پاڵپش����تیان دەكات‌و سوریا‬ ‫بەرگرییان لێدەكات‪.‬‬ ‫غەریب حەس����ۆ‪ ،‬نوێنەری پارتی یەكێتی‬ ‫دیموكرات (پەیەدە) لە سلێمانی بەئاوێنەی‬ ‫وت ك����ە كۆبونەوەی ئاس����تانە نوێنەرایەتی‬ ‫تەواوی پێكهاتەكانی سوریا ناكات‪ ،‬ئەوانەی‬ ‫بەشداری ئەو كۆبونەوانەیان كردوە لەالیەك‬ ‫ئەوانەن كە توركیا پاڵپشتیانەو "نوێنەرایەتی‬ ‫زیهنیەتێكی چەتەئاسا" دەكەن‌و لەالیەكی تر‬

‫رژێمی سوریایە كە روسیا پشتیوانی دەكات‌و‬ ‫نوێنەرایەت����ی "زیهنییەتێك����ی دیكتاتۆری"‬ ‫دەكات كە هەردو ال رازی نین بە بەش����داری‬ ‫كوردو ئەوانە شەش س����اڵە شەڕی كوردان‬ ‫دەكەن‌و هەر بەتەنیا داعش ش����ەڕی كوردی‬ ‫نەكردوە‪.‬‬ ‫نوێن����ەری پەیەدە لەس����لێمانی پێی وایە‬ ‫ئەو گفتوگۆیانە لەنێوان روس����یاو توركیادا‬ ‫بەئامانج����ی دروس����تكردنی زەمینەیەكە بۆ‬ ‫بازاڕێكی سیاسی كە سەرلەنوێ الیەنەكان‌و‬ ‫جوگرافیاكانی س����وریا بەپێی بەرژەوەندیان‬ ‫دابەشبكەنەوە‪.‬‬ ‫غەریب حەس����ۆ دەڵێت"روس����یاو توركیا‬ ‫رێككەوتون لەالیەكەوە رژێم بەهێز ببێتەوەو‬ ‫ناوچەكانی وەك حەڵەب‌و چەند ناوچەیەكی‬ ‫تری رادەس����تبكەنەوە لەالیەكی تریش����ەوە‬ ‫توركیا بێتە ناو خاكی س����وریاو رۆژئاواوەو‬ ‫داگیركردنێك����ی ن����وێ بكات‪ ،‬لەس����ەر ئەم‬ ‫بنەمایە كۆبونەوەی ئاس����تانە راگەیەنراوە‪،‬‬ ‫لەبەرئ����ەوە ناكرێ����ت هیوایەك لەس����ەر ئەو‬ ‫گفتوگۆیانە هەڵبچنرێت"‪.‬‬

‫پێش����ی وایە ئەگ����ەر ئەنجامێكیش����ی لێ‬ ‫بكەوێتە ئەنجامێكی سلبی دەبێت‪.‬‬ ‫پێشبینیشی كرد كە پاش ئەو گفتوگۆیانەی‬ ‫ئاستانە شەڕ لەسوریا گەورەتر ببێت لەبری‬ ‫بەردەوام����ی ئاگربەس����ت چونك����ە بەبڕوای‬ ‫ئەو‪ ،‬ئەو پرس����ە بۆ روسیاو توركیا بەتەنیا‬ ‫ناچێتە سەرو ئەگەری گۆڕانكاری لەهاوكێشە‬ ‫سیاسیەكانیشدا بەدور نازانێت لەبەرئەوەی‬ ‫ئەمری����كاو دەوڵەتانی تریش لەحس����ابەكەدا‬ ‫هەن كە دژی داعش شەڕ دەكەن‌و دەشڵێت‬ ‫"لەم پرسەدا بەتەنیا توركیاو روسیا ناتوانن‬ ‫لەس����ەر جوگرافیایەك����ی بچوك����ی س����وریا‬ ‫رێكبكەون"‪ .‬بۆیە ئەو سیاس����ەتەی توركیاو‬ ‫روس����یا بەسیاس����ەتێكی كات����ی‌و قۆناغی‬ ‫ناودەبات‪.‬‬ ‫غەری����ب حەس����ۆ جەخت دەكات����ەوە كە‬ ‫تەنی����ا چارەس����ەر ئەوەیە كوردی����ش لەنێو‬ ‫گفتوگۆكاندا هەبێت‌و سیستمی دیموكراسی‬ ‫لەالیەن هەموانەوە قبوڵ بكرێت‪.‬‬ ‫لەب����ارەی ئ����ەو الی����ەن‌و كەس����ایەتییە‬ ‫كوردیانەی لەكۆبونەوەی ئاستانە بەشداریان‬

‫كردوە ناوب����راو وتی ئەوانە وەك میكیاژێكن‬ ‫بۆ پرس����ەكەو نوێنەرایەت����ی ئیرادەی گەلی‬ ‫كورد ناكەن‪.‬‬ ‫دەشڵێت"هەر بڕیارێك لەئاستانە دەربچێت‬ ‫گەلی كورد لەناوچەكانی ژێردەس����تی خۆی‬ ‫قبوڵی ناكات"‪.‬‬ ‫غەریب حەس����ۆ پێش����ی وایە كورد ئیدی‬ ‫لەڕۆژئ����اوا ناتوانرێ����ت لەبەرچاونەگیرێ����ت‬ ‫لەبەرئەوەی لەڕوی سیاسییەوە لەنێو سوریادا‬ ‫بۆتە نمونەو لەسەر ئاستی شەڕی تیرۆریش‬ ‫خاوەن هێزێكی كاریگەرەو دەشڵێت"لەسەر‬ ‫ئاس����تی ئەوروپاو دیپلۆماسیەتێكی كوردی‬ ‫باش بەڕێوە دەبەن‌و لەئێس����تادا ش����اندێكی‬ ‫خۆبەڕێوەب����ەری دیموكراتی لەئەمریكایە بۆ‬ ‫گفتوگۆو دانوس����تان‌و پەیوەندی‪ ،‬رەنگە بەم‬ ‫نزیكانە نوێنەرایەتی خۆس����ەری دیموكراتی‬ ‫لەئەمریكا بكرێتەوە"‪ ،‬كە ئەمەش بەجۆرێك‬ ‫لەدانپێدانانی دەوڵەتانی خۆرئاوا بەپرس����ی‬ ‫ك����ورد لەس����وریا ناودەب����ات‌و پێش����ی وایە‬ ‫لەدواج����اردا لەگفتوگۆی جنێڤ����ی داهاتودا‬ ‫بەشداریان پێدەكرێت‪.‬‬

‫تەنیا چارەسەر‬ ‫ئەوەیە كوردیش‬ ‫لەنێو گفتوگۆكاندا‬ ‫هەبێت‌و سیستمی‬ ‫دیموكراسی لەالیەن‬ ‫هەموانەوە قبوڵ‬ ‫بكرێت‬

‫‪4‬‬

‫هەنوکە‬

‫)‪ )562‬سێشه‌مم ‌ه ‪2017/1/24‬‬

‫یه‌كێتی‌و پارتی‪ ،‬له‌هاوپه‌یمانییەوە بۆ برابه‌شی له‌ده‌سه‌اڵت‬ ‫ئا‪ :‬وریا حسێن‬ ‫نزیكبونه‌وه‌ی یه‌كێتی نیشتمانی‬ ‫كوردستان له‌گه‌ڵ پارتی دیموكراتی‬ ‫كوردستان مه‌ترسی ئه‌وه‌ی الی به‌شێك‬ ‫له‌كادره‌كانی ئه‌و حزبه‌ هێناوه‌ته‌ ئاراوه‌‬ ‫ئه‌م رێكه‌وتنه‌ كێشه‌ی جه‌ماوه‌ری بۆ‬ ‫یه‌كێتی دورستبكات‌و بیخاته‌ كێشه‌یه‌كی‬ ‫هاوشێوه‌ی هه‌ڵبژاردنی رابردو‪ ،‬ئه‌ندامێكی‬ ‫سه‌ركردایه‌تی یه‌كێتیش ده‌ڵێت "ئاگاداری‬ ‫ورده‌كاری كۆبونه‌وه‌كان نین"‪.‬‬ ‫ئاسۆ عەلی سیاسه‌تمه‌دارو ئه‌ندامی پێشوی‬ ‫سه‌ركردایه‌تی یه‌كێتی نیشتمانی كوردستان‬ ‫هۆشداری ئه‌وه‌ده‌دات نزیكوبونه‌وه‌ی یه‌كێتی‬ ‫مه‌ترسی له‌سه‌ر ئه‌و حزبه‌ هه‌یه‌و باوه‌ڕی وایه‌‬ ‫پارتی ئەو یارییه‌ی پێش���وتر له‌گه‌ڵ گۆڕان‌و‬ ‫الیه‌نه‌ ئیسالمیه‌كان كردویه‌تی ئێستا له‌گه‌ڵ‬ ‫یه‌كێتی ده‌یكات‪ ،‬ده‌ڵێت "یه‌كێتی ئه‌گه‌ر ئه‌و‬ ‫وه‌همه‌ی الدروس���تبوبێت كه‌ پارتی به‌هۆی‬ ‫گۆشه‌گیركه‌وتن‌و الوازییه‌وه‌ په‌نای بۆ یه‌كێتی‬ ‫ب���ردوه‌ ده‌توانێت په‌نجا به‌په‌نجاكه‌ی جاران‬ ‫زیندوبكاته‌وه‌ ئه‌وه‌ وه‌همێكی به‌دینه‌هاتوه‌"‪.‬‬ ‫به‌پێی زانیاریه‌كانی ئاوێنه‌ تاكۆتایی ئه‌م‬ ‫هه‌فته‌یه‌ بڕیاره‌ كۆبونه‌وه‌ی نێوان یه‌كێتی‌و‬ ‫پارت���ی ئه‌نجامبدرێت‪ ،‬یه‌كێت���ی به‌پڕۆژه‌وه‌‬ ‫به‌شداری كۆبونه‌وه‌كه‌ ده‌كات كه‌ له‌كۆمه‌ڵێك‬ ‫پاكێج���ی س���ه‌ره‌كی پێكهات���و‌ه له‌وانه‌ش‬ ‫(دروستكردنی هاوسه‌نگی ده‌سه‌اڵت له‌نێوان‬ ‫یه‌كێتی‌و پارتی‪ ،‬ئیداره‌دانی مه‌له‌فی نه‌وت‌و‬ ‫دارایی‪ ،‬ئی���داره‌ی په‌یوه‌ندیه‌كانی ده‌ره‌وه‌‪،‬‬ ‫چاره‌سه‌كردنی كێشه‌ی سه‌رۆكایه‌تی هه‌رێم‌و‬ ‫په‌رله‌مان)‪.‬‬ ‫ئاس���ۆ عەلی باوه‌ڕی وای���ه‌ پارتی هه‌مو‬ ‫س���ه‌رەداوه‌كان له‌ده‌س���ت خۆیه‌تی پێشتر‬ ‫به‌جۆرێ���ك له‌ج���ۆره‌كان كاڵوی له‌س���ه‌ر‬ ‫الیه‌نه‌كان���ی ت���ر ناوه‌و ئێس���تاش س���ه‌ری‬ ‫یه‌كێتی ئاماده‌یه‌ بۆ كاڵو له‌س���ه‌رنان‪ ،‬وتی‬ ‫"یه‌كێت���ی له‌ناوخ���ۆدا دۆخێكی ش���ێواوی‬ ‫هه‌ی���ه به‌رچاوڕونییان كه‌م���ه‌و كێبه‌ركێیانه‌‬ ‫ب���ۆ رازیكردنی الیه‌نه‌كانی ت���ر‪ ،‬وه‌كو تاكه‬ ‫تاكه‌ش ئه‌گه‌ری هه‌یه‌ كه‌سانێك هه‌بن له‌ناو‬ ‫یه‌كێت���ی كه‌ینوبه‌ینی كه‌س���یی تایبه‌تییان‬ ‫له‌گ���ه‌ڵ پارت���ی هه‌بێت ئ���ه‌وه‌ش واده‌كات‬ ‫یه‌كێتی به‌پێگه‌یه‌ك���ی به‌هێزه‌وه‌ نه‌چنه‌ ناو‬ ‫ئه‌م دانوستانانه‌وه‌"‪.‬‬ ‫به‌گوێره‌ی وته‌ی به‌رپرسانی یه‌كێتی بێت‪،‬‬ ‫له‌ناوخۆی یه‌كێت���ی رایه‌كی كۆك‌و یه‌كگرتو‬ ‫نیه‌ له‌س���ه‌ر ئه‌م پرس���ه‌‪ ،‬ته‌نانه‌ت به‌شێك‬ ‫له‌س���ه‌ركرده‌كانی یه‌كێتی ئام���اژه‌ بۆئه‌وه‬ ‫‌ده‌كه‌ن كه‌ تائێستا ئاگاداری ورده‌كارییه‌كان‬ ‫نین‪.‬‬ ‫ب���ه‌رزان ئه‌حم���ه‌د ك���ورده‌ ئه‌ندام���ی‬ ‫س���ه‌ركردایه‌تی یه‌كێتی نیش���تمانی له‌باڵی‬ ‫ناوه‌ن���دی بڕی���اری یه‌كێت���ی ئام���اژه‌ ب���ۆ‬ ‫ئه‌وه‌ده‌كات ئه‌وان ئاگایان له‌م پرس���ه‌ نیه‌و‬

‫چەند پێشمەرگەیەک بیرە نەوتێک دەپارێزن‬ ‫خه‌ڵك‪ ،‬چونكه‌ ئێمه‌ ده‌مانه‌وێت به‌ڕاس���تی‬ ‫ش���ه‌ریكی حكومه‌تبین نه‌ك به‌ن���او‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫نامانه‌وێت په‌نجا به‌په‌نجا دروستبكه‌ین"‪.‬‬ ‫ئه‌و س���ه‌ركرده‌یه‌ی یه‌كێتی نیش���تمانی‬ ‫كوردستان ئاماژه‌ بۆ ئه‌وه‌ده‌كات ژیانی خه‌ڵك‬ ‫پێشتر وه‌كو ئێسته‌ خراپ نه‌بوه‌ به‌جۆرێك‬ ‫ب���ه‌ره‌و‌ تاوان���كاری ده‌ڕوات‪ ،‬ده‌مانه‌وێ���ت‬ ‫چاره‌س���ه‌ری ئ���ه‌م كێش���انه‌ بكه‌ین‪ ،‬وتی‬ ‫"له‌پرسی دو ساڵه‌كه‌ی بارزانی قوربانیماندا‬ ‫بۆ ئه‌وه‌ی ئه‌م دۆخه‌ دروستنه‌بێت‪ ،‬ئێسته‌ش‬ ‫ئه‌گ���ه‌ر ئه‌م رێكکه‌وتن���ه‌ له‌خزمه‌تی خه‌ڵك‬ ‫مه‌ڵبه‌ندی ش���اره‌زوری یه‌كێتی نیش���تمانی بێت ئاماده‌ین قوربانی بده‌ین"‪.‬‬ ‫باسنه‌كراوه‌"‪.‬‬ ‫ه���اوكات رێب���از بێرکۆت���ی‪ ،‬س���ەرۆکی‬ ‫سه‌رباری بونی ده‌نگێكی نیگه‌ران له‌باره‌ی كوردس���تان ئه‌وه‌ی بۆ ئاوێن���ه‌ رونكرده‌وه‌‬ ‫رێكکه‌وتنی یه‌كێت���ی‌و پارتی له‌ناو یه‌كێتی (یه‌كێت���ی‌و پارت���ی دورنه‌كه‌وتونه‌ت���ه‌وه‌ فراکسیۆنی یەکێتی لەئەنجومەنی پارێزگای‬ ‫نیشتمانی‪ ،‬به‌ش���ێك له‌كادیره‌كانی یه‌كێتی تانزیكبنه‌وه‌ راسته‌ كێشه‌ هه‌بوه‌ به‌اڵم ئێمه‌ هەولێ���رو كادری بااڵی ئ���ه‌و حزبه‌ له‌باره‌ی‬ ‫كوردستان جه‌خت له‌س���ه‌ر ئه‌وه‌ده‌كه‌نه‌وه‌ نه‌یار نه‌بوین‪ ،‬وتی "یه‌كێتی بۆ چاره‌سه‌ری ئه‌و پرس���ه‌وه‌ جه‌خت له‌سه‌ر هه‌مان قسه‌ی‬ ‫ئ���ه‌م رێكکه‌وتنه‌ ئه‌گ���ه‌ر به‌قازانجی خه‌ڵك كێشه‌ی خه‌ڵك دروس���تبوه‌و ناوه‌ڕۆكی ئه‌و ئه‌حم���ه‌د قه‌ده‌فه‌ری ده‌كات���ه‌وه‌‪ ،‬كه ئه‌گه‌ر‬ ‫پاكێجه‌ی ئاماده‌مانكردوه‌ بریتیه‌ له‌شه‌راكه‌تی یه‌كێت���ی‌و پارت���ی رێكبک��� ‌هو‌ن‌و تێڕوانینی‬ ‫بێت بۆ یه‌كێتیش باشه‌‪.‬‬ ‫ئه‌حم���ه‌د قه‌ده‌فه‌ری جێگری به‌رپرس���ی راس���ته‌قینه‌و چاره‌س���ه‌ری كێش���ه‌ی قوتی هاوبه‌شیان هه‌بێت‌و ئه‌وله‌ویه‌تی كاره‌كانیان‬

‫یه‌كێتی ئه‌گه‌ر ئه‌و وه‌همه‌ی الدروستبوبێت كه‌ پارتی به‌هۆی‬ ‫گۆشه‌گیركه‌وتن‌و الوازییه‌وه‌ په‌نای بۆ یه‌كێتی بردوه‌ ده‌توانێت په‌نجا‬ ‫به‌په‌نجاكه‌ی جاران زیندوبكاته‌وه‌ ئه‌وه‌ وه‌همێكی به‌دینه‌هاتوه‬ ‫وه‌فدێك سه‌ردانی پارتی كردوه‌و دانیشتنێك‬ ‫رویداوه‌ زیاتر نزیكبونه‌وه‌ نه‌بوه‌‪ ،‬وتیش���ی‬ ‫"م���ن وه‌كو خۆم هیچ ئاگایه‌كم له‌م پرس���ه‌‬ ‫نیه‌"‪.‬‬ ‫ئه‌ندامه‌ك���ه‌ی س���ه‌ركردایه‌تی یه‌كێت���ی‬ ‫له‌باره‌ی كۆبونه‌وه‌ی سه‌ركردایه‌تی یه‌كێتی‬ ‫له‌س���ه‌ر ئه‌م پرس���ه‌و ڕای ئ���ه‌وان ئه‌وه‌ی‬ ‫به‌ئاوێن���ه‌ وت "نه‌خێر هێش���تا ئه‌م پرس���ه‌‬

‫ژیانی خه‌ڵك بێت كارێكی باش���ه‌‪ ،‬وتی "من‬ ‫هیچ زیانێك نابین���م له‌ڕێكکه‌وتنی یه‌كێتی‌و‬ ‫پارتی"‪.‬‬ ‫بیركۆت���ی رای وانیه‌ ك���ه‌ پارتی بیه‌وێت‬ ‫یه‌كێت���ی تێك���ه‌اڵوی هاوكێش���ه‌كانی خۆی‬ ‫بكات‪ ،‬وتی "ئه‌وانه‌ی ئێس���تا هاش‌و هوش‬ ‫له‌سه‌ر یه‌كێتی ده‌كه‌ن له‌باره‌ی رێكکه‌وتنی‬ ‫له‌گه‌ڵ پارتی‪ ،‬هه‌مان ئه‌و كه‌س���انه‌بون كه‌‬ ‫ده‌یانوت بایه‌كێتی به‌ته‌نها دابه‌زێت ئه‌وه‌ش‬ ‫ئه‌نجامه‌كه‌ی بو"‪.‬‬ ‫نزیكبونه‌وه‌ی یه‌كێت���ی له‌پارتی‪ ،‬یه‌كێتی‬ ‫ده‌خاته‌ ب���ه‌رده‌م ئه‌گه‌ری مه‌ترس���یه‌ك كه‌‬ ‫پێشتر روبه‌ڕوی بوه‌وەو‌ كردیه‌ هێزی سێهه‌م‬ ‫له‌كوردس���تان‪ ،‬بۆیه‌ ه���ه‌روه‌ك كادیره‌كانی‬ ‫باس���ی ده‌كه‌ن ئێس���تاش ئه‌و مه‌ترس���یه‌‬ ‫ئاماده‌یه‌‪ ،‬هه‌روه‌كو بیرۆكۆتیش باس���یكرد‬ ‫پێچه‌واكه‌شی راسته‌و ده‌كرێت "یه‌كێتی به‌م‬ ‫په‌یمانه‌ی له‌گه‌ڵ پارتی ده‌یبه‌ستێت ببێته‌وه‌‬ ‫بەخاوه‌نی گۆڕه‌پانه‌كه‌"‪.‬‬

‫فرۆشتنی غاز چ رۆڵێک دەبینێت لەرێککەوتنی بارتی‌و یەکێتیدا؟‬ ‫ئا‪ :‬گۆران لوقمان‬ ‫یه‌كێتی‌‌و پارتی‌ له‌كۆبونه‌وه‌‬ ‫دوقۆڵیه‌كانیان كه‌ وه‌ك خۆیان‬ ‫ده‌ڵێن بۆ كاراكردنه‌وه‌ی‌ سه‌رۆكایه‌تی‬ ‫په‌رله‌مان‌و رێككه‌وتنه‌وه‌ی‌ دوباره‌ی‌‬ ‫الیه‌نه‌كانه‌ بۆ داڕشتنه‌وه‌ی‌ هه‌یكه‌لی‌‬ ‫حوكمڕانی‌ له‌كوردستان‪ ،‬به‌پێی‬ ‫زانیارییه‌كانی‌ ئاوێنه‌ پرسی‌‬ ‫ئیداره‌كردنی‌ غازو مامه‌ڵه‌ پێوه‌كردنی‌‬ ‫له‌الیه‌ن ئه‌و دوهێزه‌وه‌ له‌بنه‌ماكانی‌‬ ‫رێككه‌وتنی‌ نێوانیان ده‌بێت‪.‬‬ ‫دڵشاد ش����ه‌عبان جێگری‌ سه‌رۆكی‌‬ ‫لیژنه‌ی‌ پیشه‌س����ازی‌‌و وزه‌و سه‌رچاو‌ه‬ ‫سروش����تیه‌كان‌و ئه‌ندامی‌ په‌رله‌مانی‌‬ ‫كوردس����تان له‌فراكس����یۆنی‌ پارت����ی‌‬ ‫له‌ب����اره‌ی‌ رێكه‌وتن����ه‌وه‌ی‌ دوب����اره‌ی‌‬ ‫یه‌كێتی‌‌و پارت����ی‌ به‌ئاوێنه‌ی‌ راگه‌یاند‬ ‫"غاز له‌سنوری‌ سلێمانی‌‌و چه‌مچه‌ماڵ‬ ‫زۆره‌ ئه‌گه‌ر یه‌كێتی‌‌و پارتی‌ رێككه‌ون‬ ‫ده‌توان����ن پێكه‌وه‌ ئی����داره‌ی‌ غازه‌كه‌‬ ‫بده‌ن‌و هاواڵتانیش راازی‌ بكه‌ن له‌سه‌ر‬ ‫چۆنیه‌تی‌ هه‌نارده‌كردنی‌"‪.‬‬ ‫به‌پێی‌ هه‌ندێك دات����ا‪ %80‬یه‌ده‌گی‌‬ ‫غازی‌ هه‌رێمی‌ كوردس����تان له‌سنوری‌‬ ‫پارێ����زگای‌ س����لێمانی‌‌و ئی����داره‌ی‌‬ ‫گه‌رمیاندای����ه‌‪ ،‬چه‌مچه‌ماڵیش به‌هۆی‌‬ ‫كێڵگه‌ی‌ غازی‌ كۆرم����ۆره‌وه‌ زۆرترین‬ ‫بڕی‌ ئه‌و یه‌ده‌گه‌ی‌ تێدایه‌‪.‬‬ ‫به‌وته‌ی‌ ئه‌و ئه‌ندام����ه‌ی‌ په‌رله‌مانی‌‬ ‫كوردس����تان "رێككه‌وتن����ی‌ سیاس����ی‌‬

‫یه‌كێتی‌‌و پارت����ی‌ یه‌كێكیان ره‌نگه‌ بۆ‬ ‫ناردن����ه‌ ده‌ره‌وه‌ی‌ غاز بێت"‪ ،‬جه‌غتی‬ ‫له‌وه‌ كرده‌وه‌ "ئه‌و دو حزبه‌ پێكه‌وه‌بن‬ ‫ره‌نگه‌ بتوانن بازاڕی‌ جیهانی‌ رابكێشنه‌‬ ‫ناو هه‌رێ����م‌و پاره‌ی‌ خۆی����ان بهێننه‌‬ ‫كوردستانه‌وه‌"‪.‬‬ ‫له‌باره‌ی‌ ئه‌گه‌ره‌كان����ی‌ رێككه‌وتنی‌‬ ‫یه‌كێتی‌‌و پارتی‌ له‌سه‌ر هه‌نارده‌ی‌ غازی‌‬ ‫سنوری‌ پارێزگای‌ سلێمانی‌‪ ،‬غالب محمد‬ ‫س����ه‌رۆكی‌ لیژنه‌ی‌ پیشه‌سازی‌‌و وزه‌‌و‬ ‫سه‌رچاوه‌ سروشتیه‌كان له‌ئه‌نجومه‌نی‌‬ ‫پارێزگای‌ سلێمانی‌ به‌ئاوێنه‌ی‌ راگه‌یاند‬ ‫"هه‌مو رێككه‌وتنێكی‌ سیاسیی‌ ده‌بێت‬ ‫په‌یوه‌ن����دی‌ به‌حزب����ه‌كان خۆیان����ه‌وه‌‬ ‫هه‌بێت نه‌ك له‌س����ه‌ر موڵ����ك‌و ماڵی‌‬ ‫خه‌ڵ����ك چونكه‌ نه‌وت‌و غ����از موڵكی‌‬ ‫حزبه‌كان نیه‌"‪.‬‬ ‫به‌پێی یاسای‌ ژماره‌ ‪ 22‬ساڵی‌ ‪2007‬‬ ‫كه‌ له‌په‌رله‌مانی‌ كوردستان ده‌رچوه‌‪،‬‬ ‫تێدا ئاماژه‌ به‌وه‌ك����راوه‌ نه‌وت‌و غازی‌‬ ‫هه‌رێم����ی‌ كوردس����تان موڵكی‌ هه‌مو‬ ‫هاواڵتیه‌كه‌‪ .‬ئه‌و هه‌نگاوه‌ له‌كاتێكدایه‌‬ ‫حكومه‌تی‌ هه‌رێمی‌ كوردستان روبه‌ڕوی‌‬ ‫ره‌خن����ه‌ی‌ زۆری‌ په‌رله‌مانت����اران‌و‬ ‫ئه‌كادیمیه‌كان بوه‌ته‌وه‌ كه‌ ش����ه‌فاف‬ ‫نیه‌ له‌پرسی‌ نه‌وت دا‪.‬‬ ‫غالب محم����د رایده‌گه‌یه‌نێت "ئێمه‌‬ ‫ئاگاداری‌ داهات‌و س����ه‌روه‌ت‌و سامانی‌‬ ‫س����لێمانی‌ نین"‪ .‬وتیشی‌ "به‌نوسراو‬ ‫داوای‌ دروس����تكردنی‌ لیژنه‌یه‌كم����ان‬ ‫كردوه‌ ب����ۆ ئه‌وه‌ی‌ به‌دواداچون بكه‌ین‬ ‫بۆ داهاتی‌ س����امانه‌ سروش����تیه‌كانی‌‬

‫س����نوره‌كه‌‪ ،‬به‌اڵم یه‌كێتی‌ نیشتمانی‌‬ ‫كوردستان نایه‌وێت هیچ داهاتێك له‌م‬ ‫پارێزگایه‌ ئاشكرا بێت"‪.‬‬ ‫فه‌ری����د ئه‌سه‌س����ه‌رد ئه‌ندام����ی‌‬ ‫س����ه‌ركردایه‌تی‌ یه‌كێتی‌ نیش����تمانی‌‬ ‫كوردس����تان له‌وباره‌یه‌وه‌ وتی‌ "ناتوانم‬ ‫له‌س����ه‌ر وه‌ها بابه‌تێ����ك بڵێم له‌نێوان‬ ‫یه‌كێت����ی‌‌و پارتی‌ قس����ه‌ له‌وباره‌یه‌وه‌‬ ‫كراوه‌ یان نا"‪.‬‬ ‫به‌اڵم به‌وت����ه‌ی‌ ناوبراو "تائێس����تا‬ ‫رێككه‌وت����ن له‌س����ه‌ر مه‌س����ه‌له‌ی‌ غاز‬ ‫نه‌كراوه‌"‪.‬‬ ‫وه‌زاره‌تی‌ سامانه‌ سروشتیه‌كان زیاتر‬ ‫له‌ ‪ 11‬ساڵه‌ دامه‌زراوه‌‪ ،‬له‌وكاته‌وه‌ الی‌‬ ‫پارت����ی‌ دیموكراتی‌ كوردس����تان بوه‌و‬ ‫ئاش����تی‌ هه‌ورامی‌ وه‌زی����ری‌ بوه‌‪ .‬ئه‌و‬ ‫وه‌زاره‌ته‌ به‌پێی پێشبینیه‌كانی‌ له‌گه‌ڵ‬ ‫كۆمپانیاكان����ی‌ ده‌رهێنانی‌ نه‌وت‌و غاز‬ ‫ده‌بو تاس����اڵی‌‪ 2020‬رۆژان����ه‌‪ 20‬ملیار‬ ‫مه‌تر س����ێجا غازی‌ هه‌ن����ارده‌ بكردایه‌‬ ‫له‌ڕێگای‌ كۆمپانی����ای‌ داناغازه‌وه‌ له‌و‬ ‫كێڵگان����ه‌ی‌ كۆمپانیاكه‌ به‌رهه‌مهێنانی‌‬ ‫تی����ادا ده‌كات له‌س����نوری‌ ئی����داره‌ی‌‬ ‫س����لێمانیدا‪ .‬به‌اڵم له‌ئێس����تادا رۆژانه‌‬ ‫نزیك����ه‌ی‌ ی����ه‌ك ملیار مه‌تر س����ێجا‬ ‫غاز به‌رهه‌مده‌هێنرێ����ت‌و وه‌زاره‌ت بۆ‬ ‫وێس����تگه‌كانی‌ به‌رهه‌مهێنان����ی‌ كاره‌با‬ ‫به‌درێژای����ی‌ نزیكه‌ ‪ 200‬ك����م به‌بۆری‌‬ ‫رایكێشاوه‌‪.‬‬ ‫گومانده‌كرێ����ت وه‌زاره‌ت����ی‌ ناوبراو‬ ‫تائ����ه‌م س����اته‌ به‌ه����ۆی‌ سیاس����ه‌تی‌‬ ‫پارتیه‌وه‌ به‌مه‌به‌س����ت نه‌یویس����تبێت‬

‫په‌ره‌ به‌كێڵگه‌ غازیه‌كان بدات‪ ،‬چونكه‌ به‌نایاسایی داده‌نرێت‪ ،‬هاوكات كێشه‌ی‌‬ ‫دڵنیایی‌ له‌یه‌كێتی‌ وه‌رنه‌گرتوه‌‪ .‬به‌اڵم شه‌فافیه‌ت دروست ده‌كات‪.‬‬ ‫سه‌رۆكی‌ لیژنه‌ی‌ پیشه‌سازی‌‌و وزه‌و‬ ‫كۆبونه‌وه‌كان����ی‌ ئه‌م دوایی����ه‌ ڕه‌نگه‌‬ ‫سه‌رچاوه‌ سروشتیه‌كان له‌ئه‌نجومه‌نی‌‬ ‫بیرۆكه‌ی‌ پارتی‌ بگۆڕێت‪.‬‬ ‫فه‌ری����د ئه‌سه‌س����ه‌رد ئه‌ندام����ی‌ پارێزگای‌ س����لێمانی‌ ده‌ڵێت "ئاشتی‌‬ ‫س����ه‌ركردایه‌تی‌ یه‌كێت����ی‌ ب����ۆ ئاوێنه‌ هه‌ورام����ی‌ واژو له‌س����ه‌ر رێكه‌وتن����ه‌‬ ‫وتی‌ "ئ����ه‌وه‌ی‌ له‌گه‌ڵ پارت����ی‌ كراوه‌ نه‌وتیه‌كان ده‌كات‌و پارتی‌ به‌ڕێككه‌وتن‬ ‫تائێس����تا قس����ه‌یه‌و هیچیان نه‌بوه‌ته‌ له‌گه‌ڵ یه‌كێتی‌ ده‌یفرۆشن"‪.‬‬ ‫ئه‌ن����دام په‌رله‌مانه‌ك����ه‌ی‌ پارتی����ش‬ ‫بڕیار"‪ ،‬ئه‌وه‌شی‌ خسته‌ڕو "ژێرزه‌مینی‌‬ ‫چه‌مچه‌ماڵ له‌ڕوی‌ بازرگانیه‌وه‌ گرنگه‌و له‌باره‌ی‌ ش����ه‌فافیه‌تی‌ ئ����ه‌و هه‌نگاوه‌‬ ‫له‌ئه‌گ����ه‌ری‌ رێككه‌وتن����ی‌ نوێی نێوان‬ ‫ده‌توانین غازی‌ لێبفرۆشین"‪.‬‬ ‫وتیش����ی‌ ب����اوه‌ڕی‌ تایبه‌ت����ی‌ خۆم هه‌ردوال له‌س����ه‌ر پرس����ی‌ نه‌وت وتی‌‬ ‫ئه‌وه‌یه‌ "كاتی‌ نه‌هاتوه‌ غاز بفرۆشین‪" ،‬خه‌ڵ����ك هه‌موی‌ له‌خوا رازی‌ نیه‌‪ ،‬جا‬ ‫ئه‌گه‌ر نه‌وت به‌ش����ه‌فافی‌ بفرۆشرێت‌و چۆن له‌یه‌كێتی‌‌و پارتی‌ رازی‌ ده‌بن؟"‬ ‫دڵشاد ش����ه‌عبان دڵنیایی‌ دا له‌وه‌ی‌‬ ‫داهاته‌ك����ه‌ی‌ هه‌م����وی‌ بگه‌ڕێت����ه‌وه‌‬ ‫ب����ۆ كوردس����تان‪ ،‬نه‌ك پێویس����تمان رێككه‌وتنی‌ تازه‌ش له‌نێوان حزبه‌كه‌ی‌‌و‬ ‫به‌فرۆشتنی‌ غاز نیه‌ به‌ڵكو پێویستمان یه‌كێت����ی‌ بكرێ����ت هه‌مو كێش����ه‌كان‌و‬ ‫قه‌یرانه‌كان چاره‌سه‌رنابن‪ ،‬وتی‌"ئه‌گه‌ر‬ ‫به‌بیری‌ نه‌وتی‌ تازه‌ش نیه‌"‪.‬‬ ‫هه‌بون����ی‌ ئه‌و ب����ڕه‌ زۆره‌ ل����ه‌ غاز خه‌ڵ����ك پێیوابێت یه‌كێت����ی‌‌و پارتی‌‬ ‫له‌هه‌رێم����ی‌ كوردس����تانداو س����ود رێكبكه‌ون كێش����ه‌ی‌ دارایی‌ چاره‌سه‌ر‬ ‫لێوه‌رنه‌گرتنی‌ ب����ۆ بوژانه‌وه‌ی‌ كه‌رتی‌ ده‌بێت ئه‌وه‌ ئه‌سڵ‌و ئه‌ساسی‌ نیه‌"‪.‬‬ ‫ناڕونی‌ داهاتی‌ سامانه‌ سروشتیه‌كان‬ ‫پشه‌س����ازی‌‌و باش����كردنی‌ ئاب����وری‌‬ ‫هه‌رێم����ی‌ كوردس����تان له‌كاتێكدای����ه‌ وایك����ردوه‌ له‌ئێس����تادا لیژن����ه‌ی‬ ‫به‌وته‌ی‌ بێژه‌ن زه‌نگه‌نه‌ وه‌زیری‌ نه‌وتی‌ ن����ه‌وت‌و وزه‌ له‌په‌رله‌مان����ی عێ����راق‬ ‫ئێرانی‌ دوای چه‌ند س����اڵێك كاركردن نوس����راوێكیان ئاراس����ته‌ی وه‌زاره‌تی‬ ‫تیایدا ئه‌مڕۆ سێش����ه‌ممه‌‪24‬ی‌ كانونی‌ نه‌وتی عێراق ك����ردوه‌و داوای به‌ڵگه‌و‬ ‫دوه‌م����ی‌‪ 2017‬كاركردن له‌ڕاكێش����انی زانیاری له‌سه‌ر بڕی هه‌نارده‌ی نه‌وتی‬ ‫بۆری هه‌نارده‌كردنی گازی سروش����تی كوردس����تان ده‌كه‌ن‪ .‬كارانه‌كردنه‌وه‌ی‌‬ ‫په‌رله‌مان����ی‌ كوردس����تانیش واده‌كات‬ ‫له‌ئێرانه‌وه‌ بۆ عێراق ته‌واو ده‌بێت‪.‬‬ ‫پرسی‌ فرۆشتن‌و مامه‌ڵه‌پێوه‌كردنی‌ حزبه‌ بااڵده‌س����ته‌كان به‌ئاسانی‌ هه‌ر‬ ‫یه‌كێتی‌‌و پارتی‌ به‌غازه‌وه‌ له‌كاتێكدایه‌ رێككه‌وتنێكی‌ ئابوری‌ مه‌به‌ستیان لێی‬ ‫ی بێت ئه‌نجامی‌ بده‌ن‪.‬‬ ‫په‌رله‌مان وه‌س����تێندراوه‌ جگه‌ له‌وه‌ ‌‬

‫ئێمه‌ ئاگاداری‌ داهات‌و‬ ‫سه‌روه‌ت‌و سامان ‌ی‬ ‫سلێمان ‌ی نین"‬ ‫وتیش ‌ی "به‌نوسراو‬ ‫داوای‌ دروستكردن ‌ی‬ ‫لیژنه‌یه‌كمان كردو‌ه‬ ‫بۆ ئه‌وه‌ی‌ به‌دواداچون‬ ‫بكه‌ین بۆ داهات ‌ی‬ ‫سامان ‌ه سروشتیه‌كان ‌ی‬ ‫سنوره‌كه‌‪ ،‬به‌اڵم یه‌كێت ‌ی‬ ‫نیشتمانی‌ كوردستان‬ ‫نایه‌وێت هیچ داهاتێك‬ ‫له‌م پارێزگای ‌ه‬ ‫ئاشكرا بێت"‬

‫تایبه‌ت‬

‫)‪ )562‬سێشه‌مم ‌ه ‪2017/1/24‬‬

‫ ‬

‫هه‌مو شتێک له‌باره‌ی کوردستان‌و عێراقه‌وه‌‬

‫‪www.niqash.org‬‬

‫‪7‬‬

‫ئه‌م الپه‌ڕه‌یه‌ به‌سپۆنسه‌ری رێکخراوی‬ ‫راگه‌یاندن له‌هه‌ماهه‌نگی‌‌و گواستنه‌وه‌‪،‬‬ ‫ئه‌کادیمیای راگه‌یاندنی ئه‌ڵامنی‬

‫سیانزه‌ هه‌زار كامێرا له‌هه‌ولێر‪ ..‬شاره‌كان ‌ی كوردستان به‌كامێرای‌ چاودێر ‌ی ده‌ته‌نرێن‬ ‫نقاش‪ ،‬مەعاز فەرحان‬ ‫كه‌م كوچه‌و كۆاڵنی‌ شاره‌كانی‌ كوردستان‬ ‫هه‌یه‌ به‌كامێرای‌ چاودێری‌ نه‌ته‌نرابێت‪،‬‬ ‫به‌شی زۆری‌ ئه‌م پرۆسه‌یه‌ له‌سه‌ر داوای‌‬ ‫هێزه‌ ئه‌منییه‌كانه‌و هه‌ندێكیشی‌ هاواڵتیان‬ ‫خۆیان دایده‌نێن‪.‬‬ ‫پۆلیس‌و ئاسایش���ی‌ هه‌رێمی‌ كوردستان‬ ‫ده‌یانه‌وێت چاو له‌ئه‌زموونی‌ واڵتانی‌ خۆرئاوا‬ ‫بكه‌ن‌و زۆرب���ه‌ی‌ گه‌ڕه‌ك‌و شوێنه‌گش���تی‌‌و‬ ‫بازاڕه‌كان به‌كامێرای‌ چاودێری‌ روماڵ بكه‌ن‪،‬‬ ‫ئ���ه‌وه‌ش وه‌ك خۆی���ان ده‌ڵێ���ن به‌ئامانجی‌‬ ‫پاراس���تنی‌ ئه‌منیه‌تی‌ ش���اره‌كانه‌‪ ،‬ئێس���تا‬ ‫له‌هه‌ولێ���ری‌ پایته‌خ���ت ئه‌وه‌ن���ده‌ كامێرای‌‬ ‫چاودێری‌ هه‌یه‌ ره‌نگ���ه‌ هه‌ندێ‌ له‌پایته‌خته‌‬ ‫به‌ناوبانگه‌كانی‌ دنیاش ئه‌و ژماره‌ كامێرایه‌یان‬ ‫نه‌بێت‪.‬‬ ‫ده‌زگا ئه‌منیی���ه‌كان رایده‌گه‌یه‌نن دانانی‌‬ ‫سیسته‌می‌ كامێرای‌ چاودێری‌ بۆ دۆزینه‌وه‌ی‌‬ ‫تاوانب���اران‌و بكه‌ران���ی‌ ئ���ه‌و رووداوان���ه‌‬ ‫به‌كارده‌هێنن كه‌ له‌ده‌س���تیان هه‌ڵدێن‪ ،‬بۆ‬ ‫ئه‌و مه‌به‌سته‌ش ش���اری‌ هه‌ولێر پایته‌ختی‌‬ ‫هه‌رێمی‌ كوردستان‪ ،‬له‌ئێستادا هه‌شت هه‌زار‬ ‫كامێرای‌ چاودێری‌ تێدایه‌‪ ،‬وه‌زاره‌تی‌ ناوخۆش‬ ‫به‌م نزیكانه‌ ‪ 5‬هه‌زاری‌ تر داده‌نێت‪.‬‬ ‫تارق نوری‌ به‌رێوه‌به‌ری‌ ئاسایشی‌ هه‌ولێر‪،‬‬ ‫به‌"نیقاش"ی‌ وت "له‌هه‌ولێر هه‌ر كه‌س���ێك‬ ‫بیه‌وێت ب���ۆ كردنه‌وه‌ی‌ ش���وێنێك مۆڵه‌ت‬ ‫وه‌ربگرێت دانانی‌ كامێ���رای‌ وه‌كو مه‌رج بۆ‬ ‫داده‌نرێ���ت‪ ،‬مااڵن ئ���ازادن له‌دانانی‌‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫كۆمپانیا‌و ریس���تۆرانت‌و كافتریا‌و ش���وێنی‌‬ ‫بازرگانی‌‌و پرۆژه‌كانی‌ نیشته‌جێبون مه‌رجه‌‬ ‫ده‌بێت كامێرای‌ چاودێریان هه‌بێت"‪.‬‬ ‫ت���ارق ن���وری‌‪ ،‬رونیكرده‌وه‌ له‌ئێس���تادا‬ ‫له‌هه‌ولێر راكێش���انی‌ هێڵی‌ ئینته‌رنێتی‌ ژێر‬ ‫زه‌وی‌ كێبڵی‌ كامێرای‌ چاودێریش داده‌نرێت‌و‬ ‫ش���وێنه‌كانی‌ كامێراكانی���ش دیاریكراون كه‌‬ ‫پێنج هه‌زار جێگان‪.‬‬ ‫ناوب���راو‪ ،‬وتیش���ی‌ "كامێ���راكان له‌ڕووی‌‬ ‫ئه‌مینه‌وه‌ زۆر س���ودیان ب���ۆ ئێمه‌ هه‌بووه‌‪،‬‬ ‫هیچ شه‌قامێك نیه‌ كه‌ خه‌ڵك پێیدا بڕوات‌و‬ ‫له‌زیاتر له‌ ‪ 15‬كامێراوه‌ وێنه‌ نه‌گیرێت‪ ،‬زیاتر‬ ‫له‌هه‌شت هه‌زار كامێرای‌ چاودێری‌ هه‌ن‪ ،‬پێنج‬ ‫هه‌زاره‌كه‌ی‌ دیكه‌ش سه‌ر به‌وه‌زاره‌تی‌ ناوخۆ‬ ‫ده‌بن‌و زیاتر له‌س���ه‌ر ش���ه‌قامه‌ گشتیه‌كان‬ ‫داده‌نرێن"‪.‬‬ ‫دانانی‌ كامێرای‌ چاودێری‌ له‌كوردس���تان‬ ‫دوو جۆره‌‪ ،‬به‌ش���ێكیان ده‌زگا ئه‌منییه‌كان‬ ‫دایده‌نێن‪ ،‬به‌شێكی‌ تریشیان یان هاواڵتیان‬ ‫خۆی���ان دایده‌نێ���ن‪ ،‬یاخود خ���اوه‌ن كارو‬ ‫هۆتێل‌و كۆمه‌ڵگاكانی‌ نیشته‌جێبوون له‌رێی‌‬

‫دوکانێکی فرۆشتنی کامێرای چاودێری‬ ‫ده‌زگا ئه‌منییه‌كان���ه‌وه‌ ناچ���ار ده‌كرێن كه‌‬ ‫دایبنێن‪.‬‬ ‫ئه‌م پرۆس���ه‌یه‌ ته‌نیا له‌هه‌ولێ���ر به‌ڕێوه‌‬ ‫ناچێ���ت‪ ،‬به‌ڵكو له‌س���لێمانیش ئاس���ایش‬ ‫سه‌رپه‌رش���تی‌ ده‌كات‌و له‌فراوانبوندای���ه‌‪،‬‬ ‫ئاسایشی‌ س���لێمانی‌ له‌گه‌ڵ دانانی‌ كامێرای‌‬ ‫چاودێرییدایه‌‪ ،‬ب���ه‌اڵم وه‌كو هه‌ولێر به‌مه‌رج‬ ‫نایسه‌پێنێت به‌سه‌ر خاوه‌ن كاره‌كاندا‪.‬‬ ‫رزگار حه‌مه‌ره‌حیم‪ ،‬لێپرس���راوی‌ به‌ش���ی‌‬ ‫راگه‌یاندنی‌ ئاسایشی‌ سلێمانی‌‪ ،‬به‌"نیقاش"ی‌‬ ‫راگه‌یاند وه‌ك���و پێش���نیارو رێنمایی‌‪ ،‬داوا‬ ‫له‌هه‌م���وو ئه‌و هاواڵتی���ان ده‌كه‌ن كه‌ رێیان‬ ‫ده‌كه‌وێته‌ ئاس���ایش له‌ماڵ یاخود گه‌ڕه‌ك‌و‬ ‫بازاڕ كامێرا دابنێن‪.‬‬ ‫ئه‌و وتی‌ "بوونی‌ كامێراكان زۆر كاریگه‌ری‌‬ ‫له‌س���ه‌ر ئاش���كراكردنی‌ تاوانه‌كان هه‌بووه‌‪،‬‬ ‫ئه‌گ���ه‌ر وه‌ك���و واڵتانمان لێبێت ته‌س���ه‌ور‬ ‫ده‌كه‌م زۆر كاریگه‌ری‌ له‌س���ه‌ر كه‌مبونه‌وه‌ی‌‬ ‫ت���اوان هه‌بێت‪ ،‬حاڵ���ه‌ت هه‌بووه‌ كه‌ خه‌ڵك‬ ‫چووه‌ پاره‌ی‌ ساخته‌ی‌ داوه‌ به‌دوكانداره‌كان‬ ‫به‌كامێرای‌ چاودێری‌ ئاشكرامان كردووه‌"‪.‬‬ ‫چه‌ند ساڵێكه‌ پۆلیسی‌ هاتوچۆی‌ هه‌رێم بۆ‬ ‫تۆماركردنی‌ سه‌رپێچی‌ یاسا‌و رێنماییه‌كانی‌‬ ‫هاتوچۆ‪ ،‬كامێرای‌ چاودێری‌ له‌سه‌ر شه‌قام‌و‬ ‫ج���اده‌كان داده‌نێت‪ ،‬له‌ئێستاش���دا پۆلیس‬ ‫بۆ ئاش���كراكردنی‌ رووداوه‌كان‌و دۆزینه‌وه‌ی‌‬ ‫تۆمه‌تباران س���ودی‌ له‌تۆم���اری‌ كامێراكان‬ ‫وه‌رده‌گرێت‪.‬‬ ‫ده‌زگا ئه‌مینه‌كان بۆیان هه‌یه‌ به‌فه‌رمانی‌‬ ‫دادوه‌ر س���ه‌یری‌ تۆماری‌ ه���ه‌ر كامێرایه‌ك‬ ‫بكه‌ن كه‌ ده‌یانه‌وێت‌و له‌و رێیه‌وه‌ سه‌ره‌داوی‌‬ ‫تاوانه‌كان بدۆزنه‌وه‌‪.‬‬ ‫له‌نزیكترین حاڵه‌تدا شه‌وی‌ ‪25‬ی‌ كانوونی‌‬

‫یه‌كه‌می‌ س����اڵی‌ رابردوو پۆلیس����ی‌ هه‌ولێر‪،‬‬ ‫توانی‌ تۆمه‌تبارێك دوای‌ ئه‌نجامدانی‌ تاوانێك‬ ‫بدۆزێت����ه‌وه‌‪ ،‬دوای‌ ئ����ه‌وه‌ی‌ به‌ئۆتۆمبێلێك‬ ‫دابووی‌ له‌هاواڵتیه‌ك‌و هه‌ڵهاتبوو‪.‬‬ ‫هۆگر عه‌زیز وته‌بێژی‌ پۆلیس����ی‌ هه‌ولێر‪،‬‬ ‫به‌"نیق����اش"ی‌ وت "كامێراكان����ی‌ چاودێری‌‬ ‫زۆر یارمه‌تی����ده‌ر بوون بۆ ئاش����كراكردنی‌‬ ‫رووداوه‌كان‪ ،‬به‌راده‌یه‌ك����ی‌ زۆر تۆماره‌كان‬ ‫یارمه‌تیده‌رم����ان ب����ووه‌ به‌تایب����ه‌ت ب����ۆ‬ ‫ئ����ه‌و رووداوان����ه‌ی‌ ل����ه‌ ش����وێنی‌ قه‌ره‌باڵغ‬ ‫روویانداوه‌"‪.‬‬ ‫وتیش����ی‌ "تۆماری‌ كامێراكان به‌فه‌رمانی‌‬ ‫دادوه‌ر به‌كارده‌هێنی����ن‌و ده‌یخه‌ینه‌ س����ه‌ر‬ ‫س����یدی‌‌و وه‌كو ماده‌یه‌ك بۆ ئاشكراكردنی‌‬ ‫رووداوه‌كان ب����ه‌كاری‌ ده‌هێنین‪ ،‬له‌زۆربه‌ی‌‬ ‫زۆری‌ شوێنه‌كانی‌ هه‌ولێر كامێرای‌ چاودێری‌‬ ‫هه‌یه‌ له‌دوكان‌و بازاڕ‌و مۆڵه‌كان"‪.‬‬ ‫ئه‌گه‌ر قه‌یرانی‌ دارایی‌ نه‌بوایه‌ پۆلیس����ی‌‬ ‫سلێمانی‌ نیازی‌ هه‌بوو جیا له‌وه‌ی‌ هاواڵتیان‬ ‫دایانن����اوه‌‪ ،‬خۆیش����ی‌ زۆرب����ه‌ی‌ كوچ����ه‌‌و‬ ‫كۆاڵنه‌كانی‌ شار كامێرای‌ چاودێری‌ دابنێت‪.‬‬ ‫س����ه‌ركه‌وت ئه‌حمه‌د وته‌بێژی‌ پۆلیس����ی‌‬ ‫سلێمانی‌ به‌"نیقاش"ی‌ وت "نوسراومان كرد‬ ‫بۆ پارێزگار كه‌ پێویست ‌ه ئه‌و بینایانه‌ی‌ تازه‌‬ ‫ده‌كرێنه‌وه‌ كامێ����رای‌ چاودێرییان هه‌بێت‪،‬‬ ‫داوامان كردبوو له‌گه‌ڕه‌كه‌كانیش����دا كامێرا‬ ‫دابنرێت‪ ،‬به‌اڵم به‌ه����ۆی‌ قه‌یرانی‌ داراییه‌وه‌‬ ‫شكس����تی‌ هێنا‪ ،‬وام����ان داناب����وو هه‌موو‬ ‫ش����ه‌قامه‌كان له‌ژێر چاودێری‌ كامێرادا بن‪،‬‬ ‫هه‌رچه‌نده‌ ئێستا له‌ زۆربه‌یاندا هه‌یه‌ به‌اڵم‬ ‫پێویست بوو زیاتر بكرێت"‪.‬‬ ‫س����ه‌ركه‌وت ئه‌حم����ه‌د‪ ،‬رونیك����رده‌وه‌ بۆ‬ ‫لێكۆڵین����ه‌وه‌ زۆر س����ودیان له‌كامێراكانی‌‬

‫وێنه‪ :‬معاذ فرحان‬

‫چاودێ����ری‌ وه‌رگرت����ووه‌ به‌تایب����ه‌ت ب����ۆ‬ ‫رووداوه‌كانی‌ هاتوچ����ۆ‌و ته‌قه‌كردن‌و چون ‌ه‬ ‫سه‌ر مااڵن توانیویانه‌ سودیان لێوه‌ربگرن‪.‬‬ ‫زۆرب����ه‌ی‌ ئ����ه‌و كامێران����ه‌ی‌ له‌هه‌رێم����ی‌‬ ‫كوردستان به‌كارده‌هێنرێن‪ ،‬له‌واڵتی‌ چینه‌وه‌‬ ‫ده‌هێنرێ����ن‪ ،‬هه‌رچه‌نده‌ س����ااڵنی‌ پێش����وو‬ ‫زۆر له‌ب����ره‌ودا بوو‪ ،‬به‌اڵم ئه‌م دوو س����اڵه‌‬ ‫قه‌یرانی‌ دارایی‌ بازاڕی‌ كامێرا فرۆش����ه‌كانی‌‬ ‫كه‌مكردوه‌ته‌وه‌‪.‬‬ ‫فاروق محه‌مه‌د‪ ،‬له‌ساڵی‌ ‪ 2012‬پێشانگای‌‬ ‫كامێرای‌ چاودێری له‌شاری‌ سلێمانی‌ داناوه‌‪،‬‬ ‫س����ااڵن ‌ی ‪2013‬و ‪ 2014‬ساڵی‌ دڵخوازی‌ ئه‌و‬ ‫بووه‌ بۆ فرۆشتنی‌ كامێرا‪.‬‬ ‫فاروق وت����ی‌ "دوكان‪ ،‬س����ۆپه‌رماركێت‪،‬‬ ‫سه‌رتاش����خانه‌‪ ،‬گازین����ۆو ت����ه‌واوی‌ ئ����ه‌و‬ ‫ش����وێنانه‌ی‌ كه‌ ده‌بێت مۆڵه‌ت له‌حكومه‌ت‬ ‫وه‌ربگرن ده‌بێت كامێرای‌ چاودێری‌ دابنێن‪،‬‬ ‫بوونی‌ كامێرا زۆر ئاس����اییه‌ مه‌گه‌ر بۆ ئه‌و‬ ‫كه‌س����انه‌ خراپ بێت ك����ه‌ تاوانێك ئه‌نجام‬ ‫ده‌ده‌ن"‪ .‬نرخی‌ كامێ����رای‌ چاودێری‌ به‌پێی‌‬ ‫ج����ۆر‌و كوالێتیه‌ك����ه‌ی‌ ده‌گۆڕدرێت له‌ ‪25‬‬ ‫دۆالره‌وه‌ ده‌ستپێده‌كات تا ‪ 200‬دۆالر‪.‬‬ ‫ئامان����ج عه‌بدواڵ‪ ،‬له‌س����اڵی‌ ‪2012‬ه‌وه‌ له‌‬ ‫شاری‌ هه‌ولێر ده‌ستی‌ به‌فرۆشتنی‌ كامێرای‌‬ ‫چاودێری‌ كردوه‌‪ ،‬به‌"نیقاش"ی‌ وت "ئاسایش‬ ‫فه‌رمانیكردووه‌ به‌دانانی‌ كامێرای‌ چاودێری‌‬ ‫ئه‌وه‌ش وایك����ردوه‌ دوكان‌و بازاڕه‌كان زیاتر‬ ‫كامێرا ‌ی چاودێری‌ بكڕن"‪.‬‬ ‫ئامانج هاوڕایه‌ له‌گه‌ڵ كامێرا فرۆشه‌كه‌ی‌‬ ‫سلێمانی‌‌و ده‌ڵێت "دانانی‌ كامێرای‌ شتێكی‌‬ ‫باش����ه‌‌و زۆرب����ه‌ی‌ رووداوه‌كان كامێ����رای‌‬ ‫ته‌حه‌كومی‌ به‌سه‌ره‌وه‌ ده‌كات"‪.‬‬ ‫له‌هه‌رێمی‌ كوردستان پشت به‌هیچ ده‌قێكی‌‬

‫یاس����ایی‌ نابه‌س����ترێت بۆ دانانی‌ كامێرا ‌ی‬ ‫چاودێری‌‪ ،‬پرۆسه‌كه‌ش له‌ژێر چاودێری‌ هیچ‬ ‫ده‌زگایه‌كدا نیه‌‪ ،‬چونكه‌ زیاتر له‌س����اڵێكه‌‬ ‫په‌رله‌مانی‌ كوردستان په‌كخراوه‌‪.‬‬ ‫پێش په‌كخس����تنی‌ په‌رله‌م����ان‪ ،‬لیژنه‌ی‌‬ ‫ناوخ����ۆ‌و ئاسایش���� ‌ی په‌رله‌م����ان له‌گ����ه‌ڵ‬ ‫وه‌زاره‌تی‌ ناوخۆ كۆده‌بون����ه‌وه‌‌و زانیارییان‬ ‫له‌س����ه‌ر دۆخی‌ ئه‌منی‌ به‌یه‌كتر ده‌دا‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫ساڵێكه‌ هیچ ئاگایه‌كیان له‌یه‌كتر نیه‌‪.‬‬ ‫ئه‌ی����وب عه‌ب����دواڵ‪ ،‬س����ه‌رۆكی‌ لیژن����ه‌ی‌‬ ‫ئاس����ایش‌و ناوخۆی‌ په‌رله‌مانی‌ كوردستان‪،‬‬ ‫به‌"نیق����اش"ی‌ وت "هیچ ئامارێك له‌س����ه‌ر‬ ‫ژم����اره‌ی‌ كامێراكان����ی‌ چاودێ����ری‌ ال نییه‌‪،‬‬ ‫چونكه‌ س����اڵێكه‌ له‌گ����ه‌ڵ وه‌زاره‌تی‌ ناوخۆ‬ ‫كۆنه‌بونه‌ته‌وه‌‌و به‌پاساوی‌ دۆخه‌ ئه‌منیه‌ته‌وه‌‬ ‫كامێرا داده‌نرێت هیچ یاسایه‌ك نیه‌"‪.‬‬ ‫وتیشی‌ "پرس����یاری‌ ئێمه‌ له‌سه‌ر ئه‌وه‌یه‌‬ ‫ده‌بێت روون بكرێته‌وه‌ كه‌ بۆچی‌ پێنج هه‌زار‬ ‫كامێرای‌ تر له‌هه‌ولێر داده‌نرێن‪ ،‬پرۆس����ه‌ی‌‬ ‫دانان����ی‌ كامێرای‌ چاودێری‌ به‌ش����ێوه‌یه‌كی‌‬ ‫گشتی‌ له‌ژێر چاودێری‌ ئێمه‌دا نییه‌"‪.‬‬ ‫هه‌رچه‌ن����ده‌ زۆرب����ه‌ی‌ ده‌زگا ئه‌منییه‌كان‬ ‫رایده‌گه‌یه‌ن����ن كه‌ كامێرای‌ چاودێری‌ رێژه‌ی‌‬ ‫تاوان���� ‌ی كه‌مكردووه‌ته‌وه‌و یارمه‌تی‌ داون بۆ‬ ‫دۆزینه‌وه‌ی‌ تاوانباران‪ ،‬به‌اڵم هیچ ئامارێكی‌‬ ‫ب����ه‌راوردكاری‌ ناخانه‌ روو كه‌ راس����تی‌ ئه‌و‬ ‫زانیاریانه‌ له‌پێش‌و له‌دوای‌ دانانی‌ كامێراكانی‌‬ ‫چاودێرییه‌وه‌ بسه‌لمێنێت‪.‬‬ ‫زیادبونی‌ كامێراكانی‌ چاودێری‌ هه‌روا به‌بێ‌‬ ‫ره‌خنه‌ تێناپه‌ڕێت‪ ،‬به‌وه‌ی‌ ئازادی‌ كه‌س����ی‌‬ ‫س����نوردار ده‌كرێت‌و جموجوڵ����ی‌ هاواڵتیان‬ ‫ده‌خرێته‌ ژێ����ر چاودێرییه‌وه‌‪ ،‬ئ����ه‌م بێنه‌و‬ ‫به‌رده‌یه‌ ن����ه‌ك هه‌ر له‌كوردس����تان‪ ،‬به‌ڵكو‬ ‫له‌واڵتانی‌ دنیاش قسه‌ی‌ زۆری‌ له‌سه‌ره‌‪ ،‬بۆ‬ ‫نموونه‌ له‌واڵتانی‌ وه‌ك به‌ریتانیاو ئه‌مه‌ریكا‬ ‫كه‌ كامێرای‌ چاودێ����ری‌ زۆر هه‌ن‪ ،‬خه‌ڵكی‌‬ ‫گله‌یی‌ له‌وه‌ ده‌ك����ه‌ن كه‌ كامێرای‌ چاودێری‌‬ ‫تایبه‌تمه‌ندی����ان پێش����ێل ده‌كات‪ ،‬هی����چ‬ ‫توێژینه‌وه‌یه‌ك����ی‌ یه‌كالك����ه‌ره‌وه‌ش له‌ئارادا‬ ‫نییه‌ ئاخۆ كامێراكان����ی‌ چاودێری‌ ده‌توانن‬ ‫رێی‌ له‌تاوان بگرن؟‬ ‫له‌هه‌ن����دێ‌ ل����ه‌و ش����ارانه‌ی‌ ئه‌مه‌ریكاوه‌‬ ‫به‌ریتانی����ا كامێراكانی‌ چاودێری‌ هۆكاربوون‬ ‫ب����ۆ كه‌مكردن����ه‌وه‌ی‌ دزین����ی‌ ئۆتۆمبێ����ل‬ ‫له‌پاركه‌كان����داو تاوانی����ان له‌هۆكاره‌كان����ی‌‬ ‫گواس����تنه‌وه‌دا كه‌م كردووه‌ته‌وه‌و له‌رێیه‌وه‌‬ ‫تاوانب����اران دراون ب����ه‌دادگا‪ ،‬به‌تایبه‌تیش‬ ‫له‌ك����رده‌وه‌ تیرۆریس����تییه‌كانی‌ له‌نده‌ن له‌‬ ‫‪‌2005‬و بۆس����تن ‌ی ئه‌مه‌ریكا له‌ ‪ 2013‬گرنگی‌‬ ‫ئ����ه‌و كامێرایانه‌ له‌دۆزین����ه‌وه‌ی‌ تاوانباراندا‬ ‫زیات����ر ده‌رك����ه‌وت‪ ،‬له‌به‌رامب����ه‌ردا چه‌ندین‬ ‫نموونه‌ش هه‌ن كه‌ ده‌یس����ه‌لمێنن كامێرای‌‬

‫چاودێ����ری‌ رێگر نه‌بووه‌ له‌ت����اوان‌و هێرش‪،‬‬ ‫ره‌نگ����ه‌ هێرش����ه‌كانی‌ پاری����س زیندوترین‬ ‫نموونه‌ بن‪.‬‬ ‫له‌كوردستان جۆری‌ ره‌خنه‌كان له‌به‌رامبه‌ر‬ ‫دانان����ی‌ كامێ����رای‌ چاودێ����ری‌ كه‌مێ����ك‬ ‫به‌رفراوانتره‌و ته‌نیا باس له‌رێزگرتنی‌ ژیانی‌‬ ‫تایبه‌تی‌ ناكرێت‪ ،‬به‌ڵكو ره‌خنه‌ی‌ تریش����ی‌‬ ‫لێده‌گیرێت‪.‬‬ ‫پارێزه‌ر سۆران محه‌مه‌د‪ ،‬پێیوایه‌ له‌واڵته‌‬ ‫پێشكه‌وتوه‌كان دانانی كامێرا بۆ پاراستنی‬ ‫گیان‌و ژیان‌و ئاس����ایش‌و سامان‌و سه‌رجه‌م‬ ‫هاواڵتیانه‌‪ ،‬له‌كاتێكدا ئه‌مه‌ ته‌واو پێچه‌وانه‌یه‌‬ ‫له‌هه‌رێم‪ ،‬به‌وه‌ی دانانی كامێرا بۆ پاراستنی‬ ‫ده‌سه‌اڵتداران‌و به‌رپرس����انه‌ له‌وه‌ی ژیانیان‬ ‫نه‌كه‌وێت ‌ه مه‌ترسیه‌وه‌‪.‬‬ ‫به‌ڵگه‌ی‌ ئه‌وه‌ بۆ قس����ه‌كانی‌ ده‌هێنێته‌وه‌‬ ‫كاتێك تاوانێك له‌دژی به‌رپرسێك ده‌كرێت‬ ‫زۆر به‌زووی بكه‌ری تاوانه‌كه‌ ده‌ست به‌سه‌ر‬ ‫ده‌كرێ����ت‪ ،‬ب����ه‌اڵم چه‌ندین ت����اوان له‌الیه‌ن‬ ‫به‌رپرسانی حیزبی بااڵ ده‌سته‌وه‌ به‌ئه‌نجام‬ ‫گه‌یه‌ندراوه‌ به‌تایبه‌تی تاوانی كوشتن وێڕای‬ ‫ئه‌وه‌ی له‌ڕێگای ئه‌و كامێرایانه‌وه‌ ئاش����كرا‬ ‫بوون‪ ،‬به‌اڵم بكه‌ره‌كه‌ی ده‌ستگیرنه‌كراوه‌‪.‬‬ ‫س����ۆران به‌"نیقاش"ی‌ وت "دانانی كامێرا‬ ‫س����نور دانانه‌ ب����ۆ ئازادی ت����اك‌و كۆمه‌ڵ‪،‬‬ ‫به‌تایبه‌ت����ی له‌گه‌ره‌كه‌كان ب����ه‌وه‌ی هه‌موو‬ ‫هه‌ڵس����وكه‌وت‌و جموجۆڵێك ده‌خرێته‌ ژێر‬ ‫چاودێری كه‌س����انی تره‌وه‌و جاری وا هه‌یه‌‬ ‫به‌ش����ێوه‌یه‌كی خراپ به‌كارده‌هێنرێت‪ ،‬هیچ‬ ‫پاڵپش����تێكی‌ یاس����ایی نییه‌و ناكه‌وێته‌ ژێر‬ ‫پانتایی هیچ ده‌قێكی یاسییه‌وه‌"‪.‬‬ ‫ئ����ه‌م بۆچوونه‌ به‌رپرس����انی‌ ئاسایش����ی‌‬ ‫هه‌ولێرو س����لێمانی‌ ره‌تی‌ ده‌كه‌نه‌وه‌‪ ،‬تارق‬ ‫نوری‌ به‌رێوه‌به‌ری‌ ئاسایشی‌ هه‌ولێر ده‌ڵێت‬ ‫"بون����ی‌ كامێراكان هیچ ئ����ازادی‌ خه‌ڵكیان‬ ‫س����نوردار نه‌كردوه‌‌و به‌ڵكو رێگری‌ له‌تاوان‬ ‫ده‌كه‌ن"‪.‬‬ ‫به‌هه‌م����ان ش����ێوه‌ رزگار حه‌مه‌ره‌حی����م‪،‬‬ ‫لێپرس����راوی‌ به‌ش����ی‌ راگه‌یاندنی‌ ئاسایشی‌‬ ‫س����لێمانی‌ ده‌ڵێت "ئه‌و ئازادییه‌ له‌ئه‌وروپا‬ ‫هه‌ی����ه‌ له‌هیچ ش����وێنێكی‌ تر نی����ه‌ كه‌چی‌‬ ‫هه‌م����ووی‌ كامێرایه‌‪ ،‬ئه‌مه‌ س����نورداركردنی‌‬ ‫ئ����ازادی‌ كه‌س����ی‌ نی����ه‌‌و هۆكارێك����ه‌ ب����ۆ‬ ‫دابینكردن����ی‌ ئه‌منیه‌ت‌و ئارامی����ه‌‌و له‌گه‌ڵ‬ ‫ئازادیدا به‌ركه‌وتنی‌ نیه‌"‪.‬‬ ‫له‌گ����ه‌ڵ ئ����ه‌م بۆچوونانه‌ش����دا ئه‌وانه‌ی‌‬ ‫دژی‌ دانانی‌ سیس����ته‌می‌ كامێرای‌ چاودێرین‬ ‫ده‌پرسن "له‌هه‌موو ئه‌و تاوانی‌ كوشتنانه‌ی‌‬ ‫ده‌سه‌اڵتی‌ پێ‌ تۆمه‌تبار ده‌كرێت له‌كوشتنی‌‬ ‫رۆژنامه‌نووسانه‌وه‌ تا كوشتنی‌ كه‌سایه‌تییه‌‬ ‫دی����اره‌كان‪ ،‬بۆچی‌ له‌یه‌كێكیان����دا كامێرای‌‬ ‫چاودێری‌ نه‌یتوانی‌ بكه‌ره‌كان بدۆزێته‌وه‌؟"‬

‫نه‌وه‌ی سێیه‌می مۆڵگه‌كان‪ ..‬گۆڕانكارییه‌ك ‌ی گه‌ور‌ه له‌ته‌كنیكه‌كان ‌ی داعشدا رووده‌دات‬ ‫نقاش‪ ،‬ئیبراهیم ساڵح‬ ‫داعش ده‌ستیكردووه‌ به‌په‌یڕه‌وه‌كردنی‬ ‫شێوازێكی نوێ له‌ئه‌نجامدانی ته‌قینه‌وه‌كاندا‬ ‫له‌به‌غداو پارێزگاكانی دیكه‌ی ده‌ره‌وه‌ی‬ ‫كۆنترۆڵی سه‌ربازی خۆی ئه‌ویش به‌‬ ‫پشتبه‌ستن به‌ مۆڵگه‌ كاتیه‌ گه‌ڕۆكه‌كان‪.‬‬ ‫له‌كرده‌وه‌كانی ئ���ه‌م دواییه‌دا كه‌ داعش‬ ‫له‌ناوچه‌ جیاجیاكان���ی به‌غدای پایته‌خت‌و‬ ‫پارێزگاكان���ی دیك���ه‌ ئه‌نجام���ی دان‪،‬‬ ‫ش���ێوازێكی ن���وێ ده‌ركه‌وت كه‌ پێش���تر‬ ‫په‌یڕه‌وی نه‌ك���ردووه‌‪ ،‬چونكه‌ كرده‌وه‌كانی‬ ‫پش���تیان به‌ئۆتۆمبێل���ی بۆمبڕێژك���راوو‬ ‫خۆكوژو بۆمبچێنه‌ران ده‌به‌س���ت له‌مۆڵگه‌‬ ‫جێگیره‌كانه‌وه‌ بۆ ئه‌و شوێنانه‌ی ده‌كرانه‌‬ ‫ئامانج‪ ،‬به‌اڵم له‌كرده‌وه‌كانی ئه‌م دواییه‌دا‬ ‫مۆڵگه‌ی گه‌ڕۆكی تێیدا به‌كارهێناون‪.‬‬ ‫ئه‌وه‌ی ئه‌م شێوازه‌ نوێیه‌ جیاده‌كاته‌وه‌‬ ‫ئه‌وه‌ی���ه‌ كه‌ ئه‌م مۆڵگان���ه‌ بوونه‌ته‌ ته‌نیا‬ ‫وێستگه‌یه‌كی تێپه‌ڕینی كاتی له‌مۆڵگه‌یه‌كی‬ ‫جێگیره‌وه‌ چ هه‌میشه‌یی بێت یاخود كاتی‬ ‫بۆ ش���وێنێكی دیاریكراو ك���ه‌ رێكخراوه‌كه‌‬ ‫پالن���ی به‌ئامانجگرتن���ی داناده‌نێت‪ ،‬ئه‌م‬ ‫مۆڵگه‌ی���ه‌ش خێ���را دوای كۆتاییهاتن���ی‬ ‫كرده‌وه‌ك ‌ه ده‌گۆڕێ���ت‌و ره‌نگه‌ جارێكی تر‬ ‫رێكخراوه‌كه‌ نه‌گه‌ڕێته‌وه‌ بۆی‪.‬‬

‫گۆڕانی جۆری مۆڵگ���ه‌ به‌كارهاتووه‌كان‬ ‫له‌جێبه‌جێكردنی كرده‌وه‌كانی ته‌قینه‌وه‌دا‬ ‫ده‌كرێت به‌نه‌وه‌ی س���ێیه‌می ئه‌و مۆڵگانه‌‬ ‫پۆلێن بكرێ���ن‪ ،‬چونكه‌ به‌پێی پۆلێنكردنه‌‬ ‫ره‌س���میه‌كان دوو جۆری���ان هه‌ب���ووه‌‪،‬‬ ‫یه‌كه‌میان له‌ ساڵی ‪2009‬وه‌ كارپێكردنیان‬ ‫ده‌س���تیپێكردووه‌ ت���ا حوزه‌یرانی س���اڵی‬ ‫‪ 2014‬له‌كاتێكدا كاركردن به‌نه‌وه‌ی دووه‌م‬ ‫له‌دوای ئه‌و مێژووه‌وه‌ ده‌س���تپێكردووه‌ تا‬ ‫چه‌ند هه‌فته‌یه‌ك له‌مه‌وبه‌ر كه‌ رێكخراوه‌كه‌‬ ‫ده‌س���تیكرد به‌كاركردن به‌نه‌وه‌ی سێیه‌می‬ ‫مۆڵگه‌كان‪.‬‬ ‫ن����ه‌وه‌ی یه‌ك����ه‌م ب����ه‌وه‌ جیاده‌كرێنه‌وه‌‬ ‫كه‌ ئ����ه‌و مۆڵگانه‌ی رێكخراوه‌كه‌ پش����تیان‬ ‫پێده‌به‌س����تێت مۆڵگه‌ی جێگی����رن له‌ڕووی‬ ‫ش����وێنه‌وه‌و له‌رووی كاتیشه‌وه‌ هه‌میشه‌ین‬ ‫یاخ����ود كاتی‪ ،‬نموونه‌كانیش����ی بریتین له‌و‬ ‫خانووان����ه‌ی ش����انه‌ نووس����تووه‌كانی تێدا‬ ‫نیش����ته‌جێن یاخود ئه‌و مۆڵگه‌و خانووانه‌ی‬ ‫رێكخراوه‌ك����ه‌ ب����ۆ ماوه‌یه‌ك����ی دیاریك����راو‬ ‫به‌كرێیان ده‌گرێت بۆ ئه‌وه‌ی ببنه‌ شوێنێكی‬ ‫نیشته‌جێی كاتی بۆ خێزانی ئه‌نجامده‌رانی‬ ‫ته‌قینه‌وه‌كان تا چاودێریان له‌سه‌ر نه‌بێت‌و‬ ‫دوای ئه‌وه‌ش هه‌ر خێرا خێزانه‌كان چۆڵیان‬ ‫ده‌كه‌ن‌و كرده‌وه‌كه‌ جێبه‌جێ ده‌كرێت‪ ،‬ئه‌مه‌‬ ‫جگه‌ له‌بینا به‌جێهێڵراوه‌كان‌و ش����وێنی تر‪،‬‬ ‫به‌كارهێنان����ی ئه‌م ش����ێوازه‌ش له‌چه‌ندین‬

‫ئه‌م هه‌فته‌یه‌ له‌‬ ‫بۆ خوێندنه‌وه‌ی ئه‌م راپۆرتانه‌و چه‌ندین راپۆرتی سه‌رنجراکێشی تر‬ ‫به‌زمانه‌کانی کوردی‌و عه‌ره‌بی‌و ئینگلیزی‪ ،‬سه‌ردانی نیقاش بکه‌ ‪www.niqash.org‬‬

‫ناوچ����ه‌ی پایته‌خ����ت‌و پارێزگاكان����ی تردا‬ ‫به‌رباڵو بوو‪.‬‬ ‫هه‌رچی نه‌وه‌ی دووه‌می ئه‌و مۆڵگانه‌شه‌‬ ‫ئه‌وا له‌دوای كۆنترۆڵكردنی ش���اری موسڵی‬ ‫ناوه‌ن���دی پارێ���زگای نه‌ین���ه‌وا له‌الی���ه‌ن‬ ‫رێكخراوه‌ك���ه‌وه‌ كارپێكردنی���ان ده‌س���تی‬ ‫پێكرد‪ ،‬به‌دیاریكراوایش له‌و ماوه‌یه‌ی هێزه‌‬ ‫عێراقییه‌كان ئۆپراسیۆنه‌كانی رزگاركردنیان‬ ‫تێدا ده‌س���تپێكرد‪ ،‬ئیتر رێكخراوه‌كه‌ پشتی‬ ‫به‌مۆڵگه‌ ش���اراوه‌كانی ژێر زه‌وی ده‌به‌ست‬ ‫وه‌ك تونێ���ل‌و خه‌ن���ده‌ق‌و ئ���ه‌و مۆڵگانه‌ی‬ ‫چادری���ان تێ���دا هه‌ڵده‌درێت ب���ۆ مانه‌وه‌ی‬ ‫ئه‌نجام���ده‌ران له‌ش���ه‌ودا‪ ،‬ئه‌م ش���ێوازه‌ش‬ ‫ل���ه‌و ناوچانه‌ په‌ی���ڕه‌و كرا كه‌ وا وه‌س���ف‬ ‫ده‌كرێن له‌ڕووی ئه‌منیه‌وه‌ فشه‌ڵن له‌وانه‌ش‬ ‫ناوچه‌كانی پشتێنه‌ی به‌غدا واته‌ ناوچه‌كانی‬ ‫ده‌وروبه‌ری پایته‌خت كه‌ گوشارێكی ئه‌منیان‬ ‫له‌دژی ئه‌و جۆره‌ مۆڵگانه‌ به‌خۆوه‌ بینی‪.‬‬ ‫ئێس���تاش نه‌وه‌ی س���ێیه‌م په‌یدابووه‌ كه‌‬ ‫ره‌نگدانه‌وه‌ی به‌ره‌وپێش���چوونی كاری ئه‌و‬ ‫مۆڵگانه‌ی���ه‌‪ ،‬چونكه‌ پش���ت به‌ش���وێنێكی‬ ‫جێگیر نابه‌س���تن‌و ته‌نیا بۆ ماوه‌یه‌كی زۆر‬ ‫س���نوورداریش به‌كار ده‌هێنرێ���ن‪ ،‬ئه‌وه‌ش‬ ‫وایكردووه‌ زۆر كاریگه‌ر بن به‌وپێیه‌ی پێشتر‬ ‫له‌الیه‌ن ئه‌ندامانی هه‌واڵگریه‌وه‌ ده‌ستنیشان‬ ‫ناكرێن‌و دواتریش به‌ڵگه‌ له‌سه‌ر كاره‌كه‌یان‬ ‫به‌جێناهێڵن‪.‬‬

‫ده‌ستنیشانكردنی ئه‌م نه‌وه‌یه‌ی مۆڵگه‌كان‬ ‫ل���ه‌دوای ته‌قینه‌وه‌كانی س���ه‌نه‌ك‌و مه‌دین ‌ه‬ ‫س���ه‌درو ناوچه‌كانی خۆرهه‌اڵت���ی به‌غدای‬ ‫پایته‌خت هات به‌تایبه‌تی له‌گه‌ڵ شایه‌تیدانی‬ ‫دانیشتووانی ناوچه‌كه‌و ئه‌ندامانی هه‌واڵگری‬ ‫س���ه‌باره‌ت ب���ه‌وه‌ی ئه‌نجامده‌ران���ی ئ���ه‌و‬ ‫ته‌قینه‌وان���ه‌ ل���ه‌ده‌ره‌وه‌ی ئ���ه‌و ناوچانه‌وه‌‬ ‫هات���وون كه‌ ته‌قینه‌وه‌كانیان تێدا روویداوه‌‪،‬‬ ‫به‌به‌ڵگه‌ی ئه‌وه‌ی ش���اره‌زای جوگرافیاكه‌ی‬ ‫نه‌بوون‪ ،‬بۆ نموونه‌ ئه‌نجامده‌ری ته‌قینه‌وه‌ی‬ ‫بازاڕی جه‌میله‌ له‌مه‌دینه‌ س���ه‌در به‌رله‌وه‌ی‬ ‫ئۆتۆمبێل���ه‌ بۆمبڕێژكراوه‌ك���ه‌ی له‌ده‌رچه‌ی‬ ‫بازاڕه‌ك���ه‌دا بته‌قێنێت���ه‌وه‌‪ ،‬زیاتر له‌جارێك‬ ‫پرس���یاری له‌ب���اره‌ی ده‌روازه‌ی بازاڕه‌ك���ه‌‬ ‫ك���ردووه‌ كه‌ ك���ه‌س نییه‌ له‌دانیش���تووانی‬ ‫مه‌دینه‌ سه‌در نه‌یزانێت‪.‬‬ ‫هه‌روه‌ها به‌رپرسانی ئه‌منی له‌و ناوچانه‌ی‬ ‫ئۆپراس���یۆنه‌كان ك���ه‌ ته‌قینه‌وه‌كانیان تێدا‬ ‫روو ده‌دات ئاماژه‌ی���ان بۆ ئه‌وه‌ كردوو‌ه كه‌‬ ‫ئۆتۆمبێل���ه‌ بۆمبڕێژكراوه‌ك���ه‌ دوای ئه‌وه‌ی‬ ‫چووه‌ت���ه‌ ناو مه‌دین���ه‌ س���ه‌دره‌وه‌‪ ،‬به‌ره‌و‬ ‫شوێنێكی دیاریكراو رۆیشتووه‌ پێش ئه‌وه‌ی‬ ‫بچێته‌ شوێنی ته‌قینه‌وه‌كه‌‪ ،‬ئه‌مه‌ش هه‌ندێك‬ ‫مه‌س���ه‌له‌ روون ده‌كات���ه‌وه‌ له‌وانه‌ ئه‌گه‌ری‬ ‫ئ���ه‌وه‌ی یه‌كێ���ك له‌ئه‌ندامان���ی رێكخراوی‬ ‫داعش ئۆتۆمبێله‌كه‌ی گه‌یاندبێته‌ شوێنێكی‬ ‫دیاریك���راو ت���ا ئه‌نجام���ده‌ری ته‌قینه‌وه‌كه‌‬

‫وه‌ریبگرێت‌و له‌الیه‌ن خۆی���ه‌وه‌ بیگه‌یه‌نێته‌‬ ‫شوێنه‌ به‌ئامانجگیراوه‌كه‌‪.‬‬ ‫به‌رپرس���انی ئه‌منی باوه‌ڕی���ان وایه‌ ئه‌م‬ ‫مۆڵگانه‌ شوێنیان زۆره‌ وه‌ك دوكانی بازرگانی‬ ‫یان ناوچه‌ی چاككردن���ی ئۆتۆمبێل یاخود‬ ‫ب���ازاڕه‌كان كه‌ تێی���دا ئۆتۆمبێله‌كه‌ له‌الیه‌ن‬ ‫یه‌كه‌م كه‌س���ه‌وه‌ به‌جێده‌هێڵرێت بۆئه‌وه‌ی‬ ‫كه‌س���ی دووه‌م وه‌ریبگرێت‪ ،‬چونكه‌ به‌زۆری‬ ‫ئه‌نجام���ده‌ران له‌ده‌ره‌وه‌ی ئ���ه‌و ناوچانه‌وه‌‬ ‫دێ���ن كه‌ ته‌قینه‌وه‌كانیان تێ���دا رووده‌دات‌و‬ ‫پێویستیان به‌كه‌سانێكه‌ بیانگه‌یه‌نێته‌ شوێنی‬ ‫ته‌قینه‌وه‌كه‌و ئامرازه‌كانی ته‌قینه‌وه‌كه‌شیان‬ ‫پێ بگه‌یه‌نێت‪.‬‬ ‫له‌وباره‌یه‌وه‌ فازڵ ئه‌بو ره‌غیف شاره‌زای‬ ‫بواری ئه‌منی به‌"نیقاش"ی‌ وت "داعش له‌دوا‬ ‫باڵوكراوه‌یدا روونیكردووه‌ته‌وه‌ كه‌ ئیتر پشت‬ ‫به‌كه‌سانی خۆكوژ ده‌به‌س���تێت له‌مندااڵن‌و‬ ‫هه‌رزه‌كارانی خوار ته‌مه‌نی ‪ 18‬س���اڵ ته‌نیا‬ ‫له‌ناوچه‌كان���ی ژێ���ر كۆنترۆڵی���دا‪ ،‬ئه‌مه‌ش‬ ‫ئاماژه‌ی���ه‌ بۆ ئه‌وه‌ی پاشه‌كش���ه‌ی كردووه‌‬ ‫له‌ئاماده‌كردنی كه‌سانی خۆكوژدا"‪.‬‬ ‫هه‌روه‌ه���ا چاودێرانی كاروب���اری ئه‌منی‬ ‫عێ���راق له‌الیه‌ن خۆیانه‌وه‌ ئام���اژه‌ بۆ ئه‌وه‌‬ ‫ده‌ك���ه‌ن كه‌ سیس���تمی ئه‌من���ی له‌به‌غدای‬ ‫پایته‌خ���ت‌و پارێزگاكانی ت���ردا كه‌موكوڕی‬ ‫تێدایه‌و ئه‌م كه‌موكوڕیه‌ش تائێس���تا رێگره‌‬ ‫له‌ئاشكراكردنی هه‌موو هه‌وڵه‌كان‪ ،‬هه‌رچه‌نده‌‬

‫هێزه‌ ئه‌منیه‌كانی عێراق رایانگه‌یاندووه‌ كه‌‬ ‫زیاتر له‌هه‌وڵێك���ی ته‌قاندنه‌وه‌ی ئۆتۆمبێلی‬ ‫بۆمبڕێژك���راو یاخود بۆمب���ی چێندراوو هی‬ ‫دیكه‌یان شكستپێهێناوه‌‪.‬‬ ‫هاش���م هاش���می توێژه‌ری بواری گروپه‌‬ ‫چه‌ك���داره‌كان به‌"نیقاش"ی‌ وت "تائێس���تا‬ ‫هێزه‌ ئه‌منیه‌كانی عێراق نه‌یانتوانیوه‌ جفره‌ی‬ ‫جموجوڵی ئ���ه‌و گروپانه‌و ش���وێنه‌كانیان‌و‬ ‫ناس���نامه‌ س���اخته‌كانیان‌و ش���تی دیكه‌ش‬ ‫بكه‌نه‌وه‌"‪.‬‬ ‫ب���ه‌اڵم وادی���اره‌ هێ���زه‌ ئه‌منیه‌كان���ی‬ ‫عێ���راق خه‌ریك���ن له‌گ���ه‌ڵ ئه‌و ش���ێوازه‌دا‬ ‫رادێ���ن به‌تایبه‌تی كه‌ زۆرێك له‌رێوش���وێنه‌‬ ‫ئه‌منی���ه‌ په‌یڕه‌وكراوه‌كانی���ان له‌ناوچه‌كانی‬ ‫پایته‌خ���ت‌و پارێزگاكانی دیك���ه‌دا گۆڕیوه‌‬ ‫وه‌ك كه‌مكردن���ه‌وه‌ی خاڵه‌كانی پش���كنین‌و‬ ‫پاسه‌وانیه‌كان‌و هی دیكه‌ش‪.‬‬ ‫مه‌ترسیه‌كانی نه‌وه‌ی سێیه‌می مۆڵگه‌كان‬ ‫له‌وه‌دا پوخت ده‌بێته‌وه‌ كه‌ ئاشكراكردنیان‬ ‫زه‌حمه‌ت���ه‌‪ ،‬ب���ه‌اڵم الیه‌ن���ه‌ ئه‌رێنیه‌كان���ی‬ ‫به‌وته‌ی پسپۆران له‌وه‌دا به‌رجه‌سته‌ ده‌بێت‬ ‫ك���ه‌ ره‌نگدانه‌وه‌یه‌كی روونی پاشه‌كش���ه‌ی‬ ‫تواناكان���ی رێكخراوه‌كه‌ی���ه‌ له‌دۆزین���ه‌وه‌ی‬ ‫مۆڵگ���ه‌ له‌هه‌ردوو نه‌وه‌ی پێش���وو ئه‌مه‌ش‬ ‫ئاماژه‌یه‌كه‌ بۆ ئ���ه‌وه‌ی ره‌نگه‌ رێكخراوه‌كه‌‬ ‫توانای ئه‌وه‌ی نه‌مابێت له‌ئاینده‌یه‌كی نزیكدا‬ ‫ته‌قینه‌وه‌ ئه‌نجام بدات‬

‫کارەبا بەزەبری ئاربیجی‬

‫گروپ ‌ه چه‌كداره‌كان بڕیار ده‌ده‌ن‬

‫بۆ هاتنەوەی کارەبای نیشتیامنی‬

‫پۆلیسی‌ عێراقی‌ ده‌سه‌اڵت‌و‬

‫خەڵک چاوی بڕیوەتە چەمچەماڵ‬

‫شكۆی له‌ده‌ست داوه‌‬

‫‪6‬‬

‫ئابوری‬

‫)‪ )562‬سێشه‌مم ‌ه ‪2017/1/24‬‬

‫فشاره‌كان بۆ ئاشكراكردنی ئاستی به‌رهه‌می‬ ‫راسته‌قینه‌ی نه‌وتی هه‌رێم زیاد ده‌كه‌ن‬

‫"له‌سه‌ر ئاشكراكردنی گه‌نده‌ڵیه‌كانی كه‌رتی نه‌وت كێشه‌ له‌نێوان دیلۆیت‌و وه‌زاره‌تی سامانه‌ سروشتیه‌كان دروستده‌بێت"‬ ‫ئا‪ :‬وریا حسێن‬

‫به‌هۆی ده‌ركه‌وتنی چه‌ندین مه‌له‌ف‬ ‫له‌وه‌زاره‌تی سامانه‌ سروشتیه‌كان‬ ‫كێشه‌ كه‌وتوه‌ته‌ نێوان كۆمپانیاكانی‬ ‫وردبینی‌و وه‌زاره‌ت‪ ،‬هاوكات لیژنه‌ی وزه‌‬ ‫له‌په‌رله‌مانی عێراقیش ده‌ستیانكردوه‌‬ ‫به‌لێكۆڵینه‌وه‌ بۆ زانینی ئاستی‬ ‫راسته‌قینه‌ی هه‌نارده‌ی نه‌وتی هه‌رێم‪.‬‬ ‫د‪.‬ش����ێركۆ جه‌وده‌ت سه‌رۆكی لیژنه‌ی‌‬ ‫پیشه‌سازی‌‌و وزه‌و سه‌رچاوه‌ سروشتیه‌كان‬ ‫ئه‌وه‌ باس����ده‌كات گه‌ڕانه‌وه‌ی هه‌رێم بۆ‬ ‫به‌غدا ساده ‌نیه‌و باوه‌ڕناكات حكومه‌تی‬ ‫هه‌رێم داهاتی نەوته‌كه‌ی راده‌ستی به‌غدا‬ ‫ب����كات‪ ،‬به‌وپێه‌ی به‌رژه‌وه‌ن����دی الیه‌ن‌و‬ ‫بابه‌تی دارایی له‌م پرس����ه‌دا بونی هه‌یه‌‪،‬‬ ‫وتی "جارێكی تر نه‌وت راده‌ستی به‌غدا‬ ‫ناكرێت"‪.‬‬ ‫ئ����ه‌م قس����انه‌ی س����ه‌رۆكی لیژن����ه‌ی‌‬ ‫پیشه‌سازی‌‌و وزه‌و سه‌رچاوه‌ سروشتیه‌كان‬ ‫له‌كاتێكدایه‌ به‌رپرسانی به‌غدا باسی ئه‌وه‬ ‫‌ده‌كه‌ن كه‌ هه‌رێم ناش����ه‌فافه‌و هه‌نارده‌ی‬ ‫نه‌وتی هه‌رێم گه‌یش����توه‌ته‌‪ 1‬ملیۆن‌و ‪‌300‬‬ ‫هه‌زار به‌رمیل نه‌وت رۆژانه‌‪.‬‬ ‫ش����ێركۆ جه‌وده‌ت پێشتر له‌كۆنفراسی‬ ‫له‌نده‌ن بۆ ن����ه‌وت‌وگاز ك����ه‌ حكومه‌تی‬ ‫هه‌رێم سازیكردبو به‌شداریكردوه‌‪ ،‬ئه‌وه‌ی‬ ‫وت "ل����ه‌ڕوی واقیعی توان����ای ته‌كنیكی‬ ‫هه‌نارده‌ی ب����ۆری (هه‌رێم ‪-‬جه‌یهان)ه‌وه‌‌‬ ‫ئه‌و قس����ه‌یەی عه‌بادی وانیه‌ كه‌ هه‌رێم‬ ‫ملیۆنێ����ك‌و ‪ 300‬ه����ه‌زار به‌رمی����ل نه‌وت‬ ‫هه‌نارده‌بكات‪ ،‬ب����ه‌اڵم له‌ڕوی به‌رهه‌مه‌وه‌‬ ‫ئه‌م پرسه‌ جیاوازه‌‪ ،‬ئه‌وه‌ی له‌كۆنفرانسی‬ ‫ن����ه‌وت‌و گاز‌ی له‌ن����ده‌ن وت����را ئه‌وه‌بو‬

‫ئێستا داهاتی‬ ‫نه‌وتی هه‌رێمی‬ ‫كوردستان زیاتر‬ ‫له‌‪ 1‬ملیار دۆالره‌‬

‫به‌رهه‌می نه‌وتی هه‌رێ����م زیاتره‌ له‌ ‪600‬‬ ‫ه����ه‌زار به‌رمیل به‌اڵم ئ����ه‌وه‌ ئه‌وه‌ی ‌ه كه‌‬ ‫هه‌رێم ده‌یڵێت‌و دڵنیانی����ن لێی چونكه‌‬ ‫نه‌خش����ه‌یه‌كی كۆمپانی����ای وێنس����ترن‬ ‫زاگرۆس باڵوبوه‌وه‌ پیش����انیده‌دات زیاتر‬ ‫ل����ه‌‪ 850‬ه����ه‌زار به‌رمیل ن����ه‌وت رۆژانه‌‬ ‫به‌رهه‌م دێت"‪.‬‬ ‫وتیشی "ئێستا داهاتی نه‌وتی هه‌رێمی‬ ‫كوردس����تان زیاتر ل����ه‌‪ 1‬ملی����ار دۆالره‌‬ ‫مانگانه‌ كه‌ به‌داهاتی نه‌وت‌و داهاته‌كانی‬ ‫تر هه‌ژمار ده‌كرێت"‪.‬‬

‫سه‌باره‌ت به‌كاره‌كانی وردبینی كه‌ ئێستا‬ ‫دو كۆمپانی����ای بیانی به‌ناوی (دیلۆیت‌و‬ ‫ئێنرس����ت ئای)ه‌وه‌ ده‌كرێ����ت ئه‌وه‌ی بۆ‬ ‫ئاوێن����ه‌ ئاش����كراكرد كێش����ه‌ كه‌وتوه‌ته‌‬ ‫نێوان ئ����ه‌و دو كۆمپانیای����ه‌و وه‌زاره‌ت‬ ‫به‌وپێیه‌ی چه‌ند ش����تیان ئاشكراكردوه‌‬ ‫وت����ی "له‌ڕاپۆرتی ئ����ه‌و دو كۆمپانیایه‌‬ ‫باس����كراوه‌ ك����ه‌ س����ه‌رپێچیه‌كان چۆن‬ ‫كراون‌و ك����ێ كردویه‌تی‪ ،‬ه����ه‌ر ئه‌وه‌ش‬ ‫وایك����ردوه‌ راپۆرتی مانگی‪12‬ی وه‌زاره‌ت‬ ‫دوابكه‌وێت"‪.‬‬

‫د‪.‬ش����ێركۆ جه‌وده‌ت سه‌رۆكی لیژنه‌ی‌‬ ‫پیشه‌سازی‌‌و وزه‌و سه‌رچاوه‌ سروشتیه‌كان‬

‫هاوكاتی ئه‌وه‌ ئێستا په‌رله‌مانی عێراق‬ ‫ده‌ستیكردوه‌ به‌لێكۆڵینه‌وه‌ له‌باره‌ی ئه‌و‬

‫لیژن����ه‌ی نه‌زاه����ه‌ی په‌رله‌مانی عێراق‬ ‫چاوه‌ڕێی ده‌رئه‌نجامی كاره‌كانی لیژنه‌ی‬ ‫نه‌وت‌و وزه‌ ده‌كات له‌سه‌ر ئه‌نجامه‌كانی‬ ‫ئه‌و لیژنه‌یه‌ دۆس����یه‌ بۆ گه‌نده‌ڵیه‌كان‌و‬ ‫پڕۆسه‌ نه‌وتیه‌كانی هه‌رێم ده‌كاته‌وه‌‪.‬‬ ‫عادل نوری ئه‌ندامی لیژنه‌ی نه‌زاهه‌ی‬ ‫په‌رله‌مان����ی عێراق باس����ی ئ����ه‌وه‌ی بۆ‬ ‫ئاوێنه‌ك����رد تائێس����تا له‌ب����ه‌ر هه‌یبه‌تی‬ ‫دامه‌زراوه‌كان����ی هه‌رێم كارمان له‌س����ه‌ر‬ ‫دۆسیه‌كانی هه‌رێمی كوردستان نه‌كردوه‌‬ ‫به‌اڵم ئه‌گه‌ر بزانین دامه‌زراوه‌كانی هه‌رێم‬ ‫له‌ئاستی دۆس����یه‌كان بێده‌ست‌و كه‌سن‬ ‫ئه‌وا ده‌س����ه‌اڵتی خۆمان به‌كارده‌هێنین‬ ‫لێكۆڵینه‌وه‌ له‌دۆسیه‌كان ده‌كه‌ین‪ ،‬وتیشی‬ ‫"بااڵترین ده‌س����ه‌اڵتین ب����ۆ لێكۆڵێنه‌وه‌‬ ‫له‌دۆس����یه‌كانی گه‌نده‌ڵی له‌هه‌رێم پرس‬ ‫به‌كه‌س ناكه‌ین"‪.‬‬ ‫ئه‌ندامه‌ك����ه‌ی لیژن����ه‌ی نه‌زاه����ه‌ی‬ ‫په‌رله‌مانی عێراق شیكردنه‌وه‌شی بۆ ئه‌و‬ ‫پرس����ه‌كرد كه‌ عه‌بادی باسی ناشه‌فافی‬ ‫نه‌وتی هه‌رێم‌و ئاستی هه‌نارده‌ی باوه‌ڕی‬ ‫واژوکردنی گرێبەست لەگەڵ کۆمپانیایەکی وردبینیی لەداهاتی‬ ‫وابوە زۆرجار بۆ موزایه‌ده‌ ئه‌م ش����تانه‌‬ ‫ده‌وترێت‪ ،‬وتیشی "ئێمه‌ بۆ لێكۆڵینه‌وه‌‬ ‫ژمارانه‌ی حه‌یده‌ر عه‌بادی سه‌رۆكوه‌زیرانی زۆری هه‌یه‌‪ ،‬تائێس���تا ئه‌وه‌ی له‌باره‌ی ل����ه‌م پرس����انه‌ چاوه‌ڕوان����ی ده‌رچونی‬ ‫عێ����راق باس����یكردوه‌ له‌باره‌ی پرس����ی نه‌وته‌وه‌ ئاش���كراكراوه‌ الیه‌نی هه‌رێم ئه‌نجام����ی به‌دواداچونه‌كان����ی لیژن����ه‌ی‬ ‫نه‌وت‌و وزه‌ی په‌رله‌مان ده‌كه‌ین‪ ،‬كه‌یسی‬ ‫نه‌وته‌وه‌ چه‌ندین دانیشتنیان كردوه‌‪.‬‬ ‫هه‌ر ئه‌وه‌مان ده‌داتێ"‪.‬‬ ‫س���ه‌رۆكی لیژن���ه‌ی ن���ه‌وت‌و وزه‌ بۆ ده‌كه‌ینه‌وه‌"‪.‬‬ ‫ئارێز عه‌بدواڵ سه‌رۆكی لیژنه‌ی نه‌وت له‌ئه‌نجومه‌ن���ی نوێنه‌رانی عێراق هیچ‬ ‫ره‌نگه‌ له‌ژێر ئه‌م فش����ارانه‌دا به‌رهه‌م‌و‬ ‫وزه‌ له‌ئه‌نجومه‌ن���ی نوێنه‌رانی عێراق هیوایه‌ك���ی نه‌م���اوه‌ ب���ۆ گه‌ڕانه‌وەی‬ ‫باس���ی ئ���ه‌وه‌ده‌كات له‌هه‌وڵه‌كانیان په‌یوه‌ندیی��� ‌ه نه‌وتیه‌كان���ی (هه‌ولێرو هه‌ن����ارده‌و داهات����ی نه‌وت����ی هه‌رێ����م‬ ‫به‌رده‌وامن بۆ ده‌رخستنی ژماره‌ی راستی به‌غ���دا)‌ چونك���ه‌ هه‌م عێ���راق‌و هه‌م به‌ش����ێك له‌ودیوه‌ تاریكه‌ی كه‌ وه‌سفی‬ ‫هه‌نارده‌ی نه‌وتی هه‌رێمی كوردستان‪ ،‬هه‌رێمی كوردس���تان س���ورن له‌سه‌ر به‌تااڵن‌وب����ڕۆی س����امانی نه‌ته‌وه‌ی����ی‬ ‫وتی "س���ه‌رقاڵی به‌دواداچونین بزانین راكان���ی خۆیان ن���ه‌ عێراق یاس���اكه‌ به‌سه‌ردابڕاوه‌ ئاش����كرا بكرێت‪ ،‬ئه‌وه‌ش‬ ‫ژماره‌ی راسته‌قینه‌ی هه‌نارده‌ی نه‌وتی جێبه‌جێ���ده‌كات ن���ه‌ هه‌رێمیش نه‌وت به‌پێ����ی قس����ه‌ی په‌رله‌مانت����اران ئه‌گه‌ر‬ ‫هه‌رێم چه‌ن���ده‌‪ ،‬چونكه‌ ئه‌و ژماره‌یه‌ی راده‌س���تده‌كات‪ ،‬وت���ی "كۆبونه‌وه‌ی "به‌رپرس����انی بااڵی حكومه‌ت بیانه‌وێت‪،‬‬ ‫عه‌بادی باس���یكردوه‌ له‌گ���ه‌ڵ رێژه‌ی حكومه‌ت‌و نوێنه‌رانی ك���ورد له‌به‌غدا به‌پێچه‌وان����ه‌وه‌ كه‌رتی ن����ه‌وت رزگاری‬ ‫نابێت له‌و پرسیارانه‌ی له‌سه‌ریه‌تی"‪.‬‬ ‫هه‌ن���ارده‌ی نه‌وتی هه‌رێ���م جیاوازی هیچی لێده‌رچو"‪.‬‬

‫حكومه‌ت باری گرانی دارایی خۆی ده‌خاته‌ سه‌رشانی هاواڵتیان‬

‫"به‌گیرفانی خاڵی باجی چیمان ده‌خه‌یته‌سه‌ر؟"‬

‫"هی���چ پاره‌یه‌كم���ان نیه‌ تاب���اج بده‌ین‬ ‫به‌حكومه‌ت‪ ،‬هه‌مانه‌و نیمانه‌ ئه‌و پاره‌یه‬ ‫‌بو ک���ە حكومه‌ت ده‌یدانێ ئه‌ویش خۆی‬ ‫خواردی"‪.‬‬

‫ئا‪ :‬وریا‬ ‫حكومه‌ت رێژه‌ی باجێكی ناهاوتا‬ ‫به‌گیرفانی هاواڵتیان ده‌سه‌پێنێت‬ ‫له‌كاتێكدا (فه‌رمانبه‌ران‌و چینی‬ ‫كار) تائاستی بێهیوایی داهاتیان‬ ‫دابه‌زیوه‌‪ ،‬به‌ڕای شاره‌زایه‌كی ئابوریش‬ ‫بێت "حكومه‌ت ئه‌م هه‌نگاوانه‌ی‬ ‫هه‌ڵیانده‌گرێت‪ ،‬هه‌نگاوی ئابوری نین‌و‬ ‫تۆڵه‌كردنه‌وه‌ی سااڵنێكن كه‌ خه‌ڵك‬ ‫دۆخی كه‌مێك باشبوه‌"‪.‬‬

‫ئه‌م جۆره‌ پالنه‌ی‬ ‫حكومه‌ت ده‌ستی‬ ‫داوه‌تێ تاوانكاری‬ ‫ئابوری‌و هه‌ژاری‬ ‫باڵوده‌كاته‌وه‬

‫غازی ره‌ش����ید دانیش����توی ش����اری‬ ‫س����لێمانیه‌ ئه‌و پێش����تر عه‌ره‌بانه‌یه‌كی‬ ‫ده‌ستێگڕی پێبوه‌ له‌ناوشار خوارده‌مەنی‬ ‫ده‌فرۆشت‪ ،‬به‌اڵم ئێستا به‌هۆی زۆربونی‬ ‫هاوپیش����ه‌و نه‌دۆزین����ه‌وه‌ی هیچ جۆره‌‬ ‫كارێك بێكار كه‌وتوه‌‪ ،‬ئه‌و ده‌ڵێت "خه‌ڵك‬ ‫تاسه‌ر ئێسقانی گه‌یش����توه‌‪ ،‬به‌جۆرێك‬ ‫هیچ كه‌سێك نیه‌ له‌م قه‌یرانه‌دا پریشكی‬ ‫سه‌ختی به‌رنه‌كه‌وتبێت"‪.‬‬ ‫به‌گوێ����ره‌ی ئامار‌ێك����ی وه‌زاره‌ت����ی‬ ‫كاروكاروباری كۆمه‌اڵیه‌تی هه‌رێم رێژه‌ی‬ ‫حكومه‌تی هه‌رێمی كوردستان به‌شێكی باوه‌ڕی وای��� ‌ه ئ���ه‌م كاره‌ی حكومه‌ت‬ ‫هه‌ژاری له‌هه‌رێمی كوردستان گه‌یشتوەتە‬ ‫‪%١٤‬و له‌حاڵه‌ت����ی ئاس����ایی تپێه‌ڕیوه‪ ،‬زۆری كه‌رته‌كان ده‌گوازێته‌وه‌ بۆ كه‌رتی ده‌ی���كات خۆدزینه‌وه‌ی���ه‌ له‌ئه‌رك���ی‬ ‫ئه‌مه‌ش هاوكاته‌ له‌گ����ه‌ڵ به‌رزبونه‌وه‌ی تایب���ه‌ت كه‌ له‌ئابوریدا ئ���ه‌م دیارده‌ی ‌ه ده‌وڵه‌ت���داری نه‌ك به‌ره‌و‌پێش���بردنی‬ ‫ئاستی مه‌ترس����یداری هه‌ژاری كۆمه‌ڵگا پێ���ی ده‌وتریت "تایبه‌تس���ازی"‪ ،‬ئه‌م ‌ه ئابوری هه‌رێ���م‌و زیادكردن���ی داهات‪،‬‬ ‫وایكردو‌ه حكومه‌ت به‌بێ ره‌چاوكردنی ئ���ه‌و‌ه ده‌ڵێت "ئ���ه‌م كاره‌ی حكومه‌ت‬ ‫كه‌ ‪ %12‬تێپه‌ڕیكردوه‌‪.‬‬ ‫باری دارایی هاواڵتیان هاوسه‌نگكردنی ده‌س���تی داوه‌تێ ناهه‌وسه‌نگی له‌نێوان‬ ‫غ���ازی گه‌وره‌تری���ن ترس���ی ئه‌وه‌یه‌ كه‌ خه‌رج���ی‌و داهات���ی تاك ده‌س���تبكات داهات‌و خه‌رجی تاك دروس���تده‌كات‪،‬‬ ‫ی سه‌پاندنی باج‌و الدانی چونك��� ‌ه ئه‌وه‌ی وه‌كو ب���اج له‌هاواڵتی‬ ‫رێژه‌ی باج زیادبكرێت وه‌كو باس���ده‌كرێت‪ ،‬به‌دانانی پالن ‌‬ ‫وه‌ردگیرێت زیاترە ل���ه‌و داهاته‌ی تاك‬ ‫ترسه‌كه‌ی به‌جۆرێكه‌ ونبونی ئاینده‌ی خۆی‌و پاڵپشتی له‌سه‌ر خزمه‌تگوزارییه‌كان‪.‬‬ ‫ده‌ستیده‌كه‌وێت"‪.‬‬ ‫منداڵه‌كان���ی لێبكه‌وێت���ه‌وه‌‪ ،‬ئه‌و له‌وه‌اڵمی‬ ‫نیه���اد محم���ه‌د س���ه‌رۆكی به‌ش���ی‬ ‫ئ���ه‌وه‌ی ئایا ده‌توانێت باج بداته‌ حكومه‌ت‬ ‫ئه‌و ئابوریناس��� ‌ه ب���اوه‌ڕی وایه‌ ئه‌م‬ ‫ئه‌وه‌ی وت "به‌م حاڵ���ه‌وه‌ كه‌ داهاتم هیچ بان���ك له‌زانكۆی گه‌ش���ه‌پێدانی مرۆیی‬ ‫نیه‌ باجی چی بده‌م؟" به‌م پرسیاره‌ وه‌اڵمی ش���یكردنه‌وه‌ بۆ ئه‌م پرس��� ‌ه ده‌كات‌و جۆره‌ پالنه‌ی حكومه‌ت ده‌ستیداوه‌تێ‬ ‫ره‌خن ‌ه له‌حكومه‌ت���ی هه‌رێم ده‌گرێت‪ ،‬تاوان���كاری ئاب���وری‌و ه���ه‌ژاری‬ ‫په‌یامنێری ئاوێنه‌ی‌دایه‌وه‌‪.‬‬

‫منداڵی کەمئەندامێک کە بەهۆی هەژارییەوە دایک‌و باوکی دەستبەرداری بوون‬ ‫باڵوده‌كات���ه‌وه‪ ‌،‬ده‌ڵێ���ت "باوه‌ڕموای ‌ه‬ ‫ئه‌وه‌ی سااڵنی رابردو عێراق بۆ خه‌ڵكی‬ ‫كوردس���تانی دابینكردبو‪ ،‬ئێستا ئه‌وان‬ ‫تۆڵه‌ی ئه‌و سااڵنه‌ له‌خه‌ڵك ده‌كه‌نه‌وه‌‪،‬‬ ‫ئه‌و پاره‌یه‌ی س���ااڵنی رابردو پەیدایان‬ ‫کردوە‌ لێیان وه‌رده‌گرنه‌وه‌"‪.‬‬ ‫هاوكات���ی قس���ه‌ی ئابوریناس���ه‌كه‌‪،‬‬ ‫چین ‌ه هه‌ژاره‌كان���ی كۆمه‌ڵگا به‌تایبه‌ت‬ ‫زۆرترین ترس���یان ل���ه‌و‌ه هه‌ی ‌ه له‌وه‌ی‬ ‫ئێس���تا تێیدان زیاتر نغ���رۆی هه‌ژاری‬ ‫ببن‌و ژیانیان س���ه‌ختتر بێت له‌وێنه‌ی‬ ‫كه‌مئه‌ندامان ك ‌ه ئێستا نمونه‌ی چینی‬ ‫"هه‌ژار"ی كۆمه‌ڵگان‪.‬‬

‫سامان حس���ێن س���كرتێری یه‌كێتی‬ ‫كه‌مئه‌ندامان���ی كوردس���تان جه‌خ���ت‬ ‫له‌س���ه‌ر ئه‌وه‌ده‌كات���ه‌وه‌ ئه‌وان س���اڵی‬ ‫راب���ردو ته‌نها‪ 5‬موچه‌ی‪ 60‬هه‌زاری بۆ‪90‬‬ ‫هه‌زاریان له‌حكوم���ه‌ت وه‌رگرتوه‪ ‌،‬وتی‬ ‫"ب���ه‌م موچه‌ی���ەوه‌ باجی چ���ی بده‌ین‬ ‫به‌حكومه‌ت‪ ،‬خۆ ئه‌بێت حكومه‌ت ئه‌ونده‌‬ ‫هه‌ڵوێستی هه‌بێت حس���ابێك بۆ ژیانی‬ ‫خه‌ڵكی بكات"‪.‬‬ ‫ئه‌و باسی ئه‌وه‌شده‌كات كه‌ ئه‌وان وه‌كو‬ ‫خاوه‌ن پێداویستیه‌ تایبه‌تیه‌كان توانای‬ ‫دانی ئ���ه‌و باجانه‌یان نیه کە‌ حكومه‌تی‬ ‫هه‌رێمی كوردس���تان نیازی س���ه‌پاندنی‬ ‫هه‌یه‌ به‌سه‌ر هاواڵتیاندا ئه‌وه‌ش ده‌ڵێت‬

‫حكومه‌ت به‌ب���ێ چاودێری په‌رله‌مانی‬ ‫كوردس���تان ه���ه‌ر بڕیارێك���ی بوێ���ت‬ ‫ده‌ریده‌كات‪ ،‬بۆیه‌ ئێستا هیچ رێگرییه‌ك‬ ‫نه‌ماوه‌ له‌ب���ه‌رده‌م حكومه‌ت���دا تاوه‌كو‬ ‫بڕیاره‌كانی به‌سه‌ر خه‌ڵكدا نه‌سه‌پێنێت‪.‬‬ ‫عوم���ه‌ر عینایه‌ت س���ه‌رۆكی لیژنه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫ش���اره‌وانی‌‌و‬ ‫خزمه‌تگوزاریه‌كان���ی‌‬ ‫گواس���تنه‌وه‌و گه‌یاندن‌و گه‌ش���توگوزار‬ ‫له‌په‌رله‌مان���ی كوردس���تان ئام���اژه‌ بۆ‬ ‫ئ���ه‌وه‌ده‌كات ئه‌وان به‌هیچ ش���ێوه‌یه‌ك‬ ‫ئاگای���ان له‌هی���چ نی���ه‌ وت���ی "زه‌وی‬ ‫وه‌رده‌گیرێ���ت ئاگامان لێنی���ه‌‪ ،‬كاره‌با‬ ‫ده‌درێت���ه‌ كه‌رتی تایبه‌ت ئاگامان لێنیه‌‪،‬‬ ‫پاره‌ی خ���ۆڵ‌و خاش���اك وه‌رده‌گیرێت‬ ‫ئاگامان لێنیه‌‪ ،‬ئاگامان له‌هیچ نیه‌"‪.‬‬ ‫عومه‌ر عینایه‌ت جه‌ختیش���ی له‌سه‌ر‬ ‫ئه‌وه‌ك���رده‌وه‌ حكومه‌ت���ی هه‌رێم���ی‬ ‫كوردستان له‌دوای په‌كخستنی په‌رله‌مان‬ ‫هاوكاری لیژنه‌كانی په‌رله‌مانی نه‌كردوه‌‪،‬‬ ‫وت���ی "وه‌كو په‌رله‌مانت���ار ناتوانن هیچ‬ ‫ج���ۆره‌ لێپێچینه‌وه‌ی���ه‌ك له‌حكوم���ه‌ت‬ ‫بكه‌ین"‪.‬‬ ‫ده‌رئه‌نجامی سیاس���ه‌تی ناهه‌سه‌نگی‬ ‫س���ه‌پاندنی باج ره‌نگه‌ هه‌ر له‌سه‌ره‌تاوه‌‬ ‫كێش���ه‌ی نه‌دانی له‌الی���ه‌ن هاواڵتیانه‌وه‌‬ ‫بخرێته‌ به‌رده‌م‪ ،‬بۆیه‌ به‌ڕای ئابوریناسان‬ ‫پێویس���ته‌ پێش هه‌ڵگرتنی پاڵپش���تی‬ ‫كه‌رت���ه‌كان باری گوزه‌ران���ی هاواڵتیان‬ ‫باشبكرێت پاشان باج به‌بارتاقای داهات‬ ‫بسه‌پێنرێت‪.‬‬

‫کوردستانێکی ئاوەدانت دەوێت‪ ،‬بەرهەمی خۆماڵی بەکاربهێنە‬

‫کوالێتی‬ ‫تەندروستی‬ ‫باشتر‬

‫تایبەت‬

‫)‪ )562‬سێشه‌مم ‌ه ‪2017/1/24‬‬

‫‪9‬‬

‫نوێنه‌ری حکومه‌تی هه‌رێمی کوردستان له‌فه‌ره‌نسا‪:‬‬

‫کوردستان گرنگیەکی زۆری هەیە بۆ فەڕەنسا‬ ‫ئا‪ :‬ئاوێنه‌‬ ‫عه‌لی دۆڵه‌مه‌ڕی‪ ،‬نوێنه‌ری حکومه‌تی‬ ‫هه‌رێمی کوردستان له‌فه‌ڕه‌نسا له‌م‬ ‫گفتوگۆیه‌ی ئاوێنه‌دا ده‌ڵێت "سیاسەتی‬ ‫فەرەنسا زۆر رونە بەرامبەر بەهەرێمی‬ ‫کوردستان کە وەکو پارتێنەرەکی نزیک‌و‬ ‫سەرەکی لەخۆی دەبینێت"‪.‬‬ ‫ئاوێن���ه‌‪ :‬فەڕەنس���ا بایەخێك���ی تایبەت‬ ‫بەهەرێمی كوردستان دەدات‪ ،‬فرانسوا هۆالند‬ ‫تاك���ە س���ەرۆكی واڵتێكی گ���ەورەو گرنگی‬ ‫ئەوروپایە ك���ە دوجار س���ەردانی هەولێری‬ ‫ك���ردوە‪ ،‬هۆكاری ئ���ەم بایەخ���ە تایبەتەی‬ ‫فەڕەنسا بەهەرێمی كوردستان چییە؟‬ ‫عه‌لی دۆڵه‌مه‌ڕی‪ :‬پەیوەندی فەرەنس���او‬ ‫هەرێمی کوردستان پەیوەندییەکی میژوویی‌و‬ ‫کونە ه���ەر لەس���ەردەمی مەال مس���تەفای‬ ‫بارزانی‌و تاکو ئێس���تا بەردەوامە‪ .‬فەڕەنسا‬ ‫رێزێکی زوری هەیە بۆ گەلی کوردو هەمیشە‬ ‫پش���تیوانی کورد بوە لەکات���ی تەنگانەدا‪.‬‬ ‫فەرەنس���ا دەزانی���ت کە ک���ورد فاکتەرێکی‬ ‫گرنگی ناوچەکەیەو ئەمڕۆ هیچ گۆڕانکارییەک‬ ‫بەبێ کورد ناکرێت بەتایبەتی رۆڵی سەرۆک‬ ‫بارزان���ی هەم بۆ کوردو هەم بۆ عێراق‌و هەم‬ ‫بۆ رۆژهەاڵتی ناوەڕاست‪ .‬سیاسەتی فەرەنسا‬ ‫زۆر رونە بەرامبەر بەهەرێمی کوردستان کە‬ ‫وەکو پارتێنەرەکی نزیک‌و سەرەکی لەخۆی‬ ‫دەبینێت‪ ،‬چونکە سیاسەتی حکومەتی هەرێم‬ ‫سیاس���ەتێکی روونە کە دەیەوێت مۆدێلێکی‬ ‫دیموکراسی‌و ئاشتی‌و سەقامگیری لەناوچەکە‬ ‫دابین ب���کات‌و رێ���ز لەهەمو دراوس���ێکانی‬ ‫بگرێت‪ .‬فەرەنس���ا بەباشی لەوە تێگەیشتوە‬ ‫کە کورد فاکتەری ئاش���تی‌و س���ەقامگیرییە‬ ‫لەناوچەک���ەو نەتەوەییەکی ئاش���تیخوازەو‬ ‫رێ���ز لەبەها مرۆڤایەتی‌و کەم���ە نەتەوەیی‌و‬ ‫ئایین���ی‌و ئ���ازادی‌و دیموکراس���ی دەگرێت‪.‬‬ ‫هەرێم���ی کوردس���تان نمونەیەکی بێوێنەیی‬ ‫پێش���انی هەم���و دونیا دا ک���ە ناوچەیەکی‬ ‫ئارام‌و دیموکراسی دروست کردوەو لەپێناوی‬ ‫ئاشتی شەڕ دەکەن‌و هەوڵی پاراستنی گشت‬ ‫ئایی���ن‌و کولتورو نەت���ەوەکان دەکەن بەبێ‬ ‫جیاوازی‪.‬‬ ‫ئاوێن���ه‌‪ :‬رۆڵ���ی كەس���انی وەك بێرنارد‬ ‫لیڤی‪ ،‬فریدریك تیس���ۆ‪ ،‬بێرنارد كۆش���نێر‬ ‫لەبەهێزكردن���ی ئ���ەم پەیوەندیی���ەدا چۆن‬ ‫دەبین���ن‪ ،‬ئای���ا دەكرێ���ت بڵێی���ن بەهۆی‬ ‫دۆستایەتییانەوە لەگەڵ كورد وەك لۆبی كار‬ ‫لەس���ەر پتەوكردنی پەیوەندییەكانی نێوان‬ ‫فەڕەنساو هەرێمی كوردستان دەكەن؟‬ ‫عه‌لی دۆڵه‌مه‌ڕی‪ :‬ئەمانە دۆس���تی نزیکی‬ ‫کوردن‌و رۆڵێکی زور گرنگیان هەیە لەبەرەو‬

‫هۆالند تەنها‪ ٤‬کاتژمێر‬ ‫لەبەغدا مایه‌وه‌‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫‪ ٩‬کاتژمێر لەهەولێر‬ ‫مایەوە‬

‫برنارد کۆشنێر‪ ،‬زەڵمای خەلیلزاد‪ ،‬فوئاد حسێن‪ ،‬پیتر گالبرێس‌و عەلی دۆڵەمەڕی‬ ‫پێش بردنی پەیوەندییەکانی کوردس���تان‌و‬ ‫فەڕەنس���ا‪ .‬برن���ارد کوش���نەرو فردری���ک‬ ‫تیس���وت‌و خاتوو دانیال میتەران‌و چەندانی‬ ‫تر هەر لەس���ااڵنی هەشتاکان تاکو ئێستا بە‬ ‫بەردەوامی پش���تگیری لەدۆزی رەوای کورد‬ ‫دەک���ەن‌و رێزو تەقدیرێک���ی زۆریان لەالیەن‬ ‫گەل���ی کوردەوە هەیە‪ .‬بەڕێ���ز برنارد هنری‬ ‫لێڤیش ئێس���تا دەورێکی زور گەورەی هەیە‬ ‫لەناساندنی گەلی کورد بەتایبەتی پێشمەرگە‬ ‫قارەمانەکان نەک تەنها لەفەڕەنس���ا بەلکو‬ ‫لەهەم���و دونیا کە فلیمی پێش���مەرگەی لە‬ ‫زوربەی واڵتان���ی جیهاندا نمایش کرد وەکو‬ ‫فەرەنس���ا‪ ،‬ئەمەریکا‪ ،‬بەریتانی���ا‪ ،‬ئیتالیا‪،‬‬ ‫هت���د‪ ..‬سوپاس���ێکی بێپایان���ی بەڕێزیان‌و‬ ‫تەواوی ستافەکەی دەکەن‪.‬‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬كۆمپانیا نەوتییە فەرەنسییەكانی‬ ‫وەك تۆت���ال چ رۆڵێكی���ان هەی���ە ل���ەم‬ ‫پەیوەندییانەدا؟‬ ‫عه‌ل���ی دۆڵه‌م���ه‌ڕی‪ :‬پەیوەندییەکی زور‬ ‫گرنگی هەیە چونکە کومپانیایەکی زەبەالحی‬ ‫جیهانیەو ئەوانە دەوریان لە سەر سیاسەتی‬ ‫دەرەوی واڵتان���ی خۆی���ان هەی���ە‪ .‬هەبونی‬ ‫ئ���ەو کومپانیان���ە وات���ە هەبون���ی واڵتەکە‬ ‫لەکوردس���تاندا واتە پش���تگیری فەرەنسایە‬ ‫بۆ کوردس���تان لەبواری ئابوری‌و سیاس���ی‌و‬ ‫بوارەکانی تر‪.‬‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬گرنگی كوردس���تان بۆ فەڕەنس���ا‬ ‫لەچیدای���ەو گرنگ���ی فەڕەنس���اش بۆ كورد‬

‫لەچیدا دەبینن؟‬ ‫عه‌لی دۆڵه‌مه‌ڕی‪ :‬کوردس���تان گرنگیەکی‬ ‫زوری هەی���ە ب���ۆ فەرەنس���ا لەناوچەک���ەدا‬ ‫لەهەمو رویەکەوە لەبواری سیاسی‪ ،‬ئابوری‪،‬‬ ‫کەلت���وری‌و‪ ....‬هت���دو تاک���ە ناوچەیە کە‬ ‫ئارام‌و س���ەقامگیرەو دەیەوێ���ت نمونەیەکی‬ ‫دیموکراس���ی‌و ئ���ازادی لەناوچەکە بەرقەرار‬ ‫بکات‌و رێ���ز لەبەها مروڤاییتیەکان دەگرێت‌و‬ ‫فەرەنس���ا دەزانێ���ت ک���ە کورد هەمیش���ە‬ ‫پشت‌وپەنای فەرەنسا دەبێت بۆ بەدیهینانی‬ ‫ئاش���تی‌و س���ەقامگیری لەناوچەک���ەدا‪،‬‬ ‫فەڕەنس���اش گرنگیەک���ی زوری بۆ هەرێمی‬ ‫کوردس���تان هەیە چونک���ە واڵتێكی زلهێزی‬ ‫جیهانیەو ئەندامی هەمیش���ەیی ئەنجومەنی‬ ‫ئاسایشی نێو نەتەوەییەو مافی ڤێتوی هەیە‪.‬‬ ‫واڵتێکی پێش���کەوتوە لەهەمو رویەکەوە کە‬ ‫دەتوانێت یارمەتی کوردستان بدات لەئێستاو‬ ‫داهاتودا‪.‬‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬پێشبینی دەكەن گەر لەهەڵبژاردنی‬ ‫سەرۆكایەتی ئەمجارەی فەرەنسادا حزبێكی‬ ‫دیكە جگە لەسۆسیالیس���تەكان بێنە س���ەر‬ ‫دەس���ەاڵت‪ ،‬درێ���ژە بەهەم���ان پەیوەندی‬ ‫توندوتۆڵی نێوان هەرێم‌و فەڕەنسا بدەن؟‬ ‫عه‌لی دۆڵه‌مه‌ڕی‪ :‬فەڕەنسا رێزێکی زۆری‬ ‫هەیە بۆ گەلی کوردو هەمیش���ە پش���تیوانی‬ ‫ک���ورد بوە لەکات���ی تەنگانەو پێویس���تدا‪.‬‬ ‫هاتنی سەرۆکی فەڕەنسا بۆ کوردستان ئەوە‬ ‫دەردەخات کە لەئایندەشدا پشتیوانی گەلی‬

‫ک���ورد دەکات‪ .‬ئەگەر بێن تەماش���ا بکەین‬ ‫س���ەرۆک هوالند نزیکەی‪ ٩‬کاتژمێر لەهەولێر‬ ‫مایەوەو تەنها‪ ٤‬کاتژمێر لە بەغدا کە ئەوەش‬ ‫لەڕوی دیپلوماس���ی‌و سیاسیەوە زۆر گرنگە‪.‬‬ ‫سیاس���ەتی فەڕەنسا هیچ گۆڕانکاری بەسەر‬ ‫نایەت لەدوای نەمانی هوالند بۆ کورد چونکە‬ ‫فەڕەنسا دۆستێکی له‌مێژینەی گەلی کوردەو‬ ‫هەمیشە پشتیوانی کورد بوەو یەکەمین جار‬ ‫کە سەرۆکی هەرێمی کوردستان بەشێوەیەکی‬ ‫فەرمی لەکۆش���کی ئیلیزێ پێش���وازی لێکرا‬ ‫لەس���ەردەمی س���ەرۆک نیکوالس سارکوزی‬ ‫بوو کە لەحزبی راس���تڕەوەکانەو س���ەرۆک‬ ‫هوالند لەچەپڕەوەکان‪ .‬سیاسەتی دەرەوەی‬ ‫فەڕەنسا گۆڕانکاری بەسەر نایەت بەرامبەر‬ ‫بەحکومەتی هەرێمی کوردستان کە مەلەفێکی‬ ‫زۆر گرنگە بۆ حکومەتی فەرەنس���ا کە تاکە‬ ‫هێزە توانیبێتی تیرۆریستان تێکبشکێنیت‌و‬ ‫بەها مرۆڤاییتی���ەکان لەناوچەکە بپارێزێت‌و‬ ‫ئاشتی لەناوچەکەدا بەرقەرار بکات‌و خودی‬ ‫س���ەرۆک هوالند لەپرێس کونفرانسی لەگەڵ‬ ‫س���ەرۆک بارزانی لەهەولێر وتی کە فەڕەنسا‬ ‫هەمیشە پشتیوانی حکومەتی هەرێم دەکات‬ ‫هەر کەسێک واڵت بەڕێوە ببات لەئایندەدا‪.‬‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬ئایا گرنگیدان‌و پشتیوانی فەرەنسا‬ ‫بەكورد ه���ەر بەتەنها هەرێمی كوردس���تان‬ ‫دەگرێتەوە یاخود كوردی پارچەكانی دیكەش‬ ‫بەهەمانشێوە جێی بایەخن بۆ ئەو واڵتە؟‬

‫عه‌ل���ی دۆڵه‌م���ه‌ڕی‪ :‬دۆزی رەوای ک���ورد‬ ‫بەشێوەیەکی گش���تی بایەخی هەیە لەالیەن‬ ‫فەڕەنس���او گرنگی پێ دەدات لەپارچەکانی‬ ‫تریش بەاڵم هەرێمی کوردستان تایبەتمەندی‬ ‫خۆی هەیە بەحوکمی ئەوەی کە هەرێمێکی‬ ‫فیدراڵ���ەو حکومەت‌و پەرلەمان‌و س���ەرۆکی‬ ‫خوی هەیە‪.‬‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬بۆچی واڵتان���ی ئەوروپا‌و رۆژئاوا‬ ‫زیاتر بارزانی وەك موخاتیب س���ەیردەكەن‌و‬ ‫پەیوەندیی���ەكان لەڕێگەی پارتییەوە لەگەڵ‬ ‫كورد ئۆرگانیزە دەكەن؟‬ ‫عه‌لی دۆڵه‌مه‌ڕی‪ :‬سەرۆک بارزانی سەرۆکی‬ ‫هەرێمی کوردس���تانەو کارێزمایەکی گەورەی‬ ‫هەیە لەهەمو دونیا‪ .‬لە‪ ١٦‬ساڵییەوە دەستی‬ ‫بەپێشمەرگایەتی کردوەو تاکو ئێستاش هەر‬ ‫بەردەوامەو لەگش���ت دانوس���تانەکانی کورد‬ ‫لەناوەوەو دەرەوە بەش���دار بوە‪ .‬ئەمڕۆ تاکە‬ ‫سەرکردەی کوردە نەک تەنها لەکوردستانی‬ ‫باش���ور بەڵک���و لەه���ەر چ���وار پارچ���ەی‬ ‫کوردس���تان‌و عێراق‌و رۆژهەاڵتی ناوەڕاست‬ ‫ک���ە واڵتانی دەرەوە بڕوای���ان پێ هەیە کە‬ ‫بتوانێ���ت رۆڵێکی گ���ەورەو گرنگ بگێڕێت‪.‬‬ ‫سیاس���ەتێکی رون‌و ئاش���کراو حەکیمانەی‬ ‫هەی���ە ک���ە داوای مافەکان���ی گەل���ی کورد‬ ‫دەکات لەه���ەر چوار پارچەی کوردس���تان‌و‬ ‫رێ���ز لەبەها مروڤاییەت���ەکان دەگرێت‌و هیچ‬ ‫کاتێک موس���اوەمەی لەسەر مافەکانی کورد‬ ‫نەک���ردوەو رێ���زو بایەخێک���ی زۆری هەیە‬

‫لەالیەن هەم���و س���ەرکردەکانی دونیایەوە‪.‬‬ ‫بارزانی س���ەرۆکی کوردستان لەسەر ئاستی‬ ‫نێودەوڵەتی‌و ناوچەی���ی‌و ناوخۆییدا خاوەن‬ ‫پێگەیێکی سیاسی زور بەهێزەو وەک سەرۆک‬ ‫کوم���اری واڵتان پێش���وازی ل���ێ دەکرێت‌و‬ ‫جێگایەک���ی تایبەت���ی داگیر ک���ردوە لەنێو‬ ‫گوڕەپانی سیاس���ی نێودەوڵەتیدا بەگشتی‪.‬‬ ‫پەیوەندییەکان لەڕێگای حکومەتی هەرێمی‬ ‫کوردس���تانەوەیە نەک لەڕێ���گای پارتیەوە‪.‬‬ ‫ئەو وەفدانەی س���ەردانی کوردستان دەکەن‬ ‫لەالیەن س���ەرۆکی هەرێم‌و جێگری سەرۆکی‬ ‫هەرێم‌و س���ەرۆکی حکومەت‌و وەزیرەکانەوە‬ ‫پێش���وازییان لێدەکرێت‌و لەهاتنی س���ەرۆک‬ ‫هوالن���د بۆ کوردس���تان س���ەرۆکی هەرێم‌و‬ ‫جێگرەک���ەی‌و حکوم���ەت لەکۆبون���ەوەکان‬ ‫بەشداربون‪.‬‬ ‫ئاوێن���ه‌‪ :‬زۆر باس ل���ەوە دەكرێت پارتی‬ ‫زۆرب���ەی نوێنەرایەتیه‌کان���ی دەرەوە‌و‬ ‫پەیوەندییەكان���ی لەدەس���تی خۆی���دا چڕ‬ ‫كردوەت���ەوە‪ ،‬وەك نوێنەرێك���ی هەرێ���م‬ ‫ل���ەدەرەوەی واڵت هەس���تناكەن پارتی بۆ‬ ‫بەهێزكردنی پێگەی خۆی لەكوردستان ئەم‬ ‫پەیوەندییانەی قۆرغ كردوە؟‬ ‫عه‌ل���ی دۆڵه‌م���ه‌ڕی‪ :‬بەپێچەوانەوە بەڵکو‬ ‫پارت���ی دەس���تی ک���رد بەدامەزراوکردن���ی‬ ‫دامودەزگاکان���ی حکوم���ەت‌و ش���ەرعیەت‬ ‫دان بەحکومەت���ی هەرێم بەدروس���ت کردنی‬ ‫نوێنەراییتەکانی حکوم���ەت بۆ بەهێزکردنی‬ ‫پەیوەندییەکان���ی حکومەتی هەرێم‌و واڵتانی‬ ‫دەرەوە‪ .‬هاتنی ئەو هەمو وەفدە لەئاس���تە‬ ‫ب���ەرزەکان لەئەنجامی ئ���ەو کارانە بون کە‬ ‫حکوم���ەت کردویەت���ی‪ .‬ئەوەلیات���ی پارتی‬ ‫بەهێزکردن���ی حکومەتە کە ئ���ەو حکومەتە‬ ‫بەهەڵب���ژاردن هاتوەت���ە کای���ەوەو بە پێی‬ ‫ئەنجام���ی هەڵبژاردنەکانی���ش ک���ە پارتی‬ ‫هەمیشە زۆرترین ئەنجامی بەدەست هێناوەو‬ ‫حەقی خۆیەتی زۆرترین پۆستەکانی حکومەت‬ ‫لەالی ئەو بێت کە بەداخەوە وانیە‪ .‬ئەگەرنا‬ ‫بۆچ���ی هەڵب���ژاردن دەکەین‪ .‬سیاس���ەتی‬ ‫پارت���ی بەهێزکردنی پێگ���ەی حکومەتە بۆ‬ ‫بەدەس���تهێنانی زۆرترین پشتگیری بۆ گەلی‬ ‫کورد‪ .‬چەندین نوێنەرایەتی واڵتانی گەورەی‬ ‫دونیا لەپشکی یەکێتی بون وەکو ئەمەریکاو‬ ‫فەڕەنس���او ئێس���تاش نوێنەرایەتییەکان���ی‬ ‫چەندین واڵتی گەورە وەکو بەریتانیا‪ ،‬روسیا‪،‬‬ ‫ئێران‪ ،‬س���وید‪ ،‬ئیس���پانیا لەس���ەر پشکی‬ ‫یەکیتی���ەو نوێنەرایەتی پۆڵۆنیا کەس���ێکی‬ ‫سەربەخۆیە‪ .‬جێگری سەرۆکی فەرمانگە لە‬ ‫سەر پش���کی یەکیتیەو سیاسەتی دەرەوەی‬ ‫هەرێ���م‪ ،‬حکومەت���ی هەرێمی کوردس���تان‬ ‫بەڕێوە دەبات کە حکومەتێکی بنکە فراوانەو‬ ‫لەئەنجامی هەڵبژاردنەوە هاتوه‌تە کایەوە‪.‬‬

‫لەندەن رەوتی زوڵملێکراوانی کوردستان راگەیاندراو‬ ‫داوای دادگایی کردنی سەرکردەی پێنج حیزبەکەی کوردستان دەکەن‬ ‫ئا‪ :‬کاوە ڕەش‪ ،‬بەریتانیا‬ ‫لە لەندەنی پایتەختی بەریتانیاوە حیزبێکی‬ ‫نوێی کوردی سەری هەڵدا‪ ،‬بەناوی (رەوتی‬ ‫زوڵملێکراوانی کوردستان)‪ .‬بەپێی لێدوانی‬ ‫زانا عەزیز شێروانی‪ ،‬کەسی بەرپرس‌و‬ ‫سەرکردە لەدامەزرێنەرانی ئەو رەوتە‪،‬‬ ‫رۆژی‪٢١‬جەنیوەری ‪ ،٢٠١٧‬لە لەندەنی‬ ‫پایتەختی بەریتانیا‪ ،‬دوای کۆبونەوەی‬ ‫دەستەی دامەزرێنەر خۆیان وەک رەوتێکی‬ ‫نوێی کوردی راگەیاندوە‪.‬‬ ‫س���ەبارەت بەهۆکاری راگەیاندنی رەوتی‬ ‫زوڵملێکراوانی کوردس���تان لەبەریتانیا‪ ،‬زانا‬ ‫عەزیز دەڵ���ێ‪ ،‬ئێمە پێکهاتوی���ن لەدەنگی‬ ‫کەس���انی ناڕازی لەدەرەوەی واڵت بەرامبەر‬ ‫دەس���ەاڵتی نابەرپرس‌و نادیموکراتی حزبە‬ ‫دەسەاڵتدارەکان لەباشوری کوردستان‪.‬‬ ‫ئێم���ە دەن���گ‌و رەنگ���ی ئەوگەنج���ە‬ ‫س���ەرگەردان‌و ب���ێ مافەنەین‪ ،‬کە ش���ەڕی‬ ‫براکوژیمان رەتک���ردەوەو رومان لەهەندەران‬ ‫کرد‪ .‬هەمو ئەو گەنج���ە کوڕو کچانەین‪ ،‬کە‬ ‫تەمەنی گەنجیمان لەئاوارەیی‌ بەس���ەربردو‬ ‫ئامادە نەبوین ببینە موچەخۆری بەردەرگای‬ ‫حزبەکانی کوردستان‪.‬‬ ‫هۆکارێک���ی دیک���ەی س���ەرهەڵدانمان‬ ‫لەدەرەوە‪ ،‬دەمانەوێت لەڕێگای دەس���ەاڵت‌و‬ ‫سیاسیەکانی ئەوروپاوە بەتایبەت بەریتانیا‪،‬‬ ‫زەخت لەس���ەر دەس���ەاڵتی نادیموکراتی و‬ ‫نایاکسانی باش���ور بکەین‪ ،‬بۆ ئەوەی مافی‬ ‫خەڵکی زوڵملێکراو زەوت نەکەن‪.‬‬

‫بەه���ۆی ئ���ەوەی ئەوان���ەی ئێس���تا‬ ‫لەدەس���ەاڵتدان‪ ،‬زۆربەی���ان هەڵگ���ری‬ ‫رەگەزنام���ەی واڵتان���ی خۆرئ���اوان‪ ،‬ئێم���ە‬ ‫هەوڵدەدەین لەکاتی پێویس���ت س���کااڵیان‬ ‫لەدادگاکان���ی دەرەوە لەس���ەر تۆماربکەین‪،‬‬ ‫بەتاوانی شەڕی براکوژی‌و دزینی سەروەت‌و‬ ‫سامانی زوڵملێکراوانی کوردستان‪.‬‬ ‫دەستەی دامەزرێنەر دەڵێن‪ ،‬ئێمە بەهەمو‬ ‫شێوەیەک ئەوسەرکردانەی ئێستا لەناو پێنج‬ ‫حیزبەکەدان قبوڵ ناکەین‪ ،‬بەالمانەوە رەفزن‪،‬‬ ‫نابێت هیچ دەسەاڵتێکیان هەبێت‌و بەشداری‬ ‫پرۆس���ەی سیاس���ی بک���ەن‪ ،‬تائەوکات���ەی‬ ‫لەدادگایەکی بێالیەندا‪ ،‬ئەو دۆسیە سیاسی‌و‬ ‫گەندەڵیانەی لەسەریانە یەکالیی نەبێتەوە‪.‬‬ ‫لەهەم���ان کاتدا ئێم���ە کێش���ەمان لەگەڵ‬ ‫ئەندامان���ی خ���وارەوەی الیەنەکاندا نیە کە‬ ‫پاک‌و بێخ���ەوش بن‪ .‬جیا لەوەش ئێمە دژی‬ ‫ناوچەگەریین‪ ،‬هەم���و ناوچەگەریەکمان پێ‬ ‫رەفزە‪ .‬ئێمە هاوکاری لۆجس���تیمان دەبێت‬ ‫لەالیەن حکومەت���ی بەریتانیاوە لەداهاتودا‪،‬‬ ‫بۆ گەڕانەوەی س���ەروەت‌و سامانی گەل‪ ،‬کە‬ ‫لەالیەن سەرانی کورد هاتبێتە دەرەوە‪.‬‬ ‫وەک لەبەش���ێک لەپەیڕەوو پرۆگرامیاندا‬ ‫هات���وە دەڵێ���ن‪ ،‬بۆچونەکان���ی‌ رەوت���ی‬ ‫زوڵملێکراوان���ی کوردس���تان ئەوەی���ە‪ ،‬بۆ‬ ‫خۆش���گوزه‌رانی‌و به‌خت���ه‌وه‌ری‌و بوژانه‌وه‌ی‬ ‫خه‌ڵکی کوردستان تێده‌کۆشێت‪ .‬کەوا هەوڵ‬ ‫دەدات بەگوێرەی‌ بارودۆخی‌ کوردستان کاری‌‬ ‫خۆی‌ ئەنجام بدات‪ ،‬سه‌ره‌تا رێگەخۆشکەربێ‬ ‫بۆ دروس���تبونی‌ ه���ه‌ر ئایدیای���ه‌ک‪ ،‬فیکرو‬ ‫بیرێ���ک‪ ،‬یا هزرێک‪ ،‬یاخود فه‌لس���ه‌فه‌یه‌کی‬

‫تازه‌‪ ،‬یان کۆمه‌ڵه‌یه‌ک‪ ،‬یاخود رێکخراوه‌کانی‬ ‫کۆمەڵگەی‌ شارس���تانی‌‌و پیشەیی‌‌و سەندیکا‬ ‫جەماوەری���ەکان‪ ،‬ی���ان ه���ه‌ر ناوه‌ندێک���ی‬ ‫سیاس���ی‌و ئابوری‌و سیتراتیژی‪ ‌،‬پشتگیریش‬ ‫ناکات لەیه‌ک بیروبۆچون‪ ‌،‬فه‌لس���ه‌فه‌یه‌کیش‬ ‫نیه‌ ره‌ها بێت ‪ ،‬هه‌روه‌ها ئێمه‌ له‌س���ه‌ر سێ‬ ‫چه‌م���ک ده‌ڕۆین‪ ،‬زانس���ت ‪ ،‬دادپ���ه‌وه‌ری‪،‬‬ ‫لێبورده‌یی‪.‬‬ ‫هەرەها دەڵێن ئێمە بڕوامان بەسیستەمی‬ ‫دیموکراسی پارلەمانی هەیە کە هەرچوارساڵ‬ ‫جارێک ئاڵوگۆڕی دەسەاڵتی تێدا بکرێ‪.‬‬ ‫لەبارەی چاکسازیەوە دەڵێن؛ دەبێ کۆی‬ ‫گش���تی سیس���تەم بەو دەموچاوو ئەقاڵنەی‬ ‫ئێس���تا لەس���ەر حوکمن‪ ،‬لەڕەگوڕیش���ەوە‬ ‫ڕابماڵدرێن‪.‬‬ ‫هێڵی س���ورالی ئەوان‪ ،‬پارێزگاری‌ کردن‬ ‫لەیەک پارچەیی‌ خاکی‌ کوردستانە‪.‬‬ ‫بەگوتەی زانا عەزیز ش���ێروانی‪ ،‬ئێس���تا‬ ‫واژوی‪ ٤٠٠‬کەسیان کۆکردۆتەوە بۆ وەرگرتنی‬ ‫مۆڵەتی رەوتەکەیان ک���ە لەماوەی داهاتودا‬ ‫لەکوردستان پێشکەشی دەکەن‪.‬‬

‫هەروەها دەستەی دامەزرێنەری رەوتەکە‬ ‫لەپەنجا کەس پێکهاتون‪.‬‬ ‫بەپێ���ی پەی���ڕەوی ناوخ���ۆی ڕەوت���ی‬ ‫زوڵملێکراوان���ی کوردس���تان‪ ،‬ئ���ەوان کار‬ ‫لەسەرتاس���ەری جیه���ان دەک���ەن‌و هەم���و‬ ‫کەسێک بێ جیاوازی ئایین‪ ،‬نەتەوە‪ ،‬رەنگ‪،‬‬ ‫ئایدۆلۆجیا‪ ،‬دەتوانێت لەناو (ڕزک) دا‪ ،‬جێی‬ ‫خۆی بکاتەوەو خزمەت بکات‪.‬‬ ‫س���ەبارەت بەئامانج���ی‌ رەوت دەڵێ���ن‪،‬‬ ‫ئامانجه‌کانم���ان ب���ۆ دیراس���ه‌ت ک���ردن‌و‬ ‫دروس���تکردنی مه‌دره‌س���ه‌یه‌کی راست‪ ‌،‬بۆ‬ ‫لێکۆڵینه‌وه‌‪ ،‬توێژینه‌وه‌‪ ،‬شیکردنه‌وه‌ی هه‌مو‬ ‫بارودخێکی ژی���ان که‌ بۆ ئاین���ده‌ی مرۆڤ‬ ‫گونجاو بێت‪ ،‬تازه‌گه‌ر بێت‪ ،‬به‌پشتبه‌س���تن‬ ‫بەبنه‌ماکان���ی ئایین‪ ،‬فه‌لس���ه‌فه‪ ،‬زانس���ت‪،‬‬ ‫هون���ه‌ر‪ ،‬وه‌رزش‪ ،‬پ���ه‌روه‌رده‌‪ ،‬چه‌مک���ی‬ ‫عه‌قالنیه‌ت بۆ فه‌لسه‌فه‌یه‌کی پۆست مۆدێرن‪،‬‬ ‫بۆ هۆش���یارکردنه‌وه‌ی پی���ر‪ ،‬الو‪ ،‬ئافره‌ت‪،‬‬ ‫خوێنده‌ڤان‪ ،‬په‌ککه‌وته‌‪.‬‬ ‫ه���ه‌وڵ ده‌دات بۆ درۆس���تکردنی (واڵته‌‬ ‫یه‌کگرتوه‌کانی کوردستان)‪.‬‬ ‫ئینج���ا لەن���او واڵت���ە یەکگرتوەکان���ی‬ ‫کوردس���تاندا‪ ،‬دەکرێ���ت ش���ێوازی فیدڕاڵی‬ ‫یاخود کانت���ۆن پەی���ڕەوە بکرێت‪ ،‬بەپێی‬ ‫ئارەزوی دانیشتوانی ناوچەکان‪.‬‬ ‫سەبارەت بەهەیکەلی (ڕزک) زانا شێروانی‬ ‫دەڵ���ێ‪ ،‬ئێمە س���ەرۆکی دیاریکراومان نیە‪،‬‬ ‫بەڵکو لەالیەن دەستەیەکەوە بەڕێوە دەبرێت‪،‬‬ ‫کە دەبێ خزمەتکاری خەڵکی بن‪.‬‬ ‫ئیمە سەردانی ناو خەڵک دەکەین‪ ،‬نەک‬ ‫ئەوان بێن بۆ الی ئێمە‪.‬‬

‫هەردو س���اڵ جارێک‪ ،‬لەالیەن ئەندامانی‬ ‫کۆنگرەوە ئەو دەستەیە دیاری دەکرێت‪.‬‬ ‫کۆبونەوەی دەس���تەکەش جارێک لەالیەن‬ ‫ئافرەت���ەوە دەبێت‪ ،‬جارێک���ی دیکە لەالیەن‬ ‫پیاوەوە دەبێت‪.‬‬ ‫س���ەبارەت ب���ە بەش���داری کردنی���ان‬ ‫لەهەڵبژاردن���ی داهات���وو دەڵێ���ن‪ ،‬ئێم���ە‬ ‫کاندیدمان بۆ پارلەمان‌و تەنانەت س���ەرۆکی‬ ‫هەرێمیش دەبێت‪ .‬ئێمە کەسانی خوێندەوارو‬ ‫ئەکادیمی���ن‪ ،‬ک���ە تەجروب���ەی چەندی���ن‬ ‫س���اڵەی هەندەرانم���ان بینیوە لەش���ێوازی‬ ‫رێکخس���تن‌وحوکمداریکردنی تەندروس���ت‪.‬‬ ‫ئەگ���ەر ئەم جارە دەنگی دەنگدەری تاراوگە‬ ‫بەبیانوی جی���ا جیا قبوڵ نەکرێ‪ ،‬س���کااڵ‬ ‫لەس���ەر کۆمیس���یۆنی بااڵی هەڵبژاردنەکان‬ ‫تۆمار دەکەین‪.‬‬ ‫زان���ا عەزیز دەڵ���ێ‪ ،‬وەک خۆم پێش���تر‬ ‫لەکوردس���تان خ���ۆم کاندی���د ک���رد ب���ۆ‬ ‫پارلەم���ان‪ ،‬ب���ەاڵم دەس���ەاڵتی هەولێ���ر‬ ‫چەندین تۆمەتیان بۆ دروس���تکردم لەالیەن‬ ‫دەزگا مش���ەخۆرەکانیانەوە‪ .‬ب���ەاڵم هەم���و‬ ‫تۆمەتەکانیان ب���ێ بەڵگە دەرچون‪ ،‬چونکە‬ ‫من لەژیانمدا هیچ الیەنێک سودی دینارێکی‬ ‫بەمن نەگەیاندوە‪ ،‬س���ەرباری سەرپەرشتی‬ ‫کردنی دەی���ان خۆپیش���اندان‌و لۆبی کردن‬ ‫لەسەر قەزیەی کورد لەدەرەوە‪.‬‬ ‫م���ن وەک زان���ا تەحەدای هەم���و ئەوانە‬ ‫دەکەم کە ناتوان���ن خۆیان کاندید بکەن بۆ‬ ‫هەر پۆستێک بەسەرۆکی هەرێمیشەوە‪.‬‬ ‫دەربارەی بێهیوا بون لەمەڕ گۆڕانکاریی‌و‬ ‫دەستاودەست کردنی دەسەاڵت بەشێوەیەکی‬

‫بەگوتەی زانا عەزیز‬ ‫شێروانی‪ ،‬ئێستا‬ ‫واژوی‪ ٤٠٠‬کەسیان‬ ‫کۆکردۆتەوە بۆ‬ ‫وەرگرتنی مۆڵەتی‬ ‫رەوتەکەیان کە لەماوەی‬ ‫داهاتودا لەکوردستان‬ ‫پێشکەشی دەکەن‬ ‫دیموکراس���ی لەهەرێم ئایا ئەوان چ رێگایەک‬ ‫هەڵدەبژێرن؟ دەڵ���ێ‪ ،‬ئێمە وەک حزبەکانی‬ ‫ئێستا دانانیش���ین بودجە وەرگرین لەقوتی‬ ‫خەڵک‌و رەخنەیش لەدەسەاڵت بگرین‪ ،‬بەڵکو‬ ‫رێ���گای خەباتی چەکداری���ش دەگرینە بەر‬ ‫لەباشور لەئەگەری مل نەدانی دەسەاڵتداران‪،‬‬ ‫بۆ داخوازیەکان���ی زوڵملیکراوان‌و رێزنەگرتن‬ ‫لەئەنجامی دەنگی دەنگدەران‪.‬‬

‫‪8‬‬

‫کۆمه‌اڵیه‌تی‬

‫)‪ )562‬سێشه‌مم ‌ه ‪2017/1/24‬‬

‫ده‌ستی‌ له‌دواو‌ه كه‌له‌پچ ‌ه ده‌كا‌و به‌په‌ت خۆ ‌ی ده‌خنكێنێت‬ ‫ئا‪ :‬مه‌زهه‌ر كه‌ریم‬ ‫كاتژمێر ‪ 7:10‬خوله‌كی‌ شه‌وی‌‬ ‫پێنج شه‌ممه‌ ‪ 2017/1/12‬پیاوێكی‌‬ ‫ته‌مه‌ن ‪33‬ساڵ‪ ،‬به‌ناوی‌ به‌رزان‬ ‫عه‌بدولڕه‌حمان له‌گه‌ڕه‌گی‌ گۆران‬ ‫له‌شاروچكه‌ی‌ كه‌الر له‌دواوه‌ كه‌لپچه‌‬ ‫ده‌كاته‌ هه‌ردو ده‌ستی‌‌و به‌په‌تێك‬ ‫له‌ژوره‌كه‌یدا خۆی‌ ده‌خنكێنێت‪،‬‬ ‫كه‌سوكاره‌كه‌شی‌ ده‌ڵێن "چه‌ند رۆژێك‬ ‫پێشه‌وه‌ی‌ خۆی بخنكێنێت چوه‌ته‌‬ ‫بازاڕ كه‌له‌پچه‌و په‌تی‌ كڕیوه‌"‪.‬‬ ‫فاروق فایه‌ق ئامۆزا گه‌وره‌ی‌ به‌رزان‬ ‫ك���ه‌ زۆر ئاگاداری‌ ده‌ب���و‪ ،‬به‌ئاوێنه‌ی‌‬ ‫راگه‌یان���د "كاتژمێ���ر ‪ 7:10‬خوله‌كی‌‬ ‫ئێواره‌ ب���و خوش���كه‌كه‌ی‌ ته‌له‌فونی‌‬ ‫بۆ كردم كه‌ به‌رزان خۆی‌ كوش���توه‌و‬ ‫باوك‌و براك���ه‌م ئاگاداركرده‌وه‌ چوین‬ ‫بۆ ماڵ���ی‌ مامم س���ه‌یرمانكرد به‌رزان‬ ‫له‌ژوره‌ك���ه‌ی‌ كه‌له‌پچه‌ك���ه‌ی‌ كردۆته‌‬ ‫ده‌س���تی‌‌و مل���ی‌ ك���ردوه‌ به‌په‌تكێداو‬ ‫خۆی‌ خنكان���دوه‌‪ ،‬كه‌ ه���ه‌ر ئه‌وكات‬ ‫پێش���ئه‌وه‌ی‌ ده‌س���تكاری‌ ته‌رمه‌كه‌ی‌‬ ‫بكه‌ین هێزه‌كانی‌ پۆلیس‌و ئاسایش���م‬ ‫ئاگادار كرده‌وه‌ تابگه‌نه‌ سه‌ر روداوه‌كه‌‬ ‫ی لێكۆڵینه‌وه‌ الشه‌كه‌ی‌ ره‌وانه‌ی‌‬ ‫له‌دوا ‌‬

‫نه‌خۆشخانه‌ی‌ پزیشكی‌ دادوه‌ری‌ كراو ده‌ك���رد‌و له‌گ���ه‌ڵ خۆم ده‌مب���رد بۆ‬ ‫دوای‌ وه‌رگرتن���ی‌ لێدوان ته‌رمه‌كه‌یمان كارك���ردن‪ ،‬به‌اڵم ئه‌وه‌ن���ده‌ی‌ پێنه‌چو‬ ‫وازی‌ له‌كاره‌كه‌ی‌ هێناو نه‌یده‌ویست كار‬ ‫وه‌رگرته‌وه‌"‪.‬‬ ‫ی بیر له‌وه‌ ده‌كاته‌وه‌ بكات‪ ،‬زۆربه‌ی‌ كاته‌كانی‌ به‌خوێندنه‌وه‌‬ ‫فاروقی‌ ئامۆزا ‌‬ ‫كه‌ ب���ه‌رزان به‌رده‌وام باس���ی‌ مردن‌و به‌س���ه‌رده‌برد‌و ئاره‌زوی‌ ئه‌وه‌بو فێری‌‬ ‫ژیان���ی‌ دونیای‌ ده‌ك���ردو به‌ڕوداوێكی‌ زمان بێت‪ ،‬زمانی‌ ئینگلیزی‌‌و فارسی‌‌و‬ ‫ئاس���ایی‌ وه‌س���فی‌ ده‌ك���رد‌و ق���ه‌ت عه‌ره‌بی‌ ده‌زان���ی‌‌و له‌هه‌وڵی‌ ئه‌وه‌دابو‬ ‫له‌وباوه‌ڕه‌دا نه‌بوه‌ به‌وشێوه‌یه‌ كۆتایی‌ فێری‌ زمانی‌ توركی‌ بێت"‪.‬‬ ‫ناوبراو ئه‌وه‌شی‌ رونكرده‌وه‌ كه‌ چه‌ند‬ ‫به‌ژیان���ی‌ خ���ۆی‌ بهێنێت‌و ده‌س���تی‌‬ ‫بچێت���ه‌ خۆی‌‌و خ���ۆی‌ بكوژێت‪ ،‬به‌اڵم ڕۆژێ���ك پێش ئه‌وه‌ی‌ خ���ۆی‌ بكوژێت‬ ‫ماوه‌ی‌ دومانگ ده‌بێت ئه‌و ده‌رمانه‌ی‌ له‌گه‌ڵ دای���ك‌و خوش���كه‌ تاقانه‌كه‌ی‌‬ ‫پزیش���ك بۆی‌ دانابو كه‌ ده‌بێت رۆژانه‌ كه‌ پێكه‌وه‌ له‌یه‌ك ماڵدا ده‌ژین قس���ه‌‬ ‫بیخ���وات ده‌می‌ بۆ نه‌بردوه‌‪ ،‬ئه‌و وتی‌ ده‌كات‪ ،‬باوك‌و برایه‌كی‌ له‌ئه‌ڵمانیا ژیان‬ ‫"به‌رده‌وام سه‌ردانی‌ پزیشكی‌ ده‌كرد‌و به‌س���ه‌رده‌به‌ن‪ ،‬پێیوتون "گه‌ر منیش‬ ‫له‌ژێر چاودێری‌ پزیشكدا بو كه‌ حه‌ب‌و نه‌بم به‌و پاره‌یه‌ی‌ هه‌تانه‌ ئێوه‌ ده‌توانن‬ ‫ده‌رمانی���ان بۆ ده‌نوس���ی‌‪ ،‬به‌اڵم ئه‌م بژین ماڵی‌ مام���م ده‌توانن یارمه‌تیتان‬ ‫ماوه‌یه‌ ده‌رمانه‌كانی‌ نه‌ده‌خوارد ده‌یوت ب���ده‌ن‪ ،‬هه‌رچی‌ پ���اره‌ی‌ ده‌بێت الی‌‬ ‫نامه‌وێت ده‌رمانه‌كان بخۆم‌و به‌زۆریش دایكی‌ دایده‌نێت‌و دوات���ر داوای‌ پاره‌‬ ‫ده‌یاندای���ه‌ نه‌یده‌خ���وارد‪ ،‬ب���ه‌رده‌وام له‌دایك���ی‌ ده‌كات‌و ده‌چێت���ه‌ ب���ازار‬ ‫له‌ماڵه‌وه‌ ب���و زۆر بیری‌ ده‌كرده‌وه‌ كه‌ كه‌له‌پچه‌و پ���ه‌ت ده‌كڕێت‌و به‌رمیلێكی‌‬ ‫پزیشكه‌كان ئاگاداریان كردبوین نابێت خاڵی‌ نه‌وت ده‌باته‌ ژوره‌كه‌ی‌ له‌نهۆمی‌‬ ‫ته‌نیا بێ���ت‌و زۆر بیربكاته‌وه‌‪ ،‬ده‌بێت دوه‌می‌ ماڵی‌ خۆی���ان بێده‌نگ خۆی‌‬ ‫كارێك بكات جه‌س���ته‌ی‌ هیالك ببێت ده‌خنكێنێت‪.‬‬ ‫فاروق باس ل���ه‌وه‌ ده‌كات كه‌ چه‌ند‬ ‫تاڕۆژانه‌ كات���ی‌ بیركردنه‌وه‌ی‌ نه‌بێت‌و‬ ‫جارێ���ك هه‌وڵی‌ ئه‌وه‌ی���ان له‌گه‌ڵداوه‌‬ ‫زو بخه‌وێت"‪.‬‬ ‫وتیش���ی‌ "ماوه‌یه‌كی‌ زۆر له‌ش���اری‌ ماڵی‌ بۆ دروس���تبكه‌ن ب���ه‌اڵم ره‌تی‌‬ ‫كه‌الر له‌گه‌ڵ خۆمدا كاری‌ بارداگرتنی‌ كردۆته‌وه‌‪ ،‬ئه‌و وتی‌ "به‌رده‌وام ده‌یوت‬

‫"لەبەردەم حەمامەكەدا‬ ‫ئاگری لەجەستەی خۆی بەردا"‌‬

‫نامه‌وێت كه‌س ده‌سخه‌ڕۆ بكه‌م له‌دوای‌‬ ‫خۆم ك���ه‌س به‌جێبێڵم ئ���ه‌وه‌ تاوانه‌‪،‬‬ ‫كه‌ زۆركات توڕه‌ ده‌بو س���ه‌ری خۆی‌‬ ‫ده‌دا به‌دی���واری‌ ژوره‌كه‌یداو ئه‌ی‌ وت‬ ‫من نه‌خۆش���م‌و دواتر دوای‌ ماوه‌یه‌ك‬ ‫په‌ش���یمان ده‌بوه‌‌و ده‌یوت ئه‌و كارانه‌‬ ‫له‌توانای‌ خۆمدا نییه‌‌و نازانم بۆ واده‌كه‌م‬ ‫له‌خۆم‪ ،‬چه‌ندین جار سه‌ردانی‌ پیاوانی‌‬ ‫ئایینیش���مان كرد‪ ‌،‬به‌اڵم چاره‌سه‌ری‌‬ ‫نه‌بو ئه‌مه‌ یه‌كه‌م هه‌وڵی‌ بو كه‌ خۆی‌‬ ‫بكوژێت هه‌وڵه‌كه‌شی‌ سه‌ریگرت‌و خۆی‌‬ ‫خنكاند"‪.‬‬ ‫وتیشی‌ "سێ‌ ڕۆژ پێش ئه‌وه‌ی‌ خۆی‌‬ ‫بكوژێت برایه‌كم ده‌چێته‌ ماڵه‌وه‌ بۆ الی‌‬ ‫داوای‌ لێ���ده‌كات‪ ،‬كاربكات‌و له‌ماڵه‌وه‌‬ ‫دانه‌نیشێت ئه‌ویش له‌وه‌اڵمدا پێیده‌ڵێت‬ ‫كه‌ ئه‌و بێتاقه‌ت‌و كێشه‌ی‌ له‌گه‌ ‌ڵ كه‌س‬ ‫نیه‌و كێشه‌یه‌ك له‌مێشكیایه‌تی‌ به‌كه‌س‬ ‫چاره‌سه‌ر ناكرێت‌و ته‌نها خۆم ده‌یزانم‬ ‫وازم لێبێنن با به‌ته‌نیا بم كه‌ به‌رده‌وام‬ ‫بێده‌ن���گ بو‪ ،‬قس���ه‌ی‌ له‌گ���ه‌ڵ كه‌س‬ ‫نه‌ده‌كرد زۆربه‌ی‌ كاته‌كان له‌ژوره‌كه‌ی‌‬ ‫ده‌مایه‌وه‌"‪.‬‬ ‫ف���اروق ئام���اژه‌ ب���ه‌وه‌ش ده‌كات‬ ‫ك���ه‌ ب���ه‌رزان دوای‌ خ���ۆی‌ نامه‌یه‌كی‌‬ ‫به‌جێهێشتوه‌ له‌چه‌ند شوێنێكدا وێنه‌ی‌‬ ‫ئ���ه‌و كه‌له‌پچه‌یه‌ی‌ تیا دروس���تكردوه‌‬

‫ك���ه‌ كردویه‌تی���ه‌ ده‌س���تی‌‌و باس��� ‌‬ ‫ی‬ ‫شێوه‌ی‌ به‌ستنی‌ كه‌له‌پچه‌و كردنه‌وه‌‌و‬ ‫به‌س���تنه‌وه‌‌و ش���ێوازی‌ قایمك���ردن‬ ‫به‌كارهێنان���ی‌ ده‌كات گ���ه‌ر ده‌س���تی‌‬ ‫له‌دواوه‌ بێت چۆن به‌كاری‌ بهێنێت‪.‬‬ ‫له‌مب���اره‌وه‌‪ ،‬رائی���د عه‌ل���ی‌ جه‌مال‬ ‫وته‌بێژی‌ پۆلیسی‌ گه‌رمیان به‌ئاوێنه‌ی‌‬ ‫راگه‌یان���د "ئێ���واره‌ی‌ پێنج ش���ه‌ممه‌‬ ‫‪ 2017/1/12‬كاتژمێ���ر ‪ 7:30‬خوله‌كی‌‬ ‫شه‌و هاواڵتیه‌كی‌ ته‌مه‌ن ‪33‬ساڵ به‌ناوی‌‬ ‫ب���ه‌رزان عه‌بدولڕه‌حم���ان له‌ژوره‌كه‌ی‌‬ ‫خۆیدا له‌گه‌ڕه‌كی‌ گۆران له‌قه‌زای‌ كه‌الر‬ ‫به‌په‌تێك خ���ۆی‌ ده‌خنكێنێت به‌وته‌ی‌‬ ‫كه‌س���وكاره‌كه‌ی‌ ماوه‌ی‌ یانزه‌ س���اڵه‌‬ ‫توشی‌ نه‌خۆش���ی‌ ده‌رونی‌ بوه‌ چه‌ند‬ ‫جارێك سه‌ردانی‌ پزیشكیان پێكردوه‌‌و‬ ‫ئاگادركراونه‌ت���ه‌وه‌‌و به‌وردی‌ چاودێری‌‬ ‫بكه‌ن"‪.‬‬ ‫وتیش���ی‌ " هێزه‌كانمان گه‌یشتونه‌ته‌‬ ‫شوێنی‌ روداوه‌كه‌‌و ته‌رمه‌كه‌ی‌ ره‌وانه‌ی‌‬ ‫پزیش���كی‌ دادوه‌ری‌ كراوه‌ ده‌ركه‌وتوه‌‬ ‫كه‌ به‌په‌ت خۆی‌ خنكاندوه‌‌و نامه‌یه‌كی‌‬ ‫له‌دوای‌ خۆی‌ به‌جێهێش���توه‌ كه‌ باسی‌‬ ‫ش���ێوازی‌ كه‌له‌پچه‌به‌س���تن ده‌كات‌و‬ ‫وته‌ی‌ كه‌س���وكاره‌كه‌ی‌ وه‌رگیراوه‌ كه‌‬ ‫گومانی���ان له‌ك���ه‌س نیه‌‌و س���كااڵیان‬ ‫تۆمارنه‌كردوه‌"‪.‬‬

‫ی‬ ‫زۆرب ‌هی‌ كاته‌كان ‌‬ ‫به‌خوێندنه‌و‌ه‬ ‫به‌سه‌رده‌برد‌و‬ ‫ئاره‌زوی‌ ئه‌وه‌بو‬ ‫ی زمان بێت‬ ‫فێر ‌‬ ‫ی ئینگلیزی‌‌و‬ ‫زمان ‌‬ ‫ی‬ ‫فارسی‌‌و عه‌ره‌ب ‌‬ ‫ی‬ ‫ده‌زانی‌‌و له‌هه‌وڵ ‌‬ ‫ی‬ ‫ئه‌وه‌دابو فێر ‌‬ ‫ی بێت‬ ‫ی تورك ‌‬ ‫زمان ‌‬

‫روداوه‌كان ‌ی هاتوچۆ‪ ،‬تیرۆری‌ سپ ‌ی‬

‫ئا‪ :‬مەزهەر كەریم‬ ‫ژنێكی تەمەن‪ 31‬ساڵ بەناوی (ش ع)‬ ‫لەدوای دەنگەدەنگی لەگەڵ مێردەكەی‬ ‫كە ماوەی حەوت ساڵ دەبێت ژیانی‬ ‫هاوسەرگیریان پێكهێناوە لەماڵەكەی‬ ‫خۆیدا خۆی دەسوتێنێت‪.‬‬ ‫(ه ع ) ب���را گ���ەورەی ( ش ع ) ك���ە‬ ‫دیوارەكانی���ان پێكەوەی���ە لەگ���ەڵ ماڵی‬ ‫خوش���كەكەی‌و چەندی���ن ج���اری دیك���ە‬ ‫نێوەندگی���ری زاواكەی���ان‌و خوش���كەكەی‬ ‫كردوە‌و كێش���ەكانی بۆ چارەس���ەر كردون‬ ‫بەئاوێن���ەی وت "ئەو ش���ەوە كاتژمێر دەی‬ ‫ش���ەو بو مێردەكەی ل���ەدەرگای دا‌و وتی‬ ‫(ش) خۆی س���وتاندوە كە چوم سەیرمكرد‬ ‫لەب���ەردەم حەمامەك���ەدا نەوت���ی كردوە‬ ‫بەخۆیداو ئاگری لەجەستەی خۆی بەرداوە‌و‬ ‫خۆی سوتاندوە كە لەگەڵ خەڵكی گەڕەك‬ ‫كۆبوینەوە بەپەلە گەیاندمانە نەخۆشخانەی‬ ‫سوتاوی سلێمانی‪ ،‬زۆربەی دەموچاو‌و لێوی‬ ‫س���وتابون نەیدەتوانی قس���ەبكات‌و ماوەی‬ ‫س���ی خولەك لەنەخۆش���خانە ژی���او دواتر‬ ‫تەرمەكەیم���ان وەرگرتەوەو پزیش���کەكان‬ ‫پێیان راگەیاندین‪ %٧٥‬جەستەی سوتاوە"‪.‬‬ ‫وتیشی "ماوەی حەوت ساڵ دەبێت ژیانی‬ ‫هاوسەرگیری پێكهێناوە‌و ئەوە یەكەم جار‬ ‫نیە كێش���ەیان هەبێت لەگەڵ هاوسەرەكەی‬ ‫چەنین جاری دیكە كێش���ەیان دەبو‪ ،‬وەك‬ ‫ئەمجارە نەبو ئێمە بەردەوام قس���ەمان بۆ‬ ‫دەكردن ئاش���تمان دەكردنەوەو ئەوان هیچ‬ ‫كێشەیەكی داراییان نەبو‪ ،‬بەاڵم هەر پێكەوە‬ ‫نەدەگونجان‌و لەیەك تێنەدەگەیشتن‌"‪.‬‬ ‫ئاماژەش بەوە دەكات لەدوای خوسوتاندنی‬ ‫خوش���كەكەی زاواكەی���ان نەبینیوەتەوە‌و‬ ‫ئ���ەو وتی "لەدوای ئەو روداوە كە بەس���ەر‬ ‫خوشكەم هاتوە مێردەكەی خۆی رادەستی‬ ‫پۆلیس كردوە‌و كەسوكارەكەی هاتون داوای‬ ‫دانیش���تن دەكەن‪ ،‬بەاڵم ئێمە پێمانوتن كە‬ ‫هیچمان نیە لەگەڵ ئێوە‌و كوڕەكەتان خۆی‬ ‫رادەس���تی دادگا كردوە‌و بڕیاری دادگا چی‬ ‫بو هەرئ���ەوەش بڕیاری ئێم���ە دەبێت كە‬ ‫ئێستا گیراوە‌و ئازاد نەكراوە"‪.‬‬ ‫وتیش���ی "ماڵ���ی زاواك���ەم ك���ە لەگەڵ‬ ‫خوش���كەكەم ژیان���ی هاوس���ەرگیری‬ ‫پێكهێناوە س���ەرەتا ژیانیان زۆر خۆشبوە‬ ‫هی���چ كێش���ەكیان نەبوە هی���چ كاتێكیش‬ ‫كەسوكارەی نەهاتون بڵێن كێشەیەك هەیە‬ ‫لەنێوانیاندا‪ ،‬خوشكەکەم لەنهۆمی سەرەوە‬ ‫لەگەڵ خەس���وو خەزوری‌ دەژیاو نێوانیان‬ ‫زۆر باشبوەو هیچ كێشەیەكیان نەبو"‪.‬‬ ‫لەوبارەی���ەوە هی���وا كەری���م وتەبێژی‬ ‫بەڕێوەبەرایەت���ی توندوتی���ژی خێزان���ی‬ ‫لەس���لێمانی بەئاوێنەی ڕاگەیاند "ش���ەوی‬ ‫‪ 2017/1/9‬ژنێكی تەمەن‪ 31‬س���اڵ بەناوی‬

‫زۆربەی دەموچاو‌و‬ ‫لێوی سوتابون‬ ‫نەیدەتوانی‬ ‫قسەبكات‌و ماوەی‬ ‫سی خولەك‬ ‫لەنەخۆشخانە ژیاو‬ ‫دواتر تەرمەكەیمان‬ ‫وەرگرتەوە‬ ‫(ش ع ) ك���ە ماوەی حەوت س���اڵ دەبێت‬ ‫لەگەڵ (ئ م) ژیانی هاوسەرگیری پێكێناوە‬ ‫لەماڵكەی���دا لەش���اری س���لێمانی خ���ۆی‬ ‫دەس���وتێنێت کە ‪ %٧٥‬جەستەی سوتاوە‌و‬ ‫نەتوان���راوە لێدوان���ی لێوەربگیرێت لەدوای‬ ‫گەیاندنی بەنەخۆشخانە دەستبەجێ‌ گیانی‬ ‫لەدەستداوە"‪.‬‬ ‫وتیش���ی "هاوس���ەرەکەی بەپێی‌ بڕیاری‬ ‫دادوەرو م���ادەی‪ 408‬دەس���ت بەس���ەرە‌و‬ ‫ل���ەدادگاوە داوای کەفالەت���ی لێدەكرێ���ت‬ ‫تائازاد بكرێت بەاڵم ئائێستا كەفالەتەكەی‬ ‫ئامادەنەك���ردوەو وت���ەی كەس���وكارەكەی‬ ‫وەرگی���راوە ك���ە چەنی���ن ج���اری دیك���ە‬ ‫دەنگەدەنگی���ان بوە‌و خزم‌و كەس���وكاری‬ ‫هەردوالیان هاتونەت���ە نێوانیان توانیویانە‬ ‫ئاش���تیان بكەن���ەوەو بچن���ەوە الی یەك‌و‬ ‫لێكۆڵینەوە لەدۆسیەكەش بەردەوامە"‪.‬‬ ‫وتەبێ���ژی توندوتی���ژی خێزان���ی ئاماژە‬ ‫بەوە دەكات بەپێی ئامارەكانی توندوتیژی‬ ‫خێزان���ی حاڵەتەكان���ی توندوتیژی س���اڵ‬ ‫بەساڵ رێژەكەی لەبەرزبونەوەدایە‪ ،‬ئەو وتی‬ ‫"بەهۆی ئەو دۆخ���ەی روی لەهەرێم كردوە‬ ‫كێشە خێزانیەكان زیادی كردوە‌و قەیرانەكان‬ ‫كێش���ەی توندوتیژی خێزانی‌و جیابونەوەی‬ ‫خێزانەكان���ی لێدەکەوێتەوە ك���ە زۆربەیان‬ ‫توندوتی���ژی دەرونی‌و پاش���ان توندوتیژی‬ ‫جەس���تەییەو بریتیی���ن ل���ە خۆكوش���تن‌و‬ ‫خوس���وتاندن‌و زۆرین���ەی قوربانییەکانیش‬ ‫ژنانن‌و ئێمە هەردو رەگەزەكە وەردەگرین‌و‬ ‫لەكەیسەكانیان دەكۆڵینەوە"‪.‬‬

‫روداوی هاتوچۆ‬ ‫به‌اڵم شاره‌زایه‌كی‌ هاتوچۆ هۆكاری‌‬ ‫ئا‪ :‬سامان عومه‌ر‬ ‫س����ه‌ره‌كی‌ روداوه‌كان����ی‌ هاتوچ����ۆ ‌‬ ‫ی‬ ‫به‌پێی‌ ئامارێكی‌ ده‌زگای‌ ته‌ندروستی‌ گه‌ڕانده‌وه‌ بۆ خودی‌ مرۆڤه‌كان خۆیان‪،‬‬ ‫پێشمه‌رگه‌ له‌سه‌ره‌تای‌ ده‌ستپێكردنی‌ ئینج����ا چ كه‌مته‌رخه‌م����ی‌ حكومه‌ت‌و‬ ‫جه‌نگی‌ داعش تاكۆتایی ساڵی‌ ‪ 2016‬الیه‌نه‌ په‌یوه‌ندیداره‌كان‌و خه‌مساردیان‬ ‫له‌ئاست سیس����ته‌می‌ هاتوچۆو خراپی‌‬ ‫هه‌رێمی‌ كوردستان به‌خوێنی‌ ‪1654‬‬ ‫شه‌هیدی‌ پێشمه‌رگه‌و ‪ 9707‬بریندارو رێگاوبانه‌كان‪.‬‬ ‫هه‌ڵكه‌وت عه‌بدواڵ شاره‌زای‌ رێگاوبان‌و‬ ‫‪ 62‬بێسه‌رو شوێن پارێزراوه‌‪ ،‬له‌هه‌مان‬ ‫ماوه‌شدا ‪ 1800‬هاواڵتی‌ به‌ڕوداوه‌كانی‌ هاتوچۆ به‌هه‌ڵه‌ی‌ زانی‌ كه‌ ته‌نها خراپی‌‬ ‫رێگاوبانه‌كان بكرێته‌ هۆكاری‌ سه‌ره‌كی‌‬ ‫هاتوچۆ گیانیان له‌ده‌ستداوه‌‪.‬‬ ‫روداوه‌كانی‌ هاتوچۆ‪ ،‬ئه‌و وتی‌ "راسته‌‬ ‫سیروانی‌ ته‌مه‌ن ‪ 45‬ساڵ‌‪ ،‬سه‌رنشینی‌ رێگاوبان����ه‌كان‌و سیس����ته‌می‌ هاتوچۆ‬ ‫ئۆتۆمبێلێك بوه‌‪ ،‬به‌ه����ۆی‌ روداوێكی‌ له‌هه‌رێمی‌ كوردس����تان سیس����ته‌مێكی‌‬ ‫هاتوچ����ۆوه‌ له‌یه‌كێ����ك له‌ناوچه‌كانی‌ كۆنه‌و نه‌بونی‌ هێم����او هێڵ‌و كوالێتی‌‬ ‫هه‌رێمی‌ كوردس����تان‪ ،‬خ����ۆی‌‌و حه‌وت ئ����ه‌و قی����ره‌ی‌ ك����ه‌ رێگاوبانه‌كان����ی‌‬ ‫كه‌س ل����ه‌و روداوه‌دا بونه‌ته‌ قوربانی‌‌و پێدروس����تكراوه‌ س����تانداردی‌ جیهانی‌‬ ‫كه‌س����ێكیش گیان����ی‌ له‌ده‌س����تداوه‌‪ ،‬نییه‌و ئێج����گار خراپه‌‪ ،‬ب����ه‌اڵم له‌پاڵ‬ ‫ئ����ه‌و به‌ش����ێكی‌ زۆری‌ ئیس����قانه‌كانی‌ ئه‌وه‌ش����دا ش����ۆفێران به‌باشی‌ خۆیان‬ ‫جه‌س����ته‌ی‌ ش����كاوه‌‪ ،‬م����اوه‌ی‌ پێنج رانه‌هێناوه‌ له‌سه‌ر شۆفێریكردن"‪.‬‬ ‫ئ����ه‌و ئاماژه‌ی‌ بۆ ئ����ه‌وه‌ش كرد كه‌‬ ‫مانگه‌ له‌س����ه‌ر جێگا كه‌وتوه‌و شه‌ش‬ ‫نه‌ش����ته‌رگه‌ری‌ جۆراوجۆری‌ بۆ كراوه‌‪ ،‬سیس����ته‌می مۆڵه‌تپێدانی‌ ش����ۆفێری‌‬ ‫تائێستاش به‌هۆی‌ ئازاری‌ جه‌سته‌یه‌وه‌ له‌هه‌رێمی‌ كوردس����تان سیس����ته‌مێكی‌‬ ‫پێشكه‌وتوو باش نییه‌‪ ،‬هه‌ڵكه‌وت وتی‌‬ ‫ده‌ناڵێنێت‪.‬‬ ‫س����یراون وتی‌ "له‌و ش����وێنه‌ی‌ كه‌ "به‌ش����ێكی‌ زۆری‌ هاواڵتی����ان خاوه‌نی‌‬ ‫توشی‌ ڕوداوی‌ هاتوچۆكه‌ بوین‪ ،‬رێگاكه‌ مۆڵه‌ت����ی‌ ش����ۆفێرین‪ ،‬به‌اڵم ش����ۆفێر‬ ‫ته‌س����ك‌و چاڵ‌و چۆڵ����ی‌ زۆری‌ تێدابو‪ ،‬نی����ن‌و به‌پێی‌ پێویس����ت رانه‌هێنراون‌و‬ ‫ئوتومبێله‌كه‌مان توش����ی‌ پێكدادان بو زانیارییه‌ك����ی‌ كه‌میان وه‌رگرتوه‌‪ ،‬بۆیه‌‬ ‫سااڵنه‌ قوربانیانی‌ روداوه‌كانی‌ هاتوچۆ‬ ‫له‌گه‌ڵ ئۆتۆمبێلی‌ به‌رامبه‌ر"‪.‬‬ ‫وتیش����ی‌ "رێگاوبانه‌كان����ی‌ هه‌رێمی‌ زیاد ده‌كه‌ن"‪.‬‬ ‫ناوبراو سه‌رسوڕمانی‌ خۆی‌ نیشاندا‬ ‫كوردس����تان له‌ئاس����تێكی‌ خراپدان بۆ‬ ‫له‌به‌رامب����ه‌ر كه‌مته‌رخه‌م����ی‌ حكومه‌ت‬ ‫شۆفێریكردن"‪.‬‬ ‫له‌ئاس����ت ئ����ه‌م هه‌م����و قوربانیانه‌ی‌‬

‫روداوه‌كانی‌ هاتوچۆ‪ ،‬ئه‌و وتی‌ "ماوه‌ی‌‬ ‫دو س����اڵ‌و ش����ه‌ش مانگ����ه‌ خوێن���� ‌‬ ‫ی‬ ‫شه‌هیدانی‌ پێشمه‌رگه‌ تارمایی به‌سه‌ر‬ ‫هه‌رێمدا كێش����اوه‌و بوه‌ به‌قسه‌و باسی‌‬ ‫گه‌رم����ی‌ ن����او هاواڵتی����ان‌و مێدیاكان‪،‬‬ ‫ب����ه‌اڵم به‌داخ����ه‌وه‌ زیات����ر له‌چاره‌كه‌‬ ‫سه‌ده‌یه‌كه‌ خوێنی‌ هاواڵتیانی‌ هه‌رێمی‌‬ ‫كوردس����تان تێكه‌ڵی‌ خۆڵ‌و خاش����اك‬ ‫ده‌بێت له‌س����ه‌ر رێگاوبانه‌كان‪ ،‬كه‌چی‌‬ ‫رۆژب����ه‌ڕۆژ حكوم����ه‌ت كه‌مته‌رخ���� ‌هم‌و‬ ‫بێباكتر ده‌بینرێت له‌ئاست ئه‌و تیرۆره‌‬ ‫سپییه‌!"‪.‬‬ ‫قوربانیان����ی‌ روداوه‌كان����ی‌ هاتوچۆ‬ ‫دیارده‌یه‌كی‌ جیهانییه‌‪ ،‬به‌پێی‌ ئامارێك ‌‬ ‫ی‬ ‫رێكخراوی‌ نه‌ته‌وه‌ یه‌كگرتوه‌كان سااڵنه‌‬ ‫نزیكه‌ی‌ (ملیۆنێك‌و پێنج سه‌د هه‌زار)‬ ‫كه‌س له‌سه‌رانسه‌ری‌ جیهان به‌ڕوداوی‌‬ ‫هاتوچۆ گیانله‌ده‌ستده‌ده‌ن‪.‬‬ ‫له‌كوردستانیش ساڵ‌ به‌ساڵ‌ ژماره‌ی‌‬ ‫قوربانیانی‌ هاتوچۆ له‌به‌رزبونه‌وه‌دایه‌‪،‬‬ ‫به‌پێی‌ ئامارێك له‌ماوه‌ی‌ ده‌ستپێكردنی‌‬ ‫جه‌نگ����ی‌ داع����ش تاكۆتای����ی س����اڵی‌‬ ‫‪ 1800 ،2016‬هاواڵت����ی‌ به‌ڕوداوه‌كانی‌‬ ‫هاتوچۆ گیانیان له‌ده‌س����تداوه‌ له‌هه‌ر‬ ‫چوار پارێزگاكه‌ی‌ هه‌رێ����م‌و پارێزگای‌‬ ‫كه‌رك����وك‪ ،‬ه����ه‌ر به‌پێی‌ ئ����ه‌م ئاماره‌‬ ‫زۆرترین ژم����اره‌ی‌ گیانله‌ده‌س����تدانی‌‬ ‫هاواڵتی����ش به‌ڕوداوه‌كانی‌ هاتوچۆ له‌و‬ ‫ماوه‌یه‌دا‪ ،‬له‌س����نوری‌ به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تی‌‬ ‫هاتوچۆی‌ پارێزگای‌ س����لێمانی‌ بوه‌ كه‌‬ ‫‪ 484‬هاواڵتی‌ گیانیان له‌ده‌ستداوه‌‪.‬‬

‫ی‬ ‫ی جه‌نگ ‌‬ ‫له‌سه‌ره‌تا ‌‬ ‫ی‬ ‫داعشه‌وه‌ تاكۆتای ‌‬ ‫ی‬ ‫‪ 2016‬نزیكه‌ ‌‬ ‫‪ 1654‬پێشمه‌رگ ‌ه‬ ‫شه‌هید بون‪،‬‬ ‫به‌اڵم له‌هه‌مان‬ ‫ماوه‌دا ‪1800‬‬ ‫ی‬ ‫هاواڵتی به‌ڕوداو ‌‬ ‫هاتوچۆ گیانیان‬ ‫له‌ده‌ستداوه‌‬

‫‌ره‌نگاڵه‬

‫‪rangalayawene@gmail.com‬‬

‫)‪ )562‬سێشه‌مم ‌ه ‪2017/1/24‬‬

‫راز حه‌سه‌ن‪:‬بۆ دو مه‌به‌ست‬ ‫ی فاشیۆن دیزاینه‌ر ده‌كه‌م‬ ‫كار ‌‬

‫ه‌كارهێنانی‌‬ ‫مبولێك بو‌ه‬ ‫كه‌ س���ه‌گ‬ ‫تدا ده‌بێت‌و‬ ‫دارانمان كه‌‬ ‫كۆتایدا هه‌ر‬

‫ئا‪ :‬شاهۆ ئه‌حمه‌د‬ ‫راز حه‌سه‌ن ئه‌و كچه‌ی‌ له‌زۆربه‌ی‌ ریكالمه‌كان‬ ‫ده‌بینرێت جیاواز له‌كچانی‌ تر ئیش ده‌كات‌و‬ ‫به‌هه‌وڵ‌و ماندوبونی‌ خۆی‌ توانیویه‌تی‌‬ ‫حه‌زه‌كانی‌ منداڵی‌ خۆی‌ بهێنێته‌دی‌‪.‬‬

‫���و روناك ‌ی‬ ‫ره‌نگی‌ سور‬ ‫شتن‌و بڕین‪،‬‬ ‫منیش به‌مه‌‬ ‫ده‌م له‌گه‌ڵ‬ ‫س���ه‌ره‌وه‌ی‬

‫ئه‌و كارێ���ك ده‌كات كه‌ زۆرێك له‌خێزانه‌كانی‌‬ ‫ك���ورد قبوڵی‌ ناكه‌ن كچه‌كانیان ئه‌و كاره‌ بكه‌ن‬ ‫كه‌ كاری‌ فاش���یۆن دیزاینه‌ره‌‌و به‌ش���داریكردنه‌‬ ‫له‌ڕیكالمه‌كان‪.‬‬

‫من بكوژه‌كه‌‬ ‫وه‌"‪.‬‬ ‫گه‌كانی‌ تری‌‬ ‫حاڵه‌تێكی‌‬

‫"زۆر كه‌س كاره‌كه‌می‌ قبوڵ نه‌كردوه‌"‬ ‫له‌باره‌ی‌ كاره‌كه‌ی‌و له‌چاوپێكه‌وتنێكی‌ له‌گه‌ڵ‬ ‫ئاوێنه‌‪ ،‬راز حه‌سه‌ن وتی‌ "زۆر كه‌س كاره‌كه‌می‌‬ ‫قبوڵ نه‌كردوه‌‪ ،‬به‌اڵم به‌هۆی‌ پشتگیری‌ دایكمه‌وه‌‬ ‫توانیومه‌ به‌رده‌وام بم"‪.‬‬ ‫راز به‌هۆی‌ كاره‌كه‌یه‌وه‌ توشی‌ زۆر به‌ربه‌ست‌و‬ ‫كێش���ه‌ بۆته‌وه‌‪ ،‬ئ���ه‌و ئاماژه‌ ب���ه‌وه‌ش ده‌كات‬ ‫كه‌ "بۆ دو مه‌به‌س���ت كاری‌ فاش���یۆن دیزاینه‌ر‬ ‫ده‌كات‪ ،‬یه‌كه‌م حه‌زێكی‌ منداڵی‌ خۆیه‌تی‌‌و دوه‌م‬ ‫بۆ ئه‌وه‌ی‌ ئه‌و به‌ربه‌س���ته‌ بشكێنێت كه‌ كچان‬ ‫ناتوانن بێنه‌ ده‌ره‌وه‌‌و په‌ره‌ به‌خۆیان بده‌ن"‪.‬‬ ‫راز كچێكی‌ ته‌مه‌ن بیس���ت س���اڵه‌ی‌ ش���اری‌‬ ‫س���لێمانیه‌‌و له‌دوا قوناغ���ی‌ خوێندنه‌ له‌زانكۆی‌‬ ‫كۆی���ه‌‪ ،‬له‌باره‌ی‌ چۆنیه‌تی‌ به‌ش���داریكردنی‌ له‌و‬ ‫كاره‌‌و ئه‌و كێش���انه‌ی‌ روب���ه‌ڕوی‌ بۆته‌وه‌‪ ،‬وتی‌‬ ‫"زۆرم ح���ه‌ز ده‌كرد ببم به‌فاش���یۆن دیزاینه‌ر‪،‬‬ ‫به‌اڵم هیچ به‌ش���ێكی‌ زانكۆ نه‌بو له‌و بواره‌‪ ،‬هه‌ر‬ ‫بۆیه‌ ك���ه‌ كارێكی‌ له‌و جۆره‌ی���ان پێوتم قبوڵم‬ ‫كرد"‪.‬‬ ‫وتیش���ی‌ "هه‌روه‌ها بیرم له‌به‌ربه‌س���ته‌كانیش‬ ‫ك���رده‌وه‌ ك���ه‌ وێن���ه‌ت به‌س���ه‌ر ش���ه‌قامه‌وه‌‬ ‫هه‌ڵبواس���رێـت یان له‌فه‌یس بوك سپۆنس���ه‌ری‌‬ ‫په‌یج���ه‌كان بكرێت زۆر ق���ورس ده‌بێت‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫ئه‌وه‌ی‌ به‌الی‌ منه‌وه‌ گرنگ بو ئه‌وه‌ بو كه‌ خۆم‬ ‫چیم ده‌وێـت"‪.‬‬

‫باری‬

‫"خۆم ئه‌وه‌ ده‌كه‌م كه‌ ده‌مه‌وێـت"‬ ‫س���ه‌باره‌ت ب���ه‌و ره‌خنانه‌ی‌ روب���ه‌ڕوی‌ ئه‌و‬ ‫كچ���ه‌ ده‌بێت���ه‌وه‌‌و تاچه‌ند كاریگه‌ری‌ له‌س���ه‌ر‬ ‫دروس���تكردوه‌‪ ،‬راز حه‌سه‌ن وتی‌"ره‌خنه‌ی‌ زۆرم‬ ‫لێگی���راوه‌ به‌وه‌ی‌ پێم ده‌ڵێن تۆ بۆ ئه‌و ئیش���ه‌‬ ‫ده‌كه‌ی‌‌و چۆن ئه‌وه‌ ده‌گونجێت بۆ تۆ"‪.‬‬

‫ت‬

‫ی ك ‌ه‬ ‫عێراق‬

‫گه‌وه‌‬ ‫یه‌ك‬ ‫دواتر‬ ‫ده‌دا‪.‬‬ ‫نه‌وه‌‬

‫ژه‌‬

‫ۆرانی‬ ‫ر به‌و‬ ‫ه‌ده‌ر‬ ‫ركی‌و‬ ‫ندانی‬ ‫�اهیر‬ ‫ه‌"‪.‬‬ ‫مات‌و‬ ‫وامه‌‪،‬‬ ‫هێنن‬ ‫ه‌زالی‬

‫بێژی‬ ‫ه‌یان ‌ه‬ ‫ۆرانی‬ ‫نه‌ری‬

‫ۆرانی‬ ‫رێت‌و‬ ‫ه‌زوی‬

‫ی‌ ئه‌و‬ ‫س���ت‬

‫وتیشی‌ "ئه‌و جۆره‌ ره‌خنانه‌ من ناوه‌ستێنن‌و‬ ‫خۆم ئه‌وه‌ ده‌كه‌م كه‌ ده‌مه‌وێـت"‪.‬‬ ‫ئاماژه‌ی‌ به‌وه‌ش���دا كه‌ تائێس���تا ره‌خنه‌یه‌كی‌‬ ‫هونه‌ری لێ نه‌گیراوه‌ له‌كاره‌كانیدا‌و وتی‌ "ئه‌گه‌ر‬ ‫ره‌خنه‌ی‌ هونه‌ری‌‌و زانستی‌ هه‌بێت له‌كاره‌كانمان‬ ‫پێی‌ خۆشحاڵ ده‌بم‌و گرنگی‌ پێده‌ده‌م"‪.‬‬ ‫راز س���ێ‌ هۆكاری‌ باسكرد بۆ ئه‌وه‌ی‌ كه‌ ئه‌و‬ ‫كاره‌ی‌ ئ���ه‌و له‌كۆمه‌ڵگه‌دا بایه‌خی‌ پێ‌ نه‌درێت‌و‬ ‫له‌و باره‌یه‌وه‌ وتی‌ "س���ێ هۆكار هه‌یه‌ بۆ ئه‌وه‌ی‌‬ ‫ئه‌و كاره‌ی‌ من گرنگی‌ پێ نه‌درێت یاخود كه‌متر‬ ‫ئافره‌ت به‌ش���داری‌ تێدا ب���كات ئه‌ویش كلتور‌و‬ ‫ئاین‌و خێزانن"‪.‬‬ ‫وتیش���ی‌ "به‌اڵم ئه‌وه‌ی‌ به‌الی‌ منه‌وه‌ هۆكاری‌‬ ‫س���ه‌ره‌كی‌ بێ���ت خێزانه‌ ب���ه‌وه‌ی‌ زۆر كچ حه‌ز‬ ‫ده‌كات به‌شداری‌ له‌و كارانه‌ بكات‪ ،‬به‌اڵم له‌الیه‌ن‬ ‫خێزانه‌كانیانه‌وه‌ رێگه‌یان پێنادرێت"‪.‬‬ ‫"هه‌ندێك شت هه‌یه‌ له‌داب‌و نه‌ریت شایه‌نی‌‬ ‫قبوڵ كردن نییه‌"‬ ‫له‌ب���اره‌ی‌ داب‌و نه‌ریتیش���ه‌وه‌‪ ،‬راز وت���ی‌‬ ‫"هی���چ كاتێك دژی‌ داب‌و نه‌ری���ت نه‌بوم‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫به‌شێوه‌یه‌كی‌ گشتی‌ وه‌ریناگرم"‪.‬‬ ‫وتیش���ی‌ "من له‌هاوینی‌ رابردو له‌پڕۆگرامێك‬ ‫وه‌رگیرام له‌توركیا چه‌ندین شێوازی‌ داب‌و نه‌ریتم‬ ‫پێش���كه‌ش كردوه‌‌و هه‌ڵپه‌ڕكێی‌ كوردیم كردوه‌‌و‬ ‫جلی‌ كوردیم له‌به‌رك���ردوه‌‪ ،‬به‌اڵم له‌هه‌مانكاتدا‬ ‫هه‌ندێك شت هه‌یه‌ له‌داب‌و نه‌ریت شایه‌نی‌ قبوڵ‬ ‫كردن نییه‌"‪.‬‬ ‫ئاماژه‌ش���ی‌ به‌وه‌دا كه‌ ئه‌گه‌ر كچێك تاچواری‌‬ ‫ئێواره‌ مۆڵه‌تی‌ پێدراوه‌ ل���ه‌ده‌ره‌وه‌ بێت نابێت‬ ‫راسته‌وخۆ به‌شداری‌ ئه‌و كاره‌ بكات‌و له‌سۆشیاڵ‬ ‫میدیاوه‌ ده‌ركه‌وێت‪ ،‬جه‌غتیش���ی‌ له‌س���ه‌ر ئه‌وه‌‬ ‫كرده‌وه‌ كه‌ پێویس���ته‌ ده‌ست پێبكه‌ین‌و قبوڵی‌‬ ‫ئه‌وه‌ نه‌كه‌ین له‌نێوان چوار دیوار بمێنینه‌وه‌‪.‬‬ ‫س���ه‌باره‌ت به‌حه‌زی‌ ده‌ركه‌وتن له‌شاشه‌‪ ،‬راز‬ ‫حه‌سه‌ن وتی‌ "زۆرجار پێش���نیاری‌ چونه‌ سه‌ر‬ ‫شاشه‌‌و كاری‌ پێشكه‌شكاریم بۆ كراوه‌‪ ،‬به‌اڵم من‬ ‫حه‌زم نه‌كردوه‌ به‌شداری‌ بكه‌م‌و زۆر خۆشحاڵیش‬ ‫ده‌بم كاتێك كچێك ده‌بینم له‌سه‌ر شاشه‌"‪.‬‬ ‫وتیش���ی‌ "خۆم س���ایكۆلۆژیم هه‌ڵب���ژاردوه‌و‬ ‫كاری‌ س���ه‌ره‌كیمه‌‌و هه‌روه‌ها كاری‌ فاشیۆنیش‬ ‫وه‌ك���و حه‌زێك ده‌یكه‌م‌و هه‌روه‌ها ده‌مه‌وێت له‌و‬ ‫رێگه‌یه‌وه‌ ئه‌و به‌ربه‌سته‌ بشكێنم كه‌كچان ناتوانن‬ ‫بێنه‌ ده‌ره‌‌وه‌‌و كاری‌ له‌و شێوه‌یه‌ بكه‌ن"‪.‬‬

‫ها‬ ‫و‬ ‫ڕێ‬ ‫ی‬ ‫‌‬ ‫س‬ ‫ه‬ ‫‌‬ ‫نت‬ ‫ور‬ ‫‪ :‬‬ ‫نا‬ ‫س‬ ‫ین‬ ‫ی‬ ‫‌‬ ‫م‬ ‫ۆ‬ ‫سی‬ ‫قا‬ ‫له‌سنور ‌هك ‌هم زۆر ‌‬ ‫ی ماوه‌‬

‫ئا‪ :‬گۆران لوقمان‬

‫هاوڕێی سه‌نتور گه‌نجێكی‌ ته‌مه‌ن ‪20‬‬ ‫ساڵی‌ ناحیه‌ی‌ شۆڕشی‌ سه‌ر به‌قه‌زا ‌ی‬ ‫چه‌مچه‌ماڵه‌‪ ،‬ئه‌و شاره‌زاییه‌كی‌ باشی‌‬ ‫له‌هه‌ردو ئامێری‌ مۆسیقای‌ پیانۆو‬ ‫سه‌نتور هه‌یه‌‪ ،‬ئه‌گه‌رچی‌ له‌ئێستادا‬ ‫وه‌ك مامۆستایه‌ك ئه‌و دو ئامێره‌ فێری‌‬ ‫مندااڵن‌و گه‌نجانی‌ سنوره‌كه‌ ده‌كات‪.‬‬ ‫له‌چاوپێكه‌وتنێكیدا له‌گه‌ڵ ئاوێنه‌‬ ‫هاوڕێ‌ رایده‌گه‌یه‌نێت "ناسینی‌ مۆسیقا‬ ‫له‌سنوره‌كه‌م زۆری‌ ماوه‌"‪.‬‬

‫هاوڕێی‌ س���ه‌نتور وتیش���ی‌ "سێ ساڵ‌‬ ‫به‌ش���داری‌ چاالكی‌ قوتابخانه‌كانم كردوه‌‪،‬‬ ‫خه‌اڵتی‌ دوه‌م���ی‌ رۆش���نبیری‌‌و هونه‌ری‌‬ ‫ده‌شتی‌ هه‌ولێرم هه‌یه‌ له‌ساڵی‌‪ 2011‬دا"‪.‬‬ ‫ئ���ه‌و ب���ه‌كاری‌ خێرخ���وازی‌ یه‌كه‌مین‬ ‫كاری‌ ده‌س���تپێكردوه‌و له‌وباره‌یه‌وه‌ وتی‌‬ ‫"یه‌كه‌مین كارم له‌ماڵی‌ خۆزگه‌ی‌ مندااڵن‬ ‫س���اڵی‌ ‪ 2010‬كۆنسێرتێكی‌ تایبه‌ت بو بۆ‬ ‫نه‌خۆشانی‌ تاالسیمیا‌و به‌گروپ به‌شداریم‬ ‫كرد"‪.‬‬ ‫هاوڕێ له‌س���ه‌ره‌تاوه‌ خولیای‌ فێربونی‌‬ ‫س���ه‌نتوری هه‌ب���وه‌‌و له‌وباره‌ی���ه‌وه‌‬ ‫ده‌ڵێت"ده‌وروبه‌ر وتیان كارێكی‌ قورسه‌و‬ ‫مامۆستای‌ نییه‌‪ ،‬بۆیه‌ خۆم فێری‌ ئامێری‌‬ ‫پیانۆ كرد"‪.‬‬

‫" خۆم فێری‌ ئامێری‌ پیانۆ كرد"‬ ‫هاوڕێ نه‌جات له‌دایكبوی‌ ساڵی‌‪1997‬و‬ ‫پێش���تر له‌ش���اری‌ هه‌ولێ���ر ژی���اوه‌‪.‬‬ ‫" له‌گه‌ڵ زۆرێك له‌هونه‌رمه‌ندان كارم‬ ‫له‌ته‌مه‌نی‌‪11‬س���اڵیه‌وه‌ فێری‌ به‌كارهێنانی‌‬ ‫كردوه‌"‬ ‫ئامێره‌كانی‌ مۆس���یقا ب���وه‌‪ ،‬وه‌ك خۆی‌‬ ‫هاوڕێ كۆڵ ن���ادات‌و به‌تواناكانی‌ خۆی‌‬ ‫ده‌ڵێت "سه‌ره‌تا به‌فێربونی‌ ئامێری‌ پیانۆ‬ ‫ده‌س���تم پێكردو دواتر فێری‌ سه‌نتوریش له‌س���اڵی‌‪2013‬دا خۆی فێری‌ سه‌نتوریش‬ ‫ده‌كات‌و له‌وباره‌یه‌وه‌ وتی‌ "چونكه‌ حه‌زم‬ ‫بوم"‪.‬‬ ‫ه���اوڕێ ئام���اژه‌ ب���ه‌وه‌ ده‌كات ه���ه‌ر بۆ س���ه‌نتور حه‌زی‌ س���ه‌رده‌می‌ منداڵیم‬ ‫له‌منداڵی���ه‌وه‌ ح���ه‌زی له‌مۆس���یقا بوه‌‌و بو"‪ .‬له‌ئێس���تادا هاوڕێ ‪4‬س���اڵه‌ سه‌نتور‬ ‫س���اڵی‌‪ 2010‬له‌ڕێگ���ه‌ی‌ س���ه‌نته‌رێكی‌ ده‌ژه‌نێت‌و به‌هاوڕێی سه‌نتور‪ ،‬ناسراوه‌‪.‬‬ ‫ئ���ه‌و ئام���اژ‌ه به‌وه‌ ده‌كات ك���ه‌ له‌هیچ‬ ‫مندااڵن���ه‌وه‌ له‌هه‌ولێر به‌ئیش���ی‌ مندااڵن‬ ‫په‌یمانگایه‌ك���ی‌ موزیك���ی‌ نه‌یخوێن���دوه‌‌و‬ ‫ده‌ستی‌ كردوه‌ به‌ كاری‌ موزیكژه‌نی‌‪.‬‬

‫ته‌‌رازو‬ ‫خ���ۆت لەس���ەرقاڵکردن ب���ەکار ‌‬ ‫ی‬ ‫مرۆڤایەتی‌‌و چاالکییە خێرخوازییەکان‬ ‫دەبینیتەوە‪ ،‬ژیانێکی‌ پڕ لەسوپڕایزی‌‬ ‫رۆمانسی‌‌و خۆشی‌ بەسەر دەبەیت‪.‬‬

‫دوپشک‬ ‫هێوربون���ەوە لەگ���ەڵ هاوژینەکەتدا‬ ‫پێویس���تەو قۆناغی‌ داهاتو باش���تر‬ ‫دەبێت‪ ،‬باشتروایە سەردانی‌ پزیشک‬ ‫بکەیت لەکاتی‌ پێویستدا‪.‬‬

‫وتی‌ "به‌اڵم چومه‌ته‌ الی‌ زۆر مامۆس���تای‌‬ ‫لێهات���و‪ ،‬له‌گه‌ڵ زۆرێ���ك له‌هونه‌رمه‌ندان‬ ‫كارم كردوه‌"‪.‬‬ ‫جه‌غتیش له‌س���ه‌ر ئه‌وه‌ ده‌كاته‌وه‌ كه‌‬ ‫بۆ په‌ره‌دان به‌كاره‌كه‌ی‌ له‌ئێستادا خولی‌‬ ‫كردوه‌ت���ه‌وه‌‌و له‌س���ه‌نته‌رێكی‌ ناحی���ه‌ی‌‬ ‫شۆڕش مندااڵن‌و گه‌نجان فێری‌ سه‌نتورو‬ ‫پیانۆ ده‌كات‌و وتی‌ "پێش���تریش له‌شاری‌‬ ‫هه‌ولێر هه‌مان كارم كردوه‌"‪.‬‬ ‫ناوه‌ندی‌ وه‌رزش‌و الوانی‌ ناحیه‌ی‌ شۆڕش‬ ‫ژورێكی���ان داوه‌ به‌هاوڕێ ب���ۆ وتننه‌وه‌ی‌‬ ‫وانه‌كانی‌‌و له‌وباره‌یه‌وه‌ وتیشی‌ "جگه‌ له‌وه‌‬ ‫هیچ كه‌س هاوكاری‌ نه‌كردوم‌و له‌ده‌رگای‌‬ ‫هه‌م���و فه‌رمانگه‌كانی‌ ناحیه‌ی‌ شۆڕش���م‬ ‫داوه‌‪ ،‬ش���وێنی‌ زیاده‌و به‌تاڵیشیان زۆره‌‪،‬‬ ‫به‌اڵم ژورێك بۆ من به‌ڕه‌وا نابینن"‪.‬‬ ‫ئ���ه‌و جگه‌ له‌وتنه‌وه‌ی‌ وانه‌ی‌ مۆس���یقا‬ ‫سه‌رپه‌رش���تیاری‌ گروپ���ی‌ مه‌س���توره‌یه‌‬ ‫بۆ كاری‌ هونه‌ری‌‌و ئه‌وه‌ش���ی‌ خس���ته‌ڕو‬ ‫"ئامانجم دروستكردنی‌ ناوبانگ‌و په‌ره‌دانه‌‬ ‫به‌مۆس���یقا له‌سنوره‌كه‌م‪ ،‬چونكه‌ ناسینی‌‬ ‫مۆسیقا زۆری‌ ماوه‌ لێره‌"‪.‬‬ ‫له‌باره‌ی‌ مۆسیقاشه‌وه‌ هاوڕێی سه‌نتور‬ ‫وتی‌"مۆس���یقا خۆراك���ی‌ رۆح���ه‌‌و ئاماده‌‬ ‫نی���م به‌هیچ ش���ێوه‌یه‌ك ده‌س���تبه‌رداری‌‬ ‫مۆسیقابم"‪.‬‬

‫که‌‌وان‬ ‫پێویس���تت بەوەی���ە ک���ە هەندێک‬ ‫راس���تکردنەوەو گۆڕانکاری‌ لەدۆخی‌‬ ‫داراییت���دا بکەی���ت ب���ۆ الیەنێک���ی‌‬ ‫پاشەکەوتکردن‌و وەبەرهێنان‪.‬‬

‫گیسک‬ ‫لەوانەی���ە هەندێ���ک گۆڕان���کار ‌‬ ‫ی‬ ‫لەپیش���ەکەتدا بەدیبکەیت‪ ،‬ئەوەش‬ ‫دەتخاتە نێو هەندێ���ک گرفتەوە کە‬ ‫پێویستە چارەسەریان بکەیت‪.‬‬

‫سه‌‌تڵ‬ ‫لەوانەیە توش���ی‌ هەندێک کێش���ەی‌‬ ‫خێزان���ی‌ بیتەوە یان لەگەڵ هەندێک‬ ‫کەسی‌ نزیکتدا تاوەکو نیوەی‌ مانگی‌‬ ‫داهاتو ب���ەردەوام بێت‪ ،‬ئ���اگاداری‌‬ ‫تەندروستیت بە‪.‬‬

‫‪11‬‬

‫‪»æêīµ »ËĠňĥŎð‬‬ ‫ئا‪ :‬شۆڕش محه‌مه‌د‬ ‫(فرمێسكی‌ بێخاڵ)‬ ‫سیناریۆ‌و ده‌رهێنان‪ :‬الوه‌ند عومه‌ر‬ ‫وێنه‌گرتن‪ :‬ئه‌میر عه‌زیمی‌‬ ‫مۆنتاژ‪ :‬عه‌لی‌ بنشكرون‬ ‫میوزیك‪ :‬ئۆزی‌ عه‌زیز‬ ‫به‌رهه‌مهێن����ان‪ :‬الوه‌ند عومه‌ر‪ ،‬گریگۆری‌‬ ‫برانش‬ ‫هه‌رێمی‌ كوردستان ‪2005-‬‬ ‫نواندن‪ :‬ئۆزی‌ عه‌زیز‪ ،‬ئاواره‌ خان‪ ،‬فوئاد‬ ‫كیمۆ‪ ،‬سیمین عه‌زیز‌و الوه‌ند عومه‌ر‪.‬‬ ‫فیلمه‌كه‌ باس له‌ شارۆچكه‌یه‌كی‌ هه‌رێمی‌‬ ‫كوردستانی‌ عێراق ده‌كات‪ ،‬كه‌ تیایدا ئاشنا‬ ‫ده‌بین به‌ كه‌س����ێتیی‌ (بێخاڵ)‪ ،‬ئه‌و كچه‌ی‌‬ ‫ك����ه‌ هه‌وڵ‌و خه‌ونی‌ ئه‌وه‌ی‌ هه‌یه‌ ش����تێك‬ ‫له‌ژیانی‌ دروست بكات‪ ،‬به‌اڵم به‌هۆی‌ ئه‌وه‌ی‌‬ ‫كچه‌كه‌‌و به‌هۆكاری‌ جیاوازی ره‌گه‌زیی‌ باوكی‌‬ ‫رێگر ده‌بێت‌و ئاینده‌ی‌ بۆ دیاری‌ كردوه‌‪.‬‬ ‫به‌پێی‌ تێڕوانینه‌كانی‌ باوكی‌‪ ،‬قوتابخانه‌‬ ‫ب����ۆ ئه‌و نابێ����ت چونكه‌ كچ����ه‌‌و كاری‌ ئه‌و‬ ‫به‌ته‌نه����ا ئه‌وه‌ی����ه‌ له‌ماڵ����ه‌وه‌ بمێنێته‌وه‌‌و‬ ‫هاوكاری‌ دایكی بكات‪ .‬له‌هه‌مانكاتدا ده‌بێت‬ ‫(بێخاڵ) دڵخۆش بێت به‌وه‌ی‌ كه‌ (شوان)‬ ‫ی‌ كوڕه‌ مامی‌ هه‌ڵیبژاردوه‌ تاوه‌كو بیكاته‌‬ ‫خێزانی‌ خۆی‌‪.‬‬ ‫به‌مه‌ش زیندانێك بۆ (بێخاڵ) دروس����ت‬ ‫ده‌كرێ����ت كه‌ نه‌توان����ێ‌ هی����چ هه‌نگاوێك‬ ‫هه‌ڵبهێنێت‌و هه‌م����وان له‌چاوه‌ڕوانی‌ ئه‌وه‌ن‬ ‫كه‌ بڕیاری‌ شوكردنه‌كه‌ی‌ په‌سه‌ند بكات‪.‬‬ ‫له‌گه‌ڵ ئه‌وه‌ی‌ كه‌ به‌پێی‌ یاسا تازه‌كانی‌‬ ‫حكومه‌ت����ی‌ هه‌رێم����ی‌ كوردس����تان مافی‌‬ ‫ژن‌و مافی‌ م����رۆڤ له‌به‌رچاوگیراوه‌‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫پرس����یاره‌كه‌ له‌وه‌دایه‌ ك����ه‌ داخۆ كۆمه‌ڵگه‌‬ ‫ده‌توان����ێ‌ داب‌و نه‌ریته‌كانی‌ خۆی‌ بگۆڕێت‌و‬ ‫ئه‌م یاس����ا نوێیان����ه‌ به‌هه‌ن����د وه‌ربگرێت‌و‬ ‫له‌گه‌ڵی����ان هه‌ڵ بكات؟ ئای����ا نه‌وه‌ی‌ نوێ‌‬ ‫كه‌ پڕاوپ����ڕ له‌خه‌ون‌و خۆزگ����ه‌ن ده‌توانن‬ ‫رێگه‌یه‌كی‌ نوێ‌ هه‌ڵبژێرن؟‬ ‫ئه‌م فیلم����ه‌ له‌چه‌ند واڵتێك����ی‌ ئه‌وروپا‬ ‫نمایش����كراوه‌‌و له‌چه‌ن����د فێس����تیڤاڵێكی‌‬ ‫نێونه‌ته‌وه‌ی����ی‌ س����ینه‌ماش خه‌اڵت����ی‌‬ ‫به‌ده‌ستهێناوه‌‪.‬‬ ‫ماوه‌ی‌ فیلمه‌كه‌ ‪ 84‬خوله‌كه‌و له‌سیناریۆی‌‬ ‫فیلمه‌كه‌ش����دا به‌ پێچه‌وان����ه‌ی‌ زۆرێكی‌ تر‪،‬‬ ‫ده‌رهێنه‌ری‌ فیلمه‌كه‌ كه‌ هه‌ر بۆ خۆیش����ی‬ ‫س����یناریۆی‌ فیلمه‌كه‌ی نوس����یوه‌‪ ،‬پشتی‌‬ ‫به‌ستوه‌ به‌الیه‌نی‌ كۆمه‌اڵیه‌تی‌‌و گرفته‌كانی‌‬ ‫الوان‌و واقیعی‌ ژنان له‌هه‌رێمی‌ كوردستان‪.‬‬ ‫الوه‌ند عومه‌ر ده‌رهێن����ه‌ری‌ فیلمه‌كه‌ له‌‬ ‫ش����اری‌ به‌یروتی‌ واڵتی‌ لوبنان له‌دایكبوه‌‌و‬ ‫س����ه‌رده‌مانێك ل����ه‌ باش����وری‌ ئه‌فریق����ا‌و‬ ‫ئه‌ڵمانیا نیشته‌جێ بوه‌‪ .‬له‌ته‌مه‌نی‌ چوارده‌‬ ‫ساڵییه‌وه‌ خولیای‌ بۆ نواندن دروستبوه‌‌و بۆ‬ ‫یه‌كه‌مینجار له‌چه‌ند ش����انۆییه‌كدا به‌شداری‬ ‫كردوه‌‌و ساڵی‌ ‪ 2000‬چوه‌ بۆ میامی‌ فلۆریدا‌و‬ ‫له‌وێ‌ خوێندنی‌ سینه‌ما ‌ی له‌كۆلێژی‌ هونه‌ره‌‬ ‫جوانه‌كان����ی‌ نێوده‌وڵه‌ت����ی‌ خوێندوه‌‌و هه‌ر‬ ‫له‌وێ����ش له‌چه‌ن����د كورت����ه‌ فیلمێكدا وه‌ك‬ ‫نوس����ه‌ر‌و ده‌رهێنه‌ر‌و ئه‌كته‌ر‌و یاریده‌ده‌ری‌‬ ‫ده‌رهێنه‌ر كاری‌ كردوه‌‪.‬‬ ‫س����اڵی‌ ‪ 2002‬چۆت����ه‌ ش����اری‌ تۆرنتۆی‌‬ ‫واڵتی‌ كه‌نه‌دا‌و به‌رهه‌مهێنانی‌ س����ینه‌مایی‌‌و‬ ‫ته‌له‌فزیۆن����ی‌ له‌په‌یمان����گای‌ (تریب����اس)‬ ‫خوێندوه‌‪.‬‬

‫نه‌‌هه‌‌نگ‬ ‫هەڵدەس���تیت بەکۆمەڵێک هەنگاو ‌‬ ‫ی‬ ‫تەندروستی‌ سەرکەوتوی‌ گونجاو کە‬ ‫بەهۆیەوە هەست بەدەستکەوتێکی‌‬ ‫گەورە دەکەیت‪.‬‬

‫‪10‬‬

‫‪rangalayawene@gmail.com‬‬

‫‌ره‌نگاڵه‬

‫س‬ ‫ی‬ ‫ح‬ ‫ری جوان له‌شاره‌زور ساڵ ساڵی درۆیه‌‬ ‫ی‬ ‫هه‌ندێ‌ زانیاری‌ ده‌رباره‌ی‌‬

‫)‪ )562‬سێشه‌مم ‌ه ‪2017/1/24‬‬

‫ئا‪ :‬ئیمان زه‌ندی‌‬

‫زیپكه‌و كێشه‌كانی‌‬

‫تیپی‌ شانۆی‌ چاالك له‌هۆڵی‌ به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تی‌ هونه‌ر‌و‬ ‫رۆشنبیری‌ شاره‌زور‪ ،‬شانۆگه‌ریی‌ (ساڵی‌ درۆ)یان‬ ‫نمایشكرد‪.‬‬

‫ش���انۆگه‌ریی‌ (ساڵی‌ درۆ) له‌نوس���ین‌و ده‌رهێنان ‌ی‬ ‫ش���ه‌نیه‌ر حه‌مید‌و نواندنی‌ هه‌ریه‌ك له‌شه‌نیه‌ر حه‌مید‌و‬ ‫هێمن ئه‌حمه‌د‌و ئاده‌م‪ ،‬بو‪.‬‬ ‫شه‌نیه‌ر حه‌مید نوسه‌ر‌و ده‌رهێنه‌ری‌ شانۆگه‌رییه‌كه‌‪،‬‬ ‫له‌ب���اره‌ی‌ ش���انۆگه‌رییه‌كه‌‌و له‌لێدوانێكی‌ ب���ۆ ئاوێنه‌‬ ‫رایگه‌یاند "ناوه‌ڕۆكی ش���انۆییه‌كه‌ ش���انۆیه‌كی ره‌خنه‌‬ ‫ئامێزه‌‌و س���ودم له‌نوس���ینه‌كانی‌ دو شانۆنامه‌نوسی‌‬ ‫جیهانی‌ وه‌رگرتوه‌ كه‌ تێكس���ته‌ شانۆییه‌كانیان له‌گه‌ڵ‬ ‫دۆخی‌ ئه‌مڕۆی‌ كۆمه‌ڵگه‌ی‌ ئێمه‌ ده‌گونجێت"‪.‬‬ ‫وتیش���ی‌ "س���ودم له‌چه‌ند دیاله‌كتیكێك���ی‌ ئه‌و دو‬ ‫شانۆنامه‌نوسه‌ وه‌رگرتوه‌ به‌اڵم وه‌كو بیرۆك ‌ه نا‪ ،‬هه‌مو‬ ‫بیرۆكه‌كانی‌ شانۆگه‌رییه‌كه‌ بیرۆكه‌ی‌ خۆمن"‪.‬‬ ‫ئه‌و ئام���اژه‌ ب���ه‌وه‌ ده‌كات كه‌ نزیك���ه‌ی‌ مانگێكه‌‬

‫زیپكه‌ كێش���ه‌یه‌ك ‌ی پێسته‌و تۆش ‌ی‬ ‫زۆرین���ه‌ ‌ی خه‌ڵ���ك ده‌بێ���ت‪ ،‬زیاتریش‬ ‫ئ���ه‌و ته‌مه‌نانه‌ی‌ كه‌ ئه‌م كێش���ه‌یه‌یان‬ ‫هه‌یه‌ قۆناغ���ی هه‌رزه‌كاریه‌‪ ،‬ئه‌گه‌رچ ‌ی‬ ‫ده‌ركه‌وتنی‌ زیپكه‌ له‌و ماوه‌ی ‌ه ئاس���ایی ‌ه‬ ‫به‌اڵم له‌هه‌مان كات���دا خه‌ڵكی‌ په‌نا بۆ‬ ‫چه‌ندی���ن رێگ���ه‌ ده‌ب���ه‌ن بۆله‌ناوبردن ‌ی‬ ‫زیپك���ه‌و شوێنه‌واره‌كانی‌‪،‬پێویس���ت ‌ه‬ ‫ئ���ه‌وه‌ بزانرێت ك���ه‌ ده‌ركه‌وتنی‌ زیپك ‌ه‬

‫مه‌ش���ق‌و راهێنان له‌و شانۆگه‌رییه‌دا ده‌كه‌ن‌و دو مانگ‬ ‫به‌ر له‌ڕاهێنانه‌كان له‌نوسینه‌وه‌ی‌ تێكسته‌ شانۆییه‌ك ‌ه‬ ‫بۆته‌وه‌‪.‬‬ ‫ده‌رهێنه‌ری‌ ش���انۆگه‌رییه‌كه‌ جه‌غت له‌س���ه‌ر ئه‌وه‌‬ ‫ده‌كات���ه‌وه‌ ك���ه‌ ش���انۆگه‌رییه‌كه‌ی‌ ره‌خنه‌ئامێ���زه‌‌و‬ ‫باس له‌دۆخ���ی‌ ئێس���تای‌ كوردس���تان ده‌كات‌و وتی‌‬ ‫"شانۆگه‌رییه‌كه‌مان به‌شێوه‌یه‌ك پێشكه‌ش كردوه‌ كه‌‬ ‫بینه‌ر خۆی تێدا ببینێته‌وه‌‌و ده‌قه‌كه‌مان به‌شێوه‌یه‌كی‬ ‫هون���ه‌ری‌و ئه‌ده‌ب���ی نمایش���كرد تابین���ه‌ر چێژی لێ‌‬ ‫وه‌ربگرێت‌و گله‌یی‌ خۆیش���م له‌س���ه‌ر ش���انۆ بگه‌یه‌نم‬ ‫به‌خه‌ڵك"‪.‬‬ ‫شه‌نیه‌ر ئاماژه‌ به‌وه‌ ده‌دات كه‌ له‌شانۆگه‌رییه‌كه‌یاندا‬ ‫ئاژه‌ڵیان به‌كارهێناوه‌‌و راهێنانی‌ تایبه‌تیان پێكردوه‌‌و‬ ‫له‌وباره‌یه‌وه‌ وتی‌ "تازه‌ترین ش���ت له‌م شانۆگه‌رییه‌دا‬ ‫مامه‌ڵه‌ك���ردن بو له‌گه‌ڵ ئاژ‌هڵ‌و هێنانی‌ س���ه‌گ بو بۆ‬ ‫سه‌ر ته‌خته‌ی‌ شانۆ"‪.‬‬ ‫وتیش���ی‌ "راهێنانی‌ ئه‌و س���ه‌گه‌ زۆر هیالكی‌ كردین‬ ‫ل���ه‌ڕوی‌ راهێنانیه‌وه‌ تاجوڵه‌یه‌كی‌ خراپ نه‌كات‌و بینه‌ر‬ ‫بێزار بكات"‪.‬‬

‫جه‌غتیش���ی‌ له‌س���ه‌ر ئه‌وه‌ كرده‌وه‌ كه‌ به‌‬ ‫ئه‌و ئاژه‌ڵه‌ له‌ش���انۆگه‌رییه‌كه‌دا وه‌ك سیم‬ ‫بۆ وه‌فاداری‌‌و ویس���تمان ئه‌وه‌ بخه‌ینه‌ ڕو ك‬ ‫به‌پارچه‌یه‌ك ن���ان تاكۆتایی‌ ته‌مه‌ن له‌گه‌ڵت‬ ‫به‌پێچه‌وانه‌ی‌ مرۆڤه‌وه‌ به‌تایبه‌ت ده‌سه‌اڵتد‬ ‫هه‌م���و ژیان خۆتی بۆ ته‌رخان ده‌كه‌یت له‌ك‬ ‫پێی نازانێت"‪.‬‬ ‫له‌ب���اره‌ی بون���ی ره‌نگ���ی‌ س���ور له‌نێ�‬ ‫شانۆگه‌رییه‌كه‌دا‪ ،‬ش���ه‌نیه‌ر حه‌مید وتی‌ "ر‬ ‫له‌روناكی ش���انۆگه‌رییه‌كه‌دا هێمایه‌ بۆ كوش‬ ‫ئه‌كته‌رێك خزمه‌تكاره‌كه‌ی من ده‌كوژێت‌و م‬ ‫زۆر بارودۆخ���م خراپ ده‌بێت‌و ه���ه‌وڵ ده‌د‬ ‫بكوژه‌ك���ه‌ تاباش بێت‌و چیتر گوێڕایه‌ڵی س‬ ‫خۆی نه‌بێت"‪.‬‬ ‫وتیشی‌ "به‌اڵم له‌كۆتایی شانۆگه‌رییه‌كه‌دا م‬ ‫ده‌كوژم‌و هه‌قی‌ خزمه‌تكاره‌كه‌می‌ لێده‌كه‌مه‌و‬ ‫ئاماژه‌ی‌ به‌وه‌ش���دا كه‌ هه‌ری���ه‌ك له‌ڕه‌نگ‬ ‫روناكی‌ ش���انۆگه‌رییه‌كه‌ش هێمان بۆ دۆخ‌و‬ ‫دیاریكراو‪.‬‬

‫له‌هه‌رزه‌كار ‌ی ئاساییه‌و پاش تێپه‌ڕبونی ماوه‌ی���ه‌ك خۆی‌ نامێنێ���ت‪ ،‬به‌اڵم گه‌ر‬ ‫ئ���ه‌و قۆناغه‌ ت���ه‌واو ده‌بێ���ت زۆر جار زۆری‌ خایاندو یاخود ش���وێنه‌كه‌ی‌ چاڵ‬ ‫پێویس���ت به‌هیچ چاره‌س���ه‌رێك نابێت‪ ،‬بو ئه‌وه‌ س���ه‌ره‌تا پێویس���ته‌ پزیش���ك‬ ‫ب���ه‌اڵم له‌پاش ئه‌وته‌مه‌ن���ه‌ ئه‌گه‌ر هه‌بو بیبینێت‌و چه‌ند رێگه‌یه‌ك هه‌ی ‌ه له‌وانه‌‪:‬‬ ‫ئه‌وه‌ پێویست ‌ه پزیشك بیبینێت چونك ‌ه به‌كارهێنانی‌ س���ابون‌و پاكك���ه‌ره‌وه‌ ‌ی‬ ‫له‌وانه‌یه‌ په‌یوه‌ند ‌ی به‌گرفتی‌ هۆرمۆنه‌و‌ه تایبه‌ت به‌زیپك���ه‌‪ ،‬به‌كارهێنانی‌ له‌یزه‌ر‬ ‫بێت‪ .‬هه‌ندێ‌ جار ئه‌و زیپكانه‌ شوێنه‌وار كه‌ رێگه‌یه‌ك ‌ی باشه‌ بۆچاره‌سه‌ركردنی‌‌و‬ ‫به‌جێده‌هێڵن كه‌ به‌ش���ێكیان به‌شێوه‌ ‌ی به‌چه‌ند جارێك كێش���ه‌كه‌ی‌ چاره‌سه‌ر‬ ‫خاڵێكی‌ ره‌ش���ه‌‌و ئه‌مه‌ ئاساییه‌و دوا ‌ی ده‌بێت‪.‬‬

‫ناونیش���ان‪ :‬به‌ختیاری‌‪ -‬شه‌قامی‌ س���ه‌ره‌كی‌ به‌رامبه‌ری‌‬ ‫سالۆن ئه‌سته‌مبوڵ‬

‫ژماره‌ ته‌له‌فۆنی‌ ‪0533183536 - 07706581971‬‬ ‫فه‌یسبوك‪medicalclinicsuly :‬‬

‫فۆتۆ‪ :‬هەڵۆ جەب‬

‫گۆرانیبێژێكی کورد له‌دوای گۆڕینی ناوه‌كه‌ی حه‌وت ساڵه‌ گۆرانی به‌عه‌ره‌بی ده‌ڵێت‬ ‫ئا‪ :‬مه‌زهه‌ر كه‌ریم‬ ‫ی حه‌وت‬ ‫گۆرانیبێژێكی‌ كورد ماوه‌ ‌‬ ‫ساڵ ده‌بێت جگه‌ له‌وه‌ی‌ ته‌نها‬ ‫گۆرانی‌ عه‌ره‌بی‌ عێراقی‌ ده‌ڵێت ناو‌ه‬ ‫كوردییه‌كه‌شی‌ گۆڕیوه‌‌و له‌ئێستادا‬ ‫به‌ناوێكی‌ عه‌ره‌بیه‌وه‌ بانگ ده‌كرێت‪.‬‬

‫هێمن ئه‌مین س���اڵح ناس���راو به‌ره‌ع���د به‌غدادی‬ ‫ده‌رچ���وی په‌یمان���گای هونه‌ره‌جوانه‌كانی ش���اری‬ ‫س���لێمانییه‌‌و له‌دای���ك‌و باوكێكی كورد له‌ش���اری‬ ‫سلێمانی له‌دایك بوه‌‪.‬‬ ‫به‌وتنه‌وه‌ی‌ گۆرانی عه‌ره‌بی عێراقی كۆن ده‌ستی‬ ‫ب���ه‌كاری هونه‌ری كردوه‌‌و زۆر ئ���اره‌زوی وتنه‌وه‌ی‬ ‫گۆرانیه‌كانی حس���ێن مه‌نسورو نازم نه‌عمه‌ی هه‌یه‌‪،‬‬ ‫به‌جۆرێك هاوڕێ‌و كه‌سه‌ نزیكه‌كانی نه‌بێت نازانرێت‬ ‫كه‌ كورده‌‪.‬‬ ‫له‌ب���اره‌ی گۆران���ی وتن���ی‌ به‌عه‌ره‌ب���ی‌‌و‬ ‫له‌چاوپێكه‌وتنێكی‌ تایب���ه‌ت به‌ئاوێنه‌‪ ،‬هێمن ئه‌مین‬ ‫وتی"ماوه‌ی حه‌وت س���اڵ ده‌بێت به‌رده‌وام گۆرانی‬ ‫عه‌ره‌بی عێراقی ده‌ڵێم‪ ،‬پێشتر گۆرانی كوردیم ده‌وت‬ ‫له‌ئاهه‌نگه‌كاندا‌وكاریگه‌ری هونه‌رمه‌ندی عێراقی نازم‬ ‫نه‌عمه‌و حسێن مه‌نسورم به‌سه‌ره‌وه‌یه‌"‪.‬‬ ‫وتیش���ی"به‌رده‌وام ده‌بم له‌وتنی گۆرانی عه‌ره‌بی‬ ‫عێراق���ی هه‌تا ئێس���تا هی���چ گۆرانیه‌ك���ی كوردیم‬ ‫تۆمارنه‌كردوه‌‌و بیریشم لێ نه‌كردۆته‌وه‌"‪.‬‬ ‫جه‌غتیش���ی‌ له‌س���ه‌ر ئه‌وه‌ كرده‌وه‌ كه‌ له‌گۆرانی‬ ‫عه‌ره‌ب���ی عێراقی���دا س���ه‌ركه‌وتنی به‌رچ���اوی‌‬ ‫به‌ده‌س���تهێناوه‌‌و له‌ش���ه‌وه‌ ئاهه‌نگه‌كانی سلێمانی‌و‬ ‫كه‌ركوك‌و به‌غداد گۆرانی وتوه‌‌و وتیش���ی‌ "هاوڕێ‌‌و‬ ‫كه‌سوكاره‌كه‌م به‌ڕه‌عد به‌غدادی بانگم ده‌كه‌ن"‪.‬‬ ‫"چه‌ند هاوڕێیه‌كم ناویان ناوم ره‌عد به‌غدادی"‬ ‫ئه‌و ئاماژه‌ به‌وه‌ ده‌كات كه‌ هه‌رچه‌نده‌ له‌س���اڵ ‌‬ ‫ی‬ ‫‪ 1982‬له‌ش���اری‌ س���لێمانی‌ له‌دایكبوه‌ به‌اڵم ماوه‌ی‬ ‫حه‌وت س���اڵ ده‌بێت ناوی ره‌عد به‌غدادی لێنراوه‌‌و‬ ‫له‌وباره‌ی���ه‌وه‌ وتی‌ "ل���ه‌دوای ئه‌وه‌ی ده‌س���تمكرد‬ ‫به‌گۆرانی عه‌ره‌ب���ی عێراقی چه‌ند هاوڕێیه‌كم وتیان‬ ‫بانگ���ت ده‌كه‌ین ره‌ع���د ناوه‌ ئه‌س���ڵیه‌كه‌ی خۆت‬ ‫(هێمن) له‌گۆرانی عه‌ره‌بیه‌وه‌ زۆر دوره‌‌و ده‌نگت بۆ‬ ‫گۆرانی عه‌ره‌بی زۆر باشه‌"‪.‬‬ ‫وتیشی‌ "سه‌ره‌تا ناویاننام ره‌عد‌و دوای ماوه‌یه‌ك‬ ‫به‌غدادیه‌‪-‬كه‌شیان بۆ زیادكرد كه‌ ئێستا ده‌چمه‌ هه‌ر‬ ‫ش���وێنێك به‌ڕه‌عد بانگم ده‌كه‌ن‌و كه‌سه‌ نزیكه‌كانی‬

‫کاوڕ‬ ‫وریاب���ە لەروبەروبون���ەوە‪ ،‬چونکە‬ ‫ئەم���ڕۆژە کۆمەڵێ���ک دۆخ���ی‌ ورد‬ ‫دەهێنێت���ە ئ���اراوە ک���ە ئ���ەوەش‬ ‫پێچەوانەیە بۆت‪ ،‬بۆیە باش���تروایە‬ ‫ئ���اگاداری‌ خ���ۆت بی���ت‌و بڕی���ار‬ ‫نەدەیت‪.‬‬

‫گا‬

‫دوانه‌‬

‫گفتوگۆ ک���ردن باش���ترین رێگەیە بۆ لەبی���رت بێت ک���ە خێزانەکەت ماف‌و‬ ‫گەیش���تن بەبڕیاری‌ راست‌و رەوان کە ش���وێنی‌ تایبەت���ی‌ هەی���ە لەژیانتدا‪،‬‬ ‫س���ودیان هەبێت بۆت لەروی‌ ماددی‌‌و بۆیە پەیوەندییان پێوە بکەو لەدوای‌‬ ‫هەڵەکردن���ەوە داوای‌ بەخش���ینیان‬ ‫مەعنەوییەوە‪.‬‬ ‫لێبکە‪.‬‬

‫قرژاڵ‬

‫خۆیشم ناوه‌ ئه‌سڵیه‌كه‌ی خۆمیان بیر چۆته‌وه‌"‪.‬‬ ‫جه‌غتیش له‌سه‌ر ئه‌وه‌ ده‌كاته‌وه‌ كه‌ سه‌ره‌تا زۆر‬ ‫ق���ورس بوه‌ به‌الیه‌وه‌ به‌و ن���اوه‌ بانگی‌ بكه‌ن به‌اڵم‬ ‫ئێستا زۆر ئاساییه‌‌و ده‌ڵێ‌ "به‌و ناوه‌وه‌ ناسراوم"‪.‬‬ ‫"نامه‌وێت جارێكی دیكه‌ گۆرانی كوردی بڵێم"‬ ‫ره‌ع���د ئاماژه‌ ب���ه‌وه‌ ده‌كات ك���ه‌ زۆر كاریگه‌ری‬ ‫گۆرانیبێ���ژه‌ كۆنه‌كان���ی عه‌ره‌بی عێراقی له‌س���ه‌ر‬ ‫بوه‌‌و ب���ه‌رده‌وام گۆرانییه‌كانی‌ ئه‌وان���ی‌ وتۆته‌وه‌‌و‬ ‫به‌رهه‌مه‌كانیانی‌ كڕیوه‌‌و خ���ۆی‌ وته‌نی‌ "گوێگرێكی‬ ‫باش���ی گۆرانیبێ���ژی عێراقی���م كه‌ به‌ش���ێوه‌یه‌كی‬ ‫سه‌ركه‌وتو گۆرانیه‌كانیانم وتوه‌ته‌وه‌"‪.‬‬ ‫له‌و باره‌یه‌وه‌ وتی‌ "زمانێكی عه‌ره‌بی باش ده‌زانم‬ ‫به‌هۆی ئه‌وه‌ی ماوه‌یه‌ك���ی زۆر بۆ ئیش‌و كاره‌كانم‬ ‫ده‌چومه‌ ش���اری كه‌ركوك‌و به‌غدا‌و له‌گه‌ڵ چه‌ندین‬ ‫گۆرانیبێژی میللی شاری كه‌ركوك‌و به‌غداد گۆرانی‬ ‫عه‌ره‌بیم وتوه‌ته‌وه‌"‪.‬‬ ‫وتیش���ی‌ "زۆر به‌ده‌گم���ه‌ن هه‌س���تم پێده‌كرا كه‌‬ ‫ك���وردم‌و به‌وش���ێوه‌یه‌ ده‌توانم گۆران���ی عه‌ره‌بی‬ ‫بڵێمه‌وه‌‌و سه‌ركه‌وتوبم"‪.‬‬ ‫ئام���اژه‌ به‌وه‌ش���ده‌كات ك���ه‌ زۆر كات خه‌ڵك���ی‬ ‫كوردستانیش نازانن كورده‌‪.‬‬ ‫س���ه‌باره‌ت به‌وازهێنانی‌ وتن���ی‌ گۆرانی‌ كوردی‌‪،‬‬ ‫ره‌عد به‌غدادی‌ وتی‌ "له‌وتن���ه‌وه‌ی‌ گۆرانی كوردیدا‬ ‫ئه‌و س���ه‌ركه‌وتنه‌م به‌ده‌س���ت نه‌هێناوه‌‪ ،‬هه‌ر بۆیه‌‬ ‫نامه‌وێت خۆم له‌قه‌ره‌ی گۆرانی كوردی بده‌م"‪.‬‬ ‫"خۆم له‌گۆرانی عه‌ره‌بیدا دۆزییه‌وه‌"‬ ‫ره‌عد ئاماژه‌ به‌وه‌ ده‌كات كه‌ گرنگی وتنی گۆرانی‬ ‫عه‌ره‌بی عێراقی له‌وكاته‌ی ئه‌ودا گرنگییه‌كی زۆری‬ ‫هه‌بوه‌‌و له‌ش���اری س���لێمانیدا كه‌س���ی تێدا نه‌بوه‌‌‬ ‫گۆرانی عه‌ره‌بی بڵێت‌و ئه‌و یه‌كه‌م كه‌س بوه‌ گۆرانی‬ ‫به‌عه‌ره‌ب���ی تۆماركردوه‌‪ ،‬له‌وباره‌یه‌وه‌ وتی‌ "له‌داوای‬ ‫ده‌رچونم له‌په‌یمانگای‌ هونه‌ره‌جوانه‌كانی‌ س���لێمانی‌‬ ‫یه‌ك���ه‌م كه‌س بوم كه‌ توانیم���ان له‌گه‌ڵ هونه‌رمه‌ند‬ ‫ره‌زا چاوڕه‌ش‌و چه‌ند هونه‌رمه‌ندێكی دیكه‌دا شه‌وه‌‬

‫شێر‬

‫کارێکی‌ چاوەڕواننەکراو دێتە ئاراوە بۆیە بەشێوەیەکی‌ گش���تی‌ تەندروستیت‬ ‫باشتروایە وریابیت‌و لەئامادەباشیدابە لەم���ڕۆژەدا باش���ە بەاڵم پێویس���تە‬ ‫تاوەکو دۆخ���ەکان دەگەڕێنەوە باری‌ بەدوربی���ت لەدڵەڕاوک���ێ بەپێ���ی‌‬ ‫تواناكان���ت‌و خ���ۆت ب���ۆ كاری‌ باش‬ ‫ئاساییان‪.‬‬ ‫تەرخان بكە‪.‬‬

‫ئاهه‌نگ بهێنینه‌ كوردس���تان به‌تابیه‌ت سلێمانی‬ ‫له‌جێگه‌كانی دیكه‌ی ناوه‌ڕاس���ت‌و خ���واروی ع‬ ‫هه‌بون"‪.‬‬ ‫وتیش���ی‌ "ئ���ه‌و كات���ه‌ له‌س���ه‌نته‌ری بۆڵینگ‬ ‫ده‌س���تمان پێكرد بۆ ماوه‌ی سێ‌ ساڵ له‌سه‌ر‬ ‫گرێبه‌س���تمان ده‌كرد له‌گه‌ڵ ئ���ه‌و یانه‌یه‌دا‌و د‬ ‫له‌یانه‌كانی سه‌رچنار شه‌وه‌ ئاهه‌نگمان ئه‌نجامد‬ ‫ئه‌مه‌ جگه‌ له‌به‌شداریمان له‌ئاهه‌نگی بوك گواستن‬ ‫له‌هۆڵه‌كاندا"‪.‬‬

‫"گۆرانیبێژه‌ عه‌ره‌به‌كان ته‌قلیدی گۆرانیبێژ‬ ‫عێراقییه‌كان ده‌كه‌نه‌وه‌"‬ ‫ره‌ع���د به‌غدادی‌ ئاماژه‌ به‌وه‌ ده‌كات كه‌ له‌گۆ‬ ‫عێراقی���دا عه‌ره‌بییه‌ك���ی ره‌وان هه‌ی���ه‌‌و ه���ه‌ر‬ ‫هۆی���ه‌وه‌ زۆرینه‌ی گۆرانیبێژه‌كان���ی عه‌ره‌ب به‬ ‫له‌گۆرانیبێ���ژی لوبنانی كه‌ ئاوازی ئازه‌ری‌و تور‬ ‫یونانی ده‌ڵێنه‌وه‌ كه‌به‌ش���ێكی كه‌می هونه‌رمه‌ن‬ ‫عێراق���ی وه‌ك ماج���د موهه‌ندیس‌و كازم س���‬ ‫كه‌لیماتی خه‌لیجی به‌شێوازی عێراقی ده‌ڵێنه‌وه‌‬ ‫وتیشی‌ "هه‌یسه‌م یوسف جیاواز له‌وان له‌كه‌لیم‬ ‫ئس���لوبی گۆرانی عێراقی ده‌رنه‌چ���وه‌‌و به‌رده‌و‬ ‫گۆرانیبێژانی دیكه‌ ئس���لوبی عێراقی به‌كارده‌ه‬ ‫له‌ناوخ���ۆو ده‌ره‌وه‌ی عێراق���دا وه‌ك ن���ازم غه‌‬ ‫به‌نمونه‌"‪.‬‬ ‫ئه‌و ئام���اژه‌ی به‌وه‌كرد كه‌ كۆمه‌ڵێك گۆرانیب‬ ‫عێراق���ی له‌گرنكی كاره‌كه‌یان كه‌مكردۆته‌وه‌‌و له‌‬ ‫شه‌وانه‌كانی كوردستان به‌نرخێكی زۆركه‌م گۆ‬ ‫ده‌ڵێن‌و به‌وت���ه‌ی‌ ئه‌و"زۆربه‌یان ل���ه‌كاری هون‬ ‫نازانن‌و خۆیان وه‌ك هونه‌رمه‌ند نیشانده‌ده‌ن"‪.‬‬ ‫وتیشی‌ "له‌شه‌وێكدا ده‌توانم له‌چوار یانه‌دا گۆ‬ ‫بڵێ���م كه‌ به‌داخه‌وه‌ رێزی خه‌ڵكی خۆمان ناگیر‬ ‫خه‌ڵكی عه‌ره‌ب ده‌هێنن‌و بێگانه‌ په‌رستن‌و به‌ئاره‌‬ ‫خۆی گۆرانی ده‌ڵێت‌و كه‌س لێی تێناگات"‪.‬‬ ‫جه‌غتیش���ی‌ له‌سه‌ر ئه‌وه‌ كرده‌وه‌ كه‌ زۆربه‌ی‌‬ ‫گۆرانیبێژانه‌ كێش���ه‌ بۆ خاوه‌ن یانه‌كان دروس‬ ‫ده‌كه‌ن"‪.‬‬

‫فه‌‌ریک‬ ‫کەش���وهەواکە نەرم بک���ەوە لەگەڵ‬ ‫هاوژینەکەت���دا بەتایبەت لەدوای‌ ئەو‬ ‫رۆژە توڕان���ەی‌ کە بەس���ەرت بردوە‬ ‫لەگەڵی���دا تاوەکو باجی‌ ئەو توڕەییە‬ ‫نەدەیت‪.‬‬

‫بیروڕا‬

‫)‪ )562‬سێشه‌مم ‌ه ‪2017/1/24‬‬

‫‪birura. awene@gmail. com‬‬

‫چۆنیەتی مامەڵەکردن لەگەڵ ئەمریکادا دەربارەی شۆڕش‬ ‫سەردار عەزیز‬ ‫لەم نوسینەدا هەوڵ ئەدەم پوختەی‬ ‫چۆنێت����ی مامەڵەکردن لەگەڵ ئەمریکادا‬ ‫لەالی����ەک‌و چۆنێت����ی مامەڵەکردن����ی‬ ‫ئەمریکیەکان‪ ،‬بەتایبەت دیپلۆماتەکان‪،‬‬ ‫لەگەڵ ئەوانیتردا بخەمە رو‪ .‬ئامانج لێی‬ ‫بەرچاوڕونییەکە بۆ باش����تر تێگەیشتن‌و‬ ‫مامەڵەکردن لەگەڵ ئەمریکادا‪.‬‬ ‫سەرەتا‬ ‫ب����ۆ زانین����ی دی����دو بۆچون����ی هەر‬ ‫دیپلۆماتێک دەبێت پاشخانی کەلتوری‬ ‫واڵتەکەی بزانرێت‪ .‬ئایا واڵتەکەی چۆن‬ ‫ئەویتر دەبینێت‪ ،‬چۆن خۆی دەبینێت‪،‬‬ ‫چ ت����رس‌و ئامان����ج‌و خەونێک����ی هەیە‪.‬‬ ‫ئەمانە کاریگەری راس����تەوخۆیان هەیە‬ ‫لەس����ەر ئەوەی کە چۆن لەدانوس����تان‬ ‫دەڕوانێت‪.‬‬ ‫دانوس����تان لەکەلتورێک����ەوە ب����ۆ‬ ‫کەلتورێکی تر دەگۆڕێ����ت‪ .‬لەکەلتوری‬ ‫ئاسیاییدا قسەکردن لەپێناو قسەکردن‬ ‫یان باش����تر ناسینی یەکتر‪ ،‬باوە‪ ،‬بەاڵم‬ ‫ئەم����ە ب����ۆ ئەمریکاییەکان س����ەختە‪،‬‬ ‫ی����ان وەک بەفیڕۆدان����ی کات ئەژم����ار‬ ‫دەکرێت‪ .‬بەم پێیە ئەمریکی هەمیش����ە‬ ‫ئەجین����داو ئامانج‌و کات����ی دیاریکراوە‬ ‫لەکاتی دانوستاندا‪ ،‬هەروەها لەسەروی‬ ‫هەموی����ەوە وەک بازرگانێ����ک مامەڵ����ە‬ ‫دەکات‪ ،‬ئ����ەوەی پێ����ی دەوترێت وەک‬ ‫بیزنێس‪.businesslike ،‬‬ ‫بەاڵم دانوستان هەر هێندە نیە‪ ،‬بەڵکو‬ ‫ئەمریکاییەکان بەئاس����انی دانوس����تان‬ ‫ناکەن‪ ،‬چونکە لەکەلت����وری ئەمریکیدا‬ ‫دانوس����تان وەک چاکەیەک����ە لەگ����ەڵ‬ ‫ئەویتردا‪ ،‬بۆی����ە بەپێچەوانەی دونیاوە‪،‬‬ ‫کاتێ����ک لەگەڵ کەس����ێک‪ ،‬الیەک‪ ،‬یان‬ ‫واڵتێ����ک بێزارب����ن‪ ،‬بەئاس����انی ناچنە‬ ‫دانوس����تانەوە لەگەڵیدا‪ .‬بۆیە خواستی‬ ‫بون بە بەشێک لەدانوستان هەنگاوێکی‬ ‫گەورەیە الی ئەمریکیەکان‪.‬‬ ‫ئەمری����کا خ����ۆی بەج����ودا دەبینێت‬ ‫لەدونیا‪ .‬لەس����ەدەی ه����ەژدەوە‪ ،‬وەک‬ ‫مێ����ژوو توێژین����ەوەکان دەریدەخ����ەن‪،‬‬ ‫دیدێک بەسەر ئەم واڵتەدا زاڵە ئەویش‬ ‫بریتیە لەبڕوابون بەوەی کە خودا لەگەڵ‬ ‫ئەمریکادای����ە‪ .‬ئەم باوەڕە لەس����ۆنگەی‬ ‫ئ����ەوەوە هات����وە کە ئەمریکا راس����تە‪،‬‬ ‫چاکەخ����وازە‪ ،‬دژی خراپەی����ە‪ ،‬زیانی‬ ‫ناوێت ب����ۆ ئەوانیتر‪ ،‬بەاڵم لەهەمانکاتدا‬ ‫توندو دڵڕەقە بەرامبەر ئەوانەی کە لێی‬ ‫جودان‪.‬‬ ‫ئەمە چەندێک باشەی هەیە‪ ،‬هێندەش‬ ‫خراپە‪ .‬ب����ۆ نمونە ئەمە س����ەرچاوەی‬ ‫ئەو دیدەی����ە‪ ،‬کە ئەگ����ەر هاتو لەگەڵ‬ ‫ئەمریکاییەکان����دا جودابویت‌و نەتتوانی‬ ‫ئەوان تێبگەیەنی����ت کە بۆچی جودای‪،‬‬ ‫ئەوا ه����ەرزو پەنادەبەنە بەر ئەوەی کە‬ ‫تۆ دژە ئەمریکاییت‪ .‬بۆیە گرنگە لەگەڵ‬ ‫ئەمریکیدا راس����ت‌و رەوان بیت‪ .‬چونکە‬ ‫ش����تێک ئەمریکی بێ����زار دەکات بریتیه‬ ‫لەئاڵۆزی‌و فەلس����ەفەو زۆر وتن‪ ،‬وەک‬ ‫فەڕەنسیەکان پێی ناسراون‪ .‬سەرباری‬ ‫ئەمە ئەمریکی زۆر لەئەوانی تر ئامادەیە‬ ‫ک����ە دان بەهەڵەیدا بنێ����ت‪ ،‬دان بەوەدا‬ ‫بنێت ک����ە رای گۆڕیوە‪ ،‬بەاڵم بۆ نمونە‬ ‫ئەمە ئەستەمە لەفەڕەنسییەک ببیستی‪.‬‬ ‫بەڕادەی����ەک ئەگەر فەڕەنس����ییەک رای‬ ‫بگۆڕێ����ت‪ ،‬هەرگیز دانی پیادا نانێت کە‬ ‫رای گۆڕیوە مەگەر زۆر بەئاگایی لەهەناو‬ ‫کەلتوری فەڕەنسیەوە بیدوێنیت‪.‬‬ ‫دانوستان لەگەڵ ئەمریکی‌و ئەمریکادا‬ ‫ئاس����ان نیە‪ .‬ئەمریکی لەکاتێکدا گوێ‬ ‫بەیاس����او پرۆسەی دانوس����تان دەدەن‬ ‫لەهەمانکات����دا ئامادەن بۆ گەیش����تنە‬ ‫ئامانجیان پەنا ببەن بۆ هەمو رێگایەک‬ ‫لەنێویاندا گەندەڵی‌و کڕین‌و فشار‪ .‬ئەمە‬ ‫چەندین جار بەشێوازی جیاواز لەمێژوی‬ ‫ئەمریکادا رویداوە‪ .‬لەهەمانکاتدا ئامادەن‬ ‫کە لەڕوی هەموان ئەو کەس����ە بشکێنن‬ ‫کە وەها دەزانن نەیاریانە‪.‬‬ ‫نمونەیەک����ی دی����ار هەیە ب����ۆ ئەمە‬ ‫لەدانیش����تنێکی ناتۆدا‪ ،‬جەیمس بیکەر‬ ‫پ����اش دەربڕینی رای جی����اواز لەالیەن‬ ‫نوێنەری فەڕەنساوە‪ ،‬بەهەموان دەڵێت‬ ‫(باپەراوێزێ����ک بدەی����ن ب����ەو کابرایەو‬ ‫ب����ەردەوام بین)‪ .‬ئەم����ە بۆخۆی مانای‬

‫بێنرخک����ردن‌و پەراوێزخس����تنی رای‬ ‫ئەویترە‪.‬‬ ‫لەمیانەی دانوس����تاندا ئەمریکاییەکان‬ ‫هەوڵدەدەن بزانن کە تیمی دانوستانکار‬ ‫بەرامب����ەر ک����ێ نزیک����ەو ک����ێ دورە‬ ‫لەدیدیانەوە‪ .‬ئەگەر کەس����ێکی نزیکیان‬ ‫دییەوە ئەوا فۆکەس دەخەنە س����ەری‪،‬‬ ‫ئەمە ئەگەر بەوردی مامەڵەی لە گەڵدا‬ ‫نەکرێت رەنگە ببێتە هۆکاری پەرتکردنی‬ ‫تیمی دانوستانکار‪.‬‬ ‫ب����ۆ زۆر کەلت����وری تر هەڵویس����تی‬ ‫ئەمریکی وەها دەردەکەوێت کە بێڕێزییە‪،‬‬ ‫بەتایبەت ک����ە هێندە گوێ بەئەتەکێت‌و‬ ‫زمان����ی جەس����تەو پلەبەن����دی نادەن‪.‬‬ ‫بەکورتی ئەمریکی دەیەوێت بەکورتی‌و‬ ‫بەپوختی پێی بڵێی چیت دەوێت‪ ،‬چۆن‬ ‫دەتەوێت بەدەس����تی بهێنێ����ت‪ ،‬لەچیدا‬ ‫لەگەڵ ئەودا هاوڕای‪ ،‬لەچیدا جیاوازی‪،‬‬ ‫چۆن دەتوانن بگەنە رای هاوبەش‪.‬‬ ‫ب����ەاڵم س����ەرباری ئەم����ە لەمیانەی‬ ‫دانوس����تاندا ئەمریکاییەکان زۆر بایەخ‬ ‫دەدەن ب����ەوەی کە دەنوس����رێت‪ .‬بۆیە‬ ‫دەبێت زۆر ئاگاداربیت کە چۆن ئەوەی‬ ‫دەتەوێت دادەڕێژرێت‪ ،‬چونکە چۆنێتی‬ ‫نوس����ین مەودای ئازادی تۆ دەردەخات‪،‬‬ ‫پاش����ان ئەمریکاییەکان ئەو دەقە وەها‬ ‫مامەڵە دەکەن کە چەس����پیوەو دەیکەن‬ ‫بەفشار‪ .‬س����ۆڤییەتی پێشو باش لەمە‬ ‫گەیشتبو بۆیە هەمیشە قەیرانی داڕشتنی‬ ‫هەب����و لە گەڵ ئەمری����کادا‪ .‬دەبێت زۆر‬ ‫ئاگاداربیت لەوەی کە دەنوس����رێت‪ .‬بۆ‬ ‫خۆدورگرتن لەکێش����ە دەبێت دڵنیابیت‬ ‫ل����ەوەی کە ت����ۆ چۆن تێگەش����توییت‌و‬ ‫ئەمریکیەکە چۆن تێگەیشتوە بۆ ئەوەی‬ ‫پاش����ان جیاوازی راڤەکردن دروس����ت‬ ‫نەبێت‪ .‬چونکە ئەمریکی دژی راگۆڕین‌و‬ ‫خواستی درەنگوەخت‌و سوپرایزە‪ .‬ئەگەر‬ ‫هاتو لەگەڵ دیپلۆماتی ئەمریکیدا وەک‬ ‫بازرگان مامەڵە بکەیت ئەوا هەمیش����ە‬ ‫براوەیت‪.‬‬ ‫ئەگەر بازرگانبون خەسڵەتی سەرەکی‬ ‫دیپلۆماتی ئەمریکی����ەو رویداوە کە زۆر‬ ‫جار کەس����ی دیپلۆمات لەپاش����خانێکی‬ ‫بازرگانی����ەوە هاتوە‪ ،‬ئەوا خەس����ڵەتی‬ ‫دوەم‪ ،‬یاساییە‪ .‬ئەگەر بازرگان بەدوای‬ ‫ئەوەدا دەگەڕێت کە چۆن باوەڕ بەیەکتر‬ ‫بکەن‪ ،‬ئەوا یاس����ایی ب����ەدوای ئەوەدا‬ ‫دەگەڕێ����ت چۆن ئ����ەو دڵنیایی‌و باوەڕە‬ ‫پشتڕاست بکاتەوە‪.‬‬ ‫بەشێکی ئەمە رەگی هەیە لەکەلتوری‬ ‫ئەنگلۆساکس����ۆنی کە پشت دەبەستێت‬ ‫بەیاس����ا لەس����ەر بنەم����ای کەیس‪ ،‬لە‬ ‫س����ەر بنەمای پێش����ینە‪ .‬بەپێچەوانەوە‬ ‫کەلتورەکانی تر زیاتر پش����ت دەبەستن‬ ‫بەئەبس����تراکت‪ ،‬وەک بونی دەس����تور‪.‬‬ ‫هەرچەندە ئەمریکا خاوەن دەس����توری‬ ‫نوس����راوە‪ ،‬بەاڵم کەلت����وری ئینگلیزی‬ ‫لەپشتبەستن بەسابیقە بەسەریدا زاڵە‪.‬‬ ‫ئەمەش وەه����ا دەکات کە ئەمریکایی‬ ‫دژی ناڕون����ی‌و تەفس����یری جی����اوازو‬ ‫تەمومژاوی����ە‪ .‬لەم روەوە رەنگە جێگای‬ ‫ب����اس بێ����ت ب����اس لەئێ����ران بکەین‪.‬‬ ‫رێککەوتن����ی نێ����وان ئێ����ران‌و ئەمریکا‬ ‫لەب����واری چەکی ئەتۆم����ی دیاردەیەکی‬ ‫ناوازەیە‪ ،‬چونکە ئ����ەو دو واڵتە لەڕوی‬ ‫کەلتوری دیپلۆماس����یەوە لەزۆر ئاستدا‬ ‫دژبەیەکن‪ .‬ئێرانیەکان حەزیان لەناڕونی‌و‬ ‫درێ����ژەدان‌و قس����ە لەپێن����اوی قس����ەو‬ ‫خۆنواندن����ی رۆس����تەمیانەو پەنابردنە‬ ‫بەر مێژوو شیعرو هەستورژاندن‌و گرێی‬ ‫خۆ بەکەمزانی����ن‪ .‬ئەمریکاییەکان تەواو‬ ‫بەپێچەوانەوەن‪.‬‬ ‫ئەمریک����ی ب����ە گش����تی خۆس����ەپێن‬ ‫و درۆزن نی����ن‪ ،‬ب����ەاڵم زۆرج����ار هەمو‬ ‫راستیەکە ناڵێن‪ .‬بەاڵم لێرەدا دۆخێکی‬ ‫جیاواز هەیە دەبێت ئاماژەی پێبدەین‪.‬‬ ‫ئەمری����کا لەعێراقدا جی����اوازە‪ .‬یەکەم‪،‬‬ ‫خوێن‌و پارەیەک����ی زۆری خەرجکردوە‪،‬‬ ‫دوەم‪ ،‬بونەتە خاوەن مێژویەکی تێکەڵ‪،‬‬ ‫لەس����ەروی هەموی����ەوە قەی����ران لەم‬ ‫ناوچەیدا دەبێتە هۆی مەترسی بۆ سەر‬ ‫ئەمریکاو دۆستەکانی‪ .‬بۆیە رەنگە دیدو‬ ‫ئامانجیان لەعێراقدا لەهەمو جێگایەکی‬ ‫تر جیاوازبێت‪.‬‬ ‫مێژوی سیانزە س����اڵی ئەمریکیەکان‬ ‫لەعێراق جۆرێک لەدیدو هەڵس����وکەوتی‬ ‫الی دیپلۆماتی ئەمریکی بەرهەم هێناوە‬ ‫کە وەک نەریتێکی لێهاتوە لەم واڵتەدا‪.‬‬ ‫ئەمریکیەکان چونک����ە زۆربەی زۆری‬ ‫سیاس����ی عێراق����ی ئ����ەوان هێنایانن‪،‬‬ ‫بەدەگمەن قس����ەیان دەش����کێنن‪ .‬ئەم‬ ‫قس����ە نەش����کاندنەی ئەمری����کا وەهای‬ ‫لەئەمریکی����ەکان کردوە ک����ە بەالیانەوە‬ ‫سەیربێت کە قسەیان بشکێندرێت‪.‬‬ ‫دیارە رونە ئەمریکیەکان هەتا بۆیان‬ ‫بکرێ����ت نایانەوێت ئەم����ە ببێتە کەلتور‬

‫لێدەگرێ����ت‪ ،‬ب����ەاڵم ئ����ەوەی نایڵێیت‌و‬ ‫بەهیوای����ت ئەوەی لێت تێگەش����تییت‪،‬‬ ‫ئ����ەوا رەنگە توش����ی نائومێ����دی ببیت‬ ‫چونک����ە ئەمریکی لەنەوت����راو تێناگات‪،‬‬ ‫کە رەنگە لەکەلتوری تردا وەها نەبێت‪.‬‬ ‫لەهەمانکات����دا ئەمریک����ی لەبێدەنگ����ی‬ ‫تێناگات‌و بگرە بێزار دەبێت‪.‬‬

‫ئەمریکا خۆی‬ ‫بەجودا دەبینێت‬ ‫لەدونیا‪ .‬لەسەدەی‬ ‫هەژدەوە‬ ‫وەک مێژوو‬ ‫توێژینەوەکان‬ ‫دەریدەخەن دیدێک‬ ‫بەسەر ئەم واڵتەدا‬ ‫زاڵە ئەویش بریتیە‬ ‫لەبڕوابون بەوەی‬ ‫کە خودا لەگەڵ‬ ‫ئەمریکادایە‬

‫وەک پرینس����یپێکی‬ ‫چ����وار‪،‬‬ ‫گش����تی دانوس����تان‌و بەتایبەت لەگەڵ‬ ‫ئەمریکاییەکاندا وەها باش����ە کە ئیگۆت‬ ‫لوتب����ەرزی‌و خۆ بەزل����زان‪ ،‬هەرچەندە‬ ‫بەگش����تی کورد خۆ بەکەمزانینی هەیە‪،‬‬ ‫لەماڵەوە بەجێبهێڵی����ت‪ .‬ئیگۆ بەمانای‬ ‫ئەوەی ئەوەی کە دانوس����تانی لەس����ەر‬ ‫دەکەی بابەتێکە‪ ،‬نەک کەس����ایەتی یان‬ ‫شەخس����یەتی تۆ‪ .‬ئەم����ە بەمانای ئەوە‬ ‫نیە کە بابەتی دانوس����تان لەس����ەرکراو‬ ‫وەها ببینرێت ک����ە بابەتێکی کەمبایەخ‬ ‫یان گرنگ نیە‪ ،‬بەڵکو بۆئەوەی بتوانێت‬ ‫بەب����ێ هەڵچون‌و هەس����ت بەدڵڕەنجان‌و‬ ‫فش����اری دەرونی بتوانی����ت داکۆکی لە‬ ‫کەیسەکەت بکەیت‪ .‬بەمانایەکی تر باری‬ ‫دەرون����ی لەکاتی دانوس����تاندا لە ئارادا‬ ‫دەبێت تەنها کاتێک دەتوانیت بەباشی‬ ‫بەس����ەریدا زاڵبیت ک����ە پەیوەندیەکی‬ ‫عەقاڵنیت هەبێت لەگەڵ کێشە دانوستان‬ ‫لەسەرکراوەکەدا‪.‬‬ ‫پێن����ج‪ ،‬هەوڵم����ەدە ئەویت����ر وەک‬ ‫تاوانبار یان الیەنگ����ر گوناهبار بکەیت‬ ‫تەنان����ەت ئەگەر هاتو وەهاش بو‪ .‬ئەمە‬ ‫دەکرێت لەدانوس����تانی دو بەدو بوترێت‬ ‫بەاڵم ن����ەک لەدانوس����تانی فرەالیەنە‪.‬‬ ‫دەتوانرێت ئەمە وەک رایەک دەرببڕیت‪.‬‬ ‫بۆ نمون����ە‪ :‬ئایا رات چی����ە بەوەی کە‬ ‫دەگوترێ����ت بەئەولەوی����ەت وەرگرتنی‬ ‫لەناوچەک����ەدا‪ ،‬بۆی����ە هەم����و هەوڵێک ئەمریکا بۆ شەڕی داعش لەئەنجامدا بو‬ ‫بەهۆی داڕمانی سەرجەم دامودەزگاکانی‬ ‫دەدەن کە کاری وەها رونەدات‪.‬‬ ‫حوکمڕانی لەکوردستان‪.‬‬ ‫بەم پێی����ە دەتوانین ئ����ەم خااڵنەی‬ ‫ش����ەش‪ ،‬دی����ارە لەکەیس����ی دۆخی‬ ‫خ����وارەوە دەستنیش����ان بکەی����ن وەک‬ ‫رێنماییەک بۆ بەدەستهێنانی دەرئەنجامی هەرێمدا‪ ،‬ئەمریکا الیەنی راستەوخۆنیە‬ ‫باش����تر لەمیانەی مامەڵەکردن لە گەڵ ب����ۆ دانوس����تان‪ ،‬بەڵک����و الیەنێکە کە‬ ‫ئامانج‌و مەبەستی هەیە لەناوچەکە‪ .‬ئەم‬ ‫ئەمریکاییەکاندا‪:‬‬ ‫یەک����ەم‪ :‬رون����ی مەبەس����ت‌و زمان‌و ئامانج‌و مەبەستانە بەردەوام لەگۆڕاندان‬ ‫دەربڕین‪ .‬ئەمە زۆر گرنگە کاتێک هەردوال بەگۆڕان����ی دۆخ‌و ج����ۆری نەیارو جۆری‬ ‫لەدو پاشخانی جیاوازەوە بەدو کەلتوری هاوپەیم����ان‪ .‬س����ەقامگیری بون����ی نیە‬ ‫جیاواز دەدوێ����ن‪ .‬زمانی دیپلۆماس����ی لەسیاس����ەتی ئەمریکیدا‪ .‬دۆس����ت ئەو‬ ‫ئەمریکی ئاڵۆزە‪ ،‬رەنگدانەوەی کەلتوری کەس����ەیە ک����ە کارەک����ە رادەپەڕێنێت‪،‬‬ ‫ئەمریکایە‪ .‬ئەمریکاییەکان لەس����ەروی دوژمنیش ئەوەیە کە نەیارە یان رێگرە‪.‬‬ ‫هەمویەوە میتافۆری وەرزشی زۆر بەکار بۆی����ە ئ����ەوە پۆس����ت‌و تواناکەیە الی‬ ‫ئەمریکی����ەکان گرنگن نەک کەس����ەکە‪.‬‬ ‫دەهێنن‪ .‬وەک‬ ‫‪ moving the goal post, putting‬بۆیە دەبێت ئ����ەوە بەڕونی بوترێت کە‬ ‫‪ the ball in the other guy‌s court,‬چۆن بەرژەوەندی ئەمریکاو بەرژەوەندی‬ ‫‪ hitting a home run, being in the‬کورد پێک����ەوە گرێبدرێ����ن بەئامانجی‬ ‫‪one-yard line‬‬ ‫س����ەقامگیری درێژخای����ەن‌و دروس����ت‬ ‫کێشەی گەورەی ئەم دەربڕینانە تەنها نەبونی دژە ئەمریکایی‪ .‬ئەمریکا دۆستی‬ ‫بریت����ی نیە لەوەرزش����ی بونیان‪ ،‬بەڵکو ش����ای ئێران بو کە ش����ا روخاو ئێرانی‬ ‫لەجۆرە وەرزشێکەوە دێن کە ئاشنانین جێهێش����ت‪ ،‬ترس����ی ئ����ەوەی هەبو کە‬ ‫بەدونیای ئێمە‪ ،‬وەک بەیس����بۆل‪ .‬بۆیە ئەمریکا دەس����ت بەسەری بکات‌و بیدات‬ ‫تەنها وەرگێڕان بەس نیە بۆ تێگەیشتن‪ .‬بەئێران لەبەرامبەر بارمتەکانیدا‪.‬‬ ‫ح����ەوت‪ ،‬مرۆڤانە هەڵس����وکەت بکە‪.‬‬ ‫لەبەرامب����ەردا دەبێت خ����ۆ بپارێزرێت‬ ‫ئەگ����ەر ئەمریکایی����ەکان فیلی����ش بن‪،‬‬ ‫لەپەندو میتافۆری کوردی‪.‬‬ ‫س����ەرچاوەیەکی تری زمانی دەربڕین تەنان����ەت فیلی����ش هەس����تی هەی����ە‪.‬‬ ‫ئاینی مەسیحیە لەگەڵ زمانی بازاڕ‪ ،‬بازاڕ هەوڵب����دە رێزیان بگریت بەاڵم هەس����ت‬ ‫بەهەژەمونی����ەت‌و بااڵی����ی‌و فش����اریان‬ ‫بەمانای سوک نا‪ ،‬بەڵکو بازرگانی‪.‬‬ ‫نەکەیت‪ .‬ب����ۆ کەمکردنەوەی ئەمە وەها‬ ‫باش����ە دۆس����تانەو ئاس����ان بیت بەاڵم‬ ‫دوەم‪ ،‬کات ب����ەالی ئەمریکیەکانەوە ئامادەنەبی����ت واز لەئامانج‌و بەهاکانت‬ ‫گرنگە‪ .‬بۆی����ە بونی فرەی مۆرکێک یان بهێنێت‪ .‬هەتا ئاسانتر مامەڵەت لەگەڵدا‬ ‫چوارچێوەیەک کە دەخوازرێت لەماوەی بکرێت زیاتر زانیاریت دەست دەکەوێت‌و‬ ‫چەندێکدا ئەم کێشەیە چارەسەر بکرێت کاری دانوستان ئاسان دەکات‪ .‬توانای‬ ‫یارمەتی����دەرە ب����ۆ ئەمریکی����ەکان کە نوکتە گێڕان����ەوە بەئامانجی تێپەڕاندنی‬ ‫ئامانج‌و مەبەس����ت هەیە بۆ چارەسەر‪ .‬دۆخێک����ی موحریج‪ ،‬یان خۆپاراس����تن‬ ‫نەبونی کاتی دیاریکراو نیشانەی ئەوەیە لەوتنی شتێک کە نایزانیت یان ناتەوێت‬ ‫بیڵێیت زۆر گرنگ����ە‪ .‬چونکە وەک وتم‬ ‫کە کێشەکە هەنوکەیی نیە‪.‬‬ ‫کات لەکولتورێک����ی سیاس����ی ب����ۆ ئەمریکی نازانێت چۆن بەباش����ی لەگەڵ‬ ‫کەلتورێکی سیاسی دەگۆڕێت‪ .‬بۆ نمونە بێدەنگیدا مامەڵە بکات‪.‬‬ ‫هەشت‪ ،‬ئەمریکی ئاساییە لەدانوستان‬ ‫لە کەلتوری دیموکراس����ی ئەمریکیدا ‪،‬‬ ‫کات وابەس����تەیە بەهەڵبژاردن‪ ،‬سەرۆک بکش����ێتەوە‪ ،‬چونک����ە دانوس����تان الی‬ ‫دێت‌و دەڕوات‪ ،‬بۆی����ە کاتەکان کورتن‪ .‬ئ����ەوان تایبەتمەندی هەیە‪ .‬بۆیە دەبێت‬ ‫بەاڵم لەکەلتوری سەرۆکی هەمیشەییەدا ئاگاداربی����ت کە چۆن ناچاریان نەکەیت‬ ‫کە وازبهێنن‪ .‬ئەمریکی زو وەها هەست‬ ‫کات هێندە بەپەلە نیە‪.‬‬ ‫ئەمە ئەگەر بتوانرێرت یاری پێبکرێت دەکات کە دانوس����تان چاکەیەکە لەگەڵ‬ ‫سودی هەیە‪ .‬بۆ نمونە سەرۆکێک لەدوا تۆدا ئەیکات‪ ،‬ئەگەر وەها دەربخەیت نرخی‬ ‫س����اتەکانی س����ەرۆکایەتیدا دەیەوێ����ت ئەو چاکەیە ناگریت ئەوا دەکش����ێتەوە‪.‬‬ ‫کارێک ئەنجام ب����دات ئەوا پەلەدەکات‪ ،‬بەاڵم بۆ نمونە لەکەلت����وری ئەوروپیدا‬ ‫ئ����ەم پەلەیە رەنگ����ە هەندێکجار ببێتە دانوس����تان پرۆس����ەیە‪ ،‬کە پێویس����تە‬ ‫هۆکاری ناچارکردن����ی بەرامبەر‪ ،‬بەاڵم یان ناچاریە بۆ بەدەس����تهێنانی ئەوەی‬ ‫ئەگ����ەر بەرامب����ەر توان����او س����ەلیقەی ک����ە دەتەوێت‪ ،‬بۆیە تۆران‌و کش����انەوە‬ ‫هەبێت دەکرێت مێزەکە هەڵگەڕێنێتەوە دورە‪ .‬دیارە هەڵوێستی ئەمریکی رەگی‬ ‫بەقازانجی خۆی‪ .‬ئەمەمان لەکەیس����ی لەناسیونالیزمی ئەمریکیشدا هەیە‪ ،‬کە‬ ‫موسڵدابینی‪ .‬فشاری ئەمریکا بوە هۆی خۆی����ان بەگەلی بااڵ لەقەڵ����ەم دەدەن‬ ‫بەش����داری پەلەی ک����ورد‪ ،‬بەبێ ئەوەی لەدونیادا‪ .‬بۆیە ئەمریکیەکان دانوستان‬ ‫کورد بتوانێت ئ����ەو پەلەییەی ئەمریکا وەک یەکێ����ک لەب����ژادەکان لەقەڵ����ەم‬ ‫دەدەن لەنێو بژاردەکانی تر کە دەتوانن‬ ‫بکاتە هیچ دەستکەوتێک بۆخۆی‪.‬‬ ‫بەکاریبهێنن بۆ بەدەس����تهێنانی ئەوەی‬ ‫ئەمریک����ی ئەوەی پێی دەڵێیت گوێت کە دەیانەوێت‪.‬‬

‫رێبین هەردی‬ ‫ش����ۆڕش داینەمۆی پێشکەوتن نیە‪ .‬ئەو‬ ‫هێزە نییە کە مێژوی کۆمەڵگایەک لەشوێنێک‌و‬ ‫زەمەنێکەوە ئەبات بۆ شوێن‌و زەمەنێکی دی‪.‬‬ ‫کردارێک نیە بۆ ئەوە هاتبێت کۆمەڵگا بەرەو‬ ‫پەرەسەندن‌و گەش����ەکردن ببات‪ .‬دابڕانێک‬ ‫نیە لەسەردەمی کۆن‌و هێنانی سەردەمێکی‬ ‫تازە‪ .‬چەند ش����ۆڕش لەدنیادا لەبری ئەوەی‬ ‫دنیاو ژیان‌و سەردەمێکی تازە دروستبکەن‪،‬‬ ‫بەش����ێوەیەکی زۆر دڕندانەت����ر جیهان����ی‬ ‫رابردویان زیندو کردۆتەوە‪ .‬چەند ش����ۆڕش‬ ‫هەبون لەبری ئ����ەوەی ئازادی‌و دادپەروەری‬ ‫لەگ����ەڵ خۆیاندا بهێن����ن‪ ،‬هەڵگەڕاونەتەوەو‬ ‫ژیانێك����ی س����تەمکارانەترو دڕندانەتری����ان‬ ‫بەرهەم هێناوە‪ .‬پێویس����تمان بەهێنانەوەی‬ ‫هی����چ نمونەی����ەک لەمێژودا نی����ە بۆ ئەوەی‬ ‫ئەم راس����تیە بەڕونی ببینی����ن‪ .‬بەڵکو تەنیا‬ ‫تەماش����ای هەنوکەی بەس����ەرهاتی هەندێک‬ ‫شۆڕشی جەماوەری بکەین لەدنیای عەرەبیدا‬ ‫رویاندا‪ ،‬بەئاشکرا ئەو ئەنجامە کارەساتبارانە‬ ‫ئەبینین کە شۆڕش بەرهەمیهێناوە‪ :‬شۆڕشی‬ ‫میسر لەدوا دەرئەنجامەکانیدا کەسێکی وەک‬ ‫سیسی هێنایە سەر حوکم کە لەخوێنڕێژی‌و‬ ‫س����تەمکاری‌و خۆپەرس����تیدا بەئاس����تێک‬ ‫گەیش����توە ک����ە کاتێک ب����ەراوردی ئەکەیت‬ ‫بەحوس����نی موبارەکی س����ەرۆکی پێش����وی‬ ‫میس����ر‪ ،‬ئەوا موب����ارەک زۆر دیموکراتیترو‬ ‫میهرەبانت����ر دەرئەکەوێت‪ .‬لەلیبیاو س����وریا‬ ‫دۆخێک����ی وا پ����ڕ لەجەن����گ‌و کوش����تارو‬ ‫وێران����ی بەرهەمهێن����اوە ک����ە وای لەزۆرێک‬ ‫ک����ردوە ئاواتەخواز بن بەوەی هەر ش����ۆڕش‬ ‫لەبنەڕەت����ەوە نەبوایە‪ ،‬تەنانەت لەتونس����دا‬ ‫کە لەو س����ێ ئەزمونەی ت����ر زۆر بەئارامترو‬ ‫دور لەتوندوتی����ژی رۆیش����ت‪ ،‬لەهەڵبژاردنی‬ ‫دوهەمدا قائد سبس����ی گەمەی هەڵبژاردنی‬ ‫بردەوە کە یەکێکە لەدارودەستەکانی رژێمی‬ ‫بۆرقیبەو بەهەمان عەقڵیەت‌و روانینیش����ەوە‬ ‫حوکمڕانی ئەکات‪ .‬لەهیچ یەک لەم نمونانەدا‬ ‫ک����ە لەجیهان����ی عەرەبیدا رویاندا ش����ۆرش‬ ‫نەک جیهانێک����ی ت����ازەو دادپەروەرانەتری‬ ‫بەرهەمنەهێن����ا‪ ،‬بەڵکو وای لەزۆرێک کردوە‬ ‫خۆزگە بەسەردەمی کۆن بخوازن‌و لەڕودانی‬ ‫شۆڕش پەشیمان بن‪.‬‬ ‫ڤاڵت����ەر بنیامی����ن جارێ����ک گوتب����وی‬ ‫(سەرکەوتنی هەمو فاشیەتێك‪ ،‬دەرئەنجامی‬ ‫شۆڕشێکی شکس����تخواردوە)‪ .‬ئەم رستەیە‬ ‫بەس����ەر زوربەی ئەو شۆڕشانەدا راستە کە‬ ‫لەجیهانی عەرەبیدا رویاندا‪ .‬شۆڕش����گەلێک‬ ‫ک����ە ن����ەک ژیانێک����ی باش����ترو ئازادت����ری‬ ‫بەرهەمنەهێناوە‪ ،‬بەڵکو هەمو کۆمەڵگاکانی‬ ‫لەدوبەرەکی‌و شەڕی ناوخۆو توندوتیژیەکی‬ ‫بێ وێنە نزیک کردۆت����ەوە‪ .‬تەنانەت ئازدی‬ ‫رۆژنامەگ����ەری‌و دەربڕین بەجۆرێک تەس����ک‬ ‫ئەبێتەوە کە زۆر لەکۆتوبەندەکانی رژێمەکانی‬ ‫پێش����و زیاتر ئەبێت‪(:‬لەسەردەمی حوسنی‬ ‫موبارەکدا نە(ئەبو تریکە) تیرۆریست بو‪ ،‬نە‬ ‫ئیبراهیم عیساش لەبەرنامەکردن راگیرا)‪.‬‬ ‫ش����ۆڕش داینەم����ۆی پێش����کەوتن نییە‪،‬‬ ‫مەرجی����ش نیە دۆخ����ی ت����ازەو ژیانی تازە‬ ‫بەرهەمبهێنێ����ت‪ ،‬هیچ مەرج نی����ە ژیانێکی‬ ‫باش����ترو ئاسودەتر بۆ خەڵکی بونیاد بنێت‪.‬‬ ‫بەاڵم ئایا بەڕاس����تی چارەنوس����ی ش����ۆڕش‬ ‫خۆی گرنگە؟ ئایا س����ەرکەوتن‌و نەکەوتنی‬ ‫تاکە خاڵێک����ە لەڕێگەیەوە هەڵس����ەنگاندن‬ ‫بۆ شۆڕش����ێک بکەین‪ .‬فەیلەسوفی ئەڵمانی‬ ‫کانت س����ێ س����ەدە لەمەوپێش وەاڵمی ئەم‬ ‫پرسیارەی بەنەرێنی دایەوە‪ .‬کانت ئەیگوت‬ ‫ئەوەی لەشۆڕش����دا گرنگە س����ەرکەوتن یان‬ ‫شکس����تی ش����ۆڕش نیە‪ .‬چونکە ش����ۆڕش‬ ‫خۆی هێمانومای پێش����کەوتن نیە‪ ،‬هەروەها‬ ‫هێمانومای دواکەوتنیش نیە‪ .‬ش����ۆڕش وەک‬ ‫کردەیەک‌و ئەو سیناریۆ حوکمڕانەی دروستی‬ ‫ئ����ەکات‪ ،‬خاڵێک����ی زۆر گرن����گ‌و بایەخدار‬ ‫نی����ە‪ .‬بگرە کانت ئەڵێت گەر شۆڕش����گێران‬ ‫بیانزانیای����ە ئەنجام����ی شۆڕش����ەکەیان‌و‬ ‫پەرەس����ەندنی بەکوێ ئەگات‪ ،‬رەنگە ئامادە‬ ‫نەبونای����ە ئەنجام����ی ب����دەن‪ .‬چەندیش ئەو‬ ‫شۆڕش����گێڕانە زۆرن ک����ە کاتێ����ک ئەبینن‬ ‫چارەنوسی شۆڕش����ەکەیان بەکوێ ئەگات‌و‬ ‫ئەکەوێت����ە دەس����ت کێ‌و چ����ۆن حوکمڕانی‬ ‫ئەکەن‪ ،‬پەشیمانی خۆیان لەکردەی شۆڕش‬ ‫دەرئەب����ڕن‪ .‬چەند ئەو شۆڕش����گێرانە زۆرن‬ ‫کاتێک دەرئەنجامی شۆڕش����ەکەیان ئەبینن‪،‬‬ ‫حەز ئەکەن مێژو بگەڕێتەوەو بەشداری تێدا‬ ‫نەکەن‪ .‬ش����ۆڕش بەو باجە زۆرەی لەپێناوی‬ ‫خۆیدا ئەیدات‪ ،‬بەو دەرئەنجامە بێ کەڵکەی‬ ‫بەرهەمی دێنێت‪ ،‬وائەکات شۆڕش����گێرانێک‬ ‫لەئەنجامدانی پەشیمان ببنەوە‪ .‬بەاڵم کانت‬

‫‪13‬‬

‫ئەڵێت ئەمانە هیچی لەشۆڕشدا گرنگ نین‪.‬‬ ‫نە سەرکەوتن‌و نە ژێرکەوتنی شۆڕش گرنگ‬ ‫نیی����ە‪ .‬هیچ ئ����ەوە گرنگ نییە کە ش����ۆڕش‬ ‫حوکمڕانانێ����ک الئەب����ات‌و حوکمڕانانێک����ی‬ ‫تر دێنێتە س����ەر حوکم‪ ،‬ی����ان لەئەنجامدانی‬ ‫ئەمەدا س����ەرکەوتو نابێت‌و شۆڕش شکست‬ ‫دێنێت‪ ،‬بەڵکو کانت ئەڵێت ئەوەی لەڕوداوی‬ ‫شۆڕشدا گرنگە خودی شۆڕش‌و بەسەرهاتی‬ ‫بکەرەکان����ی نیە‪ ،‬بەڵکو ئ����ەوەی لەڕوداوی‬ ‫شۆڕش����دا گرنگە ئەو گۆڕانەیە کە بەس����ەر‬ ‫زیهنیەت‌و خەیاڵی ئەو کەس����انەدا دێت کە‬ ‫تەماش����اکەری شۆڕش����ن یان بەشێوەیەکی‬ ‫راس����تەوخۆ بەش����دارییان تیانەک����ردوە‪.‬‬ ‫لەشۆڕشدا چارەنوس����ی شۆڕشگێران گرنگ‬ ‫نی����ە‪ ،‬ئەوە گرنگ نیە کە ئەتوانن حوکمڕانی‬ ‫پێش����و بگۆڕن‌و خۆیان لەبری دانیش����ن یان‬ ‫نا‪ ،‬ئ����ەوەش گرنگ نیە ک����ە خۆیان ئەچنە‬ ‫س����ەر حوکم هەمان ئەو سیاسەتانە دوبارە‬ ‫ئەکەنەوە کە رژێمی پێش����و ئەنجامی دابو‪،‬‬ ‫بەڵکو ئ����ەوەی لەکردەی شۆڕش����دا گرنگە‬ ‫ئەوەی����ە زیهنیەت‌و خەیاڵی س����ەرجەم ئەو‬ ‫خەڵکە ئەگۆڕێت کە تەماشاکەری شۆڕشن‌و‬ ‫ئەیبین����ن‪ .‬ئەو وزە زیهنی����ەی خەڵک گرنگە‬ ‫کە لەپاش شۆڕشەوە گۆڕانی بەسەردا دێت‪.‬‬ ‫ئەو خەیاڵ‌و چاوەڕوانیانە گرنگە کە بەس����ەر‬ ‫زیهنیەتی ئەو خەڵکەدا دێت کە بەش����داریان‬ ‫لەشۆڕش����دا نەکردوە‪ .‬بەبڕوای کانت هێزی‬ ‫گەورەی پێشکەوتن لەم وزەیەدایە‪ ،‬لەگۆڕانی‬ ‫ئەم زیهنی����ەت‌و خەیاڵەدای����ە‪ ،‬نەک لەوەی‬ ‫ش����ۆڕش‌و شۆڕش����گێڕان چیان بەسەر دێت‬ ‫یان چیان دەس����ت ئەکەوێ����ت‪ .‬واتە لەدیدی‬ ‫کانتدا شۆڕش خۆی‌و بکەرەکانی گرنگ نین‪،‬‬ ‫بەڵک����و ئەو هێ����زو وزەی خەیاڵە گرنگە کە‬ ‫بەس����ەر ئەو خەڵکەدا دێت کە بەشدارییان‬ ‫لەشۆڕشدا نەکردوەو تەماشاکەری بون‪ ،‬یان‬ ‫لەباشترین حاڵەتدا بەشداری ناڕاستەوخۆیان‬ ‫تیا ک����ردوە‪ .‬چونک����ە زامنی پێش����کەوتن‌و‬ ‫بەدەس����تهێنانی ژیانێک����ی ت����ازەو باش����تر‬ ‫پێویس����تی بەم وزەیەی خەڵک هەیە‪ ،‬نەک‬ ‫بەکردەی شۆڕش����گێران خۆیان‪ .‬ئەو وزەی‬ ‫زیهنیەت‌و خەیاڵەیە کە وا لەتەماش����اکەرانی‬ ‫ش����ۆڕش ئەکات چیدی تەماش����اکەر نەبن‌و‬ ‫خۆیان بەش����داربن لەداڕش����تنی چارەنوسی‬ ‫ژیانی خۆیاندا‪ .‬هەر ئەو وزەیەش����ە وائەکات‬ ‫تەنان����ەت گەر شۆڕش����گێڕان شکس����تیش‬ ‫بێن����ن‪ ،‬جیهان����ی خۆی����ان ناچ����ار بەگۆڕان‬ ‫بکەن‪ .‬شۆڕش����ی تێكش����کاوی‪٦٨‬ی واڵتانی‬ ‫رۆژئ����اوا باش����ترین بەڵگەی ئەم قس����ەیەی‬ ‫کانتە‪ ،‬ئەم شۆڕش����ە گەرچی شکستی هێنا‪،‬‬ ‫گەرچ����ی بکەرەکانی یان کوژران یان گیران‪،‬‬ ‫ب����ەاڵم وزەی زیهنی����ەت‌و خەیاڵیک����ی ئازاد‬ ‫ک����رد کە بەش����ێوەیەکی زۆر کاریگەر ژیانی‬ ‫کۆمەاڵیەتی‌و سیاسی رۆژئاوای گوڕی‪ ..‬هەر‬ ‫ئەم وزەیەش وایکرد شۆڕش����ی فەڕەنسی کە‬ ‫سەرکەوتنی بەدەستهێنا‪ ،‬بەاڵم بەستەمکاری‬ ‫یاکۆبینەکان‌و حوکمڕانی ناپلیۆندا تێپەڕی‪،‬‬ ‫دواجار هەمو ئەوان����ە تیپەڕێنێت‌و دەوڵەتی‬ ‫هاواڵتی دابمەزرێنێت‪.‬‬ ‫گرنگی سەرکەوتنی شۆڕش‌و ژێرکەوتنی‬ ‫پەیوەن����دی بەس����ەرکەوتن یان شکس����تی‬ ‫گۆڕین����ی حوکـمڕانانی واڵت����ەوە نیە‪ ،‬بەڵکو‬ ‫پەیوەندی بەگۆڕینی زیهنیەتی ئەو خەڵکەوە‬ ‫هەی����ە ک����ە تەماش����اکەری شۆڕش����ن‪ .‬هەر‬ ‫کردەیەکی شۆڕشیش ئەم گۆڕانە لەزینهیەتدا‬ ‫ئەنجامبدات‪ ،‬خۆبەخۆ وزەیەکی ئازاد کردوە‬ ‫ک����ە درەنگ یان زو گۆڕانی گەورە لەجیهانی‬ ‫خۆیدا دروست ئەکات‪.‬‬

‫شۆڕش داینەمۆی‬ ‫پێشکەوتن نییە‬ ‫مەرجیش نیە‬ ‫دۆخی تازەو ژیانی‬ ‫تازە بەرهەمبهێنێت‬ ‫هیچ مەرج نیە‬ ‫ژیانێکی باشترو‬ ‫ئاسودەتر بۆ‬ ‫خەڵکی بونیاد‬ ‫بنێت‬

‫‪12‬‬

‫)‪ )562‬سێشه‌مم ‌ه ‪2017/1/24‬‬

‫‪birura. awene@gmail. com‬‬

‫بیروڕا‬

‫هەرێمی کوردستان‪ :‬رەوشی ئێستاو پالنی دواڕۆژ‬ ‫شەفیق قەزاز‬ ‫ئەمڕۆ دروش����می هەرە گەشاوەی پێوەندی‬ ‫نێ����وان کوردو ئەمریکا‪ ،‬رۆڵی پێش����مەرگەیە‬ ‫لەشەڕی داعش����دا‪ .‬گرنگی پێکهاتنی جۆرێک‬ ‫هاوپەیمان����ی لەم بوارەدا ه����ەر ئەوە نیە کە‬ ‫الیەنەکەی تری دەوڵەتی ئەمریکایە‪ .‬لەش����ان‬ ‫ئەمەداو لەرێگەی ئیتیالفێکی فرە دەوڵەتیەوە‬ ‫دژ بەتێرۆر‪ ،‬کورد زیاتر دەرفەتی ئاشنابون‌و‬ ‫تێکەڵی����ی هەی����ە بەژمارەی����ەک الیەنان����ی‬ ‫نێودەوڵەتیەوە کە بۆ ئایندەی پرس����ی کورد‬ ‫دەشێت کەرەستەیەکی بایەخدار بێت‪.‬‬ ‫راس����تە هەتا ئەمڕۆ هەرێمی کوردس����تان‬ ‫بەشێکە لەعێراق لەچوارچێوەی سیستمێکی‬ ‫فیدراڵی����داو بێگومان ئەم ج����ۆری پێوەندیە‬ ‫ئاستێکی دیار لەئیلتیزامی دەستوری‌و ئیداری‌و‬ ‫هاوکاری سیاس����ی لەزۆر ب����واری حوکمڕانیدا‬ ‫دەس����ەپێنێت‪ .‬بەاڵم لەالیەکی ترەوەو بەڕوی‬ ‫دەرەوەدا‪ ،‬ک����ورد ماوەیەکە خەریکە روانگەی‬ ‫خ����ۆی وەک نەت����ەوە لەماف����ی چارەن����وس‬ ‫گەاڵڵە بکات‪ .‬دەش����ێت بەئەزم����ون لەوەش‬ ‫تێگەیش����تبێت کە لەکاتی چارەنوسس����ازدا‬ ‫دەبێت بڕیاربەدەست خۆی بێت‪ .‬لەهەمانکاتدا‬ ‫تێبینی ئەوە دەکرێت کە "ژینگەی سیاس����ی‌و‬ ‫ناکۆکیە بەردەوامەکانی رۆژهەاڵتی ناوەڕاست‬ ‫کران����ەوەی دۆخێک بەڕوی کوردا دەردەخات‪،‬‬ ‫ک����ە لەالیەکەوە دەکرێت‌و ب����ۆ یەکەمین جار‬ ‫لەمێژوی س����ەردەمدا‪ ،‬کورد کەیسێکی تۆکمە‬ ‫ب����ۆ دەوڵەتێکی کوردی وێنا بکات‪ ،‬یاخود رو‬ ‫لەشکستێک بن کە تێیدا خەونی کوردستانی‬ ‫سەربەخۆ بسڕێتەوە"‪.‬‬ ‫پێوەندی س����ەرەکیی س����تراتیژی ئەمریکا‬ ‫بەڕەوش����ی ئێس����تاو دواڕۆژی عێراق����ەوە‪،‬‬ ‫مەس����ەلەی ئەرکی لەخۆگرت����وی ئەمریکایە‬ ‫بەش����ەڕی دژبەتێ����رۆر ک����ە ئەم����ڕۆ وەک‬ ‫ئۆپەراس����یۆنێکی س����ەربازیی فرەدەوڵەت����ی‬ ‫لەعێ����راق‌و س����وریادا چڕبۆت����ەوە‪ .‬بێگومان‬ ‫هۆکارێک����ی تری ئەو پابەندبونە‪ ،‬پاراس����تنی‬ ‫پەرژەوەندیەکان����ی ئەمریکای����ەو لەنێوانیاندا‬ ‫نەوتی واڵتێکی خاوەن چوارەم بڕی یەدەگی‬ ‫ن����ەوت لەجیهاندا‪ .‬جا ئەوەندەی پەیوەس����ت‬ ‫بێت بەو ئۆپەراسێونە سەربازیەوە لەعێراقدا‪،‬‬ ‫ئەمری����کاو تەنانەت هەمو هاوپەیمانێتیەکەش‬ ‫راگرتن����ی حوکمێک����ی بەکارهات����و لەبەغداو‬ ‫پاراس����تنی یەکگرتویی عێ����راق لەم قۆناغەی‬ ‫ش����ەڕدا‪ ،‬بەپێویست دەزانن‪ .‬بەحوکمی رۆڵی‬ ‫پێشمەرگەو چونە سەنگەری کوردەوە لەگەڵ‬ ‫ئەو هاوپەیمانی����ە فرەدەوڵەتیە دژی داعش‪،‬‬ ‫هەمان جۆری پێوەندیی هەرێم لەگەڵ ئەمریکا‬ ‫دروس����ت بوە‪ .‬لەالیەکی ت����رەوە‪ ،‬لەروانگەی‬ ‫ئەمری����کاوە‪ ،‬پێویس����تیی هاوکاریی کوردی‬

‫هەرێم لەگەڵ بەغدا بۆ س����ەرکەوتنی راگرتنی‬ ‫یەکگرتوی����ی عێ����راق لەقۆناغ����ی ئێس����تادا‪،‬‬ ‫بەشێکی ترە لەس����تراتیژی ئەمڕۆی ئەمریکا‪.‬‬ ‫بۆیە بەلەبەرچاوگرنتی مەوداو بەردەوامبونی‬ ‫ئۆپەراسێونی دژ بەتێرۆر لەعێراق‌و ناوچەکە‪،‬‬ ‫فاکتەری رۆڵی پێش����مەرگە پێویستیی بون‌و‬ ‫رۆڵێک����ی دی����ار لەناوەندی عێ����راق‪ ،‬دەبێت‬ ‫ئاڕاستەی سیاس����ەتی حکومەتی هەرێم بێت‬ ‫بۆ لەمەودوا‪.‬‬ ‫راس����تە کە دەوترێت ئەمریکا س����ەبارەت‬ ‫بەپرس����ی کورد س����تراتیژی نی����ە‪ ،‬تەنانەت‬ ‫چاودێ����ران وامەزندە دەکەن ک����ە مەرج نیە‬ ‫بۆ هی����چ ئیدارەیەکی ئەمریکی راس����تەوخۆ‬ ‫بەرپرس‌و کاریگەر بێت لەدواڕۆژی سیاس����یی‬ ‫ک����وردا لەعێراق‪ ،‬جی����اواز لەئەرکی هاوکاریی‬ ‫مرۆی����ی‌و جۆرێ����ک لەپەیامی "پاراس����تن" ی‬ ‫کورد‪ .‬ب����ەاڵم لەڕەوش����ی ئێس����تای عێراق‌و‬ ‫ناوچەک����ەدا‪ ،‬دەش����ێت ئەمریکا ک����ورد وەک‬ ‫توخمێکی جێوپۆلیتیکی ناوچەکە سەیربکات‪.‬‬ ‫هەر هیچ نەبێت دەکرێت لەدیدی بەرژەوەندی‬ ‫خۆیەوە‪ ،‬ئەمری����کا لەخۆگرتنی ئەجێندایەکی‬ ‫کوردی پێویست ببینێت‪.‬‬ ‫ئەوەی لێرەدا بۆ کورد شیاوی چاوەڕوانی‌و‬ ‫ئاگالێبون����ە‪ ،‬ش����یمانەی ئ����ەم گۆڕانەی����ە‬ ‫لەبیرکردنەوەی ستراتیژیی ئێستای ئەمریکادا‬ ‫بەرامبەر بەعێراق‪ .‬بێگومان ئەمەش بەستراوە‬ ‫بەڕادەی بڕوای ئیدارەی ئەمریکیەوە بەتوانای‬ ‫پاراستنی عێراق لەلێکترازان‌و ئەگەری نەمان‪.‬‬ ‫بەئەندازەی ئ����ەو تەحەدایەی تی����رۆر بەرەو‬ ‫روی ئەمریکاو جیهانی کردوەتەوە‪ ،‬پێدەچێت‬ ‫ئەولەویەتی ستراتیژی ئیدارەی دۆناڵد ترەمپ‬ ‫نەک تەنها ش����کاندنی داع����ش بێت لەعێراق‪،‬‬ ‫بەڵکو لەناوبردنی یەکجاریی هەڕەش����ەو بونی‬ ‫ئایدیۆلۆجیی ئیس��ل�امی رادی����کاڵ بێت‪ .‬هەر‬ ‫لەم بوارەدا‪ ،‬گومان نی����ە لەوەی ئەرکی زۆر‬ ‫سەختی سەرۆکی نوێی ئەمریکا‪ ،‬مامەڵە کردن‬ ‫بێت لەگەڵ کێش����ەی عێراق‪ .‬واتا س����ڕینەوە‬ ‫یاخ����ود کەمکردن����ەوەی کاریگەریی فاکتەری‬ ‫ناس����ەقامگیری‌و شکس����تخواردنی ئەو واڵتە‪.‬‬ ‫هەروەک ئاماژەیەک بەئەگەری پێشهاتەکانی‬ ‫دوای ئازادکردنی موس����ڵ‪ ،‬میدی����ای جیهان‬ ‫چەند بابەتێک دەوروژێنێت‪ .‬دەوترێت‪:‬‬ ‫لەوانەیە تورکیاو هەندێک الیەنانی‬ ‫ ‬‫ت����ر رازی نەب����ن گۆڕان����گکاری دیمۆگرافیی‬ ‫ئاینی بەس����ەر موس����ڵدا بێ����ت‪ .‬بەواتایەکی‬ ‫تر‪ ،‬حوکمڕانیی ناوەندی بەهەژمون ش����یعە‪،‬‬ ‫نابێت لەموسڵدا‪ ،‬کە دانیشتوانی زۆرینەیەکی‬ ‫س����وننەیە‪ ،‬دەس����تێوەردانی ئاینی����ی بکات‪.‬‬ ‫لەالیەکی ترەوە‪ ،‬حەشدی شەعبی هەڕەشەی‬ ‫بەڕەنگاربون����ەوە دەکات لەئەنجامی فش����ارو‬ ‫ئەگەری دەس����تێوەردانی تورکیا لەمەسەلەی‬ ‫موسڵدا‪.‬‬ ‫ ش����ێوەی پێکهاتنەوەی ئیدارەی موسڵ‬‫لەئێستاوە جێگری پرس����یارو لێکۆڵینەوەیە‪.‬‬ ‫دەوترێت س����ەرەکوەزیران حەی����دەر عەبادی‬ ‫دانانی حاکمێکی عەس����کەری بۆ موسڵ پاش‬ ‫رزگارکردنی‪ ،‬وەک چارەس����ەرێکی واقیعیانە‬ ‫دەبینێ����ت‪ .‬دانانی کەس����ێکی س����ەربەخۆی‬ ‫خەڵکی موسڵ‌و پەسەندکراو لەالیەن زۆربەی‬

‫پێشهاتەکان خێراو‬ ‫هەڵگری فشاری‬ ‫زۆرن لەسەر هەرێمی‬ ‫کوردستان پێشبینی‌و‬ ‫تێگەیشتنی‬ ‫دروست لەئاڕاستەو‬ ‫ئاکامەکانیان‬ ‫دەگەڕێتەوە بۆ‬ ‫تواناو سەلیقەی‬ ‫سیاسیی تۆخمێکی‬ ‫لێوەشاوەی کورد کە‬ ‫لەقۆناغی داهاتودا‬ ‫بەرەنگاریان دەبێتەوە‬ ‫پارتە سیاسیەکانەوە‪ ،‬پێشنیازێکە پشتگیریی‬ ‫الیەنانی خ����ۆی هەیە‪ .‬خودی دانیش����توانی‬ ‫موسڵ ئاگادارییان داوە کە دژی هەوڵی دانانی‬ ‫کەسێکن کە لەدەرەوەی شارەکە بێت‪.‬‬ ‫ پرس����ی ئ����ەوەی ک����ێ ئ����ەو جێگایانە‬‫لەخاک����ی موس����ڵ دەگرن����ەوە ک����ە لەهێزی‬ ‫داع����ش چ����ۆڵ دەکرێ����ن‪ ،‬کێش����ەیەکی تری‬ ‫پڕۆس����ەی کۆنتڕۆڵکردن����ەوەی پارێزگاکەیە‪،‬‬ ‫گوایا حوکمڕانیی ش����یعە لەبەغ����دا بەگومانە‬ ‫لەبۆچون‌و چاوەڕوانیی کورد لەناوچە کوردی‌و‬ ‫مەسیحیەکانی دەوروبەری موسڵ‪.‬‬ ‫چەن����د رۆژێ����ک لەمەوب����ەر واش����نتۆنی‬ ‫پایتەختی ویالیەت����ە یەکگرتوەکانی ئەمریکا‬ ‫لەپرۆسەی دەستاودەس����تکردنی دەسەاڵتدا‪،‬‬ ‫سوێندخواردنی چلوپێنجهەمین سەرۆککۆماری‬ ‫بەخۆیەوە بینی‪ .‬بەڕوخس����ار مەراس����یمێکی‬ ‫ئاسایی بەاڵم ش����کۆدار نیشانەی دیاری ئەم‬ ‫روداوە بو‪ .‬بەاڵم لەڕاس����تیدا ئەمە سپاردنی‬ ‫بەهێزترین پۆس����تی حوکمڕانی بو لەخەڵکی‬ ‫ئەمریکاوە بەکاندیدی دروست‪ -‬هەڵبژێردراوی‬ ‫خۆی����ان‪ .‬دۆناڵ����د ترەمپ بۆ م����اوەی زیاتر‬ ‫لەهەش����ت مانگ����ی هەڵمەتی هەڵب����ژاردن‪،‬‬ ‫بۆچ����ون‌و هەڵوێس����تەکانی وەک کاندی����د بۆ‬ ‫س����ەرۆکایەتی‪ ،‬جێگەی تێبینی‌و تۆژینەوەی‬

‫زۆرو گەلێ جار رای نەرێنیی میدیای ناوخۆو‬ ‫جیهانی ب����و‪ .‬زۆر هەن لەخەڵکی ئەمریکا کە‬ ‫لەوانەیە ئیس����تا دودڵ‌و تەنانەت نیگەران بن‬ ‫ل����ەوەی بۆچ����ی دەنگیان بەو کەس����ە داوە‪.‬‬ ‫بەاڵم ئەوەی دڵنیاو ئ����ارام رایاندەگرێت ئەو‬ ‫سیستمە دروست و خۆڕاگرەی حوکمە کە ئەم‬ ‫سەرۆکەیان تەس����لیم کردوە‪ .‬لەواڵتێکدان کە‬ ‫دەزانن کۆنگرێ����س (پەرلەمان) پەکنەخراوە‪،‬‬ ‫بەڵکو بەئاگاو چاودێرە لەسەر هەمو ئەوانەی‬ ‫واڵت بەڕێ����وە دەبەن‪ ،‬پێزانین بەوەی دەزگاو‬ ‫دامەزراوەکانیان کاراو کاریگەرن لەبەڕێوەبردنی‬ ‫حوکمڕانیەکی رەواو خزمەتگوزاردا‪ .‬سەرەڕای‬ ‫هەر دڵەڕاوکێ‌و ناکامیەک کە ئەمڕۆ هەس����تی‬ ‫پێبکەن‪ ،‬بێخەمن لەوەی کە سبەینێ خۆیان‌و‬ ‫واڵت سەالمەت دەبن‪.‬‬ ‫خۆزگە ئێمەی دانیش����توانی ئەم هەرێمەش‬ ‫هیچ نەبێت بتوانین ئاواتەخوازی رەوش����ێکی‬ ‫لەو جۆرە بین‪ ،‬بەمانا لەدەسەاڵت واڕاببینین‬ ‫کارامەو هەس����تیاربێت بەخواس����ت‌و ئاواتی‬ ‫خەڵ����ک‪ ،‬سیس����تمی حوکمڕانیەکەم����ان‬ ‫(ئەوەندەی ک����ە هەی����ە) رەواو باوەڕپێکراو‬ ‫بێ����ت‪ ،‬س����ەرکردەکانمان بوێرو راس����تگۆ بن‬ ‫لەش����ێوەی بیرکردنەوەو هەڵوێستی خۆیاندا‬ ‫بەرامبەر بەخەڵک‪.‬‬ ‫خەڵکی ئەم هەرێمە‪ ،‬دەگمەن لەسەرکردەو‬ ‫ئەکتەرە سیاس����یەکانیاندا ئەم خەس����ڵەتانە‬ ‫بەدی دەکەن‪ .‬بۆیە نامۆن بەدەسەاڵت‪ ،‬توڕەن‬ ‫لەیاس����ای ناس����ەروەر‪ ،‬بێزارن لەژینگەیەکی‬ ‫گەن����دەڵ‪ .‬ه����ەروەک چۆن دەوترێ����ت هەرێم‬ ‫لەقەیراندایە‪ ،‬هەرب����ەو پێوەرەش قەناعەتێک‬ ‫الی زۆرینەی خەڵک دروست بوە کە بەگشتی‬ ‫س����ەرکردەکانی نێو پڕۆسەی سیاسیی هەرێم‬ ‫لەئاستی بیرکردنەوەی سیاسی‌و ئەدای رۆڵی‬ ‫پێویست‪ ،‬شکستیان هێناوەو حیزبەکان تەنها‬ ‫لەفەلەک����ی بەرژەوەندیی حیزبیی خۆیاندا بیر‬ ‫دەکەنەوە‪ .‬بۆیە لەوەناچێت ئەمڕۆ ئەو خەڵکە‬ ‫بڕوایەک����ی ئەوتۆی����ان هەبێ����ت بەهاتوچۆی‬ ‫بەردەوامی ش����اندی حزبەکان بۆ الی یەکترو‬ ‫دوبارە "دانیشتن"ی الیەنەکان‪.‬‬ ‫زاراوەی ‪ Maverick‬لەفەرهەنگی سیاسیدا‬ ‫ئاماژەیە بەکەسێکی نێو گۆڕەپانی سیاسی‌و‬ ‫چاالکیی گش����تی‪ ،‬کە وەک تاکێکی سەربەخۆ‬ ‫ک����ردار ب����کات‌و زۆر گوێڕای����ەڵ‌و ملکەچ����ی‬ ‫نەریت‌و رێوڕەس����می حیزبێک ی����ان گروپێک‬ ‫نەبێت‪ .‬بەمانایەکی تر‪ ،‬س����ەرکردەیەک بێت‬ ‫ک����ە پێش کاروان����ی سیاس����ەتی دەوروبەری‬ ‫بکەوێ����ت‌و تەنان����ەت بەڕادەی����ەک لێی دور‬ ‫بکەوێتەوە‪ ،‬دورکەوتن����ەوەش بەو مانایە کە‬ ‫لەبیرکردنەوەیەک����ی بوێران����ەو ئیرادەیەک����ی‬ ‫چاالک����ەوە ئ����ەو پەیام����ە لەخۆبگرێ����ت کە‬ ‫دەڵێت " ناکرێت بارودۆخی ئێس����تای هەرێم‬ ‫هەرچاوەڕوانی "هەلی رەخس����او"و" ئەگەری‬ ‫دانیش����تنی الیەن����ەکان" بێت‪ .‬بەه����اوکاری‬ ‫ژمارەیەک لەکەس����انی دونیابین‌و هەس����تیار‬ ‫بەڕەوایی‌و دروستیی بەرنامەیەکی کار‪ ،‬دەکرێت‬ ‫س����ەرکردە پێش����ڕەو بێت لەبەگەڕخس����تنی‬ ‫بەرنامەیەک����ی رزگاری بەپەل����ە بۆ قوتاربون‬ ‫لەئەس����تەنگی ئەمڕۆمان‪ .‬کاتێک دانیشتوانی‬ ‫ئەم خاکە هەس����ت بەڕەوای����ی‌و بەکەڵهاتویی‬ ‫ئەو هەنگاوە دەک����ەن‪ ،‬لەدەوری کۆدەبنەوەو‬

‫متمانەی پێدەدەنهو کەلێنی نێوان دەسەاڵت‌و‬ ‫خەڵک س����اڕێژ دەکەن‪ .‬هەر لەم رێگایەشەوە‬ ‫سەرکردەی لێهاتو دەتوانێ سەرمایەی سیاسی‬ ‫بخوڵقێنێت بۆ پیادەکردنی پرۆسەیەکی دور‪-‬‬ ‫مەودای چاکسازیی"‪.‬‬ ‫ئێستا دەنگۆی ئەوە هەیە کە "بەرنامە"ی‬ ‫چاکس����ازی بەڕێوەیە!! جا ئەگەر دەس����ەاڵت‬ ‫بەنیازە چ����االک‌و خزمەتگ����وزار بێت‪ ،‬بۆچی‬ ‫بەڕونی‌و ئاش����کرا خەڵک بەڕوخس����ارەکانی‬ ‫ئەو بەرنامەیە ئاش����نا ن����اکات؟ لەوبڕوایەوە‬ ‫کە ئەکتەرانی پرۆس����ەی سیاسی‌و بەرپرسان‬ ‫بەگوتارو کردار شەرمن‌و لەشگران دەبینرێن‪،‬‬ ‫متمان����ەی تەواوو راس����تەوخۆ لەخەڵکەوە بۆ‬ ‫هەواڵی لەم جۆرە‪ ،‬لەئێستادا زەحمەتە‪.‬‬ ‫من لێرەوە رێ بەخۆم ئەدەم خوێندنەوەیەک‬ ‫بک����ەم بۆ ئاس����تێک تێگەیش����تن ل����ەڕوداوو‬ ‫دەنگۆی ئەم دواییەی ن����او هەرێم‌و هەروەها‬ ‫نیازو مەبەستی "الیەنەکان" لەڕەوشی ئێستاو‬ ‫دواتری هەرێم دا‪.‬‬ ‫س����یمای تەمومژاویی ژینگەی سیاس����یی‬ ‫هەرێ����م لەگۆڕاندای����ە ب����ەاڵم م����ەرج نی����ە‬ ‫بەئاڕاس����تەیەکدا بێت ک����ە زۆرینەی خەڵک‌و‬ ‫هەندێک لەئەکت����ەرەکان چاوەڕوانیی دەکەن‪.‬‬ ‫پارت����ی دیموکراتی کوردس����تان‪ ،‬هەس����تیار‬ ‫بەدارەتی ئێس����تای خ����ۆی‌و خوێندنەوەی بۆ‬ ‫حاڵەت����ی ئەمڕۆی نێو پڕۆس����ەی سیاس����یی‬ ‫ک����وردی‪ ،‬گەیش����توە بەقەناعەتێ����ک ک����ە‬ ‫ئەنجامدانی ریفۆرم‪ ،‬بەو ش����ێوازەی ئێس����تا‬ ‫بیری ل����ێ دەکرێتەوە‪ ،‬نە ئەنجام دەدرێت نە‬ ‫لەوانەشە هاوتابێت لەگەڵ جۆری بیرکردنەوەو‬ ‫ستراتیژی ئێس����تای خۆی‪ .‬ئەمەش بەئەنجام‬ ‫کاڵبونەوەی پێش����نیازەکەی ئ����ەو دواییەی‬ ‫خودی مەس����عود بارزان����ی دەگەیەنێت‪ .‬بۆیە‬ ‫"هێمنان����ە" لەالیەکەوە پارتی بانگەش����ە بۆ‬ ‫ئەو ج����ۆری چاکس����ازیە دەکات ک����ە گوایا‬ ‫ماوەیەک پێشتر دەستی پێ کردوەو لەالیەکی‬ ‫ترەوە هەوڵی رێکخس����تنەوەی ریزی الیەنانی‬ ‫حوکمڕانی هەرێم ئەدات‪ .‬واتا دەس����تبەردان‬ ‫لەئاس����ەواری حکومەت����ی "بنەکەف����راوان"و‬ ‫گەڕان����ەوە بۆ جۆرێ����ک لەحوکمڕانیی زۆرینە‬ ‫بەمەرجێک(ئەگ����ەر بڕەخس����ێت) الیەنەکەی‬ ‫تری یەکێتی نیشتمانی کوردستان بێت‪.‬‬ ‫ئەوەن����دەی لێی تێ بگ����ەم‪ ،‬ئەمە دەکرێت‬ ‫پێی بوترێت شێوازێک لەکۆنترۆڵکردنی باری‬ ‫ئێس����تای هەرێم‪ ،‬وەک لەوەی پرۆس����ەیەکی‬ ‫رێفۆرم بێت کە چاکسازیی بنەڕەتی لەسیستمی‬ ‫حوکم‌و ش����ێوەی بەڕێوەبردن����ی حوکمڕانیی‬ ‫هەرێم رەچاو بکات‪ .‬ئەمەش "پاساو" ی خۆی‬ ‫هەیە‪ .‬رەوشی چەقبەستوی پرۆسەی سیاسی‌و‬ ‫نەبونی هیوا لەڕەوینەوەی‪ ،‬ئاستێک دڵنیایی‬ ‫پارتی ب����ەوەی کە ئەم پالن����ەی بۆ دەچێتە‬ ‫سەر‪ ،‬توانای ئیداری‌و سیاسی‌و دیپلۆماسی‌و‬ ‫هەروەها دارایی شاردراوەی یەکێتی کە وەک‬ ‫کاندیدی بەش����ەکەی تری ئەو هاوکێش����ەیە‪،‬‬ ‫تەواوک����ەری هەژمونداریی خودی پارتی بێت‬ ‫وەک فاکتەری س����ەرکەوتنی ئەو بەرنامەیە‪.‬‬ ‫لەهەمان کاتداو لەروانگ����ەی پارتیەوە‪ ،‬ئەمە‬ ‫تۆمەت����ی دو ئیدارەی����ی رەت دەکاتەوە بەو‬ ‫پاس����اوەی کە یەکێتی بە"تەواوی" بەشداری‬ ‫حکومەتێ����ک دەبێ����ت کە ل����ەڕوی ئیداریەوە‬

‫هاوبەش����ی بەڕێوەبردنی هەردو بەرەی زەردو‬ ‫س����ەوزە‪ .‬خۆ ئەگەر رێ����ک بکەوێت الیەنێکی‬ ‫سیاس����یی تر تێکەڵ بەم پالن����ە بێت‪ ،‬ئەوا‬ ‫باش����تر‪ .‬بەمانایەکی تر‪ ،‬بەچەند هەنگاوێک‬ ‫گەڕانەوە بۆ رەوش����ێکی پێشوتر‪ ،‬واتا کاتێک‬ ‫حکومەت (بەپەرلەمانیش����ەوە)‪ ،‬لەدەس����ت‬ ‫دەسەاڵتێکی زۆرینەی پارتی‌و یەکێتیدابێت‪.‬‬ ‫ب����ەڕادەی توان����او ئەگ����ەری بەڕێوەبردن‌و‬ ‫رێژەی "چارەس����ەرکردن" ی قەیرانی ئێستای‬ ‫هەرێ����م‪ ،‬چاودێ����ران‌و الیەنان����ی پێوەندیاری‬ ‫دەرەکی‪ ،‬الرییان نابێ����ت لەبەرنامەیەکی لەم‬ ‫ج����ۆرە‪ .‬دەمێنێتەوە بیرکردن����ەوەو مەزاجی‬ ‫ش����ەقامی کوردی‌و ئەکتەرانی تری پرۆسەی‬ ‫سیاسی کە ئایا بەجۆرێک "باشبونی رێژەیی"‬ ‫رەوشی قەیراناویی ئێس����تا رازی دەبن؟ واتا‬ ‫رەوش����ێکی باش����تر لەو بۆچونەوە کە پارتی‬ ‫بەڕادەیەک هەس����تیارە بەوەی دۆخی ئێستا‬ ‫دەبێ����ت مامەڵ����ەی لەگەڵ بکرێ����ت‌و بۆ ئەو‬ ‫مەبەس����تەش‪ ،‬لەگەڵ یەکێتیدا‪ ،‬توانای دیارو‬ ‫شاردراوەیان هەیە‪.‬‬ ‫جی����اواز لەمە‪ ،‬م����ن بۆ ئەمڕۆ پێویس����تی‬ ‫ئاڕاس����تەکردنێکی دیاری س����تراتیژی هەرێم‬ ‫دەبینم کە دو رەهەندی دەرەکیی سیاس����ەتی‬ ‫حکوم����ەت تێبین����ی ب����کات‪ .‬یەک����ەم رۆڵی‬ ‫بەردەوام����ی پێش����مەرگە ل����ەو هاوپەیمانیە‬ ‫س����ەربازیەی ئێس����تادا‪ .‬لەئەگ����ەری زانین‌و‬ ‫هەس����تیاریەوە بەوەی کە دەش����ێت لەنیازو‬ ‫مەبەستی بڕیاری دەرەکیدا بێت کە هاوکاریی‬ ‫کاریگەریانەی ئەو رۆڵە بکات‪ ،‬ئەمە لەخۆیداو‬ ‫بەبێ ئەوەی هیچ خواس����ت‌و فشارێک بخاتە‬ ‫س����ەر توانای خودی هەرێم‪ ،‬کاریگەر دەبێت‬ ‫لەبردنی هێزی پێش����مەرگە ب����ەرەو هێزێکی‬ ‫نیشتمانیی یەکگرتوو هەروەها ئاستێکی بەرز‬ ‫لەڕاهێنان‌و پڕچەککردنی پێویس����ت‌و خوازراو‬ ‫بۆ هێزێکی س����وپایی سەردەم‪ .‬لێرەدا ئەرکی‬ ‫س����ەرەکیی خ����ودی دەس����ەاڵتی هەرێمە کە‬ ‫ئەرکی باشترکردنی رەوشی تاکی پێشمەرگەو‬ ‫کەسوکاریان لەئەستۆ بگرێت‪.‬‬ ‫پێش����هاتەکان خێراو هەڵگری فشاری زۆرن‬ ‫لەس����ەر هەرێمی کوردس����تان‪ .‬پێش����بینی‌و‬ ‫تێگەیشتنی دروست لەئاڕاستەو ئاکامەکانیان‬ ‫دەگەڕێتەوە بۆ تواناو س����ەلیقەی سیاس����یی‬ ‫تۆخمێکی لێوەش����اوەی ک����ورد کە لەقۆناغی‬ ‫داهات����ودا بەڕەنگاریان دەبێت����ەوە‪ .‬دەوترێت‬ ‫الس����ەنگیەک هەی����ە لەنێ����وان پرۆفایل����ی‬ ‫ئەمڕۆی کوردو ئەدای کورد لەس����ەر کێش����ە‬ ‫هەڵواس����راوەکان‪ .‬هەروەها ئەو راستیەی کە‬ ‫ئێمە ئەمڕۆ بەش����ێکین لەعێ����راق‪ .‬ئەمە وای‬ ‫کردوە کە دەوڵەتێکی وەک ئەمریکا بەشێوەی‬ ‫جی����اواز‪ ،‬فاکتەرێکی کاریگەری هاوبەش����ی‬ ‫بێ����ت لەئێس����تاو دوارۆژی عێ����راق‌و هەرێمی‬ ‫کوردستاندا وەک دو سیس����تمی حوکمڕانی‪.‬‬ ‫کەوابو روخس����ارێکی تری ئەرکی سیاسەتی‬ ‫هەرێم دەبێ����ت مامەڵەی ژیرانەو بوێرانە بێت‬ ‫لەگەڵ رەوش����ی ئێس����تای عێراق‌و ش����ێوەی‬ ‫بیرکردن����ەوەی حکومەتەک����ەی بەغ����دا‪ .‬واتا‬ ‫خۆڕاگر بێت لەئاس����ت فشارو پالنی الیەنانی‬ ‫تر‪ ،‬تادەس����تکەوتەکانی تائێستا بەدەستهاتو‬ ‫نەدۆڕێنین‪.‬‬

‫وێنە ترسناكەكانی ناو یەكێتی‬

‫نەجات نوری‬ ‫ئەو رۆژەم بیردێتەوە كە (مام جەالل)‬ ‫وابزانم س���اڵی ‪ 1998‬بو‪ ،‬لەهۆڵی خاڵە‬ ‫ش���یهاب لەقەاڵچوااڵن‪ ،‬لەب���ەردەم زیاتر‬ ‫لەچوارس���ەد كادری مەڵبەندەكاندا‪ ،‬كە‬ ‫زۆربەی زۆری مەكتەب سیاسیەكانیش���ی‬ ‫لەدەورب���و‪ ،‬هێج���گار ت���وڕە بب���و‬ ‫لەتەكەتوالت‪ ،‬وەكو خۆی دەیوت (لەكلك‬ ‫گرێدانی) هەندێك لەمەكتەب سیاس���ی‌و‬ ‫س���ەركردایەتیەكەی‪ .‬بی���رم دێتەوە كە‬ ‫وت���ی‪ :‬خۆم تەكەتوالت لەن���او یەكێتیدا‬ ‫بنەبڕدەكەم‌و ش���وێن كلكەكەش���ی وەها‬ ‫داخدەكەم كە ئیتر س���ەرهەڵنەداتەوە‪...‬‬ ‫بیرمە كە بەتوڕەییەوە وتی‪ :‬دو مەكتەب‬ ‫سیاس���ی هاتونەت���ە الم‪ ،‬وتویان���ە مام‬ ‫جەالل باشە ئەگەر ئێمە واز لەتەكەتوالت‬ ‫نەهێنین چیمان لێدەكەیت؟ وتی منیش‬ ‫پێموت���ون‪ :‬باش���ە ئێ���وە وازمەهێنن‪،‬‬ ‫بەیانی منیش دەچم لەس���ەر شاش���ەی‬

‫تەلەفزیۆن���ەوە بەخەڵ���ك دەڵێم كە ئەم‬ ‫دوان���ەم لەیەكێت���ی دەرك���ردوە‌و چیتر‬ ‫یەكێتی نین‪ ...‬خۆ ئەگەر رەحمیش���تان‬ ‫پێبكەم دو فیزەتان دەدەمێ تاپێی بچن‬ ‫ب���ۆ ئەوروپ���ا‪ ...‬مام ج���ەالل زیاتر لەم‬ ‫وێنانەی خس���تنە بەرچاو ك���ە دەكرێت‬ ‫زۆربەی زۆری یەكێتیەكان ئێستا بیریان‬ ‫بێتەوە‪ .‬ئێرە شوێنی گێڕانەوەی هەموی‬ ‫نیە‪ .‬ئ���ەو رۆژانە مام ج���ەالل دەیزانی‬ ‫ك���ە مەكتەب سیاس���یەكانی خەریكی چ‬ ‫گەمەیەكی تۆقێنەر‌و پشتش���كێنن لەناو‬ ‫یەكێتی���دا ب���ۆ بەرژەوەندیەكانی خۆیان‬ ‫نەك بۆ خزمەتی یەكێتی‪ .‬ئەو كاتانە مام‬ ‫جەالل خۆی لەوپەڕی هێز‌و دەسەاڵتدا بو‬ ‫كە ئەو هاوس���ەنگەرانەی چیان بەڕۆحی‬ ‫یەكتری نەدەكرد‌و سەرئەنجام هەڵە یەك‬ ‫لەدوای یەكەكانی ئەو برادەرانە گەیشتە‬ ‫ئ���ەوەی كە (نەوش���یروان مس���تەفا)‌و‬ ‫زۆربەی هەڤااڵنی مەكتەب سیاس���ی ناو‬ ‫یەكێتی بەجێبهێڵن‪ .‬بەاڵم كە ئێستا مام‬ ‫جەالل ئاوا لەناوەندی دەسەاڵتی یەكێتی‬ ‫دابڕاوە‪ ،‬دەكرێت غیابی ئەو سەركردەیە‬ ‫چ رۆحیەتێكی شەڕانی بەگیانی زۆربەی‬ ‫مەكت���ەب سیاس���یەكانی ن���او یەكێتی‬ ‫بەخشی بێت؟‬ ‫دەكرێت بەم گێڕانەوەیە دەست بۆ ئەو‬ ‫وێنەیە بەرم ك���ە پێدەچێت لەماوەیەكی‬ ‫كەمی داهاتودا ببێتە وێنەیەكی ترسناك‬ ‫لەناو یەكێتیدا‌و لەش���اری سلێمانیدا‪...‬‬

‫ئ���ەم وێنەیە كە دەكرێت ب���ەدوا وێنەی‬ ‫ئەو ملمالنێ تون���دەی ناو یەكێتی ناوی‬ ‫ببەین كە دواج���ار یەكێتی ئیتر دەكاتە‬ ‫رێكخراوێك���ی الوازو لەن���او چو‪ .‬ئەوەی‬ ‫ئەمڕۆ ئەو روداوە دروستدەكات ناكۆكی‬ ‫ناو هەناوی كەس���ە بااڵدەس���تەكانی ناو‬ ‫یەكێتییە‪ ،‬ئەوانەی كە بەهەمو شێوەیەك‬ ‫دەیانەوێ���ت كۆتایی بەژیانی سیاس���ی‬ ‫یەكت���ری بهێن���ن‌و دواقۆناغ���ی خۆیان‬ ‫رابگەیەن���ن‪ .‬وەك���و دەبینین ئ���ەوە بۆ‬ ‫ماوەی چەند مانگێكە لێدوانە توندەكانی‬ ‫(ناوەندی بڕیار)‌و بەیاننامەكانی كۆسرەت‬ ‫رەسوڵ‌و وەاڵم دانەوەكانی باڵی زۆرینە بۆ‬ ‫ناوەندی بڕیارو نوسینەكانی شانازخان دژ‬ ‫بەمەالبەختیار‌و وەاڵم دانەوەكانی كەسە‬ ‫نزیكەكانی مەالبەختیار بۆ ش���انازخان‌و‬ ‫لێدوانەكانی دەیان كەس���ی ناو یەكێتی‬ ‫دژ بەیەكتری‌‌و دواجاری���ش لێدوانەكانی‬ ‫الهوری ش���ێخ جەنگی‪ ،‬پێكەوە دەكەنە‬ ‫ئەو وێنە ترسناكەی ناو هەناوی یەكێتی‪.‬‬ ‫ئ���ەم دەنگان���ە دۆزەخێكی س���وتێنەر‬ ‫پێش���كەش بەهەمو خەب���ات‌و قوربانی‬ ‫یەكێتی‌و خەڵكی سلێمانی دەكەن‌‌و دەبنە‬ ‫ه���ۆكاری راگەیاندنی مەرگ���ی خۆیان‌و‬ ‫دۆستەكانیش���یان‪ .‬كاتێ���ك كە خەڵك‬ ‫ئیتر لەزمانی كەسە دەس���ەاڵتدارەكانی‬ ‫ن���او یەكێتییەوە‪ ،‬وەكو ل���ەو نمونانەی‬ ‫سەرەوە خستمانە رو‪ ،‬دەبینن‌و دەبیستن‬ ‫هاوس���ەنگەرەكانی دوێن���ێ لەئەم���ڕۆدا‬

‫بونەت���ە دوژمنی رۆح���ی یەكتری‌و دور‬ ‫لەهەم���و بەهایەكی عەقاڵنی قس���ەكردن‬ ‫لەس���ەر ئەخ�ل�اق‌و دەس���ەاڵت‌و دارایی‌‌و‬ ‫گەندەڵی یەكتری دەكەن‪ .‬ئەم هەمو شتە‬ ‫نەوتراوو نەبیستراوانە لەزمانی خۆتانەوە‬ ‫بۆ خەڵ���ك‌و بۆ دوژمنەكانیش���تان بۆتە‬ ‫كااڵیەكی گرن���گ‌و پێدەچێت ئێوەی ناو‬ ‫یەكێتی ئیتر جادوتان لێكرابێت‌و خۆتان‬ ‫گۆڕ بۆ هەمو مێژوی مام جەالل‌و یەكێتی‬ ‫هەڵبكەنن‪ ...‬ئەمە رەنگبێت هەڵەی ئێوە‬ ‫نەبێـ���ت بەتەنیا لەئێس���تادا‪ ،‬خۆ ئەگەر‬ ‫(مام جەالل‌و نەوش���یروان مستەفا) هەر‬ ‫لەساڵی هەش���تاكانەوە پێكەوە داڵدەی‬ ‫هەندێ���ك كەس���ی شكس���تخواردوی ناو‬ ‫یەكێتیان نەدابایەو هەمیش���ە پاڵپشتی‬ ‫هەڵسانەوەی ئەوكەس���انەیان نەكردایە‪،‬‬ ‫ئەوا ئێس���تا یەكێتی بەم رۆژە رەش���ەی‬ ‫ئێستا نەدەگەیشت‪ .‬ئێوە لەخۆتان بپرسن‬ ‫دوای نەخۆش���كەوتنی (م���ام جەالل)‌و‬ ‫رۆیشتنی (نەوش���یروان مستەفا) بزانن‬ ‫چەند ناعەقاڵنیانە بیرتان كردۆتەوە‪ .‬هەڵە‬ ‫گەورەكانتان لەسیاسەتكردندا بژمێرن كە‬ ‫لەژماردن نای���ە كە بوە هۆكاری داڕمانی‬ ‫یەكێتی‌و مەرگەساتی كۆمەاڵنی خەڵك‪.‬‬ ‫ئێ���وە هەر بۆخۆت���ان نەبونەتە بەاڵ بەم‬ ‫هەاڵنەتان بەڵكو بونەتە هۆكاری داڕمانی‬ ‫ژیانی خەڵك‌و ئەم خەڵكە ئیتر بەم وێنەو‬ ‫نمونە هێنانەوەوەی ئێوە ئاشت نابێتەوە‪.‬‬ ‫ئێ���وە ئەگەر هەر الیەكت���ان پێتان وایە‬

‫بەخس���تنە روی ژمارەی پ���ارەو موڵك‌و‬ ‫ئەخاڵق‌و گەندەڵ���ی الیەكی ترتان ئەوی‬ ‫ترتان دەبەزێنن‪ ،‬ئەوا بەهەڵەداچون‪ .‬ئەم‬ ‫وێنە درەنگكەوتوانە بەهیچ جۆرێك داتان‬ ‫نادا‪ ،‬ئێوە لەخەوی خەفڵەتدان‪ ،‬زۆرتان‬ ‫(مام جەالل‌و نەوش���یروان مستەفا) بۆی‬ ‫كۆنت���رۆڵ نەدەكرا‌و ل���ەڕۆژگاری ئەو دو‬ ‫كەس���ە بااڵدەس���تەدا گەمەتان بەهەمو‬ ‫قوربانی‌و خەباتی یەكێتی دەكرد‌و بەدەنگ‬ ‫بانگ���ەوازو داواكانیان���ەوە نەدەچون‪...‬‬ ‫ئێستا ئیتر بەم قسەو وێنانە دەتانەوێت‬ ‫چ���ی بەتەمەن‌و ئایندەی یەكتری بكەن؟‬ ‫ئێوە لەخۆتان پرسیەوە لەناو كۆمەاڵنی‬ ‫خەڵكدا بەم داتاو نمونانەتان كەوتونەتە‬ ‫چ رۆژگارێكی رەشەوە؟ ئەم بابەتە زۆری‬ ‫دەوێت تالەسەری بنوسێت‪ ...‬بەاڵم ئێوە‬ ‫هەموتان كەمێ���ك لەمێ���ژوی یەكێتی‌و‬ ‫تەمەنی مام جەالل شەرم بكەن‪ ،‬تێبگەن‬ ‫داهاتی نەوت‌و پارەو كۆمپانیا‌و باڵەخانە‬ ‫دادی هیچت���ان ن���ادات‪ ...‬تێبگ���ەن كە‬ ‫كۆمەاڵنی خەڵك بەم قسەو وێنانەی ئێوە‬ ‫نەهامەتی‌و برس���ێتی لەكۆڵ نابێتەوە‪...‬‬ ‫ئیتر ئێ���وە دەكرێت رێگ���ە لەتەقینەوە‬ ‫گەورەك���ەی ناو خۆتان بگ���رن‌و لەگەڵ‬ ‫دۆس���تە دێرینەكانی خۆتان���دا هەر هیچ‬ ‫نەبێت خەڵكی س���لێمانی لەمەرگەسات‬ ‫رزگاربك���ەن‪ ...‬ئەگەرنا ئەم هەڕەش���ەو‬ ‫وێنە‌و قسانە بەرامبەر بەیەكتری پێكەوە‬ ‫بەرەو دۆزەخ دەتانبات‪.‬‬

‫ئەگەر مام جەالل‌و‬ ‫نەوشیروان مستەفا هەر‬ ‫لەساڵی هەشتاكانەوە‬ ‫پێكەوە داڵدەی هەندێك‬ ‫كەسی شكستخواردوی‬ ‫ناو یەكێتیان‬ ‫نەدابایەو هەمیشە‬ ‫پاڵپشتی هەڵسانەوەی‬ ‫ئەوكەسانەیان نەكردایە‬ ‫ئەوا ئێستا یەكێتی بەم‬ ‫رۆژە رەشەی ئێستا‬ ‫نەدەگەیشت‬

‫ته‌ندروستی ‪tandrusti. sul@gmail. com‬‬

‫)‪ )562‬سێشه‌مم ‌ه ‪2017/1/24‬‬

‫‪15‬‬

‫الپەڕەی تەندروستی‪ ،‬بەسپۆنسەری بەڕێوبەرایەتی تەندروستیی سلێمانی‬

‫‪ 8‬جۆر ‌ی‬ ‫ترس ك ‌ه‬ ‫توشی‌ مرۆڤ‬ ‫ده‌بێت‬ ‫ئا‪ :‬ده‌رونناس‪ ،‬زانا جه‌بار‬ ‫‪ -1‬ئەبلۆتۆفۆبیا‬ ‫ئەو كەس���ەی ئەم ج���ۆرە فۆبیایەی‬ ‫هەیە لەگەرماو واتە حەمام‌و خۆش���تن‬ ‫ئەترسێت‌و ترس���ێكی زۆری بۆ دروست‬ ‫دەبێت كاتێك جەستەی هەموی بەر ئاو‬ ‫بكەوێت‪.‬‬ ‫‪ -٢‬ئەماكسۆفۆبیا‬ ‫هەن���دێ ج���ار پێش���ی دەوترێ���ت‬ ‫مۆتۆرفۆبیا كە ئەم كەس���انە ترسێكی‬ ‫زۆریان هەی���ە بەچونە نێو ئوتومبیل چ‬ ‫بەلێخوڕین یاخود بەدانیشتن بێت بۆیە‬ ‫زۆرجار چەندەها رێگە بەپێ دەبڕێ تەنها‬

‫د‪ .‬هه‌ڵگورد ساڵح جاف‪ .‬پزیشكی‌ ددان‌و رۆژنامه‌نوسی‌ زانستی‌‌‬

‫ی بۆ مندااڵن‌و‬ ‫رێنامی ‌‬ ‫له‌رێنمایه‌كان تازه‌ پێگه‌یشتوان‬ ‫ی‌ رێبه‌ری‌ حك‬ ‫ومه‌تی‌ به‌ریتانیا‬

‫لەبەرئەوەی نەچێتە ئوتومبێلەوە‪.‬‬

‫دروست دەبێت‪.‬‬

‫سەوز‪.‬‬

‫‪ -٣‬ئەنسۆفۆبیا‬ ‫ئەم كەسانەش لە‌كاتی بینینی گوڵ‌و‬ ‫باخچەدا توش���ی ش���ڵەژان‌و ترسێكی‬ ‫زۆر دەبنەوە چونكە پێش���تر یادەوەری‬ ‫ناخۆشیان لەگەڵ گوڵ هەبوە‪.‬‬

‫‪ -٥‬شیزۆفۆبیا‬ ‫ترسان لەدڵخۆشی كاتێك ئەم كەسانە‬ ‫بە زنجیرەیەك ناخۆشی‌و كێشەی ژیاندا‬ ‫تێدەپ���ەڕن ئیت���ر وایانلێدێت كە دڵیان‬ ‫خۆش���ببێت ئەترس���ن‌ بۆیە حەزناكەن‬ ‫دڵیان خۆشبێت‪.‬‬

‫‪ -٧‬سایبر فۆبیا‬ ‫وات���ە ترس���ان لەهەم���و بابەتێك���ی‬ ‫تەكنەلۆژی���او ئەلكترونی وەكو مۆبایلی‬ ‫زی���رەك‌و الپت���ۆپ‌و كۆمپیوت���ەر ك���ە‬ ‫ئەم���ە زیات���ر لەكەس���انی بەتەمەندا‬ ‫دەردەكەوێ‪.‬‬

‫‪ -٦‬كۆلۆرۆ فۆبیا‬ ‫واتە ترسان لەڕەنگی سەوز‬ ‫ئەم كەسانە ترسێكی زۆریان لەڕەنگی‬ ‫س���ەوز هەیە بۆیە بەردەوام خۆیان دور‬ ‫دەخەن���ەوە لەهەمو ش���تێكی س���ەوز‬ ‫وەكوخواردن یان پۆش���ینی جلوبەرگی‬

‫‪ -٨‬ئیریتۆ فۆبیا‬ ‫ترس���ان لەپرۆس���ەی سێكس���ی‌‬ ‫كە ئ���ەم كەس���انە زۆر ج���ار ناتوانن‬ ‫هاوس���ەرگیری بكەن یان س���ەركەوتو‬ ‫نابن لەهاوسەرگیریدا بەهۆی ئەم جۆرە‬ ‫ترسەوە كە ترسیان لە سێكس هەیە‪.‬‬

‫‪ -٤‬ئینجێكشن فۆبیا‬ ‫واتە ترس لەدەرزی لێدان ئەم جۆرە‬ ‫ترس���ە بەزۆری لەمنداڵداهەیە كە هەر‬ ‫بەناوهێنانی دەرزی‌و بینینیش���ی باری‬ ‫دەرونی تێكدەچێ‌و توش���ی هەناس���ە‬ ‫تون���دی‌و لەرزین دەبێ���ت‌و لێدانی دڵی‬ ‫زیاد دەكات فشارێكی دەرونی زۆری بۆ‬

‫ رۆژی‌ دوجار ددانه‌كانت بشۆ پێویست ‌ه جارێكیان له‌شه‌ودابێت‪.‬‬‫ی ‪ 1350‬یان زیاتر‬ ‫ی ددان��� ‌ه به‌كاربێن ‌ه كه‌ مادده‌ی‌ فلۆرای���د ‌‬ ‫ ئه‌وهه‌وی���ر ‌‬‫‪ ppm‬یان تێدایه‌‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ پێویس���ت ‌ه بڕو جاری‌ خواردن ‌ه ش���ه‌كره‌وییه‌كان ك���ه‌م بكرێته‌وه‌و كات ‌‬‫به‌كارهێنانیش���یان پابه‌ند بكرێت به‌ژه‌مه‌كانه‌وه‌و نابێ���ت له‌چوار جار زیاتر‬ ‫به‌كاربهێنرێت‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ی ددان ب���ده‌ له‌ددان��� ‌‬ ‫ی دو ج���ار بۆیاخ��� ‌‬ ‫ی ددان س���اڵ ‌‬ ‫ الی پزیش���ك ‌‬‫منداڵه‌كه‌ت‪.‬‬

‫چاره‌سه‌ری‌ سروشت ‌ی تاك ‌ه رێگه‌ی ‌ه‬ ‫بۆ باشتركردنی‌ ته‌ندروست ‌ی‬ ‫منداڵی‌ ئیفلیجی‌ مێشك‬

‫هه‌ڵمه‌تی‌ كوتان دژی‌‬ ‫نه‌خۆشی‌ ئیفلیجی‌‬ ‫مندااڵن‬ ‫ی‬ ‫به‌پێ���ی ئام���اری‌ به‌ڕێوه‌به‌رایه‌ت ‌‬ ‫ی‬ ‫ته‌ندروس���تی‌ س���لێمانی‌ له‌سنور ‌‬ ‫ی‬ ‫هه‌رچ���وار به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تییه‌كان��� ‌‬ ‫(س���لێمانی‌‪ ،‬ش���اره‌زور‪ ،‬گه‌رمیان‌و‬ ‫راپه‌رین) زیاتر له‌‪ 267‬هه‌زار منداڵ‬ ‫ئه‌م كوتانه‌ ده‌یانگرێته‌وه‌‪ .‬ئیبراهیم‬ ‫ی‬ ‫ئه‌حمه‌د لێپرس���راوی‌ رۆش���نبیر ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ئام���اژه‌ ‌‬ ‫ی س���لێمان ‌‬ ‫ته‌ندروس���ت ‌‬ ‫به‌وه‌كرد ك ‌ه ل���ه‌و ژمار‌ه منداڵ ‌ه ‪18‬‬ ‫هه‌زاریان ئ���اواره‌ن‪ ،‬به‌چه‌ند تیمێك‬

‫هه‌ڵمه‌ته‌ك��� ‌ه ده‌كرێ���ت‌و پێكهاتون‬ ‫ی دو ك���ه‌س‌و ‪135‬‬ ‫ل���ه‌‪ 675‬تیم��� ‌‬ ‫ی‬ ‫سه‌رپه‌رش���تیار‪ .‬ناوب���راو ئاماژه‌ ‌‬ ‫به‌وه‌كرد ك��� ‌ه هه‌ڵمه‌ته‌ك��� ‌ه له‌‪22‬ی‬ ‫ئ���ه‌م مانگ��� ‌ه ده‌س���ت پێ���ده‌كات‌و‬ ‫تاوه‌كو ‪26‬ی مانگ به‌رده‌وام ده‌بێت‬ ‫س���ه‌رجه‌م مندااڵنی‌ خوار پێنج ساڵ‬ ‫ی‬ ‫ی ئیفلیج��� ‌‬ ‫ده‌گرێت���ه‌وه‌‪ .‬نه‌خۆش��� ‌‬ ‫ی ڤایرۆس���ی‬ ‫مندااڵن نه‌خۆش���ییه‌ك ‌‬ ‫گوێزراوه‌یه‌‪.‬‬

‫له‌ساڵی‌ یه‌كه‌می‌ ته‌مه‌نی‌ منداڵ به‌ره‌قبون‌و‬ ‫ئا‪ :‬سۆران مەعروف قەرەداغی‬ ‫دواكه‌وتن ‌ی گه‌شه‌ی‌ منداڵ به‌ده‌رده‌كه‌وێت‌و‬ ‫ئیفلیج����ی‌ مێش����ك ناوێك����ی‌ گش����تیی ‌ه پێویسته‌ به‌مه‌به‌ستی‌ چاره‌سه‌ر سه‌ردانی‌‬ ‫به‌وات����ای‌ زیانكه‌وتن به‌مێش����ك‪ ،‬رێژ‌هی‌ (پزیشكی‌ ئێسك‌و چاره‌سه‌ری‌ سروشتی‌و‬ ‫زیانه‌كانی‌‌و نیش����انه‌كانی‌ ئه‌م نه‌خۆش����یه‌ پسپۆڕ ‌ی ئاخاوتن) بكه‌یت‪.‬‬ ‫ده‌گۆڕێ����ت به‌گوێ����ره‌ی‌ به‌ركه‌وتنی‌ زیان‬ ‫چاره‌سه‌ر ‌ی سروشتی‬ ‫به‌مێش����كی‌ مناڵه‌كه‌‪ .‬ئه‌م حاڵه‌ته‌ ئه‌بێته‌‬ ‫بۆ شلل دماغ‬ ‫هۆی‌ په‌ككه‌وتنی‌ گه‌شه‌و چاالكی‌‌و جوڵه‌‪.‬‬ ‫له‌گه‌ڵ دروستبونی‌ كێشه‌ی‌ بینین‌و بیستن‌و پێدانی‌ وه‌رزشی‌ تایبه‌ت به‌رده‌وام له‌الیه‌ن‬ ‫كه‌سانی‌ پس����پۆڕ به‌چاره‌سه‌ری‌ سروشتی‌‬ ‫رێژه‌ ‌ی زیره‌كی‌ منداڵ‪.‬‬ ‫ئیفلیجی‌ مێشك له‌كاتی‌ له‌دایكبون یاخود به‌مه‌به‌س����تی‌ رێگریك����ردن له‌زیادبون����ی‌‬ ‫دوای‌ له‌دایكبون تاكو ته‌مه‌نی‌ (‪ )5‬ساڵی‌ گرفته‌كان‌و دوب����اره‌ گێڕان����ه‌وه‌ی‌ توانای‌‬ ‫روده‌دات‌و به‌درێژایی‌ ته‌مه‌نی‌ ده‌مێنێته‌وه‌‪ .‬ماس����ولكه‌كان‌و كاری‌ رۆژانه‌‪ ،‬كه‌ ئه‌مه‌ش‬ ‫به‌اڵم له‌گ����ه‌ڵ زیادبونی‌ ته‌م����ه‌ن گۆڕانی‌ پێویسته‌ به‌رده‌وام بێت‌و سودێكی‌ زۆر باش‬ ‫به‌سه‌ردادێت به‌پێی‌ تازه‌ترین لێكۆڵینه‌وه‌ ده‌گه‌یه‌نێت به‌خاوكردنه‌وه‌ی‌ ماسولكه‌كان‌و‬ ‫ئه‌گه‌ری‌ توش����بون به‌ش����لل دم����اغ یه‌ك توانای‌ رۆیش����تن‌و رێگریكردن له‌خواربونی‌‬ ‫له‌چوارسه‌ده‌ واتا بۆ هه‌رچوارسه‌د منداڵێك ئێس����كه‌كانی‌ بڕبڕه‌ی‌ پش����ت‌و قاچ‌و ران‌و‬ ‫شان‌و ده‌ست‪.‬‬ ‫یه‌كێك توش ده‌بێت‪.‬‬ ‫جۆری‌ توش����بوان به‌ش����ێوه‌یه‌كی‌ گشتی‌‬ ‫(‪ )3‬جۆره‌و جیاده‌كرێنه‌وه‌ به‌هۆی‌ جوڵه‌و‬ ‫چاالكیانه‌وه‌‪:‬‬ ‫‪ ،Spasticity .1‬رەقبونی‌ ماس����ولكه‌كان‬ ‫كه‌ زۆر به‌رباڵو‌ه له‌ش����لل ده‌ماغ‌و ده‌بێته‌‬ ‫هۆی‌ ره‌قبونی‌ ماسولكه‌‪.‬‬ ‫‪ ،Athetosis .2‬جوڵ����ه‌ی‌ له‌ن����اكاو‬ ‫به‌رده‌وام ‌ی ده‌س����تو قاچ كه‌ به‌خواس����تی‌‬ ‫خۆی‌ نیه‌‪.‬‬ ‫‪ ،Ataxia .3‬جول����ه‌ی‌ نارێك‌و به‌رده‌وام‌و‬ ‫كونترول نه‌كراو ‪.‬‬ ‫جۆری‌ یه‌كه‌م زۆر به‌رباڵوه‌و ده‌بێته‌ هۆكاری‌‬ ‫ره‌قبونی‌ ماسولكه‌كان و له‌ئه‌نجامدا له‌گه‌ڵ‬ ‫گه‌وره‌بون����ی‌ ته‌مه‌ن چه‌ندین كێش����ه‌ی‌ تر‬ ‫دروست ده‌كات‪ .‬له‌وانه‌ خواربونی‌ بڕبڕه‌ی‌‬ ‫پشت‌و شان‌و له‌جێچونی‌ سمت‌و خواربونی‌‬ ‫ئێس����كه‌كانی‌ ق����اچ‌و ران‪ ،‬نیش����انه‌كانی‌‬

‫ناونیشانی وێبسایتی بەڕێوبەرایەتی گشتی تەندروستی سلێمانی‬

‫ چاره‌س����ه‌ری‌ ئ����اوی‌‪ :‬ئ����ه‌م رێگه‌یه‌ به‌‬‫به‌كارهێنانی‌ ئاو ده‌بێت‌و كه‌س����ه‌كه‌ له‌ناو‬ ‫ئاو چه‌ن����د راهێنانێكی‌ پێده‌كرێت‪ ،‬یاخود‬ ‫كه‌س����ه‌كه‌ ده‌خرێته‌ سه‌رئه‌سپ به‌هه‌مان‬ ‫ش����ێوه‌ چه‌ن����د وه‌رزش����ێكی‌ پێده‌گه‌ین‪،‬‬ ‫چاره‌س����ه‌ری‌ س����ێیه‌میش به‌كار هێنانی‌‬ ‫كاره‌بایه‌‪.‬‬ ‫ئ����ه‌و رێنماییانه‌ی‌ كه‌پێویس����ته‌ دایكان‌و‬ ‫باوكان بیزانن بۆ منداڵه‌ نه‌خۆشه‌كه‌یان‬ ‫ س����ه‌ردانی‌ پزیشكی‌ پس����پۆڕی‌ ئێسك‌و‬‫پسپۆڕی‌ ئاخاوتن بكه‌ن‪.‬‬ ‫ هه‌مو ش����ه‌ش مانگ جارێك پش����كنینی‬‫چاوو بیستن بكه‌ن‪.‬‬ ‫ چاره‌س����ه‌ری‌ سروش����تی‌ به‌رده‌وامی بۆ‬‫بكرێت چونكه‌ تاكه‌ڕێگه‌یه‌ بۆ باشتركردنی‌‬ ‫ته‌ندروستی‌ منداڵ‪.‬‬

‫‪http://www. dohsuli. com‬‬

‫سەنتەری ساڤا‬

‫بۆ چارەسەری سروشتی (هیندی ـ کوردستانی)‬ ‫لەگەڵ پرۆفیسۆرو راهێنەری هیندی‬ ‫‪07706196331‬‬

‫فەیسبوك‪https://www. facebook. com/tandroostyt :‬‬

‫‪14‬‬

‫بیرورا‬

‫)‪ )562‬سێشه‌مم ‌ه ‪2017/1/24‬‬

‫ناسیۆنالیزم‌و نه‌ته‌و‌ه‬ ‫هه‌ڵوه‌شاندنه‌وه‌ی گوتارێكی درۆزنان ‌ه‬

‫جه‌عفه‌ر عه‌لی‬ ‫زۆر چه‌م���ك‌و مان���ا له‌كوردس���تان‬ ‫به‌ڕاده‌یه‌ك���ی به‌رباڵوو فراوان له‌ئاس���تی‬ ‫سیاس���ی‌و كۆمه‌اڵیه‌ت���ی له‌الی���ه‌ن‬ ‫كه‌س���ایه‌تییه‌ سیاس���ی‌و حزب���ه‌كان‌و‬ ‫نوس���ه‌ران‌و خوێنده‌واران���ی ئێم���ه‪،‬‬ ‫‌هه‌ندێكج���ار به‌ئاگای���ی‌و بڕێكجاری���ش‬ ‫به‌بێئاگایی به‌كارده‌هێنرێن‪ .‬ئاساییه‌ هه‌ر‬ ‫كه‌س���ێك یان حزبێكی سیاسی چه‌مك‌و‬ ‫زاراوه‌ی���ه‌ك به‌كاربهێنێ‪ ،‬ب���ه‌اڵم گرنگه‌‬ ‫به‌تێگه‌یشتنه‌وه‌ سه‌رنج له‌شێوازو فۆرمی‬ ‫به‌كارهێنان���ه‌كان بدرێ���ت‪ ،‬دیدو ئاماژه‌و‬ ‫ئامانجه‌كان���ی پش���تی به‌كارهێنانه‌كان‬ ‫ببینرێ‪ .‬ده‌ش���ێت حزبێكی سیاسی یان‬ ‫كه‌سایه‌تییه‌كی سیاسی خۆی له‌دروشم‌و‬ ‫گوت���اری ناسیۆنالیس���تی بئاڵێنێ به‌بێ‬ ‫ئه‌وه‌ی بزانێ ناس���یۆنالیزم چییه‌‪ ،‬به‌بێ‬ ‫ئ���ه‌وه‌ی تێگه‌یش���تنی قوڵی ب���ۆ مانای‬ ‫ناس���یۆنالیزم‌و نه‌ته‌وه‌ هه‌بێ‪ ،‬ده‌گونجێ‬ ‫گروپێ���ك وه‌ك كۆمۆنیس���تی عه‌ی���ار‬ ‫بیس���ت‌و چوار خۆیان بناس���ێنن‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫هێشتا ره‌فتاری سیاسیان‌ له‌نێو دونیای‬ ‫سه‌رمایه‌و په‌یوه‌ندی سه‌رمایه‌داریدا بێت‪،‬‬ ‫ده‌شێت هێزێكی دینی جامانه‌ ڕه‌ش یان‬ ‫عه‌لمانییه‌ك���ی قات له‌ب���ه‌ر بیت‌و چوار‬ ‫مه‌شقه‌ له‌سه‌ر كورسی ئایه‌تواڵكانی تاران‬ ‫دانیشتبی‪ ،‬یان ئیخوانێكی قات له‌به‌ری‬ ‫ئه‌ردۆگانیس���ت‌و هێزێك بیت‌و پاسه‌وانی‬ ‫سیاسه‌تی كۆش���كی چانكایا له‌ئه‌نكه‌ره‬ ‫بیت‪ .‬له‌نیش���تمانی ئێمه‌دا له‌باش���وری‬ ‫كوردستان هه‌مو ئه‌م هێزانه‌ هه‌ن‪ ،‬هه‌مو‬ ‫ئه‌م گوتارو حزب‌و ئاراس���ته‌ سیاسیانه‌‬ ‫هه‌ن‪ ،‬هه‌ر هه‌مویشیان له‌وپه‌ڕی راسته‌وه‌‬ ‫بۆ ئه‌وپه‌ڕی چه‌پ‪ ،‬كه‌ باس دێته‌ س���ه‌ر‬ ‫مه‌سه‌له‌ی نه‌ته‌وه‌یی‪ ،‬كه‌ باس دێته‌ سه‌ر‬ ‫جوگرافیاو ده‌وڵه‌ت‌و ئابوری و په‌یوه‌ندی‬ ‫له‌گه‌ڵ به‌ش���ه‌كانی دیكه‌ی كوردستان‪،‬‬ ‫چه‌ن���د بخوازن به‌ئ���اره‌زوی دڵی خۆیان‬ ‫یاری به‌چه‌مك‌و ماناكانی ناس���یۆنالیزم‌و‬ ‫نه‌ت���ه‌وه‌ ده‌كه‌ن‌و له‌ژێر س���ه‌ردێڕی ئه‌م‬ ‫تایتاڵن���ه‌دا چه‌ندێ حه‌ز بك���ه‌ن هێنده‌‬ ‫قس���ه‌ ده‌كه‌ن‪ ،‬ده‌نوسن‪ ،‬گوتار ده‌ده‌ن‌و‬ ‫ده‌ڕشێنه‌وه‪.‬‬ ‫ناس���یۆنالیزم‌و ه���ه‌ر چه‌مكێك���ی‬ ‫سیاس���ی‌و كۆمه‌اڵیه‌تی دیكه‌یش به‌هه‌مو‬ ‫مانا جیاوازه‌كانییه‌وه‌‪ ،‬ئه‌وه‌یه‌ كه‌ هه‌یه‌‪،‬‬ ‫نه‌ك ئ���ه‌وه‌ی كه‌س���ێك ی���ان هێزێكی‬ ‫سیاس���ی چ���ۆن ئ���اره‌زو ده‌كات‌و چۆن‬ ‫ده‌خوازێت پێناس���ه‌ی بكات‪ ،‬پێناس���ه‌و‬ ‫تێگه‌یش���تنێك كه‌ له‌ڕاس���تیدا ره‌نگه‌ نه‌‬ ‫ل���ه‌دورو نه‌ له‌نزی���ك په‌یوه‌ندی به‌مانای‬ ‫سیاس���ی خودی چه‌مكه‌ك���ه‌وه‌ نه‌بێت‪.‬‬ ‫ناسیۆنالیزم چه‌مكێكه‌ ده‌شێت وێرانكه‌ر‬ ‫بێت‪ ،‬هه‌ر وه‌كچۆن ده‌ش���ێت كۆكه‌ره‌وه‌و‬ ‫یه‌كخه‌ریش بێت‪ .‬ناس���یۆنالیزم ده‌شێت‬ ‫وه‌ك دراوێكی دو دیو‪ ،‬دیوێكی گوزارشت‬ ‫له‌دروس���تكردن‌و دیوه‌كه‌ی دیكه‌یش���ی‬ ‫گوزارش���ت له‌وێران���ی ب���كات‪ ،‬رویه‌كی‬ ‫وێنه‌ی هیتله‌رو ناسیۆنالیزمێكی فاشی‌و‬ ‫په‌الم���ارده‌ر بێت‪ ،‬روه‌كه‌ی دیكه‌یش���ی‬ ‫وێن���ه‌ی گاندی ی���ان ناس���یۆنالیزمێكی‬ ‫مه‌ده‌نی بێت‪.‬‬ ‫ناس���یۆنالیزم نه‌ ش���ه‌رمه‌زارییه‌ بۆ‬ ‫مرۆڤایه‌تی وه‌ك به‌شێك له‌كۆمۆنیسته‌كان‬ ‫بڕوایان وایه‌‪ ،‬نه‌ خوڵقێنه‌ری به‌هه‌ش���ته‌‬ ‫تامرۆڤایه‌تی به‌ئارامی‌و دڵنیایی ئه‌به‌دی‬ ‫بس���پێرێت‪ ،‬وه‌كچ���ۆن هی���چ چه‌مكێكی‬ ‫فیكری‌و فه‌لسه‌فی‌و كۆمه‌اڵیه‌تی دیكه‌یش‬ ‫هێزی پراكتیزه‌كردن���ی خوڵقاندنی ئه‌م‬ ‫به‌هه‌شته‌ی نه‌بوه‌و ناشبێت‪ .‬چۆن له‌ژێر‬ ‫ن���اوی ئای���ن‌و ماناكانی راڤ���ه‌ی ئاینیدا‬ ‫جه‌نگ���ی گه‌وره‌ له‌مێ���ژودا رویانداوه‌‪ ،‬چ‬ ‫له‌نێو ئاین‌و مه‌زهه‌به‌ جیاوازه‌كاندا بوبێ‬ ‫یان خ���ودی یه‌ك ئاین‪ ،‬چ���ۆن به‌ناوی‬ ‫سۆسیالیزم‌و یه‌كس���انی‌و دروستكردنی‬ ‫دونیای بێ چه‌وس���اندنه‌وه‌ی چینایه‌تیدا‬ ‫مرۆڤایه‌تی خه‌ڵتانی خوێن كراوه‌‪ ،‬چۆن‬ ‫به‌ناوی دیموكراسی‌و لیبرالیزم‌و سه‌رمایه‌و‬ ‫ئازادی‌و داكۆكی له‌مافی مرۆڤ‪ ،‬مندااڵن‬ ‫به‌ به‌رچاوی دونیاوه ده‌بنه‌ س���وته‌مه‌نی‬

‫ملمالنێ���ی سیاس���ی جه‌مس���ه‌ره‌كانی‬ ‫به‌رژه‌وه‌ندی سیاسی‌و ئابوری‌و سه‌ربازی‬ ‫دونی���ا‪ ،‬هه‌ر به‌مج���ۆره‌ش له‌ژێر تایتڵی‬ ‫ناس���یۆنالیزم‌و پیرۆزییه‌كان���ی نه‌ته‌وه‌و‬ ‫ده‌وڵه‌تدا‪ ،‬ژماره‌یه‌كی گه‌وره‌ له‌مرۆڤه‌كان‬ ‫له‌مێ���ژودا بونه‌ت���ه‌ قوربان���ی جه‌ن���گ‌و‬ ‫په‌المار‪.‬‬ ‫مرۆڤ���ه‌كان ب���ۆ ش���اردنه‌وه‌ی‬ ‫ناش���یرینیه‌كانی خۆی���ان هه‌میش���ه‌‬ ‫پێویس���تیان به‌دروس���تكردنی دیوارێكی‬ ‫ئه‌س���تور له‌نێوان خۆیان‌و ئه‌وانیدیكه‌دا‬ ‫هه‌یه‌‪ ،‬پێویس���تیان ب���ه‌وه‌ هه‌یه‌ له‌ڕێی‬ ‫خۆش���اردنه‌وه‌ له‌په‌ن���ای فیكرێ���ك‪،‬‬ ‫ئایدیۆلۆژیای���ه‌ك‪ ،‬چه‌مكێكی سیاس���ی‌و‬ ‫مانایه‌كی كۆمه‌اڵیه‌تیدا‪ ،‬روی راسته‌قینه‌ی‬ ‫خۆیان دابپۆشن‌و رویه‌كی ساخته‌ پیشانی‬ ‫ده‌ره‌وه‌یان ب���ده‌ن‪ .‬پیاوێكی ئاینی عه‌با‬ ‫له‌ب���ه‌ری ریش���درێژ ده‌توان���ێ به‌ناوی‬ ‫تێكس���تی ئاینیه‌وه به‌رگی چڵكنی خۆی‬ ‫پاكبكاته‌وه‌و فه‌توای مه‌رگ‌و خوێن بدات‪،‬‬ ‫هه‌مانش���ت بۆ رێبه‌رێكی كۆمۆنیس���ت‌و‬ ‫ناسیۆنالیستێكی په‌ڕگیرو په‌المارده‌ریش‬ ‫هه‌ر راس���ته‌‪ .‬بڕوام وایه‌‪ ،‬بینین‌و روانین‬ ‫بۆ ئاینی ئیسالم له‌ڕێی بینینی ره‌فتاری‬ ‫قاعیده‌و داع���ش‌و جه‌نگه‌ خوێناویه‌كانی‬ ‫ئیسالم خۆیه‌وه‌ روانینێكی یه‌ك ره‌هه‌ندو‬ ‫ی���ه‌ك ئاراس���ته‌و مه‌به‌س���تدار ده‌بێت‪،‬‬ ‫هه‌ر وه‌كچ���ۆن بینینی فیك���رو جیهانی‬ ‫كۆمۆنیس���تی له‌ڕێی وێنه‌ خوێناویه‌كانی‬ ‫س���تالین‌و ماوتس���ی تۆنگ‌و چاوچیسكۆ‬ ‫به‌ڕاس���تی ته‌واوم���ان ناگه‌یه‌نێت‪ ،‬ئه‌م‬ ‫بۆچونه‌ بۆ ناس���یۆنالیزمیش هه‌ر راست‬ ‫ده‌رده‌چێت‪ ،‬ناسیۆنالیزم به‌ته‌نها له‌ڕێی‬ ‫ره‌فتاری هیتله‌رو مۆسۆلینی‌و ئه‌تاتورك‌و‬ ‫ره‌زاشاو هه‌ندێك له‌م سه‌ركردانه‌‌ی كورد‬ ‫ناخوێنرێته‌وه‌ كه‌ رۆژانه‌ ده‌یانجار له‌باری‬ ‫تیۆریی���ه‌وه‌و پاڵپش���ت به‌ماكینه‌یه‌كی‬ ‫گه‌وره‌ی میدیایی‪ ،‬خۆیان وه‌ك پاڵه‌وانی‬ ‫نه‌ته‌وه‌ی���ی نمایش ده‌كه‌ن‪ ،‬پێویس���ته‌‬ ‫نمایش‌و حه‌قیقه‌تی ناس���یۆنالیزم وه‌ك‬ ‫پرینس���یپێكی سیاسی به‌وردی له‌یه‌كدی‬ ‫جیابكه‌ینه‌وه‌‌‌‌‪.‬‬ ‫وه‌كچ���ۆن فیكری ئاین���ی‪ ،‬فیكری‬ ‫كۆمۆنی���زم‪ ،‬لیبرالی���زم‌و زۆر چه‌مك���ی‬ ‫سیاس���ی‌و كۆمه‌اڵیه‌تی دیكه‌یش به‌پێی‬ ‫قۆناغ‌و جی���اوازی دیدگای نوس���ه‌ران‌و‬ ‫قوتابخانه‌ فیكرییه جیاوازه‌كان‪ ،‬هه‌ڵگری‬ ‫ماناو پێناس���ه‌و تێگه‌یش���تنی جیاوازن‪،‬‬ ‫ناس���یۆنالیزم‌و پرینس���یپی نه‌ته‌وه‌ییش‬ ‫هه‌ر وایه‌‪ .‬له‌ئه‌مڕۆدا ناسیۆنالیزم به‌یه‌ك‬ ‫دیدو ی���ه‌ك روانی���ن نابین���رێ‪ ،‬له‌ڕێی‬ ‫گوتاری حه‌ماس���یانه‌ی سه‌ركرده‌یه‌كه‌وه‌‬ ‫ش���یكارو راڤ���ه‌ ناك���رێ‪ ،‬نه‌ به‌قس���ه‌ی‬ ‫كۆمۆنیس���تێك ده‌بێت��� ‌ه نه‌خۆش���ی‌و‬ ‫شه‌رمه‌زاری بۆ مرۆڤایه‌تی‪ ،‬نه‌ به‌قسه‌ی‬ ‫دیندارێك���ی په‌ڕگیرو تون���دڕه‌و ده‌بێته‌‬ ‫به‌اڵی ئینس���انیه‌ت‪ ،‬وه‌كچۆن به‌قس���ه‌ی‬ ‫ناسیۆنالیس���تێكیش نابێته‌ خوڵقێنه‌ری‬ ‫به‌هه‌ش���ت‪ .‬ناس���یۆنالیزم بریت���ی نییه‌‬ ‫له‌دروش���م‌و گوت���اری ره‌نگاوڕه‌نگی ئه‌و‬ ‫رێبه‌رو سه‌ركرده‌ سیاسیانه‌ی هه‌ركاتێك‬ ‫له‌به‌رامبه‌ر هێزێكی سیاس���ی نه‌یاریاندا‬ ‫كه‌وتن���ه‌ قس���ه‌كردن یاری له‌س���ه‌ر ئه‌و‬ ‫پنتان���ه‌ بكه‌ن كه‌ ئ���ه‌م چه‌مكه‌ خۆراكی‬ ‫خ���ۆی لێوه‌رده‌گرێ‪ .‬واته‌ ناس���یۆنالیزم‬ ‫دروش���م‌و هاوارهاوار نیی���ه‌‪ ،‬گوتنه‌وه‌ی‬ ‫سرود به‌ده‌نگی به‌رزو گوتاری حه‌ماسی‬ ‫بۆن���ه‌كان‌و به‌رزكردنه‌وه‌ی ئ���ااڵی پان‌و‬ ‫درێ���ژ نییه‌‪ .‬ناس���یۆنالیزم پرینس���یپه‌‪،‬‬ ‫پرینسیپێكی سیاس���ی‌و كۆمه‌اڵیه‌تییه‌‪.‬‬ ‫كه‌سێك كه‌ تێكش���كێنه‌ری ته‌واوی ئه‌م‬ ‫پرینسیپه سیاسی‌و كۆمه‌اڵیه‌تیانه‌‌ بێت‪‌،‬‬ ‫چۆن ده‌كرێ وه‌ك ناسیۆنالیستێك ره‌خنه‌‬ ‫بكرێ‪ ،‬كه‌سێك یان هێزێكی سیاسی كه‌‬ ‫مه‌رگی چونیه‌ككردن‌و ئاره‌زوی به‌یه‌كه‌وه‌‬ ‫ژیانی هاوبه‌ش���ی له‌س���ه‌ر ئه‌رزی واقیع‬ ‫به‌پراكتی���ك‪ ،‬پراكتی���زه‌ كردبێ‪ ،‬چۆن‌و‬ ‫له‌س���ه‌ر چ بنه‌مایه‌كی فیكری‪ ،‬شوناسی‬ ‫رێبه‌رێك���ی ناسیۆنالیس���تی پێده‌درێ‌و‬ ‫ناسیۆنالیزم له‌گوتارو جوڵه‌ی سیاسی‌و‬ ‫دیپلۆماس���ی‌و جامانه‌كه‌ی ئ���ه‌ودا وه‌ك‬ ‫ب���ه‌اڵی كۆمه‌ڵگ���ه‌و ئایدیۆلۆژیایه‌ك���ی‬ ‫وێرانكه‌ر پێناسه‌ ده‌كرێ‪.‬‬ ‫ناس���یۆنالیزم هۆش���یارییه‌كی‬ ‫ده‌س���ته‌جه‌معییه‌‪ ،‬كاتێ���ك له‌ئاس���تی‬ ‫كه‌س���ه‌كان وه‌ك ت���اك بون���ی هه‌ی���ه‌و‬ ‫ئامڕازه‌كانی شۆڕكردنه‌وه‌ی ئه‌م هۆشیارییه‌‬ ‫بۆ نێ���و ك���ه‌رت‌و خان���ه‌ كۆمه‌اڵیه‌تییه‌‬ ‫جیاوازه‌كانی كۆمه‌ڵگ���ه‌ فه‌راهه‌م نییه‌‪،‬‬ ‫یان دۆخی سیاسی‌و كۆمه‌اڵیه‌تی‌و ئابوری‬ ‫رێگ���ره‌ له‌ب���ه‌رده‌م ش���ۆڕبونه‌وه‌ی ئه‌م‬ ‫دی���ارده‌ فیكرییه‌ بۆ نێو گروپ‌و پێكهاته‌‬ ‫كۆمه‌اڵیه‌تییه‌كان���ی دیك���ه‌ی كۆمه‌ڵگه‌‪،‬‬

‫سیاسیه‌كانی كورد‬ ‫له‌دوای راپه‌ڕینی‬ ‫به‌هاری‪١٩٩١‬ی‬ ‫سه‌ده‌ی رابردوه‌وه‌‬ ‫به‌ناوی نیشتمان‌و‬ ‫نه‌ته‌وه‌و‌ه قس ‌ه ده‌كه‌ن‬ ‫له‌وكاته‌وه‌ تائێستا‬ ‫نمایشی رۆڵێك‬ ‫ده‌كه‌ن‪ ،‬ك ‌ه تیایدا‬ ‫وێنه‌ی قاره‌مانێكی‬ ‫نه‌ته‌وه‌یی ده‌نوێنن‬ ‫خۆیان وه‌ك پاڵه‌وانی‬ ‫رزگاری نه‌ته‌وه‌یی‌و‬ ‫دروستكردنی ده‌وڵه‌ت‌و‬ ‫پرینسیپی نه‌ته‌وه‌یی‬ ‫پیشانده‌ده‌ن‪ ،‬شه‌ڕو‬ ‫خوێن‌و په‌الماره‌كانیان‬ ‫ئه‌گه‌ر بۆ سڕینه‌وه‌ی‬ ‫یه‌كدی‌و به‌پشتیوانی‌و‬ ‫هاوكاری دوژمنانی‬ ‫كوردیش بێت‬ ‫ئه‌وكاته‌ ئێمه‌ هێشتا له‌دۆخێكی سیاسیدا‬ ‫ناژین ك ‌ه ناسیۆنالیزم وه‌ك ئایدیۆلۆژیاو‬ ‫پرینسیپێكی سیاسی له‌خه‌م‌و هۆشیاری‬ ‫تاكێك���ه‌وه‌ گوڕابێ بۆ خه‌م‌و هۆش���یاری‬ ‫گروپ���ه‌ كۆمه‌اڵیه‌تییه‌كان���ی دیك���ه‌ی‬ ‫كۆمه‌ڵگه‌‪ .‬ئاخر كه‌س���انێك‪ ،‬كه‌ هێشتا‬ ‫پرینسیپه‌كانی شه‌ره‌ف‌و مێنته‌ڵیتی خێڵ‬ ‫له‌خوێنیان���دا بگه‌ڕێ‪ ،‬غه‌درێكی گه‌وره‌یه‬ ‫وه‌ك رێب���ه‌رو رێوان���ی ناس���یۆنالیزمی‬ ‫سیاس���ی ك���وردی ره‌خن���ه‌ بكرێ���ن‪،‬‬ ‫ئه‌مانه‌ كه‌ هێش���تا خوێن���ی خێڵگه‌رایی‬ ‫به‌ده‌ماره‌كانیاندا هاتوچۆ ده‌كات‪ ،‬ئه‌مانه‬ ‫هێشتا كه‌ ده‌زگاو دامه‌زراوه‌‌ مۆدێرنه‌كان‬ ‫وه‌ك دیوه‌خان ده‌بینن‪ ،‬یان له‌باش���ترین‬ ‫حاڵه‌تیاندا به‌ڕه‌گه‌زه‌كانی خێڵ بارگاویان‬ ‫ده‌كه‌ن‪ ،‬ب���ه‌چ پێوه‌رو به‌چ پێناس���ه‌و‌‬ ‫به‌ پشتبه‌س���تن به‌كام ش���رۆڤه‌و فیكری‬ ‫ناسیۆنالیس���تی‪ ،‬به‌زۆر ده‌یانخه‌نه‌ سه‌ر‬ ‫كورسی رێبه‌رایه‌تیكردنی ناسیۆنالیزمی‬ ‫كوردی‌و له‌دادگای ناسیۆنالیزم‌و فیكری‬ ‫ناسیۆنالیزمدا دادگاییان ده‌كه‌ن‪ .‬ئه‌مانه‌‬ ‫له‌ه���ه‌ر ش���تێك زیاتر له‌س���ه‌رۆك خێڵ‬ ‫ده‌چن‪ ،‬له‌بیركردنه‌وه‌یان‪ ،‬له‌ڕوانینیان بۆ‬ ‫سیاس���ه‌ت‪ ،‬له‌په‌یوه‌ندیان‪ ،‬له‌ئیداره‌دان‌و‬ ‫مۆدێلی حزبییان‪ ،‬له‌هه‌مو ئه‌م حاڵه‌تانه‌دا‬ ‫ئاڵوده‌ن به‌مێنته‌ڵیتی خێڵ‌و خێڵگه‌رایی‪،‬‬ ‫بۆیه‌ ده‌بێ وه‌ك خۆیان‌و ئه‌و مێنته‌ڵیتی‌و‬ ‫دونیابینییه‌ خێڵه‌كییه‌یان‌ ره‌خنه‌ بكرێ‌و‬ ‫هه‌ڵبوه‌ش���ێنرێته‌وه‌‪ ،‬چونكه‌ دونیابینی‬ ‫ئ���ه‌وان بۆ ژی���ان‌و بزوتن���ه‌وه‌ی رزگاری‬ ‫نیش���تمانی ك���ورد‪ ،‬س���ه‌ر به‌دونی���ای‬ ‫ناس���یۆنالیزم‌و فیكری ناسیۆنالیس���تی‬ ‫نییه‌‪ ،‬وه‌كچۆن ناچێته‌وه‌ نێو هیچ تیۆرو‬ ‫قوتابخانه‌یه‌كی فیكری ناسیۆنالیزمیش‪،‬‬ ‫بۆی���ه‌ ئ���ه‌وه‌ی ده‌ب���ێ ره‌خن���ه‌ بكرێ‪،‬‬ ‫ئ���ه‌وه‌ی ده‌ب���ێ كار بۆ تێكش���كاندن‌و‬ ‫هه‌ڵوه‌شاندنه‌وه‌ی بكرێ‪ ،‬پێویسته‌ خودی‬ ‫ئه‌م مێنته‌ڵیت���ی‌و عه‌قڵیه‌ته‌ خێڵه‌كییه‬ ‫پریمیتیڤه‌ی به‌ر له‌نه‌ته‌وه‌و ناسیۆنالیزم‬ ‫بێت‪ ،‬كه‌ به‌ناوی ناسیۆنالیزم‌و بزوتنه‌وه‌ی‬ ‫رزگاری گه‌ل���ی كورده‌وه‌ قس���ه‌ ده‌كات‌و‬ ‫گوتار ئاراسته‌ی ده‌ره‌وه‌ی خۆی ده‌كات‪،‬‬ ‫نه‌ك خودی ناسیۆنالیزم‌و بزوتنه‌وه‌كه‌‪.‬‬ ‫ئ���ه‌م بابه‌ته‌ بۆ من هێنده‌ی قس���ه‌‬ ‫له‌باره‌ی دیارده‌یه‌كی فیكری سیاس���ی‌و‬ ‫كۆمه‌اڵیه‌تیی���ه‌‪ ،‬هێن���ده په‌یوه‌ن���دی‬ ‫به‌الیه‌نگیری ب���ۆ دیارده‌كه‌‌ نییه‪ .‬مه‌رج‬

‫نییه‌ ئه‌وه‌ی قس���ه‌ له‌باره‌ی ئایدیۆلۆژیا‪،‬‬ ‫یان دیارده‌یه‌كی فیكری‌و سیاس���ییه‌وه‌‬ ‫ده‌كات‪ ،‬خۆی بڕوای ت���ه‌واوی به‌خودی‬ ‫دیارده‌كه‌ هه‌بێ‪ ،‬ی���ان له‌ ژێر كاریگه‌ری‬ ‫یه‌كێك له‌قوتابخانه‌ فیكرییه‌كانیدا جوڵه‌‬ ‫بكات‪ .‬رونه‌ ژماره‌یه‌كی گه‌وره‌ له‌نوسه‌رانی‬ ‫دونیا له‌باره‌ی ماركس���یزم نوس���یویانه‌و‬ ‫ماركسیس���تیش نین‪ ،‬به‌شێكی گه‌وره‌ش‬ ‫له‌وانه‌ی له‌باره‌ی ناس���یۆنالیزم‌و نه‌ته‌وه‌‬ ‫وه‌ك تیۆریست‌و نوسه‌ری گه‌وره‌ ناسراون‪،‬‬ ‫خۆیان كه‌سانی ناسیۆنالیست نین‪ ،‬ئه‌م‬ ‫بابه‌ته‌ بۆ منیش هه‌ر وایه‌‪ ،‬كه‌ مرۆڤبون‌و‬ ‫مرۆڤایه‌تی‪ ،‬ده‌وڵه‌تی هاواڵتی‌و رێزگرتن‬ ‫له‌ئ���ازادی‌و كه‌رامه‌تی ئینس���ان له‌پێش‬ ‫هه‌ر ش���تێكی دیكه‌دا ده‌بینم‪ ،‬بێگومان‬ ‫كوردیش وه‌ك مرۆڤ‪ ،‬وه‌ك میلله‌تێك كه‌‬ ‫مێژویه‌كی دورودرێژه‌ له‌به‌رده‌م په‌المارو‬ ‫پیالنگێڕی ئیقلیمی‌و ده‌ره‌كیدایه‌‪ ،‬وێڕای‬ ‫ئه‌م س���ته‌مكارییه‌ی له‌ن���اوه‌وه‌ی خۆیدا‬ ‫كه‌ڵبه‌ی تیژی له‌جه‌س���ته‌ی چه‌قاندوه‌‪،‬‬ ‫س���ته‌مكارییه‌ك كه‌ ده‌س���ه‌اڵتی كوردی‬ ‫له‌فۆرم���ی حزبی���داو به‌مێنته‌ڵیتی خێڵ‬ ‫بزوێنه‌ری ماش���ێنه‌كه‌یه‌تی‪ ،‬ئه‌م گروپه‌‬ ‫مرۆیی���ه‌ش بۆ م���ن ه���ه‌ر ده‌چێته‌ نێو‬ ‫ئ���ه‌م چوارچێ���وه‌ مرۆڤایه‌تیی���ه‌وه‌‪ ،‬كه‌‬ ‫شایس���ته‌ی ئه‌وه‌ن وه‌ك م���رۆڤ بژین‌و‬ ‫وه‌ك مرۆڤ ژیان بك���ه‌ن‪ .‬وێڕای ئه‌مانه‌‬ ‫ده‌ب���ێ دان به‌م جیاوازیه‌ش���دا بنێم‪ ،‬كه‌‬ ‫هه‌میش���ه‌ گرفته‌ سیاسی‌و كۆمه‌اڵیه‌تی‌و‬ ‫ئابوریه‌كانی ئ���ه‌م پانتاییه‌ی ژیانی تێدا‬ ‫ده‌كه‌ی‪ ،‬بێڕێ���زی به‌م���رۆڤ‌و به‌ئازادی‬ ‫ئینس���ان ل���ه‌م جوگرافیای���ه‌ی تیای���دا‬ ‫له‌دای���ك بوی‪ ،‬په‌روه‌رده‌ ب���وی‪ ،‬گه‌وره‌‬ ‫بوی���ت‌و جوڵه‌و هه‌ڵس���وكه‌وت ده‌كه‌ی‪،‬‬ ‫كاریگه‌رییه‌كان���ی زیات���رو چیرۆكه‌كانی‬ ‫ده‌بن به‌ به‌ش���ێك له‌ژیان���ی تۆیش‪ ،‬تۆ‬ ‫هه‌ر چه‌ن���ده‌ ره‌تیانبكه‌یته‌وه‌‪ ،‬ئه‌وان تۆ‬ ‫ره‌تناكه‌نه‌وه‌‪ ،‬بۆ ه���ه‌ر كوێ بچیت ئه‌م‬ ‫چیرۆكانه‌ به‌دواته‌وه‌ن‪ ،‬له‌گه‌ڵتدا ده‌ژین‌و‬ ‫له‌گه‌ڵیاندا ده‌ژی���ت‪ ،‬چونكه‌ له‌ناوه‌وه‌ی‬ ‫ت���ۆدا ه���ه‌ن‪ ،‬به‌ش���ێكن له‌پێكهات���ه‌ی‬ ‫س���ایكۆلۆژی‌و كۆمه‌اڵیه‌ت���ی ت���ۆ‪ ،‬بۆیه‌‬ ‫هه‌رچی زیاتر ئ���ه‌م چیرۆكانه‌ش ده‌بنه‌‬ ‫حیكایه‌ت���ی نوس���ینه‌كانت‪ ،‬تراژیدی���ای‬ ‫چیرۆكه‌كان ده‌بنه‌ به‌ش���ێك له‌ش���یعر‪،‬‬ ‫چیرۆك‌و رۆمان‪ ،‬بابه‌تی سۆسیۆلۆژیست‌و‬ ‫ئه‌نسرۆپۆلۆژیست‌و مێژونوس‌و سیاسی‌و‬ ‫‪...‬هتد‪.‬‬ ‫ئ���ه‌م چیرۆكانه‌‪ ،‬چیرۆكی گش���تی‬ ‫هاونیش���تمانیانن‪ ،‬راس���ته‌ كه‌س���ێك‪،‬‬ ‫نوخبه‌ی���ه‌ك‪ ،‬ی���ان حزبێكی سیاس���ی‬ ‫ده‌یهۆنێته‌وه‌‪ ،‬به‌اڵم دواجار كاره‌كته‌ره‌كانی‬ ‫ره‌شه‌ خه‌ڵكه‌كه‌یه‌ (عه‌وام)‪ ،‬ئه‌وانه‌یشی‬ ‫كه‌ خۆی���ان ل���ه‌ده‌ره‌وه‌ی چیرۆكه‌كه‌دا‬ ‫ده‌بیننه‌وه‌‪ ،‬به‌كاریگه‌ری وش���ه‌و رسته‌و‬ ‫دیمه‌نه‌كان���ی كاریگه‌ر ده‌ب���ن‪ ،‬بێگومان‬ ‫له‌ه���ه‌ر دو دۆخ���ی ره‌خنه‌ك���ردن ی���ان‬ ‫قبوڵكردنیدا‪.‬‬ ‫ئه‌و ك ‌هس‌و گروپ‌و نوخبه‌یه‌ی له‌ژێر‬ ‫ه���ه‌ر تایتڵ‌و ناونیش���انێكدا چیرۆكه‌كان‬ ‫ده‌نوس���ێته‌وه‌‪ ،‬ئه‌و عه‌قڵ‌و مێنته‌ڵیتیه‌ی‬ ‫له‌پش���تی داڕش���تن‌و نوس���ینه‌وه‌ی‬ ‫حه‌كایه‌ته‌كان���ه‌‪ ،‬هه‌روه‌ه���ا ك���ۆی ئه‌و‬ ‫ده‌س���ت‌و په‌نجه‌و هۆشیارییه‌ی له‌پشتی‬ ‫كۆمه‌ككردن به‌و عه‌قڵیه‌ت‌و مێنته‌ڵیتییه‌‬ ‫وه‌ستاوه‌و خۆراكی پێده‌به‌خشێت‪ ،‬ده‌بێ‬ ‫ده‌ستنیش���ان بك���رێ‪ ،‬ره‌خن���ه‌ بكرێ‪،‬‬ ‫ده‌بێ هه‌ڵبوه‌ش���ێنرێته‌وه‌و س���ه‌رله‌نوێ‬ ‫دروس���تبكرێته‌وه‌‪ .‬ئ���ه‌م پرۆس���ه‌ی‬ ‫هه‌ڵوه‌ش���اندن‌و دروس���تكردنه‌وه‌یه‌‪،‬‬ ‫پرۆس���ه‌یه‌ك نییه‌ كورتخای���ه‌ن‌و به‌په‌له‌‬ ‫ئه‌نج���ام بدرێ���ت‪ ،‬به‌ڵكو پرۆس���ه‌یه‌كه‌‬ ‫پێویستی به‌هۆشیارییه‌كی ده‌سته‌جه‌معی‬ ‫هه‌یه‌‪ ،‬هۆشیارییه‌ك به‌میكانیزم‌و ئامڕازی‬ ‫جی���اواز‪ ،‬توانای به‌رگرتن به‌و كه‌نااڵنه‌ی‬ ‫هه‌بێ كه‌ بون به‌س���ه‌رچاوه‌ی به‌خشینی‬ ‫وزه‌و هێ���ز به‌مان���ه‌وه‌و درێژكردنه‌وه‌ی‬ ‫مێنته‌ڵیتی خێڵ له‌وێنه‌ی حزب‌و سه‌رۆكی‬ ‫حزب‌و دام���وده‌زگای حزب���ی‌و ئیداری‌و‬ ‫سه‌ندیكاییدا‪.‬‬ ‫هه‌ڵوه‌ش���اندن‌و تێكش���كاندنی ئه‌م‬ ‫مێنته‌ڵیتیی���ه‌ ب���ه‌وه‌ نابێ‪ ،‬هۆش���یاری‬ ‫كۆمه‌ڵه‌ خه‌ڵكێكی پریمیتیڤ له‌دونیایه‌كی‬ ‫پێش���كه‌وتوو گ���ۆڕاودا‪ ،‬به‌هۆش���یاری‬ ‫ناسیۆنالیس���تی‌و مێنته‌ڵیتی سه‌ركرده‌و‬ ‫سه‌رۆكه‌كانیشی به‌مێنته‌ڵیتی نه‌ته‌وه‌یی‌و‬ ‫نه‌ته‌وه‌خ���وازی ببینی���ن‪ .‬كاتێك هێزی‬ ‫بینین‌و تێگه‌یشتن‌و خوێندنه‌وه‌ی دیالۆگ‌و‬ ‫روداوه‌كانی نێو ده‌قی شانۆگه‌ریه‌كه‌مان‬ ‫نابێ‪ ،‬ره‌خنه‌كانمان له‌كۆی دیمه‌نه‌كانی‬ ‫نێو ش���انۆگه‌رییه‌كه‌ ناتوانێ چیرۆكێكی‬ ‫جوانترو باشتر له‌چیرۆكه‌ تراژیدییه‌كانی‬ ‫نێ���و خ���ودی ش���انۆگه‌رییه‌كه‌ به‌رهه‌م‬

‫بهێنێ‪.‬‬ ‫ب���ۆ ئ���ه‌وه‌ی وردت���ر ل���ه‌و گوتار‌ه‬ ‫فریوده‌رانه‌ی كه‌ ناونراوه‌ ناسیۆنالیزمی‬ ‫ك���وردی‪ ،‬ی���ان حزب���ه‌ ده‌س���ه‌اڵتدارو‬ ‫سیاسییه‌ بڕیار به‌ده‌س���ته‌كان له‌وێنه‌ی‬ ‫گوتاری ناسیۆنالیزم ئاراسته‌ی ده‌ره‌وه‌ی‬ ‫خۆیانی ده‌كه‌ن‪ ،‬ته‌نانه‌ت ئه‌و ره‌خنانه‌ش‬ ‫ك���ه‌ له‌به‌رگ���ی ناس���ینی ئ���ه‌م خاوه‌ن‬ ‫گوتاران���ه‌ وه‌ك رێبه‌ری ناسیۆنالیس���تی‬ ‫له‌و سه‌ركردانه‌ ده‌گیرێن رونتر تێبگه‌ین‪،‬‬ ‫گرنگه‌ په‌نا بۆ به‌راوردكردنی ئه‌م گوتاره‌‬ ‫كوردییه‌ به‌گوتاری ناس���یۆنالیزم به‌رین‪،‬‬ ‫ئه‌وكات ده‌توانین باشترو ئاسانتر گوتاری‬ ‫راسته‌قینه‌ی ناسیۆنالیزم‌و ئه‌و گوتاره‌ش‬ ‫كه‌ به‌ناوی ناس���یۆنالیزمه‌وه‪ ،‬سیاسییه‌‬ ‫بڕیاربه‌ده‌س���ه‌ته‌كانی كورد ئاراس���ته‌ی‬ ‫ده‌كه‌ن له‌یه‌كدی جیا بكه‌ینه‌وه‌و قه‌باره‌ی‬ ‫فریودانه‌ك���ه‌ش وردت���ر تێبگه‌ین‪ ،‬له‌ڕێی‬ ‫ئه‌م به‌راورده‌وه‌ ده‌توانین له‌وه‌ تێبگه‌ین‬ ‫كه‌ ئه‌وه‌ی سیاس���ییه‌كانی كوردو حزبه‌‬ ‫كوردییه‌كان له‌باره‌ی پرس���ی نه‌ته‌وه‌یی‌و‬ ‫ده‌وڵه‌ت‌و هاوخه‌باتی به‌شه‌كانی دیكه‌ی‬ ‫كوردس���تان تیۆریزه‌ی ده‌ك���ه‌ن له‌كوێدا‬ ‫په‌یوه‌ن���دی به‌فیك���ری ناس���یۆنالیزم‌و‬ ‫پرینس���یپی نه‌ته‌وه‌یی���ه‌وه‌ هه‌ی���ه‌و‬ ‫ناسیۆنالیزم تیایدا گوناهباره‌‪ ،‬له‌كوێشدا‬ ‫ئه‌و هۆشیاری‌و تێگه‌یشتنه‌ گوناهباره‌ كه‌‬ ‫چ���ۆن بخوازێت ئاوا ی���اری به‌م چه‌مك‌و‬ ‫تێرمه‌ سیاسی‌و فیكرییانه‌ ده‌كات‪‌ .‬‬ ‫ب���ۆ ئه‌وه‌ی باش���تر ل���ه‌م گوتاره‌‬ ‫تێبگه‌ین كه‌ سیاسیه‌كانی كورد له‌ئاستی‬ ‫بااڵدا به‌ناوی ك���وردو نه‌ته‌وه‌و ده‌وڵه‌ت‌و‬ ‫ناس���یۆنالیزمه‌وه‌ ئاراس���ته‌ی ده‌ره‌وه‌ی‬ ‫خۆیانی ده‌كه‌ن‪ ،‬پێویستیمان به‌وه‌ ده‌بێ‬ ‫كه‌ ئه‌م گوتارو ره‌فتاره‌ سیاسییه‌ی كورد‬ ‫له‌ڕێی بۆچونی به‌شێك له‌تیۆریسته‌كانی‬ ‫نه‌ت���ه‌وه‌و ناس���یۆنالیزم ش���یكارو راڤه‌‬ ‫بكه‌ی���ن‪ .‬به‌مانایه‌ك���ی دی ب���ۆ ئه‌وه‌ی‬ ‫له‌گوتاری كوردی س���ه‌باره‌ت به‌نه‌ته‌وه‌و‬ ‫پرینس���یپی نه‌ته‌وه‌ی���ی تێبگه‌ین‪ ،‬ده‌بێ‬ ‫ده‌قه‌ گوتراوو نوسراوه‌كانی ئه‌م گوتاره‌‬ ‫بخه‌ینه‌ نێ���و پرۆس���ه‌ی چاودێریكردن‌و‬ ‫دیس���پلینی به‌رده‌وام���ه‌وه‌ تابزانین ئه‌م‬ ‫گوتاره‌ به‌ڕه‌نگی كام س���یاقی سیاسی‌و‬ ‫كۆمه‌اڵیه‌ت���ی‌و ئاب���وری ره‌نگك���راوه‌و‬ ‫هه‌ڵگری كام سیستمی چاودێری ناوه‌كی‌و‬ ‫ده‌ره‌كیی���ه‌‪ .‬ره‌نگه‌ له‌م وتاره‌دا نه‌توانین‬ ‫ته‌واوی الیه‌نه‌كانی ئه‌م ده‌قه‌ نوس���راوو‬ ‫گوتراوان���ه‌ی ئه‌م گوتاره‌ ش���یكارو راڤه‌‬ ‫بكه‌ین‪ ،‬به‌اڵم به‌پێی تواناو تێگه‌یش���تنی‬ ‫ئێمه‌ بۆ ئه‌م گوتاره‌‪ ،‬هه‌وڵده‌ده‌ین كه‌مێك‬ ‫قسه‌ی له‌باره‌وه‌ بكه‌ین‪.‬‬ ‫كۆمه‌ڵگ���ه‌ی ك���وردی‌و گوت���اری‬ ‫خوێنده‌وارانی كورد له‌ئه‌مڕۆدا له‌به‌رده‌م‬ ‫ئاراس���ته‌و خوێندن���ه‌وه‌ی جیاوازدایه‌ بۆ‬ ‫گوت���اری كوردی‪ ،‬گوتارێ���ك كه‌ به‌ناوی‬ ‫نه‌ته‌وه‌و ده‌وڵ ‌هت‌و پرینسیپی نه‌ته‌وه‌ییه‌وه‌‬ ‫له‌الیه‌ن سیاس���ییه‌ بڕیار به‌ده‌سته‌كانی‬ ‫كورد‪ ،‬تایبه‌ت ئه‌وانه‌ی هێزی سیاس���ی‌و‬ ‫كۆمه‌اڵیه‌تی‌و ئابوری گه‌وره‌و په‌یوه‌ندی‬ ‫به‌هێزی ئیقلیمی���ان هه‌یه‌‪ ،‬تیۆریزه‌ی بۆ‬ ‫ده‌كرێ���ت‪ .‬ئێمه له‌م گوت���اره‌ی به‌ناوی‬ ‫نه‌ته‌وه‌خوازییه‌وه‌ له‌سه‌ر زاری سیاسییه‌‬ ‫بااڵكان���ی ك���ورد ئاراس���ته‌ ده‌كرێ���ت‪،‬‬ ‫پێویس���ته‌ چی ره‌خن ‌ه بكه‌ین‪ .‬ئایا ده‌بێ‬ ‫ئ���ه‌و مێنته‌ڵیتی‌و هۆش���یارییه‌ دادگایی‬ ‫بكه‌ین‪ ،‬كه‌ هێش���تا له‌ژێر ناوی گوتاری‬ ‫نه‌ته‌وه‌ییه‌وه‌ خه‌ریكی هه‌ڵوه‌شاندنه‌وه‌ی‬ ‫نه‌ته‌وه‌و جوگرافیای نه‌ته‌وه‌یی‌و كه‌لتوری‬ ‫نه‌ته‌وه‌یی���ه‌‪ ،‬یان خودی ناس���یۆنالیزم‌و‬ ‫نه‌ته‌وه‌‪.‬‬ ‫ب���ڕوام به‌وه‌ هه‌یه‌ ك���ه‌ كۆمۆنیزم‌و‬ ‫فیكری كۆمۆنیس���تی ناتوان���ێ بێگوناهـ‌‬ ‫بێت كاتێك ستالین ده‌توانێ نزیك به‌‌سی‬ ‫ساڵ به‌م ناوه‌وه‌ زه‌بروزه‌نگ‌و په‌المار بۆ‬ ‫س���ه‌ر رێزو كه‌رامه‌تی ئینسان به‌خودی‬ ‫كۆمۆنیسته‌كانیش���ه‌وه‌‪ ،‬درێژه‌ پێبدات‪،‬‬ ‫هه‌ر وه‌كچۆن ناس���یۆنالیزم‌و پرینسیپی‬ ‫نه‌ته‌وه‌یی���ش ناتوانن بێگوناهـ بن كاتێك‬ ‫مرۆڤانێكی وه‌ك هیتله‌رو مۆس���ۆلینی‌و‬ ‫ئه‌تاتورك‌و ره‌زا خان‌و س���ه‌دام حسێن‌و‬ ‫زۆری دیكه‌یش له‌ڕێی خوێن‌و سڕینه‌وه‌ی‬ ‫ئیتنیك‌و نه‌ته‌وه‌كانی دیكه‌وه‌‪ ،‬گه‌ره‌كیانه‌‬ ‫به‌هه‌ش���تی به‌خته‌وه‌ری ب���ۆ ئه‌ڵمانی‌و‬ ‫ئیتاڵیای���ی‌و ت���ورك‌و ف���ارس‌و عه‌ره‌ب‬ ‫دروستبكه‌ن‪.‬‬ ‫ه���ه‌ر به‌ڕاس���ت حزبه‌ سیاس���ییه‌‬ ‫ده‌سه‌اڵتداره‌كانی ئێمه‌ خاوه‌نی گوتاری‬ ‫نه‌ته‌وه‌یی���ن‪ ،‬له‌خه‌م���ی دروس���تكردن‌و‬ ‫به‌رهه‌مهێنان���ی ئ���ه‌م گوت���اره‌دان‪ ،‬یان‬ ‫گه‌ره‌كیانه‌ له‌ڕێی یاریك���ردن به‌گوته‌زاو‬ ‫وش���ه‌گه‌لێكی نێو ئه‌م گوتاره‌وه‌‪ ،‬یاری‬ ‫به‌پرینسیپه‌كانی نه‌ته‌وه‌و ناسیۆنالیزمه‌وه‌‬

‫بك���ه‌ن‪ ،‬تادرێ���ژه‌ به‌سیاس���ه‌تێك بده‌ن‬ ‫ك���ه‌ هه‌رچی زیات���ر ده‌ڕژێت���ه‌ خزمه‌ت‬ ‫به‌درێژكردن���ه‌وه‌ی ته‌مه‌ن���ی سیاس���ی‬ ‫خۆیان‌و ش���ێواندنی خودی ئه‌م گوتارو‬ ‫پرینسیپانه‌ش‪.‬‬ ‫ناس���یۆنالیزم وه‌ك هه‌ر چه‌مكێكی‬ ‫سیاس���ی‌و كۆمه‌اڵیه‌تی دیكه‌‪ ،‬وه‌ك هه‌ر‬ ‫ئایدیۆلۆژیایه‌ك���ی دی‪ ،‬به‌ته‌نها ره‌نگێكی‬ ‫سیاسی تایبه‌ت‌و دیاریكراو ناناسرێته‌وه‌‪،‬‬ ‫به‌ڵكو هه‌ڵگری ره‌نگ���ی جیاوازو مانای‬ ‫جیاوازه‌‪ ،‬واتسۆن گوته‌نی‪ :‬ناسیۆنالیزم‬ ‫ده‌توان���ێ ببێت���ه‌ به‌ش���ێك له‌ه���ه‌ر‬ ‫ئایدیۆلۆژیایه‌كی سیاسی‪ ،‬ده‌توانێ ببێته‌‬ ‫به‌شێك له‌ئایدیۆلۆژیای فاشیزم‪ ،‬وه‌كچۆن‬ ‫ده‌توانێ ببێته‌ به‌ش���ێك له‌ئایدیۆلۆژیای‬ ‫كۆمۆنیزم‪.‬‬ ‫سیاس���یه‌كانی كورد له‌دوای راپه‌ڕینی‬ ‫به‌ه���اری‪١٩٩١‬ی س���ه‌ده‌ی راب���ردوه‌وه‌‬ ‫به‌ن���اوی نیش���تمان‌و نه‌ته‌وه‌وه‌ قس���ه‌‬ ‫ده‌كه‌ن‪ ،‬له‌وكاته‌وه‌ تائێس���تا نمایش���ی‬ ‫رۆڵێ���ك ده‌ك���ه‌ن‪ ،‬ك���ه‌ تیای���دا وێنه‌ی‬ ‫قاره‌مانێكی نه‌ته‌وه‌یی ده‌نوێنن‪ ،‬خۆیان‬ ‫وه‌ك پاڵه‌وان���ی رزگاری نه‌ته‌وه‌ی���ی‌و‬ ‫دروس���تكردنی ده‌وڵ���ه‌ت‌و پرینس���یپی‬ ‫نه‌ته‌وه‌یی پیش���انده‌ده‌ن‪ ،‬شه‌ڕو خوێن‌و‬ ‫په‌الماره‌كانی���ان ئه‌گه‌ر بۆ س���ڕینه‌وه‌ی‬ ‫یه‌كدی‌و به‌پشتیوانی‌و هاوكاری دوژمنانی‬ ‫كوردی���ش بێت‪ ،‬هه‌ر بۆ كوردو له‌پێناوی‬ ‫كوردایه‌تیدایه‌‪ ،‬تااڵنی س���امان‌و داهاتی‬ ‫نیشتمان‌و به‌حزبیكردن‌و به‌شه‌خسیكردنی‬ ‫پ���اره‌ی گش���تی‌و چه‌ك‪ ،‬ه���ه‌ر له‌پێناو‬ ‫به‌رژه‌وه‌ندی نه‌ته‌وه‌ی���ی‌و پیرۆزییه‌كانی‬ ‫نه‌ته‌وه‌دایه‌‪ ،‬ئه‌و كاتانه‌ی ده‌بنه‌ چاوساغ‌و‬ ‫هێزی په‌لكێشكردنی پاسدارو جه‌ندرمه‌ی‬ ‫تورك‌و س���ه‌ربازی به‌عس بۆ نێو قواڵیی‬ ‫خاكی هه‌رێمی كوردس���تان‪ ،‬دیسان هه‌ر‬ ‫به‌ناوی نه‌ته‌وه‌و سه‌روه‌ری‌و پیرۆزییه‌كانی‬ ‫نه‌ته‌وه‌و پارێزگاری له‌كه‌رامه‌تی ئینسانی‬ ‫ك���وردی قس���ه‌ ده‌ك���ه‌ن‌و جوگرافی���او‬ ‫سیاسه‌ت‌و ئیداره‌و په‌یوه‌ندی‌و ئابوری‌و‬ ‫ته‌نان���ه‌ت مرۆڤی كوردی���ش له‌ناوه‌وه‌ڕا‬ ‫دوله‌ت‌و داب���ه‌ش ده‌كه‌ن‪ ،‬ئه‌م له‌تكردن‌و‬ ‫به‌لۆكاڵیكردنی سیاسه‌ت‌و ژیان‌و نه‌ته‌وه‌و‬ ‫ئیداره‌ش له‌گوتاری فریوده‌رانه‌ی ئه‌واندا‪،‬‬ ‫ه���ه‌ر له‌پێناو خزمه‌ت به‌ناس���یۆنالیزمی‬ ‫كوردی‌و پرینسیپی نه‌ته‌وه‌ییدایه‌‪ .‬ئێستا‬ ‫ئه‌م ئه‌خ�ل�اق‌و گوت���اره‌ فریوده‌رانه‌یه‌ی‬ ‫به‌ناوی ناس���یۆنالیزم‌و نه‌ته‌وه‌وه‌ ده‌كرێ‬ ‫پێویسته‌ وردتر شیبكه‌ینه‌وه‌‪.‬‬

‫كۆمه‌ڵگه‌ی كوردی‌و‬ ‫گوتاری خوێنده‌وارانی‬ ‫كورد له‌ئه‌مڕۆدا‬ ‫له‌به‌رده‌م ئاراسته‌و‬ ‫خوێندنه‌وه‌ی‬ ‫جیاوازدایه‌ بۆ گوتاری‬ ‫كوردی‪ ،‬گوتارێك‬ ‫كه‌ به‌ناوی نه‌ته‌وه‌و‬ ‫ده‌وڵه‌ت‌و پرینسیپی‬ ‫نه‌ته‌وه‌ییه‌وه‌ له‌الیه‌ن‬ ‫سیاسییه‌ بڕیار‬ ‫به‌ده‌سته‌كانی كورد‬ ‫تایبه‌ت ئه‌وانه‌ی هێزی‬ ‫سیاسی‌و كۆمه‌اڵیه‌تی‌و‬ ‫ئابوری گه‌وره‌و‬ ‫په‌یوه‌ندی به‌هێزی‬ ‫ئیقلیمیان هه‌ی ‌ه‬ ‫تیۆریزه‌ی بۆ ده‌كرێت‬

‫کتێب‬

‫)‪ )562‬سێشه‌مم ‌ه ‪2017/1/24‬‬

‫‪17‬‬

‫ئه‌وه‌ی مێژونوس نایڵێت‪ ،‬رۆماننوس باسی ده‌كات‬ ‫به‌ڕێز عه‌باس‬ ‫"س����ێ هه‌نگاوو س����ێداره‌یه‌ك شه‌وی‬ ‫كۆتای����ی ژیان����ی ش����ێخ س����ه‌عیدی‬ ‫پیران"رۆمانێك����ی مێژویی����ه‌‪ ،‬ب����اس‬ ‫له‌جواڵنه‌وه‌ی ش����ێخ س����ه‌عیدی پیران‬ ‫ده‌كات له‌باك����وری كوردس����تان‪ ،‬ئ����ه‌و‬ ‫جواڵنه‌وه‌یه‌ی تائێس����تاش مێژونوسانی‬ ‫ك����ردوه‌ ب����ه‌دو ئاراس����ته‌ی جی����اواز‪،‬‬ ‫هه‌ندێكی����ان پێیان وای����ه‌ جواڵنه‌وه‌یه‌ك‬ ‫بو بۆ گه‌ڕانه‌وه‌ی خه‌الفه‌تی له‌ده‌س����تچو‬ ‫هه‌ندێك����ی تریان به‌پێچه‌وان����ه‌وه‌ پێیان‬ ‫وایه‌ جواڵنه‌وه‌یه‌ك بو ب����ۆ دامه‌زراندنی‬ ‫حكومڕانییه‌كی كوردی‪ ،‬رۆمانی" س����ێ‬ ‫هه‌نگاوو س����ێداره‌یه‌ك ش����ه‌وی كۆتایی‬ ‫ژیانی شێخ سه‌عیدی پیران" له‌نوسینی‬ ‫رۆماننوس����ی ناس����راوی رۆژئ����اوای‬ ‫كوردس����تان"جان دۆس����ت"ه‌ و"وری����ا‬ ‫غه‌فوری" له‌كرمانجی ژوروه‌وه‌ كردویه‌تی‬ ‫به‌س����ۆرانی‌و س����اڵی ‪ 20016‬چاپ بوه‌‬ ‫له‌باڵوكراوه‌كانی"ناوه‌ن����دی غه‌زه‌لنوس"ه‌‬ ‫بۆ چاپ و باڵوكردنه‌وه‌ له‌سلێمانی‪.‬‬

‫سێداره‌كه‌یدا ئیدی س����ێ هه‌نگاو مابو‪،‬‬ ‫دو هه‌نگاو تاس����ه‌كۆو هه‌نگاوێك تاسه‌ر‬ ‫كورسیی ژێر په‌ت‪ .‬له‌نێوان ئه‌وو مردندا‬ ‫سێ هه‌نگاو مابو‪ .‬له‌نێوان ئه‌وو خودادا‬ ‫س����ێ هه‌نگاو مابو‪ ،‬سێ هه‌نگاو گه‌ردنی‬ ‫ئه‌و ده‌گه‌یه‌نێته‌ به‌ر سێداره‌‪ ،‬به‌ر كه‌ناری‬ ‫شكاندنی تینوێتی‌و شكاندنی هیواكانیش‬ ‫له‌گه‌ڵ ئه‌و رۆنی سه‌رپه‌ت له‌ژێر روناكیی‬ ‫ئه‌ستێراندا ده‌بریقایه‌وه‌‪ ،‬هه‌روه‌ك چۆن‬ ‫شۆڕشێك له‌شه‌وی كورداندا بریقایه‌وه‌!"‬ ‫تێكست‌و ئامۆژگاری گرنگ‬ ‫"ج����ان دۆس����ت" له‌رۆمانه‌كانی����دا‬ ‫به‌شێوه‌یه‌كی گش����تی‌و له‌رۆمانی " سێ‬ ‫هه‌نگاوو سێداره‌یه‌ك شه‌وی كۆتایی ژیانی‬ ‫ش����ێخ س����ه‌عیدی پیران" به‌شێوه‌یه‌كی‬ ‫تایبه‌تی هه‌میشه‌ ئه‌وه‌ دوپات ده‌بێته‌وه‌‬ ‫كه‌ به‌چه‌ند رس����ته‌یه‌كی ك����ه‌م زۆرجار‬ ‫خوێنه‌ر ده‌خاته‌ تێڕام����ان‌و وردبونه‌وه‌‪،‬‬ ‫به‌چه‌ند وشه‌یه‌كی كه‌م مانایه‌كی فراوان‌و‬ ‫قوڵ ده‌گه‌یه‌نێت‌و تێكسته‌كانی ئه‌وه‌نده‌‬ ‫چێژبه‌خش و جوانن ناچار به‌وه‌س����تانت‬ ‫ده‌كات له‌خوێندنه‌وه‌و بیری لێده‌كه‌یته‌وه‌!‬ ‫له‌چه‌شنی ئه‌م تێكستانه‌‪:‬‬ ‫"یه‌كه‌م جار كه‌ شێخ مه‌حمودی پاڵۆ‪،‬‬ ‫باوكی"مه‌به‌ست باوكی شێخ سه‌عید"ه‌‪،‬‬ ‫به‌ده‌س����تی خۆی مێ����زه‌ری بۆ گرێ داو‬ ‫وه‌ك تاجێك له‌سه‌ر سه‌ری دانا‪:‬‬ ‫كوڕی من ئه‌مه‌ تاجی سه‌ری عالمانه‌‪،‬‬ ‫به‌اڵم بزانه‌ ش����تی پێویست ئه‌وه‌یه‌ عیلم‬ ‫له‌س����ه‌ری تۆدایه‌‪ ،‬ن����ه‌ك له‌مێزه‌ره‌كه‌ی‬ ‫سه‌رتدا!"‬ ‫له‌ش����وێنێكی تردا ده‌نوسێت‪":‬دوساڵ‬ ‫پێ����ش‪ ،‬كۆتای����ی هاوی����ن بو‪ ،‬ش����ێخ‬ ‫له‌كۆش����كه‌كه‌ی له‌گون����دی قۆڵحه‌س����ار‬ ‫له‌خن����وس دانیش����تبو مێزه‌ره‌كه‌ی كه‌‬ ‫ل����ه‌وان‌و له‌په‌م����وی ش����اری خۆی چێ‬ ‫كرابو‪ ،‬ده‌ئااڵنده‌ قاڵبێك به‌سه‌ر ئه‌ژنۆی‬ ‫راس����تیه‌وه‌‪ .‬قس����ه‌كه‌ی بابی كاتێك بۆ‬ ‫یه‌كه‌مجار مێزه‌ری خسته‌ سه‌ر كوڕه‌كه‌ی‪،‬‬ ‫هێنایه‌وه‌ یاد‪:‬‬ ‫ك����وڕی م����ن‪ ،‬ئه‌مه‌ تاج����ی عالمانه‌‪،‬‬‫ئه‌گه‌ر ویس����تت بیبه‌س����تیته‌ س����ه‌رت‪،‬‬ ‫بیسمیلال بڵێ‌و هه‌میش����ه‌ به‌الی راستدا‬ ‫بیگه‌ڕێن����ه‌‪ ،‬فه‌رق ناكا گ����ه‌وره‌ بێ یان‬ ‫بچوك‪ ،‬پێویس����ته‌ ئه‌قڵ����ی ژێری گه‌وره‌‬ ‫بێت!"‬

‫گرنگی رۆمانی مێژویی‬ ‫ئه‌وه‌ی مێژونوس نایڵێت‌و ناینوسێت‪،‬‬ ‫رۆمانن����وس باس����ی لێ����وه‌ده‌كات‌و‬ ‫ده‌یگێڕێت����ه‌وه‌‪ ،‬ئ����ه‌وه‌ی مێژون����وس‬ ‫په‌راوێ����زی ده‌خات رۆمانن����وس گرنگی‬ ‫پێده‌دات‪ ،‬به‌ش����ێكی گرنگ له‌نوس����ه‌رو‬ ‫رۆماننوس����انی دونی����ا بۆ ئ����ه‌وه‌ی ئه‌و‬ ‫نه‌هامه‌تیانه‌ی����ان كه‌به‌س����ه‌ر هات����وه‌و‬ ‫بی����ر نه‌چه‌نه‌وه‌ ب����ۆ نه‌وه‌كان����ی داهاتو‬ ‫ئازاره‌كانیان له‌ڕێگه‌ی نوسینی رۆمانه‌وه‌‬ ‫به‌یان ده‌كه‌ن‌و ده‌ینوس����نه‌وه‌‪ ،‬ئه‌مه‌ش‬ ‫به‌هۆی ئ����ه‌وه‌ی رۆمان چێژێكی تایبه‌تی‬ ‫هه‌یه‌ له‌كات����ی خوێندنه‌وه‌و هه‌مو كه‌س‬ ‫ده‌یخوێنێته‌وه‌و تایبه‌ت نییه‌ به‌چینێكی‬ ‫دیاریكراوو هه‌مو ك����ه‌س ده‌یخوێنێته‌وه‌‬ ‫ئه‌مه‌ جگه‌ ل����ه‌وه‌ی خوێندنه‌وه‌ی رۆمان‬ ‫چێ����ژی خوێندنه‌وه‌ی زیات����ره‌و خوێنه‌ر‬ ‫بۆخۆی راده‌كێش����ێت‌و به‌هۆی جیاوازی‬ ‫زمانی رۆمان‌و جۆراوجۆری گێڕانه‌وه‌كان‬ ‫وه‌ك له‌خوێندنه‌وه‌ی كتێبێكی مێژویی‪.‬‬ ‫به‌ش����ێكی گرن����گ له‌نوس����ه‌رانی دونیا‬ ‫كاری����ان له‌نوس����ینی رۆمان����ی مێژوییدا‬ ‫كردوه‌و ته‌نانه‌ت به‌هۆی نوسینی رۆمانی‬ ‫مێژوییه‌وه‌ كاریگه‌ریان دروستكردوه‌و وای‬ ‫كردوه‌ هه‌موس����ه‌رده‌مێك بخوێنرێنه‌وه‌و‬ ‫ئاماژه‌ی����ان پێبكرێ����ت‪ ،‬رۆمانی"ش����ه‌ڕو‬ ‫ئاش����تی" نوس����ه‌ری به‌ناوبانگ����ی‬ ‫روسیا"تۆڵستۆی" نمونه‌یه‌كه‌ له‌و ده‌یان‬ ‫نمونان����ه‌ی رۆمانه‌ مێژوییان����ه‌ی دونیا‪.‬‬ ‫له‌دونیای كوردیدا له‌پارچه‌ جیاوازه‌كانی‬ ‫كوردس����تان چه‌ند رۆماننوسێكی كورد‬ ‫به‌ش����ێكی رۆمانه‌كانیان بۆ ئاماژه‌كردن‬ ‫به‌مێژوی ك����ورد ته‌رخان كردوه‌و مێژوی‬ ‫كوردیان ته‌وزیف كردوه‌ له‌رۆمانه‌كانیان‬ ‫به‌تایبه‌ت����ی مێ����ژوی نزیك����ی ك����ورد‬ ‫وه‌ك رۆماننوس"به‌ختی����ار عه‌ل����ی"‬ ‫له‌رۆمانی"كه‌شتی فریشته‌كان" كردویه‌تی‬ ‫كه‌ باس له‌شۆڕش‌و شۆڕشگێڕانی ساڵی‬ ‫حه‌فتاو هه‌ش����تاكانی س����ه‌ده‌ی پێش����و‬ ‫ده‌كات‪ ،‬به‌اڵم جیاواز له‌وانیتر به‌تایبه‌تی‬ ‫ب����ۆ مێژویه‌ك����ی دورت����ری ك����وردو ئه‌و‬ ‫زمانه‌ی له‌گێڕانه‌وه‌ی روداوه‌ مێژوییه‌كان‬ ‫به‌كاری����ان ده‌هێنێت‪".‬ج����ان دۆس����ت"‬ ‫رۆماننوس����ی رۆژئاوای كوردس����تان زۆر‬ ‫به‌باش����ی‌و به‌جوانی توانیویه‌تی رۆمانی‬ ‫مێژویی به‌پێی شێوازی تایبه‌تی نوسینی‬ ‫خۆی بنوس����ێت‪ .‬رۆماننوسێكی گرنگی‬ ‫وه‌ك"جان دۆست" نه‌ناسێنرابو له‌باشوری‬ ‫كوردس����تان تائه‌وكات����ه‌ی به‌رهه‌مه‌كانی‬ ‫وه‌ك����و (میرنام����ه‌‪ ،‬عه‌ش����یقی وه‌رگێر‪،‬‬ ‫زه‌نگه‌كانی ڕۆم����ا‪ ،‬مژئاباد)و دواترینیان‬ ‫كه‌" س����ێ هه‌نگاو و سێداره‌یه‌ك شه‌وی‬ ‫كۆتایی ژیانی ش����ێخ سه‌عیدی پیران"ه‌‬ ‫وه‌رنه‌گێڕان بۆ كرمانج����ی خوارو جا چ‬ ‫له‌عه‌ره‌بییه‌وه‌ بێت یان كرمانجی ژورو‪.‬‬

‫مردنه‌كه‌شم‬ ‫هه‌ر وه‌ك شۆڕشه‌كه‌م ده‌بێت!‬ ‫یه‌كێك له‌و خاڵه‌ نه‌رێیانه‌ی جواڵنه‌وه‌و‬ ‫شۆڕش����ه‌ كوردییه‌كانی پێده‌ناسرێته‌وه‌‬ ‫به‌رده‌وام����ی نه‌ب����ون‌و كاتیبونییه‌ت����ی‪،‬‬ ‫ی����ان نه‌بون����ی ده‌رئه‌نجامێك����ی گرنگ‬ ‫ب����وه‌ له‌جواڵنه‌كانه‌وه‌‪"،‬ج����ان دۆس����ت"‬ ‫ئ����ه‌م خاڵ����ه‌الوازه‌ی له‌مێ����ژوی بزاڤ����ی‬ ‫ڕزگاریخ����وازی كورد ته‌وزی����ف كردوه‌و‬ ‫له‌رۆمانه‌كه‌یدا له‌زمانی شێخ سه‌عیده‌وه‌‬ ‫ئاماژه‌ی پێده‌كات كه‌ ده‌ڵێت‪:‬‬ ‫"بڕوابك����ه‌ن مردن����ی م����ن زۆر درێژه‌‬ ‫ناكێش����ێت‪ ،‬مردنه‌كه‌ش����م ه����ه‌روه‌ك‬ ‫شۆڕش����ه‌كه‌م ده‌بێت"‪ .‬له‌ش����وێنێكیتردا‬ ‫ره‌خنه‌ له‌شۆڕشه‌كان ده‌گرێت‌و ده‌یانخاته‌‬ ‫ژێر پرسیاره‌وه‌و ده‌نوسێت‪:‬‬ ‫"‪-‬هه‌م����و شۆڕش����ێك دو تفه‌نگ����ه‌ كه‌‬ ‫پێكه‌وه‌ ناته‌قن‌و به‌دوایدا په‌تێك‌و چه‌ند‬ ‫سێداره‌!‬ ‫ش����ێخ له‌دڵی خۆیدا ك����ه‌ ئیدی زۆری‬ ‫نه‌مابو له‌لێ����دان بكه‌وێت‪ ،‬ئه‌مه‌ی گوت‪.‬‬ ‫گه‌لێك جار ش����ێخ له‌موریدو كه‌س����انی‬ ‫ده‌وروب����ه‌ری خ����ۆی ده‌بیس����ت كه‌ ئه‌م‬ ‫شۆڕش����ه‌ش وه‌ك ئه‌وه‌كانی دیی لێدێت‪،‬‬ ‫وه‌ك گوێزی هه‌ڵداشتراوی سه‌ر گومبه‌زی‬ ‫ل����ێ دێت‪ .‬ئ����ه‌وان ده‌یانگ����وت‪ :‬ئێمه‌ی‬ ‫كرمان����ج له‌شۆڕش����دا وه‌ك ئه‌و كوێره‌ین‬ ‫كه‌ ده‌كه‌وێته‌ س����ه‌رچۆپی‪ ،‬نه‌ شوێنپێی‬ ‫خۆی ده‌زانێ‌و نه‌ ده‌زانێ سه‌ری گۆڤه‌ند‬ ‫له‌كوێی����ه‌و نه‌ ده‌ش����زانێ بۆچی گۆڤه‌ند‬ ‫كراوه‌!"‬

‫سێ هه‌نگاو بۆ؟‬ ‫رۆمانی "س����ێ هه‌نگاوو س����ێداره‌یه‌ك‬ ‫ش����ه‌وی كۆتایی ژیانی ش����ێخ سه‌عیدی‬ ‫پیران" باس له‌شه‌وی له‌سێداره‌دانی"شێخ‬ ‫س����ه‌عیدی پی����ران" ده‌كات ل����ه‌وه‌رزی‬ ‫به‌هاردا له‌مانگی ره‌مه‌زان س����ه‌عات دوی‬ ‫شه‌و‪" ،‬ش����ێخ سه‌عیدی پیران" له‌شه‌وی‬ ‫له‌سێداره‌دانه‌كه‌یدا"سێ هه‌نگاو"ی ماوه‌‬ ‫بۆ ئه‌وه‌ی بچێته‌ س����ه‌ر په‌تی سێداره‌و‬ ‫له‌قه‌ناره‌ بدرێت‪ ،‬له‌هه‌رهه‌نگاوێكدا "شێخ‬ ‫سه‌عیدی پیران" ده‌گه‌ڕێته‌وه‌ بۆ خه‌یاڵ‌و‬ ‫ئ����ه‌و روداوانه‌ دێنه‌وه‌ بیری كه‌ له‌ژیانیدا‬ ‫رویان داوه‌و ده‌گه‌ڕێته‌وه‌ س����ه‌ری تاكو‬ ‫هه‌ن����گاوی س����ێیه‌م‌و كۆت����ا هه‌ن����گاوی‬ ‫ژیانی به‌ش����ێوه‌ی فالش باك روداوه‌كان‬ ‫ده‌گێڕێت����ه‌وه‌‪ ،‬رۆمانن����وس ب����ه‌م جۆره‌‬ ‫هه‌نگاوه‌كانی"ش����ێخ س����ه‌عیدی پیران"‬ ‫ده‌گێڕێت����ه‌وه‌ "له‌نێ����وان ش����ێخ‌و په‌تی‬

‫پیاوانی ئاینی‬ ‫"جان دۆس����ت" له‌م رۆمانه‌یدا پیاوانی‬ ‫ئایین����ی ب����ه‌ده‌ر نه‌ك����ردوه‌و ئاماژه‌ی‬ ‫پ����ێ ك����ردون‪ ،‬چونكه‌ پیاوان����ی ئایینی‬ ‫ل����ه‌و قۆناغه‌ مێژوییه‌دا ك����ه‌ رۆماننوس‬ ‫ئاماژه‌ی پێ����ده‌كات پێگه‌یه‌كی دیاریان‬ ‫هه‌بوه‌‪ ،‬له‌چه‌ند دیالۆگێكدا به‌م شێوه‌یه‌‬ ‫ئاماژه‌یان پێده‌كات‪":‬هه‌ندێك له‌مه‌الكان‬ ‫ده‌یانگوت‪ :‬دانوس����تانی مه‌زنی كوردان‬ ‫له‌گ����ه‌ڵ روس����ه‌كان به‌ش����ه‌رع ره‌وایه‌‪،‬‬ ‫مه‌الیه‌كی خه‌ڵكی ئه‌رجیش تاس����ه‌كانی‬ ‫تاوڵ����ه‌ی عیلم����ی خ����ۆی هه‌ڵده‌دای����ه‌‬ ‫ئ����ه‌و نێ����وه‌و ده‌یگ����وت‪ :‬روس دوژمنی‬ ‫ئیسالمن"‪ ،‬هه‌روه‌ها"ش����ێخ عوبه‌یدوڵاڵ‬ ‫مه‌زنی كوردانی له‌هه‌مو الیه‌كه‌وه‌ له‌خۆی‬ ‫كۆك����رده‌وه‌و له‌گه‌ڵی����ان راوێژی كرد كه‌‬ ‫چ بك����ه‌ن! زۆربه‌ی ئه‌وان����ه‌ی كه‌ كۆی‬ ‫كردبونه‌وه‌ له‌دژی شه‌ڕ له‌گه‌ڵ عوسمانی‬

‫ئێمه‌ی كرمانج‬ ‫له‌شۆڕشدا وه‌ك‬ ‫ئه‌و كوێره‌ین‬ ‫كه‌ ده‌كه‌وێته‌‬ ‫سه‌رچۆپی‪ ،‬نه‌‬ ‫شوێنپێی خۆی‬ ‫ده‌زانێ‌و نه‌ ده‌زانێ‬ ‫سه‌ری گۆڤه‌ند‬ ‫له‌كوێیه‌و نه‌‬ ‫ده‌شزانێ بۆچی‬ ‫گۆڤه‌ند كراوه‌!‬

‫بون‪.‬‬ ‫ دین و ئایین یه‌كێكه‌‪ .‬ئێمه‌ پێملی ئه‌و‬‫ده‌وڵه‌ته‌ین‪ ،‬ئێمه‌ له‌به‌رانبه‌ر عوس����مانی‬ ‫شمشێر هه‌ڵناگرین‪.‬‬ ‫ئه‌مه‌ قسه‌ی سه‌رۆكعه‌شیره‌ت‌و شێخ‌و‬ ‫مه‌الو به‌گ‌و ئاغاكان بو"‪.‬‬ ‫چیرۆكی خۆشه‌ویستی‬ ‫نێوان شێخ سه‌عیدو په‌ریخان‬ ‫ئ����ه‌وه‌ی رۆمان����ی" س����ێ هه‌ن����گاوو‬ ‫س����ێداره‌یه‌ك ش����ه‌وی كۆتای����ی ژیانی‬ ‫ش����ێخ س����ه‌عیدی پی����ران"ی به‌چێژتر‬ ‫ك����ردوه‌و وات لێده‌كات ب����ه‌رده‌وام بیت‬ ‫له‌خوێندنه‌وه‌ی‪ ،‬چیرۆكی خۆشه‌ویستی‬ ‫نێوان شێخ سه‌عیدی پیران‌و په‌ریخانمه‌‪،‬‬ ‫ك����ه‌ له‌هه‌رهه‌نگاوێك نزیك ده‌بێته‌وه‌ بۆ‬ ‫سه‌ر په‌تی سێداره‌ شێخ سه‌عیدی پیران‬ ‫له‌ڕێگه‌ی خه‌یاڵه‌وه‌ زیات����ر ده‌گه‌ڕێته‌وه‌‬ ‫بۆ چیرۆكی خۆشه‌ویستی نێوان خۆی‌و‬ ‫په‌ریخانم‪ ،‬هه‌رچی هه‌وڵده‌دات چیرۆكی‬ ‫خۆشه‌ویس����تی خۆی بشارێته‌وه‌ سودی‬ ‫نابێت "ئێواران خالس ده‌س����تی ش����ێخ‬ ‫س����ه‌عیدی ده‌گ����رت‌و له‌حوج����ره‌ دوری‬ ‫ده‌خسته‌وه‌و به‌بزه‌یه‌كه‌وه‌ پێی ده‌وت‪:‬‬ ‫ ئاده‌ی گوێم لێ بگره‌ لۆ! تۆ ده‌ڵێی‬‫س����ۆفیی قادریانیت‌و به‌جه‌زبه‌ كه‌وتوی‪.‬‬ ‫كوله‌كه‌ی����ه‌ك كه‌ مێش����ی تێبچێت‪ ،‬ئاوا‬ ‫ده‌نگی لێوه‌نایه‌ت‬ ‫ خالس ئاخر ئه‌و شتانه‌ی كه‌ ده‌یڵێن‬‫سه‌یرن‪.‬‬ ‫ چییان پێ خۆشه‌ بابیڵێن‪ ،‬وه‌ره‌ با‬‫من پێت بڵێم‪.‬‬ ‫ له‌مانگه‌ش����ه‌ودا ئ����ه‌وی ده‌برده‌ بن‬‫دارهه‌نجیره‌ك����ه‌ كه‌ هێش����تا زۆری مابو‬ ‫گه‌اڵی لێ بڕوێت‪.‬‬ ‫ سه‌عید ئاده‌ی باس����ی ده‌نكی دڵی‬‫خۆتم بۆبكه‌‪ ،‬ده‌ی‪ ،‬شین بو یان نا!‬ ‫ چی!‬‫ ك����وڕه‌ مه‌ڵێ چ����ی‪ ،‬میراتی ره‌ش‪،‬‬‫ئه‌شق! به‌گۆڕی شه‌ره‌فخانی باوه‌گه‌وره‌م‬ ‫ناتوانی له‌منی بش����اریته‌وه‌‪ ،‬له‌و رۆژه‌وه‌‬ ‫هاتویته‌وه‌‪ ،‬من ئاگام له‌دۆخی تۆ هه‌یه‌‪.‬‬ ‫ت����ۆ وه‌ك خۆت نییت‪ ،‬خۆ روخس����اری‬ ‫بێڕه‌نگ‌و زه‌ردهه‌ڵگه‌ڕاوت‪ ،‬لێفه‌ له‌س����ه‌ر‬ ‫دڵت الده‌دا‪.‬‬ ‫ ب����ێ ئ����ه‌وه‌ی ش����ێخ س����ه‌عید لێو‬‫بجوڵێنێ‪ ،‬ئه‌و ده‌یپرسی‪:‬‬ ‫ جوان����ه‌! وه‌ك پش����یله‌ی وان‬‫ده‌چێت!‬ ‫ ئ����ه‌و چ����وارده‌وری لێده‌گیرا‪ ،‬ئیدی‬‫رێ����ی رزگاریی نه‌بو‪ ،‬بێچار‌ه ده‌بو ددانی‬ ‫به‌ئه‌وینی خۆیدا‪ ،‬به‌و ئاگره‌ی دڵی دابوه‌‬ ‫به‌ر مه‌ش����خه‌اڵنی خۆی‪ ،‬ده‌ن����او مكور‬ ‫ده‌هات‪ ،‬به‌اڵم پێشتر ده‌یپرسی‪:‬‬ ‫ توخوا تۆ چۆن ده‌زانی؟‬‫ خالس����ی به‌دلیس����ی س����ه‌ویلی پڕ‬‫له‌خۆڵه‌مێش����ی توتن����ی ده‌دا به‌ق����ه‌د‬ ‫دارهه‌نجیردا‪ ،‬سه‌ویله‌كه‌ی به‌تاڵ ده‌كردو‬ ‫ده‌یگوت‪:‬‬

‫ ك����وڕه‌ ش����اردنه‌وه‌ی ئه‌وی����ن وه‌ك‬‫ئه‌وه‌ وایه‌ بخوازی س����ه‌ویل بكێش����یت‌و‬ ‫دوكه‌ڵه‌ك����ه‌ی به‌رنه‌ده‌یت����ه‌ ه����ه‌وا‪،‬‬ ‫یانی����ش گوڵێك بپش����كوێ‌و بۆنی خۆی‬ ‫بشارێته‌وه‌!"‬ ‫رۆمانی"س����ێ هه‌نگاوو س����ێداره‌یه‌ك‬ ‫ش����ه‌وی كۆتایی ژیانی ش����ێخ سه‌عیدی‬ ‫پیران" چه‌ندین دیالۆگی جوان‌و گرنگی‬ ‫تێدایه‌ له‌س����ه‌ر عه‌ش����ق‌و خۆشه‌ویستی‬ ‫له‌چه‌شنی ئه‌م دیالۆگه‌‪:‬‬ ‫"‪ -‬ئه‌شق تینوبونه‌‪.‬‬ ‫سه‌یدا شه‌وێك له‌به‌ر روناكی چرایه‌كی‬ ‫هه‌ڵواس����راو به‌هه‌یوانی مزگه‌وت به‌سه‌ر‬ ‫میحرابه‌وه‌‪ ،‬وتی‪.‬‬ ‫ تینوێتی����ی ئه‌ش����ق وه‌ك تینوێتیی‬‫ئ����او نیی����ه‌‪ ،‬خواردن����ه‌وه‌ی ش����ه‌رابی‬ ‫ئه‌ش����ق تینوێتی دژوارتر ده‌كا‪ ،‬ئاشقی‬ ‫راس����ته‌قینه‌ چه‌نده‌ زیات����ر له‌به‌ر كانیی‬ ‫ئه‌شق بمێنێته‌وه‌‪ ،‬تینوتر ده‌بێ"‪.‬‬ ‫له‌دیالۆگێك����ی تردا ده‌ڵێت "كوڕی من‬ ‫ئه‌ش����ق جۆرێك له‌جۆره‌كانی ئاگره‌‪ ،‬دو‬ ‫روی هه‌ی����ه‌‪ ،‬ه����ه‌م داڵن روناك ده‌كات‪،‬‬ ‫هه‌م ده‌یانس����وتێنێ‪ .‬دڵێ����ك كه‌ نه‌بێته‌‬ ‫مۆمێكی گ����ه‌ش‌و له‌به‌ر ناوی ئه‌ش����قدا‬ ‫نه‌توێته‌وه‌‪ ،‬ئه‌ش����قی نه‌ناس����یوه‌‪ ،‬دڵێك‬ ‫كه‌ نه‌بێته‌ ته‌نورێكی س����ور‪ ،‬شایان نییه‌‬ ‫له‌سنگی مرۆڤدا بمێنێته‌وه‌‪ .‬ئه‌شق هه‌م‬ ‫ژینه‌‪ ،‬هه‌م مردنه‌‪".‬‬ ‫دواتر سه‌یدا باسی سۆفییه‌كی ناوداری‬ ‫بۆ كرد ك����ه‌ رۆژێك له‌جامییه‌كی به‌غداد‬ ‫باسی ئه‌شقی ده‌كرد‪ .‬كه‌سانی دانیشتو‬ ‫س����ه‌ریان به‌رداب����وه‌ به‌رخۆیان‌و چاویان‬ ‫داخس����تبو‪ .‬س����ۆفی گه‌رم بوبوو الیه‌نه‌‬ ‫ئاگرینه‌كانی ئه‌ش����قی ش����رۆڤه‌ ده‌كرد‪.‬‬ ‫له‌ناكاو چرای مزگه‌وت ته‌قییه‌وه‌‪ ،‬هه‌موی‬ ‫ورد ورد بون‌و وه‌ك ئاگرێكی داگیرس����او‬ ‫به‌س����ه‌ر س����ه‌ری كه‌س����انی دانیشتودا‬ ‫به‌ربوه‌وه‌‪.‬‬ ‫س����ه‌یدا ده‌ستی ده‌خس����ته‌ سه‌ردڵی‬ ‫خۆی‌و ده‌یگوت‪:‬‬ ‫ كوڕی من بینیت؟! ئه‌ش����ق ده‌توانێ‬‫چرا بێنێته‌ خوارێ‪ ،‬كه‌واته‌ چ لۆمه‌یه‌ك‬ ‫له‌س����ه‌ر چرای ن����او س����ینگی مرۆڤان‬ ‫هه‌یه‌‪".‬‬ ‫هه‌روه‌ه����ا له‌باره‌ی عه‌ش����ق‌و خه‌یاڵی‬ ‫شێخ سه‌عیدی پیرانه‌وه‌ ده‌نوسێت"هه‌ر‬ ‫ئه‌وه‌نده‌ تینو‪ ،‬ئه‌مش����ه‌و له‌به‌ر گوریسی‬ ‫هه‌ڵواس����راو كه‌ چاوه‌ڕێی گه‌ردنی ئه‌وی‬ ‫ده‌كرد‪ ،‬راوه‌ستابو‪ .‬تینوێتی له‌خه‌یاڵیدا‬ ‫كانی����ی ده‌ته‌قانده‌وه‌‪ .‬ئ����او له‌خه‌یاڵیدا‬ ‫شێت ده‌بوو تینو ده‌ما‪ .‬بیری نێوه‌ڕاستی‬ ‫حه‌وش����ه‌ی ماڵه‌وه‌ هات����ه‌وه‌ یادی‪ .‬هه‌ر‬ ‫ج����اره‌ ك����ه‌ ده‌یدیت په‌ریخ����ان له‌پێش‬ ‫ئاوهه‌ڵگۆزی بیر راوه‌س����تاوه‌‪ ،‬گۆزه‌ڵه‌ی‬ ‫ئاوه‌ك����ه‌ی هه‌ڵده‌گرت‌و ده‌چوه‌ الی ئه‌وو‬ ‫ده‌یگوت‪:‬‬ ‫ په‌ری تینومه‌‪.‬‬‫چاوه‌ ده‌ریاییه‌كانی په‌ریخان تینوێتیی‬ ‫ئه‌وی����ان زیاتر ده‌كرد‪ .‬ئ����ه‌و به‌دۆڵچكه‌‬

‫ئاوی هه‌ڵده‌گۆزی‌و گۆزه‌ڵه‌ی پڕده‌كردو‬ ‫به‌بزه‌وه‌ پێی ده‌گوت‪:‬‬ ‫ تینوێتیی داڵن چاره‌یه‌كی نییه‌‪.‬‬‫ چاوه‌كانت چاره‌یه‌ په‌ری‪".‬‬‫ده‌وڵه‌ت����ی عوس����مانی وه‌ك گایه‌كی‬ ‫پیر!‬ ‫"جان دۆس���ت" ب���ه‌م ش���ێوه‌یه‌ باس‬ ‫له‌كۆتاییه‌كانی ئیمپراتۆریه‌تی عوس���مانی‬ ‫ده‌كات‌و بارودۆخی ئه‌وقۆناغه‌ مێژوییه‌ رون‬ ‫ده‌كاته‌وه‌و ده‌نوسێت" ده‌وڵه‌تی عوسمانی‬ ‫بو بوه‌ گایه‌كی پیرو قه‌س���ابه‌كان له‌سه‌ر‬ ‫چه‌رم‌و پێس���ته‌كه‌ی شه‌ڕیان بوو كه‌متیار‬ ‫له‌چوارده‌وری كۆبوبون���ه‌وه‌‪ .‬بۆنی مردن‬ ‫دونیای پڕكردبو‪ .‬ئینگلیزه‌كان به‌ر له‌هه‌مو‬ ‫ك���ه‌س خۆیان كرده‌ خاوه‌ن���ی گای پیرو‬ ‫نیرێكی هه‌ورێشمینیان بۆ سازكرد‪ .‬ئه‌وان‬ ‫به‌باخ���ه‌‪ ،‬گیای ش���ینیان ده‌كرده‌ به‌ری‪،‬‬ ‫ب���ۆ ئه‌وه‌ی زو نه‌مرێ‪ .‬ورچی روس���ییش‬ ‫ده‌یویست به‌لێدانێك بیدا به‌ئه‌رزدا‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫بۆخۆیشی هێزی نه‌مابو"‪.‬‬ ‫شێخ سه‌عید‪ :‬نانه‌وا كه‌ زۆربن‪ ،‬نان‬ ‫ده‌سوتێ!‬ ‫یه‌كێك ل����ه‌و خاڵ‌و باس����ه‌ گرنگانه‌ی‬ ‫له‌ڕۆمانه‌كه‌وه‌ ده‌یخوێنینه‌وه‌و به‌رچاومان‬ ‫ده‌كه‌وێ����ت ب����اس كردن����ه‌ له‌الیه‌ن����ه‌‬ ‫نه‌رێنییه‌كانی مێژوی كوردو یه‌كنه‌بونی‬ ‫گوتاری كه‌س����ایه‌تی‌و س����ه‌ركرده‌كانمان‬ ‫ب����ۆ ده‌گێڕێت����ه‌وه‌و له‌ش����وێنێكدا‬ ‫ده‌ڵێت‪":‬زستانێكی ساردبو‪ ،‬ئه‌و خه‌ڵكه‌ی‬ ‫ده‌وڵه‌ت����ان له‌ش����ه‌ڕی مه‌زندا س����ه‌ویلی‬ ‫هیوایان دابویه‌ ده‌ستیان‪ ،‬ئیدی ده‌چون‬ ‫ل����ه‌ده‌رگای جه‌معیه‌تی ئه‌قوامیان ده‌داو‬ ‫ده‌ریۆزه‌ی توتنی راستییان له‌پایته‌ختی‬ ‫دارتاشی ده‌رگاكه‌ ده‌كرد‪ .‬هه‌ر مه‌زنێكی‬ ‫كوردان خۆی به‌خاوه‌نی سه‌ویل ده‌زانی‪.‬‬ ‫كه‌س ئاماده‌ نه‌بو مژێك بداته‌ ئه‌وی دی‪،‬‬ ‫ن����ه‌ هاوڕاییه‌ك‌و نه‌ پێملبونێك كه‌ خانی‬ ‫له‌كوردانی ده‌خواست‪ ،‬نه‌بو‪ .‬هه‌ركه‌سێك‬ ‫راخه‌ری له‌ژێر ئه‌وی دی راده‌كێشاو جێی‬ ‫خۆی خ����ۆش ده‌ك����رد‪ .‬دژایه‌تیی نێوان‬ ‫ئ����ه‌وان‪ ،‬نوێنه‌ری ده‌وڵه‌تانیش����ی مات‌و‬ ‫حه‌یران كردبو‪ .‬ئه‌وان ئیدی نه‌یانده‌زانی‬ ‫له‌گه‌ڵ كێ په‌یوه‌ندی دروست بكه‌ن‌و كێ‬ ‫خاوه‌ن دۆزه‌‪ .‬هه‌مو ده‌یانگوت كه‌ ئه‌وان‬ ‫خاوه‌نداری له‌م گه‌ل����ه‌ ده‌كه‌ن‌و گه‌ل بۆ‬ ‫خۆی بێخاوه‌ن بو‪.‬‬ ‫ نانه‌وا كه‌ زۆربن‪ ،‬نان ده‌سوتێ‪.‬‬‫ش����ێخ له‌خه‌یاڵی وێران‌و س����وتاوی‬ ‫خۆی����دا ئه‌م����ه‌ی وت‌و ئ����ه‌و نامان����ه‌ی‬ ‫هێنایه‌وه‌ یاد ك����ه‌ چه‌ند مانگ پێش بۆ‬ ‫سه‌رۆكعه‌ش����یره‌ت‪ ،‬به‌گ‪ ،‬ئاغا‪ ،‬ش����ێخ‌و‬ ‫مه‌الكان����ی ناردبو‪ .‬گه‌لێ����ك له‌چه‌كداری‬ ‫ك����وردان له‌گه‌ڵ ئه‌نقه‌ره‌ ب����ون‌و له‌دژی‬ ‫ئه‌م هه‌س����تابون‪ .‬ئه‌م ك����ه‌ ئه‌وانی دیل‬ ‫گرت‪ ،‬یه‌كس����ه‌ر به‌ری����ده‌دان‌و نامه‌یه‌كی‬ ‫بۆ گه‌وره‌كانیان ده‌خس����ته‌ گیرفانیان‌و‬ ‫ده‌یگوت‪ :‬ئه‌گ����ه‌ر ئێوه‌ ناتوانن هاوكاری‬ ‫من بكه‌ن‪ ،‬النیكه‌م شه‌ڕم مه‌كه‌ن"‪.‬‬

‫دیوه‌ ناشرینییه‌كه‌ی شۆڕش!‬ ‫ش���ۆڕش ته‌نها باش���ه‌و ئه‌رێنی نییه‌‪،‬‬ ‫به‌ڵك���و دیوێكی تری هه‌ی���ه‌ كه‌ دیوێكی‬ ‫ناش���رینه‌ كه‌ زۆرجار شۆڕشگێڕه‌كان بۆ‬ ‫به‌دیهێنانی ئاره‌زوه‌ كه‌سییه‌كانی خۆیان‬ ‫په‌نای ب���ۆ ده‌به‌ن‌و رۆمانن���وس كاتێك‬ ‫باس���ی شۆڕشه‌كه‌ی شێخ س���ه‌عیدمان‬ ‫بۆ باس ده‌كات س���ۆزی نه‌ته‌وه‌یی وای‬ ‫لێنه‌كردوه‌ ته‌نها ئام���اژه‌ به‌دیوه‌ باش‌و‬ ‫جوانییه‌كانی شۆڕش بكات‪ ،‬به‌ڵكو الیه‌نه‌‬ ‫خراپه‌كانی شۆڕشیش ئاماژه‌ پێده‌كات‌و‬ ‫له‌ش���وێنێكدا ئه‌م دی���ده‌ ره‌خنه‌ییه‌مان‬ ‫ب���ۆ ش���ۆڕش‌و مێ���ژوی ك���ورد به‌رچاو‬ ‫ده‌كه‌وێت‌و ده‌نوسێت"سه‌ربازه‌كانی شێخ‬ ‫له‌ئه‌الزیز ده‌ستیان به‌تااڵنی شار كردبو‪،‬‬ ‫كه‌لوپه‌لی���ان له‌دوكان���ه‌كان ده‌رده‌هێناو‬ ‫باری قاتری���ان ده‌كرد‪ .‬ئاغاكانیش���یان‬ ‫ده‌س���تیان داده‌نایه‌ س���ه‌رماڵ‌و موڵكی‬ ‫خه‌ڵ���ك‌و ب���ه‌ده‌م ئه‌ڵاڵهوئه‌كب���ه‌ره‌وه‌‬ ‫دوكانه‌كانی���ان به‌تاڵ ده‌ك���رد‪ .‬هه‌ندێك‬ ‫كه‌س پێیانیان ده‌گوت‪:‬‬ ‫ وامه‌كه‌ن گوناحه‌‪ ،‬وانابێ‪.‬‬‫ چۆن نابێ! جه‌نابی ش���ێخ سه‌عید‬‫فه‌توای داوه‌‪.‬‬ ‫ كوڕه‌ فه‌توا وه‌ها نییه‌‪ ،‬ئه‌و وتویه‌تی‬‫گی���ان‌و ماڵی گاوره‌كانی فیرقه‌ی خه‌ڵق‪،‬‬ ‫نه‌ك خه‌ڵكی فه‌قیرو هه‌ژارو چه‌وساوه‌!‬ ‫داداگایی كردنی‬ ‫شێخ سه‌عیدی پیران‬ ‫"له‌زیندان‪ ،‬ش���ێخ دانیش���تبوو عه‌لی‬ ‫سایبی سه‌رۆكی دادگا‪ ،‬دوا پرسیاری لێ‬ ‫ده‌كرد‪:‬‬ ‫ مه‌گه‌ر كه‌س���ێكی موسڵمان به‌ڕوی‬‫موسڵمانێكی دیكه‌دا شمشێر هه‌ڵده‌كێشێ‬ ‫جه‌نابی شێخ؟‬ ‫ ده‌ی باش���ه‌ باج���ارێ بزانین ئه‌وه‌ی‬‫ئێم���ه‌ شمش���ێریان لێهه‌ڵكێش���اون‪،‬‬ ‫موسڵمانن یان نا!‬ ‫ ئه‌ی چین!‬‫ موس���ڵمان نین‌و دینیش���یان له‌نێو‬‫ب���ردوه‌‪ ،‬ئ���ه‌و په‌ت���ه‌ی ئێم���ه‌و ئه‌وانی‬ ‫ده‌گه‌یانده‌ یه‌ك‪ ،‬دینی ئیس�ل�ام بو‪ ،‬كه‌‬ ‫به‌ده‌س���تی خۆیان له‌ئه‌نقه‌ره‌ قرتاندیان‪،‬‬ ‫ئی���دی هی���چ ش���تێك ئێم���ه‌ی پێكه‌وه‌‬ ‫نه‌ده‌به‌سته‌وه‌‪.‬‬ ‫ كێش���ه‌ی ئێوه‌ دیان���ه‌ت نه‌بو‪ ،‬ئێوه‌‬‫له‌خه‌یاڵی خۆتاندا ده‌وڵه‌تێكتان دانابو‪،‬‬ ‫ده‌وڵه‌تی كوردان‪.‬‬ ‫ ئه‌وه‌ش واجبێكی دینییه‌! ده‌وڵه‌تی‬‫كوردان‌و ئازادكردنی ئه‌وان له‌ئامانجه‌كانی‬ ‫شه‌ریعه‌ته‌‪ ،‬ئه‌گه‌ر جمهوریه‌ت‪ ،‬ئیسالمی‬ ‫با‪ ،‬س���ه‌رهه‌ڵدانه‌كه‌ی من شه‌رعی نه‌بو‪،‬‬ ‫م���ن بۆ میلله‌ت‌و دین هه‌س���تام‪ ،‬رێگه‌ی‬ ‫ته‌سه‌وفیش هه‌ر ئه‌مه‌یه‌‪ ،‬شێخانی مه‌زن‬ ‫وتویان���ه‌‪ :‬هممن���ا راحت الخل���ق‪ ،‬یانی‬ ‫ده‌ردی ئێمه‌ ئاسایشی خه‌ڵكه‌‪ .‬كوردیش‬ ‫خه‌ڵكن‌و موس���ڵمانن‪ ،‬من بۆ ئاسایشی‬ ‫ئه‌وان جیهادم كرد"‪.‬‬

‫‪16‬‬

‫تایبەت‬

‫)‪ )562‬سێشه‌مم ‌ه ‪2017/1/24‬‬

‫ئا‪ :‬سروه‌جه‌مال‬ ‫خوێندكارێكی‌ كۆلێژی‌ هونه‌ری‌ زانكۆی‌‬ ‫سلێمانی‌ بۆماوه‌ی‌ نیوكاتژمێر ناونیشانی‌‬ ‫كۆلیژه‌ك ‌هی‌ له‌ (‪college of fine‬‬ ‫‪ )arts‬ده‌گۆڕێت بۆ (‪college of fuck‬‬ ‫‪" ،)arts‬ئه‌وه‌ش وه‌ك ناڕه‌زایی‌ ده‌ربڕین‬ ‫له‌به‌رامبه‌ر ره‌وشی‌ خوێندن له‌به‌شه‌كه‌ی‌‌و‬ ‫ئه‌و سیستمه‌ عه‌سكه‌رتارییه‌ی‌ كه‌ هه‌یه‌‪.‬‬ ‫چیا ته‌نها كار له‌س���ه‌ر گه‌یاندنی‌ ده‌نگ ‌ی‬ ‫ناڕه‌زای���ی‌ خ���ۆی‌ ن���اكات به‌ڵك���و پاش‬ ‫وه‌رگرتنی‌ رای خوێندكاران‌و مامۆستایانی‌‬ ‫كۆلێژه‌كه‌ی‌ تابلۆیه‌ك دروس���ت ده‌كات كه‌‬ ‫نام���ه‌ی‌ ناڕه‌زاییه‌تیه‌كانیان���ه‌ له‌به‌رامبه‌ر‬ ‫شێوازی‌ سیستمی‌ به‌ڕێوه‌بردنی‌ ناو كۆلێژ‪،‬‬ ‫له‌باكگراوندی‌ تابلۆكه‌ وشه‌ی‌‪ fuck‬له‌جێی‌‬ ‫وش���ه‌ی‌ ‪fine‬ی‌ ناونیشانی‌ تابلۆی‌ كۆلێژی‌‬ ‫هونه‌ر هه‌ڵده‌واسێت‪ ،‬پاش ئه‌وه‌ی‌ بۆماوه‌ی‌‬ ‫نی���و كاتژمێر تابلۆكه‌ مای���ه‌وه‌ به‌اڵم دواتر‬ ‫له‌الیه‌ن ده‌سته‌ی‌ كارگێڕی‌ كۆلێجه‌وه‌ البرا‪،‬‬ ‫ئه‌و خوێندكاره‌ی‌ به‌شی‌ موزیك له‌كۆلێژی‌‬ ‫هونه‌ری‌ زانكۆی‌ سلێمانی‌ له‌باره‌ی‌ هۆكاری‌‬ ‫ئه‌نجامدان���ی‌ كارێكی‌ له‌م جۆره‌ به‌ئاوێنه‌ی‌‬

‫كۆلیژ ‌ی هونه‌ر‬ ‫ل���� ‌ه ‪ fine‬ه‌وه‌ ب����ۆ ‪fuck‬‬

‫راگه‌یان���د "له‌به‌رامب���ه‌ر ناڕه‌زایی‌ ده‌ربڕین‬ ‫له‌ڕه‌وشی‌ خوێندن له‌به‌ش���ه‌كه‌م له‌زانكۆو‬ ‫كێشمه‌كێشی‌ ناو مامۆستاو ئه‌و سیسته‌مه‌‬ ‫عه‌سكه‌ریه‌ی‌ كه‌ په‌یڕه‌وی‌ ئه‌كه‌ن بیرم له‌وه‌‬ ‫كرده‌وه‌ ك���ه‌ به‌كارێكی‌ هون���ه‌ری‌ مۆدێرن‬ ‫ئ���ه‌وه‌ ده‌رببڕم‪ ،‬توانیومه‌ په‌یامه‌كه‌ی‌ خۆم‬ ‫بگه‌یه‌نم بڵێم شێوازه‌ ره‌خنه‌ییه‌كانی‌ پێشو‬ ‫نه‌یانتوانیوه‌ نه‌ هیچ په‌یامێك بگه‌یه‌نن‌و نه‌‬ ‫هیچ بگۆڕن"‪.‬‬ ‫كاره‌كه‌ی‌ چیا له‌كۆلێژه‌كه‌ی‌ كاردانه‌وه‌ی‌‬ ‫لێكه‌وته‌وه‌و "به‌شێك پش���تگیریان كردوم‬ ‫ئه‌وانه‌ی‌ كه‌پێیان وایه‌ ئه‌مه‌ هونه‌ره‌ له‌گه‌ڵ‬ ‫كاره‌كه‌دان‪ ،‬هه‌ندێكیش كه‌ واده‌زانن هونه‌ر‬ ‫نیه‌ له‌ڕاس���تیدا حه‌زه‌كه‌م ئه‌و پرس���یاره‌‬ ‫له‌خۆی���ان بكه‌ن كه‌ هون���ه‌ر چیه‌؟ تا ئه‌م‬ ‫كاره‌ هونه‌ر نه‌بێت"‪.‬‬ ‫چیا كه‌ له‌ته‌مه‌نی‌ ‪11‬س���اڵییه‌وه‌ ده‌ستی‌‬ ‫به‌فێربونی‌ موزیك‪ ،‬ئامێری‌ گیتاری‌ كالسیك‬ ‫كردوه‌و به‌خواستی‌ خۆی‌ كۆلێژی‌ هونه‌ری‌‬ ‫هه‌ڵب���ژاردوه‌‪ ،‬ب���ه‌اڵم وه‌ك خ���ۆی‌ ده‌ڵێت‬ ‫"كۆلێژ نه‌یتوانیوه‌ خه‌ونه‌كانم به‌دیبهێنێت‬ ‫بۆیه‌ باوه‌ڕم وایه‌ ده‌توانم له‌ده‌ره‌وه‌ی‌ زانكۆ‬ ‫به‌دیبهێنم"‪.‬‬ ‫چی���ا هه‌رچه‌نده‌ له‌منداڵیی���ه‌وه‌ خولیای‌‬

‫هونه‌ر بوه‌ به‌اڵم نیگه‌ران���ه‌ له‌قۆناغه‌كانی‌‬ ‫خوێندن���ی‌ پێش زانكۆ‪ ،‬وتی‌ "وانه‌ی‌ هونه‌ر‬ ‫ته‌نها ده‌رس���ێكی‌ به‌تاڵ بوه‌ من بیرم نیه‌‬ ‫وانه‌ی‌ هونه‌رم خوێندبێ‌‪ ،‬ته‌نها له‌فێرگه‌كانی‌‬ ‫ده‌ره‌وه‌ی‌ قوتابخانه‌ هه‌وڵمداوه‌"‪.‬‬ ‫چیا جه‌مال باوه‌ڕی‌ وایه‌ ته‌نها له‌كۆلێژی‌‬ ‫هون���ه‌ر توان���او به‌هره‌كان���ی‌ خوێن���دكار‬ ‫ناكوژرێت به‌ڵكو كۆی‌ سیس���تمی‌ خوێندن‬ ‫له‌م واڵته‌ ئیش له‌سه‌ر ئه‌وه‌ ده‌كات"‪.‬‬ ‫كاتێ���ك گه‌نجێك ره‌خن���ه‌ ده‌گرێت یان‬ ‫ناڕه‌زای���ی‌ ده‌رده‌بڕێ���ت‪ ،‬له‌به‌رامب���ه‌ردا‬ ‫ده‌وترێت خ���ۆ ئه‌وانیش هیچ به‌رهه‌مێكیان‬ ‫نیه‌‪ ,‬له‌وباره‌یه‌وه‌ چیا ده‌ڵێت ئه‌م شێوازه‌‬ ‫ره‌خنه‌ییه‌ خۆی‌ له‌خۆیدا به‌رهه‌مێكه‌"‪.‬‬ ‫هه‌رچه‌نده‌ بڕیار ب���و رۆژی‌ ‪2017-1-22‬‬ ‫كۆبونه‌وه‌یه‌ك بكرێ���ت‌و دواتر بڕیار بدرێت‬ ‫كه‌ چۆن ره‌فت���ار له‌گه‌ڵ ئه‌و كاره‌ی‌ چیادا‬ ‫ده‌ك���ه‌ن‪ ،‬ب���ه‌اڵم ئاوێنه‌ په‌یوه‌ن���دی‌ كرد‬ ‫به‌ڕاگری‌ كۆڵێژی‌ هونه‌ر له‌زانكۆی‌ سلێمانی‌‬ ‫رایگه‌یاند "كه‌ له‌چه‌ند رۆژی‌ داهاتودا بڕیار‬ ‫ده‌درێت چ���ۆن ره‌فتار له‌گه‌ڵ‌ ئ���ه‌و كاره‌‬ ‫ده‌كرێ���ت بۆیه‌ تائه‌و كاته‌ هیچ قس���ه‌یه‌ك‬ ‫ناكه‌م"‪.‬‬ ‫له‌به‌رامبه‌ردا چی���ا جه‌مال ده‌ڵێت ته‌نها‬

‫رونكردن���ه‌وه‌ ده‌ده‌م كه‌ چۆن ئ���ه‌م كاره‌‬ ‫هونه‌ره‌و هی���چ داوای‌ لێبوردنم نیه‌و نازانم‬ ‫دوای‌ بڕیاره‌ك���ه‌ هه‌ڵوێس���تیان چیده‌بێت‬ ‫به‌اڵم هه‌مو وه‌اڵمه‌كان به‌هونه‌ر ده‌بن‪".‬‬ ‫كۆمه‌ڵه‌ی‌‪ 68‬كه‌ كۆمه‌ڵه‌یه‌كی‌ كه‌لتوری‌و‬ ‫زانستی‌‌و چاالككاره‌و كۆمه‌ڵێك خوێندكاری‌‬ ‫زانك���ۆ پێكی���ان هێن���اوه‌و دروش���می‌‬ ‫ئاش���تكردنه‌وه‌ی‌ مه‌عریف���ه‌و زانكۆی���ان‬ ‫به‌رزكردۆت���ه‌وه‌‪ ،‬له‌باڵوكراوه‌یه‌كیان���دا‬ ‫پش���تگیری‌ خۆیان ب���ۆ ئه‌و خوێن���دكاره‌‬ ‫ده‌ربڕیوه‌ ده‌ڵێن "یه‌كێ���ك له‌ئامانجه‌كانی‌‬ ‫دروس���تكردنی‌ كۆمه‌ڵه‌كه‌مان دروستكردنی‌‬ ‫ئاگایی‌‌و هۆشیاری‌ تاكی‌ خوێندكاری‌ كورده‌‬ ‫به‌ئ���ه‌رك‌و م���اف‌و ئازادییه‌كان���ی‌‪ ،‬له‌گه‌ڵ‬ ‫ئه‌وه‌ی‌ ت���ه‌واوی‌ ناڕه‌زایه‌ت���ی ده‌ربڕینه‌كه‌‬ ‫به‌كارێك���ی‌ هون���ه‌ری‌‌و فۆڕمێك���ی‌ ن���وێ‌‬ ‫له‌ئ���ازادی راده‌بڕی���ن‌و ناڕه‌زایه‌تیده‌ربڕین‬ ‫ده‌زانین‪ ،‬پشتیوانی‌ خۆمان بۆ چیا جه‌مال‬ ‫ده‌رده‌بڕی���ن‌و ده‌نگمان ده‌خه‌ینه‌ پاڵ ئه‌م‬ ‫هه‌وڵه‌ی‌ هۆكاری‌ فراوانكردنی‌ ئه‌و پانتاییه‌‬ ‫ئازادیی‌ راده‌ربڕینه‌ ك���ه‌ له‌ڕوبه‌ری‌ زانكۆی‌‬ ‫سلێمانیدا ته‌سك كراوه‌ته‌وه‌و هه‌وڵ ده‌درێت‬ ‫ناڕه‌زایه‌تی‌ ده‌ربڕینی ئ���ه‌م خوێندكاره‌ش‬ ‫په‌ك بخرێت‌و باجی‌ له‌پێناودا بدرێت"‪.‬‬

‫ته‌خته سپی‬

‫هه‌رجاره‌و که‌سێک ده‌ینوسێت‬

‫مامۆستا نامۆكه‌!‬ ‫به‌ڕێز عه‌باس‬

‫كۆلێژ نه‌یتوانیو‌ه‬ ‫خه‌ونه‌كانم‬ ‫به‌دیبهێنێت‬ ‫بۆیه‌ باوه‌ڕم وای ‌ه‬ ‫ی‬ ‫ده‌توانم له‌ده‌ره‌وه‌ ‌‬ ‫زانكۆ به‌دیبهێنم‬

‫"ساڵنامه‌ی‌ خوێندن خوێندكاران ‌ی پۆل ‌ی دوانزه‌هه‌م سزا ده‌دات"‬ ‫ناڕەزایی مامۆستایانی سلێمانی لێدەکەوێتەوە‬ ‫ئا‪ :‬سروه‌‬ ‫پاش گه‌ڕانه‌وه‌ی‌ مامۆستایان بۆ‬ ‫ناوه‌نده‌كانی‌ خوێندن له‌سنوری‌‬ ‫پارێزگاكانی‌ سلێمانی‌‌و هه‌ڵه‌بجه‌و هه‌ردو‬ ‫ئیداره‌ی‌ گه‌رمیان‌و راپه‌ڕین‪ ،‬وه‌زاره‌تی‌‬ ‫په‌روه‌رده‌ خشته‌ی‌ ساڵنامه‌ی‌ خوێندنی‌‬ ‫ساڵی‌ ‪ 2017-2016‬راگه‌یاند‪ ،‬ئه‌وه‌ش بوه‌‬ ‫هۆی‌ ناڕه‌زایی‌ مامۆستایان‌و خوێندكاران‪،‬‬ ‫مامۆستایه‌ك پێی‌ وایه‌ "ئه‌وه‌ سزادانی‌‬ ‫ده‌رونی‌ مامۆستاو خوێندكاره‌"‪.‬‬ ‫ئه‌و هێشتاش نازانێت تاقیكردنه‌وه‌كان‬ ‫ئه‌نجامده‌دات یان نا به‌اڵم كاتێك له‌زار ‌‬ ‫ی‬ ‫یه‌كێك له‌مامۆس���تاكانیه‌وه‌ ده‌بیس���تێت‬ ‫ك���ه‌ تاقیكردنه‌وه‌كان���ی‌ به‌كالۆری‌ ‪6-15‬‬ ‫ه‌‪ ،‬ئیت���ر هێنده‌ی‌ تر نیگ���ه‌ران ده‌بێت‪.‬‬ ‫س���ازان عه‌ب���دواڵ به‌ئاوێن���ه‌ی‌ راگه‌یاند‬ ‫"له‌به‌رئ���ه‌وه‌ی‌ قوتابخانه‌كه‌ی‌ منیش وه‌ك‬ ‫هه‌م���و قوتابخانه‌كان���ی‌ ت���ر بایكۆت بو‪،‬‬ ‫به‌اڵم به‌رده‌وام له‌ماڵ���ه‌وه‌ هه‌وڵی‌ خۆمم‬ ‫داوه‌و ئێستاش كه‌ ده‌رگای‌ قوتابخانه‌كان‬ ‫كراوه‌ته‌وه‌ نازانم بڵێم چی‌ ش���ه‌وانه‌ ته‌نها‬ ‫چه‌ند كاتژمێرێكی‌ كه‌م ئه‌خه‌وم هێشتاش‬ ‫فریای‌ كۆشش���ی‌ رۆژانه‌و تاقیكردنه‌وه‌كان‬ ‫ناكه‌وم"‪.‬‬ ‫س���ازان به‌نیگه‌رانیه‌وه‌ وت���ی‌ "گوناهم‬ ‫چییه‌ كه‌ ئه‌مس���اڵ‌ خوێندكاری‌ ‪12‬م ‪ ،‬كه‌‬ ‫ره‌نجی‌ چه‌ند س���اڵ خوێندنمانی‌ له‌س���ه‌ر‬ ‫وه‌س���تاوه‌‪ ،‬پێم بڵێن ئاخر توخوا ‪ 15‬رۆژ‬ ‫قه‌ره‌ب���و چییه‌‪ ،‬ئینج���ا ‪40‬رۆژه‌كه‌ی‌ به‌ر‬ ‫له‌تاقیكردنه‌وه‌كان���م نه‌بێت چۆن ئه‌توانم‬ ‫ئ���ه‌و وانانه‌ هه‌مو ه���ه‌زم بكه‌م له‌كاتێكدا‬ ‫ئێستا وه‌ك سااڵنی‌ رابردو ناخوێنرێت"‪.‬‬ ‫ئه‌ندامێكی‌ ئه‌نجومه‌نی‌ مامۆس���تایانی‌‬ ‫ناڕازیی‌ كه‌ پێش���ه‌نگی‌ ‪ 100‬رۆژ بایكۆتی‌‬ ‫ناوه‌نده‌كان���ی‌ خوێن���دن ب���ون له‌پێن���او‬ ‫گه‌ڕاندنه‌وه‌ی‌ مافه‌كانیان‪ ،‬دڵشاد بابانی‌‪،‬‬ ‫به‌ئاوێنه‌ی‌ راگه‌یاند "له‌كۆبونه‌وه‌ی‌ نێوان‬

‫ئێمه‌و حكومه‌ت یه‌كێك له‌داواكاریه‌كانمان‬ ‫ئه‌وه‌ب���و به‌جۆرێك خوێندن رێكبخرێت نه‌‬ ‫خوێندكار نه‌ مامۆس���تا لێ���ی‌ زه‌ره‌رمه‌ند‬ ‫نه‌ب���ن‪ ،‬ب���ه‌اڵم له‌ك���ۆی‌ داواكارییه‌كان‪،‬‬ ‫س���ه‌رۆكی‌ حكومه‌ت زۆر به‌ڕاشكاوی‌ وتی‌‬ ‫ئێم���ه‌ ته‌نها ئه‌توانین ئه‌و هاندانه‌ بده‌ین‌و‬ ‫هیچ به‌ڵێنێكی‌ ترناده‌ین"‪.‬‬ ‫دڵش���اد بابانی‌‪ ،‬به‌رده‌وام بو له‌س���ه‌ر‬ ‫وته‌كان���ی‌ وت���ی‌ "وه‌زی���ری‌ پ���ه‌روه‌رده‌‬ ‫چه‌ند جارێ���ك رایگه‌یاندوه‌ ده‌س���ه‌اڵتی‌‬ ‫ته‌واوم���ان داوه‌ به‌ به‌ڕێوبه‌ری‌ په‌روه‌رده‌‪،‬‬ ‫په‌روه‌رده‌ی‌ گش���تیش كاتێك پالنه‌كانیان‬ ‫ناردوه‌ بۆ وه‌زاره‌ت بۆ دانانی‌ ساڵنامه‌كه‌‬ ‫به‌هیچ ش���ێوه‌یه‌ك داوای‌ كه‌مكردنه‌وه‌ی‌‬ ‫پڕۆگرامی���ان نه‌ك���ردوه‌ به‌داخ���ه‌وه‌‬ ‫له‌كاتێكدا ئ���ه‌وه‌ داواكارییه‌كی‌ زۆر گرنگ‬ ‫ب���و ده‌بوای���ه‌ له‌پالنه‌كه‌یان���دا هه‌بوای���ه‌‬ ‫به‌دڵنیایی���ه‌وه‌ ئێم���ه‌ وه‌ك ئه‌نجوم���ه‌ن‌و‬ ‫مامۆس���تایان به‌گش���تی‌‌و خوێن���دكاران‬ ‫له‌گه‌ڵ كه‌مكردنه‌وه‌ی‌ پڕۆگرامین‌و ئه‌وه‌ش‬ ‫ده‌خه‌ینه‌ ئه‌س���تۆی‌ وه‌زیر به‌پله‌ی‌ یه‌كه‌م‬ ‫پاشان به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تی‌ گشتی‌ په‌روه‌رده‌ی‌‬ ‫س���لێمانی‌ كه‌ كه‌مته‌رخه‌م ب���ون له‌وه‌ی‌‬ ‫نه‌یان توانی���وه‌ ئه‌و كاره‌ بكه‌ن بۆیه‌ داوا‬ ‫له‌خوێندكاران ده‌كه‌م هه‌ڵوێستیان هه‌بێت‌و‬ ‫فشاری‌ زیاتر دروستبكه‌ن تاپڕۆگرامه‌كه‌یان‬ ‫كه‌مبكرێته‌وه‌ نه‌ك درێژكردنه‌وه‌ی‌ بۆ ئه‌و‬ ‫م���اوه‌ كورته‌ كه‌ ئ���ه‌وه‌ش خۆی‌ بۆ خۆی‌‬ ‫جۆرێكه‌ له‌سزادانی‌ ده‌رونی‌ مامۆستایان‌و‬ ‫خوێندكاران به‌تایبه‌ت"‪.‬‬ ‫جێگری‌ سه‌رۆكی‌ یه‌كێتی‌ مامۆستایان‪،‬‬ ‫عه‌ت���ا ئه‌حمه‌دی���ش وته‌ی‌ خ���ۆی‌ هه‌یه‌و‬ ‫به‌ئاوێنه‌ی‌ راگه‌یاند"ئه‌وه‌ س���اڵنامه‌یه‌كی‌‬ ‫ناچاریه‌ بۆ چاره‌سه‌ركردنی‌ ئه‌و كێشانه‌‪،‬‬ ‫گونج���اوه‌ له‌گه‌ڵ ئ���ه‌م ده‌ڤ���ه‌ره‌‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫س���ێ‌ مان���گ ده‌وام فه‌وت���ان كاریگه‌ری‌‬ ‫س���لبی‌ زۆری‌ له‌سه‌ر مامۆستاو خوێندكار‬ ‫هه‌ب���وه‌و پڕۆگرامێك���ی‌ زۆریان له‌س���ه‌ر‬ ‫كه‌ڵه‌ك���ه‌ ب���وه‌‪ ،‬بۆیه‌ پێویس���ته‌ قه‌ره‌بو‬

‫گوناهم چیی ‌ه‬ ‫كه‌ ئه‌مسا ‌ڵ‬ ‫ی‬ ‫خوێندكار ‌‬ ‫دوانزەم ك ‌ه‬ ‫ی چه‌ند ساڵ‬ ‫ره‌نج ‌‬ ‫ی له‌سه‌ر‬ ‫خوێندنمان ‌‬ ‫وه‌ستاوه‌ پێم بڵێن‬ ‫ئاخر توخوا ‪15‬‬ ‫رۆژ قه‌ره‌بو چییه‌‪،‬‬ ‫‪ 40‬رۆژه‌كه‌ی‌ به‌ر‬ ‫له‌تاقیكردنه‌وه‌كانم‬ ‫نه‌بێت‬

‫بكرێته‌وه‌‪ .‬ئه‌وه‌ش هه‌روا ئاس���ان نابێت‬ ‫زۆرێك له‌مامۆس���تایان په‌له‌ ئه‌كه‌ن بۆی ‌ه‬ ‫خوێندكاریش به‌باش���ی‌ تێن���اگات‪ ،‬خۆی‌‬ ‫دڵی‌ خوێندن له‌س���ه‌ره‌تای‌ ساڵدایه‌ به‌اڵم‬ ‫ئه‌وه‌ فه‌وتا ئێستا ئه‌وكاته‌یه‌ كه‌ مامۆستاو‬ ‫خوێندكار ئه‌و ش���ه‌وق‌و زه‌وقه‌ی‌ نه‌ماوه‌‪،‬‬ ‫بۆیه‌ ئه‌وه‌ بڕیارێكی‌ ناچارییه‌و رێژه‌یه‌كه‌و‬ ‫ب���ه‌و ماوه‌یه‌ قه‌ره‌ب���و ئه‌كرێت���ه‌وه‌ پێم‬ ‫وانیه‌ ئه‌و ئاسته‌ زانس���تیه‌ی به‌فیڕۆچوه‌‬ ‫پڕبكرێته‌وه‌"‪.‬‬ ‫"مامۆستایان‌و سه‌رپه‌رشتیارانی‌ هه‌ولێرو‬

‫دهۆك سوربون له‌س���ه‌ر ئه‌وه‌ی‌ كه‌ ‪6-1‬‬ ‫تاقیكردنه‌وه‌كان بكرێت‌و مامۆس���تایانی‌‬ ‫س���لێمانیش وتویان���ه‌ ‪ 7-1‬ب���ه‌اڵم ئیتر‬ ‫‪ 6-15‬دانرا"‪ ،‬ئه‌وه‌ وته‌ی‌ عه‌تا ئه‌حمه‌ده‌و‬ ‫وتیش���ی‌ "وه‌زیری‌ په‌روه‌رده‌ یه‌كێك بوه‌‬ ‫له‌وانه‌ی‌ ك���ه‌ جه‌ختیكردۆته‌وه‌ كه‌ مافی‌‬ ‫خوێندكاری‌ سلێمانی‌ نه‌فه‌وتێت"‪.‬‬ ‫ئه‌ندامێك���ی‌ لیژن���ه‌ی‌ پ���ه‌روه‌رده‌‬ ‫له‌ئه‌نجومه‌ن���ی‌ پارێ���زگای‌ س���لێمانی‌‪،‬‬ ‫هاوس���ه‌ر هۆش���یار به‌ئاوێنه‌ی‌ راگه‌یاند‬ ‫"ئێمه‌ س���ه‌رنجێكی‌ ئه‌وتۆمان له‌سه‌ر ئه‌و‬ ‫س���اڵنامه‌یه‌ نه‌بوه‌ چونكه‌ ئ���ه‌وان وه‌ك‬ ‫ده‌سه‌اڵتی‌ جێبه‌جێكردن كۆمه‌ڵێك شاره‌زاو‬ ‫به‌ڕێوه‌به‌ری‌ په‌روه‌رده‌و راوێژكارو كۆمه‌ڵێ‌‬ ‫كه‌س دانیش���تون ئه‌وان س���اڵنامه‌كه‌یان‬ ‫داناوه‌و ئ���ه‌وان له‌ناوه‌نده‌كانی‌ خوێندنن‌و‬ ‫باشتر له‌كێشه‌كان ئه‌زانن‌و به‌دواداچونیان‬ ‫ك���ردوه‌ بۆ ئ���ه‌وه‌ی‌ قه‌ره‌ب���وی‌ بایكۆت‬ ‫بكرێته‌وه‌"‪.‬‬ ‫هاوسه‌ر هۆشیار باس���ی‌ ئه‌وه‌شی‌ كرد‬ ‫"ك���ه‌ ورده‌ ورده‌ مامۆس���تاو خوێن���دكار‬ ‫چونه‌ ن���او بواری‌ عه‌مه‌لیی���ه‌وه‌ ده‌نگی‌‬ ‫ناڕه‌زای���ی‌ زۆرت���ر ئه‌بێ���ت‪ ،‬هه‌رچه‌ن���ده‌‬ ‫ئه‌وانه‌ی‌ س���اڵنامه‌كه‌یان ته‌سدیق كردوه‌‪،‬‬ ‫پێش���تر كۆمه‌ڵێ‌ س���ه‌رنجیان له‌سه‌رۆكی‌‬ ‫لیژنه‌كه‌مان وه‌رگرتوه‌و پاشتر بڕیاردراوه‌‪،‬‬ ‫له‌ئه‌نجومه‌ن���ی‌ به‌ڕێوبه‌رایه‌ت���ی‌ گش���تی‌‬ ‫په‌روه‌رده‌و هه‌مو به‌ڕێوبه‌رایه‌تیه‌كان‌و هه‌تا‬ ‫رای‌ مامۆستاوخوێندكاریش وه‌رگیراوه‌ كه‌‬ ‫ئه‌وكاته‌یان دابه‌شكردوه‌"‪.‬‬ ‫سامان س���یوه‌یلی‌‪ ،‬وته‌بێژی‌ وه‌زاره‌تی‌‬ ‫پ���ه‌روه‌رده‌ش به‌ئاوێن���ه‌ی‌ راگه‌یاند "ئه‌و‬ ‫بڕیاره‌ی‌ وه‌زاره‌تی‌ پ���ه‌روه‌رده‌ داویه‌تی‌‬ ‫له‌سه‌ر دواخستنی‌ كاتی‌ تاقیكردنه‌وه‌كان‬ ‫ب���ۆ ‪ 6-15‬بڕیارێك���ه‌ لێكۆڵین���ه‌وه‌ی‌‬ ‫زۆری‌ له‌س���ه‌ر ك���راوه‌‪ ،‬رای‌ پس���پۆڕان‌و‬ ‫ش���اره‌زایان‌و به‌ڕێوه‌به‌رایه‌ت���ی‌ گش���تی‌‬ ‫په‌روه‌رده‌ی‌ سلێمانی‌‌و هه‌ڵه‌بجه‌و گه‌رمیان‬ ‫وه‌رگیراوه‌و هه‌تا رای‌ مامۆستاو قوتابی‌‌و‬

‫به‌ڕێوبه‌ره‌كانیش وه‌رگیراوه‌‪ ،‬جگه‌له‌وه‌ش‬ ‫دواخس���تنی‌ زیات���ر له‌به‌رژه‌وه‌ن���دی‌‬ ‫خوێندكاران نابێت‪ ،‬له‌به‌رئه‌وه‌ی‌ هه‌فته‌ی‌‬ ‫‪ 2‬تاقیكردن���ه‌وه‌ ده‌كرێت‪ 8 ،‬رۆژ پش���و‬ ‫ده‌بێ���ت له‌نێ���وان تاقیكردن���ه‌وه‌ی‌ ‪3‬و ‪4‬‬ ‫ئه‌گ���ه‌ر تۆ ئ���ه‌م رۆژه‌ زیادان���ه‌و ئه‌و ‪14‬‬ ‫رۆژه‌ دانراوه‌ هه‌ژمار بكه‌یت‪ ،‬ئه‌وه‌ مانای‌‬ ‫ئه‌وه‌یه‌ كه‌ كاتی‌ ته‌واو دراوه‌ به‌خوێندكار‬ ‫گ���ه‌ر وه‌ك عێ���راق رۆژ ناڕۆژێ���ك بێ���ت‬ ‫ناكرێ���ت‌و جگه‌ له‌وه‌ی‌ هاوی���ن دۆخێكی‌‬ ‫س���ایكۆلۆژی‌ گونجاو نی���ه‌ به‌تایبه‌ت كه‌‬ ‫ئێستاش قه‌یرانی‌ كاره‌با هه‌یه‌ له‌به‌رئه‌وه‌‬ ‫ئه‌وه‌ ش���تێك نیه‌ ته‌نها كه‌س���ێك فه‌رزی‌‬ ‫كردبێت ئه‌وه‌ به‌ڕاوێژكاری‌ بوه‌"‪.‬‬ ‫یه‌كێك له‌پێش���نیاره‌كان كه‌ گفتوگۆی‌‬ ‫له‌س���ه‌ر كراوه‌ كه‌مكردن���ه‌وه‌ی‌ پڕۆگرام‬ ‫بوه‌‪ ،‬به‌اڵم سامان سیوه‌یلی‌ له‌وباره‌یه‌وه‌‬ ‫ده‌ڵێت "ستانداردی‌ وه‌رگرتن له‌زانكۆكانی‌‬ ‫كوردس���تان‌و هه‌مو دونی���اش به‌پێی‌ ئه‌و‬ ‫پڕۆگرامه‌ی���ه‌ كه‌ ده‌خوێنرێ���ت له‌قۆناغه‌‬ ‫كۆتاكاندا بۆیه‌ ناكرێت به‌ویس���تی‌ خۆت‬ ‫به‌ش���ێكی‌ لێك���ه‌م بكه‌یت���ه‌وه‌ ئه‌وكات���ه‌‬ ‫ستانداردی‌ وه‌رگرتنه‌كان ده‌شێوێت‪ ،‬هه‌تا‬ ‫خوێن���دكار زۆربه‌ی‌ خ���ۆی‌ ئاماده‌ كردوه‌‬ ‫یا خول���ی‌ به‌هێزكردن یان مامۆس���تای‌‬ ‫تایبه‌تی هه‌بوه‌ له‌كاتی‌ بایكۆتداو ئێمه‌ش‬ ‫له‌مامۆس���تایان راده‌بینی���ن ك���ه‌ هه‌مو‬ ‫هه‌وڵێكی‌ خۆیان ده‌ده‌ن"‪.‬‬ ‫س���ه‌ره‌ڕای ناڕه‌زای���ی‌ خوێن���دكاران‌و‬ ‫مامۆستایان باڵوكردنه‌وه‌ی‌ به‌یاننامه‌یه‌ك‬ ‫له‌الی���ه‌ن لیس���تی‌ هاوبه‌ش���ه‌وه‌ كه‌ ئه‌و‬ ‫س���اڵنامه‌یه‌ ره‌ت ده‌كه‌ن���ه‌وه‌‪ ،‬ب���ه‌اڵم‬ ‫وته‌بێژه‌ك���ه‌ی‌ وه‌زاره‌ت���ی‌ پ���ه‌روه‌رده‌‬ ‫له‌به‌رامب���ه‌ردا ده‌ڵێت "ئه‌وه‌ چاره‌نوس���ی‌‬ ‫سه‌دان خوێندكاری‌ له‌سه‌ر به‌نده‌ ناكرێت‬ ‫ب���ه‌ به‌یاننامه‌ی���ه‌ك ی���ان له‌گ���ه‌ڵ هه‌مو‬ ‫ناڕه‌زاییه‌كدا ئێمه‌ هه‌مو ش���تێك بگۆڕین‪،‬‬ ‫ئه‌وه‌ بڕیارێكی‌ دروسته‌و رای‌ شاره‌زایانی‌‬ ‫له‌سه‌ر وه‌رگیراوه‌و به‌ڕاوێژ بوه‌"‪.‬‬

‫مامۆس���تای نام���ۆ له‌بنه‌ڕه‌ت���دا ده‌بێت‬ ‫ئه‌و كه‌س���ه‌ بێت ك���ه‌ نه‌توانێت وه‌ك خۆی‬ ‫په‌یام���ی مامۆس���تایه‌تیی بگه‌یه‌نێت‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫به‌پێچه‌وانه‌وه‌ گه‌ر به‌وردی س���ه‌رنج بده‌ین‬ ‫ئێس���تا له‌ناوه‌نده‌كان���ی خوێندن���دا ب���ه‌و‬ ‫مامۆس���تایانه‌ ده‌وترێت كه‌ تائه‌ندازه‌یه‌كی‬ ‫ب���اش ده‌توان���ن په‌یامی مامۆس���تایه‌تیی‬ ‫بگه‌یه‌ن���ن‌و ده‌یانه‌وێ���ت له‌مامۆس���تا بچن‌و‬ ‫به‌ئه‌ركی مامۆس���تایه‌تی هه‌س���تن‌و بنه‌ما‬ ‫زانس���تی‌و په‌روه‌رده‌یی���ه‌كان وه‌ك خۆیان‬ ‫جێبه‌جێ بكه‌ن! به‌هۆی ئ���ه‌وه‌ی زۆرینه‌ی‬ ‫مامۆس���تا به‌ه���ه‌ر هۆكارێك���ه‌وه‌ بێت زۆر‬ ‫له‌یه‌ك ده‌چن‌و به‌ش���ێوازێك له‌شێوازه‌كان‬ ‫توان���ای پیاده‌كردنی وه‌كو خ���ۆی په‌یامی‬ ‫مامۆس���تایه‌تیان نیی���ه‌‪ ،‬له‌به‌رئ���ه‌وه‌ ئه‌و‬ ‫مامۆس���تایه‌ی بیه‌وێ���ت له‌وچوارچێوه‌ی���ه‌‬ ‫ده‌رچێ���ت كه‌ زۆرینه‌ دیاریكردوه‌ تووش���ی‬ ‫چه‌ندین كێش���ه‌و گرفت ده‌بێت���ه‌وه‌و وه‌ك‬ ‫ته‌نزێكیش پێی ده‌وترێت مامۆس���تای نامۆ!‬ ‫مه‌به‌ست له‌مامۆس���تای نامۆ ئه‌وه‌یه‌ كتێب‬ ‫ده‌خوێنێته‌وه‌و هانی فێرخوازه‌كانی ده‌دات‬ ‫بۆ پرسیاركردن‌و دیالۆگ ده‌كات له‌گه‌ڵیانداو‬ ‫تێیان ده‌گه‌یه‌نێت‌و ده‌زانێت‌و ده‌توانێت چۆن‬ ‫له‌گه‌ڵ رۆحی فێرخوازه‌كانیدا مامه‌ڵه‌ بكات‪،‬‬ ‫بۆی���ه‌ له‌دواجاردا ئه‌مه‌ ده‌بێته‌ هه‌ڕه‌ش���ه‌و‬ ‫مه‌ترسییه‌ك له‌سه‌ری له‌الیه‌ن مامۆستاكانی‬ ‫تری هاوپیشه‌یه‌وه‌‪ ،‬نه‌وه‌ك هه‌ر ئه‌وه‌ به‌ڵكو‬ ‫بانگی ئ���ه‌وه‌ ده‌درێت به‌خه‌ڵكانی ده‌ره‌وه‌ی‬ ‫خوێندنگا یان كه‌س���وكاری فێرخواز به‌وه‌ی‬ ‫مامۆس���تا نامۆك���ه‌ فێرخوازه‌كان توش���ی‬ ‫ده‌رده‌س���ه‌ری‌و و بیركردنه‌وه‌و پرسیاركردن‬ ‫ده‌كات‌و له‌ته‌قلی���دی باو ده‌ری���ان ده‌كات!‬ ‫ئه‌مه‌ش زۆرجار مامۆس���تای نامۆ توش���ی‬ ‫نائومێدی ده‌كات‌و ته‌نانه‌ت بیر له‌وه‌ بكاته‌وه‌‬ ‫له‌ده‌ره‌وه‌ی خۆی پیشه‌یه‌كی تر بدۆزێته‌وه‌‬ ‫چونكه‌ ش���ه‌پۆلی نه‌یارانی مامۆستای نامۆ‬ ‫زۆرترو به‌هێزت���ره‌ وه‌ك به‌رگریكه‌ران لێی!‬ ‫فێرخواز له‌ڕاس���تیدا خ���ۆی له‌بنه‌مادا ئه‌و‬ ‫مامۆس���تایه‌ی پێ گونجاوه‌و په‌سه‌نده‌ الی‬ ‫كه‌ هه‌ڵس���وكه‌وت‌و بیركردنه‌وه‌و ش���ێوازو‬ ‫رێگای وانه‌وتنه‌وه‌ی مه‌ده‌نی‌و په‌روه‌رده‌یی‬ ‫بێت‪ ،‬ب���ه‌اڵم به‌داخه‌وه‌ ئ���ه‌وه‌ی دژی ئه‌م‬ ‫بۆچونه‌یه‌ به‌ش���ێكی گرنگی مامۆستاكانن‪،‬‬ ‫له‌به‌رئ���ه‌وه‌ی ئ���ه‌و رێگه‌ی���ه‌ پێویس���تی‬ ‫زیات���ری به‌خۆماندوك���ردن‌و ئاماده‌ك���ردن‬ ‫هه‌یه‌ به‌ش���ێكی زۆری���ش له‌مامۆس���تایان‬ ‫ئه‌م���ه‌ ناكه‌ن به‌ه���ه‌ر هۆكارێك���ه‌وه‌ بێت‪،‬‬ ‫له‌به‌رئه‌وه‌ كاتێكیش مامۆس���تایه‌ك بیه‌وێت‬ ‫رێگایه‌كی دروست‌و زانس���تی له‌وانه‌وتنه‌وه‌‬ ‫پیاده‌بكات فێرخوازه‌كانیش خۆشیان بوێت‌و‬ ‫وانه‌ی مامۆس���تاكه‌یان ب���ه‌دڵ بێت ده‌بێت‬ ‫به‌مامۆستایه‌كی نامۆو له‌الیه‌ن مامۆستاكانی‬ ‫تره‌وه‌ ده‌كه‌وێت���ه‌ به‌ر په‌الم���اردان‌و وه‌ك‬ ‫هه‌ڕه‌شه‌یه‌ك بۆخۆیانی وێنا ده‌كه‌ن‪ ،‬چونكه‌‬ ‫ناچاریان ده‌كات خۆیان بگۆڕن‌و به‌خۆیاندا‬ ‫بچنه‌وه‌ بۆ ئه‌وه‌ی له‌مامۆستا نامۆكه‌ بچن!‬ ‫كه‌ ئه‌مه‌ش پرۆس���ه‌یه‌كی ئاڵۆزو قورس���ه‌و‬ ‫كات له‌به‌رژه‌وه‌ندیی���ان نییه‌‪ ،‬یاخود نه‌خێر‬ ‫به‌پێچه‌وان���ه‌وه‌ پێیانوایه‌ مامۆس���تای نامۆ‬ ‫هه‌ڵه‌یه‌و فێرخواز توش���ی الدان ده‌كات گه‌ر‬ ‫بێت‌و بیانجوڵێنێت‌و فێری پرس���یاركردن‌و‬ ‫دیال���ۆگ‌و كتێ���ب خوێندنه‌وه‌ی���ان بكات‪،‬‬ ‫پێیانوایه‌ فێرخواز به‌م شێوه‌یه‌ ده‌بێته‌ به‌اڵو‬ ‫له‌كۆڵیان نابێته‌وه‌! گرفت‌و كێشه‌كه‌ ئه‌وه‌یه‌‬ ‫به‌رپرس���انی په‌روه‌رده‌ییش له‌گه‌ڵ شه‌پۆلی‬ ‫باودایه‌و ئه‌و مامۆس���تایانه‌ په‌راوێز ده‌خرێن‬ ‫كه‌ له‌الیه‌ن ئه‌وانیتره‌وه‌ به‌مامۆس���تای نامۆ‬ ‫بان���گ ده‌كرێن هی���چ گرنگییه‌كی ئه‌وتۆیان‬ ‫پ���ێ نادرێت تاوه‌كو النیكه‌م پرس���یار الی‬ ‫مامۆستاكانی تر دروست بێت یاخود هانیان‬ ‫ب���دات به‌وه‌ی ئ���ه‌وه‌ی كه‌ رێگای راس���ت‌و‬ ‫دروست له‌بواری په‌روه‌رده‌و فێركردن پیاده‌ی‬ ‫ده‌كات مامۆس���تا نامۆكه‌یه‌ نه‌وه‌ك ئێوه‌یه‌‬ ‫یان ئه‌وانیتر‪ .‬گرنگه‌ مامۆس���تایه‌ك زانرا كه‌‬ ‫مامۆس���تایه‌كی سه‌ركه‌وتوه‌و فێرخوازه‌كانی‬ ‫تاڕاده‌یه‌كی باش لێی تێده‌گه‌ن‌و كاریگه‌ری‬ ‫له‌سه‌ر فێرخوازه‌كانی جێهێشتوه‌و ده‌ستكاری‬ ‫هه‌ڵس���وكه‌وت‌و بیركردنه‌وه‌یان���ی ك���ردوه‌‬ ‫به‌ش���ێوه‌یه‌كی باش كه‌ رۆح���ی په‌روه‌رده‌و‬ ‫فێرك���ردن ئه‌مه‌یه‌‪ ،‬له‌جیات���ی ئه‌وه‌ی وه‌ك‬ ‫تانه‌یه‌ك به‌مامۆس���تای نامۆ بانگ بكرێت‌و‬ ‫وه‌ك نه‌یار ته‌ماش���ا بكرێت پێویسته‌ چاوی‬ ‫لێبكرێت‌و س���ودی لێببینرێت‪ .‬ده‌مانه‌وێت‬ ‫بڵێی���ن مامۆس���تای نامۆ مامۆس���تایه‌كی‬ ‫په‌روه‌ده‌یی‌و مه‌ده‌نییه‌ ئه‌وه‌ی نامۆی كردوه‌‬ ‫ئه‌وه‌یه‌ له‌ناو سیسته‌مێكی خراپدا ده‌توانێت‬ ‫مامۆس���تایه‌كی باش بێت ك���ه‌ زۆر گرنگه‌‬ ‫توانیویه‌تی ئه‌مه‌ ب���كات‪ ،‬نه‌وه‌ك نامۆبونی‬ ‫له‌خراپییه‌وه‌ بێت‌و له‌سیس���ته‌مێكی باشدا‬ ‫مامۆستایه‌كی خراپ بێت‪ .‬له‌دونیای ئێمه‌دا‬ ‫هه‌مو حه‌زو ئاره‌زوی بون به‌مامۆستا ده‌كات‬ ‫به‌بێ ئه‌وه‌ی مامۆس���تایه‌تی بكات ته‌نانه‌ت‬ ‫سه‌ر س���وڕمانییه‌كه‌ له‌وه‌دایه‌ وه‌كو پیشه‌و‬ ‫په‌یامێكی ئاسایی‌و ئاس���ان سه‌یرده‌كرێت!‬ ‫له‌كاتێك���دا قورس���ترین‌و ئاڵۆزترین په‌یام‌و‬ ‫پیشه‌یه‌ ئه‌گه‌ر وه‌كو خۆی سه‌یری بكه‌ین‌و‬ ‫هه‌ست به‌گرنگییه‌كه‌ی بكه‌ین‪.‬‬

‫تایبه‌ت‬

‫)‪ )562‬سێشه‌مم ‌ه ‪2017/1/24‬‬

‫‪19‬‬

‫بارزانی‌‌و مێژو‬ ‫نه‌به‌ز كامیل‬

‫نیش���تمانی‌‌و لیبراڵ‌و دیموكرات‌و مه‌ده‌نی‌‌و‬ ‫ده‌س���تپاك‌و ئه‌مین‌و به‌ئه‌زمون بێت‪..‬ئه‌م‬ ‫سیفه‌تانه‌ش له‌ئێوه‌دا به‌دیده‌كرێت‪.‬‬ ‫ئه‌مه‌ له‌سه‌ر ئاس���تی‌ فه‌رمی‌‌و حكومی‌‪،‬‬ ‫له‌سه‌ر ئاستی‌ خه‌ڵك‌و شه‌قامی‌ كوردیش‪،‬‬ ‫نازناوی‌ (پیاوه‌ سپی‌)یه‌كه‌‪ ،‬كه‌ گه‌وره‌ترین‬ ‫پۆسته‌ له‌الیه‌ن خه‌ڵكه‌وه‌ به‌خشراوه‌ته‌ ئه‌م‬ ‫كه‌سایه‌تییه‌‪.‬‬ ‫ئه‌مه‌ له‌سه‌ر ئاستی‌ ناوخۆی‌ كوردستان‪،‬‬ ‫له‌س���ه‌ر ئاس���تی‌ ده‌ره‌وه‌ش س���ام ئاغ���ا‬ ‫كه‌سایه‌تییه‌كی‌ ناس���راوو متمانه‌پێكراوه‌‌و‬ ‫ناوبانگ���ی‌ گه‌یش���توه‌ته‌ ده‌ره‌وه‌‪ ،‬هه‌ربۆیه‌‬ ‫له‌الی���ه‌ن (یه‌كێت���ی‌ ئابوریناس���ان‌و‬ ‫كارگێڕیناس���ان)ی‌ واڵتان���ی‌ ئه‌وروپ���اوه‌‬ ‫رێزی‌ لێنراوه‌‌و پاداشتی‌ سااڵنه‌ ‌ی له‌بواری‌‬ ‫ده‌ستپاكیدا پێبه‌خشراوه‌‌و وه‌ك كه‌سایه‌تی‌‬ ‫ساڵ ده‌ستنیشانكراوه‌‪.‬‬ ‫ئه‌م���ه‌ جگه‌ل���ه‌وه‌ی‌ ك���ه‌ س���ااڵنێكی‌‬ ‫زۆره‌‪ ،‬س���ود له‌و میرات���ه‌ مه‌عنه‌ییه‌ی‌ كه‌‬ ‫له‌ڕاپۆرت���ه‌ ئاماده‌كراوه‌كان���ی پاش خۆی‌‬ ‫جێیهێش���توه‌‪ ،‬ده‌بینرێ���ت‌و راپۆرته‌كانی‌‬ ‫س���ام ئاغا بونه‌ته‌ چه‌كی‌ ده‌ست‌و به‌ڵگه‌ی‌‬ ‫حاشاهه‌ڵنه‌گری‌ ده‌س���تی‌ په‌رله‌مانتاران‌و‬ ‫میدیاكاران‌و خۆپیشانده‌ران‪ ،‬چونكه‌ پێش‬ ‫دروستبونی‌ ئۆپۆزس���یۆنیش له‌كوردستان‬ ‫ئه‌م رچه‌شكێن بو له‌چاودێریكردنی‌ وردی‌‬ ‫خراپ به‌كارهێنانی‌ ده‌سه‌اڵت‪.‬‬ ‫پیاوێ���ك‪ ،‬كه‌ ئ���ه‌م هه‌مو ش���اهێدی‌‌و‬ ‫گه‌واهی���ه‌ی‌ له‌س���ه‌ر ئاس���تی‌ خه‌ڵ���ك‌و‬ ‫حكوم���ی‌‌و فه‌رم���ی‌‌و ئیداری���ی‌‌و حزب���ی‌‌و‬ ‫سیاس���ی‌‌و ده‌ره‌وه‌‌و ناوه‌وه‌‌و له‌الیه‌ن یارو‬ ‫نه‌یار‌و دۆس���ت‌و دوژمنه‌وه‌ بۆبدرێت‌و له‌م‬ ‫زه‌مه‌ن���ی‌ ب���ێ‌ متمانه‌ییه‌دا ئ���ه‌و خاوه‌نی‌‬ ‫ئه‌م هه‌م���و متمانه‌یه‌‌و ئه‌و هه‌مو ئه‌زمون‌و‬ ‫ده‌ستپێش���خه‌رییه‌ بێت‪ ،‬كوڕی‌ ئه‌م رۆژه‌‬ ‫ره‌ش���ه‌ نییه‌‌و بابه‌تێكی‌ له‌مجۆره‌ جێگه‌ی‌‬ ‫بایه‌خ‌و هه‌ڵوه‌سته‌ له‌سه‌ركردن نییه‌؟‬

‫من ش���تێكی‌ زیادم له‌س���ه‌ر ئه‌م پیاو‌ه‬ ‫نه‌وتوه‌‌و ره‌نگ���ه‌ زۆرێكی���ش نه‌وترابێت‌و‬ ‫سااڵنێكیش���ه‌ هیچم نه‌نوس���یوه‌‌و له‌سه‌ر‬ ‫هیچ كه‌س���یش قس���ه‌م نه‌ك���ردوه‌‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫له‌ئاوا دۆخێ���ك‌و بابه‌تێكی‌ ئ���اوا گرنگ‌و‬ ‫چاره‌نوسساز‌و نیش���تمانیدا‪( ،‬رونكردوه‌)‬ ‫ك���ه‌ی‌ جه‌اللی‌ س���ام ئاغ���ا رایچڵه‌كاندم‪،‬‬ ‫بۆیه‌ وه‌ك ئه‌ركێكی‌ ئینسانی‌‌و نیشتمانی‌‌و‬ ‫رۆژنامه‌وانی‌‌و به‌حوكمی‌ نزیكی‌‌و ناس���ینم‬ ‫له‌گه‌ڵ ئه‌م كه‌سایه‌تییه‌‌و وه‌ك وه‌فایه‌ك بۆ‬ ‫ئه‌و هه‌مو بوێری‌‌و له‌خۆبردویی‌‌و خزمه‌ته‌ی‌‬ ‫به‌پێویستم زانی‌ شتێك بڵێم‪ ،‬چونكه‌ ئه‌م‬ ‫پی���اوه‌ وه‌ك خۆی‌ به‌و هه‌م���و گه‌وره‌یی‌‌و‬ ‫به‌خش���ین‌و ئه‌زمون‌و خزم ‌هت‌و بوێرییه‌وه‌‪،‬‬ ‫پیاوێكی‌ بێده‌نگه‌و بۆ رۆژێك ئاماده‌نه‌بوه‌‪،‬‬ ‫له‌شاش���ه‌ی‌ تیڤی‌‌و روپه‌ڕی‌ رۆژنامه‌یه‌كه‌وه‌‬ ‫س���نگ ده‌رپه‌ڕێنێ‌‌و كه‌مترین قسه‌ له‌سه‌ر‬ ‫خ���ۆی‌ ب���كات‌و كاره‌كانی‌ خۆیم���ان پێ‌‬ ‫بفرۆشێته‌وه‌‌و ته‌نانه‌ت بۆ جارێكیش رێگه‌ی‌‬ ‫به‌خۆی‌ نه‌داوه‌ بچێته‌ هۆڵی‌ مه‌راسیمه‌كان‌و‬ ‫ده‌ركه‌وێ���ت‌و خه‌اڵته‌كانی‌ وه‌ربگرێت‪ ،‬هه‌ر‬ ‫له‌به‌ر ئه‌مه‌ش���ه‌ هه‌ندێجار رۆژنامه‌نوسان‬ ‫به‌جه‌اللی‌ سام ئاغا‪ ،‬ده‌ڵێن‪( :‬ئه‌و پیاوه‌ی‌‬ ‫قسه‌ ناكات)‪.‬‬ ‫ده‌بێ‌ بشپرس���ین‪ :‬پاش دوركه‌وتنه‌وه‌‌و‬ ‫ده‌ستله‌كاركێش���انه‌وه‌ی‌ س���ام ئاغا‪،‬چه‌ند‬ ‫هه‌نگاوی‌ عه‌مه‌لی‌‌و جدی‌‌و بوێرانه‌ نراوه‌‪ ،‬بۆ‬ ‫روبه‌ڕوبونه‌وه‌ی‌ گه‌نده‌ڵی‌‌و پاراستنی‌ موڵكی‌‬ ‫گش���تی‌؟ ئه‌ی‌ پێش ئه‌وو دوای‌ ئه‌ویش چ‬ ‫كارێكی‌ گه‌وره‌ كراوه‌ له‌مالیه‌نه‌وه‌‌و له‌غیابی‌‬ ‫ئه‌ودا چه‌ند كاره‌س���اتی‌ تر خوڵقاوه‌؟ ئه‌و‬ ‫له‌كاتێكدا ده‌ست بۆ قوتی‌ خه‌ڵكی‌ ده‌برێ‌‌و‬ ‫خه‌ڵكی‌ نانبڕاو ده‌كرێت‪ ،‬ئه‌و قوت‌و تیكه‌ی‌‬ ‫ده‌م���ی‌ خ���ۆی‌ به‌خه‌ڵك���ی‌ ده‌دا‪ ،‬ئه‌مه‌ش‬ ‫ئاسمان‌و رێسمانه‌‪.‬‬ ‫ئه‌وه‌ی‌ رایچڵه‌كاندم‌و هه‌ستی‌ بێ ئومێدی‌‬ ‫زیاتری‌ الدروس���تكردم‪ ،‬ئه‌و پرس���یاره‌بو‬

‫هه‌رێم ‌ی كوردستان‪-‬عێراق‬ ‫ئه‌نجومه‌نی‌ دادوه‌ر ‌ی‬ ‫ی له‌ كه‌الر‬ ‫ی باری‌ كه‌سێت ‌‬ ‫دادگا ‌‬

‫ژماره‌‪/1 :‬ت‪2016/‬‬ ‫به‌روار‪2017/1/9 :‬‬

‫ی رزگار ‌ی‬ ‫ی شاره‌وان ‌‬ ‫سه‌رۆكایه‌ت ‌‬ ‫كارگێری‌ و خۆیه‌ت ‌ی‬

‫عدد‪128 :‬‬ ‫به‌روار‪2017/1/17 :‬‬

‫ب‪/‬ئاگانام ‌ه‬ ‫ی‬ ‫ی هاواڵتیان ده‌كه‌ین ك��� ‌ه دادگاكه‌مان ئۆتۆمبێلی‌ ژمار‌ه ‪ /75434‬س���لێمانی‌ ل ‌ه جۆر ‌‬ ‫ئ���اگادار ‌‬ ‫مرس���یدی سه‌ره‌ ترێل ‌ه تانكه‌ر مۆدێل ‪ 2002‬كه‌ س���وتاوه‌‪ ،‬تایبه‌ت ب ‌ه كۆچكردوو (بختیار حمید‬ ‫ێ ملێون و پێنج سه‌د‬ ‫ی ئاشكرا ده‌فرۆشرێت كه‌ خه‌مڵێنراو‌ه به‌ (‪ )3500000‬س ‌‬ ‫كریم) به‌زیادكردن ‌‬ ‫ی‬ ‫ی تێپه‌ڕبوون ‌‬ ‫ی و دوا ‌‬ ‫ی ناوخۆ ‌‬ ‫ی ئه‌م دادگایه‌ له‌ڕۆژنام ‌ه ‌‬ ‫ی ئاگادار ‌‬ ‫هه‌زار دینار دوای‌ باڵوكردنه‌وه‌ ‌‬ ‫ی ده‌رچوونییه‌و‌ه هه‌ژمار ده‌كرێت‪.‬‬ ‫(‪10‬رۆژ) به‌س���ه‌ر باڵوبوونه‌و‌هی‌ ڕۆژنامه‌كه‌دا ل���ه‌ دووه‌م ڕۆژ ‌‬ ‫ی یاساییدا و‬ ‫ی ئه‌م دادگای ‌ه بكات له‌ماوه‌ ‌‬ ‫ی هه‌ی ‌ه باس���ه‌ردان ‌‬ ‫ی به‌شداربوون ‌‬ ‫هه‌ركه‌س���ێك ئاره‌زوو ‌‬ ‫ی باڵوبوونه‌و‌ه‬ ‫ی خه‌ملێنراو و كرێ ‌‬ ‫ی له‌گه‌ڵ خۆیدا بهێنێت به‌ڕێژه‌ی‌ (‪ )%10‬ی‌ نرخ ‌‬ ‫ی یاسای ‌‬ ‫بارمت ‌ه ‌‬ ‫و ڕه‌سمی‌ تر‪ ،‬له‌ئه‌ستۆی‌ كڕیاره‌‪.‬‬ ‫دادوه‌ر‬ ‫نازم حه‌سن ره‌حیم‬ ‫ئاگاداری‌‬

‫ی (‪-1987‬‬ ‫ی ئاگاداری‌ هه‌موو ئه‌و هاواڵتیانه‌ ده‌كاته‌وه‌ ك ‌ه سااڵن ‌‬ ‫سه‌رۆكایه‌تی‌ شاره‌وانی‌ رزگار ‌‬ ‫ی (ابراهیم محمد مس���ته‌فا)‬ ‫‪ )1989‬زه‌وی���ان له‌ناحیی ‌هی‌ رزگاری‌ (صمود) وه‌رگرتوه‌ ك ‌ه هاواڵت ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ڕێگا پێدانی‌ كردوه‌ ب ‌ه مه‌به‌س���تی‌ دروس���تكردن ‌‬ ‫خ���اوه‌ن زه‌وی‌ ژمار‌ه هه‌وائی‌ (‪ )10405‬داوا ‌‬ ‫خان���وو هه‌ر هاواڵتییه‌ك گلدانه‌و‌هی‌ له‌س���ه‌ر ئه‌و پارچه‌ زه‌ویی ‌ه هه‌ی���ه‌ له‌ماوه‌ی‌ (‪ )30‬ڕۆژدا ل ‌ه‬ ‫ی سه‌رۆكایه‌تی‌ شاره‌وانیمان بكاته‌و‌ه به‌ پێچه‌وانه‌و‌ه‬ ‫ی ئه‌م ئاگادارییه‌‪،‬ئاگادار ‌‬ ‫ی باڵوكردنه‌وه‌ ‌‬ ‫دوا ‌‬ ‫ی بۆ ناوبراو ده‌كات‪.‬‬ ‫شاره‌وانیمان كاری‌ یاسای ‌‬ ‫اراز محمد محمود‬ ‫ی رزگاری‌‬ ‫ی شاره‌وان ‌‬ ‫سه‌رۆك ‌‬

‫ریکالم‬

‫كه‌‪ :‬ئاخۆ پیاوێك (‪)47‬س���اڵ كارمه‌ندی‌ به‌رپرس���یارێتی‌ خه‌ڵ���ك‌و مێ���ژوه‌وه‌‪،‬‬ ‫ده‌وڵه‌ت‌و نیوس���ه‌ده‌ له‌وه‌زیفه‌ی‌ ئیداریی‌‌و به‌وپێیه‌ی‌ ك���ه‌ ئه‌مجۆره‌ كه‌س���ایه‌تیان ‌ه‬ ‫قانون���ی‌‌و پێش���مه‌رگایه‌تیدا بوبێت‌و به‌م بونه‌ته‌ موڵكی‌ گشتی‌‪ ،‬هه‌ربۆیه‌ ئه‌گه‌ر ئه‌و‬ ‫هه‌مو ئه‌زمون‌و خه‌بات‌و ناسراویی‌‌و متمانه‌‌و له‌نوخبه‌ی‌ سیاس���ی‌ ده‌سه‌اڵتدار بێ‌ ئومێد‬ ‫ده‌س���پاكی‌‌و دڵپاك���ی‌‌و پش���تیوانییه‌وه‌‪ ،‬بوبێ���ت‪ ،‬ده‌ب���ێ‌ ئه‌و خه‌ڵك���ه‌ی‌ كه‌ هه‌مو‬ ‫ترس���ی‌ هه‌بێ‌ له‌چاره‌س���ه‌ری‌ ئه‌م دۆخه‌و ژیان‌و سامانی‌ خۆی‌ پێبه‌خشین‪ ،‬به‌خاڵی‌‬ ‫زات ن���ه‌كات بچێته‌ ژێرب���اری‌ ئه‌م ئه‌رك‌و به‌هێز‌و به‌پشتیوان‌و جێگه‌ی‌ ئومێدی‌ خۆی‌‬ ‫به‌رپرسیارێتییه‌وه‌‪..‬ده‌بێ‌ كێ‌ دنیای‌ ئێمه‌ بزانێت‪ ،‬هیچ ش���تێكیش هێنده‌ی‌ ئیراده‌ی‌‬ ‫خه‌ڵك‌و پش���یوانی‌ جه‌م���اوه‌ر به‌هێزنییه‌‪،‬‬ ‫بگۆڕێ‌ بۆ رۆژگارێكی‌ رونتر؟‬ ‫ئه‌وێك كه‌ توانیبێتی‌ سااڵنێك له‌مه‌وبه‌ر‌و مێژو واده‌ڵێ‌‪.‬‬ ‫چ���ۆن حكومه‌ته‌كه‌ی‌ ش���ێخ مه‌حمودی‌‬ ‫له‌ودۆخ���ه‌دا‪ ،‬وه‌ك س���ه‌رۆكی‌ دیوان���ی‌‬ ‫چاودێریی‌‪ ،‬چه‌ندین به‌رپرس���ی‌ سیاسی‌‌و مه‌لیك‪ ،‬پێویس���تی‌ به‌(كه‌ریمی‌ عه‌له‌كه‌)‬ ‫حكومی‌ گ���ه‌وره‌و به‌ده‌س���ه‌اڵت‪ ،‬راپێچی‌ یه‌ك هه‌بو بۆ خه‌زێنه‌ی‌ ده‌وڵه‌ت‪ ،‬خه‌ڵك‌و‬ ‫دادگا‌و ب���ه‌رده‌م قه‌فه‌زی‌ توهم���ه‌و تاوان حكومه‌تی‌ هه‌رێمیش پێویستی‌ به‌م پیاوه‌‬ ‫بكات‌و چه‌نده‌ها ملی���ۆن دۆالر له‌قوڕگیان سپییه‌‌و (كه‌ریم)ێكی‌ دیكه‌یه‌‪.‬‬ ‫من به‌حوكمی‌ دۆس���تایه‌تی‌‌و نزیكیم له‌م‬ ‫ده‌ربێنێت���ه‌وه‌‪ ،‬دڵنی���ام له‌م پۆسته‌ش���دا‬ ‫ده‌توان���ێ‌ هه‌ن���گاوی‌ گ���ه‌وره‌ بنێ���ت‪ ،‬با پیاوه‌‪ ،‬دڵنیام وه‌ك چۆن هه‌میشه‌ پۆست‌و‬ ‫رێگرییه‌كانی���ش زۆرب���ن‪ ،‬ناگه‌نه‌ ئاس���تی‌ پله‌و پایه‌ی‌ ره‌تكردوه‌ته‌وه‌‪ ،‬له‌وه‌ش دڵنیام‬ ‫ئیراده‌و بوێری‌‌و دڵسۆزی‌ ئه‌م پیاوه‌‪ ،‬ئه‌مه‌ كه‌ جه‌اللی‌ سام ئاغا‪ ،‬پێویستی‌ به‌م پۆسته‌‬ ‫س���ه‌رباری‌ ئه‌وه‌ی‌ كه‌ له‌مكاره‌دا به‌شێكی‌ نییه‌‪ ،‬به‌ڵكو خه‌ڵك‌و دۆخه‌كه‌‌و پۆس���ته‌كه‌‬ ‫باش له‌خه‌ڵك‌و كه‌سایه‌تی‌‌و سیاسیه‌كانیش پێویستیان به‌وه‌‪..‬‬ ‫س���ام ئاغا‪..‬ئه‌وه‌ی‌ هه‌یبو‌و به‌خش���ی‌‪،‬‬ ‫پش���تیوانی‌ لێده‌ك���ه‌ن‌و ره‌نگ���ه‌ له‌س���ه‌ر‬ ‫ئاس���تی‌ ده‌ره‌وه‌ش هاوكاریی‌ بكرێت‪ ،‬خۆ له‌ته‌مه‌ن‌و له‌ئه‌زمون‌و له‌توانا‌و بوێرییه‌كانی‌‬ ‫ئه‌گه‌ر رێگریش���ی‌ كراو هیچیشی‌ پێنه‌كرا‪ ،‬له‌به‌گژاچون���ه‌وه‌ی‌ گه‌نده‌ڵی‌‌و له‌بێ‌ منه‌تی‌‬ ‫باوه‌ك پیش���ه‌ی‌ هه‌میشه‌یی‌‌و سه‌ربه‌رزانه‌و له‌پۆس���ت‌و پایه‌‪ ،‬ئ���ه‌وه‌ش فه‌لس���ه‌فه‌ی‌‬ ‫بێمنه‌تان���ه‌‪ ،‬دیس���انه‌وه‌‌و جارێكیتر بڵێ‌‪ :‬ژیانییه‌تی‌‪ ،‬وه‌ك (حه‌مدی‌) شاعیر ده‌ڵێ‌‪:‬‬ ‫(ش���ه‌ره‌فمه‌ندنیم به‌وه‌زیفه‌كه‌ت���ان‌و م���ن "وه‌ره‌ حه‌مدی‌‪ ،‬ئ���ه‌وی‌ ماله‌ له‌پێش خۆتا‬ ‫جس���مێكی‌ غه‌ریب���م له‌ناوتان���ا) ئه‌مه‌ش ره‌وانه‌یكه‌ی‌‪.....‬ئ���ه‌وی‌ رۆیی‌ ئه‌وا رۆیی‌‪،‬‬ ‫ده‌بێته‌ س���ه‌روه‌رییه‌كی‌ دیك���ه‌ بۆت‌و الی‌ ئه‌وی‌ جێیدێڵی‌ كه‌ی‌ ماڵه‌"‪.‬‬ ‫دواجا ده‌ڵێم سام ئاغا پێویسته‌ له‌نێوان‬ ‫خه‌ڵك‌و خ���واو مێ���ژوش ون نابێت‪ ،‬بۆیه‌‬ ‫س���ام ئاغا له‌م دۆخه‌دا ئه‌گه‌ر هه‌نگاوێكی‌ (ئومێ���دو ب���ێ ئومێ���دی) دا‪ ،‬ڕێگایه‌كی‬ ‫كه‌میش بنێت بۆ چاره‌سه‌ر‪ ،‬باشتره‌ له‌وه‌ی‌ دیكه‌ بدۆزێت���ه‌وه‌و هه‌نگاوێكی دیكه‌ بنێت‬ ‫ئه‌و ش���وێنه‌ چۆڵبكات بۆ كه‌سانێك‪ ،‬ك ‌ه ‪ ..‬چونكه‌ له‌زه‌مه‌ن���ی بێ ئومێدیدا‪ ،‬ته‌نها‬ ‫دڵنیانین‪ ،‬له‌ئاستی‌ ئه‌و به‌رپرسیارێتیه‌دایه‌ ئه‌مج���ۆره‌ مرۆڤان���ه‌ ده‌توان���ن ئومێدێك‬ ‫یان نا‪ ،‬چونكه‌ بێده‌نگ���ی‌‌و دوره‌په‌رێزی‌و بگێڕنه‌وه‌ ‪ ..‬نه‌ك ئه‌وانه‌ی‌ كه‌ بێئومێدیان‬ ‫بێباك���ی‌‌و كه‌مته‌رخه‌میش���یان‪ ،‬به‌دیوێكی‌ كردی���ن له‌خۆم���ان‌و بێئومێدی���ان كردین‬ ‫دیكه‌دا‪ ،‬ئه‌م كه‌س���انه‌ ده‌خات���ه‌ به‌رده‌م له‌نیشتمان‌و له‌ژیان‪.‬‬ ‫هەرێمی کوردستانی عێراق‬ ‫ئەنجومەنی دادوەری‬ ‫دادگای باری کەسێتی لەسلێمانی‬ ‫ژمارە‪/١ :‬ت‪٢٠١٧/‬‬

‫ئاگانامە‬

‫بەروار‪٢٠١٧/١/٢٢ :‬‬

‫ئ���اگاداری هاواڵتیان دەکەین ک���ە دادگاکەمان ئوتۆمبێلی ژمارە (‪ )٦٢٤٥٧‬س���لێمانی تایبەت‬ ‫لەجۆری (کیا سپورتاج ‪ )٢٠١٠‬تایبەت بەخوا لێخۆشبوو (عطا احمد عارف) بەزیادکردنی ئاشکرا‬ ‫دەفرۆشرێت‪ .‬دوای باڵوکردنەوەی ئاگاداری ئەم دادگایە لەڕۆژنامەی خۆماڵیداو تێپەڕبونی (‪)10‬‬ ‫رۆژ بەسەر باڵوبونەوەی رۆژنامەکەدا‪ ،‬لەدووەم رۆژی دەرچونییەوە هەژمار دەکرێت‪ .‬هەر کەسێ‬ ‫ئارەزوی بەشداربونی هەیە با سەردانی ئەم دادگایە بکات لەماوەی یاساییدا‪ .‬کرێی باڵوبونەوەو‬ ‫رەسمی تر لەئەستۆی کڕیارە‪.‬‬ ‫دادوەری یەکەم‬ ‫کامران حسن مراد‬

‫ونبون‬

‫ی سلیمانی به‌ناوی‌(فەرەیدون علی احمد) ونبوە‪ ،‬هەرکەس‬ ‫ی بازرگان ‌‬ ‫ی ژور ‌‬ ‫* پێناسێك ‌‬ ‫دۆزییەوە بیگەڕێنێتەوە بۆ پرسگەی ئاوێنە‪.‬‬ ‫ی سلیمانی به‌ناوی‌(محمد چراغ افندی) ونبوە‪ ،‬هەرکەس‬ ‫ی بازرگان ‌‬ ‫ی ژور ‌‬ ‫* پێناسێك ‌‬ ‫دۆزییەوە بیگەڕێنێتەوە بۆ پرسگەی ئاوێنە‪.‬‬ ‫ی سلیمانی به‌ناوی‌(بهزاد اسعد حسین) ونبوە‪ ،‬هەرکەس‬ ‫ی بازرگان ‌‬ ‫ی ژور ‌‬ ‫* پێناسێك ‌‬ ‫دۆزییەوە بیگەڕێنێتەوە بۆ پرسگەی ئاوێنە‪.‬‬

‫م���اوه‌ ‌ی ده‌ س���اڵ ‌ه مه‌س���عود بارزان ‌ی‬ ‫س���ه‌رۆك ‌ی هه‌رێم���ی‌ كوردس���تانه‌‪،‬‬ ‫جارێكیش���یان له‌دیمانه‌یه‌ك���دا رایگه‌یاند‬ ‫هه‌تا ده‌وڵه‌ت���ی‌ ك���وردی‌ رانه‌گه‌یه‌نرێت‬ ‫ده‌س���تبه‌رداری‌ كورس���ییه‌كه‌ ‌ی نابێت‪،‬‬ ‫واته‌ ده‌یه‌وێت ببێته‌ س���ه‌رۆكی‌ داهاتو ‌ی‬ ‫ده‌وڵه‌ت���ی‌ كوردی‌‪ .‬هه‌رچه‌ن���ده‌ بۆچون ‌ی‬ ‫حزبیم له‌به‌ڕێز بارزان���ی‌ جیاوازه‌‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫هه‌رگیز رێگه‌ به‌خۆم ناده‌م تانه‌و ته‌شه‌ر‬ ‫له‌كه‌س���ایه‌تی‌ ناوبراو بده‌م‪ ،‬چونكه‌ ئه‌و‌ه‬ ‫به‌پێچه‌وانه‌ی‌ ئایین‌و ویژدانم ده‌زانم‪ .‬وه‌ل ‌ێ‬ ‫ده‌بێت بپرسین بارزانی‌ له‌ماوه‌ ‌ی ده‌ ساڵ ‌ی‬ ‫رابردودا چی‌ كردوه‌و ده‌بێت چی‌ بكردای ‌ه‬ ‫تاوه‌كو ن���اوی‌ خۆی‌‌و حزبه‌كه‌ی‌ له‌مێژودا‬ ‫به‌پرشنگی‌‌و جوانی‌ تۆمار بكرایه‌؟‬ ‫ئاش���كرایه‌ ئ���ه‌وه‌ ‌ی له‌ئێس���تادا‬ ‫له‌كوردس���تان ده‌گوزه‌رێ���ت‪ ،‬خزمه‌ت ب ‌ه‬ ‫به‌رژه‌وه‌ندیی��� ‌ه بااڵكانی‌ ك���ورد ناكات‪،‬‬ ‫جگ ‌ه له‌زیان‌و ماڵوێرانی‌‪ ،‬هیچ س���ودێك ‌ی‬ ‫نابێت‪ .‬ماوه‌ی‌ دو ساڵ زیاتریش ‌ه قه‌یران ‌ی‬ ‫دارای���ی‌‌و ش���ه‌ڕی‌ داع���ش بڕس���تی‌ له‌م‬ ‫میلله‌ت ‌ه بڕیوه‌‪ ،‬به‌رپرسیاری‌ یه‌كه‌م ‌ی ئه‌م‬ ‫دۆخ���ه‌ش بارزانی‌‌و حزبه‌كه‌یه‌تی‌‪ ،‬چونك ‌ه‬ ‫زۆرینه‌ی‌ جومگه‌كان ‌ی ده‌سه‌اڵتیان له‌ژێر‬ ‫ده‌س���تدایه‌‪ ،‬بۆیه‌ ئه‌وه‌ ‌ی ده‌توانێت ئه‌م‬ ‫دۆخ ‌ه تێپه‌ڕێنێت‪ ،‬ته‌نها پارتی‌‌و بارزانییه‌‪،‬‬ ‫ب���ه‌و مه‌رجه‌ی‌ له‌ب���ه‌ر خات���ری‌ میلله‌ت‬ ‫ده‌س���تبه‌رداری‌ هه‌ندێ���ك به‌رژه‌وه‌ن���د ‌ی‬ ‫حزبی‌ ببن‪.‬‬ ‫پێموایه‌ هۆكاری‌ بێباكی‌ بارزانی‌ له‌ئاست ‌ی‬ ‫دۆخه‌كاندا‪ ،‬ئه‌وه‌یه‌ بارزانی‌ درك به‌ڕاست ‌ی‬ ‫روداوه‌كان ناكات‪ ،‬یاخود ئه‌و كه‌س���انه‌ ‌ی‬ ‫له‌چوارده‌ورین راستییه‌كان ‌ی پێناگه‌یه‌نن‬ ‫ی���ان راس���تییه‌كان ئ���اوه‌ژو ده‌كه‌نه‌وه‌و‬ ‫به‌ئاقارێك���ی‌ دیكه‌دا ده‌یب���ه‌ن‪ .‬به‌نمون ‌ه‬ ‫ئه‌گ���ه‌ر خۆپیش���اندان‌و ناڕه‌زاییه‌كان��� ‌ی‬ ‫سنوری‌ پارێزگاكانی‌ سلێمانی‌‌و هه‌ڵه‌بج ‌ه‬ ‫وه‌ربگرین‪ ،‬له‌وانه‌یه‌ بارزانی‌‌و حزبه‌كه‌ی‌ وا‬ ‫هه‌س���ت بكه‌ن كه‌ حزبێك یان الیه‌نێك ‌ی‬ ‫ده‌ره‌ك���ی‌ ئه‌و ناڕه‌زاییان���ه‌ ده‌جوڵێنێت‪،‬‬ ‫بێئاگا له‌وه‌ی‌ ئه‌وه‌ هاوارو ناڵه‌ ‌ی خه‌ڵك ‌ی‬ ‫هه‌ژارو به‌شمه‌ینه‌تی‌ ئه‌م كوردستانه‌یه‌‪ ،‬ك ‌ه‬ ‫له‌س���ایه‌ی‌ ناعه‌داله‌تی‌‌و دزین ‌ی سه‌رو‌هت‌و‬ ‫سامانی‌ خه‌ڵكی‌ كوردستانه‌وه‌‪ ،‬دوچار ‌ی‬ ‫برس���ێتی‌‌و دۆخێك���ی‌ دژوارو ناهه‌م���وار‬ ‫بونه‌ته‌وه‌‪.‬‬ ‫ده‌بو به‌ڕێ���ز بارزانی‌ رێگ���ه‌ی‌ نه‌دای ‌ه‬ ‫له‌س���ایه‌ی‌ خه‌بات���ی‌ خ���ۆی‌‌و بنه‌ماڵه‌و‬ ‫حزبه‌كه‌یدا‪ ،‬ئه‌و هه‌مو غه‌درو ناعه‌داله‌تیی ‌ه‬ ‫ده‌رهه‌ق به‌م میلله‌ته‌ بكرێ‌‪ .‬پێویس���تبو‬ ‫كارو هه‌وڵ��� ‌ی له‌پێش���ینه‌ی‌ بارزان���ی‌‌و‬ ‫حزبه‌ك���ه‌ی‌‪ ،‬خزمه‌تكردنی‌ ئ���ه‌م میلله‌ت ‌ه‬ ‫بوایه‌‪ ،‬تاوه‌كو مێژو ببوایه‌ته‌ ش���ایه‌تحاڵ‬ ‫له‌س���ه‌ر راب���ردوو داهاتوی���ان‪ ،‬نه‌وه‌كو‬ ‫چاوه‌ڕوان���ی‌ ئه‌وه‌یان بكردای���ه‌ له‌كه‌ناڵ ‌ه‬ ‫حزبییه‌كان‌و ئه‌و كه‌نااڵنه‌ی‌ له‌سه‌ر قوت ‌ی‬ ‫ی رزگار ‌ی‬ ‫ی شاره‌وان ‌‬ ‫سه‌رۆكایه‌ت ‌‬ ‫كارگێری‌ و خۆیه‌ت ‌ی‬

‫ئه‌م میلله‌ت��� ‌ه ده‌ژین‪ ،‬په‌س���ه‌ن بدرێن‌و‬ ‫ستایش بكرێن‪ ،‬چونكه‌ ئه‌مه‌یان شتێك ‌ی‬ ‫تێپه‌ڕه‌و بۆ ده‌ستكه‌وتی‌ كه‌سییه‌و ناچێت ‌ه‬ ‫مێژوه‌وه‌‪.‬‬ ‫لێ���ره‌دا ب���اس له‌نمونه‌ی‌ س���ه‌رۆك‌و‬ ‫س���ه‌ركرده‌ی‌ واڵت���ان چ له‌ڕۆژه���ه‌اڵت‬ ‫بێ���ت یاخ���ۆ رۆژئ���اوا ناك���ه‌م‪ ،‬چونك ‌ه‬ ‫جیاوازییه‌كان��� ‌ی ئێمه‌و ئه‌وان ئاس���مان‌و‬ ‫رێس���مانن‪ ،‬جگه‌ل���ه‌وه‌ی‌ ئه‌وه‌ن���ده‌ ئه‌و‬ ‫نمونان ‌ه باس���كراون له‌ئێس���تادا سواون‌و‬ ‫خه‌ڵك���ی‌ گوێی���ان پێن���ادات‌و كه‌ڵێك ‌ی‬ ‫ئه‌وتۆی���ان نابێت‪ .‬م���ن به‌هیوابوم به‌ڕێز‬ ‫بارزانی‌ به‌هه‌مان رێچك���ه‌ی‌ مام جه‌اللدا‬ ‫بڕۆیشتایه‌‪ ،‬وه‌كو چۆن تاڵه‌بان ‌ی له‌الیه‌ك‬ ‫هه‌وڵی‌ یه‌كخستنه‌وه‌ی‌ حزبه‌كه‌ی‌‌و ناوماڵ ‌ی‬ ‫كورد ‌ی به‌گشت ‌ی ده‌دا‪ ،‬له‌الیه‌كی‌ دیكه‌ش‬ ‫هه‌وڵی‌ رێكخس���تن‌و یه‌كخس���تن ‌ی هێزو‬ ‫الیه‌ن ‌ه سیاس���یی ‌ه ناكۆكه‌كان��� ‌ی عێراق ‌ی‬ ‫ده‌دا‪ ،‬بارزانیش هه‌مان كاری‌ بكردایه‌‪.‬‬ ‫له‌ساتی‌ نه‌خۆشكه‌وتن‌و دوركه‌وتنه‌وه‌ ‌ی‬ ‫تاڵه‌بانی له‌گۆڕه‌پانی‌ سیاس���ی‌ تائێستا‪،‬‬ ‫چه‌ندین كه‌س���ایه‌تی‌‌و ناوه‌ند ‌ی سیاسی‌‌و‬ ‫میدیایی‌ باس له‌كاریگه‌ری‌‌و رۆڵی‌ ناوبراو‬ ‫ده‌كه‌ن‪ ،‬كه‌چی‌ له‌كوردس���تان به‌رده‌وام‬ ‫ده‌وترێت بارزان ‌ی ماوه‌ی‌ سه‌رۆكایه‌تییه‌كه‌ ‌ی‬ ‫ته‌واو بوه‌و ده‌س���تبه‌ردار ‌ی كورسییه‌كه‌ ‌ی‬ ‫نابێت‪ ،‬كاتێكیش پارله‌مان ده‌س���ت ‌ی بۆ‬ ‫باس ‌ی كورسییه‌كه‌ی‌ بارزانی‌ برد‪ ،‬هه‌موان‬ ‫بینیمان پارله‌مان چ ‌ی به‌سه‌رهێنرا! مێژو‬ ‫به‌م جۆره‌ تۆمارده‌كرێت‪.‬‬ ‫له‌م���اوه‌ ‌ی ده‌ س���اڵی‌ س���ه‌رۆكایه‌ت ‌ی‬ ‫بارزانیی���دا‪ ،‬س���ودمه‌ندترین ك��� ‌هس‌و‬ ‫الی���ه‌ن حزبه‌ك���ه‌ی‌ بارزانی‌ ب���و‪ ،‬به‌هۆ ‌ی‬ ‫ئه‌وه‌ی‌ به‌ش���ێك ‌ی زه‌به‌الحی‌ داهاتی‌ ئه‌م‬ ‫میلله‌ته‌ی���ان كه‌وت���ه‌ ژێرده‌س���ت‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫پرس���یاره‌ك ‌ه ئه‌وه‌یه‌ له‌م���اوه‌ ‌ی ئه‌و د‌ه‬ ‫س���اڵه‌دا كامانه‌ن دیارترین ئ���ه‌و پڕۆژ‌ه‬ ‫ستراتیژییانه‌ی‌ به‌و داهات ‌ه جێبه‌جێكران؟‬ ‫كام به‌ن���داوی‌ گ���ه‌وره‌؟ كام رێ���گا ‌ی‬ ‫س���تراتیژی‌؟ كام پڕۆژه‌ی‌ كش���توكاڵ ‌ی‬ ‫زه‌به‌الح كه‌ جێگه‌ی‌ شانازی‌‌و سود ‌ی ئه‌م‬ ‫میلله‌ته‌بن دروس���تكران‪ ،‬بۆ ئه‌وه‌ ‌ی ئه‌م‬ ‫میلله‌ته‌ بگاته‌ ئاس���تی‌ خۆبژێوی‌‌و چاو ‌ی‬ ‫له‌ده‌ستی‌ بازرگانه‌ بێویژدان‌و خواردن ‌ه ب ‌ێ‬ ‫كوالیتییه‌كانی‌ واڵتان نه‌بێت؟‬ ‫ره‌نگه‌ دیارترین ده‌ستكه‌وتی‌ سێ‌ ساڵ ‌ی‬ ‫رابردو بۆ ده‌سه‌اڵتی‌ كوردی‌‪ ،‬برسیكردن ‌ی‬ ‫میلله‌ت‌و فه‌رامۆشكردن ‌ی چینێك ‌ی گرنگ‌و‬ ‫كاریگه‌رو ئازا ‌ی وه‌كو پێش���مه‌رگ ‌ه بێت!‬ ‫هه‌مو ئه‌وه‌ی‌ باس���مانكرد ك���ورد وته‌ن ‌ی‬ ‫مش���تێكه‌ له‌خه‌رمانێ���ك‪ .‬بۆی��� ‌ه لێره‌و‌ه‬ ‫به‌بارزانی‌‌و حزبه‌كه‌ی‌‌و سه‌رجه‌م حزبه‌كان ‌ی‬ ‫دیك���ه‌ ‌ی كوردس���تان ده‌ڵێ���م‪ ،‬هه‌موتان‬ ‫قه‌رزداری‌ ئه‌م میلله‌ته‌ خێرله‌خۆنه‌دیوه‌ن‪،‬‬ ‫ئه‌گه‌ر ده‌تانه‌وێت ناوتان بچێته‌ مێژوه‌و‌ه‬ ‫وه‌كو خه‌باتكارو خزمه‌ت���كاری‌ میلله‌ت‪،‬‬ ‫فه‌رمون ئه‌و ق���ه‌رزه‌ی‌ میلله‌ت بده‌نه‌وه‌‪،‬‬ ‫بۆ ئه‌وه‌ی‌ جارێكیتر به‌ده‌ستی‌ ئێوه‌ ماڵ‌و‬ ‫كوردو كوردستانه‌كه‌مان وێران نه‌بێت‪.‬‬

‫ئاگاداری‌‬

‫عدد‪144 :‬‬ ‫به‌روار‪2017/1/22 :‬‬

‫ی (‪-1987‬‬ ‫ی ئاگاداری‌ هه‌موو ئه‌و هاواڵتیانه‌ ده‌كاته‌وه‌ ك ‌ه سااڵن ‌‬ ‫سه‌رۆكایه‌تی‌ شاره‌وانی‌ رزگار ‌‬ ‫ی رزگاری‌ (صمود) وه‌رگرتو‌ه كه‌ هاواڵتی‌ (قادر ساڵح ره‌حیم) خاوه‌ن‬ ‫‪ )1989‬زه‌ویان له‌ناحییه‌ ‌‬ ‫ی دروس���تكردنی‌ خانوو‬ ‫ی كردو‌ه ب ‌ه مه‌به‌س���ت ‌‬ ‫ی ژم���اره‌ هه‌وائی‌ (‪ )11954‬داوای‌ ڕێگا پێدان ‌‬ ‫زه‌و ‌‬ ‫ی‬ ‫ی له‌س���ه‌ر ئ���ه‌و پارچ ‌ه زه‌ویی ‌ه هه‌ی ‌ه له‌م���او‌هی‌ (‪ )30‬ڕۆژدا له‌ دوا ‌‬ ‫هه‌ر هاواڵتییه‌ك گلدانه‌وه‌ ‌‬ ‫ی ش���اره‌وانیمان بكات���ه‌وه‌ به‌ پێچه‌وانه‌و‌ه‬ ‫ی ئه‌م ئاگادارییه‌‪،‬ئاگاداری‌ س���ه‌رۆكایه‌ت ‌‬ ‫باڵوكردنه‌وه‌ ‌‬ ‫شاره‌وانیمان كاری‌ یاسایی‌ بۆ ناوبراو ده‌كات‪.‬‬ ‫اراز محمد محمود‬ ‫ی رزگاری‌‬ ‫ی شاره‌وان ‌‬ ‫سه‌رۆك ‌‬ ‫ی‬ ‫ی رزگار ‌‬ ‫ی شاره‌وان ‌‬ ‫سه‌رۆكایه‌ت ‌‬ ‫كارگێری‌ و خۆیه‌ت ‌ی‬

‫ئاگاداری‌‬

‫عدد‪127 :‬‬ ‫به‌روار‪2017/1/17 :‬‬

‫ی هه‌موو ئه‌و هاواڵتیانه‌ ده‌كاته‌و‌ه ك ‌ه‬ ‫ی رزگاری‌ ئاگادار ‌‬ ‫س���ه‌رۆكایه‌تی‌ ش���اره‌وان ‌‬ ‫ی (صم������ود) وه‌رگرتوه‌ ك ‌ه‬ ‫ی (‪ )1989-1987‬زه‌وی���ان له‌ناحیی ‌هی‌ رزگار ‌‬ ‫س���ااڵن ‌‬ ‫ی‬ ‫ی (س���اڵح محمد مس���ته‌فا) خاوه‌ن زه‌وی‌ ژمار‌ه هه‌وائ���ی‌ (‪ )10404‬داوا ‌‬ ‫هاواڵت ‌‬ ‫ی‬ ‫ی كردو‌ه به‌ مه‌به‌ستی‌ دروستكردنی‌ خانوو هه‌ر هاواڵتییه‌ك گلدانه‌وه‌ ‌‬ ‫ڕێگا پێدان ‌‬ ‫ی‬ ‫ی باڵوكردنه‌وه‌ ‌‬ ‫له‌س���ه‌ر ئه‌و پارچ��� ‌ه زه‌وییه‌ هه‌ی ‌ه له‌ماو‌هی‌ (‪ )30‬ڕۆژدا ل���ه‌ دوا ‌‬ ‫ی س���ه‌رۆكایه‌تی‌ ش���اره‌وانیمان بكاته‌وه‌ ب��� ‌ه پێچه‌وانه‌و‌ه‬ ‫ئه‌م ئاگادارییه‌‪،‬ئاگادار ‌‬ ‫ی بۆ ناوبراو ده‌كات‪.‬‬ ‫شاره‌وانیمان كاری‌ یاسای ‌‬ ‫اراز محمد محمود‬ ‫ی رزگاری‌‬ ‫ی شاره‌وان ‌‬ ‫سه‌رۆك ‌‬ ‫ی‬ ‫ی رزگار ‌‬ ‫ی شاره‌وان ‌‬ ‫سه‌رۆكایه‌ت ‌‬ ‫كارگێری‌ و خۆیه‌ت ‌ی‬

‫ئاگاداری‌‬

‫عدد‪122 :‬‬ ‫به‌روار‪2017/1/17 :‬‬

‫ی هه‌موو ئه‌و هاواڵتیان ‌ه ده‌كاته‌وه‌ ك ‌ه‬ ‫س���ه‌رۆكایه‌تی‌ ش���اره‌وانی‌ رزگاری‌ ئاگادار ‌‬ ‫ی‬ ‫ی (‪ )1989-1987‬زه‌ویان له‌ناحییه‌ی‌ رزگاری‌ (صمود) وه‌رگرتوه‌ كه‌ هاواڵت ‌‬ ‫سااڵن ‌‬ ‫ی كردو‌ه‬ ‫ی ڕێگا پێدان ‌‬ ‫ی (‪ )9562‬داوا ‌‬ ‫ی ژماره‌ هه‌وائ ‌‬ ‫(فائق محمد فرج) خاوه‌ن زه‌و ‌‬ ‫ی دروستكردنی‌ خانوو هه‌ر هاواڵتییه‌ك گلدانه‌وه‌ی‌ له‌سه‌ر ئه‌و پارچ ‌ه‬ ‫ب ‌ه مه‌به‌س���ت ‌‬ ‫ی‬ ‫زه‌وییه‌ هه‌یه‌ له‌ماوه‌ی‌ (‪ )30‬ڕۆژدا ل ‌ه دوای‌ باڵوكردنه‌و‌هی‌ ئه‌م ئاگادارییه‌‪،‬ئاگادار ‌‬ ‫ی یاسایی‌ بۆ‬ ‫ی شاره‌وانیمان بكاته‌وه‌ ب ‌ه پێچه‌وانه‌و‌ه شاره‌وانیمان كار ‌‬ ‫س���ه‌رۆكایه‌ت ‌‬ ‫ناوبراو ده‌كات‪.‬اراز محمد محمود‬ ‫اراز محمد محمود‬ ‫ی رزگاری‌‬ ‫ی شاره‌وان ‌‬ ‫سه‌رۆك ‌‬

‫‪18‬‬

‫تایبه‌ت‬

‫)‪ )562‬سێشه‌مم ‌ه ‪2017/1/24‬‬

‫پیاوی‌ سپی‌ بۆ رۆژی‌ ره‌ش‬

‫پیاوێك‪ ..‬كه‌ هه‌موان له‌سه‌ر ‌ی كۆكن‬

‫سه‌رنجێك له‌سه‌ر (رونكردنه‌وه‌)كه‌ی‌‪ ،‬كاك جه‌اللی‌ سام ئاغا‬

‫فه‌یسه‌ڵ محه‌مه‌د‬ ‫له‌پ���اش په‌یامه‌ك���ه‌ی‌ بارزان���ی‌‪ ،‬ك���ه‌‬ ‫داوای‌ كردب���و كه‌س���ێك بۆ ش���وێنه‌كه‌ ‌ی‬ ‫دیاریی بكه‌ن‪ ،‬تاهه‌ڵب���ژاردن ده‌كرێته‌وه‌‪،‬‬ ‫له‌ناوه‌ن���دی‌ سیاس���ی‌‌و میدیایی���دا‪ ،‬ناوی‌‬ ‫چه‌ند كه‌س���ایه‌تییه‌كی‌ سیاسی‌‌و ناسراوی‌‬ ‫كوردس���تان بۆ (پۆستی‌ سه‌رۆكی‌ هه‌رێم)‬ ‫كه‌وته‌ به‌رب���اس‪ ،‬یه‌كێك له‌و ناوانه‌‪ ،‬كاك‬ ‫(جه‌اللی‌ سام ئاغا)یه‌‪ ،‬كه‌ كه‌سایه‌تییه‌كی‌‬ ‫ناس���راوو نیشتمانی‌‌و پس���پۆڕێكی‌ دیاری‌‬ ‫بواری‌ دارایی‌‌و ئابورییه‌‌و دوا پۆستیش���ی‌‬ ‫له‌حكومه‌ت���دا‪ ،‬ب���ه‌ر له‌خانه‌نش���ین بونی‌‬ ‫(س���ه‌رۆكی‌ دیوان���ی‌ چاودێ���ری‌ دارایی‌)‬ ‫سلێمانی‌ بوه‌‪ ،‬ئه‌و وه‌ك كه‌سێكی‌ بێالیه‌ن‌و‬ ‫خاوه‌ن ئه‌زمونی‌ ده‌یانس���اڵه‌ له‌پۆس���تی‌‬ ‫ئیداریی‌‌و حكوم���ی‌‪ ،‬توانیویه‌تی‌ له‌ماوه‌ی‌‬ ‫كاردنی���دا‪ ،‬متمانه‌یه‌ك له‌نێ���وان خۆیی‌‌و‬ ‫خه‌ڵكدا دروس���تبكات‌و س���ه‌ربه‌رزانه‌و بێ‌‬ ‫منه‌تانه‌ ماوه‌ی‌ كاركردن‌و به‌رپرس���یارێتی‌‬ ‫وه‌ك سه‌رۆكی‌ چاودێری‌ دارایی‌ ته‌واوبكات‌و‬ ‫له‌دواج���اردا ده‌ستله‌كاركێش���انه‌وه‌ی‌ له‌و‬ ‫كاره‌ رابگه‌یه‌نێ‌‪..‬پاش ئه‌مه‌ش چه‌ندینجار‬ ‫له‌الی���ه‌ن (مه‌س���عود بارزان���ی‌‌و ج���ه‌الل‬ ‫تاڵه‌بانی‌‌و نه‌وش���یروان مسته‌فا‌و نێچیرڤان‬ ‫بارزانی‌)‌و چه‌ندان س���ه‌ركرده‌و به‌رپرسی‌‬ ‫دیكه‌وه‌‪ ،‬داوای‌ لێكراوه‌ كه‌ بگه‌ڕێته‌وه‌ سه‌ر‬ ‫وه‌زیفه‌‌و پۆس���تێك وه‌ربگرێت‌و هاوكاریان‬

‫بێت له‌حكومه‌ت‪ ،‬به‌اڵم ئه‌و ره‌تیكردوه‌ته‌وه‌‪،‬‬ ‫ئه‌وه‌ی‌ گرنگه‌ بوترێت‪ :‬ئه‌وه‌یه‌ كه‌ هه‌روه‌ك‬ ‫چۆن له‌ڕابردودا ده‌ستله‌كاركێشانه‌وه‌كه‌ی‌‬ ‫له‌دیوان���ی‌ چاودێری‌ دارایی‌‪ ،‬ش���ۆكێك بو‬ ‫به‌شێك له‌خه‌ڵكی‌ نیگه‌رانكرد‪( ،‬رونكرنه‌وه‌)‬ ‫كه‌ی‌ (‪ 10‬كانون���ی‌ دوه‌می‌ ‪‌)2017‬و چه‌ند‬ ‫رۆژی‌ پێشوش���ی‌ به‌په‌س���ه‌ندنه‌كردنی‌ ئه‌و‬ ‫پێشنیاره‌ی‌ بۆ پۆس���تی‌ سه‌رۆكی‌ هه‌رێم‪،‬‬ ‫دیسانه‌وه‌ به‌ش���ێكی‌ باش له‌گه‌نده‌ڵكاران‬ ‫دڵخ���ۆش ده‌كات‌و خه‌ڵكان���ی‌ خه‌مخ���ۆر‌و‬ ‫دڵس���ۆزیش نیگه‌ران‪ ،‬چونك���ه‌ به‌درێژایی‌‬ ‫مێ���ژو دوركه‌وتن���ه‌وه‌ی‌ خه‌ڵكه‌ دڵس���ۆزو‬ ‫خه‌مخۆره‌ك���ه‌‪ ،‬هه‌میش���ه‌ زه‌مینه‌یه‌ك بوه‌‬ ‫بۆ هاتنه‌ پێش���ه‌وه‌ی‌ مرۆڤه‌ مش���ه‌خۆرو‬ ‫گه‌نده‌ڵكاره‌كان‪ ،‬بۆیه‌ به‌بڕوای‌ من خه‌ڵكانی‌‬ ‫وه‌ك جه‌اللی‌ س���ام ئاغا‌و هاوشێوه‌كانی‌‪،‬‬ ‫نابێ‌ بێده‌نگ‌و دوره‌په‌رێزو ته‌ماشاكه‌ربن‪،‬‬ ‫به‌ڵكو ده‌بێ‌ به‌شدارو خاوه‌ن بڕیار‌و بوێر‌و‬ ‫كاریگه‌ربن‪ ،‬چونكه‌ كاك جه‌الل به‌ئه‌زمون‬ ‫س���ه‌لماندویه‌تی‌ ك���ه‌ تاچه‌ن���د ئه‌می���ن‌و‬ ‫به‌خش���نده‌یه‌‪ ،‬ئ���ه‌و له‌ماوه‌ی‌ (‪ )9‬س���اڵ‬ ‫كاركردنی‌ وه‌ك (سه‌رۆكی‌ دیوانی‌ چاودێری‌‬ ‫دارای���ی‌) س���لێمانی‌‪ ،‬توانیویه‌ت���ی‌ ن���اوو‬ ‫دۆسییه‌ی‌ (‪)86‬كه‌س راده‌ستی‌ داواكاری‌‬ ‫گش���تی‌ هه‌رێ���م‌و (‪ )2725‬راپۆرتیش���ی‌‬ ‫راده‌س���تی‌ الیه‌نه‌ په‌یوه‌ندیداره‌كان بكات‪،‬‬ ‫ك���ه‌ (س���ه‌دان ه���ه‌زار) دۆالری‌ دزراوو‬ ‫ه���ه‌زاران پارچ���ه‌ زه‌وی‌‌و موڵ���ك‌و ماڵی‌‬ ‫گش���تی‌ تااڵنكراویان له‌خۆگرتب���و‪ ،‬ئه‌مه‌‬ ‫جگه‌ل���ه‌وه‌ی‌ (خانوه‌كه‌ی‌ س���ه‌رچنار)ی‌‬ ‫كه‌ له‌كاتی‌ خۆیدا ب���ه‌(‪ )700‬هه‌زار دۆالر‬ ‫خه‌مڵێنراوه‌‪ ،‬له‌(‪)2002‬وه‌‪ ،‬به‌خش���یویه‌تی‌‬ ‫به‌(وه‌زاره‌تی‌ ته‌ندروس���تی‌) تادوای‌ خۆی‌‬ ‫بكرێته‌ بنكه‌یه‌كی‌ ته‌ندروستی‌ بۆ خزمه‌تی‌‬ ‫هاواڵتی���ان‌و ئاخر موڵك‌و ماڵیش���ی‌‪ ،‬كه‌‬ ‫پارچه‌ زه‌وییه‌ك بو له‌سلێمانی‌‪ ،‬فرۆشتوه‌و‬ ‫پاره‌ك���ه‌ی‌ خس���توه‌ته‌ بانك���ه‌وه‌ به‌ناوی‌‬

‫(ده‌زگای‌ چاودێری‌ دارایی‌)یه‌وه‌‪ ،‬تاسااڵنه‌‬ ‫س���وده‌كه‌ی‌ وه‌ك رێزلێن���ان پێشكه‌ش��� ‌ی‬ ‫فه‌رمانبه‌ران���ی‌ س���ه‌ركه‌وتوی‌ دی���وان‌و‬ ‫خانمه‌ س���ه‌الره‌كانی‌ ئه‌و ده‌زگایه‌ بكرێت‪،‬‬ ‫پێش خانه‌نشینبونیش���ی‌ به‌پله‌ی‌ وه‌زیر‪،‬‬ ‫پێشنیاری‌ بۆ (د‪ .‬به‌رهه‌م ساڵح سه‌رۆكی‌‬ ‫ئه‌نجومه‌ن���ی‌ وه‌زیران) كردوه‌‪ ،‬كه‌ موچه‌ی‌‬ ‫مانگانه‌ی‌ خانه‌نش���ینییه‌كه‌ی‌ ببه‌خشرێته‌‬ ‫(ده‌زگای‌ ش���ه‌هیدان‌و كه‌مئه‌ندام���ان)‪،‬‬ ‫له‌كاتێكیش���دا ك���ه‌ بری���كاری‌ وه‌زاره‌تی‌‬ ‫ئاب���وری‌‌و دارایی‌‌و پاش���انیش س���ه‌رۆكی‌‬ ‫دیوانی‌ چاودێریش بوه‌‪ ،‬به‌نوسراوی‌ فه‌رمی‌‬ ‫داوای‌ له‌(ئه‌نجومه‌نی‌ وه‌زیران) كردوه‌‪ ،‬كه‌‬ ‫موچه‌ی‌ مانگانه‌ك���ه‌ی‌ كه‌مبكرێته‌وه‌ له‌به‌ر‬ ‫دۆخی ئابوری ئه‌وكاتی كوردس���تان‪ ،‬ئه‌م‬ ‫پیاوه‌ نه‌ك هه‌ر له‌شار به‌ڵكو له‌شاخیش‪،‬‬ ‫هه‌ڵگری‌ هه‌مان ئه‌خالقیات‌و ده‌س���پاكی‌‌و‬ ‫دڵس���ۆزیی‌ بوه‌‪ ،‬ئ���ه‌و رۆژگارێك روبه‌ڕوی‌‬ ‫گه‌نده‌ڵ���ی‌ بوه‌ته‌وه‌‪ ،‬ك���ه‌ گه‌نده‌ڵی‌ نه‌ ناو‬ ‫ب���وه‌‌و نه‌ ب���او‪ ،‬له‌س���اڵی‌ (‪ )1974‬وه‌ك‬ ‫پێش���مه‌رگه‌یه‌كی‌ شۆڕشی‌ ئه‌یلول‪ ،‬كاتێك‬ ‫به‌رپرس���ی‌ مالیی���ه‌ی‌ ده‌زگای‌ راگه‌یاندنی‌‬ ‫ش���ۆرش بوه‌‪ ،‬له‌ش���اخیش به‌لیستێكه‌وه‌‬ ‫به‌دوای‌ ناوی‌ ئه‌و پێش���مه‌رگانه‌دا گه‌ڕاوه‌‪،‬‬ ‫كه‌ له‌ش���ار فه‌رمانب���ه‌ری‌ حكومی‌ نه‌بون‌و‬ ‫له‌ش���اخ خۆی���ان وه‌ك فه‌رمانبه‌ری‌ ش���ار‬ ‫ناونوس ك���ردوه‌‪ ،‬تابڕێك موچ���ه‌ی‌ زیاد‬ ‫له‌وه‌ی‌ خۆیان وه‌ربگرن‪.‬‬ ‫خاڵێكی‌ دیكه‌ی‌ به‌هێزی‌ ئه‌م كه‌سایه‌تییه‌‌و‬ ‫هۆكارێكی‌ دیكه‌ی‌ پێویستبونی‌ ئه‌م پیاوه‌‬ ‫س���پییه‌‪ ،‬بۆ ئه‌م رۆژه‌ ره‌شه‌‪ ،‬ئه‌وه‌یه‌ كه‌‪:‬‬ ‫موڵكی‌ هی���چ حیزب‌و الیه‌نێكی‌ سیاس���ی‌‬ ‫دیاریكراو نیی���ه‌و كاریگه‌ریی‌ هیچ خێزان‌و‬ ‫بنه‌ماڵه‌یه‌كی‌ له‌س���ه‌ر نییه‌و دور له‌ڕۆحی‌‬ ‫شارچێتی‌‌و ناوچه‌گه‌رێتی‌‌و ته‌كه‌تول‌و باڵ‪،‬‬ ‫وه‌ك كه‌سێكی‌ س���ه‌ربه‌خۆ به‌یه‌ك دوریی‌‌و‬ ‫مه‌س���افه‌ له‌هێ���ز‌و الیه‌نه‌ سیاس���ییه‌كان‬

‫ریکالم‬

‫‪Sinoma Industry & Trade‬‬

‫ ‬

‫ ‪+ , , , #& - ,‬ه‌ره ه‌مهێنان ‌ی‬ ‫‪ -1‬توانا ‌ی سااڵنه‌ی‌ به‌كاربردنی‌ (‪ ) 15000‬ته‌ن په‌یكه‌ری‌ ئاسنی جۆراوجۆره‌‪ ،‬وه‌ دروستكردن‌و ب‬ ‫ جێگیركردن ‌ی‬ ‫ و‌ه دانان‌و‬ ‫دروستكردن‪،‬‬ ‫‌ندازیاری‌ ‪،‬‬ ‫ ه‌ ‌ی ئه‬ ‫جوانترین نه‌خش‬ ‫بەباشتری‬ ‫

ئاسنی‌‌و پۆاڵ‬ ‫كاری‌ په‌یكه‌ر ‌ی‬ ‫ ‪ -‬‬ ‫ ‬ ‫ن‌و ‪. /‬‬ ‫ ‬ ‫

‬ ‫ ‪

0 -

-‬ه‌كو پڕۆژه‌ ‌ی‬ ‫به‌رهه‌مه‌ك���ه‌‌و هه‌مو خزمه‌تێك دوای‌ فرۆش���تنی‌ بۆ هه‌مو كارێكی‌ پیشه‌س���ازی‌‌و پ���ڕۆژه‌ی‌ و‬ ‫بیناو پڕۆژه‌یه‌ك ‌ی‬ ‫ جۆره‌‬ ‫ ‪ .‬هه‌مو‬ ‫ ه‌نتۆ‪ ،‬وه‌‬ ‫ ‪ ,‬ی‌ چیم‬ ‫ ه‌وت‪ ،‬كارگه‌‬ ‫ پااڵوگه‌ ‌ی ن‬ ‫ ‌با ‪،‬‬ ‫ ‪ -‬كاره‬ ‫

‪2‬وزه‌ی‌‬ ‫‌رهه‌مهێنان ‌ی‬ ‫(كارگه‌ ‌ی به‬ ‫ ‪ 1‬‬ ‫ ‬ ‫‪.‬‬ ‫ی‬ ‫‌‬ ‫‌ن‬ ‫ه‬ ‫‌د‬ ‫ه‬ ‫م‬ ‫ی‬ ‫‌‬ ‫ه‬ ‫‌‬ ‫‌و‬ ‫ه‬ ‫ئاوه‌دانكردن‬ ‫ * ‬ ‫

‪

3

2 2‬‬

‫ ه‌رزكردنه‌وه‌‪،‬‬ ‫‌كو‪ :‬ئامێر ‌ی ب‬ ‫ ‪ 4‬چینی‌‪ ،‬وه‬ ‫‌نێدێك لەبه‌رهه‌م ‌ی‬ ‫ هه‬ ‫‌كردنی‌‬ ‫هاورده‬ ‫‌كردن‌و‬ ‫‌‪:‬كاری‌ هه‌نارده‬ ‫‪ -2‬بازرگان ‌ی گشت‬ ‫

‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫

‬ ‫ ی ‬ ‫ ‬ ‫خه‌بات ‌ه ‪ ،‬وه‌ هه‌روه‌ها هه‌ر شتێك كه‌ داوابكرێت لەالیه‌ن بازرگانان‌و كڕیارانه‌وه‌‪.‬‬ ‫‪-3‬‬

‫ ‪

3 . -

, , 2‬‬ ‫

‬ ‫ ‪

3‬هه ‌یه‌‪.‬‬ ‫ ه‌ولێر لقمان‬ ‫سلێمانی‌‌و ه‬ ‫ ‪ : )MANTA(2‬لەهه‌ردو شار ‌ی‬ ‫ بۆ ماركه‌ ‌ی‬ ‫ سوره‌یا‬ ‫كار ‌ی ڕوناكی‌‌و‬ ‫ * ‪ , , - ,‬‬

‫‪ -4‬كاری‌ گواس���تنه‌وه‌و لۆجس���تیك بەش���ێواز ‌ی ( ‪ : ) LCL‬كاری‌ گواس���تنه‌وه‌ ‌ی كه‌لوپه‌ل هه‌مو مانگێك‬ ‫بەهاوبه‌شی‌ له‌گه‌ڵ چه‌ند كه‌سێكدا لەواڵت ‌ی چینه‌وه‌ بۆ ته‌واو ‌ی كوردستان‪.‬‬

‫ ‬

‫ ‬

‫ ‬

‫سام ئاغا‪..‬ئه‌وه‌ی‌‬ ‫هه‌یبو‌و به‌خشی‌‬ ‫له‌ته‌مه‌ن‌و له‌ئه‌زمون‌و‬ ‫له‌توانا‌و بوێرییه‌كانی‌‬ ‫له‌به‌گژاچونه‌وه‌ی‌‬ ‫گه‌نده‌ڵی‌‌و له‌بێ‌‬ ‫منه‌تی‌ له‌پۆست‌و‬ ‫پایه‌‪ ،‬ئه‌وه‌ش‬ ‫فه‌لسه‌فه‌ی‌ ژیانییه‌تی‌‬ ‫وه‌ستاوه‌‪ ..‬بۆیه‌ له‌س���ه‌ر ئاستی‌ ناوخۆدا‬ ‫هه‌م���وان ش���اهێدی‌ ب���ۆ ده‌ده‌ن‌و داوای‌‬ ‫لێده‌كه‌ن‌و له‌مسه‌ری‌ راسته‌وه‌ بۆ ئه‌وسه‌ری‌‬ ‫چ���ه‌پ‪ ،‬دۆس���ت‌و دوژم���ن‌و ی���ارو نه‌یار‪،‬‬ ‫له‌س���ه‌ری‌ ك���ۆك‌و ته‌بان‪..‬ئه‌وه‌ت���ا كاتێ‬ ‫كه‌ جه‌اللی‌ س���ام ئاغا‪ ،‬ل���ه‌ڕۆژی‌ جیهانی‌‬ ‫به‌ڕه‌نگاربون���ه‌وه‌ی‌ گه‌نده‌ڵ���ی‌‪ ،‬له‌الی���ه‌ن‬ ‫(رێكخراوی‌ گه‌ش���ه‌پێدانی‌ ئابوری‌‪ -‬كیدۆ)‬ ‫خه‌اڵتی‌ كه‌سایه‌تی‌ ساڵی‌ پێده‌به‌خشرێت‪،‬‬ ‫كۆسره‌ت ره‌سوڵ له‌په‌یامێكدا به‌وبۆنه‌یه‌وه‌‬

‫ده‌ڵێ���ت‪ :‬ئ���ه‌و ماوه‌ی���ه‌ی‌ له‌گ���ه‌ڵ كاك‬ ‫جه‌اللی‌ س���ام ئاغ���ا كارمكرد‪ ،‬به‌ڕاس���ت ‌ی‬ ‫نمونه‌ی‌ سه‌رۆكێكی‌ ده‌ستپاك‌و جوامێره‌و‬ ‫ئه‌وماوه‌ی���ه‌ی‌ ك���ه‌ له‌وه‌زاره‌ت���ی‌ دارایی‌‌و‬ ‫ئابوری���ی‌ ب���و‪ ،‬خزمه‌تێك���ی‌ زۆری‌ كردو‬ ‫به‌هیچ شێوه‌یه‌ك قبوڵی‌ نه‌كردوه‌‪ ،‬كارێكی‌‬ ‫ناقانونی‌ ئه‌نجام بدرێت‪.‬‬ ‫هه‌رله‌م بۆنه‌یه‌دا‪،‬د‪.‬به‌رهه‌م س���اڵحیش‪،‬‬ ‫ده‌ڵێ���ت‪ :‬م���ن وه‌ك س���ه‌رۆكی‌ حكومه‌ت‬ ‫س���ودمه‌ند ب���وم له‌راوێ���ژو بیروبۆچون‌و‬ ‫راپۆرته‌كان���ی‌ كاك جه‌الل���ی‌ س���ام‬ ‫ئاغ���ا‪ ،‬له‌ب���واری‌ دارای���ی‌‌و به‌ڕێوه‌بردن‌و‬ ‫ده‌س���تگرتن به‌س���ه‌رچاوه‌كانی‌ داهاته‌وه‌‪،‬‬ ‫رێگری‌ له‌زیاده‌ڕۆی���ی‌‌و خه‌رجی‌ حكومی‌‌و‬ ‫به‌فیڕۆدانی‌ داهاتی‌ گش���تی‌‪ ،‬له‌س���ه‌رجه‌م‬ ‫وه‌زاره‌ت‌و داموده‌زگا فه‌رمیه‌كان‪ ،‬نیشانه‌ی‌‬ ‫خه‌مخۆری‌‌و به‌ده‌نگه‌وه‌هاتنی‌ كاك جه‌اللی‌‬ ‫س���ام ئاغا بون بۆ كاره‌كه‌ی‌‌و به‌رژه‌وه‌ندی‌‬ ‫گشتی‌ میلله‌ته‌كه‌ی‌‌و چه‌سپاندنی‌ بنه‌ماكانی‌‬ ‫ده‌ستپاكی‌‌و حكومه‌تێكی‌ دروست‪.‬‬ ‫عه‌دنان موفتی‌‪ ،‬له‌هه‌مان بۆنه‌دا ده‌ڵێ‌‪:‬‬ ‫من جه‌اللی‌ سام ئاغام له‌نزیكه‌وه‌ ناسیوه‌‌و‬ ‫به‌رپرس���یاریی‌ هاوبه‌شمان هه‌بوه‌‪ ،‬له‌(‪)3‬‬ ‫س���اڵی‌ كاركردن���م له‌گه‌ڵی‌‪ ،‬به‌ڕاش���كاوی‌‬ ‫ده‌یڵێ���م‪ :‬وه‌ك جێگ���ری‌ وه‌زی���ری‌ دارایی‌‬ ‫هاوكاری���ی‌ زۆری‌ كردوم‌و س���ودێكی‌ زۆرم‬ ‫له‌ئه‌زمون‌و شاره‌زاییه‌كانی‌ بینیوه‌ له‌بواری‌‬ ‫به‌ڕێوه‌بردن‌و داراییدا‌و جێپه‌نجه‌ی‌ به‌س���ه‌ر‬ ‫به‌ڕێوه‌بردن���ی‌ وه‌زاره‌ته‌وه‌ دیاربو‪ ،‬جه‌اللی‌‬ ‫س���ام ئاغا هه‌ر له‌كاری‌ وه‌زیفیدا كه‌سێكی‌‬ ‫خۆنه‌ویس���ت نه‌بوه‌‪ ،‬به‌ڵكو له‌سه‌ر ئاستی‌‬ ‫كۆمه‌اڵیه‌تی‌‌و مرۆڤدۆس���تیش كه‌س���ێكی‌‬ ‫به‌خش���نده‌بوه‌‌و هه‌مو موڵ���ك‌و ماڵه‌كه‌ی‌‬ ‫به‌خشیوه‌‪.‬‬ ‫قوب���اد تاڵه‌بانی���ش‪ ،‬له‌په‌یامێكدا‌و بۆ‬ ‫هه‌مان بۆنه‌ ده‌ڵێت‪ :‬وه‌ك جێگری‌ سه‌رۆكی‌‬ ‫حكومه‌تی‌ هه‌رێم‪ ،‬جێی‌ شانازیمه‌‪ ،‬كه‌ له‌م‬

‫رۆژه‌دا‪ ،‬وه‌ك وه‌فایه‌ك بۆ هه‌وڵ‌و ماندوبونی‌‬ ‫كه‌سایه‌تی‌ ناسراو دڵس���ۆزی‌ كوردستان‌و‬ ‫ش���اری‌ س���لێمانی‌‪ ،‬رێز ل���ه‌كاك جه‌اللی‌‬ ‫س���ام ئاغا ده‌نرێت‪..‬چونك���ه‌ كاك جه‌الل‬ ‫له‌ته‌مه‌نی‌ پڕبه‌رهه‌می‌ خه‌باتی‌ كوردایه‌تی‌‌و‬ ‫له‌ته‌مه‌نی‌ پڕ كۆشش���ی‌ كاری‌ حكومه‌تدا‪،‬‬ ‫یه‌كێك بوه‌ له‌و پیاوه‌ ئازا‌و تێكۆشه‌رانه‌ی‌‬ ‫كه‌ هه‌میش���ه‌ به‌بڕوای‌ ته‌واوه‌وه‌ كاری‌ بۆ‬ ‫زیادكرنی‌ شه‌فافیه‌ت‌و دژایه‌تی‌ گه‌نده‌ڵی‌‌و‬ ‫خراپ به‌كارهێنان���ی‌ موڵك‌و ماڵی‌ میلله‌ت‬ ‫كردوه‌‌و له‌م پێناوه‌شدا زۆر ماندو بوه‌‪.‬‬ ‫هه‌روه‌ها له‌ساڵی‌ (‪)2013‬دا‪ ،‬نه‌وشیروان‬ ‫مس���ته‌فا له‌پرسی‌ س���ه‌رۆكایه‌تی‌ هه‌رێم‪،‬‬ ‫چه‌ندینجار پێشنیاری‌ جه‌اللی‌ سام ئاغای‌‬ ‫ك���ردوه‌ ب���ۆ ئ���ه‌و پۆس���ته‌‪ ،‬له‌به‌رئه‌وه‌ی‌‬ ‫پیاوێك���ی‌ بێالیه‌ن‌و بوێ���ره‌و الی‌ هه‌موان‬ ‫قبوڵكراوو ده‌س���تپاكه‌‪ ،‬ئه‌مه‌ جگه‌له‌وه‌ی‌‬ ‫پێشوتریش‪ ،‬له‌الیه‌ن نه‌وشیروان مسته‌فاوه‌‬ ‫راسپێردرابو‪،‬كه‌ (وه‌زاره‌تی‌ دارایی‌ هه‌رێم)‬ ‫وه‌ربگرێت‌و له‌دوا په‌یوه‌ندی‌ ته‌له‌فونیشدا‌و‬ ‫له‌مانگی‌ ‪ 2016/12‬دا‪ ،‬نه‌وشیروان مسته‌فا‬ ‫س���ه‌باره‌ت به‌پۆس���تی‌ س���ه‌رۆكی‌ هه‌رێم‪،‬‬ ‫ل���ه‌ده‌ره‌وه‌ی‌ واڵته‌وه‌‪ ،‬به‌درێژی‌ قس���ه‌ی‌‬ ‫له‌گه‌ڵ كردوه‌‪.‬‬ ‫هه‌روه‌ه���ا سیاس���ه‌تمه‌داری‌ ناس���راو‬ ‫(به‌هادین ن���وری‌) له‌مباره‌یه‌وه‌ وتویه‌تی‌‪:‬‬ ‫له‌دڵ���ه‌وه‌ به‌بیس���تنی‌ ئ���ه‌م هه‌واڵ���ه‌‬ ‫خۆش���حاڵ بوم‪ ،‬كه‌ ناوی‌ ئه‌و كه‌سایه‌تیه‌‬ ‫هات���وه‌ بۆ ئه‌و پۆس���ته‌‪ ،‬م���ن به‌هه‌ر ده‌‬ ‫په‌نجه‌ك���ه‌م ئیمزا بۆ ئه‌م پی���اوه‌ ده‌كه‌م‬ ‫بۆ ئه‌م پۆس���ته‌‌و داواده‌كه‌م كه‌ ئه‌ركێكی‌‬ ‫له‌وش���ێوه‌یه‌ ره‌تنه‌كاته‌وه‌‪ ،‬له‌دانیشتنێكی‌‬ ‫روبه‌ڕوشدا به‌جه‌اللی‌ س���ام ئاغای‌ وتوه‌‪:‬‬ ‫ئێوه‌ كه‌سێكی‌ ش���یاون بۆ ئه‌و جێگه‌یه‌و‬ ‫ده‌توان���ن كاریگه‌ریتان هه‌بێ���ت‪ ،‬چونكه‌‬ ‫ئه‌وكاره‌ به‌كه‌س���ێك ده‌كرێت‪ ،‬كه‌ له‌گرێی‌‬ ‫فیكری‌ نه‌ته‌وه‌یی‌ رزگاری‌ بوبێت‌و كه‌سێكی‌‬

‫ریکالم‬

‫خاوه‌نی ئیمتیاز‪ :‬کۆمپانیای ئاوێنه‌‬ ‫سه‌رنوسه‌ر‪ :‬سه‌ردار محه‌مه‌د‬

‫ته‌قینه‌وه‌ گه‌وره‌كه‌‬

‫کوا لێکۆڵینەوەی یاسایی لەخوێنی کاوه‌گه‌رمیانی‪ ،‬سەردەشت عوسمان‪ ،‬سۆرانی مامە حەمە‪ ،‬عەبدولستار تاھیرو ویدات حسێن؟‬

‫ئێوارەی ئاوێنە‬

‫كامیل عومه‌ر‬

‫به‌رئه‌نجامی‌ هه‌مو فشارێكـ ته‌قینه‌وه‌یه‌‪ ،‬گه‌وره‌یی‌‌و بچوكی‌ ته‌قینه‌وه‌ش ده‌كه‌وێته‌‬ ‫سه‌ر ئاست‌و قه‌باره‌ی‌ فشاره‌كه‌‪ .‬ئه‌وه‌ی‌ له‌ئاكام‌و به‌رئه‌نجامی‌ ئه‌و فشارانه‌ی‌ ده‌سه‌اڵت ‌ی‬ ‫سیاس���یی‌ باش���ور له‌س���ه‌ر هاونیش���تیمانیه‌كانی‌ چاوه‌ڕێ ده‌كرێت‪ ،‬ته‌قینه‌وه‌یه‌كی‌‬ ‫گه‌وره‌ی���ه‌‪ ،‬به‌وپێی���ه‌ی‌ ئ���ه‌م گروپه‌ ده‌س���ه‌اڵتداره‌ ه���ه‌م زه‌مه‌نێك���ی‌ دوورودرێژه‌‬ ‫حكومڕانییه‌كی‌ خۆس���ه‌پێن‌و بێ‌ ده‌ستاوده‌ستكردنی‌ ده‌سه‌اڵتی‌ ئه‌م هه‌رێمه‌ ده‌كه‌ن‪،‬‬ ‫هه‌میش به‌درێژایی‌ ئه‌و ماوه‌یه‌ س���ته‌م‌و نادادییان به‌ش���ێوه‌یه‌كی‌ به‌رفراوان له‌هه‌مو‬ ‫ئاست‌و جومگه‌كاندا به‌رجه‌سته‌كردوه‌‪.‬‬ ‫له‌س���ه‌ره‌تای‌ ده‌س���ه‌اڵتدارێتی‌ ئه‌م گروپه‌وه‌‌و له‌دوای‌ راپه‌ڕینه‌وه‌‪ ،‬له‌هه‌مو ناوچه‌‬ ‫جیاجیاكان���ه‌وه‌‌و به‌رده‌وام به‌ش���ێوازی‌ جۆراوجۆر له‌س���ه‌ر ئاس���تی‌ ت���اك‌و گروپ‬ ‫(رۆشنبیر‪ ،‬رۆژنامه‌نوس‪ ،‬رێكخراوی‌ كۆمه‌ڵگای‌ مه‌ده‌نی‌‪ ،‬حزبی‌ سیاسی‌‪ ،‬پیشه‌وه‌ران‪،‬‬ ‫هاوواڵتیان‌و‪..‬هتد)‪ ،‬ناڕه‌زاییه‌تی‌ له‌شێوازی‌ حكومڕانی‌و سته‌م‌و نادادییه‌كه‌یان هه‌بوه‌‬ ‫تاوه‌كو له‌خۆپیشاندانه‌كانی‌ (‪)17‬ی‌ شوباتدا گه‌یشته‌ لوتكه‌‪.‬‬ ‫كاره‌س���اته‌كه‌ ئه‌وه‌بو‪ ،‬ك���ه‌ ئه‌م ده‌س���ه‌اڵتدارانه‌ وایانده‌زانی‌ به‌س���ه‌ركوتكردنی‌‬ ‫خۆپیش���اندانه‌كانی‌ ‪17‬ی‌ شوبات‪ ،‬ناڕه‌زایه‌تیه‌كانی‌ خه‌ڵك كۆتایی‌ هاتوه‌‪ ،‬له‌كاتێكدا‬ ‫خۆپیشاندان‌و بایكۆتی‌ درێژماوه‌ی‌ ئه‌م دواییه‌ی‌ فه‌رمانبه‌ران‌و مامۆستایان كه‌ ماوه‌ی‌‬ ‫س���ێ‌ مانگی‌ خایاند‪ ،‬ئاماژه‌یه‌كی‌ رونی‌ به‌رده‌وامی‌ ناڕه‌زایه‌تیه‌كانی‌ خه‌ڵك‌و كۆتایی‌‬ ‫نه‌هاتن‌و چاره‌س���ه‌رنه‌كردنی‌ ئه‌و كێشانه‌یه‌ كه‌ ئه‌وكاته‌ بۆ ماوه‌ی‌ (‪ )62‬رۆژ خه‌ڵكی‌‬ ‫هێنایه‌ سه‌رشه‌قام‪.‬‬ ‫له‌وه‌ش كاره‌ساتتر‪ ،‬له‌دوای‌ خۆپیشاندانه‌كانی‌‪17‬ی‌ شوباته‌وه‌‪ ،‬له‌جیاتی‌ كاركردن‬ ‫بۆ نه‌هێشتن‌و بنه‌بڕكردنی‌ پاساوه‌كانی‌ خۆپیشاندان (كه‌ ئه‌و زه‌مه‌نه‌ هه‌لێكی‌ گونجاو‬ ‫بو بۆ به‌خۆداچونه‌وه‌‌و چاكسازیی‌ ریشه‌یی‌) به‌پێچه‌وانه‌وه‌‌و به‌پێی‌ ئه‌و به‌ڵگه‌نامانه‌ی‌‬ ‫خراونه‌ته‌ڕو‪ ،‬ئاست‌و قه‌باره‌ی‌ سته‌م‌و گه‌نده‌ڵیه‌كانی ئه‌م ده‌سه‌اڵتدارانه‌ چه‌ند هێنده‌‬ ‫زیادی‌ كردوه‌‌و برینه‌كانیان به‌جۆرێك س���ه‌خت‌و قوڵتركردوه‌ كه‌ چاره‌س���ه‌ركردنیان‬ ‫ئه‌سته‌م‌و مه‌حاڵه‌‪ ،‬قه‌یرانه‌كانی‌ ئه‌م دواییه‌ش راستیی‌ ئه‌م بۆچونه‌ی‌ سه‌لماندوه‌‪.‬‬ ‫ئه‌گه‌ر پێش���تر پاس���اوی‌ س���ه‌ركوتكردن‌و رێگرتن‌و گوێنه‌گرتن له‌خۆپیشانده‌ران‬ ‫ئه‌وه‌بوبێ���ت ك���ه‌ له‌خۆپیش���اندانه‌كاندا توندوتی���ژی‌ ده‌كرێت‌و په‌الم���اری‌ باره‌گا‬ ‫"موقه‌ده‌س"ه‌كانیان ده‌درێت‪ ،‬خۆ ئه‌مجاره‌یان هێنده‌ به‌رپرس���یارانه‌ ئه‌نجامدرا نه‌ك‬ ‫چڵی‌ دره‌ختێك نه‌شكێنرا‪ ،‬به‌ڵكو ئه‌و شوێنه‌ش پاك ده‌كرایه‌وه‌ كه‌ خۆپیشاندانه‌كه‌ی‌‬ ‫لێده‌كرا‪،‬ئه‌مه‌ش رێك پێچه‌وانه‌ی‌ ئه‌و نابه‌رپرس���یارێتیه‌ی‌ ده‌سه‌اڵتدارانه‌ كه‌ بیست‌و‬ ‫پێنج س���اڵه‌ به‌س���ته‌م‌و نادادییه‌كانی���ان توندوتیژی‌ به‌رهه‌مده‌هێن���ن‌و ژینگه‌ پیس‬ ‫ده‌كه‌ن‪.‬‬ ‫ به‌پێچه‌وانه‌ی‌ خۆپیش���اندانه‌كانی‌ حه‌ڤده‌ی‌ ش���وباته‌وه‌ كه‌ به‌هێزی‌ س���ه‌ربازی‌‌و‬ ‫ئه‌منی‌ س���ه‌ركوتكرا‪ ،‬ئه‌مجاره‌یان ده‌س���ه‌اڵتداران په‌نایان بۆ گوێنه‌گرتن‌و حس���اب‬ ‫بۆ نه‌كردنی‌ تائاس���تی‌ بێ هیوای���ی‌‌و بێ ئومێدكردنی‌ خه‌ڵك ب���ردوه‌‌و ده‌یبه‌ن‪ ،‬كه‌‬ ‫ئه‌مه‌ش نه‌ك كۆتایی‌ به‌ناڕه‌زایه‌تیه‌كان ناهێنێ‪ ،‬به‌ڵكو دورنیه‌ له‌شێوه‌‌و فۆرمی‌ تردا‬ ‫كه‌ ئێس���تا به‌"مۆدێلی‌ چه‌مچه‌ماڵ" ناوده‌برێت س���ه‌رهه‌ڵده‌داته‌وه‌‪ ،‬به‌تایبه‌ت كاتێك‬ ‫كه‌ خه‌ڵ���ك دڵنیابێته‌وه‌ له‌وه‌ی‌ گرتنه‌به‌ری‌ رێگای‌ مه‌ده‌نی���ه‌كان بۆ جێبه‌جیكردنی‌‬ ‫داواكارییه‌كانیان هیچ ئاكامێكی‌ نیه‌‪.‬‬ ‫هه‌رچۆنێك بێت‪ ،‬خۆپیش���اندان‌و بایكۆتی‌ درێژخایه‌نی‌ ئه‌م دواییه‌ی‌ چین‌و توێژه‌‬ ‫جیاجیاكان‪ ،‬كه‌ به‌دڵخوازی‌ ده‌سه‌اڵتداران‌و به‌بێ‌ "توندوتیژی‌‌و سوتاندنی‌ باره‌گاكانیان"‬ ‫به‌ڕێوه‌چو‪ ،‬چه‌ند ئامانجێكی‌ پێكاوه‌ كه‌ گرنگترینیان پێدانی‌ دوا فرس���ه‌ته‌ به‌گروپی‌‬ ‫ده‌س���ه‌اڵت به‌ده‌ستی‌ خۆس���ه‌پێن تاوه‌كو وه‌اڵمی‌ خه‌ڵك بده‌نه‌وه‌‌و به‌پێچه‌وانه‌شه‌وه‌‬ ‫دورنی���ه‌ توڕه‌یی‌ ئه‌مجاره‌ ته‌قینه‌وه‌ی‌ گ���ه‌وره‌ی‌ لێبكه‌وێته‌وه‌‌و هه‌رچیه‌كیش روبدات‬ ‫له‌ئه‌ستۆی‌ ئه‌و گروپه‌یه‌ كه‌ له‌ئاست داواكانی‌ خه‌ڵكدا كوێڕ‌و كه‌ڕ‌و الڵه‌‪.‬‬

‫پێنجشەممە‬ ‫کات ‪3:30 :‬‬

‫شوێن‪ :‬هۆڵی مۆزەخانەی نیشتامنی ـ ئەمنەسورەکە‬ ‫هاتن بۆ هەمووانە‬

‫مالنیا‬ ‫ی‬ ‫روناكییه‌ك به‌سه‌ر روخسار ‌‬ ‫ی ترامپه‌وه‬ ‫‌گرژ‌و مۆن ‌‬ ‫ په‌یج ‌ی تایبه‌ت به‌خانم ‌ی یه‌كه‌م له‌وێبس���ایت ‌ی كۆش���ك ‌ی‬ ‫سپی‌‪ ،‬له‌هه‌ین ‌ی رابردوه‌وه‌ چاالكییه‌كان ‌ی تایبه‌ت به‌مالنیا ‌ی‬ ‫ته‌مه‌ن ‪ 46‬ساڵ روما ‌ڵ ده‌كات‪ ،‬له‌م وێبسایته‌دا خانم ‌ی یه‌كه‌م‬ ‫وا پێناس��� ‌ه كراو‌ه ك ‌ه له‌ته‌مه‌ن ‌ی ‪ 16‬ساڵییه‌و‌ه نمایشكار ‌ی‬ ‫مۆد بوه‌‬ ‫ مالنیا ك ‌ه خاوه‌ن ‌ی بڕوانام ‌ه نییه‌‪ ،‬یه‌كه‌مین خانم ‌ی یه‌كه‌م ‌ی‬ ‫ئه‌مه‌ریكای ‌ه خوێندنه‌كه‌ ‌ی كردو‌ه به‌قوربانی ‌ی پیشه‌كه‌ی‌‪ ،‬ئه‌و‬ ‫له‌پێناو ‌ی نمایشكارییدا وازی‌ له‌خوێندن له‌زانكۆ ‌ی سلۆڤینیا‬ ‫هێناوه‌و رویكردوه‌ت ‌ه پاریس‌و میالن بۆ نمایش���كاریی‌‌و بو‌ه‬ ‫به‌یه‌كێك له‌نمایشكار‌ه سه‌ركه‌وتوه‌كان ‌ی جیهان‬

‫ دۆنال���د ترامپ‪ ،‬نه‌ك هه‌ر ل ‌ه ‪ 44‬س���ه‌رۆكه‌كه‌ ‌ی‬ ‫پێش���و ‌ی ئه‌مه‌ریكا ب��� ‌ێ ئه‌زمونت���رو ده‌وڵه‌مه‌ندترو‬ ‫به‌ته‌مه‌نتره‌‪ ،‬به‌ڵكو له‌ڕو ‌ی هاوسه‌ریش���ه‌و‌ه له‌هه‌مو‬ ‫سه‌رۆكه‌كان ‌ی پێشوتر ‌ی ئه‌مه‌ریكا جیاوازه‌‬ ‫ مالنی���ا ك��� ‌ه س���لۆڤینییه‌‪ ،‬یه‌كه‌می���ن خانم ‌ی‬ ‫ئه‌مه‌ریكای��� ‌ه ده‌س���ه‌اڵت ‌ی ته‌واو ‌ی به‌س���ه‌ر زمان ‌ی‬ ‫ئینگلیزییدا ناش���كێ‌‌و دوه‌می���ن خانم ‌ی یه‌كه‌م ‌ی‬ ‫نائه‌مه‌ریكیشه‌‬

‫‪Awene‬‬

‫ س���اڵ ‌ی ‪ ،2005‬پاش ئه‌وه‌ ‌ی هاوسه‌رگیر ‌ی له‌گه‌ ‌ڵ دۆنالد‬ ‫ترامپ ده‌كات‪ ،‬ده‌بێت به‌سه‌رۆك ‌ی كۆمپانیا ‌ی مارتا گراهام ‌ی‬ ‫تایبه‌ت به‌مۆدو فاشیۆن‌و هه‌مو بایه‌خ ‌ی بۆ پۆشاك‌و خشڵ ‌ی‬ ‫براند ته‌رخان ده‌كات‪ ،‬س���ه‌ره‌تا ‌ی ئ���ه‌م هه‌فته‌یه‌ش له‌گه‌ ‌ڵ‬ ‫چون ‌ه نێو كۆشك ‌ی سپیشدا فه‌رمان ‌ی كرد ساڵۆنێك ‌ی تایبه‌ت‬ ‫به‌ئارایشت‌و فاشیۆن ‌ی بۆ دروستبكرێت‬ ‫ ‪ 17‬مانگ ‌ه جیهان ‌ی مالنیا گۆڕانكار ‌ی به‌سه‌ردا هاتوه‌‪ ،‬ئه‌و‬ ‫له‌دوا چاوپێكه‌وتنیدا نیگه‌ران ‌ی خۆ ‌ی ده‌رباره‌ ‌ی كێش���ه‌كان ‌ی‬ ‫ژن���ان‌و مندااڵن ده‌رده‌بڕێ‌‌و ده‌ڵێت له‌مه‌ودوا كار بۆ گه‌نجان‬ ‫ده‌كه‌م‬ ‫ میدیاكان��� ‌ی ئه‌مه‌ری���كا ئاماژ‌ه ب���ه‌و‌ه ده‌كه‌ن مالنیا ك ‌ه‬ ‫خاوه‌ن ‌ی ته‌نها منداڵێكه‌‪ ،‬به‌هۆ ‌ی روخس���ار ‌ی س���یحرئامێزو‬ ‫به‌ژن ‌ی زراڤ‌و سه‌رنجڕاكێش���ییه‌و‌ه وه‌ك روناكییه‌ك به‌سه‌ر‬ ‫روخسار ‌ی گرژ‌و مۆن ‌ی ترامپدا ده‌دره‌وشێته‌و‌ه‬