ژمارە (573) ژمارەی نوێی ئاوێنە

‫ریکالم‬

‫ریکالم‬

‫‪www.awene.com‬‬

‫ژماره‌ (‪)573‬‬ ‫سێشەممە ‪2017/4/18‬‬

‫‪Industry‬پیشه‌سازی‌‬ ‫سینۆما&بۆ بازرگانی‌‌و‬ ‫‪Sinoma‬‬ ‫‪Trade‬‬

‫‪Scope of business:‬‬ ‫بواری‌ كاركردن‪:‬‬ ‫ ‪t 4UFFM 4USVDUVSF EFTJHO NBOVGBDUVSF BOE JOTUBMMBUJPO‬‬ ‫ی ( نه‌خشه‌دانان‪ ،‬درووستكردن‪ ،‬دامه‌زراندن)‬ ‫ی ئاسن ‌‬ ‫‪1‬ـ په‌یكه‌ر ‌‬ ‫ ‪t (FOFSBM 5SBEJOH JNQPSU BOE FYQPSU‬‬ ‫‌كردن)‬ ‫ه‬ ‫‌نارد‬ ‫ه‬ ‫ه‬ ‫‌و‬ ‫ن‬ ‫‌كرد‬ ‫ه‬ ‫هاورد‬ ‫(‬ ‫ی‬ ‫‌‬ ‫گشت‬ ‫ی‬ ‫‪ 2‬ـ بازرگان ‌‬ ‫ "‪t -JHIUJOHT ."/5‬‬ ‫ ‬ ‫‪t -PHJTUJDT -$-)MANTA‬‬ ‫ی سوره‌یاو ڕووناكی‌ ( ماركه‌ی‬ ‫‪ - 3‬كار ‌‬ ‫ ‪5FM‬‬ ‫ی گواستنه‌وه‌و گیاندن (‪)LCL‬‬ ‫‪ 4‬ـ كار ‌‬

‫رۆژنامه‌یه‌كی‌ سیاسیی‌ گشتییه‬ ‫کۆمپانیای ئاوێن ‌ه ده‌ریده‌کات‬

‫ ‪4FF JU PO 1BH‬‬

‫ریکالم‬

‫عیادەی شەوانە رۆژی پسپۆڕیی ئاشتی‬

‫‪Mob. 0770 961 6966 0772 157 8372‬‬

‫ی زیاتر ل ‌ه الپه‌ڕ ‌ه (‪ )18‬ببینه‌‬ ‫ڕوونكردنه‌وه‌ ‌‬

‫ریکالم‬

‫ریکالم‬

‫بۆ نەخۆشییەکانی‪:‬‬ ‫ژنان و مناڵبون و نەزۆکی‬ ‫قورگ و لوت و گوێ‬ ‫البردنی موو بە لێزەر‬

‫نەشتەرگەری گشتی‬ ‫هەناوی و دڵ‬ ‫مندااڵن‬ ‫پێست‬ ‫گەڕەکی ئاشتی پشت شیرینی تابان‬

‫تەنها‬ ‫هەزار‬

‫‪0770 771 1011‬‬

‫به‌رپرسی په‌یوه‌ندییه‌كانی ده‌ره‌وه‌ی پارتی‪:‬‬

‫زۆربه‌ی‌ ئه‌ندامان ‌ی مه‌كته‌ب ‌ی سیاسی‌ یه‌كێت ‌ی له‌گه‌ڵ ئه‌وه‌دان‬ ‫په‌رله‌مان كارانه‌كرێته‌وه‌‌و ریفراندۆم ئه‌نجام بدرێت‬

‫به‌رپرس����ی په‌یوه‌ندییه‌كان����ی ده‌ره‌وه‌ی‬ ‫پارت����ی دیموكرات����ی‌ كوردس����تان‪،‬‬ ‫هۆشیار س����یوه‌یلی‌ ئاماژه‌ به‌وه‌ ده‌كات‬ ‫بڕی����اری‌ س����ه‌ركردایه‌تی‌‌و مه‌كته‌ب����ی‌‬ ‫سیاس����ی‌ یه‌كێت����ی‌‌و پارتییه‌ كه‌ ده‌بێت‬ ‫له‌س����اڵی‌‪2017‬دا ریفران����دۆم ئه‌نج����ام‬ ‫بدرێت‪ ،‬ئه‌و ده‌ڵێت "زۆربه‌ی‌ ئه‌ندامانی‌‬

‫مه‌كته‌ب����ی‌ سیاس����ی‌ یه‌كێت����ی‌ له‌گه‌ڵ‬ ‫ئ����ه‌وه‌دان په‌رله‌م����ان كارانه‌كرێت����ه‌وه‌‌و‬ ‫ئه‌مساڵ‌ ریفراندۆم ئه‌نجام بدرێت"‪.‬‬ ‫ئاوێنه‌‪ ،‬هه‌ولێر‪ :‬هۆش����یار سیوه‌یلی‌‪،‬‬ ‫به‌رپرس����ی په‌یوه‌ندییه‌كان����ی ده‌ره‌وه‌ی‬ ‫پارت����ی دیموكرات����ی‌ كوردس����تان‬ ‫له‌چاوپێكه‌وتنێكی‌ تایب����ه‌ت به‌ئاوێنه‌دا‬

‫رایگه‌یان����د كارانه‌كردن����ه‌وه‌ی‌ په‌رله‌مان‬ ‫نابێته‌ رێگر له‌ئه‌نجامدانی‌ ریفراندۆم به‌و‬ ‫پێیه‌ی‌ كه‌ به‌پێی‌ یاسا كۆمیسیۆنی‌ بااڵی‌‬ ‫هه‌ڵبژاردنه‌كان بۆی‌ هه‌یه‌ ریفراندۆم نه‌ك‬ ‫به‌ته‌نها له‌ناو هه‌رێمی‌ كوردستان به‌ڵكو‬ ‫ل����ه‌ده‌ره‌وه‌ی‌ هه‌رێم����ی‌ كوردس����تانیش‬ ‫ئه‌نجام بدات‌و سه‌رپه‌رشتی‌ ئه‌و پرۆسه‌یه‌‬

‫بكات‪ ،‬ئه‌و وتی‌ "س����ه‌ركردایه‌تی‌ پارتی‬ ‫له‌گه‌ڵ كۆمه‌ڵێك ش����اره‌زا‌و پس����پۆڕی‌‬ ‫ئه‌و بواره‌ گفتوگۆی‌ كردوه‌‌و ئه‌وه‌ س����اغ‬ ‫بۆته‌وه‌ كه‌ له‌ڕوی‌ یاس����اییه‌وه‌ ده‌كرێت‬ ‫ریفراندۆم به‌ب����ێ‌ گه‌ڕانه‌وه‌ بۆ په‌رله‌مان‬ ‫ئه‌نجام بدرێت"‪.‬‬ ‫وتیشی‌ "زۆربه‌ی‌ ئه‌ندامانی‌ مه‌كته‌بی‌‬

‫ی له‌گ����ه‌ڵ ئ����ه‌وه‌دان‬ ‫سیاس����ی‌ یه‌كێت���� ‌‬ ‫په‌رله‌م����ان كارانه‌كرێت����ه‌وه‌‌و ئه‌مس����اڵ‬ ‫ریفراندۆم ئه‌نجام بدرێت‌و هه‌ر له‌س����ه‌ر‬ ‫ئ����ه‌و بنه‌مایه‌ش ش����اندیان پێكهێناوه‌‌و‬ ‫له‌گ����ه‌ڵ پارتی‌ كه‌وتونه‌ت����ه‌ گفتوگۆ بۆ‬ ‫ئه‌نجامدانی‌ ریفراندۆم"‪.‬‬ ‫س����یوه‌یلی‌ رونیش����یكرده‌وه‌ هاتن����ی‌‬

‫یه‌كێك له‌راوێژكاره‌ بااڵكانی‌ تره‌مپ كه‌‬ ‫له‌هه‌مانكاتدا زاواشیه‌تی‌ بۆ الی‌ بارزانی‌‪،‬‬ ‫به‌ش����ێوه‌یه‌كی‌ ئاش����كرا‌و راس����ته‌وخۆ‬ ‫پش����تیوانی‌ تره‌م����پ‌و ئیداره‌كه‌یه‌ت����ی‌‬ ‫له‌ناوبراو‪.‬‬

‫‪3‬‬

‫ئاوات شێخ جەناب‪ :‬رەخنەی توندمان لەسیاسەتی یەكێتی هەیە‬ ‫ئاوات ش����ێخ جەناب‪ ،‬ئەندامی جڤاتی‬ ‫نیشتمانی گۆڕان ئاماژه‌ به‌وه‌ ده‌كات‬ ‫ك����ه‌ یەكێتی بون بەش����ەریك لەگەڵ‬ ‫پارتی����دا بۆ ئەوەی خەڵك چەواش����ە‬ ‫بكەن‪ ،‬ئه‌و ده‌ڵێت "رەخنەی توندمان‬ ‫لەسیاسەتی یەكێتی هەیە"‪.‬‬ ‫ئاوێن����ه‌‪ ،‬س����لێمانی‌‪ :‬ئاوات ش����ێخ‬

‫له‌چاوپێكه‌وتنێك����ی‌‬ ‫جەن����اب‪،‬‬ ‫تایب����ه‌ت به‌ئاوێن����ه‌دا رایگه‌یان����د‬ ‫بنکەی جەماوەری����ی یەكێتی لەگەڵ‬ ‫بەش����ێكی گرنگ لەس����ەركردایەتی‌و‬ ‫مەكتەبی سیاس����ی یەكێتی پابەندن‬ ‫بەڕێككەوتنیانەوە لەگەڵ گۆڕان‪ .‬ئه‌و‬ ‫وت����ی‌ "هەرچەندە ئ����ەوە كاروبارێكی‬

‫حه‌یده‌ر شه‌شۆ‪ :‬كاری‌ په‌كه‌ك ‌ه‬ ‫له‌باكوری‌ كوردستانه‌ نه‌ك له‌باشور‬ ‫‪5‬‬

‫ناوخۆی����ی ئەو حزبەی����ە‪ ،‬بەاڵم ئێمە‬ ‫ئەوە بەهەڵوێستێكی راست‌و دروست‬ ‫دەزانین"‪.‬‬ ‫وتیشی‌ "ئێمە هەرچی هەڵوێستێك‬ ‫ش����ەرعیەت بۆ پەرلەمان‌و بۆ دەزگا‬ ‫ش����ەرعی‌و یاس����اییەكانی كوردستان‬ ‫بگێڕێت����ەوە پش����تیوانی دەكەی����ن‪،‬‬

‫پش����تیوانی لەناڕازییەکانی سیاسەتی‬ ‫ئێستای یەکێتی دەکەین"‪.‬‬ ‫ش����ێخ جه‌ن����اب‌ جه‌غت����ی‌ له‌وه‌ش‬ ‫ك����رده‌وه‌ ماوەیەكە لەن����او یەكێتیدا‬ ‫كێش����ە هەیە‪ ،‬لەو كێش����انەدا ئه‌وان‬ ‫بێالیەن بون‌و ئومێ����د دەكەن بگەنە‬ ‫رێككەوت����ن‪ ،‬ئه‌و وتی‌ "بەاڵم من وەك‬

‫له‌به‌لجیكا گه‌ڕایه‌وه‌‌و‬ ‫له‌ڕانی ‌ه خۆی كوشت‬

‫خۆم دەڵێم ئاڕاستەیەك لەناو یەكێتی‬ ‫دژی ش����ەرعییەت كاردەكات كە ئێمە‬ ‫لەگەڵ شەرعیەتداین"‪.‬‬ ‫وتیش����ی‌ "ئ����ەو ئاڕاس����تەیەی ناو‬ ‫یەكێتی زیاتر تەس����لیمی قەناعەت‌و‬ ‫سیاسەتەكانی پارتی بوە‪ ،‬كاریگەریی‬ ‫هەب����وە لەس����ەر ئ����ەوەی پارت����ی‬

‫سورتربێت لەسەر هەڵوێستەكانی بۆ‬ ‫كارانەكردن����ەوەی پەرلەمان‪ .‬چونكە‬ ‫یەكێت����ی دەریچەیەك����ی داونەتێ بۆ‬ ‫ئەوەی لەم تەنگژە سیاسی‌و یاساییە‬ ‫خۆیان بدزنەوە"‪.‬‬

‫‪3‬‬

‫ێ بـه‌"زۆر"‬ ‫بـه‌ڵـ ‌‬ ‫‪7‬‬

‫‪8‬‬

‫سه‌نته‌ر و كلینیكی‌‬

‫ریکالم‬

‫د‪ .‬ئه‌فرام محمد حسن‬

‫ی شاره‌زاو‬ ‫ی ده‌روون ‌‬ ‫ی د‪ .‬ئه‌فرام محمد‪ ،‬ب ‌ه هاوكاری توێژه‌ران ‌‬ ‫به‌سه‌رپه‌رشت ‌‬ ‫به‌ئه‌زموون (ته‌الر كمال مدحت‪ ،‬گۆران محمد ره‌سول‪ ،‬نیگار كمال)‬

‫بۆ چارەسەرکردنی‬

‫خه‌مۆكی‌‪ ،‬دڵه‌راوكێ‪ ،‬ترس‪ ،‬وه‌سواسی‪ ،‬شیزۆفرینیا‬ ‫ی كه‌سێتی‌‪ .‬گرفته‌كانی خه‌وو خواردن‌و گرفته‌ سێكسیه‌كان‪ ،‬ئالووده‌بوون به‌ماده‌هۆشبه‌ره‌كان‬ ‫په‌شێویه‌كان ‌‬

‫سه‌رئێشه‌‪ ،‬شه‌قیقه‌‪ ،‬په‌ركه‌م‪ ،‬بیرچونه‌وه‌‪ ،‬خه‌ڵه‌فاندن‬ ‫ی خوێندن و ژیری‬ ‫ی منداڵ‌‪ :‬ئۆتیزم‪ ،‬فره‌جوله‌یی‪ ،‬گرفت ‌‬ ‫نه‌خۆشیه‌كان ‌‬ ‫دكتۆرا (بۆرد) لە‌نه‌خۆشییه‌‬ ‫ده‌رونی‌و هۆشمه‌ندییه‌كان‬

‫ی‬ ‫ی كومه‌ڵه‌ ‌‬ ‫ئه‌ندام ‌‬ ‫ی نه‌خۆشیی ‌ه‬ ‫پزیشكان ‌‬ ‫ی ئه‌وروپا‬ ‫ده‌رونیه‌كان ‌‬

‫ئه‌ندام���ی‌ ئه‌كادیمی���ای‌‬ ‫ئه‌مه‌ریك���ی‌ بۆ نه‌خۆش���یی ‌ه‬ ‫ده‌رونیه‌كان‌و یاسا‬

‫ئه‌ندام���ی‌ پرۆفش���ناڵی‌‬ ‫ئه‌كادیمی���ای‌ زانس���ت ‌ی‬ ‫نیۆیۆرك‪ /‬ئه‌مریكا‬

‫راوێژكاری خێزان���ی‌‌و په‌روه‌رده‌یی‬ ‫كۆلی���ژی‌ نێودەوڵەت���ی كامبرج‌و‬ ‫زانكۆی بۆستن ‪ /‬ئەمەریکا‬

‫بۆ په‌یوه‌ندی‌ كردن ‪ 0770 772 69 69‬یان ‪ afram_afram@yahoo.com‬ناونیشان‪ :‬سلێمانی‌‪ ،‬به‌رانان‪ ،‬نزیك مزگه‌وتی‌ شێخ فرید‪ ،‬به‌رامبه‌ر سوپه‌رماركێتی‌ میترۆ‬ ‫ ‬ ‫ناونیشان‪ :‬سلێامنی ته‌الری زارا ‪ -‬نهۆمی سێیه‌م ‪ -‬شوقه‌ی ژماره‌ ‪32‬‬

‫ته‌له‌فۆن‪ 3202416 :‬‬

‫ ‬ ‫به‌شی ریکالم ‪07700600659 :‬‬

‫کۆمپانیای باڵڤ پەیک ئاوێنە دابەش دەکات نرخی ‪ 1000‬دینار‬

‫تیراژ‪4500 :‬‬

‫‌هه‌نوکه‬

‫)‪ )573‬سێشه‌ممه‌ ‪2017/4/18‬‬

‫هۆشیار سیوه‌یلی‌‪ ،‬به‌رپرسی په‌یوه‌ندییه‌كانی ده‌ره‌وه‌ی پارتی‪:‬‬

‫‪3‬‬

‫زۆرینه‌ی‌ ئه‌ندامانی‌ مه‌كته‌ب ‌ی سیاسی یه‌كێت ‌ی‬ ‫له‌گه‌ڵ كاراكردنه‌و‌ه ‌ی په‌رله‌مان نیین بۆ ئه‌نجامدان ‌ی ریفراندۆم‬ ‫ئا‪ :‬شۆڕش محه‌مه‌د‬ ‫به‌رپرسی په‌یوه‌ندییه‌كانی ده‌ره‌وه‌ی پارتی‬ ‫دیموكراتی‌ كوردستان‪ ،‬هۆشیار سیوه‌یل ‌ی‬ ‫له‌م گفتوگۆیه‌ی‌ ئاوێنه‌دا ده‌ڵێت "بڕیار ‌ی‬ ‫سه‌ركردایه‌تی‌‌و مه‌كته‌بی‌ سیاسی‌ یه‌كێتی‌‌و‬ ‫پارتییه‌ ك ‌ه ده‌بێت له‌ساڵ ‌ی ‪2017‬دا‬ ‫ریفراندۆم ئه‌نجام بدرێت"‪.‬‬ ‫ئاوێن���ه‌‪ :‬ئاماده‌كاریی���ه‌كان ب���ۆ‬ ‫ریفراندۆم به‌كو ‌ێ گه‌یش���توه‌‌و پشتگیریی ‌ه‬ ‫نێونه‌ته‌وه‌ییه‌كان له‌چ ئاس���تێكدایه‌ بۆ ئه‌و‬ ‫باسه‌؟‬ ‫هۆش���یار س���یوه‌یلی‌‪ :‬بێگومان ئێس���تا‬ ‫له‌هه‌م���و كاتێك���ی‌ ت���ر گونجاوت���ره‌ ب���ۆ‬ ‫ئه‌نجامدان���ی‌ ریفران���دۆم‪ ،‬راس���ت ‌ه ره‌نگ ‌ه‬ ‫ده‌وڵه‌تان به‌شێوه‌یه‌كی‌ راسته‌وخۆ‌و ئاشكرا‬ ‫پشتگیری‌ خۆیان بۆ ئه‌و پرۆسه‌یه‌ ده‌رنه‌بڕ ‌ی‬ ‫بێت به‌اڵم كه‌م ده‌وڵه‌تیش هه‌یه‌ به‌ئاش���كرا‬ ‫دژایه‌تی‌ خۆ ‌ی بۆ ئه‌و پرۆس���ه‌یه‌ پیش���ان‬ ‫دابێت‪ .‬مه‌س���ه‌له‌كه‌ ئه‌وه‌یه‌ ئه‌گ���ه‌ر ئێم ‌ه‬ ‫ئێس���تا ئه‌و هه‌له‌ی‌ رێكه‌وتو‌ه نه‌قۆزینه‌وه‌‪،‬‬ ‫ره‌نگه‌ كات له‌به‌رژه‌وه‌ندی‌ ئێمه‌ نه‌بێت وه‌كو‬ ‫گه‌لی‌ ك���ورد‌و جارێك ‌ی ت���ر ده‌رفه‌تێكی‌ وا‬ ‫رێكنه‌كه‌وێته‌وه‌ بۆ ئه‌نجامدانی‌ ریفراندۆم‪.‬‬ ‫ئاوێن���ه‌‪ :‬زۆر باس له‌قۆس���تنه‌وه‌ی‌ هه‌ل‬ ‫ده‌كرێ���ت ب���ۆ ئه‌نجامدان���ی‌ ریفراندۆم‪ ،‬چ‬ ‫ئاماژه‌یه‌ك دراوه‌ له‌سه‌ر ئاست ‌ی نێونه‌ته‌وه‌ی ‌ی‬ ‫تائ���ه‌م قۆناغ ‌ه به‌گونج���او بزانرێت بۆ ئه‌و‬ ‫بابه‌ته‌‪ ،‬ئایا ئه‌و بابه‌ت ‌ه هیچ په‌یوه‌ندییه‌ك ‌ی‬ ‫به‌هاتن ‌ه سه‌ركاری‌ دۆناڵد تره‌مپه‌وه‌ هه‌یه‌؟‬ ‫هۆشیار سیوه‌یلی‌‪ :‬تره‌مپ چه‌ند جارێك‬ ‫دوب���اره‌ی‌ كردۆته‌و‌ه كه‌ پش���تگیر ‌ی گه‌ل ‌ی‬ ‫كورد ده‌كات‌و ئه‌و هاوكارییانه‌ی‌ ك ‌ه تائێستا‬ ‫ئه‌مریكا بۆ ك���ورد ‌ی دابین كردوه‌ له‌مه‌ودوا‬ ‫زیاتر ده‌بێت‪ .‬چونك ‌ه راس���تییه‌ك هه‌ی ‌ه ك ‌ه‬ ‫ش���ه‌ڕی‌ دژی‌ تی���رۆر به‌له‌ناوبردنی‌ داعش‬ ‫له‌ڕوی‌ سه‌ربازییه‌وه‌ ته‌واو نابێت‌و هه‌ڕه‌شه‌‌و‬ ‫مه‌ترس���ییه‌كان ل���ه‌م ناوچه‌یه‌ به‌گش���تی‌‌و‬ ‫به‌تایبه‌ت له‌عێراق دوا ‌ی نه‌مانی‌ داعش���یش‬ ‫به‌رده‌وام ده‌بێت‪ .‬له‌به‌رئ���ه‌وه‌ به‌رژه‌وه‌ند ‌ی‬ ‫هاوبه‌ش هه‌ی ‌ه له‌نێوان هه‌رێمی‌ كوردستان‌و‬ ‫واڵتان���ی‌ ده‌ره‌وه‌ به‌تایبه‌ت���ی‌ ئه‌مری���كا‌و‬ ‫واڵتان��� ‌ی ئه‌وروپا بۆ ئ���ه‌وه‌ ‌ی له‌مه‌ودوا ئه‌و‬ ‫هاوكارییانه‌ ‌ی كه‌ تائێس���تا ك���راوه‌ زیاتر‌و‬ ‫به‌رده‌وام بێت‪.‬‬ ‫ئاوێن���ه‌‪ :‬هاتن���ی‌ زاواك���ه‌ ‌ی تره‌مپ بۆ‬ ‫هه‌رێمی‌ كوردس���تان چ بایه‌خێكی‌ هه‌بو بۆ‬ ‫كوردستان‌و پرسی‌ ریفراندۆم؟‬ ‫هۆشیار سیوه‌یلی‌‪ :‬بێگومان ئه‌و یه‌كێك ‌ه‬

‫له‌راوێژكار‌ه بااڵكان ‌ی تره‌مپ‌و له‌هه‌مان كاتدا‬ ‫زاوایه‌تی‌‌و كه‌ هاتو‌ه به‌شێوه‌یه‌ك ‌ی ئاشكرا‌و‬ ‫راسته‌وخۆ پش���تیوانی‌ تره‌مپ‌و ئیداره‌كه‌ ‌ی‬ ‫بۆ س���ه‌رۆك بارزانی‌‌و بۆ گه‌لی‌ كوردستان‬ ‫دوپات كردۆته‌وه‌‪ .‬بێگومان ئه‌مه‌ په‌یامێك ‌ی‬ ‫راس���ته‌وخۆی ‌ه له‌الی���ه‌ن ئی���داره‌ی‌ نوێ��� ‌ی‬ ‫ئه‌مریكاوه‌ ك���ه‌ هاوكارییه‌كانیان بۆ هه‌رێم‬ ‫زیاتر ده‌كرێن‌و به‌رده‌وام ده‌بن‪.‬‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬بۆچونتان له‌سه‌ر ریفراندۆمه‌كه‌ ‌ی‬ ‫توركی���ا چییه‌‌و لێكه‌وته‌كان���ی‌ چی‌ ده‌بێت‬ ‫له‌سه‌ر هه‌رێمی‌ كوردستان؟‬ ‫هۆش���یار س���یوه‌یلی‌‪ :‬ئ���ه‌و ریفراندۆم ‌ه‬ ‫له‌راس���تیدا په‌یوه‌ندی‌ به‌توركیا‌و ده‌وڵه‌ت ‌ی‬ ‫توركی���اوه‌ هه‌ی���ه‌‌و ئه‌وه‌ن���ده‌ی‌ په‌یوه‌ند ‌ی‬ ‫به‌ئێمه‌و‌ه هه‌بێت ئه‌وه‌یه‌ ك ‌ه له‌و بڕوایه‌دانین‬ ‫په‌یوه‌ندییه‌كان���ی‌ كوردس���تان‌و ده‌وڵه‌ت ‌ی‬ ‫توركی���ا به‌ره‌و خراپ���ی‌ بگۆڕدرێت‪ .‬به‌ڵكو‬ ‫به‌پێچه‌وانه‌و‌ه ره‌نگ ‌ه له‌مه‌وال په‌یوه‌ندییه‌كان‬ ‫باش���تر‌و توندوتۆڵتر بن‪ ،‬چونكه‌ ئه‌ردۆغان‬ ‫له‌قس���ه‌كانیدا ئام���اژه‌ی‌ به‌وه‌ ك���ردو‌ه ك ‌ه‬ ‫به‌ته‌مای���ه‌ له‌م���اوه‌ی‌ س���ه‌رۆكایه‌تی‌ خۆ ‌ی‬ ‫ته‌كانێك ‌ی گه‌ور‌ه به‌ئاب���وری‌ واڵتی‌ توركیا‬ ‫بدات‌و بێگومان گه‌ش���ه‌پێدانی‌ ئابوری‌ هه‌ر‬ ‫واڵتێكیش پێویس���تی‌ به‌وزه‌ی���ه‌‌و هه‌رێم ‌ی‬ ‫كوردستانیش س���ه‌رچاوه‌یه‌كی‌ گرنگی‌ ئه‌و‬ ‫وزه‌یه‌یه‌ ك ‌ه توركیا پێویست ‌ی پێیه‌تی‌‪ .‬بۆی ‌ه‬ ‫له‌و بڕوایه‌دای���ن له‌داهاتودا په‌یوه‌ندییه‌كان‬ ‫له‌ئاستێكی‌ بااڵتر‌و به‌ش���ێوه‌یه‌ك ‌ی باشتر‌و‬ ‫تۆكمه‌ت���ر له‌نێ���وان هه‌رێ���م‌و توركی���ادا‬ ‫به‌ڕێوه‌ده‌چێت‪.‬‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬ئ���ه‌ ‌ی بۆچی‌ توركیا له‌هه‌ڵكردن ‌ی‬ ‫ئااڵی‌ كوردستاندا له‌كه‌ركوك دژ ‌ی ئه‌وه‌ بو‪،‬‬ ‫ئایا ئه‌م��� ‌ه روانین ‌ی فه‌رم ‌ی ئه‌و واڵته‌ بو بۆ‬ ‫ئه‌و بابه‌ته‌؟‬ ‫هۆش���یار س���یوه‌یلی‌‪ :‬بێگوم���ان كات ‌ی‬ ‫هه‌ڵكردنی‌ ئااڵی‌ كوردستان له‌شاری‌ كه‌ركوك‬ ‫هاوكات بو له‌گه‌ڵ هه‌ڵمه‌ته‌كانی‌ ئه‌نجامدان ‌ی‬ ‫ریفراندۆم��� ‌ی توركیا‌و ره‌نگ ‌ه به‌ش���ێك له‌و‬ ‫هه‌ڵوێس���تانه‌ی‌ ك��� ‌ه حكومه‌ت���ی‌ توركی���ا‬ ‫ده‌ریب���ڕی‌ په‌یوه‌ندی‌ هه‌بێ���ت به‌هه‌ڵمه‌ت ‌ی‬ ‫ریفراندۆمه‌ك���ه‌‪ ،‬چونك���ه‌ ئاكپارت ‌ی بۆ ئه‌و‬ ‫هه‌ڵمه‌ت ‌ه له‌گ���ه‌ڵ مه‌هه‌پ���ه‌ هاوپه‌یمانێت ‌ی‬ ‫كرد‌و هه‌موشمان ده‌زانین سروشتی‌ مه‌هه‌پ ‌ه‬ ‫چییه‌‌و ره‌نگه‌ هه‌ندێك له‌و لێدوانانه‌ له‌باره‌ ‌ی‬ ‫هه‌ڵكردنی‌ ئااڵی‌ كوردس���تانه‌و‌ه له‌كه‌ركوك‬ ‫له‌ماوه‌ی‌ پێش���ودا په‌یوه‌ندی‌ به‌ئه‌نجامدان ‌ی‬ ‫گشتپرسییه‌كه‌ هه‌بوبێت له‌توركیا‪.‬‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬ملمالنێكان ‌ی نێوان توركیا‌و ئێران‬ ‫له‌ناوچه‌ك���ه‌دا چ كاریگه‌رییه‌ك���ی‌ ده‌بێ���ت‬ ‫له‌سه‌ر كوردس���تان‌و كورد چۆن ده‌توانێت‬

‫هۆشیار سیوه‌یلی‬ ‫هاوسه‌نگی‌ رابگرێت له‌نێوانیاندا؟‬ ‫هۆش���یار س���یوه‌یلی‌‪ :‬بێگومان ناوچه‌ ‌ی‬ ‫رۆژهه‌اڵت ‌ی ناوه‌ڕاس���ت ناوچه‌یه‌كی‌ ئاڵۆزه‌‌و‬ ‫داینه‌میكیه‌ت ‌ی تایبه‌تی‌ خۆی‌ هه‌ی ‌ه به‌تایبه‌ت ‌ی‬ ‫په‌یوه‌ن���د ‌ی هه‌ندێك ل���ه‌و ده‌وڵه‌تانه‌ی‌ ك ‌ه‬ ‫له‌ناوچه‌كه‌دا ده‌ژین‪ .‬ئێم��� ‌ه وه‌كو هه‌رێم ‌ی‬ ‫كوردس���تان ده‌بێت هه‌وڵ بده‌ین په‌یوه‌ند ‌ی‬ ‫دۆس���تانه‌ له‌گه‌ڵ ئێران‌و توركیاش دروست‬ ‫بكه‌ین‌و ئه‌و په‌یوه‌ندییه‌ش بێگومان له‌سه‌ر‬ ‫بنه‌مای‌ به‌رژه‌وه‌ن���دی‌ هاوبه‌ش دامه‌زرابێت‬ ‫به‌تایبه‌تی‌ به‌رژه‌وه‌ندییه‌ ئابوری‌‌و سیاسی‌‌و‬ ‫ئه‌منییه‌كان‌و ئێستاش هه‌رێمی‌ كوردستان‬ ‫به‌تایبه‌تی‌ پارتی‌ دیموكراتی‌ كوردس���تان‌و‬ ‫س���ه‌رۆك بارزان ‌ی له‌هه‌وڵی‌ به‌رده‌وامدایه‌ بۆ‬ ‫راگرتنی‌ ئه‌و بااڵنس���ه‌‌و وه‌كو ئاگادارن كاك‬ ‫مه‌سعود به‌ش���ێوه‌یه‌كی‌ ره‌سمی‌ بانگێشت‬ ‫كراوه‌ بۆ ئێران‪ ،‬به‌اڵم له‌به‌ر هه‌ندێك هۆكار ‌ی‬ ‫ته‌كنیك���ی‌ تائێس���تا س���ه‌ردانه‌ك ‌ه ئه‌نجام‬ ‫نه‌دراوه‌‌و دواخ���راوه‌‌و بڕیاره‌ له‌ئاینده‌دا ئه‌و‬ ‫سه‌ردانه‌ ئه‌نجام بدرێت‪.‬‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬هی���چ واده‌‌و كاتێك دیاری‌ كراو‌ه‬ ‫بۆ ئه‌نجامدانی‌ ئه‌و سه‌ردانه‌؟‬ ‫هۆشیار س���یوه‌یلی‌‪ :‬هیچ كاتێك دیار ‌ی‬ ‫نه‌كراوه‌‪ ،‬به‌اڵم بانگێشتنامه‌كه‌ به‌شێوه‌یه‌ك ‌ی‬ ‫فه‌رمییه‌‌و ئه‌و س���ه‌ردانه‌ له‌به‌رچاو گیراوه‌‪.‬‬ ‫به‌ش���ێوه‌یه‌كی‌ س���ه‌ره‌كی‌ چون ‌ی سه‌رۆك‬

‫په‌یوه‌ندی الیه‌نه‌‬ ‫سیاسیه‌كان‬ ‫گه‌یشتۆته‌ ئاستێكی‌‬ ‫وا چه‌قبه‌ستو‬ ‫ره‌نگ ‌ه كاراكردنه‌وه‌ی‌‬ ‫په‌رله‌مان كاتی‌‬ ‫زیاتری‌ بوێت‬ ‫به‌اڵم ئه‌مه‌ نابێته‌‬ ‫رێگر له‌ئه‌نجامدانی‌‬ ‫ریفراندۆم‬ ‫بارزان ‌ی بۆ ئێران په‌یوه‌ندی‌ ب ‌ه به‌رژه‌وه‌ند ‌ی‬ ‫هه‌رێمی‌ كوردس���تانه‌و‌ه هه‌ی���ه‌‌و په‌یوه‌ند ‌ی‬ ‫به‌پته‌وكردن���ی‌ په‌یوه‌ندییه‌كان ‌ی هه‌ردوالو‌ه‬ ‫هه‌یه‌‌و ده‌بێته‌ هۆی‌ باشتركردنی‌ تێڕوانین ‌ی‬ ‫ئێران بۆ هه‌ندێك مه‌سه‌له‌ی‌ چاره‌نوسساز ‌ی‬ ‫گرنگ س���ه‌باره‌ت به‌ئێم���ه‌‌و بێگومان ئه‌و‬ ‫سه‌ردان ‌ه ئه‌نجام ده‌درێت‪.‬‬ ‫ئاوێن���ه‌‪ :‬ده‌وترێت یه‌كێت���ی‌ گڕوتین ‌ی بۆ‬ ‫پرس���ی‌ ریفراندۆم خاو بۆته‌وه‌‌و به‌تایبه‌ت‬ ‫له‌گه‌ڵ بون���ی‌ كێش��� ‌ه نێوخۆییه‌كان ‌ی ئه‌و‬ ‫پارت ‌ه تاچه‌ند به‌ربه‌س���ت بۆ ئه‌و پرۆسه‌ی ‌ه‬ ‫دروستده‌كات؟‬ ‫هۆش���یار س���یوه‌یلی‌‪ :‬به‌داخه‌وه‌ كێشه‌‬ ‫نێوخۆییه‌كانی‌ یه‌كێت ‌ی بونی‌ هه‌یه‌‌و ئه‌وه‌ش‬ ‫په‌یوه‌ندی‌ به‌خۆیانه‌وه‌ هه‌ی���ه‌‌و هیوادارین‬ ‫به‌زوتری���ن كات ئ���ه‌و په‌یوه‌ندییانه‌ چاك‬ ‫بن���ه‌وه‌‌و پارتیش بێگوم���ان رۆڵی‌ ئیجابی‌‬ ‫بینی���وه‌ ل���ه‌و روه‌وه‌‪ .‬ب���ه‌اڵم ئه‌وه‌ن���ده‌ی‌‬ ‫ئێمه‌ ده‌بینین مه‌كته‌بی‌ سیاس���ی‌ یه‌كێتی‌‬ ‫به‌تایبه‌تی‌ له‌س���ه‌ر مه‌س���ه‌له‌ی‌ ریفراندۆم‬ ‫هه‌ڵوێستیان ئیجابیه‌‌و زۆر به‌جدی‌ هاتونه‌ته‌‬ ‫پێشه‌وه‌‌و ئه‌و كۆبونه‌وانه‌ی‌ كه‌ كراون هیچ‬ ‫ئاماژه‌ی���ه‌ك نییه‌ بۆ ئه‌وه‌ی‌ ك���ه‌ یه‌كێتی‌‬ ‫هه‌ڵوێس���ت ی���ان رای‌ خۆی‌ گ���ۆڕی‌ بێت‪.‬‬ ‫له‌به‌رئه‌وه‌ تائێس���تاش ك���ه‌ ئێمه‌ ده‌بینین‬ ‫هه‌ڵوێس���تی‌ یه‌كێتی‌ جدییه‌‌و لێدوانه‌كانی‌‬

‫به‌رپرس���انی‌ یه‌كێتیش هه‌ر به‌و ئاماژه‌یه‌دا‬ ‫ده‌ڕوات ك���ه‌ ئه‌وان له‌گه‌ڵ پارتی‌ به‌یه‌كه‌و‌ه‬ ‫له‌ساڵی‌ ‪2017‬دا ریفراندۆم ئه‌نجام ده‌ده‌ن‪.‬‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬كێش���ه‌ نێوخۆییه‌كانی‌ یه‌كێتی‌‬ ‫هی���چ كاریگه‌ریی���ه‌ك له‌س���ه‌ر دۆس���یه‌ی‌‬ ‫ریفراندۆم جێناهێڵێت؟‬ ‫هۆش���یار س���یوه‌یلی‌‪ :‬بێگومان كێشه‌‌و‬ ‫ملمالنێكانی‌ ناو هه‌ر حزبێك به‌و شێوه‌یه‌ی‌‬ ‫كه‌ ئێس���تا له‌ناو یه‌كێتیدایه‌ ده‌رئه‌نجامی‌‬ ‫تاراده‌یه‌ك سلبی‌ ده‌بێت له‌سه‌ر كۆمه‌ڵێك‬ ‫باب���ه‌ت‪ ،‬ب���ه‌اڵم ئه‌وه‌نده‌ی‌ ئێم���ه‌ بزانین‌و‬ ‫ئه‌وه‌نده‌ی‌ مه‌كته‌بی‌ سیاسی‌ پارتی‌ له‌گه‌ڵ‬ ‫مه‌كته‌بی‌ سیاس���ی‌ یه‌كێت���ی‌ كۆبونه‌ته‌وه‌‬ ‫ئه‌وان سورن له‌س���ه‌ر هه‌ڵوێستی‌ خۆیان‌و‬ ‫سورن له‌س���ه‌ر ئه‌وه‌ی‌ كه‌ پێكه‌وه‌ له‌گه‌ڵ‬ ‫پارتی‌‌و ه���ه‌وڵ بدرێت بێگومان الیه‌نه‌كانی‌‬ ‫تریش بهێنرێنه‌ ناو پرۆسه‌ی‌ ریفراندۆم‌و ئه‌و‬ ‫لیژنه‌ هاوبه‌شه‌ی‌ كه‌ له‌ئه‌نجامی‌ كۆبونه‌وه‌ی‌‬ ‫دوه‌م ه���ه‌ردوال بڕیاری‌ پێكهێنانی‌ درا‪ ،‬له‌م‬ ‫نزیكان���ه‌دا ئه‌ندامه‌كانی‌ دی���اری‌ ده‌كرێن‌و‬ ‫هه‌مو الیه‌ن���ه‌كان بانگهێش���ت ده‌كرێن بۆ‬ ‫ئه‌وه‌ی‌ به‌شداری‌ بكه‌ن تیایدا‪.‬‬ ‫ئاوێن���ه‌‪ :‬ده‌وترێ���ت ئ���ه‌و پێداگرییه‌ بۆ‬ ‫رێككه‌وت���ن له‌گ���ه‌ڵ پارت���ی‌‌و ئه‌نجامدانی‌‬ ‫ریفران���دۆم له‌گ���ه‌ڵ پارتی‌ زۆرت���ر له‌الی‌‬ ‫هه‌ولێرییه‌كان���ی‌ ن���او یه‌كێت���ی‌ هه‌س���تی‌‬ ‫پێده‌كرێت وه‌ك له‌وانی‌ دیكه‌؟‬ ‫هۆشیار سیوه‌یلی‌‪ :‬ئه‌وه‌ ‌ی ئێمه‌ ده‌یبینین‬ ‫ئه‌وه‌ی���ه‌ ك���ه‌ ریفران���دۆم مه‌س���ه‌له‌یه‌ك ‌ی‬ ‫چاره‌نوسس���ازه‌‌و ته‌نه���ا په‌یوه‌س���ت نیی ‌ه‬ ‫به‌حزبێك��� ‌ی تایبه‌ته‌وه‌‌و په‌یوه‌س���ت نیی ‌ه‬ ‫به‌پارتیی���ه‌وه‌ به‌ته‌نها به‌ڵكو په‌یوه‌س���ت ‌ه‬ ‫به‌هه‌مو گه‌لی‌ كوردس���تانه‌‌وه‌‌و په‌یوه‌س���ت ‌ه‬ ‫به‌هه‌رێم���ی‌ كوردس���تان‌و ئ���ه‌و ناوچانه‌ ‌ی‬ ‫ل���ه‌ده‌ره‌وه‌ی‌ هه‌رێمی‌ كوردس���تانن‪ .‬بۆی ‌ه‬ ‫باشتره‌ پارت ‌ه سیاسیه‌كانی‌ كوردستان له‌سه‌ر‬ ‫ئه‌م مه‌س���ه‌له‌ چاره‌نوسس���از‌ه رێكبكه‌ون‪.‬‬ ‫بێگومان كێش���ه‌ی‌ تریش���مان هه‌یه‌ به‌اڵم‬ ‫به‌بڕوا ‌ی ئێم ‌ه ئه‌گه‌ر به‌پیر ئه‌م پرۆسه‌یه‌و‌ه‬ ‫نه‌چین‌و له‌ئێس���تادا ئه‌نجام نه‌درێت ره‌نگ ‌ه‬ ‫بارودۆخه‌كه‌ له‌بار بچێت‌و ده‌رفه‌تێك ‌ی وا بۆ‬ ‫گه‌لی‌ كوردستان رێكنه‌كه‌وێته‌وه‌‪.‬‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬ئه‌وه‌ ‌ی كه‌ كێش���ه‌ی‌ س���ه‌ره‌ك ‌ی‬ ‫به‌رده‌می‌ پرۆس���ه‌ی‌ ریفراندۆمه‌ له‌ئێستادا‬ ‫له‌ناوه‌ن���ده‌ سیاس���یه‌كه‌ی‌ هه‌رێم پرس��� ‌ی‬ ‫كاراكردن���ه‌وه‌‌و نه‌كردن���ه‌وه‌ ‌ی په‌رله‌مان��� ‌ه‬ ‫ب���ه‌ر له‌ئه‌نجامدان���ی‌ ریفران���دۆم‪ ،‬روانین ‌ی‬ ‫پارت��� ‌ی چیی ‌ه بۆ ئه‌و بابه‌ت���ه‌‌و له‌گه‌ڵ كام‬ ‫له‌بژارده‌كاندایه‌؟‬ ‫هۆش���یار س���یوه‌یلی‌‪ :‬بێگوم���ان‬

‫كاراكردنه‌وه‌ی‌ په‌رله‌مان ش���تێكی‌ باش��� ‌ه‬ ‫ئه‌گه‌ر بكرێ���ت‪ ،‬به‌اڵم په‌یوه‌ن���دی الیه‌نه‌‬ ‫سیاس���یه‌كان گه‌یشتۆته‌ ئاس���تێكی‌ وا كه‌‬ ‫چه‌قی‌ به‌س���توه‌‌و ره‌نگ���ه‌ كاراكردنه‌وه‌ی‌‬ ‫په‌رله‌م���ان كاتی‌ زیاتری‌ بوێت‪ ،‬به‌اڵم ئه‌مه‌‬ ‫نابێته‌ رێگر له‌ئه‌نجامدان���ی‌ ریفراندۆم به‌و‬ ‫پێیه‌ی‌ كه‌ به‌پێی‌ یاس���ا كۆمیسیۆنی‌ بااڵی‌‬ ‫هه‌ڵبژاردنه‌كان ب���ۆی‌ هه‌یه‌ ریفراندۆم نه‌ك‬ ‫به‌ته‌نها له‌ناو هه‌رێمی‌ كوردس���تان به‌ڵكو‬ ‫له‌ده‌ره‌وه‌ی‌ هه‌رێمی‌ كوردستانیش ئه‌نجام‬ ‫بدات‌و سه‌رپه‌رش���تی‌ ئه‌و پرۆسه‌یه‌ بكات‪.‬‬ ‫سه‌ركردایه‌تی‌ پارتیش بۆ ئه‌و باسه‌ له‌گه‌ڵ‬ ‫كۆمه‌ڵێك له‌شاره‌زا‌و پس���پۆڕی‌ ئه‌و بواره‌‬ ‫گفتوگ���ۆی‌ كردوه‌‌و ئه‌وه‌ س���اغ بۆته‌وه‌ كه‌‬ ‫له‌ڕوی‌ یاساییه‌وه‌ ده‌كرێت ریفراندۆم به‌بێ‌‬ ‫گه‌ڕانه‌وه‌ بۆ په‌رله‌مان ئه‌نجام بدرێت‪.‬‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬ئ���ه‌وه‌ یه‌كالی���ی‌ كراوه‌ته‌وه‌ كه‌‬ ‫به‌بێ‌ كاراكردن���ه‌وه‌ی‌ په‌رله‌مان ریفراندۆم‬ ‫ئه‌نجام بدرێت؟‬ ‫هۆشیار س���یوه‌یلی‌‪ :‬ده‌كرێت ریفراندۆم‬ ‫ئه‌نج���ام بدرێ���ت به‌بێ‌ ئ���ه‌وه‌ی‌ په‌رله‌مان‬ ‫كارا بكرێت���ه‌وه‌‌و روانین���ی‌ پارتی‌ وایه‌ كه‌‬ ‫ئه‌مس���اڵ به‌بێ‌ كاراكردن���ه‌وه‌ی‌ په‌رله‌مان‬ ‫ریفران���دۆم ئه‌نجام بدرێت‌و بێگومان له‌گه‌ڵ‬ ‫یه‌كێتی‌‌و الیه‌نه‌كانی‌ تریش هه‌وڵه‌كان هه‌ر‬ ‫به‌رده‌وامن‪ ،‬به‌اڵم ئه‌گه‌ر نه‌گه‌یشتینه‌ ئه‌نجام‬ ‫ئه‌وا مه‌رج نییه‌ په‌رله‌م���ان كارا بكرێته‌وه‌‬ ‫بۆ ئ���ه‌وه‌ی‌ ریفراندۆم ئه‌نجام بدرێت‌و ئه‌وه‌‬ ‫بڕیاری‌ س���ه‌ركردایه‌تی‌‌و مه‌كته‌بی‌ سیاسی‌‬ ‫یه‌كێتی‌‌و پارتییه‌ كه‌ ده‌بێت له‌ساڵی‌‪2017‬دا‬ ‫ریفراندۆم ئه‌نجام بدرێت‪.‬‬ ‫ئاوێن���ه‌‪ :‬زۆرین���ه‌ی‌ مه‌كته‌بی‌ سیاس���ی‌‬ ‫یه‌كێتی‌ له‌گه‌ڵ كام بژارده‌دایه‌؟‬ ‫هۆشیار سیوه‌یلی‌‪ :‬ئه‌وه‌نده‌ی‌ كه‌ شاندی‌‬ ‫مه‌كته‌بی‌ سیاس���ی‌ پارتی‌ له‌گه‌ڵ ش���اندی‌‬ ‫مه‌كته‌ب���ی‌ سیاس���ی‌ یه‌كێتی‌ دانیش���توه‌‬ ‫هه‌ڵوێسته‌كه‌یان به‌و شێوه‌یه‌یه‌ كه‌ پێویسته‌‬ ‫ئ���ه‌و ده‌رفه‌ته‌ بقۆزرێته‌وه‌‌و له‌الی‌ ئه‌وانیش‬ ‫ئه‌وه‌ن���دی‌ ئێم���ه‌ هه‌ڵوێس���تی‌ ئه‌ندامانی‌‬ ‫مه‌كته‌بی‌ سیاس���ی‌ یه‌كێتی‌ ده‌خوێنینه‌وه‌‬ ‫مه‌رج نییه‌ په‌رله‌م���ان كارابكرێته‌وه‌ ئینجا‬ ‫ریفران���دۆم ئه‌نج���ام بدرێ���ت‌و ئه‌وانی���ش‬ ‫به‌الیه‌ن���ی‌ كه‌م���ه‌وه‌ مه‌كته‌ب���ی‌ سیاس���ی‌‬ ‫یه‌كێتی‌ ئه‌و هه‌ڵوێس���ته‌یان هه‌یه‌‪ .‬زۆربه‌ی‌‬ ‫ئه‌ندامانی‌ مه‌كته‌بی‌ سیاسی‌ یه‌كێتی‌ له‌گه‌ڵ‬ ‫ئه‌وه‌دان په‌رله‌مان كارانه‌كرێته‌وه‌‌و ئه‌مساڵ‬ ‫ریفراندۆم ئه‌نجام بدرێت‌و هه‌ر له‌س���ه‌ر ئه‌و‬ ‫بنه‌مایه‌ش ش���اندیان پێكهێن���اوه‌‌و له‌گه‌ڵ‬ ‫پارتی‌ كه‌وتونه‌ت���ه‌ گفتوگۆ بۆ ئه‌نجامدانی‌‬ ‫ریفراندۆم‪.‬‬

‫ئاوات شێخ جەناب‪ :‬رەخنەی توندمان لەسیاسەتی یەكێتی هەیە‬ ‫بكەن؟‬ ‫ئا‪ :‬نیاز محەمەد‬ ‫ئ����اوات ش����ێخ جەن����اب‪ :‬ئێم����ە لەهی����چ‬ ‫پڕۆسەیەكدا بەشدارنین‌و بەشداریش ناكەین‬ ‫ئاوات شێخ جەناب‪ ،‬ئەندامی جڤاتی‬ ‫كە لەس����ەر ئەساس����ی خۆڵكردن����ە چاوی‬ ‫نیشتمانی گۆڕان لەم گفتوگۆیەی ئاوێنەدا‬ ‫خەڵ����ك‌و دژی ش����ەرعییەت بێ����ت‪ ،‬چونكە‬ ‫دەڵێت " ئایا یەكێتی كۆدەنگییەكیان‬ ‫ئ����ەم پڕۆس����ەیە‪ ،‬ئەركێك����ە لەئەركەكانی‬ ‫تیاماوە بۆ ئەوەی كۆبونەوەی‬ ‫سەركردایەتی هاوبەش بكەین‪ ،‬ئێمە خۆمان پەرلەمان‪ ،‬كە پەرلەمانی لێ بكەنە دەرەوە‬ ‫ئێمە چۆن لە پڕۆس����ەیەكی وابەشداردەبین‪.‬‬ ‫لەهەڵوێستی یەكێتی دردۆنگ بوین"‪.‬‬ ‫ئێم����ە بڕوامان ب����ەوە نیی����ە بگەڕێینەوە بۆ‬ ‫ئاوێن����ه‌‪ :‬یەكێت����ی‌و پارتی بانگەش����ەی سااڵنی‪1986‬و ‪1987‬و بەرەی كوردستانی‪،‬‬ ‫ئەنجامدان����ی ریفران����دۆم دەكەن‪ ،‬ئێوە وەك لەكاتێكدا پێموایە هێشتا بەرەی كوردستانی‬ ‫گ����ۆڕان‪ ،‬ئەگ����ەر ریفراندۆم ئەنج����ام بدرێت پێش����كەوتتر بو لەمەی كە ئێستا دەكرێت‌و‬ ‫بەنیازن بیک����ەن‪ .‬تۆ لە‪1992‬ەوە پەرلەمانت‬ ‫لەگەڵی دەبن یان بایكۆتی دەكەن؟‬ ‫ئاوات ش����ێخ جەناب‪ :‬هەڵوێستی رەسمی هەیە‪ ،‬مەعقولە ئێستا دەستی لێهەڵگریت‪.‬‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬ب����ەر لەم كۆبونەوانەی ریفراندۆم‪،‬‬ ‫ئێمە ئەوەیە ك����ە ئەنجامدانی ریفراندۆممان‬ ‫بەو میکانیزمەی ئەوان باس����ی دەكەن قبوڵ كۆبون����ەوەی پارتی لەگەڵ الیەنەكان كرا بۆ‬ ‫نییە‪ ،‬ب����ەاڵم ئەوەی پەیوەندی بەڕیفراندۆم‌و چارەسەری كێش����ەكانی ناوخۆی هەرێم كە‬ ‫سەربەخۆیی كوردس����تانەوە هەبێت‪ ،‬كەس یەكێكیان كاراكردنەوەی پەرلەمان بو‪ ،‬ئەوە‬ ‫پێش ئێمە باس����ی ل����ەوە نەك����ردوە‪ .‬ئێمە بۆ قسەی لەسەر ناكرێتەوە؟‬ ‫ئ����اوات ش����ێخ جەن����اب‪ :‬پارت����ی ئ����ەو‬ ‫پێمانوایە ریفراندۆم سیناریۆیەكەو پێشتریش‬ ‫خۆیان رایانگەیاندوە كە سیناریۆیە‪ .‬چونكە دەستپێشخەرییەشی سیناریۆ بو‪ ،‬لەكاتێكدا‬ ‫ریفران����دۆم پێویس����تی بەیاس����ایە‪ ،‬ئ����ەوان ئەوە پەیامی بارزانی بو بەاڵم لەكۆبونەوەیەك‬ ‫دەڵێن پێویس����تی پێ نییە‪ ،‬دەڵێین لەپێناو زیاتر بڕی نەكرد‪.‬‬ ‫ئاوێن����ه‌‪ :‬ئەگەر ئەوە دەس����ت پێبكاتەوە‬ ‫چی����دا ئەنجام����ی دەدەن‪ ،‬نازان����ن‪ .‬لەپێناو‬ ‫س����ەربەخۆییدا ئەنجام����ی دەدەن‪ ،‬دەڵێ����ن ئێوە س����ورن لەسەر ئەوەی یوسف محەمەد‬ ‫نەخێر‪ .‬دەڵێن دڵنیایی بەس����وریاو توركیاو وەك سەرۆكی پەرلەمان بمێنێتەوە؟‬ ‫ئاوات ش����ێخ جەناب‪ :‬ئێمە هەڵوێستمان‬ ‫ئێران‌و عێ����راق دەدەین كەس����یان نیگەران‬ ‫ناكەین‪ .‬ئەی ئەم ریفراندۆمەیان بۆچییە كە لەس����ەر دكتۆر یوس����ف‌و پەرلەمان‌و یاسای‬ ‫سەرۆكایەتی هەرێم هیچ گۆڕانێكی بەسەردا‬ ‫سیناریۆ نییە؟‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬باش����تر نەبو بۆئەوەی لەنزیكەوە نەهاتوە‪ .‬الی ئێمە كێش����ە كێش����ەی دكتۆر‬ ‫گوێبیس����تی وەاڵم����ی ئ����ەو پرس����یارانە بن یوس����ف نییە‪ ،‬بەڵكو كێش����ەكە لەیاس����ای‬ ‫پێشوازی لەوەفدی هاوبەشی یەكێتی‌و پارتی س����ەرۆكایەتی هەرێم‌و درێژكردنەوەی ماوەی‬

‫سەرۆكایەتیدایە بۆ بارزانی‌و هیچ كێشەیەك‬ ‫بەناوی كێشەی دكتۆر یوسفەوە بونی نییە‪.‬‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬ئێوە رێككەوتنێكتان هەیە لەگەڵ‬ ‫یەكێت����ی‪ ،‬بۆچونت����ان چییە لەس����ەر ئەم‬ ‫هەنگاوانەی دوایی ئەو حزبە كە لەو پڕۆژەی‬ ‫ریفراندۆمەدا وادەبین����رێ زیاتر لەپارتییەوە‬ ‫نزیك بوبێتەوە؟‬ ‫ئاوات شێخ جەناب‪ :‬رەخنەی توندمان لەو‬ ‫هەنگاوو سیاسەتانەی یەكێتی هەیە‪.‬‬ ‫ئاوێن����ه‌‪ :‬قس����ەیەك هەیە لەس����ەرئەوەی‬ ‫كە لەناو مەكتەبی سیاس����ی‌و سەركردایەتی‬ ‫یەكێتی����ش ناڕەزایەتیی����ەك دروس����ت بوەو‬ ‫ئاوات شێخ جەناب‬ ‫داوای پێداچونەوە بەو هەنگاوانەی یەكێتیدا‬ ‫دەكرێت؟‬ ‫ئاوات ش����ێخ جەناب‪ :‬بنکەی جەماوەریی ئێمە بێالیەن بوی����ن‌و ئومێد دەكەین بگەنە‬ ‫یەكێت����ی لەگ����ەڵ بەش����ێكی گرن����گ رێككەوت����ن‪ ،‬ب����ەاڵم من وەك خ����ۆم دەڵێم‬ ‫لەسەركردایەتی‌و مەكتەبی سیاسی یەكێتی ئاڕاستەیەك لەناو یەكێتی دژی شەرعییەت‬ ‫پابەندن بەڕێككەوتنیان����ەوە لەگەڵ گۆڕان‪ .‬كاردەكات كە ئێمە لەگەڵ شەرعیەتداین‪.‬‬ ‫هەرچەندە ئ����ەوە كاروبارێكی ناوخۆیی ئەو‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬دەنگۆی ئەوە هەبو لەناو گۆڕاندا‬ ‫حزبەیە‪ ،‬بەاڵم ئێمە ئەوە بەهەڵوێس����تێكی دەنگێك هەبوە كە پێی باش بوە پێشوازی‬ ‫راست‌و دروست دەزانین‪.‬‬ ‫لەو هەنگاوان����ەی پارتی‌و یەكێتی بكرێت بۆ‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬پشتیوانی لەو هەڵوێستە ئەكەن؟ مەسەلەی ریفراندۆم؟‬ ‫ئ����اوات ش����ێخ جەن����اب‪ :‬ئێم����ە هەرچی‬ ‫ئاوات ش����ێخ جەناب‪ :‬نەخێ����ر‪ ،‬الی ئێمە‬ ‫هەڵوێس����تێك ش����ەرعیەت بۆ پەرلەمان‌و بۆ گۆڕان یەك گۆڕانەو هەڵوێس����تی رەسمیمان‬ ‫دەزگا ش����ەرعی‌و یاس����اییەكانی كوردستان راگەیاندوە‪.‬‬ ‫بگێڕێتەوە پش����تیوانی دەكەین‪ ،‬پشتیوانی‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬ئێوە بەردەوام داوای كاراكردنەوەی‬ ‫لەناڕازییەکانی سیاس����ەتی ئێستای یەکێتی پەرلەمان دەك����ەن‪ ،‬پێتانوایە بەتایبەت لەم‬ ‫دەکەین‪.‬‬ ‫بارودۆخەدا‪ ،‬پارتی بێتە پای ئەوە؟‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬ئێوە دەستتێوەردانتان هەیە لەناو‬ ‫ئاوات ش����ێخ جەناب‪ :‬ناتوانم بڵێم ش����تی‬ ‫ئەو كێشانەی یەكێتیدا؟‬ ‫واڕودەدات یان نا‪ ،‬چونكە بەش����ێكی گرنگی‬ ‫ئاوات ش����ێخ جەن����اب‪ :‬ماوەیەك����ە لەناو گۆڕینی ئەو هەڵوێس����تەی پارتی پەیوەندی‬ ‫یەكێتی����دا كێش����ە هەی����ە‪ ،‬لەو كێش����انەدا بەیەكێتییەوە هەیە‪.‬‬

‫یەكێتی بون‬ ‫بەشەریك لەگەڵ‬ ‫پارتی بۆ ئەوەی‬ ‫خەڵك چەواشە بكەن‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬واتە پێتانوای����ە ئەگەر یەكێتی لەو‬ ‫پڕۆژەی ریفراندۆم����ەدا لەگەڵ پارتی هەنگاوی‬ ‫نەنای����ە ئومێدی ئەوە زیاتر بو كە پارتی بێتە‬ ‫پای كاراكردنەوەی پەرلەمان؟‬ ‫ئاوات ش����ێخ جەن����اب‪ :‬ئەتوانین بڵێین ئەو‬ ‫ئاڕاس����تەیەی ن����او یەكێتی زیاتر تەس����لیمی‬ ‫قەناع����ەت‌و سیاس����ەتەكانی پارت����ی ب����وە‪.‬‬ ‫بێگومان كاریگەریش����ی هەبوە لەسەر ئەوەی‬ ‫پارتی سورتربێت لەس����ەر هەڵوێستەكانی بۆ‬ ‫كارانەكردن����ەوەی پەرلەم����ان‪ .‬چونكە یەكێتی‬ ‫دەریچەیەكی داونەت����ێ بۆ ئەوەی لەم تەنگژە‬ ‫سیاس����ی‌و یاس����اییە خۆیان بدزنەوە‪ ،‬چونكە‬ ‫كێشەكە چارەسەر نەبوەو ئاریشەكە هەر ماوە‬ ‫بەاڵم یەكێتی بون بەشەریك لەگەڵ پارتیدا بۆ‬ ‫ئەوەی خەڵك چەواشە بكەن‪.‬‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬سەركردایەتییەكی هاوبەشتان هەیە‬ ‫لەگەڵ یەكێتی‪ ،‬بڕیار نییە هیچ كۆبونەوەیەك‬ ‫بكەن بەتایبەت بۆ تاوتوێكردنی ئەو بابەتانە؟‬

‫ئاوات شێخ جەناب‪ :‬داخوازییەكی یەكێتی‬ ‫هەبو پێشتر بۆ كۆبونەوە‪ ،‬ئێمە دیراسەمان‬ ‫كردو رەنگە لەم رۆژانەدا وەاڵممان هەبێت‪.‬‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬ل����ەو كۆبونەوەیە ئەو قس����انەی‬ ‫خۆتان لەگەڵ یەكێتی دەكەن؟‬ ‫ئاوات شێخ جەناب‪ :‬راستییەكەی من ئەمە‬ ‫وەك بۆچونی شەخسی خۆم ئەڵێم كە نازانم‬ ‫ئایا یەكێت����ی كۆدەنگییەكی����ان تیاماوە بۆ‬ ‫ئەوەی كۆبونەوەی س����ەركردایەتی هاوبەش‬ ‫بكەی����ن چونكە ئێمە خۆمان لەهەڵوێس����تی‬ ‫یەكێتی دردۆنگ بوین‪.‬‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬ل����ەم رۆژانەدا قس����ەیەكی گەرم‬ ‫هەیە لەس����ەر ئەوەی كە كاك نەوش����یروان‬ ‫بگەڕێتەوە‪ ،‬شتی وا لەئارادا هەیە؟‬ ‫ئاوات ش����ێخ جەناب‪ :‬هیچ سەركردەیەك‬ ‫لەوانەی كە سەركردایەتیان كردوە هێندەی‬ ‫كاك نەوشیروان لەواڵتدا نەبوە‪ ،‬ئەم ماوەیە‬ ‫ناساغی هەبوە بۆیە لە دەرەوە بوە‪ ،‬خۆشمان‬ ‫ئیعالنمان كردوە كە دەگەڕێتەوە‪.‬‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬یانی بەم زوانە دەگەڕێتەوە؟‬ ‫ئاوات ش����ێخ جەناب‪ :‬كاتەك����ەی نازانم‪،‬‬ ‫بەاڵم دەگەڕێتەوە‪.‬‬ ‫ئاوێن����ه‌‪ :‬باس ل����ەوە دەكرێ����ت كە ئەم‬ ‫ناوچەیە لەبەردەم گۆڕان����كاری گەورەدایە‪،‬‬ ‫هەس����ت ناكەن ئێوە وەك گۆڕان تاڕادەیەك‬ ‫خۆتان كشاندۆتەوە لە پڕۆسەی سیاسی؟‬ ‫ئاوات ش����ێخ جەناب‪ :‬ئێم����ە هیچ خۆمان‬ ‫نەكش����اندۆتەوە لەپڕۆس����ەی سیاسی‪ ،‬ئێمە‬ ‫لەس����ەر ئاس����تی پەیوەندی هەمو واڵتان‌و‬ ‫الیەن����ە نێودەوڵەتییەكان س����ەردانی گۆڕان‬ ‫دەكەن‌و چاالك����ی خۆمان لەدەرەوەی واڵت‌و‬ ‫لەناو واڵتیش بەردەوامن‪.‬‬

‫‪2‬‬ ‫ئومێد‌ه محه‌مه‌د به‌ڕێوه‌به‌ری‌ چاكساز ‌ی ژنان‌و مندااڵن له‌سلێمانی‌‪:‬‬

‫تایبه‌ت‬

‫)‪ )573‬سێشه‌ممه‌ ‪2017/4/18‬‬

‫زۆرینه‌ی‌ ئه‌و ژنان ‌هی‌ ئه‌مساڵ‌ سزادراون‬ ‫تاوانبارن به‌بازرگانیكردن‌و بەکارهێنانی‌ مادده‌ ‌ی هۆشبه‌ر‬ ‫ئا‪ :‬مەزهەر کەریم‬ ‫به‌ڕێوه‌به‌ری‌ چاكسازی‌ ژنان‌و مندااڵن‬ ‫رایده‌گه‌یه‌نێت "ئه‌و ژنانه‌ی‌ زیندانكراون‬ ‫له‌چاكسازی‌ ژماره‌یان ‪ 34‬كه‌سه‌‬ ‫كه‌به‌ماده‌كانی‌ له‌شفرۆشی‌‌و خیانه‌تی‌‬ ‫هاوسه‌رگیری‌‌و كوشتن‌و دزی‌‌و ماد‌هی‌‬ ‫هۆشبه‌ر ده‌ستگیركراون‪ ،‬له‌ساڵی‌ پاردا‬ ‫ژمار‌هی‌ زیندانی‌ به‌ماده‌ی‌ كوشتن له‌پل ‌هی‌‬ ‫یه‌كه‌مدا‌و له‌م ساڵدا ژماره‌ی‌ زیندانیانی‌‬ ‫ماده‌ی‌ هۆشبه‌ر له‌پله‌ی‌ یه‌كه‌مدایه‌"‪.‬‬ ‫ئومێ����ده‌ محه‌مه‌د به‌ڕێوه‌به‌ری‌ چاكس����ازی‌‬ ‫ژنان‌و مندااڵن له‌سلێمانی‌ به‌ئاوێنه‌ی‌ راگه‌یاند‬ ‫"ل����ه‌م س����اڵدا ژماره‌یه‌ك����ی‌ زۆر له‌زیندانیان‬

‫ئاوێنه‌ی روداوه‌کان‬

‫سه‌ربه‌خۆیی‬ ‫به‌فیشه‌كی موختاركوژه‌‬

‫به‌كارهێنه‌رو بازگانی‌ ماده‌ی‌ هۆش����به‌رن‪ ،‬ك ‌ه‬ ‫هۆكاره‌كه‌ی‌ بۆ ئه‌م دۆخه‌ی‌ هه‌رێم ده‌گه‌ڕێته‌وه‌‬ ‫به‌جۆرێك بۆش����اییه‌كی‌ زۆر هه‌یه‌و كارنییه‌‪،‬‬ ‫زۆربه‌یان كه‌سانی‌ قه‌زاو ناحیه‌كانن به‌هاوكاری‌‬ ‫براو هاوسه‌رو كه‌سوكاریان به‌كاریان هێناوه‌‌و‬ ‫بازرگانییان پێكه‌وه‌ كردوه‌"‪.‬‬ ‫وتیشی‌ "ژماریه‌ك له‌و ژنانه‌ی‌ زیندانیكراون‬ ‫به‌م����اد‌هی‌ هۆش����به‌ر خه‌ڵك����ی‌ رۆژهه‌اڵت����ی‌‬ ‫كوردس����تانن له‌دوای‌ ته‌واوبونی‌ س����زاكه‌یان‬ ‫راده‌س����تی‌ ئه‌و بنكه‌ی‌ پۆلیس����ه‌ ده‌كرێن كه‌‬ ‫لێ����وه‌ی‌ ره‌وان ‌هی‌ چاكس����ازیكراون‪ ،‬دواتریش‬ ‫ده‌نێردرێن����ه‌وه‌ رۆژهه‌اڵتی‌ كوردس����تان‪ ،‬ئه‌و‬ ‫كه‌س����ان ‌هی‌ بازرگانیان پێوه‌كردوه‌ سزاكه‌یان‬ ‫زۆر ل����ه‌و ژنان����ه‌ قورس����تره‌ ك����ه‌ به‌كاریان‬ ‫هێناوه‌ زۆبه‌یان قوربانین‪ ،‬به‌هیچ ش����ێوه‌یه‌ك‬

‫رێگه‌ناده‌ین ئه‌و كه‌س����انه‌ ماده‌ی‌ هۆش����به‌ر‬ ‫به‌كاربهێنن هی����چ حاڵه‌تێكی‌ به‌كارهێنان الی‌‬ ‫ئێمه‌ تۆمارنه‌كراوه‌‌و رێگه‌ناده‌ین"‪.‬‬ ‫به‌ڕێوه‌ب����ه‌ری‌ چاكس����ازی‌ ژن����ان‌و مندااڵن‬ ‫له‌س����لێمانی‌ ئاماژه‌ش����ی‌ به‌وه‌كرد ژماره‌یه‌ك‬ ‫له‌ژنانی‌ چاكسازی‌ سزای‌ له‌سێداره‌دانیان بۆ‬ ‫ده‌رچوه‌‪ ،‬وتی‌ "س����اڵی‌ پار ته‌نها شه‌ش ژن‬ ‫سزای‌ له‌سێداره‌دانیان بۆ ده‌رچوه‌‌و له‌م ساڵدا‬ ‫ژماره‌كه‌ بوه‌ته‌ هه‌شت كه‌ ته‌مه‌نه‌كانیان له‌‪25‬‬ ‫بۆ ‪ 40‬ساڵدایه‌و سزای‌ له‌سێداره‌دان راگیراوه‌‌و‬ ‫س����ه‌رجه‌میان به‌كوش����تنی‌ ئه‌نقه‌ست سزای‌‬ ‫له‌سێداره‌دانیان بۆ ده‌رچوه‌"‪.‬‬ ‫وتیش����ی‌ "ئ����ه‌و ژنان����ه‌ی‌ له‌چاكس����ازی‌‬ ‫ده‌ستگیركراون‪ ،‬ئه‌و ژنان ‌هی‌ هاوسه‌ریان هه‌یه‌‬ ‫ده‌توانن مانگی‌ جارێك له‌گه‌ڵ هاوسه‌ره‌كه‌نیان‬

‫بخه‌ون‌و ئه‌و ژنانه‌شی‌ دوگیان بون‌و منداڵیان‬ ‫بوه‌‌و كه‌س����یان نیه‌ بۆیان به‌خێوبكات ئه‌و‌ه‬ ‫له‌چاكس����ازی‌ دایك����ی‌ منداڵه‌ك����ه‌ ده‌توانێت‬ ‫به‌هه‌م����ان ش����ێواز ماف����ی‌ ئ����ه‌وه‌ی‌ هه‌بێت‬ ‫منداڵه‌كه‌ی به‌خێو بكات‌و پێداویستس����ه‌كانی‌‬ ‫بۆ دابینده‌كرێت كه‌ له‌م س����اڵدا دو حاڵه‌تی‌‬ ‫له‌وجۆرمان هه‌بوه‌"‪.‬‬ ‫ئومیده‌ محم����ه‌د جه‌غتیش له‌وه‌ ده‌كاته‌وه‌‬ ‫كه‌ رێكخراوه‌ مه‌ده‌نیه‌كان هاوكاریانبون‪ ،‬ئه‌و‬ ‫ده‌ڵێ����ت "رێكخراوی‌ یاس����ایی‌‌و كۆمه‌اڵیه‌تی‌‌و‬ ‫ده‌رون����ی‌‌و رۆش����نبیری‌ به‌رده‌وام س����ه‌ردانی‌‬ ‫چاكس����ازی‌ ده‌كه‌ن‌و هاوكارمانن‌و بۆ ستافی‌‬ ‫ئیداره‌كه‌ش خول ده‌كه‌نه‌وه‌ بۆئه‌وه‌ی‌ ئاستی‌‬ ‫رۆشنبیری‌‌و فیكریان به‌رزبێته‌وه‌"‪.‬‬ ‫ئه‌و ده‌ش����ڵێت "زۆرین����ه‌ی‌ ئ����ه‌و ژنانه‌ی‌‬

‫سزادراون ئاس����تی‌ خوێنده‌وارییان زۆركه‌مه‌و‬ ‫س����ه‌رجه‌میان ئافره‌تی‌ ماڵه‌و‌هن‌و تائاس����تی‌‬ ‫خوێنده‌واری‌ به‌رزتر بێت ئه‌وه‌ رێژ‌هی‌ سزادراو‬ ‫س����زاكه‌ی‌ كه‌مده‌بێت‪ .‬كات����ێ ئه‌یاندوێنین‌و‬ ‫قس����ه‌یان لێوه‌رده‌گرین ده‌ڵێن نه‌یان زانیوه‌‬ ‫سزاكه‌یان زۆر قورستره‌"‪.‬‬ ‫ئومێ����ده‌ محه‌مه‌د به‌ڕێوه‌به‌ری‌ چاكس����ازی‌‬ ‫ژنان‌و مندااڵن له‌سلێمانی‌ ئاماژه‌ به‌وه‌شده‌كات‬ ‫به‌ش����ی‌ چاكس����ازی‌ ژنان‌و مندااڵن‪ ،‬گه‌نجان‌و‬ ‫نه‌وجه‌وانانی����ان هه‌یه‌ له‌ڕه‌گ����ه‌زی‌ نێرو مێ‌‪،‬‬ ‫ئ����ه‌و وتی‌ " له‌‪ 11‬بۆ ‪ 18‬س����اڵ گه‌نجانه‌‌و له‌‬ ‫‪ 18‬بۆ ‪ 22‬س����اڵ نه‌‌وجه‌وانانه‌‪ ،‬ژماره‌یان ‪18‬‬ ‫زیندانیه‌و زۆرین ‌هی‌ سزادراوان هی دزیكردن‌و‬ ‫ش����ه‌ڕكردنه‌و هۆكاره‌كه‌ش بۆ دۆخی‌ ئابوری‌‬ ‫ده‌گه‌رێته‌وه‌"‪.‬‬

‫حس���ابی‌ تاكه‌ پێاڵوی‌ بۆ ناكرێت له‌هه‌رێمی‌‬ ‫كوردس���تاندا‌و ئ���ه‌و كارانه‌ جگ���ه‌ له‌بردن ‌ه‬ ‫ده‌ره‌وه‌ی‌ كێش���ه‌كانی‌ هه‌رێمی‌ كوردستان‬ ‫هیچ شتێكی‌ تر نییه‌"‪.‬‬ ‫شاخه‌وان عه‌بدواڵ ئاماژه‌ش به‌وه‌ ده‌كات‬ ‫"گریم���ان په‌رله‌مانی‌ عێراق بڕیاری‌ ئه‌وه‌یدا‬ ‫د‪.‬یوسف محه‌مه‌د بگه‌ڕێته‌وه‌ بۆ په‌رله‌مان‪،‬‬ ‫ئایا له‌واقیعدا د‪.‬یوس���ف محه‌مه‌د ده‌توانێت‬ ‫بگه‌ڕێته‌وه‌؟"‬ ‫ئه‌و جه‌غت له‌س���ه‌ر ئ���ه‌وه‌ ده‌كاته‌وه‌ كه‌‬ ‫قسه‌كردن له‌س���ه‌ر ئه‌و بابه‌تانه‌ ده‌ركردنی‌‬ ‫كێش���ه‌كانی‌ نێوخۆی‌ هه‌رێمه‌ بۆ ده‌ره‌وه‌ی‌‬ ‫هه‌رێم‌و شتێكه‌ بۆ موزایه‌ده‌ی‌ سیاسی‌‪.‬‬ ‫ئه‌و په‌رله‌مانتاره‌ی‌ پارتی‌ بێئاگایی‌ خۆی‌‬ ‫له‌وه‌ ده‌رب���ڕی‌ كه‌ چ الیه‌نێك پێش���نیاری‌‬ ‫ئه‌وه‌ی‌ كردوه‌ ئه‌و باسه‌ بخرێته‌ ناو به‌رنامه‌ی‌‬ ‫كاری‌ په‌رله‌مان���ی‌ عێراق‌و وت���ی‌ "ئه‌وانه‌ی‌‬ ‫پێش���نیارێكی‌ له‌و جۆره‌ی���ان كردوه‌ ئه‌گه‌ر‬ ‫كورد نه‌بن ئه‌وا دوژمنی‌ كوردن‌و ده‌یانه‌وێت‬ ‫ناكۆكییه‌كانی‌ نێ���وان كورد قوڵ بكه‌نه‌وه‌‌و‬ ‫ببێته‌ به‌ربه‌ست بۆ پرسی‌ ریفراندۆم"‪.‬‬ ‫وتیش���ی‌ "ئه‌گه‌ر كورد هه‌بێت پێشنیاری‌‬

‫له‌و جۆره‌ی‌ كردبێت ئه‌وا ئامانجی‌ دوژمنانی‌‬ ‫كورد به‌دی‌ ده‌هێنێت"‪.‬‬ ‫جه‌غتیش���ی‌ له‌س���ه‌ر ئ���ه‌وه‌ ك���رده‌وه‌‬ ‫ك���ه‌ "به‌دوریش���ی‌ نازانێ���ت ك���ورد تیایدا‬ ‫به‌شداربێت"‪.‬‬ ‫شاخه‌وان عه‌بدواڵ ئه‌و جۆره‌ هه‌واڵنه‌شی‌‬ ‫وه‌ك بڵقی‌ س���ه‌ر ئاو وه‌سفكرد‌و وتی‌ "هیچ‬ ‫ئه‌نجامێكی‌ نابێت"‪.‬‬ ‫ئه‌حم���ه‌د حاج���ی‌ ره‌ش���ید س���ه‌رۆكی‌‬ ‫فراكس���یۆنی‌ كۆمه‌ڵی‌ ئیسالمی‌ كوردستان‬ ‫له‌په‌رله‌مانی‌ عێراق باس���كردنی‌ ئه‌و بابه‌ته‌‬ ‫له‌په‌رله‌مان���ی‌ عێ���راق به‌كارێكی‌ ئاس���ایی‌‬ ‫ده‌زانێ���ت به‌وپێی���ه‌ ‌ی كه‌ تائێس���تا هه‌رێم‬ ‫به‌شێكه‌ له‌عێراق‌و وتی‌ "كوردستان تائێستا‬ ‫به‌شێكه‌ له‌عێراق‌و له‌چوارچێوه‌ی‌ ده‌وڵه‌تێكی‌‬ ‫فیدراڵی���دا ده‌ژی‌‌و هه‌ر كێش���ه‌یه‌ك هه‌بێت‬ ‫پێویس���ت ده‌كات له‌په‌رله‌مان���ی‌ ده‌وڵه‌ته‌‬ ‫فیدراڵییه‌كه‌دا باس بكرێت‌و ئه‌مه‌ش له‌هه‌مو‬ ‫دونیا په‌یڕه‌و ده‌كرێت"‪.‬‬ ‫وتیش���ی‌ "له‌الی‌ هه‌ندێك كێشه‌كه‌ له‌وه‌دا‬ ‫ناسروش���تی‌ خۆی‌ ده‌نوێنێت ب���ه‌و پێیه‌ی‌‬ ‫هێزه‌ سیاس���ییه‌كان له‌ئه‌نجامی‌ كێشه‌یه‌ك‬

‫ئه‌مه‌ ده‌به‌نه‌ په‌رله‌مانی‌ عێراق"‪.‬‬ ‫ئاماژه‌ش���ی‌ به‌وه‌دا "ئێمه‌ له‌و بڕوایه‌داین‬ ‫كێش���ه‌ هه‌بێت‌و كێش���ه‌ نه‌بێت ده‌بێت ئه‌م‬ ‫بابه‌ته‌ باس بكرێت له‌په‌رله‌مانی‌ فیدراڵدا"‪.‬‬ ‫جه‌غتیش���ی‌ له‌سه‌ر ئه‌وه‌ كرده‌وه‌ "من بۆ‬ ‫هه‌ق به‌خۆم ده‌ده‌م له‌مه‌س���ه‌له‌ی‌ به‌سره‌‌و‬ ‫ناوچه‌كانی‌ تر قس���ه‌ بكه‌م په‌رله‌مانتارێكی‌‬ ‫به‌سڕه‌ بۆچی‌ بۆی‌ نه‌بێت له‌باب ‌هت‌و كێشه‌ی‌‬ ‫مندا قس���ه‌ بكات له‌كاتێكدا ئه‌مه‌ سیستمی‌‬ ‫هه‌مو واڵته‌كه‌ ده‌خاته‌ مه‌ترسییه‌وه‌"‪.‬‬ ‫س���ه‌رۆكی‌ فراكس���یۆنی‌ كۆمه‌ڵ ئاماژه‌ی‌‬ ‫به‌وه‌شدا "له‌باس���كردنی‌ ئه‌و بابه‌ته‌دا هیچ‬ ‫بڕیارێك نادرێت‌و ته‌نها كۆمه‌ڵێك راسپارده‌‬ ‫باڵوده‌كرێته‌وه‌"‪.‬‬ ‫وتیش���ی‌ "ئێمه‌ وه‌كو فراكسیۆنی‌ كۆمه‌ڵ‬ ‫دژی‌ ئ���ه‌وه‌ نه‌بوین كه‌ ئه‌و پرس���ه‌ بخرێته‌‬ ‫به‌رباس‌و لێكۆڵینه‌وه‌وه‌"‪.‬‬ ‫مه‌سعود حه‌یده‌ر په‌رله‌مانتاری‌ بزوتنه‌وه‌ی‌‬ ‫گۆڕان له‌په‌رله‌مانی‌ عێراق‪ ،‬په‌رله‌مانی‌ عێراق‬ ‫به‌بااڵترین ده‌س���ه‌اڵتی‌ ته‌شریعی داده‌نێت‌و‬ ‫ده‌ڵێت "ئه‌گه‌ر له‌ئه‌نجومه‌نی‌ پارێزگاكان یان‬ ‫په‌رله‌مانی‌ هه‌رێمه‌كان كێش���ه‌یه‌ك هه‌بێت‌و‬

‫ئیشوكاره‌كانی‌ رابگیرێت ده‌بێت په‌رله‌مانی‌‬ ‫فیدراڵی‌ گفتوگۆی‌ بكات‌و له‌ڕوی‌ ده‌ستوری‌‌و‬ ‫یاساییه‌وه‌ قسه‌ی‌ خۆی‌ له‌سه‌ر بكات"‪.‬‬ ‫ئ���ه‌و ره‌تیك���رده‌وه‌ كه‌ باس���كردنی‌ ئه‌و‬ ‫بابه‌ت���ه‌ هیچ نه‌نگی‌‌و عه‌یبه‌ بێت بۆ هه‌رێم‌و‬ ‫وت���ی‌ "پێموانییه‌ هیچ عه‌یبه‌یه‌كی تێدا بێت‬ ‫له‌به‌رئه‌وه‌ی‌ ئێمه‌ به‌شێكین له‌عێراق‌و ئێمه‌‬ ‫هه‌رێمێكی���ن له‌ده‌وڵه‌ت���ی‌ فیدراڵی‌ عێراق‌و‬ ‫به‌ش���دارین له‌پڕۆس���ه‌ی‌ سیاس���ی‌ عێراق‌و‬ ‫نوێنه‌رایه‌تیم���ان هه‌ی���ه‌ ل���ه‌م ده‌س���ه‌اڵته‌‬ ‫ته‌شریعیی‌‌و فیدراڵییه‌"‪.‬‬ ‫وتیشی‌ "بۆیه‌ هه‌ر بابه‌تێك له‌پارێزگاكاندا‬ ‫یان له‌هه‌رێمه‌كاندا یه‌كالیی‌ نه‌كرێنه‌وه‌ ئه‌وا‬ ‫زۆر ئاساییه‌ په‌رله‌مانی‌ فیدراڵی‌‌و دامه‌زراوه‌‬ ‫فیدراڵییه‌كان به‌پێی‌ س���یاقاتی‌ ده‌ستوری‌‌و‬ ‫یاسایی‌ قسه‌ی‌ له‌سه‌ر بكه‌ن"‪.‬‬ ‫جه‌غتیش���ی‌ له‌س���ه‌ر ئه‌وه‌ ك���رده‌وه‌ كه‌‬ ‫"خس���تنه‌ به‌ر باس���ی‌ ئه‌و بابه‌ته‌ له‌س���ه‌ر‬ ‫پێشنیاری‌ فراكسیۆنی‌ ئه‌وان بوه‌‌و زۆربه‌ی‌‬ ‫په‌رله‌مانتاره‌ ك���ورده‌كان‌و په‌رله‌مانتارانی‌‬ ‫پێكهاته‌كان���ی‌ ت���ر كۆده‌نگییان له‌س���ه‌ری‌‬ ‫هه‌بوه‌"‪.‬‬

‫په‌رله‌مانتارێكی‌ پارتی‌‪ :‬سه‌د بڕیار ‌ی عێراق‬ ‫حساب ‌ی تاك ‌ه پێاڵوێك ‌ی بۆ ناكرێت له‌هه‌رێم ‌ی كوردستاندا‬ ‫ئا‪ :‬شۆڕش محه‌مه‌د‬ ‫ئه‌نجومه‌نی‌ نوێنه‌رانی‌ عێراق گفتوگۆ ‌ی‬ ‫په‌كخستنی‌ په‌رله‌مانی‌ كوردستانی‌ كه‌‬ ‫بڕیار بو دوێنێ‌ (دوشه‌ممه‌) گفتوگۆی‌‬ ‫له‌باره‌وه‌ بكرێت دواخست بۆ دانیشتنه‌كانی‌‬ ‫سێشه‌ممه‌ی‌ داهاتو‪ ،‬په‌رله‌مانتارێكی‌‬ ‫پارتیش ده‌ڵێ‌ "سه‌د بڕیاری‌ عێراق حسابی‌‬ ‫تاكه‌ پێاڵوێكی‌ بۆ ناكرێت له‌هه‌رێمی‌‬ ‫كوردستاندا"‪.‬‬ ‫ش���اخه‌وان عه‌بدواڵ په‌رله‌مانتاری‌ پارت ‌ی‬ ‫له‌په‌رله‌مانی‌ عێ���راق له‌باره‌ی‌ گفتوگۆكردن‬ ‫له‌باره‌ی‌ په‌كخستنی‌ په‌رله‌مانی‌ كوردستان‬ ‫له‌ن���او په‌رله‌مان���ی‌ عێ���راق له‌لێدوانێك���ی‌‬ ‫به‌ئاوێنه‌ی‌ راگه‌یاند "جگه‌ له‌خۆ سوككردن‬ ‫هیچی‌ تری‌ تێدا نییه‌‌و سه‌رۆكی‌ په‌رله‌مانی‌‬ ‫عێ���راق له‌به‌رنامه‌ی‌ دانیش���تنی‌ په‌رله‌مانی‌‬ ‫عێراقدا ئه‌و باسه‌ی‌ ده‌ركرد"‪.‬‬ ‫وتیش���ی‌ "په‌رله‌م���ان‌و په‌كخس���تنی‌‬ ‫په‌رله‌مان���ی‌ كوردس���تان چ په‌یوه‌ندییه‌كی‌‬ ‫به‌عێراق���ه‌وه‌ هه‌یه‌‌و س���ه‌د بڕی���اری‌ عێراق‬

‫ریکالم‬

‫عیادەی شەوانەو رۆژی‬ ‫پسپۆڕیی ئاشتی‬

‫ریکالم‬

‫دکتۆر‬ ‫ژیال بەختیار عوسمان‬

‫پسپۆری نەشتەرگەری‬ ‫نەخۆشییەکانی ژنان و منداڵبون‬

‫تەنها‬

‫‪ 5000‬دینار‬ ‫ سلێمانی ـ گەڕەکی ئاشتی ـ پشت شیرینی تابان ‪0770 7711 011‬‬ ‫تەنیشت باخچەی ساوایانی هەنگ‬ ‫‪053 329 2900‬‬

‫سه‌رتیپ جه‌وهه‌ر‬ ‫قس���ه‌ ‌ی زۆر له‌ب���اره‌ی‌ پرس���ی راپرس���ی‬ ‫له‌هه‌رێم���ی كوردس���تان ده‌كرێ���ت‪ ،‬به‌ڕونی‬ ‫ئێس���تا دو بۆچون هه‌یه‌‪ ،‬یه‌كێكیان پێیوای ‌ه‬ ‫به‌ب ‌ێ په‌رله‌مان ئه‌م پرۆژه‌ی ‌ه جێبه‌جێبكرێت‪،‬‬ ‫ئه‌ویدیكه‌ی���ان به‌پێچه‌وان���ه‌وه‌‪ ،‬پێیوایه‌ به‌ب ‌ێ‬ ‫په‌رله‌مان پرۆژه‌ی‌ راپرس���یی هیچ به‌هایه‌كی‬ ‫قانونیی نابێت‪.‬‬ ‫ئه‌و بۆچونه‌ی‌ پێی وای ‌ه به‌بێ‌ په‌رله‌مان ئه‌م‬ ‫كار‌ه بكرێت‪ ،‬تێگه‌یش���تنێكی سیاسییه‌و هیچ‬ ‫بنه‌مایه‌كی قانونیی‌و ئه‌رگۆمێنتێكی مه‌نتقیی‬ ‫پ���ێ نییه‌‪ ،‬رونتر پارتییه‌و ده‌یه‌وێت به‌س���ه‌ر‬ ‫ئیراده‌ ‌ی ئه‌م میلله‌ته‌دا تێپه‌ڕێت‌و به‌م كاره‌ ‌ی‬ ‫هه‌م ئیراده‌ی‌ سیاس���ی خۆی بس���ه‌پێنێت‌و‬ ‫هه‌می���ش یه‌كێت���ی له‌پ���رۆژه‌ ‌ی رێگه‌چاره‌و‬ ‫نه‌خشه‌ڕێی‌ مه‌كته‌بی سیاس���ی دوربخاته‌وه‌و‬ ‫نه‌خش���ه‌ڕێكه‌ی‌ له‌بارببات‌و خۆیش���ی بكات ‌ه‬ ‫عه‌ڕابی سه‌ربه‌خۆیی‪ ،‬ئه‌گینا چ مه‌نتقێك رێگا‬ ‫به‌ڕاپرس���ییه‌ك ده‌دات كه‌ ئیجماعی سیاسی‌و‬ ‫پشتیوانی قانونی نه‌بێت؟!‬ ‫به‌پێ��� ‌ی په‌ی���ڕه‌وی ناوخۆی كوردس���تان‪،‬‬ ‫بڕگ���ه‌ی‌ دو‪ ،‬م���ادده‌ ‌ی ‪ 56‬له‌قانون���ی ژمار‌ه‬ ‫یه‌كی ‪ 1992‬په‌رله‌مانی كوردس���تان‪ ،‬به‌ڕونی‬ ‫ده‌ڵێ���ت په‌رله‌م���ان تاك���ه‌ مه‌رجه‌ع���ه‌ ب���ۆ‬ ‫بڕیاردان له‌سه‌ر هه‌ر پرسێكی چاره‌نوسسازو‬ ‫ده‌ڵێ���ت‪" :‬بڕیاردان له‌س���ه‌ر رێككه‌وتنه‌كان‌و‬ ‫یه‌كالییكردنه‌وه‌ی‌ كێش���ه‌ چاره‌نوسسازه‌كانی‬ ‫گه‌لی‌ كوردس���تان‌و دیاریكردن���ی په‌یوه‌ندی‬ ‫یاس���ایی له‌گه‌ڵ ده‌س���ه‌اڵتی ناوه‌ند‪ ،‬ئه‌ركی‬ ‫په‌رله‌مانی كوردستانه‌"‪ .‬هه‌ر به‌پێ ‌ی ئه‌م بڕگ ‌ه‬ ‫قانونییه‌‪ ،‬قانونی سه‌رۆكایه‌تی‌ هه‌رێم وه‌النراو‬ ‫بڕیاری درێژكردنه‌وه‌ ‌ی ماوه‌ ‌ی سه‌رۆكی هه‌رێم‬ ‫له‌‪ 2013‬درا‪.‬‬ ‫به‌پێ���ی‌ زانی���اری‪ ،‬له‌دوایی���ن كۆبونه‌وه‌ی‌‬ ‫یه‌كێت���ی نیش���تیمانیی كوردس���تان‌و پارتی‬ ‫له‌س���ه‌اڵحه‌دین‪ ،‬مه‌كته‌بی سیاس���ی یه‌كێت ‌ی‬ ‫به‌پارتیی���ان راگه‌یاندو‌ه له‌س���ه‌ر بنه‌مای‌ ئه‌و‬ ‫م���ادده‌ قانونیی ‌ه مامه‌ڵ ‌ه له‌گه‌ڵ چاره‌نوس���ی‬ ‫كوردس���تان ده‌كه‌ن‪ ،‬هیوادارم سوربن له‌سه‌ر‬ ‫ئه‌م بۆچونه‌‪ ،‬چونكه‌ ئه‌گه‌ر پارتی په‌رله‌مانی‬ ‫كوردس���تان‌و ش���ه‌رعییه‌تی حوكمڕان���ی‬ ‫له‌كوردستان خستۆته‌ ژێر پرسیار‪ ،‬ئه‌وا نابێت‬ ‫یه‌كێتی‌ كارێك بكات ئه‌و كاره‌ی‌ پارتی تۆختر‬ ‫بكاته‌و‌ه ئه‌وه‌نده‌ ‌ی دیكه‌ داموده‌زگا شه‌رعیی‌و‬ ‫ده‌ستورییه‌كانی كوردستان بێنرخ بكات‪.‬‬ ‫به‌پێ��� ‌ی ئه‌زمون���ی گه‌الن���ی دونی���ا هه‌مو‬ ‫راپرس���ییه‌ك پێشوه‌خته‌ پێویس���ت ‌ی به‌بونی‬ ‫قانونێك���ی دیاریكراو هه‌ی���ه‌‪ ،‬مومكین نیی ‌ه‬ ‫پرس���ێكی واچاره‌نوسس���از به‌بێ‌ رێكخستنی‬ ‫قانونی���ی بكرێت‪ ،‬ه���ه‌روه‌ك له‌كوردس���تان‬ ‫ئه‌زمونێكی پێش���وه‌خته‌مان هه‌ی���ه‌‪ ،‬كاتێك‬ ‫پ���رۆژه‌ی‌ ده‌س���توری هه‌رێمی كوردس���تان‬ ‫له‌په‌رله‌مان په‌س���ندكرا‪ ،‬بۆ خستنه‌ راپرسی‬ ‫پرۆژه‌كه‌‪ ،‬قانونێكی پاش���كۆ تایبه‌ت ده‌ركرا‬ ‫(ژم���ار‌ه ‪ 2009 -9‬هه‌موارك���راو) یان ئه‌وه‌تا‬ ‫راپرس���ییه‌كه‌ی‌ توركی���ا ب���ۆ هه‌مواركردنی‬ ‫ده‌س���توره‌كه‌یان قانونێك���ی تایبه‌تی���ان‬ ‫له‌سه‌ره‌تا ‌ی ئه‌مساڵ بۆ ده‌ركرد‪ .‬یان له‌سودان‬ ‫له‌نوسینه‌وه‌ ‌ی ده‌ستوره‌كه‌یان (‪ )2005‬به‌ڕونی‬ ‫له‌چه‌ن���د مادده‌یه‌كی راگ���وزه‌ر (ئینتیقالی)‬ ‫راپرسیان یه‌كالییكرده‌وه‌و دواتر به‌قانونێكی‬ ‫دیكه‌ی‌ پاش���كۆ راپرس���ییه‌كه‌یان رێكخست‌و‬ ‫جێبه‌جێیانكردو باشوری سودان جیابونه‌وه‌و‬ ‫كۆمه‌ڵگای‌ نێوده‌وڵه‌تی ئیعترافیان پێكردن‪.‬‬ ‫دوای‌ بڕیاردانی په‌رله‌مان‪ ،‬قانونی راپرسی‬ ‫كات‌و شوێنی راپرس���ییه‌كه‌و ئه‌و پرسیاره‌ ‌ی‬ ‫له‌خه‌ڵ���ك ده‌كرێت‌و ئه‌و وه‌اڵمه‌ی‌ پێویس���ت ‌ه‬ ‫خه‌ڵك بیداته‌وه‌ (ئۆپشن)ه‌كان به‌ڕونی دیاری‬ ‫ده‌كات‌و ده‌ره‌نجامه‌كه‌یش���ی به‌ڕونی پێناس ‌ه‬ ‫ده‌كات‪.‬‬ ‫لێره‌دا داكۆكیك���ردن له‌په‌رله‌مان داكۆكی‬ ‫نیی���ه‌ له‌بزوتن���ه‌وه‌ی‌ گۆڕان‪ ،‬یان له‌یوس���ف‬ ‫محه‌م���ه‌دی ب���ه‌زۆر دورخ���راوه‌‪ ،‬به‌ڵك���و‬ ‫داكۆكیكردن��� ‌ه له‌په‌رله‌مانێ���ك نوێنه‌رایه‌تی‬ ‫خه‌ڵك���ی كوردس���تان ده‌كات‪ ،‬ئاخ���ر ئه‌گه‌ر‬ ‫سوكایه‌تی نه‌بێت به‌حوكمڕانیی‪ ،‬چۆن له‌گه‌ڵ‬ ‫كونسوڵ‌و نوێنه‌رانی واڵتانی ئه‌وروپاو ئه‌مریكا‬ ‫كۆده‌بیته‌و‌ه باس له‌ڕاپرسییه‌ك ده‌كه‌یت به‌ب ‌ێ‬ ‫پ���رس‌و ره‌زامه‌ن���دی په‌رله‌م���ان‪ ،‬له‌كاتێكدا‬ ‫هه‌مو ئه‌و وواڵتان ‌ه ئه‌زمونێكی زۆر باش���یان‬ ‫هه‌ی ‌ه له‌گه‌ڵ دیموكراتیی‌و پرس���ی راپرسیی‪،‬‬ ‫ئه‌مه‌ وه‌ك ئ���ه‌و نوكته‌یه‌ وایه‌ كه‌ هاوڕێیه‌كی‬ ‫فه‌یلی���م له‌به‌غدا گ���ه‌وره‌ بب���و عه‌ره‌بیه‌كی‬ ‫زۆرب���اش ده‌زانێت‪ ،‬وتی كه‌ پێش���مه‌رگه‌ بوم‬ ‫هاوڕێیه‌كم له‌گه‌ڵ یه‌كێك���ی دیك ‌ه به‌عه‌ره‌بی‬ ‫قسه‌یده‌كرد بۆ ئه‌وه‌ ‌ی له‌قسه‌كانیان تێنه‌گه‌م‪،‬‬ ‫نه‌یده‌زانی من عه‌ره‌بییه‌كه‌م له‌وان زۆرباشتره‌!‬ ‫ئ���ه‌و براده‌رانه‌ی‌ ئێمه‌ش ل���ه‌و‌ه تێناگه‌ن ئه‌و‬ ‫واڵتان���ه‌ی‌ ئ���ه‌وان كۆبونه‌ت���ه‌و‌ه له‌گه‌ڵی���ان‬ ‫خۆی���ان ئه‌زمونن بۆ گه‌النی دیكه‌ له‌پرس���ی‬ ‫ریفراندۆم‌و چاره‌سه‌ری‌ دیموكراتی‪ ،‬بۆ ئه‌وان‬ ‫هه‌ر راپرس���ییه‌ك له‌ده‌ره‌وه‌ی‌ په‌رله‌مان وه‌ك‬ ‫ئ���ه‌وه‌ وای���ه‌ (موختاركوژه‌)ی���ه‌ك بته‌قێنن‌و‬ ‫جگ���ه‌ له‌ده‌نگودۆڵ هی���چ قیمه‌تێكی نابێت‌و‬ ‫ئامانجه‌كه‌ش به‌تاڵ ده‌كاته‌وه‌‪.‬‬

‫هەنوکە‬

‫)‪ )573‬سێشه‌ممه‌ ‪2017/4/18‬‬

‫‪5‬‬

‫حه‌یده‌ر شه‌شۆ‪ :‬كار ‌ی په‌كه‌كه‌ له‌باكوری‌ كوردستان ‌ه نه‌ك له‌باشور‬ ‫داواكارین له‌هه‌رێم مۆڵه‌ت به‌"پارتی دیموكراتی ئێزدی" بدرێت‬ ‫ئا‪ :‬زانكۆ سه‌ردار‬ ‫حه‌یده‌ر شه‌شۆ دامه‌زرێنه‌ری‌ (پارتی‬ ‫دیموكراتی ئێزدی) له‌م گفتوگۆیه‌ی‌‬ ‫ئاوێنه‌دا ده‌ڵێت "مافێكی‌ ئاسایی‌و‬ ‫سروشت ‌ی خۆمانه‌ كه‌ ئێمه‌ وه‌ك‬ ‫ئێزیدییه‌كان حزبێكی تایبەت بەخۆمان‬ ‫دابمه‌زرێنین"‪.‬‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬پێویستی‌ دروستكردنی‌ (پارتی‬ ‫دیموكراتی ئێزدی) له‌م كاته‌دا له‌چیدا بو؟‬ ‫حه‌یده‌ر شه‌ش���ۆ‪ :‬دوای‌ ‪ 8/3‬هه‌ستمان‬ ‫به‌وه‌ ك���رد مافی‌ ئێزیدی‌ وه‌كو پێویس���ت‬ ‫نه‌ب���و‌ه نه‌ له‌هه‌رێمی‌ كوردس���تان‌و نه‌ الی‌‬ ‫حكومه‌تی‌ عێراقی���ش‪ ،‬له‌به‌رئه‌وه‌ ئێمه‌ش‬ ‫مافی‌ خۆمانه‌ هێزێكی‌ سیاس���یمان هه‌بێت‬ ‫وه‌ك ه���ه‌ردو حكومه‌تی‌ هه‌رێ���م‌و به‌غدا‪،‬‬ ‫ئێس���تاش ئ���ه‌و حزب���ه‌ به‌ن���اوی‌ (پارتی‬ ‫دیموكراتی ئێزدی) رێكاره‌ یاس���اییه‌كانی‌‬ ‫ته‌واو بوه‌و مۆڵه‌تم���ان له‌به‌غدا وه‌رگرتوه‌‬ ‫به‌گوێره‌ی‌ یاس���ای‌ ئه‌نجومه‌نی‌ نوێنه‌رانی‌‬ ‫عێراق (یاس���ای‌ حزبه‌كان)‪ ،‬هه‌روه‌ها داوا‬ ‫له‌حكومه‌تی‌ هه‌رێ���م ده‌كه‌ین كه‌ بۆئه‌وه‌ی‌‬ ‫كاری‌ خۆمان وه‌ك هه‌ر حزبێكی‌ كوردستانی‌‬ ‫له‌هه‌رێم بكه‌ین‪.‬‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬كه‌واته‌ له‌ئێستادا هیچ داوایه‌كی‌‬ ‫مۆڵه‌تتان له‌حكومه‌تی‌ هه‌رێم نه‌كردوه‌؟‬ ‫حه‌یده‌ر شه‌شۆ‪ :‬به‌ش���ێوه‌یه‌ك ‌ی فه‌رمی‌‬ ‫نه‌خێ���ر‪ ،‬چونكه‌ ئێم���ه‌ چاوه‌ڕوانی‌ وه‌اڵمی‌‬ ‫كۆتایین له‌حكومه‌تی‌ عێ���راق‌و پاش ئه‌وه‌‬ ‫داوای‌ مۆڵ��� ‌هت‌و رێكاری‌ یاس���ایی‌ ده‌كه‌ین‬ ‫له‌حكومه‌تی‌ هه‌رێم‪.‬‬ ‫ئاوێن���ه‌‪ :‬ب���ۆ ل���ه‌م كات���ه‌دا ده‌س���ت‬ ‫له‌كاركێش���انه‌وه‌تان له‌ یه‌كێتی‌ نیشتمانی‌‬ ‫كوردستان راگه‌یاند؟‬ ‫حه‌ی���ده‌ر شه‌ش���ۆ‪ :‬به‌پێ���ی‌ په‌ی���ڕه‌وی‌‬ ‫ناوخۆی‌ یه‌كێتی‌‌و به‌پێی‌ په‌یڕه‌وی‌ ناوخۆی‌‬

‫مافێكی‌ ئاسایی‌و‬ ‫سروشت ‌ی خۆمان ‌ه‬ ‫ئێمه‌ وه‌ك‬ ‫ئێزیدییه‌كان حزبێكی‬ ‫تایبەت بەخۆمان‬ ‫دابمه‌زرێنین‬ ‫حەیدەر شەشۆ‬ ‫حزب���ی‌ ئێزیدی‌ دیموكرات���ی‌‪ ،‬ناكرێت هیچ‬ ‫كه‌سێك ئه‌ندام بێت له‌دو حزبدا‪ ،‬له‌به‌رئه‌وه‌‬ ‫مه‌رج بو ده‌ست له‌كار بكێشمه‌وه‌‪ ،‬ئه‌وه‌ش‬ ‫له‌هه‌مو حزبێكدا هه‌ر وایه‌‪.‬‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬یه‌كێتی‌‌و پارتی‌ تاچه‌ند هاوكاری‌‬ ‫دروس���تبونی‌ (پارتی دیموكراتی ئێزدی)‬ ‫ده‌كه‌ن؟‬ ‫حه‌ی���ده‌ر شه‌ش���ۆ‪ :‬په‌یوه‌ندیمان له‌گه‌ڵ‬ ‫هه‌مو الیه‌نی‌ سیاسی‌ له‌هه‌رێم باشه‌‪ ،‬ئێمه‌‬ ‫له‌هیچ الیه‌نێكی‌ سیاسی‌ دور نین‌و هیوادارم‬ ‫یه‌كێتی‌‌و پارتی‌‌و هه‌م���و الیه‌نه‌كان له‌گه‌ڵ‬ ‫پارتی دیموكراتی ئێزدی هاوكاربن‪ ،‬چونكه‌‬ ‫حزبه‌كه‌مان حزبێكی‌ سیاسیه‌‪.‬‬

‫ئاوێن���ه‌‪ :‬پێش���تر یه‌كێت���ی‌ ئ���اگاداری‌‬ ‫دروستبونی‌ ئه‌و حزبه‌ بوه‌؟‬ ‫حه‌ی���ده‌ر شه‌ش���ۆ‪ :‬یه‌كێت���ی‌ رۆڵ���ی‌‬ ‫له‌دروستبونی‌ ئه‌و حزبه‌دا نه‌بوه‌‪ ،‬من ماوه‌ی‌‬ ‫دو ساڵه‌ هیچ كارێكم نه‌كردوه‌ له‌و حزبه‌دا‬ ‫هه‌تاوه‌كو كاتی‌ ده‌ستله‌كاركێشانه‌وه‌كه‌م‪،‬‬ ‫بۆی���ه‌ به‌سوپاس���ه‌وه‌ ده‌ڵێم ئ���ه‌وان هیچ‬ ‫فشارێكیان له‌س���ه‌رم نه‌بوه‌ بۆ كاركردن‪،‬‬ ‫ئه‌وه‌ش مافێكی‌ ئاسایی‌و سروشتی‌ خۆمانه‌‬ ‫كه‌ ئێمه‌ وه‌ك ئێزیدییه‌كان حزبێكی تایبەت‬ ‫بەخۆمان دابمه‌زرێنین‪ ،‬به‌اڵم ئه‌وه‌ی‌ گرنگه‌‬ ‫ئه‌وه‌یه‌ ئێم���ه‌ بتوانین خزمه‌ت���ی‌ خه‌ڵكی‌‬ ‫كوردستان بكه‌ین‪.‬‬

‫ئاوێنه‌‪:‬تاچه‌ن���د پارت���ی‌ دیموكرات��� ‌ی‬ ‫كوردس���تان ئ���اگاداری‌ دامه‌زراندن���ی‌‬ ‫حزبه‌كه‌تانه‌؟‬ ‫حه‌یده‌ر شه‌ش���ۆ‪ :‬هیچ الیه‌نێكی‌ سیاس ‌ی‬ ‫هاوكاری‌ نه‌كردوی���ن‪ ،‬پارتی‌ بێت یان هه‌ر‬ ‫الیه‌نێك���ی‌ دیك���ه‌‪ ،‬به‌اڵم هی���وادارم هه‌مو‬ ‫الیه‌نه‌كان پشتیوانی‌ كاری‌ ئێمه‌ بن‪ ،‬چونكه‌‬ ‫به‌ڕاس���تی‌ ئێمه‌ داوای‌ ماف���ی‌ ئێزیدیه‌كان‬ ‫ده‌كه‌ین دوای‌ ئه‌و جینۆس���ایده‌ی‌ به‌س���ه‌ر‬ ‫ئێمه‌دا هات‪ ،‬به‌تایبه‌ت داوا ده‌كه‌ین پارتی‌‌و‬ ‫یه‌كێتی‌ پشتیوانی‌ ئێمه‌ بن‪.‬‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬كه‌واته‌ ئه‌و دو حزبه‌ ئاماده‌ییان‬

‫ده‌ربڕیوه‌ هاوكاریتان بكه‌ن؟‬ ‫حه‌یده‌ر شه‌شۆ‪ :‬ئێمه‌ داوایان لێده‌كه‌ین‌و‬ ‫هیواداری���ن بڕیارو وه‌اڵمی‌ ئ���ه‌وان بۆ ئێمه‌‬ ‫وه‌اڵمێكی‌ دروس���ت بێت‌و له‌خزمه‌تی‌ هه‌مو‬ ‫گه‌لی‌ كوردا بێت‪.‬‬ ‫ئاوێن���ه‌‪ :‬وه‌ك حزبه‌كه‌ت���ان بۆچونتان‬ ‫له‌سه‌ر پرس���ی‌ ریفراندۆم‌و س���ه‌ربه‌خۆیی‌‬ ‫كوردستان چیه‌؟‬ ‫حه‌یده‌ر شه‌شۆ‪ :‬ئه‌وه‌ بابه‌تێكی‌ ئاساییه‌‬ ‫بۆ هه‌مو كوردس���تان‪ ،‬ئێمه‌ كوردستانین‌و‬ ‫له‌گه‌ڵ میلله‌تی‌ خۆمانین‌و ئه‌وه‌ش خه‌ونی‌‬ ‫هه‌مو میلله‌تی‌ كورده‌‪ ،‬هیوادارین له‌كاتێكی‌‬ ‫نزیكدا وه‌ك هه‌مو میلله‌تانی‌ دنیا كوردیش‬

‫س���ه‌ربه‌خۆیی‌ خۆی‌ هه‌بێت‌و ریفراندۆمیش‬ ‫له‌وباره‌یه‌وه‌ بكرێت‪.‬‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬هێزی‌ چه‌كدارتان هه‌یه‌؟‬ ‫حه‌ی���ده‌ر شه‌ش���ۆ‪ :‬نه‌خێ���ر‪ ،‬هێزێك���ی‌‬ ‫چه‌كداری‌ ك���ه‌ گرێدراوی‌ پارتی دیموكراتی‬ ‫ئێزدی بێت‪ ،‬بونی‌ نیه‌‪.‬‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬تێڕوانینتان سه‌باره‌ت به‌په‌كه‌كه‌‬ ‫چیه‌؟‬ ‫حه‌ی���ده‌ر شه‌ش���ۆ‪ :‬په‌كه‌ك���ه‌ هێزێكی‌‬ ‫كوردس���تانیه‌و ئێمه‌ رێ���زی‌ قوربانیدانیان‬ ‫ده‌گرین‪ ،‬ده‌ستخۆش���یمان له‌په‌كه‌كه‌ كرد‬ ‫كاتێ���ك وه‌ك هێزێكی‌ پش���تیوانی‌ هاتن‌و‬ ‫پشتیوانیان له‌خه‌ڵكی‌ ئێمه‌ كرد‪ ،‬هه‌روه‌ها‬ ‫كاری‌ په‌كه‌ك���ه‌ له‌س���ه‌ر زه‌وی‌ باك���وری‌‬ ‫كوردس���تانه‌ نه‌ك له‌باش���وری‌ كوردستان‪،‬‬ ‫ب���ه‌اڵم الی‌ ئێمه‌ هه‌مو هێزی‌ كوردس���تان‬ ‫پش���تیوانی‌ یه‌كترن‪ ،‬ئه‌گ���ه‌ر ئێمه‌ ئه‌مڕۆ‬ ‫له‌باش���ور پێویس���تمان به‌په‌كه‌ك���ه‌ بێت‬ ‫سوپاسیان ده‌كه‌ین‪ ،‬ئه‌گه‌ر ئه‌وانیش له‌باكور‬ ‫پێویس���تیان به‌ پشتیوانی‌ ئێمه‌ بێت هه‌مو‬ ‫الیه‌نی‌ سیاس���ی‌ كوردستان له‌و باوه‌ڕه‌دام‬ ‫پش���تیوانی‌ ئه‌وان بكات‪ ،‬هه‌رچه‌نده‌ ئێستا‬ ‫كوردس���تان بوه‌ته‌ چوارپارچه‌ به‌اڵم ئێمه‌‬ ‫هیوادارین كوردس���تان ببێت���ه‌ یه‌كپارچه‌‪،‬‬ ‫هه‌رچه‌نده‌ له‌ڕوی‌ یاساییه‌وه‌ په‌كه‌كه‌ نه‌بۆته‌‬ ‫حزبێكی‌ فه‌رمی‌ له‌عێ���راق كاربكات‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫ئێمه‌ ده‌ستخۆش���ی‌ له‌هه‌ڤااڵن���ی‌ په‌كه‌كه‌و‬ ‫قوربانیدانی‌ ئه‌وان ده‌كه‌ین‪.‬‬ ‫ئاوێن���ه‌‪ :‬حكومه‌تی‌ عێراق���ی‌ تاچه‌نده‌‬ ‫هاوكاری‌ ئێوه‌ ده‌كات؟‬ ‫حه‌یده‌ر شه‌شۆ‪ :‬نه‌ حكومه‌تی‌ عێراق‌و نه‌‬ ‫حكومه‌تی‌ هه‌رێم هاوكاری‌ ئێمه‌ ناكات‪ ،‬ئێمه‌‬ ‫هیوادارین وه‌ك ه���ه‌ر هاواڵتیه‌كی‌ عێراقی‌‬ ‫حكومه‌ت���ی‌ عێ���راق س���ه‌یری‌ ئێزیدیه‌كان‬ ‫بكات‪ ،‬هه‌روه‌ها هیواداریش���ین حكومه‌تی‌‬ ‫هه‌رێم وه‌ك هاواڵتیانی‌ هه‌رێمی‌ كوردستان‬ ‫سه‌یری‌ ئێزیدیه‌كان بكات‪.‬‬

‫چه‌ند ئه‌ندامێكی مه‌كته‌بی سیاسی یه‌كێتی له‌هه‌ولێر‪ ،‬یه‌كێتی به‌ره‌و‌ پارتی راده‌كێشن‬

‫"به‌شێك له‌و سه‌ركردانه‌ به‌رژەوه‌ندی نانیشتمانیان له‌گه‌ڵ پارتی تێكه‌ڵ بوه‌"‬ ‫ئا‪ :‬وریا حسێن‬ ‫به‌شێكی دیاری سه‌ركرده‌ هه‌ولێرییه‌كانی‬ ‫ناو یه‌كێتی نیشتمانی كوردستان‬ ‫دژایه‌تی ئه‌و بۆچونه‌ ده‌كه‌ن ده‌یه‌وێت‬ ‫پارتی له‌گه‌ڵ یه‌كێتی دابڕێت‪ ،‬به‌پێی‬ ‫وته‌ی كادرێكی بااڵی یه‌كێتیش له‌هه‌ولێر‬ ‫"ئه‌و سه‌ركردانه‌ به‌رژەوه‌ندیه‌كانیان‬ ‫تێهه‌ڵكێش بوە له‌گه‌ڵ به‌رژەوه‌ندیه‌كانی‬ ‫پارتی"‪.‬‬

‫وه‌كو پارتی حساب‬ ‫بۆ وه‌فده‌كانی‬ ‫یه‌كێتی ده‌كه‌ین‬ ‫نه‌ك ئه‌و كادیرانه‌ی‬ ‫یه‌كێتی ره‌خن ‌ه‬ ‫ده‌گرن‬

‫ئه‌رس����ه‌الن بایز‪ ،‬ئه‌ندام����ی مه‌كته‌بی‬ ‫سیاسی یه‌كێتی نیش����تمانی كوردستان‬ ‫لەمیان����ی بەڕێوەچون����ی مەراس����یمی‬ ‫چل����ەی ماتەمینی ش����ه‌هیدێكی یه‌كێتی‬ ‫له‌مه‌ڵبه‌ن����دی هه‌ولێری ئه‌و حزبه‌ ئه‌وه‌ی‬ ‫وت����وه‌ "لەتێكچون����ی نێوان����ی یەكێتیی‌و‬ ‫پارت����ی هه‌ولێریی����ه‌كان زیانده‌كه‌ن‌ بۆیه‌‬ ‫خۆی‌و چەند ئەندامێكی مەكتەبی سیاسی‬ ‫یەكێتیی لەگەڵ ئەوەن پەیوەندیەكانیان‬ ‫لەگەڵ پارتی تێكنەچێت"‪.‬‬ ‫هه‌ر به‌گوێ����ره‌ی زانیارییه‌كانی ئاوێن ‌ه‬ ‫ئه‌رس����ه‌الن بای����ز له‌میانه‌ی قس����ه‌كانی‬ ‫ره‌خنه‌شی له‌چه‌ند سه‌ركرده‌یه‌كی یه‌كێتی‬ ‫گرتوه‌و ئ����ه‌وه‌ی وت����وه‌ "هه‌ندێك كه‌س‬ ‫رۆژێک ساردی‌و گه‌رمییان نه‌چه‌شتوه بۆ‬ ‫یەکێتی‌ ئێس����تا له‌ئه‌ورپاوه‌ هاتونه‌ته‌وه‌و‬ ‫ده‌یانه‌وێ����ت یه‌كێت����ی به‌ئاڕاس����ته‌یه‌كی‬ ‫دیكه‌دا ببەن"‪ ،‬له‌وباره‌یه‌وه‌ نوس����ینگه‌ی‬ ‫رۆژنامه‌وان����ی تایبه‌تی ئه‌رس����ه‌الن بایز‬ ‫رونكردنه‌وه‌یه‌كی باڵوكرده‌وه‌‪.‬‬ ‫شادمان مه‌ال حه‌سه‌ن‪ ،‬كادیری دیاری‬ ‫یه‌كێتی نیش����تمانی كوردستان له‌هه‌ولێر‬ ‫له‌ب����اره‌ی هه‌وڵ����ی ئ����ه‌م س����ه‌ركردانه‌ی‬ ‫یه‌كێتی باسی ئه‌وه‌یكرد خه‌ڵكی یه‌كێتی‬ ‫بۆی����ه‌ ناڕازی���� ‌ه له‌ نزیكبون����ه‌وه‌ی پارتی‬ ‫له‌گه‌ڵ یه‌كێتی چونكه‌ ئه‌و س����ه‌ركردانه‌‬ ‫نازان����ن یارییه‌كی سیاس����ی جوان بكه‌ن‬ ‫ئه‌دای سیاس����ه‌تی یه‌كێت����ی بكه‌ن‪ ،‬ئەو‬ ‫وتی "وه‌فدێكمان رۆیش����توه‌ دو سه‌رۆك‬

‫مەکتەبی سیاسی یەکێتی‬ ‫په‌رله‌مانی����ان له‌گه‌ڵب����وه‌ له‌مه‌س����عود‬ ‫بارزانیان نه‌پرسیوه‌ بۆچی په‌رله‌مان كارا‬ ‫ناكه‌ن����ه‌وه‌‌‪ ،‬له‌گه‌ڵ ئ����ه‌وه‌ش ئه‌و رۆژه‌ی‬ ‫نه‌خش����ه‌ڕێگای یه‌كێت����ی ده‌رچوه‌ ئه‌وان‬ ‫ئ����ه‌و رۆژه‌ كۆبونه‌ته‌وه‌ له‌گ����ه‌ڵ پارتی‪،‬‬ ‫بۆی����ه‌ كادیره‌كان����ی یه‌كێت����ی گومانیان‬ ‫له‌م جواڵنه‌ی ئه‌و س����ه‌ركردانه‌ی یه‌كێتی‬ ‫هه‌یه‌"‪.‬‬ ‫ش����ادمانی مه‌ال حه‌س����ه‌ن ئه‌وه‌ش بۆ‬ ‫ئاوێنه‌ باسده‌كات ده‌سته‌یه‌كی مه‌كته‌بی‬ ‫سیاس����ی ده‌س����ته‌ی كارگێڕی بزوێنه‌ری‬ ‫ئه‌م په‌یوه‌ندیه‌ن له‌گه‌ڵ پارتی‪ ،‬ئەو وتی‬ ‫"به‌ش����ێك له‌س����ه‌ركرده‌كانی یه‌كێتی كه‌‬ ‫خه‌ڵك����ی هه‌ولێرن هه‌وڵی ئ����ه‌وه‌ ده‌ده‌ن‬ ‫یه‌كێتی نزیك بێت له‌گه‌ڵ پارتی‪ ،‬ئه‌وه‌ش‬ ‫بۆ ئه‌وه‌ ده‌گه‌ڕێته‌وه‌ كۆمه‌ڵێك به‌رژوه‌ندی‬ ‫نانیش����تمانیان هه‌یه‌ له‌گ����ه‌ڵ ئه‌و حزبه‪،‬‬

‫ب����ه‌اڵم پێچه‌وانه‌ی ئه‌وان خه‌ڵكی یه‌كێتی‬ ‫له‌هه‌ولێر دۆخی زۆر خراپه‌‌"‪.‬‬ ‫وتیشی "یه‌كێتی زیانی زۆر له‌م دۆخه‌‬ ‫ده‌كات‌و پارت����ی ده‌یه‌وێت له‌م رێگه‌یه‌وه‌‬ ‫سه‌ركرده‌كانی یه‌كێتی سفر بكاته‌وه‌"‪.‬‬

‫به‌شێكی س����ه‌ركرده‌كانی یه‌كێتی ئێستا‬ ‫به‌رژەوه‌ندیه‌كانی����ان تێكهەڵكێش����كردو‌ه‬ ‫له‌گه‌ڵ به‌رژەوه‌ندیه‌كانی پارتی له‌هه‌ولێر‬ ‫بۆی����ه‌ زۆر دژی ئه‌وه‌ن كه‌ په‌یوه‌ندیه‌كان‬ ‫له‌گه‌ڵ پارتی تێكبچێت‪.‬‬

‫به‌گوێره‌ی زانیارییه‌كان به‌شێكی زۆری‬ ‫س����ه‌ركرده‌كانی یەکێت����ی لەهه‌ولێر له‌م‬ ‫قۆناغه‌دا هۆكاری به‌یه‌ك گه‌یاندنی پارتی‌و‬ ‫یه‌كێتین كه‌ زۆرترین ده‌ركه‌وتنیان له‌گه‌ڵ‬ ‫وه‌فده‌كانی پارتی هه‌یه‌‪ ،‬پێش����تر ئه‌وان‌و‬ ‫چه‌ند ئه‌ندامێكی تری مه‌كته‌بی سیاس����ی‬ ‫یه‌كێتی كه‌ خه‌ڵكی هه‌ولێرن به‌ته‌واوه‌تی‬ ‫ماڵ‌و كاره‌كانیان لەسلێمانی گواستوه‌ته‌وه‌‬ ‫هه‌ولێرو له‌وێ نیشته‌جێن‪.‬‬

‫بیستون سابوراوایی‪ ،‬ئه‌ندامی پێشوی‬ ‫س����ه‌ركردایه‌تی یه‌كێت����ی‌و كادری بااڵی‬ ‫ئه‌و حزب����ه‌ پێچه‌وانه‌ی ش����ادمانی مه‌ال‬ ‫حه‌س����ه‌ن ناڕه‌زاییه‌كان����ی یه‌كێت����ی بۆ‬ ‫نزكیبونه‌وه‌ له‌پارتی بۆ بونی رای جیاواز‬ ‫ده‌گێڕێته‌وه‌و ئه‌وه‌ ش����یده‌كاته‌وه‌ "له‌ڕوی‬ ‫ستراتیژی‌و ئه‌منی‌و ئابورییه‌وه‌ پێویسته‌‬ ‫یه‌كێتی‌و پارت����ی نزیكبونه‌وه‌یان هه‌بێت‪،‬‬ ‫ئه‌و‌ ده‌نگه‌ش����ی له‌ن����او یه‌كێت����ی هه‌یه‌‬ ‫له‌چوارچێوه‌ی بۆچونی جیاوازدایه‌‌"‪.‬‬

‫هاوكات����ی ئ����ه‌وه‌ش قس����ه‌ی ئ����ه‌وه‌‌‬ ‫هه‌ی����ه‌ له‌ن����او كادیره‌كان����ی یه‌كێت����ی‬

‫بێس����توان س����ابوراوا‌یی ره‌تیده‌كاته‌وه‌‬

‫كادیرێ����ك هه‌بێت به‌ناوی كادیری هه‌ولێر‬ ‫به‌ڵكو بۆچونی جیاواز هه‌یه‌ له‌ناو یه‌كێتی‬ ‫ئ����ه‌وه‌ش ده‌ڵێت "هه‌موم����ان مورتاحین‬ ‫به‌په‌یوه‌ندی له‌گه‌ڵ پارتی"‪.‬‬ ‫پارتی باوه‌ڕی وایه‌ ئه‌و س����ه‌ركردانه‌ی‬ ‫یه‌كێتی له‌هه‌ولێر كه‌ حه‌زیان به‌نزیكبونه‌وه‌‬ ‫له‌گه‌ڵ پارتی هه‌یه‌ باش����تر تێگه‌یشتون‬ ‫له‌دۆخه‌كان‌و راستی پڕوپاگه‌نده‌كانیان دژ‬ ‫به‌پارتی بۆ ده‌ركه‌وتوه‌‪.‬‬ ‫سه‌الم عه‌بدواڵ سه‌رنوسه‌ری رۆژنامه‌ی‬ ‫خه‌بات����ی زمانحاڵ����ی پارتی ئام����اژه‌ بۆ‬ ‫ئ����ه‌وه‌ده‌كات به‌رژەوه‌ن����دی نیش����تمانی‬ ‫له‌وه‌دایه‌ پارتی‌و یه‌كێت����ی په‌یوه‌ندییان‬ ‫هه‌بێت ئ����ه‌وه‌ش ده‌ڵێت "وه‌ك����و پارتی‬ ‫حس����اب بۆ وه‌فده‌كانی یه‌كێتی ده‌كه‌ن‪،‬‬ ‫ن����ه‌ك ئ����ه‌و كادیرانه‌ی یه‌كێت����ی ره‌خنه‌‬

‫ده‌گرن"‪.‬‬ ‫س����ه‌الم عه‌ب����دواڵ له‌ب����اره‌ی ئ����ه‌و‬ ‫س����ه‌ركردانه‌ی هه‌ولێری یه‌كێتی كه‌ زۆر‬ ‫مه‌به‌س����تیانه‌ پارتی‌و یه‌كێت����ی هاوكارو‬ ‫هاوپڕۆژه‌بن باس����ی ئ����ه‌وه‌ده‌كات "ئه‌وان‬ ‫باش����تر له‌دۆخه‌كان تێگه‌یش����تون‪ ،‬ئه‌و‬ ‫پڕوپاگه‌ندان����ه‌ی الیه‌نێ����ك دژی پارت����ی‬ ‫ده‌یكات له‌ڕاستیدا وانیه‌"‪.‬‬ ‫قس����ه‌كانی ئه‌رس����ه‌الن بایز كه‌ ئێستا‬ ‫مقۆمقۆی له‌نێ����وان كادیره‌كانی یه‌كێتی‬ ‫دروستكردوه‌‪ ،‬ره‌نگه‌ سه‌ره‌تای كێشه‌یه‌كی‬ ‫نوێ بێت بۆ یه‌كێتی له‌پاڵ كێش����ه‌كانی‬ ‫تردا‪ ،‬ئ����ه‌وه‌ش هاوكاته‌ له‌گ����ه‌ڵ ئه‌وه‌ی‬ ‫"به‌شێك له‌سه‌ركرده‌كانی هه‌ولێری یه‌كێتی‬ ‫نایانه‌وێت له‌هیچ بارێكدا په‌یوه‌ندیه‌كانیان‬ ‫له‌گه‌ڵ پارتی تێكبچێت"‪ .‬وه‌كو شادمانی‬ ‫مه‌الحه‌سه‌ن وتی‪.‬‬

‫‪4‬‬

‫هەنوکە‬

‫)‪ )573‬سێشه‌ممه‌ ‪2017/4/18‬‬

‫"پارتی سەركەوتنی ئەردۆغان بەسەركەوتنی خۆی دەزانێت"‬

‫ئەسەسەرد‪ :‬پارتی پشتیوانی سیستمی سەرۆکایەتی دەکات‌و پەیوەندی ستراتیژیشی لەگەڵ تورکیا هەیە‬ ‫ئا‪ :‬نیاز محەمەد‬ ‫ئەنجامی ریفراندۆمەكەی توركیا كە‬ ‫دەسەاڵتی تەواو دەبەخشێتە رەجەب‬ ‫تەیب ئەردۆغان‪ ،‬هەرێمی كوردستانی‬ ‫بۆ دو بەرە دابەشكردەوە‪ ،‬بەرەیەك‬ ‫كە پارتی رابەرایەتی دەكات‌و‬ ‫بانگەشە بۆ سیستمی سەرۆكایەتی‬ ‫لەهەرێم دەكات وەك سەركەوتنی‬ ‫خۆی لەڕاگەیاندنەكانیەوە گرنگی بەو‬ ‫سەركەوتنە دەدات‪ ،‬بەرەیەکیش پێیوایە‬ ‫شکستی دیموکراسییە‪.‬‬ ‫ئاسۆ عەلی‪ ،‬سیاس����ی سەربەخۆ‪ ،‬پێی‬ ‫وای����ە پارتی پش����تیوانی هەم����ان رێبازی‬ ‫سیستمی سەرۆكایەتی دەكات لەهەرێمی‬ ‫كوردس����تان‌و بەرژەوەندییەكان����ی پارتی‌و‬ ‫ئاكەپە ئەوەندە تێكئااڵوو فرەرەهەندن كە‬ ‫پارتی سەركەوتنی ئاكەپە بەسەركەوتنی‬ ‫خۆی دەزانێت‪.‬‬ ‫كوردەكانی توركیا ل����ەم هەڵبژاردنەدا‬ ‫بەڕێژەیەكی زیاتر لەچاو هەڵبژاردنی ‪2015‬‬ ‫دەنگی����ان لەبەرژەوەندی ئەردۆغان داوەو‬ ‫ئاس����ۆ عەلی ئاماژە بەوە دەکات هەندێ‬ ‫لێكدان����ەوە ه����ەن ئەگەر ئ����ەو حزبانەی‬ ‫كوردس����تانی باكور كە نزیك����ن لە پارتی‬ ‫دیموكراتی كوردس����تانەوە پشتی بەڵێیان‬ ‫نەگرتای����ە رەنگە ت����ەرازوی ریفراندۆمەكە‬ ‫بەالی نەخێردا بشكایەتەوە‪.‬‬ ‫ئاسۆ عەلی سەبارەت بەكاریگەرییەكانی‬ ‫س����ەركەوتنی ئەردۆغان لەو ریفراندۆمەدا‬ ‫لەسەر باش����وری كوردستان لەوبڕوایەدایە‬ ‫ئەگەر ئەردۆغان بەعەقڵییەتە س����وڵتانی‌و‬ ‫سەركەش����انەكەی پێش����وی بڕوات رەنگە‬ ‫یەك����ەم هەنگاوی پەالماردانی ش����ەنگال‌و پێگەیەك بەكارنەهێنێ����ت‪ ،‬ئەگەر رێگری‬ ‫قەندیل بێت‌و دەش����ڵێت "لەوەشدا پارتی گەورە لەبەردەمیدا نەبێت ئاساییە توركیا‬ ‫پێ����ی خ����ۆش بێت ی����ان ن����ا بەجۆرێك بیر لەپڕۆسەیەكی سەربازی لەو ناوچەیە‬ ‫بكاتەوە"‪.‬‬ ‫لەجۆرەكان تێوەدەگلێت"‪.‬‬ ‫پارتی لەس����ێ روانگەوە پێی خۆشە كە‬ ‫بەب����ڕوای ئەبوبەكر كاروانی‪ ،‬سیاس����ی‬ ‫س����ەربەخۆی ئیس��ل�امی‪ ،‬پێ����ی وای����ە ئەردۆغان‌و ئەكەپە بە بەهێزی بمێننەوە‪،‬‬ ‫س����ەركەوتنی ئەردۆغان لەو ریفراندۆمەدا یەك����ەم‪ :‬لەبەرئ����ەوەی هاوپەیمان����ی‬ ‫كاریگەری راس����تەوخۆو هەنوكەیی لەسەر یەكترن‪ ،‬رێككەوتنام����ەی جۆربەجۆریان‬ ‫هەرێم نابێت‌و پەیوەس����تە بەوەوە چەند ئیمزاكردوە كە هێندەی لەگەڵ حكومەتی‬ ‫كاریگەری لەسەر ناوخۆی توركیا‪ ،‬باكوری توركیادای����ە لەگەڵ دەوڵەت����ی توركیادا‬ ‫نیی����ە‪ ،‬دوەم‪ :‬لەبەرئ����ەوەی ملمالنێیەكی‬ ‫كوردستان‪ ،‬سوریا دەبێت‪.‬‬ ‫لەگەڵ ئەوەی پێی وایە كە هەڕەشەكردنی ئێرانی تورك����ی هەیەو حەزدەكات پێگەی‬ ‫توركیا بۆ پەالماردانی ش����ەنگال بەشێك توركیا بەهێزبێت‪ ،‬س����ێیەم‪ :‬سیس����تمی‬ ‫ب����وە لەپڕوپاگەندەی هەڵب����ژاردن بەاڵم س����ەرۆكایەتی كە پارتی بانگەش����ەی بۆ‬ ‫دەشڵێت "بێگومان توركیا لەو دۆسیەیەدا دەكات حەزدەكات لە دەوروبەری خۆیشی‬ ‫فشار دەكات‪ ،‬رەنگە فشارەكانیشی بەرێتە ئەو نمونەیە زۆرتر بێت‪ .‬ئەمەش بەقسەی‬ ‫ئاستێكی وا كە عێراقییەكان‌و كوردەكان‌و ئەبوبەكر كاروانی‪.‬‬ ‫ئەو سیاس����ییە س����ەربەخۆ ئیسالمییە‬ ‫ئەمریكیی����ەكان‪ ،‬وەاڵمی خواس����تەكانی‬ ‫بدەن����ەوە ك����ە پەكەكە ش����ەنگال وەكو نیگەرانی خۆش����ی نیش����اندا لەوەی نەك‬

‫ئاراس حەسۆ‬ ‫میرخان‪:‬‬ ‫توركیا لەمێژە ئەو‬ ‫قسەیەی بەئەمریكاو‬ ‫بەپارتیش وتوە‬ ‫كە ئەگەر پەكەكە‬ ‫شەنگال چۆڵنەكات‬ ‫توركیا پێی چۆڵ‬ ‫دەكات‬ ‫ئەردۆغان‌و بارزانی‬ ‫هەر لەالی����ەن پارتیەوە بەڵك����و لەالیەن‬ ‫بەرامبەرەكانیشەوە كوردستان دابەشكراوە‬ ‫بەسەر ئەو دو تێڕوانینە ئیقلیمییەدا‪ ،‬پێشی‬ ‫وایە روداوی لەم جۆرە بونەتە كەرەستەی‬ ‫ملمالنێ لەباشوری كوردستاندا‪.‬‬ ‫ب����ەاڵم فەری����د ئەسەس����ەرد‪ ،‬ئەندامی‬ ‫مەكتەبی سیاسی یەكێتی پێیوایە ئەنجامی‬ ‫ریفراندۆمەك����ەی توركی����ا پرس����ێكی زۆر‬ ‫ناوخۆییەو كاریگەری لەس����ەر دەوروبەری‬ ‫توركیا نابێت باوەڕیش ناكات گۆڕانكاری‬ ‫لەهەڵسوكەوتی سەرۆكی توركیادا دروست‬ ‫بكات چونك����ە س����ەرۆكی توركیا هەمان‬ ‫سەرۆكی توركیایە‪ ،‬بیركردنەوەی گۆڕانی‬ ‫بەس����ەردا نەهاتوە‪ ،‬ئەوەی ك����ە لەمەوال‬ ‫ئەنجامی دەدات‪ ،‬دەیتوانی بەبێ ئەو هەمو‬ ‫دەس����ەاڵتە زۆرەی كە ریفراندۆمەكە پێی‬ ‫بەخشیوە بیكات‪.‬‬ ‫ئەسەس����ەرد‪ -‬یش لەبارەی هەڵوێستی‬ ‫راگەیاندنی پارتی كە گرنگی بەسەركەوتنی‬

‫ئەردۆغ����ان داوە‪ ،‬پێیوای����ە رەنگە لەوەوە‬ ‫بێت كە پارتی خۆی پشتیوانی سیستمی‬ ‫س����ەرۆكایەتی دەكات‌و پەیوەن����دی‬ ‫ستراتیژیش����ی لەگ����ەڵ رژێمی ئێس����تای‬ ‫توركیا هەیە‪.‬‬ ‫ئەسەس����ەرد دەش����ڵێت ك����ە بۆچونی‬ ‫سیاس����ی یەكێت����ی نزیك����ە ل����ە بۆچونی‬ ‫ئەوروپیی����ەكان كە ئەوانی����ش پێیانوایە‬ ‫توركیا بەقەد ئەوەی پێویس����تە هێش����تا‬ ‫ئامادە نییە بۆ سیس����تمی سەرۆكایەتی‪،‬‬ ‫دوەم ئ����ەوەی پەیوەن����دی بەمەس����ەلەی‬ ‫كوردەوە هەیە سیستمی پەرلەمانی نەك‬ ‫س����ەرۆكایەتی گونجاوترە بۆ دابینكردنی‬ ‫مافە نەتەوەییەكانی گەلی كورد لەتوركیا‪،‬‬ ‫ئێران‪ ،‬سوریا‪ ،‬عێراق‪.‬‬ ‫یەكێت����ی لەگەڵ چەن����د الیەنێكی دیكە‬ ‫پشتیوانی سیس����تمی پەرلەمانی دەكەن‬ ‫لەهەرێ����م بەاڵم ئەسەس����ەرد دەڵێت ئەم‬ ‫ئەنجامەی كە لەتوركیا هاتەدی نائومێدیان‬

‫ن����اكات لەپێداگرتن لەس����ەر سیس����تمی‬ ‫پەرلەمانی‪ ،‬مەرج نیی����ە ئەمە هاندەریش‬ ‫بێت بۆ ئەوەی پارتی س����ورتربێت لەسەر‬ ‫سیستمی سەرۆكایەتی‪.‬‬ ‫بەاڵم ئاراس حەس����ۆ میرخان‪ ،‬ئەندامی‬ ‫ئەنجومەنی سەركردایەتی پارتی لەبارەی‬ ‫ئەگەری هێرشی توركیا بۆ سەر شەنگالیش‬ ‫پێی وایە كە توركیا لەمێژە ئەو قسەیەی‬ ‫بەئەمری����كاو بەپارتیش وت����وە كە ئەگەر‬ ‫پەكەكە ش����ەنگال چۆڵنەكات توركیا پێی‬ ‫چۆڵ دەكات‌و دەشڵێت"تەنانەت جەهەپەش‬ ‫كە دژی ریفراندۆم‌و سەركەوتنی بو‪ ،‬دژی‬ ‫ئەوە نەبو توركیا س����وپای خۆی بێنێتە‬ ‫سەر شەنگال یان ناوچەكانی تر"‪.‬‬ ‫رەتیش����یدەكاتەوە ك����ە ئ����ەوان داوای‬ ‫سیستمی سەرۆكایەتیان لە هەرێم كردبێت‬ ‫و دەش����ڵێت"ئەوەی لە توركیا هەیە ئەوە‬ ‫سیستمی سەرۆكایەتییە نەك ئەوەی ئێمە‬ ‫داوامان كردوە"‪.‬‬

‫هەمو ئەو بانگەش����انەش رەتدەكاتەوە‬ ‫ك����ە پێیانوایە پارتی ب����ە بەرنامە گرنگی‬ ‫ب����ە س����ەركەوتنی دەنگی بەڵ����ێ دا بێت‬ ‫بەتایبەت لە راگەیاندنەكاندا و بڕواشناكات‬ ‫ئەو سەركەوتنە هیچ كاریگەری و گۆڕانێك‬ ‫لە هەرێمی كوردستاندا دروست بكا‪.‬‬ ‫دەشڵێت"رەنگە ئەوە هەستێكی گشتی‬ ‫بێ����ت و خەڵكەكە وا بیر بكاتەوە كە ئێمە‬ ‫حەزم����ان كردبێت ئەگینا خەڵكێكی زۆری‬ ‫ناو ئێمەش حەزمان دەكرد كەمپی نەخێر‬ ‫سەربكەوێت و خەڵكێكیش هەبوە حەزی‬ ‫كردوە بەڵێ سەربكەوێت"‪.‬‬ ‫هەرچەندە رۆژنامەی خەباتی زمانحاڵی‬ ‫پارتی‌و رۆژنامەی هەولێریش‪ ،‬مانش����ێتی‬ ‫س����ەرەکی ژم����ارەی دوێنێیان س����تایش‬ ‫کردنی ئەوە بو ک����ە گەلی تورکیا دەنگی‬ ‫بەسیستەمی سەرۆکایەتی دا‪.‬‬ ‫مانشێتەکە دەشڵێت"من وەكو خۆم پێم‬ ‫خۆش بو نەخێر سەربكەوێت"‪.‬‬

‫دیداری ئیسالمی‬ ‫نه‌یتوانی ئیسالمیه‌كان بگه‌یه‌نێته‌ بڕیاری "یه‌كگرتن یان یه‌ك لیستی"‬ ‫ئا‪ :‬ئاوێنە‬ ‫یه‌كه‌مین "دیداری ئیسالمیی" ك ‌ه‬ ‫به‌شێكی زۆر له‌ئیسالمیه‌كانی‬ ‫تێدابه‌شداربو به‌بێ بڕیار كۆتاییهات‪،‬‬ ‫ئه‌وه‌ش له‌كاتێكدای ‌ه ئه‌ندامێكی بااڵی‬ ‫كاری هاوبه‌شی ئیسالمی‌ به‌دوری‬ ‫ده‌زانێت ئیسالمیه‌كان روانگه‌ی‬ ‫خۆیان بگۆڕن‌و ده‌ڵێت "ئه‌گه‌ر ئه‌م‬ ‫دیدار‌ه شكست بهێنێت خه‌ڵك باوه‌ڕی‬ ‫به‌الیه‌نه‌ ئیسالمیه‌كان نامێنێت"‪.‬‬ ‫محەمه‌د سینه‌مۆكی ئه‌ندامی پێشوی‬ ‫مه‌كته‌بی سیاسی بزوتنه‌وه‌ی ئیسالمی‌و‌‬ ‫هاوكات ئه‌ندامی ده‌سته‌ی بااڵی كاری‬ ‫هاوبه‌شی الیه‌ن ‌ه ئیسالمیه‌كانه‪ ‌،‬ئه‌وه‌ی‬ ‫بۆ په‌یامنێری ئاوێنه‌ باسكرد زۆرینه‌ی‬ ‫به‌شداربوانی دیداره‌ك ‌ه جه‌ختیان له‌سه‌ر‬ ‫ئه‌وه‌ده‌كرده‌و‌ه‌پێویست ‌ه ئیسالمیه‌كان‬ ‫به‌لیس���تێكی ئیس�ل�امی به‌ش���داری‬ ‫هه‌ڵبژاردنه‌كان بكه‌ن‌و هاوكات شێوازی‬ ‫كاریان بگۆڕن بۆ شێوازێكی نیشتمانی‪،‬‬ ‫وتی "به‌ش���داربوان باسی ئه‌وه‌یان كرد‬ ‫ئه‌گه‌ر بێت‌و ش���ێوازی كارتان نه‌گۆڕن‬ ‫پڕۆژه‌ی نیشتمانی ده‌بێته‌ به‌دیلتان"‪.‬‬ ‫ئیس�ل�امیه‌كان رۆژی‪15‬ی نیس���ان‬

‫دیدارێكیان به‌ناوی "دیداری ئیسالمی"‬ ‫سازكرد كه‌ پێكهاتبون له‌هه‌ر سێ پارت ‌ه‬ ‫س���ه‌ره‌كیه‌ك ‌ه (یه‌كگرت���وو بزوتنه‌وه‌و‬ ‫كۆم���ه‌ڵ)ی ئیس�ل�امی‌و كه‌س���ایه‌تی‌و‬ ‫الیه‌نه‌كانی دیكه‌‪ ،‬له‌كۆتایی دیداره‌كه‌شدا‬ ‫راگه‌یه‌نراوێكی���ان باڵوك���رده‌و‌ه ك��� ‌ه‬ ‫چه‌ند پێش���نیارێكی تێدابو‪ ،‬له‌وانه‌ش‬ ‫"ئیسالمیه‌كان پڕۆژه‌یه‌كیان هه‌بێت بۆ‬ ‫حاڵه‌تی سیاسی هه‌رێمی كوردستان"‪.‬‬ ‫ئه‌ندام���ی ده‌س���ته‌ی ب���ااڵی كاری‬ ‫هاوبه‌شی الیه‌نه‌ ئیسالمیه‌كان گه‌شبین‬ ‫نیه‌ به‌وه‌ی الیه‌نه‌ ئیسالمیه‌كان بتوانن‬ ‫بگ���ه‌ن به‌خاڵێ���ك له‌ب���اره‌ی ئاینده‌ی‬ ‫خۆیان���ه‌وه‌و روانگه‌یه‌كی نیش���تمانی‬ ‫وه‌ربگرن‪ ،‬ئ���ه‌وه‌ش ده‌ڵێ���ت "ناتوانم‬ ‫نییه‌تی كه‌س بخوێنمه‌و‌ه به‌اڵم ده‌كرێت‬ ‫هه‌موالیه‌ك نییه‌تی خۆی هه‌بێت‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫له‌كۆنفرانسه‌كه‌ باس���ی ئه‌وه‌كرا ئه‌گه‌ر‬ ‫ئه‌مه‌ بكرێت��� ‌ه موزایه‌د‌ه بۆ هه‌موالیه‌ك‬ ‫خراپ ده‌بێت‪‌،‬من دڵنیاشم ئه‌گه‌ر ئه‌م‬ ‫پڕۆژه‌یه‌ شكست بهێنێت خه‌ڵك باوه‌ڕی‬ ‫به‌الیه‌نه‌ ئیسالمیه‌كان نامێنێت"‪.‬‬ ‫به‌گوێ���ره‌ی زانیارییه‌كان���ی ئاوێن��� ‌ه‬ ‫دیداره‌ك���ه‌ هیچ واده‌یه‌كی ب���ۆ ئایند‌ه‬ ‫دانه‌ناوه‌و هیچ بڕیارێكیشی ده‌رنه‌كردوه‌‪،‬‬

‫ته‌نانه‌ت ئه‌و پێشنیارانه‌شی كراون هیچ‬ ‫كه‌س ناچ���ار به‌جێبه‌جێكردن ناكات‪،‬‬ ‫ی‬ ‫ه���اوكات محه‌مه‌د بازیان���ی رێكخه‌ر ‌‬ ‫ی چاكسازی‌‌و گه‌شه‌ چه‌ندین‬ ‫ی بزاڤ ‌‬ ‫گشت ‌‬ ‫ره‌خنه‌ له‌چۆنیه‌تی رێكسختنی دیداره‌ك ‌ه‬ ‫ده‌گرێت‪.‬‬

‫كۆنفراسه‌كه‌دا یه‌كێك له‌پێشنیاره‌كان‬ ‫باسیكراوه‌ بابه‌تی یه‌كگرتن بوه‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫هیچ بڕیارێكی لێوه‌ن���ه‌دراوه‌‪ ،‬ئه‌وه‌ش‬ ‫پاش ئه‌وه‌هات ئه‌مین���داری یه‌كگرتوه‬ ‫ئاماده‌یی حزبه‌كه‌ی له"یه‌ك لیستیه‌و‌ه‬ ‫تایه‌كگرتن" ده‌ربڕی‪.‬‬

‫محمه‌د بازیانی له‌باره‌ی كۆنفراسه‌كه‌و‌ه‬ ‫خاڵی به‌هێزو الواز باسده‌كات ئاماژه‌ بۆ‬ ‫ئه‌وه‌ده‌كات له‌بری دیدار ده‌بو كۆنفراس‬ ‫بوایه‌و مۆركی س���ێ پارتی سیاس���ی‬ ‫پێوه‌دیاربوه‌و وته‌بێ���ژی پێوه‌دیاربو‪،‬‬ ‫وتیشی "هیچ بڕیارێك له‌كۆنفراسه‌كه‌دا‬ ‫ن���ه‌دراوەو كاره‌كان به‌ته‌موم���ژاوی‬ ‫ماوه‌ته‌وه‌‪ ،‬ئه‌وه‌ش بۆ ئه‌وه‌ ده‌گه‌ڕێته‌و‌ه‬ ‫ئاماده‌كارانی كۆنفراسه‌ك ‌ه ئاماده‌كاری‬ ‫باشیان نه‌كردبو‪ ،‬ئه‌وه‌ی چاوه‌ڕوانده‌كرا‬ ‫ئه‌وه‌نه‌بو"‪.‬‬

‫ش���وان قه‌اڵدزه‌یی ئه‌ندامی مه‌كته‌بی‬ ‫سیاسی بزوتنه‌وه‌ی ئیسالمی زۆر جه‌خت‬ ‫له‌سه‌ر هه‌ڵوێستی حزبه‌كه‌ی ده‌كاته‌و‌ه‬ ‫بۆ پرسی یه‌كگرتن‌و یه‌ك حزبی الیه‌ن ‌ه‬ ‫ئیس�ل�امیه‌كان‪ ،‬ئه‌وه‌ی بۆ ئاوێنه‌ وت‬ ‫"له‌ناو كۆنفرانسه‌كه‌دا رومكرده‌ هه‌رسێ‬ ‫پارته‌كه‌و پێم وت���ن فه‌رمون یه‌كبگرن‬ ‫چی رێگه‌تان لێده‌گرێت یه‌كبگرن!"‬ ‫ئ���ه‌و ئه‌ندامه‌ی مه‌كته‌بی سیاس���ی‬ ‫بزوتنه‌وه‌ی ئیسالمی ئه‌وه‌ش باسده‌كات‬ ‫شێوازی كاری ئیسالمیه‌كان له‌یه‌كه‌و‌ه‬ ‫نزیك���ەو‌ زۆر ئاس���انه‌ یه‌كگرتن‪ ،‬وتی‬ ‫"ئ���ه‌وس‌و خ���ه‌زره‌ج له‌چاوتروكانێكدا‬ ‫بونه‌ته‌ ی���ه‌ك‪ ،‬ئێم ‌ه وه‌ك���و بزوتنه‌و‌ه‬ ‫ئاماده‌ین له‌ڕابه‌ری بزوتنه‌وه‌ تاكۆتایی‬ ‫هیچ پله‌و ناونیش���انێكمان له‌پێناو ئه‌و‬ ‫پڕۆژه‌یه‌دا نه‌مێنێت"‪.‬‬

‫رێكخ���ه‌ری بزاڤ���ی گه‌ش��� ‌ه ره‌خن ‌ه‬ ‫له‌دیاریكردنی چۆنیه‌تی پێگه‌ی پارت‌و‬ ‫كه‌سایه‌تیه‌كان ده‌گرێت‌و ئه‌وه‌ش ده‌ڵێت‬ ‫"كۆنفرانسه‌ك ‌ه جۆرێك له‌ناڕێكخراوه‌یی‬ ‫تێداب���وه‌و پێگ���ه‌ی پارت���ه‌كان‌و‬ ‫كه‌سایه‌تیه‌كان دیارینه‌كرابو"‪.‬‬ ‫به‌گوێ���ره‌ی زانیاریی���ه‌كان له‌ن���او‬

‫مسته‌فا عه‌بدواڵ ئه‌ندامی ئه‌نجومه‌نی‬ ‫جێبه‌جێكردن���ی یه‌كگرتوی ئیس�ل�امی‬

‫له‌ب���اره‌ی ئ���ه‌و گومانان���ه‌ی ده‌خرێن ‌ه‬ ‫سه‌ر كۆنفراسه‌كه‌ باس���ی ئه‌وه‌ده‌كات‬ ‫دیداره‌ك��� ‌ه چه‌ندی���ن خاڵ���ی به‌هێزی‬ ‫تیدایه‌ بۆیه‌ش بڕی���اری نه‌داو‌ه چونك ‌ه‬ ‫ئه‌و‌ه دیداره‌ نه‌ك كۆنفرانس ئاماژ‌ه بۆ‬ ‫ئه‌وه‌ده‌كات "ره‌شنوس���ێك ئاماده‌كرابو‬ ‫‌وه فراوانه‌ك ‌ه‬ ‫تاوتوێكراو پاشان كۆبونه ‌‌‬ ‫په‌سه‌ندیكردو خستیه به‌رده‌م سێ الیه‌ن ‌ه‬ ‫ئیسالمیه‌كه‌ تاكاتی بۆ جێبه‌جێكردنی‬ ‫دابینبکرێت"‪.‬‬ ‫مس���ته‌فا عه‌ب���دواڵ له‌ب���اره‌ی ئ���ه‌و‬ ‫پێش���نیاره‌ی دیداره‌كه‌ باس���ی كردبو‬ ‫له‌ب���اره‌ی پرس���ی ی���ه‌ك لیس���تیه‌و‌ه‬ ‫ئاماژه‌ی بۆ ئه‌وه‌كرد تائێستا به‌فه‌رمی‬ ‫گفتوگۆیان له‌س���ه‌ر ئ���ه‌و‌ه نه‌كردوه‌‪،‬‬ ‫وتیش���ی "نازانین هه‌ڵوێس���تی كۆمه‌ڵ‬ ‫چیه‌و ره‌تیان نه‌كردوه‌ته‌وه‌‪ ،‬به‌اڵم ئێم ‌ه‬ ‫ئاماده‌ین"‪.‬‬ ‫ئه‌گه‌رچ���ی جوڵه‌ی ئیس�ل�امیه‌كان‬ ‫پێگ���ه‌ی ئه‌وان���ی زیات���ر له‌گۆڕەپانی‬ ‫سیاس���ی كۆكردوه‌ت���ه‌وه‌‪ ،‬ب���ه‌اڵم‬ ‫به‌هێزتری���ن به‌رهه‌م���ی ئ���ه‌م دیدارو‬ ‫كۆبونه‌وانه‌ی ده‌كرێت‌ "یه‌ك لیستیه‌" بۆ‬ ‫هه‌ڵبژاردنه‌كان���ی داهاتو ك ‌ه ئه‌گه‌رێكی‬ ‫الوازه‌ ئه‌و یه‌ك لیستیه‌ پێكبێت‪.‬‬

‫ئه‌گه‌ر ئه‌م پڕۆژه‌ی ‌ه‬ ‫شكست بهێنێت‬ ‫خه‌ڵك باوه‌ڕی‬ ‫به‌الیه‌نه‌ ئیسالمیه‌كان‬ ‫نامێنێت‬

‫تایبه‌ت‬

‫بـه‌ڵـێ‌ بـه‌"زۆر"‬

‫)‪ )573‬سێشه‌مم ‌ه ‪2017/4/18‬‬

‫‪7‬‬

‫ی ئه‌و رێژ ‌ه زۆر ‌ه به‌ده‌نگی‌ نه‌خێر‬ ‫عوسامن بایده‌میر‪ :‬ره‌تكردنه‌وه‌ ‌‬ ‫ی توركیاوه‌‬ ‫په‌یامێكی‌ گه‌وره‌ی ‌ه له‌الیه‌ن گه‌الن ‌‬

‫ی به‌ڵێ‬ ‫نه‌یارانی‌ ده‌نگ ‌‬ ‫چی‌ ده‌ڵێن؟‬

‫ئا‪ :‬زانا حه‌مه‌غه‌ریب‪ ،‬ئه‌نقه‌ره‌‬ ‫مێژوی‌ سیاسی‌ توركیا‪ ،‬له‌دوای‌‬ ‫هاتنه‌ سه‌ركاری‌ كه‌مال ئه‌تاتوركه‌و‌ه‬ ‫گه‌وره‌ترین گۆڕانكاری‌‌و وه‌رچه‌رخان‬ ‫به‌خۆیه‌وه‌ ده‌بینێت‪ ،‬ره‌جه‌ب ته‌یب‬ ‫ئه‌ردۆغانی‌ یه‌كه‌م سه‌رۆك كۆماری‌‬ ‫هه‌ڵبژێردراو له‌الیه‌ن خه‌ڵكه‌وه‌‪،‬‬ ‫به‌زۆرو سه‌ركوتكردن توانی‌‬ ‫سه‌رۆكایه‌تی‌ ته‌شریفی‌ ئه‌و واڵته‌ بكات‬ ‫به‌سه‌رۆكایه‌تییه‌كی‌ كاراو كاریگه‌ر‪،‬‬ ‫ئه‌ردۆغان له‌دوای‌ مسته‌فا كه‌مال‬ ‫ئه‌تاتوركی‌ دامه‌زرێنه‌ری‌ كۆماری‌‬ ‫توركیاوه‌ بوه‌ته‌ به‌هێزترین پیاوی‌‬ ‫توركیا‪.‬‬ ‫ ‬

‫كورد له‌هاوكێشه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫ریفراندۆمی‌ توركیا؟‬

‫ی كورد به‌یه‌كێك له‌ركابه‌ر‌ه‬ ‫ئه‌گه‌رچ ‌‬ ‫ی "به‌ڵی‌"‬ ‫ی س���ه‌رنه‌كه‌وتن ‌‬ ‫به‌هێزه‌كان��� ‌‬ ‫ی‬ ‫ناوده‌ب���را له‌توركی���او له‌س���ه‌ره‌تا ‌‬ ‫هه‌ڵبژاردن���ه‌و‌ه‬ ‫ی‬ ‫هه‌ڵمه‌ته‌كان��� ‌‬ ‫بۆچوونه‌كان وه‌هابون ك ‌ه كورد ده‌بێت ‌ه‬ ‫ی‬ ‫ی به‌هێز بۆ شكس���تپێهێنان ‌‬ ‫هۆكارێك ‌‬ ‫ی ریفراندۆم‌و‬ ‫پرۆسه‌ك ‌ه به‌اڵم ئه‌نجامه‌كان ‌‬ ‫ی به‌س���ه‌ر نه‌خێر‬ ‫ی به‌ڵ��� ‌‬ ‫س���ه‌ركه‌وتن ‌‬ ‫ی‬ ‫ئه‌وه‌یان نیشاندا ك ‌ه كورد بو‌ه هۆكار ‌‬ ‫س���ه‌ركه‌وتنی‌‪ ،‬له‌وباره‌یه‌و‌ه فه‌له‌كناس‬ ‫ی‬ ‫ی هه‌ده‌پ ‌ه له‌په‌رله‌مان ‌‬ ‫ئۆجا په‌رله‌مانتار ‌‬ ‫ی‬ ‫ی "راس���ت ‌ه ده‌نگ ‌‬ ‫توركیا بۆ ئاوێن ‌ه وت ‌‬ ‫ی له‌به‌شێك له‌ش���ار‌ه كوردییه‌كان‬ ‫به‌ڵ ‌‬ ‫ی به‌ده‌ستهێناوه‌‪ ،‬به‌اڵم ئه‌و‌ه‬ ‫سه‌ركه‌وتن ‌‬ ‫ی كورد‬ ‫ی گه‌ل ‌‬ ‫ی ئ���ه‌و‌ه ‌‬ ‫ناكرێت ‌ه پێوان ‌ه ‌‬ ‫ێ ده‌نگیان‬ ‫ی به‌به‌ڵ��� ‌‬ ‫له‌باكور به‌گش���ت ‌‬ ‫دابێ���ت‌و پش���تگیریان كردبێت به‌ڵكو‬ ‫ی‬ ‫به‌رپه‌رچدانه‌وه‌و وه‌س���تانه‌و‌ه به‌ده‌نگ ‌‬ ‫ی ترو سه‌ره‌تایه‌ك‬ ‫نه‌خێر سه‌ركه‌وتنێك ‌‬ ‫ب���و ب���ۆ پێكه‌وه‌ژی���ان له‌توركی���او‬ ‫ێ‬ ‫ی ده‌نگیان ب ‌ه به‌ڵ ‌‬ ‫هیواخوازین ئه‌وان ‌ه ‌‬ ‫داو‌ه له‌ئاین���ده‌دا خۆیان به‌په‌ش���یمان‬ ‫ی كردوویان���ه‌"و توركان‬ ‫نه‌زانن ل���ه‌و‌ه ‌‬ ‫ی كورد‬ ‫ی چاودێرو رۆژنامه‌نووس ‌‬ ‫گونه‌ر ‌‬ ‫ی "ئه‌و‌ه‬ ‫له‌وباره‌ی���ه‌و‌ه ب���ۆ ئاوێن ‌ه وت��� ‌‬

‫فه‌له‌كناس ئۆجا‪:‬‬ ‫راست ‌ه ده‌نگ ‌ی‬ ‫به‌ڵ ‌ی له‌به‌شێك‬ ‫له‌شار‌ه كوردییه‌كان‬ ‫سه‌ركه‌وتن ‌ی‬ ‫به‌ده‌ستهێناوه‌‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫ئه‌وه‌ ناكرێت ‌ه پێوەر‬

‫ هەڵمەتی هەوادارانی ئەردوغان لەئەنقەرە فۆتۆ‪ :‬زانا حه‌مه‌غه‌ریب‬ ‫راس���تیه‌ك ‌ه ده‌بێ���ت له‌به‌رچ���او بێت‬ ‫ی‬ ‫به‌داخه‌و‌ه شار‌ه گه‌وره‌كان ئه‌و شاران ‌ه ‌‬ ‫ی هیوایان له‌سه‌ر‬ ‫ك ‌ه ئه‌ردۆگان‌و ئاكپارت ‌‬ ‫ی‬ ‫ی دانیشتوانه‌كان ‌‬ ‫هه‌ڵچنیبون‌و زۆرین ‌ه ‌‬ ‫تورك���ن‪ ،‬ب���ه‌اڵم به‌نه‌خێ���ر وه‌اڵمیان‬ ‫ی‬ ‫دای���ه‌وه‌‪ ،‬كه‌چی به‌داخ���ه‌و‌ه له‌‪‌ %56‬‬ ‫ێ ده‌نگیانداو‌ه‬ ‫شار‌ه كوردییه‌كان ب ‌ه به‌ڵ ‌‬ ‫ی‬ ‫ك ‌ه ئ���ه‌وه‌ش ده‌گه‌ڕێته‌و‌ه ب���ۆ بێهێز ‌‬ ‫ی تریش‬ ‫پارت ‌ه كوردیی���ه‌كان‌و له‌الیه‌ك ‌‬ ‫ی‬ ‫ی كوده‌تاك��� ‌هی‌‪‌ 15‬‬ ‫ی دوا ‌‬ ‫روداوه‌كان��� ‌‬ ‫ی‬ ‫ی دروست كردو‌ه له‌ال ‌‬ ‫ته‌موز مه‌ترس��� ‌‬ ‫ی‬ ‫هاواڵتیان‌و ت���رس له‌گرت���ن‌و زیندان ‌‬ ‫ی‬ ‫ك���ردن‌و ئه‌ش���كه‌نجه‌دان پاڵنه‌رێك��� ‌‬ ‫تره‌"‪.‬‬

‫ئه‌رد‌وغان‬ ‫تا ‪ 2029‬سه‌رۆكە‬ ‫ی گه‌وره‌‬ ‫چوار شار ‌‬ ‫وتیان "نا"‬

‫ریفراندۆمه‌ك����ه‌ی‌ یه‌كش����ه‌ممه‌ی‌ رابردو‪،‬‬ ‫كۆمه‌ڵگ����ه‌ی‌ توركی����ای به‌س����ه‌ر دو به‌ره‌ ‌ی‬ ‫سه‌رس����ه‌ختی‌ هه‌وادارو نه‌یاری‌ ئه‌ردۆغان‌و‬ ‫ئاكه‌په‌دا په‌رت‌و دابه‌ش كرد‪ ،‬س����ێ‌ شاری‌‬ ‫گ����ه‌وره‌ی‌ توركیا "ئه‌س����ته‌نبوڵ‌و ئه‌نقه‌ره‌و‬ ‫ئه‌زمیر‌و دیاربه‌كر" به‌"نا" ده‌نگیان دا‪.‬‬ ‫ئه‌سته‌نبوڵ كه‌ به‌درێژایی‌‪ 14‬ساڵی‌ رابردو‬ ‫پشتیوانی‌ به‌هێزی‌ ئه‌ردۆغان‌و ئاكه‌په‌ بوه‌‪،‬‬ ‫‪ %48‬ده‌نگه‌كان "به‌ڵێ‌"‌و ‪%51‬ی‌ ده‌نگه‌كانی‌‬ ‫به‌"نا" خس����ته‌ س����ندوقه‌كانی‌ ده‌نگدانه‌وه‌‪.‬‬ ‫ئه‌نك����ه‌ره‌ی‌ پایته‌ختی����ش به‌هه‌مانش����ێوه‌‪،‬‬ ‫رێ����ژه‌ی‌ ‪%51‬ی‌ ده‌نگه‌كانی‌ "ن����ا"و ‪%48‬ی‌‬ ‫ده‌نگه‌كانی‌ "به‌ڵێ‌"‪.‬‬ ‫ئه‌زمیر ك����ه‌ پێگه‌ی‌ به‌هێ����زی‌ پارته‌كه‌ی‌‬ ‫مسته‌فا كه‌مال ئه‌تاتورك "پارتی‌ كۆماری‌"یه‌‪،‬‬ ‫‪%68‬ی‌ ده‌نگه‌كانی‌ "ن����ا" بو‪ ،‬ته‌نها ‪%31‬ی‌‬ ‫ده‌نگه‌كانی‌ "به‌ڵێ‌" بو‪.‬‬ ‫ئامه‌دی����ش‪ ،‬ك����ه‌ ق����ه‌اڵی‌ به‌هێ����زی‌‬ ‫هه‌ده‌په‌ی����ه‌‪%67 ،‬ی‌ ده‌نگه‌كان����ی‌ "ن����ا" بو‬ ‫ب����ۆ هه‌مواركردن����ه‌وه‌ی‌ ده‌س����تور‪%32 ،‬ی‌‬ ‫ده‌نگه‌كانیش "به‌ڵێ‌" بو‪.‬‬

‫رێكخراوه‌ نێوده‌وڵه‌تیه‌كان‬ ‫ی ده‌ڵێن له‌باره‌ی‌‬ ‫چ ‌‬ ‫ریفراندۆمه‌كه‌وه‌؟‬ ‫له‌نێ���و توركی���ا به‌ش���ێك له‌رێكخراوه‌‬ ‫نێوده‌وڵه‌تیه‌كان‌و چاودێران‌و رۆژنامه‌نوسان‬ ‫ئاماده‌ییان هه‌بو ب���ۆ چاودێری‌ ده‌نگدان‌و‬ ‫ئه‌و پێش���ێلكارییانه‌ی‌ روده‌ده‌ن‪ ،‬سه‌رۆكی‌‬ ‫توركیا له‌وتاری‌ شه‌وی‌ یه‌كشه‌مه‌ له‌به‌رده‌م‬ ‫الیه‌نگران���ی‌ پارته‌ك���ه‌ی‌‌و ده‌نگده‌ران���ی‌‬ ‫به‌ڵێ‌ وتی‌ چاو به‌یاس���ای‌ له‌س���ێداره‌دان‬ ‫ده‌خش���ێنمه‌وه‌و هه‌وڵده‌ده‌م بیگه‌ڕێنمه‌وه‌‬ ‫له‌به‌رانبه‌ریش���دا له‌ڕاپۆرتێكیدا رێكخراوی‌‬

‫ره‌جه‌ب ته‌یب ئه‌رد‌وغان تینوی‌ ده‌سه‌اڵته‌‪،‬‬ ‫ئ����ه‌م پیاوه‌ كه‌ س����ێ‌ ج����ار س����ه‌رۆكایه‌ت ‌ی‬ ‫ئه‌نجومه‌ن����ی‌ وه‌زیران����ی‌ توركی����ای‌ كردوه‌‪،‬‬ ‫بۆ ئه‌وه‌ی‌ ببێت به‌س����ه‌رۆك كۆمار له‌ساڵی‌‬ ‫‪2014‬دا هه‌ڵبژاردن����ی‌ س����ه‌رۆكیی‌ له‌ڕێگه‌ی‌‬ ‫ده‌نگدانی‌ په‌رله‌مانه‌وه‌ گواسته‌وه‌ بۆ شێوازی‬ ‫هه‌ڵبژاردن����ی‌ راس����ته‌وخۆی‌ خه‌ڵك له‌ڕێگه‌ی‌‬ ‫س����ندوقی‌ ده‌نگدان����ه‌وه‌‌و فه‌رمانڕه‌وای‌ تاك‌و‬

‫ته‌نه����ا بێت به‌بێ‌ ده‌س����ه‌اڵتی‌ ده‌س����توریی‌‪،‬‬ ‫یه‌كشه‌ممه‌ی‌ رابردو به‌"ریفراندۆم" سیسته‌م ‌ی‬ ‫ده‌س����ه‌اڵتی‌ له‌په‌رله‌مانی����ه‌وه‌ گ����ۆڕی‌ ب����ۆ‬ ‫سه‌رۆكایه‌تی‌ تا"بابی‌ عالی" ده‌سه‌اڵتی‌ ته‌واوی‌‬ ‫راگه‌یاندنی‌ باری‌ نائاسایی‌‌و هه‌ڵوه‌شاندنه‌وه‌ی‌‬ ‫په‌رله‌مان‌و كابینه‌ی‌ حكومه‌تی‌ هه‌بێت‪.‬‬ ‫ئه‌ردۆغان له‌و پێناوه‌دا‪ ،‬هه‌زاران كه‌س����ی‌‬ ‫له‌ڕۆژنامه‌نوسان‌و سیاسه‌تمه‌دارانی‌ كورده‌وه‌‬

‫بگ����ره‌ ت����اده‌گات به‌مامۆس����تایانی‌ زانكۆ‌و‬ ‫دادوه‌رو ئه‌فسه‌رانی‌ س����وپا ره‌وانه‌ی‌ زیندان‬ ‫كرد‪ ،‬سوپا‌و دادگاو زانكۆكانی‌ له‌نه‌یاره‌كانی‌‬ ‫پاكس����ازی‌ ك����رد‪ ،‬هه‌مو ده‌نگێك����ی‌ نه‌یاری‌‬ ‫خه‌فه‌و س����ه‌ركوت‌و میدیاكانیش����ی‌ سانسۆر‬ ‫ك����رد‪ ،‬تائاهه‌نگ����ی‌ س����ه‌ركه‌وتن بگێڕێ����ت‪.‬‬ ‫هه‌وڵه‌كان����ی‌ چه‌ند مانگی‌ رابردوی‌ ئه‌ردۆغان‬ ‫س����ه‌ره‌نجام به‌جیاوازییه‌كی‌ ناچیز بردییه‌وه‌‬

‫كه‌‪ %51‬به‌شداربوانی‌ ریفراندۆمه‌كه‌ ده‌نگیان‬ ‫دا به‌گۆڕانكاری����ی‌ ‪ 18‬بڕگ����ه‌ له‌ده‌س����تور ‌ی‬ ‫توركیا‪.‬‬ ‫ئه‌ردۆغ����ان پاش چه‌ند مان����گ زۆرانبازیی‌‬ ‫له‌گ����ه‌ڵ‌ نه‌یارانی‌‪ ،‬به‌ئاواتی‌ خۆی‌ گه‌یش����ت‪،‬‬ ‫به‌م سه‌ركه‌وتنه‌ رێگه‌ی‌ ئه‌وه‌ی‌ بۆ ته‌خت بو‬ ‫كه‌ تاس����اڵی‌ ‪ 2029‬له‌سه‌ر كورسی‌ ده‌سه‌اڵت‬ ‫بمێنێته‌وه‌‪.‬‬

‫ئەنجامی ریفراندۆمەکە‪:‬‬

‫ئەردوغان بانگەشە بۆ‬

‫‪ 24‬ملیۆن "به‌ڵێ "‪ 23 ،‬ملیۆن "نه‌خێر"‬

‫سزای لەسێدارەدان دەکات‬ ‫ئه‌ردۆغ����ان به‌ڵێن����ی‌ داوه‌ ك����ه‌ دوای‌‬ ‫به‌ده‌ستهێنانی‌ "به‌ڵێ‌"ی‌ ریفراندۆمه‌كه‌ی‌‪ ،‬كار‬ ‫به‌سزای‌ له‌سێداره‌دان بكاته‌وه‌ كه‌ ماوه‌ی‌ ‪14‬‬ ‫س����اڵه‌ له‌توركیادا راگیراوه‌‪ ،‬توركیا سااڵنێكی‌‬ ‫زۆره‌ خ����ه‌ون به‌بون به‌ئه‌ندامیه‌ت����ی‌ یه‌كێتی‌‬ ‫ئه‌وروپاوه‌ ده‌بینێت‪ ،‬كاربه‌ده‌ستانی‌ په‌رله‌مانی‌‬ ‫ئه‌وروپ����ا رایانگه‌یاندوه‌ گه‌ڕانه‌وه‌ بۆ كاركردن‬ ‫به‌س����زای‌ له‌س����ێداره‌دان كه‌ بۆ ئه‌ندامیه‌تی‌‬ ‫یه‌كێت����ی‌ ئه‌وروپا هێڵی‌ س����وره‌‪ ،‬ئه‌ندامیه‌تی‌‬ ‫توركیا له‌و یه‌كێتییه‌دا بۆ یه‌كجاری‌ ده‌س����تی‌‬ ‫فه‌رامۆشیی‌ ده‌سپێرێت‪.‬‬ ‫سه‌رباری‌ ئه‌م هه‌ڕه‌شانه‌ش‪ ،‬ئه‌ردۆغان هه‌روا‬ ‫پێداگری‌ له‌س����ه‌ر هه‌ڵوێس����تی‌ خۆی‌ ده‌كات‪،‬‬ ‫ئه‌و رایگه‌یاندوه‌ كه‌ پ����اش ریفراندۆمه‌كه‌ به‌ر‬ ‫له‌هه‌ر ش����تێك بایه‌خ به‌گه‌ڕانه‌وه‌ی ئه‌م سزایه‌‬ ‫ده‌دات‪.‬‬ ‫ئه‌ردۆغ����ان ب����ۆ كاركردن����ه‌وه‌ به‌س����زای‌‬ ‫له‌سێداره‌دان پێویس����تی به‌ده‌نگی‌ دو له‌سه‌ر‬ ‫س����ێی‌ ئه‌ندامان����ی‌ پارله‌مان����ی‌ توركیای����ه‌‪.‬‬ ‫ره‌زامه‌ن����دی‌ ‪%60‬ی‌ په‌رله‌مانی����ش رێگ����ه‌‬ ‫ب����ۆ ئه‌نجامدانی‌ ریفراندۆم له‌س����ه‌ر س����زای‌‬ ‫له‌س����ێداره‌دان هه‌م����وار ده‌كات‪ .‬ئه‌ردۆغ����ان‬ ‫ده‌ڵێ����ت "له‌حاڵه‌تی‌ زیندوكردنه‌وه‌ی‌ س����زای‌‬ ‫له‌س����ێداره‌داندا له‌په‌رله‌مان ده‌نگ نه‌هێنێت‪،‬‬ ‫ریفراندۆمێكی‌ ت����ر ئه‌نجام ده‌دات تاهاواڵتیان‬ ‫له‌مباره‌یه‌وه‌ بڕیار بده‌ن"‪.‬‬

‫هیومان رایتس وۆچ دژایه‌تی خۆی دوپات‬ ‫كرده‌وه‌ بۆ گه‌ڕاندنه‌وه‌ی سزای له‌سێداره‌دان‬ ‫له‌توركیاو پێیوایه‌ هه‌نگاوێكی‌ كاره‌ساتبار‬ ‫ده‌بێـت‪.‬‬ ‫داڤید كامبۆ رۆژنامه‌نوس���ی‌ ئیس���پانی‌‬ ‫ئاماده‌بو له‌پرۆس���ه‌ی‌ ده‌نگ���دان له‌باره‌ی‌‬ ‫س���ه‌ركه‌وتنی‌ راپرسیه‌كه‌ بۆ ئاوێنه‌ وتی‌ "‬ ‫به‌ب���ڕوای‌ من ئه‌مه‌ یه‌كه‌می���ن هه‌نگاوه‌ بۆ‬ ‫گه‌ڕانه‌وه‌ی‌ سیس���ته‌می‌ حوكمڕانی‌ توركیا‬ ‫بۆ سیس���ته‌مێكی‌ تاكڕه‌وی‌‌و دیكتاتۆری‌‌و‬ ‫هاواڵتیانی‌ توركیا به‌پش���تیوانیان به‌به‌ڵێ‌‬ ‫زیانی���ان به‌خۆی���ان‌و دواڕۆژی‌ واڵته‌كه‌یان‬ ‫گه‌یان���دوه‌و ئه‌وه‌ یه‌كێك بو له‌و خه‌ونانه‌ی‌‬ ‫س���ااڵنێكه‌ ئه‌ردۆغ���ان هه‌وڵ���ده‌دات‬

‫بیهێنێت���ه‌دی‌‪ .‬ئومیی���د ئیڤه‌ س���ه‌رۆكی‌‬ ‫كۆمه‌ڵ���ه‌ی‌ ماف���ی‌ مرۆڤ���ی‌ ئیس���ته‌نبوڵ‬ ‫به‌ئاوێنه‌ی‌ راگه‌یاند "له‌پرۆسه‌ی‌ ده‌نگداندا‬ ‫به‌ئاشكرا پێشێلكاری‌ كراوه‌و چه‌ند مانگێك‬ ‫به‌ر له‌ده‌ستپێكردنی‌ هه‌ڵبژاردن ئاكپارتی‌‬ ‫ترس‌و تۆق���ان به‌كارده‌هێن���ێ‌و له‌ماوه‌ی‌‬ ‫چه‌ند مانگێكدا به‌هه‌زاران هاواڵتی‌ راپێچی‌‬ ‫زیندانه‌كان كردوه‌و به‌سه‌دان رۆژنامه‌نووس‌و‬ ‫چاودێری‌ سیاسی‌ ده‌ستگیركردوه‌‌و چه‌ندین‬ ‫هاواڵتی‌ شه‌هیدكردوه‌و له‌كاتی‌ ده‌نگدانیشدا‬ ‫فشاری‌ زۆر هه‌بوه‌ له‌س���ه‌ر هاواڵتیان كه‌‬ ‫نابێ���ت به‌نه‌خێ���ر ده‌نگ ب���ده‌ن‌و له‌چه‌ند‬ ‫رۆژی‌ داهاتو راپۆرتی‌ خۆمان له‌وباره‌یه‌وه‌‬ ‫ده‌خه‌ینه‌ به‌رده‌می‌ رای‌ گشتی‌"‬

‫كه‌ماڵ كڵچدارئۆغڵو س���ه‌رۆكی گشتی‬ ‫جه‌هه‌په‌ یه‌كێك له‌پارته‌ ئۆپۆزسیۆنه‌كان ‌ی‬ ‫توركیاو پشتیوانی‌ ده‌نگی‌ نه‌خێر ده‌ڵێت‬ ‫"ئه‌م راپرسیه‌ راستییه‌كی نیشاندا كه‌‪50%‬ی‌‬ ‫گه‌ل ده‌ڵێت نه‌خێرو ئه‌مه‌ش ناڕاسته‌وخۆ‬ ‫ئه‌م گۆڕانكارییانه‌ی ده‌ستورو ته‌واوی ئه‌و‬ ‫ده‌س���توره‌ ئه‌مه‌ پێكده‌هێنێت به‌واتایه‌ك‬ ‫ده‌بێته‌ هۆی ئه‌وه‌ی تاڕاده‌یه‌كی زۆر زیان‬ ‫به‌په‌یمانی كۆمه‌اڵیه‌تی بگه‌یه‌نێت"‪.‬‬ ‫عوسمان بایده‌میر ئه‌ندامی‌ په‌رله‌مانی‌‬ ‫توركی���او وته‌بێ���ژی هه‌ده‌پ���ه‌ له‌باره‌ی‌‬ ‫ئه‌نجامه‌كانی‌ راپرس���یه‌كه‌وه‌ به‌ئاوێنه‌ی‌‬ ‫راگه‌یان���د "ئه‌نجام���ه‌كان هه‌رچ���ی‌ ب���ن‬ ‫ده‌بێت قبوڵ بكرێ���ن‌و ره‌تكردنه‌وه‌ی‌ ئه‌و‬ ‫رێ���ژه‌ زۆره‌ به‌ده‌نگی‌ نه‌خێ���ر مانایه‌كی‌‬ ‫گ���ه‌وره‌و په‌یامێك���ی‌ گه‌وره‌ی���ه‌ له‌الیه‌ن‬ ‫گه‌الن���ی‌ توركیاوه‌‪ ،‬ناش���بێت ئاكپارتی‌‌و‬ ‫هاوپه‌یمانه‌كانی‌ ئه‌و راس���تیه‌ پش���تگوێ‌‬ ‫بخ���ه‌ن ك���ه‌ ره‌تكردنه‌وه‌ی‌ راپرس���یه‌كه‌‬ ‫به‌تایب���ه‌ت له‌ش���اره‌ گه‌وره‌كانی‌ توركیاو‬ ‫س���ه‌ركه‌وتنی‌ ده‌نگی‌ نه‌خێ���ر په‌یامێكی‌‬ ‫به‌هێ���زه‌و ئه‌بێ���ت به‌هه‌ن���د وه‌ربگیرێت‪،‬‬ ‫كوردان���ی‌ باكوری���ش به‌هه‌م���و ئ���ه‌و‬ ‫ت���رس‌و تۆقاندنه‌ی‌ له‌دو س���اڵی‌ رابردو‬ ‫له‌به‌رانبه‌ری���ان ده‌كرێ���ت به‌پیاده‌كردنی‌‬ ‫ئه‌ش���كه‌نجه‌و كوش���تن‌و زیندان به‌وێران‬ ‫كردنی‌ م���اڵ‌و حاڵیان دواج���ار به‌نه‌خێر‬ ‫وه‌اڵمی���ان دای���ه‌وه‌و بێگوم���ان ئه‌وه‌یش‬ ‫ده‌س���تكه‌وت‌و س���ه‌ركه‌وتنێكی‌ گه‌وره‌ی‌‬ ‫تر بوو‪ ".‬بۆله‌ند تیزج���ان په‌رله‌مانتاری‬ ‫جه‌هه‌پ���ه‌ بۆ ئاوێنه‌ وتی‌ "پێویس���ته‌ رێز‬ ‫ل���ه‌ڕای‌ گه‌الن���ی‌ توركیا بگیرێ���ت به‌اڵم‬ ‫ئه‌و رێ���ژه‌ كه‌مه‌ی‌ س���ه‌ركه‌وتنی‌ به‌ڵێی‌‬ ‫پ���ێ‌ تۆمارك���راوه‌ بریتیه‌ نی���ه‌ له‌ده‌نگی‌‬ ‫هاواڵتیانی‌ توركیا به‌ڵكو ئه‌وه‌ به‌ته‌زویرو‬ ‫س���اخته‌كاری‌ كراوه‌و له‌ڕێگ���ه‌ی‌ ده‌نگی‌‬ ‫ساخته‌ توانرا پرۆس���ه‌كه‌ له‌به‌رژه‌وه‌ندی‌‬ ‫ئه‌و حیزبان���ه‌ی‌ له‌پش���تیه‌وه‌ن یه‌كالیی‌‬ ‫بكرێته‌وه‌‪ ،‬ب���ه‌اڵم ئه‌مه‌ش كێش���ه‌یه‌كی‌‬ ‫مه‌ترس���یداره‌ بۆ ش���ه‌رعیه‌ت ب���ون یان‬ ‫نه‌بونی‌ راپرسیه‌كه‌"‪.‬‬

‫ژمارەی دەنگدەران‬

‫‪ 55.3‬ملیۆن‬

‫‪% 85‬‬

‫ژمارەی دەنگدەران‬

‫‪48.6‬‬

‫‪51.4‬‬

‫جیاوازی دەنگەکان‬

‫ملیۆنێک‌و ‪ 300‬هەزار‬

‫‪847537‬‬

‫دەنگ رەتکراوەتەوە‬

‫‪% 81‬‬

‫پارێزگای بایبورت‬ ‫گەورەترین بەرەی بەڵێ‬

‫‪% 80.4‬‬

‫پارێزگای دەرسیم‬

‫گەورەترین بەرەی نەخێر‬

‫‪ % 2‬هەوادارنی‬

‫‪ AKP‬دەنگیان بەنەخێر دا‬

‫‪ % 3‬هەوادارنی‬

‫‪( MHP‬پارىت نەتەوە‬ ‫پەرست) دەنگیان دا‬

‫‪ 13‬شارەوانی‬ ‫‪ 17‬شارەوانی‬

‫‪6‬‬

‫ئابوری‬

‫)‪ )573‬سێشه‌ممه‌ ‪2017/4/18‬‬

‫حكومه‌ت له‌بر ‌ی باشكردنی‌ موچه‌و ده‌ستپێكردنه‌وه‌ ‌ی پڕۆژه‌كان‪ ،‬قه‌رز ده‌داته‌وه‌‬ ‫"نه‌ پاشه‌كه‌وت ‌ی موچ ‌ه چاك كراو نه‌ پڕۆژه‌كانیش ده‌ستیان پێكرده‌وه‌"‬ ‫ئا‪ :‬وریا حسێن‬ ‫سه‌رباری‌ گه‌شه‌ی‌ ئابوری‌ جیهانی‌ له‌هه‌رێمی‌‬ ‫كوردستان هیچ جموجوڵێكی‌ دڵخۆشكه‌ر‬ ‫روبه‌ڕوی بازاڕ نه‌بوه‌ته‌وه‌‪ ،‬ئه‌وه‌ش هاوكاته‌‬ ‫له‌گه‌ڵ ئه‌وه‌ی‌ حكومه‌تی‌ هه‌رێم هیچ نیازێك‬ ‫ده‌رنابڕێت سه‌باره‌ت به‌چاره‌سه‌ری‌ موچه‌ی‌‬ ‫فه‌رمانبه‌ران‌و ده‌ستپێكردنه‌وه‌ی‌ پڕۆژه‌كان‪.‬‬ ‫دكتۆر نوری‌ عوس����مان س����ه‌رۆكی‌ فه‌رمانگه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫هه‌ماهه‌نگی‌‌و به‌دواداچون����ی‌ حكومه‌تی‌ هه‌رێمی‌‬ ‫كوردس����تان باس����ی‌ ئه‌وه‌ی‌ ب����ۆ ئاوێن����ه‌ كرد‬ ‫له‌كۆبونه‌وه‌ی‌ ئه‌نجومه‌نی‌ وه‌زیران هیچ بڕگه‌یه‌ك‬ ‫تایب����ه‌ت نه‌ك����راوه‌ ب����ۆ چاره‌س����ه‌ری‌ موچه‌ی‌‬ ‫فه‌رمانبه‌رانی‌ هه‌رێمی‌ كوردستان وتی‌ "ئاگادارنیم‬ ‫كه‌ی‌ ده‌ستكاری‌ موچه‌ی‌ فه‌رمانبه‌ران ده‌كرێت"‪.‬‬ ‫حكومه‌تی‌ هه‌رێمی‌ كوردس����تان بۆ ساڵی‌‪2016‬‬ ‫داهات����ی‌ ‪ 5‬ملی����ارو‪ 400‬ملی����ۆن دۆالرب����وه‌و‬ ‫خه‌رجیه‌كه‌ش����ی‌ ‪ 5‬ملیارو ‪ 500‬ملیۆن دۆالربوه‌‪،‬‬ ‫رێ����ژه‌ی‌ كورتهێنانیش بۆ هه‌مان س����اڵی‌ دارایی‌‬ ‫گه‌یش����توه‌ته‌ ‪ 1‬ملیار دۆالر‪ ،‬ئه‌م����ه‌ له‌كاتێكدایه‌‬ ‫حكومه‌تی‌ هه‌رێ����م رێژه‌یه‌كی زۆر قه‌رزی‌ ناوخۆو‬ ‫بیانی‌ له‌س����ه‌ر كه‌ڵه‌كه‌ بوه‌ ك����ه‌ به‌دانپیادانانی‌‬ ‫وه‌زیری‌ سامانه‌ سروشتیه‌كان ‪ 20‬ملیار دۆالره‌‪.‬‬ ‫س����ه‌رۆكی‌ فه‌رمانگ����ه‌ی‌ هه‌ماهه‌نگ����ی‌‌و‬ ‫به‌دواداچون����ی‌ حكومه‌تی‌ هه‌رێمی‌ كوردس����تان‬ ‫له‌ب����اره‌ی‌ به‌رزبونه‌وه‌ی‌ نرخی‌ نه‌وته‌وه‌ ئاماژه‌ بۆ‬ ‫ئه‌وه‌ده‌كات حكومه‌ت هه‌وڵی‌ دانه‌وه‌ی‌ قه‌رزه‌كان‬ ‫ده‌دات‌و له‌وه‌اڵم����ی‌ ئه‌و پرس����یاره‌ش له‌كاتێكدا‬ ‫نرخی‌ نه‌وت گه‌یشتوه‌ته‌ ئاستێكی‌ جێگیر بۆچی‌‬ ‫ده‌س����تكاری پاش����ه‌كه‌وتی‌ موچه‌ ناكه‌ن‪ ،‬ئه‌وه‌‬ ‫ده‌ڵێت "ئ����ه‌ی‌ خه‌رجیه‌كانی‌ تر بۆ كوێ‌ بڕوات‪،‬‬ ‫ئه‌و قه‌رزانه‌ی‌ كردومانه‌ ق����ه‌رزی‌ بانكی‌ ئه‌هلی‌‌و‬ ‫به‌ڵێنده‌رانه‌‪ ،‬ئه‌ی‌ ئه‌وانه‌ش نابێت بدرێنه‌وه‌!"‬ ‫هاوكات له‌گه‌ڵ قسه‌كه‌ی‌ سه‌رۆكی‌ فه‌رمانگه‌ی‌‬ ‫ی حكومه‌تی‌ هه‌رێمی‌‬ ‫هه‌ماهه‌نگ����ی‌ به‌دواداچون���� ‌‬ ‫كوردس����تان‪ ،‬ئومێده‌كان بۆ پێش����كه‌وتنی‌ باری‌‬ ‫ئابوری‌ هه‌رێم����ی‌ كوردس����تان زۆر الوازه‌‌و هیچ‬ ‫ئه‌گه‌رێك نیه‌ ب����ۆ جوڵه‌ی‌ ب����ازاڕه‌كان‌و كه‌رتی‌‬ ‫كار‪.‬‬ ‫سیراوان محه‌مه‌د س����ه‌رۆكی‌ ژوری‌ بازرگانی‌‌و‬ ‫پشه‌سازی‌ س����لێمانی‌ بێئومێدانه‌ شیكردنه‌وه‌ بۆ‬ ‫دۆخی‌ ئابوری‌ هه‌رێم‌و كه‌رتی‌ پشه‌س����ازی‌‌و كۆی‌‬ ‫كه‌رته‌كانی‌ تر ده‌كات‌و ئه‌وه‌ بۆ په‌یامنێری‌ ئاوێنه‌‬ ‫باسده‌كات ئێس����تا نه‌ موچه‌ به‌پێی‌ پێویسته‌ نه‌‬ ‫پ����ڕۆژه‌كان‌و نه‌ هه‌لی‌ كاری����ش بونیان هه‌یه‌ ئه‌و‬ ‫هۆكارانه‌ش جوڵێنه‌ری‌ ئابوری‌ واڵتن بۆیه‌ كاتێك‬ ‫حكومه‌ت ئه‌وانه‌ فه‌راهه‌م ناكات ئابوری‌ هه‌رێمی‌‬ ‫كوردس����تانیش باش نابێت‪ ،‬وتی‌ "له‌س����ه‌رو ئه‌و‬ ‫گرفتانه‌وه‌ ناجێگیری‌ بواری‌ ئاسایش بونی‌ هه‌یه‌و‬ ‫عێراق هه‌م����و جوڵه‌ بازرگانیه‌كانی‌ له‌گه‌ڵ هه‌رێم‬

‫كوردستان له‌ڕێگه‌ی‌‬ ‫بۆرییه‌كی‌ نه‌وته‌وه‌‬ ‫به‌ستراوه‌ته‌وه‌‬ ‫به‌بازاڕی‌ جیهانه‌وه‌‬

‫قەیرانی دارایی بازاڕی پەکخستوە‬ ‫پچڕان����دوه‌‪ ،‬ئابوریه‌ك ئه‌م هه‌مو گرفته‌ی‌ هه‌بێت‬ ‫چۆن جوڵه‌ ده‌كات؟"‬ ‫سه‌رۆكی‌ ژوری‌ بازرگانی‌‌و پیشه‌سازی‌ سلێمانی‌‬ ‫ئه‌وه‌ش بۆ په‌یامنێری‌ ئاوێنه‌ باس����ده‌كات‪ ،‬تائه‌م‬ ‫س����اته‌ حكومه‌ت بڕیارینه‌داوه‌ هی����چ پڕۆژه‌یه‌ك‬ ‫به‌گه‌ڕبخاته‌وه‌‪ ،‬وتیش����ی‌ "ئه‌و پاره‌یه‌ی‌ حكومه‌ت‬ ‫ب����ۆ به‌ڵێنده‌رانی‌ داناوه‌ ده‌یده‌ن����ه‌وه‌ به‌قه‌رزداو‬ ‫به‌شی‌ بژێوی‌ خۆیشیان ناكات"‪.‬‬ ‫ئێس����تا حكومه‌ت هیچ چاودێرییه‌كی‌ له‌س����ه‌ر‬ ‫نیه‌ هه‌رچی‌ خواس����تی‌ بێت ده‌ی����كات‪ ،‬ته‌نانه‌ت‬ ‫لیژن����ه‌ هه‌س����تیاره‌كانی‌ په‌رله‌مانی‌ كوردس����تان‬ ‫هیچ زانیارییه‌كیان پێناگات له‌الیه‌ن به‌رپرسانی‌‬ ‫حكومه‌ته‌وه‌‪.‬‬ ‫دكتۆر عیزه‌ت سابیر سه‌رۆكی‌ لیژنه‌ی‌ دارایی‌‌و‬ ‫وه‌به‌رهێن����ان له‌په‌رله‌مان����ی‌ كوردس����تان دوای‌‬

‫په‌ككه‌وتن����ی‌ په‌رله‌مان زۆرین����ه‌ی‌ چاالكیه‌كان ‌‬ ‫ی‬ ‫لیژنه‌ك����ه‌ی‌ هه‌ڵپه‌س����ێردراون‌و به‌ه����ۆی‌ دۆخی‌‬ ‫په‌رله‌مان����ه‌وه‌ ئه‌نج����ام نادرێ����ن‪ ،‬ب����ه‌و پێیه‌ی‌‬ ‫حكومه‌ت هیچ زانیارییه‌ك نادات به‌ئه‌ندامانی‌ ئه‌و‬ ‫لیژنه‌یه‌ تاوه‌كو بۆ رای‌ گشتی‌ رونیبكه‌نه‌وه‌‪ ،‬ئه‌و‬ ‫وتی‌ "هیچ زانیارییه‌كم نیه‌ له‌باره‌ی‌ ئه‌وه‌ی‌ كه‌ی‌‬ ‫ده‌ستكاری‌ موچه‌ی‌ فه‌رمانبه‌ران ده‌كرێت"‪.‬‬ ‫فراكس����یۆنه‌كه‌ی‌ دكتۆر عیزه‌ت ك����ه‌ یه‌كێتی‌‬ ‫نیشتمانی‌ كوردس����تانه‌ خاوه‌نی‌ پۆستی‌ جێگری‌‬ ‫س����ه‌رۆكی‌ حكومه‌ت����ی‌ هه‌رێم����ی‌ كوردس����تانه‌‬ ‫له‌حكومه‌ت����ی‌ هه‌رێ����م‪ ،‬به‌اڵم هی����چ زانیارییه‌كی‌‬ ‫له‌ویشه‌وه‌ پێنه‌گه‌یشتوه‌ له‌باره‌ی‌ موچه‌وه‌‪.‬‬ ‫وه‌س����تانی‌ باری‌ ئابوری‌ هه‌رێمی‌ كوردس����تان‬ ‫له‌بارێك����ی‌ خراپدا هاوكاته‌ له‌گه‌ڵ ئه‌وه‌ی‌ ئابوری‌‬ ‫جیهان بۆ چاره‌كی‌ یه‌كه‌می‌ ساڵی‌‪ 2017‬به‌راورد‬

‫"هه‌ر به‌ڵێنده‌رێك‪ %٣‬ی قه‌رزه‌كه‌ی ده‌درێته‌وه‌"‬ ‫حكومه‌ت ‪ 12‬ملیارو‪ 800‬ملیۆنی بۆ به‌ڵێنده‌ران دابینكرد‬ ‫ئا‪ :‬وریا‬ ‫وته‌بێژی یه‌كێتی به‌ڵێنده‌ران ئاشكرایكرد"پاره‌ی‬ ‫‪ %10‬به‌ڵێنده‌ران گه‌یشتوه‌ت ‌ه بانكه‌كان‌و تائێستاش‬ ‫به‌ڵێنده‌ران رێكنه‌كه‌وتون چۆن پاره‌كه له‌نێوان‬ ‫خۆیان‌ دابه‌شبكه‌ن"‪.‬‬ ‫حكومه‌تی هه‌رێمی كوردستان‪ 12‬ملیارو‪ 800‬ملیۆن‬ ‫دیناری ئاڕاس���ته‌ی بانكه‌كانی هه‌رێمی كوردس���تان‬ ‫ك���ردوه‌ به‌مه‌به‌س���تی پێدانه‌وه‌ی مافی شایس���ته‌ی‬ ‫به‌ڵێنده‌رانی هه‌رێمی كوردس���تان‪ ،‬ئه‌وه‌ش پاش ئه‌و‬ ‫بڕیار‌ه هات کە حكومه‌ت���ی هه‌رێم ده‌ریكرد له‌باره‌ی‬ ‫پێدانه‌وه‌ی مافی‪%10‬ی شایسته‌ی به‌ڵێنده‌ران‪.‬‬ ‫وته‌بێ���ژی یه‌كێت���ی به‌ڵێن���ده‌ران می���ران كامیل‬ ‫به‌ئاوێنه‌ی راگه‌یاند "وه‌كو به‌ڵێنده‌رانی س���لێمانی ‪4‬‬ ‫ملیارو‪ 800‬ملیۆن دینارمان بۆ دانراوه‌و باقیەکەیشی‬ ‫بۆ هه‌ردو پارێزگای هه‌ولێرو دهۆك ده‌بێت‪ ،‬ئێس���تا‬ ‫له‌بانكدایه‌"‪.‬‬ ‫راش���یگه‌یاند "لیژنه‌یه‌ك پێكهێنراوه‌ بۆ چۆنیه‌تی‬ ‫دابه‌ش���كردنی ئه‌و پاره‌یه‌ی هاتوه‌‪ ،‬ك���ه‌ پارێزگاری‬ ‫سلێمانی به‌وه‌كاله‌ت سه‌رپه‌رشتی ده‌كات‌و به‌ڵێنده‌ران‬ ‫تێیدا به‌ش���دارن‪ ،‬یه‌كه‌م كۆبونه‌وه‌م���ان له‌ماوه‌ی‪48‬‬ ‫كاتژمێری رابردودا ئه‌نجامداوه‌‪ ،‬به‌اڵم نه‌گه‌یش���تین ‌ه‬ ‫رێکكه‌وتن له‌سه‌ر چۆنیه‌تی دابه‌شكردنی ئه‌و پاره‌یه‌و‬ ‫بڕی���اره‌ له‌ڕۆژانی داهاتودا دوب���ار‌ه كۆبونه‌وه‌ بكرێت‬

‫لیژنه‌یه‌ك پێكهێنراوه‌ بۆ‬ ‫چۆنیه‌تی دابه‌شكردنی‬ ‫ئه‌و پاره‌یه‌ی هاتوه‌ بۆ‬ ‫بەڵێندەران‬ ‫له‌سه‌ر ئه‌و پرسه‌"‪.‬‬ ‫به‌ڵێن���ده‌ران به‌ه���ۆی كه‌م���ی پاره‌ك���ه‌و‌ زۆری‬ ‫قه‌رزه‌كانیان له‌س���ه‌ر چۆنیه‌تی دابه‌شكردنی پاره‌ك ‌ه‬ ‫رێكناكه‌ون‪ ،‬چونكه‌ ئه‌و پش���كه‌ی ب���ه‌ر به‌ڵێنده‌ران‬ ‫ده‌كه‌وێ���ت له‌و ق���ه‌رزه‌ی الی حكومه‌ته‌ پش���كێكی‬ ‫كه‌مه‌‪.‬‬ ‫وته‌بێ���ژی یه‌كێت���ی به‌ڵێنده‌ران���ی كوردس���تان‬

‫له‌وباره‌ی���ه‌و‌ه ئه‌وه‌ی بۆ ئاوێن���ه‌ رونكرده‌و‌ه "‪ 700‬تا‬ ‫‪ 800‬به‌ڵێنده‌ر له‌م پاره‌یه‌ی هاتوه‌ س���ودمه‌ند ده‌بن‪،‬‬ ‫ئێمه‌ش ده‌مانه‌وێت به‌ش���ێوه‌یه‌ك دابه‌شی بكه‌ین ك ‌ه‬ ‫زۆرترین به‌ڵێنده‌ر سودمه‌ندبن لێی"‪.‬‬ ‫ئه‌وه‌ش���ی رونكرده‌وه‌ "ئه‌م پاره‌ی ‌ه بۆ به‌ڵێنده‌ران‬ ‫هاتوه‌ زۆر كه‌مه‌ ئه‌وه‌ی تائێستا هه‌یه‌ ئه‌وه‌یه‌ ئه‌گه‌ر‬ ‫پاره‌ك ‌ه به‌پێ���ی پڕۆژه‌كان���ی (‪2014‬و‪2015‬و ‪)2016‬‬ ‫دابه‌ش بكرێن ناكاته‌ ‪%1.5‬ی پاره‌ی پڕۆژه‌كان‪.‬‬ ‫وته‌بێ���ژی یه‌كێت���ی به‌ڵێن���ده‌ران می���ران كامیل‬ ‫جه‌ختیشی له‌وه‌كرده‌و‌ه ئه‌و بڕه‌ پاره‌یەی دابینكراو‌ه‬ ‫نابێت���ه‌ ه���ۆی ده‌س���تپێكردنه‌وه‌ی پ���ڕۆژه‌كان یان‬ ‫ده‌رچونی به‌ڵێنده‌ران له‌ئیفالسی‪ ،‬به‌اڵم ئه‌وه‌ی هه‌ی ‌ه‬ ‫ده‌وترێت شتێكی باشه‌"‪.‬‬ ‫جه‌مال ره‌شید یه‌كێكه‌ له‌و بە‌ڵێنده‌رانەی كه‌ بڕیار‌ه‬ ‫سودمه‌ند بێت له‌و پاره‌یەی حكومه‌ت بۆ به‌ڵێنده‌رانی‬ ‫دابینكردوه‌‪ ،‬به‌ئاوێنه‌ی وت "ئه‌و بڕه‌ پاره‌یەی دانراو‌ه‬ ‫بۆ به‌ڵێن���ده‌ران ناكاته‪%3‬ی ئه‌و قه‌رزه‌ی به‌ڵێنده‌ران‬ ‫ل���ه‌الی حكومه‌ت���ی هه‌رێ���م هه‌یانه‌و ه���اوكات هیچ‬ ‫گۆڕانكارییه‌ك له‌بازاڕه‌كان دروست ناكات"‪.‬‬ ‫جه‌مال رەش���ید له‌ب���اره‌ی پرس���ی به‌های چه‌كی‬ ‫به‌ڵێنده‌ران���ه‌وە ئه‌وه‌ی رونك���رده‌وه‌‪ ،‬به‌های چه‌كی‬ ‫به‌ڵێنده‌ران به‌هۆی ده‌نگۆی دانی پاره‌ی به‌ڵێنده‌ران‬ ‫هیچ گۆڕانكارییه‌كی نه‌كردوه‪ ،‬وتیش���ی "جارێ كه‌س‬ ‫نازانێ���ت ئه‌و پاره‌یه‌ چۆن دابه‌ش ده‌كرێت‌و له‌لیژنه‌و‬ ‫لیژنه‌كاریدایه‌"‪.‬‬

‫به‌س����اڵی‌ رابردو گه‌ش����ه‌یكردوه‌ به‌ڕێژه‌ی‌‪% 3.0‬‬ ‫ ‪%3,3‬به‌اڵم ئابوری‌ هه‌رێمی‌ كوردس����تان هیچ‬‫جوڵه‌یه‌كی‌ نه‌كردوه‌‪.‬‬ ‫دكت����ۆر نی����از نه‌جمه‌دین دكت����ۆرا له‌ئابوری‌‌و‬ ‫مامۆس����تا له‌زانكۆی‌ كۆمار ش����یكردنه‌وه‌ بۆ ئه‌م‬ ‫حاڵه‌ته‌ ده‌كات‌و بڕوای‌ وایه‌ به‌ستنه‌وه‌ی‌ ئابوری‌‬ ‫هه‌م����و گه‌لێك به‌جیهانه‌وه‌ به‌س����تراوه‌ به‌ڕێژه‌ی‌‬ ‫هه‌ن����ارده‌وه‌ ب����ه‌اڵم هه‌رێمی‌ كوردس����تان ته‌نها‬ ‫بۆریه‌ك نه‌وت ده‌یبه‌ستێته‌وه‌ به‌بازاڕی‌ جیهانه‌وه‌‌و‬ ‫ئابورییه‌كی‌ فره‌چه‌ش����نی‌ نیه‌و تاك سه‌رچاوه‌یه‌‪،‬‬ ‫وتی‌ "كوردس����تان له‌ڕێگ����ه‌ی‌ بۆرییه‌كی‌ نه‌وته‌وه‌‬ ‫به‌ستراوه‌ته‌وه‌ به‌بازاڕی‌ جیهانه‌وه‌‪ ،‬ئه‌گه‌ر خواست‬ ‫له‌سه‌ر نه‌وت هه‌بێت ژیانی‌ ئێمه‌ش باشتر ده‌بێت‪،‬‬ ‫هاوكات ناسه‌قامگیری‌ سیاسی‌‌و متمانه‌ نه‌كردن‬ ‫به‌حكومه‌تی هه‌رێم وایكردوه‌ وه‌به‌رهێنانی‌ بیانی‌‬

‫نه‌یه‌نه‌ هه‌رێمی‌ كوردستان"‪.‬‬ ‫ئه‌و ئابوریناس����ه‌ زیاتر ش����یكردنه‌وه‌ ده‌كات‌و‬ ‫ئاماژه‌ی ئ����ه‌وه‌ش ده‌كات كه‌ ئاب����وری‌ هه‌رێمی‌‬ ‫كوردس����تان زۆر الوازه‌ چونكه‌ ئابوری‌ حكومه‌ت‬ ‫له‌س����ه‌ر بۆرییه‌كی‌ نه‌وت وه‌ستاوه‌‪ ،‬ده‌ڵێت "ئه‌م‬ ‫ئابوریی����ه‌ی‌ حكوم����ه‌ت بنیاتی‌ ن����اوه‌ ده‌رف ‌هت‌و‬ ‫سه‌رچاوه‌ی‌ له‌به‌رده‌م مرۆڤه‌كان نه‌ڕه‌خساندوه‌"‪.‬‬ ‫خراپی‌ دۆخی‌ ئابوری‌ هه‌رێمی‌ كوردستان كاتێك‬ ‫گه‌شه‌ ده‌كات گه‌ڕی‌ ئاسایی‌ خۆی‌ ده‌ستپێبكات‪،‬‬ ‫ئه‌وی����ش له‌ڕێگ����ه‌ی‌ (رێكخس����تنی‌ كارو موچه‌و‬ ‫كه‌رته‌كانی‌ تری‌ ئابوریی����ه‌وه‌) ده‌بێت‪ ،‬به‌اڵم نه‌‬ ‫حكوم ‌هت‌و نه‌ بازرگاكان به‌هۆی‌ ناجێگری‌ دۆخی‌‬ ‫هه‌رێمه‌وه‌ ده‌س����تیان ناچێته‌ ئ����ه‌م كاره‌‪ ،‬بۆیه‌‬ ‫ئه‌گه‌ری‌ هه‌یه‌ تاماوه‌یه‌ك����ی‌ درێژ ئابوری‌ هه‌رێم‬ ‫به‌م دۆخه‌وه‌ گیرۆده‌بێت‪.‬‬

‫"نرخی ‪ 880‬دۆالره‌"‬

‫گاالكسی ‪ 8‬گه‌یشته‌ بازاڕه‌كانی‬ ‫هه‌رێمی كوردستان‬ ‫ئا‪ :‬وریا‬

‫بڕیاره‌‪ 21‬ی مانگ هه‌ردو به‌رهه‌می كۆمپانیای‬ ‫سامسۆنگی كۆری (گاالكسی‪8‬و گاالكسی‪8‬ی‬ ‫نۆت) له‌بازاڕه‌كانی جیهان باڵوبكرێته‌وه‌‌‪،‬‬ ‫له‌ئێستاشدا پێش واده‌ی خۆی له‌بازاڕی‬ ‫كوردستان له‌به‌رده‌ستدایه‌‪.‬‬ ‫الوه‌ عه‌بدولڕه‌حم���ان به‌ڕێوه‌ب���ه‌ری كارگێڕی‬ ‫كۆمپانیای ئه‌س���ێ بۆ بازرگان���ی ئه‌لیكترۆنیات‬ ‫به‌ئاوێن���ه‌ی راگه‌یاند "ئێواره‌ی یه‌ك ش���ه‌مم ‌ه‬ ‫به‌رهه‌می (گاالكس���ی‪8‬و نۆت) گه‌یش���تونه‌ت ‌ه‬ ‫كۆمپانیاكه‌مان‌و خراونه‌ته‌‌ڕو بۆ فرۆشتن"‪.‬‬

‫ئێمەی���ش بڕێك���ی كه‌مم���ان ل���ه‌و به‌رهه‌مه‌ی‬ ‫كۆمپانیای سامس���ۆنگ هێناوه‌ت��� ‌ه بازاڕه‌كانی‬ ‫كوردستان"‪.‬‬ ‫به‌گوێره‌ی زانیارییه‌كانی كۆمپانیای ئه‌س���ێ‬ ‫ئه‌مساڵ له‌عێراق‪30‬ی مانگ به‌رهه‌می سامسۆنگ‬ ‫ده‌خرێته‌ بازاڕه‌وه‪ ،‬به‌اڵم له‌هه‌رێمی كوردستان‪4‬‬ ‫رۆژ پێش واده‌ی ئاسایی خۆی خرای ‌ه بازاڕه‌وه‌‪.‬‬

‫راش���یگه‌یاند "نرخ���ی مۆبایلی گاالكس���ی‪8‬‬ ‫له‌كۆمپانیا ب���ه‌‪ 880‬دۆالره‌و نرخه‌كه‌ی به‌هۆی‬ ‫ئه‌و باج���ه‌ زۆرەی ده‌كه‌وێته‌ س���ه‌ری‪ 100‬دۆالر‬ ‫جی���اوازی هه‌ی���ه له‌نرخی س���تانداردی خۆی‌‪،‬‬ ‫به‌اڵم‪21‬ی مانگ نرخه‌كه‌ ئاسایی ده‌بێته‌وه‌ وه‌كو‬ ‫ستانداری جیهانی لێدێته‌وه‌"‪.‬‬ ‫به‌گوێ���ره‌ی زانیاریه‌كان���ی به‌ڕێوه‌به‌ره‌ك���ه‌ی‬ ‫كۆمپانیای ئه‌س���ێ ئه‌م جۆره‌ مۆبایله‌ خواستی‬ ‫زۆری له‌س���ه‌ره‌و پێش هێنانی داواكاری زۆری‬ ‫له‌سه‌ره‌‪ ،‬وتیشی "خه‌ڵكێكی زۆر داوایانكردوه‌و‬

‫کوردستانێکی ئاوەدانت دەوێت‪ ،‬بەرهەمی خۆماڵی بەکاربهێنە‬

‫کوالێتی‬ ‫تەندروستی‬ ‫باشتر‬

‫تایبەت‬

‫)‪ )573‬سێشه‌ممه‌ ‪2017/4/18‬‬

‫شنگال لەبەردەم هەڕەشەكانی توركیادا‬ ‫ئا‪ :‬نیاز محەمەد‬

‫هەفت���ەی رابردو وەزی���ری دەرەوەی‬ ‫توركیا باس���ی لەوە ك���رد كە ئامادەن‬ ‫لەشكركێشی لەناو خاكی عێراقدا ئەنجام‬ ‫بدەن‌و میدیاكان باس لەوە دەكەن كە‬ ‫سوپای توركیا رەنگە ئۆپەراسیۆنێكی‬ ‫س���ەربازی بەناوی ئۆپەراسیۆنی دیجلە‬ ‫لەناو خاكی عێراق ئەنجام بدات‪.‬‬ ‫بۆ توركی���ا‪ ،‬ش���ەڕڤانانی پەیەدەو‬ ‫گەریالكانی هەپەگە وەك كاربەدەستانی‬ ‫ئەو دەوڵەتە باس���ی دەكەن ئامانجن‪،‬‬ ‫ب���ەاڵم فەرماندەیەك���ی هێزەكان���ی‬ ‫پاراستنی گەل لەش���ەنگال دەڵێت كە‬ ‫پەكەكە كراوەتە بیانو بۆ توركیاو گەر‬ ‫ئەوان ل���ەو ناوچانەش نەب���ن توركیا‬ ‫بیانوی وەك توركمانەكان دەهێنێتەوە‬ ‫بۆ هاتنە ناو خاكی عێراق‪.‬‬ ‫عەگید كەالری‪ ،‬فەرماندەی هێزەكانی‬ ‫پاراستنی گەل لەش���ەنگال دەڵێت كە‬ ‫توركیا ئێس���تا لەباش���ور بونی هەیە‪،‬‬ ‫توركی���ا پەكەك���ە دەكات���ە بەهانە بۆ‬ ‫داگیركردن���ی باش���وری كوردس���تان‪،‬‬ ‫پێش���ی وایە"توركیا كەی بیەوێ دێت‌و‬ ‫تاكەركوكی���ش دەڕوات چونك���ە جگە‬ ‫لەئێم���ە هی���چ هێزێ���ك لەبەرامبەری‬ ‫نییە"‪.‬‬ ‫بەاڵم ئام���اژە بەوەش دەكات توركیا‬ ‫گ���ەر هێرش ب���كات ئ���ەوان ئامادەیی‬ ‫تەواویان هەیە ب���ۆ روبەڕوبونەوەیان‪،‬‬ ‫دەش���ڵێت"بۆ هاتنی ئەوان بۆ باش���ور‬ ‫دەب���ێ هێزەكانی هەرێمی كوردس���تان‬ ‫بەتایبەت پارت���ی‌و یەكێتی‌و وەزارەتی‬ ‫پێشمەرگە هەڵوێس���تی هەبێت‪ ،‬ئێمە‬ ‫شەڕ دەكەین بەاڵم هەرێمی كوردستان‬ ‫چ���ی لێ دێ���ت؟ ئامانج���ی ئەردۆغان‬ ‫ئەوەیە كە وەكو جاران ویالیەتی موسڵ‬ ‫دروست بكاتەوە"‪.‬‬ ‫ئ���ەو فەرماندەی���ەی هەپەگ���ە‬ ‫دەشڵێت"سبەی ئێمەش نەبین توركمان‬ ‫دەكەنە بەهانە"‪.‬‬ ‫ئ���ەو دەشڵێت"ش���ەنگال ملمالنێی‬ ‫تێدای���ە‪ ،‬ئێم���ە ناهێڵێ���ن ش���ەنگال‬ ‫بكەوێتەوە دەس���ت پارتی بەڵكو دەبێ‬ ‫لەژێر دەس���تی خەڵكی شەنگال خۆیدا‬ ‫بێت‪ ،‬چونكە پارتی لێبو بەاڵم خەڵكی‬ ‫شەنگالی نەپاراست"‪.‬‬ ‫پارت���ی دیموكرات���ی كوردس���تان‬ ‫لەچوارچێوەی هێزەكانی پێشمەرگەدا‬ ‫چەن���د هێزێكی بۆ خەڵكی ش���ەنگال‬ ‫دروس���ت كردوە ب���ەاڵم عەگید كەالری‬ ‫پێی وایە ئەو چەند كەس���ەی بەناوی‬ ‫خەڵكی شەنگال لەدەوری پارتین‌و هێز‬ ‫دروس���ت دەكەن دەیانەوێت دەسەاڵتی‬

‫شنگال چەقی ملمالنێ‬ ‫تورکیا‬

‫ئێران‬

‫سەركەوتنی ئەردۆغان لەڕیفراندۆم‬ ‫هەمو شتێكی لێ چاوەڕوان دەكرێت‬ ‫هێشتا مەترسییەكانی سەر ناوچەی‬ ‫شەنگال كۆتاییان نەهاتوە‪ ،‬لەگەڵ‬ ‫ئەوەی هێزە ناوخۆییەكان لەبەرامبەر‬ ‫یەكدا وەستاون‪ ،‬توركیاش چەند‬ ‫جارێكە جەخت لەسەر ئەوە دەكاتەوە‬ ‫كە هێرش دەكەنە سەر ئەو ناوچەیەو‬ ‫رێگە نادەن قەندیلێكی دیكە‬ ‫لەشەنگال دروست ببێت‪.‬‬

‫پارت���ی بگێڕن���ەوە بۆ ش���ەنگال نەك‬ ‫دەسەاڵتی ئێزیدی‪.‬‬ ‫ناو قەزای شەنگال نزیكەی ‪ 50‬ماڵی‬ ‫تێدایەو هێشتا ئاوارەكان نەگەڕاونەتەوە‬ ‫ناوچەكەو ماڵەكانیان وێران‌و روخاون‪،‬‬ ‫فەرماندەكەی هەپەگە ئەوە بەهۆكاری‬ ‫نەگەڕانەوەی خەڵكی شەنگال دەزانێت‬ ‫كە هێش���تا داعش تەنیا دو كیلۆمەتر‬ ‫دورە لەناوەندی شەنگالەوەو بەهاوەن‬ ‫دەتوانێت بیكاتە ئامانج‪.‬‬ ‫عەگی���د ك���ەالری دەش���ڵێت" ئێمە‬ ‫بەرنامەمان دانا بۆ ئازادكردنەوەی ئەو‬ ‫ناوچان���ە بەاڵم لەگەڵ ئەو كێش���ەیەی‬ ‫لەخانەسۆر رویدا ئێمە رامانگرت"‪.‬‬ ‫پەكەكە دەیەوێت ئەو ناوچەیە بكرێتە‬ ‫ئیدارەیەك���ی جیاو لەالی���ەن خەڵكی‬ ‫ناوچەكە خۆیانەوە بەڕێوەببرێت‌و عەقید‬ ‫كەالری دەشڵێت"بەاڵم ئەگەر بەگوێرەی‬ ‫بەرنام���ەی پارتی بێت خەڵكی ئێزیدی‬ ‫دەبنە ش���ەش پارچە‪ .‬ئەمانە بەرنامە‬ ‫نین بۆ پاراستنی خەڵكی ئێزیدی"‪.‬‬ ‫داود جون���دی جێگ���ری مەڵبەندی‬ ‫ش���ەنگالی یەكێتیش پێیوایە هێش���تا‬ ‫ش���ەنگال لەبەردەم مەترسیدایە پێشی‬ ‫وایە سەركەوتنی ئەردۆغان لەریفراندۆم‬ ‫چاوەڕوان���ی هەم���و ش���تێكی خراپی‬ ‫لێدەكرێت‌و دەڵێت"هێرش���ی توركیاش‬ ‫بۆ سەر شەنگال بەدور نابینم"‪.‬‬ ‫هێ���زە كوردییەكان���ی باش���وری‬ ‫كوردس���تانیش بەس���ەر جەمس���ەرە‬ ‫جیهانییەكان‌و لەوێشەوە ئیقلیمییەكاندا‬ ‫داب���ەش ب���ون‪ ،‬داود جون���دی دەڵێت‬ ‫"ئێمە وەكو یەكێتی لەدژی هەڵوێستی‬ ‫توركیای���ن بەرامبەر بەش���ەنگال بەاڵم‬ ‫هەڵوێستی پارتی وەك ئەوەی پەیوەندی‬ ‫باش���تری لەگەڵ توركیا هەیەو خاوەنی‬ ‫ئەو هێزەیە بەناوی پێش���مەرگەی رۆژ‪،‬‬ ‫وادەكات بڵێین جیاوازە لەهەڵوێس���تی‬ ‫ئێمە"‪.‬‬ ‫جەخت ل���ەوەش دەكاتەوە كە ئەوان‬ ‫پێیانوای���ە دەبێت پرس���ی ش���ەنگال‬ ‫بەدیالۆگ چارەس���ەربكرێت‌و دەشڵێت‬ ‫"تاڕادەیەك هەڵوێستێكی بێالیەنانەمان‬ ‫هەڵب���ژاردوەو نابینە بەش���ێك لەهیچ‬ ‫شەڕێك گەر خوانەكردە روبدات"‪.‬‬ ‫دو بۆچ���ون ه���ەن ب���ۆ ئیدارەدانی‬ ‫ناوچەكە‪ ،‬بۆچونێك كە پێی وایە دەبێ‬ ‫ئەو ناوچەیە بگەڕێتەوە س���ەر هەرێمی‬ ‫كوردستان‌و بۆچونێكی دیكە پێی وایە‬ ‫كە وەك ئیدارەیەكی س���ەربەخۆ خۆی‬ ‫خۆی بەڕێوەبەرێت‪ .‬جێگری بەرپرسی‬ ‫مەڵبەندی شەنگال دەڵێت لەبەرئەوەی‬ ‫خەڵكێكی زۆری ش���ەنگال پەیوەندیان‬ ‫بەپەكەكەوە كردوە‪ ،‬ناكرێت بەو هێزانە‬ ‫بڵێیت پاشەكش���ە بكەن لەش���نگال‪،‬‬ ‫ئ���ەوان خەڵك���ی ش���ەنگالن بۆیە هەر‬ ‫دەبێت بەدیالۆگ چارەسەر بكرێت‪.‬‬ ‫خدر ساڵح‪ ،‬كە سەرۆكی ئەنجومەنی‬ ‫ئاواكردنی ش���ەنگالەو ئەنجومەنەكە بۆ‬ ‫بەڕێوەبردن���ی ئەو ناچەی���ە دامەزراوە‬ ‫دەڵێت"راس���تە لەئێس���تادا ناوچ���ەی‬ ‫ش���ەنگال ئارامە‪ ،‬بەاڵم هەست ئەكەین‬ ‫مەترس���ی بەڕێوەیەو پ�ل�ان هەیە بۆ‬ ‫هێرش"‪.‬‬ ‫ئەو دەش���ڵێت ك���ە عێ���راق‌و هێزە‬

‫دهۆک‬

‫هەولێر‬

‫موسڵ‬

‫بنکەی دوەمی پەکەکە پاش قەندیل‬

‫سوریا‬

‫پەکەکە پاشەکشەی هێزی پێشمەرگەی لەدوای‬ ‫هێرشی داعش بۆ سەر شنگال لە‪3‬ی ئابی‬ ‫‪2014‬دا قۆستەوە بۆ ئەوەی پێگەی خۆی لەو‬ ‫ناوچەیەدا بەهێز بکات‬

‫تەلەعفەر‬

‫مەخمور‬

‫شنگال‬

‫کەرکوک‬

‫ژمارەی هێزەکانی پەکەکەو نزیک لەپەکەکە‪،‬‬ ‫لەشنگالدا نزیکەی ‪ 2500‬گەریالو شەڕڤانن‬

‫ناڕونی دۆخی شنگال‬

‫ژمارەی دانیشتوانی قەزاکە ‪ 350‬ـ ‪ 400‬هەزار کەسە‬

‫بەپێی سەرژمێری بەر لە‪2014‬‬ ‫ژمارەی دانیشتوانەکەی کەمبوە بۆ ‪ 88‬هەزار کەس بەهۆی‬ ‫شەپۆلەکانی کۆچکردن‌و ئاوارەبونەوە لەئەنجامی هێرشەکانی‬ ‫داعشدا‬ ‫ئێزیدی‬ ‫موسڵمانی کورد‬ ‫عەرەب‬ ‫لەساڵی ‪1928‬ەوە قەزایەکی سەر بەشاری موسڵە‬ ‫ئێستا ناوچەیەکی جێناکۆکە بەپێی‬ ‫ماددەی ‪140‬ی دەستوری عێراقی‬ ‫ئەو راپرسییە رەتکرایەوە کە بڕیار بو بۆ‬ ‫یەکالکردنەوەی دۆخی قەزاکە ئەنجامبدرێت لە‪207‬دا‬

‫نێودەڵەتیی���ەكان لەگ���ەڵ ئ���ەوە نین‬ ‫توركیا بێتە نێو خاكی عێراق بەاڵم ئەو‬ ‫كە نیازی لەو ش���ێوەیەی هەبێت دەبێ‬ ‫بەعەمەل���ی رێگەی لێ بگیرێت‪ ،‬ئاماژە‬ ‫بەوەشدەدات كە ئەوان لەبەرامبەر ئەو‬ ‫هەڕەشانەی توركیا بۆ هێرش زۆربەی‬ ‫الیەن���ە پەیوەندیدارەكانی���ان ئاگادار‬ ‫كردۆتەوە چ لەعێراق‌و چ لەدەرەوە‪.‬‬ ‫ب���اس لەوەش���دەكات ك���ە ئەوەی‬ ‫ئەوان داوای دەكەن بۆ دروس���تكردنی‬ ‫ئیدارەی���ەك ل���ەو ناوچەی���ە مافێكی‬

‫دەس���تورییەو لەدەس���توری عێراق���دا‬ ‫بەپێی مادەی‪125‬ی دەس���توری عێراق‬ ‫دەتوانن ئەو كارە بكەن‪.‬‬ ‫بەاڵم موراد ئیس���ماعیل بەڕێوەبەری‬ ‫رێكخ���راوی یەزدا پێ���ی وانییە توركیا‬ ‫خۆی هێرش بكاتە س���ەر ش���ەنگال‪،‬‬ ‫پێی وایە ئەو لێدوانانەی بەرپرس���انی‬ ‫توركیا بۆ ئیستهالكی ناوخۆییە‪ .‬بەاڵم‬ ‫پێشی وایە مەترس���ی لەسەر شەنگال‬ ‫هەر بەردەوامەو توركیا ئەو كارە لەڕێی‬ ‫هێزە ناوخۆییەكانەوە ئەنجام دەدات‪.‬‬

‫بایەخی جیۆپۆلەتیکی شنگال‬ ‫دەکەوێتە دوری ‪130‬کم لەرۆژئاوای موسڵ‌و‬ ‫‪55‬کم لەباشوری رۆژئاوای تەلەعفەرەوە‬ ‫‪ 40‬کم لەسنوری عێراق‌و سوریاوە دورە‬ ‫روبەرەکەی نزیکەی ‪3200‬کم چوارگۆشەیە‬ ‫چیای شنگال قەاڵیەکی بەرگری پتەوە بۆ ناوچەکە‬ ‫پێگەیەکی بازرگانی‌و ئەمنی گرنگی هەیە‬

‫توركیا كەی بیەوێ دێت‌و تاكەركوكیش‬ ‫دەڕوات چونكە جگە لەئێمە هیچ هێزێك‬ ‫لەبەرامبەری نییە‬

‫هیچ كەسایەتییەكی ئایینی موسڵمان ئامادە نەبوە بەشداری تێدابكات‬

‫ئەنجومەنی سلێمانی پێكهاتە ئاینیەكان زیاتر لەدو مانگە راگەیەندراوەو هیچ چاالكییەكی ئەنجام نەداوە‬ ‫ئا‪ :‬نیاز‬

‫زیاتر لەدو مانگە لەسلێمانی‬ ‫ئەنجومەنێك بۆ پێكهاتە ئایینییەكان‬ ‫راگەیەندراوە بەاڵم ئەو ئەنجومەنە هیچ‬ ‫چاالكییەكی ئەنجام نەداوەو ئەندامێكی‬ ‫ئەنجومەنەكەش دەڵێت"گەشبین نیم‬ ‫بەرامبەر بەسەركەوتنی كارەكانی"‪.‬‬ ‫ئامان���ج لەپێكهێنانی ئەو ئەنجومەنە‬ ‫وەك ئازاد س���ەعید نوێن���ەری ئایینی‬ ‫زەردەشتییەكان لەو ئەنجومەنە دەڵێت‬ ‫بۆ لێكنزیكبونەوەی پێكهاتە ئایینیەكانی‬ ‫سنوری سلێمانی‌و توندوتۆڵكردنی گیانی‬ ‫پێكەوەژیانی نێوان پێكهاتەكانە‪.‬‬ ‫ئازاد س���ەعید جەختی���ش دەكاتەوە‬ ‫كە ئەنجومەنەكەیان بەردەوام دەبێت‌و‬ ‫بەم نزیكان���ە كۆبونەوەی دیكە ئەنجام‬ ‫دەدەن ب���ۆ ئەوەی دەس���ت ب���ەكارو‬ ‫چاالكییەكانیان بكەن‪.‬‬ ‫جگە لەوەی لەو ماوەیەدا نەیانتوانیوە‬

‫هیچ چاالكییەك ئەنجام بدەن‪ ،‬یەكێكی‬ ‫دی لەكێشەكانی ئەو ئەنجومەنە ئەوەیە‬ ‫كە تاوەكو ئێس���تا هیچ كەسایەتییەكی‬ ‫ئایینی موس���ڵمان ئام���ادە نەبوە وەك‬ ‫نوێن���ەری موس���ڵمان بەش���داری لەو‬ ‫ئەنجومەنەدا بكات‪.‬‬ ‫ئ���ازاد دەڵێ���ت هەرچەن���دە چەن���د‬ ‫مامۆس���تایەكی ئایین���ی بەڵێنیان���دا‬ ‫بەش���داری بك���ەن ب���ەاڵم نەیانتوانی‬ ‫لەكۆبونەوەی راگەیاندنی ئەنجومەنەكە‬ ‫بەش���داری بك���ەن‪ ،‬هەریەكەی���ان‬ ‫پاس���اوی خۆی هێناوەت���ەوە بۆ ئەوە‪.‬‬ ‫دەش���ڵێت "ئەوان حەزدەكەن نوێنەری‬ ‫موس���ڵمانانیش بەش���دار بێت"‪ .‬بەاڵم‬ ‫جەختیش���ی ك���ردەوە گ���ەر ئەوانیش‬ ‫بەش���داری نەكەن ئەمان وەكو خۆیان‬ ‫بەردەوام دەبن لەئەنجومەنەكە‪.‬‬ ‫لەالیەك���ی دیكەوە س���االر جاف كە‬ ‫نوێنەری كەنیسەی مۆرمۆنی مەسیحیە‬ ‫لەنێ���و ئەنجومەنی س���لێمانی پێكهاتە‬ ‫ئایینییەكان باسی لەوەكرد كە پێویستە‬

‫‪9‬‬

‫لەگەڵ هەمو ئایینەكاندا پێكەوە بژین‌و‬ ‫خۆشەویستی ببەخشین‌و دەشڵێت"ئێمە‬ ‫نەك لێرە لەسەر ئاستی دنیاش لەنێوان‬ ‫مەزهەبە جیاوازییەكانی مەس���یحیەتدا‬ ‫هەوڵمانداوە ئەو ناكۆكیانە نەهێڵین"‪.‬‬ ‫كەنیس���ەی مۆرمۆن كە كەنیس���ەی‬ ‫(یەسوعی مەسیح بۆ قەدیسانی رۆژی‬ ‫دوایی)ش���ی پێدەوترێت‪ ،‬تاكە نوێنەری‬ ‫مەس���یحی نێو ئەنجونی س���لێمانییەو‬ ‫كەنیسە مەس���یحییەكانی دیكەی تێدا‬ ‫نییە ك���ە ئەم كەنیس���ەیە ب���ارەگای‬ ‫سەرەكی لەئەمریكایەو لەساڵی ‪2013‬ەوە‬ ‫لەسلێمانی دەستی بەكاركردوە‪.‬‬ ‫لەس���االر جافمان پرسی بۆ نوێنەری‬ ‫كەنیس���ەكانی دیكەی تێ���دا نییە ئەو‬ ‫وتی"ئ���ەی ب���ۆ پرس���یار ناكەی���ت بۆ‬ ‫ئیسالمییەكانی تیا نییە"‪.‬‬ ‫بەبڕوای ئەو موس���ڵمانەكان ناتوانن‬ ‫بێن���ە نێو ئەنجومەنێك���ی لەو جۆرەوە‬ ‫چونكە ئەوان یان ئەبێت دەستورەكەیان‬ ‫بگۆڕن ك���ە قورئانە ی���ان نابێت بێنە‬

‫شوێنێكی وا‪.‬‬ ‫لەب���ارەی نوێن���ەری كەنیس���ەكانی‬ ‫دیك���ەی مەس���یحییەوە س���االر جاف‬ ‫پێی وای���ە بەالیانەوە ئاس���اییە ئەگەر‬ ‫ئەوانیش بەش���داری بكەن بەمەرجێك‬ ‫روبەڕوبونەوەو ناكۆكی دروست نەكەن‪.‬‬ ‫ئ���ەو نوێن���ەری مەس���یحەی نێ���و‬ ‫ئەنجومەنەكە پێی وایە سەركەوتو دەبن‬ ‫ئەگ���ەر ئەگەر چاالك بن‌و عەقڵییەتیان‬ ‫گەورە بێت‪.‬‬ ‫ئەو ئەنجومەنەش بەپێویست دەزانێت‬ ‫تاوەك���و بەخەڵك بڵێن ئ���ەوان وەكو‬ ‫پێكهاتە ئایینییەكان كێشەیان لەنێواندا‬ ‫نییە‪ ،‬ئەوەش لەناو خەڵكدا بس���ڕنەوە‬ ‫كە گاڵتە بەئایینییەكانی تر بكرێت‪.‬‬ ‫س���االر جاف دەش���ڵێت كە بەهۆی‬ ‫ئ���ەوەی لەم ماوەی���ەدا هیچ چاالكییان‬ ‫نەبوە زۆر گلەیی لەهاوەڵەكانی كردوە‬ ‫لەو ئەنجونە‪.‬‬ ‫هەرچەن���دە ئازاد س���ەعید نوێنەری‬ ‫ئێزیدیی���ەكان وت���ی یەكێ���ك ل���ەو‬

‫چاالكیانەی رەنگە وەك یەكەم چاالكی‬ ‫پێش���نیاری بك���ەن ئەوەی���ە كە وەك‬ ‫مەراس���یمێك نوێن���ەری هەمو پێكهاتە‬ ‫ئایینی���ەكان كۆببنەوە لەكەنیس���ەیەك‬ ‫ی���ان لەمزگەوتێ���ك نوێ���ژ بك���ەن بۆ‬ ‫توندوتۆڵكردنی پەیوەندییەكانی نێوان‬ ‫خەڵك���ی ئەو پێكهاتانە‪ ،‬بەاڵم س���االر‬ ‫دەڵێت"ئێمە دەمانەوێت كارو چاالكی‌و‬ ‫خزم���ەت بكرێ���ت خەڵك پێویس���تی‬ ‫بەهەلەلۆیاو ئەاڵهوئەكبەر نییە‪ ،‬خەڵك‬ ‫هەژارە پێویستی بەهاوكارییە"‪.‬‬ ‫هەرچەندە ن���وری كاكەیی‪ ،‬نوێنەری‬ ‫كاكەیی���ەكان لەئەنجومەنەك���ە ب���اس‬ ‫لەوەدەكات كە چاوەڕێ���ی ئەنجامدانی‬ ‫كۆبون���ەوەی دیك���ەن‌و بەرنام���ەی‬ ‫خۆی���ان هەبوە بۆ ئ���ەوەی لەڕێی ئەو‬ ‫ئەنجومەنەوە ئەنجام���ی بدەن لەپێناو‬ ‫یەك���دی قبوڵكردن‌و ئ���ەوەی جۆرێك‬ ‫لەئاشتەوایی لەنێوان پێكهاتەكان بەدی‬ ‫بێنین بەاڵم دەشڵێت"گەش���بین نییە"‬ ‫بەرامبەر سەركەوتنی ئەو ئەنجومەنە‪.‬‬

‫ئێمە دەمانەوێت‬ ‫كارو چاالكی‌و‬ ‫خزمەت بكرێت‬ ‫خەڵك پێویستی‬ ‫بەهەلەلۆیاو‬ ‫ئەاڵهوئەكبەر‬ ‫نییە‪ ،‬خەڵك‬ ‫هەژارە پێویستی‬ ‫بەهاوكارییە‬

‫‪8‬‬

‫کۆمه‌اڵیه‌تی‬

‫)‪ )573‬سێشه‌مم ‌ه ‪2017/4/18‬‬

‫له‌به‌لجیكا گه‌ڕایه‌وه‌‌و له‌ڕانی ‌ه خۆی كوشت‬ ‫ ئا‪ :‬مه‌زهه‌ر‬ ‫كوڕێكی‌ ته‌مه‌ن ‪ 36‬ساڵ كه‌‬ ‫له‌به‌لجیكاوه‌ گه‌ڕابۆوه‌ بۆ رانی ‌ه‬ ‫به‌فیشه‌كێك له‌ژوره‌كه‌یدا له‌ڕانیه‌‬ ‫كۆتایی‌ به‌ژیانی‌ خۆی‌ ده‌هێنێت‪.‬‬ ‫رزگاری ته‌مه‌ن ‪ 36‬س���اڵ‌‪ ،‬به‌پێی‌‬ ‫قسه‌ی‌ كه‌سوكاره‌كه‌ی‌ له‌ساڵی‌ ‪2005‬دا‬ ‫ك���ۆچ ده‌كات ب���ۆ ده‌ره‌وه‌ی‌ واڵت‌و‬ ‫له‌فه‌ڕه‌نسا ده‌مێنێته‌وه‌‌و له‌گه‌ڵ چه‌ند‬ ‫هاورێیه‌كی‌ تاساڵی‌ ‪ 2010‬سه‌رقاڵی‌ كار‬ ‫ده‌بێت‌و پاره‌یه‌كی‌ باش كۆده‌كاته‌وه‌‪،‬‬ ‫به‌اڵم دواتر به‌هۆی‌ چه‌ند هاوڕێیه‌كیه‌وه‌‬ ‫پاره‌كه‌ی‌‌و كاره‌كه‌ی‌ له‌ده‌ست ده‌دات‌و‬ ‫روده‌كات���ه‌ واڵت���ی‌ به‌لجی���كاو له‌وێ‌‬ ‫ده‌مێنێته‌وه‌‪ ،‬كه‌سه‌ نزیكه‌كانی‌ ده‌ڵێن‬ ‫"ماوه‌ی‌ ساڵ‌‌و نیوێك ده‌بێت له‌ڕێگه‌ی‌‬ ‫برایه‌كیه‌وه‌ گه‌ڕاوه‌ته‌وه‌ كوردستان"‪.‬‬ ‫دارای‌ ئام���ۆزای‌ رزگار ئ���ه‌وه‌ رون‬ ‫ده‌كاته‌وه‌ كه‌ ئه‌و ماوه‌یه‌ی‌ له‌به‌لجیكا‬ ‫ژیان به‌سه‌رده‌بات باری‌ ده‌رونی‌ باش‬ ‫نابێ���ت‌و له‌ژێر چاودێری‌ پزیش���كیدا‬ ‫ده‌بێت‪ ،‬كه‌سوكاره‌كه‌ی‌ هیچ هه‌واڵێكی‌‬ ‫نازانن ته‌نها ئه‌وه‌نده‌ نه‌بێت له‌ڕێگه‌ی‌‬ ‫كه‌س���ێكی‌ نزیكیانه‌وه‌ ده‌زانن رزگاری‌‬ ‫كوڕیان ماوه‌‌و له‌گه‌ڵ چه‌ند هاوڕێیه‌كی‌‬ ‫ژیان به‌س���ه‌رده‌بات‌و نایه‌وێت بێته‌وه‌‬ ‫كوردس���تان‪ ،‬ب���ه‌اڵم س���ه‌ره‌نجام‬ ‫به‌ناچاری‌‌و له‌س���ه‌ر خواستی‌ دایك‌و‬ ‫باوك‪ ،‬برایه‌كی‌ ده‌چێته‌ به‌لجیكاو داوا‬ ‫له‌ڕزگار ده‌كات بێته‌وه‌ كوردستان‌و چی‌‬ ‫ده‌كات له‌كه‌مپدا‪ ،‬رزگار رازی‌ ده‌بێت‬ ‫بێته‌وه‌ ناو خێزانه‌كه‌ی‌‌و له‌شارۆچكه‌ی‌‬ ‫رانیه‌ نیشته‌جێ‌ ده‌بێت‪.‬‬ ‫رزگار له‌كوردس���تان باری‌ ده‌رونی‌‬

‫ئه‌و سور بو له‌سه‌ر‬ ‫قسه‌ی خۆی‌و‬ ‫ی‬ ‫نه‌یده‌ویست بژ ‌‬ ‫بڕوای‌ به‌ژیان‬ ‫نه‌مابو‪ ،‬هه‌میش ‌ه‬ ‫ده‌یگوت نامه‌وێت‬ ‫بژیم‪ ،‬ده‌مه‌وێت‬ ‫خۆم بكوژم‬ ‫جێگیر نابێ���ت‌و چه‌ندین جار له‌الیه‌ن‬ ‫براو كه‌سوكاره‌كه‌یه‌وه‌ داوای‌ لێده‌كرێت‬ ‫سه‌ردانی‌ پزیشكی‌ ده‌رونی‌ بكات‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫ئه‌و ره‌تی‌ ده‌كات���ه‌وه‌‌و پێیان ده‌ڵێت‬ ‫ئه‌وكات���ه‌ی‌ له‌فه‌ڕه‌نس���ا كاری‌ كردوه‌‬ ‫پاره‌یه‌كی‌ زۆری‌ كۆكردوه‌ته‌وه‌‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫دواتر له‌ده‌س���تی‌ چوه‌و ئه‌مه‌ش باری‌‬ ‫ده‌رونی‌ ش���ێواندوه‌و به‌رده‌وام بیری‌‬ ‫لێكردوه‌ت���ه‌وه‌‪ ،‬دارای‌ ئام���ۆزای‌ وتی‌‬ ‫"رزگار به‌هه‌فته‌ له‌ژوره‌كه‌ی‌ نه‌ده‌هاته‌‬ ‫ده‌رو ئ���اره‌زوی‌ قس���ه‌كردنی‌ نه‌ب���و‪،‬‬ ‫چه‌ندین جار كاریان بۆ دۆزیوه‌ته‌وه‌‪،‬‬

‫رزگار‬ ‫ب���ه‌اڵم ئه‌و به‌بیانوی‌ بێ���زاری‌ له‌ژیان‬ ‫هی���چ كارێكی‌ نه‌كردوه‌ ته‌نها ئه‌وه‌ند‌ه‬ ‫نه‌بێت كه‌ بێزاره‌ له‌ژیان"‪.‬‬ ‫س���ه‌عدی‌ برای‌ ڕزگار ك���ه‌ له‌واڵتی‌‬ ‫به‌ریتانی���ا دەژی‌و س���ه‌ردانی‌ رزگاری‌‬ ‫كردوه‌ له‌واڵتی‌ به‌لجیكا‌و داوای‌ لێكردوه‌‬ ‫بگه‌ڕێته‌وه‌ كوردس���تان‪ ،‬بۆ پرس���ه‌ی‌‬ ‫براكه‌ی‌ گه‌ڕاوه‌ته‌وه‌‌و له‌ش���ارۆچكه‌ی‌‬ ‫رانیه‌یه‌‪ ،‬وت���ی‌ "ئه‌و رۆژه‌ی‌ ته‌له‌فونی‌‬ ‫كردب���و بۆماڵه‌وه‌ وتب���وی‌ ده‌یه‌وێت‬ ‫بگه‌ڕێم���ه‌وه‌ كوردس���تان‪ ،‬ماڵ���ه‌وه‌‬ ‫ئاگاداری���ان ك���ردم بچ���م به‌دوایدا‪،‬‬

‫ته‌رم ‌ی پیره‌مێردێك‬ ‫به‌كۆڵه‌پشتێك گیا ‌ی به‌هاره‌و‌ه‬ ‫له‌بناری‌ قه‌ندیل ده‌دۆزرێته‌وه‌‬

‫چه‌مچه‌ماڵ‌‪:‬‬ ‫كچێكی‌ ته‌مه‌ن ‪ 17‬ساڵ‬ ‫به‌فیشه‌كێك خۆ ‌ی ده‌كوژێت‬ ‫ ئا‪ :‬مه‌زهه‌ر‬

‫ ئا‪ :‬مه‌زهه‌ر‌ كه‌ریم‬ ‫به‌هادین كه‌ له‌به‌یانیه‌كی‌ زودا له‌گه‌ڵ‬ ‫هاوڕێكانی‌ ده‌چێته‌ بناری‌ قه‌ندیل‪،‬‬ ‫پاش ‪ 24‬كاتژمێر ته‌رمه‌كه‌ی‌‬ ‫له‌كه‌نده‌اڵنێكی‌ قوڵدا ده‌دۆزرێته‌وه‌‪.‬‬ ‫به‌هائه‌دی���ن ئه‌حم���ه‌د ئیبراهیم‪،‬‬ ‫له‌منداڵیه‌وه‌ له‌گوندی‌ س���ڵی‌ بنار ‌‬ ‫ی‬ ‫قه‌ندیل ژیاوه‌‪ ،‬ماوه‌ی‌ بیست ساڵیش‬ ‫ده‌بێت به‌ماڵ‌و منداڵه‌وه‌ له‌شارۆچكه‌ی‌‬ ‫رانی���ه‌ ده‌ژی���ن‌و وه‌رزی‌ به‌ه���اران‬ ‫به‌مه‌س���تی‌ كۆكردنه‌وه‌ی‌ گیای‌ به‌هار‬ ‫وه‌ك بژێوی‌ ژیانی‌ رۆژانه‌ی‌ روده‌كاته‌‬ ‫كوێستانه‌كانی‌ بناری‌ قه‌ندیل‪.‬‬ ‫كاتژمێ���ر‪4‬ی‌ س���ه‌رله‌به‌یانی‌ رۆژی‌‬ ‫پێنجشه‌مه‌‪ ،2017/4/13‬به‌هائه‌دینی‌‬ ‫ته‌مه‌ن ‪ 63‬س���اڵ‌ له‌گه‌ڵ‌ كۆمه‌ڵێك‬ ‫هاوڕێ���ی‌ روده‌كه‌نه‌ كوێس���تانه‌كانی‌‬ ‫بناری‌ قه‌ندیل‪ ،‬به‌اڵم زۆری‌ پێناچێت‬ ‫له‌هاوڕێكانی‌ داده‌بڕێت‌و بزر ده‌بێت‪،‬‬ ‫له‌ئێواره‌یه‌ك���ی‌ دره‌نگ���دا كاتێ���ك‬ ‫هاوڕێكان���ی‌ ده‌یان���ه‌وێ‌ بگه‌ڕێنه‌وه‌‌و‬ ‫هه‌واڵی‌ به‌هادینی‌ هاوڕێیان ده‌پرسن‬ ‫ك���ه‌س نازانێت له‌كوێی���ه‌‪ ،‬چه‌ندین‬ ‫ج���ار ته‌له‌فون���ی‌ بۆده‌ك���ه‌ن به‌اڵم‬ ‫وه‌اڵمی‌ ته‌له‌فون ناداته‌وه‌‪ ،‬به‌ناچاری‌‬ ‫تادره‌نگانێك���ی‌ ش���ه‌و به‌دوای���دا‬ ‫ده‌گه‌ڕێ���ن‌و كه‌س���وكاره‌كه‌ی‌ ئاگادار‬ ‫ده‌ك���ه‌ن كه‌ به‌هادینی���ان نه‌بینیوه‌‌و‬ ‫پێده‌چێت توش���ی روداوێك بوبێت‪،‬‬ ‫بچن به‌هانایانه‌وه‌ تابیدۆزنه‌وه‌‪.‬‬ ‫ل���ه‌دوای‌ گه‌ڕانێك���ی‌ زۆر ك���ه‌‬ ‫تادره‌نگانێك���ی‌ ش���ه‌و ده‌خایه‌نێت‪،‬‬ ‫ناگه‌نه‌ ئه‌نجام‪ ،‬تا له‌به‌یانیه‌كی‌ زوی‌‬ ‫رۆژی‌ دواتردا له‌به‌رزایی‌‪ 200‬مه‌تره‌وه‌‬ ‫به‌هادین به‌دی‌ ده‌كه‌ن كه‌ كه‌وتوه‌ته‌‬ ‫كه‌نده‌اڵنێكه‌وه‌‌و ده‌س���تبه‌جێ‌ گیانی‌‬ ‫له‌ده‌س���تداوه‌و كۆڵه‌پش���ته‌كه‌ی‌ كه‌‬ ‫پڕبوه‌ له‌گیای‌ به‌هاره‌ چه‌ند مه‌ترێك‬ ‫لێوه‌ی‌ دور بوه‌‪.‬‬ ‫توان���ا عوم���ه‌ر‪ ،‬ب���رازای‌ به‌هادین‬ ‫له‌‌وباره‌ی���ه‌وه‌ ئام���اژه‌ی‌ ب���ه‌وه‌ كرد‬ ‫ئێواره‌یه‌كی‌ درانگ ب���و ته‌له‌فونیان‬

‫له‌به‌ریتانی���اوه‌ بلیت���م ب���ڕی‌‌و چومه‌‬ ‫به‌لجیكاو په‌یوه‌ندیمكرد به‌فه‌رمانگه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫وه‌زاره‌تی ده‌ره‌وه‌ی‌ عێراق له‌هۆڵه‌نداو‬ ‫په‌س���اپۆرتی‌ عێراقم بۆ وه‌رگرته‌وه‌‌و‬ ‫له‌ئه‌ڵمانی���اش س���واری‌ فڕۆكه‌ بوین‌و‬ ‫گه‌ڕاینه‌وه‌ كوردستان"‪.‬‬ ‫وتیش���ی‌ "رزگار باوه‌ڕی‌ به‌وه‌ هێنا‬ ‫بو كه‌ نایه‌وێت له‌گه‌ڵ کۆمه‌ڵگادا بژی‌‬ ‫چه‌ندین جار قسه‌مان له‌گه‌ڵ ده‌كرد‌و‬ ‫داوامان لێده‌ك���رد ده‌توانێت جارێكی‌‬ ‫دیكه‌ ده‌س���تبكاته‌وه‌ به‌ژیان‌و داوامان‬ ‫لێك���رد س���ه‌ردانی‌ پزیش���ك بكات‪،‬‬

‫به‌اڵم ئه‌و س���ور بو له‌س���ه‌ر قسه‌ی‬ ‫خ���ۆی‌و نه‌یده‌ویس���ت بژی‌‪ ،‬ب���ڕوا ‌‬ ‫ی‬ ‫به‌ژی���ان نه‌مابو‪ ،‬هه‌میش���ه‌ ده‌یگوت‬ ‫نامه‌وێت بژیم‪ ،‬ده‌مه‌وێت خۆم بكوژم‪،‬‬ ‫له‌وكاته‌وه‌ی‌ له‌به‌لجی���كا گه‌ڕاوه‌ته‌وه‌‬ ‫ئه‌م قس���انه‌ی‌ ب���ه‌رده‌وام ده‌وته‌وه‌‌و‬ ‫خێزانه‌كه‌م���ان ب���ه‌رده‌وام چاودێریان‬ ‫ده‌كردو دڵنه‌واییان ده‌دایه‌وه‌"‪.‬‬ ‫دارا ئام���ۆزای‌ رزگار چیرۆك���ی‌‬ ‫خۆكوش���نی‌ ئامۆزاك���ه‌ی‌ ب���ۆ ئاوێنه‌‬ ‫ده‌گێڕێت���ه‌وه‌‌و ده‌ڵێ���ت "ئه‌وكات���ه‌‬ ‫خه‌به‌ریان بۆهێن���ام من له‌ماڵه‌وه‌بوم‬ ‫له‌ش���ارۆچكه‌ی‌ رانیه‌ وتی���ان رزگار‬ ‫خۆی‌ كوش���توه‌‪ ،‬كاتێك چومه‌ ماڵی‌‬ ‫مام���م ته‌رمه‌كه‌یان ده‌گواس���ته‌وه‌ بۆ‬ ‫پزیش���كی‌ دادوه‌ری‌‪ ،‬كه‌ فیشه‌كێكی‌‬ ‫بڕنه‌و به‌سه‌رسنگیه‌وه‌ بو‪ ،‬گه‌یه‌نرابوه‌‬ ‫نه‌خۆش���خانه‌‌و منی���ش چوم���ه‌‬ ‫نه‌خۆش���خانه‌‪ ،‬ئه‌وكات ماب���و ته‌نها‬ ‫دواقسه‌ی‌ به‌دكتۆره‌كانی‌ وتوه‌ كه‌ من‬ ‫ده‌زانم ده‌مرم‌و بۆ چاره‌سه‌رم ده‌كه‌ن‬ ‫لێمگه‌رێن بابمرم"‪.‬‬ ‫وتیش���ی‌ " ئ���ه‌و رۆژه‌ پێش ئه‌وه‌ی‌‬ ‫خ���ۆی‌ بكوژێ���ت دای���ك‌و برایه‌ك���ی‌‬ ‫ئ���اگادار ك���ردوه‌ كه‌ بێ���زاره‌ له‌ژیان‬ ‫ده‌یه‌وێت خ���ۆی‌ بكوژێت به‌اڵم ئه‌وان‬ ‫له‌وب���اوه‌ڕه‌دا نه‌بون خ���ۆی‌ بكوژێت‌و‬ ‫زۆر ماچی���ان ك���ردوه‌‌و ئامۆژگاریان‬ ‫كردوه‌ قه‌ت بیر له‌ش���تی‌ وانه‌كاته‌وه‌‌و‬ ‫به‌ڵێنی���ان لێوه‌رگرت���ه‌وه‌ به‌اڵم دواتر‬ ‫له‌دوانیوه‌ڕی‌ هه‌مان ڕۆژدا بڕنه‌وه‌كه‌ی‌‬ ‫باوك���ی‌ ده‌دۆزێته‌وه‌ كه‌ س���ااڵنێكی‌‬ ‫زۆر هه‌ڵیانگرت���وه‌ له‌ژوره‌كه‌یدا خۆی‌‬ ‫ده‌كوژێت"‪.‬‬ ‫دارا جه‌غتیش ل���ه‌وه‌ ده‌كاته‌وه‌ كه‌‬ ‫ب���راو كه‌س���وكاره‌كه‌ی‌ چه‌ند جارێك‬

‫داوای���ان ل���ه‌ڕزگار ك���ردوه‌ نابێ���ت‬ ‫له‌ماڵه‌وه‌ بێت‌و دانیش���ێت‌و كارنه‌كات‬ ‫تا ئه‌و گوش���اره‌ ده‌رونیه‌ی‌ له‌س���ه‌ر‬ ‫نه‌مێنێت‪ ،‬به‌اڵم ئه‌و به‌بیانوی‌ جیاجیا‬ ‫هیچ كارێك���ی‌ نه‌كردوه‌‌و ب���ه‌رده‌وام‬ ‫بێزاربوه‌ له‌ژی���ان‪ ،‬ئه‌و وتی‌ "چه‌ندین‬ ‫ج���ار خێزانه‌كه‌یان داوای���ان لێده‌كرد‬ ‫سه‌ردانی‌ پزیش���كی‌ ده‌رونی‌ پێبكه‌ن‬ ‫به‌اڵم ئ���ه‌و ره‌تیده‌ك���رده‌وه‌ نه‌ده‌چو‬ ‫له‌گه‌ڵیان‌و به‌‌و قسانه‌یان بێزارده‌بو"‪.‬‬ ‫رزگار پێش ئه‌وه‌ی‌ بچێته‌ ده‌ره‌وه‌ی‌‬ ‫واڵت له‌ش���اری‌ رانیه‌ له‌گه‌ڵ براكانی‌‬ ‫كاری‌ دوكانداری‌ ک���ردوە‪ ،‬ژیانی‌ زۆر‬ ‫باش���بو له‌گه‌ڵ چونی‌ ب���ۆ ده‌رەوه‌ی‌‬ ‫واڵت‌و مان���ه‌وه‌ی‌ ئ���ه‌و م���اوه‌ زۆره‌‬ ‫له‌غوربه‌تدا دوچاری‌ زۆر كێشه‌ ده‌بێت‌و‬ ‫چه‌ندین هاوڕێی خراپ ده‌ناس���ێت و‬ ‫ئه‌وان به‌شێك ده‌بن له‌هۆكاری‌ بێزاری‌‬ ‫كوڕه‌كه‌یان له‌ژیاندا كه‌ ماوه‌ی‌ دوانزه‌‬ ‫ساڵ بو له‌ده‌ره‌وه‌ ده‌ژیا به‌بێ‌ ئه‌وه‌ی‌‬ ‫مافی‌ په‌نابه‌ری‌ به‌ده‌ست بهێنێت"‪.‬‬ ‫وته‌بیژی‌ پۆلیس���ی‌ س���ۆران رائید‬ ‫شۆڕش ئیسماعیل به‌ئاوێنه‌ی‌ راگه‌یاند‬ ‫"دوانی���وه‌ڕۆی‌ رۆژی‌ پێنجش���ه‌ممه‌‬ ‫كورێك���ی‌ ته‌مه‌ن ‪ 36‬س���اڵ به‌ناوی‌‬ ‫رزگار له‌ژوره‌كه‌ی‌ خۆیدا له‌ڕانیه‌ خۆی‌‬ ‫ده‌كوژێ���ت كه‌فیش���ه‌كێكی‌ له‌جۆری‌‬ ‫چه‌كی‌ بڕنه‌و له‌س���ه‌ر س���نگی‌ داوه‌‌و‬ ‫ده‌ستبه‌جێ‌ گیانی‌ له‌ده‌ستداوه‌"‪.‬‬ ‫وتیش���ی‌ "پ���ه‌ڕاوی‌ یاس���ایی‌ ب���ۆ‬ ‫دۆس���یه‌كه‌ كراوه‌ت���ه‌وه‌‌و ته‌رمه‌كه‌ی‌‬ ‫ره‌وان���ه‌ی‌ پزیش���كی‌ داوه‌ری‌ كراوه‌‌و‬ ‫وت���ه‌ی‌ كه‌س���وكاره‌ك ‌هی‌ وه‌رگی���راوه‌‬ ‫كه‌خۆی‌ كوشتوه‌‌و ماو‌هی‌ ساڵ‌و نیوێك‬ ‫ده‌بێت له‌واڵتی‌ به‌لجیكا گه‌ڕاوه‌ته‌وه‌‌و‬ ‫باری‌ ده‌رونی‌ جێگیر نه‌بوه‌"‪.‬‬

‫له‌ماو‌هی‌ ئه‌مساڵدا‬ ‫ئه‌وه‌ دوه‌م كه‌س ‌ه‬ ‫به‌رده‌بێته‌وه‌‌و‬ ‫گیانله‌ده‌ستده‌دات‬ ‫ی‬ ‫هۆكاره‌كه‌ش ‌‬ ‫بۆ سه‌ختی‌ ئه‌و‬ ‫زنجیر‌ه شاخ ‌ه‬ ‫ده‌گه‌ڕێته‌وه‬ ‫به‌هائه‌دین ئه‌حمه‌د‬ ‫بۆك���ردوه‌ ك���ه‌ مام���ه‌ به‌هادی���ن‬ ‫له‌به‌یانیه‌وه‌ رۆیشتۆته‌ بناری‌ قه‌ندیل‌و‬ ‫دیارنیه‌و هاوڕێكانی‌ به‌دوایدا گه‌ڕاون‬ ‫نه‌یاندۆزیوه‌ته‌وه‌‪ ،‬باوك‌و كه‌س���وكار‌و‬ ‫كوڕه‌كان���ی‌ چونه‌ته‌ گوندی‌ س���ڵی‌‬ ‫بناری‌ قه‌ندی���ل‪ ،‬هاوڕێكانی‌ له‌دوای‌‬ ‫ماندوبونێك���ی‌ زۆر گه‌ڕاونه‌ت���ه‌وه‌‬ ‫گون���دو نه‌یاندۆزیوه‌ت���ه‌وه‌ دوات���ر‬ ‫چه‌ن���د كه‌س���ێكی‌ ش���اره‌زا به‌واڵخ‌و‬ ‫گوریس دوب���اره‌ چونه‌ته‌وه‌ به‌دوایدا‪،‬‬ ‫ئه‌و ش���وێنه‌ دو كاتژمێ���ر له‌ڕێگه‌ی‌‬ ‫ئۆتۆمبیل���ه‌وه‌ دوره‌ له‌گونده‌وه‌ ته‌نها‬ ‫به‌پ���ێ‌ ده‌توانرێت ب���ۆی‌ بچیت‪ ،‬ئه‌و‬ ‫وت���ی‌ "له‌كاتژمێ���ر ‪ 8:30‬خوله‌ك���ی‌‬ ‫به‌یان���ی‌ رۆژی‌ دوات���ر ته‌رمه‌كه‌یان‬ ‫هێنایه‌وه‌ گوندی‌ سڵی‌ كه‌ له‌چه‌ندین‬

‫جێگه‌وه‌ سه‌رو پشت‌و سنگی‌‌و ده‌ستی‌‬ ‫ش���كابو‪ ،‬ته‌رمه‌كه‌یمان به‌ئۆتۆمبیل‬ ‫ره‌وان���ه‌ی‌ پزیش���كی‌ دادوه‌ری‌ كرد‪،‬‬ ‫ئ���ه‌و جێگه‌ی���ه‌ی‌ لێیبه‌ربوه‌ته‌وه‌‪200‬‬ ‫مه‌ت���ر ده‌بێ ب���ه‌و هۆی���ه‌وه‌ گیانی‌‬ ‫پزیش���كه‌كان‬ ‫له‌ده‌س���تداوه‌‪،‬‬ ‫ئه‌وه‌ی���ان ب���ۆ پشتڕاس���تكردینه‌وه‌‬ ‫به‌هۆكاری‌ به‌ربونه‌وه‌ له‌ش���اخ گیانی‌‬ ‫له‌ده‌ستداوه‌"‪.‬‬ ‫وتیشی‌ "له‌وه‌رزی‌ به‌هاردا به‌هادینی‌‬ ‫مامم ده‌هاته‌وه‌ گوندو سه‌رقاڵی‌ كاری‌‬ ‫كشتوكاڵ ده‌بو‪ ،‬خۆی‌ له‌ڕانیه‌ ده‌ژیا‌و‬ ‫به‌هۆی‌ كۆمه‌ڵێك هاوڕێ‌‌و دۆس���تی‌‬ ‫له‌گوند‌و خۆشه‌ویستی‌ بۆ گونده‌كه‌ی‌‬ ‫نه‌یده‌توانی‌ له‌ماڵه‌وه‌ بێت‌و به‌رده‌وام‬ ‫ده‌چوه‌ شاخ‌و گژوگیای‌ كۆده‌كردوه‌‌و‬

‫له‌منداڵی���ه‌وه‌ ده‌چوه‌ بناری‌ قه‌ندیل‪،‬‬ ‫كاتژمێر ‪ 9:45‬خوله‌كی‌ شه‌وی‌ دوشه‌مه‌‬ ‫ئه‌وه‌ یه‌كه‌م جاری‌ نه‌بوه‌"‪.‬‬ ‫ی ‪ 2017/4/10‬له‌ماڵه‌كه‌ی‌ خۆیاندا‬ ‫توان���ا ئاماژه‌ ب���ه‌وه‌ ده‌كات مام ‌‬ ‫یه‌ك���ه‌م كه‌س نیه‌ له‌بن���اری‌ قه‌ندیل له‌شارۆچكه‌ی‌ چه‌مچه‌ماڵ به‌فیشه‌كێك‬ ‫به‌رده‌بێت���ه‌وه‌‪ ،‬ئه‌و وت���ی‌ "له‌ماوه‌ی‌ خۆی‌ ده‌كوژێت‪.‬‬ ‫ئه‌مس���اڵدا ئ���ه‌وه‌ دوه‌م كه‌س���ه‌‬ ‫به‌رده‌بێته‌وه‌‌و گیانله‌ده‌س���تده‌دات‪ ،‬زریانی‌ ته‌مه‌ن ‪ 17‬ساڵ‌‪ ،‬كچی‌ ماڵه‌وه‌‬ ‫هۆكاره‌كه‌شی‌ بۆ سه‌ختی‌ ئه‌و زنجیره‌ بو ماوه‌ی‌ چوار س���اڵه‌ وازی‌ له‌خوێندن‬ ‫ش���اخه‌ ده‌گه‌ڕێت���ه‌وه‌‪ ،‬ده‌بێت زۆر هێناوه‌‌و له‌گه‌ڵ خوشك‌و براكانی‌ دیكه‌ی‌‬ ‫به‌وریایی‌‌و شاره‌زاییه‌وه‌ به‌شاخه‌كه‌دا له‌ماڵ���ه‌وه‌ ژیانی‌ به‌س���ه‌ربردوه‌‌و چه‌ند‬ ‫س���ه‌ركه‌ویت‌و توانایه‌ك���ی‌ باش���ت مانگێك ده‌بێ���ت بێزارییه‌كی‌ زۆری‌ پێوه‌‬ ‫هه‌بێت‌و پێویس���تی‌ به‌ڕێنمایی‌ هه‌یه‌ دیار بوه‌‌و ئاره‌زوی‌ خواردنی‌ نه‌كردوه‌‪.‬‬ ‫ب���ه‌اڵم به‌داخه‌وه‌ خه‌ڵ���ك له‌پێناوی‌ به‌پێی‌ قسه‌ی‌ كه‌س���وكاره‌كه‌ی‌ چه‌ند‬ ‫تایبه‌تمه‌ندی‌ سروشتی‌ ئه‌و ناوچه‌یه‌‌و رۆژێك پێش���ئه‌وه‌ی‌ زریان خۆی‌ بكوژێت‬ ‫جی���اوازی‌ گیای‌ به‌ه���اره‌ له‌و چیایه‌ له‌الیه‌ن دایكیه‌وه‌ ده‌برێته‌ نه‌خۆش���خانه‌‬ ‫گرنگی‌ به‌ته‌ندروستی‌‌و مه‌ترسیه‌كان بۆچاره‌سه‌ر‪ ،‬كه‌ له‌وكاته‌وه‌ی‌ قوتابی‌ بوه‌‬ ‫ن���اده‌ن كه‌ س���اڵی‌ پاری���ش چه‌ند باری‌ ده‌رونی‌ تێكچ���وه‌و به‌رده‌وام توڕه‌‬ ‫كه‌سێكی‌ دیكه‌ به‌هه‌مانشێوه‌ی‌ مامم بوه‌و نه‌یویس���توه‌ خوێندن ته‌واو بكات‌و‬ ‫به‌ه���ۆی‌ كه‌‌وتنه‌ خ���واره‌وه‌ گیانیان چه‌ند س���اڵێك له‌قۆناغێك���ی‌ خوێندندا‬ ‫له‌ده‌ستداوه‌ یان برینداربون‪ ،‬سااڵنه‌ ده‌مێنێته‌وه‌و دوات���ر واز له‌خوێندنه‌كه‌ی‌‬ ‫ئه‌م روداوانه‌ دوب���اره‌ ده‌بنه‌وه‌ هیچ ده‌هێنێت‪.‬‬ ‫الیه‌نێك���ی‌ په‌یوه‌ندیداری���ش نیه‌ بۆ چه‌ن���د رۆژێكیش پێش ئ���ه‌وه‌ی‌ خۆی‌‬ ‫رێنمای���ی‌ خه‌ڵك���ی‌ ئ���ه‌و ناوچه‌یه‌ بكوژێت‪ ،‬ماڵی‌ مامی‌ زریان به‌هۆی‌ ئه‌وه‌ی‌‬ ‫دز ده‌چێته‌ سه‌ریان‪ ،‬ئامۆژن‌و ئامۆزاكانی‌‬ ‫تاڕوداوه‌كان چه‌ند باره‌نه‌بنه‌وه‌"‪.‬‬ ‫ده‌چنه‌ ماڵیان‌و له‌گه‌ڵ خوش���ك‌و دایك‌و‬ ‫وته‌بیژی‌ پۆلیس���ی‌ راپه‌رین‪ ،‬رائید خێزانه‌كه‌ی‌ ماڵی‌ زریان پێكه‌وه‌ ده‌ژین‪.‬‬ ‫شۆڕش ئیسماعیل به‌ئاوێنه‌ی‌ راگه‌یاند زری���ان ش���ه‌وی‌ دوش���ه‌مه‌ی‌ راب���ردو‬ ‫"به‌یانی‌ رۆژی‌ هه‌ین���ی‌ ئاگاداركراین ‪ 2017/4/10‬به‌بیان���وی‌ یارمه‌تیدان���ی‌‬ ‫له‌هه‌بونی‌ ته‌رمێك به‌ناوی‌ به‌هادین كه‌ دایك���ی‌‪ ،‬ده‌چێت���ه‌ حه‌وش���ه‌ی‌ دواوه‌ی‌‬ ‫ته‌مه‌نی‌‪ 63‬ساڵه‌و خێزانداره‌ خاوه‌نی‌ ماڵه‌وه‌ی���ان‌و كاڵش���ینكۆفه‌كه‌ی‌ مام���ی‌‬ ‫سێ‌ كچ‌و دوو كوڕه‌ كه‌ به‌هۆی‌ چونی‌ ده‌ب���ات‌و فیش���ه‌كێك ده‌نێت به‌س���ه‌ری‌‬ ‫بۆ گی���ای‌ به‌هاره‌ له‌بن���اری‌ قه‌ندیل خۆیه‌وه‌و خۆی‌ ده‌كوژێت‪ ،‬له‌گه‌ڵ‌ ده‌نگی‌‬ ‫كه‌وتۆته‌ خواره‌و به‌هۆی���ه‌وه‌ گیانی‌ ته‌قه‌كه‌دا یه‌كسه‌ر باوكی‌ ده‌گاته‌ سه‌ری‌‪،‬‬ ‫كه‌ سه‌یر ده‌كات له‌سه‌ر زه‌ویه‌كه‌ كه‌وتوه‌و‬ ‫له‌ده‌ستداوه‌"‪.‬‬ ‫وتیش���ی‌ "وته‌ی‌ كه‌س���وكاره‌كه‌ی‌ هه‌مو سه‌روچاوی‌ خوێنه‌و ده‌ستی‌ له‌سه‌ر‬ ‫وه‌رگیراوه‌ كه‌ له‌ڕۆژی‌ پێنجشه‌مه‌وه‌ كالشینكۆفه‌كه‌یه‌‌و گیانی‌ له‌ده‌ستداوه‌‪.‬‬ ‫دیارنه‌م���اوه‌‌و دوای‌ گه‌ڕانێك���ی‌ زۆر خاڵۆزایه‌كی‌ س���ه‌باره‌ت به‌خۆكوشتنی‌‬ ‫ته‌رمه‌ك���ه‌ی‌ دۆزراوه‌ت���ه‌وه‌‪ ،‬چه‌ن���د زری���ان‪ ،‬وتی‌ "ئ���ه‌و ئێواره‌ی���ه‌ له‌ماڵی‌‬ ‫جێگه‌یه‌ك���ی‌ جه‌س���ته‌ی‌ ش���كاوه‌‌و ئامۆزاك���ه‌م له‌میوانداری‌ ب���وم كه‌ چه‌ند‬ ‫ده‌س���تبه‌جێ‌ گیانی‌ له‌ده‌س���تداوه‌‪ ،‬مالێ���ك له‌ماڵ���ی‌ خاڵم���ه‌وه‌ دوره‌‪ ،‬هه‌ر‬ ‫ی ئامۆزاكه‌م‬ ‫س���كااڵیان ئه‌وه‌ن���ده‌م زان���ی‌ خ���ه‌زور ‌‬ ‫كه‌س���وكاره‌كه‌ی‌‬ ‫تۆمارنه‌ك���ردوه‌و گومانی���ان له‌كه‌س خۆیكرد به‌ژورداو وتی‌ كچێك له‌و ماڵه‌ی‌‬ ‫نیه‌‌و هۆكاری‌ مردنه‌كه‌ی به‌هه‌ڵدێران ئه‌وب���ه‌ر خۆی‌ كوش���توه‌ كاتێك چوینه‌‬ ‫سه‌ری‌ سه‌یرمانكرد خاڵۆزاكه‌مه‌"‪.‬‬ ‫ده‌زانن"‪.‬‬

‫زۆركات ده‌گریا‌و‬ ‫ی‬ ‫نه‌یانده‌زان ‌‬ ‫ی چیه‌و‬ ‫هۆكار ‌‬ ‫ی ته‌نها‬ ‫ی ده‌گر ‌‬ ‫بۆچ ‌‬ ‫ئه‌وه‌نده‌ نه‌بێت‬ ‫ی‬ ‫ی خۆ ‌‬ ‫بێزار ‌‬ ‫ده‌رده‌بڕی‬ ‫وتیش���ی‌ "دایك‌و ب���اوك‌و خێزانه‌كه‌ی‌‬ ‫زریانی���ان زۆر خۆشده‌ویس���ت‪ ،‬ماوه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫چه‌ن���د مانگێ���ك ده‌بێت ب���اری‌ ده‌رونی‌‬ ‫ناجێگیربوه‌‪ ،‬هه‌رچه‌نده‌ دایكی‌‌و خوشكه‌‬ ‫گه‌وره‌كه‌ی‌ زۆر بۆی‌ باش���بون‌و به‌رده‌وام‬ ‫هاوكاری���ان ده‌كرد به‌اڵم س���ودی‌ نه‌بو‬ ‫تاده‌ه���ات ژیانی‌ خ���راپ ده‌بو‪ ،‬گوێی‌ بۆ‬ ‫ك���ه‌س نه‌ده‌گرت هه‌رچ���ی‌ به‌دڵی‌ خۆی‌‬ ‫بوایه‌ ئ���ه‌وه‌ی‌ ده‌كرد‌و به‌رده‌وام بێزاربو‪،‬‬ ‫زۆركات ده‌گری���ا‌و نه‌یانده‌زان���ی‌ هۆكاری‌‬ ‫چیه‌و بۆچ���ی‌ ده‌گری‌‪ ،‬ته‌نه���ا ئه‌وه‌نده‌‬ ‫نه‌بێت بێزاری‌ خ���ۆی‌ ده‌رده‌بڕی‌‪ ،‬چه‌ند‬ ‫جارێكیش س���ه‌ردانی‌ پزیشكی‌ ده‌رونیان‬ ‫پێكردوه‌"‪.‬‬ ‫به‌ڕێوه‌ب���ه‌ری‌ پۆلیس���ی‌ چه‌مچه‌ماڵ‪،‬‬ ‫حه‌یده‌ر بێسه‌ری‌ له‌وباره‌یه‌وه‌ به‌ئاوێنه‌ی‌‬ ‫راگه‌یاند "شه‌وی‌ دوشه‌ممه‌ ‪2017/4/10‬‬ ‫كچێكی‌ ته‌مه‌ن ‪ 17‬س���اڵ به‌ناوی‌ زریان‬ ‫له‌ماڵ���ی‌ خۆیاندا به‌فیش���ه‌كێك كه‌ به‌ر‬ ‫سه‌ری‌ كه‌وتوه‌و خۆی‌ كوشتوه‌"‪.‬‬ ‫وتیش���ی‌ "وت��� ‌هی‌ كه‌س���وكاره‌كه‌ی‌‬ ‫وه‌رگیراوه‌‌و په‌ڕاوی‌ یاسایی‌ بۆ روداوه‌كه‌‬ ‫كراوه‌ته‌وه‌و ته‌رمه‌كه‌ی‌ ره‌وانه‌ی‌ پزیشكی‌‬ ‫داوه‌ری‌‌و چاوه‌ڕێی بڕیاری‌ دادگاین"‪.‬‬

‫‌ره‌نگاڵه‬

‫‪rangalayawene@gmail.com‬‬

‫)‪ )573‬سێشه‌ممه‌ ‪2017/4/18‬‬

‫ی دایكم له‌سه‌رم ده‌پێچم‬ ‫به‌ختیار ساڵح‪ :‬سه‌رپۆشه‌كه‌ ‌‬ ‫ئا‪ :‬مه‌زهه‌ر كه‌ریم‬ ‫هونه‌رمه‌ندی‌ گۆرانیبێژ به‌ختیار ساڵح‬ ‫رایده‌گه‌یه‌نێت "ماوه‌یه‌كه‌ توشی‌ روتانه‌وه‌ی‌‬ ‫قژ بوم‌و به‌و هۆیه‌وه‌ پیرۆزترین شت‬ ‫له‌الم كه‌ سه‌رپۆشه‌كه‌ی‌ دایكمه‌ له‌سه‌رم‬ ‫ده‌ئاڵێنم"‪.‬‬

‫راوه‌‬

‫كارده‌كات‪،‬‬ ‫ارێك هه‌ی ‌ه‬ ‫‪ ،‬زۆربه‌ی‬ ‫هه‌ر‬ ‫ۆشبه‌ختانه‌‬ ‫‪.‬‬

‫دنییه‌وه‌ بۆ‬ ‫حه‌زوخولیام‬ ‫به‌ربه‌ستی‬ ‫ه‌ له‌ئێستادا‬ ‫ده‌ بو بۆیه‌‬ ‫نه‌ردا هه‌ن‪،‬‬ ‫له‌ده‌ره‌وه‌ی‬

‫له‌ب���اره‌ی‌ باڵونه‌كردنه‌وه‌ی‌ به‌رهه‌می‌ نوێ‌‬ ‫بۆ م���اوه‌ی‌ چه‌ند س���اڵێك‌و ده‌رنه‌كه‌وتن ‌ی‬ ‫له‌ڕاگه‌یاندنه‌كان���ه‌وه‌‪ ،‬به‌ختی���ار س���اڵح‬ ‫له‌چاوپێكه‌وتنێك���ی‌ تایب���ه‌ت به‌ئاوێنه‌ وتی‌‬ ‫"گۆرانیه‌كانم له‌ڕیتمی‌ خێرا‌و شادن‌و ناكرێت‬ ‫واڵته‌كه‌م له‌شه‌ڕدا بێت‌و من گۆرانی‌ شادی‌‬ ‫باڵو بكه‌مه‌وه‌"‪.‬‬ ‫وتیشی‌ "له‌ڕوی‌ ده‌رونیه‌وه‌ ویژدانم ئازارم‬ ‫ده‌دات كاتێك دراوس���ێكه‌م شه‌هید ده‌بێت‌و‬ ‫م���ن گۆرانی‌ بڵێم‪ ،‬هه‌رچه‌ن���ده‌ گۆرانیم بۆ‬ ‫پێشمه‌رگه‌ وتوه‌"‪.‬‬ ‫به‌ختیار س���اڵح ئاماژه‌ ب���ه‌وه‌ ده‌كات كه‌‬ ‫ئه‌و "له‌گه‌ڵ ئیحساسی‌ خه‌ڵك ده‌ژی‌و به‌پێی‌‬ ‫ویست‌و خواس���تی‌ ئه‌وان گۆرانی‌ ده‌ڵێت"‌و‬ ‫وت���ی‌ "ده‌بێ���ت كارێ���ك بكه‌ی���ت خه‌ڵكی‌‬ ‫پێشوازیت لێبكات"‪.‬‬ ‫له‌ب���اره‌ی‌ به‌رهه‌می‌ نوێش���یان‪ ،‬به‌ختیار‬ ‫س���اڵح وتی‌ "له‌گه‌ڵ چه‌ند مامۆس���تایه‌كی‌‬ ‫به‌ڕێ���ز س���ه‌رقاڵی‌ كاری‌ نوێ���م‌و ده‌مه‌وێت‬ ‫به‌شێوازێكی‌ س���ه‌ركه‌وتو‌و جیاواز خزمه‌تی‌‬ ‫هه‌وادارانم بكه‌م"‪.‬‬ ‫وتیش���ی‌ "ب���ه‌ده‌ر ل���ه‌كاری‌ گۆرانی‌ وتن‬ ‫سه‌رقاڵی‌ هۆنراوه‌ نوسینم بۆ گۆرانیه‌كانم‌و‬ ‫رۆژان���ه‌ چه‌ندین كاتژمێر پرۆڤ���ه‌ به‌ده‌نگم‬ ‫ده‌ك��� ‌هم‌و خاوه‌نی‌ چه‌ندین ئ���اوازی‌ تایبه‌ت‬ ‫به‌خۆمم‌و ده‌مه‌وێت زیاتر له‌بواری‌ هونه‌ریدا‬ ‫چڕببمه‌وه‌‌و تواناكانم بخه‌مه‌كار"‪.‬‬ ‫به‌ختیار س���اڵح جه‌غت له‌س���ه‌ر ئه‌وه‌ش‬ ‫ده‌كات���ه‌وه‌ كه‌ "كاری‌ گۆران���ی‌ وتن هێنده‌‬ ‫ئاسان نیه‌ هه‌رچی‌ هه‌ستێت مایكرۆفۆنێك‬ ‫به‌ده‌س���ته‌وه‌ بگرێت‌و گۆران���ی‌ بڵێت‌و ئه‌وه‌‬ ‫ده‌نگ���ی‌ تۆیه‌ ده‌گاته‌ ئ���ه‌و خه‌ڵكه‌ چییان‬ ‫پێشكه‌ش ده‌كه‌یت"‪.‬‬ ‫وتیش���ی‌ "پێ���ش ئ���ه‌وه‌ی‌ گۆرانیبێژ بم‬ ‫موزیس���یان ب���وم‌و ئامێ���ری‌ باڵه‌بان���م بۆ‬ ‫هونه‌رمه‌ن���دان ژه‌ن���دوه‌‌و ئێس���تاش خۆم‬ ‫به‌خوێندكار ده‌زانم له‌بواری‌ هونه‌ردا"‪.‬‬ ‫جه‌غتیش���ی‌ له‌س���ه‌ر ئه‌وه‌ ك���رده‌وه‌ كه‌‬ ‫"چه‌ندی���ن ئامێ���ری‌ هون���ه‌ری وه‌ك ته‌پڵ‌و‬ ‫ده‌ف‌و كۆرگ‌و شمش���اڵ‌و باڵه‌بان‌و س���ازی‌‬ ‫هه‌ی���ه‌و رۆژانه‌ به‌پێی‌ بونی‌ كات راهێنانیان‬ ‫له‌سه‌ر ده‌كات"‪.‬‬ ‫وتیش���ی‌"هه‌ر ئامێرێ���ك ماوه‌یه‌كی‌ زۆر‬

‫ده‌رف���ه‌ت نه‌بوبێ���ت كاری له‌س���ه‌ر بكه‌م‬ ‫ده‌چمه‌وه‌ س���ه‌ر ئه‌و ئامێره‌و كاری‌ له‌سه‌ر‬ ‫ده‌ك��� ‌هم‌و ل���ه‌و ب���واره‌دا توانایه‌كی‌ باش���م‬ ‫هه‌یه‌‌و رۆژان���ه‌ هونه‌رمه‌ندانی‌ دیكه‌ س���ود‬ ‫له‌تێبینییه‌كان���م وه‌رده‌گرن‌و ب���ێ جیاوازی‌‬ ‫هه‌مویان هاوڕێمن"‪.‬‬ ‫به‌ختیار ساڵح له‌و بڕوایه‌دایه‌ هونه‌رمه‌ندی‌‬ ‫س���ه‌ركه‌وتو ئه‌وه‌یه‌ ئامێره‌ مۆس���یقییه‌كان‬ ‫بزانێ���ت تاكاره‌كانی‌ زوتر بچنه‌ پێش���ه‌وه‌‌و‬ ‫له‌كاره‌كانی���دا س���ه‌ركه‌وتوبێت‌و بتوانێ���ت‬ ‫زۆرین���ه‌ی‌ كاره‌كانی‌ جێپه‌نجه‌ی‌ خۆی‌ پێوه‌‬ ‫دیار بێت"‪.‬‬ ‫ئاماژه‌ به‌وه‌ش ده‌كات كه‌ زۆرینه‌ی‌ تێكستی‌‬ ‫گۆرانیه‌كانی‌ نوس���ینی‌ خۆیه‌ت���ی‌‌و رۆژانه‌‬ ‫چه‌ند كاتژمێرێك به‌نوس���ینه‌وه‌ی‌ هۆنراوه‌ی‌‬ ‫گۆرانیه‌كانیه‌وه‌ خه‌ری���ك ده‌بێت‌و چه‌ندین‬ ‫ئاوازی‌ تایب���ه‌ت به‌خۆی‌ هه‌یه‌‌و له‌وباره‌یه‌وه‌‬ ‫وتی‌ "له‌ساڵی‌ ‪ 1998‬ده‌ستمكردوه‌ به‌كاری‌‬ ‫هون���ه‌ری‌‌و له‌زۆربه‌ی‌ ش���اره‌كانی‌ رۆژهه‌اڵت‬ ‫كاری‌ هونه‌ری���م تۆمار ك���ردوه‌‌و له‌زۆربه‌ی‌‬ ‫واڵتان���ی‌ رۆژئ���اوا وه‌ك س���وید‌و نه‌رویج‌و‬ ‫هۆڵه‌نداو دانیمارك‌و ئیسپانیا شه‌وه‌ئاهه‌نگم‬ ‫تۆمارك���ردوه‌‌و ب���ه‌رده‌وام له‌كاتی‌ بۆنه‌كاندا‬ ‫به‌پێ���ی‌ ده‌رف���ه‌ت ده‌چمه‌وه‌ ئ���ه‌و واڵتانه‌و‬ ‫خزمه‌تی‌ جه‌ماوه‌ره‌كه‌م ده‌كه‌م‌و له‌ئێس���تادا‬ ‫له‌شاری‌ س���لێمانی‌ نیشته‌جێم‌و له‌ده‌ره‌وه‌ی‌‬ ‫واڵت ناژیم"‪.‬‬ ‫وتیشی‌"به‌ش���داری‌ ش���ه‌وه‌ ئاهه‌نگه‌كانم‬ ‫كردوه‌‌و تائێستا كۆنسێرتم ئه‌نجام نه‌داوه‌ بۆ‬ ‫ئه‌و شه‌وه‌ئاهه‌نگانه‌ ده‌چم خه‌ڵكی‌ تێدابێت‬ ‫حه‌زی‌ به‌هونه‌ر بێت‌و خه‌ڵكێكی‌ بێ‌ كێشه‌بن‌و‬ ‫پێكه‌وه‌ كاتێكی‌ خۆش به‌سه‌ربه‌رین"‪.‬‬ ‫جه‌غتیش���ی‌ كرده‌وه‌ "مه‌رجی‌ من ئه‌وه‌یه‌‬ ‫بزانم كێیه‌و بۆ كوێ‌ ده‌چم ئه‌وكات به‌شداری‌‬ ‫ئاهه‌نگه‌كان ده‌بم‪ .‬كاتی‌ خۆی‌ ره‌نگه‌ هه‌رچی‌‬ ‫ته‌له‌فونێكی‌ بۆ كردبم چوبێتم‪ ،‬به‌اڵم ئێستا‬ ‫جیاوازت���ره‌‌و نامه‌وێ���ت كاره‌ هونه‌ریه‌كانم‬ ‫به‌شێوازێكی‌ سوك س���ه‌یر بكرێت‌و ده‌بێت‬ ‫خ���ۆم‌و هونه‌ره‌كه‌می‌ خۆش���بوێت ئه‌وكات‬ ‫ده‌چمه‌ ئاهه‌نگه‌كه‌یه‌وه‌‌و گۆرانی‌ ده‌ڵێم"‪.‬‬ ‫ئاماژه‌شی‌ بۆ ئه‌وه‌ كرد كه‌ زۆركات كاری‌‬ ‫هونه‌ری به‌خۆبه‌خش ئه‌نجامداوه‌‌و پاره‌شی‌‬ ‫له‌كه‌سێكی‌ سه‌رمایه‌دار وه‌رگرتبێت به‌خاتری‌‬ ‫ئه‌وه‌ بوه‌ هونه‌ره‌كه‌ی‌ پێ‌ سوك نه‌بێت‌و بۆ‬ ‫خزمه‌تی‌ هونه‌ره‌كه‌ی‌ خۆی‌ به‌كاریهێناوه‌‪.‬‬ ‫وتیشی‌ "یه‌كه‌م هونه‌رمه‌ند بوم له‌باشوری‌‬ ‫كوردستان شاباشم نه‌هێشتوه‌"‌و له‌وباره‌یه‌وه‌‬ ‫وتی‌ "له‌س���اڵی‌ ‪ 2003‬كاتێك له‌ش���اری‌ بانه‌‬ ‫هاتم���ه‌وه‌‌و به‌ش���داری‌ ئاهه‌نگه‌كانم ده‌كرد‬ ‫له‌س���لێمانی‌ بڕیارمدا ش���اباش وه‌رنه‌گرم‌و‬ ‫دواتر هاوڕێ‌ هونه‌رمه‌نده‌كانم هه‌مان كاریان‬

‫كرد‌و شاباشمان نه‌هێشت كه‌ چوبوه‌ قاڵبی‌‬ ‫بێڕێزییه‌وه‌"‪.‬‬ ‫به‌ختی���ار س���اڵح وتیش���ی‌ "له‌زۆرب���ه‌ی‌‬ ‫كافتریاكانی‌ سلێمانی‌ گۆرانیم به‌خۆبه‌خش‬ ‫وتوه‌‌و مه‌رجی‌ من خزمه‌تی‌ هونه‌ر بوه‌"‪.‬‬ ‫جه‌غتیش ده‌كات���ه‌وه‌ "نابێت له‌م واڵتانه‌‬ ‫هونه‌ره‌ك���ه‌ت وه‌ك س���ه‌رچاوه‌ی‌ یه‌كه‌م���ی‌‬ ‫بژێوی‌ ژیانت به‌كاربهێنیت"‪.‬‬ ‫وتیشی‌ "تامردن سه‌رقاڵی‌ كاری‌ هونه‌ری‌‬ ‫ده‌ب���م‌و ئ���ه‌وه‌ هیوایه‌تی‌ ژیانم���ه‌‌و چه‌ندین‬ ‫ئامێری‌ مۆس���یقام كڕیوه‌ بۆ كاتی‌ پیری‌‬ ‫تاله‌ماڵ���ه‌وه‌ خۆمی���ان پێ���وه‌ خه‌ریك‬ ‫بكه‌م"‪.‬‬ ‫ئام���اژه‌ش ب���ه‌وه‌ ده‌كات ماوه‌ی‌‬ ‫چه‌ن���د س���اڵێك ده‌بێت توش���ی‌‬ ‫روتان���ه‌وه‌ی‌ ق���ژ ب���وه‌‌و وت���ی‌‬ ‫"پرسیاری‌ كه‌سی‌ ئاینیم كردوه‌‌و‬ ‫قژه‌ سه‌رم نه‌چاندۆته‌وه‌‌و چه‌ند‬ ‫شێوازی‌ دیكه‌م به‌كارهێناوه‌‌و‬ ‫له‌دواجاردا پارچه‌ قوماشێكی‌‬ ‫ره‌ش���م به‌كارهێن���اوه‌‌و ئه‌و‬ ‫ش���ێوازه‌م به‌جوانت���رو‬ ‫ك���ورده‌واری‌ زانی���وه‌ وه‌ك‬ ‫له‌ه���ه‌ر س���تایلێكی‌ دیكه‌‌و‬ ‫پارچه‌ قوماش���ه‌كه‌ی‌ سه‌رم‬ ‫سه‌رپۆش���ی‌ دایكم���ه‌‌و زۆر‬ ‫له‌الم پیرۆزه‌"‪.‬‬ ‫وتیش���ی‌ "گ���ه‌ر ی���ه‌ك‬ ‫به‌ش���داری‌‬ ‫كه‌س���یش‬ ‫ئه‌هه‌نگه‌كانم بكات من كاری‌‬ ‫خۆم ده‌ك ‌هم‌و به‌رده‌وام ده‌بم‬ ‫ئ���ه‌وه‌ زۆر ئاس���اییه‌ گرنگ‬ ‫ئه‌وه‌ی���ه‌ بتوان���م خزم���ه‌ت‬ ‫بكه‌م"‪.‬‬ ‫به‌ختی���ار س���اڵح گله‌یی‌‬ ‫له‌و هونه‌رمه‌ندانه‌ش ده‌كات‬ ‫كه‌ به‌هۆی‌ كه‌می‌ بینه‌ره‌وه‌‬ ‫كۆنس���ێرته‌كانیان ئه‌نجام‬ ‫ن���ه‌داوه‌‌و وتی‌ "زۆر وتراوه‌‌و‬ ‫بیس���تراوه‌ كۆنس���ێریت‬ ‫نه‌ك���راوه‌ له‌ب���ه‌ر ئ���ه‌وه‌ی‌‬ ‫ده‌ كه‌س���ی‌ لێ ب���وه‌‪ ،‬ئه‌ی‌‬ ‫ئه‌و ده‌ كه‌س���ه‌ خۆ ئه‌وانه‌‬ ‫هاتون گوێ بگرن! كه‌ یه‌ك‬ ‫كه‌سی‌ لێ بێت یان هه‌زاران‬ ‫كه‌س���ی‌ لێ بێت من كاری‌‬ ‫خ���ۆم ده‌ك ‌هم‌و ب���ه‌رده‌وام‬ ‫ده‌ب���م له‌گۆرانی‌ وتن‌و خۆم‬ ‫ده‌خه‌مه‌ جێگه‌ی‌ ئه‌و كه‌سه‌‬ ‫كه‌ بۆ گوێگرتن له‌گۆرانی‌‌و‬ ‫ده‌نگی‌ من هاتوه‌"‪.‬‬

‫رۆژی ‪ ،2017/4/14‬به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تی‬ ‫گش����تیی رۆش����نبیری و هون����ه‌ری‬ ‫سلێمانی له‌ڕێگه‌ی ئۆركێسترایه‌كه‌وه‌‬ ‫یادی كاره‌ساتی ئه‌نفالی كرده‌وه‌‪.‬‬ ‫له‌یادی كاره‌ساتی ئه‌نفالدا‪ ،‬به‌شی‬ ‫هونه‌ری موزیك‪-‬ی به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تی‬ ‫گش����تیی رۆش����نبیری‌و هون����ه‌ری‬ ‫س����لێمانی میوانداری ئۆركێس����ترای‬ ‫نیش����تمانیی عیراقی كرد له‌ش����اری‬ ‫سلێمانی‌و ئۆركێس����ترای (رامانێك‬

‫ب����ۆ ئه‌نف����ال) پێشكه‌ش����كرد‪ .‬كه‌‬ ‫چه‌ند پارچ����ه‌ موزیكێكی جیهانیی‌و‬ ‫تایبه‌تی له‌خۆگرتبو وه‌كو رێزێك بۆ‬ ‫ئه‌نفالكراوان‪.‬‬ ‫له‌سه‌ره‌تای ئۆركێستراكه‌دا‪ ،‬بابه‌كر‬ ‫دڕه‌ی����ی به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تی گش����تیی‬ ‫رۆش����نبیری‌و هونه‌ری س����لێمانی‪،‬‬ ‫وته‌یه‌كی پێشكه‌شكرد‪.‬‬ ‫به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تی گشتیی رۆشنبیری‌و‬ ‫هونه‌ری س����لێمانی وتی‌"ده‌مانه‌وێ‬

‫‪»æêīµ »ËĠňĥŎð‬‬ ‫ئا‪ :‬شۆڕش محه‌مه‌د‬ ‫فیلمی‌ "ئه‌و منداڵه‌ی‌ له‌قس���ه‌كردن‬ ‫كه‌وت"‬ ‫ده‌رهێنان‪ :‬بین سۆمبۆگارت‬ ‫سیناریۆ‪ :‬لو بروویرس‬ ‫به‌رهه‌مهێنه‌ر‪ :‬بۆرنی‌ بۆس‬ ‫مۆنتاژ‪ :‬هیرمان كوكتس‬ ‫وێنه‌گرتن‪ :‬بیوتر كوكال‬ ‫موزیك‪ :‬نیزامه‌دین ئه‌ریج‬ ‫به‌رهه‌می‌‪ :‬هۆڵه‌ندا‪1996-‬‬ ‫یه‌ك���ه‌م نمای���ش‪10 :‬ی‌ ئۆكتۆبه‌ری‌‬ ‫‪-1996‬هۆڵه‌ندا‬

‫تیپی ئۆركێسرتای به‌غدا شینێك بۆ ئه‌نفال ده‌كه‌ن‬ ‫چركه‌س����اتێك بگری����ن‌و له‌ناخ����ی‬ ‫ناخه‌وه‌ بهه‌ژێین‌و یادی خوشك‌و برا‬ ‫له‌ده‌ستچووه‌كانمان بكه‌ینه‌وه‌"‪.‬‬ ‫وتیش����ی‌ "ل����ه‌م س����اڵیاده‌دا‬ ‫به‌ش����ه‌هیده‌كانمان ده‌ڵێین ده‌زانین‬ ‫ئێس����تا ته‌نه����ا ئێس����ك‌و خۆڵتان‬ ‫م����اوه‌و به‌ته‌نهای����ی‌و ده‌رب����ه‌ده‌ری‬ ‫له‌بیابانه‌كانی عه‌رعه‌رو گه‌رمه‌سێردا‪،‬‬ ‫دوای سه‌رگه‌ردانییه‌كی زۆر چونه‌وه‌‬ ‫باوه‌شی ئاسمان"‪.‬‬

‫‪11‬‬

‫هه‌روه‌ه����ا ئام����اژه‌ی‌ ب����ه‌وه‌دا‬ ‫"پێیانده‌ڵێی����ن ده‌زانی����ن ئازارتان‬ ‫بێسنور بو به‌ده‌ستی فاشیسته‌كان‬ ‫مه‌رگتان به‌ئاوات ده‌خواس����ت به‌اڵم‬ ‫دیسان پێیان ده‌ڵێینه‌وه‌ بۆ هه‌میشه‌‬ ‫له‌ناوماندان وه‌ك چۆن ك ‌هس‌وكارتان‬ ‫داواكاری ره‌وای����ان هه‌ی����ه‌‪ ،‬ئێوه‌ش‬ ‫زین����دون‌و داواكاری یاس����اییتان‬ ‫هه‌یه‌"‪.‬‬ ‫هه‌روه‌ه����ا بابه‌كر دڕه‌یی‌ وتیش����ی‌‬

‫"كاتێك وش����ه‌ ناتوان����ێ هیچ بڵێ‪،‬‬ ‫كاتێك رس����ته‌و چه‌مكه‌ زمانییه‌كان‬ ‫ده‌ره‌قه‌تی ئازاره‌كان نایه‌ن‪ ،‬ساتێك‬ ‫ده‌مانه‌وێ ده‌ست به‌رین بۆ قوڵترین‬ ‫به‌ش����ی روحمان‌و ئ����ازاره‌كان زیندو‬ ‫بكه‌ینه‌وه‌‪ ...‬چركه‌ساتێك ده‌مانه‌وێ‬ ‫بگرین‌و له‌ناخی ناخ����ه‌وه‌ بهه‌ژێین‌و‬ ‫یادی خوشك‌و برا له‌ده‌ستچوه‌كانمان‬ ‫بكه‌ین����ه‌وه‌‪ ...‬مۆس����یقا فریام����ان‬ ‫ئه‌كه‌وێ"‪.‬‬

‫نوان���دن‪ :‬ئه‌ركان ئۆرهان‪ ،‬ریك فان‬ ‫غاس���تیل‪ ،‬بیته‌ر بولهوی���س‪ ،‬هێلین‬ ‫هومیلیین‪ ،‬براده‌ر‪ ،‬هه‌ڵش���ۆ حسێن‪،‬‬ ‫حوس���نا كیللی‌‪ ،‬لویس ئه‌تێس‪ ،‬هان‬ ‫كیرچهۆف���س‪ ،‬ش���یالن محه‌مه‌د‪ ،‬هان‬ ‫ئۆلدیگس‪ ،‬الڤه‌ سلێمان‪." ،‬‬ ‫چیرۆك���ی‌ فیلمه‌كه‌ باس له‌ئه‌زمونی‌‬ ‫به‌جێهێشتنی‌ نیشتیمان‌و كۆچ ده‌كات‌و‬ ‫تراژیدی���ای‌ خانه‌واده‌یه‌ك���ی‌ كوردی‌‬ ‫ده‌گێڕێته‌وه‌‪.‬‬ ‫پاڵه‌وانی‌ فیلمه‌كه‌ منداڵێكه‌ به‌ناوی‌‬ ‫(میم���ۆ) ك���ه‌ له‌گوندێك���ی‌ بچ���وك‬ ‫له‌رۆژهه‌اڵتی‌ توركیا ژیان به‌سه‌رده‌بات‌و‬ ‫له‌گه‌ڵ هاوڕێیه‌كی‌ به‌ناوی‌ (مسته‌فا)‬ ‫ش���وانی‌ مه‌ڕ‌و مااڵتن‌و باوكی‌ (میمۆ)‬ ‫له‌واڵت���ی‌ هۆڵه‌ن���دا ده‌ژی‌‌و به‌ه���ۆی‌‬ ‫ئه‌وه‌ی‌ دۆخی‌ توركی���ا جێگیر نییه‌‌و‬ ‫به‌هۆی‌ بونی‌ ش���ه‌ڕ له‌دژی‌ كورده‌كان‬ ‫له‌الیه‌ن رژێمی‌ توركیاوه‌‪ ،‬باوكی‌ میمۆ‬ ‫بڕی���ار ده‌دات خانه‌واده‌كه‌ی‌ ببات بۆ‬ ‫هۆڵه‌ندا‪.‬‬ ‫كۆچكردنی‌ ئ���ه‌و خێزانه‌ كورده‌ بۆ‬ ‫هۆڵه‌ندا چه‌ندین كۆس���پ‌و ته‌گه‌ره‌ی‌‬ ‫دێته‌ پێش‪.‬‬ ‫ئه‌م فیلمه‌ له‌چه‌ند فێس���تیڤاڵێكی‌‬ ‫س���ینه‌مایی‌ جیهان���ی‌ نمایش���كراوه‌‌و‬ ‫سه‌رنجی‌ ره‌خنه‌گران‌و بینه‌رانی‌ به‌الی‌‬ ‫خۆیدا كێش ك���ردوه‌‌و به‌هۆی‌ ئه‌وه‌ی‌‬ ‫كه‌ ره‌وه‌ندێكی‌ گه‌وره‌ی‌ كورد له‌واڵتی‌‬ ‫هۆڵه‌ندا بونی‌ هه‌ی���ه‌ هه‌ربۆیه‌ بایه‌خ‌و‬ ‫گرنگی‌ س���ینه‌مای‌ هۆڵه‌ندا به‌بابه‌ت‌و‬ ‫پرسه‌ كوردییه‌كان ده‌بینین‪.‬‬ ‫ی فیلمه‌كه‌‪ ،‬بین سۆمبۆگارت‬ ‫ده‌رهێنه‌ر ‌‬ ‫له‌دایكبوی‌ (‪)1947/8/8‬ی‌ ش���اری‌‬ ‫ئه‌مستردامه‌‌و له‌نێوان سااڵنی‌(‪-1982‬‬ ‫‪)2006‬چه‌ندین به‌رهه‌می‌ س���ینه‌مایی‌‌و‬ ‫ته‌له‌فزیۆنی‌ ده‌رهێناوه‌‪.‬‬ ‫له‌فیلمه‌ به‌ناوبانگه‌كانی‌ ئه‌و "جینا‪-‬‬ ‫‪ ،1986‬چه‌قۆی‌ گیرفان‪ ،1992-‬جمك‪-‬‬ ‫‪."2003‬‬

‫گیری رێگر‬ ‫و تی‬

‫پەیجی بەڕێوەبەرێتی گشتی رۆشنبیری‌و هونەری سلێامنی‬

‫ته‌‌رازو‬ ‫لەگەڵ هەندێك هاوڕێی پیش���ەكەتدا‬ ‫توشی هەندێك مقۆمقۆ دەبیت بەاڵم‬ ‫هەوڵبدە كارەكان بەشێوەیەكی نەرم‌و‬ ‫دانایانە تەواو بكەیت‪.‬‬

‫دوپشک‬ ‫ت���ۆ كەس���ێكی زۆر هۆش���یاریت‌و‬ ‫دەتوانی���ت فش���ارەكانت كۆتای���ی‬ ‫پێبهێنی���ت كە روب���ەڕوت دەبنەوە‪،‬‬ ‫ئەوەش هۆكارێكە ب���ۆ ئەوەی ببیتە‬ ‫كەسێكی خۆشەویست‪.‬‬

‫‪www.facebook.com/www.dcysul.org‬‬

‫که‌‌وان‬ ‫كار لەس���ەر پڕۆژەیەك���ی هون���ەری‬ ‫ی���ان داهێنان���ی دەكەی���ت لەمڕۆداو‬ ‫لەوانەیە هاوبەش���ییەك لەكارەكەتدا‬ ‫بێت���ە ڕێت كە قازانجێكی زۆری تیادا‬ ‫بەدەستبهێنیت‪.‬‬

‫گیسک‬ ‫هەڵ���ە لێكتێگەیش���تن لەگ���ەڵ‬ ‫هاوس���ەرەكەتدا ب���ەرەو كۆتای���ی‬ ‫دەڕوات‌و باش���تروایە بەش���ێوەیەكی‬ ‫هێمن چارەسەری کێشەکان بکەیت‪.‬‬

‫سه‌‌تڵ‬ ‫پەیوەندی‌و گرێبەستە بازرگانییەكان‬ ‫ئەنجامی زۆر باش دەدەن بەدەستەوەو‬ ‫ئەوەش دەبێتە مایەی دڵخۆش���یت‪،‬‬ ‫هەندێك بەربەس���ت دەكەونە نێوان‬ ‫پەیوەندیت لەگەڵ هاوسەرەكەتدا‪.‬‬

‫نه‌‌هه‌‌نگ‬ ‫تۆ كەس���ێكی بەتوانای���ت‌و بەخت‬ ‫ی���اوەرت دەبێ���ت بۆیە پێویس���ت‬ ‫بەدڵەڕاوكێ ناكات لەوانەیە كارێكی‬ ‫نوێ یان قۆناغێكی پیش���ەیی نوێت‬ ‫بۆ دروستبێت‪.‬‬

‫‪10‬‬

‫‪rangalayawene@gmail.com‬‬

‫‌ره‌نگاڵه‬

‫س‬ ‫ی‬ ‫ح‬ ‫ر‬ ‫ی هونه‌ری‌‌و‬ ‫سوپهێر كاكه‌یی‪ :‬كار ‌‬ ‫ی‬ ‫ج‬ ‫و‬ ‫ا‬ ‫ن‬ ‫ی‬ ‫پێستت به‌م پێكهاتانه‌‬ ‫ژیانم له‌ئێران كه‌وته‌ مه‌ترسیه‌وه‌‬ ‫)‪ )573‬سێشه‌ممه‌ ‪2017/4/18‬‬

‫رون بكه‌ره‌وه‌‬

‫كاتێ����ك ماوه‌ی����ه‌ك هه‌ت����او ب����ه‌ر‬ ‫پێس����تت ئه‌كه‌وێت ئ����ه‌وه‌ به‌دڵنیاییه‌وه‌‬ ‫هی��ل�اك ده‌بێت‌و ت����ۆخ ده‌بێت����ه‌وه‌‪ ،‬بۆ‬ ‫پاراستنی‌ پێس����تت ده‌توانیت سود له‌و‬ ‫مادده‌خۆراكیانه‌ وه‌رگریت كه‌ له‌ماڵه‌كه‌تدا‬ ‫هه‌یه‌‪.‬‬

‫ ماسكی‌ پرته‌قاڵ‬‫پرته‌ق����اڵ یه‌كێكه‌ ل����ه‌و میوانه‌ی‌ ك ‌ه‬ ‫ئه‌بێت����ه‌ ه����ۆی‌ رونكردنه‌وه‌ی‌ پێس����ت‪.‬‬ ‫توێكڵی‌ پرته‌قاڵ پاش وش����ككردنه‌وه‌ی‌‬ ‫له‌به‌ر هه‌تاو به‌باشی‌ ورد ‌ی كه‌و تێكه‌ڵی‌‬ ‫چه‌ند قه‌تره‌ شیرێكی‌ بكه‌و له‌پێستی‌ بده‌‬ ‫تاوه‌كو وشك ده‌بێته‌وه‌و پاشان بیشۆ‪.‬‬

‫س���ەنتەری میدیکاڵ‪ :‬به‌ختیاری ـ ش���ه‌قامی‌ سه‌ره‌كی‌‬ ‫به‌رامبه‌ری‌ سالۆن ئه‌سته‌نبوڵ‬

‫ئا‪ :‬ئازاد بایز‬ ‫گۆرانیبێژو موزیسیان سوپهێر‬ ‫كاكه‌یی له‌دیدارێكی تایبه‌ت به‌ئاوێنه‌دا‬ ‫تیشكده‌خاته‌ سه‌ر ژه‌نینی ئامێری‌‬ ‫ته‌موره‌ی یارسان‌و سه‌ره‌تاكانی كاری‬ ‫گۆرانی وتنی خۆیی‌و هه‌روه‌ها دواكاری‬ ‫هونه‌ری خۆی بۆ ئاوێنه‌ ئاشكرا ده‌كات‪.‬‬

‫ ئاوی‌ په‌تاته‌‬‫په‌تات���ه‌ پ���اش پ���اك كردن��� ‌ی‬ ‫له‌عه‌س���اره‌ی‌ ب���ده‌و ئاوه‌ك���ه‌ی‌ بده‌‬ ‫له‌پێستت بۆماوه‌ی‌ ‪ 15‬خوله‌ك پاشان‬ ‫به‌ئاو بیشۆ‪ ،‬په‌تاته‌به‌وه‌ ناسراوه‌ كه‌‬ ‫ئه‌بێته‌ ه���ۆی‌ كاڵكردن���ه‌وه‌ی‌ په‌ڵه‌‬ ‫قاوه‌ییه‌كانی‌ پێست‪.‬‬

‫ژماره‌ ته‌له‌فۆنی‌ ‪0533183536 - 07706581971‬‬ ‫فه‌یسبوك‪medicalclinicsuly :‬‬

‫له‌باره‌ی شوناس���ی خۆی‌و سه‌ره‌تاكانی‬ ‫سه‌رده‌می منداڵیه‌وه‌‪ ،‬سوپهێر كاكه‌یی‌ وتی‌‬ ‫"من س���وپهێر كاكه‌یی خه‌ڵكی كرماشانی‬ ‫بنده‌س���تی ئێ���ران‪ ،‬راس���تی م���ن دوای‬ ‫ته‌واوكردنی كۆلێژی ئه‌ندازیاری له‌به‌ر بونی‬ ‫راده‌یه‌كی به‌رزی نه‌ته‌وه‌ی���ی‌و قاڵبونه‌وه‌م‬ ‫له‌ئامێری ته‌موره‌ كه‌ مۆركێكی له‌مێژینه‌ی‬ ‫ك���ورده‌ كه‌وتمه‌ ن���او كاری هونه‌ری جا چ‬ ‫وه‌ك مۆزیس���یان‌و دواتر وه‌ك گۆرانی وتن‬ ‫كه‌ تائه‌م ئاسته‌ی ئێستا هاتوم"‪.‬‬ ‫وتیش���ی "به‌هۆی ئه‌وه‌ی باوكم ژه‌نیاری‬ ‫ئامێری ته‌موره‌ بو ه���ه‌ر ئه‌و كارتێكه‌رییه‌‬ ‫وایك���رد كه‌ منیش بچمه‌ س���ه‌ر ئه‌و ریتم‌و‬ ‫سه‌بكه‌"‪.‬‬ ‫ئه‌و ئاماژه‌ ب���ه‌وه‌ ده‌كات كه‌ "بۆ ئێمه‌ی‬ ‫نه‌ته‌وه‌ی بنده‌ست به‌تایبه‌ت واڵتێكی وه‌ك‬ ‫ئێران���ی‌ داگیركه‌ر كاری هون���ه‌ری بۆ ئێمه‌‬ ‫ئه‌سته‌متره‌‪ ،‬به‌اڵم به‌و حاڵه‌شه‌وه‌ من هه‌ر‬ ‫كۆڵ���م ن���ه‌داو ده‌توانم بڵێم م���اوه‌ی زیاتر‬ ‫له‌پازده‌ س���اڵه‌ من خه‌ریكی كاری گۆرانی‬ ‫وتن‌و كاری موزیكم"‪.‬‬ ‫سه‌باره‌ت به‌یه‌كه‌مین ئه‌لبومی كاری گۆرانی‬ ‫وتنی خۆیشی‌‪ ،‬س���وپهێر وتی‌ "له‌ڕاستیدا‬ ‫یه‌كه‌م ئه‌لبومم (سروش���تی كوردس���تان)‬ ‫پێكهاتبو له‌شه‌ش تراك كه‌ چواریان ئاوازی‬ ‫خ���ۆم بون‌و له‌س���تۆدیۆیه‌كی كرمانش���ان‬ ‫به‌رهه‌م هات به‌تایبه‌ت له‌كوردستانی ئێران‬ ‫ده‌نگدانه‌وه‌یه‌كی باش���ی هه‌بو وه‌كو كاری‬ ‫تۆماركردنی نه‌واریی له‌وێوه‌ ده‌ستم پێكرد‌و‬ ‫بو به‌ئه‌زمونێكی سه‌ركه‌وتو بۆ من"‪.‬‬

‫له‌باره‌ی به‌یه‌كجاری هاتنی بۆ باش���وری‬ ‫كوردس���تان‌و جێگیربونی له‌ش���ارۆچكه‌ی‬ ‫دوكان‪ ،‬كاكه‌ی���ی وتی"من له‌س���اڵی ‪2012‬‬ ‫هاتمه‌ باش���وری كوردستان‌و له‌شارۆچكه‌ی‬ ‫دوكان گیرس���امه‌وه‌ ئه‌م���ه‌ پ���اش ئه‌وه‌ی‬ ‫كاری هون���ه‌ری ب���ۆ خ���ودی م���ن كه‌وته‌‬ ‫مه‌ترسیه‌وه‌"‪.‬‬ ‫وتیشی‌ "به‌شێك له‌به‌رهه‌مه‌ هونه‌رییه‌كانی‬ ‫من سیاسی بون‌و خۆ ئاشكراشه‌ قه‌ڵه‌مڕه‌وی‬ ‫ئێران بابه‌تی سیاسیان پێ قوبوڵ ناكرێت‬ ‫هه‌ربۆی���ه‌ من به‌یه‌كجاری هاتمه‌ باش���وری‬ ‫كوردستان"‪.‬‬ ‫ئه‌و جه‌غت له‌س���ه‌ر ئ���ه‌وه‌ ده‌كاته‌وه‌ كه‌‬ ‫"هه‌ر جێگه‌یه‌كی كوردستان جیاوازی نی ‌ه"‌و‬ ‫وتی‌ "ئێستا له‌م شاری دوكانه‌ ئارامم"‪.‬‬ ‫له‌ب���اره‌ی دواهه‌مین به‌رهه‌م���ی گۆرانی‬ ‫خۆی���ه‌وه‌‪ ،‬س���پهێر كاكه‌یی‌ وتی"س���اڵی‬ ‫‪ 2013‬ئه‌لبومێك���ی ت���ری گۆرانیم له‌الیه‌ن‬ ‫ده‌نگهه‌ڵگرو موزیسیان (فه‌رمان عوسمان)‬ ‫ه‌وه‌ هاته‌ به‌رهه‌م‌و پێكهاتبو له‌ ‪8‬تراك كه‌‬ ‫پێنجیان ئاوازی خۆم بون"‪.‬‬ ‫وتیش���ی‌ "له‌ڕوانگ���ه‌ی ئ���ه‌و به‌رهه‌مه‌ی‬ ‫‪ 2013‬كه‌ له‌باشوری كوردستان به‌رهه‌مهات‬ ‫ده‌مه‌وێت لێره‌وه‌ سوپاسی خۆم ئاراسته‌ی‬ ‫ت���ه‌واوی راگه‌یاندنه‌كان بك���ه‌م به‌ئاوێنه‌ی‬ ‫ئازیزیشه‌وه‌ كه‌ گرنگیان به‌م به‌رهه‌مه‌ی من‬ ‫داو كاریان له‌سه‌ر كرد"‪.‬‬ ‫هه‌روه‌ها له‌باره‌ی دوای���ن كاری هونه‌ری‬ ‫خۆیه‌وه‌‪ ،‬كاكه‌یی وتی‌ "به‌وپه‌ڕی نه‌وازشه‌وه‌‬ ‫دوا كاری تۆماركردنم تۆماركردنی سیدییه‌كه‌‬ ‫كه‌ ته‌واوی تراكه‌كانی‪ 9‬تراكه‌‌و له‌ستۆدیۆكه‌ی‬ ‫حامی���د عوس���مانی ژه‌نیار تۆم���ار كراوه‌‌و‬ ‫ده‌مه‌وێت لێره‌وه‌ سپاس���ی حامید بكه‌م كه‌‬ ‫ئه‌ركی زۆری كێشا له‌گه‌ڵمدا"‪.‬‬ ‫وتیشی‌ "ئه‌م سیدییه‌ تازه‌یه‌م له‌سه‌ره‌تای‬ ‫مانگ���ی پێنج���دا باڵوده‌بێت���ه‌وه‌ به‌ن���اوی‬ ‫(بیره‌وه‌ری) س���ێ تراكی ئ���اوازی خۆمن‌و‬ ‫ئه‌گ���ه‌ر كرا دوان له‌گۆرانیه‌كانیش���ی كاری‬ ‫كلیپكردنی بۆ ده‌كه‌م"‪.‬‬

‫یاریزانێكی‌ كورد‬ ‫ی كوردستانه‌وه‌ زۆرانبازی‌ ده‌كات‬ ‫به‌ئااڵ ‌‬ ‫یاریزانێكی‌ زۆرانبازی‌ كورد له‌واڵتی‌ نه‌رویج‬ ‫به‌ناوی‌ هێرش خه‌لیل ئه‌حمه‌د كه‌ به‌هێرش‬ ‫كوردی‌ به‌ناوبانگه‌‪ ،‬به‌ئااڵی‌ كوردستانه‌وه‌‬ ‫یاری‌ زۆرانبازی‌ ئازاد ده‌كات‌و له‌ئێستادا‬ ‫بوه‌ته‌ یه‌كێك له‌یاریزانه‌ به‌ناوبانگه‌كانی‌‬ ‫ئه‌و یارییه‌ له‌سه‌ر ئاستی‌ جیهان‪.‬‬

‫هێرش كوردی‌ زیره‌كترین‌و به‌ناوبانگترین‬ ‫یاریزان���ی‌ زۆرانبازی‌ ئازاده‌ له‌واڵتی‌ نه‌رویج‌و‬ ‫به‌ته‌نها له‌ماوه‌ی‌ ‪ 2‬س���اڵدا به‌ش���ێوه‌یه‌كی‌‬ ‫پرۆفیش���یۆنااڵنه‌ ئه‌م یارییه‌ ده‌كات‌و هه‌تا‬ ‫ئێس���تا ‪ 31‬یاری‌ كردوه‌‌و بوه‌ته‌ یاریزانێكی‌‬ ‫ئه‌نته‌رناش���یۆناڵی‌ جیهان���ی‌‌و یه‌كێك���ه‌‬ ‫له‌ئه‌ستێره‌كانی‌ ئه‌وروپا له‌و یارییه‌دا‪.‬‬ ‫هێرش كوردی‌ له‌دایكبوی‌ شاری‌ زاخۆیه‌‌و‬ ‫له‌س���اڵی ‪1998‬ه‌وه‌ خانه‌واده‌كه‌ی‌ چونه‌ته‌‬ ‫نه‌روی���ج‪ ،‬له‌باره‌ی‌ خۆی���ه‌وه‌ هێرش كوردی‌‬ ‫له‌لێدوانێكی‌ تایبه‌ت به‌ئاوێنه‌ رایگه‌یاند "من‬ ‫ناوم هێرش كوردییه‌‪ ،‬به‌ناوی‌ كوردس���تان‌و‬ ‫به‌ئااڵی‌ كوردستانه‌وه‌ یاری‌ زۆرانبازی‌ ئازاد‬ ‫له‌واڵتی‌ نه‌رویج ده‌كه‌م"‪.‬‬ ‫وتیشی‌ "ماوه‌ی‌ چوار ساڵ به‌ به‌رده‌وامی‌‬ ‫مه‌ش���ق‌و راهێنانم له‌زۆرانبازی���دا وه‌رگرت‌و‬ ‫ماوه‌ی‌ دو س���اڵه‌ وه‌كو یاریزانێكی‌ ئازادی‌‬ ‫پرۆفیشیۆناڵ یاری‌ ده‌كه‌م"‪.‬‬ ‫جه‌غتیشی‌ له‌سه‌ر ئه‌وه‌ كرده‌وه‌ كه‌ به‌هۆی‌‬ ‫لێهاتوییه‌وه‌ چه‌ند واڵتێكی‌ ئه‌وروپا داوایان‬ ‫كردوه‌ یارییان بۆ بكات‪.‬‬ ‫له‌ب���اره‌ی‌ ته‌مه‌نی‌ خۆیش���یه‌وه‌‪ ،‬هێرش‬ ‫كوردی‌ وتی‌ "من ته‌مه‌نم ‪ 22‬ساڵه‌‌و خه‌ڵكی‌‬ ‫زاخۆم‌و وا بۆ ماوه‌ی‌ ‪ 9‬ساڵ ده‌چێت له‌واڵتی‌‬ ‫نه‌رویج ده‌ژیم"‪.‬‬

‫کاوڕ‬ ‫دۆخی ئێستات یارمەتیدەرت دەبێت‬ ‫لەئامادەباشی‌و فراوانكردنی ئاسۆی‬ ‫گەڕانت بۆ بەرەوپێشچونت تاوەكو‬ ‫كارێكی سەركەوتو ئەنجامبدەیت‪.‬‬

‫گا‬ ‫لەگ���ەڵ ئەوەی ك���ە رۆژان���ی داهاتو‬ ‫لەبەرژەوەندی ت���ۆدا دەبن بەاڵم ئەوە‬ ‫مانای ئ���ەوە ناگەیەنێت كە زیادەڕۆیی‬ ‫بكەی���ت ل���ەو دەس���تكەوتانەی ك���ە‬ ‫بەدەستتهێناون‪.‬‬

‫دوانه‌‬ ‫دوچاری كۆمەڵێك بڕیاری یەكالكەرەوە‬ ‫دەبیتەوە سەبارەت بەهەندێک بابەت‬ ‫لەچەند دۆخێکی قورس���داو ئەوەش‬ ‫كاردانەوەی نەرێنی دەبێت‪.‬‬

‫قرژاڵ‬

‫جه‌غتیشی‌ له‌سه‌ر ئه‌وه‌ كرده‌وه‌ "له‌واڵتی‌‬ ‫نه‌رویج ده‌ژی���م‌و زۆرێك له‌یارییه‌كانی‌ خۆمم‬ ‫له‌نه‌رویج ئه‌نجام داوه‌"‪.‬‬ ‫هێرش له‌ئێس���تادا له‌واڵتی‌ ئه‌ڵمانیایه‌ بۆ‬ ‫ئه‌نجامدانی‌ چه‌ند یارییه‌ك‌و له‌وباره‌یه‌وه‌ وتی‌‬ ‫"له‌ئێس���تادا له‌واڵتی‌ ئه‌ڵمانیام به‌مه‌به‌ستی‌‬ ‫ئه‌نجامدان���ی‌ چه‌ن���د یارییه‌ك���ی‌ زۆرانبازی‌‬ ‫ئازادی‌ نێوده‌وڵه‌تی‌"‪.‬‬ ‫وتیشی‌ "هه‌تا ئێستا له‌واڵتی‌ ئه‌ڵمانیا دو‬ ‫یاری‌ زۆرانبازی ئازادم ك���ردوه‌‪ ،‬یه‌كێكیان‬ ‫له‌ش���اری‌ ئێس���ن‌و ئه‌ویتری���ان له‌ش���اری‌‬ ‫لوبیك"‪.‬‬ ‫هێ���رش ئاماژه‌ش ب���ه‌وه‌ ده‌دات كه‌ جگه‌‬ ‫له‌واڵتی‌ ئه‌ڵمانیا له‌دانیماركیش یاری‌ كردوه‌‌و‬ ‫له‌وباره‌ی���ه‌وه‌ وت���ی‌ "دو هه‌فت���ه‌ له‌مه‌وبه‌ر‬ ‫له‌واڵت���ی‌ دانیم���ارك یارییه‌ك���ی‌ زۆرانبازی‬ ‫ئازادم ئه‌نجامدا"‪.‬‬ ‫وتیش���ی‌ "ده‌بێت له‌واڵتی‌ ئه‌ڵمانیا س���ێ‌‬ ‫یاری‌ دیكه‌ ئه‌نجام بده‌م"‪.‬‬ ‫ئام���اژه‌ی‌ به‌وه‌ش���دا كه‌ "ل���ه‌‪18‬ی‌ ئه‌م‬ ‫مانگه‌دا له‌پارێزگای‌ نێومونس���ته‌ر‌و له‌ ‪25‬ی‌‬ ‫ئه‌م مانگه‌ له‌پارێزگای‌ ڤیێرن هه‌ریم‌و له‌‪31‬ی‌‬ ‫ئه‌م مانگ���ه‌دا له‌پارێ���زگای‌ ئێردینگ یاری‬ ‫ئه‌نجام ده‌دات"‪.‬‬ ‫وتیش���ی‌ "له‌ڕۆژی‌ ‪29‬ی‌ مانگی‌ داهاتودا‬ ‫له‌یه‌ك ش���ه‌ودا له‌پارێزگای‌ ل���ۆزان له‌واڵتی‌‬ ‫سویسرا سێ‌ یاری‌ پێكه‌وه‌ ئه‌نجام ده‌ده‌م"‪.‬‬ ‫ئاماژه‌ی‌ به‌وه‌ش���دا كه‌ له‌ش���اری‌ سیتارد‬ ‫له‌واڵتی‌ هۆڵه‌ندا یاریی���ه‌ك ئه‌نجام ده‌دات‌و‬ ‫له‌‪20‬ی‌ نیسانیش���دا ده‌گه‌ڕێت���ه‌وه‌ بۆ واڵتی‌‬ ‫نه‌رویج‌و له‌‪29‬ی‌ نیساندا له‌نه‌رویج یارییه‌ك‬ ‫ئه‌نجام ده‌دات‪.‬‬

‫شێر‬

‫سەركەوتنت لەپیشەكەتدا دەبێتە هۆی پێویس���تە لەمڕۆدا ئاگاداری دارایی‌و‬ ‫بێزاربونی هەندێك هاوڕێ‌و دڵخۆشبونی خەرجییەكان���ت بی���ت چونكە هەر‬ ‫هەندێكی تریان كە ئەوەش ئاساییە بۆ زیانێك لەوانەیە ببێتە هۆی ئاڵۆزبونی‬ ‫كارەكانت‌و توشی گرفت ببیت‪.‬‬ ‫كەسێك كە خاوەن پێگە بێت‪.‬‬

‫ساكار سه‌ركه‌وت‪:‬‬ ‫دڵم له‌میوزیك تۆرا‬ ‫ئا‪ :‬نیكی محه‌مه‌د‬

‫ئافره‌تێكی جاونه‌ترس له‌بواری میوزیك‌و ریكالم و مۆده‌ ك‬ ‫ئه‌و ئاماژه‌ به‌وه‌ ده‌كات كه‌وا"له‌كوردستان ئێستا هه‌مو كا‬ ‫به‌اڵم به‌پێی پێویست رێزی لێناگیرێت‌و گرنگی پێنادرێت‪،‬‬ ‫كاته‌كانیش رێگریت لێ ده‌كه‌ن به‌توانج‌و به‌بیانوی عه‌یبه‌‪،‬‬ ‫ئیشێك بكه‌یت له‌كوردستان رێگری هه‌ر ئه‌بێت‪ ،‬به‌اڵم خۆ‬ ‫هه‌تا ئێستا ئه‌وكه‌سانه‌ی من ده‌ناسن پشتیوانیم ده‌كه‌ن"‪.‬‬

‫ساكار سه‌ركه‌وت له‌هه‌ولێر نیشته‌جێیه‌ له‌باره‌ی كاركرد‬ ‫ئاوێنه‌ وتی"له‌منداڵیه‌وه‌ له‌قۆناغی سه‌ره‌تایی تائێستاش ح‬ ‫بو له‌هونه‌ردا ئیش بكه‌م بۆیه‌ به‌میوزیك ده‌س���تم پێكردو‬ ‫زۆر گه‌وره‌ هه‌بو‪ ،‬گه‌وره‌ترینیان كۆچی دایكم بو‪ ،‬هه‌ر بۆیه‌‬ ‫دڵ���م له‌میوزیك ت���ۆراوه‌‪ ،‬حه‌زم له‌ئیش���ی ریكالم‌و م���ۆد‬ ‫هه‌ڵمبژارد‪ ،‬هه‌روه‌ها ته‌واوی خۆزگه‌و ئاواته‌كانم له‌ناو هون‬ ‫هه‌س���ت ده‌كه‌م به‌هونه‌ر دڵخۆشم‌و ئامانجی تریشم هه‌یه‌‬ ‫هونه‌ر"‪.‬‬ ‫ناوب���راو جه‌غت���ی ل���ه‌وه‌ش كرده‌وه‌ كه‌ ”هاوس���ه‌رگ‬ ‫نیه‌ له‌ب���ه‌رده‌م ئاره‌زوه‌كانی‌و‬ ‫"ئه‌وه‌ی دڵی من خۆش بكات‬ ‫هاوس���ه‌ره‌كه‌م پاڵپش���ت‌و‬ ‫هاوكارم���ه‌‪ ،‬بۆی���ه‌ بون���ی‬ ‫هاوس���ه‌ره‌كه‌م ه���ۆكاری‬ ‫هاتن���ه‌دی خه‌ونه‌كانم���ه‌‬ ‫‪ ،‬ئێستا س���اڵی‪2017‬یه‌‪،‬‬ ‫ج���اران نیه‌ س���ه‌رده‌می‬ ‫ئێستا ئه‌وس���ه‌رده‌مه‌یه‌‬ ‫ب���ه‌ده‌م خه‌ونه‌كان���ت‬ ‫بڕۆی���ت گه‌ر ت���ۆ له‌به‌ر‬ ‫قس���ه‌ی كۆمه‌ڵ���گا واز‬ ‫ل���ه‌ خه‌ونه‌كانت بێنی‬ ‫كه‌وات���ه‌ ت���ۆ له‌ژیاندا‬ ‫ب���ۆ هی���چ خه‌ونێك‬ ‫ناژی���ت‌و كه‌س���ێكی‬ ‫ترسنۆكیت"‪.‬‬

‫فه‌‌ریک‬ ‫قۆناغێكی زۆر ورد تێدەپەڕێنیت كە‬ ‫كۆمەڵێك تاقیكردنەوە لەخۆدەگرێت‬ ‫بەاڵم دودڵ مەبە چونكە سەركەوتن‬ ‫لەگەڵ تۆ دەبێت‪.‬‬

‫بیروڕا‬

‫‪birura. awene@gmail. com‬‬

‫رەخنەکردنی گۆڕان‬ ‫پێویستیەکی ئەم ساتەوەختەیە‬ ‫نەوزاد جەمال‬ ‫لەژیان����ی سیاس����ییدا‪ ،‬ملمالنێ����کان‬ ‫چەندە ناحەزی����ش بن یالێزانان����ە گەمەکە‬ ‫بەڕێوەببرێ����ت‪ ،‬دواج����ار دەردەکەوێ����ت‬ ‫کە لەپش����ت س����یناریۆکانەوە ن����ەک هەر‬ ‫سیناریۆنوس����ەکە تاوانب����ارە‪ ،‬بەڵک����و‬ ‫فری����ودان‌و بەالڕێدابردنی جەماوەر ئامانجە‪.‬‬ ‫هەری����ەک لەبکەرەکان����ی گەمەک����ە‪ ،‬بەپێی‬ ‫رۆڵەکانیان بەرپرس����یارن‌و رێسای گەمەکە‬ ‫هاوبەش����ی دوالیەنە دەخوازێت‪ .‬کێ لەگەمە‬ ‫سیاسییەکاندا بەشداربێت‪ ،‬ناتوانێت پاکانە‬ ‫ب����ۆ رەفتارەکانی بەوەبکات ک����ە تاوانەکە‬ ‫لەئەستۆی ئەکتەرەکانیتردایە‪.‬‬ ‫لەم س����ۆنگەیەوە‪ ،‬ه����ەر هێزێک رەخنە‬ ‫نەکرێ����ت‪ ،‬ش����ایەنی ئەوەنیی����ە لەمێ����ژوی‬ ‫سیاس����ییدا تۆماربکرێت‪ .‬نەک تەنها لەبەر‬ ‫بەهەندوەرنەگرتن����ی‪ ،‬بەڵک����و لەبەرئەوەش‬ ‫کە هیچ پێگەو رۆڵێکی لەژیانی سیاس����ییدا‬ ‫نەب����وە‪ .‬لەب����ەر رۆش����نایی چاالکییەکانی‬ ‫'گۆڕان’دا‪ ،‬پێویس����تە بخرێتەب����ەر رەخنە‪.‬‬ ‫ئەم����ەش لەبەرئەوەنییە کە ئەو بزوتنەوەیە‬ ‫لەنێوخۆی����دا لەقەیرانێک����ی بونیادییدای����ە‪.‬‬ ‫بەڵکو لەبەرئەوەش����ی کەمتەمەنترین هێزی‬ ‫سیاسی باش����ورە کە دەورانی ئۆپزسیۆن‌و‬ ‫حکومەتداری بینیوە‪ .‬ئێس����تاش لەگۆشەی‬ ‫وەستاودا گیریخواردوە‪.‬‬ ‫لەم روانگەی����ەوە‪ ،‬گۆڕان وەک "هێزیکی‬ ‫دیاردەیی" لەکایەی سیاسی‌و وەک بزاڤێکی‬ ‫کۆمەاڵیەتی تاوتوێدەکەم‪ .‬کە دەش����وترێت‬ ‫گۆڕان کەموکورتی‌و هەڵ����ەی هەیە‪ ،‬مانای‬ ‫ئەوەنییە کە بەدیاریکراوی پارتی یایەکێتی‪،‬‬ ‫یاحزبەکانیت����ر ب����اش‌و بێخەوش����ن‪ .‬بەڵکو‬ ‫گ����ۆڕان وەک دەرکەوتێکی ت����ازەی پاش‪-‬‬ ‫راپەڕی����ن‪ ،‬لەفۆڕمی هەژانێک����ی جەماوەری‬ ‫شەقام‌و ئۆپۆزس����ێونێکی پەرلەمانی‌و دواتر‬ ‫لەکابینەی حکومەتدا کۆمەڵێک سەرس����می‬ ‫گەورە دەدات‪ .‬بۆیە تەنها قس����ەکردن نییە‬ ‫لەوەی بۆچی وابو‪ ،‬بەڵکو ئاسۆی ئەم هێزە‬ ‫بەچ ئاڕاس����تەو ب����ەرەو کام ئامانج دەڕوات‬ ‫سەرەداوەکەیە‪ .‬مەبەستیش تەنها وروژاندنی‬ ‫کۆمەڵێک پرس����یارە ن����ەک توێژینەوەیەکی‬ ‫سەربەخۆ لەوردودرشتی کارەکانی گۆڕان‪.‬‬ ‫‪ -1‬چەند پرسیارێکی پێویست‬ ‫ئ����ەوە زان����راوە‪ ،‬گۆڕان����کاری سیاس����ی‬ ‫یاکۆمەاڵیەت����ی‌و کولتوری‪ ،‬پرۆس����ەیە نەک‬ ‫روداوێکی ناکاوو کتوپڕ‪ .‬لێرەوە دەپرسین‪:‬‬ ‫ئاخۆ 'گۆڕان’ پرۆسەیەکی لەکایەی سیاسی‬ ‫ئێم����ەدا سەرڕێخس����ت یاه����ەر روداوێک����ی‬ ‫ناکاوبو؟ رۆڵی لەبەئاگاهێنانەوەی حزبەکانی‬

‫دەسەاڵتداردا‪ -‬پارتی‪/‬یەکێتی‪-‬و دەرخستنی‬ ‫هەقیقەتی هێ����زە کۆمەاڵیەتی‌و بەرگەگرتنی‬ ‫ناڕەزاییەکان����دا چەندە؟ چونک����ە‪ ،‬بەهۆی‬ ‫هاندان‌و هەڵس����وکەوتەکانی گۆڕانەوەبو کە‬ ‫ئەوەی لەقواڵی����ی کۆمەڵگەدا مۆڵیخواردبو‪،‬‬ ‫قەبارەو بارستایی بەئاس����انی ئاشکراکرد‪.‬‬ ‫دواجار تواناو وزەی بکەرە کۆمەاڵیەتیەکانیی‬ ‫لەگۆڕان����کاری‌و بەرهەڵس����تی سیاس����ی‌و‬ ‫بەرگەگرتنی مانگرتندا بۆ هەڵماڵین‪ .‬ئیدی‬ ‫نادیارو ئ����ەوەی لەپش����تەوەی کۆمەڵگەدا‬ ‫پۆنگی خواردبوەوە‪ ،‬بەهەڵچون‌و هەژانێکی‬ ‫کاتی ئاشکراکرد‪.‬‬ ‫لەمەشدا هاوکاری‌ دەسەاڵتە کە جارێکیتر‬ ‫هەر هێزێکی کۆمەاڵیەتی‌و سیاسی‌و مەدەنی‬ ‫بەرهەڵس����تکەر‪ ،‬بەئاسانی نەتوانێت شەقام‬ ‫بجوڵێنێت����ەوە‪ .‬چونکە مایەپوچبونی گیانی‬ ‫بەڕەنگاری‌و ئۆپۆزس����یۆن بوە راستییەک‪.‬‬ ‫رەنگ����ە چەن����د دەیەی����ەک بخایەنێ����ت بۆ‬ ‫س����ەرهەڵدانەوەی هێزێکیت����ری کارا‪.‬‬ ‫بەدەربڕیێکیت����ر هەرچی بانکی هەس����تی‌و‬ ‫هۆش����ەکییە پەنگخواردوەکەی کۆمەڵگەی‬ ‫خاڵیکردەوەو لەگەمەو ملمالنێی کورتخایەن‌و‬ ‫کەمپشودا رەتاندو لەپاشماوەکانی کۆنەقیندا‬ ‫بەفیڕۆی دا‪.‬‬ ‫هەڵب����ەت‪ ،‬خاڵیکیردن����ەوەی توڕەی����ی‌و‬ ‫ناڕەزایەتیی����ەکان بەجۆرێک مایەپوچکردنی‬ ‫گیان����ی رەخن����ەو چاکس����ازی‪ ،‬پوچاندن‌و‬ ‫دەمەزەردکردن����ەوەی نیهلیزمی سیاس����ی‌و‬ ‫زڕگۆیی‌و ناماقوڵیەت����ی راگەیاندنی هێنایە‬ ‫ئ����اراوە‪ .‬دەبێت بزانی����ن تاچەندەش گۆڕان‬ ‫دەبێت����ە بنکەیەک����ی تری جەم����اوەری بۆ‬ ‫هێزێکی وەک پەکەک����ە؟ بەتایبەت بۆ ئەو‬ ‫هەڵس����وڕاوە توڕەو یاخیانەی کە باوەڕیان‬ ‫بەهێ����زی چەک����ە لەهاوس����ەنگکردنەوەی‬ ‫السەنگیی تەرازوی هێزدا؟‬ ‫‪ -٢‬بزوتنەوەیەک لەتەڵەزگەی پۆپۆلیزمدا‬ ‫هەڵخلیس����کانی هێزێک����ی سیاس����ی بۆ‬ ‫گوتارێکی توڕەو پەرچەکرداریانە‪ ،‬ئەنجامی‬ ‫کورتبین����ی رێبەرایەت����ی‌و ناڕونی بەرنامەی‬ ‫سیاس����ییە‪ .‬ب����ەاڵم‪ ،‬بەهەمو بارێکیش����دا‬ ‫کارەساتبارە‪ .‬یەکێک لەو تەڵەزگانەی گۆڕان‬ ‫تێکەوت گەمەی 'سیاس����ەتی ناسنامە’ بو‪.‬‬ ‫بەدیاریکراوی ناسنامەی شار لەزەقکردنەوەی‬ ‫س����لێمانیدا بەرامبەر هەولێ����ر وەک هێمای‬ ‫دژایەتیکردن����ی پایتەخت����ی پارتی‪ .‬دواجار‬ ‫دابڕانی ئەو ش����ارەی لێکەوتەوەو بەئەویتر‬ ‫س����پێردرا‪ .‬لەکاتێکدا گرفتەکانی سلێمانی‬ ‫بنەڕەتین‪ ،‬بەشێکیش����ی بەندە بەسروشتی‬ ‫کولتوری‌و کۆمەاڵیەتی‌و هەڵکەوتەی شارەکە‬ ‫خۆیەوە‪ .‬بەشێکی تریشی پاشماوەی هێزە‬ ‫سیاسییە دەسەاڵتدارو ئایدۆلۆجیەکانیەتی‪.‬‬

‫یەکێک لەو‬ ‫تەڵەزگانەی گۆڕان‬ ‫تێکەوت گەمەی‬ ‫'سیاسەتی ناسنامە’‬ ‫بو‪ .‬بەدیاریکراوی‬ ‫ناسنامەی شار‬ ‫لەزەقکردنەوەی‬ ‫سلێمانیدا بەرامبەر‬ ‫هەولێر وەک هێمای‬ ‫دژایەتیکردنی‬ ‫پایتەختی پارتی‬ ‫بەکارهێنانی ناسنامەی سلێمانی لەملمالنێی‬ ‫سیاس����ییدا ئاس����انە‪ ،‬بەاڵم بەکارخس����تی‬ ‫توڕەیی شەقام بەشێوەیەکی پۆپولیستیانە‬ ‫وەک 'نەرمەهێز’ێ����ک لەبەرامب����ەر هەژمونی‬ ‫حکومەتێکی حزبۆکراس����یدا‪ ،‬ئاکامی وەهای‬ ‫لێنەکەوتەوە‪.‬‬ ‫چونکە دواج����ار گۆڕان کەوت����ە بیرێکی‬ ‫قۆزاخەیی(لەقاڵب����دراو)و گرێیەکی دەرونی‬ ‫لەگەنج‌و دانیشتوانی شارەکەدا بەرهەمهێنا‪.‬‬ ‫لەتوڕەک����ردن‌و تاراندنیان����دا بێهیواکردن����ی‬ ‫سەرتاسەری لێکەوتەوە کە خودی گۆڕانیش‬ ‫ب����ەو گ����ڕە دەس����وتێ‪ .‬گەمەی ناس����نامە‬ ‫هاوش����ێوەی هەوڵەکانی پارت����ی‌و یەکێتیە‬ ‫ک����ە بەمیکانیزمی جی����ا کردی����ان‪ .‬ئەوان‬ ‫بەدروستکردنی چینایەتی سیاسی ویستیان‬ ‫دەس����توپێوەند پەیداک����ەن‪ .‬بەرپ����رس‌و‬ ‫کادێرەکانی����ان بەهۆی سیاس����ەتەوە بونە‬ ‫چێنێکی تێروپڕ کاتێک هەمو کارئاس����انی‬ ‫خوێن����دن‪ ،‬گەش����ت‌و خزمەتگ����وزاری‌و‬ ‫خۆشگوزەرانیان بۆ دەستەبەرکرا‪ .‬بەشێکی‬ ‫دیاری کادێرەکانی گۆڕانیش‪ ،‬لەم چینایەتیە‬ ‫سیاس����یە بەدەرنەب����ون کاتێ����ک چنگیان‬

‫لەپۆستی باش گیربو!‬ ‫راستە زۆربەی حزبەکان پاش‌و پێش چونە‬ ‫حکومەت جیاوازیەکیان هەیە‪ .‬بەاڵم ئەگەر‬ ‫بەالنیکەمەوە گۆڕان سیاس����ەتی خۆش����ی‬ ‫هەبێ����ت‪ ،‬ئەدای هەڵس����وڕاوەکانی جیاوازە‬ ‫لەخۆی‪ .‬بەواتایەکیتر‪ ،‬رەنگە نەخشەڕێگەی‬ ‫گۆڕان لەو بۆچونانەی کە سەرەتا لەسەری‬ ‫دامەزراوە‪ ،‬گۆڕانی بەسەردا نەهاتبێت‪ .‬بەاڵم‬ ‫کاتێک بوە بەشێک لەحکومەت‪ ،‬ئاڕاستەی‬ ‫ژێرخانەکەی گۆڕا‪ .‬هێشتا رونیش نییە ئاخۆ‬ ‫بەش����داریکردن لەحکومەت����ی بنکەفراواندا‪،‬‬ ‫لەبنەڕەت����دا سیاس����ەتی ئیحتواکردن����ی‬ ‫ب����وە یابژاردەیەک����ی خۆک����رد؟ وەکیتریش‬ ‫رێیتێدەچێت‪ ،‬خواردن لەکێکی دەس����ەاڵت‪،‬‬ ‫بەمانای بوارنەهێشتنەوە بۆی تالەدەرەوەی‬ ‫حکومەت کێش����ە بۆ هێزە س����ەرەکییەکان‬ ‫دروستنەکات‪ .‬جگەلەوەی‪ ،‬رایەک لەگۆڕاندا‬ ‫هەب����وە‪ :‬ئەگ����ەر ئێمە حزبین ب����ۆ نەچینە‬ ‫دەس����ەاڵت‌و چاکس����ازی تێدانەکەین‪ .‬بەاڵم‬ ‫هەمو ئەم ئەگەرو خوێندنەوانە پێویستییان‬ ‫بەشرۆڤەکاری وردتر هەیە‪.‬‬ ‫‪ -3‬سیاسەتی ئەتکردن‬ ‫لەنێ����و بزاڤ����ی سیاس����ی‌و چەکدارییدا‪،‬‬ ‫ئاس����ەوارەکانی شەڕی خێڵەکی‌و بنەماڵەیی‬ ‫بەڕوخساری جیاوازەوە سەریهەڵدایەوە‪ .‬لەو‬ ‫دیاردە س����ەیرانە‪ ،‬ئەتککردنی سیاسیانەی‬ ‫نەیارەکان����ە‪ .‬جاران کە دو ماڵبات یا ئاغای‬ ‫گوند ناکۆکی لەس����ەر ئاوو کێڵگەو لەوەڕو‬ ‫بەروب����وم هەبایە‪ ،‬پەالم����ار لەقەاڵچۆکردنی‬ ‫جەستەییەوە تاسەر وێزەی گیانلەبەرەکانیش‬ ‫دەڕۆیش����ت‪ .‬بڕینی کلکی ماین‌و گوێدرێژی‬ ‫نەیارەکە کارتێک بو!‬ ‫ئەم����ڕۆش گ����ۆڕان‌و پارت����ی بیرۆک����ە‬ ‫سیاس����یەکان ئەتککرد‪ ،‬گۆڕان لەسەرەتادا‬ ‫پەرلەم����ان‪ ،‬حکومەت����ی نابوتک����رد‪ .‬دواتر‬ ‫پرس����ی دەوڵەت����ی ئەتکک����رد لەبەرئەوەی‬ ‫پارت����ی بانگەش����ەی دەکات‪ .‬پارتی����ش‬ ‫لەس����ەرەتادا بیرۆک����ەی ئۆپۆزس����یۆن‌و‬ ‫رەخنەو خۆپیشاندان‌و مانگرتنی ئەتککردو‬ ‫بەخیانەت����ی نیش����تمانی‌و بەکرێگی����راوی‬ ‫ناودێرکرد‪ .‬نابوتکردنی پەرلەمان‪ ،‬بیرۆکەی‬ ‫س����ەربەخۆیی‪ ،‬دەوڵەت لەڕقی رکابەرێکە‪،‬‬ ‫وایکرد کۆمەڵێک پرەنسیپ‌و بەهای گشتی‌و‬ ‫کەس����ێتی نیش����تمانی ئێم����ە وەک گەلێک‬ ‫بکەوێتە ژێر پرسیارو گومانەوە‪ .‬بەتایبەت‪،‬‬ ‫بادانەوە بەالی بەغدا چ وەک کارتی فش����ار‬ ‫یاستراتیجیەت‪.‬‬ ‫‪-4‬هەڵەکان نەک هەلەکان‬ ‫بەجێهێشتنی پرسی دەوڵەت‪ /‬سەبەرخۆیی‬ ‫بەتەنه����ا بۆ پارتی‪ ،‬هەڵەیەکی ئەم هێزەیە‪.‬‬

‫)‪ )573‬سێشه‌ممه‌ ‪2017/4/18‬‬

‫جا ئەوپرس����ە دروشم بێت یاڕاستی‪ ،‬گۆڕان‬ ‫بەه����ۆی پارتی کەوت����ە پوچاندنی خودی‬ ‫بیرۆکەک����ە‪ .‬ئەگەر س����ەیری مانڤێس����تی‬ ‫دروس����تبونی بزوتنەوەکەش بکەیت‪ ،‬زیاتر‬ ‫جەخ����ت لەپەیوەندی هەرێ����م بەئێراقەوە‬ ‫کراوە! هەروەها گۆڕان پێیوابو‪ ،‬مادام لەزۆنی‬ ‫دەس����ەاڵتدا نییە‪ ،‬ئیتر ب����ەدورە لەڕەخنەو‬ ‫کەموکورت����ی‪ .‬بۆیە بەه����ۆی رەخنەکردنی‬ ‫پارت����ە دەس����ەاڵتدارەکانەوە‪ ،‬ویس����تی‬ ‫رەوایەتی بونی خۆی مس����ۆگەربکات‪ ،‬بەاڵم‬ ‫پاشئەوەی ئەندامەکانی بونە پەرلەمانتارو‬ ‫بەشێک لەحکومەت‪ ،‬داکۆکێکان لەگوتاری‬ ‫عەدالەتی کۆمەاڵیەتی‪ ،‬یەکس����انی داهات‌و‬ ‫کەمکردن����ەوەی پرس����ی موچ����ەی پلەی‬ ‫تایبەت‌و خانەنش����ینی پەرلەمانتارو هتد‪...‬‬ ‫نەکردەوە!‬ ‫ئاش����کرایە‪ ،‬لەخانەی دەسەاڵتدا نەبون‪،‬‬ ‫ئۆتۆماتیکی ناتکات����ە حزبێکی باش‪ .‬هەر‬ ‫لەبەرئ����ەوەی بەرامبەرەک����ەت خراپە‪ ،‬تۆ‬ ‫باشترنیت ئەگەر باشتر پێشکەش نەکەیت‪.‬‬ ‫جگەل����ەوەش‪ ،‬گۆڕانی����ش لەپەکخس����تن‌و‬ ‫ش����پرزەکردنی گش����تیدا رێچکەی پارتی‌و‬ ‫یەکێت����ی گرتەب����ەر‪ .‬بەلۆجیک����ی م����ادام‬ ‫پارتی پەکخس����تنی کردە کارتی فش����ار‪،‬‬ ‫هاندان����ی پەکخس����تنی دەوام‌و هەژان����ی‬ ‫ش����ەقامی خس����تەگەڕ‪ .‬دواج����ار لەگ����ەڵ‬ ‫پارت����ی‌و یەکێتی����دا یەک بەی����ەک دەرچو‪.‬‬ ‫چونک����ە ئامانجەک����ە پەیامێ����ک بو‪ :‬وەک‬ ‫ئێ����وە توان����ای پەکخس����تنم هەی����ەو بەو‬ ‫ئامڕازە سورم لەخواس����تەکانم‪ .‬ئەوەندەی‬ ‫لەملمالنێکان����ی پارس����اڵەوە تێدەگ����ەم‪،‬‬ ‫گۆڕان هەوڵ����ی گواس����تنەوەی دۆخەکەی‬ ‫نەب����و لەقۆناخێک����ەوە ب����ۆ قۆناخێکیتری‬ ‫ملمالن����ێ‪ .‬بەڵکو چەقاندنی خواس����تێکی‬ ‫خ����ۆی بو بەهۆی ملمالنێیەک����ەوە‪ .‬دواجار‬ ‫ملمالنێکە ئامان����ج بو لەخۆیدا‪ .‬جگەلەوەی‬ ‫لەڕەفتارو هەڵوێس����تەکانیدا نەمانی کارتی‬ ‫فش����ارو هەنگاوو مانۆڕی دەبینرا‪ .‬ئەمەش‬ ‫گریمانەیەک تۆخدەکاتەوە کە ملمالنێکردنی‬ ‫پارت����ی تاکە ئامانجە لەخۆیدا نەک گۆڕینی‬ ‫رەوشەکە بەگش����تی‪ .‬واتە کێبەرکێ نەبوە‬ ‫لەپێناو گۆڕینی دۆخەکەدا‪ ،‬بەڵکو سوربونە‬ ‫لەسەر هەڵوێستێکی پێشوتر لەپێناو لێدان‬ ‫لەیەکتریدا‪ .‬بۆیە‪ ،‬دیاردەی چەقبەس����تن‌و‬ ‫بنبەس����تی سیاس����ی هەرێم‪ ،‬ئەنجامی ئەم‬ ‫ڕوانینە سیاسیەی پارتی‌و یەکێتی‌و گۆڕانە‬ ‫ک����ە بوەت����ە نەریتێکی سیاس����ی پەڕگیر‪.‬‬ ‫ئەوەتا کەس ئامادەنییە لەسەنگەری خۆی‬ ‫بجوڵێت‪ ،‬چونک����ە لەبنەڕەتەوە چونیان بۆ‬ ‫سەنگەر ش����ەڕێکیتری یەکتری لەناوبردنە‪،‬‬ ‫نەک ملمالنێی سیاسی کە هەمیشە ئاڵوگۆڕ‬ ‫بەفۆرمی جیا بەدوای خۆیدا دەهێنێت‪.‬‬

‫‪13‬‬

‫هان����دان‌و پش����تگیرکردنی مانگرتن����ی‬ ‫ب����ەردەوام وەک کاردانەوەیەک لەبەرامبەر‬ ‫سیاسەتە سەرس����ەختەکانی پارتیدا‪ ،‬نەک‬ ‫هەر ئامانجەکەی نەپێکا‪ ،‬بەڵکو لێکەوتەی‬ ‫ئ����ەو مانگرتن����ە دروس����تبونی نەریت����ی‬ ‫کەمتەرخەم����ی‌و بەرەاڵبون����ی فەرمانگ����ەو‬ ‫دامەزراوەکان����ی لێدەکەوێت����ەوە‪ .‬دیاردەی‬ ‫نیودەوام‌و کەمکردن����ەوەی رۆژانی هەفتەو‬ ‫نەمانی چاودێری‌و لێپرس����ینەوە‪ ،‬وادەکات‬ ‫کولتوری دامەزراوەیی نەمێنێت‪ ،‬لەجێگەیدا‬ ‫کەمدەوامی ببێتە کارێکی خوازراو بەبیانوی‬ ‫سیاس����ی‌و ئاب����وری‪ .‬پوچکردن����ی کاری‬ ‫فەرمانگەکان‌و کەمتەرخەمی‪ ،‬هاواڵتیان لێی‬ ‫زیانمەندن‪ .‬هەروەها جۆرە بێس����ەروبەری‬ ‫لەهەندێک شارو شارۆچکەدا بەشێکی زۆری‬ ‫فەرمانگەکان دەرگەکانیان داخستوە!‬ ‫‪ -5‬دەرفەتی لەدەستچو‬ ‫نەدەکرا گۆڕان پاشئەزمونی ئۆپزسیۆنی‌و‬ ‫حوکم����داری‪ ،‬ببێتە هێزیک����ی کۆمەاڵیەتی‬ ‫لەس����ەر پەروەردەو گۆش����کردنی ئەندام‌و‬ ‫هەوادارانی ئامادەبکات‌و س����ود لەئەزمونی‬ ‫خۆی‌و هێزەکانیت����ر وەربگرێت؟ لەکاتێکدا‬ ‫ئەندامەکانی خۆی‪ ،‬دەبنە قوربانی ماکینەی‬ ‫توڕەیی‌و رەتکردنەوەو یەکترقبوڵنەکردن‌و‬ ‫سڕینەوەی سیاسی‪ ،‬بەهۆی ئەو ئاراستەیەی‬ ‫کە بزوتنەوەکە گرتویەتیەبەر‪.‬‬ ‫هێن����دەی تائێس����تە دیارە‪ .‬گ����ۆڕان نە‬ ‫روداوێکی سیاس����ی‌و ن����ە گۆڕانکارییەکی‬ ‫بنەڕەتی کرد‪ .‬بەڵکو زیاتر وەک دەرکەوتێکی‬ ‫سیاس����ی کە بەشێکی ش����ەقامی گرتەخۆو‬ ‫ب����ەرەو هەڵبژاردن ئاراس����تەی کرد‪ .‬بەاڵم‬ ‫هیچ گەرەنتییەکی����ش نییە بۆ هەڵبژاردنی‬ ‫داهات����و‪ ،‬ئەو توانای����ەی دەمێنێت یان نا؟‬ ‫راس����تە پێش����تر تاڕادەیەک کردییە هێزی‬ ‫دوەم‪ .‬بەاڵم کە بوە بەش����ێک لەحکومەتی‬ ‫بنکەفراوان‪ ،‬ژێرخانە سیاسی‌و دەنگدانەوەی‬ ‫گوتارەکەی پێشوتری لەدەست دا‪.‬‬ ‫سەرهەڵدانیش����ی وەک هێزێ����ک‪،‬‬ ‫گۆڕانکارییەک نەب����و‪ ،‬بەڵکو هەڵتۆقینێکی‬ ‫سروشتیانەو ئەنجامی بێدادی کۆمەاڵیەتی‌و‬ ‫هەڵئاوس����انی گەندەڵی سیاسی‌و ئابوریی‬ ‫بو‪ .‬بۆی����ە لەزەوییەکی س����ەخت‌و بێبەردا‬ ‫لەدایکب����و‪ .‬لەکۆتای����ی ئ����ەم بەش����ەدا‬ ‫دوپاتیدەکەمەوە؛ گۆڕانیش ئەڵقەیەکیتری‬ ‫نائومێدیی����ە لەزنجی����رەی یەکێتی‌و پارتی‌و‬ ‫ئیس��ل�امیەکان‪ .‬ئافەتێکی تری سیاسی کە‬ ‫لەشەڕی کۆنەقین‌و گرێی شار لەنەوەیەکدا‬ ‫چاند‪ .‬جگەلەوەش‪ ،‬مایەپوچکردنی گیانی‬ ‫ئۆپۆزس����یۆن س����ازکرد کە چیتر هێزێکیتر‬ ‫بۆ چەندان س����ااڵنیتر نەتوانێت جێی خۆی‬ ‫لەنێو خەڵکدا بکاتەوە‪.‬‬

‫بەڵی ئەنجامدانی ریفراندۆم‬ ‫پێویستی بەكاراكردنەوەی پەرلەمانە‬ ‫زوبێر رەسوڵ‬ ‫چیرۆكەكان����ی مێ����ژوی سیاس����ی كۆن‌و‬ ‫نوێی گ����ەالن ئەوەمان بۆ دەس����ەلمێنن كە‬ ‫نەت����ەوەی زین����دو سیاس����ەتمەداری وریا‬ ‫هەمیش����ە لەو جۆرانەن كە نەك تەنیا سود‬ ‫لەدەرفەت����ەكان وەردەگ����رن بەڵكو خویان‬ ‫دەرف����ەت دەخوڵقێن����ن‪ ،‬كەچ����ی مێ����ژوی‬ ‫سەركردایەتی سیاسی كورد نەك دەرفەتیان‬ ‫دروست نەكردوە بەڵكو بەدەگمەن سودیان‬ ‫لەدەرفەتی حازری����ش وەرگرتوە‪ .‬هەڵبەتە‬ ‫بڕیاری هەڵكردنی ئااڵی كوردستان لەالیەن‬ ‫ئەنجومەنی پارێ����زگای كەركوك دەرفەتێك‬ ‫ب����و ب����ۆ ئ����ەوەی باش����ترین وەبەرهێنانی‬ ‫سیاس����ی‌و دبلوماس����ی تێدا بكرێت لەسەر‬ ‫ئاستی ناوخۆوە‪ ،‬بەتایبەت لەالیەن پارتی‌و‬ ‫ئینجا یەكێتی‪ ،‬چونكە دوای ماوەیەكی درێژ‬ ‫لەملمالنێی نێوان الیەنە سیاسیەكانی هەرێم‬ ‫ئەمە یەكەم دەرفەت بو كە س����ەركردایەتی‬ ‫ك����ورد بتوانێ����ت نێ����و ماڵی ك����وردی پێ‬ ‫بونیادبنێتەوە‪ ،‬چونكە دۆخەكە كۆدەنگی‌و‬ ‫هەماهەنگ����ی گش����ت الیەنە سیاس����یەكانی‬ ‫لێكەتەوە لەبەغدا‪ ،‬بەاڵم بەداخەوە خەریكە‬ ‫ئەو دەرفەتەش بەهەدەر دەدرێت‪ .‬هەڵبەتە‬ ‫مەبەس����تی ئەو نوسینەی من شیكردنەوەی‬

‫دەقە یاسایی‌و دەس����توریەكان نیە كە ئایا‬ ‫ئەنجامدانی ریفراندۆم پێویستی بەپەرلەمانە‬ ‫یان ن����ا‪ ،‬چونكە ئ����ەم ئەرگومێنتە الی من‬ ‫هی����چ گرنگییەكی نیە بەتایب����ەت لەواقیعی‬ ‫سیاس����ی‌و كۆمەاڵیەتی واڵتان����ی رۆژهەاڵتی‬ ‫ناوین كە بەردەوام چەندەها درزو بۆش����ایی‬ ‫یاس����ایی هەن كە شەرعیەتی یاسایی بدەنە‬ ‫پرۆسە سیاسی‌و دس����تورییەكان‪ .‬هەڵبەتە‬ ‫من ئەوەش دەزانم ك����ە ریفراندۆم دەكرێت‬ ‫ل����ەدەرەوەی پەرلەمانی����ش بكرێت‪ ،‬چونكە‬ ‫گشتپرسی بەشێكی س����ەرەكیە لەپرۆسەی‬ ‫دیموكراس����ی راستەوخۆ‌و لەڕێگای گەڕانەوە‬ ‫ب����ۆ دەنگی خەڵ����ك‪ ،‬كەچ����ی لەبەرامبەردا‬ ‫پەرلەمان بەش����ێكە لەپرۆسەی دیموكراسی‬ ‫ناڕاس����تەخۆ‪ ،‬ب����ەاڵم لەو دۆخە سیاس����ی‌و‬ ‫جیوپۆلوتیك����ی‌و ئاب����وری‌و كۆمەاڵیەتیەی‬ ‫ئێس����تای هەرێمدا كەیسەكە تەواو جیاوازەو‬ ‫نابێ����ت بەم لۆجیك����ە تەس����ك‌و كورتبینە‬ ‫س����ەیر بكرێت‪ .‬لۆجیكی سیاس����ی دروست‬ ‫ب����ۆ پرۆس����ەی ئەنجامدانی گشتپرس����ی چ‬ ‫لەكەرك����وك‌و چ لەتەواوی هەرێمیش ئەوەبو‬ ‫كە لەو رۆژەی هەر پێنج الیەنە سیاسیەكانی‬ ‫كورد دانیشتنی پەرلەمانی عیراقیان بایكۆت‬ ‫دەكرد‪ ،‬یەكسەر كێشەیەك نەمابایە بەناوی‬ ‫داخس����تنی پەرلەم����ان‌و كێش����ەی پارتی‌و‬ ‫گۆڕان‌و الیەنەكانی تر‪ .‬چونكە چركەس����اتی‬

‫هەڵكردن����ی ئااڵی كوردس����تان لەكەركوك‌و‬ ‫بایكۆتكردنی پەرلەمانی عێراق لەالیەن گشت‬ ‫الیەنە كوردیەكانەوە س����ەرەتای قۆناغێكی‬ ‫تری سیاس����یە كە بریتیە لەروبەڕوبونەوەی‬ ‫هەرێم لەگەڵ عێراق‌و توركیاو ئیران‌و (دور‬ ‫نی����ە ئەمەری����كاش) بەش����ێك لەكۆمەڵگای‬ ‫نێودەوڵەتی����ش‪ ،‬ئەوەی دەتوانێت ئەم بارە‬ ‫راس����تبكاتەوە تەنیا كۆدەنگ����ی‌و هاوكاری‬ ‫ناوخۆی گش����ت الیەنە سیاسیاكانە‪ ،‬چونكە‬ ‫ئەمە پرس����ی دواڕۆژ‌و ئاس����ایش‌و ئابوری‌و‬ ‫سیاس����ی میللەتێكە ناكرێت بۆ نمونە یەك‬ ‫لەس����ەر چواری خەڵكی كوردی هەرێم لەو‬ ‫پرۆسەیە پەراوێز بخەین (مەبەستم قەبارەی‬ ‫‪ 100/25‬كورسی بزوتنەوەی گۆڕانە) ئەمە‬ ‫لەڕاس����تیدا دەرەفەتێكی زێرین بو بۆ پارتی‬ ‫ك����ە بزوتنەوەی گۆڕان دوب����ارە ئیندیماجی‬ ‫پرۆس����ەی سیاسی‌و دروس����تكردنی بڕیاری‬ ‫سیاس����ی بكاتەوە بۆ پرۆژەیەك كە پارتی‌و‬ ‫بەشێك لەالیەنە سیاسیەكانیش پێیان وایە‬ ‫پارتی سەركردایەتی دەكات‪ ،‬كەچی لەبری‬ ‫ئەوە دەڵێ����ن "ریفراندۆم بەبێ پەرلەمانیش‬ ‫دەكرێ����ت"! یاخود ئەو وەفدەی س����ەردانی‬ ‫بەغدایان كرد بۆ دانوستاندن لەسەر پرسی‬ ‫گشتپرسی دیس����ان ئەو مۆدیلەی دو حزب‬ ‫بااڵیەی نەوەتەكانی پێمان پیش����ان دایەوە‪.‬‬ ‫ئەگەر بەڕاس����تی ئەو دو الیەنە مەبەستیانە‬

‫ئ����ەو پ����رۆژە گەورەیە س����ەركەوێت ئەبێت‬ ‫بەشی ئەوەندە ئامادەیی سیاسیان تیدابێت‬ ‫ناكۆكییە نادروس����تەكانیان بخەنە قوربانی‬ ‫"پرۆسەی سەربەخۆیی"‪ ،‬ئەگینا لەڕاستیدا‬ ‫ئەم پرسی س����ەربەخۆییە ناكۆكی سیاسی‬ ‫زیات����ر دروس����ت دەكات‪ .‬ئەمە ب����ۆ یەكەم‬ ‫جارە لەمێژوی خەباتی سیاسی گەلی كورد‬ ‫دەنگێكی هەبێ باوەڕی بەپرسی‌ سەربەخۆیی‌‬ ‫نەبێت‌و ئامادەش نەبێت بەشداری تێدابكات‪،‬‬ ‫كەچ����ی ئەمە خەونێك����ی لەمێژینەی هەمو‬ ‫قۆناغەكان����ی مێژوی سیاس����ی ك����ورد بوە‬ ‫بەئێستاش����ەوە‪ ،‬بەاڵم خەریكە ئەم خەونە‬ ‫زێڕین����ە لەگۆڕ دەنرێت لەپێن����او عینادیی‌و‬ ‫حس����اباتی تەسكی سیاسی‪ .‬تەواوی مێژوی‬ ‫كورد پێمان دەڵێ����ت ئێمە هەرگیز گەلێكی‬ ‫سیاس����ەتزان نەبوین‪ ،‬چونك����ە ئەگەر تەنیا‬ ‫بەرژەوەندی سیاس����یش الیەنە سیاسیەكان‬ ‫كۆبكاتەوە ئ����ەوا دەبێت ت����ازوە پەرلەمان‬ ‫كارابكرێتەوە‪ ،‬ئەو پرۆس����ەیە گوڕو تینێكی‬ ‫سیاس����ی پێبدرێت����ەوە‪ ،‬ئەم����ە دەرفەتێكە‬ ‫پیش هەمو الیەنەكان بۆ پارتی هەڵكەوتوە‬ ‫ئەگینا دور نی����ە ئەم یەكڕیزیە نەتەوەییەی‬ ‫ك����ە تائێس����تا هەب����وە درزی تێبكەوێ����ت‪،‬‬ ‫ن����ەك ه����ەر ئ����ەوە بەڵك����و پێوەندیەكانی‬ ‫هەرێ����م‌و پارتی����ش لەگەڵ توركی����ا دورنیە‬ ‫بچن����ە قۆناغێكی ت����رەوە‪ ،‬هەڵبەتە نابێت‬

‫لەبیرم����ان بچێت ك����ە هەڵمەتێكی عێراقی‌و‬ ‫ناوچەیی����ش ئامادەیە ئ����ەم دەرفەتە لەبار‬ ‫بب����ات‪ ،‬پارتی بەكاراكردن����ەوەی پەرلەمان‬ ‫دەتوانێت پش����تیوانییەكی گەورەی ناوخۆی‬ ‫دەرەكی����ش بۆ ئەم پرۆژەی����ە پەیدا بكات‪،‬‬ ‫بەپێچەوانەوەش‪ ،‬ئەم پرۆژەیە بەرهەڵستی‬ ‫زیاتری����ش بەخۆیەوە دەبین����ێ‪ ،‬نەك تەنیا‬ ‫لەالیەن بزوتنەوەی گۆڕانەوە بەڵكو لەالیەن‬ ‫بەش����ێك لەیەكێتی‌و پارتە سیاس����یەكانی‬ ‫تریش����ەوە‪ .‬بۆیە ئەگ����ەر بمانەوێت هێزێكی‬ ‫سیاس����ی‌و یاس����ایی‌و دامەزراوەیی بدەینە‬ ‫پرۆسەی ریفراندوم ئەوا دەبێت ئەم پرۆسەیە‬ ‫لەپەرلەمان����ەوە بێ����ت‪ ،‬ئەگینا ئەو پرس����ە‬ ‫لەجیات����ی ئەوەی ببێتە ه����ۆكاری یەكڕیزی‬ ‫الیەنە سیاس����یەكان دەبێت����ە برینێكی تر‬ ‫لەجەستەی حوكمڕانی هەرێم‪ .‬چونكە دەبێت‬ ‫ئەوە نادیدە نەگرین كە پرۆسەی ریفراندۆم‬ ‫تەنیا سەرەتای كۆمەڵێك ملمالنێی سیاسی‌و‬ ‫دیبلوماسی‌و ئابوری ئەمنیشە‪ ،‬بێ كۆسپ‌و‬ ‫تەگەرەخستنە بەر نابێت‌و هیچ مەرجێكیش‬ ‫نیە كە ئەم پرۆسەیە تەواو سەركەوتو بێت‌و‬ ‫ئامانجەكان����ی بپێكیت‪ ،‬بۆیە تاپاڵپش����تی‬ ‫ناوخۆی بۆ پەیدابكرێت هەر كەمە‪ ،‬چونكە‬ ‫ئەو كات بەرپرسیارێتیەكەشی تەنیا ناخرێتە‬ ‫ملی پارت����ی‌و یەكێت����ی بەڵك����و دەخرێتە‬ ‫ئەستۆی گشت الیەنە سیاسیەكان‪.‬‬

‫ئەم پرۆسەیە‬ ‫تاپاڵپشتی ناوخۆی‬ ‫بۆ پەیدابكرێت هەر‬ ‫كەمە‪ ،‬چونكە ئەو كات‬ ‫بەرپرسیارێتیەكەشی‬ ‫تەنیا ناخرێتە ملی‬ ‫پارتی‌و یەكێتی بەڵكو‬ ‫دەخرێتە ئەستۆی گشت‬ ‫الیەنە سیاسیەكان‬

‫‪12‬‬ ‫گۆڕان‬ ‫ریفراندۆم‌و‬ ‫دو قسەی تر‬

‫)‪ )573‬سێشه‌ممه‌ ‪2017/4/18‬‬

‫دکتۆر عەبدولڕەحمان مەولود‬ ‫لەپەیوەن����د بەڕیفران����دۆم هێش����تا هیچ‬ ‫نەب����وە‪ ،‬بۆیە پێویس����ت ن����اکات گۆڕان‬ ‫لەم پێش����هاتە نوێیەدا دەوری تەماشاکەر‬ ‫بۆخۆی بپچڕێ‪ .‬م����ن دڵنیام ئەگەر گۆڕان‬ ‫بانگەوازی ریفراندۆم بکات‪ ،‬وەاڵمی پارتی‬ ‫ئاوا دەبو‪:‬‬ ‫یەک����ەم‪ ،‬گۆڕان پی����اوی ریفراندۆم نین‌و‬ ‫نایکەن‪.‬‬ ‫دوەم‪ ،‬جا ریفراندۆم چییە بەبێ کەرکوك‌و‬ ‫خانەقین‌و شەنگال‪ .‬نەیانکردبایە باشتر بو‬ ‫لەکردنی‪ .‬ئەوان شەرعیەتیاندا بەکوردستان‬ ‫نەبونی ناوچەکانی دەرەوەی هەرێم‪.‬‬ ‫س����ێیەم‪ ،‬ئەگەر گ����ۆڕان ریفراندمی بە‬ ‫بەشداری ناوچە کوردستانیەکانی دەرەوەی‬ ‫هەرێمیش بکردبایە‪ ،‬پارتیەکان دەیانوت‪:‬‬ ‫جاڕیفرادۆمێ����ك تەنها ب����ۆ جیابونەوە‬ ‫لەعێراق بێت‌و بۆ دروس����تکردنی کۆماری‬ ‫دیموکراتی کوردستان نەبێت نرخی چییە‪.‬‬ ‫من ئ����ەم ریفراندۆمە بەدەس����کە تورێکی‬ ‫قوڕاوی ناکڕم‪ .‬باباس����ی ڕیفراندۆمەکەیان‬ ‫بۆ حەالو بکەن…‪.‬‬ ‫چ����وارەم‪ ،‬ئەگ����ەر گ����ۆڕان ریفراندۆمی‬ ‫بۆ دروس����تکردنی کۆماری کوردس����تانیش‬ ‫بکردبای����ە‪ ،‬پارتی����ەکان دەیانوت‪ .‬بایەخی‬ ‫نییە‪ ،‬ناتوانن ببن بەدەوڵەت بەسەرپەرشتی‬ ‫نەتەوە یەکگرتوەکان نەکراوە‪.‬‬ ‫پێنجەم‪ ،‬ئەگەر گ����ۆڕان ریفراندۆمی بۆ‬ ‫پێکهێنانی کۆماری کوردستان بوایەو لەسەر‬ ‫هەمو خاکی کوردس����تان‌و بەسەرپەرشتی‬ ‫نەت����ەوە یەکگرتوەکانیش بکردبایە‪ ،‬پارتی‬ ‫دەیوت‪ :‬مەعاشەکەو جوانە …‬ ‫شەشەم‪.… ،‬‬ ‫پارتی هیچ نەبێت لەساڵی‪١٩٩١‬تاکو ئێستا‬ ‫بەم شێوەیە دیماگۆجیە سیاسەت دەکات‪.‬‬ ‫کەچی نەك هەر ماوەتەوە‪ ،‬ئیستا بەژمارەی‬ ‫کورسی حزبی یەکەمی کوردستانە‪ .‬بۆیە‬ ‫پێویستە سیاسی جدی کەمێك هەڵوێستە‬ ‫لەسەر دروس����تی‪ /‬نادروستی‌و توانای ئەم‬ ‫جۆرە لەسیاس����ەتکردن لەناوچەی ئێمەدا‬ ‫بکات‪.‬‬ ‫گ����ۆڕان پێویس����تە ئ����ەم فیش����ەکانی‬ ‫(خااڵن����ەی) لەس����ەرەتادا ریزمکردن دانە‬ ‫بەدانە بتەقینێ‪ .‬گۆڕان پێویستە لەئێستادا‬ ‫تەنهاو تەنها بەفیش����ەکی یەکەم دەس����ت‬ ‫پێب����کات‪ .‬واتە‪ ،‬پارت����ی‌و یەکێتی پیاوی‪/‬‬ ‫ژنی ریفراندۆم نیین‌و نایکەن‪.‬‬ ‫پارتی ئەو خەون����ەی ئێمەمانان هەمان‬ ‫بو بەش����اخ‪ ،‬بەپێش����مەرگایەتی کوشتی‪.‬‬ ‫ئەو سیاس����تە شۆڕش����گیڕو خۆنەویستەی‬ ‫ئێمەمان����ان گرتمانەبەر ک����ردی بەکەمینە‪.‬‬ ‫بۆی����ە بابیر لەسیاس����ەتەکەی ئەو بەریش‬ ‫بکەینەوە‪ .‬ب����ا بزانی����ن ئێمەمانان ئاوەژ‬ ‫بیردەکەینەوە؟‬ ‫بێنە بەرچاوت‪ ،‬گۆڕان وەزیرەکانی پارتی‬ ‫رەوانەی ماڵ����ەوە کردوە‪ ،‬پەرلەمانیش����ی‬ ‫داخس����توە‪ .‬ئێس����تاش گۆڕان بانگەوازی‬ ‫ریفران����دۆم دەکات‪ ،‬لەبەرامب����ەردا پارتی‬ ‫وەستاوەتەوە‪ .‬تۆی گۆڕان لەبەرامبەر ئەم‬ ‫وەس����تانەوەیەی پارتی دەڵێی چی؟ تۆی‬ ‫گۆڕان کە ل����ەم خەیاڵکردنە بوی بەپارتی‬ ‫رای جی����اواز دەبێت لەوەی ئێس����تا‪ .‬ئەم‬ ‫رایە نوێی����ە هەڵگرە‪ .‬تۆ بڵێی وەك پارتی‬ ‫بۆت بچیتەس����ەر؟ تاکو ئیستا بۆ پارتی‬ ‫چۆتەسەر!‬

‫پارتی هیچ نەبێت‬ ‫لەساڵی‪١٩٩١‬تاکو‬ ‫ئێستا بەم شێوەیە‬ ‫دیماگۆجیە سیاسەت‬ ‫دەکات‪ .‬کەچی نەك‬ ‫هەر ماوەتەوە ئیستا‬ ‫بەژمارەی کورسی‬ ‫حزبی یەکەمی‬ ‫کوردستانە‬

‫‪birura. awene@gmail. com‬‬

‫بیروڕا‬

‫ئیفالسكراوەكانی سیاسی‪:‬‬ ‫بەرەی دژبەری سەربەخۆیی‬ ‫د‪ .‬سەردار موسی شەریف*‬ ‫لەكاتێك����دا پرس����ی س����ەربەخۆیی‬ ‫كوردس����تان بوەتە بابەتێكی راستەقینەی‬ ‫گۆرەپانی عێراق‌و رۆژھەاڵتی ناوەراس����ت‌و‬ ‫بگرە دەوڵەت����ە زلھێزەكانیش كەوتونەتە‬ ‫‪‎‬تاوتوێكردن����ی ئەم پرس����ەو ئەگەرەكان‌و‬ ‫دەرئەنجامی بڕیاری راس����تەقینەی كورد‪،‬‬ ‫بەپێچەوان����ەوە لەھەرێم����ی كوردس����تان‬ ‫كۆمەڵێك الیەن بەدەس����تبردن بەپێنوس‬ ‫بەزمان����ی ك����وردی بیروبۆچون����ی چەوتی‬ ‫دەوڵەت����ە داگیركەرەكانی كوردس����تانیان‬ ‫كردۆتە " نۆت‌و ئاوازی فەلسەفەی سیاسی‌و‬ ‫شرۆڤەی" خۆیان‌و دژایەتی بڕیاری سیاسی‌و‬ ‫س����تراتیژیكی س����ەركردایەتی كوردستان‬ ‫دەكەن‪ .‬بۆیە لەكات‌و ساتێكی وەھا ناسك‌و‬ ‫چارەنوسساز‪ ،‬دەتوانین ئاماژە بەرۆژژمێری‬ ‫ئیفالس����بونی ئەم بەرەی����ە بكەین‪ ،‬كە بێ‬ ‫ئیرادەو بێ كاریگەرین لەسەر ئەو رۆژەی كە‬ ‫دەستنیشان دەكرێت بۆ پرسی ریفراندۆم‪.‬‬ ‫خەفەتی ئەم ھەڵوێس����تەیان‪ ‎‬بۆ ئەم تاقمە‬ ‫بەجێ دەھێڵم‪‎.‬ھەڵكردنی ئااڵی كوردستان‬ ‫لەكەركوك‌و ھەڵس����وكەوتی عێراقی عروبە‬ ‫لەبەغدا‪ ‎‬بەھۆی سەرنەگرتنی پرۆژەبڕیاری‬ ‫پارلەمانی یان‪ ،‬پەشیمان بونەوەی عەرەبی‬ ‫بەئاشكرا پێوە دیارە‪ ،‬بۆیە لەدەرئەنجامی‬ ‫یەكڕیزی ك����وردو پێداگی����ری‪‎‬و گوێنەدان‬ ‫بەچاوس����وركردنی دەوڵەتان����ی جی����ران‪،‎‬‬ ‫سەمفۆنیای ئاوازەكانی جدی بۆنی كوردی‬ ‫بەرامبەر بەپێداگیری لەسەر مافە رەواكانی‬ ‫خۆی‪ ،‬دای بەگوێی‪‎‬كاربەدەستانی عێراقی‬ ‫عروبە‪ .‬لەھەمان كاتیش دەكرێت خاوبۆنی‬ ‫الیەنە عێراقیی����ەكان بەرامبەر بەكورد ئەم‬ ‫خوێندنەوەیەی بۆ بكرێت‪ ،‬كە‪ ‎‎‬پێداگیری‌و‬

‫دیپلۆماسی چڕوپری ناوخۆی یەكێتی‌و پارتی‬ ‫لەگەڵ الیەنەكانی كوردستان‌و جێگیربونی‬ ‫ھاودەنگی سیاس����ی س����ەبارەت بە‪‎‬پرۆژەی‬ ‫پارت����ی‌و یەكێتی س����ەبارەت بەریفراندۆم‬ ‫لەالیەن ھێزە كوردستانییەكانەوە‪ ،‬عێراقی‬ ‫مەجبور كردۆتەوە كە ھەڵوێستی ھەبێت‌و‬ ‫پێداچۆنەوە بەكردەوەكانی خۆی بكات‪.‬‬ ‫كورد ك����ە س����ەردەمانێك خۆیان نزیك‬ ‫لەشیعە دەزانی بەھۆی‪‎‬پەیۆەندی مێژویی‌و‬ ‫خەبات����ی ھاوبەش دژی چەوس����اندنەوەی‬ ‫رژێم����ە ی����ەك لەدواییەكەكان����ی عێراق‪،‬‬ ‫كەچ����ی ئێس����تا بەرپرس����ەكانی حزبی‌و‬ ‫حكومی ش����یعە لەجیاتی گۆاس����تنەوەی‬ ‫مێژوی ھاوبەش����ی خەباتی ھەردو نەتەوە‬ ‫‪ ‎‬بكەن بەپرۆژەی "باڵی����ۆزی نیازپاكی بۆ‬ ‫سەربەخۆیی كۆردستان"‪ ،‬بەداخەەە ھەمان‬ ‫ھەڵەی رژێمەكانی پێش����وی خۆیان دوبارە‬ ‫دەكەنەوە‪ .‎‬كەسانێك وەكو عەممار حەكیم‪،‬‬ ‫ئیبراھیم جەعفەری‪ ،‬مۆفەق رۆبیعی‪ ،‬عادل‬ ‫عەبدولم����ەھدی‪ ،‬بەیان جاب����ر‪ ،‬بنەماڵەی‬ ‫بەحرلعلوم‌و بنەماڵەی س����ەدرو لیس����تەكە‬ ‫دەتوانێت بەردەوامی ھەبێت‪ ‎،‬س����ەرەڕای‬ ‫رێ����زو تەقدیری تایبەتیی����ان لەالی كوردو‬ ‫س����ەركردایەتی كوردستان‌و وەكو كەسانی‬ ‫خ����اوەن پێگە‪ ،‬بۆ كوردیش گرینگە لەڕوی‬ ‫س����تراتیژییەوە خۆمان لەگ����ەڵ كۆمەڵێك‬ ‫بابەت نام����ۆ بكەین لەپێناو تێگەیش����تن‬ ‫لەوەی ك����ە بۆچی كورد مافی ھاوبەش����ی‬ ‫مرۆڤایەت����ی‪ ،‬كەس����ایەتی‪ ،‬نەتەوایەت����ی‌و‬ ‫ھەروەھا دینیش����ی دەبێ����ت ھاوش����ێوەی‬ ‫ئ����ەوەی پێیدەگوترێت " برا ش����یعە‪ ،‬برا‬ ‫عەرەب‪ ،‬برا موسڵمان"ەكانمانی بۆی رەوا‬ ‫بێت؟ س����ەرەڕای ئەوەی كورد بەگش����تی‬ ‫ئەو تێگەیش����تنەی ھەیە‪ ،‬لەژێر ھەمو ئەم‬ ‫دەس����تەواژانە‪ ،‬س����تراتیژی قوڵی سیاسی‬

‫درێژخای����ەن لەالیەن بەرپرس����انی حزبی‌و‬ ‫حكومی عێراقی عروب����ە داڕێژراون لەدژی‬ ‫نەتەوەی كورد‪ .‬پرس����ی ئااڵی كوردستان‬ ‫لەكەركوك دەكرێت وەك����و میناك‌و نمونە‬ ‫بھێنرێ����ت كە چ����ۆن ب����ەھۆی پێداگیری‬ ‫سەركرادیەتی كوردستان‌و تەنازول نەكردن‪،‬‬ ‫الیەنەكانی عێراقی ئەم جارە بەگرتنە بەری‬ ‫فاكت����ەری‪"‎‬س����ۆزداری" بەرامبەر بەكورد‪،‬‬ ‫س����وكایەتی بەپیرۆزییەكان����ی گەلی كۆرد‬ ‫دەكەن‪.‬‬ ‫بۆیە‪ ،‬ناكرێ����ت بەھێنانەوەی پۆزش����ی‬ ‫سیاس����ی‌و ھەڵە دووبارەكانی بەرپرسانی‬ ‫بەغ����دا‪ ،‬بەش����ێوەیەكی وەھا س����اكارانە‬ ‫كورد قب����وڵ بكات‪ .‬گەلی ك����ورد نمونەی‬ ‫پێكەوەژیان����ی مرۆڤایەت����ی‌و ھاوچەرخ����ی‬ ‫جیھان����ی نیش����انی ھەمو الیەك����ی داوە‪.‬‬ ‫‪‎‬بەپێچەوانەوە بەرپرس����انی عێ����راق نەك‬ ‫نەیانتوانی����وە موڵ����ك‌و ماڵ����ی ھاواڵتیانی‬ ‫كورد لەشارەكانی دیكەی عێراق بپارێزن‪،‬‬ ‫كەچ����ی دوای‪ 14‬س����اڵ تێپەڕین بەس����ەر‬ ‫رژێمی دیكتاتۆر ھەتا ئێس����تاش ئامادەنین‬ ‫كۆمەڵێك یاس����او بڕیاری حزبی بەعس����ی‬ ‫دیكتاتۆر ھەڵوەشێننەوە‪ .‬ئەمەش لەپێناو‬ ‫چی؟ لەپێناوی ئەوەی مافە زەوتكراوەكانی‬ ‫ھاواڵتیانی كورد لەژێر ھەڵوەش����اندنەوەی‬ ‫ئەم بڕیارانە بۆی����ان دەگەڕێتەوە‪ .‬لەھەرە‬ ‫بالكێش����ترینی نمونەكان����ی ئ����ەم بابەتە‬ ‫"تەعریبكردنی خاكی كوردستان"ەو ئێستا‬ ‫بەناوی مادەی‪ 140‬كە ھەمو پێكھاتەكانی‬ ‫عێراق دەنگیان ب����ۆ جێبەجێكردنی داوە‪،‬‬ ‫ئەم دەس����ت‌و ئەو دەس����تی ب����ۆ دەكەن‪.‬‬ ‫جێگای خۆیەتی بپرس����ین‪ ،‬چۆن دەتوانین‬ ‫ھاوبەش����ی عێراقێك بین‪ ،‬كە مافەكانمان‬ ‫پ����ێ رەوا نابینرێ����ت؟ چ����ۆن دەتوانی����ن‬ ‫ھاوبەش����ێكی راس����تەقینە بی����ن لەعێراق‪،‬‬

‫ك����ە تێڕوانینێك����ی جیاواز لەئ����ارادا ھەیە‬ ‫بەرامبەر بەش����ەھیدانی ش����ەڕی داعش كە‬ ‫كورد پێشكەش����ی كردون؟ چۆن دەتوانین‬ ‫ھاوبەشی راستەقینەی عێراق بین‪ ،‬كە ئێوە‬ ‫نەك تەنیا خاوەن ئەجێندایەكی نیشتیمانی‬ ‫فرەنەتەوەیی‌و كەمەنەتەوەی عێراقی نین؟‬ ‫بەڵكو كۆی گش����تی س����تراتیژی سیاسی‬ ‫ئێوە بریتییە لەجێبەجێ����كاری ئەجێندای‬ ‫سیاس����ی كۆمەڵێك ئەكت����ەری دەرەكی‌و‬ ‫ھەر ئەم پالنەش‪‎‎‬گەورەترین ئاس����تەنگیان‬ ‫بەرامب����ەر بەپرۆژەی ئاوەدانكردنی عێراقی‬ ‫فرەنەت����ەوەی لەڕوی سیاس����ی ‪ ،‬ئابوری‌و‬ ‫كولت����وری‌و بگ����رە دەوڵەتداری دروس����ت‬ ‫كراوە‪.‬‬ ‫بۆیە‪ ،‬بەوێناكردنی ئەم راس����تییەو لەم‬ ‫كاتە مێژوییەدا‪ ،‬دژایەتیكردنی پرس����ێكی‬ ‫چارەنوسس����ازی مێ����ژوی كە پرس����ێكی‬ ‫نەتەوەیی‌و گش����تگیرە‪ ،‬كە پەیوەندیدارە‬ ‫بەھەم����و تاكێك����ی كوردس����تانی گەورە‪،‬‬ ‫دژبەران����ی پرۆژەیەكی وەھا نەتەوەیی لەم‬ ‫س����اتەوەختە بێجگە لەوەی ھاوبەشبونێك‬ ‫لەناوبەین����ی س����تراتیژییەكانی روانگ����ەی‬ ‫سیاس����ی پش����تگیری كردن لەسیاسەتی‬ ‫ئینكاركردن����ی مافەكانی گەلی كورد بێت‪،‬‬ ‫ش����تێكی دیكە بەدەر لەم رس����اتییە نییە‬ ‫كە‪‎‬ب����ەردەوام ب����ون لەداگیركردنی خاكی‬ ‫كوردس����تان‪ .‬ئەمەش واتە پشتگیریكردن‌و‬ ‫شەرعییەت دان بەبێبەش����كردنی ھەرێمی‬ ‫كوردس����تان لەبەش����داری راس����تەقینە‬ ‫لەدەس����ەاڵتداری عێراقی فرەنەتەوە‪ .‬بۆیە‬ ‫ناكرێ����ت‪‎‬بێدەنگی بەرامبەر سیاس����ەتێكی‬ ‫وەھا ھەڵبژێردرێت‪.‬‬ ‫* پس����پۆڕی سیاس����ەتی دەرەوەو‬ ‫دیپلۆماسی‪ -‬زانكۆی دھۆك‬

‫چۆن دەتوانین‬ ‫ھاوبەشی عێراقێك‬ ‫بین‪ ،‬كە مافەكانمان‬ ‫پێ رەوا نابینرێت؟‬ ‫چۆن دەتوانین‬ ‫ھاوبەشێكی‬ ‫راستەقینە بین‬ ‫لەعێراق‪ ،‬كە‬ ‫تێڕوانینێكی‬ ‫جیاواز لەئارادا‬ ‫ھەیە بەرامبەر‬ ‫بەشەھیدانی شەڕی‬ ‫داعش كە كورد‬ ‫پێشكەشی كردون؟‬

‫راپەڕین‌و خوێندنەوەیەكی تر‬ ‫نەجات نوری‬ ‫‪1‬‬ ‫‪26‬ساڵ بەس����ەر راپەڕیندا تێدەپەڕێت‪،‬‬ ‫لەقواڵیی ئەم سااڵنەدا دەبێت بگەڕێینەوە‬ ‫بۆ گەلێك پرس����یار كە پەیوەستە بەژیانی‬ ‫هەمومان����ەوە‪ ،‬دەبێ����ت گرنگ����ی بدەی����ن‬ ‫بەو پرس����یارانەی ك����ە راپەڕی����ن ئێمەی‬ ‫گەیان����د بەك����وێ‌و چی بۆ كەش����فكردین‌و‬ ‫لەكوێدا رایگرتی����ن؟ پاڵەوانەكانی راپەڕین‬ ‫(پیاوەكان����ی ن����او شۆڕش����ەكان) دی����وە‬ ‫ش����اراوەكەی روخس����اریان چۆنچۆن����ی‬ ‫دەرك����ەوت‌و لەكوێدا گەمە تۆقێنەرەكانیان‬ ‫ئاش����كرابو؟ هەزاران پرسیاری ئاوا بۆ ئەم‬ ‫‪ 26‬س����اڵە لەبیرماندا ئازارم����ان دەدەن‌و‬ ‫رامان دەكێشن بۆ تێڕامان لەڕەفتاری ئەو‬ ‫كەس����انەی راپەڕینیان بەم����ەرگ گەیاند‪،‬‬ ‫لەبەش����ێكی زۆری تێڕامانەكانمان����دا ب����ۆ‬ ‫(راپەڕی����ن) ئەو مانا ترس����ناكە هەیە كە‬ ‫بۆچی لەدەس����ەاڵتێكی وەكو دەس����ەاڵتی‬ ‫بەعسەوە ئێمە گەیشتینە ژێر دەسەاڵتێكی‬ ‫خۆسەپێنی سەركردە كوردەكانی خۆمان؟‬

‫ئەم����ە كەلێن����ە گەورەكەیە ك����ە ئەم دو‬ ‫ئاراس����تەیە ب����ەرەو جەنگ����ی یەكت����ری‬ ‫دەب����ەن‪ ،‬بەرەی����ەك كە خەڵك����ە‪ ،‬نەبونی‬ ‫روی لەئایندەی����ان كردوەو بەرەیەكیش كە‬ ‫كەس����انێكی كەمی گەندەڵن هەمو رۆژێك‬ ‫خۆشتر دەژین‌و زیاتر سامان كۆدەكەنەوە‪...‬‬ ‫ئەوەی وایكرد ئەم ساڵ كاربەدەستانی ناو‬ ‫حكومەت‌و حزب لەبەرەی خەڵك بترس����ن‬ ‫ئ����ەو هێزەیە كە هێش����تا لەڕۆحی خەڵكدا‬ ‫ماوە ب����ۆ راپەڕین‌و داواكردنی مافەكانیان‪،‬‬ ‫هیچ ساڵێك وەكو ئەم ساڵ كاربەدەستانی‬ ‫ئەم هەرێمە لەئیرادەی خەڵك نەترساون‪،‬‬ ‫ئەگەر لەم یادەدا هیچ نەكرابێت ئەوا ئەوە‬ ‫كرا ك����ە خەڵك هێش����تا دەتوانن بەدوای‬ ‫هەق‌و مافی خۆیاندا بگەڕێن‌و كاربەدەستان‬ ‫بهێننە س����ەر ئ����ەو باوەڕەی ك����ە خەڵك‬ ‫دەتوانن وش����ەی (نا) دژی����ان بڵێن‪ ،‬ئەمە‬ ‫گۆڕانكاری����ە گەورەكە بو ك����ە لێرە رۆژگار‬ ‫بەخۆیەوە بینی‪ ،‬لەم ساڵیادەدا ئەمە ئەو‬ ‫ئاماژە ئاش����كرایە بو كە لەالیەن خەڵكەوە‬ ‫بەبەرەی دەسەاڵت درا كە خەڵك دەتوانن‬ ‫بەبێ ش����ۆڕش‌و بەب����ێ چ����ەك بجوڵێن‌و‬ ‫داوای گۆڕانكاری‌و ئایندەی خۆیان بكەن‪،‬‬ ‫واپێدەچێ����ت بەپێی ئ����ەو خوێندنەوانەی‬ ‫بۆ ئ����ەو هەمو نادادپەروەری����ەی كە روی‬ ‫لەژیان����ی خەڵك كردوە ئەمج����ارە خەڵك‬ ‫بتوانن بەبێ پش����تیوانی هیچ شۆڕش����ێك‬ ‫خۆی����ان دەرگای ئەم رۆژە پڕ لەگەندەڵی‌و‬ ‫خراپەكاریی����ە دابخەن‌و بۆ ئایندەی خۆیان‬ ‫بجوڵێن‪ ،‬ئەمەش دەكاتە مێژویەكی تر كە‬ ‫لێرە دەچێتە سەر مێژوی روداوەكانی تری‬ ‫خەڵك بەاڵم بەجیاوازیەكی زۆرترەوە‪.‬‬

‫دوای‪ 26‬ساڵ‬ ‫لەڕاپەڕین بەشێكی‬ ‫زۆری پیاوەكانی‬ ‫ناو شۆڕشەكانی‬ ‫كورد بە(چەپ‌‌و‬ ‫ئاینخوازو‬ ‫نەتەوەپەرستەوە)‬ ‫بەجۆرێك‬ ‫دەوڵەمەندبون‬ ‫كە هیچ ویژدان‌و‬ ‫ئەخاڵقێك پێی‬ ‫قبوڵ ناكرێت‬

‫‪2‬‬ ‫ئەگ����ەر ی����ادی راپەڕین بۆ ئەم س����اڵ‬ ‫بەدیوێك����ی تردا بخوێنین����ەوە بەمانایەكی‬ ‫گرنگ دەگەین ئەوەیش جیاوازییە گەورەكەیە‬ ‫كە كەوتۆتە نێوان خەڵك‌‌و بەرپرس����انەوە‪،‬‬ ‫چونكە لەكوێ جیاوازیەكان بەم ئاراستەیە‬ ‫گەیش����ت ه����ەر لەوێی����ش جواڵنەوەكانی‬ ‫خەڵك دەستپێدەكات‪ ،‬ئەوەی ئەم ساڵەی‬ ‫تێكوپێك دابو‪ ،‬دواتریش بەڕەفتارە خراپ‌و‬ ‫لەسااڵنی رابوردوی راپەڕین جیادەكردەوە‬ ‫نەخوازراوەكانی بەرەی كوردستانی‪%20‬ی‬ ‫‪3‬‬ ‫(ترس����ان بو لەڕاپەڕینێكی ت����ر) ئەوەی‬ ‫داخزان����ەكان تادێ زیاتر دەبێت لەنێوان ئەخالقی كۆمەڵگای كوردی ئەوەی كە مابو‬ ‫جێگای ترس����ی لەڕۆحی كاربەدەس����تانی‬ ‫ئ����ەم واڵت����ەدا دوای‪ 26‬س����اڵ لەڕاپەڕین خەڵك‌و كاربەدەستاندا‪ ،‬بەرەی دەسەاڵتیش تێكوپێ����ك درا‪ ،‬لەو رۆژان����ەی كە راپەڕین‬ ‫رواند خەڵكی توڕەن‪ ،‬بەدیوەكەی تریشدا سورترن لەسەر گەمەكردن بەقوتی خەڵك‌و كرابو كەس����وكاری ئەنف����ال‌و كیمیاباران‌و‬ ‫كاربەدەس����تان خۆیان بون‪ ،‬دو ئاراس����تە وازنەهێنان لەداخوازیەكانی خۆیان‪ ،‬بەپێی ونبوەكان بەشوێن چارەنوسی رۆڵەكانیاندا‬ ‫كە لەئێس����تادا زۆر جی����اوازن لەیەكتری‌و هەم����و ئامارەكان ئێس����تا دوای‪ 26‬س����اڵ دەگەڕان‌و ئازاریان دەچەشت‪ ،‬كەچی زۆری‬ ‫قواڵی����ی ترس����ناك كەوتۆت����ە نێوانیانەوە لەڕاپەڕین بەش����ێكی زۆری پیاوەكانی ناو كاربەدەستانی بەرەی كوردستانی خەریكی‬ ‫دژی بەیەكت����ری دەجوڵێ����ن‪ ،‬روداوەكان شۆڕش����ەكانی كورد بە(چەپ‌‌و ئاینخوازو تااڵنی‌و بردنی شتە بەنرخ‌و گرانەكانی ئەم‬ ‫بۆ خەڵ����ك لەیادی راپەڕین����دا كە دەكاتە نەتەوەپەرستەوە) بەجۆرێك دەوڵەمەندبون كۆمەڵگایە بون بۆ ئەو دیوی س����نورەكان‪،‬‬ ‫س����تەمكاری‌و گەندەڵی‌و هەژاری‌و بێكاری‌و كە هی����چ ویژدان‌و ئەخاڵقێ����ك پێی قبوڵ ئەگەر ئەم نمونانە وەربگرین ئەوا دەزانین‬ ‫نادادپەروەری‪ ،‬بۆ كاربەدەستانیش دەكاتە ناكرێت‪ ،‬بەئاراس����تەكەی تریش����دا خەڵك كە لەو رۆژانەوە ئەم كۆمەڵگایە توشیبوە‬ ‫دزینی نەوت‌و پارەو كۆشك‌و گیانێكی دور ژیانیان ب����ەرەو داڕمان‌و مەینەتی دەڕوات‪ ،‬بەتوش����ی چ هێزێك����ی خراپ����ەكارەوە‪،‬‬ ‫لەبەرپرسیارێتی‌و گوێی نەگر‌و عەقڵیەتێكی ئاماژەكان ترس����ناكن‪ ،‬دەبینین كە بەعس لەكاتێك����دا خوێن لەزامی كۆمەڵگا دەچۆڕا‬ ‫خۆسەپێن‌و دور لەشارستانیەت لەئەمڕۆدا‪ ،‬ل����ە‪%80‬ی ئەخاڵق����ی كۆمەڵ����گای كوردی هێش����تا برین����ەكان ئازاری����ان نەبڕابوەوە‬

‫ش����ەڕی ناوخۆیان بەرپاكردو كۆمەڵگایان‬ ‫گەیاندە لێ����واری م����ەرگ‌و نەبونی‪ ،‬دواتر‬ ‫ه����ەر ئەم كاربەدەس����تانە ب����ون نەیانهێاڵ‬ ‫دەس����ەاڵتێكی مۆدرێن‌و دەستورێكی باش‌و‬ ‫یاسا‌و حكومەتێكی كارا بێتەدی‪ ،‬گەمەكان‬ ‫ئەوەندە قورس����ن م����رۆڤ نازانێت لەكوێدا‬ ‫بیریان لێبكاتەوە‪...‬‬ ‫‪4‬‬ ‫ئەوەی خەڵك لەدوای راپەڕین ویس����تی‬ ‫بكرێت چەسپاندنی یاسا‌و ئازادی‌و گۆڕینی‬ ‫سیس����تەم ب����و‪ ،‬ئەمە نەك نەك����را بەڵكو‬ ‫خەڵك كراونەتە ئامانجی چەوس����اندنەوەو‬ ‫نانبڕین‌و تاریكاندن‪ ،‬لەسەر دەستی زۆرێک‬ ‫كاربەدەستانی ناو شۆڕش����ەكاندا‪ ،‬ئەوەی‬ ‫راماندەگرێت‌و دەمانخات����ە بەر عەقڵیەتی‬ ‫ئازاردان‌و چەوساندنەوە بونی زۆربەی ئەو‬ ‫ئینس����انە چەپ‌و ماركس����یانەیە كە لەناو‬ ‫(كۆمەڵ����ەی رەنجدەران)داب����ون‌و ئێس����تا‬ ‫شانبەشانی پارتی‌ بیردەكەنەوەو كۆمەڵگا‬ ‫لەگەڵ ئەمانەدا ب����ەرەو وێرانبون دەبەن‪،‬‬ ‫لێرەدا بەش����ێك لەگرنگی راپەڕین بۆ ئێمە‬ ‫ئەوەبو كە روخس����اری شاراوەی بەشێكی‬ ‫زۆری كەسە ماركس����یەكانی ناو كۆمەڵەی‬ ‫بۆ ئاش����كراكردین كە خۆیان بەڕۆشنفیكرو‬ ‫ئازادیخوازو دادپ����ەروەر دەزانی‪ ،‬راپەڕین‬ ‫ب����ۆ ئەمە گرن����گ بو كە روخس����اری ئەم‬ ‫ماركس����یانەی دەرخس����ت‌و لەكۆمەڵ����گای‬ ‫دابڕی����ن‪ ،‬ئەوان����ەی كە ن����ەك نەیانتوانی‬ ‫درێژە بەبیروب����اوەڕی خۆیان بدەن بەڵكو‬ ‫زۆر زو هەم����و ب����اوەڕی خۆی����ان فڕێدایە‬ ‫ن����او زبڵدان����ی مێژوە‌و شانبەش����انی هێزە‬ ‫كۆنەپەرس����تەكان كەوتنە چەوساندنەوەی‬ ‫كۆمەڵ����گا‪ ،‬چەن����د زەحمەتە ك����ە ببینین‬ ‫بەش����ێكی زۆری ئەو ئینسانە ماركسیانەی‬ ‫ناو كۆمەڵ����ە دوای راپەڕی����ن وەكو عەلی‬ ‫باپی����ر‌و پیاوە س����ەلەفیەكانی ن����او هێزە‬ ‫ئیسالمیەكان بیربكەنەوەو بێن ژنی دوەم‌و‬ ‫س����ێیەم بهێنن‪ ،‬گرانە مرۆڤ كە ئەم وێنە‬ ‫هێجگار خراپانە بۆ ئەم روخس����ارە بەناو‬ ‫ماركس����یانە دەبینێت‪ ،‬ن����ەك ئەمە بەڵكو‬ ‫ئەم كەس����انە رێگای ناهەقیان گرتۆتەبەر‌و‬ ‫وەك����و باق����ی هێزەكان����ی ت����ر دەخوازن‬ ‫خۆی����ان دەوڵەمەند بكەن‌و كۆمەڵگا بەرەو‬ ‫داڕم����ان بەرن‪ ،‬روداوەكانی راپەڕین گرنگن‬ ‫چونكە وەكو چۆن روخس����اری بەش����ێكی‬ ‫زۆری ماركس����یەكانی ن����او كۆمەڵ����ەی بۆ‬

‫ئاشكراكردین‪ ،‬ئاواش راپەڕین بیرو كرداری‬ ‫حزب����ی كوردی زیاتر بۆ خس����تینەڕو‪ ،‬ئەو‬ ‫حزبانەی ك����ە ناتوانن لەخوێنپەرس����تی‌و‬ ‫نادادپ����ەروەری‌و نادیموكراس����ی‌و جەنگ‬ ‫دوربكەون����ەوە‪ ،‬ئەو هێزانەی ك����ە نازانن‬ ‫لێبوردەیی‌و شارس����تانیەت‌و خزمەتكردن‬ ‫بەخەڵك مانای چییە‪ ،‬لەم رێگا دورودرێژەدا‬ ‫بینیمان كە لەس����ەر دەستی ماركسیەكان‌و‬ ‫نەتەوەپەرس����ت‌‌و ئاینخوازەكاندا چۆنچۆنی‬ ‫ش����ارەكان كران بەش����وێنی خێڵ‌و شوێنی‬ ‫ئاین‌و بارەگای لەشكرە حزبیەكان‪ ،‬ئەگەر‬ ‫ب����ۆ زۆربەمان ئەم روداوانە درەنگ بن ئەوا‬ ‫كەمێكم����ان زۆر زو دەمانزان����ی ك����ە ئێرە‬ ‫س����ەر ئەم خاكە وازو لەسەر دەستی ئەم‬ ‫هێزە كوردیانەدا ناگات بەخۆشگوزەرانی‌و‬ ‫دادپەروەری‪...‬‬ ‫‪5‬‬ ‫ئەم خوێندنەوانە بۆ‪ 26‬ساڵەی راپەڕین‬ ‫بەتەنیا بۆ خەڵك بەزیان نەش����كاونەتەوە‪،‬‬ ‫بەڵكو زیاتر بۆ كەس����ە بااڵدەستەكانی ناو‬ ‫حزب‌و حكومەتی كوردی گران كەوتۆتەوە‪،‬‬ ‫دەس����ەاڵتێك دوای‪ 26‬س����اڵ هێش����تا نە‬ ‫دەستوری هەبێت‌و نە یاسا‌و نە حكومەت‌و‬ ‫ن����ە پەرلەم����ان‌و نە دادگا‪ ،‬هێش����تا حزب‬ ‫فەرمان بەس����ەر گەلدا دەربكات‌و بەزمانی‬ ‫هەڕەش����ە بدوێ دژی نەیارەكانی ناوخۆی‌و‬ ‫پەیمانی پەنجا ساڵەش لەگەڵ نەیارەكانی‬ ‫كوردا بۆ فرۆشتنی نەوت مۆربكات‪ ،‬لەگەڵ‬ ‫ئەمەش����دا لەئی����رادەی میللەتەكەی خۆی‬ ‫بترسێت كە دژی رابپەڕێت‪ ،‬ئیتر كارەكان‬ ‫لەكوێ����دا كۆتایی����ان دێ����ت؟ بەهەمو ئەو‬ ‫خوێندنەوانەی بۆ كۆمەڵگای دوای راپەڕین‬ ‫دەكرێت هەمو ئاماژەكان دەكاتە ئەوەی كە‬ ‫ئەم دەسەاڵتە چیتر ناتوانێت بەم روخسارو‬ ‫ب����ەم عەقڵیەتانەوە درێژە بەتەمەنی خۆی‬ ‫بدات‪ ،‬یاس����اكان وان كاتێك كۆمەڵگاكان‬ ‫لەسەر دەس����تی حكومەتەكانیاندا بێكارو‬ ‫نەبون����ی دەكرێ����ن‪ ،‬دەچەوس����ێنرێنەوە‌و‬ ‫دەرگاكانی ئازادییان لەسەر كڵۆم دەدرێت‬ ‫ئیتر جەنگە گەورەكەی نێوان خەڵك‌و ئەو‬ ‫حكومەتانە پێ دەنێتە رۆژی خۆیەوە‪ ،‬بۆ‬ ‫ئێمەش ئێس����تا خەڵ����ك لەبەریەكدایە كە‬ ‫بەرەی ه����ەژاران‌‌و نەدارانە‪ ،‬دەس����ەاڵتیش‬ ‫لەب����ەرەی خۆش����گوزەرانی‌و گەندەڵ����ی‌و‬ ‫بێباكیدایە‪ .‬ئەمەیە دەس����تكەوتەكانی‪26‬‬ ‫ساڵەی راپەڕین‪.‬‬

‫ته‌ندروستی ‪tandrusti. sul@gmail. com‬‬

‫)‪ )573‬سێشه‌ممه‌ ‪2017/4/18‬‬

‫‪15‬‬

‫الپەڕەی تەندروستی‪ ،‬بەسپۆنسەری بەڕێوبەرایەتی تەندروستیی سلێمانی‬

‫له‌م كاتانه‌دا نابێت به‌پێ‌ رێبكه‌یت‬ ‫ی‬ ‫ی ته‌ندروست ‌‬ ‫ی زۆری‌ هه‌یه‌و له‌چه‌ندین گرفت ‌‬ ‫ێ سود ‌‬ ‫ی كاته‌كان توێژینه‌وه‌ پزیشكییه‌كان ئاماژ‌ه به‌وه‌ ده‌كه‌ن ك ‌ه رێكردن به‌پ ‌‬ ‫زۆرب ‌ه ‌‬ ‫ی نابێت‌و بگر‌ه زیان به‌جه‌سته‌ش ئه‌گه‌یه‌نێت‪.‬‬ ‫ێ سود ‌‬ ‫ێ حاڵه‌ت هه‌یه‌ ك ‌ه رێكردن به‌پ ‌‬ ‫ده‌تپارێزێت‪ ،‬به‌اڵم له‌گه‌ڵ ئه‌وشدا هه‌ند ‌‬

‫چۆن یارمه‌ت ‌ی كه‌س���ێك ده‌ده‌یت‬ ‫ك ‌ه توشی‌ خوێنبەربون ده‌بێت‬

‫له‌كاتی‌ په‌تا‬ ‫ی په‌تا ئه‌بێت ئه‌وا باشتروایه‌ بیر‬ ‫كاتێك كه‌س���ێك توش��� ‌‬ ‫ێ‬ ‫ل���ه‌و‌ه نه‌كاته‌و‌ه كه‌ بچێته‌ده‌ره‌و‌ه یاخ���ود وه‌رزش یان به‌پ ‌‬ ‫ی په‌تادا له‌ش پێویس���تی‌ به‌پشو هه‌ی ‌ه‬ ‫رێبكات‪ ،‬چونك ‌ه له‌كات ‌‬ ‫ی‬ ‫بۆئه‌وه‌ی‌ به‌سه‌ر ئه‌و ڤایرۆسه‌دا زاڵ بێت كه‌ به‌هۆیه‌و‌ه توش ‌‬ ‫نه‌خۆشی‌ بوه‌‪.‬‬

‫ئه‌گه‌ر پێاڵوه‌كه‌ت گونجاو نه‌بو‬ ‫كاتێك پێاڵوێكی‌ گونجاوی وه‌رزش���یت له‌پێ���دا نه‌بو ئه‌وه‌ بیر‬ ‫له‌وه‌ مه‌كه‌و‌ه به‌پێ‌ رێبكه‌یت‪ ،‬چونكه‌ له‌وكاتانه‌دا توێژاڵه‌ چه‌وری ‌ه‬ ‫پارێزه‌كانی‌ ژێر پێ زیانیان پێ���ده‌گات‌و ئه‌بێته‌ هۆی‌ هه‌وكردن‪،‬‬ ‫ی‬ ‫ی ئێس���ك ‌‬ ‫ی دروس���تبون ‌‬ ‫ێ جار له‌به‌ته‌مه‌نه‌كان ئه‌بێت ‌ه هۆ ‌‬ ‫هه‌ند ‌‬ ‫زیاده‌ی‌ پێ‌‪.‬‬

‫راسته‌وخۆ پاش نانخواردن‬

‫ی زانكۆ شه‌رمن محه‌مه‌د‬ ‫ئا‪ :‬په‌رستار ‌‬ ‫ نه‌خۆشه‌كه‌ بخه‌ره‌سه‌ر پشت‬‫ دوای‌ دڵنیاب���ون له‌نه‌بون��� ‌‬‫ی‬ ‫هی���چ ئامێرێكی‌ تی���ژ له‌ن���او برینه‌كه‌‬ ‫گوش���ار یاخود په‌س���تان بخه‌ره‌ سه‌ر‬ ‫خوێنبه‌ربونه‌كه‌‪.‬‬ ‫ ئ���ه‌و ش���وێنه‌ی‌ برین���داره‌ به‌رزی‬‫بكه‌ره‌وه‌ با له‌ئاس���تی‌ له‌ش به‌رزتربێت‬ ‫بۆئ���ه‌وه‌ی‌ یارمه‌ت���ی‌ خوێنبه‌ربونه‌كه‌‬ ‫بده‌یت‪.‬‬

‫كاتێك نان ئه‌خۆیت ئه‌وه‌ راسته‌وخۆ بیر له‌وه‌مه‌كه‌ره‌و‌ه وه‌رزش‬ ‫ێ رێبكه‌یت‪ .‬چونك ‌ه له‌وكاته‌دا گه‌د‌ه پێویستی‌ به‌خوێن‬ ‫یاخود به‌پ ‌‬ ‫هه‌یه‌ بۆ هه‌رس���كردنی‌ خواردن كاتێكی���ش خوێن ده‌چێت بۆ ئه‌و‬ ‫ی هه‌یه‌ ببێت ‌ه‬ ‫ی بۆناچێت‌و ئه‌گه‌ر ‌‬ ‫شوێن ‌ه مێشك خوێنی‌ پێویس���ت ‌‬ ‫ی سه‌رئێشه‌و ناڕه‌حه‌تی‌‪.‬‬ ‫هۆ ‌‬

‫مه‌ترسییه‌كان ‌‬ ‫ی‬ ‫ی میز چین؟‬ ‫راگرتن ‌‬ ‫پێویس���ته‌ هه‌موان ئ���ه‌و‌ه بزانن ك ‌ه‬ ‫هه‌ركاتێ���ك هه‌س���تت ك���رد میزڵدانت‬ ‫پ���ڕ‌ه ئه‌وه‌ به‌هیچ ش���ێوه‌یه‌ك بیرله‌و‌ه‬ ‫نه‌كه‌یت���ه‌و‌ه چه‌ن���د خوله‌كێ���ك خۆت‬ ‫ێ‬ ‫دوابخه‌ی���ت‌و نه‌چیته‌س���ه‌رئاو‪ ،‬هه‌ند ‌‬ ‫جار به‌چه‌ند بیانویه‌ك چونه‌س���ه‌ر ئاو‬ ‫ی‬ ‫ی دواخس���تن ‌‬ ‫دوائه‌خه‌ین به‌اڵم ئه‌گه‌ر ‌‬ ‫میزكردن ئه‌م كێش���انه‌ت بۆدروس���ت‬ ‫ده‌كات‪.‬‬ ‫‪ -1‬هه‌وكردن���ی‌ رێ���ره‌وی‌ میزكردن‪.‬‬ ‫كاتێ���ك به‌هه‌ربیانوی���ه‌ك میزكردن���ت‬ ‫ی هه‌ی ‌ه‬ ‫دوائه‌خه‌یت‪ ،‬ئه‌و‌ه ئه‌گه‌ری‌ زۆر ‌‬ ‫ی به‌كتریا له‌و‬ ‫ببێت��� ‌ه هۆی‌ دروس���تبون ‌‬

‫ی‬ ‫ی هه‌وكردن ‌‬ ‫رێڕه‌وه‌و پاشان دروستبون ‌‬ ‫كۆئه‌ندامی‌ میزه‌ڕۆ‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ی كه‌م���دا ئه‌گه‌ر ‌‬ ‫ێ كات ‌‬ ‫‪ -2‬له‌هه‌ن���د ‌‬ ‫هه‌یه‌ میزه‌ك��� ‌ه بگه‌ڕێته‌و‌ه بۆگورچیله‌و‬ ‫زیانی‌ پێبگه‌یه‌نێت‪.‬‬ ‫‪ -3‬كاتێ���ك ماوه‌یه‌ك���ی‌ زۆر می���ز‬ ‫ئه‌هێڵیت���ه‌و‌ه ئ���ه‌وه‌ دوات���ر ناتوانیت‬ ‫ی میزڵدانت به‌تاڵ بكه‌یت‌و دواتر‬ ‫به‌باش ‌‬ ‫ی هه‌وكردنت بۆ دروست ده‌بێت‪.‬‬ ‫كێشه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫‪ -4‬به‌هیچ ش���ێوه‌یه‌ك نابێت دایك ‌‬ ‫دوگی���ان می���ز هه‌ڵبگرێ���ت‪ ،‬چونك��� ‌ه‬ ‫له‌وكه‌سان ‌ه ئه‌گه‌ری‌ توشبون به‌هه‌وكردن‬ ‫زۆر زیاتره‌‪.‬‬

‫ ئه‌گه‌ر له‌فافی‌ پزیشكی‌ هه‌بو ئه‌وه‌‬‫بیخه‌ره‌ سه‌ر برینه‌كه‌‪ ،‬ئه‌گه‌ر نه‌بو ئه‌و‌ه‬ ‫به‌خاولییه‌كی‌ پاك ئه‌و شوێنه‌ ببه‌سته‌‪.‬‬ ‫ گه‌رس���ه‌یرت كرد له‌فافه‌كه‌ یاخود‬‫خاول���ی‌ س���ه‌ربرینه‌كه‌ زۆر خوێن���اوی‌‬ ‫ب���و ئه‌وا هه‌وڵبده‌ خاول���ی‌‌و له‌فافی‌ تر‬ ‫بخه‌یته‌ سه‌ر كۆنه‌كه‌ بۆئه‌وه‌ی‌ یارمه‌تی‌‬ ‫وه‌ستانی خوێنبه‌ربونه‌كه‌ بده‌یت‪.‬‬ ‫ دوای‌ خوێن وه‌س���تانه‌كه‌ به‌باش���ی‌‬‫برینه‌ك���ه‌ بیپێچ���ه‌و رو لەنزیكتری���ن‬ ‫نه‌خۆشخانه‌ بکە‪.‬‬

‫ئازاری‌ ئێسك‌و ماسولكه‌ چۆن جیاده‌كرێته‌وه‌؟‬ ‫ئا‪ :‬سۆران مەعروف قەرەداغی‬ ‫ی‬ ‫له‌ڕوی‌ زانستیه‌و‌ه ئاسان نیه‌ جیاكردنه‌و‌ه ‌‬ ‫ئازاری‌ ئێسك‌و ماسولكه‌‌و جومگه‌كان‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫ی زانیاری‌ له‌نه‌خۆش‌و‬ ‫ده‌كرێت له‌ڕێی وه‌رگرتن ‌‬ ‫ێ شیكاری‌ ئه‌و ئازارانه‌ جیابكرێنه‌وه‌‪.‬‬ ‫هه‌ند ‌‬ ‫ی ماس���ولك ‌ه به‌ئێس���كه‌وه‌‪ .‬ئه‌و‬ ‫‪ -1‬ئ���ازار ‌‬ ‫ماس���ولكانه‌ ده‌گرێته‌و‌ه ك ‌ه له‌ڕێی به‌سته‌ر‌ه‬ ‫شانه‌كانه‌و‌ه به‌س���تراونه‌ته‌و‌ه به‌ئێسكه‌و‌ه ك ‌ه‬ ‫ی ئێسك ده‌رده‌كه‌ون كاتێك به‌هه‌ر‬ ‫وه‌ك ئازار ‌‬ ‫هۆكارێك ته‌شه‌نوج یاخود ده‌پچڕێن‪.‬‬ ‫‪ -2‬هه‌وك���ردن‪ .‬ماس���ولكه‌كان له‌ڕێ���ی‬ ‫به‌سته‌ر‌ه شانه‌كانه‌وه‌ به‌ستراون به‌ئێسكه‌و‌ه‬ ‫ی ئه‌و به‌سته‌ره‌شانان ‌ه ئازار‬ ‫له‌كاتی‌ هه‌وكردن ‌‬ ‫ی ئێس���ك‬ ‫دروس���ت ده‌بێت ك���ه‌ وه‌ك ئازار ‌‬ ‫ده‌رده‌كه‌وێت‪.‬‬ ‫ی‬ ‫‪ -3‬ئ���ازاری‌ جومگه‌كان‪ .‬به‌هۆی‌ داخوران ‌‬ ‫ی‬ ‫ی جومگه‌كان ‌‬ ‫كڕكراگ���ه‌و ئینزیالق‌و كلس��� ‌‬ ‫شان‌و مل‌و مه‌چ ‌هك‌و قۆڵ دروست ده‌بێت‪.‬‬

‫چاره‌سه‌ر‬

‫ وه‌رگرتنی‌ ده‌رمان‪.‬‬‫ی سروشتی‌‪.‬‬ ‫‪ -‬چاره‌سه‌ر ‌‬

‫سەنتەری ساڤا‬

‫بۆ چارەسەری سروشتی (هیندی ـ کوردستانی)‬ ‫لەگەڵ پرۆفیسۆرو راهێنەری هیندی‬ ‫ناونیش����ان‪ :‬ش����اری پزیش����کی س����لێمانی‬ ‫‪07501564954 - 07706196331‬‬

‫ناونیشانی وێبسایتی بەڕێوبەرایەتی گشتی تەندروستی سلێمانی‬

‫‪http://www. dohsuli. com‬‬

‫فەیسبوك‪https://www. facebook. com/tandroostyt :‬‬

‫‪14‬‬

‫بیرورا‬

‫)‪ )573‬سێشه‌ممه‌ ‪2017/4/18‬‬

‫چه‌ند رایه‌ك له‌باره‌ی ریفراندۆمه‌وه‌‬ ‫بەیار عومەر‬ ‫رای یه‌كه‌م‬ ‫لەس���اڵی‪ 2005‬دا‪ ،‬وات���ه‌‪ 4‬س���اڵ پێش‬ ‫دروستبونی‌ بزوتنەوەی‌ گۆڕان‪ ،‬پەرلەمانی‌‬ ‫کوردس���تان کە ئەوکات یەکێت���ی‌‌و پارتی‌‬ ‫زۆرین���ەی‌ زۆریان پێک دەهێن���او عه‌دنان‬ ‫موفت���ی‌ س���ەرۆکی‌ ب���و‪ ،‬یاس���ای ژمارە‬ ‫(یەک���ی‌) دەرک���رد‪ .‬بەپێی ئەو یاس���ایە‬ ‫هەم���و پرس���ە چارەنوسس���ازەکان دەبو‬ ‫بگەڕێت���ەوە بۆ پەرلەمان‌و ل���ه‌وێ بڕیاری‬ ‫لەس���ەر بدرێ���ت‪ .‬بۆیە ئه‌گه‌ر بڕی���ار وایه‌‬ ‫ریفراندۆم بكرێت‪ ،‬ئه‌بێ���ت په‌رله‌مان كارا‬ ‫بكرێت���ه‌وه‌و له‌وێ بڕیاری له‌س���ه‌ر بدرێت‬ ‫بۆ ئه‌وه‌ی ریفراندۆمه‌كه‌ قورس���ایی قانونی‬ ‫هه‌بێت‌و نه‌بێته‌ م���اده‌ی مزایه‌ده‌ی حزبێك‬ ‫به‌س���ه‌ر حزبه‌كان���ی تردا‪ .‬ك���ه‌ ئه‌نجامی‬ ‫ریفراندۆمه‌كه‌ش راگه‌یه‌ن���درا‪ ،‬هه‌ر ده‌بێت‬ ‫په‌رله‌مان گفتوگۆی له‌سه‌ر بكات‌و ته‌سدیقی‬ ‫ب���كات‌و بیچه‌س���پێنێت‪ .‬به‌كورتیه‌ك���ه‌ی‬ ‫پێویس���ته‌ پارت���ی‌و ش���وێنكه‌وتوه‌كانیان‬ ‫له‌یه‌كێتی بەر لەهەموشت‪ ،‬رێز لەو یاسایە‬ ‫بگرن کە خۆی���ان دەریانک���ردوە‪ ،‬چونكه‌‬ ‫هیچ پرسێک هێندەی‌ پرسی سەربەخۆیی‌و‬ ‫ریفراندۆم گرنگ‌و س���تراتیژی‌ نیە‪ ،‬کەواتە‬ ‫بەپێی یاسای‌ ژمارە (‪ )1‬ئەبێت بگەڕێتەوە‬ ‫بۆ پەرلەمان‌و ل���ه‌وێ بڕیاری لێبدرێت‪ .‬بۆ‬ ‫ئەوەش گرنگترین هەن���گاو کاراکردنەوەی‌‬ ‫پەرلەمانە‪.‬‬ ‫بەاڵم پارتی‌‌و دواکەوتوەکانیان لەیەکێتی‌‬ ‫دەیانەوێت پرسەکە لەدەرەوەی‌ پەرلەمان‌و‬ ‫لەدیوەخان���ە حزبیەکانیان���دا یەکالی���ی‬ ‫بکەنەوە‪ .‬ئەم���ەش جگە لەهەوڵێک بۆ بێ‬ ‫نرخ کردن‌و بێ ئەرزشکردنی‌ حزبەکانی‌ ترو‬ ‫خۆ بەپاڵەوان کردن‌و مزایەدەی‌ سیاس���ی‬ ‫بۆ بەدەس���تهێنانی‌ دەنگ‌و ش���اردنەوەی‌‬ ‫گەندەڵی‌و شکس���تەکانیان له‌‪ ٢٦‬س���اڵی‬ ‫رابردودا هیچی تر نیە‪ .‬له‌س���اڵی‪ ١٩٩١‬دا‬ ‫به‌ره‌ی كوردستانی‌ دامه‌زرا وه‌ك پالتفۆرمێك‬ ‫بۆ كۆكردنه‌وه‌ی س���ه‌ركردایه‌تی سه‌رجه‌م‬ ‫هێزو الیه‌نه‌ سیاس���یه‌كانی كوردس���تان‌و‬ ‫گه‌یشتن به‌بڕیاری هاوبه‌ش له‌باره‌ی پرسه‌‬ ‫چاره‌نوسس���ازه‌كانه‌وه‌ چونك���ه‌ ئ���ه‌وكات‬ ‫گه‌لی كورد هیچ دامه‌زراوه‌یه‌كی ش���ه‌رعی‌و‬

‫نیشتیمانی نه‌بو وه‌ك حكومه‌ت‌و په‌رله‌مان‌و‬ ‫دامه‌زراوه‌كانی تر‪ ،‬بۆیه‌ به‌ره‌ی كوردستانی‬ ‫وه‌ك به‌دیلێك���ی كاتی دروس���تكرا‪ .‬به‌اڵم‬ ‫ئێمه‌ ئێستا حكومه‌ت‌و په‌رله‌مان‌و چه‌ندین‬ ‫دامه‌زراوه‌مان هه‌یه‌؛ كه‌واته‌ چ ره‌وایه‌تیه‌كی‬ ‫تێدایه‌ س���ه‌رله‌نوێ بگه‌ڕێینه‌وه‌ بۆ‪ ٢٦‬ساڵ‬ ‫له‌مه‌وب���ه‌ر‪ ،‬وه‌ك ئه‌وه‌ی ن���ه‌ حكومه‌تمان‬ ‫هه‌بێ���ت‌و ن���ه‌ په‌رله‌م���ان‪ ،‬له‌دیوه‌خان���ه‌‬ ‫حزبیه‌كاندا بڕیار له‌س���ه‌ر پرس���ێكی وه‌ها‬ ‫چاره‌نوسساز بدرێت‪.‬‬ ‫رای دوه‌م‬ ‫ریفراندۆم کات‌و پارەیەکی‌ زۆری ئەوێت‪،‬‬ ‫ئەگ���ەر ریفراندۆم ب���ۆ زانینی‌ رای‌ خەڵکی‌‬ ‫کوردستانە‪ ،‬ئەوا هیچ پێویست بەڕیفراندۆم‬ ‫ناکات‪ ،‬چونکە رای خەڵکی‌ کوردس���تان‌و‬ ‫س���ەرجەم پارتە سیاس���یەکان زۆر رون‌و‬ ‫ئاش���کرایە کە لەگ���ەڵ س���ەربەخۆییدان‪،‬‬ ‫تەنان���ەت بەش���ی زۆری ئەوانەی‌ پێش���تر‬ ‫جاش���ێتیان ک���ردوە‪ ،‬ئێس���تا لەگ���ەڵ‬ ‫س���ەربەخۆییدان‪ ،‬بۆیە پێویست بەو هەمو‬ ‫کات کوش���تن‌و پارە خەرج کردنە ناکات‪.‬‬ ‫هەروەه���ا س���اڵی‪ 2005‬ریفران���دۆم ک���راو‬ ‫له‌‪%98‬ی‌ خەڵک���ی‌ کوردس���تان دەنگیان‬ ‫بەس���ەربەخۆیی دا‪ ،‬بۆیە هیچ پێویس���ت‬ ‫بەدوبارەکردنەوەی‌ ناکات‪.‬‬ ‫ئەگ���ەر پارت���ی‌‌و ش���وێنكه‌وتوه‌كانیان‬ ‫له‌یه‌كێتی مەبەس���تیان مزایەدەی‌ سیاسی‌و‬ ‫شاردنەوەی‌ شکس���تەکان‌و بەدەستهێنانی‌‬ ‫دەنگ نیه‌و بەڕاس���تی‌ ئەیانەوێت دەوڵەت‬ ‫دروس���ت بک���ەن ئ���ەوا بالەجیات���ی‌ کات‬ ‫کوش���تن‌و پارە بەفیڕۆدان لەش���تێکدا کە‬ ‫پێی دەوترێت ریفراندۆم‌و پێش���تر کراوە‪،‬‬ ‫دەس���ت بکەن بەدروس���تکردنی‌ دەوڵەت‌و‬ ‫کەس دەس���تی‌ نەگرتون‪ .‬دروس���تکردنی‌‬ ‫دەوڵەتی���ش کۆمەڵێک پێش���مەرجی‌ هەیە‬ ‫ک���ە بزوتنەوەی‌ گۆڕان‌و کاک نەوش���یروان‬ ‫چەندین س���اڵ لەمەوبەر باس���یان کردوەو‬ ‫داوایان کردوەو بەشێکیشە لەمەنەفێست‌و‬ ‫بەرنامەی‌ سیاس���ی بزوتنەوەی‌ گۆڕان‪ ،‬کە‬ ‫بریتین لە‪:‬‬ ‫س���نوری‌‬ ‫‪ - 1‬دیاریکردن���ی‌‬ ‫کوردستان‪:‬‬ ‫ناوچە داب���ڕاوەکان‪ %52‬خاکی‌ هەرێمی‌‬ ‫کوردس���تان پێکدەهێنێ���ت لەس���نجارەوە‬

‫ئه‌وه‌ی مایه‌ی‬ ‫سه‌رسوڕمانه‌ له‌م‬ ‫ریفراندۆمه‌دا ئه‌وه‌یه‌‬ ‫ك ‌ه ئه‌و شوێنانه‌ی‬ ‫پێویستان‬ ‫به‌ڕیفراندۆمه‌ وه‌ك‬ ‫كه‌ركوك‌و خانه‌قین‌و‬ ‫ناوچه‌ دابڕاوه‌كان‬ ‫ریفراندۆمیان تێدا‬ ‫ناكرێت‬ ‫تاکەرک���وک‌و خانەقی���ن‪ .‬بەواتایەک���ی‌ تر‬ ‫راپرس���ی ک���ردن تەنه���ا لەپارێزگاکان���ی‌‬ ‫هەولێرو س���لێمانی‌‌و دهۆک‌و بێبەشکردنی‌‬ ‫دانیش���توانی‌ کەرک���وک‌و خانەقین‌و ناوچە‬ ‫داب���ڕاوەکان لەدەنگ���دان‌و ریفران���دۆم‬ ‫هەڵەیەکی‌ س���تراتیژی‌‌و مێژوییەو داننان‌و‬ ‫تەسلیم بونە بەو پڕوپاگەندەو هەڕەشانەی‌‬ ‫ک���ە حکومەتی‌ عێ���راق‌و تورکیاو دەوڵەتە‬ ‫ئیقلیمی���ەکان ئەیک���ەن‌و ئەڵێن کەرکوک‌و‬ ‫خانەقین‌و چواردەوری���ان هەرگیز ناوچەی‌‬ ‫کوردنشین نەبون‌و نابن‪.‬‬ ‫بەواتایەک���ی‌ ت���ر ئ���ەم ریفراندۆم���ەی‌‬ ‫پارتی‌‌و دواکەوتوەکانیان لەیەکێتی‌ ئەبێتە‬ ‫س���ەنەدێکی‌ یاس���ایی‌و مەیدان���ی‌ بەهێز‬ ‫بەدەست عێراق‌و دەوڵەتە ئیقلیمیەکانەوە؛‬ ‫دوایی تورکیا ئەڵێت کوردەکان خۆش���یان‬

‫سەلماندیان کە ئەو ناوچانە کوردستانی نین‪،‬‬ ‫ئەگەرنا بۆچی كورده‌كان ریفراندۆمیان تێدا‬ ‫نەكرد‪ .‬واتە لەو حاڵەتەدا ئێمە بیانویەکی‌‬ ‫ئاس���ان ئەدەینە دەستیان کە ئەو ناوچانە‬ ‫کوردس���تانی نین‪ .‬بۆیه‌ گەڕانەوەی‌ ناوچە‬ ‫جێناکۆک���ەکان پێش ریفران���دۆم خاڵێکی‌‬ ‫گرنگ‌و جەوهەریە‪.‬‬ ‫زی���اد ل���ه‌وه‌ش‪ ،‬ریفران���دۆم زیاتر له‌و‬ ‫ناوچانە ئەكرێ���ت کە نیزاع‌و ملمالنێ‌و رای‌‬ ‫جیاوازی‌ تێدایە له‌باره‌ی سه‌ربه‌خۆیی یان‬ ‫هه‌ر پرس���ێكی هه‌ستیارو چاره‌نوسساز كه‌‬ ‫چاره‌نوسی میلله‌تێك دیاری ده‌كات‪ .‬بۆ نمونه‌‬ ‫له‌سکۆتلەندا پارتی‌ نیشتمانی‌ سکۆتلەندی‬ ‫(‪ )Scottish National Party‬له‌گ���ه‌ڵ‬ ‫س���ه‌ربه‌خۆیی‌و جیابونه‌وه‌ی س���كۆتله‌ندا‬ ‫ب���و له‌به‌ریتانی���ا‪ ،‬ب���ه‌اڵم له‌به‌رامب���ه‌ردا‬ ‫پارت���ی‌ کرێ���کاران‌و پارت���ی پارێزگارانی‬ ‫به‌ریتان���ی دژی بون‪ .‬كه‌ له‌س���اڵی‪ 2014‬دا‬ ‫ریفراندۆم كرا‪ ،‬زۆرینه‌ی س���كۆتله‌ندیه‌كان‬ ‫ده‌نگی���ان به‌مانه‌وه‌دا له‌گ���ه‌ڵ به‌ریتانیا‪.‬‬ ‫هه‌روه‌ه���ا هەرێمی‌ کیوبی���ک(‪)Québec‬‬ ‫کرد بۆ س���ەربەخۆیی؛ چونكه‌ له‌به‌رامبه‌ر‬ ‫س���ه‌ربه‌خۆخوازه‌كاندا ده‌نگێكی زۆر هه‌بو‬ ‫دژی سه‌ربه‌خۆیی بو‪ ،‬بۆیه‌ پێویستان به‌وه‌‬ ‫بو ك���ه‌ ریفراندۆم بكه‌ن‪ ،‬ب���ۆ ئه‌وه‌ی ئه‌و‬ ‫پرسه‌ به‌ش���ێوه‌یه‌كی دیموكراسی یه‌كالیی‬ ‫بكه‌نه‌وه‌ له‌نێوان ئه‌و دو ڕا جیاوازه‌دا‪ .‬كه‌‬ ‫ریفراندۆمیشیان كرد‪ ،‬ده‌نگی ئه‌وانه‌ زۆرترو‬ ‫زواڵڵت���ر بو كه‌ له‌گه‌ڵ مانه‌وه‌دا بون له‌گه‌ڵ‬ ‫كه‌نه‌دادا‪ ،‬بۆیه‌ مانه‌وه‌‪.‬‬ ‫هه‌روه‌ها هه‌رێمی کەتەلۆنیا لەئیس���پانیا‬ ‫پێویس���تان به‌ڕیفراندۆم بو بۆ جیابونه‌وه‌‬ ‫له‌ئیسپانیا‪ ‌،‬له‌س���اڵی ‪ 2014‬یشدا كردیان‪.‬‬ ‫هۆكاری س���ه‌ره‌كی ئه‌وه‌ی كه‌ پێویستیان‬ ‫به‌ڕیفراندۆم هه‌ب���و‪ ،‬ئه‌وه‌بو كه‌ دو ڕای دژ‬ ‫به‌یه‌ك هه‌بو سه‌باره‌ت به‌سه‌ربه‌خۆیی؛ بۆیه‌‬ ‫پێویستبو ریفراندۆم بكه‌ن بۆ ئه‌وه‌ی بزانن‬ ‫كام له‌م دو رایه‌ زۆرینه‌یه‌و سه‌رده‌كه‌وێت‪.‬‬ ‫وات���ه‌ س���ه‌رباری ئ���ه‌وه‌ی ژماره‌یه‌كی زۆر‬ ‫له‌كه‌‌ته‌لۆنیه‌كان له‌گ���ه‌ڵ جیابونه‌وه‌دابون‬ ‫له‌ئیسپانیا‪ ،‬به‌اڵم ژماره‌یه‌كی زۆری تریش‬ ‫هه‌بون له‌كه‌ته‌لۆنیه‌كان كه‌ له‌گه‌ڵ مانه‌وه‌دا‬ ‫ب���ون له‌چوارچێوه‌ی ئیس���پانیاداو پێیان‬ ‫وابو كه‌ مانه‌وه‌یان زیاتر له‌به‌رژه‌وه‌ندیانه‪‌،‬‬ ‫چونكه‌ ئیسپانیا واڵتێكه‌ له‌ڕوی سیاسیه‌وه‌‬

‫دیموكراس���یه‌و كه‌ته‌لۆنی���ه‌كان ئه‌توان���ن‬ ‫موماره‌س���ه‌ی هه‌مو مافه‌ سیاس���یه‌كانی‬ ‫خۆیان���ی تێدابكه‌ن‌و به‌هۆی سیس���ته‌می‬ ‫المه‌ركه‌زیش���ه‌وه‌‌ تاڕاده‌یه‌ك���ی زۆر‬ ‫س���ه‌ربه‌خۆیی سیاس���ی‌و ئیداری‌و ماڵییان‬ ‫بۆ ده‌س���ته‌به‌ركراوه‌‌و له‌ڕوی ئابوریش���ه‌وه‌‬ ‫ئه‌توانن س���ود له‌بازاڕێك���ی گه‌وره‌ی وه‌ك‬ ‫ئیسپانیا ببینن چونكه‌ كه‌ته‌لۆنیا هه‌رێمێكی‬ ‫پیشه‌س���ازی ده‌وڵه‌مه‌ن���ده‌و پێویس���تی‬ ‫به‌بازاڕێك���ی گه‌وره‌تر هه‌ی���ه‌ له‌هه‌رێمه‌كه‌‬ ‫خۆی ب���ۆ س���اخكردنه‌وه‌ی به‌رهه‌مه‌كانی‪.‬‬ ‫بۆیه‌ كه‌ ریفراندۆمیش كرا ده‌نگ به‌مانه‌وه‬ ‫‌درا له‌ئیسپانیادا‪ .‬مه‌رج نیه‌ ریفراندۆم ته‌نها‬ ‫بۆ س���ه‌ربه‌خۆیی بێت‪ ،‬به‌ڵكو بۆ یه‌كالیی‬ ‫كردنه‌وه‌ی هه‌مو پرسه‌ چا‌ره‌نوسسازه‌كان‌‬ ‫ئه‌كرێت كه‌ رای جیاوازی له‌باره‌وه‌ دروست‬ ‫ئه‌بێت‪ .‬بۆ نمونه‌ لەتورکیادا‪ ،‬زۆرینەی‌ پارتە‬ ‫سیاسیەکان دژی سیستەمی‌ سەرۆکایەتین‬ ‫کە ئاک پارتی‌‌و ئەردۆگان بانگەش���ەی‌ بۆ‬ ‫ئەکەن‪ ،‬بۆیه‌ پێویس���تیان به‌ڕیفراندۆمه‌ بۆ‬ ‫یه‌كالیكردنه‌وه‌ی ئه‌و پرسه‌‪.‬‬ ‫ب���ه‌اڵم ئێم���ه‌ له‌هه‌رێمی كوردس���تاندا‪،‬‬ ‫س���ه‌رجه‌م پارته‌ سیاس���یه‌كان‌و زۆرینه‌ی‬ ‫زۆری هاواڵتی���ان له‌گه‌ڵ س���ه‌ربه‌خۆییدان؛‬ ‫نه‌ پارتێكی سیاسی كوردی‪ ،‬نه‌ گروپێكی‬ ‫سیاس���ی گه‌وره‌و كاریگه‌ر‪ ،‬نه‌ ژماره‌یه‌كی‬ ‫زۆری هاواڵتی���ان هه‌ب���وه‌ تا ئێس���تا دژی‬ ‫سه‌ربه‌خۆیی بێت‪ ،‬كه‌واته‌ ئه‌م ریفراندۆمه‌ چ‬ ‫سودێكی هه‌یه‪ .‬ئه‌وه‌ی مایه‌ی سه‌رسوڕمانه‌‬ ‫له‌م ریفراندۆمه‌دا ئه‌وه‌یه‌ كه‌ ئه‌و شوێنانه‌ی‬ ‫پێویس���تان به‌ڕیفراندۆم���ه‌ وه‌ك كه‌ركوك‌و‬ ‫خانه‌قی���ن‌و ناوچه‌ دابڕاوه‌كان ریفراندۆمیان‬ ‫تێ���دا ناكرێت‪ ،‬ئه‌و ناوچانه‌ی پێویس���تیان‬ ‫به‌ڕیفراندۆم نیه‌ وه‌ك پارێزگاكانی هه‌ولێرو‬ ‫س���لێمانی‌و ده���ۆك ریفراندۆمی���ان تێ���دا‬ ‫ئه‌كرێت‪ .‬ناوچ���ه‌ دابڕاوه‌كان پێویس���تان‬ ‫به‌ڕیفراندۆمه‌ چونكه‌ پێكهاته‌ی تری غه‌یره‌‬ ‫كوردی���ان تێدا ئه‌ژی كه‌ به‌ش���ێكیان دژی‬ ‫گه‌ڕانه‌وه‌ن بۆ س���ه‌ر هه‌رێمی كوردستان‌و‬ ‫دژی س���ه‌ربه‌خۆیی كوردستانیش���ن‪،‬‬ ‫به‌تایبه‌ت���ی به‌ش���ێكی هاونیش���تیمانیه‌‬ ‫ع���ه‌ره‌ب‌و توركمانه‌كان‪ .‬بۆی���ه‌ زۆر گرنگه‌‬ ‫ریفراندۆم له‌و ناوچانه‌ بكرێت‌و گه‌ڕانه‌وه‌ی‬ ‫ئه‌و ناوچانه‌ بۆ س���ه‌ر هه‌رێمی كوردستان‌و‬ ‫راگه‌یاندنی س���ه‌ر‌به‌خۆیی خه‌س���ڵه‌تێكی‬

‫دیموكراس���ی وه‌ربگرێت؛ ب���ۆ ده‌وڵه‌تانی‬ ‫ناوچه‌كه‌ و ئه‌مریكا و ئه‌وروپا و جیهانیش‬ ‫بسه‌لمێنین كه‌ راسته‌ ژماره‌یه‌كی زۆر هه‌ن‬ ‫له‌عه‌ره‌ب‌و توركمان دژی گه‌ڕانه‌وه‌ن بۆسه‌ر‬ ‫هه‌رێمی كوردستان‌و س���ه‌ربه‌خۆیی‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫كورده‌كان زۆرینه‌ن له‌و ناوچانه‌و ئه‌یانه‌وێت‬ ‫بگه‌ڕێنه‌وه‌ سه‌ر هه‌رێمی كوردستان‌و له‌گه‌ڵ‬ ‫سه‌ربه‌خۆیی كوردستانیشدان‪.‬‬ ‫به‌اڵم پارتی‌و دواكه‌وتوه‌كانیان له‌یه‌كێتی‬ ‫له‌جیات���ی له‌ناوچه‌ داب���ڕاوه‌كان ریفراندۆم‬ ‫بكه‌ن كه‌ پێویست‌و گرنگ‌و یه‌كالكه‌ره‌وه‌یه‌‪،‬‬ ‫دێن له‌هه‌ولێرو س���لێمانی‌و دهۆك ئه‌یكه‌ن‬ ‫كه‌ هیچ پێویست‌و گرنگ نیه‌‪ ،‬نه‌وه‌ك دڵی‬ ‫توركیاو ده‌وڵه‌ته‌ ئیقلیمیه‌كانیان لێبڕه‌نجێت‪.‬‬ ‫ئه‌كرێت له‌ناوچه‌ جێناكۆكه‌كان راپرس���ی‬ ‫بكرێت‌و پرسیاره‌كانیش به‌م شێوه‌یه‌ بێت‪.‬‬ ‫یه‌كێك له‌م بژاردانه‌ هه‌ڵبژێره‌‪.‬‬ ‫ا‪ -‬له‌گه‌ڵ گه‌ڕانه‌وه‌ی ناوچه‌كه‌مم بۆ سه‌ر‬ ‫هه‌رێمی كوردس���تان‌و له‌گه‌ڵ سه‌ربه‌خۆیی‬ ‫هه‌رێمی كوردستانم‪.‬‬ ‫ب‪ -‬له‌گ���ه‌ڵ گه‌ڕان���ه‌وه‌ی ناوچه‌كه‌م���م‬ ‫بۆ س���ه‌ر هه‌رێمی كوردس���تان‪ ،‬به‌اڵم دژی‬ ‫سه‌ربه‌خۆیی هه‌رێمی كوردستانم‪.‬‬ ‫ج‪ -‬دژی گه‌ڕان���ه‌وه‌م بۆ س���ه‌ر هه‌رێمی‬ ‫كوردس���تان‌و دژی س���ه‌ربه‌خۆیی هه‌رێمی‬ ‫كوردستانیشم‪.‬‬ ‫ئه‌م ش���ێوه‌ راپرس���یه‌ دو سودی هه‌یه‌‪.‬‬ ‫یه‌كه‌م كورده‌كانی‌ ناوچ���ه‌ دابڕاوه‌كان كه‌‬ ‫زۆرین���ه‌ی دانیش���توان پێ���ك ئه‌هێنن له‌و‬ ‫ناوچانه‌ زۆرینه‌ی زۆریان ده‌نگ به‌بژارده‌ی‬ ‫ئه‌لف ئه‌ده‌ن‪ .‬واته‌ ئه‌توانین پیشانی واڵتانی‬ ‫جیهانی بده‌ین كه‌ گه‌لی كورد زۆرینه‌ن له‌و‬ ‫ناوچانه‌و ئه‌یانه‌وێت هه‌م بگه‌ڕێنه‌وه‌ س���ه‌ر‬ ‫هه‌رێمی كوردس���تان‌و له‌گه‌ڵ سه‌ربه‌خۆیی‬ ‫هه‌رێمی كوردستانیش���دان؛ واته‌ ئه‌توانین‬ ‫به‌تیرێ���ك دو نیش���ان بپێكین‪ ،‬هه‌م‪%٥٢‬ی‬ ‫خ���اك‌و خه‌ڵكه‌كه‌م���ان بگێڕین���ه‌وه‌‪ ،‬هه‌م‬ ‫سه‌ربه‌خۆییش رابگه‌یه‌نین‪ .‬به‌شێكیش له‌و‌‬ ‫عه‌ره‌ب‌و توركمانانه‌ی كه‌ دۆس���تی كوردن‬ ‫ره‌نگه‌ ده‌نگ به‌بژارده‌ی (بێ) بده‌ن‪ ،‬واته‌‬ ‫بیانه‌وێت بێنه‌ س���ه‌رهه‌رێمی كوردس���تان‪،‬‬ ‫ب���ه‌اڵم نه‌یانه‌وێ���ت هه‌رێمی كوردس���تان‬ ‫سه‌ربه‌خۆ بێت‪.‬‬

‫»» ‪19‬‬

‫ئه‌نفال وه‌ك سڕینه‌وه‌یه‌ك ‌ی به‌رده‌وام‬ ‫له‌تیف فاتیح فه‌ره‌ج‬ ‫‪1‬‬ ‫ئێمه‌ له‌دنیاو سه‌رده‌مێكی‌ دژواردا ده‌ژین‪،‬‬ ‫دنیاو سه‌رده‌مێك كه‌ چێژ له‌كوشتنی‌ مرۆڤ‬ ‫ده‌بینرێ‌‪ ،‬ئه‌و چێژه‌ تائاستی‌ ئه‌وه‌ ده‌ڕوات‪،‬‬ ‫كوشتنه‌كان دابه‌ش���بكرێن به‌سه‌ر كوشتنی‌‬ ‫ره‌واو ن���اڕه‌وادا‪ ،‬بێئه‌وه‌ی‌ كه‌س پرس���یاری‌‬ ‫ئه‌وه‌ بكات ئایا ده‌كرێ‌ كوشتنی‌ ره‌وا هه‌بێت‪،‬‬ ‫لێره‌وه‌ واز له‌وێنه‌ گه‌وره‌كه‌ ده‌هێنین‌و له‌نێو‬ ‫ته‌واوی‌ وێنه‌كه‌دا ده‌س���ت ب���ۆ خاڵێكی‌ زۆر‬ ‫ره‌ش درێژ ده‌كه‌ین‪ ،‬خاڵه‌كه‌ له‌نه‌خش���ه‌كه‌دا‬ ‫بچوكه‌‪ ،‬نه‌خشه‌كه‌ هه‌مو جیهانه‌و خاڵه‌كه‌ش‬ ‫ش���وێنێك‪ ،‬ئه‌ویش شوناس���ه‌كه‌ی‌ ناوگه‌لی‌‬ ‫جیاجی���ای‌ هه‌ی���ه‌ "هه‌رێمی‌ كوردس���تان ‪،‬‬ ‫باكوری‌ عێراق ‪ ،‬باشوری‌ كوردستان"و هتد‪،‬‬ ‫ئه‌مه‌ش پرس���ی‌ شوناس���ه‌ له‌و خاڵه‌دا‪ ،‬له‌و‬ ‫شوێنه‌دا كه‌ هێشتا گرفتی‌ شوناس‌و ناسنامه‌‬ ‫هه‌یه‌‪ ،‬س���ڕینه‌وه‌یه‌كی‌ گ���ه‌وره‌ی‌ مرۆڤایه‌تی‌‬ ‫روده‌ات‪ ،‬سڕینه‌وه‌یه‌ك بۆ بكه‌ره‌كانی‌ بیانوی‌‬ ‫"كوش���تنی‌ ره‌وا" هه‌یه‌و بۆ قوربانیه‌كانیش‬ ‫نه‌بونی‌ شوناس‪ ،‬ئه‌مه‌ جینۆسایده‌ له‌شێوه‌ی‌‬ ‫كوش���توبڕی‌ ئه‌رمه‌ن‌و هۆلۆكۆس���ت‪ ،‬له‌نێو‬ ‫بكه‌ره‌كان���ی‌ ئه‌م س���ڕینه‌وه‌یه‌دا كۆمه‌ڵێكی‌‬ ‫زۆر به‌كرێگیراو"ج���اش"ی‌ هه‌مان هاوزمانی‌‬ ‫قوربانیه‌كان هه‌ن‪ ،‬ئه‌وانیش شوناسیان نیه‌‪،‬‬ ‫نه‌ك شوناس���یان نیه‌‪ ،‬بگره‌ له‌و فۆڕمه‌شدا‬ ‫جێیان نابێته‌وه‌ كه‌ حزبی‌ به‌عس���ی‌ عه‌ره‌بی‌‬ ‫بۆ ته‌واوی‌ عه‌ره‌بی‌ عێراقی‌ دروس���تكردوه‌‪،‬‬ ‫ئه‌و فۆڕم���ه‌ حزبیه‌ی‌ لێیه‌وه‌ وابه‌س���ته‌گی‌‌و‬ ‫په‌یمانداری‌‌و راس���تگۆیی‌ به‌دیدی‌ به‌عس‪"،‬بۆ‬ ‫به‌عس‌و سه‌رۆك" الی‌ ئه‌ندامه‌كانی‌ به‌رجه‌سته‌‬ ‫ده‌بێت‪ ،‬ئه‌و جاش���انه‌ لێره‌دا ش���وێنێكیان‬ ‫نی���ه‌‪ ،‬وه‌ك چۆن له‌نێو شوناس���ی‌ توركیدا‬ ‫نه‌ ش���وێنێك بۆ ئه‌وانه‌ هه‌یه‌ كه‌ له‌ده‌ره‌وه‌ی‌‬ ‫توركیا شه‌ڕی‌ بۆ ده‌كه‌ن‌و به‌رژه‌وه‌ندیه‌كانی‌‬ ‫ده‌پارێزن‪ ،‬نه‌ بۆ ئه‌وانه‌ش كه‌ شه‌ڕ بۆ بون‌و‬ ‫مانی‌ خۆیان ده‌كه‌ن له‌به‌رانبه‌ر توركیادا ‪.‬‬ ‫ئ���ه‌و خاڵ���ه‌ كوردس���تانه‌‪ ،‬ئه‌و پرۆس���ه‌‬ ‫ترس���ناكه‌ش ئه‌نف���ال‪ ،‬ئه‌و جینۆس���ایده‌ی‬ ‫به‌ئاسانی‌ ناكه‌وێته‌ پشتی‌ ئێمه‌وه‌‪ ،‬وه‌ك چۆن‬ ‫له‌سه‌ر هۆلۆكۆست قسه‌كردنی‌ به‌رده‌وام هه‌یه‌‬ ‫سه‌ره‌ڕای‌ ئه‌وه‌ی‌ جو له‌نێو ئه‌و سته‌مكاریه‌وه‌‬ ‫بونه‌ خاوه‌نی‌ ش���وناس‪ ،‬وه‌ك چۆن ئه‌مه‌ بۆ‬ ‫ئه‌رمه‌نیش راس���ته‌‪ ،‬هه‌رچه‌ند هه‌ردو ئه‌وان‬

‫جو ئه‌رمه‌ن جینۆس���ایدیان خس���ته‌ پشتی‌‬ ‫دیرۆك���ی‌ خۆیانه‌وه‌و هێش���تاش به‌رده‌وامن‬ ‫له‌هه‌ڵوه‌سته‌كردن له‌سه‌ر كۆسته‌كه‌یان‪ ،‬به‌م‬ ‫كاره‌ش له‌سه‌ر ئاستی‌ دنیا به‌رپرسیارێتیه‌كی‌‬ ‫ئاكارییان دروستكردوه‌ بۆ خۆیان‌و له‌زۆر واڵت‬ ‫كۆس���ته‌كه‌یان بوه‌ به‌كۆستی‌ گشتی‌‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫كورد چی‌‪ ،‬ئێس���تا دوای‌ ‪ 29‬ساڵ له‌ئه‌نفال‬ ‫هێش���تا له‌به‌رده‌م هه‌ڕه‌ش���ه‌ی‌ ئه‌نفالداین‪،‬‬ ‫هێشتا نه‌مانتوانیوه‌ له‌نێو ئه‌و سته‌مكاریه‌وه‌‬ ‫هه‌س���تینه‌وه‌و ببینه‌ خاوه‌نی‌ شوناس���ێك‪،‬‬ ‫شوناسێك به‌ر به‌سڕینه‌وه‌مان بگرێت ‪.‬‬ ‫‪2‬‬ ‫به‌شداری‌ جاش���م له‌ئه‌نفالدا ناونابو "خود‬ ‫كرده‌نی‌ ئه‌نفال" تائێس���تاش ئه‌مه‌ درێژه‌ی‌‬ ‫هه‌یه‌ ‪ ،‬ب���ڕوام وایه‌ تایه‌ك " موسته‌ش���ارو‬ ‫مه‌فره‌زه‌ خاس���ه‌" بمێنێ‌‌و النیك���ه‌م داوای‌‬ ‫لێبوردن ن���ه‌كات ئه‌م خود كرده‌نیه‌ درێژه‌ی‌‬ ‫هه‌یه‌‪ ،‬ئایا ده‌كرێت له‌‪ 30‬س���اڵ یاده‌وه‌ری‌‬ ‫ئه‌نفالدا النیكه‌م ئه‌و موسته‌ش���ارو مه‌فره‌زه‌‬ ‫خاسانه‌ی‌ تائێس���تا له‌ژیاندا ماون له‌شۆڕش‬ ‫یان رزگاری‌ ببه‌ین���ه‌ یه‌كێك له‌هۆڵه‌كانه‌وه‌و‬ ‫داوای���ان لێبكه‌ی���ن " داوای‌ لێبوردن بكه‌ن"‬ ‫داوای‌ لێب���وردن وه‌ك كه‌متری���ن خواس���تی‌‬ ‫ئه‌نفالزه‌ده‌كان‪ ،‬ئه‌وان به‌ش���ێكی‌ س���ه‌ره‌كی‌‬ ‫بون له‌پرۆسه‌كه‌‪ ،‬ره‌نگه‌ ئه‌م داوای‌ لێبوردنه‌‬ ‫ببێته‌ س���ه‌ره‌تایه‌كی‌ باش بۆ س���اڕێژكردنی‌‬ ‫برین‪ ،‬هه‌روه‌ها بۆ بونیادنانه‌وه‌ی‌ په‌یوه‌ندی‌‬ ‫كۆمه‌اڵیه‌تی‌‪ ،‬پرسه‌كه‌ ئه‌وه‌نده‌ زه‌حمه‌ت نیه‌‪،‬‬ ‫ئاخر ئه‌وان به‌لێبوردنێكی‌ سیاس���ی‌ له‌الیه‌ن‬ ‫به‌ره‌ی‌ كوردس���تانیه‌وه‌‪ ،‬وه‌ك بڵێی‌ له‌هه‌مو‬ ‫تاوان‌و تۆمه‌تێك داشۆراون‪ ،‬وه‌ك ئاوێك كه‌‬ ‫گوناهه‌كان ده‌وه‌رێن���ێ‌‪ ،‬ئه‌وان ئه‌و لێبوردنه‌‬ ‫ده‌كه‌نه‌ ده‌ستپێكی‌ هاتنه‌وه‌ بۆنێو كۆمه‌ڵگه‌‪،‬‬ ‫لێ‌ خۆی���ان نایانه‌وێ‌ ب���ه‌داوای‌ لێبوردنێك‬ ‫له‌قوربانی���ه‌كان‪ ،‬ئ���ه‌وان بگێڕن���ه‌وه‌ بۆ نێو‬ ‫ژیان‪ ،‬ده‌س���ه‌اڵتی‌ كوردی‌‌و س���ه‌رانی‌ حزبی‌‬ ‫ك���وردی‌ ئه‌وانه‌ی‌ لێبوردنیان بۆ جاش���ه‌كان‬ ‫ده‌رك���رد‪ ،‬به‌نه‌هێنان���ی‌ ئه‌وان ب���ۆ به‌رده‌م‬ ‫دادگا‪ ،‬به‌هاننه‌دانی���ان ب���ۆ داوای‌ لێبوردن‬ ‫كردن‪ ،‬درێژه‌ به‌س���ته‌مكاری‌ ئه‌نفال ئه‌ده‌ن‪،‬‬ ‫ئه‌نفالێك هێش���تا درێ���ژه‌ی‌ هه‌یه‌‪ ،‬ئه‌نفالێك‬ ‫له‌ته‌ك ناوهێنانی‌ هه‌ر موسته‌شارێكدا برینی‌‬ ‫ئه‌نفالزه‌ده‌كان ده‌كولێته‌وه‌‪.‬‬ ‫چ نیگه‌رانیه‌ك��� ‌ی گه‌وره‌یه‌ م���رۆڤ بگاته‌‬ ‫ئه‌و ب���اوه‌ڕه‌ی‌ ئه‌گه‌ر بك���ه‌ره‌كان‌و هاوكاره‌‬

‫س���ه‌ره‌كیه‌كانی‌ بك���ه‌ره‌كان داوای‌ لێبوردن‬ ‫بكه‌ن ئیتر به‌س بێت بۆ ئه‌وه‌ی‌ قوربانیه‌كان‬ ‫كه‌مۆكه‌یه‌ك له‌ڕوی‌ ده‌رونیه‌وه‌ ئاس���وده‌بن‪،‬‬ ‫له‌بابه‌تی‌ گێڕان���ه‌وه‌ی‌ قوربانی‌ بۆ نێو ژیان‪،‬‬ ‫ره‌نگه‌ هه‌نگاوگه‌لی‌ زۆر بچوكیش پێویس���ت‬ ‫بن بنرێن‪ ،‬هه‌نگاوگه‌لێك كه‌ ده‌ش���ێ‌ ئارامی‌‬ ‫به‌كه‌س���وكاری‌ قوربانی���ه‌كان‌و قوربانیه‌كان‬ ‫بده‌ن ته‌نانه‌ت ئه‌گ���ه‌ر جێبه‌جێش نه‌كرێن‪،‬‬ ‫بۆ نمونه‌ له‌مۆنیومێنتی‌ هه‌ڵه‌بجه‌ نوس���راوه‌‬ ‫بۆ به‌عسه‌كان نیه‌ بێنه‌ ئه‌م شوێنه‌"یان ئه‌م‬ ‫ش���اره‌" به‌اڵم به‌عس���یه‌كان له‌بۆنه‌كانیشدا‬ ‫ده‌چ���ن‌و هه‌ندێ‌ جار ره‌نگه‌ قس���ه‌ی‌ زلیش‬ ‫بكه‌ن‪ ،‬به‌ب���ڕوای‌ من ده‌كرێ‌ ئه‌مه‌ له‌ده‌رگای‌‬ ‫هه‌ر مۆنیومێنتێك بنوس���رێ‌ بۆ موسته‌شارو‬ ‫مه‌فره‌زه‌ خاس���ه‌و به‌عسیه‌كان نیه‌ بێنه‌ ئه‌م‬ ‫ش���وێنه‌‪ ،‬خۆ ئه‌گه‌ر به‌درێژایی‌ س���اڵێكیش‬ ‫ته‌نیا ی���ه‌ك كه‌س له‌وان به‌خوێندنه‌وه‌ی‌ ئه‌و‬ ‫رسته‌یه‌ ش���ه‌رم بیگرێ‌ كه‌واته‌ كارێكی‌ كه‌م‬ ‫كراوه‌‪ ،‬كه‌س داوای‌ كوش���تنی‌ موسته‌شارو‬ ‫مه‌فره‌زه‌ خاس���ه‌كانی‌ نه‌ك���ردوه‌‪ ،‬ته‌نانه‌ت‬ ‫كاتێ‌ دادگای‌ بااڵی‌ تاوانه‌كانیش لیس���تێك‬ ‫ناوی‌ نارد بۆ هه‌رێمی‌ كوردس���تان تاببرێنه‌‬ ‫به‌رده‌م دادگا‪ ،‬نه‌بران و كه‌س���یش له‌س���ه‌ر‬ ‫ئه‌و بابه‌ته‌ سه‌رزه‌نش���تی‌ وه‌زاره‌تی‌ ناوخۆی‌‬ ‫نه‌كرد‪ ،‬له‌س���ه‌ر ئه‌مه‌ رای‌ گشتیش دروست‬ ‫نه‌بو‪ ،‬له‌بۆنه‌كانی‌ ‪3-16‬و ‪4-14‬یش���دا كه‌س‬ ‫یه‌خه‌ی‌ حكومه‌تی‌ هه‌رێمی‌ نه‌گرت بۆ ئه‌وه‌ی‌‬ ‫ب���ه‌و كاره‌ ئاكاریه‌ هه‌س���تێ‌ له‌كاتێكا ده‌بو‬ ‫حكومه‌تی‌ هه‌رێم ب���ه‌ر له‌وه‌ی‌ دادگای‌ بااڵی‌‬ ‫تاوان���ه‌كان داوای‌ ناوی‌ لێب���كات خۆی‌ ئه‌و‬ ‫كه‌سانه‌ی‌ بانگكردبا‪.‬‬

‫پارله‌مانی‌ عێراق‬ ‫ئه‌نفالی‌ وه‌ك‬ ‫جینۆساید ناساندوه‌‬ ‫له‌به‌رانبه‌ردا وه‌زاره‌تی‌‬ ‫ناوخۆی‌ هه‌رێمی‌‬ ‫كوردستان ئاماده‌نیه‌‬ ‫راسپارده‌یه‌كی‌‬ ‫دادگای‌ بااڵی‌‬ ‫تاوانه‌كان جێبه‌جێ‌‬ ‫بكات‪ ،‬ئایا ئه‌مه‌‬ ‫بونی‌ ده‌ستی‌ كوردی‌‬ ‫ناگه‌یه‌نێ‌ له‌پرۆسه‌ی‌‬ ‫ئه‌نفالدا‬

‫به‌شێك له‌دۆسیه‌ی‌ دادوه‌ری‌ بۆ گێڕانه‌وه‌ بۆ‬ ‫نێو ژیان‪ ،‬ئه‌مه‌ش له‌ڕاستیدا هێنده‌ كارێكی‌‬ ‫ق���ورس نیه‌‪ ،‬به‌اڵم ئاس���وده‌یی‌‌و ئارامیه‌كی‌‬ ‫زۆر ده‌به‌خش���ێته‌ قوربانی‌‪ ،‬ئه‌و ده‌سه‌اڵته‌ی‌‬ ‫نایه‌وێ‌ ئه‌م كاره‌ بچوكان���ه‌ بكات ده‌یه‌وێت‬ ‫ئه‌نف���ال وه‌ك س���ڕینه‌وه‌یه‌كی‌ ب���ه‌رده‌وام‬ ‫له‌به‌رده‌م ئێمه‌دا بهێڵێته‌وه‌‪.‬‬ ‫بیركردنه‌وه‌ له‌هێش���تنه‌وه‌ی‌ ئه‌نفال وه‌ك‬ ‫هه‌ڕه‌ش���ه‌یه‌ك‪ ،‬به‌ش���داریكردنه‌ له‌ئه‌نفالدا‪،‬‬ ‫له‌دوای‌ پرۆسه‌ی‌ ئه‌نفاله‌وه‌ ده‌سه‌اڵتی‌ كوردی‌‬ ‫نه‌ك ل���ه‌و بیركردنه‌وه‌یه‌ به‌رده‌وام بون نه‌ك‬ ‫موسته‌ش���ارو مه‌فره‌زه‌ خاسه‌كانی‌ نه‌برده‌وه‌‬ ‫س���ه‌ری‌ س���ه‌ره‌وه‌و نه‌یكردون به‌ به‌رپرسی‌‬ ‫قوربانی���ه‌كان‪ ،‬بگره‌ حزبه‌ س���ه‌ره‌كیه‌كانی‌‬ ‫نێو ئه‌م ده‌س���ه‌اڵته‌ به‌ربونه‌ وێزه‌ی‌ یه‌كترو‬ ‫له‌ش���ه‌ڕێكی‌ خوێناوی���دا ژماره‌یه‌ك���ی‌ زۆر‬ ‫ئه‌نفالزه‌ده‌ی���ان ك���رده‌ قوربان���ی‌ مانه‌وه‌ی‌‬ ‫خۆی���ان‪ ،‬ته‌نانه‌ت له‌و ش���ه‌ڕه‌دا ده‌ربازبوی‌‬ ‫نێو گ���ۆڕه‌ به‌كۆمه‌ڵه‌كانیش كرایه‌ قوربانی‌‪،‬‬ ‫ئێس���تا كه‌ ئێمه‌ داوا ‌ی نوسینگه‌ی‌ داواكاری‌‬ ‫گش���تی‌ بۆ نوس���ین‌و كۆكردنه‌وه‌ی‌ س���كااڵ‬ ‫ده‌كه‌ی���ن‪ ،‬له‌وه‌ تێده‌گه‌ین بۆچی‌ ئه‌م حزبانه‌‬ ‫له‌وباره‌یه‌وه‌ وه‌ك پێویست نایه‌نه‌ پێشه‌وه‌و‬ ‫وه‌اڵمیان نیه‌‪ ،‬ئه‌وان ئاوا س���ه‌یری‌ بابه‌ته‌كه‌‬ ‫ده‌كه‌ن ره‌نگه‌ خۆیشیان له‌ئاینده‌داروبه‌ڕوی‌‬ ‫هه‌مان لێپرسینه‌وه‌ ببنه‌وه‌‪.‬‬ ‫یه‌كێك له‌هه‌نگاوه‌ گرنگه‌كانی‌ جینۆساید‪،‬‬ ‫ش���ه‌رم نه‌كردن‌و هه‌ڵوه‌س���ته‌ كردنه‌ له‌سه‌ر‬ ‫بابه‌ته‌كه‌ له‌هه‌مو كات‌و س���اتێكدا‪ ،‬بۆ ئه‌مه‌‬ ‫ده‌ك���رێ‌ س���ه‌یری‌ ئه‌رمه‌ن���ه‌كان‌و جوه‌كان‬ ‫بكه‌ین‪ ،‬نابێ‌ س���ڵبكرێته‌وه‌‪ ،‬نابێ‌ قوربانی‌‌و‬ ‫ئه‌نفالزه‌ده‌كان له‌سه‌ر ئه‌وه‌ په‌روه‌رده‌ بكرێن‪،‬‬ ‫ئه‌و كاره‌ پێویست نیه‌و ناكرێ‌ ئه‌وه‌ بكرێت‪،‬‬ ‫ده‌سه‌اڵت هاتوه‌ سه‌دان رێكخراوو سه‌نته‌ری‌‬ ‫بۆ جینۆس���ایدو پرسی‌ ئه‌نفال‌و ئه‌و بابه‌تانه‌‬ ‫دروستكردوه‌ ‪ ،‬یان له‌پشت دروستكردنیانه‌وه‌‬ ‫بوه‌‪ ،‬لێ‌ نه‌هاتوه‌ هانیانبدات بۆ پڕۆژه‌ی‌ له‌و‬ ‫جۆره‌ی‌ ئێمه‌ ده‌یڵێین‪ ،‬كردنه‌وه‌ی‌ ئۆفیسێكی‌‬ ‫بچوكی‌ تۆماركردن ‌ی سكااڵ له‌شۆڕش‌و رزگای‌‬ ‫هیچ���ی‌ ئه‌وتۆی‌ تێناچێت‪ ،‬ب���ه‌اڵم نایانه‌وێ‌‬ ‫بیكه‌ن‪.‬‬

‫پێ���ش ئ���ه‌وه‌ی‌ به‌ته‌واوه‌تی‌ س���ه‌ر بنێته‌و‌ه‬ ‫‪3‬‬ ‫گێڕان���ه‌وه‌ بۆ نێو ژی���ان‌و قه‌ره‌بوكردنه‌وه‌ ده‌ڵێ‌ "ئۆخ���ه‌ی‌ داوای‌ لێبوردن���م لێكرا "‬ ‫هه‌ر ئه‌وه‌نیه‌ موچه‌یه‌ك بدرێت به‌كه‌سوكاری‌ ئاخر كێماسی‌و نه‌زانییه‌كی‌ گه‌وره‌یه‌ تائێستا‬ ‫ئه‌نفالك���راوه‌كان‌و خانۆچكه‌ی���ه‌ك ب���ۆ ده‌س���ه‌اڵتی‌ كوردی‌ له‌مانای‌ گێڕانه‌وه‌ بۆ نێو‬ ‫ئه‌نفال���زه‌ده‌كان دروس���تبكرێت‪ ،‬گێڕان���ه‌وه‌ ژیان نه‌گات‌و هه‌ر به‌و تێنه‌گه‌یشتنه‌ش���ه‌وه‌‬ ‫ب���ۆ نێو ژیان له‌دادوه‌ری‌‌و س���اڕێژكردنه‌وه‌ی‌ درێژه‌ ب���ه‌ به‌رده‌وامی‌ ئه‌نف���ال بدات‪ ،‬چه‌ند‬ ‫برین‌و بابه‌تی‌ دیكه‌دا زیات���ر ده‌رده‌كه‌وێت‪ ،‬س���اڵێكه‌ داوا ده‌كه‌ی���ن دو نوس���ینگه‌ی‌‬ ‫كاتێ���ك ئێمه‌ باس���ی‌ ئ���ه‌وه‌ ده‌كه‌ین ئه‌گه‌ر داواكاری‌ گش���تی‌‪ ،‬ده‌كرێ‌ ی���ه‌ك داواكاری‌‬ ‫موسته‌ش���ارو مه‌فره‌زه‌ خاس���ه‌كان به‌یه‌ك گشتی‌ به‌خۆی‌‌و جانتاو مۆرێكه‌وه‌ له‌ژورێكی‌‬ ‫رس���ته‌ی‌ ك���ورت هه‌مویان پێك���ه‌وه‌ داوای‌ هه‌ر فه‌رمانگه‌یه‌كدا ئه‌وه‌ بكات‪ ،‬دو نوسینگه‌‬ ‫‪4‬‬ ‫لێب���وردن له‌ئه‌نفال���زه‌ده‌كان بك���ه‌ن‌و بڵێن له‌شۆڕش‌و رزگاری‌ بكرێته‌وه‌‪ ،‬ئه‌نفالزه‌ده‌كان‬ ‫ده‌س���تی‌ كورد له‌ئه‌نفالدا هه‌ر ناگه‌ڕێته‌وه‌‬ ‫"ئێمه‌ داوای‌ لێبوردن ده‌كه‌ین له‌وه‌ی‌ س���اڵی‌ ئاره‌زومه‌ندانه‌ بچن سكااڵ بنوسن‪ ،‬له‌ماوه‌یه‌كی‌‬ ‫‪1988‬به‌ش���داری‌ ئه‌نفالمانك���ردوه‌ " ب���ه‌م كه‌مدا هه‌زاران س���كااڵ وه‌ك به‌ڵگه‌ی‌ قانونی‌ بۆ بون���ی‌ ج���اش‌و موسته‌ش���اره‌كان‪ ،‬هه‌ر‬ ‫رس���ته‌یه‌ كابه‌ كه‌چ نابێت‪ ،‬به‌اڵم پیره‌ژنێك كۆده‌كرێنه‌وه‌‪ ،‬ئه‌م به‌ڵگ���ه‌ قانونیانه‌ ده‌بنه‌ بریت ‌ی نیه‌ له‌و "نیش���انه‌ی‌ ئازایه‌تی‌" یانه‌ی‌‬

‫كه‌ موسته‌ش���اره‌كان شانازیان پێوه‌ ده‌كردو‬ ‫له‌سه‌ر سینگی‌ خۆیان ده‌دا‪ ،‬ده‌ستی‌ كوردی‌‬ ‫درێژه‌دانه‌ به‌لێبوردنێكی‌ سیاسی‌ بۆ پاراستنی‌‬ ‫ئه‌و موسته‌ش���ارو ئامرمه‌فره‌زه‌ خاس���انه‌ی‌‬ ‫كه‌ دوای‌ داواكردنیش���یان له‌الی���ه‌ن دادگای‌‬ ‫ب���ااڵی‌ تاوانه‌كانه‌وه‌ هێش���تا وه‌زاره‌ته‌كانی‌‬ ‫دادو ناوخۆی‌ هه‌رێمی‌ كوردس���تان نایانه‌وێ‌‬ ‫له‌گ���وڵ كاڵتریان پێبڵێن‪ ،‬ره‌نگه‌ گه‌وره‌ترین‬ ‫گه‌مژه‌یی‌ ئ���ه‌وه‌ بێت تۆ ب���ه‌رده‌وام ره‌خنه‌‬ ‫له‌میراتگره‌كان���ی‌ حكومه‌تی‌ عێراقی‌ بگریت‪،‬‬ ‫به‌وه‌ی‌ وه‌ك پێویس���ت ئاوڕ له‌پرسی‌ ئه‌نفال‬ ‫ناده‌ن���ه‌وه‌‪ ،‬ب���ه‌اڵم خۆتیش ئام���اده‌ نه‌بیت‬ ‫النیكه‌م داواكراوه‌كان له‌هۆڵێكدا كۆبكه‌یته‌وه‌‬ ‫تانامه‌ی‌ په‌شیمانی‌‌و داوای‌ لێبوردن بنوسن‪.‬‬ ‫پارله‌مانی‌ عێراق ئه‌نفالی‌ وه‌ك جینۆساید‬ ‫ناس���اندوه‌‪ ،‬له‌به‌رانبه‌ردا وه‌زاره‌تی‌ ناوخۆی‌‬ ‫هه‌رێمی‌ كوردستان ئاماده‌نیه‌ راسپارده‌یه‌كی‌‬ ‫دادگای‌ ب���ااڵی‌ تاوان���ه‌كان جێبه‌جێ‌ بكات‪،‬‬ ‫ئایا ئه‌مه‌ بونی‌ ده‌س���تی‌ ك���وردی‌ ناگه‌یه‌نێ‌‬ ‫له‌پرۆسه‌ی‌ ئه‌نفالدا‪ ،‬ده‌ستێك له‌ئاستی‌ زۆر‬ ‫بااڵدا ده‌یه‌وێت به‌بیانوی‌ لێبوردنێكی‌ سیاسی‌‬ ‫چه‌ندین س���اڵ له‌مه‌وبه‌ره‌وه‌ ده‌ست بۆ ئه‌و‬ ‫موسته‌شارو داواكراوانه‌ نه‌بات كه‌ دادگا داوای‌‬ ‫كردون‌و چونیان بۆ به‌رده‌م دادگا به‌ش���ێكه‌‬ ‫له‌جێبه‌جێكردن���ی‌ دادوه‌ری‌ گوێ���زه‌ره‌وه‌و‬ ‫ته‌واوكردن���ی‌ تابلۆی‌ جینۆس���ایده‌كه‌‪ ،‬به‌و‬ ‫مانایه‌ی‌ ئیدی‌ له‌س���ه‌ر ئاستی‌ ناوخۆ هه‌ست‬ ‫به‌جۆرێك له‌متمانه‌و ئارامی‌ بكرێت‌و له‌س���ه‌ر‬ ‫ئاس���تی‌ عێراقی���ش درێ���ژه‌ به‌ته‌واوكردنی‌‬ ‫ئه‌ركه‌كانی‌ ناساندنی‌ جینۆسایده‌كه‌ بدرێت‪،‬‬ ‫بۆ ئه‌وه‌ی‌ له‌ده‌ره‌وه‌ش هه‌نگاوی‌ پێویس���ت‌و‬ ‫باش���تر بنرێت‪ ،‬ل���ه‌م تراژیدیای���ه‌ به‌ئازارتر‬ ‫ئه‌وه‌یه‌‪ ،‬كاتێك له‌ده‌ره‌وه‌ كار بۆ بانگكردن‌و‬ ‫گرتنی‌ یه‌كێ���ك له‌تاوانباره‌كانی‌ پرۆس���ه‌ی‌‬ ‫ئه‌نف���ال ده‌كرێت‪ ،‬دو حزبی‌ ده‌س���ه‌اڵتداری‌‬ ‫كوردی‌ له‌ئاستی‌ زۆر بااڵدا ده‌كه‌ونه‌ داكۆكی‌‬ ‫كردن لێی‌‌و به‌پیاوێكی‌ سه‌ربازی‌‌و تێكۆشه‌ر‬ ‫ناوی‌ ده‌به‌ن‪ ،‬نامه‌كان���ی‌ ئه‌و داكۆكیكردنه‌م‬ ‫الی���ه‌و الی‌ ده‌یان كه‌س���ی‌ دیك���ه‌ش هه‌یه‌‪،‬‬ ‫له‌بارودۆخ���ی‌ ل���ه‌م ج���ۆره‌دا ناك���رێ‌ ئێمه‌‬ ‫به‌رل���ه‌وه‌ی‌ سه‌رزه‌نش���تی‌ خۆم���ان بكه‌ین‬ ‫سه‌رزه‌نشتی‌ به‌غدا یان هه‌ر الیه‌كی‌ تر بكه‌ین‪،‬‬ ‫كه‌ بۆچی‌ وه‌ك پێویست به‌رپرسیارێتیه‌كانی‌‬ ‫له‌به‌رانبه‌ر ئه‌نفال جێبه‌جێ‌ ناكات‪.‬‬

‫»» ‪19‬‬

‫کتێب‬

‫)‪ )573‬سێشه‌ممه‌ ‪2017/4/18‬‬

‫نەوت‌و ئەنفال‬

‫‪17‬‬

‫چوارد‌ه چیرۆك‌و به‌سه‌رهات له‌هه‌ناوی‌ ئه‌نفاله‌وه‌‬ ‫ئا‪ :‬بارام سوبحی‌‬ ‫له‌ئه‌نفالدا سه‌دان چیرۆكی‌‬ ‫جۆراوجۆر هه‌ن‪ ،‬كه‌ تائێستا‬ ‫هیچیان له‌باره‌وه‌ نه‌وتراوه‌‪،‬‬ ‫له‌به‌رئه‌وه‌ی‌ ئێمه‌ زیاتر نه‌ته‌وه‌ی‌‬ ‫حیكایه‌تین‪ ،‬نه‌وه‌كو نه‌ته‌وه‌ی‌‬ ‫نوسین‌و یاداشت‌و ئه‌رشیف‪ ،‬بۆیه‌‬ ‫هه‌میشه‌ زۆرێك له‌چیرۆك‌و داستان‌و‬ ‫روداوه‌كانی‌ ژیانمان له‌نێوده‌چن‪،‬‬ ‫نوسه‌ری‌ كتێبی‌ نه‌وت‌و ئه‌نفال‬ ‫واده‌ڵێت‪.‬‬ ‫كتێبی‌ نه‌وت‌و ئه‌نفال له‌نوس���ین ‌‬ ‫ی‬ ‫له‌تی���ف فاتی���ح فه‌ره‌جه‌و دوس���ه‌د‬ ‫الپه‌ڕه‌یه‌‪ ،‬له‌س���ی‌‌و ش���ه‌ش تایتڵی‌‬ ‫جی���اوازدا چه‌ندی���ن چیرۆك���ی‌‬ ‫راس���ته‌قینه‌ی‌ جۆراوجۆری‌ ئه‌نفالی‌‬ ‫ناوچ���ه‌ جیاوازه‌كان���ی‌ كوردس���تان‬ ‫ده‌گێڕێته‌وه‌‪ .‬وه‌كو نوس���ه‌ر ده‌ڵێت‬ ‫"ئ���ه‌م چیرۆكانه‌‪ ،‬چیرۆكی‌ تاڵی‌ ئه‌و‬ ‫رۆژگاری‌ سته‌مكارییه‌‪ ،‬كه‌ هه‌مو دنیا‬ ‫پێكه‌وه‌ یارمه‌تی‌ س���ه‌دام‌و به‌عسیان‬ ‫ده‌دا‪ ،‬ئێس���تاش ده‌یانه‌وێت خۆیان‬ ‫پاكبكه‌نه‌وه‌"‪.‬‬ ‫نوس���ه‌ر رایده‌گه‌یه‌نێت له‌ئه‌نفالدا‬ ‫سه‌دان چیرۆكی‌ جۆراوجۆر هه‌ن‪ ،‬كه‌‬ ‫تائێستا هیچیان له‌باره‌وه‌ نه‌وتراوه‌‪.‬‬ ‫له‌باره‌ی‌ هۆكاری‌ نوس���ینه‌وه‌ی‌ ئه‌و‬ ‫چیرۆكانه‌وه‌ ده‌ڵێت‪ :‬ده‌مه‌وێ‌ به‌وانی‌‬ ‫ت���ر بڵێم ناك���رێ‌ ئه‌نفالم���ان له‌بیر‬ ‫بچێته‌وه‌‪ ،‬ئه‌مه‌ الیه‌ك‪ ،‬له‌الیه‌كی‌ تره‌وه‌‬ ‫بۆ ئ���ه‌وه‌ی‌ هه‌میش���ه‌ كۆده‌نگییه‌ك‬ ‫هه‌بێت له‌سه‌ر دژایه‌تیكردنی‌ ئه‌نفال‌و‬ ‫دوباره‌نه‌بونه‌وه‌ی‌ له‌مێژودا‪.‬‬ ‫(‪ )23‬میدالیا كه‌مه‌‬ ‫له‌س���ه‌ره‌تای‌ كتێبه‌كه‌دا‪ ،‬نوس���ه‌ر‬ ‫باس له‌ڕۆڵی‌ جاش���ه‌كان له‌ئه‌نفالدا‬ ‫ده‌كات‌و ئ���ه‌م دو به‌س���ه‌رهاته‌‬ ‫ده‌گێڕێت���ه‌وه‌‪ .‬یه‌كه‌می���ان ئه‌وه‌ی���ه‌‬ ‫س���ه‌رۆك جاش���ێكی‌ ك���ورد داوا‬ ‫له‌ڕژێمی‌ عێ���راق ده‌كات له‌به‌رانبه‌ر‬ ‫به‌ش���داریكردنی‌ له‌ئه‌نفالكردن���ی‌‬ ‫میلله‌ته‌كه‌ی‌ "نیش���انه‌ی‌ ئازایه‌تی‌"‬ ‫ك���ه‌ میداڵێكی‌ به‌عس���ییه‌كان بو‪،‬‬ ‫زیات���ری‌ بدرێتێ‌‪ .‬ئه‌و س���ه‌رۆك‬ ‫جاشه‌ له‌به‌رانبه‌ر به‌شداریكردنی‌‬ ‫له‌ئه‌نفالی‌ یه‌كه‌مدا داوای‌ ژماره‌ی‌‬ ‫زیاتری‌ ئ���ه‌و میدال���ه‌ ده‌كات‌و‬ ‫ده‌ڵێ‌ "(‪ )23‬دانه‌ كه‌مه‌!"‬ ‫به‌س���ه‌رهاتی‌ دوه‌می���ش‬ ‫ئه‌وه‌یه‌ له‌گه‌رمه‌ی‌ ئه‌نفالدا چه‌ند‬ ‫جاش���ێكی‌ كورد له‌سه‌ر ده‌سكه‌وتنی‌‬ ‫چوار ته‌ك���ه‌ پاكه‌تی‌ جگه‌ره‌ ده‌بێته‌‬ ‫ش���ه‌ڕیان‌و ته‌قه‌ له‌یه‌كت���ر ده‌كه‌ن‪.‬‬ ‫نوس���ه‌ر ده‌ڵێت‪ :‬س���ه‌رۆك جاشێك‬ ‫ئه‌وه‌ به‌ئازایه‌ت���ی‌ له‌قه‌ڵه‌م ده‌دات‪،‬‬ ‫كه‌ چوار كه‌سی‌ شاردوه‌ته‌وه‌‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫باس���ی‌ ئه‌وه‌ ناكات كه‌ ده‌یانی‌ تری‌‬ ‫داوه‌ت���ه‌ ده‌س���ته‌وه‌‪ ،‬بۆ م���ن وه‌ك‬ ‫كوردێك ئازاری‌ ئه‌م بێده‌ربه‌س���تییه‌‬ ‫زۆر قورسه‌‪ ،‬ناكرێ‌ نه‌ته‌وه‌یه‌ك خۆی‌‬ ‫بێده‌ربه‌س���ت بێت‌و چاوه‌ڕوانی‌ ئه‌وه‌‬ ‫بێت ئه‌وانی‌ تر شتێكی‌ بۆ بكه‌ن"‪.‬‬ ‫مه‌ال ئه‌نفالچییه‌كان‬ ‫له‌درێژه‌ی‌ گێڕانه‌وه‌كانیدا له‌س���ه‌ر‬ ‫ك���ورده‌ به‌ش���داربوه‌كانی‌ تاوان���ی‌‬ ‫ئه‌نفال‪ ،‬نوسه‌ر ده‌ڵێت‪ :‬ئاخر نوكته‌و‬ ‫چیرۆكی���ش نیی���ه‌ له‌ئان‌و س���اتی‌‬ ‫ئه‌نفالدا م���ه‌الی‌ ئاینی‌ هه‌بێت بڵێت‬ ‫"یاڕه‌بی‌ خودایه‌ س���ه‌دام حوس���ێن‬ ‫بپارێزی‌"‪ ،‬دوای‌ راپه‌ڕینیش هه‌ر ئه‌و‬ ‫مه‌الیه‌ له‌وتاردا شین بۆ ئه‌نفالكراوان‬ ‫بگێڕێ‌‪ .‬پاش���ان ده‌ڵێت "نوكته‌ نییه‌‬ ‫له‌كاتی‌ ئه‌نفالدا هه‌بن فش���ار بخه‌نه‌‬ ‫س���ه‌ر هاوڕێكانیان تابه‌زۆر بیانكه‌ن‬ ‫به‌ به‌عسی‌‪ ،‬دواتر هه‌ر ئه‌وان خۆیان‬ ‫بكه‌ن���ه‌ داكۆكی���كاری‌ ئه‌نفالكراوان‌و‬ ‫خۆڵ بكه‌نه‌ چاوی‌ میلله‌تێك"‪.‬‬ ‫منداڵه‌كانی‌ هه‌ڵه‌بجه‌و ئه‌فسه‌ره‌كه‌‬ ‫نوسه‌ر بۆمان ده‌گێڕێته‌وه‌ جارێكیان‬ ‫س���ه‌ربازێكی‌ ك���وردی‌ ناو س���وپای‌‬ ‫عێراقی‌ باس���ی‌ له‌وه‌ ك���ردوه‌‪ ،‬دوای‌‬ ‫كیمیاباران���ی‌ (‪)1988‬ی‌ هه‌ڵه‌بجه‌‪،‬‬ ‫به‌چ���اوی‌ خۆی‌ ئ���ه‌وه‌ی‌ بینیوه‌ كه‌‬ ‫زیات���ر له‌په‌نجا تاشه‌س���ت منداڵی‌‬ ‫هه‌ڵه‌بجه‌ی���ی‌ خ���وار ته‌مه‌نی‌ حه‌وت‬ ‫س���اڵ خراونه‌ته‌ ن���او ئیڤایه‌كه‌وه‌و‬ ‫له‌سه‌یدسادقه‌وه‌ به‌ره‌و شوێنێكی‌ تر‬

‫ژنێکی کەسوکار ئەنفالکراو‬

‫من هه‌مو‬ ‫به‌یانییه‌ك كه‌‬ ‫بۆ نوێژی‌ به‌یانی‌‬ ‫هه‌ڵده‌ستم تاوێكی‌‬ ‫باش ده‌ڕوانمه‌‬ ‫ئه‌و بناره‌و ده‌ڵێم‬ ‫خودایه‌ هائێستا‬ ‫هاكه‌مێكی‌ دی‌‬ ‫(كامه‌ران)م‬ ‫به‌ڕانه‌مه‌ڕه‌كه‌یه‌وه‌‬ ‫بۆ بنێریته‌وه‬

‫ئه‌شكه‌وته‌كه‌ی‌ دار به‌سه‌ره‌‬ ‫ئه‌ش���كه‌وتی‌ (كون���ه‌ كه‌متیار)‪،‬‬ ‫یه‌كێكه‌ له‌ئه‌ش���كه‌وته‌كانی‌ سنوری‌‬ ‫ناحی���ه‌ی‌ قادرك���ه‌ره‌م‌و ده‌كه‌وێت���ه‌‬ ‫س���نوری‌ هه‌ردو گون���دی‌ (نه‌ورۆزو‬ ‫داربه‌س���ه‌ره‌)وه‌‪ .‬ئه‌ش���كه‌وته‌كه‌ دو‬ ‫دیوی‌ هه‌ی���ه‌و ماوه‌یه‌كی‌ درێژ به‌ژێر‬ ‫زه‌وی���دا درێ���ژ ده‌بێته‌وه‌‪ ،‬ئێس���تا‬ ‫له‌هه‌ن���دێ‌ الوه‌ ته‌پی���وه‌و ش���ێوه‌ی‌‬ ‫ده‌رگاكانی‌ تێكچوه‌‪.‬‬ ‫چه‌ن���د خێزانێ���ك له‌قۆناغ���ی‌‬ ‫س���ێیه‌می‌ ئه‌نفالدا له‌كۆتایی‌ مانگی‌‬ ‫س���ێ‌‌و س���ه‌ره‌تای‌ مانگی‌ چ���واردا‬ ‫ب���ۆ خۆش���اردنه‌وه‌و مان���ه‌وه‌ په‌نا‬ ‫ده‌به‌ن���ه‌ ب���ه‌ر ئ���ه‌و ئه‌ش���كه‌وته‌و‬ ‫به‌وجۆره‌ تا(‪6‬و‪ )1988/9/7‬له‌وێ‌‬ ‫ده‌مێننه‌وه‌‪ ،‬هه‌ر له‌وێ‌ چه‌ندین روداو‬ ‫روده‌ده‌ن‪ .‬یه‌كێك له‌و خێزانانه‌ی‌ له‌و‬ ‫ئه‌ش���كه‌وته‌دا بوه‌‪ ،‬ده‌ڵێت‪ :‬له‌گه‌ڵ‬ ‫پێن���ج خێزانی‌ تردا‪ ،‬ك���ه‌ هه‌مومان‬ ‫(‪ )32‬كه‌س بوین‪ ،‬بۆ ماوه‌ی‌ پێنج‬ ‫مانگ‌و چوارده‌ رۆژ له‌ئه‌شكه‌وته‌كه‌دا‬ ‫بوین‪.‬‬ ‫له‌و ئه‌شكه‌وته‌دا منداڵێك له‌دایك‬ ‫ده‌بێ���ت‌و ن���اوی‌ ده‌نێ���ن رێب���وار‪،‬‬ ‫هه‌روه‌ه���ا كوڕو كچێك���ی‌ دوان له‌و‬ ‫خێزانانه‌ به‌ناوی‌ ش���یرین‌و ئه‌حمه‌د‪،‬‬ ‫له‌و ماوه‌یه‌دا بڕیاری‌ هاوس���ه‌رگیری‌‬ ‫ده‌ده‌ن‌و پێك���ه‌وه‌ ژیان���ی‌ هاوژینی‌‬ ‫دروس���تده‌كه‌ن‪ .‬به‌ده‌ر له‌مرۆڤه‌كان‪،‬‬ ‫ئاژه‌ڵه‌كانی���ش خاوه‌ن���ی‌ چیرۆك���ی‌‬ ‫تایبه‌تی‌ خۆیان���ن‪ .‬به‌نمونه‌ یه‌كێك‬ ‫له‌و خێزانانه‌ ده‌ڵێت‪ :‬ئه‌و گوێدرێژه‌ی‌‬ ‫پێمان بو وه‌كو ئێمه‌ دركی‌ به‌مه‌ترسی‌‬ ‫به‌ع���س ده‌كرد‪ ،‬بۆیه‌ له‌و ش���وێنه‌ی‌‬ ‫كه‌ ره‌بایه‌كان���ی‌ به‌عس ده‌رده‌كه‌وت‬ ‫ده‌كه‌وت���ه‌ س���ه‌رچۆك‪ ،‬وه‌كو چۆن‬ ‫ئێمه‌ خۆمان ده‌چه‌مان���ده‌وه‌‪ ،‬كاتێ‌‬ ‫له‌مه‌ترسییه‌كه‌ش ده‌رده‌چوین ئه‌ویش‬ ‫باری‌ ئاسایی‌ وه‌رده‌گرته‌وه‌‪.‬‬

‫سه‌ده‌ی‌ رابردو له‌چه‌مچه‌ماڵ هه‌ندێ‌‬ ‫خانو بۆ به‌سااڵچوه‌ بێسه‌رپه‌رشته‌كان‬ ‫دروست ده‌كرێت‪ ،‬یه‌كێك له‌و ناوانه‌ی‌‬ ‫ده‌بوای���ه‌ ببرایه‌ته‌ ئه‌و خانوانه‌ (مام‬ ‫حه‌مید) بو‪ .‬به‌اڵم كاتێك له‌و بابه‌ته‌‬ ‫ئاگاداری‌ ده‌كه‌ن‪ ،‬ده‌پرس���ێت‪ :‬له‌و‬ ‫خانوانه‌وه‌ ئه‌و بناره‌ی‌ مه‌قان‌و بانی‌‬ ‫مه‌قان دیاره‌‪ ،‬وه‌ك���و ئه‌وه‌ی‌ لێره‌وه‌‬ ‫دیاره‌؟ كاتێ���ك به‌نه‌خێ���ر وه‌اڵمی‌‬ ‫ده‌ده‌نه‌وه‌‪ ،‬ده‌ڵێت‪" :‬كه‌واته‌ من ئه‌و‬ ‫خانوه‌م ناوێ‌‌و بیده‌نه‌ یه‌كێكی‌ دی‌"‪.‬‬ ‫كاتێك ده‌پرس���ن بۆ ئه‌و خانوه‌ت‬ ‫ن���اوێ‌؟ له‌وه‌اڵم���دا ده‌ڵێ���ت "م���ن‬ ‫هه‌م���و به‌یانیی���ه‌ك كه‌ ب���ۆ نوێژی‌‬ ‫به‌یان���ی‌ هه‌ڵده‌س���تم‪ ،‬تاوێكی‌ باش‬ ‫ده‌ڕوانمه‌ ئ���ه‌و بناره‌و ده‌ڵێم خودایه‌‬ ‫هائێس���تا هاكه‌مێكی‌ دی‌ (كامه‌ران)‬ ‫م به‌ڕانه‌مه‌ڕه‌كه‌ی���ه‌وه‌ بۆ بنێریته‌وه‌‪،‬‬ ‫ئه‌مه‌ پیش���ه‌و خه‌یاڵ���ی‌ هه‌مو رۆژی‌‬ ‫منه‌و چ���اوم هه‌روا ب���ه‌و دامێنه‌وه‌‪،‬‬ ‫ئێوه‌ش ده‌تان���ه‌وێ‌ به‌پێدانی‌ چوار‬ ‫بلۆك���ی‌ خانویه‌كی‌ ره‌ق‌وت���ه‌ق ئه‌و‬ ‫هیوای���ه‌م له‌بن بێن���ن‪ ،‬بۆیه‌ من ئه‌و‬ ‫خانوه‌م گ���ه‌ره‌ك نیی���ه‌و ئه‌وه‌نده‌م‬ ‫به‌س���ه‌‪ ،‬كه‌ ئێستا ئه‌و شوێنه‌م لێوه‌‬ ‫دی���اره‌و ب���ه‌رده‌وام خه‌یاڵ���ی‌ ئه‌وه‌‬ ‫ده‌كه‌م‪ ،‬كه‌ له‌ن���اكاودا كامه‌رانه‌كه‌م‬ ‫له‌وێوه‌ دێت���ه‌وه‌و ل���ه‌دوره‌وه‌ بانگم‬ ‫ده‌كات "باوكه‌ گه‌ڕامه‌وه‌"‪.‬‬

‫ماوه‌یه‌ك خزمێكیان هات‌و ئه‌و دایك‌و‬ ‫باوكه‌ی‌ برد بۆ الی‌ خۆی‌‪ ،‬له‌وه‌ به‌دوا‬ ‫منیش له‌و ئ���ازاره‌ ده‌رونییه‌ ڕزگارم‬ ‫بو"‪.‬‬ ‫شێخ حسێنی‌ هه‌زاركانی‌‬ ‫ش���ێخ حسێن كوڕی‌ ش���ێخ كاك ‌ه‬ ‫حه‌م���ه‌ی‌ هه‌زاركانیی���ه‌‪ ،‬له‌گ���ه‌ڵ‬ ‫هاوگونده‌كانی‌‌و خه‌ڵكی‌ ئاواییه‌كانی‌‬ ‫تر به‌ر په‌الماره‌ دڕندانه‌كانی‌ ئه‌نفال‬ ‫ده‌ك���ه‌ون‪ ،‬به‌ر ل���ه‌وه‌ی‌ به‌ته‌واوه‌تی‌‬ ‫به‌ره‌و چاڵه‌كانی‌ مردن ببرێت‪ ،‬له‌گه‌ڵ‬ ‫حه‌شاماتێكی‌ زۆردا ده‌برێنه‌ قۆره‌تو‪،‬‬ ‫له‌وێ‌ یه‌ك دو خزم���ی‌ كار بۆ ئه‌وه‌‬ ‫ده‌كه‌ن كه‌ خۆی‌‌و خانه‌واده‌كه‌ی‌‪ :‬دو‬ ‫هاوس���ه‌رو نۆ منداڵه‌ ورده‌كه‌ی‌ ئازاد‬ ‫بكه‌ن‪.‬‬ ‫بۆ ئه‌و مه‌به‌س���ته‌ هه‌رچۆنێك بێت‬ ‫بڕیارێ���ك له‌دیكتات���ۆره‌وه‌ ده‌هێنن‪،‬‬ ‫كاتێ‌ ده‌چنه‌ الی‌ ش���ێخ‌و پێیده‌ڵێن‬ ‫"ئ���ه‌وه‌ توانیم���ان تۆو هاوس���ه‌رو‬ ‫منداڵه‌كان���ت رزگاربكه‌ین‌و لێبوردنی‌‬ ‫تایبه‌تمان بۆ هێناوی‌"‪ ،‬شێخ حسێن‬ ‫ده‌پرسێت "ئه‌دی‌ ئه‌و هه‌مو خه‌ڵكه‌؟"‬ ‫ئه‌وانی���ش ده‌ڵێن "ش���تی‌ وا ناكرێ‌‌و‬ ‫هه‌ر خانه‌واده‌ی‌ تۆ ئه‌و بڕیاره‌یان بۆ‬ ‫وه‌رگیراوه‌"‪.‬‬ ‫ش���ێخ ته‌ماش���ایه‌كی‌ ئ���ه‌و هه‌مو‬ ‫خه‌ڵكه‌ ده‌كات‌و به‌خزمه‌كانی‌ ده‌ڵێت‬ ‫"ك���ه‌ی‌ توان���را ئه‌وانه‌ هه‌م���و ئازاد‬ ‫بكرێن‪ ،‬هه‌نگینێ‌ خۆم‌و خێزانیش���م‬ ‫له‌و س���یمه‌ دێینه‌ ده‌ره‌وه‌‪ ،‬تا ئه‌وان‬ ‫هه‌مو ئازاد نه‌كرێن‪ ،‬من یه‌ك هه‌نگاو‬ ‫نانێم‌و منیش له‌گه‌ڵ ئه‌وان ده‌بم"‪.‬‬ ‫ش���ێخ حس���ێن ئ���ه‌وده‌م ته‌مه‌ن‬ ‫س���ی‌‌و یه‌ك س���اڵ ده‌بێ���ت‪ ،‬خۆی‌‌و‬ ‫دو هاوس���ه‌ری‌ گه‌ن���ج‌و ن���ۆ منداڵی‌‬ ‫ده‌بنه‌ قوربانی‌ جیانه‌بونه‌وه‌ له‌هۆزو‬ ‫نه‌ته‌وه‌‪ .‬بۆیه‌ نوس���ه‌ر ده‌ڵێت‪ :‬چه‌ند‬ ‫جوان ده‌بو ئه‌گ���ه‌ر ئه‌وانه‌ی‌ ئه‌مڕۆ‬ ‫شێخ‌و هه‌ڵوێسته‌كه‌ی‌ ئه‌ویان كردبوه‌‬ ‫سه‌رمه‌ش���ق‌و س���ونبلی‌ مه‌ردایه‌تی‌‬ ‫خۆیان‪ ،‬كه‌مۆكه‌یه‌ك ده‌س���تبه‌رداری‌‬ ‫به‌رژه‌وه‌ن���دی‌ تایبه‌تی‌ ببونایه‌‪ ،‬هیچ‬ ‫نا بۆ ئه‌وه‌ی‌ م���رۆڤ توانیبای‌ وه‌ك‬ ‫چۆن ئێس���تا ئێمه‌ومانان ش���انازی‌‬ ‫به‌شێخ حسێنه‌وه‌ ده‌كه‌ین‪ ،‬سبه‌ینێ‌‬ ‫ئاوا شانازیشمان به‌وانه‌وه‌ كردبا"‪.‬‬

‫فۆتۆ‪ :‬ئەحمەد عەلی‬

‫به‌نمون���ه‌ ده‌ڵێ���ت‪ :‬هاوڕێیه‌كم بۆی‌‬ ‫گێڕامه‌وه‌‪ ،‬ك���ه‌ له‌گوندی‌ كانی‌ قادر‬ ‫دوای‌ ئه‌نف���ال ته‌نیا ی���ه‌ك پیره‌ژن‬ ‫له‌و گون���ده‌ ده‌مێنێته‌وه‌و ئاماده‌نییه‌‬ ‫بڕوات‪ ،‬پاش چه‌ند مانگ كاتێ‌ چه‌ند‬ ‫پێش���مه‌رگه‌یه‌ك ده‌چنه‌ ئه‌و گونده‌‪،‬‬ ‫ده‌بینن هه‌مو ئاژه‌ڵ ‌ه نه‌یاره‌كانی‌ یه‌كتر‬ ‫ل���ه‌ده‌وری‌ ئه‌و پیره‌ژنه‌ كۆبونه‌ته‌وه‌و‬ ‫پێكه‌وه‌ ده‌ژین‪ ،‬ئه‌و هاوڕێیه‌ ده‌ڵێت‬ ‫"ئه‌وه‌ یه‌كه‌م جارم بو‪ ،‬كه‌روێش���ك‌و‬ ‫سه‌گ‌و پش���یله‌و مریشك به‌و جۆره‌‬ ‫به‌ته‌بایی‌ ببینم" ‪.‬‬ ‫ش���ێخ ئیحس���ان ك���ه‌ پارتیزان‌و‬ ‫پێش���مه‌رگه‌ بوه‌‪ ،‬هه‌ندێك چیرۆكی‌‬ ‫له‌باره‌ی‌ وه‌فای‌ س���ه‌گه‌وه‌ بۆ نوسه‌ر‬ ‫گێڕاوه‌ت���ه‌وه‌‪ ،‬ك���ه‌ مرۆڤ توش���ی‌‬ ‫سه‌رس���امی‌ ده‌كه‌ن‪ ،‬به‌نمونه‌ ئه‌مه‌ی‌‬ ‫گێڕاوه‌ت���ه‌وه‌ "دوای‌ ماوه‌یه‌ك كاتێ‌‬ ‫توتكه‌ س���ه‌گێكمان به‌جێهێشت‪ ،‬كه‌‬ ‫بینیمانه‌وه‌ شاگه‌ش���كه‌ بو"‪ ،‬نوسه‌ر‬ ‫ده‌ڵێ���ت‪ :‬كاتێك ئ���ه‌و روداوه‌ی‌ بۆ‬ ‫ده‌گێڕام���ه‌وه‌‪ ،‬چاوه‌كان���ی‌ پڕ ببون‬ ‫له‌فرمێسك‪.‬‬ ‫نوسه‌ر ده‌ڵێت‪ :‬له‌دوای‌ ئه‌نفال ئه‌و‬ ‫مااڵنه‌ی‌ هاتنه‌ چه‌مچه‌ماڵ س���ه‌گ‌و‬ ‫تول���ه‌و ئاژه‌ڵه‌كانیان به‌جێهێش���ت‪،‬‬ ‫به‌اڵم پ���اش چه‌ندی���ن ڕۆژ روداوی‌‬ ‫س���ه‌یر رویدا‪ ،‬زۆرێك ل���ه‌و ئاژه‌اڵنه‌‬ ‫هاتنه‌ شاره‌وه‌و به‌شێكیان رویانكرده‌‬ ‫ئه‌و ش���وێنانه‌ی‌ خاوه‌نه‌كانیان له‌وێ‌‬ ‫ب���ون‪ ،‬ماڵ���ی‌ مامێكی‌ خ���ۆم هاتنه‌‬ ‫هه‌مان ئه‌و ماڵ���ه‌ی‌ ئێمه‌ی‌ لێبوین‪،‬‬ ‫به‌یانییه‌ك هه‌س���تاین س���ه‌گه‌كه‌یان‬ ‫له‌به‌ر ده‌رگا بو‪.‬‬

‫ئازاری‌ ناو‬ ‫ل���ه‌دوای‌ راپه‌ڕی���ن ماڵی‌ نوس���ه‌ر‬ ‫له‌ئۆردوگای‌ شۆڕش (ناحیه‌ی‌ شۆڕشی‌‬ ‫ئێس���تا) كه‌رتی‌ قه‌ره‌هه‌نجیرییه‌كان‬ ‫ده‌ب���ن‪ ،‬رێ���ك له‌به‌رانب���ه‌ر ماڵیان‬ ‫داوایه‌ك له‌نوسه‌ره‌وه‌‬ ‫ژن‌و مێردێك���ی‌ به‌ته‌م���ه‌ن پێكه‌وه‌‬ ‫نوس���ه‌ر ئام���اژه‌ ب���ه‌وه‌ده‌كات‬ ‫ده‌ژین‪ ،‬كه‌ س���ێ‌ كوڕی���ان له‌الیه‌ن‬ ‫ئێم���ه‌ له‌به‌رئه‌وه‌ی‌ زیات���ر نه‌ته‌وه‌ی‌‬ ‫جه‌الده‌كانی‌ به‌عس���ه‌وه‌ ئه‌نفالكراوه‌‪،‬‬ ‫حیكایه‌تی���ن‪ ،‬نه‌وه‌ك���و نه‌ت���ه‌وه‌ی‌‬ ‫ئ���ه‌و دو هاوس���ه‌ره‌ خه‌ڵكی‌ یه‌كێك‬ ‫نوسین‌و یاداش���ت‌و ئه‌رشیف‪ ،‬بۆیه‌‬ ‫له‌گونده‌كانی‌ ش���وانی‌ خاس���ه‌ بون‪،‬‬ ‫هه‌میشه‌ زۆرێك له‌چیرۆك‌و داستان‌و‬ ‫ئه‌و ناوچه‌ی���ه‌ی‌ له‌ئه‌نفالی‌ چواره‌مدا‬ ‫روداوه‌كان���ی‌ ژیانم���ان له‌نێوده‌چن‪.‬‬ ‫زه‌ره‌رو زیانی‌ گیانی‌ زۆری‌ به‌ركه‌وت‌و‬ ‫نوس���ه‌ر ده‌ڵێت‪ :‬به‌هیوام هه‌ر كه‌س‬ ‫سه‌دان هاواڵتی‌ سڤیلی‌ ئه‌و ده‌ڤه‌ره‌‬ ‫چاوه‌ڕوانییه‌كه‌ی‌ مام حه‌مید‬ ‫له‌باره‌ی‌ ه���ه‌ر ئاژه‌ڵێكه‌وه‌ چیرۆكی‌‬ ‫مام حه‌مید دانیش���توی‌ ئۆردوگای‌ بونه‌ قوربانی‌‪.‬‬ ‫براون‪ .‬هه‌روه‌ها له‌م���اوه‌ی‌ رابردودا‬ ‫الی ‌ه له‌و س���ه‌رده‌مه‌دا بینوسێته‌وه‌‪،‬‬ ‫له‌تیف ك���وڕه‌ گه‌وره‌ی‌ ئه‌و دایك‌و‬ ‫ئه‌فس���ه‌رێك به‌ژماره‌یه‌ك���ی‌ تایبه‌ت ش���ۆڕش‪ ،‬یه‌كێك بو له‌و كوردانه‌ی‌‬ ‫یان النیكه‌م ب���ۆ ئێمه‌ومانانی‌ بنێرێ‌‬ ‫په‌یوه‌ن���دی‌ پێوه‌ك���ردوه‌و هه‌م���ان به‌ع���س كامه‌ران���ی‌ تاق���ه‌ ك���وڕی‌ باوكه‌ ده‌بێت‌و ئه‌نفال ده‌كرێت‪ ،‬بۆیه‌‬ ‫ی بكه‌ی���ن‪ ،‬چونك���ه‌ ئه‌و‬ ‫تائارش���یف ‌‬ ‫چیرۆكی‌ بۆ گێڕاوه‌ته‌وه‌‪ .‬بۆیه‌ نوسه‌ر ئه‌نف���ال كردبو‪ ،‬ئه‌و كوڕه‌ی‌ به‌ئازارو هه‌ر كاتێك له‌ماڵه‌وه‌ بانگی‌ نوس���ه‌ر‬ ‫چیرۆك‌و روداوانه‌ هی‌ ئه‌وه‌نین له‌یاد‬ ‫داوا له‌هه‌ڵه‌بجه‌یی���ه‌كان ده‌كات به‌ر ماندوبونێك���ی‌ زۆر پێگه‌یان���د ب���و‪ ،‬ده‌كه‌ن‪ ،‬ئه‌و دایكه‌ دڵی‌ داده‌خورپێ‌‌و‬ ‫ی ئ���ه‌وه‌ن رۆماننوس‌و‬ ‫بچنه‌وه‌‪ ،‬ه��� ‌‬ ‫له‌هه‌ر كه‌س له‌دروستی‌ ئه‌و چیرۆكه‌ هه‌رگیز ب���ڕوای‌ ب���ه‌وه‌ نه‌ده‌كرد كه‌ ب���ه‌ره‌و ده‌رگای‌ حه‌وش���ه‌ ده‌چێت‪،‬‬ ‫سینه‌ماكارو سیناریس���ته‌كان كاری‌‬ ‫ئاژه‌ڵ‌و ئه‌نفال‬ ‫بكۆڵن���ه‌وه‌و وه‌اڵمی‌ ئ���ه‌وه‌ بده‌نه‌وه‌ رۆژێ‌ به‌عس دێت‌و له‌گه‌ڵ كوڕه‌كه‌یدا تاده‌گاته‌ ئ���ه‌و راده‌یه‌ی‌ چیتر خۆی‌‬ ‫له‌م كتێبه‌دا نوس���ه‌ر ئ���اوڕ به‌الی‌ له‌سه‌ر بكه‌ن‌و بیانكه‌نه‌ ده‌قی‌ زیندو‪،‬‬ ‫ی هه‌مو ژیان‌و به‌خته‌وه‌ری‌ ئه‌و ئه‌نفال پێناگیرێ‌‌و ت���كا له‌دایكی‌ نوس���ه‌ر‬ ‫"ئایا ئه‌وه‌نده‌ منداڵی‌ خوار ته‌مه‌ن ‌‬ ‫ی دیك���ه‌ ئه‌وه‌‬ ‫ده‌كات‪ ،‬ك���ه‌ چی‌ دی‌ به‌ده‌نگی‌ به‌رز ئاژه‌ڵه‌كاندا ده‌داته‌وه‌و چیرۆكه‌كانی‌ وه‌ك چ���ۆن له‌واڵتان ‌‬ ‫حه‌وت س���اڵی‌ له‌ڕۆژی‌ دوه‌می‌ دوای‌ ده‌كات‪.‬‬ ‫له‌كۆتای���ی‌ س���ااڵنی‌ نه‌وه‌ده‌كانی‌ ناوی‌ نه‌هێنن‪ .‬نوسه‌ر ده‌ڵێت‪ :‬پاش ئه‌وانی���ش له‌ئه‌نفال���دا تۆمارده‌كات‪ .‬ده‌كرێت"‪.‬‬ ‫كیمیابارانه‌كه‌وه‌ ونن؟"‬

‫‪16‬‬

‫تایبەت‬

‫)‪ )573‬سێشه‌ممه‌ ‪2017/4/18‬‬

‫ته‌خته سپی‬

‫به‌شێك له‌دیواری‌ قوتابخانه‌كان‬ ‫بونه‌ته‌ شوێنی‌ ریكالم ‌ی بازرگانی‌‬ ‫ئا‪ :‬سروه‌ جەمال‬ ‫به‌شێك له‌دیواری‌ قوتابخانه‌كان‬ ‫بوه‌ته‌ شوێنی‌ ریكالمی‌ بازرگانی‌‌و‬ ‫به‌ڕێوه‌به‌ری‌ په‌روه‌رده‌ی‌ رۆژئاوا‬ ‫ده‌ڵێت "به‌هه‌مو شێوه‌یه‌ك‬ ‫قه‌ده‌غه‌یه‌"پسپۆڕێكی‌ ڕیكالمیش‬ ‫ده‌ڵێت"پێویسته‌ڕیكالمه‌كان‬ ‫ئامۆژگارییه‌ك یان بابه‌تێكی‌‬ ‫په‌روه‌رده‌یی‌ بێت"‪.‬‬ ‫جگه‌ل����ه‌وه‌ی‌ لێره‌ول����ه‌وێ‌ دیواری‌‬ ‫هه‌ندێ‌ قوتابخانه‌ بونه‌ته‌ ش����وێن ‌‬ ‫ی‬ ‫نوسینی‌ وشه‌ی‌ نه‌ش����یاو له‌هه‌مان‬ ‫كاتیش����دا له‌س����ه‌ر دیوارو ده‌رگای‌‬ ‫به‌ش����ێك له‌قوتابخانه‌كان ریكالمی‌‬ ‫جی����اواز ده‌بینرێ����ت‪ ،‬كه‌م����ال‬ ‫ن����وری‌‪ ،‬به‌ڕێوه‌به‌ری‌ پ����ه‌روه‌رده‌ی‬ ‫راگه‌یان����د‬ ‫رۆژئاوابه‌ئاوێن����ه‌ی‌‬ ‫"به‌هه‌م����و ش����ێوه‌یه‌ك قه‌ده‌غه‌یه‌و‬ ‫رێگه‌پێنه‌دراوه‌‪ ،‬به‌اڵم كاتێك یاس����ا‬ ‫نه‌ب����و بۆ نمون����ه‌ من ئه‌ڵێ����م ئه‌وه‌‬ ‫قه‌ده‌غه‌یه‌ كه‌چی‌ هه‌ر ئه‌یكات بۆیه‌‬ ‫ئه‌بێت لیژنه‌ی‌ بۆ دابنێم دواتر خزمی‬ ‫یه‌كێ‌ ده‌رئه‌چێت ئه‌ڵێن مامۆس����تا‬ ‫دۆسیه‌كه‌ی‌ داخه‌ الیبه‌ره‌‪ ،‬به‌داخه‌وه‌‬ ‫ئه‌و شتانه‌ بوه‌ به‌عه‌شایه‌ری‌ له‌بری‌‬ ‫یاسا"‪.‬‬ ‫به‌ڕێوه‌به‌ری‌ پ����ه‌روه‌رده‌ی‌ رۆژئاوا‬ ‫وتیش����ی‌ "قوتابخان����ه‌ ده‌زگایه‌كی‌‬ ‫په‌روه‌رده‌یی����ه‌ ك����ه‌ ریكالم����ت كرد‬ ‫الیه‌ن����ی‌ پ����ه‌روه‌رده‌ الواز ئه‌بێ����ت‪.‬‬ ‫پاره‌‪ ،‬سیاسه‌ت‪ ،‬ئه‌وه‌ی‌ له‌ده‌ره‌وه‌ی‌‬ ‫قوتابخان����ه‌ ئه‌گوزره‌رێ����ت نابێ����ت‬ ‫تێكه‌اڵوی‌ ناوه‌نده‌كان بێت‪ ،‬ته‌نانه‌ت‬ ‫به‌ڕێوەب����ه‌ر ی����ان مامۆس����تا ی����ان‬

‫هه‌رجاره‌و که‌سێک ده‌ینوسێت‬

‫چله‌خوێندن��گادا‬ ‫فێرده‌بی��ن؟‬ ‫به‌ڕێز عه‌باس‬

‫حه‌زب����كات ئ����ه‌وه‌ی‌ هه‌بێ����ت به‌س‬ ‫په‌روه‌رده‌یی‌‌و فێركاری‌"‪.‬‬ ‫به‌ڕێوه‌به‌ری‌ په‌روه‌رده‌ نابێت له‌ناو‬ ‫نیه‌تی‌ بۆیه‌ مێش����كی‌ داگیر ئه‌كات‌و‬ ‫قوتابخان����ه‌ ریكالم ب����كات‪ ،‬چونكه‌‬ ‫ئه‌و مامۆس����تایه‌ی زانكۆ له‌باره‌ی‌ كاریگه‌ری‌ ده‌رونی‌‌و س����ایكۆلۆژی‌‌و‬ ‫قوتابخانه‌ شوێنی‌ ئه‌وه‌ نیه‌‪ ،‬كاتێك‬ ‫ریكالم����ه‌وه‌ ده‌ڵێ����ت "ریكالم����ی‌ كۆمه‌اڵیه‌تی‌ دروس����ت ئه‌كات بۆیه‌‬ ‫به‌ڕێوه‌به‌رێك رێگه‌یدا به‌كۆمپانیایه‌ك‬ ‫په‌خش����كراو هه‌یه‌ له‌گ����ه‌ڵ ئه‌وانه‌ی‌ ناكرێت له‌و شوێنانه‌ ریكالم بكرێت‬ ‫بێت����ه‌ ناو قوتابخانه‌ك����ه‌وه‌ ئه‌وكاته‌‬ ‫له‌س����ه‌ر دیوار ئه‌كرێ����ت‪ ،‬له‌واڵتان ته‌نانه‌ت ناكرێت ریكالم به‌كه‌سایه‌تی‌‬ ‫ئ����ه‌و كۆمپانیای����ه‌ ب����ۆی‌ هه‌یه‌ چی‬ ‫به‌یاسا رێكخراوه‌ كه‌ له‌كوێ‌ ده‌كرێت‪ ،‬مامۆس����تاو دایك‌و ب����اوك بكرێت‬ ‫بوێ����ت ئامانجه‌كه‌ی‌ خۆی‌ جێبه‌جێ‌‬ ‫ئ����ه‌و په‌یام����ه‌ ریكالمی����ه‌ چه‌ندێك چونكه‌ ئه‌وان گ����ه‌وره‌ن الی‌ منداڵ‬ ‫ب����كات‪ ،‬چونكه‌ خاڵێك����ی‌ هاوبه‌ش‬ ‫گونجاوه‌ له‌گه‌ڵ ئه‌و ش����وێنه‌ی‌ كه‌ گه‌ر بكرێت من����داڵ متمانه‌ی‌ پێیان‬ ‫له‌نێوانیاندای����ه‌ كه‌ پاره‌ی����ه‌‪ ،‬هه‌یه‌‬ ‫تیای����دا ئه‌كرێ����ت بۆنمونه‌ ش����وێنه‌ نامێنێت"‪.‬‬ ‫كردویه‌ت����ی‌ به‌ب����ێ‌ ئ����ه‌وه‌ی‌ ئاگای‌‬ ‫نه‌زاكه‌ت حه‌مه‌سه‌عید باسی‌ ئه‌وه‌ی‌‬ ‫گش����تیه‌كان ك����ه‌ موڵك����ی‌ خه‌ڵك‌و‬ ‫لێبێت"‪.‬‬ ‫نیش����تمانه‌و ناكرێت بۆ ریكالمێكی‌ كرد كه‌ له‌تۆڕی‌ ئه‌كادیمیاو دیالۆگی‌‬ ‫كه‌م����ال نوری‌ باس����ی‌ ئه‌وه‌ش����ی‌‬ ‫تایبه‌ت‌و كه‌س����ی‌ بێت‪ ،‬ده‌كرێت بۆ میدیای����ی‌ چه‌ند پڕۆژه‌یاس����ایه‌كیان‬ ‫كرد ك����ه‌ "نوس����راومان كردوه‌ بۆ‬ ‫ریكالمێك����ی‌ تایب����ه‌ت به‌بواره‌كه‌ی‌ هه‌یه‌ " زۆرباشن‪ ،‬به‌اڵم بارودۆخه‌كه‌‬ ‫هه‌مو قوتابخانه‌كان گه‌ر ده‌زگایه‌ك‬ ‫خ����ۆی‌ بۆنمون����ه‌ ئامۆژگاریی����ه‌ك رێگه‌ن����ادات به‌ه����ۆی‌ داخران����ی‌‬ ‫یاكۆمپانیایه‌ك ریكالم بكات پێویسته‌‬ ‫یان بابه‌تێك����ی‌ په‌روه‌رده‌یی بێت‪ ،‬په‌رله‌مانه‌وه‌ كاره‌كه‌مان راگرتوه‌"‪.‬‬ ‫ئه‌وه‌ به‌گرێبه‌س����ت بكرێت بۆنمونه‌‬ ‫له‌سه‌ر دیواری‌ چه‌ند قوتابخانه‌یه‌ك‬ ‫ب����ه‌اڵم له‌الی‌ ئێمه‌ ریكالم به‌یاس����ا‬ ‫س����اڵێك كتێبخانه‌یه‌ك ده‌یویس����ت‬ ‫رێكنه‌خ����راوه‌‪ ،‬ناوه‌ڕۆك����ی‌ ریكالم‌و كۆمه‌ڵێك وێنه‌و نوس����ین ده‌بینرێت‬ ‫پێش����ه‌نگایه‌ك له‌قوتابخانه‌ك����ه‌دا‬ ‫په‌یامه‌كه‌ی‌و ش����وێن‌و جۆری‌ هیچی‌ كه‌ رێكخراوی‌ راس����ان سه‌رپه‌رشتی‌‬ ‫بكات����ه‌وه‌ منی����ش وت����م به‌مه‌رجێ‌‬ ‫به‌شێوازێكی‌ یاس����ایی‌ رێكنه‌خراوه‌ ك����ردوه‌‪ ،‬باخ����ان حه‌مه‌ئه‌می����ن‬ ‫هۆڵێكت����ان ب����ۆ دروس����ت بكات‪،‬‬ ‫له‌به‌رئ����ه‌وه‌ ئه‌و گرفتانه‌ دروس����ت رێكخه‌ری‌ پڕۆژه‌كانی‌ راسان له‌باره‌ی‌‬ ‫جگه‌له‌وه‌ی‌ هه‌ركاتێك ریكالمێك كرا‬ ‫ئامانجی����ان ل����ه‌وكاره‌ به‌ئاوێن����ه‌ی‌‬ ‫ئه‌بێت"‪.‬‬ ‫پێویسته‌ ئاگاداری‌ به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تی‌‬ ‫نه‌زاك����ه‌ت حه‌مه‌س����ه‌عید به‌هه‌مو راگه‌یاند "باڵوكردنه‌وه‌ی‌ رۆشنبیری‌و‬ ‫پ����ه‌روه‌رده‌ بكرێت����ه‌وه‌و ئه‌وانی����ش‬ ‫ش����ێوه‌یه‌ك ڕیكالمی‌ س����ه‌ر دیواری‌ یه‌كس����انیه‌ له‌ن����او كۆمه‌ڵ����گادا‪،‬‬ ‫به‌دواداچون����ی‌ ب����ۆ ئه‌ك����ه‌ن ئیتر‬ ‫قوتابخانه‌كان ره‌ت ده‌كاته‌وه‌ "ده‌بێت له‌ش����اره‌كه‌ماندا نه‌ته‌وه‌ی‌ جیاوازی‌‬ ‫ئ����ه‌وه‌ نابێت به‌له‌ك����ه‌و به‌مه‌رجێك‬ ‫بزانرێت په‌یامی‌ ئه‌و ریكالمه‌ چه‌ند تیای����ه‌ وێنه‌كانی‌ ئێم����ه‌ش هه‌موی‌‬ ‫گرێبه‌ستێك هه‌بێت"‪.‬‬ ‫په‌یوه‌ن����دی‌ به‌قوتابخانه‌و ئاس����تی‌ واتای‌ پێكه‌وه‌ژیان‌و یه‌كسانی‌ هه‌ردو‬ ‫كه‌واته‌ چ ریكالمێك رێگه‌پێدراوه‌‪،‬‬ ‫بیركردنه‌وه‌یان هه‌ی����ه‌‪ ،‬له‌ڕیكالمدا ره‌گه‌زه‌كه‌یه‌و په‌یامی‌ په‌روه‌رده‌یین‪،‬‬ ‫كه‌مال نوری‌ ده‌ڵێت "ئه‌و ریكالمانه‌ی‌‬ ‫راس����تگۆیی‌ كه‌مه‌ ج����اری‌ واهه‌یه‌ كاتێكیش ئه‌و وێنه‌و نوس����راوانه‌مان‬ ‫كه‌ زیاتر خزمه‌ت به‌بواری‌ په‌روه‌رده‌‬ ‫درۆو زیاده‌ی‌ تیایه‌ كاتێك له‌س����ه‌ر نه‌خشاند مۆڵه‌تمان له‌به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تی‌‬ ‫ئه‌كات وه‌ك ریكالم بۆ كتێبخانه‌یه‌ك‬ ‫یان بۆ دروستكردنی‌ تاقیگه‌ ئه‌وه‌ی‌ ده‌ڵێ����ت "ریكالم����ی كتێبخان����ه‌ كه‌ دیواری‌ قوتابخانه‌یه‌ك ئه‌كرێت ئه‌وه‌ په‌روه‌رده‌ وه‌رگرتوه‌"‪.‬‬ ‫به‌ڕێوه‌ب����ه‌ری‌ پڕۆژه‌كانی‌ راس����ان‬ ‫نزیكه‌ له‌په‌روه‌رده‌وه‌ ئێمه‌ ئه‌توانین تایبه‌ت نه‌بێت به‌من����دااڵن ئه‌وه‌ش پێچه‌وانه‌ی‌ ناوه‌نده‌كانی‌ خوێندنه‌ كه‌‬ ‫نابێت‌و ناكرێت ناونیش����انی‌ ده‌یان باسی‌ راستگۆیی‌ تیائه‌كرێت‪ ،‬له‌دنیا له‌ب����اره‌ی‌ ریكالم����ه‌ بازرگانیه‌كانی‌‬ ‫ریكالمی‌ بۆ بكه‌ین"‪.‬‬ ‫به‌اڵم دكتۆر‌ه نه‌زاكه‌ت حه‌مه‌سه‌عید‪ ،‬كتێ����ب ئه‌خه‌یته‌ به‌رچاوی‌ منداڵێك بێ‌ متمانه‌یی‌ هه‌یه‌ به‌رامبه‌ر ریكالم س����ه‌ر دیواری‌ قوتابخانه‌كان ده‌ڵێت‬ ‫پرۆفیسۆری‌ یاریده‌ده‌رو مامۆستای‌ كه‌ له‌ئاستی‌ ئه‌ودا نیه‌‪ ،‬كتێبخانه‌كه‌ ئینجا ئێمه‌‪ .‬ی����ان كاتێك ریكالمی "ش����تێكی‌ ج����وان نیه‌و پێویس����ته‌‬ ‫به‌شی‌ راگه‌یاندن له‌زانكۆی‌ سلێمانی‌ ئه‌بێت په‌یوه‌س����ت بێ����ت به‌په‌یام ‌‬ ‫ی ئامێرێك كراوه‌ ره‌نگه‌ ئه‌و فێرخوازه‌ شوێنی‌ تایبه‌تی‌ بۆ دابنرێت"‪.‬‬

‫نوسراومان‬ ‫كردوه‌ بۆ هه‌مو‬ ‫قوتابخانه‌كان‬ ‫گه‌ر ده‌زگایه‌ك‬ ‫یاكۆمپانیایه‌ك‬ ‫ریكالم بكات‬ ‫پێویسته‌ ئه‌و‌ه‬ ‫به‌گرێبه‌ست بكرێت‬

‫"ناكرێت باس ‌ی ماف ‌ی مرۆڤ بكه‌م‌و منداڵه‌كه‌ هیچ مافێك ‌ی نه‌بێت"‬ ‫ئا‪ :‬سروه‌‬ ‫په‌روه‌رده‌ی‌ مه‌ده‌نی‌ یه‌كێكه‌‬ ‫له‌كتێبه‌كانی‌ پڕۆگرامی‌ خوێندن‪،‬‬ ‫به‌اڵم به‌وته‌ی‌ مامۆستایان‌و‬ ‫سه‌رپه‌رشتیاران ئه‌و بابه‌ته‌ گرنگی‌‬ ‫پێنادرێت و كاریگه‌ری‌ نیه‌‪،‬‬ ‫مامۆستایه‌ك ده‌ڵێت " له‌وانه‌ی‌‬ ‫په‌روه‌رده‌ی‌ مه‌ده‌نی‌ قوتابی‌‬ ‫بێزاركراوه‌و ئازاری‌ دراوه‌"‪.‬‬ ‫په‌روه‌رده‌ی‌ مه‌ده‌ن���ی‌ له‌پۆله‌كان ‌‬ ‫ی‬ ‫سێ‌ تا شه‌شی‌ بنه‌ڕه‌تی‌ ده‌خوێنرێت‪،‬‬ ‫سه‌میر هه‌مزه‌ی‌ مامۆس���تا باوه‌ڕی‌‬ ‫وای���ه‌ گرنگی‌ به‌بابه‌ته‌ك���ه‌ نادرێت‪،‬‬ ‫له‌وباره‌ی���ه‌وه‌ ده‌ڵێ���ت "وان���ه‌ی‌‬ ‫په‌روه‌رده‌ی‌ مه‌ده‌نی‌ ناوێكی‌ گه‌وره‌ی‌‬ ‫هه‌یه‌‪ ،‬به‌اڵم ناوه‌ڕكێكی‌ ساده‌ی‌ هه‌یه‌و‬ ‫به‌هیچ شێوه‌یه‌ك گرنگی‌ به‌وتنه‌وه‌ی‌‬ ‫بابه‌تی‌ په‌روه‌رده‌ی‌ مه‌ده‌نی‌ نادرێت‬ ‫له‌زۆرین���ه‌ی‌ ناوه‌نده‌كانی‌ خوێندن‪،‬‬ ‫به‌شێكی‌ زۆری‌ ئه‌و مامۆستایانه‌شی‌‬ ‫ك���ه‌ بابه‌ته‌ك���ه‌ ده‌ڵێن���ه‌وه‌ هی���چ‬ ‫ش���اره‌زاییه‌كیان له‌ب���اره‌ی‌ گرنگی‌‬ ‫په‌روه‌رده‌ی‌ مه‌ده‌نی‌ نیه‌و هه‌ندێكجار‬ ‫بابه‌تی‌ دیكه‌ له‌جێگه‌ی‌ ده‌خوێنرێت‬ ‫به‌بیانوی‌ ئه‌وه‌ی‌ مامۆس���تای‌ فاڵن‬ ‫بابه‌ت له‌وانه‌كه‌ی‌ دواكه‌وتوه‌"‪.‬‬ ‫س���ه‌میر هه‌م���زه‌ به‌نیگه‌رانی���ه‌وه‌‬ ‫ئام���اژه‌ی‌ ب���ۆ ئه‌وه‌كرد "مامۆس���تا‬ ‫هه‌بوه‌ وانه‌ی‌ پ���ه‌روه‌رده‌ی‌ مه‌ده‌نی‌‬ ‫وتۆت���ه‌وه‌ دورونزی���ك په‌یوه‌ن���دی‌‬ ‫به‌بابه‌ته‌ك���ه‌وه‌ نه‌ب���وه‌و جگه‌له‌وه‌ی‌‬ ‫له‌وانه‌ی‌ په‌روه‌رده‌ی‌ مه‌ده‌نی‌ قوتابی‌‬ ‫بێزاركراوه‌و ئازاری‌ دراوه‌"‪.‬‬ ‫ئ���ه‌و مامۆس���تایه‌ به‌پێویس���تی‌‬ ‫ده‌زانێ���ت "پ���ه‌روه‌رده‌ی‌ مه‌ده‌ن���ی‌‬ ‫گرنگییه‌ك���ی‌ زۆری‌ پێبدرێ���ت‌و‬ ‫مامۆس���تای‌ راهێنراو و تایبه‌تمه‌ندی‌‬ ‫ب���ۆ دابی���ن بكرێ���ت‌و بابه‌ته‌ك���ه‌‬ ‫به‌ش���ێوه‌ی‌ ك���رداری‌ بخوێنرێ���ت‌و‬ ‫ته‌نها تیۆری‌ نه‌بێ���ت‌و چواردیواری‌‬ ‫پ���ۆل تێپه‌ڕێنێ���ت‪ ،‬هه‌روه‌ها به‌هیچ‬ ‫شێوه‌یه‌ك گونجاو نیه‌ تاقیكردنه‌وه‌و‬ ‫نمره‌و ده‌رچون‌و ده‌رنه‌چونی‌ له‌سه‌ر‬

‫بێت ئاخر پێویس���ته‌ به‌رپرس���ان ‌‬ ‫ی‬ ‫په‌روه‌رده‌و بابه‌ته‌كه‌ پرسیاری‌ ئه‌وه‌‬ ‫له‌خۆیان بكه‌ن چه‌ندین ساڵه‌ قوتابی‌‬ ‫پ���ه‌روه‌رده‌ی‌ مه‌ده‌نی‌ ده‌خوێنێت بۆ‬ ‫ئێمه‌ به‌رده‌وام له‌بواره‌ مه‌ده‌نییه‌كان‌و‬ ‫پێشكه‌وتنه‌كان له‌ئاكارو كرده‌وه‌مان‬ ‫به‌ره‌و دواوه‌ ده‌گه‌ڕێینه‌وه‌! بۆ دوای‌‬ ‫چه‌ند س���اڵ له‌خوێندنی‌ ئه‌و بابه‌ته‌‬ ‫قوتاب���ی‌ فێ���ری‌ رێزگرتن���ی‌ دایك‌و‬ ‫باوك‌و مامۆستاو هاوڕێكانی‌ نه‌بوه‌؟‬ ‫بۆچی‌ خوێن���دكار فێری‌ ئه‌وه‌نه‌بوه‌‬ ‫ك���ه‌ ش���تێكی‌ خ���وارد له‌قوتابخانه‌‬ ‫پاش���ماوه‌كه‌ی‌ بخات���ه‌ س���ه‌له‌ی‌‬ ‫تایبه‌ت���ه‌وه‌و پاكوخاوێنی‌ ژینگه‌كه‌ی‌‬ ‫بپارێزێ���ت‪ ،‬ب���ۆ فێ���ری‌ ئه‌وه‌نه‌بوه‌‬ ‫ك���ه‌ قوتابخانه‌ وه‌ك ماڵ���ی‌ دوه‌می‌‬ ‫سه‌یربكات نه‌ك وه‌ك زیندان"‪.‬‬ ‫ك���ه‌م نین ئه‌وانه‌ی‌ ك���ه‌ نیگه‌رانن‬ ‫له‌پڕۆگرامه‌كان‌و س���ازگار له‌یه‌كێك‬ ‫له‌گونده‌كان���ی‌ س���ه‌ربه‌پارێزگای‌‬ ‫سلێمانی‌ مامۆستایه‌‪ ،‬ماوه‌ی‌ ‪5‬ساڵه‌‬ ‫ئه‌و وانه‌ی���ه‌ ده‌ڵێت���ه‌وه‌ به‌ئاوێنه‌ی‌‬ ‫راگه‌یاند "گرنگ���ی‌ به‌وانه‌كه‌ ده‌ده‌م‪،‬‬ ‫به‌اڵم خوێندكار هی���چ حه‌زی‌ لێنیه‌‬ ‫چونكه‌ هه‌موی‌ قسه‌ی‌ زله‌ بۆ منداڵی‌‬ ‫الدێ���كان كه‌ جیاواز ئه‌ژین له‌ش���ار‪،‬‬ ‫له‌وێنه‌كانی‌ كتێبه‌كه‌دا باسی‌ باخچه‌و‬ ‫ی نوستنی‌ تایبه‌تی‌ منداڵ‌و‬ ‫شارو ژور ‌‬ ‫یاری���گای‌ دوگۆڵ���ی‌ ده‌كات بۆیه‌ كه‌‬ ‫وێن���ه‌كان ئه‌بین���ن به‌گاڵته‌كردنه‌وه‌‬ ‫ئه‌ڵێن مامۆس���تا وه‌ك ئه‌وانه‌ی‌ ئێمه‌‬ ‫له‌كاتێكدا نیانه‌ یان كه‌ باسی‌ رابه‌ری‌‬ ‫پۆل ئه‌كات ئه‌ڵێن ئێمه‌ دو ته‌له‌به‌ین‬ ‫ك���ێ‌ ببێ���ت به‌ڕابه‌ر ئه‌وه‌ س���ودی‌‬ ‫چیه‌ بۆ ئ���ه‌وان‪ ،‬واته‌ ئه‌زانن ئه‌وه‌ی‌‬ ‫له‌كتێبه‌كه‌ باس���ی‌ ئ���ه‌كات جیاوازه‌‬ ‫له‌ژیان���ی‌ ئه‌وان ته‌نه���ا حه‌ز ده‌كه‌ن‬ ‫بیخوێنن���ه‌وه‌ بۆئه‌وه‌ی‌ بڵێم ئافه‌رین‬ ‫جوانت خوێندۆت���ه‌وه‌ ‪ ،‬بۆیه‌ له‌بری‌‬ ‫دڵخۆش كردنیان له‌وانه‌یه‌ هه‌س���تی‌‬ ‫خ���ۆ به‌كه‌مزانینیان الدروس���ت بێت‬ ‫هه‌ربۆیه‌ ناچارم شتی‌ تریان بۆ باس‬ ‫ئه‌كه‌م"‪.‬‬ ‫س���ازگار پێش���نیار ده‌كات ك���ه‌‬ ‫"پڕۆگرامه‌ك���ه‌ به‌ ش���ێوه‌یه‌ك بێت‬

‫په‌ی���ام بگه‌یه‌نێ���ت به‌هه‌م���وان‪،‬‬ ‫هه‌روه‌ها به‌پێویستیشی‌ ده‌زانێت ك ‌ه‬ ‫دایكان‌وباوكان ئه‌و بابه‌تانه‌ بخوێنن‬ ‫بۆئ���ه‌وه‌ی‌ نه‌ڵێ���ن من���داڵ له‌خۆوه‌‬ ‫گه‌وره‌ ئه‌بێت‌و هه‌ندێك پێداویس���تی‌‬ ‫س���ه‌ره‌تایی‌ هه‌ی���ه‌ بۆی���ان دابی���ن‬ ‫ناكه‌ن"‪.‬‬ ‫ئاوات ره‌ش���یدی‌ مامۆس���تاش كه‌‬ ‫له‌یه‌كێك له‌قوتابخانه‌كانی‌ سلێمانی‌‬ ‫هه‌مان وان���ه‌ ده‌ڵێته‌وه‌ وتی‌ "باوه‌ڕم‬ ‫وایه‌ گرنگیه‌ك���ی‌ ئه‌وتۆی‌ پێنه‌دراوه‌‬ ‫گۆڕانكاری‌ تیانه‌كراوه‌‪ ،‬له‌هیچ باشتره‌و‬ ‫سه‌ره‌تایه‌كی‌ باشه‌ بۆ دروستكردنی‌‬ ‫كه‌سایه‌تی‌ نه‌وه‌كانمان"‪.‬‬ ‫ئه‌و وتیش���ی‌ "هه‌رچه‌ن���ده‌ وانه‌كه‌‬ ‫ده‌به‌ستمه‌وه‌ به‌ڕوداوه‌كان له‌ژینگه‌ی‌‬ ‫چوارده‌وریان واته‌ بابه‌تی‌ ده‌ره‌وه‌یان‬ ‫بۆ باس ئه‌كه‌م له‌چیرۆك‌و به‌سه‌رهات‪،‬‬ ‫ده‌توان���م بڵێ���م ‪ %75‬كاریگ���ه‌ری‌‬ ‫له‌س���ه‌ر خوێندكار هه‌یه‌ وام كردوه‌‬ ‫كه‌ قوتابی‌ س���ۆزو خۆشه‌ویس���تی‌‬ ‫زیاتریان بۆ وانه‌كه‌ هه‌بێت‪ ،‬هه‌روه‌ها‬ ‫فێری‌ ره‌خنه‌گرتن���م كردون له‌هه‌مو‬ ‫نادادپه‌وه‌ریی���ه‌ك ك���ه‌ رۆژانه‌ دێته‌‬ ‫رێگه‌ی���ان‪ ،‬وام له‌قوتابیانیش كردوه‌‬ ‫ك���ه‌ قوتابخان���ه‌ وه‌ك ماڵ���ی‌ دوه‌م‬ ‫سه‌یربكه‌ن نه‌ك وه‌ك زیندان"‪.‬‬ ‫سه‌رپه‌رش���تیارانی‌ بابه‌ته‌كه‌ی���ش‬ ‫باوه‌ڕی���ان وایه‌ گرنگ���ی‌ پێنادرێت‬ ‫‪،‬عه‌لی‌ عوم���ه‌ر‪ ،‬سه‌رپه‌رش���تیاری‌‬ ‫كۆمه‌اڵیه‌تی‌ له‌په‌روه‌رده‌ی‌ رۆژئاوای‌‬ ‫س���لێمانی‌ به‌ئاوێنه‌ی‌ راگه‌یاند "هیچ‬ ‫گرنگیه‌كی‌ پێنادرێت‪ ،‬بونی‌ ماده‌كه‌‬ ‫له‌سه‌ره‌تاوه‌ به‌الوازی‌ هاتوه‌‪ ،‬چونكه‌‬ ‫هه‌ر بابه‌تێك یه‌ك به‌شه‌وانه‌ی‌ هه‌بێت‬ ‫ئه‌وه‌ یه‌كس���ه‌ر ئه‌بێت به‌ به‌ڵگه‌ بۆ‬ ‫الوازبون���ی‌ ئ���ه‌و وانه‌یه‌‪،‬جگه‌له‌وه‌ی‌‬ ‫پڕۆگرامه‌كه‌ زۆر كه‌مه‌ بۆیه‌ مامۆستا‬ ‫ماف���ی‌ خ���ۆی‌ نادات���ێ‌ ‪ ،‬هه‌روه‌ها‬ ‫زۆرجار ئه‌وانه‌ی‌ وانه‌ ده‌ڵێنه‌وه‌ مه‌رج‬ ‫نیه‌ پس���پۆڕبن یان توانای‌ وتنه‌وه‌ی‌‬ ‫وانه‌كه‌ی���ان هه‌بێ���ت‪ ،‬چونك���ه‌ ئه‌و‬ ‫وانانه‌ ئه‌وه‌نده‌ی‌ یاس���اییه‌ ئه‌وه‌نده‌‬ ‫كۆمه‌اڵیه‌تی‌ نیه‌"‪.‬‬ ‫عه‌لی‌ عومه‌ر ئاماژه‌ی‌ بۆ ئه‌وه‌شكرد‬

‫"چه‌ند جارێكیش پێشنیارمان كردو‌ه‬ ‫كه‌ ئه‌و بابه‌ته‌ مافی‌ خۆی‌ پێبدرێت‌و‬ ‫كۆمه‌ڵێ‌ بابه‌تی‌ تری‌ بۆ زیاد بكرێت‌و‬ ‫زیاتر له‌به‌شه‌وانه‌یه‌كیش���ی‌ هه‌بێت‪،‬‬ ‫داوام���ان ك���ردوه‌ هاونیش���تمانی‌‌و‬ ‫مه‌ده‌نی‌ بكرێنه‌ كتێبێكی‌ سه‌ربه‌خۆ‬ ‫ئیت���ر ناوی‌ ئه‌نێی���ت هه‌رچی‌ گرنگ‬ ‫نیه‌‪ ،‬په‌روه‌رده‌ی‌ ده‌رونی‌ زۆر گرنگ‌و‬ ‫پێویس���ته‌‪ ،‬به‌اڵم ئێم���ه‌ نایخوێنین‬ ‫هه‌روه‌ها ته‌ندروستی‌ گشتی‌ هه‌موی‌‬ ‫بكرێ���ن به‌یه‌ك كتێ���ب‌و هه‌فتانه‌ ‪2‬‬ ‫به‌شه‌وانه‌ی‌ هه‌بێت‪ ،‬چونكه‌ تاڕۆژانه‌‬ ‫بخوێنرێت مامۆس���تاو خوێندكاریش‬ ‫گرنگی‌ پێ���ده‌دات‪ ،‬ئه‌گ���ه‌ر ماده‌كه‌‬ ‫الوازبێت‌و مامۆستاو بارودۆخه‌كه‌ش‬ ‫ئام���اده‌ نه‌بێت دڵنیاب���ه‌ ئه‌و وانه‌یه‌‬ ‫بونی‌ هه‌بێ���ت و نه‌بێت وه‌ك یه‌كه‌‪،‬‬ ‫ئێمه‌ پێشنیاریمان كردوه‌ ده‌سه‌اڵت‬ ‫له‌هه‌ولێره‌ ئه‌وانیش ش���تێك ده‌كه‌ن‬ ‫ك���ه‌ ب���ه‌ڕای‌ خۆی‌ بێ���ت و هیچیش‬ ‫به‌ئێمه‌ ناڵێت كه‌ ب���ۆ وامان كردوه‌‬ ‫یان نا تائێستا هیچ به‌ئێمه‌ نه‌وتراوه‌‬ ‫له‌باره‌ی‌ پێشنیاره‌كانه‌وه‌‪،‬جگه‌له‌وه‌ی‌‬ ‫بابه‌ته‌ كۆمه‌اڵیه‌تیه‌كان ده‌س���تكاری‌‬ ‫ناكرێت چونكه‌ بیركردنه‌وه‌ی‌ سیاسی‌‬ ‫تێكه‌ڵ ئه‌بێت له‌گه‌ڵ ئه‌وه‌ی‌ وانه‌كانی‌‬ ‫تر زۆربه‌ی‌ گۆڕانی‌ تیاكراوه‌"‪.‬‬ ‫ئه‌و سه‌رپه‌رش���تیاره‌ی‌ كۆمه‌اڵتی‌‬ ‫باس له‌كاریگه‌ری‌ ب���ارودۆخ ده‌كات‬ ‫له‌س���ه‌ر وتنه‌وه‌ی‌ وانه‌ك���ه‌و ده‌ڵێت‬ ‫"پێش���لكارییه‌كی‌ گ���ه‌وره‌ هه‌ی���ه‌‬ ‫له‌مافه‌كان���دا‪ ،‬مامۆس���تا ئه‌چێت���ه‌‬ ‫پۆله‌وه‌و باسی‌ مافی‌ مرۆڤ ئه‌كات‪،‬‬ ‫ب���ه‌اڵم منداڵه‌كه‌ ش���ه‌و ئه‌چێته‌وه‌‬ ‫ماڵه‌وه‌ له‌ته‌له‌فزیۆنه‌كانه‌وه‌ دائه‌به‌زنه‌‬ ‫س���ه‌رحكومه‌ت‌و ل���ه‌زه‌الم ئه‌درێت‌و بكه‌یت تۆ گه‌ر بته‌وێت مافی‌ مرۆڤ‬ ‫خه‌ڵك ئه‌گیرێ���ت‌و ئه‌كوژرێت‪ ،‬ئه‌و بخوێنرێت وه‌ره‌ خۆت جێبه‌جێكه‌ری‌‬ ‫ی مرۆڤ به‌"‪.‬‬ ‫منداڵ���ه‌ ناتوانێت ره‌بتێك دروس���ت ماف ‌‬ ‫له‌وه‌اڵمی‌ ئ���ه‌وه‌ی‌ كه‌ مامۆس���تا‬ ‫ب���كات له‌نێوان ئه‌وان���ه‌دا‪ ،‬تۆ كاتێ‬ ‫ئه‌توانیت به‌نده‌كان���ی‌ مافی‌ مرۆڤی‌ له‌وان���ه‌ی‌ پ���ه‌روه‌رده‌ی‌ مه‌ده‌نیدا له‌‬ ‫پێبڵێیت به‌كرداریش جێی‌ بوبێته‌وه‌‪ ،‬منداڵ���ی‌ داوه‌ ئه‌و سه‌رپه‌رش���تیاره‌‬ ‫ناكرێ���ت من باس���ی‌ ماف���ی‌ مرۆڤ ده‌ڵێت "ئه‌وه‌ ش���تێكی‌ ئاس���اییه‌‬ ‫بك ‌هم‌و منداڵه‌كه‌ هیچ مافێكی‌ نه‌بێت كه‌ مامۆس���تاكه‌ی‌ لێیبدات ‪ ،‬چونكه‌‬ ‫له‌ماڵه‌وه‌و قوتابخانه‌ش‪ ،‬ئه‌م ئیشانه‌ مامۆستاو پۆله‌كه‌مان به‌شێوه‌یه‌كی‬ ‫پێویس���ته‌ كۆمه‌ڵ���گای‌ ب���ۆ ئاماده‌ باش ئاماده‌نه‌كراوه‌"‪.‬‬

‫مامۆستا هه‌بو‌ه‬ ‫ی‬ ‫وانه‌ی‌ په‌روه‌رده‌ ‌‬ ‫مه‌ده‌نی‌ وتۆته‌و‌ه‬ ‫دورونزیك‬ ‫ی‬ ‫په‌یوه‌ند ‌‬ ‫به‌بابه‌ته‌كه‌و‌ه‬ ‫ی‬ ‫نه‌بوه‌و جگه‌له‌وه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫له‌وانه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫په‌روه‌رده‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫مه‌ده‌نی‌ قوتاب ‌‬ ‫ی‬ ‫بێزاركراوه‌و ئازار ‌‬ ‫دراوه‬

‫چ له‌خوێندن����گادا فێر ده‌بین؟ پرس����یارێكی‬ ‫فه‌یله‌س����وفی فه‌ڕه‌نسی "ش����ارل پێپه‌ن"ه‌‪،‬‬ ‫له‌یه‌كێ����ك ل����ه‌ كتێبه‌كانیدا ئه‌م پرس����یاره‌‬ ‫ده‌كات‌و ده‌یه‌وێ����ت ل����ه‌ڕوی فه‌لس����ه‌فییه‌وه‌‬ ‫وه‌اڵمی بداته‌وه‌‪ ،‬له‌ڕاس����تیدا ئه‌و پرسیاره‌ی‬ ‫س����ه‌ره‌وه‌ پرس����یارێكی جیدی‌و له‌ش����وێنی‬ ‫خۆیدای����ه‌‪ ،‬پرسیاره‌كه‌ی"ش����ارل پێپ����ه‌ن"‬ ‫پرسیارێكی گش����تگیره‌و به‌شێوه‌یه‌كی گشتی‬ ‫له‌سه‌ر خوێندنگاو قوتابخانه‌كان ئه‌و پرسیاره‌‬ ‫ده‌كات‪ ،‬ده‌كرێت ئه‌و پرسیاره‌ی" شارل پێپه‌ن"‬ ‫تایبه‌تی بكه‌ین‌و بپرسین چ له‌خوێندنگاكانی‬ ‫هه‌رێم����ی كوردس����تان فێرده‌بی����ن؟ ئای����ا‬ ‫خوێندنگاكانی هه‌رێمی كوردستان فێرخوازی‬ ‫ئێمه‌یان له‌بونه‌وه‌رێك����ی بایۆلۆژییه‌وه‌ كردوه‌‬ ‫ب����ه‌ بونه‌وه‌رێكی رۆش����نبیری‌و كۆمه‌اڵیه‌تی؟‬ ‫ئایا ئه‌و قه‌یرانه‌ سیاس����ی‌و ئابورییه‌ی ئێستا‬ ‫تێیداین‪ ،‬له‌ڕاس����تیدا له‌بنه‌مادا ئه‌وه‌ نییه‌ كه‌‬ ‫ئێمه‌ پێش قه‌یرانی سیاسی‌و ئابوری‪ ،‬قه‌یرانی‬ ‫په‌روه‌رده‌و فێركردنم����ان هه‌بوه‌و هه‌یه‌؟ گه‌ر‬ ‫ب����ه‌وردی‌و دیقه‌ته‌وه‌ چ ل����ه‌ڕوی تیۆریی‌و چ‬ ‫ل����ه‌ڕوی پراكتیكیییه‌وه‌ دۆخی خوێندنگاكان‬ ‫هه‌ڵس����ه‌نگێنین بۆم����ان رون ده‌بێت����ه‌وه‌‬ ‫په‌روه‌رده‌و فێركردن له‌چ قه‌یرانێكی قوڵدایه‌!‬ ‫فێرخ����واز بونه‌وه‌رێكی س����ه‌لیمه‌ به‌اڵم ته‌نها‬ ‫ئه‌وكاته‌ی له‌خوێندنگایه‌‪ ،‬ئه‌ویش به‌ڕێگه‌یه‌كی‬ ‫دروس����ت‌و ته‌ندروس����ت‌و په‌روه‌رده‌ی����ی نا‪،‬‬ ‫به‌ڵكو به‌زۆرو به‌ڕێگه‌یه‌ك����ی ناپه‌روه‌رده‌یی‪،‬‬ ‫خوێندنگاكان فێرخواز په‌روه‌رده‌و فێر ناكه‌ن‬ ‫بۆ كۆمه‌ڵگ����ه‌و ب����ۆ ده‌ره‌وه‌ی خێزان‪،‬به‌ڵكو‬ ‫ته‌نه����ا ب����ۆ كاتێك����ی دیاریك����راوه‌و بۆ ئه‌و‬ ‫كاته‌ی����ه‌ تاوه‌ك����و له‌خوێندنگای����ه‌‪ ،‬كه‌ وه‌كو‬ ‫ئاماژه‌م����ان پێكرد گوم����ان ده‌كرێت ئه‌وكاته‌‬ ‫كه‌مه‌ش����ی له‌خوێندنگای����ه‌ به‌ڕێگایه‌ك����ی‬ ‫دروس����ت‌و په‌روه‌رده‌یی فێربكرێت‪ ،‬س����ه‌رنج‬ ‫بده‌ین ئه‌وانه‌ش����ی كه‌ فێرب����ون‌و قۆناغه‌كانی‬ ‫خوێندنی����ان بڕی����وه‌و ب����ون به‌بونه‌وه‌رێكی‬ ‫رۆش����نبیرو كراوه‌و تێگه‌یش����تو‌و شارستانیی‬ ‫ئه‌وانه‌ ب����ون كه‌ ل����ه‌ده‌ره‌وه‌ی خوێندنگاكان‬ ‫فێرب����ون‌و هه‌وڵیانداوه‌! ئ����ه‌وه‌ی باو‌ه وه‌ك‬ ‫چۆن له‌به‌ش����ێكی زۆری خێزانه‌كان ئینسان‬ ‫گ����ه‌وره‌ ده‌كرێت نه‌وه‌ك پ����ه‌روه‌رد‌ه بكرێت‪،‬‬ ‫رێ����ك‌و به‌هه‌مان ش����ێوه‌ له‌به‌ش����ێكی زۆری‬ ‫خوێندن����گاكان ئه‌م����ه‌ هه‌س����تی پێده‌كرێت‌و‬ ‫فێرخواز گۆڕانكارییه‌كی ئه‌وتۆ به‌س����ه‌ر هزرو‬ ‫دونیابینیدا نای����ه‌ت‪ ،‬بۆی ‌ه ده‌بێت زۆر پێمان‬ ‫س����ه‌یر نه‌بێ����ت زۆرجار روداوه‌ نه‌ش����ازه‌كان‬ ‫روده‌ده‌ن‌و توشی ش����ۆكمان نه‌كات‪ ،‬چونكه‌‬ ‫دۆخی خوێندنگاكان هانده‌ر نین بۆ ئه‌وه‌ی ئه‌و‬ ‫روداوانه‌ رونه‌ده‌ن‪ ،‬ئه‌و بابه‌تانه‌ی فێرخوازه‌كان‬ ‫له‌خوێندنگا ده‌یخوێنن كاریگه‌ری له‌سه‌ر هزرو‬ ‫بیركردنه‌وه‌یان دروس����ت ناكات‌و ده‌ستكاری‬ ‫هه‌ڵسوكه‌وت‌و ئه‌و ش����ێوازه‌ ژیانه‌یان ناكات‬ ‫ك����ه‌ پێی راهات����ون‌و پێویس����ته‌ بگۆڕدرێت‪.‬‬ ‫فه‌یله‌س����وفی ئه‌ڵمان����ی "ئێمانوئێ����ل كانت"‬ ‫ده‌رباره‌ی فێركردن له‌خوێندنگاكاندا ده‌ڵێت‪":‬‬ ‫ئێم����ه‌ مندااڵن ده‌نێرین����ه‌ خوێندنگا نه‌ك بۆ‬ ‫ئه‌وه‌ی فێری ش����تێك ب����ن‪ ،‬به‌ڵكو بۆئه‌وه‌ی‬ ‫خوبگرن به‌ئارام دانیشتن‌و به‌سه‌رنج گوێگرتن‬ ‫له‌و ئه‌مرانه‌ی پێی����ان ده‌كه‌ین" ئه‌م بۆچونه‌‬ ‫ره‌خن����ه‌ی فه‌یله‌س����وفێكی ناس����راوو گرنگی‬ ‫ئه‌ڵمانییه‌ له‌سه‌ر خوێندنگاكان‪ ،‬راست‌وڕه‌وان‬ ‫له‌س����ه‌ر خوێندنگاكانی هه‌رێمی كوردس����تان‬ ‫جێبه‌ج����ێ ده‌بێ����ت‪ ،‬فێرخ����واز له‌هه‌رێم����ی‬ ‫كوردس����تاندا به‌ش����ێوه‌یه‌كی په‌روه‌ردی����ی‌و‬ ‫دروس����ت فێرناكرێت‪ ،‬ده‌زگای په‌روه‌رده‌ییش‬ ‫وه‌كو هه‌مو ده‌زگاكانی تری كایه‌ جیاوازه‌كان‬ ‫ئه‌گه‌ر خراپتر نه‌بێت كاروباری راس����ته‌قینه‌ی‬ ‫خۆی به‌جێناهێنێت‪ .‬زیاد له‌سه‌ده‌یه‌ك پێش‬ ‫ئێس����تا ئه‌م دیده‌ ره‌خنه‌ییه‌ ب����ۆ خوێندنگا‬ ‫له‌دونی����ای كوردی����دا هه‌ب����وه‌و هه‌ندێ كه‌س‬ ‫ره‌خنه‌ی����ان له‌خوێندن����گا گرت����وه‌ ب����ه‌وه‌ی‬ ‫پرۆس����ه‌ی فێركردن‌و فێربون تیایدا رونادات‪،‬‬ ‫له‌گۆڤاری "رۆژی كورد"دا كه‌ له‌ئه‌ستنه‌ نبوڵ‬ ‫ده‌رچوه‌و له‌س����اڵی ‪ 1913‬د‪1‬و له‌ژماره‌ یه‌كی‬ ‫گۆڤاره‌كه‌دا كه‌س����ێك به‌ناوی "عه‌بدولكه‌ریم"‬ ‫له‌ شاری سلێمانییه‌وه‌ وتارێكی بۆ گۆڤاره‌كه‌‬ ‫نوسیوه‌و باڵوبۆته‌وه‌ به‌ناونیشانی" منداڵ بۆ‬ ‫زو فێری خوێندن نابێ" ل����ه‌و وتاره‌یدا باس‬ ‫له‌وه‌ ده‌كات‌و پرس����یاری ئ����ه‌ده‌كات به‌وه‌ی‬ ‫بۆچی منداڵی كورد زو فێری خوێندن نابێت‬ ‫كه‌چ����ی منداڵ����ی فه‌ڕه‌نس����ییه‌كان زو فێری‬ ‫خوێندن ده‌بێت‌و ده‌نوسێت "ل ‌ه شاری كرده‌‬

‫بدبخته‌كانا مندال بوچی زو فیر خواندن نابی‬ ‫و مندالی فرنك بوچی به‌شش ب ‌ه حوت روژ‪،‬‬ ‫فیر خوندن‌و نوسین دبی مندالی ایم ‌ه لبرچی‬ ‫ل��� ‌ه مكتب رادكاو میلی تحصیلی نی ‌ه ام درده‌‬ ‫توش حموالی ‌ه بوه‌‪ ".....‬ده‌بینین ئێستاش ئه‌م‬

‫دیده‌ ره‌خنه‌ییه‌ ب����ۆ خوێندنگاكان به‌رده‌وام ‌ه‬ ‫خوێندنگاكانی ئێمه‌ به‌ش����ێوه‌یه‌كی گش����تی‬ ‫تاكێكی عه‌داله‌تخ����وازو داهێنه‌رو دیالۆگكارو‬ ‫لێب����ورده‌ی به‌ره����ه‌م نه‌هێن����اوه‌و دروس����ت‬ ‫نه‌كردوه‌و نه‌یخس����تۆته‌ ناو كۆمه‌ڵگاوه‌ به‌ڵكو‬ ‫ده‌توانین بڵێین به‌شێوه‌یه‌ك كه‌ شایانی باس‬ ‫بێ����ت خوێندن����گا ده‌س����تكاری دۆخی باوی‬ ‫!‌نه‌كردوه‬

‫تایبه‌ت‬

‫)‪ )573‬سێشه‌ممه‌ ‪2017/4/18‬‬

‫چه‌ند رایه‌ك له‌باره‌ی‪ ...‬پاشماوە‬ ‫ئه‌م���ه‌ش ل���ه‌ڕوی مه‌عن���ه‌وی‌و‬ ‫یاس���اییه‌وه‌ هێزێك���ی زیاترم���ان‬ ‫ئه‌داتێ‌و ئه‌یس���ه‌لمێنێت كه‌ ئه‌گه‌رچی‬ ‫ژماره‌یه‌ك عه‌ره‌ب‌و توركمان هه‌ن دژی‬ ‫س���ه‌ربه‌خۆیی هه‌رێمی كوردس���تانن‪،‬‬ ‫به‌اڵم له‌گ���ه‌ڵ ئ���ه‌وه‌دان ناوچه‌كانیان‬ ‫بێته‌‌ سه‌ر هه‌رێمی كوردستان‪ ،‬ئه‌مه‌ش‬ ‫پیش���انی دنی���ای ده‌ره‌وه‌و ئه‌مریكی‌و‬ ‫ئه‌وروپیه‌كان���ی ئ���ه‌دات ك���ه‌ ك���ورد‬ ‫مامه‌ڵه‌ی باش بوه‌ له‌گه‌ڵ پێكهاته‌كانی‬ ‫ترداو ش���ایه‌نی ده‌وڵه‌ته‌‪ .‬چونكه‌ ئێمه‌‬ ‫چوارده‌ورم���ان ئه‌گه‌ر دوژمنیش���مان‬ ‫نه‌بن‪ ،‬ئه‌وا دۆس���تمان نی���ن‌و مه‌حاڵه‌‬ ‫به‌بێ هاوكاری‌و پش���تیوانی ئه‌مریكی‌و‬ ‫ئه‌وروپی���ه‌كان بتوانی���ن ده‌وڵ���ه‌ت‬ ‫رابگه‌یه‌نی���ن‪ .‬بێگومان بۆ راكێش���انی‬ ‫سۆزو پشتیوانی ئه‌وانیش پێویستمان‬ ‫به‌وه‌ی���ه‌ ك���ه‌ ماف���ی پێكهاته‌كانی تر‬ ‫ده‌س���ته‌به‌ربكه‌ین‪ .‬ل���ه‌وه‌ش گرنگتر‪،‬‬ ‫واڵته‌كه‌مان له‌ڕوی سیاس���ی‌و ئیداری‌و‬ ‫ئاب���وری‌و مافه‌كانی مرۆڤ���ه‌وه‌ به‌رینه‌‬ ‫پێشه‌وەو سیس���ته‌مێكی دیموكراسی‌و‬ ‫ئابوریه‌كی پته‌وم���ان هه‌بێت‌‪ ،‬چونكه‌‬ ‫ئه‌مریك���ی‌و ئه‌وروپی���ه‌كان ئاماده‌نین‬ ‫پشتیوانی ده‌وڵه‌تێك بكه‌ن كه‌ له‌ڕوی‬ ‫سیاسیه‌وه‌ دیكتاتۆری بێت‌و په‌رله‌مانی‬ ‫په‌كخرابێ���ت‌و ل���ه‌ڕوی ئابوری���ه‌وه‌‬ ‫شكستخواردو بێت‌و چه‌ندین مانگ بێت‬ ‫موچه‌ی فه‌رمانبه‌ره‌كانی نه‌دابێت‪.‬‬ ‫ئه‌گه‌ر ریفراندۆمیش نه‌كرێت‪ ،‬ئه‌شێت‬ ‫نزیكه‌ی شه‌ش مانگ جارێك له‌م جۆره‌‬ ‫راپرسیانه‌ له‌ناوچه دابڕاوه‌كان بكرێت‪،‬‬ ‫ب���ۆ ئه‌وه‌ی بزانرێ���ت چه‌ند له‌عه‌ره‌ب‌و‬ ‫توركمانه‌كان دۆس���تی كوردن‌و ده‌نگ‬ ‫به‌(ئه‌لف‌و بێ) ئه‌ده‌ن‌و چه‌ندیان زیاتر‌‬ ‫ره‌گی ش���ۆڤینیان هه‌یه‌و دژه‌كوردن‪،‬‬ ‫یان ك���ورد زوی���ری ك���ردون‌و ده‌نگ‬ ‫به‌(جی���م) ئه‌ده‌ن‪ .‬له‌ڕوی ئاسایش���ی‬ ‫نیشتیمانیش���ه‌وه‌ گرنگ���ه‌ ك���ورد له‌و‬ ‫ناوچان���ه‌ ئ���ه‌و زانیاریان���ه‌ی هه‌بێت‪.‬‬ ‫دوای ش���ه‌ش مانگ یان س���اڵێكی تر‬ ‫كه‌ هه‌مان راپرسی كرایه‌وه‌؛ ئه‌توانین‬ ‫بزانین ئایا سه‌ركه‌وتو بوین له‌وه‌ی كه‌‬ ‫چه‌مك���ی هاواڵتیب���ون‌و مافی مرۆڤ‌و‬

‫س���ه‌روه‌ری یاسا بچه‌سپێنین‌و وابكه‌ین‬ ‫كه‌ رێژه‌یه‌ك���ی زیاتر له‌ب���را عه‌ره‌ب‌و‬ ‫توركمان���ه‌كان له‌جاری پێش���و ده‌نگ‬ ‫به‌ب���ژارده‌ی (ئه‌لف‌و ب���ێ) بده‌ن‪ ،‬یان‬ ‫به‌پێچه‌وان���ه‌وه‌ كارێكمان ك���ردوه‌ كه‌‬ ‫زویرمان كردون‌و وامان لێكردون خۆیان‬ ‫به‌ به‌ش���ێك له‌م واڵته‌و سیسته‌مه‌كه‌ی‬ ‫نه‌زانن‌و رێژه‌ی (جی���م) زیادی كردوه‌‬ ‫له‌چاو جاری پێشودا‪.‬‬ ‫راس���ته‌ رێژه‌ی���ه‌ك له‌ع���ه‌ره‌ب‌و‬ ‫توركمانه‌كان ره‌نگه‌ زۆر شۆڤینی بن‌و‬ ‫كورد هه‌رچیه‌كیان بۆ بكات ئه‌وان هه‌ر‬ ‫دژی بن‌و هیچ سیاس���ه‌تێكی باشیش‬ ‫كاری���ان تێن���ه‌كات‪ ،‬ب���ه‌اڵم بێگومان‬ ‫رێژه‌یه‌كیش���یان هه‌یه‌ كه‌ ئه‌گه‌ر ئێمه‌‬ ‫مامه‌ڵه‌م���ان باش بێت له‌گه‌ڵیاندا دێنه‌‬ ‫سه‌ر ئه‌و باوه‌ڕه‌ی كه‌ بێنه‌ سه‌ر هه‌رێمی‬ ‫كوردس���تان‌و ده‌نگ بۆ س���ه‌ربه‌خۆیی‬ ‫هه‌رێم���ی كوردس���تانیش ب���ده‌ن‪ ،‬كه‌‬ ‫ئه‌مه‌ش زۆر گرنگه‌ بۆ به‌ده‌س���تهێنانی‬ ‫ره‌زامه‌ندی ئه‌مریكی‌و ئه‌وروپیه‌كان بۆ‬ ‫سه‌ربه‌خۆیی‪ .‬هه‌روه‌ها ئه‌شێت مامه‌ڵه‌ی‬ ‫باش���ی كورده‌كان له‌گه‌ڵ پێكهاته‌كانی‬ ‫ئ���ه‌و ناوچان���ه‌دا رێ���ژه‌ی په‌یوه‌ندی‬ ‫كردن به‌گروپ���ه‌ توندڕه‌وه‌كانه‌وه‌ كه‌م‬ ‫بكات‪ .‬پێچه‌وانه‌كه‌ش���ی راس���ته‌‪ ،‬هه‌ر‬ ‫مامه‌ڵه‌یه‌ك���ی خراپ���ی ك���ورد له‌گه‌ڵ‬ ‫ئ���ه‌و پێكهاتانه‌دا ئه‌بێت���ه‌‌ بیانویه‌كی‬ ‫به‌هێ���ز به‌ده‌س���ت گروپ���ه‌ توندڕه‌وو‬ ‫تیرۆریستیه‌كانه‌وه‌‌ بۆ ئه‌وه‌ی زۆرترین‬ ‫كه‌سی به‌ره‌و الی خۆیان پێڕابكێشن‪.‬‬ ‫هیچ ش���تێك هێنده‌ی سیس���ته‌می‬ ‫سیاس���ی‌و ئابوری‌و س���ه‌روه‌ری یاساو‬ ‫رێزگرت���ن له‌مافی م���رۆڤ گرنگترنیه‌‬ ‫ب���ۆ پێكه‌وه‌ژیانی پێكهاته‌ جیاوازه‌كان‬ ‫له‌واڵتێكدا‪ .‬بۆ نمون���ه‌ رێژه‌یه‌كی زۆر‬ ‫له‌عه‌ره‌به‌كان���ی فه‌له‌س���تین به‌رده‌وام‬ ‫ئه‌چ���ن بۆ ئیس���رائیل چونك���ه‌ له‌وێ‬ ‫سیس���ته‌مێكی دیموكراس���ی هه‌ی���ه‌و‬ ‫ئارام���ی سیاس���ی تێدای���ه‌و وه‌ك‬ ‫فه‌له‌س���تین نیه‌ كه‌ كێش���ه‌و ملمالنێ‬ ‫هه‌بێت له‌نێوان الیه‌نه‌ فه‌له‌ستینیه‌كاندا‬ ‫ك���ه‌ هه‌ندێك جار سه‌رئه‌كێش���ێت بۆ‬ ‫ملمالنێی خوێناوی‪ ،‬هه‌روه‌ها ئیسرائیل‬

‫به‌هیچ شێوه‌یه‌ك ئاوه‌ز قه‌بوڵی‌ ئه‌وه‌ ناكات‬ ‫قوربانی‌ خۆی‌ ئاماده‌یی‌ هاوكاری‌ كردنی‌ بۆ‬ ‫نیشاندانی‌ برینه‌كه‌ی‌‌و ساڕێژكردنی‌ نه‌بێت‌و‬ ‫چاوه‌ڕێی‌ ئه‌وه‌ بكات میراتگره‌كانی‌ سته‌مكار‬ ‫خۆی����ان به‌و كاره‌ هه‌س����تن‪ ،‬راس����تیه‌كه‌ی‌‬ ‫له‌عێراق����دا چ دادگای‌ ب����ااڵی‌ تاوانه‌كان‌و چ‬ ‫پارله‌مانی‌ عێ����راق دو هه‌ن����گاوی‌ گرنگیان‬ ‫نا به‌وه‌ی‌ پرس����ه‌كه‌یان ل����ه‌ڕوی‌ قانونیه‌وه‌‬ ‫به‌جینۆساید ناس����اند‪ ،‬هه‌ڵبه‌ت ئه‌مه‌ وێڕای‌‬ ‫ئ����ه‌وه‌ی‌ كه‌ له‌ناوخۆی‌ هه‌رێم ده‌یان س����اڵ‬ ‫له‌وه‌به‌ر‪ ،‬ئه‌م پرس����ه‌مان له‌س����ه‌ر ئاس����تی‌‬ ‫میللی‌ وه‌ك جینۆس����اید وێناكردوه‌و هیومان‬ ‫رای����س وۆچ‌و خه‌ڵكانی‌ دیك����ه‌ش هه‌ر وایان‬ ‫گوتوه‌‪ ،‬گرفته‌كه‌ ئه‌وه‌یه‌ هه‌رێمی‌ كوردستان‬ ‫له‌سه‌ر ئاستی‌ حكومه‌ت نایه‌وێت‪ ،‬نه‌یویست‬ ‫هاوكاری‌ دادگای‌ بااڵ بێت‌و به‌مه‌ش ئه‌نفالی‌‬ ‫وه‌ك پرۆس����ه‌یه‌كی‌ به‌رده‌وام درێژه‌ پێداوه‌‬ ‫تائێستا‪.‬‬ ‫‪5‬‬ ‫گه‌وره‌تری����ن حه‌زی‌ ده‌س����ه‌اڵتی‌ كوردی‌‬ ‫ئه‌وه‌یه‌ كورد وه‌ك قوربانی‌‪ ،‬وه‌ك كه‌سێكی‌‬ ‫ده‌س����ته‌پاچه‌و ده‌س����ته‌وئه‌ژنۆ ببین����ێ‌‪،‬‬ ‫له‌ساڵی‌‪1991‬ه‌وه‌ ئه‌م ده‌سه‌اڵته‌ كار له‌سه‌ر‬ ‫تێكش����كاندنی‌ مرۆڤی‌ كورد ده‌كات‪ ،‬كار بۆ‬ ‫ئه‌وه‌ ده‌كات مرۆڤی‌ ك����ورد‪ ،‬مرۆڤێكی‌ ده‌م‬ ‫به‌ه����اوارو پاڕانه‌وه‌و چاوبه‌فرمێس����ك بێت‪،‬‬ ‫مرۆڤێك نه‌توانێ‌ له‌سه‌ر پێی‌ خۆی‌ بوه‌ستێ‌‪،‬‬ ‫راستی‌ من كه‌ كرده‌وه‌كانی‌ ئه‌و خۆده‌سه‌اڵتیه‌‬ ‫ده‌رهه‌ق به‌مرۆڤ����ی‌ كورد ده‌بینم‌و به‌راوردی‌‬ ‫ده‌ك����ه‌م له‌ته‌ك ئ����ه‌وه‌ی‌ نه‌ی����اران پێمانی‌‬ ‫ده‌كه‌ن توشی‌ سه‌رس����وڕمان ده‌بم‪ ،‬خودایه‌‬ ‫بۆ ده‌بێ‌ كار له‌س����ه‌ر ئه‌وه‌ بكرێت هه‌میشه‌‬ ‫ئه‌م مرۆڤه‌ وه‌ك قوربانیه‌كی‌ ده‌س����ته‌پاچه‌‬ ‫ده‌ربكه‌وێت‪ ،‬قوربانیه‌ك ك����ه‌ ناتوانێ‌ بڕیار‬ ‫بدات‪ ،‬قوربانیه‌ك كه‌ ده‌بێت هه‌میشه‌ چاوی‌‬ ‫له‌ده‌س����تی‌ ئه‌وانی‌ تر بێت‪ ،‬ته‌نها سێ‌ ساڵ‬ ‫دوای‌ ئه‌نف����ال‪ ،‬به‌ش����ێكی‌ زۆری‌ باش����وری‌‬ ‫كوردس����تان ئازادكراو دواتریش پاڵپش����تی‌‬ ‫نێو ده‌وڵه‌تی‌ لێك����را‪ ،‬بڕیاری‌ ‪ 688‬یه‌كێكه‌‬ ‫له‌و بڕیاره‌ گرنگان����ه‌ی‌ كه‌ كورد نه‌یتوانیوه‌‬ ‫وه‌ك پێویس����ت به‌روبومه‌ك����ه‌ی‌ بچنێته‌وه‌‪،‬‬ ‫كاتی‌ خۆی‌ له‌ساڵی‌‪ 1994‬فه‌ڕه‌نسا ئاماده‌بو‬ ‫ده‌ستپێش����خه‌ری‌ بكات بۆ ئه‌وه‌ی‌ هێڵی‌ ‪36‬‬ ‫بگوازرێته‌وه‌ بۆ ‪ 34‬و كه‌ركوكیش بگرێته‌وه‌‪،‬‬ ‫ش����ۆڤاران ئه‌مه‌یان به‌توركه‌كان وت‌و ئه‌وه‌‬ ‫نه‌كرا‪ ،‬به‌اڵم خۆ پاڵپش����ته‌ نێوده‌وڵه‌تیه‌كه‌‬ ‫تائێستا وه‌ك قه‌واره‌یه‌كی‌ دانپیانراو مامه‌ڵه‌‬

‫ریکالم‬

‫خاوه‌ن���ی ئابوریه‌كی به‌هێ���زه‌و هه‌لی‬ ‫كاری زۆر تێدا ده‌س���تئه‌كه‌وێت‪ .‬بۆیه‌‬ ‫ئێمه‌ش ئه‌گه‌ر بتوانین سیس���ته‌مێكی‬ ‫سیاسی دیموكراسی‌و ئابوریه‌كی به‌هێز‬ ‫بنیات بنێین‌و یاس���ا س���ه‌روه‌ر بێت‌و‬ ‫رێز له‌مافه‌كانی م���رۆڤ بگیرێت‪ ،‬ئه‌وا‬ ‫بێگومان برا عه‌ره‌ب‌و توركمانه‌كانیشمان‬ ‫به‌خۆش���حاڵیه‌وه‌ له‌گه‌ڵم���ان ئه‌ژین‪.‬‬ ‫عه‌ره‌ب���ه‌ موس���ڵمانه‌كان بتوانن له‌ژێر‬ ‫سایه‌ی ئیسرائیلی جوله‌كه‌دا بژین‪ ،‬بۆ‬ ‫ناتوانن له‌ژێر س���ایه‌ی كوردا بژین كه‌‬ ‫به‌شی زۆریان موسڵمانن‌‪.‬‬ ‫‪ .٢‬یەکێک���ی‌ تر لەپێش���مەرجەکانی‬ ‫دروس���تكردنی ده‌وڵ���ه‌ت له‌جیات���ی‬ ‫ریفراندۆمێكی س���اخته‌و موزه‌یه‌ف بۆ‬ ‫شاردنه‌وه‌ی شكسته‌كان‪ ،‬دروستکردنی‌‬ ‫بنەمایەک���ی‌ ئاب���وری‌ نیش���تمانیە کە‬ ‫پشتبەس���تو بێ���ت بەکەرتەکان���ی‌‬ ‫پیشەس���ازی‌‌و کش���توکاڵ‪ ،‬بۆ ئەوەی‌‬ ‫لەحاڵەتی‌ راگەیاندنی‌ دەوڵەتدا‪ ،‬ئەگەر‬ ‫دەوڵەتان���ی‌ چوار دەورم���ان گەمارۆی‌‬ ‫ئابوری���ان خستینەس���ەر‪ ،‬بتوانی���ن‬ ‫خۆمان بژێنین‌و بەرگە بگرین‌و لەبرسا‬ ‫نه‌مرین‪.‬‬ ‫‪ .3‬یەکێکی‌ تر لەپێش���مەرجەکان‪،‬‬ ‫دروستکردنی‌ س���وپایەکی‌ نیشتمانیە‬ ‫کە بەرگری‌ لەهەمو خاکی‌ کوردس���تان‬ ‫بکات بەبێ جیاوازی‌‌و س���نورەکانمان‬ ‫بپارێزێت‌و نەبێتە بەش���ێک لەملمالنێ‬ ‫ناوخۆییەکان‪.‬‬ ‫‪ -٤‬یەکێکی‌ تر لەپێش���مەرجەکان‪،‬‬ ‫دروس���تکردنی‌ زانکۆی نیش���تیمانیە‬ ‫ک���ە کادری‌ بەتوان���ا پێبگەیەنێت کە‬ ‫بتوانن پەرە بەبوارەکانی‌ پیشەسازی‌‌و‬ ‫کش���توکاڵ‌و گەش���توگوزارو سەرجەم‬ ‫بوارەکان���ی‌ ت���ر ب���ده‌ن‪ .‬هه‌روه‌ه���ا‬ ‫دروس���تكردنی دادگایه‌كی نیشتیمانی‬ ‫بێالیه‌ن كه‌ زامنی س���ه‌روه‌ری یاس���او‬ ‫مافه‌كانی مرۆڤ بكات‪.‬‬ ‫تێبین���ی‪ :‬ب���ۆ خوێندن���ەوەی کۆی‬ ‫وتارەکە س���ەردانی ماڵپ���ەڕی ئاوێنە‬ ‫بکە‪:‬‬ ‫‪www.awene.com‬‬

‫ئه‌نفال وه‌ك سڕینه‌وه‌یه‌كی‪ ...‬پاشماوە‬ ‫له‌گه‌ڵ باش����وری‌ كوردس����تاندا ده‌كه‌ن‪ ،‬ئایا‬ ‫ئ����ه‌وه‌ به‌س نیه‌‪ ،‬یان باش����تره‌ بڵێین ئه‌م ‌ه‬ ‫هه‌نگاوێكی‌ گرنگ نیه‌ بۆ ئه‌وه‌ی‌ كورد لێوه‌ی‌‬ ‫بڕواته‌ په‌راوێز یان ناومێژوه‌وه‌‪ ،‬قسه‌ له‌سه‌ر‬ ‫ئه‌وه‌یه‌ ده‌س����ه‌اڵتی‌ كوردی‌ به‌هێشتنه‌وه‌ی‌‬ ‫قوربانی‌ وه‌ك قوربانی‌‪ ،‬به‌كار نه‌كردنی‌ وه‌ك‬ ‫پێویست بۆ هێنانه‌وه‌ی‌ روفاتی‌ قوربانیه‌كان‬ ‫كه‌ له‌‪2003‬ه‌وه‌ تائێستا ته‌نها كه‌متر له‌‪2500‬‬ ‫روفات هێنراوه‌ت����ه‌وه‌‪ ،‬ب����ه‌ به‌كارنه‌هێنانی‌‬ ‫ئه‌م دۆس����یه‌ گرنگه‌ بۆ دادگایی‌ كردنی‌ ئه‌و‬ ‫رۆژگاره‌ ده‌یه‌وێ‌ چیمان پێبڵێت‪.‬‬ ‫ده‌س����ه‌اڵتی‌ كوردی‌ له‌هه‌ندێ‌ بارودۆخدا‬ ‫واده‌رده‌كه‌وێت وه‌ك ئه‌وه‌ی‌ ده‌ستی‌ له‌گه‌ڵ‬ ‫بك����ه‌ری‌ تاوانه‌كه‌دا هه‌بێت‪ ،‬بۆ ئه‌مه‌ ده‌كرێ‌‬ ‫چه‌ند نمونه‌یه‌ك باس بكه‌ین‪:‬‬ ‫یه‌كه‌م‪ :‬داكۆكیكردنی‌ به‌ش����ێك له‌سه‌رانی‌‬ ‫باش����وری‌ كوردس����تان له‌كاره‌كت����ه‌ره‌‬ ‫س����ه‌ربازیه‌كانی‌ به‌ع����س‌و داڵده‌دانی����ان‌و‬ ‫هاوكاریكردنی����ان‪ ،‬ته‌نانه‌ت نمونه‌ی‌ به‌ردانی‌‬ ‫فڕۆكه‌وانه‌كه‌ی‌ س����لێمانی‌‪ ،‬ئێم����ه‌ نائومێد‬ ‫ده‌كات له‌وه‌ی‌ ئه‌م ده‌سه‌اڵته‌ بیه‌وێ‌ ئه‌نفال‬ ‫وه‌ك كه‌یس����ێكی‌ نه‌ته‌وه‌یی‌ گه‌وره‌ س����ه‌یر‬ ‫بكات‪.‬‬ ‫دوه‌م ‪ :‬نه‌ناردنی‌ داواك����راوه‌كان له‌الیه‌ن‬ ‫وه‌زاره‌ت����ی‌ ناوخ����ۆی‌ هه‌رێم����ه‌وه‌‪ ،‬النیكه‌م‬ ‫كارنه‌كردنیش بۆ ه����اوكاری‌ كردنی‌ دادگای‌‬ ‫بااڵ له‌كاتی‌ خۆیدا ده‌چێته‌ خانه‌ی‌ هاوكاری‌‬ ‫كردنی‌ بكه‌ران����ی‌ جینۆس����ایدی‌ كورده‌وه‌‪،‬‬ ‫ئێس����تا ئیتر‪ 10‬ساڵ به‌س����ه‌ر ئه‌و مێژوه‌دا‬ ‫تێپه‌ڕیوه‌و كه‌س����یش نه‌برایه‌ به‌رده‌م دادگا‪،‬‬ ‫ن����ه‌ك ئه‌وه‌ كاتێ����ك دادوه‌رێكیش ده‌یه‌وێت‬ ‫له‌وباره‌یه‌وه‌ هه‌نگاوێك بنێت ده‌كه‌وێته‌ به‌ر‬ ‫هه‌ڕه‌شه‌و له‌كاره‌كه‌ی‌ دور ده‌كه‌وێته‌وه‌‪.‬‬ ‫س����ێیه‌م‪ :‬دوای‌ جینۆس����ایدی‌ ئێزدیه‌كان‬ ‫ل����ه‌‪ 2014-8-3‬به‌ه����ۆی‌ راكردن����ی‌ هێ����زه‌‬ ‫چه‌كداره‌كانی‌ ش����ه‌نگال‌و هاتنی‌ داعشه‌وه‌‪،‬‬ ‫نادیه‌ موراد وه‌ك قوربانیه‌كی‌ ئازاو بوێر وه‌ك‬ ‫كه‌سێك كه‌ ئازایه‌تی‌ گێڕانه‌وه‌ی‌ هه‌بو‪ ،‬وه‌ك‬ ‫كه‌سێك كه‌ خانه‌واده‌كه‌ی‌ له‌و جینۆسایده‌دا‬ ‫له‌ده‌ستداوه‌‪ ،‬له‌سه‌ر ئاستی‌ ده‌ره‌وه‌ ده‌بێت‬ ‫س����ومبوڵی‌ قوربانیان‌و ئ����ه‌و به‌جۆرێكی‌ تر‬ ‫ده‌یه‌وێت دنیای‌ نوس����تو له‌و س����ته‌مكاریه‌‬ ‫تێبگه‌یه‌نێ‌‪ ،‬له‌بری‌ هاوكاری‌ كردن كێش����ه‌ی‌‬ ‫ده‌خرێته‌ به‌رده‌م‌و ئ����ه‌و رێكخراوه‌ش كه‌ بۆ‬ ‫داكۆكی‌ له‌پرسی‌ ئێزدیه‌كان دروست ده‌كرێت‬ ‫داده‌خرێت‪.‬‬ ‫هه‌ڵب����ه‌ت نمون����ه‌ی‌ دیكه‌ زۆرن له‌س����ه‌ر‬

‫‪19‬‬

‫ئه‌وه‌ی‌ ئایا ده‌س����ه‌اڵتی‌ كوردی‌ به‌ڕاس����تی‌‬ ‫له‌خه‌م����ی‌ ئه‌و پرس����ه‌دایه‌و ده‌یه‌وێت ئید ‌ی‬ ‫مرۆڤی‌ سه‌رزه‌مینی‌ كوردستان به‌ر سته‌می‌‬ ‫س����ڕینه‌وه‌ نه‌كه‌ون ی����ان ن����ا‪ ،‬ئه‌نفالزه‌ده‌و‬ ‫قوربانی����ه‌كان هه‌قی‌ خۆیانه‌ له‌ده‌س����ه‌اڵتی‌‬ ‫كوردی‌ به‌گومان بن‪ ،‬له‌وه‌ی‌ كه‌ راس����تگۆیه‌‬ ‫له‌سه‌ر به‌جینۆساید ناس����اندنی‌ ئه‌نفال یان‬ ‫نا!!‬ ‫‪6‬‬ ‫رۆژی‌ هه‌ین����ی‌ یاده‌ك����ه‌ له‌ك����ه‌الر به‌ڕێوه‌‬ ‫چ����و‪ ،‬یادێكی‌ بێس����ه‌ره‌و ب����ه‌ره‌‪ ،‬هه‌رچه‌ند‬ ‫ئه‌نفال����زه‌ده‌كان به‌ش����داریه‌كی‌ به‌رچ����اوی‌‬ ‫یاده‌كه‌یان كرد وه‌ك خه‌مێكی‌ راس����ته‌قینه‌‬ ‫ده‌یانویس����ت بزانن كه‌ی‌ ئه‌م سته‌مه‌ له‌سه‌ر‬ ‫ئاس����تی‌ دنیا به‌جینۆس����اید ده‌ناس����ێنرێ‌‪،‬‬ ‫ل����ه‌ده‌روازه‌ی‌ مۆنیومێنته‌ك����ه‌ كۆمه‌ڵێ����ك‬ ‫ئه‌نفال����زه‌ده‌ی‌ ئ����اوای بنك����ه‌ی‌ خه‌په‌كوێر‬ ‫ك����ه‌ خۆی����ان له‌س����ه‌ر دیواربه‌ن����دێ‌ ناوی‌‬ ‫ت����ه‌واوی‌ قوربانیه‌كانی����ان نوس����ی بو من‌و‬ ‫مه‌جید س����اڵحیان بینی‌‌و بانگی����ان كردین‬ ‫تاقوربانیه‌كان����ی‌ خۆیانمان نیش����ان بده‌ن‪،‬‬ ‫ئه‌وان به‌ده‌م نیش����اندانی‌ قوربانیه‌كانیانه‌وه‌‬ ‫باس����ی‌ ئ����ه‌و نائومێدیه‌ی����ان ده‌ك����رد‪ ،‬كه‌‬ ‫به‌رانبه‌ر ده‌س����ه‌اڵتی‌ كوردی‌ هه‌یانه‌‪ ،‬ئێمه‌‬ ‫له‌گ����ه‌ڵ كۆمه‌ڵ����ێ‌ خه‌ڵكی‌ تریش����دا هه‌مان‬ ‫چیرۆك‌و ئازارمان بیس����ت‪ ،‬به‌اڵم بۆ خۆمان‬ ‫ئومێدێكم����ان په‌یداك����رد‪ ،‬ئه‌وه‌ت����ا چه‌ن����د‬ ‫س����اڵێكه‌ له‌نه‌بونی‌ وه‌زاره‌تی‌ ش����ه‌هیدان‌و‬ ‫ئه‌نفالك����راوان‌و وه‌زاره‌ته‌كانی‌ دیكه‌و خودی‌‬ ‫حكومه‌ت����ی‌ هه‌رێم����دا خه‌ڵك����ی‌ گونده‌كان‬ ‫خۆی����ان دیواربه‌نده‌كان دروس����ت ده‌كه‌ن‪،‬‬ ‫ئه‌مه‌ واب����ڕوات ئیدی‌ له‌ده‌رگای‌ هه‌ر گوندێ‌‬ ‫دیواربه‌ندێكی‌ قوربانیه‌كان ده‌بینین‪ ،‬ئه‌مه‌ش‬ ‫ئه‌گه‌ر له‌الیه‌كیش����ه‌وه‌ به‌هۆی‌ نائومێدیه‌وه‌‬ ‫بێت له‌ده‌س����ه‌اڵتی‌ كوردی‌ له‌الیه‌كی‌ دیكه‌وه‌‬ ‫ئومێدێك����ی‌ گه‌وره‌یه‌ به‌و مانای����ه‌ی‌ ئه‌گه‌ر‬ ‫ده‌س����ه‌اڵتیش ده‌س����تبه‌رداری‌ ئه‌م پرس����ه‌‬ ‫بێت خه‌ڵك ده‌ستبه‌رداری‌ نابن‪ ،‬به‌ئومێدی‌‬ ‫ئه‌وه‌ی‌ س����اڵی‌ دادێ‌ زۆربه‌ی‌ گونده‌كان چاو‬ ‫له‌بنكه‌كه‌ی‌ خه‌په‌كوێر بكه‌ن‪ ،‬با ئه‌وه‌ش����م‬ ‫بیر نه‌چێت ئه‌و ش����انۆییه‌ی‌ ئه‌نفالزه‌ده‌كان‬ ‫به‌هاوكاری‌ سه‌ربه‌س����تی‌ حاج����ی‌ ئه‌حمه‌د‬ ‫دروستیان كردبو‪ ،‬به‌ده‌س����ه‌اڵتی‌ گوت ئه‌و‬ ‫موسته‌ش����ارو جاشانه‌ی‌ ئێس����تا الی‌ ئێوه‌‬ ‫ش����یرینن‪ ،‬هه‌ركات ده‌سه‌اڵتدارانی‌ عه‌ره‌ب‌و‬ ‫فارس‌و تورك ده‌س����تیان ب����ڕوات ده‌بنه‌وه‌‬ ‫به‌جاشی‌ عه‌یاره‌ ‪.24‬‬

‫ونبون‬ ‫* ناسنامەیەکی ژوری بازرگانی‌و پێشەسازی سلێمانی بەناوی (طە کریم شمس الدین) ونبوە‪ ،‬هەرکەس دۆزییەوە بیگەڕێنێتەوە بۆ پرسگەی ئاوێنە‪.‬‬ ‫* ناسنامەیەکی ژوری بازرگانی‌و پێشەسازی سلێمانی بەناوی (سعد فائق محمد) ونبوە‪ ،‬هەرکەس دۆزییەوە بیگەڕێنێتەوە بۆ پرسگەی ئاوێنە‪.‬‬ ‫* ناسنامەیەکی ژوری بازرگانی‌و پێشەسازی سلێمانی بەناوی (عبدالله رسول ابراهیم) ونبوە‪ ،‬هەرکەس دۆزییەوە بیگەڕێنێتەوە بۆ پرسگەی ئاوێنە‪.‬‬ ‫* ناسنامەیەکی ژوری بازرگانی‌و پێشەسازی سلێمانی بەناوی (ساالر احمد سعید) ونبوە‪ ،‬هەرکەس دۆزییەوە بیگەڕێنێتەوە بۆ پرسگەی ئاوێنە‪.‬‬ ‫* ناسنامەیەکی ژوری بازرگانی‌و پێشەسازی سلێمانی بەناوی (رائد شکر محمود) ونبوە‪ ،‬هەرکەس دۆزییەوە بیگەڕێنێتەوە بۆ پرسگەی ئاوێنە‪.‬‬ ‫* ناسنامەیەکی ژوری بازرگانی‌و پێشەسازی سلێمانی بەناوی (علی حسین احمد) ونبوە‪ ،‬هەرکەس دۆزییەوە بیگەڕێنێتەوە بۆ پرسگەی ئاوێنە‪.‬‬ ‫* ناس����نامەیەکی ژوری بازرگانی‌و پێشەس����ازی سلێمانی بەش����ی کۆمپانیاکان بەناوی (فرید محمد عزیز) ونبوە‪ ،‬هەرکەس دۆزییەوە بیگەڕێنێتەوە بۆ‬ ‫پرسگەی ئاوێنە‪.‬‬ ‫ی ته‌كنیكی‌ كه‌الر‪/‬به‌ش���� ‌ی په‌رس����تاری‌‪ /‬قۆناقی‌ یه‌كه‌م‪ ،‬به‌ناوی‌ (پێش����ه‌وا صدیق علی‌ محمود) ونب����وه‌‪ ،‬هه‌ركه‌س ده‌یدۆزێته‌و‌ه‬ ‫* باجێك���� ‌ی په‌یمانگا ‌‬ ‫بیگه‌ڕێنێته‌وه‌ بۆ كتێبخانه‌ی‌ خاك له‌كه‌الر‪.‬‬ ‫* ساڵنامەی ئۆتۆمبێلی هۆندا رەساسی مۆدیل ‪ 2012‬بەناوی (سارا قادر محمد) ونبوە‪ .،‬هەرکەس دۆزییەوە بیگەڕێنێتەوە بۆ پرسگەی ئاوێنە‬ ‫سه‌رۆكایه‌تی‌ شاره‌وانی‌ رزگار ‌ی‬ ‫كارگێری‌ و خۆیه‌ت ‌ی‬

‫ئاگاداری‌‬

‫عدد‪740 :‬‬ ‫به‌روار‪2017/4/17 :‬‬

‫س����ه‌رۆكایه‌تی‌ ش����اره‌وانی‌ رزگاری‌ ئاگاداری‌ هه‌موو ئه‌و هاواڵتیانه‌ ده‌كاته‌وه‌ كه‌ سااڵنی‌ (‪ )1989-1987‬زه‌ویان له‌ناحییه‌ی‌ رزگاری‌ (صمود) وه‌رگرتو‌ه‬ ‫كه‌ هاواڵت ‌ی (ساره‌ علی‌ محمد علی‌) خاوه‌ن زه‌وی‌ ژماره‌ هه‌وائی‌ (‪ )3663‬داوای‌ ڕێگا پێدانی‌ كردوه‌ به‌ مه‌به‌ستی‌ دروستكردنی‌ خانوو هه‌ر هاواڵتییه‌ك‬ ‫ی ئه‌م ئاگادارییه‌‪،‬ئاگاداری‌ سه‌رۆكایه‌تی‌ شاره‌وانیمان بكاته‌و‌ه ب ‌ه‬ ‫ی له‌سه‌ر ئه‌و پارچ ‌ه زه‌ویی ‌ه هه‌ی ‌ه له‌ماوه‌ی‌ (‪ )30‬ڕۆژدا له‌ دوای‌ باڵوكردنه‌وه‌ ‌‬ ‫گلدانه‌وه‌ ‌‬ ‫ی یاسایی‌ بۆ ناوبراو ده‌كات‪.‬‬ ‫پێچه‌وانه‌و‌ه شاره‌وانیمان كار ‌‬ ‫اراز محمد محمود‬ ‫سه‌رۆكی‌ شاره‌وانی‌ رزگاری‌‬ ‫سه‌رۆكایه‌تی‌ شاره‌وانی‌ رزگار ‌ی‬ ‫كارگێری‌ و خۆیه‌ت ‌ی‬

‫ئاگاداری‌‬

‫عدد‪699 :‬‬ ‫به‌روار‪2017/4/12 :‬‬

‫س����ه‌رۆكایه‌تی‌ ش����اره‌وانی‌ رزگاری‌ ئاگاداری‌ هه‌موو ئه‌و هاواڵتیانه‌ ده‌كاته‌وه‌ كه‌ سااڵنی‌ (‪ )1989-1987‬زه‌ویان له‌ناحییه‌ی‌ رزگاری‌ (صمود) وه‌رگرتو‌ه‬ ‫كه‌ هاواڵتی‌ (نامق قهرمان علی‌) خاوه‌ن زه‌وی‌ ژماره‌ هه‌وائی‌ (‪ )5301‬داوای‌ ڕێگا پێدانی‌ كردوه‌ ب ‌ه مه‌به‌س����تی‌ دروس����تكردنی‌ خانوو هه‌ر هاواڵتییه‌ك‬ ‫ی ئه‌م ئاگادارییه‌‪،‬ئاگاداری‌ سه‌رۆكایه‌تی‌ شاره‌وانیمان بكاته‌و‌ه ب ‌ه‬ ‫ی له‌سه‌ر ئه‌و پارچه‌ زه‌ویی ‌ه هه‌ی ‌ه له‌ماوه‌ی‌ (‪ )30‬ڕۆژدا له‌ دوای‌ باڵوكردنه‌وه‌ ‌‬ ‫گلدانه‌وه‌ ‌‬ ‫ی یاسایی‌ بۆ ناوبراو ده‌كات‪.‬‬ ‫پێچه‌وانه‌وه‌ شاره‌وانیمان كار ‌‬ ‫اراز محمد محمود‬ ‫سه‌رۆكی‌ شاره‌وانی‌ رزگاری‌‬ ‫سه‌رۆكایه‌تی‌ شاره‌وانی‌ رزگاری‌‬ ‫كارگێری‌ و خۆیه‌ت ‌ی‬

‫عدد‪739 :‬‬ ‫به‌روار‪2017/4/17 :‬‬

‫ئاگاداری‌‬ ‫س����ه‌رۆكایه‌تی‌ ش����اره‌وانی‌ رزگاری‌ ئاگاداری‌ هه‌موو ئه‌و هاواڵتیانه‌ ده‌كاته‌وه‌ كه‌ سااڵنی‌ (‪ )1989-1987‬زه‌ویان له‌ناحییه‌ی‌ رزگاری‌ (صمود) وه‌رگرتو‌ه‬ ‫كه‌ هاواڵتی‌ (مجید محمود علی) خاوه‌ن زه‌وی‌ ژماره‌ هه‌وائی‌ (‪ )١١٤٨٤‬داوای‌ ڕێگا پێدان ‌ی كردو‌ه به‌ مه‌به‌س����تی‌ دروس����تكردن ‌ی خانوو هه‌ر هاواڵتییه‌ك‬ ‫ی ئه‌م ئاگادارییه‌‪،‬ئاگاداری‌ سه‌رۆكایه‌تی‌ شاره‌وانیمان بكاته‌و‌ه ب ‌ه‬ ‫ی له‌سه‌ر ئه‌و پارچه‌ زه‌ویی ‌ه هه‌ی ‌ه له‌ماوه‌ی‌ (‪ )30‬ڕۆژدا له‌ دوای‌ باڵوكردنه‌وه‌ ‌‬ ‫گلدانه‌وه‌ ‌‬ ‫ی یاسایی‌ بۆ ناوبراو ده‌كات‪.‬‬ ‫پێچه‌وانه‌وه‌ شاره‌وانیمان كار ‌‬ ‫اراز محمد محمود‬ ‫سه‌رۆكی‌ شاره‌وانی‌ رزگاری‌‬ ‫سه‌رۆكایه‌ت ‌ی شاره‌وانی‌ رزگار ‌ی‬ ‫كارگێری‌ و خۆیه‌ت ‌ی‬

‫عدد‪7٤٣ :‬‬ ‫به‌روار‪2017/4/17 :‬‬

‫ی‬ ‫ئاگادار ‌‬ ‫س����ه‌رۆكایه‌تی‌ ش����اره‌وانی‌ رزگاری‌ ئاگاداری‌ هه‌موو ئه‌و هاواڵتیانه‌ ده‌كاته‌وه‌ كه‌ سااڵنی‌ (‪ )1989-1987‬زه‌ویان له‌ناحییه‌ی‌ رزگاری‌ (صمود) وه‌رگرتو‌ه‬ ‫ی ژمار‌ه هه‌وائی‌ (‪ )٩٧٢٨‬داوای‌ ڕێگا پێدانی‌ كردوه‌ به‌ مه‌به‌س����تی‌ دروس����تكردن ‌ی خانوو هه‌ر هاواڵتییه‌ك‬ ‫ك���� ‌ه هاواڵت����ی‌ (علی کریم احمد) خاوه‌ن زه‌و ‌‬ ‫ی ئه‌م ئاگادارییه‌‪،‬ئاگاداری‌ سه‌رۆكایه‌تی‌ شاره‌وانیمان بكاته‌و‌ه ب ‌ه‬ ‫ی له‌سه‌ر ئه‌و پارچه‌ زه‌ویی ‌ه هه‌ی ‌ه له‌ماوه‌ی‌ (‪ )30‬ڕۆژدا له‌ دوای‌ باڵوكردنه‌وه‌ ‌‬ ‫گلدانه‌وه‌ ‌‬ ‫ی یاسایی‌ بۆ ناوبراو ده‌كات‪.‬‬ ‫پێچه‌وانه‌وه‌ شاره‌وانیمان كار ‌‬ ‫اراز محمد محمود‬ ‫سه‌رۆك ‌ی شاره‌وانی‌ رزگاری‌‬ ‫‪www.awenecom‬‬ ‫نوێرتین هەواڵ زۆرترین زانیاری‬

‫‪18‬‬

‫تایبه‌ت‬

‫)‪ )573‬سێشه‌ممه‌ ‪2017/4/18‬‬

‫په‌یڕه‌وکردنی سیستمی تاك‌و جوت‬ ‫لەسلێمانی کاردانەوەی لێدەکەوێتەوە‬

‫ریکالم‬

‫ئا‪ :‬شیروان محه‌مه‌د ئه‌مین‬ ‫وته‌بێژى پۆلیسى هاتوچۆى سلێمانى‬ ‫تایبه‌ت به‌ئاوێنه‌ رایگه‌یاند"دواى‬ ‫ته‌واوبونى تابلۆى تایبه‌ت به‌هاتوچۆى‬ ‫رۆژانه‌‪ ،‬له‌(‪ )7‬شه‌قامى سەنتەری شارى‬ ‫سلێمانی‪ ،‬سیستمی تاك‌و جوت په‌یڕه‌و‬ ‫ده‌كرێت"هاوكات شۆفێرێك سه‌باره‌ت‬ ‫به‌م بڕیاره‌‪ ،‬پێیوابو "ته‌مه‌نى بڕیاره‌ك ‌ه‬ ‫كورت ده‌بێت‪".‬‬ ‫به‌مه‌به‌س���تی رێكخس���تنی ره‌وش���ی‬ ‫هاتوچ���ۆو كه‌مكردن���ه‌وه‌ی ل���ۆدو زۆری‬ ‫ئوتومبێل له‌سه‌ر شه‌قامه‌كان‪ ،‬هاتوچۆی‬ ‫سلێمانی رۆژى یه‌كشه‌مم ‌ه ‪16‬ى ‪4‬ى ‪2017‬‬ ‫بڕیاریدا له‌ئاینده‌یه‌كی نزیكدا سیس���تمی‬ ‫تاك‌وجوت بۆ چونه‌ ناوه‌وه‌ی ئوتومبێلی‬ ‫تایبه‌ت له‌ش���ه‌قامه‌كانی سەنتەری شاردا‬ ‫په‌یڕه‌و بكات‪.‬‬ ‫وه‌هاب عه‌ب���دواڵ ئه‌حمه‌د‪ ،‬ته‌مه‌ن‪35‬‬ ‫ساڵ‪،‬كه‌ ش���ۆفێرى ئوتومبیلى تایبه‌ته‌‪،‬‬ ‫له‌باره‌ى ئه‌و بڕی���اره‌وه‌‪ ،‬بۆ ئاوێنه‌ وتى"‬ ‫له‌كوردس���تان بڕیارى له‌م جۆر‌ه ته‌مه‌نى‬ ‫كورت ده‌بێت‪ ،‬له‌به‌رئه‌وه‌ى یاسا سه‌روه‌ر‬ ‫نییه‌‪ ،‬له‌وانه‌ی ‌ه ئه‌و رۆژه‌ى كه‌ س���ه‌ره‌ى‬ ‫ژماره‌ى كه‌س���وكارى به‌رپرسێك نییه‌‪،‬‬ ‫ئ���ه‌و بیه‌وێت به‌یه‌كێك له‌و ش���ه‌قامانه‌دا‬ ‫ب���ڕوات‪ ،‬پۆلیس���ى هاتوچ���ۆش ناتوانن‬ ‫لێپرسینه‌وه‌ له‌گه‌ڵ هه‌مو كه‌سێك بكه‌ن‪،‬‬ ‫ئه‌وكات یاسا پێشێل ده‌كرێت"‪.‬‬ ‫وته‌بێ���ژی بەڕێوەبەرایەتی هاتوچۆی‬ ‫سلێمانی‪،‬له‌مباره‌وه‌‪ ،‬باسى له‌و‌ه كرد" بۆ‬ ‫ته‌مه‌نى بڕیاره‌كه‌ ناتوانم هیچ پێشبینییه‌ك‬ ‫بكه‌م‪ ،‬به‌اڵم ئه‌وه‌ بڕیارى به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تى‬ ‫هاتووچۆى سلێمانییه‌‪ ،‬هاوكات پارێزگارو‬ ‫قایمقامى س���لێمانى پش���تگیرییان له‌و‬ ‫بڕیاره‌ ك���ردوه‌‪ ،‬راس���ته‌ هه‌ندێك كه‌س‬ ‫زه‌ره‌ر مه‌ن���د ده‌بن‪ ،‬هاوكات بڕیاره‌ك ‌ه بۆ‬ ‫به‌رژه‌وه‌ندى گشتییه‌‪ ،‬له‌به‌رئه‌وه‌ پێموای ‌ه‬ ‫خه‌ڵك پێشوازى له‌م بڕیار‌ه ده‌كه‌ن"‪.‬‬ ‫به‌پێى ئاماری روداوەکانی ساڵی‪2016‬‬

‫وته‌بێژى هاتوچۆ‪:‬‬ ‫شۆفێرێك‪:‬‬ ‫ته‌مه‌نى سیستمی تاك‌و ناتوانم هیچ‬ ‫جوت كورت ده‌بێت پێشبینییه‌ك بكه‌م‬ ‫له‌س���نورى به‌ڕێوه‌به‌رایه‌ت���ى هاتوچۆى ش���ۆفێران داده‌نرێت‪ ،‬په‌یڕه‌وكردنى ئه‌م‬ ‫س���لێمانى‪ ،‬بەڕێ���ژەی‪ %77‬روداوەکان بڕیاره‌ش له‌پێش یه‌ك هه‌فته‌دا ئاگادارى‬ ‫لەدەرەوەی ش���اردا رویانداوە‪ ،‬هه‌روه‌ها بۆ شۆفێران باڵوده‌كه‌ینه‌وه‌"‪.‬‬ ‫وه‌ه���اب عه‌بدواڵى ش���ۆفێر‪ ،‬باس���ى‬ ‫کۆی گشتی ئەو ش���ۆفێرانەی مۆڵەتیان‬ ‫هەیە‪ ،‬بریتین لە‪ 562‬هەزارو‪ 485‬شۆفێر‪ ،‬له‌وه‌شكرد ك ‌ه " زیانى ئه‌م بڕیاره‌‪ ،‬وێڕاى‬ ‫کە زۆرینەیان مۆڵەتی تایبەتیان هەیە‪ .‬ئه‌وه‌ى خه‌ڵ���ك به‌ هه‌ڵه‌دا ده‌برێت‪ ،‬له‌م‬ ‫رائی���د كاروان محمدس���دیق‪ ،‬وته‌بێژی حاڵه‌ته‌ش���دا ژماره‌یه‌كى زۆر له‌ شۆفێران‬ ‫بەڕێوەبەرایەت���ی هاتوچۆی س���لێمانی‪ ،‬غەرام���ه‌ ده‌كرێ���ن‌و زیان���ى ئابوریی���ان‬ ‫له‌مب���اره‌وه‌ ب���ۆ ئاوێن���ه‌ وتى"پ���اش به‌رده‌كه‌وێت‪ ،‬هاوكات له‌و شه‌قامانه‌ش‪،‬‬ ‫لێكۆڵینه‌و‌ه له‌خنكانى هاتوچۆى ناوشار‪ ،‬نرخى هاتوچۆى ته‌كسى له‌سه‌ر هاواڵتیان‬ ‫بڕیارماندا به‌سیستمى نوێى تاك‌و جوت‪ ،‬هه‌ڵكشان به‌خۆیه‌وه‌ ده‌بینێت‪ ".‬وته‌بێژی‬ ‫له‌پێناو رێكخس���تنی ره‌وش���ی هاتوچۆو بەڕێوەبەرایەت���ی هاتوچۆی س���لێمانی‪،‬‬ ‫کەمکردن���ەوەی ل���ۆدی زۆری ئوتومبیل له‌مباره‌و‌ه وتى"هه‌ر پارك كردن‌و راگرتنى‬ ‫له‌سه‌ر ش���ه‌قامه‌كان‪ ،‬ك ‌ه بۆ هه‌ر رۆژێك ئوتومبیلێك له‌ش���وێنى نایاسایى غەرام ‌ه‬ ‫ژم���اره‌ى تاك ی���ان جوت���ى ئوتومبێلی ده‌كرێ���ت‪ ،‬هه‌ر وه‌ك رۆیش���تن به‌هه‌ڵه‌و‬ ‫تایب���ه‌ت‪ ،‬له‌كاژێ���ر (‪ 7‬ی به‌یان���ی تا‪ 8‬نه‌زانین به‌هه‌مان ش���ێو‌ه به‌بڕى‪ 30‬هه‌زار‬ ‫ی ئێ���واره‌) رێگ���ه‌ پێ���دراو ده‌بێ���ت بۆ دینار غەرام ‌ه ده‌كرێت"‬ ‫رائید كاروان‪ ،‬له‌وه‌اڵمى پرس���یارێكدا‬ ‫هاتوچۆكردن به‌حه‌وت شه‌قامى سه‌نته‌رى‬ ‫ش���اردا" وتیشى"ش���ەقامەکان بریتی���ن س���ه‌باره‌ت به‌دیاریكردن���ى كات ب���ۆ‬ ‫لە(س���ابونكه‌ران– ش���ه‌هید ئاس���ۆی گواستنه‌وه‌ى شتومه‌كى كاسبكاران‪ ،‬ئه‌و‬ ‫ده‌الك– مزگه‌وت���ی مه‌العه‌لی – فولكه‌ی ده‌ڵێت "دوكان���داره‌كان ده‌توانن له‌كاتی‬ ‫زاره‌ك���ه‌ – س���لێمانی پ���ااڵس – كاك پێویست بۆ گواستنه‌وه‌ى کااڵو شتومه‌ك‪،‬‬ ‫ئەحمدی ش���ێخ‌و پیره‌مێ���رد) له‌هه‌مان به‌ئوتومبێلی بارهەڵگر بۆ دوكانه‌كانیان‪،‬‬ ‫كاتیش���دا له‌سه‌ره‌تای ئه‌و ش���ه‌قامانه‌دا له‌دوای كاژێر (‪ 9‬ی ش���ه‌و تا ‪ 7‬به‌یانی)‬ ‫هێم���ای تایب���ه‌ت ب���ۆ ئاگاداركردنه‌وه‌ی ئه‌و كاره‌ ئه‌نجام بده‌ن"‪.‬‬

‫ریکالم‬

‫‪Sinoma Industry & Trade‬‬

‫ ‬

‫ ‪+ , , , #& - ,‬ه‌ره ه‌مهێنان ‌ی‬ ‫‪ -1‬توانا ‌ی سااڵنه‌ی‌ به‌كاربردنی‌ (‪ ) 15000‬ته‌ن په‌یكه‌ری‌ ئاسنی جۆراوجۆره‌‪ ،‬وه‌ دروستكردن‌و ب‬ ‫ جێگیركردن ‌ی‬ ‫ و‌ه دانان‌و‬ ‫دروستكردن‪،‬‬ ‫‌ندازیاری‌ ‪،‬‬ ‫ ه‌ ‌ی ئه‬ ‫جوانترین نه‌خش‬ ‫بەباشتری‬ ‫

ئاسنی‌‌و پۆاڵ‬ ‫كاری‌ په‌یكه‌ر ‌ی‬ ‫ ‪ -‬‬ ‫ ‬ ‫ن‌و ‪. /‬‬ ‫ ‬ ‫

‬ ‫ ‪

0 -

-‬ه‌كو پڕۆژه‌ ‌ی‬ ‫به‌رهه‌مه‌ك���ه‌‌و هه‌مو خزمه‌تێك دوای‌ فرۆش���تنی‌ بۆ هه‌مو كارێكی‌ پیشه‌س���ازی‌‌و پ���ڕۆژه‌ی‌ و‬ ‫بیناو پڕۆژه‌یه‌ك ‌ی‬ ‫ جۆره‌‬ ‫ ‪ .‬هه‌مو‬ ‫ ه‌نتۆ‪ ،‬وه‌‬ ‫ ‪ ,‬ی‌ چیم‬ ‫ ه‌وت‪ ،‬كارگه‌‬ ‫ پااڵوگه‌ ‌ی ن‬ ‫ ‌با ‪،‬‬ ‫ ‪ -‬كاره‬ ‫

‪2‬وزه‌ی‌‬ ‫‌رهه‌مهێنان ‌ی‬ ‫(كارگه‌ ‌ی به‬ ‫ ‪ 1‬‬ ‫ ‬ ‫ئاوه‌دانكردنه‌وه‌ ‌ی مه‌ده‌ن ‌ی ‪.‬‬ ‫ * ‬ ‫

‪

3

2 2‬‬

‫ ه‌رزكردنه‌وه‌‪،‬‬ ‫‌كو‪ :‬ئامێر ‌ی ب‬ ‫ ‪ 4‬چینی‌‪ ،‬وه‬ ‫‌نێدێك لەبه‌رهه‌م ‌ی‬ ‫ هه‬ ‫‌كردنی‌‬ ‫هاورده‬ ‫‌كردن‌و‬ ‫‌‪:‬كاری‌ هه‌نارده‬ ‫‪ -2‬بازرگان ‌ی گشت‬ ‫

‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫

‬ ‫ ی ‬ ‫ ‬ ‫خه‌بات ‌ه ‪ ،‬وه‌ هه‌روه‌ها هه‌ر شتێك كه‌ داوابكرێت لەالیه‌ن بازرگانان‌و كڕیارانه‌وه‌‪.‬‬ ‫ ‪

3 . -

, , 2‬‬

‫

‬ ‫ ‪

3‬هه ‌یه‌‪.‬‬ ‫ ه‌ولێر لقمان‬ ‫سلێمانی‌‌و ه‬ ‫ ‪ : )MANTA(2‬لەهه‌ردو شار ‌ی‬ ‫ بۆ ماركه‌ ‌ی‬ ‫ سوره‌یا‬ ‫‪ -3‬كار ‌ی ڕوناكی‌‌و‬ ‫ * ‪ , , - ,‬‬

‫‪ -4‬كاری‌ گواس���تنه‌وه‌و لۆجس���تیك بەش���ێواز ‌ی ( ‪ : ) LCL‬كاری‌ گواس���تنه‌وه‌ ‌ی كه‌لوپه‌ل هه‌مو مانگێك‬ ‫بەهاوبه‌شی‌ له‌گه‌ڵ چه‌ند كه‌سێكدا لەواڵت ‌ی چینه‌وه‌ بۆ ته‌واو ‌ی كوردستان‪.‬‬

‫ ‬

‫ ‬

‫ ‬

‫ریکالم‬

‫خاوه‌نی ئیمتیاز‪ :‬کۆمپانیای ئاوێنه‌‬ ‫سه‌رنوسه‌ر‪ :‬سه‌ردار محه‌مه‌د‬

‫‪Awene‬‬

‫کوا لێکۆڵینەوەی یاسایی لەخوێنی کاوه‌گه‌رمیانی‪ ،‬سەردەشت عوسمان‪ ،‬سۆرانی مامە حەمە‪ ،‬عەبدولستار تاھیرو ویدات حسێن؟‬

‫كاردانه‌وه‌ی دروست‬ ‫به‌رامبه‌ر به‌غدا‬

‫ریکالم‬

‫فه‌رمان ره‌شاد‬ ‫ده‌بێت ئه‌وه‌ بزانین ره‌تكردنه‌وه‌ی هه‌ر بڕیارێكی چاره‌نوسسازی كورد له‌به‌غدا‬ ‫ش���تێك نیه‌ جێگەی سه‌رس���وڕمان بێت‪ ،‬ئه‌وه‌ بۆ ئێران‌و توركیاو س���وریاش‬ ‫راسته‌‪ ،‬ئه‌و واڵتانه‌ ئاسایشی نه‌ته‌وه‌یی خۆیان له‌سه‌ر بنچینه‌ی پارێزگاریكردن‬ ‫له‌دیزاینی واڵته‌كانیان داڕشتوه‌‪ ،‬بۆیه‌ كاتێك بڕیارێك له‌هه‌ریه‌كێك له‌و پارچانه‌‬ ‫بدرێت له‌سه‌ر پرسی جیابونه‌وه‌ زۆر ئاساییه‌ ئه‌و واڵتانه‌ سه‌رجه‌م ناكۆكیه‌كانیان‬ ‫به‌الوه‌ بنێن‌و بێن رێگری بكه‌ن له‌هه‌نگاوه‌ چاره‌نوسسازه‌كه‌ی كورد‪.‬‬ ‫ئه‌وه‌ی تایبه‌ته‌ به‌هه‌رێم دوای بڕیاری داگرتنی ئااڵی كوردس���تان له‌كه‌ركوك‬ ‫چه‌ندی���ن ده‌ن���گ به‌رزب���وه‌وه‌ له‌ناوخۆی هه‌رێم ب���ۆ داگرتنی ئ���ااڵی عێراق‌و‬ ‫جیابونه‌وه‌و چه‌ندین هه‌نگاوی تر دژ به‌ به‌غدا‪ ،‬لێره‌ قس���ه‌ له‌سه‌ر ئه‌وه‌ ناكه‌ین‬ ‫ئایا‌ ژێرخانی ئابوری هه‌رێم توانای ته‌حه‌داكردنی به‌غدای هه‌یه‌ یان نا؟ له‌سه‌ر‬ ‫ئه‌وه‌ ده‌وه‌س���تین له‌په‌راوێزی ئه‌و بڕیاره‌ی به‌غدا هه‌رێمی كوردس���تان ده‌بێت‬ ‫چی بكات؟‬ ‫به‌ب���ڕوای من یه‌كه‌م هه‌نگاو كه‌ پێویس���ته‌ بنرێت رێكخس���تنه‌وه‌ی ناو ماڵی‬ ‫كوردو به‌هێزكردنی دامه‌زراوه‌ ره‌سمیه‌كانیه‌تی‪ ،‬ئه‌ویش له‌ڕێگای كاراكردنه‌وه‌ی‬ ‫په‌رله‌مان‌و چاره‌سه‌ری كێشه‌ی سه‌رۆكایه‌تی هه‌رێم‌و حكومه‌تی هه‌رێم‪ .‬به‌ڕاستی‬ ‫شه‌رمه‌ باس له‌پرسه‌ چاره‌نوسسازه‌كان بكه‌یت‌و بااڵترین دامه‌زراوه‌ی شه‌رعیت‬ ‫په‌كخرابێت! به‌دڵنیاییه‌وه‌ ئه‌گه‌ر هه‌نگاو به‌ره‌و ریفراندۆم بهاوێژرێت چاودێران‬ ‫چی له‌سه‌ر كوردس���تان ده‌ڵێن‪ ،‬هه‌رێمێك به‌هۆی ناكۆكی سیاسی په‌رله‌مانی‬ ‫په‌كخراوه‌و داوای دامه‌زراندنی ده‌وڵه‌تیش ده‌كه‌ن!‬ ‫خاڵێكی تر ئه‌وه‌یه‌ خێراكردنی پرۆس���ه‌ی چاكس���ازی‌و به‌نیشتیمانی كردنی‬ ‫س���امانه‌ سروشتیه‌كان‌و نه‌هێشتنی گه‌نده‌ڵیه‌‪ ،‬كاریگه‌رترین چه‌ك كه‌ گه‌ره‌نتی‬ ‫ئاینده‌ی هه‌رێم ده‌كات روبه‌ڕوبونه‌وه‌ی گه‌نده‌ڵیه‌‪ ،‬پرۆسه‌ی گه‌نده‌ڵی‌و بنیاتنانی‬ ‫ده‌وڵه‌ت دو پرۆس���ه‌ی ته‌واو پێچه‌وانه‌ن ناكرێت تۆ له‌الیه‌ك خه‌ریكی خواردنی‬ ‫پاره‌و س���ه‌روه‌تی س���امانی خه‌ڵك بیت له‌الیه‌كی تر بانگه‌شه‌ی دروستكردنی‬ ‫دامه‌زراوه‌ی س���ه‌ربه‌خۆو ده‌وڵه‌تی بكه‌یت‪ ،‬س���ه‌ره‌ڕای دروستكردنی چه‌ندین‬ ‫لیژنه‌و بڕیار بۆچاكس���ازی‌و تێپه‌ڕینی نزیكه‌ی ساڵێك‌و نیو به‌سه‌ر بڕیاره‌كانی‬ ‫س���ه‌رۆكایه‌تی هه‌رێم‌و حكومه‌ت تاكو ئێستا هیچ هه‌نگاوێك نه‌نرا بۆ چاكسازی‬ ‫راس���ته‌قینه‌‪ ،‬ئه‌وه‌ش نائومێدیه‌كان زیاتر ده‌كات كه‌ ده‌كرا ببێته‌ سه‌رچاوه‌ی‬ ‫ئومێد‪.‬‬ ‫به‌بێ كاركردن له‌س���ه‌ر ئه‌و دو فاكته‌ره‌ قس���ه‌كردن له‌سه‌ر هه‌ر پرۆسه‌یه‌كی‬ ‫چاره‌نوسس���از له‌چوارچێ���وه‌ی قس���ه‌ی س���ه‌ر زارو س���ه‌رقاڵكردنی خه‌ڵك‬ ‫ده‌مێنێت���ه‌وه‌‪ ،‬به‌ڵكو به‌پله‌ی یه‌كه‌م ده‌چێت���ه‌ خزمه‌ت ئه‌و گروپه‌ گه‌نده‌اڵنه‌ی‬ ‫به‌رپرس���یارن له‌دۆخی ئێس���تای هه‌رێم‪ ،‬چونكه‌ البردنی فۆكس له‌س���ه‌ر ئه‌و‬ ‫گروپانه‌و س���ه‌رقاڵكردنی خه‌ڵك به‌مه‌سه‌له‌ی ریفراندۆم واده‌كات گه‌نده‌ڵیه‌كان‬ ‫زۆر زیاتربن‪.‬‬ ‫دواجار ده‌بێت ئه‌وه‌ رون بێت دو حزبی حكومڕان هیچ دنیابینییه‌كی ئه‌وتۆیان‬ ‫نه‌خس���تۆته‌ به‌رده‌م خه‌ڵك‌و حزبه‌كانی تر كه‌ نیه‌تباش���ی ئ���ه‌وان ده‌ربخات‪،‬‬ ‫ئه‌نجامدان���ی ده‌ی���ان كۆبونه‌وه‌ش به‌بێ ئ���ه‌وه‌ی كه‌ دام���ه‌زراوه‌ی په‌رله‌مان‬ ‫كۆنه‌بێت���ه‌وه‌ ده‌ریده‌خات كه‌ هیچ نیه‌تێكی باش نیه‌ بۆ یه‌كخس���تنه‌وه‌ی نێو‬ ‫ماڵی كورد‪ ،‬ئه‌وه‌ی پێیوابێت به‌بێ په‌رله‌مان ده‌توانرێ ریفراندۆم‌و سه‌ربه‌خۆیی‬ ‫بێت���ه‌ به‌رهه‌م یان ئه‌وه‌تا بۆ خۆدزینه‌وه‌یه‌ یانیش تێنه‌گه‌یش���تنه‌ له‌هه‌قیقه‌تی‬ ‫نه‌خشه‌ رێی راگه‌یاندنی ده‌وله‌ت‪.‬‬

‫ریکالم‬

‫ریکالم‬

‫‪kurdistan‬‬

‫بۆ یەکەمجار‬ ‫لەکوردستان‬ ‫‪T. 0773 005 4040‬‬ ‫‪0773 006 4040‬‬ ‫‪E. kurdistan@joelle.com‬‬ ‫‪W. maisondejoelle.com‬‬ ‫سلێمانی ـ شەقامی سالم ـ قەیوان تاوەر‬