ژمارە (577) ژامرەی نوێی ئاوێنە

‫ریکالم‬

‫ریکالم‬

‫‪www.awene.com‬‬

‫ژماره‌ (‪)577‬‬ ‫سێشەممە ‪2017/5/16‬‬

‫‪Industry‬پیشه‌سازی‌‬ ‫سینۆما&بۆ بازرگانی‌‌و‬ ‫‪Sinoma‬‬ ‫‪Trade‬‬

‫رۆژنامه‌یه‌كی‌ سیاسیی‌ گشتییه‬ ‫کۆمپانیای ئاوێن ‌ه ده‌ریده‌کات‬

‫‪Scope of business:‬‬ ‫بواری‌ كاركردن‪:‬‬ ‫ ‪t 4UFFM 4USVDUVSF EFTJHO NBOVGBDUVSF BOE JOTUBMMBUJPO‬‬ ‫ی ( نه‌خشه‌دانان‪ ،‬درووستكردن‪ ،‬دامه‌زراندن)‬ ‫ی ئاسن ‌‬ ‫‪1‬ـ په‌یكه‌ر ‌‬ ‫ ‪t (FOFSBM 5SBEJOH JNQPSU BOE FYQPSU‬‬ ‫‌كردن)‬ ‫ه‬ ‫‌نارد‬ ‫ه‬ ‫ه‬ ‫‌و‬ ‫ن‬ ‫‌كرد‬ ‫ه‬ ‫هاورد‬ ‫(‬ ‫ی‬ ‫‌‬ ‫گشت‬ ‫ی‬ ‫‪ 2‬ـ بازرگان ‌‬ ‫ "‪t -JHIUJOHT ."/5‬‬ ‫ ‬ ‫‪t -PHJTUJDT -$-)MANTA‬‬ ‫ی سوره‌یاو ڕووناكی‌ ( ماركه‌ی‬ ‫‪ - 3‬كار ‌‬ ‫ ‪5FM‬‬ ‫ی گواستنه‌وه‌و گیاندن (‪)LCL‬‬ ‫‪ 4‬ـ كار ‌‬ ‫ ‪4FF JU PO 1BH‬‬

‫ریکالم‬

‫عیادەی شەوانە رۆژی پسپۆڕیی ئاشتی‬

‫‪Mob. 0770 961 6966 0772 157 8372‬‬

‫ی زیاتر ل ‌ه الپه‌ڕ ‌ه (‪ )18‬ببینه‌‬ ‫ڕوونكردنه‌وه‌ ‌‬

‫ریکالم‬

‫ریکالم‬

‫بۆ نەخۆشییەکانی‪:‬‬ ‫ژنان و مناڵبون و نەزۆکی‬ ‫قورگ و لوت و گوێ‬ ‫البردنی موو بە لێزەر‬

‫نەشتەرگەری گشتی‬ ‫هەناوی و دڵ‬ ‫مندااڵن‬ ‫پێست‬ ‫گەڕەکی ئاشتی پشت شیرینی تابان‬

‫تەنها‬ ‫هەزار‬

‫‪0770 771 1011‬‬

‫كۆسره‌ت ره‌سوڵ‪ :‬ئەوانەی بێ بەڵگە قسە دەكەن دەبێ باجە یاساییەكەی بدەن‬

‫‪‎‬زۆر بێمنه‌تین كێ به‌ڵگه‌ی‌ الی ‌ه‬ ‫له‌سه‌ر ‪ 360‬شوقه‌كه‌ی‌ ئه‌ڵمانیا با باڵویبكاته‌وه‌‬ ‫‪‎‬پ���اش باڵوبون���ه‌وه‌ی‌ لێدوانی‌ ش���ێركۆ‬ ‫جه‌وده‌ت‌و سۆران عومەرو عەلی حەمە‬ ‫ساڵح‪ ،‬سه‌باره‌ت به‌وه‌ی‌ به‌رپرسێك كه‌‬ ‫له‌سلێمانی‌ داده‌نیش���ێت ‪ 360‬شوقه‌ی‌‬ ‫له‌واڵت���ی ‌ئەڵمانیا کڕیوە‪ ،‬س���كرتێری‌‬ ‫رۆژنامه‌وانی‌ كۆسره‌ت ره‌سوڵ‌ به‌توندی‌‬ ‫ئه‌وه‌ ره‌تده‌كاته‌وه‌ ک���ە دورونزیک ئەو‬ ‫ش���وقانە پەیوەندی بەجێگری یەکەمی‬ ‫سکرتێری گش���تی یەکێتییەوە هەبێت‪،‬‬ ‫ئەو ده‌ڵێت "زۆر بێمنه‌تین كێ به‌ڵگه‌ی‌‬ ‫الیه‌ له‌سه‌ر ‪ 360‬ش���وقه‌كه‌ی‌ ئه‌ڵمانیا‬ ‫باباڵویبكات���ه‌وه‌‌‪ ،‬ئەوان���ەی بێ بەڵگە‬ ‫قس���ە دەكەن دەبێ باجە یاساییەكەی‬ ‫بدەن"‪.‬‬ ‫ئاوێنە‪ ،‬سلێمانی‪ :‬پاش باڵوبونه‌وه‌ی‌‬

‫لێدوانی‌ شێركۆ جه‌وده‌ت‌و سۆران عومەرو‬ ‫عەلی حەمە ساڵح‪ ،‬هەرسێ په‌رله‌مانتاری‌‬ ‫یه‌كگرتوو کۆمەڵی‌ ئیس�ل�امی‌و گۆڕان‪‌،‬‬ ‫س���ه‌باره‌ت ب���ه‌وه‌ی‌ به‌رپرس���ێك ك���ه‌‬ ‫له‌س���لێمانی‌ داده‌نیش���ێت‪ 360‬شوقه‌ی‌‬ ‫له‌واڵت���ی‌ئەڵمانی���ا کڕی���وە‪ ،‬له‌ت���ۆڕه‌‬ ‫كۆمه‌اڵیه‌تیه‌كان‌و به‌شێك له‌سایته‌كاندا‬ ‫ئاماژه‌ به‌كۆس���ره‌ت ره‌سوڵ‌ سكرتێری‌‬ ‫یه‌كه‌می‌ یه‌كێتی‌ نیش���تمانی‌ كوردستان‬ ‫كرا وه‌ك خاوه‌نی‌ ئه‌و ش���وقانه‌‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫مه‌س���عود م���ه‌ال هه‌م���زه‪ ،‬س���كرتێری‌‬ ‫رۆژنامه‌وانی‌ كۆسره‌ت ره‌سوڵ‌ به‌توندی‌‬ ‫ئ���ه‌وه‌ ره‌تده‌كاته‌وه‌‪ ،‬ئ���ەو بەئاوێنەی‬ ‫راگه‌یاند "به‌وپه‌ڕی‌ بێباكی‌‌و بێمنه‌تییه‌وه‌‬ ‫ده‌ڵێین كێ به‌ڵگ���ه‌و دوكیومێنتی‌ الیه‌‬

‫له‌س���ه‌ر ئه‌و ش���وقانه‌ زۆرمان پێخۆشه‌ ئەوانەی بێ بەڵگە قس���ە دەكەن دەبێ‬ ‫باڵویبكات���ه‌وه‌‌و ئه‌گه‌ر س���ه‌لماندی‌ هی‌ باجە یاساییەكەشی بدەن"‪.‬‬ ‫ه���اوکات‪ ،‬س���ۆران عوم���ەر دوێنێ‬ ‫ئێمه‌یه‌ باهەمو رێوش���وێنە یاساییەكان‬ ‫رونکردنەوەیەکی باڵوکردەوەو ئاماژەی‬ ‫بگرێتەبەر"‪.‬‬ ‫‪‎‬ناوب���راو ئام���اژه‌ی‌ ب���ه‌وه‌ش كرد كه‌ بەوەکرد کە بێ بەڵگە ناوی کۆس���رەت‬ ‫ئه‌وان ده‌س���ت له‌و بابه‌ت���ه‌ هه‌ڵناگرن‌و رەس���وڵ هێنراوەو ئەو کەسەی ئەوان‬ ‫به‌دواداچون���ی‌ وردی‌ ب���ۆ ده‌ك���ه‌ن ئاماژەیان پێداوە "ئەو نییە"‪.‬‬ ‫ئەمە لەکاتێکدایە نە سۆران عومەرو‬ ‫به‌مه‌به‌ستی‌ گه‌یش���تنه‌ سه‌ره‌داوەكانی‌‪،‬‬ ‫ئ���ه‌و وت���ی‌ "له‌ڕاس���تیدا جه‌نابی‌ كاك نە دو پەرلەمانتارەکەی دیکەش لەگەڵ‬ ‫كۆس���ره‌ت ئه‌و مه‌وزوعه‌ قبوڵ ناكات‌و وروژاندنی ئ���ەم بابەت���ەدا‪ ،‬ئاماژەیان‬ ‫به‌دوایدا ده‌چێ���ت‪ ،‬بۆ ئه‌وه‌ی‌ داواكاری‌ بەن���اوی ئەو بەرپرس���ە نەک���ردوە کە‬ ‫گشتی‌ لێی‌ بپێچێته‌وه‌‌و دادگاش یه‌كالیی‌ لەس���لێمانی دادەنیشێت‌و ‪ ٣٦٠‬شوقەی‬ ‫بكاته‌وه‌ تاڕای‌ گشتی‌ بزانێت ئه‌و شوقانه‌ لەئەڵمانی���ا کڕی���وە‪ ،‬ئەم���ەش جێ���ی‬ ‫هی‌ كێیه‌و بۆ لەمەودواش ئەو كولتوری پرس���یارەو دەرگای ب���ەڕوی چەندی���ن‬ ‫تۆمەتباركردن‌و ناوزڕاندنە كۆتایی بێت‌و گومان‌و پاگەندەدا کردوەتەوە‪.‬‬

‫زێدی ئێزیدییەکان دەبێتە‬ ‫ی سلێمانی‬ ‫ئایا قاسم ‌‬ ‫"گیڤارا"ی‌ ئێرانـه‌؟‬ ‫ریکالم‬

‫‪7‬‬

‫کۆسرەت رەسوڵ‬

‫له‌ماوه‌ی‌ دو هه‌فته‌دا‬ ‫سوتماک‬ ‫‪3‬‬ ‫‪ 10‬هه‌زار دانه‌ له‌كتێبی‌‬ ‫مەسرورو ئەردۆغان "مام جه‌الل – دیداری‌ ته‌مه‌ن"‬ ‫ده‌فرۆشرێت‬ ‫لەواشنتۆنن‬ ‫‪3‬‬

‫‪2‬‬

‫سه‌نته‌ر و كلینیكی‌‬

‫ریکالم‬

‫د‪ .‬ئه‌فرام محمد حسن‬

‫ی شاره‌زاو‬ ‫ی د‪ .‬ئه‌فرام محمد‪ ،‬ب ‌ه هاوكاری چارەسازی ده‌روون ‌‬ ‫به‌سه‌رپه‌رشت ‌‬ ‫به‌ئه‌زموون (ته‌الر كمال مدحت‪ ،‬گۆران محمد ره‌سول‪ ،‬نیگار كمال)‬

‫بۆ چارەسەرکردنی‬

‫خه‌مۆكی‌‪ ،‬دڵه‌راوكێ‪ ،‬ترس‪ ،‬وه‌سواسی‪ ،‬شیزۆفرینیا‬ ‫ی كه‌سێتی‌‪ .‬گرفته‌كانی خه‌وو خواردن‌و گرفته‌ سێكسیه‌كان‪ ،‬ئالووده‌بوون به‌ماده‌هۆشبه‌ره‌كان‬ ‫په‌شێویه‌كان ‌‬

‫دۆشاوی‌ ته‌ماته‌ی‌ خۆماڵی‌ شاره‌زوور‬ ‫تاكه‌ به‌رهه‌می‌ خۆماڵی كه‌ هیچ‬ ‫مادده‌یه‌كی‌ حافیزه‌ی‌ تێدانیه‌‬ ‫ ‬ ‫ناونیشان‪ :‬سلێامنی ته‌الری زارا ‪ -‬نهۆمی سێیه‌م ‪ -‬شوقه‌ی ژماره‌ ‪32‬‬

‫سه‌رئێشه‌‪ ،‬شه‌قیقه‌‪ ،‬په‌ركه‌م‪ ،‬بیرچونه‌وه‌‪ ،‬خه‌ڵه‌فاندن‬ ‫ی خوێندن و ژیری‬ ‫ی منداڵ‌‪ :‬ئۆتیزم‪ ،‬فره‌جوله‌یی‪ ،‬گرفت ‌‬ ‫نه‌خۆشیه‌كان ‌‬ ‫دكتۆرا (بۆرد) لە‌نه‌خۆشییه‌‬ ‫ده‌رونی‌و هۆشمه‌ندییه‌كان‬

‫ی‬ ‫ی كومه‌ڵه‌ ‌‬ ‫ئه‌ندام ‌‬ ‫ی نه‌خۆشیی ‌ه‬ ‫پزیشكان ‌‬ ‫ی ئه‌وروپا‬ ‫ده‌رونیه‌كان ‌‬

‫ئه‌ندام���ی‌ ئه‌كادیمی���ا ‌ی‬ ‫ئه‌مه‌ریك���ی‌ بۆ نه‌خۆش���ییه‌‬ ‫ده‌رونیه‌كان‌و یاسا‬

‫ئه‌ندام���ی‌ پرۆفش���ناڵ ‌ی‬ ‫ئه‌كادیمی���ای‌ زانس���تی‌‬ ‫نیۆیۆرك‪ /‬ئه‌مریكا‬

‫راوێژكاری خێزان���ی‌‌و په‌روه‌رده‌یی‬ ‫كۆلی���ژی‌ نێودەوڵەت���ی كامبرج‌و‬ ‫زانكۆی بۆستن ‪ /‬ئەمەریکا‬

‫بۆ په‌یوه‌ندی‌ كردن ‪ 0770 772 69 69‬یان ‪ afram_afram@yahoo.com‬ناونیشان‪ :‬سلێمانی‌‪ ،‬به‌رانان‪ ،‬نزیك مزگه‌وتی‌ شێخ فرید‪ ،‬به‌رامبه‌ر سوپه‌رماركێتی‌ میترۆ‬ ‫ته‌له‌فۆن‪ 3202416 :‬‬

‫ ‬ ‫به‌شی ریکالم ‪07700600659 :‬‬

‫کۆمپانیای باڵڤ پەیک ئاوێنە دابەش دەکات نرخی ‪ 1000‬دینار‬

‫تیراژ‪4500 :‬‬

‫‌هه‌نوکه‬

‫)‪ )577‬سێشه‌مم ‌ه ‪2017/5/16‬‬

‫مه‌سرور‌و ئەردۆغان لەواشنتۆنن‬

‫‪3‬‬

‫‌‬

‫"داوای راگرتنی هاوكارییه‌كانی ئه‌مریكا بۆ رۆژئاوا ده‌كه‌ن"‬ ‫ئا‪ :‬وریا حسێن‬

‫هەفتەی داهاتو ترامپ سەردانی‬ ‫سعودیەو ئیسرائیل دەکات‪ ،‬ئەمڕۆش‬ ‫ئەردغان دەگاتە واشنتۆن‌و‌ لوتکەی‬ ‫ترامپ‌و ئه‌ردۆغان به‌ڕێوه‌ده‌چێت‪،‬‬ ‫وه‌فدێكی بااڵی پارتیش‬ ‫به‌سه‌رۆكایه‌تی "مه‌سرور بارزانی"‬ ‫له‌واشنتۆنە‪ ،‬بەڕەنگاربونەوەی‬ ‫هەژمونی ئێران‌و یەکالیی کردنەوەی‬ ‫قەیرانی سوریا‪ ،‬خاڵی هاوبەشی ئەم‬ ‫دیدارو کۆبونەوانەن‪.‬‬

‫چونی ئه‌ردۆغان‌و‬ ‫وه‌فدێكی بااڵی‬ ‫پارتی دیموكرات‬ ‫شتێكی به‌ڕێكه‌وت‬ ‫نیه‌و كارێكی پالن‬ ‫بۆ داڕێژراوه‌‬

‫رۆژی دوش���ه‌ممه‌ مەس���رور بارزانی‬ ‫راوێ���ژکاری ئەنجوومەنی ئاسایش���ی‬ ‫هەرێمی کوردس���تان بەس���ه‌رۆكایه‌تی‬ ‫وه‌فدێك كه‌ پێكهاتوه‌ له‌فوئاد حسێن‬ ‫سه‌رۆكی دیوانی سه‌رۆكایه‌تی هه‌رێم‪،‬‬ ‫به‌یان س���امی عه‌بدوڕه‌حمان نوێنه‌ری‬ ‫حكومه‌تی هه‌رێم له‌واشنتۆن گه‌یشتنه‌‬ ‫ئه‌مری���كاو وابڕی���ارە له‌گ���ه‌ڵ گه‌وره‌‬ ‫به‌رپرسانی كۆشی سپی کۆببنه‌وه‪.‬‬ ‫دكتۆر محەمه‌د خورش���ید‪ ،‬ئه‌ندامی‬ ‫س���ه‌ركردایه‌تی پارت���ی له‌ب���اره‌ی‬ ‫نێوده‌وڵه‌تیانه‌ی كه‌ ئێس���تا بۆ كورد بۆخۆی ئه‌نه‌كه‌سه‌ له‌ئاڵۆزیدایه‌"‪.‬‬ ‫ئه‌جێندان���ی س���ه‌ردانه‌كه‌وه‌ ئ���ه‌وه‌ی (په‌كه‌كه‌و ئێران)ه‌‪.‬‬ ‫هاوكاتی ئه‌جێندای هاوبه‌شی پارتی‌و‬ ‫ئه‌ندامه‌كه‌ی س���ه‌ركردایه‌تی پارتی هاتوه‌ته‌ ئاراوه‌و ده‌یه‌وێت رایانبگرێت‪،‬‬ ‫ب���ۆ ئاوێنه‌ باس���كرد مه‌س���روبارزانی‬ ‫له‌گه‌ڵ گه‌وره‌ به‌رپرس���انی كۆش���كی له‌وباره‌یه‌و‌ه هیچ زانیارییه‌كی به‌ئاوێنه‌ ئەو وتی "پارتی‌و توركیا بۆ ئه‌وه‌چون توركیا بۆ روبه‌ڕوبون���ه‌وەی‌ په‌كه‌کەو‬ ‫س���پی كۆده‌بێته‌وه‌و كۆمه‌ڵێك پرسی نه‌دا‪ ،‬ئەو وتی "من ئاگاداری ئه‌جێندای بۆ ئه‌مری���كا داوا بكه‌ن یارمه‌تیه‌كانی رۆژئاوا‪ ،‬ئێستا ئه‌جێندایه‌كی گه‌وره‌تر‌‬ ‫كوردس���تانی هه‌یه‌ باسی ده‌كه‌ن‪ ،‬ئەو تایبه‌تی سه‌ردانه‌كه‌ی به‌ڕێزیان نیم"‪ .‬یه‌په‌گه‌ رابگیرێت‌و سیستمی دیموكراتی له‌ئاس���تی لوتكه‌ی واڵتانی دژی ئێران‬ ‫له‌ڕۆژئاوا دروس���تنه‌بێت‪ ،‬به‌اڵم ئه‌وه‌ له‌ئارادایه‌ كه‌ كار بۆ ئه‌وه‌ده‌كات نفوزو‬ ‫وتی "وه‌فده‌كه‌ پرس���ی س���ه‌ربه‌خۆیی‬ ‫پێگەی ئێران له‌ڕۆژهه‌اڵتی ناوه‌ڕاس���ت‬ ‫له‌گ���ه‌ڵ به‌رپرس���انی ئه‌مری���كا ‌به‌اڵم به‌رپرسانی پارتی دیموكراتی كاریگه‌ری له‌سه‌ر ئه‌مریكا نابێت"‪.‬‬ ‫گه‌م���ارۆ ب���دات‪ ،‬ئ���ه‌و ئه‌جێندایه‌ش‬ ‫كورد (په‌ی���ه‌ده‌) زانی���اری ئه‌وه‌یان‬ ‫باسده‌كات"‪.‬‬ ‫نوێنه‌ری په‌یه‌دە له‌هه‌رێمی كوردستان س���عودیه‌و هاوپه‌یمانه‌كان���ی كاری بۆ‬ ‫ئه‌م س���ه‌ردانه‌ی مه‌س���رور بارزانی الیه‌ كه‌ به‌شێك لەئە‌جێندای مه‌سرور‬ ‫هاوكات��� ‌ه له‌گ���ه‌ڵ ئ���ه‌وه‌ی ئه‌م���ڕۆ بارزانی بۆ وه‌ستاندنی هاوكارییه‌كانی ئاماژه‌ی بۆ ئه‌وه‌ش���كرد هێزی رۆژی ده‌كه‌ن‌و ئه‌مریكاش پشتیوانی ده‌كات‪،‬‬ ‫پارتی خواس���تی نێوده‌وڵه‌تی له‌سه‌ر بۆی���ه‌ س���ه‌ردانی دۆناڵ���د ترامپ بۆ‬ ‫كۆش���كی س���پی كۆبونه‌وه‌ی لوتكه‌ی ئه‌مریكاو روبه‌ڕبونه‌وه‌ی یه‌په‌گه‌یه‌‪.‬‬ ‫غه‌ریب حه‌س���ۆ‪ ،‬نوێن���ه‌ری په‌یه‌دە نیه‌‪ ،‬به‌وپێیه‌ی مه‌ترس���ی ئه‌وه‌ هه‌یه‌ س���عودیه‌ لە‪21‬ی ئه‌م مانگه‌ سه‌ره‌تای‬ ‫نێوان س���ه‌رۆكۆماری توركیا ره‌جه‌ب‬ ‫ته‌ی���ب ئه‌ردۆغ���ان‌و دۆناڵ���د ترامپ له‌هه‌رێم���ی كوردس���تان ئ���ه‌وه‌ی بۆ گه‌ڕانه‌وه‌ی ئه‌م هێزه‌ بۆ رۆژئاوا شه‌ڕی دروس���تکردنی هاوپەیمانییەک���ی دژ‬ ‫به‌خۆوه‌ ده‌بینێت‪ ،‬چاودێران ئه‌گه‌ری ئاوێن���ه‌ رونكرده‌وه‌‪ ،‬چونی ئه‌ردۆغان‌و ناوخۆی بەدواوە بێ‪ ،‬وه‌كو ئاماژه‌ بۆ بەئێران دەبێت‪.‬‬ ‫ئه‌جێندایه‌ك���ی هاوبه‌ش���ی (كوردی‪ -‬وه‌فدێك���ی ب���ااڵی پارت���ی دیموكرات ئه‌و پالنه‌ی كه‌ ئێستا توركیا هه‌یه‌تی‬ ‫به‌پێی وته‌ی رۆژنامه‌ی (ئیندیپێندنت)‬ ‫تورك���ی) ب���ەدور نازان���ن به‌تایبه‌ت ش���تێكی به‌ڕێك���ه‌وت نی���ه‌و كارێكی ده‌یه‌وێ���ت له‌ڕێگ���ه‌ی جه‌رابلوس���ه‌وه‌‬ ‫له‌م كات���ه‌دا ك���ه‌ ئامانج���ی پارتی‌و پالن ب���ۆ داڕێژراوه‌ له‌الیه‌ن ئاکەپەوە‪ ‌،‬هێ���زی رۆژ بنێرێته‌وه‌ رۆژئ���اوا‌‪ ،‬ئەو ی به‌ریتان���ی "محەمه‌د بن س���ه‌لمان"‬ ‫دادوگه‌ش���ه‌پێدان روبه‌ڕوبون���ه‌وه‌ی چونكه‌ توركیا نیگه‌رانه‌ له‌و هاوكارییه‌ وتی "هێزی رۆژ سه‌ربه‌ئه‌نه‌كه‌س���ه‌یە‪ ،‬جێنش���ینی ش���ای س���عودیەو دۆناڵد‬

‫مه‌سرور بارزانی‬ ‫ترامپ بەعەراب���ی ئەم هاوپەیمانییەی‬ ‫دژ بەئێران ناودەبات‪ ،‬کە ئیس���رایل‌و‬ ‫واڵتانی کەنداوو چەند هێزێکی بچوک‬ ‫لەلوبنان‌و کوردس���تانیش تێهەڵکێشی‬ ‫ئەم گەمەیە دەکرێن‪.‬‬ ‫س���االر عوس���مان‪ ،‬ئه‌ندام���ی‬ ‫مه‌كته‌ب���ی راگه‌یاندنی پارتی له‌باره‌ی‬ ‫جموجوڵه‌كانی ئه‌مریكاو هاتنی ترامپ‬ ‫بۆ ناوچه‌كه‌ باسی ئه‌وه‌ده‌كات ئه‌مریكا‬ ‫دژی توندڕه‌وی خه‌بات ده‌كات‌و له‌كوێ‬ ‫هه‌بێت روب���ه‌ڕوی ده‌بێته‌وه‌‪ ،‬ئەو وتی‬ ‫"پارتی له‌س���ه‌ر ئاس���تی سیاس���ه‌تی‬ ‫ناوچه‌كه‌ سیاسه‌ت ده‌كات‪ ،‬له‌ئێستاشدا‬ ‫چاودێری سه‌ردانه‌كه‌ی ترامپ ده‌كات‬ ‫بۆ سعودیه‌"‪.‬‬ ‫ئه‌و ئه‌ندامه‌ی مه‌كته‌بی راگه‌یاندنی‬ ‫پارتی له‌باره‌ی جموجوڵه‌كانی حه‌شدی‬ ‫شه‌عبی له‌س���نوری ش���ه‌نگال باسی‬

‫ئه‌وه‌یك���رد پارتی روبه‌ڕوی حه‌ش���دی‬ ‫ش���ه‌عبی یان هه‌ر هێزێ���ك ده‌بێته‌و‌ه‬ ‫بیه‌وێت پێش���ێلی خاكی كوردس���تان‬ ‫ب���كات‪ ،‬ئەو وتی "یه‌كێ���ك له‌ته‌وه‌ری‬ ‫دانیش���تنه‌كانی وه‌فده‌كه‌ی كوردستان‬ ‫روبه‌ڕوبون���ه‌وه‌ی ئ���ه‌و هێزانه‌ی���ه‌ كه‌‬ ‫ده‌یانه‌وێ���ت توندوڕۆی���ی له‌ناوچه‌كه‌‬ ‫به‌رهه‌مبهێن���ن"‪ ،‬وه‌ك���و ئاماژه‌یه‌كی‬ ‫ناڕاسته‌وخۆ بۆ ئێران‪.‬‬ ‫ئه‌وه‌ی وه‌فده‌كه‌ی هه‌رێم له‌واشنتۆن‬ ‫به‌ده‌س���تی ده‌هێنێت ئه‌گه‌ر به‌شێكی‬ ‫له‌س���ه‌ر ئاس���تی كوردس���تان بێ���ت‬ ‫ئه‌وا به‌ش���ێكی تری په‌یوه‌س���ته‌ به‌و‬ ‫پالنانه‌ی كه‌ ئه‌مریكاو واڵتانی كه‌نداو‌‬ ‫له‌دژی ئێ���ران هه‌یانه‌‪ ،‬ئه‌وه‌ش بەڕای‬ ‫ش���ارەزایان ده‌رگای هه‌رێ���م ب���ه‌ڕوی‬ ‫دۆخێكی ناجێگیر ده‌كاته‌وه‪‌.‬‬

‫زێدی‌ ئێزیدیه‌كان دەبێتە سوتماک‬ ‫گۆڕەپانی شەڕی پێشمه‌رگه‌‪ ،‬گه‌ریال‪ ،‬حه‌شدو داعش‪ ،‬ئێران‌و تورکیایە‬ ‫ئا‪ :‬نیاز محه‌مه‌د‬ ‫جوڵەی هێزەكانی حەشدی شەعبی‬ ‫بەرەو ناوچەكانی ئێزیدی نشین‬ ‫مەترسییەكانی سەر ناوچەكە چەند‬ ‫هێندەتر دەكات‌و سیاسیەكی ئێزیدی‬ ‫سەربەخۆ پێی وایە ئەگەری ئەوە‬ ‫هەیە شەڕی ناوچەكە پاش داعش‬ ‫بگۆڕێت بۆ شەڕێكی ئیقلیمی‌و‬ ‫بەرپرسی مەڵبەندی شەنگالی‬ ‫یەكێتیش ئاماژە بەوەدەدات ئەگەر‬ ‫حەشدی شەعبی بیەوێت لەوناوچەیە‬ ‫جێگیر بێت ناوچەكە روبەڕوی‬ ‫مەترسی دەكاتەوە‪.‬‬ ‫رۆژی‪12‬ی ئ���ەم مانگە لەجوڵەیەكی‬ ‫چاوەڕواننەكراودا هێزەكانی حەش���دی‬ ‫ش���ەعبی پەالماری چەند ناوچەیەكی‬ ‫ژێر دەس���تی داعش���یاندا كە دەكەونە‬ ‫باشوری ش���اخی ش���ەنگال‌و هەرێمی‬ ‫كوردستان‪ .‬بە س���ەدان گوندو شەش‬ ‫كۆمەڵگەی زۆرەملێی ئێزیدی نش���ین‬ ‫لەژێر دەستی چەكدارانی داعش ماون‬ ‫كە لێیانەوە نزیكەی‪ 180‬هەزار ئێزیدی‬ ‫ئاوارە بون‪.‬‬ ‫ناوچ���ەی ش���ەنگال بەناوچەیەكی‬ ‫س���تراتیژی دەژمێردرێت‪ ،‬ئێران وەك‬ ‫هێزێكی ئیقلیمی چاوی لەس���ەریەتی‬ ‫تاوەكو لەو رێگەیەوە بتوانێت هێڵێكی‬ ‫وش���كانی لەنێوان واڵتەكەی‌و سوریادا‬ ‫بكاتەوەو بۆ ئەم���ەش بەپلەی یەكەم‬ ‫پش���ت بەهێزەكانی حەشدی شەعبی‬ ‫لەعێراق دەبەستێت‪ ،‬ئەم دواجوڵەیەی‬ ‫حەش���دی ش���ەعبیش لەناوچەكە لەو‬

‫ناوچەی ئێزیدی‬ ‫نشینی شەنگال‬ ‫لەئێستادا بۆتە‬ ‫كەمپێكی سەربازی‌و‬ ‫ئەو خەڵكەی لەو‬ ‫ناوچەیە ماونەتەوە‬ ‫هیچیان مەدەنی نین‌و‬ ‫ماوەی دو ساڵە بۆ‬ ‫شەڕ ئامادە دەكرێن‬ ‫چوارچێوەیەدا لێكدەدرێتەوە بەتایبەت‬ ‫وەك حەشدی شەعبی دەڵێن ئامانجیانە‬ ‫بەرەو سەر سنوری سوریا بڕۆن‪.‬‬ ‫ناسر كرێت‪ ،‬سیاس���ی سەربەخۆی‬ ‫ئێزی���دی‪ ،‬پێی وای���ە ناوچەی ئێزیدی‬ ‫نش���ینی ش���ەنگال لەئێس���تادا بۆتە‬ ‫كەمپێكی س���ەربازی‌و ئ���ەو خەڵكەی‬ ‫ئێزیدی لەو ناوچەیە ماونەتەوە هیچیان‬ ‫مەدەن���ی نی���ن‌و ماوەی دو س���اڵە بۆ‬ ‫شەڕێك چ لەالیەن هێزە كوردییەكانی‬ ‫وەك پارتی‌و پەكەك���ەوەو چ لەالیەن‬

‫کەمپێکی ئاوارەی ئێزیدیەکان‬ ‫حەش���دی ش���ەعبییەوە لەژێ���ر ناوی‬ ‫حەشدی ئێزیدی‪ ،‬ئامادە دەكرێن‪.‬‬ ‫ئەو پێش���ی وایە توركیا حەش���دی‬ ‫ش���ەعبی وەك جێبەجێك���ەری پالنی‬ ‫ئێران دەبینێت‌و قبوڵ ناكات لەكاتێكدا‬ ‫رێگەنادات پەكەكە ل���ەوێ جێگیرببن‬ ‫چ���ۆن رازی دەبێت ئ���ەوان جێگیرببن‬ ‫بۆیە ب���ەدوری نازانێت كە ش���ەڕەكە‬ ‫بەرەو شەڕێكی ئیقلیمی بگۆڕێت ئەگەر‬ ‫هێزە نێودەوڵەتییەكان پارێزگارییەك‬

‫فۆتۆ‪ :‬شڤان هەرکی‬ ‫بۆ ئەو ناوچەیە دابین نەكەن‪.‬‬ ‫جەمیل خدر‪ ،‬بەرپرس���ی مەڵبەندی‬ ‫یەکێت���ی لەش���ەنگال ئ���ەو جوڵەیەی‬ ‫حەش���دی ش���ەعبی بەمەترس���یدار‬ ‫ناودەبات‌و پێش���ی وای���ە ئەگەر پاش‬ ‫دەركردنی داعش لەوێ جێگیرببن هەم‬ ‫بۆ كورد خراپەو هەم بۆ ئێزیدییەكانیش‬ ‫ك���ە ئی���دی ناتوان���ن بگەڕێن���ەوە‬ ‫ناوچەكانیان چونكە مانەوەی حەشدی‬ ‫ش���ەعبی لەوێ ناوچەی ئێزیدییەكان‬

‫بەس���ەر دو بەرەی تەواو جیاو لێكدژدا‬ ‫دابەشدەكات‪.‬‬ ‫حەش���دی ش���ەعبی لەس���ەرەتای‬ ‫پەالمارەكانی رێكخراوی داعش لەسەر‬ ‫فتوای سیس���تانی‪ ،‬گەورە مەرجەعی‬ ‫ش���یعەكان دروس���ت بوو لەمساڵیشدا‬ ‫پەرلەمان���ی عێ���راق وەك هێزێك���ی‬ ‫فەرمی‌و بەش���ێك لەسیستمی بەرگری‬ ‫واڵت شەرعیەتی پێدا‪.‬‬ ‫بەاڵم بەرپرس���ی مەڵبەندی شنگالی‬

‫یەكێتی پێی وایە حەش���دی ش���ەعبی‬ ‫راس���تە ل���ەڕوی یاس���اییەوە س���ەر‬ ‫بەسیس���تمی بەرگری عێراقییە بەاڵم‬ ‫لەڕوی ترەوە هێزێكە لەژێر كۆنترۆڵی‬ ‫خەڵك���ی تردایە ن���ەك بەتەنیا لەژێر‬ ‫كۆنترۆڵ���ی فەرماندەی گش���تی هێزە‬ ‫چەكدارەكاندا بێت‪ ،‬چەندان كەس هەن‬ ‫دەتوان���ن بیجۆڵێنن‌و هی���چ متمانەیان‬ ‫پێناكرێ���ت وەك هێزێكی س���ەربازی‬ ‫نیزامی‪.‬‬ ‫ب���ەاڵم دژوار فەقی���ر‪ ،‬فەرمان���دەی‬ ‫یەكینەكانی بەرخۆدانی ش���ەنگال پێی‬ ‫وایە هەرێمی كوردستان كەمتەرخەم بوە‬ ‫بەتایبەت پارتی لەوەی ئەو ناوچانەی‬ ‫ئێزیدییەكان���ی رزگار نەكردۆت���ەوەو‬ ‫بۆتە ئاس���تەنگیش لەب���ەردەم ئەواندا‬ ‫كاتێك بەرنامەیان هەبوە ئەو ناوچانە‬ ‫رزگاربكەن‌و وتیشی"پارتی ئاستەنگی‬ ‫دروس���تكردو هێ���زی هاوپەیمانانیش‬ ‫ل���ەڕوی ئاس���مانییەوە هاوكاری���ان‬ ‫نەكردین"‪.‬‬ ‫جوڵەی هێزەكانی حەشدی شەعبیش‬ ‫بەو ئاڕاس���تەیە بەخراپ نازانێت‌و پێی‬ ‫وایە گرن���گ ئەوەیە ئەو ناوچانە لەژێر‬ ‫دەستی داعش دەربهێنرێن نەك ئەوەی‬ ‫كێ رزگاریان دەكات چونكە كێش���ەكە‬ ‫كێشەی خاكە نەك حزب‌و الیەنێك‪.‬‬ ‫"عێراقیش دواجار رەنگە پێی وابێت‬ ‫ئەو ناوچانە دەبێ���ت لەژێر كۆنترۆڵی‬ ‫هێزە عێراقییەكاندا بێت نەك هێزەكانی‬ ‫هەرێ���م‪ .‬ئەگەر هەرێم ئ���ەو ناوچانەی‬ ‫بەخاكی خ���ۆی دەزانی‌و ئ���ەو هەمو‬ ‫هێزەی هەیە بۆچی تائێس���تا رزگاری‬ ‫نەكردن"!؟‬

‫‪2‬‬

‫تایبه‌ت‬

‫)‪ )577‬سێشه‌مم ‌ه ‪2017/5/16‬‬

‫له‌ماوه‌ ‌ی دو هه‌فته‌دا ‪ 10‬هه‌زار دان ‌ه له‌كتێب ‌ی‬ ‫(مام جه‌الل – دیداری‌ ته‌مه‌ن) ده‌فرۆشرێت‬ ‫ی دو هه‌فت���ه‌دا‪ ،‬دو ج���ار‬ ‫له‌م���اوه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی (مام ج���ه‌الل – دی���دار ‌‬ ‫كتێب��� ‌‬ ‫ی‬ ‫ته‌مه‌ن) چاپده‌كرێت‌و‪ 10‬هه‌زار دانه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫لێده‌فرۆش���ردرێت‪ ،‬سه‌رپه‌رشتیار ‌‬ ‫چاپ‌و باڵوكردنه‌وه‌ی‌ ده‌ڵێت "بیر له‌و‌ه‬ ‫ی بكه‌ین"‪.‬‬ ‫ی سێهه‌م ‌‬ ‫ده‌كه‌ینه‌و‌ه چاپ ‌‬ ‫ی‬ ‫ئاوێنه‌‪ ،‬س���لێمانی‌‪ :‬سه‌رپه‌رشتیار ‌‬ ‫ی (مام‬ ‫چ���اپ‌و باڵوكردن���ه‌وه‌ی‌ كتێب ‌‬

‫ی ته‌مه‌ن) كاژاو جه‌مال چاپ���ی‌ س���ێهه‌م‌و چاپی‌ دیكه‌ش���ی‌ چه‌ند رۆژێكه‌ ئه‌و ترسه‌ ره‌ویوه‌ته‌وه‌‌و‬ ‫جه‌الل ‪ -‬دیدار ‌‬ ‫دوێنێش رێژه‌یه‌ك���ی‌ زۆر له‌كتێبه‌ك ‌ه‬ ‫ی به‌دوادا دێت"‪.‬‬ ‫به‌ئاوێن���ه‌ی‌ راگه‌یاند "چاپی‌ یه‌كه‌م ‌‬ ‫كاژاو جه‌مال ئه‌وه‌ش���ی‌ رونكرده‌وه‌ چوه‌ بۆ هه‌ولێر"‪.‬‬ ‫ی‬ ‫كتێبه‌ك ‌ه پێنج هه‌زار دان ‌ه بو هه‌مو ‌‬ ‫كتێب���ی‌ (مام ج���ه‌الل – دیداری‌‬ ‫ی دوه‌می كه‌ س���ه‌ره‌تا كتێبفرۆشه‌كانی‌ شار ‌‬ ‫ی‬ ‫فرۆش���را‌و له‌ئێس���تادا چاپ ‌‬ ‫له‌گه‌ ‌ڵ ته‌واوبونیدا فرۆش���راوه‌"‪ ،‬ئه‌و هه‌ولێر س���ڵیان كردۆته‌وه‌ له‌كڕین‌و ته‌م���ه‌ن) له‌الیه‌ن س���ه‌اڵح ره‌ش���ید‬ ‫ی هه‌ولێر‪ ،‬یاری���ده‌ده‌ری‌ پێش���وی‌ تاڵه‌بان���ی‌‪،‬‬ ‫ی دوه‌می‌ كتێبه‌ك ‌ه بردنی‌ كتێبه‌كه‌ بۆ ش���ار ‌‬ ‫وتی‌ "پ���اره‌ی‌ چاپ ‌‬ ‫كه‌ هێشتا له‌چاپخانه‌یه‌‪ ،‬وه‌رگیراوه‌"‪ .‬ئه‌و وتی‌ "له‌سه‌ره‌تادا ترسێك هه‌بو به‌ش���ێوه‌ی‌ پرس���یار‌و وه‌اڵم‬ ‫وتیشی‌ "له‌دوای‌ چاپی‌ دوه‌میش‪ ،‬له‌الیه‌ن كتێبفرۆشه‌كانه‌وه‌‪ ،‬به‌اڵم ئه‌وا ئاماده‌كراوه‌‪.‬‬

‫کتێبی دیداری تەمەن‬

‫"ده‌سه‌اڵتداران ‌ی سیاسی‌ هه‌رێم خۆیان له‌سه‌روی‌ یاساو‌ه ده‌بیننه‌وه‌"‬ ‫"ل ‌ه ‪2016‬دا هه‌زارو په‌نجاو حه‌وت حاڵه‌تی‌ پێشێلكاری‌ یاسایی تۆماركراوه‌"‬ ‫ئا‪ :‬وه‌رزێر بابه‌كر‬ ‫به‌پێی‌ دوایین راپۆرت ‌ی سه‌نته‌ری‌‬ ‫په‌ره‌پێدانی‌ دیموكراسی‌‌و ماف ‌ی‬ ‫مرۆڤ له‌باره‌ی‌ ره‌وش ‌ی یاساو‬ ‫پێشێلكاریه‌كانیان چه‌ندین ئاماریان‬ ‫خستۆته‌ڕو ك ‌ه به‌مه‌ترسیدار وه‌سف‬ ‫ده‌كرێت بۆ ره‌وشی‌ دادگاكان له‌هه‌رێم ‌ی‬ ‫كوردستان‪ ،‬به‌ته‌نها له‌ساڵ ‌ی ‪2016‬دا‬ ‫هه‌زارو په‌نجاو حه‌وت حاڵه‌ت ‌ی‬ ‫پێشێلكار ‌ی یاساییان تۆماركردوه‌‪،‬‬ ‫پارێزه‌رێكیش ده‌ڵێت هه‌ندێك‬ ‫له‌ڕاپۆڕته‌كان دادگا به‌ئه‌ركی‌ خۆ ‌ی‬ ‫هه‌ڵساو‌ه به‌اڵم ده‌سه‌اڵته‌كان ‌ی تر‬ ‫بڕیاره‌كانی‌ دادگا جێبه‌جێناكه‌ن‪،‬‬ ‫ده‌سه‌اڵتدارانی‌ سیاس ‌ی هه‌رێم ‌ی‬ ‫كوردستان خۆیان له‌سه‌روی‌ یاساوه‌‬ ‫ده‌بیننه‌وه‌‪.‬‬

‫حه‌وت����ه‌م‪ :‬پێش����ێلكاری‌ جۆراوجۆر بۆئه‌وه‌ی‌ بچیته‌ نێ����و دادگاكان‌و حاڵه‌تی‌‬ ‫(‪)20‬حاڵه‌ت‪.‬‬ ‫پێشێلكاره‌كان رونبكرێته‌وه‌‪.‬‬

‫په‌ره‌پێدان����ی‌ دیموكراس����ی‌‌و ماف���� ‌‬ ‫ی‬ ‫مرۆڤ به‌ئاوێن����ه‌ی‌ راگه‌یاند‪ :‬به‌راورد‬ ‫به‌س����اڵی‌ رابردوی‌ ‪ 2016‬حه‌ڵه‌ته‌كانی‌‬ ‫پێش����ێلكاری‌ یاس����ایی‌ روله‌زیادبونه‌و‬ ‫خ����ۆی‌ له‌‪1057‬حاڵه‌تی‌ پێش����ێلكاری‌‬ ‫یاس����ادا ده‌بینێت����ه‌وه‌‪ ،‬حاڵه‌ته‌كانی‌‬ ‫جێبه‌جێنه‌كردن����ی‌ بڕیاره‌كانی‌ دادگاو‬ ‫ئه‌نجامدان����ی‌ ئه‌ش����كه‌نجه‌و گرتن����ی‌‬ ‫نایاسایی پێشێلكاری‌ ترسناكن‌و دژی‌‬ ‫سه‌روه‌ری‌ یاسان‪.‬‬

‫پێشێلكاری جۆراوجۆر‬ ‫حاڵه‌ته‌كانی‌ پێش����ێلكاری‌ یاسایی‬ ‫خۆی‌ ته‌نه����ا له‌حاڵه‌تێكدا نابێنێته‌وه‌‬ ‫به‌ڵكو به‌چه‌ندین ج����ۆر تۆماركراوه‌و‬ ‫له‌حه‌وت خاڵدا خراوه‌ته‌ڕو‪:‬‬ ‫یه‌كه‌م‪ :‬كه‌مته‌رخه‌می‌‌و گوێپێنه‌دان‬ ‫رێوش����وێنه‌‬ ‫له‌جێبه‌جێكردن����ی‌‬ ‫یاس����اییه‌كان‌و بڕیاره‌كانی‌ دادوه‌رانی‌‬ ‫لێكۆڵین����ه‌وه‌ له‌الی����ه‌ن به‌رپرس����انی‌‬ ‫حاڵه‌ته‌كانی‌ پێشێلكاری‌‬ ‫لێكۆڵین����ه‌وه‌ی‌ پۆلی����س‌و ئاس����ایش‬ ‫یاسایی رو له‌زیادبونه‌‬ ‫ی (‪363‬حاڵه‌ت)‪.‬‬ ‫محه‌م����ه‌د مه‌ع����روف به‌ڕێوه‌ب����ه‌ر ‌‬ ‫دوه‌م‪ :‬وه‌اڵمنه‌دان����ه‌وه‌و جێبه‌ج����ێ‬ ‫پڕۆژه‌ی‌ پاڵپش����تی‌ دادگا له‌سه‌نته‌ری‌‬

‫نه‌كردنی‌ بڕیاری‌ دادگاكانی‌ لێكۆڵینه‌وه‌‬ ‫له‌الیه‌ن داموده‌زگا حكومیه‌كان‌و پارت ‌ه‬ ‫سیاس����یه‌كان‌و كۆمپانیا ئه‌هلیه‌كان‌و‬ ‫كه‌مته‌رخه‌می‌ كردن له‌جێبه‌جێكردنیدا‬ ‫(‪)16‬حاڵه‌ت‪.‬‬ ‫س����ێیه‌م‪ :‬به‌كارهێنانی‌ توندوتیژی‌‌و‬ ‫ئه‌ش����كه‌نجه‌دان ل����ه‌دژی‌ تۆمه‌تباران‌و‬ ‫راگرتنی‌ ناشه‌رعی‌و پێشێلكردنی‌ مافی‌‬ ‫تۆمه‌تباران(‪)201‬حاڵه‌ت‪.‬‬ ‫چ����واره‌م‪ :‬راگرتن����ی‌ ناش����ه‌رعی‌‌و‬

‫ناوه‌ڕۆكی‌ راپۆرته‌كان‬ ‫ده‌ده‌نه‌ الیه‌نه‌ په‌یوه‌ندیداره‌كان‬ ‫محه‌مه‌د مه‌ع����روف رونیكرده‌وه‌ ته‌واوی‌‬ ‫ناوه‌ڕۆك����ی‌ راپۆرت����ه‌كان‌و باس����كردنی‌‬ ‫حاڵه‌ته‌كان ده‌ده‌نه‌ الیه‌ن����ی‌ په‌یوه‌ندیدار‬ ‫بۆئ����ه‌وه‌ی‌ مامه‌ڵ����ه‌ی‌ له‌گه‌ڵ����دا بك����ه‌ن‪،‬‬ ‫ئه‌ودۆس����ێیانه‌ یه‌كالیی‌ بكه‌ن����ه‌وه‌‪ ،‬بۆیه‌‬ ‫ناوه‌ڕۆك����ی‌ حاڵه‌ت����ه‌كان له‌میدی����ادا باڵو‬ ‫ناكه‌ن����ه‌وه‌و هه‌ندێك له‌میدی����اكان به‌هه‌ڵه‌‬ ‫باڵوی‌ ده‌كه‌نه‌وه‌ ده‌بێته‌ هۆی‌ دروستكردنی‬ ‫كێش����ه‌ بۆ كه‌یس����ه‌كان له‌ناو دادگاكان‪.‬‬ ‫‪،‬ئه‌م پێش����ێلكاریانه‌ ته‌واوی‌ پێشێلكاریه‌‬ ‫یاساییه‌كان نییه‌‪ ،‬كه‌ له‌هه‌رێمی‌ كوردستاندا‬ ‫هه‌یه‌ به‌ڵكو ته‌نها ئه‌و پێشێلكاریانه‌یه‌ كه‌‬ ‫رێكخراوه‌كه‌مان تۆماریان كردوه‌‪.‬‬

‫گلدان����ه‌وه‌ی‌ تۆمه‌تب����اران بۆم����اوه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫دورودرێ����ژ به‌ڕاگی����راوی‌ له‌قۆناغ����ی‌‬ ‫لێكۆڵینه‌وه‌داو دره‌نگوه‌رگرتنی‌ وته‌ی‌‬ ‫تۆمه‌تباران (‪)25‬حاڵه‌ت‪.‬‬ ‫پێنجه‌م‪:‬به‌ڕێوه‌بردن����ی‌ رێكاره‌كانی‌‬ ‫لێكۆڵینه‌وه‌ به‌پێچه‌وانه‌ی‌ یاس����ا (‪)9‬‬ ‫حاڵه‌ت‪.‬‬ ‫له‌دهۆك‌و هه‌ولێر رێگرییه‌كان زۆرتره‌‬ ‫شه‌شه‌م‪ :‬ده‌سخستنه‌ نێو كاروباری‌‬ ‫به‌رپرس����انی‌ راپۆرته‌كه‌ ئام����اژه‌ به‌وه‌‬ ‫دادگا له‌الیه‌ن دامو ده‌زگا ئه‌منیه‌كانه‌وه‌ ده‌كه‌ن كه‌ كاركردن له‌دادگاكانی‌ هه‌ولێرو‬ ‫(‪ )45‬حاڵه‌ت‪.‬‬ ‫دهۆكدا قورس����ه‌ چونكه‌ رێگرییه‌كان زۆره‌‬

‫ریکالم‬

‫ده‌سه‌اڵتی‌ سیاسی‌ هه‌رێمی‌ كوردستان‬ ‫له‌سه‌روی‌ یاساوه‌یه‌‬ ‫كارزان فازیل پارێزه‌ر ئاماژه‌ی‌ به‌وه‌دا‬ ‫ك����ه‌ ئاماره‌كانی‌ پێش����ێلكاری له‌هه‌رێمی‌‬ ‫كوردس����تان روی‌ له‌زیادبونه‌و ده‌سه‌اڵتی‌‬ ‫سیاس����ی‌ هه‌رێمی‌ كوردس����تان له‌سه‌روی‌‬ ‫یاس����اوه‌یه‌ رۆژانه‌ چه‌ندین پێش����ێلكاری‌‬ ‫جۆراوجۆری‌ یاس����ایی له‌نێ����و دادگاكاندا‬ ‫تۆمارده‌كرێت‪ ،‬زۆرجار ده‌س����ه‌اڵته‌كانی‌ تر‬ ‫بڕیاره‌كانی‌ دادگا جێبه‌جێناكه‌ن‌و پێوه‌ی‌‬ ‫پابه‌ند نابن‪.‬‬ ‫راپۆرته‌ك����ه‌ له‌م����اوه‌ی‌‪ 2016/2/1‬ت����ا‬ ‫‪ 2017/1/31‬له‌خۆده‌گرێ����ت له‌دادگاكانی‌‬ ‫سه‌نته‌ری‌ پارێزگاكانی‌ هه‌ولێرو سلێمانی‌‌و‬ ‫ده����ۆك‌و گه‌رمیان‌و بنكه‌كان����ی‌ پۆلیس‌و‬ ‫ئاسایش‪ .‬حاڵه‌ته‌كانی‌ پێشێلكاری‌ یاسایی‌‬ ‫له‌هه‌رێم����ی‌ كوردس����تان روله‌زیادبونه‌و‬ ‫جارێكی‌ ت����ر س����ه‌روه‌رنه‌بونی‌ دادگاكانی‌‬ ‫هه‌رێم����ی‌ كوردس����تانی‌ خس����ته‌ ژێ����ر‬ ‫پرسیاره‌وه‌‪.‬‬

‫عیادەی شەوانەو رۆژی‬ ‫پسپۆڕیی ئاشتی‬

‫ریکالم‬

‫دکتۆر‬ ‫ژیال بەختیار عوسمان‬

‫پسپۆری نەشتەرگەری‬ ‫نەخۆشییەکانی ژنان و منداڵبون‬

‫تەنها‬

‫‪ 5000‬دینار‬ ‫ سلێمانی ـ گەڕەکی ئاشتی ـ پشت شیرینی تابان ‪0770 7711 011‬‬ ‫تەنیشت باخچەی ساوایانی هەنگ‬ ‫‪053 329 2900‬‬

‫هەنوکە‬

‫)‪ )577‬سێشه‌مم ‌ه ‪2017/5/16‬‬

‫كنیاز حه‌سه‌نۆڤ‪ ،‬په‌رله‌مانتاری‌ كوردی‌ ئه‌رمینیا بۆ ئاوێنه‌‪:‬‬

‫‪5‬‬

‫كوردستان بۆ هه‌مو دنیا گرنگی‌ خۆ ‌ی هه‌ی ‌ه‬ ‫ته‌نیا بۆ كورد نه‌بێت به‌داخه‌وه‌‬ ‫ ئا‪ :‬زانا حه‌مه‌ غه‌ریب‬ ‫كنیاز حه‌سه‌نۆڤ سه‌رۆكی‌ ره‌وه‌ند ‌ی‬ ‫كوردی‌ له‌ئه‌رمینیاو كاندیدی‌ پارتی‌‬ ‫كۆماری‌ له‌هه‌ڵبژاردنه‌كانی‌ مانگی‌ نیسانی‌‬ ‫رابردوی‌ ئه‌رمینیا‪ ،‬له‌م گفتوگۆیه‌ی‌‬ ‫ئاوێنه‌دا ده‌ڵێت "وه‌ك نوێنه‌ری‌ كوردو‬ ‫سه‌رۆكی‌ جالیه‌ی‌ كوردی‌ له‌ئه‌رمینیا‬ ‫متمانه‌م به‌ده‌ستهێناوه‌و ده‌بمه‌‬ ‫په‌رله‌مانتار له‌په‌رله‌مانی‌ ئه‌رمینیا"‪.‬‬

‫سته‌م‬

‫كان‬

‫ئاوێنه‌‪ :‬چ���ۆن توانیتان وه‌ك كوردێك‬ ‫ده‌نگ به‌ده‌س���تبهێنن‌و ببنه‌ په‌رله‌مانتار‬ ‫له‌په‌رله‌مانی‌ ئه‌رمینیا؟‬ ‫كنیاز حه‌سه‌نۆڤ‪ :‬له‌دوای‌ كۆمه‌ڵكوژی‌‬ ‫ئه‌رمه‌ن���ه‌كان‌و ش���ڵه‌ژانی‌ بارودۆخ���ی‌‬ ‫سیاس���ی‌‌و جوگرافی‌ یه‌كێنی‌ س���ۆڤیه‌تی‌‬ ‫جاران كوردانی‌ قه‌وقازیش بێبه‌ش نه‌بون‬ ‫له‌هه‌مو ئ���ه‌و گۆڕانكارییانه‌ی‌ له‌ناوچه‌كه‌‬ ‫رویانداو دابه‌ش بون به‌س���ه‌ر به‌ش���ێك‬ ‫له‌واڵتانی‌ ناوچه‌كه‌ به‌تایبه‌تیش ئه‌رمینیاو‬ ‫جۆرجی���او ئازه‌ربایجان‌و قیرقزیس���تان‪،‬‬ ‫ئێم���ه‌ش كه‌وتین���ه‌ ئه‌رمینی���او لێ���ره‌‬ ‫به‌رده‌وامیمان به‌ژیانمانداوه‌و به‌شداربوین‬ ‫له‌كایه‌ی‌ سیاسی‌‌و ئێستاش وه‌ك نوێنه‌ری‌‬ ‫ك���وردو س���ه‌رۆكی‌ ره‌وه‌ن���دی‌ ك���وردی‌‬ ‫له‌ئه‌رمینیا متمانه‌م به‌ده‌ستهێناوه‌و ده‌بمه‌‬ ‫په‌رله‌مانتار له‌په‌رله‌مانی‌ ئه‌رمینیا‪.‬‬ ‫ئاوێن���ه‌‪ :‬ئای���ا ك���ورده‌كان پارتێكی‌‬ ‫سیاسی‌ تایبه‌ت به‌خۆیان هه‌یه‌ یان ئێوه‌‬ ‫وه‌ك كه‌س���ێكی‌ سه‌ربه‌خۆ خۆتان كاندید‬ ‫كردبو؟‬ ‫كنیاز حه‌س���ه‌نۆڤ‪ :‬نه‌خێر من كاندید‬ ‫بوم له‌س���ه‌ر پارتی‌ كۆم���اری‌ فه‌رمانڕه‌وا‬ ‫وه‌ك نوێنه‌ری‌ كوردانی‌ ئه‌رمینیاو ده‌نگم‬ ‫به‌ده‌س���ت هێناوه‌و به‌نوێنه‌رایه‌تی‌ ئه‌وان‬ ‫ده‌چمه‌ په‌رله‌مان‪ ،‬له‌كۆی‌ ‪ 105‬كورس���ی‌‬ ‫په‌رله‌مانی‌ چوار كورس���ی‌ هی‌ كه‌مایه‌تیه‌‬ ‫نه‌ته‌وه‌ییه‌كانی‌ ن���او ئه‌رمینیان ئه‌وانیش‬ ‫كوردو ئاشوری‌‌و ئێزیدی‌‌و روسی‌‪ .‬‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬له‌یه‌ك���ه‌م هه‌نگاوی‌ په‌رله‌مانی‌‬ ‫ئه‌رمینی���ادا بڕیاره‌ ئێوه‌ سه‌رپه‌رش���تی‌‬ ‫یه‌كه‌مین كۆبون���ه‌وه‌ی‌ په‌رله‌مان بكه‌ن‌و‬ ‫به‌شێك له‌ڕاگه‌یاندنه‌كان باسیان له‌وه‌كرد‬ ‫كه‌ ئه‌مه‌ یه‌كه‌مین موش���ه‌كی‌ ئه‌رمینیایه‌‬ ‫ده‌یته‌قێنێت به‌ڕوی‌ توركیا به‌و پێیه‌ی‌ تۆ‬ ‫كوردیت‌و توركیاش به‌مه‌ نیگه‌رانه‌؟‬ ‫كنیاز حه‌س���ه‌نۆڤ‪ :‬ره‌نگه‌ ئه‌م بابه‌ته‌‬ ‫لێكدان���ه‌وه‌ی‌ جی���اوازی‌ ب���ۆ كرابێـ���ت‬ ‫به‌اڵم راس���تی‌ بابه‌ته‌ك���ه‌ ئه‌وه‌یه‌ كه‌ من‬ ‫به‌ته‌مه‌نتری���ن په‌رله‌مانتاری‌ ئه‌م خوله‌ی‌‬ ‫په‌رله‌مانم‌و وه‌ك رێزێ���ك بۆ ته‌مه‌نه‌كه‌م‬ ‫سه‌رپه‌رش���تیاری‌ یه‌كه‌مین كۆبونه‌ی‌ ئه‌م‬

‫ئێستا كورد خاوه‌ن ‌ی‬ ‫كورسی‌‌و نوێنه‌ر ‌ی‬ ‫په‌رله‌مان ‌ی خۆیه‌تی‌‌و‬ ‫به‌دڵنیای ‌ی توركیا‬ ‫نیگه‌رانه‌ له‌و كاره‬ ‫كنیاز حه‌سه‌نۆڤ‬ ‫خول���ه‌ ده‌كه‌م‪ ،‬ئه‌گ���ه‌ر وه‌ك كوردێكیش‬ ‫باس���ی‌ لێوه‌ بكه‌ین ئه‌وه‌ دیسان شاناز ‌ی‬ ‫پێوه‌ده‌ك���ه‌م له‌واڵتێك تاچه‌ند س���اڵێك‬ ‫له‌مه‌وبه‌ر زانی���اری‌ نه‌بو كه‌ كورد بونیان‬ ‫هه‌یه‌‪ ،‬به‌اڵم ئێستا كورد خاوه‌نی‌ كورسی‌‌و‬ ‫نوێنه‌ری‌ په‌رله‌مانی‌ خۆیه‌تی‌‌و به‌دڵنیایی‌‬ ‫توركی���ا نیگه‌ران���ه‌ ل���ه‌و كاره‌ به‌تایبه‌ت‬ ‫له‌الیه‌ك ئه‌وان كۆمه‌ڵكوژی‌ ئه‌رمه‌نه‌كانیان‬ ‫ئه‌نجامداو له‌به‌رانبه‌ر كوردیش واخه‌ریكه‌‬ ‫له‌باكور هه‌مان مێ���ژو دوباره‌ ده‌كه‌نه‌وه‌‪،‬‬ ‫هه‌ربۆی���ه‌ كوردێ���ك له‌واڵتێك���دا ك���ه‌‬ ‫له‌سه‌رده‌س���تی‌ ئه‌وان ملیۆنان قوربانیان‬ ‫داوه‌ ببێت���ه‌ په‌رله‌مانت���ارو داكۆك���ی‌‬ ‫له‌مافی‌ ك���وردو زمان‌و كلت���وری‌ بكات‪،‬‬ ‫بۆ ئه‌وان مای���ه‌ی‌ نیگه‌رانیه‌و بۆ ئێمه‌ش‬ ‫جیگه‌ی‌ خۆشحاڵی‌‪ ،‬به‌و هیوایه‌ی‌ بتوانم‬ ‫داكۆكیكاری‌ مافه‌كانی‌ گه‌النی‌ ئه‌رمینیاو‬ ‫كوردیش بم‪.‬‬ ‫ئاوێن���ه‌‪ :‬بۆچی‌ توركیا له‌دژی‌ كوردانی‌‬ ‫ئه‌رمینیایه‌ ئه‌مه‌ ده‌گه‌ڕێته‌وه‌ بۆ به‌هێزی‌‬ ‫رێكخس���تنه‌كانی‌ پارت���ی‌ كرێكاران���ی‌‬ ‫كوردستان له‌نێو كوردانی‌ ئه‌رمینیا؟‬ ‫كنی���از حه‌س���ه‌نۆڤ‪ :‬نه‌خێ���ر ئ���ه‌وه‌‬ ‫په‌یوه‌ن���دی‌ به‌پارتێك���ی‌ دیاریكراو نیه‌‪،‬‬ ‫ئه‌وه‌ په‌یوه‌ندی‌ به‌و پیالن‌و ئه‌جێندایه‌وه‌‬ ‫هه‌یه‌ كه‌ به‌تایبه‌ت ئه‌ردۆغان كاری‌ له‌سه‌ر‬ ‫ده‌كات‪ ،‬ئه‌و له‌دژی‌ هه‌بونی‌ كورده‌ له‌هه‌ر‬

‫ش���وێنێكی‌ جیهاندا‪ ،‬ئ���ه‌و په‌یوه‌ندییه‌ی‌‬ ‫ئێستا له‌گه‌ڵ هه‌رێمی‌ كوردستان هه‌یه‌ت ‌ی‬ ‫په‌یوه‌ندی‌ بازرگانی‌‌و نه‌وته‌‪ ،‬به‌رژه‌وه‌ندی‌‬ ‫هه‌ی���ه‌و ئه‌گ���ه‌ر ن���ا به‌س���ه‌دان پیالنی‌‬ ‫جۆراوجۆر روبه‌ڕوی‌ كوردانی‌ باش���وریش‬ ‫ده‌وه‌س���تێته‌وه‌‪ ،‬س���اڵێك له‌مه‌وب���ه‌ر‬ ‫به‌پیالنی‌ ئه‌ردۆغان ئازه‌ربایجان نه‌كه‌وته‌‬ ‫په‌الماری‌ سه‌رس���نوره‌كانی‌ ئاراتس���اخ‌و‬ ‫كاراباخ‌و چه‌ندین هاواڵتی‌ شه‌هید نه‌كرد‪،‬‬ ‫ئه‌و ناوچانه‌ به‌ش���ێكی‌ زۆری‌ كوردی‌ لێ‌‬ ‫نیشته‌جێن‪ ،‬هه‌ربۆیه‌ ئه‌و له‌دژی‌ هه‌بونی‌‬ ‫كورده‌ له‌هه‌ر شوێنێكی‌ ئه‌م جیهانه‌‪.‬‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬باستان له‌كورد كرد له‌ئه‌رمینیا‬ ‫رێژه‌ی‌ كوردانی‌ ئ���ه‌و واڵته‌ چه‌نده‌و ئایا‬ ‫هه‌مویان ئێزیدین یان كوردن؟‬ ‫كنیاز حه‌س���ه‌نۆڤ‪ :‬نامه‌وێت سه‌باره‌ت‬ ‫به‌و پرسیاره‌ی‌ كوردانی‌ ئه‌رمینیا ئێزیدین‬ ‫ی���ان ك���وردن وه‌اڵم بده‌م���ه‌وه‌ به‌اڵم بۆ‬ ‫به‌رچاوڕونی‌ ئ���ه‌م وه‌اڵمه‌ ئه‌ده‌مه‌وه‌ لێره‌‬ ‫كورده‌كان له‌س���ه‌رو‪ 100‬هه‌زار كه‌س���ه‌وه‌‬ ‫ده‌ژی���ن‌و ئێم���ه‌ هه‌موم���ان به‌ك���وردی‌‬ ‫قس���ه‌ده‌كه‌ین‌و ته‌نان���ه‌ت بۆ ئه‌مس���اڵ‬ ‫پرۆسه‌ی‌ خوێندن بو به‌كوردی‌‌و به‌ڕێنوسی‌‬ ‫كوردی‌‪ ،‬بۆی���ه‌ لێره‌ ش���تێك هه‌یه‌ پێی‌‬ ‫ده‌ڵێن كوردبون‪ ،‬راس���ته‌ له‌نێو رەوەندی‬ ‫كوردی‌ موس���وڵمان هه‌یه‌و ئێزیدی‌ هه‌یه‌‬ ‫ب���ه‌اڵم دواجار هه‌مومان كوردین بۆ مافی‌‬

‫كورد هه‌وڵه‌كانمان ده‌ده‌ین‪ .‬لێره‌ رادیۆی‌‬ ‫ك���وردی‌ یه‌ریڤانم���ان هه‌ی���ه‌و رۆژنامه‌ ‌ی‬ ‫رێی���ا تازه‌م���ان هه‌یه‌و ناوه‌ن���دی‌ ژنان‌و‬ ‫ناوه‌ندی‌ چاالكی‌ كلت���وری‌‌و فه‌رهه‌نگی‌‌و‬ ‫هه‌مو ئه‌مانه‌ش ته‌نی���ا كوردین‌و به‌ناوی‌‬ ‫كورده‌وه‌ن‪ .‬‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬دوای‌ ده‌ستبه‌كاربونی‌ ئێوه‌ وه‌ك‬ ‫په‌رله‌مانتار پالن‌و كاره‌كانتان چیه‌؟‬ ‫كنی���از حه‌س���ه‌نۆڤ‪ :‬ده‌س���تكردن‬ ‫به‌جێبه‌جێكردن���ی‌ ئ���ه‌و به‌ڵێنان���ه‌ی‌‬ ‫به‌هاواڵتیانمان���داوه‌‪ ،‬هه‌وڵ���دان ب���ۆ‬ ‫باش���تركردنی‌ باروگوزه‌رانیان‪ ،‬بێگومان‬ ‫داكۆكیكردن له‌مافی‌ كوردانی‌ ئه‌رمینیاش‬ ‫به‌شێكی‌ سه‌ره‌كیه‌ له‌كاره‌كانم‪.‬‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬تێڕوانینی‌ ئه‌رمه‌ن بۆ مه‌سه‌له‌ی‌‬ ‫كورد یان بابه‌تی‌ سه‌ربه‌خۆیی‌ كوردستان‬ ‫چۆنه‌؟‬ ‫كنیاز حه‌سه‌نۆڤ‪ :‬ئه‌رمینیا به‌و پێیه‌ی‌‬ ‫یه‌كێك���ن ل���ه‌و میلله‌تانه‌ی‌ كه‌ توش���ی‌‬ ‫جینۆس���ایدو كۆمه‌ڵك���وژی‌ بونه‌ت���ه‌وه‌و‬ ‫میلله‌تێكی‌ س���ته‌ملێكراون‪ ،‬پش���تیوانی‌‬ ‫له‌ماف‌و ئازادی‌ هه‌مو گه‌النی‌ بنده‌س���ت‬ ‫ده‌كه‌ن‌و به‌دڵنیایی‌ هه‌مو ئه‌و نه‌هامه‌تی‌‌و‬ ‫كۆمه‌ڵك���وژی‌‌و وێرانكارییانه‌ی‌ له‌به‌رانبه‌ر‬ ‫كورد رویانداوه‌ بۆ ئه‌رمه‌نه‌كانیش مایه‌ی‌‬ ‫تێڕامان ب���وه‌و زۆرجاریش هه‌ڵوێس���تی‌‬ ‫خۆیان نیش���انداوه‌‪ ،‬ئێمه‌ش وه‌كو كورد‬

‫له‌ئه‌رمینیا تائێس���تا ژیانێكی‌ ئاس���ایی‌‬ ‫ژیاوین‌و وه‌ك هاواڵتی���ه‌ك ماف‌و ئه‌رك ‌ی‬ ‫خۆمان هه‌ب���وه‌‪ ،‬ئه‌رمه‌ن���ه‌كان كوردیان‬ ‫زۆر خۆش���ده‌وێت‌و هه‌میشه‌ش پشتیوانی‌‬ ‫گه‌وره‌ی‌ ئێمه‌ بون له‌ئه‌رمینیاو به‌شداری‌‬ ‫بۆنه‌و خۆشی‌‌و ناخۆشیه‌كانمانن‪.‬‬ ‫ئاوێن���ه‌‪ :‬ئێ���وه‌ وه‌ك په‌رله‌مانتارێ���ك‬ ‫هه‌وڵن���اده‌ن له‌م���اوه‌ی‌ كاركردنت���ان‬ ‫كار له‌س���ه‌ر په‌یوه‌ندییه‌كان���ی‌ هه‌رێمی‌‬ ‫كوردستان‌و و ئه‌رمینیا بكه‌ن؟‬ ‫كنیاز حه‌س���ه‌نۆڤ‪ :‬ئه‌وه‌ی‌ پێمبكرێت‬ ‫درێغ���ی‌ ناكه‌م ب���ه‌اڵم ئه‌وه‌ پێویس���ته‌‬ ‫له‌س���ه‌ر حكومه‌تی‌ هه‌رێمی‌ كوردس���تان‬ ‫په‌یوه‌ندییه‌كانی‌ پته‌وتر بكات‌و هه‌وڵبدات‬ ‫له‌هه‌م���و روه‌كانه‌وه‌ ب���ه‌ڕوی‌ ئه‌رمینیادا‬ ‫بكرێت���ه‌وه‌و نوێنه‌رایه‌تی‌ هه‌بێت له‌هه‌ردو‬ ‫واڵت‌و سود له‌توانای‌ یه‌كتری‌ وه‌ربگرن‪.‬‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬كوردستان بۆ ئه‌رمینیا گرنگی‌‬ ‫هه‌یه‌؟‬ ‫كنیاز حه‌سه‌نۆڤ‪ :‬كوردستان بۆ هه‌مو‬ ‫دنی���ا گرنگی‌‌و تایبه‌تمه‌ن���دی‌ خۆی‌ هه‌یه‌‬ ‫ته‌نها بۆ كورده‌كان ره‌نگه‌ وه‌ك پێویست‬ ‫گرنگ نه‌بێت به‌داخ���ه‌وه‌‪ ،‬ئه‌وه‌ی‌ ئه‌مڕۆ‬ ‫له‌سوریاو عێراق روده‌دات‌و هه‌مو جیهان‬ ‫شه‌ڕی‌ له‌سه‌رده‌كات بۆ چیه‌؟ به‌دڵنیایی‌‬ ‫هۆكاری‌ سه‌ره‌كی‌ س���ه‌رچاوه‌ سروشتی‌‌و‬ ‫بازرگانیه‌كه‌یه‌تی‌‪ .‬ئه‌م���ه‌ جگه‌ له‌پێگه‌ی‌‬

‫جوگراف���ی‌ كوردس���تان‪ ،‬هه‌ربۆی���ه‌ش‬ ‫كوردس���تان به‌دڵنیایی‌ ب���ۆ ئه‌رمینیاش‬ ‫گرنگی‌ خۆی‌ هه‌ی���ه‌ به‌تایبه‌تیش ئه‌گه‌ر‬ ‫كوردس���تان بتوانێت ل���ه‌ڕوی‌ بازرگانی‌و‬ ‫ئابورییه‌وه‌ ئه‌و ده‌رگایه‌ ئاوه‌اڵ بكات‪.‬‬ ‫ئاوێن���ه‌‪ :‬چی‌ ده‌ڵێیت س���ه‌باره‌ت به‌و‬ ‫دۆخه‌ی‌ كوردس���تان پیای���دا تێده‌په‌ڕێت‬ ‫ئه‌گه‌ر زانیاریتان هه‌بێت له‌سه‌ری‌؟‬ ‫كنیاز حه‌س���ه‌نۆڤ‪ :‬چ���ۆن ده‌بێت من‬ ‫كوردبم‌و زانیاریم له‌سه‌ر به‌شێك له‌گیانی‌‬ ‫خۆم نه‌بێ���ت به‌دڵنیایی‌ ب���ه‌ به‌رده‌وامی‌‬ ‫گوێبیس���تی‌ ه���ه‌واڵ ده‌ب���م س���ه‌باره‌ت‬ ‫به‌باش���ورو باكورو رۆژه���ه‌اڵت‌و رۆژئاواو‬ ‫به‌هی���وام ك���وردان له‌هه‌ركوێیه‌كی‌ ئه‌م‬ ‫جیهانه‌ین هه‌وڵمان بۆ ئه‌وه‌ بێت بتوانین‬ ‫كیانێكی‌ س���ه‌ربه‌خۆی‌ كوردیمان هه‌بێت‪،‬‬ ‫ده‌ست به‌ده‌ست روبه‌ڕوی‌ دوژمنه‌كانمان‬ ‫بوه‌س���تینه‌وه‌و به‌رگ���ری‌ له‌كوردس���تان‬ ‫بكه‌ین‪ ،‬ب���ه‌و هیوایه‌م ئه‌و س���ه‌ركه‌وتنه‌‬ ‫گه‌وره‌یه‌ی‌ له‌باشورو رۆژئاوا له‌سه‌رده‌ستی‌‬ ‫پێش���مه‌رگه‌و ش���ه‌ڕه‌ڤان‌و گه‌ریالكانمان‬ ‫به‌رانبه‌ر تیرۆریس���تانی‌ داعش تۆماركرا‬ ‫به‌رده‌وام بێت له‌به‌رانبه‌ر هه‌مو دوژمنانی‌‬ ‫ك���ورد‪ ،‬هیواخ���وازم هه‌مو ئ���ه‌و دۆخه‌‬ ‫خراپه‌ سیاس���یه‌ی‌ له‌باشوری‌ كوردستان‬ ‫هه‌یه‌ كۆتایی‌ پێ‌ بێت‌و ئارامی‌‌و خۆش���ی‌‬ ‫بگه‌ڕێته‌وه‌ بۆ هه‌موالیه‌ك‪.‬‬

‫هەوڵی چاالککردنەوەی ڕێککەوتنی گۆڕان‌و یەکێتی دەدرێت‬

‫"كۆبونه‌وه‌ی ئه‌نجومه‌نی سه‌ركردایه‌تی یه‌كێتی قسه‌ له‌سه‌ر رێكکه‌وتنه‌ هاوبه‌شه‌كه‌ ده‌كات"‬

‫ ئا‪ :‬وریا حسێن‬ ‫گه‌ڕانه‌وه‌ی نه‌وشیروان مسته‌فا‬ ‫ئومێدی ئه‌وه‌ی الی جه‌ماوه‌ری‬ ‫یه‌كێتی‌و گۆڕان هێناوه‌ته‌ ئاراوه‌‬ ‫كه‌ هه‌ردو پارته‌كه‌ بۆ هه‌ڵبژاردنی‬ ‫ئاینده‌ به‌لیستێكی هاوبه‌ش دابه‌زن‪،‬‬ ‫ئه‌ندامێكی سه‌ركردایه‌تی یه‌كێتیش‬ ‫ئه‌گه‌ری رودانی ئه‌و هاوپه‌یمانیه‌تیه‌‬ ‫به‌دور نازانێت‪.‬‬ ‫حاكم ق����ادر حەمه‌ج����ان كارگێڕی‬ ‫مه‌كته‌بی سیاسی یه‌كێتی نیشتمانی‬ ‫كوردس����تان‌و ه����اوكات وته‌بێژی ئه‌و‬ ‫حزبه‌ له‌ب����اره‌ی كۆبونه‌وه‌ی هه‌فته‌ی‬ ‫داهات����وی یه‌كێتی����ه‌وه‌ ئ����ه‌وه‌ی وت‬ ‫"كۆبونه‌وه‌كه‌ی����ان كۆبونه‌وه‌یه‌ك����ی‬ ‫گش����تی ده‌بێ����ت‌و ناوه‌ڕۆك����ی‬ ‫كۆبونه‌وه‌كه‌شیان قسه‌ له‌سه‌ر پرسه‌‬ ‫گشتی‌و نیشتمانیه‌كان ده‌كات"‪.‬‬ ‫رۆژی ش����ه‌ممه‌ی داهاتو له‌كه‌ركوك‬ ‫ئه‌نجومه‌نی س����ه‌ركردایه‌تی یه‌كێتی‬

‫كۆده‌بێته‌وه‌و به‌رپرس����انی یه‌كێتیش‬ ‫هیچ زانیاریی����ه‌ك له‌باره‌ی ناوه‌ڕۆكی‬ ‫كۆبونه‌وه‌كه‌وه‌ ناده‌ن‪ ،‬به‌اڵم به‌گوێره‌ی‬ ‫زانیاریه‌كان ئه‌نجومه‌نی سه‌ركردایه‌تی‬ ‫یه‌كێت����ی ئەنجام����ی کۆبونەوەکانی‬ ‫وەف����دی ب����ااڵی یەکیت����ی‌و پارتی‌و‬ ‫س����ەرکردایەتی هاوبەش����ی یەکێتی‌و‬ ‫گ����ۆڕان تاوتوێ����ده‌كات‌و كۆس����ره‌ت‬ ‫ره‌س����وڵ سه‌رپه‌رش����تی كۆبونه‌وه‌كه‌‬ ‫ده‌كات‪.‬‬ ‫ئه‌نجومه‌ن����ی‬ ‫كۆبون����ه‌وه‌ی‬ ‫س����ه‌ركردایه‌تی یه‌كێتی له‌كاتێكدایه‌‬ ‫له‌ناو یه‌كێتی خواستێكی زۆر هه‌یه‌ بۆ‬ ‫ئه‌وه‌ی گۆڕان‌و یه‌كێتی بۆ هه‌ڵبژاردنی‬ ‫داهاتو بچنه‌ لیستێكی هاوبه‌شه‌وه‌‪.‬‬ ‫له‌تی����ف ش����ێخ عوم����ه‌ر ئه‌ندامی‬ ‫س����ه‌ركردایه‌تی یه‌كێتی نیش����تمانی‬ ‫كوردس����تان له‌وباره‌یه‌وه‌ وتی "هه‌مو‬ ‫ئه‌گه‌رێ����ك رێ����ی تێده‌چێ����ت‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫قس����ه‌یه‌كی تایب����ه‌ت له‌ب����اره‌ی ئه‌م‬ ‫پرس����ه‌وه‌ نه‌كراوه‌‪ ،‬چونكه‌ بابه‌ته‌كه‌‬

‫تائێس����تا به‌فه‌رمی نه‌ك����راوه‌ تاوه‌كو‬ ‫ك����ه‌س داوابكات یان كه‌س����ێك دژی‬ ‫بێت"‪.‬‬ ‫گه‌ڕانه‌وه‌ی نه‌وشیروان مسته‌فا بۆ‬ ‫هه‌رێمی كوردس����تان ره‌نگه‌ سێبه‌ری‬ ‫به‌سه‌ر كۆبونه‌وه‌ی شەممه‌ی یه‌كێتی‬ ‫نیش����تمانی ب����اڵ بكێش����ێت‪ ،‬ب����ه‌و‬ ‫پێیه‌ی یه‌كێك له‌و پرس����ه‌ گرنگانه‌ی‬ ‫له‌كۆبونه‌وه‌ی رۆژی ش����ه‌ممه‌ قسه‌ی‬ ‫له‌سه‌ر ده‌كرێت رێكکه‌وتنی هاوبه‌شی‬ ‫یه‌كێتی‌و گۆڕانه‌ كه‌ تائێستا "یه‌كێتی‬ ‫نه‌چوه‌ته‌ ژێرب����اری جێبه‌جێكردنی‌"‪،‬‬ ‫به‌پێی وته‌ی به‌رپرسانی گۆڕان‪.‬‬ ‫كادی����ری پێش����كه‌وتوی یه‌كێت����ی‬ ‫نیش����تمانی كوردس����تان‪ ،‬ش����ادمان‬ ‫مه‌الحه‌س����ه‌ن پێش����بینی ده‌كات‬ ‫س����ێبه‌ری نه‌وشیروان مسته‌فا له‌سه‌ر‬ ‫په‌یوه‌ندییه‌كان����ی یه‌كێت����ی‌و گۆڕان‬ ‫ده‌ر‌كه‌وێ����ت چونك����ه‌ ب����اوه‌ڕی وایه‌‬ ‫گه‌ڕانه‌وه‌ی نه‌وشیروان مسته‌فا واتای‬ ‫چاالككردنه‌وه‌ی رێكکه‌وتنی هاوبه‌ش‬ ‫یان دانانی خاڵی كۆتایی له‌به‌رده‌میدا‌‪،‬‬

‫ئ����ەو وتی "كاك نه‌وش����یروان له‌گه‌ڵ‬ ‫كه‌س����انی خه‌مخ����ۆری ناو گ����ۆڕان‌و‬ ‫یه‌كێت����ی كارده‌كات بۆ ئ����ه‌وه‌ی ئه‌م‬ ‫رێكکه‌وتنه‌ چاالكبكرێته‌وه‌"‪.‬‬ ‫ش����ادمان له‌ب����اره‌ی ئ����ه‌و خاڵه‌ی‬ ‫رێكکه‌وتنه‌ك����ه‌ی یه‌كێتی‌و گۆڕان كه‌‬ ‫باس����ی ئه‌وه‌ده‌كات "به‌یه‌ك لیس����ت‬ ‫به‌ش����داری هه‌ڵب����ژاردن ده‌كرێ����ت"‪،‬‬ ‫نایش����ارێته‌وه‌ زۆرین����ه‌ی بنك����ه‌ی‬ ‫جه‌ماوه‌ری یه‌كێتی‌و گ����ۆڕان له‌گه‌ڵ‬ ‫ئ����ه‌وه‌ن به‌یه‌ك لیس����ت به‌ش����داری‬ ‫هه‌ڵبژاردن بكرێت تاوه‌كو یه‌كگرتنیش‪،‬‬ ‫وتیش����ی "زۆر باش����ه‌ به‌یه‌ك لیست‬ ‫یه‌كێتی‌و گ����ۆڕان بچنه‌ هه‌ڵبژاردنه‌وه‌‬ ‫چونكه‌ هاوسه‌نگی هێز ده‌گێڕێته‌وه‌‪،‬‬ ‫به‌اڵم چه‌ند س����ه‌ركردیه‌كی یه‌كێتی‌و‬ ‫گۆڕان رێگرن له‌به‌رده‌م ئه‌م پڕۆسه‌یه‌‬ ‫له‌پێن����او به‌رژەوه‌ن����دی تایبه‌ت����ی‬ ‫خۆیان"‪.‬‬ ‫بزوتنه‌وه‌ی گۆڕان زۆر هه‌ستیارانه‌‬ ‫مامه‌ڵه‌ له‌گه‌ڵ ئه‌و دۆسیه‌یه‌ ده‌كات‪،‬‬ ‫به‌رپرس����انی بزوتنه‌وه‌ك����ه‌ جه‌خ����ت‬

‫له‌س����ه‌ر ئه‌وه‌ده‌كه‌نه‌وه‌ ئه‌و پرسه‌ بۆ‬ ‫كاتی هه‌ڵب����ژاردن جێده‌هێڵن‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫به‌دوری نازانن‪.‬‬ ‫زمناكۆ ج����ه‌الل به‌رپرس����ی ژوری‬ ‫هه‌ڵبژاردنی بزوتنه‌وه‌ی گۆڕان ئاماژه‌‬ ‫ب����ۆ ئ����ه‌وه‌ده‌كات تائێس����تا واده‌ی‬ ‫هه‌ڵبژاردن����ه‌كان دیارینه‌كراوه‪ ‌،‬به‌اڵم‬ ‫ئه‌گه‌ر دیاریك����را هه‌مو ب����ژارده‌كان‌‬ ‫له‌به‌رده‌م بزوتنه‌وه‌ی گ����ۆڕان كراوه‌‬ ‫ده‌بن‪ ،‬وتیش����ی "وه‌ك����و بزوتنه‌وه‌ی‬ ‫گۆڕان ك����ه‌ی واده‌ی هه‌ڵبژاردنه‌كان‬ ‫دیاریك����را ئه‌وكاته‌ هه‌م����و ئه‌گه‌رێك‬ ‫له‌به‌رده‌ممان كراوه‌یه‌"‪.‬‬ ‫به‌رپرس����ی ژوری هه‌ڵبژاردن����ی‬ ‫بزوتنه‌وه‌ی گۆڕان زیاتر تیشك ده‌خاته‌‬ ‫س����ه‌ر رێكکه‌وتنی یه‌كێت����ی‌و گۆڕان‬ ‫به‌تایبه‌تیت����ر ئه‌و خاڵه‌ی تایبه‌تكراوه‌‬ ‫به‌پرسی یه‌ك لیستی له‌نێوان هه‌ردو‬ ‫الیه‌ندا‪ ،‬وتیشی "یه‌كێك له‌خاڵه‌كانی‬ ‫رێكکەو‌تنه‌كه‌ی یه‌كێتی‌و گۆڕان باسی‬ ‫هه‌ڵبژاردنه‌‪ ،‬ئه‌و خاڵه‌ یه‌كێك ده‌بێت‬ ‫له‌و ئه‌گه‌ره‌ سیاسیانه‌ی به‌رده‌ممان"‪.‬‬

‫یه‌كێك له‌خاڵه‌كانی‬ ‫رێكکەو‌تنه‌كه‌ی‬ ‫یه‌كێتی‌و گۆڕان باسی‬ ‫هه‌ڵبژاردن ‌ه ئه‌و خاڵ ‌ه‬ ‫یه‌كێك ده‌بێت له‌و‬ ‫ئه‌گه‌ر‌ه سیاسیانه‌ی‬ ‫به‌رده‌ممان‬

‫‪4‬‬

‫هەنوکە‬

‫)‪ )577‬سێشه‌مم ‌ه ‪2017/5/16‬‬

‫مه‌سیحییه‌كانی عێراق لەسه‌رۆكی دیوانی وه‌قفی شیعی توڕەن‬ ‫ ئا‪ :‬نیاز محەمەد‬ ‫مه‌سیحییه‌كانی عێراق بۆ رزگاربونیان‬ ‫له‌ڕوبه‌ڕوبونه‌وه‌ی توندوتیژی‌و به‌رگرتن‬ ‫له‌كۆچ‪ ،‬داوای دروستكردنی ناوچه‌یه‌كی‬ ‫ئارام‌و گه‌ره‌نتی ئه‌منیی گوندو‬ ‫شارۆچكه‌كانیان ده‌كه‌ن به‌چاودێری‬ ‫نه‌ته‌وه‌ یه‌كگرتوه‌كان‪.‬‬ ‫مه‌س����یحییه‌كانی عێ����راق به‌درێژای����ی‬ ‫مێژوی دروستبونی ئه‌م ده‌وڵه‌ته‌ روبه‌ڕوی‬ ‫توندوتیژی‌و كوش����تن‌و ته‌كفیر بونه‌ته‌وه‌‪،‬‬ ‫دوایین كوش����تن‌و ده‌ربه‌ده‌ربونیان له‌سه‌ر‬ ‫ده‌س����تی داعش بو‪ ،‬دوا ته‌كفیركردنیشیان‬ ‫له‌الیه‌ن س����ه‌رۆكی دیوانی وه‌قفی ش����یعی‬ ‫عێراقه‌وه‌ بو‪.‬‬ ‫هه‌فت����ه‌ی رابردو‪ ،‬گرته‌یه‌ك����ی ڤیدیۆیی‬ ‫یه‌كێك له‌وانه‌كانی عه‌ال موسه‌وی‪ ،‬سه‌رۆكی‬ ‫دیوانی وه‌قفی ش����یعی عێ����راق باڵوبوه‌وه‌‪،‬‬ ‫كه‌ تێیدا مه‌س����یحی‌و س����ائیبه‌كان به‌كافر‬ ‫ناوده‌ب����ات‌و ده‌ڵێت كه‌ ی����ان ده‌بێت ببنه‌‬ ‫موسڵمان یان باج بده‌ن یاخود بكوژرێن‪.‬‬ ‫هه‌رچه‌ن����ده‌ دیوان����ی وه‌قف����ی ش����یعی‬ ‫له‌ڕونكردنه‌وه‌یه‌ك����دا ئام����اژه‌ی به‌وه‌دا كه‌‬ ‫ئه‌و وتانه‌ی سه‌رۆكی دیوانی وه‌قفی شیعی‬ ‫عێراق بۆ دو س����اڵ له‌مه‌وبه‌ر ده‌گه‌ڕێنه‌وه‌‪،‬‬ ‫به‌اڵم ه����ه‌ر كاردان����ه‌وه‌ی تون����دی الیه‌نه‌‬ ‫مه‌س����یحییه‌كانی ن����او عێراق����ی ب����ه‌دوای‬ ‫خۆیدا هێناو داوایان له‌سیس����تانی‪ ،‬گه‌وره‌‬ ‫مه‌رجه‌ع����ی ش����یعه‌كانی عێ����راق كرد‪ ،‬دژ‬ ‫به‌و فتوایانه‌ بوه‌س����تێته‌وه‌و سیس����تانیش‬ ‫له‌به‌یاننامه‌یه‌ك����دا ئیدانه‌ی ئ����ه‌و وتانه‌ی‬ ‫كردو وتی نابێت هیچ كه‌مینه‌یه‌كی ئایینی‬ ‫له‌عێراقدا ته‌كفیر بكرێت‪.‬‬ ‫له‌گه‌ڵ ئه‌وه‌ی مه‌سیحییه‌كان تاڕاده‌یه‌كی‬ ‫كه‌متر له‌عێراقدا روبه‌ڕوی فتواو توندوتیژی‬ ‫ش����یعه‌كان بونه‌ته‌وه‌ له‌چاو س����وننه‌كان‪،‬‬ ‫به‌اڵم فتواكه‌ی عه‌ال موسه‌وی یه‌كه‌م فتوای‬ ‫ته‌كفیركردنی ئه‌وان نه‌بو‪ ،‬به‌ڵكو له‌س����اڵی‬ ‫‪2013‬ش����دا ئه‌حم����ه‌د حوس����نی به‌غدادی‬ ‫ك����ه‌ مه‌رجه‌عێكی ش����یعه‌یه‌‪ ،‬توندتر له‌و‬

‫عێراق پێویستی‬ ‫به‌وه‌یه‌ ده‌وڵه‌تێكی‬ ‫هه‌بێت له‌سه‌ر‬ ‫بنه‌مای‬ ‫هاواڵتیبون‌و ئایین‬ ‫له‌ده‌وڵه‌ت جیابێت‬ ‫رێوڕەسمێکی ئاینی مەسیحی لەکەنیسەیەکی موسڵ‬ ‫ته‌كفیریكردن‌و ته‌نیا دو بژارده‌شی خستبوه‌‬ ‫به‌رده‌م مه‌سیحییه‌كانی عێراق‪ :‬یان هاتن ‌ه‬ ‫ناو ئیسالم‪ ،‬یان كوشتنیان‪.‬‬ ‫به‌درێژایی مێژوی عێراق مه‌سیحییه‌كان‬ ‫روبه‌ڕوی كوش����تن‌و ته‌كفیرو ده‌ربه‌ده‌ربون‬ ‫بونه‌ته‌وه‌‪ ،‬ئه‌وان له‌س����ه‌ره‌تای دروستبونی‬ ‫ده‌وڵه‌ت����ی عێراق����دا پ����اش ئ����ه‌وه‌ی‌‬ ‫تۆمه‌تبارده‌كرێ����ن ب����ه‌وه‌ی ده‌یانه‌وێ����ت‬ ‫له‌ناوچه‌ی ده‌ش����تی نه‌ین����ه‌واو ده‌وروبه‌ری‬ ‫قه‌واره‌یه‌ك����ی س����ه‌ربه‌خۆ ب����ۆ خۆی����ان‬ ‫دروس����تبكه‌ن له‌س����اڵی ‪1933‬دا له‌الیه‌ن‬ ‫حكومه‌تی عێراقییه‌وه‌ هێرشده‌كرێته‌ سه‌ر‬ ‫ئ����ه‌و ناوچانه‌ به‌تایبه‌ت قه‌زای س����مێل كه‌‬

‫تێیدا به‌پێی س����ه‌رچاوه‌ به‌ریتانیه‌كان‪600‬‬ ‫كه‌س كۆمه‌ڵكوژكراون‌و هه‌ندێ س����ه‌رچاو‌ه‬ ‫ته‌واوی كوژراوانی ئاش����وری له‌و هێرشه‌دا‬ ‫به‌‪ 3‬هه‌زار كه‌س ده‌خه‌مڵێنن‪ ،‬به‌شێك له‌و‬ ‫مه‌سیحیانه‌ی ناوچه‌كه‌ش ناچارده‌بن به‌ره‌و‬ ‫سوریا كۆچ بكه‌ن‪.‬‬ ‫كوشتن‌و ده‌ربه‌ده‌ركردنی مه‌سیحییه‌كان‪،‬‬ ‫پاش رزگاكردنی عێراق له‌ساڵی‪ 2003‬زیاتر‬ ‫بو‪ ،‬جگه‌ له‌كوژراوان له‌سه‌رده‌ستی رێكخراوه‌‬ ‫توندڕه‌وه‌كان‌و میلیشیاكان‪ ،‬به‌پێی ئاماره‌‬ ‫ناڕه‌س����مییه‌كان له‌عێراق����دا نزیكه‌ی یه‌ك‬ ‫ملی����ۆن مه‌س����یحی هه‌بون ك����ه‌‪ 800‬هه‌زار‬ ‫كه‌س����یان به‌هۆی توندوتی����ژی‌و رافاندن‌و‬

‫ئه‌شكه‌نجه‌دانه‌وه‌ واڵتیان جێهێشتوه‌‪.‬‬ ‫كه‌م����ال یه‌ڵ����دا‪ ،‬ئه‌ندام����ی په‌رله‌مانی‬ ‫كوردستان له‌سه‌ر لیستی ئه‌نجومه‌نی گه‌لی‬ ‫كلدانی سریانی ئاشوری پێی وایه‌ ئه‌وانه‌ی‬ ‫ته‌كفیری هه‌ر پێكهاته‌یه‌كی دیكه‌ی ئایینی‬ ‫ده‌كه‌ن هاوشێوه‌ی داعشن‪.‬‬ ‫ئام����اژه‌ ب����ه‌وه‌ش ده‌كات ك����ه‌ ئ����ه‌وان‬ ‫خه‌ڵكی ره‌س����ه‌نی ئه‌م واڵته‌ن‌و ئه‌و جۆره‌‬ ‫گوت����ارو بیركردنه‌وه‌ توندان����ه‌ كاریگه‌ریان‬ ‫هه‌بوه‌ له‌س����ه‌ر كۆچی مه‌س����یحییه‌كان بۆ‬ ‫ده‌ره‌وه‌ی واڵت‌و پێشیوایه‌ عێراق پێویستی‬ ‫به‌وه‌یه‌ ده‌وڵه‌تێكی هه‌بێت له‌سه‌ر بنه‌مای‬ ‫هاواڵتیب����ون‌و ئایین له‌ده‌وڵ����ه‌ت جیابێت‬

‫بۆئ����ه‌وه‌ی به‌رله‌تێكدان����ی پێكه‌وه‌ژیان����ی‬ ‫پێكهاته‌كانی بگیرێت‪.‬‬ ‫"ب����ه‌ر ل����ه‌ هه‌فته‌ی����ه‌ك خانه‌واده‌یه‌كی‬ ‫مه‌س����یحی له‌موس����ڵ چونه‌ت����ه‌وه‌ س����ه‌ر‬ ‫م����اڵ‌و حاڵی خۆیان‪ ،‬ش����ه‌وێك ماڵه‌كه‌یان‬ ‫به‌ردبارانك����ردون‌و هاواریان ك����ردوه‌ ئێوه‌‬ ‫مه‌س����یحین لێره‌ ب����ڕۆن‪ ،‬راس����ته‌ داعش‬ ‫كۆنترۆڵ����ی به‌س����ه‌ر ئه‌و ش����وێنه‌ نه‌ماوه‌‬ ‫به‌اڵم مادام فیكره‌كه‌ی ماوه‌ هێش����تا جێی‬ ‫مه‌ترسییه‌"‪ .‬كه‌مال وای وت‪.‬‬ ‫جه‌ختی����ش ده‌كات����ه‌وه‌ ك����ه‌ زۆرب����ه‌ی‬ ‫ده‌وڵه‌تان����ی دنی����ا پێكهات����ه‌ی ئایین����ی‌و‬ ‫نه‌ته‌وه‌ی����ی جیاجیای تێدایه‌ له‌هیچ واڵتێك‬

‫ئه‌و كێشانه‌ روناده‌ن له‌واڵته‌ ئیسالمییه‌كان‬ ‫نه‌بێت‪.‬‬ ‫الی خۆیشییه‌وه‌‪ ،‬قه‌ش ‌ه ئه‌یمه‌ن قه‌شه‌ی‬ ‫كه‌نیسه‌ی ماریوسف له‌س����لێمانی پێیوایه‌‬ ‫هیچ كه‌س����ێك ناب����ێ ته‌كفیری كه‌س����انی‬ ‫س����ه‌ربه‌ئایینی دیكه‌ ب����كات‌و ده‌بێ به‌پێی‬ ‫یاس����ا رێگری له‌و جۆره‌ كرده‌وه‌و لێدوانانه‌‬ ‫بكرێ����ت‌ ب����ه‌اڵم له‌ئێس����تادا له‌به‌رئه‌وه‌ی‬ ‫ره‌وش����ی ئه‌منی هه‌ندێ ناوچ����ه‌ی عێراق‬ ‫له‌گه‌ڵ ره‌وشی سیاسی‌و ئابوری ناجێگیره‌‬ ‫ئه‌مه‌ قورسه‪ ‌،‬به‌اڵم له‌كۆتاییدا هه‌رده‌بێت‬ ‫وابكرێت‪.‬‬ ‫مه‌سیحییه‌كانی عێراق له‌ئێستادا به‌دوای‬ ‫ئه‌وه‌دا ده‌گه‌ڕێن كه‌ ناوچه‌كانیان به‌تایبه‌ت‬ ‫له‌ده‌ش����تی نه‌ینه‌وا بكرێته‌ قه‌واره‌یه‌ك كه‌‬ ‫له‌الیه‌ن خۆیان����ه‌وه‌ به‌ڕێوه‌ببرێت‌و نه‌ته‌وه‌‬ ‫یه‌كگرتوه‌كان چاودێری پاراستنی بكات‪.‬‬ ‫له‌نوێترین پێشهاتیشدا‪ ،‬رۆژی‪13‬ی ئه‌م‬ ‫مانگه‌ هه‌رس����ێ س����ه‌رۆكی سێ كه‌نیسه‌ی‬ ‫مه‌سیحی ناوچه‌كانی موسڵ‌و ده‌وروبه‌ری‌و‬ ‫كه‌ركوك جه‌خت له‌وه‌ ده‌كه‌نه‌وه‌ كه‌ بونی‬ ‫مه‌سیحییه‌كان له‌عێراق به‌رده‌وامه‌و داواش‬ ‫ده‌ك����ه‌ن ده‌س����ته‌به‌ری ئه‌منیه‌ت����ی گوندو‬ ‫شارۆچكه‌كانیان به‌تایبه‌ت له‌ده‌شتی نه‌ینه‌وا‬ ‫بكرێت‌و له‌الیه‌ن نه‌ت����ه‌و‌ه یه‌كگرتوه‌كانه‌وه‌‬ ‫چاودێری بكرێت‪.‬‬ ‫به‌اڵم قه‌ش����ه‌ ئه‌یمه‌ن پێیوایه‌ پێویسته‌‬ ‫به‌رله‌وه‌ی ب����اس له‌دروس����تكردنی قه‌واره‌‬ ‫ب����ۆ مه‌س����یحییه‌كان بكرێ����ت له‌ده‌ش����تی‬ ‫نه‌ینه‌وا له‌پێش����دا ئاواره‌كانی ئه‌و ناوچه‌یه‌‬ ‫بگه‌ڕێنرێنه‌وه‌ شوێنی خۆیان‪.‬‬ ‫ده‌شڵێت كه‌ چاوه‌ڕێن ئه‌و مه‌سیحیانه‌ی‬ ‫ئاواره‌ی هه‌رێم بون ئه‌م هاوینه‌ بگه‌ڕێنه‌وه‌‬ ‫سه‌ر ماڵ‌وحاڵی خۆیان له‌ده‌شتی نه‌ینه‌وا‪.‬‬ ‫كه‌م����ال یه‌ڵدا پێیوایه‌ كردنی ده‌ش����تی‬ ‫نه‌ینه‌وا به‌پارێزگا یان هه‌رێمێكی مه‌سیحی‬ ‫كه‌مترین مافی ئه‌وانه‌‪.‬‬ ‫ده‌شڵێت"ئێستاش كۆچی مه‌سیحییه‌كان‬ ‫به‌رده‌وام����ه‌ ئه‌گه‌ر ئ����ه‌و كاره‌بكرێت ئه‌وا‬ ‫هه‌وڵده‌درێ����ت زۆرب����ه‌ی مه‌س����یحییه‌كان‬ ‫بگه‌ڕێنه‌وه‌ بۆ ناوچه‌كه‌"‪.‬‬

‫قایمقام ‌ی سلێمانی‌‪ :‬من یاسا ریفراندۆم‬ ‫جێبه‌ج ‌ێ ده‌كه‌م‌و ده‌ست كراوه‌شم تورکمانەکان یەکدەخات‬ ‫ ئا‌‪ :‬زانكۆ سه‌ردار‬ ‫ئاوات محه‌مه‌د‪ ،‬قایمقام ‌ی قه‌زا ‌ی مه‌ڵبه‌ند ‌ی‬ ‫سلێمان ‌ی له‌م گفتوگۆیه‌ ‌ی ئاوێنه‌دا ده‌ڵێت‬ ‫"ده‌ست ‌ی كراوه‌ی ‌ه له‌كاره‌كانیداو الیه‌ن ‌ه‬ ‫سیاسیه‌كان هیچ ئاسته‌نگیه‌كیان بۆ‬ ‫دروست نه‌كردوه‌"‪.‬‬

‫ئێستا شوێنێك‬ ‫له‌بازاڕ ‌ی ده‌بۆك ‌ه‬ ‫ئاماده‌كراو‌ه بۆ‪134‬‬ ‫كاسبكار‪ ،‬به‌اڵم ئه‌و‪134‬‬ ‫كه‌س ‌ه به‌ڵێننامه‌یان‬ ‫لێوه‌رده‌گیرێت ك ‌ه هیچ‬ ‫سه‌رچاوه‌یه‌ك ‌ی دیكه‌ ‌ی‬ ‫ژیانیان نیه‌‪ ،‬ده‌بێت‬ ‫دانیشتو ‌ی سلێمان ‌ی بێت‬

‫ئاوێنه‌‪ :‬له‌ئێس���تادا ش���ار ‌ی س���لێمان ‌ی‬ ‫فراوانبون ‌ی به‌خۆیه‌و‌ه بینیوه‌و خه‌ڵكانێك ‌ی‬ ‫زۆری���ش رویان له‌ش���اره‌ك ‌ه ك���ردوه‌‪ ،‬ئێو‌ه‬ ‫به‌رنامه‌ت���ان چی��� ‌ه ب���ۆ به‌ڕێوه‌چون ‌ی ژیان‬ ‫له‌سلێمانیدا؟‬ ‫ئ���اوات محه‌مه‌د‪ :‬جگ��� ‌ه له‌ئێم��� ‌ه ئه‌و‌ه‬ ‫پارێزگار ‌ی س���لێمانی‌‪ ،‬ئه‌نجومه‌ن ‌ی پارێزگاو‬ ‫چه‌ندی���ن به‌ڕێوه‌به‌رێت��� ‌ی گش���ت ‌ی هه‌ی��� ‌ه‬ ‫ك��� ‌ه هه‌ریه‌كه‌ی���ان به‌رپرس���یار‌ه به‌رامبه‌ر‬ ‫به‌س���ێكته‌رێك‪ ،‬به‌اڵم له‌كۆتاییدا هه‌مومان‬ ‫پێكه‌و‌ه چیم���ان پێبكرێت بۆ خزمه‌تكردن ‌ی‬ ‫شار ‌ی س���لێمانی‌‌و بۆ به‌ره‌وپێشه‌و‌ه بردن ‌ی‬ ‫شاره‌ك ‌ه پێكه‌و‌ه ده‌یكه‌ین‪ ،‬ئه‌وه‌ ‌ی ك ‌ه زۆر زۆر‬ ‫گرنگ ‌ه ئێم ‌ه هه‌مو ئه‌مان ‌ه ك ‌ه پێ ‌ی ده‌وترێت‬ ‫خۆجێیه‌ت ‌ی شار ‌ی سلێمان ‌ی به‌هه‌مئاهه‌نگ ‌ی‬ ‫پێكه‌و‌ه ئه‌نجام ‌ی ده‌ده‌ی���ن‪ ،‬ئه‌و بارودۆخ ‌ه‬ ‫داراییه‌ ‌ی ئێس���تا روبه‌ڕو ‌ی هه‌رێم بۆته‌وه‌‪،‬‬ ‫ش���ه‌ڕ ‌ی داعش‌و هاتن��� ‌ی ئاواره‌یه‌ك ‌ی زۆر‪،‬‬ ‫هه‌مو ئه‌مان ‌ه ئاس���ته‌نگ ‌ی زۆر ‌ی بۆ دروست‬ ‫كردوین له‌جێبه‌ج ‌ێ كردن��� ‌ی ئه‌ركه‌كانمان‪ ،‬ب��� ‌ه به‌ش���دار ‌ی س���ه‌رجه‌م داموده‌زگاكان ‌ی‬ ‫به‌اڵم دڵنیاب ‌ه به‌و هه‌مئاهه‌نگی‌و یه‌ك تیمی ‌ه حكومه‌ت له‌شاره‌ك ‌ه كۆمه‌ڵێك رێوشوێنمان‬ ‫ده‌توانین زاڵبین به‌سه‌ر به‌شێك ‌ی زۆر ‌ی ئه‌و داناو‌ه بۆ رێكخس���تنه‌وه‌ ‌ی شار‪ ،‬بۆ ئه‌وه‌ ‌ی‬ ‫كێشه‌و ئاس���ته‌نگانه‌ ‌ی له‌به‌رده‌م جێبه‌ج ‌ێ ش���ه‌قام‌و شۆسته‌و شوێن ‌ه گش���تیه‌كان ك ‌ه‬ ‫موڵك��� ‌ی هه‌مو الیه‌ك ‌ه بۆ به‌رژه‌وه‌ند ‌ی هه‌مو‬ ‫كردن ‌ی كاره‌كانماندان‪.‬‬ ‫الیه‌ك به‌كاربهێنرێت‪ ،‬چه‌ند رێوشوێنێكمان‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬له‌ئێستادا له‌شار ‌ی سلێمان ‌ی لیژن ‌ه گرتوه‌ت��� ‌ه ب���ه‌ر‪ ،‬ئ���ه‌وه‌ش ده‌نگدان���ه‌وه‌و‬ ‫هاوبه‌ش���ه‌كان ده‌س���تیانكردو‌ه به‌هه‌ڵمه‌ت ‌ی كاریگه‌ر ‌ی باش��� ‌ی هه‌بو‌ه له‌سه‌ر هاتوچۆو‬ ‫البردن��� ‌ی عه‌ره‌بان���ه‌و زیاده‌ڕۆی��� ‌ی به‌رده‌م الیه‌ن��� ‌ی ده‌رون ‌ی هاواڵتی���ان‪ ،‬ئه‌وه‌ش ته‌نها‬ ‫دوكان���ه‌كان‪ ،‬به‌رنامه‌تان چی���ه‌و ئامانجتان ناوشارو سه‌نته‌ر ‌ی ش���ار ناگرێته‌و‌ه به‌ڵكو‬ ‫هه‌مو ش���ار ده‌گرێته‌وه‌‪ ،‬ئێس���تا ته‌نانه‌ت‬ ‫چیه‌؟‬ ‫ئاوات محه‌مه‌د‪ :‬ئه‌و‌ه ئیش���ێك ‌ی ئاسای ‌ی هه‌ڵمه‌تێك هه‌ی ‌ه بۆ دورخستنه‌وه‌ ‌ی هه‌موو‬ ‫حكومه‌ته‌‪ ،‬رۆژانه‌ش به‌دواداچون به‌رده‌وام ئه‌و ئاژه‌ڵ و له‌وه‌ڕگایانه‌ ‌ی ك ‌ه له‌ناو ش���اردا‬ ‫بێ���ت‪ ،‬ئه‌گ���ه‌ر پێش���تر نه‌مانكردبێت ئه‌وا هه‌یه‌‪ ،‬ئیجرائات ‌ی یاس���ای ‌ی له‌گه‌ڵ خاوه‌ن ‌ی‬ ‫كه‌موكورتیه‌ك��� ‌ه ك��� ‌ه روب���ه‌ڕو ‌ی هه‌مومان ئاژه‌ڵه‌كانیشدا بكرێت‪ ،‬ئه‌وه‌ ‌ی پێ ‌ی ده‌وترێت‬ ‫ده‌بێت���ه‌وه‌‪ ،‬ئێس���تا حكومه‌ت��� ‌ی خۆجێ ‌ی رێكخستنه‌وه‌ ‌ی شار كارێك ‌ی هه‌مه‌الیه‌نه‌یه‌و‬ ‫س���لێمان ‌ی به‌فه‌رمان ‌ی پارێزگا ‌ی سلێمانی‌‌و به‌رده‌وامیش ده‌بین له‌سه‌ری‌‪.‬‬

‫ئاوێن���ه‌‪ :‬جێگره‌وه‌ت���ان هه‌ی��� ‌ه بۆ ئه‌و ئا‪ :‬شۆڕش محه‌مه‌د‬ ‫كاس���بكاران ‌ه كاتێ���ك به‌ر ئ���ه‌و هه‌ڵمه‌ت ‌ه‬ ‫ئایدن مه‌عروف‪ ،‬ئه‌ندامی مه‌كته‌بی‬ ‫ده‌كه‌ون؟‬ ‫ئ���اوات محه‌م���ه‌د‪ :‬ئ���ه‌و كه‌س���انه‌ ‌ی ك ‌ه سیاسی به‌ره‌ی توركمانی‬ ‫به‌ه���ۆ ‌ی ئه‌و هه‌ڵمه‌ت���ه‌و‌ه دورخراونه‌ته‌وه‌‪ ،‬رایده‌گه‌یه‌نێت " له‌هه‌رێم‌و عێراقدا‬ ‫ئێس���تا له‌هه‌وڵداین بۆئه‌وه‌ ‌ی شوێنیان بۆ سته‌م به‌رامبه‌ر توركمانه‌كان‬ ‫دابی���ن بكه‌ی���ن‪ ،‬تاوه‌كو ئه‌وانی���ش بتوانن ده‌كرێت‌و توركیا‌و ئه‌مریكا‌و‬ ‫كاروكه‌س���ابه‌ت ‌ی خۆیان ‌ی تێدا بكه‌ن‪ ،‬ئێستا واڵتانی‌ ئه‌وروپا‌و رێكخراوه‌‬ ‫ش���وێنێك له‌بازاڕ ‌ی ده‌بۆك��� ‌ه ئاماده‌كراو‌ه نێوده‌وڵه‌تییه‌كانمان له‌و بابه‌ته‌‬ ‫بۆ‪ 134‬كاس���بكار‪ ،‬به‌اڵم ئه‌و‪ 134‬كه‌س���ه‌ ئاگادار كردۆته‌وه‌"‪.‬‬ ‫به‌ڵێننامه‌ی���ان لێوه‌رده‌گیرێ���ت ك��� ‌ه هیچ‬ ‫ئایدن مه‌عروف به‌ئاوێنه‌ی‌ راگه‌یاند‬ ‫سه‌رچاوه‌یه‌ك ‌ی دیكه‌ ‌ی ژیانیان نیه‌‪ ،‬ده‌بێت‬ ‫دانیشتو ‌ی س���لێمان ‌ی بێت‪ ،‬نابێت گۆڕین‌و "هه‌وڵێك له‌ئارادایه‌ ب����ۆ ئه‌نجامدانی‌‬ ‫فرۆش���تن به‌و ش���وێنه‌و‌ه بكرێت‪ ،‬هه‌روه‌ها كۆبونه‌وه‌یه‌ك����ی‌ به‌رفراوان����ی‌ الیه‌نه‌‬ ‫كرێیه‌ك ‌ی ره‌مز ‌ی ده‌دات ‌ه شاره‌وانی‌‪ ،‬له‌هه‌مان توركمانه‌كان����ی‌ هه‌رێ����م‌و عێراق‌و له‌م‬ ‫كاتیش���دا هه‌ركاتێك ش���اره‌وان ‌ی پێویست ‌ی دو رۆژه‌ی‌ داهات����ودا له‌ش����اری‌ به‌غدا‬ ‫به‌وش���وێن ‌ه هه‌بو بۆ به‌رژه‌وه‌ند ‌ی گشت ‌ی بۆ به‌چاودێ����ری‌ رێكخ����راوی‌ نه‌ت����ه‌وه‌‬ ‫كارێك‌و پرۆژه‌یه‌ك به‌كاری بهێنێت‪ ،‬ده‌بێت یه‌كگرت����وه‌كان كۆبونه‌وه‌ك����ه‌ ئه‌نجام‬ ‫ئه‌و ش���وێن ‌ه چۆڵبكات‌و به‌جێ��� ‌ی بهێڵێت‪ ،‬ده‌درێت"‪.‬‬ ‫وتیش����ی‌ "كۆبونه‌وه‌ی‌ پارت‌و الیه‌نه‌‬ ‫هه‌روه‌ها جێگه‌یه‌ك��� ‌ی دیكه‌مان بنیات ناو‌ه‬ ‫ك��� ‌ه جێگه‌ ‌ی ‪230‬بۆ ‪ 240‬ك���ه‌س ده‌بێته‌و‌ه توركمانه‌كان به‌ئامانجی‌ پاراس����تنی‌‬ ‫له‌به‌رامب���ه‌ر مزگه‌وت��� ‌ی گه‌وره‌یه‌‪ ،‬خه‌ریك ‌ی یه‌كڕیزی‌‌و یه‌كبونه‌ له‌سه‌ر ئه‌و بابه‌ت‌و‬ ‫ئاماده‌كردن ‌ی چه‌ند جێگه‌یه‌ك ‌ی دیكه‌یش���ین پرس����ه‌ گرنگان���� ‌هی‌ ك����ه‌ په‌یوه‌ندی‌‬ ‫تاوه‌ك���و ببێت ‌ه ده‌رفه‌ت بۆ ئه‌و كه‌س���انه‌ ‌ی به‌توركمانه‌كانه‌وه‌ هه‌یه‌"‪.‬‬ ‫ئه‌و نه‌یش����ارده‌وه‌ ك����ه‌ له‌ڕابردودا‬ ‫ل���ه‌و ش���وێنان ‌ه دورخراونه‌ت���ه‌وه‌‪ ،‬هاوكات‬ ‫له‌گه‌ڵ ش���اره‌وان ‌ی س���لێمانیدا به‌رنامه‌مان یه‌كنه‌بون����ی‌ الیه‌ن����ه‌ توركمان����ه‌كان‬ ‫هه‌ی ‌ه ك ‌ه چه‌ن���د بازاڕێك ‌ی دیك ‌ه بكه‌ینه‌وه‌‪ ،‬كاریگه‌ری‌ خراپی‌ له‌س����ه‌ر ره‌وش����ی‌‬ ‫ئه‌وه‌ش ده‌رفه‌ت ده‌بێت بۆ ئه‌و كه‌س���انه‌ ‌ی توركم����ان‌و داخوازییه‌كانی‌ توركمان‬ ‫ك ‌ه دورخراونه‌ته‌و‌ه یاخود ده‌رفه‌ت ‌ی كاریان له‌هه‌رێم‌و له‌عێراق به‌گشتی‌ هه‌بوه‌‪.‬‬ ‫وتیش����ی‌ "له‌ئێس����تادا له‌عێ����راق‌و‬ ‫ده‌س���ت نه‌كه‌وتوه‌‪ ،‬به‌راس���ت ‌ی باش���تریش‬ ‫ده‌توانی���ن ل���ه‌ڕو ‌ی نرخ و ته‌ندروس���تیه‌و‌ه ناوچه‌ك����ه‌ گۆڕان����كاری‌ به‌ڕێوه‌ی����ه‌‌و‬ ‫الیه‌نه‌كان����ی‌‬ ‫به‌پێویس����تمانزانی‌‬ ‫چاودێر ‌ی بازاڕ بكه‌ین‪.‬‬ ‫ئاوێن���ه‌‪ :‬ت���ا چه‌ند‌ه ده‌س���ت ك���راوه‌ن توركمانیش ئاماده‌كاری‌ بكه‌ین بۆ ئه‌و‬ ‫گۆڕانكارییانه‌"‪.‬‬ ‫له‌كاره‌كانتاندا؟‬ ‫مه‌ع����روف جه‌غتیش����ی‌ له‌س����ه‌ر‬ ‫ئ���اوات محه‌م���ه‌د‪ :‬به‌پێ��� ‌ی یاس���او ئه‌و‬ ‫رێوشوێنانه‌ ‌ی دیار ‌ی كراو‌ه ئیشه‌كان ‌ی خۆم ئه‌وه‌ ك����رده‌وه‌ كه‌ ب����ۆ داكۆكیكردن‬ ‫جێبه‌ج��� ‌ێ ده‌كه‌م‪ ،‬هی���چ رێگریه‌كیش نی ‌ه له‌داخوازییه‌كانی‌ توركمان پێویس����ته‌‬ ‫الیه‌نه‌ سیاس����یه‌كانی‌ توركمان یه‌ك‬ ‫له‌به‌رده‌م جێبه‌ج ‌ێ كردن ‌ی ئه‌ركه‌كانمدا‪.‬‬ ‫ئاوێن���ه‌‪ :‬ب���ه‌و پێیه‌ ‌ی س���لێمان ‌ی چه‌ق ‌ی گوتار بن‪.‬‬ ‫ئاماژه‌ی‌ به‌وه‌ش����دا ك����ه‌ له‌عێراق‌و‬ ‫ملمالن��� ‌ێ سیاس���یه‌كانه‌‪ ،‬ئای���ا الیه‌ن��� ‌ه‬ ‫سیاسیه‌كان ئاسته‌نگت بۆ دروست ناكه‌ن؟ هه‌رێم����ی‌ كوردس����تان به‌هۆی‌ له‌یه‌ك‬ ‫ئ���اوات محه‌م���ه‌د‪ :‬تاوه‌كو ئێس���تا هیچ دوری‌‌و پارچ����ه‌ پارچه‌بون����ی‌ الیه‌نه‌‬ ‫رێگریه‌ك���م بۆ دروس���ت نه‌ب���و‌ه له‌به‌رده‌م توركمانییه‌كان وای‌ كردبو حكومه‌تی‌‬ ‫عێراق‌و حكومه‌تی‌ هه‌رێمی‌ كوردستان‬ ‫ئه‌ركه‌كانم‪ ،‬ئێم ‌ه یاسا جێبه‌ج ‌ێ ده‌كه‌ین‪.‬‬

‫له‌ئێستادا له‌عێراق‌و‬ ‫ناوچه‌ك ‌ه گۆڕانكار ‌ی‬ ‫به‌ڕێوه‌یه‌‌و‬ ‫به‌پێویستمانزان ‌ی‬ ‫الیه‌نه‌كان ‌ی توركمانیش‬ ‫ئاماده‌كار ‌ی بكه‌ین بۆ‬ ‫ئه‌و گۆڕانكارییانه‬

‫به‌ج����دی‌ له‌داخوازییه‌كان����ی‌ توركمان‬ ‫نه‌ڕوانن‪ .‬‬ ‫"ب����ه‌اڵم الیه‌ن����ه‌ توركمانیی����ه‌كان‬ ‫له‌ئێس����تادا به‌ره‌و یه‌كبون‌و یه‌كڕیزی‌‬ ‫ده‌چن" ئایدن مه‌عروف وای‌ وت‪.‬‬ ‫ئه‌و جه‌غتی‌ له‌س����ه‌ر ئه‌وه‌ كرده‌وه‌‬ ‫ك����ه‌ هه‌ت����ا ئێس����تا له‌پراكتیك����دا چ‬ ‫له‌هه‌رێ����م‌و چ له‌به‌غ����دا كار له‌س����ه‌ر‬ ‫جێبه‌جێكردن����ی‌ مافه‌كان����ی‌ توركمان‬ ‫نه‌كراوه‌‌و وتی‌ "ده‌سه‌اڵتداران له‌باره‌ی‌‬ ‫مافه‌كانی‌ توركمانه‌وه‌ به‌قسه‌ هیچیان‬ ‫نه‌هێشتۆته‌وه‌ به‌اڵم له‌پراكتیكدا هیچی‌‬ ‫لێ‌ سه‌وز نه‌بوه‌"‪.‬‬ ‫وتیش����ی‌ "له‌عێ����راق‌و هه‌رێم����ی‌‬ ‫توركمان����ه‌كان‬ ‫كوردستانیش����دا‬ ‫به‌ش����ێوه‌یه‌كی‌ كارا به‌ش����دارییان پێ‌‬

‫نه‌كراوه‌ له‌پرۆس����ه‌ی‌ سیاسی‌‌و بڕیاره‌‬ ‫سیاسیه‌كان‌و پۆسته‌ بااڵكاندا"‪.‬‬ ‫جه‌غتیشی‌ كرده‌وه‌ كه‌ ئه‌و مامه‌ڵه‌یه‌ی‌‬ ‫هه‌رێم‌و به‌غدا له‌گه‌ڵ توركمانه‌كان وای‌‬ ‫له‌ئێمه‌ كردوه‌ گومان بكه‌ین‌و هه‌ست‬ ‫به‌نادادپه‌روه‌ری‌ بكه‌ین‪.‬‬ ‫وتیش����ی‌ "له‌هه‌رێم‌و عێراقدا سته‌م‬ ‫به‌رامبه‌ر توركمانه‌كان ده‌كرێت"‪.‬‬ ‫ئایدن مه‌ع����روف ئه‌وه‌ی‌ رونكرده‌وه‌‬ ‫كه‌ ئه‌و سته‌م‌و نادادپه‌روه‌رییه‌ له‌هه‌مو‬ ‫ناوچه‌كان به‌رامب����ه‌ر به‌توركمانه‌كان‬ ‫ده‌كرێ����ت‌و وتیش����ی‌ "س����ته‌مه‌كه‌‬ ‫له‌ناوچه‌یه‌ك����ه‌وه‌ ب����ۆ ناوچه‌یه‌كی‌ تر‬ ‫ده‌گۆڕێت"‪.‬‬ ‫زیات����ر وت����ی‌ "ئ����ه‌و س����ته‌م‌و‬ ‫نادادپه‌روه‌ریی����ه‌ له‌هه‌ولێ����ر كه‌مت����ر‬ ‫پێ����وه‌ی‌ دی����اره‌‌و له‌كه‌رك����وك زیاتر‬ ‫پێو‌هی‌ دیاره‌"‪.‬‬ ‫وتیش����ی‌ "ئێم����ه‌ به‌ی����ه‌ك پاكێ����ج‬ ‫ته‌ماش����ای‌ هه‌مو توركم����ان ده‌كه‌ین‬ ‫له‌ناوچه‌ جیاوازه‌كان‌و له‌هه‌ر شوێنێك‬ ‫ب����ن ده‌بێ����ت ره‌چ����اوی‌ مافه‌كانیان‬ ‫بكرێت"‪.‬‬ ‫ئایدن مه‌عروف جه‌غتیشی‌ كرده‌وه‌‬ ‫ك����ه‌ "گه‌ش����بینن به‌كۆبونه‌وه‌كه‌یان‬ ‫له‌ژێ����ر چاودێری‌ رێكخ����راوی‌ نه‌ته‌وه‌‬ ‫یه‌كگرت����وه‌كان"‌و وتی‌ "پش����تیوانی‌‬ ‫رێكخ����راوی‌ نه‌ت����ه‌وه‌ یه‌كگرت����وه‌كان‬ ‫بۆ توركمانه‌كان بۆ به‌ده‌س����تهێنانی‌‬ ‫مافه‌كانیان له‌عێراق به‌گشتی‌ گرنگ‌و‬ ‫بایه‌خداره‌"‪.‬‬ ‫ئ����ه‌و نه‌یش����ارده‌وه‌ ك����ه‌ واڵت����ی‌‬ ‫توركی����ا ل����ه‌و نادادپ����ه‌روه‌ری‌‌و‬ ‫س����ته‌مه‌ ئاگاداركراوه‌ت����ه‌وه‌ ك����ه‌‬ ‫له‌هه‌رێم‌و عێراق به‌گش����تی‌ به‌رامبه‌ر‬ ‫توركمانه‌كان ده‌كرێت‌و وتی‌ "تاچه‌ند‬ ‫په‌یوه‌ندییه‌كان����ی‌ نێ����وان توركی����ا‌و‬ ‫هه‌رێ����م‌و توركیا‌و عێراق باش����تر بێت‬ ‫له‌به‌رژه‌وه‌ن����دی‌ توركمانه‌كانی‌ عێراقه‌‬ ‫به‌گشتی‌"‪.‬‬ ‫جه‌غتیش����ی‌ كرده‌وه‌ كه‌ هه‌مو ئه‌و‬ ‫باسانه‌یان گه‌یاندۆته‌ ئه‌مریكا‌و واڵتانی‌‬ ‫ئه‌وروپا‌و رێكخراوه‌ نێوده‌وڵه‌تییه‌كانی‌‬ ‫مافی‌ مرۆڤ‪.‬‬

‫تایبه‌ت‬

‫)‪ )577‬سێشه‌مم ‌ه ‪2017/5/16‬‬

‫دەربارەی هەڵبژاردنەکانی ئێران‬

‫پژاك هەڵوێستی لەدیموکرات‌و کۆمەڵەکان جیاوازە‬ ‫ئا‪ :‬نیاز محەمەد‬ ‫هەمو حزبەكانی رۆژهەاڵتی كوردستان‬ ‫بایكۆتی هەڵبژاردنی سەرۆكایەتی‬ ‫كۆماری ئێرانیان كردوە بەاڵم بۆچونیان‬ ‫جیاوازە لەبارەی هەڵبژاردنی ئەنجومەنی‬ ‫شارو گوندەكان‌و ئەندامێكی دەفتەری‬ ‫سیاسی حزبی دیموكراتی كوردستانی‬ ‫ئێرانیش پێی وایە كە ئەنجامدانی ئەو دو‬ ‫هەڵبژاردنە لەیەك رۆژدا فێڵێكی كۆماری‬ ‫ئیسالمییە بۆ چەواشەكردنی رای گشتی‬ ‫لەبارەی رێژەی بەشداری خەڵكەوە‪.‬‬ ‫بڕیارە رۆژی هەینی(‪19‬ی ئایار)‪ ،‬هەردو‬ ‫هەڵبژاردنی خولی دوازدەیەمی سەرۆكایەتی‬ ‫كۆمارو خولی پێنجەمی ئەنجومەنی ش���ارو‬ ‫گوندەكان لەئێران بەڕێوەبچێت‪.‬‬ ‫ش���ەش حزب���ی رۆژه���ەاڵت (كۆمەڵەی‬ ‫زەحمەتكێش���انی كوردس���تان‪ ،‬حزب���ی‬ ‫دیموكرات���ی كوردس���تان‪ ،‬كۆمەڵ���ەی‬ ‫شۆڕش���گێڕی زەحمەتكێشانی كوردستانی‬ ‫ئێ���ران‪ ،‬س���ازمانی خەباتی كوردس���تانی‬ ‫ئێ���ران‪ ،‬حزب���ی دیموكراتی كوردس���تانی‬ ‫ئێ���ران‪ ،‬كۆمەڵە‪ -‬رێكخراوی كوردس���تانی‬ ‫حزبی كۆمۆنیستی ئێران) بایكۆتی هەردو‬

‫‌‬

‫هەڵبژاردنەكەی���ان كرد‪ ،‬بەاڵم پارتی ژیانی‬ ‫ئازادی كوردستان(پژاك)‪ ،‬داوای لەخەڵكی‬ ‫رۆژهەاڵتی كوردس���تان كرد تەنیا بایكۆتی‬ ‫هەڵبژاردنی سەرۆكایەتی بكەن‌و بەشداری‬ ‫هەڵبژاردنی ئەنجومەنی ش���ارو گوندەكان‬ ‫بكەن‪.‬‬ ‫تەیمور مس���تەفایی‪ ،‬ئەندامی دەفتەری‬ ‫سیاسی حزبی دیموكراتی كوردستان‪-‬ئێران‪،‬‬ ‫باس لەوە دەكات كە ئەوان وەك ئەو شەش‬ ‫حزبە هەڵبژاردنەكانی ئێران بەنادیموكراتی‬ ‫دەزانن‌و پێیانوایە لەشانۆس���ازییەكی رژێم‬ ‫زیاتر نی���ن‌و بۆ رەوایەتیدان���ە بەمانەوەی‬ ‫كۆماری ئیسالمی بۆیە بایكۆتیان كردوە‪.‬‬ ‫لەگەڵ ئ����ەوەی هەندێ����ك دەنگ لەناو‬ ‫ئ����ەو حزبانەش����دا هەی����ە پێیانوای����ە كە‬ ‫دەب����و بایكۆتی هەڵبژاردن����ی ئەنجومەنی‬ ‫ش����ارو گوندەكان نەكرێت ب����ەاڵم تەیمور‬ ‫مس����تەفایی پێی وای����ە هەڵبژاردنەكانی‬ ‫ئێ����ران یەك پاكێجەو ناكرێ����ت یەكێكیان‬ ‫بایكۆت بكەیت‌و لەویدیكەیان بەشداربیت‬ ‫كە هەمان ئامانجیان هەیە چونكە بەبڕوای‬ ‫ئ����ەو ئەنجومەنەكان����ی ش����ارو گوندەكان‬ ‫دەس����ەاڵتێكی وایان نییە كە بتوانن هیچ جگەل����ەوەی دەبێ����ت ئەندامان����ی ئ����ەو‬ ‫شتێك بۆ خەڵك بكەن‌و تەنیا توانیویانە ئەنجومەنانە‪ ،‬رژێم بۆ خۆی پش����تگیریان‬ ‫هەندێ ئیمتیازات بۆ خۆیان وەربگرن ئەمە بكات‌و دەستوپێوەندی رژێم بن‪.‬‬

‫نابێت گۆڕەپانی‬ ‫كۆمەڵگەی‬ ‫رۆژهەاڵت بۆ‬ ‫كاربەدەستانی‬ ‫كۆماری ئیسالمی‬ ‫چۆڵ بكەین‬

‫تەیم���ور مس���تەفایی وتیش���ی"رژێم‬ ‫لەبەرئەوە ئەو دو هەڵبژاردنەی خس���تۆتە‬ ‫ی���ەك كات تاخەڵكێكی زیاتر رابكێش���ێتە‬ ‫سەر س���ندوقەكانی دەنگدان‌و بەو شێوەیە‬ ‫رەوایەتی خۆی بەدنیا نیشان بدات‌و زیاتر‬ ‫مەبەستێكی چەواش���ەكارانەی هەیە نەك‬ ‫بیەوێت بەڕاس���تی ئیش���ی خەڵ���ك بداتە‬ ‫دەست خەڵك خۆی"‪.‬‬ ‫مس���تەفایی كە لەهەمان كاتدا بەرپرسی‬ ‫رێكخس���تنەكانی ناوخۆی واڵت���ە ئاماژەی‬ ‫بەوەدا كە بەپێی ئ���ەو راپۆرتانەی بەوان‬ ‫گەیش���تون‪ ،‬كەش���وهەوای هەڵب���ژاردن‬ ‫لەكوردس���تاندا زۆر ساردوس���ڕ دەبێ���ت‌و‬ ‫بایكۆتەكەی���ان كاریگ���ەری دەبێ���ت‌و‬ ‫پێشبینیش دەكات كەمتر لە‪%50‬ی خەڵك‬ ‫بەشداری بكەن‪.‬‬ ‫پژاك بۆچون���ی لەو حزبان���ەی دیكەی‬ ‫رۆژهەاڵت جیاوازە بۆیە بایكۆتی هەڵبژاردنی‬ ‫شارو گوندەكانی نەكردوە‪ ،‬ئەمەش بەوتەی‬ ‫ئامەد شاهۆ ئەندامی مەجلیسی پژاك‪ ،‬بۆ‬ ‫ئەوە دەگەڕێت���ەوە كە ئەوان پێیانوایە كە‬ ‫نابێ���ت گۆڕەپانی كۆمەڵگ���ەی رۆژهەاڵت‬ ‫ب���ۆ كاربەدەس���تانی كۆماری ئیس�ل�امی‬ ‫چۆڵ بكەن‪ ،‬پێكهات���ەی هەندێ پارێزگای‬ ‫رۆژهەاڵتی كوردستان لەڕوی نەتەوەییەوە‬

‫ئایا قاسمی‌ سلێامنی‬

‫جیاوازن ئەگەر بایكۆت بكرێت رەنگی كورد‬ ‫لەو ناوچان���ە كەم دەبێت‪ ،‬بۆی���ە داوایان‬ ‫لەخەڵك���ی رۆژه���ەاڵت ك���ردوە دەنگ بەو‬ ‫كەس���انە بدەن كە دەزانن خزمەت بەگەلی‬ ‫كورد دەكەن‪.‬‬ ‫ئام���ەد ئاماژەی بەوەدا كە ئەو ش���ەش‬ ‫الیەنەی بایكۆت���ی ه���ەردو هەڵبژاردنیان‬ ‫كردوە بۆچون���ی ئەمانی���ان وەرنەگرتوە‪.‬‬ ‫پێشی وایە ئەوە كاریگەری لەسەر خەڵكی‬ ‫رۆژهەاڵتی كوردستان دەبێت‌و ئەو حزبانە‬ ‫تۆمەتباردەكات بەوەی ك���ە بەبۆچونێكی‬ ‫تەس���كەوە مامەڵە لەگەڵ پ���ژاك دەكەن‌و‬ ‫وتیش���ی"ئەوەش راست نییەو هیچ خزمەت‬ ‫بەدۆزی رەوای گەلی كورد ناكات بەتایبەت‬ ‫لەهەندێ بابەتی چارەنوسسازدا"‪.‬‬ ‫هەرچەن���دە ئام���ەد پێی وای���ە رێژەی‬ ‫بەشداری كورد لە هەڵبژاردنی ئەنجومەنی‬ ‫شارو گوندەكان زۆر دەبێت‪ ،‬بەاڵم تەیمور‬ ‫مس���تەفایی پێ���ی وای���ە بڕیارەكەی پژاك‬ ‫تەنیا كاریگەری لەس���ەر الیەنگرانی خۆیان‬ ‫دەبێت‌و لەبارەی ئەوەش���ی بۆ پرس‌وڕایان‬ ‫بەو حزبە نەك���ردوە وتی"ئێمە پژاك وەك‬ ‫حزبێكی س���ەربەخۆی رۆژهەاڵت ناناسین‬ ‫بەڵكو وەكو لقێكی پەكەكە سەیری دەكەین‬ ‫بۆیە پرس‌وڕامان پێنەكردون"‪.‬‬

‫ی‬ ‫‪ 37‬ساڵ ‌‬ ‫به‌رده‌وام ‌ه‬ ‫ی جه‌نگ ‌ه‬ ‫سه‌رقاڵ ‌‬ ‫بێ‌ پسانه‌و‌ه‬ ‫له‌جه‌نگێكه‌و‌ه‬ ‫بۆ جه‌نگێكی‌ تر‬ ‫ده‌چێت‬

‫"گیڤارا"ی‌‬ ‫ئێرانـ��ه‌؟‬

‫قاسمی سلێمانی‬ ‫ی ناوه‌ڕاس���ت"‬ ‫رۆژنام���ه‌ی‌ لۆمۆن���دی‌ فه‌ره‌نس���ی‌ پی���اوی‌ رۆژهه‌اڵت��� ‌‬ ‫ی‬ ‫له‌ژم���اری‌ دوێنێی���دا‪ ،‬راپۆرتێك���ی‌ ناوده‌ب���ات‪ ،‬ك ‌ه له‌س���ه‌رده‌می‌ جه‌نگ ‌‬ ‫تایبه‌تی‌ سه‌باره‌ت به‌قاسمی‌ سلێمانی‌ ئێران‌و عێراقه‌وه‌‪ ،‬ئاشنا به‌جه‌نگ بوه‌‌و‬ ‫ی س���ه‌دام حسێن‬ ‫فه‌رمانده‌ی‌ هێزی‌ قودس���ی‌ س���وپای‌ دواتریش پاش روخان ‌‬ ‫رویكردوه‌ته‌ عێراق‌و ئێستا له‌سوریایه‌‌و‬ ‫پاسداران باڵوكردوه‌ته‌وه‌‪.‬‬ ‫ی جه‌نگه‌‪،‬‬ ‫لۆمۆن���د ئام���اژه‌ ب���ه‌وه‌ ده‌كات كه‌ ‪ 37‬ساڵی‌ به‌رده‌وام ‌ه سه‌رقاڵ ‌‬ ‫ی‬ ‫ێ پسانه‌وه‌ له‌جه‌نگێكه‌وه‌ بۆ جه‌نگێك ‌‬ ‫قاسمی‌ س���لێمانی‌ له‌س���اڵی‌‪2012‬ه‌وه‌ ب ‌‬ ‫شانبه‌ش���انی‌ هێزه‌كانی‌ به‌شار ئه‌سه‌د تر ده‌چێت‪.‬‬ ‫ی لۆمۆند ئه‌و‌ه رونده‌كاته‌و‌ه‬ ‫رۆژنام ‌ه ‌‬ ‫به‌هێزێك���ی‌ س���وپای‌ پاس���دارانه‌وه‌‬ ‫له‌س���وریادا نه‌یارانی‌ رژێمی‌ ئه‌و واڵته‌ ك��� ‌ه ته‌نان���ه‌ت ریفۆرمخوازه‌كانی���ش‬ ‫ی‬ ‫ی قاس���می‌ سلێمان ‌‬ ‫له‌ئێراندا ستایش��� ‌‬ ‫سه‌ركوت ده‌كات‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ی "س���ادق ‌‬ ‫ی به‌"به‌هێزترین ده‌ك���ه‌ن‌و ئاماژه‌ به‌وتارێك ‌‬ ‫لۆمۆند‪ ،‬قاسمی‌ سلێمان ‌‬

‫ی‬ ‫ی سلێمان ‌‬ ‫زیبا كه‌الم" ده‌كات كه‌ قاسم ‌‬ ‫ی‬ ‫وه‌ك "ریفۆرمخوازێك" ناوبردوه‌‪ .‬به‌پێ ‌‬ ‫ی‬ ‫رۆژنامه‌ك���ه‌‪ ،‬له‌كاتێك���دا ك���ه‌ زۆرب ‌ه ‌‬ ‫ی جه‌نگی‌ ئێران‌و‬ ‫پاسدارانی‌ س���ه‌رده‌م ‌‬ ‫ی بزن���س‌و‬ ‫عێ���راق‪ ،‬ئێس���تا خه‌ریك��� ‌‬ ‫بازرگانی���ن‌و بون به‌س���ه‌رمایه‌دار‪ ،‬یان‬ ‫ی‬ ‫وه‌ك "محه‌م���ه‌د قالیب���اف" خولی���ا ‌‬ ‫بون به‌سه‌رۆك كۆمارییان له‌سه‌ردایه‌‪،‬‬ ‫ی جاران‬ ‫قاسمی‌ سلێمانی‌ هه‌روه‌ك جار ‌‬ ‫ێ‬ ‫هه‌م���و به‌یانییه‌ك ك ‌ه له‌خ���ه‌و راده‌ب ‌‬ ‫ی‬ ‫س���ازو ئاماده‌ی ‌ه بۆ به‌ڕه‌نگاربونه‌و‌ه ‌‬ ‫ی كۆماری‌ ئیسالمی‌ ئێران‪.‬‬ ‫دوژمنان ‌‬

‫ێ‬ ‫ی به‌"چ ‌‬ ‫لۆمۆند‪ ،‬قاس���می‌ س���لێمان ‌‬ ‫ی‬ ‫گیڤارا"ی‌ ئێ���ران ناوده‌ب���ات‌و له‌زار ‌‬ ‫ی رۆژنامه‌ی‌ "جه‌وان"ه‌و‌ه‬ ‫سه‌رنوس���ه‌ر ‌‬ ‫ی‬ ‫ی هه‌ڵگیرس���ان ‌‬ ‫ده‌ڵێت "له‌س���ه‌رده‌م ‌‬ ‫شۆڕش���ه‌وه‌‪ ،‬ئ���ه‌و له‌جه‌نگ���دا ژی���ان‬ ‫به‌س���ه‌رده‌بات‌و وه‌ك ئێمه‌ومانان نییه‌‪،‬‬ ‫ی وه‌ك ئه‌و ته‌نانه‌ت كه‌ ده‌چێت ‌ه‬ ‫كه‌سێك ‌‬ ‫پێخه‌ف���ه‌و‌ه نیگه‌ران ‌ه ل���ه‌و‌هی‌ نه‌وه‌ك‬ ‫بمرێ���ت‪ ،‬چونك���ه‌ خوازیاره‌ ش���ه‌هید‬ ‫بێت"‪ .‬قاس���می‌ سلێمانیش له‌دیدارێكدا‬ ‫ی عێراق‬ ‫ی ‪ 2009‬له‌سه‌ر سنور ‌‬ ‫كه‌ س���اڵ ‌‬ ‫ی جه‌نگ‪،‬‬ ‫ی دابو‪ ،‬وتبوی‌ "به‌ره‌ ‌‬ ‫ئه‌نجام ‌‬

‫‪7‬‬

‫بەهەڵبژاردن‬ ‫چی لەئێران‬ ‫دەگۆڕێت؟‬ ‫رۆژی هەین���ی داهاتو ‪19‬ی ئایار‪ ،‬خولی‬ ‫دوانزەیەم���ی هەڵبژاردنی س���ەرۆكایەتی‌و‬ ‫خولی پێنجەم���ی هەڵبژاردنی ئەنجومەنی‬ ‫ش���ارو گوندەكانی ئێ���ران بەڕێوەدەچێت‪.‬‬ ‫كێبڕكێی س���ەرەكی لەنێوان كاندیدەكانی‬ ‫موحافی���زكارەكان‬ ‫ریفۆرمخ���وازان‌و‬ ‫لەهەڵبژاردنەكانی ئەم خولەشدا بەردەوامە‪،‬‬ ‫بەاڵم س���ەركەوتنی ریفۆرمخ���وازەكان كە‬ ‫رۆحان���ی ب���ۆ س���ەرۆكایەتی نوێنەرایەتی‬ ‫دەكات دەتوانێت چی لە ئێران بگۆڕێت؟‬ ‫ئێ���ران پاش‪ 38‬س���اڵ حوكمی كۆماری‬ ‫ئیس�ل�امی‪ ،‬هێش���تا بەگەورەتری���ن واڵتی‬ ‫دنیا دەژمێردرێت كە س���زای لەسێدارەدانی‬ ‫تێداجێبەجێدەكرێ���ت‪ ،‬بەیەكێ���ك لەپێنج‬ ‫زیندان���ە گەورەكەی دنی���ای چاالكوانان‌و‬ ‫رۆژنامەوان���ان دەژمێردرێت‪ ،‬لەڕوی ئازادی‬ ‫رۆژنامەگەریش���ەوە لەنێ���و‪ 180‬واڵت���دا‬ ‫لەپل���ەی‪165‬دا دێ���ت‪ .‬ئێ���ران بەواڵتێك‬ ‫دەناس���رێت کە لەس���ەر بنەمای مەزهەب‬ ‫دامەزراوەو هەرچەندە كەمینەو پێكهاتەكانی‬ ‫دیكە بەش���داری هەڵب���ژاردن دەكەن بەاڵم‬ ‫بەپێ���ی دەس���توری واڵت رێگەنادرێ���ت‬ ‫جگە لەكەس���انی ش���یعە مەزهەب‪ ،‬ئەوانی‬ ‫دیكە بەرپرس���یارێتی دەوڵەتیان لەئاستە‬ ‫نزمەكانیش���دا پێبدرێت‪ .‬کۆماری ئیسالمی‬ ‫ئێران بەیەکێک لەداخراوترین سیس���تەمە‬ ‫سیاس���یەکانی جیهان دادەنرێت‪ ،‬کە هەمو‬ ‫جۆرە ئازادییەکی سیاس���ی‌و تاکەکەسی‌و‬ ‫کۆمەاڵیەتی تێدا س���ەرکوت دەکرێ‪ ،‬ژنان‬ ‫لەساکارترین ماف‌و ئازادی بێبەش دەکرێت‪،‬‬ ‫کە مافی جل‌وبەرگ پۆش���ینە! کەمایەتییە‬ ‫نەتەوەیی‌و ئایینییەکان حس���ابی هاواڵتی‬ ‫پلە سێ‌و چواریشیان پێڕەوا نابینرێت‪.‬‬ ‫ریفۆرمخ���وازەكان لەس���ەرو هەمویانەوە‬ ‫كاندیدەكەی���ان كە رۆحانیی���ە‪ ،‬دەتوانێت‬ ‫چی بگۆڕێت؟ کاتێک ش���انازی بە بەسیج‬ ‫بونیی���ەوە لەپێن���او کۆماری ئیس�ل�امیدا‬ ‫دەکات؟ ئەگەر وەاڵمەكان لەس���ەر بنەمای‬ ‫ئەزمون���ی س���ەرۆكایەتی پێش���وی خۆی‌و‬ ‫ه���اوڕێ ریفۆرمخوازەكان���ی دیكەی وەك‬ ‫محەمەد خاتەمی بدەینەوە‪ ،‬وەاڵممان ئەمە‬ ‫دەبێت‪ :‬لەئێران بەتەنیا هەڵبژاردن ناتوانێت‬ ‫دیموكراسیەتی راستەقینە دەستەبەربكات‌و‬ ‫ئاستەنگە دەستوری‌و یاساییەكانی بەردەم‬ ‫ریفۆرمیش گەورەترن لەوەی بەچاكس���ازی‬ ‫دەس���تكاری بكرێن‪ ،‬کە کەسێک لەلوتکەی‬ ‫هەرەمی دەس���ەاڵتی کۆماری ئیس�ل�امیدا‬ ‫دانیش���توەو زۆرب���ەی س���ەرەداوەکانی‬ ‫دەسەاڵتی بەدەس���تەوەیەو هەڵبژاردنیشی‬ ‫بۆ ناکرێت‪ ،‬کە ئەویش "رابەرە"‪.‬‬

‫ی مرۆڤه‌"‪.‬‬ ‫به‌هه‌شتی‌ ونبو ‌‬ ‫لۆمۆندو سه‌باره‌ت به‌پاگه‌نده‌ی‌ كاندید‬ ‫بونی‌ قاسمی‌ سلێمانی‌ بۆ هه‌ڵبژاردنی‌‬ ‫س���ه‌رۆك كۆماری���ی‌ ئێ���ران‪ ،‬ده‌ڵێت‬ ‫"قاسمی‌ سلێمانی‌ جێی‌ متمانه‌ی‌ هه‌مو‬ ‫ره‌وت���ه‌ سیاس���یه‌كانی‌ ئێرانه‌‪ ،‬به‌هۆی‌‬ ‫خۆپه‌راوێزگرتنی‌ له‌كاری‌ سیاسی‌"‪.‬‬ ‫هه‌روه‌ه���ا ل���ه‌زاری‌ عه‌ل���ی‌ ئه‌دیب‪،‬‬ ‫سه‌ركرده‌ی‌ ناسراوی‌ "حزبی‌ ده‌عوه‌"وه‌‬ ‫ده‌ڵێت "ش���ه‌ڕ ك���ردن‪ ،‬بۆ قاس���می‌‬ ‫سلێمانی‌ له‌پێناوی‌ نیش���تماندا نییه‌‪،‬‬ ‫به‌ڵكو له‌پێناو مه‌زهه‌بی‌ شیعه‌دایه‌"‪.‬‬

‫ی هه‌ڵبژاردنی‌ سه‌رۆك كۆماری‌ ئێران كێن؟‬ ‫‪ 6‬كاندیداك ‌ه ‌‬ ‫ی روحانی‌‬ ‫حه‌سه‌ن ‌‬ ‫سه‌رۆك كۆماری‌ ئێستای‌ ئێران‌و ئه‌ندامی‌‬ ‫ئه‌نجومه‌نی‌ دیاریكردنی‌ به‌رژه‌وه‌ندییه‌كانی‌‬ ‫رژێمه‌‪ .‬ته‌مه‌نی‌ ‪ 68‬ساڵه‌‪ .‬پێشتر له‌پێنج‬ ‫خولی‌ په‌رله‌ماندا به‌رده‌وام په‌رله‌مانتار‬ ‫بوه‌‪ .‬گه‌وره‌ترین ده‌ستكه‌وتی‌ سه‌رۆك‬ ‫كۆماریی‌ رێككه‌وتنی‌ ئه‌تۆمی‌‌و كۆتایهێنان‬ ‫به‌گه‌مارۆی‌ ئابوری‌ سه‌ر ئێران بو‪ .‬به‌اڵم‬ ‫له‌جێبه‌جێكردنی‌ به‌ڵێنه‌كانیدا سه‌ركه‌وتو‬ ‫نه‌بوه‌‪ ،‬له‌بواری‌ ئابوری‌‌و كرانه‌وه‌ی‌‬ ‫سیاسیدا‪.‬‬

‫ئیرباهیمی‌ ره‌ئیسی‬

‫ئیسحاق جه‌هانگیری‌‬

‫ی‬ ‫ی حه‌سه‌ن ‌‬ ‫جێگری‌ یه‌كه‌م ‌‬ ‫ئه‌ندامی‌ ئه‌نجومه‌نی‌ دیاریكردنی‌‬ ‫ی‬ ‫روحانییه‌‪ .‬له‌سه‌رده‌می‌ محه‌مه‌د ‌‬ ‫به‌رژه‌وه‌ندییه‌كانی‌ رژێم‌و ته‌مه‌نی‌‬ ‫‪ 57‬ساڵه‌‪ .‬پێشتر دادوه‌رو داواكاری‌ خاته‌میدا وه‌زیری‌ پیشه‌سازی‌ بوه‌‪،‬‬ ‫ی ‪ 59‬ساڵه‌‪ ،‬ریفۆرمخوازه‌‪.‬‬ ‫ته‌مه‌ن ‌‬ ‫گشتی‌ بوه‌‪ ،‬ئه‌و كه‌ رۆڵی‌ گرنگی‌‬ ‫پێشتر پارێزگاری‌ ئه‌سفه‌هان‌و‬ ‫هه‌بوه‌ له‌سزای‌ مه‌رگ گه‌یاندنی‌‬ ‫ی له‌چه‌ند خولێكی‌ په‌رله‌ماندا‬ ‫زیندانیه‌ سیاسیه‌كانی‌ ئێران له‌ده‌یه‌ ‌‬ ‫ی ده‌كرێت‬ ‫په‌رله‌مانتار بوه‌‪ .‬پێشبین ‌‬ ‫‪1980‬دا‪ ،‬به‌یه‌كێك له‌كاراكته‌ره‌‬ ‫ی‬ ‫ك ‌ه جه‌هانگیری‌ به‌سودی‌ روحان ‌‬ ‫گرنگه‌ توندڕه‌وه‌كان داده‌نرێت‪.‬‬ ‫ی هه‌ڵبژاردن بكشێته‌وه‌‪.‬‬ ‫له‌كێبڕكێ ‌‬

‫ی ته‌با‬ ‫مسته‌فا هاشم ‌‬ ‫له‌كابینه‌كانی‌ محه‌مه‌د جه‌واد‬ ‫باهونه‌رو میرحسێنی‌ موسه‌وی‌‬ ‫وه‌زیری‌ پیشه‌سازی‌ بوه‌‪ ،‬ته‌مه‌نی‌‬ ‫‪٦٩‬ساڵه‌‪ ،‬وه‌ك كاندیدایه‌كی‌‬ ‫سه‌ربه‌خۆ خۆی‌ ناساندوه‌‪.‬‬ ‫یاریده‌ده‌ری‌ سه‌رۆك كۆمار بوه‌‬ ‫له‌سه‌رده‌می‌ هاشمی‌ ره‌فسه‌نجانی‌‌و‬ ‫محه‌مه‌دی‌ خاته‌می‌‪ ،‬یه‌كێكه‌‬ ‫له‌ره‌خنه‌گرانی‌ ئه‌حمه‌دی‌ نه‌ژاد‪.‬‬

‫مسته‌فا میر سه‌لیم‬

‫محه‌مه‌د باقر قالیباف‬

‫سه‌ر به‌توندڕه‌وه‌كانه‌‪ ،‬ته‌مه‌ن ‌‬ ‫ی‬ ‫‪ 69‬ساڵه‌‪ ،‬سه‌رۆكی‌ ئه‌نجومه‌نی‌‬ ‫ناوه‌ندی‌ حزبی‌ موتیلفه‌ی‌ ئیسالمییه‌‪.‬‬ ‫له‌سه‌رده‌می‌ سه‌رۆك كۆماریی‌‬ ‫خامه‌نه‌ئیدا راوێژكاری‌ بااڵی‌ ئه‌و‬ ‫بو‪ .‬له‌سه‌رده‌می‌ سه‌رۆكایه‌تی‌‬ ‫ره‌فسه‌نجانیدا وه‌زیری‌ رۆشنبیری‌‬ ‫بو‪ .‬میر سه‌لیم ئه‌ندامی‌ ئه‌نجومه‌نی‌‬ ‫دیاریكردنی‌ به‌رژه‌وه‌ندییه‌كانی‌ رژێمه‌‪.‬‬

‫سه‌رۆك ‌ی شاره‌وانی‌ تاران‌و‬ ‫سیاسه‌تمه‌دارێك ‌ی كۆنزه‌رڤاتیڤه‌‪ ،‬ته‌مه‌ن ‌ی‬ ‫‪ 56‬ساڵه‌‪ .‬پێشتریش چه‌ندجارێك‬ ‫كاندیدا ‌ی هه‌ڵبژاردن ‌ی سه‌رۆكایه‌تی‌ بوه‌‪،‬‬ ‫به‌راورد به‌هه‌مو كاندیداكانی‌ دیكه‌ ‌ی‬ ‫توندڕه‌وه‌كان ناسراوتره‌‪ .‬پێشتر فه‌رمانده‌ ‌ی‬ ‫قه‌رارگای‌ خاتم ئه‌نبیای‌ سوپای‌ پاسداران‌و‬ ‫هه‌روه‌ها فه‌رمانده‌ی‌ هێزی‌ ئاسمانی‌ ئێران‬ ‫بوه‌‪ .‬دوێنێ لەبەرژەوەندی ئیبراهیمی‬ ‫رەئیسی دەستی لەکاندیدبون کێشایەوە‪.‬‬

‫‪6‬‬

‫ئابوری‬

‫)‪ )577‬سێشه‌مم ‌ه ‪2017/5/16‬‬

‫تاپۆی موڵكی به‌رپرسان له‌ئه‌وروپاو ئه‌مریكا له‌ده‌ستی په‌رله‌مانتاراندایه‌‬ ‫"له‌ڕێگه‌ی ‪ 5‬بانكی كوردستانیه‌وه‌ ‪ 11‬ملیار دۆالر براوه‌ته‌ ده‌ره‌وه‌ی هه‌رێم"‬ ‫ئا‪ :‬وریا حسێن‬ ‫په‌رله‌مانتارانی كوردستان باسی‬ ‫ئه‌وه‌ده‌كه‌ن ده‌یان به‌ڵگه‌یان له‌سه‌ر بردنه‌‬ ‫ده‌ره‌وه‌ی پاره‌ی هه‌رێم‌و سپیكردنه‌وه‌ی‬ ‫له‌واڵتانی ئه‌وروپاو ئه‌مریكا هێناوه‌ته‌وه‌‬ ‫و داواكاری گشتی هه‌رێمیش به‌ڵێنی‬ ‫ئه‌وه‌یداوه‌ به‌دواداچون بۆ ئه‌و كه‌یسه‌‬ ‫بكات‪.‬‬ ‫چوار په‌رله‌مانتاری كوردستان له‌لیژنه‌ی‬ ‫سه‌رچاوه‌ سروشتیه‌كان‌و دارایی په‌رله‌مانی‬ ‫كوردستان سه‌ردانی ئه‌وروپایان كرد‪ ،‬دوای‬ ‫گه‌ڕانه‌وه‌یان ئه‌وه‌یان ئاشكراكرد "به‌ڵگه‌یان‬ ‫ده‌ستكه‌وتوه‌ له‌سه‌ر ئه‌وه‌ی به‌رپرسانی هه‌رێم‬ ‫له‌ڕێگه‌ی فڕۆكه‌خانه‌كان‌و بانكه‌كان پاره‌یان‬ ‫بردوه‌ت����ه‌ ده‌ره‌وه‌ی هه‌رێمی كوردس����تان‪"،‬‬ ‫له‌وێ شوقه‌و ڤێالو سۆپه‌رماركێت‌و دورگه‌و‬ ‫پڕۆژه‌یان پێكردوه‌ته‌وه‌"‪.‬‬ ‫"تاپۆی موڵكی به‌رپرسانمان‬ ‫له‌ئه‌ورپا ده‌ستكه‌وتوه‌"‬ ‫عه‌لی حه‌مه‌ساڵح جێگری سه‌رۆكی لیژنه‌ی‬ ‫دارای����ی په‌رله‌مان����ی كوردس����تان له‌باره‌ی‬ ‫ئ����ه‌و به‌ڵگه‌نامان����ه‌ی له‌ئه‌وروپا ده‌س����تیان‬ ‫كه‌وتوه‌ ئ����ه‌وه‌ی‌ ب����ۆ ئاوێنه‌ ئاش����كراكرد‬ ‫كۆمه‌ڵێك به‌ڵگه‌نامه‌ی فه‌رمیمان له‌ئه‌وروپا‬ ‫ده‌س����تكه‌وتوه‌ كه‌ پاره‌یه‌كی زۆر له‌عێراق‌و‬ ‫هه‌رێمی كوردستان براوه‌ته‌ ده‌ره‌وه‌ی واڵت‬ ‫کە بە ‪ 78‬ملی����ار دۆالر مه‌زه‌نده‌ ده‌كرێت‪،‬‬ ‫وتی "زانیاری‌و به‌ڵگه‌نامه‌مان ده‌ستكه‌وتوه‌‬ ‫كه‌ به‌رپرسانی كوردس����تان‌و عێراق پاره‌ی‬ ‫زۆریان بردوه‌ته‌ ده‌ره‌وه‌‪ ،‬به‌اڵم س����ه‌لماندنی‬ ‫ئه‌م به‌ڵگه‌نامانه‌ وه‌كو هه‌وڵی تاكه‌كه‌س����ی‬ ‫قورس����ه‌‪ ،‬بۆی����ه‌ ده‌كرێ����ت دامه‌زراوه‌یەكی‬ ‫گ����ه‌وره‌ی وه‌كو (په‌نه‌ما) كار له‌س����ه‌ر ئه‌و‬ ‫به‌ڵگانه‌ بكات‌و له‌س����ه‌ر ئاستی نێوده‌وڵه‌تی‬ ‫لێكۆڵینه‌وه‌ بكات یان حكومه‌تی عێراق ئه‌و‬ ‫داوایه‌ پێشكه‌ش بكات"‪.‬‬ ‫وتیش����ی "به‌ش����ێك له‌تاپۆكان����ی ئ����ه‌و‬ ‫موڵكانه‌م����ان ده‌س����تكه‌وتوه‌ ك����ه ‌ ئ����ه‌و‬ ‫به‌رپرسانه‌ ده‌ستیان به‌سه‌ر داهات‌و نه‌وتی‬ ‫هه‌رێمدا گرت����وه‌‪ ،‬به‌اڵم س����ه‌لماندنی ئه‌وه‌‬ ‫قورسه‌‪ ،‬چونكه‌ ئێمه‌ له‌سه‌ر ئاستی ئه‌وروپاو‬ ‫ئه‌مریكاش ئه‌م به‌ڵگانه‌مان ده‌ستكه‌وتوه‌"‪.‬‬ ‫عه‌لی حەمه‌س����اڵح زیاتر جه‌خت له‌س����ه‌ر‬

‫به‌ڵگه‌نامه‌كان����ی كوردس����تان ده‌كاته‌وه‌ كه‬ ‫‌ده‌س����تیان كه‌وتوه‌و ده‌ڵێ����ت "له‌عێراق ‪78‬‬ ‫ملی����ار دۆالر براوه‌ت����ه‌ ده‌ره‌وه‪ 11 ‌،‬ملیاری‬ ‫له‌ڕێگه‌ی ‪ 5‬بانكی كوردستانیه‌وه‌ بوه‌"‪.‬‬ ‫ه����اوكات س����ه‌رۆكی لیژن����ه‌ی س����امانه‌‬ ‫سروشتیه‌كانی په‌رله‌مانی كوردستان دكتۆر‬ ‫شێركۆ جه‌وده‌ت باسی ئه‌وه‌ی بۆ ئاوێنه‌كرد‬ ‫له‌ئه‌وروپا ‪ 17‬كۆبونه‌وه‌یان له‌گه‌ڵ به‌رپرسانی‬ ‫بااڵو فراكس����یۆنه‌ جیاوازه‌كان����ی په‌رله‌مان‬ ‫ئه‌نجامداوه‌ ل����ه‌وێ داواكاری ئه‌وه‌یانكردوه‌‬ ‫كه‌ هاوكارییان بكرێت ب����ۆ دۆزینه‌وه‌ی ئه‌و‬ ‫پاران����ه‪ ‌،‬وت����ی "كورده‌كان����ی ئه‌وروپا زۆر‬ ‫هاوكارییان كردون له‌س����ه‌ر ده‌س����تكه‌وتنی‬ ‫به‌ڵگه‌نامه‌كان"‪.‬‬

‫من مه‌له‌فێكی‬ ‫له‌و جۆره‌م‬ ‫له‌به‌رده‌ستبێت بێ‬ ‫سڵكردنه‌وه‌ ناوه‌كه‌ی‬ ‫ئاشكراده‌كه‌م‌و‬ ‫ده‌یده‌مه‌ دادگا‬

‫س����ه‌رۆكی لیژنه‌ی سامانه‌ سروشتیه‌كانی‬ ‫په‌رله‌مانی كوردس����تان ئه‌وه‌شی رونكرده‌وه‌‬ ‫له‌ئێس����تادا كارده‌كه‌ی����ن ب����ۆ ئ����ه‌وه‌ی ئه‌و‬ ‫به‌ڵگانه‌ی هێنراوه‌ت����ه‌وه‌ ده‌یانه‌وێت بیكه‌نه‌‬ ‫به‌ڵگه‌ی یاس����ایی‪ ،‬وتی "ده‌س����تمانكردوه‌‬ ‫به‌ به‌یاس����ایی كردنی به‌ڵگه‌كان‪ ،‬كۆبونه‌وه‌‬ ‫له‌گه‌ڵ داواكاری گشتی ده‌كرێت"‪.‬‬ ‫وتیش����ی "به‌شێك له‌به‌رپرس����انی هه‌رێم‬ ‫سودیان له‌سیس����تمی الوازی ئابوری واڵته‌‬ ‫ه����ه‌ژاره‌كان وه‌رگرتوه‌ له‌و رێگه‌یه‌وه‌ پاره‌ی‬ ‫هه‌رێمیان گه‌یاندوه‌ته‌ ئه‌وروپا"‪.‬‬ ‫"ئه‌گه‌ر من به‌ڵگه‌م هه‌بێت ناوی كه‌سانی‬ ‫گه‌نده‌ڵكار ده‌هێنم"‬ ‫په‌رله‌مانتارانی یه‌كێتی‌و پارتی دڵنیانین‬ ‫له‌باره‌ی به‌ڵگ����ه‌ی ئه‌و چوار په‌رله‌مانتاره‌ی‬ ‫هه‌رێم����ی كوردس����تان‌و جه‌خ����ت له‌س����ه‌ر‬ ‫ئه‌وه‌ده‌كه‌نه‌وه‌‪ ،‬ئه‌گه‌ر به‌ڵگه‌ هه‌یه‌ باكه‌سی‬ ‫گه‌نده‌ڵكار دیاری بكرێت‪.‬‬ ‫ئه‌ن����ه‌س محەم����ه‌د جێگ����ری س����ه‌رۆكی‬ ‫لیژنه‌ی ده‌ستپاكی له‌په‌رله‌مانی كوردستان‬ ‫له‌فراكس����یۆنی پارتی هه‌رچه‌نده‌ پێش����تر‬ ‫چه‌ندین به‌ڵگه‌یان له‌به‌رده‌س����تبوه‌ له‌باره‌ی‬ ‫بردنه‌ ده‌ره‌وه‌ی پاره‌ له‌هه‌رێم به‌اڵم له‌باره‌ی‬ ‫ئه‌و به‌ڵگانه‌ی چوار په‌رله‌مانتاره‌كه‌ باس����ی‬ ‫ده‌كه‌ن‪ ،‬ده‌ڵێت "پێویسته‌ ئه‌و په‌رله‌مانتارانه‌‬ ‫به‌ڵگه‌كانیان بخه‌نه‌ڕو"‪.‬‬ ‫وتیش����ی "تائێس����تا نازانی����ن چه‌ند پاره‌‬ ‫براوه‌ت����ه‌ ده‌ره‌وه‌‪ ،‬به‌اڵم پێش����تر له‌لیژنه‌ی‬ ‫ده‌س����تپاكی له‌په‌رله‌مان����ی كوردس����تان‬

‫به‌ڵگه‌م����ان له‌به‌رده‌س����ت هه‌بوه‌ ك����ه‌ پاره‌‬ ‫براوه‌ته‌ ده‌ره‌وه‌ی هه‌رێم"‪.‬‬ ‫هاوڕێكه‌ش����ی خه‌ڵه‌ف ئه‌حمه‌د ئه‌ندامی‬ ‫لیژن����ه‌ی ده‌س����تپاكی هه‌رێمی كوردس����تان‬ ‫له‌ب����اره‌ی به‌ڵگه‌ی ئه‌و چوار په‌رله‌مانتاره‌وه‌‬ ‫ك����ه‌ له‌ئه‌وروپا ده‌س����تیانكه‌وتوه‌ باس����ی‬ ‫ئه‌وه‌ده‌كات په‌رله‌مانتار ده‌بێت به‌ به‌ڵگه‌وه‌‬ ‫قس����ه‌بكات‪ ،‬وتی "ئه‌گه‌ر ئه‌و په‌رله‌مانتارانه‌‬ ‫به‌ڵگەیان له‌سه‌ر هه‌ركه‌سێك هه‌بێت ده‌بێت‬ ‫ئه‌و كه‌س����ه‌ بدرێته‌ دادگاو ئاش����كرا بكرێت‌‬ ‫چونكه‌ ناكرێت شارێك تاوانبار بكرێت"‪.‬‬ ‫خه‌ڵه‌ف ئه‌حم����ه‌د له‌باره‌ی ئ����ه‌وه‌ی كه‌‬ ‫به‌رپرس����انی یه‌كێتی له‌م كاره‌دان وه‌كو ئه‌و‬ ‫په‌رله‌مانتارانه‌ باسی ده‌كه‌ن‪ ،‬سوربو له‌سه‌ر‬ ‫ئه‌وه‌ی گه‌نده‌ڵی‌و به‌فیڕۆدان هه‌یه‌‪ ،‬وتیشی‬ ‫"نامه‌وێت ته‌شهیر به‌هاوڕێ په‌رله‌مانتاره‌كانم‬

‫بك����ه‌م‪ ،‬به‌اڵم م����ن مه‌له‌فێكی ل����ه‌و جۆره‌م به‌هۆكارێك����ی نادی����ار كاره‌كان����ی نه‌چوه‌‬ ‫له‌به‌رده‌س����تبێت بێ س����ڵكردنه‌وه‌ ناوه‌كه‌ی پێشه‌وه"‪.‬‬ ‫وتیش����ی "ناوی هیچ به‌رپرس����ێكی دیار‬ ‫ئاشكراده‌كه‌م‌و ده‌یده‌مه‌ دادگا"‪.‬‬ ‫له‌وانه‌ی كه‌ له‌عێراق‌و هه‌رێمی كوردس����تان‬ ‫"له‌فایله‌كانی عێراق ناوی هیچ به‌رپرسێك پاره‌ی����ان بردوه‌ت����ه‌ ده‌ره‌وه‌ نه‌هات����وه‌‬ ‫له‌ڕاپۆرته‌كان����ی لیژن����ه‌كان‪ ،‬چونك����ه‌ ئێمه‌‬ ‫نه‌هاتوه‌"‬ ‫پێ����ش هه‌رێم����ی كوردس����تان له‌عێ����راق ئه‌زمونمان هه‌یه‌ هێنانەوه‌ی پاره‌ له‌ده‌ره‌وه‌‬ ‫دۆس����یه‌ی بردنه‌ ده‌ره‌وه‌ی پ����اره‌ی عێراق‌و قورسه‌"‪.‬‬ ‫هه‌رێمی كوردس����تان جوڵێن����را به‌اڵم كاری‬ ‫"داوكاری گشتی له‌هه‌رێم‬ ‫لیژنه‌ی به‌دواداچون بۆ ئه‌و دۆسیه‌یە ئێستا‬ ‫لێكۆڵێنه‌وه‌ ده‌كات"‬ ‫به‌هێواش����ی ده‌ڕوات‪ ،‬به‌پێی وته‌ی مه‌سعود‬ ‫فه‌رم���ان ره‌ش���اد س���ه‌رۆكی رێكخراوی‬ ‫حه‌ی����ده‌ر ئه‌ندامی لیژنه‌ی دارایی په‌رله‌مانی‬ ‫ستۆپ بۆ دژه‌گه‌نده‌ڵی ئاماژه‌ی بۆ ئه‌وه‌كرد‬ ‫عێراق‪.‬‬ ‫مه‌س����عود حه‌ی����ده‌ر ده‌ڵێ����ت "لیژنه‌یه‌ك دوای باڵوبون���ه‌وه‌ی مه‌له‌ف���ه‌كان له‌ده‌زگا‬ ‫له‌وه‌زاره‌ت����ی دارایی‌و هه‌واڵگری‌و په‌رله‌مانی مێدیایی���ه‌كان كه‌یس���ێكیان كردوه‌ته‌وه‌و‬ ‫عێ����راق پێكهات ب����ۆ لێكۆڵێن����ه‌وه‌ له‌بردنه‌ به‌ڵگه‌كانی���ان گه‌یاندوه‌ت���ه‌ ده‌س���ت‬ ‫ده‌ره‌وه‌ی پاره‌ی عێ����راق به‌اڵم ئه‌و لیژنه‌یه‌ داواكاری گش���تی‪ ،‬له‌ئێستاش���دا كاری���ان‬

‫له‌س���ه‌ر ده‌كرێت وت���ی "زانیارییه‌كانمان‌‬ ‫به‌داواكارییه‌ك گه‌یاندوه‌ته‌ ده‌سته‌ی مافی‬ ‫گش���تی له‌داواكاری گشتی هه‌رێم‪ ،‬هاوكات‬ ‫وه‌رگرتنی وته‌ له‌په‌رله‌مانتاران له‌باره‌ی ئه‌و‬ ‫به‌ڵگانه‌وه‌"‪.‬‬ ‫وتیشی "ده‌سته‌ی مافی گشتی به‌ڵێنیان‬ ‫دا دۆس���یه‌ بۆ ئه‌و بابه‌ت���ه‌ بكه‌نه‌وه‌و وته‌‬ ‫له‌په‌رله‌مانت���اران وه‌ربگ���رن‌و له‌ئه‌نجامی‬ ‫كه‌یسه‌كه‌ش ئاگادارمان بكه‌نه‌وه‌"‪.‬‬ ‫ئه‌وه‌ی ئه‌گه‌ری ئاش���كراكردنی كه‌سانی‬ ‫پشت س���پیكردنه‌وی پاره‌ی هه‌رێم له‌الیه‌ن‬ ‫به‌رپرس���انه‌وه‌ ق���ورس ده‌كات ئه‌وه‌ی���ه‌‪،‬‬ ‫برد‌ن���ه‌ ده‌ره‌وه‌ی ئ���ه‌و پارانه‌ كه‌س���انێك‬ ‫پێی هه‌ستاون یاس���او سیستمی بانكییان‬ ‫تێپه‌ڕكردوه‌ بۆیه به‌وت���ه‌ی په‌رله‌مانتاران‬ ‫قورسه‌ ئه‌م كه‌س���انه‌ له‌الیه‌ن دامه‌زراوه‌ی‬ ‫یاساییه‌وه‌ لێپچێینه‌وه‌یان له‌گه‌ڵ بكرێت‪.‬‬

‫بلۆك ‌ه نه‌وتیه‌كانی گه‌رمیان بەرهەمیان نیە‬ ‫‪‎‬‬

‫"كۆمپانیاكان دوای هه‌ڵكه‌ندنی بیره‌كان‪ ،‬نه‌وت ده‌رناهێنن"‬ ‫ئا‪ :‬ئاراز محەمەد‬

‫لەسنوری ئیدارەی گەرمیان هەشت بلۆكی‬ ‫نەوتی بونی هەیە كە كۆمپانیای جیاواز‬ ‫كاری تێدا دەكەن‪ ،‬بەاڵم ئەوەی هەیە‬ ‫ئەو بیرانەی كە دەگەنە نەوت نەوتیان‬ ‫لێدەرناهێنرێت‌و دادەخرێن‌و بەجێدەهێڵرێن‬ ‫تائێستا لەو بارەیەوە هۆكارێكی رون‌و‬ ‫ئاشكرا نەخراوەتەڕو لەالیەنێكی فەرمی‬ ‫حكومەتی هەرێم یان كۆمپانیاكانەوە‪.‬‬ ‫‪‎‬لەم راپۆرتەی ئاوێنەدا‪ ،‬زانیاری لەسەر‬ ‫چوار بلۆكی نەوتی دەخرێتەڕو كە كاریان‬ ‫تێداك���راوەو بیریان تێدا لێ���دراوە‪ ،‬بەاڵم‬ ‫بەرهەمیان نیه‪‌.‬‬ ‫یەكێ���ك لەو بلۆك���ە نەوتیان���ە بلۆكی‬ ‫كوردەمیرە كە خواروی ناحیەی سەنگاوو‬ ‫باكوری قەزای���ی كەالر دەگرێتەوە‪ ،‬بەپێی‬ ‫راپۆرتی س���كۆتیا كەپیتەل "یەدەگەكەی‬ ‫بریتیە ل���ە ‪ 5,139‬ملیۆن بەرمیل نەوت‪،‬‬ ‫بەپێ���ی زانیاری���ەكان كە دەس���ت ئاوێنە‬ ‫كەوت���وە چوار بی���ری تێدای���ە دوانیان‬ ‫نەوتی���ان تێدایەو دوانەك���ەی تریان غازو‬ ‫یەدەگی غازەكەشی بەیەك ملیار پێ سێجا‬ ‫خەمڵێنراوە ‪.‬‬ ‫‪ ‎‬ئ���ەم بلۆك���ە س���ەرەتا كۆمپانی���ای‬ ‫تالیس���مانی كەنەدی ( ئیشی تیداكردوە‪،‬‬ ‫دواتر بەهۆی هەبونی كێشەوە فرۆشتویەتی‬ ‫بەڕیپس���ۆڵی ئیس���پانی) لەئێس���تادا ئەو‬ ‫بلۆك���ه‌ نەوتیە‪‎‬چوار بی���ری نەوتی تێدایە‬ ‫كە یەكێكیان گەیش���توەتە نەوت‌و تێست‬

‫كۆمپانیاكان شەریكی‬ ‫حكومەتی هەرێمن‬ ‫نایانەوێت ئێستا‬ ‫نەوتەكەیان بفرۆشن‌و‬ ‫هەڵیگرن بۆ كاتێكی‬ ‫باشتر‬ ‫بلۆکێکی نەوتی لەگەرمیان‬ ‫كراوەو رۆژانە پێنج هەزار یان س���ێ هەزار‬ ‫نەوتی لێدەرهێنراوە‪ ،‬بەاڵم دواتر بەرهەمی‬ ‫وەستێنراوەو بیرەكە داخراوە‪.‬‬ ‫‪‎‬بلۆكی چیا سورخ‪:‬‬ ‫‪‎‬نۆ بیری كۆن‌و س���ێ بیری نوێی تێدایە‬ ‫‪‎‬ئەم بلۆك���ه‌ س���اڵی ‪1902‬كاری تێداكراوە‬ ‫لەالیەن كۆمپانیای ئەنگڵۆ ئێرانیەوە‪ ،‬بیرە‬ ‫كۆنەكانی ئێستاش ماون‌و باشترینیان كە‬

‫پێكهاتەی نەوتەكەی لەدەست نەداوە بیری‬ ‫ژمارە (حەوت)ێتی هەرلەبەر ئەو هۆكارەش‬ ‫یەكێك لەبیرە نوێكانی كۆمپانیای گەنەڵ‬ ‫ئینرجی لەنزیك ئەو بیرە لێدراوه‌‪.‬‬ ‫‪‎‬ه���اوكات دو بی���ری (ن���ۆو دە)و یازدە‬ ‫لەالی���ەن گەن���ەڵ ئینرجیەوە لێ���دراوەو‬ ‫گەیشتوەنەتە نەوت‌و بیری سێهەمیش كە‬ ‫بی���ری دوازدە دەكات لەالیەن كۆمپانیای‬ ‫پیت ئۆیڵی توركیه‌وە لێدراوە كە س���اڵی‬

‫‪2016‬تەواو كراوەو ئەویش دوای س���ێجار‬ ‫تەقاندنەوەی بیرەكە ئینجا گەیش���توه‌ته‌‬ ‫نەوت ‪.‬‬ ‫‪‎‬لەئێستادا كاركردنی كۆمپانیاكان بەگشتی‬ ‫لەسنوری بیرەكانی كوردەمیرو چیاسورخ‬ ‫وەس���تاوە بەه���ۆی قەیران���ی داراییەوە‪،‬‬ ‫بەتەنها گازپرۆم س���ەرقاڵی كاركردنە كە‬ ‫لەبیری حەسیرە رۆژانە نزیكەی ‪7000‬هەزار‬ ‫بەرمیل نەوت دەردەهێنێت ‪.‬‬

‫فۆتۆ‪ :‬ئاراز‬

‫‪‎‬بلۆكی گەرمیان‌و شاكەل له‌قەزای كفری‬ ‫‪ ‎‬گازپرۆمی روس���ی لەس���نوری هەردو‬ ‫بلۆكی گەرمیان‌و شاكەل ئامادەكاریكردوه‌‬ ‫بۆ لێدانی بیرێكی ن���وێ‌و نۆژەنكردنەوەی‬ ‫بیرێكی كۆن ‪.‬‬ ‫‪‎‬بەپێی زانیاریەكانی ئاوێنە لەئێس���تادا‬ ‫كۆمپانیاكە تەواوی پێداویستیەكانی لێدانی‬ ‫بی���ری بردوەتە س���نوری گون���دی گۆبان‬

‫سەربەبلۆكی ش���اكەل بۆ نۆژەنكردنەوەی‬ ‫بیری شاكەل یەك لەس���نوری ئەو گوندە‬ ‫كە لەماوەی رابردودا هەڵكەنراوەو بیرەكە‬ ‫كێشەی هەبوه‌ ئێس���تا گازپرۆم بەتەمایە‬ ‫ئەو بی���رە بخاتەوە س���ەر رێڕەوی خۆی‌و‬ ‫نۆژەنی بكاتەوه‌‪.‬‬ ‫‪ ‎‬زانیاری���ەكان ب���اس ل���ەوە دەك���ەن‬ ‫لەماوەیەك���ی نزیكدا دەس���ت بەكارەكانی‬ ‫بكرێت‪.‬‬ ‫‪‎‬‬ ‫‪‎‬لەب���ارەی دەرنەهێنانی ن���ەوت لەبیرە‬ ‫نەوتە تەواوكراوەكانی س���نوری گەرمیان‬ ‫دكتۆر غالب محەمەد پس���پۆری شیكاری‬ ‫نەوت بۆ ئاوێنە وتی “كێش���ە هەیە‪ ،‬وەك‬ ‫ئەوەی نرخی نەوت لەئێس���تادا دابەزیوەو‬ ‫بەو هۆیەش���ەوە كە كۆمپانیاكان شەریكی‬ ‫حكومەت���ی هەرێم���ن نایانەوێت ئێس���تا‬ ‫نەوتەكەیان بفرۆشن‌و هەڵیگرن بۆ كاتێكی‬ ‫باشتر "‪.‬‬ ‫‪‎‬ناوبراو وتیش���ی "تائێس���تاش یەكالیی‬ ‫نەبوەتەوە كە ئایا س���امانە سروشتیەكان‬ ‫رێگەیان نادات یان كۆمپانیاكان بۆخۆیان‬ ‫نەوت دەرناهێنن‪ ،‬ب���ەاڵم رەنگە چاوەڕێی‬ ‫ئەوەش ب���ن ك���ە رێگەی���ەك بكرێتەوەو‬ ‫بەبۆری ئەو نەوتە هەناردە بكەن‪ ،‬چونكە‬ ‫گواس���تنەوە بەتەنك���ەر تێچویەكی زیادی‬ ‫هەیە"‪.‬‬ ‫‪‎‬دكتۆر غالب وتیشی "باشترین رێگەچارە‬ ‫بۆ س���نوری گەرمیان ئەوەی���ە رێگەیەك‬ ‫هەبێت بەبۆری ئەو نەوتە بگوازرێتەوە بۆ‬ ‫واڵتی ئێران‌و لەوێشەوە هەناردەی دەرەوە‬ ‫بكرێت"‪.‬‬

‫کوردستانێکی ئاوەدانت دەوێت‪ ،‬بەرهەمی خۆماڵی بەکاربهێنە‬

‫کوالێتی‬ ‫تەندروستی‬ ‫باشتر‬

‫تایبەت‬

‫)‪ )577‬سێشه‌مم ‌ه ‪2017/5/16‬‬

‫ ‬

‫هه‌مو شتێک له‌باره‌ی کوردستان‌و عێراقه‌وه‌‬

‫‪www.niqash.org‬‬

‫‪9‬‬

‫ئه‌م الپه‌ڕه‌یه‌ به‌سپۆنسه‌ری رێکخراوی‬ ‫راگه‌یاندن له‌هه‌ماهه‌نگی‌‌و گواستنه‌وه‌‪،‬‬ ‫ئه‌کادیمیای راگه‌یاندنی ئه‌ڵامنی‬

‫به‌ره‌ی‌ ئیسالمی‌ ده‌یانخاته‌ ئینزاره‌وه‌‬

‫چه‌په‌كان ترسیان له‌ئاینده‌ ‌ی سیستمی‌ عه‌لمانی‌ هه‌یه‌‬

‫نقاش‪ ،‬هه‌ستیار قادر‬ ‫هێزه‌ چه‌په‌كانی‌ كوردستان به‌هۆی‌ لێك‬ ‫نزیكبوونه‌وه‌ی‌ الیه‌نه‌ ئیسالمییه‌كانه‌وه‌‬ ‫ترسیان له‌ئاینده‌ی‌ سیسته‌می‌ عه‌لمانی‌‬ ‫هه‌یه‌‪ ،‬به‌اڵم خۆیشیان ناتوانن به‌ره‌یه‌ك‬ ‫پێكبهێنن‪.‬‬ ‫په‌سه‌ندكردنی‌ نه‌خشه‌ڕێگای‌ نزیكبوونه‌وه‌ی‌‬ ‫س����ێ الیه‌ن����ه‌ ئیس��ل�امییه‌كه‌ی‌ هه‌رێم���� ‌ی‬ ‫كوردستان له‌سه‌ره‌تای‌ مانگی‌ نیساندا هێزه‌‬ ‫چه‌په‌كانی‌ هه‌رێمی‌ كوردس����تانی‌ خس����تۆته‌‬ ‫باری‌ نائاس����اییه‌وه‌‪ ،‬ئه‌وان له‌گ����ه‌ڵ ئه‌وه‌ی‌‬ ‫ئه‌و هه‌نگاوه‌ی‌ ركه‌ب����ه‌ره‌ ئایدۆلۆژییه‌كه‌یان‬ ‫به‌مه‌ترسی ده‌زانن بۆ سه‌ریان‪ ،‬به‌اڵم ناتوانن‬ ‫هه‌نگاوی‌ هاوش����ێوه‌ بنێن بۆ دروس����تكردنی‌‬ ‫یه‌كه‌م به‌ره‌ی‌ چه‌پ له‌هه‌رێمی‌ كوردستاندا‪.‬‬ ‫به‌ره‌ی‌ ئیس��ل�امی‌‪ ،‬ب����ه‌الی‌ چه‌په‌كانه‌وه‌‬ ‫بیرۆكه‌ی‌ عه‌لمانی له‌هه‌رێمی‌ كوردس����تانیش‬ ‫ده‌خاته‌ مه‌ترس����یه‌وه‌ كه‌ باوه‌ڕیان پێیه‌تی‌ و‬ ‫بۆ ئه‌وه‌ش هاوكاریی‌ ئه‌و الیه‌نانه‌ش به‌گرنگ‬ ‫ده‌زان����ن كه‌ بڕوای����ان به‌حوكم����ی‌ عه‌لمانی‌‬ ‫هه‌یه‌‪.‬‬ ‫له‌س����ه‌ره‌تای‌ مانگ����ی‌ رابردوو (نیس����ان)‬ ‫نوێنه‌ری‌ سێ الیه‌نه‌ ئیسالمییه‌كه‌ی‌ هه‌رێمی‌‬ ‫كوردستان (یه‌كگرتووی‌ ئیسالمی‌‪ ،‬كۆمه‌ڵی‌‬ ‫ئیسالمی‌‪ ،‬بزوتنه‌وه‌ی‌ ئیسالمی‌) له‌سلێمانی‌‬ ‫كۆبوونه‌وه‌و ئه‌و نه‌خشه‌ رێگایه‌یان په‌سه‌ند‬ ‫ك����رد ك����ه‌ ب����ۆ نزیكبونه‌وه‌یان����ه‌ ئاماده‌یان‬ ‫كردبوو ب����ه‌وه‌ش دوا مۆری‌ ئه‌و الیه‌نانه‌ درا‬ ‫به‌په‌یماننام����ه‌ی‌ نزبكوونه‌وه‌یان تا ئاس����تی‌‬ ‫دروستكردنی‌ به‌ره‌ی‌ ئیسالمی‌‪.‬‬ ‫ئه‌وه‌ یه‌كه‌مجاره‌ له‌هه‌رێمی‌ كوردس����تان‬ ‫س����ێ هێزه‌ دیاره‌كه‌ی‌ ئیس��ل�امی‌ سیاس����ی‬ ‫هه‌نگاو بنێن به‌ره‌و دروس����تكردنی‌ به‌ره‌یه‌ك‬ ‫كه‌ ل����ه‌كاری‌ هاوب����ه‌ش و یه‌ك لیس����تی‌ بۆ‬ ‫هه‌ڵبژاردن����ه‌وه‌ ده‌س����تپێده‌كات تا ئاس����تی‌‬ ‫یه‌كگرتنیان‪.‬‬

‫سەرکردەی هێزە ئیسالمییەکان‬ ‫ئه‌وان كه‌ پێكه‌وه‌ له‌ئێس����تادا چوار یه‌ك ‌ی‬ ‫په‌رله‌مانی‌ كوردستان پێكده‌هێنن هه‌ڵبژاردنی‌‬ ‫داهاتوو قه‌باره‌ی راسته‌قینه‌یان دیاریده‌كات‬ ‫ئه‌گه‌ر به‌یه‌ك لیست به‌شداری‌ بكه‌ن‪.‬‬ ‫ئه‌و نزیكبونه‌وه‌یه‌ مه‌ترسی ئه‌و الیه‌نانه‌ی‌‬ ‫هه‌رێم����ی‌ كوردس����تانی‌ زیاتر ك����ردووه‌ كه‌‬ ‫له‌به‌ره‌ی‌ چه‌پن‌و بڕوای����ان به‌حوكمی‌ ئاینی‌‬ ‫نییه‌و كار له‌سه‌ر سیستمی عه‌لمانی‌ ده‌كه‌ن‬ ‫بۆ دوورخستنه‌وه‌ی‌ ئاین له‌ ده‌سه‌اڵت‪.‬‬ ‫دروستكردنی‌ به‌ره‌ی‌ چه‌پ به‌رامبه‌ر به‌ره‌ی‌‬ ‫ئیس��ل�امی‌ له‌هه‌رێم����ی‌ كوردس����تان كارێكی‌‬ ‫ئاس����ان نابێت هه‌رچه‌نده‌ ئ����ه‌وان ئه‌زمونی‌‬ ‫كاری‌ هاوبه‌شیان پێكه‌وه‌ هه‌یه‌‪.‬‬ ‫موحس����ین كه‌ری����م ئه‌ندام����ی‌ مه‌كته‌بی‬ ‫سیاس����ی‌ حزب����ی كۆمۆنیس����تی‌ كرێكارانی‌‬ ‫كوردس����تان پێیوایه‌ دروس����تكردنی‌ به‌ره‌ی‌‬ ‫ئیس��ل�امی‌ مه‌ترسیه‌ له‌سه‌ر چه‌په‌كان‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫وه‌اڵمی‌ پرسیاری‌ دروستكردنی‌ به‌ره‌ی‌ چه‌پی‌‬ ‫له‌هه‌رێم پێ قورسه‌ به‌و پێیه‌ی‌ به‌وته‌ی‌ ئه‌و‬

‫ناكۆك����ی‌ له‌نێوان الیه‌ن����ه‌ چه‌په‌كاندا هه‌یه‌و‬ ‫له‌سه‌ر زۆر پرسیش بۆچونیان جیاوازه‌‪.‬‬ ‫موحس����ین كه‌ریم به‌"نیقاش"ی‌ وت "وه‌ك‬ ‫الیه‌نه‌ چه‌په‌كان ناكۆكی‌‌و جیاوازییمان هه‌یه‌‌و‬ ‫ناشكرێت ئه‌و ناكۆكیانه‌ له‌رێگه‌ی‌ دروستكردنی‌‬ ‫به‌ره‌یه‌كی‌ چه‌په‌وه‌ بشارینه‌وه‌"‪.‬‬ ‫په‌یوه‌ندیان به‌پارته‌ به‌هێزه‌كان‌و شێوازی‌‬ ‫حوكمڕان����ی‌و مامه‌ڵه‌ی����ان له‌گه‌ڵ دۆس����یه‌‬ ‫گه‌رمه‌كان����دا‪ ،‬دیارتری����ن ئ����ه‌و خااڵنه‌ن كه‌‬ ‫جێگه‌ی‌ ناكۆكین له‌نێوان الیه‌نه‌ چه‌په‌كاندا‪.‬‬ ‫دیارتری����ن هێ����زه‌ چه‌په‌كان����ی‌ هه‌رێم����ی‌‬ ‫كوردس����تان له‌ئێس����تادا هه‌ری����ه‌ك له‌حزبی‬ ‫ش����یوعی كوردس����تان‌و حزبی كۆمۆنیستی‌‬ ‫كرێكاران‌و حزبی زه‌حمه‌تكێش����انن كه‌ كاری‌‬ ‫هاوبه‌ش����یان هه‌ی����ه‌و له‌دوای����ن هه‌ڵبژاردنی‌‬ ‫په‌رله‌مانی‌ كوردستانیشدا لیستی‌ (ئازادیی)‬ ‫ی����ان دروس����تكرد‌و ته‌نها یه‌ك كورس����ییان‬ ‫به‌ده‌ستهێنا له‌كۆی‌ (‪ )111‬كورسی‌‪.‬‬ ‫نزیكبوونه‌وه‌ی‌ چه‌په‌كان له‌ماوه‌ی‌ رابردوودا‬

‫له‌هاوپه‌یمانێتی‌ هه‌ڵبژاردن‌و دروس����تكردنی‌‬ ‫لیژنه‌ی‌ كاری‌ هاوبه‌ش تێپه‌ڕیی نه‌كردووه‌ ك ‌ه‬ ‫ئه‌وه‌ش له‌ئێستادا له‌ئه‌گه‌ری‌ نه‌ماندایه‌‪.‬‬ ‫هیوا س����ه‌ید س����ه‌لیم ئه‌ندامی‌ ده‌س����ته‌ی‌‬ ‫كارگێڕی‌ حزبی زه‌حمه‌تكێش����انی‌ كوردستان‬ ‫جه‌خ����ت له‌وه‌ ده‌كات����ه‌وه‌ كه‌ ده‌ب����وو به‌ر‬ ‫له‌دروس����تكردنی‌ ب����ه‌ره‌ی‌ ئیس��ل�امیش‬ ‫له‌هه‌رێم����ی‌ كوردس����تان‪ ،‬هێ����زه‌ چه‌په‌كان‬ ‫به‌به‌رپرسیارێته‌وه‌ مامه‌ڵه‌یان له‌گه‌ڵ دۆخه‌كه‌‬ ‫بكردای����ه‌ كه‌ به‌وت����ه‌ی‌ ناوبراو به‌وش����ێوه‌یه‌‬ ‫نه‌بوون‌و ئێستاشدا په‌رته‌وازه‌ن‪.‬‬ ‫هیوا س����ه‌ید س����ه‌لیم به‌"نیق����اش"ی‌ وت‬ ‫"كاتێك له‌س����اڵی‌ ‪1992‬دا چه‌په‌كان لیژنه‌ی‌‬ ‫كاری‌ هاوبه‌ش����یان ئه‌نجامداوه‌ به‌شێك له‌و‬ ‫هێزه‌ ئیس��ل�امیه‌كانی‌ ئێستا بونیان نه‌بووه‌‪،‬‬ ‫بۆی����ه‌ پێویس����ته‌ له‌به‌رامبه‌ر ئ����ه‌و به‌ره‌یه‌‬ ‫چه‌په‌كانیش بیرێك له‌باری‌ خۆیان بكه‌نه‌وه‌‪،‬‬ ‫چونكه‌ ئه‌و به‌ره‌ ئیس��ل�امییه‌ له‌سه‌ر حسابی‌‬ ‫به‌ره‌ی‌ چه‌پ ده‌بێت"‪.‬‬

‫هێزه‌ چه‌پ����ه‌كان له‌ماوه‌ی‌ چه‌ند س����اڵ ‌ی‬ ‫راب����ردوودا دیارترین كاریان دروس����تكردنی‌‬ ‫ده‌س����ته‌ی‌ ناڕه‌زایی خه‌ڵكه‌ كه‌ كار له‌س����ه‌ر‬ ‫پێشڕه‌وی‌ خۆش����اندانه‌كان ده‌كه‌ن به‌تایبه‌ت‬ ‫له‌سنوری‌ سلێمانیدا‪.‬‬ ‫هی����وا س����ه‌ید س����ه‌لیم وتیش����ی‌ "كاتێك‬ ‫هه‌ڵبژاردن كۆتاییهات وه‌ك الیه‌نه‌ چه‌په‌كان‬ ‫ك����ه‌ لیس����تی‌ ئازادیمان هه‌ب����وو نه‌مانتوانی‌‬ ‫درێ����ژه‌ ب����ه‌و كاره‌ بده‌ین هه‌م����وان چوینه‌‬ ‫ماڵه‌وه‌و پش����تیمان له‌كاره‌ هاوبه‌شه‌كه‌ كردو‬ ‫ملمالنێی‌ سیاسی‌‌و دابه‌شبه‌ندیه‌ حیزبه‌كانیش‬ ‫دابه‌شیان كردین"‪.‬‬ ‫مێ����ژوی‌ هێ����زی‌ چ����ه‌پ وه‌ك بنه‌م����ای‌‬ ‫جه‌ماوه‌ریی‌ له‌هه‌رێمی‌ كوردس����تان له‌ساڵی‌‬ ‫‪ 1991‬ه‌وه‌ ده‌س����تیپێكرد كاتێ����ك له‌پ����اش‬ ‫راپه‌ڕین هێزی‌ ش����ورا دامه‌زرێنرا كه‌ پشتیان‬ ‫به‌ئه‌زمونی‌ هه‌ڵبژاردنی‌ راسته‌وخۆ ده‌به‌ست‬ ‫بۆ دیاریكردنی‌ نوێنه‌ری‌ خۆیان له‌شاره‌كاندا‬ ‫ك����ه‌ زیات����ر پێش����ڕه‌وی‌ ناره‌زاییه‌تییه‌كانی‌‬ ‫خه‌ڵكی����ان ده‌ك����رد‪ ،‬به‌اڵم ئ����ه‌و ئه‌نجومه‌نه‌‬ ‫به‌هۆی‌ گوشاری‌ الیه‌نه‌ سیاسییه‌ به‌هێزه‌كانی‌‬ ‫تره‌وه‌ رۆڵیان زوو كۆتاییهات‪.‬‬ ‫عوس����مان زیندان����ی‌ ئه‌ندام����ی‌ كۆمیته‌ی‌‬ ‫ناوه‌ندی‌ حزبی ش����یوعی‌ كوردستان پێیوایه‌‬ ‫دروس����تبوونی‌ به‌ره‌ له‌س����ه‌ر بنه‌مای‌ خاڵی‌‬ ‫هاوبه‌ش له‌نێوان الیه‌نه‌ ئیس��ل�امییه‌كانیش‬ ‫بێت ئاساییه‌‪ ،‬به‌اڵم جه‌ختیش له‌وه‌ ده‌كاته‌وه‌‬ ‫كه‌ پێویسته‌ كار له‌سه‌ر دروستكردنی‌ به‌ره‌ی‌‬ ‫چه‌پ بكرێت به‌ش����ێوه‌یه‌ك ك����ه‌ كاردانه‌وه‌‬ ‫نه‌بێت بۆ دروستبوونی‌ به‌ره‌ ئیسالمییه‌كه‌‪.‬‬ ‫عوس����مان زیندان����ی‌ به‌"نیق����اش"ی‌ وت‬ ‫"ئه‌گ����ه‌ر هێزه‌ چه‌په‌كان وه‌ك پێش����وو كار‬ ‫بك����ه‌ن‌و ته‌نیا جاربه‌جار كاری‌ هاوبه‌ش����یان‬ ‫هه‌بێت كاریگه‌رییان له‌سه‌ر كۆمه‌ڵگه‌ كه‌متر‬ ‫ده‌بێته‌وه‌و دروستكردنی‌ لیستی‌ هاوبه‌شیش‬ ‫ب����ۆ هه‌ڵبژاردنه‌كانی‌ داهات����وو ئه‌گه‌رێكه‌ كه‌‬ ‫روبدات"‪.‬‬ ‫له‌ساڵی‌ ‪2014‬دا هێزه‌ چه‌په‌كان سه‌نته‌ری‌‬

‫سكۆالریزمیان دروستكرد بۆ كه‌مپه‌ین له‌دژی‌‬ ‫نوسینه‌كه‌وه‌ی‌ ره‌شنوسی‌ ده‌ستوری‌ هه‌رێم ‌ی‬ ‫كوردستان له‌س����ه‌ر بنه‌مای‌ ئیسالم بوونی‌‌و‬ ‫بۆ به‌عه‌لمانی كردنیش����ی نزیكه‌ی‌ ‪ 100‬هه‌زار‬ ‫ئیمزایان كۆكرده‌وه‌‪.‬‬ ‫ب����ه‌اڵم دروس����تبوونی‌ به‌ره‌ی‌ ئیس��ل�امی‌‬ ‫له‌هه‌رێمی‌ كوردس����تان مه‌ترس����ی له‌س����ه‌ر‬ ‫بیرۆك����ه‌ی‌ عه‌لمانی����ش دروس����تكردووه‌ كه‌‬ ‫چه‌په‌كان هه‌نگاوی‌ بۆ ده‌نێن‪.‬‬ ‫به‌ختی����ار مس����ته‌فا رێكخ����ه‌ری‌ ناوه‌ندی‌‬ ‫سكۆالر له‌كوردستان جه‌خت له‌وه‌ ده‌كاته‌وه‌‬ ‫كه‌ دروس����تبوونی‌ به‌ره‌ی‌ ئیسالمی‌ مه‌ترسی‌‬ ‫ده‌بێت بۆ سه‌ر بیرۆكه‌ی‌ عه‌لمانی‌و نایانه‌وێت‬ ‫بگه‌ڕێنه‌وه‌ بۆ ژێر سیس����تمێكی‌ ناعه‌لمانی‌‪،‬‬ ‫به‌اڵم به‌وته‌ی‌ ناوبراو ئه‌و خۆویس����تییه‌یه‌ی‌‬ ‫الیه‌نه‌ سیاس����ییه‌كانی‌ هه‌رێمی‌ كوردس����تان‬ ‫هه‌یانه‌ الیه‌نه‌ چه‌په‌كانیشی‌ بۆ دروستكردنی‌‬ ‫به‌ره‌یه‌ك گرتۆت����ه‌وه‌‌و "هه‌ر الیه‌نێك پێیوایه‌‬ ‫خ����ۆی‌ شایس����ته‌ی رابه‌رایه‌تیكردن����ی‌ ئه‌و‬ ‫به‌ره‌یه‌یه‌"‪.‬‬ ‫به‌ختی����ار مس����ته‌فا به‌"نیق����اش"ی‌ وت‬ ‫"پێویس����ته‌ چه‌په‌كان ئه‌و الیه‌نانه‌ش له‌گه‌ڵ‬ ‫خۆیان كۆبكه‌نه‌وه‌ له‌چوارچێوه‌ی‌ به‌ره‌یه‌كدا‬ ‫كه‌ بڕوایان به‌سیستمی‌ عه‌لمانی‌ هه‌یه‌"‪.‬‬ ‫له‌ماوه‌ی‌ رابردوودا چه‌په‌كان نه‌یانتوانیوه‌‬ ‫پشت به‌و هێزه‌ سیاسییانه‌ی‌ تر ببه‌ستن كه‌‬ ‫له‌سه‌ر به‌ره‌ی‌ عه‌لمانی‌ حیسابن‪ ،‬به‌تایبه‌تی‌‬ ‫هه‌ردوو پارتی‌ ده‌سه‌اڵتدار (پارتی‌ دیموكرات‌و‬ ‫یه‌كێتی‌ نیشتمانی‌)‪ ،‬چونكه‌ چه‌په‌كان پێیان‬ ‫وای����ه‌ ئ����ه‌و دوو هێزه‌ ده‌س����ه‌اڵتداره‌ كار بۆ‬ ‫رازیكردنی‌ دڵی‌ ئیسالمییه‌كان ده‌كه‌ن‪.‬‬ ‫رێكخه‌ری‌ ناوه‌ندی‌ س����كۆالر له‌كوردستان‬ ‫ده‌ڵێت "به‌داخه‌وه‌ له‌كاتی‌ تاوتوێی‌ پرۆژه‌ی‌‬ ‫ده‌ستوری‌ هه‌رێمی‌ كوردستانیشدا له‌په‌رله‌مان‬ ‫هه‌ندێ����ك له‌و الیه‌نانه‌ی‌ خۆی����ان به‌عه‌لمانی‌‬ ‫ناس����اندووه‌ الیه‌نگ����ری‌ ئه‌و سیس����تمه‌یان‬ ‫نه‌ده‌ك����ردو له‌گ����ه‌ڵ هێزه‌ ئیس��ل�امییه‌كاندا‬ ‫مامه‌ڵه‌یان به‌عه‌لمانیه‌ته‌وه‌ ده‌كرد"‪.‬‬

‫دوای‌ موسڵ سوپا خۆی‌ بۆ شه‌ڕه‌ گه‌وره‌كه‌ی‌ ئه‌نبار ئاماده‌ ده‌كات‬ ‫نقاش‪ ،‬موسته‌فا حه‌بیب‬ ‫شه‌ڕی‌ داعش له‌موسڵ نزیكبووه‌ته‌وه‌‬ ‫له‌كۆتاییه‌كه‌ی‌‌و له‌ئه‌نباریش چاوه‌ڕێ ‌ی‬ ‫شه‌ڕێكی‌ یه‌كالكه‌ره‌وه‌ ده‌كرێت‪ ،‬دوای‌‬ ‫ئه‌وه‌ی‌ سوپا چه‌كدارانی‌ داعشی‌ له‌سه‌ر‬ ‫سنوری‌ عێراق‌و سوریا گه‌مارۆداوه‌‪.‬‬ ‫هه‌فته‌ی‌ رابردوو چه‌ند هێرشێكی‌ هاوكات‬ ‫له‌الیه‌ن تیرۆریستانه‌وه‌ كرایه‌ سه‌ر شاره‌كان ‌ی‬ ‫ره‌تبه‌و حه‌دیس����ه‌و روم����ادی‌‪ ،‬ئه‌مه‌ش وه‌ك‬ ‫جۆرێ����ك له‌ده‌ستپێش����خه‌ری‌ ب����وو له‌الیه‌ن‬ ‫داعشه‌وه‌ به‌تایبه‌تی‌ كه‌ ده‌زانێ‌ شه‌ڕی‌ ئه‌نبار‬ ‫ده‌بێته‌ دوا بزماری‌ تابووتی‌ خه‌الفه‌ته‌كه‌ی‌‪.‬‬ ‫دوای‌ چه‌ند مانگێك له‌ئارامی‌‪ ،‬ئۆتۆمبێلێك‬ ‫له‌شاری‌ حه‌دیس����ه‌ ته‌قییه‌وه‌و به‌هۆیه‌وه‌ ‪11‬‬ ‫كه‌س له‌نێو كوژراوو برینداردابوون‪ ،‬له‌الیه‌كی‌‬ ‫تره‌وه‌ چه‌كدارانی‌ داعش هێرشیانكرده‌ سه‌ر‬ ‫ش����اری‌ ره‌تبه‌و چه‌ند سه‌ربازێكی‌ پاسه‌وانی‌‬ ‫س����نوری‌ نێوان عێراق‌و ئه‌رده‌نیان كوشت‪،‬‬ ‫هه‌ر ئه‌و كاته‌ تون����دڕه‌وان دزه‌یان كرده‌ ناو‬ ‫رومادی‌‌و ده‌وروبه‌ری‌‌و چه‌ند ماڵێكی‌ ئه‌ندامانی‌‬ ‫سوپاو عه‌شیره‌ته‌كانیان ته‌قانده‌وه‌‪.‬‬ ‫ئه‌م هێرشه‌ كتوپڕانه‌ له‌خه‌یاڵی‌ حكومه‌تدا‬ ‫نه‌ب����وون كه‌ ئێس����تا به‌ش����ه‌ڕی‌ موس����ڵه‌وه‌‬ ‫س����ه‌رقاڵه‌‪ ،‬بۆیه‌ حه‌یده‌ر عه‌بادی‌ ناچاربوو‬ ‫پش����تیوانی‌ س����ه‌ربازی‌ بۆ ئه‌نبار بنێرێت بۆ‬ ‫یه‌كه‌مج����ار له‌دوای‌ ته‌واوبوونی‌ ش����ه‌ڕی‌ ئه‌و‬ ‫پارێزگایه‌ له‌ساڵی‌ رابردوو‪.‬‬ ‫كاتێك س����ه‌ره‌تای‌ س����اڵی‌ رابردوو شه‌ڕی‌‬ ‫ئه‌نبار ده‌س����تی‌ پێكردو له‌ ‪17‬ی‌ حوزه‌یران‬ ‫كۆتایی‌ ئه‌و ش����ه‌ڕه‌ به‌ئازادكردنی‌ فه‌لوجه‌و‬ ‫رومادی‌‌و هیت‌و كه‌بیسه‌و ره‌تبه‌ راگه‌یه‌ندرا‪،‬‬ ‫ئه‌و پرۆسه‌یه‌ شاره‌كانی‌ عانه‌و راوه‌و قائیمی‌‬ ‫نه‌گرت����ه‌وه‌ كه‌ كه‌وتوونه‌ته‌ س����ه‌ر س����نوری‌‬ ‫س����وریا‪ ،‬حكومه‌ت پێی‌ باش بوو روو بكاته‌‬

‫موسڵ‌و دواتر بگه‌ڕێته‌وه‌ سه‌ر ئه‌نبار‪.‬‬ ‫له‌زاری‌ ئه‌فس����ه‌رێكی‌ گه‌وره‌ی‌ س����وپاو‌ه‬ ‫"نیقاش" زانیوێتی‌ ك����ه‌ حكومه‌تی‌ عێراقی‌‌و‬ ‫هاوپه‌یمانی‌ نێوده‌وڵه‌تی‌ پالنێكیان داناوه‌ بۆ‬ ‫هێرشكردنه‌ سه‌ر ئه‌نبار له‌دوای‌ ته‌واوبوونی‌‬ ‫شه‌ڕه‌كه‌ی‌ موسڵ‪ ،‬به‌اڵم شه‌ڕی‌ موسڵ له‌وه‌‬ ‫زیات����ری‌ خایان����د كه‌ حكوم����ه‌ت مه‌زه‌نده‌ی‌‬ ‫كردبوو‪.‬‬ ‫ئه‌و ئه‌فس����ه‌ره‌ كه‌ خۆی‌ داویك����رد ناوی‌‬ ‫باڵونه‌كرێت����ه‌وه‌ به‌"نیقاش"ی‌ وت "ده‌ركردنی‌‬ ‫داع����ش له‌موس����ڵ‪ ،‬ئ����ه‌و گروپه‌ تووش����ی‌‬ ‫نه‌خۆش����ی‌ ده‌كات‪ ،‬به‌اڵم له‌ئه‌نبار مه‌رگیان‬ ‫راده‌گه‌یه‌نرێت‪ ،‬بۆیه‌ پرۆس����ه‌ی‌ س����ه‌ربازی‌‬ ‫داهات����وو دوا ش����ه‌ڕو مه‌ترس����یدارترینیان‬ ‫ده‌بێت له‌دژی‌ تون����دڕه‌وان له‌عێراق‪ ،‬ئه‌وه‌ی‌‬ ‫ئه‌م ش����ه‌ڕه‌ له‌وانی‌ دی‌ جیاده‌كاته‌وه‌ ئه‌وه‌یه‌‬ ‫كه‌ ده‌كه‌وێته‌ س����ه‌ر سنورێكی‌ نێوده‌وڵه‌تی‌‌و‬ ‫جی����اوازه‌ له‌و ش����ه‌ڕانه‌ی‌ له‌ناوخۆی‌ عێراقدا‬ ‫به‌ڕێوه‌ ده‌چوون"‪.‬‬ ‫داعش له‌س����ه‌ر ئه‌و س����نوره‌ ویالیه‌تێكی‌‬ ‫راگه‌یان����دووه‌ به‌ن����اوی‌ "ویالیه‌ت����ی‌ فورات"‬ ‫كه‌ ش����اره‌كانی‌ قائیم‌و عان����ه‌و راوه‌ی‌ ئه‌نبار‬ ‫ده‌گرێته‌وه‌ تا ده‌گاته‌ شاری‌ بوكه‌مالی‌ سوری‌‪،‬‬ ‫له‌ب����ه‌ر ئه‌وه‌ی‌ ئه‌و ناوچه‌یه‌ش سروش����تێكی‌‬ ‫بیابانی‌ هه‌یه‌و ش����ه‌ڕه‌كه‌ درێژه‌ ده‌خایه‌نێت‌و‬ ‫توانای‌ زۆری‌ ده‌وێت‪ ،‬بۆیه‌ حكومه‌ت بڕیاریدا‬ ‫بیكاته‌ دوا شه‌ڕ‪.‬‬ ‫ئه‌فس����ه‌ره‌كه‌ وت����ی‌ "پالنه‌ك����ه‌ ل����ه‌وه‌دا‬ ‫خ����ۆی‌ ده‌بینێت����ه‌وه‌ ك����ه‌ هێزێك����ی‌ زۆری‌‬ ‫س����وپاو دژه‌تیرۆرو فه‌وجی‌ عه‌ش����یره‌ته‌كان‬ ‫كۆده‌كرێن����ه‌وه‌و س����وپای‌ ئه‌مه‌ری����كاش‬ ‫به‌ئاسمان‌و تۆپهاوێژ پشتیوانیان ده‌كات"‪.‬‬ ‫به‌اڵم به‌ر له‌و ش����ه‌ڕه‌‪ ،‬تیمه‌كانی‌ سوپای‌‬ ‫عێراق‌و ئه‌مه‌ریكا ناوچه‌ی‌ بیابانی‌ به‌رفراوانی‌‬ ‫ئه‌نب����ار كێوم����اڵ ده‌ك����ه‌ن ه����ه‌ر له‌جه‌زیره‌‬ ‫له‌باكوری‌ روباری‌ فورات ت����ا بیابانی‌ ره‌تبه‌‬

‫ئه‌م هه‌فته‌یه‌ له‌‬ ‫بۆ خوێندنه‌وه‌ی ئه‌م راپۆرتانه‌و چه‌ندین راپۆرتی سه‌رنجراکێشی تر‬ ‫به‌زمانه‌کانی کوردی‌و عه‌ره‌بی‌و ئینگلیزی‪ ،‬سه‌ردانی نیقاش بکه‌ ‪www.niqash.org‬‬

‫كه‌ گرێدراوه‌ به‌سنوری‌ سعودییه‌و ئه‌رده‌نه‌وه‌‬ ‫له‌خ����وارووی‌ زێیه‌كه‌ بۆ ئ����ه‌وه‌ی‌ توندڕه‌وان‬ ‫ناچار بكه‌ن به‌ره‌و سنور هه‌ڵبێن‪.‬‬ ‫دوات����ر هێرش ده‌كرێته‌ س����ه‌ر رانه‌و عاوه‌‬ ‫كه‌ پێش����بینی‌ ده‌كرێ����ت ش����ه‌ڕه‌كه‌ تیایدا‬ ‫خێرابێت تا ئه‌و كاته‌ی‌ ش����ه‌ڕی‌ راسته‌قینه‌‬ ‫له‌قائیم ده‌ست پێده‌كات‪ ،‬چونكه‌ ئه‌و سنوره‌‬ ‫كراوه‌یه‌و پێش����بینی‌ ده‌كرێ����ت چه‌كدارانی‌‬ ‫داعش بۆ س����وریا هه‌ڵبێن‪ ،‬پالنه‌كه‌ ئه‌وه‌شی‌‬ ‫گرتووه‌ته‌وه‌ به‌تێگه‌یش����تن له‌گه‌ڵ رژێمه‌كه‌ی‌‬ ‫ئه‌س����ه‌د‪ ،‬ئه‌و هێرشه‌ بۆ ناو خاكی‌ سوریاش‬ ‫درێژه‌ بكێشێت‪.‬‬ ‫ئه‌م رێكه‌وتنه‌ ل����ه‌وه‌ ده‌چێت درێژكراوه‌ی‌‬ ‫رێكه‌وتنی‌ پێش����وو بێت كه‌ هه‌ردووال مانگی‌‬ ‫راب����ردوو واژۆیان ك����ردوو به‌پێ����ی‌ ئه‌وه‌ش‬ ‫فرۆكه‌كان����ی‌ عێ����راق له‌ناو خاكی‌ س����وریاو‬ ‫له‌ش����اری‌ بوكه‌مال هێرش����یان كرده‌ س����ه‌ر‬ ‫داعش‌و به‌پشت به‌ستن به‌زانیاری‌ هه‌واڵگری‌‬

‫عێراقیش‪ ،‬س����وریا بۆ هه‌م����ان ناوچه‌ چه‌ند‬ ‫هێرشێكی‌ ئه‌نجامدا‪.‬‬ ‫ئاسته‌نگی‌ جوگرافی‌‌و سه‌ربازی‌‬ ‫ش����ه‌ڕی‌ كۆتای����ی‌ له‌ئه‌نب����ار چه‌ندی����ش‬ ‫ئاس����ته‌نگی‌ س����ه‌ربازی‌‌و جوگرافی‌ له‌پێشه‌‬ ‫به‌ه����ۆی‌ رووبه‌ری‌ به‌رفراوان����ی‌ پارێزگاكه‌وه‌‬ ‫كه‌ سێ یه‌كی‌ خاكی‌ عێراق پێك ده‌هێنێت‌و‬ ‫رووبه‌ره‌ك����ه‌ی‌ نزیكه‌ی‌ س����ه‌دو چ����ل هه‌زار‬ ‫كیلۆمه‌تر چوارگۆش����ه‌یه‌‌و گه‌وره‌تریش����ه‌ له‌‬ ‫ه����ه‌ر ش����ه‌ش پارێزگاكه‌ی‌ ده‌وروب����ه‌ری‌ كه‌‬ ‫بریتین له‌نه‌ینه‌واو سه‌الحه‌دین‌و به‌غداو بابل‌و‬ ‫كه‌ربه‌الو نه‌جه‌ف‪.‬‬ ‫كێشه‌ی‌ س����ه‌ره‌كی‌ جموجۆڵی‌ سه‌ربازییه‌‬ ‫له‌رووبه‌رێكی‌ به‌رفراواندا كه‌ به‌تۆڕێكی‌ سه‌دان‬ ‫كیلۆمه‌ت����ری‌ رێگاوب����ان پێك����ه‌وه‌ گرێدراوه‌‬ ‫له‌ناوچه‌یه‌كی‌ دووره‌ ده‌ستدا‪ ،‬بۆ نموونه‌ ئه‌و‬ ‫به‌شه‌ی‌ س����وپا كه‌ له‌رومادییه‌ زیاتر له‌ ‪300‬‬

‫كار گه‌یشتووه‌ته‌ ئاژه‌ڵه‌ دڕنده‌كان‬ ‫له‌به‌غدا چه‌ندین كه‌س له‌ناو‬ ‫ماڵدا شێر به‌خێو ده‌كه‌ن‬

‫كیلۆمه‌تر له‌ش����اری‌ ره‌تبه‌وه‌ دووره‌‪ ،‬هه‌رچی‌‬ ‫ئه‌و سوپایه‌ش����ه‌ ك����ه‌ له‌حه‌دیس����ه‌یه‌ ‪230‬‬ ‫كیلۆمه‌تر له‌قائیمه‌وه‌ دووره‌‪.‬‬ ‫ئ����ه‌م م����اوه‌ دوورو درێژه‌ مه‌ترس����ییه‌كی‌‬ ‫گه‌وره‌ی����ه‌و تون����دڕه‌وه‌كان تیای����دا ده‌توانن‬ ‫هێرش بكه‌نه‌ سه‌ر سوپا هه‌ر كه‌ له‌ناوه‌ندی‌‬ ‫ش����اره‌وه‌ كه‌وت����ه‌ ڕێ‌‪ ،‬به‌اڵم ئه‌م كێش����ه‌یه‌‬ ‫له‌شه‌ڕه‌كانی‌ سه‌الحه‌دین‌و موسڵ‌و فه‌لوجه‌و‬ ‫رومادی‌ بوونی‌ نه‌بوو‪.‬‬ ‫كێش����ه‌ی‌ ه����ه‌ره‌ گه‌وره‌ت����ر په‌یوه‌س����ته‌‬ ‫به‌سنوری‌ نێوده‌وڵه‌تییه‌وه‌ كه‌ ده‌بێت هه‌ردوو‬ ‫ده‌وڵه‌ت ئاماده‌ی‌ هێرشكردن بن‪ ،‬به‌اڵم وه‌ك‬ ‫عه‌بدولكه‌ری����م خه‌ڵه‌ف لیوای‌ خانه‌نش����ین‌و‬ ‫پس����پۆڕی‌ س����ه‌ربازی‌ ده‌ڵێت "رژێمی‌ سوریا‬ ‫توانای‌ ئه‌نجامدانی‌ ئه‌و هێرشه‌ی‌ نییه‌"‪.‬‬ ‫خه‌ڵ����ه‌ف به‌"نیق����اش"ی‌ وت "دوای‌‬ ‫پاككردن����ه‌وه‌ی‌ دۆڵ‌و بیابانه‌كان‪ ،‬س����وپای‌‬ ‫عێراقی‌ ئاماده‌یه‌ بۆ ئه‌و شه‌ڕه‌‪ ،‬به‌اڵم سوریا‬ ‫ئه‌و ئاماده‌ییه‌ی‌ نییه‌"‪.‬‬ ‫شه‌ڕ له‌سه‌ر سنورێكی‌ به‌رفراوان كه‌ زیاتره‌‬ ‫له‌ ‪ 600‬كیلۆمه‌تر له‌نێوان عێراق‌و سوریا‪ ،‬بێ‌‬ ‫س����وود ده‌بێت ئه‌گه‌ر پالنێكی‌ پێش وه‌خته‌‬ ‫دانه‌نرێت بۆ پاراس����تنی‌ س����نووره‌كه‌ له‌رێی‬ ‫ناوه‌ندی‌ چاودێرییه‌وه‌‪ ،‬چونكه‌ گه‌ر وا نه‌بێت‬ ‫ئه‌وا س����وپاكه‌ی‌ ئه‌وێ بێهێز ده‌بێت‌و زیانی‌‬ ‫زۆر ده‌دات‪.‬‬ ‫س����ه‌ره‌تای‌ ئه‌مس����اڵ س����وپای‌ ئه‌مه‌ریكا‬ ‫هه‌وڵیدا له‌گه‌ڵ هێزه‌ عه‌شایه‌رییه‌كان هێرش‬ ‫بكاته‌ س����ه‌ر س����نوره‌كه‌و چاوه‌ڕێی‌ كۆتایی‌‬ ‫ش����ه‌ڕی‌ موس����ڵ نه‌كات‪ ،‬به‌اڵم هێرش����ه‌كه‌‬ ‫س����ه‌ركه‌وتوو نه‌ب����وو‪ ،‬چونك����ه‌ ده‌رك����ه‌وت‬ ‫ئه‌و ناوچ����ه‌ به‌رفراوانه‌ هێزێك����ی‌ راهێنراوی‌‬ ‫ده‌وێت‪.‬‬ ‫له‌الی‌ خۆی����ه‌وه‌ داعش ده‌س����تی‌ كردووه‌‬ ‫به‌ئام����اده‌كاری‌ ب����ۆ ئ����ه‌م ش����ه‌ڕه‌ له‌رێ����ی‌‬ ‫كۆكردن����ه‌وه‌ ه����ه‌زاران چه‌ك����داری‌ هه‌اڵتوو‬

‫له‌موسڵ‌و سه‌الحه‌دین‌و ئه‌نبار‪.‬‬ ‫داع����ش له‌خۆڕا س����نوری‌ نێ����وان عێراق‌و‬ ‫سوریای‌ هه‌ڵنه‌بژاردووه‌و له‌گرنگی‌ سه‌ربازی‌‬ ‫ناوچه‌كه‌ گه‌یش����تووه‌‪ ،‬بۆیه‌ بووه‌ته‌ باره‌گای‌‬ ‫نهێنی‌ ئه‌و رێكخراوه‌و گه‌وره‌ترین كارگه‌كانی‌‬ ‫بۆمبی‌ له‌وێیه‌و ناوه‌ندی‌ پێشوازی‌ كردنه‌ له‌و‬ ‫كه‌سانه‌ی‌ دێنه‌ ناو رێكخراوه‌كه‌‪.‬‬ ‫ئه‌حم����ه‌د مه‌ح��ل�اوی‌ یه‌كێك له‌س����ه‌رۆك‬ ‫عه‌ش����یره‌ته‌كانی‌ قائی����م كه‌ س����ێ‌ س����اڵه‌‬ ‫ش����اره‌كه‌ی‌ جێهێش����تووه‌و ئێس����تا له‌شاری‌‬ ‫حه‌یسه‌ نیشته‌جێیه‌و سه‌رپه‌رشتی‌ ژماره‌یه‌ك‬ ‫چه‌كدار ده‌كات به‌پش����توانی‌ سوپای‌ عێراق‌و‬ ‫ئه‌مه‌ریكا‪ ،‬به‌"نیقاش"ی‌ وت "داعش ده‌یه‌وێت‬ ‫ده‌ستپێشخه‌ری‌ بكات له‌هێرشكردن"‪.‬‬ ‫ده‌شڵێت "له‌ئێستاوه‌ ده‌س����تیان كردووه‌‬ ‫به‌چاندن����ی‌ مین له‌بیابانی‌ نێ����وان قائیم‌و بو‬ ‫كه‌مال‌و چه‌ندین حه‌شارگه‌یان دروستكردووه‌‪،‬‬ ‫ئه‌وان له‌وێ‌ سه‌رسه‌ختانه‌ شه‌ڕده‌كه‌ن ده‌زانن‬ ‫كۆتایی����ان ل����ه‌وێ‌ ده‌بێت نه‌ك له‌موس����ڵ‌و‬ ‫ره‌ققه‌"‪.‬‬ ‫ئه‌و هێرش����انه‌ی‌ هه‌فت����ه‌ی‌ رابردوو داعش‬ ‫كردیه‌ س����ه‌ر س����وپا‪ ،‬حكومه‌تی‌ تووش����ی‌‬ ‫دڵه‌راوك����ێ‌ ك����ردووه‌ به‌تایبه‌تی‌ كه‌ ئێس����تا‬ ‫خه‌ریك����ی‌ ش����ه‌ڕی‌ موس����ڵه‌‪ ،‬دانیش����توانی‌‬ ‫پارێزگاكه‌ش ترسیان لێنێشتووه‌‪.‬‬ ‫راجع عیس����اوی‌ ئه‌ندام����ی‌ لیژنه‌ی‌ ئه‌منی‌‬ ‫ئه‌نجومه‌نی‌ پارێزگای‌ ئه‌نب����ار به‌"نیقاش"ی‌‬ ‫وت "باش����تر ب����وو حكوم����ه‌ت س����وود‬ ‫له‌سه‌ركه‌وتنه‌كانی‌ ساڵی‌ رابردووی‌ ببینێت‌و‬ ‫عانه‌و راوه‌و قائیمیش ئازاد بكات‪ ،‬به‌اڵم پێی‬ ‫باش بوو دوور بۆ موسڵ بڕوات"‪.‬‬ ‫ده‌شڵێت "هێرشه‌كانی‌ ئه‌م دواییه‌ بۆ سه‌ر‬ ‫ئه‌نبار چاوه‌ڕوانكراو ب����وون‪ ،‬چونكه‌ داعش‬ ‫ده‌توانێت سه‌ربه‌ستانه‌ له‌بیاباندا بجوڵێته‌وه‌و‬ ‫هه‌ڕه‌شه‌ی‌ راس����ته‌وخۆ بێت بۆ ده‌وروبه‌ری‌‬ ‫شاره‌ ئازادكراوه‌كانی‌ روتبه‌و رومادی‌‬

‫ترس‌و دڵه‌راوكێ‌ باڵوبووه‌ته‌وه‌‬ ‫الیه‌نه‌ ناكۆكه‌كان به‌بۆمبی‌‬

‫ده‌نگی‌ په‌یام بۆ یه‌كرت ده‌نێرن‬

‫‪8‬‬

‫کۆمه‌اڵیه‌تی‬

‫)‪ )577‬سێشه‌مم ‌ه ‪2017/5/16‬‬

‫ناوبژیوان ‌ی كردو كوژرا‬

‫چرۆ یه‌كه‌م ژنه‌ له‌سنوری‌ هه‌ڵه‌بجه‬ ‫به‌ده‌ستی‌ هاوسه‌ره‌ كۆنه‌كه‌ی ده‌كوژرێت‬

‫یاریکردن شەڕە جوێن‌و تەقەکردنی لێکەوتەوە‬

‫ئا‪ :‬نیكی محه‌مه‌د‬ ‫چرۆ عوسمان كه‌ ژنی ماڵه‌وه‌یه‌‬ ‫به‌ده‌ست (گ‪.‬ئ) كارمه‌ندی‬ ‫ته‌ندروستی كه‌ ده‌كاته‌ هاوسه‌ری‬ ‫پێشوی‌ به‌هۆی كیشه‌ی‌ خێزانی‌‬ ‫ده‌كوژرێت‪ ،‬وته‌بیژی‌ پۆلیسی‌‬ ‫هه‌ڵه‌بجه‌ده‌ڵێت"روداوی‌ كوشتنه‌كه‌‬ ‫به‌هۆی‌ كێشه‌ی‌ كۆمه‌اڵیه‌تیه‌وه‌ بوه‌‬ ‫هه‌روه‌ها تائێستاش نه‌توانراوه‌ بكوژه‌كه‌‬ ‫ده‌ستگیر بكرێت"‪.‬‬

‫ئا‪ :‬مه‌زهه‌ر كه‌ریم‬ ‫دیار به‌كر راهێنه‌ری‌ نه‌وجه‌وانانی‌‬ ‫یانه‌ی‌ بازیان دوای‌ ناوبژیوانیكردنی‌‬ ‫یانه‌ی‌ پێشمه‌رگه‌و بازیان‪ ،‬به‌دو‬ ‫فیشه‌ك كوژرا‪.‬‬ ‫ل���ه‌دوای‌ به‌ریه‌ككه‌وتن���ی‌ یانه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫وه‌رزش���ی‌ بازیان‌و پێشمه‌رگه‌‪ ،‬دیارو‬ ‫هاوڕێكان���ی‌ بانگهێش���ت ده‌كرێ���ن‬ ‫ب���ۆ گۆڕه‌پان���ی‌ چیا به‌مه‌به‌س���تی‌‬ ‫میوان���داری‌‪ .‬كاتژمێ���ر ‪4‬ی‌ ئێواره‌‬ ‫ده‌س���ت ده‌كرێت به‌یاری‌ نێوانیان‪،‬‬ ‫س���ێ‌ یاریزانی‌ یانه‌ی‌ بازیان له‌الیه‌ن‬ ‫ناوبژیوان���ه‌وه‌ ده‌كرێت���ه‌ده‌ره‌وه‌‪،‬‬ ‫ئه‌وكات هه‌ردو یانه‌ یه‌كس���ان ده‌بن‬ ‫یه‌كی‌ به‌گۆڵێك‪.‬‬ ‫به‌اڵم ئه‌وكات یاریزانه‌ ده‌ركراوه‌كه‌ی‌‬ ‫یان���ه‌ی‌ وه‌رزش���ی‌ بازی���ان ده‌چنه‌‬ ‫كافتریای‌ گۆڕه‌پانه‌كه‌‌و ده‌نگ ده‌نگ‬ ‫له‌نێوان ئ���ه‌وان‌و چه‌ند كه‌س���ێكی‌‬ ‫دیكه‌دا دروست ده‌بێت‪.‬‬ ‫ئ���ه‌وكات هی���چ هێزێك���ی‌ ئه‌منی‌‬ ‫له‌و چوارده‌وره‌ نابێ���ت كه‌ به‌وته‌ی‌‬ ‫وه‌رزش���كارانی‌ یان���ه‌ی‌ وه‌رزش���ی‌‬ ‫بازیان‪ ،‬ئ���ه‌وان چه‌ند جارێكی‌ دیكه‌‬ ‫له‌گ���ه‌ڵ یانه‌ی‌ پێش���مه‌رگه‌ به‌ریه‌ك‬ ‫كه‌وتون‌و ئ���ه‌وان میوانداری یانه‌ی‌‬ ‫پێشمه‌رگه‌یان كردوه‌ هیچ كێشه‌یه‌ك‬ ‫روینه‌داوه‌‪.‬‬ ‫كات���ێ یارییه‌ك���ه‌ كۆتای���ی‌ دێت‬ ‫كاتژمێ���ر حه‌وت���ی‌ ئێ���واره‌ ده‌بێت‬ ‫الیه‌نگرانی‌ هه‌ردوال پێكه‌وه‌ تێكه‌ڵی‬ ‫ی���ه‌ك ده‌بن‌و ده‌بێته‌ ش���ه‌ڕه‌جوێن‌و‬ ‫ره‌خنه‌گرت���ن له‌ڕاهێن���ه‌ران‪ ،‬كاتێك‬ ‫یاریزانان س���ه‌رقاڵی‌ پشو‌و گۆڕینی‌‬ ‫ج���ل‌و به‌رگه‌كانی���ان ده‌بن ش���ه‌ڕ‬ ‫ده‌ستپێده‌كات هه‌ر ئه‌وكات سێ‌ كه‌س‬ ‫خۆی���ان ده‌كه‌ن‪ ،‬به‌ن���او الیه‌نگرانی‌‬ ‫ه���ه‌ردوالدا‌و ش���ه‌ڕه‌ته‌قه‌ دروس���ت‬ ‫ده‌بێت‪ ،‬ئه‌وكات دیار به‌مه‌به‌س���تی‌‬ ‫ناوبژی‌ ده‌چێته‌ ده‌ره‌وه‌ له‌ژوره‌كه‌ی‌‬ ‫تاكۆتایی‌ به‌گرژی‌‌و ئاڵۆزی‌ هه‌وادارانی‌‬ ‫ه���ه‌ردوال بێنێ���ت‌و الیه‌نگران���ی‌‬ ‫یانه‌كه‌ی���ان ئاگاداربكات بڕۆنه‌وه‌ بۆ‬ ‫ماڵه‌وه‌و ئه‌وناوه‌ جێبهێڵن‪ ،‬ئه‌وكات‬ ‫چه‌كدارێك خۆی ده‌كات به‌ناویانداو‬ ‫ده‌ستده‌كات به‌ته‌قه‌كردن به‌ئاسمان‌و‬

‫دیار‬ ‫زه‌ویداو چه‌ند فیشه‌كێك له‌زه‌وییه‌كه‌‬ ‫به‌رزده‌بنه‌وه‌‌و به‌ر دیار ده‌كه‌وێت‪.‬‬ ‫زانی���ار تۆفی���ق‪ ،‬هاوڕێ���ی‌ دی���ار‬ ‫چیرۆكی‌ ئه‌و چركه‌ساته‌ ده‌گێڕێته‌وه‌‬ ‫ب���ۆ ئاوێن���ه‌و ده‌ڵێ���ت "ل���ه‌ژوری‌‬ ‫خۆگۆڕین چوم���ه‌ده‌ره‌وه‌ تابزانم ئه‌و‬ ‫ته‌قانه‌ چیبون سه‌یرمكرد چه‌كدارێك‬ ‫چه‌ند مه‌ترێك له‌‌وبه‌ر گۆڕه‌پانه‌كه‌وه‌‬ ‫راده‌كات‌و دیاریش له‌س���ه‌ر زه‌ویه‌كه‌‬ ‫كه‌وت���وه‌‪ ،‬دو فیش���ه‌ك یه‌كێكی���ان‬ ‫به‌رس���كی‌ كه‌توه‌‌و ئه‌ویدیكه‌ش���یان‬ ‫به‌رقاچی‌ كه‌وتوه‌‌و له‌س���ه‌ر زه‌ویه‌كه‌‬ ‫كه‌ت���وه‌‌و هانده‌رانی‌ ه���ه‌ردوال ئه‌و‬ ‫ناوه‌یان جێهێش���توه‌‌و هه‌ر خه‌ڵكه‌و‬ ‫راده‌كات"‪.‬‬ ‫ل���ه‌دوای‌ برینداربون���ی‌ دیار چه‌ند‬ ‫هاوڕێیه‌ك���ی‌ هه‌ڵیده‌گرن���ه‌وه‌ ك���ه‌‬ ‫جه‌س���ته‌ی‌ خه‌ڵتانی‌ خوێ���ن بوه‌‌و‬ ‫په‌له‌كان���ی‌ ش���ۆڕبونه‌ته‌وه‌‌و به‌حاڵ‬ ‫هه‌ناسه‌ ده‌دات‌و ناجوڵێت‪.‬‬ ‫دی���ار له‌ئۆتومبیل���ی‌ هاوڕێكه‌یدا‬ ‫گی���ان له‌ده‌س���ت ده‌دا ئه‌وكات���ه‌ی‌‬ ‫ده‌یگه‌یه‌ننه‌ نه‌خۆشخانه‌ پزیشكه‌كان‬ ‫پێیان راده‌گه‌یه‌نن به‌هۆی‌ س���ه‌ختی‌‬ ‫برینه‌كه‌ی���ه‌وه‌ گیانی‌ له‌ده‌س���تداوه‌‌و‬ ‫ناتوانن هیچی‌ بۆبكه‌ن‪.‬‬ ‫زانیار وتیشی‌ "له‌دوای‌ وه‌رگرتنه‌وه‌ی‌‬ ‫الشه‌كه‌ی‌ له‌نه‌خۆشخانه‌ی‌ فریاكه‌وتن‬ ‫ره‌وانه‌ی‌ پزیشكی‌ دادوه‌ری‌ سلێمانی‌‬

‫خۆی بون ته‌رمه‌كه‌یمان راده‌س���تی‌‬ ‫خێزانه‌كه‌ی‌ كرده‌وه‌"‪.‬‬ ‫دیار ماوه‌ی‌ پانزه‌ ساڵ ده‌بێت وه‌ك‬ ‫یاریزانێكی‌ به‌توانا س���ه‌رقاڵی‌ كاری‌‬ ‫تۆپی‌ پێ بوه‌‌و ب���ۆ چه‌ند یانه‌یه‌كی‌‬ ‫سنوره‌كه‌ی‌ خۆیان یاری‌ تۆپی‌ پێی‬ ‫كردوه‌‌و ماوه‌ی‌ دو ساڵ ده‌بێت وه‌ك‬ ‫راهێنه‌ری‌ تازه‌ پێگه‌یش���توانی‌ تیپی‌‬ ‫وه‌رزش���ی‌ بازی���ان كاری‌ راهێنه‌ری‌‬ ‫ئه‌نجام ده‌دا‪.‬‬ ‫وته‌بێ���ژی‌ پۆلیس���ی‌ پارێ���زگای‌‬ ‫س���لێمانی‌‪ ،‬نه‌قی���ب س���ه‌ركه‌وت‬ ‫ئه‌حم���ه‌د له‌وباره‌ی���ه‌وه‌ به‌ئاوێنه‌ی‌‬ ‫ڕاگه‌یاند "له‌كات���ی یاری تۆپی پێی‬ ‫دو تیپی تازه‌پێگه‌یش���توانی بازیان‌و‬ ‫پێش���مه‌رگه‌ی س���لێمانی له‌یاریگای‬ ‫چیای شاری سلێمانی له‌ناو یاریگادا‬ ‫ده‌مه‌قاڵ���ێ دروس���تبوه‌ به‌وهۆیه‌وه‌‬ ‫راهێنه‌ری تازه‌پێگه‌یش���توانی بازیان‬ ‫به‌ناوی‌ دیار به‌كر له‌دایكبوی ‪١٩٨٧‬‬ ‫دو فیشه‌كی به‌ركه‌وتوه‌و ده‌ستبه‌جێ‌‬ ‫گیانی‌ له‌ده‌ستداوه‌"‪.‬‬ ‫وتیش���ی " تۆمه‌تباری س���ه‌ره‌كی‬ ‫روداوه‌كه‌ كه‌ به‌ج���ۆری چه‌كی ئێم‬ ‫‪ 4‬ته‌ق���ه‌ی كردوه‌ ده‌س���تگیركراوه‌و‬ ‫ده‌س���تیش به‌س���ه‌ر چ���ه‌ك‌و‬ ‫كرای���ن‌و دوای‌ چه‌ن���د كاتژمێرێ���ك ئۆتومبێله‌كه‌ش���دا گی���راوه‌و دان���ی‬ ‫له‌ڕێگه‌ی‌ هه‌وادارانی‌ یانه‌ی‌ بازیانه‌وه‌ به‌تاوانه‌كه‌یدا ن���اوه‌و لێكۆڵینه‌وه‌ش‬ ‫ك���ه‌ ژماره‌یه‌كی���ان كه‌س���وكاری‌ له‌ڕوداوه‌كه‌ به‌رده‌وامه‌"‪.‬‬

‫دیاریش له‌سه‌ر‬ ‫زه‌ویه‌كه‌ كه‌وتوه‌‪ ،‬دو‬ ‫فیشه‌ك یه‌كێكیان‬ ‫به‌رسكی‌ كه‌توه‌‌و‬ ‫ئه‌ویدیكه‌شیان‬ ‫به‌رقاچ ‌ی كه‌وتوه‌‌و‬ ‫له‌سه‌ر زه‌ویه‌ك ‌ه‬ ‫كه‌توه‌‌و هانده‌ران ‌ی‬ ‫هه‌ردوال ئه‌و ناوه‌یان‬ ‫جێهێشتوه‌‌و هه‌ر‬ ‫خه‌ڵكه‌و راده‌كات‬

‫كاتژمێ����ر ‪ 9:30‬خوله‌ك����ی ش����ه‌وی‬ ‫دوش����ه‌ممه‌‪ 5/8‬چرۆی ته‌مه‌ن ‪24‬س����اڵ‌‬ ‫به‌ده‌س����ت (گ) هاوس����ه‌ری پێش����وی‬ ‫ده‌كوژرێ����ت‪ ،‬چرۆو (گ) ماوه‌ی س����ێ‬ ‫س����اڵ هاوس����ه‌ری یه‌ك ب����ون‌و ماوه‌ی‬ ‫ساڵێكه‌ له‌دادگا پرۆسه‌ی جیابونه‌وه‌یان‬ ‫راگه‌یان����دوه‌‪( ،‬گ) ت����ا كاتژمێر ‪9:10‬‬ ‫خوله‌كی ش����ه‌و له‌نه‌خۆشخانه‌ی شه‌هید‬ ‫نیازی له‌ شاره‌دێی ته‌وێڵه‌ خه‌فه‌ر بوه‌و‬ ‫به‌بێ پرس نه‌خۆشخانه‌ی‌ به‌جێهێشتوه‌و‬ ‫له‌په‌یوه‌ندیه‌ك����ی‌ ته‌له‌فۆنی داوا ده‌كات‬ ‫له‌چ����رۆ كه‌ بیبینێ����ت به‌بیانوی‌ ئه‌وه‌ی‌‬ ‫ك����ه‌ (گ) ب����ۆ هه‌میش����ه‌ كوردس����تان‬ ‫به‌جێدێڵێ����ت‪ ،‬كاتێ����ك ده‌ڕوات بۆالی‌‬ ‫چرۆ‪ ،‬كه‌ نزیكه‌ی‌ پێن����چ خوله‌ك دوره‌‬ ‫له‌ماڵی چ����رۆ ده‌یبینێت ده‌س����تبه‌جێ‬ ‫گولله‌یه‌ك له‌سه‌ری‌ ده‌دا‪ ،‬مۆبایلی چرۆو‬ ‫ده‌مانچه‌ك����ه‌ی‌ ده‌ب����ات و ته‌له‌ف����ۆن بۆ‬ ‫خوشكێكی ده‌كات ده‌ڵێ‌ تاسه‌یدسادقم‬ ‫به‌ره‌ ئیشم هه‌یه‌ له‌وێوه‌ هه‌ڵدێ‪.‬‬ ‫چرۆ دوای سی خوله‌ك ماڵه‌وه‌ ده‌زانن‬ ‫ته‌قه‌ی‌ لێ كراوه‌‪ ،‬به‌ره‌و نه‌خۆش����خانه‌ی‌‬ ‫شه‌هید نیازی له‌ته‌وێڵه‌ ده‌به‌ن و ره‌وانه‌ی‬ ‫نه‌خۆش����خانه‌ی‌ فریاكه‌وتنی هه‌ڵه‌بجه‌ی‌‬ ‫ده‌ك����ه‌ن به‌ه����ۆی خوێنبه‌ربون����ه‌وه‌‬ ‫گیانله‌ده‌ستده‌دات‪.‬‬ ‫وته‌بێ����ژی پۆلیس����ی هه‌ڵه‌بج����ه‌‪،‬‬ ‫رائی����د ب����ه‌رزان عوس����مان به‌ئاوێنه‌ی‬

‫له‌په‌یوه‌ندیه‌كی‌‬ ‫ته‌له‌فۆنی داوا‬ ‫ده‌كات له‌چرۆ كه‌‬ ‫بیبینێت به‌بیانو ‌ی‬ ‫ئه‌وه‌ی‌ كه‌ (گ) بۆ‬ ‫هه‌میشه‌ كوردستان‬ ‫به‌جێدێڵێت‬ ‫راگه‌یاند"ش����ه‌وی‌ دوش����ه‌ممه‌ی رابردو‬ ‫كاتژمێر‪10‬له‌ش����ارۆچكه‌ی‌ ته‌وێڵه‌ ژنێكی‬ ‫ته‌مه‌ن‪24‬س����اڵ به‌ناوی‌ چرۆ عوس����مان‬ ‫حه‌مه‌كه‌ریم له‌ته‌نیش����ت ماڵه‌كه‌ی خۆی‬ ‫له‌الیه‌ن هاوسه‌ری‌ پێشوی‌ ده‌كوژرێت‪".‬‬ ‫پۆلیس����ی‌‬ ‫وته‌بێ����ژی‬ ‫هه‌ڵه‌بجه‌ئاشكراش����یكرد كه‌تۆمه‌تبارێك‬ ‫له‌س����ه‌ر روداوه‌كه‌ به‌پێی ماده‌ی ‪406‬‬ ‫ده‌س����تگیركراوه‌و فه‌رمانی گرتنیش بۆ‬ ‫هاوسه‌ری‌ پێش����وی ده‌رچوه‌‪ ،‬هه‌روه‌ها‬ ‫روداوه‌ك����ه‌ كێش����ه‌ی‌ خێزانیی����ه‌و هیچ‬ ‫ده‌ستێكی له‌پشته‌وه‌ نیه‌"‪.‬‬ ‫وته‌بێژی‌ پۆلیس����ی‌ هه‌ڵه‌بجه‌ ئاماژه‌ی‬ ‫ب����ه‌وه‌ش ك����رد" تاوانه‌ك����ه‌ به‌جۆرێكی‬ ‫ده‌مانچ����ه‌ ئه‌نج����ام دراوه‌و له‌بنك����ه‌ی‬ ‫پۆلیسی ته‌وێڵه‌ش په‌ڕاوی‌ لێكۆڵینه‌وه‌‬ ‫بۆ روداوه‌كه‌ كراوه‌ته‌وه‌‪،‬به‌اڵم به‌داخه‌وه‌‬ ‫تاكو ئێستا نه‌توانراوه‌ تۆمه‌تباره‌كه‌ كه‌‬ ‫ده‌كاته‌ هاوسه‌ری‌ پێش����وی‌ ئه‌و خانمه‌‬ ‫ده‌ستگیر بكرێت"‪.‬‬

‫چرۆ‬

‫خوێندكارێکی ‪ ١٥‬ساڵ به‌فیشه‌كێك خۆ ‌ی ده‌كوژێت‬ ‫ئا‪ :‬مەزهەر‬ ‫ی‬ ‫كاتژمێر ‪ 8:30‬خوله‌كی‌ ئێواره‌ ‌‬ ‫ی ‪ 2017/5/7‬كچێكی‌ ته‌مه‌ن‬ ‫رۆژ ‌‬ ‫‪ 15‬ساڵ به‌ناوی‌ ره‌یان ئه‌حمه‌د‬ ‫له‌شارۆچكه‌ی‌ چوارتا به‌فیشه‌كێك‬ ‫ی ده‌كوژێت‪.‬‬ ‫خۆ ‌‬ ‫ی تێدا‬ ‫ی ره‌ی���ان خۆ ‌‬ ‫ئه‌و ئێواره‌یه‌ ‌‬ ‫ده‌كوژێ���ت ته‌نها دایك‌و خوش���ك‌و‬ ‫براكه‌ی‌ له‌ماڵ ده‌بن‪ ،‬چه‌ند خوله‌كێك‬ ‫پێ���ش ئ���ه‌وه‌ی‌ خۆی‌ بكوژێ���ت داوا‬ ‫ی‬ ‫ی ده‌كات زۆر ئ���اره‌زو ‌‬ ‫له‌دایك��� ‌‬ ‫له‌گۆشتی‌ مریشكی‌ س���وره‌و ده‌بێت‬ ‫ی لێبنێت‪.‬‬ ‫بۆ ‌‬ ‫ی‬ ‫دایكی‌ ره‌یان ل���ه‌دوای‌ نانخواردن ‌‬ ‫ی‬ ‫ئێواره‌و چون���ه‌ده‌ره‌وه‌ی‌ له‌ژوره‌كه‌ ‌‬ ‫ی ره‌یان‬ ‫ی پێده‌دات به‌یانی‌ به‌دڵ ‌‬ ‫به‌ڵێن ‌‬ ‫ی‬ ‫خواردن ئام���اده‌كات‌و ده‌ڕوات دوا ‌‬ ‫ی‬ ‫چه‌ند خوله‌كێ���ك له‌ژوره‌كه‌ی‌ ده‌نگ ‌‬ ‫فیشه‌كێك دێت‪.‬‬ ‫ی‬ ‫كاتێ���ك دایك‌و خوش���ك‌و براكه‌ ‌‬ ‫ی ده‌كه‌نه‌و‌ه‬ ‫ی ژوره‌كه‌ ‌‬ ‫ره‌ی���ان ده‌رگا ‌‬ ‫س���ه‌یرده‌كه‌ن له‌ژوره‌كه‌یدا كه‌وتوه‌‌و‬ ‫به‌ده‌س���ته‌وه‌یه‌‌و‬ ‫ی‬ ‫ده‌مانچه‌ك���ه‌ ‌‬ ‫فیش���ه‌كێكی‌ له‌سه‌ر س���نگی‌ داوه‌‌و‬ ‫ی لێده‌ڕوات‪.‬‬ ‫خوێن ‌‬ ‫دایك���ی‌ ره‌یان هه‌ر ئ���ه‌وكات له‌تاو‬ ‫ی‬ ‫مه‌رگ���ی‌ كچه‌ك���ه‌ی‌‌و هه‌ڵگرتنه‌وه‌ ‌‬ ‫ره‌ی���ان له‌س���ه‌ر زه‌وی‌ ه���اوار ب���ۆ‬ ‫خه‌ڵك���ی‌ گ���ه‌ڕه‌گ ده‌كات تافریایان‬ ‫بكه‌ون‪ ،‬ئه‌وكات دراوسێكانیان دێن‬ ‫ی بوه‌ ئه‌وكات‬ ‫به‌هانایانه‌وه‌ تابزانن چ ‌‬ ‫ره‌ی���ان له‌باوه‌ش���ی دایكی���دا گیان‬ ‫له‌ده‌س���ت ده‌دات‌و ته‌نها هه‌ناسه‌یك‬ ‫ی لێنابیستێت‪.‬‬ ‫نه‌بێت كه‌س هیچ ‌‬

‫ماوه‌ ‌ی چه‌ند‬ ‫ساڵێك ده‌بێت‬ ‫كێشه‌ی‌ ماده‌ ‌ی‬ ‫ئاسن له‌جه‌سته‌یدا‬ ‫دروستبوه‌‌و چه‌ند‬ ‫جێگه‌یه‌ك ‌ی جه‌سته‌ ‌ی‬ ‫شین بۆته‌وه‌‌و‬ ‫به‌رده‌وام هه‌ست ‌ی‬ ‫به‌بێزاری‌ كردوه‌‌و هه‌ر‬ ‫به‌و هۆیشه‌وه‌ فشار ‌ی‬ ‫ده‌رونی‌ له‌سه‌ر‬ ‫دروستبوه‌‬ ‫ی‬ ‫ی ده‌ ‌‬ ‫ی قۆناغ ‌‬ ‫ره‌یان خوێن���دكار ‌‬ ‫ئاماده‌یی‌ بو‪ ،‬چه‌ند جارێك خوێندكار‌و‬ ‫ی ره‌یانی���ان بینیوه‌ ك ‌ه‬ ‫مامۆس���تاكان ‌‬ ‫نه‌خۆش���ه‌ یه‌كێ���ك له‌مامۆس���تاكان‬ ‫ی‬ ‫ی تێكه‌ڵ ‌‬ ‫بانگ���ی ده‌كات ك ‌ه بۆچ��� ‌‬ ‫خوێن���دكاره‌كان نابێت‪ ،‬ب���ه‌اڵم ئه‌و‬ ‫له‌وه‌اڵم���دا وتویه‌تی‌ زۆر نه‌خۆش���ه‌و‬ ‫ی هه‌یه‌‪ ،‬ه���ه‌ر بۆی ‌ه‬ ‫ئ���ازاری‌ گ���ه‌ده‌ ‌‬ ‫ی ببێت‪،‬‬ ‫نایه‌وێت تێكه‌ڵ���ی‌ هاوڕێكان ‌‬

‫رێژەی خۆکوشتن لەبەرزبوندایە‬ ‫ی ده‌یگێڕنه‌و‌ه‬ ‫ئ���ه‌و وه‌ك هاوڕێكان��� ‌‬ ‫به‌ش���ێوه‌یه‌كی‌ بێ���زار له‌قوتابخان��� ‌ه‬ ‫ی‬ ‫ده‌ه���ات‌و ده‌چ���و‪ ،‬زۆركه‌م قس���ه‌ ‌‬ ‫ده‌كرد‪.‬‬ ‫ئه‌و خوێندكارێكی‌ زۆر له‌سه‌رخۆبوه‌و‬ ‫ی كه‌می‌ نمره‌كانی‌ نه‌بوه‌‪،‬‬ ‫هیچ كێشه‌ ‌‬ ‫خێزانه‌ش���ی‌ هی���چ كات گوش���اریان‬ ‫له‌سه‌ر دروست نه‌كردو‌ه ك ‌ه ماوه‌یه‌ك‬

‫په‌نای‌ بۆ خۆكوشتن بردوه‌‪.‬‬ ‫بو نمره‌كانی‌ وه‌ك پێویست نه‌بون‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ی ماوه‌ ‌‬ ‫به‌وته‌ی‌ كه‌سوكاره‌كه‌ش��� ‌‬ ‫ی چه‌ن���د جارێ���ك‬ ‫كه‌س���وكاره‌كه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫س���ه‌ردانی‌ قوتابخانه‌كه‌ی���ان كردوه‌‌و چه‌ند ساڵێك ده‌بێت كێشه‌ی‌ ماده‌ ‌‬ ‫زانیویانه‌ كچه‌كه‌یان نه‌خۆش���ه‌و وه‌ك ئاسن له‌جه‌سته‌یدا دروستبوه‌‌و چه‌ند‬ ‫ی جه‌س���ته‌ی‌ شین بۆته‌وه‌‌و‬ ‫ی پزیشكیان جێگه‌یه‌ك ‌‬ ‫پێویست نیه‌‪ ،‬س���ه‌ردان ‌‬ ‫ی به‌رده‌وام هه‌س���تی‌ به‌بێزاری‌ كردوه‌‌و‬ ‫ی له‌زاری‌ مامۆستایان ‌‬ ‫پێكردوه‌‪ ،‬ئه‌وه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی هه‌ر به‌و هۆیش���ه‌وه‌ فشاری‌ ده‌رون ‌‬ ‫قوتابخانه‌كه‌ی‌ باڵوبۆته‌و‌ه كه‌ توش ‌‬ ‫شێرپه‌نجه‌ی‌ گه‌د‌ه بوه‌‌و به‌و هۆیه‌و‌ه له‌سه‌ر دروستبوه‌‪.‬‬

‫مه‌جی���د محه‌مه‌د كه‌ خاڵی‌ ره‌یانه‌‪،‬‬ ‫ب���اس له‌وه‌ ده‌كات ئه‌و رۆژه‌ی‌ ره‌یان‬ ‫خ���ۆی‌ كوش���توه‌‪ ،‬له‌ماڵ���ه‌وه‌ ب���و‌ه‬ ‫له‌سلێمانی‌‌و ته‌له‌فونیان بۆ كردو‌ه ك ‌ه‬ ‫ره‌یان خۆی‌ كوش���توه‌‌و ته‌رمه‌كه‌یان‬ ‫ی‬ ‫ی سلێمان ‌‬ ‫ی پزیشكی‌ دادوه‌ر ‌‬ ‫ره‌وانه‌ ‌‬ ‫ی پێنج‬ ‫كردوه‌‪ ،‬ئه‌و وتی‌ "ره‌یان ماوه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫س���اڵێك ده‌بێت له‌گ���ه‌ڵ خێزانه‌كه‌ ‌‬ ‫ی به‌سه‌ر‬ ‫له‌ش���ارۆچكه‌ی‌ چوارتا ژیان ‌‬ ‫ی‬ ‫ده‌ب���رد‪ ،‬باوكی‌ ئه‌فس���ه‌ری‌ وه‌زارت ‌‬ ‫پێش���مه‌رگ ‌ه ب���وه‌‪ ،‬هه‌ربۆی���ه‌ ئ���ه‌و‬ ‫ی‬ ‫ی ده‌كوژێت باوك ‌‬ ‫شه‌وه‌ی‌ ره‌یان خۆ ‌‬ ‫ی به‌غدا‪ ،‬ك ‌ه‬ ‫له‌ده‌وام ده‌بێت له‌ش���ار ‌‬ ‫ی پێده‌ده‌ن‬ ‫ی مه‌رگی‌ كچه‌ك���ه‌ ‌‬ ‫هه‌واڵ ‌‬ ‫ی‬ ‫ده‌گه‌ڕێت���ه‌وه‌‪ ،‬ره‌ی���ان كچه‌گه‌وره‌ ‌‬ ‫خێزانه‌كه‌یان بوه‌"‪.‬‬ ‫ره‌ی���ان هی���چ نوس���راوێك له‌پاش‬ ‫خۆكوش���تنی‌ ب���ۆ دای���ك‌و ب���اوك‌و‬ ‫ی به‌جێنه‌هێش���توه‌‪ ،‬ئه‌م ‌ه‬ ‫خێزانه‌كه‌ ‌‬ ‫یه‌كه‌م جار‌ه هه‌وڵی‌ خۆكوشتن ده‌دات‌و‬ ‫ی‬ ‫ی نازانن چۆن ئه‌و چه‌كه‌ ‌‬ ‫خێزانه‌كه‌ ‌‬ ‫به‌كارهێناوه‌‌و خۆی‌ كوشتوه‌‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ی پۆلیسی‌ قه‌زاو ناحیه‌كان ‌‬ ‫وته‌بێژ ‌‬ ‫پارێزگاری‌ س���لێمانی‌‪ ،‬نه‌قیب سایب‬ ‫ی‬ ‫س���ه‌الم به‌ئاوێنه‌ی‌ رایگه‌یاند "رۆژ ‌‬ ‫ی‬ ‫شه‌ممه‌ی‌ رابردو ‪ 2017 /5/7‬كچێك ‌‬ ‫ی ره‌یان‬ ‫ته‌م���ه‌ن ‪ 15‬س���اڵ به‌ن���او ‌‬ ‫ی ئاماده‌یی ‌ه‬ ‫ئه‌حم���ه‌د كه‌خوێن���دكار ‌‬ ‫ی‬ ‫ی خۆیاندا له‌ش���ارۆچكه‌ ‌‬ ‫له‌ماڵه‌كه‌ ‌‬ ‫چوارتا به‌فیشه‌كێك ده‌كوژرێت"‪.‬‬ ‫ی "هێزه‌كانمان گه‌یشتونه‌ت ‌ه‬ ‫وتیش��� ‌‬ ‫ی روداوه‌ك���ه‌‌و ته‌رمه‌كه‌یمان‬ ‫ش���وێن ‌‬ ‫ره‌وانه‌ی‌ پزیش���كی‌ دادوه‌ری‌ كردوه‌‌و‬ ‫پ���ه‌ڕاوی‌ یاس���ایی‌ ب���ۆ روداوه‌ك��� ‌ه‬ ‫ی‬ ‫ی كه‌س���وكاره‌كه‌ ‌‬ ‫كراوه‌ت���ه‌وه‌‌و وته‌ ‌‬ ‫وه‌رگیراوه‌"‪.‬‬

‫‌ره‌نگاڵه‬

‫‪rangalayawene@gmail.com‬‬

‫)‪ )577‬سێشه‌مم ‌ه ‪2017/5/16‬‬

‫ی "له‌گه‌ڵ ره‌شه‌بادا‬ ‫دیمه‌ن زه‌ند ‌‬

‫‪»æêīµ »ËĠňĥŎð‬‬

‫په‌یامی‌ كچانی‌ ئێزیدی‌ ده‌گه‌یه‌نێت ‌ه جیهان"‬

‫ه‌بێكیان‬

‫ئا‌‪ :‬زانا حه‌مه‌ غه‌ریب‬

‫له‌س����ه‌ر‬ ‫ته‌كردن‌و‬ ‫تی نه‌ك‬ ‫انی تری‬ ‫هونه‌ری‬ ‫مێدیاش‬

‫دیمه‌ن زه‌ندی‌ كچه‌‬ ‫ئه‌كته‌ری‌ كوردی‌‬ ‫رۆژهه‌اڵتی‌ كوردستان‬ ‫تائێستا وه‌ك ئه‌كته‌ر‬ ‫له‌چه‌ندین كورته‌‬ ‫فیلم‌و فیلمی‌‬ ‫سینه‌مایی‌ به‌شداری‌‬ ‫كردوه‌و دواین فیلم‬ ‫ك ‌ه رۆڵی‌ تیادا‬ ‫بینیوه‌ هه‌ردو فیلمی‌‬ ‫سینه‌مایی‌ بیره‌وه‌ری‌‬ ‫ئه‌سپی‌ ره‌ش‬ ‫له‌ده‌رهێنانی‌ شه‌هرام‬ ‫عه‌لیدی‌‌و ره‌شه‌با‬ ‫له‌ده‌رهێنانی‌‬ ‫حسه‌ین حه‌سه‌ن‬ ‫بو‪ ،‬له‌ڕێگه‌ی‌ ئه‌م‬ ‫فیلمانه‌وه‌ به‌شداری‌‬ ‫چه‌ند فێستیڤاڵێكی‌‬ ‫سینه‌مایی‌ كردوه‌‪.‬‬

‫م وابێت‬ ‫ه‌ له‌سه‌ر‬ ‫ت"‪.‬‬

‫ئاوێنه‌‪ :‬چۆن بواری‌‬ ‫هونه‌ری‌‌و به‌تایبه‌تیش‬ ‫نو ا ند ن����ت‬ ‫هه‌ڵبژارد؟‬

‫ن پێداویستیه‌كی تایبه‌ت‬ ‫ۆشێت‬

‫خۆر‪ ،‬حه‌مه‌ی س���وری‪،‬‬ ‫ق)ده‌فرۆش���م چونك��� ‌ه‬ ‫���تی به‌كارهێنانی���ان‬ ‫ه‌"‪.‬‬ ‫ته‌ی سه‌اڵح "به‌كارهێنانی‬ ‫�بیح له‌هه‌ڵه‌بجه‌دا به‌راورد‬ ‫ره‌كانی تر زۆرتره‌‪ ،‬چونكه‌‬ ‫�نوری هه‌ڵه‌بجه‌دا قه‌زوان‬ ‫و دروستده‌كرێت"‪.‬‬ ‫اژه‌ش به‌وه‌ ده‌كات "الیه‌نی‬ ‫اڵیه‌تی هه‌ڵه‌بجه‌ كاریگه‌ری‬ ‫ه‌ له‌س���ه‌ر به‌كارهێنان���ی‬ ‫یح"‪.‬‬ ‫اره‌ی‌ فرۆشی‌ ته‌سبیحه‌كانیش‪،‬‬ ‫"پێش قه‌یران���ی دارایی له‌ناو‬ ‫ڕی هه‌ڵه‌بجه‌ رۆژانه‌ نزیكه‌ی‪20‬‬ ‫�بیحم ده‌فرۆش���ت‌و خه‌رج���ی‬ ‫ه‌م دابین ده‌كرد‪ ،‬به‌اڵم ئێس���تا‬ ‫ۆی قه‌یرانی دارایی���ه‌وه‌ دو رۆژ‬ ‫ك ئه‌گه‌ر ته‌سبیحێكیش بفرۆشم‪،‬‬ ‫ه‌ش وایكردو‌ه خه‌رج���ی رۆژانه‌‬ ‫نه‌كه‌م"‪.‬‬ ‫ش���ی "رۆژانه‌ بازاڕو شه‌قامه‌كانی‬ ‫ج���ه‌ ده‌گه‌ڕێم‪ ،‬هه‌رچه‌نده‌ به‌هۆی‬ ‫ه‌ڕان���ه‌وه‌ قاچه‌كانم ئازاریان هه‌یه‌و‬ ‫���تا نزیك���ه‌ی ‪ 9‬نه‌ش���ته‌رگه‌ری‬ ‫كان���م كردوه‌‪ ،‬ب���ه‌اڵم بێتاقه‌ت نیم‬ ‫ه‌كه‌م‌و ب���ه‌رده‌وام ح���ه‌ز به‌گه‌ڕان‬ ‫م"‪.‬‬

‫ته‌‌رازو‬ ‫ت���ۆ لەبەدیهێنان���ی ئاواتەکانت کۆڵ‬ ‫نادەیت ئەمەش نیش���انەی بەهێزیی‬ ‫تۆی���ەو هەمیش���ە بەگەش���بینی‬ ‫بیربک���ەرەوە چونک���ە ئەم���ە خاڵی‬ ‫سەرکەوتنی تۆیە‪.‬‬

‫دیم����ه‌ن زه‌ندی‌‪ :‬بێگوم����ان حه‌زم بۆ‬ ‫نواندن‌و س����ینه‌ما هۆكاری سه‌ره‌كی‌ بو‬ ‫ئه‌وه‌ جگ����ه‌ ل����ه‌وه‌ی‌ له‌خانه‌واده‌یه‌كی‌‬ ‫هونه‌ردۆستم‌و باوكیش����م هونه‌رمه‌نده‌و‬ ‫هاندان����ی‌ ئه‌وانی����ش كاریگ����ه‌ری‌ هه‌بو‬ ‫ل����ه‌وه‌ی‌ به‌رده‌وامی‌ بده‌م به‌نواندن وه‌ك‬ ‫ئه‌كته‌ر‪.‬‬ ‫ئاوێن����ه‌‪ :‬ته‌نی����ا ل����ه‌و دو فیلم����ه‌‬ ‫سینه‌ماییه‌دا رۆڵتان بینیوه‌؟‬ ‫دیمه‌ن زه‌ن����دی‌‪ :‬نه‌خێر وه‌ك ئه‌كته‌ر‬ ‫له‌چه‌ند كورته‌فیلمێك به‌شداریم كردوه‌‬ ‫له‌فیلمی‌ ونب����ون له‌غوب����ار ده‌رهێنانی‌‬ ‫س����ۆران ئیبراهی����م‌و كورته‌فیلم����ی‌‪001‬‬ ‫ده‌رهێنان����ی‌ ش����یالن س����ه‌عدی‌‌و چه‌ند‬ ‫كارێكی‌ تر هه‌روه‌ها وه‌ك ده‌رهێنه‌ریش‬ ‫چه‌ند كورته‌فیلمێك����ی‌ تایبه‌ت به‌خۆمم‬ ‫هه‌یه‌‪ ،‬دواین كاریش����م فیلمی‌ سینه‌مایی‌‬ ‫"ره‌ش����ه‌با" له‌ده‌رهێنان����ی‌ حس����ه‌ین‬ ‫حه‌س����ه‌ن‌و "بیره‌وه‌ری‌ ئه‌س����پی‌ ره‌ش"‬ ‫له‌ده‌رهێنانی‌ شه‌هرام عه‌لیدی‌ بو‪.‬‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬ئه‌و رۆاڵنه‌ی‌ كه‌ به‌رجه‌سته‌یان‬ ‫ده‌كه‌ی����ت تاچه‌ن����د تیایدا س����ه‌ركه‌وتو‬ ‫بویت؟‬ ‫دیم����ه‌ن زه‌ن����دی‌‪ :‬به‌دڵنیایی‌ له‌هه‌مو‬ ‫ئ����ه‌و رۆاڵن����ه‌ی‌ به‌رجه‌س����ته‌ی‌ ده‌كه‌م‬ ‫هه‌وڵمداوه‌ له‌و كه‌سایه‌تیه‌ نزیك ببمه‌وه‌‬ ‫كه‌ به‌رجه‌سته‌ی‌ رۆڵه‌كه‌ی‌ ده‌كه‌م‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫له‌فیلمی‌ ره‌شه‌با كه‌ رۆڵی‌ پیرۆم ده‌بینی‌‬ ‫ده‌رهێنه‌ر زۆر له‌گه‌ڵم ماندو بو‪،‬‬ ‫چونكه‌ به‌ڕاس����تی‌ بینینی‌ ئه‌و‬ ‫رۆڵه‌ زۆر زه‌حمه‌ت بو له‌الیه‌ك‬ ‫من رۆڵێكم به‌رجه‌س����ته‌ ده‌كرد‬ ‫كه‌ له‌واقیعدا رویداوه‌و س����ه‌دان‬ ‫كچ توشی‌ ئه‌و كاره‌س����اته‌ دڵته‌زێنانه‌‬ ‫بونه‌ت����ه‌وه‌ له‌الیه‌كی‌ تریش وه‌ك نواندن‬ ‫زۆر زه‌حمه‌ت بو چونكه‌ ده‌بو به‌ڕاستی‌‬ ‫ببم����ه‌ ئه‌و كه‌س����ایه‌تیه‌و هه‌مان ئه‌وه‌ی‌‬ ‫له‌ناخی‌ كچێكی‌ ئێزیدیدا هه‌یه‌ به‌بینه‌ری‌‬

‫بگه‌یه‌ن����م ئه‌وه‌ش به‌رپرس����یاریه‌تیه‌ك ‌ی‬ ‫گه‌وره‌ب����و بۆ من‪ ،‬ب����ه‌اڵم دواجار توانیم‬ ‫رۆڵه‌ك����ه‌ به‌رجه‌س����ته‌ بك����ه‌م‌و ئومێدم‬ ‫وای����ه‌ توانیبێتم له‌ڕێگ����ه‌ی‌ رۆڵه‌كه‌مه‌وه‌‬ ‫كه‌مێك له‌و نه‌هامه‌تی‌‌و ئازاره‌ی‌ به‌سه‌ر‬ ‫ژن����ان‌و كچان����ی‌ ئێزیدی‌ ه����ات له‌الیه‌ن‬ ‫تیرۆریستانی‌ داعش بیگه‌یه‌نم ‌ه جیهان‌و‬ ‫بتوانم خزمه‌تێكیان پێبكه‌م‪.‬‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬به‌اڵم فیلمی‌ ره‌شه‌با بوه‌ هۆی‌‬ ‫ناڕه‌زایه‌تی‌ به‌ش����ێك له‌ئێزیدیه‌كان‪ ،‬ئایا‬ ‫ئه‌و ناڕه‌زایه‌تیانه‌ په‌یوه‌ندی‌ به‌و رۆڵه‌وه‌‬ ‫هه‌بو كه‌ تۆ بینیت؟‬ ‫دیم����ه‌ن زه‌ندی‌‪ :‬نه‌خێ����ر باوه‌ڕناكه‌م‬ ‫ناڕه‌زایه‌تی����ه‌كان په‌یوه‌ندی‌ به‌ڕۆڵه‌كه‌ی‌‬ ‫من����ه‌وه‌ هه‌بوبێ����ت‪ ،‬به‌ڵك����و په‌یوه‌ندی‌‬ ‫به‌هه‌ندێك روداوی‌ ن����او فیلمه‌كه‌ هه‌بو‬ ‫وه‌ك چیرۆك‌و من زۆر خه‌مباربوم چونكه‌‬ ‫ئێمه‌ مه‌به‌س����تمان بوه‌ ئ����ازاری‌ ژنان‌و‬ ‫كچانی‌ ئێزیدی‌ نیشانی‌ دونیا بده‌ین كه‌‬ ‫چۆن له‌الیه‌ن داعشه‌وه‌ زوڵمیان لێكراوه‌و‬ ‫هه‌رگیز نه‌مانویس����توه‌ هه‌س����تی‌ ئه‌وان‬ ‫بریندار بكه‌ی����ن‌و و خه‌میان پێ بده‌ین‌و‬ ‫خه‌ڵكانێكیش هه‌بون كه‌ ده‌یانویس����ت‬ ‫په‌یام����ی‌ فیلمه‌ك����ه‌ به‌هه‌ڵ����ه‌ بگه‌یه‌ننه‌‬ ‫خوش����ك‌و برایانی‌ ئێزیدی‌ به‌اڵم ئێستا‬ ‫كێش����ه‌كان چاره‌سه‌ركراون‌و فیلمه‌كه‌ش‬ ‫به‌ به‌رده‌وامی‌ به‌شداری‌ له‌فێستیڤاڵه‌كان‬ ‫ده‌كات‌و چه‌ن����د خه‌اڵتێك����ی‌ گ����ه‌وره‌ی‌‬ ‫به‌ده‌ست هێناوه‌‪.‬‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬باستان له‌به‌شداری‌‌و نمایشی‌‬ ‫فیلمه‌كه‌ كرد له‌فێستیڤاڵه‌كان‪ ،‬سه‌رنجی‌‬ ‫بینه‌ران‌و ره‌خنه‌گران چۆن بوه‌ له‌س����ه‌ر‬ ‫فیلمه‌ك����ه‌‌و ئ����ه‌و فێس����تیڤااڵنه‌ی‌ ت����ۆ‬ ‫به‌ش����داربویت چۆن ب����اس له‌رۆڵی‌ تۆ‬ ‫كراوه‌؟‬ ‫دیمه‌ن زه‌ن����دی‌‪ :‬من له‌فێس����تیڤاڵی‌‬ ‫ده����ۆك‌و پوس����ان‌و دوب����ه‌ی‌‌و مانهایم‬ ‫ئاماده‌یی����م هه‌بوه‌ له‌گ����ه‌ڵ ده‌رهێنه‌رو‬

‫‪11‬‬

‫ئا‪ :‬شۆڕش محه‌مه‌د‬ ‫(بێده‌نگی‌ مێروله‌كان)‬

‫نوس���ین‌و كامێراو ده‌رهێنان‪ :‬سۆران‬ ‫به‌رهه‌مهێن����ه‌ری‌ فیلمه‌ك����ه‌و بین����ه‌ران‌و‬ ‫رۆژنامه‌نوسان سه‌رنجی‌ باشیان له‌سه‌ر ئیبراهیم‬ ‫نوان���دن‪ :‬ته‌ه���ا ئاغاج���ان‪ ،‬دڵنی���ا‬ ‫فیلمه‌كه‌و رۆڵه‌كه‌م هه‌بوه‌ ده‌ستخۆشیان‬ ‫لێكردوم‌و هه‌ستم به‌و كاریگه‌رییه‌ كردوه‌ كاموسی‪ ،‬چیا هه‌ورامی‬ ‫یاریده‌ده‌رانی كامێرا‪ :‬محه‌مه‌د ڕه‌زایی‪،‬‬ ‫ك����ه‌ چیرۆك����ی‌ فیلمه‌كه‌ ل����ه‌الی‌ بینه‌ر‬ ‫به‌جێیهێش����توه‌و به‌ده‌ستهێنانی‌ خه‌اڵتی‌ تۆفان ئه‌بوبه‌كر‪ ،‬خالید مه‌ولود‬ ‫ده‌نگ هه‌ڵگر‪ :‬محه‌مه‌د تۆریوه‌ریان‬ ‫یونس����كۆ له‌فێستیڤاڵی‌ ئاسیا پاسفیك‌و‬ ‫مۆنتاژو ده‌نگ دانه‌ر‪ :‬سۆران فه‌هیم‬ ‫باش����ترین فیلم له‌فێس����تیڤاڵی‌ دوبه‌ی‬ ‫مۆسیقا‪ :‬هه‌ڵبژارده‌‬ ‫سینه‌مایی‌‌و باشترین فیلم له‌فێستیڤاڵی‌‬ ‫مانهایم شایه‌تیده‌ری‌ ئه‌و راستیه‌ن‪.‬‬ ‫راوێژكاری سیناریۆ‪ :‬تۆفیق ئه‌مانی‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬پێم وای����ه‌ له‌هه‌فته‌ی‌ رابردو‬ ‫تروكاژ‪ :‬سۆالڤ فیلم‬ ‫خه‌اڵتی‌ باشترین ئه‌كته‌ر به‌خشرایه‌ ئێوه‌‬ ‫دیزاینی جلوبه‌رگ‪ :‬سۆران ئیبراهیم‬ ‫له‌فیلمی‌ ره‌شه‌با؟‬ ‫یاری���ده‌ده‌ری جلوب���ه‌رگ‪ :‬ه���ه‌ردی‬ ‫دیمه‌ن زه‌ندی‌‪ :‬به‌ڵێ‌ به‌خۆشحاڵیه‌وه‌ حه‌سه‌ن‬ ‫له‌‪5‬ی‌ ئه‌م مانگه‌ له‌فێس����تیڤاڵی‌ فیلمی‌‬ ‫یاریده‌ده‌ران���ی ده‌رهێن���ه‌ر‪ :‬هه‌ردی‬ ‫ل����وس ئه‌نجیلوس ئاس����یان پاس����فیك حه‌سه‌ن‪ ،‬په‌یمان جه‌مشیدی‪ ،‬سه‌حه‌ر‬ ‫له‌ئه‌مری����كا خه‌اڵتی‌ باش����ترین ئه‌كته‌رم نیكپور‬ ‫پێ‌ به‌خشرا له‌پای‌ رۆڵی‌ پیرۆ له‌فیلمی‌‬ ‫میكیاژ‪ :‬عه‌لی ئه‌ژده‌ری‬ ‫ره‌ش����ه‌با ئه‌گه‌رچ����ی‌ م����ن نه‌متوان����ی‌‬ ‫یاریده‌ده‌ری میكیاژ‪ :‬مینا موعینی‬ ‫ئام����اده‌ی‌ فێس����تیڤاڵه‌كه‌ بب����م‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫ره‌نگ‪ :‬مه‌یسه‌م كه‌مالی‬ ‫‌ین‬ ‫به‌خۆش����حاڵیه‌وه‌ ده‌رهێن����ه‌ر حس����ه‬ ‫دیزاینی پۆس���ته‌رو تیت���راژ‪ :‬زانیار‬ ‫‌و‬ ‫ه‬ ‫حه‌س����ه‌ن ئاماده‌بو له‌فێس����تیڤاڵه‌ك‬ ‫كاكه‌خانی‬ ‫و‬ ‫فێستیڤاڵ‬ ‫سوپاس����ی‌ به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تی‌‬ ‫به‌رپرس���ی راگه‌یان���دن‪ :‬ش���ۆڕش‬ ‫ی‬ ‫‌‬ ‫���ین‬ ‫�‬ ‫‌خش‬ ‫ه‬ ‫ب‬ ‫لیژنه‌ی‌ داوه‌ران ده‌كه‌م به‌‬ ‫محه‌مه‌د‬ ‫خه‌اڵته‌كه‌‪.‬‬ ‫وێنه‌گ���ری پش���ت كامێ���را‪ :‬ق���ادر‬ ‫ئاوێنه‌‪:‬‬ ‫‌با‬ ‫ه‬ ‫���‬ ‫�‬ ‫‌ش‬ ‫ه‬ ‫ر‬ ‫ی‬ ‫‌‬ ‫‌فیلم‬ ‫ه‬ ‫ب‬ ‫‌راورد‬ ‫ه‬ ‫���‬ ‫�‬ ‫ب‬ ‫فه‌ره‌جی‬ ‫زۆر‬ ‫‌ش‬ ‫ه‬ ‫ر‬ ‫ی‬ ‫‌‬ ‫���پ‬ ‫�‬ ‫‌س‬ ‫ه‬ ‫ئ‬ ‫ی‬ ‫‌‬ ‫‌ر‬ ‫ه‬ ‫‌و‬ ‫ه‬ ‫‌بیر‬ ‫ه‬ ‫رۆڵتان ل‬ ‫یاریده‌ده‌ری به‌رهه‌مهێنه‌ر‪ :‬شاخه‌وان‬ ‫‌بو؟‬ ‫دیار نه‬ ‫ئیدریس‬ ‫دیمه‌ن زه‌ن����دی‌‪ :‬نه‌خێر به‌پێچه‌وانه‌وه‌‬ ‫به‌ڕێوه‌ب���ه‌ری به‌ره���ه‌م‪ :‬س���ه‌نگه‌ر‬ ‫فیلم����ی‌ بیره‌وه‌ری‌ ئه‌س����پی‌ ره‌ش جگه‌‬ ‫له‌وه‌ی‌ بۆ م����ن ئه‌زمونێكی‌ تری‌ گه‌وره‌ حه‌سه‌ن‬ ‫یاریده‌ده‌ران���ی به‌ره���ه‌م‪ :‬كه‌یه���ان‬ ‫بو ك����ه‌ توانی����م زۆر بچمه‌ پێش����ه‌وه‌‌و‬ ‫ش����انازییه‌كی‌ گ����ه‌وره‌ ب����و ك����ه‌ ل����ه‌و ئه‌نوه‌ر‪ ،‬كارزان ئیبراهیم‪ ،‬هاوار قادر‬ ‫به‌رهه‌مهێنه‌ر‪ :‬سۆران ئیبراهیم‬ ‫فیلمه‌شدا رۆڵی‌ كچه‌ كوردێكی‌ گه‌ریالم‬ ‫به‌رهه‌م���ی‪ :‬ئاكۆ فیلم كوردس���تان‪-‬‬ ‫به‌رجه‌سته‌كرد‪ ،‬فیلمه‌كه‌ش له‌فێستیڤاڵی‌‬ ‫پوسان‌و ئیسته‌نبوڵ‌و دهۆك‌و سلێمانی‌‌و عێراق‪2015‬‬ ‫سینۆپس���ی‌ فیلمه‌كه‌ باس له‌چه‌مكی‌‬ ‫چه‌ند فێستیڤاڵێكی‌ تر به‌شداری‌ كردوه‌و‬ ‫مردنێك���ی‌ ش���ه‌ره‌فمه‌ندانه‌ ده‌كات‌و‬ ‫خه‌اڵتیشی‌ به‌ده‌ستهێناوه‌‪.‬‬ ‫پێشكه‌ش به‌ڕۆحی‌ فه‌ریناز خوسره‌وانی‬ ‫ك���راوه‌‪ ،‬ئه‌و كچ���ه‌ ك���ورده‌ی له‌پێناو‬ ‫پاراس���تنی‌ ش���ه‌ر‌هف‌و ناموسی خۆیدا‬ ‫كۆتایی‌ به‌ ژیانی‌ خۆی‌ هێناو مردنێكی‌‬ ‫شه‌ره‌فمه‌ندانه‌ی‌ هه‌ڵبژارد‪.‬‬ ‫فیلمه‌كه‌ سه‌باره‌ت به‌كه‌سایه‌تییه‌كه‌‬ ‫كه‌ ئومێ���دی ژیان له‌ده‌س���ت ده‌دات‌و‬ ‫وابیرده‌كات���ه‌وه‌ جگ���ه‌ له‌م���ردن هیچ‬ ‫رێگه‌یه‌ك نه‌ماوه‌ بۆ ژیانكردن‪.‬‬ ‫ئه‌م فیلم���ه‌ به‌پش���تگیری‌ به‌همه‌ن‬ ‫قوبادی‌ ده‌رهێنه‌ری‌ به‌ناوبانگی‌ كورد‪،‬‬ ‫به‌رهه‌مهێنراوه‌‪.‬‬ ‫س���ۆران ئیبراهیم هه‌روه‌ها خاوه‌نی‌‬ ‫فیلمی‌ (ونبون له‌غوبار)ه‌ كه‌ سه‌باره‌ت‬ ‫به‌جینۆس���ایدو ئه‌نفال���ی‌ ك���ورده‌‌و‬ ‫له‌ڕێگ���ه‌ی‌ چیرۆكێك���ی‌ ئه‌ویندارییه‌وه‌‬ ‫تراژیدیای‌ ئه‌نفال‌و جینۆس���ایدی‌ كورد‬ ‫ده‌گێڕێته‌وه‌‪.‬‬ ‫سۆران ئیبراهیم له‌چه‌ند فێستیڤاڵێكی‬ ‫نێوخۆی���ی هه‌رێم‌و جیهانی���دا خه‌اڵتی‬ ‫پێبه‌خش���راوه‌‌و هه‌روه‌ها س���اڵی‌‪2014‬‬ ‫له‌الی���ه‌ن ده‌زگای‌ روانگ���ه‌وه‌ خه‌اڵتی‌‬ ‫الوی‌ س���اڵی‌ وه‌ك باشترین سینه‌ماكار‬ ‫له‌باش����وری ش����اری سلێمانی‌و س����ه‌ره‌تای پێبه‌خشراوه‌‪.‬‬ ‫س����نوری ناوچه‌ی قه‌ره‌داغه‌‪ ،‬شێخ حه‌سه‌ن‬ ‫حس����ابه‌كه‌ی به‌ش����ێوه‌ی تاق ت����اق كردبو‬ ‫له‌ناو مزگه‌وته‌كه‌یدا‪ ،‬له‌س����ه‌ر تیرۆژی خۆرو‬ ‫ب����ۆ گه‌یش����تنی تیرۆژه‌كه‌ ب����ۆ رۆژمێره‌كه‌‬ ‫په‌نجه‌ره‌یه‌كی به‌قه‌باره‌ی (‪٣٧‬سم‪٣٢-‬س����م)‬ ‫دروس����تكردبو له‌دیواری رۆژهه‌اڵتدا له‌نزیك‬ ‫سوچی باكوری رۆژهه‌اڵت له‌مزگه‌وته‌كه‌یدا‪،‬‬ ‫ك����ه‌ خۆر هه‌ڵده‌ه����ات یه‌ك����ه‌م تیرۆژه‌كه‌ی‬ ‫به‌ئه‌ندازه‌ی نینۆكێك واته‌ له‌كاتی هه‌ڵهاتنیدا‬ ‫هه‌ر رۆژێك له‌سه‌ر خه‌تێكی دیاریكراو ئه‌دات‬ ‫له‌ڕۆژمێره‌كه‌‪ ،‬له‌س����ێ جێگه‌ نوسین له‌سه‌ر‬ ‫رۆژمێره‌كه‌ هه‌بوه‌‪.‬‬

‫دیداری زانستی‬ ‫شێخ حه‌سه‌نی گڵه‌زه‌رد ‌ه ئه‌نجامدرا‬ ‫رۆژی ‪ ،2017/5/13‬س����ه‌عات ‪9‬ی‬ ‫س����ه‌رله‌به‌یانی له‌ته‌الری هونه‌ری سلێمانی‪،‬‬ ‫دیداری زانستی ش����ێخ حه‌سه‌نی گڵه‌زه‌رده‌‬ ‫به‌ڕێوه‌چو‪ ،‬كه‌ له‌الیه‌ن سه‌نته‌ری زه‌هاوی بۆ‬ ‫لێكۆڵینه‌وه‌ی فیك����ری‪ ،‬به‌هاوكاری كۆلێجی‬ ‫زانسته‌ ئیس��ل�امییه‌كانی زانكۆی سلێمانی‌و‬ ‫به‌ڕێوه‌به‌رایه‌ت����ی گش����تیی رۆش����نبیری‌و‬ ‫هونه‌ری سلێمانی‌و نه‌وه‌كانی شێخ حه‌سه‌نی‬ ‫گڵه‌زه‌رده‌ رێكخراوبو‪.‬‬ ‫له‌به‌ش����ی دوه‌م����ی دیداره‌ك����ه‌دا‪ ،‬چه‌ند‬ ‫توێژین����ه‌وه‌و وتارێك له‌باره‌ی كارو به‌رهه‌م‌و‬ ‫شوێنده‌ستی ش����ێخ حه‌س����ه‌نی گڵه‌زه‌رده‌‬ ‫پێشكه‌شكرا‪.‬‬ ‫له‌یه‌كێ����ك له‌وتاره‌كان����دا بابه‌كر دڕه‌یی‬ ‫به‌ڕێوه‌به‌ری گشتیی رۆش����نبیری‌و هونه‌ری‬ ‫سلێمانی رایگه‌یاند "پیاوێكی گه‌وره‌ی وه‌كو‬ ‫شێخ حه‌س����ه‌ن كه‌ له‌كاتی خۆیدا زانایه‌كی‬ ‫گ����ه‌وره‌ی ك����ورد ب����وه‌ له‌باره‌ی زانس����تی‬ ‫فه‌له‌كناس����ی‌و زانس����تی ش����ه‌ریعه‌دا‪ ،‬مافی‬ ‫خۆیه‌تی كه‌ له‌ئێس����تادا ی����ادی بكرێته‌وه‌و‬ ‫توێژین����ه‌وه‌و لێكۆڵینه‌وه‌ له‌س����ه‌ر به‌رهه‌م‌و‬ ‫ژیانی بكرێت"‪.‬‬ ‫له‌به‌شێكی تری وته‌كه‌یدا‪ ،‬بابه‌كر دڕه‌یی‌‬ ‫چه‌ندین نمونه‌ی‌ هێنایه‌وه‌ كه‌ ده‌یسه‌لمێنێت‬

‫كورد چه‌ندین زاناو كه‌ڵه‌پیاوو كه‌س����ایه‌تی‬ ‫هه‌بوه‌‪ ،‬كه‌ جێده‌س����تیان دی����اره‌ له‌مێژوی‬ ‫میلله‌ته‌كه‌مان‪.‬‬ ‫شێخ حه‌س����ه‌نی گڵه‌زه‌رده‌ ناوی ته‌واوی‬ ‫شێخ حه‌س����ه‌ن كوڕی س����ه‌ید محه‌ممه‌دی‬ ‫نۆدێی����ه‌‪ ،‬له‌س����اڵی‪١٧٦١‬ز كۆچ����ی دوایی‬ ‫كردوه‌‪.‬‬ ‫مامۆس����تایه‌كی ئاین����ی‌و ش����ێخێكی‬ ‫ته‌س����ه‌وف‌و زانایه‌كی گه‌ردونناس����ی بوه‌‪.‬‬ ‫له‌س����ه‌رده‌می خۆی����دا جگ����ه‌ له‌بورجه‌كه‌ی‬ ‫ش����اخی گڵه‌زه‌رده‌‪ ،‬حسابێكی دروستكردوه‌‬ ‫له‌سه‌ر دیواری باكوری مزگه‌وته‌كه‌ی گوندی‬ ‫گڵه‌زه‌رده‌ كه‌ ده‌كه‌وێته‌ سه‌ر شاخی به‌رانان‬

‫پەیجی بەڕێوەبەرێتی گشتی رۆشنبیری‌و هونەری سلێامنی‬

‫‪www.facebook.com/www.dcysul.org‬‬

‫دوپشک‬ ‫ئەمڕۆ رۆژی بەخت���ی تۆ نییە بەاڵم‬ ‫واباشترە بەوریاییەوە مامەڵە لەگەڵ‬ ‫دۆخەکەدا بکەیت تاکو بەرەو خراپتر‬ ‫ن���ەڕوات چونکە بەدڵنیاییەوە هەموو‬ ‫شتێک کۆتایی هەیە‪.‬‬

‫که‌‌وان‬ ‫مامەڵەکردن بەوریایی دەبێتە هۆکاری‬ ‫سەرکەوتنی تۆ لەکارەکانت‌و ژیانت‪،‬‬ ‫بەاڵم ئ���ەم ماوەیە خۆت بەدور بگرە‬ ‫لەهەر کارێکی تازە کە دێتە پێشت‪.‬‬

‫گیسک‬ ‫هەندێ���ک رێگ���ری دێن���ە پێش���ت‬ ‫لەکارەکانت ک���ە ئەمانەش دەکرێت‬ ‫ببێتە هۆکاری شکس���تهێنانت بەاڵم‬ ‫توانای تۆ پێویس���تە بۆ دەرخستنی‬ ‫بەهێزیت‪.‬‬

‫سه‌‌تڵ‬ ‫بەهۆی ئەو سەرکەوتنانەی بەدەستت‬ ‫هێن���اون زۆر دڵخۆش���بویت‌و وزەی‬ ‫زیاتر بەکاردەهێنیت بۆ ئەنجامدانی‬ ‫کاری سەرکەوتوتر‪.‬‬

‫نه‌‌هه‌‌نگ‬ ‫تۆ هەمو وزەیەک���ت بۆ بەدیهێنانی‬ ‫پیش���اندانی‬ ‫ئامانجەکان���ت‌و‬ ‫سەرکەوتنەکانت بەهەموان تەرخان‬ ‫کردوە‪ ،‬خۆشەویستەکەت متمانەی‬ ‫زیاترت پێدەدات‪.‬‬

‫‪10‬‬

‫س‬ ‫ی‬ ‫ح‬ ‫ر‬ ‫ی‬ ‫ج‬ ‫و‬ ‫ا‬ ‫ن‬ ‫ئامۆژگاری‌ بۆ به‌كارهێنه‌رانی‌ ی‬

‫‪rangalayawene@gmail.com‬‬

‫)‪ )577‬سێشه‌مم ‌ه ‪2017/5/16‬‬

‫ئامێری‌ له‌یزه‌ر‬

‫موزیسیان چاالك سدیق‪:‬‬ ‫هه‌ندێك گۆرانیبێژی ئه‌ستێره‌مان هه‌یه‌‬ ‫حه‌رفی مه‌كته‌بێكیان نه‌خوێندوه‌‬ ‫ئا‌‪ :‬ئازاد بایز‬ ‫هونه‌رمه‌ندی موزیسیان چاالك سدیق له‌دیدارێكی‌‬ ‫تایبه‌ت به‌ئاوێنه‌دا تیشكده‌خاته‌ سه‌ر چه‌ند‬ ‫فۆڕمێكی الیه‌نی موزیكی كوردو ئه‌و كێشه‌و‬ ‫گیروگرفتانه‌ی چه‌ند ساڵێكه‌ هاتونه‌ته‌ پێش بۆ‬ ‫تیپی مۆسیقای سلێمانی‪.‬‬

‫به‌تایبه‌تی‌ جۆری‌( ئه‌لێكساندرایت)‬ ‫به‌باشی‌‌و راس���تی‌ به‌كارنه‌هێنرێت‬ ‫ئ���ه‌وه‌ ده‌بێته‌ ه���ۆی‌ زیادبونی‌ مو‬ ‫نه‌ك كه‌مكردنه‌وه‌ی‌‪ .‬پێویسته‌ ئه‌و‬ ‫كه‌س���ه‌ی ئامێره‌كه‌ به‌كارده‌هێنێت‬ ‫به‌گۆش���ه‌ی‌ ‪ 90‬پله‌ ده‌ستی‌ بگرێت‬ ‫واتا ب���ه‌و پله‌یه‌ بیدات له‌پێس���تی‌‬

‫ئه‌گ���ه‌ر چ���ی‌ له‌ی���زه‌ر یه‌كێكه‌‬ ‫له‌ڕێگ���ه‌ باش���ه‌كان بۆله‌ناوبردن ‌‬ ‫ی‬ ‫مو‪ ،‬ب���ه‌اڵم هه‌ندێ‌ ك���ه‌س گله‌یی‌‬ ‫ئه‌وه‌ ده‌ك���ه‌ن كه‌ موه‌كه‌یان زیادی‌‬ ‫ك���ردوه‌ پ���اش به‌كارهێنانی‌ چه‌ند‬ ‫جارێك���ی‌ ئامێره‌ك���ه‌‪ ،‬له‌ڕاس���تیدا‬ ‫ئه‌مه‌ ته‌واوه‌ چونكه‌ گه‌ر ئامێره‌كه‌‬

‫س���ەنتەری میدیکاڵ‪ :‬به‌ختیاری ـ ش���ه‌قامی‌ سه‌ره‌كی‌‬ ‫به‌رامبه‌ری‌ سالۆن ئه‌سته‌نبوڵ‬

‫كه‌س���ه‌كه‌‪ .‬بۆئ���ه‌وه‌ی‌ كاریگه‌ری‌‬ ‫له‌سه‌ری بگاته‌ پله‌ی‌ ‪ .180‬چونك ‌ه‬ ‫گ���ه‌ر به‌خ���واری‌ وات���ا به‌پله‌ی‌ ‪90‬‬ ‫خول���ه‌ك نه‌بێ���ت ئ���ه‌وه‌ی‌ گه‌رمی‌‬ ‫ده‌به‌خشێته‌ موه‌كانی‌ ده‌وروبه‌ری‌و‬ ‫ئه‌بێته‌ هۆی‌ زیادبونی‌ ئه‌و موانه‌ی‌‬ ‫كه‌ گه‌رمییه‌كه‌ی‌ به‌رده‌كه‌وێت‪.‬‬

‫ژماره‌ ته‌له‌فۆنی‌ ‪0533183536 - 07706581971‬‬ ‫فه‌یسبوك‪medicalclinicsuly :‬‬

‫له‌سه‌ره‌تاداو له‌باره‌ی كێشه‌كانی تیپی مۆسیقای‬ ‫س����لێمانیه‌وه‌‪ ،‬چ����االك س����دیق وتی"راس����تی بۆ‬ ‫كێشه‌كانی تیپی مۆسیقای سلێمانی من پێمخۆشه‌‬ ‫له‌گه‌ڵ ئه‌ندامه‌كانی تردا ئه‌و باس����ه‌ بكرێته‌وه‌ كه‌‬ ‫بۆ وایه‌"‪.‬‬ ‫وتیشی‌ "من كاریان له‌گه‌ڵ ده‌كه‌م وه‌كو هاوڕێ‌و‬ ‫وه‌ك ئه‌ندامێك‪ ،‬هه‌ر بۆیه‌ ناچمه‌ ئه‌و ورده‌كاریانه‌وه‌‪،‬‬ ‫چونكه‌ من به‌رپرسی تیپی موزیكی كه‌ركوكیشم"‪.‬‬ ‫سه‌باره‌ت به‌دروستبونی ئۆركێسترای سلێمانی‪،‬‬ ‫چاالك وتی "بونی‌ ئۆركێسترا بۆ هه‌ر واڵتێك گرنگ‌و‬ ‫بایه‌خداره‌‪ .‬به‌اڵم له‌ساڵی‪ 2001‬به‌دواوه‌ ئۆركێسترای‬ ‫سلێمانی به‌فه‌رمی دامه‌زرا"‪.‬‬ ‫وتیش����ی‌ "هه‌رچه‌ند من ئه‌ندامم له‌ئۆكێس����ترای‬ ‫س����لێمانی‪ ،‬به‌اڵم پێمخۆشه‌ زیاتر له‌سه‌ر مۆسیقای‬ ‫كوردی قس����ه‌ بكه‌م‪ .‬چونكه‌ ئێمه‌ له‌كوردس����تان‬ ‫كێشه‌مان له‌سه‌ر مۆسیقای كوردی هه‌یه‌‪ ،‬هه‌ربۆیه‌‬ ‫باشتره‌ مۆس����یقای خۆمان بنوسینه‌وه‌‌و به‌تایبه‌تی‬ ‫مۆسیقای گه‌رمیان"‪.‬‬ ‫له‌باره‌ی پاشه‌كش����ه‌بونی موزیك له‌كوردستان‪،‬‬ ‫چاالك سدیق وتی‌ "به‌بۆچونی من موزیكی‌ كوردی‌‬ ‫به‌ته‌واوه‌تی‌ پاشه‌كش����ه‌ی‌ نه‌كردوه‌‌و له‌ش����اره‌كانی‌‬ ‫كوردس����تان كۆلێ����ژ‌و په‌یمانگه‌ی‌ هون����ه‌ری‌ هه‌یه‌‌و‬ ‫ئه‌گه‌ر ئ����ه‌و كۆلێ����ژ‌و په‌یمانگایان����ه‌ نه‌بونایه‌ ئه‌و‬ ‫ژه‌نیارانه‌ دروست نه‌ده‌بون"‪.‬‬ ‫وتیش����ی‌ "له‌گه‌ڵ ئه‌وه‌شدا خۆش����مان له‌و حاڵه‌‬ ‫رازی نین ده‌بوایه‌ ئێس����تا دو هێنده‌ موزیسیانمان‬ ‫هه‌بوایه‌"‪.‬‬ ‫له‌به‌ش����ێكی تری قس����ه‌كانیداو له‌باره‌ی نه‌مانی‬ ‫به‌رنامه‌ی س����ۆزی ئ����اوازه‌وه‌ ك����ه‌ به‌وته‌ی خۆی‬

‫خه‌ڵكانی هونه‌ری به‌رچ����اوی پێگه‌یاندوه‌‪ ،‬چاالك‬ ‫س����دیق وتی"راس����تی ئ����ه‌م كێش����ه‌یه‌ په‌یوه‌ندی‬ ‫به‌مێدیاوه‌ هه‌یه‌‌و ره‌نگه‌ ئه‌و س����ه‌رۆك به‌شانه‌ی كه‌‬ ‫ئێمه‌ له‌ تی ڤی‪-‬یه‌كان����دا به‌رنامه‌ی هونه‌ریمان بۆ‬ ‫ده‌كردن ئه‌وان هۆكار بن"‪.‬‬ ‫وتیشی‌ "زۆر جار میزاج و بیركردنه‌وه‌ی ته‌سكی‬ ‫ئه‌و جۆره‌ كه‌س����انه‌ ب����وه‌ به‌هۆ كه‌ ئ����ه‌و به‌رنامه‌‬ ‫هونه‌رییان����ه‌ نه‌مێنێ����ت‪ .‬بیانوه‌كه‌ش����یان ئه‌وه‌یه‌‬ ‫گوای����ه‌ ئه‌و تازه‌گ����ه‌ری ده‌كات‌و له‌واڵت����ی ئێمه‌دا‬ ‫ه����ه‌ر به‌رنامه‌یه‌ك ته‌مه‌نی س����ێ بۆ چوار س����اڵ‬ ‫ده‌خایه‌نێت"‪.‬‬ ‫له‌باره‌ی گرنگی‌ ئه‌كادیمیا‌و خوێندنی‌ ئه‌كادیمی‌‬ ‫بۆ بون به‌موزیس����یان‪ ،‬چاالك س����دیق وتی"مه‌رج‬ ‫له‌ڕێگ����ه‌ی‬ ‫ته‌نی����ا‬ ‫نی����ه‌‬ ‫ئه‌كادیمیابون����ه‌وه‌‬ ‫موزیس����یان ببێت‬ ‫به‌هونه‌رمه‌ن����د‬ ‫چونكه‌ به‌رده‌وام‬ ‫ئه‌كادیمیا قسه‌‬ ‫له‌س����ه‌ر ئ����ه‌و‬ ‫كه‌سانه‌ ده‌كات‬ ‫ك����ه‌ به‌هره‌یان‬ ‫هه‌ی����ه‌‪ ،‬ئ����ه‌و‬ ‫به‌هرانه‌ی����ه‌‬ ‫له‌د و ا یی����د ا‬ ‫خاڵبه‌ندی بۆ‬ ‫ده‌كرێت"‪.‬‬ ‫و تیشی‌‬ ‫"هه‌ندێ����ك‬

‫ی ده‌یه‌وێت بفڕین‬ ‫سلێامن ‌‬ ‫ئا‌‪ :‬وه‌رزێر بابه‌كر‬ ‫یانه‌ی‌ فڕۆكه‌وانی‌ سلێمانی‌ وه‌ك یه‌كه‌مین‬ ‫یانه‌ی‌ فڕۆكه‌وانی‌ له‌هه‌مو عێراق و هه‌رێمی‌‬ ‫كوردستاندا چوار جۆر یاری ئاسمانی‬ ‫جۆراوجۆریان هه‌یه‌‌و له‌فێستیڤاڵه‌ كلتوری‌‌و‬ ‫هونه‌ریی‌و بۆنه‌كاندا چاالكی‌ ئه‌نجام ده‌ده‌ن‪.‬‬ ‫چوار جۆری‌ فڕینیان هه‌یه‌‬ ‫هاوار مس���ته‌فا جێگ���ری‌ س���ه‌رۆكی‌ یانه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫فڕۆكه‌وانی‌ سلێمانی‌ به‌ئاوێنه‌ی‌ راگه‌یاند"ئه‌وان‬ ‫تاكه‌ یانه‌ی‌ فڕۆكه‌وانین له‌عێراقدا‌و چوار جۆری‌‬ ‫په‌ڕه‌ش���وتیان هه‌ی���ه‌و فڕین ئه‌نج���ام ده‌ده‌ن‬ ‫به‌چوار ئامێری‌ جیاواز(په‌ڕه‌ ماتۆڕ‪ ،‬ئێرۆ شۆ‪،‬‬ ‫هه‌نگالیده‌ر‪ ،‬په‌ڕه‌ گالیده‌ر)"‪.‬‬ ‫وتیش���ی‌"ئه‌م جۆران���ه‌ ته‌نه���ا ی���ه‌ك كه‌س‬ ‫سه‌رده‌كه‌ون و شۆفێری‌ ده‌كه‌ن‪ ،‬به‌اڵم (ته‌نده‌م)‬ ‫جۆرێكی‌ ت���ری‌ فڕین���ه‌ له‌گه‌ڵ ش���ۆفێره‌كه‌دا‬ ‫سه‌رنشینێكیش سه‌رده‌كه‌وێت بۆ فڕین"‪.‬‬ ‫ده‌بێت ره‌چاوی‌ یاسای ئاسمانی‌ بكه‌ن‬ ‫ه���اوار راشیگه‌یاند"س���ااڵنه‌ وه‌ك یان���ه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫فڕۆكه‌وان���ی‌ س���لێمانی‌ به‌ش���داری‌ له‌چاالكیه‌‬ ‫هونه‌ریی���ه‌كان‌و فێس���تیڤاڵه‌كانی‌ حكوم���ه‌ت‌و‬ ‫داموده‌زگاكان ده‌كه‌ین‌و فڕین ئه‌نجام ده‌ده‌ین"‪.‬‬ ‫جه‌غتیش���ی‌ كرده‌وه‌ "فڕین یاس���ای تایبه‌ت‬ ‫به‌خۆی هه‌یه‌‌و پێویس���ته‌ ره‌چاوی‌ كه‌شوهه‌وای‌‬ ‫ئ���ه‌و بارودۆخ���ه‌ بكه‌یت ك���ه‌ فڕی���ن ئه‌نجام‬ ‫ده‌ده‌یت"‪.‬‬ ‫ئاماژه‌ی‌ به‌وه‌ش���دا "ئه‌و كه‌س���ه‌ی‌ كه‌ فڕین‬ ‫ئه‌نج���ام ده‌دات ده‌بێت ش���اره‌زایی یاس���ایی‬ ‫ئاسمانی‌ هه‌بێت‌و شاره‌زای فڕینی‌ هه‌بێت‪ .‬ئه‌و‬ ‫كه‌سه‌ی‌ كه‌ بڕوانامه‌ی‌ فڕین وه‌رده‌گرێت ده‌بێت‬ ‫سه‌د فڕینی‌ ئه‌نجام دابێت"‪.‬‬

‫کاوڕ‬ ‫واباش���ترە کارەکان���ت دوابخەیت‬ ‫بۆ رۆژێک���ی گونجاوت���ر‪ ،‬هەروەها‬ ‫پێویس���تت بەپالن���ی باش���ترو‬ ‫تۆکمەتر هەی���ە‪ ،‬بەهۆی ئەو خراپ‬ ‫تێگەشتنە‪.‬‬

‫گا‬ ‫ئەمڕۆ دەبێت کۆنتڕۆڵی هەس���تەکانت‬ ‫بکەیت‌و ئ���ەم نیگەرانی���ەی کە هەتە‬ ‫نەبێتە ه���ۆکاری ئەوەی زیان بەژیانت‬ ‫بگات‪ ،‬هەروەها واباشترە هەوڵی زیاتر‬ ‫بدەیت‪.‬‬

‫ئ���ەم ماوەی���ە ل���ەڕوی دارایی���ەوە‬ ‫دەس���تکەوتێکی باش���ت دەس���ت‬ ‫دەکەوێت ب���ەاڵم ئاگاداربە لەوەی کە‬ ‫چۆن خەرجی دەکەیت چونکە رەنگە‬ ‫زیانت پێبگەیەنێت‪.‬‬

‫گۆرانیبێژی ئه‌ستێره‌مان هه‌یه‌ حه‌رفی مه‌كته‌‬ ‫نه‌خوێندوه‌"‪.‬‬ ‫له‌باره‌ی نه‌رمی نواندنی چاالك س����دیق ل‬ ‫كێشه‌كانی موزیكی كوردو كه‌متر هه‌ڵوه‌ست‬ ‫ره‌خنه‌گرتن����ی له‌و ب����واره‌‪ ،‬وتی‌ "به‌ڕاس����ت‬ ‫موزی����ك به‌ڵك����و هه‌م����و چی����ن‌و توێژه‌كا‬ ‫كۆمه‌ڵگ����ه‌ له‌كوردس����تان ئیفلیج ب����وه‌‌و‬ ‫موزیكیش به‌ده‌ر نییه‌ له‌و كێشه‌یه‌‌و رۆڵی م‬ ‫رۆڵێكی نادیاره‌"‪.‬‬ ‫وتیش����ی‌ "م����ن ره‌نگه‌ سروش����تی خ����ۆم‬ ‫پێمخۆش����ه‌ به‌رده‌وام گه‌ش����بین بم‌و قس����ه‌‬ ‫پرسێك ناكه‌م كه‌ په‌یوه‌ندی به‌منه‌وه‌ نه‌بێت‬

‫‌‌‪ 34‬ساڵ ‌ه خاوه‌ن‬ ‫ته‌سبیح ده‌فرۆ‬

‫فڕین ده‌كه‌ن له‌فێستیڤاڵه‌ نێوده‌وڵه‌تیه‌كاندا‬ ‫جێگری‌ یانه‌ی‌ فڕۆكه‌وانی‌ سلێمانی‌ رایگه‌یاند‬ ‫"بۆ زیاتر به‌ره‌وپێش���چونی‌ فڕی���ن‌و ئه‌و جۆره‌‬ ‫نمایشه‌ س���ااڵنه‌ له‌فێستیڤاڵه‌ نێوده‌وڵه‌تیه‌كاندا‬ ‫به‌شدار ده‌بن‌و ئااڵی كوردستان به‌رزده‌كه‌نه‌وه‌‌و‬ ‫نمایشی‌ ده‌كه‌ن"‪.‬‬ ‫س���ه‌باره‌ت به‌مێژوی‌ دامه‌زراندنی‌ یانه‌كه‌ش‪،‬‬ ‫هاوار مسته‌فا وتی‌ "یانه‌ی‌ فڕۆكه‌وانی‌ سلێمانی‌‬ ‫له‌ساڵی‌ ‪ 2008‬دامه‌زراوه‌ له‌ساڵی‌ ‪ 2009‬به‌فه‌رمی‌‬ ‫ده‌ستمان كرد به‌كاركردن"‪.‬‬ ‫وتیش���ی‌ "مۆڵه‌ت���ی‌ فه‌رمیم���ان له‌وه‌زاره‌تی‌‬ ‫رۆش���نبیری‌ هه‌ی���ه‌‪ .‬له‌س���ه‌ره‌تادا كۆمه‌كمان‬ ‫له‌چه‌ن���د خێرخوازێك وه‌رگرت بۆ كڕینی‌ چه‌ند‬ ‫باڵۆنێك بۆ فڕین"‪.‬‬ ‫جه‌غتیش���ی‌ ك���رده‌وه‌ "له‌س���ه‌ره‌تادا چه‌ند‬ ‫كه‌سێك چونه‌ ده‌ره‌وه‌ی‌ واڵت‌و چه‌ند خولێكیان‬ ‫خوێن���دو ئاش���نایه‌تیان په‌یدا ك���ردوه‌‌و ئه‌مه‌‬ ‫هۆكاری س���ه‌ره‌كی‌ كردنه‌وه‌ی‌ ئه‌م جۆره‌ یاریه‌‬ ‫بوه‌ له‌هه‌رێمی‌ كوردستاندا"‪.‬‬ ‫ئ���ه‌و ئام���اژه‌ ب���ه‌وه‌ ده‌كات ك���ه‌ "به‌بۆنه‌ی‌‬ ‫ئه‌وه‌ی‌ به‌رزبونه‌وه‌ بۆ ئاس���مان‌و روانین به‌سه‌ر‬ ‫دیمه‌نی‌ سروشتی‌ جوانی‌ كوردستاندا چێژێكی‌‬ ‫تایبه‌تی‌ لێ وه‌رده‌گیرێت بۆیه‌ خه‌ڵكانێكی‌ زۆر‬ ‫ح���ه‌ز به‌فڕین ده‌ك ‌هن‌و كاتێكی‌ خۆش به‌س���ه‌ر‬ ‫ده‌به‌ن"‪.‬‬ ‫وتیش���ی‌ "به‌اڵم به‌هۆی‌ بونی‌ رێژه‌یه‌كی‌ كه‌م‌و‬ ‫گرانی‌ ئ���ه‌و ئامێرانه‌ی‌ فڕینی���ان پێ ده‌كرێت‬ ‫هاواڵتیان ناتوانن وه‌ك پێویست چێژ له‌و جۆره‌‬ ‫یارییه‌ وه‌ربگرن"‪.‬‬ ‫ئاماژه‌ش���ی‌ به‌وه‌ كرد ئه‌وان له‌نه‌ورۆزو بۆنه‌و‬ ‫یاده‌كاندا فڕین ئه‌نجام ده‌ده‌ن‌و له‌باره‌ی‌ نرخی‌‬ ‫فڕینیش���ه‌وه‌ وت���ی‌ "نرخی‌ فڕی���ن‪ 50‬دۆالر بۆ‬ ‫هه‌ر كه‌س���ێكه‌ به‌اڵم به‌هۆی‌ قه‌یرانی‌ داراییه‌وه‌‬ ‫رێژه‌یه‌كی‌ كه‌می‌ هاواڵتیان به‌كاری‌ ده‌هێنن"‪.‬‬

‫دوانه‌‬

‫‌ره‌نگاڵه‬

‫ئا‌‪ :‬نیكی محه‌مه‌د‬ ‫"سااڵنێكی زۆره‌ ته‌سبیح ده‌فرۆشم‌و‬ ‫عاشقی فرۆشتنیم هه‌رچه‌نده‌ قاچه‌كانم‬ ‫له‌ڕێگه‌دا ئازاری هه‌یه‌ به‌اڵم به‌چه‌شنێك‬ ‫حه‌ز له‌ته‌سبیح فرۆشتن ده‌كه‌م ناتوانم‬ ‫واز بهێنم"‪ ،‬ئه‌مه‌ وته‌ی سه‌اڵحه‌ كه‌‬ ‫ته‌سبیحفرۆشێكی خاوه‌ن پێداویستی‬ ‫تایبه‌تی هه‌ڵه‌بجه‌یه‌‪.‬‬ ‫س���ه‌اڵح ساڵح حه‌س���ه‌ن ناوی ته‌واوی‬ ‫ئ���ه‌و ته‌س���بیح فرۆش���ه‌ی هه‌ڵه‌بجه‌یه‌‪،‬‬ ‫له‌س���اڵی ‪1980‬له‌هه‌ڵه‌بج���ه‌ له‌دایك بوه‌‪،‬‬ ‫خێزانداره‌ به‌اڵم هیچ منداڵێكی نییه‌‪ ،‬ئه‌و‬ ‫چیرۆكی ژیانی بۆ ئاوێن���ه‌ ده‌گێڕێته‌وه‌و‬ ‫ده‌ڵێ "له‌ته‌مه‌نی‪ 6‬س���اڵیه‌وه‌ تائێس���تا‬ ‫له‌ناو بازاڕدا كاری ده‌س���تگێڕی ده‌كه‌م‌و‬ ‫به‌تایب���ه‌ت ته‌س���بیح‌و بنێش���تی كوردیم‬ ‫فرۆش���توه‌‪ ،‬زیاتر له‌‪ 34‬ساڵیشه‌ ته‌سبیح‬ ‫ده‌فرۆشم"‪.‬‬ ‫جگه‌ له‌ته‌سبیح‌و بنێشتی كوردی‪ ،‬سه‌اڵح‬ ‫كاری فرۆشتنی تابلۆو رۆژنامه‌و گۆڤاریشی‬ ‫كردوه‌‪ ،‬به‌اڵم پێش���كه‌وتنی ته‌كنه‌لۆژیاو‬ ‫ته‌له‌ڤزیۆن وایك���ردوه‌ دوربكه‌وێته‌وه‌ له‌و‬ ‫كارانه‌‪ ،‬چونكه‌ كڕیاریان كه‌مبوه‌ته‌وه‌‪.‬‬ ‫ئه‌و خاوه‌ن پێداویستیه‌ تایبه‌ته‌ ده‌ڵێ‬ ‫"له‌س���ااڵنی راب���ردودا زیاتر ته‌س���بیحی‬ ‫شوش���ه‌و نایلۆنم ده‌فرۆشت‪ ،‬به‌اڵم ئێستا‬ ‫ته‌س���بیحی قه‌زوان له‌جۆری(ده‌نك ورد‪،‬‬

‫قرژاڵ‬ ‫ب���ەم زوان���ە س���ەرکەوتنێکی م���ەزن‬ ‫بەدەس���ت دەهێنیت بەه���ۆی هەوڵ‌و‬ ‫ماندوبونەکانت���ەوە ک���ە لەکارەکانت‬ ‫ئەنجام���ت داون‪ ،‬خۆشەویس���تەکەت‬ ‫هەستێکی جیاوازی‌ هەیە‪.‬‬

‫شێر‬ ‫ب���اری تەندروس���تیتان فەرام���ۆش‬ ‫مەکەن‪ ،‬کات���ی زیاتر بە هاوڕێکانتان‬ ‫ببەخش���ن و هەوڵب���دەن ئەم ماوەیە‬ ‫کەمێک پشو وەربگرن‪.‬‬

‫فه‌‌ریک‬ ‫پێویستە مێش���کت ئاسودە بکەیت‌و‬ ‫کەمێک پش���و بدەیت تاک���و لەهەر‬ ‫زیانێک بەدوربیت کە بەتەندروستیت‬ ‫دەگات هەروەها کەمێک ئەو فشارانەی‬ ‫سەرت کەم بکەرەوە‪.‬‬

‫قه‌له‌خ‬ ‫ئه‌بڵه‌ق‬ ‫خواس�‬ ‫زیاتره‌‬ ‫به‌وت‬ ‫ته‌س���‬ ‫به‌شار‬ ‫له‌س���‬ ‫هه‌یه‌و‬ ‫ئاما‬ ‫كۆمه‌اڵ‬ ‫هه‌ی���ه‌‬ ‫ته‌سبی‬ ‫له‌با‬ ‫وتی‌ "‬ ‫ب���ازاڕ‬ ‫ته‌س���‬ ‫رۆژانه‌‬ ‫به‌ه���ۆ‬ ‫جارێك‬ ‫ئه‌م���ه‌‬ ‫دابین‬ ‫وتیش‬ ‫هه‌ڵه‌بج‬ ‫ئه‌وگه‌‬ ‫تائێس�‬ ‫قاچه‌ك‬ ‫له‌كاره‌‬ ‫ده‌كه‌م‬

‫بیروڕا‬

‫)‪ )577‬سێشه‌مم ‌ه ‪2017/5/16‬‬

‫‪birura. awene@gmail. com‬‬

‫ره‌هه‌ند‬ ‫داهێنان ‌ی گه‌وره‌ ‌ی كرد‬ ‫زیره‌ك كه‌مال‬ ‫ی‬ ‫ره‌هه‌ندیی���ه‌كان ره‌گ ‌ه س���ڕبوه‌كان ‌‬ ‫ی مه‌عریفی‌و رۆشنبیری‌و كولتوری‌و‬ ‫ژیان ‌‬ ‫ئه‌ده‌ب���ی‌‌و فیك���ری ئێمه‌ی���ان گ���ه‌رم‬ ‫ك���رده‌وه‌و ئاوه‌دانییه‌ك���ی‌ گه‌وره‌ی���ان‬ ‫به‌خش���ی ‌ه كتێبخانه‌و دنی���ای‌ بینین‌و‬ ‫زانین‌و هۆشیاری كورد‪.‬‬ ‫ی چلۆنایه‌ت���ی‌‌و به‌هێزیان‬ ‫جوڵه‌یه‌ك��� ‌‬ ‫ی سه‌رجه‌م بوارو‬ ‫خس���ته‌ نێو مه‌وداكان ‌‬ ‫ی ژیان‌و وتارو بابه‌ت‌و توێژینه‌و‌ه‬ ‫كایه‌كان ‌‬ ‫فیك���ری‌و میتۆدییه‌كانی‌ ئه‌وان تونێڵ‌و‬ ‫ی ك���ۆن‌و‬ ‫راره‌و‌ه تاریكه‌كان���ی‌ مێ���ژو ‌‬ ‫ی روناك‬ ‫ی سیاس���ی‌و كۆمه‌اڵیه‌ت��� ‌‬ ‫نوێ ‌‬ ‫ی بونیاد‌ه‬ ‫كرده‌وه‌‪ ،‬چییه‌ت���ی‌‌و ماهیه‌ت ‌‬ ‫ی كایه‌ی‌ حزبی‌‌و سیاسی‌و‬ ‫ته‌قلیدییه‌كان ‌‬ ‫س���ه‌رجه‌م جواڵن���ه‌وه‌ی‌ سیاس���ی‌و‬ ‫خه‌باتگێری كوردس���تانیان پێناس��� ‌ه‬ ‫ی پیرۆزیان‬ ‫ك���ردو ده‌مام���ك‌و به‌رگ��� ‌‬

‫له‌ئایدۆلۆژیا له‌قاڵبدراوو چه‌قبه‌ستوكان‬ ‫ی‬ ‫داماڵی‌‌و چه‌ندین نه‌وه‌ی���ان له‌حاڵه‌ت ‌‬ ‫ده‌روێشی‌‌و سه‌رسامی‌‌و سڕبون خست ‌ه‬ ‫ی بیركردنه‌وه‌و داهێنان له‌س���ه‌ر‬ ‫حاڵه‌ت ‌‬ ‫ی ده‌بینی���م له‌س���ه‌ر‬ ‫ره‌خنه‌گرت���ن‪ .‬وا ‌‬ ‫ی ره‌هه‌ندییه‌كان‬ ‫ده‌س���ت‌و له‌س���ه‌رده‌م ‌‬ ‫ی ره‌خن��� ‌ه‬ ‫س���ه‌ره‌تای به‌مه‌نهه‌جیبون��� ‌‬ ‫له‌دنیای‌ سیاسی‌و رۆش���نبیرو فیكری‬ ‫ی پێكرد‪ ،‬ئه‌وان ب���ون گوتیان‬ ‫ده‌س���ت ‌‬ ‫ئه‌وان���ه‌ی‌ به‌رده‌وام له‌دنی���ای‌ رابردودا‬ ‫ی ئه‌وه‌دان‬ ‫ده‌ژین‌و به‌رده‌وامیش له‌هه‌وڵ ‌‬ ‫ی ژیان به‌ره‌و‬ ‫كۆی‌ كۆمه‌ڵ���گاو كایه‌كان ‌‬ ‫راب���ردو ببه‌ن���ه‌و‌ه ئه‌وا هیچی���ان نیی ‌ه‬ ‫ی‬ ‫له‌ئێس���تا بیخه‌ن ‌ه سه‌ر ش���انۆی ژیان ‌‬ ‫نوێ‌‪ ،‬ن���ه‌ك هه‌ر ئه‌م���ه‌ به‌ڵكو بكه‌رو‬ ‫كاراكت���ه‌ری ئه‌و س���ه‌رده‌م ‌ه نین وه‌كو‬ ‫غه‌واره‌ی��� ‌هك‌و ش���ه‌واره‌یه‌كی‌ نابه‌ڵه‌د‬ ‫ی ده‌كه‌ن‪،‬‬ ‫ی نوێ ته‌ ‌‬ ‫ئه‌وسه‌روسه‌ری دنیا ‌‬ ‫ره‌هه‌ندییه‌كان بون به‌نوس���ینه‌كانیان‬ ‫ئه‌و راستیه‌یان به‌رجه‌سته‌ كرد كه‌ هیچ‬ ‫ی‬ ‫ی ره‌خنه‌ نیه‌و شایان ‌‬ ‫شتێك له‌س���ه‌رو ‌‬ ‫ره‌خن ‌ه لێ گرتن نه‌بێت‪ ،‬نه‌ك هه‌ر ئه‌م ‌ه‬ ‫ی‬ ‫به‌ڵكو ئه‌وه‌ش���یان كرد‌ه راس���تییه‌ك ‌‬ ‫به‌ڵگه‌دارو س���ه‌لمێنراو ك���ه‌ هه‌ر كایه‌و‬ ‫بونی���ادو چه‌م���ك‌و میت���ۆدو واقیعێك‬ ‫ئه‌گ���ه‌ر ده‌س���تی‌ ره‌خن��� ‌ه نه‌یگاتێ‌‌و‬ ‫ی زانس���تی‌ ره‌خنه‌ مشتوماڵ‬ ‫به‌میتۆد ‌‬ ‫نه‌كرێ���ت‌و زاخاو نه‌درێت���ه‌و‌ه دوچاری‬

‫داڕژان‌و داڕوخان‌و هه‌الهه‌ال بون دێت‪.‬‬ ‫ی ئه‌وروپای‬ ‫چونك��� ‌ه ره‌خنه‌ بۆ گه‌الن��� ‌‬ ‫ی تاریكی‌ كڵێساو ئانگیزسیۆن‌و‬ ‫له‌دنیا ‌‬ ‫له‌قاڵبدرانی‌ فیكرو كولتوره‌وه‌ خس���ت ‌ه‬ ‫سه‌ر راسته‌ڕێی رۆشنگه‌ری‌و هۆشیاری‌و‬ ‫ی فه‌لس���ه‌فی‌و‬ ‫نوێبونه‌وه‌‪ ،‬هه‌ر ره‌خنه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی كۆمه‌ڵگای‌ مرۆڤ ‌‬ ‫زانس���تی‌ بو ژیان��� ‌‬ ‫ی‬ ‫له‌ده‌ستی‌ هێز‌ه ته‌قلیدو سه‌له‌فیه‌كان ‌‬ ‫ی رزگاركردو خستی ‌ه‬ ‫ی تاریك ‌‬ ‫سه‌ده‌كان ‌‬ ‫ی‬ ‫ی فه‌یله‌سوف‌و رۆشنگه‌ره‌كان ‌‬ ‫ناو مشت ‌‬ ‫ئ���ه‌و س���ه‌رده‌م‌و دواتریش ه���ه‌ر ئه‌و‬ ‫ی‬ ‫گۆڕانكارییه‌ رۆشنگه‌ریی ‌ه مه‌زنه‌ به‌ش ‌‬ ‫هه‌ره‌زۆری دنیای‌ خسته‌ ژێر هه‌یمه‌نه‌و‬ ‫ی خۆی‌‪.‬‬ ‫ركێفی ئه‌و وه‌رچه‌رخانه‌ ‌‬ ‫ی ش���ۆڕش‌و‬ ‫من ن���ه‌وه‌ی‌ س���ه‌رده‌م ‌‬ ‫ی‬ ‫پێش���مه‌رگایه‌تی‌‌و تراژیدیاكانم به‌چاو ‌‬ ‫ی‬ ‫ی خوێن���او ‌‬ ‫خ���ۆم چه‌ندی���ن دیمه‌ن��� ‌‬ ‫جینۆسایدم بینی‌‌و كاراكته‌ری ناو شه‌ڕو‬ ‫ی به‌رگری بوم‪ ،‬به‌اڵم له‌و‬ ‫سه‌نگه‌ره‌كان ‌‬ ‫ی‬ ‫توێژینه‌و‌ه زانس���تیه‌ی‌ به‌ختیار عه‌ل ‌‬ ‫ی ش���اراوه‌و مانا‬ ‫ی كرد له‌دیو ‌‬ ‫بۆ ئه‌نفال ‌‬ ‫ناوه‌كییه‌كانی‌ ئه‌نفال تێگه‌یشتم‪.‬‬ ‫له‌ترس���ناكی‌‌و له‌و زه‌بره‌ گورچكبڕو‬ ‫وێرانكاری���ه‌ تێگه‌یش���تم ك��� ‌ه ئه‌نفال‬ ‫ی‬ ‫ی رۆحی‌و ده‌رون ‌‬ ‫ی جه‌س���ت ‌ه ‌‬ ‫له‌بونیاد ‌‬ ‫ی ش���ت ‌ه‬ ‫ی س���ره‌واند دنیا ‌‬ ‫گه‌لی‌ كورد ‌‬ ‫ی رێبوار س���یوه‌یلی‌و بابه‌ت ‌ه‬ ‫بچوكه‌كان ‌‬ ‫ی ئه‌و رۆشنبیره‌و‬ ‫دانسقه‌و ش���اكاره‌كان ‌‬

‫ی قۆناغی‬ ‫ی به‌ڕو ‌‬ ‫ی تازه‌و بابه‌ت ‌‬ ‫ده‌رگایه‌ك ‌‬ ‫ی كوردس���تاندا‬ ‫پ���اش راپه‌ڕین���ی‌ گه‌ل ‌‬ ‫كرده‌وه‌‪.‬‬ ‫ی مه‌ریوان وریا‬ ‫ده‌س���ه‌اڵت‌و جیاواز ‌‬ ‫ی‬ ‫قانی���ع‌و پرۆس��� ‌هی‌ به‌كۆمه‌ڵگابون��� ‌‬ ‫ی بێده‌نگی‌ رێبین‬ ‫ئ���اراس فه‌ت���اح‌و دژ ‌‬ ‫ی‬ ‫هه‌ردی‌‌و توێژین ‌ه زانستی‌‌و فیكرییه‌كان ‌‬ ‫هه‌ڵك���ه‌وت عه‌بدوڵ�ڵ�او ده‌ی���ان وتارو‬ ‫ی تری ره‌هه‌ن���دو ره‌هه‌ندییه‌كان‬ ‫بابه‌ت ‌‬ ‫ی‬ ‫ی دوا ‌‬ ‫ی نه‌وه‌كان ‌‬ ‫قه‌ناع���ه‌ت‌و جیهانبین ‌‬ ‫راپه‌ڕینی���ان له‌بنه‌ڕه‌ت���ه‌وه‌ به‌رامب���ه‌ر‬ ‫س���ه‌رجه‌م مه‌وداكانی‌ فیكرو كولتورو‬ ‫سیاس���ه‌ت گۆڕی‌‪ ،‬بۆی���ه‌ش هه‌مو ئه‌و‬ ‫ی‬ ‫قس���ه‌و باب���ه‌ت‌و ره‌خنه‌و باس���ان ‌ه ‌‬ ‫له‌و چه‌ند س���اڵه‌ی‌ دوایی كه‌ له‌س���ه‌ر‬ ‫ره‌هه‌ندو ره‌هه‌ندیی���ه‌كان كراون یاخود‬ ‫ی‬ ‫به‌رز كراونه‌ته‌و‌ه بۆ ئاس���تێكی‌ به‌رز ‌‬ ‫پیرۆز ك��� ‌ه ئه‌مه‌ش له‌گ���ه‌ڵ مه‌نتیقی‬ ‫ی ره‌هه‌ند‬ ‫ی پ���رۆژه‌ ‌‬ ‫زانس���ت‌و ناوه‌ڕۆك ‌‬ ‫ناگونجێت یاخود دڵڕه‌قانه‌و دور له‌هه‌ر‬ ‫پره‌نسیپ‌و ئه‌خالقیاتی‌ ره‌خنه‌و پێوه‌ری‬ ‫ی‬ ‫ی پێگ ‌ه ‌‬ ‫فیك���ری هه‌وڵ���ی‌ ش���ێواندن ‌‬ ‫ی‬ ‫ئه‌و ده‌سته‌بژێر‌ه رۆش���نبیر‌ه له‌دنیا ‌‬ ‫رۆش���نگه‌ری‌و فیكری‌و میت���ۆدی‌ ئێم ‌ه‬ ‫دراوه‌و زۆرجاریش هێرش كراوه‌ت ‌ه سه‌ر‬ ‫ی‬ ‫خودی‌ كه‌س���ایه‌تی‌ كۆمه‌اڵیه‌تی‌‌و ژیان ‌‬ ‫تایبه‌تیشیان‪ .‬من تاكه‌ ره‌خنه‌یه‌ك ك ‌ه‬ ‫له‌و رۆشنبیرانه‌ی‌ ره‌هه‌ند هه‌مبێت ئه‌و‌ه‬

‫ی‬ ‫بو ك���ه‌ به‌داخه‌و‌ه له‌و چه‌ند س���اڵ ‌ه ‌‬ ‫دوایی���دا نه‌ك هه‌ر ده‌س���تبه‌رداری ئه‌و‬ ‫پ���رۆژه‌و به‌رنام��� ‌ه هاوبه‌ش��� ‌ه بون ك ‌ه‬ ‫ی پڕ كرد‬ ‫ی راپه‌رینی‌ ئێم ‌ه ‌‬ ‫ی دوا ‌‬ ‫دنی���ا ‌‬ ‫له‌ئاوه‌دانی‌‌و روناكی‌‪ ،‬بگر‌ه په‌یوه‌ندیی ‌ه‬ ‫دوچ���اری‬ ‫كۆمه‌اڵیه‌تییه‌كانیش���ان‬ ‫لێكترازان‌و تێكچونێكی‌ ئازاربه‌خش بو‪،‬‬ ‫ی‬ ‫نه‌ده‌بوای��� ‌ه ره‌هه‌ندییه‌كان كه‌ له‌ڕێگا ‌‬ ‫فیكرو فه‌لس���ه‌فه‌و میتۆده‌ زانستیه‌كان‬ ‫ی ناوخۆو‬ ‫ی ش���ه‌ڕ ‌‬ ‫گه‌وره‌تری���ن واڵم��� ‌‬ ‫ی‬ ‫دوبه‌ره‌ك���ی‌‌و ناعه‌داله‌ت���ی‌‌و تێكچون ‌‬ ‫ی س���ه‌ر‬ ‫ی دیموكراس���ی‌و كوده‌تا ‌‬ ‫دنیا ‌‬ ‫ی‬ ‫راپه‌رینیان دایه‌وه‌‪ ،‬ئاوا له‌سه‌ر ئاست ‌‬ ‫ناوخۆیی‌و په‌یوه‌ندیی ‌ه كۆمه‌اڵیه‌تییه‌كان‬ ‫كه‌ پڕبو له‌جوانی‌‌و كاری هاوبه‌ش ئاوا‬ ‫وێران بێت‪.‬‬ ‫ی م���ن له‌س���ه‌ر ره‌هه‌ندییه‌كان‬ ‫ئه‌و‌ه ‌‬ ‫گوت���م چه‌رده‌ی���ه‌ك‌و مه‌ڵۆی���ه‌ك ب���و‬ ‫ی ره‌هه‌ند‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫ی ش���ارا ‌‬ ‫له‌خه‌رمان���ه‌ ‌‬ ‫جوانتری���ن‌و ده‌وڵه‌مه‌ندتری���ن بابه‌تێك‬ ‫له‌س���ه‌ر ئه‌وان‪ ،‬رۆش���نبیری داهێنه‌ر‬ ‫ی كتێبێك‬ ‫رێب���وار س���یوه‌یلی له‌دوتوێ ‌‬ ‫له‌سه‌ر ره‌هه‌ندییه‌كانی‌ كرد‪.‬‬ ‫به‌هی���وام رۆژێ���ك بێت س���ه‌رجه‌م‬ ‫ی‬ ‫ژماره‌كانی‌ گۆڤاری ره‌هه‌ند به‌ژماره‌یه‌ك ‌‬ ‫زۆر به‌چ���اپ بگه‌یه‌نێرێت���ه‌وه‌و‬ ‫ێ به‌رامبه‌ر دابه‌ش‬ ‫له‌كتێبخان���ه‌كان ب��� ‌‬ ‫بكرێن‪.‬‬

‫‪13‬‬

‫ره‌هه‌ندییه‌كان ره‌گ ‌ه‬ ‫سڕبوه‌كانی‌ ژیان ‌ی‬ ‫مه‌عریفی‌و رۆشنبیری‌و‬ ‫كولتوری‌و ئه‌ده‌بی‌‌و‬ ‫فیكری ئێمه‌یان گه‌رم‬ ‫كرده‌وه‌و ئاوه‌دانییه‌ك ‌ی‬ ‫گه‌وره‌یان به‌خشی ‌ه‬ ‫كتێبخانه‌و دنیا ‌ی‬ ‫بینین‌و زانین‌و‬ ‫هۆشیاری كورد‬

‫پرۆگرامه‌كانی خوێندنی ئایین له‌كوردستاندا‬ ‫كارگه‌یه‌ك بۆ به‌رهه‌مهێنانی توندڕه‌ویی‬ ‫د‪ .‬رێباز خورشید محەمەد*‬ ‫توندڕه‌وی���ی(‪ )Extremism‬پۆلێ���ن‬ ‫ده‌كرێ���ت ب���ۆ دو ج���ۆر‪ ،‬توندڕه‌وی���ی‬ ‫ناتوندوتیژان��� ‌هو‌ توندڕه‌ویی توندوتیژانه‌‬ ‫(‪ ‌،)Violent Extremism‬ئ���ه‌م جۆره‌ی‬ ‫دوهه‌می���ان ده‌چێت���ه‌ قاڵبی تی���رۆره‌وه‌‬ ‫به‌وپێیه‌ی كه‌س���ی په‌یڕه‌وی ئه‌م جۆره‌‬ ‫تێگه‌یشتنه‌ هه‌نگاوی ماددی ده‌گرێته‌ به‌ر‬ ‫بۆ تۆقاندنی به‌رامبه‌ره‌كانی به‌مه‌به‌ستی‬ ‫ملكه‌چكردنیان ب���ۆ بیر‌وڕاكانی‪ .‬لێره‌دا‬ ‫ئێم���ه‌ مه‌به‌س���تمان نیه‌ ته‌نها باس���ی‬ ‫په‌یوه‌ندی نێوان پرۆگرامه‌كه‌نی خوێندن‌و‬ ‫به‌رهه‌مهێنانی تیرۆر بكه‌ن‪ ،‬واتا(‪Violent‬‬ ‫‪ ،)Extremism‬چونك���ه‌ بڕوام���ان وایه‌‬ ‫توندڕه‌وی ناتوندوتیژانه‌ ته‌نها قۆناغێكه‌‬ ‫به‌ره‌و بیری تیرۆریستی‪.‬‬ ‫س���ه‌باره‌ت به‌پرۆس���ه‌ی خوێندنیش‪،‬‬ ‫به‌گشتی دو تێگه‌یش���تن هه‌یه‌ بۆ رۆڵی‬ ‫خوێندنگه‌ له‌بنیاتنانی كۆمه‌ڵدا‪ ،‬یه‌كێكیان‬ ‫(خوێندنگ���ه‌‪ ،‬مامۆس���تا‪ ،‬پرۆگرام���ی‬ ‫خوێندن)‪ ‌،‬سه‌رله‌به‌ری پرۆسه‌ی خوێندن‬ ‫وه‌كو ئامڕازێك ده‌بینێت بۆ دروستكردنی‬ ‫نه‌وه‌یه‌ك���ی نوێ���ی مرۆڤ ك���ه‌ خاوه‌نی‬ ‫بیركردن���ه‌وه‌و بۆچ���ون‌و لێكدان���ه‌وه‌ی‬ ‫خ���ۆی بێت بۆ داهاتوی ئ���ه‌و كۆمه‌ڵه‌ی‬ ‫ل���ه‌ نێوی���دا ده‌ژی‪ ،‬له‌گ���ه‌ڵ گرنگیدانی‬ ‫ت���ه‌واو به‌جیهانبینی ئ���ه‌و نه‌وه‌یه‌‪ .‬ئه‌م‬ ‫تێگه‌یش���تنه‌ فێرخواز به‌چه‌قی پرۆسه‌ی‬ ‫خوێندن ده‌بینێت‌و‌ ئه‌وه‌نده‌ی‌ كار له‌سه‌ر‬ ‫دروستكردنی پرس���یارو بنیاتنانی هزری‬ ‫ره‌خنه‌گرانه‌ی���ه‌ الی نه‌وه‌ی نوێ ئه‌وه‌نده‌‬ ‫كارن���اكات له‌س���ه‌ر فێركردن���ی به‌مانا‬ ‫ته‌قلیدیه‌كه‌ی‪ ،‬واتا كارده‌كات مێش���كی‬ ‫فێرخواز بجوڵێنێ���ت بۆ فێربون نه‌وه‌كو‬ ‫ته‌لقینی بكات‪ ،‬ئه‌م میتۆده‌ چ له‌زانسته‌‬ ‫پراكتیكیه‌كان���دا په‌ی���ڕه‌و ده‌كرێ���ت‌و‌ چ‬ ‫له‌زانسته‌ مرۆییه‌كاندا‪ ،‬به‌اڵم به‌ڕاده‌یه‌كی‬ ‫زیاتر ل���ه‌وه‌ی دوهه‌میان���دا چونكه‌ ئه‌م‬ ‫ره‌وت���ه‌ هه‌وڵده‌دات ه���زری نه‌وه‌ی نوێ‬ ‫بخرۆشێنێت تاكو چه‌مكه‌كانی كۆمه‌ڵگه‌‬ ‫بخاته‌ به‌ر پرسیار‌و توێژینه‌وه‌‪ ،‬له‌هه‌مان‬ ‫كاتیشدا ئاماده‌ی ده‌كات بۆ قبوڵكردنی‬ ‫راوبیروبۆچون���ی جی���اواز چونك���ه‌ ئیتر‬ ‫ئه‌م تاك���ه‌ لێكدانه‌وه‌و هه‌ڵس���ه‌نگاندن‌و‬ ‫پێوان���ه‌كان به‌كاردێن���ێ بۆ گه‌یش���تن‬ ‫به‌ڕاس���تیه‌كان‪ ،‬نه‌وه‌ك تێكس���ته‌كان‌و‬ ‫پێوه‌ره‌كانی نه‌وه‌كانی پێش خۆی‪ .‬ئه‌م‬ ‫جۆره‌ تێگه‌یشتنه‌ سیس���تمی خوێندنی‬ ‫لیبڕاڵ ده‌گرێته‌ به‌ر كه‌ تێیدا فێركار ئه‌ركی‬ ‫سه‌ره‌كی بریتییه‌ له‌یارمه‌تیدانی فێرخواز‬ ‫بۆ به‌كارهێنانی توانا هزرییه‌كانی به‌ره‌و‬

‫فێربون‪ ،‬واته‌ پرۆس���ه‌ی خوێندن به‌یه‌ك‬ ‫ئاڕاس���ته‌ نییه‌و مۆدێل���ه‌ ته‌قلیدییه‌كه‌ی‬ ‫(نێ���ره‌ر‪ -‬وه‌رگ���ر) زۆر به‌ده‌گمه‌ن كاری‬ ‫پێده‌كرێت‪.‬‬ ‫تێگه‌یش���تنی دوهه‌می���ش بریتیی���ه‌‬ ‫له‌تێگه‌یشتنه‌ ته‌قلیدییه‌كه‌ كه‌ په‌یڕه‌وی‬ ‫ئه‌و مۆدێله‌ی س���ه‌ره‌وه‌ ده‌كات خوێندن‬ ‫بریتییه‌ له‌فێركردن به‌یه‌ك ئاراس���ته‌‪ ،‬كه‌‬ ‫ئه‌ویش گواستنه‌وه‌ی زانیاری‌و چه‌مكه‌كانه‌‬ ‫له‌فێ���ركاره‌وه‌ بۆ فێرخ���واز بێ ئه‌وه‌ی‬ ‫فێرخواز رۆڵێكی هه‌بێت له‌پرۆس���ه‌كه‌دا‬ ‫جگ���ه‌ له‌گوێگرت���ن‌و له‌به‌ركردن���ی ئه‌و‬ ‫زانیارییانه‌ی پێی گه‌یشتوه‌(ده‌رخكردن)‪‌،‬‬ ‫پرۆگرامه‌كانی خوێندن له‌م سیس���تمه‌دا‬ ‫داخ���راون‌و بریتی���ن له‌دوباره‌كردنه‌وه‌ی‬ ‫زانی���اری‌و چه‌مك���ه‌ كۆن���ه‌كان چونكه‌‬ ‫ئه‌وانه‌ی ئه‌م پرۆگرامانه‌ داده‌ڕێژن خودی‬ ‫خۆیان خاوه‌نی بیرێكی لیبراڵ‌و ره‌خنه‌گر‬ ‫نین به‌ڵكو پارێزكارو داخراون‪ .‬له‌به‌رئه‌وه‌‬ ‫ئه‌بینین ئه‌م تێگه‌یش���تنه‌‌ زۆر په‌یڕه‌وی‬ ‫ده‌كرێت له‌سایه‌ی سیسته‌مه‌ دواكه‌وتو‌و‬ ‫دیكتاتۆرییه‌كاندا چونكه‌ ئه‌م سیسته‌مانه‌‬ ‫نایانه‌وێ���ت نه‌وه‌ی���ه‌ك بێته‌ ئ���اراوه‌ كه‌‬ ‫بیانخات���ه‌ ژێر پرس���یارو ره‌خنه‌و داوای‬ ‫به‌ڵگه‌‌و سه‌لمێنه‌یان لێبكات‪ ،‬به‌تایبه‌تی‬ ‫حكومه‌ت���ه‌ ئاینیی���ه‌كان پارێزه‌رێك���ی‬ ‫سه‌رس���ه‌ختی ئه‌م مۆدێل���ه‌ی خوێندنن‬ ‫چونك���ه‌ مانه‌وه‌ی ئ���ه‌وان په‌یوه‌س���ته‌‬ ‫به‌هێش���تنه‌وه‌ی هزری تاكه‌كانی كۆمه‌ڵ‬ ‫له‌بازنه‌یه‌كدا كه‌ تێكس���ت الی پیرۆزه‌‌و‬ ‫ره‌خنه‌گرتن‌و گفتوگۆ حه‌رامه‌ نه‌رێنییه‌‪،‬‬ ‫بۆی���ه‌ ده‌بینی���ن ئ���ه‌م كۆمه‌ڵگانه‌ جگه‌‬ ‫له‌وێنه‌یه‌كی له‌به‌رگیراوه‌ی نه‌وه‌ی پێش‬ ‫خۆیان هیچیتر نی���ن‪ ،‬كۆمه‌ڵگه‌یه‌كن كه‌‬ ‫پاراس���تنی چه‌مكه‌ كۆنه‌كان پیرۆزترین‬ ‫ئامانجیانه‌و‌ سه‌رسه‌ختانه‌ دژی بزوتنه‌وه‌‬ ‫نوێگه‌ریی���ه‌ جیهانییه‌كان���ن‪ ،‬له‌ب���واری‬ ‫ته‌كنه‌لۆجیش���دا ته‌نها‌و ته‌نها به‌كاربه‌رن‬ ‫ن���ه‌وه‌ك داهێن���ه‌ر‪ ‌.‬له‌س���ه‌ر ئاس���تی‬ ‫جیهانبینی���ی‌و پێكه‌وه‌ژیانی���ش زۆر به‌‬ ‫ده‌گمه‌ن ده‌توانن جیاوازییه‌كان قبوڵكه‌ن‌و‬ ‫هه‌وڵ���ده‌ده‌ن هه‌مو ت���اك‌و گروپه‌كانی‬ ‫كۆمه‌ڵ ببنه‌ یه‌ك چه‌شن‌و یه‌كڕه‌نگ ده‌نا‬ ‫جه‌نگ‌و له‌ناوبردن���ی كه‌مینه‌ی به‌رامبه‌ر‬ ‫ته‌نها په‌یوه‌س���ته‌ به‌كاته‌وه‌و هیچی تر‪،‬‬ ‫هه‌موش���مان نمونه‌كانی ئه‌م كۆمه‌ڵگانه‌‬ ‫ده‌بینین‪ ،‬هه‌ره‌ دیاره‌كانیشیان ئه‌وانه‌ی‬ ‫رۆژهه‌اڵتی ناوه‌ڕاستن‪.‬‬ ‫پرۆگرامه‌كان���ی خوێندن���ی ئای���ن‬ ‫له‌كوردس���تانیش ب���ه‌ده‌ر نیی���ه‌‬ ‫له‌پیاده‌كردنێكی ش���ێتگیرانه‌ی مۆدێلی‬ ‫دوه���ه‌م‪ ،‬به‌حوكمی ئه‌وه‌ی چ رژێمه‌كانی‬ ‫پێشو كه‌ حوكمی كوردستانیان كردوه‌ چ‬

‫لێره‌دا دوڕویی حزب ‌ه‬ ‫به‌ناو سیكۆالره‌كانی‬ ‫كوردستانمان بۆ‬ ‫ده‌رده‌كه‌وێت ك ‌ه له‌پای‬ ‫كۆمه‌ڵێك به‌رژه‌وه‌ندنی‬ ‫سیاسیی رێگه‌یانداو‌ه‬ ‫كوردستان ببێت ‌ه‬ ‫ده‌سته‌خوشكی ئێران‌و‬ ‫سعودیه‬ ‫حزبه‌كانی ئێس���تاش كه‌ زیاد له‌چاره‌كه‌‬ ‫سه‌ده‌یه‌كه‌ به‌ڕێوه‌ی ده‌به‌ن درێژكراوه‌ی‬ ‫بیری تۆتالیتاری دواكه‌وتوی ناوچه‌كه‌ن‪،‬‬ ‫به‌جۆرێك كه ته‌نانه‌ت ئه‌وانه‌شی پاشگری‬ ‫مۆدێرنی هاوشێوه‌ی (دیموكرات‪ ،‬لیبراڵ‪،‬‬ ‫س���یكۆالر)یان له‌خۆیان ن���اوه‌ له‌كرۆكدا‬ ‫كۆمه‌ڵێك هێ���زی دواكه‌وتوی پارێزكاری‬ ‫خ���اوه‌ن چه‌ك���دارن ك���ه‌ دروس���تبونی‬ ‫نه‌وه‌یه‌ك���ی خاوه‌نبی���ری س���ه‌ربه‌خۆ‌و‬ ‫پێشكه‌وتو ته‌واو دژی به‌رژه‌وه‌ندییه‌كانی‬ ‫ئه‌وانه‌ چونكه‌ ئیتر ئه‌و نه‌وه‌یه‌ ده‌یانخاته‌‬ ‫ژێر پرس���یارو لێپێچینه‌وه‌وه‌‌و ورده‌ ورده‌‬ ‫ئه‌ڵته‌رناتیڤێك دروست ده‌كات بۆ خۆی‬ ‫هه‌وڵده‌دات له‌جیهانی ده‌ره‌وه‌ دانه‌بڕێت‪.‬‬ ‫ئه‌مه‌ س���ه‌باره‌ت به‌حزبه‌ سیكۆالره‌كان‬ ‫ك���ه‌ زۆرینه‌ن‌و تائێس���تا ده‌س���ه‌اڵتیان‬ ‫به‌ده‌سته‌و ئه‌وان بڕیار ده‌ده‌ن سیسته‌می‬ ‫پ���ه‌روه‌رده‌ چۆن بێ���ت‪ ،‬هه‌رچی حزب‌و‬ ‫ته‌وژمه‌ ئیسالمییه‌كانیش���ه‌ ئ���ه‌وا رونه‌‬ ‫هه‌ڵوێس���تیان چۆنه‌ به‌رامبه‌ر خوێندنی‬ ‫ئایین له‌فێرگه‌ گش���تییه‌ حكومییه‌كاندا‪،‬‬ ‫ن���ه‌ك ه���ه‌ر دژی هه‌م���و هه‌وڵێ���ك‬ ‫وه‌س���تاونه‌ته‌وه‌ بۆ الب���ردن یان گۆڕینی‬

‫پرۆگرامه‌كان���ی ئایی���ن به‌بیانوی ئه‌وه‌ی نه‌خوێنرێت پێش قۆناغی زانكۆ‪ ،‬یاخود‬ ‫ئیسالم ئاینیی زۆرینه‌یه‌‌و جیاكردنه‌وه‌ی ئه‌گه‌ریش خوێندرا ئه‌وه‌ هه‌مو ئایینه‌كان‬ ‫ئایین له‌ده‌وڵه‌ت‌و كایه‌ی گشتی كوفره‌و به‌یه‌كس���انیی بخوێندرێ���ن ئه‌ویش وه‌ك‬ ‫به‌هه‌م���و جۆرێك قبوڵنه‌ك���راوه‌‪ ‌،‬فێرگه‌ بابه‌تێكی زانی���اری مێژویی نه‌وه‌ك وه‌ك‬ ‫حكومییه‌كانی���ش به‌ش���ێكن ل���ه‌و كایه‌ بیروب���اوه‌ڕ‪ ،‬چونكه‌ فێرگه‌ گش���تییه‌كان‬ ‫گشتییه‌ بۆیه‌ ناكرێت ئایین فه‌رزنه‌كرێت ش���وێنی باڵوكردن���ه‌وه‌ی زانس���تن نه‌ك‬ ‫له‌ڕێی خوێندنه‌وه‌‪ ،‬ئه‌ڵبه‌ته‌ لێره‌دا دوڕویی بیروباوه‌ڕ به‌و پێیه‌ی فێرگه‌ گشتییه‌كان‬ ‫تو‌‬ ‫حزبه‌ به‌ناو سیكۆالره‌كانی كوردستانمان به‌ش���ێكن له‌دامه‌زراوه‌كان���ی حكومه‌ ‌‬ ‫ب���ۆ ده‌رده‌كه‌وێت كه‌ له‌پ���ای كۆمه‌ڵێك حكوم���ه‌ت نابێ���ت بی���رو باوه‌ڕێك���ی‬ ‫به‌رژه‌وه‌ندن���ی سیاس���یی رێگه‌یان���داوه‌ دیاریكراو هه‌ڵبژێرێت چونكه‌ له‌ سیستمه‌‬ ‫كوردستان ببێته‌ ده‌سته‌خوشكی ئێران‌و دیموكراسییه‌كاندا حكومه‌ت ره‌نگدانه‌وه‌ی‬ ‫توێژێكی كۆمه‌ڵ نیی���ه‌ به‌ڵكو نوێنه‌ری‬ ‫سعودیه‌‪.‬‬ ‫خوێندن���ی ئایی���ن له‌فێرگه‌كاندا پێش هه‌موانه‌‪ ،‬به‌ته‌به‌ننا‌ كردنی بیروباوه‌ڕێكی‬ ‫ئه‌وه‌ی فێرخواز‪ ١٨‬س���اڵ ت���ه‌واو بكات دیاریكراو ئیتر ده‌وڵه‌ت ده‌بێته‌ ده‌وڵه‌تێكی‬ ‫كارێكی ئێجگار خه‌ته‌رناكه‌ جگه‌ له‌وه‌ی ئایینی���ی‪ ،‬ب���ه‌و پێی���ه‌ش چ حكومه‌تی‬ ‫له‌ڕوی یاس���اییه‌وه‌ پێویس���ته‌ قه‌ده‌غه‌ هه‌رێ���م‌و‌ چ حكومه‌تی ناوه‌ند س���یكۆالر‬ ‫بێت‪ .‬له‌یاس���ای زۆربه‌ی واڵتانی جیهاندا نین‌و ئایینیان كردۆته‌ سه‌رچاوه‌ی یاسا‌و‬ ‫(به‌ عێراقیش���ه‌وه‌) تاك به‌كامڵ له‌ڕوی خوێندن‌و په‌روه‌رده‌‪ ،‬پێشبینی ده‌كرێت‬ ‫هزرو توان���ای هه‌ڵس���وكه‌وته‌وه هه‌ژمار كه‌ له‌داهاتودا به‌یه‌كجاریی ببینه‌ كۆپیه‌ك‬ ‫ناكرێ���ت‌ تاكو‪ ١٨‬س���اڵ ت���ه‌واو نه‌كات‪ ،‬له‌كۆمه‌ڵگه‌ی سعودی كه‌ حكومه‌ت خۆی‬ ‫به‌و پێیه‌ش هه‌ڵس���وكه‌وته‌ یاساییه‌كانی هه‌ڵده‌ستێت به‌سه‌رپه‌ڕاندن‌و ده‌ستبڕین‌و‬ ‫ئه‌و تاكه‌ هه‌ڵپه‌س���ێردراون‌و په‌یوه‌ستن به‌ردبارانكردنی تاكه‌كانی‪ ‌،‬به‌توندڕه‌ویش‬ ‫به‌ڕه‌زامه‌ندی���ی سه‌رپه‌رش���تیاره‌كه‌یه‌وه‌ له‌قه‌ڵه‌می نادات چونكه‌ ئه‌و ته‌نها یاسا‬ ‫یاخ���ود ره‌زامه‌ندی���ی دادوه‌ر‪ ،‬بۆ نمونه‌ ئایینیی���ه‌كان جێبه‌ج���ێ ده‌كات وه‌ك‬ ‫كڕین‌و فرۆشتن‌و هاوسه‌رگیری‪...‬تاد‪ .‬خۆ خۆی‪.‬‬ ‫ئه‌ڵبه‌ته‌ له‌وانه‌ی���ه‌ هه‌ندێك بیانه‌وێت‬ ‫ئه‌گه‌ر ئه‌نجامدانی كۆمه‌ڵێك هه‌ڵسوكه‌وتی‬ ‫دارای���ی‌و كۆمه‌اڵیه‌تی ك���ه‌ (دواتر بكه‌ر له‌خه‌ته‌رناكی���ی خوێندن���ی ئایی���ن‬ ‫ده‌توانێت هه‌ڵیانوه‌شێنێته‌وه‌) رێپێنه‌دراو له‌فێرگه‌كاندا كه‌مكه‌ن���ه‌وه‌ به‌وه‌ی بڵێن‬ ‫بێت له‌به‌ر كامڵ نه‌بونی توانای بڕیاردانی كه‌ په‌یڕه‌وی خوێندنی ئایینی له‌ئێسته‌دا‬ ‫ئه‌و كه‌س���ه‌‪ ،‬ئایا ترس���ناكتر نییه‌ رێگه‌ پێداچونه‌وه‌ی بۆ ك���راوه‌و زیاتر گرنگی‬ ‫بده‌ی���ن له‌ قۆناغی منداڵیی���دا ئه‌و تاكه‌ به‌ده‌ق���ه‌ پۆزه‌تیڤه‌كانی ئیس�ل�ام ده‌دات‬ ‫بیروباوه‌ڕێك���ی ئاینیی هه‌ڵبژێرێت (یان له‌بواری هه‌ڵسوكه‌وت‌و كرداردا وه‌ك له‌و‬ ‫باش���تر بڵێین‪ :‬به‌س���ه‌ریا بسه‌پێنرێت!) ده‌قان���ه‌ی دژن له‌گه‌ڵ مافه‌كانی مرۆڤدا‪،‬‬ ‫ك���ه‌ دواتر بۆی نییه‌ په‌ش���یمان بێته‌وه‌ ئه‌مه‌ راس���ته‌و‌ جێگه‌ی ده‌ستخۆشییه‌ بۆ‬ ‫لێ���ی‌و‌ بیگۆڕێت ده‌ن���ا ده‌چێته‌ خانه‌ی لیژنه‌ی ئام���اده‌كاری ئه‌و كتێبانه‌‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫ترس���ه‌كه‌ی ئێم���ه‌ له‌خ���ودی ناوه‌ڕۆكی‬ ‫هه‌ڵگه‌ڕاوه‌كانه‌وه‌ (مرتد)؟!‬ ‫له‌كوردس���تاندا هه‌ر له‌ پۆلی یه‌كه‌میی مه‌نهه‌جه‌كانی ئێس���تانین به‌قه‌ده‌ر ترس‬ ‫بنه‌ڕه‌تیی���ه‌وه‌ په‌روه‌رده‌ی ئیس�ل�امیی له‌دروس���تكردنی تاكێ���ك ك���ه‌ توانای‬ ‫ده‌خوێنرێ���ت تاكو دوان���زه‌ی ئاماده‌یی‪ ،‬هه‌ڵسه‌نگاندن‌و ره‌خنه‌ی لێسه‌نراوه‌ته‌وه‌‬ ‫واته‌ له‌ ‪ ٦‬س���اڵییه‌وه‌ تاكو ‪ ١٨‬ساڵیی‪ ،‬بڕوای به‌ ت���ه‌واوی ده‌ق���ه‌ ئایینییه‌كان‬ ‫واته‌ بۆ ماوه‌ی‪ ١٢‬س���اڵ ئه‌م هه‌رزه‌كاره‌ هێناوه‌‪ ،‬پرۆگرام كراوه‌ كه‌ هه‌ر چه‌مكێك‬ ‫پرۆگرام ده‌كرێت كه‌ تۆ موس���وڵمانیت‌و‌ ناكۆك بێ���ت له‌گه‌ڵ چه‌مكه‌ ئایینییه‌كان‬ ‫ئیسالم تاكه‌ بیرو باوه‌ڕی راسته‌و‌ هه‌مو ئه‌وه‌ ده‌بێت ره‌فز بكرێت چونكه ئیسالم‬ ‫بیروباوه‌ڕێ���ك ی���ان بیركردنه‌وه‌یه‌كی تر بریتییه‌ له‌ڕاستیی موتڵ ‌هق‌و‌ بڕوانه‌كردن‬ ‫هه‌ڵه‌ی���ه‌‪ .‬جۆرێكه‌ له‌ مه‌ح���اڵ ئیتر ئه‌م به‌هه‌ر حوكمێكی بریتییه‌ له‌هه‌ڵگه‌ڕانه‌وە‌!‬ ‫تاك���ه‌ دوات���ر بتوانێت ببێت���ه‌ خاوه‌نی به‌ به‌ڵگه‌ی ئه‌وه‌ی ئێستا كه‌توندڕه‌ویی‬ ‫بیركردن���ه‌وه‌ی تایب���ه‌ت به‌خۆی‪ ‌،‬ئه‌گه‌ر له‌كوردستاندا له‌وه‌ تێپه‌ڕیوه‌ مۆركێك بێت‬ ‫بشتوانێ گه‌ش���ه‌ به‌توانا ره‌خنه‌ییه‌كانی حزبه‌ ئیس�ل�امییه‌كانی پێ بناسرێته‌وه‌‪،‬‬ ‫خۆی ب���دات‌و بیه‌وێت بیرێك���ی جیاواز چونكه‌ به‌ش���ێكی گه‌وره‌ی كۆمه‌ڵی ئێمه‌‬ ‫هه‌ڵبژێڕێت ئ���ه‌وه‌ به‌هه‌ڵگه‌ڕاوه‌ له‌قه‌ڵه‌م بڕوایه‌ك���ی ته‌واوی���ان په‌یداك���ردوه‌ كه‌‬ ‫دیموكراس���یه‌ت كوف���ره‌و ده‌بێ دژایه‌تی‬ ‫ده‌درێت‌و خوێنی حه‌اڵڵ ده‌كرێت!‬ ‫له‌ڕاستییدا پێویسته‌ بابه‌تێكی ئاڵۆز‌و بكرێت ی���ان ناموس���وڵمان كافره‌و یان‬ ‫چاره‌نوسس���ازی وه‌كو ئایین‌و بیروباوه‌ڕ ده‌بێت ببێته‌ موس���وڵمان ی���ان ئه‌وه‌تا‬

‫حوكمی ئیس�ل�امی قبوڵ بێت‪ ،‬شه‌ره‌ف‬ ‫بریتییه‌ له‌ئه‌نجام نه‌دانی كرده‌ی سێكسی‬ ‫ل���ه‌ده‌ره‌وی زه‌واج‌و ژنك���وژی هاوتا‌ی���ه‌‬ ‫به‌ش���ه‌ره‌فپارێزیی‌و به‌ش���ودانی من���داڵ‬ ‫س���وننه‌ته‌ نه‌ك تاوان‪ ،‬یاسا مۆدێرنه‌كان‬ ‫گونجاو نی���ن‌و ده‌بێ���ت بگه‌ڕێینه‌وه‌ بۆ‬ ‫جێبه‌جێكردن���ی یاس���ا ئیس�ل�امییه‌كان‬ ‫وه‌كو به‌ردباران‌و ده‌ست‌وپێ بڕین‌و سه‌ر‬ ‫په‌ڕاندن‌و جه‌ڵد لێدان‌و ‪....‬تاد‪ ، .‬به‌ڵكو‬ ‫ته‌ماش���اكردنێكی تۆڕه‌ كۆمه‌اڵیه‌یتیه‌كان‬ ‫بۆت رون ده‌كاته‌وه‌ توندڕه‌ویی گشتگیر‬ ‫مانای چییه‪ ‌،‬كاتێك ده‌بینی به‌ش���ێكی‬ ‫زۆر له‌و الوانه‌ی كه‌ له‌ڕواله‌تدا میانڕه‌ون‬ ‫له‌كرۆ‌كه‌وه‌ بونه‌ته‌ توندڕه‌وو هه‌ڕه‌ش���ه‌ی‬ ‫سه‌ربڕین له‌چاالكوانان ده‌كه‌ن له‌ڕێگه‌ی‬ ‫تۆڕه كۆمه‌اڵیه‌تییه‌كان���ه‌وه‌‪ .‬ئه‌مه‌ جگه‌‬ ‫له‌و رێژه‌ زۆره‌ی تاكی كورد كه‌ چونه‌ته‌‬ ‫نێو داعشه‌وه‌و به‌شێكیان ده‌رچوی فێرگه‌‬ ‫ئایینییه‌ حكومییه‌كان���ن‪ ‌.‬ئه‌گه‌ر ئه‌مانه‌‬ ‫خودی پێناسه‌ی توندڕه‌ویی نه‌بن ئه‌دی‬ ‫چی به‌توندڕه‌ویی هه‌ژمارده‌كرێت؟!‬ ‫كه‌واته‌ به‌ڵ���ێ به‌دڵنیاییه‌وه‌ خوێندنی‬ ‫ئایینێكی دیاریكراو (ئیسالم) له‌قۆناغی‬ ‫منداڵیی���ه‌وه‌ تاك���و الوی���ی بۆته‌ هۆی‬ ‫گۆڕانكاری���ی له‌ه���زری تاك���ی كوردیدا‬ ‫به‌جۆرێ���ك هێڵ���ی نێ���وان توندڕه‌ویی‌و‬ ‫میانڕه‌ویی لێڵ بوه‌و هه‌مو ناشرینییه‌كان‬ ‫پاساوی بۆ ده‌هێنرێته‌وه‌به‌ناوی ئایینه‌وه‪‌،‬‬ ‫به‌اڵم پێش ئه‌وه‌ی بگه‌ینه‌ ئه‌و قۆناغه‌ی‬ ‫به‌ردب���اران كردن‌و س���ه‌رپه‌ڕاندن ببێته‌‬ ‫شتێكی ئاس���ایی‪ ‌،‬پێویسته‌ كۆمه‌ڵگه‌ی‬ ‫ك���وردی‌و تاك���ی موس���وڵمانی میانڕه‌و‬ ‫هه‌ڵوه‌سته‌یه‌كی جددی بك ‌هن‌و به‌ڕه‌نگاری‬ ‫ئ���ه‌و ره‌وت���ه‌ وه‌هابی���ی‌و ئیخوانییان���ه‌‬ ‫ببن���ه‌وه‌ ك���ه‌ ده‌یانه‌وێ���ت بمانبه‌نه‌وه‌‬ ‫ب���ه‌ره‌و دواو كۆمه‌ڵگه‌ی ك���وردی بكه‌نه‌‬ ‫دوباره‌بونه‌وه‌یه‌كی كۆمه‌ڵگه‌ی ئه‌فغانیی‪،‬‬ ‫له‌كاتێك���دا كۆمه‌ڵگه‌ی كوردی تاكۆتایی‬ ‫نه‌وه‌ده‌كانی سه‌ده‌ی رابردو كۆمه‌ڵگه‌یه‌كی‬ ‫كراوه‌و لیبڕاڵ ب���وه‌‌و توندڕه‌ویی ئاینیی‬ ‫دیارده‌یه‌ك���ی نه‌ش���از بوه‌ تێی���دا‪ .‬له‌م‬ ‫پێناوه‌ش���دا پێویس���ته‌ چ بیرمه‌نده‌كا ‌نو‌‬ ‫چ كۆمه‌ڵی مه‌ده‌نی���ی تواناكانیان یه‌ك‬ ‫بخ���ه‌ن‌و هه‌م���و خه‌مێكیان پرۆس���ه‌ی‬ ‫سیاس���یی شكس���تخواردوی كوردستان‬ ‫نه‌بێت كه‌ بۆته‌ سه‌رچاوه‌یه‌كی سه‌ره‌كیی‬ ‫سه‌رقاڵكردن به‌جۆرێك خه‌ریكه‌ هه‌رچی‬ ‫ده‌س���كه‌وتێك به‌كۆششی رێكخراوه‌كانی‬ ‫كۆمه‌ڵ���ی مه‌ده‌نی هاتونه‌ته‌ دی (ئه‌گه‌ر‬ ‫كه‌میش بن) له‌ده‌س���ت ده‌چ���ن‌و هه‌مو‬ ‫ریسه‌كه‌ ده‌كاته‌وه‌ به‌خوری!‬ ‫* مامۆستای زانكۆ‬

‫‪12‬‬

‫)‪ )577‬سێشه‌مم ‌ه ‪2017/5/16‬‬

‫‪١٧٤٠٠‬‬

‫ئارێز مەحمود قەرەداغی‬

‫ئێم����ەی میلل����ەت لەوش����وێنەوە‬ ‫دەس����تی س����ەرکردەکانمان دەگری����ن‬ ‫ب����ەرەو دیکتاتۆری����ەت کە بەس����ەعات‬ ‫لەمەوعیدەکانیان دوادەکەون‌و لەگوڵێک‬ ‫کاڵتریشیان پێ ناڵێین‪.‬‬ ‫س����ااڵنێک لەمەوبەر بەڕیوەبەر بوم‪.‬‬ ‫رۆژێ����ک گ����ەورە بەرپرس����ی ئی����داری‬ ‫ئەوش����وێنە داوای کردب����و لەگ����ەڵ‬ ‫بەڕێوەب����ەرەکان کۆببێت����ەوە‪ .‬ب����ەاڵم‬ ‫بیرمە ئێم����ەی بەڕیوەب����ەر‪ ٤٣‬خولەک‬ ‫لەدوای مەوعی����دی دیاریکراو چاوەڕێی‬ ‫جەنابیانم����ان کرد تاتەش����ریفی هێنا‪.‬‬ ‫کاتێکیش هات باس باس����ی پێشکەوتن‬ ‫بو‪ ،‬چۆن واڵت پێش بخەین‌و ئەم جۆرە‬ ‫شتانە‪ .‬دوای تەواوبونی وتاری بەڕێزیان‬ ‫پێموت من س����ااڵنێکی زۆر لەدەرەوەی‬ ‫واڵت ژیاوم‪ ،‬ئەوەی ئ����ەوان زۆر گرنگە‬ ‫الیان کات����ە‪ ،‬هەر بەهۆی ئەمەش����ەوە‬ ‫پێشکەوتون‪ ،‬بەاڵم جەنابت ‪ ٤٣‬خولەک‬ ‫ئێمەت لەچاوەڕوانیدا هێش����تەوە ئەنجا‬ ‫هاتی����ت‪ .‬هەندێک بەهانەی هێنایەوە کە‬ ‫نە ئەوساو نە ئێستاش باوەڕم پێی نیەو‬ ‫نابێت‪.‬‬ ‫هەر ئەمس����اڵ لەڕێ����ی برادەرێکمەوە‬ ‫بانگهێش����تی کۆڕی گەورە بەرپرسێکی‬ ‫دیکە ک����رام‪ ،‬زیاد لە‪ ٦٠٠‬کەس ئامادەی‬ ‫کۆڕەکە بون‪ .‬ئەمیش بەهەمان شێوە‪٢٩‬‬ ‫خولەک دوای کاتی دیاریکراو گەیشتە ناو‬ ‫هۆڵەکە‪ .‬کەواتە‪ ٢٩‬خولەک کەڕەتی‪٦٠٠‬‬ ‫کەس����ی بکە دەکاتە‪ ١٧٤٠٠‬خولەک کە‬ ‫لەو هۆڵەدا لەچاوەڕوانیدا بوین !‬ ‫بەهەم����ان ش����ێوە ناچارب����وم دوای‬ ‫قس����ەکانی بەڕێزی����ان کاتێ����ک وتیان‬ ‫کەس����ێک پرس����یاری هەبێت بابیکات‪.‬‬ ‫منیش لێم پرسی ‪:‬‬ ‫بەڕێزتان قەرارب����و کاتژمێر ئەوەندە‬ ‫بگەنە هۆڵەکە بەاڵم‪ ٢٩‬خولەک دواکەوتن‌و‬ ‫پاش����انیش پێش����ەکی‌و دەس����پێکیش‬ ‫لەالیەن عەریف حەفلەوە‪ ١٤‬خولەکی پێ‬ ‫چو بەهەر هەم����وی جەنابت‪ ٤٣‬خولەک‬ ‫لەکاتی دیاریکراوتان دواکەوتن‪.‬‬ ‫هەرچەند بەهانەی بۆ هێنرایەوە لەالیەن‬ ‫دەوروب����ەرەوەو خۆیش����ی بەهانەیەکی‬ ‫هەبو بەاڵم من بەڕەوای نازانم‪ ٦٠٠‬نەفەر‬ ‫چاوەڕێی قدوم����ی بەڕێزێک بن‌و ئەویش‬ ‫بەئارەزوی خ����ۆی کاتیان بەفیڕۆ بدات‪.‬‬ ‫بۆیە دوب����ارە دەڵێم����ەوە ئێمە خۆمان‬ ‫لەوکاتەوە دەس����تی س����ەرکردەکانمان‬ ‫دەگری����ن ب����ەرەو دیکتاتۆری����ەت ک����ە‬ ‫لەمەوعیدەکانیان دوادەکەون‌و لەگوڵێک‬ ‫کاڵتریان پ����ێ ناڵێین‌و هەندێک جاریش‬ ‫بەچەپڵەڕێزان پێشوازیان لێ دەکەین ‪.‬‬

‫‪birura. awene@gmail. com‬‬

‫دەوڵەتی کوردان لەژێر رکێفی‬ ‫تۆزی دەهۆڵ‌و دروشمە هەورین‌و بەتاڵەکاندا‬ ‫عەزیز شێخانی‬ ‫بازاڕی دروشمی پارتە سیاسییەکان‬ ‫لەباشوری کوردستاندا شێواوو پڕە‬ ‫لەقۆڵبڕو بازرگان‪ ،‬کە خەمی خەڵک‌و‬ ‫خاکیان خس����تۆتە تەنکەی گیرفان‌و‬ ‫ژێر القی کورس����ییەکانیان‪ .‬رۆژانە‬ ‫لەگۆڕەپانی سیاسەتی بازرگانەکاندا‬ ‫ئاب����ڕوی رێفران����دۆم‪ ،‬دەوڵ����ەت‪،‬‬ ‫پارلەمان‪ ،‬سیستمی سیاسی‪ ،‬مافی‬ ‫ت����اک‌و تەنانەت حزبایەت����ی براوەو‬ ‫گەڕەالوژەی دروشم‌و وتەکان گوێی‬ ‫نیشتمانی پڕکردوە‪ .‬کوتانی دەهۆڵی‬ ‫رێفران����دۆم‌و دامەزراندن����ی دەوڵەت‬ ‫تەپوتۆزێکی بەرپاکردوە‪ ،‬کە ئاسۆی‬ ‫دیتن����ی زۆر الی����ەن‌و خەڵکی لێڵ‌و‬ ‫تار ک����ردوە‪ .‬دەرفەتی رەخنەگرتنی‬ ‫راس����تەقینە لەو بارودۆخە نەماوەو‬ ‫هی����چ الیەنێکی ئەکتیڤی سیاس����ی‬ ‫لەخۆڕانابینێ‪ ،‬لەس����ەر ئەو دروشمە‬ ‫بریقەدارانە پرس����یار بکات‌و جیاواز‬ ‫بیرکاتەوە!‬ ‫بۆ ش����اردنەوەی ئ����ەو دۆخە پڕ‬ ‫لەژان‌و وێران����ەی کۆمەڵگەی کورد‪،‬‬ ‫ح����زب‌و س����ەرۆکەکانیان رۆژان����ە‬ ‫لەس����یمینار‪ ،‬کۆنفڕان����س‪ ،‬میدی����او‬ ‫هەروەها کۆبون����ەوە حزبییەکانیاندا‬ ‫بەگۆرانی باسی دەوڵەت‌و رێفراندۆم‬ ‫دەک����ەن‪ .‬ژمارەیەک لەو حزبانە لەو‬ ‫کێبەرکێی����ەدا هەر ئ����اوران دێنن‌و‬ ‫خۆی����ان ب����ەدۆزەرەوەی چەمک����ی‬ ‫مافی چارەیخۆنوس����ین‪ ،‬رێفراندۆم‌و‬ ‫بیرۆکەی دەوڵەت دەناسێنن‪ .‬بەشێک‬ ‫لەڕاوێ����ژکارو ئەن����دام پارلەمانەکان‬ ‫وەک گۆرانیبێژە میللی‌و شەیارەکانی‬ ‫نێو جەرگ����ەی هەڵپەڕکێ‌و ش����ایی‬ ‫لەکۆبونەوەکان����دا دەردەک����ەون‌و‬ ‫دەبن����ە چۆپیکێش����ی هەڵپەڕکێ����ی‬ ‫یاساش����کێنەکان‪ .‬ئ����ەوان وەک‬ ‫دەس����تخوێنەرەوەو قاوەگ����رەوەکان‬ ‫ب����اس لەئەنجامدان����ی ریفران����دۆم‌و‬ ‫دامەزراندنی دەوڵەت دەکەن‪.‬‬

‫جەم����اوەری کورد ل����ەو دۆخە‬ ‫تراژیدیی����ەدا ش����ارەزایانە س����واری‬ ‫ش����ەمەنەفەری بەرژەوەندییەکانیان‬ ‫ب����ون‌و ئاگای����ان لەئامانج����ە‬ ‫راس����تەقینەکە نەماوە‪ .‬ئەوان وەک‬ ‫پەن����دە باوەکە دەڵ����ێ‪ ،‬گۆرانی بۆ‬ ‫ئەو ک����ەس‌و الیەنە دەڵێن‪ ،‬کە نانی‬ ‫لەدەست دەخۆن‪ .‬ئەوان لەجۆالنەی‬ ‫حزبایەت����ی‌و موچەخۆریدا پرس����ی‬ ‫بیرکردنەوەو مافی چارەیخۆنوسینی‬ ‫خۆی����ان لەبیرک����ردوە‪ .‬حزبایەت����ی‬ ‫لەباشوردا پێویس����تی بەکۆمەڵگەو‬ ‫تاکی بەرژەوەندیخوازە‪ ،‬کە مەودای‬ ‫کوردایەتی����ی‌و نیش����تمانپەروەریان‬ ‫لەبازنەی چ����او‪ ،‬زار‪ ،‬زگ‌و گیرفاندا‬ ‫رۆمانن����وس‪،‬‬ ‫کۆدەکرێت����ەوە‪.‬‬ ‫هونەرمەند‪ ،‬چاالکوان‪ ،‬مامۆس����تای‬ ‫زانکۆو توێژی وریای کۆمەڵگە بەدوای‬ ‫خەاڵت‌و پۆست‌و عەرزەدا رادەکەن‌و‬ ‫کەمتر دیتراوە‪ ،‬کە لەسەر بارودۆخی‬ ‫ئەمڕۆ هەڵویستیان هەبێ‪.‬‬ ‫سیاس����ەتکارو‬ ‫بانگ����ەوازی‬ ‫دارودەس����تەکەیان ب����ۆ دەوڵ����ەت‌و‬ ‫رێفران����دۆم ت����ام‪ ،‬بۆن‌و سروش����تی‬ ‫خ����ۆی لەدەس����تداوە‪ .‬دامەزراندنی‬ ‫دەوڵەت بەگوێرەی عورف‌و یاس����ا‬ ‫نێودەوڵەتییەکان‌و تاقیکاری گەالنی‬ ‫دیکە لەسەردەمی ش����ەڕو ئاشتیدا‬ ‫رێکاری خۆی هەیە‪ .‬سیاس����ەتکارو‬ ‫حزبەکان لەباشور بەگوێرەی باوەڕو‬ ‫هەروەها لەس����ەر بناخ����ەی پالن‌و‬ ‫ستراتیژی باس لەپرسی ریفراندۆم‌و‬ ‫دامەزراندن����ی دەوڵ����ەت ناک����ەن‪.‬‬ ‫هیچ����کام لەپارت����ە سیاس����ییەکان‬ ‫لەو پێوەندییەدا ئاس����ۆیەکی رونی‬ ‫نییەو تەنیا لەچوارچێوەی دروشم‌و‬ ‫ب����ۆ بەزاندنی پارت����ە کوردییەکانی‬ ‫دیک����ە ئ����ەو دەهۆڵ����ە لێ����دەدرێ‪.‬‬ ‫ئەگەر سەرکردەی پارتەکان لەگەڵ‬ ‫وت����ەو دەربڕینەکانیان����دا راس����تگۆ‬ ‫بونایە‪ ،‬بێگومان لەماوەی‪ ١٤‬ساڵی‬ ‫راب����ردودا دەک����را کۆمارێکی وەک‬ ‫مەهاباد دامەزرێنن‪ .‬لەنێو جەرگەی‬ ‫سیاسەتکارەکانی باشوردا مرۆڤێکی‬ ‫راستگۆ‪ ،‬ئازاو فیداکاری وەک قازی‬ ‫محەممەد هەڵنەکەوتوە‪ ،‬کە ئیرادەی‬

‫شەرمەزارییەکی‬ ‫گەورەیە‪ ،‬لەو‬ ‫نیشتمانەدا کەس‬ ‫خەتی کەس‬ ‫ناخوێنێتەوەو هەر‬ ‫ناوچەو بنەماڵەیەی‬ ‫بەتەوژمی تام‌و چێژی‬ ‫نانیشتمانی سوکانی‬ ‫بڕیار بسوڕێنێ‬ ‫گەالنی خاوەن پالن‌و‬ ‫بەرنامەو سیاسەتکارە‬ ‫نیشتمانییەکان‬ ‫بەژاوەژاوو لێدانی‬ ‫دەهۆڵ باس لەئامانجە‬ ‫گەورەکان ناکەن‬ ‫راگەیاندن����ی دەوڵ����ەت‌و هەروەه����ا‬ ‫بەئەس����تۆگرتنی بەرپرس����یاریەتی‬ ‫ئەو قۆناخەو ئازایەتی چونە س����ەر‬ ‫س����ێدارەی هەبێ‪ .‬لۆژیک����ی خێڵ‪،‬‬ ‫هێ����زی عەش����یرەت‌و بنەماڵە وێڕای‬ ‫ب����ژاردەی س����ەرگەردان لەئاس����تی‬ ‫ویس����ت‌و داخوازییە نەتەوەییەکانی‬ ‫کورد لەو پارچەیەیدا نین‪.‬‬

‫کۆکردن����ەوەی خەڵک����ی ک����ورد‬ ‫لەباش����ور‪ ،‬گرێدان����ی پارێ����زگاو‬ ‫ش����ارەکان بەیەکت����رو خوڵقاندن����ی‬ ‫هەس����ت‌و تێگەیش����تویی نیشتمانی‬ ‫بە بەکارهێنانی جەمەدانەی س����ورو‬ ‫رەش‌و پش����تێندی‪ ٨‬گرێ‌و هەروەها‬ ‫چەکداری بنەماڵەو کۆمپانیای حزب‬ ‫س����ەرناگرێ‪ .‬تااڵنکردنی نیشتمان‌و‬ ‫داگیرکردنی کانگاکانی س����ەروەت‌و‬ ‫س����امانی نیش����تمان لەالیەن حزب‌و‬ ‫بنەماڵەکانەوە پردی پێوەندی نێوان‬ ‫سیاس����تەکارە ب����ازرگان‌و خەڵکەکە‬ ‫دەڕوخێن����ێ‪ .‬لەهەرێمێکدا‪ ،‬کە پایە‬ ‫رەواو یاس����اییەکانی خۆبەڕێوەبردن‬ ‫هەمویان داتەپیون‌و وەک سەردەمی‬ ‫حوکمی خانخانیی‌و میرنش����ینەکان‬ ‫تاوتوێی روداوو دیاردەکان دەکرێ‪،‬‬ ‫هاوارکردن ب����ۆ ریفراندۆم‌و دەوڵەت‬ ‫بێجگە لەخ����ۆڵ لەچ����اوی خەڵک‌و‬ ‫جەماوەرکردن چ مانایەکی هەیە؟‬ ‫مێژوی مرۆڤایەتی دەیس����ەلمێنێ‪،‬‬ ‫ک����ە بەدروش����می بەت����اڵ‌و هەورین‬ ‫برین����ی گەالن‌و قەیران����ی ناوچەکان‬ ‫چارەس����ەر ناکرێ����ن‪ .‬لەهەرێمێکدا‬ ‫هێ����زی چەک����دارو تەنان����ەت حزب‬ ‫لەژێ����ر نی����ری بنەماڵ����ەدا کارەکان‬ ‫راپەڕێن����ن‌و حکوم����ەت‪ ،‬پارلەمان‌و‬ ‫دادگاکان بەتام����ی بازرگانەکان����ی‬ ‫ن����ەوت‪ ،‬خوێن‪ ،‬خاک‌و عەرزە ئیدارە‬ ‫بکرێن‪ ،‬ریفران����دۆم‌و دەوڵەت لەمانا‬ ‫بەتاڵ دەکرێنەوە‪ .‬شەرمەزارییەکی‬ ‫گەورەی����ە‪ ،‬لەو نیش����تمانەدا کەس‬ ‫خەتی ک����ەس ناخوێنێت����ەوەو هەر‬ ‫ناوچ����ەو بنەماڵەی����ەی بەتەوژم����ی‬ ‫تام‌و چێژی نانیش����تمانی س����وکانی‬ ‫بڕیار بس����وڕێنێ‪ .‬گەالن����ی خاوەن‬ ‫پ��ل�ان‌و بەرنام����ەو سیاس����ەتکارە‬ ‫نیش����تمانییەکان بەژاوەژاوو لێدانی‬ ‫دەهۆڵ ب����اس لەئامانجە گەورەکان‬ ‫ناکەن‪ .‬ئەوان بەک����ردەوەو بەهێزی‬ ‫لۆژی����ک‌و خەڵ����ک دەچنە ش����ەڕی‬ ‫ویست‌و داخوازییە رەواکانیان‪ .‬کورد‬ ‫زۆر لەمێ����ژە گوتویەتی‪ ،‬کە بەردی‬ ‫گەورە نیشانەی پێدانەدانە‪.‬‬

‫س����ەربەخۆخوازو ئازادیخوازەکان‬ ‫ماڵ‌و س����ەریان فی����دای گەل‌و خاک‬ ‫دەکەن‌و لەباش����ور ئەو هاوکێشەیە‬ ‫پێچەوانەی����ە‪ .‬ل����ەو زۆن����گاوەی‬ ‫سیاس����ەت‌و بیابانەی یاسادا خاک‌و‬ ‫خەڵ����ک فیدای س����ەری گ����ەورەی‬ ‫بنەماڵ����ەو منداڵەکانی����ان دەکرێن‪.‬‬ ‫حزبە بازرگان‌و خاوەنەکانیان کێشە‬ ‫نێوخۆییەکانیان پوشبەسەر کردوەو‬ ‫لەبەردەم رۆژئاواییەکان وەک تاوسی‬ ‫رەنگاوڕەن����گ خۆی����ان دەڕەنگێنن‌و‬ ‫باس لەمافی مرۆڤ‌و دێموکڕاس����ی‬ ‫دەکەن! سەربەخۆخوازان‌و عاشقانی‬ ‫مافی چارەیخۆنوسینی کورد بەدراوو‬ ‫درۆ درێژە بەدەسەاڵتی یاساشکێنانە‬ ‫نادەن‪ .‬رابەرە نەمرەکان نەک خیانەت‬ ‫لەخەڵ����ک‌و خ����اک ناک����ەن‪ ،‬بەڵکو‬ ‫پێش����ڕەوی فیداکاریی‌و راستگۆیین‌و‬ ‫هەمو الیەک فیدای حەزی کوێرانەی‬ ‫خۆی����ان‌و رق‌و گرێ����ی دەرونی����ان‬ ‫ناکەن‪ .‬دورکەوتنەوە لەخۆپەرستی‬ ‫کوێرانەو گەڕانەوە بۆ س����ەر هێڵی‬ ‫راستەقینە مەرجی تێپەڕکردنی ئەو‬ ‫قەیرانەیە‪ .‬مێژوی‪ ٢٥‬ساڵی رابردوی‬ ‫باشوری کوردس����تان دەیسەلمێنێ‪،‬‬ ‫کە سیاس����ەتکار‪ ،‬ح����زب‌و بژاردەی‬ ‫کۆمەڵگە‪ ،‬بەلێزانیی‌و ش����ارەزاییەوە‬ ‫پاپۆڕەکەی����ان ب����ەرەو کەن����اری‬ ‫سەرکەوتن نەبردوە‪.‬‬ ‫مێ����ژوی کوردان پڕە لەش����کان‌و‬ ‫کەوت����ن‌و لەزۆربەیان����دا کورد خۆی‬ ‫فاکتەری سەرەکی کەوتنەکان بوە‪.‬‬ ‫هی����چ دور نییە‪ ،‬لەو سەدەیەش����دا‬ ‫لەجیاتی بەرگرتنی داری دروش����می‬ ‫قەبە‪ ،‬ریفراندۆم‌و دەوڵەت‪ ،‬کوردەکان‬ ‫وەک س����ەدەی راب����ردو زیاتر لەبەر‬ ‫ه����ۆکارە نێوخۆیی����ەکان ماڵئاوایی‬ ‫لەدەرفەت����ە زێڕین����ەکان نەک����ەن‪.‬‬ ‫بازرگانە سیاسییە کوردەکانی باشور‬ ‫دەخوازن بەناوی کوردایەتی‪ ،‬خەڵک‌و‬ ‫خ����اک فی����دای بەرژەوەندییەکانی‬ ‫خۆیان بکەن‪ .‬ئەوان‌و بنەماڵەکانیان‬ ‫لەرێڕەوی خەباتدا تەنیا کاسبکاری‬ ‫باش بون‌و نەدیتراوە وەک تاکەکانی‬ ‫کۆمەڵگا فیداکارو خۆبەختکەر بن‪.‬‬

‫(به‌ڵێ‌) بۆ ده‌وڵه‌ت ‌ی كورد ‌ی (نه‌خێر) بۆ ده‌وڵه‌تی‌ حزبی‌‬ ‫ئاری‌ زێندینی‌‬ ‫ده‌وڵه‌ت یان حكومه‌ت به‌پێی‌ هه‌ر فه‌لسه‌فه‌و‬ ‫ده‌س����تورو رێسایه‌ك مرۆڤ له‌كۆنه‌وه‌ هه‌وڵی‌‬ ‫بۆ داوه‌و دایناوه‌و‬ ‫دایده‌مه‌زرێن����ێ‌ ب����ۆ پوخته‌كردنی‌ ژیانی‌‬ ‫خه‌ڵ����ك‌و ب����اش به‌ڕێوه‌بردنی‌ ئیش����وكاری‌‬ ‫مرۆڤ����ه‌كان‌و هاواڵتیانی‌ خۆی‌ له‌چوارچێوه‌ی‌‬ ‫ئه‌و ده‌س����تورو میكانیزمان����ه‌ی‌ كه‌ ده‌وڵه‌ت‬ ‫پێكده‌هێن����ن‌و به‌ڕێوه‌ده‌ب����ه‌ن‪ .‬زۆرب����ه‌ی‌‬ ‫كۆمه‌ڵ����گاكان هه‌وڵ����ی‌ به‌ده‌س����تهێنان‌و‬ ‫دامه‌زراندنی‌ ده‌وڵه‌ت ده‌ده‌ن تاكو ره‌سه‌نایه‌تی‌‌و‬ ‫ئیتن����ی‌ خۆیان بپارێزن وات����ه‌ ده‌وڵه‌ت زیاتر‬ ‫بۆ نه‌ته‌وه‌پارێزی‌‌و مانه‌وه‌ی‌ نه‌ته‌وه‌ س����ودی‌‬ ‫لێده‌بینرێت واته‌ زیاتر ره‌هه‌ندێكی‌ سیاس����ی‌‬ ‫هه‌یه‌!ئه‌مه‌ش ئ����ه‌و میلل����ه‌ت‌و كۆمه‌ڵگایانه‌‬ ‫هه‌وڵیان بۆ داوه‌و هه‌وڵیش����ی‌ بۆ ده‌ده‌ن كه‌‬ ‫ش����ایانی‌ ژیانی‌ سه‌ربه‌خۆن‌و ش����ایانی‌ ژیانی‌‬ ‫خۆبه‌ڕێوه‌بردن����ن‪ .‬له‌باش����وری‌ كوردس����تان‬ ‫له‌پاش راپه‌ڕین����ی‌ (‪ )1991‬له‌ماوه‌ی‌ (‪)25‬‬ ‫س����اڵ حكومه‌تداری‌ توانییان جۆره‌ ژیانێك‬ ‫بژی����ن له‌چوارچێوه‌ی‌ داموده‌زگای‌ حكومه‌ت‌و‬ ‫په‌رله‌م����ان خۆی����ان خڕكه‌ن����ه‌وه‌و كۆكه‌نه‌وه‌‬ ‫به‌پێی‌ ئه‌و ده‌ستورو یاسایانه‌ی‌ دایانڕشتبوو‬ ‫په‌یڕه‌ویان كردب����و‪ ،‬به‌اڵم ده‌س����ه‌اڵتدارێتی‌‬ ‫ئه‌م حكومه‌ته‌ له‌باش����وری‌ كوردستان ئه‌رك‌و‬ ‫په‌یام����ی‌ خۆی‌ نه‌گه‌یان����دو جێبه‌جێی نه‌كرد‬ ‫له‌ب����ه‌ر كێش����ه‌ی‌ حزبی‌‌و كه‌س����ی‌‌و خزمێنه‌و‬ ‫گه‌نده‌ڵ����ی‌‌و ناعه‌داله‌ت����ی‌ چارس����ه‌رنه‌كردنی‌‬ ‫كه‌موكوڕیه‌كان‪ ،‬وه‌ك له‌ئێس����تادا ده‌یبینین‪،‬‬ ‫هه‌رچه‌ن����ده‌ قۆناغێك له‌قۆناغ����ه‌كان خۆیان‬ ‫شارستانی‌‌و مه‌ده‌نی‌ پیش����اندا به‌اڵم سودی‌‬ ‫نه‌بو له‌به‌ر ملمالنێی‌‬ ‫حزبی‌‌و حیساب بۆیه‌كتری‌ نه‌كردن‪ ،‬كه‌واته‌‬ ‫به‌پێوه‌ری‌ حكومه‌تداری‌ س����ه‌ركه‌وتو نه‌بوه‌‬ ‫له‌به‌ڕێوه‌ب����ردن‌و به‌رامبه‌ر (ئ����ه‌رك‌و ماف‌و‬ ‫سه‌روه‌ری‌ یاسا) بۆ هاواڵتیانی‌‪ .‬كێشه‌ی‌ ئه‌م‬

‫بیروڕا‬

‫حكومه‌ت����ه‌ زه‌قبوه‌ت����ه‌وه‌‪ ،‬هاواڵتیان ناڕازین‬ ‫ده‌سه‌اڵتداران خۆشیان باش ده‌زانن‌و خۆشیان‬ ‫دان به‌كه‌موكوڕیه‌كان‌و گه‌نده‌ڵیه‌كاندا ده‌نێن‬ ‫كه‌ بارێكی‌ قورس����ه‌ بۆ حكومه‌ت‌و هاواڵتیان‪.‬‬ ‫له‌ئێستادا ده‌سه‌اڵتدارانی‌ باشوری‌ كوردستان‬ ‫ده‌یان����ه‌وێ‌ هه‌نگاو بنێن����ه‌ قۆناغێكی‌ تر كه‌‬ ‫(ده‌وڵه‌ت����ی‌ كوردی‌)یه‌‪ ،‬س����ه‌رباری‌ ئه‌و باره‌‬ ‫قورسه‌و كێشه‌و ملمالنێیه‌‪ ،‬خه‌ڵكی كوردستان‬ ‫له‌هاتنه‌كای����ه‌ی‌ ده‌وڵه‌ت����ی‌ ك����وردی‌ رازیه‌و‬ ‫له‌الیه‌ك����ی‌ دی‌ ناڕازیه‌!رازی����ه‌ وه‌ك مافێكی‌‬ ‫ئینس����انی‌‌و نه‌ته‌وه‌ی����ه‌ك كه‌ س����ه‌ربه‌خۆیی‌‬ ‫هه‌بێ����ت‪ ،‬ناڕازیه‌ له‌وه‌ی‌ ئه‌م ده‌س����ه‌اڵتداره‌‬ ‫كه‌(‪ )25‬ساڵه‌ كوردستانی‌ به‌ڕێوه‌بردوه‌ هه‌ر‬ ‫ئه‌م ده‌س����ه‌اڵتداره‌ دوباره‌ خه‌ریكی‌ ملمالنێ‌‌و‬ ‫كێش����ه‌ی‌ حزب����ی‌‌و قۆرخ����كاری‌‌و گه‌نده‌ڵی‌‬ ‫بێت‪ .‬خه‌ڵكی‌ كوردس����تان‌و به‌ش����ێكی‌ زۆری‌‬ ‫حزب����ه‌كان‌و رۆش����نبیره‌كان‌و سیاس����یه‌كان‬ ‫به‌گومان‌و دڵه‌ڕاوكێوه‌ سه‌یری‌ ئه‌م مه‌سه‌له‌و‬ ‫ئه‌م ده‌وڵه‌ته‌ كوردی����ه‌ ده‌كه‌ن به‌موزایه‌ده‌ی‌‬ ‫سیاس����ی‌‌و كاتكوش����تن‌و له‌بیربردن����ه‌وه‌ی‌‬ ‫كێش����ه‌كانه‌ له‌هاواڵتیان!یانیش به‌سیاسه‌تی‌‬ ‫(یه‌كێتی‌‌و پارتی‌) ده‌زانن كه‌ به‌س����ه‌رچاوه‌ی‌‬ ‫كێش����ه‌كان داده‌نرێ����ن چونك����ه‌ (یه‌كێتی‌‌و‬ ‫پارتی‌ ) ‪ %90‬ده‌س����ه‌اڵتیان به‌ده‌سته‌وه‌بوه‌و‬ ‫هه‌یمه‌ن����ه‌و زاڵبون����ی‌ خۆی����ان فه‌رزكردوه‌و‬ ‫قازانجێك����ی‌ (م����ادی‌‌و مه‌عن����ه‌وی‌) یان بۆ‬ ‫حزب‌و كه‌سانی‌ سه‌ربه‌حزب ده‌سته‌به‌ركردوه‌‪.‬‬ ‫(ده‌وڵه‌تی‌ كوردی‌) پرس����ێكی‌ نیش����تمانی‌‌و‬ ‫نه‌ته‌وه‌ییه‌ پرس����ی‌ الیه‌ن‌و حزبی‌ نیه‌ ده‌بێت‬ ‫هه‌موالی����ه‌ك ب����ه‌دڵ‌و به‌عه‌ق����ڵ پش����تگیری‌‬ ‫بكه‌ین‌و كه‌س����یش فه‌رامۆش نه‌كرێت بۆئه‌م‬ ‫پرسه‌و چاره‌سه‌ركردنی‌ كێشه‌ ناوخۆییه‌كانی‌‬ ‫هه‌رێمی‌ كوردس����تان گه‌رنا هاواڵتی‌ ئاسوده‌و‬ ‫خۆش����گوزه‌ران نابێت‌و س����ه‌روه‌ری‌ پارێزراو‬ ‫نابێت‪ .‬به‌ڵێ‌ تاكبه‌تاكی‌ كوردس����تان له‌گه‌ڵ‬ ‫ده‌وڵه‌تی‌ س����ه‌ربه‌خۆی‌ كوردس����تان‪ ،‬له‌گه‌ڵ‬ ‫ئازادی‌‌و رزگاری‌‌و مافی‌ مرۆڤ‌و بۆ هه‌رتاكێكی‌‬ ‫كورد له‌م هه‌رێمه‌‪ .‬به‌ڵێ‌ بۆ ده‌وڵه‌تی‌ كوردی‌‬

‫نه‌خێر بۆ ده‌وڵه‌ت ‌ی‬ ‫كوردی‌ به‌كه‌لوپه‌ل ‌ی‬ ‫ئێكسپایه‌ری‌ هاورده‌‬ ‫به‌ڵ ‌ێ بۆ ده‌وڵه‌تی‌‬ ‫ئه‌رك‌و ماف‌و‬ ‫سه‌روه‌ری‌ یاسا‪ ،‬نه‌خێر‬ ‫بۆده‌وڵه‌تی‌ به‌شبه‌شێنه‌و‬ ‫خزمخزمێنه‌و‬ ‫حزبحزبێنه‌!‬ ‫خاوه‌ن موئه‌سه‌س����اتی‌‪ ،‬نه‌خێر بۆ ده‌وڵه‌تی‌‬ ‫حزبی‌ ئێكس����پایه‌رو به‌رپرس����ی‌ ئێكسپایه‌ر‪،‬‬ ‫به‌ڵ����ێ‌ بۆده‌وڵه‌ت����ی‌ ك����وردی‌ به‌هه‌نگوینی‌‬ ‫كوێستانه‌كانی‌ كوردستان‪ ،‬نه‌خێر بۆ ده‌وڵه‌تی‌‬ ‫كوردی‌ به‌ماس����ت‌و په‌نیری‌ واڵتان‪ ،‬به‌ڵێ‌ بۆ‬ ‫ده‌وڵه‌تی‌ كوردی‌ خۆشگوزه‌رانی‌‌و سه‌ربه‌رزی‌‌و‬ ‫ئاسوده‌یی‌ بۆ تاكی‌ كورد‪ ،‬نه‌خێر بۆ ده‌وڵه‌تی‌‬ ‫نه‌هامه‌ت����ی‌‌و قه‌یران‌و ترس‌و دڵه‌ڕاوكێی‌ تاكی‌‬ ‫كورد‪ ،‬به‌ڵێ‌ بۆ ده‌وڵه‌تی‌ كوردی‌ به‌ به‌ره ‌هم‌و‬ ‫به‌روبوم����ی‌ خۆماڵ����ی‌‪ ،‬نه‌خێر ب����ۆ ده‌وڵه‌تی‌‬ ‫كوردی‌ به‌كه‌لوپه‌لی‌ ئێكس����پایه‌ری‌ هاورده‌‪،‬‬ ‫به‌ڵێ‌ بۆ ده‌وڵه‌تی‌ ئه‌رك‌و ماف‌و س����ه‌روه‌ری‌‬ ‫یاس����ا‪ ،‬نه‌خێ����ر بۆده‌وڵه‌تی‌ به‌شبه‌ش����ێنه‌و‬ ‫خزمخزمێنه‌و حزبحزبێنه‌!‬

‫ته‌ندروستی ‪tandrusti. sul@gmail. com‬‬

‫)‪ )577‬سێشه‌مم ‌ه ‪2017/5/16‬‬

‫‪15‬‬

‫الپەڕەی تەندروستی‪ ،‬بەسپۆنسەری بەڕێوبەرایەتی تەندروستیی سلێمانی‬

‫هۆكاره‌كان ‌ی كه‌م ‌ی ڤیتامین ‪B12‬‬ ‫د‪ .‬ره‌وا جه‌مال عه‌بدول ـ پزیشكی‌ پسپۆڕ ‌ی ددان ـ ماستەر له‌تیشكی‌ ددان‌و شه‌ویلگه‌‬

‫خۆپاراسنت‬ ‫له‌كلۆربونی‌ ددان‬

‫زۆركه‌س كه‌می‌ ڤیتامین ‪ B12‬هه‌یه‌‪،‬‬ ‫به‌اڵم م���ه‌رج نیه‌ ه���ۆكاری‌ كه‌می‌ ئه‌م‬ ‫ڤیتامینه‌ نه‌خواردنی‌ خۆراكه‌كانی‌ بێت‪،‬‬ ‫پێویسته‌ ئه‌وه‌ بزانیت كه‌ ئه‌و گرفتانه‌ی‌‬ ‫به‌هۆی‌ كه‌می‌ ئه‌م ڤیتامینه‌وه‌ توش���ت‬ ‫ده‌بێت چاره‌سه‌ركردنی‌ نیه‌و به‌خواردنی‌‬ ‫س���ه‌رچاوه‌ خۆراكیی���ه‌كان‌و ح���ه‌ب‬ ‫گرفته‌كه‌ چاره‌س���ه‌ر نابێت‪ .‬گرنگترین‬ ‫ئه‌و كێش���انه‌ش له‌ناوچونی‌ خانه‌كانی‌‬ ‫مێشكه‌‪.‬‬ ‫نیشانه‌كانی‌ كه‌می‌ ڤیتامین ‪B12‬‬

‫ هیالك���ی‌‌و ماندوێت���ی‌‪ ،‬س���ڕبونی‌‬‫په‌له‌كان���ی‌‪ ،‬له‌ده‌س���تدانی‌ بیره‌وه‌ری‌‪،‬‬ ‫خه‌مۆك���ی‌‪ ،‬تێكچونی‌ بااڵس���ی‌ له‌ش‪،‬‬ ‫كه‌مخوێنی‌‪.‬‬ ‫هۆكاره‌كانی‌‪:‬‬ ‫ خواردن‪ .‬ئه‌و كه‌سانه‌ی‌ روه‌كین واتا‬‫به‌گشتی‌ گۆش���ت و په‌له‌وه‌رو خواردنه‌‬ ‫ده‌ریایه‌كان ناخۆن ئه‌گه‌ری‌ توشبونیان‬ ‫به‌كه‌م���ی‌ ئه‌م ڤیتامین���ه‌ زۆره‌‪ .‬چونكه‌‬ ‫سه‌رچاوه‌ی‌ ڤیتامین ‪ B12‬ئه‌مانه‌ن‪.‬‬

‫ ئه‌و كه‌سانه‌ی‌ ده‌رمانی‌ ترشه‌ڵۆكی‌‬‫گه‌ده‌ به‌كار ئه‌هێنن‪.‬‬ ‫ ئه‌و كه‌سانه‌ی‌ نه‌خۆشی‌ شه‌كره‌ یان‬‫نه‌خۆشییه‌كانی‌ به‌رگری‌ له‌شیان هه‌یه‌‪.‬‬ ‫هه‌رچه‌ن���ده‌ خواردنی‌ پێویس���ت بخۆن‬ ‫هه‌ر كه‌می‌ ڤیتامینه‌كه‌یان بۆدروس���ت‬ ‫ده‌بێت‪.‬‬ ‫ ئه‌و كه‌س���انه‌ی‌ رۆژانه‌ خواردنه‌وه‌‬‫كحولییه‌كان ده‌خۆنه‌وه‌‪.‬‬ ‫ ئه‌و كه‌سانه‌ی‌ ته‌مه‌نیان له‌سه‌روی‌‬‫‪ 50‬ساڵیه‌وه‌یه‌‪.‬‬

‫نیشانه‌كانی‌ به‌رد ‌ی زراو‬ ‫د‪ .‬فایق گوڵپی‌‬ ‫نەخۆش���ی ب���ەردی زراو یه‌كێك��� ‌ه‬ ‫لەنەخۆش���ییە هەرە باوەکانی کیس���ی‬ ‫ی چه‌ندین‬ ‫زراو‪ .‬ئ���ه‌م كیس��� ‌ه توش��� ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ده‌بێت گرنگترینیان به‌رد ‌‬ ‫نه‌خۆش��� ‌‬ ‫ێ كات ئه‌م نه‌خۆشیی ‌ه هیچ‬ ‫زراوه‌‪ .‬هه‌ند ‌‬ ‫نیش���انه‌یه‌كی‌ نیه‌‪ ،‬به‌اڵم زۆربه‌ی‌ كات‬

‫چۆنێتی‌ چاره‌سه‌ر كردن‬ ‫ له‌كات���ی‌ چاره‌س���ه‌رنه‌كردنی‌ كه‌م ‌ی‬‫ڤیتامین ‪ B12‬ئه‌گه‌ر هه‌یه‌ توشی‌ چه‌ندین‬ ‫نه‌خۆش���ی‌ بیت له‌وانه‌‪ :‬نه‌خۆشییه‌كانی‌‬ ‫دڵ‌و به‌رزبون���ه‌وه‌ی‌ په‌س���تانی‌ خوێن‌و‬ ‫خه‌مۆك���ی‌‌و له‌بیرچون���ه‌وه‌‪ .‬هه‌ربۆی���ه‌‬ ‫پێویس���ته‌ س���ه‌رچاوه‌ خۆراكییه‌كان���ی‌‬ ‫بخورێت‪ .‬وه‌ك گۆش���تی‌ سورو په‌له‌وه‌رو‬ ‫گۆش���تی‌ ماس���ی‪ .‬هه‌روه‌ها ده‌توانرێت‬ ‫به‌ش���ێوه‌ی‌ ح���ه‌ب‌و قه‌ت���ره‌و ده‌رزیش‬ ‫وه‌رگیرێت له‌ژێر چاودێری‌ پزیشك‪.‬‬

‫كلۆربون����ی ددان به‌گش����تی‌ دو‬ ‫ج����ۆره‌ یه‌كێكی����ان ره‌گ����ی‌ ددانه‌كه‌‬ ‫ده‌گرێت����ه‌وه‌ ئ����ه‌وه‌ی‌ تری����ان مینای‌‬ ‫ددانه‌كه‌ ده‌گرێته‌وه‌‪ .‬كلۆربونی‌ ددان‬ ‫به‌رباڵوترین نه‌خۆش����ییه‌ كه‌ توش����ی‌‬ ‫ددان ئه‌بێت‪ ،‬به‌پێ‌ توێژینه‌وه‌كان له‌‬ ‫هه‌ر پێنج كه‌س����ێك كه‌سێك گرفتی‌‬ ‫كلۆربون����ی‌ ددان����ی‌ هه‌ی����ه‌ ئه‌مه‌ش‬

‫ده‌گه‌ڕێته‌وه‌ بۆئه‌وه‌ی‌‪:‬‬ ‫ به‌پێی‌ پێویس����ت خزمه‌تی‌ ددان‬‫ناكرێت‪ ،‬ئه‌و خواردنانه‌ی‌ كه‌ ده‌خورێن‬ ‫له‌ڕوی‌ شیرینی‌‌و نیشاسته‌ ته‌ندروست‬ ‫نین‌و زیان به‌د‌هم‌وددان ده‌گه‌یه‌نن‪.‬‬ ‫• بۆ خۆپاراستن‬ ‫ باش����تروایه‌ هه‌ر ش����ه‌ش مانگ‬‫جارێك س����ه‌ردانی‌ پزیش����ك بكرێت‬ ‫چونكه‌ له‌و ماوه‌یه‌ هه‌ركێش����ه‌یه‌كی‌‬ ‫هه‌بێ����ت ده‌توانی����ت چاره‌س����ه‌ری‌‬ ‫بكه‌یت‪.‬‬ ‫ ب����ه‌كار هێنان����ی‌ ده‌زوی‌ دان‪،‬‬‫چونك����ه‌ هه‌ن����دێ‌ ش����وێن فلچ����ه‌ی‌‬ ‫پێن����اگات‌و به‌باش����ی‌ رزگارت نابێت‬ ‫له‌وخواردنان����ه‌ی‌ له‌بن����ی‌ ددانه‌كانته‌‬ ‫له‌به‌ر ئه‌وه‌ ده‌زو رزگارت ده‌كات له‌و‬ ‫حاڵه‌ته‌‪.‬‬

‫چۆن چاره‌سه‌ری‌ سڕبونی‌ ده‌ست ده‌كرێت؟‬

‫به‌رده‌كه‌ی���ه‌ بۆجۆگ���ه‌ی‌ زراو به‌مه‌ش‬ ‫ئه‌م نیشانان ‌هی‌ هه‌یه‌ وه‌ك‪:‬‬ ‫ی ده‌بێت پاشان‬ ‫ی زه‌ردوی ‌‬ ‫ كه‌س���ه‌ك ‌ه كاتێ���ك ن���ان ئه‌خوات كه‌سه‌كه‌ توش ‌‬‫ی بۆ هه‌رس هه‌وكردنی‌ په‌نكری���اس ده‌بێت‪ ،‬ئه‌گه‌ر‬ ‫هه‌ست ده‌كات خواردنه‌كه‌ ‌‬ ‫ی ده‌ئاوس���ێت‪ ،‬قرقێنه‌و هات���و به‌رده‌كه‌ش گه‌وره‌ ب���و له‌زراودا‬ ‫ناكرێت‪ ،‬س���ك ‌‬ ‫ی زۆری‌ هه‌ی ‌ه‬ ‫مای���ه‌وه‌‪ ،‬ئ���ه‌وا ئه‌گ���ه‌ر ‌‬ ‫ی سك‪.‬‬ ‫ئازار ‌‬ ‫ی شێرپه‌نجه‌ی‌ زراو‪ .‬هه‌ربۆی ‌ه‬ ‫ی ببێته‌ هۆ ‌‬ ‫ئه‌گه‌ر چاره‌سه‌ری‌ بۆنه‌كرێت ئه‌گه‌ر ‌‬ ‫ی هه‌س���ت كردنت به‌نیشانه‌كانی‌‪،‬‬ ‫له‌كات ‌‬ ‫هه‌یه‌ توشی‌ ئه‌مانه‌ت بكات‪:‬‬ ‫ی سه‌ردانی‌ پزیشك بكه‌‪.‬‬ ‫‪ -‬هه‌وكردن���ی‌ زراو‪ ،‬دابه‌زین��� ‌‬

‫• چاره‌سه‌ره‌ر‬

‫ده‌ست دروست ده‌بێت‌و له‌شه‌ودا زیاتر‬ ‫ئا‪ :‬سۆران مەعروف قەرەداغی‬ ‫ده‌بێ���ت تواناو هێزی‌ ك���ه‌م ده‌بێته‌وه‌‌و‬ ‫ یه‌ك له‌سه‌ر پێنجی‌ خه‌ڵك به‌بێ‌‬‫سڕبونی‌ ده‌ست له‌ئه‌نجامی‌ په‌ستان ‌ی ده‌ئاوسێت‪.‬‬ ‫به‌كارهێنانی‌ ده‌رم���ان خۆیان چاك‬ ‫زۆر یاخ���ود زۆر به‌كارهێنانی‌ ده‌س���ت‬ ‫ده‌بنه‌وه‌‪.‬‬ ‫دێ���ت كه‌ ده‌بێته‌ هۆی‌ ئه‌وه‌ی‌ هه‌س���ته‌ • هۆكاره‌كانی‌‬ ‫ده‌ماره‌كان كاری‌ خۆیان به‌باشی‌ نه‌كه‌ن‪ - .‬زیادبونی‌ كێش‪ ،‬روماتیزم‪ ،‬دوگیانی‌‪ - ،‬به‌كارهێنانی‌ ده‌رمان‪.‬‬ ‫ئ���ازار له‌په‌نجه‌گ���ه‌وره‌ی‌ ناوه‌ڕاس���تی‌ شه‌كره‌‪ ،‬به‌كارهێنانی‌ زۆری‌ كۆمپیوته‌ر‪ - .‬چاره‌سه‌ری‌ سروشتی‌‪.‬‬

‫بەردی زراو‬

‫دیوی دەرەوەی کیسی زراو‬

‫دیوی ناوەوەی کیسی زراو‬

‫سەنتەری ساڤا‬

‫بۆ چارەسەری سروشتی (هیندی ـ کوردستانی)‬ ‫لەگەڵ پرۆفیسۆرو راهێنەری هیندی‬ ‫ناونیش����ان‪ :‬ش����اری پزیش����کی س����لێمانی‬ ‫‪07501564954 - 07706196331‬‬

‫ناونیشانی وێبسایتی بەڕێوبەرایەتی گشتی تەندروستی سلێمانی‬

‫‪http://www. dohsuli. com‬‬

‫فەیسبوك‪https://www. facebook. com/tandroostyt :‬‬

‫‪14‬‬

‫بیرورا‬

‫)‪ )577‬سێشه‌مم ‌ه ‪2017/5/16‬‬

‫تیرۆری نیشتمانییش هەر خۆیەتی‬ ‫سامانی وه‌ستا به‌کر‬ ‫تێ���رۆر لەس���ادەترین واتای���دا بریتیە‬ ‫لەخوڵقانی ترس‌و تۆقاندن بەمەبەس���تی‬ ‫هێنانەدی گۆڕانکاری سیاسی‪.‬‬ ‫‪"TERRER = TERROR‬تی���رۆر"‬ ‫زاراوەیەک���ە ئەگەڕێت���ەوە بۆ س���ەدەی‬ ‫چواردەیەم‪ ،‬وش���ەیەکی فەڕەنسی کۆنەو‬ ‫لەوش���ەی "تێرەر"ی التینیەوە وەرگیراوە‬ ‫کە مانای ترساندن ئەگەیەنێت‪.‬‬ ‫"توندوتی���ژی"‬ ‫"‪VIOLENCE‬‬ ‫لەسادەترین مانایدا هێرشێکی جەستەییە‬ ‫بۆسەر کەسێکیتر "‬ ‫ت���رس چەندین چاوی هەی���ەو دەتوانێ‬ ‫شـتە ش���ـاراوەکان ببینێ کە بەئاسـانی‌و‬ ‫لەکاتی ئاسـاییدا نابینرێن‪.‬‬ ‫"بروس هۆفــمـان" بەڕێوبەری ئۆفیسـی‬ ‫واش���ـنگتۆنی دەزگای "ران���د هۆفـم���ان"‬ ‫لەزانک���ۆی ئۆکس���ـفۆرد خاوەن���ی کتێبە‬ ‫بەناوبانگەک���ەی (ن���اوەوەی تیرۆری���زم)‬ ‫دەڵ���ێ‪ :‬تیرۆری���زم بەسروش���تی خ���ۆی‬ ‫جواڵنەوەیەک���ی سـیاس���ـیە‪ ،‬چونکە هانا‬ ‫دەبات بۆ بەکارهێنانی هێزو بەدەستهێنانی‬ ‫هێز‪ ،‬بەمەبەس���تی ناچارکردنی ئەوانیتر‬ ‫بۆ جێبەجێک���ردن یان پەس���ـەندکردنی‬ ‫داواکارییەکانیان‪.‬‬ ‫(‪)INSIDE TERRORISM‬‬ ‫فەرەنس���ـیەکان بۆ یەکەم جار زاراوەی‬ ‫تیرۆریزمیان بەکارهێنا وەک گوزارش���ـت‬ ‫لەسـیس���ـتـمێکی نوێ���ی حکوم���ەت کە‬ ‫لەماوەی شـۆڕش���ـی فەرەنسـیدا لەسـەر‬ ‫تەخت بوە‪ ،‬ئ���ەو حکومەتە هەوڵی دەدا‬ ‫گەش���ـە بەدیموکراس���ـی‌و فەرمانڕەوایی‬ ‫میلل���ی ب���دات‪ ،‬ب���ەاڵم بەقەاڵچۆکردنی‬ ‫دوژمنانی شـۆڕش‌و پاکسـازیکردنی خودی‬ ‫شـۆڕشـەکە‪ .‬سـەرەنجام ئەو توندوتیژی‌و‬ ‫س���ـەرکوتکردنەی لەتی���رۆردا هەی���ە بو‬ ‫بەئامێری ترسـاندن بەدەسـتی دەوڵەتەوە‪،‬‬ ‫ئیتر لەوکات���ەوە تیرۆری���زم ناوبانگێکی‬ ‫خراپی پەیداکردو دواتر وشـەکە ئەوەندە‬ ‫بایەخی نەما هەتا سـەدەی نۆزدەیەم‪.‬‬ ‫پاشـان لەالیەن گروپێکی شـۆڕشـگێڕەوە‬ ‫بەکارهێن���را ب���ۆ وەس���ـفکردنی ئ���ەو‬ ‫توندوتیژییەی دژی فەرمانڕەوایی پیادەیان‬ ‫دەکرد‪ ،‬ل���ەوەودوا تیرۆری���زم زیاتر وەک‬ ‫چەکی دژایەتیکردنی حکومەت الی خەڵک‬ ‫ناسـرا بەو جۆرە لەگەڵ کاتدا ئەو ناوبانگە‬ ‫بەدناوەی وەرگرت کە ئەمڕۆ هەیەتی‪.‬‬ ‫هەمو کردەوەیەکی تیرۆریستانە جۆریك‬ ‫لەتوندوتیژی تیایە جا جەسـتەیی بێ یان‬ ‫هزرو بیرو لەالی���ەن خەڵکانێکەوە ئەنجام‬

‫دەدرێ���ن کە ناکۆک���ن لەگەڵ یــاس���ـــا‪،‬‬ ‫لەڕۆژئ���اوای دۆس���ـتی یــاس���ـــا تیرۆر‬ ‫لەالی���ەن خەڵکان���ی دەرەوەی داودەزگا‬ ‫واڵتپارێزەکانەوە ئەنجام دەدرێت‌و زۆربەی‬ ‫کاتیش لەالیەن ناهاونیش���تمانیەکانیانەوە‬ ‫بەرۆکیان پێدەگرێ‌و بەڕێژەیەکی الوازیش‬ ‫لەهاواڵتیان���ی رۆژئاواش���دا تیرۆریس���ت‬ ‫س���ـەرهەڵدەدا وەک ئ���ەوەی هاواڵتیەکی‬ ‫نەرویج���ی بەن���اوی "ئەن���دەش بێهری���ن‬ ‫برەیڤیک" لەس���اڵی‪ ٢٠١١‬لە"ئۆس���ـلۆ"ی‬ ‫پایتەخ���ت‌و لەدورگ���ەی "ئوتئۆی���ا" ‪٧٦‬‬ ‫کەسی تیرۆر کرد‪.‬‬ ‫بەاڵم هەرچی رۆژهەاڵتی ناوینە تیرۆر‬ ‫دابەش بوە بەس���ـەر دو جۆردا‪ ،‬تیرۆری‬ ‫دەرەکی‌و تیرۆری نیشـتمانی‪.‬‬ ‫تی���رۆری دەرەک���ی ئ���ەو جۆرەیە کە‬ ‫لەودیو ســنورەکانی نیشـتمانەوە هاوردە‬ ‫دەکرێ وەک ئەوەی ئەمڕۆ لەنیش���تمانی‬ ‫قوڕەیشیەکانەوە خەاڵتی زۆربەی واڵتانی‬ ‫ناوچەکە کراوە‪.‬‬ ‫تیرۆری نیش���تمانییش ئەو جۆرەیە کە‬ ‫لەناوخ���ۆدا س���ـەردەردەهێنێ بۆ ترس‌و‬ ‫تۆقانی دەنگی ناڕازی سـیاسـی‌و مێدیای‬ ‫ئ���ازاد‪ ،‬ئەم جۆرەیان لەالی���ەن خەڵکانی‬ ‫بااڵدەست‪ ،‬سـیاس���ـی بازرگان‪ ،‬داودەزگا‬ ‫ئاسـایش���پارێز‪ ،‬دەزگا تۆقێن���ەرەکان‌و‬ ‫هەندێ ج���ار خودی خەڵکان���ی حکومی‬ ‫بەئاگا یان بێئاگای حکومەت بۆ مانەوەو‬ ‫پاراسـتنی بەرژەوەندی تاکەکەسـێک یان‬ ‫گروپێکی ســیاســی‪.‬‬ ‫بەدرێژای���ی تەمەنی تیرۆر پێناس���ـەی‬ ‫تیرۆریزم یەکێ���ک بوە لەجەنجاڵترین‌و پڕ‬ ‫مشتومڕترین حاڵەتەکان‌و چەقی قورسـایی‬ ‫جیاوازی بیروڕای واڵتانی جیهانی ســـێیەم‬ ‫لەگەڵ بلۆکی رۆژئاوا‪.‬‬ ‫واڵتان���ی جیهان���ی س���ــێیەم وێ���ڕای‬ ‫دوپاتکردنەوەی���ان لەس���ـەر ئەولەویەتی‬ ‫پێناس���ـەکردنی تیرۆریزمی نێودەوڵەتی‪،‬‬ ‫تەئکیدی���ان دەەک���ردەوە کە س���ـەرەتا‬ ‫دەبێ���ت کۆمەڵگ���ەی نێونەتەوەیی بگات‬ ‫بەتێگەیش���تنێکی دی���ار لەس���ـەر ئ���ەم‬ ‫زاراوەیەو دواتر بۆ روبەڕوبونەوە لەگەڵیدا‬ ‫رێوشـوێنێک بگرێتەبەر‪.‬‬ ‫هەرچی واڵتانی رۆژئاوایشـە پێناسـەی‬ ‫تیرۆریزمیان ن���ە بەئیجابی‌و نە بەکردەیی‬ ‫لەقەڵەم ن���ەدەدا‪ .‬لەڕوانگ���ەی ئەمانەوە‬ ‫کێش���ـەی تیرۆریزم���ی نێونەتەوەی���ی‬ ‫هێن���دە دژوارە گرتنەبەری رێوش���ـوێنێک‬ ‫ب���ۆ روبەڕوبون���ەوە لەگەڵی لەپێناس���ـە‬ ‫لەپێشـترە‪ ،‬کاریگەرترین‌و باشـترین رێگای‬ ‫روبەڕوبون���ەوەی تیرۆری���زم مامەڵەیەکی‬ ‫حاڵەتیانەی���ە وات���ە روبەڕوبونەوە لەگەڵ‬

‫باشـترین‌و‬ ‫کورترین رێگا بۆ‬ ‫رێگرتن لەتیرۆریزم‬ ‫کرانەوەو‬ ‫دیـمـوکراتـیـەتە‬ ‫بێبەشنەکردنی‬ ‫بونەوەرە لەمــاف‬

‫بارە جیاوازەکانی تیرۆریزم وەک خۆی‪.‬‬ ‫تیرۆریس���ـتان دەیان���ەوێ پاس���ـاوی‬ ‫بەکارهێنان���ی توندوتی���ژی بەوەبدەنەوە‬ ‫ک���ە گوای���ە لەگۆڕان���کاری سـیاس���ـی‬ ‫نائومێدبون بۆیە هاناب���ردن بۆ تیرۆریزم‬ ‫تاک���ە رێگای���ە بەدەس���ـتیانەوە ماب���ێ‪،‬‬ ‫ئەگەرچی ئەم هەڵبژاردەیە ترس���نۆکانەو‬ ‫شـەرمەزارکەرانەیە بەاڵم تەبایی‌و ناتەبایی‬ ‫خەڵک پش���ـت بەوە دەبەسـتێ ئایا ئەوان‬ ‫هاوس���ـۆزن لەگەڵ ئامانجی تیرۆریسـتاندا‬ ‫یان دڵی���ان الی قوربانیەکانی هێرش���ـی‬ ‫تیرۆریسـتانە؟‬ ‫تیرۆریزم لەمێژودا لەبەر چەند هۆیەکی‬ ‫جیاجیا سـەری هەڵداوە‪ ،‬لەوانە مێژویی‪،‬‬ ‫کولتوری���ی‪ ،‬سـیاس���ـی‪ ،‬کۆمەاڵیەت���ی‪،‬‬ ‫سایکۆلۆژی‪ ،‬ئابوری‌و ئایـنـی‪.‬‬ ‫هەرچەن���دە زۆربەی واڵت���ان تیرۆریزم‬ ‫بەتاوان لەقەڵەم دەدەن بەاڵم جیاوازییەکی‬ ‫زۆر هەیە لەپێناسـەی یاسـاکانیانا‪ .‬ئەگەر‬ ‫بەریتانیا بەنمونە وەرگرین‪ ،‬س���اڵی‪٢٠٠٠‬‬

‫یاسـایەک دانراوە س���ـەبارەت بەتیرۆریزم‬ ‫دەڵ���ێ (کردەوەیەک���ە یان هەڕەش���ـەی‬ ‫ئەنجامانی کردەوەیەکە کە مەبەسـتەکەی‬ ‫تۆقاندن���ی حکوم���ەت یاخو ترس���ـاندنی‬ ‫جەم���اوەر یان بەش���ێک لەجەماوەر بێت‬ ‫بەمەبەسـتی دەسکەوتی سـیاسـی یاخود‬ ‫ئایدۆلۆژی) ئ���ەم پێناس���ەیە کاریگەری‬ ‫لەس���ـەر یاس���ـاکانی ئەمری���کا‪ ،‬کەنەداو‬ ‫ئیسـرائیلیش داناوە‪.‬‬ ‫یاسـای ئەمەریکیەکان دەڵێ ترساندن‌و‬ ‫ملکەچکردنی دانیش���ـتوانە مەدەنییەکان‌و‬ ‫کارکردنە س���ـەر سـیاس���ـەتی حکومەتە‬ ‫بەتۆق���ان‌و ناچارک���ردن ه���ەروەک چۆن‬ ‫کارکردن���ە س���ـەر رێ���ڕەوی حکومەت���ە‬ ‫بەکوش���ـتن‌و فڕان���دن کە لەژێ���ر ئەم ناو‬ ‫نیشـانەدا هاتوە (‪.)2331 USC 18‬‬ ‫ئیس���ـرائیل راشـکاوانە باسـی تیرۆریزم‬ ‫ن���اکا ب���ەاڵم لەیاس���ـای ژم���ارە ‪٣٣‬ی‬ ‫قەدەغەکردنی تیرۆردا پێناسـەی رێكخراوە‬ ‫تیرۆریسـتیەکان دەکات کە "پێکهاتەیەکە‬ ‫ئەندامەکانی لەپاڵ چاالکیەکاندا توندوتیژی‬ ‫ئەنج���ام دەدەن کە دەبنە هۆی کوش���تن‬ ‫بریندارکردنی خەڵك یاخود هەڕەش���ـەی‬ ‫ئەنجامدانی ئەو جۆرە کارانە دەکەن"‪.‬‬ ‫بەاڵم ئەوەی هەمویان کۆکن لەس���ـەری‬ ‫ئەوەی���ە ک���ە تیرۆری���زم "تـــاوانــ���ە"‪،‬‬ ‫ئەنجامان���ی تیرۆر بێتاوانێک���ی مافخوراو‬ ‫دەکا بەتاوانبار!‬ ‫بەشێوەیەکی گشـتی دەرکەوتوە کە واڵتە‬ ‫دیموکراس���ـیەکان زەمینەیەکی بەپیترن‬ ‫ب���ۆ تیرۆری���زم چونک���ە کۆمەڵگاکانیان‬ ‫سـروش���ـتێکی کراوەیان هەیە‪ .‬ئەمە ئەوە‬ ‫ناگەیەنێ ک���ە دەوڵەتە پۆلیس���ـییەکان‬ ‫لەتیرۆریزم بەدورب���ن ئەگەرچی ئازادییە‬ ‫مەدەنیی���ەکان س���ـنوردارن‌و ئاخاوتن���ی‬ ‫ئ���ازادو مافەکان���ی کۆبون���ەوە قەدەغەن‬ ‫وەک نمون���ەی چین‪ ،‬س���ـعودیە‪ ،‬بۆرماو‬ ‫تاڕادەیەکیش روسـیا‪.‬‬ ‫پاس���ـاو بۆ تیرۆر ناهێنرێت���ەوە بەاڵم‬ ‫بەڕاشـکاوی ئەو هۆیانەی کە بەشـێوەیەکی‬ ‫دی���ار خەڵکی���ان ناچ���ار ک���ردوە کاری‬ ‫تیرۆریس���ـتانە بکەن بریتین لە"راپەڕین‌و‬ ‫بەڕەنگاربون���ەوەی ئ���ەو نەهامەتیان���ەی‬ ‫لەئەنجامی س���ـەرکوتکردنی سـیاس���ـی‪،‬‬ ‫زاڵبونی کولت���وری‪ ،‬رەتاندن���ی ئابوری‪،‬‬ ‫جی���اکاری ئەتنی "رەن���گ‌و رەچەڵەک"و‬ ‫چەوسـانەوەی ئاینییەوە دەکەونەوە‪.‬‬ ‫نایەکس���ـانی بەرچاو لەدابەش���ـکردنی‬ ‫س���ـامان‌و دەس���ـەاڵتی سـیاس���ـیدا‬ ‫هەندێ���ک لەتیرۆریس���ـتانی ناچارکردوە‬ ‫هەوڵبدەن ئ���ەو حکومەتانە بڕوخێنن کە‬ ‫پێش���ـتر بەش���ـێوەیەکی دیموکراسـییانە‬

‫هەڵبژێ���ردراون باش���ـترین‌و نزیکتری���ن‬ ‫نمون���ەش لەئێس���ـتادا تورکیای���ە ک���ە‬ ‫رژێمەک���ەی بەدیموکرات���ی‌و هەڵب���ژاردن‬ ‫هات���وە بەاڵم هەم���و جۆرەکان���ی تیرۆر‬ ‫بەرامبەر میلل���ەت بەکاردەهێنێ تەنانەت‬ ‫ئەو تورکانەش کە بەدۆسـتی سـیاسـەتی‬ ‫خۆی نازانێ دەسـتی کردوە بەڕەشـبگیری‌و‬ ‫لەبەرامبەریش���ـدا‬ ‫س���ـەرکوتکردن‬ ‫ئازادیخوازان "تیرۆریسـتان" لەهەوڵدان بۆ‬ ‫گۆڕانکاری ک���ە الی حکومەت بەتیرۆریزم‬ ‫ن���اوزەد دەکرێن ب���ەاڵم لەواقیع���دا ئەوە‬ ‫حکومەتە میللەت تیرۆر دەکا‪.‬‬ ‫تیرۆریسـتان بەگشـی یەک خەسـڵەتی‬ ‫هاوبەشـیان هەیە کە هەگیز بەشـێوەیەکی‬ ‫بێس���ـەروبەر یان گێالن���ە کردەوەکانیان‬ ‫ئەنج���ام ن���ادەن چونک���ە تیرۆریس���ـت‬ ‫مەبەس���ـتێتی هێرش���ـەکەی ئەوپ���ەڕی‬ ‫جەم���اوەری هەبێ هەروەک چۆن مێدیاش‬ ‫یارمەتی باڵوبون���ەوەی ئەو ترس‌و تۆقانە‬ ‫ئەدات کە تیرۆریزم پێویس���ـتی پێیەتی‌و‬ ‫ئەمەش ئامانـجی دوەمی تیرۆریزمە‪.‬‬ ‫تیرۆریزم پێویسـتی بەچەند توخمێکی‬ ‫جی���اواز هەیە ب���ۆ داڕش���ـتنی پالنەکەی‬ ‫وەک کۆکردنەوەی زانیاری ورد دەربارەی‬ ‫نێچیرەک���ە‪ ،‬نەخش���ەی جێبەجێک���ردن‪،‬‬ ‫شـێوازو چۆنێتی‌و بەرگری نێچیرەکە‪ ،‬خاڵە‬ ‫الوازەکانی‪ ،‬چاالک���ی رۆژانە‪ ،‬دابینکردنی‬ ‫چەک‪ ،‬دابینکردنی شـوێنی دورەدەسـت‌و‬ ‫س���ـەالمەت ب���ۆ تیرۆریس���ـتەکە تاکاتی‬ ‫بەئەنجام گەیان���دن‪ ،‬رێگای هاتوچۆی بێ‬ ‫کێشـە‪ ،‬نەخشـەڕێگای هەاڵتن‌و دەربازبون‌و‬ ‫لەهەموی گرنگت���ر تیمە جیاجاکانی کارە‬ ‫هاوبەش���ـەکە یەکتر ناناس���ـن‌و بێئاگان‬ ‫لەیەک ئەمەش بۆ سـەرکەوتنی کارەکە‪.‬‬ ‫تیرۆریزم هەمو چەک���ێ بەکاردەهێنێ‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌و‬ ‫س���ـڵ لەبەکارهێنانی ناکاتەوە تا زۆرترین‬ ‫کاریگ���ەری بەجێبێڵ���ێ و داواکاریەکانی‬ ‫فەراهەم بکا‪.‬‬ ‫تیرۆریزم دەکرێ دەسکەوتی سـیاسـی‪،‬‬ ‫مادی‪ ،‬ئایدۆلۆژی‪ ،‬دین���ی‪ ،‬کۆمەاڵیەتی‪،‬‬ ‫نەتەوەیی‪.....‬هت���دی هەب���ێ بەاڵم بەکۆ‬ ‫ناویان یەکەو بەتیرۆریزم ئەناسـرێنەوە‪.‬‬ ‫گەرچی زۆرینەی گروپە تیرۆریسـتیەکان‬ ‫نەیانتوانیوە لەڕێ���گای تیرۆرەوە ئامانجە‬ ‫سـتراتیجییە درێژخایەن‌و دورمەوداکانیان‬ ‫بەدیبێن���ن‪ ،‬ب���ەاڵم تیرۆری���زم لەهەندێک‬ ‫دەرفەتدا توانیویەتی هەندێک گۆڕانکاری‬ ‫سـیاسـی وەها بێنێتە کایەوە کە لەوانەیە‬ ‫ئەگەر ئەوان نەبونایە ئەو گۆڕانکاریانە روی‬ ‫نەدایەو نەکرایە‪ .‬هەرچەندە حکومەتەکان‬ ‫هەم���و کات وای پیش���ان دەدەن ک���ە‬ ‫تیرۆریزم هیچی بۆ نەکراوە بەاڵم زۆربەی‬

‫کات تیرۆریزم دەس���کەوتی هەبوە لەوانە‬ ‫توانیویانە دەسـبەسـەرکراوەکانیان ئازاد‬ ‫بکەن‪ ،‬هەن���دێ ئیمتیازاتی سـیاس���ـیان‬ ‫سـەرس���ـەختەکانەوە‬ ‫لەحکومەت���ە‬ ‫بەدەس���ـتهێناوەو هەندێ ستەم‌و ناهەقی‬ ‫خسـتۆتەڕو کە پێشـتر دانی پیانەنراوە‪.‬‬ ‫ب���ۆ قەاڵچۆکردن���ی تی���رۆر ئەمری���کا‬ ‫نزیک���ەی‪ ٤٥‬دەزگای دامەزران���دوە ک���ە‬ ‫بەرپرسن لەڕێگرتن‌و هەوڵەکانی تۆقاندن‪،‬‬ ‫ملکەچبون بۆ تیرۆریسـتان کە بەهاوکاری‬ ‫ک���ۆی داودەزگاکانی دەوڵەت لەهەواڵن بۆ‬ ‫بنەبڕکردنی تیرۆرو زۆریش س���ـەرکەوتون‬ ‫تەنانەت س���ـنوری واڵت���ی خۆیان بڕیوەو‬ ‫لەس���ـەر خاکی واڵتانی جیاجیا روبەڕوی‬ ‫تیرۆردەبنەوە ب���ەاڵم بۆهەتا بۆیان بنەبڕ‬ ‫نەکراوە‪.‬‬ ‫قەاڵچۆک���ردن‌و‬ ‫میتۆدەکان���ی‬ ‫روبەڕوبون���ەوەی تیرۆری���زم لەزۆرب���ەی‬ ‫واڵتانی جیهاندا لەیەک دەچێ کە ئەویش‬ ‫دەس���ـەاڵتی نائاس���ـاییان بەو یاسـایانە‬ ‫بەخش���ـیوە ب���ۆ دەسـتەبەس���ـەرکردن‌و‬ ‫دەس���ـتگیرکردن ب���ەاڵم لەزۆربەی زۆری‬ ‫واڵتاندا ئەو دەسـەاڵتانە کاتین هەرچەندە‬ ‫بەداخەوە حکومەتە توندو دیکتاتۆرەکان‬ ‫سـودی لێدەبینن بۆ کپکردنی نەیارەکانیان‬ ‫بەناوی بنەبڕکردنی تیرۆرەوە کە لەڕاسـتیدا‬ ‫ئەمەیان تیرۆری سـیاسـیە‪.‬‬ ‫تیرۆر دژی ناسـیۆنالیزم‌و پشـێویگەرایی‪،‬‬ ‫مارکس���ـیزم‪ ،‬لینینی���زم‪ ،‬س���ێکۆالریزم‪،‬‬ ‫لیبڕالی���زم‪ ،‬ئاین‌و دی���ن‌و فەرمانڕەوایەتی‬ ‫یەزدان���ی‪ ،‬مۆدێرنخ���وازی‪ ،‬شـۆڕش���ـە‬ ‫دەس���ـتورەیەکان‪ ......‬بەپل���ەی جی���او‬ ‫لەکات‌و شــوێنــی جیادا بوەتەوە‪.‬‬ ‫پەس���ـتانی زۆری ش���ـیعەکانی عێراق‬ ‫بەپاڵپش���ـتی دەوڵەت‌و گروپە شـیعەکانی‬ ‫دەرەوە ب���ۆ س���ـەر س���ـونەکانی عێراق‬ ‫داعش���ـی هێنایە بەرهەم کە پیس���ـترین‌و‬ ‫پر تاوانترین ج���ۆری تیرۆریزمی خەاڵتی‬ ‫مرۆڤایەتی کردوە‪ ،‬بەگش���ـتی ئەمە وەک‬ ‫زیندوتری���ن‌و بەردەس���ـتترین نمون���ەی‬ ‫تیرۆریزمی سـەردەم‪.‬‬ ‫تیرۆریزم لەماوەی‪ ٢٠٠٠‬س���اڵی رابردودا‬ ‫هەب���وەو پێش���دەچێت چەندین س���اڵی‬ ‫ئایندەش لەس���ـەر ئەجندا سـیاسـیەکان‬ ‫ه���ەر بـمێنێـت���ەوە چ وەک تیرۆریزم���ی‬ ‫ناوخ���ۆ یاخ���ود نێودەوڵەت���ی چونک���ە‬ ‫بێبەریکراوەکان‪ ،‬مافـخوازان‪ ،‬قین لەداڵن‪،‬‬ ‫الوازەکان‪ ،‬بێدەنگکراوەکان‪......‬هت���د‬ ‫هانای بۆ ئەب���ەن‪ .‬لەبەر ئ���ەو هۆکارانە‬ ‫باش���ـترین‌و کورتری���ن رێگا ب���ۆ رێگرتن‬ ‫لەتیرۆری���زم کران���ەوەو دیـمـوکراتـیـەتە‪،‬‬ ‫بێبەشنەکردنی بونەوەرە لەمــاف‪.‬‬

‫مەترسی کارەساتێکی ژینگەیی چاوەڕێمانە!‬ ‫قادر حەمە کەریم‪ ،‬سوید‪ /‬مێۆندال‬ ‫کێش����ەی کەمبون����ەوەی ئاوو پیس����بونی‬ ‫ژینگە‪(،‬ئاڵودەبون����ی ئ����اوی خواردن����ەوەو‬ ‫هەروەها بەروبومە کش����توکاڵیەکان بەتەنە‬ ‫مەترس����یدارەکان) بەه����ۆی کەڵەکەبون����ی‬ ‫خۆڵ‌وخاش����اک لەجیهاندا مشتومڕی زۆری‬ ‫لەس����ەر دەکرێت‪ .‬ئەم مش����تومڕە نەتەنها‬ ‫لەواڵتە پێشکەوتوەکاندا گەرمە بەڵکو واڵتە‬ ‫تازەپێگەیشتوەکانیشی گرتوەتەوە‪ .‬لەالیەک‬ ‫الیەنە پەیوەندیدارەکانی ناوخۆی ئەو واڵتانە‬ ‫خەریکی کاری پێویستن‌و لەالیەکی تریشەوە‬ ‫مێدیا‪ ،‬رێکخراوە مەدەنیەکانیان س����ەرقاڵی‬ ‫بەئاگاهێنانەوەی تاکەکانی کۆمەڵگاکانیان‌و‬ ‫دۆزینەوەی رێگاچارەی کاتی‌و هەمیشەیین‪.‬‬ ‫ئەو تەنە زیانبەخشانەی ناو خاشاک لەسەر‬ ‫تەندروس����تی مرۆڤ ک����ە لەنایلۆن‌و هەندێک‬ ‫لەتەن����ە رەقەکان����دا هەن س����ااڵنێکی زۆری‬ ‫دەوێت تابەت����ەواوی لەناوبچن‪ .‬جگە لەوەی‬ ‫هەندێ����ک لەو تەنانە بە بەرکەوتن بەش����ێ‌و‬ ‫بونی گازی ئۆکس����یژین لەبەر وزەی خۆردا‬ ‫تەنی مەترس����یداری تر بۆ سەر تەندروستی‬ ‫مرۆڤ وەدەردەنێن‪ .‬هەروەها لەزۆربەی زۆری‬ ‫شمەکە نایلۆنیەکان تەنی بیسفینۆلیان تێدایە‬

‫کە بۆ تەندروس����تی مرۆڤ زۆر مەترسیدارە‪.‬‬ ‫بەبۆچونی توێژەران بیس����فینۆل کاریگەری‬ ‫لەسەر شێواندنی کاری هۆرمۆنەکانی مرۆڤ‬ ‫دەبێت‪ ،‬ئەمەش هۆکارێکە بۆ س����ەرهەڵدانی‬ ‫شێرپەنجە‪.‬‬ ‫الیەن����ە پەیوەندیدارەکان����ی واڵتان����ی‬ ‫پێش����کەوتو هەرلەدابینکردنی ش����تومەکی‬ ‫پێویس����ت بۆ فڕیدانی خاش����اک لەش����وێنە‬ ‫نیشتەجێییەکان‌و دروستکردنی دامەزراوەی‬ ‫تایبەت بۆ کۆکردنەوەی خاش����اک لەشوێنی‬ ‫دورلەئاوەدان����ی‌و س����ەرچاوەکانی ئ����اوی‬ ‫خواردنەوەو ش����وێنە کشتوکاڵیەکان ئەرکی‬ ‫خۆیان بەباش����ی گرتوەتە ئەستۆ‪ .‬لەهەندێ‬ ‫واڵت����ی ت����ر پێش����کەوتنی بەرچاوتری����ان‬ ‫بەدەس����ت هێناوە ب����ەوەی رێژەیەکی زۆری‬ ‫ش����تەکان وەک نایلۆن‪ ،‬کاغەز‪ ،‬الس����تیک‪،‬‬ ‫شوشەو تەنە رەقەکان دەتوێننەوەو دیسان‬ ‫بەکاریان دەهێننەوە‪ .‬پاشماوەی خوراکێش‬ ‫دەکرێت����ە گاز بۆ وزەو هەروەها داروتەختە‪،‬‬ ‫مقەب����او ش����تومەکی کۆن����ی قوماش����یش‬ ‫دەس����وتێنرێت لەکارخان����ەی زەبەالح����ی‬ ‫تایبەتدا ب����ۆ بەرهەمهێنان����ی کارەبا‪ .‬بەمە‬ ‫نەک هەر مەترس����ی لەسەر ژیانی هاواڵتیان‬ ‫کەمدەکەنەوە بەڵکو دەیانگۆڕنە سەرچاوەی‬ ‫خۆش����گوزارانی بۆ کۆمەڵگاکانیان‪ .‬مێدیاو‬

‫رێکخ����راوە مەدەنیەکان����ی ئ����ەو واڵتانەش‬ ‫بەڕۆش����نبیرکردنی هاواڵت����ی بەزانی����اری‬ ‫نوێ ب����ۆ هەڵس����وکەوتی دروس����ت لەگەڵ‬ ‫خاش����اکدا‪ ،‬هەروەه����ا بەوەئاگاهێنانەوەی‬ ‫الیەن����ە پەیوەندی����دارەکان لەکەموک����وڕی‌و‬ ‫دەستنیش����انکردنی س����ەرپێچیکەران رۆڵی‬ ‫گرنگ دەگێڕن‪.‬‬ ‫لەکوردوس����تانی خۆیش����ماندا سەرەڕای‬ ‫ئ����ەوەی‪ ٢٧‬س����اڵە ک����ورد خ����ۆی حوکمی‬ ‫خ����ۆی دەکات‪ ،‬کەچ����ی هەنگاوێکی����ش بۆ‬ ‫ئ����ەو کارە بەداخ����ەوە هەڵنەهێن����راوە‪ .‬خۆ‬ ‫ئەگەر دڵس����ۆزێکیش هەوڵی بەرهەمهێنانی‬ ‫لەوب����وارەدا دابێت بەه����ەزار مەرجی گران‬ ‫پەشیمان کراوەتەوە‪ .‬هەنوکە کارەساتێکی‬ ‫ژینگ����ەی گ����ەورە وەک بۆمبێک����ی کات����ی‬ ‫چاوەڕوانی تەقینەوەیە‪.‬‬ ‫بۆنمونەش باس����ەرنجێک لەباری ژینگەی‬ ‫پایتەخت����ی رۆشنبیری(س����لێمانی) بدەین‪.‬‬ ‫جگە لەوەی رۆژانە ژمارەیەکی یەکجار زۆری‬ ‫دانیش����توانی ش����ار بۆ ناوچەکانی عەربەت‪،‬‬ ‫ش����ارباژێڕ‪ ،‬دوکان‌و ق����ەرەداغ بۆ گەش����ت‬ ‫یالەوێوە بۆ شوێنی تر تێدەپەڕن‪ ،‬رێژەیەکی‬ ‫زۆری بەروبومی کش����توکاڵی‌و ئاژەڵیش لەو‬ ‫ش����وێنانەوە دێنە شارو دەخورێن‪ .‬لەمانەش‬ ‫مەترس����یدارتر‪ ،‬ئاوی خواردنەوەی شارەکە‬

‫لەدوکانەوە دێت‪ .‬دەفەرمون سەرنجێک لەم‬ ‫چەند وێنەیە بدەن کە لەڕێگای کانیوەتمان‬ ‫بۆ دوکان‌و س����ەرگەڵو تاکارێزە گیراون(کە‬ ‫ئاوی ئەو ناوچانە دەڕژێنە ناو ئاوی دوکان)‬ ‫س����ەرچاوەی ئاوی خواردنەوەی پایتەختی‬ ‫رۆشنبیرییە‪.‬‬ ‫بەدڵنیاییەوە ئەگەر خۆمان نەخەڵەتێنین‬ ‫ئاوی خواردنەوەی س����لێمانی بەزەهری ناو‬ ‫ئەو خاشاکانە ئاڵودەیە‪.‬‬ ‫هەن����دێ وێن����ەی ت����ر‪ ،‬هەڵ����ە تێنەگەن‬ ‫وێن����ەکان الی تانج����ەرۆ نەگی����راوە‪ ،‬بەڵکو‬ ‫لەکرۆکی ناوەندی رۆش����نبیری‪ ،‬لەپایتەختی‬ ‫رۆش����نبیری(لەزانکۆی س����لیمانی) یەکسەر‬ ‫لەبەردەم کۆلێژەکانی زانس����ت‪ ،‬پزیش����کی‌و‬ ‫دەرمانسازی گیراوە‪.‬‬ ‫لەکۆتاییدا هیوادارم‪:‬‬ ‫* لەدەستەاڵت‬ ‫‪ .١‬بودجەی گونجاو بۆپس����پۆڕانی بواری‬ ‫ژینگە دابین بکات‪.‬‬ ‫‪ .٢‬هەڵگرتن����ی مەرجە گران‌و بێبنەماکان‬ ‫لەبەردەم بەرهەمهێنەران����ی کەرتی تایبەت‬ ‫ب����ۆ رێخۆش����کردنی بوژاندن����ەوەی کاری‬ ‫بەرهەمهێنان‪.‬‬ ‫* شارەوانیەکان‬

‫‪ .١‬ژمارەی بەرمیلی خاشاک لەشوێنەکان‬ ‫زۆرتربکەن‪.‬‬ ‫‪ .٢‬خاڵیکردنی بەرمیلەکان بە بەردەوامی‪،‬‬ ‫دەنا هیچ سودێکی ئەوتۆی نابێت‪.‬‬ ‫* هەمو تاکێک بەتایبەت خوێندکارانی‬ ‫بەڕێز لەقەبارەی مەترسیەکە تێبگەن‌و چیتر‬ ‫سزای خۆیان‌و دەوروپشتیان بەفڕێدانی زبڵ‬ ‫جگە لەشوێنی تایبەتی نەدەن‪.‬‬ ‫* میدیا زیاتر گرنگی ب����دا بە بەرنامەی‬ ‫تایبەت بەژینگەو هوشیارکردنەوەی کۆمەڵگا‬ ‫لەوبوارەدا‪.‬‬ ‫لەکۆتایی����دا لەگەڵ هی����وای داهاتویەکی‬ ‫باشتر بۆ کوردس����تان‌و نەهێشتنی مەترسی‬ ‫لەسەر ژیانی کوردس����تانیان سەرنجتان بۆ‬ ‫ئەم چەند زانیاریە رادەکێشـم‪:‬‬ ‫ئێس����تگەی کارەبای س����ێڤەنێس لەشاری‬ ‫یۆتۆبۆرگ کە دوهەم شاری گەورەی سویدە‬ ‫لەخاش����اک کارەبا بەرهەم دەهێنێت‪ ،‬لەبری‬ ‫س����وتاندنی ئاڵودەکردن����ی دوکەڵەک����ەی‌و‬ ‫دەرکەوت����ە ترس����ناکەکانی بەژینگەی واڵت‬ ‫سااڵنە‪ ٥٥٠‬تۆن خاشاک بەکار دەهێننەوە‪.‬‬ ‫بەپێی دوایین راپۆرتیش لەهەر کیلۆیەک‬ ‫خاشاک کارەبا بۆ گەرمکردنی ئاو بۆ‪ ٧‬خولەک‬ ‫دوشگرتنی تاکێک بەرهەم دەهێنێتەوە‪.‬‬

‫بەدڵنیاییەوە‬ ‫ئەگەر خۆمان‬ ‫نەخەڵەتێنین‬ ‫ئاوی خواردنەوەی‬ ‫سلێمانی بەزەهری‬ ‫ناو ئەو خاشاکانە‬ ‫ئاڵودەیە‬

‫خۆڵ‌و خاشاکی بەردەم کەمپی زانکۆو شوێنە گشتییەکان‬

‫کتێب‬

‫)‪ )577‬سێشه‌مم ‌ه ‪2017/5/16‬‬

‫هه‌مو كاره‌كان ‌ی ئه‌مه‌ریكا له‌خۆرهه‌اڵت ‌ی ناوه‌ڕاستدا‬ ‫په‌یوه‌سته‌ به‌نه‌وته‌وه‌‬ ‫ئا‪ :‬بارام سوبحی‌‬ ‫بانگه‌شه‌ی‌ ئه‌وه‌ی‌ ئێمه‌ نه‌ته‌وه‌یه‌كی‌‬ ‫ئاشتیخوازین‪ ،‬به‌واتای‌ له‌بیركردنی‌‬ ‫به‌شێكی‌ گه‌وره‌ی‌ مێژوی‌ ئێمه‌یه‌‪...‬‬ ‫له‌ڕاستیدا به‌وپه‌ڕی‌ راستگۆییه‌وه‌‬ ‫ده‌كرێ‌ دان به‌وه‌دا بنرێت كه‌ له‌دوای‌‬ ‫جه‌نگی‌ جیهانی‌ دوه‌مه‌وه‌ هیچ واڵتێك‬ ‫ئه‌وه‌نده‌ی‌ ئه‌مه‌ریكا شه‌ڕانی‌ نه‌بوه‌‪.‬‬ ‫پرۆفیسیۆر هاوارد زین واده‌ڵێت‪.‬‬ ‫كتێبی‌ تیرۆریزم‌و جه‌ن����گ‪ ،‬بریتی ‌ه‬ ‫له‌كۆمه‌ڵێ‌ گفتوگۆی‌ ئه‌نتۆنی‌ ئارنۆڤ‬ ‫ئه‌ندامی‌ سۆس����یال ئه‌نته‌رناس����یۆنال‬ ‫له‌گ����ه‌ڵ هاوارد زین‪ ،‬محه‌مه‌د س����اڵح‬ ‫كتێبه‌كه‌ی‌ ك����ردوه‌ به‌كوردی‌‌و خانه‌ی‌‬ ‫وه‌رگێڕان له‌سلێمانی‌ له‌دوتوێی‌ (‪)225‬‬ ‫الپه‌ڕه‌دا باڵوی‌ كردۆت����ه‌وه‌‪ .‬كتێبه‌كه‌‬ ‫له‌م حه‌وت به‌ش����ه‌ پێكهات����وه‌‪11 :‬ی‌‬ ‫ئه‌یلول‪ ،‬زه‌مینه‌یه‌ك بۆ لێكتێگه‌یشتن‪،‬‬ ‫نه‌ته‌وه‌یه‌كی‌ ئاش����تیخواز‪ ،‬پێویستی‌‬ ‫وازهێن����ان له‌ده‌س����ه‌اڵت‪ ،‬كاریگه‌ری‌‬ ‫جه‌ن����گ له‌س����ه‌ر خه‌ڵك����ی‌ مه‌ده‌نی‌‪،‬‬ ‫لۆژیكی‌ جه‌نگ‪ ،‬به‌ناوی‌ ئێمه‌وه‌ نا‪.‬‬ ‫پرۆفیس����ۆر ه����اوارد زی����ن یه‌كێكه‌‬ ‫له‌ناسراوترین رۆشنبیرانی‌ ئه‌مه‌ریكا‪.‬‬ ‫دكتۆرای‌ له‌مێ����ژو له‌زانكۆی‌ كۆڵۆمبیا‬ ‫به‌ده‌س����تهێناوه‌‪ .‬م����اوه‌ی‌ چل س����اڵ‬ ‫له‌زانكۆكان����ی‌ س����پیلمان‌و هارڤاردو‬ ‫بۆس����تن وانه‌ی‌ وتۆت����ه‌وه‌‪ .‬كۆمه‌ڵێك‬ ‫كتێبی‌ له‌باره‌ی‌ جه‌نگ‌و وه‌س����تانه‌وه‌‬ ‫له‌به‌رامبه‌ر ره‌گه‌زپه‌رس����تی‌‌و زانسته‌‬ ‫سیاسیه‌كان‌و دادپه‌روه‌ری‌ كۆمه‌اڵیه‌تیدا‬ ‫هه‌ی����ه‌‪ .‬ته‌مه‌نی‌ له‌س����ه‌روی‌ هه‌ش����تا‬ ‫س����اڵه‌‪ .‬له‌ش����ه‌ڕی‌ دوه‌می‌ جیهانیدا‬ ‫له‌ڕیزی‌ بۆمبهاوێژان����ی‌ هێزی‌ هه‌وایی‌‬ ‫ئه‌مه‌ریكادا بوه‌‪ ،‬به‌اڵم به‌شداریكردنی‌‬ ‫له‌و جه‌نگه‌و بینینی‌ كاره‌س����اته‌كانی‌‪،‬‬ ‫ئه‌وی‌ بۆ كه‌س����ێكی‌ ته‌واو دژه‌ش����ه‌ڕ‬ ‫گۆڕی‌‪.‬‬ ‫نه‌ته‌وه‌یی‌ درۆیه‌‬ ‫زی����ن كاتێك ب����اس له‌سیس����تم ‌‬ ‫ی‬ ‫حكومڕان����ی‌ ئه‌مه‌ری����كاو ناونیش����انی‌‬ ‫ده‌زگاكان����ی‌ ده‌كات‪ ،‬ده‌ڵێ����ت‪:‬‬ ‫له‌ئه‌مه‌ریكادا پشت به‌چه‌ند بابه‌تێكی‌‬ ‫وه‌ك "ئاسایش‌و به‌رگری‌‌و به‌رژه‌وه‌ندی‌‬ ‫نه‌ته‌وه‌ی����ی‌" ده‌به‌س����ترێت‪ ،‬له‌ژێ����ر‬ ‫ئ����ه‌و ناونیش����انه‌ی‌ كه‌ هه‌ر ش����تێك‬ ‫به‌"نه‌ته‌وه‌ی����ی‌" دابنرێت موڵكی‌ هه‌مو‬ ‫خه‌ڵكی����ه‌‪ ،‬له‌حاڵێك����دا ئه‌م����ه‌ جگه‌‬ ‫له‌درۆیه‌كی‌ ش����اخدار هیچی‌ تر نییه‌‪،‬‬ ‫وش����ه‌ی‌ "نه‌ته‌وه‌ی����ی‌"ش له‌ڕاس����تیدا‬ ‫روپۆش����ێكه‌ كه‌ له‌ژێر سێبه‌ری‌ ئه‌ودا‬ ‫"به‌رژه‌وه‌ندییه‌كانی‌ چینی‌ ده‌سه‌اڵتدار‬ ‫ده‌پارێزرێت"‪.‬‬ ‫ئاشتی‌ راسته‌قینه‌و جه‌نگی‌ عادیالنه‌‬ ‫به‌شی‌ زۆری‌ ئه‌م كتێبه‌ته‌رخانكراو‌ه‬ ‫بۆ باسكردن له‌جه‌نگ‌و روبه‌ڕوبونه‌وه‌ی‌‬ ‫له‌قۆناغ����ی‌ راب����ردو ئێس����تادا‪ .‬زین‬ ‫ده‌ڵێت‪ :‬ئه‌گه‌ر خوازیاری‌ ئاسایشێكی‌‬ ‫راسته‌قینه‌ین ده‌بێ‌ هه‌ڵوێستی‌ خۆمان‬ ‫له‌جیهان����دا بگۆڕی����ن‪ ،‬ده‌س����ه‌اڵتێكی‌‬ ‫سه‌ربازی‌ ده‌ستێوه‌رده‌ر نه‌بین‌و ئابوری‌‬ ‫واڵتانی‌ دیكه‌ نه‌خه‌ینه‌ ژێر كۆت‌و به‌ندی‌‬ ‫خۆمان����ه‌وه‌‪ .‬ئێم����ه‌ ژماره‌یه‌ك بنكه‌ی‌‬ ‫س����ه‌ربازی‌ گه‌وره‌مان هه‌یه‌و ده‌وڵه‌تی‌‬ ‫ئه‌مه‌ریكا له‌هه‌وڵی‌ فراوانكردنیاندایه‌‪،‬‬ ‫ی حه‌تمی‌‬ ‫ئ����ه‌م كاره‌ش به‌ش����ێوه‌یه‌ك ‌‬

‫بانگه‌شه‌ی‌ ئه‌وه‌ ‌ی‬ ‫ئێم ‌ه نه‌ته‌وه‌یه‌ك ‌ی‬ ‫ئاشتیخوازین‬ ‫به‌واتای‌ له‌بیركردن ‌ی‬ ‫به‌شێكی‌ گه‌وره‌ ‌ی‬ ‫مێژو ‌ی ئێمه‌ی ‌ه‬ ‫به‌شێكی‌ ئه‌و مێژو‌ه‬ ‫به‌س ‌ه بۆ ئه‌وه‌ ‌ی‬ ‫به‌بیرمان بێنێته‌و‌ه‬ ‫ك ‌ه نه‌ته‌وه‌یه‌ك ‌ی‬ ‫ئاشتیخواز نه‌بوین‪.‬‬ ‫شه‌ڕو پێكدادانی‌ لێده‌كه‌وێته‌وه‌‪.‬‬ ‫هه‌رچه‌ن����ده‌ هه‌ندێكج����ار ئه‌مه‌ریكا‬ ‫ش����ه‌ڕه‌كانی‌ له‌ژێ����ر ن����اوی‌ جه‌نگ����ی‌‬ ‫عادیالن����ه‌دا ده‌كات‪ ،‬به‌اڵم زین بڕوای‌‬ ‫وایه‌ جه‌نگ����ی‌ عادیالنه‌ نییه‌و ده‌ڵێت‪:‬‬ ‫له‌ده‌سته‌واژه‌ی‌ جه‌نگی‌ دادپه‌روه‌رانه‌دا‬ ‫لێكدژیی����ه‌ك هه‌یه‌‪ .‬جه‌ن����گ له‌خودی‌‬ ‫خۆی����دا نادادپه‌روه‌رانه‌یه‌‪ ،‬كێش����ه‌ی‌‬ ‫گ����ه‌وره‌ی‌ ئ����ه‌م س����ه‌رده‌مه‌ی‌ ئێم����ه‌‬ ‫دۆزین����ه‌وه‌ی‌ رێگه‌یه‌ك ‌ه بۆ خه‌بات دژ‬ ‫به‌ناپاكی‌‌و دیكتاتۆری‌‌و سه‌ركوتكردن‪،‬‬ ‫بێ‌ ئ����ه‌وه‌ی‌ ژماره‌یه‌كی‌ زۆر له‌خه‌ڵكی‌‬ ‫به‌كوشتن بده‌ین‪.‬‬ ‫نه‌وت‌و په‌الماره‌كانی‌ ئه‌مه‌ریكا‬ ‫زی����ن زۆر به‌ڕاش����كاوانه‌ ه����ۆكار ‌‬ ‫ی‬ ‫ته‌واوی‌ كاره‌كانی‌ ئه‌مه‌ریكا له‌ناوچه‌ی‌‬ ‫خۆرهه‌اڵت����ی‌ ناوه‌ڕاس����تدا ب����ۆ نه‌وت‬ ‫ده‌گێڕێته‌وه‌و ده‌ڵێت‪ :‬ره‌گ‌و ریش����ه‌ی‌‬ ‫هه‌ر كارێك كه‌ ئه‌مه‌ریكا له‌خۆرهه‌اڵتی‌‬ ‫ناوه‌ڕاس����تدا ئه‌نجامی����داوه‌ گرێدراوه‌‬ ‫به‌نه‌وت‌و داهات����ی‌ به‌رهه‌می‌ نه‌وته‌وه‌‪،‬‬ ‫ئه‌ندامانی‌ ده‌وڵه‌تی‌ ئه‌مه‌ریكا له‌كاتی‌‬ ‫وتن����ی‌ راس����تیه‌كاندا پشتڕاس����تی‌‬ ‫ده‌كه‌نه‌وه‌ ك����ه‌ نیگه‌رانی‌ س����ه‌ره‌كی‌‬ ‫ئه‌وان هه‌مان مه‌س����ه‌له‌ بوه‌‪ ..‬كه‌واته‌‬ ‫ئه‌مه‌ریكا سیاسه‌تێك ده‌گرێته‌به‌ر كه‌‬ ‫له‌الیه‌كه‌وه‌ په‌یوه‌ندی‌ زۆر نزیكی‌ له‌گه‌ڵ‬ ‫ئیس����رائیل‌و واڵت����ه‌ به‌رهه‌مهێنه‌كانی‌‬ ‫نه‌وت����دا هه‌بێ����ت‪ ،‬له‌الیه‌ك����ی‌ تره‌وه‌‬ ‫به‌ریاندات����ه‌ گیانی‌ یه‌كت����ر تابتوانێ‌‬ ‫ببێته‌ هێزی‌ ده‌سه‌اڵتدار له‌ڕۆژهه‌اڵتی‌‬ ‫ناوه‌ڕاستدا‪.‬‬ ‫بۆچی‌ توركیاو سعودییه‌ ئارامن؟‬ ‫ی په‌المار‌ه تیرۆریستییه‌كان‬ ‫زین هۆكار ‌‬

‫له‌ناوخۆی‌ ئه‌مه‌ریكادا بۆ سیاسه‌ته‌كان ‌‬ ‫ی‬ ‫ئه‌مه‌ریكا ده‌گێڕێت����ه‌وه‌‪ ،‬له‌وباره‌یه‌وه‌‬ ‫ده‌ڵێت‪ :‬په‌الماردانی‌ ئه‌مه‌ریكا به‌هۆی‌‬ ‫كارێكه‌وه‌ی���� ‌ه كه‌ ل����ه‌ده‌ره‌وه‌ ئه‌نجامی‌‬ ‫ده‌ده‌ی����ن‪ .‬ئه‌و ش����ته‌ی‌ ك����ه‌ ده‌بێته‌‬ ‫هۆی‌ توڕه‌بونی‌ ئ����ه‌وان ئه‌و هێزانه‌یه‌‬ ‫كه‌ له‌عه‌ره‌بستانی‌ س����عودیدا كۆمان‬ ‫كردۆته‌وه‌‪ .‬پش����تگیرییه‌كی‌ گه‌وره‌ی‌‬ ‫ئابوری‌‌و س����ه‌ربازییه‌ كه‌ به‌ئیسرائیلی‌‬ ‫ده‌ده‌ین‪.‬‬ ‫س����یمای‌ ئه‌مه‌ری����كا وێن����ه‌ی‌‬ ‫نه‌ته‌وه‌یه‌كی‌ ئاش����تیخواز نییه‌‪ .‬ئێمه‌‬ ‫له‌هه‌مو ناوچه‌كان����ی‌ جیهاندا هێزمان‬ ‫كۆكردۆت����ه‌وه‌‪ ،‬بنك����ه‌ی‌ س����ه‌ربازی‌‬ ‫گه‌وره‌م����ان له‌سه‌رتاس����ه‌ری‌ جیهاندا‬ ‫هه‌ی����ه‌‪ .‬له‌جیهان����دا كه‌ش����تیگه‌لی‌‬ ‫س����ه‌ربازیمان هه‌یه‌‪ ..‬ده‌بێ‌ به‌ڕاستی‌‬ ‫سیاسه‌ته‌كانمان بگۆڕین‪.‬‬ ‫س����ه‌باره‌ت به‌هۆكاری‌ هێرشه‌كانی‌‬ ‫ئه‌مه‌ریكا بۆ س����ه‌ر چه‌ن����د واڵتێك‌و‬ ‫چاوپۆش����ینی‌ له‌واڵتانێك����ی‌ وه‌ك����و‬ ‫توركی����او س����عودییه‌‪ ،‬زی����ن ده‌ڵێت‪:‬‬ ‫جیاوازییه‌كی‌ به‌رچاو له‌نێوان ئه‌وانه‌ی‌‬ ‫ك����ه‌ بۆردومانیان ده‌كه‌ی����ن‌و ئه‌وانه‌ی‌‬ ‫ك����ه‌ بۆردومانیان ناكه‌ی����ن هه‌یه‌‪ .‬ئه‌م‬ ‫جیاوازییه‌ په‌یوه‌ندی‌ به‌و مه‌سه‌له‌یه‌وه‌‬ ‫نیی����ه‌ ك����ه‌ كام����ه‌ واڵت خانه‌خوێی‌‬ ‫تیرۆریس����تانه‌‪ .‬جیاوازی‌ ته‌نها له‌سه‌ر‬ ‫ئه‌و بنه‌مایه‌یه‌ كه‌ كامه‌ واڵتمان هێشتا‬ ‫نه‌خستۆته‌ ژێر كۆنترۆڵی‌ خۆمانه‌وه‌‪.‬‬ ‫ئه‌و واڵتان����ه‌ی‌ كه‌ له‌ژێ����ر كۆنترۆڵی‌‬ ‫خۆماندان وه‌كو توركیاو عه‌ره‌بستانی‌‬ ‫س����عودی‌‪ ،‬ده‌توان����ن هه‌رچه‌ن����د كه‌‬ ‫بیانه‌وێ‌ په‌نای‌ تیرۆریس����تان بده‌ن‪،‬‬ ‫ئێمه‌ش چاومان له‌س����ه‌ر شوێنه‌كانی‌‬ ‫تر ده‌بێت‪.‬‬

‫پاش����ان زین ب����اس له‌پێناس����ه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫تی����رۆر ده‌كات‪ ،‬داواده‌كات هه‌م����و‬ ‫جۆره‌كان����ی‌ تیرۆر مه‌حك����وم بكرێت‪،‬‬ ‫بۆیه‌ ده‌ڵێ����ت‪ :‬ده‌بێ‌ پێناس����ه‌یه‌كی‌‬ ‫گش����تگیر بۆ تیرۆریزم بكرێت‪ ،‬ئه‌گه‌ر‬ ‫وانه‌كه‌ین ئه‌وا یه‌ك تیرۆریزم مه‌حكوم‬ ‫ده‌كه‌ین‌و یه‌كێكی‌ دیكه‌ قبوڵ ده‌كه‌ین‪.‬‬ ‫پێویس����تمان به‌وه‌ی����ه‌ هه‌لومه‌رجێك‬ ‫له‌جیهان����دا به‌دیبهێنین كه‌ تیرۆریزمی‌‬ ‫گروپ����ه‌كان‌و تیرۆریزم����ی‌ ده‌وڵه‌تان‪،‬‬ ‫هه‌ردوكیان له‌ئاستی‌ جیهاندا روبه‌ڕوی‌‬ ‫دژایه‌ت����ی‌ خه‌ڵكی‌ ببن����ه‌وه‌‪ ،‬چونكه‌‬ ‫تیرۆریزم دیارده‌یه‌كی‌ نێوده‌وڵه‌تییه‌‪.‬‬ ‫جه‌نگ‌و سه‌رمایه‌داری‌‬ ‫له‌به‌ش����ێكی‌ دیك����ه‌ی‌ گفتوگۆكاندا‪،‬‬ ‫زی����ن ب����اس له‌په‌یوه‌ن����دی‌ نێ����وان‬ ‫جه‌ن����گ‌و س����ه‌رمایه‌داری‌ ده‌كات‌و‬ ‫ده‌ڵێ����ت‪ :‬س����ه‌رمایه‌داری‌ به‌ه����ۆی‌‬ ‫ش����ه‌ڕه‌وه‌ به‌رده‌وام ده‌بێ‌‪ ،‬جه‌نگیش‬ ‫به‌ه����ۆی‌ س����ه‌رمایه‌دارییه‌وه‌‪ ...‬كام‬ ‫ل����ه‌و جه‌نگان����ه‌ی‌ ك����ه‌ بینیومانه‌ بۆ‬ ‫داگیركاری‌‌و كه‌ره‌س����ته‌ی‌ خاوو هێزی‌‬ ‫كاری‌ هه‌رزانبه‌ها نه‌بوه‌؟ ئه‌مه‌ شتێكه‌‬ ‫كه‌ ناوی‌ سه‌رمایه‌دارییه‌‪.‬‬ ‫پاش����ان تیشكده‌خاته‌ س����ه‌ر رۆڵی‌‬ ‫كۆمپانیاكان����ی‌ دروس����تكردنی‌ چه‌ك‌و‬ ‫ده‌ڵێت‪ :‬ئه‌و كۆمپانیایانه‌ی‌ كه‌ چه‌ك‬ ‫به‌رهه‌م ده‌هێن����ن قازانجێكی‌ زۆریان‬ ‫له‌م چه‌ك‌و چۆڵه‌دا ده‌س����تده‌كه‌وێت‪،‬‬ ‫له‌ئه‌نجامدا به‌هه‌اڵیسان‌و به‌رده‌وامبونی‌‬ ‫جه‌ن����گ رازی‌‌و خۆش����حاڵن‪ ،‬چونكه‌‬ ‫سه‌روه‌ت‌و سامانیان ده‌ستده‌كه‌وێت‌و‬ ‫له‌جه‌نگدا گش����ت ئه‌و چه‌ك‌و چۆاڵنه‌‬ ‫له‌كارده‌كرێ����ت‌و ده‌ب����ێ‌ جێگه‌ی����ان‬ ‫پڕبكرێته‌وه‌‪.‬‬

‫جه‌نگ یان مرۆڤایه‌تی‌؟‬ ‫زی����ن ره‌خنه‌یه‌كی‌ زۆر ل����ه‌و بودج ‌ه‬ ‫زه‌به‌الحه‌ ده‌گرێت كه‌ سااڵنه‌ بۆ كه‌رتی‌‬ ‫به‌رگری‌ له‌ئه‌مه‌ریكا ته‌رخان ده‌كرێت‪،‬‬ ‫داواده‌كات به‌شێكی‌ زۆری‌ ئه‌و بودجه‌یه‌‬ ‫بۆ ب����واره‌ مرۆییه‌كان ته‌رخان بكرێت‪.‬‬ ‫له‌وباره‌یه‌وه‌ ده‌ڵێت‪ :‬به‌و (‪ )350‬ملیار‬ ‫دۆالره‌ی‌ كه‌ له‌س����اڵێكدا بۆ پاراستنی‌‬ ‫خۆمان وه‌ك زلهێزی‌ سه‌ربازی‌ خه‌رجی‌‬ ‫ده‌كه‌ین‪ ،‬ده‌توانرێ‌ چه‌نده‌ها كاری‌ بۆ‬ ‫یارمه‌تیدانی‌ خه‌ڵك����ی‌‌و قه‌اڵچۆكردنی‌‬ ‫نه‌خۆش����ی‌ ئای����دزو خ����ۆراك پێدانی‌‬ ‫گش����تی‌‌و كوتانی‌ دژی‌ نه‌خۆش����ی‌ پێ‌‬ ‫ئه‌نجام بدرێت‪ ...‬به‌شێك له‌بودجه‌ی‌‬ ‫س����ه‌ربازی‌ ئه‌مه‌ریكا ده‌توانێ‌ كێشه‌‬ ‫سه‌ره‌كییه‌كانی‌ ته‌ندروستی‌‌و ئاسایشی‌‬ ‫زۆرینه‌ی‌ ئه‌مه‌ریكییه‌كان چاره‌س����ه‌ر‬ ‫بكات‪.‬‬ ‫زین تیشكده‌خاته‌ س����ه‌ر الیه‌نێكی‌‬ ‫دیكه‌ی‌ ژیان له‌نێو ئه‌مه‌ریكاداو ده‌ڵێت‪:‬‬ ‫جه‌نگ ئه‌و راس����تیه‌ی‌ شاردۆته‌وه‌ كه‌‬ ‫به‌هۆی����ه‌وه‌ زۆرێ‌ له‌خه‌ڵكی‌ ئه‌مه‌ریكا‬ ‫له‌هه‌ژاری����دا ده‌ژین‪ .‬ئام����اری‌ مردنی‌‬ ‫من����دااڵن له‌ئه‌مه‌ری����كا له‌نێو ده‌وڵه‌ته‌‬ ‫پێش����كه‌وتوه‌ پیشه‌س����ازییه‌كاندا‬ ‫گه‌یشتۆته‌ به‌رزترین ئاست‪ .‬ئه‌مه‌ریكا‬ ‫ته‌نها (‪ )460‬ملیۆن دۆالر له‌ساڵێكدا‬ ‫بۆ له‌ناوبردنی‌ ئایدز ته‌رخان ده‌كات‪،‬‬ ‫له‌كاتێك����دا پێویس����تی‌ به‌ملیاره‌ه����ا‬ ‫دۆالره‌‪ .‬ئه‌مه‌ری����كا ده‌توانێ‌ ئه‌م بڕه‌‬ ‫پارانه‌ خ����ه‌رج بكات‌و ملیۆنه‌ها مرۆڤ‬ ‫له‌م����ردن رزگار بكات‪ ،‬ئه‌گه‌ر گش����ت‬ ‫بودجه‌كه‌ بۆ خه‌رجییه‌ سه‌ربازییه‌كان‬ ‫ته‌رخان نه‌كات‪.‬‬ ‫به‌ب����ڕوای‌ زی����ن به‌ته‌رخانكردن����ی‌‬ ‫به‌شێكی‌ بودجه‌ی‌ سه‌ربازی‌ ئه‌مه‌ریكا‪،‬‬ ‫ده‌توانرێت سااڵنه‌ ژیانی‌ ملیۆنان مرۆڤ‬ ‫له‌مردن رزگار بكرێ����ت‪ .‬له‌وباره‌یه‌وه‌‬ ‫ده‌ڵێت‪ :‬له‌به‌رامبه‌ر خه‌رجكردنی‌(‪)101‬‬ ‫ملی����ار دۆالر له‌س����اڵێكدا له‌ب����واری‌‬ ‫توێژینه‌وه‌و چاره‌سه‌ركردنی‌ بنچینه‌ی‌‬ ‫پزیشكی‌‪ ،‬ده‌توانرێ‌ له‌ساڵێكدا له‌واڵته‌‬ ‫زۆر هه‌ژاره‌كاندا ژیانی‌ هه‌شت ملیۆن‬ ‫كه‌س����ی‌ له‌م����ردن پ����ێ‌ رزگار بكرێ‌‪.‬‬ ‫خه‌رجكردنی‌ ئه‌م بڕه‌ پاره‌یه‌ له‌بواری‌‬ ‫خزمه‌تگوزاریی����ه‌ ته‌ندروس����تییه‌كاندا‬ ‫یارمه‌تیم����ان ده‌دات ك����ه‌ بێخه‌مت����ر‬ ‫بی����ن‪ ،‬بۆردومانكردن ئاس����وده‌ییمان‬ ‫پێنابه‌خشێت‪.‬‬ ‫دیموكراسی‌ بۆچییه‌؟‬ ‫له‌میان����ی‌ گفتوگۆكان����دا‪ ،‬زین باس‬ ‫له‌دیموكراس����ی‌ ده‌كات‌و ب����ه‌م جۆره‌‬ ‫گۆش����ه‌نیگای‌ خ����ۆی‌ ده‌خات����ه‌ڕو‪:‬‬ ‫دیموكراسی‌ به‌مانای‌ وه‌ستان له‌دوای‌‬ ‫سه‌رۆك كۆماره‌وه‌ نییه‌‪ .‬دیموكراسی‌‬ ‫ب����ۆ ئه‌وه‌یه‌ كه‌ خه‌ڵكیی‌ س����ه‌ربه‌خۆ‬ ‫بیر بكه‌نه‌وه‌و س����ه‌باره‌ت به‌حكومه‌ت‬ ‫وردبین بن‪ ،‬سه‌یری‌ ده‌وروبه‌ر بك ‌هن‌و‬ ‫له‌پرسه‌كان بگه‌ن‪ ،‬كه‌ ده‌بینن ده‌وڵه‌ت‬ ‫ئ����ه‌وان هیواب����ڕاو ده‌كات ئه‌وه‌نده‌ی‌‬ ‫ده‌كرێت راش����كاوانه‌ قس����ه‌ی‌ خۆیان‬ ‫بكه‌ن‪ ،‬ئه‌مه‌یه‌ دیموكراسی‌‪.‬‬ ‫زین بۆ پشتڕاستكردنه‌وه‌ی‌ وته‌كانی‌‬ ‫ده‌گه‌ڕێت����ه‌وه‌ بۆ مێ����ژوی‌ ئه‌مه‌ریكاو‬ ‫ده‌ڵێ����ت‪ :‬ئه‌مه‌ری����كا له‌جاڕنام����ه‌ی‌‬ ‫س����ه‌ربه‌خۆییدا ئ����ه‌م بیرۆكه‌ی����ه‌ی‌‬ ‫باسده‌كرد‪ :‬ده‌وڵه‌تان كیانێكن مرۆڤ‬ ‫دروس����تی‌ كردون‪ ،‬ئه‌گه‌ر پش����تگیری‌‬ ‫له‌مافی‌ یه‌كسانی‌ هاواڵتیان بۆ ژیان‌و‬

‫‪17‬‬

‫ئ����ازادی‌‌و به‌ه����ره‌داری‌ له‌كامه‌ران���� ‌‬ ‫ی‬ ‫نه‌ك����ه‌ن‪ ،‬پێویس����ته‌ "بگۆڕدرێن" یان‬ ‫"له‌ناوببرێن"‪.‬‬ ‫ئه‌مه‌ریكا ئاشتیخواز نییه‌‬ ‫له‌باسی‌ ئاش����تیخوازی‌ ئه‌مه‌ریكادا‪،‬‬ ‫زین ده‌ڵێ����ت‪ :‬ناتوانی����ن بڵێین ئێمه‌‬ ‫نه‌ته‌وه‌یه‌كی‌ ئاش����تیخوازیین‪ ،‬چونكه‌‬ ‫له‌م����اوه‌ی‌ بیس����ت س����اڵی‌ یه‌كه‌می‌‬ ‫س����ه‌ده‌ی‌ بیس����ته‌مدا النیكه‌م بیست‬ ‫روبه‌ڕوبونه‌وه‌ی‌ س����ه‌ربازی‌ له‌ناوچه‌ی‌‬ ‫كاریبی����دا هه‌ی����ه‌‪ .‬پاش����ان ل����ه‌دوای‌‬ ‫جه‌نگی‌ جیهانییه‌وه‌ تائه‌مڕۆ ئه‌مه‌ریكا‬ ‫له‌زنجیره‌ی����ه‌ك جه‌نگ‌و ده‌س����تدرێژی‌‬ ‫سه‌ربازی‌ به‌رده‌وامدا ده‌رگیر بوه‌‪.‬‬ ‫زین ده‌ڵێ����ت‪ :‬بانگه‌ش����ه‌ی‌ ئه‌وه‌ی‌‬ ‫ئێم����ه‌ نه‌ته‌وه‌یه‌ك����ی‌ ئاش����تیخوازین‪،‬‬ ‫به‌واتای‌ له‌بیركردنی‌ به‌شێكی‌ گه‌وره‌ی‌‬ ‫مێژوی‌ ئێمه‌یه‌‪ .‬به‌ش����ێكی‌ ئه‌و مێژوه‌‬ ‫به‌س����ه‌ بۆ ئه‌وه‌ی‌ به‌بیرمان بێنێته‌وه‌‬ ‫كه‌ نه‌ته‌وه‌یه‌كی‌ ئاش����تیخواز نه‌بوین‪.‬‬ ‫له‌ڕاس����تیدا به‌وپه‌ڕی‌ راس����تگۆییه‌وه‌‬ ‫ده‌كرێ‌ دان به‌وه‌دا بنرێت كه‌ له‌دوای‌‬ ‫جه‌نگی‌ جیهانی‌ دوه‌مه‌وه‌ هیچ واڵتێك‬ ‫ئه‌وه‌نده‌ی‌ ئه‌مه‌ریكا شه‌ڕانی‌ نه‌بوه‌‪.‬‬ ‫له‌درێژه‌ی‌ ئه‌م باسه‌دا ده‌ڵێت‪ :‬ئه‌گه‌ر‬ ‫ئه‌م مێژوه‌ نه‌زانین هه‌ست به‌وه‌ناكه‌ین‬ ‫كه‌ تاچ ئاستێك گرژی‌‌و ئاڵۆزیمان نه‌ك‬ ‫ته‌نها له‌رۆژهه‌اڵتی‌ ناوه‌ڕاس����ت به‌ڵكو‬ ‫له‌سه‌رتاس����ه‌ری‌ دنی����ادا به‌دیهێناوه‌‪.‬‬ ‫ئه‌مه‌ریكا له‌سیاسه‌تی‌ ده‌ره‌وه‌ی‌ خۆیدا‬ ‫هه‌زاران كه‌سی‌ به‌ده‌ستی‌ ئه‌و ده‌وڵه‌ته‌‬ ‫تیرۆریستانه‌ی‌ كه‌ پشتگیری‌ لێده‌كردن‬ ‫له‌ناوچه‌ جیاجیاكانی‌ جیهاندا راپێچی‌‬ ‫مه‌رگ ك����رد‪ ،‬به‌تایبه‌تی‌ له‌ئه‌مه‌ریكای‌‬ ‫التین‌و خۆرهه‌اڵتی‌ ناوه‌ڕاستدا‪.‬‬ ‫له‌كۆتایی����دا ده‌ڵێت‪ :‬ئه‌گ����ه‌ر مێژو‬ ‫نه‌زانین به‌و بیروباوه‌ڕه‌ درێژه‌ به‌ژیان‬ ‫ده‌ده‌ین ك ‌ه له‌قوتابخانه‌ سه‌ره‌تاییه‌كاندا‬ ‫فێركراوین‪ ،‬ئه‌ویش بریتیه‌ له‌وه‌ی‌ كه‌‬ ‫ئه‌مریكا هه‌ڵسوڕێنه‌رێكی‌ دیموكراسی‌‌و‬ ‫ئازادیی����ه‌ له‌جیهاندا‪ .‬پێمانوایه‌ كه‌ بۆ‬ ‫یارمه‌تیدان����ی‌ واڵتان له‌پێش����ه‌نگانی‌‬ ‫جیهان بوین‪.‬‬

‫ئه‌و كۆمپانیایانه‌ ‌ی‬ ‫ك ‌ه چه‌ك به‌رهه‌م‬ ‫ده‌هێنن قازانجێكی‌‬ ‫زۆریان له‌م‬ ‫چه‌ك‌و چۆڵه‌دا‬ ‫ده‌ستده‌كه‌وێت‬

‫دو كتێب ‌ی نوێ ‌ی كاروان كاكه‌سور چاپ‌و باڵوده‌كرێته‌وه‌‬ ‫ش���یعرو یه‌ك تێكستی شانۆ پێك دێت‪،‬‬ ‫ئا‪ :‬شۆڕش محه‌مه‌د‬ ‫ك���ه‌ ته‌نیا دو چیرۆكیان���ی لێ ده‌ربچن‪،‬‬ ‫ده‌نا ئه‌وانه‌ی تر هی���ی پێش راپه‌ڕینن‪.‬‬ ‫نوسه‌ر‌و رۆماننوسی‌ كورد كاروان‬ ‫هه‌یانه‌ زۆر كورته‌‪ ،‬به‌اڵم هه‌ندێكیش���یان‬ ‫كاكه‌ سور دو كتێب ‌ی چیرۆكی‌ نوێ‌‬ ‫له‌بیستهه‌زار وشه‌ زیاترن"‪.‬‬ ‫چاپ‌و باڵوده‌كاته‌وه‌‪ ،‬كتێبی‌ یه‌كه‌میان‬ ‫وتیشی‌ "به‌شێكی زۆریانم ده‌ستكاریی‬ ‫به‌ناوی‌ (راگه‌ردان)‌و دوه‌میان به‌ناوی‌‬ ‫كردون‪ ،‬به‌تایبه‌ت���ی چیرۆكه‌ درێژه‌كان‪،‬‬ ‫(رێگه‌كانی‌ ژه‌هر)‪.‬‬ ‫له‌به‌رئه‌وه‌یش���ه‌ ناوم له‌م ئه‌زمونه‌م ناوه‌‬ ‫سه‌باره‌ت به‌كتێبی‌ (راگه‌ردان) كاروان (راگه‌ردان)‪ ،‬كه‌ مانای دانانی ش���تێكه‌‬ ‫كاكه‌س���ور به‌ئاوێنه‌ی‌ راگه‌یاند "كتێبی له‌شوێنی شتێكی له‌ناوچودا"‪.‬‬ ‫كاروان كاكه‌سور جه‌غت ده‌كاته‌وه‌ "ئه‌و‬ ‫(راگه‌ردان) له‌بیستوچوار چیرۆك‪ ،‬بیست‬

‫ده‌ستكاریكردنه‌ ش���یعره‌كان ناگرێته‌وه‌‪،‬‬ ‫كه‌ ره‌نگه‌ هۆكاره‌كه‌ی ئه‌وه‌ بێت له‌دوای‬ ‫راپه‌ڕینه‌وه‌ ته‌واو وازم له‌نوسینی هێناوه‌و‬ ‫خۆم���م ب���ۆ ئه‌ده‌بی گێڕان���ه‌وه‌ ته‌رخان‬ ‫ك���ردوه‌‌‪ ،‬به‌اڵم تێكس���ته‌ ش���انۆییه‌كه‌‬ ‫هه‌ندێ���ك گۆڕانكاریی به‌س���ه‌ردا هاتوه‌‪.‬‬ ‫پێشه‌كییه‌كم بۆی نوسیوه‌و هه‌وڵم داوه‌‬ ‫به‌وردی له‌باره‌ی ئه‌و ئه‌زمونه‌وه‌ بدوێم"‪.‬‬ ‫ده‌ش���ڵێ‌ "بگره‌ ویس���تومه‌ له‌شێوه‌ی‬ ‫ئه‌ده‌ب���ی بایۆگرافیادا بینوس���م‪ ،‬به‌وه‌ی‬ ‫باس له‌وه‌یه‌ چۆن له‌منداڵییه‌وه‌ ئه‌ده‌ب‪،‬‬

‫به‌تایبه‌ت���ی ش���یعرم ناس���یوه‌و چ���ۆن‬ ‫له‌گه‌ڵمدا هاتوه‌"‪.‬‬ ‫له‌باره‌ی‌ كتێب���ی‌ دوه‌میان (رێگه‌كانی‌‬ ‫ژه‌هر)‪ ،‬كاروان كاكه‌س���ور وتی‌ "كتێبی‬ ‫(رێگه‌كان���ی ژه‌ه���ر) له‌چ���وار چیرۆك‬ ‫پێكدێت‪ ،‬كه‌ هه‌ر چیرۆكه‌ی دو به‌ش���ه‌‪.‬‬ ‫ژه‌ه���ر خاڵ���ی هاوبه‌ش���ی هه‌مویان���ه‌‪.‬‬ ‫چیرۆك���ه‌كان هه‌م پێوه‌ندیی���ان پێكه‌وه‌‬ ‫هه‌ی���ه‌ و ه���ه‌م له‌یه‌كتریش جی���اوازن"‪.‬‬ ‫وتیش���ی‌ "ئه‌زمونێكه‌ له‌نێ���وان چیرۆك‌و‬ ‫رۆماندا‪ .‬واته‌ خوێنه‌ر ده‌توانێت سه‌رجه‌م‬

‫كتێبه‌ك���ه‌ چ وه‌ك رۆم���ان‌و چ تاك تاك به‌شێوازی خۆم كارم له‌سه‌ر كردوه‌‪ .‬وات ‌ه‬ ‫پێوه‌ندیی نێوان ئه‌و دنیایه‌ی په‌ناهه‌نده‌‬ ‫وه‌ك كۆمه‌ڵه‌ چیرۆكیش بخوێنێته‌وه‌"‪.‬‬ ‫له‌ب���اره‌ی‌ ناونان���ی‌ كتێبه‌ك���ه‌ش جێی هێش���توه‌ له‌گه‌ڵ ئ���ه‌وه‌ی روی تێ‬ ‫به‌(رێگه‌كانی‌ ژه‌هر) كاروان كاكه‌س���ور كردوه‌"‪.‬‬ ‫جه‌غتیشی‌ كرده‌وه‌ "خۆشحاڵم به‌وه‌ی‬ ‫وتی‌ "بۆیه‌ ناوی (تێكس���تی گێڕانه‌و‌ه)‌م‬ ‫ل���ێ ن���اوه‌‪ .‬ش���وێن له‌به‌ش���ی دوه‌می ئ���ه‌و دو ئه‌زمونه‌ جیاوازه‌‌م پێكه‌وه‌ چاپ‬ ‫ه���ه‌ر چیرۆكێكیاندا ن���او فڕۆكه‌یه‌‪ ،‬كه‌ ده‌كرێن‪ ،‬ك��� ‌ه راستییه‌كه‌یش���ی هه‌وڵی‬ ‫كاره‌كته‌ره‌كه‌ ده‌یه‌وێ���ت بگه‌ڕێته‌وه‌‪ ،‬له‌ زۆرم بۆ دا له‌یه‌ك دانه‌بڕێن‪ .‬پێویس���ته‌‬ ‫ئه‌وه‌یش بڵێم وه‌ك به‌رهه‌مه‌كانی پێشوم‬ ‫كاتێكدا دودڵ‌و شپرزه‌یه‌"‪.‬‬ ‫وتیش���ی‌ " به‌كورتی پێوه‌ندیی (من)‌و (كتێبخان���ه‌ی غه‌زه‌لن���ووس) باڵوی���ان‬ ‫(ئه‌وه‌ی ت���ر) له‌و كتێب���ه‌دا بابه‌تێكه‌و ده‌كاته‌وه‌"‪.‬‬

‫‪16‬‬

‫تایبەت‬

‫)‪ )577‬سێشه‌مم ‌ه ‪2017/5/16‬‬

‫ی ناڕازی‌ ده‌رده‌كه‌ونه‌وه‌‪:‬‬ ‫مامۆستایان ‌‬

‫ته‌خته سپی‬

‫هه‌رجاره‌و که‌سێک ده‌ینوسێت‬

‫پالنمان هه‌ی ‌ه بۆ ساڵ ‌ی داهاتو‬

‫به‌شی زانستی‬ ‫كۆمه‌ڵناسی‌و فه‌لسه‌ف ‌ه‬ ‫بۆ ناخوێنن ؟!‬

‫ئا‪ :‬سروه‌ جه‌مال‬

‫به‌ڕێز عه‌باس‬

‫له‌گه‌ڵ ئه‌وه‌ی‌ له‌تاقیكردنه‌وه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫كۆتایی‌ ساڵی‌ خوێندنی‌ ‪2016‬‬ ‫ ‪ 2017‬نزیك ده‌بینه‌وه‌‪ ،‬به‌اڵم‬‫له‌سلێمانی‌ دیداری‌ مامۆستایان‬ ‫به‌سه‌رپه‌رشتی‌ ئه‌نجومه‌نی‌‬ ‫مامۆستایانی‌ ناڕازی به‌ڕێوه‌چو بۆ‬ ‫تاوتوێكردنی‌ بارودۆخی‌ ره‌وشی‌‬ ‫خوێندن له‌م ساڵداو به‌رنامه‌ی‌ كاری‌‬ ‫داهاتویان‪.‬‬ ‫رۆژی‌ ‪ ،2017-5-13‬به‌سه‌رپه‌رشتی‌‬ ‫ئه‌نجومه‌ن���ی‌ مامۆس���تایانی‌ ناڕاز ‌‬ ‫ی‬ ‫دی���داری‌ مامۆس���تایان به‌ڕێوه‌چ���و‬ ‫ك���ه‌ ژماره‌ی���ه‌ك له‌مامۆس���تایان‌و‬ ‫ئه‌ندامان���ی‌ په‌رله‌مان‌و نوس���ه‌ران‌و‬ ‫چاودێران به‌ش���داربون‪ ،‬بێخاڵ عه‌لی‌‬ ‫ئه‌ندامی‌ ئه‌نجومه‌نی‌ مامۆس���تایانی‌‬ ‫ناڕازی له‌باره‌ی‌ هۆكاری‌ س���ازدانی‌‬ ‫ئه‌و دیداره‌وه‌ به‌ئاوێن���ه‌ی‌ ڕاگه‌یاند‬ ‫"له‌دوای‌ خۆپیش���اندانه‌كانه‌وه‌ ئێمه‌‬ ‫له‌كۆنگره‌یه‌كی‌ رۆژنامه‌وانیدا بڕیاری‌‬ ‫راگرتنی‌ بایكۆت‌و خۆپیشاندانه‌كانمان‬ ‫دا به‌ناچاری‌‪ ،‬چونكه‌ چین‌و توێژه‌كان‌و‬ ‫ته‌نانه‌ت مامۆستایانیش یه‌كهه‌ڵوێست‬ ‫نه‌بون‪ ،‬به‌اڵم به‌رده‌وامین له‌كاركردن‬ ‫ب���ۆ دۆزین���ه‌وه‌ی‌ رێگاچاره‌ی���ه‌ك‌و‬ ‫ش���ێوازی‌ جیاواز ده‌گرین���ه‌ به‌ر بۆ‬ ‫خزمه‌تكردنی‌ س���ه‌رجه‌م توێژه‌كان‌و‬ ‫كه‌رتی‌ په‌روه‌رده‌ به‌تایبه‌تی‌"‪.‬‬ ‫بێخاڵ عه‌لی‌ به‌دیداره‌كه‌ خۆشحاڵه‌و‬ ‫له‌باره‌ی‌ ئامانجیان له‌و كاره‌ ده‌ڵێت‬ ‫"باسی‌ چاالكیه‌كانی‌ رابردو كرا له‌ڕوی‌‬ ‫ئه‌رێنی‌‌و نه‌رێنیه‌وه‌‪ ،‬سه‌رنج خستنه‌‬ ‫س���ه‌ر هۆكاره‌كانی‌ شكس���تهێنان‌و‬ ‫گه‌ڕان به‌دوای‌ دوباره‌نه‌بونه‌وه‌ی‌ ئه‌و‬ ‫كه‌موكورتییانه‌ی‌ پێشوو كاركردن بۆ‬ ‫داهاتو به‌ڕه‌چاوكردنی‌ شێوازو گۆڕینی‌‬ ‫چاالكی���ه‌ مه‌ده‌نی���ه‌كان به‌جۆرێك‬ ‫كه‌ چی���ن‌و توێ���ژه‌كان هه‌ماهه‌نگی‌‬ ‫بكه‌ن له‌پێناو به‌رژه‌وه‌ندی‌ گش���تی‌‌و‬ ‫خه‌مخواردن���ی‌ كه‌رتی‌ پ���ه‌روه‌رده‌‪،‬‬ ‫له‌دیداره‌كه‌دا گفتوگۆو پێش���نیاری‌‬ ‫زۆر ج���وان‌و به‌جێك���راوه‌ له‌الی���ه‌ن‬ ‫ئاماده‌بوان���ه‌وه‌ ك���ه‌ هه‌نگاوه‌كانی‌‬

‫بەشێک لە کۆبونەوەکە‬ ‫داهات���وی‌ كاركردنمان له‌س���ه‌ر ئه‌و‬ ‫پێشنیارانه‌ ده‌بێت‌و به‌رده‌وام ده‌بین‬ ‫له‌م جۆره‌ كۆبون���ه‌وه‌و گفتوگۆیانه‌‬ ‫ب���ه‌و هیوایه‌ی‌ س���ه‌ره‌تای‌ س���اڵی‌‬ ‫داهاتوی‌ خۆمان‌و خوێندكاره‌كانمان‬ ‫بێ‌ كێشه‌و گیروگرفت بێت"‪.‬‬ ‫شێركۆ حه‌مه‌ئه‌مین‪ ،‬ئه‌ندامی‌ لیژنه‌ی‌‬ ‫په‌روه‌رده‌ له‌په‌رله‌مانی‌ كوردس���تان‬ ‫كه‌ یه‌كێك بو له‌به‌ش���داربوان‪ ،‬ئه‌و‬ ‫دیداره‌ به‌پێویست ده‌زانێت "چونكه‌‬ ‫ئ���ه‌و بارودۆخانه‌ی‌ ك���ه‌ به‌هۆیه‌وه‌‬ ‫ناڕه‌زایه‌تیه‌كانی‌ س���ه‌ره‌تای‌ س���اڵی‌‬ ‫خوێندن���ی‌ لێ دروس���ت ب���و وه‌ك‬ ‫خۆیه‌ت���ی‌‌و پڕۆس���ه‌ی‌ خوێندنی���ش‬ ‫له‌دۆخێك���ی‌ زۆر خراپدای ‌ه له‌هه‌رێمی‌‬ ‫كوردستاندا هه‌تا زانكۆكانیش خراپن‬ ‫بۆیه‌ ئه‌و هه‌واڵن���ه‌ گرنگن بۆئه‌وه‌ی‌‬ ‫پڕۆس���ه‌ی‌ پ���ه‌روه‌رده‌ رزگاربكرێت‬

‫له‌و دۆخه‌ی‌ كه‌ هه‌یه‌ به‌ش���ێوازێكی‌‬ ‫مه‌ده‌نی‌"‪.‬‬ ‫دوای‌ ئه‌وه‌ی‌ مامۆستایان بۆماوه‌ی‌‬ ‫چه‌ند مانگ بایكۆت���ی‌ ناوه‌نده‌كانی‌‬ ‫خوێندنیان كرد به‌هۆی‌ دابین نه‌كردنی‌‬ ‫مافه‌كانیان���ه‌وه‌ ب���ه‌اڵم خوێندكاران‬ ‫به‌تایب���ه‌ت خوێندكاران���ی‌ قۆناغی‌‬ ‫دوازده‌ی‌ ئاماده‌ی���ی‌ نیگه‌ران���ن له‌و‬ ‫بارودۆخه‌و خۆیان به‌قوربانی‌ ده‌زانن‪،‬‬ ‫له‌وباره‌ی���ه‌وه‌ بێخ���اڵ عه‌لی‌ ده‌ڵێت‬ ‫"ئه‌مس���اڵ ته‌نها قوتاب���ی‌ قوربانی‌‬ ‫نه‌بوه‌‪ ،‬س���ه‌رجه‌م چین‌و توێژه‌كان‬ ‫قوربانی‌ ده‌ستی‌ حكومه‌تێكی‌ بێباك‬ ‫بون‌و قوتابیان‌و مامۆستایان پشكی‌‬ ‫شێریان به‌ركه‌وت له‌م قوربانیدانه‌"‪.‬‬ ‫له‌وباره‌یه‌وه‌ شێركۆ حه‌مه‌ئه‌مینیش‬ ‫ده‌ڵێ���ت "له‌م بارودۆخ���ه‌دا میلله‌تی‌‬ ‫كورد هه‌مو قوربانی‌ ده‌ستی‌ كۆمه‌ڵێك‬

‫بازرگانی‌ سیاس���ین‪ ،‬ئه‌مانه‌ی‌ ئێستا‬ ‫حكومڕان���ی‌ ده‌كه‌ن ن���ه‌ خوێندنیان‬ ‫ب���ه‌الوه‌ گرنگه‌ نه‌ زانك���ۆو نه‌ ژیانی‌‬ ‫خه‌ڵك بۆیه‌ هه‌موی‌ قوربانیه‌‪ ،‬راسته‌‬ ‫له‌بابه‌تی‌ بایكۆتدا الیه‌نی‌ زانس���تی‌‬ ‫زه‌ره‌رمه‌ندی‌ یه‌ك���ه‌م ده‌بێت ئێ‌ بۆ‬ ‫ئه‌هێڵی���ن ئه‌وه‌ روب���دات‪ ،‬ئه‌م واڵته‌‬ ‫گرنگی‌ به‌خوێندن نادات پێنج س���ه‌د‬ ‫ملیار دین���ار موچه‌ی‌ هه‌مو هه‌رێمی‌‬ ‫كوردستانه‌ كه‌ ئێستا دابه‌شیده‌كه‌ن‪،‬‬ ‫دوس���ه‌دو په‌نجاو دو ملیاری‌ ده‌ڕوات‬ ‫بۆ پێشمه‌رگه‌و ئاسایش‌و زێره‌ڤانی‌‌و‬ ‫دژه‌تیرۆرو پاراس���تن‌و زانیاری‌ واته‌‬ ‫ده‌ڕوات بۆ بابه‌تی‌ عه‌سكه‌ری‌‌و ئه‌منی‌‬ ‫ئه‌مانه‌ بڕوایان به‌خوێندن‌و بڕوانامه‌و‬ ‫زانس���ت نیه‌ هه‌موم���ان قوربانین‪،‬‬ ‫بێگومان خوێن���دكار قوربانیه‌ به‌اڵم‬ ‫ئایا مامۆستا به‌حه‌زی‌ خۆی‌ ناڕواته‌وه‌‬

‫ئه‌و بارودۆخانه‌ی‌‬ ‫كه‌ به‌هۆیه‌وه‌‬ ‫ناڕه‌زایه‌تیه‌كانی‌‬ ‫سه‌ره‌تای‌ ساڵی‌‬ ‫خوێندنی‌ لێ‬ ‫دروست بو‬ ‫وه‌ك خۆیه‌تی‌‌و‬ ‫پڕۆسه‌ی‌‬ ‫خوێندنیش‬ ‫له‌دۆخێكی‌ زۆر‬ ‫خراپدایه‌‬ ‫چوارس���ه‌د هه‌زار دینار وه‌رئه‌گرێت‪،‬‬ ‫به‌اڵم ك���ه‌ خه‌ڵك ئه‌ك���ه‌ن به‌حزبی‌‬ ‫بزانه‌ یه‌كی‌ چه‌ن���د وه‌رئه‌گرن‪ .‬بۆیه‌‬ ‫حكومه‌تێك به‌و ج���ۆره‌ بیربكاته‌وه‌‬ ‫خه‌ڵكیش ناڕه‌زایه‌ت���ی‌ ده‌رئه‌بڕێت‪.‬‬ ‫هه‌رچه‌نده‌ ب���اوه‌ڕم وایه‌و ئومێدیش‬ ‫ده‌كه‌م ئه‌مساڵیش هه‌روابێت نمره‌ی‌‬ ‫ب���ه‌رزو یه‌كه‌مه‌كانی���ش ه���ه‌ر له‌م‬ ‫سنوره‌دا ده‌بێت"‪.‬‬ ‫ئه‌نجومه‌نی‌ مامۆستایانی‌ ناڕازی‌ كه‌‬ ‫له‌ساڵی‌ ‪ 2014‬ده‌ستیان به‌كاره‌كانیان‬ ‫ك���ردوه‌و له‌ ‪ 33‬ئه‌ندام پێكهاتون بۆ‬ ‫گه‌یاندنی‌ ده‌نگ���ی‌ ناڕازیی‌‌و خه‌باتی‌‬ ‫مه‌ده‌نی‌ مامۆستایان‪ ،‬ئه‌نجومه‌نه‌كه‌‬ ‫له‌چوار به‌ش پێكهات���وه‌ كاركردن‪،‬‬ ‫به‌دواداچون‪ ،‬په‌یوه‌ندی‌ راگه‌یاندن‌و‬ ‫چاالكیغه‌كان‪.‬‬

‫پڕۆژه‌ ‌ی قوتابخانه‌ی هاوڕێی‌ مندا ‌ڵ‬ ‫هه‌وڵێك بۆ خوێندن ‌ی جۆری‌‬ ‫ئا‪ :‬سروه‌‬ ‫زیاتر له‌شه‌ش ساڵه‌ به‌سه‌رپه‌رشتی‌‬ ‫رێكخراوی‌ یونسێف‌و به‌هاوكاری‌‬ ‫وه‌زاره‌تی‌ په‌روه‌رده‌ پڕۆژه‌ی‌‬ ‫قوتابخانه‌ی‌ هاوڕێی‌ منداڵ‌ جێبه‌جێ‌‬ ‫ده‌كرێت‪ ،‬یه‌كێك له‌سه‌رپه‌رشتیارانی‌‬ ‫ئه‌و پڕۆژه‌یه‌ ده‌ڵێت "ده‌مانه‌وێ‌‬ ‫له‌ڕێگه‌ی‌ ئه‌م پڕۆژه‌یه‌وه‌ ئه‌دای‌‬ ‫قوتابخانه‌كان بگۆڕین‌و خوێندنی‌‬ ‫ی به‌رجه‌سته‌ بكه‌ین"‪.‬‬ ‫جۆر ‌‬ ‫یونس����ێف ك����ه‌ سه‌رپه‌رش����تی‌ ئه‌م‬ ‫پڕۆژه‌ی����ه‌ ده‌كات له‌س����اڵی‌ ‪2011‬‬ ‫ده‌س����تیكردوه‌ به‌كاره‌كانی‌و له‌سنوری‌‬ ‫به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تی‌ گش����تی‌ پ����ه‌روه‌رده‌ی‌‬ ‫سلێمانی‌ ‪ 83‬قوتابخانه‌ به‌شدارن‪ ،‬به‌كر‬ ‫محه‌مه‌د كه‌ یه‌كێكه‌ له‌سه‌رپه‌رشتیارانی‌‬ ‫پڕۆژه‌كه‌‪ ،‬ئام����اژه‌ به‌وه‌ ده‌كات "هه‌مو‬ ‫ئه‌ندامانی‌ ئه‌و قوتابخانانه‌ له‌به‌ڕێوه‌به‌رو‬ ‫مامۆس����تاو فه‌رمانبه‌رانی����ش خولیان‬ ‫بینیوه‌ ب����ۆ گۆڕین����ی‌ ره‌فتاره‌كانیان‪،‬‬ ‫ته‌نانه‌ت دایك‌و باوكه‌كانیش بۆئه‌وه‌ی‌‬ ‫بزانن كه‌ په‌روه‌رده‌ ته‌نها له‌قوتابخانه‌دا‬ ‫ته‌واو نابێت به‌ڵك����و ئه‌وانیش ده‌بێت‬ ‫به‌ش����داربن‪ ،‬ئه‌و سه‌رپه‌رش����تیارانه‌ی‌‬ ‫له‌خوله‌كان����دا وانه‌ ده‌ڵێنه‌وه‌ پێش����تر‬ ‫خولیان بینیوه‌"‪.‬‬ ‫به‌ك����ر محه‌م����ه‌د‪ ،‬ك����ه‌ ه����اوكات‬ ‫سه‌رپه‌رش����تیاری‌ یه‌كه‌می‌ په‌روه‌رده‌ی‌‬ ‫رۆژهه‌اڵت����ه‌‪ ،‬به‌ئاوێن����ه‌ی‌ راگه‌یان����د‬ ‫"مه‌به‌س����تمان له‌ن����اوی‌ قوتابخان����ه‌ی‌‬

‫هاوڕێی‌ منداڵ ئه‌وه‌یه‌ كه‌ ئه‌وانه‌ی‌ له‌و له‌قوتابخانه‌كان����ی‌ ئێم����ه‌دا توندوتیژی‌‬ ‫قوتابخانانه‌دا ده‌وام ده‌كه‌ن هاوته‌ریبی‌ زۆر زۆره‌ هه‌روه‌ها له‌ناو خێزانه‌كانیشدا‬ ‫یه‌كتری‌ خزمه‌ت بكه‌ن بۆئه‌وه‌ی‌ منداڵ بۆیه‌ خول بۆ خێزانه‌كانیش ده‌كرێته‌وه‌‪،‬‬ ‫ببێت����ه‌ چه‌قی‌ فێرب����ون‌و دڵیان خۆش چونكه‌ گه‌ر له‌ماڵ����ه‌وه‌ نه‌رم‌و نیان بن‬ ‫بێ����ت به‌قوتابخانه‌ ن����ه‌ك لێی‌ بێزار بن له‌قوتابخان����ه‌ش به‌و ش����ێوه‌یه‌ ده‌بن‪،‬‬ ‫وات����ه‌ وه‌ك چۆن حه‌زی����ان له‌پاركێكه‌ چونك����ه‌ به‌داخ����ه‌وه‌ خێزانه‌كانی‌ ئێمه‌‬ ‫پێویس����ته‌ ئاواش حه‌زیان له‌قوتابخانه‌ منداڵ به‌توندوتیژی‌ رائه‌هێنن كه‌ دێته‌‬ ‫قوتابخان����ه‌ش مامۆس����تاو خوێندكار‬ ‫بێت"‪.‬‬ ‫پێوه‌ره‌كان����ی‌ جێبه‌جێكردن����ی‌ ئه‌م هه‌موی‌ زاده‌ی‌ ئه‌م كۆمه‌ڵگایه‌ن‪ ،‬بۆیه‌‬ ‫پڕۆژه‌ی����ه‌ (باڵه‌خان����ه‌ی‌ قوتابخان����ه‌ یونسێف ئه‌یه‌وێت ئه‌وانه‌ بكاته‌ نه‌ریت‬ ‫پاك‌و ته‌ندروس����ت بێت‪ ،‬به‌ڕێوه‌بردنی‌ هه‌رچه‌نده‌ قورسه‌‪ ،‬به‌اڵم ئیشی‌ له‌سه‌ر‬ ‫قوتابخان����ه‌ به‌ش����ێوه‌یه‌ك بێ����ت ك����ه‌ ئه‌كه‌ین"‪.‬‬ ‫له‌باره‌ی‌ پێوه‌رو بنه‌ما بۆ هه‌ڵبژاردنی‌‬ ‫په‌ره‌بدات به‌قوتابخانه‌كه‌ی‌‪ ،‬قوتابخانه‌‬ ‫بودجه‌ی‌ تایبه‌تی‌ هه‌بێت‪ ،‬ئه‌نجومه‌نی‌ ئ����ه‌و قوتابخانانه‌ی‌ كه‌ ئه‌و پڕۆژه‌یه‌یان‬ ‫دایكان‌و باوكان‌و به‌ش����داری‌ كۆمه‌ڵگا‪ ،‬تێدا جێبه‌جێده‌كرێ����ت‪ ،‬به‌كر محه‌مه‌د‬ ‫فێربون����ی‌ كاراو به‌رزكردن����ه‌وه‌ی‌ وتی‌ " هه‌وڵده‌ده‌ی����ن به‌پێی‌ زۆنه‌كان‌و‬ ‫توانای‌ مامۆس����تایان‪ ،‬سیس����ته‌مێكی‌ مه‌سحه‌كان بۆ نمونه‌ له‌به‌ڕێوبه‌رایه‌تیه‌ك‬ ‫ئاووئاوه‌ڕۆی‌ ته‌ندروس����ت‪ ،‬ژینگه‌یه‌كی‌ چ����وار مه‌كته‌ب ده‌ستنیش����ان ئه‌كه‌ین‬ ‫ئ����ارام‌و دور له‌توندوتیژی‌‪ ،‬داڕش����تنی‌ گرنگ نیه‌ قوتابخانه‌كه‌ بیناكه‌ی‌ باشه‌‬ ‫پڕۆگرام����ه‌كان به‌ش����ێوه‌یه‌ك له‌س����ه‌ر یان خراپ‌و وێران����ه‌ یان پاك‌و خاوێن‪،‬‬ ‫بنه‌م����ای‌ پێداویس����تیه‌كانی‌ كۆمه‌ڵگاو جگه‌ل����ه‌وه‌ی‌ ب����ۆ جێبه‌جێكردنی‌ ئه‌و‬ ‫ب����ازاڕی‌ كار به‌له‌به‌رچاوگرتنی‌ جۆری‌ پڕۆژه‌ی����ه‌ قوتابخانه‌كان پێویس����تیان‬ ‫كۆمه‌اڵیه‌تی‌‪ ،‬خۆراكی‌ سه‌ره‌كی‌ گونجاو به‌پ����اره‌ هه‌یه‌و وه‌زاره‌تی����ش ناتوانێت‬ ‫له‌قوتابخانه‌دا‪ ،‬مندااڵن به‌بێ‌ جیاوازی‌ خول‌و سمینار بكاته‌وه‌‌و پێی‌ راناگات‪،‬‬ ‫جۆری‌ كۆمه‌اڵیه‌تی‌‌و ئاینی‌‌و نه‌ته‌وه‌یی‌‌و بۆیه‌ یونسێف پاره‌ی‌ دابین كردوه‌ به‌پێی‌‬ ‫بیروباوه‌ڕ وه‌رده‌گیرێن) له‌باره‌ی‌ ئه‌وه‌ی‌ ژماره‌ی‌ خوێندكاره‌كان بۆنمونه‌ ساڵی‌‬ ‫ده‌توانرێت ئه‌و پێوه‌رانه‌ جێبه‌جێبكرێت‪ ،‬راب����ردو بۆ ه����ه‌ر ته‌له‌به‌یه‌ك ‪ 13‬دۆالر‬ ‫به‌كر محه‌مه‌د ده‌ڵێت "هیچ ئاسان نیه‌ زیاتری‌ دانابو‪ ،‬ئیتر قوتابخانه‌ هه‌یه‌ ‪10‬‬ ‫ئه‌گه‌ر بمانه‌وێت پ����ه‌روه‌رده‌ بچێته‌وه‌ یا ‪ 40‬و ‪ 70‬وه‌ره‌قه‌ وه‌رئه‌گرێت ئه‌وه‌ش‬ ‫ی بڕه‌ پاره‌یه‌كی‌ باشه‌ بۆ ئه‌و به‌ڕێوه‌به‌رو‬ ‫ش����وێنی‌ خۆی‌‪ ،‬یه‌كێك له‌ئامانجه‌كان ‌‬ ‫یونس����ێف ئه‌وه‌یه‌ توندوتیژی‌ نه‌مێنیت مامۆس����تایانه‌ بۆده‌س����ته‌به‌ركردنی‌‬ ‫چ جه‌س����ته‌یی‌‌و ده‌رونیش‪ ،‬به‌داخه‌وه‌ پێداویستی ژینگه‌و هۆشیاری‌‌و هه‌روه‌ها‬

‫بۆ كردنه‌وه‌ی‌ خول"‪.‬‬ ‫له‌ب����اره‌ی‌ چونێـت����ی‌ خه‌رجك����ردن‌و‬ ‫چاودێركردن����ی‌ ئه‌و ب����ڕه‌ پاره‌یه‌ به‌كر‬ ‫محه‌م����ه‌د‪ ،‬سه‌رپه‌رش����تیاری‌ یه‌كه‌می‌‬ ‫په‌روه‌رده‌ی‌ رۆژهه‌اڵتی‌ س����لێمانی‌ وتی‬ ‫"له‌ڕێگ����ه‌ی‌ ژمێری����اری‌ به‌ڕێوبه‌رایه‌تی‌‬ ‫گش����تی‌ په‌روه‌رده‌ی‌ س����لێمانی‌ به‌پێی‌‬ ‫ئ����ه‌و فۆڕمه‌ی‌ ك����ه‌ هه‌یه‌ت����ی‌ پاكتاو‬ ‫ئه‌كرێ����ت به‌رس����ومات‌و زۆر ب����ه‌وردی‌‬ ‫ئه‌نج����ام ده‌درێ����ت‪ ،‬س����ه‌د بری����ا ئه‌و‬ ‫بودجه‌ زه‌به‌الح����ه‌ی‌ دێت بۆ وه‌زاره‌تی‌‬ ‫پ����ه‌روه‌رده‌ش به‌و ش����ێوه‌یه‌ موتابه‌عه‌‬ ‫بكرایه‌ هه‌رگیز به‌هه‌ده‌ر نه‌ئه‌چو‪ ،‬ئێمه‌‬ ‫به‌وردی‌ پاكتاوی‌ ئه‌و ش����تانه‌ ئه‌كه‌ین‬ ‫چونكه‌ یونسێف ئه‌وه‌ قبوڵ ناكات"‪.‬‬ ‫رێبه‌ری‌ قوتابخان����ه‌ی هاوڕێی‌ منداڵ‬ ‫له‌هه‌رێمی‌ كوردستان‪ ،‬ناوی‌ ئه‌و كتێبه‌یه‌‬ ‫كه‌ له‌و قوتابخانانه‌دا به‌كارده‌هێنرێت‪،‬‬ ‫قوتابخان����ه‌كان س����ه‌ردانی‌ یه‌كت����ری‬ ‫ده‌ك ‌هن‌و ئه‌زمونه‌كانیان ئاڵوگۆڕ ده‌كه‌ن‬ ‫جگه‌ل����ه‌و كارو چاالكیان����ه‌ی‌ كه‌ له‌ناو‬ ‫قوتابخانه‌كانیاندا ئه‌نجامی ده‌ده‌ن‪.‬‬ ‫هه‌موو ئه‌و قوتابخانانه‌ی‌ به‌شدارییان‬ ‫ك����ردوه‌ ل����ه‌و پڕۆژه‌ی����ه‌دا تائێس����تا‬ ‫به‌رده‌وامن"ره‌نگ����ه‌ به‌ڕێوه‌به‌رێ����ك‬ ‫كه‌مته‌رخه‌م بوبێت به‌هه‌ماهه‌نگی‌ له‌گه‌ڵ‬ ‫په‌روه‌رده‌ گۆڕیومانه‌‪ ،‬به‌اڵم تائێس����تا‬ ‫هی����چ قوتابخانه‌ی����ه‌ك ده‌رنه‌ك����راوه‌و‬ ‫قوتابخانه‌كان����ی‌ تری����ش داوا ئه‌ك����ه‌ن‬ ‫ك����ه‌ ئ����ه‌و به‌رنامه‌یه‌ ل����ه‌الی‌ ئه‌وانیش‬ ‫جێبه‌جێبكرێ����ت له‌ب����ه‌ر كاریگه‌ریی����ه‌‬ ‫باشه‌كانی‌"‪.‬‬

‫هیچ ئاسان نی ‌ه‬ ‫ئه‌گه‌ر بمانه‌وێت‬ ‫په‌روه‌رد‌ه بچێته‌و‌ه‬ ‫شوێن ‌ی خۆی‌‪،‬‬ ‫یه‌كێك له‌ئامانجه‌كان ‌ی‬ ‫یونسێف ئه‌وه‌ی ‌ه‬ ‫توندوتیژی‌ نه‌مێنیت‬ ‫چ جه‌سته‌یی‌‌و‬ ‫ده‌رونیش‪ ،‬به‌داخه‌و‌ه‬ ‫له‌قوتابخانه‌كان ‌ی‬ ‫ئێمه‌دا توندوتیژ ‌ی‬ ‫زۆر زۆر‌ه هه‌روه‌ها‬ ‫له‌ناو خێزانه‌كانیشدا‬

‫پرۆگرامه‌كان���ی پ���ه‌روه‌رده‌و فێرك���ردن‬ ‫له‌ناوه‌نده‌كان���ی خوێندن���دا دونیای���ه‌ك‬ ‫ئیش���كال‌و گرفتیان تێدایه‌‪ ،‬كێشه‌كه‌ ئه‌وه‌یه‌‬ ‫چه‌ندینجاریش به‌ڕێگه‌ی جیاواز ئه‌و كێش���ه‌و‬ ‫گرفتان���ه‌ خراونه‌ت���ه‌ڕو‪ ،‬ب���ه‌اڵم كه‌چی هه‌مو‬ ‫س���اڵێك به‌ش���ێكی زۆری گرفت‌و كێشه‌كانی‬ ‫پرۆگرام���ه‌كان وه‌كو خۆی دوب���اره‌ ده‌بنه‌وه‌!‬ ‫ئ���ه‌وه‌ی ئێم���ه‌ ل���ه‌م نوس���ینه‌دا ده‌مانه‌وێت‬ ‫بیخه‌ین���ه‌ رو ئام���اژه‌ی پێبكه‌ی���ن‌و جێگای‬ ‫سه‌رنج‌و سه‌رس���وڕمانه‌ المان له‌باره‌ی جۆری‬ ‫پۆلێنكردن���ی پرۆگرامه‌كانی خوێندنه‌ ئه‌ویش‬ ‫ئه‌وه‌ی���ه‌ بۆچی ته‌نه���ا دو زانس���ت‌و بابه‌تی‬ ‫گرنگی وه‌كو كۆمه‌ڵناسی‌و فه‌لسه‌فه‌ له‌قۆناغی‬ ‫ئاماده‌ییدا ته‌نها به‌ش���ی وێژه‌یی ده‌یخوێنن‌و‬ ‫بۆ ی���ه‌ك س���اڵ (كۆمه‌ڵناس���ی له‌پۆلی ده‌و‬ ‫فه‌لس���ه‌فه‌ش له‌پۆلی یازده‌) به‌ش���ی زانستی‬ ‫نایخوێنن‌و به‌الیدا ناچن؟ ئایا كۆمه‌ڵناس���ی‌و‬ ‫فه‌لس���ه‌فه‌ دو زانستی گشتگیر نین‌و هاوبه‌ش‬ ‫نین له‌نێوان به‌شی زانستی‌و به‌شی وێژه‌ییدا؟‬ ‫ئایا فه‌لس���ه‌فه‌و كۆمه‌ڵناس���ی وه‌ك���و مێژوو‬ ‫جوگرافیا وایه‌پێویست نییه‌ بۆ زانستییه‌كان‪،‬‬ ‫یان نه‌خێر كۆمه‌ڵناسی‌و فه‌لسه‌فه‌ دو زانستن‬ ‫چۆن فێرخوازێكی وێژه‌یی پێویس���تی پێیه‌تی‬ ‫به‌هه‌م���ان ش���ێوه‌ش فێرخوازێكی زانس���تی‬ ‫پێویستی پێیه‌تی؟‬ ‫ئێمه‌ پێمانوایه‌ دو زانست و بابه‌تی گرنگی‬ ‫وه‌كو كۆمه‌ڵناس���ی‌و فه‌لسه‌فه‌ چۆن بۆ به‌شی‬ ‫وێژه‌ی���ی گرنگه‌ به‌هه‌مان ش���ێوه‌ بۆ به‌ش���ی‬ ‫زانستی گرنگه‌ پێویس���ته‌ بخوێنرێت‪ ،‬چونكه‌‬ ‫زانسته‌كانی كۆمه‌ڵناسی‌و فه‌لسه‌فه‌ دو زانستی‬ ‫گشتگیرن‌و تایبه‌تن به‌مرۆڤ‌و په‌یوه‌ندی نییه‌‬ ‫به‌زانستی‌و وێژه‌ییه‌وه‌‪ ،‬كۆمه‌ڵناسی ناوه‌ڕۆك‌و‬ ‫بابه‌ته‌كانی ئه‌و باسانه‌یه‌ كه‌ په‌یوه‌ستن به‌تاك‬ ‫به‌تاك���ی كۆمه‌ڵگاوه‌ بۆنمونه‌ باس له‌كێش���ه‌و‬ ‫گرفت‌و دی���ارده‌ كۆمه‌اڵیه‌تییه‌كان‌و كێش���ه‌ی‬ ‫منداڵ‌و ه���ه‌رزه‌كارو كۆمه‌ڵگاو خۆكوش���تن‌و‬ ‫چۆنێتی ره‌فتاركردن‌و توندوتیژی‌و ئالوده‌بون‌و‬ ‫‪ .....‬هت���د ده‌كات كه‌په‌یوه‌س���ته‌ به‌ژیان���ی‬ ‫هه‌موانه‌وه‌‪ ،‬قوتابی به‌ش���ی زانس���تی‌و به‌شی‬ ‫وێژه‌ی���ی به‌ریده‌كه‌ون له‌ن���او كۆمه‌ڵگا‪ ،‬بۆیه‌‬ ‫گرنگه‌ به‌شی زانستیش ئاگاداری كێشه‌و دیارده‌‬ ‫كۆمه‌اڵیه‌تیی���ه‌كان بن‌و له‌ڕێگه‌ی زانس���تێكی‬ ‫گرنگ���ی وه‌ك���و كۆمه‌ڵناس���ییه‌وه‌ ئاگای���ی‌و‬ ‫هوش���یارییان فراوان بكرێ���ت‌و داخراو نه‌بن‪،‬‬ ‫هه‌روه‌ها زانس���تێكی گرنگی وه‌ك فه‌لس���ه‌فه‌‬ ‫كه‌ هانی فێرخ���واز ده‌دات فێری بیركردنه‌وه‌و‬ ‫پرس���یاركردن بێ���ت‪ ،‬ئای���ا پرس���یاركردن‌و‬ ‫بیركردنه‌وه‌ تایبه‌تمه‌ن���دن به‌گروپ‌و چینێك‌و‬ ‫به‌ش���ێك‌و زانس���تێكی دیاریك���راو؟ بێگومان‬ ‫خوێن���ه‌ر ده‌زانێت وه‌اڵمی هه‌مو كه‌س بۆ ئه‌و‬ ‫پرس���یاره‌ نه‌خێره‌ چۆن فێرخوازێكی به‌ش���ی‬ ‫وێژه‌یی له‌زانس���تێكی وه‌كو مێژوو جوگرافیاو‬ ‫ئابوری پێویس���تی به‌هونه‌ری پرس���یاركردن‌و‬ ‫بیركردنه‌وه‌یه‌ به‌هه‌مان شێوه‌ش فێرخوازێكی‬ ‫به‌ش���ی زانس���تی له‌بابه‌تێكی وه‌ك���و فیزیاو‬ ‫كیمیاو زینده‌ پێویس���تی به‌فێركردنی هونه‌رو‬ ‫پرس���یاركردن هه‌یه‌‪ ،‬لێره‌دا پرس���یار ئه‌وه‌یه‌‬ ‫بۆچی وه‌زاره‌تی په‌روه‌رده‌و الیه‌نی په‌یوه‌ندیدار‬ ‫به‌پرۆگرام���ه‌كان خوێندن���ی بابه‌ته‌كان���ی‬ ‫فه‌لسه‌فه‌و كۆمه‌ڵناسییان به‌پێویست نه‌زانیوه‌‬ ‫بۆ به‌ش���ی زانستی‌و كردویانه‌ به‌موڵكی به‌شی‬ ‫وێژه‌ی���ی؟ ئێم���ه‌ پێمانوایه‌ ئه‌م���ه‌ش وه‌كو‬ ‫زۆرێ���ك له‌بڕیاره‌كانی وه‌زاره‌تی پ���ه‌روه‌رده‌‬ ‫بێپ�ل�ان بڕی���اری له‌س���ه‌ر دراوه‌و پێیانوایه‌‬ ‫فێرخوازی به‌ش���ی زانستی به‌سروشت هه‌ڵسو‬ ‫كه‌وت���ی جی���اوازه‌و ئه‌وانه‌ی ده‌چنه‌ به‌ش���ی‬ ‫زانس���تی بیركردنه‌وه‌یان جیاوازه‌و به‌هێزتره‌‬ ‫له‌فێرخوازانی به‌ش���ی وێژه‌یی‌و پێویس���تیان‬ ‫به‌زانس���ته‌كانی وه‌كو كۆمه‌ڵناسی‌و فه‌لسه‌فه‌‬ ‫نیی���ه‌ تاوه‌كو بزانن كۆمه‌ڵگا چییه‌و كێش���ه‌و‬ ‫گرفته‌كانی چین‌و چۆن هه‌ڵسوكه‌وت ده‌كه‌ن‌و‬ ‫فه‌لس���ه‌فه‌ش ك���ه‌ جه‌وهه‌ره‌ك���ه‌ی فێركردنی‬ ‫هون���ه‌ری پرس���یاركردن‌و بیركردنه‌وه‌یه‌ ئه‌وه‌‬ ‫به‌سروشت خۆیان ده‌یزانن؟! گه‌ر سه‌رنجیش‬ ‫بده‌ین هه‌س���ت به‌وه‌ ده‌كرێت به‌شێكی گرنگی‬ ‫فێرخوازانی به‌ش���ی زانس���تی به‌هۆی ئه‌وه‌ی‬ ‫وافێرك���راون ك���ه‌ ته‌نها فیزیاو كیم���او زینده‌‬ ‫زانس���تن‌و گرنگن‌و وانه‌كانی ت���ر گرنگ نین‌و‬ ‫زانس���ت نین وای لێهات���وه‌ زۆر گرنگی نه‌ده‌ن‬ ‫به‌و رسته‌و قسه‌و ئامۆژگارییانه‌ی كه‌ بۆ ژیان‬ ‫پێویستن‌و دواتر له‌ناو كۆمه‌ڵگا به‌ری ده‌كه‌ون‪،‬‬ ‫ئه‌مه‌ جگه‌ له‌وه‌ی توانای گوزارش���تكردن له‌و‬ ‫رس���تانه‌ی ده‌یڵێن زۆر الوازه‌ ئه‌مه‌ش به‌هۆی‬ ‫گرنگی پێدانیانه‌ ته‌نها به‌زانسته‌ په‌تییه‌كان!‬ ‫فێرخوازی به‌ش���ی زانستیش له‌ناو كۆمه‌ڵگادا‬ ‫ده‌ژێت له‌بۆش���اییدا ناژێ���ت‌و بۆیه‌ خوێندنی‬ ‫كۆمه‌ڵناسی به‌قه‌د فیزیاو كیمیا‪....‬هتد گرنگه‌‬ ‫بۆئه‌وه‌ی بزانێت چۆن مامه‌ڵه‌ له‌گه‌ڵ ئه‌ویتردا‬ ‫ده‌كات له‌ئێس���تاو له‌داهات���ودا‪ ،‬هه‌روه‌ها بۆ‬ ‫ئ���ه‌وه‌ی فێری بیركردنه‌وه‌و پرس���یاركردنیش‬ ‫بێت‌و بزانێت ئه‌و زانس���ته‌ی ده‌یخوێنێت چۆن‬ ‫گه‌ش���ه‌ی كردوه‌و په‌ره‌ی پێدراوه‌ پێویس���ته‌‬ ‫فه‌لسه‌فه‌ بخوێنێت‪.‬‬

‫تایبه‌ت‬

‫)‪ )577‬سێشه‌مم ‌ه ‪2017/5/16‬‬

‫‪19‬‬

‫ریکالم‬

‫دەبو ئێس���تا‪ ،‬ئەگەرچی داعش پاشەكشەی‬ ‫كردوەو كەمتر مەترس���ی فیزیكی‌و عەسكەری‬ ‫لەس���ەر هەردو پارچەكە هەی���ە‪ ،‬بەاڵم مانای‬ ‫ئ���ەوە نیی���ە‪ ،‬داعش كۆتایی هات���وە‪ ،‬مانای‬ ‫ئەوە نییە مەترس���ی ئەم گروپگەلە ئیسالمیە‬ ‫رادیكااڵن���ە لەس���ەر كوردس���تان نەم���اوەو‬ ‫لەداهاتوشدا دروس���تیان ناكەنەوەو بەفۆرم‌و‬ ‫شێوازێكی نوێ سەرهەڵنادەنەوە‪.‬‬ ‫نەخێر‪ ،‬داعش هەمیشە ئەگەرێكە لەداهاتودا‬ ‫دوبارە بێتەوەو هەڕەشەی جدیش بێت لەسەر‬ ‫كوردستان‪.‬‬ ‫كەواتە‪:‬‬ ‫هەڕەش���ەی داعش دەخوازێ���ت زەرورەتی‬ ‫كۆنگ���رەی نەتەوەیی بخەینە ئەجێندای كاری‬ ‫هێزە سیاسیەكانەوە‪.‬‬ ‫بەڵێ‪:‬‬ ‫بونی داعش پێماندەڵێت ئێس���تا لەهەمو‬ ‫كات باشترە كۆنگرەی نەتەوەیی ساز بكەین‪.‬‬ ‫س���ێیەم‪ :‬كوردو پاكت���اوی ئیتنی لەالیەن‬ ‫توركیاوە‪:‬‬ ‫س���اڵی(‪ ،)2013‬كە راگەیاندنی كۆنگرەی‬ ‫نەتەوەی���ی كرا‪ ،‬لەباكور پرۆس���ەی ئاش���تی‬ ‫لەرۆژەڤ���دا بو‪ ،‬ب���ەاڵم ئێس���تا ئەنكەرە ئەو‬ ‫پرۆس���ەیەی لەبارب���ردوە لەپ���اش كودەتای‬ ‫حوزەیران���ی ‪2016‬ی توركی���اوە‪ ،‬ئەنك���ەرە‬ ‫دەس���تیداوەتە پەكتاوی ئیتن���ی‌و نەتەوەیی‬ ‫گەل���ی كورد لەو پارچەی���ەو لەرابردودا زیاتر‬ ‫لە(‪ )2000‬هاواڵتی سڤیلی شەهیدكردوەو زیاتر‬ ‫لە(‪ )2570‬ئەندام‌و دۆستی ‪HDP‬و كەجەدەو‬ ‫‪DTP‬ی دەستگیركردوە‪.‬‬ ‫وەك���و ئ���ەردوگان دەڵێ���ت "ئامانجی���ان‬ ‫لەناوبردن���ی تیرۆرە‪ ،‬كە مەبەس���تیان لەگەڵ‬ ‫‪PKK‬و ‪PYD‬ی���ە‪ ،‬ب���ەاڵم ئامانجەكەیان لەوە‬ ‫گەورەترەو دەیانەوێت ‪HDP‬بەتەواوی یاساخ‬ ‫بكەن دایبخ���ەن‌و ئیتر رێگانەدەن هێزگەلێكی‬ ‫نیش���تمانی‌و نەتەوەی���ی ك���وردی لەرۆژەڤدا‬ ‫بمێنێت"‪.‬‬ ‫توركیا جیا ل���ەوەش رایگەیاندوە كە رێگا‬ ‫ن���ادات ش���ەنگال ببێتە قەندیل���ی دوەم‪ ،‬بۆ‬ ‫ئ���ەم كارەش داوای هاوكاری لەعێراق‌و پارتی‬ ‫دیموكراتی كوردس���تان كردوە‪ ،‬كە دور نییە‬ ‫((گەر كۆنگرەی نەتەوەیی س���از نەكرێت))‬

‫ش���ەڕ لەنێ���وان ‪PKK‬و ‪ PDK‬بەدەخالەت���ی‬ ‫توركیا دروس���ت نەبێت‪ ،‬باش���ور بگێڕێتەوەو‬ ‫دەیەی نەوەدەكانی شەڕی ناوخۆ‪.‬‬ ‫جی���ا لەوەش هەر ئێس���تا توركیاو ‪PKK‬‬ ‫لەش���ەڕێكی قورس‌و گ���ەورەدان‌و ئاماژەكان‬ ‫دەڵێت "لەداهاتودا بێ چارەسەری كێشەكان‪،‬‬ ‫شەڕەكان فراوانترو گەورەتر دەبن"‪.‬‬ ‫بەڵێ‪،‬‬ ‫كەواتە ئێس���تا كاتی بەس���تنی كۆنگرەی‬ ‫نەتەوەییە‪.‬‬ ‫چوارەم‪ :‬رۆژهەاڵتی كوردستان لەنەخشەی‬ ‫داهاتوی ترامپدا‪:‬‬ ‫وابڕیارە ئەمساڵ هەڵبژاردنی نوێ لەئێران‬ ‫بەڕێوەبچێ���ت‌و پێناچێ���ت رۆحانی چانس���ی‬ ‫بردنەوەی هەبێت‪ ،‬بەه���ۆی داكۆكی لەالیەنە‬ ‫ریفۆرمیستەكان‌و مردنی عەلی ئەكبەر هاشمی‬ ‫رەفس���نجانی لەژانوی���ەی (‪ )2017‬هێندەی‬ ‫تر قەیرانەكانی ئێ���ران قوڵدەكاتەوەو تادێت‬ ‫ملمالنێی محافزكارو ریفۆرمیستەكان توندترو‬ ‫توندتر دەبێتەوە‪.‬‬ ‫ترامپ رایگەیاندوە‪ ،‬رێككەوتنی ‪ 1+5‬لەگەڵ‬ ‫ئێران س���ەبارەت بەدۆس���یەی ئەتۆمی ئێران‬ ‫هەڵدەوەش���ێنێتەوەو پێدەچێت فش���ارەكانی‬ ‫لەسەر ئێران توند بكاتەوە‪ ،‬كە ئەمانە خاڵی‬ ‫پۆزەتیڤن بۆ رۆژهەاڵت‪ ،‬كە گرنگی (كۆنگرەی‬ ‫نەتەوەیی كوردس���تان) دەردەخ���ات‪ ،‬بەاڵم‬ ‫خاڵێكی گرنگ هەیە‪ ،‬ئەویش ئەمەیە‪:‬‬ ‫((ئێران براوەی قەیران‌و ئاریشەو كێشەو‬ ‫ملمالنێكان���ی بەهاری عەرەب���ی‌و روداوەكانی‬ ‫سوریایە))‪.‬‬ ‫ب���ەو واتایەی هەیمەنەو هەژمونی ش���یعەو‬ ‫هێزی ش���یعی لە(‪ )1979‬هێندەی كاریگەری‬ ‫نەبوە هەرئێس���تا ئێ���ران پێن���ج پایتەختی‬ ‫ناوچەك���ە بەڕێوەدەبات‪( .‬ت���اران‪ ،‬بەیروت‪،‬‬ ‫بەغدا‪ ،‬سەنعا‪ ،‬دیمەش���ق)و هەژمونی هیاللی‬ ‫ش���یعی لەتاران���ەوە دێت بەدیال���ە‪ ،‬تكریت‌و‬ ‫شەرگات‪ ،‬دەگاتە شەنگال‪ ،‬تەلەعفەر‪ ،‬رەبیعەو‬ ‫رۆژئاوا تادەگاتە دەریای س���پی ناوەڕاس���ت‌و‬ ‫ناوچەی عەلەوی نش���ین‌و لەوێشەوە دەگاتە‬ ‫بەی���روت‌و حزبوڵ�ڵ�ا‪ ،‬لەڕێگای دەریاش���ەوە‬ ‫دەگاتە دەریای س���ور لەیەم���ەن‌و بەردەوام‬ ‫باربوی‌ حوسیە ش���یعەكان دەكات‌و تەنانەت‬

‫مەترسی لەسەر س���عودیەو واڵتانی كەنداوی‬ ‫فارس دروستكردوە‪.‬‬ ‫ عێراقی بەتەواوی كۆنتڕۆڵكردوەو سوپای‌‬‫پاسداران‪ ،‬رۆڵی یەكالكەرەوەی هەیە لەشەڕی‬ ‫داعش‌و تەنانەت هەژمونی زۆریشیان لەناوچەی‬ ‫سەوزی هەرێمی كوردستان هەیە‪.‬‬ ‫ لوبن���ان بەهۆی حزبوڵاڵو نەس���روڵاڵی‬‫خوێندكاری خامنەیی���ەوە كۆنترۆڵی بەیروتی‌‬ ‫كردوە‪.‬‬ ‫ سوریاش دیارە دەبێ شانازی بەئێرانەوە‬‫بكات‪ ،‬ك���ە نەهێڵێت بڕوخێت ب���ەم حاڵەوە‬ ‫كە ئێ���ران تەونێك���ی جاڵجاڵۆكەیی هیاللی‬ ‫شیعی دروستكردوەو كورد دەكەوێتە ناو ئەو‬ ‫جوگرافیایەوە‪.‬‬ ‫ئایا مایەی مەترسی نییە؟‬ ‫ئای���ا پێویس���ت بەكۆنگ���رەی نەتەوەیی‬ ‫ناكات؟‬ ‫ئەوە لەكاتێكدایە‪ ،‬وەكو وتمان لەئاس���تی‬ ‫نێودەوڵەت���ی مۆس���كۆ هاوپەیمانی پلەیەكی‬ ‫تاران���ەو لەملمالن���ێ ناوچەییەكانی���ش‬ ‫لەڕەقیبەكانی (ئەنكەرو ریاز) بردۆتەوە‪.‬‬ ‫مەترسیەكەش لەالیەكی ترەوە ئەوەیە‪ ،‬كە‬ ‫ئۆپۆزس���یۆنی ئێرانی‌و رۆژهەاڵتی كوردستان‬ ‫لەوپ���ەڕی بێهێزی‪ ،‬پەرش���وباڵوی خۆیدایەو‬ ‫ناتوانێت هەڕەش���ەی جدی بن لەسەر ئێران‌و‬ ‫بیڕوخێنن‌و جیالەوەی ملمالنێیەكی سیاسی‌و‬ ‫ئیدۆلۆژی لەنێوانیاندا هەیە‪.‬‬ ‫ئایا كاتی بەس���تنی كۆنگ���رەی نەتەوەیی‬ ‫نییە؟‬ ‫رۆژهەاڵت���ی كوردس���تان لەچ���او س���ێ‬ ‫پارچەكەی ت���ری مەحرومترین پارچەیە‪ ،‬كە‬ ‫هیچ دەسكەوتێكی گەورەی بەدەستنەهێناوەو‬ ‫لەب���ەردەم مەترس���ی‌و هەڕەش���ەی‬ ‫گەورەتریشدایە‪.‬‬ ‫بۆیە بۆ ئەم مەترسییە‪ ،‬كۆنگرەی نەتەوەیی‬ ‫پێویس���تە خاڵێكی پۆزەتیڤ گەر چاوەڕوان‬ ‫بكرێت ل���ەم هەلومەرج���ەدا‪ ،‬هاتنی ترامپە‪،‬‬ ‫كە بەنەیاری سەرس���ەختی ئێران ناودەبرێت‪،‬‬ ‫بەاڵم هێشتا ئاماژەكانی ئەم ئەجێندایە دیار‬ ‫نییە‪ ،‬كە ئایا كابینەكەی ترامپ سازشدەكات‪،‬‬ ‫یان لەس���ەر خەون���ی هێزەكان���ی رۆژهەاڵت‬ ‫كاردەكات‪.‬‬

‫كام الیتی لێزه‌ر بڵێ‬ ‫هه‌ڵکوتان ‌ه سه‌رکارگه‌یه‌ک؟‬ ‫‪‎‬لەب����ەرواری ‪ 2017/٥/2‬لەژمارە‬ ‫(‪)٥7٥‬لەالپ����ەڕە ‪ 8‬بابەتێ����ک‬ ‫بەناونیشانی (لەسەر الیتی لیزەر‬ ‫کەسێک دەکوژرێت ودوانی دیکەش‬ ‫بریندار دەب����ن) باڵوکراوەتەوه‌‪ ،‬من‬ ‫وه‌ک که‌سێکی ئاگادار له‌و روداوه‌‪،‬‬ ‫ده‌مه‌وێت راس����تی بابه‌ته‌که‌ بۆ رای‬ ‫گش����تی‌و رۆژنامه‌ ئازیزه‌که‌تان رون‬ ‫بکەمه‌وە کە به‌داخه‌وه‌ ئەو راپۆرتە‬ ‫هەڵەی زۆری تیدایەو راس����تیەکانی‬ ‫روداوه‌کەی ‌وه‌ک خ����ۆی تێدا باس‬ ‫نه‌کراوه‌‪ ،‬بۆیه‌ به‌ئه‌رکی سه‌رش����انم‬ ‫زانی راس����تی روداوه‌که‌ وه‌ک خۆی‬ ‫بخه‌م����ه‌ رو‪ ،‬که‌راس����تیه‌که‌ش به‌م‬ ‫شێوه‌یه‌ی خواره‌وه‌یه‌‪.‬‬ ‫پیرەمەگ����رون‬ ‫‪‎‬لەکۆمەڵ����گای‬ ‫کارگەیەکی س����ەهۆڵ هه‌یه‌‪،‬کە دورە‬ ‫لەماڵ‌و دوکان‌و ش����وێنە گشتیەکان‬ ‫‪ ،‬له‌ناو ئه‌و کارگه‌یه‌ش����دا باخێکی‬ ‫گ����ەوره‌ بون����ی هه‌ی����ه‌‪ ،‬لەکاتژمێر‬ ‫یەک����ی ش����ەوی ‪ 2017/٤/29‬چەند‬ ‫چەکدارێکی دەمامکدار‪ ،‬لەپش����تی‬ ‫باخچەکەوە ده‌چنە ناو کارگەکەوە‪،‬‬ ‫که‌ بەمەبەس����تی بردن����ی کەلوپەل‬

‫خۆی����ان ده‌خزێنن����ه‌ ن����او ژوری‬ ‫حەوان����ەوەی ئێش����کگره‌که‌وه‌‪ ،‬لەو‬ ‫کاتەدا دو کوڕی هەرزەکاری خاوەن‬ ‫کارگەکەی ل����ێ دەبێت‪ ،‬کە ئه‌و دو‬ ‫کوڕه‌ خەریکی کاری ئاسایی خۆیان‬ ‫دەبن‪.‬‬ ‫‪‎‬پاش ئ����ه‌وه‌ی کوڕەکانی خاوه‌ن‬ ‫کارگه‌ک����ه‌‪ ،‬ده‌زانن‌چه‌ند که‌س����ێک‬ ‫هه‌ڵیانکوتاوه‌ت����ه‌ س����ه‌ریان‌و داوای‬ ‫پێدان����ی چەکەکانی����ان دەکەن کە‬ ‫رەزامەند ناب����ن‪ ،‬چەکدارەکان تەقە‬ ‫دەکەن‌و له‌ئه‌نجامی ئه‌و ته‌ق ‌ه زۆره‌شدا‪،‬‬ ‫کوڕێکی خاوه‌ن کارگه‌که‌ به‌سه‌ختی‬ ‫برین����دار ده‌بێ����ت‌و بریندارەک����ەش‬ ‫تەق����ە دەکات‪ ،‬له‌و گروپه‌ش����ی که‌‬ ‫هه‌ڵی����ان کوتاوه‌ته‌ س����ه‌رکارگه‌که‌‪،‬‬ ‫که‌سێکیان لێده‌کوژرێت‌و که‌سێکی‬ ‫تریش����یان ل����ێ برین����دار ده‌بێت‪،‬‬ ‫پاش����ان ئه‌وان����ه‌ی هه‌ڵیانکوتاوه‌ته‌‬ ‫برینداره‌ک����ه‌‬ ‫س����ه‌رکارگه‌که‌‪،‬‬ ‫هه‌ڵده‌گرن‪ ،‬هه‌ڵدێن‌و کوژراوه‌که‌ش‬ ‫به‌جێدێڵ����ن‪ .‬له‌ئه‌نجامیش����دا ده‌زگا‬ ‫په‌یوه‌ندیداره‌کان ده‌گه‌نه‌ ش����وێنی‬ ‫روداوه‌که‌‪.‬‬

‫‪ ‎‬له‌کۆتایی����دا وه‌ک که‌س����ێک‬ ‫ک����ه‌ ده‌مه‌وێت راس����تی روداوه‌که‌و‬ ‫رۆژنام����ه‌ی ئاوێن����ه‌ش وه‌ک خۆی‬ ‫راس����تیه‌کان ببینن‪ ،‬ب����ه‌اڵم له‌به‌ر‬ ‫ره‌چاوکردنی ئه‌و باردۆخه‌ی هه‌ردو‬ ‫بنه‌ماڵه‌ک����ه‌‪ ،‬نامه‌وێ����ت ناوی خۆم‬ ‫ئاشکرا که‌م‪ ،‬به‌اڵم جوامێری ئه‌وه‌م‬ ‫تێدایه‌‪ ،‬ک����ه‌ هه‌رک����ه‌س ده‌یه‌وێت‬ ‫راس����تی بابه‌ته‌که‌ی بۆ بسه‌لمێنم‪،‬‬ ‫ئ����ه‌وا ده‌یس����ه‌لمێنم‪ ،‬وه‌ک چۆن بۆ‬ ‫رۆژنامه‌ی ئاوێنه‌شی ده‌سه‌لمێنم‪.‬‬ ‫‪‎‬له‌کۆتاییدا هیوادارم دادگا راستی‬ ‫روداوه‌ک����ه‌ بس����ه‌لمێنێت‌و بڕی����اری‬ ‫دادپه‌روه‌رانه‌ی خۆی بدات‪.‬‬ ‫‪‎‬لەهەم����ان کاتدا جێی����ی خۆیه‌تی‬ ‫گلەییه‌ک����ی زۆرم����ان لەخاوه‌ن����ی‬ ‫ئ����ه‌و بابه‌ته‌ هه‌بێت ک����ه‌ له‌ڕۆژنامه‌‬ ‫ئازیزه‌که‌ی ئاوێنه‌دا باڵوی کردۆته‌وه‌‪.‬‬ ‫هه‌وڵی منیش بۆ ئه‌م بابه‌ت ‌ه راستی‬ ‫روداوه‌ک����ه‌و خوێنه‌ران����ی ئاوێنه‌یه‌‪،‬‬ ‫که‌ ئاوێنه‌ وه‌ک ئاوێنه‌ راس����تیه‌کان‬ ‫پیشانده‌دات‪.‬‬ ‫‪‎‬شایه‌تحاڵێک له‌و روداوه‌‬

‫سه‌رۆكایه‌تی‌ شاره‌وانی‌ رزگار ‌ی‬ ‫كارگێری‌ و خۆیه‌ت ‌ی‬

‫ئاگاداری‌‬

‫عدد‪862 :‬‬ ‫به‌روار‪2017/5/7 :‬‬

‫ی (صمود) وه‌رگرتو‌ه ك ‌ه‬ ‫سه‌رۆكایه‌تی‌ شاره‌وانی‌ رزگاری‌ ئاگاداری‌ هه‌موو ئه‌و هاواڵتیانه‌ ده‌كاته‌و‌ه كه‌ سااڵنی‌ (‪ )1989-1987‬زه‌ویان له‌ناحییه‌ی‌ رزگار ‌‬ ‫ی ڕێگا پێدانی‌ كردوه‌ ب ‌ه مه‌به‌ستی‌ دروستكردن ‌ی خانوو هه‌ر هاواڵتییه‌ك‬ ‫هاواڵت ‌ی (جه‌الل جه‌وهه‌ر ئیبراهیم) خاوه‌ن زه‌وی‌ ژماره‌ هه‌وائی‌ (‪ )10176‬داوا ‌‬ ‫ی ئه‌م ئاگادارییه‌‪،‬ئاگاداری‌ سه‌رۆكایه‌تی‌ شاره‌وانیمان بكاته‌و‌ه ب ‌ه‬ ‫ی له‌سه‌ر ئه‌و پارچه‌ زه‌ویی ‌ه هه‌ی ‌ه له‌ماوه‌ی‌ (‪ )30‬ڕۆژدا له‌ دوای‌ باڵوكردنه‌وه‌ ‌‬ ‫گلدانه‌وه‌ ‌‬ ‫ی یاسایی‌ بۆ ناوبراو ده‌كات‪.‬‬ ‫پێچه‌وانه‌وه‌ شاره‌وانیمان كار ‌‬ ‫اراز محمد محمود‬ ‫سه‌رۆكی‌ شاره‌وانی‌ رزگاری‌‬ ‫سه‌رۆكایه‌ت ‌ی شاره‌وانی‌ رزگار ‌ی‬ ‫كارگێری‌ و خۆیه‌ت ‌ی‬

‫ئاگاداری‌‬

‫عدد‪863 :‬‬ ‫به‌روار‪2017/5/7 :‬‬

‫س����ه‌رۆكایه‌تی‌ ش����اره‌وانی‌ رزگاری‌ ئاگاداری‌ هه‌موو ئه‌و هاواڵتیانه‌ ده‌كاته‌وه‌ كه‌ سااڵنی‌ (‪ )1989-1987‬زه‌ویان له‌ناحییه‌ی‌ رزگاری‌ (صمود) وه‌رگرتو‌ه‬ ‫ی ژماره‌ هه‌وائی‌ (‪ )10177‬داوای‌ ڕێگا پێدان ‌ی كردو‌ه به‌ مه‌به‌س����تی‌ دروس����تكردن ‌ی خانوو هه‌ر هاواڵتییه‌ك‬ ‫كه‌ هاواڵتی‌ (كامل س����اڵح قادر) خاوه‌ن زه‌و ‌‬ ‫ی ئه‌م ئاگادارییه‌‪،‬ئاگاداری‌ سه‌رۆكایه‌تی‌ شاره‌وانیمان بكاته‌و‌ه ب ‌ه‬ ‫ی له‌سه‌ر ئه‌و پارچه‌ زه‌ویی ‌ه هه‌ی ‌ه له‌ماوه‌ی‌ (‪ )30‬ڕۆژدا له‌ دوای‌ باڵوكردنه‌وه‌ ‌‬ ‫گلدانه‌وه‌ ‌‬ ‫پێچه‌وانه‌وه‌ شاره‌وانیمان كاری‌ یاسایی‌ بۆ ناوبراو ده‌كات‪.‬‬ ‫اراز محمد محمود‬ ‫سه‌رۆكی‌ شاره‌وانی‌ رزگاری‌‬ ‫سه‌رۆكایه‌تی‌ شاره‌وانی‌ رزگار ‌ی‬ ‫كارگێری‌ و خۆیه‌ت ‌ی‬

‫ئاگاداری‌‬

‫عدد‪914 :‬‬ ‫به‌روار‪2017/5/15 :‬‬

‫ی (صمود) وه‌رگرتو‌ه ك ‌ه‬ ‫سه‌رۆكایه‌تی‌ شاره‌وانی‌ رزگاری‌ ئاگاداری‌ هه‌موو ئه‌و هاواڵتیانه‌ ده‌كاته‌و‌ه كه‌ سااڵنی‌ (‪ )1989-1987‬زه‌ویان له‌ناحییه‌ی‌ رزگار ‌‬ ‫هاواڵتی‌ (ئیبراهیم عبدالقادر علی‌) خاوه‌ن زه‌وی‌ ژمار‌ه هه‌وائی‌ (‪ )5888‬داوای‌ ڕێگا پێدان ‌ی كردو‌ه به‌ مه‌به‌ستی‌ دروستكردن ‌ی خانوو هه‌ر هاواڵتییه‌ك‬ ‫ی ئه‌م ئاگادارییه‌‪،‬ئاگاداری‌ سه‌رۆكایه‌تی‌ شاره‌وانیمان بكاته‌و‌ه ب ‌ه‬ ‫ی له‌سه‌ر ئه‌و پارچه‌ زه‌ویی ‌ه هه‌ی ‌ه له‌ماوه‌ی‌ (‪ )30‬ڕۆژدا له‌ دوای‌ باڵوكردنه‌وه‌ ‌‬ ‫گلدانه‌وه‌ ‌‬ ‫پێچه‌وانه‌وه‌ شاره‌وانیمان كاری‌ یاسایی‌ بۆ ناوبراو ده‌كات‪.‬‬ ‫اراز محمد محمود‬ ‫سه‌رۆكی‌ شاره‌وانی‌ رزگاری‌‬ ‫عدد‪893 :‬‬ ‫به‌روار‪2017/5/9 :‬‬

‫سه‌رۆكایه‌ت ‌ی شاره‌وانی‌ رزگاری‌‬ ‫كارگێری‌ و خۆیه‌ت ‌ی‬

‫ی‬ ‫ئاگادار ‌‬

‫س����ه‌رۆكایه‌تی‌ ش����اره‌وانی‌ رزگاری‌ ئاگاداری‌ هه‌موو ئه‌و هاواڵتیانه‌ ده‌كاته‌وه‌ كه‌ سااڵنی‌ (‪ )1989-1987‬زه‌ویان له‌ناحییه‌ی‌ رزگاری‌ (صمود) وه‌رگرتو‌ه‬ ‫كه‌ هاواڵتی‌ (دڵشاد شكور محمود‌) خاوه‌ن زه‌وی‌ ژماره‌ هه‌وائی‌ (‪ )4545‬داوای‌ ڕێگا پێدان ‌ی كردو‌ه به‌ مه‌به‌ستی‌ دروستكردن ‌ی خانوو هه‌ر هاواڵتییه‌ك‬ ‫ی ئه‌م ئاگادارییه‌‪،‬ئاگاداری‌ سه‌رۆكایه‌تی‌ شاره‌وانیمان بكاته‌و‌ه ب ‌ه‬ ‫ی له‌سه‌ر ئه‌و پارچه‌ زه‌ویی ‌ه هه‌ی ‌ه له‌ماوه‌ی‌ (‪ )30‬ڕۆژدا له‌ دوای‌ باڵوكردنه‌وه‌ ‌‬ ‫گلدانه‌وه‌ ‌‬ ‫ی یاسایی‌ بۆ ناوبراو ده‌كات‪.‬‬ ‫پێچه‌وانه‌و‌ه شاره‌وانیمان كار ‌‬ ‫اراز محمد محمود‬ ‫سه‌رۆكی‌ شاره‌وانی‌ رزگاری‌‬

‫ونبون‬

‫* پێناس����ێك ‌ی ئاسایش ‌ی به‌ڕێوه‌به‌رایه‌ت ‌ی ئاسایش ‌ی گه‌رمیان‪ ،‬به‌ناوی‌ (گه‌رمیان دڵشاد ئه‌حمد حه‌مه‌خان) ونبوه‌‪ ،‬هه‌ركه‌س ده‌یدۆزێته‌و‌ه بیگه‌ڕێنێته‌و‌ه‬ ‫بۆ كتێبخانه‌ی‌ خاك له‌كه‌الر‪.‬‬ ‫* ناسنامەیەکی ژوری بازرگانی سلێمانی بە ناوی (الوک عبدالقادر علی) ونبوە‪ ،‬هەرکەس دۆزییەوە بیگەڕێنێتەوە بۆ پرسگەی ئاوێنە‪.‬‬

‫نوێرتین هەواڵ‬ ‫زۆرترین زانیاری‬

‫‪www.awenecom‬‬

‫‪18‬‬

‫تایبه‌ت‬

‫)‪ )577‬سێشه‌مم ‌ه ‪2017/5/16‬‬

‫بۆچی كۆنگرەی نەتەوەیی پێویستە؟‬

‫ئەنوەر حسێن (بازگر)‬ ‫وابڕیارب���و پێش كۆتایی س���اڵی (‪)2013‬‬ ‫كۆنگرەی نەتەوەیی كوردستان بەئامادەبونی‬ ‫(‪ )72‬ح���زب‌و (‪ )114‬رێكخ���راوی‌ هەر چوار‬ ‫پارچەی كوردستان لەهەولێر ببەسترێت‪.‬‬ ‫بڕیاربو (‪ )5‬كاندید بۆ هێزەكانی رۆژهەاڵت‌و‬ ‫(‪ )5‬كاندید بۆ هێزەكانی باشورو (‪ )5‬كاندید‬ ‫بۆ هێزەكان���ی رۆژئاواو (‪ )6‬كاندید بۆ باكور‬ ‫هەڵبژێردرێ���ن‪ ،‬واتا هەر چ���وار پارچە (‪)21‬‬ ‫كاندی���د پێكدەهێنێ���ت‪ ،‬س���ەرئەنجام پاش‬ ‫دەس���تبەكاربونی لیژنەكان‪ ،‬بەهۆی كێش���ەو‬ ‫گرفتگەلی زۆروزەوەن���د‪ ،‬هێزەكان نەیانتوانی‬ ‫كۆنگرە ببەستن‌و ئەم كارە سەركەوتو بكەن‪.‬‬ ‫كۆنگرەی نەتەوەیی گەر بكرێت‌و بگیرێت‌و‬ ‫س���ەركەوتو بێ���ت‪ ،‬رۆڵی گ���ەورەی دەبێت‬ ‫لەیەكخس���تنی گوتاری نەتەوەیی كوردستان‌و‬ ‫دەربازبون لەپەرش‌وباڵوی‌و چارەس���ەركردنی‬ ‫كێشەو گرفتەكان‪.‬‬ ‫بێگومان س���ەركەوتنی كۆنگ���رە‪ ،‬نەیاری‬ ‫زۆریش���ی بۆ پەیدادەبێ���ت‌و هەوڵی تێكدانی‬ ‫دەدەن‪ ،‬واڵتان���ی ناوچەكە بەتایبەتی‌ ئێران‌و‬ ‫توركیا زۆر دژی ئەم هەنگاوەن‪ ،‬كە كەم‌و زۆر‬ ‫كاریگەرییان هەیە لەسەر كۆنگرە‪.‬‬ ‫بەاڵم دەبێت پرسیاری سەرەكی ئەوە بێت‪،‬‬ ‫بۆچ���ی لەبارودۆخی پ���ڕ دژواری گەلی كورد‬ ‫لەماوەی دەیان س���اڵی راب���ردوداو بەتایبەت‬ ‫لەئێس���تادا‪ ،‬هێزە كوردییەكان مل نادەن بۆ‬ ‫ئەم كارەو ئەم مەترس���ییە جدییە نابینن‪ ،‬كە‬ ‫لەسەر كوردستان هەیە‪.‬‬ ‫ئایا فاكتەری س���ەرەكی‌و رێگری سەرەكی‬ ‫چیی���ە لەب���ەردەم نەبەس���تنی كۆنگرەیەكی‬ ‫وەه���ادا‪ ،‬كە حەتمەن الیەن���ە پۆزەتیڤەكانی‬ ‫زۆرترو باشترە لەالیەنە نێگەتیڤەكانی؟‬ ‫ئەگەرچی فاكتەری ناوخۆیی‌و هەلومەرجی‬ ‫تایبەت‪ ،‬تایبەتمەندی ه���ەركام لەو پارچانە‬

‫دەبێ لەبەرچاو بگیرێت‪ ،‬بەاڵم هیچكام لەمانە‬ ‫نەدەبو ببنە هۆی دواكەوتنی كۆنگرە‪.‬‬ ‫هیچ كام لەبەرژەوەن���دی حزبی‪ ،‬ئیمتیاز‪،‬‬ ‫ئیدۆل���ۆژی‪ ،‬فك���ری‌و هەژمونگەرای���ی حزبی‬ ‫نەدەب���و هێندە زەق بكرێنەوە‪ ،‬كە مەس���ەلە‬ ‫چارەنوسس���ازە نیش���تمانی‌و نەتەوەییەكان‬ ‫لەبەرچاو نەگرێت‪.‬‬ ‫ئەمە راس���تە‪ ،‬كۆنگرە دارعاسای سیحری‬ ‫نییە‪ ،‬هەم���و گرفتەكانی گەلی كوردس���تان‬ ‫چارەس���ەر بكات‪ ،‬یان كێش���ەو ئاریشەكانی‬ ‫نێوان هێزە سیاس���ییەكانی هەر چوارپارچە‬ ‫بەیەكجاری كۆتایی پێ بێنێت‪ ،‬رەنگە كۆنگرە‬ ‫نەتوانێ دەوڵەتێكی س���ەربەخۆ دروستبكات‪،‬‬ ‫یان هەمو قەیرانە سیاسی‌و ئابورییەكانی پێ‬ ‫چارەسەر نەبێت‪ ،‬بەاڵم دەتوانێت رۆڵی مەزن‬ ‫لەم بوارەدا بگێڕێت‪.‬‬ ‫یان النیكەم دەتوانێت‪ ،‬گوتارێكی یەكگرتو‬ ‫بەپەیوەندییەك���ی دۆس���تانەو نیش���تمانی‬ ‫دروس���تبكات‪ ،‬ش���ەڕی س���اردی راگەیاندنی‬ ‫نێوان الیەنەكان كەم بكات���ەوە‪ ،‬پەیوەندی‌و‬ ‫هەماهەنگی ئەمنی نێوان الیەنە كوردییەكان‬ ‫بەرێتە پێش‌و لەئاس���تی میدیاو دبلۆماسیدا‬ ‫یەكگرتوت���ر هێزەكانی نیش���انبدات‌و الیەنە‬ ‫گەورەكان دەتوانن هاوكاری سیاسی‪ ،‬ئابوری‪،‬‬ ‫مێدیای���ی الیەن���ە بچوكەكان ب���دەن‪ ،‬پارچە‬ ‫گەشەكردوەكان یارمەتی هێزەكانی پارچەكانی‬ ‫تر بدەن‪ ،‬كە هێش���تا هەلومەرجێكی سیاسی‬ ‫لەباریان نییە‪.‬‬ ‫كۆنگرە دەتوانێت زۆر ش���تی سادە بكات‪،‬‬ ‫كە ب���ەالی كۆمەاڵنی خەڵكی كوردس���تانەوە‬ ‫دڵخۆشكەرو جێگەی ئومێدە‪.‬‬ ‫چونكە پرسیارێكی جەوهەری هەیە‪.‬‬ ‫ئای���ا جگە لەم هێزە كوردییانەی ئەم چوار‬ ‫پارچەیە‪ ،‬گەلی كورد چ دۆس���تی دڵس���ۆزو‬ ‫خەمخ���ۆرو پارێزەرێكی هەیە؟ (س���ەرەڕای‬ ‫ئەوەی س���ەدان رەخنەو گلەی���ی لەم هێزانە‬ ‫هەیە لەالیەن خەڵكی كوردستانەوە)‪.‬‬ ‫رۆڵ���ی كۆنگ���رەی نەتەوەی���ی لەبەرامبەر‬ ‫مەترسییەكان لەسەر كورد‪:‬‬ ‫سەرەڕای دەس���تكەوتی زۆروزەوەند لەسێ‬ ‫پارچەی‌ (باكور‪ ،‬باش���ور‪ ،‬رۆژئاوا) كە خۆی‬ ‫لەبونی فراكس���یۆنێكی كوردی سەربەخۆ بۆ‬ ‫یەكەم جار لەمێژوی توركیا لەالیەن (‪)HDP‬‬ ‫ب���ە(‪ )59‬كورس���ی لەپەرلەمان���ی توركی���او‬ ‫بردنەوەی سەدان شارەوانی باكور‪.‬‬

‫بون���ی ئەزمونێك���ی ب���اش لەباش���ورو‬ ‫دروستكردنی هەرێمێكی فیدڕاڵ‪ ،‬كە لەمێژوی‬ ‫باش���وردا بێوێنەیە (س���ەرەڕای پەكخستنی‬ ‫پەرلەمان‌و كێش���ەی دارای���ی‌و بژێوی ژیانی‬ ‫خەڵك)‪.‬‬ ‫رزگاربون���ی زۆربەی رۆژئاوای كوردس���تان‬ ‫لەدەست رژێمی بەش���ار ئەسەدو بەدیهێنانی‬ ‫كانتۆن���ەكان‌و خۆبەڕێوەب���ەری‌و كاركردن بۆ‬ ‫هەرێمێكی فیدڕاڵی رۆژئاوا‪.‬‬ ‫لەپاڵ ئەو دەستكەوتە زۆرو زەوەندانە‪ ،‬هەر‬ ‫لەئێستادا دەیان هەڕەشەو مەترسی لەسەر ئەم‬ ‫دەستكەوت و ئەزمونانە هەیە‪ ،‬لەالیەن واڵتانی‬ ‫ناوچەك���ەوە خۆیان مەاڵس���داوەو چاوەڕوانی‬ ‫تێكشكاندن‌و شكستهێنانی ئەو سێ ئەزمونەو‬ ‫لەباربردنی دەستكەوتە سادەكانی رۆژهەاڵتن‪،‬‬ ‫واتا دەستكەوتە بەدیهاتوەكانی دوای جەنگی‬ ‫ساردو سەرەتای دەیەی نەوەدەكان لەمێژوی‬ ‫س���ەد س���اڵەیەدا ب���ێ وێنەیە (س���ەرەڕای‬ ‫گلەیی‌و رەخنەكانیش)‪ ،‬بۆیە بۆ پاراس���تنی‬ ‫ئەم دەس���تكەوتانەو تێپەڕین���ی گرفتەكان‌و‬ ‫روبەڕوبون���ەوەی مەترس���ییەكان‪ ،‬یەكێ���ك‬ ‫لەفاكت���ەرە گرنگ���ەكان‪ ،‬ك���ە یارمەتیدەرە‪،‬‬ ‫سازكردنی كۆنگرەی نەتەوەییە‪.‬‬ ‫مەترسییەكان كامانەن‪:‬‬ ‫یەكەم‪ :‬قەیرانی سوریاو داهاتوی كورد‬ ‫قەیرانەكانی س���وریاو شكستی پیالنەكانی‬ ‫توركیاو جەمس���ەربەندی سوننە لەسەرەتای‬ ‫روداوەكان���ی دیمەش���ق‌و روداوەكانی بەهاری‬ ‫عەرەبی لە‪ 2011‬لەبەرامبەر پالن‌و هەژمونگەری‬ ‫جەمس���ەربەندی ئێران‌و ش���یعەكان تادەهات جیۆسیاس���ی‌و جیۆگرافیای ناوچەكەن بەپێی‬ ‫روخانی ئەس���ەدو ئەڵتەرناتیڤێكی س���وننی بەرژەوەندییەكانیان‪.‬‬ ‫بلۆكی س���وننە‪ ،‬دانیان بەشكستدا داناوە‬ ‫پەرەیدەگ���رت‌و پاش كوژرانی نزیكەی (‪)500‬‬ ‫هەزار كەس‪ .‬ئێستا روداوەكان رێك خەریكە لەهەمبەر روخانی ئەس���ەدو بلۆكی شیعەش‬ ‫دەیانەوێ���ت ئیمتی���از ب���دەن لەبەرامب���ەر‬ ‫پێچەوانە دەبنەوە‪.‬‬ ‫نەیارە سەرس���ەختەكانی قەیرانی س���وریا س���ەركەوتنی خۆی���ان‌و مانەوەی ئەس���ەدو‬ ‫چ ناوچەی���ی‪ ،‬چ نێودەوڵەت���ی مەبەس���ت ( هەژمونی هیاللی شیعی لەتارانەوە بۆ دەریای‬ ‫ئێران‪ ،‬عێراق‪ ،‬سوریا‪ ،‬حزبوڵاڵ‪ -‬وەكو بەرەو سپی ناوەڕاست‌و لوبنان‪.‬‬ ‫س���ەردانەكانی (بن عەلی یلدرم) سەرۆك‬ ‫جەمسەری شیعی)و بەرەی (توركیا‪ ،‬سعودیە‪،‬‬ ‫قەتەر‪ ،‬هێزە محەلیەكانیان) لەالیەكەوەو الیەنی وەزیرانی توركی���ا لەژانویەی‪ 2017‬بۆ عێراق‌و‬ ‫نێودەوڵەت���ی (روس���یاو ئەمەریكا) خەریكی ناوبردن���ی حكومەت���ی هەرێمی كوردس���تان‬ ‫س���ازش‌و رێككەوتنن‌و چاو لەشەڕو كوشتاری بە(ئیدارەی باكوری عێراق)‪ ،‬سەردانی وەلید‬ ‫رابردو دەپۆش���ن‌و چ بەئاش���كراو نهێنی‪ ،‬دو موعیلم لەساڵی ‪ 2016‬بۆ بەغدا‪ ،‬چونی هاكان‬ ‫قۆڵی‌و چ���وار قۆڵ���ی واڵتان���ی داگیركەری فیدانی راوێژكاری دەزگای میتی توركیا بەنهێنی‬ ‫كوردستان لەجەزائیر‪ ،‬توركیا‪ ،‬عێراق خەریكی بۆ سوریا‪ ،‬س���ەردانی چاوش ئۆغلۆ وەزیری‬ ‫كۆبونەوەن‌و داڕش���تنی سەرلەنوێی نەخشەی دەرەوەی توركیا بۆ تاران‌و هاوتا ئێرانییەكەی‬

‫ئایا فاكتەری‬ ‫سەرەكی‌و رێگری‬ ‫سەرەكی چییە‬ ‫لەبەردەم نەبەستنی‬ ‫كۆنگرەیەكی وەهادا‪،‬‬ ‫كە حەتمەن الیەنە‬ ‫پۆزەتیڤەكانی زۆرترو‬ ‫باشترە لەالیەنە‬ ‫نێگەتیڤەكانی؟‬

‫ریکالم‬

‫‪Sinoma Industry & Trade‬‬

‫ ‬

‫ ‪+ , , , #& - ,‬ه‌ره ه‌مهێنان ‌ی‬ ‫‪ -1‬توانا ‌ی سااڵنه‌ی‌ به‌كاربردنی‌ (‪ ) 15000‬ته‌ن په‌یكه‌ری‌ ئاسنی جۆراوجۆره‌‪ ،‬وه‌ دروستكردن‌و ب‬ ‫ جێگیركردن ‌ی‬ ‫ وه‌ دانان‌و‬ ‫دروستكردن‪،‬‬ ‫‌ندازیاری‌ ‪،‬‬ ‫ ه‌ ‌ی ئه‬ ‫جوانترین نه‌خش‬ ‫بەباشتری‬ ‫

ئاسنی‌‌و پۆاڵ‬ ‫كاری‌ په‌یكه‌ر ‌ی‬ ‫ ‪ -‬‬ ‫ ‬ ‫ن‌و ‪. /‬‬ ‫ ‬ ‫

‬ ‫ ‪

0 -

-‬ه‌كو پڕۆژه‌ ‌ی‬ ‫به‌رهه‌مه‌ك���ه‌‌و هه‌مو خزمه‌تێك دوای‌ فرۆش���تنی‌ بۆ هه‌مو كارێكی‌ پیشه‌س���ازی‌‌و پ���ڕۆژه‌ ‌ی و‬ ‫بیناو پڕۆژه‌یه‌ك ‌ی‬ ‫ جۆره‌‬ ‫ ‪ .‬هه‌مو‬ ‫ ه‌نتۆ‪ ،‬وه‌‬ ‫ ‪ ,‬ی‌ چیم‬ ‫ ه‌وت‪ ،‬كارگه‌‬ ‫ پااڵوگه‌ ‌ی ن‬ ‫ ‌با ‪،‬‬ ‫ ‪ -‬كاره‬ ‫

‪2‬وزه‌ی‌‬ ‫‌رهه‌مهێنان ‌ی‬ ‫(كارگه‌ ‌ی به‬ ‫ ‪ 1‬‬ ‫ ‬ ‫ئاوه‌دانكردنه‌وه‌ ‌ی مه‌ده‌ن ‌ی ‪.‬‬ ‫ * ‬ ‫

‪

3

2 2‬‬

‫ ه‌رزكردنه‌وه‌‪،‬‬ ‫‌كو‪ :‬ئامێر ‌ی ب‬ ‫ ‪ 4‬چینی‌‪ ،‬وه‬ ‫‌نێدێك لەبه‌رهه‌م ‌ی‬ ‫ هه‬ ‫‌كردنی‌‬ ‫هاورده‬ ‫‌كردن‌و‬ ‫‌‪:‬كاری‌ هه‌نارده‬ ‫‪ -2‬بازرگانی‌ گشت‬ ‫

‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫

‬ ‫ ی ‬ ‫ ‬ ‫خه‌بات ‌ه ‪ ،‬و‌ه هه‌روه‌ها هه‌ر شتێك كه‌ داوابكرێت لەالیه‌ن بازرگانان‌و كڕیارانه‌وه‌‪.‬‬ ‫ ‪

3 . -

, , 2‬‬

‫

‬ ‫ ‪

3‬هه ‌یه‌‪.‬‬ ‫ ه‌ولێر لقمان‬ ‫سلێمانی‌‌و ه‬ ‫ ‪ : )MANTA(2‬لەهه‌ردو شار ‌ی‬ ‫ بۆ ماركه‌ ‌ی‬ ‫ سوره‌یا‬ ‫‪ -3‬كاری‌ ڕوناكی‌‌و‬ ‫ * ‪ , , - ,‬‬

‫‪ -4‬كاری‌ گواس���تنه‌وه‌و لۆجس���تیك بەش���ێواز ‌ی ( ‪ : ) LCL‬كاری‌ گواس���تنه‌وه‌ ‌ی كه‌لوپه‌ل هه‌مو مانگێك‬ ‫بەهاوبه‌شی‌ له‌گه‌ڵ چه‌ند كه‌سێكدا لەواڵت ‌ی چینه‌وه‌ بۆ ته‌واو ‌ی كوردستان‪.‬‬

‫ ‬

‫ ‬

‫ ‬

‫محەمەد ج���ەواد زەریفی ئێرانی بۆ ئەنكەرەو‬ ‫دانیش���تنەكانی جەزائی���ر‪ ،‬ئاس���اییبونەوەی‬ ‫پەیوەندییەكان���ی مۆس���كۆو ئەنكەرە لەپاش‬ ‫كەوتنە خوارەوەی فڕۆكە روسییەكە لەالیەن‬ ‫توركیاوەو بەنەرمی نواندن‌و سازشی ئەنكەرە‪،‬‬ ‫پاشەكشەی بەشێكی هێزەكانی روسیا لەپاش‬ ‫گرتنەوەی حەلەب‌و وردە وردە پاشەكش���ەی‬ ‫داعش لەجەرابلوس‪ ،‬مەنب���ج‪ ،‬رەقەو ئەلباب‬ ‫پەلكێش���ی س���وپای توركیا بۆ خاكی سوریا‬ ‫بەمەرام���ی گرتن���ی ش���ارۆچكەی ئەلباب بۆ‬ ‫رێگ���ری لەبەیەكەوەبەس���تنی ش���ارەكانی‬ ‫(كۆبانی–عەفری���ن كە لەژێر دەس���ەاڵتداری‬ ‫‪ PYD‬دا دان) بۆردومانی تۆپخانەكانی توركیا‬ ‫لەسەر ئەو ناوچانەی لەژێر دەسەاڵتی سوپای‬ ‫س���وریای دیموكرات‪ ،‬كردن���ەوەی ئەجێنداو‬ ‫مەلەف���ی كش���انەوەی هێزەكان���ی توركی���ا‬ ‫لەبەعش���یق لەبەرامبەر چۆڵكردنی ش���ەنگال‬ ‫لەالی���ەن هێزەكان���ی ‪ PKK‬و نەرمی نواندنی‬ ‫عێراق لەم فایلە‪.‬‬ ‫شكستی ئەو نەخش���ە سەربازییەی كە بۆ‬ ‫گرتنەوەی موس���ڵ لەس���اڵی ‪ 2016‬دانرابو‪،‬‬ ‫ئەو ئۆپراسیۆنە هەمەجیانەی دەسەاڵتدارانی‬ ‫توركی���ا دژی ‪HDP‬و ‪ ،DTP‬هاوس���ەرۆكانی‬ ‫‪HDP‬وەو سازشە نهێنیەكانی نێوان مۆسكۆو‬ ‫واشنتۆن‪.‬‬ ‫ناڕونی‌ كابینەی ترامپ لەداهاتوی ئەمەریكا‬ ‫س���ەبارەت بەقەیرانی سوریاو نەرمی نواندنی‬ ‫بەرامب���ەر مۆس���كۆ ئەگەرێكە‪ ،‬ك���ە رەنگە‬ ‫بەقازانجی كورد تەواو نەبن‪.‬‬ ‫((وات���ا ك���ۆی ئ���ەم گەرموگوڕیی���ە‬ ‫دبلۆماس���یەی نەیارانی ك���ورد خاڵی گرنگ‌و‬ ‫فۆك���ەس لەس���ەركراوی‌ مەس���ەلەی كوردو‬ ‫فایل���ی ئەم پارچانەی كوردس���تانە‪ ،‬قەیرانی‬ ‫سوریاو هەڵگیرساندنی ش���ەڕ لەو واڵتە گەر‬ ‫فاكت���ەری س���ەركەوتنی شۆڕش���ی رۆژئاواو‬ ‫بەهێزبون���ی باش���وربوبێت ل���ە(‪ )2011‬ئەوا‬ ‫لە(‪‌)2017‬دا كپبونەوەی قەیرانەكانی س���وریا‬ ‫بۆ تێكش���كاندنی ئەزمونی رۆژئاواو باشوری‬ ‫كوردستانە))‪.‬‬ ‫ب���ەو فاكتەی ئ���ەم چوار هێ���زە ناوچەیی‌‬ ‫(عێراق‪ ،‬ئێران‪ ،‬توركیاو س���وریا) گەر هەزار‬ ‫خی�ل�اف‌و ناكۆكی���ان هەبێت‪ ،‬گ���ەر خاڵێكی‬ ‫هاوبەش���یان نەبێ���ت (كە هەیان���ە)‪ ،‬بەاڵم‬ ‫هەمویان‌و لەهەمو كات‌و زەمانێكدا‪ ،‬لەس���ەر‬ ‫خاڵێك رێكبون كە (دژی كوردو تێكشكاندنی‬

‫دەس���تكەوتەكانی گەلی ك���ورد لەپارچەكانی‬ ‫كوردستانە)‪.‬‬ ‫بۆی���ە قەیرانەكان���ی س���وریا‪ ،‬چەن���دە‬ ‫دەس���تكەوتی گەورەی بۆ ك���ورد بەدیهێنا‪،‬‬ ‫هێندەش مەترسی لەناوخۆی خۆیدا بۆ كورد‬ ‫لەئێستادا هەڵگرتوە‪.‬‬ ‫بۆی���ە یەكێ���ك لەزەروریی���ەت‌و گرنگبونی‬ ‫س���ازدان‌و بەس���تنی كۆنگ���رەی نەتەوەیی‬ ‫كوردس���تان‪ .‬رەنگ���ە لێرەدابێت ك���ە بەڵێ‬ ‫پێویستە‪.‬‬ ‫دوەم‪ ،‬قەیرانی داعش‌و داهاتوی باش���وری‬ ‫كوردستان‪:‬‬ ‫قەیرانەكانی سوریاو ملمالنێ مەزهەبیەكانی‬ ‫عێراق‪ ،‬دەخالەتی توركیا‪ ،‬س���عودیەو ئێران‪.‬‬ ‫فاكتەرێك���ی گرنگب���ون ب���ۆ س���ەرهەڵدانی‬ ‫داع���ش‌و دەستبەس���ەرداگرتنی موس���ڵ‪،‬‬ ‫حوزەیران���ی(‪)2014‬و كۆنترۆڵكردن���ی ئ���ەو‬ ‫شارە‪.‬‬ ‫هەر زوش پەالماری باش���وری كوردستان‌و‬ ‫رۆژئ���اوای كوردس���تانیان دا‪ ،‬زۆری نەماب���و‬ ‫كۆبان���ێ‌و هەولێر بگرن‌و ه���ەردو ئەزمونەكە‬ ‫بخەنە بەردەم لەناوچونەوە‪.‬‬ ‫ داع���ش گ���ەر دەرهاویش���تەی ملمالنێی‬‫ناوچەكان���ی واڵتان���ی ناوچەك���ەو ش���یعە‪،‬‬ ‫س���وننە‪ ،‬توركیاو ئێ���ران بوبێت‪ ،‬داعش گەر‬ ‫دەرهاویش���تەی چەوسانەوەی س���وننەكانی‬ ‫عێراق بوبێت لەالیەن زۆرینەی شیعەوە‪.‬‬ ‫ داع���ش گ���ەر دەرهاویش���تەی ش���ەڕو‬‫قەیرانەكانی سوریاو بەهاری عەرەبی بوبێت‪.‬‬ ‫ داع���ش گ���ەر دەرهاویش���تەی ملمالنێی‬‫دەزگا موخابەراتی‌و هەواڵگرییەكانی ناوچەكە‬ ‫بوبێت‪.‬‬ ‫ داعش گ���ەر ئەجێندایەك���ی تەمومژاوی‬‫ئەمەریكا بوبێت‪.‬‬ ‫ داعش گ���ەر زادەی گەش���ەی بزوتنەوە‬‫ئیسالمییە فەندەمێنتال‌و رادیكاڵ‌و ئیسالمییە‬ ‫تیرۆریستەكانی بوبێت‪.‬‬ ‫بەاڵم‪:‬‬ ‫فاكتەری گرنگ‌و ئەساس���ی س���ەرهەڵدانی‬ ‫داعش‪ ،‬بۆ تێكش���كاندنی روحی نیش���تمانی‌و‬ ‫ناس���یۆنالیزمی ك���وردو ئەزمونەكان���ی ب���و‬ ‫لەباشورو رۆژئاوای كوردستان‪.‬‬ ‫خۆ گەر هێزی پێش���مەرگەو ش���ەڕڤانانی‬ ‫یەپەگەو یەپ���ەژە نەبوایە‪ ،‬باش���ورو رۆژئاوا‬ ‫چارەنوسیان هاوشێوەی موسڵ‌و رەقەو ئەنبار‬

‫ریکالم‬

‫‪Awene‬‬

‫خاوه‌نی ئیمتیاز‪ :‬کۆمپانیای ئاوێنه‌‬ ‫سه‌رنوسه‌ر‪ :‬سه‌ردار محه‌مه‌د‬

‫کوا لێکۆڵینەوەی یاسایی لەخوێنی کاوه‌گه‌رمیانی‪ ،‬سەردەشت عوسمان‪ ،‬سۆرانی مامە حەمە‪ ،‬عەبدولستار تاهیرو ویدات حسێن؟‬

‫سه‌دام‌و‬ ‫‪ 360‬شوقه‌كه‌‬

‫كۆمپانیای بورهان‬

‫سه‌رتیپ جه‌وهه‌ر‬ ‫ی قانون وتیان‬ ‫له‌عانی دادگاییكردنی سه‌دام‌و داروده‌سته‌و ده‌رباره‌ك ‌هی‌‪ ،‬به‌پێ ‌‬ ‫به‌كه‌سوكاری قوربانیان‌و زیانلێكه‌وتوانی رژێم له‌سامان‌و موڵكی سه‌ركردایه‌تی‬ ‫ی نوس���راو بۆ تاپۆو‬ ‫ی ئه‌و‌ه ‌‬ ‫به‌ع���س‌و ده‌رباری س���ه‌دام قه‌ره‌بو بكرێنه‌وه‌‪ ،‬دوا ‌‬ ‫ی زه‌ویوزارو الیه‌ن ‌ه په‌یوه‌ندیداره‌كان ده‌كرێت‪ ،‬ده‌ركه‌وت س���ه‌رانی‬ ‫فه‌رمانگ��� ‌ه ‌‬ ‫رژێم به‌سه‌دامیشه‌و‌ه یان ته‌نها یه‌ك خانو یان شتێكی ئه‌وتۆیان نه‌بو‪ ،‬ته‌نانه‌ت‬ ‫ی ده‌ستی‬ ‫بارزانی برای س���ه‌دام ته‌نها یه‌ك خانوی به‌ناوبو‪ ،‬داوایكرد خانوه‌ك ‌ه ‌‬ ‫ی ك ‌ه له‌الیه‌ن ئه‌حمه‌د چه‌له‌بییه‌و‌ه‬ ‫به‌سه‌ردا نه‌گرن‌و بیده‌نه‌و‌ه به‌ماڵ‌و منداڵه‌ك ‌ه ‌‬ ‫ده‌ستی به‌سه‌رداگیرابو‪.‬‬ ‫ره‌نگ��� ‌ه زه‌حم���ه‌ت بێت به‌راوردكردنی س���ه‌رانی رژێمی به‌عس ب ‌ه به‌ش���ێك‬ ‫ی به‌شێك له‌سه‌ركردایه‌تی‬ ‫له‌س���ه‌ركردایه‌تی كورد‪ ،‬به‌اڵم ك ‌ه پرۆژه‌و سه‌رمای ‌ه ‌‬ ‫كوردس���تان ده‌بینین ك ‌ه ملیاره‌ها دۆالره‌و سه‌رچاوه‌كه‌یش���ی رون ‌ه قوتی ئه‌م‬ ‫میلله‌ته‌ی���ه‌‪ ،‬ناچارین بڵێین س���ه‌د خۆزگ��� ‌ه به‌"كف���ن دز"‪ ،‬ده‌بینین رژێمێكی‬ ‫ی ش���تێكی ئه‌وتۆیان‬ ‫خوێنڕێ���ژی جه‌به‌روت به‌س���ه‌رۆك‌و س���ه‌ركردایه‌تییه‌ك ‌ه ‌‬ ‫ی خۆیان‌و به‌رده‌وامبونیان هه‌بوو‪،‬‬ ‫به‌ناوه‌و‌ه نییه‌‪ ،‬چونك��� ‌ه ئومێدیان به‌مانه‌و‌ه ‌‬ ‫ی س���ه‌رده‌می‬ ‫ی س���ه‌رده‌می س���ه‌دام یان ئه‌و پارێزگاران ‌ه ‌‬ ‫هه‌مو ئه‌و وه‌زیران ‌ه ‌‬ ‫س���ه‌دام له‌خانویه‌كی حكومیدا نیش���ته‌جێ ده‌بون‪ ،‬ك ‌ه ماوه‌كه‌یان ته‌واو ده‌بو‬ ‫ش���وێنه‌كه‌یان جێده‌هێشت‌و یه‌كێكی دیك ‌ه ده‌هات ‌ه شوێنیان‪ ،‬ئێستاش له‌به‌غدا‬ ‫له‌كۆمه‌ڵگای وه‌زیران (موجه‌مه‌ع وزه‌را) ژماره‌یه‌كی زۆر وه‌زیرو كاربه‌ده‌س���تی‬ ‫حكومه‌ت نیش���ته‌جێن‪ ،‬به‌اڵم ك ‌ه ماوه‌كه‌یان ته‌واو ده‌بێت‪ ،‬خانو شوێنه‌كان بۆ‬ ‫ی ئێم ‌ه نه‌ك ئه‌و خانوانه‌یان‬ ‫ی خۆیان چۆڵ ده‌كه‌ن! ب���ه‌اڵم ئه‌وان ‌ه ‌‬ ‫ی دوا ‌‬ ‫ئ���ه‌و‌ه ‌‬ ‫له‌سه‌ر خۆیان تاپۆكرد ك ‌ه پێشتر له‌سه‌رده‌می رژێمی به‌عس خانوی پارێزگارو‬ ‫ی به‌عس بون‪ ،‬هه‌ندێكیان به‌ڵكو س���ێ‬ ‫كاربه‌ده‌س���تانی حكومه‌ت یان باره‌گا ‌‬ ‫دیواریان به‌دوای یه‌كدا به‌رزكردۆته‌وه‌و له‌ژوره‌و‌ه جگ ‌ه له‌ئاسمان شتێكی دیك ‌ه‬ ‫ی خۆیان‌و به‌رده‌وامبونیان‬ ‫نابینن! ئه‌مان ‌ه چونك ‌ه هیچ ئومێدێكی���ان به‌مانه‌و‌ه ‌‬ ‫نییه‌و نه‌ماوه‌‪ ،‬بۆی ‌ه س���امانی ئه‌م واڵت ‌ه به‌ت���ااڵن ده‌به‌ن‌و بردویانه‌! كاتێكیش‬ ‫چاو ل ‌ه ‪ 360‬ش���وقق ‌ه ده‌كه‌ین ك ‌ه دیار نیی ‌ه هی كێیه‌و ده‌بو ئه‌و په‌رله‌مانتار‌ه‬ ‫ی له‌ڕاگه‌یاندن باس نه‌كردای���ه‌‪ ،‬ئه‌و‌ه له‌چاو‬ ‫ێ دایك‌وباوك��� ‌ه ‌‬ ‫ئه‌و زانیاریی��� ‌ه ب ‌‬ ‫پرۆژ‌ه گه‌وره‌كانی ئه‌و س���ه‌ركردایه‌تیی ‌ه بێباك��� ‌ه هه‌ر هیچ نییه‌‪ ،‬بۆی ‌ه ده‌بینین‬ ‫له‌چاوتروكانێكدا‪ ،‬له‌دادگاكان ملیاره‌ها دۆالری ئه‌م میلله‌ت ‌ه ده‌دۆڕێنن ‌ه كۆمپانیا‬ ‫بیانییه‌كان‪ ،‬ئه‌م ‌ه س���ه‌رباری هه‌ڕاجكردنی سامانی ژێر زه‌وی‌و سه‌رزه‌وی ئه‌م‬ ‫نیشتیمانه‌‪.‬‬

‫تاکە بریکاری بەرهەمەکانی شیرەمەنی میعاد‬

‫خوانەکانت بڕازێنەوە چێژ وەرگرە لەخواردنەوەی دۆی میعاد‬

‫دۆی میعاد بەرزی لە کوالێتی هەرزانی لەنرخ‬

‫ێ به‌قاره‌مانێتی‌و قوربانیدان له‌پێناو ئه‌م نیشتیمان ‌ه ده‌ناسرانه‌وه‌و‬ ‫ی دوێن ‌‬ ‫ئه‌وان ‌ه ‌‬ ‫ی زۆرو‬ ‫داستانه‌كانیان به‌ناو ده‌كرا‪ ،‬ئه‌مڕۆ به‌شێكیان به‌پرۆژه‌ی زه‌به‌الح‌و پار‌ه ‌‬ ‫كۆشك‌و ته‌الره‌كانیان ده‌ناس���رێنه‌وه‌‪ ،‬له‌كۆشكه‌كانیان نایه‌ن ‌ه ده‌ره‌وه‌و له‌وێو‌ه‬ ‫بازرگان���ی به‌س���امان‌و قوتی ئه‌م میلله‌ت ‌ه ده‌كه‌ن‌و ك ‌ه دێن ‌ه سه‌رشاش���ه‌ش بۆ‬ ‫ی ده‌یكه‌ن‌و كردویانه‌‪ ،‬واڵتپارێزیی‌و س���ه‌ربه‌خۆییمان‬ ‫په‌رده‌پۆش���كردنی ئه‌و‌ه ‌‬ ‫پێده‌فرۆش���نه‌وه‌‪ ،‬هه‌ر رۆژه‌و ئه‌م میلله‌ت ‌ه به‌باس���ێك م���ژول ده‌كه‌ن ك ‌ه هیچ‬ ‫په‌یوه‌ندی به‌باشتركردنی ژیانی خه‌ڵكه‌وه‌ نییه‌‪.‬‬

‫ریکالم‬

‫ئەزمونی ئەم کتێبە‪ ،‬ئەزمونی دو کەسە‬ ‫سەر بە دو نەوەی جیاوازن‪ ،‬کە ئەوپەڕی هەوڵیان‬ ‫داوە شیکارییە ئابورییەکان بۆ خوێنەران ئاسان‬ ‫بکەنەوە‬ ‫ی‬ ‫ه به‌ناو تیۆر ‌‬ ‫ه گه‌شتێك ‌‬ ‫ئه‌م په‌رتوك ‌‬ ‫ی ساده‌و ره‌وان‬ ‫ی به‌زمانێك ‌‬ ‫ماكرۆئابوری ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ئابور ‌‬ ‫ی زانست ‌‬ ‫بۆ تێگه‌یشتن له‌قواڵییه‌كان ‌‬ ‫ه پێویست‌و بەسودە‬ ‫ی ئه‌م كتێب ‌‬ ‫خوێندنه‌وه‌ ‌‬

‫ریکالم‬

‫‪07723343499 - 07723341091‬‬ ‫ریکالم‬

‫ریکالم‬