ریکالم
ریکالم
www.awene.com
ژماره ()579 سێشەممە 2017/5/30
Industryپیشهسازی سینۆما&بۆ بازرگانیو Sinoma Trade
Scope of business: بواری كاركردن: t 4UFFM 4USVDUVSF EFTJHO NBOVGBDUVSF BOE JOTUBMMBUJPO ی ( نهخشهدانان ،درووستكردن ،دامهزراندن) ی ئاسن 1ـ پهیكهر t (FOFSBM 5SBEJOH JNQPSU BOE FYQPSU كردن) ه نارد ه ه و ن كرد ه هاورد ( ی گشت ی 2ـ بازرگان "t -JHIUJOHT ."/5 t -PHJTUJDT -$-)MANTA ی سورهیاو ڕووناكی ( ماركهی - 3كار 5FM ی گواستنهوهو گیاندن ()LCL 4ـ كار
رۆژنامهیهكی سیاسیی گشتییه کۆمپانیای ئاوێن ه دهریدهکات
4FF JU PO 1BH
ریکالم
عیادەی شەوانە رۆژی پسپۆڕیی ئاشتی
Mob. 0770 961 6966 0772 157 8372
ی زیاتر ل ه الپهڕ ه ( )7ببینه ڕوونكردنهوه
ریکالم
ریکالم
بۆ نەخۆشییەکانی: ژنان و مناڵبون و نەزۆکی قورگ و لوت و گوێ البردنی موو بە لێزەر
نەشتەرگەری گشتی هەناوی و دڵ مندااڵن پێست گەڕەکی ئاشتی پشت شیرینی تابان
تەنها هەزار
0770 771 1011
لهبانكێكی ههولێر سێ ملیارو حهوت سهد ملیۆن دینار بهچهكێكی ساختە رادهكێشرێت ی ههولێر بهچهكێكی لهبانكی مناره ساخت ه سێ ملیارو حهوت سهد ملیۆن دیناری هاواڵتیی���هك دهگوێزرێتهوه بانكێكی دیك���هو لهوێوه لهالیهن دو كهسی دیكهوه رادەكێشرێت ،سەرۆکی دەس���تەی دەس���تپاکیی ھەرێم���ی کوردس���تان دەڵێ���ت "لێكۆڵین���هوه ل���ەم پارەبردن���ە دهس���تیپێكردوهو بهڕێوەبەری بانکەکەو چەند کەسێکی دیکە دەستگیرکراون".
ئاوێن����ە ،هەولێ����ر :هاواڵتییهك بانكی نیش����تیمان (کە بانکێکی بهناوی "بهیار ش����اكر" كه خهڵكی حكومییه) بهچهكێكی دیكه" ،پاش زاخۆیهو رهگهزنام����هی ئهمریكی بهدواداچون����ی دهردهكهوێ����ت ئهو ههیه ،لهناوهڕاس����تی ساڵی 2016پارهیه لهبانكی نیشتیمان دوای دو بڕی سێ ملیارو حهوت سهد ملیۆن جار گوێزانهوه بۆ حیسابی دیكه، دینار لهبانكی (مناره) دادهنێت لهالیهن دو كهسهوه راكێشراوه. س����ەرۆکی دەستەی دەستپاکیی كه بانكێكی حكومییه ،سهرهتای ئهمساڵ کاتێک دهیهوێت بهشێك ھەرێم����ی کوردس����تان ،حاک����م ی راكێش����ێت ،پێیدهڵێن ئەحم����ەد ئەن����وەر هەواڵەک����ەی لهپارهكه "پارهك����هت گوێزراوهت����هوه ب����ۆ بۆ ئاوێن����ە پشتڕاس����ت کردەوەو
ئاڕاستەیەکی ناو گۆڕان چاوی لهسهر هێنانە پێشەوەی چیاو نمای ه
ی پارتی :پڕۆژهمان فراكسیۆن ی بۆ ئهنجامدانی دانیشتن نائاسایی پهرلهمان نیی ه
4
ریکالم
رایگەیاند رێوش����وێنی پێویس����ت لەمبارەی����ەوە گیراوەتەبەرو چەند کەسێک لێپرس����ینەوەیان لەگەڵ ک����راوەو تائێس����تاش لێکۆڵینەوە بەردەوامە ،ئەو وتی " هاواڵتییهك سكااڵی یاس����ایی تۆماركردوە كه دهستكاری حس����ابی بانكییهكهی كراوه لەبانکی منارە ،کە یهكێكه لهبانك����ه ناس����راوهكانی ههولێرو كوردستان".
حاکم ئەحمەد ئاماژەی بەوە کرد كردوهو 30کاربەدەستی پله تایبهت کە کەیسی س����زایی لەبانکەکانی داواك����راون یان دهس����تگیركراون، کوردس����تان زۆرن ،ئ����ەو وت����ی " ئهمس����اڵیش ژمارهكه زیاتر بوه، لهكوردس����تان 200كهیسی سزایی ههندێكیان حوكمیان بۆ دهرچوهو ههیه 90 ،كهیس����ی س����زایی ههن بهرپرسی بااڵشیان تێدایه لهسهر لهس����نوری ههولێر ،كه نزیكهی 60بهههدهردانی سامانی گشتی". كهیسیان پهیوهندی بهپارهبردنهوه ههیه". وتیشی "ساڵی 2016نزیكهی50 تا 60كهیس����مان رهوان����هی دادگا
قۆناغی دوای نەوشیروان مستەفا
3
کەناڵە ئاسمانییەکان بودجەو خەرجییەکانیان دەشارنەوە
٦/١دوا وادەیە بۆ وەرگرتنی ١٠٠هەزار دیناری خوێندکاری بەشەناوخۆییەکان
2
12
6
دڵنیا رەزازی:
سلێمانی شارێکی تایبەتە الی من
11
16
سهنتهر و كلینیكی
ریکالم
د .ئهفرام محمد حسن
ی شارهزاو ی د .ئهفرام محمد ،ب ه هاوكاری چارەسازی دهروون بهسهرپهرشت بهئهزموون (تهالر كمال مدحت ،گۆران محمد رهسول ،نیگار كمال)
بۆ چارەسەرکردنی
خهمۆكی ،دڵهراوكێ ،ترس ،وهسواسی ،شیزۆفرینیا ی كهسێتی .گرفتهكانی خهوو خواردنو گرفته سێكسیهكان ،ئالوودهبوون بهمادههۆشبهرهكان پهشێویهكان
دۆشاوی تهماتهی خۆماڵی شارهزوور تاكه بهرههمی خۆماڵی كه هیچ ماددهیهكی حافیزهی تێدانیه ناونیشان :سلێامنی تهالری زارا -نهۆمی سێیهم -شوقهی ژماره 32
سهرئێشه ،شهقیقه ،پهركهم ،بیرچونهوه ،خهڵهفاندن ی خوێندن و ژیری ی منداڵ :ئۆتیزم ،فرهجولهیی ،گرفت نهخۆشیهكان دكتۆرا (بۆرد) لەنهخۆشییه دهرونیو هۆشمهندییهكان
ی ی كومهڵه ئهندام ی نهخۆشیی ه پزیشكان ی ئهوروپا دهرونیهكان
ئهندام���ی ئهكادیمی���ا ی ئهمهریك���ی بۆ نهخۆش���ییه دهرونیهكانو یاسا
ئهندام���ی پرۆفش���ناڵ ی ئهكادیمی���ای زانس���تی نیۆیۆرك /ئهمریكا
راوێژكاری خێزان���یو پهروهردهیی كۆلی���ژی نێودەوڵەت���ی كامبرجو زانكۆی بۆستن /ئەمەریکا
بۆ پهیوهندی كردن 0770 772 69 69یان afram_afram@yahoo.comناونیشان :سلێمانی ،بهرانان ،نزیك مزگهوتی شێخ فرید ،بهرامبهر سوپهرماركێتی میترۆ تهلهفۆن 3202416 :
بهشی ریکالم 07700600659 :
کۆمپانیای باڵڤ پەیک ئاوێنە دابەش دەکات نرخی 1000دینار
تیراژ4500 :
ههنوکه
) )579سێشهمم ه 2017/5/30
گۆڕان تا كۆنگره رێكخهری گشتی دیاری ناكات
3
ئاڕاستەیەکی ناو گۆڕان چاویان لهسهر هێنانە پێشەوەی چیاو نمای ه ئا :وریا حسێن
بزوتنەوەی گۆڕان ،بەنیازە تاکۆنگرەی داهاتو رێکخەر دیارینەکاتو بەهەمان شێوەی دو ساڵی رابردو کار بکات کە نەوشیروان مستەفای رێکخەری بزوتنەوەکە لە لەندەن بو، ئاڕاستەیەکی ناو گۆڕانیش چاویان لهسهر هێنانە پێشەوەی چیاو نمایه.
ئەندامێکی جڤاتی گشتی گۆڕان: رهنگه كاری زۆر باشیان بۆ گۆڕان پێبكرێت ،چونك ه من لهنزیكهوه ههردوكیان دهناسم ،دو كهسی تهواو پێگهیشتون لهههمو روهكانهوه
كوێس���تان محەمهد ،ئهندامی جڤاتی گش���تی بزوتن���هوهی گ���ۆڕان لهبارهی دهركهوتن���ی (چی���او نم���ا) بەئاوێنەی راگەیان���د دهركهوتن���ی ههردوكی���ان پهیوهس���ته بهكۆچی دوایی باوكیانهوه، بهاڵم جهخت لهس���هر ئ���هوهشدهكات ههردوكی���ان دو گهنج���ی خوێندهوارن ئاگای���ان لهپرس���هكان ههی���ه بههۆی باوكیان���هوه ،ئەو وت���ی "ههردوكیان دو گهنجی زۆر خۆشهویس���تن لهناو كادیرو ههڵس���وڕاوهكانی گۆڕان ،خاكیی بونو كۆمهاڵیهت���ی بونی���ان وایانك���ردوه كه خۆشهویستبن لهناو هاواڵتیانیشدا". چیاو نما ئێستا وهكو دهركهوتهیهكی تازه دهبینرێن لهناو بزوتنهوهی گۆڕاندا، چیا نهوشیروان مس���تهفا ساڵی١٩٨٤ لهدایكب���وهو لەزانكۆی هارڤارد بەش���ی ئابوری خوێن���دوە ،ه���اوكات لهماوهی دوساڵی رابردودا یهكێك بوه لهوكهسانهی كه وهكو یاریدهدهری نهوشیروان مستهفا كاریك���ردوه ،بهگوێ���رهی زانیارییهكان نهوش���یروان مس���تهفا پێ���ش ئهوهی كۆچی دوایی بكات لهبواری سیاس���هتو خوێندن���هوهدا بایهخ���ی زۆری پێداوهو كاری لهسهر پێگهیاندنی كردوه. ئهندامهكهی جڤاتی گشتی بزوتنهوهی گ���ۆڕان هیوای ئ���ەوە دەخوازێت ههردو كوڕهكهی نهوش���یروان مس���تهفا كاری سیاسی بكهنو بێنه پێشهوه بهو پێیهی دو گهنج���ن بهتهواوی پێگەیش���تون بۆ كاری سیاس���ی ،ئ���ەو وت���ی "من وهكو خۆم تهمهننا دهكهم رێبازهكهی باوكیان
چیاو نما نەوشیروان لهگهڵ ئێمه ت���هواو بكهن ،رهنگه كاری نماو چیا بۆ تۆڕی میدیای گۆڕان بهڵێنی زۆر باشیان بۆ گۆڕان پێبكرێت ،چونكه هاوكارییان به بهرپرسانی تۆڕهكه داوهو من لهنزیك���هوه ههردوكیان دهناس���م ،لهدیدارهكانیش چیا چهندین جار باسی دو كهس���ی تهواو پێگهیش���تون لهههمو لهئاین���دهی بزوتنهوی گ���ۆڕان كردوه، تهنانەت لهكاتی پێش���وازیكردن لهچهند روهكانهوه". منداڵێك بۆ س���هر گڵكۆی نهوش���یروان تهوژمێكی ن���او گۆڕان باس���ی ئهوه مس���تهفا ،چیا بهڕونی بهناوی خۆیهوه دهكهن پێویس���ته چیاو نما لهئایندهی ئهوهی وت "باوكی زۆر چاوی لهئایندهی بزوتنهوهك���هدا رۆڵی���ان ههبێ���ت ،ههر نهوهی نوێ بوه ،بۆیه شتێك دهكهن كه لهئێستاش���هوه ئاماژهكان���ی ئ���هوه ئایندهی نهوەی نوێ پارێزراوبێت". دهركهوت���ون كه بهش���داری پڕۆس���هی ئ���هوهش هاوكات���ه لهگ���هڵ ئ���هو سیاسی بكهن ،بهو پێیهی لهدوا سهردانی
لهدوای كۆچی دوایی نهوشیروان مستهفاوه ئهوهی بۆ ئاوێنه رونك���ردهوه پهله لهو بابهته ناكهن ،ئەو وتی "دوركهوتنهوهی كاك نهوش���یروان ئهزمونێك���ی بۆ ئێمه دروستكرد ،ئیدارهدانی بزوتنهوهی گۆڕان زۆر زۆر قورس نیه چونكه گۆڕان حزبی كۆمپانی���او چهكو بهرژوهن���دیو نهوت نیه ،بۆیه ئیدارهدانی بزوتنهوهی گۆڕان قورس نییە".
فۆتۆ :بڕیار نامیق
ئاوێنهكرد كه ئهم پرس���ه پهیوهس���ته بهجڤاتی نیش���تمانی بزوتنهوهی گۆڕان بهپێی دهستور یهكالیی دهكرێتهوه ،وتی "ئهگهر ملمالنێش ههبێت زۆر لهسهرخۆو هێمن دهبێت".
زانیاریان���هی گۆڕان ب���هو پێكهاتهیهی ئێس���تا دهمێنێتهوەو تاكۆنگرهی داهاتو رێكخهری گشتی دیاریی ناكات ،هاوكات كۆكن لهسهر ئهوهی ئیدارهی گۆڕان بهم ش���ێوهیه بكرێت تاكۆنگ���رهی داهاتوی بزوتنهوهكه ،بهجۆرێك لهماوهی دوساڵی گۆڕان لهنێوان ئهزمونێكی قورسدایه، رابردودا لهدوری نهوش���یروان مس���تهفا یهكهم ئهوهی چۆن لهدوری نهوشیروان چۆن مامهڵه لهگ���هڵ روداوهكان كراوه مس���تهفا ش���یرازهی خ���ۆی بپارێزێتو ههر بهو شێوهیه مامهڵه بكرێت. مۆدیلێکی نوێی سەرکردایەتی دابهێنێتو دكتۆر محەمهد عهلی رێكخهری ژوری رێكخهری ژوری توێژینهوهی سیاس���ی هەمان رێچکەی حزبە کالس���یکییەکانی توێژینهوهی سیاس���ی بزوتنهوهی گۆڕان لهبارهی سیناریۆكانی بهڕێوهبردنی گۆڕان بزوتنهوهی گۆڕان باس���ی ئهوهش���ی بۆ کوردستان نەگرێتەبەر؟.
"بهرههم ساڵح کار بۆ پێکهێنانی بهرهیهكی فراوان دەکات"
شاسوار عەبدولواحید :مەبەستم لەسهردانی ئهمریكا پێكهێنانی لیستێكی سهربهخۆی ههڵبژاردن نییە ئا :وریا نزیكبونهوهی وادهی ههڵبژاردنو كۆچی دوایی نهوشیروان مستهفا دهرگای ههرێمی كوردستان بهتایبهت زۆنی سهوز بهڕوی دهیان گۆڕانكاری دهكاتهوه بهپێی كهسێكی نزیك لهبهرههم ساڵحیش "بهرههم ساڵح سهرقاڵی پێكهێنانی بهرهیهكی فراوان ه لهپارتو كهسایهتیهكانی سلێمانی". ش���یروان زرار وتهبێژی كۆمس���یۆنی بااڵی ههڵبژاردنهكانو راپرسی ههرێمی كوردس���تان رۆژی راب���ردو لهگ���هڵ الیهنه سیاس���یهكان كۆبونهوهیهكیان ئهنجامداوه ،وتی "هی���چ كام لهالیهن ه سیاس���یهكان لهگ���هڵ ئهوهنهب���ون ك���ه ههڵبژاردن���هكان دوابخرێ���ت یان پێش���نیار بكات ،بۆی ه ئ���هوهی ئهركی ئێمهی ه بهش���ێوهی كرداری پڕۆسهك ه بهڕێوهببهین" بهپێی پێش���بینیهكانی كۆمس���یۆن مانگ���ی11ی ئهمس���اڵ ههڵبژاردن بۆ پهرلهمانی كوردستان ئهنجام دهدرێت، الیهنه سیاس���یهكانیش ئام���ادهكاری تهواویان كردوه بۆ ههڵبژاردنهكان. وتهبێ���ژی كۆمس���یۆنی ب���ااڵی ههڵبژاردن���هكانو راپرس���ی لهههرێمی كوردس���تان ئ���هوهی ب���ۆ ئاوێن��� ه ئاش���كراكرد بۆ ئهنجامدانی پڕۆس���هی ههڵب���ژاردن 12كۆمپانی���ای بیان���یو ناوخۆیی دهرخستهیان پێشكهشكردوه بۆ ئهوهی سهرپهرش���تی رێكخس���تنو بهئهلیكترۆنیكردن���ی پڕۆس���هكه بكهن ك��� ه یهكێكیان كۆمپانیایهكی ئهمریكی ه سهرپهرشتی ههڵبژاردنهكانی ئهمریكای ك���ردوه ،وتی "ب���ۆ ئ���هم ههڵبژاردنه بڕواناك���هم ت���هواوی سیس���تمهكهمان
ئهلیكترۆن���ی بێت ،بهاڵم لهو بڕوایهدام س���هنتهری ئهژماركردنی دهنگهكانمان بكرێت بهئهلیكترۆنی". نزیكبون���هوهی ههڵبژاردنهكان���ی ههرێم���ی كوردس���تان لهكاتێكدای��� ه كۆمس���یۆن ب���ۆ ئامادهكاریی���هكان پێویستی بهپارهو كات ههیه ،حكومهت بڕیاریداوه 22ملیار دینار بۆ كارهكانیان دابین بكات ،بهاڵم تائێس���تا حكومهت بهفهرمی نهپارهكهی خس���توهته سهر ژماره حسابی كۆمسیۆن ن ه وادهكهشی دیاریكردوه ،بهاڵم شیروان زرار جهخت لهسهر بهردهوامی كارهكانی كۆمسیۆن دهكاتهوه. نزیكبون���هوهی وادهی ههڵب���ژاردن تهنه���ا به 5مان���گ ،هاوكات��� ه لهگهڵ كۆچ���ی دوایی نهوش���یروان مس���تهفا كه بۆش���اییهكی گهورهی لهگۆڕهپانی سیاس���ی لهههرێم���ی كوردس���تانو بهتایبهت لهس���لێمانی دروس���تكردوه، ئهوهش رێگای بۆ بهش���ێك لهسیاسیو كهس���ایهتیهكان خۆش���كردوه كه بیر لهجوڵهی سیاسیو دروستكردنی لیست بكهنهوه لهس���هرویانهوه بهرههم ساڵح جێگری س���كرتێری گش���تی یهكێتیو كهسی یهكهمی باڵی ناوهندی بڕیار. سلێمان عهبدواڵ یونس رۆژنامهنوسی نزی���ك لهبهره���هم س���اڵح جوڵهكانی بهرههم س���اڵحی نهشاردهوهو ئاماژهی ب���ۆ ئهوهك���رد پێ���ش ههڵبژاردنهكان جوڵهكان���ی دكت���ۆر بهرههم س���اڵح بهدڵنیایی���هوه دهردهكهون ،وتیش���ی "كاك بهره���هم لهگ���هڵ ههڤاڵهكان���ی لهیهكێت���ی نیش���تمانی لهڕاوێژدایه بۆ ئهوهی یهكێتیو گۆڕان پێکەوە بتوانن پێش���هنگایهتی ئهو بۆشاییهبكەن ك ه لهم ناوچهی��� ه دروس���تبوه دوای مام ج���هاللو كاك نهوش���یروان بهجۆرێك
شاسوار عەبدولواحید پێگهی هەم���وان پارێزراوبێت ،هاوكات رێكهوتن���ی یهكێت���یو گ���ۆڕان بهبێ فرتوفیڵ جێبهجێ بكرێت". وتیش���ی "بهرههم ههوڵ���دهدات ئهم پڕۆژهی���ه بكات��� ه پ���ڕۆژهی یهكێتیو پاش���ان پڕۆژهكه لهگ���هڵ بزوتنهوهی گۆڕانو الیەنەکانی تر یهكانگیر بكات، بۆ ئهوهی ههس���تانێكی بەکۆمەڵ لهم ناوچهی���ه دور لهجهالی���یو مهالی���یو بهریهكکهوتن���ی چهك���داری روب���دات، س���ەردەمی حوکمڕانی شکس���تخوارد تێپەڕێنی���ن چونکە گەلەکەمان بەهەمو قوربان���یو گیانبازیی���ەوە ش���یاوی باشترینە". ئهو رۆژنامهنوس���هی نزیك لهبهرههم س���اڵح لهبارهی پێكهێنانی لیس���تهوه جهختی لهس���هر ئهوهكردهوه بهرههم س���اڵح نیازی لیستی س���ێههمو حزبی س���ێههمی نی ه بهو مانای���هی نایهوێت لهیهكێت���ی جیابێتهوهو لیس���تێك بۆ
بهرههم ساڵح ههڵبژاردن پێكبهێنێت ،وتیشی "ئهگهر كاك بهرههم لیس���ت دروس���ت نهكات خهڵكی دیك ه دروس���تی دهكات ،بهاڵم ئهوكات��� ه پارچ��� ه پارچهت���ر دهبینو ئ���هوكات زیات���ر ئهم ناوچهی���ه بهرهو پاشهكشه دهڕوات". هاوكات لهگهڵ بهرههم ساڵح دهنگۆی ئهوه گهرم���ه شاس���وار عهبدولواحید خاوهن���ی گروپ���ی كۆمپانی���ای نالیا خواستی ئهوهی ههیه بۆ ههڵبژاردنهكان لیستێكی پهرلهمانی پێكبهێنێت. شاس���وار عهبدولواحی���د خاوهن���ی گروپی كۆمپانیاكانی نالیا كه ئێس���تا لهئهمریكایه ئ���هو دهنگۆیانهی تایبهت بۆ ئاوێن���ه رهتكردهوه كه س���هردانی ئهمریكای ب���ۆ پێكهێنانی لیس���تێكی س���هربهخۆی ههڵبژاردن كردبێت ،وتی "س���هردانهكهم ب���ۆ ئهمری���كا تایبهت ه بهپرسی مێدیای ئههلیو گهشهپێدانی ئ���هو مێدیای ه لهههرێمی كوردس���تان،
هاوكات جهختمان لهس���هر الدانی ئهو فش���اره زۆرانه كردوهتهوه ك ه لهسهر كهناڵی NRTدروستدهكرێت". یهكێ���ك لهپێش���بینییهكان بۆ ئهم ههڵبژاردن��� ه پێكهێنان���ی لیس���تێكی ئیسالمیه ،بهاڵم بهگوێرهی زانیارییهكانو وتهی بهرپرسانی الیهنه ئیسالمیهكان تائێستا ئهگهری پێكهێنانی ئهو لیست ه دوره. هاوژی���ن عومهر بهرپرس���ی ناوهندی ههڵبژاردنی كۆمهڵی ئیسالمی لهبارهی ئامادهكارییهكانهوه ئاماژهی بۆ ئهوهكرد ئام���ادهكاری تهواوی���ان دهمێك���ه بۆ ههڵبژاردنهكان دهستپێكردهوه چونك ه ترسیان لهس���یناریۆیهكی پێشوهخت ه ههی���ه بۆ ههڵب���ژاردن ،وت���ی "بهپێی یاس���ا ،س���هرۆكی ههرێم بۆی ههیه60 رۆژ پێش ههڵبژاردن وادهی ههڵبژاردن دیاریب���كات ،بۆی��� ه ئهگ���هر دو مانگ پێش ههڵب���ژاردن وادهكه دیاری بكهن ئهوكات ئهوان ههمو ئامادهكارییهكیان ك���ردهوەو الیهنهكانی تر هی���چ ،بۆی ه ئێم ه لهئێستاوه ئامادهكاریمان كردهوه تائهوكات ه كێشهمان نهبێت". بهرپرس���ی ناوهن���دی ههڵبژاردن���ی كۆمهڵی ئیسالمی لهبارهی پێكهێنانی لیس���تی ئیس�ل�امیهوه پێشبینی خۆی بۆ بابهتهك���ه بهقورس دهزانێت ،بهاڵم جهختیش لهسهر ئهوهدهكاتهوه پارتی سیاسی كار لهس���هر بهرژهوەندیهكانی خۆی دهكات بۆی ه ئهگهر كار لهس���هر ئهوه بكرێت مهحاڵه لیس���تی ئیسالمی دروس���تبكرێت بهو پێیهی بڕوای پارت ه ئیسالمیهكان كه بهرپرسن لهپێكهێنانی لیس���تی ئیس�ل�امی جیاوازه لهبارهی رێ���ژهی دهنگهكانیان ب���ۆ ههڵبژاردنی داهاتو ،وتیش���ی "ههم���و الیهك پێی وابێت دهنگهگانی لهههڵكشانه ئهوكات ه
ههڵبژاردنی داهاتو یهكێك دهبێت لهههڵبژاردن ه یهكالیكهرهوهكان بۆ ههرێمی كوردستان، قهیرانهكانو بۆشایی پاش كۆچی دوایی نهوشیروان مستهفا رهنگه بهڕونی سێبهریان بهسهر ئهم ههڵبژاردنهوه دیاربێت خوێندن���هوهكان بابهتی نابنو ئهوهش گفتوگۆ دروستدهكات". ههڵبژاردنی داهات���و یهكێك دهبێت لهههڵبژاردن��� ه یهكالیك���هرهوهكان بۆ ههرێم���ی كوردس���تان ،قهیران���هكانو بۆشایی پاش كۆچی دوایی نهوشیروان مس���تهفا رهنگ���ه بهڕونی س���ێبهریان بهسهر ئهم ههڵبژاردنهوه دیاربێت.
2
تایبهت
) )579سێشهمم ه 2017/5/30
" 30کاربەدەستی پل ه تایبهت لهساڵ ی رابردودا داواكراونو راگیراون لهسهر بهههدهردان ی سامان ی گشتی" ئا :ئاوێنه لهبانكی منارهی ههولێر بهچهكێكی ساخته سێ ملیارو حهوت سهد ملیۆن دیناری هاواڵتییهك دهگوێزرێتهوه بانكێكی دیكهو لهوێوه لهالیهن دووكهسی دیكهوه رادەكێشرێت، سەرۆکی دەستەی دەستپاکیی ھەرێمی کوردستان دەڵێت "لێكۆڵینهوه لەم پارەبردنە دهستپێكردوهو بهڕێوەبەری بانکەکەو چەند کەسێکی دیکە دەستگیرکراون". بهپێ���ی زانیارییهكان���ی ئاوێن���ە، هاواڵتییهك بهناوی "بهیار ش���اكر" كه خهڵكی زاخۆیهو رهگهزنامهی ئهمریكی ههیه ،لهناوهڕاستی س���اڵی 2016بڕی سێ ملیارو حهوت س���هد ملیۆن دینار لهبانكی (مناره) دادهنێت كه بانكێكی
حكومییه ،بهڵێننام���هش پڕدهكاتهوه لێكۆڵینهوه لەڕوداوەکە دهستپێدەکەنو ئ���هو پارهیه رانهكێش���ێت ئهگهر پاره تائێس���تا ههری���هك لهبهڕێوەب���ەری لهبانك نهبو ،پاش���ان گەش���ت دەکات بانكی من���ارهو فهرمانبهرێك لهگهڵ دو بۆ ئهمریكاو کاتێک سهرهتای ئهمساڵ كهس���ی دیكه كه پارهکەی���ان لهبانكی دێتهوه كوردس���تانو دهیهوێت بهشێك نیشتیمان راكێشاوهو یهكێكیان دوكانی لهپارهك���هی راكێش���ێت ،پێیدهڵێ���ن گۆڕین���هوهی دراوی ههی���ه لهب���ازاڕی "پارهك���هت گوێزراوهتهوه ب���ۆ بانكی ههولێر ،دهستگیركراون. لێکۆڵینەوە لەم دۆس���یهیە پێش���تر نیش���تیمان (کە بانکێک���ی حكومییه) لهالیەن پۆلیس���ی نههێشتنی تاوانەوە بهچهكێكی دیكه! پ���اش بهدواداچونی بانك���ی مناره ،ئەنجام���دراوە لهههولێ���ر ،ئێس���تا دهردهكهوێ���ت ئ���هو پارهی���ه لهبانكی گوێزراوهتهوه بۆ دهستهی دەستپاکیی نیش���تیمان دوای دوجار گوێزانهوه بۆ ھەرێمی کوردستانو لهوێ لێكۆڵینهوهی حیس���ابی دیكه ،لهالیهن دو كهسهوه زیاتری لێك���راوه ،بەاڵم هێش���تا هیچ راكێش���راوه .بهیار ش���اكر س���کااڵی ئهنجامێكی رانهگهیهنراوه. س���ەرۆکی دەس���تەی دەس���تپاکیی یاس���ایی تۆم���ار دەکات ب���هو پێیهی پارهكهی ئهو ك���ه لهبانكی مناره بوه ھەرێمی کوردس���تان ،حاک���م ئەحمەد ئهو راینهكێشاوهو نهیگواستوەتەوە بۆ ئەنوەر هەواڵەکەی بۆ ئاوێنە پشتڕاست هی���چ بانكێكی دیكه .ب���ەدوای ئەوەدا کردەوەو رایگەیاند رێوشوێنی پێویست الیەن���ە پەیوەندیدارەکان���ی حكومهت لەمب���ارەوە گیراوەتەب���ەرو چەن���د
کەسێک لێپرسینەوەیان لەگەڵ کراوەو كهیس���مان رهوان���هی دادگا كردوهو30 تائێستاش لێکۆڵینەوە بەردەوامە ،ئەو کاربەدەس���تی پل���ه تایبهت لهس���اڵی وتی " هاواڵتییهك س���كااڵی یاس���ایی رابردودا داواكراونو رگیراون ،ئهمساڵیش تۆمار كردوە كه دهس���تكاری حسابی ژمارهكه زیاتر بوه ،ههندێكیان حوكمیان بانكییهك���هی كراوه لەبانکی منارە ،کە بۆ دهرچوهو بهرپرسی بااڵشیان تێدایه یهكێكه لهبانكه ناس���راوهكانی ههولێرو لهسهر بهههدهردانی سامانی گشتی". ئهمه لهكاتێكدایه كه گومان دەکرێت بانکە گرنگهكانی كوردستان". وتیش���ی "یهكهمج���ار کەیس���ەکە چەندین کەس���ی جیاواز ههم لهبانكی لهدادگا بوە ،دواتر هاتوه بۆ دەستەی منارهو ههم لهبانكی نیشتیمان دهستیان ههبێت لەڕاکێش���انی ئەو س���ێ ملیارو دەستپاکیی". حاکم ئەحمەد ئاماژەی بەوە کرد کە حهوت س���هد ملیۆن دینارە بهچهكێكی کەیسی سزایی لەبانکەکانی کوردستان ساختە ،بهتایبهتی ئهو پارهیه لهبانكێك زۆرن ،ئ���ەو وتی " لهكوردس���تان 200بۆ بانكێكی دیكه مهقاس���هی پێكراوه كهیس���ی س���زایی ههیه 90 ،كهیس���ی كه لەڕوی یاساییەوە تهنها لهنێوان دو س���زایی لهس���نوری ههولێ���ر هەیە كه كهس���ایهتی مهعنهوی رێی پێدهدرێت، نزیك���هی 60كهیس���یان پهیوهن���دی بهاڵم ئهو مهقاسهیه لهژمارهی تایبهتی بهپارهبردنهوه ههیه ،لهس���لێمانیش 80كهس���ێكهوه گوێزراوهتهوه بۆ ههژماری تایبهتی كهس���ێكی دیكهو لهوێش���هوه كهیسی سزاییمان ههیه". وتیشی "ساڵی 2016نزیكهی 50تا 60بهواسته راكێشراوه.
بازاڕی کتێب کەوت!
ژمارەی نوسەرو ناوەندی چاپکردن لەخوێنەری کتێب زۆرترن ئا :نیاز محەمەد
ب���ازاڕی كتێ���ب لەهەرێم���ی كوردس���تان رو لەك���زی دەكاتو بەوهۆی���ەوە یەكێ���ك لەگەورەتری���ن ناوەندەكان���ی چاپكردن���ی كتێبو كتێبفرۆشی ناچاربوە بیر لەڕاگرتنی پرۆژەكەی بكاتەوە. خاوەنی ناوەندی روناكبیری ئەندێش���ە، كە بەیەكێك لەگەورەترین دەزگاكانی چاپو باڵوكردنەوەی كتێبو كتێبفرۆشی لەهەرێمی كوردس���تان دەژمێردرێت ،رایگەیاند كە بیر لەڕاگرتن���ی پرۆژەكەیان دەكەنەوە ئەوەش بەهۆی دابەزینی بازاڕی كتێبی كاغەز. هەژار مەجید ،خاوەنی ناوەندی ئەندێشە، س���ەبارەت بەه���ۆكاری بیركردنەوەی���ان لەڕاگرتنی پرۆژەكەیان باسی لەوە كرد كە ئەوەی كتێب دەخوێنێتەوە چینی ناوەندە بەاڵم بەه���ۆی قەیرانی داراییەوە ئەو چینە لەكوردستان نەماوەو بۆتە بەشێك لەچینی هەژار ،كە بەبڕوای ئەو چینی هەژار بەهۆی
هەر كوردس���تان نییە بەدەس���ت كەمی س���ەرقاڵی بەهیالك���یو نەهامەتییەكان���ی ژیان���ی خۆیەوە ،دەرفەتی ب���ۆ خوێندنەوە ب���ازاڕی كتێبی كاغەزەوە دەناڵێنێت بەڵكو نییە ،هەر ئەمەش وایكردوە كە كتێبخانەو ش���ەپۆلی نوس���ینو كتێب���ی ئەلكترۆن���ی وایكردوە كە خوێنەرانی بەشێك لەواڵتانی كتێبفرۆشییەكان نەتوانن بەردەوام بن. ریکالم
بەاڵم دەش���ڵێت كە ناتوان���ن هیچ داوایەك لەخوێنەرێ���ك بكەن كە لەو دۆخە ئابورییە خراپەدایە. ب���ەاڵم س���ۆران عەزیز ،بەپرس���ی ماڵی وەفایی لەهەولێر ،كە خاوەنی كتێبفرۆشیەو چاپ���ی كتێب دەكات پێ���ی وا نییە كڕیارو خوێن���ەری كتێ���ب لەچاو س���ااڵنی بەر لە قەیران���ی داراییش كەمی كردبێتو پێش���ی وایە بەردەوامبون یان راگرتنی پرۆژەیەكی چاپو فرۆش���تنی كتێب دەكەوێتە س���ەر قەب���ارەی پرۆژەك���ە كە هەن���دێ پرۆژەی كتێبفرۆشیو دەزگای كتێب بەقەبارە گەورە بۆ ئێستای كوردستان وەسف دەكات. سۆران پێی وایە راستە كە هێرشی كتێبو نوسینی ئەلكترۆنی ،كاریگەری هەبوە لەسەر بازاڕی كتێبی كاغەز ،بەاڵم لەگەڵ ئەوەش ناوەندی روناکبیری ئەندێشە ئەوان س���ودێكی زۆری���ان لەتەكنەلۆژیای ناوچەكەش رو لەكتێبی كاغەز وەربگێڕن .ئەلكترۆنی وەرگرتوە كە توانیویانە لەڕێگەی هەژار مەجید لەگەڵ ئەوەی ئاماژە بەوە تۆڕە كۆمەاڵیەتییەكان���ەوە بازاڕێكی باش دەدات ك���ە ئەگەر كڕیاری كتێب زیاتر بێت ب���ۆ بەرهەمەكانیان پەیدابك���ەنو ژمارەی دەتوان���ن بەردەوام���ی بەپرۆژەكەیان بدەن خوێنەریش زیاد بكەن.
عیادەی شەوانە رۆژی پسپۆڕیی ئاشتی
دکتۆر سروە ئەرکان ساڵح پزیشکی پسپۆڕی نەخۆشییەکانی مندااڵن دکتۆرا (بۆرد) لەنەخۆشییەکانی مندااڵنو تازە لەدایکبوان M.B.Ch.B, F.I.B.M.S, ped. )(Baghdad
تەنها هەزار
سلێمانی گەڕەکی ئاشتی ـ پشت شیرینی تابان تەنیشت باخچەی ساوایانی هەنگ
0770771011 0533292900
ریکالم
ئاوێنهی روداوهکان
ی ئهمن ی رهوش چهمچهماڵ چۆن چارهسهر دهكرێت؟ دانا محهمهد رهزا لهئێس����تادا رهوش����ی ئهمنی قهزای چهمچهماڵ لهدۆخێك����ی زۆر خراپدایه ،بهجۆرێك كهم ش����هو ههیه لهم سنورهدا تهقه نهكرێت ،كهم بهیانیانیش ههیه كه لهخهو بهئاگا دێین كارهس����اتی دڵتهزێن نهبیس����تین .ئاڵۆزییهك����ه بهجۆرێك����ه توان����ای دهزگاكان����ی ئهمن����یو دادگاو داوكاری گش����تیو كاربهدهستانی شارهكهی خستۆته ژێر پرسیارهوه، تائهو ئاس����تهی هاواڵتی گهیشتوهته ئهو بڕوایهی كه تهنیا بهپهنابردنه بهر چهك ئاسایش����ی سهرو ماڵیان دابین بكهن ،نهك دامو دهزگا ئهمنییهكانی قهزاكه. بهگوێ����رهی ئام����اره نافهرمییهكان لهمس����اڵدا دهی����ان حاڵهتی تهقهكردن رویداوه ،لهگهڵ دانانو ههڵدانی چهن����د نارنجۆكو تهقهمهنیهك بۆ مااڵن، ه����هر بهو هۆیهوه تائێس����تا چهن����د ماڵێك رویان كردوهته س����لێمانیو سنورهكهیان بهجێ هێشتوه. ترسو دڵهڕاوكێیهكی زۆر باڵی بهسهر سنورهكهدا كێشاوه. ئهوهی بوهت����ه جێگهی نیگهران����ی هاواڵتیانی س����نورهكه ،بونی ژمارهیهكی زۆر لهسهیارهی جام رهشو چهكی بێ مۆڵهته ،ههروهها ئهو كهسانهی داواكراونو خۆیان رادهس����تی دادگا ناكهن ،ئهمه جگهلهوهی ك����ه ژمارهیهك����ی زۆر تۆمهتبار ههن لهالیهن ههندێ بهرپرسو س����هرۆك هۆزهوه داڵده دراونو دهپارێزرێ����ن ،ههندێكجاری����ش لهدهرهوهی یاساو بێ گهڕانهوه بۆ دادگا ئهو بهرپرسو سهرۆك هۆزانه رۆڵی دادگا دهبیننو سوڵحی عهشایری بۆ ئهو تۆمهتب����ارو تاوانبارانه دهك����هن ،ئهمهش بۆ خۆی گورزێك����ی تونده ل����هدادگاو ئهگهری چهند بارهبونهوهی كێشهكان زیاتر دهكات. بهبۆچونی ئێمه هۆكارهكانی تێكچونی رهوش����ی چهمچهماڵ چوار الیهنهیه ،بهم شێوهیه: یهكهم :بون����ی پێگهیهكی بههێ����زی خێڵهكان لهس����نورهكهدا .پابهندبون بهدابونهریتی كۆنهوه. نهبونی ههل����ی كار بۆ گهنج����انو ناچاربونیان بۆ پهنابردن بۆ چهكداری .زۆربهی دانیش����توانهكهی كهسوكاری شههیدو ئهنفالن ،ئهمهش ناڕاستهوخۆ كاریگ����هری نێگهتیڤ����ی لهس����هر ب����اری دهرونی هاواڵتی����ان داناوه .ههروهها دهس����ت ئاوهاڵكردنو پشتگیریكردنی س����هرۆك هۆزو پیاوانی دهم سپی لهالی����هن نوس����ینگهی كۆمهاڵیهتی ه����هردو حزبی دهس����هاڵتدارهوه .س����هرهڕا ی نهبونی ههماههنگی لهنێ����وان دهزگا ئهمنیهكانو دادگای س����نورهكهو تاوانباركردنی یهكتری لهبواری هاوكاری نهكردنی یهكتردا. الیهنی دوهم :پهیوهندی بهكێشهو ملمالنێكانی ن����او حزب����ی دهس����هاڵتداری س����نورهكهوه ههیه، ئهوانیش ئهمهیان نهشاردوهتهوه. الیهنی سێیهم :موعاناتی دهزگا ئهمنیهكانه كه زیات����ر خۆی لهكهمی بودجهو ژم����ارهی هێزهكانی ئاسایشو پۆلیس دهبینێتهوه. الیهنی چوارهم :خهمس����اردیو دڵس����ۆزنهبونی الیهنهكان����ی تر بهرامب����هر گرفتهكان بهگش����تیو بهتایبهتی گرفتی ئهمنی. راس����ته بهرپرس����انی حكومیو حزب����ی الیهنی دهسهاڵتداری ش����ارهكه بهرپرسی یهكهمن ،چونكه نهیانتوانی����وه س����هرو ماڵ����ی هاواڵتیان بهباش����ی بپارێزن ،بهاڵم ههندێك لهبهرپرس����انی حزبهكانی دیكهش یان كهس����ایهتیهكانی س����نورهكه ههردهم لهخهم����ی بهرژهوهندی تایبهت����ی خۆیاننو خهمی ش����ارهكهیان نهخواردوه ،زیادهڕۆی����ی نییه بڵێین ههندێكیان بهش����ێكن لهئاڵۆزییهكهو سهركهوتنی خۆیان لهو رهوشه خراپهدا دهبیننهوه. ئهو كهسانه كهم رۆژ ههیه چاویان به بهرپرسه بااڵكانی ئهم ههرێمه نهكهوێت ،جا ئهو بهرپرسانه چ حكومی بێت یان حزبی ،لهبری ئهوهی لهخهمی چهمچهماڵداب����ن لهخهمی خۆیاندان ،لهبری ئهوهی داوای باشتركردنی ئهمنییهت بكهن داوای مادییان كردوه ،لهبری ئ����هوهی داوای چاككردنی پرۆژهی ئاوی گۆپتهپه چهمچهماڵ بكهن داوای دامهزراندنو پلهبهرزكردنهوهیان ك����ردوه ،لهبری ئهوهی داوای باش����كردنی كهرتی تهندروستیو زیادكردنی بهشه كارهبای سنورهكه بكهن ،داوای چهكو ئۆتۆمبێلو زهوییان كردوه. دوای ئهوهی باسی هۆكارهكانمان كرد ،پێویسته چهن����د خاڵێك وهكو پێش����نیار بۆ چارهس����هری رهوش����هكه بخهینهڕو .بهبڕوای ئێمه دهكرێت ئهم خااڵنه وهكو پێشنیاری چارهسهر وهربگیرێن. پێویسته هاواڵتیان بۆ دهربڕینی ناڕهزایهتیهكانو گهیاندن����ی پهیامیان ك����ه خۆی ل����هدو داواكاری س����هرهكیو گرنگ دهبینێتهوه بێنه سهرش����هقام، ئهوانیش: یهكهم :دورخستنهوهی كاربهدهستانی شارهكهو گۆڕینیان بهكهس����انێك كه كێش����هی شهخس����یو حزبییان لهگهڵ هیچ كهسو الیهنێك نهبێ. دوهم :هێنانی هێزێكی تایبهت بهدهس����هاڵتێكی زۆرهوه .ههروهها رێككهوتنی مهكتهبی سیاس����ی یهكێت����ی لهن����او خۆیان����دا لهس����هر چۆنییهت����ی بهڕێوهب����ردنو ئیدارهدانی ش����ارهكه .یان ئهوهتا یهك تهكهتولی ناو یهكێتی دهس����هاڵتی ش����ارهكه لهڕوی حزبیو حكومییهوه بهڕێوهبهرن نهك ههردو تهكهتولهكه ،بهخاتری ئهوهی كێش����هو گرفت بۆ یهكتر دروست نهكهن.
هەنوکە
) )579سێشهمم ه 2017/5/30
خەسرەو گۆران بۆچی دەستی لەئەندامیەتی پەرلەمان کێشایەوە؟
5
پارتی ،بەبێ هەڵبژاردن سەرۆکێک بۆ فراکسیۆنەکەی لەبەغدا دیاریدەکات ئا :نیاز محەمەد خەسرەو گۆران ،بەرپرسی مەكتەبی هەڵبژاردنی پارتی ،هەفتەی رابردو، دەستی لەكاری پەرلەمانتاری لەبەغدا كێشایەوە .سەرۆكی فراكسیۆنی پارتیو جێگرەكەی جەختدەكەنەوە كە دەستلەكاركێشانەی ناوبراو لەبەر خۆتەرخانكردنی بوە بۆ كارەكانی لەهەولێر .بەاڵم سەرچاوەیەك دەڵێت كە "بەهۆی دورخستنەوەی بوە لەسەرۆكی فراكسیۆنی پارتی". لەبڕیارێك����ی چاوەڕواننەك����راودا، هەفت����ەی رابردو ،خەس����رەو گۆران، بەرپرسی مەكتەبی هەڵبژاردنی پارتی، دەستلەكاركێش����انەوەی پێشكەش����ی س����ەرۆكایەتی پەرلەم����ان كردو پاش خس����تنە دەنگدان����ی بەزۆرین����ەی دەنگ لەالی����ەن پەرلەمانی عێراقەوە پەسەندكرا. ماوەی����ەک لەمەوب����ەر ،خەس����رەو گ����ۆران ،بەبڕیارێك����ی حزبەك����ەی لەپۆستی سەرۆكی فراكسیۆنی پارتی لەپەرلەمان����ی عێ����راق دورخرایەوە. بەپێ����ی س����ەرچاوەیەكی ئ����اگادار لەپەرلەمانی عێراق ،دورخس����تنەوەی ناوب����راو پەیوەن����دی ب����ەوەوە هەبوە كە لەدۆس����یەی متمانە س����ەندنەوە لەهۆش����یار زێباری ،وەزیری پێشوی دارایی عێراق����دا ،لەپەرلەمانی عێراق
خۆی تەرخان بكات بۆ كارەكانی وەك بەرپرسی دەزگای هەڵبژاردنی حزبەكەی
حزب چ بڕیارێك بدات ئێمە ئیرادەی خۆمان تەسلیمی حزب دەكەین عەرەفات كەرەم نەیتوانی����وە وەك پێویس����ت بەڕۆڵی خۆی هەستێت. بەپێ����ی س����ەرچاوەكە ،ه����ۆكاری دەستلەكاركێش����انەوەی خەس����رەو گ����ۆران لەپەرلەمانی عێ����راق بۆ ئەوە دەگەڕێتەوە كە ناوب����راو رازی نەبوە بەوەی لەسەرۆكی فراكسیۆنی پارتی دورخراوەت����ەوەو كەس����ێكی دیك����ە س����ەرۆكایەتی ئەو فراكسیۆنە بكات كە لەڕوی حزبییەوە پۆستەكەی لەم نزمترە ،لەکاتێکدا خەس����رەو گۆران
ئەندام����ی ئەنجومەنی س����ەرکردایەتی پارتییە. بەاڵم عەرەفات كەرەم ،س����ەرۆكی فراكس����یۆنو تاری����ق گ����ەردی جێگ����ری س����ەرۆكی فراكس����یۆنی پارت����ی ،رەتیدەكەن����ەوە ك����ە دەستلەكاركێشانەوەی خەسرەو گۆران پەیوەن����دی ب����ەوەوە هەبێتو جەخت دەكەنەوە كە دەستلەكاركێش����انەوەی ناوب����راو تەنیا لەبەرئ����ەوە بوە خۆی
خەسرەو گۆران تەرخان ب����كات ب����ۆ كارەكانی وەك بەرپرس����ی دەزگای هەڵبژاردن����ی حزبەك����ەی بەتایب����ەت لەكاتێكدا كە لەهەڵبژاردن����ەكانو ریفران����دۆم نزیك دەبینەوە. پاش دورخس����تنەوەی خەس����رەو گۆران ل����ە س����ەرۆكی فراكس����یۆنی پارتی ،پارتی دیموكراتی كوردس����تان بەبڕیارێ����ك ن����ەک بەهەڵبژاردنی نێو فراکس����یۆنەکە" ،عەرەف����ات كەرەم"
بەسەرۆكی ئیێس����تای فراكسیۆنەكە لەشوێنی دادەنێت. عەرەف����ات ك����ەرەم ،س����ەرۆكی فراكسیۆنی پارتی لەگەڵ ئەوەی دان بەوەدا دەنێ����ت كە ئەو بەهەڵبژاردنی ناوخۆی فراكس����یۆنەكەی لەو پۆستە دانەنراوە بەڵكو بەبڕیاری حزب بوە، بەاڵم وتیش����ی كە هەڵبژاردنیش بوایە ه����ەر هەمان ئەنجام����ی دەبو چونكە زۆربەی برادەرانی فراكس����یۆنەكەیان ئەویان بۆ ئەو پۆس����تە پێ باش بوە
بەوەی كە كەسێكی لێهاتوە. عەرەفات كەرەم باسی لەوەشكرد كە تەنیا تاریق گەردی ناڕەزایەتی هەبوە ئەویش لەس����ەر ئەوەی كە پێی باش بوە بەش����ێوەی هەڵبژاردن كەس����ێك دابنرایە نەك بەبڕیاری حزب. تاریق گەردی كە بەپێی سەرچاوەكەی پەرلەمان����ی عێ����راق ،یەكێ����ك ب����وە لەوان����ەی كە خ����ۆی ئامادەكردوە بۆ ئ����ەوەی س����ەرۆكایەتی فراكس����یۆنی پارتی وەربگرێت لەبەرئەوەی بەبڕوای ئەو س����ەرچاوەیە مافی تاریق گەردی ب����وە چونكە هەم جێگری س����ەرۆكی فراكسیۆنی پارتی بوەو هەم كەسێكی لێوەش����اوەترو سیاس����یو بەئەزمونو شارەزاتریشە لەچاو عەرەفات كەرەم. ب����ەاڵم ئەو س����ەرچاوەیە وتی"بەهۆی ملمالنێی ناو پارتییەوە ،تاریق گەردی دانەن����راوە ،بەڵك����و عەرەفات كەرەم دانراوە". لەب����ارەی ئ����ەوەی ئای����ا ناهەق����ی بەرامبەر نەكراوە كاتێك وەك سەرۆكی فراكس����یۆن لەالی����ەن حزبەكەی����ەوە دانەن����راوە ،تاریق گەردی ،وتی "ئەوە مەسەلەیەكی حزبییەو منیش كادرێكی حزبیم ،ئێس����تا پێم بڵێ����ن لەماڵەوە مەچۆ دەرەوە ناچمە دەرەوە ،پێش����م بڵێن ببە بەسەرۆك وەزیران ،سەرۆك وەزیران دەبم ،حزب چ بڕیارێك بدات ئێمە ئیرادەی خۆمان تەسلیمی حزب دەكەین".
بەرپرسی كەتیبەكانی ئێزیدخانی سەر بەحەشدی شەعبی:
رۆژانە خەڵكی ئێزیدی پەیوەندی بەحەشدەوە دەکەن ئا :نیاز نایف جاسۆ ،بەرپرسی كەتیبەكانی ئێزیدخانی سەر بەحەشدی شەعبی ئێستا هەمو ناوچە ئێزیدینشینەكانی ناوچەی شەنگال لەدەست داعش رزگاركراون كە %40هەمو ناوچەی شەنگال پێكدێننو لەژێر دەستی هێزەكانی ئەوانو حەشدی شەعبیدان.
نایف جاس���ۆ ،موخت���اری گوندی كۆچۆی���ە ،ئەو گوندەی كە لەس���ەر دەستی داعش بەهەزاران ئێزیدی تێدا بونە قوربانی ،هەمان كاتیش گوندی نادی���ە م���وراد ،نوێن���ەری نیازپاكی لەنەتەوە یەكگرتوەكانە. نایف كە خ���ۆیو كوڕەكەی لەناو هێزی پێش���مەرگەدا بونو كوڕەكەی فەرماندەی فەوجی سەر بەفەرماندەیی شەنگالی هێزی پێشمەرگەبوە ،پاش ئەوەی حەش���دی ش���ەعبی لە12ی ئەم مانگەدا دەس���ت بەئۆپەراسیۆنی رزگاركردنەوەی ناوچەكانیان دەكات، دەبن���ە حەش���دی ش���ەعبیو ئ���ەو هێزە پێكدێنن ك���ە لەالیەن نایفەوە سەرپەش���تیدەكرێت كە زیاتر لە500 كەسی ئێزیدی لەگەڵدایە. بەپرسی كەتیبەكانی ئێزیدخان وتی كە كاتێك حەشدی شەعبی دەستی ناوچەكانیان كردوە بەڕزگاركردن���ی پێشڕەوی حەشدی شەعبی لەدەوروبەری شەنگال نەیتوانی���وە دانیش���ێتو پەیوەندی بەو هێزانەوە نەكاتو ئاماژە بەوەش دەكات جگە لەحەشدی شەعبی هەر ناوچەیەك���ی ئێزیدینیش���ینی وەك قەرەبوەی خەڵك���ی ئێزیدی بكاتەوە دەكاتو وتیشی"حەش���دی ش���ەعبی بەتەواوی چەكدار دەكرێتو مەشقی هێزێكی دیكەش بوایە ئەو پەیوەندی س���نونێو ش���اری ش���ەنگالیان كە لە2014دا بەكش���انەوەی خەڵكی لەئێرانەوە نەهاتوە هێزێكی عێراقییەو تەواو لەالیەن حەش���دی شەعبییەوە پێوە دەك���ردن ب���ۆ رزگاكردنەوەی رزگاك���ردەوە ك���ە لەس���اڵی2014دا ئێمەی رادەستی داعشی كرد ،ئەوەی هەڵقواڵوی ناو عێراقە بۆیە ئاس���اییە وەردەگرێت ،م���اوەی چوار بۆ پێنج ناوچەكانیان بەتایب���ەت گوندەكەی لەبەرامب���ەر چەكداران���ی داعش لەو بەسەر شەنگال هات دەبێ پێشمەرگە كاتێك پێشمەرگە وەس���تاوە ئەوان مانگی دەوێت بۆیە پێشبینی دەكات خۆیو وتیش���ی"حەزم دەكرد هێزی ناوچانە پاشەكشەیان كردو رێكخراوی بەرپرس���یارێتییەكەی هەڵبگرێ���ت ،بێن ئەو ناوچانە رزگاربكەنەوە". تاوەك���و ئ���ەو ماوەی���ە هێزەكانی پێشمەرگە ئەو كارەی بكردایە كە من داعش كۆمەڵكوژییەكی بێبەزەییانەی ئێم���ە نەمانبین���ی هی���چ فەرماندەو هێزەكانی حەش���دی شەعبی پاش حەشدی ش���ەعبیش لەناوچەكانیان بۆ خۆم پێشمەرگە بوم". لەو ناوچانە بەرپاكرد. بەرپرسێكی پێش���مەرگە لەو بەرەیە رزگاكردنەوەی ناوچەكان رایدەگەیەنن بمێننەوە. لەكاتی رزگاركردن���ی ناوچەكانیان نایف وێڕای ئەوەی باس لەوەدەكات دادگایی بكرێت". لەبارەی ئەو جوڵەیەی هێزەكانی كە ئەو ناوچانە دەدەنەوە دەس���ت لەالیەن هێزەكانی حەشدی شەعبییەوە كە ئەوان زۆر پێیانخۆش���بوە كاتێك نایف باس لەوە دەكات كە تالەنێو خەڵك���ی ناوچەكان خۆی���ان ،نایف حەش���دی شەعبیش���ەوە پێی وایە بەوت���ەی نایف وێ���ڕای رێگرییەكانی پێش���مەرگە ناحیەی سنونێو شاری ریزەكان���ی پێش���مەرگەدا بوە هەمو جەخ���ت لەڕاس���تی ئ���ەو قس���ەیە كە ئەوە رێككەوتنی لەس���ەركراوەو حكومەتی هەرێمو پێشمەرگە رۆژانە شەنگالیان رزگاركردوە ،بەاڵم گلەیی مانگێ���ك پێیانوتوە ك���ە ئەم مانگە دەكاتەوەو ئام���اژە بەوە دەدات كە لەبەر پەكەكەش بوە كە حەش���دی خەڵکێك���ی ئێزی���دی زۆر پەیوەندی لەپێش���مەرگەو حكومەت���ی هەرێ���م ئ���ەو ناوچان���ەی لەش���ەنگال ماون ئێستا بەش���ێكی ناوچەكان لەالیەن ش���ەعبی هاتۆتە ناوچەی شەنگال، بەهێزەكەی ئەوەوە كردوە. دەكات كاتێك لێگەڕاوە %40ناوچەی رزگاردەكەن بەاڵم ئەو بەڵێنانە هەر هێزەك���ەی ئەوان���ەوە دەپارێزرێت چونك���ە ئەگەر پێش���مەرگە بهاتایە هێزی پێش���مەرگەی كوردس���تان شەنگال تاهاتنی هێزەكانی حەشدی نەدەبرانەس���ەرو دوادەخران تاوەكو هەرچەن���دە هێش���تا هێزەكانی���ان ئەوا پەكەكەش هەندێ ناوچەی لەو پ���اش دەس���تپێكردنی پرۆس���ەی ش���ەعبی لەژێر دەس���تی داعش���دا حەشدی شەعبی ئەو هەنگاوەی نا كە بەت���ەواوی ئام���ادە نین ،پێش���ی شوێنانە وەك قەحتانیە رزگاردەكردو كۆنترۆڵكردن���ەوەی موس���ڵ ،چەند بمێنێتەوەو وتیشی"پێشمەرگە دەبو بەهەنگاوێكی جێی ش���انازی وەسفی وایە تائ���ەوەی هێزەكەیان ئامادەو دەجواڵو "رێككەوتنەكە ئەوەیە كە نە
هەنگاوەکانی حەشدی شەعبی بۆ رزگارکردنی ناوچە ئێزیییرکان جێی شانازییە
پەكەكە بێتو نە پێش���مەرگە بەڵكو حەشدی شەعبی بێت". "ئێم���ە دەمانەوێت هێ���زی خۆمان هەبێ���ت ب���ۆ بەرگ���ری لەخۆمان بۆ ئ���ەوەی جارێك���ی دیكە داعش���ێكی دیكە هاتە س���ەرمان ،خۆمان خۆمان بپارێزین ،ئەوكات بۆ كەسیش نابێتە كێشەو ئێمەش گلەیی ئەوەمان نابێت بۆ كوردەكان ئێمەیان تەسلیم كرد". نایف وای وت. ئەو پێی وایە دەبێ ناوچەی شەنگال بدرێتە دەس���ت هێزەكان���ی ئەوانو كۆتایی بەو دابەشكارییە بهێنرێت كە ئێستا هەیەو بەشێوەیەكی سەربەخۆ لەالیەن خەڵكی ئێزی���دی خۆیانەوە بەڕێوە ببرێتو بپارێزرێت.
4
هەنوکە
) )579سێشهمم ه 2017/5/30
فراكسیۆن ی پارتی :پڕۆژهمان بۆ ئهنجامدانی دانیشتنی نائاسایی پهرلهمان نییه فراكسیۆنی یهكێتی :هیچ پڕۆژهیهكمان بۆ كاراكردنهوهی پهرلهمان نییه ئا :شۆڕش محهمهد رێواس فایهق ئهندامی پهرلهمانی كوردستان لهفراكسیۆنی یهكێتیو ئهندامی سهركردایهتی یهكێتی رهتیكردهوه كه فراكسیۆنی یهكێتی هیچ پڕۆژهیهكی بۆ كاراكردنهوهی پهرلهمانی كوردستان ههبێتو وتی"ئهو بابهته كاری فراكسیۆنی یهكێتی نییه". ئ����هو ئاماژهی بهوه ك����رد كه "بههیچ ش����ێوهیهك قس����هیان لهوبارهی����هوه نهكردوه". رێ����واس فایهق جهغتیش����ی كردهوه كه ئهنجومهنی س����هركردایهتی یهكێتی پێش����نیارێكی ههبو ب����ۆ كاراكردنهوهی پهرلهم����ان بهوهی بزوتن����هوهی گۆڕان كاندیدی س����هرۆكی پهرلهمان بگۆڕێتو وت����ی "ب����هاڵم لهكات����ی باس����كردنی لهكۆبونهوهی س����هركردایهتی هاوبهشی گۆڕانو یهكێتیدا ئهو پێشنیاره لهالیهن گۆڕانهوه رهتكرایهوهو جهغتیان لهسهر ئهوه ك����ردهوه كه د.یوس����ف محهمهد ناگۆڕن". وتیش����ی "پڕۆژهكه فهش����هلی هێناو وهك یهكێتی پێمان وایه كه پڕۆژهیهك زهمینهس����ازی سیاس����ی ب����ۆ نهكرێت پێمانوایه لهڕوی یاس����اییهوه پێویست ناكات قسه لهسهر ئهو بابهته بكهین". رێواس فایهق ئاماژه بهوه دهكات كه "یهكێتی ناچێته ژێر باری كاراكردنهوهی پهرلهم����ان بهكۆدهنگ����ی نیش����تیمانی نهبێت". ئهو جهغتی لهس����هر ئهوه كردهوه كه لهڕوی یاس����اییهوه دانیشتنی نائاسایی پهرلهم����ان بهئامادهبون����ی 56ئهندامی پهرلهمان ئهنج����ام دهدرێتو وتی "هیچ ههوڵێك لهوبارهیهوه لهگهڵ فراكسیۆنی ئێم����ه ن����هدراوهو لهوبارهی����هوه هی����چ گفتوگۆیهكمان لهگهڵ نهكراوه". وتیش����ی "بۆ ههر بڕیارێك پهیوهست ب����هو بابهته ئێم����ه ملكهچ����ی بڕیاری سهركردایهتی سیاسی یهكێتین". رێواس فای����هق ئام����اژه بهههوڵێكی پێش����وی چهند پهرلهمانتارێك دهكات ی نائاساییو بۆ ئهنجامدانی دانیش����تنێك دهڵێ����ت "پێش����تر 57واژۆی ئهندامانی پهرلهمان����ی كوردس����تان كۆكرایهوه بۆ ئهنجامدان����ی دانیش����تنێكی پهرلهمانی
پهنابردنه بهر زۆرینهو كهمینهو ئهو ملمالنێ ی دوبارهیه جاران لهئێستادا ی لهئهجندا ی فراكسیۆن پارتیو پارتیدا نییه
پەرلەمانی کوردستان كوردس����تانو لیس����تی ن����اوهكان درای ه س����هرۆكی پهرلهمانی كوردستانو ئهو بانگهێش����ت بۆ دانیشتنهكه بكات بهاڵم بهه����ۆی ئهوهی كه د.یوس����ف محهمهد دردۆنگ بو بانگهێشتی بۆ دانیشتنهكه نهكرد". جهغتیش����ی كردهوه "دردۆنگییهكهی س����هرۆكی پهرلهمان����ی كوردس����تان بۆ بانگهێشتكردنی ئهنجامدانی كۆبونهوهكه بۆ ئهوه بوه كه زۆرێك لهواژۆكاران ئهو مهرجهیان ههبوه كه دهبێت دانیشتنهكه لهشاری ههولێر بێت".
د.فرسهت سۆفی ئهندامی پهرلهمان ی كوردس����تان لهفراكس����یۆنی پارت����ی رهتیدهكات����هوه كه فراكس����یۆنهكهیانو پارتهك����هی هی����چ پڕۆژهیهك����ی ههبێت ب����ۆ ئهنجامدانی كۆبونهوهی نائاس����ایی پهرلهمانی كوردستان. ئهو پهرلهمانتاره وتی "روانینی ئێمه بۆ چارهسهری كێش����هكانی ههرێم بهو جۆرهیه كه هێزه سیاسیهكان بهیهكهوه گفتوگۆ بكهنو لهس����هر چارهسهركردنی ههمو كێشهكانی كوردستان رێك بكهون (حكومهت ،پهرلهمان ،س����هرۆكایهتی
كۆبون����هوهی نائاس����ایی پهرلهم����انو ههرێم). وتیش����ی "پهنابردن����ه ب����هر زۆرینهو كۆكردن����هوهی واژۆی پهرلهمانتاران بۆ كهمینهو ئهو ملمالنێ دوبارهیهی جاران ئهو بابهته". د.فرسهت سۆفی لهو بڕوایهدایه پارته لهئێس����تادا لهئهجن����دای فراكس����یۆنی سیاس����یهكان خاڵی هاوبهشیان زۆرهو پارتیو پارتیدا نییه". جهغتیش����ی كردهوه "ئ����هوهی بهالی خاڵ����ه جیاوازهكانیان كهمت����ره لهخاڵه ئێمهوه گرنگه ئهوهیه كه ئێمه بتوانین هاوبهشهكانو وتی "ئهگهر ئیرادهیهكی ك����ۆی كێش����هكانی ههمو كوردس����تان سیاس����ی ههبێت ل����هو بڕوای����هدام زۆر بهئاسانی دهتوانین رێكبكهوین". چارهسهر بكهین". ئام����اژهی بهوهش����دا ك����ه ههندێ����ك ئ����هو ئاماژهی بهوهش����دا ك����ه "ههتا ئێستا وهك فراكسیۆنی پارتیو پارتیش روداوی ناخ����ۆش لهنمونهی كۆچكردنی هیچ پڕۆژهیهكی����ان نییه بۆ ئهنجامدانی نهوشیروان مس����تهفا رێكخهری گشتی
خانهوادهی عهلی ههژار داوای یاسایی لێپرسراوی مەڵبەندی شەنگالی یەكێتی: ن ه ك ه د تۆمار شید ه ر اڵح ه س ر ه س ه ل جێگیربونی حەشدی شەعبی لەدەوروبەری
سهاڵح رهشید :دهبێت سكااڵ لهسهر مام جهالل تۆمار بكرێت نهك من ئا :شۆڕش برزۆ عهلی ههژار رایدهگهیهنێت "وهك خانهوادهی عهلی ههژار داوای یاسایمان لهسهر سهاڵح رهشید ئامادهكاری كتێبی یادهوهرییهكانی مام جهالل لهدادگای سلێمانیو ههولێر تۆماركردوه" ،سەاڵح رەشیدیش دەڵێت "بێباکم ،من قسهی تۆمارکراوی مام جهاللم باڵوكردۆتهوهو مۆڵەتم لەخێزانەکەی وەرگرتوە". برزۆ عهلی ههژار لهلێدوانێكی بۆ ئاوێنه رایگەیاند داواكهیان لهسهر سهاڵح رهشید تۆماركردوه بهه���ۆی ئهوهی ئامادهكاری كتێبهكهیهو باڵویشیكردۆتهوه ،ئهو وتی "لهكتێبهكهدا واباس���ی ش���ههید عهلی ههژار كراوه كه سهر بهموخابهرات بوبنو لهكاتێكدا باوكم شههیدكراو لهسێدارهدراو تائێستا نازانین گۆڕیشی لهكوێیه". وتیشی "ئهمه تهشهیركردنه بهخهباتی ئ���هو ش���ههیدانهو دهبێت ئهو قس���انه ل���هدادگا بس���هلمێنرێت ك���ه لهبری مام ج���هالل باڵویكردۆتهوهو پاش���ان دهبێت بیشیسهلمێنێت كه ئهو رێگهپێدراو بوه لهباڵوكردنهوهی كتێبهكه". لهبهرامبهردا ،سهاڵح رهشید ئامادهكاری كتێبی (م���ام جهالل-دی���داری تهمهن) بێئاگای���ی خۆی دهربڕی ل���هوهی داوای یاساییان لهسهر تۆماركردبێت ،ئهو وتی "من ریكۆردی دیدارهك���هم لهالیهو كۆی
ئا :نیاز محەمەد جوڵەی هێزەكانی حەشدی شەعبی بەرەو ناوچەكانی ئێزیدینشین مەترسییەكانی سەر ناوچەكە چەند هێندەتر دەكاتو سیاسیەكی ئێزیدی سەربەخۆ پێی وایە ئەگەری ئەوە هەیە شەڕی ناوچەكە پاش داعش بگۆڕێت بۆ شەڕێكی ناوچەییو لێپرسراوی مەڵبەندی شەنگالی یەكێتیش ئاماژە بەوەدەدات ئەگەر حەشدی شەعبی بیەوێت لەوناوچەیە جێگیر بێت ناوچەكە روبەڕوی مەترسی دەكاتەوە.
دیدارهكه بهسیدیو تۆماركراوی ههیه". وتیشی "بهر لهباڵوكردنهوهی كتێبهك ه هێرۆ خانم بینیوهو رهزامهندیو مۆڵهتم لێوهرگرتوه". وتیش���ی "م���ن قس��� هی م���ام جهاللم باڵوكردۆتهوهو مام جهالل چاوپێكهوتنی لهگهڵ من نهكردوهو م���ن چاوپێكهوتنم لهگهڵ مام جهالل كردوه ،ئهگهر كهسانێك ههب���ن بیانهوێت داوای یاس���ایی تۆمار بكهن ئهوا دهبێت ش���كات لهمام جهالل بكرێت نهك من" .سهالح رهشید ئاماژهی بهوه كرد كه كوڕێكی عهلی ههژار نامهی رۆژی12ی ئەم مانگ���ە لەجوڵەیەكی ههڕهش���هو جنێوی بۆ ن���اردوهو بێباكی خۆیشی لهههر داوایهكی یاسایی دهربڕی چاوەڕواننەكراودا هێزەكانی حەش���دی كه لهس���هری تۆمار دهكرێتو ئامادهیی ش���ەعبی پەالماری چەن���د ناوچەیەكی ژێردەس���تی داعش���یاندا كە دەكەونە خۆی نیشاندا بۆ چونه بهردهم دادگا. باشوری ش���اخی ش���ەنگالو هەرێمی كوردس���تان وەك پێش���ێلكردنی رێككەوتنی نێ���وان بەغداو هەولێر ئەو جوڵەیەی ناو برد. بەسەدان گوندو ش���ەش كۆمەڵگەی زۆرەملێی ئێزیدینش���ین لەژێر دەستی چەكداران���ی داعش م���اون كە لێیانەوە نزیكەی 180هەزار ئێزیدی ئاوارە بون. ناوچ���ەی ش���ەنگال بەناوچەیەك���ی س���تراتیژی دەژمێردرێ���ت ،ئێران وەك هێزێك���ی ئیقلیمی چاوی لەس���ەریەتی تاوەكو لەو رێگەیەوە بتوانێت هێڵێكی وش���كانی لەنێوان واڵتەكەیو سوریادا بكات���ەوەو بۆ ئەم���ەش بەپلەی یەكەم
ریكۆردی دیدارهكهم لهالیهو كۆی دیدارهكه بهسیدیو تۆماركراوی ههیه
پش���ت بەهێزەكانی حەش���دی شەعبی لەعێراق دەبەستێت ،ئەم دواجوڵەیەی حەش���دی ش���ەعبیش لەناوچەكە لەو چوارچێوەیەدا لێكدەدرێتەوە بەتایبەت وەك حەشدی شەعبی دەڵێن ئامانجیانە بەرەو سەر سنوری سوریا بڕۆن. ناس���ر كرێت ،سیاس���ی سەربەخۆی ئێزیدی ،پێی وایە ناوچەی ئێزیدینشینی ش���ەنگال لەئێس���تادا بۆتە كەمپێكی س���ەربازیو ئەو خەڵكەی ئێزیدی لەو ناوچەی���ە ماونەت���ەوە هیچیان مەدەنی نینو ماوەی دو س���اڵە بۆ ش���ەڕێك چ لەالی���ەن هێ���زە كوردییەكان���ی وەك پارتیو پەكەكەوەو چ لەالیەن حەشدی ش���ەعبییەوە لەژێ���ر ناوی حەش���دی ئێزیدی ،ئامادە دەكرێن. ئەو پێش���ی وایە توركیا حەش���دی ش���ەعبی وەك جێبەجێك���ەری پالنی ئێران دەبینێ���تو لەكاتێكدا رێگەنادات پەكەك���ە لەوێ جێگیربب���ن چۆن رازی دەبێ���ت ئ���ەوان جێگی���ر بب���ن ،بۆیە ب���ەدوری نازانێت كە ش���ەڕەكە بەرەو شەڕێكی ئیقلیمی بگۆڕێت ئەگەر هێزە نێودەوڵەتییەكان پارێزگارییەك بۆ ئەو ناوچەیە دابین نەكەن. جەمیل خدر ،بەرپرس���ی مەڵبەندی ش���ەنگالیش ئەو جوڵەیەی حەش���دی ش���ەعبی بەمەترس���یدار ناودەب���اتو پێش���ی وایە ئەگەر پ���اش دەركردنی داعش ل���ەوێ جێگیرببن هەم بۆ كورد خراپەو ه���ەم ب���ۆ ئێزیدییەكانیش كە ئیدی ناتوان���ن بگەڕێنەوە ناوچەكانیان چونكە مانەوەی حەشدی شەعبی لەوێ
بزوتن����هوهی گۆڕان كاریگ����هری خۆیان دهبێت لهس����هر یهكخس����تنهوهی هێزه سیاس����یهكانو وتی "هیوادارین كۆچی دوایی رێكخ����هری گش����تی بزوتنهوهی گۆڕان كه س����هركردهیهكی كوردس����تان ب����و و پارت����ی دیموكراتی كوردس����تان لهسهر ئاس����تێكی رهس����می بهشداری پرسهكهی كرد هیوادارین ئهو سهردانو هاتوچۆیانه بوبێت����ه مایهی ئهوهی كه دهرگایهك����ی گفتوگۆو خێر لهنێوان ئهم دو هێزه دروس����ت كردبێ����ت بۆ ئهوهی بتوانین رێكبكهوین".
شەنگال مەترسییە
ئەگەر هەرێم ئەو ناوچانەی بەخاكی خۆی دەزانیو ئەو هەمو هێزەی هەیە بۆچی تائێستا رزگاری نەكردن
ناوچەی ئێزیدییەكان بەسەر دو بەرەی تەواو جیاو لێكدژدا دابەشدەكات. حەش���دی ش���ەعبی لەس���ەرەتای پەالمارەكانی رێكخراوی داعش لەس���ەر فتوای سیس���تانی ،گ���ەورە مەرجەعی ش���یعەكان دروس���ت بو ،لەمساڵیشدا پەرلەمانی عێراق وەك هێزێكی فەرمیو بەش���ێك لەسیس���تمی بەرگ���ری واڵت شەرعیەتی پێدا. بەاڵم بەرپرس���ی مەڵبەندی شەنگالی
یەكێتی پێی وایە حەش���دی ش���ەعبی راستە لەڕوی یاساییەوە سەر بەسیستمی بەرگری عێراقییە ب���ەاڵم لەڕوی ترەوە هێزێكە لەژێر كۆنترۆڵی خەڵكی تردایە نەك بەتەنیا لەژێر كۆنترۆڵی فەرماندەی گش���تی هێ���زە چەكدارەكان���دا بێت، چەندان كەس هەن دەتوانن بیجوڵێننو هیچ متمانەیان پێناكرێت وەك هێزێكی سەربازی نیزامی. ب���ەاڵم دژوار فەقی���ر ،فەرمان���دەی یەكینەكانی بەرخۆدانی ش���ەنگال پێی وایە هەرێمی كوردستان كەمتەرخەم بوە بەتایب���ەت پارتی لەوەی ئەو ناوچانەی ئێزیدییەكان���ی رزگار نەكردۆت���ەوەو بوەتە ئاس���تەنگیش لەبەردەم ئەواندا كاتێ���ك بەرنامەیان هەبوە ئەو ناوچانە رزگار بكەنو وتیشی"پارتی ئاستەنگی دروستكردو هێزی هاوپەیمانانیش لەڕوی ئاسمانییەوە هاوكاریان نەكردین". جوڵەی هێزەكانی حەشدی شەعبیش ب���ەو ئاڕاس���تەیە بەخ���راپ نازانێتو پێ���ی وایە گرنگ ئەوەی���ە ئەو ناوچانە لەژێردەس���تی داعش دەربهێنرێن نەك ئەوەی كێ رزگاری���ان دەكات ،چونكە كێش���ەكە كێش���ەی خاكە نەك حزبو الیەنێك. "عێراقیش دواجار رەنگە پێی وابێت ئ���ەو ناوچانە دەبێ���ت لەژێر كۆنترۆڵی هێزە عێراقییەكاندا بێت نەك هێزەكانی هەرێ���م .ئەگەر هەرێم ئ���ەو ناوچانەی بەخاك���ی خ���ۆی دەزانیو ئ���ەو هەمو هێ���زەی هەیە بۆچی تائێس���تا رزگاری نەكردن".
تایبهت
) )579سێشهمم ه 2017/5/30
7
كهمال گیونك ،ئهو باوكهی دوای 90رۆژ مانگرتن تهرمی كوڕهكهی وهرگرتهوه:
ئهم ه ژیان ی ئێمهیه لهتوركیا ك ه وهك واڵتیكی پڕ لهئازادی خۆ ی دهناسێنێت بهجیهان ئا :زانا حهمهغهریب
كهمال گیون ئهو پیاوه كورده تهمهن 70 ساڵهیهی دانیشتوی دێرسیمی باكوری كوردستانه كه لهبهرواری28ی شوباتی 2017بۆماوهی 3مانگ لهگۆڕهپانی سهید رهزای شارهكهدا مانگرتنی راگهیاند لهپێناوی وهرگرتنهوهی تهرمی كوڕهكهی موراد گیون لهالیهن دهوڵهتی توركیاوه، ئهو لهم گقتوگۆیهی ئاوێنهدا دهڵێت "مانمگرت بۆ ئهوهی لهسهر ئهو خاكهی تیایدا لهدایك بو بهخاكی بسپێرمهوه". ئاوێنه :بۆچی بڕیارتاندا دهست بهمانگرتن بكهن؟ كهم���ال گیون :لهپێن���اوی وهرگرتنهوهی بهش���ێك لهگی���انو رۆح���م ،لهپێن���اوی وهرگرتن���هوهی تهرمی جگهرگۆش���هكهم بۆ ئهوهی لهنزی���ك خۆمهوه بێت ب���ۆ ئهوهی لهسهر ئهو خاكهی تیایدا لهدایك بو بهخاكی بسپێرمهوه. ئاوێن���ه :م���ورادی كوڕتان چ���ۆن گیانی لهدهستداوه؟ كهم���ال گیون :پێش ح���هوت مانگ واته لهمانگی 11ی ساڵی رابردو فڕۆكهكانی توركیا تۆببارانی چهمی چهتێیان كرد كه لهنزیك ش���اری دێرس���یمهو بهوهۆی���هوه كۆمهڵێك ئهندامی پارتی ئازادیی شۆڕشی گهل شههید بونو یهكێك لهشههیدهكانیش مورادی كوڕم بو ،لهو رۆژهوه تهرمهكان لهالیهن دهوڵهتی توركیاوه دهستبهس���هركراونو رادهس���تی كهسو كاریان ناكرێنهوه. ئاوێن���ه :بیانوی���هك ههب���وه ب���ۆ رادهستنهكردهوهیان؟ كهم���ال گیون :بیانوی دهوڵ���هت ئهوهیه ئهوان چهك���داری پارتێكن ك���ه جواڵنهوهو چاالكیهكانی���ان دژ بهدهوڵهت���ی توركیایه، بهداخ���هوه لهتوركی���ادا بارودۆخهك���ه بهش���ێوهیهكه كهئهگ���هر داوای مافی خۆت بكهیت یان ناڕهزایهتیهك دهرببریت ئهوا وهك دوژمنی توركیاو یاساكانی ئهژمار دهكرێیتو ههم���و مامهڵهیهك���ی خراپ���ت لهبهرانبهر دهگیرێتهبهر ،وهك ئهوهی ئێس���تا بهرانبهر بهمن دهیكاتو سزام بۆ دهردهكات. ئاوێنه :س���زای چیو لهالیهن كێوه س���زا
كهمال گیون دهدرێیت؟ كهمال گیون :لهالیهن دهوڵهتی توركیاوه بهبیان���وی ههوڵدان���م ب���ۆ ئاژاوهنان���هوهو ناشیرینكردنی یاساكانی واڵتو ههر بیانویهك ك���ه دهوڵهت ح���هزی پێی بێ���ت دهیخاته ئهس���تۆم ،من كه رۆڵهكهمم لهدهس���تداوهو تهنیا داوای وهرگرتنهوهی تهرمهكهی دهكهم كه مافێكی خۆمه كهچی دهوڵهت سزای 13 ههزار لیرهی توركیم بهسهردا دهسهپێنێت، ئهمه ژیانی ئێمهی���ه لهتوركیایهك كه وهك واڵتێكی پ���ڕ لهئازادی خۆی دهناس���ێنێت بهجیهان. ئاوێنه :ئایا نهدهكرا رێگهیهكی تر بگرنه بهر بۆ وهرگرتنهوهی تهرمی كوڕهكهتان بۆ ئهوهی توشی كێشه نهبن؟ كهمال گیون :من بۆ وهرگرتنهوهی تهرمی موراد ماوهی چوار مانگ س���هردانی الیهنه پهیوهندیدارهكانی دهوڵهتم كردوهو داواكاریم پێش���كهش كردوه ،بهاڵم بهداخهوه دهوڵهت ئامادهنهبو تهرمهك���هم بداتهوهو هیچ گوێی بهداواكارییهكانم نهدهداو دهس���تی دهستی پێدهك���ردم ،دواج���ارو بهناچاریی مانگرتنم ههڵبژاردو بهش���ێوهیهكی مهدهنیو ئاسایی داوای مافێكی خۆم���م كردوه ،داوای ئهوهم ك���ردوه كوڕهكهم ك���ه ل���هدوری خۆمهوه
ش���ههیدكرا بالهنزی���ك خۆم���هوه بهخاك ی بس���پێرمو گڵكۆیهكی ههبێت بهاڵم دهوڵهت ئ���هوهی بهباوكێك���ی جهرگس���وتاو رهوا نهدهبینی. ئاوێنه :س���هخت نهبو بهو تهمهنهوه سێ مانگ بهردهوام بیت لهمانگرتن؟ كهمال گی���ون :لهوه س���هختتر چیه كه جگهرگۆش���هیهكت لهدهس���ت بدهی���ت ،من ههم���و ژیانم ش���ێواو بهتهواوهت���ی روخام لهدوای مهرگی كوڕهكهم ،ئهگهر تهرمهكهیم وهرنهگرتایهت���هوه ئامادهب���وم ههتاوهك���و گیانس���پاردن ئ���هو مهیدان���ه چۆڵنهكهمو بهردهوام بم لهسهر مانگرتنهكهم. ئاوێنه :ئێس���تا چی دهڵێیت دوای ئهوهی تهرمی موراد گهیشتهوه دهستتان؟ كهم���ال گیون :دڵخۆش بوم لهدوای زیاتر لهح���هوت مانگ چاوهڕوان���یو لهدوای٩٠رۆژ مانگرتنم ئێس���كی كوڕهكهم���م وهرگرتهوهو گهیشتهوه دهستمو توانیم لهگهڵ ماڵبهتهكهمو خزمو هاوڕێكانی موراد ئهس���پهردهی خاكی بكهی���نو نههێڵی���ن تهرمهك���هی ون ببێتو ئێس���تا ئهو لهگۆڕس���تانی هوزارت گۆڕێكو ناونیشانێكی ههیه. ئاوێن���ه :لهم���اوهی مانگرتن���ت تاچهند پشتیوانیت لێكراوه؟
ریکالم
Sinoma Industry & Trade
+ , , , #& - ,هره همهێنانی -1توانای سااڵنهی بهكاربردنی ( ) 15000تهن پهیكهری ئاسنی جۆراوجۆره ،وه دروستكردنو ب جێگیركردن ی وه دانانو دروستكردن، ندازیاری ، هی ئه جوانترین نهخش بەباشتری ئاسنیو پۆاڵ كاری پهیكهری - نو . / 0 - -هكو پڕۆژهی بهرههمهك���هو ههمو خزمهتێك دوای فرۆش���تنی بۆ ههمو كارێكی پیشهس���ازیو پ���ڕۆژهی و بیناو پڕۆژهیهكی جۆره .ههمو هنتۆ ،وه ,ی چیم هوت ،كارگه پااڵوگهی ن با ، -كاره
2وزهی رههمهێنانی (كارگهی به 1 ئاوهدانكردنهوهی مهدهنی . *
3 2 2
هرزكردنهوه، كو :ئامێری ب 4چینی ،وه نێدێك لەبهرههمی هه كردنی هاورده كردنو :كاری ههنارده -2بازرگانی گشت
ی خهباته ،وه ههروهها ههر شتێك كه داوابكرێت لەالیهن بازرگانانو كڕیارانهوه. 3 . - , , 2
3هه یه. هولێر لقمان سلێمانیو ه : )MANTA(2لەههردو شاری بۆ ماركهی سورهیا -3كاری ڕوناكیو * , , - ,
-4كاری گواس���تنهوهو لۆجس���تیك بەش���ێوازی ( : ) LCLكاری گواس���تنهوهی كهلوپهل ههمو مانگێك بەهاوبهشی لهگهڵ چهند كهسێكدا لەواڵتی چینهوه بۆ تهواوی كوردستان.
كهم���ال گی���ون :بهڕاس���تی زۆر زۆر پش���تیوانیم لێكراوه ،سوپاس���ی ههمو ئهو كهس���انه دهكهم ئهگ���هر بهوتهیهكیش بێت پش���تیوانییان ل���هداواو مافی م���ن كردوه، بهڕاس���تی ههر لهپهرلهمانت���اره كوردهكان ههتاوهك���و رۆژنامهنوس���انو رێكخراوهكانی ناوخۆو نێودهوڵهتیهكان خهڵكی ش���ارهكهم بهدهنگمهوه هاتونو پشتیوانییان لێكردوم، سوپاس���ی س���هندیكای پارێ���زهران دهكهم سوپاس���ی ههم���و ئهوان���ه ل���هم ماوهیهدا زهحمهتیان لهگهڵ من بینی���وهو ههوڵیاندا مهزڵومیهت���ی م���ن بهجیه���ان بگهیهن���نو لهپشتمهوه راوهستان. ئاوێن���ه :مانگرتنهكه تاچهن���د كاریگهری لهسهر تهندروستیتان كردوه؟ كهمال گیون :بهڕاستی باری تهندروستیم زۆر زۆر خراپ���ه لهم���اوهی مانگرتنهكهمدا نزیكهی 20كیلۆ لهكێشم دابهزیوهو ههروهها چاوێكم لهدهستداوهو نابینێت توشی فشاری خوێن هاتوم ،ئێس���تاش ناتوانم بهپێیهكانم بڕۆمو لهس���هر عهرهبانه دهگهڕێم ،دهمهوێت لهدوای تهواوبونی پرسهو ماتهمینی كوڕهكهم بچمه ئیستهنبوڵو لهوێ چارهسهری پزیشكی وهربگرم ههتاوهكو تهندروستیم كهمێك باش ببێت.
ئاوێن���ه :رهوش���ی خێزانهكهت���ان وات���ه دایكی م���وراد چۆنه لهدوای لهدهس���تدان ی كوڕهكهی؟ كهمال گیون :بهداخهوه ئهوهش یهكێكی تره لهخهم���ه گهورهكانی ژیانی من ،دایكی م���وراد توش���ی نهخۆش���ی ش���ێرپهنجهی گهده هاتوهو ئێس���تا ئ���هو لهئازهرینجانهو لهژێر چاودێری پزیش���كیدایه بۆ وهرگرتنی چارهس���هری كیمیای���ی ،هیواخ���وازم بهچارهس���هرێكی باش���هوه بگهڕێت���هوه ناوم���ان ،ئهبێت بارودۆخ���ی دایكێك چۆن بێ كه جگهرگۆش���هكهی لهدهس���تبداتو بۆ ههتاههتایی نهیبینێتهوه. ئاوێنه :پهیامت چیه بۆ دهوڵهتی توركیاو بۆ جیهانو بۆ رای گشتی؟ كهم���ال گیون :م���ن داواكارم لهدهوڵهتی توركی���ا ههوڵ بدات بۆ هێنانهدی ئاش���تیو ئارام ی لهتوركیا دهست لهست همو توندوتیژی بهرانبهر هاواڵتیهكانی ههڵبگرێتو ههوڵبدات ئهوهی لهڕوكهش نمایش���ی دهكات لهبارهی ئازادیو دیموكراسیو مافی مرۆڤ لهناوخۆدا جێبهجێی ب���كات ،داواكارم لهڕێكخراوهكانی مافی م���رۆڤو واڵتانی ئهوروپ���ا چاودێری بارودۆخی توركیا بكهنو فشار دروست بكهن لهس���هری بۆ كۆتایی هێنان بهپێشێلكاریو
دەمویست كوڕهكهم ك ه لهدور ی خۆمهوه شههیدكرا لهنزیك خۆمهوه بهخاك ی بسپێرم ،بهاڵم دهوڵهت ئهوهی بهباوكێك ی جهرگسوتاو رهوا نهدهبینی گرتنو كوش���تن ،من دڵنیام ئێستا لهتوركیا بهههزاران باوك ههن وهك من دڵش���كاونو ئازاردراونو روخاون ،تكایه بائاشتیو ئارامی بگهڕێتهوه بامافو داواكارییهكانم پێش���یل نهكرێ���ت ،باخوێن���ی رژاوی رۆڵهكانی ئێمه ببێته بنهمای دروستبونی ئاشتی.
ریکالم
6
تایبەت
) )579سێشهمم ه 2017/5/30
دەیان ملیۆن دۆالر مانگانە بۆ كهناڵ ه ئاسمانیهكان خهرجدهكرێت
کەناڵە ئاسمانییەکان بودجەو خەرجییەکانیان دەشارنەوە ئا :وریا حسێن لەکاتێکدا زۆربەی کەناڵە ناسراوەکانی جیهان بودجەی خۆیان بەشێوەیەکی شەفاف بۆ رای گشتی رادەگەیەنن، کەچی کەناڵە دیارەکانی کوردستان ئامادە نین بودجەی خۆیان بەشێوەیەکی شەفاف رابگەیەنن، بهپێی وتهی بهرپرسێكی سهندیكای رۆژنامهنوسان "بودجهی مانگانهی بهشێك لهكهناڵهكانملیۆنان دۆالره". بهپێی زانیاری وهزارهتی رۆش����بیریو راگهیان����دن لهههرێمی كوردس����تان250 ت����ا 270دهزگای میدیای����ی ههیه ،جگه لهڕۆژنامهو گۆڤارهكان كه س����هندیكای رۆژنامهنوس����ان موڵهتی����ان دهدات����ێ، لهناو ئ����هو دهزگا میدیایهش 38كهناڵی ئاسمانی لهگهڵ 20نوسینگهی كهناڵی ئاس����مانی بیانی لهههرێمی كوردستان كاردهكهن. فهرههن����گ گۆمهش����ینی ،وتهبێژی وهزارهت����ی رۆش����بیریو راگهیاندن����ی حكومهت����ی ههرێ����م بێئاگای����ی خ����ۆی لهبودج����هی كهناڵ����ه ئاس����مانیهكان دهردهبڕێ����ت ،ئهو وتی "ئ����هوان باجی سااڵنهی خۆیان دهدهنه حكومهت بهاڵم نازانین داهاتیان چهندەو بۆ ئێمهش����ی ئاشكرا ناكهن". وتیشی "بهش����ێكی زۆری كهناڵەکان ههمومان دهزانین س����هر بهكێنو چۆن كاردهكهن ،ب����هاڵم نازانین كێ پارهیان ماددی دهدات����ێ ،نازانین كێ فهن����دی دارایی����هدا پارت����ه سیاس����یهكان نهك كات". ه كهناڵه ئاسمانیه كوردییهكان د دهس����تیان لهمیدیا نهگرتوهتهوه بهڵكو كان ه ئاسمانی تائێستا دیارنیه كهناڵه پارهیان بۆ كهناڵهكانی����ان زیادكردوه، ی ه پێی و ه ب ، ه خهرجی و داهاتیان چهند بۆ نمونه پارتی دیموكراتی كوردس����تان كان ه ���مانی � ئاس ئ����هو بودجهیهی كهناڵه كهناڵ����ی روداوو كوردس����تان24ی ه ���مانی � ئاس ه ناڵ وهریدهگرن بهتایبهت كه دامهزراندوهو كهناڵه فهرمیهكانی خۆی ری ه ك ه دابین نی ه دیاره س����ێبهرهكان ،الی فهرامۆشكردوه". كی ه تیی ه سای ه ك یان بودجهكه فهرمی نیه، جێگ����ری نهقیب����ی س����هندیكای كی ه ڕێگای ه ب ه ���ی � سیاس ب����ااڵی پارتێكی ڕۆژنامهنوسانی كوردستان باسی بودجهی كات. ه د دابین بۆ یان تایبهت پارهكه ئهو دو كهناڵه ئاس����مانیه دهكاتو پێی رۆكی ه ��� � س جێگری ���ێن، ئهنوهر حس� وایه بودجهی����ان مانگانه لهچهند ملیۆن كوردستان نوسانی ه ڕۆژنام س����هندیكای دۆالرێ����ك زیاتره ،بهاڵم جێگری نهقیبی ر ه رامب ه ب ���ت � بڕێ ه رد ه د خۆی بێئاگای����ی س����هندیكای رۆژنامهنوس����ان نهیتوانی ه ناڵ ه ك ه ل ���ێك � ش ه ب ���ه � ك ی ه ی ه ئ����هو پار بهتهواوهتی بودجهكهیان دهستنیش����ان یی ه كراو ه ب و س تر بێ ه ب كان ه ���مانی ئاس� ب����كات بهوپێی����هی دارایی كوردس����تان ه یران ه ق م ه "ل وتی ئەو ن، ه ك ه د رجی خه 24و روداو زۆر بهناڕون����ی دهڕواتو هیچ
پەیامنێری کەناڵێکی ئاسمانی لەکاتی پەخشی راستەوخۆدا دهرخستیهكی سااڵنهیان بۆ رای گشتی نیه" ،ئهو وتی "بهبڕوای من ئهو كهناڵ ه ئاس����مانیانهی چاالك����ن خهرجی زیاتر لهملیۆن دۆالریان مانگانه دهوێت". هاوكاتی قس����هكانی ئهنوهر حسێن، ههڵس����هنگاندنی تهكنی����كکاران زۆر ورده لهب����ارهی خهرج����ی كهناڵ����ه ئاسمانیهكانهوه. بهگوێرهی زانیارییهكان "پهخشكردنی تهنه����ا ی����هك میگابایت ڤیدیۆ لهس����هر مانگ����ی دهس����تكردنی نایلس����ات به8 ه����هزار دۆالره ،هاوكات ههم����ان میگا لهس����هر مانگی دهستكردی هۆتبێرت به 10ه����هزار دۆالره مانگان����ه ،ئهمه جگه لهكهناڵه ئاس����مانیه مامناوهندهكان كه پهخشی راستهوخۆیان لهسهر دهكرێت
(ئێس ئێن جی) كرێی مانگانهیان زیاتر له 20ههزار دۆالره". بهپێی وتهی ش����ارهزایهكی تهكنیكی كه نهیویس����ت ناوی خۆی ئاشكرابكات نمونهی روداوی لهكهناڵه ئاسمانیهكان هێنای����هوه ك����ه زۆرتری����ن پهخ����ش بهكوالێتیهك����ی بهرز دهكاتو باس����ی ئهوهیكرد "ئ����هو كهناڵ����ه تهلهفزیۆنیه لهیهك كاتدا بهس����هر 5مانگی دهستكرد پهخشی خۆی دهكات ،بهكوالێتی 7تا9 میگابایت ئهوهش مانگانه بڕه پارهیهكی زۆر دهكات". ه����اوكات زیات����ر قس����هی لهب����ارهی تیم����ی تهكنیكی ئهو كهناڵ����هوه كردو باس����ی ئهوهیكرد روداو بۆ روماڵكردنی پهخشه راستهوخۆكان چهندین ئامێری
پهخشی راستهوخۆی ههیه كه ههر یهك دانهیان 600ه����هزار دۆالر بههاكهیهتی، وتیشی "وردهكاری تهكنیكی تهلهفزیۆن زۆری دهوێت تهنها كهناڵێكی ئاسمانی دهتوانێت خۆی دهتوانێت خهرجیهكانی خۆی بزانێت". دارا عهبدواڵ رۆژنامهنوسو ش����ارهزای بواری تهلهفزیۆن جهخت لهسهر زانیاری ئهو تهكنیكکاره تهلهفزیۆنیه دهكاتهوه زیاتر لهبارهی كرێی پهخش تێچونهكانی روداوهوه قس����ه دهكاتو دهڵێت "تهنها پهخشكردنی س����ااڵنه بهكوالێتی روداو لهسهر یهك مانگی دهستكرد زیاتر له336 ههزار دۆالره ،ئ����هوهش بهپێی كوالێتی پهخش لهمانگهكان����ی دیكه گۆڕانكاری بهسهردادێت ،ئهوهش لهكاتێكدایه روداو
میدیاکانی جیهان سااڵنە بودجەی خۆیان بۆ رای گشتی ئاشکرا دەکەن ،بهاڵم ئهم نهریته تائیستا الی هیچ میدیایهكی كوردی ئهنجام نادرێت ،ئەمەش ئەو گومانە دروست دەکات کە بودجەی ئەم کەنااڵنە ئەوەندە زۆرە لەڕای گشتی کوردستانی دەشارنەوە لهپێنج مانگی دهستكرد پهخش بكات، بۆیه تهنها خهرجی مانگه دهستکردهكان گواس����تنهوه راس����تهوخۆكانی روداو دهگاته 1ملیۆن دۆالر". ئاوێن����ه ب����ۆ زانینی داهات����ی كهناڵه ئاس����مانیهكان پهیوهن����دی لهگ����هڵ بهرپرسانی چەندین كهناڵی ئاسمانیهوه كرد ،بهرپرس����انی ئ����ەو کەنااڵنە هیچ زانیارییان نهدا. زۆرب����ەی میدیاکانی جیهان س����ااڵنە بودجەی خۆیان بۆ رای گش����تی ئاشکرا دەکەن ،بهاڵم ئهم نهریته تائیس����تا الی هیچ میدیایهكی كوردی ئهنجام نادرێت، ئەمەش ئەو گومانە دروست دەکات کە بودج����ەی ئەم کەنااڵن����ە ئەوەندە زۆرە لەڕای گشتی کوردستانی دەشارنەوە.
لقی ههولێرو سلێمانی بانكی ناوهندی عێراق كاریان رێكخستنی دراوو پێدانی قهرز دهبێت "كردنهوهی لقی ههولێرو سلێمانی بانكی ناوهندی موجازهفهیەو رهنگ ه سهركهوتو نهبن" ئا :وریا بانكی ناوهندی عێراق لەسهرهتای مانگی داهاتودا لقی خۆی لهههولێر دهكاتهوەو ئامادهكاری دهكات بۆ كردنهوهی لقی دوهمی لهسلێمانی، بهپێی وتهی بهڕێوهبهری بانكی ناوهندی ههرێم لقی سلێمانی "سیاسهتی دراوو خستنهڕوی دۆالر لهسلێمانیو ههولێر ئهنجام دهدرێت". عهبدولڕهحمان رهشید بهڕێوهبهری بانكی ناوهندی ههرێم لقی س���لێمانی ئهوهی بۆ ئاوێنه ئاشكراكرد سهرهتای مانگ���ی داهاتو لق���ی ههولێری بانكی ناوهندی عێ���راق دهكرێت���هوهو دوای ئ���هوهش ئام���ادهكاری دهكرێ���ت بۆ كردن���هوهی بانك���ی ناوهن���دی عێراق لهس���لێمانی ،وت���ی "بهدڵنیای���هوه كردن���هوهی ئهم دوبانك���ه بۆ كهرتی بانك���ی زۆر گرنگ دهبێ���ت ،هاوكات ئاڵوگۆڕی دراو لهبهرژوهندی هاواڵتیان دهبێت". بانك���ی ناوهن���دی لهعێ���راق لهپاڵ كارهكانیدا سێ رۆڵی گهوره لهئابوری عێ���راق دهگێڕێت ،یهك���هم ههڵگرتنی (یهدهگ���ی قورس ،سیاس���هتی دراو، سیاس���هتی ق���هرز) ،ئ���هو دولق���هی دهكرێن���هوه یهدهگی قورس���یان تێدا ههڵناگیرێت بهاڵم دەتوانن(سیستمی ئاڵوگۆڕی دراوو پێدانی قهرز لهڕێگهی بانك���ی نێوهندگی���رهوه) بههاواڵتیان ئهنجام بدهن.
لهعێراق بانكی ناوهندی لهڕێگهی بانكی ترهوه قهرزی داوەو كاریگهری باشی لهسهر بوژاندنهوهی ژیانی خهڵكی عێراق ههبوه بهڕێوهب���هری بانكی ناوهندی ههرێم لقی س���لێمانی لهبارهی درهنگكهوتنی كردنهوهی بانكی ناوهندی عێراق لقی س���لێمانی ئاماژهی بۆ ئهوهكرد بهپێی بڕیارهكه دوای كردنهوهی لقی ههولێر كارهكانی لقی سلێمانی دهستپێدهكات، وتیش���ی "نازانین تائێستا چارهنوسی بانكی ناوهندی ههولێرو سلێمانی چۆن دهبێت ،ئ���هوهش دهبێ���ت وهزارهتی دارایی بڕیاریان لهبارهوه بدات". بهڕێوهبهرانی بانكه بازرگانیشهكانیش ههرچهنده تائێستا الیان رون نیه ئهم دولق���هی بانكی ناوهندی چۆن مامهڵه
لهگ���هڵ بانكه بازرگانی���هكان دهكات، بهاڵم دڵخۆشن بهكردنهوهی. سهیران محەمهد بهڕێوهبهری بانكی سهروهری لهسلێمانی گهشبینه بهوهی لقهكانی بانك���ی ناوهندی بتوانن قهرز بههاواڵتیانو فهرمانبهران بدهن ،وتی "ئهم دو بانكهی دهكرێنهوه كاریگهری خراپی لهسهر كاری ئێمهنابێ ،بهڵكو بهپێچهوانهوه كاریگهری باشی لهسهر ئێمه دهبێت". بهڕێوهبهری بانكی سهرهوهری زیاتر رۆڵی ئ���هو دولقهی بانك���ی ناوهندی
لهپێدانی قهرز چڕدهكاتهوهو ئاماژه بۆ ئهوه دهكات ئهگهر بهپێی سیس���تمی عێراقی پ���اره بهقهرز بدهنه هاواڵتیان كاریگهری باش���ی لهسهر بوژاندنهوهی ئابوری ههرێمی كوردس���تان دهبێت، ئ���هوهش دهڵێ���ت "لهعێ���راق بانكی ناوهن���دی لهڕێگ���هی بانكی ت���رهوه قهرزی داوەو كاریگهری باشی لهسهر بوژاندن���هوهی ژیان���ی خهڵكی عێراق ههبوه ،بهاڵم قهرزدانیش ههروا ئاسان نیه چونكه رههنی موڵكی دهوێت". بڕیاردهری لیژنهی دارایی پهرلهمانی
لهمهوب���هر ئ���هم بڕی���ارهی دهركرد، وتی "ه���هردو لقهكهی بانكی ناوهندی ههرێ���م لهههولێروس���لێمانی ك���ه بهه���ۆی دو ئیدارەییهوه دروس���تبون س���هربهوهزارهتی دارایی���ن ،ئهوهش بهپێی یاسا ناگونجێت". بڕیاردهری لیژنهی دارایی پهرلهمانی عێراق سهرس���وڕمانی خ���ۆی دهربڕی لهوهی كه خهڵ���ك چاوهڕوانی ئهوهیه قهرزیان لێوهربگرێت بهوپێیهی بانكی ناوهن���دی ناتوانێ���ت مامهڵ���ه لهگهڵ هاواڵتیدا ب���كات ،تهنها مهگهر ئهوهی قهرز بداته بانكه ئههلیهكان ئهوانیش بیدهن���ه هاواڵتیان ،وتی "پێش���بینی ناكهم ئهم بانكانه ببنه هۆی بوژانهوهی ئاب���وری ههرێم���ی كوردس���تان ،بهو پێیهی یهك���هم پێدانی قهرز گەرەنتی قورسی دهوێت لهگهڵ ئهوهش سودی زۆر لهسهر قهرزهكه ههیه". ئاڵوگۆڕی درواو لەسلێمانی وتیش���ی "ئهگ���هر حكومهتی ههرێم گەرەنت���ی ئهو بانكان���ه نهكات ئهگهر عێ���راق لهبارهی كردن���هوهی ئهم دو قهرزی���ان دایه هاواڵتی���هك نهیدایەوە لقهوه لهم كاتهدا سهرسوڕمانی خۆی ماڵهكهی بفرۆشن ئهوا هیچ ئیشێكیان دهردهبڕێ���ت ئام���اژه بهچهندین رێگر پێناكرێ���ت ،خۆیش���تان دهزانن ئێره دهكات كه رهنگه ببنه هۆكاری ئهوهی دۆخێكی شێواوی ههیه لهو بڕوایهدام ئهم دو بانكه نهتوانن وهكو پێویس���ت كاری ئهم بانكانه سهركهوتو نابێت". خزم���هت بك���هن ،ههر لهس���هرهتاوه كردنهوهی ئهم بانكانه لهكاتێكدایه بهمردویی لهدایكبن. كه ئێس���تا بهپێی وتهی بهرپرس���انی ری ه بڕیارد شید ه ر ئهحمهدی حاجی حكومهتی ههرێم ههنگاو بۆ سهربهخۆیی كات ه د ه و ه ئ بۆ ه ئاماژ لیژنهی دارایی ئابوریو دواجار نهتهوهیی دههاوێژن، بانك���ی ه ل ه لق��� دو م ه ئ��� كردن���هوهی بۆیه بهڕای ئهحمهدی حاجی رهش���ید زۆرهات كی ه گفتۆگۆی دوای ناوهن���دی "كردنهوهی ئ���هم بانكانه موجازهفهیه س���اڵێك ندی ه ناو بانكی دواجار بهاڵم بهس نازانم موجازهفهكهیان چۆنه".
تایبەت
) )579سێشهمم ه 2017/5/30
ههمو شتێک لهبارهی کوردستانو عێراقهوه
www.niqash.org
9
ئهم الپهڕهیه بهسپۆنسهری رێکخراوی راگهیاندن لهههماههنگیو گواستنهوه، ئهکادیمیای راگهیاندنی ئهڵامنی
كهلێنێك پڕ نابێتهوه
كۆچ ی نهوشیروان مستهفا گۆم ی هاوكێش ه سیاسییهكان ی لێڵ كرد
نیقاش ،ههستیار قادر ئهو كهسانهی لهكاتی كۆچی دوایی نهوشیروان مستهفا لهخۆیان دهدا ،پێدهچوو پێش ئهوه ی خهمی كۆچی دوایی ئهو س���هركرده دیارهیان بێت ،بۆ ئایندهی لێڵو ناڕۆش���نی خۆیان قوڕ بپێون. بهرهبهیان���ی ههینی راب���ردوو 19ی ئایار، ههواڵێ���ك ئارامی ش���اری س���لێمانی تێكدا، مردنی كتوپڕی نهوشیروان مستهفا رێكخهری گش���تی بزوتن���هوهی گ���ۆڕان لهتهمهنی 73 س���اڵیدا ههرزوو ههوادارانی ئهو كهسایهتییهو بزوتنهوهك���هی لهگردی زهرگهت���هی بارهگای سهرهكی گۆڕان كۆ كردهوه. "نامرێ نامرێ" بهم دروشمه ههوادارانی ئهو سیاسهتمهدارهی پێشووی یهكێتی نیشییمانی كوردستان لهبهردهم ئهو شوقهیهدا كۆبوونهوه كه تیایدا دواساتهكانی ژیانی بهسهر برد ،بۆ رۆژی دواتری���ش ئاپۆرای الیهنگرانی لهس���هر ههم���ان ئهو گرده بهخاكیان س���پارد كه بهر لهههشت س���اڵ لهمهوبهر بزوتنهوهی گۆڕانی تی���ادا راگهیاند ،وهك هێزێكی ئۆپۆزس���یۆن لهپ���اش ئ���هوهی لهیهكێت���ی نیش���تیمانی كوردستان جیابۆوه. مهراس���یمی ناش���تنی ،زۆرب���هی الیهن���ه سیاس���ییهكانی كۆكردهوه بهوانهش���هوه كه س���اردی لهپهیوهندیاندا ههب���وو ،نوێنهرانی الیهن���هكان ئاماژهی���ان بهكارهكان���ی دهكرد لهپرۆسهی سیاسیدا ،س���هاڵحهدین بههادین ئهمین���داری گش���تی یهكگرتووی ئیس�ل�امی گوێینهدایه ئهو "هوها"یانهی لهالیهن بهشێك لهالیهنگرانی گۆڕانهوه ئاڕاستهی دهكرا كاتێك وتی "نهشیروان مس���تهفا كۆپی ناكرێتهوه". نهك ههر ئهوه بهڵكو عهممار حهكیم سهرۆكی هاوپهیمانی نیش���تیمان ی بهناوی ههموو هێزه شیعهكانی عێراقهوه بهش���داری ناشتنهكهی ك���ردو بهدهنگ���ی ب���هرزو بهزمان���ی كوردی دروش���می ئامادهبووان���ی دهوت���هوهو دهیوت "نامرێ ،نامرێ". زۆرتری���ن كاریگهریی كهس���ێتی كاریزمی نهوش���یروان مس���تهفا لهس���نوری ئیدارهی سلێمانیدا بووه ،بهكۆچی ئهوو نهخۆشكهوتنی
جهالل تاڵهبانی سكرتێری یهكێتی نیشتیمان ی كوردس���تان ئ���هو زۆن���ه دوو لهبههێزتری���ن كاریزم���ا سیاس���یهكانی خۆیان لهدهس���تداو ئاماژهكانیش بۆ ئهوهن ك���ه گۆڕانو یهكێتی بهبێ كاریزماكانی���ان رۆژگارهكانی داهاتویان بهرێدهكهن لهپرۆس���هی سیاس���یدا كه ئهگهر زۆره سهخت بن. غیابی رێكخهری گش���تی ،گۆڕان لهبهردهم چهن���د هاوكێش���هیهكی جی���اوازدا دهخات���ه پێگهیهك���ی قورس���هوه بهتایب���هت ئ���هوهی پهیوهندی بهناوخۆی ئهو پارتهو پهیوهندییان لهگهڵ یهكێتیو ئایندهی كێشهو ملمالنێكانیان لهگهڵ پارتی ههیه. كاوه محهم���هد ئهندام���ی جڤاتی گش���تی بزوتنهوهی گۆڕان ،گۆڕانكاریی لههاوكێش���هی سیاسیی بهیهكێك لهئهگهرهكان دهزانێت كه روبدهن لهدوای مردنی نهوش���یروان مس���تهفا ههرچهنده هیوا دهخوازێ���ت گۆڕانكارییهكان بهش���ێوهیهك نهب���ن كه بهزیان���ی هاواڵتیان بشكێتهوه. كاوه محهمهد به"نیقاش"ی وت "بۆش���ایی ئهو بهكهس پڕناكرێتهوهو كهس���یش ناتوانێت ببێتهوه بهنهوش���یروان مستهفا ،ئهو خاوهنی دنیابینی تایبهت بووه بۆ شێوازی حوكمڕانیو پێویس���ته ئ���هو الیهنان���هی ك���ه بۆچونیان لێوهی نزیكه درێ���ژه بهخهباتهكهی بدهن بۆ پڕكردنهوهی ئهو بۆشاییهی دروست دهبێت". كۆچی دوایی نهوش���یروان مستهفا لهپاش س���اڵێكی رێك ب���وو لهئیمزاكردنی رێكهوتنی لهگهڵ یهكێتی لهساڵی 2016دا كه خۆی پالن دارێژهری بووه ،ئهو پرۆسهیه هێشتا لهنیوهی رێگایهو غیاب���ی ئهویش ئاس���تی پهیوهندی گۆڕانو یهكێتی بهرهو ئاقارێكی تردا دهبات، بهتایبهت كه بهم دواییه س���اردی كهوته ئهو رێكهوتنهوه. كاوه محهم���هد دهڵێ���ت "ه���هر یهكێتیهك لهئاستی س���هركردایهتیو بنكهی جهماوهری رێز لهمێژوی حزبهكهی���ان بگرێت دهبێت كار لهس���هر جێبهجێكردن���ی رێكهوتنكه بكات، بهش���ێك لهبهرپرس���انی یهكێت���ی ئهوكاتهی كه كاك نهوش���یروانیش نهخۆش نهكهوتبوو ههوڵی دروس���تكردنی بهربهستیان لهبهردهم رێكهوتنهكهدا داوهو لهمهودواش رهنگه زیاتر
لەکاتی ماڵئاوایی کردن لەتەرمی نەوشیروان مستەفا ههوڵبدهن". ئهستهنگی دووهمی گهورهی بهردهم گۆڕان ی دوای نهوش���یروان مس���تهفا لهمامهڵهكردنه لهگ���هڵ پارت���ی دیموكراتی كوردس���تان كه بههۆی پرسی سهرۆكایهتی ههرێمهوه ماوهی دووساڵه پهیوهندییان تێكچووه ،بهاڵم بهوتهی ئهندامهكهی جفاتی نیشتیمانی گۆڕان "ئهگهر پارتی گرهوی لهس���هر ئهوه كردبێت لهدوای مردنی نهوش���یروان مستهفا گۆڕان قوت بدات خهیاڵ پاڵوه". بهشداری وهفدی پارتی لهپرسهی رێكخهری گشتی پێش���وی بزوتنهوهی گۆڕاندا تائێستا دیارنیی���ه ئاق���اری پهیوهن���دی نێوانیان بۆ داهاتوو بهرهو كوێ دهبات. دووشهممه 22ی ئایار لهكاتی دانانی تاجه گوڵینه لهس���هر گۆری نهوش���یروان مستهفا، نێچیرڤان بارزانی سهرۆكی حكوم هتو جێگری سهرۆكی پارتی وتی "با ئهمه بكهینه دهرفهتێك بۆ چارهسهری كێشه سیاسیهكان". ب���هاڵم رهنگه ئ���هو بۆچونه ب���ۆ میدیاكان لهكایهی سیاس���یدا وا نهبێ���تو ملمالنێكان لهنێوان یهك���همو دووهم هێزی كوردس���تان گهیش���تبێته ئاس���تێك كه ل���هدوای نهمانی نهوش���یروان مس���تهفاش ههوڵ���ی ئێس���قان شكاندنی یهكتر بدهن.
عهل���ی عهونی ئهندام���ی س���هركردایهتی پارتی ئاماژه بهوهدهكات كه ش���ێوازی كار ی سیاس���ی لهههرێمی كوردس���تان پهیوهسته بهكهس���هكانهوه ،به وتهی ئ���هو وهك چۆن نهخ���ۆش كهوتنی تاڵهبانی ه���ۆكار بووه بۆ دروستبوونی جهمس���هری جیاواز لهیهكێتیدا، گۆڕانیش بهههم���ان ئاق���اردا دهڕوان ،بهاڵم بهكاریگهرییهكی زیاترهوه. عهلی عهون���ی به"نیق���اش"ی وت "گۆڕان بهرهو بێهێزی زیاتر دهچێت ،چونكه لهغیابی نهوش���یروان مس���تهفادا یهكتری ناخوێننهوه رهنگه ههندێكیشیان بگهڕێنهوه ناو یهكێتیو بهشێكیش���یان دهس���تبهرداری سیاسهت بن، بهاڵم لهههمان كاتیش���دا مامهڵهكردنی پارتی لهگ���هڵ گۆڕانی دوای ئهودا قورس���تر دهبێت وهك چۆن توش���ی ئهو كێش���ه بوین ئێستا لهگهڵ یهكێتیدا ،گهیشتن بۆ رێكهوتن لهگهڵ نهوشیروان مس���تهفادا ئاس���انتر بووه وهك ئهوهی لهگهڵ چهند ئاوازێكی جیاوازا مامهڵه بكهین". س���هرهتای گۆڕانی هاوكێش���هی پهیوهندی نێوان گ���ۆڕانو یهكێتیش ههر لهرۆژی مردنی نهوش���یروان مس���تهفاوه دهرك���هوت كاتێك مهكتهب���ی سیاس���ی یهكێت���ی لهبهیاننامهی پرسهكهیدا ئاماژهی بهگرنگی یهكگرتنهوهیاندا
وێنه :حمه سور
بێ ئهوهی كاردانهوهی ئ���هو داوایه لهالیهن گۆڕانهوه دیار بێت. ئهو گوت���ارهی یهكێتی ب���ۆ قۆناغی دوای نهشیروان مستهفا كه لهرێكهوتنی نێوانیشیاندا ههبوو ،پێدهچێت تائێستا خۆشهویستی تاك الیهنهبێت بهوپێیهی گ���ۆڕان بهر لهیهكگرتن جێبهجێكردنی رێكهوتنهكهی بهالوه س���هنگی مهحهكه كه چهندین جار لهس���هری رهخنهی لهیهكێتی گرتووه. ههرێمی كهمال ئاغا ئهندامی سهركردایهتی یهكێتی به"نیقاش"ی وت "نهمانی كهس���هكان كاریگهریی لهس���هر پهیوهندیی���هكان دهبێت ب���ۆ یهكێتیش مامهڵهكردن���ی داهاتوو لهگهڵ گۆڕاندا كهوتۆته دهست كۆنگرهی داهاتوویان كه رێكخهری نوێ ههڵدهبژێرن ،بهاڵم لهههمان كاتیشدا نزیكی جهماوهری ههردووالو مێژوی هاوبهش���مان وادهكات ك���ه یهكگرتنهوهم���ان ئاسانتر بێت". سیناریۆكانی بهردهم هاوكێشه سیاسییهكان لهنێوان سێ كوچكهی گۆڕان -یهكێتی -پارتی بۆ قۆناغی دوای مردنی نهوش���یروان مستهفا جی���اوازن كه ههندێكیان ئومێد بهخش���ن بۆ گهڕاندنهوه بۆ ئارامی سیاس���یو بهش���ێكی تریش���یان رهنگه ئاوی ملمالنێكان ئهوهندهی تر لێڵ بكات.
د .ئهمی���ن ف���هرهج مامۆس���تای زانس���ته سیاس���ییهكان لهزانكۆی س���هاڵحهدین پێ ی وایه جگه لهس���یناریۆی مانهوهی پهیوهندی گۆڕانو پارتی وهك ئهوهی ئێستا ههیه ،دوو س���یناریۆی تر چاوهڕێی پهیوهندی نێوانیان دهكات لهپاش مردنی نهوشیروان مستهفا كه یهكهمیان گهشبینانهیه بهوهی نزیك بوونهوه روب���دات بهه���ۆی نهمانی ئهو ههس���تیارییه مێژوویی���هی لهپهیوهندی نێوان نهوش���یروان مس���تهفاو پارتیو بنهماڵهی بارزانیدا ههبووه بهتایب���هت ،ئهگهر ئهو كهس���هی كه جێگهی دهگرێتهوه دهستپێخش���هریی نوێ ههبێت بۆ پهیوهندی نێوانیان. سیناریۆی دووهمیش كه بهرهشبینانه ناوی دهب���ات ئاڵۆزتر بوونی پهیوهندییهكانی نێوان گۆڕانو پارتییه ئهگهر ئهو كهسهی كه جێگهی نهوش���یروان مس���تهفا دهگرێتهوه نهتوانێت لهپرهنس���یپهكانی رێكخهری گش���تی پێشوی گۆڕان البدات لهترسی جهماوهرهكهی. هاوكێش���هی پهیوهن���دی نێ���وان گۆڕانو یهكێیش بۆ قۆناغی دوای نهوشیروان مستهفا بهههمان ش���ێوه س���یناریۆی چاوهڕوانكراوی تیای���ه ك���ه ههریهكهی���ان لهب���اری رودانیان پهیوهندییه سیاسییهكان لهسنوری سلێمانیو ههرێمی���ش بهرهو ئاق���اری جیاوازتردا دهبات لهوهی كه ئێستا ههیه. د .ئهمی���ن بۆ "نیقاش" وت���ی "بۆ یهكێتی یهكگرتن���هوه لهگهڵ گۆڕان باش���تره ،چونكه دهتوانێت ئاسانتر ممهاڵه لهگهڵ پارتیدا بكات لهچارهسهری كێشه سیاسییهكانداو گۆڕانیش دهتوانێ���ت ل���هو رێگهی���هوه لهبهش���ێك لهو بهربهستانه دهربچێت كه لهغیابی نهوشیروان مستهفادا دێته بهردهمی". س���یناریۆیهكی تر كه بهوتهی ئهو پسپۆره سیاس���ییه چاوهڕێ���ی پهیوهن���دی یهكێتیو گ���ۆڕان دهكات ،ئهوهی���ه ك���ه یهكگرتنهوه روونهدات ،بهوپێیهی گ���ۆڕان نایهوێت بێچته ئهو پرۆسهیهوه لهكاتێكدا كێشه ناوخۆییانهی یهكێتی كه پێشتر گۆڕان بههۆیهوه جیابووهوه هێش���تا ماونو ل���هروی كاركردنیش���هوه ئهو بزوتنهوهی���ه ئهجێندایهك���ی جی���اوازی ههیه لهوهی كه ئێستا یهكێتی ههیهتی.
چیرۆك ه خهمناكهكانی جهنگ
دیمەنەکانی موسڵ دوای دابڕانێکی ئازاربەخش نیقاش ،تایبهت
ئ����هو چاوان����هی دوای دابڕانی دوو س����اڵو 10 مان����گ بۆ یهكهمجار موس����ڵ دهبینن����هوه زۆر دیمهن تۆمار دهكهن ،بهتایبهتی كه مهسهلهكه پهیوهندی به ش����ارێكهوه ههیه لهوهتهی داعش كۆنترۆڵیكردووه له ناو زریاندا دهژی. "شارهكه له ئارامی پێش زریاندا دهژی" ئهمهم له راپۆرتێكدا بۆ "نیقاش" نووس����ی سهبارهت ب����ه بارودۆخی موس����ڵ له ههفت����هی یهكهمی كۆنترۆڵكردنی لهالیهن داعشهوه ،كاتێكیش له یهكی تهمموزی 2014دا بهجێمهێشت بهخهیاڵمدا نهدهه����ات تا كۆتایی ئایاری 2017نهگهڕێمهوه بۆیو زۆر چیرۆكی خهمن����اكو تۆقێنهر بهدی بكهم كه لێرهدا لهسهر ههندێكیان دهوهستم. رێگاكه سهرلهنوێ كراوهتهوه ب����ۆ زیاتر ل����ه دوو س����اڵو نیو موس����ڵ ل ه دهوروبهرهك����هی دابڕاب����وو ،ههر كهس����ێكیش ههوڵی بدایه لێی ههڵبێت ژیانی دهخس����ته بهر مهحهك ،ئهوی����ش دوای ئهوهی بهناو دهوڵهتی خهالفهت سنوورهكهی به خوێنی قوربانیهكانی كێش����ابوو ،بهاڵم ل����هدوای ئازادكردنی نزیكهی %90ی ش����ارهكه لهالیهن هێزه عێراقیهكانهوه، زۆر شت گۆڕا ،دیارترینیان گهڕانهوهی ژیانه بۆ رێگای نێوان موسڵو بهغدای پایتهخت. له پهنجهرهی ئهو تاكس����یهوه كه له بهغداوه ههڵیگرتبووین تێبینی بازگهیهكی زۆرم دهكرد كه بهچ����ڕی لهو رێگای����هدا باڵوببوون����هوه كه نزیك����هی 400كم درێژ دهبێت����هوه ،ئهو بازگانه تهنی����ا تاس����هیهك نی����ن ش����ۆفێرهكه خێرایی ئۆتۆمبیلهكهیان بۆ كهم بكاتهوه تا س��ڵ�اوێك ل����ه س����هربازهكه ب����كاتو ب����هردهوام بێت له گهشتهكهی ،بهڵكو تێیاندا پرسیارو لێكدانهوه لهو سهرنش����ینانه دهكرێت ك ه خهڵكی موسڵن، ری����زی دوورودرێژی ئهو كهس����انهمان بینی كه
چاوهڕێ ب����وون وردبینی له ناوهكانیاندا بكرێت بهر لهوهی رێگهی تێپهڕبوونیان پێبدرێت. له وێستگهی ئاسایی پشوودانی گهشتیاران له ناوچهی بێجی ( 210كم له باكووری بهغدا) تووشی یهكهم ش����ۆك بووم ،چونكه ناوچهكه دووچ����اری وێرانكارییهكی زۆر گ����هوره هاتبوو ك����ه رواڵهتهكانی ژیان����ی لهناوبردبوو ،مرۆڤی لێ نهمابوو ههموویان لهترس����ی ش����هڕی نێوان هێزه عێراقیهكانو چهكدارانی رێكخراوی داعش ههاڵتبوون ،هاوكات گهورهترین پااڵوگهی نهوتی عێراق كه كرۆكی ئهو ش����اره بوو ،كاولكاریهكی بهرفراوانی بهركهوتبوو. كاتێ����ك له موس����ڵ نزیك بووینهوه ترس����ی داعش����م لێ نیشتو ئهو هێرشانهم بهبیرهاتهوه كه بهر لهوهی موس����ڵ كۆنت����رۆڵ بكات لهدژی كاروانه سهربازییهكانو ئۆتۆمبێله مهدهنییهكان لهو ناوچ����ه بیاباناویی����هدا ئهنجامی دهدان كه ل����هدهرهوهی كۆنترۆڵ����ی هێ����زه عێراقییهكاندا ب����وو ،ئهو هێرش����انه زهمینهیان خۆش����كرد تا رێكخراوهكه موسڵ كۆنترۆڵ بكات ،لهو شوێنهدا ش����ۆفێرهكهمان زیاتر به وریایی ئۆتۆمبێلهكهی لێدهخوڕی تا خۆی لهو چاڵوچۆڵیانه بپارێزێت كه تهقینهوهو ئۆتۆمبێله سووتاوهكان دروستیان كردبوون. دوای بڕین����ی م����اوهی نزیك����هی 350ك����م گهیشتینه دهوروبهری موسڵ ،تاكسیهكه پێچی پێكردینهوه تا خۆی البدات له نزیكبوونهوه لهو شهڕانهی ئێس����تا لهچهند گهڕكێكی شارهكهدا بهڕێوهدهچنو گهیش����ته ریزێكی دوورودرێژ كه لهبهردهم پ����ردی (مونیره)ی س����هرئاوكهوتوو وهس����تابوو ك����ه تاك����ه ئهڵقهی بهس����تنهوهی وشكانیه لهنێوان ههردوو بهری دیجله له ههموو پارێزگاك����هدا ،چونكه ئهو پێنج پردهی ههردوو بهری شارهكه پێكهوه دهبهستنهوه هاوپهیمانی نێودهوڵهتیو رێكخراوه توندڕهوهكه بهشداربوون له تێكش����كاندنیانو ههر یهكێكیشیان پاساوی خۆی ههیه.
لهگهڵ جهنگدا نێوانمان تهنیا رووبارێكه كاتێك لهو پرده س���هرئاوكهوتووه پهڕینهوه ك���ه كاركردنی بهنده به ئاس���تی ئ���اوی ئهو رووبارهی دهكهوێته باش���ووری موسڵ ،ههستم به ش���ڵهژان كرد ،چونك���ه بهدرێژایی ماوهی دووركهوتنهوهی زۆرهملێیانهم له شارهكه دانم بهخۆدا دهگرت بهو ئومێدهی خهاڵته گهورهكه بهدهست بهێنمو وا ئێستاش له بهدهستهێنانی نزیك دهبمهوه. دواج���ار لهو ئۆتۆمبێل���ه دابهزیم كه حهوت س���هعات تێیداب���ووم ،ل���هدهرگای ماڵێكم دا دهكهوت���ه بهری چهپ���ی رووبارهك���ه ،لهوێدا بهڕوون���ی دهنگی ش���هڕو پێكدادانه توندهكانم دهبیس���ت ،بۆی���ه درك���م ب���هوه كرد ك���ه له تهنیشت جهنگێكهوه وهستاوم بهكردهوه تهنیا رووبارهك���ه له نێوانماندایه ،ئهوهی پاڵیش���ی پێوهن���ام بگهمه ئهو خاڵ���ه تهنیا فزوڵ نییه، بهڵكو بهدهس���تهێنانی خهاڵتهكهش���مه ،واتا بینینی باوكو دایكو براكانم كه به شێوهیهكی سهرس���وڕهێنهر له بهری راس���ت ل���ه مهرگ رزگاریان بووه. كاتێ���ك بینینمن گریام ،چونكه دهترس���ام ب���ۆ ههتاههتای���ه لهدهس���تیان ب���دهم وهك ئهوهی بهس���هر ههزاران مهدهنی���دا روویداوهو بوونهته س���ووتهمهنی ئ���هم جهنگه ،ئهوهش كاری تێك���ردم ،چونكه ماوهی حكومی داعش ش���وێنهواری ئاش���كرای بهس���هر روخس���ارو جهس���تهیانهوه بهجێهێش���تبوو ،ههم���وو ئهو چیرۆكان���هش ك���ه لهب���ارهی ئهو كارهس���اته مرۆیی���هوه دهیبیس���تن تهنیا س���هیركردنێكی روخساری ههر رزگاربوویهكی تازهی شهڕهكان كورتی دهكاتهوه ،كاتێك س���هیری یهكێك له خزمهكانم كرد سهرهتا نهمناسیهوه ،چونكه له روخساری تهنیا لوتو ههردوو گوێی مابوونهوه دوای ئهوهی 20كگم له كێش���ی لهدهستدابوو، لێ���ی دهترس���ام چونك���ه روخس���اری وهك رووخس���اری مردوویهك وابوو ،زهردههڵگهڕاوو
الوازو خهمبار. لێم پرس���ی چیت���ه وا پێدهكهنیت ،ش���ێت بوویت؟ بهڕوومدا ههڵشاخاو وتی :باوهڕناكهم رزگارمان بووه ،راس���ته داعش���ی لێ نییه... س���هیری منداڵهكان���م بكه ئهو ش���وكوالتهیه دهخۆن كه چهند مانگێك لێی بێبهش بوون!. كاتێك لهدهوری خوانی ش���ێو دانیش���تین یهكێ���ك ل���ه منداڵهكانم به سهرس���وڕمانهوه ه���اواری كرد"مریش���ك مریش���ك" ،یهكێك���ی تریشیان ئاماژهی بۆ قاپێك زهاڵته كردو پرسی ئهوه چیه؟ ئهم شته بهڵگهنهویستانهی مرۆڤ، ل���ه دهوڵهت���ی خهالفهتدا دهس���تهبهربوونیان موعجیزه بوو. داع���ش دێوهزم���هی ئاش���كرایه تازهرزگاربووهكانیش راوهدوو دهنێت ،س���هرم س���وڕما كاتێك لهگهڵ هاوڕێكانم بۆ گهشتێك به ش���ارهكهدا چووین���ه دهرهوهو گوێمان له موزیك دهگرت لهپڕ یهكێكیان راس���تبووهوهو بهدهنگێك���ی ل���هرزۆك وتی :ئهو تهس���جیله بكوژێنهوه وا هات���ن! چونكه ئۆتۆمبێلێكی له ههمان ئهو جۆره دیبوو كه ئهندامانی حس���به سواری دهبن .ئهو شته چهنده بهئازاره.
له گۆڕهپانی پشتهوهی جهنگدا باوهڕم وابوو نابێت سهردانی شارهكه بكهم بهبێ گهیشتن بهو خانووهی 30ساڵم تێدا بهسهر بردووه ،تهنی���ا دوای پێنج رۆژ له ئازادكردنی گهڕهكهكهم���ان ب���هرهو ئ���هوێ كهوتم���هڕێ، گهشتێكی پڕ مهترسی بوو كه به سێ سهعات بڕیم له كاتێكدا له باری ئاساییدا 15دهقیقهی نهدهخایاند ،به بازگهی زۆردا تێپهڕیمو بهسهر ئهو تاكه پرده سهرئاوكهوتووهشدا تێپهڕیم كه دهتباته بهری راست. به چهند ئۆتۆمبێلێك���ی مهدهنی هاتووچۆم ك���ردو كاتێكی���ش ل���ه دهوروبهری ش���ارهكه نزیكبووم���هوه ئۆتۆمبێلی س���هربازی ههبوون دهیانگواس���تینهوه ،دواتر گهش���تهكهم به پێ
تهواوكرد بهه���ۆی قهدهغكردن���ی جموجوڵی ئۆتۆمبێل���هوه ،چونك���ه گهڕهك���ه ت���ازه ئازادكراوهكان لهبهر نزیكیان له ش���هڕهكانهوه به مهیدانی جهنگ دادهنران. كهشوههوا سیخناخ بوو به دووكهڵێكی رهش كه لهو گهڕهكانهوه بهرزدهبووهوه كه ش���هڕی س���هختیان بهخۆوه دهبین���ی ،لهگهڵ دهنگی بۆردومانی فڕۆكهو موشهكو بۆمبو تهقهیهكی زۆردا ،كه گوێم له ههندێكیان دهبوو بهس���هر س���هرمدا تێدهپهڕین ئیتر ناچار دهبووم بهبێ ویستی خۆم سهرم دابنهوێنم ،زۆرم لهخۆیشم دهكرد تا بهرهو دواوه نهگهڕێمهوه. "ئ���اگاداری تهڵ���هی گهوجهكان ب���ه" بهم ج���ۆره پیاوێ���ك كه ل���ه گهڕهكهك���ه دههاته دهرهوه هۆشداری دامێ ،ئهو تهاڵنهش بریتین ل���ه كۆمهڵێك بۆمب���ی گرێدراو ب���ه وایهرێكی باریكهوه كه ئهندامانی داعش لهسهر رێگاكان چاندوویانن ب���ۆ بهئامانجگرتنی هێزه عێراقییه هێرش���بهرهكانو ئهو مهدهنیانهی بهرهو ناوچه ئازادك���راوهكان ههڵدههاتن ،دهیان كهس���یش بههۆیانهوه بوونهتهقوربانی له كوژراوو بریندا. زۆر به وریایی دهڕۆیشتم ئاگاداری ئهوهبووم رێگاكه بگرمو ش���وێنپێی رێب���واران ههڵبگرم، كاتێكیش چوومه گهڕهكهكهوه تووش���ی شۆك بووم كه تهماشای وێرانكاریهكانم دهكرد ،ئهوهی پێشتر بینیبووم تهنیا لهسدا 10ی كارهساتهكان بوو" ،تۆ ش���ێتیت ،چ���ۆن دهگهڕێنهوه بۆ نێو ئهم وێرانهیه؟" ئهمهم به هاوڕێكهم وت كاتێك لهو سێ خانووه ورددهبوومهوه كه لهتهنیشت خانووهكهی ئهو بهتهواوی لهگهڵ زهوی تهخت كرابوونو لهدووری چهند مهترێكیش تهڵهیهك ههبوو پووچهڵ نهكرابووهوه. گهڕهكهكه وهك نهخۆش���ێك وابوو تازه له نهشتهرگهرییهكی گهورهی دهرهێنانی لوویهكی زیانبهخ���ش هاتبێته دهرهوهو هێش���تا لهژێر كاریگهری بێهۆش���كهردا بێت ،ههموو ش���تێك لهوێ مای���هی گریانه ،دهیان خانوو رووخاونو
زۆرب���هی ئۆتۆمبێله مهدهنیهكان بوونهت ه تۆپه ئاس���ن ئهویش دوای ئهوهی رێكخراوی داعش خاوهنهكانیان���ی ناچار ك���رد ئۆتۆمبێلهكانیان بخهن���ه س���هر ش���هقامهكان ب���ۆ بهربهس���ت دروستكردن بۆ پێشڕهوهی هێزه عێراقیهكان، تهقینهوهو ش���ۆفڵه س���هربازیهكانیش تێكیان شاكاندوون. ل���هوێ تهرم���ی چهك���داره توندڕهوهكان���م بینی كه كهس گوێی پێ ن���هدهدان ،رێبواران لوتیان دهگ���رت لهبهر بۆنه ناخۆش���هكهیان، زۆرجاری���ش نهفرهتیان لێ دهكرن ،كهس���ێك ب���ه گاڵتهپێكردن���هوه لهگ���هڵ تهرمێك���ی س���ووتاودا قس���هی دهك���رد :ب���ه حۆریهكان ههڵیانخهڵهتاندیتو ئێستاش وهك كهالكێك له زبڵداندا فڕێدراویت. كاتێك ل���ه خانووهكهمان نزی���ك بوومهوه پۆلیس���ێك له ناسنامهكهم وردبووهوهو پاشان ی���اوهری ك���ردمو وت���ی " :دهبێ���ت وریا بیت لهوانهیه بۆمبڕێژ كرابێ���ت ،دوێنێ مهدهنیهك كوژرا ،كاتێك دهرگای ماڵهكهی كردهوه پێیدا تهقیهوه ،ئهوان تهڵهیان له ههموو ش���وێنێكدا دروست كردووه". ههرچهن���ده هێ���زه ئهمنیی���هكان پێش���تر خانووهكهی���ان پش���كنیبوو بهاڵم بهترس���هوه چوومه ژوورهوه ،ههر كه دهرگایهكم دهكردهوه پێشبینیم دهكرد بتهقێتهوه ،بێ سهروبهرهیی بوو ،چونك���ه داعش دوای ههاڵتنی خێزانهكهم وای لێكردبوو ،بهاڵم ئهو دیمهنهی بهڕاس���تی بهئ���ازار بوو لهژێر قادرمه كۆنكرێتیهكهدا بوو، ك���ه لهوێدا ب���اوكو دایكمو براكانم لهترس���ی بۆردومان خۆیان حهشاردابوو. چهن���د قاپێك ك���ه پاش���ماوهی ورده نانو ش���لهیان تێدا بوو ،ههموو ئهو شتانه بوو كه خێزانهكهم له دوا شێویاندا بهجێیان هێشتبوو ب���هرهو الی هێ���زه عێراقیی���هكان ههاڵتبوون، لهوهش دهترس���م جارێكی تر بیر له گهڕانهوه بۆ ئهم خانووه نهكهنهوه.
8
کۆمهاڵیهتی
) )579سێشهمم ه 2017/5/30
ئاوات ل ه لهندهن بهكهتهر شادهماری مل ی بڕیو خۆ ی كوشت ئا :مهزههر كهریم ی ی رۆژ كاتژمێر 11:30خولهك ی سێشممه 2017/5/16كوڕێك ی ئاوات تهمهن 29ساڵ بهناو ی ی كارهكه ئهبوبهكر لهشوێن ی ی لهندهن بهكهتهرێك خۆ لهشار كوشت.
ئاوات
ی ی 12س����اڵ ه پهنا ئ����اوات ماوه ی ی واڵتو لهش����ار بردوهت ه دهرهوه ی بهریتانی����ا ی پایتهخت���� لهندهن���� ی ی ماف دهژی ،چهند جارێ����ك داوا ی لهو واڵت ه كردوه ،بهاڵم پهنابهری���� ێ وهاڵم نهدراوهت����هوهو ب���� ه بهڵ���� ی ی رهوانهكردنهوه سهرهنجام بڕیار بهزۆر بۆ كوردس����تان دراوه ،وهك ی دهڵێ����ن "ئهم ه كهسوكارهكهش���� ی ی خۆكوش����تن ی س����هرهك هۆكار بوه". ی ی خهڵهف عوسمان ی قسه بهپێ ی ك ه پێك����هوه لهگهڵ ئاوات ئامۆزا لهبهریتانیا ژیاون ،لهسهرهتاوه ك ه ی بهریتانیا، ئاوات رویكردوهت ه واڵت ی ی كاركردن بوه لهدوكانێك خهریك ی لهندهن ،بهاڵم دواتر پیتزادا لهشار ی ی لهدهس����تداوهو بههۆ كارهك����ه نهبون����یو ب����ێ جێگ����هو رێگهییو ی بیركردن����هوه لهكهس����وكارهكه ی سلێمانی ،تهواو نیگهران لهشار ی ی ئهوه ی "ل����هدوا بوه .ئ����هو وت ی نهخێ����ر وهردهگرێت لهو وهاڵم���� ی دهدرێت، ی ناردنهوه واڵتهو بڕیار ی دهبێتو واز ی دهرون ی نهخۆش توش ی دههێنێت ،چهندین جار لهكارهكه
ی دهكات ی دهرون ی پزیشك س����هردان ی چهند ی چارهسهرو دوا بهمهبهست مانگێك كارێك����ی نوێ دهدۆزێتهوه ی لهندهن ،ك ه لهگهڵ چهند لهش����ار ی ی دهس����تدهكات بهكار هاوڕێیهك���� ی چهند ئۆتۆمبیل ش����ۆردنو ماوه مانگێكیش لهو جێگهی ه كاردهكاتو ی بهردهوام دهبێت تابۆ دواجار خۆ دهكوژێت". ی ئ����اوات بهوتهی كهس����وكارهكه ی ی دهرهوه ی س����هفهر پێش ئهوه ی نهكردوهو واڵت ب����كات هیچ كارێك ی سهیدسادق ماڵهكهیان لهشارۆچكه ی خێزانهكهیان بوه ،س����ێههم منداڵ بوهو تهنه����ا ئهوهنده نهبێت رۆژان ه ی چهند كاتژمێرێك ی خۆ بهویس����ت ی باوكی كردوه. ی دوكان سهردان ی ئاوات لهش����وێن ی پاش ئ����هوه ی ی بهكهتهرێك ش����ادهمار كارهكه ی دهبڕێ����ت ،هاوڕێكانی ی خ����ۆ مل ی دهگهن ه س����هری ،ك ه خوێن لهمل ی ی خهڵتان دهچۆڕێ����تو جهس����ته خوێن بوهو لهسهر زهویهك ه بهدهمدا كهتوهو ناجوڵێت. ی ی پۆلیس ی ئاگاداركرنهوه لهدوا ی ی رهوانه ی لهندهن تهرمهكه ش����ار ی دهكرێ����تو ی دادوهر پزیش����ك ی ئهو شاره دهست ی پۆلیس هێزهكان دهكهن بهلێكۆڵینهوهو چهند جارێك ی ی چاودێری شوێنی كارهكه كامێرا سهیر دهكهنو بۆیان دهردهكهوێت ی كهتهرێك دهدات ی خۆ بهدهس����ت لهمل����یو دواجار دهكهوێت ه س����هر زهوی.
ی چهن����د ی تهلهفۆن���� لهڕێگ����ه هاوڕێیهكی����هوه ب����راو ب����اوكو ی ئ����اوات ئ����اگادار كهس����وكارهكه ی دهكرێن����ەوە ك���� ه ئ����اوات خ����ۆ ی كوش����توه ،ئ����هوكات خهلهف���� ی ی ك���� ه لهبهریتانی����ا دهژ ئام����ۆزا ی ی لهندهن بۆ راست دهچێت ه ش����ار ی چهند رۆژێك روداوهك����هو ل����هدوا ی ئهو واڵت ه لهرێكاره یاس����اییهكان ی عێراقهوه ی باڵیۆزخان����ه لهڕێگه ی ی ئاوات دهگهڕێنرێتهوه شار تهرم س����لێمانیو لهگۆڕس����تانی قڕگ���� ه بهخاك دهسپێردرێت. ی ی بوه هۆكار ی " ئهوه خهڵهف وت ی ی ئ����اوات ،نیگهران���� خۆكوش����تن ی ی بو ب����هزۆر بۆ ههرێم گهڕان����هوه كوردس����تانو وهاڵمنهدانهوهی ئهو ی بهریتانیا ی ك���� ه لهواڵت ماوه زۆره ی پێیان راگهیاندوه دهژیاو هاوڕێكان ی زۆر چاوهڕێ بكات دهبێت ماوهیهك ی بڕستی لێبڕیبو" . ك ه چاوهڕوان ی خهڵهف ك ه چهندین جار سهردان ی كردوهو پێكهوه لهبهریتانیا ئاوات ی كات پێكهوه ی "زۆربه دهژیان ،وت ی ی ئ����هوه قس����همان دهكرد باس���� ی دهكاتو ی دایك دهك����رد زۆر بی����ر ی ی بهدایك چهن����د جارێك مژدان����ه داوه ك ه بێتهوه كوردس����تان ژیانی هاوس����هرگیری پێکبهێنێ����ت ،بهاڵم ی دهكردهوه ك ه هیچ زۆركاتیش بیر ی بۆ كۆنهبوهتهوهو نازانێت پارهیهك ی بكات". چ ی ئاوات ی "تاق ه خهفهتو ئازار وتیش ی ی كهس����وكارو وهاڵمنهدانهوه دور ی نایهوهو ب����و ك ه بهداخهوه س����هر
ی نههاتهدی". ئاواتهكان ی جهالل ،سهرپهرش����تیار ی ئ����ار ی پهناب����هران ی فیدراس����یۆن گش����ت ی راگهیان����د " لهههرێ����م بهئاوێن����ه ی پێوهندیدار چهند جار لهگهڵ الیهن لهكوردس����تان ههوڵم����ان داوه تاب����هزۆر پهنابهران نهنێردێنهوه بۆ ی نهبوهو كوردس����تان بهاڵم س����ود ئ����هوه یهكهم جار نی���� ه پهنابهران ی واڵت خۆیان دهكوژن ل����هدهرهوه ی لهگهڵیان ی ئ����هو مامهڵهیه بههۆ ی پهنابهریو ی ماف دهكرێت لهپێنهدان ی بهزۆر". ناردنهوه ی ی ناردنهوه ی "لهس����هرهتا وتیش ی س����هدو پهناب����هران بهزۆر ،واژۆ ی عێراقم����ان چ����وار پهرلهمانت����ار ی كۆكردۆتهوهو لهب����هردهم وهزارەت ی بهریتانیا خۆپیش����اندانمان ناوخۆ ی ی روداو ئهنجامداو ئێم ه پێش����بین ی لهوشێوهیهمان دهكرد ك ه زۆرینه ی وهاڵمیان نیهو ئ����هو پهنابهران����ه ی ئهوروپی ی زۆر لهواڵتان س����ااڵنێك ی لهبارودۆخێك���� نیش����تهجێن ناجێگیردان". ی ی بهوهكرد روداوهكان ئاماژهش���� خۆكوشتن لهبهرزبونهوهدان لهالیهن ی ی رێكهوتننامه پهنابهرانهوه بههۆ ی عێراقو بهریتانیاو نێوان دهوڵهت���� ی ی مانهوهو ناردنهوه ی ماف پێنهدان ی "لهگهڵ ئاگاداریمان بهزۆر ،ئهو وت ی ئ����اوات ی خۆكوش����تن ل����هڕوداو ی ی لهندهن رێكار ئهبوبهكر لهش����ار ی تهرمهكهی یاسایمان بۆ ناردنهوه ی ئهنجامداوه لهگهڵ كهس����وكارهكه تابیگهڕێنینهوه بۆ كوردستان".
جارێك مژدانهی بهدایكی دابو دێتهوه كوردستانو ژیانی هاوسهرگیری پێکدەهێنێت بەاڵم بیری دهكردهوه كه هیچ پارهیهكی بۆ كۆنهبوهتهوهو نازانێت چی بكات
تا ئێستا بکوژانی پۆلیسەکەی هەولێر دەستگیر نەکراون لهنێ����وان بهش����ی نههێش����تنی تاوانو ئا :مەزهەر كهس����انی گومانلێك����راو ،س����هپانو هاوڕێیهكی بریندار دهبن بهاڵم بههۆی كاتژمێر 2:30خولهكی رۆژی سهختی برینكهی سهپان كه گوللە بهر دو شهممه 2017/5/16پیاوێكی سهری دهكهوێت دهستبهجێ دهكهوێته تهمهن 35ساڵ بهناوی سهپان ستار س����هر زهویو چاوهكان����ی لێكدهنێتو لهشهقامی 60مهتری شاری ههولێر تهنه����ا ههناس����هیهكی ق����وڵ نهبێ����ت بهفیشهكێك دهكوژرێت. هیچكام لههاوڕێكانی هیچ وش����هیهكی سهپان ماوهی ده ساڵ دهبێت لهبهشی لێنابیستن. تهرمهكهی رهوانهی پزیشكی دادوهری نههێش����تنی تاوانی پۆلیس����ی شاری ههولێر كاریدهكرد ،وهك س����هرچاوهی شاری ههولێر دهكرێتو ئهو دو كهسهی ژیانی ئهو كارهی ههڵبژاردبو كه كۆی لهالیهن بهشی نههێشتنی تاوانی شاری ههولێ����ر داوادهكرێ����ن ههڵدێ����نو ئهو خێزانهكهیان كاری ئازاد دهكهن. ئ����هو رۆژهی دهچێت����هوه ب����ۆ هێزهش دهگهڕێت����هوه جێگهی خۆیان س����هركارهكهی لهبهش����ی نههێشتنی كه بهشی نههێشتنی تاوانی ههولێره. ئاگاداركردن����هوهی ل����هدوای تاوان����ی ههولێ����ر فهرمان����ی پێدهكهن چهن����د داواكارێك دهس����تگیر بكهنو كهس����وكارهكهی س����هپان ،براك����هیو ی شاری ههولێر باوك����ی دهچنه پزیش����كی دادوهری بۆ بچنه شهقامی 60مهتر لهگهڵ هاوڕێكانی تاڕێوشوێنی یاسایی وهرگرتنهوهی تهرم����ی كوڕهكهیان كه لهبهرامبهر ئهو كهس����انه بگیرێتهبهر ،فیشهكێك لهسهری داوه. سهپان لهمنداڵیهوه لهشاری ههولێر بهاڵم كاتێك دهچن ه ئهو جێگهیهو داوا لهگومانلێك����راون دهكهن خۆیان بدهن دهژیاو ل����هدوای دروس����تكردنی ماڵو بهدهستهوه داواكهیان رهتدهكرێتهوه .خێزان كه خاوهنی دوو كوڕه ،لهخانوی ئهوكات ش����هڕهتهقه دروست دهبێت كرێدا دهژیاو چهند جار ئهو راس����تیهی
لهخێزانهكهی نهش����اردۆتهوه كه تهنیا ك����ردوهو ب����ۆ تائێس����تا دهس����تگیر ئهوهی دهوێ����ت لهژیان����ی كرێچیهتی نهكراون". زوبێر برای س����هپان وت����ی "براكهم رزگاری ببێت. ههرچی كهسوكارهكهشیهتی نیگهرانن ماوهی ده س����اڵ دهبێت وهك پۆلیس ب����ۆ مهرگی كوڕهكهی����انو داوا دهكهن كاردهكات ئهو ناچاری رۆژگار دهیكاته بهزوتری����ن كات بك����وژی كوڕهكهیان پۆلی����سو تهنه����ا ئهو برای����هم لههێزه دهستگیر بكرێتو مافی ژنو منداڵهكانی ئهمنیهكان كاردهكاتو كۆی ئهندامانی خێزانهكهم����ان كاری ئ����ازاد دهكهینو نهفهوتێتو یاسا سهروهر بێت. س����تار ،باوكی س����هپان لهب����ارهی هیچ����كام لهئهندامان����ی خێزانهك����هم كوژران����ی كوڕهكهی ب����ۆ ئاوێنه وتی لهفهرمانگهی حكومی دهوام ناكهین". لهوبارهی����هوه ،وتهبێ����ژی پۆلیس����ی "ئهو رۆژهی س����هپان كوژرا ،لهماڵهوه بوم خهبهریان ب����ۆ هێنام كوژراوه كه ههولێ����ر ،هۆگ����ر عهزی����ز بهئاوێنهی رۆژێك پێش ئهوهی بكوژرێت پێكهوه راگهیان����د "پیاوێكی تهمهن 35س����اڵ بوی����نو هاتبوه س����هردانمان دڵی زۆر بهناوی سهپان س����تار كه خێزاندارهو خۆشبو باس����ی داهاتوی ژیانی خۆی خاوهن����ی دو منداڵ����ه كاتژمێ����ر 2:30 دهكردو هیچ بێزاریهك بهڕوخساریهوه خولهكی دوانیوهڕۆی رۆژی دوش����هممه 5/16بهفیشهكێك دهكوژرێت". دیارنهبو". وتیش����ی "ئ����هو دو تاوانب����ارهی وتیش����ی "س����هپان هیچ كێشهیهكی كۆمهاڵیهت����ی نهب����وهو هاوڕێكانی زۆر س����هپانیان كوشتوه لهالیهن هێزهكانی خۆشیانویس����توهو كهس����ێكی زۆر پۆلیس����ی نههێش����تنی تاوانی ههولێر لهس����هرخۆبوه نازانم چۆن توشی ئهو بڕیاری دهستگیركردنیان بۆ دهرچوهو روداوه بوهو بۆچی كوژراوه ئهوهی بۆ داواكراوب����ون لهالی����هن هێزهكان����ی ئێمه ئاش����كرانیه ئهوهی����ه نازانین ئهو پۆلیسهوه كه یهكێكیان كاری پزیشكی كهس����انه كێن تهقهیان لهكوڕهكهمان یاریدهدهره لهشاری ههولێر".
نازانین ئهو كهسان ه كێن تهقهیان لهكوڕهكهمان كردوهو بۆ تائێستا دهستگیر نهكراون
سەپان
ژنێكی خاوهن نوسینگ هی شۆفێریی:
مانگ ی رابردو دوجار جامی لۆریەکەمیان شکاندوە ئا :تەالر حیکمەت
ژنێكی خاوهن نوسینگهی شۆفێریی ئاماژه بهوه دهكات لەمانگی رابردودا دوجار جامی لۆریەکەیان شکاندوە ،ئەو دەڵێت "لێکۆڵینەوەكان دەریخستوە هۆکارەکەی ئەوە بوە کۆمەڵگا ناتوانن تەقەبولی ئەوە بکەن ئافرەتێک بەتەنورەیەکی کورتو کراسێکی قۆڵ روتەوە پیاوان فێری شۆفێری بکەم". بەپێی ئەو ئامارەی کە دەس���ت ئاوێن���ە کەوت���وە وتەبێ���ژی
هاتوچ���ۆی س���لێمانی ،کاروان محەم���ەد ئەوەی ئاش���کرا کرد کە تاکۆتایی س���اڵی٥٦٢٤٨٥ ،٢٠١٦ کەس بەه���ەردو رەگەزەوە مۆڵەتی ش���ۆفێرییان وەرگرت���وە ،ئەو وتی "پیاوان زیاتر س���ەرپێچی دەکەن لەئافرەتانو زیاتر توش���ی روداوی هاتوچۆ دەبن بەهۆی س���ەرخۆش بونیانەوە". وتیش���ی "تاک���و ئێس���تا هی���چ ئافرەتێک لەسەر مەینۆشی توشی هیچ س���ەرپێچیو روداوێک نەبوەو پابەندبونی ئافرەت بەڕێنماییەکانی هاتوچۆوە زیاترە لەپیاوان".
ئهم���ه لهكاتێكدایه كه رۆژ بهڕۆژ رێ���ژهی ئ���هو ژنان���هی خوازیار ی وهرگرتن���ی مۆڵهت���ی ش���ۆفێریین لهبهرزبونهوهدای���ه ،بهاڵم هێش���تا ئاستهنگهكانی بهردهم ژنان لهكاری شۆفێرییدا بهردهوامه. "تاک���و ئێس���تاش کۆمەڵگ���ە نەگەیش���تۆتە ئەوئاس���تەی ک���ە هاوکاری ئافرەتان بکەن بۆ ئیشی ش���ۆفێریی خانمان بەڵکو بونەتە ئاستەنگ لەبەردەم خانماندا". ئهمه قسهی شلێر غهریبی تهمهن 30س���اڵه ،ك���ه بۆم���اوەی زیاتر لە١٠ساڵە ئیشی شۆفیری ئەکات،
ئەو وت���ی "تائێس���تاش کۆمەڵگە بەچاوێکی تر سەیری ئەو خانمانە دەکەن کە ئیشی شۆفێری دەکەنو هەندێجار ئاس���تەنگ لەبەردەممانا دروست ئەکەن". ش���لێر کە خاوەن���ی بەڕێوبەری نوس���ینگەی هاوژینو مامۆس���تای پراکتیک���ی لۆرییە ،ئام���اژە بەوە دەكات لەدوای ساڵی١٩٩١وە وەک یەکەم خان���م مۆڵەتی ش���ۆفێری بەدەس���تهێناوە لەس���اڵی٢٠٠٤وە بەفەرمی���ی ب���وە بەخ���اوەن نوس���ینگەی ش���ۆفێری ،ئەو وتی "لەئێس���تادا رێژەی بەشداریکردنی ئافرەت لەچاو س���ااڵنی پێشوتردا
زیادی ک���ردوە ،ه���ۆکاری ئەوەی کە ئەم نوس���ینگەیەم دانا ئەوەبو بەپێویس���تم زانی کە ئافرەتانیش وەک پیاوان بێنە ناو کۆمەڵگا". وتیش���ی "بەاڵم هێشتا کۆمەڵگا تاڕادەی���ەک بوەت���ە ئاس���تەنگ لەب���ەردەم خانمان���دا ،چونک���ە شەخس���ی خۆم هەر لەم مانگەی پێشودا دوجار جامی لۆریەکەمیان ش���کاندوە ،ک���ە لێکۆڵینەوەم���ان لێک���ردوە هۆکارەکەی ئ���ەوە بوە کۆمەڵگا ناتوان���ن تەقەبولی ئەوە بک���ەن ئافرەتێ���ک بەتەنورەیەکی کورتو کراس���ێکی ق���ۆڵ روتەوە پیاوان فێری شۆفێری بکەت".
کۆمەڵگا ناتوانن تەقەبولی ئەوە بکەن ئافرەتێک بەتەنورەیەکی کورتو کراسێکی قۆڵ روتەوە پیاوان فێری شۆفێری بکەم
رهنگاڵه
rangalayawene@gmail.com
) )579سێشهمم ه 2017/5/30
واز دڵنیا رهزازی لهدیدارێكی تایبهت بهئاوێنهدا:
دوە
هو ئهوهنده اڵی تریش
ی من ی شارێكی تایبهته لهال سلێامن
م���ان ههر ن ش���ێوه و ههروهها هڕێگهیهوه
كردن ی ئهو ه لهمێژو ی راوهو وت ی یرۆكهیهك ی ت لهئازارو تانه". ��� ه یهكهم هته ئاماژه ینه دهكهم ن خوراوهو
"لهئاههنگی هاوسهرگیرییهكهمدا باوكم وت ی گۆرانی (بهرزی بهرزی) دهڵێمو وتم ئاخر باوك ه نهڵێی دهستم برد بۆ مهمهی بڵێ دهستم برد بۆ دهستی ،وتی باشه ههر وادهكهم .كهچی لهكاتی ئاههنگهكهدا وتی دهستم برد بۆ مهمهی دواتر بو بهپێكهنین"
یل
و
ی -
ی
وان
ق
��نبیریو ی هوشیار كاروباری ��نبیرانو ێوهكاری لهتهالری
ێوهكاری یدا چهند بو. .
سلێامنی
www.
ئا :ئازاد بایز لهمێژوی هونهری كوردیدا خانمانیش شانبهشانی پیاوان لهو رێڕهوه دوانهكهوتون، بهڵكو جگه لهپێشكهشكردنی توانای هونهری خۆیان زۆر كات یارمهتیدهرو دروستكهری هێنانهبونی گهوره هونهرمهندانی دیكهش بون ،گهر لێرهدا هونهرمهندی كۆچكردو مهرزیه شههاب فهریقی بهنمونه بێنینهوه كه لهماوهی رابردودا سهردهقشكێنی كۆمهڵێك الیهنی ژیاری بوه ههر لهسرودبێژیهوه بگره تاخهباتی سیاسیو چهكداریو دواتر هونهرمهند ناسری رهزازی كه سرودبێژو گۆرانیبێژو قهڵهمێكی زمانهوانی كوردییه، ئهم خانهواده هونهریه دهكرێت بپرسرێت چ نهێنییەک لهپشت دروستبونی ئهم هونهرمهندانهوهیه ،ئهوهی پێویسته لێرهدا بوترێت ئهوهیه ماڵو منداڵو خانهوادهی ئهم دوكهڵه هونهرمهنده بوه بههۆی ئهوهی كه ببن بهشوناسی قهومێكی وهكو كوردو دهكرێت ئهوهش لهبیر نهكرێت كه چهندهها هونهرمهند لهههردو رهگهز بهمیتۆدی هونهری ئهم بنهماڵهیهدا هاتونو ئێستا هونهرمهندی بهرچاوی كوردن. بۆئهم مهبهس���تهش خانمه شۆخو شهنگو گۆرانیبێ���ژی ك���ورد دڵنی���ا رهزازی پ���اش ماوهیهكی بهرچاو دوركهوتن���هوهی لهدنیای راگهیان���دن لهدیدارێكی تایب���هت بهئاوێنهدا، كۆمهڵێك پرس���ی هونهریو الیهنی ژیانی ئهو هونهرمهنده هاته بهرباسو دواندن. ئهو لهس���هرهتادا وتی "بۆ من خۆشحاڵیه كه كچ���ی ناس���ری رهزازیو مهرزیه فهریقیم لهم روانگهیهوه خهڵكی كوردس���تانی گهوره رێزێكی ب���ێ پایانم���ان لێدهگرن ه���هر ئهو هۆیهش وایكردوه كه ئێس���تا ژۆرنالیس���تێك لهڕۆژنامهی ئاوێنهوه بهو ئهرزش���هوه دیدارم لهگهڵدا ساز دهكات".
تهرازو ههس���تێكی باش���ت ههی���ه ئهمهش رهنگدان���هوهی دهبێت لهس���هر كارو س���هرجهم رۆژهك���هت ،كارێكی نوێ یاخ���ود پلهیهكی نوێ ئاس���ودهترت دهكات.
ئاوێن����ه :لهنێ����وان دو هونهرمهندی وهك ناسری رهزازیو كۆچكردو مهرزیه فهریقی دا وردهكاری هاتنهئ����اراوهی ئهم دهنگه تازهیه چی بو؟ دڵنیا رهزازی :بهبۆچون����ی خۆم من تازه هاتومهت����ه ن����او مهیدانی هون����هری كوردی ههرچهند سێدێی چاوهڕێبوم١١ساڵ لهمهوبهر بهره����هم هێنرا ،لهڕاس����تیدا ئ����هم بهرههمه ئامادهكراب����و ب����ۆ دایكم ههر ئهو ش����ێوازی گۆرانیهكانو ش����یعرهكانی ههڵبژاردبو ،ئیتر ئهوهب����و ئهو كارهس����اته روی����داو كۆچكردو نهیتوان����ی خۆی بی����كات ،من درێ����ژهم بهو رێچكهیه داو تهواوم كرد .جێی خۆش����حاڵیه كه خهڵك بهشێوهیهكی بهرچاو بهدڵیان بو، ئهو ئهلبومه رێزگرتنێك بو لهدایكمو هیچكات حهزم نهك����ردوه ببێ بهبابهتێكی بازاڕگهرمی بهن����اوی ئ����هوهوه ،ههر ب����هو دهلیلهش من كهمتری����ن كات لهڕاگهیاندن����هكانو وتوێ����ژو رۆژنامهكاندا دهركهوت����وم لهكاتێكدا زۆربهی كات����هكان پهیوهندیان پێوهك����ردوم ،گۆرانی دوری تۆ دهستپێكێك بو بۆ من بۆ ئهو خهمه گهورهی����هو گۆرانی لهو رۆژهوه كه دوس����اڵ دهبێ����ت باڵوبۆتهوه كۆتایی ئ����هو خهمهیه، لهدوای ئهو رۆژهوه بهس����هبكی تایبهتی خۆم دێمه گۆڕهپانی گۆرانی وتنهوه. ئاوێن����ه :وتن����ی گۆرانی پۆپی كالس����یك ك����ه ش����یعری س����وارهی ئیلخان����ی زادهی تی����ا بهكارهێن����راوه چیرۆكهك����هی بۆچ����ی دهگهڕێتهوه؟ دڵنیا رهزازی :ئهوه پرۆگرامی شانش����ین بو١٧س����اڵ لهمهوبهر لهمهد تیڤی .لهڕاستیدا ئهوه دایكم زۆری لێكردم كه بیڵێم س����هرهتا وت����م نایخوێنم دایك����م وتی ئهش����ێ بیڵێی ئینجا دایكم كهس����ایهتیهكی ههبو قس����هی رهتنهدهكرای����هوه ،دواتر من چومه بهردهمی كامێراكه وتم چی بخوێنم دایكم وتی عهیبو ش����ورهیی تۆ كچ����ی دو هونهرمهندی چۆن ئهڵێی چ����ی بخوێنم؟ بهههرح����اڵ وتم چی بخوێنم وتی كۆپلهیهك لهگۆرانی شار بخوێنه
دوپشک پێویس���ته كهمێك خۆت بهدوربگریت لهجهنجاڵیهكان���ی ژی���انو ئارام���ی بهمێشكت بدهیت ،بهمهش دهتوانیت كارهكانت بهباشی بهڕێوهبهریت.
كه خوێندم دواتر س����هیری دایكمم كرد وتم رازیت وتی رازیم تهواو ئێستا دهتوانی بچیته سهر كارهكهی خۆت. بهو حوكم����هی بهبنهماڵه لهن����او هونهردا كار دهكهین من ههر لهسكی دایكمهوه هۆگر بهگۆرانی بوم ،ههربۆیه لهتهمهنی س����ێ بۆ چوار س����اڵیمهوه گۆرانیم دهوت ،بهنمونهش باوكم لهتهمهنێكی زۆر گهنجیمهوه دنگ دنگ ع����ودم بۆ لێده كه گۆرانیهكی زۆر ش����یرینه بۆی ئامادهكردمو دوابهدوای ئهوهش جاروبار دهچومه سهر ش����انۆ گۆرانیم دهخوێند لهوه ب����هدواوه دایك����م دهیگوت دڵه گی����ان وهره گۆرانیت بۆ ئاماده دهكهین. پاش ماوهیهك لهدوای كۆچی دایكم لهگهڵ هاوڕێیهكی دایكم یهكترم����ان دیت وتی دڵه گیان دهزان����ی دایكت زۆرجار بهمنی دهگوت دڵنیای كچم دهنگی فرهخۆش����ه بهاڵم نازانم بۆچ����ی گۆرانی ناڵێت ،منی����ش وتم ئهی تۆ چیت پێوت؟ وتی منی����ش پێموتوه مهرزیه گیان فش����اری بۆ مههێنه رهنگه لهئێس����تادا ح����هز نهكات ب����هاڵم لهكاتێكی ت����ردا بیڵێت ئهویش توانای هونهری خۆی بخاته گهڕ .كه ئیدی من ئهو قس����هیهم بیست زۆر خۆشحاڵ بومو بیرمه ئهوكاته دڵم پڕ بو گریام. ئاوێن����ه :ههس����تت چ����ۆن ب����و لهس����اڵی٢٠١٢لهئاههنگی هاوس����هرگیریتدا باوكتو كاردۆی برات گۆرانیان دهوت؟ دڵنیا رهزازی :ئهوه بهسهرهاتێكی خۆشه بهڕاس����تی كاك پێدرامی شههالیی دۆستێكی نزیكی منو باوكمو كاردۆیه زهنگم بۆ لێدا وتم پێدرام پێمخۆشه زهماوهندهكهی منو سهنگهر جیاوازییهكی ههبێ����ت لهزهماوهندهكانی تر، ههربۆی����ه وتم باچهند كۆپلهی����هك له چهند گۆرانی����هك لهگهڵ باوك����مو كاردۆ بڵێم وتی باش����ه بهچاوان ،دواتر زهنگم بۆ كاردۆ لێدا س����هرهتا وتی دڵنیا نهمگهرهكه ،وتم لهژیانم یهكج����ار زهواج دهكهم وت����ی ئاخر دڵه زۆر ش����هرمهكهم وتم دهیخۆ منیش شهرم دهكهم رازی بو كاردۆ ،دواتر زهنگم دا بۆ باوكم وتم
کهوان توانایهكی باشتر لهكارهكهتدا بهدهست دههێنی���ت ئهگ���هر س���هركهوتنێكت بهدەس���تهێنا ئهمڕۆ ب���هڕۆژی خۆت ببینه ،پێویس���ته ههواڵه باشهكانت لهگ���هڵ هاوكارهكان���ت لهكارهكهتدا بهش بكهیت.
دهبێت گۆرانی بڵێ����ی لهزهماوهندهكهما وتی جا كچم له كام زهماوهندی كورد بوكو باوكی بوكو برای بوك گۆرانی دهڵێن خۆ حهیامان دهچێت ،دواتر وتم بتهوێ یان نهتهوێ دهبێ ئهو كاره بۆ من بكهی وتی بهس����ه مێشكی س����هرمت برد بهاڵم بهچاوان كچی خۆم بۆت دهكهم ،وتم باوك����ه لهزهماوهندهكهمدا یادی مهرزی����هش دهك����هم بهوتن����ی گۆرانی النك النك النكۆڵێ باوكیش����م وتی زۆرباشه كچی خ����ۆم ئهوهبو خوێندیش����م ،دواتر وتم باوكه چ گۆرانی����هك دهڵێی وتی بهرزی بهرزی وتم ئاخر باوكه نهڵێی دهستم برد بۆ مهمهی بڵێ دهستم برد بۆ دهستی وتی باشه ههروادهكهم كهچی لهكاتی ئاههنگهكهدا وتی دهستم برد بۆ مهمهی دواتر بوبهپێكهنین ،ئهمه چیرۆكی زهماوهندهكهی من بو. ئاوێنه :دڵنیا لهتهمهنی٥ساڵییهوه لهواڵتی س����وید دهژێت ههس����تی چۆنه بۆ پرسگیریه نهتهوهییهكان؟ دڵنیا رهزازی :ئهو پرس����یاره لهكهس����ێك بكرێ����ت ك����ه كچ����ی ناس����رو مهرزی����ه بێت خۆتان دهزانن ئهو دو هونهرمهنده ههس����تی نهتهوهیی����ان چهن����د ب����هرزه ،بێگومان ئهو دیاردهیه كاریگهری داناوه لهسهر كهسایهتیو پهروهردهی من بهرانبهر بهكوردو كوردستان، زۆرب����هی ئهو س����هفهرانهی م����ن كردومن بۆ كوردس����تان هاتومهت����هوه بۆ س����لێمانی كه شارێكی زۆر تایبهته بهالی منهوه. ئاوێنه :دڵنیا رهزازی لهچ خهس����ڵهتێكی كۆمهڵگهی كوردی نیگهرانه؟ دڵنی����ا رهزازی :یهك ش����ت ههیه كه حهز دهك����هم باش����تر بێ����ت ئ����هوهش بارودۆخی كوردس����تان بهشی سیاس����یهكهی كه ئێستا ل����هدهرهوهی واڵتیش ههس����تی پێدهكرێتو گوزهرانی ژنیش باشتر بێت. ئاوێنه :هیچ كات ئاواتت بهوه خواس����توه بچیتهوه شاری سنه لهفهزایهكی ئازاددا؟ دڵنی����ا رهزازی :بێگوم����ان ههمیش����ه ئهو ئاواتهم بوه ،بهاڵم مهجبور بوین ئهو راستیه
گیسک ههندێ���ك سیاس���هت لهگ���هڵ خۆشهویس���تهكهت بهكاربهێنه ئهم ه وادهكات پهیوهندیهكهت���ان باش���تر بمێنێتهوه ،پێویس���ته تهندروستیت بهباشی بهێڵیتهوه.
11
»æêīµ »ËĠňĥŎð ئا :شۆڕش محهمهد قبوڵ بكهین ب����هاڵم دهتوانم بڵێم لهجێگهی ئهوه سلێمانی بوه بهسنه بۆمان ،ههولێر بوه بهمهریوان بۆم����انو زۆر حهزهكهم بچهمهوه رۆژههاڵت ئهو شوێنه ببینم كه تیایدا لهدایك بوم چونكه بیرم نهماوهو لهپێنج س����اڵیمهوه من له سوید دهژیم. ئاوێن����ه :تاك����و ئێس����تا لهالی����هن دهرهێنهرهكانهوه بان����گ كراویت بۆ كارێكی درامایی یان سینهمایی؟ دڵنیا رهزازی :لهڕاستیدا لهدوای دهرچونی س����ێدێی چاوهڕێبوم بۆ س����ینهماو دراما پێم وت����را وهك پێشكهش����كاریش ،ب����هاڵم رهتم كردهوه دهلیلهكهش����ی ئهوه بو نهمویس����ت مهرگی دایكم بكهم بهبازاڕگهرمیهك بۆ خۆمو سوئیستیفادهی لێ وهرگرم .بهاڵم ئێستا داوا بكهن رهنگه وهاڵمم بهڵێ بێت. ئاوێن����ه :گهر ل����ه دڵنیا بپرس����ین خۆت بهخهڵك����ی كام ل����هم ش����وێنانه دهزانی����ت (س����تۆكهۆڵم ،س����نه ،س����لێمانی،گوندی كارێزه)؟ دڵنیا رهزازی :لهڕاستیدا راستگۆیانه بڵێم هی����چ كامیان ،چونكه كاتێك لهكوردس����تانم لهش����اری س����لێمانییهوه بیری س����نه ئهكهم یان كاتێك لهس����لێمانیم بیری س����تۆكهۆڵمو س����نه دهكهمو گوندی كارێزهم بیر نایه بهاڵم كونهماسیم بیره ،بیرهوهرییهكی خۆشه. ئاوێنه :وهكو ئاگادارین دو تراكی گۆرانیت بهدهس����تهوهیه بۆ تۆماركردن وردهكاری ئهم كاره تازهیهت چۆنه؟ دڵنی����ا رهزازی :لهڕاس����تیدا یهكێكی����ان گۆرانیهك����ی كرمانجیه باوك����م هۆنراوهكهی نوس����یوه ،ئهو تراكهی تری����ش بهتهواوهتی س����هپكی گۆران����ی وتن����ی خۆم����ی تێ����دا دهردهكهوێت. ئاوێن����ه :وردهكاری یهك����هم گهڕانهوهتان دوای شهش ساڵ لهواڵتی سوید هاتنهوه بۆ كوردستان لهساڵی١٩٩١؟ دڵنی����ا رهزازی :ئهوهن����دهی من بیرم بێت پێشوازییهكی بێش����ومارمان لێكرا .لهشاری ڕانی����ه باوكم كۆنس����ێرتی كرد ،م����ن لهناو خهڵكهك����ه ب����وم ئهوهبو چهن����د میوانێكی بیانی لێ بو باوك����م داوای لێكردم بهخاتری ئهو میوانانه وتارێك����ی بهخێرهاتنم بهزمانی س����ویدیو ئینگلیزی پێشكهش بهئامادهبوان كرد. ئاوێن����ه :دهوترێ����ت چیرۆكێك لهپش����تی تۆماركردنی كاس����ێتی نیازی ناسری رهزازی ههیه ،بهڕێزتان گ����هر لهوبارهیهوه بدوێن كه لهساڵی١٩٩٣تۆمار كراوه؟ دڵنی����ا رهزازی :م����ن لێ����رهدا بهتایبهت دهمهوێت لهسهر گۆرانی میناخانم مینا قسه بكهم كه لهفاس����یلهكهیدا راپ����ی تێدا وتراوه بهدهنگ����ی باوكم كه راپ ش����تێكی تازه بو ساڵی١٩٩٣بهنیسبهت كوردهوه ،منو ماردینی چهن����د گۆرانیهكی ئینگلی����زی ههبو گوێمان لێدهگ����رت بانگی باوكمان ك����رد وتمان گوێ لهم گۆرانیه بگره دهتوانی����ت لهم ئیقاعهوه تێكس����تی كوردی لهس����هر دابنێیت راپێكی خۆشه بهش����ی گۆرانیهكه ئێمه فكرهكهمان دایه ،بهاڵم لهڕاپهكهدا دایكم هاوكاری كردو بهو شێوهیه ئهو كاسێته جوانه تۆمار كرا. ئاوێن����ه :وهك هونهرمهندێك����ی ك����ورد ئای����ا موزیكو گۆران����ی ك����وردی ههنگاوی بهستانداربونی بڕیوه؟ دڵنیا رهزازی :تاڕادهیهك بوه ،بهاڵم كهمه پێموابێ هێش����تا ماومانه بۆ ئهوهی هونهری ك����وردی ههن����گاوی جیهانگی����ری بهخ����ۆوه ببینێ. ئاوێن����ه :هۆكار چییه دڵنیا لهس����ویدهوه لهسهر پرسی ژنانی كورد گۆرانی دهڵێ؟ دڵنی����ا رهزازی :بهبۆچون����ی م����ن ئهوه مهسهلهیهكی زۆر گهورهیه ناتوانی لهچهند خولهكێكدا باس����ی لهس����هر بكهین ،بهاڵم من ههمیش����ه بۆ مهسهلهی ژن تێدهكۆشم بهخهمی خۆمی دهزانم .ههربۆیه لهههندێك لهگۆرانیهكانم رهنگیداوهتهوه ،چونكه زۆر زوڵ����م كراوه لهژن بهداخ����هوه ،بهاڵم ئهم كێش����هیه تهنها لهكوردستان نییه ،بهڵكو لهتهواوی دنی����ادا ژن غهدری لێدهكرێت، دهبێت ههمومان دهستهجهمعی كار بكهین بۆ ئهوهی ئهو دیاردهیه نهمێنێت.
سهتڵ كهمێك هێمنانه مامهڵه بكه ههست دهكهی���ت ش���تێكت ونك���ردوه ئەو هەستەش تهنها ههڵهشهیی مێشكی خۆته ،كهمێك پالنی كارهكانت یهك بخهرهوه.
(بژی بوك ..ئازادی بۆ كوردستان) سیناریۆو دهرهێنان :هونهر سهلیم وێنهگرت���ن :فالیری لی غ���ورنو بییر بوفتی مۆنتاژ :ئانا رویز مۆسیقا :هونهر سهلیم بهرههمی :فهڕهنسا1997- نوان���دن :ج���ۆرج كۆراف���اس ،مارینا كوباخیدز ،رونا هارتنر ،ش���ههال عهالم، س���ێرجی ئهفیدیكی���ان ،فردریك بۆناڵ، تونسیل كورتیز ،ستیڤان الگاردی ،برونۆ لۆپیز ،ج���اك نیرسیس���یان ،ئیمانویل ریفییر ،فهتاح سوڵتانی. فیلمهك���ه بهجۆرێ���ك لهج���ۆرهكان فیلمێكی كۆمیدی ئامێزهو باس لهكهسێك دهكات بهن���اوی (چهتۆ) كه لهش���اری پاریس نیشتهجێیهو لهكۆمهڵگهیهكدایه كه دانیش���توانهكهی نزیكهی 100ههزار كهسێك دهبنو بهش���وێن ژنێكی جواندا دهگهڕێت تابیخوازێ���ت ،ئهمه لهكاتێكدا هێش���تا پهیوهندییهكانی لهگ���هڵ كچه هاوڕێ فهڕهنسییهكهی ههرماوه كه ناوی (كریس���تین)هو لهبهڕێوهبهرایهتی كۆچو كۆچبهران كاردهكات. چهت���ۆ داوای كچێكی جوان دهكات بۆ هاوس���هرگیری بهاڵم توشی بێئومێدبون دهبێ���ت وهختێك دهزانێ���ت لهبری ئهو كچه جوانه خوشكهكهیان بۆ ناردوه كه ناوی (مینا)یهو كچێكی سادهو ساكاری گوندنشینه. مینا بهه���ۆی مامهڵهكان���ی چهتۆوه ههس���ت بهناڕهحهت���ی دهكاتو بێزاری دهكاتو ه���هوڵ دهدات روانین���ی چهتۆ بهرامبهری بگۆڕێت. فیلمهك���ه لهچهندی���ن فێس���تیڤاڵی سینهمایی نێودهوڵهتی بهشداری كردوهو چهندی���ن خهاڵتیش���ی بهدهس���تهێناوه، لهوانه خهاڵتی فێستیڤاڵه سینهماییهكانی (ئهنگرز ،فیاریگۆ ،مانهایم). ئهم فیلمه یهكهمین كاری فیلمسازیی هونهر سهلیم-ه. هونهر سهلیم س���اڵی 1964لهئاكرێ لهههرێمی كوردستانی عێراق لهدایك بوه، ساڵی 1981كوردس���تانی جێهێشتوهو چۆته سوریاو پاشان چۆته واڵتی ئیتاڵیاو لهوێ زانسته سیاسیهكانی خوێندوه. هونهر سهلیم جگه لهكاری فیلمسازیی وێنهكێشو نوسهرهو لهئێستادا لهشاری پاریس دهژی. لهپ���اش فیلمی(بژی ب���وك ..ئازادی ب���ۆ كوردس���تان) ،چهن���د فیلمێك���ی ت���ری دهرهێن���اوه ،لهوان���ه (لهودی���و خهونهكانمانهوه ،2000-ڤ���ۆدگا لیمۆن- ،2003كیلۆمهت���ر س���فر ،2005-لهژێ���ر س���هربانی پاری���س ،2007-دۆڵ،2007- ئهگهر بمری���ت ،دهتكوژم ،2011-خاكی بیبهره شیرینهكهم.)2013- جگه لهب���واری فیلم ،هونهر س���هلیم خاوهنی كتێبێكیشه كه باس لهمنداڵیی خ���ۆی لهكوردس���تان دهكاتو بریتییه بهناونیش���انی لهیادهوهرییهكان���ی "تفهنگهك���هی باوك���م" كه بهههر س���ێ زمانی فهڕهنس���ی ،ئینگلی���زی ،یۆنانی باڵوبوهتهوه.
نهههنگ ههندێ���ك ههوڵ ههن ب���ۆ تێكدانی پالنو كارهكانت ،كهمێك هاوڕێیانهتر مامهڵه بكه لهگهڵ خۆشهویستهكهت كهمێك لهههڵسوكهوتی خۆپهرستانه خۆت بهدور بگره.
10
س ی ح ر ی ج و ا ن ی ی پێستت بۆ پاراستن
rangalayawene@gmail.com
) )579سێشهمم ه 2017/5/30
لهرهمهزان ئهم خۆراكانه بخۆ
خ���ۆراك رۆڵێكی گرنگ دهبینێت بۆ هێش���تنهوهی پێست بهگهنجیو تهندروستی ،لهم مانگهشدا بههۆی نهخواردنهوه بۆماوهی 16كاتژمێر پێس���تت پێویس���تی بهخۆراك���ی تهندروس���ت ههی���ه بۆمان���هوهی بهش���ێوهیهكی جوانت���ر .ئهمانهی خوارهوه بهش���ێكن لهو خواردنانه كه سودی زۆری بۆپێست ههیه.
-1بیبهری سور :مادهی كارۆتینی تێدای���ه كه پێس���ت لهچرچولۆچی دهپارێزێ���تو س���وریی خوێن زیاد دهكاتو دژی دروستبونی زیپكهی عازهبهیه. -2ماسی :یهكێكه لهو خۆراكانهی ك���ه رزگارت دهكات لههیالك���یو دڵەڕاوکێ .ههروهه���ا دهوڵهمهنده بهئۆمیگا 3كه پێس���ت لهپیربون
س���ەنتەری میدیکاڵ :بهختیاری ـ ش���هقامی سهرهكی بهرامبهری سالۆن ئهستهنبوڵ
ی جیاو رێبین چاالك :یهكهم كهسم بهجۆرێك ی ئێزیدی کرد گوزارشتم لهمهینهتیهكانی ژنان ئا :شۆڕش محهمهد هونهرمهند ی شێوهكار رێبین چاالك پێشانگهیهك ی تایبهتی كردهوهو تیایدا ئهو ماسكانه ی نیشاندا كه تایبهت بون بهو كچه ئێزدیانهی كه لهدهست ی چهكدارهكانی داعش رزگاریان ببو.
دهپارێزێت. -3چای سهوز :خواردنهوهیهك ی بهس���ودهو دژهئۆكس���انی ترش���ی ئهمینی تێدایه كه پش���و بهپێست دهدات. -4سپهناخ :دهوڵهمهنده بهئاسن و ترش���ی فۆلیكو ڤیتامین Eو C و Aكه بهشێكی زۆری كێشهكانی پێست چارهسهر دهكات.
لهب���ارهی بیرۆك���هی پێش���انگهكهو لهدیدارێك��� ی تایب���هت بهئاوێنه ،رێبین چاالك وت���ی "بهر لههاتن ی داع���ش بیرۆكهیهك لهخهیاڵی من���دا ههبو بۆ ئهوه ی بتوانین مۆزهخانهیهك ی نیشتیمان ی دروست بكهین بۆ كهس���ایهتییهكانی كورد لهههم���و بوارهكانی ئهدهبو هونهرو ههتا سیاسیو كهسایهتیش". وتیش���ی "بهاڵم دوای هاتنی داعش لهساڵ ی 2014و دهستبهس���هرداگرتنی ههندێ���ك ناوچ���هی عێ���راقو دهستبهسهرداگرتنی ناوچه ی شهنگالو بونه قوربان ی ژنانی ئێزیدیو خهڵكی ئێزی���د ی بهتایبهتی ئهوه بو بیرم ل���هوه كردهوه كه چۆن بتوانی���ن ههر یهكهمان بتوانێ���ت خزم���هت بهو كهیس���ه بكات ب���ۆ ئهوه ی بهدونیا ی بناسێنێنو لهداهاتوشدا ببێته بهڵگهیهك بۆ بهجینۆساید ناساندنی ئهو كهیسه". رێبین ئام���اژه بهوه دهدات "من بیرم لهوه كردهوه ك ه بتوانم لهڕێگهی ماس���كهكانهوه گوزارشت لهئێشو ئازارهكانیان بكهم بۆ ئهوه ی بتوانم ههم كهسایهتییان بپارێزم ههم پهیامی ئهوانیش بگهیهنم". جهغتیش لهس���هر ئهوه دهكات���هوه "دوا ی ئهوه ی لهگ���هڵ كۆمهڵێ���ك ه���اوڕێ لهڕێكخ���راوی (ئێمه) پهیوهندیم���ان كرد ئهوه بو ئ���هوان توانیان هاوكارم بن لهدروس���تكردن ی پهیوهندییهك���هو توانیمان چهند كهسێك لهدوای رزگاربونیان لهدهست ی چهكدارهكان ی داع���ش بدۆزینهوهو قهناعهتیان پ���ێ بكهین كه ئێم ه
دهتوانین لهو رێگهیهوه خزمهتێك بهوان بكهینو ئهوه بو ئهو پێشانگهیهی ل ێ بهرههم هات". س���هبارهت بهناونان ی ئهو جۆره هونهرهش ،رێبین چ���االك وتی "ئ���هم ج���ۆره بهرههم���ه دهتوانم بڵێم بهرههمێكی مۆدێرنهو دهربڕی ئایدیایهك ی تایبهت ه بهو پرس���هو بۆ ئهوهی بتوانین لهڕێگهی ئهو بیرۆكهیهوه پهیام ی خۆمان بگهیهنینو زۆرترین كاریگهر ی لهسهر ئهو بینهران ه دروست بكهین كه دهیبینن". وتیش ی "خۆش���بهختان ه كاریگهریهكی زۆری لهسهر ههر كهس���ێك دروس���ت كردوه كه ه���هم بیرۆكهك ه دهزانێ���تو ههم كارهك���ه دهبینێت ،ئهم��� ه بۆ ئێم ه جێگه ی خۆشحاڵی بو". رێبین چ���االك ئام���اژه بهوه دهكات ك��� ه یهكێك لهكارهكان���ی پێش���هنگاكه نیش���اندان ی فیلمێك��� ی دۆكیۆمێنت���اری ب���وه كه خ���ۆ ی بهرههم���ی هێناوه بههاوكاری رێكخراو ی (ئێمه). ئهو س���هبارهت بهو كهرهس���تانه ی ك ه ماسكهكان ی پێ دروس���تكراوه ،وت ی "ماسكهكان لهكهرهستهیهك ی ساده دروس���ت كراون ك ه ئهو كهرهستهیهش گهچ ی دهستشكانه ك ه لهبواری تهندروستیدا بهكاردێت". وتیشی "بۆی ه ئهو مادهیهم ههڵبژاردوه لهبهرئهوه ی مادهیهك��� ه زۆر بهئاس���انی كاری پێدهكرێ���تو زوش وش���ك دهبێتهوهو بۆ ئهوهی ه ك ه ئهو كهسه ی ماسك ی روخس���ار ی لهبهردهگرینهوه بتوانین بهزوترین كاتو بهكهمترین ماوه ماسكهكهی لهبهر كۆپ ی بكهینهوه بۆ ئهوهی ئهویش بێزار نهبێتو ئازار نهكێشێت". ئهو جهغت لهس���هر ئهوه دهكاتهوه ك ه كهم تازۆر كار لهس���هر كهیس���ی كچانی ئێزیدی كراوه لهالیهن هونهرمهندانهوهو وتی "ب���هاڵم ئازار ی ئهوان ئهوهنده زۆرهو ئهوهن���ده گهورهی��� ه كه تائێس���تا بهگوێره ی پێویس���ت بهقهباره ی ئهو ئ���ازاره نهتوانراوه لهبوار ی
كازم ئوز :دهرهێنهر دهبێت دهست ببات بۆ بابهت ه ههستیارهكان ئا :زانا حهمه غهریب دهرهێنهری كوردی باكوری كوردستانو دانیشتوی شاری ئیستهنبوڵ كازم ئوز كه بهفیلمهكانی (باهۆز ،شێوهخان ،ههبو نهبو ،چناری سپی ،فۆتۆگراف) دهناسرێت لهدیدارێكی تایبهت بهئاوێنه باس لهچۆنیهتی ههڵبژاردنی سینهماو گرفتهكانی بهردهم سینهمای كوردیو فیلمهكانی دهكات. ئاوێنه :ت����ۆ ئهندازیاری����ت خوێند ،بهاڵم سینهمات ههڵبژارد؟ كازم ئ����وز :چونك����ه من ئهو ههس����تهم ههبو كه دهتوانم لهڕێگهی س����ینهماوه زیاتر خزم����هت بكهم نهوهك ئهو ب����وارهی تیامدا خوێن����د بهفهرم����ی ،بۆیه روم لهنوس����ینی چی����رۆكو پاش����انیش دروس����تكردنی فیلم كردهوهو تاڕادهیهك بڕوام وایه ههس����تهكهم راست دهرچوه. ئاوێنه :تۆ لهتوركیا دهژیت بهاڵم چیرۆكی فیلمهكان����ت بهگش����تی دهرب����ارهی بابهتی كوردانی باكوره؟ كازم ئ����وز :ئ����هوه ل����هو روانگهیهوهی����ه كه ك����ورد لهتوركیا زۆرتری����ن نههامهتیان بینی����وهو ههمیش����ه چهوس����ێندراونهتهوه نهوهك لهبهرئهوهی خۆم كوردم ،بهاڵم وهك دهرهێنهرێك ههمیش ه لهئازاری گهلهكهمهوه نزیكت����رمو رهنگدان����هوهی ئ����هو بابهتان����ه كاریگ����هری بهس����هر فیلمهكانم����هوه ههیهو ئهمهوێ����ت جیهانیش ل����هو چیرۆكه تاڵو پڕ لهخهمانهی بهس����هر گهلهكهم هاتوه ئاگادار بكهمهوه. ئاوێن����ه :لهفیلم����ی فۆتۆگ����راف كارێكی تاڕادهی����هك جیاوازتر دهكهی����تو ئهمجاره بابهتهك����ه پهیوهن����دی بهچارهنوس����ی دو نهتهوهوه ههیهو ئهمهوێت بزانم ئهو بابهتهی ههڵتبژارد مهترسیدار نهبو؟
کاوڕ باش���تروایه كهمێ���ك ئارامبیتهوهو خ���ۆت لهدڵهڕاوك���ێ دەربازبکەیت تاكارهكانت بهباشی بهڕێوهببهیت، پێویسته تواناكانت نیشان بدهیت.
گا لەب���ارهی س���ۆزداریهوه ناتوانی���ت خۆشهویس���تیهكی ب���اش بدهیت��� ه خۆشهویستهكهت ،بهاڵم گهر بهشێوازه باش���هكهی خۆت بتوانی���ت مامهڵهی لهگهڵ بكهیت ئهوا باشتر دهبێـت.
كلتوره جیاوازهكان دهكات ،ههروهها بابهتی سیاسی سهرچاوهی بنهڕهتی فیلمهكانم نییه، لهفیلمی (ههبو نهبو) باس لهخانهوادهیهكی كورد دهكهم لهباتمان����هوه دهڕۆنه ئهنقهرهو روبهڕوی ژیانێكی جیاواز دهبنهوه .له(سپی چنار) چیرۆكی زهینهڵ قههرهمان دهگێڕمهوه لهگوندی هۆزاتی ناوچهی دهرسیم ،لهفیلمه نوێیهكهشم بابهتێكی تر ،ههربۆیهش بینهر ئارهزوی بینینی ئهم بابهتهنانهی ههیه زیاتر نهوهك فیلمی سیاسی. ئاوێنه :چی دهڵێن دهربارهی س����ینهمای ك����وردی و فیلمی كوردی و ئهو ههنگاوانهی نراون؟ كازم ئوز :من گهشبینم بهفیلمو سینهمای كوردیو ئێس����تا ههوڵێكی باشی گهنجهكان ههی����ه كه روی خۆی����ان داوهته س����ینهماو سهرقاڵی فیلم دروس����تكردننو لهفێستیڤاڵه جیهانیهكان جێدهس����تو كارهكانیان دیاره، فیلم����ی ب����اش بهرههمهێن����راوهو ئهكرێ����ت باشتریش بكرێت ،بهو هیوایهی كورد ببێته خاوهنی سینهمایهكی سهربهخۆو شوناسێكی تایبهتی س����ینهمایی ،ئهو ههنگاوانهی نراون لهبواری سینهما كهم نین ،بهاڵم دهبێت زیاتر بكرێ����نو ههوڵی زیاتر بۆ بهرهوپێش����بردنی س����ینهمای كوردی بدرێت بێگومان ئهوهش ههوڵی ههمومانی پێویسته. ئاوێنه :لهباش����ور فیلمهكانت����ان نمایش نهكراون بۆچی؟ كازم ئ����وز :بهداخ����هوه ههت����ا چهن����د س����اڵێك پێش ئێس����تا بههۆی ئهو سنوره دروس����تكراوهی نێوانمان یهكتر ناس����ینیش كهمبو ،بهاڵم ئێس����تا باش����ترهو بهتایبهت دوای دروستبونی فێس����تیڤاڵه كوردییهكان تێكهڵی دروست بوه ،من لهماوهی 2ساڵی رابردو بهش����داری فێس����تیڤاڵی دهۆك بوم بهفیلمهكانمو لهفێستیڤاڵی كهالرو سلێمانی بهشداربوم وهك لیژنهی دادوهری ،هیوادارم لهئایندهدا فیلمهكانیشم نیشان بدهم.
دوانه پێویس���ته كهمێك بەباش���ی مامهڵ ه لهگ���هڵ بونی ئهو بڕه پ���اره كهمهدا بكهیت كه ههت���ه ،ههوڵبده كهمێك كاتبده بهتهندروستیتو كهمێك كاتی خهوتنت زیاتر بكه تاتهندروس���تیت باشتربێت .
هونهر ی خزمهتیان پ ێ بكرێت". وتیش���ی "ئهوان ئهوهنده چیرۆكیان زۆره ئازاریان چهش���توه ك ه ئهگهر تاچهندین سا كاری لهسهر بكرێت تهواو نابێت". ئام���اژه ی بهوهشدا"پێویس���ت ه بهههموم یهكهو لهبوارهكهی خۆی بتوانین بهجوانترین ئازارهكان ی ئهوان بگهیهنینو خهڵكی دهرهوهو ئهو كهسانهی ئاگادار ی ئهو كێشهی ه نین له ئاگادار بكرێنهوه". جهغتیش��� ی لهسهر ئهوه كردهوه كه كارك لهسهر ماسك جیاوازه لهو كاركردنانهی ك ه مرۆڤایهتیو شارس���تانیهت لهسهر ماسك كر "ئهو كارهی من لهگهڵ ماس���كدا دهربڕ ی بی تازهیه كه دهتوانم بڵێم تائێس���تا گوزارشت مهینهتیهكان نهكراوه بۆ ئهو جۆره كارهسات وتیش���ی "خۆش���بهختانه خۆش���حاڵم ك� كهسێكم بهو شێوهیه لێره بهو ستایله تایبه بهئێ���شو ئ���ازارو مهینهتیهكانی ئ���هو چی كه دهس���تدرێژییان كراوهته س���هرو مافیان ستهمیان لێ كراوه".
رێبین چاالك ئیسامعی
ژماره تهلهفۆنی 0533183536 - 07706581971 فهیسبوكmedicalclinicsuly :
كازم ئوز :دهرهێنهر ئهوه ئیش����هكهیهت ی كه دهبێت دهس����ت ببات بۆ ئهو بابهتانهی ههس����تیارنو حكومهتو كۆمهڵگهو تاكیان لێ ئاگادار بكاتهوه ،ئهو چیرۆكهی لهنێوان دو پاڵهوانهكهی فیلمی فۆتۆگراف دهیبینین چیرۆك����ی ههزارهه����ا گهنج����ی توركیای����هو بهداخهوه ههتاوهكو ئێس����تاش بهردهوامه، ههمو لهس����هر خاكێك دهژین بهاڵم زۆربهی بهیهك گهیش����تنهكانمان بههۆی جهنگهوهیه ههریهكێكمان رێگای����هك دهگرینهبهر ،بهاڵم دواتر رێ����گاكان دهمانبهنهوه س����هر رێگای جهنگ ،ئهبێت كۆمهڵگه هۆش����یار بكهینهوه چۆن لهوه رزگارببینو شهڕو كوشتن بگۆڕین بۆ ئاشتی. ئاوێن����ه :بۆ ئهم فیلمه بو لهفێس����تیڤاڵی فهرهنسا وهرگرتنی خهاڵتت رهتكردهوه؟ كازم ئوز :نهخێر ئ����هوه بهفیلمی (ههبو نهب����و) بهش����داریم كردب����و رهتكردن����هوهی خهاڵتهك����ه لهبهر ئ����هوه بو ه����هر لهههمان ئهو واڵتهی فێس����تیڤاڵهكهی تیادا ئهنجامدرا كۆمهڵكوژی كوردان ئهنجامدراو لهس����اتێكدا ساكینه چانسیزو ههڤاڵهكانی خوێنیان رژاو حكومهتی فهڕهنس����اش بێ ههڵوێس����ت بو، من رێزو خۆشهویس����تیم بۆ فێس����تیڤاڵهكهو رێكخهرهكان����ی ههیهو ب����هاڵم رهتكردنهوهو وهرنهگرتنی ئهو خهاڵتهم بهپێویس����ت زانی ل����هو س����اتهوهختهدا لهبهر بێههڵوێس����تی فهرهنس����ا لهبهرانبهر دۆزی كورد بهتایبهت لهتوركیاو بهڕێوهبهرایهتی فێس����تیڤاڵهكهش رێزیان لهبڕیارهكهم گرت. ئاوێنه :بابهتی فیلمهكانت كوردین ،بهاڵم بهشێكی زۆر ی بینهرهكانت توركن؟ كازم ئوز :مهرج نیه تۆ كاتێك فیلم دروست دهكهی����ت بهزمانێك یان لهس����هر كورد ئیتر پێ����ت وابێت تهنیا كوردهكان بینهری دهبن. بهپێچهوان����هوه من لهفیلمهكاندا ههمیش����ه مهسهلهی چاندو موزیكو كلتوری كوردیش نیشان دهدهمو بینهر ههمیشه حهز بهبینینی
رهنگاڵه
لهدایكبو ی 1986ی شاری كۆی ه خوێندنی س���هرهتاییو ناوهندیو دوا ناوهندی لهكۆیه تهواو كردوه خوێندن���ی كۆلێ���ژی هون���هر ی لهزانكۆی س���لێمان ی ساڵ ی -2008 2009تهواو كردوه ئێس���تا مامۆس���تا ی پهیمانگه ی هونهرهجوانهكانه لهشاری كۆی ه
پێشانگهیهكی بهرفراو
بۆ شێوهكارانی عێراق لهسلێامنی كرایهوه
رۆژی ،2017/5/24بهچاودێ���ری وهزی���ری رۆش�� گهش���توگوزارو ش���وێنهواری عێراقو بهئامادهبونی ئهحم���هد یاریدهدهری بهڕێوهبهری گش���تی ب���ۆ ك هون���هریو رۆش���نبیری و ژمارهی���هك لهڕۆش�� هونهرمهندانی كوردستانو عێراق ،پێشانگایهكی شێ بهناوی (رهنگهكان لهپهیكهرس���ازیی عێراق���دا) ل هونهری شاری سلێمانی كرایهوه. پێش���انگهكه لهالیهن بهڕێوهبهرایهتی هونهری شێ وهزارهت���ی رۆش���نبیری عێراق رێكخرابو ،ك���ه تێی كارێكی هونهری شێوهكاری عێراقی تێدا نمایشكراب پێشانگهكه ههتا رۆژی 2017/5/26بهردهوام بو.
پەیجی بەڕێوەبەرێتی گشتی رۆشنبیریو هونەری س
.facebook.com/www.dcysul.org
قرژاڵ ههندێك لهپالنهكان���ت دهتبات بهرهو پردی س���هركهوتن ،بهاڵم پێویس���ته بهئاگابی���ت لهمامهڵهكردن���ت ،ئهمڕۆ رۆژێك���ی باش نی���ه ب���ۆ بیركردنهوه لهسهركهوتنت.
شێر كهمێ���ك پهیوهندیه س���ۆزداریهكهت رێکبخەرەوە بهمه سهركهوتنێكی باش بهدهس���ت دههێنیت پێویس���ته بڕێك پ���اره لهتهندروس���تیتدا خهرج بكهیت تهندروستی باش رێخۆشكهر دهبێت بۆ چارهسهركردنی كێشهكانت .
فهریک رۆژێكی باش دهبێـت بۆ سهركهوتنت دهتوانی���ت پالنێكی ب���اش دابنێیت ب���ۆ رۆژهك���هت ،لهنێ���و كارهكهتدا س���هركهوتنێكی ب���اش بهدهس���ت دههێنیت.
بیروڕا
) )579سێشهمم ه 2017/5/30
birura. awene@gmail. com
13
هەتا زیندو بو کەم دوا ،بەدوا کۆچی زۆرشتی وت! integrative personalityئامێزان���کار بو. ئەو توانای ئەوەی هەبو چەندین کەسو هێزو الیەنی ناکۆک ،بەهەمو جیاوازییە کۆمەاڵیەتییو ئایدیۆلۆژییەکانیانەوە ئامێزانبکاتو بخاتە ژێر چەترێکەوە ،هەمویان لەناو ماڵێکی سیاسییدا کۆبکاتەوە ،وەالئەت���ی هەمو تاکو گروپەکان بەجیاوازیی بیروبۆچونیانەوە پێکەوەگرێبدات. دەش���یتوانی هاوس���ەنگییەک لەنێوان نەوەی نوێو نەوەی کۆنو لەنێوان کۆنە یەکێتییەکانو گروپەکان���ی تری ناو کۆمەڵ���گای ئێمە لەناو بزوتنەوەک���ەدا دروس���تبکات ،شوناس���ێکی ن���وێ لەگۆڕاندا ب���ۆ هەمویان دروس���تبکاتو ن���اوی گۆڕانخوازانی���ان لێبنێت .نەوش���یروان مس���تەفا توانی لەن���او بزوتن���ەوەی گۆڕاندا س���اباتێکی سیاسیی بۆ کۆنە یەکێتیو چەپو ناسیۆنالیستو ئەوانەی کە پاشخانی دینییان هەیە ،دروس���تبکات .پاراستنی ئەم کەلەپورە ئەرکێکی گرنگیی بزوتنەوەکەیە لەمڕۆدا.
دروستکردنی مۆدێلی گەنجان بۆ ناو سیاسەتو پەرلەمان چەندە گرنگ بوبێت هێندەش پڕگرفتو کەموکوڕیی بو هێندەش بو بەهۆی نەمانی ترسو هەیبەت الی ئەو نوخبەیەی کە چەکو پارەی بەدەستەوەیە ملمالن���ێ ناوخۆییەکانی ن���او بزوتنەوەکە لەئێس���تادا ل���ەزۆر ش���وێندایە ،لەنێ���وان پەرلەمانتارەکان���ی گۆڕان���دا ،لەنێ���وان س���ەرکردایەتییەکەیدا ،لەنێ���وان ئەوانەی کە ت���ۆراونو ئەوانەدا کە لەن���او بزوتنەوەکەدان، لەنێوان بڕێک لەگەنجانو هەندێک لەسەرکردە کۆنەکان���دا ،بەپەنه���انو ئاش���کرا دەبینرێنو پێویستیش���یان بەعەقاڵنیکردنێک���ی خێ���را هەیە .مژدە گش���تییەکانی گ���ۆڕانو بەرنامە سیاس���ییەکەی ،کە بەبۆچون���ی ئێمە مژدەو بەرنامەی سیاس���یی گونجاوی چەندان ساڵی تری ناو کایەی سیاسەتی هەرێمی کوردستان دەبێ���ت ،دەتوانێت ئەو س���ەرزەمینە بێت کە هەم���وان بەیەک���ەوە کۆبکات���ەوە تاپلوراالنە خەباتی سیاس���یی بۆ هەمان بەرنامەو ئامانج بکەن .لەمەش���دا خودی نەوش���یروان مستەفا خۆیش���ی وەک رەمزێ���ک ،وەک هێزێک���ی مەعنەوی���یو فیکری���یو وەک قورس���اییەکی ئەخالقی���ی دەتوانێت لەناو گۆڕەکەش���ییەوە هاریکاری بزوتنەوەکە بێت. کەلەپوری سیاسییو پێکهاتە دەزگاییەکەی گۆڕان لەدوای مردنی هەمو وەلییو چاکەکارێکی سیاس���ییو کۆمەاڵیەتیی���ەوە دو مەس���ەلەی گ���ەورە دەمێنێت���ەوە .یەکەمی���ان کەلەپورو ئایدیاکانی ئەو وەلییە سیاسییەیە .دوهەمیان ئەو مۆدێلەیە لەڕێکخستنو لەدەزگاو میکانیزم کە دروس���تکراونو بۆ بەردەوامیدان بەهێزە سیاس���ییەکە پێویستن .واتە هەمیشە لەدوای مردن���ی کاریزماوەو ل���ەدوای کۆتاییهاتن بەو دینامیکییەتانەوە کە پابەس���تی کەس���ایەتی فیگ���ەرە کاریزمییەکەی���ە ،ئ���ەو دو الیەن���ە دەمێننەوە .گۆڕان ئەمڕۆکە هەردوکیانی هەیەو لەبەردەستدایە. ه���اوکات گۆڕان خاوەنی چەن���دان دەزگای گرنگو خاوەنی مۆدێلێک لەڕێکخستنو کۆمەڵێک میکانیزمە لەبڕیارداندا کە دەتوانێتو دەشێت لەتەحەدای پارچەپارچەب���ونو ناناوەندییبون بیپارێزێت .کێشەکە لەوەدایە لەدونیای ئێمەدا بەش���ێوەیەکی گش���تیی عەقڵیەتی کارکردن بەدەزگاو خواس���تی کاری پێکەوەییو ویستی گوێگرتنی سیاس���یی لەیەکتریو گرێدانەوەی سیاسەت بەئەخالقی بەرپرسیارێتییەوە ،تەواو الوازە .بۆی���ە کارکردنی گۆڕان ل���ەم بوارەدا ئاس���ان نابێ���ت ،بەاڵم دیس���انەوە مەحاڵیش نییە. بەڕای ئێمە کێشەی س���ەرەکی بزوتنەوەی گ���ۆڕان ل���ەدوای نەوش���یروان مس���تەفاوە بریتییە لەچۆنیەت���ی بەردەوامیدان بەمۆدێلی بەرپرس���یارێتیی سیاس���یی بەبێ ئامادەگیی وەلییەک���ی سیاس���یی .وەک وتم���ان هی���چ سیاس���ییەکی ن���او گ���ۆڕان لەن���ەوەی کۆنو نوێی���دا ناتوانێت ئەو ڕۆڵ���ی وەلییە بگێڕێت
کە نەوشیروان مستەفا دەیبینی .هەرئەمەشە وادەکات ک���ە تەح���ەدای ژم���ارە یەک���ی ناو بزوتنەوەک���ە لەقۆناغ���ی پۆست-نەوش���یروان مستەفادا تەحەدای کۆکردنەوەی بزوتنەوەکە بێت لەدەوری مەرجەعییەتی سەرکردایەتییەکی ن���وێو مۆدێ���رن .بەبۆچون���ی ئێم���ە ئ���ەم س���ەرکردایەتییە بۆئەوەی ه���ەردو رەهەندی نوێو مۆدێرن لەخۆیدا کۆبکاتەوە ،پێویس���تە سەرکردایەتییەکی کۆییو دەستەجەمعی بێت. هیچ کەسێک بەتەنها ناتوانێت ئەم بزوتنەوەیە ئاراستەبکات ،ناو بزوتنەوەکەش پڕە لەئیگۆو ”م���ن“ی فوتێکراوی گ���ەورە ک���ە زۆربەیان خۆیان بەوەلییەکی سیاس���یی ن���وێ دەزانن. لەڕاستیشدا دەیان ئەگەر نەڵێین سەدان کەس لەناو بزوتنەوەکەدا هەن خۆیان بەشایس���تەی جێگەکەی نەوش���یروان مستەفا دەزانن .بەاڵم بۆچون���ی ئێمە ئەوەیە هەم���و هەوڵدانێک بۆ دۆزینەوەی تاکەکەس���ێک وەک ئەلتەرناتیڤی نەوش���یروان مس���تەفا پێش���وەخت هەوڵێکی فاش���یلەو شانس���ی س���ەرکەوتنی لەسفرەوە نزیک���ە ،لەبەر ئ���ەو هۆیانەی لەم نوس���ینەدا بەدرێژی���ی باس���مانکردن .بۆی���ە لەقۆناغ���ی ئێستادا دروستکردنی سەرکردایەتییەکی کۆیی دەشێت ئەلتەرناتیڤێکی گونجاو بێت ،دەشێت بتوانێ���ت بزوتنەوەک���ە نەک لەزۆر کێش���ەی گەورە بپارێزێ���ت ،بەڵکو درێژە بەو کەلەپورە بدات کە پێی دەگوترێ���ت گۆڕان ،نەک تەنها لەمۆدێلی حوکمڕانیی واڵتدا ،بەڵکو لەشێوازی خۆبەڕێوەبردن���ی رێکخراوەی���ی بزوتنەوەک���ە خۆش���یدا .ب���ەڕای ئێمە س���ەرکردایەتییەکی سێ کەس���ی کە تێکەڵێک بێت لەنوێنەرایەتی نەوەییو جێندەریی ،واتە نوێنەرانی کەسایەتییە بەتەمەنەکانو گەنجانو ژنانی ناو بزوتنەوەکە، ڕەنگ���ە بتوانێ���ت داهێنانێک���ی سیاس���یی ڕێکخراوەیی گرنگ بێت لەداهاتوی بزوتنەوەی گۆڕاندا .ئەم س���ەرکردایەتییە دەستەجەمعییە دەتوانێ���ت بزوتنەوەک���ە لەئیگۆ سیاس���ییە قەب���ەکانو لەزاڵکردنی خواس���تی گروپێکی ناو بزوتنەوەکە بەس���ەر هەم���و بزوتنەوەکەدا ڕزگاربکات .بەشێوەیەکی گشتیی ئەم مۆدێلە دەتوانێت بزوتنەوەکە لەهەمو حەزو خواستو ئیرادەیەکی تاکەکەسیی خراپەکارو سەپاندنی دی���دگاو بەرژەوەندی���ی گروپێک���ی دیاریکراو بپارێزێت. دەرەنجام بزوتنەوەی گۆڕان لەدوای مردنی نەوشیروان مس���تەفاەوە لەب���ەردەم دوڕێیانێکدایە .یان ئەوەتا دەیسەلمێنێت کە بزوتنەوەیەکی نوێی سیاسییە ،وەرزییانە سیاسەت ناکاتو بەمردنی س���ەرکردە کاریزمییەکەشی کۆتایی بەتەمەنی سیاسیی نایەت ،دەیس���ەلمێنێت کە هێزێکی سیاس���ییە بەرجەستەکەری خەونی نەوەیەکی ن���وێو هێ���زە کۆمەاڵیەتیی���ە ناڕازییەکان���ی کۆمەڵ���گای ئێمەی���ەو بە بەرنامە سیاس���ییە گش���تییەکەی درێژە بەخەونی سیاس���یی ئەم هێ���زە کۆمەاڵیەتییان���ە دەدات .ی���ان ئەوەتا پێچەوانەک���ەی دەس���ەلمێنێتو وەک زۆرێک لەهێزە پۆپۆلیس���تەکان دوای مردنی کاریزما سیاسییەکەیان توشی ملمالنێی بەرژەوەندیی شەخسییو داوەش���انو دابەشبونو پوکانەوە دەبێت. بەبۆچون���ی ئێم���ە ئەو هێ���زە ڕەخنەییەی بزوتن���ەوەی گ���ۆڕان نوێنەرایەت���ی دەکات، هێزێکی گرنگو ژیاندۆس���تو یاخییە ،هێزێکە نابێ���ت بەتەنها لەگەندەڵییەکانی سیس���تەمی سیاس���ییو مەترس���ییەکانی س���وڵتانیزمی سیاسیی یاخییبێت ،بەڵکو لەنەبونی ئازادییو کۆی پەیوەندییە کۆمەاڵیەتییو کولتورییەکانی کۆمەڵ���گای ئێم���ەش یاخیبێت ک���ە ئازادیی مرۆڤ کۆتوبەند دەکەن .بەش���ێکی بەرچاوی گەنجەکان���ی ن���او گ���ۆڕان هێزێک���ی توڕەن لەناعەدالەتیی���ەکانو لەکولتوری تااڵنگەراییو قۆرخکردن���ی ژیانو وێرانکردن���ی بنەما هەرە س���ادەکانی دیموکراس���ییەت لەواڵتی ئێمەدا. توڕەن لەبێڕێزیکردن بەرامبەر بەمرۆڤی ئێمەو لەقۆرخکردنی پێگە سیاسییە سەرەکییەکانی واڵت لەالی���ەن چەن���د خێزانێک���ەوە بۆ چەند نەوەیەکی دیکە .لەڕاستیدا بزوتنەوەی گۆڕان هێزێکەو هێزێک بو لەوەدا سەرکەوت ڕێبگرێت ل���ەوەی بڕێکی زۆر لەدەنگە ناڕازییە رادیکاڵو یاخییەکانی کۆمەڵگای ئێمە بچنە ناو گیرفانی هێزە دینییە توندڕەوەکانەوە ،بۆ ئەمەش دەبایە هەمو هێزە سیاس���ییەکانی تر لەکوردستاندا، بەراستو چەپەوە ،گرنگیی ئەم بزوتنەوەیەیان بزانیای���ە ،کە بەداخەوە زۆرینەیان نەیانزانیی. ل���ەدوای مردنی نەوش���یروان مستەفایش���ەوە دەبێ���ت ئەو ڕاس���تییە بۆ هەم���و کۆمەڵگای ئێمە ئاش���کرابێت کە کۆنترۆڵکردنی ئەو وزە گەنجەی لەکوردستاندا هەیە ،ئاسان نییە ،گەر دەس���تکارییەکی جیدیی نەخشەی سیاسەتو هاوکێشەکانی دەس���ەاڵت لەهەرێمدا نەکرێت. لەداهاتوش���دا دەبێت بەرپرسیارێتی سیاسیی لەن���او گۆڕاندا هێندە گەورە بێت کە نەهێڵێت نە توندڕەوێتیی نابەرپرس���انەی ئایدیۆلۆژیی خودی بزوتنەوەکەو دونیای ئێمە وێران بکات، ن���ە تەمەڵیی ئ���ەو پراگماتیزم���ە بێخەونەش کە لەناو بزوتنەوەک���ەدا ئامادەیەو دەتوانێت هەم گۆڕان توش���ی ش���ەلەلو ئیفلیجبونێکی ت���ەواو ب���کاتو هەم کۆمەڵگای ئێمە توش���ی نائومێدییەکی گەورە.
سەردار مەحمو ،هۆڵەندا زۆرن ئەوان����ەی بەزیندوی����ی زۆر دەڵێنو پیاوەکان����ی دەرب����اری خەالفەتی����ان، ئەشهەدویان بۆ دەکێشن، بەاڵم کە مردن ئیتر لەگۆ دەکەون .لەگۆ کەوتنێک بۆ ئەبەد !... مەح����وی گ����ەورە جوانی فەرم����وە کە دەڵێت: ئ������ەوی ئەمڕۆ ب������ەدەوری تەختیای������ە هەلهەلەی مەخــلوق لەدەوری نەعش������یا صبحەی دەبین������ی وەلوەلەی مەخلوق نەوش����یروان مس����تەفا ،بەزیندویی زۆر کەم����دو بو ،کەچی کە کۆچ����ی دوایی کرد ئەوەن����دەی هەمو رۆژەکانی عومری ش����تی وت!.. نەوش����یروان ،نە تەخت����ی هەبو خەڵك هەلهەلەی بۆ لێدەن ،نە خۆیش����ی چارەی هەلهەلەلێدەرانی دەویست .بەالم کە کۆچی دوایی کرد ،عالەمێکی خستە وەلوەلە... عالەمێ����ك ،ک����ە ئەگ����ەر ج����اران هەمو ئومێدیش����یان بەو پیاوەوە بەس����تبو ،ئیتر ئومێدێکیان پێی نەمابو! ناڵێم هەموی ،بەاڵم(زۆربە)ی ئەوانەی کە بۆ نەوشیروان مس����تەفا بەڕاستگۆیانە گریان ،لەچینە بندەستو زوڵملێکراوەکەی کۆمەڵگا لەگرێژنەدەرچوەکەی کوردس����تان بون. ئەم مەردومە ،کەس����یان لەنەوش����یروان مستەفا ،هیچی دەستنەکەوتبو ئەگەر تادوێنێش ئومێدێکیان بەو هەبو، ئەو ئومێدەشیان وائاوا دەبێت .خۆکەچی، لەبات����ی ئ����ەوەی وەك بەرژەوەندیخوازان پش����تی تێبکەن ،هەریەکەو دڵی خۆی ،بۆ ئەو پیاوە کرد بەگۆڕێكو ناڵەی ئەو عالەمە دەگەیشتە کەشکەاڵنی فەلەك.. خەڵ����ک لەالیەکەوە بۆخ����ۆی دەگریاو لەالیەکەوە بۆ ئەو مەهدی مونتەزەرەی ،کە قەدەرێک بو لەسەردابەکانی نەخۆشخانەی بەریتانی����اوە ،هەواڵێکی دروس����تیان لێی نەبو... دۆس����تەکانی دەیانوت :دێتەوەو قسەی زۆر گەورە ،گۆڕانکاری زۆر گەورە ،دەستی پ����ڕ لەنانو ئومێ����دو پێکەنین����ی پێیە بۆ
نیشتیمان!... دوژمنەکانیشی ،هەردەتوت :بایەقوشی شومی کەالوەکانی نیشتیماننو لەئێوارەکانی نائومێدکردن����دا دەیانوت :ژیانی سیاس����ی نەوشیروان مستەفا کۆتایی هات! وەلێ ق����ەدەر ،بەهەردوال ش����تێکی تری وتو دۆستو دوژمنی پێکەوە شۆکاند! نەوشیروان بەدۆستەکانی وت: هۆ خەڵکین����ە ،من چرایەکم هەڵکرد،ئێوە ئەگەر تەنه����ا بەچرایەکەوە بتانەوێت نیش����تیمانێک رۆش����نکەنەوە ،ئەوەی����ان خەیاڵەو مەحاڵە... جا وەرن ،هەرکەسەو پلوسکێک ببەنە ناو ماڵو دڵی نیشتیمانی ئەتک کراوتانەوە. نەوشیروان بەدوژمنەکانی وت: ئ����ەوە من بوم بەن����او کێڵگەی زامەکانی خۆم����دا هەنگاوم دەناو دو ئەرکی قورس����م کەوتبوە سەرشان: ئەرکێك کە نەهێڵم لەمە زیاتر ،بەرداشی زوڵمی ئێوە ئەم خەڵکە بهاڕێت. ئەرکێک کە نەهێڵم ئەم خەڵکە برسیە، ب����ۆ لەنێوبردنی زەردەواڵ����ەکان ،ئەو پورە هەنگانە تێکبش����کێنن ،کە هەر خانەیەکی، ش����یلەی خوێنی دەیان ش����ەهیدی خەباتی سەد ساڵەی ئەم نیشتیمانەی تێدایە. کەسمان نەوشیروان مستەفامان نەناسی دۆستەکانی وایاندەزانی ،ئەم پیاوە ئاوی نەمری بۆهاتوەو بزوتنەوەی گۆڕان عەس����ا سیحریەکەی موسا پێغەمبەرەو دەستەکانی نەوشیروانیش یەدی بەیزا. دوژمنەکانیش����ی گرەویان لەس����ەر ئەوە دەکرد ،کە پیرێکی جگەرەکێشی نەخۆشەو ها ئەمڕۆ ،هاس����بەی الر دەبێتەوەو کۆتایی بەلەمپەرەکانی بەردەم ئێمە دێتو س����ەری مارەکە نەوشیروان مستەفایەو بەس. بەاڵم ئەم پیاوە ،بەمەرگی خۆی شتێکی تری بەهەردوال وت. بەگۆڕانخ����وازانو ئەوانەیش����ی ل����ەو بزوتنەوەی����ە نائومێ����دو دڵش����کاو بوبون (ئەهلی ریای کنەکردوی ،بەرژەوەندیخوازی ناو گ����ۆڕان) تۆراندبونی ،هێنانیەوە س����ەر مەزاری خۆیو وتی: ئالێ����رەوە دەس����ت پێبک����ەن ،ئیتر هەر یەکێکتان من بن.
زوڵمی بێئەندازەی ئێوە لەخەڵک، شیعەو سونەیەکی هێناوەتە ناو سیاسەتی کوردیەوە هەر فرسەتێک بۆ خەڵک هەڵکەوێت تۆڵەتان لێ دەکەنەوە ب����ەرەو روی دوژمنەکانیش����ی ،بەمەرگو جەستەی راکشاوی خۆیەوە. لەڕۆژی ناشتنەکەیدا ،عیسائاسا ،قیامێکی کردو قامی قیامەتی لەگش����ت کوردس����تانو ن����او رەوەندی ک����وردی تاراوگەدا بەجۆرێک هەستاند ،دۆستو دوژمنی شۆکاند. نەوش����یروانێك ،ک����ە تادوێن����ێ بەقنیات قس����ەی دەکرد ،ل����ەو ڕۆژەوەی کە مردوە، لەماڵی هەموماندا .لەدڵی هەموماندا ،پەیام دەنێرێتو دەڵێت :تادنیا دنیایە ،گۆڕانکاری بەردەوامە ،تاچەوس����انەوە بمێنێت شۆڕش دەمێنێت. رەنگ����ە بەیانی دو بەیان����ی ،بزوتنەوەی گ����ۆڕان ببێ����ت بەحزبێکی ب����اشو جێگای ئومێ����دی خەڵ����ك ،زۆر ب����ژیو پەیامەکانی نەوشیروان مستەفا بگەیەنێتە مەنزڵ.
دوریش����ی مەگرە ،ئ����ەم بزوتنەوەیەش بەرژەوەندی تاک����ەکان ،بەرەو زەلکاوەکانی باڵباڵێ����نو مەحس����وبیەتو مەنس����وبیەتی رابکێش����ێتو قێزەون بێ����تو وەك یەکێتی ئەمڕۆ ،ماڵەکەی ببێت بەسەر بەشی مااڵن! ب����ەاڵم بیری گ����ۆڕان ،تەوژم����ی گۆڕان، حەتمیەتێکی مێژوییەو مەشخەڵێکە تائەبەد ناکوژێتەوە. تەنانەت دوای کوژانەوەی ناوی نەوشیروان مستەفا خۆیشی پێشهاتەکانیش پێماندەڵێن: ئەگەر دەس����ەاڵتی گەل نەدی����وی ،کادر لەوەڕێ����ن ،چەن����د واقعیو عاقاڵن����ە بێنەوە ناوخەڵک ،ئەوەندەش درێژە بەژیانی خۆیان دەدەن. خۆ ئەگەر لەسەر مەفهومی (ئاغاو ڕۆو خوا ش����ورکو) ئیش بکەن ،نەك چەند بەرپرسی یەکێتی یان گۆڕان بەرەو زەلکاوەکە بخزێن تەنانەت ،تەواوی بزوتن����ەوەو حزبەکانی کوردس����تانیش رامک����ەن ،بەبزوتن����ەوەی گۆڕانیشەوە ،سبەی دو سبەی حزبی نوێ، رێکخس����تنی نوێ ،بەئاش����کرا یان نهێنی، دروس����ت دەبێتو وەك مۆتەک����ە ،دێتە ناو ژوری نوستنتانەوە -ئاغایینە زوڵم����ی بێئەن����دازەی ئێ����وە لەخەڵ����ک، شیعەو س����ونەیەکی هێناوەتە ناو سیاسەتی کوردی����ەوە .ه����ەر فرس����ەتێک ب����ۆ خەڵک هەڵکەوێت تۆڵەتان لێ دەکەنەوە( ،اضعف االیمان) یش هەمیشە چاو لەڕێ ،ئینتیزاری مەهدی خۆیان دەکەن. هەرگەلێکیش ئومێ����دی هەبێت ،بێگومان دەگاتە مەنزڵ. ئاغاینە... هەمو پێشهاتەکانی ئێوە خراپ بەسەرتاندا ش����کایەوە ،ئەو رۆژەی ئێ����وە بۆی بەئاوات بون کە "نەوشیروان بمرێت" هاتەدی ،بەاڵم خراپ وەدیهاتنێك. نەوش����یروانێکی کەنەفتی س����ەر جێگای نەخۆش����خانەکان ،بەجۆرێک هەس����تایەوە، النیکەم بۆ س����ااڵنێکی دورودرێ����ژ ،موریدو هەوادارانی بڵێن: لەپ����ەردەی جیلوەیەکت����ا ،ڕونـــمای����ە، شـــۆری صەد مەحـشەر نیقابی الدەل����ەو چــه����رە ،ببیــــنە زەل زەلەی مەخـــــلوق ...
رهوشتی سیاسی الی نهوشیروان مستهفا د.ئاراس محمد ساڵح نهوشیروان مس���تهفا یهكێكه لهو كاراكتهره سیاس���یو روناكبیران���هی لهنی���وهی دوهم ی سهدهی بیس���تهمی كوردس���تان رۆڵی كاراو كاریگهری بینیوه لهههردو ناوهندی سیاس���یو رۆشنبیری كوردستاندا ،س���هرهتا لهشۆڕشی ئهیلولو پاشان باڵی مهكتهبی سیاسیو گۆڤاری رزگارییهوه دهس���تی پێكردوه ،لهحهفتاكانی س���هدهی رابردو نهوش���یروان مس���تهفا وهك سیاسیو نوسهر رۆڵی كهسی یهكهمی بینیوه لهدروس���تكردنهوهی رێكخس���تنی سیاس���یو مهفرهزهی چهكداریو دروستكردنهوهی شۆڕش لهدوای نسكۆی ساڵی 1975وه. ئهگ���هر واڵت���ه دواكهوتوهكان���ی جیهان���ی سێیهم گیرۆدهی رژێمی گهندهڵو سهركردهی نهخوێندهواربن ،ئهوا نهوش���یروان مس���تهفا بهكردهوه سیاس���یهكی خوێن���دهواری قهڵهم بهبڕشت بوهو زۆر راس���تگۆیانه نوسیویهتیو هیچكات نهكهوتوهته ژێر حهزو ئارهزوو رهوتی فیكریهوه ،بهاڵم زۆر راستگۆیانه بهپشتبهستن بهس���هرچاوهو ئهرش���یفی زمانه جیاوازهكان لێكۆڵینهوهی كردوه ،زمانزانینی نهوش���یروان هاوكارێك���ی ب���اش ب���وه ههت���ا بتوانێت زۆر زانستیانه روداوهكان تۆمار بكات. وهك سیاس���یش نهوش���یروان نهكهوته ژێر نهرێت���ی دواكهت���وی رۆژههاڵت���ی ،بهڵكو ئهو سیاس���هتی كرد میللهتهكهی بهس���هربهرزی بژی ،نهك س���وكایهتی بهمیللهت بكاتو ببێته مش���هخۆرێكی كوش���نده بهكۆڵ���ی میللهتی داماوی دهیانج���ار رهتێن���راوهوه ،میللهتێكی برین���داری ماڵوێران���ی مان���دوی دهیان كۆچو رهوی تاقهتپڕوكێنو نیشتمانێكی سوتێنراوی ئهڵغامڕێژكراو. نهوش���یروان مس���تهفا خاوهن ئهخالقێكی بهرزی سیاس���ی بو ،ئهو زۆر دژی گهوجاندنو لهخش���تهبردنی میلل���هت ب���و ،ك���ه یهكێكه لهئاكاری بهدی سیس���تمو سیاسیه گهندهڵو نهخوێن���دهوارو خێڵهكیهكان���ی رۆژه���هاڵت، نهوشیروان مس���تهفا لهگهڵ هۆشیاركردنهوهی میللهت���دا بو نهك گهوجاندنو بهكارهێنانی بۆ مهبهست ی تایبهتیو كهسیو حزبیو بنهماڵهیی، ئهگهر (محمد قوتب) لهناوهندی رۆش���نبیری عهرهبیدا داهێنهری وشهی (االستحمار) بێتو دژایهتی كردبێت ،ئهوا نهوش���یروان مس���تهفا داهێنهری وش���هی (گهوجاندن)و یهكهم كهس
نهوشیروان مستهفا كاتێك چوه دنیای سیاسهتو حزبایهت ی بهبیانو ی سهرقاڵ ی بهكار ی سیاسهتهوه وازی لهكتێبو قهڵهمو نوسین نههێنا ب���وه دژی گهوجاندنی خهڵك���ی بوه لهكوردا، بهرزتری���ن ئهخالق���ی نهوش���یروان مس���تهفا ئهوهی���ه وهك سیاس���یهكی دهستڕۆیش���توی خوێندهوار دهیتوانی زۆر بهئاسانی ئهو ئاكاره بهكاربهێنێتو دهنگو سهنگی خۆیو حزبهكهی پ���ێ بههێ���ز بكات ،ب���هاڵم ئهو رهوش���تێكی بهرزتری ههب���و زۆر بهتوندی چ���وهوه بهگژ ئهو حزبو الیهنانهدا كه خهریكی گهوجاندنی میللهت بون ب���ۆ بهرژهوهندی تایبهتی خۆیان ه���هر رۆژهی بهناوێكهوه خهریكی گهوجاندنو لهخش���تهبردنی خهڵكی ههژارو رهش���وڕوتی میللهتن بهدرۆو دراو. یهكێك���ی ت���ر لهس���یما قێزهونهكان���ی سیاس���هتكردن لهواڵت���ه دواكهوتوهكان���دا س���هرۆكهكان كوڕهكانیان ئام���اده دهكهن بۆ شوێنهكهی خۆیان ،لهگهڵ خۆیاندا بهشداریان پێدهكهن لهبۆنهو كۆڕو كۆبونهوه گشتیهكاندا ههتا ئامادهیان بكهن بۆ دوای خۆیان ،رهنگه ع���ودهیو جهمال موبارهكو سهیفولئیس�ل�ام نمونهی زیندوی ئهو سیاس���هتكردنه قێزهونه بن ،بهاڵم نهوشیروان مس���تهفا زۆر دژی ئهو نهریته بۆگهنه بو ،ئهو رۆژێك لهڕۆژان ههوڵی
بردنه پێش���هوهی كوڕو براو كهسه نزیكهكان ی خۆی نهداوه ههتا لهس���هر شانی ئهوهوه بچنه پێشهوهو پۆست وهربگرنو ئامادهیان بكات بۆ میراتگری دوای خۆی. نهوش���یروان مستهفا نهبوه كاراكتهری سهر سفرهی دهوڵهمهندو س���هرۆك خێڵو كهسانی دهستڕۆیشتوی واڵتهكهی ،ئهو نهریته زۆر باوهو كۆمهڵگا دواكهوت���وهكان زۆر حهزیان لهوهیه پیاوی سیاس���ی گهوره بچێت���ه دیوهخانیانو وێن���ه ی لهگهڵدا بگرنو خۆی���ان پێوه بادهن، ههرچهنده نهوش���یروان مستهفاو حزبهكهی بۆ كۆكردنهوهی دهنگ زۆر پێویس���تیان پێ بو، بهاڵم نهوش���یروان ئهو نهریته پاش���كهوتوهی تێپهڕان���دو لهپێن���اوی كۆكردن���هوهی چهند دهنگێكدا نهكهوته شوێن نهریت ی پاشكهوتوی كهلتوری دواكهتوی رۆژههاڵتی. نهوش���یروان مس���تهفا كاتێك چوه دنیای سیاس���هتو حزبایهت���ی بهبیانوی س���هرقاڵی بهكاری سیاس���هتهوه وازی لهكتێبو قهڵهمو نوسین نههێنا ،ئهو كاتی تایبهتی تهرخانكردبو ب���ۆ پهیداكردنی كتێبی ن���وێو گهڕان بهدوای بهڵگهنامهو نوس���ینو لێكۆڵینهوهی زانستی، كتێبهكانیو ئهو سهرچاوانهی بهكاری هێناوه بهڵگ���هی حاش���اههڵنهگری ئهم راس���تیهن، نهوش���یروان خوێنهرێكی پشودرێژی بهردهوام بوه ،نوسهرێكی بهسهلیقهو خاوهن حهوسهڵهی زۆر ب���وه بۆی���ه توانیویهتی ئ���هو بهرههمانه بنوسێت لهپاش خۆی بهجێیهێشتون. ورهبهرزی هیوای زۆری نهوشیروان یهكێكی تره لهخهس���ڵهتو ئاكاره سیاسیهكانی ،زۆر گرنگه سیاسی هیچكات بێهیوا نهبێتو بهردهوام بێت لهسهر خهباتو تێكۆشان ،ههروهكو خۆی باس���ی دهكات ناخۆش���ترین رۆژی ژیانی ئهو ڕۆژه ب���وه لهبهرگهڵو لهس���اڵی 1988رژێمی بهعس پهالماری داونو بهرهو س���نوری ئێران رۆیش���تون ،لهپاش ئهنفالهكانو لهو رۆژگاره سهختهدا نهوشیروان مستهفا كوردستان چۆڵ ناكاتو لهقاس���مهڕهش نیشتهجێ دهبێتو لهو شاخهو دور لهههمو سهرچاوهیهكی مهعریفیو بون���ی ترسو پهالماری دوژم���ن ،لهو رۆژگاره سهختهدا نهوشیروان مستهفا لهالیهك كتێبی (میرایهت���ی باب���ان لهنێوان بهرداش���ی رۆمو عهجهمدا) دهنوس���ێت ك���ه لێكۆڵینهوهیهكی مێ���ژوی زانس���تیهو یهكێكه لهش���اكارهكانی، لهالیهكی ترهوه مهفرهزهی چهكدار دهنێرێتهوه ب���ۆ ناوچ���ه وێرانكراوهكان���ی كوردس���تانو سهرپهرش���تیان دهكاتو وره ب���هر ن���اداتو
چاوهڕێی گهڕانهوه دهكات بۆ كوردستان. لهس���هروهختی داگیركرانی كوهیت لهالیهن رژێمی بهعسهوه نهوشیروان مستهفا دهكهوێته دانان���ی نهخش���هی راپهڕینی سهرتاس���هری لهكوردس���تانداو نهخش���هو پالنێك���ی زۆر س���هركهوتو دادهنێتو پهیوهن���دی ناوخۆییو جۆش���دانی هێزه چهك���دارهكان بهپالنی ئهو دهتوانرێت راپهڕینی ساڵی 1991لهكوردستان بهرپابكرێتو ههر بهسهرپهرشتی خودی خۆی ش���اری كهركوك ئازاد بكرێ���تو بۆ یهكهمجار بكهوێته دهست كورد. لهدوای راپهڕین زۆر حزبو بهناو سیاس���ی وهك غهنیمهت س���هیری كوردستانیان دهكردو كهوتن���ه تااڵنك���ردنو ئاودیوكردنی ش���ۆفڵو ئاسنو ههمو ژێرخانی كوردستانیان تااڵنكرد، بهاڵم نهوش���یروان مس���تهفا ههر زو بهگژ ئهو ش���ڕهخۆرییهدا چوهوهو خۆی بهدور گرت لهو جۆره كارانه ،لهدوای شڕهخۆری دروستكردنی كۆمپانی���او قۆرخكردنی بازاڕو ئابوری لهالیهن حزبهوه هاتهپێش���هوه ههتا دهگاته فرۆشتنو تااڵنكردنی نهوت ،نهوش���یروان مستهفا هێنده دژی ئهو رهوش���ه بو حزبێ���ك كه نزیك چوار دهیهب���و خهبات���ی لهپێناودا دهك���رد فڕێدایه دهرهوهی خۆی. بهاڵم لهگهڵ ئهوهش���دا نهوشیروان مستهفا ورهی بهرنهداو س���هنگهری میللهتهكهی چۆڵ نهك���ردو جارێكی ت���ر لهگ���ردی زهرگهتهوه لهس���فرهوه دهس���تی پێكردهوهو بزوتنهوهی گۆڕان���ی دروس���تكردو دروش���می دهیگۆڕینی بهگیانێك���ی گهنجانهوه بهرزكردهوه ،ههرچهند فری���ا نهكهوت جڵ���هوی حوكمڕان���ی بگرێته دهست بهاڵم زۆر شتی گۆڕی ،دیدو زیهنیهتی خهڵكی گۆڕی كه سیاسهت كردن شڕهخۆریو تااڵنكردن نیه ،بهڵكو سیاس���هتكردن دیوێكی ئهخالقیشی ههیه كه دهكرێت كهسانێكی كهم ئهم دیوهی سیاس���هت پراكتیزه بكهن ،وهك ماندێالو غاندیو خودی نهوشیروان مستهفا. نهوش���یروان مستهفا كاتێك ماڵئاوایی دهكات هی���چ میراتێك���ی لهپۆس���ت و پارهو دهسهاڵت بۆ بنهماڵهو كوڕو كهسه نزیكهكانی بهجێنههێشتوه ،ئهوهی بهجێهێشتوه مێژویهكه لێوانلێوه لهمهردایهتیو نهفس���بهرزیو ئاكاری جوانی سیاس���هتكردن ،ئهوهی بهجێیهێشتوه هۆش���یاركردنهوهی میلل���هتو كتێبهكانیهتی ك���ه زۆر ماندو بوه لهپێناویانداو ش���هونخونی كردوهو بهجوانترین رێبازی زانستی بۆ نهوهی داهاتوی تۆماركردوه.
12
) )579سێشهمم ه 2017/5/30
birura. awene@gmail. com
بیروڕا
قۆناغی دوای نەوشیروان مستەفا
ئاراس فهتاح سەرکردە وەک باوکێکی سیاسیی؟ تا ئەمڕۆش پەیوەندی نێوان س���ەرکردەو حیزبو س���ەرکردەو جەماوەرەکەی لەدونیای ئێمەدا پەیوەندییەکی هەرەمییو هیرارکییانەی دەسەاڵتگەرە .پەیوەندییەکە لەسەر وێناکردنی پەیوەندی���ی نێوان باوکێکی هەمەدەس���ەاڵتو منداڵێک���ی گوێڕای���ەڵ ،باوکێکی قس���ەکەرو منداڵێکی بێدەن���گ ،باوکێکی ئازاو منداڵێکی ترس���او ،باوکێکی عاق���ڵو منداڵێکی ناکامڵو پێنەگەیشتو دروستبوە .سەرکردەی سیاسیی لەدونی���ای ئێمەدا هیچ ش���تێکی لەدەرەوەی خۆیو لەدەرەوەی بی���رو بۆچونەکانی ناوێت؛ جیاوازیی ڕاوبۆچون���ی ناوێت ،نایەوێت گوێی لەڕەخن���ەی سیاس���ییو ئەخالقی���ی بێ���ت، پێویس���تی بەکۆمەڵگای مەدەنی���یو ڕاوێژکار نیی���ەو دوژمنی فیکری سەربەخۆش���ە ،هەمو وەبیرهێنانەوەیەکی���ش کە سیاس���ەت مانای ڕێکخس���تنی ژیانی گش���تییە بەش���ێوەیەکی عەقاڵنییو کراوە ،وەک س���وکایەتی بەخۆیو دارودەس���تەکەی وێن���ادەکات .بەکورت���ی س���ەرکردەی سیاس���یی لەدونیای ئێمەدا هیچ ”نا“گوتنێکی بەرامبەر بەخواس���تو ویس���تو تەنانەت ئارەزوەکانیش���ی ناوێت .سەرکردە- ب���اوک منداڵێک���ی گوێڕایەڵ���ی بێکاراکتەری دەوێت کە تەنه���ا دوای مردنی خۆی بتوانێت ببێت بەشت ،ببێت بەدرێژکراوەی ئەوو توانای قس���ەکردنو جوڵەو کرداری هەبێت ،یان وێڵو س���ەرگەردان بێ���تو ب���ەدوای باوکێکی نوێدا بگەڕێت .بەبۆچونی ئێمە لەگەڵ دروس���تبونی بزوتن���ەوەی گۆڕاندا هەم وێنەی س���ەرکردەو ه���ەم پەیوەندیی نێوان س���ەرکردەو کۆمەڵگا گۆڕانێک���ی بەرچ���اوی بەس���ەردادێتو بەهاو س���ەنگی سیاس���ییو ئەخالقی���ی ئ���ەم وێنە تەقلیدییەو پەیوەندییەکانیش���ی ،شڵەژانێکی بەرچ���او بەخۆیانەوە دەبینن .ئاش���کرایە کە بتە سیاس���ییەکانی کوردستان بەدروستبونی بزوتن���ەوەی گۆڕان نەش���کان ،ب���ەاڵم درزی گەورەیان تێک���ەوتو هەمو ئ���ەو حیکایەتو شەرعییەتە شۆڕش���گێڕێتییەی کە کۆڵەکەی حوکمڕانییەکەیان لەس���ەر بیناکردبو ،گۆڕانی قوڵیان بەسەرداهات. سەردەمی سەرکردایەتی نەوشیروان مستەفا لەناو بزوتن���ەوەی گۆڕان���دا دوبارەکردنەوەی هەم���ان ئەو ئەزم���ونو پەیوەندیی���ەی نێوان س���ەرۆکو حیزبەکەیو سەرۆکو کۆمەڵگاکەی نیی���ە وەک لەن���او حیزبەکانی ت���رو مێژوی سەرۆکەکانی تردا بینیمانو دەیبینین. نەوشیروان مستەفا وەک وەلییەکی سیاسیی لەقۆناغ���ی بزوتنەوەی گۆڕاندا ،پەیوەندیی نێوان نەوش���یروان مس���تەفاو بزوتنەوەکەی، نەوش���یروان مس���تەفاو هەوادارەکان���یو نەوش���یروان مس���تەفاو کۆمەڵ���گا هێن���دەی پەیوەندیی نێوان ”وەلی“ یان ”چاکەکار“ێکی بێ غەلو غ���ەشو پاکژو ش���وێنکەوتوەکانی بو ،هێن���دە پەیوەندیی ب���اوکو منداڵ نەبو. س���ەرکردایەتیکردنی نەوش���یروان مستەفا بۆ بزوتن���ەوەی گۆڕان رەهەندێک���ی مادیی نەبو، بەرژەوەندییو قازانجێکی شەخس���یی لەپشتی دامەزراندن���ی ئ���ەم بزوتنەوەی���ەوە نەبو کە پاشان منداڵەکانی لەس���ەر میراتەکەی بژین، یان ملمالنێی دابەشکردنی سامانەکەی بکەن. لەڕاستیدا نەوشیروان مستەفا خۆشی باوکێکی سیاس���یی نەب���و ک���ە بتوانێ���ت منداڵەکانی بپارێزێتو نەهێڵێ���ت زیانیان پێبگات ،نانبڕاو نەکرێ���ن ،ڕاونەنرێن ،نەگیرێنو ئەش���کەنجە نەدرێ���ن ،چونکە هەمو ئەمان���ە بەدیارچاوی نەوش���یروان مس���تەفا خۆیەوە ڕوی���داو ئەو نەیتوانی���ی بیانپارێزێ���ت .ئەگ���ەر بەلۆژیکی پەیوەندی���ی ب���اوکو منداڵ لەس���ەرکردایەتی ئەم پیاوە ڕابمێنین ڕەنگە هەر لەس���ەرەتاوە بزوتنەوەکە شانس���ی دروستبونی نەبوایەو کە دروستیش بو ئەگەری بەردەوامبونی زۆر الواز بوایە .ئەم خااڵنە والەئێمە دەکات پێمانوابێت پەیوەندی���ی نەوش���یروان مس���تەفا لەگ���ەڵ هەوادارو بزوتنەوەکەیدا لەسەر مۆدێلی باوکو ک���وڕ دانەمەزرابێت ،بەڵکو لەس���ەر مۆدێلی ”وەلییەکی چاکەکار“و هەوادارە باوەڕدارەکانیدا دامەزاربێت .ئەم جیاکارییە وەزیفییە کارێکی گرنگە ،چونکە خاڵی سەرەکیی لەپەیوەندیی نێ���وانوەل���یو هەوادارەکانی���دا مەس���ەلەی پاراستنی هەوادارەکان نییە ،بەڵکو بەخشینی مانای���ە بەژیانیان .ئەم مۆدێل���ە ڕەهەندێکی دینی���یو ڕۆحی���ی گرن���گ بەپەیوەندی���ی نێ���وان وەلی���یو هەوادارەکانی دەبەخش���ێت ک���ە لەمۆدێلی ب���اوکو منداڵدا بون���ی نییە. خەس���ڵەتی س���ەرەکییش لەم پەیوەندییەدا بونی باوەڕو ئیم���انو مانایە نەک چاوەڕوانیی مادییو دونیایی .بەم مانایە پەیوەندی نێوان
مهریوان وریا قانع نەوش���یروان مستەفاو بزوتنەوەی گۆڕان تەنها پەیوەندیی نێ���وان س���ەرکردەیەکی خاکییو خەڵکەکەی دەوروبەری نەبو ،بەڵکو پەیوەندیی نێوان ”وەلییەکی سیاس���یی نادینیی“و چەند هێزێک���ی کۆمەاڵیەتیی بو ک���ە هەوادارەکانی هی���چ گوم���انو دودڵییەک���ی شەخس���ییان بەرامب���ەر بەپاکژییو توان���ا ڕۆحییەکانی ئەو نەب���و .بەپێچەوانەی دەس���ەاڵتدارەکانی تری هەرێم���ەوە ،ژیانو کەس���ایەتی نەوش���یروان مس���تەفا ،بەتایب���ەت لەدواهەمی���ن قۆناغی تەمەنیدا ،پڕبون ل���ەو ئاماژانەی کە بتوانێت ئەم هەس���تە الی هەوادارەکانی بەهێز بکاتو پەیوەندییەکەی���ان بۆ ئاس���تی پەیوەندییەکی شێوە دینی بەرزبکاتەوە .بەدیوەکەی تریشیدا وەکچۆن ش���ێخ ی���ان وەلی ئ���اگاداری ژیانی دەرونی���یو دۆخی ڕۆح���ی هەوادارەکانیەتی، چ���ۆن وەک ش���وانێکی ڕۆحی���ی ئامادەی���ەو لەناویاندا کاردەکات ،نەوش���یروان مستەفاش بەهەمان شێوە لەپەیوەندییەکی شێوە دینییدا بو بەش���وێنکەوتوەکانییەوە لەناو بزوتنەوەی گۆڕانو دەرەوەی بزوتنەوەکەدا. ئەندامان���ی بزوتنەوەک���ەو هەوادارەکان���ی کەسی نەوش���یروان مستەفایان وەک پیاوێکی نیمچەپی���رۆز دەبینیی ،پێیانواب���و ئەم زاتە سیاسییە هەڵە ناکات ،هەڵەش بکات نەک تەنها مەبەستی خراپ لەپش���تی هەڵەکردنەکەیەوە نییە ،بەڵک���و خودی هەڵەکردنەکە خۆش���ی بەش���ێکە لەویس���تو خواس���تی چاکەکاریی. پێیان وابو ئەم سەرۆکەیان شکست ناناسێتو لەملمالن���ێ سیاس���ییەکاندا ژێرناکەوێت ،کار گەیش���تە ئەوەی بێدەنگییەکان���ی ئەم چەند ساڵەی دواییش���ی والێکبدرێتەوە وەک ئەوەی بەش���ێک بێت لەپالنو ستراتیژیەتێکی نهێنیی ک���ە س���ەرکەوتنی گ���ەورەی بەدوادادێ���ت. بەش���ێوەیەکی گش���تیی وێنایەک���ی دینییو داس���تانییو ئەفس���انەیی لەس���ەر ئەم پیاوە هەڵچنراب���و کە خ���ۆی دەیزانی ڕاس���ت نین، چونکە ئەو سێ خاڵە سەرەکییەی تێدابو کە ماکس ڤێبەر بۆ دەستنیشانکردنی خەسڵەتی س���ەرۆکی کاریزمیی باس���یدەکات ،یەکەمیان بونی شەغەفە بۆ سیاسەت ،دوهەمیان هەستی بەرپرس���یارێتییە ،سێهەمیش���یان وردبینییە. نەوشیروان مستەفا دەشێت دواسیاسەتمەداری کاریزمیی کوردیی بێت کە نەیدەویس���ت ببێت بەتەوتەمێکی سیاسیی ،بەاڵم لەناو فەزایەکدا دەژی���ا کە هەم تەوتەم بەرهەمدەهێنێتو هەم تەوتەمەکان بەریەک دەکەون. بەش���ێوەیەکی گشتیی ،ئەوەی لەسەردەمی نەوشیروان مستەفادا فۆرمی پەیوەندیی لەناو ڕێکخراوەکەیدا ،بۆ نمونە لەفۆرمی پەیوەندیی نێوان پارتییەکانو سەرۆکەکەیان جیادەکاتەوە، مەبەس���تمان فۆرمی وەلیو موریدەکانیەتی، ئەوەیە کە زۆرینەی هەرەزۆری شوێنکەوتوانی ناو پارت���یو یەکێتی چاوەڕوانیی پاداش���تی مادییو پێگەی وەزیفیی باشترو کەڵەکەبونی سامانی زیاتربون لەسەرۆکەکانیان ،بەتایبەتی لەکۆمەڵگایەکدا کە بەرخۆریی ڕێسا مۆراڵییە سەرەکییەکەی بێت ،بەاڵم لەناو گۆڕاندا کەس ئەم چاوەڕوانییەی لەنەوشیروان مستەفا نەبو، گەر هەشببوێت زۆر کەمو سنوردار بوە. ”وەلیی سیاسیی“و ”ڕێککەوتنی کۆمەاڵیەتیی“ کە ب���اس لەوەلیو چاکەکاریی سیاس���یی دەکەی���ن ،دەمانەوێ���ت پێ لەس���ەر خاڵێکی دیکەش دابگرین کە پەیوەندیی نەوش���یروان مس���تەفا بەه���ەوادارەکانو بزوتنەوەکەیەوە ”پەیوەندییەک���ی کۆنتراکتی“ نەبو ،لەس���ەر بنەمای بەس���تنی ”پەیمانێکی کۆمەاڵیەتیی“ دروست نەبوبو ،بەزمانی پەیمانو کۆنتراکتی کۆمەاڵیەتیی بەمانا رۆسۆییەکەی کارینەدەکرد، بەڵکو ”پەیوەندییەکی شەخسیی“ بو کە خودی پەیوەندییەکە س���ەرچاوەی ئیلهامبەخشین بو بەهەوادارەکانی .ئەمە وایکردبو هەمو کەسێک دەیتوانی نەوشیروان مستەفا ببینێتو لەگەڵیدا بدوێ���تو پێ���ش بەجێشیهێش���تنی وێنەیەکی لەگەڵدا بگرێت .ئەم پەیوەندییە شەخس���ییە بەجۆرێک بو هەرکاتێک هەوادارەکانی س���ارد دەبون���ەوەو دودڵ دەب���ونو دەترس���ان ئەو گەرمیدەکردن���ەوەوورەو یەقین���ی دەدان���ێو ترس���ەکانی دەڕەواندن���ەوە ،کاتێکی���ش زۆر گەرمدەبونو هەڵدەچون ،ئەو ساردیدەکردنەوەو هێمنییو عەقالنییەتی پێدەبەخشین .ڕێک لەم ئاستەدایە کە پەیوەندیی نەوشیروان مستەفا بەهەوادارەکانیی���ەوە وەک پەیوەندی���ی نێوان ”وەلییەکی سیاس���یی“و ش���وێنکەوتوەکانی دەردەکەوت ،گەر بڕیارو کردەکانیش���ی بەدڵی
هەواداران���ی نەبوای���ە ،زۆربەی ج���ار لەالیەن هەوادارەکان���ەوە ڕەتنەدەکرانەوەو لێی یاخیی نەدەبون ،وەک���و لەنمونەی بەش���داریکردنی بزوتنەوەی گ���ۆڕان لەحکومەتی بنکەفراوانو هەڵبژاردن���ی وەزی���رەکانو ئیمزاکردن���ی رێکەوتننام���ەی نێ���وان گ���ۆڕانو یەکێتی���ی نیش���تیمانیدا بینیمان .ئەم سیاسەتمەدارە چ الی ئەندامانو الیەنگران���ی بزوتنەوەکەی ،چ الی هەواداران���ی لەدەرەوەو ن���اوەوەی حیزبە کوردییەکانی���ش جێ���گای رێزو سەرس���امیی بو ،الی نەیارە سیاس���ییەکانی ناو یەکێتییو پارتییەکانیش جێگای سڵەمینەوە بو ،چونکە مێژویەک���ی دورودرێ���ژی پێکەوەکارکردنیان لەگەڵیدا هەبو ،خەس���ڵەتەکانیان دەناس���یو تواناکانی���ان دەزان���ی .ئەو یەکێ���ک بو لەو سەرکردە کاریزمییە کەمانەی کە نەک توانای ئەوەی هەب���و وێنە پۆزەتیڤەکان���ی رابردوی وەکو خۆی بهێڵێتەوە ،بەڵکو لەقۆناغی دوای راپەڕینیش���دا درێژەی پێب���داتو بیپارێزێت. لەمەش���دا هێن���دەی خەڵ���کو بزوتنەوەک���ە نەوش���یروان مس���تەفای دەکرد بەس���یمبوڵو س���ەرۆکو بتی سیاس���یی ،ئەوەن���دە فیکری سیاس���یی خۆیو وێناکانی بۆ ڕۆڵی سەرۆکو تێگەیشتنی بۆ حیزب هاوتا نەبون لەگەڵ ئەو وێنانەی کە بۆیان دروستکردبو. هەمو ئەو حەسرەتو یادەوەرییانەی لەچەند ڕۆژی ڕابردودا بۆ ”پاکژیی“ شۆڕش���گێرێتیی ئ���ەم فیگەرە سیاس���ییە بینیم���انو گوێمان لێب���و ،هەمو ئ���ەو حیکایەتانەی ل���ەم چەند ڕۆژەدا لەالی���ەن زۆرینەیەک لەوانە نوس���راو گێڕانەوە کە نەوشیروان مستەفایان دیبو یان کاری���ان لەگەڵدا کردبو ،ڕاس���تی ئەم دیدەی ئێمە دەس���ەلمێنێت .کۆی ئ���ەم حیکایەتانە بەهەقیقەتو دروس���تکراویانەوە بۆ کەسێکی کاریزمیی وەک نەوشیروان مستەفا کە خاوەنی شەخسییەتێکی عیسامییو مێژویەکی سیاسیی پڕ خەباتو کۆش���ش بو ،قابیلی دروستبونو باوەڕپێکردن بون .کەس���ایەتی نەوش���یروان مس���تەفا وەک ”س���ۆفیەکی سیاس���یی“ یان ”سیاس���یەکی س���ۆفی“ هەڵگ���ری ڕوبەرێکی ڕەمزیی وایە کە دەش���ێت پڕبکرێت لەو جۆرە حیکایەتو ئەفس���انانە .ب���ەاڵم ئەوەی گۆڕان لەداهات���ودا پێویس���تی پێ نیی���ە بەبتکردنی
گەرچی نەوشیروان مستەفا داوای سیستەمی پەرلەمانیی دەکرد ،کەچی خۆی ئامادەنەبو ئەم مۆدێلە لەسیاسەتکردن بباتە ناو پەرلەمانی کوردستانو خۆی وەکو سەرۆکی لیستەکەی لەپەرلەمان دابنیشێتو شەڕە سیاسییەکانی لەوێشدا بکردایە ئەم جەستە سیاس���ییەیەو بەمەرقەدنەکردنی گۆڕەکەیەت���ی وەک ئەلتەرناتیڤێک بۆ کردەو بیرکردن���ەوەو پالن���ی سیاس���یی کۆنکرێتو بەسەمەر. بەبۆچونی ئێمە لەدوای مەرگی نەوشیروان مس���تەفاوە ئەوەی لەئێس���تادا گۆڕان لەهەمو ش���تێک زیاتر پێویس���تی پێیەت���ی ریفۆرمی مۆدێلی سیاسیی دەرەوەی خۆی نییە ،بەڵکو ریفۆرمی مۆدێلی س���ەرکردایەتییە لەناوەوەی خۆیدا .سیاسەت لەسەر الواندنەوەی بەردەوامی ڕاب���ردوی کاریزم���اکان ناژی ،بەڵکو لەس���ەر ئیش���کردنی بەردەوامو نوێبونەوە لەچۆنیەتی نەخشاندنی داهاتوی کۆمەڵگادا دەژی .ئەوەی بزوتنەوەی گۆڕان لەداهاتودا پێویستی پێیەتی گواستنەوەی کەلەپوری وەلییبونی سیاسییە بۆ دروس���تکردنی ”پەیمانێکی کۆمەاڵیەتیی“ نوێو ناوەکیی کە لەس���ەر کۆمەڵێک بنەمای ئاشکراو پێناس���ەکراو ،لەسەر دابەشکردنێکی ت���ەواو ڕونی بەرپرس���یارێتییەکانو مافەکان، لەس���ەر بەردەوامیی���دان بەمژدە سیاس���ییە
رادیکاڵ���ەکان ،تێگەیش���تنێکی قوڵت���ر ل���ەو تەحەدایانەی کە بەڕێوەن ،لەسەر تێپەڕاندنی رۆحیەتی تەسلیمبونو هیچنەکردنو جڵەوکرنی توندڕەوی���ی نابەرپرس���انە دامەزرابێت .ئەمە جگە لەبەرگریکردنو درێژەدان بەپرنسیپەکانی بەرپرس���یارێتی ئەخالقی���یو یەکس���انکردنی کاری سیاس���یی بەچاالکییە جۆربەجۆرەکانی دروس���تکردنی ژیانێکی گش���تیی عەقاڵنییو کراوەو پلورال .سەرکردایەتی ئەم بزوتنەوەیە ل���ەدوای مردن���ی وەلییە سیاس���ییەکەیانەوە زەحمەت دەبێ���ت ،بەاڵم مەحاڵ نییە .ئەوەی زەحمەتی دەکات نەبونی وەلییەکی سیاس���یی ت���رە ،ئەوەش���ی وادەکات مەح���اڵ نەبێ���ت بیرکردنەوەیە لەتێپەڕاندن���ی مۆدێلی وەلییو چاکەکاری سیاسیی بەرەو مۆدێلێکی نوێ کە لەس���ەر بنەمای پەیمانێکی کۆمەاڵیەتیی نوێ لەناو بزوتنەوەکەدا دروستببێت. تەنها کاریزما بەس نییە یەکێک ل���ەو ڕوانینە هەاڵن���ەی دەربارەی چەمکو دیاردەی کاریزم���ا لەئارادایە ئەوەیە کە کورتیدەکات���ەوە بۆ دیاردەیەکی پۆزەتیڤ ی���ان دیاردەیەک���ی س���ایکۆلۆژیی ،کاریزم���ا تەنه���ا پەیوەس���ت بەبون���ی گریمانک���راوی کەس���ایەتییەکەوە نییە ک���ە کۆمەڵێک ئاکارو توانای پۆزەتیڤی تێدایە کە لەکەسانی ئاساییدا بونی���ان نیی���ە .کورتیش���ناکرێتەوە بۆ بونی کەس���ێک کە پاکو قس���ەزانو ئیلهامبەخشو ڕۆح س���وکو بەتوان���او خاکیی���ە .کاریزم���ا هەمیشە ڕەهەندێکی سۆس���یۆلۆژیی گرنگیی هەیە کە بەبێ ئەو کاریزما دروستنابێت ،ئەم رەهەندە سۆس���یۆلۆژیەش پابەستە بەڕوانینی کۆمەڵ���گاوە بۆ ئەو کەس���ایەتییە کاریزمییە. کاریزما بۆئەوەی بتوانێت کاریزمابێت هەمیشە پێویس���تی بەئیعترافو دانپیانانی ئەو گروپو کۆمەڵگاو حیزبو بزوتنەوە کۆمەاڵیەتییە هەیە کە ئەو کەس���ە لەناویدا ئامادەیەو دەخوازێت وەک کاریزما ببینرێت .بەب���ێ ئەم دانپیانانە کۆمەاڵیەتیی���ە دەس���تەجەمعییە کاریزما نە دروس���تدەبێتو نە دەتوانێت کاربکات .ڕاستە بۆ دروستبونی کاریزما میدیاو هەندێک ئاکاری پاڵەوانانەو س���یحرییانە ،ی���ان متمانەی ڕەها پێویس���تە ،ب���ەاڵم هەمو ئەمان���ە بەبێ بونی ئیعترافکردنێکی کۆمەاڵیەتییو دەستەجەمعیی، لەناوخ���ۆو دەرەوەی بزوتنەوەکەدا ،نائاکامو بێبەرهەم دەبێت .وەک ماکس ڤێبەریش دەڵێت هەمیش���ە ش���تێک لەناعەقاڵنییەت لەکردەی دروس���تبونو باوەڕهێنان بەبون���ی کاریزمادا هەیە .ئەم ناعەقاڵنییەتەش ناعەقاڵنییەتێکی کۆمەاڵیەتی���یو دەس���تەجەمعییە .بەباوەڕی ئێمە بزوتنەوەی گۆڕان لەدۆخی ئێس���تاکەیدا، چ لەناوخۆی خۆی���داو چ لەدەرەوەیدا خاوەنی کەس���ایەتییەکی وانیی���ە بتوانێت س���یفەتە س���ایکۆلۆژییەکانی بون���ی کەس���ایەتییەکی کاریزمیی تێک���ەڵ بەو دانپیان���انو ئیعترافە کۆمەاڵیەتیی���ە دەس���تەجەمعییە بکات کە بۆ دروس���تبونی کاریزم���ا پێویس���تن .هەروەها لەناو خودی بزوتنەوەکەش���دا ئەو بڕە تایبەتە لەناعەقاڵنییەتی سیاس���یی ئام���ادە نییە کە بکرێ���ت هەلی دروس���تبونی کەس���ایەتییەکی کاریزمی بەجێگرەوەی نەوش���یروان مس���تەفا ببەخشێت. بەشێوەیەکی گش���تیی نەوشیروان مستەفا لەناو بزوتنەوەی گۆڕاندا تەنها کەسایەتییەکی کاریزم���ی نەب���و ،بەڵک���و ش���تێک لەکاریزما ئەوالتر بو .ئەم سیاسەتمەدارە ،وەک وتمان، لەبەرچاوی هەودارەکانیدا وەلییەکی سیاسیی ب���و ،چاکەکارێکی بێغەلو غ���ەشو بێتەماحو پاک���ژو بێه���ەواو نەف���ەس بو .س���ۆفییەکی سیاس���یی بو کە خواس���تی گۆڕان���ی دونیای هەبو .ئەو لەگەڵ س���ەرجەمی هەوادارەکانیدا، بەهەمو جیاوازییەکانیانەوە ،لەپەیوەندییەکی شەخس���ییدا بو .ناوەرۆکی ئ���ەم پەیوەندییە شەخسییەش���ی بەپ���ارەو تەم���اعو دیارییو چاوەڕوانی���ی مادی���ی دانەدەڕش���ت ،بەڵکو ش���ەحنەیەکی دینیی گ���ەورە ناوەرۆکەکەی دەستنیشاندەکرد کە ماناو هیوایەکی بەژیانی شوێنکەوتوەکانی ئەبەخشیی .ئەخالقیاتێکی تایبەتی نیشادەدانو پەنجەشی بۆ ئەو ئازارو پ���ەژارەو نامۆبونانە ڕادەکێش���ا کە گەمارۆی ژیانی ئەوانی داوەو پێویس���تە لێیدەرباز ببن. هی���چ یەکێک ل���ەم ئاکاران���ە لەقۆناغی دوای نەوش���یروان مس���تەفادا لەناو هیچ کەسێکی بزوتنەوەک���ەدا ئامادە نیی���ە ،هیچ یەکێکیش لەئەلتەرناتیڤەکان���ی نەوش���یروان مس���تەفا ناتوانن مۆدێلی وەلیبونی سیاسیی ئەو پیاوە دوبارەبکەن���ەوە ،ناتوانن وێن���ەی عابیدێکی دینی بەخۆیان ببەخش���ن ،یان س���ۆفییەکی سیاسییو سیاس���یەکی سۆفیی بن ،ناشتوانن وەک نەوش���یروان مستەفا کاریزمای سیاسیی خۆیان تێکەڵ بەوێنەی خوێندەواربون بکەن. بۆی���ە گەر بزوتنەوەکە بیەوێت بەردەوام بێت، پێویس���تە مۆدێلی س���ەرکردایەتیکردنەکەی ل���ەدوای نەوش���یروان مس���تەفاوە جیاوازبێت لەس���ەرکردایەتیکردنی بزوتنەوەک���ە لەالیەن نەوشیروان مستەفاوە .هەمو هەوڵو تەماحێک بۆئەوەی ”نەوشیروان مستەفایەکی تر“ لەناو بزوتنەوەکەدا دروس���تببێت ،خودی بزوتنەکە بەرەو هەڵدێرو دابەشبون دەبات. وەک پێش���تریش وتمان نەوشیروان مستەفا بەڕۆحی عابیدێکی دینییەوە سیاسەتی دەکرد،
ئەوەی لەئێستادا گۆڕان لەهەمو شتێک زیاتر پێویستی پێیەتی ریفۆرمی مۆدێلی سیاسیی دەرەوەی خۆی نییە ،بەڵکو ریفۆرمی مۆدێلی سەرکردایەتییە لەناوەوەی خۆیدا. سیاسەت لەسەر الواندنەوەی بەردەوامی ڕابردوی کاریزماکان ناژی پلەو پۆس���تی ئیدارییو سیاسیی نەدەویستو وادەردەک���ەوت وەک ئ���ەوەی هیچ تەماحێکی سیاس���یی شەخس���یی نەبوبێت .ئەم شتانە بەڕای ئێمە مەرج نییە هەمیش���ە بەپۆزەتیڤ بۆ دونیای سیاس���یی ئێم���ە گەڕابێتەوە .بۆ نمونە ،گەرچی نەوش���یروان مس���تەفا داوای سیس���تەمی پەرلەمانیی دەکرد ،کەچی خۆی ئامادەنەب���و ئ���ەم مۆدێلە لەسیاس���ەتکردن بباتە ناو پەرلەمانی کوردس���تانو خۆی وەکو سەرۆکی لیس���تەکەی لەپەرلەمان دابنیشێتو ش���ەڕە سیاسییەکانی لەوێش���دا بکردایە .یان لەکات���ی هەڵبژاردنی س���ەرۆکایەتیی هەرێمدا خۆی کاندید بکاتو ببێت بەرکابەرێکی بەهێزو کاریگەری ناو کایەی هەڵبژاردن. ئێم���ە ڕامانوای���ە نەوش���یروان مس���تەفا دەیویست سیستەمێک دروستبکات بەبێئەوەی خۆی ببێ���ت بە بەش���ێک لەسیس���تەمەکە، خواس���تی بەرهەمهێنانی مۆدێلێکی سیاسیی هەبو ،بەبێئ���ەوەی خ���ۆی نوێنەرایەتیی ئەو مۆدێلەب���کات .ئ���ەوەی کە دەبێ���ت ڕوبدات کۆتاییهێنان���ە ب���ەم کەلەپ���ورەو ئامادەگیی س���ەرجەمی س���ەرکردایەتییەکەی گ���ۆڕان بێت لەناو دەزگا س���ەرەکییەکانی سیس���تمە سیاس���ییەکەدا .راستە دروستکردنی گەنجانو هێزی تازە خەمی سەرەکیی نەوشیروان مستەفا بو ،بەاڵم لەم دونیای���ەی ئێمەدا ئەختەبوتو تیتان���ە سیاس���ییەکان بەری���ەک دەک���ەونو بڕی���ارەکان دەردەکەن ،نەک جەماوەرەکەیان. لەزۆرینەی حاڵەتەکاندا جەماوەر تەنها لەکاتی ملمالنێ���ی توندو جەنگ���دا دەب���ن بەبکەری سەرەکیی .دروس���تکردنی مۆدێلی گەنجان بۆ ناو سیاسەتو پەرلەمان چەندە گرنگ بوبێت، هێن���دەش پڕگرفتو کەموکوڕی���ی بو .ناردنی تیمی سێهەمو چوارەم بۆ شەڕە سیاسییەکان لەدونیای دەسەاڵتو هێزی کاریزماکاندا چەندە خواستێکی گرنگو پێویست بو بۆ کۆمەڵگای دوای ڕاپەڕینو ش���کاندنی ئەو مۆدێلەکۆنەی سیاسەت کە لەش���ەرعییەتی شۆڕشگێڕێتیدا بۆ نوخبەیەکی دیاریکراو پاوانکرابو ،هێندەش بو بەه���ۆی نەمانی ت���رسو هەیبەت الی ئەو نوخبەیەی کە چەکو پارەی بەدەس���تەوەیە. ئێمە گرفتەکانی ئەم خاڵەمان لەنوسینەکانی پێشوترماندا تاوتوێکردوە. مردنی وەلییو سەرهەڵدانی ملمالنێ خاڵی سەرەکیی لەپەیوەندیی نێوان وەلی سیاس���ییو ش���وێنکەوتوەکانیدا ئەوەی���ە کە پەیوەندییەکە بەمردنی وەلییەکە کۆتایی دێت. ئەگەر بزوتنەوەی گۆڕان نەوشیروان مستەفای وەک وەلییەک���ی پاکژو عابیدێکی سیاس���یی وێناکردبێ���تو زۆرینەی هەرەزۆری کەس���انو هەوادارانی بزوتنەوەکە ب���ەوە ڕازیبوبن ڕۆڵی موریدێکی دڵس���ۆز ببینن ،ئەوا لەدوای مردنی نەوشیروان مستەفاوە بزوتنەوەکە ئەم ڕەهەندە دینییە گش���تگیرو ئامێزانکەرە لەدەستدەداتو سیاس���ەتکردن لەناو بزوتنەوەکەدا بەخەستی لەچەن���دان فۆرمی جی���اوازی ملمالنێکردنەوە دەئاڵێت .ب���ەڕای ئێمەش ئەم ملمالنێیە لەدو ئاستدا خۆی بەرجەستەدەکات: یەکەمی���ان ئاس���تی ناوەکیی���ە ،وات���ە ملمالنێکردن لەس���ەر میراتی س���ەرکردایەتی بزوتنەوەک���ە .ئ���ەم ملمالنێی���ەش بەس���ەر دو ت���ەوەرەی س���ەرەکیدا دابەش���دەبێت کە یەکێکی���ان ملمالنێی نێوان هاوڕێ کۆنەکانینو دوهەمیش���یان ملمالنێی نێوان نەوە کۆنەکەو
نەوە نوێیەکەی ناو بزوتنەوەکەیە .کێشەکەش لەوەدایە چەندەها کەسایەتیی ناو بزوتنەوەکە کە النیکەم بەپەنهانیی ،خۆیان بەشایس���تەی جێگەکەی نەوشیروان مستەفا دەزانن ،چ لەناو ن���ەوە نوێیەکەداو چ لەناو هەڤاڵە کۆنەکانیدا. لەکاتێک���دا ئ���ەوەی ئێم���ە لەم نوس���ینەدا بەرگریلێدەکەین ئەوەیە کە مۆدێلو ش���ێوازی س���ەرکردایەتیکردنی نەوشیروان مستەفاییانە لەن���او بزوتنەوەک���ەدا کۆتاییپێهاتوە .بەهۆی ئەو تایبەتمەندییانەوە ک���ە پەیوەندیی نێوان نەوشیروان مستەفاو بزوتنەوەکەو هەوادارەکانی دەستنیش���اندەکردو لەس���ەرەوە بەدرێژی���ی باس���مانکرد ،ئ���ەوەی پێویس���تە مۆدێلێکی نوێیە لەس���ەرکردایەتیکردن کە لەکۆتایی ئەم نوسینەدا دەگەڕێینەوەسەری. ملمالنێ���ی دوهەمیش���یان ملمالنێیەک���ی دەرەکیی���ە کە بەپلەی یەکەم لەگەڵ یەکێتیو پارتیدا بەرجەستەدەبێتو بەپلەی دوهەمیش لەگەڵ هێزە ئاینییەکان .مردنی نەوش���یروان مس���تەفا چەن���دە زیانێک���ی گەورەی���ە ب���ۆ بزوتنەوەکەو هەوادارەکانیو کایەی سیاس���یی لەکوردس���تاندا ،بەاڵم هاوکات ڕەنگە هەندێک دەرگاش لەس���ەر هەندێ���ک پەیوەندی���یو ڕێکەوتنی سیاس���یی نوێ بکات���ەوە کە ئێمە لەنوسێنێکی درێژی چەند مانگێک لەمەوبەردا ناومان ن���ا ”دروس���تکردنی بلۆکێکی مێژویی نوێ“ ،واتە کۆبون���ەوەی بزوتنەوەی گۆڕانو زیاد لەهێزو گروپێکی سیاسییو کۆمەاڵیەتیو ڕۆشنبیریی دیکە لەفۆرمی بەرەیەکی نوێدا بۆ بەگژاچونەوەی ئەو س���وڵتانیزمە سیاسییەی ئەمڕۆکە لەکوردس���تاندا هەی���ە کە بەکردەوە سیاسەتی کوردی کورتکردۆتەوە بۆ سیاسەتی هەیمەن���ەی کۆمەڵێ���ک خێزانی سیاس���ییو لەناوەوە لێوانلێوی کردوە لەگەندەڵییو خراپ بەکارهێنانی دەسەاڵتو وێرانکردنی ئابورییو دەزگا سەرەکییەکانی واڵت. ئەوەی ئێم���ە لێ���رەدا دەمانەوێت جەغدی لەسەر بکەینەوە ئەو ڕاستییە سیاسییەیە کە مۆدێلی کاریزمای نەوش���یروان مس���تەفا تاکە مۆدێلێ���ک بو ک���ە دەیتوان���ی چ لەناو نەوەی خ���ۆی چ لەناو ن���ەوەی نوێدا ش���ەرعییەتی شۆڕشگێرێتی ش���اخو خەباتی مەدەنیی شار کۆبکاتەوە .دەش���ێت نەوش���یروان مس���تەفا دواکاریزمای سیاس���یی بێت کە توانای ئەوەی هەب���و لەیەککاتدا وەالئەت���ی هاوڕێیانە لەناو یەکێتییە کۆنەکانو وەالئەتی سیاس���یی لەناو ن���ەوەی نوێدا بۆخ���ۆی کۆبکات���ەوە .بەڕای ئێمە ئ���ەم مۆدێلە لەکاریزمای سیاس���یی کە توانای ئامێزان���ی لەنێوان هێزە کۆمەاڵیەتییو ئایدیۆلۆژی���یو ن���ەوە جیاوازەکان���دا هەب���و، لەدوای نەوشیروان مستەفاوە کۆتایی پێدێتو پێویستە مۆدێلێکی نوێ بەرهەمبهێنرێت .ئەم واقیع���ە نوێیەش بزوتنەوەی گ���ۆڕان دەخاتە بەردەم ئ���ەوەی چەندە دەتوانێ���ت ڕوبەڕوی تەحەدا ناوەکییو دەرەکییەکان ببێتەوە. بەرنامەو مژدە گشتییەکانی گۆڕان بزوتن���ەوەی گ���ۆڕان هی���واو م���ژدەی چاککس���ازییکردنی ریش���ەیی لەسیس���تەمی سیاس���ییدا بەه���ەوادارەکانو بەکۆمەڵ���گای کوردی���ی دەبەخش���یی ،م���ژدەو هیوایەک بۆ هاواڵتیانی کوردس���تان بەگش���تییو بۆ پێنج س���ەد ه���ەزار دەنگدەرەک���ەی بەتایبەتیی. بەبۆچونی ئێمە ئەم مژدەو هیوایە تائەمڕۆش گرنگیی خۆی لەدەس���تنەداوەو هەر هەوڵێکی ریفۆرمکردن���ی ڕیش���ەییش بۆ داڕش���تەوەی سیستمە سیاس���ییەکەی هەرێمی کوردستان، کە وابکات سیس���تمەکە قابیل���ی ژیان بێت، ناتوانێ���ت باز بەس���ەر بەرنامە سیاس���ییەی گۆڕاندا بدات .لەزۆر س���ەرەوە پالنو مژدەی بەرنامەکانی گۆڕان تەنها پالنو مژدەیەک نین ب���ۆ گۆڕانخوازان ،بەڵکو هیوان بۆ بەش���ێکی زۆری هەواداران���ی هێزەکان���ی تری���ش .ئەم مژدەیە مژدەیەکی شەخس���یی نەبو کە تەنها بەفاڵن یان بەفیس���ار ک���ەسو بەئەندامی ئەم یان ئەو خێزانو بەکەسانی سەر بەم یان ئەو ناوچە ،درابێت .مژدەک���ەی گۆڕان هیوایەکی دەس���تەجەمعیی بو بۆ بەرهەمهێنانی چەمکی هاواڵتیبون���ی ن���وێ لەهەرێمدا ،ب���ەاڵم لەناو کۆمەڵگایەک���ی پارچەپارچەو دابەش���کراوداو لەناو کۆمەڵێک هێزی سیاسییدا کە بەلۆژیکی سوڵتانیزمی سیاسییو دامەزراندنی سیستمی شاهەنش���اهی ڕەه���ا کاردەک���ەن .هەروەها لەدونیایەکدا کە بەشی زۆری نوخبەکانی یان بێدەنگکراون ،یان وەڕسبون یان کڕدراون. ئ���ەوەی ورد بڕوانێت بەئاس���انی دەبینێت ک���ە دۆخی بزوتن���ەوەی گۆڕان لەن���او خۆیدا هەڵگری کۆمەڵێک ئەگ���ەری گەورەو بچوکی بەشبەش���بونو کوتلەبازی���یو نەمان���ی ئەو النیکەمەی���ە لەس���ێنترالیزمی سیاس���یی کە دەکرێ���ت ماک���ی ئیفلیجکردنو دابەش���بونی بزوتنەوەکەی هەڵگرتبێت .خاڵێک کە دەشێت لەکەلەپوری نەوشیروان مستەفاوە وەربگیرێتو درێژەی پێبدرێت ئەخالقیی بەرپرس���یارێتییە لەکردەی سیاس���ییدا .نەوش���یروان مس���تەفا ئەو کاریزمایەو ئەو وەلییە سیاس���ییە بو کە توانای کۆکردنەوەی هێزو کەسە جیاوازەکانی ن���او بزوتنەوەکەی بەیەک���ەوە هەبو ،خاوەنی کاراکت���ەرو کەس���ایەتییەکی ئینتەرگراتیڤ���ی
بیرورا
) )579سێشهمم ه 2017/5/30
نهوشیروان مستهفاو ئیسالمو دهوڵهت ی ئیسالمی؟ الهورو ئهوانی دیكه
15
دو دیمهنی بەخاکسپاردنی ئیسالمیدا پاش ی قۆناغ ه ل ی نائیسالمی ی ئیسالمی ڕ ه م ه ل نهوشیروان مستهفا
ئهبوبهكر عهلی ئاماژهكردن���ی مامۆس���تا عهل���ی باپی���ر لهڕێوڕهسمی بهخاكسپاردنی كاك نهوشیروان مس���تهفا بهیادهوهریهك���ی خ���ۆ ی لهگ���ه ڵ كۆچك���ردودا س���هبارهت بهوهی ك��� ه ئهگهر ئیسالم بهو جۆرهبێت ك ه ئهو بۆی باسكردوه، ئهوا من دهوڵهتێك ی ئیسالمیم قبوڵه ،چهندین نوسینو كاردانهوهی بهدوای خۆیدا هێنا. لهزۆربه ی ئهو نوس���ینو كۆمێنتانهی لهم روهوه خرانهڕو ،دهردهكهوێت كه بهداخهوه، زۆر كهمب���ون ئهوانهی بتوان���ن تاوتوێیهك ی بابهت ی پرسێك بكهن كه بهجۆر ێ لهجۆرهكان (ئیس�ل�ام) ی تێك هڵ بوبێت .بهش ێ لهوهش بهبڕوای ئێمه پهیوهس���ته بهالواز ی پاشخان ی فكری���ی دهرب���ارهی ئیس�ل�امو ههڵوێس���ت ی ئایدۆلۆژیو داوهری پێش���وهختو وێناكردن ی ش���تهكان لهگۆش���هنیگایهكی دیاریك���راو ی تاكڕهههندانهوه. بهشبهحاڵی خۆم س���هرم سوڕما لهبهش ێ لهو نوس���ینو كۆمێنتانه ،پێش ههمو شتێك س���هیر لهوهدا ب���و ك���ه الی زۆر ێ لهوانه ی نوس���ییانو كۆمێن���تو لێدوانی���ان دا ،ئهو ئاماژهیهیان بهوه لێكداب���ۆوه كه ئهگهر ئهو قس���هیه راس���ت بێت ،ئهوا ئهوه دهگهیهنێت كاك نهوش���یروان لهگهڵ دهوڵهتی دین ی دا بوه؟! ئهمهش���یان لهیهككات���دا بهتۆمهتو مهترس���ی دهزانی .بهتۆمهتی���ان دهزانی بۆ كهسێتییهك ی وهك كاك نهوشیروان كه شت ی وای بخرێت���ه پ���اڵ .بهحوكمی ئ���هوهی ال ی بهش��� ێ لهوان قبوڵكردنی تێزێك ی لهو جۆره كهسێت ی ئهو س���هركردهی ه لهكهدار دهكات؟ لهڕویهكی ترهوه ههس���تدهكرا نوس���ینهكان مهترسیهكیش���یان تێك هڵ بو ،لهو سۆنگهوه كه نهبادا رهمزیهتی كاك نهوش���یروان بچێت ه خزمهت پهرهدان بهههس���تی ئیس�ل�امخواز ی لهنێو بزوتنهوهی گۆڕانو كۆمهڵگ ه بهگشتی. بهڵك���و ال ی ههن���دێ ههر ئهوهن���دهی ناو ی كاك نهوش���یروان ببێت���ه ه���ۆی الوازكردنی بهربهس���تی دهرون ی بهش���ێ لهن���هوهی نو ێ بهرامبهر پرس���ی ئیس�ل�امی بون ،لهكاتێكدا مهس���هلهك ه لهدورونزیك���هوه پهیوهند ی بهو جۆره راڤ���هو لێكدانانهوه نهبو .ههموان كاك نهوش���یروانو مێژوه سیاسییهكهی دهناسین. ئهو بۆ س���ااڵنێكی زۆر شۆڕشگێڕێكی چهپ ی نیشتمانی بوه .گهرچی رهنگه رۆژ ێ لهڕۆژان چهپ ی تهقلید ی نهبوبێت .پێشهنگیش بوبێت ب���ۆ كاڵكردن���هوه ی ههژمونی چهپ بهس���هر بیركردنهوهی دهستهبژێری فكریو سیاسیو شۆڕش���گێڕی كوردا .ههر بهوجۆره ی ههند ێ لهبارهیهوه قس���هیان كردوه .بهاڵم لهههمان كاتدا راس���تییهك ی تر لهژیان��� ی ئهم مرۆڤهدا رونهو قابیلی شاردنهوه نییه ،ئهویش توانا ی خۆڕاستكردنهوهو دهستكاریكردنو گۆڕانكار ی بوه لهبیركردنهوهو ههڵس���هنگاندنو رهفتار ی سیاسیو شێواز ی سهركردایهتیدا. ئهم گۆڕانهش لهدوای()2009و راگهیاندن ی بزوتن���هوهی گۆڕان���هوه ،بهج���ۆر ێ زهقبوه ك���ه دهتوانین ئ���هم مێژوه بكهی���ن بههێڵ ی جیاكردنهوهی دو قۆن���اغ لهژیانیدا .قۆناغ ی نهوش���یروانی ك���ۆنو قۆناغ ی نهوش���یروان ی نوێ .لهڕاستیش���دا بزوتنهوهی گۆڕان لهزیاد لهڕویهك���هوه دیاردهیهكهی نوێ��� ی ناو ژیان ی سیاس���ی ك���وردهواری ب���و .لهچوارچێوه ی بزوتن���هوهی تهقلی���دی كوردایهتیدا داهێنان بو. ههر بۆیه دهبێت ل���هوای ئهم ههنگاوهوه، ك��� ه توانی بههۆیهوه بهچهند س���اڵێك كۆ ی ژیانی پێناس���ه بكاتهوه ههروهك خۆیش��� ی دهڵێت ل���هڕوی سیاس���ییهوه ئاخرخێربێت، خوێندنهوهیهك���ی نوێم���ان ب���ۆ بیروڕاكان ی دهرب���ارهی ح���زب ،سیاس���هت ،ئیس�ل�ام، حوكمڕانیو زۆر شتی تر ههبێت .ك ه بهبڕوا ی ئێمهش ههڵقهی كۆتای ی تهمهنی بهرجهسته ی پوختهو پاڵفته ی ئهزمونی ژیانی دهكات .ههر لێرهش���هوه بیروڕاكان ی نهوش���یروان مستهفا لهدوا ی ئهم قۆناغهوه لهمهڕ ئیس�ل�ام گۆڕان ی زۆریان بهس���هردا هاتبو ،ب���هو مانایه نا ،ك ه بوبێته ئیسالمی ،یاخود بانگهشهی دهوڵهت ی ئیس�ل�امی كردبێت بهوجۆرهی لهئهدهبیات ی ئیس�ل�امی نوێ���دا هات���وه ،وهك ههن���د ێ بیركردنهوهی س���اده بۆی چون ،بهڵكو بهو واتایهی سهرلهنوێ پرسی ئیسالمو پهیوهند ی ئ���هو بهكۆمهڵگ���هو دهس���هاڵتو بزوتنهوه ی ریفۆرمخوازیی���هوه ،لهڕوانگ���هی ههلومهرج ه مێژویی���ه نوێكان���هوه ههڵس���هنگاندۆتهوه، ئهوهش ئهو كاره بو كه پێویست بو بیكات، چونك ه بهدهر لهوهو دهس���تگرتن بهقهناعهت ه تهقلیدییهكان���هوه شایس���ت ه بهپێگهو رۆڵ ی ئهو نهدهبو .نهدهكرا بۆ كهسێك ی وهك كاك
نهوش���یروان له()2009دا وهك ههشتاكان بیر لهئیسالمو ئیس�ل�امییهكان بكاتهوه .چونك ه سیاقه فكریو مێژوییو سیاسییهكان گۆڕانیان بهس���هردا هاتبو ،واقیع واقیعی جاران نهبو، ئیس�ل�امیش ئیس�ل�امی جاران نهبو ،ئامانج ه سیاس���ییهكانیش گۆڕانیان بهسهردا هاتبو، چهپ بون النیكهم لهسهر ئاستی بیركردنهوهدا بهدهر لهپرس���ی دادپ���هروهر ی كۆمهاڵیهت ی ئهویش لهسیاقێكی جیاوازدا ،شوێنی خۆی بۆ مۆدێلێك لهلیبرالیزمو دیموكراسیو بههاكانیو لهوان���هش بهه���ای فرهی���یو بهیهكهوهژیان ی ئاشتیخوازانه چۆڵ كردبو ،ئیسالمییهكانیش بهش��� ێ بون لهواقیع ،خهم ی سهرهكیش لهوه دهرچوب���و وهك ههن���دێ قۆناغ���ی مێژویی، خهمی ئایدۆل���ۆژیو ناس���نامهگهرای ی بێت، خهمهكه دهستكارییهكی رادیكاڵی تێداكرابو، بوبوه خهم���ی دیموكراس���یو دادپهروهر ی كۆمهاڵیهت���یو ریفۆرم���ی ههمهالیهنهو قو ڵ لهواقیعێكدا ك ه خراپبهكارهێنانو قۆرخكردن ی دهس���هاڵت ،گهندهڵ���یو دهوڵهمهندبون��� ی ن���اڕهواو ،نادامهزراوهی���یو نهبون���ی رونیو سهروهری یاس���ای كردبوه دیاردهو تهنانهت ههڕهشهیهكی راستهقینه لهسهر رۆشنبیر ی نیشتمانیو ئایندهی گ هلو واڵتێك. بۆی��� ه ئهوه جێ���گای سهرس���وڕمان نیی ه ك ه ئهم مرۆڤه خوێندهوارو سیاس���هتمهداره دهس���تكار ی بهش���ی لهبۆچونهكان���ی خۆ ی دهربارهی ئیس�ل�امو ئیسالمی بون بكات ،ك ه ئهگهر ههستێك ی نهرێن ی لهو روهوه ههبوبێت بۆ شهس���تو حهفت���او ههش���تاكانی واڵت ی ئێمه ،لهس���ۆنگهی بونی چهوساندنهوهیهك ی مهترسیدار ی نهتهوهییو شهپۆلێكی بههێز ی چهپگهراییو چۆڵ���ی گۆڕهپانهكه لههێزێك ی شۆڕش���گێڕی كوردستانی باگراوند ئیسالم ی لهگۆڕهپانهكهدا ،قابیل ی تێگهیشتنه. ئ���هوه جێگه ی سهرس���وڕمان نییه ،بهڵكو ئ���هوه جێ ی سهرس���وڕمانه ك��� ه خهڵكانێك تاكو ئێستاش ش���هڕی زاراوه بكهنو ئاماده نهب���ن دهس���تكاری تێگهیش���تنێكی دهیان س���ا ڵ لهمهوپێش���ی خۆیان لهمهڕ ئیسالمو ههس���تی ئیس�ل�امیو كۆمهڵگهو سیاس���هت بك���هن .وابزان���ن ئیس�ل�امی ب���ون لهههمو ف���ۆرمو وات���او دهركهوتنهكانیدا مهترس���یو تۆمهتو خراپهیهكی سیاس���یو ئهخالقییه! لهكاتێكدا رهچاوكردنی ناس���نامهی ئیسالم ی كۆمهڵگهو س���ودوهرگرتن لهوزه شاراوهكان ی رۆح��� ی عهدالهتخوازی���ی ئیس�ل�امو تاك��� ی موسڵمانو هێما ئیسالمییهكان لهكۆمهڵگهدا، لهتوانایدای��� ه رهههندێكی قوڵت���رو میلل ی تر بهخهباتی ریفۆرمخوازییو دیموكراسخوازییو بزوتنهوهو تهوژمێكی جهماوهریی ریفۆرمخواز بدات .ئهمهش ئهو ش���تهبو ك ه نهوش���یروان مس���تهفا لهههند ێ روهوه ك���ردی .بهجۆرێك لهههڵبژاردنهكان���ی س���اڵی ()2009دا ئ���هو كاریگهریی���ه ی (بهناوی خوا ی بهخش���نده ی میهرهبان)و (پشتیوان بهخوا) ی نهوشیروان مس���تهفا لهههڵمهتهكان ی ههڵبژاردنو ئایهت ی بق���وم َحتّى يُغيروا (إِ َّن هللا ال يُغي���ر ما ٍ ما ُ بأنف ِس ِهم) لهس���هر دهنگدهری كوردستان ههیبو ،ئیس�ل�امییهكان نهیانتوان ی ( )5/1ی ئهوهش كاریگهر بن! ههم���و ئهم���هش زیرهك���یو وردبون��� ی نهوش���یروان مس���تهفای دهردهخس���ت لهچۆنیهت��� ی مامهڵهكردن لهگ���هڵ رهههنده موسڵمانێتییهكه ی تاكی كوردستانیو سروشت ی قۆناغهك���هو ههلومهرج��� ه ههرێمایهتیهكه. بهش���ێكیش بو لهپێداویس���تیهكانی دوباره ی خۆپێناسهكردنهوهی خۆ ی وهك كاراكتهرێك ی سیاس���ی بۆ كۆمهڵگه ،وهك سهركردهیهك ی جواڵنهوهیهك���ی ن���وێو جیاواز ل���هو فۆرم ه سیاسیانهی پێش���تر كاری تێداكردبون .ئهو دهیزان���ی گ���هر لهڕویهكهوه لهناو بهش���ێك لهكۆمهڵگ���هدا خۆشهویس���تو س���هركرده بێ���ت ،لهناو بهش���ێكی ت���ردا وهك دڵڕهقو خوێناویو چهپێكی دژهئیس�ل�ام وێنا كراوه. لهڕاستیشدا دامهزراندن ی بزوتنهوهی گۆڕانو ناوبانگ��� ی نهوش���یروان مس���تهفا لهناوهنده دین���یو ئیس�ل�امییهكهدا خراپ ب���و ،كرابوه رهمزێكی چهپی دژه ئیسالمی؟ كهچی دوا ی ئ���هو قۆناغه ن���هك ههر توانی دهس���تكار ی بهش��� ی ههرهزۆر ی ئهم وێنای ه بكات ،بهڵكو بهههندێ شێوازو رێكار سۆز ی ههزارانیشیان ب���ۆالی خۆی رابكێش��� ێ .ههلومهرجهكهش بۆ ئ���هوه لهباربو ،چونكه خ���ودی تهوژم ه ئیس�ل�امییهكه بهباڵ���ه جۆراوجۆرهكانییهوه كهوتب���وه ژێر كاریگ���هری جۆرهها توخم ی گۆڕانكاریی���هوه ،ئیس�ل�امییهكان بهحوكم ی دوباره خۆپێناسهكردنهوهیان لهچوارچێوه ی جوگرافیایهك ی نهتهوهییو واقیعێكی سیاسیو یاس���ایی دیاریكراودا ،كه واقیع��� ی ههرێم ی كوردس���تان پێكیهێنابو ،بهئاس���تی جیاواز دهس���تبهرداری زۆر ێ لهدروشمه كۆنهكان ی بزاڤی تهقلیدی وهك (ئیخوان)و بیروڕاكان ی (مهودودی)و (سهید قوتب) بوبون. رۆژب���هڕۆژ دهب���ون به بهش���ێ لهكێڵگه ی ناس���یونالیزمی ك���وردیو زیات���ر بههاكانی دیموكراسیان بهئاستی جیاواز قبوڵ دهكرد. واقیع���ی فرهی���ی سیاس���یش لهههرێم ی كوردستاندا ،لهگ هڵ ههمو كهموكوڕییهكانیهوه،
نهوشیروان مستهفا ی لهپاشخانی گوێ ئیسالمیو ێ ی بهش دیندار ی لهههڵسوڕاوان نهبو .تهنانهت ێ بهگوێرهی ههند ی زانیایی ئهم ه لهال خاڵی هێز بو نهك الوازیی
وای ل���ێ كردب���ون ههوڵ���ی خۆگونجاندنو ژی���ان لهگ��� هڵ بهرامبهری جی���اواز فیكریو سیاس���یو ئاین���ی ب���دهن ،ههم���و ئهوهش بهتایبهتی ل���هدوای ()2003هوهو بهتایبهت ی تری���ش ل���هدوا ی ههڵبژاردنهكان���ی س���اڵ ی ( )2009هوه وای كردبو (ئیس�ڵ�احی بون) جێگ���هی (ئیس�ل�امی ب���ون) بهتایبهتی���ش لهڕوی سیاس���ییهوه بگرێت���هوه .بهحوكم ی ئهوهی(ئیسالمی بون) بههۆ ی پهراوێزێك بۆ ئازادی كاركردنو دهستبهرداربون لهدروشم ی دهوڵهتی ئیس�ل�امیو خهالف هتو پیادهكردن ی شهریعهت بهو جۆره ی لهئهدهبیاتی ئیسالم ی تهقلیدی���دا ههیه ،بۆالی بهش���ی ههرهزۆر ی گهلی كوردس���تانو بهش��� ێ لهخود ی تهوژم ه ئیس�ل�امییهك ه نهمابو ،لهكاتێكدا (ئیساڵح ی بون) دروشمو كێشهو پرس���ێك ی راستهقین ه بو ،لهس���ۆنگهی ئهو گهندهڵیو ناعهدالهتیو ناڕهزاییه ی لهكوردس���تاندا بون ی ههبو .ههر ئهم دۆخ���هش (احراج)ییهكی گ���هوره ی بۆ ئیس�ل�امییهكانو بهتایبهتی���ش یهكگرتو ی ئیس�ل�امی كوردستان دروس���ت كرد ،چونك ه ئهو پێشتر خۆی بهڕابهری پرسی (ئیساڵح) لهكوردستان دهزانی. پاشهكش���هی (ئیس�ل�امی)بون بهقازانج ی (ئیس�ڵ�احی)بون ،بوژاندن���هوهی گیان��� ی دیندارییهك��� ی بهرب�ڵ�او لهن���او كۆمهڵگهداو پاشهكش���ه ی رهوت���ه ئایدۆلۆژیی���هكان بهگش���تیو دوب���اره خۆپێناس���هكردنهوه ی ئیسالمییهكانو بهش��� ێ لهنیشتمانیو چهپ ه كۆنهكانی���ش ،كارێكی���ان كرد ،ئیس�ل�ام ی بون ل���هڕوی سیاس���ییهوهو تاڕادهیهكی زۆر تێكهڵ بهئیس�ڵ�اح ی بون ببێتو لهپهیوهند ی بهكاراكردن���ی بهه���ا ب���ااڵ ئیس�ل�امییهكان ی س���هیر بكرێ���تو ناوهڕۆك���ی پ���ێ بدرێت، كه ئ���هم پرۆس���هی ه لهڕهوت ی گهش���هكردن ی خ���ۆ ی بهردهوام���ه .ئ���هوهش كاڵكردنهوه ی مهودای نێوان (ئیس�ل�امی)و (نائیس�ل�امی) بو ل���هڕوی سیاس���ییهوه .لێرهوهی ه دهكرێت س���هركردهیهكی وهكو نهوش���یروان مستهفا بهئیسالمی نائیسالم ی ناوبهرین ،بهتایبهتیش بزوتنهوهكهی ئهوو ئیسالمیهكان لهبزوتنهوه ناڕهزایهتیهك���ه ی ()17ی ش���وباتو دوات���ر لهگ��� هڵ دو هێزی ئیس�ل�ام ی لهچوارچێوه ی لیژنه ی ههماههنگی ئۆپۆزیسیۆندا بۆ چهند ساڵێك خهبات ی پێكهوهییان كردو بهرگرییان لهپرۆژهیهكی ریفۆرمیی نیش���تمانی هاوبهش دهك���رد كۆمهڵگ���هی ئێم���هش گهیش���تۆت ه قۆناغێك ك ه عهلمانی دیموكراسیو ئیسالم ی دیموكراسی لهڕوی سیاسییهوه جیاوازییهك ی جهوههریان لهنێوان���دا نهمێنێ ،بهڵكو ههر جیاوازیی���هك ههبێ���ت ،دهبێ���ت لهمهیدان ی كێبڕكێ ی مهدهنیو بهكردهوه بخرێتهڕو. لهدوا ی ههمو ئهوه ی لهپێشهوهش ئاماژهمان پێكرد دهتوانین بڵێین پهیوهند ی نهوشیروان مس���تهفا بهئیسالمو ههس���تی ئیسالمییهوه، ب���هوه لێكنادرێتهوه ك���ه الیهنگری دهوڵهت ی ئیسالمی بوه ،چونك ه ئهم چهمك ه سهبارهت بهئیس�ل�امییهكانیش بهسهر چوهو بهكردهوه بانگهش���هی بۆ ناكهنو رۆژ بهڕۆژیش تهوژم ه
نێوخۆی���یو جیهانییهك���هو بهخۆداچونهوه ی خۆیان ،تێگهیش���تن ی نوێی���ان لهو روهوه بۆ دروست دهكاتو دهیانكاته الیهنگری دهوڵهت ی مهدهنی .ئهوپ���هڕی ئهوهی لهم روهوه داوا ی بكهن ،پارێزگاریكردنه لهناسنامهی ئیسالم ی كۆمهڵگ���هو دیاریكردن ی پێگه ی ش���هریعهت وهك سهرچاوهیهك ی یاسادانانو رهچاوكردن ی واقیعی موس���ڵمانێتی كۆمهڵگ ه لهسیاسهت ه گش���تییهكاندا ،لهچوارچێوهی سیس���تمێك ی دیموكراسی وادا كه رێگا نادات بهسهپاندن ی فۆرمێك���ی دیاریكراو له(فق���ه)و ئایدۆلۆژیاو خوێندن���هوهو ئهخالقیاتی ئیس�ل�امی لهڕێ ی پۆلی���سو دادگاو بهگش���ت ی دامودهزگاكان ی دهوڵهت���هوه .ئ���هم ئاس���تهش ل���هداواكار ی لهئێس���تادا بۆته (قاسم مش���ترك) ی نێوان ئیسالمیو عهلمانییهكانی كۆمهڵگه .ئهمهش كتومت ئهوه بو كه ئیسالمیو عهلمانییهكان ی كوردس���تان لهچوارچێوهی م���اددهی( )6ی رهشنوس���ی دهس���توری ههرێ���م لهس���هر ( )%90رێككهوتب���ون ،ئهگ���هر لیژنهك���هش ههڵنهوهش���ایهتهوه بهچهندی���ن رۆژێك ی تر ئهو لهسهدا دهیهشیان تهواو دهكرد. لێرهشهوه دهتوانین لهڕێ ی چهند خاڵێكهوه ئیسالمیبونی نائیسالمییهكی وهك نهوشیروان مستهفا لهئاستی سیاس هتو فهزا ی گشتیدا، نهك عیبادهتی تاكهكهس���ی ،بهچهند خاڵێك ئاماژه پێبدهین ،لهوانهش: سهرهتا سهبارهت بهداوهرییهكه ی .1 مامۆس���تا عهلی باپی���ر لهگهڵی���دا ئهو زۆر بهسانایی وهاڵمی ئیس�ل�امێك ی پێناسهكراو دهدات���هوه ،ئیس�ل�امێك ك���ه راس���تتر وای ه بڵێین تێگهیش���تنێك لهئیسالم لهگه ڵ ماف ی چارهنوس���ی گهلی كوردستانو سهربهخۆی ی نهتهوهی���یو دادپهروهریو ئ���ازاد ی كۆكو گونجاوه .ئهو سێ ئامانجهش ئهو بهئامانج ی خۆی زان���ی بون ،ئیتر ئهگ���هر ئامانجهكان ی ئ���هو بێنهدیو تێگهیش���تنی ئیس�ل�ام ی باو نهك رێگهی���ان لێنهگرێت بهڵكو هانیش���یان ب���دات چ عهقاڵنیهتێكی تێدایه لهڕوی تیۆر ی روتهوه دژ ی بوهس���تێتهوه؟ یاخود ش���هڕ ی ن���اوو ئاوهڵناو ب���كات بهحوكم ی ئهوهی ال ی ئیس�ل�امییهكه ئاوهڵناوی ئیس�ل�ام ی بۆ ئهو چوارچێ���وه دامهزراوهی���یو دهس���توریو سیاس���یی ه بهكاربێ���ت ،ك���ه ئ���هو ئامانجو چهمكانهیان تێدا دێت��� ه دی؟ بهدهر لهوهش بهدوا ی النیكهمی تێگهیش���تنێكی هاوبهش لهگهڵ بهرامبهرێكی ئیسالمیدا بگهڕێت؟ نهوش���یروان كاك .2 لهچاوپێكهوتنێكی خۆیدا لهس���اڵی ()2009 ك ه لهم رۆژانهش���دا نیش���اندرایهوه ،جهخت لهس���هر ئهوه دهكاتهوه ك ه دهبێت چهسپاوه ئاینیو نیش���تمانیهكان بهكهمین���هو زۆرین ه تێنهپهڕێنرێن ،بهڵكو س���ازان ی نیشتمانییان لهبارهوه بكرێت .كه ئ���هوهش ههمان داوا ی ئیسالمیهكانی كوردستانهو نیشانهی واقیع ی بونی بیركردنهوهی ئهوو نائایدۆلۆژ ی بونیهتی. بهكردهوهش نوێنهران ی بزوتنهوهكهی راسپارد ك���ه ئهو پرس���ه نهكهن بهكێش���هو رهچاو ی واقیع���ی كۆمهڵگ���هو دیدی ئیس�ل�امیهكان بك���هن ،ك ه خهبات��� ی پێكهوهیی���ان لهپێناو چاكس���ازیی ههمهالیهنه ئهنجام دهدا .ههمو لهبیرمان���ه بزوتنهوهی گۆڕان ل���هم روهوهو لهس���هر ئهم ههڵوێس���تهی لهالی���هن ههند ێ نوسهرو رۆش���نبیرهوه بهرهو روی هێرشێك بۆوه ب���هوه تۆمهتبار دهكرا ئاراس���تهیهك ی فكریو ئایدۆلۆژی رونی نییهو سازش��� ی بۆ ئیسالمیهكان كردوهو ...هتد؟ ئامادهی���ی ب���ۆ لهخۆگرتن��� ی .3 ههڵوس���ڕاوو كهس���ێت ی خاوهن پاش���خان ی ئیس�ل�امیو دین���دار .ه���هروهك الی ههموان رون��� ه چهندین كادری كۆنهئیس�ل�ام ی لهگه ڵ سهرههڵدانی گۆڕاندا بهشداریان لهپێكهێنانیدا كرد ،یاخود دواتر چونه ریزهكانیهوه .بهش ێ لهم كادرانهش زۆر دهرخرانو لێپرس���راوێت ی گرنگ ی حزب���یو حكومیان پێبهخش���را ،ك ه بهگوێ���رهی زانیاری ئێمه ئهم پرس���ه خود ی نهوش���یروان مس���تهفای لهپش���تهوه ب���و، بهڵكو ههند ێ لهن���او بزوتنهوهكهو دهرهوه ی بزوتنهوهكهش بۆچونیان وابو ،گهر پێداگریو جۆری بیركردنهوه ی ئهو نهبوایه پاش���ماوه ی چهپ���ی توند لهنێو گۆڕاندا رێگایان بهو كاره نهدهدا .ئێس���تاش ههندێ گومان دروس���ت بۆتهوه ك��� ه به(غیاب) ی ئهو ،ئ���هو رۆڵه ی جارانیان نهمێنێ؟ ك ه دهبێت گۆڕان بهكردهوه بیڕهوێنێتهوه. ئهم واقیعهش نائایدۆلۆژیبونی گۆڕان ی بهمانا كۆنهك ه دهخستهڕو ،نهوشیروان مستهفا لهم روهوه گوێی لهپاش���خانی ئیسالمیو دیندار ی بهش��� ێ لهههڵس���وڕاوان ی نهب���و .تهنانهت بهگوێ���رهی ههندێ زانیایی ئهمه لهالی خاڵ ی هێ���ز بو ن���هك الوازی���ی ،چونك���ه ئاماژهبو بهڕابردوپاكیو دوری لهگهندهڵیو دڵسۆزیو لێب���ڕان .ئهوهش پهرۆش���ی ئهو ب���ۆ پرۆژه چاكس���ازییهكهی دهردهبڕێت ،ك ه پێویست ه ه���هر ئهوه ئامانج بێتو لهس���ۆنگه ی پێوهرو ناسنامه ی الوهكیهوه تواناكان لهخزمهتكردن ی پرۆژهكه دور نهخرێنهوه.
»» 19
میران بابان ماوهیهكی درێژه بارودۆخی ناوخۆی یهكێت ی نهگهیش���توه بهچارهس���هرێك ،ن���ه توانراوه بڕی���اری كۆنگ���ره بدرێتو ن��� ه میكانزمێكی دیاریكراویش بڕی���اری لێ���دراوه تابتوانرێت لهوێوه بڕیار بدرێت. غیابی س���هنتهری بڕی���اردان لهناو یهكێت ی زیان���ی گهوره ی بهو حزب ه گهیاندوه ،لهالیهك لهحوكمڕانیی بێهێ���زو الوازیكردوه ،لهالیهكی دیك���ه گومههڵوێس���تی یهكێتی س���هبارهت بهههن���دێ روداوو بارودۆخ جهماوهرو كادرانی نیگهرانك���ردوه ،بۆی��� ه دهبینی���ن لهههندێ ههڵوێس���تو پێش���هاتدا تابڕی���اری یهكێتی رۆش���ن دهبێت كات���ی زۆری دهوێ���ت ،ئهم ه س���هرباری ئهوهی نهبونی ههڵوێس���تی رونو یهكالكهرهوه وایكردوه لهههمو الیهكهوه لهناو یهكێتی بۆچون دهرببڕێتو لهههندێ حاڵهتدا بۆچون���هكان دژبهیهك���ن ،بهكورتی بۆچونی یهكێتی فهوزایهكی زۆری پێوهدیاره. لهم���اوه ی س���ێ س���اڵی راب���ردو یهكێت ی بهگرانتری���ن دۆخدا تێپهڕیوه ،دۆخێك ئهگهر ه���هر حزبێكی دیك ه بوایه ،ئ���هوا زیانی زۆر گهورهت���ری بهركهوتبو ،بهتایبهت لهس���اتی راگهیاندنی ناوهندی بڕیار لهالیهن كۆس���رهت رهس���وڵو بهرههم ساڵحو ئهو پش���تیوانیی ه گهورهی���هی ئیعالمی پارتی لهو ههڵوێس���تو ههن���گاوهی ئ���هو دو كهس���ه كردی���ان ك ه بارودۆخێك���ی دهرون���ی خراپی بۆ بهش���ێك لهكادرو الیهنگرانی یهكێتی دروستكرد. دو هۆكاری سهرهكیی بونههۆی دروستبونی ناوهندی بڕیار ،یهكهمیان ههوڵو تێگهیشتن ی بهشێك لهس���هركردایهتی یهكێت ی بهتایبهت ه���هردو جێگ���ر ب���ۆ وهرگرتنی بهش���هماڵی میرات���ی تاڵهبانیی ،دوهمیان تێگهیش���تنیان ب���ۆ ههندێ پرس���ی گرن���گ لهكوردس���تان، بهتایبهتیش ئهوهی پهیوهندی بهشداریكردن لهحوكمڕانییو رێككهوت���ن لهگهڵ پارتییهوه بو ،چونك���ه باڵ���ی ناوهندی بڕی���ار مهیلی رێككهوتن���ی دوقۆڵیان ههبو لهگهڵ پارتی بۆ بهیهكهوه حوكمڕانییو دابهشكردنی پۆستو پلهو ئیمتیاز ،بهاڵم بهرهی بهرامبهر ههمیش ه پێچهوانهی ئهم تێگهیش���تنه ههڵس���وكهوتو ههڵوێستیان بوه ،لهنێوان ئهو دو ههڵوێستهدا بێگوم���ان زۆرینه ی رههای دهنگی جهماوهری یهكێت���ی لهگهڵ ههڵوێس���تی دوهم���دا بوه، لهههمو ههوڵێكی الدانی ههڵویس���تی یهكێت ی جهماوهر سهنگی مهحهك بوهو لهژێر رهخنهو گوشاری شهقامی یهكێتی مهكتهبی سیاسی ههڵویس���تی خۆی گۆڕی���وه ،بۆنمون ه كاتێك بهشێك لهمهكتهبی سیاسی وتیان پهرلهمان بێ گۆڕان كارا بكرێتهوه ،یان یوسف محهمهد بگۆڕدرێت ،ی���ان رێككهوتنێكی دیكه لهگهڵ پارت���ی بكرێت بێ گۆڕان ،یاخود لهپرس���ی راپرس���یدا ،دهبینین تۆڕه كۆمهاڵیهتییهكان بهشێك لهمهكتهب سیاسیو سهركردایهتیان داوهته بهر رهخنهی تون���دو ناچار لهههندێ دۆخ���دا بۆچون���ی خۆیان گۆڕیوه ی���ان لێ ی پهشیمان بونهتهوه. لهحاڵێكدا ك ه یهكێتی سهنتهری بڕیاردانی الوازه ،دهنگ���دهرو جهم���اوهری یهكێت���ی، ههندێج���ار گۆڕانیش (لهغیابی نهوش���یروان مس���تهفا) لهناو یهكێتیدا بهدوا ی ههڵویستی جیاوازدا دهگهڕێن ،ئهو ههڵوێسته بژاردهكهن ك��� ه ئهو لهپێناویدا دهنگی���ان بهیهكێت ی یان گۆڕان داوه ،بهتایب���هت جهماوهری یهكێتیو گۆڕان لهزهینو تیگهیش���تن بۆ حوكمڕانیی، نهك نزیكن بگره هاوههڵوێستن. دهنگدهران���ی گ���ۆڕانو یهكێت��� ی بهتهنگ رزگاركردنی ئهو بهرهیهوهن كه دونیابینییان لهیهكتردهچێ���ت ،س���هرچاوهو ریش���هكه ی دهگهڕێتهوه بۆ ناوهڕاستی شهستهكانی رابردو ك ه رهمزو ناونیشانهكه ی جهاللییهت بو ،ئهو بنهمای ئهو تێگهیش���تنه ی داڕشت ،ئێستاش دوای تێپهڕبون���ی پهنجا س���اڵ بهس���هر ئهو ناكۆكییه ،هێشتا خهڵكی كوردستان بهدوا ی ههمان ههڵوێس���تدا دهگهڕێ���ت ،بههۆی ئهو دهنگو دونیابینیی���هی الیهنگرو دهنگدهرانی یهكێتی ،ناوهندی بڕی���ار نهیتوانی بهردهوام بێت ،ه���هر زو پهرت���هوازهو پهخش���ان بو، هاوكات ئ���هو دهنگانه ی لهدهرهوهی ناوهندی بڕیار هێشتا ماونو جارجاره نوزهیان لێوهدێت خێ���را دهكهونه بهر توانجو پ�ل�ارو رهخنه ی توند ،باش���ترین بهڵگهش جگه لهتۆڕهكانی كۆمهاڵیهتییو ههندێ نوسینو وتاری خهڵكی جیاواز ،دهبینین لهساتی ناشتنی تهرمهكه ی نهوشیروان مس���تهفا كه ژمارهیهكی ئێجگار زۆری جهم���اوهرو لێپرس���راوانی یهكێت ی لێ ی ئامادهبونو پشتیوانییهكی گهورهی بزوتنهوه ی گۆڕانی���ان ك���رد ،بهش���ێك لهلێپرس���راوانی یهكێت���یو كۆنه گۆڕان كهوتن��� ه بهر هۆیهاو ه���اواری خهڵك ،بێگوم���ان رهخنهو هۆیهای خهڵك لهبهرئهوه نهب���و ك ه یهكێتین ،بهڵكو بههۆی ههڵویس���تهكانیان بو ،بۆی ه دهبینین كاتێ���ك اله���ور تاڵهبانی دێت��� ه ناوخهڵك، جهماوهری گ���ۆڕان بهپێچهوانه ی ئهوانیدیك ه وێنهو س���یڵفیان لهگهڵ���دا دهگرت ،ههروهك
لهههولێریش ئ���هم حاڵهته دوب���اره بوهوهو جیاوازب���و لهوانیدیكه ،خۆ لهگ���هڵ الهوردا لێپرس���راووخهڵكی دیاری دیكهیش���ی لێبو، لهیهككاتدا س���یڵفی لهگهڵ الهوردا دهگیراو هۆیها لهچهند كهسێكی دیكهدا دهكرا! ههق ه ئهوانهی هۆیهایان لێكرا لهخۆیانو دیمهنهكان رابمێن���نو خوێندنهوهی���ان بۆ ئ���هو روداوه ههبێت ،ههروهكچۆن خهڵك خوێندنهوهی بۆ ههردو روداوهك ه ههیه. ههڵویس���ت ی الهور تاڵهبانیی ك���ه برازای تاڵهبانیی���ه لهم���اوه ی چهند س���اڵی رابردو جیاوازبو ،لهالیهك لهپرس���ی ناوخۆدا داوا ی یهكالییكردن���هوهی پرس���هكانی ناوخ���ۆی یهكێتی ك���ردوه لهڕێی بهس���تنی كۆنگرهدا، لهالیهك���ی دیك��� ه لهپرس���هكانی دیك���ه ی پهیوهندی���دار بهپهیوهن���دی لهگ���هڵ پارتیو ش���ێوازی حوكمڕانییو بهركهوت���هی یهكێت ی لهحوكمڕانییو دواترینیش���یان ههڵویس���ت ی جیاوازی ئ���هو پیاوه بهرامبهر نهوش���یروان مس���تهفاو گ���ۆڕان ،ئهوهندهی دیك���ه بردی ه پێش ،بۆیه دهبینین لهپرسی بڕیاردان لهسهر ئاههنگگێڕانو ههڵوهشاندنهوهی ئهو ئاههنگه ی بڕیاربو لهكهركوك بكرێت بهبۆنه ی ساڵیادی دامهزراندن���ی یهكێت���ی ،رونكردنهوهیهك���ی باڵوكردهوه لهو رونكردنهوهی���هدا ئهوهنده ی مهبهس���ت ب���و بڵ���ێ ئی���دی ئێم��� ه لهناو یهكێتی���دا خاوهنی بڕیاری���نو بڕیاردهدهینو ههڵیدهوهش���ێنینهوهو ئهو مهكتهب سیاسیو س���هركردایهتیانه ی ههڵویس���تیان (لهنگه) خاوهن���ی بڕیار نینو ئێمه بڕیار دهدهین نهك ئهوان. ئهو ههڵویستهی الهور تاڵهبانیی ئاماژه ی دهركهوتن���ی بارودۆخێك���ی نوێی��� ه لهن���او یهكێتیدا ،ئهویش ناوهندو سهنتهری بڕیار الی ئهوانه نییهو نهب���وه كه (ناوهندی بڕیاریان) پێكهێن���ا ،بهڵكو الی ئهوانهی��� ه كه بڕیاریان بهدهسته ،ئهمهش سهرهتایهكی نوێ دهبێت لهناو یهكێتی بۆ گۆڕانی نوێ ،ئهگهری نزیك لهو گۆڕانه ،بریتیی ه لهكۆكردنهوه ی سهنتهر ی بڕیار لهن���او یهكێتیو دواتر بهالداخس���تنی ملمالنێكان بهالیهكدا. بهكورت���ی ئهگهر لهم دۆخ���هدا بخوازرێت گۆڕانی عهمهلیو دروست بكرێت ،بهرلهههمو ش���تێك كۆنگرهیهكی جیاواز (ئیستیس���نا) بگیرێت ،بۆئهوه ی ههم ههیكهلی رێكخستنی حزب رێكبخرێتهوهو س���هركردهو لێپرسراوی بژاردهو نو ێ بێنه پێشهوه ،ههمیش شێوه ی كاری حزبی گۆڕانی بهسهردا بێت چونك ه ئهو ش���ێوه كالسیكییه ش���مولییهی كاری حزبی ك ه لهش���اخهوه دهقی گرتوه بهس���هرچوه، ح���زب لهحزب���ی رێكخس���تنو ناونوس���ینو ب���ارهگاو كۆبونهوهی حزبی���ی بگۆڕدرێت بۆ حزبی دهنگدهرو حزبی ئهجێندای سیاس���ی، بهاڵم هیچ���كام ل���هو گۆڕانان ه بهب���ێ بونی دامودهزگایهكی ئیعالمیی سهردهمیانه ناكرێت، چونك��� ه راگهیاندن لهم قۆناغهدا رۆڵێكی زۆر كاریگ���هر دهگێڕێ���ت ،راگهیاندن���ه دهتوانێ لهیهككاتدا تێگهیش���تنی ح���زب بگهیهنێتو ملمالنێ ی بهرامبهری حزب مسۆگهر بكات. خۆ ئهگهر ئهو س���هنتهری بڕیاره ی ئێستا بهفیعل���ی بونی ههیه توانی ئ���هم ههنگاوان ه بنێت ،ئهوا بێگومان پرسی یهكگرتنهوه لهگهڵ گۆڕان مس���ۆگهر دهكات ،چونكه لهئێس���تادا ئهگهرچی رێككهوتنێك لهگهڵ گۆڕاندا ههیه، بهاڵم بهم پهرتهوازهیی ه نه لێپرسراوانی گۆڕان دهتوانن ئهم موجازهفهی ه بكهنو ببنه شهریكی یهكێتییهك كه لهبارودۆخێكی باشدا نییه ،ن ه جهماوهرهكهی گۆڕانیش بهم یهكێتیی ه رازیی ه ك ه ههڵویست ی رونو سهنتهری بڕیاری گرفتی گهوره ی ههیه.
بهم پهرتهوازهییه نه لێپرسراوانی گۆڕان دهتوانن ئهم موجازهفهیه بكهنو ببن ه شهریكی یهكێتییهك ك ه لهبارودۆخێكی باشدا نییه ،ن ه جهماوهرهكه ی گۆڕانیش بهم یهكێتیی ه رازییه كه ههڵویست ی رونو سهنتهری بڕیاری گرفتی گهوره ی ههیه
14
) )579سێشهمم ه 2017/5/30
نهوشیروان مستهفا وهك رۆحانی!...
بیرورا
مردنی نەوشیروانو سەرهەڵدانەوەی محەمەدی مەهدی كاتێك سیاسی ئیگۆیهكی تهنكی ههیه نەوزاد جەمال ئەوەی ئ����ەم دو ناوە کۆدەکات����ەوە ئەوەیە کە پاش����مەرگیان دەبنە فریادڕەسێکی پیرۆز. ئەمیان بەدیوە سیاسییەکەیو ئەویتریش بەدیوە ئایینیەکەی .زۆرنییە ک����ە یەکەمیان ماڵئاوایی کردوە ،باسی دوەمیان لەکەناڵەکانەوە گەرمە! رێکەوتێکی سەیرە ،بەاڵم مایەی سەرنجیشە. بەپاڵەوانکردن ئەگەرچی کەس����مان پاڵەوانی فریادڕەس����ی لێقەوماوم����ان نیی����ن ،ب����ەاڵم زۆربەش����مان دەس����تمان لەس����ازکردنی پاڵەوانەکاندا هەیە: هەر بەپێناس����ەکردنو ستایشکردنو باسکردن تاباڵوکردن����ەوەی دەنگۆکانی����ان بەزارەک����یو نوسراو .چونکە ،ئێمە کۆمەڵگەیەکین ئەوکاتە دەپەرژێنە سەرمرۆڤەکان ،کە ئاودیوی جیهانی زیندوان بون .لەس����اتێکدا دەبن����ە مایەی رێزو دەربڕینی خۆشەویس����تی کە ماڵئاوایی دەکەن. ئیتر لێ����رەوە ش����انازییان پێوەدەکەین .بەاڵم ئەم هەس����تە چەندە شاعیرانەو جوانو نمایشی وەفادارییە ،کۆمەڵێک رەهەندی س����ایکۆلۆجیو ئایینیو کولتوری هەیە. بۆیە ،هەمیشە دەپرسم ئاخۆ ئێمە پێویستمان بە"پاڵەوان����ە" ،ی����ا پاڵەوانەکان پێیوس����یتیان بەباسوخواس����ەکانی ئێمەی����ە لەبارەیان����ەوە؟ پاڵەوان مانای چییە؟ بەپی����ی فەرهەنگ����ی ئۆکس����فۆرد <ئ����ەو کەس����ەیە کە بەه����ۆی بوێریی یادەس����تکەوتە ناوازەکانیەوە یاخەس����ڵەتە نایابەکانیەوە پێی سەرس����امین> .هەڵبەت ،لەکات����ی نەهامەتیو لێقەومانو لێکترازانو داتەپینەکاندا ،مرۆڤەکان یاچاویان لەئاس����مانە یابکەرێکی پاڵەوان-ئاسا ک����ە پارس����ەنگی هێزبگەڕێنێتەوە .کەس����ێک لەپێناوهەمواندا دۆخەکە بەالدابخاتو لەجێگەی هەموش بجەنگێت! ئی����دی رەواندنەوەی تەمی نائومێدیو تاریکستانی دۆخەکەیە کە وادەکات هەمو لەکانی����اوی هەستونەس����تییەوە ،وێنەی پاڵەوانێک بۆ سەکردەیەک دابتاشێتو لەدڵیدا بینەخشێنێت. نەوشیروان رێکەوتێکی س����ەیرە کەناوی "نەوش����یروان" لەمێژودا ئاماژەیە بەشای شاهانی ئیمپراتۆریەتی ساسانی ()٥٧٩-٥٠١کە بە<کیسرای یەکەم>یا <خوس����رەو>یش ناودەبرێت .کەسێکیشە کە بە"نەوش����یروانی دادخواز" دەناسرێتەوە لەبەر خەس����ڵەتێکی تایبەت :خاکیەتیو چەسپاندنی ئەو بیرۆکەیەی کە نابێت فەرمانڕەوای واڵت تەنها لەخانەدانو ماقواڵنی کۆمەڵگەبن! جگەلەوەشی کە بە"شای چاکساز" پێناسە دەکرێت .چونکە باجی البردنیو بەربەس����تێکی دیوارینی لەدژی تیرەو خێڵە هێرش����بەرە کۆچەرییەکانی تورکو عەرەب دژ بەئیمپراتۆریەتەکەی دروستکرد! هەروەها ئەم کەس����ێتییە بەرجەس����تەکەری کەس����ێتی <شافەیلەس����وفی ئەفالتونی>بو. بەه����ۆی رێ����زو بایەخدان����ی بەفەلس����ەفەو فەیلەس����وفانو کردنەوەی فێرگەی گوندیشاپور (ئەگەرچی کاک نەوش����یروان لەدانیش����تنێکی روب����ەرودا ،کەمبایەخی فەلس����ەفەی درکاندو وتی فەلس����ەفە هێندە بابەتێکی گرنگ نییە کە وەک بەش����ێکی س����ەربەخۆو تایبەت لەزانکۆدا بخوێنرێ!) .بەدەر لەپێداهەڵدانو ستایش ،ئەم ناوە بۆ نەوشیروان مستەفاو رێکەوتێکە. ئەفسانەسازی پسپۆڕی ئەفسانەناسی <جۆزیف کەمپێڵ> لەکتێبی <هێزی ئەفسانە>دا ،ئەرکی دەرونی ئەفس����انە ک����ە لەئەنجامی ئ����ەو ئاڵوگۆڕانەی لەقۆناخی لەدایکبون ،رۆیش����تن ،هەرزەکاری، الوێتیو پێگەیش����تنو دایکوباوکایەتیو تامردن بەس����ەر مرۆڤدادێ����ن ،روندەکات����ەوە .پێیوایە ئەفس����انە نێوانبەرێک����ە لەنێوان ئ����ەوەی کە دەبێت بیزانینو ئەوەش����ی کە هێشتا نایزانین. وات����ە ،لەبەرئەوەی قۆناخ����ی داهاتوی ژیانمان لەئێس����تاماندا هی����چ کاریگ����ەر نیی����ە ،بۆی����ە بەمیتافۆر -س����یمبوڵو ئاماژە پێناسەی واقیعی نوێو پێشهاتە تازەو ئاڵوگۆڕەکان دەکەینەوە. کەواتە ئەفسانە ئەو رایەڵەیە کە لەنێوان زانراوو نەزانراو ،نادیاردایە .ئێمە دەزانین واقیع چۆنەو چییە ،بەاڵم ل����ەوەدا بەرچاومان رون نییە کە ئاخۆ چیدەبێتو چیشمان بەسەردێت .بۆیە لەم کەلێنەوە ئەفسانە س����ەرهەڵدەداتو لەڕێگەی بەرهەمهێنانی سیمبوڵو پاڵەوانەوە دێتەئاراوە. بەڕێکردن����ی تەرمی نەوش����یروان مس����تەفاو ئەسپەردەکردنی بەخاکو کەفوکوڵی الواندنەوەو ئامادەیی خەڵکی ئاسایی تێیدا ،ئەگەر نیشانەی رێزوخۆشەویستیش بێت ،لەبنەڕەتدا دەرخەری بێهواییو رەشبینی مرۆڤەکانی ئەم دەڤەرەیە. ژێدەرێکی ئاش����کرای تینویەتی خەڵکەکەیە بۆ ئاڵۆگۆڕکردنی دۆخەکە .چەندە گریانو هاوارە بۆ نەوش����یروان ،ئەوەندەش شیوەنە بۆ دۆخە نالەبارەکە! وەس����فکردنی بەهی����وای هەژاران، خاکی ،زان����ا ،بیرمەند ،هت����د ...دەاللەت لەو خودە دەکات کە پێویستی بەزانینو تێگەیشتنو رێگەی دەربازبونە لەقەیرانەکانی. ئاماژەیەکی تریش لەنەفرەتکردنی سەرکردە سیاسیەکانیتر ،تاڕادەی جنێودان ،هوهاکێشانو تفکردن����ەوە س����ەردەردێنێت .لەهەم����وی گرنگت����ر لێکدانەوەی رەهەندە س����ایکۆلۆجیو
کولتوریەک����ە کە لەپش����ت ئەفس����انەی مەرگی ئەو پی����اوەوە ئامادەیە .بەجۆرێک الی خەڵکی ئاس����اییو تەنانەت هەندێک رۆش����نبیر ،مردنو ژیانی نەوش����یروان ب����وە ()Übermensch س����ەرومرۆڤەکەی "نیتش����ە" .لەکاتێک����دا نەوشیروان هەمیش����ە لەوێنەو گرتەکانداو دژی خۆجیاکردنەوەبوە لەخەڵکی ئاسایی! دیارە هەوڵێک هەیە کە دەیەوێت ئەو مرۆڤە بکات بەپاڵەوانێکی فریادڕەسی گەل .بۆیە هەر لەئێستەوە دەنگۆی ئەوەی وەسیەتنامەی هەیە ی����ا نییە چەندان نوقاڵن����ەو فاڵی بۆ بگرینەوە. جگەل����ەوەی ک����ە بەدورناگیرێ����ت بەناوییەوە زۆرشت بوترێتو بکرێت! ئاخر پیرۆزکردن هەر لەئایینەکاندا نییە ،بەڵکو کەسێتییە سیاسیو کۆمەاڵیەت����یو رۆش����نبیریەکانیش دەبرێن����ەوە کەش����کەاڵنی فەلەک .ه����ەروەک لەداس����تانو ئەفس����انە دێرینەکان����ی رابوردودا باس����کراوە، جەنگی خوداو ئەهریم����ەن ،زۆرانبازی دەعباو دەعەجان����ەکان لەگ����ەڵ پاڵەوانەکاندا تۆماری سەیری بەجێهێشتوە .ئەمڕۆش هەمان میکانیزم دەخرێتەسەر وێنەی سەرکردەو ناودارەکان .بەو شێوەیە ،نەوش����یروان پاڵەوانە سەرەکیەکەیە، الی نەیارەکانیش����ی کاراکت����ەری دژەپاڵەوانو رۆحە ئەهریمەنەکەی هەڵگرتوە! ش����ایەنی وتنە کە پاڵ����ەوان وەک مرۆڤێکی ناوازەو هەڵکەوتویەکی بێوێنەو دانسقە ،دەردێکی کوش����ندەی رێکخراوە سیاس����یەکانی ئێمەیە. پەتایەک کە دەیەوێت سەرکردەکانی بکاتە نەمر لەپۆس����تو بڕیارەکانیاندا .سەرکردەکانی ئێمە تەنها کار لەسەر مانەوەی خۆیان ناکەن ،بەڵکو شەڕ لەسەر داهاتوی نەوەکانییان دەکەن! لەم روەوە پرس����ی جێگرەوەی سەرکردەکان لەالی زۆربەی حزبەکانی ئێمە ،تابویەکی (حەرامێکی) سیاسییە. هەمیشە بەئەنقەست ئەو بابەتە پەکدەخرێت. بەبیانوی ئەوەی سەرکردەکە کەموێنەیەو کەس نییە بتوانێ(لەراستیدا نابێت) جێی بگرێتەوە. ئەمە یەکێکە ل����ەو ئەفسانەس����ازیانەی بزاڤی سیاسی کورد سەدس����اڵێکە سەکردەکانی کار لەس����ەر س����ایکۆلۆجیەتی جەماوەرو شتنەوەی مێش����کیان دەکەن .هەمیش����ە خۆیان بەباوکو تاکەپەناو چاوساخ دادەنێن ،وەکئەوەی بێئەوان بەلەمەکە سەرلەبەر نوقم بێت! راس����تە ،هەمو مرۆڤێکی خاوەن کاراکتەری جی����ا ،ت����اکو دانس����قەیە لەخۆی����داو ک����ەس ناتوانێت ببێتەوە بەئەو .بەاڵم لێرەدا قس����ەکە لەس����ەر پڕکردنەوەی ئەرکو پۆستەکەیە نەک خودی کەس����ەکە .لەبەرئ����ەوەی حزبی کوردی هێش����تا نەبۆت����ە دام����ەزراوە ،هەم����و ئەرکو رۆڵێکی رێکخراوەیی بەکەس����یی کردوە .لەگەڵ مردنی بەرپرس����ە بڕیاردەرەکانیدا ،کورس����یو پێگەکانیشیان دەمرێنرێت! کاتێ����ک کە هاواڵت����ی بێدەرەتان ب����و ،ئیتر هەم����و س����یفەتو خواس����تە ناخەکییەکان����ی بەس����ەرکردەکانییەوە دەلکێنێ����ت .خ����ۆی بەبێدەس����ەاڵت ،کەمزان ،کەمئەزمون ،بێهیواو بێکەس دادەنێت .لەبەرامبەردا هەمو س����یفەتە گرنگەکان����ی وەک مانەوە ،خۆش����یو درێژەدان بەژی����انو وەاڵمدان����ەوەی پرس����یارەکانی، دەخاتەس����ەر وێن����ەی س����ەرکردەو پێغەمبەرو پیاوچ����اکو روناکبی����رو بیرمەندەکانیی����ەوە. لەکاتێکدا مەرج نییە ئەو س����یفەتانە تێکڕا لەو کەسێتیانەدابن .بەاڵم لەبەرئەوەی بەدیاریکراوی لەخۆی����دا نییە ،ئیتر دەبێت کەس����ێک هەبێت ئەوانەی تێداببینرێتەوە! هەر کاتێ����ک شەڕۆش����ۆڕو قەیرانی ئابوریو گرفتی دارایی هاتەئاراوە ،پڕوپاگەندە باشترین راوکەری مێش����کەکانە .چونکە لەو س����اتانەدا بیروهەس����ت بۆ وەرگرتنی باش ئامادەیە .لەو دەمەی ناس����ۆرو نائومێدی باڵئەکێشێت بەسەر خەیاڵو هەستدا ،ئیتر مرۆڤ ناچارانە چاوەڕێی وەاڵم����ی فریادڕەس����ە .بۆیە کەس����ە دیارەکان لەسەر خواستی ناخی خۆییو پێویستییەکانی بەباشبێت یاخراپ وێنادەکاتەوە. ئیدی تاچەندە نائومێدیی زاڵبێت ،ئەوەندەش چاوەڕوان����ی پاڵەوان دەکرێ����ت .هەڵبەت ،لەو جێگەیەی ئایینو بیروباوەڕی سادەو نائەقاڵنی زاڵ بێ����ت ،مرۆڤەکان����ی زۆرتری����ن ئامادەی����ی وەرگرت����نو بیرۆک����ەی پاڵەوانو فریادرەس����ی نەمرن.
لەبەرئەوەی حزبی کوردی هێشتا نەبۆتە دامەزراوە هەمو ئەرکو رۆڵێکی رێکخراوەیی بەکەسیی کردوە ،لەگەڵ مردنی بەرپرسە بڕیاردەرەکانیدا کورسیو پێگەکانیشیان دەمرێنرێت!
ئێمهش هیچ نییه جگهلهوێنهیهكی موزهیهفو موحسین ئهدیب درۆزنانهی ئێمه .بهاڵم ئهگهر فۆتۆیهكی ئێمه لهچركهیهك���داو بهكامێرای���هك دهچركێنرێتو خهڵك بۆچی بۆ نهوشیروان مستهفا دهگرینو دروس���ت دهبێت ،ئهی ئیگ���ۆ چۆن پێدهگاتو ش���ینو شیوهن دهكهن؟ چی راڤهی ئهو دهریا دروس���ت دهبێت ،یان لهكوێ���وه دێت؟ ئیگۆ فرمێس���كهمان بۆ دهكات كه دوا ی مهرگی ئهو بریتییه لهو شته بچوكانهی كه وهریاندهگرینو رژا؟ ئهو ههمو ئاهو ناڵهیهی س���هرجهم چینو كهسبیان دهكهین وهك ئهوهی كه ههین ،واته توێژهكان لهكوێوه دێن؟ بۆچی لهو كۆس���تهدا ئهو ش���تانهی حهزت لێیان���هو ئهوانهی حهزت كهسێكت شك نهدهبرد سهرهخۆشیت لێبكات؟ لێی���ان نییه ،ئهوهی خۆش���ت دهوێتو ئهوهی ههموان وهك تۆ كهیلو وهك تۆ دڵیان پڕو وهك رق���ت لێیهتی ،ئیگۆ بریتیی���ه لهو مێژوهی كه تۆ چاوهكانیان تهڕ؟ بۆچی ئهوهی لهنزیكهوه ناتوانی���ت خۆت���ی لێدهرباز بكهی���ت ،بریتییه بینیویهتیو ئهوهی هاوڕێی بوه ،جیاوازییهكی لهیادهوهرییهكان���ت ،هیواو خهونو خواس���تو ئهوتۆ ی نهبو لهگهڵ ئ���هوهی قهت لهنزیكهوه ئارهزوهكانت ،بهمانایهكی تر ئیگۆ لهبیرۆكهوه نهیبنییوهو رهنگه نهیاری سیاسیشی بوبێت؟ دهس���تپێدهكات ،بیرۆك���هش كاریگ���هری خهڵك بۆچی نهوش���یروان مستهفا بهباوكو لهس���هر كردهوهكانم���ان دادهنێ���ت ،ئهمهش بهتایب���هت باوكی ه���هژاران ئهزانێ���ت؟ ئایا كاریگهری لهسهر سروش���تمان دروستدهكات، ئهمه گوزارش���تێكی مهجازیی���هو دهربڕینێكی سروشتیش���مان كهس���ایهتیمان دیاریدهكات، روكهشانهیه ،یان گوزارشتێكی تهواو حهقیقییهو كهسایهتیش���مان رهوتی ژیانمان دهستنیشان لهقواڵییهكی ئێج���گار قوڵهوه دێت؟ ئایا ئهوه دهكاتو بهم شێوهیه ئێمه دهبینه شتێك نهك موبالهغه نییه كه منیشو چهندین كهس���ی تر خۆمان نین ،بهڵكو رێگره لهناسینی ماهیهتی ئهویان بهگاندیو ماندێالو مارتن لۆسهر كینگ راستهقینهی خۆمان. تا ئێرهش رهنگه دهرك بهكێشهكه نهكهین، چواند؟ بۆچی موبالهغه نییه؟ خاڵی هاوبهشی ئهوانو نهوش���یروان مس���تهفا چییه؟ بۆچی ب���هاڵم ئهوهی كێش���هكه بهرجهس���ته دهكات غهمی لهدونیا دهرچونی نهوش���یروان مستهفا ئهوهیه لهرێگای ههمو ئهمانهوه كهسایهتیهك، ههموان كۆدهكاتهوه ،لهكاتێكدا چهندین شتی ی���ان وردتر بڵێ���م دهمامكێكمان بۆ دروس���ت دهبێت(وشهی كاراكتهر لهزمانی یۆنانی كۆندا تر ههیه كه ههموان لێكجیادهكاتهوه؟ ئهم پرسانه لهس���هرهتای بیستنی ههواڵی بهمان���ای دهمامك دێت) ،ئ���هم ئیگۆیهش دو ژیابن ،كاتێكیش لهپێن���او ئهوانی تردا ژیای، مهرگی كاك نهوشیروانهوه سهرقاڵیان كردومو كێشهی گهوره دێنێته كایهوه: یانی ئهوهی ئهو ئیگۆیهی كه بوهته بهربهست لهمبارهیهش���هوه لهگهڵ زۆرێك هاوڕێو كهسه یهك���هم :رێگ���ر دهبێت ل���هوهی جهوههری لهنێوان كۆنێكتبونی تۆو ئهوانی تردا نهماوه، نزیكهكان���م دواومو عهوداڵی ئهوهبوم هۆكاری راس���تهقینهی خۆم���ان ،ی���ان زات���ی قوڵو ی���ان زۆر كاڵبۆتهوه ،كاتێكی���ش ئهو ئیگۆیه ئهو پرس���ه جهوههریانه بزانم .بێگومان زۆرم گهردونیمان بناسین ،بهماهیهتی راستهقینهی كاڵب���وهوه ،ئهوا ئیدی زۆر بهس���انایی لهگهڵ خوێندهوهو گوێش���م لهوهاڵمی جۆراوجۆر بوه ،خۆم���ان نامۆ دهبینهوه ،لهكاتێك���دا ئهو زاته ئهوانی تردا كۆنێك���ت دهبێتو پهیوهندییهكی ههموان لهس���هر ئهوه كۆكن هۆكارهكه ئهوهیه جهوههریهم���ان دو تایبهتمهن���دی بێئهن���دازه رۆحی قوڵ دروست دهبێت ،كه كۆنێكتبونیش ئهو پیاوێكی سهرڕاس���تو پاكو ئازاو جیاواز گ���هورهی ههیه ،یهك���هم دورم���ان دهخاتهوه هات���ه ئاراوه ئیدی رۆحی س���هركرده ئاوێتهی بوهو بۆ میللهتهكهی ژیاوهو چهندین گوزارشتی لهبهختهوهریو س���هكینهی راستهقینه ،دوش ههوادارانی دهبێت ،ههموان ههس���ت بهیهكبون ت���ر ،كه ههمویان ئهوه دهس���هلمێنن ئهو زاته دورم���ان دهخات���هوه لهب���وار fieldی تواناو دهك���هن ،ههر ئهمهش راڤ���هی ئهو جادوهمان وهك چ���ۆن لهلوتكهی پاكی���دا وهك ههموان داهێن���انو نیازو هێزی زاتی راس���تهقینهمان ،بۆ دهكات كه س���هركردهی راستهقینهی ئیگۆ لهدای���ك بو ،بهاڵم جیاواز لهوانی تر لهلوتكهی چونك���ه ئهو بوارهی ئیگ���ۆ كاری تێدا دهكات كاڵ ههیهت���ی ،ههر بهتهنه���ا لێرهوه دهتوانین پاكیش���دا مرد(ئهمهش دیاریی���هك لهمێژوی ش���وێنه ،بهاڵم بواری خودی راس���تهقینهمان ل���هوه تێبگهی���ن گاندیهكی رهش���تاڵهی لهڕو بهش���هریدا بهنسیبی خهڵكانێكی زۆر زۆر كهم ناشوێنه. الوازی پهنجا شهس���ت كیلۆیی دهتوانێت 300 دهبێت). دوهم :ئیگ���ۆی م���ن دهكهوێت���ه بهرامبهر ملیۆن هین���دی دژی زلهێزێكی وهك بهریتانیا ب���هاڵم بهبۆچون���ی بهنده ئهم���ه وهاڵمهكه كۆمهڵێك ئیگۆی تر ،وات���ه حهزو خولیاكانی ئاڕاس���ته بكاتو واڵت ب���هدهری بكات .مارتن نییه ،بهڵك���و خودی پرس���یارهكهیه ،چونكه ئیگۆیهك بهربهس���ت بۆ ح���هزو ئارهزوهكانی لۆس���هر كێنگی الو كه تهنها 37س���اڵ ژیاوه، ئ���هم وهاڵمانه پێمان ناڵێن ئ���هو چۆن توانی ئیگۆیهكی تر دروست دهكات ،ئهمهش ملمالنێو چۆكدابدات بهدهسهاڵتێكو سیستمێكی قوڵی لهلوتكهی پاكیدا بمرێت؟ دواجار ش���هڕو جهنگ دێنیته كایهوه ،شهڕی وهك ئاپارتایدو دواجار ئهم یهكسانی رهگهزییه جارێ ئهسڵهن ئهو مردوه؟! بێگومان ئهو نێ���وان دو كهس ،دو بنهماڵ���ه ،دو خێڵ ،دو كه ئهو خهباتی بۆ دهكرد بگاته ئاس���تێك كه نهمردوه ،ئهو وهك دهوترێت نهمره ،من بۆخۆم حزب ،دو نهتهوه ،دو مهزههب ،دو دهوڵهت ...رهشپێستێكی وهك ئۆباما ببێته سهرۆكی ئهو لێتان ناش���ارمهوه بۆیهكهمین ج���اره لهژیانی ریش���هیان لهناو ئیگۆدای���ه ،چونكه ههر یهك واڵتهی كه لهس���هردهمی كینگ���دا حهقی نهبو خۆمدا لهوه تێگهیشبتم (نهمری) نه مهجازهو لهمانه(بنهماڵ���هو حزبو نهت���هوهو ئاینو ...ب���هو جادهیهدا بڕوات كه سپیپێس���تێكی پێدا ن���ه موبالهغ���ه وهك ئ���هوهی لهڕهوانبێژی���دا خاوهنی ئیگۆیهكی گشتی تایبهت بهخۆیانن) .تێدهپ���هڕی .ئهم���ه بۆ ماندێالش ه���هر وایه. خوێندومانه ،بهڵكو وش���هو گوزارشتێكه تهواو واته كێش���هكه ئهو كاته ریشه دادهكوتێو ئهم���ه لهكهس���ایهتی عهبدواڵ ئۆجهالنیش���دا حهقیقیو پڕ بهپێس���تی وش���هكه نهوشیروان بهردهوامی بهخۆی دهبهخشێت ،كه ئیگۆكانو رهنگدهدات���هوه ،ئهگهر كاڵی ئیگۆی ئۆجهالنو مستهفا نهمره .ئێس���تا ئیدی دهبێت بپرسین وێنهكانی ئێمه دهكهونه بهرامبهر یهكتر ،نهك رۆحی گ���هورهی ئهو نهبێت چ���ۆن دهتوانێت كاك نهوش���یروان بۆچی نهمره؟ بۆچی باوكه؟ جهوههری راس���تهقینهمان ،چونكه جهوههری لهكونجی زیندانهوه ،بهیهك رسته دهیان ههزار بۆچی پاكه؟ بۆچی ئازایه؟ .؟....؟ راستهقینهی من لهگهڵ جهوههری راستهقینهی كورد بهێنێته سهرجاده ،بهیهك رستهش مان تۆدا كێشهی نییه ،ئهسڵهن لهدهرهوهی فهزای بهزیندانییهكانی باكور بكاتو بهیهك رستهش ئیگۆو ههستی جوداییو ئیگۆكان���دا م���نو تۆیهك بونی���ان نییه .ههر مانگرتنیان پێبش���كێنێت؟! مهسهلهكه ئهوهیه disconnectبون لێرهشهوهیه( ،بودا) جهخت لهوه دهكاتهوه كه ئۆجهالن لهگهڵ ئهواندا بۆته یهك ،بۆیه كاتێك بۆ وهاڵمی ئهم پرسانه دهبێت شوێنێك ی دیكه تاكه سهرچاوهو هۆكاری سهرهكی ناڕهحهتیو فهرم���ان بهوان���دهكات ،وهك ئهوهیه فهرمان بگهڕێین ،ئهبێ���ت لهڕوانگهیهكی نامهئلوفهوه بهدبهخت���ی مرۆڤایهتی بریتییه له(ههس���تی بهخۆی بكات ،كێ ههیه فهرمانی خۆی بهسهر بیخوێنین���هوه ،ئهبێ���ت بڕۆین��� ه دهرهوهی جودایی) ،واته ههست كردن بهوهی كه لهوی خۆیدا جێبهجێ نهكات؟! مهحسوسهوه ،لهدهرهوهی بازنه ی مهوجودهوه تر ج���ودای ،واته connectبون نامێنێتو ههمو ئهمانهی لهسهر ئهو سهركرده مهزنانه بڕۆینه بازنهی مومكینات���هوه .بهمانایهكی تر ههموان disconnectدهبین. وتمان بۆ نهوشیروان مستهفاش راستن ،چونكه ئهگهر بمانهوێت وهاڵمێكی وردمان دهستكهوێت ئهگهر نهوش���یروان مستهفا خاوهنی ئهو رۆحه دهبێ���ت لهبناغ���هوه لهپێناس���هی ماهیهت���ی كاڵكردنهوهی ئیگۆو خاڵی هاوبهشی نێوان گهورهیه نهبایهو كۆنێكت نهبایه لهگهڵ خهڵكی مرۆڤ���هوه ل���هدهرگای بابهتهك���ه بدهین ،ئایا مرۆڤی گهورهو مرۆڤی بچوك كوردس���تاندا ،ئهوا ههرگی���ز بزوتنهوهكهی كه م���رۆڤ چییه؟ الیهنی رۆحانی چهقه لهمرۆڤدا ئهگهر ئێمه لهجهوههرماندا وهك یهك گهوره تهمهن���ی ل���ه 3مانگ زیاتر نهب���و ،وێڕای ئهو ی���ان الیهن���ی ناڕۆحی(م���ادی)؟ بهدیوێكی بین ،ئهوا ئهوهی لێكمان جیادهكاتهوه ئیگۆمانه ،ههمو تهرغیبو تهرهیبهو ئهو ههمو ساختهیه ت���ردا ئایا مرۆڤ ئهمهیه ك���ه ئێمه دهیبینینو بهو مانایهی خهستیو تۆخیو ئهستوری ئیگۆ نهیدهتوان���ی 25كورس���ی حهاڵڵ بهدهس���ت ههندێ لهمرۆڤ���هكان ئهزمونی رۆحییان ههیهو لێكم���ان جیادهكاتهوه .رونت���ر بڵێم ههر یهك بهێنێت ،ئهگهر مهس���هلهكه ئ���هوه نهبێت ئهو ئهوانی دیك���ه ئهزمونی رۆحییان نییه؟ ئهزانم لهئێمه تاچهندێ���ك ئێگۆمان كاڵو تهنك بێت لهوهتی ههیه لهپێناو ئهوانی تردا دهژی ،ئهوا بهشێوهیهكی گشتیو لهناو ئهوانهشی بڕوایان ئهوهنده لهجهههری راستهقینهمانهوهو لهوانی ههرگی���ز ئهوانی تریش ئاماده نهدهبون بۆ ئهو بهالیهنی رۆحی ههیه لهباشترین دۆخدا بڕوایان تریشهوه نزیكین ،ئهوانی تری مرۆڤو ئاژهڵو و بۆ بزوتنهوهكهی بژینو لهپێناو سهرخستنی وایه كه ئێم���ه مرۆڤینو ئهزمون���ی رۆحیمان روهكو ژینگهو بونهوهرهكانی تریش بهگشتی .بهها بااڵكانیدا باج بدهنو نان بڕاوو ش���ههید ههیه .بهاڵم مهسهلهكه تهواو بهپێچهوانهوهیه ،واته بهئهندازهی كاڵكردنهوهی ئیگۆمان لهگهڵ بكرێن. چونكه ههمو عاریفهكانو س���هرجهم تێكسته ئهوانی تر كۆنێكت دهبینو الیان خۆشهویست وات ه مهسهلهكه ئهوه نییه نهوشیروان مستهفا ب���ااڵكانو ئێس���تاش فیزی���ای كوانت���همو دهبی���نو دهش���توانین بهش���ێوهیهكی باشو خاوهن���� ی مێژویهكهو پێش����مهرگایهتی كردوهو بایۆلۆجیای كوانتهم ئهوهمان بۆ روندهكهنهوه ،پۆزهتی���ڤو لهپێن���اوی ئامانج���ه گهورهكاندا سهركرده بوه ،چونكه خۆ زۆرن ئهوانهی وهك We are not human beings havingئاڕاستهیان بكهین. ئهو لهش����اخ بونو ئێس����تا لهناو ئهو خهڵكهدا a spiritual experience. We are كهمترین بههایان نییهو تهنانهت لهكۆكهكانیشی spiritual beings having a human چۆن دهتوانین ئیگۆ زهندهقی����ان چوبو .بهڵكو مهس����هلهكه ئهوهیه كاڵو تهنك بكهینهوه؟ .experienceوات���ه ئهوهی پێی دهوترێت ئیگۆی نهوش����یروان مس����تهفا كاڵترین ئیگۆیهو مرۆڤ لهبنهڕهتدا كائینێكی رۆحییهو ئهزمونی بهكورتی كاڵكردن���هوهی ئیگۆ بهوه دهبێت ئهم كاڵبونهوهیهش بهبێ هیچ زۆر لهخۆكردنێكو كوللیت ی ت ه ناع ه ق و ت بژی تردا ی وان ه ئ پێن���او ه ل ی مرۆڤبونمان كردوه ،واته مرۆڤبونمان بهشێك بهب����ێ موجامهل����هی هیچ كهس����ێك لهگهڵماندا بچوكو عهرهزیه لهبونمان نهك رۆحی بونمان .بهوه ههبێت بهختهوهری رهها لهوهدایه كه بۆ كۆنێك����ت دهبێتو ههس����ت ب����هوه ناكهین ئهو ب���هاڵم چ���ی وادهكات مرۆڤ ل���هم حهقیقهته ئهوانی ت���ر بژیت ،چونكه كاتێك ئهم بڕوایهت بونهوهرێك بێت جودا لهئێمه. تێنهگاتو لهباش���ترین دۆخدا پێی وابێت ئهو ههبو ئیدی (منو تۆ)ی���هك بونیان نامێنێت، ههر ئهمهش راڤهی ئهو ههمو فرمێسكهمان مرۆڤ���هو ئهزمونی رۆحی ههیه ،ئ���هوه چییه كه منو ت���ۆش نهما ئهنانیهتو خۆپهرس���تی بۆ دهكات كه دوای مهرگی نهوشیروان مستهفا وادهكات ئێمه جهوههری راستهقینهی خۆمان كاڵدهبێتهوه ،دواجاریش كۆنفلێكتو ملمالنێو دهڕژێن ،ئهو خرۆش���انه میللیهم���ان بۆ راڤه نهبینین كه رۆحی بونمانه؟ ش���هڕوپێكدادان كاڵدهبێتهوهو ب���هرهو نهمان دهكات ك���ه دوای بیس���تنی ههواڵ���ی مهرگی بێگومان ئ���هو بتهو ئهو پهرده ئهس���توره دهچێت(ئهم���هش ئهو بهههش���تهیه كه ههمو ئهو دێتهكایهوه ،ئ���هوهی5-19و رۆژانی دوایی بریتیی���ه له ،EGOتهنها بهربهس���تی نێوان ئاینهكانو عاریف���هكانو رۆحانیهكان باس���ی لهههمو ماڵێكی ئهم نیشتیمانهدا پرسهیه ههر ئێمهو ئهس���ڵی خۆمان بریتییه لهئیگۆ EGOدهكهن). پهیوهندی بهئیگۆی كاڵی نهوشیروان مستهفاو و ال ماندێ و گاندی ه ل فا ه مست وشیروان ه ن بۆچی ،ئیگ���ۆ چییه؟ ئیگۆ بریتیی���ه لهوێنهی زاتی رۆحی گهورهی ئهوهوه ههیه كه لهگهڵ رۆحی ئێمه ،نهك ئێمهی راس���تهقینه ،ئهو وێنهیهی مارتن لۆسهر كینگ دهچێت؟ ههمواندا كۆنێكته ،بهمانایهكی تر كاتێك ههر ئهبێته بهربهس���تی ناسینی ئهو ماهیهتهی كه خاڵ���ی هاوبهش���ی نێوان ئهم چ���وار پیاوه یهك لهئێمه بۆ نهوش���یروان مستهفا دهگرین، وێن���ه دهگیرێت ،واته وهك چ���ۆن فۆتۆیهكی مهزنهو مهزنهكانی دیكهی مێژوی مرۆڤایهتی ،لهراس���تیدا بۆ بهش���ێك لهخۆمان دهگرین كه ئێم���ه كهلهچركهیهكدا دهگیرێت ،گوزارش���ت بریتییه لهوهی ههمو ئهمان���ه لهپێناو ئهوانی نهوشیروان مستهفا لهگهڵ خۆیدا دهیبات .كه نییه لهماهیهتی ئێمه ،بهههمان شێوه ئیگۆی ت���ردا ژیاون ،زۆر زیاتر لهوهی لهپێناو خۆیاندا نهوشیروان مستهفا دهمرێت بهشێك لهههریهك
بیهێنه پێشچاو ی خۆت ئهگهر وێنه ی پهیوهندی نێوان باوكو فهرزهند گهوره بكهین بۆ پهیوهند ی نێوان سهركردهیهكو میللهتهكهی ،ههمان پهیوهندیش گهوره دهبێتو ههموان سهركرده بهباوكی خۆیان دهزانن
لهئێمهش لهگهڵی���دا دهمرێت ،ب���هو مانایهی بهش���ێك لهڕۆحی ئێمه لینكی خۆی وندهكاتو دیس���كۆنێكت دهبێ���ت بۆیه ههس���ت بهونی دهكات ،كاتێك ههر ی���هك لهئێمه دهگرین بۆ ونبونی خۆمان دهگرین لهغیابی رۆحی ئهودا، لهگهڵ س���پاردنی رۆحی ئ���هودا ،رۆحی ههمو ئێمهش رایهڵهیهكی سهرهكی وندهكات .ههمو دیارنهمانێكی���ش ،ههم���و ونبونێكیش گریانو ئاهو ناڵهی بهدوادا دێت ،مهوالنا واتهنی وهك ئهو ناڵهیهی نهی دهیكات بۆ نهیستان. نهوشیروان مستهفا وهك باوكی ههژاران ئهوهی له20ی ئایارو رێوڕهسمی بهڕێكردنیدا لهناو ههم���و دروش���مهكاندا س���هرنجی منی راكێش���ا ئهو دروشمه خۆڕس���كه عهفهویه بو كه نهوش���یروان مستهفایان بهباوكو بهتایبهت بهباوك���ی ه���هژاران لهقهڵ���هم دهدا .ئهگ���هر چی ئهو جهم���اوهره بههۆشیارییش���هوه ئهو دروش���مهیان گۆنهكردبێت ،بهاڵم لهڕاس���تیدا ئهو دروش���مه لههۆش���یارییهكی قوڵهوه دێت، رهنگه باشترین گوزارش���ت بێت بۆ ناساندنی ئهو زاته ،بۆچی؟ بۆ وهاڵمی ئهم پرسه دهبێت دیس���انهوه بگهڕێین���هوه بۆ چهمك���ی ئیگۆ، چونكه ههمو ئێمه بهتایبهت ئهوانهی ئهزمونی باوكایهتی���ان كردوه ،چاك ئ���هوه دهزانن كه باوك لهبهرامبهر فهرزهندا ئیگۆی نییه یان زۆر كاڵ���ه ،بۆیهش ئامادهیه لهپێن���او مناڵهكانیدا قوربانی بدا ،خۆش���ی خۆیو س���هركهوتنی، لهخۆشیو سهركهوتنی مناڵهكانیدا دهبینێت، بۆیه كاتێك دهمرێت فهرزهند ههست بهونبونو ههتیوبونێكی قوڵ دهكات. بیهێنه پێش���چاوی خ���ۆت ئهگ���هر وێنهی پهیوهن���دی نێوان ب���اوكو فهرزهن���د گهوره بكهین ب���ۆ پهیوهندی نێوان س���هركردهیهكو میللهتهكهی ،ههمان پهیوهندیش گهوره دهبێتو ههموان س���هركرده بهباوك���ی خۆیان دهزانن، ئێس���تا بهڕاست ی نهوش���یروان مستهفا باوكهو بهتایبهتی باوكی ههژارانه ،چونكه ئهو خۆشی خۆیو س���هركهوتنی ،لهخۆشیو سهركهوتنو بهختهوهری میللهتهكهیدا دهبینی ،ههربۆیهش ههمو ژیانی خۆی لهئهوروپاو لهشاخو لهشاردا بهخش���ی بهئێمه ،بۆیه چاوهڕوانكراوو لۆژیكی بو ،ئێمهش زۆر خۆڕسكانهو بهبێ حسابكردن ب���ۆ غرورمان بهعالهمی ئاش���كرا بگرینو دڵو دهرونی كهیلو پڕی خۆمانمان پیش���انی ئهوو یهكتری���دا .ئهو خۆی بهخاوهنی راس���تهقینهو باوكی راستهقینهی ئێمه دهزانی ،ئێمهش ههمو وهك باوكو س���هركردهی خۆمان ماڵئاواییمان لێك���رد .ئیدی ئهوجا لهو قس���هیهی حهكیمی گهورهی چین (الوتس���و) تێگهیشتم كه ئهڵێ (ئهگ���هر ئهتهوێت ببیته خاوهنی ههمو دونیا، ئ���هوا واز لهههم���و دونیا بێنه) .نهوش���یروان مس���تهفا پش���تی لهدونیاو ئارهزوهكانی خۆی كردب���و بۆیه ئێم���ه ههم���و رومانتێكرد ،ههر س���هركردهیهكیش میللهتی رهشوڕوتی لهگهڵدا بێت ،خاوهن���ی ههمو دونیای���ه ،بهدهرونێكی ئاسودهش���هوه دهژیو لهلوتكهش���دا دهمرێ، ههمو ئهوانهش���ی لهلوتكهدا دهمرن بۆههمیشه زیندون. لهبری كۆتایی: رهنگ���ه ئ���هم ناونیش���انه الی زۆرین���هی خوێنهران غهریب بێت ،چونكه كاتێك باس���ی رۆحانیهت دهكهیت راستهوخۆ ئاینو مزگهوتو تهكیهو كڵێس���او دێ���رو ئهش���رامهكان دێته زیهنمانهوه .لهراس���تیدا ئهمه تێگهیش���تنێكی ههڵهیه لهڕۆحانیهت ،رۆحانیهت لهناشوێندایه لهناكاتدای���هو nonlocalه .رۆحانی���هت هیچ نییه جگه لهئهندازهی دوری ئێمه لهئێگۆمان، چهندێ���ك بتوانی���ن ئیگۆم���ان كاڵبكهینهوه، ئهوهنده رۆحانینو بهپێچهوانهش���هوه راسته، بهتایبهت ئهمه بۆ سیاسییهكی وهك نهوشیروان مستهفا كه دهسهاڵتو پێگهیهكی وای ههبو كه بهقهول���ی كاك مهریوانو كاك ئاراس ئهیتوانی وهك ئهوانی تر سیاس���هت ب���ۆ ئهبهد لهگهڵ دهسهاڵتو س���ێكسو مردندا مارهبكات ،بهاڵم ئهو وێڕای دهس���هاڵتهكهی نهك ئهمهی نهكرد بهڵك���و دژی ههمو ئهوانهش وهس���تایهوه كه ئهمیان ك���رد ،بۆیه زیاتر لهمرۆڤه ئاس���اییو بێدهسهاڵتهكان ئاستی رۆحی بهرزتردهبێتهوه. ئیدی ئهوه گرنگ نییه فۆرمی كاك نهوشیروان چ���ۆن بوه ،چونكه رۆحانیهت لهس���هرو ههمو ف���ورمو چوارچێ���وهو ئایدۆلۆجی���او ئای���نو مهزههبێكهوهیه. نهوشیروان مستهفا ئیگۆیهكی كاڵو تهنكی ههبو بۆیه چوبوه سهرو ههمو شوناسهكانهوه، دین���دارهكان پێش بێدینهكانو چهپهكان پێش راستهكانو ئهوانهی دهرهوهی بزوتنهوی گۆڕان ب���هر لهگۆڕانخوازهكان بۆی كهیلو كڵۆڵ بون، دڵنیام نهیارهكانیش���ی ب���ۆی دڵتهنگن بهاڵم ئیگۆی خهس���تو ئهستوریان رێگایان پێنادات وهك ئێمه بۆی بگرین ،گومانم نییه لهئایندهدا نهیارهكان���ی بهر لهدۆس���تهكانی ب���ۆی بهداخ دهبن ،ه���هروهك چۆن ئینگلی���زه نهیارهكانی گاندی دوای سهدهیهك لهناوهڕاستی لهندهنی پایتهختدا پهیكهری رێ���زو نهوازش بۆ گاندی نهی���اری دێرێنیان دروس���ت دهك���هن ،ئاواش نهیارهكانی نهوشیروان موستهفاش ناچار دهبن مل بۆ گهورهییو مهزن ی نهوشیروان مستهفای باوك دانهوێنن.
کتێب
) )579سێشهمم ه 2017/5/30
قوربانیدانی منداڵ لهبهردهم ستەمکاری باوكدا ئا :درهو مههدی لهم رۆمانهدا رهخنهم لهباوكم گرتوه، چونكه باوكم نمونهیهكه بۆ ههمو باوك ه خراپهكانی كۆمهڵگهی عهرهبی .محهمهد شوكری وادهڵێت. رۆمانی نانی روت لهنوس����ینی نوسهری مهغریبی-ئهمازیخ����ی محهمهد ش����وكرییه، رۆمانهك����ه ( )282الپهڕهی����هو نهجات����ی عهب����دواڵ لهفهڕهنس����یهوه كردویهت����ی بهك����وردی .ش����وكری لهچاوپێكهوتنێكدا ك����ه س����اڵی ( )2002لهڕۆژنامهی"بابیس" باڵوكراوهت����هوه ،دهڵێ����ت :بۆ نوس����ینی ئهم رۆمانه س����ودم لهئهزمونی نوس����هره خۆرئاوایی����هكان وهرگرت����وه ،لهوان����هش دانپێدانانهكانی قهش����ه ئاگۆس����تینو جان جاك رۆسۆو سارتهر. سیفهتی دڕندهییو جهالد ئاسای باوكی ئهم نوسهره بهرامبهر بهمنداڵهكانی وایكرد كه محهمهد شوكری كوڕی ئاوارهی كوچهو كۆاڵنو باڕو تیاترۆخانهكان بێت ،دواتر بۆ گوزارشتكردن لهو دۆخه ناخۆشهی ژیانی ئهم شاكاره ئهدهبیهی بهرههمهێنا. ش����وكری لهس����اڵی ( )1972توان����ی س����هرگهردانییهكانی ژیان����ی لهش����ێوهی رۆمانێك����ی بیۆگرافی����دا بنوس����ێت ،كۆی رۆمانهك����ه گێڕان����هوهی یادهوهرییهكان����ی س����هردهمی منداڵییهت����ی لهپهنجاكان����ی س����هدهی رابردودا ،ئهوكات����هی كۆڵۆنیاڵی ئیس����پانییهكان) (فهڕهنس����ییهكانو لهمهغریبدا بون .نوس����هر لهم رۆمانهدا زۆ بوێرانهو راس����تگۆیانه گوزارشتی لهدۆخی زۆر خراپ����ی ژیان����ی خۆی ل����هو قۆناغهی تهمهنیدا كردوه. لهبهرئ����هوهی پانتای����ی دهس����هاڵتی باوكس����االری هێنده بهچڕی باڵی بهس����هر
17
خۆی بهدهستی خۆی ناوبانگی ئهو رۆمانه بكوژێ����ت .ئ����هو لهچاوپێكهوتنێكی لهگهڵ رۆژنام����هی "بابیس" دهڵێت :من دهمهوێت ئ����هو ناوبانگهی ك����ه رۆمان����ی نانی روت بۆی دروس����تكردم بكوژم ...،منیش وهك ئهو نوس����هرانهم لێدێت ،ئهوانهی ناوداریو ناس����ینی یهك كتێب ئهوانی كوش����ت .من نامهوێ����ت بهی����هك كتێبهوه بم����رم ،وهك س����ێرڤانتس لهگهڵ رۆمانی دۆنكیش����ۆتو گۆس����تاڤ فلۆبێ����ر لهگ����هڵ رۆمانی"مادام بۆڤاری".
من دهمهوێت ئهو ناوبانگهی كه رۆمانی نانی روت بۆی دروستكردم بكوژم
ماڵی محهمهد شوكریدا كێشا بو ،ئهمه بوه هۆی ئهوهی كه تهنگ بهمحهمهد ش����وكری دهزگا عهرهبیی����هكان گرنگیان بهرۆمانهك ه ههڵچنێ����تو بههۆیهوه ماڵ بهجێ بهێڵێت .نهداو هیچ دهزگایهكی عهرهبی ئامادهنهبو لهبهرئ����هوه ش����وكری ك����ۆی رۆمانهكهی رۆمانهكه چاپ بكات. تهرخانكرد بۆ گوزارش����تكردن لهدڕندهیی دوای دو س����اڵ لهچاپه فهڕهنسیهكهی، باوكیو لێدان لهدهس����هاڵتی باوكس����االری لهس����اڵی ( )1982لهالیهن رۆماننوس����ی لهكۆمهڵگهی عهرهبیدا .ههروهك ش����وكری مهغریب����ی "تاه����ر بن جهل����ون" رۆمانهكه خۆی لهچاوپێكهوتنێك����ی ماڵپهری "جهة ك����را بهعهرهبی ،بهاڵم ه����هر زو لهناوخۆی الشعر" كه لهساڵی ()2005دا باڵوكراوهتهوه ،مهغریب����دا دژایهتیهك����ی زۆر كراو وهزیری دهڵێت "من لهم رۆمانهدا رهخنهم لهباوكم ناوخۆی مهغریب باڵوكردنهوهی رۆمانهكهی گرتوه ،باوك����م نمونهیهكه بۆ ههمو باوكه قهدهغهك����رد .ههربۆیه تا س����اڵی ()2000 خراپهكان����ی كۆمهڵگ����هی عهرهبی" .ههر رۆمانی "نانی ڕوت" لهمهغریب قهدهغهبو. ئ����هوهش وایكرد كه ئهو رۆمانه لهمهغریبدا دژایهتیكردن����ی محهم����هد ش����وكریو قهدهغ����ه بكرێت .دوای ئ����هوهی رۆمانهكه بهرههمهكان����ی ههر لهناوخ����ۆی مهغریب ك����را بهئینگلیزی ،ههتا س����اڵی ( )1980نهب����و ،بهڵكو لهس����اڵی ( )1990زانایانی چاپی فهڕهنس����ی رۆمانهكه باڵونهكرایهوه ،ئاینی میس����ری فهت����وای دژ بهنوس����ینو
باڵوكراوهكانی ناوبراو دهركرد. لهگهڵ ئهو رق����ه گهورهیهی كه محهمهد شوكری بهرامبهر دهسهاڵتی باوكی ههیبو، بهجۆرێ����ك لهڕۆمانهكهی����دا بهدڕندهترین ب����اوك وێنای كرد ،كهچی هێش����تا بههانه بۆ خراپی باوكی دههێنێتهوهو لهبهشێكی چاوپێكهوتنهكهی لهگ����هڵ ماڵپهری "جهه الش����عر" دهڵێ����ت :باوك����ی م����ن پیاوێكی چارهڕهش بو كه سهختی ژیان هاڕی بوی. ههروهه����ا لهبهش����ێكی چاوپێكهوتنهكهیدا لهگ����هڵ رۆژنامهی "بابیس" دهڵێت :باوكم لهئهنجامی رهوش����ه توندهكهی ئهو رۆژانه، الس����اییو رهنگدانهوهی رهوشو رۆژهكهی كردۆت����هوه كه رهفتاری تون����دی دهرههق بهئێم����ه ك����ردوه .داگیركهران����ی مهغریب
محهمهد شوكری نوسهرێكی ئهمازیخی -مهغریبی ه لهس����اڵی ( )1935لهگوندێك����ی بچوكی ناوچ����هی "ری����ف" لهباك����وری مهغری����ب لهدایكبوه. لهتهمهنی بیست ساڵیدا فێری خوێندنو نوسین بوه .لهتهمهنی ( )31ساڵیدا یهكهم بهرههم����ی خۆی باڵوك����ردهوه كه ئهوكات جگهرهی دهفرۆشت. ل����ه( )2003/11/15بههۆی نهخۆش����ی كۆمهڵگهكهیان بهرهو ئهو ئاسته بردوه" .ش����ێرپهنجهوه پاش مانهوهی دو ههفتهی جێگهی ئاماژهیه بههۆی ئهو بارودۆخهوه لهنهخۆش����خانهی سهربازی شاری "ریبات" ك����ه رۆمان����ی "نان����ی ڕوت" لهمهغریب����دا لهتهمهنی ( )68س����اڵیدا كۆچ����ی دوایی خوڵقاندی ،ئهم رۆمانه ناوبانگێكی زۆری بۆ كرد. شوكری خوڵقاند .ههروهك خۆی لهبهشێكی سهرچاوه: چاوپێكهوتنهكهی����دا لهگهڵ ماڵپهری "جهة .1رۆمانی نانی روت. الش����عر" دهڵێت :من دهمهوێت ئهم كتێبه .2گفتوگ����ۆ لهگهڵ محهمهد ش����وكری، بك����وژمو بهیهكج����اری لهدهس����تی رزگارم بێت ،بهاڵم چی بكهم نایهوێت بمرێت .من سازدانی :یاسین عهدنان .وهرگێڕانی شوان بهرههمگهلێكی دیكهم نوس����یوه كه لهڕوی ئهحمهد ،گۆڤاری سهردهم ،ژماره (.)62 .3نوس����هری نان����ه پێخواس����هكه ئهدهبیی����هوه لهو گرنگترن ،كهچی ههرچی ههیهو نییه ههر باسی نانی روت دهكهن" .بهبهرمیل ش����هراب دهخواتهوه .دیمانهیهك محهمهد ش����كوری ،لهدوای ئهو ناوبانگه لهگهڵ محهم����هد ش����وكری .ئامادهكردنو زۆرهی ك����ه رۆمان����ی نان����ی روت ب����ۆی وهرگێڕانی شێرزاد ههینی ،گۆڤاری رامان، پهیداك����رد .زۆر جهخت لهوه دهكاتهوه كه ژماره (.)125
وهرزێك ی سپیی ،نوسینهوه ی ئازارهكانی میللهتێك لهڕۆمانێكدا ئا :بارام سوبحی سیستم كهڵكی چی پێوهدهمێنێ ئهگهر جێگای دادپهروهری تێدانهبێ؟ ناتوانیت بۆ دادپهروهری بجهنگی ،ئهگهر نادادپهروهری بهباشی نهناسی .دیالۆگی یهكێك لهكاراكتهرهكانی رۆمانی وهرزێكی سپیی وشكو برینگ. رۆمانی وهرزێكی سپیی وشكو برینگ، ئهندرێی برینگ نوس���یویهتیو ش���هفیقی حاجی خ���در لهئینگلیزیی���هوه كردویهتی بهكوردی .ئ���هم كتێب���ه( )400الپهڕهیهو لهباڵوكراوهكانی ناوهندی ئاوێره .لهبارهی ناوهڕۆكی رۆمانهك���هوه ،وهرگێڕ دهڵێت: روداوهكان���ی ئ���هم رۆمانه ب���ۆ ملمالنێی نێوان رهشو سپی لهسهردهمی ئهپارتاید دهگهڕێتهوه كه ماندێالی لێپهیدابو ،بهاڵم زۆربهی روداوو پێش���هاتهكانی لهملمالنێی نێ���و خۆمان دهچن .ههر دهڵێی نوس���هر لهكوردس���تان یان بۆ خهڵكی كوردستانی نوسیوه. برینگ ساڵی ( )1935لهئهفریقای باشور لهدایكبوه ،رۆماننوس���ێكی سپیپێس���تهو خاوهن���ی ( )21رۆمان���ه .لهس���هردهمی ئهپارتایدا كێتبهكانی قهدهغهكرابون ،بۆیه ئهم بهرههمهی بهئینگلیزی نوسیوه. ناوهڕۆك���ی ئ���هم رۆمان���ه بریتیی���ه لهبهدواداچونی كهیس���ی كوش���تنی كوڕو باوكێكی رهشپێست لهالیهن مامۆستایهكی سپیپێس���تهوه .ك���وڕو باوكهك���ه لهالیهن حكومهت���هوه ل���هدو روداوی جی���اوازدا دهكوژرێن ،دادگا لهسهر كوشتنی باوكهكه چهن���د دانیش���تنێك دهكات ،بهاڵم كهس تاوانبار ناكات .چیرۆكهكهش بهكوش���تنی مامۆس���تاكه بهڕوداوی ئۆتۆمبێل كۆتایی دێت. س���هرهتای چیرۆكهك���ه دهگهڕێتهوه بۆ قوتابخانهیهكی جۆهانس���بێرگی پایتهختی ئهفریق���ای باش���ور .ل���هم قوتابخانهیهدا گۆردۆن نێگبێنی رهشپێست فهڕاشه ،بێن دوتۆی مامۆستایهو وانهی مێژوو جوگرافیا بهپۆلهكانی قۆناخ���ی كۆتایی دهڵێتهوه. نێگبێن لهگهنجی���دا خوێندكارێكی زیرهك بوهو تاقۆناغ���ی ناوهندی خوێندوه ،بهاڵم بههۆی مهرگی باوكییهوه ناتوانێت خوێندن تهواوبكات ،چونك���ه ژیاندنی خێزانهكهی دهكهوێته ئهس���تۆو لهو پێناوهدا چهندین كاری جیاواز دهكات تائهو پیش���هیهی لهو قوتابخانهی���هدا دهس���تدهكهوێت .ناوبراو
خێزاندارهو خاوهنی چوار منداڵه. جۆنات���ان ك���وڕه گ���هورهی نیگبێنه، تاقۆناغ���ی ناوهن���دی دهخوێن���ێو دواتر بڕی���اردهدات وازبهێن���ێو یارمهتی باوكی ب���دات .بهاڵم پ���اش ئ���هوهی قوتابخانهو كڵێسا تێچوی خوێندنهكهی دابین دهكهن، بهردهوام دهبێ لهخوێن���دن ،تائهوكاتهی خولیای سیاس���هت دهبێو ناڕهزایی خۆی لهحوكم���ی ئهپارتای���د رادهگهیهنێو باس لههێزی رهشپێستهكان دهكات. لهساڵی سێیهمی خوێندنهكهیدا ،جۆناتان لهشاری س���ۆیتو بهشداری خۆپیشاندانێك دهكات ،دوای ماوهی���هك دهنگ���ۆی ئهوه باڵودهبێت���هوه ك���ه لهگرژییهكان���ی ئهو خۆپیش���اندانهدا ك���وژراوه .ب���هاڵم دوای نزیك���هی ( )12رۆژ لهخۆپیش���اندانهكه، كاتێك باوكی بهردهوام بهدوای چارهنوسی كوڕهكهی���دا دهچێت ،پۆلی���س پێیدهڵێن جۆناتان بهشێوهیهكی سروشتی لهزیندان م���ردوه .دوات���ر دهڵێ���ن ههر ل���هڕۆژی خۆپیش���اندانهكه م���ردوه ،كاتێ���ك هیچ كهس���ێك نهبوه داوای تهرمهكهی بكات، بۆیه لهالیهن حكومهتهوه نێژراوه. ئهم ههواڵهجیاوازانه والهنێگبین دهكات بهردهوام بێت لهبهدواداچونی كهیس���هكه، بۆیه واز لهكارهك���هی دههێنێو دهكهوێته سۆراخكردنی چۆنێتی كوشتنی كوڕهكهی، بهمهبهس���تی ئ���هوهی تهرم���ی كوڕهكهی بدۆزێتهوهو بیگێڕێتهوه بۆ گۆڕستانهكهی نزیك ماڵی���ان .بهاڵم لهبری ئهوه ،هۆبهی تایبهت درهنگانێكی ش���هو دهدهن بهسهر ماڵهكهیداو دهیبهن. دوای پێنج ههفته لهدهس���تگیركردنی، رادی���ۆی فهرم���ی حكومهت ئ���هم ههواڵه باڵودهكات���هوه :بهندكراوێ���ك بهگوێرهی قانونی تیرۆریزم بهن���اوی گۆردن نێگبین ل���هژوره زیندانهكهی خۆی ئ���هم بهیانییه بهمردوی���ی بینراوه .بهگوێ���رهی وتهبێژی پۆلیس���ی تایب���هت پیاوهك���ه بهدڕاندنی تیزماڵی پهتۆكهی خۆی ،خۆی ههڵواسیوهو خنكاوه. ههفتهی���هك دوای باڵوبون���هوهی ئ���هم ههواڵ���ه ،هاوژینهك���هی تهرمهك���هی وهردهگرێتهوهو دهیهوێت لهڕێوڕهس���مێكی خێزانیدا بهخاكی بس���پێرێت ،بهاڵم خۆی لهنێو ئاپۆرایهكی زۆری خهڵك دهبینێتهوه، بهو هۆیهوه رێوڕهس���می بهخاكسپاردنهكه چهن���دان س���هعات دهخایهنێ���ت ،بههۆی گرژیو تێكههڵچونیش لهگهڵ پۆلیس چوار كهس دهكوژرێن .ههندێك لهڕۆژنامهكانیش
ئێمه ناتوانین ئهوانهی مردن بگهڕێنینهوه ،بهاڵم خۆ دهتوانین ئهوه مسۆگهر بكهین كه جارێكی دیكه شتی وا رونهداتهوه
گرنگ���ی ب���هم باس���ه دهدهنو راس���تی روداوهكه باڵودهكهن���هوه ،بهاڵم حكومهت رهتیدهكاتهوه. دوای ناش���تنی نێگبی���ن ،بێ���ن وات���ه مامۆس���تا سپیپێس���تهكه بهه���اوكاری پارێزهرێك زۆرین���هی كاتهكانی خۆی بۆ بهدواداچونی ئهو كهیسه تهرخان دهكات. س���هرقاڵبونی بهم بابهتهوه دهبێته هۆی توش���بونی بهچهندی���ن كێش���هو تهنانهت پهالماردانیش���ی ،ههروهها هۆبهی تایبهت بهس���هر ماڵهكهیدا دهدهنو دهیپش���كنن، تهنانهت هاوسهرهكهشی وازیلێدههێنێت. دادگا چهند دانش���تنێك لهسهر كهیسی نێگبین سازدهكات ،لهكۆتاییدا دادگا بڕیار لهس���هر ئ���هوه دهدات ك���ه نێگبین خۆی خنكان���دوهو كهس تاوانب���ار ناكات .دوای تهواوبونی دادگاییهكه ،كچه رۆژنامهنوسێك لهب���هردهم دادگا دێت���ه ب���هردهم بێ���نو لێیدهپرس���ێ :ئایا سیس���تم كهڵكی چی
پێ���وه دهمێنێ ئهگهر جێگای دادپهروهری تێدانهبێ؟ ت���ۆ ناتوانی ب���ۆ دادپهروهر ی بجهنگی ئهگ���هر نادادپهروهری بهباش���ی نهناس���ی .تۆ یهكهمجار دهبێ دوژمنهكهت بناسی؟ كهڵكی چییه دۆزێك بگاته دادگا، ئهگهر چهند كهس���انێك پێشتر بڕیاربدهن كه چی ببێو چی بكرێو كێش بیكات؟ بێ���ن تهنان���هت پ���اش كۆتایهاتن���ی دانیش���تنهكانی دادگاش دهس���تبهرداری بهدواداچونی دۆس���یهی نێگبی���ن نابێت. لهو میانهیهدا بهپرۆفیس���ۆرێكی بهتهمهن ئاش���نا دهبێت ،جارێكیان پرۆفیسۆرهكه پێیدهڵێت :دو جۆره شێتی ههن كه مرۆڤ دهب���ێ ئاگاداریان ب���ێ ،یهكێكیان ئهوهیه كه ئێم���ه بڕوامان وابێ ههمو ش���تێكمان پێدهك���رێ ،ئهویدیكهش���یان ئهوهی���ه كه بڕوامان وابێ ههر هیچمان پێناكرێ. یهكێكی دیكه لهو كهس���انهی بێن پێی ئاش���نا دهبێت قهش���هیهكه ،ئهو قهشهیه
لهگفتوگۆیهكدا بهبێن دهڵێت :باش���تروای ه لێخۆش���بون ههبێ ،ئهگهر ئێمه لێبگهڕێین ژانو ناس���ۆر بمێنێ ،كهواته رقو تااڵویش ه���هر لهگهڵمان دهمێنێت���هوه .ههوا تهنها ئهو كات���ه پاكو تهمیز دهبێتهوه كه ئێمه لهتوڕهیی دوێنێ خۆش بین .لهوهاڵمدا بێن پێیدهڵ���ێ :ئێمه ناتوانی���ن ئهوانهی مردن بگهڕێنین���هوه ،بهاڵم خ���ۆ دهتوانین ئهوه مس���ۆگهر بكهین كه جارێكی دیكه ش���تی وا رونهداتهوه. ئهو قهشهیه دوای ئهوهی دهبێته دۆستی بێنو خان���هوادهی نێگبین ،بههاوژینهكهی نێگبین دهڵێت :من دهزانم ئهمه ش���تێكی س���امناكه بیڵێم ،بهاڵم راس���تییه .ئهوان نازانن چیدهك���هن ،تهنانهت ئهو كاتانهش كه منداڵهكانم���ان دهدهنه بهر گولله ههر نازانن چیدهكهن .ئ���هوان پێیانوایه ئهمه ش���تێك نییه ،پێیانوای���ه ئهمانه خهڵك نین .ئێمه دهبێ یارمهت���ی ئهوان بدهین، ئ���هوهش تاكهڕێگای چارهس���هره .ئهوان
پێویستیان بهكۆمهكی ئێمه ههیه .نهوهك رقو كینه بهڵكو خۆشهویستی .لهوهاڵمدا بێن دهڵێت" :ئهمه بۆ تۆ ئاس���انه بیڵێی، چونكه تۆ قهش���هیت" .ههروهها دهڵێت: "مرۆڤایهتی" ،ئاس���اییانه مرۆ ئهو وشهیه وهك هاواتایهك���ی بهزهی���ی ،خێرخوازیی، جوامێری ،س���اخیو پاكی بهكاردههێنێ. ئهرێ دهب���ێ مرۆ ههنوك���ه لههاواتایهكی س���هرتاپا جی���اواز بگ���هڕێ :دڕندهی���ی، چهوس���اندنهوه ،بێویژدانی ،یاخود شتی دیكهش؟" ب���هر لهكۆتایهێن���ان بهڕاژهك���هی لهقوتابخانه ،رۆژێكیان بێن بهقوتابییهكانی دهڵێت :من لێره ن���اڕۆم .من ئافریكاییمو تهنان���هت ئهگ���هر ئاغاش بمك���وژێ یان بمخاته زیندانهوه م���ن ههر بێدهنگ نابم. من���دااڵن س���هرتاپای مێژوهكهمان دهكرێ واوهربگێ���ڕدرێ كه گهڕانێ���ك بوه بهدوای ئازایدا ،دژی دیكتاتۆرییهتو جێگرهوهكانی ئهوروپییهكان بوه .سهربهس���تی دهربڕی دهس���تهواژهكانی ئهم واڵت���ه نوێیهیه لهم پارزهمینهدا .ئێم���هی ئافریقایی یهكهمین جهنگاوهری ئ���ازادی بوی���ن لهئافریكادا، رێگامان نیشانی ئهوانی دیكهدا .ههنوكهش لهكۆتایی���دا كه لهس���هر خاك���ی خۆمان هاتوینهته س���هر دهسهاڵت ،حهزمان لێیه ههمان مافی بڕیاردانی چارهی خۆنوس���ین بۆ ههمو نهتهوهكانی دهروبهرمان مسۆگهر بكهین .ئهوانیش دهب���ێ ناوچهی دابڕاوی خۆیان ههبێ ،بهیهكهوه ژیانێكی ئاشتیانه، پهرهپێدان���ی فرهیی ،ئ���هوهش دهربڕینی ههستهكانی ئێمهیه بۆ شهرهفو كهرامهتو خۆنهویس���تی .لهئاكامیش���دا ب���ژاردهی دیكهمان لهبهردهس���تدانییه .لهدهرهوهی ئهو خاكه پانو بهرینهدا هیچ شوێنێكمان نییه بۆی بچین ،ئهوه چارهنوسمانه .یان ب���ۆی ژیان ی���ان نهمان ،ئ���هی ئهفریقای باشور ،واڵتی ئێمهمانان! بههۆی سوربونی لهس���هر بهدواداچونی دۆس���یهی نێگبین ،بێن هاوسهرهكهی لێ جیادهبێتهوه ،منداڵهكانیشی بهدوای ژیانو خوێندندا لێی دوردهكهون���هوه .بێن حهز لهئافرهتێكی تر دهكاو ئهویش جێیدههێڵێو دهچێ���ت بۆ لهندهن .دواجار ش���هوێكیان كاتێك بێن بهڕێ���گاوه دهبێ نامهیهك بۆ كچهكهی پۆست بكا ،ئۆتۆمبێلێك لێیدهداو دهیش���ێلێ .لهو نامهیهدا كه دهیهوێت بۆ كچهكهی پۆس���ت بكا ،نوسیویهتی :تاكه دڵنهواییم ئهوهیه كه ههمو شتێك لێرهوه بهنهمانی من لهناوناچێ.
16
تایبەت
) )579سێشهمم ه 2017/5/30
٦/١دوا وادەیە بۆ وەرگرتنی ١٠٠هەزار دیناری خوێندکاری بەشەناوخۆییەکان
ئەو خوێندکارەی پارەکە نەدات ناتوانێت تاقیکردنەوە ئەنجامبدات ئا :تەرزە تەها
سبەینێ ،٦/١دیاریکراوە وەک دواوادەی وەرگرتنی١٠٠هەزار دینارەکە لەخوێندکاری بەشەناوخۆییەکان، نوێنەری گشتی خوێندکارانی زانکۆی سلێمانی دەڵێت "بڕیاری وەرگرتنی ئەم١٠٠هەزار دینارە خواردنی مافی خوێندکارە". س���ەردار عومەر کە سەرپەرش���تی کۆکردنەوەی ٧٠٠٠واژۆ دەکات بۆ نەدانی ئەو بڕە پارەیە ،ئام���اژە بەوە دەکات کە تەنیا لەبەش���ەناوخۆییەکانی سەر بەکەمپی نوێی زانکۆی سلێمانی٥٦٧٣، خوێندکاری بەشی ناوخۆیی هەیە ،کە ئەگ���ەر هەریەکەیان ١٠٠ه���ەزار دینار بدات ئ���ەوا دەکات���ە ٥٦٧٣٠٠٠٠٠پێنج سەدوشەستوحەوت ملیۆنو سێسەدهەزار دین���ار ،ئەو وت���ی "هەلومەرجی ژیانی خوێندکار زۆر خراپە ،بەتایبەت کە لەم قەیرانی دارایی���ەدا ئەم بڕیارە لەالیەن ئەنجومەنی وەزیرانەوە دراوە". وتیش���ی "نامەیەک���م لەکچێکەوە بۆ ه���ات ،ئەڵێ لەماڵ���ەوە وتویانە بەهچ ش���ێوەیەک مەیەرەوە ب���ۆ پارە ،یەک دینارمان پێنیە بتدەینێ". خوێندکاران پێیانوایە کە دەرکردنی ئ���ەم بڕی���ارە لەپ���اڵ کەمکردنەوەی موچەی مامۆستایاندا ،دۆخی خوێندنی ئاڵۆز کردوەو ئەم ئاڵۆزییەش ئێس���تا بەزانکۆوە دیارە. بڕیار رەشید ،کە بەرپرسی کۆمەڵەی خوێندکارانی لقی زانکۆی س���لێمانییە، ئام���اژە ب���ەوە دەکات ئ���ەم بڕی���اری وەرگرتنی ١٠٠ه���ەزار دینارە بازدانێکە بەس���ەر یاس���ادا ،ئەو وتی "تۆ ئەڵێی خوێندن بێبەرامب���ەرە ،کەچی لەوالوە دەچیت پارەی لێوەرئەگریت"! کۆمەڵ���ەی خوێن���دکاران کۆمەڵ���ێ پێش���نیاریان خس���توەتە ب���ەردەم س���ەرۆکایەتی زانکۆ ،بۆ نمونە هێنانە ن���اوەوەی ئۆتۆمبێ���ل بۆ ن���او زانکۆ بەرانبەر بڕێک پ���ارەو کۆمەڵێ خاڵی تریش ،بڕیار رەش���ید وت���ی "یەکێک لەهۆکارەکانی جێبەج���ێ نەبونی ئەو بڕیارە دەیانوت دیمەنی زانکۆ ناشیرین ئەبێ ،ئەمە وەک ئەوەیە بڵێی کابرا لە برسا ئەمرێ بەاڵم گرنگی بە جلوبەرگی بدات". لەبەرامب���ەردا ،هێم���ن ئەن���وەر کە
بەشە ناوخۆیی زانکۆی سلێمانی نوێنەری گش���تی خوێندکارانی زانکۆی سلێمانیە هاوکات خوێندکارێکی بەشی ناوخۆیی���ە ،وتی "هێنان���ی ئۆتۆمبێل جوان نی���ە ،بەاڵم ل���ەوە جوانترە کە پ���ارە لەخوێندکاری بەش���ی ناوخۆیی وەربگیرێت کە دینارێ���ک لەگیرفانیدا نیە". وتیشی "پێمانوایە بڕیاری وەرگرتنی ئەم١٠٠ه���ەزار دین���ارە خواردنی مافی خوێندکارە ،لەژێر هەر ناوێک بێت". بەاڵم نەژاد حس���ێن کە بەڕێوەبەری بەش���ە ناوخۆییەکانی کەمپی تازەیە، وتی "حکوم���ەت بڕیارێکی دەرکردوەو دەبێ جێبەجێشی بکات". فش���ارەکان بۆ دانی ئەم بڕە پارەیە زۆر بوە ،لەوانە پارەوەرگرتن لەکەفیلی خوێن���دکاران ،رێگرت���ن لەئەنجامدانی تاقیکردن���ەوەی کۆتایی س���اڵ ئەگەر خوێن���دکار ئ���ەو بڕە پارەی���ە نەدات، لەهەمانکاتیش���دا هەندێ لەبەش���ەکان ئاگادارییان هەڵواس���یوە ب���ۆ ئەو بڕە پارەیە. "دۆخی خوێندکار زۆر خراپە" ،ئەمە
قسەی سیروان ئەحمەدە کە خوێندکاری یەکێک لەبەشە ناوخۆییەکانە ،ئەو وتی "لەهەر خوێندکارێک بپرسی پێی خۆش نیەو رازی نیە". هەروەه���ا رۆژان محەم���ەد یەکێ���ک لەخوێندکارانی بەش���ی ناوخۆیی وتی "خۆزگە س���ەیری یەک رۆژی بەش���ی ناوخۆیی بکەیت ،مانگ بەمانگ خراپتر دەبێ���ت ،چەند رۆژێ ئاوەکە رەش بو، وتم ریس���ایکڵیان کردوەتەوە" ،کێشەو بابەت���ەکان زۆربوون لەئێس���تادا تەنیا چ���او لەس���ەر٦/١و تاقیکردنەوەکانی کۆتایی س���اڵە ،کە بەپێ���ی بڕیارەکە خوێن���دکار بەپێدانی ئ���ەو بڕە پارەیە ناتوان���ێ تاقیکردن���ەوە ئەنجام بدات، هەر سەبارەت بەمە رۆژان وتی "هەمو شتەکان تائەو رۆژە وەستاون ،دڵنیام لەو رۆژە ناڕەزایی دروست ئەبێ". روداوەکان لەم ماوەی���ەدا زۆر بون، خراپ���ی کارەباو ئاو ،خۆپیش���اندانو توندوتیژیەکان���ی ناوی ک���ە روی دا ، کاردان���ەوەو ناڕەزای���یو کۆنگرەکانی رۆژنامەوان���ی دەرح���ەق بەو پرس���ە،
تازەترینیشیان دەنگۆی هەبونی بۆمب بو لەیەک���ێ لەبەش���ە ناوخۆییەکانی کچان .ب���ەاڵم ئەوەی جێی س���ەرنجە هەمو ئەمانە تەنیا لەزانکۆی سلێمانی روی���داوە ،لەناوچەکان���ی ت���ر هی���چ ناڕەزایەتیەک نەبوە. فش���ارەکان زۆرن ن���ەک تەنی���ا لەس���ەر خوێن���دکاران بەڵکو لەس���ەر نوێنەری گش���تی خوێندکارانی زانکۆی س���لێمانیش ،هێم���ن ئەن���وەر وت���ی "هەڕەش���ە و فش���اری زۆرم لەسەرە، بەدەرکرد ن لەنوێنەرایەتیو رێگەنەدان بۆ چونە ئەنجومەنی زانکۆ ،داوادەکەن لەو بابەتە بکشێمەوە بەاڵم تادواسات لەگەڵ خوێندکاراندام". س���ەبارەت ب���ەم بڕی���ارەی ک���ە دەبێ���ت ت���ا ٦/١خوێن���دکاران١٠٠ ه���ەزار دینارەکەی���ان داب���ێ ،ئاوێنە پەیوەندی کرد بەسەرۆکایەتی زانکۆی سلێمانییەوە ،بەاڵم ئامادە نەبون هیچ لێدوانێک ب���دەن بەبیانوی ئەوەی ئەم بڕیارە لەئەنجوومەن���ی وەزیرانەوەیەو لەدەسەاڵتی ئەواندا نییە.
بهرهو پێشچونی تواناو لێهاتوییهكانیان". وتیش���ی "دهمانهوێ���ت كۆمهڵگهیهك دروس���ت بكهین كه مامۆس���تایان بتوانن بیرۆكهو ش���ارهزاییه پهروهردهییهكانیان بنوس���نو باڵویبكهن���هوهو گفتوگۆ بكهن لهس���هر باش���تركردنی وانهوتنهوهی���ان لهههمان كاتدا دای���كانو باوكان رۆڵێكی گرن���گ ببینن لهپڕۆس���هی پ���هروهردهو فێركردندا". بهش���ێكی زۆر لهو بابهتان���هی كه له س���ایتی فهرمی���ان باڵوی���ان كردۆتهوه، بابهتی وهرگێڕانه ،لهبارهی ئهوهی لهسهر چ بنهمایهك ئ���هو بابهتانه ههڵدهبژێرن، خهبات وتی "لهسهر بنهمای پێویستیهكانی مامۆستایانو پهروهردهكارانو قوتابخانه پهیمان���گاكان پهروهردهیی���هكانو ههڵدهبژێری���ن ب���ۆ پڕكردن���هوهی ئاش���ناكردنیان پێویس���تیهكانیانو بهكاریگهرتری���ن ڕێگاكان���ی وانهوتنهوه لهتهواوی جیهانداو ههوڵی تهواوی خۆمان دهدهین كه باش���ترینو س���هركهوتوترین كارپێكردنی پهروهردهیی بهێنین بۆ ئهوهی كاریگهرییهك���ی ئهرێنی ههبێت لهس���هر سێكتهری پهروهرده لهكوردستان". زۆرجار رهخنه ئاراس���تهی ئهو نوسهرو پهروهردهكاران���ه دهكرێت كه دهیانهوێت سیس���تهمی پ���هروهردهی واڵتان���ی ت���ر لهكوردس���تان جێبهج���ێ بك���هن ،ی���ان رهخنهی ئهوه دهگیرێت ئهو بابهتانهی كه وهردهگێڕرێ���ت لهگهڵ تایبهتمهندییهكانی
كوردس���تاندا ناگونجێ���ت ،لهوبارهی���هوه بهڕێوهبهری فێرۆپیدیا دهڵێت "باش���ترین ههوڵدهدهین كه پهیوهندییهك دروس���ت بكهین لهنێوان پێویستیهكانی مامۆستایانو پهروهردهكاران لهكوردستان لهگهڵ بابهته پهروهردهییهكانو توێژینهوهكانو ڤیدیۆو ئینفۆگراف���هكان چونكه تێگهیش���تنێكی باش���مان ههیه لهبارهی ئهو رێگا باوانهی كه ئێستا بهكاردههێنرێت لهكوردستاندا، ههروهها بابهت لهبارهی ئهو بارگرانیانهی توش���ی مامۆس���تایانو پ���هروهردهكاران دهب���ن ،بێگومان بابهتهكانم���ان ئامانجی پێدان���ی دوای���نو كاریگهرتری���ن رێ���گا پهروهردهییهكان���ه لهت���هواوی دونیا بۆ پهروهردهكاران���ی ك���ورد .لهبهرئ���هوه دهگونجێ���ت بابهتهكانم���ان ههمیش���ه ههمان رێوش���وێنی ئهو رێگاو رێچكانهی وانهوتن���هوه نهگرێتهبهر كه لهئێس���تادا لهكۆمهڵگ���هی كوردیدا ههیه .دهمانهوێت ئهو رێگایانه بگۆڕین بهڕێگای كاریگهرتر! چونكه ئێمه پێمانوایه كه مامۆس���تایانو پهروهردهكارانی كوردیش هیچیان كهمتر نییه لهباش���ترین مامۆس���تاكانی جیهانو پهروهردهكاران". ئهوان تهنه���ا بابهتی وهرگێ���ڕان باڵو ناكهن���هوه بهڵكو وهك خهب���ات رهفیق، كه ه���اوكات بهڕێوهبهری سایتهكهش���ه، وتی "بابهتی نوس���هرانو پهروهردهكارانی كوردی���ش باڵودهكهینهوه ،كه داهێنهریو بهرجهس���تهیی ب���ون دو چهمك���ی
گرنگ���نو ئێم���ه زۆر گرنگ���ی پێدهدهین ههنگاوێكی زۆرباش بۆ بهرهوپێشخستنی لهپڕۆژهكهمان���داو بهگهرمی بهخێرهاتنی كهرت���ی پ���هروهرده بنێی���ن .ههنگاو ی ههم���و مامۆس���تایانو پهروهردهكاران���ی داهاتومان بریتی دهبێ���ت لهدامهزراندنی ك���ورد دهكهین كه پێیانخۆش���ه بیرۆكهو گۆڤارێكی پهروهردهیی كراوهی مانگانه، تێڕوانینهكانیان باڵوبكهنهوه لهفێرۆپیدیا ،ك���ه تیای���دا بابهت���ه پهروهردهییهكانو لهالیهك���ی تریش���هوه ئێم���ه دهمانهوێت توێژینهوه زانستیهكانو دواگۆڕانكارییهكان نوس���هری كورد بیرو هزری داهێنهرانهی لهسهر پهروهرده باڵودهكهینهوه .ههروهها خۆی ههبێ���ت ،بۆیه پێش���وازی لهههمو ئامانجمان���ه بابهتهكانم���ان باڵوبكهینهوه بابهتێ���ك دهكهین بهمهرجێ���ك كوالێتی بهكوردی كرمانجی بۆئ���هوهی فێرۆپیدیا ب���اشو چاك بێتو بابهتێك ی باشو بهپێز ببێت���ه پالتفۆڕمێك���ی پهروهردهی���ی بۆ ت���هواوی مامۆس���تایانی ك���ورد لهههمو بێتو شیاوی باڵوكردنهوه بێت". لهب���ارهی ئ���هوهی كه چ���ۆن دهتوانن بهشهكانی كوردستان". فێرۆپیدی���ا پڕۆژهیهك���ی پهروهردهیی كاریگ���هری دروس���ت بك���هن ،خهب���ات وت���ی "وهك تیمی فێرۆپیدی���ا بهتهواوی كوردیی���ه كه دام���هزراوه لهالیهن لوئهی بڕوامان وای���ه كه دهتوانی���ن كاریگهری س���هلمان حاجی ،كه خاوهنی بڕوانامهی دروس���ت بكهین ،چونكه ئهم���ڕۆ دونیای ماس���تهره لهبواری وانهوتن���هوهی زمانی پێش���كهوتنو كرانهوهی���ه ،ئێم���هش ئهو ئینگلیزی دا .ههروهها خاوهنی بڕوانامهی دهرگای���ه دهكهین���هوه ،تائێس���تاش راهێنهری مامۆس���تایانه لهئینتهرناشناڵ پڕۆژهكه پێشوازییهكی زۆرباشی لێكراوه ه���اوس ل���ه لهن���دهن ،ئهرك���ی ئابوری لهالی���هن مامۆس���تایانی بهڕێزو كهس���ه وێبس���ایتهكهی لهئهس���تۆ گرت���وهو لهم پهروهردهییهكان���هوه .ههروهه���ا ئ���هو پڕۆژهیهدا جگه لهدابان بههم هنو خهبات كهس���انهی دهیانهوێت كهرتی پهروهردهو رهفیق كه رۆڵێكی گرنگیان ههیه 25گهنج خۆبهخشانه كاردهكهن لهبواری وهرگێڕانو پهروهردهكاران پێشبخهن". ستافی ئهم پڕۆژهیه دهیانهوێت زۆرترین ههڵهچنیو دیزاینو ئامادهكردنی ڤیدیۆو كهس لهمامۆس���تایانو پهروهردهكارانو وێن���هو ههروهه���ا تۆماركردن���ی دهنگی دای���كو ب���اوكانو كۆمهڵگهی ك���وردی بابهتهكان كه ئ���هو ئهندامانه زۆربهیان ئ���اگاداری كارهكهی���ان بنو دڵخۆش���ن مامۆس���تاو راهێن���هرو دهرونناس���نو بهكاریگهری پڕۆژهكهی���ان "كه دهنگمان ههندێكی تریشیان شارهزاییو لێهاتوییان گهیش���ته زۆرترین ك���هس ئهوكاته ئێمه ههیه لهب���واری هون���هری دیزاین كردنو دڵنیاین ك ه كوالێتی بابهتهكانمان دهتوانن بهرنامهكانی كۆمپیوتهردا.
خوێندکارێک: دڵنیام 6/1ناڕەزایی دروست دەبێت
"فێرۆپیدیا" پڕۆژهیهك بۆ خزمهت ی پهروهردهكاران ئا :سروه فێرۆپیدیا پڕۆژهیهكی پهروهردهی ی كوردییه ،كۆمهڵێك گهنج پێكهوه كاری تیادهكهن ،بهڕێوبهری پڕۆژهكه "دهمانهوێت كۆمهڵگهیهك دروست بكهین كه مامۆستایان بتوانن بیرۆكهو شارهزاییه پهروهردهییهكانیان بنوسنو باڵویبكهنهوهو گفتوگۆ بكهن لهسهر باشتركردنی وانهوتنهوهیان". لهبارهی هۆكارو ئامانجیان لهڕاگهیاندنی پڕۆژهیهك���ی لهم ج���ۆره خهبات رهفیق، بهڕێوهب���هری پ���ڕۆژهی فێرۆپیدیا ئاماژه ب���هوه دهكات كه فێرۆپیدی���ا دامهزراوه بۆ پێدانی پش���تگیریه پهروهردهییهكان بۆ پ���هروهردهكاران ،دای���كانو باوكان، كارگێڕان���ی ئهو بوارهو مامۆس���تایان كه دهیانهوێت رێگای وانهوتنهوهیان گهش���ه پێبدهن یاخود دهیانهوێ���ت كوالێتیهكی باش���تری پ���هروهرده پێش���كهش ب���ه فێرخوازهكانیان بكهن .ئهو وتی "ئهوهمان بۆ دهركهوتوه كه زۆربهی مامۆس���تایان ناتوان���ن بابهت���ی گونج���او بدۆزنهوه بۆ گهش���هكردنو بهرهوپێش���چونیان یاخود شارهزاییان لهزماندا نیه بۆ نمونه زمانی ئینگلیزی ،لهكاتێكدا زۆربهی ئهو بابهتانهی كه هاوچهرخو باش���ن بهو زمانهیه ،بۆیه بڕیارمان���دا كه ئ���هم زانیاریان���ه بخهینه بهردهس���تیان كه یارمهتیدهریان بێت بۆ
تهخته سپی
ههرجارهو کهسێک دهینوسێت
دو روداوی پهروهردهیی لهئهمهریكاو كوردستان رێبین قادر ،ویالیهته یهكگرتوهكانی ئهمهریكا لهمانگ���ی پێنج���ی ئهمس���اڵدا ،روداوێكی پهروهردهیی سهرنجڕاكێش لهئهمهریكا رویدا، ك ه میدیا گهورهكانی بهخۆیهوه سهرقاڵكرد، لهوان���هش رۆژنام���هی نیۆرك-تایم���ز بو ك ه راپۆرتێكی لهسهر باڵوكردهوه كه كرۆكی ئهم ستونهیش لهوێوه وهرگیراوه. كاتێ���ك قوتابیهك���ی ماس���تهری ب���واری بزن���ز بهن���اوی كۆنن���هر ل���هڕۆژی ئاههنگی دهرچونهكهی���دا بهه���اوكاری دایكی دهچێت ه س���هرتهختهی دهرچ���وان ب���ۆ وهرگرتن���ی بڕوانامهكهی ،لیژنهی بهخشینی بڕوانامه ك ه لهڕاگ���رو چهند ئهندامێكی ت���ری ئهنجومەنی زانك���ۆ پێكهاتبون ،دایكی كۆننهریان راگرتو بڕوانامهی ماستهری فهخرییان لهبواری بزنس پێبەخشی .ههمو ئهمانیش تهواو کتوپڕ بون بۆ دایكی كۆننهر. كۆنن���هر كوڕێك���ی گهنجهو پێ���ش چهند س���اڵێك لهمهوبهر وهرزشهوانێكی بهتوانابوه لهزانكۆیهكی باش سهرقاڵی خوێندن دهبێت، بهاڵم رۆژێكیان لهجێگای كارهكهی كه كارگهی لهپاكهتنان���ی ش���تومهكه لهس���هر قاڵدرم ه دهكهوێتە خوارهوەو توش���ی quadriplegic دهبێ���ت ك ه ئهمهیش بهوات���ای لهكاركهوتنی ه���هر چوارپهلیهتی(جۆرێك���ه لهئیفلیجی)، دیاره ئهمهیش وادهكات زانكۆ بهجێبهێڵێتو بگهڕێتهوه الی دایكی. ج���ودی دایكی كۆننهر بڕیاری ئهوه دهدات ك ه مادام ل���هڕوی فیزیكی���هوه كوڕهكهی بۆ ههمیش��� ه كهمئهندام ه ئهوا لهڕوی فیكریهوه هانی كوڕهكهی بدات ،بهمانایهكی تر ،هاوكاری كوڕهكهی بێت لهوهی لهڕوی فیكریهوه بهرهو پێش���بچێت ،بۆ ئهمهیش هاوكاری كوڕهكهی ئ���هکات تاوهك���و لهزانك���ۆی Chapman لهكالیفۆرنیا لهبواری بزنس بخوێنێت .جودی لهههم���و موحازهرهیهك���ی كوڕهكهیدا ئاماده دهبێتو خهریك���ی وهرگرتنی لهكچهرنۆت ه بۆ س���هرجهم وانهكانی ،جگ��� ه لهمهیش ههمو ش���هوێك لهگهڵ كۆننهردا تادرهنگانێكی شهو خهریكی هاوكاریكردن���ی كۆننهری كوڕیهتی تاوهكو بهوانهكانیدا بچێتهوهو سهعیان تیادا بكات .كه دیاره ئهمهی���ش بوه هۆی ئهوهی كۆننهر ئهم بڕوانام ه بهرزه بهدهستبهێنێت. چیرۆكێك���ی ت���ری هاوش���ێوه ههی��� ه ك ه پێمخۆش���ه لێرهدا باس���ی بكهم ،كاتی خۆی كاتێك لهكوردس���تان وانهی تایبهتم دهوتهوه بهقوتابیهك���ی پۆلی٤ی بنهڕهت���ی ،تێبینی ئهوهم كرد لهگهڵ ئهوهی لهباشترین قوتابخان ه (ش���وێفاتی ههولێر) دهخوێنیت كهچی ههمو رۆژێ���ك ٣مامۆس���تا (ئینگلی���زی ،عهرهبی، بی���ركاری) دههات���نو ههریهكهو س���هرقاڵی هاوكاریكردنی ئهو قوتابیه بون ،ئهو قوتابی ه ش���ێوازی لە دایکبونی وهكو منداڵی تر نهبو، بهمانایهك���ی ت���ر دهتوانم بڵێ���م منداڵێكی ئاس���ایی نهب���و ،بهحوكمی ئ���هو ئهزمونهی لهقوتابخانهكانی كوردستاندا ههمبو دهتوانم بڵێ���م گهر ئ���هو قوتابی��� ه لهقوتابخانهیهكی حكوم���ی بیخوێندای ه ئهوا س���هد دهرس���هد توش���ی شكس���ت دههاتو نهیدهتوانی پۆلی یهك ببڕێ���ت .ئهوهی دهمهوێت بیڵێم ،دایكی ئ���هو قوتابیه وایك���رد ئهو منداڵه ئاس���تی بهشێوهیهكی بەرچاو بهرزبێتهوه .بهمانایهكی تر ئهو دایك���ه رۆڵی كاریگهری ههبو لهژیانی قوتابخانهیی كوڕهكهی بهڕوه پۆزهتیڤهكهیدا. وانهی ئهخالقیو پهروهردهیی پش���ت ئهم رودواوه دو ش���ته؛ ب���اوان ،زۆر بهتایبهتیش دای���كان دهوری بێالیهنیان نیه لهبهرزو نزمی توان���ای فكری منداڵهكانی���ان ،یان منداڵهك ه بهه���ۆی دایكو باوك���ه پاڕالیالز(ش���هلهلی فك���ری) ب���وه ك���ه ئهمهیش خۆی ل���هوهدا دهبینێت���هوه بهردهوام سهرزهنش���تی بكهنو وشهی وهكو“تهمهڵ ،تهوهزەل ،گێل ،حۆل”ی لهگهڵ بهكاربهێنین یاخ���ود بهوتنهوهی ئهو قس���ه باوانهی كه هیچ باكگراوندێكی زانستی نی ه ورهی منداڵهكانیان بڕوخێنن وهكو“تۆیش وهكو من مێشكی بیركاریت نیه” یاخود“تۆیش ه���هر چارەنووس���ی باوك���ت دهبێ���ت” .زۆر لێكۆڵینهوهی زانس���تی ب���واری پهروهردهیی بیركاری دهریخس���توه كه باوان بهشێوهیهكی نێگهتیڤ رۆڵیان ههی ه لهدامركاندنهوهی توانای بیركاری رۆڵهكانیان ،زۆر لێكۆڵینهوهی تریش پێچهوانهكهیان س���هلماندوه ،بهمانایهكی تر، گهر دایكو باوك بهڕۆحیهتێكی گهشبینانهوه لهتوانستی بیركاری منداڵهكانیان بڕوانن ئهوا كاریگهری پۆزهتیڤی لهبهرزكردنهوهی ئاستی رۆڵهكانیاندا دهبێت. مامۆستا ههرچهند باشیش بێت توانایهكی س���نورداری ههیه لهگهڕاندنهوهی متمان ه بۆ قوتابیهك ك ه بهردهوام لهماڵهوه دهشكێنرێت، وهكو مامۆستایهك لهزانكۆو قوتابخان ه وانهم وتوهتهوه ههرگیز خۆزگهم بهوه نهخواستوه قوتابیهكانم توانای بیركاریان باشبێت ،بهڵكو تهنها ویس���تومه متمانهیان بهخۆیان ههبێت كاتێ���ك دێنه پۆلو كاتێ���ك دهچنه دهرهوه، چونك���ه دواج���ار قوتاب���ی ههم���و ئهوانهی لهقوتابخان ه دهیخوێنێ���ت لهبیری دهچێتهوه ئ���هوهی دهمێنێت���هوه مرۆڤێكی دڵش���كاوی بێمتمانهیه.
تایبهت
) )579سێشهمم ه 2017/5/30
ریکالم
نەوشیروان مستەفا نەجات نوری _ یەكەم _ هەمیش���ە واب���وە دواجار ئ���ەوە خەڵكە بڕیار لەنەمری س���ەركردەیەك دەدات ،ئەم حەقیقەتەش رێ���ك ئەوكاتانە من بینیم كە لەیەكەم چركەس���اتی راگەیاندنی مااڵوایی (نەوشیروان مستەفا)وە باڵوكرایەوە لە-19 2017-5كەمجار ئاوا وێنەكانی خەڵك دەبنە شایەتی نەمری مرۆڤێك ،ئەمە دەگمەنترین ئ���ەو وێنانەیە كە من بینیم لەم ش���ارەدا، ئ���ەو خەڵكەی هاتبون بۆ بەردەم ماڵەكەی تاگەیاندن���ی تەرمەكەی بۆ نەخۆش���خانەی ف���اروق ...رۆژی دوایی���ش2017-5-20 لەبەردەم مزگەوتی گەورەی س���لێمانیەوە تاگەیاندن���ی تەرمەكەی بۆ گردی زەرگەتە، وێنەی ئەو خەڵكەی ك���ە خۆی لەهەزاران هەزار كەس���دا دەبینیەوە ب���ەدەم گریانو دروش���مەوە (تۆ نامری باوكی هەژاران)یان دەوتەوە ،لەئاست ئەم دروشمەدا بەدەیان كەس دەگریان ،قەدەری سەركردە بۆ نەمری لێرەوە لەدروشمو لەگریانی خەڵكەوە دێتە دی ن���ەك بەزەبری راگەیاندنو زۆردارەكیو شێواندنو خۆس���ەپاندن ،زۆربەی ئەوانەی ك���ە بانگی���ان لەتەركەمەی (نەوش���یروان مستەفا) دەكرد (تۆ نامری باوكی هەژاران) كەسانی كرێكارو كۆڵكێشو نەدارو كرێچیو دوكاندارو مامۆس���تاو فەرمانبەرو ش���ۆفێر بون %90 ،لەسەدا نەوەتی ئەم دەنگانەش كەسانی الو بون كە ئەمە بۆ خۆی دەكاتە تێگەیشتنێكی زیندو بۆ ژیانو بیری خۆیان، گریانو دروش���مەكانی ئەم الوانە بۆ مەرگی (نەوش���یروان مس���تەفا) كاریگ���ەری ئەو هەواڵنەبو بۆ رزگاركردنی ژیانی ئەم الوانە لەس���تەمكاریو نەبونی .بەس���ەركردنەوەو بینینو گفتوگۆكانی نەوش���یروان مس���تەفا لەگەڵ الواندا كە هەمیشە دەرگای كراوەبوە ب���ۆ ئەم توێژە زیندوەی ن���او كۆمەڵگا ئەو دەنگانەی هێنایەوە پێشەوە كە بتوانن ئیتر خۆی���ان بیربكەنەوەو تەس���لیم بەئیرادەی چەوس���اندنەوە نەبن ،تێڕامان لەو دەنگانە دەنگی راس���تەقینەی ئ���ەو مرۆڤانەبون كە لەخۆڕا ئاوا نەهاتبونە دەنگ ئەگەر كردارو بی���ری (نەوش���یروان مس���تەفا) نەبوبێتە سەرچاوەی ژیانیان ،چەند گرنگە سەركردە دوای مەرگ���ی ئاوا خەڵ���ك بێن تەرمەكەی بەڕێبك���ەنو بانگی بكەن (تۆ نامری باوكی هەژاران). لێرەدا دەپرس���ین ئەم دەنگانە لەكوێوە ئەم دروش���مەیان هێنابو ب���ۆ مەرگی ئەم پی���اوە؟ ج���ارێ ئ���ەوەی وایكردب���و كە نەوش���یروان مس���تەفا لەدوای راپەڕینەوە ببێتە جێگە س���ەرنجی خەڵك ،بەتایبەتی الوان ،كردارەكانی بو وەكو سەركردەیەكی س���ادە كە هەمیش���ە ببوە داكۆكیكارێكی سەرس���ەخت ب���ۆ هێنان���ەدی ئاواتەكانی
خەڵك���ی ن���ەدارو بەش���مەینەت ،خەڵ���ك تێگەیشبون خۆ ئەگەر نەوشیروان مستەفا مەبەس���تی داهاتو پلەبوایە زۆر بەئاسانی دەستی دەكەوتو وەكو باقی دەسەاڵتدارە مش���ەخۆرەكان ئەوی���ش پش���تی دەكردە گەلەكەیو بەجێیدەهێش���تن ،بەاڵم خەڵك بینیان كە ئەم پیاوە گەورەیە بەدرێژایی53 ساڵ هیچ كاتێك پشتی گەلەكەی بەرناداتو تامردن داكۆكی كارێكی گەورەدەبێت لەسەر م���افو ئاواتەكانی���ان ...خەڵ���ك بەچاوی خۆیان دەیانبینی (نەوش���یروان مستەفا) چۆن چۆنی بەجلوبەرگە سادەكەیەوە ،بەبێ ماڵو بەبێ كۆش���كو بەبێ پاسەوانو بەبێ پارە كار بۆ هێنان���ەدی ئاواتەكانی خەڵك دەكات ...ئەم���ە بۆ خەڵك ب���وە روناكیو دەرگایەكی گ���ەورە تالێ���وەی فێرببن كە سەركردە دەبێت ئاوابێت ،دەبێت سەركردە كوڕی ناو ماڵە ه���ەژارەكانو ئازاری گیانی نەدارەكان بێت .ئەمە وێنەی نەوش���یروان مستەفا بو لەالی خەڵك ،ئیتر چۆن چۆنی هەزاران بەش���مەینەت لەدوای تەرمەكەیەوە بەدەم گریان���ەوە بانگی ناكەن (تۆ نامری باوكی هەژاران) ئ���ەم دەنگانە تازەمەنێكی دورودرێژیش ناتوانن رۆحی ئەم كەڵە پیاوە نەم���رە لەبیرو ژیانی خۆی���ان دەربكەن... هەروایش بوە لەمێژودا دواتر بیرو نوسینو كرداری زور لەپێغەمبەرەكانو زاناو حەكیمو فەیلەس���وفانو بیرمەن���دان دوای مەرگیان دەبێتە سەرچاوەی رێگای روناكی خەڵكو بەڕێ���گای ئەوان���دا خەبات ب���ۆ هێنانەدی نییە ...تا ئ���ەم تەمەنەش نەمزانیوە تامی ئاواتەكانیان دەكەن ...هەربۆیە پێدەچێت خ���واردن چییە ،پارە هەیە ی���ان نا ،بۆیە دوای ژیانئاوایی( نەوش���یروان مس���تەفا) ئ���ەم جلوبەرگانەش لەبەردەك���ەم چونكە كۆمەاڵن���ی خەڵك لەس���ەر بیروباوەڕەكەی جلوبەرگ���ی خەڵك���ی زۆرب���ەی ن���ەداری درێژە بەتێكۆشانی خۆیان بدەن بۆ گەیشتن واڵتەكەمە). بەئاواتەكانی���ان ...ك���ە ئەم���ەش دەكاتە پێم وت چی دەزانی لەسەر (جەاللەدینیزیندبونی رۆحی كۆمەاڵنی خەڵك. رۆمی) _ دوەم _ بەفارس���ی ئ���ەم نی���وە دێ���ڕەی ب���ۆ لەس���اڵی 2005تاچەن���د مانگێك پێش خوێندمەوە: مەرگ���ی ئەم مرۆڤە مەزن���ە ،زۆركات كاك (بشنو از نی چون حیكایت میكند ...واز(نەوش���یروان)م دەبین���ی ،ب���ۆ یەكەمجار جدائیها شكایت میكند) (گوێ دە نەی چۆن وەكو ئ���ەدەبو نوس���ین گفتوگۆمان كرد ،شیوەنو غەوغا دەكات -بۆ بەیانی دەردی ئەو خۆی لەس���ەر دو چیرۆك���م گفتوگۆی دوری وا دەكات) ئەمە س���ەرەتای سرودی لەگەڵدا ك���ردم ،دڵخۆشیش���ی دامەوە كە نەیەك���ەی رۆمی بو كە ب���ۆی خوێندمەوە. لەسەر باڵوكردنەوەی چیرۆكێکم هاتبونەوە مەبەستم بو دەربارەی (جەاللەدین رۆمی) بەگژم���دا ...بەاڵم ل���ەڕۆژی 2014-9-24بۆ بیدوێنم ،چونك���ە دەمزانی هەر لەالوییەوە ماوەی دوكاتژمێر لەگەڵیدا مامەوە ،پێم وت :رۆحی (نەوش���یروان مستەفا) رۆحیەتێكی دەكرێت وەاڵمی هەندێك پرسیارم بدەیتەوە س���ۆفیگەریانەی هەڵگرتوە ،رۆحیەتێك بو تابیكەمە پەرتوكێك ،ئەو بەڵێنی پێدام كە بۆ خۆی نەدەژیا ،دەنگی س���ۆفیەكی مەزن لەبزوتنەوەی گۆڕان خۆی خانەنش���ین كرد بو بۆ بەگژاچونەوەی س���تەمكاریو ئازارو پێكەوە ئەو كتێبە دەنوس���ین ...ئەو جارە نادادی ...بۆ ئەو بینینانەی زۆرش���تم هەیە پێم وت: بینوسم ،ئەوە بۆ كاتی خۆی. چی���ت هەی���ە لەس���ەر (ن���انو پارەومنی���ش بۆ مەرگی گریامو لەگەڵ خەڵكدا جلوبەرگ) هاوارم دەك���رد مااڵوا (ت���ۆ نامری باوكی بیرمە بەدەم كێشانی جگەرەكانیەوە پێی هەژاران) لەمێژویشدا لەش���اری سلێمانیدا وتم: دوای (كەریم���ی عەلەكە)( ،نەوش���یروان (م���رۆڤ ئەگەر باش خۆی بناس���ێت مس���تەفا) ببو بەباوكی هەژاران لەم واڵتەن���انو پ���ارەو جلوبەرگ هی���چ مانایەكیان پەشێوو ماندوەدا.
مرۆڤ ئەگەر باش خۆی بناسێت نانو پارەو جلوبەرگ هیچ مانایەكیان نییە ...تا ئەم تەمەنەش نەمزانیوە تامی خواردن چییە، پارە هەیە یان نا ،بۆیە ئەم جلوبەرگانەش لەبەردەكەم چونكە جلوبەرگی خەڵكی زۆربەی نەداری واڵتەكەمە
نهوشیروان مستهفاو ئیسالمو..پاشماوە لهدیدارێكیش����م لهگهڵیدا پێش دوس����ا ڵ لهمهوپێش لێم پرس����ی :پێت وایه گۆڕان تاكو ئێس����تاش توانای لهخۆگرتنی خهڵكی پاشخان ئیس��ل�امی بهژمارهیهكی زۆر مابێت تاكو رهههندێكی تری پێبدرێت؟ وتی :بهڵێ توان����ای م����اوه .ئ����هم روهی مامهڵهكردنی كۆچكردو لهراگهیاندنیش����دا لهئاس����تێكدا رهنگی دایهوه .بۆ نمونه بونی پێشكهشكاری سهرپۆش بهس����هر لهكهناڵی ( )KNNهوه كه پێشتر شتی وا نامۆ بو. .4بهش����ێكی تری پرس����ی ئیسالمی بون لهكهسێتی نهوشیروان مستهفادا پهیوهندی بهههندێ بههاو دروش����مو ش����ێوازی ژیانی تاكهكهس����ی خۆی����هوه ههب����و ،وروژاندنی مهسهلهی دادپهروهریو(ئیساڵح)و دژایهتی ناعهدالهت����یو گهندهڵ����یو دهوڵهمهندبونی ناڕهواو داوای یهكس����انی لهب����هردهم دادگاو الكردن����هوه ب����هالی توێ����ژه ه����هژارو ب����ێ دهرهتانهكهی كۆمهڵگه ،لهسهر ئاستی ژیانی تاكهكهسیش����دا ،خاكیبونو سادهییو دهرگا كراوهییو دوركهوتنهوه لهرواڵهتهكانی ژیانی ئهش����رافانهو بهرپرس����ی تهقلیدی كوردیو تێكهڵ ب����ون بهخهڵكو دوربون لهگهندهڵیو كۆكردنهوهی سهروهتو سامانی كهڵهكهبو، بههۆی پێگه سیاسییهكهیهوه ،لهجهوههردا س����هرجهمیان پرسی ئیس��ل�امینو ئیسالم لهئاس����تی بنهماو بههاكان����دا جهختیان لێ دهكاتهوه ،ویژدانی ئیسالمیی تاكی ئاسایی موسڵمانیش پێش����وازیان لێ دهكات بهشێ لهپهرۆش����ی خهڵك����ه ئاس����اییهكهش ل����هم
19
س����ۆنگهوهیه .لهم روهوه لهچاوی خهڵكێكی زۆرهوه س����هركرده ئیس��ل�امییهكانیش نهیانتوانیوه پێشبڕكێی لهگهڵدا بكهن. بهم چهشنهی خستمانه رو ،دهكرێت باس لهسروش����تی پهیوهندی نهوشیروان مستهفا بهئیس��ل�امو ههستی ئیس��ل�امیو رهههندی موس����ڵمانێتی خهڵك����هوه بكهی����ن .ل����هم پێگهیهشدا باسی نوێژو رۆژو ناكهین ،بهڵكو باسی بهها گهردونیو سیاسییهكانی ئیسالم دهكهین .كه ل����هم بوارهدا دهكرێو گونجاوه نائیسالمییهك بهڵكو ناموسڵمانێك پابهندی ئیسالمیان لهههندێ لهسهركرده موسڵمانو ئیس��ل�امییهكان زیاتر بێت .بۆ نمونه لهسهر ئاستی جیهان (ماندێال)و (غاندی) تهنانهت بهشێ لهسیستمه سیاس����ییهكانی خۆرئاوا س����هبارهت بههاواڵتیانی واڵتهكانیان لهزۆرێ لهسهركرده موسڵمانهكانی جیهانی ئیسالمی پابهندتربون به بههاو پێوهره گهردونییهكانی ئیسالمهوه ،ئهمهش ئهو پهندهیه كه دهبێت ئیس��ل�امییهكانی الی خۆیش����مان باش����تر لێ����ی تێبگ����هن .كێبڕكێ لهبواری گش����تی سیاس����هتدا ،لهكێبڕكێ لهبواری عیبادهتو ئهخالقی تاكه كهس����یدا جی����اوازه ،دهكرێت من لهڕوی خواپهرس����تی تاكه كهس����ییهوه موس����ڵمانترو پابهندت����رو خواناس����تربم لهنائیس��ل�امییهك ،بهاڵم لهبواری سیاسهتو حوكمڕانیدا دهش����ێ ئهو لهمن پایهندتر بێت بهسهرهتای دادپهروهریو ئیساڵحو دژایهتی گهندهڵیو خراپكاری سیاس����یو خاكی بونی سهركردهكانهوه.
گرنگیشه بزوتنهوهی گۆڕان پارێزگاری لهم مۆركو رهههندهی سهركرده سهرمهشقهكهی خۆی ب����كاتو رێبگرێت لهههر كهڵكهڵهیهكی تون����دڕهوی عهلمان����یو بهئایدۆلۆژیكردن����ی ش����ێوازی ئیدارهدانی بزوتنهوهكه ،ههروهها بهو ئهندازهیهش كه گرنگه لهڕوی چهسپاوه نیشتمانیهكانو لهوانهش مۆدێلی حوكمڕانیی سود لهبۆچونی سهركرده كۆچكردوهكهیان وهربگرنو بڕوایان به(س����ازان)ی نیشتمانی ههبێت. بهههمان ش����ێوه گرنگ����ه لهچوارچێوهی خهبات بۆ چاكسازیش����دا پهیوهندی گهرمی خۆی����ان لهگ����هڵ ئیس��ل�امیهكان بپارێزن، چاوهڕێ����ش نهكهن ههندێ ل����هوان بهههمان شێوازی خۆیان قسهو رهفتار بكهن ،چونكه پاشخانو تواناو پێكهاتهكان جیاوازن ،بهاڵم لهههمو حاڵهتهكان����دا تاكو ئهم لهحزهیهش لهپهیوهن����دی بهرپرس����ی ریفۆرم����هوه، لهههندێ روهوه ئیسالمیهكان بهههمو كهمو كورتیهكانیان����هوه ،لهس����ۆنگهی ئهو وزهی لهناویاندایهو هێشتا خراپو گهندهڵ نهبوه، لهپرس����ی چاكسازیدا گرهولهس����هركراوترین هاوپهیمانی ئاین����دهی گۆڕانن .نابێ ههندێ بهدحاڵی بونو لهیهكتر تێنهگهیشتنو رهخنه لهیهكگرتنی����ش ببێته هۆی الوازبونی ئهم پهیوهندیی����هو ههر خهباتێك����ی بهیهكهوهیی لهئاین����دهدا ك����ه خزم����هت بهگ����هلو واڵتی ئێمهو پرس����ی چاكس����ازییو دادپهروهریو بیناكردن����هوهی سیس����تمو توێ����ژه ههژارو نهدارهكانی كۆمهڵگهو هاواڵتیان دهكات.
عدد1095 : بهروار2017/5/24 :
سهرۆكایهتی شارهوانی رزگار ی كارگێری و خۆیهت ی
ئاگاداری
س���هرۆكایهتی ش���ارهوانی رزگاری ئاگاداری ههموو ئهو هاواڵتیانه دهكاتهوه كه س���ااڵنی ( )1989-1987زهویان لهناحییه ی رزگاری (صمود) وهرگرتوه كه هاواڵتی (ئهدیب حسێن حهسهن) خاوهن زهوی ژماره ههوائی ( )10603داوای ڕێگا پێدانی كردوه به مهبهس���تی دروستكردنی خانوو ههر هاواڵتییهك گلدانهوهی لهسهر ئهو پارچه زهوییه ههیه لهماوهی ( )30ڕۆژدا له دوای باڵوكردنهوهی ئهم ئاگادارییه،ئاگاداری سهرۆكایهتی شارهوانیمان بكاتهوه به پێچهوانهوه شارهوانیمان كاری یاسایی بۆ ناوبراو دهكات.
هەرێمی کوردستان /عێراق ئەنجومەنی دادوەری دادگای باری کەسێتی لە سلێمانی3/ داواکار /جزا علی محمد داوالێکراو /اورنگ احمد سلیمە
اراز محمد محمود سهرۆكی شارهوانی رزگاری
ژمارە /1627 /ش2016/ بەروار٢٠١٧/5/٢4 :
ئاگانامە
ئاگادارت ئەکەینەوە داواکار (جزا علی محمد) داوایەکی بەژمارە (/1627ش )2016/لەم دادگایە تۆمار کردوە لەس���ەرت وە ئەو دادگایە بڕیاری الی خۆی دەرکرد لەبەرواری ( )2017/5/3بەبینینی منداڵ بۆ ماوەی 24س���ەعاتیەکە لەهەفتەیەکدا وە لەبەر نادیاری ش���وێنی نیش���تەجێبونت دادگا بڕیاری دا ئاگادارت بکاتەوە بە هۆی دو رۆژنامەی ناوخۆی رۆژانەوە وە ئەگەر لە ماوەی یاس���اییدا هەڵنەس���ێت بەتانەلێدانی یان پیاچونەوەی (تمیزی بڕیارەکە) ئەوا بڕیارەکە پلەی کۆتایی وەردەگرێت بەپێی یاسا. لەگەڵ رێزدا دادوەر شکر سلطان عدو هەرێمی کوردستان /عێراق ئەنجومەنی دادوەری دادگای باری کەسێتی لە سلێمانی3/ داواکار /چاوەڕێ جالل توفیق داوالێکراو /محمد علی محمد
ژمارە /2102 /ش2017/ بەروار٢٠١٧/5/٢4 :
ئاگانامە
داواکار (چ���اوەڕێ جالل توفیق) داوایەکی بەژمارە ( /2102ش )2017/لەم دادگایە تۆمار کردوە لەس���ەرت ،وە لەم داوایەدا هاتوە کە: پەس���ەندکردنی تەاڵقی دەرەکی .وە لەبەر نادیاری ش���وێنی نیش���تەجێبونت ،دادگا بڕیاری دا ئاگادارتان بکاتەوە بە هۆی دوو رۆژنامەی ناوخ���ۆی رۆژانەوە بۆ ئامادەبونتان لەب���ەردەم ئەم دادگایەدا لەڕۆژی دادبینی کە دەکەوێتە بەرواری ( )2017/7/2س���ەعات ()9:40ی سەرلەبەیانی ،بەپێچەوانەوە ئامادە نەبن خۆتان یان بریکارێک نەنێرن ئەوا دادگا داواکە بەپێی یاسا ئەبینێ. لەگەڵ رێزدا دادوەر شکر سلطان عدو
ونبون
ئاگاداری
* ناسنامەیەکی ژوری بازرگانیو پێشەسازی سلێمانیو ناسنامەیەکی نوسینگەی کڕینو فرۆشتنی موڵک بەناوی (بەهمەن اکرم برزو) ونبوە ،هەرکەس دۆزییەوە بیگەڕێنێتەوە بۆ پرسگەی ئاوێنە. * ناسنامەیەکی ژوری بازرگانیو پێشەسازی بەناوی (سەروەر عارف بابکر) ونبوە ،هەرکەس دۆزییەوە بیگەڕێنێتەوە بۆ پرسگەی ئاوێنە. * ناسنامەیەکی ژوری بازرگانیو پێشەسازی سلێمانی بەناوی (نەوزاد ئەسعەد محمد) ونبوە ،هەرکەس دۆزییەوە بیگەڕێنێتەوە بۆ پرسگەی ئاوێنە.
رۆژنامەی ( )A to Zبۆ باڵوکردنەوەی ریکالم بەشێوەیەکی هەفتانە دەردەچێت .خاوەنی ئیمتیاز (یاسین غفور)و سەرنوسەر (سەلمان نادر)ە .هەرکەسێک الری هەیە لەماوەی یەک مانگدا سکااڵ تۆمار بکات. لەگەڵ رێزدا
18
تایبهت
) )579سێشهمم ه 2017/5/30
پەیوەندییەكانی هەرێم ،دوكانی عەتارو دو قاڵب سابون سەرتیپ جەوهەر لەوەاڵم���ی پرس���یارێكم س���ەبارەت بەجیاوازی نێ���وان حكومەتی هەرێمو بەغدا لەجێبەجێكردنی قانونو كلتوری حوكمڕانیی ،وەزیرێكی حكومەتی عیراق پێ���ی وتم حكومەتی هەرێ���م "دوكانی عەتتارو دوقاڵب سابونەو هیچیتر". ئەم رس���تەیە رێكو راس���تە كاتێك دەبین���ی لەماوەی 11س���اڵی رابردوی تێكەڵبون���ەوەی ه���ەردو ئیدارەك���ەی س���لێمانیو هەولێ���ر ،فەرمانگ���ەی پەیوەندییەكان���ی دەرەوەی هەرێ���م بەدەس���ت پارتییەوەی���ە ،ك���ۆی فەرمانبەران���ی ئ���ەو فەرمانگەی���ە س���ەربەپارتی دیموكراتی كوردستانن، زوربەی هەرەزۆری ئەو فەرمانبەرانەی هەمیشەیین لەنوێنەرایەتییەكانی هەرێم كاردەكەن ،دیس���ان س���ەربەپارتین، چونك���ە دەس���ەاڵتی دامەزراندن تەنها لەدەس���ت لێپرس���راوی فەرمانگ���ەی پەیوەندییەكاندای���ە بێگوم���ان ئەویش درێغی نەكردوە. ئ���ەم فەرمانگەیە ئەوەن���دەی وەك فەرمانگ���ەی پەیوەندییەكان���ی پارتی دیموكرات���ی كوردس���تان كاریكردوە، ئەوەندە وەك فەرمانگەیەكی حكومەتی هەرێ���م كارینەكردوە ،هەمو جموجۆڵو كارێك���ی فەرمانگەك���ە لەخزم���ەت پەیوەندییەكان���ی پارت���ی دیموكراتی كوردستانو لێپرسراوانی ئەو حزبەیە، بۆیە دەبینین كاتێك وەفدێكی ئەوروپا یان ئەمریكا یان واڵتانی عەرەبی دێتە كوردستان ،لەبەرنامەی كاردا زۆربەی جار جگ���ە لەبینین���ی لێپرس���راوانی پارت���ی لەحزبو حكومەت كەس���ێكی دیك���ە نابینێت! ب���ۆ دڵنیابون لەوەی ك���ەس نەبینێت نوێنەری نوس���ینگەی هەرێمی كوردس���تان لەواڵت���ی میوان لەگەڵ وەفدەك���ە دەگەڕێتەوە هەرێمی كوردس���تانو لەهەم���و س���ەردانەكان ئامادەدەبێت. هەندێجار بەرنامەیان رێكخس���توە بۆ كوردستان ،تەنها بۆئەوەی شەرعییەت بدەن���ە هەندێ دام���ودەزگاو كەس كە ل���ەڕوی قانونییەوە گرفت���ی گەورەیان
هەیە ،لەوانەش س���ەرۆكایەتی هەرێمو پەرلەمان ،هەروەك هەوڵدەدەن بەشداری بەو كەس���انە بكەن لەدیدارو كۆبونەوە نێودەوڵەتییەكان بۆئەوەی وەك ئەمری واقع دانپێدانراوبن ،بەاڵم ئێس���تا وەك جاران نییە ،بەقس���ەی فەرمانبەرێكی بااڵی حكومەتی عێراق ،زۆربەی واڵتان ئامادەنین بەشداری بەنوێنەرانی هەرێم ێ بكەن لەكۆبونەوەو كۆنفرانسەكان بەب رەزامەندی عێراق ی���ان لەچوارچێوەی وەفدی عی���راق ،تەنانەت وتی زۆرجار لێپرسراوی فەرمانگەی پەیوەندییەكانی هەرێم چەندین نامە دەنێریت بۆئەوەی لەكۆبونەوەیەك بەشدارییان پێبكرێتو لەو رێیەوە پیشانیبدەن كە حكومڕانی لەهەرێم كێش���ەی نیی���ە ،زۆربەی جار رێیاننادرێت لەو كۆبونەوەو كۆنفرانسانە وتەی���ەك ی���ان قس���ەیەكیان هەبێت، چونك���ە تەنه���ا وەك ئەندامی وەفدی عیراق ئامادەدەبن. لەوە زیاتر كاتێ���ك گەورە بازرگانو خ���اوەن كاری ن���اودار رو لەهەرێم���ی كوردس���تان دەك���ەن ،لەڕێ���ی ئ���ەم فەرمانگ���ەو ئ���ەو نوێنەرایەتیانەی كە سەر بەپارتی دیموكراتی كوردستانن، تەنه���ا ئەو پ���رۆژەو هەلیكارانەیان بۆ دەخرێت���ە رو ك���ە لەس���نوری هەردو پارێزگای هەولێرو دهۆكنو ئاسانكاریی زۆری���ان بۆ دەك���ەن! ب���ەاڵم كاتێك بازرگانێك���ی ئێرانی���ی رو لەهەولێ���ر ێ وەبەرهێن���ان بكات! دەكات دەی���ەو بەبیانوی رێوشوێنی ئەمنیو ئاستەنگی زۆر ب���ۆ ماف���ی مانەوەو ئاس���تەنگی دیكە بەبیان���وی لێكۆڵینەوەی ئەمنی دروس���تدەكەن! بۆیە ئەو كۆمپانیایانە ناچار ب���ۆ وەرگرتنی ماف���ی مانەوەو مۆڵەتی كۆمپانیاكانیان رو لەس���نوری پارێزگای سلێمانی یان كەركوك بكەن، لەوێ كۆمپانیاكانیان تۆماربكەن! بەپێی هەندێ زانیاری كۆمپانیا هەبوە شەش مانگ چاوەڕێی كردوە مۆڵەتیان پێنەداوەو مامەڵەی لەئاسایشی هەولێر ماوەتەوەو هیچ واڵمێكیان نەداوەتەوە، بۆی���ە ناچ���ار گەڕاوەتەوە ی���ان روی لەس���لێمانی ك���ردوە ب���ۆ تۆماركردن! ئەمەش س���ەرەنجام زیان���ی بەئابوری
كوردستان گەیاندوە .ئەم هەڵسوكەوتو سیاس���ەتە لەكاتێكدایە كە كۆمپانیای توركی هەرنەك خێرا وەاڵم دەدرێتەوە، بگرە ه���ەر لەئەنجومەن���ی وەزیرانەوە بەبێ پرس���ی دەس���تەی وەبەرهێنانو وەرگرتنی مۆڵەتی پرۆژەی وەبەرهێنان ل���ەو دامەزراوەیە ،مۆڵەت���ی پرۆژەی زەبەالح���ی پێدەدرێ���تو خێ���را زەوی ێ ب���ۆ تەرخاندەكرێت ،ئەگ���ەر بمانەو نمون���ە بهێنینەوە ئەوا هەر لەلیس���تی پرۆژەكانی وەبەرهێنانی هەرێم بگەڕێین لەماوەی 10ساڵی رابردو نمونەی زۆر دەدۆزینەوە.
ئەم فەرمانگەیە ئەوەندەی وەك فەرمانگەی پەیوەندییەكانی پارتی دیموكراتی كوردستان كاریكردوە ،ئەوەندە وەك فەرمانگەیەكی حكومەتی هەرێم كارینەكردوە، هەمو جموجۆڵو كارێكی فەرمانگەكە لەخزمەت پەیوەندییەكانی پارتی دیموكراتی كوردستانو لێپرسراوانی ئەو حزبەیە
ئێس���تا هەرێم���ی كوردس���تان 14 نوێنەرایەتیی هەیە ،لەو ژمارەیە 9یان پارت���ی بەڕێوەی دەب���ات ،یەكێك لەو نوێنەرایەتیان���ە فەرەنس���ا بو كە دور لەهەرچ���ی عورفی دیبلۆماتیو ئیداریی هەیە لێپرس���راوی نوس���ینگەكە لەكار دورخرایەوە یەكێكی پارتی لەش���وێنی دانرا ،یەكێتیش دەنگی نەهات! هاوكات پێنج نوسینگەی هەرێم لەواڵتان لەالیەن یەكێتی نیش���تیمانی كوردس���تانەوە، هەری���ەك ل���ەم نوس���ینگانە بەپێ���ی پێویس���تی مانگانە نزیكەی 50هەزار دۆالر خەرجیی���ان لەالیەن حكومەتەوە بۆ دابیندەكرێ���تو چەند مانگ جارێك خەرج دەكرێت. ئ���ەو نوس���ینگانەی س���ەر بەپارتی دیموكراتی كوردس���تانن بەشێوەیەكی نیشتیمانی كوردستانن بەپێی لێدوانی گش���تیی پارەو بودجەیان زۆرباشترە ه���ەردو لێپرس���راو نزیك���ەی 11مانگ لەوانی دیكە ،كەچی ئەو نوسینگانەی بودجەی���ان بۆ خەرجنەك���راوە ،بەاڵم لێپرس���راوەكانیان یەكێتی���ن زۆربەیان نوس���ینگەكانی دیكە ئەو كێشەیەیان لەبارێكی دارایی خراپدانو بەقس���ەی نییە یان زۆر كەمت���ر هەبوە ،ئەمەش خۆیان هەندێكیان هەڕەشەی داخستنیان هیچ گومانی تێدانییە لەبەرچیو بۆچی لەسەر بوە ،چونكە بودجەی ساڵێكیان ئەم كارە دەكرێت. ب���ۆ خەرج نەكردون! ئەم���ە لەكاتێكدا بێگومان گرفتەكانی ئەم فەرمانگەیە لێپرسراوی نوسینگە هەیە لەم گرانییو زیاترە ل���ەوەی لێرە باس���ی دەكەین، ناخۆش���ییەی كوردس���تان ه���ەزاران لێرەدا باس���ی ش���ەفافییەتی داراییو دۆالری خەرجك���ردوە ب���ۆ جوانكاریی ئیداریی ناكەین ئەمە باسێكی دیكەیەو باخچ���ەی ماڵەكەی ،زیاتر لەجارێكیش مەگ���ەر خۆیان بزانن! ئ���ەوەی ئێمە دوبارەبۆتەوە! ئەمە جگە لەبەكرێگرتنی پەنجەی دەخەینە س���ەر ناونیشانێكە ئۆتۆمبێلو بۆنەی جیاواز كە تەنها بۆ لەگ���ەڵ كاری فەرمانگەیەك یەكانگیر سودگەیاندنی حزبییەو هیچیتر. نابێت���ەوە لەبنەڕەت���داو بەپێی قانون روسیای نوسینگەی تارانو نوسینگەی وەزیفەكەی رێكخراوە ،كەچی بەڵگەنامە فیدراڵ كە هەردوكیان س���ەربەیەكێتی
هەیە لەسەر داوای ناوچەو رێكخستنی پارتی دیموكراتی كوردستان لەئەوروپا، ڤیزەی كوردستان دراوە بەژمارەیەكی زۆر خەڵ���ك ،كە ئەمەش دورە لەهەمو قانونو رێسایەك. ه���ەروەك ل���ەو فەرمانگەی���ەو لەڕێكخستنی سەردانو پەیوەندییەكاندا، نامە گۆڕینەوەو پەیوەندییەكان لەگەڵ فەرمانگەی پەیوندییەكانو لێپرسراوی فەرمانگە ،لەڕێی ئیمەیلو ئەدرەس���ی شەخس���یو تایبەت���ەوە دەكرێن نەك ئیمەیلو ئەدرەسی رەسمیی حكومەت، ئەم���ەش پرس���یاری زۆر هەڵدەگرێت، كە بۆچی لەڕێی ئیمەیلی رەس���مییەوە ئەو كارە ناكرێ���ت ،لەكاتێكدا لەهەمو باڵیۆزخان���ە ی���ان كونس���ڵخانەو نوس���ینگەیەكی واڵت���ان بەهەم���و ش���ێوەیەك قەدەغەی���ە بەكارهێنانی ئیمەیلی شەخسی لەكاروباری رەسمیی پەیوەندیدا! ل���ەوە خراپت���ر ئەوەی���ە ،جیاوازی بكرێ���ت لەنێ���وان ئەو نوس���ینگانەی لێپرسراوەكانیان سەربەپارتی دیموكرات كوردستاننو ئەوانەیشی سەر بەیەكێتی نیشتیمانیی كوردستانن ،لەخەرجكردنی بودج���ەو موچ���ەی مانگانەی���ان! ناكرێ���ت نوس���ینگەی تارانو روس���یا كە لێپرسراوەكانیان س���ەر بەیەكیتی نیش���تیمانیی كوردس���تانن 11مان���گ بودجەی مانگانەیان بۆ خەرج نەكرێتو نوسینگەی بەلجیكا كە لێپرسراوەكەی لەپارت���ی دیموكرات���ی كوردس���تانە، موچەو بودج���ەی مانگی5ی 2016بۆ خەرجكرابێ���ت! ئاخر ئەگەر بەگرنگیی نوس���ینگەكان بێت ئەوا نوس���ینگەی ت���اران گرنگترین���ەو ئێران دراوس���ێی كوردس���تانەو یەكێك���ە لەكاریگەرترین واڵت بەسەر هەرێمو پەیوەندی ئابوریی بازرگانی���یو سیاس���ی لەگ���ەڵ هەرێم هەیە ،روسیاش یەكێكە لەكاریگەرترین واڵتانی جیه���انو بەش���دارییەكی زۆر كارای شەڕی تیرۆرستانی داعشە. ئ���ەم جیاوازیكردن���ە لەنێ���وان پەراوێزخس���تنی نوس���ینگەكانو بەش���ێكیان كاردانەوەی دروستكردوەو بەشێك لەلێپرس���راوانی نوسینگەكان
بەش���ەش مانگ جارێكیش پەیوەندی پەیوەندییەكان���ی بەفەرمانگ���ەی هەرێمەوە ناكەنو ئاگاداری هیچ پالنو بەرنامەیەكی حكومەت���ی هەرێم نینو ئاگادارناكرێن���ەوە لەپ�ل�انو بەرنامەی فەرمانگەكە. ئ���ەوەی رودەدات بەش���ێكی خەتای پارتیی���ە لەحوكمڕانیی ،بەاڵم بەش���ە گەورەكەی خەتای یەكێتیو الیەنەكانی دیكەیە كە تائێس���تا بێدەنگن لەدۆخی فەرمانگ���ەی پەیوەندییەكانی هەرێم، ئەگەر جارێك یەخەی پارتی بگرین كە فەرمانگەكەی كردوە بەفەرمانگەیەكی حزبیی ،ئەوا پێویس���تە دەجار یەخەی یەكێتیو كاربەدەستانی یەكێتیو هەمو الیەنەكان���ی دیك���ە بگری���ن كە بۆچی لەم���اوەی 11س���اڵی یەكخس���تنەوەی ئیدارەی هەولێرو سلێمانی بێدەنگبون بەرامبەر ئەو دۆخە.
ئەوەی رودەدات بەشێكی خەتای پارتییە لەحوكمڕانیی، بەاڵم بەشە گەورەكەی خەتای یەكێتیو الیەنەكانی دیكەیە كە تائێستا بێدەنگن لەدۆخی فەرمانگەی پەیوەندییەكانی هەرێم
لهنێوان (رۆشنبیر)و (سیاسیی)دا راستگۆ محهمهد پێناس���ه تهقلیدییهكهی رۆشنبیر دهڵێ���ت ،ئ���هو كهس���هیه ش���تێك لهههمو ش���تێك بزانێتو لهشتێكیش ههمو شت بزانێت ،بهاڵم لهئێستاداو لهپ���اش روخان���ی بلۆكی ش���هرقیو داڕمان���ی س���وڤیهت لهالی���هك، ش���هپۆلهكانی عهولهمهو پێشكهوتنی خێرای زانستو تهكنۆلۆژیا لهالیهكی دیكهوه گۆڕانكاری قوڵ لهدنیابینیو رۆڵو ئهركو س���نوری بهرپرسیارێتی رۆش���نبیرو تهنان���هت چهمك���ی رۆشنبیریشدا دروس���ت بوه ،ئێستا سهردهمی پس���پۆڕیی ه (اختصاص)، تهنان���هت لهناو ههر بوار و كایهیهكدا هێنانی پس���پۆڕی بهس نیه ،بهڵكو دهبێت لهس���هر لقێ���ك ،تهوهرێك، بهش���ێكی دیاریك���راو لهپس���پۆڕیی ه گشتیهكه ،پس���پۆڕی ورد بهدهست بهێنی���ت ئینج���ا قس���هو تێزهكانت لهو بابهتو رش���تهیهدا حساببۆكراو دهبێتو بهگرنگ سهیر دهكرێت. كهواته پێویس���ته چوارچێوهیهك بۆ (رۆش���نبیر) دابنرێتو ئهو رۆڵو ی لێ بسهنرێتهوهو مانا رههاو فراوانه پس���پۆڕی دی���اری بكرێت ك���ه ئایا رۆش���نبیری چ بوارێكه (سیاس���ی، ئاینی ،فیكری ،كۆمهاڵیهتی ...هتد) تا لهههمو شتێك قسه نهكاتو نهبێت ه دهمڕاستو كوێخای كۆمهڵگهو نهبێت ه مای���هی ژاوهژاو لهكۆمهڵگهداو فهزای رۆشنبیری پڕنهكات لهقسهو نوسینی بێ سهروبهرو بێ بنهما. پێویس���ت ه تێبگهین كه (رۆشنبیر) س���یفهتو وهزیف���هو نازناوێك نیهو بدرێ بهكهسهكان ،بۆیه زۆر ئاسایی ه كهس���ێك لهكاتێك���ی دیاریك���راودا رۆش���نبیر بێت ،ب���هاڵم لهكاتێكی تر ئهو توانایه لهدهس���ت بدات ،چونك ه رۆش���نبیربون حاڵهتێك���ی زات���یو خۆی���ی ئ���هو كهس���هیهو پهیوهندی
به(هۆش���یاریو ئاگاییو كاریگهری) یهوه ههیه ،مادام ئهو سێ رهگهزهیش قابیل���ی ههڵبهزوداب���هزو كهمكردنو زیادك���ردنو تهنان���هت نهمانیش���ه، رۆشنبیریش ههر مهحكوم ه بهههمان حاڵهت ،ناكرێت (رۆشنبیربون) وهك ی ناسنامهی باری كهسێتی یابڕوانامه زانستی تهماشا بكرێت كه تاكۆتایی تهم���هن ببێت ه موڵ���كو مۆركی ئهو كهسه. (رۆش���نبیر) وی���ژدانو دهرك���ی كۆمهڵگهی���ه ،ئهو ش���تانه دهبینێت ك���ه كۆمهڵگ���ه نایانبینێ���ت ،ئ���هو بۆیان���ی باس دهكاتو كۆمهڵگهی لێ ئاگادار دهكاتهوه ،رۆش���نبیر لهگهڵ رهخنهگرتن دهبێت كاربكات لهس���هر ههقیق��� هتو راس���تیه ش���اراوهكانو نیش���انی كۆمهڵگهی ب���داتو كاری ی جددی بكات لهس���هر باڵوكردنهوه بهه���ا ب���ااڵو ئ���اكاره ب���هرزهكانو یارمهتیدهرێكی راستهقینهی كۆمهڵگ ه بێ���ت بۆ حاڵیبونی باش���تر لهدۆخی ژیان���ی كۆمهاڵیهت���یو فهرههنگ���یو سیاس���یو كلت���وری ،ك ه رۆش���نبیر بهدوای ههقیقهتو راستی شتهكانهوه بو ،توان���ی مهعریف ه بهرههمبهێنێت، ئهوكات خۆبهخ���ۆ كارێكی ئهخالقی دهكات ،ن���هك ههركاتێ���ك لهزیانی بو دهس���تبهرداری ههقیقهت ببێتو قبوڵی نهكات! ی ئێم ه بهداخ���هوه لهم نیش���تمانه ی زۆرێك له(رۆشنبیران) لهبری ئهوه لهگهڵ ئازارهكان���ی كۆمهڵگ ه ئاوێت ه ببێتو باش دهركی دهردو ئازارهكانی كۆمهڵگ ه بكاتو ئیلهام لهموعاناتیان وهربگ���رێ بۆ دۆزین���هوهی هۆكاری گرفتهكانو دواجار دهستنیشانكردنی رێگاچ���اره بۆی���ان ،لهب���ری ئهوهی ی ههس���تێت بههۆش���یاركردنهوه خهڵكی بهمافو ئهركهكانیان ،بوهت ه قوربانی دۆخی سیاس���یو بهتهواوی تیای���دا تواوهتهوه ،رۆڵ���ی بنهڕهتی خ���ۆی لهیاد كردوه ی���ان رهنگ ه ههر
لهم مهملهكهتهدا خودی (رۆشنبیر) وهك چهمكو كایه ،كهوتۆت ه قهیرانێكی قوڵهوهو لهنێوان رۆشنبیری حهقیقیو رۆشنبیری حزبیو تهزویرو چاالكوانی سیاسیدا گیریخواردوه نهشزانێت چیه! لێره تێكهڵهیهكی خراپ دروس���ت بوه لهنێوان (رۆشنبیر)و (چاالكوانی سیاس���ی) ،ك���وا ئهركی ڕۆش���نبیر ئهوهی ه وهك چاالكوانو شرۆڤهكاری سیاس���ی مامهڵه بكات!؟ رۆش���نبیر دهبێ���ت عهق���ڵو دهرك���ی كۆمهڵگ ه بێ���تو بیربكات���هوه ،ن���هك ئهركی ئهوهبێت فشار بخاته سهر دهسهاڵتو ی كارهكانی كورت بكاتهوه لهڕهخنه ی حزبهكان ،ههروهها سیاسیو لۆمه نابێت بهڕههایی قس ه بكاتو لهالیهك بهویس���تی خۆی پیرۆزی ببهخشێتو لهالیهكی دیكهوه رقو بوغز بچێنێت، بهڵكو دهبێت لهڕێژهیی بونی شتهكان باش حاڵی بێت. ئاخر چۆن دهبێت (رۆشنبیر) خۆی
لهعابای ئایدۆلۆژیایهك���ی دیاریكراو بئاڵێنێتو ههمو قسهو سهرنجهكانی لهو گۆش���هنیگاو دنیابینیه تهسكهوه وێن���ا ب���كات!؟ دهبێ���ت مهحهكو دهس���كهالی ئهو بۆ ش���رۆڤهی دۆخو بابهت���هكان (ههقیق���هتو راس���تی) بێتو نابێت لهگ���هڵ پیاوانی حزبو دهوڵهتم���هدارهكانو سیاس���یهكان هاوڕێیهت���یو پێكهوهییهكی وههایان ههبێ���ت ك��� ه جێكهوت لهس���هر راو رهخنهكان���ی دابنێ���ت ،ئهم ه مانای ئ���هوه نیه ك��� ه ئهو ماف ه لهكهس���ی ی ك ه رۆش���نبیر زهوت بكرێ���ت بهوه نهتوانێت ههوادارو ئینتمای سیاسیو مهزههب���یو ئاینی ههبێ���ت ،بهڵكو ی مهبهست ئهوهی ه دنیابینیو روانگه بیركردن���هوهی قهتی���س ن���هكاتو فراوانترو فرهڕهههندتر بیر بكاتهوهو لهژیان بڕوانێت. پێموایه ل���هم مهملهكهتهدا خودی (رۆش���نبیر) وهك چهم���كو كای���ه، كهوتۆت ه قهیرانێكی قوڵهوهو لهنێوان رۆش���نبیری حهقیقیو رۆش���نبیری حزبیو تهزویرو چاالكوانی سیاسیدا گیریخواردوه. ئ���هو تێكهڵبونهی نێ���وان ئهو دو توێژه (رۆش���نبیرو سیاسیی) بۆی ه ناباوو ناسازه ،چونكه لهدو دنیاو دو فهزای تهواو دور لهیهكدا كاردهكهن، رۆشنبیر لهدنیاو فهزایهكی تاڕادهیهك ك���راوهو بێس���نوردا بیردهكات���هوهو دهنوس���ێتو دهدوێ ،ب���هاڵم فهزای سیاسیهكان سنوردارو فرهڕههەنهدو ههستیارتره. كهس���ی سیاس���ی زیات���ر بی���ر لهههڵبژاردنی داهاتو ژمارهی كورسیو پۆس���تو ئیمتیازات دهكاتهوه ،بهاڵم رۆش���نبیری جددی بیر لهههقیق هتو راس���تیو ن���هوهو جیل���ی داهات���و دهكاتهوه. ی رۆش���نبیر ههقیق��� هتو چاك���ه گش���تی دهكات ه مهحهكو دهسكهالی بیركردن���هوهو ئام���ڕازی كاركردن���ی
خ���ۆی ،بهاڵم زۆربهی سیاس���یهكان (بهرژهوهندی) مهناتی بیركردنهوهو مۆتیڤی خیتاب و كردارهكانیانه. ئهگهر ش���رۆڤهی باب��� هتو دۆخی (سیاس���ی) بهكهرهس���تهو ئامڕازو پێودانگی س���هقافی بكرێت بێگومان دهرهنجامی ههڵهو س���هیرمان چنگ دهكهوێتو قسهكان واقعیو عهقاڵنی دهرناچن ،ههر لهبهرئهوهش ه ههمیش ه جیاوازییهكی گهوره دهبینین لهنێوان ی رۆشنبیرێك قسهو تێڕوانینو شرۆڤه لهگهڵ سیاس���یهك لهس���هر ههمان بابهتو دۆخ !.. ناكرێت رۆشنبیرێك یان نوسهرێكو رۆژنامهنوسێك كه خاوهنی دنیایهكی پ���ڕ لهخهیاڵ���هو بهنوس���ینێك ك ه سروش���تێكی ئهدهبی ههی ه بیهوێت تهحلیل���ی بابهتێك���ی سیاس���ی یان دۆخێكی دیاریكراو بكاتو بهڕاستیشی بزانێت. ی ك ه رۆڵی زۆرێك لهو رۆشنبیرانه چاالكوانی سیاسیو كهسی سیاسیی دهبینن ،كاریگهری ئهوتۆیان بهسهر كۆمهڵگهوه نیه ،ئهس���ڵهن خاوهن قس���هی جددیو ههڵوێستی شایست ه ی مهنتیقو نی���ن چونكه جگه ل���هوه پێودانگو كهرهس���تهو پێوهرهكانیان بهكهڵكی ش���رۆڤهی باب���هتو دۆخی سیاس���ی نایهت ،ههروهه���ا زیاتر بۆ پهیداكردنی پارهو زامنكردنی بژێوی ئ���هو كاره دهكهن ن���هك لهبهر ئهو ئامانجه گهوران���ه بێت كه ئاماژهمان پێدا لهسهرهوه ،ههنێكیان مهبهستیان ئهوهی ه سهرنجی دهوروبهر بۆ خۆیان رابكێش���ن ،ههربۆیهش زیاتر لهسهر حهقلی سیاس���ی كاردهكهن چونك ه زۆرترین گوێبیس���تو بینهری ههیه، بهوه خۆی دهسهلمێنێت دهڵێت منیش ههم ،بهبێ ئ���هوهی هیچ فیكرهیهكی دروستو نوێو رێگاچارهیهكی پێبێت بهردهوام حهز دهكات لهمیدیاكانهوه دهركهوێت. ههیان ه وهك فاڵگرهوه پێش���بینیو
ش���رۆڤه س���هقهتهكانیان دهڵێ���ن، ههنێكی���ان ناتوان���ن تهج���اوزی شهڕهقسهی سوكو ناوزڕاندن بكهن لهكاتی قسهكردنو نوسیندا ،تیایاندای ه (فهیسبوك) سهرچاوهی بیركردنهوهو وهرگرتنی زانیاریهكانیهتیو بهس���اڵ نهك كتێبێ���ك بهڵكو نامیلكهیهكیش ناخوێنێتهوه ،ههر لهسهرهتاوه لهبهر ی ب���ێ بڕوانامهییو ب���ۆ پڕكردنهوه شعور بهكهمی خۆیان خستوه بهسهر ئهو كایهیهدا. رۆشنبیری جددیشمان ههی ه بهاڵم ههندێك لهوانیش بهه���ۆی ئاڵۆزیو ناڕونیانهوه ،لهبهر ئهو زمان ه قورسو ی كه پێی دهنوسنو دهئاخڤن، رهقه ك���ه زۆرجار وش���هگهلی فهلس���هفی وش���كو التینیو بیانی تێكش���كاوی وهها تێكهڵ بهنوسینهكانیان دهكهن كه خۆی���انو نوخبهیهكی كهم نهبێت لێ���ی حاڵ���ی نابن ،ك��� ه وههاش بو ئیت���ر چاوهڕێ ناكرێت بهو نوس���ین ه گۆڕان���كاری گ���هوره لهكۆمهڵگ���هدا دروس���ت ببێت ،ئاخر ق���هراره تۆ دهلیلو رێنماییكهری كۆمهڵگ ه بیت، ئیتر چۆن دهبێت خهڵكی لهنوسینو قسهكانت حاڵی نهبن!؟ بۆیه زهرورهتێك���ی ههنوكهییه ك ه ی رۆشنبیرو روناكبیر لهم مهملهكهته ی هیچ رهخنهیهك بگرن، ئێم ه بهرلهوه ی هیچ ش���رۆڤهیهك بك��� هنو بهرلهوه باسی سیاس���هتو حیزبو دهوڵهتو حكومهت بكهنو بیدهنه بهر نهشتهری رهخنهكانیان ،پێویس���ته گرنگیدانو قس���هو تێفكرینهكان���ی چڕبكاتهوه لهس���هر خودی خۆیو عهقڵو هزری شیتهڵو پاكلهم ه بكات ،چونكه هیچ پێشڤهچونو گهشهسهندنێك رونادات ئهگهر عهقڵێكی س���هلیمو تهندروست پێشی نهكهوتبێت ،بهڵگهنهویستیش ه ك���ه عهقڵ كزو الواز ب���و ئیتر ههمو ش���تهكانی دیك ه لهس���كه الدهدهنو توش���ی الدانو ئاڵۆزییو ش���پرزهیی دێن.
Awene
خاوهنی ئیمتیاز :کۆمپانیای ئاوێنه سهرنوسهر :سهردار محهمهد
قومارخانهی سامانه سروشتیهكان دابخهن!
فهرمان رهشاد
لهپهراوێ���زی ئهو ههوڵ ه نوێیهی كۆمپانیای پێرڵ پیترۆڵییهم پێكهوه لهگهڵ كۆمپانیاكانی دانهغازو كرێس���نت پیترۆڵییهم دهستیان پێكردوه بۆ وهرگرتنی ملیارهها دۆالری تر لهههرێم ههق ه بپرسین ئایا ئهوهی ههی ه وهزارهتی سامان ه سروش���تیهكان ه یان قومارخانهی س���امان ه سروش���تیهكان! چ لۆژیكێك لهوه ههی��� ه تۆ بهردهوام لهڕێگای دادگا بیتو ناویش���ی بنێی ئابوری س���هربهخۆ، ئهوهی لهكوردستان دهگوزهرێت لههیچ شوێنێكی دنیا نمونهی نیه ،كارهسات ئهوهی ه ماوهیهك بهر لهئێس���تا وهزارهتی سامان ه سروشتیهكان راگهیهنراوێكی باڵوك���ردهوه ك ه گوای ه ئهوان 19داوایان لەدانهغاز بردۆتهوه تهنها یهك داوایان پێ دۆڕاندوه ،ئاخر ئهگهر ئهوه قومارخان ه نهبێت چیه ،تێناگهم تۆ 19س���كااڵ ببهیتهوه چ ش���انازیهكی تێدای���ه ،ئهگهر ژمارهی س���كااڵكان چهند دانهیهك بوای ه خهڵك بهئاس���ایی وهریدهگرت بهاڵم ئهو ههمو سكااڵی ه نیشانهی ئهوهی ه پرۆس���هك ه شكستخواردوه ،بۆی ه دهبێ بپرسین ئایا خهڵكی كوردستان خهونی بهوهوە دهبینی رۆژێك خۆی ببێت ه خاوهنی نهوتی خۆی بۆ ئهوهی ههموی بهو شێوهیه ههڕاج بكرێتو قوماری پێبكرێت. لهڕاس���تیدا ئێستا بهتهواوی كاتی ئهوهی ه ك ه س���هرۆكی حكومهتو وهزیری سامانهسروشتیهكان دان بهشكس���تی پرۆسهی خستنهسهری ههرێم بۆ سهر نهخش���هی جیهان���ی وزه بنێنن ،ناكرێت هیچ دهرفهتێك���ی تریان پێبدرێت بۆ ئهوهی لهداهاتودا ههرێم دوچاری چهندین شكس���تی ترو دۆڕانی تر بكهن لهو قومارخانهی���ه ،خ���ۆ ئهگهر ئهوان ئامادهنهبن ئهو ههن���گاوه بنێن ئهوا ئهركی حیزبهكانی تره قس���هی یهكالكهرهوه بكهن ،پاس���اوی ئهوهی ك ه ئهوان بۆی ه بهش���دارن لهو حكومهت��� ه بۆ ئهوهی ه دۆخهك ه خراپت���ر نهبێت هیچ لۆژیكێكی تێدانی���ه ،چونك ه ئ���هوه لهبهرچاوی ئهوان ه رۆژبهڕۆژ ئایندهی ههرێم رهش���تر دهبێ���تو زیاتر دهخرێت ه ژێرباری قهرزو چهپۆكی كۆمپانیا زهبهالحهكانی وزه، بۆی ه كاتی ئهوهی ه بهالیهنی كهمی خۆیان بێبهری بكهن لهو پرۆس���هی ه ئهویش بهكشانهوهو ههڵوهشاندنهوهی حكومهت. ههندێك دهنگ ههی ه دهیهوێ وای پیشان بدات ك ه ئهو دۆڕاندنان ه سیناریۆیهو بهرپرسانی بااڵی ههرێم خۆیان لهپشتی ئهو پرۆسهیەن بۆ ئهوهی پارهی ههرێم لهڕێگایهكی تر بدزن ،من بڕوام بهش���تی لهو شێوهی ه نیهو پێشم وای ه برهودان بهو تێگهیشتن ه بهپلهی یهكهم لهخزمهتی ئهو گروپ ه شكستخواردوهی ئابوری سهربهخۆیه ،راستیهك ه ئهوهی ه ئهوان ه بههۆی قازانجی تایبهتی خۆیان چاویان داخس���ت لهوهی ك ه پرۆس���هی كاركردن لهگهڵ ئهو كۆمپانی���ا گهوران ه چهند ههس���تیارهو بچوكترین ههڵ ه رهنگ ه زیانی ملیۆنان دۆالرت پێبگهیهنێت ،ههمو ئ���هو كۆمپانیایانهش بهئهزمونێكی زۆرهوه هاتن ه ههرێم ،لهكاتێكدا بهرپرس��� ه بااڵكان���ی حزبو حكومهت ئهوهی بهالیانەوە گرنگ بوه چهنده قازانج دهكهنو پشكیان چهنده ،بۆی ه لهئیستادا تێكهوتونو نازانن چۆن خۆیان دهرباز بكهن، خهمی ئهوان تهنها ئهوهبو ك ه بۆ كاره ناوهندیهكان سود لهكۆمپانیا حزبیهكانی ئهوان وهرگرن ،لهوهش���دا قازانجێكی شهخس���ی زۆریان كردوه ،بهاڵم لهكۆی پرۆسهك ه شكستێكی تهواویان هێناوه. دواجار كاتی ئهوهی ه خهڵكو رێكخراوهكانی كۆمهڵی مهدهنیو دامهزراوهكانی توێژینهوەشقس���هی جدیتر بكهنو رای گش���تی دروس���ت بكرێت بۆ ئهوهی ناچاربكرێن ئهو مهلهف ه چارهنوسس���ازه چیتر یاری پێنهكرێت ،چونك ه ههمو ئاماژهكان بهو ئاراس���تهیهن ك ه چهندین كارهس���اتی تر بههۆی ئهو گرێبهست ه شكستخواردوانه لهبهردهممانن كه ههڕهشهی گهورهترمان بۆ دروست دهكهن.
ریکالم
ئەزمونی ئەم کتێبە ،ئەزمونی دو کەسە سەر بە دو نەوەی جیاوازن ،کە ئەوپەڕی هەوڵیان داوە شیکارییە ئابورییەکان بۆ خوێنەران ئاسان بکەنەوە ی ه بهناو تیۆر ه گهشتێك ئهم پهرتوك ی سادهو رهوان ی بهزمانێك ماكرۆئابوری ی ی ئابور ی زانست بۆ تێگهیشتن لهقواڵییهكان ه پێویستو بەسودە ی ئهم كتێب خوێندنهوه
کوا لێکۆڵینەوەی یاسایی لەخوێنی کاوهگهرمیانی ،سەردەشت عوسمان ،سۆرانی مامە حەمە ،عەبدولستار تاهیرو ویدات حسێن؟
كۆمپانیای بورهان
ریکالم
تاکە بریکاری بەرهەمەکانی شیرەمەنی میعاد
خوانەکانت بڕازێنەوە چێژ وەرگرە لەخواردنەوەی دۆی میعاد
دۆی میعاد بەرزی لە کوالێتی هەرزانی لەنرخ
07723343499 - 07723341091 ریکالم
ریکالم