Awene 614

‫وه‌نکۆین‌و بیتکۆین‬ ‫کاری گرانی مافیا‌و‬ ‫بازرگانانی‬ ‫بواری چاالکییە‬ ‫نایاساییەکانی‬ ‫ئاسان کردوە‬

‫ریکالم‬

‫‪www.awene.com‬‬

‫ژماره‌ (‪)614‬‬ ‫سێشەممە ‪2018/2/20‬‬

‫رۆژنامه‌یه‌كی‌ سیاسیی‌ گشتییه‬ ‫کۆمپانیای ئاوێن ‌ه ده‌ریده‌کات‬

‫‪6‬‬

‫ریکالم‬

‫ریکالم‬

‫لەماوەی مانگ‌و نیوێکدا‬ ‫‪ 8‬كه‌س له‌سلێمانی‌ خۆیان كوشتوه‌‬

‫‪8‬‬

‫وەزیری دەرەوەی كانتۆنی عەفرین‪ :‬مەخابن كوردی باكور‪ ،‬باش���ور‌و‬ ‫رۆژهەاڵت به‌رامبه‌ر به‌هێرشی‌ توركیا بۆ سه‌ر عه‌فرین بێدەنگن‬

‫ئێران‪ ،‬یەپەگەو سوپا ‌ی سوریا ‌ی گه‌یانده‌ رێككه‌وتن‬

‫وەزیری دەرەوەی كانتۆنی عەفرین‬ ‫ئاماژه‌ به‌وه‌ ده‌كات روس���یا رێگەی‬ ‫ن���ەدا رێككەوتنی نێ���وان یەپەگەو‬ ‫س���وپای س���وریا جێبەجێ بكرێت‪،‬‬ ‫ك���ه‌ ئێ���ران رۆڵی‌ س���ه‌ره‌كی‌ هه‌بو‬ ‫له‌گه‌یاندنیان���دا به‌رێككه‌وت���ن‪ ،‬ئه‌و‬ ‫ده‌ڵێ���ت "مه‌خابن ك���وردی باكور‪،‬‬ ‫باشور‌و رۆژهەاڵت به‌رامبه‌ر به‌هێرشی‌‬ ‫توركیا بێدەنگن"‪.‬‬ ‫تایبه‌ت به‌ئاوێنه‌‪ :‬سلێمان جه‌عفه‌ر‪،‬‬ ‫وه‌زیری‌ كاروباری‌ ده‌ره‌وه‌ی‌ كانتۆنی‌‬ ‫عه‌فری���ن له‌چاوپێكه‌وتنێكی‌ تایبه‌ت‬ ‫به‌ئاوێن���ه‌دا رایگه‌یاند ل���ە ‪5‬ی ئەم‬ ‫مانگ���ەوە ك���ە دانوس���تان لەنێوان‬ ‫یەپەگ���ەو س���وریادا هەیە روس���یا‬ ‫هەوڵیداوە نەگەن���ە رێككەوتن‪ ،‬ئه‌و‬

‫وتی‌ "لەدانوس���تانی نێوان یەپەگەو‬ ‫س���وریادا‪ ،‬ئێران لەنێوان���دا بو‪ ،‬كە‬ ‫بەپێ���ی ئەنجامەكان���ی دەبو دوێنێ‬ ‫هێزەكانی سوریا بێنە عەفرین‪ ،‬بەاڵم‬ ‫لەدەمی ئێ���وارەی دوێنێدا روس���یا‬ ‫دەس���تی وەرداوەتە رێككەوتنەكەو‬ ‫رێگەی نەداوە رێككەوتنەكە جێبەجێ‬ ‫بكرێت"‪.‬‬ ‫وتیشی‌ "سوریا لەسەرەتادا هەندێك‬ ‫مەرجی هەبو ئێمە قبوڵمان نەبون‪،‬‬ ‫تا دوات���ر ئێران هاتە س���ه‌رخه‌ت‌و‬ ‫وایكرد كە سوریا نەرم بێت"‪.‬‬ ‫ناوب���راو ئام���اژه‌ی‌ ب���ه‌وش كرد‬ ‫له‌كاتێك���دا كه‌ جیه���ان گوێی خۆی‬ ‫لەب���ەردەم هێرش���ی داگی���ركاری‬ ‫توركیادا داخستوە بۆ سەر عەفرین‪،‬‬

‫دەبێت كوردی رۆژهەاڵت‪ ،‬باش���ورو‬ ‫باكور هاوش���انی بەرخۆدانی عەفرین‬ ‫دەنگ���ی خۆی���ان بەرزبكەن���ەوەو‬ ‫پشتیوانی لەعەفرین بكەن‪ ،‬ئه‌و وتی‌‬ ‫"ئەگەر ئێمەی ك���ورد لەناوخۆماندا‬ ‫پشتیوانی یەكدی نەكەین ئەوا نابێت‬ ‫چاوەڕێ بین جیهانیش پشتیوانیمان‬ ‫بكات‪ .‬بەاڵم مەخابن كوردی باكور‪،‬‬ ‫رۆژه���ەاڵت‪ ،‬باش���ور تاڕادەی���ەك‬ ‫بێدەنگن"‪.‬‬

‫‪3‬‬

‫رێوڕەسمی بەخاکسپاردنی شەهیدانی عەفرین‬

‫په‌رله‌مانتارێك ‌ی كورد له‌به‌غدا‪:‬‬

‫عه‌بدولڕه‌قیب یوسف‪:‬‬

‫سه‌دام سه‌د هێنده‌ی‌ به‌رپرس ‌ه دزه‌كان ‌ی‬ ‫كورد به‌ته‌نگ پاراستن ‌ی شوێنه‌واره‌و‌ه بو‬ ‫شوێنه‌وارناسی‌ كورد‪ ،‬عه‌بدولره‌قیب‬ ‫یوسف ئاماژه‌ به‌وه‌ ده‌كات كه‌ سلێمانی‌‬ ‫پایته‌ختی‌ وێرانكردنی‌ رۆش����نبیریی‌‌و‬ ‫كلتورییه‌‪ ،‬ئه‌و ده‌ڵێت "سه‌دام حسێن‬ ‫س����ه‌د هێنده‌ی‌ به‌رپرس����ه‌ دزه‌كانی‌‬ ‫كورد‌و سه‌رمایه‌داره‌ چاوچنۆكه‌كانیه‌وه‌‬ ‫به‌ته‌نگ پاراستنی‌ شوێنه‌واره‌وه‌ بو"‪.‬‬ ‫ئاوێنه‌‪ ،‬سلێمانی‌‪ :‬له‌ماوه‌ی‌ دو ساڵدا‬ ‫په‌نجا ش����وێنه‌واری‌ دێرینی‌ گه‌ڕه‌كه‌‬ ‫كۆنه‌كان����ی‌ س����لێمانی‌ ڕوخێن����راون‪،‬‬ ‫ش����وێنه‌وارناس عه‌بدولره‌قیب یوسف‬ ‫ئاماژه‌ به‌وه‌ ده‌كات له‌كاتی‌ س����ه‌دامدا‬

‫ك����ێ‌ ده‌یتوانی‌ ده‌س����تكاری‌ گردێك‬ ‫ب����كات‪ ،‬ب����ه‌اڵم له‌پ����اش ڕاپه‌ڕی����ن‬ ‫س����ه‌یركه‌ن كام گ����رد هه‌ی����ه‌ داگیر‬ ‫نه‌كرابێت‪ ،‬ئه‌و وتی‌ "س����ه‌رمایه‌دارانی‌‬ ‫چاوچنۆكی‌ ئه‌م واڵته‌ له‌كوێ‌ باوه‌ڕیان‬ ‫به‌كلت����ورو كه‌له‌پوره‌‪ ،‬ئ����ه‌وان ته‌نها‬ ‫چاویان له‌پاره‌و به‌رژه‌وه‌ندی‌ خۆیانه‌‪،‬‬ ‫سه‌رمایه‌دار هه‌یه‌ له‌یه‌ك شوێن دوانزه‌‬ ‫خانوی‌ ناوازه‌ی‌ كۆنی‌ وێران كردوه‌"‪.‬‬ ‫وتیشی‌ "ئه‌مه‌ بیست‌و شه‌شه‌ ساڵه‌ ماڵەکەی مێجەرسۆن‬ ‫چه‌ند به‌رپرسێكی‌ دزو سه‌رمایه‌دارێكی‌‬ ‫چاوچنۆك مێژوی‌ كورد له‌ناوده‌به‌ن"‪.‬‬

‫وەهمەکانی‬ ‫ئه‌وه‌ ‌ی مامۆستایان‬ ‫ده‌باته‌وه‌ هۆڵه‌كانی‌ خوێندن (خەیاڵپاڵوەکانی)‬ ‫گه‌رمكردنه‌وه‌ی‌ گیرفانیانه‌" خوێندنی بااڵ‬

‫‪16‬‬

‫ ‬ ‫ناونیشان‪ :‬سلێامنی ته‌الری زارا ‪ -‬نهۆمی سێیه‌م ‪ -‬شوقه‌ی ژماره‌ ‪32‬‬

‫‪11‬‬

‫رۆژئاوا له‌نێوان تورک‌و‬ ‫عه‌ره‌بدا‪ ،‬کاتێ شۆڕش‬ ‫خۆماڵی بێ‬

‫‪13‬‬

‫ته‌له‌فۆن‪ 3202416 :‬‬

‫‪12‬‬

‫پێش چاكسازییه‌كانی‌ عه‌بادی‌ هەر په‌رله‌مانتارەو‬ ‫‪ 12‬ملیۆن دینار موچه‌و ‪ 30‬ملیۆن ‌ی پاسه‌وان ‌ی وه‌رده‌گرت‬ ‫ی‬ ‫له‌په‌رله‌مانتاران��� ‌‬ ‫به‌ش���ێك‬ ‫ك���ورد له‌به‌غ���دا‪ ،‬موچه‌و س���ه‌روه‌ت‌و‬ ‫س���امانه‌كانیان ب���ۆ ئاوێن��� ‌ه ئاش���كرا‬ ‫ده‌ك���ه‌ن‪ ،‬په‌رله‌مانتارێكی���ان ده‌ڵێ���ت‬ ‫ی‬ ‫" پێ���ش چاكس���ازییه‌كانی‌ عه‌ب���اد ‌‬ ‫ی په‌رله‌مانتار زۆر بو‪ 12 ،‬ملیۆن‬ ‫موچ ‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫دیناری‌ موچه‌و ‪ 30‬ملیۆنی‌ پاس���ه‌وان ‌‬ ‫وه‌رده‌گرت"‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ئاوێن���ه‌‪ ،‬به‌غ���دا‪ :‬په‌رله‌مانت���ار ‌‬ ‫ی‬ ‫ی له‌په‌رله‌مان��� ‌‬ ‫ی ئیس�ل�ام ‌‬ ‫كۆمه‌ڵ��� ‌‬ ‫عێ���راق‪ ،‬زانا ڕۆس���تایی‌ ئام���اژه‌ به‌و‌ه‬ ‫ی حه‌یده‌ر‬ ‫ده‌كات پێش چاكس���ازیه‌كان ‌‬ ‫ی په‌رله‌مانتار زۆر بوه‌‪،‬‬ ‫ی موچه‌ ‌‬ ‫عه‌باد ‌‬ ‫ی‬ ‫به‌اڵم دواتر ك���ه‌م كراوه‌ته‌وه‌‪ ،‬ژماره‌ ‌‬ ‫پاسه‌وانه‌كانیش���یان ل ‌ه ‪ 30‬پاسه‌وانه‌و‌ه‬ ‫كه‌م كراوه‌ته‌و‌ه بۆ ‪ 16‬پاس���ه‌وان‪ ،‬ئه‌و‬

‫پێشمه‌رگه‌یه‌ك له‌شه‌و ‌ی‬ ‫ڤاالنتاین به‌تاسه‌ ‌ی‬ ‫خۆشه‌ویسته‌كه‌یه‌وه‌ خۆ ‌ی‬ ‫ده‌كوژێت‬

‫به‌شی ریکالم ‪ 07700600659 :‬ـ ‪ 07500600659‬‬

‫پەرلەمانی عێراق‬ ‫ی "هه‌ر په‌رله‌مانتارێك ئێستا شانز‌ه‬ ‫وت ‌‬ ‫ی‬ ‫ملیۆن دینار ته‌رخان كراو‌ه بۆ موچ ‌ه ‌‬ ‫پاسه‌وانه‌كانی‌"‪.‬‬ ‫ی‬ ‫وتیش���ی‌ "ئێم ‌ه وه‌ك په‌رله‌مانتاران ‌‬ ‫كۆمه‌ڵ مانگان ‌ه حه‌وت ملیۆن وه‌رده‌گرین‬

‫بڕوانامە پێوەر نییە بۆ‬ ‫ئەوەی سیاسیەكی باش‬ ‫بیت‬

‫‪8‬‬

‫له‌و پاره‌یه‌ش چوار ملیۆن‌و پێنج سه‌د‬ ‫ی بۆ‬ ‫ی دیكه‌ ‌‬ ‫ه���ه‌زار وه‌رده‌گرین پاره‌كه‌ ‌‬ ‫حیزب ده‌بێت"‪.‬‬

‫‪3‬‬

‫داهاتی‌ سااڵنه‌ی‌ وه‌به‌رهێنه‌ره‌كه‌‬ ‫‪ 618‬هه‌زار دۆالر ده‌بێت‬ ‫له‌به‌رامبه‌ر ‪ 10‬ملیۆن دینار‬

‫‪2‬‬

‫كرێی‌ سااڵنه‌دا بۆ حكومه‌ت‬

‫کۆمپانیای باڵڤ پەیک ئاوێنە دابەش دەکات نرخی ‪ 1000‬دینار‬

‫‪5‬‬

‫‪2‬‬

‫تایبه‌ت‬

‫)‪ )614‬سێشه‌ممه ‪2018/2/20‬‬

‫"بڕوانامە پێوەر نییە بۆ ئەوەی سیاسیەكی باش بیت"‬

‫شارەزایی لە‌سیاسەت‌و یاسادانان‪ ،‬چاالكی‌و بزێوی‪ ،‬زانینی زمان‪ ،‬دروستکردنی پەیوەندی‌و جورئە ‌ت مەرجی سەرەكین بۆ پەرلەمانتاری سەركەوتو‬ ‫ئا‪ :‬نیاز محەمەد‬

‫لەگ���ەڵ ئ���ەوەی كاندیدكردنی خاوەن‬ ‫بڕوانام���ە بەرزەكان���ی وەك دكت���ۆرا بۆ‬ ‫هەڵبژاردن���ەكان پانتاییەكی زۆری لەنێو‬ ‫لیس���تە كوردییەكاندا داگیركردوە‪ ،‬بەاڵم‬ ‫ش���ارەزایان پێیانوای���ە بڕوانامەی بەرز‬ ‫م���ەرج نییە بۆئەوەی كەس���ێك بتوانێت‬ ‫پەرلەمانتارێكی سەركەوتو بێت‪.‬‬ ‫كۆتای���ی هەفت���ەی راب���ردو ق���ەوارە‬ ‫سیاس���ی‌و هاوپەیمانێتییەكەی���ان ناوی‬ ‫لیس���تی كاندیدەكانیان ب���ۆ هەڵبژاردنی‬ ‫پەرلەمان���ی عێراق كە بڕیارە رۆژی ‪12‬ی‬ ‫ئایاری ئەمساڵ بەڕێوەبچێت پێشكەشی‬ ‫كۆمس���یۆن كرد‪ .‬لەنێو كاندیدانی لیستە‬ ‫كوردییەكاندا ژمارەیەكی زۆر لەخەڵكانی‬ ‫خاوەن بڕوانام���ەی بەرز‪ ،‬لەوانە دكتۆراو‬ ‫ماس���تەر دەبینرێت‪ .‬ئەوەش لەكاتێكدایە‬ ‫بەشێك لەس���ەركردەو هەڵسوڕاوانی ئەو‬ ‫حزبانەو ش���ارەزایان پێیان وانییە بونی‬ ‫بڕوانام���ەی ب���ااڵ مەرج بێت ب���ۆ ئەوەی‬ ‫پەرلەمانتار سەركەوتو بێت‪.‬‬ ‫د‪.‬رێبوار كەریم‪ ،‬وتەبێژی هاوپەیمانی‬

‫دیموكراس���ی‌و دادپ���ەروەری پێ���ی وایە‬ ‫الی ئ���ەوان بڕوانامەی ب���ااڵ پێوەر نییە‬ ‫بۆ ئەوەی ئەو كەس���ە بتوانێت لەئەركە‬ ‫پەرلەمانییەكانیدا سەركەوتو بێت‪.‬‬ ‫ئەوەشی خس���تەڕو كە لەدیاریكردنی‬ ‫كاندیدەكانیان���دا وێ���ڕای پێوەرەكان���ی‬ ‫كۆمس���یۆن‪ ،‬پێوەرەكان���ی بونی توانای‬ ‫زانس���تی‌و پێگەی جەماوەری‌و هەروەها‬ ‫ئ���ەو پرس���ەی کە ئای���ا كەس���ە وەكو‬ ‫پەرلەمانت���ار دەتوانێ���ت چی بۆ خەڵكی‬ ‫كوردستان بكات‪ ،‬لەبەرچاو گیراوە‪ ،‬نەك‬ ‫تەنیا ئەوەی بتوانێت دەنگ كۆبكاتەوە‪،‬‬ ‫ه���ەروەك گرنگیش���یان بە‌زانینی زمان‬ ‫داوە‪.‬‬ ‫د‪.‬رێب���وار وتی "ئێمە ب���ۆ دیاریكردنی‬ ‫كاندیدەكانم���ان گرنگیم���ان بەهەمو ئەو‬ ‫پێوەران���ە داوە‪ ،‬ب���ەاڵم بەدیاریك���راوی‬ ‫گرنگیم���ان بە‌بڕوانام���ەی ب���ااڵ دابێت‪،‬‬ ‫ش���تی وا نییە"‪ .‬بەوتەی ئەو هاوپەیمانی‬ ‫دیموكراس���ی‌و دادپ���ەروەری كە بەرهەم‬ ‫س���اڵح س���ەرۆكایەتی دەكات‪ ،‬نزیكەی‬ ‫‪ 100‬كاندی���دی هەی���ە‌و لەوانەش نزیكەی‬ ‫‪ 60‬كەس���یان خاوەنی بڕوانامەی دكتۆرا‌و‬ ‫ماستەرن‪.‬‬

‫موس���ەنا ئەمین‪ ،‬كە خ���ۆی خاوەنی‬ ‫بڕوانامەی دكتۆرایەو ئێس���تا س���ەرۆكی‬ ‫فراكس���یۆنی یەكگرت���وی ئیس�ل�امییە‬ ‫لەپەرلەمان���ی عێ���راق‌و س���ەرۆكایەتی‬ ‫لیستی یەكگرتوش دەكات لەسەر ئاستی‬ ‫پارێزگای سلێمانی لە‌هەڵبژاردنی داهاتوی‬ ‫پەرلەمان���ی عێ���راق‪ ،‬بون���ی بڕوانامەی‬ ‫بااڵ بە‌م���ەرج نازانێت بۆ س���ەركەوتویی‬ ‫پەرلەمانتار‪ .‬ئ���ەو وتی "بونی بڕوانامەی‬ ‫بااڵی وەك دكتۆراو ماس���تەر پێوەرێكی‬ ‫یەكالك���ەرەوە نییە بۆ ئەوەی كەس���ێك‬ ‫كاتێك دەبێت���ە پەرلەمانتار كەس���ێكی‬ ‫سەركەوتو بێت"‪.‬‬ ‫موسەنا ئەمین پێی وایە شارەزاییەكی‬ ‫باش لە‌سیاسەت‌و یاس���ادانان‪ ،‬چاالكی‌و‬ ‫بزێوی‪ ،‬زانینی زمان‪ ،‬توانای دروستكردنی‬ ‫پەیوەندی گشتی لەناو پەرلەمانداو بونی‬ ‫جورئ���ەت مەرجی س���ەرەكین بۆ ئەوەی‬ ‫كەس���ێك وەك پەرلەمانت���ار لەعێ���راق‬ ‫سەركەوتو بێت‪.‬‬ ‫یەكگرت���وی ئیس�ل�امی كوردس���تان‬ ‫نزیكەی زیاتر لە‌‪ 60‬كەسی كاندید کردوە‬ ‫بۆ پەرلەمانی عێراق‪ ،‬بەاڵم بەپێی قسەی‬ ‫موس���ەننا ئەمین ژمارەیەكی بەرچاویان‬

‫هەڵگری بڕوانامەی ماس���تەرن‌و ئەوانەی‬ ‫هەڵگری بڕوانام���ەی دكتۆران لەپەنجەی‬ ‫دەست تێناپەڕن‪.‬‬ ‫هاوژی���ن عومەر‪ ،‬بەرپرس���ی ناوەندی‬ ‫كۆمەڵ���ی ئیس�ل�امی پێی وای���ە نابێت‬ ‫كەس���ێك كاندیدبكرێ���ت ك���ە هەڵگری‬ ‫بڕوانام���ەی ب���ااڵی وەك دكت���ۆرا بێت‪،‬‬ ‫بەاڵم خاوەنی سەلیقەیەكی سیاسی بەرز‬ ‫نەبێت بەتایبەت ب���ۆ پەرلەمانی عێراق‪.‬‬ ‫چونك���ە بەبڕوای ئەو پەرلەمانتاری كورد‬ ‫لەعێراق نوێنەرایەتی سیاسی كوردستان‬ ‫دەكات‪ .‬وتیش���ی "لەپەرلەمان���ی عێراق‬ ‫كورد پێویستی بە‌هەڵوێستی سیاسییە"‪.‬‬ ‫ئەو نمونەی ئەوەی هێنایەوە كە لە‌پرسی‬ ‫بودجەی عێراقدا هەمو الیەنەكان لەسەر‬ ‫بنەمای سیاسی هەڵوێس���ت لەبەرامبەر‬ ‫پڕۆژە یاساكەدا وەردەگرن‪ ،‬نەك لەسەر‬ ‫بنەمایەكی ئەكادیمی‪.‬‬ ‫بەپێ���ی قس���ەی هاوژی���ن كۆمەڵ���ی‬ ‫ئیس�ل�امی لەس���ەر ئاس���تی هەر س���ێ‬ ‫پارێزگاك���ەی هەرێ���م ‪ 15‬كاندیدیان بۆ‬ ‫پەرلەمانی عێراق هەیەو لەو ‪ 15‬كەسەش‬ ‫زۆرینەیان هەڵگری بڕوانامەی ماستەرن‪،‬‬ ‫بەاڵم دكتۆرایان تێدا نییە‪.‬‬

‫ئاری هەرسین‪ ،‬س���ەرۆكی فراكسیۆنی‬ ‫نەتەوەیی لەپەڕلەمانی كوردس���تان پێی‬ ‫وایە كاری پەرلەمانتاری كارێكی سیاسیەو‬ ‫پێویس���تی بە‌تایبەتمەندێتی‌و پسپۆڕی‌و‬ ‫سپیێش���اڵێتی نییە لەبوارێك���دا‪ ،‬بەڵكو‬ ‫كەسەكە دەبێت جێنەراڵیست بێت‪ .‬واتە‬ ‫لەهەمو بوارێكدا شتێك بزانێت‪.‬‬ ‫ئەو وتیش���ی "مرۆڤی سیاسی‪ ،‬ئیدی‬ ‫پەرلەمانتار‪ ،‬وەزیر‪ ،‬س���ەرۆكی حكومەت‬ ‫یان س���ەرۆك كۆم���ار بێت‪ ،‬پێویس���تە‬ ‫لەبواری جی���اوازدا راوێژكاری هەبێت‪ .‬بۆ‬ ‫نمونە س���ەرۆكی ئەمری���كا بلیمەت نییە‬ ‫لەبواری ئەمنیدا‪ ،‬بەاڵم ش���ارەزای بواری‬ ‫ئەمن���ی هەی���ەو ه���ەروەك لەبوارەكانی‬ ‫دیكەشدا ش���ارەزای هەیە‪ .‬بۆیە بڕوانامە‬ ‫پێ���وەر نییە بۆ ئەوەی تۆ سیاس���یەكی‬ ‫باش بیت یان پەرلەمانتارێكی باش بیت‪.‬‬ ‫ئەگ���ەر وا بوایە دەبو پرۆفیس���ۆرەكانی‬ ‫سیاس���ەت لە‌بوارە تیۆرییەكەدا ببونایە‬ ‫بە‌سەرۆك كۆمار لە‌واڵتاندا"‪.‬‬ ‫بۆ پش���تیوانی لەقسەكانی باسی لەوە‬ ‫كرد ك���ە وەزیری دەستلەكاركێش���اوەی‬ ‫كشتوكاڵ‪ ،‬عەبدولستار مەجید لەكۆمەڵی‬ ‫ئیس�ل�امی یەكێك ب���وە لە‌وەزیرە هەرە‬

‫س���ەركەوتوەكانی كابینەی هەش���تەمی‬ ‫حكومەیت هەرێم‪ ،‬بێ ئەوەی دكتۆراشی‬ ‫هەبێ���ت لەب���واری كش���توكاڵدا‪ ،‬بەاڵم‬ ‫بەڕێوەب���ەری ش���ارەزای لەگەڵ���دا بو‌و‬ ‫س���ودی لێوەردەگرت���ن ب���ۆ بڕی���اری‬ ‫سیاس���ی وەزارەتەكەی‌‪ .‬وتیشی "كاری‬ ‫پەرلەمانتاریش سیاس���ەتمەدارییە‪ ،‬بۆیە‬ ‫بڕوانامە هی���چ رۆڵێكی نیی���ە بۆئەوەی‬ ‫سیاسەتمەدارێكی سەركەوتو بیت"‪.‬‬ ‫عەدنان عوس���مان‪ ،‬كاندیدی لیس���تی‬ ‫بزوتن���ەوەی گۆڕان بۆ پەرلەمانی عێراق‪-‬‬ ‫ی���ش پێ���ی وای���ە بڕوانامە هی���چ كات‬ ‫م���ەرج نییە بۆ ئ���ەوەی پەرلەمانتارێكی‬ ‫س���ەركەوتو بیت‪ ،‬ب���ەاڵم مەرجیش نییە‬ ‫س���ەركەوتو نەبیت‪ .‬چونكە س���ەركەوتن‬ ‫لەكاری پەرلەمانتاریدا ناوەس���تێتە سەر‬ ‫بڕوانامە‪ ،‬بەڵكو دەوەستێتە سەر ئەزمون‪،‬‬ ‫ش���ارەزایی سیاسی‌و یاسایی‪ ،‬كەسایەتی‬ ‫بەهێز‪ .‬پێش���ی وای���ە پەنابردنی حزب‌و‬ ‫الیەنەكان بۆئ���ەوەی زۆرترین كاندیدیان‬ ‫خاوەن���ی بڕوانامەی بەرزبن بۆ ئەوەیە تا‬ ‫بتوانن لەڕێگەی ئەو لەقەبە‌گەورانەوە كە‬ ‫لەبەردەم ن���اوی كاندیدەكاندا دایدەنێن‪،‬‬ ‫ئاسانتر لەناو خەڵكدا دەنگ كۆبكەنەوە‪.‬‬

‫به‌ڕێوه‌به‌ر ‌ی كه‌ناڵی‌ كه‌ی‌ ئێن ئێن‪:‬‬

‫تا ئێستا رون نی ‌ه ك ‌ه ‌ی كه‌ناڵه‌ك ‌ه ده‌كرێته‌وه‌‬ ‫به‌رێوه‌به‌ری‌ گشتی‌ كه‌ناڵی‌ كه‌ی‌ ئێن ئێن‪،‬‬ ‫ئاكۆ حه‌مه‌ كه‌ریم ئاماژه‌ به‌وه‌ ده‌كات كه‌‬ ‫سیس����ته‌می‌ كه‌ناڵه‌كه‌یان ناكرێت به‌ئێچ‬ ‫دی‌‪ ،‬ب����ه‌اڵم له‌روی‌ كوالیتیه‌وه‌ هه‌وڵدراوه‌‬ ‫كه‌مێك گۆڕان����كاری‌ بكرێت‪ ،‬ئه‌و ده‌ڵێت‬ ‫"تا ئێس����تا رون نی����ه‌ ك����ه‌ی‌ كه‌ناڵه‌كه‌‬ ‫ده‌كرێته‌وه‌"‪.‬‬

‫ئاوێنه‌‪ ،‬س����لێمانی‌‪ :‬ئاك����ۆ حه‌مه‌ كه‌ریم‬ ‫به‌ئاوێن����ه‌ی‌ راگه‌یان����د هه‌ندێ����ك كار ‌ی‬ ‫ته‌كنیك����ی‌ كه‌ناڵی‌ كه‌ی‌ ئێ����ن ئێن ماون‬ ‫ته‌واو بكرێن بۆ ئه‌وه‌ی‌ په‌خشیان ده‌ست‬ ‫پێبكه‌ن����ه‌وه‌‪ ،‬ئه‌و وتی‌ "تا ئێس����تا رون‬ ‫نیه‌ ك����ه‌ی‌ كه‌ناڵه‌كه‌ ده‌كرێت����ه‌وه‌‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫پێده‌چێ����ت له‌ناوه‌راس����تی‌ مانگی‌ س����ێ‌‬

‫ده‌ست به‌په‌خش بكه‌ینه‌وه‌"‪.‬‬ ‫له‌باره‌ی‌ گۆرینی‌ سیستمی‌ كه‌ناڵه‌كه‌ش‬ ‫له‌ئێ����س دی‌ یه‌وه‌ بۆ ئێ����چ دی‌ ئه‌و وتی‌‬ ‫"سیستمه‌كه‌ ناگۆڕێت"‪.‬‬ ‫ناوبراو ئه‌وه‌شی‌ رونكرده‌وه‌ كه‌ به‌نیازن‬ ‫گۆرانكاری‌ له‌زۆربه‌ی‌ به‌ش����ه‌كانی‌ كه‌ناڵی‌‬ ‫ك����ه‌ی‌ ئێن ئێن بك����ه‌ن‪ ،‬به‌تایبه‌ت له‌روی‌‬

‫"هه‌ڵبژاردن گۆڕانی‌ ریشه‌یی‌ دروست ناكات"‬

‫خه‌ڵكی‌ كوردستان جارێكی‌ دیكه‌ به‌گوڕوتین ‌ی‬ ‫جارانه‌وه‌ پێشوازی‌ له‌هه‌ڵبژاردنه‌كان ناكه‌ن‬ ‫ئا‪ :‬ئومێد عومه‌ر‬

‫بانگه‌شه‌ی‌ حزب‌و الیه‌ن ‌ه سیاسیه‌كانی‌‬ ‫كوردستان به‌شێوه‌ی‌ ناڕاسته‌وخۆ‬ ‫ده‌ستپێكردوه‌‪ .‬زه‌رده‌خه‌نه‌ی‌ سه‌ر لێوان‌و‬ ‫له‌خۆبوردویی‌‌و گه‌رمبونه‌وه‌ی‌ په‌یوه‌ندییه‌‬ ‫كۆمه‌اڵیه‌تیه‌كانی‌ كاندیده‌كان‪ ،‬به‌رونی‌‬ ‫هه‌ستی پێده‌كرێت‪ .‬به‌اڵم به‌هۆی‌ بارودۆخی‌‬ ‫ئابوری‌‌و ژیانی‌ سه‌ختی‌ هاواڵتیان‌و ئه‌و‬ ‫دۆخه‌ سیاسیه‌ی‌ دروستبوه‌‪ ،‬ره‌نگه‌ چانسی‌‬ ‫حزبه‌كان كه‌متر بێت بۆ رامكردنی‌ هه‌ستی‌‬ ‫ده‌نگه‌ران‪.‬‬ ‫ئاس����ۆ عه‌لی‌ چاودێری‌ سیاسی‌‌و به‌رپرسی‌‬ ‫پێشوتری‌ مه‌ڵبه‌ندی‌ یه‌كی‌ یه‌كێتی‌ نیشتمان ‌ی‬ ‫كوردس����تان‪ ،‬له‌باره‌ی‌ بێهی����وای‌ هاواڵتیانی‌‬ ‫هه‌رێمی‌ كوردس����تان بە‌پرۆس����ه‌ی‌ هه‌ڵبژاردن‬ ‫بە‌ئاوێن����ه‌ی‌ وت "به‌ب����ڕوای‌ م����ن هه‌ڵبژاردن‬ ‫له‌كوردستان گۆڕانی‌ ریشه‌یی‌ دروست ناكات‪،‬‬ ‫چونكه‌ سیس����تمی‌ سیاس����ی‌ هه‌رێم به‌گشتی‌‬ ‫سیستمێكی‌ نا ته‌ندروس����ته‌‪ .‬بناغه‌ی‌ ئه‌م نا‬ ‫ته‌ندروستیه‌ش نا ته‌ندروستی‌ ژیانی‌ سیاسیه‌‬ ‫ك����ه‌ له‌حزبە‌سیاس����یه‌كان پێكهات����وه‌‪ .‬ئه‌م‬ ‫حزبە‌سیاسیانه‌ حزبی‌ سه‌رده‌مێكی‌ به‌سه‌رچون‪،‬‬ ‫هیچیان ده‌ربڕی‌ پێداویستیه‌كانی‌ ئه‌م قۆناغه‌‬ ‫نی����ن‪ .‬هه‌ریه‌كه‌ی����ان به‌كۆمه‌ڵێك دروش����می‌‬ ‫ره‌نگاو ره‌نگ‌و خه‌ونی‌ س����ه‌وز‌و سوره‌وه‌ دێته‌‬ ‫مه‌یدان‌و پاشان ده‌بێته‌ كۆمپانیایه‌ك بۆ چه‌ند‬ ‫كه‌س‌و چه‌ند بنه‌ماڵه‌یه‌ك‪ .‬دوا جاریش خه‌ڵك‬ ‫به‌رهه‌می‌ ره‌نجه‌ڕۆیی‌ خۆیان ده‌دورنه‌وه‌"‪.‬‬ ‫ئاماژه‌ به‌وه‌ش ده‌كات هه‌ڵبژاردن له‌هه‌رێمی‌‬ ‫كوردس����تان خۆش����گوزه‌رانی‌‌و دیموكراسیه‌ت‬ ‫ناهێنێت����ه‌ به‌رهه‌م‌و چاكس����ازی‌ ن����اكات بۆ‬ ‫باش����كردنی‌ ژیان����ی‌ خه‌ڵ����ك‌و هێنانه‌كایه‌ی‬ ‫سیس����تمێكی‌ ته‌ندروست‪ .‬راش����یده‌گه‌یه‌نێت‬ ‫پرۆس����ه‌ی‌ هه‌ڵب����ژاردن الی‌ حزبە‌كانی‌ هه‌رێم‬ ‫دابه‌ش����كردنی‌ به‌رژه‌وه‌ندییه‌كانه‌ له‌ده‌ره‌وه‌ی‌‬ ‫خواستی‌ خه‌ڵك‌و ویستی‌ خه‌ڵك‪.‬‬

‫ئاسۆ عه‌لی وتی "زۆربه‌ی‌ زۆری‌ حزبه‌كان‬ ‫ئه‌وان���ه‌ی‌ تاقیكراونه‌ته‌وه‌‪ ،‬بە‌ئۆپۆزس���یۆن‌و‬ ‫ده‌س���ه‌اڵته‌وه‌ هیچ گفتوگۆیه‌كیان له‌س���ه‌ر‬ ‫نی���ه‌‪ .‬ئه‌و حزبە‌نوێیانه‌ش ك ‌ه به‌ش���ێوازێكی‌‬ ‫ن���وێ‌ هاتونه‌ت���ه‌ پێش���ه‌وه‌‪ ،‬كه‌ س���ه‌یری‌‬ ‫شێوازی‌ كاركردن‌و پێكهاته‌ی‌ خاوه‌ن بڕیارو‬ ‫ئه‌ندامه‌كانیان ده‌كه‌یت‪ ،‬هی���چ ئومێدێكیان‬ ‫له‌س���ه‌ر هه‌ڵناچنرێ���ت ب���ه‌وه‌ی‌ جیاوازییان‬ ‫له‌گ���ه‌ڵ حزبه‌كانی‌ پێش���وی‌ خۆیان هه‌بێت‬ ‫بە‌ده‌سه‌اڵتدار‌و ئۆپۆزسیۆنه‌وه‌"‪.‬‬ ‫مامۆس���تایان ئه‌و چینه‌ی‌ ناو كۆمه‌ڵگه‌ی‌‬ ‫هه‌رێمی‌ كوردس���تانن ك���ه‌ ب���ۆ داواكردنی‌‬ ‫مافه‌كانی‌ خۆیان زۆرترین خۆپیش���اندانیان‬ ‫له‌به‌ر س���ه‌رما‌و ب���اران ئه‌نجام���داوه‌‌و وه‌ك‬ ‫خۆیان ده‌ڵێن وه‌اڵمی‌ هی���چ داواكارییه‌كیان‬ ‫نه‌دراوه‌ته‌وه‌‪ .‬هه‌ر ئه‌م���ه‌ش ناچاری‌ كردون‬ ‫بڕی���اری‌ بایكۆتكردنی‌ ده‌وامی‌ خوێندنگه‌كان‬ ‫بده‌ن‌و حكومه‌ت‌و حزبه‌كان به‌خه‌مسارد ناو‬ ‫ببه‌ن‪.‬‬ ‫مامۆستای‌ ناڕازی‌‪ ،‬عه‌لی‌ سه‌عید ساوجی‌‬ ‫به‌ئاوێنه‌ی‌ راگه‌یاند مامۆستایان له‌كوردستان‬ ‫وه‌ك چینێك���ی‌ ناو كۆمه‌ڵگا زیاتر له‌خه‌ڵكی‌‬ ‫دیكه‌ نیگه‌رانن له‌ده‌س���ه‌اڵت‌و حزبه‌كان‪ ،‬ئه‌و‬ ‫وتی‌ "بابه‌ت���ی‌ هه‌ڵبژاردن‌و خۆپیش���اندانی‌‬ ‫مه‌ده‌نیانه‌ له‌هه‌رێم بە‌ئه‌نقه‌ست وای‌ لێكراوه‌‬ ‫الی‌ خه‌ڵكی‌ بێ‌ به‌ها بكرێ���ت‪ .‬هه‌ڵبژاردن‌و‬ ‫خۆپیش���اندانی‌ مه‌ده‌نیانه‌ روی‌ راسته‌قینه‌ی‌‬ ‫سیستمێكی‌ دیموكراس���ین‪ ،‬به‌اڵم الی‌ ئێمه‌‬ ‫ئ���ه‌وه‌ ته‌نه���ا دروش���مه‌‪ .‬ده‌بێ���ت چ دڵێك‬ ‫به‌هه‌ڵبژاردن خۆش بكه‌ین؟ له‌رابردو چیمان‬ ‫لێچنیوه‌ته‌وه‌ تا ئێستا دلێ‌ پێخۆش بكه‌ین؟‬ ‫ئه‌ندامی‌ مه‌كته‌بی‌ سیاس���ی‌ حزبی‌ ده‌سه‌اڵت‬ ‫هه‌یه‌ ده‌ڵێت یه‌ك كورسیش به‌ده‌ست بهێنین‬ ‫هه‌ر له‌ده‌سه‌اڵت ده‌بین‌و چۆڵی‌ ناكه‌ین"‪.‬‬ ‫ره‌نگ���ه‌ الیه‌نی‌ ئابوری‌ هاواڵتیانی‌ هه‌رێمی‌‬ ‫كوردستان یارمه‌تیده‌ری‌ لیست‌و قه‌واره‌كانی‌‬ ‫به‌ش���دار له‌هه‌ڵبژاردن���ه‌كان نه‌ب���ن‪ .‬ئه‌گه‌ر‬ ‫دۆخه‌كه‌ ت���ا كاتی‌ هه‌ڵب���ژاردن وه‌ك خۆی‌‬

‫بمێنێته‌وه‌‪ ،‬پێده‌چێت حزبه‌كان پێویس���تیان‬ ‫بە‌خه‌رجكردنی‌ پاره‌ی‌ زیاتر بێت بۆ ریكالم‌و‬ ‫بانگه‌ش���ه‌ی‌ هه‌ڵبژاردن ت���ا دڵی‌ ده‌نگده‌ران‬ ‫به‌ده‌ست بهێنن‪.‬‬ ‫ئابوریناس‌و مامۆستای‌ زانكۆ‪ ،‬د‪ .‬موحه‌مه‌د‬ ‫ره‌ئوف له‌باره‌ی‌ كاریگه‌ریی‌ ئابوری‌ له‌س���ه‌ر‬ ‫به‌ش���داری‌ هاواڵتیان له‌پرۆسه‌ی‌ هه‌ڵبژاردن‬ ‫بە‌ئاوێنه‌ی‌ راگه‌یاند الیه‌نی‌ ئابوری‌ كاریگه‌ریی‌‬ ‫خۆی‌ ده‌بێت‪ ،‬به‌اڵم به‌و مانایه‌ نیه‌ پرۆسه‌كه‌‬ ‫په‌كبخ���ات‪ .‬ئه‌و وت���ی‌ "ج���اری‌ واش هه‌یه‌‬ ‫كاریگه‌ریه‌كه‌ پۆزه‌تی���ڤ ده‌بێت‪ ،‬به‌تایبه‌ت‬ ‫ئه‌گه‌ر خه‌ڵ���ك والێبكات بڵێ‌ ب���ا ئه‌م رێگا‬ ‫نوێی���ه‌ تاقی بكه‌ینه‌وه‌ بە‌ئومێدی‌ گۆڕانكاری‌‬ ‫ئه‌گه‌ر بە‌قه‌ناعه‌تیشه‌و‌ه نه‌بێت‪ .‬له‌هه‌مانكاتدا‬ ‫ره‌نگه‌ كاریگه‌ری‌ سلبیش���ی‌ هه‌بێت‪ ،‬خه‌ڵك‬ ‫بێ‌ ئومێد بوبێت له‌هه‌مو هه‌وڵه‌كان‪ .‬خه‌ڵك‬ ‫ئێس���تا ته‌واو دڵی‌ له‌هه‌ڵبژاردنه‌كان س���ارد‬ ‫بوه‌ته‌وه‌ پێی���ان وایه‌ هی���چ گۆرانكارییه‌ك‬ ‫دروست ناكات‌و ته‌نها خۆماندوكردنه‌‪ .‬به‌هۆی‌‬ ‫دۆخی‌ داراییه‌وه‌ خه‌ڵك له‌هه‌مو ش���ت بێزار‬ ‫بوه‌‪ .‬خه‌ڵك ئه‌زمونی‌ وه‌رگرتوه‌ له‌و حزبانه‌ی‌‬ ‫له‌ده‌سه‌اڵت بون‌و ئه‌وانه‌ش���ی‌ ئۆپۆزسیۆنی‌‬ ‫كۆن بون‌و دواتر چونه‌ حكومه‌ت‌و پاشانیش‬ ‫كشانه‌وه‌"‪.‬‬ ‫به‌رهه‌م قه‌ره‌داغی‌ س���كرتێری‌ كۆمه‌ڵه‌ی‌‬ ‫كرێنشینانی‌ كوردس���تان پێی‌ وایه‌ خه‌ڵكی‌‬ ‫كوردس���تان جارێك���ی‌ دیك���ه‌ به‌گوڕوتینی‌‬ ‫جارانه‌وه‌ پێشوازی‌ له‌هه‌ڵبژاردنه‌كان ناكه‌ن‪.‬‬ ‫ئام���اژه‌ به‌وه‌ش ده‌كات به‌ه���ۆی‌ عه‌قڵیه‌تی‌‬ ‫حزبه‌كانه‌وه‌ خه‌ڵكی‌ كوردس���تان گیرۆده‌ی‌‬ ‫كۆمه‌ڵێ���ك قه‌ی���رای‌ س���ه‌خت كراونه‌ته‌وه‌‪،‬‬ ‫حزبه‌كان هۆكاری‌ خۆكوش���تن‌و كوش���تنی‌‬ ‫رۆژانه‌ن‪ .‬ئه‌و وتی‌ "كرێچی‌ هه‌بوه‌ ویستویه‌تی‌‬ ‫گورچیله‌ی‌ خۆی‌ بفرۆشێت‪ ،‬ئێستا تۆ دێیت‬ ‫ده‌ڵێی‌ ده‌نگم پێبده‌! گله‌یی‌ زۆرمان له‌هه‌مو‬ ‫حزبه‌كان هه‌یه‌ بە‌ئۆپۆزسیۆن‌و ده‌سه‌اڵته‌وه‌‪،‬‬ ‫هه‌موی���ان هه‌وڵی‌ كورس���ی‌‌و ده‌س���تكه‌وت‌و‬ ‫به‌رژه‌وه‌ندی‌ بۆ خۆیان ده‌ده‌ن"‪.‬‬

‫كوالێتی‌‌و هون����ه‌ری‌‌و توانای‌ مرۆیی‌‪ ،‬ئه‌و‬ ‫وتی‌ "پێداچون����ه‌وه‌ بە‌ئه‌دای‌ كاركردنمان‬ ‫ده‌كه‌ی����ن‌و پێداچون����ه‌وه‌ش له‌به‌ش����ی‌‬ ‫ه����ه‌واڵ‌و به‌رنامه‌كان‌و موچ����ه‌‌و ژماره‌ی‌‬ ‫كاره‌مه‌نده‌كان ده‌كه‌ین"‪.‬‬ ‫له‌ب����اره‌ی‌ كه‌مكردن����ه‌وه‌ی‌ ژم����اره‌ی‌‬ ‫كارمه‌نده‌كانی‌ كه‌ناڵه‌كه‌و هه‌ڵوه‌شاندنه‌وه‌ی‌‬

‫گرێبه‌س����ته‌كانیان‪ ،‬ئ����ه‌و وت����ی‌ "ئێم����ه‌‬ ‫هه‌یكه‌ل����ی‌ نوێمان بۆ كه‌ناڵه‌ك����ه‌ داناو‌ه‬ ‫له‌سه‌ر ئه‌و بنه‌مایه‌ ژماره‌ی‌ كارمه‌نده‌كان‬ ‫رێكده‌خه‌ین����ه‌وه‌‪ ،‬ئه‌ویش پ����اش ئه‌وه‌ی‌‬ ‫تێس����ت ده‌كرێ����ن‌و چاوپێكه‌وت����ن‌و خول‬ ‫ده‌بینن داده‌نرێنه‌وه‌"‪.‬‬ ‫هه‌رچه‌ن����ده‌ پێش����تر بزوتن����ه‌وه‌ی‌‬

‫گ����ۆران رایگه‌یاند بو ئاك����ۆ حه‌مه‌ كه‌ریم‬ ‫به‌ش����ێوه‌یه‌كی‌ كاتی‌ له‌كه‌ناڵه‌كه‌ ده‌ست‬ ‫به‌كار ده‌بێت پ����اش ئه‌وه‌ی‌ عه‌بدولره‌زاق‬ ‫شه‌ریف گه‌شتی‌ ده‌ره‌وه‌ی‌ واڵتی‌ كردبو‪،‬‬ ‫به‌اڵم ئه‌و وتی‌ "به‌ش����ێوه‌یه‌كی‌ به‌رده‌وام‬ ‫وه‌ك به‌رێوه‌ب����ه‌ری‌ گش����تی‌ كه‌ناڵی‌ كه‌ی‌‬ ‫ئێن ئێن كار ده‌كه‌م"‪.‬‬

‫ریکالم‬

‫‌هه‌نوکه‬

‫)‪ )614‬سێشه‌ممه ‪2018/2/20‬‬

‫وەزیری كاروباری دەرەوەی كانتۆنی عەفرین‪:‬‬

‫‪3‬‬

‫روسیا رێگەی نەدا رێككەوتنی نێوان یەپەگەو سوپای سوریا جێبەجێ بكرێت‬ ‫ئا‪ :‬نیاز محەمەد‬ ‫وەزیری كاروباری دەرەوەی كانتۆنی‬ ‫عەفرین‪ ،‬سلێمان جەعفەر لەم‬ ‫گفتوگۆیەی ئاوێنەدا دەڵێت "مەخابن‬ ‫كوردی باكور‪ ،‬رۆژهەاڵت‪ ،‬باشور‬ ‫تاڕادەیەك بەرامبەر هێرشی سوپای‬ ‫تورکیا بۆ سەر عەفرین بێدەنگن"‪.‬‬ ‫ئاوێنە‪ :‬بارودۆخی ش����ەڕ لەكانتۆنی‬ ‫عەفرین لەئێستادا بەگشتی چۆنە؟‬ ‫س����لێمان جەعف����ەر‪ :‬لەئێس����تادا‬ ‫ش����ەڕ لەهەم����و میحوەرەكانی عەفرین‬ ‫بەردەوامەو هێرشەكانی سوپای توركیا‬ ‫بەهاوكاری گروپ����ە چەكدارە چەتەكان‬ ‫درێژەی هەیەو فڕۆك����ە جەنگییەكانی‬ ‫توركیا وێ����ڕای بۆردومانی ناوچەكانی‬ ‫شەڕ ناوچە مەدەنییەكانیش لەناوەندی‬ ‫ناحیی����ەكان بۆردوم����ان دەك����ەن‪.‬‬ ‫لەئێستاشدا (واتە نیوەشەوی رابردو)‬ ‫كە قس����ە لەگەڵ ئێوە دەكەم ناوەندی‬ ‫عەفری����ن‌و دەوربەری لەالی����ەن فڕۆكە‬ ‫جەنگییەكان����ی س����وپای توركی����اوە‬ ‫بۆردومان دەكرێت‪.‬‬ ‫ئاوێن����ە‪ :‬جێبەجێكردنی رێككەوتنی‬ ‫نێ����وان یەپەگەو س����وپای س����وریا بۆ‬ ‫هاتنی ئەو س����وپایە بۆ عەفرین بەكوێ‬ ‫گەیشت؟‬ ‫س����لێمان جەعف����ەر‪ :‬ئێم����ە داوامان‬

‫كردوە رژێمی س����وریا بێ����ت بەئەركی‬ ‫خۆی هەڵبسێت بۆ پاراستنی ئاسمان‌و‬ ‫سنوری عەفرین‪ ،‬چونكە ئێمە وتومانە‬ ‫عەفرین بەشێكە لەسوریاو ناوچەیەكی‬ ‫س����ەربەخۆ نییە لەواڵت‪ .‬لەسەر ئەمە‬ ‫رێككەوتن هەبو‪ ،‬رژێمی سوریا وەاڵمی‬ ‫ئەرێن����ی هەبوە ب����ۆ داواك����ەی ئێمە‪،‬‬ ‫بەاڵم روس����یا بۆتە ئاستەنگ لەبەردەم‬ ‫ئەوەی سوپای س����وریا بێتە عەفرین‪،‬‬ ‫چونكە روس����یا نایەوێت ئێمەو سوریا‬ ‫لەیەك����دی نزیك ببین����ەوەو لە‌‪5‬ی ئەم‬ ‫مانگەوە كە دانوستان لەنێوان یەپەگەو‬ ‫س����وریادا هەیە هەوڵی����داوە بۆ ئەوەی‬ ‫نەگەینە رێككەوتن‪ .‬لەدانوستانی نێوان‬ ‫یەپەگەو س����وریادا‪ ،‬ئێران لەنێواندا بو‬ ‫كە بەپێی ئەنجامەكان����ی دەبو دوێنێ‬ ‫هێزەكانی س����وریا بێنە عەفرین‪ ،‬بەاڵم‬ ‫لەدەمی ئێوارەی دوێنێدا روسیا دەستی‬ ‫وەرداوەتە رێككەوتنەكەو رێگەی نەداوە‬ ‫رێككەوتنەكە جێبەجێ بكرێت‪.‬‬ ‫ئاوێنە‪ :‬ناوەڕۆكی رێككەوتنی نێوان‬ ‫یەپەگەو سوریا چی بو؟‬ ‫س����لێمان جەعف����ەر‪ :‬وەك وتم ئێمە‬ ‫داوامان كردبو سوپای سوریا بە‌ئەركی‬ ‫خۆی بۆ پاراس����تنی س����نورو ئاسمانی‬ ‫هەڵبسێت‪ ،‬بەاڵم س����وریا لەسەرەتادا‬ ‫هەندێك مەرجی هەب����و ئێمە قبوڵمان‬ ‫نەبون ت����ا دواتر ئێران هات����ە ناوەوە‬ ‫وایكرد كە سوریا هەندێك نەرم بو‪ ،‬ئەو‬

‫رێككەوتنەی لێكەوتەوەو س����وریا رازی‬ ‫بو تەنی����ا چەند هێزێك����ی بێنە چەند‬ ‫خاڵێكی س����نوری عەفرین لەروبەڕوی‬ ‫توركیاو هەروەها ئاس����مانی عەفرینیش‬ ‫لەبەردەم هێرشی فڕۆكەكانی توركیادا‬ ‫بپارێزێت‪.‬‬ ‫ئاوێن����ە‪ :‬پێتانوای����ە بۆچی روس����یا‬ ‫رێگەی نەداوە ئەو رێككەوتنە جێبەجێ‬ ‫بكرێت؟‬ ‫سلێمان جەعفەر‪ :‬ئێمە پێمانوایە رازی‬ ‫نەبونی روسیا لەسەر ئەو رێكەوتنە بۆ‬ ‫ئ����ەوە دەگەرێتەوە كە ئەگەر س����وپای‬ ‫رژێم����ی س����وریا بێتە عەفری����ن ئەوە‬ ‫بەمانای ئەوە دێت ئەو بەڵێنانەی روسیا‬ ‫بەتوركیای داون نەیبردونەتە س����ەر كە‬ ‫لەچوارچێوەی وتوێژێكانی نێوان هەردو‬ ‫واڵتدا‪ ،‬روس����یا رێگەی بەتوركیا داوە‬ ‫هێرش بكاتە سەر عەفرین‪.‬‬ ‫ئاوێن����ە‪ :‬ب����ۆ ئێ����وە وەك كانتۆنی‬ ‫عەفرین ئ����ەو رێككەوتنە س����ەرگرتنی‬ ‫لەبەرژەوەندیتان����دا ب����و ی����ان‬ ‫سەرنەگرتنی؟‬ ‫س����لێمان جەعفەر‪ :‬ئەگ����ەر هەبوایە‬ ‫باش بو‪ ،‬بەتایبەت كە س����وپای سوریا‬ ‫بیتوانیایە ئاسمانی عەفرین بپارێزێت‪،‬‬ ‫ئێس����تاش ئەو داوایەم����ان هەیە ئەگەر‬ ‫سوریا عەفرین بەخاكی خۆی دەزانێت‬ ‫با بێت پارێزگاری لەس����نورو ئاسمانی‬ ‫بكات وەك ئەوەی بەش����ێكە لەسوریا‪،‬‬

‫بەاڵم ئەگەر ئەو سوپایەش نەیەت وەك‬ ‫ئەوەی مانگێك����ە زیاتر كردومانە ئێمە‬ ‫لەبەرامبەر هێرشی داگیركاریی توركیادا‬ ‫هەر ب����ەردەوام دەبی����ن لەبەرخۆدان‌و‬ ‫بەرەنگاری‪ .‬پێشمانوایە ئەگەر دەبینین‬ ‫ك����ە جیهان گوێ����ی خۆی لەب����ەردەم‬ ‫هێرشی داگیركاری توركیادا داخستوە‬ ‫بۆ س����ەر عەفرین بەاڵم دەبێت كوردی‬ ‫ئێمە لەرۆژهەاڵت‪ ،‬لەباشورو لەباكوریش‬ ‫لەگەڵماندا بێت‌و هاوش����انی بەرخۆدانی‬ ‫عەفرین دەنگی خۆی����ان بەرزبكەنەوەو‬ ‫پش����تیوانی لەعەفرین بك����ەن‪ ،‬چونكە‬ ‫ئەگ����ەر ئێم����ەی ك����ورد لەناوخۆماندا‬ ‫پش����تیوانی یەكدی نەكەین ئەوا نابێت‬ ‫چاوەڕێ بین جیهانیش پش����تیوانیمان‬ ‫ب����كات‪ .‬بەاڵم مەخابن ك����وردی باكور‪،‬‬ ‫رۆژهەاڵت‪ ،‬باشور تاڕادەیەك بێدەنگن‪.‬‬ ‫ئاوێنە‪ :‬بەاڵم لەباش����ور تا ڕادەیەك‬ ‫پش����تیوانی بۆ عەفرین هەیەو رۆژانەش‬ ‫چاالكی جۆربەجۆر هەن؟‬ ‫س���لێمان جەعفەر‪ :‬دەزان���م‪ ،‬بەاڵم‬ ‫دەبێ���ت ئەو چاالكیان���ە زیاتر بكرێت‪،‬‬ ‫دەبێت رۆژانە دەن���گ هەڵبڕن‌و رۆژانە‬ ‫بچنە س���ەر كونس���وڵخانەكانی واڵتان‬ ‫لەهەولێ���ر‪ ،‬چونكە ه���ەر هەمان گەلی‬ ‫كوردە ئەمڕۆ لەعەفرین گازی ژەهراوی‬ ‫بەرامب���ەر بەكاردێ���ت‪ ،‬رۆژانە خەڵكی‬ ‫مەدەن���ی بەهۆی هێرش���ی س���وپای‬ ‫توركیاوە ل���ەژن‌و من���داڵ دەكوژرێن‪،‬‬

‫بۆی���ە دەبێ���ت فش���ارە مەدەنییەكان‬ ‫النیكەم لەوێ لەسەر كونسوڵخانەكانی‬ ‫واڵتان زیاتر بكرێت‪ .‬سوپاس���ی هەمو‬ ‫كوردێكیش دەكەین لەهەر ش���وێنێكی‬ ‫دنیابێت بەتایبەت لەباش���ور كە بەهەر‬ ‫رێگەی���ەك پش���تیوانی عەفرین بكەن‬ ‫چونك���ە گرنگ���ە بۆ ئ���ەوەی ویژدانی‬ ‫دنیا بجوڵێنرێت بەرامبەر بەو هێرش���ە‬ ‫بێ بەزەییانەی تورك لەس���ەر كانتۆنی‬ ‫عەفرین‌و النیكەم رێگ���ە لەبۆردومانی‬ ‫فڕۆكە جەنگییەكانی س���وپای توركیا‬ ‫بگیرێت‪.‬‬ ‫ئاوێنە‪ :‬م���اوەی زیات���ر لەمانگێكە‬ ‫ش���ەڕڤانان بەرامبەر س���وپای توركیا‬ ‫بەرگرییەك���ی قارەمانانەی���ان كردوە‪،‬‬ ‫ئاس���تی ئ���ەم بەرگریی���ە وەك خۆی‬ ‫ماوە؟‬ ‫س���لێمان جەعفەر‪ :‬ورەی شەڕڤانان‬ ‫زۆر ب���ەرزە‪ ،‬ش���ەڕڤانان س���وێندیان‬ ‫خواردوە تا دوا دڵۆپی خوێنی خۆیان‬ ‫بجەنگ���ن‌و بەرگ���ری لەهەر بس���تێكی‬ ‫خاكی عەفرین بكەن‌و هیچ بستێكی بۆ‬ ‫دوژم���ن جێناهێڵن‪ .‬بەاڵم دەبێت گەلی‬ ‫كوردستان لەهەر شوێنێك بێت بزانێت‬ ‫كە خوێنی شەڕڤانان‌و ژیانی ئەوانیش‬ ‫پ���ڕ بەهای���ەو بەهەر ش���ێوەیەك بوە‬ ‫لە‌شوێنەكانی خۆیان‌و بەڕێگەی خۆیان‬ ‫كاربكەن بۆ راگرتنی ئەو هێرش���انەی‬ ‫سوپای توركیا‪.‬‬

‫دەبێت كوردی‬ ‫ئێمە لەرۆژهەاڵت‬ ‫لەباشورو لەباكوریش‬ ‫لەگەڵماندا بێت‌و‬ ‫هاوشانی بەرخۆدانی‬ ‫عەفرین دەنگی‬ ‫خۆیان بەرزبكەنەوەو‬ ‫پشتیوانی لەعەفرین‬ ‫بكەن‬

‫په‌رله‌مانتاران ‌ی كورد له‌به‌غدا‪ :‬ئه‌وسا چییان هه‌بو؟ ئێستا چییان هه‌یه‌؟‬ ‫ئا‪ :‬مه‌زهه‌ر كه‌ریم‬ ‫له‌م راپۆرته‌ی‌ ئاوێنه‌دا پرسیاری‌‬ ‫موچه‌ی‌ په‌رله‌مانتارانی‌ كورد له‌به‌غدا‌و‬ ‫موڵكی‌ گواستراوه‌و نه‌گواستراوه‌یان‬ ‫ئاڕاسته‌ی‌ نزیك به‌ته‌واوی‌ فراكسیۆنه‌‬ ‫كوردییه‌كانی‌ په‌رله‌مانی‌ عێراق كرا‪،‬‬ ‫به‌شێكیان وه‌اڵمیان دایه‌وه‌‪ ،‬به‌شێكیان‬ ‫ئاماده‌ نه‌بون وه‌اڵم بده‌نه‌وه‌و‬ ‫به‌شێكیشیان وه‌المی‌ ته‌له‌فونه‌كانیان‬ ‫نه‌دایه‌وه‌‪ .‬به‌پێی‌ به‌دواداچونی‌ ئاوێنه‌‬ ‫هه‌ر په‌رله‌مانتارێك له‌ماوه‌ی‌ یه‌كه‌م‬ ‫ساڵی‌ په‌رله‌مانتارییدا بڕی‌ ‪ 11‬ملیۆن‬ ‫دینار موچه‌ی‌ وه‌رگرتوه‌‪ ،‬پاشان به‌پێی‌‬ ‫ئه‌و چاكسازیانه‌ی‌ حه‌یده‌ر عه‌بادی‌‬ ‫كردویه‌تی‌ بڕی‌ موچه‌كه‌یان كه‌م‬ ‫كراوه‌ته‌وه‌‪.‬‬ ‫د‪ .‬تاڤگ���ه‌ ئه‌حم���ه‌د په‌رله‌مانت���اری‌‬ ‫بزوتنه‌وه‌ی‌ گ���ۆڕان له‌په‌رله‌مانی‌ عێراق‬ ‫وت���ی‌ "پێش ئه‌وه‌ی‌ بب���م به‌په‌رله‌مانتار‬ ‫خانوی‌ خۆمم هه‌بوه‌‌و ئۆتۆمبیلم هه‌بوه‌و‬ ‫هه‌ركه‌س���ێكیش ده‌ڵێت وانی���ه‌ بابچێت‬ ‫بگه‌ڕێت بزانێت ل���ه‌وه‌ زیاترم هه‌یه‌ یان‬ ‫گه‌ر وا نه‌بو من به‌رپرس���یارم به‌رامبه‌ر‬ ‫قسه‌كانی‌ خۆم"‪.‬‬ ‫وتیش���ی‌ "پێش ئ���ه‌وه‌ی‌ په‌رله‌مانتار‬ ‫ب���م‪ ،‬چوار ملی���ۆن‌و پێنج س���ه‌د هه‌زار‬ ‫دینارم وه‌رگرتوه‌‪ ،‬مانگانه‌ بایی دو سه‌د‬ ‫هه‌زار وانه‌ی‌ زی���اده‌م وتۆته‌وه‌‌و مانگانه‌‬ ‫ملیۆنێكم له‌هەڵس���ەنگاندنی توێژینه‌وه‌‬ ‫وه‌رگرتوه‌‪ ،‬پێش په‌رله‌مانتاری‌ ش���ه‌ش‬ ‫ملیۆن���م وه‌رگرتوه‌‪ ،‬ئێس���تا پێنج ملیۆن‬ ‫وه‌رده‌گ���رم‪ ،‬ماڵه‌كه‌م بوه‌ ب���ه‌دو ماڵ‪،‬‬ ‫ماڵێكم له‌س���لێمانیه‌و ئ���ه‌وی‌ دیكه‌یان‬ ‫له‌به‌غدایه‌‪ ،‬كه‌ مانگان���ه‌ یه‌ك ملیۆنیش‬ ‫ده‌چێته‌ كرێ فڕۆكه‌وه‌‌و هاتوچوه‌"‪.‬‬ ‫ئه‌وه‌شی‌ رونكرده‌وه‌ "به‌راورد به‌كاری‌‬ ‫پێش���وم ك���ه‌ مامۆس���تای‌ زانكۆب���وم‬ ‫داهاته‌ك���ه‌م كه‌م���ی‌ ك���ردوه‌‪ ،‬ب���ه‌اڵم‬ ‫ل���ه‌ڕوی‌ پێگه‌ی‌ كۆمه‌اڵیه‌ت���ی‌‌و ژینگه‌ی‬ ‫سیاسییه‌وه‌ سودم بینوه‌‪ ،‬سوپاسی‌ كاك‬ ‫نه‌وش���یروان‌و بزوتنه‌وه‌ی‌ گۆڕان ده‌كه‌م‬ ‫بۆ پۆس���ته‌كه‌م‪ ،‬كه‌ له‌ماوه‌ی‌ ئه‌و چه‌ند‬ ‫س���اڵه‌ی‌ په‌رله‌مانتاریمدا ی���ه‌ك ئیفادم‬ ‫له‌سه‌ر په‌رله‌مانی‌ عێراق وه‌رنه‌گرتوه‌"‪.‬‬ ‫مه‌سعود حه‌یده‌ر په‌رله‌مانتاری‌ گۆران‬ ‫له‌په‌رله‌مانی‌ عێراق‪ ،‬كاتێك پرس���یار ‌‬ ‫ی‬ ‫داهاته‌ك���ه‌ی‌ پێ���ش كاری‌ په‌رله‌مانتاری‌‬ ‫لێكرا‪ ،‬وتی‌ "من نامه‌وێت حه‌ساس���یه‌ت‬ ‫بۆكه‌س���ی‌ دیكه‌ دروس���ت بكه‌م‪ ،‬بڕۆن‬ ‫له‌خه‌ڵكی‌ دیكه‌ پرسیار بكه‌ن‪ ،‬ئاماده‌نیم‬ ‫له‌وباره‌یه‌وه‌ قس���ه‌ بكه‌م‪ ،‬له‌باره‌ی‌ شتی‌‬ ‫دیكه‌وه‌ قس���ه‌م له‌گه‌ڵ بكه‌ن‌و پرسیارم‬ ‫لێ بكه‌ن"‪.‬‬

‫نه‌جیبە‌نه‌جی���ب په‌رله‌مانتاری‌ پارتی‌‪،‬‬ ‫سه‌روه‌ت‌و سامانه‌كه‌ی‌ ئاشكرا كردو وتی‌‬ ‫"هه‌رچه‌نده‌ ش���ته‌كه‌ شه‌خس���یه‌‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫قس���ه‌ ده‌كه‌م‪ .‬سااڵنه‌ هه‌رچیمان هه‌بێت‬ ‫له‌سه‌روه‌ت‌و سامان‪ ،‬به‌نوسراو ده‌یده‌ینه‌‬ ‫لیژنه‌ی‌ نه‌زاهه‌ له‌په‌رله‌مانی‌ عێراق‪ .‬پێش‬ ‫ئه‌وه‌ی‌ پۆس���تی‌ په‌رله‌مانتاری‌ وه‌ربگرم‬ ‫له‌به‌غ���دا‪ ،‬خانویه‌ك���م هه‌بو دو س���ه‌دو‬ ‫په‌نجا مه‌تربو‪ .‬كاتێك بوم به‌په‌رله‌مانتار‬ ‫خانوه‌كه‌م گۆڕی‌ به‌خانویه‌كی‌ شه‌ش سه‌د‬ ‫مه‌ت���ری‌‪ .‬پێش ئه‌وه‌ی‌ ببم به‌په‌رله‌مانتار‬ ‫ئۆتۆمبیلم هه‌بو ئێس���تاش ئۆتۆمبێلێكم‬ ‫هه‌یه‌"‪.‬‬ ‫وتیشی‌ "پێش ئه‌‌وه‌ی‌ ببم به‌په‌رله‌مانتار‬ ‫ئاماژه‌ی‌ ب���ه‌وه‌ش ك���رد په‌رله‌مانتار‬ ‫له‌س���اڵی‌ ‪1996‬ه‌وه‌ كاری ڕێكخراوه‌ی���م‬ ‫كردوه‌‪ ،‬دوات���ر بوم به‌پارێزه‌ر‪ .‬س���اڵی‌ له‌دوای‌ چوار ساڵ له‌پۆستێكی‌ سیادی‌‌و‬ ‫‪ 2006‬ماسته‌رم له‌یاسادا به‌ده‌ستهێناوه‌‪ .‬بێگومان په‌رله‌مانتاری���ش بڕێك پاره‌ی‌‬ ‫به‌هه‌‌وڵ���ی‌ خ���ۆم پێگه‌ش���توم‪ ،‬كاری‌ زی���اده‌ی‌ ده‌س���ت ده‌كه‌وێت‪ ،‬ئ���ه‌و وتی‌‬ ‫رێكخراوه‌یی‌‌و پارێزه‌ریم باشتربو له‌كاری‌ "منیش به‌هه‌مان ش���ێوه‌ پاره‌كانم زیادی‌‬ ‫‌كردوه‌ ئ���ه‌وه‌ی‌ بڵێت پاره‌كان���م زیادی‌‬ ‫په‌رله‌مانتاری‌"‪.‬‬ ‫نه‌كردوه‌ وه‌ك له‌په‌رله‌مانتارێك ڕاس���ت‬ ‫ئارێز عه‌بدوڵاڵ‪ ،‬س���ه‌رۆكی‌ فراكسیۆنی‌ ناكات‪ ،‬به‌اڵم له‌یه‌كێك بۆ یه‌كێكی‌ دیكه‌‬ ‫یه‌كێت���ی‌ له‌په‌رله‌مان���ی‌ عێ���راق وت���ی‌ جیاوازه‌‪ ،‬خانوه‌كه‌م س���ه‌دو چل‌و پێنج‬ ‫"په‌رله‌مانتار هه‌یه‌ كاری‌ بازرگانی‌ ده‌كات‪ ،‬مه‌تر بوه‌ ئیس���تا دو سه‌دو په‌نجا مه‌تره‌‬ ‫ب���ه‌اڵم م���ن ته‌نه���ا كاری‌ په‌رله‌مانتاریم خانویه‌ك���ی‌ زانكۆش���م هه‌بوه‌ ئه‌ویش���م‬ ‫ك���ردوه‌‪ .‬ئه‌و بڕه‌ پاره‌ی���ه‌ی‌ وه‌رمگرتوه‌ فرۆش���توه‌و ئۆتۆمبیلیش���م هه‌ی���ه‌‪ ،‬ئه‌و‬ ‫به‌ش���ێكیم داوه‌ به‌خه‌ڵكی‌ هه‌ژار‪ ،‬پێش پاره‌ی‌ وه‌ریده‌گ���رم وه‌ك په‌رله‌مانتار بۆ‬ ‫ئه‌وه‌ی‌ بب���م به‌په‌رله‌مانتار چیم هه‌بوه‌‪ ،‬خۆمه‌و به‌شی‌ حیزبی‌ لێناده‌م"‪.‬‬ ‫ئێستاش هه‌ر ئه‌وه‌م هه‌یه‌"‪.‬‬ ‫زانا ڕۆس���تایی‌ په‌رله‌مانتاری‌ كۆمه‌ڵی‌‬ ‫ئه‌و ب���ه‌ده‌ر له‌پ���اره‌ی‌ په‌رله‌مانتاری‌‬ ‫باس���ی‌ پاره‌ی‌ پاسه‌وانه‌كانی‌ كردو وتی‌ ئیس�ل�ام ‌ی له‌په‌رله‌مانی‌ عێراق وتی‌ "هه‌ر‬ ‫"له‌به‌رئه‌وه‌ی‌ له‌به‌غدا له‌ده‌ره‌وه‌ی‌ ناوچه‌ی‌ چوار ساڵه‌كه‌ی‌ په‌رله‌مانتاریم له‌په‌رله‌مانی‌‬ ‫س���ه‌وز ده‌ژیم‪ ،‬پێویس���تم به‌س���ه‌رجه‌م عێراق س���ه‌روه‌ت‌و سامانه‌كه‌مم نوسیوه‌‪،‬‬ ‫پاس���ه‌وانه‌كانمه‌‪ .‬هه‌ربۆی���ه‌ ك���ۆی‌ ئه‌و من خاوه‌نی‌ خانویه‌كم به‌هاوبه‌شی‌ له‌گه‌ڵ‬ ‫موچه‌یه‌ی‌ وه‌ریده‌گرن وه‌ك پاسه‌وان هه‌ر دایك���م پێش ئ���ه‌وه‌ی‌ بچم���ه‌ په‌رله‌مان‬ ‫هه‌ر هه‌مبوه‌‌و ئێس���تا ه���ه‌ر ئه‌و خانوه‌م‬ ‫ی به‌منه‌وه‌ نیه‌"‪.‬‬ ‫بۆ خۆیانه‌و په‌یوه‌ند ‌‬ ‫هه‌یه‌و هیچ پارچه‌ زه‌ویه‌كم نیه‌‪ ،‬پێش���تر‬ ‫په‌رله‌مانتارێك���ی‌ دیك���ه‌ی‌ پارت���ی‌ ئۆتۆمبیلێك���م هه‌بو‪ ،‬به‌اڵم له‌س���ه‌ره‌تای‌‬ ‫له‌په‌رله‌مانی‌ عێ���راق‪ ،‬ئه‌رده‌اڵن نوره‌دین چون���م بۆ په‌رله‌مان به‌قیس���ت كڕیومه‌‪،‬‬ ‫ئه‌وی���ش له‌باره‌ی‌ ئه‌و س���ێ‌ س���اڵ‌و نۆ دواتر قسته‌كانم داوه‌ته‌وه‌‪ ،‬ئه‌و پاره‌یه‌ی‌‬ ‫مانگه‌ی‌ په‌رله‌مانتاری‌ وتی‌ "په‌رله‌مانتار وه‌ریده‌گرم به‌شی‌ بژێوی‌ ماڵ‌و منداڵه‌كانم‬ ‫وه‌ك وه‌زیرو به‌ڕێوه‌به‌ری‌ گشتی‌‌و جێگری‌ ده‌كات"‪.‬‬ ‫وتیشی‌ "پێش چاكسازیه‌كانی‌ حه‌یده‌ر‬ ‫به‌ڕێوه‌ب���ه‌ری‌ گش���تی‌ نیه‌ نه‌س���ریه‌كی‌‬ ‫زۆروزه‌به‌ن���دی‌ هه‌بێ���ت‌و واژۆ له‌س���ه‌ر عه‌بادی‌ موچه‌ی‌ په‌رله‌مانتار زۆر بو سی‌‬ ‫گرێبه‌س���ت ب���كات‪ .‬په‌رله‌مانت���ار ته‌نها ملیۆن دیناری‌ پاس���ه‌وان‌و دوانزه‌ ملیۆن‬ ‫دیناری‌ په‌رله‌مانتاریی‌ وه‌رده‌گرت‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫موچه‌ك ‌هی‌ وه‌رده‌گرێت"‪.‬‬ ‫وتیش���ی‌ "پۆس���تی‌ په‌رله‌مانت���اری‌ دواتر كه‌م كرایه‌وه‌ بۆ ش���انزه‌ پاسه‌وان‬ ‫پۆستێكی‌ س���یادیه‌‌و په‌رله‌مانتار ده‌بێت كه‌ ده‌كاته‌ شانزه‌ ملیۆن دینار‌و موچه‌ی‌‬ ‫ژیانی‌ خۆشبیت‪ .‬جیاوازیه‌كی‌ زۆر كراوه‌ په‌رله‌متاریش ك���ه‌م كرایه‌وه‌‪ ،‬ئێمه‌ وه‌ك‬ ‫له‌نێوان په‌رله‌مانتارانی‌ ئێستاو خوله‌كانی‌ په‌رله‌مانتارانی‌ كۆم���ه‌ڵ مانگانه‌ حه‌وت‬ ‫پێش���وی‌ په‌رله‌ماندا‪ ،‬پێش���تر نه‌سریه‌ ملیۆن وه‌رده‌گرین ل���ه‌و پاره‌یه‌ش چوار‬ ‫زیاتر بو ئێس���تا كه‌می‌ كردوه‌‪ .‬هه‌ربۆیه‌ ملیۆن‌و پێنج س���ه‌د ه���ه‌زار وه‌رده‌گرین‬ ‫ئ���ه‌و پاره‌یه‌ی‌ په‌رله‌مانتاران ده‌س���تیان پاره‌كه‌ی‌ دیكه‌ی‌ بۆ حیزب ده‌بێت"‪.‬‬ ‫ده‌كه‌وێت به‌ش���یان ناكات‪ ،‬ته‌نها به‌شی‌‬ ‫س���ه‌لیم هه‌م���زه‌ یه‌كێك���ی‌ دیكه‌ی���ه‌‬ ‫مه‌سره‌ف‌و هاتوچۆی‌ خۆمان ده‌كات"‪.‬‬

‫پەرلەمانی عێراق‬ ‫له‌په‌رله‌مانتاران���ی‌ كۆمه‌ڵه‌ی‌ ئیس�ل�ام ‌ی‬ ‫له‌په‌رله‌مانی‌ عێراقن ئه‌و وتی‌ "له‌وه‌ته‌ی‌‬ ‫بومه‌ت���ه‌ په‌رله‌مانتار زه‌ویه‌كی‌ س���ه‌دو‬ ‫بیست‌و پێنج مه‌تریم هه‌بوه‌ ئه‌وه‌م كردوه‌‬ ‫به‌خانو‪ ،‬ئۆتۆمبیلێكی‌ جۆری‌ س���ه‌نتافیم‬ ‫پێبوه‌ ئێستا مۆدیله‌كه‌یم كردوه‌ بە‌ئۆپترا‬ ‫كه‌ مۆدیله‌كه‌ی‌ نزمتره‌‪ ،‬له‌و پاره‌یه‌ی‌ وه‌ك‬ ‫په‌رله‌مانتار وه‌ریده‌گرم هیچی‌ دیكه‌م نیه‌‬ ‫كه‌مێك پاره‌م پاش���ه‌كه‌وت كردبو ئێستا‬ ‫له‌ده‌س���تگایه‌كی‌ خێرخوازیه‌ ئێمه‌ وه‌ك‬ ‫په‌رله‌مانتارانی‌ كۆمه‌ڵی‌ ئیس�ل�امی‌ سه‌دا‬ ‫په‌نجای‌ پاره‌كه‌مان ده‌ده‌ینه‌وه‌ به‌كۆمه‌ڵی‌‬ ‫ئیسالمی‌ تا خه‌رجی‌ بكات چونكه‌ به‌شێك‬ ‫له‌موازه‌نه‌ی‌ كۆمه‌ڵی‌ ئیسالمی‌ ده‌كه‌وێته‌‬ ‫سه‌رشانی‌ په‌رله‌مانتاران"‪.‬‬ ‫د‪ .‬موسه‌نا ئه‌مین ئه‌ندامی‌ په‌رله‌مانتار ‌‬ ‫ی‬ ‫عێ���راق له‌فراكس���یۆنی‌ یه‌كگرتو جیاواز‬ ‫له‌په‌رله‌نتاران���ی‌ حیزبه‌كانی‌ دیكه‌‪ ،‬وتی‌‬ ‫"له‌وه‌ته‌ی‌ بومه‌ته‌ په‌رله‌مانتار خانویه‌كم‬ ‫هه‌بو له‌كانی‌ كورده‌‪ ،‬فرۆشتومه‌و له‌نزیك‬ ‫زانك���ۆی‌ گه‌ش���ه‌پێدان له‌گه‌ڕه‌كی‌ قڕگه‌‬ ‫له‌وپه‌ڕی‌ ش���ار خانویه‌كم كڕیوه‌‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫به‌هۆی‌ دوریه‌وه‌ نه‌چومه‌ته‌ ناوی‌‪ ،‬ئێستا‬ ‫له‌خانوی‌ كرێدا ژیان به‌سه‌ر ده‌به‌م"‪.‬‬

‫هاوس���ه‌ره‌كه‌م فه‌رمانب���ه‌ر بوه‌‌و س���ێ‌ زۆر رومان لێده‌نێت‪ .‬كۆمه‌ڵێك پڕۆژه‌شم‬ ‫ملی���ۆن‌و پێن���ج س���ه‌د ه���ه‌زار دیناری‌ ئه‌نج���ام داوه‌ ئه‌ویش پاره‌ی‌ ویس���توه‌‬ ‫وه‌رگرتوه‌‪ ،‬شوقه‌مان هه‌بوه‌ له‌شوقه‌كانی‌ له‌دوای‌ چوار ساڵی‌ كاری‌ په‌رله‌مانتاریم‬ ‫گاردن ستی‌‪ ،‬ئۆتۆمبێلم هه‌بوه‌‌و ژیانمان ئه‌ویش ڕاده‌گه‌ینم ك���ه‌ خۆی‌ له‌پڕۆژه‌ی‌‬ ‫زۆر خۆش بوه‌‪ ،‬ئێستا شوقه‌كه‌ی‌ گاردن ڕۆشنبیری‌‌و ته‌ندروس���تی‌‌و په‌روه‌رده‌ی‌‌و‬ ‫ستیم فرۆش���توه‌و شوقه‌یه‌كم كڕیوه‌ته‌وه‌ وه‌رزشی‌ ده‌بینێته‌وه‌"‪.‬‬ ‫وتیش���ی‌ "په‌رله‌مانتاریش هه‌بوه‌ وه‌ك‬ ‫له‌به‌رزاییه‌كانی‌ قه‌یوان‪ ،‬بیس���ت‌و شه‌ش‬ ‫ده‌فت���ه‌ر قه‌رزارم به‌قیس���ت ده‌یده‌مه‌وه‌ فه‌رمانب���ه‌ر ده‌وام���ی‌ كردوه‌‌و س���ه‌یری‌‬ ‫كه‌ چوار ده‌فته‌رم هه‌بوه‌ ئه‌ویش���م داوه‌ كاتژمێ���ری‌ ك���ردوه‌‌و چاوه‌ڕی‌ س���ه‌ری‌‬ ‫به‌هه‌قی‌ ش���وقه‌داو پێش په‌رله‌مانتاریش مانگی‌ ك���ردوه‌‪ ،‬په‌له‌مانتار هه‌بوه‌ یه‌ك‬ ‫قسه‌ی‌ نه‌كردوه‌‌و بڕۆ له‌شه‌قامی‌ كوردی‌‬ ‫دو پارچه‌ زه‌یم هه‌بوه‌"‪.‬‬ ‫وتیش���ی‌ "له‌س���ه‌ره‌تادا موچ���ه‌ی‌ بپرس���ه‌ ناوی‌ نازاننو ناوی‌ نه‌بیس���تراوه‌‬ ‫په‌رله‌مانت���اری‌ زۆر باش���بوه‌ ده‌ ملیۆن‌و په‌رله‌مانتاری‌ له‌و شێوه‌یه‌شمان هه‌بوه‌"‪.‬‬ ‫حه‌وت س���ه‌دو په‌نجا هه‌زارم وه‌رگرتوه‌‪،‬‬ ‫له‌كۆی‌ زیاتر له‌شه‌س���ت په‌رله‌مانتاری‌‬ ‫ب���ه‌اڵم دواتر موچه‌كه‌مان كرا به‌ش���ه‌ش‬ ‫ملی���ۆن دینار‌و ش���انزه‌ پاس���ه‌وان كه‌ كورد له‌به‌غدا‪ ،‬ته‌نها یان���زه‌ په‌له‌مانتار‬ ‫ه���ه‌ر پاس���ه‌وانێك یه‌ك ملی���ۆن دینار ئاماده‌بون وه‌اڵم بده‌نه‌وه‌‪ ،‬ژماره‌یه‌كیان‬ ‫ئام���اده‌ نه‌ب���ون وه‌اڵم بده‌ن���ه‌وه‌‪،‬‬ ‫وه‌رده‌گرێت"‪.‬‬ ‫ژماره‌یه‌كیشیان وه‌اڵمی‌ ته‌له‌فونه‌كانیان‬ ‫په‌له‌مانتارێك���ی‌ دیك���ه‌ی‌ بزوتنه‌وه‌ی‌ نه‌دایه‌وه‌‪.‬ته‌له‌فونه‌كانیان له‌به‌رده‌س���تدا‬ ‫گۆران‪ ،‬ئه‌مین به‌ك���ر وتی‌ "له‌‌وكاته‌وه‌ی‌ نه‌بو‪.‬‬ ‫بومه‌ته‌ په‌رله‌مانتار س���ه‌رمایه‌كه‌م كه‌می‌‬ ‫كردوه‌ زی���ادی‌ نه‌كردوه‌‪ ،‬به‌س���ه‌روه‌ت‌و‬ ‫سامان‌و موڵكه‌كانیش���مه‌وه‌ به‌ڵگه‌كانیم‬ ‫به‌دۆكۆمێنته‌و‌ه هه‌یه‌ ده‌س���ته‌ی‌ نه‌زاهه‌‬ ‫هه‌مو س���اڵێك تۆم���اری‌ موڵك‌و ماڵمان‬ ‫لێوه‌رده‌گرێ���ت‪ ،‬به‌ش���ێك له‌موچه‌كه‌م‬ ‫ده‌ده‌م به‌بزوتنه‌وه‌ی‌ گ���ۆڕان‪ ،‬هه‌روه‌ها‬ ‫داواكاریه‌ك���ی‌ زۆری‌ خه‌ڵكمان له‌س���ه‌ره‌‬ ‫مانگان���ه‌ یارمه‌ن���ی‌ ده‌ نه‌خۆش ده‌ده‌م‪،‬‬ ‫به‌ده‌ر له‌خه‌ڵكی‌ كه‌مده‌رامه‌ت"‪.‬‬ ‫موحسین سه‌عدون په‌له‌مانتاری‌ پارت ‌ی‬ ‫له‌په‌رله‌مانی‌ عێ���راق له‌باره‌ی‌ وه‌رگرتنی‌‬ ‫موچه‌ی‌ په‌رله‌مانتاری‌و ئه‌و س���ه‌روه‌ت‌و‬ ‫س���امانه‌ هه‌یه‌تی‌‪ ،‬وتی‌ "موچه‌كه‌م پێنج‬ ‫ملیۆن‌و پێنج س���ه‌د ه���ه‌زار دیناره‌‪ ،‬ئه‌و‬ ‫پاره‌ی���ه‌ی‌ وه‌ریده‌گرم ته‌نه���ا بۆخۆمه‌و‬ ‫به‌شی‌ حیزبه‌كه‌می‌ لێناده‌م‪ ،‬ته‌نها كرێی‌‬ ‫هاتوچۆی‌ فڕۆك���ه‌و ئۆتۆمبیلی‌ لێده‌ده‌م‪.‬‬ ‫ئه‌و پاره‌یه‌ كه‌مه‌و به‌شم ناكات"‪.‬‬

‫كاوه‌ محه‌م���ه‌د‪ ،‬په‌رله‌مه‌نتاری‌ گۆران‬ ‫ش���وان داودیش په‌رله‌مانتاری‌ یه‌كێت ‌ی‬ ‫له‌په‌رله‌مانی‌ عێراق له‌باره‌ی‌ ئاشكراكردنی‌‬ ‫سه‌روه‌ت‌و س���امانی‌ وتی‌ "پێش ئه‌وه‌ی‌ له‌په‌رله‌نتاری‌ عێراق له‌باره‌ی‌ سه‌روه‌ت‌و‬ ‫بب���م به‌په‌رله‌مانتار دو خان���وم هه‌بوه‌‪ ،‬س���امانه‌كه‌یه‌وه‌ وت���ی‌ "په‌رله‌مانتارانی‌‬ ‫یه‌كیان هی‌ هاوس���ه‌ره‌كه‌م ب���وه‌و ئه‌ی‌ ناوچه‌ دابڕاوه‌كان جی���اواز له‌ناوچه‌كانی‌‬ ‫دیكه‌ی���ان هی‌ خۆم بوه‌‪ ،‬ل���ه‌و پاره‌یه‌ی‌ دیك���ه‌ی‌ هه‌رێ���م‌و ش���اره‌كانمان س���ه‌ر‬ ‫وه‌ریده‌گرم یارمه‌تی‌ مه‌كۆكانی‌ بزوتنه‌وه‌ به‌حكومه‌ت���ی‌ عێراق بوه‌‪ ،‬ل���ه‌م خوله‌ی‌‬ ‫گۆرانی‌ لێده‌ده‌م‪ ،‬به‌شێكیش���ی‌ هاوكاری‌ په‌رله‌مانیشدا موچه‌كه‌مان كه‌می‌ كردوه‌‬ ‫بۆ ش���ه‌ش ملیۆن دینار‪ ،‬ش���ه‌ش ملیۆن‬ ‫هاواڵتیانی‌ كه‌م ده‌رامه‌ت"‪.‬‬ ‫دینار چی‌ پێده‌كرێ���ت؟ خه‌ڵكی‌ ده‌بێت‬ ‫ش���یرین ڕه‌زا‪ ،‬په‌له‌مانت���اری‌ گ���ۆران ئه‌و ڕاس���تیه‌ بزانێت من وه‌ك خۆم پێش‬ ‫له‌په‌رله‌مانی‌ عێراق له‌باره‌ی‌ سامانه‌كه‌ی‌ په‌رله‌مانتاری‌ باری‌ دارایم زۆر باشتر بوه‌‬ ‫وت���ی‌ "پێش ئه‌وه‌ی‌ بب���م به‌په‌رله‌مانتار له‌وه‌ی‌ كه‌ چومه‌ت���ه‌ په‌رله‌مان‪ ،‬چونكه‌‬ ‫له‌نه‌خۆش���خانه‌ ده‌وام���م ك���ردوه‌‌و دو له‌وه‌وپێ���ش هه‌رچی���م كار ك���ردوه‌ بۆ‬ ‫ملیۆن‌و دو س���ه‌ ه���ه‌زار موچه‌كه‌م بوه‌‪ ،‬گیرفانی‌ خۆم بوه‌‪ ،‬به‌اڵم ئێستا خه‌ڵێكی‌‬

‫پێش چاكسازیه‌كانی‌‬ ‫حه‌یده‌ر عه‌بادی‌‬ ‫موچه‌ی‌ په‌رله‌مانتار‬ ‫زۆر بو سی‌ ملیۆن‬ ‫دیناری‌ پاسه‌وان‌و‬ ‫دوانزه‌ ملیۆن دیناری‌‬ ‫په‌رله‌مانتاریی‌‬ ‫وه‌رده‌گرت‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫دواتر كه‌م كرایه‌وه‌‬ ‫بۆ شانزه‌ پاسه‌وان‬ ‫كه‌ ده‌كاته‌ شانزه‌‬ ‫ملیۆن دینار‌و موچه‌ی‌‬ ‫په‌رله‌متاریش كه‌م‬ ‫كرایه‌وه‌‬

‫‪4‬‬

‫هەنوکە‬

‫)‪ )614‬سێشه‌ممه ‪2018/2/20‬‬

‫"كۆنگره‌ی یه‌كێتی ده‌كه‌وێت ‌ه دوای هه‌ڵبژاردنه‌كان"‬ ‫ئا‪ :‬ئاوینە‬ ‫كۆنگره‌ بابه‌تی‌ گه‌رمی‌ یه‌كێتیه‌كانه‌‪،‬‬ ‫پێیان وایه‌ بە‌به‌ستنی‌ كۆنگره‌‬ ‫قۆناغێكی‌ نوێ‌ دێنێته‌ پێشه‌وه‌ بۆ‬ ‫حزبه‌كه‌یان‌و به‌چاره‌سه‌ری‌ كێشه‌‬ ‫كه‌ڵه‌كه‌ بوه‌كانی‌ ئێستای‌ ده‌زانن‪.‬‬ ‫حه‌مه‌ی‌ حه‌مه‌ سه‌عید ئه‌ندامی‌‬ ‫ئه‌نجومه‌نی‌ سه‌ركردایه‌تی‌ یه‌كێتی‌‬ ‫نیشتمانی‌ كوردستان‪ ،‬به‌ئاوێنه‌ی‌ وت‬ ‫"كۆنگره‌ی‌ یه‌كێتی‌ ده‌كه‌وێته‌ دوای‌‬ ‫هه‌ڵبژاردنه‌كان"‪.‬‬ ‫ئ���ه‌و پێ���ی‌ وای���ه‌ س���ه‌ركردایه‌ت ‌‬ ‫ی‬ ‫یه‌كێت���ی‌ كه‌ په‌نجا كه‌س���ه‌ ناتوانێت‬ ‫كۆببێته‌وه‌‪ ،‬چ���ۆن ده‌توانێت هه‌زار‌و‬ ‫ئه‌وه‌نده‌ كه‌س بۆ كۆنگره‌ كۆبكاته‌وه‌؟‬ ‫راشیده‌گه‌یه‌نێت ئه‌وكاته‌ی‌ بۆ به‌ستنی‌‬ ‫كۆنگره‌ دیاریكراوه‌ زۆر كه‌مه‌‪ ،‬وتیشی‌‬ ‫"به‌ستی‌ كۆنگره‌ كاتی‌ ده‌وێت ده‌بێت‬ ‫ئه‌ندامان���ی‌ كۆنگ���ره‌ له‌مه‌ڵبه‌ن���د‌و‬ ‫كۆمیته‌كانه‌وه‌ دیاری���ی‌ بكرێن‪ ،‬بۆیه‌‬ ‫ره‌نگ���ه‌ كۆنگره‌ی‌ یه‌كێت���ی‌ بكه‌وێته‌‬ ‫دوای‌ هه‌ڵبژاردن"‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ی ده‌زانێت سه‌ركردایه‌ت ‌‬ ‫به‌پێویستیش ‌‬ ‫یه‌كێتی‌ هه‌وڵی‌ چاره‌سه‌ركردنی‌ كێشه‌‬ ‫ناوخۆییه‌كان���ی‌ حزبه‌ك���ه‌ ب���دات بۆ‬ ‫ئه‌وه‌ی‌ باش���تر ئاماده‌كاری‌ بكه‌ن بۆ‬ ‫هه‌ڵبژاردنه‌كان‪ .‬ئاماژه‌ به‌وه‌شده‌كات‬

‫ل���ه‌دوای‌ هه‌ڵبژاردن كار بۆ به‌س���تنی‌‬ ‫كۆنگره‌ بكرێت‪.‬‬ ‫س���اڵی‌ ‪ 2013‬یه‌كێتی‌ نیش���تمانی‌‬ ‫كوردستان‪ ،‬كۆمس���یۆنی ئاماده‌كاریی‌‬ ‫ب���ۆ به‌س���تنی‌ كۆنگره‌ دروس���تكرد‪،‬‬ ‫به‌اڵم به‌هۆی‌ كێشه‌ ناوخۆییه‌كانیه‌وه‌‬ ‫نه‌یتوان���ی ئه‌نجام���ی‌ ب���دات‪ .‬ئ���ه‌و‬ ‫حزبە‌له‌س���ه‌ره‌تای‌ دروس���تبونیه‌وه‌‬ ‫له‌س���اڵی‌ ‪ 1975‬تا ئێس���تا ته‌نها ‪3‬‬ ‫كۆنگ���ره‌ی‌ ئه‌نجام���داوه‌‪ ،‬ك���ه‌ دواین‬ ‫كۆنگ���ره‌ی‌ له‌س���اڵی‌ ‪ 2010‬ئه‌نجامدا‪.‬‬ ‫كۆتا كۆنگ���ره‌ی‌ یه‌كێتی‌ له‌كاتێكدا بو‬ ‫كه‌ كه‌سی‌ دوه‌می‌ ئه‌و حزبە‌نه‌وشیروان‬ ‫موس���ته‌فا‌و هاورێكانی‌ ئه‌و حزبه‌یان‬ ‫جێهێشتبو‪.‬‬ ‫هه‌وڵه‌كانی‌ ئه‌م جاره‌ش بۆ به‌ستنی‌‬ ‫كۆنگره‌ له‌كاتێكدایه‌‪ ،‬كه‌ مام جه‌الل‪،‬‬ ‫سكرتێری‌ گشتی‌ كۆچی‌ دوایی‌ كردوه‌‌و‬ ‫جێگری‌ دوه‌می‌ س���كرتێری‌ گش���تی‌‬ ‫یه‌كێتی‌ نیش���تمانی‌ كوردس���تانیش‪،‬‬ ‫به‌ره���ه‌م س���اڵه‌ح ل���ه‌ده‌ره‌وه‌ی‌ ئه‌و‬ ‫حزبە‌قه‌واره‌یه‌ك���ی‌ تایب���ه‌ت به‌خۆی‌‬ ‫دروستكردوه‌‪.‬‬ ‫حه‌مه‌ی‌ حه‌مه‌ سه‌عید ده‌ڵێت "ساڵی‌‬ ‫‪‌2013‬و ‪ 2014‬كێش���ه‌ی‌ ترمان هه‌بو‪،‬‬ ‫به‌چاره‌سه‌ر نه‌كراوی‌ مانه‌وه‌‪ ،‬ئێستاش‬ ‫كێش���ه‌ی‌ تری‌ له‌س���ه‌ر كه‌ڵه‌كه‌ بوه‌‌و‬ ‫كێشه‌كان قوڵ بونه‌ته‌وه‌‪ .‬روداوه‌كانی‌‬ ‫ئ���ه‌م دواییه‌ش كاریگه‌رییان له‌س���ه‌ر‬

‫یه‌كێتی‌ ده‌بێت‪ .‬كێش���ه‌ ناوخۆییه‌كان‬ ‫كاریگه‌رییان له‌سه‌ر ده‌نگه‌كانی‌ یه‌كێتی‌‬ ‫ده‌بێ���ت‪ .‬ته‌نها چاره‌س���ه‌ری‌ یه‌كێتی‌‬ ‫ئه‌وه‌یه‌ به‌هه‌م���و باڵه‌كانیه‌وه‌ پێكه‌وه‌‬ ‫ده‌ست بخه‌نه‌ ناو ده‌ستی‌ یه‌كتر‌و كار‬ ‫بۆ هه‌ڵب���ژاردن بكه‌ن‪ .‬كێش���ه‌كانیان‬ ‫بخه‌نه‌ الوه‌ تا هه‌ڵبژاردنه‌كان كۆتایی‌‬ ‫دێ���ت‪ .‬ئه‌گ���ه‌ر وانه‌كه‌ی���ن روبه‌روی‌‬ ‫شكست ده‌بینه‌وه‌"‪.‬‬ ‫راش���یده‌گه‌یه‌نێت پێش���تر یه‌كێتی‌‬ ‫خاوه‌ن���ی‌ ‪ 50‬كورس���ی‌ په‌رله‌مان���ی‌‬ ‫كوردس���تان ب���وه‌‪ ،‬به‌اڵم ئێس���تا ‪18‬‬ ‫كورس���ی‌ هه‌یه‌‪ .‬ئ���ه‌و وت���ی‌ "له‌ ‪50‬‬ ‫كورس���یه‌كه‌ كاك نه‌وش���یروانمان لێ‌‬ ‫جیابویه‌وه‌ بوین بە‌‪ 18‬كورس���ی‌ ئه‌وه‌‬ ‫الیه‌ك���ی‌ یه‌كێتی‌ رۆش���توه‌‪ .‬ئێس���تا‬ ‫روداوی‌ تر هاتونه‌ته‌ پێش‪ ،‬لیس���ت‌و‬ ‫قه‌واره‌ی‌ تر دروست بون‪ ،‬كاك دكتۆر‬ ‫به‌رهه‌م هاتۆته‌ پێش ئه‌ویش به‌شێكی‌‬ ‫یه‌كێتی‌ ده‌بات‪ ،‬نه‌وه‌ی‌ نوێ‌ به‌ش���ێك‬ ‫ده‌بات‪ .‬ئه‌م لیستانه‌ زیاتر كاریگه‌رییان‬ ‫له‌سنوری‌ ده‌سه‌اڵتی‌ یه‌كێتی‌ هه‌یه‌"‪.‬‬ ‫ئاماژه‌ به‌وه‌ش ده‌كات ناكۆكییه‌كانی‌‬ ‫نێو یه‌كێتی‌ زیاتر په‌یوه‌ندی‌ به‌شێوازی‌‬ ‫به‌رێوه‌به‌ردنی‌ ئه‌و حزبه‌‌و ئه‌نجامدانی‌‬ ‫چاكس���ازییه‌وه‌ هه‌ی���ه‌‪ .‬ئ���ه‌و پێ���ی‌‬ ‫وای���ه‌ كه‌متر كێش���ه‌كان په‌یوه‌ندییان‬ ‫بە‌پۆس���ت‌و پله‌وه‌ هه‌یه‌‪ .‬له‌باره‌ی‌ ئه‌و‬ ‫پرسیاره‌ی‌ كێن ئه‌وانه‌ی‌ په‌یڕه‌وی‌ ئه‌و‬

‫حزبە‌پێشێل ده‌كه‌ن‪ ،‬ئه‌و وتی‌ "ئاسان‬ ‫نی���ه‌ ئه‌و كه‌س���انه‌ جی���ا بكرێنه‌وه‌‌و‬ ‫به‌دیاریكراوی‌ ناوی���ان بهێنرێن‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫مه‌كته‌بی‌ سیاس���ی‌‌و س���ه‌ركردایه‌تی‌‬ ‫به‌رپرس���ن له‌و دۆخ‌و شكسته‌ی‌ له‌ناو‬ ‫یه‌كێتی‌ دروستبوه‌"‪.‬‬ ‫له‌الی خۆیه‌وه‌ فه‌رید ئه‌سه‌س���ه‌رد‬ ‫ئه‌ندام���ی‌ س���ه‌ركردایه‌تی‌ یه‌كێت���ی‌‬ ‫نیش���تمانی‌ كوردس���تان‪ ،‬له‌ب���اره‌ی‌‬ ‫به‌س���تنی‌ كۆنگ���ره‌ی‌ یه‌كێتیی���ه‌وه‌‬ ‫بە‌ئاوێنه‌ی‌ راگه‌یان���د‪ ،‬وابڕیار بو له‌م‬ ‫ی سه‌ركردایه‌تی‌‬ ‫چه‌ند رۆژه‌دا كۆبونه‌وه‌ ‌‬ ‫ئه‌نج���ام بدرێ���ت ب���ۆ گفتوگۆكردن‬ ‫له‌سه‌ر پێش���نیازی‌ دیاریكردنی‌ رۆژی‌‬ ‫كۆنگ���ره‌ی‌ یه‌كێتی‌ ك���ه‌ رۆژی‌ ‪3-5‬ی‌‬ ‫ئه‌مس���اڵ دیاریكرابو‪ ،‬به‌اڵم تا ئێستا‬ ‫ئاگادار نه‌كراونه‌ت���ه‌وه‌ له‌ئه‌نجامدانی‌‬ ‫كۆبونه‌وه‌كه‌‪ .‬وتیشی‌ "به‌ستنی‌ كۆنگره‌‬ ‫له‌رۆژی‌ ‪ 2018-3-5‬پێشنیازه‌‪ ،‬چونكه‌‬ ‫به‌پێی‌ په‌یره‌وی‌ ناوخ���ۆ دیاریكردنی‌‬ ‫كاته‌ك���ه‌ی‌ له‌ده‌س���ه‌اڵتی‌ ئه‌نجومه‌نی‌‬ ‫سه‌ركردایه‌تیدایه‌‪ .‬ئه‌نجومه‌نی‌ ناوه‌ند‬ ‫ئه‌ركه‌ك���ه‌ی‌ ئه‌وه‌ بوه‌ ه���ه‌ردو المان‬ ‫كۆبكات���ه‌وه‌ ب���ۆ ئ���ه‌وه‌ی‌ بابه‌ته‌كه‌‬ ‫تاووتوێ بكه‌ین‪ .‬ه���ه‌ر له‌و كۆبونه‌وه‌‬ ‫هاوبه‌ش���ه‌دا پێش���نیازه‌كه‌ په‌س���ه‌ند‬ ‫ك���راوه‌‪ ،‬ب���ه‌اڵم پێویس���تی‌ به‌وه‌ی���ه‌‬ ‫كۆبونه‌وه‌ی‌ ئه‌نجومه‌نی‌ سه‌ركردایه‌تی‌‬ ‫بكرێت بۆ ئه‌وه‌ی‌ پێشنیازه‌كه‌ بكرێته‌‬

‫بریار"‪.‬‬ ‫پێش���ی‌ وای���ه‌ چ���اوه‌ڕوان ده‌كرێت‬ ‫له‌كۆبونه‌وه‌ی‌ ئاینده‌ی‌ سه‌ركردایه‌تی‌‬ ‫حزبه‌كه‌یدا ئه‌و بابه‌ته‌ یه‌كال بكرێته‌وه‌‪،‬‬ ‫یان ده‌س���تكاری‌ له‌كاته‌كه‌یدا بكرێت‬ ‫یان وه‌ك خ���ۆی‌ بمێنێته‌وه‌‪ .‬له‌باره‌ی‌‬ ‫راگه‌یاندن���ی‌ قه‌واره‌ی���ه‌ك له‌ده‌ره‌وه‌ی‌‬ ‫یه‌كێتی‌ له‌الیه‌ن به‌رهه‌م س���اڵه‌حه‌وه‌‬ ‫ئه‌سه‌س���ه‌رد وت���ی‌ "زۆر هه‌وڵ���دراوه‌‬ ‫بگه‌رێت���ه‌وه‌‪ ،‬به‌اڵم ئ���ه‌و بە‌گونجاوی‌‬ ‫نه‌زانیوه‌ بگه‌رێته‌وه‌‪ .‬ئه‌و ئێستا كاری‌‬ ‫خۆی‌ ده‌كات ئێم���ه‌ش كاری‌ خۆمان‬ ‫ده‌كه‌ین‪ ،‬وه‌ك دو گروپی‌ جیاواز"‪.‬‬ ‫له‌باره‌ی‌ ئه‌و ده‌نگۆیانه‌ی‌ كه‌سانێك‬ ‫له‌ناو یه‌كێتی‌ ته‌نها نان‌و گیرفانیان الی‌‬ ‫یه‌كێتیه‌‌و كار بۆ لیس���ته‌كه‌ی‌ به‌رهه‌م‬ ‫ساڵه‌ح ده‌كه‌ن‪ ،‬ئه‌و وتی‌"ئه‌وانه‌ی‌ له‌ناو‬ ‫یه‌كێتین هه‌ر وه‌ك یه‌كێتی‌ مامه‌ڵه‌یان‬ ‫له‌گه‌ڵ ده‌كرێ���ت هی���چ جیاوازییه‌ك‬ ‫له‌نێوانی���ان ناكرێت‪ .‬ره‌نگ���ه‌ تیایاندا‬ ‫هه‌بێت كار بۆ لیس���تێكی‌ دیكه‌ بكات‪،‬‬ ‫به‌اڵم نه‌یتوانیوه‌ بە‌ئاش���كرا ئه‌و كاره‌‬ ‫بكه‌ن‪ .‬تا ئێس���تا ئێمه‌ وه‌ك ئه‌ندامی‌‬ ‫یه‌كێتی‌ هه‌ڵسوكه‌وتمان له‌گه‌ڵ كردون‌و‬ ‫رێگرییه‌كمان لێنه‌ك���ردون‪ ،‬به‌تایبه‌ت‬ ‫ئه‌وانه‌ نه‌ ده‌ستیان له‌كار كێشاوه‌ته‌وه‌‬ ‫ن���ه‌ وتویانه‌ وازمان له‌یه‌كێتی‌ هێناوه‌‪،‬‬ ‫له‌شوێنه‌كانی‌ خۆشیاندان‌و ئه‌ركه‌كانی‌‬ ‫خۆیان جێبه‌جێده‌كه‌ن"‪.‬‬

‫سه‌ركردایه‌تی‌ یه‌كێتی‌‬ ‫كه‌ په‌نجا كه‌سه‌‬ ‫ناتوانێت كۆببێته‌وه‌‬ ‫چۆن ده‌توانێت هه‌زار‌و‬ ‫ئه‌وه‌نده‌ كه‌س بۆ‬ ‫كۆنگره‌ كۆبكاته‌وه‌؟‬

‫د‪.‬جوان ئیحسان‪ ،‬سه‌رۆكی‌ لیستی‌ یه‌كێتی‌ له‌سلێمانی‌‪:‬‬ ‫زیادبونی خواست لەسەر كریدیت‬ ‫وه‌ك كوردێك چۆن ده‌توانم له‌لیستێكی عه‌ره‌بیدا گوزارشت له‌خۆم بكه‌م؟" كارت‪ ،‬گەشە بە‌كەرتی بانكی‬ ‫لەكوردستان دەدات‬ ‫ئا‪ :‬ئومێد عومه‌ر‬

‫د‪.‬جوان ئیحسان سه‌رۆكی لیستی‬ ‫یه‌كێتی نیشتمانی له‌سلێمانی له‌م‬ ‫دیداره‌ی ئاوێنه‌دا باسی لیستی‬ ‫حیزبه‌كه‌ی‌و ملمالنێی نێوان حیزبه‌كان‬ ‫ده‌كات‌و ده‌ڵێت "دروستبونی‌ ئه‌م هه‌مو‬ ‫حزبە‌له‌سلێمانی‌ په‌یوه‌ندی‌ بە‌بابه‌ته‌‬ ‫شه‌خسیه‌كانه‌وه‌ هه‌یه‌‪ ،‬نه‌ك فه‌لسه‌فه‌ی‌‬ ‫سیاسی‌"‪ .‬سه‌باره‌ت بە‌خۆكاندیدكردنی‬ ‫كورد له‌سه‌ر لیسته‌ عه‌ربییه‌كانیش‬ ‫ده‌ڵێت "وه‌ك كوردێك چۆن ده‌توانم‬ ‫له‌لیستێكی عه‌ره‌بیدا گوزارشت له‌خۆم‬ ‫بكه‌م؟"‪.‬‬

‫ئاوێن���ە‪ :‬بۆ دیاریكردن���ی‌ كاندیده‌كانی‌‬ ‫یه‌كێتی‌‪ ،‬كێ‌ بڕیار ده‌دات؟‬ ‫جوان ئیحس���ان‪ :‬ئه‌ركی‌ مه‌ڵبه‌نده‌كانه‌‬ ‫كاندی���ده‌كان دیاریی‌ بكه‌ن‪ .‬مه‌ڵبه‌نده‌كان‬ ‫ده‌سه‌اڵتی‌ ته‌واویان هه‌بوه‌ بۆ دیاریكردنی‌‬ ‫كاندی���ده‌كان‪ ،‬پاش���ان ناوه‌كانی���ان‬ ‫به‌رزكردوه‌ت���ه‌وه‌ بۆ مه‌كته‌بی‌ هه‌ڵبژاردنی‌‬ ‫یه‌كێت���ی‌‌و دوات���ر ئه‌وانی���ش بڕی���ار ی‌‬ ‫خۆیانیان داوه‌‪ .‬له‌ناو یه‌كێتی‌ ئۆرگانه‌كان‬ ‫هه‌ریه‌كه‌یان ده‌س���ه‌اڵتی‌ تایبه‌ت به‌خۆی‌‬ ‫هه‌یه‌‌و ئیشوكاره‌كان راده‌په‌رێنن‪.‬‬ ‫ئاوێنە‪ :‬ب���ۆ دیاریكردن���ی‌ كاندیده‌كان‬ ‫نه‌گه‌ڕاونه‌ت���ه‌وه‌ ب���ۆ ئه‌نجومه‌ن���ی‌‬ ‫سه‌ركردایه‌تی‌ یه‌كێتی‌؟‬ ‫جوان ئیحسان‪ :‬ئه‌و بابه‌ته‌ له‌ده‌سه‌اڵتی‌‬ ‫ئه‌نجومه‌نی‌ س���ه‌ركردایه‌تیدا نیه‌‪ ،‬له‌هیچ‬ ‫خولێكی‌ هه‌ڵبژاردندا ن���اوی‌ كاندیده‌كان‬ ‫نه‌هاتوه‌ته‌ ناو ئه‌نجومه‌نی‌ سه‌ركردایه‌تی‌‬ ‫تا له‌وێوه‌ بڕیار ی‌ له‌باره‌وه‌ بدرێت‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫ئه‌م جاره‌یان جیا له‌رابردو هه‌ڤااڵن له‌ناو‬ ‫ئه‌نجوم���ه‌ن راو س���ه‌رنجی‌ خۆیان هه‌بوه‌‬ ‫له‌سه‌ر كاندیده‌كان‪.‬‬ ‫ئاوێنە‪ :‬ده‌وترێت یه‌كێتی‌ پێی‌ خۆشه‌‬ ‫هه‌ڵبژاردن���ه‌كان دوابه‌كه‌وێ���ت چونكه‌ بۆ‬ ‫یه‌كێتی‌ چاره‌نوسسازه‌؟‬ ‫جوان ئیحس���ان‪ :‬هه‌ڵب���ژاردن ته‌نها بۆ‬ ‫یه‌كێتی‌ چاره‌نوسساز نیه‌‪ ،‬به‌ڵكو بۆ هه‌مو‬ ‫حزب���ه‌كان چاره‌نوسس���ازه‌‪ .‬هه‌ڵبژاردنی‌‬ ‫عێراق به‌ته‌واوی‌ یه‌كالبوه‌ته‌وه‌‌و كاته‌كه‌ی‌‬ ‫دیاریكراوه‌‪ ،‬ئ���ه‌و‌ه په‌یوه‌ن���دی‌ بە‌هه‌مو‬ ‫عێراقه‌وه‌ هه‌یه‌‪ .‬له‌باره‌ی‌ هه‌ڵبژاردنه‌كانی‌‬ ‫هه‌رێمی‌ كوردس���تانیش من نه‌م بیستوه‌‬ ‫یه‌كێت���ی‌ داوای‌ دواخس���تنی‌ كردبێ���ت‪،‬‬ ‫ب���ۆ كوردس���تان بارودۆخه‌ك���ه‌ بڕیار ی‌‬ ‫ئه‌نجامدان یان دواخستنی‌ هه‌ڵبژاردنه‌كان‬ ‫ده‌دات‪ .‬یه‌كێت���ی‌ به‌ته‌نه���ا ناتوانێ���ت‬ ‫بڕیار ی‌ دواخس���تنی‌ هه‌ڵب���ژاردن بدات‬ ‫له‌كوردستان‪.‬‬ ‫ئاوێنە‪ :‬ئێستا له‌ناو یه‌كێتی‌ كێ‌ خاوه‌نی‌‬ ‫بڕیار ه‌؟‬ ‫جوان ئیحس���ان‪ :‬ئه‌وه‌ بۆ هه‌مو الیه‌ك‬ ‫ئاش���كرایه‌‪ ،‬په‌ی���ره‌وو پرۆگرامی‌ یه‌كێتی‌‬ ‫بڕیار ده‌دات‪ .‬ده‌س���ه‌اڵته‌كانی‌ ناویه‌كێتی‌‬ ‫له‌دوای‌ س���كرتێری‌ گش���تیه‌وه‌‪ ،‬جێگرانی‌‬ ‫س���كرتێری‌ گش���تی‌ بڕیار ده‌ده‌ن‪ .‬به‌و‬

‫پێیه‌ی‌ ئێس���تا كاك كۆس���ره‌ت جێگر ‌ی‬ ‫س���كرتێری‌ گش���تیه‌‪ ،‬له‌گه‌ڵ ئه‌نجومه‌نی‌‬ ‫سه‌ركردایه‌تی‌ بڕیار ده‌ده‌ن‪.‬‬ ‫ئاوێنە‪ :‬باس له‌ده‌سه‌اڵته‌كانی‌ جێگرانی‌‬ ‫سكرتێری‌ گشتی‌ ده‌كه‌یت‪ ،‬به‌رهه‌م ساڵح‬ ‫ئێستاش جێگره‌؟‬ ‫ج���وان ئیحس���ان‪ :‬نه‌خێر‪ ،‬من باس���ی‌‬ ‫په‌یره‌وو پرۆگرامی‌ یه‌كێتی‌ ده‌كه‌م‪.‬‬ ‫ئاوێن���ە‪ :‬بۆچی‌ ت���ا ئێس���تا یه‌كێتی‌‬ ‫به‌فه‌رمی‌ بڕیاری‌ له‌س���ه‌ر دوركه‌وتنه‌وه‌ی‌‬ ‫به‌رهه‌م س���اڵه‌ح رانه‌گه‌یاندوه‌‪ ،‬له‌كاتێكدا‬ ‫ئه‌و خاوه‌ن لیستی‌ تایبه‌ت به‌خۆیه‌تی‌؟‬ ‫ج���وان ئیحس���ان‪ :‬ئه‌و بابه‌ت���ه‌ رونه‌‪،‬‬ ‫ئه‌وه‌ی‌ هه‌یه‌ ئه‌وه‌یه‌ كاك به‌رهه‌م لیستی‌‬ ‫خۆی‌ هه‌یه‌‌و خۆی‌ جیاكردوه‌ته‌وه‌‌و كار بۆ‬ ‫هه‌ڵبژاردنه‌كان ده‌كات‪ .‬ئه‌گه‌ر مه‌به‌ستیشت‬ ‫ئه‌وه‌یه‌ له‌سه‌ر ئه‌رزی‌ واقع هه‌ندێك شتی‌‬ ‫ت���ر بوترێت ئ���ه‌وه‌ بابه‌تێك��� ‌ی دیكه‌یه‌‪،‬‬ ‫ئه‌و بابه‌ته‌ په‌یوه‌ن���دی‌ بە‌كۆبونه‌وه‌كانی‌‬ ‫ئه‌نجومه‌نی‌ سه‌ركردایه‌تیه‌وه‌ هه‌یه‌‪.‬‬ ‫ئاوێنە‪ :‬ده‌وترێت كه‌سانێك هه‌ن ته‌نها‬ ‫ن���ان‌و گیرفانی���ان الی‌ یه‌كێتیه‌‌و هه‌وڵ‌و‬ ‫كاركردنیش���یان بۆ سه‌رخس���تنی‌ لیستی‌‬ ‫دیكه‌یه‌‪ ،‬قسه‌ی‌ ئێوه‌ چیه‌؟‬ ‫جوان ئیحسان‪ :‬من نازانم ئه‌و كه‌سانه‌‬ ‫له‌كوێوه‌ ئه‌م قس���انه‌یان هێن���اوه‌‪ ،‬هه‌ر‬ ‫كه‌س���ێكیش ئه‌و قسه‌یه‌ بكات له‌په‌رۆشی‌‬ ‫خۆیه‌تی‌ بۆ یه‌كێت���ی‌‪ .‬ئێمه‌ر رێز له‌هه‌مو‬ ‫راجی���اوازه‌كان ده‌گری���ن‪ ،‬هه‌مومان كار‬ ‫بۆ یه‌كێتی‌ ده‌كه‌ین‌و سه‌ربە‌فه‌لس���ه‌فه‌ی‌‬ ‫یه‌كێتی‌ نیشتمانی‌ كوردستانین‪ .‬كه‌سێك‬ ‫ئه‌م فه‌لس���ه‌فه‌ی‌ پێ‌ خ���ۆش نه‌بێت یان‬ ‫خ���ۆی‌ بیه‌وێت له‌ن���او ریزه‌كانی‌ یه‌كێتی‌‬ ‫نه‌مێنێت ئه‌وه‌ بابه‌تێك���ی‌ دیكه‌یه‌‪ .‬ئه‌وه‌‬ ‫په‌یوه‌ن���دی‌ بە‌ئینتم���اوه‌ هه‌یه‌‪ ،‬ئینتماش‬ ‫خۆ بە‌زۆر نابێت‌و ناس���ه‌نرێت له‌خه‌ڵك‪.‬‬ ‫ئه‌وان���ه‌ی‌ كار له‌ن���او یه‌كێت���ی‌ ده‌ك���ه‌ن‬ ‫پێویسته‌ هه‌وڵ بۆ سه‌رخستنی‌ به‌رنامه‌ی‌‬ ‫یه‌كێت���ی‌ بده‌ن‪ .‬لێپرس���ینه‌وه‌ی‌ په‌یره‌وو‬ ‫پرۆگرامی‌ یه‌كێتی‌ رونه‌ بۆ ئه‌و كه‌سانه‌ی‌‬ ‫له‌ن���او یه‌كێتین‌و كار ب���ۆ الیه‌نێكی‌ دیكه‌‬ ‫ده‌كه‌ن‪ ،‬ئه‌گه‌ر شتی‌ وا هه‌بێت‪ .‬هه‌ریه‌كه‌‌و‬ ‫به‌جۆرێك سیناریۆ له‌سه‌ر یه‌كێتی‌ دروست‬ ‫ده‌كات‪ ،‬خۆم���ان هه‌س���تی‌ پێده‌كه‌ی���ن‪،‬‬ ‫ئه‌م���ه‌ش ده‌رخه‌ری‌ ئه‌وه‌ی���ه‌ كه‌ یه‌كێتی‌‬ ‫گه‌وره‌‌و زین���دوه‌‪ .‬له‌الیه‌كی‌ دیكه‌ش���ه‌وه‌‬ ‫ركابه‌رێكی‌ سه‌ر س���ه‌ختین بۆ حزبه‌كانی‌‬ ‫دیك���ه‌‪ ،‬بۆی���ه‌ وا خۆی���ان بە‌یه‌كێتیه‌وه‌‬ ‫سه‌رقالكردوه‌‪ .‬ئێمه‌ له‌ناو حزبی‌ خۆمانین‬ ‫زۆر ئاساییه‌ پێشتریش چه‌ند كه‌سێك كه‌‬ ‫ئه‌ندامی‌ س���ه‌ركردایه‌تیش بون له‌یه‌كێتی‌‬ ‫جیابونه‌ته‌وه‌‪ .‬به‌ش���ێكیان وازیان له‌كاری‌‬ ‫حزبی‌ هێناوه‌‪ ،‬به‌شێكیشیان چونه‌ته‌ ناو‬ ‫حزبی‌ دیكه‌وه‌‪ .‬له‌به‌ر ئه‌وه‌ كار به‌هه‌ست‬ ‫ناكرێت هه‌ندێك كه‌س ده‌ڵێت وا هه‌س���ت‬ ‫ده‌كه‌م ی���ان نا‪ ،‬ئه‌م���ه‌ كاری‌ ئۆرگانیه‌‪،‬‬ ‫ده‌بێت به‌ڵگه‌‌و دێكۆمێنت هه‌بێت‪ .‬له‌گه‌ڵ‬ ‫هه‌مو ئه‌مانه‌ش یه‌كێتی‌ حزبێكی‌ هۆشیاره‌‬ ‫ده‌زانێ���ت ل���ه‌چ كاتێك���دا له‌و كه‌س���انه‌‬ ‫بپرس���ێته‌وه‌‪ ،‬كه‌ كار ب���ۆ كزكردنی‌ رۆڵی‌‬

‫ئه‌و هه‌مو‬ ‫حزبە‌له‌سلێمانی‌ كێشه‌ی‬ ‫شه‌خسیه‌‪ ،‬نه‌ك‬ ‫فه‌لسه‌فه‌ی‌ سیاسی‌‬ ‫ده‌كه‌ن‪.‬‬ ‫ئاوێن���ە‪ :‬زۆری‌ ژم���اره‌ی‌ لیس���ت‌و‬ ‫قه‌واره‌كان���ی‌ هه‌ڵبژاردن له‌زۆنی‌ س���ه‌وز‬ ‫تاچه‌ن���د بە‌قازانجی‌ پارت���ی‌ دیموكراتی‌‬ ‫كوردستان ده‌بێت؟‬ ‫جوان ئیحس���ان‪ :‬م���ن وه‌ك وته‌بێژی‌‬ ‫یه‌كێتی‌ قسه‌ناكه‌م‪ ،‬به‌ناوی‌ هه‌ڤااڵنیشمه‌وه‌‬ ‫قسه‌ ناكه‌م‪ ،‬به‌اڵم وه‌ك خۆم بە‌بابه‌تێكی‌‬ ‫سروش���تی‌ ده‌بینم‪ .‬ئه‌مه‌ خه‌باتی‌ سیاسه‌‬ ‫هه‌ر الیه‌ن���ه‌‌و له‌روانگه‌ی‌ خۆیه‌وه‌ خه‌بات‬ ‫ده‌كات‪ .‬هی���چ لیس���ت‌و قه‌واره‌یه‌كی���ش‬ ‫سانس���ۆری‌ له‌س���ه‌ر نیه‌ كه‌ بۆی‌ نه‌بێت‬ ‫كاری‌ سیاس���ی‌ بكات‪ ،‬به‌اڵم ئه‌وه‌ی‌ له‌م‬ ‫ده‌ڤ���ه‌ره‌ ده‌بینرێ���ت‪ ،‬م���ن بە‌حاڵه‌تێكی‌‬ ‫ئاس���ایی‌ نازانم‪ ،‬هه‌مو جارێك ده‌یڵێمه‌وه‌‬ ‫ئێمه‌ هه‌مومان له‌ی���ه‌ك نه‌ته‌وه‌ین له‌روی‌‬ ‫ئاینیشه‌وه‌ زۆربه‌مان موسوڵمانی سوننه‌‬ ‫مه‌زهه‌بی���ن‪ ،‬له‌گ���ه‌ڵ ره‌چاوكردنی‌ چه‌ند‬ ‫نه‌ته‌وه‌‌و پێكهاته‌ی‌ تری‌ ئاینی‌‌و مه‌زهه‌بی‌‬ ‫كه‌ له‌كوردستان ده‌ژین‪ ،‬من ده‌مه‌وێت بڵێم‬ ‫هه‌مو ئه‌مان���ه‌ مانای‌ ئه‌وه‌ نیه‌ ئه‌م هه‌مو‬ ‫حزب‌و ره‌وته‌ سیاس���یانه‌ دروست ببێت‪.‬‬ ‫دروس���تبونی‌ ئه‌م هه‌مو حزبە‌له‌سلێمانی‌‬ ‫په‌یوه‌ندی‌ بە‌بابه‌ته‌ شه‌خسیه‌كانه‌وه‌ هه‌یه‌‪،‬‬ ‫نه‌ك فه‌لس���ه‌فه‌ی‌ سیاس���ی‌‪ .‬باوه‌رناكه‌م‬ ‫جیاوازییه‌ك���ی‌ هێنده‌ گ���ه‌وره‌ هه‌بێت كه‌‬ ‫س���ێ‌ چوار حزبی‌ ئیسالمی‌ هه‌بێت‌و سێ‌‬ ‫چوار حزبی‌ تر كه‌ له‌نێوان بیری‌ لیبراڵ‌و‬ ‫ئه‌وانی‌ تردان بونیان هه‌بێت‪ .‬من ده‌پرسم‬ ‫ئه‌م هه‌مو حزبە‌بۆچی‌؟ ره‌وت دروست بوه‌‬ ‫ره‌نگه‌ ته‌نها یه‌ك كورسی‌ بهێنێت‪ ،‬الیه‌نی‌‬ ‫تر هه‌یه‌ یه‌ك كورسی‌ ته‌واویش ناهێنێت‪.‬‬ ‫داوا ده‌ك���ه‌م كێبركێ���ی‌ هه‌ڵبژاردن���ه‌كان‬ ‫هێم���ن‌و له‌س���ه‌ر خۆب���ن‌و له‌ناو ش���اری‌‬ ‫سلێمانی‌ چر نه‌كرێنه‌وه‌‪ ،‬چونكه‌ سلێمانی‌‬ ‫باجی‌ زۆری‌ داوه‌‪ .‬گوناهمان ده‌گات له‌وه‌‬ ‫زیاتر س���لێمانی‌‌و خه‌ڵكی‌ سلێمانی‌ ماندو‬ ‫بكه‌ین له‌گه‌ڵ رێزم بۆ ش���ارو ناوچه‌كانی‌‬ ‫دیكه‌ی‌ هه‌رێمی‌ كوردستان‪.‬‬ ‫ئاوێن���ە‪ :‬ئه‌گ���ه‌ر وابێ���ت كه‌واته‌ له‌م‬ ‫خوله‌ی‌ په‌رله‌م���ان چه‌ند حزبێكی‌ بچوك‬ ‫له‌به‌رامب���ه‌ر پارتی‌ خۆی���ان ده‌بیننه‌وه‌‌و‬ ‫كورس���یه‌كانی‌ یه‌كێتی‌‌و گۆرانیش كه‌متر‬ ‫ده‌بنه‌وه‌‪ ،‬وه‌اڵمی‌ تۆ چیه‌؟‬ ‫جوان ئیحسان‪ :‬ئه‌و لیس���تانه‌ ده‌نگی‌‬ ‫حزبە‌گه‌وره‌كانی‌ س���لێمانی‌ ده‌به‌ن‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫خۆش���یان هیچیان پێناكرێ���ت‪ ،‬چونكه‌‬

‫به‌درێژای���ی‌ ئ���ه‌م ماوه‌ی���ه‌ وه‌ك خۆیان‬ ‫ده‌ڵێ���ن حزبە‌گ���ه‌وره‌كان شكس���تیان‬ ‫هێن���اوه‌ له‌حكومران���ی‌‪ ،‬ب���اوه‌ڕ ناك���ه‌م‬ ‫حزبە‌بچوكه‌كانیش هیچیان پێ بكرێت‪.‬‬ ‫ئاوێنە‪ :‬ئایا تاچه‌ند له‌و راس���تیه‌ تاڵه‌‬ ‫تێگه‌یش���تون‪ ،‬ك���ه‌ خه‌ڵكی‌ كوردس���تان‬ ‫به‌هۆی‌ ئه‌و دۆخه‌ی‌ تێ ‌ی كه‌وتوه‌‪ ،‬په‌رۆشی‌‬ ‫جارانی‌ بۆ هه‌ڵبژاردنه‌كان نه‌ماوه‌؟‬ ‫ج���وان ئیحس���ان‪ :‬باوه‌ڕ ناك���ه‌م هیچ‬ ‫حزبێك ك���ه‌ له‌ناو هه‌رێمدای���ه‌ به‌تایبه‌ت‬ ‫ئه‌وانه‌ی‌ له‌ده‌س���ه‌اڵتدان ئ���ه‌و دۆخه‌یان‬ ‫پێخۆش بێت كه‌ له‌كوردس���تان دروس���ت‬ ‫بوه‌‪ ،‬چونكه‌ به‌ش���ێكی‌ گرنگی‌ مانه‌وه‌ی‌‬ ‫هه‌مو ده‌سه‌اڵتێك په‌یوه‌ندی‌ بە‌جێگیری‌‌و‬ ‫باش���یی‌ ئابوری‌ خه‌ڵك���ه‌وه‌ هه‌یه‌‪ .‬ئه‌مه‌‬ ‫جێگای‌ گفتوگ���ۆ نیه‌‪ .‬ئیتر نازانم یه‌كێك‬ ‫ده‌ڵێت ئه‌مه‌ ده‌س���تكرده‌ یان ده‌ستكرد‬ ‫نیه‌‪ ،‬به‌اڵم ئه‌وه‌ش راسته‌ ره‌نگه‌ په‌یوه‌ندی‌‬ ‫به‌نه‌بونی‌ سیاسه‌تێكی‌ باشی ئیداریشه‌وه‌‬ ‫هه‌بێت‪ .‬پێش���تر عه‌قڵیه‌تێك���ی‌ عاتیفی‌‬ ‫ئیداره‌ی‌ داموده‌زگاكانی‌ كردبو‪ ،‬به‌تایبه‌ت‬ ‫كه‌ ئه‌و هه‌م���و دامه‌زراندن‌و موچه‌خۆره‌ی‌‬ ‫دروس���تكرد‪ ،‬له‌روی‌ ئابوری���ه‌وه‌ زیانێكی‌‬ ‫گه‌وره‌ی‌ له‌حكومه‌ت‌و هه‌رێمی‌ كوردستان‬ ‫داوه‌‪ .‬ب���اوه‌ر ناك���ه‌م بە‌بایكۆتكردن���ی‌‬ ‫هه‌ڵبژاردن له‌الیه‌ن هاواڵتیانه‌وه‌ دۆخه‌كه‌‬ ‫باش���تر ببێت‪ .‬هێزه‌كانی‌ ئۆپۆزسیۆن له‌م‬ ‫بابه‌ته‌دا ده‌ورێكی‌ زۆر نیگه‌تیڤیان بینی‌‪،‬‬ ‫س���ایكۆلۆژیه‌تی‌ خه‌ڵكیان به‌ره‌و ئاستێك‬ ‫ب���ردوه‌ كه‌ هه‌مو ش���تێكی‌ له‌به‌ر چاویان‬ ‫روخان���دوه‌‪ .‬خ���ۆی‌ له‌راس���تیدا یه‌كجار‬ ‫به‌و ج���ۆره‌ نیه‌ ك���ه‌ ئێم���ه‌ جارێكی‌ تر‬ ‫هه‌ڵناستینه‌وه‌‪.‬‬ ‫ئاوێنە‪ :‬قس���ه‌ی‌ تۆ چیه‌ له‌س���ه‌ر ئه‌و‬ ‫كوردانه‌ی‌ له‌سه‌ر لیستی‌ عه‌ره‌بی‌ خۆیان‬ ‫كاندی���د ده‌ك���ه‌ن‪ ،‬ئایا كه‌س���انی‌ س���ه‌ر‬ ‫به‌یه‌كێتی‌ تێدایه‌؟‬ ‫ج���وان ئیحس���ان‪ :‬ئ���ه‌و بابه‌ته‌م���ان‬ ‫بە‌دێكۆمێن���ت بین���وه‌‪ .‬چه‌ن���د كوردێك‬ ‫نه‌ك له‌كوردس���تان‪ ،‬له‌ناوچه‌كانی‌ دیكه‌ی‌‬ ‫عێراقیش له‌س���ه‌ر لیستی‌ عه‌ره‌بی‌ خۆیان‬ ‫كاندید ك���ردوه‌‪ .‬هه‌ندێكیان ئه‌ندامی‌ ئه‌و‬ ‫حزبان���ه‌ن ك���ه‌ له‌هه‌رێمی‌ كوردس���تانن‪،‬‬ ‫ده‌بێت حزبه‌كانی���ان وه‌اڵم بده‌نه‌وه‌ ئایا‬ ‫له‌روی‌ په‌یره‌وو پرۆگرامیانه‌وه‌ ده‌گونجێت‬ ‫یاخود نا‪.‬‬ ‫ئاوێنە‪ :‬هیچ كه‌س���ێكی‌ یه‌كێتی‌ له‌سه‌ر‬ ‫لیس���تی‌ عه‌ره‌بی‌ عێراقی‌ خ���ۆی‌ كاندید‬ ‫كردوه‌؟‬ ‫جوان ئیحسان‪ :‬من به‌فه‌رمی‌ ئاگاداری‌‬ ‫ئ���ه‌وه‌ نیم‪ ،‬ب���ه‌اڵم منی���ش وه‌ك تۆ ئه‌و‬ ‫پرس���یاره‌م هه‌یه‌‪ .‬ئه‌گه‌ر من كوردێك بم‬ ‫له‌ناو لیس���تێكی‌ عه‌ره‌بی‌ چ���ۆن ده‌توانم‬ ‫گوزارش���ت له‌خۆم بكه‌م؟ وه‌ك كوردێك‬ ‫چۆن مافی‌ نه‌ته‌وه‌یی‌ گه‌لی‌ كوردس���تان‬ ‫كه‌ زۆرب���ه‌ی‌ مافه‌ نه‌ته‌وه‌ی���ی‌‌و ئابوری‌‌و‬ ‫ئیدارییه‌كانی‌ له‌ژێر ده‌سه‌اڵتی‌ حكومه‌تی‌‬ ‫ناوه‌ندیدای���ه‌ وه‌ربگرم���ه‌وه‌؟ م���ن نازانم‬ ‫كاتێك داده‌نیشم له‌ناو په‌رله‌مانی‌ عێراق‬ ‫چۆن ده‌توانم به‌رگری‌ بكه‌م‪.‬‬

‫ئا‪ :‬هێمن كەریم‬ ‫لەدوای روخانی رژێمی پێشوو دروستبونی‬ ‫بانكیە ئەهلییەكان لەعێراقدا كە‬ ‫بونە سەرەتایەك بۆ هاتنەناوەوەی‬ ‫خزمەتگوزارییە بانكییەكان بۆ عێراق‌و‬ ‫كوردستان‪ ،‬لەم چەند ساڵەی دواییشدا‬ ‫كەرتی بانكی گەشەی بەرچاوی‬ ‫كردوەو وردە وردە خەریكە دەبێتە‬ ‫پێداویستییەكی خەڵك‌و خواست لەسەری‬ ‫زۆر دەبێت‪ ،‬چونكە لەزۆر بواری كڕینی‬ ‫ئۆنالین‌و بوارەكانی تردا یەكێكە لەرێگە‬ ‫پێویستەكان بۆ پارەدان‪.‬‬ ‫لەئێستاش���دا لەهەرێم���ی كوردس���تان‬ ‫لەڕێگ���ەی بانكەكان���ەوە كۆمەڵێك كارتی‬ ‫جیهانی لەبواری دارایی���دا بەكاردەهێنرێن‪،‬‬ ‫ئ���ەو كارتانەش بریتین لە‌(ماس���تەركارت‌و‬ ‫فیزاكارت) كە باوتری���ن كارتیان لەهەرێمی‬ ‫كوردستان‌و عێراق (ماستەر كارتە)‪.‬‬ ‫ئ���ەم ج���ۆرە كارتانە پێناس���ە دەكرێن‬ ‫بە‌جزدانێكی دارایی ئەلكترۆنی‌و كۆمپانیای‬ ‫ماستەری ئەمریكی لەساڵی ‪ 1966‬لەئەمریكا‬ ‫لەشاری نیویۆرك ماستەر كارتی داهێناوە‪،‬‬ ‫ت���ا س���اڵی ‪ 2011‬ژم���ارەی كارمەندەكانی‬ ‫گەیش���تۆتە ‪ 6‬ه���ەزارو ‪ 700‬كارمەن���د‬ ‫لەئێس���تادا باوەڕپێكراوترین كارتی داراییە‬ ‫لەجیهانداو لەزۆربەی واڵتانی پێش���كەوتو‬ ‫بەتەواوی جێگەی پارەی كاشی گرتۆتەوە‪،‬‬ ‫لەكوردس���تان‌و عێراقیش���دا لەس���ەرەتای‬ ‫گەشەسەندن دایە‪.‬‬ ‫رەوەز ئەحمەد ش���ا‪ ،‬خاوەنی كۆمپانیای‬ ‫سروش���تی ش���ار‪-‬ە‪ ،‬كۆمپانیاكەی لەبواری‬ ‫بانكی���دا لەعێراق‌و كوردس���تان كاردەكات‌و‬ ‫بری���كاری س���ەرەكی ماس���تەركارتە‬ ‫لەكوردستان‪.‬‬ ‫ئ���ەو لەبارەی ش���ێوازو مامەڵ���ەی ئەم‬ ‫كارتانە دەڵێت"ماس���تەر كارت‪ ،‬دو جۆری‬ ‫س���ەرەكی هەیە‪( ،‬دێب���ت كارت‌و كریدیت‬ ‫كارت)‪ .‬دێبت كارت‪ ،‬كارتێكە كە تەنها بۆت‬ ‫هەی���ە ئەو پارەیە خەرج بكەیت كە بەفعلی‬ ‫لەناو كارتەكەت بونی هەیە‪ .‬بەاڵم كریدیت‬ ‫كارت ئەوەی���ە ك���ە لەڕێگ���ەی بانكێكەوە‬ ‫دەبەس���ترێتەوە بەحس���ابی جاریی���ەوەو‬ ‫دەتوانرێت زیاد لەپارەی ناو كارتەكەی پێ‬ ‫خەرج بكرێت‪ ،‬دواتر حس���ابی جارییەكەت‬

‫لەئێستادا كەرتی بانكیی‬ ‫لەهەرێمی كوردستان‬ ‫لەگەشەكردندایە‪ ،‬بونی‬ ‫ئەم كارتانەش بەڵگەیە‬ ‫بۆ ئەو گەشەسەندنە‬ ‫پربكەیتەوە‪ ،‬بەاڵم رێژەیەك لەس���ودی ئەو‬ ‫پارەیە دەخرێتە س���ەر ئەو ب���ڕە پارەیەی‬ ‫كە خەرج دەكرێت بەش���ێوەیەك كە كات‌و‬ ‫ب���ڕی پ���ارەی بەكارهاتو‪ ،‬لەگ���ەڵ رێژەی‬ ‫سودی س���ااڵنەی بانكەكە‪ ،‬بڕی سودەكەی‬ ‫دەستنیشاندەكەن‪ ،‬بەاڵم جیاوازییان لەبڕی‬ ‫خەرجكردنی رۆژانەدایە"‪.‬‬ ‫لەبازارەكان���ی جیهان���دا چەندین كارت‬ ‫بونیان هەیەو بۆ (پالتینیۆم‪ ،‬گۆڵد‪ ،‬تراڤڵ)‬ ‫پۆلێن ك���راون‪ .‬ئەو دەشڵێت"لەئێس���تادا‬ ‫جۆرێك لەماستەر كارت بونی هەیە‪ ،‬بەناوی‬ ‫(گیف���ت كارت)‪ ،‬لەبەه���ای ‪ 25‬دۆالرەوە‬ ‫دەس���تپێدەكات هەتا ‪ 500‬دۆالر)‌و تەنها بۆ‬ ‫یەكجار ئەو پارەیە بەكاردەهێنرێت‪".‬‬ ‫ئەو دەشڵێت"لەئێس���تادا كەرتی بانكیی‬ ‫لەهەرێمی كوردس���تان لەگەش���ەكردندایە‪،‬‬ ‫بونی ئ���ەم كارتان���ەش بەڵگەی���ە بۆ ئەو‬ ‫گەشەسەندنە‪".‬‬ ‫لەب���ارەی س���ودەكانی ئ���ەو ج���ۆرە‬ ‫كارتانەشەوە باس لەوەدەكات كە گرنگترین‬ ‫سودیان دوركەوتنەوەیە لەهەڵگرتنی پارەی‬ ‫كاش‌و سودێكی گرنگی دیكەشیان ئەوەیە‬ ‫لەئێستادا مامەڵەكردنیان بەشێوەی ئۆنالین‬ ‫لەبازاڕەكانی جیهاندا رێكخستۆتەوە‪.‬‬ ‫لەب���ارەی ئەگ���ەری س���اختەكردنی ئەو‬ ‫ج���ۆرە كارتان���ەوە ئ���ەو دەڵێت"ئەگ���ەر‬ ‫ماس���تەركارتەكە لەڕێگ���ەی كۆمپانیا یان‬ ‫بانكێكی باوەڕپێكراوەوە بەدەست هاتبێت‪،‬‬ ‫بەدڵنیایی���ەوە هی���چ كێش���ەیەكی نیی���ە‪،‬‬ ‫ب���ەاڵم ئەگەر لەب���ازاڕدا كڕدرابێ���ت‪ ،‬ئەوا‬ ‫بەرپرس���یارێتییەكەی دەكەوێتە ئەس���تۆی‬ ‫كڕیارەكە خۆی‪".‬‬

‫هەنوکە‬

‫)‪ )614‬سێشه‌ممه ‪2018/2/20‬‬

‫‪5‬‬

‫لیژنه‌یه‌كی‌ یاسایی وه‌زاره‌ت ‌ی رۆشنبیری‌ داواده‌كات ‪ 2850‬مه‌تر زه‌و ‌ی به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تی‌ رۆشنبیر ‌ی‬ ‫سلێمانی‌ نه‌درێت به‌وه‌به‌رهێنه‌ر‌و نه‌كرێت به‌پڕۆژه‌ی‌ بازرگانی‌‌و به‌كرێدان ‌ی سه‌رپێچ ‌ی یاساییه‌‬

‫داهات ‌ی سااڵنه‌ ‌ی وه‌به‌رهێنه‌ره‌كه‌ ‪ 618‬هه‌زار دۆالر ده‌بێت‬ ‫له‌به‌رامبه‌ر ‪ 10‬ملیۆن دینار كرێ ‌ی سااڵنه‌دا بۆ حكومه‌ت‬ ‫ئا‪ :‬ئاوێنە‬ ‫ی ساڵی‌ رابردودا‪،‬‬ ‫پاش ئه‌وه‌ی‌ له‌كۆتای ‌‬ ‫ی‬ ‫به‌پێی‌ گرێبه‌ستێك ‪ 2850‬مه‌تر زه‌و ‌‬ ‫ی رۆشنبیری‌‌و‬ ‫به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تی‌ گشت ‌‬ ‫ی ددرێت ب ‌ه‬ ‫هونه‌ری‌ سلێمان ‌‬ ‫ی‬ ‫به‌ڵێنده‌رێك‪ ،‬لیژنه‌یه‌كی‌ له‌وه‌زاره‌ت ‌‬ ‫ی‬ ‫ی سه‌ردان ‌‬ ‫رۆشنبیرییه‌وه‌ به‌مه‌یدان ‌‬ ‫ی‬ ‫شوێنه‌كه‌ ده‌كات‌و راسپارد‌هی‌ ئه‌وه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫ده‌بێت ك ‌ه پڕۆژه‌كه‌ ئه‌و سوده‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫نابێت به‌رامبه‌ر به‌و روبه‌ر‌ه زه‌ویه‌ ‌‬ ‫ده‌به‌خشرێت به‌وه‌به‌رهێن‌و باشتر‌ه‬ ‫زه‌وییه‌كه‌ وه‌ك خۆی‌ بمێنێته‌وه‌ نه‌ك‬ ‫به‌نرخێكی‌ هه‌رزان بدرێ به‌كرێ‌‌و‬ ‫ی بازرگانی‌‪.‬‬ ‫بكرێت به‌پڕۆژه‌یه‌ك ‌‬ ‫ی ده‌س���ت‬ ‫ی ئ���ه‌و به‌ڵگه‌نامانه‌ ‌‬ ‫به‌پێ ‌‬ ‫ی پارچ ‌ه‬ ‫ئاوێن ‌ه كه‌وتون‪ ،‬پ���اش ئه‌وه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی به‌ڕێوه‌به‌رایه‌ت ‌‬ ‫ی موڵك��� ‌‬ ‫زه‌وییه‌ك��� ‌‬ ‫ی‬ ‫ی رۆش���نبیری‌‌و هون���ه‌ر ‌‬ ‫گش���ت ‌‬ ‫س���لێمانیی ك���ه‌ ده‌كه‌وێته‌ ته‌نیش���ت‬ ‫ی‬ ‫به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تییه‌ك���ه‌و ش���وێنێك ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ناو شاری‌ س���لێمانییه‌‪ ،‬به‌پێ ‌‬ ‫گرنگ ‌‬ ‫ی‬ ‫گرێبه‌س���تێك له‌نێوان به‌ڕێوه‌به‌رایه‌ت ‌‬ ‫ی سلێمانی‌‌و‬ ‫گشتی‌ رۆشنبیری‌‌و هونه‌ر ‌‬ ‫ی‬ ‫ی سلێمانی‌ به‌ناو ‌‬ ‫ی ش���ار ‌‬ ‫به‌ڵێنده‌رێك ‌‬ ‫ی‬ ‫زاهی���ر كه‌ریم��� ‌ه ڕه‌ش‪ ،‬ب���ۆ م���اوه‌ ‌‬ ‫‪ 25‬س���اڵ س���ااڵنه‌ مه‌تری‌ ب ‌ه ‪ 4‬هه‌زار‬ ‫دین���ار ده‌درێت به‌كرێ‌ به‌و به‌ڵێنده‌ره‌‪،‬‬ ‫له‌به‌رامب���ه‌ر دروس���تكردنی‌ هۆڵێ���ك‌و‬ ‫گه‌راجێك���دا ب���ۆ به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تییه‌كه‌‪،‬‬ ‫ی‬ ‫ی خه‌ماڵندن له‌الیه‌ن وه‌زاره‌ت ‌‬ ‫لیژنه‌یه‌ك ‌‬ ‫رۆش���نبیری‌‌و الوانه‌و‌ه پێكده‌هێنرێت‌و‬ ‫ی هه‌ریه‌ك‬ ‫به‌ش���ێوه‌ی‌ مه‌یدانی‌ سه‌ردان ‌‬ ‫له‌به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تی‌ گش���تی‌ س���لێمانی‌‌و‬ ‫ی‬ ‫ی پڕۆژه‌كان���ی‌‌و زه‌و ‌‬ ‫به‌رێوه‌به‌رایه‌ت��� ‌‬ ‫ی‬ ‫ته‌رخانك���راو ده‌كات له‌رێكه‌وت��� ‌‬ ‫‪2017/10/1‬دا‪ ،‬دوات���ر تێبین���ی‌‌و‬ ‫ی‬ ‫ی له‌راپۆرتێكدا ئاڕشت ‌ه ‌‬ ‫پێشنیاره‌كان ‌‬ ‫ی دی���وان ده‌كات‪،‬‬ ‫به‌ڕێوه‌به‌ری‌ گش���ت ‌‬ ‫ی حكوم���ه‌ت‌و‬ ‫س���ه‌باره‌ت به‌س���ود ‌‬ ‫ك ‌ه تیایدا هات���وه‌ "دوابه‌دوای‌ فه‌رمان ‌‬ ‫ی‬ ‫ی به‌ڕێوه‌به‌رایه‌ت ‌‬ ‫ی وه‌زاره‌ت‌و به‌تایبه‌ت��� ‌‬ ‫وه‌زاریم���ان ژم���اره‌ (‪ )3722/1/4‬گشتی‌ رۆشنبیری‌ سلێمانی‌ كه‌ هه‌روه‌ك‬ ‫له‌ب���ه‌روار ‌‬ ‫ی (‪ )2017/9/13‬په‌یوه‌ن���د له‌گرێبه‌س���ته‌كه‌دا هات���و‌ه (دروس���ت‬ ‫به‌ئاماده‌كردن���ی‌ راپۆرتێ���ك له‌س���ه‌ر كردنی‌ گه‌راج‌و هۆڵێك)‪ ،‬لیژنه‌ك ‌ه ده‌ڵێت‬ ‫پارچه‌زه‌وییه‌ك��� ‌‬ ‫ی‬ ‫به‌كرێدان��� ‌‬ ‫ی ده‌توانێت‬ ‫ی گش���ت ‌‬ ‫ی "به‌ڕێوه‌به‌رایه‌ت��� ‌‬ ‫به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تی‌ گش���تی‌ رۆش���نبیری‌‌و س���ود له‌و پارچ ‌ه زه‌ویی��� ‌ه ببینێت بۆ‬ ‫ی به‌مه‌به‌س���ت ‌‬ ‫هون���ه‌ری‌ س���لێمان ‌‬ ‫ی گه‌راجێكی‌ ش���یاو بۆ‬ ‫ی دروس���ت كردن ‌‬ ‫ی پڕۆژه‌یه‌كی‌ وه‌به‌رهێنان"‪.‬‬ ‫ئه‌نجامدان ‌‬ ‫ی زۆر كه‌م‬ ‫فه‌رمانبه‌ران���ی‌ به‌گوژمه‌یه‌ك ‌‬ ‫له‌راپۆرت���ی‌ لیژنه‌ك���ه‌دا ئاماژ‌ه به‌و‌ه ك ‌ه له‌الیه‌ن حكومه‌ت دابین بكرێت ك ‌ه‬ ‫كراو‌ه ك���ه‌ "به‌پێ ‌‬ ‫ی گرێبه‌س���تی‌ هاتو هه‌روه‌ك ئێستا به‌كاردێت"‪.‬‬ ‫وه‌به‌رهێ���ن دو نهۆم گ���ه‌راج‪ ،‬دو نهۆم‬ ‫ی بازرگانی‌‌و‬ ‫ب���ازاڕ‌و دو نهۆم ئۆفیس��� ‌‬ ‫كلینیكی‌ پزیش���كی‌ دروست ده‌كات بۆ‬ ‫ی ‪ 2450‬مه‌تر‬ ‫خۆی‌‪ ،‬هۆڵێكیش به‌روبه‌ر ‌‬ ‫ی گش���تی‌ دروس���ت‬ ‫بۆ به‌ڕێوه‌به‌رایه‌ت ‌‬ ‫ده‌كات‪ ،‬له‌گ���ه‌ڵ‌ س���ودوه‌رگرتن ل���ه‌و‬ ‫ی دروس���ت‬ ‫ی ك ‌ه بۆ پڕۆژه‌ك ‌ه ‌‬ ‫گه‌راج���ه‌ ‌‬ ‫ده‌كات"‪.‬‬ ‫ی‬ ‫س���ه‌باره‌ت به‌لێكدان���ه‌وه‌ی‌ س���ود ‌‬ ‫حكومه‌تی���ش له‌پڕۆژه‌ك���ه‌ به‌گش���تی‌‪،‬‬ ‫ی‬ ‫ده‌ڵێت "بۆمان رون بوه‌و‌ه ك ‌ه پڕۆژ‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫وه‌به‌رهێ���ن ‪ 57‬دوكان له‌نهۆمه‌كان��� ‌‬ ‫ی یه‌كه‌م له‌خۆده‌گرێت‪،‬‬ ‫زه‌مینی‌‌و نهۆم ‌‬ ‫ی به‌كارهێنانی‌ جۆراوجۆر‬ ‫‪ 46‬ئۆفیس��� ‌‬ ‫ی ‪ 273‬مه‌تر‬ ‫له‌گ ‌هڵ‌ هۆڵێك به‌روب���ه‌ر ‌‬ ‫ی ‪ 225‬ك���ه‌س ده‌بێته‌وه‌‪.‬‬ ‫ك���ه‌ ش���وێن ‌‬ ‫ی‬ ‫ی پڕۆژه‌ك ‌ه ‌‬ ‫ی داهات��� ‌‬ ‫پ���اش خه‌ماڵندن ‌‬ ‫ی ئام���اژه‌ به‌وه‌ش‬ ‫ئه‌م��� ‌ه جگ ‌ه له‌وه‌ ‌‬ ‫ی باڵه‌خانه‌كه‌و‬ ‫وه‌به‌رهێ���ن‌و به‌راورد كردنی‌ له‌گه‌ ‌ڵ ئه‌و ده‌كات ك��� ‌ه "قه‌ب���اره‌ ‌‬ ‫ی ك ‌ه ده‌یدات به‌حكومه‌ت رێژ‌ه ‌‬ ‫كرێیه‌ ‌‬ ‫ی دوكان‌و ئۆفیسه‌كان‌و هه‌روه‌ها‬ ‫ی ژمار‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫ی كه‌ س���ه‌ردان ‌‬ ‫ی ئه‌و كه‌س���ان ‌ه ‌‬ ‫جی���اوازی‌ زۆر گه‌وره‌یه‌‪ ،‬واتا زۆر كه‌م ‌ه ژمار‌ه ‌‬ ‫ی وه‌به‌رهێن به‌نزیك ‌ه ‌‬ ‫به‌شێوه‌یه‌ك داهات ‌‬ ‫ی مۆڵه‌ك ‌ه ده‌كه‌ن به‌ئاماده‌بونی‌ ئوتومبێل‬ ‫ی زۆر دروس���ت ده‌كات‬ ‫(‪ )$ 618000‬سااڵن ‌ه ده‌خه‌مڵێنرێت ك ‌ه قه‌ره‌باڵغییه‌ك��� ‌‬ ‫ئه‌گه‌ر كرێ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ئه‌وه‌ ‌‬ ‫ی دوكانه‌كان ك ‌ه ژماره‌یان ‪ 57‬له‌ن���او گه‌راجه‌ك���ه‌و ئه‌گ���ه‌ر ‌‬ ‫دوكان���ه‌ ئه‌ژمار بكرێت به‌كرێ ‌‬ ‫ی نه‌بێت بۆ‬ ‫ی ئه‌وتۆ ‌‬ ‫ی مانگان ‌ه هه‌ی ‌ه ك ‌ه س���ودێك ‌‬ ‫ی‬ ‫ته‌نها ‪ $ 500‬ئه‌وا س���ااڵن ‌ه ‪ $ 342000‬به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تی‌ گش���تی‌‪ .‬ئه‌و هۆڵه‌ ‌‬ ‫ده‌كات‌و به‌هه‌مانشێو‌ه كرێ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ئۆفیسه‌كان وه‌به‌رهێن بۆ به‌رێوه‌به‌رایه‌تی‌ گش���ت ‌‬ ‫كه‌ ژماره‌یان ‪ 46‬ئۆفیس ‌ه به‌هه‌مان كر ‌‬ ‫ی‬ ‫ێ دروس���تی‌ ده‌كات ده‌كه‌وێت��� ‌ه نهۆم��� ‌‬ ‫ئه‌ژمار بكرێت ئه‌وا س���ااڵنه‌ ‌‬ ‫ی بینایه‌كه‌و ده‌كه‌وێت ‌ه پش���ت‬ ‫ی ‪ 276000‬چواره‌م ‌‬ ‫‪ $‬ده‌كات وات���ه‌ به‌ك���ۆ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ‪ .$ 618000‬به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تیه‌كه‌‪ ،‬روبه‌ره‌كه‌ی‌ به‌پێ ‌‬ ‫له‌كاتێكدا بڕی‌ كرێ ‌‬ ‫ی ته‌نها‬ ‫ی ‪ 9‬ملیۆن‌و ‪ 855000‬نه‌خشه‌كان ‪ 2273‬مه‌تره‌و شوێن ‌‬ ‫دینار س���ااڵن ‌ه بڕیار ‌‬ ‫ی له‌س���ه‌ر دراو‌ه ‪ 240‬كه‌سه‌ نه‌ك ئه‌و‌هی‌ له‌گرێبه‌سته‌كه‌دا‬ ‫ی ‪400‬‬ ‫وات��� ‌ه ‪ 832‬هه‌زار دین���ار مانگان ‌ه كه‌وا هاتو‌ه ك ‌ه ‪ 2450‬مه‌تره‌و ش���وێن ‌‬ ‫مه‌بله‌غێكی‌ زۆر كه‌مه‌و هیچ س���ودێك ‌‬ ‫ی كه‌س���ه‌‪ .‬ته‌نها له‌یه‌ك ده‌روازه‌ ئه‌ویش‬ ‫ی‬ ‫نابێت له‌الیه‌نی‌ دارایی‌ بۆ حكومه‌ت یان ك ‌ه مه‌سعه‌دێك ‌ه له‌ئاڕاسته‌ی‌ پشته‌وه‌ ‌‬ ‫به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تی‌ گشتی‌"‪.‬‬ ‫باڵه‌خانه‌ك ‌ه رێگا هه‌یه‌ بۆ هۆڵه‌كه‌"‪.‬‬

‫پڕۆژه‌ی‌ وه‌به‌رهێن‬ ‫پڕۆژه‌یه‌كی‌‬ ‫بازرگانییه‌و‬ ‫سیما‌و سودی‌‬ ‫بواری‌ رۆشنبیری‌‬ ‫نابه‌خشێت به‌شاره‌كه‬

‫بەڵگەنامەکان‬

‫هه‌روه‌ه���ا ده‌ڵێ���ت "له‌ته‌نیش���ت‬ ‫ی‬ ‫ی گشتی‌ هۆڵێك ‌‬ ‫بینای ‌هی‌ به‌ڕێوبه‌رایه‌ت ‌‬ ‫تایبه‌تی‌ س���ه‌ر به‌وه‌زاره‌ت هه‌یه‌‪ ،‬وات ‌ه‬ ‫ی‬ ‫به‌ڕێوه‌به‌رایه‌ت���ی‌ گش���تی‌ پێویس���ت ‌‬ ‫به‌هۆڵ‌ نییه‌"‬ ‫ی‬ ‫ئه‌م���ه‌ له‌كاتێكدای��� ‌ه ك��� ‌ه به‌پێ��� ‌‬ ‫ی ئاوێن��� ‌ه هه‌رچه‌ن���د‌ه‬ ‫زانیاریه‌كان��� ‌‬ ‫ی‬ ‫به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تییه‌كان���ی‌ رۆش���نبیر ‌‬ ‫ژماره‌یه‌ك���ی‌ زۆر‌وزه‌به‌ن���د كارمه‌ندیان‬ ‫ی ه���ه‌ر‌ه زۆریان‬ ‫هه‌ی���ه‌‪ ،‬ب���ه‌اڵم زۆربه‌ ‌‬ ‫ی رۆژێ���ك ده‌وام ده‌كه‌ن یان‬ ‫هه‌فت���ه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫ه���ه‌ر بۆ موچ���ه‌ وه‌رگرتن س���ه‌ردان ‌‬ ‫به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تیه‌كه‌ ده‌كه‌ن‪.‬‬ ‫لیژن��� ‌ه جه‌غت ل���ه‌وه‌ش ده‌كات "ئه‌و‬ ‫ی‬ ‫پارچ��� ‌ه زه‌ویی��� ‌ه موڵك���ی‌ وه‌زاره‌ت ‌‬ ‫رۆش���نبیرییه‌و مه‌بده‌ئ���ی‌ ته‌رخ���ان‬ ‫ی‬ ‫ی پ���ڕۆژه‌ ‌‬ ‫ی ب���ۆ ئه‌نجامدان ‌‬ ‫كردنیش��� ‌‬ ‫رۆش���نبیری‌‌و هونه‌رییه‌ بۆ شارێك ك ‌ه‬ ‫ی پێناس ‌ه كراو‌ه‬ ‫ی رۆشنبیر ‌‬ ‫به‌پایته‌خت ‌‬ ‫وات ‌ه پێویس���ته‌ بۆ پڕۆژه‌یه‌كی‌ س���یما‬ ‫ی‬ ‫رۆش���نبیری‌ به‌كاربێت‪ ،‬به‌اڵم پڕۆژه‌ ‌‬ ‫ی بازرگانییه‌و سیما‌و‬ ‫وه‌به‌رهێن پڕۆژه‌یه‌ك ‌‬ ‫ی نابه‌خشێت‬ ‫سودی‌ بواری‌ رۆش���نبیر ‌‬ ‫به‌شاره‌كه‌‪ .‬پاش تاوتوێ‌ كردن له‌گ ‌ه ‌ڵ‬ ‫ی‬ ‫ی په‌یوه‌ندی���دار له‌به‌ڕێوه‌به‌رایه‌ت ‌‬ ‫الیه‌ن ‌‬ ‫ی‬ ‫ی پڕۆژه‌كان ‌‬ ‫گش���تی‌‌و به‌ڕێوه‌به‌رایه‌ت��� ‌‬ ‫س���لێمانی‌‪ ،‬ئ���اگادار كراین���ه‌و‌ه كه‌وا ك���ردن‪ .‬ده‌رباره‌ی‌ ئ���ه‌و زه‌وییه‌ی‌ ك ‌ه‬ ‫پڕۆژه‌ی‌ ئاماده‌ك���راو هه‌ی ‌ه ك ‌ه ئه‌نجام به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تی‌ گش���تی‌ رۆش���نبیری‌‌و‬ ‫ی‬ ‫ی بۆ ته‌رخان هونه‌ری‌ س���لێمانی‌ ك ‌ه به‌نیازن به‌كرێ ‌‬ ‫ی گوژمه‌ ‌‬ ‫بدرێت له‌و شوێنه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫كراوه‌‌و پێش���تر ده‌س���ت به‌كار كراو‌ه بده‌ن‪ ،‬له‌ڕوی‌ یاس���اییه‌و‌ه پێچه‌وانه‌ ‌‬ ‫ی ‪1986‬ه‌"‪.‬‬ ‫ی ساڵ ‌‬ ‫ی دارایی‌‪ .‬یاسای‌ ‪‌ 32‬‬ ‫به‌اڵم راگی���راوه‌ له‌به‌ر قه‌یران ‌‬ ‫ی‬ ‫له‌كۆتاییدا لیژنه‌ك���ه‌ ده‌ڵێت "به‌ڕا ‌‬ ‫پڕۆژه‌ك ‌ه ب���ه‌و به‌رازایی��� ‌ه كار ده‌كات ‌ه‬ ‫ی نابێت‬ ‫ی ئێم��� ‌ه پڕۆژه‌ك���ه‌ ئه‌و س���ود‌ه ‌‬ ‫ی گشت ‌‬ ‫س���ه‌ر بینایه‌ی‌ به‌ڕێوه‌به‌رایه‌ت ‌‬ ‫ی‬ ‫ی به‌رامب���ه‌ر ب���ه‌و روب���ه‌ر‌ه زه‌وی���ه‌ ‌‬ ‫ی به‌رفراوان بون ‌‬ ‫به‌ش���ێوه‌یه‌ك مه‌جال ‌‬ ‫نامێنێت گه‌ر پێویست بكات له‌دواڕۆژدا ده‌به‌خش���رێت به‌وه‌به‌رهێن‌و باش���تر‌ه‬ ‫ی بمێنێته‌وه‌ تاكو‬ ‫ی زه‌وییه‌ك��� ‌ه وه‌ك خۆ ‌‬ ‫فراوا بكرێت كه‌ كۆن بوه‌و پێویس���ت ‌‬ ‫باری‌ دارایی‌ حكوم���ه‌ت باش ده‌بێت‌و‬ ‫به‌دوبار‌ه دروست كردنه‌وه‌یه‌"‪.‬‬ ‫ی له‌سه‌ر‬ ‫ی رۆشنبیر ‌‬ ‫راپۆرتی‌ لیژنه‌كه‌ ئه‌وه‌ش رونده‌كاته‌و‌ه ئه‌وس���ا پڕۆژه‌كان ‌‬ ‫ی ئه‌و پارچ ‌ه زه‌ویی ‌ه به‌م ئه‌نج���ام بدرێت به‌پێی‌ پێداویس���تی‌‌و‬ ‫كه‌ به‌كرێدان��� ‌‬ ‫ی‬ ‫ی نایاساییه‌‌و ده‌ڵێت جوانی‌ ش���اره‌كه‌‪ ،‬هه‌روه‌ه���ا له‌الیه‌ن ‌‬ ‫شێوه‌یه‌ س���ه‌رپێچ ‌‬ ‫ی یاساییه‌وه‌ به‌پێچه‌وان ‌هی‌ یاسایه‌"‪.‬‬ ‫ی یاس���ای‌ فرۆش���تن‌و به‌كرێدان ‌‬ ‫"به‌پێ ‌‬ ‫ی تایبه‌ت‬ ‫ێ لیژن ‌ه ‌‬ ‫موڵك���ی‌ ده‌وڵه‌ت ده‌ب ‌‬ ‫پ���اش ئ���ه‌م تێبینیان���ه‌‪ ،‬خه‌لی���ل‬ ‫هه‌بێ‌ ب���ۆ اعالن‌و ته‌خمی���ن كردن بۆ‬ ‫ی‬ ‫ی دیوان ‌‬ ‫ی عه‌ب���دواڵ به‌ڕێوه‌به‌ری‌ گش���ت ‌‬ ‫ی ده‌وڵه‌ت به‌پێچه‌وانه‌و‌ه سكااڵ ‌‬ ‫موڵك ‌‬ ‫ی ژمار‌ه‬ ‫ی به‌نوسراو ‌‬ ‫ی رۆشنبیر ‌‬ ‫س���زایی‌ ده‌جوڵێنن ده‌ره���ه‌ق به‌هه‌مو وه‌زاره‌ت ‌‬ ‫ی ‪2017/10/12‬‬ ‫ی ‪ 4134/1/4‬له‌ب���ه‌روار ‌‬ ‫ی هه‌ڵس���او به‌س���ه‌رپێچ ‌‬ ‫فه‌رمانبه‌ران ‌‬

‫باشتر‌ه زه‌وییه‌ك ‌ه‬ ‫ی‬ ‫وه‌ك خۆ ‌‬ ‫بمێنێته‌وه‌ تاكو‬ ‫ی‬ ‫باری‌ دارای ‌‬ ‫حكومه‌ت باش‬ ‫ده‌بێت‌و ئه‌وسا‬ ‫ی‬ ‫پڕۆژه‌كان ‌‬ ‫رۆشنبیری‌ له‌سه‌ر‬ ‫ئه‌نجام بدرێت‬ ‫به‌پێی‌ پێداویستی‌‌و‬ ‫ی شاره‌كه‬ ‫جوان ‌‬

‫ی گشتی‌ رۆشنبیری‌‌و‬ ‫بۆ به‌ڕێوه‌به‌رایه‌ت ‌‬ ‫هونه‌ری‌ س���لێمانی‌ ده‌ڵێ���ت "لیژنه‌ك ‌ه‬ ‫ی‬ ‫س���ه‌ردانی‌ مه‌یدانیان كردوه‌و پوخته‌ ‌‬ ‫راسپارده‌كانیان ئه‌وه‌ی ‌ه ك ‌ه ئه‌م پارچ ‌ه‬ ‫ی‬ ‫زه‌ویی ‌ه وه‌ك خۆی‌ بمێنێته‌وه‌‌و هامش ‌‬ ‫ی لیژنه‌‪،‬‬ ‫جه‌نابی‌ وه‌زیر له‌س���ه‌ر راپۆرت ‌‬ ‫ی بۆچونه‌كه‌یانی‌ كردو‌ه له‌سه‌ر‬ ‫پشتگیر ‌‬ ‫ێ‬ ‫ی پارچ��� ‌ه زه‌ویه‌ك���ه‌و به‌كر ‌‬ ‫مان���ه‌و‌ه ‌‬ ‫نه‌دانی‌"‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ی ئه‌وه‌دا‪ ،‬بابه‌كر دڕه‌ی ‌‬ ‫به‌اڵم به‌دوا ‌‬ ‫ی‬ ‫ی به‌ڕێوه‌به‌رایه‌ت ‌‬ ‫به‌ڕێوه‌ب���ه‌ری‌ گش���ت ‌‬ ‫ی‬ ‫ی سلێمانم ‌‬ ‫ی رۆشنبیری‌‌و هونه‌ر ‌‬ ‫گشت ‌‬ ‫ێ‬ ‫"بابه‌ك���ر دڕه‌ی���ی‌" راس���ته‌وخۆ به‌ب ‌‬ ‫ی‬ ‫ی گش���ت ‌‬ ‫گه‌ڕان���ه‌وه‌ ب���ۆ به‌ڕێوه‌به‌ر ‌‬ ‫ی‬ ‫ی نوسراو ‌‬ ‫ی رۆشنبیر ‌‬ ‫ی وه‌زاره‌ت ‌‬ ‫دیوان ‌‬ ‫ی ‪2017/10/17‬‬ ‫ی رێكه‌وت ‌‬ ‫ژمار‌ه ‪‌ 3227‬‬ ‫ی رۆشنبیری‌‌و‬ ‫ی وه‌زیر ‌‬ ‫ی مه‌كته‌ب ‌‬ ‫ئاڕاسته‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی خۆی له‌سه‌ر تێبین ‌‬ ‫الوان‌و س���ه‌رنج ‌‬ ‫لیژنه‌كه‌ به‌م شێوه‌یه‌ ده‌خات ‌ه روو‪:‬‬ ‫ی له‌زۆر‬ ‫"‪ /1‬به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تی‌ گش���ت ‌‬ ‫ی‬ ‫الیه‌نی‌ ره‌س���می‌‌و حیزبییه‌و‌ه ره‌خنه‌ ‌‬ ‫ی چاالكییه‌و‬ ‫لێده‌گیرێت كه‌ ته‌نها خه‌ریك ‌‬ ‫ی‬ ‫ی نه‌كردو‌ه ب���ۆ (ژێرخان ‌‬ ‫هی���چ كارێك ‌‬ ‫ی بیناو‬ ‫رۆشنبیری‌) واتا دروس���تكردن ‌‬ ‫هۆڵی‌ ش���یاو بۆ سلێمانی‌ به‌تایبه‌ت ك ‌ه‬ ‫پڕۆژه‌كانی‌ (س���ه‌راو كارگ ‌هی‌ جگه‌ره‌)‬ ‫زۆر خاو ده‌جوڵێت‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ی پێش���ومان بۆ به‌كرێدان ‌‬ ‫‪ /2‬پڕۆژه‌ ‌‬ ‫ی س���ه‌ره‌تا‬ ‫ی به‌ڕێوه‌به‌رایه‌ت��� ‌‬ ‫زه‌و ‌‬ ‫ی‬ ‫به‌ش���ێوه‌یه‌كی‌ یاس���ایی‌ له‌به‌ش��� ‌‬ ‫ی‬ ‫ی به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تیمان ده‌ست ‌‬ ‫پڕۆژه‌كان ‌‬ ‫پێكراوه‌ ئه‌گه‌ر هه‌ڵه‌و كه‌م‌و كورتییه‌ك‬ ‫ی‬ ‫هه‌بێ���ت له‌ك���ۆی‌ پڕۆژه‌ك���ه‌دا قابیل ‌‬ ‫چاككردنه‌وه‌یه‌‪ ،‬بڕیارێك له‌ده‌س���تمان‬ ‫ی‬ ‫ی ره‌تكردنه‌وه‌ ‌‬ ‫ده‌رنه‌چوه‌ ك ‌ه ببێته‌ هۆ ‌‬ ‫پڕۆژه‌كه‌ به‌گشتی‌‬ ‫‪ /3‬پێشنیاری‌ ئێمه‌ ئه‌وه‌ی ‌ه وه‌زاره‌ت‬ ‫ێ‬ ‫ره‌زامه‌ندی‌ نیشان بدات بۆ سه‌رله‌نو ‌‬ ‫ێ‬ ‫ی نو ‌‬ ‫نه‌خش ‌ه داڕش���تنه‌و‌ه بۆ بینایه‌ك ‌‬ ‫ی بخرێت ‌ه‬ ‫ك ‌ه بینای‌ ناو به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تیش ‌‬ ‫ی گونجاودا‬ ‫بخرێته‌وه‌ س ‌هر‌و له‌پانتاییه‌ك ‌‬ ‫ی‬ ‫له‌س���ه‌ر ك���ۆی‌ زه‌ویه‌ك��� ‌ه بینایه‌ك��� ‌‬ ‫كامل دروس���ت بكرێ���ت له‌كاتێكدا ك ‌ه‬ ‫ی‬ ‫به‌ڕێوبه‌رایه‌تیمان تا ئێس���تا بینایه‌ك ‌‬ ‫شایست ‌هی‌ نییه‌"‪.‬‬

‫ی‪9‬‬ ‫بڕی‌ كرێ ‌‬ ‫ملیۆن‌و ‪855000‬‬ ‫دینار سااڵن ‌ه‬ ‫بڕیاری‌ له‌سه‌ر‬ ‫دراوه‌ وات ‌ه ‪832‬‬ ‫هه‌زار دینار مانگان ‌ه‬ ‫ی‬ ‫كه‌وا مه‌بله‌غێك ‌‬ ‫زۆر كه‌مه‌و هیچ‬ ‫ی نابێت‬ ‫سودێك ‌‬ ‫ی‬ ‫له‌الیه‌نی‌ دارای ‌‬ ‫بۆ حكومه‌ت یان‬ ‫ی‬ ‫به‌ڕێوه‌به‌رایه‌ت ‌‬ ‫گشتی‬

‫پاش���ان بابه‌كر دڕه‌یی‌‪ ،‬وه‌ك نه‌ریت‌و‬ ‫ی ره‌چاوكراو له‌‪2017/10/24‬دا‬ ‫رێس���ا ‌‬ ‫ی‬ ‫ی گشت ‌‬ ‫ی به‌ڕوه‌به‌ر ‌‬ ‫نوسراوێك ئاڕاست ‌ه ‌‬ ‫دی���وان ده‌كات ك��� ‌ه هه‌مان پێش���نیار‬ ‫ی نه‌گونجاوی‌‌و‬ ‫دوبار‌ه ده‌كاته‌وه‌ "به‌هۆ ‌‬ ‫ی به‌ڕێوه‌به‌رێتمان���ه‌و‌ه‬ ‫ی بین���ا ‌‬ ‫بچوك��� ‌‬ ‫ی‬ ‫پێش���نیار ده‌كه‌ین ك ‌ه نه‌خش���ه‌یه‌ك ‌‬ ‫ی‬ ‫گونجاو بۆ به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تی‌ رۆشنبیر ‌‬ ‫ی تایبه‌ت‬ ‫ی گه‌راج��� ‌‬ ‫ی به‌بون��� ‌‬ ‫س���لێمان ‌‬ ‫به‌ئوتومبێل دابڕژرێت له‌سه‌ر سه‌رجه‌م‬ ‫ی‬ ‫ی به‌بون ‌‬ ‫پانتایی‌ رۆشنبیری‌ س���لێمان ‌‬ ‫گه‌راجی‌ تایبه‌ت به‌ئوتمبێل دابڕێژرێت‬ ‫ی‬ ‫ی زه‌و ‌‬ ‫ی روبه‌ر ‌‬ ‫له‌سه‌ر سه‌رجه‌م پانتای ‌‬ ‫ی ‪8‬ی‌ ئاباڵخ)‬ ‫ژم���ار‌ه (‪ 75/19‬كه‌رت��� ‌‬ ‫ی‌ به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تییه‌كه‌مان‌و پاڵپش���ت‬ ‫ی‬ ‫به‌یاسای‌ فرۆش���تن‌و به‌كرێدانی‌ موڵك ‌‬ ‫ی‬ ‫ی بۆ بكرێت ك ‌ه به‌ڕێگه‌ ‌‬ ‫ده‌وڵ���ه‌ت كار ‌‬ ‫ێ‬ ‫ی جێبه‌ج ‌‬ ‫مس���اته‌ح ‌ه بچێت��� ‌ه ب���وار ‌‬ ‫كردنه‌وه‌‪ ،‬رۆشنبیران ره‌خن ‌هی‌ ئه‌وه‌مان‬ ‫لێده‌گرن ك���ه‌ به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تییه‌كه‌مان‬ ‫ی‬ ‫ی ئه‌نجام ده‌دات‌و ژێرخان ‌‬ ‫ته‌نها چاالك ‌‬ ‫رۆشنبیری‌ پشتگوێ‌ خستوه‌"‪.‬‬ ‫ی ئه‌وه‌ش خالید عه‌بدولره‌حمان‬ ‫دوا ‌‬ ‫ی رۆش���نبیری‌‌و الوان‬ ‫دۆس���كی‌‪ ،‬وه‌زیر ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ‪14418/4‬ی‌ رێكه‌وت��� ‌‬ ‫به‌نوس���راو ‌‬ ‫ی‬ ‫‪ 2017/11/7‬نوس���راوێك ئاڕاس���ت ‌ه ‌‬ ‫ی رۆش���نبیری‌‌و‬ ‫ی گش���ت ‌‬ ‫به‌ڕێوه‌به‌رایه‌ت ‌‬ ‫ی ده‌كات‌و ده‌ڵێ���ت‬ ‫ی س���لێمان ‌‬ ‫هون���ه‌ر ‌‬ ‫ی به‌ش���ێك‬ ‫"رازی���ن له‌س���ه‌ر به‌كرێدان ‌‬ ‫ی‪8‬‬ ‫ی (‪ 75/19‬كه‌رت��� ‌‬ ‫له‌پارچ��� ‌ه زه‌و ‌‬ ‫ئاباڵخ) به‌مه‌رجێك له‌‪ 25‬س���ا ‌ڵ زیاتر‬ ‫نه‌بێت"‪.‬‬ ‫زاهی���ری‌ كه‌ریم��� ‌ه ره‌ش‪ ،‬ئ���ه‌و‬ ‫ی‬ ‫به‌ڵێنده‌ره‌ی��� ‌ه ك���ه‌ ئ���ه‌م پڕۆژه‌ی��� ‌ه ‌‬ ‫ی ئه‌و‌ه‬ ‫دراوه‌ت���ێ‌‪ ،‬هه‌رچه‌نده‌ ده‌نگ���ۆ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی سه‌رۆكایه‌تی‌ ئه‌نجومه‌ن ‌‬ ‫هه‌بو به‌بڕیار ‌‬ ‫وه‌زی���ران پڕۆژه‌ك���ه‌ راگیرابێت‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫ی ره‌تكرده‌وه‌و‬ ‫ناوبراو ئ���ه‌و ده‌نگۆیان ‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫به‌ئاوێن ‌هی‌ راگه‌یاند "دو ساڵ ‌ه مۆڵه‌ت ‌‬ ‫ی‬ ‫ئ���ه‌و پڕۆژه‌یه‌ وه‌رگی���راوه‌"‪ ،‬ئه‌و وت ‌‬ ‫ی ‪ 11‬ملی���ۆن‌و ‪ 400‬هه‌زار‬ ‫"س���ااڵن ‌ه بر ‌‬ ‫دینار ك��� ‌ه بۆ هه‌ر مه‌ترێ���ك ‪ 4‬هه‌زار‬ ‫ێ ده‌ده‌ین ‌ه‬ ‫دین���ار دیاریكراوه‌‪ ،‬وه‌ك كر ‌‬ ‫حكومه‌تی‌ هه‌رێم"‪.‬‬

‫‪6‬‬

‫ئابوری‬

‫)‪ )614‬سێشه‌ممه ‪2018/2/20‬‬

‫"وردبینی لیستی موچە کۆتایی هاتوەو هێشتا عەبادی نایەوێت موچە بنرێت"‬ ‫مەرجەكانی بەغدا بۆ حكومەتی هەرێم مەرجی تۆڵەكردنەوەن لەسەر پرۆسەی ریفراندۆم‬ ‫ئا‪ :‬نیاز محەمەد‬ ‫بڕیاردەی لیژنەی دارایی پەرلەمانی عێراق‬ ‫پێی وایە حەیدەر عەبادی نایەوێت پرۆژە‬ ‫یاسای بودجەی عێراق تێپەڕێنرێت‌و‬ ‫شارەزایەكی ئابوریش كە راوێژ دەداتە‬ ‫ئەنجومەنی وەزیرانی هەرێم باس لەوە‬ ‫دەكات هەرێم چاوی لەوەیە درێژە‬ ‫بەسیاسەتی سەربەخۆیی ئابوری بدات‪.‬‬ ‫لەكۆتاییەكان����ی مانگ����ی ‪12‬ی س����اڵی‬ ‫رابردوەوە ئەنجومەنی وەزیرانی عێراق پرۆژە‬ ‫یاس����ای بودج����ەی ‪2018‬ی واڵت����ی ناردۆتە‬ ‫پەرلەم����ان ب����ەاڵم دوای چەندین دانیش����تن‬ ‫بەهۆی رێككنەكەوتنی الیەنەكان لەسەری تا‬ ‫ئێستا تێنەپەڕێنراوە‪.‬‬ ‫ك����ورد الیەن����ی س����ەرەكییە ناڕەزایەت����ی‬ ‫بەرامب����ەر بە‌پ����رۆژە یاس����اكە نیش����انداوە‪،‬‬ ‫سەرۆكی فراكس����یۆنی یەكێتی لە‌پەرلەمانی‬ ‫عێراق‪ ،‬ئارێز عەب����دواڵ جەخت دەكاتەوە كە‬ ‫ئەگەر داواكارییەكانی كورد لەپرۆژە یاساكەدا‬ ‫جێیان نەكرێتەوە ئەوا سورن لەسەر ئەوەی‬ ‫دەنگی پێنەدەن‪.‬‬ ‫ك����ورد داوای ئ����ەوە دەكات كە پش����كی‬ ‫هەرێم����ی كوردس����تان بكرێتەوە بە‌لەس����ەدا‬ ‫‪ 17‬كە لەپرۆژە یاس����اكەدا كراوەتە لەس����ەدا‬

‫‪‌12‬و ه����ەروەك لە‌كۆمەڵێ����ك بڕگەی دیكەی‬ ‫پرۆژە یاس����اكەش ناڕازییە لەوانە شایس����تە‬ ‫داراییەكانی پێش����مەرگە‌و تەرخانكردنی پارە‬ ‫بۆ پارێزگای هەڵەبجە‪.‬‬ ‫ئارێز عەبدواڵ وتیش����ی"پەرلەمان ناتوانێت‬ ‫گۆڕانكاری لە‌رەشنوسی پرۆژە یاساكەدا بكات‪،‬‬ ‫ئەگەر بیشیكات عەبادی دەتوانێت جێبەجێی‬ ‫ن����ەكات بۆیە پێویس����تی بە‌رێككەوتنە بەاڵم‬ ‫عەبادی تا ئێس����تا ئام����ادەی جێبەجێكردنی‬ ‫داواكارییەكانمان نییە‪" .‬‬ ‫هەرچەندە ئارێز عەبدواڵ پێشبینیش دەكات‬ ‫تێپەڕاندنی پرۆژە یاس����اكە بەبێ رێككەوتن‬ ‫زەحمەت بێت بەاڵم باس����ی لەوەش����كرد كە‬ ‫بڕیارە هەر سێ سەرۆكایەتییەكە لەسەر ئەو‬ ‫پرسە كۆببنەوەو تا ئێستا لەسەر ئەوە ماوە‬ ‫ك����ە حەیدەر عەبادی ئام����ادەی كۆبونەوەكە‬ ‫ببێت‪.‬‬ ‫ئەوەش لەكاتێكدایە كە لەدوای روداوەكانی‬ ‫‪16‬ی ئۆكتۆبەرەوە س����ەرۆك وەزیرانی عێراق‬ ‫باس لە‌ناردنی موچ����ەی فەرمانبەرانی هەرێم‬ ‫دەكات بەاڵم بەبڕوای ئارێز عەبدواڵ پرس����ی‬ ‫موچە پەیوەن����دی بە‌بودجەوە نییەو عەبادی‬ ‫بڕیاری دابو موچەی فەرمانبەرانی وەزارەتی‬ ‫پ����ەروەردە‌و تەندروس����تی هەرێ����م بنێرێت‌و‬ ‫نەین����ارد بەبیانوی ئ����ەوەی دەبێت وردبینی‬ ‫لیستی موچە بكرێت‌و ئێستا وردبینیش تەواو‬

‫بوە‪ ،‬بەاڵم هەر موچەی نەناردوە‪ .‬وتی "هەر‬ ‫دیارە نایەوێت موچە بینرێت‪".‬‬ ‫رێككەوت����ن لەس����ەر بودج����ە رەنگە هیچ‬ ‫بەهایەكی نەبێت ئەگەر پێش����تر رێككەوتنی‬ ‫سیاس����ی لەنێ����وان بەغداو هەولێ����ر نەكرێت‬ ‫بەو پێیەی لەس����ااڵنی پێشتریش لەبودجەدا‬ ‫رێككەوتن هەبوە بەاڵم جێبەجێ نەكراوە‪.‬‬ ‫ئاڕێز عەبدواڵ لەوبارەیەوە وتی"بەدڵنیایەوە‬ ‫ئێم����ەش حەزدەكەین پێش ئەوەی لەس����ەر‬ ‫بودجە رێككەوت����ن بكرێت‪ ،‬بەغ����داو هەرێم‬ ‫رێكبكەون لەس����ەر هەمو پرس����ەكان‪ ،‬بەاڵم‬ ‫رێكناك����ەون چونكە مەرجەكان����ی بەغدا بۆ‬ ‫حكومەتی هەرێ����م مەرج����ی تۆڵەكردنەوەن‬ ‫لەسەر پرۆسەی ریفراندۆم‪" .‬‬ ‫ئەحم����ەد حاج����ی رەش����ید‪ ،‬بڕی����اردەی‬ ‫لیژن����ەی دارایی عێراق بۆچون����ی جیاوازترە‬ ‫لەسەر س����ەرۆكی فراكسیۆنی یەكێتی لەسەر‬ ‫پرسەكە‪ .‬بەقسەی خۆی چەند پێشنیارێكی‬ ‫داوەتە فراكس����یۆنە كوردستانییەكان تاوەكو‬ ‫هەندێ����ك لەداواكارییەكانی����ان كەم بكەنەوە‬ ‫بەش����ێوەیەك كە بۆ سەرۆك وەزیرانی عێراق‬ ‫جێبەجێكردنیان ئاس����ان بێت‌و بۆ هەرێمیش‬ ‫باش بن‌و هەروەها لەچوارچێوەی مەرجەكانی‬ ‫سندوقی دراوی نێودەوڵەتیدا بن‪.‬‬ ‫بەبڕوای ئەحمەد حاجی رەش����ید حەیدەر‬ ‫عەباد‪-‬ی����ش نایەوێت ئ����ەو پرۆژە یاس����ایە‬

‫رێككەوتن لەسەر بودجە‬ ‫رەنگە هیچ بەهایەكی‬ ‫نەبێت ئەگەر پێشتر‬ ‫رێككەوتنی سیاسی‬ ‫لەنێوان بەغداو هەولێر‬ ‫نەكرێت‬ ‫تێپەڕێنرێت‌و دەیەوێ����ت تۆپەكە لەگۆڕەپانی‬ ‫پەرلەماندا بێ����ت‌و شكس����تی تێنەپەڕاندنی‬ ‫بخاتە ئەس����تۆی پەرلەمان چونكە كۆمەڵێك‬ ‫خاڵ لەو پرۆژە یاس����ایەدا هەن كە ناتوانرێت‬ ‫بەو شێوەیە رێككەوتنیان لەسەر بكرێت‪.‬‬ ‫لەبارەی ئەوەی بۆچی س����ەرۆك وەزیران‬ ‫نایەوێ����ت پرۆژەك����ە تێپەڕێنرێ����ت ئ����ەو‬ ‫وتی"مەرجەكانی سندوقی دراوی نێودەوڵەتی‬ ‫بۆ عێراق قورسن‪ ،‬لەكاتێكدا كە نرخی نەوت‬ ‫بەرزبۆت����ەوە حەی����دەر عەب����ادی تاڕادەیەك‬

‫پێویس����تی بە‌جێبەجێكردنی ئ����ەو مەرجانە‬ ‫نەماوە بۆی����ە دەیەوێت پرۆژە یاس����اكە بەو‬ ‫شێوەیەی ئێستا بێت"‪.‬‬ ‫رێككەوتنی نێو بودجەی س����ااڵنی رابردو‬ ‫بەب����ڕوای ئەحمەد حاجی مەحمود لەبەرئەوە‬ ‫جێبەجێنەك����راوە كە لەگەڵ ئ����ەوەی هەرێم‬ ‫خۆی پابەندكرد بە‌رادەستكردنی داهاتەكانی‬ ‫هەرێم بە‌بەغدا بەاڵم دواتر بەهۆی كۆمەڵێك‬ ‫گرێبەستی نەوتییەوە نەیتوانی ئەو پابەندبونە‬ ‫جێبەجێ ب����كات چونكە نەیتوان����ی واز لەو‬ ‫گرێبەس����تانە بێنێ����ت‌و ه����ەروەك عێراقیش‬ ‫نایانەوێت ئەو گرێبەستانەی هەرێم بەردەوام‬ ‫بن‪.‬‬ ‫وتیشی"لەئێستاش����دا خاڵێك����ی دیك����ەی‬ ‫كێش����ەی نێ����وان بەغ����داو هەولێ����ر بریتییە‬ ‫لە‌پرس����ی قەرزەكانی هەرێم‪ ،‬عێراق نایەوێت‬ ‫ئەو قەرزانە بۆ هەرێمی كوردستان بداتەوەو‬ ‫چونك����ە بەغداش خ����ۆی قەرزارییەكی زۆری‬ ‫هەیە‪" .‬‬ ‫بەقس����ەی بڕی����اردەری لیژن����ەی دارای����ی‬ ‫پەرلەمانی عێراق عەبادی ئامادەی دانیش����تن‬ ‫نابێت لەگەڵ دو سەرۆكایەتییەكەی دیكە بۆ‬ ‫پرسی بودجە ئەوەش بە‌یەكێك لەو ئاماژانە‬ ‫دادەنێت كە سەرۆك وەزیران نایەوێت لەسەر‬ ‫بودجە رێككەوتن هەبێت‪.‬‬ ‫بەاڵم بەب����ڕوای دكتۆر ئاراس خۆش����ناو‪،‬‬

‫ش����ارەزای ئابوری‌و س����ەرۆكی س����ەنتەری‬ ‫زانیاری‌و لێكۆڵینەوەی ستراتیژی كوردستان‬ ‫كە راوێژ دەداتە ئەنجومەنی وەزیرانی هەرێم‪،‬‬ ‫لەگەڵ ئەوەی كوردو هەندێك سوننەو شیعە‬ ‫لەس����ەر پرۆژە یاس����ای بودجە ناڕازین بەاڵم‬ ‫ئەو پرۆژە یاس����ایە بەو ش����ێوەیەی ئێس����تا‬ ‫تێدەپەڕێنرێت‪.‬‬ ‫بەپێی قس����ەی ئ����ەو حكومەت����ی هەرێم‬ ‫پێشنیارێكی ئەمانی ال پەسەندە كە ئەویش‬ ‫ئەوەیە رێككەوتنێكی نوێی سیاسی‌و دارایی‬ ‫ب����ۆ س����اڵی ‪ 2018‬لەنێوان بەغ����داو هەولێر‬ ‫بكرێ����ت‪ .‬رێككەوتنەكەش ئەوە لەخۆ بگرێت‬ ‫نەوت����ی كەركوك لەڕێگەی ب����ۆری هەرێمەوە‬ ‫هەن����اردە بكرێت‌و بەش����ێك لەداهاتەكەی بۆ‬ ‫هەرێمی كوردس����تان بێت‌و ب����ەوەش هەرێم‬ ‫لەگەڵ ئەو داهاتە نەوتی‌و نانەوتیانەی ئێستا‬ ‫لەبەردەس����تیدان ئیدارەی خ����ۆی لەموچەو‬ ‫خەرجییەكانی دیكە بدات‪.‬‬ ‫پێش����ی وایە جگ����ە ل����ەم دەرچەیە هیچ‬ ‫دەرچەیەك����ی دیك����ە نیی����ە‌و ئەم����ەش بۆ‬ ‫سەربەخۆیی هەرێم‌و بۆ هەرێم وەك قەوارەیەك‬ ‫باشترە‪ .‬بەبڕوای ئەو رێككەوتنێكی وا لەگەڵ‬ ‫پەیڕەوكردن����ی چاكس����ازییەكان لەهەرێم����ی‬ ‫كوردس����تان دەتوانێت قەیرانی ئێستا دارایی‬ ‫هەرێم تێپەڕێنێ����ت‌و پاش ئەوەش هەرێم بیر‬ ‫لە‌دانەوەی قەرزەكانی بكاتەوە‪.‬‬

‫وه‌نکۆین‌و بیتکۆین کاری گرانی مافیا‌و‬ ‫بازرگانانی بواری چاالکییە نایاساییەکانی ئاسان کردوە‬ ‫گفتوگۆیەک دەبارەی کریپتۆکه‌ره‌نسی‌و وه‌نکۆین له‌گه‌ڵ ئابوریناسێک‬ ‫ئا‪ :‬جوتیار شه‌ریف‬ ‫ماوه‌یه‌کی زۆره‌ کریپتۆ که‌ره‌نسی‌و به‌تایبه‌ت‬ ‫وه‌نکۆین‪ ،‬خه‌ڵکێکی زۆری له‌کوردستان‬ ‫به‌خۆیه‌وه‌ سه‌رقاڵ کردوه‌‪ ،‬کوردستان‬ ‫قه‌یرانی هه‌یه‌ به‌اڵم هه‌ندێک خه‌ریكی‬ ‫کڕینی دراوی گریمانه‌یی‌و خۆشخه‌یاڵی‬ ‫ده‌وڵه‌مه‌ندبونن‪ ،‬پاره‌یه‌کی زه‌به‌الح‬ ‫له‌کوردستان بۆ پڕۆژه‌یه‌کی وه‌همی چوه‌ته‌‬ ‫ده‌ره‌وه‌ به‌هۆی بێ حکومه‌تی‌و نه‌بونی‬ ‫سانسۆر له‌سه‌ر چونه‌ ده‌ره‌وه‌ی بڕه‌‬ ‫زۆره‌کانی پاره‌‪ ،‬بەمەش هێنده‌ی تر ئابوری‬ ‫کوردستان نابوت بوه‌‪ ،‬لەم گفتوگۆیەی‬ ‫ئاوێنەدا خوێندکاری دکتۆرای بواری‬ ‫ئابوری له‌‌واڵتی مالیزیا‪ ،‬رزگار عەبدولکەریم‬ ‫دەڵێت "زیرەکترین‌‌و ئاسانترین رێگا‬ ‫لەئێستادا بۆ کرین‌و فرۆشتنی دەرمان‌و‬ ‫ماددە بێهۆشکەرەکان بیتکۆینە"‪.‬‬ ‫‌‬ ‫ئاوێنه‪ :‬کریپتۆکه‌ره‌نسی له‌زانستی ئابوریدا‬ ‫چۆن پێناسه‌کراوه‌؟‬ ‫رزگار‪ :‬لەبەرئەوەی کریپتۆکەرەنسی بونێکی‬ ‫فزیکی‌و راس���تەقینەی نییە‪ ،‬سندوقی دراوی‬ ‫نێ���و دەوڵەتی بەدراوی گریمانەیی ناودەبات‪،‬‬ ‫بەمش���ێوەیە پێناس���ەی دەکات (دراوی‬ ‫گریمانەیی وات���ە وێنەیەکی دیجیتالی بەهایە‬ ‫ی���ان دیوێکی دیجیتال���ی بەهایە (‪)value‬‬ ‫کە لەالیەن کەسێکەوە‪ ،‬چ کۆمپانیا بێت یان‬ ‫کەسی ئاسایی‪ ،‬پەرەی پێدەدرێت‌و بەیەکەی‬ ‫حیسابی تایبەت بەخۆیان دەیخەنە بازاڕەوە‪.‬‬ ‫لەراس���تیدا ناوهینان���ی ب���ەدراوی دیجیتالی‬ ‫زۆرجار خوێنەری ئاس���ایی توشی بەدحالی‬ ‫ب���ون دەکات‌و وا تیدەگ���ەن ک���ە ئەوەش‬ ‫قۆناغێک���ی کەی پارەیە‌و لەگ���ەڵ هەندێک‬ ‫میکانیزمی پ���ارەدان‌و مامەڵ���ەی دیجیتالی‬ ‫بۆ پارەی ئاس���ایی تێكەڵی دەک���ەن‪ .‬بۆیە‬ ‫زۆرێک لەئابوریناسان ئەگەر نەڵێم هەمویان‬ ‫کریپتۆکەرەنس���ی بەهەبووی س���ەوداگەرانە‬ ‫(‪ )speculative assets‬ناودەب���ەن‌و‬ ‫مامەڵەکردنی���ش لەم بوارەدا بەس���ەودایەکی‬ ‫شێتانە وەس���ف دەکەن‌و بەراوردی دەکەن‬ ‫بەش���ێتی گوڵی اللەی هۆڵەندی لەس���ەدەی‬ ‫حەڤدە‪.‬‬ ‫ئاوێن���ه‌‪ :‬وه‌ک ده‌زانین کریپتۆکه‌ره‌نس���ی‬ ‫‪peer to peer‬ه‌ وات���ه‌ الیه‌ن���ی س���ێیه‌م‬ ‫بونی نی���ه‌‪ ،‬ئایا ده‌کرێ متمان���ه‌ به‌درواێکی‬ ‫بێ ش���اهیدو پش���تگیری بانکی بکرێت؟ کێ‬ ‫قه‌ره‌ب���وی زیان���ه‌کان ئه‌کات���ه‌وه‌ گه‌ربه‌هۆی‬ ‫ترانزه‌کش���ن‌و ڤایرۆس���ی س���پایوێر هاک���ی‬ ‫ئه‌کاونته‌که‌و کۆینه‌کان کرا؟‬ ‫رزگار‪ :‬لەراس���تیدا ئەم���ە خالێک���ی زۆر‬ ‫جەوهەریی���ە‪ ،‬پ���ارە ی���ان دراو دەبێ���ت‬ ‫یاس���ای لەپش���ت بێت‪ ،‬دەوڵەت‌و حکومەت‌و‬ ‫دامودەزگاکانی دارایی پش���تیوانی لێبکەن‌و‬

‫بەرپرس���یارێتی بگرنە ئەس���تۆ‪ ،‬ئەوەی کە‬ ‫بانکی ناوەندی یان هیچ دامەزراوەیەکی دارایی‬ ‫لەپشتی ئەم دراوە گریمانەییەناوە نییە وا‬ ‫دەکات لەحاڵەتی هاک‌و لەدەس���تدانی پارەدا‬ ‫هیچ کەس بەرپرس نەبێت‪ ،‬ئێمە بە‌بەردەوامی‬ ‫هەواڵی هاککردنی میلۆنان دۆالر دەبیستین‌و‬ ‫قەرەب���وش ناکرێت���ەوە‪ ،‬ل���ەم هەفتەی���ەدا‬ ‫کۆمپانایەکی یابانی ‪٪٩٠‬ی س���امانەکەی کە‬ ‫‪ ٥٨‬ملیار یەنی ژاپۆنی بوو لەدەست دا بەهۆی‬ ‫هێرش���ی هاککەرەکانەوە‪ .‬لێرەدا شتیک زۆر‬ ‫گرنگە ک���ە دەبێت ئاماژەی پێبکەین‪ ،‬بەپێێ‬ ‫تیۆری ئابوری پارە خۆی ئامانج نییە بەڵکو‬ ‫ئامانج لەپارە‌و دراو رێکخس���تنی کۆمەڵگایە‬ ‫بەش���ێوەیەک کە س���ەقامگیری سیاس���ی‌و‬ ‫ئابوری‌و تەنان���ەت کۆمەاڵیەتی���ش بهێنیتە‬ ‫بون‪ ،‬بۆیە پیویس���تە هاواڵتی کاتێک مامەڵە‬ ‫دەکات هەس���ت بەدلنیایی ب���کات کە ئەمە‬ ‫لەدراوە گریمانییەکان���دا بونی نییە‪ ،‬چونکە‬ ‫جێگای دیاریکراو نییە بەرپرس���یارێتی ئەم‬ ‫پرۆس���ەیە بگرێتە ئەستۆ‌و بەرژەوەندییەکانی‬ ‫خەڵک بپارێزێت‪ ،‬بەکورتی پارە‌و سیستەمی‬ ‫دارایی لە‌والتدا دەبێت س���ەرچاوەی ئارامی‌و‬ ‫ئاسایش���ی سیاسی‌و ئابووری‌و کۆمەالیەتی‬ ‫بێت‪ ،‬بە‌س���ەرنجدان ل���ەدراوە گریمانییەکان‬ ‫پێچەوانەکەی دەبینین‪.‬‬ ‫ئاوێن���ه‌‪ :‬ت���ۆ پێتوایه‌ کریپتۆ که‌ره‌نس���ی‬ ‫جێگایی پاره‌ی کاغه‌ز بگرێته‌وه‌‪ ،‬ئایا ده‌توانێ‬ ‫له‌داهاتو ڕێوش���وێنی یاس���ایی ده‌س���ته‌به‌ر‬ ‫بکات؟‬ ‫رزگار‪ :‬کریپتۆکەرەنس���ی بەهیچ شێوەیەک‬ ‫پ���ارە نیی���ە‪ ،‬ب���ەم س���تراکتۆرەی ئێس���تا‬ ‫هەیەتی‌ولەدەرەوەی دامودەزگا فەرمییەکانە‪،‬‬ ‫ئیمکان���ی ئ���ەوەی نیی���ە پارە بێ���ت‪ ،‬وەک‬ ‫پیش���تر وتمان پ���ارە‌و هاوش���ێوەکانی پارە‬ ‫کاتێ���ک بەهایان دەبێت ک���ە دامەزراوەیەکی‬ ‫گشتی وەک بانکی مەرکەزی پالپشتی بکات‬ ‫بەمەش ڕه‌زامه‌ندی گش���تی له‌س���ه‌ردەبێت‌و‬ ‫لەنێ���و خەڵکدا دەستاودەس���تی پێدەکرێت‪،‬‬ ‫بۆی���ە زۆرج���ار ئەوان���ەی کە بانگەش���ە بۆ‬ ‫ئ���ەم جۆرە دراوە دەکەن ب���ەراوردی دەکەن‬ ‫بەهاوش���ێوەکانی پ���ارە وەک کارتی بانکی‪،‬‬ ‫بەاڵم لەراستیدا ئەو بەراوردە لەشوێنی خۆی‬ ‫نییە بۆ چاوبەست کردنی بەشداربوان‌و هێنانی‬ ‫زیاتری هاوبەشە لەپرۆسەکەدا‪ ،‬چونکە هەمو‬ ‫هاوش���یوەکانی پارە دەزگایەکی فەرمی وەک‬ ‫بانکی مەرکەزی پش���تیوانی دەکات‌و دەبێت‬ ‫بە‌بەش���ێک لەکوتل���ەی دراوی���ی لە‌واڵت���دا‪.‬‬ ‫دواتر خس���تنەروی پارە بابه‌تێکی سیادییەو‬ ‫لەدەسەاڵتی بانکی مەرکەزی هەر دەوڵەتێکە‪،‬‬ ‫بڕی خواس���ت‌و خس���تنەروو لەقەبارەی پارە‬ ‫گاریگەری راس���تەوخۆی لەس���ەر چاالکییە‬ ‫ئابووری���ەکان جێدەهێڵێت‪ ،‬بۆیە ئەگەر بڕیار‬ ‫بێت کریپتۆکەرەنسی پارە یان هاوشیوەکانی‬ ‫پارە بێت‪ ،‬ئەوا بێ هی���چ دودڵییەک دەبیت‬

‫زیرەکترین‌‌و ئاسانترین‬ ‫رێگا لەئێستادا بۆ‬ ‫کرین‌و فرۆشتنی‬ ‫دەرمان‌و ماددە‬ ‫بێهۆشکەرەکان‬ ‫بیتکۆینە‬ ‫بە‌بەشیک لە‌سیس���تمەی دارایی‌و نەختینەیی‬ ‫والت‪ ،‬هاوکات سیاسەتی دارایی‌و نەختینەیی‬ ‫کاریگەر دەبیت بە‌قەبارەی کریپتۆکەرەنسی‪،‬‬ ‫س���ەرەنجام حکومەت بەشێک لەم دەسەاڵتە‬ ‫س���یادیە لە‌دەس���ت دەدات کە ئەمەش هەتا‬ ‫ئیس���تا لە‌تیۆری ماکرۆئاب���ووری بابه‌تێکی‬ ‫هەس���تیارە‌و رێگە پیدراو نییە‪ ،‬لەئیس���تادا‬ ‫‪٢‬ه���ەزار‌و ‪ ٩٠٠‬جۆر دراوی گریمانەیی هەیە‪،‬‬ ‫بیهینە پیش چاوت ئەو هەمو سەرچاوەیە پارە‬ ‫بخاتە بازارەوە‪ ،‬والت توش���ی چ کارەساتێک‬ ‫دەبی���ت‪ ،‬بۆیە تەواوی ئابووریناس���ان کۆکن‬ ‫لە‌س���ەرئەوەی کە کریپتۆکەرەنسی پارە نییە‬ ‫بەڵکو سەودایەکی شێتانەیە!‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬کریپتۆکه‌ره‌نس���ی س���ێ ڕه‌هه‌ندی‬ ‫هه‌یه‌‪ ،‬یه‌که‌م ڕه‌هه‌ندی ئابوری‌و دارایی‪ ،‬دوه‌م‬ ‫ڕه‌هه‌ندی ئایت���ی که‌ش���اره‌زایی بلۆکچه‌ین‌و‬ ‫داتابه‌یسه‌که‌ی ده‌گرێته‌وه‌‪ ،‬سێیه‌م ڕه‌هه‌ندی‬ ‫ماتماتیک‌و زانستی کۆدنوسی‌و کریپتتۆلۆجی‌و‬ ‫به‌تایبه‌ت کریپتۆگرافه‌‪ ،‬ئایا پێت‌وایه‌ خه‌ڵکی‬ ‫کوردستان ش���اره‌زایی ئه‌م ڕه‌هه‌ندانه‌ی هه‌یه‌‬ ‫وا بە‌لێشاو‌و بڕه‌ پاره‌ی زۆر به‌شداری پڕۆژه‌ی‬ ‫وه‌نکۆی���ن ده‌که‌ن ی���ان خۆش���خه‌یاڵی له‌پڕ‬ ‫ده‌وڵه‌مه‌ندبونه‌؟؟!‬ ‫رزگار‪ :‬بە‌بروای من رەهەندی دو‌هم‌و سێیه‌م‬ ‫رەهەندی تەکنیکین‌و نەک لەکوردستان بەڵکو‬ ‫لەجیهانیش���دا ئەوانەی کە بەشدارن کەمێکی‬ ‫زۆر کەم نەبێت ش���ارەزای ئەوتۆیان لەسەری‬ ‫نییە پێدەچێت قورسیش بێت هەمو کەس ئەو‬ ‫شارەزاییە وردە بەدەس���تبهێنێت‪ ،‬بەاڵم زۆر‬ ‫پێویس���تە لەرەهەندە ئابورییەکەوە سەرنجی‬ ‫بدرێت‌و ش���ارەزایی پەیدا بکرێت‪ .‬بە‌داخەوە‬ ‫زۆرجار چەمکە ئاب���وری‌و تەکنلۆجی‪ ...‬هتد‬ ‫لەم بوارەدا بەهەڵە بەکاردەهێنرێت‌‌و دەخرێتە‬ ‫خزمەتی بانگەش���ەکردنی نادروس���تەوە‪ ،‬بۆ‬ ‫نمونە بانگەش���ەکارانی وەنکۆین بانگه‌شه‌ی‬ ‫ئ���ەوە دەکەن کە لەس���ااڵنی دهاتودا پارەی‬ ‫کاش نامێنێ���ت یان بەش���ێوەیەکی بەرچاو‬ ‫ک���ەم دەبێتەوە‪ ،‬لێرەدا زۆرجار ئەو هەواڵەی‬

‫واڵتی سوید تەوزیف دەکرێت کە بڕیاری داوە‬ ‫ئامادەسازی بکات بۆ ئەوەی هاواڵتیان ‪٪١٠٠‬‬ ‫مامەڵەی ئەلیکترۆن���ی بکەن‌و رزگاریان بێت‬ ‫لەهەڵگرتنی کاش‪ .‬لەراس���تیدا ئەمە فاکتی‬ ‫ئابوریە‌و هەواڵەکەش س���ەبارەت بەس���وید‬ ‫دروس���تە‌و هی���چ گرفتێک���ی تێدانییە‪ ،‬بەاڵم‬ ‫تەوزی���ف کردنی ئ���ەم فاک���ت‌و هەوااڵنە بۆ‬ ‫خزمەتی هەر دراوێکی دیجیتالی لەش���وێنی‬ ‫خۆی نییە‌و هەڵەیەکی کوشندەش���ە‪ ،‬چونکە‬ ‫بەی���س‌و بنەمای مامەڵ���ەی ئەلیکترۆنی هەر‬ ‫پارەی کاش���ە‪ ،‬بە‌واتایەکی تر کاتێک کریدت‬ ‫کارتێ���ک یان ڤیزا کارتێک ب���ۆ هەڵگرەکەی‬ ‫کاریگ���ەر دەبێت‌و دەتوانێت ب���ێ هیچ گیرو‬ ‫گرفتی���ک مامەڵەی پێوەبکات کە لەهەژماری‬ ‫بانکی خۆیدا خاوەنی رەس���ید بێت‌و پارەی‬ ‫کاش���ی دانابێ���ت‪ .‬بە‌داخەوە زۆرج���ار ئەم‬ ‫جەمکانە تێکەڵ دەکرێت‌و خەڵکیش توش���ی‬ ‫هەڵە دەبن‪.‬‬ ‫ئاوێن���ه‌‪ :‬وه‌ک ش���اره‌زایان ده‌ڵێن کریپتۆ‬ ‫که‌ره‌نسی ده‌رفه‌تێکی باشی داوه‌ بە‌قومارچی‌و‬ ‫مافیاو هاککه‌ره‌کان تا ترانزه‌کشنی پاره‌کانیان‬ ‫بکه‌ن له‌پشت په‌رده‌ی یاس���او کۆنترۆڵه‌وه‌‪،‬‬ ‫‌وه‌ک ده‌ڵێن هه‌ر ئه‌وانیش له‌پشت گه‌وره‌بون‌و‬ ‫مانه‌وه‌ی کریپتۆکه‌ره‌نس���ین‪ ،‬که‌ی ئیش���یان‬ ‫پێ���ی نه‌ما ده‌یخه‌ن‪ ،‬بۆ ئه‌م���ه‌ ده‌ڵێت چی‪،‬‬ ‫س���ه‌وداگه‌ری نایاس���ایی کریپتۆکه‌ره‌نس���ی‬ ‫گه‌وره‌کرد؟‬ ‫رزگار‪ :‬دروستە‪ ،‬کریپتۆکەرەنسی بە‌گشتی‌و‬ ‫بیتکۆین بەتایبەتی لەدارک نێت ئیش دەکەن‪،‬‬ ‫ئەمەش زەمینەیەکی زۆر باشە بۆ ئەنجامدانی‬ ‫تاوان‪ ،‬وەک فرۆش���تنی دەرم���ان‌و ماددەی‬ ‫بێهۆش���کەرەکان‪ ،‬س���پی کردن���ەوەی پارە‪،‬‬ ‫تاوانی کوشتن‌و یارمەتیدانی تیرۆریستان‪...‬‬ ‫هتد‪ ،‬لەتازەترین راپۆرتی فاینەنش���ل تایمزدا‬ ‫ئاماژه‌ بەوە دەکات کە زیرەکترین‌‌و ئاسانترین‬ ‫رێگا لەئێستادا بۆ کرین‌و فرۆشتنی دەرمان‌و‬ ‫م���اددە بێهۆش���کەرەکان بیتکۆینە‪ ،‬دەتوانی‬ ‫بەت���ەواوی ئیس���راحەتی خ���ۆت لەماڵ���ەوە‬

‫ئ���ەو کارە بکەیت‌وکەمترین مەترس���ی چونە‬ ‫زیندانت لەس���ەر بێت‌و کێویکیش لەسەرمایە‬ ‫کۆبکەیتەوە‪ ،‬س���ەیری ئەم ب���ەراوردە بکە‪،‬‬ ‫سەرمایەی ئەمرۆی کریپتۆکەرەنسی نزیکەی‬ ‫یەک تریلیۆن دۆالری ئەمریکییە‪ ،‬کە ئەمەش‬ ‫هەموی لەماوەییەکی زۆر کەمدا ئەتوانم بڵێم‬ ‫س���اڵێکدا کەڵه‌کە بوە‪ .‬لەکاتێکدا بەکۆمپانیا‬ ‫زەبەالحەکانی وەک ئەم���ازۆن‌و گۆگل‌و یاهو‬ ‫هێشتا نەگەشتوونەتە یەک تریلیۆن‪ ، ،‬ئایا‬ ‫ئەمە جێگای پرس���یار نیی���ە‪ ،‬بە‌دلنیاییەوە‪،‬‬ ‫کریپتۆکەرەنس���ی‌‌و جۆرەکان���ی ت���ری وەک‬ ‫بیتکۆی���ن زەمینەیەکی زۆر لەبارە بۆ مافیا‌و‬ ‫بازرگانان���ی بواری چاالکییە نایاس���اییەکان‌و‬ ‫کاری گرانی ئەوانی ئاسانتر کردوە‪.‬‬ ‫ئاوێن���ه‌‪ :‬وه‌نکۆین له‌ڕوانگه‌ی تۆوه‌ چۆنه‌؟‬ ‫ئایا ئه‌توانێ ببێت به‌دراو؟؟؟‬ ‫رزگار‪ :‬لەراس���تیدا بۆچون���ی من لەس���ەر‬ ‫وەنکۆین بۆچونێکی نێگه‌تیڤه‌‪ ،‬ئەو پرۆسەیە‬ ‫ئالۆزی‌و نارونی زۆری تیدایە‪ ،‬خەسلەتەکانی‬ ‫س���کام بوون���ی زۆر لەخۆگرت���وە‪ ،‬تەنانەت‬ ‫بانگەش���ەکارانی وەنکۆینیش خۆیان خاوەنی‬ ‫بۆچونی رون نین‪ ،‬بۆ نمونە هەندێکان دەلیین‬ ‫ئێمە پاکێچی فێرکاری دەفرۆش���ین‌و بەهیچ‬ ‫شێوەیەک کۆین‌و تۆکن نافرۆشین‪ ،‬لەکاتێکدا‬ ‫سەدان کەس هەن لە‌کوردس���تان زیاتر لە‌‪٦‬‬ ‫مان���گ دەبیت بە‌پ���ارەی باش بەش���دارن‌و‬ ‫پاکیجی فێرکاریشیان نەبینییوە (ئەمە جگە‬ ‫ل���ەوە کە پاکێجی فێ���رکاری خۆی هیچ نییە‬ ‫جگە لەدەرچەیەکی یاس���ایی بۆ کۆمپانیای‬ ‫وەنالی���ف ت���ا لەداهات���ودا لەلێپێجینەوەی‬ ‫یاس���ایی س���ەالمەت بیت)‪ ،‬بۆی���ە زۆربەی‬ ‫ئەوبابەتان���ەی لە‌س���ەروەنکۆین لەمیدی���ای‬ ‫جیهانیدا هەیە بەس���کام‌و بزنس���ی هەرەمی‬ ‫ناویدەب���ەن‪ ،‬س���ەبارەت بە‌بەش���ی دووەمی‬ ‫پرس���یارەکە وەک وتمان کریپتۆکەرەنس���ی‬ ‫دراو نیی���ە‌و نابیت بەدراو بۆیە دەبێت بڵێین‬ ‫ئایا وەنکۆین دەبێت بەکریپتۆکەرەنسی؟ من‬ ‫بۆ ئەمەش تا رادەیەک���ی زۆر گومانم هەیە‪،‬‬ ‫بون بەکریپتۆکەرەنس���ی پێویستی بەوە نییە‬ ‫کە ‪ ٢‬ساڵ بانگەش���ەی بۆ بکەیت‪ ،‬بیتکۆین‬ ‫لەمانگی ‪ ٨‬ساڵی ‪٢٠٠٨‬دروستکراوە‌و لەمانگی‬ ‫‪ ١‬س���اڵی ‪ ٢٠٠٩‬خراوەتە بازارەوە‪ ،‬ئێس���تا‬ ‫سەدەها کریپتۆکەرەنس���ی هەیە کە نرخیان‬ ‫لەیەک لەدەی سەنتێک کەمترە‪ ،‬چ پێویست‬ ‫دەکات کەس���ێک ‪ ٥‬دەفتەر ی���ان زیاتر بدات‬ ‫بە‌وەنکۆین؟‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬له‌م دۆخه‌ی له‌کوردس���تان باوکێک‬ ‫گوێی له‌گریانی منداڵه‌ برسیه‌که‌یه‌تی‌و پاره‌ی‬ ‫نیه‌ ش���یری بۆ بکڕێت چۆن له‌به‌رپرسیارێتی‬ ‫ئه‌خالقی بانگه‌شه‌که‌رانی وه‌نکۆین ده‌ڕوانیت‪،‬‬ ‫که‌ خۆیان ناتوانن بڵێن ئاینده‌ی دراوه‌که‌یان‬ ‫له‌‪%100‬ه‌؟‬ ‫رزگار‪ :‬ئاس���اییە کەس���ێک ئ���ارەزووی‬ ‫سەرکێش���ی هەبێت‌‌و سەرکێش���ی بەپارەی‬

‫خۆی���ەوە ب���کات‪ ،‬ب���ۆ نمون���ە دەکرێت تۆ‬ ‫س���ەرمایەیەکی ‪ ١٠‬ه���ەزار دۆالری���ت هەبێت‬ ‫سەرکیشی بەهەزار دۆالرییەوە بکەیت‪ ،‬بەاڵم‬ ‫ناکرێت هەرچیت هەبێت بیخەیتە پرۆسەیەکی‬ ‫نارون‌و ناشەفاف‪ ،‬یان خەڵکی هانبدرێت بۆ‬ ‫ئەوەی خانوو‌ ئوتومبێل‌و ئاڵتون بفرۆش���ێت‌و‬ ‫بەشدار بێت‪ ،‬ئێستا‌و لەم قەیرانەدا‪ ،‬بەسەدان‬ ‫میلیۆن دۆالر لەکوردستان چوەتە دەرەوە بۆ‬ ‫جێگای نادیارو کەس لەدوارۆژی ئەو پارەیە‬ ‫دڵنیا نییە‪.‬‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬پرسیارێکی بونیادنه‌رانه‌ی ئابوری‪،‬‬ ‫له‌و دۆخه‌ی قه‌یراناوییه‌ی کوردس����تان بۆچی‬ ‫ئه‌وان����ه‌ی که‌ پاره‌یه‌کی خه‌وتو یان پاره‌یه‌ک‬ ‫به‌ه����ۆی پله‌و پۆس����ته‌وه‌ ده‌س����تیانکه‌وتوه‌‬ ‫ده‌یخه‌نه‌ پڕۆژه‌یه‌که‌وه‌ که‌ گره‌نتی س����فره‌و‬ ‫خۆش����ییان ناتوان����ن له‌ئاین����ده‌ی دڵنیابن‪،‬‬ ‫له‌کاتێک����دا ته‌نها له‌یۆت����وب بڕوانن ده‌توانن‬ ‫پاره‌کانی����ان بخه‌ن����ه‌ خزمه‌ت����ی پ����ڕۆژه‌ی‬ ‫ڕاس����ته‌قینه‌ی ساده‌و که‌م خه‌رجی‪ ،‬سودێک‬ ‫به‌خۆی����ان‌و ده‌وروب����ه‌ر بگه‌یه‌ن����ن؟ ئه‌مه‌ چ‬ ‫جۆرێک����ه‌ له‌عه‌قڵیەت����ی ئاب����وری الی ئێمه‌‬ ‫گه‌شه‌ده‌کات؟‬ ‫رزگار‪ :‬من هەمان پرس����یارم لەبەش����یکی‬ ‫زۆری ئ����ەو برادەرانە کرد کە بەش����داربوون‪،‬‬ ‫وت����م بۆچی ئێوە متمان����ە بەژنێکی بولگاری‬ ‫نەناسراو کە پێشینەی سکامی هەیە دەکەن‪،‬‬ ‫ب����ەاڵم متمان����ە بەخۆتان ناک����ەن‌و پێکەوە‬ ‫پارەکەت����ان تێکەڵ بکەن‌و کارێکی باش����ی‬ ‫پێبکەن‪ ،‬هەرچەندە ئەوان بەهانەیان ئەوەبو‬ ‫ک����ە یەکێت����ی‌و پارتی هەم����و دەرفەتەکانی‬ ‫بزنس‌و بازرگانی کردن����ی لەخەلک گرتوە‌و‬ ‫قۆرخ����کاری ئاب����وری زۆر هەیە‪ ،‬بەش����یکی‬ ‫ئ����ەم وەاڵمە دروس����تە بەاڵم بەش����ێکی زۆر‬ ‫پەیوەندی بەخۆش����خه‌یاڵی‌و ده‌وڵه‌مه‌ندبونی‬ ‫خێراوە هەیە‪ ،‬وەک وتم سەدان میلۆن دۆالر‬ ‫ئەتوانرێت گەورەترین پرۆژەی کش����توکالی‬ ‫لەناوچەی ش����ارەزور‌و کەالر پێبکرێت ئەگەر‬ ‫بەشێوەیەکی باش رێکبخرێت‪‌.‬‬ ‫ئاوێن����ه‌‪ :‬چۆن له‌عه‌قڵیەت����ی په‌الماردان‌و‬ ‫س����وکایه‌تی کردنی بانگه‌شه‌که‌رانی وه‌نکۆین‬ ‫ده‌ڕوانی کاتێک ب����اوه‌ڕت بە‌پڕۆژه‌که‌یان نیه‌‬ ‫یان نه‌نگی پڕۆژه‌که‌یان نیش����ان ده‌ده‌یت؟!‬ ‫بۆ هێنده‌ چینێکی کۆنس����ه‌رڤاتیزمن؟! ئه‌مه‌‬ ‫له‌زانس����تی ئاب����وری پێناس����ه‌کراوه‌؟‪ ،‬یان‬ ‫چیرۆکێکی ل����ه‌م جۆره‌ له‌مێ����ژوی ئابوری‌و‬ ‫دراوداهه‌یه‌؟!‬ ‫رزگار‪ :‬لە‌راس����تیدا ئەم گرفتە پەیوەندی‬ ‫بەسروشتی بەش����ێک لەمرۆڤەکانەوە هەیە‪،‬‬ ‫‪ ،‬کاتێک بەتوندی باوەڕی بەش����تێک هەیە‬ ‫ئەوا رەخن����ە قبوڵ ناکات‪ ،‬ئەم����ە تەنها بۆ‬ ‫وەنکۆین وا نییە بەڵکو بۆ سیاسەت‌و حیزب‌و‬ ‫ئاین‌ومەزهەب‌و ئایدۆلۆژیاو زۆرشتی دیکەش‬ ‫دروس����تە‪ ،‬بە‌داخەوە ئەوە ئێس����تا گرفتێکی‬ ‫گەورەی باشوری کوردستانە‪.‬‬

‫تایبه‌ت‬

‫)‪ )614‬سێشه‌ممه ‪2018/2/20‬‬

‫جەعفەر ئەمینزادە‪ ،‬ئەندام ‌ی ڕێبەری‌ ڕەوتی‌ سۆسیالیست ‌ی کۆمەڵە‪:‬‬

‫‪7‬‬

‫رابەران ‌ی دیموکرات‌و کۆمەڵەکان میراتگر ‌ی خەباتی‌ خۆرهەاڵت ‌ی کوردستان نین‬ ‫ئا‪ :‬سه‌هه‌ند‬

‫جەعفەر ئەمینزادە‪ ،‬ئەندامی‌ ڕێبەری‌ ڕەوتی‌‬ ‫سۆسیالیستی‌ کۆمەڵە لەم گفتوگۆیەی‬ ‫ئاوێنەدا دەڵێت "کە کۆنگرەی نەتەوەیی‌‬ ‫بەسترا لەهەولێر‪ ،‬کێشەکە ئەوە بوو کێ‬ ‫سەرۆکایەتیی‌ کۆنگرەکە بکات؟ پارتی‌ یان‬ ‫پەکەکە"‪.‬‬ ‫ئاوێنە‪ :‬چەن���د هەفتەیەک���ە پەالمارێک ‌ی‬ ‫ش���ۆڤێنییانە دەکرێتە س���ەر شاری‌ عەفرین‬ ‫لە‌الیەن سوپای‌ تورکیاوە و‪ ،‬ئۆپراسیۆنێکی‌‬ ‫بەرباڵو لە‌هەر چوار الی‌ عەفرینەوە درێژەی‌‬ ‫هەیە‪ ،‬گەلەکۆمەیەک لە‌ئارادایە لە‌نێوان ئێران‌و‬ ‫روس���یا‌و تورکیا‪ ،‬تەنانەت باس���ی‌ سووریا‌و‬ ‫عەرەبستانی‌ س���عوودیە‌و بەشداریی سوپای‌‬ ‫ئازادی‌ س���ووریایش دەکرێ���ت‪ ،‬لێکدانەوەی‌‬ ‫بەڕێزت چییە؟ بۆچ���ی‌ دەیانەوێت عەفرین‬ ‫وەک کۆبانێ‌و موسڵ وێران بکەن؟ پێت وایە‬ ‫چارەنووسی‌ عەفرین بە‌کوێ دەگات؟‬ ‫ئەمینزادە‪ :‬ئەگ���ەر بۆیان بکرێت عەفرین‬ ‫وەک موس���ڵ ل���ێ دەکەن‪ ،‬پێ���م وایە ئەمە‬ ‫بەرنام���ەی‌ تورکیایە‪ ،‬بۆ ئ���ەوەی‌ نەهێڵێت‬ ‫ک���ورد لە‌خۆرئاوای کوردس���تان بەمافەکانی‌‬ ‫خۆی‌ ب���گات‪ ،‬کە ئەو ئەمە بە‌مەترس���ی بۆ‬ ‫خۆی‌‌و ناوخۆیی‌ خۆی‌ دەزانێت‪ ،‬تورکیا پێی‬ ‫وای���ە هێزەکانی‌ خۆرئاوا لەژێ���ر کاریگەریی‌‬ ‫هێزەکانی‌ (پەکەکە)دان‌و دەس���توور لەوەوە‬ ‫وەردەگرن‪ ،‬تورکیا ئەوە وەک مەترس���ییەک‬ ‫بۆ سەر خۆی‌ دەبینێت‪ ،‬بەاڵم لە‌هەمان کاتدا‬ ‫تورکیا بە‌هۆکاری‌ ئەوەی‌ پێش���تر‌و تا ئێستا‬ ‫لە‌هەموو سیاسەتەکانی‌ دەرەوەیدا شکستی‬ ‫خواردوە بەتایبەت لە‌س���ووریادا‪ ،‬دەیەوێت‬ ‫لە‌کۆتاییدا بە‌لەشکرکێش���ی‌ ب���ۆ ناو خاکی‌‬ ‫س���ووریا قەرەبووی ئەو شکستانە بکاتەوە‪،‬‬ ‫ئەگەر ئەمەریکا‌و ڕووس���یا لەگەڵ سووریادا‬ ‫ڕێککەوت���ن‪ ،‬وەک ئێران‪ ،‬تورکیایش بێبەش‬ ‫نەبێ���ت‪ ،‬کە تا ئێس���تا بێبەش ب���وە‪ .‬ئەو‬ ‫سیاس���ەتانەی‌ تورکیا لە‌سەرەتاوە بەرانبەر‬ ‫بە‌سووریا هەیبوە‪ ،‬هیچیان دروست نەبوون‪.‬‬ ‫تورکی���ا پێی وایە لە‌عەفری���ن‌و کانتۆنەکانی‌‬ ‫خۆرئ���اواوە هێ���رش دەکرێتە س���ەر خاکی‌‬ ‫تورکیا‪ ،‬کە تا ئێس���تا پێچەوانەکەی‌ ڕاست‬ ‫ب���وە‪ ،‬لە‌خاک���ی‌ خۆرئاواوە تا ئێس���تا هیچ‬

‫هێرش���ێک نەکراوەتە س���ەر تورکیا‪ ،‬تەنها‬ ‫تورکیا ب���وە بە‌هەموو ش���ێوەیەک تەنانەت‬ ‫ڕێگری���ی ک���ردوە لەوەی‌ کە ک���ورد لە‌الیەن‬ ‫هێزەکان���ی هاوپەیمانەوە چەک���دار بکرێن‌و‬ ‫چەکی���ان پێ بدرێت‌و لەگ���ەڵ ئەمەریکایش‬ ‫لە‌س���ەر ئ���ەوە ناکۆکییان هەی���ە‪ ،‬پێم وایە‬ ‫تورکی���ا بەرنامەکەی‌ ئەوەیە بە‌ش���ێوەیەک‬ ‫دیمۆگرافیای���ی‌ ناوچەک���ە بگۆڕێت‪ ،‬عەفرین‬ ‫شوێنێکە کە بە‌ئاس���انی‌ لە‌داهاتوودا ئەگەر‬ ‫هەر لە‌دەس���تی‌ ک���ورددا بمێنێتەوە‌و هەموو‬ ‫کانتۆنەکان بە‌ی���ەک دەگەیەنن‪ ،‬لە‌داهاتوودا‬ ‫ڕێگایان دەبێت بەرەو دەریا‪ ،‬بەاڵم ئێس���تا‬ ‫تورکی���ا لەوان���ە دەترس���ێت‪ ،‬ک���ە ئەگەر‬ ‫حکوومەتێک���ی‌ خۆبەڕێوەب���ەر لە‌باک���ووری‬ ‫سووریا دروست ببێت‪ ،‬ئەو کاتە تورکیا ئەوە‬ ‫بە‌مەترسیی‌ دەزانێت بۆ خۆی‌‪.‬‬ ‫ئاوێنە‪ :‬پرسی‌ پێکهێنانی‌ ناوەندی‌ هاوبەشی‌‬ ‫حیزبەکانی‌ کوردستانی‌ ئێران لە‌چەند ڕۆژی‌‬ ‫ڕاب���ردوودا لە‌ن���او هێزەکان���ی‌ خۆرهەاڵتی‌‬ ‫کوردس���تاندا لە‌ئارادایە‪ ،‬س���ەرنجتان چییە‬ ‫لە‌س���ەر پێکهێنانی‌ ئەو ناوەندە؟ لەکاتێکدا‬ ‫پێنج هێزی‌ سیاس���ی‌ تێیدا بەشدارن‪ ،‬بەاڵم‬ ‫ئێ���وە وەک دوو س���ازمان‌و دوو ڕێکخراوی‌‬ ‫سیاسی‌ بەشدار نین‪ .‬ئەو کێشە‌و ناکۆکییانە‬ ‫چیین کە لە‌سەر ئەو ناوەندە هەن؟ بە‌وتەی‬ ‫بەڕێز ئیبراهیم عەلی���زادە‪ ،‬ئەوانە کۆمەڵێک‬ ‫حیزبی‌ ڕاس���تن‪ ،‬بۆیە بەشدارییان نەکردوە‪،‬‬ ‫گوتیش���ی‌ بۆچ���ی هێزێک ک���ە درێژکراوەی‌‬ ‫موجاهیدینی‌ خەلقە بەش���داری دەکات لەو‬ ‫دانیش���تنانەدا‪ ،‬بەاڵم ڕێگا ن���ادات (پژاک)‬ ‫بەش���داری بکات‪ ،‬لە‌بەرانب���ەردا بۆ نموونە‬ ‫کۆمەڵ���ەی‌ زەحمەتکێش���ان‌و کۆمەڵ���ەی‌‬ ‫شۆڕش���گێڕ‌و حیزبی‌ دیموکراتی‌ کوردستانی‌‬ ‫ئێران دەڵێ���ن‪ ،‬ئەی‌ (پ���ژاک) درێژکراوەی‌‬ ‫پەکەکە نییە؟ بۆچوونی‌ تۆ لە‌سەر کۆی ئەم‬ ‫باسانە چییە؟‬ ‫ئەمینزادە‪ :‬پێم باشە هێزەکانی‌ خۆرهەاڵت‬ ‫هەمیش���ە هەموویان کۆ بن‪ ،‬ئەگەر نەتوانن‬ ‫هەموویان لە‌یەک بەرەدا کۆ ببنەوە‪ ،‬لە‌چەند‬ ‫بەرەیەکیش���دا کۆ ببنەوە شتێکی‌ ئەرێنیە‪.‬‬ ‫ڕاس���تە جیاوازی هەیە‪ ،‬من پێ���م وایە ئەو‬ ‫پێن���ج حیزبە‌بەرەیەکی‌ ڕاس���تی‌ کۆمەڵگای‬ ‫کوردستانی‌ ئێرانن‪ ،‬خەڵک ئەو بڕیارە دەدات‪،‬‬ ‫بەاڵم لە‌هەموو ش���تێکیدا دی���ارە ئەو الیەنە‬

‫لە‌س���ەرەتاوە بە‌دوو حیزب پێکهات‪ :‬حیزبی‌‬ ‫دیموکراتی‌ کوردس���تانی‌ ئێ���ران‌و کۆمەڵە ‌ی‬ ‫شۆڕش���گێڕی‌ زەحمەتکێش���انی‌ کوردستانی‌‬ ‫ئێ���ران‪ ،‬کە دوو بەرەی‌ ڕاس���تی‌ کۆمەڵگای‬ ‫کوردس���تانی‌ ئێرانن‪ ،‬دیارە حیزبی‌ تریان بۆ‬ ‫زیادک���ردوون‪ ،‬کە بە‌جۆرێک جیاوازن لەوان‪.‬‬ ‫بابەتەک���ە (پژاک) نیی���ە‪ ،‬بابەتەکە ئەوەیە‬ ‫ئ���ەوان پێیان باش نییە هێ���زی‌ گەورە یان‬ ‫بچووک بە‌مۆرکی چەپ‌و سۆسیالیس���تییەوە‬ ‫لە‌ناو ئەو بەرەیەدا زۆر بن‪ ،‬ئێستا کە ئەوان‬ ‫بەرەیەکی‌ ڕاس���تن پێم خراپ نییە‪ ،‬چەپیش‬ ‫لە‌کوردس���تانی‌ ئێراندا پێویستی‌ بە‌بەرەیەکە‬ ‫کە حیزبی‌ ئازادیخ���وازی‌ تێدا بێت‪ ،‬حیزبی‌‬ ‫دیموکراتی���ی‌ واقیعی‌ تێدا بێ���ت‪ ،‬حیزبێک‬ ‫بێت بڕوایان بە‌پلورالی���زم هەبێت‪ ،‬حیزبێک‬ ‫بڕوای���ان بەوە بێت خەڵک نەس���ڕنەوە‪ ،‬ئەم‬ ‫حیزبان���ە هەبن باش���ە‪ .‬بابەتەک���ە لێرەدا‬ ‫(پژاک) نییە‪ ،‬بۆی���ە نەیانتوانیوە کۆمەڵەی‌‬ ‫ڕێکخراوی‌ کوردس���تانی‌ حیزبی‌ کۆمۆنیستی‌‬ ‫ئێران بس���ڕنەوە‪ ،‬چونکە هێزێکی‌ بەرچاوە‬ ‫لە‌کۆمەڵگای کوردس���تاندا‪ ،‬بە‌بۆچوونی‌ من‬ ‫هیچ هێزێکی‌ چەپ بە‌ئەندازەی‌ ئەوان بەرچاو‬ ‫نیین لە‌کۆمەڵگای کوردستاندا‪ ،‬لە‌کۆندا یەک‬ ‫کۆمەڵە هەب���وو‪ ،‬دیارە کۆمەڵ���ە الیەنگری‌‬ ‫خەڵکی‌ کرێکار‌و زەحمەتکێش بوە‪ ،‬الیەنگری‌‬ ‫یەکسانیی ژن‌و پیاو بوە‪ ،‬دوو بنەمای‌ گرینگ‬ ‫ک���ە هەرگی���ز کۆمەڵە دەس���تی هەڵنەگرت‬ ‫لە‌س���ەرەتاوە تا ئێستا‪ ،‬نایش���بێت دەستی‌‬ ‫لێ هەڵگرێت‪ ،‬کاتێک کۆمەڵگا چینایەتییە‪،‬‬ ‫بابەتەکە ئ���ەوە نییە هەندێک کەس جۆرێک‬ ‫لە‌دروشم دەڵێن بیانەوێت لە‌کوردستان ئەوە‬ ‫پی���ادە بک���ەن‪ ،‬کوردس���تانیش وەک دونیا‬ ‫چینایەتییە‪ ،‬هەم���وو چینێکی تێدایە چینی‌‬ ‫کرێ���کار‌و زەحمەتکێش‌و مامۆس���تا‌و چینی‌‬ ‫بۆرژوازی���ی‌ تێدای���ە‪ ،‬بە‌بۆچوون���ی‌ من لەو‬ ‫بەرەیەی‌ دروس���ت بوو‪ ،‬چەپ���ی‌ تێدا نییە‪.‬‬ ‫هەموویان ڕاستن‌و هێزی‌ ئیسالمیشی‌ تێدایە‪،‬‬ ‫نیوەی‌ حیزبەکان لە‌کوردس���تاندا لە‌جێگەی‌‬ ‫ئ���ەوەی‌ پەرتەوازە بن ک���ۆ ببنەوە‪ ،‬کارێکی‌‬ ‫باشیان کردوە کە کۆ بوونەتەوە‪ ،‬من گلەیی‬ ‫لەوان ناکام چونک���ە منیش خۆم بە‌خاوەنی‌‬ ‫بابەتەکە دەزانم‪ ،‬پێم وا نییە کەس���ێک لێرە‬ ‫کوێخایە بۆ کوردستان‪ ،‬نە من‌و نە خەڵکی تر‬ ‫کوێخا نیین بۆ کوردستان‪ ،‬ئەوان دەیانەوێت‬

‫ش���تی‌ خۆیان بەرنە پێشەوە لە‌کوردستاندا‪،‬‬ ‫پ���ڕۆژەی‌ ئەوان ئ���ەم (‪ )5‬حیزبە‌پرۆژەیەک‬ ‫نییە‪ ،‬ک���ە لە‌خزمەت���ی‌ خەڵک���ی‌ کرێکار‌و‬ ‫زەحمەتکێش���دا بێ���ت‪ ،‬لە‌خزمەت ش���تێکی‌‬ ‫نادیاردایە کە خۆیشیان نازانن‪.‬‬ ‫ئاوێن���ە‪ :‬ئێوە ئامادە نیی���ن لەگەڵ هێزی‌‬ ‫وەک یەکێتیی‌ دیموکراتی‌ کوردستانی‌ ئێران‪،‬‬ ‫ناوەندێک پێک بهێنن‪ ،‬ڕەوتی‌ سۆسیالیست‌و‬ ‫یەکێتیی‌ دیموک���رات‌و پارتی‌ ئازادی‌‪ ،‬پارتی‌‬ ‫س���ەربەخۆیی‌‌و ئ���ەو هێزانەی‌ ت���ر‪ ،‬لەگەڵ‬ ‫حیزبی‌ کۆمۆنیس���ت‌و (پژاک)‪ ،‬بە‌نیاز نیین‬ ‫ناوەندێکی‌ لەو شێوە پێک بهێنن؟‬ ‫ئەمینزادە‪ :‬پێم باش���ە تەواوی‌ هێزەکانی‌‬ ‫خۆرهەاڵت بەشدار بن‪ ،‬من لە‌ئایدیۆلۆژییەوە‬ ‫ب���ۆی ناچم‪ ،‬بۆ نموونە فاڵن کەس حیزبێکی‌‬ ‫نەتەوەیی���ە‪ ،‬ب���ەاڵم ئێس���تا حیزبێک���ی‌‬ ‫دیموکراتە‪ ،‬ئەمە کێش���ەی‌ ئێمە نییە‪ ،‬بەاڵم‬ ‫لەگەڵ بارودۆخی‌ کوردس���تان زۆر ش���تمان‬ ‫هەی���ە هاوبەش���ین‪ ،‬بە‌هەم���وو حیزبەکان‬ ‫بە‌ڕاس���ت‌و چەپیش���ەوە‪ ،‬ئەگ���ەر لە‌ئێران‬ ‫کێش���ەیەک دروس���ت بوو‪ ،‬بارودۆخەکە بەو‬ ‫ش���ێوەیەی‌ لێ نەیەت‪ ،‬چونکە خەڵکی‌ کورد‬ ‫بەداخەوە چەکدارین‪ ،‬لە‌هەر شوێنێک چەک‬ ‫هەبێت‪ ،‬ئەم شێوە بەرخوردانە شت دروست‬ ‫دەکات‪ ،‬لەکاتێکدا ئێستا هیچ نەبوە نیشان‬ ‫دەکێش���ن بۆ فاڵن حیزب‌و فاڵن حیزب‪ ،‬من‬ ‫کێشەی‌ ئەوەم نییە کە کەسەکە نەتەوەیییە‬ ‫یان چەپە یان سۆسیالیس���تە‪ ،‬ئێمە ئەگەر‬ ‫بمانەوێ���ت ئەگ���ەر پێش ئ���ەوەی‌ بڕۆینەوە‬ ‫بۆ ئێران‪ ،‬لە‌س���ەر پالتفۆڕمێک���ی‌ هاوبەش‬ ‫رێک بکەوی���ن‪ ،‬ئەگەر حیزب���ی‌ خۆرهەاڵتی‌‬ ‫کوردس���تانی‌ ئێران هەندێک شتمان نەبێت‪،‬‬ ‫تووشی‌ کێشە دەبین‪ ،‬بۆ نموونە فاڵن حیزب‬ ‫دەڵێت‪ :‬با (پژاک) نەبێت‪ ،‬پێت وا نەبێن من‬ ‫کاتێک باس���ی‌ (پژاک) دەکەم ‪ %100‬لەگەڵ‬ ‫سیاس���ەتیاندا بم‪ ،‬بابەتەکە ئەوەیە (پژاک)‬ ‫یش هەیە‪ ،‬ئیتر لەگ���ەڵ (پەکەکە)دایە یان‬ ‫س���ەر بە‌(پەکەکە)یە هەر شتێک بێت‪ ،‬چی‬ ‫دەکەیت؟ ش���ەڕی‌ لەگ���ەڵ دەکەیت؟ ئەمە‬ ‫ئەگەری هەیە لە‌الیەن هەم شۆڕشگێڕانەوە‪،‬‬ ‫هەم لەالیەن خەڵکی‌ کوردەوە‪ ،‬تەنها کەسێک‬ ‫ناتوانێک حاکمی‌ کوردستان بێت‪ ،‬بابەتەکە‬ ‫ئەوە نییە هەر ش���تێک کۆن بێت باش بێت‪،‬‬ ‫بیروبۆچوون���ی‌ تازە باش���ە‪ ،‬ئەگەر حیزبێک‬

‫عوسمان جەعفەری‌‪ ،‬سکرتێری‌ یەکێتیی‌ دیموکراتی‌ کوردستانی‌ ئێران‪:‬‬

‫ جەعفەر ئەمینزادە‬

‫ئەوەی‌ ئەم رابەرانە ‌ی‬ ‫ئێمە دەیکەن خۆڵکردنە‬ ‫چاوی‌ خەڵکە‪ ،‬نابێت‬ ‫کوردستانی‌ باشور بکەن‬ ‫بە‌نمونە بۆ خۆیان‬ ‫بە‌بۆچونی‌ من زەرەر‬ ‫دەکەن‪ ،‬چونکە کوردی‌‬ ‫ئێران جیاوازیی‌ هەیە‬ ‫لەگەڵ کوردی‌ باشور‬ ‫پێ���ک بێت لە‌تەواوی‌ ئ���ەو حیزبانە کە هەر‬ ‫یەکەیان خەبات���ی‌ درێژخایەنی‌ هەیە‪ ،‬بەاڵم‬ ‫نەتوانێت بەرنامەیەکی‌ ژیانی‌ خۆشگوزەرانی‌‬ ‫ب���ۆ خەڵک دابی���ن بکات ئ���ەو کاتە خەڵک‬ ‫پاڵی پێ���وە دەنێت‪ ،‬بابەتەک���ە ئەوە نییە‬ ‫ک���ێ کۆن ب���وە لە‌کوردس���تانی‌ ئێراندا‪ .‬بۆ‬

‫نموونە‪ ،‬ئەو بەرخۆدانەی‌ لە‌عەفرین دەیبینم‬ ‫وەک دەورێک���ی‌ تر وایە لە‌پێش���مەرگایەتی‌‪،‬‬ ‫دەبێت ئێمەیش فێری بین‪ ،‬ئەوانەی‌ ڕابەری‌‬ ‫ئەم حیزبان���ەن‪ ،‬وەک حیزب���ی‌ دیموکرات‪،‬‬ ‫کۆمەڵەی‌ شۆڕش���گێڕ‪ ،‬مەبەستم هەموویانە‬ ‫خۆی���ان بە‌میراتگری‌ خەبات���ی‌ خۆرهەاڵتی‌‬ ‫کوردس���تان دەزانن‪ ،‬ب���ەاڵم میراتگر نیین‪،‬‬ ‫حیزبی‌ ڕاس���تی‌ کۆمەڵگا ‌ی میراتگر ئەوانەن‬ ‫ک���ە ژیانی���ان بەخت کردوە‪ ،‬هەر کەس���ێک‬ ‫لە‌کوردس���تانی‌ ئێ���ران‪ ،‬لە‌س���نە لە‌مهاباد‪،‬‬ ‫سەردەش���ت‪ ،‬هەر کەس���ێک بێت الیەنگری‌‬ ‫خەڵکی‌ زەحمەتکێش‌و هەژاری‌ کوردس���تان‬ ‫بێت‪ ،‬پێم وا نییە سەرمایەداری‌ کورد لەگەڵ‬ ‫خەڵکی‌ ه���ەژار جیاوازیی‌ هەیە‪ ،‬ئەوەی‌ ئەم‬ ‫ڕابەرانەی‌ ئێمە دەیک���ەن خۆڵکردنە چاوی‌‬ ‫خەڵکە‪ ،‬نابێت کوردس���تانی‌ باش���وور بکەن‬ ‫بە‌نموون���ە بۆ خۆیان‪ ،‬بە‌بۆچوونی‌ من زەرەر‬ ‫دەکەن‪ ،‬چونکە کوردی‌ ئێران جیاوازیی‌ هەیە‬ ‫لەگەڵ کوردی‌ باشوور‪.‬‬ ‫ئاوێنە‪ :‬گوتت هێزە ڕاس���تەکان نایانەوێت‬ ‫هێزی‌ چەپ���ی‌ زۆر لەم ناوەن���دەدا هەبێت‪،‬‬ ‫بۆ نموونە ڕەوتی‌ سۆسیالیس���ت‪ ،‬سازمانی‌‬ ‫کوردستانی‌ حیزبی‌ کۆمۆنیستی‌‪ ،‬دانت بەوە‬ ‫دانا کە هیچ هێزێک نییە بە‌ئەندازەی‌ کۆمەڵەی‌‬ ‫حیزبی‌ کۆمۆنیس���ت لە‌ئێران‌و کوردس���تاندا‬ ‫چاالک بن‪ ،‬نوێنەرایەتیی‌ بزوتنەوەی‌ ڕادیکاڵ‌و‬ ‫کرێکاران‌و زەحمەتکێشان‌و ژنان بکەن‪ ،‬پێت‬ ‫وایە ئەوان هێزی‌ بنەڕەتیی ناو کوردس���تانی‌‬ ‫ئێرانن‪ ،‬هەس���ت ناکەیت ئ���ەم دانپێدانانەت‬ ‫تازەیە؟ یان دەرەئەنجامی‌ ئەو س���ڕینەوەیە‬ ‫ک���ە ئێوەیش لەگ���ەڵ حیزبی‌ کۆمۆنیس���ت‬ ‫سڕاونەتەوە لەو ناوەندەدا؟‬ ‫ئەمینزادە‪ :‬من دەڵێ���م هێزێکی‌ چەپ کە‬ ‫لە‌کوردستانی‌ ئێراندا لە‌بەرچاو بێت‪ ،‬نفوزی‌‬ ‫کۆمەاڵیەتیی‌ هەبێت‪ ،‬کۆمەڵەیە‪ ،‬ڕێکخراوی‌‬ ‫کوردس���تانی‌ حیزبی‌ کۆمۆنیستە‪ ،‬کۆمەڵەی‌‬ ‫شۆڕشگێڕ‌و کۆمەڵەی‌ زەحمەتکێشان‪ ،‬هێزی‌‬ ‫چەپ‌و کرێکاری‌‌و مەترەح نیین‪ ،‬من وا ناڵێم‬ ‫خەڵ���ک وا بڕی���ار دەدات‪ ،‬ک���ە هێزی‌ چەپ‬ ‫کۆمەڵ���ەی‌ ڕێکخراوی‌ کوردس���تانی‌ حیزبی‌‬ ‫کۆمۆنیست‪ ،‬ئەوەی‌ لە‌ئێراندا نفوزیان چەندە‬ ‫ئەوە شتێکیترە‪،‬‬

‫»» ‪19‬‬

‫بە‌کۆمەڵە‌و دیموکراتم گوت لەگەڵ ئەحمەدی‌ خاتەم ‌ی هیچ جیاوازیتان نییە‬ ‫ئا‪ :‬سه‌هه‌ند‬ ‫عوسمان جەعفەری‌‪ ،‬سکرتێری‌ یەکێتیی‌‬ ‫دیموکراتی‌ کوردستانی‌ ئێران لەگفتوگۆیەی‬ ‫ئاوێنەدا دەڵێت "کەرکوک‌و موسڵ‌و هەتا‬ ‫سنووری‌ سووریا هەموی‌ کەوتە ژێر‬ ‫هەژموونی‌ سیاسیی‌ کۆماری‌ ئیسالمی‌"‪.‬‬ ‫ئاوێنە‪ :‬فاکتەرەکانی‌ پەالمار‌و ئۆپراسیۆن ‌ی‬ ‫تورکیا بۆ سەر عەفرین چییە؟ تەنها بریتییە‬ ‫لە‌پەالماردانی‌ عەفرین‪ ،‬کانتۆنێک کە لە‌الیەن‬ ‫(پەی���ەدە)وە بەڕێوە دەبرێ���ت؟ یان وەک‬ ‫(کەجەکە)‌و (پەکەکە) ڕایان گەیاندوە‪ ،‬ئەو‬ ‫هێرشە بۆ س���ەر هەموو گەلی‌ کوردە؟ لەم‬ ‫کاتەیشدا نایەکگرتوویی‌ هێزە سیاسییەکانی‌‬ ‫کوردس���تان دەبینین لە‌س���ەر ئەم بابەتە!‬ ‫هەندێکی���ان بەش���ێکن لە‌پیالنگێڕییەک���ە‪،‬‬ ‫لە‌چەن���د ڕۆژی‌ ڕاب���ردوودا ڕۆژه���ات ڕۆژ‪،‬‬ ‫وتەبێ���ژی‌ یەکینەکان���ی‌ پاراس���تنی‌ گ���ەل‬ ‫(یەپەگە) دەڵێت‪( .‬ئەنەکەس���ە) بەشدارە‬ ‫لەو پیالنگێڕییەدا‪ ،‬سەرنجی‌ بەڕێزت لە‌سەر‬ ‫ئەمە چییە؟‬ ‫عوسمان جەعفەری‌‪ :‬ڕاستییەکەی هێرش‬ ‫بۆ س���ەر کانتۆنی‌ عەفرین‪ ،‬تەنها هێرش بۆ‬ ‫س���ەر ناوچەیەکی‌ دیاریک���راو نییە کە وەک‬ ‫دەگوترێت کانتۆنی‌ عەفرین‪ ،‬ئەمە درێژەی‌ ئەو‬ ‫پیالنگێڕییە ناوچەیییەیە‪ ،‬کە لە‌کەرکووکەوە‬ ‫دەستی پێ کردوە‌و ئەمڕۆ خۆی‌ لە‌عەفریندا‬ ‫دەبینێتەوە‪ .‬ئ���ەم پیالنگێڕییە لە‌الیەن هەر‬ ‫چوار واڵتی‌ ئێران‪ ،‬تورکیا‪ ،‬س���ووریا‌و عێراق‬ ‫بەڕێوە دەڕوات‪ ،‬وەک لە‌کەرکووک بینیمان‪،‬‬ ‫هەمووم���ان دەزانی���ن پیالنگێڕییەک���ی‌ لەو‬ ‫ش���ێوە گەورەیە کرا‪ ،‬ک���ە دەرفەتی‌ ئەوەی‌‬ ‫نەهێشتەوە بۆ گەلی‌ کورد بتوانێت بەرگری‌‬ ‫لەو دەستکەوتانەی‌ خۆی‌ بکات‪%51 ،‬ی‌ خاکی‌‬ ‫پیرۆزی‌ هەرێمی کوردس���تانی‌ لە‌دەست دا‪،‬‬ ‫ئەو کاتە گوترا باشە تورکیا چی‌ دەستکەوت‬ ‫لەهاوکاریکردنی‌ ئێ���ران‌و دەوڵەتی‌ ناوەندیی‌‬ ‫عێ���راق؟ تورکی���ا بەرژەوەندییەک���ی‌ زۆری‌‬ ‫هەب���وو‪ ،‬پێوەندییەکی‌ زۆر قوڵ‌و بەرفراوانی‌‬ ‫لەگ���ەڵ پارت���ی‌ دیموکرات���ی‌ کوردس���تان‬ ‫هەبوو‪ ،‬بەاڵم پش���تی لەوانە ک���رد‪ ،‬لەگەڵ‬ ‫دەوڵەت���ی‌ ناوەندیی‌ عێراق هاودەنگ بوو بۆ‬ ‫کۆنتڕۆڵکردنەوەی‌ کەرک���ووک‌و ناوچەکانی‌‬

‫تری دەرەوەی‌ هەرێم‪ ،‬پرس���یاری‌ زۆر هەبوو‬ ‫ئایا تورکی���ا چی‌ دەس���تکەوت؟ لە‌کاتێکدا‬ ‫ئێ���ران هەژمونی زۆر لەس���ەر عێراق هەبو‪،‬‬ ‫کەرکووک‌و موس���ڵ‌و هەتا سنووری‌ سووریا‬ ‫هەم���ووی‌ کەوتە ژێر هەژموونی‌ سیاس���یی‌‬ ‫کۆماری‌ ئیس�ل�امی‌‪ ،‬ئایا تورکیا لێرەدا چی‌‬ ‫دەست کەوت؟ ئەو کاتە ئێمە زۆر گفتوگۆی‌‬ ‫ئەوەمان ک���رد‪ ،‬گوتمان بەش���ی‌ تورکیایان‬ ‫هێشتوەتەوە بۆ خۆرئاوای کوردستان‪ ،‬ئەوە‬ ‫بوو ‪20‬ی‌ مانگی‌ پێش���وو‪ ،‬کە ماوەیەکی‌ زۆر‬ ‫بوو ئام���ادەکاری‌‌و پڕوپاگەندەی‌ بۆ دەکات‪،‬‬ ‫ئەو هێرشەی کردە سەر عەفرین‪ ،‬کەرکووک‌و‬ ‫عەفرین ناوچەیەکی‌ ستراتیژیین بۆ داهاتووی‌‬ ‫کوردستان‪ ،‬ئەمانە لە‌دوو شوێنەوە هێرشیان‬ ‫کردە س���ەر کوردستان‪ ،‬کە دەزانن ئایندەی‌‬ ‫ک���ورد ل���ەم دوو ناوچەی���ەوە دەبێتە هۆی‌‬ ‫گەورەبوونێکی‌ جییۆپۆلۆتیکی‌‪ ،‬ستراتیژی‌‪،‬‬ ‫ئابووری‌ و‪ ...‬هتد‪ .‬بەداخەوە لە‌ژێر بێدەنگیی‌‬ ‫واڵتانی زلهێز کە تا دوێنێ هاوپەیمانی‌ کورد‬ ‫بوون‪ ،‬دەیانگوت کورد بە‌نوێنەرایەتیی‌ جیهان‬ ‫لەگ���ەڵ تیرۆردا ش���ەڕ دەکات‪ ،‬بەاڵم ئەمڕۆ‬ ‫دەبینین هێزە کۆنەپەرس���تەکانی‌ ناوچەکە‬ ‫لەگەڵ تیرۆردا بە‌چاوپۆش���یکردنی‌ ئەو هێزە‬ ‫نێونەتەوەیییانە‪ ،‬شەڕی‌ گەلی‌ کورد دەکەن‪،‬‬ ‫لەڕاس���تیدا هێرش بۆ س���ەر عەفرین هێرشە‬ ‫بۆ س���ەر هەموو بەها نەتەوەیییەکانی‌ کورد‬ ‫لە‌هەر چوار پارچەی‌ کوردس���تان‪ ،‬ناتوانین‬ ‫تەنهاوتەنها لە‌چوارچێوەی‌ ناوچەی‌ عەفریندا‬ ‫بهێڵرێتەوە‪ ،‬بەڵێ ڕاس���تە هێ���زی‌ ناوچەیی‬ ‫تێی���دا بەش���دارن وەک ئێ���ران‪ ،‬تورکی���ا‪،‬‬ ‫س���ووریا‌و عێراق‪ ،‬بە‌هەماهەنگی���ی‌ واڵتانی‌‬ ‫تری‌ عەرەبی‌ وەک سعوودیە‌و قەتەر‪ .‬ئەگەر‬ ‫تەماشای‌ ڕاگەیاندنەکانیان بکەین بەتایبەت‬ ‫ڕاگەیاندنەکان���ی‌ قەتەر‪ ،‬زۆر بە‌حەماس���ەوە‬ ‫باسی‌ ئۆپراسیۆن‌و سەرکەوتنەکانی‌ ئەرتەشی‌‬ ‫تورکیا‌و س���وپای‌ بە‌ن���او ئازادی‌ س���ووریا‬ ‫دەکەن‪ ،‬هیچ دوور نیی���ە ئەو هێزانەی‌ دژی‌‬ ‫خۆبەڕێوەبەڕایەتیی‌ خۆرئاوای‌ کوردستانن‌و‬ ‫لەگەڵ (پەکەکە) ناکۆک���ن‪ ،‬ئەوانیش تێیدا‬ ‫بەشدار بن‪.‬‬ ‫ئاوێنە‪ :‬بێگومان لەو ناوەندەدا ڕەنگە ئێوە‬ ‫وەک هێزێکی‌ ڕاس���ت بناسێنرێن‪ ،‬یان وەک‬ ‫هێزێک���ی‌ نەتەوەیی‌‪ ،‬بەاڵم ئێوە بۆچی‌ بانگ‬ ‫نەکراون‪ ،‬ئەگەر ش���وێنی‌ کۆبوونەوەی‌ هێزە‬

‫عوسمان جەعفەری‌‬

‫هێرش بۆ سەر عەفرین‬ ‫هێرشە بۆ سەر هەموو‬ ‫بەها نەتەوەیییەکان ‌ی‬ ‫کورد لە‌هەر چوار‬ ‫پارچە ‌ی کوردستان‬ ‫ناتوانین تەنهاو تەنها‬ ‫لە‌چوارچێوە ‌ی ناوچە ‌ی‬ ‫عەفریندا بهێڵرێتەوە‬ ‫ڕاستەکان بێت‪ ،‬ئێوەیش هێزێکی‌ نەتەوەیین‪،‬‬ ‫سەرنجت چییە لە‌س���ەر پێکهێنانی‌ ناوەند ‌ی‬ ‫هاوب���ەش؟ یەکێک لە‌ئەندامان���ی‌ کۆمیتەی‌‬ ‫ناوەندی‌ حیزبی‌ کۆمۆنیستی‌ ئێران دەڵێت‪:‬‬ ‫ئ���ەم کۆبوونەوەی���ە ناهۆمۆجینە س���ەیرە‪،‬‬ ‫چونکە هەندێکیان خۆشیان لە‌یەکتر نایەت‪،‬‬ ‫حەز بە‌دەموچاوی‌ یەکتر ناکەن‪ ،‬بەاڵم خێرە‬ ‫هاوپەیمانییەتێکی‌ هاوبەشیان پێک هێناوە؟‬ ‫لە‌بەرانبەریشدا دەڵێن‪ ،‬حیزبی‌ کۆمۆنیستی‌‬ ‫ئێران‪ ،‬کە پڕوپاگەن���دەی‌ ئازادی‌ بێ مەرج‬

‫دەکات‪ ،‬بەاڵم بۆچی‌ کە هێزێکی‌ ئیس�ل�امی‌‬ ‫لە‌ناو ناوەندەکەدای���ە بایکۆتی‌ دەکات؟یان‬ ‫بۆچ���ی‌ یەکێ���ک لە‌ئەندامان���ی کۆمیتەک���ە‬ ‫بە‌بیانووی���ی‌ بوونی‌ لەچک ئەوان بەش���داری‌‬ ‫ناک���ەن‪ ،‬پێت وا نیی���ە ئ���ەم ناوەندە بەم‬ ‫بارودۆخەیەوە کە ئێس���تا هەیەتی‌ ناتوانێت‬ ‫بگات���ە ئەنجامێ���ک‪ .‬بۆچی‌ ئێوەی���ان بانگ‬ ‫نەکردوە سەرنجی‌ ئێوە چییە؟‬ ‫عوس���مان جەعف���ەری‌‪ :‬لە‌ڕاس���تیدا‬ ‫هەمووم���ان پێم���ان خۆش���ە‪ ،‬هێزەکان���ی‌‬ ‫خۆرهەاڵتی‌ کوردس���تان بتوان���ن کۆ ببنەوە‬ ‫ل���ە‌دەوری‌ مێزێ���ک‌و پالتفۆڕمێکی���ان یان‬ ‫هاوپەیمانییەتێکی���ان هەبێ���ت‪ ،‬هەتا بگاتە‬ ‫بەرەیەک‪ ،‬بەاڵم ئەوەی‌ کە بە‌ناوی‌ ناوەندی‌‬ ‫هاوکاریی‌ حیزبەکانی‌ خۆرهەاڵتی‌ کوردستان‬ ‫ڕاگەیەنراوە‪ ،‬لە‌ڕاس���تیدا هێشتا زوە بتوانین‬ ‫بڕی���اری لە‌س���ەر بدەی���ن‪ ،‬چونکە هێش���تا‬ ‫لە‌ئاس���تی‌ ڕاگەیاندنی‌ ئ���ەو ناوەندەن‪ ،‬وەک‬ ‫خۆی���ان ڕایان گەیان���دوە‪ ،‬دەیانەوێت بزانن‬ ‫چ���ی بک���ەن‌و بەرنامەیان چ���ی بێت؟ بە‌چ‬ ‫شێوەیەک هەڵسوکەوت لەگەڵ ڕووداوەکاندا‬ ‫بکەن‪ ،‬لە‌خۆرهەاڵتی‌ کوردستان بتوانن چۆن‬ ‫هەڵس���وکەوت بکەن لەگەڵ ئ���ەو الیەنانەی‌‬ ‫تر ل���ە‌دەرەوەی‌ ئ���ەم ناوەن���دی‌ هاوکارییە‬ ‫ماونەتەوە‪ ،‬هێشتا ئەمانە بۆ کۆبوونەوەکانی‌‬ ‫داهاتوویان ماونەتەوە‪ ،‬ماوەیەک لەمەو پێش‬ ‫لەگەڵ الیەنێکیان دانیش���تین‪ ،‬بابەتەکەمان‬ ‫باس کرد‪ ،‬کە بۆ دەبێت الیەنەکانی‌ تری‌ ناو‬ ‫گۆڕەپانی‌ سیاس���یی‌ خۆرهەاڵتی‌ کوردستان‬ ‫بانگهێشت نەکرێن‪ ،‬بۆچی‌ تەنها لە‌نێوان ئەم‬ ‫پێن���ج الیەنە قەتیس ماوەت���ەوە؟ وەاڵمیان‬ ‫ئ���ەوە بوە‪ ،‬ئەم ناوەندە وەک س���ێ ڕەوتی‌‬ ‫کۆن���ی‌ کوردس���تان‪ :‬کۆمەڵ���ە‌و دیموکرات‌و‬ ‫خەب���ات‪ ،‬لە‌بنەڕەتدا س���یانن ه���ەر چەندە‬ ‫جیابوون���ەوە هەیە لە‌حیزب���ی‌ دیموکراتدا‪،‬‬ ‫لە‌کۆمەڵە‪ ،‬کۆمەڵەی‌ تر دروست بوە‪ ،‬بەاڵم‬ ‫لە‌بنەڕەت���دا ئەمانە هەر یەک���ن‪ ،‬خەباتیش‬ ‫لە‌س���ەرەتای‌ شۆڕشی‌ ئیس�ل�امیی‌ ئێرانەوە‬ ‫س���از بوە‪ .‬لە‌کوردس���تاندا ئەم سێ ڕەوتە‬ ‫هەب���وە‪ ،‬بە‌وتەی‌ خۆی���ان گوتوویانە با ئەم‬ ‫سێ ڕەوتە کە ئێستا لە‌پێنج حیزبدا خۆیان‬ ‫دەبیننەوە‪ ،‬بە‌کۆمەڵەی‌ زەحمەتکێش���انمان‬ ‫گوت ئەگەر ئێوە بەو ش���ێوەیە بیر بکەنەوە‬ ‫کە کوردس���تان تەنها ئەم س���ێ ڕەوتەیە‌و‬

‫خ���ۆی‌ لە‌پێنج حیزب���دا دەبینێتەوە‪ ،‬لەگەڵ‬ ‫ئەحم���ەدی‌ خاتەمی‌ هیچ جیاوازیتان نابێت‪،‬‬ ‫نادیموکراتین‪ ،‬ئەو س���ێ ڕەوت���ە خەباتێکی‌‬ ‫چل س���اڵەیان هەیە‪ ،‬لە‌س���ەرەتای‌ شۆڕشی‌‬ ‫کۆماری‌ ئیس�ل�امیی‌ ئێرانەوە دروست بوون‪،‬‬ ‫تەنان���ەت هەندێکیان پێش���تریش‪ ،‬حیزبی‌‬ ‫دیموکرات ‪ 73‬ساڵە‪ ،‬ڕەوتی‌ کۆمەڵەی‌ زیاتر‬ ‫لە‌‪ 40‬س���اڵە لە‌ناو ئێران‌و کوردستانی‌ ئێراندا‬ ‫هەب���وون‪ ،‬بەاڵم ئەمە نابێتە بەڵگەی‌ ئەوەی‌‬ ‫بەو ش���ێوەیە بیر بکەیت���ەوە‪ ،‬ئەمە هەمان‬ ‫بیرکردنەوەی‌ حکوومەت���ە دیکتاتۆرییەکانی‌‬ ‫خۆرهەاڵت���ی‌ ناوەڕاس���تە‪ ،‬ک���ە ڕۆژێ���ک‬ ‫دەسەاڵتیان گرتە دەس���ت‪ ،‬ئیتر تا کۆتایی‌‬ ‫دەبێ���ت ئەوان بن‪ ،‬چونکە خۆیان بە‌خاوەنی‌‬ ‫شۆڕش‌و هەستونەس���تی‌ ئەو واڵتە دەزانن‪،‬‬ ‫هیچ هێزێک���ی‌ تازە قبوڵ ناکەن‪ ،‬ئەگەر بەم‬ ‫بیرکردنەوەیە بێ���ت‪ ،‬ئەمە بیرکردنەوەیەکی‌‬ ‫نادیموکراتیی هەڵەیە‪.‬‬ ‫ئاوێنە‪( :‬حدک) ڕەخنەیەک هەیە لە‌س���ەر‬ ‫ئەم ناوەندە‪ :‬حیزبی‌ دیموکراتی‌ کوردستانی‌‬ ‫ئێران (حدکا)‪ ،‬تا ئێس���تا حیزبی‌ دیموکرات‬ ‫کوردستان بە‌فەرمی‌ ناناسێنێت‪ ،‬بە‌هاوڕێیانی‌‬ ‫پێشوو ناویان دەهێنێت‪ ،‬بۆچی بە‌یەکەوە لەم‬ ‫ناوەندەدان؟ کۆمەڵەی‌ شۆڕشگێڕ‪ ،‬کۆمەڵەی‌‬ ‫زەحمەتکێشان بە‌ڕەسمی‌ ناناسێنێت‪ ،‬بۆچی‬ ‫ل���ەم ناوەن���دەدا بە‌یەکەوەن؟ پێت���ان وایە‬ ‫ش���تێکی‌ نائاس���ایی لەم ناوەندەدا هەبێت؟‬ ‫هەندێکی���ش دەڵێن وەک هەم���وو کارەکانی‌‬ ‫هێزە خۆرهەاڵتییەکان ماوەیەک دەخایەنێت‌و‬ ‫کۆتایی‌ دێت؟‬ ‫عوس���مان جەعفەری‌‪ :‬هێش���تا زوە مرۆڤ‬ ‫بڕیار لەو بارەی���ەوە بدات‪ ،‬ئایا ئەم ناوەندە‬ ‫دەمێنێت یان نامێنێت‪ ،‬دەتوانێت چاکسازی‌‬ ‫بکات یان نا؟ یان ئایا کارەکانی‌ سەرکەوتوو‬ ‫دەبێت یان نا؟ چونکە تا ئێس���تا لە‌ئاستی‌‬ ‫بەیاننامەیش���دا‪ ،‬ئ���ەم ناوەن���دە تەنها یەک‬ ‫بەیاننامەی ب�ڵ�او کردوەت���ەوە‪ ،‬ئەویش بۆ‬ ‫ڕاگرتن���ی‌ س���زای‌ لەس���ێدارەدانی‌ چاالکی‌‬ ‫سیاس���ی‌ ڕامین حوس���ێن پەنایی‌ بوو‪ ،‬هیچ‬ ‫کارێکی‌ تری���ان نەکردوە‪ ،‬بەاڵم وەک خۆیان‬ ‫دەڵێن‪ ،‬پێویستییەکە لە‌دوای‌ ‪16‬ی‌ ئۆکتۆبەر‬ ‫پێ���ش هاتوە‪ ،‬کە دەبێ���ت ئەمانە بە‌یەکەوە‬ ‫هاوکاریی یەکتر بکەن‪ ،‬هاوکارییەکانیش���یان‬ ‫وەک خۆیان باس���یان کردوە‪ ،‬هاوکارییەکی‌‬

‫ستراتیژی‌‌و زۆر بەرباڵو لە‌هەموو ئاستەکاندا‬ ‫نییە‪ ،‬تەنها لە‌ئاستی‌ ئەوەی‌ بتوانن پێکەوە‬ ‫بەیاننامەیەک باڵو بکەن���ەوە یان بە‌یەکەوە‬ ‫پشتگیری‌ یان ئیدانەی‌ بابەتێک بکەن‪ ،‬ئەو‬ ‫الیەنانەی‌ بە‌یەکەوە کۆ بوونەتەوە ناکۆکییان‬ ‫لە‌نێوانیاندا هەیە‪ ،‬نەیشارنەوە‌و خۆیان باسی‬ ‫دەک���ەن‪ ،‬هی���وادارم ئ���ەو ناکۆکییانە‌و هیچ‬ ‫ناکۆکییەک لە‌نێوان هیچ الیەنێکی‌ سیاسیی‌‬ ‫ک���ورد لە‌هی���چ پارچەیەک���ی‌ کوردس���تاندا‬ ‫نەمێنێت‪.‬‬ ‫ئاوێنە‪ :‬وا باس دەکرێت کە ئێوە زۆر نزیکن‬ ‫لە‌کۆمەڵەی‌ شۆڕش���گێڕی‌ زەحمەتکێش���ان‌و‬ ‫دۆستیانن‪ ،‬بەاڵم کۆمەڵەی‌ شۆڕشگێڕ دەبوو‬ ‫ئێوە بانگهێش���ت بکات بۆ ئ���ەم ناوەندە؟‬ ‫بەڕێز جەعفەر دەڵێت‪ :‬ئ���ەو هێزانەی لە‌ناو‬ ‫ئەو ناوەندەدان‪ ،‬نایانەوێت هێزی‌ چەپ بێتە‬ ‫ناویی���ەوە‪ ،‬پێت وایە بانگهێش���ت نەکردنی‌‬ ‫ئێوە لەبەر چ هۆکارێک بوو‪ ،‬ئەو بۆچوونە تا‬ ‫چەند ڕاستە‪ ،‬ئێوە لە‌کۆمەڵەی‌ شۆڕشگێڕی‌‬ ‫نزیکین ناڕاستە؟‬ ‫عوس���مان جەعفەری‌‪ :‬ئێم���ە پێوەندیمان‬ ‫لەگەڵ ه���ەر دوو الیەنی‌ دیموکرات دووقۆڵی‌‬ ‫باشە‪ ،‬لەگەڵ هەر دوو کۆمەڵەی‌ شۆڕشگێڕ‌و‬ ‫کۆمەڵ���ەی‌ زەحمەتکێش���اندا دووقۆڵ���ی‌‬ ‫پێوەندیمان باش���ە‪ ،‬هاتوچۆم���ان هەیە‌و تا‬ ‫ئێستا بەردەوام بوە‪ ،‬ئێمە لەگەڵ هەموویاندا‬ ‫زۆر جار هاتوچۆی‌ یەکترمان هەبوە‪ ،‬لە‌ئاستی‌‬ ‫سەرەوە‌و دانیش���تن‌و ڕاوبۆچوون گۆڕینەوە‪،‬‬ ‫بەاڵم ئەوەی‌ کە بۆچی‌ ئێمەیان بانگهێش���ت‬ ‫نەکردوە؟ لە‌س���اڵی‌ ‪ 2008‬دیسان کۆمەڵەی‌‬ ‫شۆڕش���گێڕی‌ زەحمەتکێش���ان‌و حیزب���ی‌‬ ‫دیموکراتی‌ کوردستانی‌ ئێران‌و خەبات‌و پارتی‌‬ ‫ئازادی‌‪ ،‬ویس���تیان هاوپەیمانییەک دروست‬ ‫ببێت‪ ،‬لەم نێوەندەدا هەم حیزبی‌ دیموکراتی‌‬ ‫کوردستانی‌ ئێران هەم کۆمەڵەی‌ شۆڕشگێڕی‌‬ ‫زەحمەتکێشانی‌ کوردستان هاتنە الی‌ ئێمە‪،‬‬ ‫گوتی���ان ئێمە دەمانەوێ���ت هاوپەیمانییەک‬ ‫دروس���ت بکەی���ن‪ ،‬بەاڵم کێش���ەیەک هەیە‪،‬‬ ‫س���ازمانی‌ خەباتی‌ کوردستان لەگەڵ پارتی‌‬ ‫ئازادی‌ کوردس���تاندا ڕەخنەیان لە‌ئێوە هەیە‬ ‫لە‌بەرنامە‌و بنەماتاندا‪ ،‬یەکەم‪ ،‬دەڵێن‪:‬‬

‫»» ‪19‬‬

‫‪8‬‬

‫کۆمەاڵیەتی‬

‫)‪ )614‬سێشه‌ممه ‪2018/2/20‬‬

‫خۆكوشتن له‌هه‌رێم له‌زیادبوندایه‌‬

‫له‌مساڵدا ‪ 8‬كه‌س له‌سلێمانی‌ خۆیان كوشتوه‌‬ ‫بۆ س���ی‌و پێنج س���اڵدایه‌‪ .‬به‌هۆكاری‌‬ ‫جی���ا جیا خۆیان ده‌كوژن كه‌ به‌تایبه‌ت‬ ‫له‌م دۆخه‌ی‌ ئێس���تادا قه‌یرانی‌ ئابوری‌‬ ‫هۆكاری‌ سه‌ره‌كییه‌"‪.‬‬

‫ئا‪ :‬مه‌زهه‌ر كه‌ریم‬ ‫ڕۆژ به‌ڕۆژ دیارده‌ی‌ خۆكوشتن‬ ‫له‌به‌رزبونه‌وه‌دایه‌‪ ،‬به‌پێی ئاماره‌كانی‌‬ ‫پۆلیس له‌یه‌ك مانگی‌ ئه‌م ساڵدا‬ ‫به‌راورد به‌ساڵی‌ پار خۆكوشتن‬ ‫دو هێنده‌ زیادی‌ كردوه‌‪ .‬زۆرینه‌ی‌‬ ‫قوربانییه‌كانیش له‌ته‌مه‌نی‌‬ ‫هه‌رزه‌كاریدان‌و بە‌چه‌ك یا له‌رێگه‌ی خۆ‬ ‫هه‌ڵواسینه‌وه‌ كۆتاییان بە‌ژیانی خۆیان‬ ‫هێناوه‌‪.‬‬ ‫ئه‌گه‌رچی تائێس���تا لێكۆڵینه‌وه‌یه‌كی‬ ‫زانس���تی‌و گش���تگیر بۆ هۆكاری‌ زیاد‬ ‫بون���ی‌ ڕوداوه‌كانی‌ خۆكوش���تن ئه‌نجام‬ ‫نه‌دراوه‌‪ ،‬به‌اڵم هه‌ندێك له‌پس���پۆڕان‌و‬ ‫په‌یوه‌ندیداران خراپی گوزه‌رانی خه‌ڵك‬ ‫بە‌یه‌كێ���ك له‌هۆكاره‌ س���ه‌ره‌كییه‌كانی‬ ‫ده‌زانن‪.‬‬ ‫نه‌قیب س���ه‌ركه‌وت ئه‌حمه‌د وته‌بیژی‌‬ ‫پۆلیسی‌ پارێزگای‌ س���لێمانی‌ له‌باره‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫زادبونی روداوه‌كانی خۆكوشتن به‌تایبه‌ت‬ ‫له‌دو مانگی‌ یه‌كه‌می‌ ئه‌مس���اڵدا‪ ،‬وتی‌‬ ‫"ڕوداوه‌كانی‌ خۆكوشتن زیادیان كردوه‌و‬ ‫له‌دو مانگی‌ ئه‌م ساڵدا هه‌شت حاڵه‌تی‌‬ ‫خۆكوش���تن تۆمار ك���راوه‌‪ .‬هۆكاره‌كان‬ ‫زۆرن‪ ،‬یه‌كێك له‌هۆكاره‌كان ده‌گه‌ڕێته‌وه‌‬ ‫ب���ۆ قه‌یرانی دارای���ی‌‪ .‬هۆكارێكی‌ دیكه‌‬ ‫بریتییه‌ له‌كێش���ه‌ كۆمه‌اڵیه‌تیه‌كان كه‌‬ ‫به‌چاره‌سه‌ر ناگه‌ن‌و وا له‌كه‌سێك ده‌كه‌ن‬ ‫بڕیاری خۆكوشتن بدات‪ .‬یه‌كێكی‌ دیكه‌‬ ‫له‌هۆكاره‌كانی‌ خۆكوش���تن ده‌گه‌ڕێته‌وه‌‬ ‫ب���ۆ دراماو فلیمه‌ بیانی���ه‌كان كه‌ به‌بێ‌‬ ‫هی���چ به‌رپرس���یاریه‌تێك كه‌ناڵه‌كانی‌‬ ‫ڕاگه‌یاندنه‌وه‌ په‌خ���ش ده‌كرێن‌و ده‌یان‬ ‫ش���ێوازو جۆری‌ خۆكوش���تن پیش���ان‬ ‫ده‌ده‌ن‪ ،‬ئه‌م���ه‌ش بیرۆك���ه‌‌و هانده‌ر بۆ‬ ‫هه‌رزه‌كاران دروست ده‌كات"‪.‬‬ ‫وته‌بیژه‌ك���ه‌ی‌ پۆلیس ئاشكرایش���ی‬

‫كرد "بونی چ���ه‌ك له‌ماڵه‌كاندا یه‌كێكی‬ ‫تره‌ له‌هۆكاره‌كان‪ .‬ئه‌و كه‌سه‌ی‌ بڕیاری‌‬ ‫خۆكوشتن ده‌دات‪ ،‬له‌چه‌ند چركه‌یه‌كدا‬ ‫په‌الم���اری‌ چه‌كه‌ك���ه‌ ده‌دات‌و خ���ۆی‌‬ ‫ده‌كوژێ���ت‪ ،‬ئه‌نجامدان���ی‌ عه‌مه‌له‌یه‌كه‌‬ ‫خێراتره‌ ب���ه‌راورد به‌ش���ێوه‌كانی‌ تری‬ ‫خۆكوش���تن‪ ،‬وه‌ك ح���ه‌ب خ���واردن‌و‬ ‫خۆسوتاندن‪ .‬چونكه‌ زۆر كه‌س هه‌بوه‌‬ ‫حه‌بی‌ خواردوه‌ یان ویس���تویه‌تی‌ خۆی‌‬ ‫بس���وتێنێت‪ ،‬به‌اڵم فریای���ی‌ كه‌وتون‌و‬ ‫رزگاركراوه‌"‪.‬‬ ‫د‪ .‬كه‌ری���م ش���ه‌ریف قه‌ره‌چه‌تان���ی‌‬ ‫پسپۆڕی‌ نه‌خۆشیه‌ ده‌رونیه‌كان جیاواز‬ ‫له‌وته‌كانی‌ وته‌بیژی‌ پۆلیس‪ ،‬ئاماژه‌ بۆ‬ ‫هۆكاره‌ ده‌رونیی���ه‌كان ده‌كات‌و ده‌ڵێت‬ ‫"مندااڵنی‌ س���اڵی‌ هه‌ش���تاكان ئێس���تا‬ ‫گه‌نجن‪ .‬ئه‌وكاته‌ی له‌سكی‌ داكیاندابون‌و‬ ‫هێش���تا نه‌هاتونه‌ت���ه‌ دونی���اوه‌ باجی‬ ‫كێشه‌‌و گرفته‌كانی بارودۆخی ژیانی ئه‌و‬ ‫سه‌رده‌مه‌یان داوه‌‪ .‬زۆربه‌ی‌ ده‌رونزانه‌كان‬ ‫بڕوایان وایه‌ پێنج ساڵی‌ یه‌كه‌م بنه‌مایه‌‬ ‫بۆ كه‌سیه‌تی‌ مرۆڤ‪ .‬باشه‌ پێنج ساڵی‌‬

‫س���ادق هیدایه‌ت ئامۆزای‌ ته‌ها كه‌ریم‬ ‫كه‌ هه‌فته‌ی‌ پێش���و له‌نزی���ك ماڵه‌كه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫بە‌په‌تێ���ك خ���ۆی‌ خنكاند س���ه‌باره‌ت‬ ‫بە‌خۆكوش���تنی‌ ئامۆزاكه‌ی‌ وتی "باری‬ ‫ئاب���وری‌‌و نه‌بونیی‪ ،‬ئامۆزاكه‌می‌ گه‌یاند‬ ‫ب���ه‌و دۆخه‌‪ .‬ئ���ه‌و هیچ نه‌خۆش���یه‌كی‌‬ ‫ده‌رونی‌ نه‌ب���و‪ ،‬كێش���ه‌ی‌ كۆمه‌اڵیه‌تی‌‬ ‫نه‌ب���و‪ ،‬ئ���ه‌وه‌ی‌ بی���ری‌ لێده‌ك���رده‌وه‌‬ ‫وه‌رگرتنی‌ موچه‌كه‌ی‌ بو‪ .‬فه‌رمانبه‌رێكی‬ ‫خانه‌نشین بو كه‌ له‌س���اڵی‌ پاره‌وه‌ دو‬ ‫موچه‌وی‌ وه‌رگرتوه‌"‪.‬‬ ‫له‌م دۆخه‌ی‌ ئێستادا قه‌یرانی‌ ئابوری‌ هۆكاری‌ سه‌ره‌كییە بۆ خۆکوشتن‬ ‫له‌روی ئاینیشه‌وه‌‪ ،‬خۆكوشتن بە‌تاوان‬ ‫له‌قه‌ڵ���ه‌م ده‌درێ���ت‪ .‬له‌مباره‌ی���ه‌وه‌ د‪.‬‬ ‫له‌باره‌ی‌ جیاوازی‌ ڕه‌گه‌زو ته‌مه‌نه‌كان‌و محه‌مه‌د عه‌بدوڵاڵ پێنجوینی‌ مامۆستای‌‬ ‫یه‌كه‌م ش���ه‌ڕی‌ عێراق‌و ئێران بوه‌‪ ،‬ئه‌و‬ ‫منداڵه‌ باوكی‌ س���ه‌رباز بوه‌‪ ،‬جه‌یش���ی هۆكاره‌ جیا جیاكانی‌ خۆكوشتن ئه‌وه‌شی‌ زانسته‌ ئیسالمیه‌كان له‌زانكۆی‌ سلێمانی‌‬ ‫ش���ه‌عبی‌ بوه‌‪ ،‬فیرارب���وه‌‪ ،‬ته‌قوتۆق‌و وت "ئه‌وانه‌ی‌ له‌ته‌مه‌ن���ی‌ هه‌رزه‌كاریدا خۆشتن به‌ناجایز ده‌زانێت‪ .‬ئه‌و ده‌ڵێت‬ ‫تۆپباران‌و ش���ه‌ڕه‌كان به‌ش���ێوه‌یه‌كی‌ خۆیان ده‌كوژن‪ ،‬نه‌یان توانیوه‌ گرنگی‌ "هه‌م���و ش���تێك له‌پێن���اوی‌ مرۆڤ���دا‬ ‫ڕاس���ته‌وخۆ كاریگه‌ری‌ له‌سه‌ر ده‌رونی‌ به‌خۆی���ان بده‌ن‪ .‬هێش���تا پاش���كۆی‌ دروس���تكراوه‌‪ ،‬ئه‌و نابێ���ت له‌پێناوی‌‬ ‫دایك‌و باوكیانن‪ ،‬منداڵێكی‌ نازداربون‪ .‬ش���تێكدا خ���ۆی‌ بكوژێت‪ .‬په‌یوه‌س���ت‬ ‫ئه‌و منداڵه‌ دروستكردوه‌"‪.‬‬ ‫وتیش���ی‌ "ل���ه‌دوای‌ ش���ه‌ڕی‌ عێراق‌و كاتێ���ك له‌جێگ���ه‌ی‌ دای���ك‌و باوكیان بون به‌خ���واوه‌و به‌هاكان���ی‌ ئارامگرتن‬ ‫ئێرانیشه‌وه‌ داگیركردنی‌ كویت‪ ،‬كۆڕه‌‪ ،‬كچێ���ك هه‌ڵده‌بژێرن یان كچێك كوڕێك تاكه‌ چاره‌س���ه‌رن بۆ ك���ه‌م كردنه‌وه‌ی‌‬ ‫شه‌ڕی‌ ناوخۆو ش���ه‌ڕی‌ داعش‪ ...‬هتد‪ .‬هه‌ڵده‌بژێرێ‌و س���ه‌ركه‌تو نابن‪ ،‬خۆیان ڕوداوه‌كانی‌ خۆكوشتن"‪.‬‬ ‫وتیشی‌ "له‌ئاینی‌ ئیسالمدا خۆكوشتن‬ ‫ئه‌مان���ه‌ وا له‌ه���ه‌رزه‌كار ده‌كه‌ن له‌ڕوی ده‌كوژن‪ .‬ب���ه‌اڵم به‌ته‌مه‌نه‌كان هۆكاری‌‬ ‫ده‌رونیی���ه‌وه‌ كه‌س���ێكی‌ ته‌ندروس���ت خۆكوش���تنه‌كه‌یان بە‌زۆری بۆ كێش���ه‌ ڕێگه‌ پێن���ه‌دراوه‌و تاوانێكی‌ گه‌وره‌یه‌‪.‬‬ ‫نه‌بێت‌و كۆمه‌ڵێك گرێ‌‌و گۆڵی‌ ده‌رونی‌ خێزانیه‌كان‌و نه‌خۆشیه‌ درێژخایه‌نه‌كان خوای‌ گه‌وره‌ س���زای‌ بۆ ئه‌و كه‌س���انه‌‬ ‫ب���ۆ دروس���ت ببێت‪ .‬ئه‌م قه‌یرانه‌ش���ی‌ ده‌گه‌ڕێت���ه‌وه‌‪ ،‬له‌دوخێكدای���ه‌ ده‌زانێت داناوه‌ كه‌ په‌نا بۆ خۆكوش���تن ده‌به‌ن‪.‬‬ ‫ده‌بێت كۆمه‌ڵ���گاو حكومه‌تیش ئه‌ركی‬ ‫به‌س���ه‌ردا دێت ك���ه‌ هه‌مو كه‌س���ێك چاره‌سه‌ری‌ نیه‌‪ ،‬بێزاربوه‌ له‌ژیان"‪.‬‬ ‫د‪ .‬كه‌ریم ش���ه‌ریف وتیش���ی‌ "منداڵ سه‌رش���انیان جێبه‌جێ بك���ه‌ن‌و رێگه‌‬ ‫ناتوانێ���ت به‌رگه‌ی‌ بگرێ���ت‪ .‬ئه‌وانه‌ی‌‬ ‫كێش���ه‌ی‌ خێزانیی���ان هه‌ی���ه‌‪ ،‬یان بێ به‌ده‌گمه‌ن خۆی‌ ده‌كوژێت‪ .‬ده‌بێت ئه‌و نه‌ده‌ن چیتر ئه‌و دیارده‌یه‌ له‌كۆمه‌ڵگادا‬ ‫دایك‌و باوك گه‌وره‌بون‪ ،‬یا توندوتیژیان كه‌سه‌ هه‌ست به‌ناسنامه‌ی‌ خۆی‌ بكات‌و زیاد بكات"‪.‬‬ ‫ه���ۆكاره‌كان هه‌رچی���ه‌ك ب���ن‌و‬ ‫به‌رامب���ه‌ر ك���راوه‌‪ ...‬ئه‌گه‌نه‌ حاڵه‌تێك توانای���ی‌ ئه‌وه‌ی‌ هه‌بێ���ت هۆكاره‌كانی‌‬ ‫هی���چ چارێكی���ان نامێنێ���ت‪ ،‬له‌ویادا خۆكوشتن به‌كار بهێنێت ئه‌و كات خۆی‌ لێكدان���ه‌وه‌كان چه‌ن���د جیاوازیش بن‪،‬‬ ‫ده‌ته‌قنه‌وه‌‪ ،‬به‌تایبه‌ت كه‌ ئه‌و كه‌س���انه‌ ده‌كوژێت‪ .‬به‌پێی ئ���ه‌و لێكۆلینه‌وانه‌ی‌ هه‌مو پسپۆڕ‌و شاره‌زایان كۆكن له‌سه‌ر‬ ‫له‌ڕوی‌ ده‌رونیش���ه‌وه‌ الوازن‪ ،‬بۆیه‌ بیر ك���راون له‌‪ %60‬بۆ ‪ %70‬ئه‌وانه‌ی‌ خۆیان ئ���ه‌وه‌ی خۆكوش���تن هیچ كێش���ه‌یه‌ك‬ ‫ده‌كوژن ته‌مه‌نیان له‌نێوان شانزه‌ ساڵ چاره‌سه‌ر ناكات‪.‬‬ ‫له‌وه‌ ده‌كه‌نه‌وه‌ خۆیان بكوژن"‪.‬‬

‫هۆكاره‌كان زۆرن‬ ‫یه‌كێك له‌هۆكاره‌كان‬ ‫قه‌یرانی داراییە‬ ‫هۆكارێك ‌ی‬ ‫دیك ‌ه‌كێش ‌ه‬ ‫كۆمه‌اڵیه‌تیه‌كانە ك ‌ه‬ ‫به‌چاره‌سه‌ر ناگه‌ن‌و‬ ‫وا له‌كه‌سێك ده‌كه‌ن‬ ‫بڕیاری خۆكوشتن‬ ‫بدات‪ .‬یه‌كێك ‌ی‬ ‫دیكه‌ ده‌گه‌ڕێته‌و‌ه‬ ‫بۆ دراماو فلیم ‌ه‬ ‫بیانیه‌كان كه‌ به‌ب ‌ێ‬ ‫هیچ به‌رپرسیاریه‌تێك‬ ‫كه‌ناڵه‌كان ‌ی‬ ‫ڕاگه‌یاندنه‌وه‌ په‌خش‬ ‫ده‌كرێن‬

‫پێشمه‌رگه‌یه‌ك له‌شه‌و ‌ی ڤاالنتاین به‌تاسه‌ ‌ی له‌دوای‌ كوشتنی‌ پاره‌كه‌ ‌ی ده‌به‌ن‌و فڕێیده‌ده‌ن ‌ه‬ ‫ده‌ریاچه‌ ‌ی دوكانه‌وه‌‬ ‫خۆشه‌ویسته‌كه‌یه‌وه‌ خۆ ‌ی ده‌كوژێت‬ ‫ئا‪ :‬مه‌زهه‌ر كه‌ریم‬

‫ئا‪ :‬مه‌زهه‌ر كه‌ریم‬ ‫ی ڕابردو‪،‬‬ ‫شه‌وی‌ سێشه‌ممه‌ ‌‬ ‫چه‌ند ساتێك به‌رله‌وه‌ی‌ جیهان‬ ‫پێبنێت ‌ه رۆژی‌ ڤاالینتاینه‌وه‌‪،‬‬ ‫ی‬ ‫له‌زڕگوێز پێشمه‌رگه‌یه‌ك له‌كات ‌‬ ‫ی‬ ‫ئێشكگرتندابه‌تاسه‌ی‌ ئه‌و كچه‌وه‌ ‌‬ ‫ی نا به‌سه‌ر‬ ‫خۆشیده‌ویست فیشه‌كێك ‌‬ ‫ی كوشت‪.‬‬ ‫دڵییه‌وه‌و خۆ ‌‬

‫ی‬ ‫پۆلیسی‌ دوكان له‌رێگ ‌ه ‌‬ ‫ی ئه‌م‬ ‫ی ‪‌ 10‬‬ ‫هه‌واڵده‌رێكه‌و‌ه ڕۆژ ‌‬ ‫ی پیاوێكی له‌ده‌ریاچه‌ی‬ ‫مانگه‌ ته‌رم ‌‬ ‫دوكاندا دۆزیه‌وه‌ كه‌ ئاسه‌واری‬ ‫فیشه‌ك به‌جه‌سته‌یه‌وه‌ بوه‌‌و له‌چه‌ند‬ ‫جێگه‌یه‌كیشه‌و‌ه الشه‌كه‌ی‌ له‌الیه‌ن‬ ‫زینده‌وه‌ری‌ ناو ده‌ریاچه‌كه‌و‌ه خوراوه‌‪.‬‬

‫ی‬ ‫ئه‌و پێش���مه‌رگه‌یه‌ كه‌ پێشمه‌رگه‌ ‌‬ ‫كۆمه‌ڵه‌ – حیزبی‌ كۆمۆنیستی‌ ئێرانه‌‪،‬‬ ‫ی‬ ‫ی ‪ 29‬ساڵه‌و ماوه‌ ‌‬ ‫ناوی‌ فه‌رزادە‪ ،‬ته‌مه‌ن ‌‬ ‫پانزه‌ مانگه‌ له‌ڕۆژهه‌اڵتی‌ كوردستانه‌و‌ه‬ ‫ی‬ ‫ی كۆمه‌ڵه‌ ‌‬ ‫هاتۆت ‌ه باش���ورو له‌ریزه‌كان ‌‬ ‫س���ه‌ر به‌حزبی‌ كۆمۆنیستی‌ ئێران بۆت ‌ه‬ ‫ی ئه‌م كوڕ‌ه گه‌نج ‌ه‬ ‫پێشمه‌رگه‌‪ ،‬قه‌ده‌ر ‌‬ ‫ی‬ ‫وا ده‌بێت ك ‌ه زڕگوێز تاكالیه‌نه‌ شه‌یدا ‌‬ ‫كچ ‌ه پێش���مه‌رگه‌یه‌ك ده‌بێ���ت‪ ،‬چه‌ند‬ ‫ی لێده‌كات‪،‬‬ ‫ی خۆشه‌ویست ‌‬ ‫جارێك داوا ‌‬ ‫به‌اڵم ئه‌و ڕه‌تیده‌كاته‌وه‌‪.‬‬ ‫ی خۆش‬ ‫س���ه‌ره‌نجام ك ‌ه هیچ رویه‌ك ‌‬ ‫ی‬ ‫له‌م كچه‌وه‌ نابینێت ش���ه‌وو رۆژ خه‌و ‌‬ ‫پێ���وه‌ ده‌بینێت‪ ،‬وه‌ك س���ه‌رهه‌ڵگرتن‬ ‫ی‬ ‫داوای‌ گواس���تنه‌وه‌ ده‌كات له‌بنك���ه‌ ‌‬ ‫ی سلێمانییه‌وه‌ بۆ‬ ‫ی نزیك شار ‌‬ ‫زڕگوێز ‌‬ ‫ی‬ ‫بنكه‌ی‌ كۆمه‌ڵه‌ی‌ حزبی‌ كۆمۆنیس���ت ‌‬ ‫ی هه‌ولێر‪ ،‬به‌اڵم هێشتا‬ ‫ئێران له‌س���نور ‌‬ ‫ی‬ ‫دوری‌ له‌و كه‌س ‌هی‌ خۆشیده‌وێت ئاگر ‌‬ ‫ی دانامركێنێته‌وه‌و زیاتر‬ ‫حه‌زو تاس���ه‌ ‌‬ ‫بیری‌ ده‌كات‪ ،‬ت���ا دوای‌ چه‌ند مانگێگ‬ ‫ی پێشوی‌ له‌زڕگوێز‪،‬‬ ‫ده‌گه‌ڕێته‌وه‌ شوێن ‌‬ ‫ی یه‌كجاره‌كی‌‌و‬ ‫به‌اڵم پ���اش نائومێدبون ‌‬ ‫ی ئه‌م كچ���ه‌ بۆ ئه‌م‬ ‫دڵنیاب���ون ل���ه‌وه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی تراژیدیایی‌ كۆتای ‌‬ ‫نابێت‪ ،‬به‌شێوه‌یه‌ك ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ده‌هێنێت‪ ،‬كاتێك شه‌و ‌‬ ‫به‌ژیانی‌ خۆ ‌‬ ‫ی پاسه‌وانی‬ ‫سێشه‌مم ‌ه ‪ 2/13‬س���ه‌ره‌ ‌‬ ‫ده‌بێت به‌فیشه‌كێك خۆی‌ ده‌كوژێت‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ی ره‌حمان په‌ن���ا‪ ،‬نوێنه‌ر ‌‬ ‫حه‌س���ه‌ن ‌‬ ‫ی‬ ‫كۆمه‌ڵ ‌هی‌ س���ه‌ر به‌حزبی‌ كۆمۆنیست ‌‬ ‫ی‬ ‫ئێران له‌باره‌ی چیرۆك���ی‌ غه‌مه‌نگێز ‌‬ ‫ی راگه‌یاند ك ‌ه‬ ‫ف���ه‌رزاده‌و‌ه به‌ئاوێن���ه‌ ‌‬ ‫"ئ���ه‌وان چه‌كیان ن���ه‌داو‌ه به‌فه‌رزاد تا‬ ‫ی "زۆر كات‬ ‫خ���ۆی‌ پێبكوژێت"‪ ،‬ئه‌و وت ‌‬

‫ی ڕۆژێك له‌دۆزینه‌وه‌ی‌ ته‌رمه‌كه‌‌و‬ ‫دوا ‌‬ ‫ی له‌په‌ی���ج‌و‬ ‫ب�ڵ�او كردن���ه‌و‌هی‌ وێن��� ‌ه ‌‬ ‫س���ایته‌كاندا‪ ،‬ئ���ه‌و كه‌س���انه‌ی‌ ب���راو‬ ‫ی‬ ‫كه‌سوكاریان بێسه‌رو شوێن ‌ه سه‌ردان ‌‬ ‫ی دادوه‌ری‌‪.‬‬ ‫ته‌رمه‌كه‌ ده‌كه‌ن له‌پزیشك ‌‬ ‫یه‌كێ���ك له‌و هاواڵتیان��� ‌ه به‌ناوی‌ هێمن‬ ‫ی هه‌ولێر‪ ،‬به‌جل‌و به‌رگ‌و‬ ‫دانیشتوی‌ شار ‌‬ ‫ی پێیدا براك ‌هی‌ ده‌ناسێته‌و‌ه‬ ‫پێالوه‌كان ‌‬ ‫ی ‪ 1/14‬له‌ماڵ چۆته‌ ده‌ره‌وه‌‪،‬‬ ‫ك���ه‌ ڕۆژ ‌‬ ‫بیست‌و پێنج ڕۆژ ده‌بێت نه‌گه‌ڕاوه‌ته‌وه‌‌و‬ ‫ی نازانن‪.‬‬ ‫هه‌واڵ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی دۆزین���ه‌وه‌ی‌ ته‌رمی‌ براك ‌ه ‌‬ ‫له‌دوا ‌‬ ‫ده‌گه‌ڕێته‌و‌ه بۆ ماڵی خۆیان له‌هه‌ولێر‪.‬‬ ‫به‌یانی‌ باوك���ی‌ به‌خه‌ب���ه‌ر ده‌هێنێت‌و‬ ‫داوای‌ لێ���ده‌كات بچن ‌ه ق���ه‌زای‌ دوكان‪،‬‬ ‫هه‌رچه‌ند‌ه باوك���ی‌ دڵی‌ خه‌به‌ر ده‌دات ی���ه‌ك ش���ه‌مم ‌ه ب���وه‌‪ ،‬پێن���ج ده‌فته‌ر‬ ‫ی له‌گه‌ڵ خۆی‌ بردوه‌‪ ،‬ڕۆش���توه‌‌و‬ ‫ك ‌ه ش���تێك ڕوی���داوه‌‪ ،‬به‌اڵم س���ه‌ره‌تا دۆالر ‌‬ ‫هێمن باس���ی ناكات‪ .‬له‌ڕێگ ‌ه بە‌باوك ‌‬ ‫ی نه‌هاتۆت���ه‌وه‌‪ .‬ش���ه‌وی پێ���ش ئه‌وه‌‪،‬‬ ‫ده‌ڵێت "ده‌چین ته‌رم��� ‌‬ ‫ی ئه‌میری‌ برام له‌گه‌ڕه‌كی‌ ئیس���كان كۆمه‌ڵێك میوانی‬ ‫ده‌هێنینه‌وه‌"‪.‬‬ ‫هه‌ب���وه‌ ك���ه‌ ب���ۆ كڕین���ی‌ ئۆتۆمبیل‬ ‫ی ‪ 1979‬له‌شار ‌‬ ‫ئه‌میر سامی‌ س���اڵ ‌‬ ‫ی ل���ه‌ده‌ره‌و‌هی‌ هه‌ولێر هاتب���ون‪ .‬ئه‌میر‬ ‫ی دیك ‌ه مامه‌ڵه‌ی له‌گه‌ڵ‬ ‫هه‌ولێر له‌دایك ب���وه‌‪ .‬له‌منداڵیه‌وه‌ زۆر چه‌ندین ج���ار ‌‬ ‫ی ئۆتۆمبیل ‌‬ ‫ئاره‌زوی‌ كڕین‌و فرۆش���تن ‌‬ ‫ی ك���ردون‌و كڕین‌و فرۆش���تن له‌نێوانیاندا‬ ‫كردوه‌‪ .‬بە‌وته‌ی‌ كه‌سوكاره‌كه‌ی‌ له‌ساڵ ‌‬ ‫ی هه‌بوه‌‪ .‬ژماره‌یه‌ك له‌كڕیاره‌كانی‌ عه‌ره‌ب‬ ‫ی پێش���انگا ‌‬ ‫نه‌وه‌ده‌كانه‌وه‌ س���ه‌ردان ‌‬ ‫ی كوردو‬ ‫ی بون‪ .‬ئ���ه‌و له‌گ���ه‌ڵ هاواڵتیان ‌‬ ‫ئۆتۆمبیلی‌ كردوه‌و زۆر جار به‌هۆ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی عێ���راق مامه‌ڵه‌ ‌‬ ‫ی ئه‌و عه‌ره‌بی‌ ش���اره‌كان ‌‬ ‫حه‌زه‌یه‌و‌ه زه‌ره‌ری‌ كردوه‌‪ .‬س���ه‌ربار ‌‬ ‫ی كڕیارو‬ ‫ی ك���ردوه‌و خ���ۆی‌ په‌یوه‌س���ت ‌‬ ‫خۆشه‌ویس���تی‌ ب���ۆ كار ‌‬ ‫ی ئۆتۆمبیل‪ ،‬فرۆشیارانی‌ هه‌ولێر نه‌كردوه‌ به‌ته‌نیا‪.‬‬ ‫ی ك���ردوه‌‌و‬ ‫كاری‌ فیت���ه‌ری‌ ئۆتۆمبیل��� ‌‬ ‫هه‌ر ئ���ه‌و رۆژه‌ی له‌ماڵ ده‌رده‌چێت‪،‬‬ ‫ی‬ ‫چه‌ند ساڵێكیش پێشمه‌رگ ‌ه بوه‌‪ .‬به‌اڵم له‌یان���ز‌هی‌ نی���وه‌ڕۆوه‌ موبایله‌ك���ه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی برا ‌‬ ‫دواجار له‌سه‌ر كاری چاكردنه‌وه‌‌و كرین‌و داده‌خرێ���ت‪ .‬هه‌رچه‌ند هێمن��� ‌‬ ‫فرۆشتنی ئۆتۆمبیل گیرساوه‌ته‌وه‌‪.‬‬ ‫ی نابێت‪.‬‬ ‫ی ب���ۆ ده‌كات‪ ،‬ده‌نگ ‌‬ ‫ته‌له‌فون ‌‬ ‫به‌وت���ه‌ ‌‬ ‫ی هێمنی‌ ب���رای‌‪ ،‬ئه‌میر ئه‌و خێزانه‌كه‌ی‌ ده‌كه‌ون ‌ه گومانه‌وه‌‌و خه‌به‌ر‬ ‫ی له‌ماڵ چۆت��� ‌ه ده‌ره‌و‌ه ڕۆژ ‌‬ ‫به‌یانیه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی پۆلیس ده‌ده‌ن تا سۆراغ ‌‬ ‫ی بە‌بنكه‌كان ‌‬

‫پێسمەرگەکە بەکاڵشینکۆف خۆی کوشتوە‬ ‫قسه‌مان بۆ ده‌كرد ده‌بێت واز له‌و كچ ‌ه‬ ‫بهێنێت‪ ،‬قسه‌شمان له‌گه‌ڵ كچه‌كه‌ ده‌كرد‬ ‫ی خاڵ���ی‌ هاوبه‌ش له‌نێوانیاندا‬ ‫بۆ ئه‌وه‌ ‌‬ ‫بدۆزین���ه‌وه‌‪ ،‬ب���ه‌اڵم بیركردنه‌وه‌ی���ان‬ ‫ی‬ ‫به‌یه‌كه‌و‌ه نه‌ده‌گونج���او‪ ،‬كچه‌كه‌ ئه‌و ‌‬ ‫خۆشنه‌ده‌ویس���ت‪ ،‬به‌داخ���ه‌وه‌ فه‌رزاد‬ ‫وانه‌بو تا دواجار گوێی‌ له‌ئێمه‌ نه‌گرت‌و‬ ‫ی كوشت"‪.‬‬ ‫خۆ ‌‬ ‫ی "هه‌رچه‌ن���د‌ه به‌ڵێنم���ان‬ ‫وتیش��� ‌‬ ‫لێوه‌رگرتبو‪ ،‬بڕیاریداب���و واز له‌و كچ ‌ه‬ ‫ی لێنه‌كاته‌وه‌ ژیانێكی‌ نوێ‬ ‫بهێنێت‌و بیر ‌‬ ‫هه‌ڵبژێرێت"‪.‬‬ ‫ره‌حمان په‌نا ئاماژه‌ی‌ به‌وه‌ش كرد ك ‌ه‬ ‫ی‬ ‫فه‌رزاد له‌دوای‌ خۆی‌ تۆمارێكی‌ ده‌نگ ‌‬ ‫ی ئه‌وه‌ ده‌كات‬ ‫به‌جێهێش���وه‌و تێدا باس ‌‬ ‫خۆی‌ كوشتوه‌و تاوانی‌ كه‌سی‌ تێدانیه‌‪،‬‬ ‫ته‌رمه‌كه‌ش���ی‌ له‌و جێگه‌ی���ه‌دا به‌خاك‬ ‫ی تێدا كوش���توه‌‪،‬‬ ‫س���پێردراو‌ه ك ‌ه خۆ ‌‬ ‫ی "هه‌مومان خه‌مبارین بۆ ئه‌و‬ ‫ئه‌و وت��� ‌‬ ‫ی یه‌كێك له‌پێش���مه‌رگه‌كانمان‬ ‫روداوه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫به‌و شێوه‌ی ‌ه گیانی‌ له‌ده‌ستداوه‌‌و خۆ ‌‬ ‫كوش���توه‌‪ ،‬ئ���ه‌وه‌ جێگ���ه‌ی‌ دڵگرانی‌‌و‬ ‫نیگه‌رانی هه‌مومانه‌"‪.‬‬ ‫ی قه‌زاو ناحیه‌كان‬ ‫ی پۆلیس��� ‌‬ ‫وته‌بیژ ‌‬ ‫ی سێش���ه‌مم ‌ه‬ ‫له‌م باره‌و‌ه وتی‌ "ش���ه‌و ‌‬ ‫ی عه‌ربه‌ت‬ ‫‪ 2/13‬هێزه‌كان���ی‌ پۆلیس��� ‌‬ ‫ئاگادار ده‌كرێن به‌ڕوداوێكی‌ خۆكوشتن‬ ‫ی‬ ‫له‌ناو بنكه‌ی‌ كۆمه‌ڵه‌ی‌ س���ه‌ر به‌حیزب ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ڕه‌وانه‌ ‌‬ ‫كۆمۆنیستی‌ ئێران ته‌رمه‌كه‌ ‌‬

‫ی‬ ‫پاش نائومێدبون ‌‬ ‫یه‌كجاره‌كی‌‌و‬ ‫ی‬ ‫دڵنیابون له‌و‌ه ‌‬ ‫ئه‌م كچ ‌ه بۆ‬ ‫ئه‌م نابێت‪،‬‬ ‫ی‬ ‫به‌شێوه‌یه‌ك ‌‬ ‫ی‬ ‫تراژیدیایی‌ كۆتای ‌‬ ‫ی‬ ‫ی خۆ ‌‬ ‫به‌ژیان ‌‬ ‫ده‌هێنێت‬ ‫ی كراوه‌و لێكۆلینه‌و‌ه‬ ‫پزیش���كی‌ دادوه‌ر ‌‬ ‫له‌ڕوداوه‌كه‌ش به‌رده‌وامه‌"‪.‬‬ ‫ی‬ ‫وتیش���ی‌" خۆكوژه‌ك���ه‌ ته‌مه‌ن��� ‌‬ ‫ی‬ ‫ی فه‌رزادە‪ ،‬پیش���ه‌ ‌‬ ‫‪ 29‬س���اڵه‌و ناو ‌‬ ‫ی كاره‌كه‌یدا‬ ‫پێش���مه‌رگه‌بو‌ه كه ‌له‌كات ‌‬ ‫ی‬ ‫به‌فیشه‌كێك خۆی‌ كوشتوه‌ پێشه‌وه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی بكوژێ���ت تۆمارێك���ی‌ ده‌نگ ‌‬ ‫خ���ۆ ‌‬ ‫ی‬ ‫له‌موبایله‌كه‌ی‌ به‌جێهێش���و‌ه ك ‌ه خۆ ‌‬ ‫ی خۆی‌‪ ،‬خۆی‌ كوشتوه‌"‪.‬‬ ‫به‌ده‌ست ‌‬

‫ی‬ ‫ی كوشتن ‌‬ ‫هۆكار ‌‬ ‫ته‌نها بۆ ئه‌و‌ه‬ ‫ده‌گه‌ڕێته‌و‌ه ك ‌ه‬ ‫پێنج ده‌فته‌ر‬ ‫دۆالری‌ پێبوه‌‬

‫ی‬ ‫كوڕه‌كه‌یان بكه‌ن‪ ،‬به‌اڵم هیچ هه‌والێك ‌‬ ‫ی‬ ‫ی چه‌ند ڕۆژێك له‌دیارنه‌مان ‌‬ ‫نابێت‪ .‬دوا ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ئه‌میر ده‌به‌ن��� ‌ه بازگه‌كان ‌‬ ‫وێنه‌یه‌ك��� ‌‬ ‫پۆلیس‪ ،‬ئه‌ویش سودی نابێت‪.‬‬ ‫ێ هیوابونی‬ ‫ی ب��� ‌‬ ‫ی برای‌ له‌دوا ‌‬ ‫هێمن��� ‌‬ ‫له‌هه‌واڵی‌ براكه‌ی‌‪ ،‬ڕوده‌كات ‌ه كۆمپانیای‬ ‫ی زانیاری‌ له‌س���ه‌ر‬ ‫موبایل بۆ وه‌رگرتن ‌‬ ‫ی براكه‌ی‪ .‬له‌كۆمپانیای‬ ‫ژمار‌ه ته‌له‌فون ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ده‌ده‌ن���ه‌وه‌‌و پێ��� ‌‬ ‫موبای���ل وه‌اڵم��� ‌‬ ‫ی قه‌زاری‌ دوكان‬ ‫ڕاده‌گه‌یه‌نن له‌س���نور ‌‬ ‫ی داخراوه‌و پێش���تر‬ ‫ژم���ار‌ه موبایله‌ك ‌ه ‌‬ ‫له‌گه‌ڵ چه‌ند كه‌سێكدا قسه‌ی‌ كردوه‌‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ی پڕ له‌گریانه‌وه‌ باس��� ‌‬ ‫هێمن به‌چاو ‌‬ ‫ی‬ ‫ئ���ه‌وه‌ش ده‌كات "براك���ه‌م كێش��� ‌ه ‌‬ ‫كۆمه‌اڵیه‌ت���ی‌ له‌گ���ه‌ڵ ك���ه‌س نه‌بوه‌‪،‬‬ ‫ی‬ ‫له‌گه‌ڵ هاوڕێكانی‌ زۆرباشبوه‌‪ .‬هۆكار ‌‬ ‫كوشتنی‌ ته‌نها بۆ ئه‌وه‌ ده‌گه‌ڕێته‌و‌ه ك ‌ه‬ ‫پێنج ده‌فته‌ر دۆالری‌ پێبوه‌"‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ئ���ه‌و داوا له‌حكومه‌ت ده‌كات خوێن ‌‬ ‫ی‬ ‫ی به‌هه‌ده‌ر ن���ه‌ڕوات‌و بكوژه‌ك ‌ه ‌‬ ‫براكه‌ ‌‬ ‫بدۆزن���ه‌وه‌‪ .‬جه‌ختی���ش ده‌كاته‌وه‌ ك ‌ه‬ ‫ێ براكه‌یانی كوش���توه‌‪،‬‬ ‫ئه‌وان نازانن ك ‌‬ ‫ی‬ ‫گومانیش���یان له‌كه‌س نی���ه‌‪ ،‬چاوه‌ڕێ ‌‬ ‫هێ���زه‌ ئه‌منیه‌كان���ن ت���ا بكوژه‌ك���ه‌ی‬ ‫بدۆزنه‌وه‌‪.‬‬ ‫ی‬ ‫جوتیار كه‌ هاواڵتییه‌كی‌ دانیش���تو ‌‬ ‫ی دوكانه‌‪ ،‬له‌وباره‌یه‌و‌ه ده‌ڵێت‬ ‫شارۆچكه‌ ‌‬ ‫"ئه‌و ڕۆژ‌ه له‌سه‌ر كار خه‌به‌ریان بۆ هێنام‬ ‫ته‌رمێكیان له‌ناو ئاوه‌كه‌دا دۆزیوه‌ته‌وه‌‪.‬‬ ‫ی بینی‬ ‫یه‌كێك له‌هاوڕێكان���م ته‌رمه‌کە ‌‬ ‫بو‪ .‬چه‌ن���د ڕۆژێك له‌ئاوه‌ك���ه‌دا بوه‌‪،‬‬ ‫ی‬ ‫به‌شێك له‌الشه‌كه‌ی له‌الیه‌ن زینده‌وران ‌‬ ‫ده‌ریاچه‌ك���ه‌و‌ه خورابو‪ .‬ئ���ه‌وه‌ یه‌كه‌م‬ ‫جار نیه‌ ش���تی وا روب���دات‪ ،‬به‌داخه‌و‌ه‬ ‫ی له‌و شێوه‌ی ‌ه‬ ‫س���ااڵنه‌ چه‌ندین ڕوداو ‌‬ ‫له‌قه‌زاكه‌مان ڕوده‌دات"‪.‬‬ ‫ی قه‌زای‌ دوكان‬ ‫به‌رێوه‌به‌ری‌ پۆلیس��� ‌‬ ‫ی ل���ه‌و باره‌ی���ه‌و‌ه‬ ‫حه‌ی���ده‌ر بێس���ه‌ر ‌‬ ‫به‌ئاوێن���ه‌ی راگه‌یاند "ڕۆژی‌ ش���ه‌مم ‌ه‬ ‫ی مان���گ هه‌واڵمان بۆ هات ته‌رمێك‬ ‫‪‌ 10‬‬ ‫ی دوكاندایه‌‪.‬‬ ‫ی له‌ناو ده‌ریاچه‌ ‌‬ ‫به‌كوژراو ‌‬ ‫ی هێزه‌كانمان ته‌رمه‌ك ‌ه‬ ‫ی ناردن��� ‌‬ ‫له‌دوا ‌‬ ‫ی پزیش���كی‌ دادوه‌ری‌ ك���راو‬ ‫ڕه‌وان���ه‌ ‌‬ ‫لێكۆلێنه‌وه‌ له‌ڕوداوه‌كه‌ به‌رده‌وامه‌"‪.‬‬

‫تایبەت‬

‫)‪ )614‬سێشه‌ممه ‪2018/2/20‬‬

‫هه‌مو شتێک له‌باره‌ی کوردستان‌و عێراقه‌وه‌‬

‫‪www. niqash. org‬‬

‫هەڵبژاردنی سوور‬

‫‪9‬‬

‫ئه‌م الپه‌ڕه‌یه‌ به‌سپۆنسه‌ری رێکخراوی‬ ‫راگه‌یاندن له‌هه‌ماهه‌نگی‌‌و گواستنه‌وه‌‪،‬‬ ‫ئه‌کادیمیای راگه‌یاندنی ئه‌ڵامنی‬

‫کەرکووک لەسەر ئاگری هەڵبژاردن دەکوڵێت‬

‫نیقاش‪ ،‬شااڵو محەمەد‬ ‫پێكهاته‌و پارته‌ جیاوازه‌كانی‌‌ كه‌ركوك‬ ‫كه شه‌ری‌‌داعش كۆیكردبوونه‌وه‌‪‌،‬‬ ‫ملمالنێیه‌كان له‌سه‌ر هه‌لبژاردنی‌ دا‌هاتووی‌‬ ‫عێراق لێكیان جیاده‌كاته‌وه‌و له‌ئێستاوه‌‬ ‫چه‌ندین ناكۆكی‌ له‌نێوانیاندا دروستبووه‪.‬‬ ‫هه‌ڵب���ژاردن له‌كه‌ركوك���دا هه‌میش���ه‌‬ ‫ره‌هه‌ندێكی‌ جیاوازی‌ له‌چ���او پارێزگاكان ‌ی‬ ‫تری‌ عێراق له‌خۆگرتوه‌‪ ،‬چونكه‌ ش���ارێكی‌‬ ‫فره‌ نه‌ته‌وه‌و ئاینه‌‌‌و له‌گرنگترین ناوچه‌كانی‌‬ ‫جێگه‌ی‌ ملمالنێی‌ نێوان حكومه‌تی‌ ناوه‌ندی‌‌و‬ ‫حكومه‌تی‌ هه‌رێمی‌ كوردستانه‌‪.‬‬ ‫"هه‌ڵبژاردن���ی‌ ئه‌نجومه‌ن���ی‌ نوێن���ه‌ران‬ ‫ك���ه‌ بڕی���اره‌ رۆژی‌ ‪ 12‬ئایاری‌ ئه‌مس���اڵ‬ ‫به‌ڕێوه‌بچێ���ت ب���ۆ به‌ده‌س���تهێنانی‌ ‪328‬‬ ‫كورس���ی په‌رله‌مانه‌و به‌سه‌ر ‪ 18‬پارێزگادا‬ ‫دابەش���كراوەو هەڵبژاردن بەف���رە بازنەیی‬ ‫بەرێوەدەچێ���ت‪ ،‬لەسەرتاس���ەری عێ���راق‬ ‫‪ 24‬ملی���ۆن‌و ‪ 400‬ه���ه‌زار ك���ەس ماف���ی‬ ‫دەنگدانیان هەیە‪ ،‬ژم���اره‌ی‌ ده‌نگده‌رانیش‬ ‫له‌پارێزگای‌ كه‌ركوك ‪ 952‬هه‌زار ده‌نگده‌ره‌‬ ‫بۆ‌ به‌ده‌س���تهێنانی‌ ‪ 12‬كورس���ی‌ كه‌ركوك‬ ‫له‌ئه‌نجومه‌ن���ی‌ نوێنه‌ران���ی‌ داهاتو‌و" رزگار‬ ‫حاجی‌ حه‌مه‌ جێگری‌ سه‌رۆكی‌ كۆمیسۆنی‌‬ ‫بااڵی‌ سه‌ربه‌خۆی‌ هه‌ڵبژاردنه‌كانی‌ عێراق بۆ‬ ‫"نیقاش" وای‌ ووت‪.‬‬ ‫نه‌ت���ه‌وه‌ی‌ ك���ورد‌ ك���ه‌ پێكهات���ه‌ی‌‌‬ ‫س���ه‌ره‌كیی‌ پارێزگای‌ كه‌ركوك���ه‌‪ ،‬له‌دوای‌‬ ‫روداوه‌كانی‌ ‪16‬ی‌ ئۆكتۆبه‌ری‌ ساڵی‌ ‪2017‬‬ ‫چاالكییەكانیان س���نوردارە‌و ترسیان هەیە‬ ‫لە‌كەمبون���ەوەی رێ���ژەی دەنگەكانی���ان‪،‬‬ ‫ئ���ه‌وه‌ش به‌ه���ۆی‌ بااڵده‌س���تی‌ هێ���زە‬ ‫عیراقییەكان دوای‌ كش���انه‌وه‌ی‌ پێشمه‌رگه‌‬ ‫له‌پارێزگاكه‌‪ ،‬هه‌رچه‌نده‌ شه‌ش كۆبونه‌وه‌یان‬ ‫له‌ناوه‌وه‌و ده‌ره‌وه‌ی‌ كه‌ركوك ئه‌نجامداوه‪‌،‬‬ ‫ب���ه‌اڵم نه‌یانتوانی���وه‌ ناكۆكییه‌كانی���ان بۆ‬

‫دروس���تكردنی‌ هاوپه‌یمانیه‌ك���ی‌ هاوبه‌ش‬ ‫تێپه‌رێنن‪.‬‬ ‫ئاسۆ مامه‌ند ئه‌ندامی‌ مه‌كته‌بی‌ سیاسی‌‌و‬ ‫به‌رپرس���ی‌ مه‌ڵبه‌ندی‌ كه‌ركوك���ی‌ یه‌كێتی‌‬ ‫نیشتمانی‌ كوردستان به‌"نیقاش"ی‌ راگه‌یاند‬ ‫‪":‬ئێم���ه‌ پرۆژه‌یه‌كم���ان داوه‌ بە‌هه‌م���وو‬ ‫حزبە‌كوردس���تانیه‌كان بۆ ئ���ه‌وه‌ی‌ ده‌نگی‌‬ ‫كورد له‌ش���اره‌كه‌ یه‌كبخه‌ین‌و به‌یه‌ك لیست‬ ‫به‌ش���داری‌ بكه‌ین بۆ هه‌ڵبژاردنی‌ دا‌هاتووی‌‬ ‫په‌رله‌مانی‌ عێراق به‌اڵم دیاره‌ تاكو ئێس���تا‬ ‫ناكۆكیی���ه‌كان رێگربووه‌ له‌ب���ه‌رده‌م یه‌ك‬ ‫لیستی‌ كورد بۆ ناوچه‌ دابرێندراوه‌كان‪".‬‬ ‫ناوبراو ئه‌وه‌شی‌ خس���ته‌ڕوو‪ ":‬مه‌ترسی‌‬ ‫كه‌مبون���ه‌وه‌ی‌ ده‌نگی‌ ك���ورد هه‌یه‌ ئه‌گه‌ر‬ ‫بە‌یه‌ك لیست به‌ش���داری‌ ناكات له‌به‌رئه‌وه‌‬ ‫یه‌كێت���ی‌ وه‌ك حزبێك���ی‌ بااڵده‌س���ت‌و‬ ‫به‌رپرس���یار له‌پارێزگاكه‌ هه‌موو هه‌وڵێكی‌‬ ‫خۆی‌ خس���تۆته‌ كار بۆ دروستكردنی‌ یه‌ك‬ ‫لیستی‌‪".‬‬ ‫به‌‌پێ���ی‌ زانیارییه‌كان���ی‌ "نیق���اش" كه‌‬ ‫له‌س���ه‌رچاوه‌یه‌كی‌ مه‌كته‌بی‌ سیاسی‌ پارتی‌‬ ‫دیموكراتی‌ كوردس���تان ده‌ستی‌ كه‌وتووه‌‪،‬‬ ‫له‌كۆتا كۆبونه‌وه‌ی‌ حزبە‌كوردس���تاینه‌كان‬ ‫ك���ه‌ له‌‪7‬ی‌ ش���وباتی‌ ئه‌مس���اڵ له‌ش���اری‌‬ ‫هه‌ولێر به‌رێوه‌چوو كۆبوونەوەكه‌ نوێنەرانی‬ ‫پارت���ی دیموكراتی‌ كوردس���تان‪ ،‬یه‌كێتی‌‬ ‫نیش���تمانی‌ كوردستان‪ ،‬بزوتنەوەی گۆڕان‪،‬‬ ‫كۆمەڵی‌ ئیس�ل�امی‌‪ ،‬یەكگرتووی ئیسالمی‪،‬‬ ‫هاوپەیمانی بۆ دادپەروەری‌و دیموكراسی‌‪،‬‬ ‫سۆسیالیست‪ ،‬ئاینده‌ ئاماده‌یی‌ بوون به‌اڵم‬ ‫یەك لیس���تی لە‌ناوچەكانی جێناكۆكه‌كان‬ ‫بریاری‌ لێن���ه‌درا ته‌نیا پاش���گه‌زبونه‌وه‌ی‌‬ ‫پارتی‌ بۆ به‌ش���داری‌ له‌هه‌ڵبژاردن له‌ناوچه‌‬ ‫جێناكۆكه‌كانی‌ لێ سه‌وز بوو‪.‬‬ ‫خه‌س���رۆ گ���ۆران به‌رپرس���ی‌ ده‌زگای‌‬ ‫هه‌ڵبژاردنی‌ پارتی‌ دیموكراتی‌ كوردس���تان‬ ‫به‌"نیق���اش"ی‌ ووت‪" :‬ئێمه‌ ك���ه‌ بریارماندا‬ ‫له‌ناوچ���ه‌ كوردس���تانیه‌كانی‌ ده‌ره‌وه‌ی‌‬

‫وێنە‪ :‬یادگار جەالل‬ ‫ئیداره‌ی‌ هه‌رێم به‌شداری‌ له‌هه‌ڵبژاردنه‌كانی‌‬ ‫عێ���راق ناكه‌ین چونك���ه‌ پێمانوایه‌ له‌دوا ‌ی‬ ‫‪16‬ی‌ ئۆكتۆب���ه‌ری‌ س���اڵی‌ ‪ 2017‬كه‌ركوك‬ ‫داگیرك���راوه‌ ب���ه‌اڵم كاتێ���ك حزب���ه‌كان‬ ‫بریاریان���داوه‌ به‌یه‌ك لیس���ت به‌ش���داری‌‬ ‫بكه‌ن ئێم���ه‌ ئاماده‌ین له‌بریاره‌كه‌ی‌ خۆمان‬ ‫پاش���گه‌زببینه‌وه‌ چونكه‌ چاره‌نوس���ی‌ ئه‌و‬ ‫ناوچه‌نه‌ ب���ۆ نه‌ته‌وه‌ی‌ كورد له‌س���ه‌رووی‌‬ ‫بریاری‌ حزبیه‌وه‌یه‌‪".‬‬ ‫پێش���تر هەری���ەك لە‌گ���ۆڕان‪ ،‬كۆمەڵ‌و‬ ‫هاوپەیمانی بۆ دادپه‌روه‌ری‌‌و دیموكراس���ی‌‬ ‫هاوپەیمانێتییەكی���ان ب���ۆ هەڵب���ژاردن‬ ‫لە‌ناوچەكان���ی جێناك���ۆك پێكهێنا‪ ،‬بەاڵم‬ ‫پارت���ی بڕیاریداب���وو لە‌كەرك���وك بایكۆت‬ ‫بكات‌و یەكێتیش لیتسێكی‌ به‌ناو ‌ی كه‌ركوك‬ ‫چاره‌نوس���مانه‌ پێكهێنا‪ ،‬ئه‌مه‌ جگه‌ له‌وه‌ی‌‬ ‫هاوپه‌یمانی‌ بۆ نه‌وه‌ی‌ نوێ‌ له‌الیه‌ن س���ێ‌‬ ‫حزب تۆماركراوه‌‪.‬‬ ‫له‌ به‌رانبه‌ر نه‌ت���ه‌وه‌ی‌ كورد‪ ،‬پێكهاته‌ی‌‬ ‫عه‌ره‌ب‌و توركمانه‌كان دابه‌ش بوون به‌سه‌ر‬

‫سه‌دان گۆڕی‌ كورد ‌ی لێیه‌‬

‫مه‌زه ‌هب‌و ئینتمایی‌ سه‌ركرده‌كانی‌ عێراق‪،‬‬ ‫ئه‌م���ه‌ش وایكردووه‌ ملمالنێ���كان بۆ یه‌ك‬ ‫لیس���تی‌ الی‌ هه‌ردوو پێكهاته‌ سه‌ركه‌وتوو‬ ‫نه‌بێ���ت‪ ،‬هه‌رچه‌ن���ده‌ جی���اواز له‌نه‌ته‌وه‌ی‌‬ ‫كورد ه���ه‌ردوو پێكهاته‌كه‌ی‌ ت���ر به‌رگری‌‬ ‫له‌عێراقیبونی‌ كه‌ركوك‌و مانه‌وه‌ی‌ ئه‌م شاره‌‬ ‫له‌ژێرده‌سه‌اڵتی‌ حكومه‌تی‌ ناوه‌ند ده‌كه‌ن‪.‬‬ ‫راكان س���ه‌عید پارێ���زگاری‌ كه‌رك���وك‬ ‫به‌وه‌كاله‌ت‌و سه‌رۆكی‌ ئه‌نجومه‌نی‌ سیاسی‌‬ ‫عه‌ره‌بی‌ پێشتر هه‌فته‌ی‌ رابردوو رایگه‌یاند‬ ‫‪":‬داوا له‌ته‌واوی‌ پێكهاته‌ی‌ عه‌ره‌ب ده‌كه‌ین‬ ‫به‌یه‌ك لیست به‌ش���داری‌ هه‌ڵبژاردن بكه‌ن‬ ‫چونكه‌ ئه‌م سه‌ركه‌وتنه‌ی‌ ئێستا به‌ده‌ست‬ ‫هاتووه‌ به‌هۆی‌ یه‌ك ده‌نگی‌ نه‌ته‌وه‌یمانه‌‪".‬‬ ‫هه‌رچه‌ن���ده‌ ئ���ه‌و س���ه‌ركرده‌ دی���اره‌ی‌‬ ‫پێكهات���ه‌ی‌ عه‌ره‌بی‌ س���وونه‌ی‌ پارێزگای‌‬ ‫كه‌ركوك ئه‌و داواكارییه‌ی‌ خسته‌ڕوو به‌اڵم‬ ‫كوتله‌ عه‌ره‌بیه‌كان به‌سه‌ر حه‌وت قه‌واره‌ی‌‬ ‫جیاجی���ا دابه‌ش بوون كه‌ زۆرینه‌یان له‌نێو‬ ‫لیس���ته‌كه‌ی‌ س���ه‌رۆك وه‌زیران���ی‌ عێراق‌و‬

‫سه‌رۆكی‌ حزبی‌ ده‌عوه‌‌و لیسته‌كه‌ی‌ سه‌رۆك‬ ‫وه‌زیرانی‌ پێشووی‌ عێراق ئه‌یاد عه‌الویدان‪.‬‬ ‫هه‌روه‌ه���ا پێكهاته‌ی‌ توركم���ان دابه‌ش‬ ‫بوون‌ به‌س���ه‌ر ئ���ه‌و لیس���ته‌نه‌ی‌ زۆرینه‌ی‌‬ ‫شیعه‌‌و سوونه مه‌زهه‌بن‪ ،‬ئه‌مه‌ش وایكردووه‌‬ ‫توركمانه‌كانی‌ كه‌ركوك دابه‌ش بن‌و ته‌نانه‌ت‬ ‫كاریگه‌ری‌ له‌س���ه‌ر ئه‌و كوتله‌ یه‌كگرتووه‌ی‌‬ ‫توركمانیش هه‌بوو له‌ئه‌نجومه‌نی‌ پارێزگای‌‬ ‫كه‌ركوك‪.‬‬ ‫هه‌فته‌ی‌ راب���ردوو دوو ئه‌ندامی‌ ش���یعه‌‬ ‫مه‌زه���ه‌ب له‌ئه‌نجومه‌نی‌ پارێزگای‌ كه‌ركوك‬ ‫له‌كوتله‌ی‌ به‌ره‌ی‌ توركمان���ی‌ جیابونه‌وه‌و‬ ‫لیس���تی‌ خزمه‌ت���ی‌ توركمانی���ان پێكهێنا‬ ‫هه‌رچه‌نده‌ یه‌كێك له‌ئه‌ندامه‌ جیابونه‌وه‌كان‬ ‫ده‌ڵێ���ت جیابونه‌وه‌م���ان بە‌ئامانج���ی‌‬ ‫خزمه‌تكردنه‌‪.‬‬ ‫نه‌ج���ات حس���ێن ئه‌ندام���ی‌ ئه‌نجومه‌نی‌‬ ‫پارێزگا‌و نوێنه‌ری‌ ره‌وتی‌ حیكمه‌ له‌پارێزگای‌‬ ‫كه‌ركوك به‌"نیقاش"ی‌ وت‪ ":‬دروستكردنی‌‬ ‫لیس���تێكی‌ نوێ‌ ب���ۆ خزمه‌تكردنی‌ زیاتری‌‬

‫خه‌ڵك���ی‌ كه‌ركوك���ه‌ ن���ه‌ك بانگه‌ش���ه‌ی‌‬ ‫هه‌ڵبژاردن‪".‬‬ ‫هه‌وره‌ها محه‌مه‌د جاسم سه‌رۆكی‌ حزبی‌‬ ‫توركمان���ی‌ قه‌ومی‌ به‌"نیق���اش"ی‌ ووت ‪":‬‬ ‫ده‌بوایه‌ سه‌رجه‌م حزبە‌توركمانیه‌كان به‌یه‌ك‬ ‫لیست به‌ش���داری‌ بكه‌ن بۆ ئه‌وه‌ی‌ زۆرترین‬ ‫ده‌نگی‌ خه‌ڵكی‌ كه‌ركوكیان مسۆگه‌ر بكردایه‌‬ ‫ب���ه‌اڵم ناكۆكییه‌كان رێگرب���وون له‌به‌رده‌م‬ ‫یه‌ك لیستی‌‪".‬‬ ‫هه‌رچه‌نده‌ هێشتا هه‌ڵمه‌تی‌ پڕوپاگه‌نده‌ی‌‬ ‫هه‌ڵبژاردن به‌ڕه‌س���می‌ ده‌ستی‌ پێنه‌كردوه‌‪،‬‬ ‫به‌اڵم كه‌ س���ه‌ردانی‌ باره‌گای‌ حزب‌و پارته‌‬ ‫جی���اوازه‌كان له‌كه‌رك���وك ده‌كه‌ی���ت باس‬ ‫باسی‌ به‌ده‌ستهێنانی‌ ‪ 12‬كورسیه‌كه‌ی‌ ئه‌و‬ ‫پارێزگایه‌‪ ،‬ئه‌مه‌ش وایكردوه‌ ئه‌م هه‌لبژاردنه‌‬ ‫الی‌ زۆرینه‌یان حزبه‌كان بە‌هه‌ڵبژاردنی‌ سوور‬ ‫بناس���رێت بە‌تایبه‌ت كه‌ یه‌ك���ه‌م كاندیدی‌‬ ‫هه‌ڵبژاردنه‌كان هه‌فته‌ی‌ رابردوو له‌كه‌ركوك‬ ‫تیرۆركرا ‪ -‬عەل���ی ئەڵماس غائیب‪ ،‬کاندید‬ ‫لەلیستەکەی عەبادی‪-‬‬ ‫هاوڕێ زه‌نگه‌نه‌ پارێزه‌رو شاره‌زای‌ بواری‌‬ ‫هه‌ڵبژاردن به‌"نیقاش"ی‌ ووت ‪ ":‬هه‌ڵبژاردنی‌‬ ‫ئه‌مج���اره‌ جی���اواز له‌هه‌ڵبژاردنه‌كان���ی‌ تر‬ ‫ده‌بێت‪ ،‬چونكه‌ كەره‌س���ته‌كانی‌ بانگه‌شه‌ی‌‬ ‫هه‌ڵبژاردن زۆرینه‌ی‌ سه‌ربازین هه‌ر له‌كۆتایی‌‬ ‫شه‌ری‌ داعش‌و بااڵده‌ستی‌ هێزه‌ عێراقیه‌كان‬ ‫تا تاوانی‌ هێ���زی‌ میلیش���یاكان بۆیه‌ ئه‌م‬ ‫هه‌ڵبژاردنه‌ی‌ ئه‌مج���اره‌ له‌بری‌ هه‌ڵبژاردنی‌‬ ‫سپی‌ ده‌بێته‌ هه‌ڵبژاردنی‌ سوور‪".‬‬ ‫پارێ���زگای كەرك���وك له‌هه‌ڵبژاردن���ی‌‬ ‫رابردوو ‪ 12‬كورسی لە‌پەرلەمانی عیراق بۆ‬ ‫دانرابوو‪ ،‬ل���ەو ژمارەیەش حزبە‌كوردیەكان‬ ‫هەشت كورس���ی بەدەستهێنا كە شەشیان‬ ‫ب���ۆ یەكێتی���ی نیش���تمانی كوردس���تان‌و‬ ‫دوو كورس���یش بۆ پارتی ب���وو‪ ،‬هه‌روه‌ها‬ ‫گردبونه‌وه‌ی‌ عه‌ره‌بی‌ دوو كورسی‌‌و به‌ره‌ی‌‬ ‫توركمانی‌ دوو كورسیه‌كه‌ی‌ دیكه‌ی‌ مسۆگه‌ر‬ ‫كرد‪.‬‬

‫قه‌زای‌ سه‌لمان‪ ..‬ئه‌وه‌ ‌ی ده‌چووه‌ ئه‌و ‌ێ زه‌حمه‌ت بوو رۆشنایی ببینێته‌وه‌‬ ‫نیقاش‪ ،‬قاسم ئەلکەعبی‬ ‫بێده‌نگییه‌كی تۆقێنه‌ر باڵی به‌سه‌ر قه‌زای‬ ‫سه‌لمانی ناوه‌ڕاستی بیابانی باشووری‬ ‫عێراقدا كێشاوه‌ كه‌ ناوی "شاری‬ ‫زیندانه‌كان"ی لێنراوه‌‌و له‌ژێر لمه‌كه‌یدا‬ ‫راستی‌و نهێنی مێژوویی پڕ له‌ترسی‬ ‫شاردووه‌ته‌وه‌‪.‬‬ ‫ناوی "شاری زیندانه‌كان" له‌ساڵی ‪1928‬دا‬ ‫له‌قه‌زای س���ه‌لمان نراوه‌ كاتێك ئینگلیزه‌كان‬ ‫ق���ه‌اڵی س���ه‌لمانیان ب���ۆ به‌رپه‌رچدانه‌وه‌ی‬ ‫ئه‌و هێرش���انه‌ دروس���تكرد ك���ه‌ بزووتنه‌وه‌‬ ‫وه‌هابییه‌كان ل���ه‌و كاته‌دا ئه‌نجامیان ده‌دان‪،‬‬ ‫هه‌روه‌ها بۆ ئ���ه‌وه‌ی ببێته‌ باره‌گای بیابانی‬ ‫باشوور‪ ،‬له‌س���اڵی ‪1948‬یشدا قه‌اڵكه‌ كرایه‌‬ ‫زین���دان‌و له‌س���اڵی ‪1981‬دا قه‌اڵیه‌كی دیكه‌‬ ‫دروس���تكرا‌و كرایه‌ ب���اره‌گای پاس���ه‌وانانی‬ ‫س���نوور‪ ،‬دوات���ر ئه‌وی���ش كرای���ه‌ زیندان‪،‬‬ ‫له‌س���ه‌رده‌می ئه‌حم���ه‌د حه‌س���ه‌ن به‌ك���ر‬ ‫سه‌رۆكی كۆچكردوویشدا (‪ )120‬خانوون بۆ‬ ‫نیش���ته‌جێكردنی ده‌وارنشینه‌ كۆچه‌رییه‌كان‬ ‫دروس���تكران كه‌ له‌هه‌ش���تاكانی س���ه‌ده‌ی‬ ‫رابردوودا ئه‌وانیش كرانه‌ زیندان‪.‬‬ ‫قه‌زای سه‌لمان ده‌كه‌وێته‌ بیابانی سه‌ماوه‌‌و‬ ‫له‌ناوه‌ڕاس���تی دۆڵێكی گه‌وره‌دایه‌‪ ،‬ژماره‌ی‬ ‫دانیشتووانی قه‌زاكه‌ به‌پێی ئاماری وه‌زاره‌تی‬ ‫پالندانان (‪ )9348‬هه‌زار كه‌سه‌ كه‌ زۆرینه‌یان‬ ‫له‌س���ه‌ر به‌خێوكردنی مه‌ڕ‌ومااڵت‌و حوشتر‌و‬ ‫هه‌روه‌ها كش���توكاڵ ده‌ژین كه‌ ئه‌ویش پشت‬ ‫بە‌بیره‌ ئیرتیوازییه‌كان ده‌به‌ستێت‪.‬‬ ‫حه‌بی���ب مال���ح س���ه‌رۆكی ئه‌نجومه‌ن���ی‬

‫ش���اره‌وانی قه‌زای س���ه‌لمان ده‌ڵێت‪" :‬پێنج‬ ‫زیندان له‌قه‌زاكه‌دا هه‌ن كه‌ ئه‌وانیش بریتین‬ ‫له‌زیندانی سیاسییه‌كان‌و قه‌اڵ‌و لیه‌‌و شیخات‌و‬ ‫دوایه‌مینیش���یان ئه‌بولجده‌‪ ،‬رژێمی پێش���وو‬ ‫ئه‌و زیندانان���ه‌ی به‌كارده‌هێنا بۆ له‌ناوبردنی‬ ‫ركابه‌ره‌كانی یاخود هه‌ركه‌سێك به‌رهه‌ڵستی‬ ‫سیاسه‌ته‌كانی حزبی به‌عسی بكردایه‌‪ ،‬بۆیه‌‬ ‫شاره‌كه‌ له‌الی عێراقییه‌كان بە‌زیندانه‌كانی‌و‬ ‫دووری له‌ناوه‌ندی پارێزگاكان ناسراوه‌‪.‬‬ ‫مالح داوای ك���رد ئه‌و زیندانان���ه‌ بكرێنه‌‬ ‫مۆزه‌خان���ه‌ بۆئ���ه‌وه‌ی وه‌ك ش���ایه‌تحاڵێك‬ ‫له‌س���ه‌ر ره‌فتاره‌كانی رژێمی پێشوو ده‌رهه‌ق‬ ‫بە‌كوردانی فه‌یلی‌و بارزانییه‌كان‌و كه‌س���انی‬ ‫دیك���ه‌ بمێنن���ه‌وه‌‪ ،‬هه‌روه‌ه���ا ب���ۆ ئه‌وه‌ی‬ ‫خاوه‌ندارێتی ئ���ه‌و زیندانانه‌ بگوازرێته‌وه‌ بۆ‬ ‫وه‌زاره‌تی گه‌شتوگوزار‌و شوێنه‌وار تا بیناكان‬ ‫نۆژه‌نبكرێن���ه‌وه‌‌و ده‌رگاكانی���ان ب���ه‌ڕووی‬ ‫هاوواڵتیاندا بكرێنه‌وه‌‪.‬‬ ‫قه‌اڵك���ه‌ ئه‌گه‌رچ���ی به‌س���ه‌ر دیمه‌نێكی‬ ‫ن���اوازه‌دا ده‌ڕوانێت‪ ،‬به‌اڵم له‌ناوه‌وه‌یدا چه‌ند‬ ‫به‌ندكراوێكی له‌خۆگرتووه‌ كه‌ س���ه‌یركردنی‬ ‫پشت دیواره‌كانیان لێ قه‌ده‌غه‌كراوه‌‌و ته‌نیا‬ ‫ئاواتیان بە‌مردن خواستووه‌‪ ،‬هه‌روه‌ها قه‌اڵی‬ ‫سه‌لمان بە‌ژێرزه‌مین‌و رێڕه‌وه‌ ترسناكه‌كانی‌و‬ ‫دیمه‌ن���ه‌ دڵته‌نگه‌ك���ه‌ی‪ ،‬نیش���انه‌ی ژیانی‬ ‫تێ���دا نییه‌ ته‌نیا ئه‌و تاك���ه‌ داره‌ نه‌بێت كه‌‬ ‫له‌ناوه‌ڕاس���تی حه‌وش���ه‌ی زیندانه‌كه‌دای���ه‌‪،‬‬ ‫هاوكات دروش���مه‌كانی حزبی به‌عس له‌سه‌ر‬ ‫ده‌رگای هۆڵه‌كان‌و دیواری هه‌موو رێڕه‌وه‌كاندا‬ ‫م���اوه‌ن له‌وانه‌ش "عێراق مه‌زنه‌ بە‌گه‌له‌كه‌ی‪،‬‬ ‫مه‌زن���ه‌ بە‌س���وپاكه‌ی‪ ،‬مه‌زنه‌ بە‌س���ه‌دام"‌و‬ ‫"به‌عس قوتابخانه‌ی نه‌وه‌كانه‌"‪.‬‬

‫ئه‌م هه‌فته‌یه‌ له‌‬ ‫بۆ خوێندنه‌وه‌ی ئه‌م راپۆرتانه‌و چه‌ندین راپۆرتی سه‌رنجراکێشی تر‬ ‫به‌زمانه‌کانی کوردی‌و عه‌ره‌بی‌و ئینگلیزی‪ ،‬سه‌ردانی نیقاش بکه‌ ‪www. niqash. org‬‬

‫قەاڵی بەدناوی سەلمان لەپارێزگای موسەننا‬ ‫ئ���ه‌و بیره‌وه‌ریانه‌ی به‌ندكراوان كه‌ س���ه‌ر‬ ‫دیواری زیندانه‌كه‌ نووسیویانن‪ ،‬هه‌وڵێكن بۆ‬ ‫ژیان بە‌هه‌ر نرخێك بێت‪ ،‬هه‌رچه‌نده‌ ئومێدی‬ ‫چوونه‌ده‌ره‌وه‌یان نه‌مابوو‪ ،‬هه‌ندێكیان له‌سه‌ر‬ ‫دیواره‌كان نووس���ینی ئومێدبه‌خش‌و ته‌سلیم‬ ‫نه‌بوونیان نووس���یوه‌‌و هه‌ندێك���ی دیكه‌ش‬ ‫وێنه‌ی روخس���اری خۆشه‌ویستانیان دروست‬ ‫ك���ردووه‌‌و هی دیكه‌ش وێنه‌ی ش���اره‌كه‌یان‬ ‫دروس���ت كردووه‌‪ ،‬هه‌رچی ئه‌وانی دیكه‌شن‬ ‫ئه‌وا له‌س���ه‌ر دیواری زیندانه‌كه‌ نووسیویانه‌‬ ‫"له‌پێناو ئازادیدا ده‌مرین" له‌گه‌ڵ وێنه‌یه‌كی‬ ‫هه‌ڵبژارده‌ی تۆپی پێی عێراق‪.‬‬ ‫عه‌زیب عه‌تش���ان له‌و ش���ایه‌تحااڵنه‌یه‌ كه‌‬ ‫گ���ۆڕه‌ به‌كۆمه‌ڵه‌كانیان له‌نزیك زیندانی قه‌اڵ‬ ‫دۆزیوه‌ته‌وه‌ كه‌ یه‌كێكه‌ له‌زیندانه‌كانی قه‌زای‬ ‫سه‌لمان‪ ،‬ئه‌و وتی‪" :‬رۆژێكیان وه‌ك هه‌میشه‌‬ ‫مه‌ڕه‌كان���م ده‌له‌وه‌ڕاند‌و له‌نزی���ك زیندانه‌كه‌‬

‫تێپه‌ڕیم‪ ،‬بینیم سه‌گ‌و هه‌ندێك ئاژه‌ڵی كێوی‬ ‫شه‌ڕیانه‌ له‌س���ه‌ر خواردنی ته‌رمی مردووان‪،‬‬ ‫منی���ش ئاژه‌ڵه‌كانم ده‌رك���رد‌و چه‌ند گۆڕێكم‬ ‫بۆ به‌خاكس���پاردنی م���ردووه‌كان هه‌ڵكه‌ند‪،‬‬ ‫هه‌رچه‌نده‌ ده‌ترس���ام پاسه‌وانانی زیندانه‌كه‌‬ ‫بمبینن‌و ده‌ستگیربكرێم"‪.‬‬ ‫وتیش���ی‪" :‬م���ردووه‌كان جلوبه‌رگ���ی‬ ‫كوردییان له‌به‌ردابوو‪ ،‬ش���وێنه‌واری گولله‌م‬ ‫بە‌ته‌رمه‌كانیان���ه‌وه‌ نه‌بین���ی‪ ،‬به‌ب���ڕوای من‬ ‫به‌ه���ۆی كه‌می ئاو‌و خواردن���ه‌وه‌ مردبوون‪،‬‬ ‫چونكه‌ له‌پاسه‌وانانه‌كانمان بیستبوو كه‌ هه‌ر‬ ‫زیندانییه‌ك سه‌رپێچی فه‌رمانی پاسه‌وانان‌و‬ ‫رێنماییه‌كانی زیندانه‌كه‌ بكات‪ ،‬ئاو‌و خواردنی‬ ‫لێده‌بڕدرێت"‪.‬‬ ‫د‪ .‬فه‌ی���روز حات���ه‌م ك���ه‌ چاالكوانێك���ی‬ ‫میدیاكاره‌‌و فه‌هد حاته‌می برای له‌ئۆپراسیۆنی‬ ‫ئه‌نفالدا له‌ده‌ستداوه‌‪ ،‬ده‌ڵێت‪" :‬زیندانییه‌كان‬

‫دوو دۆالر به‌سه‌‬ ‫ده‌مپه‌ڕ فریای‌‬ ‫موسڵ ده‌كه‌وێت‬

‫له‌زیندانی ئه‌بوغرێب به‌ندكرابوون‌و به‌رپرسانی‬ ‫زیندانه‌ك���ه‌ كۆمه‌ڵێ���ك له‌به‌ندكراوه‌كانی���ان‬ ‫بە‌گوێره‌ی لیستێكی ناو له‌گه‌ڵ خۆیان بردووه‌‬ ‫به‌بیان���ووی ئه‌وه‌ی بۆ ئێ���ران راده‌گوێزرێن‪،‬‬ ‫ژماره‌ی ئه‌و كه‌سانه‌ له‌نێوان (‪ 700‬بۆ ‪)750‬‬ ‫كه‌س���دا بوو كه‌ فه‌هدی برایشمیان تێدابوو‪،‬‬ ‫به‌اڵم ئه‌وان رانه‌گوێزراوان‌و بە‌س���ێ گرووپ‬ ‫كواسترانه‌وه‌ بۆ زیندانی قه‌اڵی سه‌لمان"‪.‬‬ ‫ئه‌و زیندانه‌ له‌(‪ )16‬هۆڵ‌و شه‌ش پاشكۆ‬ ‫پێكهاتووه‌‌و له‌هه‌ر هۆڵێكدا له‌نێوان (‪ 100‬بۆ‬ ‫‪ )120‬كه‌سی لێ داده‌نرا‌و له‌هه‌ر پاشكۆیه‌كیشدا‬ ‫نزیكه‌ی (‪ )30‬كه‌س داده‌نرا‪.‬‬ ‫له‌و كات���ه‌وه‌ كه‌ چوونه‌ده‌ره‌وه‌ی یه‌كه‌مین‬ ‫گرووپ له‌زیندانی قه‌اڵی سه‌لمان به‌فه‌رمانی‬ ‫حكومه‌ت���ی ئ���ه‌و كاته‌ی س���ه‌دام حس���ێن‬ ‫له‌س���ه‌ره‌تای س���اڵی ‪1986‬تا س���ه‌ره‌تای‬ ‫ساڵی ‪ 1989‬ده‌س���تیپێكرد‪ ،‬ته‌نیا نزیكه‌ی‬

‫(‪ )650‬به‌ندكراو له‌وان���ه‌ی بڕیاری لێبوردن‬ ‫گرتبوونیی���ه‌وه‌ ئازادك���ران‪ ،‬له‌كاتێك���دا‬ ‫به‌ندكراوه‌كان���ی دیك���ه‌ی زیندان���ی قه‌اڵی‬ ‫س���ه‌لمان به‌ره‌و ش���وێنی نادیار ب���ران‌و تا‬ ‫ئه‌مڕۆش چاره‌نووسیان نازانرێت‪.‬‬ ‫ده‌بووایه‌ سێگۆشه‌ی مه‌رگ وه‌ك ئه‌حمه‌د‬ ‫حه‌سه‌ن به‌كر سه‌رۆكی كۆچكردوو ده‌یویست‪،‬‬ ‫ژیان���ی تێدابووای���ه‌ كاتێ���ك ده‌س���تیكرد‬ ‫بە‌دروستكردنی سێ گوندی بچووك له‌بیابانی‬ ‫س���ه‌ماوه‌ بۆ نیش���ته‌جێكردنی ده‌وارنشینه‌‬ ‫كۆچه‌ریی���ه‌كان‪ ،‬به‌اڵم ق���ه‌ده‌ر وابوو كۆچی‬ ‫دوایی بكات‌و سه‌دام حسێن جێگای بگرێته‌وه‌‬ ‫كه‌ پالنی دانا تا ئه‌و گوندانه‌ بكاته‌ زیندانی‬ ‫بێ پاسه‌وان‪.‬‬ ‫به‌كر هه‌وڵیدا ده‌وارنش���ینه‌كان له‌ناحیه‌ی‬ ‫"به‌س���یه‌" نیش���ته‌جێ بكات ك���ه‌ له‌ڕووی‬ ‫كارگێڕی���ه‌وه‌ س���ه‌ر بە‌ق���ه‌زای س���ه‌لمانه‌‌و‬ ‫نزیك���ه‌ی (‪ 40‬ك���م) لێی���ه‌وه‌ دووره‌‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫ئه‌و ئه‌زموونه‌ س���ه‌ركه‌وتوو نه‌ب���وو چونكه‌‬ ‫ه���ۆزه‌ كۆچه‌رییه‌كان س���ووربوون له‌س���ه‌ر‬ ‫نیش���ته‌جێبوون له‌و خێوه‌تان���ه‌ی له‌خوری‬ ‫دروس���تكرابوون‌و هاتوچوۆكردن���ی ئازادانه‌‬ ‫له‌هه‌موو ناوچه‌ بیاباناوییه‌كانی عێراقدا‪.‬‬ ‫زیندانه‌كانی لیه‌‌و شیخات‌و ئه‌بولجد له‌سه‌ر‬ ‫شێوه‌ی سێگۆش���ه‌یه‌كی ال یه‌كسان دروست‬ ‫كراون كه‌ هه‌ر زیندانێكیان هه‌شت كیلۆمه‌تر‬ ‫له‌وی دیك���ه‌وه‌ دووره‌‪ ،‬ئه‌م���ڕۆش له‌هه‌موو‬ ‫الیه‌كه‌وه‌ لم ده‌وری ئه‌و زیندانانه‌ی داوه‌‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫دیواره‌كانیان له‌به‌رده‌م هه‌موو سه‌ختییه‌كاندا‬ ‫خۆڕاگرب���وون ت���ا پارێ���زگاری له‌بیره‌وه‌ری‬ ‫زیندانییه‌كان‌و ئه‌و یارییه‌ مندااڵنانه‌ بكه‌ن كه‌‬ ‫به‌و ناوه‌دا باڵوبوونه‌ته‌وه‌‪.‬‬

‫هه‌ڕه‌شه‌كان ناڕه‌وێنه‌وه‌‬ ‫كشانه‌وه‌ی ئه‌مریكا پارێزگا‬ ‫سوننه‌كان ده‌ترسێنێت‬

‫‪10‬‬

‫‪rangalayawene@gmail.com‬‬

‫‌ره‌نگاڵه‬

‫س‬ ‫ی‬ ‫ح‬ ‫ر‬ ‫پێشمه‌رگه‌یه‌ك به‌كاره‌ ده‌ست‬ ‫ی‬ ‫ج‬ ‫و‬ ‫ا‬ ‫ن‬ ‫ی ڕه‌نگینه‌كانی‌ هه‌ورامان ده‌ڕازێنێته‌وه‌‬ ‫جوانی‬

‫)‪ )614‬سێشه‌ممه ‪2018/2/20‬‬

‫پێستت بپاریزە‬

‫ئا‪ :‬ئیمان زه‌ندی‌‬

‫پاراستنی پێست زۆر گرنگە‪ ،‬پێست روبه‌روی تیشكی خۆر‌و گه‌رما‌و‬ ‫سه‌رماو گۆڕانی وه‌رزه‌كان ده‌بێته‌وه‌‪.‬‬

‫به‌هــــــــــــێزی تیا به‌كارهێنرابێت‌و زیان بە‌پێست بگه‌یه‌نێت‬ ‫* ئاگاداربە‌هه‌رگیز به‌ده‌ستی پیسه‌وه‌ ده‌ست له‌پێستی روخسارت‬ ‫مه‌ده‌‪ ،‬چونكه‌ ره‌نگه‌ میكرۆبی پێوه‌ بێت‌و بگوێزرێته‌وه‌ بۆ پێستی‬ ‫ده‌موچاوت‪.‬‬ ‫* بە‌كلێنسی ته‌ڕ هه‌میشه‌ ده‌وروبەری ئه‌و كرێم‌و ده‌رمانانه‌ بسڕه‌‬ ‫كه‌ به‌كاریده‌هێنێت‪ ،‬ته‌نانه‌ت مۆبایلەکەشت چونكه‌ ره‌نگه‌ به‌كتریای‬ ‫خراپی له‌سه‌ر كۆبوبێته‌وه‌‌و له‌گه‌ڵ بەکارهێنانی كــــــــــــــــرێمه‌كه‌‬ ‫ب���ۆ‌ده‌موچاوت به‌كتریای ده‌وری كرێمه‌كه‌ تێكه‌ڵ ببێت‌و زیانت پێ‬ ‫بگه‌یه‌نێت‪.‬‬ ‫* ئه‌گ���ه‌ر ده‌وروبەری لێو زیپك���ه‌ی پێوەبو ئه‌وا ره‌نگه‌ كاریگه‌ری‬ ‫هه‌وی���ری ددانه‌كه‌ت بێت‌و پیی هەس���تیار بیت‪ ،‬بیگۆڕه‌ بۆ ئه‌وه‌ی‬ ‫توشی ده‌ردانی زیپكه‌ نه‌بیت له‌ده‌وری لێوه‌كانت‪.‬‬

‫س���ەنتەری میدیکاڵ‪ :‬به‌ختیاری ـ ش���ه‌قامی‌ سه‌ره‌كی‌‬ ‫به‌رامبه‌ری‌ ساڵۆن ئه‌سته‌نبوڵ‬

‫ژماره‌ ته‌له‌فۆنی‌ ‪0533183536 - 07706581971‬‬ ‫فه‌یسبوك‪medicalclinicsuly :‬‬

‫* ئه‌و پارچه‌یه‌ی به‌كاریده‌هێنیت بۆ وش���ك كردنه‌وه‌ی روخسارت‬ ‫هه‌فتان���ه‌ پاكی بكەرەوە‪ ،‬چونكه‌ زه‌یتی سروش���تی روخس���ارتی‬ ‫پێوه‌یه‌و ره‌نگه‌ به‌كتریاو میكرۆبی له‌س���ه‌ر بێتهو پێس���تت توشی‬ ‫نه‌خۆشــــــــــــی بكات‪.‬‬ ‫* رۆژانه‌ ماكیاژی روخسارت پاك بكه‌ره‌وه‌‪ ،‬ماكیاژی رۆژی رابردوو‬ ‫بە‌روخس���ارته‌وه‌ مەهێڵه‌رەوه‌‪ ،‬چونكه‌ زیان بە‌ته‌ندروستی پێستت‬ ‫ده‌گه‌ینێت‌و پێستی دەموچاوت هەودەکات‪.‬‬ ‫* هه‌وڵبده‌ پێس���تی روخس���ار به‌دوور بێت ل���ه‌‌و كرێم‌و ده‌رمان‌و‬ ‫ش���امپۆیانه‌ی ب���ۆ ق���ژ به‌كاریده‌هێنێت‪ ،‬ره‌نگه‌ م���ادده‌ی كیمیای‬

‫ژنان سه‌ریان كردۆت ‌ه كڕینی‌ (زه‌رد)‬ ‫ئا‪ :‬مه‌زهه‌ر‬ ‫له‌بازاڕی‌ زه‌ڕه‌نگه‌رانی‌ شاری‌ سلێمان ‌ی‬ ‫سه‌ره‌ بۆ هاوشێوه‌ی‌ ئاڵوتن (زه‌رد)‬ ‫گیراوه‌‪ ،‬به‌جۆریك ژنانی‌ كڕیار ده‌بێت دو‬ ‫بۆ سێ‌ ڕۆژ چاوه‌ڕوان بن تا به‌دڵی‌ خۆیان‬ ‫گواره‌و مله‌لیره‌و هه‌رپارچه‌كی‌ دیكه‌یان‬ ‫ده‌ست ده‌كه‌وێت‪.‬‬ ‫ل ‌ه حه‌وزه‌ وش���كه‌كه‌ی‌ ش���اری‌ سلێمان ‌ی‬ ‫دوكانێك خش���ڵی جۆرا‌وجۆر له‌كانزایه‌كی‬ ‫هاوش���ێوه‌ی زێڕ دروس���ت ده‌كات كه‌ پێی‬ ‫ده‌وترێ���ت (زه‌رد)‌و ره‌نگ���ی وه‌ك ره‌نگی‬ ‫زێڕ وایه‌‪ ،‬به‌اڵم نرخ���ی هه‌رزانه‌‪.‬پێكهاته‌ی‬ ‫س���ه‌ره‌كیی زه‌رد مس���ه‌‌و زاخ���اوی ئاڵتون‬ ‫ده‌درێت‪ .‬ژنان له‌جێگه‌ی‌ خش���ڵ بۆ وه‌رز ‌ی‬ ‫به‌ه���ارو بۆ س���ه‌ر جلی‌ كوردی‌ س���ه‌ریان‬ ‫تێكردوه‌‌و به‌رناكه‌وێت‪.‬‬ ‫به‌ئاس���انی‌ ناتوانرێ���ت ن���او دوكان‌و‬ ‫جامخانه‌كه‌ی‌ له‌زه‌ڕه‌نگه‌ره‌كانی‌ ته‌نیش���ت ‌ی‬ ‫جیابكرێت���ه‌وه‌‪ .‬ئ���ه‌و خش���ڵه‌ زه‌ردان���ه‌ی‬ ‫داین���اون زۆر له‌ئاڵتون ده‌چ���ن‪ .‬زۆرینه‌ ‌ی‬ ‫موشته‌ریه‌كانیشی‌ ئه‌و ژنانه‌ن ك ‌ه ته‌مه‌نیان‬ ‫له‌نێوان سی‌‌و پێنج ساڵ‌و شه‌ست ساڵدایه‌‪.‬‬ ‫ژماره‌یه‌كیش له‌كڕی���اره‌كان ژنانی عه‌ره‌بن‪.‬‬ ‫ئ���ه‌وان ل���ه‌م دوكان���ه‌دا بە‌نرخێك���ی كه‌م‬ ‫سه‌رجه‌م ئه‌و خش���ڵه‌ زێڕانه‌یان ده‌ست ك ‌ه‬ ‫خه‌ونیان پێو‌ه دیوه‌‪.‬‬ ‫رێح���ان یه‌كێك بو ل���ه‌و ژنان���ه‌ی‌ ڕو ‌ی‬ ‫كردبوه‌ ب���ازاڕ ‌ی حه‌وزه‌وش���كه‌كه‌و له‌گه‌ڵ‬ ‫خاوه‌نی‌ هه‌مان دوكاندا س���ه‌وداو مامه‌ڵه‌ ‌ی‬ ‫پشتێنكی‌ ده‌كرد‪ .‬پشتینه‌كه‌ی‌ به‌ده‌سته‌و‌ه‬ ‫گرتب���و‪ ،‬له‌قه‌دی‌ ده‌به‌س���ت‌و زۆر به‌الیه‌و‌ه‬ ‫جوان بو‪ .‬ته‌مه‌نی‌ له‌په‌نجا س���اڵ به‌ره‌وژور‬ ‫ب���و‪ .‬كچه‌كه‌ی‌ ك���ه‌ ل���ه‌ده‌روه‌ی‌ دوكانه‌ك ‌ه‬ ‫وه‌س���تابو‪ ،‬بانگی ده‌كرد‌و لێی ده‌پرس���ی‬

‫کاوڕ‬ ‫بۆڵەبۆڵ����ی زۆر مەکە‪ ،‬لەش����وێنی‬ ‫کارەکەت کێش����ەو گرفت بۆ خۆت‬ ‫دروس����ت مەک����ە‪ ،‬هەڵوێس����تێکی‬ ‫خۆشەویستەکەت دەریدەخات ئەو‬ ‫چەند تۆی خۆشدەوێت‪ .‬ماندوبونی‬ ‫زۆر توشی سەرئێشەت دەکات‬

‫ئاخۆ پش���تینه‌كه‌ی‌ به‌دڵ ‌ه یان نا؟ ئه‌و وتی دێته‌وه‌ له‌هه‌ولێر بۆی‌ ته‌واو بكات‪.‬‬ ‫خاوه‌نی‌ دوكانه‌ك���ه‌ له‌گه‌ڵ كۆكۆدنه‌وه‌ ‌ی‬ ‫"پش���تێنه‌كه‌م به‌دڵه‌‪ ،‬وه‌ك ئاڵتون جوانه‌و‬ ‫هه‌رزانیش���ه‌‪ .‬ئه‌گه‌ر زه‌ره‌رێكیشی‌ پێبگات دوكانه‌ك���ه‌ ‌ی بۆ ئێم ‌ه دواو وت ‌ی "ئه‌م وه‌رز‌ه‬ ‫ی���ان بزربێت‪ ،‬ئه‌و‌ه ئه‌س���ه‌فی‌ زۆر ‌ی نییه‌‌و وه‌رز ‌ی كڕینی‌ هاوشیوه‌ی‌ دروستكراوه‌كان ‌ی‬ ‫ئاڵتون��� ‌ه كه‌ به‌زه‌رد ن���او ده‌برێت‪ .‬نزیكه‌ ‌ی‬ ‫خه‌فه‌تی‌ لێناخۆم"‪.‬‬ ‫په‌نجا س���اڵه‌ ل���ه‌م دوكان���ه‌دا كاری‌ زه‌رد‬ ‫ژنان دێن‌و ده‌چن‌و به‌رده‌وامن له‌مامه‌ڵه‌ ‌ی فرۆش ‌ی ده‌كه‌م‪ .‬ئه‌م كاره‌ هه‌مان ماندوبون ‌ی‬ ‫خش���ڵه‌ زه‌رده‌كان‪ .‬خ���اوه‌ن دوكانی���ش ئاڵتون���ی‌ پێویس���ته‌‪ ،‬به‌اڵم ئ���ه‌وه‌ ‌ی هه‌ی ‌ه‬ ‫چاوه‌ڕێیه‌ دوكانه‌ك���ه‌ی‌ دابخات‪ .‬ئیواره‌یه‌و پێكهاته‌ ‌ی سه‌ره‌كیی‌ مسه‌و دواتر بە‌زاخاو ‌ی‬ ‫كات دره‌نگ���ه‌‪ ،‬مه‌ال بانگ ‌ی ش���ێوانی‌ داوه‌‪ .‬ئاڵتون ڕوپۆش ده‌كرێت"‪.‬‬ ‫ئه‌وه‌ش���ی‌ وت "ده‌بێت كڕی���اران دو بۆ‬ ‫كاته‌كه‌ بۆ ناوبازاڕ ‌ی زه‌ڕه‌نگه‌ران بێوه‌خته‌و‬ ‫پاس���ه‌وانی‌ بازاڕه‌كه‌ له‌س���ه‌ر س���وچێك ‌ی س���ێ‌ ڕۆژ چ���اوه‌ڕ ‌ی بكه‌ن چونك���ه‌ به‌دڵ ‌ی‬ ‫بازاڕه‌ك ‌ه وه‌ستاوه‌‪ ،‬چاو ده‌گیرێت‌و پاسه‌وان ‌ی خۆیان بۆیان دروس���ت ده‌كرێت هه‌مان ئه‌و‬ ‫ده‌كات‪ .‬یه‌كێ���ك كه‌ هێش���تا دوكانه‌كه‌ ‌ی كه‌س���انه‌ی‌ كار ‌ی توانه‌وه‌ چاكردنی‌ ئاڵتون‬ ‫به‌جێ‌ نه‌هێش���توه‌‪ ،‬ژنێكی‌ بااڵبه‌رز ‌ی سورو ده‌ك���ه‌ن‪ ،‬هه‌ر ئه‌وان ئ���ه‌و كاره‌ش ده‌كه‌ن‪.‬‬ ‫سپییه‌‪ .‬له‌چكێكی‌ قاوه‌یی‌ داو‌ه به‌سه‌ریداو ماوه‌یه‌كی‌ زۆر ده‌خایه‌نێ���ت تا ڕه‌نگه‌كه‌ ‌ی‬ ‫پرچه‌كان ‌ی پۆش���یوه‌و مامه‌ڵ���ه‌ ‌ی جوتێك تێكده‌چێت‪ .‬نرخه‌كه‌ش ‌ی هه‌رزانه‌‌و له‌بیست‬ ‫گواره‌ ‌ی دو لیره‌یی‌ ده‌كات‪ .‬له‌سه‌ر نرخه‌كه‌ ‌ی هه‌زار دیناره‌وه‌ ده‌س���ت پێ���ده‌كات‪ .‬هه‌ر‌ه‬ ‫ڕێكه‌وتون ئه‌وه‌ی‌ كه‌م���اوه‌‪ ،‬داوا له‌خاوه‌ن گرانه‌كه‌یان پشتوین ‌ی ئاڵتون ‌ه ك ‌ه بە‌دو سه‌د‬ ‫دوكان ده‌كات تا ده‌چێته‌ ماڵ ‌ی خوشكه‌كه‌و هه‌زار دیناره‌"‪.‬‬

‫گا‬ ‫هەل����ی زۆر باش����ت لەبەردەمدای����ە‪،‬‬ ‫ئەوەی لەماوەی پێشو لەدەستت داوە‬ ‫دەتوانیت بەدەس����تی بهێنیتەوە‪ .‬زۆر‬ ‫هۆکار هەیە ک����ە ناتوانیت رازی دڵت‬ ‫بەخۆشەویستەکەت بڵێییت‪ ،‬بەاڵم بی‬ ‫هیوا مەبە‪.‬‬

‫دوانه‌‬ ‫پێویس����تت بەپش����ویەکی باش����ە‪،‬‬ ‫س����ەرەتای مان����گ هەندێ����ک‬ ‫لەکێشەکان نامێنێت‪ .‬بەبێ ئەمالوال‬ ‫پەیامەک����ەت بەخۆشەویس����تەکەت‬ ‫بگەیەنە‪ .‬پێویس����تت بەوەرزشکردنە‬ ‫بەشێوەیەکی رێکخراو‪.‬‬

‫موئمین جه‌مال ناسراو به‌موئمین‬ ‫زه‌ڵمی‌ ئاماژه‌ به‌وه‌ ده‌كات سه‌ره‌ڕای‌‬ ‫كاری‌ ده‌ست ڕه‌نگینی‌‪ ،‬له‌هه‌مو‬ ‫شه‌ڕه‌كانی‌ داعش به‌شداریم كردوه‌"‪.‬‬ ‫موئمین جه‌مال خه‌ڵكی‌ هه‌ورامانه‌‌و‬ ‫دانیش���توی‌ خورماڵ���ه‌ ك���ه‌ گوندێكه‌‬ ‫له‌دێهاته‌كانی‌ هه‌ورام���ان‌و دابه‌زیوه‌ته‌‬ ‫خواره‌وه‌ كه‌ بە‌گوندی‌ زه‌ڵم ناسراوه‌‪.‬‬ ‫موئمین پیشه‌ی‌ دارتاشییه‌ له‌تاشینی‌‬ ‫داره‌كان كورسی‌‌و شتی‌ جوانكاری‌ ناو‬ ‫ماڵ دروست ده‌كات‪ ،‬ئه‌و له‌وباره‌یه‌وه‌‬ ‫بۆ ئاوێنه‌ ڕایگه‌یاند "له‌‪ 2007‬سه‌رقاڵی‌‬ ‫كاری‌ نه‌ج���اڕی‌ ب���وم ب���ەاڵم دابڕام‪،‬‬

‫له‌ئێستادا ئه‌وه‌ بۆ دو ساڵه‌ سه‌رقاڵی‌‬ ‫كاری‌ ده‌س���تیم‪ ،‬وه‌ كاره‌كه‌م به‌ناو ‌‬ ‫ی‬ ‫كاری‌ ده‌س���تی‌‌و جوانكردن���ی‌ ناوماڵه‌‬ ‫هه‌روه‌ها باخچه‌"‪.‬‬ ‫وتیش���ی‌ "جگ���ه‌ له‌كاری‌ ده‌س���تی‌‬ ‫كارێكی‌ ت���رم پێش���مه‌رگایه‌تییه‌‪ ،‬كه‌‬ ‫به‌ش���داریم كردوه‌ له‌هه‌مو شه‌ڕه‌كانی‌‬ ‫داعش"‪.‬‬ ‫له‌ب���اره‌ی‌ فێرب���ون‌و یارمه‌تی���ه‌كان‬ ‫ب���ۆ موئمین چین؟ ئ���ه‌و وتی‌ " هه‌تا‬ ‫ئێس���تا كه‌س یارمه‌تی‌ نه‌داوم‌و له‌الی‌‬ ‫هیچ كه‌سێك كارم نه‌كردوه‌‪ ،‬ئه‌م كاره‌‬ ‫ته‌نها حه‌ ز‌و ئاره‌زوه‌ كاتی‌ خۆی‌ خاڵم‬ ‫دارتاشبوه‌‪ ،‬ئیتر ورده‌ ورده‌ له‌ماڵه‌وه‌‬ ‫خه‌ریكب���وم هه‌تا فێ���ری‌ كاره‌كه‌ بوم‬ ‫به‌ته‌واوی‌"‪.‬‬

‫ئ���ه‌و به‌هره‌مه‌ن���ده‌ وتیش���ی‌ "ئه‌و‬ ‫ته‌ختان���ه‌ی‌ ك���ه‌ دایانده‌تاش���م داری‌‬ ‫گه‌وره‌ی���ه‌ به‌ده‌س���ت‌و ب���ازوی‌ خۆم‬ ‫دامتاش���یوه‌ كردومه‌ به‌ته‌خته‌‪ ،‬شتی‌‬ ‫جوانی‌ لێ دروست ده‌كه‌م"‪.‬‬ ‫له‌ب���اره‌ی‌ ئ���ه‌وه‌ی‌ خه‌ڵك���ی‌ چۆن‬ ‫پێشوازی‌ له‌كاره‌كانی‌ ده‌كه‌ن؟ موئمین‬ ‫زه‌ڵمی‌ بۆ ئاوێنه‌ ئاش���كرایكرد "ڕۆژانه‌‬ ‫خه‌ڵك دێنه‌ الم بۆ ده‌س���ت خۆشی‌‪،‬‬ ‫چونكه‌ ئه‌و كارانه‌ی‌ كه‌ من س���ه‌رقاڵم‬ ‫پێوه‌یه‌وه‌ كارێكی‌ كلتوری‌‌و سروشتییه‌‪،‬‬ ‫بۆنمونه‌ ماڵێك له‌كاری‌ ده‌ستی‌ ته‌خته‌‬ ‫ڕازانرابێته‌وه‌"‪.‬‬ ‫وتیش���ی‌ "خه‌ڵك���ی‌ ده‌ره‌وه‌ وه‌ك���و‬ ‫عه‌ره‌ب ش���تیان لێكڕی���وم‌و كاره‌كانم‬ ‫سه‌ره‌نج ڕاكێش بوه‌ الیان"‪.‬‬

‫ی ئوتو له‌سلێامن ‌‬ ‫ی‬ ‫یه‌كه‌م دوكان ‌‬ ‫له‌ساڵی‌ ‪1939‬و ‌ه به‌رده‌وامه‌ له‌كاركردن‬ ‫ئا‪ :‬مه‌زهه‌ر‬ ‫ئوتوی‌ هه‌ڵمی‌ سلێمانی‌‪ ،‬یه‌كه‌م دوكانی‌‬ ‫ئوتوكردنی‌ جل‌و به‌رگه‌ كه‌ له‌ساڵی‌‬ ‫‪1939‬دا له‌سه‌رده‌ستی‌ هاواڵتیه‌كی‌‬ ‫فه‌لستینی‌ دامه‌زراوه‌‪ ،‬دوای‌ سێ‌ ساڵ‬ ‫هاواڵتیه‌ك بە‌ناوی حه‌سه‌نی‌ حاجی‌‬ ‫مارف لێی كڕیه‌وته‌وه‌‌و تا ئێستاش‬ ‫به‌رده‌وامه‌ له‌كاركردن‪.‬‬ ‫له‌ساڵی ‪1939‬دا كه‌سێكی فه‌له‌ستینی‬ ‫له‌چوارڕێیان����ی خانه‌قا ئوت����وی‌ هه‌ڵمی‌‬ ‫س����لێمانی‌ ده‌كات����ه‌وه‌ ك����ه‌ س����ه‌ره‌تا‬ ‫به‌خه‌ڵ����وز كاری‌ كردوه‌‪ .‬ب����ه‌اڵم به‌هۆی‬ ‫هه‌ڵگیرسانی جەنگی جیهانی دوەمەوە‌‪،‬‬ ‫خاوه‌نه‌ فه‌لستینیه‌كه‌ی‌ له‌غوربه‌ت بێزار‬ ‫ده‌بێ����ت‪ ،‬قوفڵێك له‌دوكانه‌كه‌ی‌ ده‌دات‪.‬‬ ‫له‌س����اڵی ‪1942‬دا جارێكی ده‌گه‌ڕێته‌وه‌‬ ‫بۆ س����لێمانی‌‪ .‬هه‌ر ئه‌و ساڵه‌ حه‌سه‌نی‌‬ ‫حاجی‌ مارف ئوتو دوكانه‌كه‌ی‌ لێده‌كڕێت‪،‬‬ ‫ده‌ست ده‌كات بە‌جلوبه‌رگ ئوتو كردن‌و‬ ‫وه‌ك یه‌ك����ه‌م دوكانی ئوتو له‌س����لێمانی‌‬ ‫ده‌ناسرێت‪.‬‬ ‫پانزه‌ ساڵ له‌مه‌وبه‌ر‪ ،‬ڕۆژێك حه‌سه‌نی‌‬ ‫حاجی‌ مارف له‌دوكانه‌كه‌یدا س����ه‌رقاڵی‌‬ ‫ئوتوكردنی‌ ئه‌و جل‌و به‌رگانه‌ ده‌بێت كه‌‬ ‫هاواڵتیان بۆیان هێناوه‌ تا ئوتوی‌ بكات‪،‬‬ ‫ب����ه‌اڵم له‌وكات����ه‌دا ك����وره‌ی‌ ئوتوه‌كه‌ی‌‬ ‫ده‌ته‌قێته‌وه‌‌و دوكانه‌ك����ه‌ی‌ گرده‌گرێت‪.‬‬ ‫به‌هۆی‌ ئ����ه‌و ڕوداوه‌وه‌ زراوی‌ ده‌ته‌قێت‌و‬ ‫دوای‌ چه‌ند ڕۆژێك له‌س����ه‌رجێگه‌ گیان‬ ‫له‌ده‌ست ده‌دات‪ .‬دواتر (ئاسۆ)ی كوڕه‌‬ ‫گه‌وری له‌جێگه‌ی‌ باوك ‌ی ده‌ست ده‌كات‬ ‫به‌ئوتو كردن‌و درێژه‌ بە‌پیشه‌كه‌ی باوكی‬ ‫ده‌دات‪.‬‬ ‫ئێستا هه‌رس����ێ‌ كوڕه‌كه‌ی‌ حه‌سه‌نی‌‬ ‫حاجی‌ مارف به‌ناوه‌كانی‌ ئاسۆو ئاراس‌و‬

‫قرژاڵ‬ ‫زۆربەی تەنگوچەڵەمەکانی ئیش����وکار‬ ‫نامێنی����ت‪ .‬یەک����ەم جارە کەس����ێک‬ ‫دەبینی����ت‪ ،‬دەتەوێت هەم����و تەمەن‬ ‫لەگەڵیدا بمێنیتەوە‪ .‬تەندروسیت زۆر‬ ‫باشە‪ ،‬بیپارێزە‪.‬‬

‫هه‌رێ����ز به‌رده‌وامن له‌س����ه‌ر ئه‌و كاره‌ی‬ ‫باوكی����ان به‌میرات بۆی‌ به‌جێهێش����تون‪.‬‬ ‫ڕۆژان����ه‌ له‌حه‌وت����ی‌ به‌یانیه‌وه‌ ده‌س����ت‬ ‫ده‌كه‌ن به‌كاركردن تا مه‌ال بانگی‌ ئێواره‌‬ ‫ده‌دات‪ .‬هه‌ریه‌ك له‌ئاراس‌و هه‌رێز كاری‌‬ ‫جل ئوتو كردن ده‌كه‌ن‪ ،‬ئاسۆی‌ براشیان‬ ‫پێش����وازی له‌موش����ته‌ریه‌كان ده‌كات‌و‬ ‫له‌سه‌ر جل شۆره‌كان ئه‌و جالنه‌ خاوێن‬ ‫ده‌كاته‌وه‌ كه‌ پێ����ش ئوتو كردن ده‌بێت‬ ‫بشۆرێن‪.‬‬ ‫ئ����ه‌و هاواڵتیانه‌ی‌ دێنه‌ ئوتوی‌ هه‌ڵمی‌‬ ‫س����لێمانی‌ ته‌مه‌نی����ان جی����اوازه‌‪ .‬باس‬ ‫له‌وه‌ش ده‌كرێت خه‌ڵكانێك هه‌ن ئێستا‬ ‫ج����ل‌و به‌رگ دێنن بۆ ئ����ه‌و ئوتوخانه‌یه‌‬ ‫كه‌ س����ااڵنێك له‌وه‌وبه‌ر باوك‌و باپیریان‬ ‫ل����ه‌و دوكانه‌ جلیان ئوت����و كردوه‌‪ .‬بۆیه‌‬ ‫زۆرینه‌ی‌ مش����ته‌ریه‌كانی‌ ئ����ه‌و دوكانه‌‬ ‫له‌گه‌ڵ هه‌ریه‌ك له‌ئاسۆو ئاراس‌و هه‌رێز‬ ‫وه‌ك براو كه‌سوكاری‌ یه‌كتریان لێهاتوه‌‪.‬‬ ‫ئوت����وی‌ هه‌ڵم له‌س����لێمانی‌ ئه‌گه‌رچی‬

‫شێر‬ ‫زۆر ح����ەزت لەئیش����ەکەی خۆت����ەو‬ ‫هەوڵدەدەی����ت ب����رەو بەکارەکان����ت‬ ‫بدەیت‪ ،‬خوشەویس����تەکەت بەتەمای‬ ‫گەش����تێکە هەوڵ ب����دە کاتی خۆش‬ ‫بەسەربەرن‪ .‬سەردانی پزیشک بکەو‬ ‫پشتت ئازار مەدە‪.‬‬

‫له‌س����ه‌ره‌تادا دوكانێك����ی بچ����وك بوه‌‪،‬‬ ‫به‌اڵم ئێس����تا فراوان كراوه‌و دو دوكان ‌ی‬ ‫س����ێ‌ به‌چوار بۆ ئوتوه‌كان‌و هه‌ڵواسینی‌‬ ‫ج����ل‌و به‌رگه‌ ش����ۆراو ئوتوك����راوه‌كان‬ ‫ته‌رخان ك����راوه‌‪ .‬هه‌روه‌ها دوكانێكی‌ دو‬ ‫به‌س����ێش بۆ جلش����ۆره‌كان‌و به‌شه‌كانی‌‬ ‫دیك����ه‌‪ .‬چه‌ندین ج����ار دوكانه‌كه‌ نۆژه‌ن‬ ‫كراوه‌ته‌وه‌‪ ،‬به‌جۆرێك تازه‌یی‌‌و جوانكاری‌‬ ‫پێوه‌ دیاره‌‪.‬‬ ‫زۆرینه‌ی‌ ئه‌و جل‌و به‌رگانه‌ی‌ ده‌هێنرێنه‌‬ ‫ئوتوی‌ سلێمانی‌ جلی‌ كوردین به‌تایبه‌ت‬ ‫ل����ه‌م وه‌رزه‌دا قاتی‌ ش����اڵە‪ .‬ل����ه‌وه‌رزی‌‬ ‫هاویندا كاری‌ ئوتو كردن كه‌م ده‌بێته‌وه‌‪.‬‬ ‫خه‌ڵكی‌ زۆر به‌كه‌م����ی‌ جل‌و به‌رگ ئوتو‬ ‫ده‌كه‌ن‪.‬‬ ‫جی����اوازی‌ نێ����وان ئوت����وی‌ م����ااڵن‌و‬ ‫ئوت����وی‌ ناوبازاڕ له‌وه‌دایه‌ جل‌و به‌رگه‌كه‌‬ ‫ناس����وتێنێت‪ ،‬بریق����ه‌ی‌ پێن����ادات‌و‬ ‫بۆماوه‌یه‌كی‌ درێژیش جله‌كان به‌بێ‌ چرچ‬ ‫ده‌مێننه‌وه‌‪.‬‬

‫فه‌‌ریک‬ ‫پێویس����تە زۆر متمان����ەت بەخ����ۆت‬ ‫هەبێت‪ ،‬هەلێکی نوێت بۆ دەرەخسێت‬ ‫لەدەس����تی مەدە‪ .‬جگەرەکێش����ان‬ ‫مای����ەی بێزاربون����ی هاوڕێکانت����ە‪،‬‬ ‫وازی لێ بهێنە‪ .‬ب����اش بیربکەرەوە‬ ‫لەهەڵبژاردنی هاوسەرەکەت‪.‬‬

‫‌ره‌نگاڵه‬

‫‪rangalayawene@gmail.com‬‬

‫)‪ )614‬سێشه‌ممه ‪2018/2/20‬‬

‫عه‌بدولڕه‌قیب یوسف‪ :‬سه‌دام سه‌د هێند ‌هی‌ به‌رپرسه‌ دزه‌كانی‌‬ ‫ی شوێنه‌واره‌وه‌ بو‬ ‫كورد به‌ته‌نگ پاراستن ‌‬

‫‪11‬‬

‫سلێامنی‌ پایته‌ختی‌ وێرانكردنی‌ رۆشنبیریی‌‌و كلتورییه‌‬ ‫ئا‪ :‬مه‌زهه‌ر كه‌ریم‬ ‫ی‬ ‫ی دو ساڵدا په‌نجا جێگه‌ ‌‬ ‫له‌ماوه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫شوێنه‌واری‌ له‌گه‌ڕه‌ك ‌ه كۆنه‌كان ‌‬ ‫سلێمانی‌ ڕوخێنراون‪ ،‬شوێنه‌وارناس‬ ‫عه‌بدولره‌قیب یوسف ئاماژه‌ به‌و‌ه‬ ‫ده‌كات سه‌دام له‌م به‌رپرسه‌و‬ ‫ی كورد‬ ‫سه‌رمایه‌دار‌ه چاوچنۆكانه‌ ‌‬ ‫ی شوێنه‌واره‌و‌ه‬ ‫زیاتر به‌ته‌نگ پاراستن ‌‬ ‫ێ‬ ‫ی سه‌دامدا ك ‌‬ ‫بو‪ ،‬ئه‌و ده‌ڵێت "كات ‌‬ ‫ی گردێك بكات‪،‬‬ ‫ده‌یتوانی‌ ده‌ستكار ‌‬ ‫به‌اڵم له‌پاش ڕاپه‌ڕین سه‌یركه‌ن كام‬ ‫گرد هه‌یه‌ داگیر نه‌كرابێت؟"‪.‬‬ ‫ی‬ ‫عه‌بدولڕه‌قیب یوس���ف‪ ،‬پس���پۆڕ ‌‬ ‫ی‬ ‫ش���وێنه‌وار له‌ب���اره‌ی‌ له‌ناوچون��� ‌‬ ‫ی‬ ‫شوێنه‌واره‌كانی‌ س���لێمانی‌ به‌ئاوێنه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی تایبه‌ت��� ‌‬ ‫راگه‌یان���د س���ه‌د خان���و ‌‬ ‫ی‬ ‫نه‌خش���ه‌دار له‌خان���وه‌ كۆنه‌كان��� ‌‬ ‫ی‬ ‫ی كه‌ ده‌ستكردی‌ گوڵ محه‌مه‌د ‌‬ ‫سلێمان ‌‬ ‫س���نه‌ن ده‌بێت بپارێزرێن‪ ،‬به‌اڵم سا ‌ڵ‬ ‫به‌ساڵ‌ له‌س���ایه‌ی‌ كه‌مته‌رخه‌می‌ ئه‌م‬ ‫ده‌س���ه‌اڵته‌ی‌ كوردستاندا سا ‌ڵ به‌ساڵ‬ ‫به‌ره‌و وێرانكردن���ی‌ زیاتر ده‌چن‪ ،‬ئه‌و‬ ‫ی‬ ‫ی س���لێمان ‌‬ ‫وت���ی‌ "گه‌ڕه‌ك ‌ه كۆنه‌كان ‌‬ ‫كه‌لتورێك���ی‌ شارس���تانین‌و الیه‌ن��� ‌ه‬ ‫ی هه‌رێم‌و یونسكۆش‬ ‫ده‌س���ه‌اڵتداره‌كان ‌‬ ‫ئ���اگادار كراونه‌ته‌وه‌ ك��� ‌ه وه‌ك هه‌مو‬ ‫واڵتێك پێویس���ت ‌ه ئه‌م جۆر‌ه كلتور‌ه‬ ‫ی‬ ‫بپارێزرێ���ت‪ ،‬به‌اڵم كلتوری‌ س���لێمان ‌‬ ‫كاولكرا ئه‌وه‌ پالنێك ‌ه به‌رامبه‌ر كلتور‬ ‫ده‌كرێت له‌م شاره‌"‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ئاماژه‌ش���ی‌ ب���ه‌وه‌ ك���رد زانك���ۆ ‌‬ ‫ی‬ ‫س���لێمانی‌ چوار ج���ار به‌نوس���راو ‌‬ ‫ی‬ ‫ڕه‌س���می‌ داوای‌ له‌مه‌كته‌بی‌ سیاس��� ‌‬ ‫ی س���لێمانی‌ كردو‌ه‬ ‫یه‌كێتی‌‌و پارێزگار ‌‬ ‫ی‬ ‫كه‌ شوێنه‌وارو ش���وێن ‌ه كلتورییه‌كان ‌‬ ‫ی‬ ‫س���لێمانی‌ بپارێزرێ���ن‪ ،‬له‌به‌رئ���ه‌وه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی هونه‌ری‌ ته‌الرساز ‌‬ ‫س���ه‌رچاوه‌یه‌ك ‌‬ ‫ڕه‌س���ه‌نی‌ كوردین‌و مێژوی‌ شارێكه‌‌و‬ ‫ی بكه‌ن‪ ،‬چۆن‬ ‫ته‌س���لیمی‌ یونس���كۆ ‌‬ ‫ی‬ ‫پارێ���زگاری‌ هه‌ولێر ش���وێنه‌واره‌كان ‌‬ ‫ی ته‌س���لیمی‌ یونس���كۆ كرد‬ ‫هه‌ولێ���ر ‌‬ ‫ئه‌وه‌هاش له‌س���لێمانی‌ ده‌بوایه‌ ئه‌و‌ه‬ ‫بكرایه‌‪ ،‬به‌اڵم كه‌س بایه‌خی‌ به‌مه‌ نه‌دا‪.‬‬ ‫ی سه‌رش���ه‌قام‌و‬ ‫ئه‌و وتی‌ "ل ‌ه گه‌ڕه‌كان ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ته‌نها دو خانوی‌ كلتور ‌‬ ‫شیوی‌ قاز ‌‬ ‫ی‬ ‫ماوه‌‪ ،‬ئه‌ویش یه‌كێكی���ان خانوه‌كه‌ ‌‬ ‫باوك���ی‌ نه‌وش���یروان مس���ته‌فایه‌ ك ‌ه‬ ‫ی‬ ‫ی سلێمانیه‌ به‌ناو ‌‬ ‫ی یه‌كه‌م قاز ‌‬ ‫خانو ‌‬ ‫ی ‪233‬‬ ‫عه‌بدوسه‌مه‌د‌و خانوه‌ك ‌ه ته‌مه‌ن ‌‬ ‫ی فه‌ره‌ج‬ ‫س���اڵه‌‪ ،‬هه‌روه‌ها خانوه‌ك���ه‌ ‌‬ ‫ئه‌فه‌ندی���ش م���اوه‌ ك���ه‌ تۆماركراوه‌‬ ‫ی‬ ‫ی به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تی‌ ش���وێنه‌وار ‌‬ ‫به‌ناو ‌‬ ‫ی‬ ‫سلێمانیه‌وه‌‪ ،‬ئه‌وه‌ سابونكه‌ران خانو ‌‬ ‫هه‌ر تیانه‌ماوه‌"‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ی چاوچنۆك ‌‬ ‫ی "سه‌رمایه‌داران ‌‬ ‫وتیش ‌‬ ‫ێ باوه‌ڕیان به‌كلتورو‬ ‫ئه‌م واڵت ‌ه له‌ك���و ‌‬ ‫كه‌لپوره‌‪ ،‬ئه‌وان ته‌نها چاویان له‌پاره‌و‬ ‫به‌رژه‌وه‌ن���دی‌ خۆیانه‌‪ ،‬س���ه‌رمایه‌دار‬ ‫ی‬ ‫هه‌یه‌ له‌یه‌ك ش���وێن دوان���زه‌ خانو ‌‬ ‫ن���اوازه‌ی‌ كۆن���ی‌ وێران ك���ردوه‌‪ ،‬ك ‌ه‬ ‫ده‌كرێ���ن وه‌ك ت���ه‌الر بڕازێنرێنه‌وه‌‪،‬‬ ‫ی‬ ‫ی جه‌مال عیرفان له‌ته‌نیش���ت ‌‬ ‫خان���و ‌‬ ‫مزگه‌وتی‌ كانێس���كان بڕۆ س���ه‌یركه‌‬ ‫ك���راو‌ه به‌پارك���ی‌ ئۆتۆمبێ���ل‪ ،‬ك��� ‌ه‬ ‫ی‬ ‫ی سه‌رده‌م ‌‬ ‫جه‌مال عیرفان ڕۆشنبیر ‌‬ ‫ش���ێخ مه‌حمود بوه‌و له‌و خانوه‌ش���دا‬ ‫ی‬ ‫ی عه‌زیز به‌گ ‌‬ ‫ك���وژراوه‌‪ ،‬یان خان���و ‌‬ ‫ی‬ ‫ی كولیه‌یی‌ عه‌سكه‌ر ‌‬ ‫بابان س���ه‌رۆك ‌‬ ‫ئه‌حمه‌د پاش���ا كه‌ شوڕش���ی‌ كردو‌ه‬ ‫له‌دژی‌ ده‌وڵه‌تی‌ عوس���مانی‌‪ ،‬هه‌روه‌ها‬ ‫ی كوڕی‌ ش���ێخ‬ ‫خانوه‌ك���ه‌ی‌ بابە‌عه‌ل ‌‬ ‫مه‌حمود له‌ته‌نیشت مزگه‌وتی‌ گه‌وره‌‪،‬‬ ‫به‌داخه‌وه‌ كوڕه‌كه‌ی‌ بابە‌علی‌ هاته‌وه‌‌و‬ ‫ی فرۆش���ت‌و ك���را به‌دوكان‌و‬ ‫خانوه‌كه‌ ‌‬ ‫ب���ازاڕ‪ ،‬ك ‌ه چه‌ند جارێك به‌رپرس���انم‬ ‫ی‬ ‫ئاگادار كردۆته‌و‌ه بابە‌ئه‌و‌ه خانوه‌كه‌ ‌‬

‫ته‌‌رازو‬ ‫مژدەی خۆش���ت پێ���دەگات‌و پرۆژەکانت‬ ‫بەس���ەرکەوتویی ئەنجامدەدەیت‪ .‬ژیانت‬ ‫چەندی���ن گۆرانکاریی خێرای بەس���ەردا‬ ‫دێت‪ .‬پەیوەندی خۆشەویس���تی دروست‬ ‫دەبێت لەگەڵ کەسێک کە پێش ماوەیەک‬ ‫یەکترتان ناسیوە‪.‬‬

‫ماڵەکەی مێجەرسۆن لەسلێمانی‬ ‫ی‬ ‫ی مێژو ‌‬ ‫فاڵن‌و فیساره‌ نه‌خش‌و نیگار ‌‬ ‫تایبه‌تی‌ تێدای���ه‌و گرنگه‌‪ ،‬به‌اڵم كه‌س‬ ‫ی‬ ‫ی پایته‌خت ‌‬ ‫گوێ���ی نه‌گرت‪ .‬س���لێمان ‌‬ ‫ی‬ ‫رۆش���نبیری‌ نییه‌ به‌ڵك���و پایته‌خت ‌‬ ‫وێرانكردنی‌ رۆشنبیریی‌‌و كلتورییه‌"‪.‬‬ ‫ی‬ ‫عه‌بدولره‌قیب ئاماژ‌ه بە‌به‌سه‌رهاتێك ‌‬ ‫ی رابردو ده‌كات‬ ‫هه‌ش���تاكانی‌ س���ه‌ده‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی سه‌رۆك ‌‬ ‫كه‌ له‌گه‌ڵ‌ س���ه‌دام حسێن ‌‬ ‫پێش���توری‌ عێراقدا روی���داوه‌ كاتێك‬ ‫ویس���تویه‌تی‌ ق���ه‌اڵی‌ كه‌رك���وك‬ ‫ی‬ ‫بڕوخێنێ���ت‪ ،‬ئه‌و وتی‌ "س���ه‌دام كات ‌‬ ‫ی هاته‌ س���ه‌رقه‌اڵی‌ كه‌ركوك تا‬ ‫خ���ۆ ‌‬ ‫بیڕوخێنێ���ت‌و قه‌ره‌بوی‌ ئ���ه‌و مااڵن ‌ه‬ ‫بكاته‌وه‌ ك��� ‌ه به‌رده‌كه‌ون‪ ،‬كاتێك من‬ ‫ی‬ ‫زانی���م به‌رنام���ه‌ی‌ وێرانكردنی‌ قه‌اڵ ‌‬ ‫كه‌ركوك‌و ش���ارێكی‌ كوردی هه‌ی ‌ه ك ‌ه‬ ‫ی‬ ‫ته‌مه‌نی‌ چه‌ند هه‌زار ساڵه‌‪ ،‬به‌تایبه‌ت ‌‬ ‫ی‬ ‫چه‌ن���د الپه‌ڕه‌یه‌ك���م ب���ۆ فه‌رمانگه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫ش���وێنه‌واری‌ عێ���راق‌و شه‌خس��� ‌‬ ‫س���ه‌دام حسێن نوس���ی‌‪ ،‬كه‌ ئه‌وكات‬ ‫شۆفل له‌س���ه‌ر قه‌اڵبون بۆ تێكدانی‌‪،‬‬ ‫ی له‌خانوه‌كان تێكدابو‪،‬‬ ‫ژماره‌یه‌كیش��� ‌‬ ‫ی من‪،‬‬ ‫ی نامه‌و داواكارییه‌كه‌ ‌‬ ‫به‌اڵم دوا ‌‬ ‫بڕیاری‌ ده‌ركرد به‌وه‌ستانی‌ تێكدانه‌كه‌و‬ ‫ی گرت‌و‬ ‫پاش���گه‌زبوه‌‌و رێ���زی‌ داواكه‌ ‌‬ ‫خیانه‌تێكی‌ گه‌وره‌ی‌ نیشتمانیه‌"‪.‬‬ ‫قه‌اڵكه‌ی‌ نه‌ڕوخاند"‪.‬‬ ‫ئه‌م��� ‌ه له‌كاتێكدای���ه‌ ئ���ه‌و خانو‌ه‬ ‫ی چه‌ند‬ ‫ی "به‌اڵم له‌س���لێمان ‌‬ ‫وتیش��� ‌‬ ‫ی‬ ‫ی له‌س���ه‌ره‌تای‌ دروستبون ‌‬ ‫ی میژوییانه‌ ‌‬ ‫به‌رپرس���ێكی‌ دز‌و س���ه‌رمایه‌دارێك ‌‬ ‫ی س���لێمانییه‌وه‌ دروستكراون‪،‬‬ ‫ی ش���ار ‌‬ ‫چاوچن���ۆك نه‌ك هه‌ر رێزی‌ قس���ه‌ ‌‬ ‫ی كورد زۆرینه‌یان له‌ناوچ���ون‌و له‌الیه‌ن چه‌ند‬ ‫م���ن ناگرن‪ ،‬به‌ڵكو رێزی‌ مێژو ‌‬ ‫ی‬ ‫ی س���ه‌رمایه‌دارێكه‌و‌ه كراون به‌ش���وێن ‌‬ ‫ناگ���رن‌و هه‌ر باوه‌ڕیان به‌شارس���تان ‌‬ ‫ی نوێ‌‪.‬‬ ‫كوردیش نیه‌‪ ،‬ئه‌مه‌ بیس���ت‌و شه‌ش ‌ه پاركی‌ ئۆتۆمبێ���ل‌و باڵه‌خانه‌ ‌‬ ‫ی ش���وێنه‌واری‌ سلێمانیش‬ ‫ی كورد له‌ن���او ده‌به‌ن‪ .‬به‌ڕێوه‌به‌ر ‌‬ ‫س���اڵه‌ مێ���ژو ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ده‌ڵێت " گه‌ر دۆخه‌كه‌ به‌م ش���ێوه‌ ‌‬ ‫سه‌دام حسێن سه‌د جار له‌به‌رپرسان ‌‬ ‫ی ئێس���تا ب���ه‌رده‌وام بێت ئ���ه‌و چه‌نجا‬ ‫ك���ورد باش���تر به‌ته‌نگ پاراس���تن ‌‬ ‫ێ جێگه‌ی���ه‌ش نامێنێت كه‌ تا ئێس���تا‬ ‫ی ئه‌ودا ك ‌‬ ‫ش���وێنه‌واره‌وه‌ بو‪ ،‬له‌كات ‌‬ ‫ی گردێك بكات‪ ،‬ماون"‪.‬‬ ‫ده‌یتوانی‌ ده‌س���تكار ‌‬ ‫ی‬ ‫كه‌م���ال ڕه‌ش���ید‪ ،‬به‌ڕێوه‌ب���ه‌ر ‌‬ ‫به‌اڵم له‌پاش ڕاپه‌ڕین س���ه‌یركه‌ن كام‬ ‫ی‬ ‫ی به‌ئاوێن���ه‌ ‌‬ ‫گرد هه‌یه‌ داگیر نه‌كرابێت؟ كه‌ ئه‌وه‌ش ش���وێنه‌واری‌ س���لێمان ‌‬

‫دوپشک‬ ‫خۆت هۆکاری زۆربەی کێشەکانیت‪ ،‬رێز‬ ‫لەتایبەتمەندی دەوروبەرت بگرە‪ .‬لەڕوی‬ ‫سۆزدارییەوە‪ ،‬هەندێک دەیانەوێت تەنها‬ ‫کات بەس���ەربەرن‌و زیانت پێ بگەیەنن‪.‬‬ ‫ل���ەڕوی تەندروس���تییەوە فش���ارەکان‬ ‫لەسەرخۆت کەمبکەرەوە‪.‬‬

‫که‌‌وان‬ ‫لەڕێ���ی هەلی کارێک���ی نوێ چەندین‬ ‫دەروازەت بەڕودا ئاوەاڵ دەبێت‪ .‬هەوڵبدە‬ ‫ئەو کارە لەدەست نەدەیت‪ .‬بەم نزیکانە‬ ‫هەواڵی خۆش���ت دەستەکەوێت لەالیەن‬ ‫خۆشەویس���تەکەتەوە‪ .‬تەندروس���تیت‬ ‫باشەو پێویستت بەدەرمان نییە‪.‬‬

‫ی‬ ‫ی ‪2004‬دا ‪ 106‬جێگه‌ ‌‬ ‫ڕاگه‌یاند "له‌ساڵ ‌‬ ‫ی‬ ‫دێرینمان له‌ش���اری‌ س���لێمانی‌ دیار ‌‬ ‫ی‬ ‫ی شوێنه‌وار ‌‬ ‫كردبو تا به‌ڕێوه‌به‌رایه‌ت ‌‬ ‫ی‬ ‫ی وه‌ریان بگرێته‌وه‌‌و جارێك ‌‬ ‫س���لێمان ‌‬ ‫ی نۆژه‌ن‬ ‫دیك���ه‌ به‌ش���ێوازه‌ كۆنه‌ك���ه‌ ‌‬ ‫بكرێنه‌وه‌‪ ،‬به‌اڵم له‌و ژماره‌یه‌ ته‌نها ‪17‬‬ ‫جێگه‌یان بونه‌ت ‌ه موڵكی‌ ش���وێنه‌وار‌و‬ ‫كڕاونه‌ته‌وه‌‪ .‬ته‌نها ‪ 4‬دانه‌شیان نۆژه‌ن‬ ‫كراونه‌ته‌وه‌‪ ،‬ئه‌وانیش بریتین له‌ئوتێل‬ ‫ی كه‌ریم‪،‬‬ ‫ف���ه‌ره‌ح‪ ،‬ماڵه‌ك���ه‌ی‌ س���ۆف ‌‬ ‫ی ئینگلیز له‌سابونكه‌ران‌و‬ ‫نه‌خۆشخانه‌ ‌‬ ‫ماڵه‌كه‌ی‌ پیره‌مێرد"‪.‬‬ ‫زۆرینه‌ی خانو‌ه مێژوییه‌كانی شاری‬ ‫س���لێمانی داڕوخاون‌و كه‌س���یان تێدا‬

‫گیسک‬ ‫لەڕوی داراییەوە لەبارودۆخێکی باشدا‬ ‫نیت‪ ،‬واباشترە چارەسەرێک بدۆزیتەوەو‬ ‫هەوڵبدە هەلی کار لەدەس���ت نەدەیت‪.‬‬ ‫لەڕوی سۆزدارییەوە پەیوەندیت لەگەڵ‬ ‫خۆشەویستەکەتدا پتەوتر دەبێت‪ .‬زۆر‬ ‫پێویست بەوەرزش کردنە‪.‬‬

‫ن���اژی‌‪ .‬ژماره‌یه‌كی زۆری���ان له‌الیه‌ن‬ ‫بازرگانه‌كانه‌وه‌ كڕدراونه‌ته‌وه‌‌و كراون‬ ‫به‌پارك���ی ئۆتۆمبیل‪ .‬هه‌ندێكیش���یان‬ ‫وه‌ك كۆگای شتومه‌ك به‌كار ده‌هێنرێن‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ئه‌وان���ه‌ش كه‌ ماون‪ ،‬له‌ژێر ڕه‌حمه‌ت ‌‬ ‫چۆڵب���ون‌و ڕوخان���دان‪ .‬ئه‌مه‌ش بۆت ‌ه‬ ‫هۆی ئه‌وه‌ی زۆرێك له‌خێزانه‌كان ئه‌و‬ ‫گه‌ڕه‌كان ‌ه جێبێڵن‪ ،‬به‌جۆرێك گه‌ڕه‌ك‬ ‫هه‌ب���وه‌ له‌س���ااڵنی‌ ڕابردودا بیس���ت‬ ‫خێزانی‌ تێداژیاوه‌‪ ،‬ئێستا ته‌نها دو بۆ‬ ‫ێ خێزانی تێدا ماوه‌‪.‬‬ ‫س‌‬ ‫ی‬ ‫به‌ڕێوه‌به‌ری‌ ش���وێنه‌واری‌ سلێمان ‌‬ ‫وتی‌ "ڕۆژانه‌ خه‌ڵكی داوامان لێده‌كه‌ن‬ ‫خان���وه‌ مێژوییه‌كانیان لێوه‌رگرینه‌وه‌‪،‬‬

‫سه‌‌تڵ‬ ‫بەدوای کارێکی نوێدا دەگەرێیت‌و‬ ‫دەس����تبەرداری کارەکەی پێش����وت‬ ‫دەبی����ت‪ .‬رێگە م����ەدە دەوروبەرت‬ ‫دەستوەردنە ژیانی تایبەتی خۆت‪.‬‬ ‫تەندروستیت باش دەبێت‪.‬‬

‫ب���ه‌اڵم ئێمه‌ پاره‌مان نیی���ه‌‌و ناتوانین‬ ‫ی‬ ‫لێیان بكڕینه‌وه‌‪ ،‬ل���ه‌م واڵته‌دا ئه‌وه‌ ‌‬ ‫گویێ‌ پێنادرێت شوێنه‌واره‌‪ .‬حكومه‌ت‬ ‫ده‌ڵێت پار‌ه نیه‌‌و پاره‌مان بۆ ته‌رخان‬ ‫ی ‪ 2004‬پاره‌یه‌ك هه‌بو‬ ‫ناك���ه‌ن‪ .‬س���اڵ ‌‬ ‫له‌حكومه‌ت���ه‌وه‌‪ ،‬ژماره‌ی���ه‌ك كارمان‬ ‫كرد‪ ،‬به‌اڵم ئه‌م دۆخه‌ی هات به‌سه‌رداو‬ ‫ئه‌ویش نه‌ما"‪.‬‬ ‫ئێستا ئه‌وه‌ی‌ ماوه‌ته‌وه‌ ئه‌و كه‌سانه‌ن‬ ‫ك ‌ه له‌گه‌ڕه‌كه‌ كۆنه‌كانی‌ ش���اردا ژیان‬ ‫به‌س���ه‌ر ده‌به‌ن‪ .‬خانوه‌كانیان نۆژه‌ن‬ ‫نه‌كردۆته‌وه‌‌و به‌جێش���یان نه‌هێشتوه‌‪،‬‬ ‫به‌اڵم ئایا ئه‌مانیش ده‌توانن تاس���ه‌ر‬ ‫ی‬ ‫به‌وشێوه‌ی ‌ه بمێننه‌وه‌؟ تا چه‌ند ساڵ ‌‬ ‫دیك ‌ه ده‌توانن له‌س���ه‌ر حسابی ژیانی‬ ‫ی‬ ‫ی له‌ناس���نامه‌ ‌‬ ‫ماڵ‌و منداڵیان به‌رگر ‌‬ ‫مێژوی‌ ش���اره‌كه‌یان‌و مێژوی‌ سه‌دان‬ ‫ساڵه‌ی‌ باوباپیرانیان بكه‌ن؟‬ ‫مام ڕه‌مه‌زان كه‌ پش���تی‌ كۆم بوه‌و‬ ‫پێستی‌ ده‌س���تی‌ چرچ بوه‌‪ ،‬له‌یه‌كێك‬ ‫له‌خانوه‌ كۆنه‌كانی‌ گه‌ڕه‌كی‌ ش���ێخان‬ ‫ده‌هاته‌ ده‌روبه‌ره‌و چه‌قی‌ بازار ده‌چو‪،‬‬ ‫ئ���ه‌و وتی‌ "له‌گه‌ڵ هاوس���ه‌ره‌كه‌م له‌م‬ ‫خان���و‌ه كۆنه‌دا ده‌ژیم‪ .‬ئ���ه‌م خانوه‌م‬ ‫له‌ب���او باپیرانم���ه‌وه‌ ب���ۆ ماوه‌ته‌وه‌‪.‬‬ ‫هه‌تا ده‌م���رم خانوه‌كه‌م به‌جێناهێڵم‪.‬‬ ‫ی‬ ‫كوڕه‌كانم ژنیان هێناوه‌‪ ،‬كچیش شو ‌‬ ‫كردوه‌و له‌گه‌ڵ پیره‌ژنه‌كه‌مدا پێكه‌و‌ه‬ ‫ده‌ژین"‪.‬‬ ‫ئه‌وه‌ی مام ره‌مه‌زانی نیگه‌ران كردو‌ه‬ ‫ئه‌وه‌یه‌‪ ،‬ئه‌كه‌ر تا چه‌ند ساڵێكی تریش‬ ‫خانوه‌كه‌ی نۆژه‌ن نه‌كرێته‌وه‌‪ ،‬مه‌ترسی‬ ‫ی‬ ‫روخانی هه‌یه‌‪ ،‬هه‌ر س���اڵه‌ی‌ دارێك ‌‬ ‫ی خانوه‌كه‌ی‌ ده‌ش���كێت‌و هه‌ر‬ ‫ژوره‌كان ‌‬ ‫جاره‌ی‌ الیه‌كی‌ س���واغ ده‌دات‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫تا س���ه‌ر كار واناڕوات‪ .‬مه‌ترسی ئه‌و‌ه‬ ‫هه‌ی���ه‌ له‌ناكاو خانوه‌ك ‌ه به‌س���ه‌ریاندا‬ ‫بڕوخێت‪ ،‬نە الیەنێ���ک‌و نەحكوم ‌هت‌و‬ ‫هیچ كه‌سیش هاوكارییان ناكات‪.‬‬

‫نه‌‌هه‌‌نگ‬ ‫خەڵک���ی لەخۆت مەک���ە بەدوژمن‪،‬‬ ‫چونکە بەقازانجت ناش���کێتەوەو خۆت‬ ‫توشی چەندین کێشە دەکەیت‪ .‬لەڕوی‬ ‫س���ۆزدارییەوە هەندێک کێشەت هەیە‬ ‫لەگ���ەڵ خۆشەویس���تەکەت‪ ،‬توڕەیی‬ ‫باش نییە‪.‬‬

‫‪12‬‬ ‫ده‌سه‌اڵىت‬ ‫شیع ‌ه له‌عێراق‬

‫)‪ )614‬سێشه‌ممه ‪2018/2/20‬‬

‫نه‌به‌ز بازیانى ــ به‌ریتانیا‬ ‫به‌درێژایى پازده‌ س����اڵى رابردو له‌عێراق‪،‬‬ ‫شیعه‌ حکومڕانى ده‌کات‪ ،‬به‌اڵم به‌تێپه‌ڕبونى‬ ‫کات ئه‌وه‌ ب����ۆ گه‌لى عێ����راق‌و پێکهاته‌کانى‬ ‫ده‌رکه‌وت که‌ سیس����تمى دیکتاتۆرى هێش����تا‬ ‫ماوه‌و ته‌نها س����ه‌ڵته‌نه‌تى ده‌سه‌اڵت‌و زه‌مه‌ن‬ ‫گ����ۆراوه‌ له‌س����ونه‌وه‌ بۆ ده‌س����تى ش����یعه‌‪.‬‬ ‫ئیدى حکومڕانى ش����یعه‌ له‌عێ����راق ئه‌زمونى‬ ‫سیس����ته‌مى فیدڕاڵ����ى‌و حکومڕان����ى هێ����ز‌و‬ ‫الیه‌نه‌کانى ش����یعه‌ له‌پازده‌ س����اڵى رابردودا‬ ‫ل����ه‌م واڵته‌‪ ،‬له‌چاوه‌ن����وارى ئه‌مریکاو واڵتانى‬ ‫رۆژئاوانه‌ب����وو که‌ حوکمرانى ش����یعه‌ له‌عێراق‬ ‫به‌و ملمالنێ تائیفیه‌دا گوزه‌ربکات‪ ..‬هه‌رچى‬ ‫بە‌الى کورده‌کانیشه‌وه‌یه‌‪ ،‬مامه‌ڵه‌ى شیعه‌ ى‬ ‫ده‌س����ه‌اڵت دار نه‌یتوانى ک����ورده‌کان بە‌کردار‬ ‫بە‌هاواڵت����ى پله‌یه‌ک بناس����ێنرێت له‌عێراق دا‬ ‫وه‌ ره‌چاوى رابردوى تاڵیان بکرێت به‌ده‌ست‬ ‫حکومه‌ته‌کان����ى عێراق����ه‌وه‌‪ ،‬ک����ه‌ ئه‌م����ه‌ش‬ ‫له‌ئا‌س����تى چاوه‌روانى کورد نه‌بوو له‌شیعه‌ى‬ ‫عێراق‪ .‬هه‌رچى سونه‌کانیشه‌ ره‌وره‌وه‌ى ژیانى‬ ‫سیاسیان بە‌تونێلێکى تاریکدا گوزه‌ر ده‌کات‌و‬ ‫له‌و په‌رى الوازى ده‌س����ه‌اڵتى له‌ژێر س����ایه‌ى‬ ‫سیاس����ه‌تى چه‌پاندن‌و رێگرى شیعه‌دا خۆیان‬ ‫ده‌بینن����ه‌وه‌‪ .‬ئه‌گه‌رچى ئه‌مڕۆ الیه‌نى ش����یعه‌‬ ‫ده‌سه‌اڵتدارى سه‌ره‌کین له‌عێراقدا‌و سیستمى‬ ‫سیاسى واڵتیش فیدراڵیه‌ به‌اڵم له‌بنه‌ره‌تدا کار‬ ‫به‌و سیسته‌مه‌ ناکرێت فیدراڵى یان فیدرالیه‌ت‬ ‫شێوازێکه‌ له‌شێوازه‌کانى حوکمڕانى که‌ تیایدا‬ ‫ده‌سه‌الته‌کان بە‌گوێره‌ى ده‌ستور دابه‌شکراون‬ ‫له‌نێ����وان حکومه‌تى ناوه‌ن����دى‌و یه‌که‌ى ترى‬ ‫حوکمى بچوکت����ر (هه‌رێ����م‌و ویالیه‌ته‌کان)‪،‬‬ ‫ئه‌و دو ئاس����ته‌ ئاماژه‌پێک����راوه‌ى حکومه‌ت‬ ‫پشت به‌یه‌کترى ده‌به‌ستن‌و به‌شدارى له‌سه‌ر‌‬ ‫سه‌روه‌رى ده‌وڵه‌ت ده‌که‌ن‌و دابه‌شى ده‌که‌ن‪.‬‬ ‫به‌اڵم له‌عێڕاقداو له‌سایه‌ى حکومرانى کردنى‬ ‫ش����یعه‌وه‌ ئه‌وه‌ فه‌رامۆش����کراوه‌و به‌یه‌کجارى‬ ‫رۆچ����وه‌ له‌ده‌ستبه‌س����ه‌رداگرتنى ئازادی����ه‌‬ ‫مه‌ده‌نیه‌کانى گروپ����ه‌ ئیتنیکیه‌کان‌و ئاینى‌و‬ ‫نه‌ت����ه‌وه‌کان‌و گروپه‌کانى تری����ش‪ ،‬له‌الیه‌کى‬ ‫تریش یاسا‌و ده‌ستوره‌کان به‌یه‌کجارى وه‌النراو‬ ‫‪‎‬هێزه‌کانى ش����یع ‌ه که‌ ئه‌مرۆ‪ ‎‬ده‌س����ه‌اڵتدارى‬ ‫س����ه‌ره‌کین له‌عێراق‪ ،‬وه‌ک دی����اره‌ بە‌کرده‌وه‌‬ ‫بڕوایان بە‌سیسته‌مى فیدڕاڵى نیه‌ بۆ عێراق‪،‬‬ ‫چونکه‌ بڕوایان به‌و سیسته‌مه‌ هه‌بوایه‌‪ ،‬داواى‬ ‫پارێزگاکانیان جێبه‌جێ ده‌کرد‌و ره‌زامه‌ندیان‬ ‫ئه‌دا له‌س����ه‌ر به‌هه‌رێ����م بون����ى پارێزگاکانى‬ ‫به‌سره‌‪ ،‬نه‌ینه‌وا‪ ،‬ئه‌نبار‪ ،‬دیاله‌‌و سه‌اڵحه‌دین‪،‬‬ ‫وه‌ک مافێکى ده‌ستورى ئه‌و پارێزگایانه‌‪.‬‬ ‫ئه‌زمونى حوکمى ده‌س����ه‌اڵتدارانى ش����یعه‌‬ ‫له‌پازده‌ س����اڵى رابوردوو ئه‌وه‌شى سه‌لماند‪،‬‬ ‫که‌ الیه‌نه‌ ده‌س����ه‌اڵتداره‌کانى شیعه‌ نه‌ک هه‌ر‬ ‫بڕوای����ان بە‌فیدڕاڵیه‌ت نی����ه‌‪ ،‬به‌ڵکو بڕوایان‬ ‫بە‌ماف����ه‌ ده‌س����توریه‌کانى کوردیش نیه‌‪ ،‬گه‌ر‬ ‫بڕوایان بە‌ده‌ستورو مافى گه‌لى کورد هه‌بوایه‌‪،‬‬ ‫ماده‌ى سه‌دوچل‌و مافه‌ دارایى‌و ئابوریه‌کانى‬ ‫خه‌ڵکى کوردس����تان‌و مافى پێش����مه‌رگه‌یان‬ ‫ئه‌دا‪ ،‬وه‌ک چۆن له‌ده‌س����تورى هه‌میش����ه‌یى‬ ‫عێراقدا هات����وه‌‪‌،‬و مه‌رجه‌عیه‌تیش فتوایه‌کى‬ ‫ئه‌دا بۆ گه‌ڕانه‌وه‌ى عه‌ره‌بە‌هاورده‌کانى شیعه‌‪،‬‬ ‫بۆ زێدى خۆیان له‌خوارو ناوه‌راستى عێراق‪.‬‬ ‫ئه‌گه‌ر چاوێک بە‌مێژووی حوکمرانی کردن‬ ‫بێنی����ن له‌عێراق دا ده‌گه‌یت����ه‌ ده‌رئه‌نجامێک‪،‬‬ ‫که‌ دەوڵه‌تى عێراق‪ ،‬له‌س����ه‌د ساڵى رابردوى‬ ‫دروس����ت بونی����دا‪ ،‬ده‌رک����ه‌وت ده‌وڵه‌تێکى‬ ‫شکس����ت خواردوه‌‪ ،‬له‌ته‌مه‌نى دروس����تبونى‬ ‫ئه‌و ده‌وڵه‌ته‌دا‪ ،‬ئارامى سیاسى‌و کۆمه‌اڵیه‌تى‬ ‫به‌خۆی����ه‌وه‌ نه‌بینی����وه‌‪ ،‬بوەته‌ س����ه‌رچاوه‌ى‬ ‫نائارام����ى ب����ۆ ناوچه‌ک����ه‌‪ ،‬چه‌ندی����ن تاوانى‬ ‫کۆمه‌ڵک����وژى‌و کیمیاب����اران‌و پاکتاوک����ردن‌و‬ ‫کۆمه‌ڵکوژى تێی����دا ئه‌نجام دراوه‌‪ ،‬ش����ه‌رى‬ ‫ناوخۆی����ى‌و ش����ه‌رى ئێران‌و کوێ����ت چه‌ندین‬ ‫ش����ه‌رى تر‪ ،‬س����یماى دیارى ئ����ه‌و ده‌وڵه‌ته‌‬ ‫ب����ووه‌‪ .‬ئه‌زمون����ى حوکمڕانی����ى هه‌رس����ێ‬ ‫سیس����ته‌مى مه‌له‌کى‪ ،‬کۆمار‌و فیدڕاڵى لە‪97‬‬ ‫س����اڵى رابوردو شکس����تى خوارد له‌ئیداره‌‌و‬ ‫به‌رێوه‌به‌ردنى عێراق‪ -‎.‬دواى نه‌وه‌ت وحه‌وت‬ ‫س����اڵ حوکمڕان����ى عێراقى ئه‌م����رۆ مه‌رجه‌‬ ‫گرنگه‌کان����ى ده‌وڵه‌تى تێدا نی����ه‌‪‌،‬و یه‌کێکه‌‬ ‫له‌ده‌وڵه‌ته‌ فاش����له‌کانى جیهان‪ -‎.‬له‌ئێستادا‬ ‫تاکی عێراقی هیچ په‌یوه‌س����ت بوونێکی نیه‌‬ ‫بە‌ئینتیمای واڵت‪ ،‬کۆچکردنی دانیشتوانه‌که‌ی‬ ‫رۆژ به‌رۆژ له‌هه‌ڵکشاندایه‌‪ ،‬بۆیه‌ ئه‌مڕۆ عێراق‬ ‫یه‌کێک ‌ه له‌ده‌وڵه‌ت ‌ه هه‌ره‌ گه‌نده‌ڵه‌کانى دونیا‪.‬‬ ‫‪‎‬ئه‌وه‌ س����ه‌لمێنراوه‌ له‌م واڵته‌دا هه‌ر الیه‌نێک‬ ‫له‌س����ه‌ر کورس����ى ده‌س����ه‌اڵت بووبێت مافى‬ ‫ئه‌وانى دیک����ه‌ى زه‌وت کردوه‌و ته‌نها خۆیان‪،‬‬ ‫هه‌موو مافێکى سیاس����ى‪ ،‬ئاب����ورى‌و دارایى‪،‬‬ ‫کارگێ����ڕى‪ .. ،‬هه‌ب����وه‌‪‌،‬و پێکهاته‌کانى ترى‬ ‫لێ بێ ب����ه‌ش کردوه‌‪ ،‬ی����ان مامه‌ڵه‌ى پله‌ى‬ ‫دوو وس����ێیان له‌گه‌ڵ����دا ک����راوه‌‪ ‎‬ه����ه‌ر بۆیه‌‬ ‫نه‌توانراوه‌ له‌ماوه‌ى ئه‌و نزیکه‌ى سه‌د ساڵه‌ى‬ ‫رابردوودا‪ ،‬ئه‌و سێ پێکهاته‌یه‌ (کورد‪ ،‬شیعه‌‪،‬‬ ‫عه‌ره‌بى سوننه‌) یه‌ک بخرێن‌و به‌یه‌که‌وه‌ بژین‬ ‫له‌چوارچێوه‌ى یه‌ک ده‌وڵه‌تدا‪ .‬بۆیه‌ هه‌میشه‌‬ ‫راى چاودێرانى نێوده‌وڵه‌تى له‌سه‌ر ئه‌وه‌ یه‌که‌‬ ‫که‌ عێڕاق بە‌یه‌کگرتوى هیچکات بە‌راره‌وێکى‬ ‫ئارام دا گوزه‌ر ناکات‌و باشترین رێگه‌چاره‌ش‬ ‫دابه‌شبوون ‌ه بۆ سێ پارچه‌‪...‬‬

‫‪birura. awene@gmail. com‬‬

‫بیروڕا‬

‫رۆژئاوا له‌نێوان تورک‌و عه‌ره‌بدا‪ ،‬کاتێ شۆڕش خۆماڵی بێ‬ ‫نه‌ورۆز مه‌حمود‬ ‫تێبینیه‌ک���ی بچووک‪ :‬من لێ���ره‌دا ته‌نها‬ ‫باس���ی پێگه‌ی رۆژئ���اوا ده‌ک���ه‌م له‌دیدی‬ ‫چ���وارده‌ورو هه‌ندێ ل���ه‌و ئه‌کته‌رانه‌ی ک ‌ه‬ ‫له‌س���وریادا ئاماده‌ییان هه‌یه‌‪ ،‬نه‌ک باس���ی‬ ‫شۆڕش���ه‌که‌ خ���ۆی‪ ،‬به‌تایبه‌تی شۆڕش���ی‬ ‫جێنده‌رو یه‌کس���انی کۆمه‌اڵیه‌تی‌و ئابوری‪،‬‬ ‫ئیکۆلۆگ���ی یاخود ژینگه‌پارێ���زی‪ ،‬ئێتیک‬ ‫یاخود هه‌ڵوێس���ت‌و په‌یوه‌ن���دی ئه‌خالقی‬ ‫له‌ناوخ���ۆو په‌یوه‌ندیه‌کان���ی ده‌ره‌وه‌یاندا‪،‬‬ ‫ک��� ‌ه هه‌رس���ێکیان پای���ه‌ س���ه‌ره‌کیه‌کانی‬ ‫خۆبه‌ڕێوه‌به‌رێتی دیموکراتی���ن که‌ رۆژئاوا‬ ‫به‌بناغ���ه‌ وه‌ریانده‌گرێ���ت‪ .‬بۆ تێگه‌یش���تن‬ ‫له‌ڕۆژئاوا‪ ،‬کتێبه‌کانی به‌ڕێز عه‌بدواڵ ئۆجاالن‬ ‫به‌ناونیش���انی به‌رگرینامه‌و مانیفێسته‌کانی‬ ‫خۆبه‌ڕێوه‌ب���ه‌ری دیموکرات���ی باش���ترین‬ ‫سه‌رچاوه‌ن‪ ،‬یاخود س���ه‌ردانکردنی رۆژئاوا‬ ‫سه‌رباری هه‌موو ئاس���ته‌نگیه‌ک ئێشتا زۆر‬ ‫له‌س���ه‌فه‌ری یۆنان‌و مه‌ترسیه‌کانی به‌حری‬ ‫ئیجه‌ که‌متره‌‪ ،‬هیوادارم کوردی رۆژهه‌اڵت‌و‬ ‫باش���وریش له‌باتی گه‌ش���تی ئه‌ستانبوڵ‌و‬ ‫ئیزمیرو ئه‌نتالیا سه‌ردانی شوێنێک بکه‌ن ک ‌ه‬ ‫نه‌ک ته‌نها قه‌اڵی به‌رگریکردن‌و به‌رخۆدانه‌‪،‬‬ ‫به‌ڵک���و له‌هه‌مانکاتیش یه‌ک ئێنس���تیتوتی‬ ‫گه‌وره‌ی فێربوونی دیموکراتیه‌ت‌و بنه‌ماکانی‬ ‫مافی گ���ه‌الن‌و ئایی���ن‌و ئاین���زاو هاوتایی‬ ‫ره‌گه‌زیه‌‪ ،‬که‌ خۆی باش���تر له‌هه‌ر تێکست‌و‬ ‫تییۆره‌یه‌ک خۆی پیشانده‌دات‪ ،‬ک ‌ه بێگومان‬ ‫ئێشتا له‌هه‌نگاوی یه‌که‌میندایه‌و زۆر دیوی‬ ‫ماون ک ‌ه بنکه‌شیبکرێن‪.‬‬ ‫جیهانی سه‌رمایه‌داری له‌سێبه‌ری ده‌سته‬ ‫‌جانه‌وه‌رێکی ئه‌گره‌س���یڤی ناسیۆنالیست‌و‬ ‫پاتریاش���الدا ئه‌وه‌نده‌ی تر بۆگه‌ن داگیری‬ ‫کردووه‌‪ ،‬که‌ له‌ئۆریه‌نت خۆی له‌جه‌س���ته‌ی‬ ‫وه‌حش���ی داعش���یه‌ک ی���ان ئه‌ردۆگانێکدا‬ ‫نیش���ان ده‌دات‌و له‌ئۆکس���یدێنتیش خۆی‬ ‫له‌کاره‌کت���ه‌ری س���ایکۆپاتی وه‌ک تره‌مپ‌و‬ ‫به‌مدواییه‌ش پوتیندا وێنا ده‌کات‪.‬‬ ‫وادیار‌ه ئه‌مریکاو ئه‌وروپا الی خۆیانه‌و‌ه‬ ‫ده‌خوازن له‌سه‌ر کیس���ه‌ی کورد ئه‌ردۆگان‬ ‫ناچ���ار بک���ه‌ن ب���ۆ رێکه‌وتن���ی ئیخوانی ‌ه‬ ‫جۆراوج���ۆره‌کان ک ‌ه ئه‌ردۆگان بێکاریگه‌ری‬ ‫کردوون‪ ،‬له‌سه‌رو هه‌موویانه‌وه‌ به‌ره‌ی داود‬ ‫ئۆغل���ۆو گوله‌نییه‌کان که‌ ئه‌وانیش دوژمنی‬ ‫کوردو به‌اڵم روسیش���ن به‌رامب���ه‌ر الیه‌نی‬ ‫رکابه‌رەکه‌ روس���یایه‌و ئه‌مڕۆ ده‌بێ له‌نێوان‬ ‫خواستی ئێران‌و ئه‌ردۆگانیش وه‌ک عه‌وازه‌و‬ ‫کورده‌کان���دا هه‌ڵبژێرێ‪ ،‬که‌ ئ���ه‌و ئه‌گه‌ر‌ه‬ ‫ئێشتا به‌سودی کورد زۆر الوازه‌‪.‬‬ ‫جیهانبین���ی الیه‌ن���ه‌ ناسیۆنالیس���ت ‌ه‬ ‫س���ه‌رمایه‌داره‌کانی خۆرئ���اوا مێژوویه‌کی‬ ‫زۆر خوێناوی���ان نوس���یوه‌ته‌وه‌ به‌تایبه‌ت‬ ‫دژ بە‌شوناس���ی رکاب���ه‌ر‌ه ئه‌رتۆدۆکس��� ‌ه‬ ‫رۆژهه‌اڵتیه‌ک���ه‌ی حکومه‌ته‌ک���ه‌ی ڤالدیمێر‬ ‫پوتین‪ ،‬ک��� ‌ه هه‌ردووکی���ان له‌ملمالنێیه‌کی‬ ‫سه‌ختدان بۆ کۆنترۆڵکردنی چه‌ته‌ بێسه‌ره‌کان‬ ‫ک���ه‌ له‌کارخان���ه‌ ئیخوان���ی‌و جیهادیه‌کانی‬ ‫تورکی���ا‌و قه‌ت���ه‌ڕدا به‌رهه‌مده‌هێنرێ���ن‪،‬‬ ‫پێده‌چێ ن ‌ه روس���یا وا بە‌ئاس���انی ئه‌وانی‬ ‫ده‌ستبکه‌وێ‌و نه‌ خۆرئاوایه‌کان وا بە‌ئاسانی‬ ‫ده‌س���ت له‌و بازاڕه‌ی م���ردن هه‌ڵبگرن ک ‌ه‬ ‫له‌تورکی���ادا وااڵبووه‌‪ ،‬که‌ خۆیان س���ه‌ره‌تا‬ ‫له‌ترسی باڵوبوونه‌وه‌ی سۆسیالیزم بۆ گه‌ل ‌ه‬ ‫موسوڵمانه‌کانیان ئاماده‌کردووه‌‪.‬‬ ‫کێش��� ‌ه گه‌ورەکان���ی ناوچ���ه‌ی قه‌فقاس‬ ‫به‌تایبه‌تی چیچان‌و سه‌رله‌نوێ داڕشتنه‌وه‌ی‬ ‫روسیای دوای سۆڤیه‌تیش بێگومان هۆکارن‬ ‫ب���ۆ پێکه‌وه‌یی تاکتیکی ئه‌م���ڕۆی پۆتین‌و‬ ‫ئه‌ردۆگان‪ ،‬به‌اڵم ئه‌و‌ه باسێکی قووڵه‌‌و ته‌نها‬ ‫بە‌چه‌ند دێڕێک لێره‌دا روون ناکرێته‌وه‌‪.‬‬ ‫ئاش���کرا ده‌بینرێ ک ‌ه ملمالنێکان ئه‌مڕۆ‬ ‫چیتر س���وریا‌و داعش‌و تی���رۆر نین‪ ،‬به‌ڵکو‬ ‫جه‌نگ���ی ناوخۆی س���وریا له‌‌واقیعدا به‌ره‌و‬ ‫کۆتای���ی چووب���وو‪ ،‬وه‌ل���ێ س���وریا ته‌نها‬ ‫سه‌ربازگه‌ی هێزه‌ رکابه‌ره‌کان ‌ه ک ‌ه ئه‌مریکا‬ ‫ده‌خ���وازێ به‌ره‌و ئێران درێ���ژی بکاته‌وه‌‌و‬ ‫ئه‌ردۆگانی���ش رێگرێک���ی یه‌کج���ار مه‌زنه‌‪،‬‬ ‫چونکه‌ بە‌یه‌که‌م پریش���کی جه‌نگ بۆ ئێران‬ ‫کورد له‌وێش س���تاتۆیه‌ک بۆ خۆی دروست‬ ‫ده‌کات‌و ه���زری تورکچه‌یه‌کی فاشس���تیش‬ ‫ته‌نه���ا ئه‌وه‌نه‌ فام ئه‌کا ک���ه‌ بوونی کورد‬ ‫بە‌نه‌بوون���ی خ���ۆی بزانێ‪ ،‬له‌هه‌مووش���ی‬ ‫کۆمێ���دی ت���ر‪ ،‬هه‌مو تورکێ���ک ئه‌مڕۆ له‌و‬ ‫کابوس���ه‌دا ده‌ژی ک ‌ه ئه‌گ���ه‌ری ناچار بون‬ ‫بە‌ڕێکه‌وتن‌و ئاشتی له‌گه‌ڵ کورد رۆژ بە‌ڕۆژ‬ ‫به‌هێزتر ده‌بێ‪ ،‬بگره‌ بە‌پێچه‌وانه‌و‌ه ستاتۆی‬ ‫ک���ورد به‌بونی رۆژئاوا به‌ج���ۆرێ به‌هێزبو‌ه‬ ‫که‌ تورکه‌کان ئیتر ناتوانن وه‌ک هه‌میش��� ‌ه‬ ‫به‌نده‌کانی رێکه‌وتنیش بسه‌پێنن‪ ،‬ئه‌مه‌ش‬ ‫ناوه‌ڕۆکی دواهه‌مین نامه‌ی سه‌رۆک ئۆجاالن‬

‫ب���وو له‌زیندانه‌وه‌‪ ،‬کاتێ ئ���ه‌و ده‌ڵێ‪ :‬کورد‬ ‫له‌باکوری سوریادا ئه‌مڕۆ خاوه‌نی سه‌دهه‌زار‬ ‫ش���ه‌ڕڤان‌و پش���تیوانی گه‌لن‪ ،‬ئه‌گه‌ر ئه‌وان‬ ‫نه‌توانن خۆیان بپارێزن‪ ،‬ئه‌ی کێ ده‌توانێ‬ ‫بیانپارێزێ‪.‬‬ ‫نه‌گبه‌ت���ی ت���ورک هه‌رل���ه‌وه‌دا نیه‌ ک ‌ه‬ ‫به‌بۆنه‌ی ده‌به‌نگی‌و خۆبه‌زلزانیه‌وه‌ هه‌میش ‌ه‬ ‫زۆر به‌خێرای���ی ژم���اره‌ی دوژمنه‌کانی���ان‬ ‫هه‌ڵده‌کشێ‌و له‌پاش له‌ناوچوونی دواهه‌مین‬ ‫قه‌یس���ه‌ری ئه‌ڵمانه‌کانی���ش ئیتر دۆس���تی‬ ‫س���تراتیژیان نه‌م���ا له‌جیهان���دا‪ ،‬به‌ڵک���و‬ ‫نه‌گبه‌تی‌و ماڵوێرانی ئه‌و گه‌له‌ له‌وه‌دایه‌‪ ،‬ک ‌ه‬ ‫له‌چه‌پ بۆ راستیان‌و بە‌عه‌لمانی‌و ئوسوڵی‌و‬ ‫مه‌زهه‌بیه‌کانیان���ه‌وه‌ یه‌کپارچه‌ ده‌زگایه‌کی‬ ‫پڕوپاگه‌نده‌‌و په‌روه‌رده‌یی نه‌ژادپه‌رس���تین‪،‬‬ ‫ک ‌ه هه‌ندێ تورک له‌ڕاستیدا مرۆڤی خراپیش‬ ‫نی���ن! به‌اڵم که‌ ب���اس دێته‌ س���ه‌ر کوردو‬ ‫ئه‌رمه‌ن یه‌کسه‌ر په‌س���تانی خوێنیان به‌رز‬ ‫ده‌بێت���ه‌وه‌و توش���ی هه‌ناس���ه‌بڕکێ ده‌بن‪،‬‬ ‫وه‌ک ته‌کنیکێکی فیلمس���ازی کاره‌کته‌ریان‬ ‫له‌چاوتروکانێکدا ده‌گۆڕێ بۆ که‌سایه‌تیه‌کی‬ ‫نه‌خ���ۆش که‌ مرۆڤ نازان���ێ لێی توڕه‌ بێ‬ ‫یان به‌خه‌م���ی عه‌قڵیه‌وه‌ بێ‪ ،‬له‌ڕاس���تیدا‬ ‫زاڵبوونی تورک به‌س���ه‌ر کورددا له‌که‌ماڵی‬ ‫تورکه‌و‌ه نیه‌و نه‌بووه‌‪ ،‬به‌ڵکو له‌تێکشکاوی‬ ‫کاره‌کته‌ری مرۆڤی کورد خۆیه‌وه‌ سه‌رچاوه‌ی‬ ‫گرتووه‌‪ ،‬هه‌رچه‌ند شۆڕشی نوێ‌و به‌رخۆدان‬ ‫له‌باش���ورو رۆژهه‌اڵت���ه‌وه‌ دروس���تبو وات ‌ه‬ ‫ل���ه‌ده‌ره‌وه‌ی هه‌ژموون���ی ت���ورک‪ ،‬ب���ه‌اڵم‬ ‫هه‌ژموونی داگیرکه‌رانی تری کوردس���تان‌و‬ ‫ب���ارو دۆخی جیه���ان له‌نی���وه‌ی دووه‌می‬ ‫سه‌ده‌ی پێش���وو توش���ی چه‌قبه‌ستوویی‬ ‫کردن‌و دواجار عه‌شره‌تداری بزوتنه‌وه‌کانی‬ ‫کرد بە‌ده‌س���که‌الی داگیرکه‌ران‌و خوێنێکی‬ ‫یه‌کج���ار زۆر بە‌هه‌ده‌ر چ���وو‪ ،‬به‌اڵم پارتی‬ ‫کرێکارانی کوردس���تان له‌وه‌دا خۆی جودا‬ ‫ده‌کاته‌وه‌‪ ،‬که‌ ه���ه‌رده‌م جه‌ماوه‌ری بە‌بنک ‌ه‬ ‫گرتوه‌‌و له‌پارادیمی دواهه‌مینیش���دا ده‌نگی‬ ‫جه‌ماوه‌ری له‌ئاس���ته‌ بێهێزه‌کانه‌و‌ه تێکه‌ڵ‬ ‫بە‌بڕیاره‌ چاره‌نوسسازه‌کان کرد‪ ،‬زیندووترین‬ ‫نمونه‌ش پ���ه‌روه‌رده‌‌و به‌رخۆدانی کوردانی‬ ‫ئێزدیی���ه‌ له‌ش���ه‌نگار که‌ هه‌ن���دێ الیەنی‬ ‫کوردیش���ی حه‌س���ودتر کرد‪ ،‬بۆی ‌ه له‌گه‌ڵ‬ ‫دروستبوونی پارتی کرێکارانی کوردستاندا‬ ‫کاره‌کت���ه‌ری مرۆڤ���ی ک���ورد له‌باک���ور‌و‬ ‫رۆژئ���اوادا بناغه‌ی دانا‌و خۆبه‌ڕێوه‌به‌رێتیش‬ ‫له‌رۆژئاوادا ب���ه‌ره‌و که‌ماڵی بردووه‌‪ ،‬ئه‌گه‌ر‬ ‫رابردووش بوار نه‌بووبێ بۆ ناس���ینی هزری‬ ‫شۆڕش���گێڕی‌و تی���ۆر‌ه کۆمه‌اڵیه‌تیه‌کان���ی‬ ‫په‌که‌که‌‪ ،‬ئه‌مڕۆ نه‌بینینی شۆڕش له‌ڕۆژئاوادا‬ ‫شه‌رمه‌‌و نکۆڵیکردنیش لێی بێ ئینسافیه‌‪،‬‬ ‫ک���ه‌ ئه‌مڕۆ نه‌ت���ه‌وه‌ی عه‌ره‌بیش‪ ،‬بێگومان‬ ‫ئه‌وان���ه‌ی ک���ه‌ ئاره‌زوویان بۆژی���ان زیاتر‌ه‬ ‫وه‌ک له‌مردن‪ ،‬بە‌جددی بیر له‌نزیکبوونه‌وه‌‌و‬ ‫هاوپه‌یمانیکردنی���ان ده‌که‌ن���ه‌وه‌‪ ،‬ته‌نانه‌ت‬ ‫دژی تورکه‌کانیش‪.‬‬ ‫هه‌رچه‌ن���د جیهانبین���ی عه‌ره‌بی‌و تورکی‬ ‫له‌ڕواڵه‌ت���دا زۆر له‌یه‌ک ده‌چ���ن‪ ،‬به‌تایبه‌ت‬ ‫له‌وه‌ی که‌ هه‌ردووکیان خه‌ون بە‌سه‌رده‌می‬ ‫زێڕینی رابردووی خۆیانه‌و‌ه ده‌بینن له‌مه‌زن‬ ‫بوون���ه‌وه‌‌و به‌ش���داریکردن له‌گۆڕانکاری��� ‌ه‬ ‫بنچینه‌ییه‌کان���ی جیهاندا‪ ،‬ب���ه‌اڵم عه‌ره‌ب‬ ‫ه���ه‌رده‌م هه‌نگاوێ���ک له‌پێ���ش تورک���ه‌وه‌‬ ‫بوون‪ ،‬ئه‌وان بە‌حوکمی دابه‌ش���بوونیان بۆ‬ ‫چه‌ندی���ن ده‌وڵه‌ت‪ ،‬قه‌ت ئاس���ان نه‌بو‌ه بۆ‬ ‫به‌رهه‌مهێنانی سیس���تمێکی ناسیۆنالیستی‬ ‫ره‌ه���ا وه‌ک ئ���ه‌وه‌ی له‌تورکی���ادا بوون���ی‬ ‫هه‌بووه‌‪ ،‬جیاوازیه‌کان بێگومان زۆرن‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫کاریگه‌رترینیان دابه‌ش���ده‌بن به‌س���ه‌ر دوو‬ ‫تێزدا که‌ ئه‌مانه‌ن‪.‬‬

‫له‌ڕاستیدا زاڵبوونی‬ ‫تورک به‌سه‌ر کورددا‬ ‫له‌که‌ماڵی تورکه‌و‌ه‬ ‫نیه‌و نه‌بووه‬ ‫به‌ڵکو له‌تێکشکاوی‬ ‫کاره‌کته‌ری مرۆڤی‬ ‫کورد خۆیه‌و‌ه‬ ‫سه‌رچاوه‌ی گرتووه‬ ‫له‌په‌یداکردن���ی تێچووی جه‌ن���گ له‌ڕێگه‌ی‬ ‫جه‌ن���گ خۆی���ه‌وه‌‪ ،‬واته‌ پێویس���ت ناکات‬ ‫ده‌وڵه‌ت کۆی خه‌رجی جه‌نگ دابین بکات‪،‬‬ ‫به‌ڵکو رێگه‌ بە‌س���ه‌ربازه‌کان ده‌درێ خۆیان‬ ‫بخه‌نه‌ پاڵ الیه‌نی به‌هێز‌و به‌تااڵنی‌و فه‌رهود‬ ‫خه‌رجی چه‌ک‌و فیشه‌ک دابینبکه‌ن هه‌روه‌ها‬ ‫ده‌ستدرێژی‌و سه‌رانه‌وه‌رگرتن له‌دانیشتوانی‬ ‫گوند‌و شاره‌ داگیرکراوه‌کانیش رێگه‌پێدراو‬ ‫بک���رێ‪ ،‬وه‌ک ب���ازاڕێ ک��� ‌ه هه‌رک���ه‌س‬ ‫له‌پێناوی ده‌سکه‌وتی خۆیدا بجه‌نگێ‌و هیچ‬ ‫سه‌ربازێکیش ش���وێنی خۆی بۆ ئه‌وه‌ی تر‬ ‫چۆڵ ن���ه‌کات‪ ،‬خاوه‌نی ئ���ه‌م بیرۆکه‌یه‌ش‬ ‫بێگوم���ان جێنه‌راڵێک���ی ئه‌ڵمان���ه‌ به‌ناوی‬ ‫"ئه‌لبرێش���ت فۆن ڤاڵه‌نش���تاین"‌‪ ،‬کێی تر‬ ‫ب���ه‌ده‌ر له‌ئه‌ڵمانێ���ک بی���ری ب���ۆ میتۆدی‬ ‫نامرۆڤان���ه‌ی وه‌ه���ا ده‌چێ ک ‌ه هه‌میش��� ‌ه‬ ‫کاولکاری‌و کوشتاری ره‌ها ده‌ئه‌فرێنێ‪.‬‬ ‫الیه‌ن���ی الوازی ئ���ه‌م به‌ره‌ی��� ‌ه‬ ‫له‌به‌ریه‌کهه‌ڵوه‌ش���انی خێرای���ه‌‪ ،‬ته‌نه���ا‬ ‫به‌رخ���ۆدان ل���ه‌دژی هێرش���ی وه‌ه���ادا‬ ‫سه‌رکه‌وتن به‌ده‌ستدێنێ‪ ،‬کورد له‌عه‌فرین‌و‬ ‫ته‌واوی باکوری سوریاش���دا له‌م حه‌قیقه‌ت ‌ه‬ ‫تێگه‌یشتوون‪ ،‬چونکه‌ ئه‌و هێرشبه‌رانه‌ هیچ‬ ‫کات هاوپه‌یم���ان نه‌بوون‌و نابن‪ ،‬هه‌میش��� ‌ه‬ ‫هه‌ریه‌ک ‌ه ده‌خوازێ ئه‌ویتر به‌کوشت بدات‌و‬ ‫ده‌س���که‌وته‌کان له‌گه‌ڵ که‌س���ی تر به‌ش‬ ‫نه‌کات‪ ،‬وه‌ک ده‌بینین ئه‌مه‌ له‌ئێستادا تاک ‌ه‬ ‫میتۆدی ده‌وڵه‌تی تورکه‌ له‌هه‌ر هێرش���ێکدا‬ ‫بۆ سه‌ر هه‌ر الیه‌ک بە‌تایبه‌تی کورد پێڕه‌وی‬ ‫ده‌کات‪.‬‬ ‫تێزی دووه‌م‪ :‬به‌رهه‌مهێنانی ش���ه‌ڕکه‌ره‌‪،‬‬ ‫جه‌نگ ته‌نها بە‌چه‌ک ناکرێ‪ ،‬به‌ڵکو ده‌وڵه‌ت‬ ‫پێویستی بە‌یه‌ک دوو جیلی گه‌نج‌و بێکار هه‌ی ‌ه‬ ‫ک ‌ه وه‌ک سوپایه‌کی زۆمبی ملی رێ بگرن‌و‬ ‫ب���ه‌ره‌و مردن بڕۆن‪ ،‬میتۆده‌ س���ه‌له‌فیه‌کان‬ ‫ک��� ‌ه هه‌میش��� ‌ه له‌په‌یمان���گا ئیخوانیه‌کاندا‬ ‫به‌رهه‌مدێن‌و میلیتاریزمی ئیخوانیش دیاری‬ ‫ده‌س���تی ئه‌دۆڵ���ف هیتل���ه‌ری ئه‌ڵمانه‌ بۆ‬ ‫جیهان���ی عه‌ره‌بی‪ ،‬که‌ل���ه‌ دژی کۆلۆنیاڵی‬ ‫فه‌ڕه‌نس���ی‌و به‌ریتانیه‌کان دروست ببوون‪،‬‬ ‫هه‌رچه‌نده‌ دواتر براوه‌کانی جه‌نگی جیهانی‬ ‫دووه‌م کۆنترۆڵی ناڕاس���ته‌وخۆیان کردن‌و‬ ‫ئه‌م رێکخ���راوه‌ جیهادییان���ه‌ی براگه‌وره‌ی‬ ‫ئاکه‌په‌ش دواتر ب���وون بە‌به‌هێزترین چه‌ک‬ ‫له‌دژی هاوپه‌یمانی وارشۆ له‌جه‌نگی سارد‌و‬ ‫گه‌رمیش���دا‪ ،‬خ���ودی ئ���ه‌ردۆگان له‌چه‌ند‬ ‫وێنه‌یه‌کی ئه‌رش���یفی تالیباندا ده‌رکه‌وتو‌ه‬ ‫ک ‌ه له‌ئه‌فغانس���تان له‌به‌رپێی حیکمه‌تیاردا‬ ‫دانیشتوه‌‪.‬‬

‫تێ���زی یه‌که‌م‪ :‬ع���ه‌ره‌ب له‌ناوەڕاس���تی‬ ‫سه‌ده‌ی پێشوو سێکوالریزمی ناسیۆنالیستی‬ ‫ مه‌یله‌وسۆسیالیس���تی تاقیک���رده‌وه‌ ک ‌ه‬‫هاوسه‌رده‌می جه‌نگی سارد بوو‪ ،‬زۆر هۆکار‬ ‫به‌تایبه‌تی ئیس���رائیل‌و جه‌نگه‌ یه‌ک له‌دوای‬ ‫یه‌که‌کان ب���وون بە‌فاکت���ۆری له‌باربردنی‬ ‫ئ���ه‌م خه‌ونه‌ س���ۆڤیه‌تی ‌ه ‪ -‬عه‌ره‌بیه‌‪ ،‬وه‌لێ‬ ‫له‌تورکیادا زیاتر جه‌خت له‌سه‌ر ناسیۆنالیزم‬ ‫ده‌کراو سۆس���یالیزم ته‌نها ماسکێک بوو بۆ‬ ‫ئه‌وه‌ی خۆیان له‌ئاگری یه‌کێتی س���ۆڤیه‌ت‬ ‫بپارێزن‪ ،‬ک ‌ه به‌وه‌ش س���ه‌رتاپای واڵته‌که‌ی‬ ‫خۆیان کرد به‌سه‌ربازگه‌یه‌کی نه‌ژادپه‌رستی‬ ‫گه‌وره‪.‬‬

‫چه‌مک���ه‌ س���ه‌له‌فییه‌کان یه‌کێک���ن‬ ‫له‌کاریگه‌رتری���ن میتۆده‌کان���ی په‌روه‌رده‌ی‬ ‫گه‌وجاندن���ی کۆمه‌ڵ���گا‪ ،‬ک���ه‌ نێرین���ه‌ی‬ ‫ده‌کات‌و نێرینه‌کانی���ش ده‌کات بە‌کۆیل���ه‌ی‬ ‫بانگخوازه‌کان‪ ،‬به‌جۆرێ ک���ه‌ باوکه‌کانیش‬ ‫ناوێرن رێگ ‌ه له‌چونی کوڕه‌کانیان بگرن بۆ‬ ‫ناو گروپه‌ جیهادیه‌کان نه‌وه‌ک بانگخوازه‌کان‬ ‫بە‌مورته‌د ناویان ببه‌ن‌و به‌ده‌ستی کوڕه‌کانی‬ ‫خۆیان به‌کوشتیان بده‌ن‪.‬‬

‫ئه‌م���ڕۆ ک���ه‌ جیه���ان ده‌خ���وازن ئ���ه‌و‬ ‫سه‌ربازگه‌یه‌ بێ کاریگه‌ر بکه‌ن‌و په‌ل‌و پۆی‬ ‫بکه‌ن‪ ،‬بێگوومان ئه‌وانیش به‌رگری له‌خۆیان‬ ‫ده‌ک ‌هن‌و هه‌وڵ ده‌ده‌ن ئه‌رکی نوێ بۆخۆیان‬ ‫ببینن���ه‌وه‌‪ ،‬ئ���ه‌م تاکتیک��� ‌ه یه‌که‌مین جار‬ ‫له‌کۆتایی سه‌ده‌کانی ناوەڕاست له‌ئه‌ڵمانیای‬ ‫کاتۆلیک���ی ئه‌و س���ه‌رده‌مه‌ له‌جه‌نگی دژی‬ ‫پرۆتستانته‌کاندا پیاد‌ه کراو‌ه که‌ بە‌جه‌نگی‬ ‫سی ساڵه‌ ناس���راوه‌‌و ئه‌وروپای بۆ ماوه‌ی‬ ‫چه‌ند س���ه‌ده‌ی دواتری���ش نوقمی جه‌نگ‌و‬ ‫کاره‌س���ات ک���رد‪ ،‬ئ���ه‌م ش���ێواز‌ه بریتی ‌ه‬

‫هه‌ر له‌پاش مردنی جه‌مال عه‌بدولناس���ڕ‬ ‫ک ‌ه نه‌یتوانی له‌هه‌مبه‌ر ئیس���رائیل به‌رگه‌ی‬ ‫شکس���ته‌ س���ه‌ربازیه‌که‌ی بگ���رێ‪ ،‬ئیت���ر‬ ‫رێکخ���راو‌ه ئیخوانیه‌کان ب���ۆ جڵه‌وکردنی‬ ‫س���ه‌رکردایه‌تی جیهانی عه‌ره‌ب���ی که‌وتن ‌ه‬ ‫خۆیان‪ ،‬ک��� ‌ه بە‌تاکتیکی دژی ئیس���رائیل‬ ‫بانگی���ان ده‌خوێن���د ب���ه‌اڵم له‌ڕاس���تیدا‬ ‫کاری ئ���ه‌وان چه‌س���پاندنی پێگ���ه‌ی دژ‌ه‬ ‫کۆمونیسته‌کان بو‪ ،‬ک ‌ه بە‌پێشڕه‌ی ئه‌مریکا‬ ‫ناوچه‌ی ئۆپه‌راس���یۆنه‌کانیان زیاتر به‌ره‌و‬ ‫ئه‌فگانس���تان‌و پاکس���تان گ���ۆڕی‪ ،‬بگر‌ه‬

‫خۆیان له‌قه‌ره‌ی ئێرانی ش���یعه‌ش نه‌ده‌دا‪.‬‬ ‫جیهادس���ته‌کان له‌پ���اش گه‌ڕانه‌وەی���ان‬ ‫بۆماڵه‌وه‌‌و دواهه‌مین شکس���تیان له‌میسر‪،‬‬ ‫تێگه‌یش���تن که‌ رۆژیان نه‌هات���ووه‌‌و بگر‌ه‬ ‫له‌م دوواییه‌دا ده‌وڵه‌تانی خاوه‌ن کاریگه‌ری‬ ‫وه‌ک سعودیه‌‌و ئیماراتیش ته‌واو خۆیان لێ‬ ‫بێبه‌ریک���ردوون‪ ،‬ئه‌م���ڕۆ له‌لیبیاش هه‌ڵیان‬ ‫ده‌ب���ڕن‪ ،‬بۆیه‌ ه���ه‌وڵ ده‌ده‌ن تورکیا وه‌ک‬ ‫دواهه‌مین مه‌نزڵ له‌ده‌س���ت نه‌د‌هن‌و بوون‬ ‫بە‌پارێزه‌ری ده‌رواز‌ه تۆرانیه‌کان‪.‬‬ ‫ئه‌وه‌ی ک��� ‌ه ئه‌ردۆگان ئه‌م���ڕۆ ده‌یکات‪،‬‬ ‫هیچ���ی تر نیه‌ جگ���ه‌ له‌پالندان���ان بۆ بێ‬ ‫پالنی‌و بنبه‌س���ت‪ ،‬ئه‌ردۆگان ده‌ستی کرد‬ ‫بە‌نانه‌وه‌ی پش���ێوی یه‌ک ل���ه‌دوای یه‌ک‌و‬ ‫سه‌رکوتکردن له‌تورکیادا‪ ،‬ئه‌و هه‌موو ده‌نگ ‌ه‬ ‫ئۆپۆزسیۆنه‌کانی بە‌کورد‌و دژه‌ کوردیشه‌و‌ه‬ ‫بێده‌ن���گ ک���رد‪ ،‬گه‌له‌که‌ی خۆی توش���ی‬ ‫چه‌ندین نه‌هامه‌تی کرد بۆ نانه‌وه‌ی دۆخێی‬ ‫نائارام‌و بێکاری‪ ،‬ته‌نه���ا له‌پێناوی ئه‌وه‌ی‬ ‫گه‌نج���ان فریو بدات بۆ بوون بە‌س���ه‌ربازی‬ ‫سه‌ڵته‌نه‌ت‪ ،‬ئه‌وده‌زانێ ک ‌ه هه‌مووان پێگه‌ی‬ ‫س���تراتیژی تورکیا ده‌خوازن‌و به‌رژه‌وه‌ندی ‌ه‬ ‫بازرگانی���ه‌کان ده‌توان���ن هه‌ر حه‌ش���دێکی‬ ‫س���وننی ‪ -‬ئیخوانی پڕچ���ه‌ک بکه‌ن‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫هه‌رچه‌ن���د عه‌گالی له‌س���ه‌رنا‌و بە‌چه‌فته‌ی‬ ‫عه‌ره‌بییه‌و‌ه سه‌ردانی س���عودیه‌‌و ئیماراتی‬ ‫ک���رد‪ ،‬نه‌یتوانی پش���تیوانی دارایی ئه‌وان‬ ‫به‌ده‌ست بخات بۆ سوپا سوڵتانیه‌ نوێکه‌ی‪،‬‬ ‫ئ���ه‌و ده‌رس���ی له‌س���ه‌نگه‌رگۆڕینی عه‌ره‌ب‬ ‫وه‌رنه‌گرت ک ‌ه له‌جه‌نگ���ی جیهانی یه‌که‌مدا‬ ‫ژێ���ر بە‌ژێر ده‌س���تیان له‌گ���ه‌ڵ ئینگلیزدا‬ ‫تێکه‌ڵکرد‌و هێڵی به‌رگری عوسمانییه‌کانیان‬ ‫ش���کاند‌و ب���ون بە‌ه���ۆی له‌ناوچون���ی‬ ‫ئیمپراتۆریه‌ت���ی عوس���مانیش‪ ،‬نه‌ک له‌به‌ر‬ ‫ئه‌وه‌ی سعودیه‌‌و ئیمارات‌و میسر‌و به‌حره‌ین‬ ‫فریش���ته‌ن یان ش���ه‌یتان بن‪ ،‬به‌ڵکو له‌به‌ر‬ ‫ئه‌وه‌ی ئه‌وانیش له‌مه‌ترسیه‌کانی مه‌زنبوونی‬ ‫تورکیا تێده‌گ���ه‌ن‌و له‌الیه‌کی تریش ئه‌وان‬ ‫له‌پ���اش جه‌نگی دوه‌م‌و س���ێیه‌می که‌نداو‌و‬ ‫له‌ناوبردنی س���ه‌ددام حوس���ه‌ین باش���تر‬ ‫له‌هێ���زه‌ نیوکۆلۆنیال���ه‌کان تێگه‌یش���تون‪،‬‬ ‫ده‌زانن ک ‌ه ئاگری جه‌نگی پیرۆز پێش هه‌مو‬ ‫شتێ س���ه‌ری خۆیان ده‌خوات‪ ،‬بۆیه‌ ئێم ‌ه‬ ‫پێشتر ئاماژه‌مان بە‌پێشڕه‌وی عه‌ره‌ب کرد‬ ‫ک ‌ه هه‌میش ‌ه هه‌نگاوێک له‌پێش تورکه‌وه‌ن‪.‬‬ ‫ت���ورک ئه‌م���ڕۆ چ���ه‌ک‌و سه‌ربازیش���ی‬ ‫هه‌ی���ه‌‪ ،‬ب���ه‌اڵم به‌رامب���ه‌ر بە‌به‌رگریکردن‬ ‫هه‌موو هێزێکی تائیفی س���ه‌ره‌تا پێویستی‬ ‫بە‌ژێرخانێک���ی دارای���ی زه‌به‌الحیش هه‌ی ‌ه‬ ‫که‌ ئ���ه‌ردۆگان نیه‌تی‌و ب���ه‌م دوایی ‌ه نه‌وتی‬ ‫هه‌رێمی کوردستانیش���ی له‌کیس���چوو‪ ،‬ئه‌و‬ ‫له‌الیه‌ک له‌نه‌وەد ه���ه‌زار مزگه‌وته‌وه‌ بانگی‬ ‫جه‌نگی پیرۆز ده‌کات که‌ له‌ڕاستیا بۆ سواڵ‬ ‫کۆکردنه‌وه‌یه‌ یان راس���تربڵێین‪ ،‬بۆ سه‌ران ‌ه‬ ‫وه‌رگرتن��� ‌ه له‌خواپه‌رس���ته‌ تۆرانیی���ه‌کان‬ ‫که‌ چ���ه‌ک هه‌ڵناگ���رن‪ ،‬له‌هه‌مانکاتیش���دا‬ ‫ئ���ه‌وه‌ ب���ۆ س���ۆزی ملیاردێ���ر‌ه قه‌ته‌ڕی‌و‬ ‫خلیجی���ه‌کان ده‌یکات‪ ،‬که‌ زۆرجار بزوتنه‌و‌ه‬ ‫س���ه‌له‌فیه‌کانیان پاراس���توه‌‌و ‌له‌اوچ���وون‬ ‫پاراس���توویانن‪ ،‬له‌الیه‌ک���ی تری���ش چه‌ند‬ ‫بازرگانێکی چاوچنۆک له‌کیشوه‌ری ئه‌وروپادا‬ ‫هه‌ن ک��� ‌ه ئه‌مڕۆ زۆرترینیان ئه‌ڵمانین‪ ،‬که‌م‬ ‫تا زۆر هه‌ل���ی ئه‌ندامێت���ی تورکیا له‌ناتۆ‌و‬ ‫په‌یوه‌ندی ‌ه قووڵ ‌ه ستراتیژییه‌کان تورکیای‬ ‫پێش ئاکه‌پ ‌ه ده‌قۆزنه‌وه‌ ب���ۆ به‌رده‌امیدان‬ ‫بە‌جه‌نگ‪ ،‬چونکه‌ بێکاری سوپای تورک بۆ‬ ‫ئه‌وانیش واته‌ی بێب���ازاڕی‪ ،‬به‌اڵم ئه‌وانیش‬ ‫هه‌نوکه‌ بی���ر ده‌که‌نه‌و‌ه وه‌کو روس���ه‌کان‬ ‫چه‌ک‌و هاوکاری بە‌پاره‌ی پێشه‌کی بفرۆشن‪،‬‬ ‫ک ‌ه ئه‌ردۆگان ره‌نگه‌ داهاتوش نه‌یبێ‪ ،‬بۆی ‌ه‬ ‫پێویس���ت ‌ه ئێم ‌ه ن ‌ه دڵته‌نگ بین بە‌بیستنی‬ ‫هه‌واڵێک‪ ،‬که‌ روس���یا‪ ،‬ئه‌ڵمانیا‪ ،‬به‌ریتانیا‬ ‫چ���ه‌ک ده‌ده‌ن بە‌تورکیا‌و نه‌ دڵخۆش���یش‬ ‫ببی���ن به‌‌وه‌س���تاندنی هه‌ن���ارده‌ی چه‌ک‌و‬ ‫تف���اق‪ ،‬ن ‌ه که‌س له‌دژی ئێمه‌ ئه‌و‌ه ده‌کات‌و‬ ‫ن ‌ه که‌س���ی تری���ش له‌خۆشه‌ویس���تی ئێم ‌ه‬ ‫هاوکاری له‌ئ���ه‌ردۆگان ده‌بڕێ‪ ،‬بازرگانه‌کان‬ ‫بێ ئێتیکن‌و ته‌نها به‌خه‌می باخه‌ڵیانه‌و‌ه ‌ن‌و‬ ‫له‌هیچ س���ه‌رده‌مێکدا شۆڕش���گێڕ نه‌بون‌و‬ ‫ناشبن‪.‬‬ ‫له‌به‌رامب���ه‌ردا ئ���ه‌ردۆگان هه‌رچه‌ن���د‬ ‫بانگ���ی برایه‌تی تورک‌و ع���ه‌ره‌ب ده‌کات‌و‬ ‫به‌س���ه‌ر ده‌س���ت‌و پێیان���دا ده‌که‌وێت بۆ‬ ‫ده‌ستبه‌رداربوون له‌کورد‌و بگره‌ گۆڕانکاری‬ ‫ریشه‌یش���ی له‌تورکی���ادا س���ه‌پاندو خۆی‬ ‫گه‌یانده‌ س���ه‌ر عه‌رشی ده‌سه‌اڵتێکی ره‌ها‪،‬‬ ‫ته‌نی���ا له‌پێناوی ئه‌وه‌ی ک ‌ه ئه‌وان متمانه‌ی‬ ‫پێبکه‌ن‪ ،‬به‌اڵم وادیار‌ه ئه‌و له‌بیری نیه‌ ک ‌ه‬ ‫هاتن���ی داعش وای له‌گه‌الن���ی عه‌ره‌ب کرد‬ ‫النی که‌م له‌سوریا خۆزگ ‌ه بە‌ڕژێمی ئه‌سه‌د‬ ‫بخوازن‌و له‌ئێستاش���دا ک ‌ه به‌هاوکاری کورد‬ ‫به‌سه‌ر داعشدا سه‌رکه‌ون‌و له‌هه‌مانکاتیشدا‬ ‫ریشه‌ی ناوه‌نده‌ جیهادی‌و ئیخوانییه‌کانیان‬ ‫ده‌رهێن���اوه‌‌و هه‌نوکه‌ش نان‌و ئاویان له‌گه‌ڵ‬ ‫کورد‌و نه‌ته‌وه‌کانی تر تێکه‌ڵ کردووه‌ته‌وه‌‪،‬‬

‫ه���ه‌ر هێزێکی ت���ر ب���ۆ ئه‌وانی���ش ده‌بن‬ ‫بە‌دوژمن‪ ،‬ئه‌گه‌ر یه‌که‌مین ترس���ی ئاکه‌پ ‌ه‬ ‫له‌س���تاتۆی کورد نه‌ژادپه‌رس���تییانه‌ بێ‪،‬‬ ‫دووه‌م مه‌ترسی بۆ ئه‌و ترسی له‌ناوچوونی‬ ‫مزگه‌وت���ه‌ جیهادییه‌کان‌و ناوه‌ند‌ه میلیتانت ‌ه‬ ‫س���ه‌له‌فییه‌کانی باکوری سوریایه‌‪ ،‬که‌ ئه‌و‬ ‫‌ققه وزه‌یه‌کی یه‌کجار‬ ‫له‌مه‌نبج‌و گرێسپی‌و ره ‌‌‬ ‫زۆری بۆته‌رخانکردبوون‪.‬‬ ‫خودی ئه‌ردۆگان‌و باپیره‌ عوسمانیه‌کانیشی‬ ‫بیری جیه���اد‌و به‌رپاکردنی جه‌نگی پیرۆز‌و‬ ‫سه‌فه‌ربه‌له‌ک له‌گه‌النی عه‌ره‌به‌وه‌ فێربوون‪،‬‬ ‫ئ���ه‌ردۆگان خ���ۆی وه‌ک داناتری���ن تورک‬ ‫نیشانده‌دات که‌ بیرۆکه‌ی پێکه‌وه‌گرێدانه‌وه‌ی‬ ‫نه‌ژادپه‌رس���تی‌و ئای���ن ده‌کات بە‌گره‌نت���ی‬ ‫هێز‌و توانای تورکیا‪ ،‬به‌اڵم تێنه‌گه‌یش���تنی‬ ‫ئ���ه‌و له‌هێڵ���ه‌ ئایدۆلۆگی���ه‌ جیهادیه‌کان‌و‬ ‫نه‌بونی پراکتیک توش���ی هه‌ڵه‌ی کوشنده‌‌و‬ ‫لێکدانه‌وه‌ی شاشی کردووه‌‪ ،‬ئه‌ردۆگان قه‌ت‬ ‫چه‌کدارێک���ی جیهادی نه‌ب���ووه‌‪ ،‬بۆی ‌ه ئه‌و‬ ‫بۆجیهادس���ته‌کان چه‌ندین پل ‌ه له‌که‌س���انی‬ ‫وه‌ک ئوسامه‌ بن الدن‌و زه‌رقاوی‌و ئه‌بوبه‌کر‬ ‫به‌غدادی نزمتره‌‪ ،‬ئه‌و ته‌نها ئه‌رستۆکراتێکی‬ ‫بازرگان���ی ئیخوانییه‌‪ ،‬ک ‌ه ده‌بینێ له‌که‌لێنی‬ ‫ملمالنێکانی س���ه‌ده‌ی پێش���ووه‌و‌ه هێشتا‬ ‫بوار ب���ۆ قازانج���ی خوێن هه‌ی���ه‌‌و هه‌موو‬ ‫جیهادستێکیش ئه‌م ‌ه ده‌زانێ‪.‬‬ ‫به‌کورتی‪ :‬ئه‌وه‌ی ک ‌ه ئه‌و راڤه‌ی نه‌کردوو‌ه‬ ‫ی���ان نایبینێ‪ ،‬ئه‌وه‌یه‌ ک��� ‌ه گه‌النی عه‌ره‌ب‬ ‫له‌بێهیوابوونی���ان له‌ناس���یۆنالیزمی مه‌یله‌و‬ ‫سۆسیالیزمدا ئایینی ئیس�ل�ام‌و به‌تایبه‌تی‬ ‫رێچکه‌ی وه‌هابیزمی���ان وه‌ک ئه‌لته‌رناتیڤ‬ ‫هه‌ڵبژارد‪ ،‬به‌اڵم یه‌که‌م هه‌نگاوی ئه‌ردۆگان‬ ‫پاش ده‌س���به‌کاربوون لێدانی راسته‌وخۆ‌و‬ ‫لێکهه‌ڵوه‌شاندنه‌وه‌ی سێکوالریزمی تورکی‬ ‫بوو بە‌چه‌پگه‌ر‌و ناسیۆنالیزمی تورکیشه‌وه‌‪،‬‬ ‫ک���ه‌ ئه‌م���ه‌ش ب���ووه‌ ه���ۆی له‌دایکبوونی‬ ‫ده‌وڵه‌تێکی ئوسوڵی تورکی له‌هه‌مانکاتیشدا‬ ‫له‌دایکبوون���ی چه‌ندین دوژمنی ناوخۆییش‪،‬‬ ‫ک ‌ه ته‌نها له‌جه‌نگ دژی کورددا یه‌کده‌گرن‪،‬‬ ‫ئه‌گی���ن خۆی���ان دوژمن���ی ته‌وقه‌س���ه‌ری‬ ‫یه‌کتری���ن‪ ،‬هه‌ر وه‌ک چۆن له‌ڕابردووش���دا‬ ‫کوڕانی س���وڵتانه‌ عوسمانیه‌کان یه‌کترییان‬ ‫له‌ناوده‌برد‌و براکانی خۆیان بە‌شیره‌خۆره‌یی‬ ‫ده‌کوش���ت له‌پێن���اوی خه‌الفه‌ت���دا‪ ،‬چیتر‬ ‫بانگخ���وازی کاریگ���ه‌ر‌و خ���اوه‌ن پێگ��� ‌ه‬ ‫له‌کانتۆن���ه‌کان بوونی نی���ه‌‪ ،‬وه‌ک ئه‌وه‌ی‬ ‫له‌تورکیای شه‌ریکی ناتۆ‌و یه‌کێتی ئه‌وروپا‪،‬‬ ‫به‌تایبه‌ت���ی مزگه‌وت‌و حوجره‌ ئیس�ل�امی ‌ه‬ ‫تورکییه‌کان���ی ئه‌ڵمانیادا ده‌گ���وزه‌رێ ک ‌ه‬ ‫گه‌نجان بە‌حۆری‌و دۆالر رامبکه‌ن‌و بە‌مه‌ستی‬ ‫ره‌وانه‌ی دۆزه‌خیان بکه‌ن‪.‬‬ ‫ڕۆڵ���ی ژنانم���ان له‌بیر نه‌چ���ێ‪ ،‬ئه‌وان‬ ‫رۆژئاوایان هێناوه‌ته‌ ژی���ان‪ ،‬چونکه‌ ئه‌وان‬ ‫به‌پێچه‌وانه‌ی باوکه‌ ئیمانداره‌ چوار ژنییه‌کان‪،‬‬ ‫خاک‌و ئاو به‌دڵ‌و به‌گیان ده‌یپارێزن‌و ناهێڵن‬ ‫واڵته‌که‌یان ببێ بە‌بازاڕێکی ئه‌به‌دی گۆشت‌و‬ ‫خوێن ک ‌ه ئیمامه‌کان ش���ه‌رعی بکه‌ن‪ ،‬هه‌ر‬ ‫ئه‌وانی���ش گۆڕان���کاری بنچینه‌یی‌و مۆراڵی‬ ‫به‌رخۆدانی���ان خوڵقان���دووه‌‪ ،‬ئه‌مه‌ش نه‌ک‬ ‫کاڵفامی وه‌ک ئه‌ردۆگان‌و فسفس���پاڵه‌وان ‌ه‬ ‫مه‌زهه‌بیه‌کان���ی لێی حاڵینابن‪ ،‬ره‌نگ ‌ه ئه‌م ‌ه‬ ‫تاک���ه‌ هۆکارێکیش بێ بۆ تێنه‌گه‌یش���تنی‬ ‫جیه���ان له‌خۆبه‌ڕێوه‌ب���ه‌ری دیموکرات���ی‌و‬ ‫قوڕوقه‌پکردنی زلهێ���زه‌کان ده‌رهه‌ق بە‌هه‌ر‬ ‫هه‌ڵمه‌تێکی وه‌حشیگه‌ری‪ ،‬به‌تایبه‌ت له‌الیه‌ن‬ ‫سایکۆپاته‌کانی ئۆکس���یدێنت له‌ئه‌مریکی‌و‬ ‫ئه‌وروپی‌و روسه‌کان‪.‬‬

‫ئه‌ردۆگان خۆی‬ ‫وه‌ک داناترین‬ ‫تورک نیشانده‌دات‬ ‫که‌ بیرۆکه‌ی‬ ‫پێکه‌وه‌گرێدانه‌وه‌ی‬ ‫نه‌ژادپه‌رستی‌و ئاین‬ ‫ده‌کات بە‌گره‌نتی‬ ‫هێز‌و توانای تورکیا‬

‫بیروڕا‬

‫)‪ )614‬سێشه‌ممه ‪2018/2/20‬‬

‫‪birura. awene@gmail. com‬‬

‫وەهمەکانی (خەیاڵپاڵوەکانی) خوێندنی بااڵ‪:‬‬ ‫توێژینەوە‪ ،‬تەرقیەی زانستی‌و رانکی زانکۆ‬ ‫د‪ .‬رزگار ئاغا‬

‫زانکۆ‌و واڵتەکەی بەدەس���تدەهێنێت‪.‬‬ ‫زۆرێ���ک لە‌هەم���و ئەو پێش���کەوتنەی‬ ‫لە‌دونیادا هەیە لە‌زانکۆکانەوەیە‪.‬‬ ‫ئەوەی مایەی هەڵوێس���تەی جیدیە‬ ‫کە بکرێت ئا لێرەدایە!‬ ‫زانکۆکان���ی کوردوس���تان ه���ەردوو‬ ‫الیەنەکەیان لە‌ئەس���تۆیە بەاڵم کامیان‬ ‫لە‌ئاس���تی پێویس���تی کۆمەڵگ���ەی‬ ‫کوردیدایە نەک جیهان���ی؟! بێگومان‬ ‫هیچیان! ئەمەیە وەهمە گەورەکە!‬

‫وەهم چیە؟ نامەوێت را جۆربەجۆرە‬ ‫فەلس���ەفی‌و دەروونیی���ەکان ریز بکەم‬ ‫ب���ەاڵم ئەمەوێـت بڵێم مرۆڤی وڕێنەکار‬ ‫لە‌ڕێی نەستیەوە خۆی بااڵدەست‌و کارا‬ ‫ئەبینیت لە‌بەدیهێنان‌و بەجێهێنانی شتە‬ ‫بەدیهاتوەکانی کەسانی تر تەنانەت بۆ‬ ‫بەزاندنێ���ک لەدەری ئەوانیش���دا‪ ،‬بەم‬ ‫پێیە هێنانەدی ئارایەکی ناراستەقینە‌و‬ ‫زانک���ۆ خان���ەی خوێن���دکارە‌و ئەو‬ ‫خەڵەتێنەر بە‌بێ هەبون‌و بەردەستبونی‬ ‫بنەماکانی هێنانەدی‌و بەرجەستەکردن خ���اوەن ماڵە بەوەی کە چوار س���اڵ‬ ‫کە الی خەڵکی زۆر ئاش���کرا بە‌وڕێنە خ���ۆی تەرخانک���ردوە بۆ پس���پۆری‬ ‫لە‌رش���تەیەکدا بەاڵم توشی نائومێدی‬ ‫ئەدرێـتە قەڵەم‪.‬‬ ‫زۆر گەورەیە کاتێک کە دێتە ناو دنیای‬ ‫ئ���ەوە وەهم���ە ب���ۆ تاکێ���ک ک���ە وەهمەوە‌و تاکێکی وەهمیی لێ دروست‬ ‫ئەسپسواری نەزانێ‌و پارەی لە‌گیرفانا ئەکرێـت کە پس���پۆری ئەو رش���تەیە‬ ‫نەبێت ئاخوڕ بۆ ئەس���پ هەڵبەستێت بەاڵم بەبێ ئ���ەوەی کەمترین متمانەی‬ ‫وەک کورد ئەلێت " لە‌ئەس���پی نەبوو بەخۆی هەبێت‪ ،‬ئەوەی مەبەس���تیەتی‬ ‫ئاخ���وڕی بۆ هەڵدەبەس���تێت"‪ .‬ئەوە فێ���ری ببێت‌و ش���ارەزایی ل���ێ پەیدا‬ ‫وەهمە بۆ مریشک هێلکەی قاز بکات‪ ،‬ب���کات بە‌نائومێدیەکی گ���ەورەوە لێی‬ ‫ئ���ەوە وەهمە بە‌گاج���وت‌و هەوجاڕێک دەرئەچێت!‬ ‫دەشتی "چین" بە‌رۆژێک بکێڵیت‪ ،‬ئەوە‬ ‫رشتەکانی بەکالۆریۆس لە‌قاڵبدراون‬ ‫وەهمە ب���ۆ واڵتێ���ک جادەوبانی نیە‌و‬ ‫واڵت پر بکات لە‌ئۆتۆمبیل‪ .‬وەهمەکان بەجۆرێک دوبارەکردنەوەی پێرەوەکانی‬ ‫س���ی س���اڵ‌و رەنگە زیاتری پێش���و‬ ‫زۆر زۆرن!‬ ‫ب���ن بە‌سیلەبەیس���ەکانیانەوە‪ ،‬زۆرێک‬ ‫ئ���ەوەی ئەمەوێ���ت باس���ی بک���ەم لە‌بابەتەکان بەسەرچون‪ ،‬یان پێویست‬ ‫وەهمێکی گەورەیە‌و رێک پێچەوانەی بە‌درێژەدانیان ن���اکات بە‌درێژایی یەک‬ ‫هێنانە ئارای پۆتۆپیا ئەفالتونیەکەیە س���اڵ بخوێنرێن‪ .‬وەهم���ە گەورەکەی‬ ‫لە‌خەونبینین بە‌شارێکی پاکیزادەوە کە رش���تەی زانکۆیی خوێندنی ئەو هەمو‬ ‫فەیلەس���وفەکان بیبەن بەڕێوە‌و هەمو بابەتگەلەیە کە بە‌پێویس���ت ئەزانرێن‬ ‫ش���تێک لەو ش���ارەدا پێوانەیی بێت‌و بەاڵم راس���تیەکەی کەڵەکەیەکی زۆری‬ ‫بابەتە کە نەک پێویس���ت نین بەڵکو‬ ‫بیکەنە پاکیزادەترین‪!.‬‬ ‫رێگرن لە‌فێربوونی س���ەردەمانەی ئەو‬ ‫ئ���ەوەی مەبەس���تە‪ :‬خوێندنی بااڵ بابەتانەی کە کرۆکی رشتەکانن‌و بونەتە‬ ‫لە‌کوردس���تاندا‪ ،‬ک���ە زۆر بە‌ئاش���کرا مایەی ئەوەی ک���ە دەرچوەکانی ئەم‬ ‫لە‌وەهمێک���ی مەترس���یداردا دەژی سەدە‌و رۆژگارە تەنها لە‌فڕکان فڕکانی‬ ‫ب���ەوەی کە نواندنێکی ناراس���تەقینەو ئەم موح���ازەرە‌و تاقیکردنەوانەدا بن‬ ‫نا دروس���تی هێناوەتە ئاراوە‌و سااڵنە بەبێ ئامادەکاری پێویست لە‌وانەکانی‬ ‫پۆل پ���ۆل‪ ،‬تاکی وەهمیی دروس���ت پراکتی���ک‌و تێکەڵبوون���ی دونی���ای‬ ‫ئەکات ه���ەر لە‌ئەکادیمیەکانیەوە هەتا تەتبیقی رشتەکانیان زانکۆ پارەی نیە‬ ‫گەنج���ە دەرچوەکانی لە‌هەمو رش���تە بۆ ئەندامانی گەش���ت‌و کاری مەیدانی‪.‬‬ ‫بەاڵم ئ���ەم وەهمە گەورەی���ە درێژەی‬ ‫زانکۆییەکاندا‪.‬‬ ‫هەیە کە لە‌پەنایدا س���وپایەکی زۆری‬ ‫مەترسی ئەم کێشەیە لەوەوە دەست مامۆس���تای لە‌خوێندنی بااڵدا گیرداوە‬ ‫پێ���دەکات کە تەنها چاولێکەری بریتی کە لە‌پێداویس���تی رش���تەکان زیاترن‌و‬ ‫بێت لە‌خوڵقێنەری ئەو وەهمە گەورەی وەهمەگەورەکەیان دروست کردوە‪.‬‬ ‫هاتنە ناو دنیای شانەخرێی زانکۆکانی‬ ‫وەهمێکی ت���ر بریتیە لە‌متمانەکردن‬ ‫جیهان‌و دنیای توێژینەوە‌و بەش���داریی‬ ‫مەعریف���ە‌و تەکنۆلۆجی���ا‌و بە‌تەواویی بەس���ەربەخۆی زانک���ۆکان‪ .‬ئ���ەم‬ ‫فەرام���ۆش کردن‌و خ���ۆ لە‌قەرەنەدانی وەهمەش لە‌گرتنە رێکاری نادروس���تدا‬ ‫میکانیزم���ی دروس���ت‌و کاریگ���ەر خ���ۆی ئەبینێت���ەوە ک���ە هەرچ���ی‬ ‫لە‌هێنانەدی رەوش���ی خوێندنی بااڵی خزمەتگوزاریەکان���ی زانکۆیە کراونەتە‬ ‫پارە‪ ،‬ئ���ەو هەمو خوێندن���ە پارالێلە‬ ‫تۆکمە‌و دامەزراو‪.‬‬ ‫بە‌پ���ارە خراونەتە سەرپش���ت‌و تەنها‬ ‫س���ەرەکیترین ئەرکی زانکۆ بریتیە مەبەست وەهمی پارە پەیداکردنە!!‬ ‫لە‌ئامادەکردنی پسپۆریە پێویستیەکان‬ ‫ئەوەی لە‌واڵتاندا هەیە‪ ،‬سەربەخۆیی‬ ‫بۆ بەرێوەبردن‌و چاککردنی بوارەکانی‬ ‫ژیان���ی کۆمەڵگە ب���ۆ فەراهەمهێنانی زانکۆکانە ئەو هەل‌و مەرج‌و دەسەاڵتانەی‬ ‫ژیانێکی تەندروست‌و ئارام‌و مسۆگەر‌و بەخشیوە‌و لە‌بەرامبەریشدا خوێندکار‌و‬ ‫رەوتێک���ی هاوچەرخان���ە لەگ���ەڵ کۆمەڵی���ش تەواو ت���ەواو پێی رازین!‬ ‫پێداویس���تیەکانی س���ەردەمدا ش���ان زانکۆکان���ی ئ���ەوان لە‌واڵتێک���ی‬ ‫بەش���انی پێش���کەوتن‪ .‬هێنانەدی ئەم سیستماتیکدا کار ئەکەن هەر لەڕووی‬ ‫س���کۆبە‌ گەورەیە بە‌رەخساندنی هەل‌و دارای���ی‌و باج دەرام���ەت‌و هەلی کار‌و‬ ‫م���ەرج‌و کواڵێتی خوێندن���ی بااڵ دێتە یاس���اکانی حکومەتەوە‪ .‬بۆیە زانکۆ‌و‬ ‫دی‌و لێکدانەپچرانێک���ی بەردەوام���ە خوێن���دکار ماف‌و ئەرکەکانیان لە‌توێی‬ ‫لەگەڵ روبەروبونەوەی کێشە‌و گرفت‌و یاس���ادا پارێ���زراوە‪ .‬ئ���ەوەی لێ���رە‬ ‫پێداویستیە س���ەردەمیەکان بە‌درێژایی ئەگوزەرێ���ت‪ ،‬کاری ت���اک الیەنانەی‬ ‫ئارای رۆژگاری نەوە لەدوای نەوەکانی‪ .‬خوێندنی بااڵی���ە کە لە‌وەهمێکدایە کە‬ ‫وات���ە جەختی یەک���ەم‌و چرکردنەوەی خوێندکار بە‌خۆرایی‌و بەخێر ئەژی!‬ ‫گرنگیدان���ەکان بریتین لە‌خوێندنەکانی‬ ‫گەرمکردن���ی ب���ازاری زانکۆکان بەو‬ ‫بەکالۆری���ۆس‌و دابینکردنی باش���ترین‬ ‫پێ���رەوی خوێن���دن‌و ئەکادیم���ی بااڵ س���ەرانە س���ەندن‌و پارەی خوێندنی‬ ‫دەست لە‌بوارەکان‌و هەمو پێداویستیە ئێ���واران‌و خوێندن���ی پارالێ���ل جگە‬ ‫تیۆری‌و پراکتیکیەکان بۆ پراوپرکردنی لە‌وەهمێ���ک ب���ۆ س���ەربەخۆیی‌و‬ ‫ئ���ەو بروانامەی���ەی ک���ە خوێندنەکە متمانەبەخۆی زانکۆکان هیچی تر نیە‬ ‫ئەیبەخش���ێت بە‌دەرچووەکانی‪ .‬بۆیە لەو کاتەی کە لەبەرامبەریدا خوێندنی‬ ‫پێش���ینەی گرنگی���ەکان هەڵگ���ری شایس���تەی س���ەردەمانە پێش���کەش‬ ‫بروانامەی شایس���تەدارە بۆ کارکردن نەکەی���ت‪ ،‬لە‌کاتێ���کا دەرچوەکان���ی‬ ‫لە‌س���ێکتەرەکانی کۆمەڵگ���ە‪ .‬لە‌دوای نەتوان���ن هەلی کاری پ���ێ بدۆزنەوەو‬ ‫ئەمانەوە زانکۆ رۆڵ���ی زیاتر ئەبینێت بێگومان لە‌هیچ شوێنی دنیا هەلی کار‬ ‫لە‌بەش���داریی کاری س���ێکتەرە نادۆزێتەوە بەاڵم پێ بەپێی هەلی کار‬ ‫جیاوازەکان لەسەر ئاستی حکومەت‌و کۆرسی خوێندنی لەگەردایە‌و بە‌پێرەوی‬ ‫کۆمپانیا تایبەتەکانەوە بە‌ئەنجامدانی س���ەردەمانە‌و شایس���تە‌و لە‌گەڵیشیدا‬ ‫توێژین���ەوە لە‌هۆکار‌و ه���ەل‌و مەرجی خوێندکاریش پارە بە‌کۆرسێک ئەدات‬ ‫گرفتەکان‌و پێشخستن‌و دەستپیاهێنانی کە ئەزانێ مس���ۆگەر کاری پێ دەست‬ ‫بەردەس���تەکان‌و ئەکەوێ���ت‪ .‬ب���ەاڵم ئەم���ەی الی ئێمە‬ ‫چارەس���ەرە‬ ‫خس���تنەرووی دەرئەنجام‌و چارەسەری ئەگوزەرێ���ت خس���تنەوەی وەهمێکی‬ ‫ن���وێ‌و بەدیهێنانی رێگ���ەی هەرزانتر‌و گەورەی���ە الی هاواڵتی ب���ۆ خوێندنی‬ ‫سەالمەتتر بۆیان‪ .‬لێرەوە دەستکەوتی بەکالۆریۆس‌و ماس���تەر‌و دکتۆرا بەاڵم‬ ‫ماددی‌و مەعنەوی پێویست بۆ پێگەی هەل���ی کار تەنه���ا ئەوەی���ە لە‌ب���ازاڕا‬

‫گەرمکردنی بازاری‬ ‫زانکۆکان بەو‬ ‫سەرانە سەندن‌و‬ ‫پارەی خوێندنی‬ ‫ئێواران‌و خوێندنی‬ ‫پارالێل جگە‬ ‫لە‌وەهمێک بۆ‬ ‫سەربەخۆیی‌و‬ ‫متمانەبەخۆی‬ ‫زانکۆکان هیچی تر‬ ‫نیە‬ ‫ک���ە نەخوێن���دەوار خەریکیەتی‌و زوو‬ ‫فێری ئەبێت‪ ،‬ش���ۆفیری‌و چایچیەتی‌و‬ ‫کوڵ‌ هەڵگری���ی‌و سەوزەفرۆش���ی‌و‬ ‫دوکان���اری‌و فیت���ەری‌و وایەرمەن���ی‌و‬ ‫ش���اگردی چێشتخانە‌و ئوتێل‌و هتد کە‬ ‫ش���وێنی ئەوەیە بروانامەی خوێندنی‬ ‫ب���ااڵ کاری تێدا ب���کات‪ .‬ئەمە وەهمە‬ ‫گەورەکەی���ە ک���ە خوێندنی ب���ااڵ زۆر‬ ‫مەترس���یدارانە لە‌پەرەپێ���دان‌و گەورە‬ ‫کردنیدایە!!‬ ‫وەهم���ی توێژین���ەوەش لە‌هەم���وو‬ ‫ئەمان���ە مەترس���یدار ت���رە‪ ،‬ک���ە‬ ‫لە‌بەرامبەریدا نازناوی وەهمی ئەدرێت‬ ‫بە‌ئەکادیمیەکانی! کە وەهمی مەعریفە‬ ‫ئەخاتەوە کە لە‌نەزانی‌و نەخوێندەواری‬ ‫زۆر مەترسیدارترە کە وەک شێرپەنجە‬ ‫کوژەر‌و لەناوبەرە لە‌داهاتوی نزیکدا!‬ ‫ئ���ەو‬ ‫توێژینەوەی���ە؟‬ ‫کام‬ ‫توێژینەوانەی کە یەکێک هەڵدەستێت‬ ‫بە‌دوبارەکردن���ەوە ی���ان بڵێی���ن‬ ‫بە‌هەوڵێک���ی ن���وێ لە‌ه���ەر بابەتێکدا‬ ‫کە کەس راینەس���پاردوە!!و تەنانەت‬ ‫پێداویس���تی مەعریفە‌و تەکنۆلۆجیاش‬ ‫نیە!!‌و هەبونیشی رەنگە هیچ لە‌گۆڕێ‬ ‫نەگ���وڕێ!! ئەمە وەهمێک���ی گەورەی‬ ‫الی (بەناو توێژەر) دروس���ت ئەکات‌و‬ ‫وەهمێگی گەورەش ئ���ەدا بە‌زانکۆ کە‬ ‫ژمارە توێژینەوە هەژارەکانی ئەفڕێت‌و‬ ‫نازن���اوەکان لە‌زیادبون���ا ئەبن‌و فرکان‬ ‫فڕکانێک بە‌دوای ئ���ەو وەهمەدا لە‌ناو‬ ‫خوێندنی ب���ااڵدا ناوەتەوە کە تەنانەت‬ ‫ف���رت‌و فێڵ‌و گزی وەهمیش پەیدا بون‬ ‫کە ناکەس ئەکەنە کەس‌و مەپرس���ە چ‬ ‫خورافاتێکە؟!‬ ‫ئەو وەهم���ی تەرقیەیەی کە هاتۆتە‬ ‫ئاراوە لەهەمان کاتدا فەوزای زانستیە!‬ ‫کە تەنها پۆس���تدارەکان ک���ە بەدەر‬ ‫لە‌رێنمایی‌و شایس���تەبوون وەرئەگرن‬ ‫توان���ای ئ���ەو پلەبەندیەی���ان هەی���ە‬ ‫بە‌ناچارکردنی کەس���انی تر‌و هەندیجار‬ ‫زۆرەملێ���ی ک���ە توێژینەوەی���ان پێ‬ ‫ئەنوسن‌و پێێ تەرقیە ئەکەن! بێگومان‬ ‫ئەم���ە هەرگیز مایەی س���ەلماندن نیە‬ ‫بە‌دۆکیومێنت چونکە نوسەری وەهمی‌و‬ ‫نووسەری تەزویرکار دانی پیادا نانێن!‬ ‫بۆیە ئەستەمە ئەمانە جودا بکرێتەوە‬ ‫بە‌بەڵگەی دۆکیومێنیت‪ ،‬بەاڵم هەرکەس‬ ‫الی خۆی���ەوە ئەزانێت فاڵن‌و فیس���ار‬ ‫تەرقی���ە ئەک���ەن‌و زۆر نەزانن‌و پێگەو‬ ‫پلە ئەو هەلی تەزویرەی پێداون! ئەمە‬ ‫وای کردوە کە ئەو فەوزایە بکەوێـتەوە‬ ‫کە هەمو شتێگ بە‌نارێكی تێکەڵبون‌و‬ ‫ئالۆزکاون‪ .‬تەنانەت یەکێک لە‌کاریگەرە‬ ‫سلبیەکان بریتیە لەوەی کە مامۆستایان‬ ‫هەوڵ���ی توێژین���ەوەی ن���ەزۆک‌و بێ‬ ‫بای���ەخ ئەدەن کە لە‌رێگ���ەی پرۆژەی‬ ‫دەرچوون���ی قۆناغ���ی چوارەکانیانەوە‬ ‫ئەنجام���ی بدەن! ئەمە جگە لەوەی کە‬ ‫دەس���تدرێژیە بۆ سەر مافی خوێندکار‬ ‫کە س���ەرقاڵی ئەکەیت بە‌بابەتێکەوە‬ ‫کە لە‌ئاس���تی خوێندنی بەکالۆریۆسی‬ ‫ئەودا نیە‌و پێویست ناکات بچێتە ئەو‬ ‫باس‌و بابەتانەوە‌و لە‌بری ئەوە دەبێت‬

‫پ���رۆژەی وەها بن ک���ە وەک هەڵگری فەراهەمبونی کات‌و پێداویس���تی! کە‬ ‫بەکالۆریۆس لە‌بوارەکەی خوێدا سودی ئەمان���ە هەرگیز نەبوون‌و وا زوو بەزوو‬ ‫ل���ێ ببینێـ���ت‪ .‬لە‌هەم���ان کاتدا جگە ناشبن!‬ ‫لە‌بێبایەخی بابەتەکە کە خوێندکارێکی‬ ‫بەاڵم لەهەموی مەترسیدارتر ئەوەیە‬ ‫بەکالۆری���ۆس پێ���ی هەڵدەس���ێـت‬ ‫لە‌ئاستی زانیاری سنورداری خۆیدایە‌و کە لەدەرەوەی ئ���ەو هەموو وەهمانە‪،‬‬ ‫تەنانەت مامۆستا سەرپەرشتیارەکەی پێش���ێلکاری گەورە بکەیت لە‌یاس���ا‌و‬ ‫لە‌کات���ی کاری تاقیگەی���دا لەوێ نیە‌و عورف‌و باو‌و کەس���ێک بکەیت بە‌راگر‬ ‫خوێندکارەکە هەموی بە‌نادروس���تی‌و ب���ەدەر لە‌هەموو رێنماییە وەهمیەکانی‬ ‫سەقەتی ئەکات‌و نەخوێندکارەکە فێر سی ڤی‌و شانەخڕێ‌و یەکسەر فەرمانی‬ ‫ئەبێت بزانێ چ باسەو نە ئەنجامەکان وەزاری بۆ دەربکەیت‌و بڵێیت بیکەیت‬ ‫راست دەرئەچن‌و ئیتر پێم ناڵێی ئەوە بە‌ڕاگ���ر بەوەکال���ەت تاوەکو لە‌رێگەی‬ ‫بانگ���ەوازو پێشکەش���کردنی (‪)CV‬‬ ‫چ توێژینەوەیەکی لێ دەرئەچێت؟!‬ ‫بە‌(اصیل) پڕدەکرێتەوە‪.‬‬ ‫ئا لەم ئان‌و ساتانەدا وەهمی ریزبەندیی‬ ‫کاری نایاس���ایی ئەکرێ���ت بە‌رۆژی‬ ‫(ڕانک) زانکۆ هاتۆت���ە ئاراوە! چەند نی���وەرۆ لە‌کاتێک���دا بەدیاریک���راوی‌و‬ ‫ساڵێکە پرۆس���ەی ریزبەندیی (ڕانک) ل���ە‌رۆژی ‪٢٠١٨/١/٢٣‬دا ‪ ٩‬پۆس���تی‬ ‫زانکۆکانی کوردستان لە‌ئارادایە بەاڵم بەت���اڵ راگەیەنراوە بۆ دو یاریدەدەری‬ ‫میکانیزم‌و دەرخس���تەکانی زۆر دورن سەرۆکی زانکۆ‌و ‪ ٧‬راگری کۆلیج‌و دوا‬ ‫لە‌راستی‌و دروس���تیەوە کە گرنگییان وادەش بۆ ناردنی داواکاری بریتی بووە‬ ‫هەبێت! نازانم ئەو پێودانانانە چین کە لە‌‪ .٢٠١٨/١/٢٩‬بەم پێیە دیاریکردنی‬ ‫بە‌گروپی ئەی‌و بی‌و سی‌و دی زانکۆکان راگرێک تایبەتمەندیی بەدەر لە‌ڕێکاری‬ ‫رێک بخەی���ت؟! ئەمە لە‌تیروپش���کی یاس���ایی پێویس���ت تەنها بیانوویەکی‬ ‫چامپیۆن لیگی فتبۆڵێن ئەچێت؟ ئەمە یاس���اییە دۆزراوەتەوە بۆ تێپەراندنی‬ ‫ئەوپەری پێودانی وەهمی‌و شەرمنانەیە ئ���ەم کارە تایبەتمەن���دە نایاس���اییە‬ ‫کە تەنانەت خوێندنی بااڵ دڵی نایەیت ئەگینا هیچ بەهانەیەکی یاس���ایی نیە‬ ‫کەس لە‌خۆی زویر بکات‌و هاوس���ەنگی بۆ بانگەوازنەکردنی پۆستی راگری ئەو‬ ‫زانکۆکانی زۆنی زەرد‌و زۆنی رەنگینی کۆلیجەش لەنێو ئەو ‪ ٩‬پۆس���تەی کە‬ ‫کردوە! ناتوانێت بە‌راش���کاوانە ریزیان وەزارەت رایگەیان���دوە‌و لەو کاتەدا کە‬ ‫بکات!‬ ‫سیڤی پێشکەش���ی ئەو پۆستانەی تر‬ ‫ک���راوە‪ .‬بۆیە ئەمە ج���ۆرە فروفێڵێکە‬ ‫پرس���ی ریزبەندیی (ڕانک) نەبوەتە بۆ دانانی ئەم کەسە تایبەتەی زانکۆ‌و‬ ‫کێش���ە لە‌زانکۆکان���ی جیهاندا کە چی وەزارەت بەدەر لە‌رێکاری یاسایی وەک‬ ‫پارە‌و پۆلیان هەیە تیایدا خەرج بکەن!‌و هەمو کۆلیجەکانی تر‌و هێاڵنەوەی لەو‬ ‫کام زانک���ۆی بەریتانی���اش ئەگری���ت پۆستەدا بۆ ماوەی دورو درێژ‪.‬‬ ‫بە‌دەها ئەکادیم���ی بەرزیان تێدایە کە‬ ‫زۆرین���ەی کتێبەکان���ی بەکالۆری���ۆس‬ ‫واز لەمەش بهێنین بەاڵم ئەم کەسە‬ ‫ئەوان نوس���یویانە‌و کەسانی ئەکتیڤی بۆ راگریی ناشایستەیە بەوەی کە زیاتر‬ ‫توێژینەوەش���ن ب���ەاڵم زانکۆکانی���ان لە‌‪ ١٠‬س���کااڵی یاس���ایی لە‌دادگاکانی‬ ‫لە‌بەریتانیاشدا لە‌خوارەوەی ریزبەندین! لێکۆڵین���ەوە‌و دەس���تپاکی‌و داواکاری‬ ‫بەاڵم باش���ترین کۆرسی بەکالۆریۆس‌و گش���تی لەسەرە لەس���ەر ئیختیالس‌و‬ ‫ماستەر‌و دکتۆرای بەبرشت‌و بەشداری تەزویر‌و خراپ بەکارهێنانی دەسەاڵت‪.‬‬ ‫زانیاری ئەبەخشن!‬ ‫س���زای ئنزاری وەزارەت���ی خوێندنی‬ ‫بااڵی وەرگرتووە ئەبوایە لە‌بری ئینزار‬ ‫وەهمی گەورە ئەوەیە کە تۆ ریزبەندی لەس���ەر ئەو گەندەڵیان���ە لە‌وەزارەتی‬ ‫بۆ زانکۆکان لە‌ناو کوردستاندا بکەیت‌و خوێندنی بااڵ دەربکرایە‪ ،‬بەاڵم ئێستا‬ ‫مەبەستت نەبێت لێی‌و بۆچی ئەیکەیت! هەر وەزارەت خۆی پۆس���تی پێداوە‌و‬ ‫تەنها وەهمێک ئەبەخشیت؟ رانک پێگە کردویەت���ی بەڕاگر‪ .‬بەپێی نوس���راوی‬ ‫ئەبەخشێتە زانکۆ‪ ،‬لێرەوە شانەخرێی داواکاری گش���تی هەرێ���م ک���ە ب���ۆ‬ ‫ئەکادیمیەکان���ە ب���ۆ وان���ە وتن���ەوە وەزارەت���ی خوێندنی بااڵی نوس���یوە‬ ‫لە‌زانک���ۆی ران���ک بەرز! ش���انەخڕێێ کە ئیختیالس���ی کردوە‪ ،‬لەوێشەوە بۆ‬ ‫خوێندکارە بۆ خوێندن لە‌زانکۆی رانک دادگای لێکۆڵینەوەی سلێمانی‌و بەاڵم‬ ‫بەرز! شانەخرێی حکومەت‌و سێکتەری بە‌ بریاری دادگای دەستپاکی سلێمانی‬ ‫تایبەتە بۆ دەرچوەکانی زانکۆی رانک خراوەتە بەر لێبوردنی گش���تی ساڵی‬ ‫بەرز! شانەخڕێی حکومەت‌و سێکتەری ‪٢٠١٢‬ی بەڕێ���ز س���ەرۆکی هەرێم���ی‬ ‫تایبەت���ە بۆ س���پاردنی توێژینەوە بۆ کوردستان لە‌(هەرچەند لێبوردنەکەش‬ ‫زانکۆ ران���ک بەرز! پێ���م ناڵێی کامە نایاساییە کە ئەم تاوانانەی ئەم کەسە‬ ‫لەمانە لە‌ئ���ارای کوردس���تاندا هەیە! ئەنجامی داون بەرلێبوردن ناکەون)‪.‬‬ ‫کام هەولێری���ە ش���ەڕیەتی‌و خ���ەون‬ ‫ئەبینێـ���ت ببێتە مامۆس���تا لە‌زانکۆی‬ ‫ئ���ەوە وەه���م نی���ە بتەوێـ���ت ئەو‬ ‫س���ۆران یان گەرمیان؟ کام خەڵکەی وەهمانەی س���ەرەوە بهێنێتە دی بەاڵم‬ ‫س���لێمانی پەرۆش���ە لە‌زانکۆی زاخۆ بەکەسانی وەها س���یڤی بەرز بکەیتە‬ ‫یان هەولێر بخوێنێت؟ ئارای هەڵبەز‌و زانکۆکانی دونیا؟!! دیارە دنیای وەهم‌و‬ ‫دابەزی بەردەوامی ئابوری‌و سیاس���ی بەدیهاتنی وەهم گۆڕاوە! بتەوێت شان‬ ‫کوردستان‌و ئێس���تاش بەو داتەپیویە لە‌ش���انی زانۆکان���ی بەریتانیا بدەیت‬ ‫کە نە زانکۆ پێداویستی بەڕیوەبردنە‌و ئەبێت کارکتەرە وەهمیەکان س���وپەر‬ ‫نە بەرێوەبردنیش لە‌ئاستێکدایە فشاری بن! بەس دیارە سروش���تی وەهمیش‬ ‫هەبێـت بۆ س���ەر کواڵێت���ی پێرەوی گۆراوە!‬ ‫خوێندن‪ .‬ئەوەش لەو الوە بوەس���تێت‬ ‫وەهمێکی تر کە رەنگە دواین نەبێت!‬ ‫ک���ە سروش���تی تاکی ک���ورد بۆ دوور‬ ‫لەکەسوکار ژیان‌و زۆرێک هەل‌و مەرجی بریتیە لە‌داهاتی زانکۆکان کە وەزارەت‬ ‫تر ئەو جیاوازیانە کەم ئەکاتەوە مەگەر خەمس���اردە لە‌ئاس���تی وردبینی���ان‌و‬ ‫لێپرسینەوە چەندین سەرپێچی گەورە‬ ‫ناچاری نەبێت!‬ ‫هەن کە بێ ترس‌و خەم کراون!‬ ‫وەهمێک���ی تر بریتیە لە‌س���ەپاندنی‬ ‫ئەم���ە وەهمە ک���ە ب���ەم بونیادە‬ ‫زمانی ئینگلیزی وەک مەرجی خوێندنی‬ ‫بااڵ‌و سەیرتر ئەوەیە بۆ هەمو رشتەکان ئیداری���ەی کە لە‌ئارادای���ە کاری وەها‬ ‫وەک یەک! ئەمە بۆیە وەهمە‪ ،‬چونکە گەورەی س���ەربەخۆیی داهات‌و دارایی‬ ‫تۆ ئەتەوێت ببی���ت بەکام زانکۆ‌و کام بس���پێرێت بە‌زانک���ۆ‌و کۆلیجەکان‪ ،‬کە‬ ‫واڵت؟ بەریتانی���ا‪ ،‬ئەمری���کا‪ ،‬کەنەدا‪ ،‬ئەوەی سەرەوە نمونەیەکە بۆ ئەوانەی‬ ‫ئوس���ترالیا؟ پێ���ش ئ���ەوەی بڵێ���م بەرپرسیارێتیان لە‌وەزارەتەوە دراوەتێ‬ ‫بە‌چیت���ەوە؟ بەاڵم ئەی بۆ ناپرس���یت کە هەر وەزارەت خۆی سزای ئینزاری‬ ‫بە‌ه���ەزاران زانکۆی دنی���ا خەمی ئەو ئیختیالس���ی پێ داون لە‌چەند ساڵی‬ ‫واڵتانەیان نیە‌و هەرکەس لە‌ماڵی خۆی پێشوودا‪.‬‬ ‫لە نوس���ینی داهاتومدا‪ ،‬ئەو وەهمە‬ ‫بە‌زمانی خۆی ئەخوێنێت‌و تەنها نوخبە‬ ‫گەوران���ەی س���ەرەوە بە‌هەندێ���ک‬ ‫‌زمانی تر ئەزانێ‌و پێێ ئەنوسێت؟‬ ‫چارەس���ەری تۆکم���ە‌و زانس���تیانەی‬ ‫وەهمەکە ئەوەیە کە پێویس���تکردنی سەردەمانە ئەخەمە بەرکار بۆ کێشانی‬ ‫سەرشانی هەمو مامۆستایەک ئەوە بێت تانوپ���ۆی گش���تی‌و وردەکاریی گرنگ‬ ‫توێژینەوە بنوس���ێت‌و بە‌ئینگلیزیش! لە‌خوێندنی بااڵ‪.‬‬ ‫ئەمە وەهمە کە بتەوێـت هەموی بکەیت‬ ‫بە‌نوخبە؟ نوخبە‌بوون پێش پێداویست‬ ‫بوون‌و مەرجکاری بریتیە لە‌سرۆش���تی * کۆلیجی ئەندازیاری‬ ‫زانکۆی سلێمانی‬ ‫تاکەک���ەس‌و بەهرە‌و لێب���ڕان‌و دواجار‬

‫‪13‬‬

‫عەفرین‬ ‫مانەفێستۆی‬ ‫پوچکردنی‬ ‫فاشیزم‬ ‫مەزن عوسمان‬

‫پەالم���ارە بەربەریەک���ەی پی���اوە‬ ‫بەدەس���تنوێژو بێ‌ویقارەکەی سەڵتەنەی‬ ‫ئیخوان‪ ،‬بەسورەتی فەتح‌و لەبڵندگۆکانی‬ ‫چوارس���ەد س���اڵی خەالفەتی ئیسالمی‬ ‫لەق���اودرا‪ .‬ئەمج���ۆرە لە‌ڕەوایەتی���دان‬ ‫بە‌کوش���تن‪ ،‬ن���ەک لە‌ئیس�ل�امدا نەهی‬ ‫لێک���راوە‪ ،‬بەڵک���و لە‌هەم���وو ئایی���ن‌و‬ ‫مەزهەبێک���دا‪ ،‬چ ئاس���مانی بێ���ت یان‬ ‫زەمین���ی‪ ،‬لەغوکراوەتەوە‪ .‬ئەوەی مرۆڤ‬ ‫توشی شۆک دەکات ئەوەیە‪ ،‬لە‌هەزارەی‬ ‫س���ێیەمدا‪ ،‬بوونییەی م���رۆڤ لە‌مەودای‬ ‫ئیلح���ادی‌و (‪ )atheism‬ئیمان���داری‬ ‫(‪ )religionism‬بەرپ���اچ بکرێتەوە‪،‬‬ ‫ئەگەرچ���ی خودی ب���اوەڕ وابەس���تەیە‬ ‫بەپرایڤێسی تاکەوە‪.‬‬ ‫چڵەزەیتون���ی خوێن���اوی جگەل���ە‬ ‫هەڵتەکاندنی شارستانیەت‌و بەیەکداچونە‬ ‫سروشتییەکانی رۆژهەاڵتی ناوین لە‌ڕووی‬ ‫سۆس���یۆلۆژیی‌و داینامیکیەتی ژیانەوە‪،‬‬ ‫هەڵگ���ری هی���چ واتایەکی دیک���ە نییە‪.‬‬ ‫دەرچ���ەی ئەنجامەکان���ی چەند هەفتەی‬ ‫رابردوو ئەوە دەردەخەن‪ ،‬کە تۆرانیەت‌و‬ ‫پانتورکیزم���ی ئان���ادۆڵ بە‌مەیکاپی دین‬ ‫بێت یان کەمالیزم ناتوانن ئیرادەی نەک‬ ‫گەلێ���ک‪ ،‬بەڵکو هی ش���ارۆچکەیەکیش‬ ‫بش���کێنن‪ .‬عەفرینی ئەمرۆ بەکەوتن یان‬ ‫س���ەرکەوتن بێت‪ ،‬روحیەتی بەرخۆدانی‬ ‫لە‌ناوچەیی���ەوە‪ ،‬گلۆبەاڵیزەک���رد‪ .‬وات���ا‬ ‫بەهەردوو دیوەکەی���دا فەهمی زەرورەتی‬ ‫بەرخۆدانی الی نەوەی سەردەم گەاڵڵەتر‬ ‫کرد‪.‬‬ ‫ئەگەرچ���ی یاریی���ە نێودەوڵەتییەکەو‬ ‫بەریەککەوتن���ی زلهێ���زەکان‪ ،‬لەرۆژئاوا‬ ‫لە‌ئاس���ت تموح���ی ناوچەکان���ی‬ ‫خۆبەڕیوەبەری���دا نیی���ە‪ ،‬ب���ەاڵم ئەوەی‬ ‫هاوپەیمانییەت���ی نێودەوڵەتی پەلکێش‬ ‫ک���ردووەو لەتەک ش���ەرڤاندا پالنەکانی‬ ‫هاوتەریب دەکات‪ ،‬ئەو ئایدۆلەجیەتە فرە‬ ‫رەهەندەیە‪ ،‬کە بنیادنانەوەی کۆمەڵگەی‬ ‫فرەکەلتوریی ناوچەکە لەس���ەرجێخونی‬ ‫مرۆڤبوون بەئامانج گرتووە‪.‬‬ ‫پێکهات���ەی جیۆسیاس���ی ناوچەک���ە‬ ‫بە‌درێژایی مێژوو هەڵگری ناواخنی فاشیەت‬ ‫بووەو لەس���ەر ئ���ەرزی واق���ع پراکتیزە‬ ‫ک���راوە‪ ،‬بەتایبەت فاشیس���تی عەرەب‌و‬ ‫ت���ورک کارەکتەری س���ەرەکی ئەمجۆرە‬ ‫لە‌مۆراڵ���ی دۆگماب���وون‪ .‬ئەوبەرگریی���ە‬ ‫بەهێ���زەی لە‌رۆژائ���اواو بەدیاریک���راوی‬ ‫لە‌عەفری���ن دەکرێت‪ ،‬س���ەرەتایەکە بۆ‬ ‫ریشەکێشکردنی فاشیزم‪ ،‬ئەگەر کوردی‬ ‫بێت یان عروبەو تۆرانی‪ .‬ئەم بەرخۆدانە‪،‬‬ ‫مەس���جێکە بۆتەواوی دیکتات���ۆرەکان‌‪،‬‬ ‫کە داماڵینی ش���ۆڤێنیزم لە‌ئەولەویەتی‬ ‫پرسگەلی هێزە نیولیبرالیزمەکان دەبێت‬ ‫لەو س���تاتیۆیەی رۆژئاوا‪ ،‬کە کردوویەتە‬ ‫ئەمری واقع‪.‬‬ ‫ڕێکردن���ی ئێس���تای کورد ل���ە‌ڕووی‬ ‫سیاس���ی‌و میلیتاریی���ەوە لە‌س���وریادا‬ ‫هەستیارو کەمەرشکێنە‪ ،‬بۆ هەموو هێزە‬ ‫تەقلیدیەکانی ناوچەکە‪ ،‬کە نەیانتوانیوە‬ ‫هاوواڵتیبوون لە‌چوارچێوەی بەرژەوەندی‬ ‫هاوبەش‌و ئیکواڵێت���ی جێندەرو ئیتنیک‬ ‫دەکاربخەن‪.‬‬ ‫کۆبانێ���ی دوێن���ێ‌و عەفرین���ی ئەمڕۆ‬ ‫مانەفێس���تۆی پوچکردنی س���ەرلەبەری‬ ‫مێژووی فاشیزمن لەنێو گەالنی رۆژهەاڵتی‬ ‫ناوین���دا‪ .‬ن���ە قەڵغانی ف���ورات‌و نەچڵە‬ ‫زەیتون ناتوانێ رێڕەوی گۆرانکارییەکان‬ ‫ئاوەژوو بکەنەوەو جارێکی دیکە نەتەوە‬ ‫بکەنەوە چەقی ملمالنێکان‪.‬‬

‫کۆبانێی دوێنێ‌و‬ ‫عەفرینی ئەمڕۆ‬ ‫مانەفێستۆی‬ ‫پوچکردنی‬ ‫سەرلەبەری‬ ‫مێژووی فاشیزمن‬ ‫لەنێو گەالنی‬ ‫رۆژهەاڵتی ناویندا‬

‫‪14‬‬

‫بیرورا‬

‫)‪ )614‬سێشه‌ممه ‪2018/2/20‬‬

‫ڕاگەیاندن‌و‬ ‫هوشیاری سیاسی‬

‫لەشکر قادر رەسوڵ‬ ‫سیاس���ەت یەکێکە لە‌پرسە ئاڵۆزەکانی‬ ‫دونی���ای مۆدێرن‪ ،‬لەه���ەر کۆمەڵگەیەکدا‬ ‫مانا‌و وێنەو رەهەندەکانی جیاوازن‪ ،‬ئاکاری‬ ‫هەرە س���ەرەکی ئەم دەرکەوتە جیاوازانە‬ ‫پەیوەندی بە‌جوگرافیای سیاسی‌و رەوشی‬ ‫مێژوویی‌و پێکهاتەی مەعریفی‌و سروش���ت‌و‬ ‫تایبەتمەن���دی دەس���ەاڵتی سیاس���ی ئەو‬ ‫کۆمەڵگەیەوە هەی���ە‪ .‬راگەیاندن لەدونیای‬ ‫ئەمڕۆدا رۆڵێکی کاریگەر‌و کرداری لەس���ەر‬ ‫واقیعی پڕۆسەی سیاس���ی‌و کۆمەاڵیەتی‌و‬ ‫کولت���ووری‌و ک���ۆی رەهەندەکان���ی ژیان‬ ‫هەی���ە لە‌زۆربەی کۆمەڵگەکان���ی دونیادا‪.‬‬ ‫راگەیاندن لەپاڵ کۆی وەزیفەکانی دیکەی‬ ‫توانای بەشداریەکی کارای هەیە لە‌دیاردە‬ ‫سیاس���یەکان‌و چۆنیەت���ی مامەڵەکردن���ی‬ ‫هاواڵت���ی لەگەڵ پرس���ە سیاس���یەکاندا‪،‬‬ ‫هەروەها بەس���تنەوەی دی���اردە‌و نەریتی‬ ‫سیاسی بەیەکەوە‌و شرۆڤەکردنی الیەنەکانی‬ ‫سیستەمی سیاسی‪.‬‬ ‫لێ���رەدا روناک���ی دەخەمە س���ەر چەند‬ ‫هێڵێکی گشتی کە راگەیاندن دەبەستێتەوە‬ ‫بە‌ڕووبەرەکانی ژیانی سیاس���ی ئینس���انی‬ ‫ئێم���ەوە‪ ،‬بەتایبەت���ی لەپەیوەندی���دا‬ ‫بە‌بەرهەمهێنان���ی فۆڕمێ���ک لە‌فۆڕمەکانی‬ ‫هوش���یاری سیاس���ی الی هاواڵتی���ان کە‬ ‫کاریگەری هەیە لەس���ەر بەشداری سیاسی‬ ‫ئەوان‪.‬‬ ‫یەک���ەم‪ :‬لەدونیای ت���ازەدا‪ ،‬راگەیاندن‬ ‫(بەهەموو جۆرەکانیەوە‪ :‬بینراو‪ ،‬نوسراو‪،‬‬ ‫بیس���تراو) بەش���داریەکی گرنگ���ی هەیە‬ ‫لە‌ژیانی سیاس���ی‌و کۆمەاڵیەتی‌و کولتووری‬ ‫کۆمەڵگ���ەدا‪ ،‬بەش���ێوازێکی وورد دەچێتە‬ ‫رووب���ەرە گش���تیەکانەوە‌و لەدواج���اردا‬ ‫کاریگەری لەسەر هوش���یاری‌و سیستەمی‬ ‫بیرکردن���ەوەی ت���اک‌و کۆمەڵگە دادەنێت‌و‬ ‫ئاراس���تەی دەکات‪ .‬دونیای سیاسی ئێمە‬ ‫لەپ���اڵ كۆنتڕۆڵکردن���ی زۆرب���ەی کایە‌و‬ ‫سیس���تەمەکان‪ ،‬کای���ەی راگەیاندنیش���ی‬ ‫کۆنتڕۆڵ کردووە‪ ،‬بەجۆرێ���ک راگەیاندنی‬ ‫کردۆتە ئامرازێکی گرینگ بۆ باڵوکردنەوەی‬ ‫ئایدۆلۆژی���ای حیزبی کە زۆرجار راگەیاندن‬ ‫دەبێت���ە بەهێزترین میکانیزم بەدەس���ت‬ ‫دەس���ەاڵتەوە بۆ باڵوکردنەوەی هوشیاری‬ ‫سیاس���ی س���اختە‌و بەالڕێدابردن���ی هزر‌و‬ ‫هوشیاری جەماوەر‪.‬‬ ‫دووەم‪ :‬لەکولت���ووری حیزبی کوردیدا‪،‬‬ ‫بەدیاریک���راوی لە‌سیاس���یەتی راگەیاندنی‬ ‫حیزب دا هی���چ گوتارێک‌و هیچ عەقڵێکی‬ ‫رەخنەی���ی بوون���ی نیە کە شکس���تەکان‬ ‫ببەستێتەوە بە‌خۆیەوە‪ ،‬هەمیشە گوتارێکی‬ ‫ئایدۆلۆژی فری���ودەری حیزب ئامادەیە کە‬ ‫هەم���وو شکس���تەکان دەبات���ە دەرەوەی‬ ‫خ���ۆی‪ .‬لەم دۆخ���ەدا راگەیان���دن بابەتی‬ ‫بوون لەدەس���ت دەدات‌و ناتوانێ مەعریفەو‬ ‫هوشیاری سیاس���ی قوڵ‌و بنەڕەتی لەسەر‬ ‫دەس���ەاڵتی سیاس���ی‌و کۆی ئیشکالەکانی‬ ‫دیکە بەرهەمبێنێ‪.‬‬ ‫س���ێیەم‪ :‬راگەیان���دن (بەش���ێوەیەکی‬ ‫رێژەی���ی) لەدونی���ای ئێم���ە تەواوک���ەری‬ ‫پێکهاتەی حیزب‌و سیاسەتی حیزب بووە‪،‬‬ ‫ق���وڵ نابێتەوە ب���ۆ گۆڕین���ی میکانیزمە‬ ‫گەورە‌و بچوکەکانی پیادەکردنی دەسەاڵت‪،‬‬ ‫نەیتوانی���وە چوارچێ���وە گش���تیەکانی‬ ‫ئەندێش���ەی سیاس���ی جیهان���ی‌و ش���ێوە‬ ‫تایبەتیەکانی بهێنێتە ناو دونیای سیاسی‬ ‫ئێم���ەوە‪ .‬بەڵکو ب���ەردەوام کار لەس���ەر‬ ‫بەرهەمهێنانی جۆرێک لە‌هوشیاری دەکات‬ ‫کەدەچێتەوە چوارچێ���وەی خزمەتکردنی‬ ‫بوونیادی حی���زب‪ .‬بەومانایەی راگەیاندن‬ ‫جۆرێک لە‌بیرکردن���ەوە دێنێتە ناو فەزای‬ ‫گشتیەوە کە رێگە لە‌تاک دەگرێت سروشت‌و‬ ‫تایبەتمەن���دی باروودۆخی سیاس���ی خۆی‬ ‫ببینێت بەش���ێوەیەکی واقیع���ی‪ ،‬ئەمەش‬ ‫جۆرێک لە‌خەیاڵی سیاس���ی‌و سۆسیۆلۆژی‬ ‫الی ئینس���انی دونی���ای ئێم���ە بەره���ەم‬ ‫هێناوە‪ ،‬بەجۆرێک وایکردووە هوش���یاری‬ ‫سیاسی ئینسانی ئێمە الواز بێت‌و نوخبە‌و‬ ‫حیزب���ی سیاس���ی هەمیش���ە هەوڵدەدەن‬ ‫بە‌مۆنۆپۆڵک���ردن‌و وەگەڕخس���تنی ک���ۆی‬ ‫فاکتەرەکان���ی باڵوکردنەوەی هوش���یاری‬ ‫کار لەس���ەر بیناکردن���ی جۆرێکی تایبەت‬ ‫لە‌هوش���یاری‌و هزری سیاس���ی هاواڵتیان‬ ‫بکەن‪.‬‬ ‫چ���وارەم‪ :‬زۆر جار راگەیان���دن لەپێناو‬ ‫وروژاندنی کۆمەڵگە‌و هێشتنەوەی بارودۆخ‌و‬ ‫واقیعێک���ی خراپ���دا کۆمەڵێ پێش���نیار‌و‬ ‫بەرنامەی یۆتۆپیانە دەخاتەڕوو‪ ،‬بەئامانجی‬ ‫خەڵەتاندن‌و فێڵ‌و دواخس���تنی کێش���ە‌و‬ ‫قەیران���ەکان‪ .‬بەمانای بە‌پرۆسێس���کردنی‬ ‫دونیابینی‌و خەیاڵێ���ک لەپێناو بیناکردنی‬ ‫هوش���یاریەکی سیاس���ی دیاریک���راو ک���ە‬ ‫خزم���ەت بە‌واقیعێکی نامەعقول دەکات کە‬

‫حیزب‌و دەسەاڵتی سیاسی خوڵقاندوویانە‪.‬‬ ‫هەروەها لەپێن���او رێگریکردن لە‌کولتووری‬ ‫گۆڕان���کاری‌و دروس���تبوونی جواڵن���ەوەی‬ ‫ناڕەزای‪.‬‬ ‫پێنج���ەم‪ :‬راگەیاندن بەش���ێکی گرنگی‬ ‫ژیانی رۆش���نبیری‌و سیاسی‌و کۆمەاڵیەتی‬ ‫ژمارەیەک���ی زۆری کۆمەڵگەکانی دونیایە‪،‬‬ ‫یەکێک���ە ل���ەو کای���ە فەرهەنگیانەی کە‬ ‫پێگەیەکی تایبەتی لە‌کۆمەڵگە جیاوازەکاندا‬ ‫هەیە‪ .‬ئەرک���ی راگەیاندن���ە گرنگی بدات‬ ‫بەپڕۆس���ەی پێگەیاندن���ی سیاس���ی‌و‬ ‫بەرهەمهێنانی فۆڕمێکی دیکەی ئینس���انی‬ ‫کوردی کە هوش���یار بێت بەرامبەر پرسە‬ ‫سیاس���یەکان‪ ،‬چونکە هوش���یاری مرۆڤ‬ ‫بەبێ هوش���یاری سیاس���ی کەم‌و کورتە‪.‬‬ ‫بە‌تێگەش���تنێکی دیکە دەب���ێ راگەیاندن‬ ‫لەڕێگەی پڕۆگرامی جۆراوجۆرەوە هاواڵتی‬ ‫بەجۆرێک هوش���یار بکاتەوە کە سروشتی‬ ‫بارودۆخ���ی سیاس���ی‌و کۆمەاڵیەتی خۆی‬ ‫بەشێوەیەکی بابەتی‌و واقیعی ببینێت وەک‬ ‫ئەوەی کە هەیە‪ ،‬نەک ئەم وێنا ماکیاژکراو‌و‬ ‫ساختەیەی کە دەسەاڵت پیشانی دەدات‪.‬‬ ‫شەش���ەم‪ :‬لە‌ژیان���ی سیاس���ی زۆربەی‬ ‫کۆمەڵگەکان���ی دونی���ادا‪ ،‬بەتایب���ەت‬ ‫لە‌کۆمەڵگ���ە تۆتالیت���ار‌و ش���مولی‌و ن���ا‬ ‫عەقاڵنیەکاندا مانەوەی دەسەاڵتی سیاسی‬ ‫بە‌باڵوکردنەوەی هوشیاری‌و هزری سیاسی‬ ‫ساختە هاتۆتە دی‪ .‬کە تیایدا پیشەسازی‬ ‫راگەیان���دن‌و راگەیاندن���ی حیزبی ئامرازی‬ ‫گرنگن بەدەست دەسەاڵتەوە‪ ،‬بەتەکنیکی‬ ‫جۆراوجۆر‌و کەرەستەی جیاواز کاردەکەن‬ ‫ب���ۆ چەس���پاندنی فۆڕمێک���ی دیاریکراوی‬ ‫هوش���یاری‌و مەعریف���ەی سیاس���ی الی‬ ‫هاواڵتیان‪.‬‬ ‫دەس���ەاڵت هەمیش���ە پش���تگیری ئەو‬ ‫مەعریفەی���ە دەکات ک���ە لەبەرژەوەن���دی‬ ‫شێوازی حوکمڕانی خۆیدابێ دەنا بەهەموو‬ ‫ش���ێوازێک دژایەت���ی دەکات‪ .‬ج���ا ئەمە‬ ‫لەڕێ���گای دەزگاکان���ی راگەیاندنەوە بێت‬ ‫یان ه���ەر جۆرێکی دیک���ە لە‌ناوەندەکانی‬ ‫باڵوکردنەوەی هوشیاری لەناو کۆمەڵگەدا‪،‬‬ ‫لەئێس���تادا پیشەس���ازی س���ەرگەرمکەر‬ ‫(تەلەفیزی���ۆن)‌و کۆی ئامرازەکانی دیکەی‬ ‫راگەیان���دن وەک میکانیزمی پڕکردنەوەی‬ ‫کاتەکانی بێکاری شوێنێکی گرنگیان هەیە‬ ‫لەم بوارەدا‪ .‬دەس���ەاڵت بە‌پڕۆسەگەلی لەم‬ ‫جۆرە خەریک���ی بەنەزانکردن���ی خەڵکە‪.‬‬ ‫ئەمەش هۆکاری س���ەرەکی ناهوش���یاری‬ ‫کۆمەڵگە‌و نەبوونی مەعریفەی سیاس���ی‌و‬ ‫زانستیە الی ئینس���انی دونیای ئێمە‪ .‬لەم‬ ‫دۆخەدا هاواڵت���ی دەبێتە ئامرازێکی گرنگ‬ ‫بۆ گەیش���تنی حیزب‌و نوخبە‌سیاسیەکان‬ ‫بەئامانجی سیاسی خۆیان‪.‬‬ ‫حەوتەم‪ :‬نیکۆال ماکیاڤیلی کەسایەتیەکی‬ ‫ئێج���گار گرنگە لەناو مێژوی ئەندێش���ەی‬ ‫سیاس���یدا‪ .‬رێبازەکانی فیکری ماکیاڤیلی‬ ‫لەس���ەر بنچینەی بەرژەوەندی دامەزراوە‪،‬‬ ‫ب���اوەڕی بە‌بەکارهێنانی گش���ت رێبازێکە‬ ‫بۆ گەیشتن بە‌دەس���ەاڵت‌و ئامانج‪ ،‬لەوانە‪:‬‬ ‫راگەیان���دن‪ ،‬ئاین‪ ،‬فەلس���ەفەی ئەخالق‪،‬‬ ‫درۆ‌و فێ���ڵ‌و کوش���تن‪ ،‬خەڵەتاندن‌و بەڵێن‬ ‫بەجێنەهێن���ان‪ ...‬هتد‪ .‬لەژێر رۆش���نایی‬ ‫ئەم تێگەشتنەوە‪ ،‬دەس���ەاڵتی کوردی بۆ‬ ‫بەدیهێنانی ئامانجێکی سیاس���ی دیاریکراو‬ ‫بەکارهێنانی هەموو رێگایەکی نائەخالقی‌و‬ ‫رێبازێک بەڕەوا دەزانێت لەپێناو پاراستنی‬ ‫حوکمڕانی‌و بەهێزکردنی دەسەاڵتی خۆی‪،‬‬ ‫لەناویاندا (ڕاگەیاندن) یەکێکە لە‌میکانیزمە‬ ‫گرنگەکان بەدەست دەسەاڵتەوە‪ .‬راگەیاندنی‬ ‫حیزب���ی زۆر بە‌لێزانانە‌و بەنهێنی کارەکانی‬ ‫دەکات‪ ،‬بۆ ئەوەی کۆمەڵگە‌و هوش���یاری‬ ‫سیاسی هاواڵتیان کۆنتڕۆڵ بکات‪.‬‬

‫دەسەاڵت هەمیشە‬ ‫پشتگیری ئەو‬ ‫مەعریفەیە دەکات‬ ‫کە لەبەرژەوەندی‬ ‫شێوازی حوکمڕانی‬ ‫خۆیدابێ دەنا‬ ‫بەهەموو شێوازێک‬ ‫دژایەتی دەکات‬

‫ڕێکخراوەکانی کۆمەڵی مەدەنی‌و سەندیکاکان‌و دەسەاڵتی چوارەم‬ ‫ئەحمەد محەمەد ئاباڵخی‬ ‫یەکەم ؛ دەسەاڵتی چوارەم‪:‬ئەم ناونانە بۆ‬ ‫رۆڵ���ی راگەیاندن‪ ،‬لەو روانگەیەوە هاتوە کە‬ ‫کەناڵەکان���ی راگەیاندن رۆڵی گرنگیان هەیە‬ ‫نەک هەر لە‌ب���واری باڵوکردن���ەوەی هەواڵ‬ ‫وزانی���اری‪ ،‬بەڵکو لە‌بواری دروس���تکردنی‬ ‫رای گش���تی لە‌س���ەر کێش���ە کۆمەاڵیەتی‌و‬ ‫سیاس���یەکان‌و وەرگرتنی هەڵوێست لە‌سەر‬ ‫سیاسەت وبریارەکانی هەر سێ دەسەاڵتەکەی‬ ‫تر (دەسەاڵتی یاس���ادانان‌و جێبەجێکردن‬ ‫ودادوەری) وڕەخنە لێگرتنیان‪ ،‬ڕونتر بڵێین‬ ‫وەک چاودێرێک بە‌س���ەریانەوە‪ ،‬ویکیبیدیا‬ ‫ئەڵ���ێ (ئەم ناونان���ە بە‌هەڵە ن���راوە واتە‬ ‫بە‌هەڵە ب���ە‌کاری میدیاو راگەیاندن ئەوترێت‬ ‫دەس���ەاڵتی چوارەم‪ ،‬چونکە لە‌ڕیزی ئەوان‬ ‫نیە بەڵکو چاودێرە‌و دەس���گایەکی شەعبی‬ ‫کاریگ���ەرە‪ 1)....‬وەک ویکیبیدی���ا دەڵێت‬ ‫دەکرێ دەس���گایەکی گ���ەل بێت‌و ئەو رۆڵە‬ ‫ببینێت‪ ،‬بەاڵم وەک ئەبینین لە‌کۆمەڵی ئێمەدا‬ ‫ئەو ناوە (دەسگای گەل وکاریگەر) بەسەر‬ ‫هەمو میدیایەکدا ناسەپێت واتە شایەنی ئەو‬ ‫ناوە نین‪ ،‬چونکە زۆر دەس���گای راگەیاندنی‬ ‫چەواش���ەکار هەیە‪ ،‬یا زۆر دەسگای میدیای‬ ‫الیەندار هەیە وەک دەس���گاکانی راگەیاندنی‬ ‫حیزب���ەکان کە تەنها کار ب���ۆ حیزبەکانیان‬ ‫ئەک���ەن‌و ن���ەک ه���ەر چاودێر نی���ن بەڵکو‬ ‫داکۆکیکار‌و پالپش���تی سیاس���ەتی ئەوانن‪،‬‬ ‫ئەگ���ەر ئەو سیاس���ەتەش لەگەل ویس���ت‌و‬ ‫ئاواتەکانی گەل ی���ەک نەگرێتەوە‪ ،‬هەروەها‬ ‫لە‌واڵتە دیکتاتۆرەکاندا دەسگاکانی راگەیاندن‬ ‫لە‌خزمەت���ی س���ەپاندنی دیکتاتۆریەتدایە‪،‬‬ ‫بۆی���ە ل���ەم حاڵەتان���ەدا راگەیان���دن ناوی‬ ‫دەس���ەاڵتی چوارەم یان دەسگای چاودێری‬ ‫گەلی پێنابڕێت‪ ،‬دیارە ئەو پێناس���ەیە وەک‬ ‫لە‌خوارەوە مێژوەکەی ئاشکرا ئەکەین کۆنە‌و‬ ‫ئەو س���ەردەمە (سۆش���یال میدی���ا) نەبوە‬ ‫دەنا لە‌کاتی س���تەم وڕاپەڕینەکان‌و شۆڕشە‬ ‫میللیەکاندا فەیس بوک وتویتەر‌و بابەتەکانی‬ ‫ت���ر کاریگەری خۆی���ان هەیە ب���ۆ هاندان‌و‬ ‫دنەکردن وخۆشکردنی بڵێسەی شۆڕشەکان‪،‬‬ ‫بەاڵم دەس���ەاڵتە س���ەرکوتکەرەکان پەیان‬ ‫بە‌ڕێچ���ارەی ئەمەش بردوە‌و ل���ەم کاتانەدا‬ ‫ئینتەرنێ���ت لە‌تەواوی ناوەندی واڵت ئەبڕن‌و‬ ‫نایەڵن سۆش���یال میدیاش ئەو رۆڵەی خۆی‬ ‫ببینێت‪ ،‬وەک روداوەکانی ئەم دواییەی ئێران‬ ‫کە رژێمی ئێران ئینتەرنێتی وەستان لە‌کاتی‬ ‫خۆپیشاندان‌و راپەڕینی خەڵکی ئێراندا‪،‬‬ ‫مێ���ژوی دەرکەوتن���ی دەس���تەواژەی‬

‫(دەسەاڵتی چوارەم)‪:‬‬ ‫((مێژون���ووس (تۆم���اس کارلیل)‪ ،‬بۆ‬ ‫یەکەمجار دەستەواژەی دەسەاڵتی چوارەمی‬ ‫بەکار هێناوە‪ ،‬بەاڵم رێکەوتنێک هەیە لەسەر‬ ‫ئەوەی کە پێ���ش ئەوا ئەو دەس���تەواژەیە‬ ‫لە‌الیەن مێژونوسی ئیرالندی(ێ‌دمۆندبیرک)‬ ‫لە کتێبەکەیدا (پاڵەوان‌و پاڵەوان پەرستی)‬ ‫لە‌س���اڵی ‪ 1841‬هاتوە کە باس���ی ئەو سێ‬ ‫دەس���ەاڵتەی ئەوکاتە ئەکات (دەس���تەی‬ ‫ئاین���ی وپیاوماقواڵن وگ���ەل)و پەیامنێری‬ ‫رۆژنامەکانی���ش وەک دەس���ەاڵتی چوارەم‬ ‫ن���او ئەب���ات‪ ،‬لەوەئەچێت (کارێ���ل) ئەوە‬ ‫لە‌یادەوەریەکانیدا مابێت کە پێشتر (بێرک)‬ ‫هەمان دەستەواژەی بەکارهێناوە لە‌کتێبێ‬ ‫(شۆڕش���ی فەرەنس���ی ‪ )1837‬دا‪ ،‬جگ���ە‬ ‫لەمانیش رۆماننووس���ی ئنگلی���زی (هنری‬ ‫ڤیلدنج)لە س���اڵی ‪ 1752‬بە‌ئنگلیزی وشەی‬ ‫(‪ )Fourth Estate‬بەکارهێناوە))‪2‬‬ ‫دووەم؛ رێکخراوەکانی کۆمەڵی مەدەنی‪:‬‬ ‫وەک ئاشکرایە ئەم ناوە زۆر لە‌کەناڵەکاندا‬ ‫ئەبیس���تین‌و ئاگاداری ئەوەشین کە چەندین‬ ‫رێکخ���راو ئێس���تا لە‌کوردس���تاندا بە‌ناوی‬ ‫جی���اواز‌و بۆ مەبەس���تی جیاواز دروس���ت‬ ‫ب���وون هەر یەکەو لە‌ب���واری خۆیدا چاالکی‬ ‫ئەنجامئ���ەدات‪ ،‬لە‌ڕاس���تیدا بەدیئەکەین کە‬ ‫هەندێکیان زۆرجار کە لە‌سەر هەندێک پرس‬ ‫دێنە دەنگ‪ ،‬وەکت���ر بڵێین وەک چاودێر یا‬ ‫داکۆکیکار خۆی���ان دەر ئەخەن کە ئەکرێت‬ ‫لە‌هەندێک حاڵەتدا ئەمانیش وەک دەسەاڵتی‬ ‫چ���وارەم خۆیان دەرخەن‪ ،‬پێناس���ەی ئەم‬ ‫رێکخراوان���ەش لە‌واڵتانی دیموکراس���یدا کە‬ ‫ئ���ەوان ئەتوانن س���ەربەخۆ کاری تیا بکەن‬ ‫بەم جۆرەیە‪(:‬ئەم ن���اوە ئەوانە ئەگرێتەوە‬ ‫کە بە‌ش���ێوەی خۆبەخش خۆیان رێکئەخەن‬ ‫لە‌ڕیکخراوێ���ک ی���ا چەن���د رێکخراوێک���دا‬ ‫بە‌مەبەستی خزمەتگوزاری یا کارکردنە سەر‬ ‫سیاسەتی گشتی یا یارمەتیدانی فێرکردنی‬ ‫کۆمەڵ‪3) ...‬‬ ‫ڕێکخراوەکانی کۆمەڵی مەدەنی لە‌ڕاستیدا‬ ‫یەکێکە لە‌خەسڵەتەکانی واڵتی دیموکراتی‪،‬‬ ‫ب���ۆ ئ���ەوەی ب���ەردەوام داکۆک���ی لە‌مافە‬ ‫دیموکراتیەکان بکات‌و داکۆکی لە‌هاوواڵتیان‬ ‫بکات وحکومەت ودەس���ەاڵت بگەڕێنێتەوە‬ ‫سەر رێگەی راس���ت لە‌کاتی الدانیاندا‪ ،‬هەر‬ ‫بۆی���ە ئەمانی���ش وەک میدی���اکان ئەتوانن‬ ‫رۆڵی دەس���ەاڵت ببینن‌و نزیکن لە‌دەسەاڵتی‬ ‫چوارەم���ەوە‪( ،‬ڕیکخراوەکان���ی کۆمەڵ���ی‬ ‫مەدەن���ی لە‌الیەن بەرنامەی گەش���ەپێدانی‬ ‫نەتەوەیەکگرتوەکان���ەوە یارمەتی ئەدرێت‪،‬‬ ‫س���ەبارەت بە‌عێراق (بە‌کوردستانیشەوە‪...‬‬ ‫ئەحمەد) لە‌‪ 2013/4/28‬وە بڕیاری هاوکاری‬

‫‪ 8‬یەکێت���ی داوە کە ‪ 31‬ریکخراوی کۆمەڵی‬ ‫مەدەنی لە‌س���ەرتاپای عێراقدا ئەگرێتەوە‪،‬‬ ‫مەبەستیش���یان ئەوەیە داکۆکی لە‌مافەکانی‬ ‫مرۆڤ بکەن لە‌عیراقدا وبەرەنگاری گەندەڵی‬ ‫ببنەوە‪ ،‬هەروەها مەبەس���تی گەشەسەندنی‬ ‫باری ژیانی رۆژان���ەی خەڵکی عێراقە‪ ،‬ئەم‬ ‫یارمەتیدان���ەش لە‌س���ندوقی هاوکاریەکانی‬ ‫(‪)UNDAF‬ی نەت���ەوە یەکگرتوەکان���ە‬ ‫بە‌هاوکاری نوسینگەی نەتەوە یەکگرتوەکان‬ ‫بۆ پ���رۆژەکان (‪ ،)UNOPS‬هەروەها ئەم‬ ‫بەرنامەیە لە‌پەرلەمان���ی عێراق‌و پەرلەمانی‬ ‫کوردس���تانیش لە‌(لیژن���ەی رێکخراوەکان)‬ ‫ەوە کۆمەک ئەکرێت ئەوەی ش���ایانی باسە‬ ‫(‪ )UNDP‬لە‌س���اڵی ‪1976‬ز وە لە‌عێ���راق‬ ‫هەی���ە بۆ ئەم مەبەس���تە‪ ،‬بەاڵم لە‌س���اڵی‬ ‫‪ 2003‬وە دەستی بە‌کاری کۆمەککردنی ئەم‬ ‫رێکخراوانە کردوە)‪4‬‬ ‫بۆ ئەوەی زیاتر لە‌خەس���ڵەت‌و چۆنیەتی‬ ‫دروس���تبوون‌و رۆڵی ئەم رێکخراوانە بزانیین‬ ‫لێرەدا ئەم پارچە نوسینە وەرئەگێڕمە سەر‬ ‫زمانی کوردی))‬ ‫‪- 1‬ڕۆڵ���ی ئەم رێکخراوانە‪:‬هەوڵی داکۆکی‬

‫کردووە‪ ،‬ش���ەری (مان‌و نەمانە)‪ ،‬ش���ەری‬ ‫پاراستنی ناس���نامەی تورکیایە‪ ،‬شەری دژ‬ ‫بە‌دابەش کردنی خاکی تورکییایە‪ ،‬ش���ەری‬ ‫تورکەکانە دژی ئەمریکاو ئیسرایل‪ ،‬شەری‬ ‫دژ بە‌داعش‌و گروپە تیرۆریس���تەکانی ترە‬ ‫کە ئەمریکا پش���تگیریان دەکات وەک چۆن‬ ‫پشتگیری کوردەکانی هەرێمی کوردستانی‬ ‫ک���رد لە‌س���اڵی ‪١٩٩١‬دا‌و عیراق���ی بۆیان‬ ‫داب���ەش کرد ‪ ،‬ش���ەری تورکیا دژی پاڵنی‬ ‫ئەمریکاو ئیسرائیلە کە خەریکە خەریتەی‬ ‫ئاییندەیەکی تاریک بۆ تورکیا دەکێشنەوە‪،‬‬ ‫ش���ەری تورکیا ‪ ،‬شەری پاراستنی یەکێتی‬ ‫خاک���ی تورکیای���ە لەبەرامبەر مەترس���ی‬ ‫دەرەکی‌و ناوەخۆ)‪...‬‬ ‫ل���ە ب���ەرواری ‪ ١٠‬ش���وبات ‪ ٢٠١٨‬دا‪،‬‬ ‫لە‌رۆژنامەی (یەنی شەفەق)دا‪ ،‬کە یەکێکە‬ ‫لەرۆژنام���ە هەرە نزیک���ەکان لە‌ئەردۆگان‪،‬‬ ‫(ئیبراهیم قەرەگول)سەرنووسەری رۆژنامەی‬ ‫ناوبراو لە‌وتارێکی دا نووسیویەتی‌و دەلێت‪:‬‬ ‫ئەم���رۆ هەرهەمووم���ان دەبێت لەپش���ت‬ ‫حکومەتی تورکیا بوەستین‌و نەهێلین پاڵنی‬ ‫داگیرکەران‌و ناحەزانمان س���ەرکەوێت‪ ،‬ئەو‬ ‫دوژمنانەی کە هەموو هەولێکیان خستۆتە‬ ‫گەر بۆ دابەشکردن‌و الوازکردنی تورکیا‪ ،‬بۆیە‬ ‫دەبێت گەڵی تورکیا لەم نێوەدا هەڵبژێرێ‪،‬‬ ‫یان داگیرکردن‌و دابەش بوون‪ ،‬یان ئازادی‌و‬ ‫یەکپارچەیی‪( ،‬قەرەگوڵ) درێژە بە‌قسەکانی‬ ‫دەدات‌و دەڵێ���ت‪ :‬ش���ەری ئێمە ش���ەری‬ ‫(ئیس���تقالل) ە‪ ،‬شەری بەرگرییە لە‌خاک‌و‬ ‫گەل‪ .‬ش���ەری بەرەنگاربونەوەی هێرشێکی‬ ‫درندانەی دەرەکیە‪ ،‬کە دەتوانم بلێم یەکێکە‬ ‫لە‌هاوشێوەی هێرشە ترسناکەکانی جەنگی‬ ‫جیهانی یەکەم بۆس���ەر تورکیا کە هەرەشە‬ ‫لە‌ناسنامەو خاکی تورکیا دەکات‪ ،‬هەروەها‬ ‫دەلێت‪ ،‬ئ���ەوە ئەمریکایە لە‌(رۆژئاڤا) دژی‬ ‫تورکیا ش���ەردەکات‌و ه���اوکاری کوردەکان‬ ‫دەکات نەک بەپێچەوانە ‪ ،‬ئەوە ئیس���رائیلە‬ ‫دەیەوێت ئیس���رایلێکی دیک���ە لەناوچەکە‬ ‫دابمەزرێنێ���ت (مەبەس���تی دەولەت���ی‬ ‫کوردیی���ە)‪ ،‬هەروەه���ا باس���ی ریفراندەمی‬ ‫هەرێم���ی کوردس���تان دەکات‌و دەڵێ���ت‪:‬‬

‫ئەوئاژاوەیەی لە‌ئێ���ران‌و ئەمرۆش لەتورکیا‬ ‫س���ەری هەڵ���داوە کاردانەوەوکاریگ���ەری‬ ‫ریفراندەم���ی ‪ ٢٥‬ئەیلولی (باکوری عیراق)‬ ‫ە‪ ،‬بۆیە دەبێ���ت ئێمەی تورک باش بزانین‬ ‫شەری ئەورۆمان وەک شەری دوێنێمان نییە‪،‬‬ ‫شەری ئەمرۆمان شەری (مان‌و نەمانە)‪...‬‬ ‫‪ ،‬لەدرێژەی باسەکەی (قەرەگوڵ) دەلێت‪:‬‬ ‫تورکیا دەبێت وش���ەی (دانووستان) لەبیر‬ ‫بکات‌و بەگوێی ئەو(زمان لوسانە) نەکات‬ ‫کەئەم���رۆ ب���ۆ بەرژەوەن���دی واڵتەکانیان‬ ‫دەرگای تورکیا لێ دەدەن‌و داوای راگرتنی‬ ‫(ئۆپەراس���یۆنی چڵە زەیت���ون ) مان لێ‬ ‫دەکەن‪.‬‬ ‫بەدەر لەم���ەش‪ ،‬تورکی���ا بەبەردەوامی‬ ‫هۆشداری دەداتە واڵتانی دەوروبەرو پەیامیان‬ ‫بۆ دەنێرێت‌و دەڵێت‪ :‬هەر واڵتێک لە‌شەری‬ ‫تی���رۆردا دژی تورکیا هەن���گاو بنێت‪ ،‬یان‬ ‫پشتیوانی لە‌شەرەکەی نەکات‪ ،‬ئەوا زەرەرو‬ ‫زیان بەخۆی دەگەیەنێ���ت نەک بە‌تورکیا‪،‬‬ ‫چونکە تورکیا ش���ەری هەم���وان دەکات‌و‬ ‫هاتۆت���ە مەی���دان بۆ پوچ���ەڵ کردنەوەی‬ ‫پالنی لەدایک بونی (ئیس���رائیلێکی) نوێ‬ ‫لە‌ناوچەکەم���ان کە بەراس���تی خەتەرێکی‬ ‫گەورەی���ە بۆ س���ەر ئاسایش���ی نەتەوەیی‬ ‫هەرچ���وار واڵت (تورکیا‪ ،‬ئێران‪ ،‬س���وریا‌و‬ ‫عیراق)‪ ،‬بۆیە ئەگەر ئێستا پاڵنی ناحەزانمان‬ ‫پوچەڵ نەکەین���ەوە‪ ،‬لەداهاتودا ناتوانین‬ ‫پێش لە‌مەدی کوردی بگرین‪.‬‬ ‫بەڵ���ێ‪ ،‬دەزگای راگەیاندنی(نوس���راو‌و‬ ‫بیس���تراو بین���راو) لە‌تورکیا ب���ەم گوتارە‬ ‫توند‌و هەرەشە ئامێزو شەرانگێزو شپرزەیە‬ ‫ل���ەدوای دەس���تپێکردنی ئۆپەراس���یۆنی‬ ‫(چڵ���ە زەیت���ون)‪ ،‬زۆر درندانەتر لە‌جاران‬ ‫کەوتۆت���ە کارو رۆژدوای رۆژیش گوتارەکە‬ ‫توندتروتۆخترو شەرانگێزتردەبێت‪...‬‬ ‫لەکۆتای���دا ه���ەر ئەوەندە م���اوە بڵێم‪:‬‬ ‫بەبڕوای من تورکی���ا لەداهاتویەکی نزیکدا‬ ‫ئۆپەراس���یۆنی چڵ���ە زەیت���ون فرەوانت���ر‬ ‫دەکات‪ ،‬لەوانەیە باش���وری کوردس���تانیش‬ ‫بگرێت���ەوە ‌بەتایبەتی دەڤەری ش���ەنگال‌و‬ ‫دەوروبەری بە‌هەنجەت���ی لێدانی بنکەکانی‬

‫نابێت دەستێکەڵبونیان‬ ‫هەبێت لە‌کاری‬ ‫سیاسی‌و نابێت‬ ‫کەسانی سیاسی واتە‬ ‫سەر بە‌حیزبێک بچنە‬ ‫ئەم رێکخراوانەوە‬ ‫یا پۆستی بااڵی‬ ‫تیا وەرگرن‪ ،‬نابێت‬ ‫ئەم رێکخراوانە ببنە‬ ‫دەمڕاست‌و داکۆکیکار‬ ‫لە‌هیچ حیزبێکی‬ ‫سیاسی‬

‫ئەدەن لە‌مافەکانی هاوواڵتیان‌و ناوەندگیریی‬ ‫ئەکەن لە‌نی���وان حکوم���ەت وهاوواڵتییان‪،‬‬ ‫بە‌جۆرێک کە س���ودەکەی ب���ۆ هاوواڵتییان‬ ‫بێت وات���ە الیەنگریی هاوواڵتی���ان ئەکات‪،‬‬ ‫هەروەه���ا هەوڵی ئاش���تی وس���ەقامگیری‬ ‫وئارامی ئەدات لە‌ن���او کۆمەڵدا‪ ،‬جگە لەوە‬ ‫هەوڵی هۆشیارکردنەوەی هاوواڵتیان ئەدات‌و‬ ‫هەوڵی گەشەکردنی زانیاری‌و زانست ئەدات‬ ‫لە‌ناو کۆمەڵ���دا‪ ،‬دژی توندڕەوی وتۆقاندن‌و‬ ‫دروس���تبونی جی���اوازی‌و رەگەزپەرس���تی‬ ‫ئەوەستنەوە‪ ،‬هاوواڵتیان لەسەر بیروباوەڕی‬ ‫لێبوردەیی ویەکت���ری قبوڵکردن وژیانی پڕ‬ ‫کەرامەت را ئەهێنێت‪ ،....‬هەوڵی باشکردنی‬ ‫ژیانی خەڵکی ئەدات لە‌ڕێگەی یارمەتیدانی‬ ‫پەککەوتەو بێوەژن‌و هەتیو‌و کەس���انی کەم‬ ‫دەرامەت���ەوە‪ ،‬هەروەه���ا هەوڵ���ی هاندانی‬ ‫خوێندن‌و هاوکاری خوێندکاران‌و باشکردنی‬ ‫گوزەرانیان ئەدات وکارئاس���انی خوێندنیان‬ ‫بۆئ���ەکات‪ ،‬هاندانی هاوس���ەرگیری ئەکات‌و‬ ‫یارمەتیی ئەو پرۆس���ەیە ئەدات‌و هەلی کار‬ ‫بۆ بێکاران ئەڕەخس���ێنێت‪ ،‬گرنگی بە‌بەهاو‬ ‫مافەکانی مڕۆڤ ئەدات هەوڵی کەمکردنەوەی‬ ‫ناکۆکی سیاس���ی‌و ئاینی‌و رەگەزیی ئەدات‪،‬‬ ‫هەم���و ئەوکارانەش بە‌ب���ێ بەرانبەر ئەنجام‬ ‫ئەدات‪.‬‬ ‫رێکخراوەکان���ی‬ ‫‪-2‬خەس���ڵەتەکانی‬ ‫کۆمەڵی مەدەن���ی‪ :‬کۆمەڵێک رێکخراون کە‬ ‫خۆبەخش���ەکان دایئەمەزرێنن‌و مەبەس���ت‬ ‫تیایدا قازانج نی���ە‪ ،‬هەروەها بە‌ئەندام بوون‬ ‫تێیدا ب���ە‌زۆر نیە‪ ،‬هەر وەک کش���انەوەش‬ ‫ئارەزومەندیی���ە‪ ،‬ئ���ەم رێکخراوان���ە لە‌ڕوی‬ ‫دارایی وکارگێڕییەوە سەربەخۆن وحکومەت‬ ‫هی���چ رۆڵێکی تیادا نابینێت‌و نابێت س���ەر‬ ‫بە‌هی���چ دەس���گایەکی حکومی وئاس���ایش‬ ‫ب���ن‌و ئەبێ���ت ش���ەفافیەت وڕاس���تگۆیی‬ ‫لە‌کارەکانیاندا هەبێت‪ ،‬ئەم رێکخراوانە ئەبێت‬ ‫س���ەرچاوەکانی داهاتیان ئاش���کرا بکەن‌و‬ ‫چاودێری خەرجیەکانیان بکرێت‌و چاودێری‬ ‫ئەوەیان بکرێت ئایا بۆ ئەو ئامانجانە هەوڵ‬ ‫ئەدەن کە لە‌پێناویا دروست بوون‪ ،‬بە‌وردی‬ ‫چاودێ���ری هەبێت لەس���ەر هەڵس وکەوت‌و‬ ‫داهات���ی بەرپرس���ەکانیان‌و چاالکیەکانیان‬ ‫بێبەرانبەرو بێ موچەبێ���ت‪ ،‬هەر وەها ئەو‬ ‫کاران���ەی کە ئەیکەن یاس���ایی بێت‌و نابێت‬ ‫دەس���تێکەڵبونیان هەبێت لە‌کاری سیاسی‌و‬ ‫نابێت کەسانی سیاسی واتە سەر بە‌حیزبێک‬ ‫بچنە ئ���ەم رێکخراوانەوە یا پۆس���تی بااڵی‬ ‫تی���ا وەرگرن‪ ،‬نابێت ئ���ەم رێکخراوانە ببنە‬ ‫دەمڕاس���ت‌و داکۆکی���کار لە‌هی���چ حیزبێکی‬ ‫سیاسی‪5) .‬‬

‫»» ‪19‬‬

‫گورگە بۆرەکان لەچی تۆقیون؟‬ ‫شەماڵ عادل سەلیم‬ ‫بە‌گوێ���رەی ئ���ەو ه���ەواڵ‌و راپ���ۆرت‬ ‫وزانیارییان���ەی کە لەدوای دەس���تپێکردنی‬ ‫(غەزای چڵ���ە زەیتون‌و فەتح���ی موبینی‬ ‫گورگە بۆرەکان) لە‌دەزگاکانی راگەیاندنی‬ ‫نزی���ک لە‌ئ���ەردۆگان باڵودەبێت���ەوە‪ ،‬ئەو‬ ‫راستییەمان بۆ تۆخ دەبێتەوە كە ئەردۆگان‌و‬ ‫حکومەتەکەی لە‌مەترس���ی دروست بوونی‬ ‫کیانێکی س���ەربەخۆی ک���وردی لەتورکیا‬ ‫تۆقیون‪ ،‬ئەم���ا چ تۆقینێک‪ !! ..‬هەر باس‬ ‫ناکرێ���ت ‪ ،‬هەربۆیە ئەردۆگان وەک گورگی‬ ‫هار پەتکی پس���اندو پەاڵم���اری رۆژئاڤای‬ ‫دا‌و بەدڕندەتری���ن ش���ێوە کەوت���ە گیانی‬ ‫خەلکەکەی بەهەنجەتی پاراس���تنی خاک‌و‬ ‫گەلی تورکی���ا لە‌تیرۆرو تیرۆریس���تان‪...‬‬ ‫ئاخ���ر ئ���ەردۆگان بەهەوەنت���ە نەیگوت‪:‬‬ ‫(توركیا بەنیازی داگیركردنی عەفرین نیە‪،‬‬ ‫تەنها دەمانەوێت پەی���ەدە لەناو ببەین کە‬ ‫گەورەترین مەترس���ییە بۆ سەر ئاسایشی‬ ‫نەتەوەیی تورکیا )‪!! ..‬‬ ‫بەهۆی ئەوەی هەندێک شارەزاییم لەزمانی‬ ‫تورکییدا هەیە‪ ،‬لەسەرەتای دەستپێکردنی‬ ‫(غ���ەزای چڵە زەیتون) بۆس���ەر عەفرینی‬ ‫خۆراگ���ر‪ ،‬لەنزیک���ەوە موتابەعەی كەناڵە‬ ‫ئاس���مانیەكان وغەزەتەکان���ی تورکی���ا‬ ‫دەکەم‌و جار جاریش س���ەردانێكی س���ایتە‬ ‫ئەلیكترۆنیەكانی���ان دەک���ەم ‪ ،‬بەتایبەتی‬ ‫(ئ���ەو کەناڵ وغەزەتەو س���ایتانەی لەژێر‬ ‫باڵی (ئ���ەردۆگان)ەوە بەش���یوەیەکی زۆر‬ ‫سیستەماتێک‌و پالن بۆدارێژراو کار لەسەر‬ ‫س���ایكۆلۆجیەتی تاک���ی ت���ورک دەکەن‌و‬ ‫بارگاوییان دەکەن بە‌بیری نەتەوەپەرستی‌و‬ ‫تووندڕەوی‌و ئاین‌و مەزهەب چێتییەوە‌و رۆژ‬ ‫دوای رۆژیش لەناخیاندا مەترسی دوژمنی‬ ‫دەرەکی یان باش���تر بڵێ���م دێوەزمەیەکی‬ ‫سامناکی وەهمی زەقتر دەکەنەوە‌و پاساو‬ ‫بۆ (غەزای چڵ���ە زەیت���ون) دەهێننەوەو‬ ‫دەڵێن‪( :‬ئەو ش���ەڕەی تورکیا دەستی پێ‬

‫پارت���ی کرێکاران���ی کوردس���تان‪ ،‬بۆ ئەم‬ ‫کارەش بەغ���دا ه���اوکاری تورکیا دەکات‪،‬‬ ‫هەربۆی���ەش تورکی���ا بەئاش���کرا داوای‬ ‫یارمەتی‌و هاوکاری‌و پش���تگیری لە‌(بەغداو‬ ‫تەهران) دەکات‪ ،‬ئەوانیش بۆ لێدانی کورد‬ ‫ئەگەر لە(مەریخیش) بێت هەمیشە هاوکارو‬ ‫ئامادەن‌و ناڵێن (نا)‪.‬‬ ‫لە کۆتاییدا زۆر بە‌روونی دەڵێم‪ :‬هێرشی‬ ‫درندانەی تورکیا بۆ سەر عەفرینی خۆڕاگر‪،‬‬ ‫هێرشی ترسە لە‌دابەش بوونی تورکیا‪ ،‬ئەو‬ ‫تورکیای���ەی کە هەرداب���ەش‌و پارچەپارچە‬ ‫دەبێت بەاڵم درەنگ‌و زووی هەیە‪ ،‬هێرشی‬ ‫درندانەی تورکیا بۆ سەر عەفرینی خۆڕاگر‪،‬‬ ‫هێرش���ی بەرگرییە لە‌مانەوەو درێژە پێدانی‬ ‫ریژێمێک���ی داپلۆس���ێنەری خوێ���ن رێ���ژو‬ ‫شەرانگێزی کەم وێنە‪ ،‬کە بۆ مانەوەی خۆی‬ ‫خەریکە ناوچەکە غەرقی خوێن دەکات‪.‬‬

‫بەبڕوای من تورکیا‬ ‫لەداهاتویەکی نزیکدا‬ ‫ئۆپەراسیۆنی چڵە‬ ‫زەیتون فرەوانتر‬ ‫دەکات‪ ،‬لەوانەیە‬ ‫باشوری کوردستانیش‬ ‫بگرێتەوە‌بەتایبەتی‬ ‫دەڤەری شەنگال‌و‬ ‫دەوروبەری‬

‫تەندروستی‬

‫)‪ )614‬سێشه‌ممه ‪2018/2/20‬‬

‫ئازاری پشت‪ :‬هۆكارو چاره‌سه‌ر‬ ‫ئازاری‌ پش����ت یه‌كێكه‌ له‌و نه‌خۆشیانه‌ی‌‬ ‫كه‌ زۆرێك له‌و مرۆڤان����ه‌ی‌ ته‌مه‌نیان له‌ ‪30‬‬ ‫ساڵ‌ به‌ره‌و ژور هه‌ڵده‌كشێت‪ ،‬به‌ده‌ستییه‌وه‌‬ ‫ده‌ناڵێنن‪ .‬لێره‌دا ئاماژه‌ به‌گرنگترین هۆكار‌و‬ ‫چاره‌سه‌ره‌كانی‌ ده‌كه‌ین‪.‬‬

‫‪ /1‬الوازبونی‌ ماسولكه‌كانی‌ پشت‬ ‫‪ /2‬خزانی‌ بڕبڕه‌ی‌ پشت‬ ‫‪ /3‬گرژبون����ی‌ بڕبڕه‌ی‌ پشت له‌ئه‌نجامی‌‬ ‫كێشدا‬ ‫هه‌ڵگر تن����ی‌‬

‫ژماره‌ی‌ بڕبره‌ی‌ پش����تی م����رۆڤ (‪)33‬‬ ‫بڕبڕه‌ی����ه‌‪ ،‬ده‌ركه‌وتنی‌ ئ����ازار له‌م‬ ‫بڕبڕان����ه‌دا ده‌گه‌ڕێته‌وه‌‬ ‫بۆ‪:‬‬

‫بە ‪ 7‬هەنگاو‬

‫دڵت بپارێزە لەجەڵتە‬ ‫بە‪ 7‬هەنگاوی ئاسان دەتوانیت ژیانت‬

‫بپارێزیت‌و مەترسی توشبون بەجەڵتەی‬ ‫مێشک‌و دڵ کەمبکەیتەوە‬

‫‪15‬‬

‫ئاسن ماده‌یه‌ك ‌ی گرنگ بۆ جه‌سته‌ی‌ مرۆڤ‬

‫‪ /4‬پێكهاته‌ی‌ بڕبڕه‌ی‌ پشت‌و كه‌مبونه‌وه‌ی‌‬ ‫تواناو بێهێزی‌ ماسولكه‌كان‬ ‫چاره‌سه‌ره‌كانی‌‪:‬‬ ‫به‌پێ����ی‌ ئ����ازاری‌ پش����ت‪ ،‬ش����ێواز ‌ی‬ ‫چاره‌سه‌ركردنیان ده‌گۆڕێت‪ ،‬به‌اڵم به‌گشتی‌‬ ‫چاره‌سه‌ركردنی‌ ئازاری‌ پشت پێویستی‌ به‌‪:‬‬ ‫‪ /1‬چاره‌س����ه‌ری‌ سروش����تییه‌ له‌ڕێگ����ه‌ی‌‬ ‫پێدانی‌ رێنمایی‌ له‌الیه‌ن كه‌س����انی‌ ش����اره‌زا‬ ‫به‌بواری‌ چاره‌سه‌ری‌ سروشتی‌‌و رێنماییكردنی‌‬ ‫به‌وه‌رزشی‌ تایبه‌ت‌ به‌مه‌به‌ستی‌ گه‌ڕانه‌وه‌ بۆ‬ ‫دۆخی‌ ئاسایی‌‪.‬‬ ‫‪ /2‬چاره‌سه‌ركردنی‌ به‌ئامێری‌ تایبه‌ت‪،‬‬ ‫ب����ۆ ئ����ه‌وه‌ی‌ رێگ����ه‌ له‌ته‌ش����ه‌نه‌كردنی‌‌‬ ‫ئازاره‌كه‌ی‌‌و به‌رده‌وامبونی‌ بگرێت‪.‬‬ ‫‪ /3‬ی����ۆگا یەكێكە لەو وەرزش����انەی كە‬ ‫لەش بەتەواوی هێمن دەكاتەوەو دەبێتە هۆی‬ ‫چاالككردنی لەش‌و جوڵەی ماسولكەكان‪.‬‬ ‫‪ /4‬شێالن‌و مەساج كردن‪ ،‬مەساج كردنی‬ ‫ش����وێنی ئازار له‌الیه‌ن كه‌س����ی‌ شاره‌زاوه‌‪،‬‬ ‫ده‌بێت����ه‌ ه����ۆی‌ به‌هێزبون����ه‌وه‌ی‌ بڕبڕه‌كانی‌‬ ‫پشت‌و كەمبونەوەی ئازار‪.‬‬ ‫‪ /5‬دوا رێگه‌ كه‌ پێویس����ته‌ ئه‌و كه‌سانه‌ی‌‬ ‫ئ����ازاری‌ پش����ت زۆری����ان ب����ۆ ده‌هێنێ����ت‬ ‫نه‌ش����ته‌رگه‌ریه‌‪ ،‬چونك����ه‌ زۆرێ����ك له‌وانه‌ی‌‬ ‫به‌ده‌س����ت ئ����ه‌م نه‌خۆش����ییه‌وه‌ ده‌ناڵێنن‪،‬‬ ‫په‌نابردنه‌ به‌ر نه‌ش����ته‌رگه‌ری‌ نه‌ك باشتری‌‬ ‫نه‌كردون به‌ڵكو خراپتری‌ كردون‪ ،‬بیركردنه‌وه‌‬ ‫له‌نه‌ش����ته‌رگه‌ری‌ ده‌بێ����ت به‌سه‌رپه‌رش����تی‌‬ ‫پزیش����كی‌ زۆر پسپۆڕ‌و به‌ئه‌زمون‌و شاره‌زادا‬ ‫بێت‪.‬‬

‫ماده‌ ‌ی ئاسن یه‌كێك ‌ه له‌ماد‌ه گرنگه‌كان ‌ی‬ ‫جه‌سته‌ ‌ی مرۆڤ‪ ،‬ك ‌ه جه‌ست ‌ه خۆی‌ توانا ‌ی‬ ‫به‌رهه‌مهێنان��� ‌ی نییه‌‌و له‌جه‌سته‌ش���دا بون ‌ی‬ ‫نییه‌‪ ،‬به‌ڵك���و ته‌نها له‌ڕێگ���ه‌ی‌ خۆراكه‌و‌ه‬ ‫مرۆڤ به‌ده‌ستیده‌هێنێت‪.‬‬ ‫ئاسن گرنگ ‌ه بۆ جه‌سته‌ له‌به‌رئه‌وه‌ی‌‪:‬‬ ‫‪ /1‬ده‌بێت ‌ه هۆ ‌ی وه‌رگرتنی‌ ئۆكس���جین‌و‬ ‫گه‌یاندن ‌ی به‌خانه‌كانی‌ له‌ش‪.‬‬ ‫‪ /2‬خانه‌كانی‌ له‌ش چاالكتر ده‌كات‬ ‫‪ /3‬خ���ۆراك ده‌گۆڕێ���ت ب���ۆ وز‌ه‬ ‫له‌جه‌سته‌دا‪.‬‬

‫به‌پێ���ی‌ ره‌گ���ه‌زو ته‌م���ه‌ن‌و قۆناغه‌كان ‌ی‬ ‫ژیان‪ ،‬پێویستیی‌ مرۆڤ به‌ئاسن ده‌گۆڕێت‪،‬‬ ‫هه‌میشه‌ ژنان پێویس���تیان به‌ئاسن زیاتر‌ه‬ ‫له‌پیاوان‪.‬‬ ‫مرۆڤ توشی‌ كه‌م ئاسنی‌ ده‌بێت به‌هۆی‌‪:‬‬ ‫‪ /1‬كه‌می‌ خواردن ‌ی گۆشته‌وه‌‬ ‫‪ /2‬ماندوبونی‌ له‌ش‬ ‫‪ /3‬خوێنبه‌ربون‬ ‫‪ /4‬سوڕی‌ مانگانه‌‬ ‫‪ /5‬به‌كارهێنانی‌ ده‌رمانی‌ دژه‌ هه‌وكردن‬ ‫‪ /6‬خواردنه‌وه‌ی‌ چای‌ ره‌ش‌و كۆال‌و شیر‌و‬ ‫كاكاوو قاوه‌‬

‫گرنگترین چاره‌سه‌ر‬ ‫بۆ كه‌می‌ ئاسن بریتییه‌ له‌‪:‬‬ ‫‪ /1‬ڤیتامین س���ی‌ چاره‌س���ه‌رێكی‌‬ ‫باش���ه‌‌و یارمه‌تیده‌ره‌ بۆ گلدانه‌وه‌ی‌‬ ‫ئاسن له‌جه‌سته‌دا‪.‬‬ ‫‪ /2‬خواردن���ی‌ گۆش���ت‪ ،‬نیس���ك‪،‬‬ ‫جگ���ه‌ر‪ ،‬ماس���ی‌‪ ،‬ناوك���ه‌ كوله‌كه‌‪،‬‬ ‫كونجی‌‪ ،‬فاسۆلیا‪ ،‬فستق‪ ،‬زه‌ردێنه‌ی‌‬ ‫هێلك���ه‌‪ ،‬نه‌عنا‪ ،‬ك���ه‌ره‌وز‪ ،‬هه‌نجیرو‬ ‫ب���ادام‪ ،‬له‌به‌رئ���ه‌وه‌ی‌ ده‌وڵه‌مه‌ندن‬ ‫به‌ماده‌ی‌ ئاسن‪.‬‬

‫مۆبایلی هۆشمەند چۆن زیان بەتەندروستیت دەگەیەنێت؟‬ ‫خەو زڕاندن‬ ‫ئەو تیشکانەی لەمۆبایەلەوە دەردەچن هۆکارن بۆ‬ ‫دابەزینی رێژەی میالتونین لەلەشدا‪ ،‬لەئەنجامدا‬ ‫مرۆڤ بەزحمەت دەتوانێت بخەوێت‌و خەوی دەزڕێت‬

‫چاودێری کردنی فشاری خوێن‬

‫وازهێنان‬

‫بەمەرجیک لە‪ 80/120‬ملیمەتری‬

‫لەجگەرەکێشان‬

‫جیوە زیاتر نەبێت‬

‫پاراستنی لەش‬ ‫لەقەڵەوی‬

‫چاودێری کردنی رێژەی‬

‫کولیسرتۆل بەمەرجیک‬ ‫لە‪200‬میلیگرام‬ ‫زیاتر نەبێت‬

‫پێویستە هەفتانە ‪150‬‬

‫کۆنرتۆڵکردنی رێژەی‬ ‫شەکر لەخوێندا‪،‬‬ ‫بەمەرجێک رێژەکە‬ ‫لە ‪ 100‬میلیگرام‬ ‫تێنەپەڕێت‬

‫خولەک تەرخان بکەیت بۆ‬ ‫چاالکی رۆیشنت‬

‫پەیڕەوکردنی سیستمی خۆراکی تەندروست‬

‫ئەویش بەکەمکردنەوەی بەکارهینانی خوێ‌و‬ ‫شەکرو زیاتر سەوزەو میوە بەکاربهێرنێ‬

‫ئاگات دڵ بێت‬ ‫ل���ه‌م س���ااڵنه‌ی‌ دوایی���دا‪ ،‬رێژه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫ئه‌وان���ه‌ی‌ به‌جه‌ڵت���ه‌ی‌ دڵ‌ ده‌م���رن‬ ‫له‌زیادبوندای���ه‌‪ ،‬هه‌ربۆی���ه‌ ئ���ه‌م‬ ‫نه‌خۆش���ییه‌ به‌"نه‌خۆش���ی‌ ب���اوی‌‬ ‫سه‌رده‌م" ناوده‌برێت له‌جیهاندا‪.‬‬ ‫‌جه‌ڵت���ه‌ی دڵ‪ ،‬به‌ش���ێوه‌یه‌ك‬ ‫روب���ه‌رووی‌ م���رۆڤ ده‌بێت���ه‌وه‌‪،‬‬ ‫له‌ته‌ندروس���تیدا ئه‌م ش���ێوانه‌ پۆلێن‬ ‫كراون ب���ۆ چه‌ند ج���ۆرو حاڵه‌تێكی‌‬ ‫جیاواز‪ ،‬به‌اڵم تۆژینه‌وه‌ زانستییه‌كان‬ ‫س���ه‌لماندویانه‌ له‌هه‌مو حاڵه‌ته‌كاندا‬ ‫ئه‌و كه‌سانه‌ی‌ به‌رێژه‌یه‌كی‌ زۆر ماده‌‬ ‫كحولیی���ه‌كان ده‌خۆن���ه‌وه‌و جگه‌ره‌‬ ‫ده‌كێشن‌و چه‌وری‌ زۆر ده‌خۆن‪ ،‬زیاتر‬ ‫له‌و كه‌سانه‌ توشی‌ جه‌ڵته‌ی‌ ده‌بن كه‌‬

‫به‌كارهێنانی‌ ئه‌م ش���تانه‌یان كه‌مه‌‪.‬‬ ‫هه‌روه‌ها تۆژینه‌وه‌كان سه‌لماندویانه‌‬ ‫كه‌ رێژه‌ی‌ جه‌لته‌ی‌ دڵ‌ له‌ناو پیاواندا‬ ‫زیاتره‌ به‌راورد به‌پیاوان‪.‬‬ ‫گرنگترین نیشانه‌كانی‌ جه‌ڵته‌ی‌ دڵ‌‬ ‫بریتین له‌‪:‬‬ ‫‪ /1‬هه‌س���تكردن به‌ئازارێكی قورس‬ ‫له‌سه‌ر الی‌ چه‌پی‌ سنگ‪.‬‬ ‫‪ /2‬قورسبونی‌ مێشك‌و هه‌ستكردن‬ ‫به‌ئازارێكی‌ كتوپڕی‌ ناوشان‪.‬‬ ‫‪ /3‬ئ���اره‌ق كردن���ه‌وه‌و دڵ‌‬ ‫تێكهه‌ڵهاتن‬ ‫‪ /4‬زۆربونی‌ ژماره‌ی‌ لێدانی‌ دڵ‌‪.‬‬ ‫‪ /5‬هه‌ندێكجار مرۆڤ له‌م حاڵه‌تانه‌دا‬ ‫توشی‌ له‌رزین‌و كۆكه‌ ده‌بێت‪.‬‬

‫ئازاری مل‌و جومگەکان‬ ‫بەکارهێنانی سۆشیال میدیاو ناردنی نامەو زۆر‬ ‫بەکارهێنانی مۆبایل دەبیتە هۆی ئازاری مل‌و‬

‫نیگەرانی‌و تەنیایی‬

‫دەست‌و مەچەک‬

‫بەکتیریا‬

‫دورکەوتنەوە لەمۆبایل دەبێتە هۆی‬ ‫هەستکردن بەنیگەرانی‌و تەنیایی‪ ،‬ئەم‬

‫مۆبایل هەڵگری بەکتیریاو میکرۆب ‌ە دەبێتە‬

‫نیشانانە هەمان نیشانەی ئەو کەسانەن‬

‫سەرچاوەی توشبون بەچەندین بەنەخۆشی‬

‫کە ئالودە دەبن بەمادەی هۆشبەر‬

‫رێژەی تیشکی ناتەندروست‬ ‫رێکخراوی تەندروستی جیهانی پێیوایە تیشکی‬ ‫مۆبایل هۆکاری توشبونە بەنەخۆشی شێرپەنجە‬

‫دیاردەی وهمی لەرینەوە‬

‫ئالودەبون‬ ‫‪ % 66‬لەبەکارهێنەرانی مۆبایل‬ ‫نیگەرانن لەدەستدانی مۆبایلەکانیان‬ ‫یاخود لیی دوربکەونە‬

‫وەهمی لەرینەوەی مۆبایل (هزة)؛ واتە هەست دەکەیت‬ ‫مۆبایلەکە دەلەرێتەوە‪ ،‬یەکێکە لەدیاردەکانی زۆر بەکارهێنانی مۆبایل‬

‫‪16‬‬

‫خوێندن‬

‫)‪ )614‬سێشه‌ممه ‪2018/2/20‬‬

‫"تێكه‌ڵكردنه‌وه‌ی‌ ده‌ست ‌ی حزب له‌گه‌ڵ په‌روه‌رده‌ كارێكی‌ هه‌ڵه‌یه‌"‬

‫"كۆبونه‌وه‌ی‌ حزب ‌ی خزمه‌ت به‌بوار ‌ی په‌روه‌رد‌ه ناكات"‬ ‫ئا‪ :‬سروه‌ جەمال‬ ‫هه‌رچه‌نده‌ سااڵنێكه‌ كار بۆ ئه‌وه‌ ده‌كرێت كه‌ ده‌ستی‌‬ ‫حزب له‌پڕۆسه‌ی‌ په‌روه‌رده‌و ناوه‌نده‌كانی‌ خوێندن‬ ‫دوربخرێته‌وه‌ به‌هۆی‌ كاریگه‌ریه‌ نه‌رێنیه‌كانی‌ له‌سه‌ر‬ ‫پڕۆسه‌كه‌‪ ،‬به‌اڵم بەڕێوەبەری‌ گشتی‌ په‌روه‌رده‌ی‌‬ ‫سلێمانی‌ له‌دوایه‌مین هه‌وڵیدا بۆ كردنه‌وه‌ی‌ ده‌رگای‌‬ ‫قوتابخانه‌كان بانگهێشتی‌ حزبه‌كانی‌ كرد‪ ،‬كه‌بوه‌هۆی‌‬ ‫ناڕه‌زایی‌‌و نیگه‌رانی‌ له‌الی‌ مامۆستایان‌و چاودێران‪.‬‬ ‫"ئه‌وه‌ی‌ پارتی‌‌و یه‌كێتی‌ له‌بواری‌ په‌روه‌رده‌دا كردیان‬ ‫زۆرخراپتر بو له‌حزبی‌ به‌عس"‬ ‫نه‌وش���یروان حه‌مه‌ غه‌ریب كارگێڕی‌ لقی‌ سلێمانی‌‬ ‫یه‌كێتی‌ مامۆس���تایان باس له‌ده‌س���توه‌ردانی‌ حزبی‌‌و‬ ‫كاریگه‌ریه‌كان���ی‌ له‌س���ه‌ر پڕۆس���ه‌ی‌ پ���ه‌روه‌رده‌و‬ ‫ناوه‌نده‌كانی‌ خوێندن ده‌كات له‌ڕابردودا "له‌پێش���تردا‬ ‫په‌روه‌رده‌ی‌ عێراق ئه‌وه‌نده‌ پێشكه‌وتوبو ده‌رچویه‌كی‌‬ ‫بڕۆشتایه‌ بۆئه‌وروپاو ئه‌مه‌ریكا به‌بێ‌ مه‌رج وه‌رده‌گیرا‬ ‫له‌زانك���ۆكان‪ ،‬كاتێ���ك كه‌ حزبی‌ به‌ع���س هات كاری‌‬ ‫له‌سه‌ر ئه‌وه‌ ده‌كرد كه‌ بەڕێوەبەره‌كان بكات به‌حزبی‌‬ ‫بۆئ���ه‌وه‌ی‌ زانیاری‌ بۆ به‌رێت‪ ،‬ب���ه‌اڵم له‌دوای‌ نه‌وه‌دو‬ ‫یه‌كه‌وه‌ ئ���ه‌وه‌ی‌ پارتی‌‌و یه‌كێتی‌ كردیان زۆرخراپتربو‬ ‫له‌حزبی‌ به‌عس هه‌تا جارێك نه‌وشیروان مسته‌فا باسی‌‬ ‫ئه‌وه‌ی‌ كرد له‌باتی‌ ئه‌وه‌بش���كێنن كه‌چی‌ حزب هات‌و‬ ‫ده‌ستی‌ خسته‌ په‌روه‌رده‌ كه‌ ته‌نها بەڕێوەبەره‌كان نا‪،‬‬ ‫به‌ڵكو خوێندكارو مامۆستاش له‌ڕێگه‌ی‌ ڕێكخراوه‌كان‌و‬ ‫كۆمیت���ه‌وه‌ بكرێن به‌حزبی‌ بێجگه‌له‌وه‌ش له‌ناو دیوانی‌‬ ‫پ���ه‌روه‌رده‌و ده‌زگاكان���ی‌ ته‌نها مه‌به‌س���ت حزبی‌ بو‪،‬‬ ‫په‌روه‌رده‌و فێركردن نه‌بو ئه‌وه‌ش ڕه‌نگدانه‌وه‌ی‌ خراپی‌‬ ‫له‌ناو مامۆس���تایان‌و خوێندكاران هه‌بو هه‌تا ئاش���تی‌‬ ‫كۆمه‌اڵیه‌ت���ی‌ نێوان مامۆستایانیش���ی‌ تێكدا‌و یه‌كێتی‌‬ ‫مامۆستایانیش دورنه‌بون له‌وه‌ تا پڕۆسه‌ی‌ ئازادكردنی‌‬ ‫عێراق‌و دواتر هه‌موی‌ دابه‌ش���كرا هه‌مو بەڕێوەبەرێك‬ ‫له‌س���لێمانی‌ حزبی‌‌و له‌هه‌ولێری���ش هه‌ر وا كه‌ له‌وال تا‬ ‫ئێس���تاش درێژه‌ی‌ هه‌یه‌‪ ،‬به‌اڵم لێره‌ به‌تایبه‌ت له‌‪2005‬‬ ‫كه‌ یه‌كه‌م خۆپیش���اندانی‌ مامۆس���تا كرا جموجۆڵێك‬ ‫هه‌بو بۆئه‌وه‌ی‌ جار ج���ار بەڕێوەبەر تریش دابنرێت‪،‬‬ ‫هه‌تا دواتر كۆمه‌ڵێك بەڕێوەبەر البران‪ ،‬چونكه‌ له‌حزبی‌‬ ‫ده‌سه‌اڵتدا نه‌مان‪ ،‬به‌اڵم له‌دوای‌ ئه‌وه‌ی‌ حزبه‌كانی‌ تر‬ ‫چونه‌ یه‌كێتی‌ مامۆستایان ئه‌گه‌ر بچوكترین گۆڕانكاری‌‬ ‫كه‌ كرابێت له‌س���ه‌ر ده‌س���تی‌ ئه‌وان بوه‌ ك���ه‌ توانرا‬ ‫ئه‌وه‌ كاڵ بكرێته‌وه‌‌و ب���ه‌اڵم نه‌توانراوه‌ بنه‌بڕبكرێت‌و‬ ‫كاریگه‌ری‌ ده‌س���تی‌ حزب له‌سه‌ر په‌روه‌رد‌ه هه‌ر ماوه‌‪،‬‬ ‫چونكه‌ ئه‌وانه‌ی‌ له‌شوێنی‌ بڕیاردانن هه‌ر حزبین"‪.‬‬ ‫عه‌بدولخال���ق ماوه‌ت���ی‌ س���ااڵنێكه‌ مامۆس���تایه‌‬ ‫له‌ناوه‌نده‌كان���ی‌ خوێندندا‌و كارگێڕی‌ لقی‌ س���لێمانی‌‬ ‫یه‌كێتی‌ مامۆستایانه‌ ئاگاداری‌ ڕه‌وش ‌ی قوتابخانه‌كانه‌و‬

‫ب���اس له‌كاریگه‌ریه‌كانی‌ ده‌س���توه‌ردانی‌ حزب ده‌كات‬ ‫له‌بوار ‌ی په‌روه‌رده‌ "له‌ماوه‌ی‌ بیس���ت‌و ش���ه‌ش ساڵی‌‬ ‫ده‌س���ه‌اڵتیان سیس���ته‌می‌ په‌روه‌رده‌ بۆته‌ قوربانی‌‪،‬‬ ‫ده‌س���تیان وه‌رداوه‌ته‌ ناوه‌نده‌كان���ی‌ خوێندن‌و حزب‬ ‫ته‌حكوم���ی‌ به‌دانان���ی‌ بەڕێوەبەرویاری���ده‌ده‌ره‌كان‌و‬ ‫پڕۆگ���رام وكاتی‌ ده‌وام���ه‌وه‌ ك���ردوه‌ له‌وه‌زیره‌وه‌ تا‬ ‫بەڕێوەبەری‌ په‌روه‌رده‌كان‌و قوتابخانه‌كان به‌ش���ه‌كانی‌‬ ‫پ���ه‌روه‌رده‌ هه‌موی‌ ح���زب ته‌حكومی‌ پێ���وه‌ كردوه‌‬ ‫زۆرج���ار ناوه‌نده‌كانی‌ خوێندن بونه‌ته‌ ش���وێنی‌ كۆڕو‬ ‫كۆبونه‌وه‌ی‌ ئه‌حزاب هه‌تا ده‌وامیش���ی‌ بۆ په‌ك خراوه‌‬ ‫ئه‌وه‌ یه‌كێكه‌ له‌و هۆیانه‌ی‌ كه‌سیس���ته‌می‌ په‌روه‌رده‌ی‌‬ ‫ب���ه‌ره‌و دواوه‌ ب���ردوه‌‪ ،‬چه‌ندین ج���ار داوامان كردوه‌‬ ‫ده‌س���تی‌ حزب له‌ناوه‌نده‌كانی‌ خوێن���دن ده‌ربهێنرێت‬ ‫بۆئه‌وه‌ی‌ چیتر به‌بێ‌ الیه‌نی‌ ئیشه‌كانی‌ به‌ڕێوه‌به‌رێت‪،‬‬ ‫نه‌وه‌یه‌كی‌ باش���مان په‌روه‌رده‌ نه‌كردوه‌ به‌هۆی‌ ئه‌وه‌ی‌‬ ‫حزب به‌شێوه‌یه‌كی‌ ڕه‌ها ده‌ستی‌ تێوه‌رداوه‌"‪.‬‬ ‫بایك���ۆت‌و ناڕه‌زای���ی‌ له‌به‌رامب���ه‌ر كۆبونه‌وه‌ك���ه‌ی‌‬ ‫بەڕێوەبەری‌ گش���تی‌ پ���ه‌روه‌رده‌ی‌ س���لێمانی‌ له‌گه‌ڵ‬ ‫حیزبه‌كان‬ ‫مامۆس���تایانی‌ ناڕازیی‌ هه‌م���ان ڕۆژی‌ كۆبونه‌وه‌ی‌‬ ‫بەڕێوەبەری‌ گش���تی‌ پ���ه‌روه‌رده‌ی‌ س���لێمانی‌ له‌گه‌ڵ‬ ‫نوێن���ه‌ری‌ حزب���ه‌كان‪ ،‬له‌ب���ه‌رده‌م به‌ڕێوه‌به‌رایه‌ت���ی‌‬ ‫په‌روه‌رده‌ی‌ گشتی‌ خۆپیشاندانیان ئه‌نجامدا‪ ،‬دڵشاد‬ ‫بابان���ی‌‪ ،‬ئه‌ندامی‌ ئه‌نجومه‌نی‌ مامۆس���تایانی‌ ناڕازیی‌‬ ‫باس���ی‌ ئامانجه‌كانی‌ ئ���ه‌و خۆپیش���اندانه‌یان ده‌كات‬ ‫له‌هه‌م���ان ڕۆژدا "جگه‌ل���ه‌داوای‌ دابی���ن كردنی‌ موچه‌‬ ‫له‌الیه‌ن حكومه‌تی‌ ناوه‌نده‌و بڕینی‌ ده‌س���تی‌ حزب بو‬ ‫له‌ناوه‌نده‌كانی‌ خوێندن‌و دورخس���تنه‌وه‌ی‌ سیاس ‌هت‌و‬ ‫په‌روه‌رده‌یه‌ له‌یه‌ك‪ ،‬چی‌ دی‌ حزب یاری‌ به‌چاره‌نوسی‌‬ ‫نه‌وه‌كانمان نه‌كات هه‌ر ئه‌و فشاره‌ش بوه‌هۆی‌ ئه‌وه‌ی‌‬ ‫هه‌ندێك له‌حزبه‌كان بایكۆت���ی‌ كۆبونه‌وه‌كانیان كردو‬ ‫ئه‌وان���ه‌ی‌ دیكه‌ش نه‌ی���ان توانی‌ دژی‌ مامۆس���تایان‬ ‫بڕیارب���ده‌ن‪ ،‬چونك���ه‌ ئێمه‌ هۆش���یاری‌‌و ئاگاداریمان‬ ‫پێ���داون كه‌هه‌ڵه‌ی‌ وانه‌ك���ه‌ن بڕیاری‌ ناته‌ندروس���ت‬ ‫به‌ن ئه‌وه‌ ئیش���ی‌ ئه‌وان نیه‌ ئیش���ی‌ ئ���ه‌وان به‌رگری‌‬ ‫كردنه‌ له‌ش���ه‌قامی‌ ناڕازیی‌ نه‌ك حكومه‌تێكی‌ شكست‬ ‫خواردو"‪.‬‬ ‫له‌كۆبونه‌وه‌ی‌ حزبه‌كان له‌گه‌ڵ بەڕێوەبەری‌ گش���تی‌‬ ‫پ���ه‌روه‌رده‌ی‌ س���لێمانی‌ ‪ 2018-2-12‬یه‌كگرت���وی‌‬ ‫ئیس�ل�امی‌ بایكۆتی‌ كۆبونه‌وه‌كه‌ی‌ كردو‪ ،‬عه‌بدولخالق‬ ‫ماوه‌تی‌ باوه‌ڕی‌ وایه‌ ئه‌و ج���ۆره‌ كۆبونه‌وانه‌ خزمه‌ت‬ ‫به‌پ���ه‌روه‌رده‌ ناك���ه‌ن ه���ۆكاری‌ به‌ش���دارینه‌كردنیان‬ ‫ده‌خات���ه‌ڕو "دی���اره‌ جه‌نابی���ان له‌س���ۆنگه‌ی‌ ئه‌وه‌ی‌‬ ‫چاره‌س���ه‌رێك بدۆزێت���ه‌وه‌ تا ئه‌و قه‌یران���ه‌ به‌رده‌وام‬ ‫نه‌بێ���ت‌و كۆتایی‌ پێ بێت ئ���ه‌و كۆبونه‌وه‌یان كردوه‌‪،‬‬ ‫ب���ه‌اڵم ئه‌م ج���ۆره‌ كۆبونه‌وانه‌ خزم���ه‌ت به‌په‌روه‌رده‌‬ ‫ناكات‪ ،‬چونكه‌ چاره‌س���ه‌ر له‌ده‌ستی‌ حزبدانیه‌‪ ،‬الیه‌نه‌‬

‫له‌ماوه‌ی‌ بیست‌و شه‌ش‬ ‫ساڵی‌ ده‌سه‌اڵتیان‬ ‫سیسته‌می‌ په‌روه‌رد‌ه‬ ‫بۆته‌ قوربانی‌‪ ،‬ده‌ستیان‬ ‫وه‌رداوه‌ته‌ ناوه‌نده‌كان ‌ی‬ ‫خوێندن‌و حزب‬ ‫ته‌حكومی‌ به‌دانان ‌ی‬ ‫بەڕێوەبەرویاریده‌ده‌ره‌كان‌و‬ ‫پڕۆگرام وكاتی‌ ده‌وامه‌و‌ه‬ ‫كردوه‌ له‌وه‌زیره‌و‌ه‬ ‫تا بەڕێوەبەر ‌ی‬ ‫په‌روه‌رده‌كان‌و‬ ‫قوتابخانه‌كان به‌شه‌كان ‌ی‬ ‫په‌روه‌رده‌ هه‌مو ‌ی حزب‬ ‫ته‌حكومی‌ پێوه‌ كردوه‬ ‫په‌یوه‌ندیداره‌كان ده‌سه‌اڵته‌ كه‌ ده‌ستی‌ خستۆته‌ قوت ‌ی‬ ‫هاوالتی‌‪ ،‬ئه‌بێت ڕاوێژ له‌س���ه‌ر ئه‌وه‌بكرێت كه‌ موچه‌ی‌‬ ‫ته‌واو بدرێت چیتر مامۆس���تا به‌ده‌ست ئه‌و دۆخه‌وه‌‬ ‫نه‌ناڵێنێ���ت هه‌ر بۆیه‌ وه‌ك مامۆس���تایانی‌ یه‌كگرتوو‬ ‫بایكۆتی‌ ئ���ه‌و كۆبونه‌وه‌یان مان كرد‪ ،‬چونكه‌ زانیمان‬ ‫چاره‌سه‌ر نیه‌ چۆن مامۆستا بچێته‌وه‌ ده‌وام كه‌ مافی‌‬ ‫ته‌واوه‌تی‌ پێنه‌درێت دیاره‌ به‌ڕێز بەڕێوەبەری‌ گش���تی‌‬ ‫له‌و س���ۆنگه‌یه‌وه‌ ئه‌و كۆبونه‌وه‌یه‌یی‌ ك���ردوه‌‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫ئێمه‌ به‌چاره‌س���ه‌رمان نه‌زانی‌‌و وه‌ ئه‌نجامه‌كه‌شی‌ هه‌ر‬ ‫به‌وشێوه‌یه‌ بوو"‪.‬‬ ‫نه‌وش���یروان حه‌مه‌ غه‌ریبیش ده‌ڵێت "بەڕێوەبەری‌‬ ‫په‌روه‌رده‌ له‌نه‌بونی‌ چاره‌س���ه‌ره‌وه‌ توش���ی‌ حاڵه‌تێك‬ ‫بوه‌نه‌ئه‌توانێ���ت زه‌خت له‌مامۆس���تا ب���كات بچنه‌وه‌‬

‫ناوه‌نده‌كانی‌ خوێندن ونه‌ئه‌توانێت ده‌رگای‌ قوتابخانه‌‬ ‫بكات���ه‌وه‌‪ ،‬له‌الیه‌كی‌ تره‌وه‌ به‌رپرس���یارێتی‌ له‌س���ه‌ر‬ ‫شانه‌ به‌هۆی‌ بێ‌ چاره‌سه‌رییه‌وه‌ هانای‌ بۆئه‌وه‌بردوه‌‪،‬‬ ‫ب���ه‌اڵم هه‌ڵه‌بوه‌‪ ،‬چونكه‌ تاكه‌ قازانج���ی‌ ئه‌م قه‌یرانه‌‬ ‫كاڵبونه‌وه‌ی‌ ده‌ستی‌ حزب بو له‌ناو په‌روه‌رده‌‪ ،‬به‌تایبه‌ت‬ ‫له‌م س���اڵدا‪ ،‬پ���ار زۆر بەڕێوەبەر هه‌ب���وه‌ ئه‌وه‌نده‌ی‌‬ ‫له‌ژێ���ر بڕی���اری‌ حزبه‌كاندا بوه‌ ئه‌وه‌نده‌ حس���ابی‌ بۆ‬ ‫مامۆستاكان نه‌كردوه‌‪ ،‬به‌اڵم ئه‌مساڵ به‌پێچه‌وانه‌وه‌یه‌‬ ‫ئه‌وه‌نده‌ی‌ له‌ژێر فش���اری‌ مامۆس���تاكاندایه‌ ئه‌وه‌نده‌‬ ‫گوێی‌ له‌به‌رپرس���ه‌ حزبیه‌ك���ه‌ی‌ نه‌گرتوه‌‪ ،‬جگه‌له‌وه‌ی‌‬ ‫بەڕێوەبەری‌ گشتی‌ ئه‌ندامی‌ یه‌كێكه‌ له‌والیه‌نانه‌ی‌ كه‌‬ ‫ده‌یه‌وێت ده‌س���تی‌ حزب له‌ناو په‌روه‌رده‌دا نه‌مێنێت‪،‬‬ ‫ئه‌م به‌ڕێزه‌ ده‌س���كه‌وته‌كه‌ی‌ هه‌رچ���ی‌ بوایه‌ نه‌ئه‌كرا‬ ‫ئ���ه‌وه‌ی‌ بكردایه‌‪ ،‬به‌داخه‌وه‌ ت���ۆ بێیت خۆت جارێكی‌‬ ‫تر ده‌س���ت حزب تێكه‌ڵی‌ په‌روه‌رده‌ بكه‌یته‌وه‌ كه‌ كاڵ‬ ‫بۆته‌وه‌‪ ،‬به‌مه‌رجێ‌ ئه‌شزانیت هیچ سودێكی‌ نیه‌"‪.‬‬ ‫"حزب بڕیارده‌ره‌"‬ ‫هاواڵتی���ان‌و مامۆس���تایان حزبه‌ده‌س���ه‌اڵتداره‌كان‬ ‫به‌هۆكاری‌ ئه‌و قه‌یرانانه‌ ده‌زانن پێشیان وایه‌ هه‌ر ئه‌وان‬ ‫ده‌توانن ئه‌و كێشانه‌چاره‌س���ه‌ر بك���ه‌ن گه‌ر بیانه‌وێت‬ ‫له‌وباره‌یه‌وه‌ عه‌بدول خالق ماوه‌تی‌ ده‌ڵێت "كێش���ه‌كه‌‬ ‫ئه‌وه‌یه‌ كه‌ ئێمه‌ به‌هه‌مومان بتوانین چاره‌س���ه‌ری‌ ئه‌و‬ ‫بارودۆخه‌ به‌وه‌بكه‌ین كه‌ ده‌ستی‌ حزب له‌ناوه‌نده‌كانی‌‬ ‫خوێن���دن دوربخه‌ین���ه‌وه‌ بۆنمون���ه‌ تا ئێس���تاش كه‌‬ ‫بەڕێوەبەرێك دائه‌نرێت ئه‌بێت وه‌ره‌قه‌ی‌ سه‌وزو زه‌ردی‌‬ ‫پێ بێت‪ ،‬بەڕێوەبەر هه‌یه‌ بیس���ت‌و پێنج ساڵه‌ ده‌یان‬ ‫كێشه‌ی‌ یاس���ایی‌ له‌س���ه‌ره‌‪ ،‬به‌اڵم له‌به‌رئه‌وه‌ی‌ سه‌ر‬ ‫به‌حزبی‌ ده‌س���ه‌اڵته‌ كه‌س باسی‌ البردنی‌ ناكات ئێمه‌‬ ‫زۆرجار وتومانه‌ به‌چوار س���اڵ جارێك بەڕێوەبەربن‪،‬‬ ‫به‌اڵم به‌داخه‌وه‌ نوێنه‌رایه‌ت���ی‌ حزبی‌ له‌په‌روه‌رده‌كان‬ ‫ته‌حكوم به‌س���ه‌ر ئه‌و بارودۆخه‌دا ده‌كات وه‌گه‌رنا بۆ‬ ‫س���یڤی‌ داواناكه‌ن تا ئێستا بەڕێوەبەری‌ په‌روه‌رده‌كان‬ ‫له‌سلێمانی‌ یه‌كال نه‌كراونه‌ته‌وه‌ كه‌ بڕیاره‌ گۆڕانكاریان‬ ‫به‌س���ه‌ردا بێت له‌س���ه‌ر ئه‌وه‌ی‌ كه‌ ده‌یانه‌وێت حزبی‌‬ ‫بێت‌و سه‌ر به‌فاڵن باڵ بێت"‪.‬‬ ‫دڵش���اد بابانی‪ ،‬ئه‌ندامی‌ ئه‌نجومه‌نی‌ مامۆستایانی‌‬ ‫ناڕازیی‌ ئه‌وه‌ ڕه‌ت ناكاته‌وه‌ كه‌ حزب بڕیارده‌ره‌ ده‌ڵێت‬ ‫"ئه‌وه‌ ڕاستیه‌كی‌ حاشا هه‌ڵنه‌گره‌ له‌زۆربه‌ی‌ بواره‌كاندا‬ ‫ح���زب بڕیارده‌رب���ووه‌‪ ،‬ب���ه‌اڵم ناڕه‌زایه‌تیه‌كانی‌ ئێمه‌‬ ‫ڕێگرده‌بێت له‌و باره‌و كاری‌ جدیش���مان بۆ كردووه‌ كه‌‬ ‫ئه‌و مۆدێله‌ سه‌قه‌ته‌ له‌حكومڕانی‌ له‌كوردستان كۆتایی‌‬ ‫بێت له‌م س���ااڵنه‌ی‌ دوای‌ به‌ت���ه‌واوی‌ كاریگه‌ریه‌كانی‌‬ ‫ده‌ركه‌وت���وه‌‌و ناڕه‌زایه‌تی���ه‌كان ئه‌نجام���ی‌ باش���یان‬ ‫هه‌بوه‌"‪.‬‬ ‫ئاوێنه‌ به‌پێویس���تی‌ زانی‌ ڕای‌ بەڕێوەبەری‌ گش���تی‌‬ ‫په‌روه‌رده‌ی‌ س���لێمانیش له‌ڕاپۆرته‌ك���ه‌دا بێت‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫وه‌اڵمی‌ په‌یوه‌ندیه‌ ته‌له‌فونه‌كانی‌ نه‌دایه‌وه‌‪.‬‬

‫"ئه‌وه‌ ‌ی مامۆستایان ده‌باته‌وه‌ هۆڵه‌كانی‌ خوێندن‬ ‫گه‌رمكردنه‌وه‌ ‌ی گیرفانیانه‌"‬ ‫ئا‪ :‬سروه‌‬ ‫وه‌رزی‌ دووه‌می‌ خوێندن له‌زۆربه‌ی‌ قوتابخانه‌كانی‌‬ ‫شاری‌ سلێمانی‌ ده‌ستی‌ پێنه‌كردوه‌و پارێزگاری‌‬ ‫سلێمانی‌ داوا ئه‌كات مامۆستایان بچنه‌وه‌‬ ‫ناوه‌نده‌كانی‌ خوێندنو ئه‌ندامێكی‌ لیژنه‌ی‌ په‌روه‌رده‌ی‌‬ ‫په‌رله‌مانی‌ كوردستانیش ده‌ڵێت "ئێمه‌ ناتوانین‬ ‫به‌قوربان به‌خێر مامۆستا ببینه‌وه‌‪ ،‬ئه‌وه‌ی‌ ئه‌وان‬ ‫ده‌باته‌وه‌ هۆڵه‌كانی‌ خوێندن گه‌رمكردنه‌وه‌ی‌‬ ‫گیرفانیانه‌"‪.‬‬ ‫هه‌رچه‌ن���ده‌ له‌به‌ش���ێكی‌ زۆری‌ قوتابخانه‌كان���ی‌‬ ‫ش���اری‌ س���لێمانی‌ پۆلی‌ دوانزده‌كان ده‌وام ده‌كه‌ن‪،‬‬ ‫ب���ه‌اڵم له‌ده‌ره‌وه‌ی‌ ش���ار ه���ه‌ر وه‌ك قۆناغه‌كانی‌ تر‬ ‫ئه‌وانیش ده‌وام ناكه‌ن‪ ،‬هاوكات پۆلی‌ نۆی‌ ژماره‌یه‌ك‬ ‫له‌قوتابخانه‌كانیش ده‌س���تیان بە‌خوێندن كردۆته‌وه‌‪،‬‬ ‫ب���ه‌الم دیارنیه‌ كه‌ ده‌رگای‌ قوتابخانه‌كان به‌ڕوی‌ هه‌مو‬ ‫خوێندكاراندا ده‌كرێنه‌وه‌‪.‬‬ ‫هه‌ڤاڵ‌ ئه‌بوبه‌كر‪ ،‬پارێزگاری‌ سلێمانی‌ له‌لێدوانێكدا بۆ‬ ‫ڕۆژنامه‌ی‌ ئاوێنه‌ ڕایگه‌یاند "ئێمه‌ له‌هه‌وڵداین چ له‌گه‌ڵ‌‬ ‫مامۆستا به‌ڕێزه‌كاندا‌و نوێنه‌ری‌ یه‌كێت ‌ی مامۆستایان‌و‬ ‫مامۆس���تایانی‌ ناڕازیی‌‌و مامۆستایان له‌هه‌موشوێنێكدا‬ ‫كه‌ خۆیان به‌ش���دارن‪ ،‬له‌هه‌وڵی‌ ئه‌وه‌داین هه‌رچونێك‬ ‫ب���وه‌ بگه‌ینه‌ ئه‌نجامێ���ك كه‌ هه‌رچونێكم���ان كردوه‌‬ ‫پڕۆس���ه‌ی‌ خوێندن له‌م ناوچه‌یه‌ی‌ ئێمه‌دا ڕانه‌گیرێتو‬ ‫ده‌ست پێ بكاته‌وه‌ غه‌درێكی‌ گه‌وره‌ به‌رامبه‌ر ئه‌وان‌و‬ ‫ته‌واوی‌ فه‌رمانبه‌ران‌و خه‌ڵكی‌ كوردستان كراوه‌‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫ئه‌وه‌ پێویس���تی‌ به‌نه‌وه‌یه‌كی‌ هۆشیاره‌ بۆئه‌وه‌ی‌ ئه‌و‬ ‫مافه‌ بس���ه‌نێته‌وه‌ ئه‌و ناوه‌ندانه‌شی‌ كه‌ ئه‌و نه‌وه‌یه‌یی‌‬ ‫تیا پێ ئه‌گه‌یه‌نرێت ناوه‌نده‌كانی‌ خوێندنن"‪.‬‬ ‫مامۆس���تایان دوا ‌ی په‌نجاو دوڕۆژ چاره‌كه‌ موچه‌ی‌‬ ‫مانگی‌ ده‌ی���ان وه‌رگرتوه‌‪ ،‬ئیتر چ���ۆن بتوانن ده‌وام‬ ‫بكه‌ن‪ ،‬پارێ���زگاری‌ س���لێمانی‌ ده‌ڵێت"موچه‌ قه‌ره‌بو‬ ‫ده‌كرێته‌وه‌‪ ،‬به‌اڵم كات قه‌ره‌بوناكرێته‌وه‌"‪.‬‬ ‫یه‌كێك له‌داواكانی‌ یاداش���تنامه‌ی‌ پاش كۆبونه‌وه‌ی‌‬ ‫بەڕێوەبەری‌ گش���تی‌ پ���ه‌روه‌رده‌ی‌ س���لێمانی‌ له‌گه‌ڵ‬

‫نوێن���ه‌ری‌ حیزب���ه‌كان له‌س���لێمانی‌‪ ،‬كۆبون���ه‌وه‌ ‌ی‬ ‫نائاس���ایی‌ په‌رله‌مانی‌ كوردستان بو له‌باره‌ی‌ موچه‌ی‌‬ ‫مامۆس���تایانه‌وه‌‪ ،‬ڕێ���واز فای���ه‌ق‪ ،‬ئه‌ندام���ی‌ لیژنه‌ی‌‬ ‫په‌روه‌رده‌ له‌په‌رله‌مانی‌ كوردستان به‌ئاوێنه‌ی‌ ڕاگه‌یاند‬ ‫"ئێم���ه‌ پێش ئه‌وه‌ش ده‌مانزانی‌ ئه‌و كێش���ه‌یه‌ هه‌یه‌و‬ ‫لێكۆڵینه‌وه‌ی‌ وردمان ك���ردوه‌ بۆمان ده‌ركه‌وتوه‌ ئه‌و‬ ‫بابه‌ته‌ په‌یوه‌ن���دی‌ به‌وه‌زیری‌ په‌روه‌رده‌وه‌ نیه‌‪ ،‬به‌ڵكو‬ ‫په‌یوه‌ندی‌ به‌وه‌زاره‌ت���ی‌ داراییه‌وه‌ هه‌یه‌‪ ،‬چونكه‌ هیچ‬ ‫وه‌زیرێك نیه‌ حه‌زبكات سێكته‌ره‌كه‌ی‌ بایكۆتی‌ كردبێت‌و‬ ‫ده‌وامی‌ نه‌كردبێت‌و كێشه‌ی‌ هه‌بێت‪ ،‬بۆیه‌ بڕیارمانداوه‌‬ ‫كه‌ هه‌فته‌ی‌ داهاتو وه‌زیری‌ پ���ه‌روه‌رده‌و بەڕێوەبەره‌‬ ‫گش���تیه‌كان میوانداری‌ بكه‌ین له‌لیژنه‌كه‌مان‪ ،‬چونكه‌‬ ‫ئه‌بێت ڕای‌ ئ���ه‌وان وه‌ربگرین كه‌ چۆن مامه‌ڵه‌ بكه‌ین‬ ‫له‌گه‌ڵ ئه‌و دۆس���یه‌دا‪ ،‬چونكه‌ ئه‌و دۆسیه‌ ئه‌وه‌نده‌ی‌‬ ‫په‌یوه‌ندی‌ به‌ده‌سه‌التی‌ جێبه‌جێكردنه‌وه‌ هه‌یه‌ ئه‌وه‌نده‌‬ ‫په‌یوه‌ندی‌ به‌په‌رله‌مانه‌وه‌ نیه‌ ئه‌وه‌ كێشه‌یه‌كی‌ یاسایی‌‬ ‫نیه‌ تا دانیش���تنی‌ په‌رله‌مانی‌ بۆبكرێت‪ ،‬به‌اڵم ئه‌گه‌ر‬ ‫گه‌یش���تینه‌ ئه‌و بڕوایه‌یی‌ كه‌ به‌دانیش���تنی‌ په‌رله‌مان‬ ‫چاره‌س���ه‌ر ئه‌بێت بێگومان داوای‌ دانیشتین ئه‌كه‌ین‪،‬‬ ‫به‌اڵم ئێمه‌ ئه‌زمونم���ان هه‌یه‌‪ .‬بۆ بابه‌تێكی‌ دیاریكراو‬ ‫ئه‌گه‌ر له‌ڕێگه‌ی‌ ده‌س���ه‌التی‌ جێبه‌حێبه‌كردنه‌وه‌ قه‌رار‬ ‫نه‌درابێت ئه‌و كێش���ه‌یه‌ چاره‌س���ه‌ر ب���كات كۆبونه‌وه‌‬ ‫زیات���ر ئه‌بێته‌ ش���ۆیه‌كی‌ ڕاگه‌یان���دن وه‌ك له‌وه‌ ‌ی بۆ‬ ‫چاره‌سه‌ركردنی‌ كێشه‌كان ببێت‪ ،‬وه‌ باوه‌ڕم به‌و جۆره‌‬ ‫دانیش���تنانه‌ نیه‌ كه‌ بڕیاری‌ تی���ا نادرێت‪ ،‬به‌ڵكو هه‌ر‬ ‫كۆبونه‌وه‌یه‌ هه‌ر ئه‌ندام په‌رله‌مانێك هه‌رچیه‌كی‌ بوێت‬ ‫ده‌یڵێت"‪.‬‬ ‫ڕێ���واز فایه‌ق وتیش���ی‌ "ئه‌م قه‌یرانه‌ چه‌ند س���اڵه‌‬ ‫ده‌س���تی‌ پێكردوه‌ ئێس���تا له‌خراپترین ئاس���تیدایه‌‬ ‫باوه‌ڕم وایه‌ په‌رله‌مانو لیژنه‌كانی‌ ئه‌و كێشه‌یه‌یان پێ‬ ‫چاره‌س���ه‌ر ناكرێت‪ ،‬به‌ڵكو ئه‌وه‌ په‌یوه‌سته‌ بە‌كێشه‌ی‌‬ ‫داراییه‌وه‌‪ ،‬ئێمه‌ ناتوانین به‌قوربان به‌خێر مامۆس���تا‬ ‫ببینه‌وه‌ ناوه‌نده‌كانی‌ خوێندن ئه‌وه‌ی‌ ئه‌وان ده‌باته‌وه‌‬ ‫هۆڵه‌كانی‌ خوێندن گه‌رمكردنه‌وه‌ی‌ گیرفانیانه‌ له‌الیه‌ن‬ ‫وه‌زاره‌تی‌ داراییه‌وه‌ وه‌ ئه‌ركی‌ حكومه‌ته‌ به‌دابینكردنی‌‬ ‫داواكانی���ان كه‌ هه‌موی‌ ڕه‌وایه‌‌و شایس���ته‌ن داخوازی‌‬

‫زیاتریان هه‌بێت"‪.‬‬ ‫وه‌زاره‌تی‌ په‌روه‌رده‌ ڕۆژی‌ ‪2018-4-28‬وه‌ك یه‌كه‌م‬ ‫ڕۆژی‌ تاقیكردنه‌وه‌كانی‌ كۆتایی‌ وه‌رزی‌ دووه‌می‌ پۆله‌‬ ‫ناكۆتاكان ده‌س���ت نیش���ان كردوه‌ له‌كاتێكدا هێشتا‬ ‫نازانرێ���ت وه‌رزی‌ دووه‌م���ی‌ خوێن���دن له‌پارێزگاكانی‌‬ ‫س���لێمانی‌‌و هه‌ڵه‌بج���ه‌و گه‌رمی���ان‌و ڕاپه‌ڕی���ن كه‌ی‌‬ ‫ده‌س���ت پێده‌كات‪ ،‬ئه‌و ئه‌ندامه‌ی‌ لیژنه‌ی‌ په‌روه‌رده‌ی‌‬ ‫په‌رله‌مان���ی‌ كوردس���تان ده‌ڵێت "ئ���اگادارم كه‌ ئه‌و‬ ‫به‌رواره‌ ده‌س���ت نیش���ان كراوه‌و هه‌فته‌ی‌ داهاتو ئه‌و‬ ‫پرس���یاره‌ی‌ ئاڕاس���ته‌ ده‌كه‌ین كه‌ ئه‌زانی���ت زۆربه‌ی‌‬ ‫قوتابخان���ه‌كان له‌س���نوری‌ س���لێمانی‌‌و ده‌وروب���ه‌ری‌‬ ‫داخراوه‌ ئامانج چییه‌ له‌پێشخستنی‌ تاقیكردنه‌وه‌كان‪،‬‬ ‫چونكه‌ نازانین بۆچی‌ پێش���خراوه‌‪ ،‬هه‌رچه‌نده‌ له‌گه‌ڵ‬ ‫پێشخس���تنی‌ تاقیكردنه‌وه‌دا نیم ئێستا‪ ،‬به‌اڵم ناتوانم‬ ‫به‌ناوی‌ لیژنه‌كه‌وه‌ قسه‌ بكه‌م"‪.‬‬ ‫له‌باره‌ی‌ كردن���ه‌وه‌ی‌ ده‌رگای‌ قوتابخانه‌كان‪ ،‬ڕێواز‬ ‫فایه‌ق وتیش���ی‌ "ت���ا وه‌زیری‌ پ���ه‌روه‌رده‌ میوانیداری‌‬ ‫نه‌كه‌ی���ن له‌په‌رله‌مان نازانم بڵێ���م دۆخه‌كه‌ چۆنیه‌ كه‌‬ ‫ئای���ا ده‌وام چیلێدێت له‌پارێزگای‌ س���لێمانی‌ قه‌ره‌بو‬ ‫ده‌كرێت���ه‌وه‌ یان نا‪ ،‬به‌اڵم هه‌رگیز ش���تی‌ وانابێت كه‌‬ ‫وه‌زری‌ دووه‌می‌ خوێندن ده‌ست پێ نه‌كات"‪.‬‬ ‫ئاك���ۆ جه‌م���ال‪ ،‬وه‌ك مامۆس���تایه‌كی‌ ناڕازی���ی‌‬ ‫به‌ئاوێنه‌ی‌ ڕاگه‌یاند "ئێمه‌ی‌ مامۆستایان ڕێزمان هه‌یه‌‬ ‫بۆپارێزگاری‌ س���لێمانی‌ ته‌نها خۆزگه‌مان ده‌خواس���ت‬ ‫كه‌مێك وردتربوای���ه‌و له‌دۆخی‌ خراپی‌ مامۆس���تایان‬ ‫باش���تر ئاگاداربوایه‌‪ ،‬مامۆستایان بایكۆتی‌ هۆڵه‌كانی‌‬ ‫خوێندنیان نه‌كردوه‌‪ ،‬به‌ڵكو ناتوانن بچنه‌وه‌ هۆڵه‌كانی‌‬ ‫خوێندن له‌به‌رئه‌وه‌ی‌ تائێس���تا كه‌وا نزیكه‌ ئه‌بینه‌وه‌‬ ‫له‌مانگی‌ س���ێ‌ س���اڵی‌ ‪ 2018‬مامۆس���تایان چاره‌كه‌‬ ‫موچ���ه‌ی‌ مانگی‌ یانزده‌ی‌ س���اڵی‌ ‪ 2017‬وه‌رنه‌گرتوه‌‪،‬‬ ‫بۆیه‌ بڕیاریان داوه‌ تا موچه‌ی‌ بێ‌ پاشكه‌وت وه‌رنه‌گرن‬ ‫نه‌چن���ه‌وه‌ هۆڵه‌كانی‌ خوێن���دن وه‌ لێره‌ش���ه‌وه‌ داوا‬ ‫له‌به‌ڕێزی‌‌و هه‌ركه‌س‌و الیه‌نێك���ی‌ تریش ده‌كه‌ین گه‌ر‬ ‫له‌خه‌می‌ پڕۆسه‌ی‌ په‌روه‌رده‌و فێركردندان بافشاربكه‌ن‬ ‫له‌حكومه‌تی‌ به‌غ���داد‌و هه‌ولێر تاهه‌رچ���ی‌ زوه‌ مافی‌‬ ‫مامۆستایان بده‌ن"‪.‬‬

‫ئاكۆ جه‌مالی‌ مامۆس���تاش ناڕازییه‌ له‌پێشخستن ‌ی‬ ‫واده‌ی‌ تاقیكردنه‌وه‌كان���ی‌ وه‌رزی‌ دووه‌م "به‌داخ���ه‌وه‌‬ ‫به‌رپرس���انی‌ ئه‌م وه‌زاره‌ته‌ وه‌ك هه‌میش���ه‌ بێ‌ ئاگان‬ ‫له‌دۆخی‌ خراپی‌ مامۆس���تایان‌و وه‌س���تاندنی‌ خوێندن‬ ‫له‌خوێندنگاكانی‌ پارێزگای‌ سلێمانی‌‌و هه‌ڵه‌بجه‌‌و هه‌ردو‬ ‫ئیداره‌ی‌ ڕاپه‌ڕین‌و گه‌رمیان‪ ،‬له‌بری‌ وه‌ها بڕیارێك ده‌بو‬ ‫هه‌مو هه‌وڵ‌و توانایان بخس���تایه‌ته‌ گه‌ر تاهه‌رچی‌ زوه‌‬ ‫مافی‌ مامۆستایانیان دابین كردایه‌ بۆئه‌وه‌ی‌ پڕۆسه‌ی‌‬ ‫خوێندن ئاسایی‌ ببوایه‌ته‌وه‌ كه‌ماوه‌ی‌ سێ‌ ساڵه‌ ته‌نها‬ ‫ب���ه‌ڕی‌ ئه‌كرێت ئه‌گه‌رنا ئه‌وه‌ی‌ ده‌گوزه‌رێ‌ په‌روه‌رده‌و‬ ‫فێركردن نیه‌"‪.‬‬ ‫مامۆس���تایانی‌ ناڕازی���ی‌ خۆپیش���اندان‌و ناڕه‌زایی‌‬ ‫هه‌میش���ه‌ ئه‌گه‌رێك���ی‌ كراوه‌ی���ه‌ له‌به‌رده‌میانداو ئاكۆ‬ ‫جه‌مال ده‌ڵێت "مامۆستایانی‌ ناڕازیی‌ بڕیاری‌ پێویست‬ ‫بۆ هه‌رجۆره‌ چاالكیه‌ك به‌مه‌به‌ستی‌ فشارخستنه‌ سه‌ر‬ ‫ده‌سه‌اڵتداران ده‌ده‌ن"‬ ‫ت���ا ئێس���تا نازانرێت كه‌ی‌ پڕۆس���ه‌ی‌ خوێندن له‌م‬ ‫پارێزگایان���ه‌ ده‌س���ت پێده‌كات���ه‌وه‌و ئه‌ومامۆس���تا‬ ‫ناڕازییه‌ش ده‌ڵێت "ئه‌و پرسیاره‌ده‌بێت ده‌سه‌اڵتداران‬ ‫وه‌اڵم���ی‌ بده‌نه‌وه‌ هه‌ر ئه‌مڕۆ موچه‌ی‌ بێ‌ پاش���كه‌وت‬ ‫دابه‌ش بكرێت سبه‌ینێ‌ هه‌رچی‌ ده‌رگای‌ خوێندنگه‌یه‌‬ ‫ده‌كرێته‌وه‌و ته‌واوی‌ مامۆستایانی‌ سه‌ربه‌رزده‌گه‌ڕینه‌وه‌‬ ‫هۆڵه‌كان���ی‌ خوێن���دن‪ ،‬چونكه‌ هیچ ك��� ‌هس‌و الیه‌نێك‬ ‫هێنده‌ی‌ مامۆس���تایان په‌روشی‌ ئاینده‌ی‌ خوێندكاران‬ ‫نین"‪.‬‬

‫هه‌ر ئه‌مڕۆ موچه‌ ‌ی ب ‌ێ‬ ‫پاشكه‌وت دابه‌ش بكرێت‬ ‫سبه‌ین ‌ێ هه‌رچ ‌ی ده‌رگا ‌ی‬ ‫خوێندنگه‌ی ‌ه ده‌كرێته‌وه‬

‫ته‌خته سپی‬

‫هه‌رجاره‌و که‌سێک ده‌ینوسێت‬

‫وێنایه‌كی نا په‌روه‌رده‌یی‬ ‫بۆ به‌شی وێژه‌یی‬

‫به‌ڕێز عه‌باس‬ ‫كۆمه‌ڵگاو به‌رپرسان‌و خوێنده‌واره‌كانی‌ ئێمه‌ به‌ئاسان ‌ی‬ ‫ده‌س���تكاری‌ هه‌مو ش���تێك ده‌كه‌ن به‌بێ‌ ئه‌وه‌ی‌ بیری‌‬ ‫لێبكه‌ن���ه‌وه‌و وردببنه‌وه‌ له‌ده‌رئه‌نجامه‌كانی‌‪ ،‬ئاش���كرایه‌‬ ‫فێرخواز ده‌چێته‌ پۆلی‌ ده‌یه‌می ئاماده‌یی‌ ده‌بێت له‌نێوان‬ ‫به‌شی‌ زانستی‌‌و وێژه‌یی‌ یه‌كێكیان هه‌ڵبژێرێت‪ ،‬به‌داخه‌وه‌‬ ‫ئه‌وه‌ی‌ زۆرج���ار بریار ده‌دات فێرخ���واز وێژه‌یی‌ یاخود‬ ‫زانس���تی‌ هه‌ڵبژێرێت حه‌زو ئ���اره‌زوی‌ فێرخوازه‌كه‌ نییه‌‬ ‫به‌ق���ه‌د ئه‌وه‌نده‌ی‌ هاندان���ی ده‌وروبه‌ره‌كه‌یه‌تی‌ هه‌ربۆیه‌‬ ‫له‌ده‌رئه‌نجام���دا به‌ش���ێكی گرنگیان شكس���ت ده‌هێنن‪،‬‬ ‫وێنایه‌ك دروست بوه‌ فێرخوازێك گه‌ر بڕیاربدات‌و به‌شی‌‬ ‫وێژه‌یی‌ هه‌ڵبژێرێت به‌فێرخوازێكی الواز له‌قه‌ڵه‌م ده‌درێت‌و‬ ‫پێی‌ ده‌ڵێن به‌ش���ی‌ وێژه‌یی‌ چییه‌‌و بۆچی باشه‌و گرنگی‬ ‫چییه‌؟! به‌اڵم گه‌ر هه‌مان فێرخواز بچێته‌ به‌شی‌ زانستی‌‬ ‫روبه‌ڕوی‌ ئه‌و قسانه‌و هه‌مان پرسیار نابێته‌وه‌‪ ،‬ته‌نانه‌ت‬ ‫فێرخوازێك بچێته‌ به‌شی‌ زانستی‌‌و توانای‌ خوێندنی‌ ئه‌و‬ ‫به‌شه‌شی‌ نه‌بێت ئه‌و پرس���یارانه‌ی‌ روبه‌روی‌ فێرخوازه‌‬ ‫كه‌ی‌ به‌ش���ی‌ وێژه‌یی بۆته‌وه‌ روبه‌روی‌ فێرخوازی‌ به‌شی‌‬ ‫زانس���تی‌ نابێته‌وه‌؟ ئێمه‌ پێمان وای���ه‌ جگه‌ له‌خێزان‌و‬ ‫كۆمه‌ڵگه‌ كۆی‌ به‌رپرسانی‌ الیه‌نی‌ په‌روه‌رده‌یی‌ به‌رپرسن‬ ‫له‌دروس���تكردنی‌ ئه‌م وێنایه‌‪ ،‬له‌ ئه‌وروپا ماوه‌یه‌ك ئه‌م‬ ‫دیده‌ زاڵبوه‌ به‌تایبه‌تی‌ له‌سه‌ده‌ی‌ نۆزده‌و نیوه‌ی‌ یه‌كه‌می‌‬ ‫س���ه‌ده‌ی‌ بیس���ت كه‌كاتی‌ س���ه‌رهه‌ڵدانی‌ فه‌لسه‌فه‌ی‌‬ ‫پۆزه‌تیڤیزمه‌ به‌رابه‌رایه‌تی‌ فه‌یله‌س���وفی‌ كۆمه‌ڵناس���ی‌‬ ‫ئۆگست كۆنت‪ ،‬ئه‌م فه‌لسه‌فه‌یه‌ پێمان ده‌ڵێت گه‌ر هه‌ر‬ ‫شتێك خرایه‌ ژێر ئه‌زمونه‌وه‌ سه‌داسه‌د ده‌رنه‌چو كه‌واته‌‬ ‫زانس���ت نییه‌‪ ،‬واته‌ به‌كورتی‌ به‌دیدێك���ی‌ ماتماتیكییانه‌‬ ‫س���ه‌یری‌ كۆی‌ الیه‌نه‌كانی‌ ژیانی‌ ك���ردوه‌ كه‌دواتر ئه‌م‬ ‫دی���ده‌ له‌الی���ه‌ن پس���پۆرانه‌وه‌ خراوه‌ته‌ به‌رنه‌ش���ته‌ری‌‬ ‫ره‌خنه‌‪ ،‬مه‌به‌س���تمانه‌ بڵێین كه‌ ئ���ه‌م دیده‌ تاراده‌یه‌كی‌‬ ‫زۆر وه‌كو خۆی‌ گواس���تراوه‌ته‌وه‌ بۆ واڵتی‌ ئێمه‌‪ ،‬فیزیاو‬ ‫ماتماتیك‌و كیمیا زانس���تن‌و گرنگن‌و بۆ ژیان پێویستن‬ ‫ده‌بێت هه‌مو ژیان بە‌پێوه‌ری ئه‌و زانستانه‌ بخوێنرێنه‌وه‌‪،‬‬ ‫ب���ه‌اڵم به‌پێچه‌وانه‌وه‌ مێژو جوگرافیاو ئابوری‌ زانس���ت‬ ‫نین‌و گرن���گ نین! هه‌مو خوێندكارێك���ی‌ ئێمه‌ ده‌زانێت‬ ‫نیوتن‌و ئه‌نیشتاین‌و فیس���اگۆرس كێیه‌‪ ،‬به‌اڵم ناوی‌ دو‬ ‫فه‌یله‌س���وفی‌ بواری‌ مێژو ئابوری‌ نازانێ���ت! به‌داخه‌وه‌‬ ‫ئه‌و ش���ه‌ڕه‌ له‌ناو خوێندكاره‌كانی‌ ئێمه‌ له‌خوێندنگاكان‬ ‫زۆر به‌ئاس���انی‌ هه‌ستی‌ پێده‌كرێت‪ ،‬خوێندكارانی‌ به‌شی‌‬ ‫وێژه‌یی‌ هه‌س���ت به‌تاوانێك ده‌كه‌ن كه‌كاتێك ئه‌و به‌شه‌‬ ‫هه‌ڵده‌بژێرن‌و زۆر جاریش له‌الیه‌ن هاوڕێكانیان له‌به‌شی‌‬ ‫زانستی‌ روبه‌روی‌ توانج ده‌بنه‌وه‌و هه‌ندێك جاریش كێشه‌‬ ‫له‌نێوانیاندا دروس���ت ده‌بێت‌و حاڵه‌تی هه‌راس���انكردن‬ ‫دروس���ت ده‌بێت‪ ،‬چونك���ه‌ هه‌ردوالی���ان مه‌عریفه‌یه‌كی‬ ‫ته‌واوی���ان نییه‌ تاوه‌كو به‌رگری‌ له‌بۆچونی خۆیان بكه‌ن‬ ‫به‌ش���ێوه‌ی دیالۆگ‪ ،‬ته‌نانه‌ت ئه‌م كێشه‌یه‌ له‌سه‌ره‌وه‌ش‬ ‫هه‌ی���ه‌‪ ،‬بۆ نمونه‌ مامۆس���تایه‌كی‌ فیزی���ا هه‌مان پێگه‌و‬ ‫ڕه‌مزی‌ نیی���ه‌ بە‌به‌راورد له‌گه‌ڵ مامۆس���تایه‌كی‌ ئابوری‌‬ ‫یان هه‌ر ماده‌یه‌كی‌ تری‌ تایبه‌ت به‌به‌شی‌ وێژه‌یی(دیاره‌‬ ‫ئه‌م قس���ه‌ی‌ ئێم���ه‌ رێژه‌یی���ه‌)‪ ،‬هه‌روه‌ه���ا خاڵێكی تر‬ ‫ده‌مانه‌وێت ئام���اژه‌ی‌ پێبكه‌ی���ن جیاوازیكردنه‌ له‌نێوان‬ ‫خوێندكارانی‌ به‌شی‌ وێژه‌یی‌‌و زانستی‌ له‌الیه‌ن مامۆستاو‬ ‫به‌رێوه‌به‌ری‌ خوێندنگاكانه‌وه‌ له‌مامه‌ڵه‌كردنی ئاس���اییه‌و‬ ‫تا وه‌كو زۆرش���تیتر به‌شی وێژه‌یی پێیان وایه‌ زۆر جار‬ ‫بە‌چاوی نه‌رێنییه‌وه‌ لێیان ده‌ڕوانرێت‪ ،‬هه‌ندێك مادده‌ی‌‬ ‫خوێندن هه‌یه‌ هاوبه‌شه‌ له‌نێوان به‌شی‌ زانستی‌‌و وێژه‌یی‬ ‫واته‌ ه���ه‌ردووال ده‌یخوێن���ن‪ ،‬وه‌ك���و وانه‌كانی‌ كوردی‌‌و‬ ‫عه‌ره‌بی‌‌و ئینگلیزی‌‌و بیركاری‌ ئه‌ومامۆس���تایه‌ی‌ ڕێگای‌‬ ‫وانه‌وتنه‌وه‌ی‌ س���ه‌ركه‌وتوه‌و خوێندكار خۆشی‌ ده‌وێت‌و‬ ‫ب���اش لێی‌ تێده‌گات ده‌یده‌ن یان خ���ۆی‌ ده‌چێت بۆالی‌‬ ‫به‌شی‌ زانس���تی‌‌و پێچه‌وانه‌كه‌شی‌ بۆبه‌شی‌ وێژه‌یی‌ به‌بێ‌‬ ‫ئه‌وه‌ی‌ بااڵنس���ێك له‌نێوان ه���ه‌ردووال ڕابگرن‪ ،‬ئه‌مه‌ش‬ ‫پرس���یار الی فێرخوازی به‌شی وێژه‌یی دروست ده‌كات‌و‬ ‫گومان له‌به‌ش���ه‌كه‌ی الدروس���ت ده‌بێت وه‌ك سزایه‌ك‬ ‫لێیده‌ڕوان���ن؟ به‌بیان���وی‌ ئ���ه‌وه‌ی‌ فێرخ���وازی وێژه‌یی‌‬ ‫الوازو هارن‌و تێناگه‌ن‌و به‌اڵم به‌ش���ی‌ زانس���تی‌ زیره‌كن‌و‬ ‫(فه‌قی���رن )و تێده‌گه‌ن! ده‌پرس���ین فێرخواز چ وێژه‌یی‬ ‫بێ���ت یان زانس���تی‌ فێرخ���وازی هه‌مان ش���ارو كۆاڵن‌و‬ ‫گه‌ڕه‌ك‌و خوێندنگانین‪ ،‬هه‌مان وانه‌و هه‌مان مامۆس���تاو‬ ‫هه‌مان به‌ریوبه‌ر نین ئیتر بۆ فێرخوازی به‌ش���ی‌ وێژه‌یی‬ ‫شه‌یتانه‌و هی‌ زانستیش فریش���ته‌؟! مامۆستا مۆستای‌‬ ‫هه‌ردووبه‌ش���ی‌ وێژه‌یی‌‌و زانستی‌ یه‌ نه‌وه‌ك ته‌نها به‌شی‌‬ ‫زانس���تی‌‪ ،‬به‌داخه‌وه‌ مامۆس���تای‌ هه‌ب���وه‌ ئیش‌و كاری‌‬ ‫ئه‌وه‌ب���وه‌ ته‌نها باس���ی خراپی‌و گرنگ نه‌بونی به‌ش���ی‌‬ ‫وێژه‌یی ب���كات هه‌ڵبه‌ت نه‌وه‌ك به‌پاڵپش���تی مه‌عریفه‌و‬ ‫ئه‌رگۆمێنت‪ ،‬به‌ڵكو به‌ش���ێوه‌ی گاڵته‌جاڕی‌و ناو ناتۆره‌!‬ ‫ته‌نانه‌ت مامۆستای واهه‌بووه‌ پێی‌ وابوه‌ نابێت فێرخوازی‬ ‫به‌شی‌ زانستی‌ خۆشه‌ویس���تی‌ له‌گه‌ڵ فێرخوازی به‌شی‌‬ ‫وێژه‌ی���ی بكات! تێناگه‌ین ئه‌ غرورییه‌ بۆچی‌و پاڵپش���ت‬ ‫به‌چی؟ خاڵێكیتر كه‌ له‌كۆنه‌س���تی‌ فێرخوازانی ئێمه‌دا‬ ‫هه‌یه‌ ئه‌وی���ش ئه‌وه‌یه‌‪ ،‬كه‌بۆچی‌ فێرخوازانی به‌ش���ی‌‬ ‫زانس���تی‌ كه‌كاتێك پۆل���ی‌ دوازده‌ ته‌واوده‌كه‌ن ده‌توانن‬ ‫بۆهه‌موو به‌شێكی‌ وێژه‌یی‌ بچن‌و وه‌ریان ده‌گرێت‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫به‌شی‌ وێژه‌یی‌ ناتوانێت بۆهیچ به‌شێكی‌ زانستی‌ بڕوات‪،‬‬ ‫پێی���ان وایه‌ له‌الیه‌ك مافیان ده‌خورێ���ت له‌الیه‌كیتره‌وه‌‬ ‫پێمان ده‌ڵێت فێرخوازی به‌ش��� ‌ی زانستی‌ بۆ هه‌ردوكیان‬ ‫ده‌ ش���یت‪ ،‬له‌كاتێكدا بۆیه‌ فێرخوازه‌كه‌ ڕۆشتۆته‌ به‌شی‌‬ ‫زانس���تی‌ كه‌ توانای‌ تێگه‌یش���تنی‌ بابه‌ته‌ وێژه‌ییه‌كانی‌‬ ‫نییه‌ ئه‌مه‌ش ناراس���ته‌وخۆ ئه‌فزه‌ڵیه‌تی‌ زانستی‌ به‌سه‌ر‬ ‫وێژه‌یی‌ ده‌س���ه‌پێنێت‪ ،‬له‌كۆتایی���دا ده‌ڵێین گریمان ئه‌و‬ ‫وانانه‌ی‌ كه‌تایبه‌تن به‌به‌ش���ی‌ وێژه‌یی چ له‌ئاماده‌یی وچ‬ ‫له‌زانكۆكان وازی‌ لێده‌هێنین‌و نایخوێنین به‌بۆنه‌ی گرنگ‬ ‫نه‌بون‌و پێویس���ت نه‌بون بۆ ژیان‪ ،‬ئایا ئه‌ژین‌و ده‌بێت‌و‬ ‫ژی���ان ده‌ڕوات؟ هه‌روه‌ها ده‌پرس���ین یان ئ���ه‌و وانانه‌ی‌‬ ‫تایبه‌تن به‌به‌ش���ی‌ زانس���تی‌ به‌هه‌مان شێوه‌ نایخوێنین‌و‬ ‫وازی‌ لێده‌ هێنین‪ ،‬ئایا ده‌بێت؟‬

‫تایبەت‬

‫خه‌یاڵ‌‌و خۆڵ‌‪ ..‬كتێبێك كه‌ شایسته‌ی‌ خوێندنه‌وه‌یه‬

‫)‪ )614‬سێشه‌ممه ‪2018/2/20‬‬

‫‪17‬‬

‫ئا‪ :‬ئاوێنه‌‬ ‫خه‌یاڵ‌‌و خۆڵ‌ نوێترین كتێبه‌ كه‌ به‌م‬ ‫دواییه‌ باڵوكراوه‌ته‌وه‌و پۆرتریه‌تی‌‬ ‫كۆمه‌ڵێك كه‌سایه‌تی‌ ناوداری‌ كوردی‌‬ ‫به‌زمانێكی پاراوو‌ سه‌رنجڕاكێش تیا‬ ‫كێشراوه‌‪.‬‬ ‫كامه‌ران س����وبحان‪ ،‬كه‌ نوس����ه‌ری‌‬ ‫ئ����ه‌م كتێبه‌ی����ه‌و داهاته‌كه‌ش����ی‌ ب����ۆ‬ ‫توش����بوانی‌ نه‌خۆش����ی‌ ش����ێرپه‌نجه‌و‬ ‫مندااڵنی بێسەرپەرشت ته‌رخانكراوه‌‪،‬‬ ‫به‌زمانێك����ی‌ تایب����ه‌ت‌ گێڕانه‌وه‌یه‌كی‌‬ ‫س����یحرئامێز له‌گه‌ڵ‌ خۆیدا ده‌مانبات‬ ‫بۆ نێ����و باخچ����ه‌ی‌ رازاوه‌ی‌ ئه‌و ژن‌و‬ ‫پی����اوه‌ جوامێرانه‌ی‌ مێژووی‌ كلتوری‌‌و‬ ‫رۆش����نبیری‌‌و ئه‌ده‌ب����ی‌ ئێمه‌ی����ان پڕ‬ ‫له‌گوڵی‌ ره‌نگاوڕه‌نگ كردوه‌‪.‬‬ ‫س����ه‌ره‌تای‌ ئه‌م كتێبه‌ به‌بیروه‌رییه‌‬ ‫ته‌ماوییه‌كان����ی‌ مه‌س����توره‌ خان����م‬ ‫ده‌س����تپێده‌كات‪ ،‬ئه‌و ژنه‌ خانه‌دانه‌ی‌‬ ‫كه‌ ته‌نها ‪ 44‬س����اڵ‌ ژیاوه‌و له‌رۆژگاری‌‬ ‫خۆیدا ره‌چه‌ش����كێن ب����وه‌‪ ،‬كه‌ وه‌ك‬ ‫ژنێك له‌دنیای‌ ئه‌ده‌بدا ده‌س����تڕه‌نگین‬ ‫ب����وه‌و ‪ 20‬ه����ه‌زار به‌یت����ی‌ ش����یعر‌و‬ ‫غه‌زه‌ل����ی‌ به‌ش����ێوه‌زاری‌ هه‌ورام����ی‌و‬ ‫س����ۆرانی‌‌و به‌زمانی‌ كوردی‌‌و فارس����ی‌‬ ‫نوس����یوه‌‪ ،‬به‌اڵم زۆربه‌ی‌ هه‌ره‌ زۆری‌‬ ‫وه‌ك له‌لێكۆڵینه‌وه‌كان����دا ده‌ركه‌وتوه‌‬ ‫سوتێنراون‪ .‬مه‌ستوره‌ جگه‌ له‌دیوانی‌‬ ‫شیعر‪ ،‬سێ‌ كتێبی‌ گرنگی‌ تری‌ له‌بواری‌‬ ‫"ش����ه‌رعیات‌و ژیاننامه‌ی‌ ش����اعیران‪،‬‬ ‫مێ����ژوی‌ ئ����ه‌رده‌اڵن" ل����ه‌دوای‌ خۆی‌‬ ‫جێماوه‌‪ .‬ك����ه‌ بۆ یه‌كه‌مجار بوه‌ ژنێك‬ ‫له‌باره‌ی‌ بنه‌ماكانی‌ ئایینی‌ ئیسالمه‌وه‌‬ ‫كتێبێك بنوسێت‪.‬‬ ‫پاش����ان ب����اس له‌مه‌والن����ا خالیدی‌‬ ‫نه‌قش����به‌ندی‌ ده‌كات‪ ،‬مه‌والن����او‬ ‫مه‌ستوره‌ دو پۆرترێتی‌ سه‌رنجڕاكێشی‌‬ ‫ئ����ه‌م کتێبەن‪ ،‬ک����ە ژیانی ئ����ەم دو‬ ‫كه‌سایه‌تییه‌ مه‌زنه‌ به‌شێوه‌ی‌ چیرۆك‬ ‫ده‌گێڕدرێته‌وه‌‪.‬‬ ‫مه‌والن����ا خالی����دی‌ نه‌قش����به‌ندی‌‬ ‫ئ����ه‌و پیاوچاك����ه‌ پاك‌و بێگ����ه‌رده‌ی‌‪،‬‬ ‫زۆرانبازی‌‌و ناكۆكی‌ نێوان دو ته‌ریقه‌تی‌‬ ‫نه‌قش����به‌ندی‌‌و قادری‌ له‌س����لێمانی‌‪،‬‬ ‫رێگ����ه‌ی‌ ن����ادات له‌زێدی‌ ره‌س����ه‌نی‌‬ ‫خۆی‌ ژی����ان به‌س����ه‌ربه‌رێت‌و به‌ناچار‬ ‫سه‌ری‌ خۆی‌ به‌ره‌و به‌غداو له‌وێشه‌وه‌‬

‫ئەم کتێبە‬ ‫پۆرترێتی ئه‌و ژن‌و‬ ‫پیاوه‌ جوامێرانه‌ی‬ ‫کوردن کە‬ ‫مێژووی‌ كلتوری‌‌و‬ ‫رۆشنبیری‌‌و ئه‌ده‌بی‌‬ ‫ئێمه‌یان پڕ له‌گوڵی‌‬ ‫ره‌نگاوڕه‌نگ كردوه‌‬

‫به‌ره‌و شام هه‌ڵده‌گرێت‌و هه‌ر له‌وێش‬ ‫له‌هه‌س����تێكی‌ پڕ له‌گۆشه‌گیری‌و دورە‬ ‫واڵتیدا بەدڵێکی پڕ لەخەم‌و تاس����ەوە‬ ‫سه‌رده‌نێته‌وه‌‪.‬‬ ‫به‌پێ����ی‌ گێڕانه‌وه‌ی‌ خ����اك‌و خۆڵ‌‪،‬‬ ‫یه‌ك����ه‌م كتێب����ی‌ چاپك����راوی‌ كوردی‌‬ ‫له‌ساڵی‌ ‪1844‬دا له‌ئه‌سته‌مبول دیوانه‌‬ ‫ش����یعرێكی‌ مه‌والنا خالید نه‌قشبه‌ندی‌‬ ‫بوه‌ به‌"كوردی‌‌و فارسی‌‌و عه‌ره‌بی‌"‪.‬‬ ‫نوسه‌ر پاش ئه‌وه‌ی‌ تیشك ده‌خاته‌‬ ‫سه‌ر "زێوەرو یاداش����تی دەربەدەریی‬

‫ئه‌و ش����اعیره‌ی‌ له‌ش����ێخ مه‌حمودی‌‬ ‫نه‌مره‌وه‌ نزیك بوه‌‪ ،‬شێخ نوری شێخ‬ ‫س����اڵح كه‌ بەپێش����ەنگێکی شیعریی‬ ‫ك����وردی‌ ناویده‌بات‪ ،‬ب����اس لەحاجی‬ ‫قادری کۆیی‌و ئەحمەد موختار جاف‌و‬ ‫وه‌لی‌ دێوانه‌‌و جه‌میل سائیب‌و مه‌حمود‬ ‫پاشای‌ جاف دەکات‪.‬‬ ‫به‌ش����ێكی‌ دیكه‌ی‌ سه‌رنجڕاكێش����ی‌‬ ‫ئه‌م كتێبه‌‪ ،‬رۆڵی‌ عه‌ره‌بی‌ ش����ه‌مۆیه‌‬ ‫له‌پاراس����تنی‌ زمان‌و كولتوری‌ كوردی‬ ‫له‌سایه‌ی‌ ده‌سه‌اڵتی‌ یه‌كێتی‌ سۆڤیه‌تدا‪،‬‬

‫كه‌ وه‌زیری‌ مه‌عاریفی‌ ئه‌رمینیا داوه‌تی‌‬ ‫ده‌كات بۆ ئۆفیس����ه‌كه‌ی‌‌و پێشنیار ‌‬ ‫ی‬ ‫دانان����ی‌ ئه‌لفوبێیه‌كی‌ تایبه‌ت به‌زمانی‌‬ ‫كوردی‌ لێده‌كات‪ ،‬شه‌مۆ پاش ئه‌وه‌ی‌‬ ‫ساڵێك به‌دانانی‌ ئه‌لفوبێی‌ كوردییه‌وه‌‬ ‫سه‌رقاڵ‌ ده‌بێت‪ ،‬سه‌ره‌نجام كاره‌كه‌ی‌‬ ‫ت����ه‌واو ده‌كات‌و ئه‌لفوبێ����ی‌ ك����وردی‌‬ ‫به‌التین����ی‌ داده‌هێنێت‌و به‌م ش����ێوه‌‬ ‫پیت����ه‌ رۆژنامه‌ی‌ ریا ت����ازه‌ له‌یه‌ریڤان‬ ‫باڵوده‌كاته‌وه‌‪.‬‬ ‫س����وبحان له‌به‌ش����ێكی‌ دیك����ه‌ی‌‬

‫كتێبه‌كه‌ی����دا چیرۆك����ی‌ ته‌نهای����ی‌‬ ‫نه‌جمه‌دی����ن م����ەال ده‌گێڕت����ه‌وه‌‪ ،‬ئه‌و‬ ‫مرۆڤه‌ی‌ كه‌ نوسه‌ر پێیوای ‌ه شایسته‌ی‌‬ ‫ئه‌وه‌یه‌ بكرێته‌ سیمبولی‌ خوێنده‌واری‌‬ ‫له‌ن����او كورددا‪ ،‬چونك����ه‌ تا مردن له‌و‬ ‫پێناوه‌دا نه‌سره‌وت‌و ‪ 7‬هه‌زار منداڵی‌‬ ‫كوردی‌ فێری‌ نوس����ین‌و خوێنده‌واری‌‬ ‫كردوه‌‪.‬‬ ‫تۆفی����ق وه‌هبی‌‌و محه‌م����ه‌د ئه‌مین‬ ‫زه‌ك����ی‌ ب����ه‌گ‌و م����ه‌ال عه‌بدولكه‌ریمی‌‬ ‫موده‌ریس‌و ش����ێخ محه‌م����ه‌دی‌ خاڵ‌‌و‬

‫عه‌ب����دواڵ جه‌وهه‌رو فای����ه‌ق بێكه‌س‌و‬ ‫ش����ێركۆ بێك����ه‌س له‌و كه‌س����ایه‌تیی ‌ه‬ ‫گه‌ورانه‌ی‌ كوردن له‌سه‌ده‌ی‌ بیسته‌مدا‬ ‫كه‌ نوسه‌ر ئیشی‌ له‌سه‌ر كردون‪ ،‬ئه‌و‬ ‫پیاوه‌ م����ه‌زن‌و جوامێره‌ كه‌ڵه‌گەتانه‌ی‌‬ ‫ئه‌ده‌ب‌و مێ����ژووی‌ كورد كه‌ تا دنیایه‌‬ ‫ناویان به‌نه‌مری‌ ده‌مێنێته‌وه‌‪.‬‬ ‫خ����اك‌و خ����ۆڵ‌ ك����ه‌ داهاته‌كه‌ی‌ بۆ‬ ‫نه‌خۆش����خانه‌ی‌ هی����واو مندااڵنی‌ بێ‌‬ ‫سه‌رپه‌رشت ته‌رخان كراوه‌‪ ،‬كتێبێكه‌‬ ‫شایسته‌ی‌ خوێندنه‌وه‌یه‌‪.‬‬

‫ریکالم‬

‫‪»¡ĪÊëµĪŌÎ ģōëÕņīĤ‬‬ ‫‪¡ĪňĥŎŀѶŇĜ Īë¶Đ ŃÎ ËōçōËÈ »Ë¹ì¡æ‬‬

‫‪ĢÊêËĨňÎ »ňºŀňĠŃĘ ėōíĤ êËĥ¯êňð »æë¹ ¼ĤËġŇĝð‬‬ ‫‪07705996990 - 0533220180‬‬

‫‪www.ideafoundation.co‬‬ ‫‪ideafoun@gmail.com‬‬ ‫‪www.facebook.com/dezgai.idea‬‬

‫تایبه‌ت‬

‫)‪ )614‬سێشه‌ممه ‪2018/2/20‬‬

‫‪19‬‬

‫گورگە بۆرەکان لەچی تۆقیون؟‪ ..‬پاشماوە‬ ‫ئەوەی مەبەستی سەرەکی من بو لە‌وەرگرتنی‬ ‫ئەو تێکس����تە ئەو دێڕانەیە کە خەتم بە‌ژێردا‬ ‫هێناوە‪ ،‬کە ئەم پرس����یارانە دروس����ت ئەکەن‬ ‫س����ەبارەت بەو ریکخراوانەی کۆمەڵی مەدەنی‬ ‫کە لە‌کوردستان هەن کە ئەویش ئەمانەن‪:‬‬ ‫‪ -1‬ئای����ا رێکخراوەکان����ی کۆمەڵ����ی مەدەنی‬ ‫کوردستان سەربەخۆن؟‬ ‫‪ -2‬ئایا سەرچاوەی داهاتیان ئاشکرایە؟‬ ‫‪ -3‬ئای����ا کەس����انی س����ەر بەحیزبەکانیان تیا‬ ‫نیە؟‬ ‫‪ -4‬ئایا حیزبەکان دەستیان نەکێشاوەتە ئیشو‬ ‫کارەکانیان؟‬ ‫‪ -5‬ئایا ئەوان هەوڵی ئارامی کۆمەڵیان داوە؟‬ ‫‪ -6‬ئای����ا هەوڵ����ی کەمکردنەوەی سیاس����ەتی‬ ‫رکەبەرایەتی نێوان حیزبەکانی کوردس����تانیان‬ ‫داوە؟‬ ‫‪ -7‬ئایا ئەوان دژی گەندەڵی وەستاونەتەوە؟‬ ‫ئەوانەو دەیان پرس����یاری ت����ر کە بێگومان‬ ‫وەاڵمەکانی����ان‪( ،‬نەخێ����ر)ە‪ ،‬ریکخراوەکان����ی‬ ‫کۆمەڵی مەدەنی کوردس����تان سەربەخۆ نین‌و‬ ‫س����ەر بە‌حیزبەکانی کوردس����تانن‪ ،‬بە‌گوێرەی‬ ‫دابەشبونی حیزبەکان ئەوانیش هەر وا دابەش‬ ‫بوون‪ ،‬ئەوانەی هەولێر س����ەر بە‌پارتین‌و کارو‬ ‫چاالکیەکانی����ان دژ بە‌یەکێت����ی‌و حیزبەکانی‬ ‫ت����ری ئەم دەڤەرەی����ە‪ ،‬ئەوانەی س����لێمانیش‬ ‫بە‌هەمان شێوە س����ەر بە‌یکێتی یا گۆڕان یان‬ ‫حیزبە‌ئیسالمیەکانن‪ ،‬هەر ئەوانیش هەر الیەو‬ ‫یارمەتی ئەو رێکخراوە ئەدات کە س����ەر بەوە‪،‬‬ ‫هەر ئەم بڕگەیە وەاڵمی تەواوی پرسیارەکانی‬ ‫تر ئەداتەوە کە سەرچاوەی داهاتیان دیار نیە‪،‬‬ ‫چاالکیەکانیان بە‌گوێرەی ویستی ئەو حیزبانەیە‬ ‫کە س����ەپۆرتیان ئەکەن‪ ،‬کەس����انی حیزبیان‬ ‫تیایە‪ ،‬نەک داکۆکیکاری مافی میللەتن بەڵکو‬ ‫داکۆکی����کاری سیاس����ەتی حیزبەکانن‪ ،‬لەبەر‬ ‫ئەوە نەک هەر نەیانتوانی����وە ئارامی بپارێزن‬ ‫بەڵکو خۆش����یان بە‌فیتی حیزبەکانیان ئارامی‬

‫ئەشێوێنن وکەی حیزبەکانیان ویستیان ئەچنە‬ ‫سەرش����ەقام وکەی حیزبەکانیش ویس����تیان‬ ‫ئەیاننێرن����ەوە ماڵەکانی����ان‪ ،‬ن����ە توانیویانە‬ ‫سیاسەتی قبوڵکردنی یەکتری لە‌ناخی خەڵکا‬ ‫دروستبکەن ونەتوانیویانە رکەبەرایەتی نێوان‬ ‫حیزبەکان کەمبکەن����ەوە‌و نە دژی گەندەڵیش‬ ‫وەس����تاونەتەوە‪ ،‬بونیان تەنه����ا بۆ خۆڵکردنە‬ ‫چ����اوی خەڵکیەوەی����ە‪ ،‬کە گوای����ە واڵتێکی‬ ‫دیموکراتیم����ان هەیە‌و ئەوەت����ا رێکخراوەکانی‬ ‫کۆمەڵ����ی مەدەنیم����ان هەی����ەو ژمارەی����ان‬ ‫لە‌وەزارەتەکان����ی حکومەتی هەرێ����م زیاترەو‬ ‫پارێزگاری لە‌مافەکانی میللەت ئەکەن‪.‬‬ ‫سێیەم؛ سەندیکاکان‪:‬‬ ‫س����ەندیکاکانیش کە بە‌ڕێکخراوی پیشەیی‬ ‫دائەنرێن‪ ،‬وەک رێکخراوەکانی مامۆس����تایان‌و‬ ‫پزیش����کان وخوێن����کاران‌و فەرمانب����ەران‌و‬ ‫ئەندازی����اران‌و رۆژنامە نوس����ان ونوس����ەران‌و‬ ‫ژمێری����اران وئافراتان‪ ...‬هت����د‪ ،‬ئەمانیش هەر‬ ‫لەگەڵ ریکخراوەکانی کۆمەڵی مەدەنی ئەژمار‬ ‫کراون وەلی ئەمان پێش ریکخراوەکانی کۆمەڵی‬ ‫مەدەنی دروس����تبوون (‪ .....‬لە‌ریکخراوەکانی‬ ‫کۆمەڵی مەدەنی سەندیکا پیشەییەکانی وەک‬ ‫ئەندازی����اران‌و کرێکاران‌و رێکخراوە ئاینیەکانی‬ ‫وەک مزگەوت����ەکان وکەنیس����ەکان ویان����ە‬ ‫کۆمەاڵیەتیەکان����ی وەک تیپە وەرزش����یەکان‌و‬ ‫مەڵبەندەکان����ی الوان) ‪ 6‬ب����ەاڵم وەک وتمان‬ ‫ریکخ����راوە پیش����ەییەکان کۆنت����رن ل����ە‌ڕوی‬ ‫دروس����تبونەوە ئەم رێکخراوان����ەش لە‌زوربەی‬ ‫ه����ەرەزۆری واڵتان����ی جیهاندا هەن‌و بە‌یاس����ا‬ ‫نێودەوڵەتیەکان ئاماژەی پێکراوە ((لە‌یاسای‬ ‫نێودەوڵەتیدا دەقی تایبەتی بۆ تەرخانکراوەو‬ ‫لە‌بانگەشەی جیهانی مافی مرۆڤدا کە لە‌ساڵی‬ ‫‪ 1948‬دەرچوە ئام����اژەی پێکراوە‪ ،‬بڕگەی ‪4‬‬ ‫لە‌مادەی ‪ 24‬جەختی لە‌س����ەر ئەوە کردۆتەوە‬ ‫(هەموکەس����ێک مافی ئەوەی هەیە لە‌ئیدارەی‬ ‫ئیش����وکاری واڵتەکەیدا بەشداربێت) هەروەها‬

‫لە‌بڕگ����ەی ‪ 2‬م����ادەی ‪ 23‬دا هات����وە (هەمو‬ ‫کەس����ێک بۆی هەیە دامەزرێنەر یا ئەندام بێت‬ ‫لە‌هەر س����ەندیکایەکدا ک����ە بەرژەوەندیەکانی‬ ‫بپارێزێت)‪ ،‬هەروەه����ا لە‌بەندی ‪ 8‬ی پەیمانی‬ ‫نێودەوڵەتی بۆ مافە ئاب����وری وکۆمەاڵیەتی‌و‬ ‫رۆش����نبیرییەکان ک����ە ‪ 1961/9/16‬دەرچوە‬ ‫هاتوە (هەمو واڵتە پەیوەندیدارەکان پێویستە‬ ‫دەستەبەری ئەوە بکەن کە هەمو تاکێک مافی‬ ‫پێکهێنان����ی س����ەندیکاو ئەندامبونی هەیە لەو‬ ‫ش����وێنەدا کە ئەیەوێ����ت‪ ...‬ناکرێت کۆتوبەند‬ ‫دابنرێت ب����ۆ ئەو کارە بەگوێرەی یاس����اکانی‬ ‫کۆمەڵی دیموکراتی‪7)) ،‬‬ ‫ئ����ەوەی ش����ایانی باس����ە س����ەندیکاکان‬ ‫بە‌تایبەت����ی کرێ����کاران لە‌ئەنجام����ی ئەوەوە‬ ‫دروس����ت بون کە سس����تمی س����ەرمایەداری‬ ‫تەواو گەشەی س����ەند وزیاتر قوالپی پەنجەی‬ ‫لە‌مل����ی کرێ����کاران توندکرد‪ ،‬ک����ە ئەوانیش‬ ‫پێویستیان بە‌یەکدەنگیەک بو بۆ بەرگریکردن‬ ‫لە‌مافەکانی����ان بۆی����ە بە‌ڕای من س����ەندیکای‬ ‫کرێ����کاران لە‌پێش هەر س����ەندیکایەکی ترەوە‬ ‫دروست بوە کە هاندەری ئەوەش ئەو جواڵنەوە‬ ‫کرێکاریەبو کە بە‌ڕابەرایەتی لینین ش����ێوازی‬ ‫خەباتیان بۆ دیاریکرا‌و زیاتر هۆش����یارکرانەوە‬ ‫لە‌چۆنیەتی مافخوراوییان وشێوازی خەباتیان‬ ‫بۆ البردنی ئەو چەوس����اندنەوەیە‪( ،‬لە ساڵی‬ ‫‪ 1871‬سەندیکا دروستبو دواتریش لە‌فەرانسا‬ ‫لە‌س����اڵی ‪‌1848‬و ئیتر دوای ئ����ەوە لە‌ئەوروپا‬ ‫پەرەی سەندو بە‌فەرمی دانیپیانرا وناسرا) ‪،8‬‬ ‫دروستبونی س����ەندیکا بو بە‌نەریتێک لە‌هەمو‬ ‫دنی����ا تا ئەو ئاس����تەی کە هەمو پیش����ەیەک‬ ‫پیش����ەوەرەکان هاودەنگیەکی����ان هەبێت بۆ‬ ‫رێکخس����تنیان وداکۆک����ی لە‌مافەکانیان‪ ،‬بۆیە‬ ‫گرنگ بو یاس����ا نێودەوڵەتییەکان ئاوڕێکیش‬ ‫لەم����ە بدەنەوەو یاس����او ریس����ای تایبەتی بۆ‬ ‫دابنێن‪ ،‬ئەوەی ش����ایانی باس����ە پەیماننامەی‬ ‫نێودەوڵەت����ی ژمارە ‪ 98‬س����اڵی ‪ 1949‬بەندی‬

‫دوەمی ئەوەی بە‌ئاشکرا نوسیوە کە‪:‬‬ ‫(‪-1‬نابێ مەرجی ئەندام نەبوون لە‌سەندیکادا‬ ‫بۆ ئیشپێکردنی هیچ کەسێک دابنرێت یا داوای‬ ‫لێبکرێت ک����ە واز لە‌ئەندام بوونی س����ەندیکا‬ ‫بهێنێت‪.‬‬ ‫‪ -2‬نابێ بەهۆی ئەندام بوون لە‌س����ەندیکادا‬ ‫کەس لە‌کار دەربکرێت)‪9‬‬ ‫بەمجۆرە یاس����ا نێودەوڵەتیەکان بەردەوام‬ ‫ئ����ەم پرس����ەیان بە‌گرن����گ س����ەیر ک����ردوە‪،‬‬ ‫ئەوەتا ((یاس����ایەکی نێودەوڵەتی لە‌س����اڵی‬ ‫‪ 1961‬لە‌م����ادەی ‪ 22‬بە‌ڕونت����ر ش����ێوازی ئەو‬ ‫س����ەندیکایانەی نیش����اندا لە‌دو بڕگ����ەدا کە‬ ‫ئەڵێت‪-1( :‬هەمو تاکێک بۆی هەیە سەندیکا‬ ‫دروس����ت بکات بە‌هاوبەش����ی کەس����انی تر یا‬ ‫ببێتە ئەندام بۆ پاراس����تنی بەرژەوەندیەکانی‬ ‫خ����ۆی ‪ -2‬نابێت هیچ کۆس����پ‌و تەگەرەیەک‬ ‫بخرێت����ە رێگەی بەدەس����تهێنانی ئەو مافانەی‬ ‫لە‌یاس����اکانی دەوڵەتی دیموکرات����ی دانراوە‌و‬ ‫س����ەرپێچی لێبکرێت)) ‪ ،10‬هەروەها لە‌ساڵی‬ ‫‪ 1965‬دا یاس����ا نێودەوڵەتی����ەکان پێداگ����ری‬ ‫لە‌سەر مافی س����ەندیکاو ئازادیان کردۆتەوە‪،‬‬ ‫لە‌‪ 11‬سیپتەمبەری ‪ 1969‬جارێکیتر لە‌مادەی‬ ‫‪ 20‬دوپاتی ئەوەکراوەتەوە کە کرێکاران مافی‬ ‫سەربەستی ودیموکراتیان هەیە بۆ سەندیکاو‬ ‫کۆبونەوە‪ ،‬پەیوەس����تنامەی ژمارە ‪ 8‬ی واڵتە‬ ‫عەرەبیەکانیش لە‌س����اڵی‪ 1977‬دا بەم جۆرە‬ ‫جەختی لەسەر ئەو مافانە کردۆتەوە‪:‬‬ ‫(مادەی یەک‪ :‬بۆ کرێکار وخاوەن کار هەیە‬ ‫س����ەر ب����ە‌چ رێکخراوێک بن بەب����ێ وەرگرتنی‬ ‫مۆڵەت لە‌یەکتری‪.‬‬ ‫مادەی ‪ :13‬ئەبێ یاس����ای هەمو دەوڵەتێک‬ ‫ئەوەی تیابێت کە سەربەس����تی تەواو هەیە بۆ‬ ‫هەر کەس����ێک کە بیەوێ ببێتە ئەندام لە‌هەر‬ ‫سەندیکایەکدا یا لێی بکشێتەوە‪.‬‬ ‫مادەی ‪ :15‬ئەبێ یاس����ای هەمو دەوڵەتێک‬ ‫ئەوەی تیابێ����ت کە ئەندامانی س����ەندیکاکان‬

‫بۆیان هەیە سەربەستانە چاالکی خۆیان بکەن‬ ‫بە‌بێ دەس����ت تێوەردانی خاوەن����کار یا هەر‬ ‫الیەکی تر‪11) .‬‬ ‫بەاڵم بەداخەوە وێڕای ئەوهەمو یاسایەی کە‬ ‫دەستەبەری س����ەربەخۆیی کاری سەندیکاکان‬ ‫ئ����ەکات هی����ج س����ەندیکایەکی س����ەربەخۆ‬ ‫لە‌کوردس����تاندا نی����ە‪ ،‬ئەگەر هەش����بێت زۆر‬ ‫کەمە‌و بە‌پەنجەی یەک دەس����ت ئەژمێردرێت‪،‬‬ ‫لە‌س����ەردەمی بەعسدا سەندیکاکان هەمو سەر‬ ‫بە‌سیاس����ەتی بەعس بوون‌و بەرپرس����ەکانیان‬ ‫هەم����و ئەندامی بااڵ بون لە‌حیزبی بەعس����دا‪،‬‬ ‫بە‌پێ����ی رینمای����ی ئ����ەوان هەڵس����و کەوتیان‬ ‫ئەک����رد بۆ سەرخس����تنی سیاس����ەتی بەعس‬ ‫نەک داکۆکیک����ردن لە‌ماف����ی ئەندامەکانیان‪،‬‬ ‫نەک بون بە‌ئەندام وکش����انەوە لە‌سەندیکاکان‬ ‫ئارەزومەندان����ە ب����و بەڵک����و بە‌زۆرەملێ بوو‪،‬‬ ‫دەرچویەک����ی کۆلێژ ب����ۆی نەب����و دامەزرێت‬ ‫لە‌کارێکی حکومیدا تا نەبێتە ئەندام لە‌سەندیکا‬ ‫تایبەتمەندەک����ەی بە‌پیش����ەکەی‪ ،‬ب����ۆ نمونە‬ ‫ژمێریارێک بۆی نەب����و کار بکات تا نەبوایەتە‬ ‫ئەندام لە‌سەندیکای ژمێریاراندا‪.‬‬ ‫لە کوردس����تانی رزگارکراوێش����دا‪ ،‬لە‌دوای‬ ‫راپەڕین‪ ،‬دروس����تبوونی ئەو سەندیکایانە هەر‬ ‫بریتیبون لە‌سێبەری حیزبەکان‌و لەبەرژەوەندی‬ ‫حیزبەکان کاریان کردوە نەک ئەندامەکانیان‪،‬‬ ‫هەر بۆ نموونە‪ ،‬یەکێتی مامۆس����تایان س����ەر‬ ‫بە‌پارتی هەبو یەکێتی مامۆس����تایانی س����ەر‬ ‫بە‌یەکێتیش هەب����و کە دو رێکخراوی جیاوازی‬ ‫یەک پیش����ەی ی����ەک واڵت ب����وون‪ ،‬هەروەها‬ ‫رێکخ����راوی یەکێت����ی قوتابی����ان ه����ی پارتی‬ ‫بوو‪ ،‬یەکێتی خوێن����دکاران هی یەکێتی بوو‪،‬‬ ‫بە‌هەم����ان ش����ێوە ئەندازیاران وپزیش����کان‌و‬ ‫لە‌بواری سەندیکای ژنانیشدا یەکێتی ژنان هی‬ ‫یەکێتی بو ئافرەتان هی پارتی بو خانمان هی‬ ‫پارێزگاران‌و خوشکان هی حیزبێکی ئیسالمی‬ ‫بو هەمان ش����ێوە سۆشیالس����ت‌و ش����یوعی‌و‬

‫زەحمەتکێش����ان‌و هەر هەمویان س����ەندیکای‬ ‫خۆیان هەبوو‪ ،‬تەنانەت سەندیکای پارێزەران‌و‬ ‫مافپەروەرانیش بە‌هەمان شێوە دابەش بوبون‬ ‫کە خۆی����ان لە‌هەمو ک����ەس زیاترئ����اگاداری‬ ‫یاس����اکانی س����ەندیکاکانن‌و جەخت لەس����ەر‬ ‫س����ەربەخۆییان کراوەت����ەوە‌و وەک بەش����ێک‬ ‫لە‌ڕێکخراوەکان����ی کۆمەڵ����ی مەدەنی جەخت‬ ‫لەسەر بێالیەنی کراوەتەوە کە نابێ هیچ الیەک‬ ‫دەست بکێشێتە کاروباریانەوەو نابێ ئەوانیش‬ ‫الیەنداری سیاس����ی هیچ حیزبێک بکەن ئیتر‬ ‫کام س����ەربەخۆیی سەندیکا‌و کام داکۆکیکردن‬ ‫لە‌مافەکانی ئەندامانی����ان لە‌ڕوبەڕوبونەوەیان‬ ‫لەگەڵ دەسەاڵت‪.‬‬ ‫مەبەس����ت لە‌کۆکردنەوەی ئەو س����ێ الیەنە‬ ‫(میدی����ا‌و رێکخراوەکانی کۆمەڵ����ی مەدەنی‌و‬ ‫س����ەندیکاکان) لەم وت����ارەدا ئەوەیە کە ئەو‬ ‫س����ێ الیەنە ک����ە رۆڵیان وەک دی����اری کراوە‬ ‫نەیان بینیوەو بە‌پێی پرنس����یپەکان‌و یاساکان‬ ‫ش����ەرعیەتی بوونی خۆیان لە‌دەس����ت داوە‌و‬ ‫ن����ە داکۆکی����کارن لە‌ماف����ی ئەندامانیان‌و نە‬ ‫چاودێریش����ن‌و نە لەب����ەرەی میللەتدان بەڵکو‬ ‫لەبەرەی دەسەاڵتدان‪.‬‬ ‫سەرچاوەکان‪:‬‬ ‫‪-1‬ویکیبیدیا‬ ‫‪com .htt://mawdoo3-2‬‬ ‫‪ -3‬هەمان سەرچاوەی پێشو‬ ‫‪press. iraq@undp. org-4‬‬ ‫‪com .htt://mawdoo3 -5‬‬ ‫‪-6‬هەمان سەرچاوەی پێشو‬ ‫‪htt:// medicable. unblog. fr-7‬‬ ‫‪-8‬هەمان سەرچاوەی پێشو‬ ‫‪ -9‬هەمان سەرچاوەی پێشو‬ ‫‪ -10‬هەمان سەرچاوەی پێشو‬ ‫‪ -11‬هەمان سەرچاوەی پێشو‬

‫رابەرانی‌ دیموکرات‌و کۆمەڵەکان‪ ..‬پاشماوە‬ ‫بەاڵم لە‌کوردس���تاندا هێزێکی‌ چاالک بون‌و‬ ‫هێزێک بون بە‌بنەماکانی‌ کۆمەڵەوە پەیوەست‬ ‫بون‪ ،‬بابەتەکە دانپێدان نییە‪ ،‬بابەتەکە واقعییە‪،‬‬ ‫ب���ۆ نمونە کاتێک باس���ی‌ حیزب���ی‌ دیموکرات‬ ‫دەکەم‪ ،‬ناتوانم بڵێم حیزبی‌ دیموکرات نفوزی‌‬ ‫کۆمەاڵیەت���ی‌ نییە‪ ،‬بە‌پێچەوان���ەوە هەیەتی‌‪،‬‬ ‫بەاڵم هێزێکی‌ ڕاس���تە لە‌الی‌ من بەاڵم ئەویش‬ ‫هێزی‌ خۆی‌ هەیە‪.‬‬ ‫ئاوێنە‪ :‬کە پێناس���ەی‌ حیزبی‌ کۆمۆنیستی‌‬ ‫ئێران‌و کۆمەڵە بەو ش���ێوەیە دەکەیت‪ ،‬بۆچی‌‬ ‫جیابونەوە لە‌حیزبی‌ کۆمۆنیست؟‬ ‫ئەمینزادە‪ :‬جیاوازیمان هەبو‪ ،‬ئێمە لە‌س���ەر‬ ‫ئەوەی‌ کە ناتوانین حیزبێک بین لە‌سەرانسەری‌‬ ‫ئێراندا‪ ،‬یەکێک لە‌کێشە سەرەکییەکەمان ئەوە‬ ‫ب���و‪ ،‬ئەوە جیابونەوە نەب���و ئێمە کردبێتمان‪،‬‬ ‫ئەوان پاڵیان بە‌ئێمەوە نا‪.‬‬

‫ئاوێنە‪ :‬قس���ەکانت وا دی���ارە ئێوە هەوڵ ‌ی‬ ‫نزیکبونەوە یان یەکگرتنەوەتان هەیە‪ ،‬لەگەڵ‬ ‫حیزبی‌ کۆمۆنیستی‌ ئێران؟‬ ‫ئەمینزادە‪ :‬من باس���ی ئ���ەوە ناکەم‪ ،‬بەاڵم‬ ‫ه���ەر هێزێک لە‌کوردس���تانی‌ ئێران���دا‪ ،‬کاری‬ ‫بۆ خەڵک���ی‌ کرێ���کار‌و زەحمەتکێش هەبێت‪،‬‬ ‫پڕۆژەیەکی‌ هەبێت پشت ببەستێت بە‌خەڵک‪،‬‬ ‫ئ���ەو کاتە ئێمە خۆمان بە‌نزیک���ی‌ ئەو الیەنە‬ ‫دەزانین‪ ،‬بابەتەکە ئەوە نییە کە ئێمە لە‌فاڵن‬ ‫حیزبەوە نزیکین‪ ،‬بۆ من جیاوازیی‌ نییە‪ ،‬ئەگەر‬ ‫لە‌ڕابردودا نەم ناسیبێت‌و ئێستا وەک ئێمە بیر‬ ‫بکاتەوە ئێمە نزیکایەتیی‌ دەکەین‪.‬‬ ‫ئاوێن���ە‪ :‬لە‌چەند ڕۆژی‌ ڕاب���ردودا کۆنگرەی‬ ‫ڕاوێژکاری‌ (کەنەکە) لە‌س���لێمانی‌ بەس���ترا‪،‬‬ ‫لە‌دانیش���تنەکەدا نوێنەری‌ حیزبی‌ دیموکراتی‌‬ ‫کوردستانی‌ ئێران قس���ەی کرد‪ ،‬لە‌بەرانبەردا‬

‫بە‌کۆمەڵە‌و دیموکراتم گوت‪ ..‬پاشماوە‬ ‫لە‌بەرنامەی‌ حیزبیماندا نەنوسراوە ڕوخان‌و‬ ‫سەرنگونی‌ کۆماری‌ ئیس�ل�امیی‌ ئێران‪ ،‬ئێمە‬ ‫لە‌بەرنامەکەمان���دا نوس���یومانە دەربازب���ون‬ ‫ب���ۆ ئێرانێکی‌ دیموکرات‪ ،‬دەبێت سیس���تم ‌ی‬ ‫دینس���ااڵر ‌ی لە‌ئێراندا دەرب���از بکەین‪ ،‬نەمان‬ ‫نوس���یوە س���ەرنگونی‌ کۆماری‌ ئیس�ل�امی‌‪،‬‬ ‫ئەمەیان کردبو بە‌کێشەیەک‪ ،‬کێشەی‌ دوەم‪،‬‬ ‫یەکێتی���ی‌ دیموکراتی‌ کوردس���تان حیزبێکی‌‬ ‫سیاس���ییە‪ ،‬حیزبێکی‌ چەکدار نییە‪ ،‬س���اڵ ‌ی‬ ‫‪ 2008‬ئەم���ە بیانویەک ب���و بە‌ئێمەیان گرت‪،‬‬ ‫کە ئ���ەم هاوپەیمانییە لەو پێنج حیزبە‪ ،‬ئەو‬ ‫کاتە کۆمەڵەی‌ شۆڕش���گێڕی‌ زەحمەتکێشان ‌ی‬ ‫کوردس���تان‪ ،‬حیزبی‌ دیموکراتی‌ کوردستان ‌ی‬ ‫ئێران‪ ،‬پارتی‌ ئازادی‌ کوردس���تان‪ ،‬سازمان ‌ی‬ ‫خەبات���ی‌ کوردس���تان ب���و‪ ،‬لەگ���ەڵ ئێمەدا‬ ‫بە‌یەک���ەوە هاوپەیمانیی���ەک س���از بکەین‪،‬‬ ‫ئ���ەم دو ڕەخنەیەی���ان لە‌ئێمە گ���رت‪ ،‬بەاڵم‬ ‫س���ەڕەرای‌ ئەوەی‌ کە ئێمە گوتمان دەتوانین‬ ‫لە‌کۆنگرەی���ەک ی���ان لە‌پلینیۆمێک���دا ی���ان‬ ‫لە‌کۆنفرانس���ێکدا ئاڵوگ���ۆڕ ‌ی لە‌کۆمەڵی���ک‬ ‫ش���تێکدا بکەین بۆ ئەوەی‌ ک���ە ئەم بەرەیە‬ ‫دروست ببێت‪.‬‬ ‫ئاوێنە‪ :‬ئەوە بۆچونی‌ س���ازمان ‌ی خەبات‌و‬ ‫پارت���ی‌ ئازادی‌ ب���و؟ یان بۆچون��� ‌ی حیزب ‌ی‬ ‫دیموکراتی‌ کوردس���تانی‌ ئێ���ران‌و کۆمەڵە ‌ی‬ ‫شۆڕشگێڕ بو‪ ،‬کە ئێوەیان سڕیەوە؟‬ ‫عوسمان جەعفەری‌‪ :‬کۆمەڵەی‌ شۆڕشگێر ‌ی‬ ‫زەحمەتکێش���انی‌ کوردس���تان لەگەڵ حیزب ‌ی‬ ‫دیموکراتی‌ کوردس���تان ‌ی ئێران گوتیان ئەمە‬ ‫بەهانەیەکە‪ ،‬کە سازمانی‌ خەبات لەگەڵ پارت ‌ی‬ ‫ئازادی‌ کوردستان‪ ،‬بە‌ناوی‌ ئەوانەوە قسەیان‬ ‫ک���رد‪ ،‬بە‌ڕاس���تی‌ ئێمە نەمانزان��� ‌ی کە ئەمە‬ ‫بۆچون ‌ی خۆیانە یان بە‌زمانی‌ ئەوانەوە بەهانە‬ ‫دەگرن‪ ،‬ئەمان دەیانویست بابەتەکە دروست‬ ‫ببێت‪ ،‬بەاڵم ئێمە چەندین جار بەدواداچونمان‬ ‫کرد گوتیان نەخێر‪ ،‬ئ���ەو دو حیزبە‌یەکێتی ‌ی‬ ‫دیموکراتی‌ کوردس���تان لە‌بەرنامەی‌ حیزبی ‌ی‬ ‫خۆیان���دا ڕوخاندن���ی‌ کۆم���اری‌ ئیس�ل�امی ‌ی‬ ‫نەنوس���یوە‌و هێ���زی‌ چەکداریش���ی نییە بۆ‬ ‫شەڕکردن لەگەڵ کۆماری‌ ئیسالمیی‌ ئێراندا‪.‬‬ ‫ئاوێن���ە‪ :‬ئێوە ئامادە نەب���ون لە‌کۆنگرەی‬

‫نەتەوەیی���دا‪ ،‬کە خۆتان بە‌هێزێکی‌ نەتەوەی ‌ی‬ ‫دەزانن؟ بۆچی‌ بانگهێشت نەکراون؟ بابەتەکە‬ ‫تەکنیکیی���ە ی���ان پێوەندیی‌ ب���ەوەوە هەیە‪،‬‬ ‫ئێوە هێزێکن زۆرتر لە‌سیاس���ەتی‌ (پەکەکە)‬ ‫ن جیاوازن؟‬ ‫عوسمان جەعفەری‌‪ :‬نەخێر بابەتەکە ئەوە‬ ‫نییە‪ ،‬بۆ کۆنفرانس��� ‌ی یەکەم کە لە‌سلێمان ‌ی‬ ‫بەس���ترا‪ ،‬لەگەڵ ڕێبوار ڕەشیددا قسەم کرد‪،‬‬ ‫گوت���م بۆچی‌ ئێ���وە خۆت���ان بە‌نەتەوەیی‌‌و‬ ‫دیموک���رات دەزان���ن‪ ،‬دەڵێن هی���چ حیزب‌و‬ ‫الیەنێ���ک بە‌الی‌ ئێوەوە جیاوازی‌ نییە‪ ،‬گوت ‌ی‬ ‫ڕاستە وایە‪ ،‬کەموکورت ‌ی لە‌الی‌ ئێمە بوە‪ ،‬کە‬ ‫ئێوەمان بانگهێش���ت نەکردوە‪ ،‬هەوڵ دەدەین‬ ‫بۆ دانیشتنی‌ دوەم بانگهێشتتان بکەین‪ ،‬بەاڵم‬ ‫بەداخەوە وەک هەمومان دەزانین (کەنەکە)‬ ‫دامەزراوەیەکە لە‌ژێر هەژمونی‌ (پەکەکە)دایە‪،‬‬ ‫ناس���نامەی‌ (پەکەکە)ی‌ هەی���ە‌و (پەکەکە)‬ ‫دایمەزراندوە‪ ،‬ئێمە ئەوەندەی‌ کە جیاوازیمان‬ ‫لەگەڵ پراکتیکی‌‌و فیکری‌ حیزبی‌ تردا هەیە‪،‬‬ ‫ئەوەندە لەگ���ەڵ (پەکەکە)‌و (پژاک) هەمان‬ ‫بێت‪ ،‬لەگەڵ ئ���ەو دامەزراوانە ‌ی کە پەکەکە‬ ‫لە‌هەر چوار پارچەی‌ کوردستان هەیەتی‌‪ ،‬بەاڵم‬ ‫هەمو دەگەڕێتەوە س���ەر ئەو پاوەنخوازییانە‌و‬ ‫نەبونی‌ دیموکراس���تی‌ بە‌واتای‌ خۆی‌‪ ،‬هەمو‬ ‫هێزێک هێزێکی‌ دەوێت‪ ،‬کە دەس���تەمۆ ‌ی ئەو‬ ‫ببێت‪ ،‬هەم���و الیەنێکی‌ دەوێ���ت لە‌خزمەت ‌ی‬ ‫ئ���ەودا بێت‪ ،‬ئەمە ڕاس���تەکە لە‌ن���او هێز ‌ی‬ ‫کوردی���دا لە‌هەر چوار پارچەی‌ کوردس���تاندا‬ ‫شەڕ شەڕی‌ دەسەاڵتە‪ ،‬کۆنگرەی ‌ی نەتەوەی ‌ی‬ ‫بەم ش���ێوەیە هیچ کات سەرکەوتن بە‌دەست‬ ‫ناهێنێ���ت‪ ،‬کۆنگرەی���ی‌ نەتەوەی���ی‌ ئەم���ڕۆ‬ ‫لە‌کوردس���تاندا سێ هێزی‌ سەرەکیمان هەیە‪،‬‬ ‫(پەکەک���ە)‪ ،‬پارتی‌ دیموکراتی‌ کوردس���تان‪،‬‬ ‫یەکێتیی‌ نیش���تیمانیی‌ کوردس���تان‪ ،‬ئەگەر‬ ‫ئەم س���ێ هێزە ڕێککەوتن لە‌سەر زۆر بابەت ‌ی‬ ‫هەس���تیار‪ ،‬کۆنگ���رەی‌ نەتەوەی���ی‌ بۆ خۆ ‌ی‬ ‫دروس���ت دەبێت‪ ،‬بەاڵم م���ادەم لە‌نێوان ئەم‬ ‫سێ هێزە سەرەکییە لە‌کوردستاندا ئەو هەمو‬ ‫جیاوازییە هەیە‪ ،‬ئەو هەمو بیروبۆچونە ‌ی کە‬ ‫ه���ەر یەکەیان بە‌الیەک���دا هەیەتی‌‪ ،‬هیچ کات‬ ‫کۆنگرەی نەتەوەیی‌ دروست نابێت‪.‬‬

‫نوێن���ەری‌ حیزب���ی‌ کۆمۆنیس���تی‌ ئێ���ران‌و‬ ‫ڕێکخراوی‌ کوردستان قسەی کرد‪ ،‬هەردوکیان‬ ‫لە‌قس���ەکانیاندا دو بۆچون���ی‌ ت���ەواو جیاواز‬ ‫بە‌دی دەکرا‪ ،‬لە‌هەمان کاتدا پارادۆکس���ی‌ زۆر‬ ‫لە‌قسەکانیاندا هەبو‪ ،‬بۆ نمونە نوێنەری‌ حیزبی‌‬ ‫دیموکراتی‌ کوردس���تانی‌ ئێ���ران گوتی‌ دەبێت‬ ‫ئێمە هەمو هێزەکان بەڕەسمی‌ بناسین‪ ،‬بەاڵم‬ ‫ئەوان خۆیان حیزبی‌ دیموکراتی‌ کوردس���تانی‌‬ ‫هاوڕێیان بە‌ڕەسمی‌ ناناسێنن دەڵێن هاوڕێیانی‌‬ ‫پێشو‪ ،‬س���ازمانی‌ حیزبی‌ کۆمۆنیستی‌ ئێران‪،‬‬ ‫دەڵێن دەبێ���ت ئێمە هەمو چین‌و توێژ‌و ئایدیا‬ ‫جیاوازەکانمان قبوڵ بێ���ت‪ ،‬وەک بزوتنەوەی‌‬ ‫سۆسیالیستی‌‪ ،‬بەاڵم لەگەڵ سازمانی‌ خەباتدا‬ ‫دانانیش���ن‪ ،‬دەڵێت هێزێک���ی‌ مەزهەبییە‪ ،‬ئەم‬ ‫جیاوازییانە لە‌ناو هێزەکانی‌ تریشدا هەبوە‪ ،‬بۆ‬ ‫نمونە پارتی‌‌و ئەنەکەسە‪ ،‬کۆمەڵەی‌ شۆڕشگێڕ‬

‫ئامادە نەبوە‪ ،‬کۆنگرەی نەتەوەیی دەتوانێت چ‬ ‫ئەنجامێکی‌ لێ بکەوێتەوە‪ ،‬بەو هەمو جیاوازی‌‌و‬ ‫بۆچونە پارادۆکس‌و نایەکسانەی‌ کە هەیە؟‬ ‫ئەمینزادە‪ :‬پێم وا نییە کۆنگرەیی‌ نەتەوەیی‌‬ ‫لە‌داهاتودا بتوانێت لەوەی‌ کە ئێستا هاتوەتە‬ ‫پێش‪ ،‬زیاتر پێش���تر بکەوێت‪ ،‬کێش���ەکە هەر‬ ‫ئەو جۆرە سیکتاریزمەیە کە لە‌ناو حیزبەکاندا‬ ‫هەیە‪ ،‬من ڕەخنەی‌ تایبەتم لە‌حیزبێکی‌ تایبەت‬ ‫نییە‪ ،‬بەاڵم لە‌تەواوی‌ کوردس���تاندا بەتایبەت‬ ‫لە‌کوردس���تانی‌ باک���ور‌و باش���ور‪ ،‬بەتایبەت‬ ‫لە‌پێش���ودا کە کۆنگرەی نەتەوەیی‌ بەس���ترا‬ ‫لە‌هەولێر‪ ،‬کێشەکە ئەوە بو کێ سەرۆکایەتیی‌‬ ‫کۆنگرەکە ب���کات‪ ،‬لە‌نێوان پارتی‌‌و (پەکەکە)‬ ‫دا‪ ،‬بەداخەوە بۆ میللەتی‌ کورد هەمیش���ە ئەم‬ ‫ج���ۆرە لە‌ناکۆکیی���ە زەرەر ب���وە‪ ،‬من کاتێک‬ ‫هەندێک قس���ە دەکەم‪ ،‬خەڵک پێیان وایە من‬

‫ی گشتی‌ تۆماركردنی‌ خانووبه‌ره‌‬ ‫وه‌زاره‌تی‌ داد ‪ /‬به‌ڕێوه‌به‌رایه‌ت ‌‬ ‫ی خاوه‌ندارێتی‌ شارباژێڕ‬ ‫ی تۆماركردنی‌ خانووبه‌ره‌ی‌ شارباژێڕ ‪ /‬لیژنه‌ی‌ جێگیركردن ‌‬ ‫تێبینه‌رایه‌ت ‌‬ ‫بانگه‌وازی‌‬ ‫ی جێگیركردنی‌ خاوه‌ندارێتی‌ خانووبه‌ره‌ بە‌نوێكراوه‌]‬ ‫[بڕیار ‌‬ ‫ی‬ ‫ی خاوه‌ندارێتی‌ ته‌واوی‌ زنجیره‌ی‌ (‪ 359‬گه‌ڕه‌كی‌‪/‬چوارتای‌ كۆن) بۆ داواكار ‌‬ ‫پاڵپش������ت بە‌سه‌لماندن ‌‬ ‫ی (‪)2018/2/13‬‬ ‫ی به‌روار ‌‬ ‫تۆماركردن (صدیق رحمان رحیم)‪ ،‬به‌پێی‌ بڕیاری‌ جێگیركردنی‌ خاوه‌ندارێت ‌‬ ‫ی‬ ‫ی هه‌یه‌ با سكااڵ ‌‬ ‫كه‌ له‌م لیژنه‌یه‌و‌ه ده‌رچووه‌ بۆیه‌ بانگه‌وازی‌ ئه‌م بریاره‌ ده‌كه‌ین‌و هه‌ركه‌سێكیش په‌ڵپ ‌‬ ‫ی باڵوبونه‌وه‌ی‌ ئه‌م‬ ‫ی دوا ‌‬ ‫ی تایبه‌تمه‌ند بكات له‌ماوه‌ی‌ (‪ )30‬رۆژدا له‌رۆژ ‌‬ ‫خۆی‌ پێشكه‌ش بە‌دادگا ‌‬ ‫ی‬ ‫ی خانووبه‌ره‌ ‌‬ ‫ی ئه‌م ماوه‌ی‌ه تێبینه‌رایه‌تی‌ تۆماركردن ‌‬ ‫بانگه‌وازه‌و‌ه ده‌ستپێده‌كات‪ ،‬چونكه‌ پاش ته‌واوبوون ‌‬ ‫ی ناوبراو تۆمارده‌كات به‌پێ������ی‌ بریاری‌ ناوبراو ئه‌گه‌ر هی������چ ئاگاداركردنه‌وه‌یه‌ك‬ ‫ش������ارباژێر زنجیره‌ ‌‬ ‫ی سكااڵ‪.‬‬ ‫له‌دادگاوه‌ نه‌بو بە‌پێشكه‌شكردن ‌‬ ‫هیوا محمد جالل‬ ‫ ‬ ‫ی خانووبه‌ره‌ی‌ شارباژێر‬ ‫تێبینه‌ری‌ تۆماركردن ‌‬ ‫ ‬ ‫ی گشتی‌ تۆماركردنی‌ خانووبه‌ره‌‬ ‫وه‌زاره‌تی‌ داد ‪ /‬به‌ڕێوه‌به‌رایه‌ت ‌‬ ‫ی خاوه‌ندارێتی‌ شارباژێڕ‬ ‫ی تۆماركردنی‌ خانووبه‌ره‌ی‌ شارباژێڕ ‪ /‬لیژنه‌ی‌ جێگیركردن ‌‬ ‫تێبینه‌رایه‌ت ‌‬ ‫بانگه‌وازی‌‬ ‫ی جێگیركردنی‌ خاوه‌ندارێتی‌ خانووبه‌ر‌ه بە‌نوێكراوه‌]‬ ‫[بڕیار ‌‬ ‫ی‬ ‫ی (‪ 328‬گه‌ڕه‌كی‌‪/‬چوارتای‌ كۆن) بۆ داواكار ‌‬ ‫ی ته‌واوی‌ زنجیره‌ ‌‬ ‫ی خاوه‌ندارێت ‌‬ ‫پاڵپش������ت بە‌سه‌لماندن ‌‬ ‫ی (‪)2018/2/13‬‬ ‫تۆمارك������ردن (غریب بكر جعفر)‪ ،‬به‌پێی‌ بڕیاری‌ جێگیركردنی‌ خاوه‌ندارێتی‌ به‌روار ‌‬ ‫ی‬ ‫كه‌ له‌م لیژنه‌یه‌وه‌ ده‌رچووه‌ بۆیه‌ بانگه‌وازی‌ ئه‌م بریاره‌ ده‌كه‌ین‌و هه‌ركه‌سێكیش په‌ڵپی‌ هه‌یه‌ با سكااڵ ‌‬ ‫ی ئه‌م‬ ‫ی پێشكه‌ش بە‌دادگای‌ تایبه‌تمه‌ند بكات له‌ماوه‌ی‌ (‪ )30‬رۆژدا له‌رۆژی‌ دوای‌ باڵوبونه‌وه‌ ‌‬ ‫خۆ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی خانووبه‌ره‌ ‌‬ ‫ی ئه‌م ماوه‌ی‌ه تێبینه‌رایه‌تی‌ تۆماركردن ‌‬ ‫بانگه‌وازه‌وه‌ ده‌ستپێده‌كات‪ ،‬چونكه‌ پاش ته‌واوبوون ‌‬ ‫ی ناوبراو تۆمارده‌كات به‌پێ������ی‌ بریاری‌ ناوبراو ئه‌گه‌ر هی������چ ئاگاداركردنه‌وه‌یه‌ك‬ ‫ش������ارباژێر زنجیره‌ ‌‬ ‫ی سكااڵ‪.‬‬ ‫له‌دادگاوه‌ نه‌بو بە‌پێشكه‌شكردن ‌‬ ‫هیوا محمد جالل‬ ‫ ‬ ‫ی خانووبه‌ره‌ی‌ شارباژێر‬ ‫تێبینه‌ری‌ تۆماركردن ‌‬ ‫ ‬

‫عدد‪322 :‬‬ ‫به‌روار‪2018/2/13 :‬‬

‫ ‬ ‫سه‌رۆكایه‌تی‌ شاره‌وانی‌ رزگاری‬ ‫ ‬ ‫كارگێری‌‌و خۆیه‌تی‬ ‫ئاگاداری‌‬

‫ی هه‌م������و ئ������ه‌و هاواڵتیان������ه‌ ده‌كات������ه‌وه‌ ك������‌ه‬ ‫ی رزگاری‌ ئ������اگادار ‌‬ ‫ی ش������اره‌وان ‌‬ ‫س������ه‌رۆكایه‌ت ‌‬ ‫ی (‪ )1989-1987‬زه‌وی������ان له‌ناحیی������ه‌ی‌ رزگاری‌ (صم������ود) وه‌رگرت������وه‌ ك������ه‌ هاواڵت������ی‬ ‫س������ااڵن ‌‬ ‫ی‬ ‫ی (‪ )4290‬داوای‌ رێگا پێدانی‌ كردوه‌ بە‌مه‌به‌س������ت ‌‬ ‫ی ژماره‌ هه‌وائ ‌‬ ‫(برزان محمود علی) خاوه‌ن زه‌و ‌‬ ‫ی له‌سه‌ر ئه‌و پارچه‌ زه‌ویی‌ه هه‌ی‌ه له‌ماوه‌ی‌ (‪ )30‬رۆژدا‬ ‫ی خانو هه‌ر هاواڵتییه‌ك گلدانه‌وه‌ ‌‬ ‫دروستكردن ‌‬ ‫ی باڵوكردنه‌وه‌ی‌ ئه‌م ئاگادارییه‌‪،‬ئاگاداری‌ س������ه‌رۆكایه‌تی‌ ش������اره‌وانیمان بكاته‌و‌ه بە‌پێچه‌وانه‌و‌ه‬ ‫له‌دوا ‌‬ ‫ ‬ ‫ی بۆ ناوبراو ده‌كات‪.‬‬ ‫ی یاسای ‌‬ ‫شاره‌وانیمان كار ‌‬ ‫اراز محمد محمود‬ ‫ ‬ ‫ ‬

‫ ‬

‫سه‌رۆكی‌ شاره‌وانی‌ رزگاری‌‬

‫بەدبین‌و ڕەش���بینم بە‌ک���ورد‪ ،‬منیش کوردم‪،‬‬ ‫لە‌جێگایەکدا حیزبێک لە‌دەورەیەکدا س���ازش‬ ‫بکات بۆ ئەو حیزبە‪ ،‬حیزبی‌ دیموکرات ڕاست‬ ‫ن���اکات‪ ،‬هاوڕێیانی‌ پێش���وی‌ دە کەس دەبن‬ ‫جیا بونەتەوە‪ ،‬حیزبن‌و لۆگۆیان هەیە‌و س���ێ‬ ‫س���کرتێریان هەیە‪ ،‬سیستمی‌ خۆرهەاڵت وایە‬ ‫هەمو حیزبەکان‪.‬‬ ‫ئاوێنە‪ :‬ئایا ڕاس���تە (کەنەک���ە) هەژمون‌و‬ ‫هەیمەنەی‌ (پەکەکە)ی‌ بە‌سەرەوەیە‌و ئەوەیش‬ ‫وەک ڕەخنە دەبینرێت؟‬ ‫ئەمین���زادە‪ :‬منی���ش پێم وای���ە (کەنەکە)‬ ‫هەژمون‌و هەیمەنەی‌ (پەکەکە)ی‌ بە‌سەرەوەیە‪،‬‬ ‫ئەگەر پەکەکە بانگهێش���تیان کردبین چوین‪،‬‬ ‫مان���ای‌ ئەوە نییە من بە‌هەمو ش���تێک ڕازیم‪،‬‬ ‫دەچم لەوێ قسەی‌ خۆم دەکەم‪.‬‬ ‫ئاوێن���ە‪ :‬ڕێبوار ڕەش���ید‪ ،‬گوتی‌ (پەکەکە)‬

‫هەژمونی‌ هەی���ە‪ ،‬یەکێتی‌‌و پارت���ی‌‌و کۆمەڵە‬ ‫بۆ نایەن هەژمون���ی‌ خۆیان هەبێت‪ ،‬بۆ نمونە‬ ‫دەڵێ���ت‪ :‬لێرە ئوتێل‌و ئۆتۆمبی���ل‪ ،‬لە‌ئەوروپا‬ ‫نانخواردنمان دەوێت (پەکەکە) دەڵێت فەرمو‪،‬‬ ‫یەکێتی‌‌و پارتی‌‌و حزب���ی‌ دیموکرات‌و کۆمەڵە‬ ‫نایک���ەن‪ ،‬بۆچی‌ هەژمونیان نەبێت؟ پێت وایە‬ ‫ئەوە دروست؟‬ ‫ئەمینزادە‪ :‬کێش���ەکە ئەوەی���ە (پەکەکە)‬ ‫لە‌هەم���و بابەتێکدا ج���ۆرە بەرنامەیەکی‌ هەیە‬ ‫بۆ خ���ۆی‌‪ ،‬بەاڵم پارت���ی‌‌و حیزبەکانی‌ تر ئەو‬ ‫بەرنامەیای���ەن نییە‪ ،‬ن���ە یەکێتی‌‌و نە پارتی‌‌و‬ ‫نە حیزبەکانی‌ کوردستانی‌ ئێران لەگەڵ هەمو‬ ‫کوردس���تاندا نییان���ە ئەو بەرنامەی���ە‪ .‬بەاڵم‬ ‫(پەکەکە) بەرنامەیەکی‌ دروس���تی‌ هەیە‪ ،‬بێنە‬ ‫مەیدان کە هاتیتە مەیدان ئەو کاتە یەکس���ان‬ ‫دەبێت‪.‬‬

‫وه‌زاره‌تی‌ داد‬ ‫ی خانووبه‌ر‌ه‬ ‫به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تی‌ گشتی‌ تۆماركردن ‌‬ ‫ی شارباژێڕ‬ ‫ی خانووبه‌ره‌ ‌‬ ‫تێبینه‌رایه‌تی‌ تۆماركردن ‌‬ ‫ی شارباژێڕ‬ ‫ی خاوه‌ندارێت ‌‬ ‫لیژنه‌ی‌ جێگیركردن ‌‬ ‫بانگه‌وازی‌‬

‫ی خانووبه‌ر‌ه بە‌نوێكراوه‌]‬ ‫[داوای تۆماركردن ‌‬ ‫ی ئه‌و داوایه‌ی پێشكه‌ش������ی فه‌رمانگه‌كه‌مان ك������راوه‌ له‌رێكه‌وتی‌ (‪2/13‬‏‪ )2018/‬س������ه‌باره‌ت‬ ‫به‌پێ������ ‌‬ ‫ی كۆن) بە‌ناوی به‌ڕێز ( روناك محمود‬ ‫ی (‪ 296‬گه‌ره‌كی‌‪ /‬چوارتا ‌‬ ‫ی ته‌واوی‌ زنجی������ره‌ ‌‬ ‫بە‌تۆماركردن������ ‌‬ ‫احمد) بە‌رێوڕه‌س������می‌ نوێكراو‌ه به‌وپێیه‌ی له‌بن ده‌س������تیدابوو‌ه وه‌ك خاوه‌ندار له‌ماوه‌ی یاس������اییدا‪ ،‬بۆی‌ه‬ ‫ی به‌ڕێزیان وه‌ك پێشه‌كییه‌ك بۆ‬ ‫ی خاوه‌ندارێتی ‌‬ ‫ی جێگیركردن ‌‬ ‫بانگه‌وازی داواكه‌ی ده‌كه‌ین به‌مه‌به‌س������ت ‌‬ ‫ی ‪ 1971‬هه‌مواركراو)‪،‬‬ ‫ی خانووبه‌ره‌ ژمار‌ه (‪ 43‬ساڵ ‌‬ ‫ی تۆماركردن ‌‬ ‫ی به‌پێی‌ ئه‌حكامی یاسا ‌‬ ‫تۆماركردن ‌‬ ‫ی‬ ‫ی هه‌یه‌ به‌م خانووبه‌ره‌و‌ه با به‌ڵگه‌‌و دیكۆمێنته‌كان ‌‬ ‫بۆی‌ه هه‌ركه‌سێك په‌یوه‌ندی یان مافێكی‌ دیاریكراو ‌‬ ‫ی (‪ )30‬رۆژ له‌رۆژی دوای باڵوبوونه‌وه‌ی ئه‌م بانگه‌وازه‌وه‌‪،‬‬ ‫پێشكه‌ش به‌م فه‌رمانگه‌ی‌ه بكات له‌ماوه‌ ‌‬ ‫هه‌روه‌ه������ا ئاماده‌بێ������ت له‌پێگه‌ی‌ خانووبه‌ره‌ك������ه‌دا له‌كاتژمێر (‪)10‬ی‌ س������ه‌رله‌به‌یانی له‌رۆژی دوای‬ ‫ته‌واوبوونی ئه‌م بانگه‌وازه‌و‌ه تاكو مافه‌كانی خۆی بس������ه‌لمێنێت له‌و نۆڕین‌ه (كه‌شف) پێگه‌ییه‌ی‌ له‌و‬ ‫رۆژه‌دا ئه‌نجام ده‌درێت بۆ ئه‌م مه‌به‌سته‌‪.‬‬ ‫هیوا محمد جالل‬ ‫ ‬ ‫ی تۆماركردنی‌ خانووبه‌ره‌ی‌ شارباژێر‬ ‫تێبینه‌ر ‌‬ ‫ ‬ ‫وه‌زاره‌تی‌ داد‬ ‫ی خانووبه‌ر‌ه‬ ‫به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تی‌ گشتی‌ تۆماركردن ‌‬ ‫ی شارباژێڕ‬ ‫ی خانووبه‌ره‌ ‌‬ ‫تێبینه‌رایه‌تی‌ تۆماركردن ‌‬ ‫ی شارباژێڕ‬ ‫ی خاوه‌ندارێت ‌‬ ‫لیژنه‌ی‌ جێگیركردن ‌‬ ‫بانگه‌وازی‌‬ ‫ی خانووبه‌ره‌ بە‌نوێكراوه‌]‬ ‫[بڕیاری‌ جێگیركردنی‌ خاوه‌ندارێت ‌‬ ‫ی خاوه‌ندارێتی‌ ت������ه‌واوی‌ زنجی������ر‌هی‌ (‪ 141‬گه‌ڕه‌كی‌‪/‬چوارت������ای‌ كۆن) بۆ‬ ‫پاڵپش������ت بە‌س������ه‌لماندن ‌‬ ‫داواكارانی‌ تۆماركردن (بۆ میراتگرانی‌‪ /‬عبدالله محمود) به‌پێی‌ به‌ش������نامه‌ی‌ شه‌رعی‌ (‪2004/70‬‬ ‫ی‬ ‫له‌‪ )2004/3/13‬ك‌ه له‌دادگای‌ باری‌ كه‌س������ێتی‌ ش������ارباژێر ده‌رچووه‌‪ ،‬به‌پێ������ی‌ بڕیاری‌ جێگیركردن ‌‬ ‫ی (‪ )2018/2/13‬كه‌ له‌م لیژنه‌یه‌و‌ه ده‌رچوو‌ه بۆی‌ه بانگه‌وازی‌ ئه‌م بریار‌ه ده‌كه‌ین‌و‬ ‫خاوه‌ندارێتی‌ به‌روار ‌‬ ‫ی تایبه‌تمه‌ند بكات له‌ماوه‌ی‌ (‪)30‬‬ ‫ی پێشكه‌ش بە‌دادگا ‌‬ ‫ی خۆ ‌‬ ‫ی هه‌ی‌ه با سكااڵ ‌‬ ‫هه‌ركه‌سێكیش په‌ڵپ ‌‬ ‫ی ئه‌م ماوه‌ی‌ه‬ ‫رۆژدا له‌رۆژی‌ دوای‌ باڵوبونه‌وه‌ی‌ ئه‌م بانگه‌وازه‌وه‌ ده‌ستپێده‌كات‪ ،‬چونك‌ه پاش ته‌واوبوون ‌‬ ‫ی شارباژێر زنجیره‌ی‌ ناوبراو تۆمارده‌كات به‌پێی‌ بریاری‌ ناوبراو‬ ‫ی تۆماركردنی‌ خانووبه‌ره‌ ‌‬ ‫تێبینه‌رایه‌ت ‌‬ ‫ی سكااڵ‪.‬‬ ‫ئه‌گه‌ر هیچ ئاگاداركردنه‌وه‌یه‌ك له‌دادگاوه‌ نه‌بو بە‌پێشكه‌شكردن ‌‬ ‫هیوا محمد جالل‬ ‫ ‬ ‫ی تۆماركردنی‌ خانووبه‌ره‌ی‌ شارباژێر‬ ‫تێبینه‌ر ‌‬ ‫ ‬

‫ونبون‬

‫* بڕوانامه‌یه‌كى پۆلى دوانزیه‌مى وێژه‌یى‪ /‬قوتابخانه‌ى هندرێنى ئێواران‪ ،‬ژماره‌ (‪ )85‬به‌روارى (‪)2016/9/1‬‬ ‫به‌ناوى (سه‌رده‌شت سه‌اڵح محمد) ونبوه‌‪ ،‬هه‌ركه‌س ده‌یدۆزێته‌وه‌ بیگه‌ڕێنێته‌وه‌ بۆ كتێبخانه‌ى خاك له‌كه‌الر‪.‬‬

‫‪Awene‬‬

‫خاوه‌نی ئیمتیاز‪ :‬کۆمپانیای ئاوێنه‌‬ ‫سه‌رنوسه‌ر‪ :‬سه‌ردار محه‌مه‌د‬

‫كێ‌ كاندیدی یه‌كێتییه‌؟‬ ‫سه‌رتیپ جه‌وهه‌ر‬ ‫لیس���تی قه‌واره‌و هاوپه‌یمانێتیه‌ سیاس���ییه‌كانی كوردستان ماوه‌ی‌ چه‌ند‬ ‫رۆژێك���ه‌ هه‌م ناوه‌نده‌كانی بڕیارو هه‌میش راگه‌یاندن‌و تۆڕه‌كانی كۆمه‌اڵیه‌تی‬ ‫س���ه‌رقاڵكردوه‌‪ .‬جیاواز له‌هه‌ڵبژاردنه‌كانی رابردوی عێراق ئه‌مجاره‌ هه‌س���ت‬ ‫به‌چه‌ن���د جیاوازییه‌ك ده‌كه‌ی���ن‪ .‬یه‌كه‌میان‪ ،‬به‌هۆی شكس���تی ریفراندۆم‌و‬ ‫ده‌ره‌نجامه‌كانی���ه‌وه‌‪ ،‬هه‌مو الیه‌نه‌ سیاس���ییه‌كان گرفت���ی گوتارێكی رون‌و‬ ‫به‌دیلی���ان هه‌ی���ه‌ بۆ بارودۆخ���ی دوای ریفراندۆم‪ .‬وات���ه‌ چ ئه‌وانه‌ی‌ له‌گه‌ڵ‬ ‫ریفران���دۆم بون گوتاریان بۆ هۆكاری به‌ش���داریكردن له‌هه‌ڵبژاردنی عێراق‌و‬ ‫ئه‌جێن���دای له‌مه‌ودوایان دیار نییه‌‪ ،‬یان هه‌ر هیچ گوتاریان نییه‌‪ ،‬چ ئه‌وانه‌ی‌‬ ‫دژی ریفران���دۆم بون‪ ،‬هی���چ په‌یامێكی نوێ‌‌و گوتاری به‌دیلیان پێش���كه‌ش‬ ‫نه‌كردوه‌‪.‬‬ ‫دوه‌می���ان‪ ،‬په‌رته‌وازه‌ییه‌كی زۆر له‌نێوان الیه‌نه‌ سیاس���ییه‌كاندا هه‌یه‌ تا‬ ‫ئاس���تێك نه‌یانتوانی ته‌نان���ه‌ت له‌ناوچه‌ جێناكۆك���ه‌كان هاوپه‌یمانێتییه‌ك‬ ‫دروس���تبكه‌ن بۆ روبه‌روبونه‌وه‌ی‌ واقعی نه‌خوازراوی ناوچه‌كه‌‪ ،‬بۆیه‌ یه‌كێك‬ ‫له‌ده‌رهاویشته‌كانی هه‌ڵبژاردنی داهاتوی عێراق په‌رته‌وازه‌یی كورد له‌به‌غداو‬ ‫كه‌مبونه‌وه‌ی‌ هێزو ژماره‌یه‌تی له‌ناو په‌رله‌مانی عێراق‪.‬‬ ‫سێیه‌م‪ ،‬لیست‌و قه‌واره‌ سیاسییه‌كان گرفتێكی گه‌وره‌ی دانانی كاندیدیان‬ ‫هه‌بو له‌سه‌ر لیسته‌كانیان‪ ،‬بۆیه‌ كه‌سایه‌تی هه‌یه‌ بۆنمونه‌ له‌هه‌ولێر (گۆڕان‌و‬ ‫كۆمه‌ڵ‌و لیس���تی د‪ .‬به‌رهه‌م) داوایانلێكرد ببێته‌ به‌ربژێرو كاندیدیان‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫ره‌تیكرده‌وه‌! ئه‌مه‌ش ئه‌وه‌مان بۆ رونده‌كاته‌وه‌ كه‌ زۆربه‌ی‌ قه‌واره‌و پێكهاته‌‬ ‫سیاسییه‌كان‪ ،‬فكرو ئه‌جێندای سیاس���ییان نییه‌ بۆ هۆكاری به‌شداریكردن‬ ‫له‌هه‌ڵبژاردن‌و ئه‌جێندای سیاسییان له‌په‌رله‌مانی عێراق!‬ ‫چ���واره‌م‪ ،‬خۆ كاندیدكردنی خه‌ڵكانێك���ی دیاریكراو كه‌ خۆیان له‌حزبێكی‬ ‫دیاریك���راو پل���ه‌و ناونیش���انی حزبیی رونی���ان هه‌یه‌‪ ،‬له‌لیس���تێكی غه‌یره‌‬ ‫حزبی���ی خۆیان‪ ،‬كاندیدك���راون! ره‌نگه‌ ئه‌مه‌یان زیاتر یه‌كێتی نیش���تیمانی‬ ‫كوردستان بگرێته‌وه‌‪ ،‬كه‌ ژماره‌یه‌ك كادرو كاربه‌ده‌ستی یه‌كێتی نیشتیمانی‬ ‫كوردس���تان‪ ،‬وه‌ك ده‌وترێت هه‌تا ئێستا ناونیش���ان‌و پله‌و پێگه‌ی‌ حزبییان‬ ‫هه‌یه‌‪ ،‬به‌اڵم به‌پێی‌ زانیاریی‌و به‌قس���ه‌ی‌ خۆیشیان كه‌ له‌تۆڕی كۆمه‌اڵیه‌تیی‬ ‫باڵویانكردۆت���ه‌وه‌‪ ،‬له‌س���ه‌ر داوای‌ خه‌ڵكێكی دیارك���راوی یه‌كێتی‪ ،‬خۆیان‬ ‫له‌لیس���ته‌كه‌ی‌ د‪ .‬به‌رهه‌م ساڵح كاندیدكردوه‌؟! له‌مه‌وه‌ ده‌رده‌كه‌وێت لیستی‬ ‫هاوپه‌یمانی بۆ دیموكراس���ی دادپه‌روه‌ریی‪ ،‬ته‌نها لیس���تی د‪.‬به‌رهه‌م ساڵح‪،‬‬ ‫نییه‌ وه‌ك س���ه‌رۆكی ئه‌و قه‌واره‌یه‌‪ ،‬به‌ڵكو لیستێكی هاوبه‌شه‌و درێژكراوه‌ی‌‬ ‫بارودۆخی ناوخۆی یه‌كێتی نیشتیمانی كوردستانه‌و به‌شێك له‌كاندیده‌كانی‬ ‫ل���ه‌ده‌ره‌وه‌ی‌ ئه‌و قه‌واره‌یه‌و له‌الیه‌ن خه‌ڵكێكی دیاریك���راو له‌ناو یه‌كێتیه‌وه‌‬ ‫ده‌ستنیشانكراون‌و له‌لیس���ته‌كه‌ی‌ د‪ .‬به‌رهه‌م ساڵح كاندیدكراون؟! كه‌ هیچ‬ ‫پێناسه‌و چوارچێوه‌یه‌كی سیاسی ئه‌م حاڵه‌ته‌ له‌خۆ ناگرێت‪ ،‬چونكه‌ حزبی‬ ‫سیاس���ی فكرو ئه‌جێن���دای خۆی هه‌یه‌و به‌ربژێرو كاندی���دی خۆی هه‌یه‌ بۆ‬ ‫سه‌رخستنی فكرو ئه‌جێندا سیاسییه‌كه‌ی‌ خۆی‪ .‬ناكرێت كه‌سێك له‌حزبێكی‬ ‫دیاریكراو پله‌و ناونیش���انی حزبیی رون���ی هه‌بێت‌و له‌قه‌واره‌و حزبێكی دیكه‌‬ ‫به‌ربژێ���رو كاندید بكرێت؟! كه‌وایه‌ بۆم���ان ده‌رده‌كه‌وێت ئه‌وانه‌ی‌ (گوایه‌!)‬ ‫یه‌كێتین‌و له‌لیس���ت‌و قه‌واره‌یه‌كی دیكه‌ی‌ غه‌ی���ری یه‌كێتی ده‌كرێنه‌ كاندید‪،‬‬ ‫كاندیدی هیچ رێبازو فه‌لس���ه‌فه‌یه‌كی سیاس���ی نین‪ ،‬به‌ڵك���و كاندیدی ئه‌و‬ ‫كه‌س���ه‌ن كه‌ ره‌وانه‌ی‌ لیس���ته‌كه‌ی‌ كردون‌و جێ���ی كردونه‌ته‌وه‌! بۆ ئه‌مه‌ش‬ ‫پێویسته‌ هه‌م یه‌كێتی هه‌ڵوێستی رونی هه‌بێت‌و ئه‌م پرسه‌ یه‌كالیی بكاته‌وه‌‬ ‫كه‌ له‌قاموس���ی هیچ حزبێكی دونیادا رێپێدراو نه‌بوه‌و هیچ چوارچێوه‌یه‌كی‬ ‫سیاس���ی‌و مه‌نتقی له‌خۆی ناگرێت‪ ،‬هه‌م بۆ خه‌ڵكی كوردس���تان رونبێته‌وه‌‬ ‫ئه‌وان���ه‌ كاندیدی یه‌كێتی نین‪ ،‬به‌ڵكو نوێنه‌رایه‌ت���ی خۆیان‌و ئه‌وانه‌ ده‌كه‌ن‬ ‫به‌ربژێری كردون‪.‬‬

‫کوا لێکۆڵینەوەی یاسایی لەخوێنی کاوه‌گه‌رمیانی‪ ،‬سەردەشت عوسمان‪ ،‬سۆرانی مامە حەمە‪ ،‬عەبدولستار تاهیرو ویدات حسێن؟‬

‫رۆژانە نوێرتین هەواڵ لەڕێگەی‬ ‫‪SMS‬ی ئاوێنەوە بەدەسبهێنە‬

‫ب‬ ‫ۆ‬ ‫ب‬ ‫ە‬ ‫ش‬ ‫د‬ ‫ژم ا‬ ‫ر‬ ‫ب‬ ‫ب ارە ‪ 1‬ون‬ ‫ن‬ ‫ێ‬ ‫ر‬ ‫ە‬ ‫‪ 21‬بۆ‬ ‫‪29‬‬

‫ریکالم‬

‫ریکالم‬