Awene 620

‫ریکالم‬

‫‪w w w. a w e n e. c o m‬‬

‫ژماره‌ (‪)620‬‬ ‫سێشەممە ‪2018/4/10‬‬

‫رۆژنامه‌یه‌كی‌ سیاسیی‌ گشتییه‬ ‫کۆمپانیای ئاوێن ‌ه ده‌ریده‌کات‬

‫پیری‌و‬ ‫خانەنشینی‬ ‫خەمێکی‬ ‫گەورە‬ ‫‪2‬‬

‫ریکالم‬

‫ریکالم‬

‫بانگه‌شه‌ی‌ هه‌ڵبژاردن‬ ‫بازاڕی‌ فه‌یسبوكی گه‌رم‬ ‫کردوە‬ ‫‪4‬‬

‫‪5‬‬

‫په‌یامی‌ هه‌ده‌په‌‪:‬‬ ‫گه‌له‌كۆمه‌كی‌‌و مه‌ترسیه‌ك ‌ی گه‌وره‌ له‌سه‌ر كورد هه‌یه‌‬ ‫ئیم����ام تاش����چیئەر‪ ،‬پەرلەمانتاری‬ ‫ئامەد‌و ئەندامی وەفدی بااڵی هه‌ده‌پ ‌ه‬ ‫كه‌ له‌س����ه‌ردانی‌ هەرێمی كوردستانن‬ ‫ئاماژه‌ ب����ه‌وه‌ ده‌كات ل����ەم قۆناغەدا‬ ‫دیالۆگی‌ نێ����وان ح����زب‌و الیەنەكانی‬ ‫باك����ورو باش����ور زۆر گرنگ����ە چونكە‬ ‫كاریگ����ەری دەبێت لەس����ەر رۆژئاواو‬ ‫رۆژهەاڵتی����ش‪ ،‬ئه‌و ده‌ڵێ����ت "په‌یامی‌‬ ‫هه‌ده‌پ����ه‌ ب����ۆ الیه‌نه‌ سیاس����یه‌كانی‌‬ ‫هه‌رێم����ی‌ كوردس����تان ئ����ه‌وه‌ بو كه‌‬ ‫پێویس����ته‌ یه‌كبین‌و لێكنزیكبینه‌وه‌ بۆ‬

‫روبه‌روبون����ه‌وه‌ی‌ ئ����ه‌و گه‌له‌كۆمه‌كی‌‌و‬ ‫مه‌ترسیه‌ گه‌وره‌ی‌ له‌سه‌ر ئێمه‌ی‌ كورد‬ ‫هه‌یه‌"‪.‬‬ ‫ئاوێنه‌‪ ،‬سلێمانی‌‪ :‬ئیمام تاشچیئەر‪،‬‬ ‫پەرلەمانت����اری ئامەد لەفراكس����یۆنی‬ ‫پارتی دیموكراتی گ����ەالن (هەدەپە)‬ ‫لەپەرلەمانی توركیا له‌چوپێكه‌وتنێكی‌‬ ‫تایبه‌ت به‌ئاوێن����ه‌دا رایگه‌یاند حزب‌و‬ ‫پارتەكانی كوردس����تان دوژمنی یەك‬ ‫نین دەبێ����ت پێكەوە دیال����ۆگ‌و كار‬ ‫بكەن‪ ،‬ئه‌و وتی‌ "ئێمه‌ هه‌ست ده‌كه‌ین‬

‫هه‌ڕه‌شه‌و مه‌ترسی‌ له‌سه‌ر كورد هه‌ی ‌ه‬ ‫لەهەم����و پارچ����ەكان‪ ،‬لەگەڵ ئەوەش‬ ‫هیواداری����ن كە بۆ بەرگرتن لەوە لەناو‬ ‫حزب‌و الیەنە سیاسییەكانی هەر چوار‬ ‫پارچەی كوردستاندا گفتوگۆ‌و دیالۆگ‬ ‫هەبێت"‪.‬‬ ‫وتیش����ی‌ "كاتێ����ك له‌باك����وری‬ ‫كوردستان شارەكانی ئامەد‪ ،‬جزیرە‪،‬‬ ‫شرناخ‌و ئەوانی دیكە لەالیەن سوپای‬ ‫توركی����اوە وێ����ران كران‌و هێرش����یان‬ ‫كرایە‪ ،‬س����ەر ئەوكاتە بو كە لەنێوان‬

‫ك����وردان رێككەوت����ن‌و یەكێتی نەبو‪،‬‬ ‫لەباشوری كوردستانیش لەدەستدانی‬ ‫كەرك����وك بەهۆی ئەوە بو كە یەكێتی‬ ‫لەنێوان ك����وردان نەبو‪ .‬بۆیە بەبڕوای‬ ‫ئێمە ئەگەر كوردان یەكبن‪ ،‬هەڕەشەی‬ ‫هێرش له‌دژی����ان لەالیەن توركیا‪ ،‬یان‬ ‫س����وریا‪ ،‬یان عێراق یاخ����ود ئێرانەوە‬ ‫بێت‪ ،‬جێبەجێ نابێت"‪.‬‬

‫‪3‬‬

‫ئه‌ندامێكی سه‌ركردایه‌تیی یه‌كێتی‪:‬‬

‫منداڵیکی کورد لەنیقۆسیا پشتیوانی لەعەفرین دەکات‬

‫ده‌بێت سوپاسی‌ كاك شااڵو بكه‌ین كه‌ راز ‌ی بوه‌ ئه‌و پۆست ‌ه وه‌ربگرێت‬ ‫ره‌هب����ه‌ری‌ س����ه‌ید ئیبراهی����م‪،‬‬ ‫ئه‌ندامی‌ ئه‌نجومه‌نی‌ س����ه‌ركردایه‌ت ‌‬ ‫ی‬ ‫یه‌كێتی‌ نیش����تمانی‌ كوردستان ئه‌وه‌‬ ‫ره‌تده‌كاته‌وه‌ بڕیاری‌ دیاریكردنی‌ شااڵو‬ ‫كۆسره‌ت ره‌س����وڵ‌ وه‌ك لێپرسراوی‌‬ ‫مه‌ڵبه‌ندی‌ هه‌ولێ����ر هه‌نگاوێك بێت‬ ‫ب����ۆ به‌بنه‌ماڵه‌یی‌ كردنی‌ یه‌كێتی‌‪ ،‬ئه‌و‬ ‫ده‌ڵێت "ده‌بێت سوپاسی‌ كاك شااڵو‬ ‫بكه‌ی����ن ك����ه‌ رازی‌ بوه‌ ئه‌و پۆس����ته‌‬ ‫وه‌ربگرێت"‪.‬‬ ‫ئاوێن����ه‌‪ ،‬هه‌ولێر‪ :‬ره‌هبه‌ری‌ س����ه‌ید‬

‫ئیبراهیم به‌ئاوێنه‌ی‌ راگه‌یاند ش����ااڵو‬ ‫كۆسره‌ت ره‌س����وڵ له‌سه‌ر پێشنیازی‌‬ ‫به‌رپرس����ی‌ مه‌كته‌ب����ی‌ رێكخس����تن‪،‬‬ ‫ره‌فعه‌ت عه‌بدواڵ كراوه‌ته‌ به‌رپرس����ی‌‬ ‫مه‌ڵبه‌ندی‌ یه‌كێتی‌ له‌هه‌ولێر‪ ،‬ئه‌و وتی‌‬ ‫"هه‌ولێر ش����ارێكی‌ گرنگ‌و گه‌وره‌یه‌‪،‬‬ ‫دانان����ی‌ هه‌ڤاڵ ش����ااڵو زۆر له‌بارتره‌‪،‬‬ ‫چونكه‌ خه‌ڵكی‌ ناوچه‌كه‌یه‌‪ ،‬پێشتریش‬ ‫بابی‌ هه‌ر به‌رپرسی‌ مه‌ڵبه‌ند بوه‌"‪.‬‬ ‫هه‌روه‌ها فه‌رید ئه‌سه‌سه‌رد‪ ،‬ئه‌ندامی‌‬ ‫س����ه‌ركردایه‌تی‌ یه‌كێتی‌ نیش����تمانی‌‬

‫كوردس����تان‪ ،‬له‌ب����اره‌ی‌ بڕیاره‌ك����ه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫كۆس����ره‌ت ره‌س����وڵ عه‌لی‌‪ ،‬جێگری‌‬ ‫یه‌كه‌می‌ س����كرتێری‌ گش����تی‌ یه‌كێتی‌‬ ‫نیش����تمانی‌‪ ،‬كه‌ تێیدا شااڵوی‌ كوری‌‬ ‫وه‌ك به‌رپرسی‌ مه‌ڵبه‌ندی‌ ‪3‬ی‌ هه‌ولێر‬ ‫دیاریك����ردوه‌ به‌ئاوێن����ه‌ی‌ راگه‌یان����د‬ ‫"له‌دوای����ن كۆبون����ه‌وه‌ی‌ ئه‌نجومه‌نی‌‬ ‫س����ه‌ركردایه‌تیدا هه‌مو ده‌سه‌اڵتێكی‌‬ ‫سكرتێی‌ گش����تی‌ یه‌كێتی‌ درا به‌كاك‬ ‫كۆس����ره‌ت ره‌س����وڵ‪ .‬بڕیاره‌ك����ه‌ش‬ ‫به‌هه‌ماهه‌نگ����ی‌ بوه‌‪ ،‬له‌س����ه‌ر داوای‌‬

‫مه‌كته‌ب����ی‌ رێكخس����تن ب����وه‌‌و هی����چ‬ ‫كێشه‌یه‌كی‌ تێدا نیه‌"‪.‬‬ ‫رۆژی‌ ‪ 2018-4-8‬ب����ه‌واژۆی‌ باوكی‌‪،‬‬ ‫شااڵو كۆسره‌ت ره‌سوڵ به‌فه‌رمی‌ كرایه‌‬ ‫به‌رپرس����ی‌ مه‌ڵبه‌ن����دی‌ ‪3‬ی‌ هه‌ولێری‌‬ ‫یه‌كێتی‌ نیشتمانی‌ كوردستان‪.‬‬

‫‪3‬‬

‫کۆمپانیایەک بەناوی "دڵنیایی" بەزۆرەملێ پارە لەبارهەڵگرەکان‬ ‫دەستێنێ‌و پارەکەش ناگەڕێتەوە بۆ خەزێنەی دەوڵەت‬ ‫لەدەروازە سنورییەكانی هەرێم لەالیەن‬ ‫كۆمپانیای دڵنیاییەوە رۆژانە ‪ 20‬هەزار‬ ‫دین����ار وەك بیمە بۆ هەر ش����ۆفێرێك‬ ‫وەردەگیرێت‌و داهاتەكەش����ی ناچێتەوە‬ ‫خەزێنەی حكومەت‪ ،‬نوێنەری بازرگانان‬ ‫لەگەرمی����ان ئ����ەو كارە بەنایاس����ایی‬ ‫ناودەبات‌‪.‬‬ ‫ئاوێن����ه‌‪ ،‬گه‌رمیان‪ :‬ئارام س����ایەخان‪،‬‬ ‫وتەبێژی دەروازەی سنوریی نێودەوڵەتی‬

‫پەروێزخان بە‌ئاوێنەی راگەیاند كە ئەو‬ ‫كۆمپانیای����ە كە ناوی "كۆمپانیای دڵنیا‬ ‫بۆ دڵنیایی"یە رەزامەندی وەزیری دارایی‬ ‫هەی����ە بۆ وەرگرتنی ئەو پارەیە بۆ هەر‬ ‫ش����ۆفێرێكی بارهەڵگرو كۆمپانیایەكی‬ ‫رەسمییە‪ ،‬ئەو وتی "ئەگەر بە‌ئێمە بێت‬ ‫حەزدەكەین ئ����ەو پارەیە وەرنەگیرێت‪،‬‬ ‫بەاڵم بەپێ����ی ئەو نوس����راوەی پێیانە‬ ‫دەبێت هەم����و رۆژێك هەر بارهەڵگرێك‬

‫كە هاتوچ����ۆ دەكات ‪ 20‬ه����ەزار دینار‬ ‫بدات‪".‬‬ ‫هه‌روه‌ه����ا ش����اخەوان ئەبوبەک����ر‪،‬‬ ‫بەڕێوەب����ەری گومرگ����ی دەروازەی‬ ‫نێودەوڵەوت����ی باش����ماخ رایگەیاند كە‬ ‫كۆمپانیای دڵنیا لەدەروازەكەی ئەوانیش‬ ‫پارەی شۆفێرانی بارهەڵگر وەردەگرێت‪،‬‬ ‫ئ����ه‌و وت����ی‌ "وەرگرتن����ی پارەك����ەش‬ ‫بە‌شێوەی زورەملێ (ئیجباری)یە نەك‬

‫بەشێوەیەكی سەرپشكانە"‪.‬‬ ‫وەرگرتنی پارەی دڵنیایی شۆفێرانی‬ ‫بارهەڵگ����ر لەبازرگان����ان‪ ،‬ناڕەزایەت����ی‬ ‫بارزگانان����ی گەرمیان����ی لێكەوتۆتەوە‪،‬‬ ‫ئەحم����ەد عەلی‪ ،‬نوێن����ەری بازرگانانی‬ ‫گەرمی����ان‌و ئەندام����ی ئەنجومەن����ی‬ ‫كارگێڕی ژوری بازرگانی‌و پیشەس����ازی‬ ‫س����لێمانی بەئاوێن����ەی راگەیاند "ئەوە‬ ‫كارێكی نایاساییە‪ ،‬چونكە بیمە بەیاسا‬

‫قەیرانی یەکێتی‪ :‬مەال بەختیار ڕاست ئەکات‪ ...‬بەاڵم‪!!!..‬‬ ‫ ‬ ‫ناونیشان‪ :‬سلێامنی ته‌الری زارا ‪ -‬نهۆمی سێیه‌م ‪ -‬شوقه‌ی ژماره‌ ‪32‬‬

‫ته‌له‌فۆن‪ 3202416 :‬‬

‫به‌شی ریکالم ‪ 07700600659 :‬ـ ‪ 07500600659‬‬

‫رێكدەخرێت‪ ،‬نەك كەس����ێك نوسراوی‬ ‫رەزامەن����دی بهێنێ����ت لەوەزارەت����ی‬ ‫داراییەوە یان لەهەر وەزارەتێكی ترەوە‬ ‫ب����ۆ وەرگرتنی بیم����ە لەخەڵك‪ .‬چونكە‬ ‫بیمە بەپێی دەس����توری عێراق‌و بەپێی‬ ‫یاس����اكانی هەرێمی كوردستان كارێكی‬ ‫سەرپشكانەیەو ئیجباری نییە‪".‬‬

‫زه‌حمه‌تكێشان‬ ‫پشتیوانی‬ ‫له‌لیسته‌كه‌ی به‌رهه‌م‬ ‫ساڵح ده‌كات‬ ‫‪4‬‬

‫حزبەکان ئامادە‬ ‫نین بڕی پارەی‬ ‫تەرخانکراویان‬ ‫بۆ بانگەشەی‬ ‫هەڵبژاردن ئاشکرا‬ ‫بکەن‬

‫‪5‬‬

‫تمه‌ن هاڕه‌ی‌ كرد‬

‫‪6‬‬

‫‪13‬‬ ‫کۆمپانیای باڵڤ پەیک ئاوێنە دابەش دەکات نرخی ‪ 1000‬دینار‬

‫‪6‬‬

‫‪2‬‬

‫تایبه‌ت‬

‫)‪ )620‬سێشه‌ممه ‪2018/4/10‬‬

‫خانەنشینی‪ ،‬خەمێکی گەورە‬

‫موچه‌ ‌ی ‪ 9‬مانگ ‌ی ‪‌ 2017‬ی خانه‌نشینان پاشه‌كه‌وت‬ ‫ده‌كرێ‌‌و له‌‪2018‬شدا موچه‌یان وه‌رنه‌گرتوه‌‬ ‫ئا‪ :‬ئومێد عومه‌ر‬

‫ی‬ ‫هاواڵتیانی‌ كوردستان خه‌م ‌‬ ‫پیربونیانه‌‪ ،‬پیربون له‌چه‌ندین روه‌و‌ه‬ ‫ی بۆ‬ ‫ی نیگه‌رانییه‌‪ ،‬به‌تایبه‌ت ‌‬ ‫جێ ‌‬ ‫ئه‌و كه‌سانه‌ی‌ داهاتیان سنورداره‌و‬ ‫ی خانه‌نشینین بۆ‬ ‫ی موچه‌ ‌‬ ‫چاوه‌ڕوان ‌‬ ‫ی بكه‌ن‪،‬‬ ‫ی ژیانیانی‌ پێ‌ به‌ڕ ‌‬ ‫ئه‌وه‌ ‌‬ ‫ی خانه‌نشینان‬ ‫سه‌رۆكی‌ یه‌كێت ‌‬ ‫ی خانه‌نشینان هه‌تا‬ ‫ده‌ڵێت "دۆخ ‌‬ ‫ی‬ ‫بڵێی‌ خراپه‌‪ ،‬بروا بكه‌ن مامۆستا ‌‬ ‫ی‬ ‫ی رو ‌‬ ‫ی خانه‌نشین هه‌ی ‌ه خۆ ‌‬ ‫زانكۆ ‌‬ ‫ی‬ ‫نایه‌ت بێت ‌ه ژوره‌وه‌‪ ،‬ناسراوێك ‌‬ ‫ی‬ ‫به‌چپه‌ بانگ ده‌كاته‌ ده‌ره‌وه‌و داوا ‌‬ ‫ی‬ ‫‪ 5‬هه‌زار دینارمان لێده‌كات بۆ كڕین ‌‬ ‫ده‌رمان"‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ی خانه‌نش���ینان ‌‬ ‫ی یه‌كێت ‌‬ ‫س���ه‌رۆك ‌‬ ‫كوردس���تان‪ -‬لقی‌ س���لێمانی‌‪ ،‬عه‌بدواڵ‬ ‫ی‬ ‫فارس بە‌ئاوێنه‌ی‌ راگه‌یاند له‌س���نور ‌‬ ‫ی س���لێمانی‌‌و هه‌ڵه‌بج ‌ه ‪61‬‬ ‫پارێ���زگا ‌‬ ‫ه���ه‌زار خانه‌نش���ینی‌ مه‌ده‌نی‌ هه‌ن‪،‬‬ ‫ی راب���ردو ته‌نه���ا‬ ‫به‌درێژای���ی‌ س���اڵ ‌‬ ‫ی‬ ‫‪ 3‬موچه‌ی���ان وه‌رگرت���وه‌‌و موچ���ه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫‪ 9‬مانگی���ان له‌الی���ه‌ن حكومه‌ت��� ‌‬ ‫هه‌رێم���ه‌وه‌ بۆ پاش���ه‌كه‌وتكراوه‌‪ ،‬ئه‌و‬ ‫ی‬ ‫ی چوار ‌‬ ‫ی مانگ��� ‌‬ ‫ی "وا له‌نی���وه‌ ‌‬ ‫وت��� ‌‬ ‫ی ‪2018‬داین‌و تا ئێس���تاش هیچ‬ ‫س���اڵ ‌‬ ‫ی‬ ‫موچه‌یه‌كیان وه‌رنه‌گرتوه‌‪ ،‬به‌ڕاس���ت ‌‬ ‫ی خانه‌نشینان دژوارو كاره‌ساته‌و‬ ‫ژیان ‌‬ ‫لێ���ره‌و‌ه رایده‌گه‌یه‌ن���ن ژیانی���ان‬ ‫له‌مه‌ترسیدایه‌"‪.‬‬ ‫وتیش���ی‌ "ئێم ‌ه ك ‌ه ‪ 250‬دینار له‌ناو‬ ‫گیرفانه‌كانماندا نیه‌ ده‌بێت چ دڵێكمان‬ ‫به‌حزب‌و هه‌ڵبژاردن‌و حكومه‌ت خۆش‬ ‫ی‬ ‫بێ���ت؟! ئێم ‌ه هه‌مو ته‌مه‌ن���ی‌ جوان ‌‬ ‫خۆم���ان له‌رێگه‌ی‌ خزمه‌تك���ردن به‌م‬

‫ی‬ ‫نیشتمانه‌ به‌خشی‌‪ ،‬به‌اڵم ئێستا له‌بر ‌‬ ‫ی‬ ‫رێزگرت���ن‌و وه‌رگرتنه‌و‌هی‌ ئه‌و پارانه‌ ‌‬ ‫پێش���تر له‌موچه‌كانی‌ خۆمان ده‌بردرا‬ ‫ی پیریمان بێبه‌ش كراوین‌و به‌م‬ ‫بۆ كات ‌‬ ‫ده‌رده‌سه‌ری‌‌و نه‌هامه‌تیی‌‌و كوێره‌وریی ‌ه‬ ‫رۆژگاری‌ پیرێتیمان به‌ڕێده‌كه‌ین"‪.‬‬ ‫ی خانه‌نش���ینان‬ ‫س���ه‌رۆكی‌ یه‌كێت��� ‌‬ ‫ی‬ ‫ئام���اژ‌ه ب���ه‌و‌ه ده‌كات به‌ش���ێك ‌‬ ‫زۆری‌ خانه‌نش���ینان به‌ق���ه‌رزو ق���ۆ ‌ڵ‬ ‫ی رۆژانه‌یان دابین‬ ‫ی ژیان ‌‬ ‫پێداویستیه‌كان ‌‬ ‫ی "به‌داخه‌و‌ه بۆ ئه‌م‬ ‫ده‌كه‌ن‪ ،‬ئه‌و وت��� ‌‬ ‫ی‬ ‫ی خانه‌نشینان ‌‬ ‫ده‌سه‌اڵته‌ ئاوا پاداشت ‌‬ ‫مه‌ده‌نی‌ ده‌داته‌وه‌‪ ،‬رۆژان ‌ه خانه‌نش���ین‬ ‫ی ‪ 5‬هه‌زار دینار‬ ‫دێت به‌و ته‌مه‌نه‌وه‌ داوا ‌‬ ‫له‌رێكخراوه‌كه‌مان ده‌كات‪ ،‬به‌مه‌رجێك‬ ‫ی زۆریان‬ ‫ی به‌شێك ‌‬ ‫خانه‌نشینانی‌ مه‌ده‌ن ‌‬ ‫ی‬ ‫ی رۆش���نبیر‌و مامۆستا‌و چرا ‌‬ ‫كه‌سان ‌‬ ‫زانستن‪ ،‬به‌داخه‌وه‌ بۆ ده‌سه‌اڵتێك ئاوا‬ ‫پاداشتیان ده‌داته‌وه‌"‪.‬‬ ‫ی‬ ‫وتیش���ی‌ "ب���ڕوا بكه‌ن مامۆس���تا ‌‬ ‫ی‬ ‫ی خانه‌نش���ین هه‌ی ‌ه خۆی‌ رو ‌‬ ‫زانكۆ ‌‬ ‫ی‬ ‫نای���ه‌ت بێت���ه‌ ژوره‌وه‌‪ ،‬ناس���راوێك ‌‬ ‫ی‬ ‫به‌چپ���ه‌ بانگ ده‌كات���ه‌ ده‌ره‌و‌ه داوا ‌‬ ‫ی‬ ‫‪ 5‬ه���ه‌زار دینارمان لێده‌كات بۆ كرین ‌‬ ‫ده‌رمان‪ ،‬هێنده‌ نه‌فسیه‌تیشیان به‌رز‌ه‬ ‫ده‌ڵێن به‌قه‌رز تا موچه‌ دێت‪ ،‬ئه‌وه‌ش‬ ‫موچه‌كه‌ی��� ‌ه ك��� ‌ه خه‌ڵ���ك ده‌یزانێت‬ ‫ی‬ ‫ی زۆر ‌‬ ‫چ���ۆن ده‌مانده‌ن���ێ‌ به‌ش���ێك ‌‬ ‫خانه‌نش���ینه‌كانیش ئه‌گ���ه‌ر موچه‌یان‬ ‫ی ‪ 150‬هه‌زار یان‬ ‫ێ ته‌نها بڕه‌كه‌ ‌‬ ‫بدرێت��� ‌‬ ‫‪ 200‬هه‌زار دیناره‌"‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ئام���اژ‌ه ب���ه‌وه‌ش ده‌كات له‌كات��� ‌‬ ‫ی‬ ‫پێدان���ی‌ موچ���ه‌ش بە‌خانه‌نش���ینان ‌‬ ‫ی جارێكی‌ تر ئه‌م ده‌س���ه‌اڵت ‌ه‬ ‫مه‌ده‌ن��� ‌‬ ‫ی‬ ‫بێرێزیان له‌به‌رامبه‌ر ده‌كات ك ‌ه له‌ریز ‌‬ ‫دوردرێ���ژدا زس���تان له‌به‌ر س���ه‌رماو‬

‫ی‬ ‫باران‌و هاوینانیش له‌ب���ه‌ر خۆره‌تاو ‌‬ ‫ی‬ ‫گه‌رماو ته‌پوتۆز راده‌گیرێن بۆ ئه‌وه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ناچیزیان بدرێتێ‌ كه‌ به‌ش ‌‬ ‫موچه‌یه‌ك ‌‬ ‫ی ك���وڕ‌ه به‌رپرس‌و‬ ‫ی داوه‌تكردن ‌‬ ‫نیو‌ه ‌‬ ‫بازرگانێك ن���اكات‪ ،‬ئه‌و وتی‌ "زۆرجار‬ ‫ی ئ���ه‌و قه‌ره‌باڵغی‌‌و‬ ‫روی���داو‌ه له‌كات��� ‌‬ ‫س���ه‌ر‌ه گرتن���ه‌دا كه‌س���انێك هه‌بو‌ه‬ ‫بوراونه‌ته‌وه‌‪ ،‬هه‌مو ئه‌و خانه‌نش���ینان ‌ه‬ ‫ی زانكۆ‌و‬ ‫كه‌سانی‌ رۆشنبیر‌و مامۆستا ‌‬ ‫ئه‌ندازی���ارن تیایاندای��� ‌ه بۆ ‪ 120‬هه‌زار‬ ‫دینار له‌و قه‌ره‌باڵغ���ی‌‌و چاوه‌روانیه‌دا‬ ‫ی‬ ‫ی زوه‌و‌ه ت���ا نیوه‌ڕۆیه‌ك ‌‬ ‫له‌به‌یانییه‌ك ‌‬ ‫دره‌نگ له‌سه‌ره‌دا ده‌وه‌سێت"‪.‬‬ ‫ئاماژ‌ه ب���ه‌وه‌ش ده‌كات ئه‌وان وه‌ك‬ ‫ی‬ ‫رێكخ���راوی‌ یه‌كێت���ی‌ خانه‌نش���ینان ‌‬ ‫ی س���لێمانی‌ سكااڵیان‬ ‫كوردس���تان‪-‬لق ‌‬ ‫ی كوردستان‬ ‫له‌سه‌ر حكومه‌تی‌ هه‌رێم ‌‬ ‫له‌هه‌ولێر تۆمارك���ردوه‌‌و له‌دادگا براو‌ه‬ ‫ی‬ ‫ی حكومه‌تی‌ هه‌رێم ‌‬ ‫بون‪ ،‬به‌اڵم سه‌رۆك ‌‬ ‫كوردستان له‌نوسراوێكیدا بۆ په‌رله‌مان‬ ‫ی‬ ‫ده‌ڵێت "په‌رله‌مان كار له‌س���ه‌ر یاسا ‌‬ ‫ی ‪ 2014‬بكه‌ تا ئه‌و‬ ‫ژم���ار‌ه ‪9‬ی‌ س���اڵ ‌‬ ‫ی دارایی‌ ته‌واو ده‌بێت"‪،‬‬ ‫ی قه‌یران ‌‬ ‫كاته‌ ‌‬ ‫ی نێچیرڤان‬ ‫پێش���یوای ‌ه نوس���راوه‌كه‌ ‌‬ ‫ی وات���ای‌ ئه‌وه‌ی��� ‌ه كاره‌كه‌یان‬ ‫بارزان��� ‌‬ ‫ب���ۆ نه‌كرێ���ت‪ ،‬راش���یده‌گه‌یه‌نێت ئه‌و‬ ‫ی‬ ‫ی پارێ���زگا ‌‬ ‫ی ل���ه‌دادگا ‌‬ ‫س���كااڵیان ‌ه ‌‬ ‫سلێمانی‌ تۆماریان كردو‌ه سه‌رجه‌میان‬ ‫پشتگوێ‌ خراون‪.‬‬ ‫ی خانه‌نش���ینان‬ ‫ی یه‌كێت��� ‌‬ ‫س���ه‌رۆك ‌‬ ‫ی‬ ‫به‌پێویس���تیی‌ ده‌زانێ���ت ش���وێنێك ‌‬ ‫تایبه‌ت به‌خانه‌نش���ینان بكرێته‌وه‌ ك ‌ه‬ ‫ی‬ ‫رۆژان ‌ه تێیدا هه‌ندێ���ك له‌كاته‌كانیان ‌‬ ‫ی‬ ‫تێ���دا پێكه‌وه‌ به‌س���ه‌ربه‌رن‪ ،‬ئه‌و وت ‌‬ ‫ی‬ ‫"بۆ دیاریكردنی‌ ش���وێنێك چوینه‌ ال ‌‬ ‫س���ه‌ردار قادر‪ ،‬كه‌ پێشتر به‌وه‌كاته‌ت‬

‫ده‌رمانخان���ه‌كان به‌ق���ه‌رز ده‌رم���ان‬ ‫ده‌هێن‌و به‌نه‌قد ده‌یفرۆشن‬ ‫كۆگایه‌كی‌ ده‌رمان له‌سلێمانی‌‪ :‬له‌مساڵدا‬ ‫قۆڵبڕین ل ‌ه مامه‌ڵه‌ی ده‌رماندا زیادی‌ كردوه‌‬ ‫ئا‪ :‬مه‌زهه‌ر كه‌ریم‬ ‫ژماره‌یه‌كی‌ به‌رچاو ده‌رمانخانه‌‬ ‫له‌شوێنه‌ جیاجیاكان ده‌كرێنه‌و‌ه له‌و‬ ‫ژماره‌یه‌ش زۆرینه‌یان داده‌خرێن‌و‬ ‫قه‌رزای‌ خاوه‌ن كۆگاكانی‌ ده‌رمان‬ ‫ده‌بن‪ .‬نوێنه‌ری‌ سه‌ندیكای‌‬ ‫كارمه‌ندانی ته‌ندروستی ده‌ڵێت‬ ‫"مانگانه‌ چه‌ندین ده‌رمانخانه‌ به‌هۆی‌‬ ‫زه‌ره‌ره‌و‌ه داده‌خرێن"‪.‬‬ ‫ئومێد له‌تیف نوێنه‌ری‌ سه‌ندیكا ‌‬ ‫ی‬ ‫كارمه‌ندانی ته‌ندروس����تی به‌ئاوێنه‌ی‌‬ ‫راگه‌یان����د"كاری‌ دانان����ی‌ ده‌رمانخانه‌‬ ‫بۆته‌ چاولێكه‌ری‌‪ ،‬كه‌سانێك واده‌زانن‬ ‫پاره‌ ده‌بارێت ل����ه‌وكاره‌دا‪ ،‬من خۆم‬ ‫له‌ناو ده‌رمانخانه‌كاندام ده‌زانم مانگانه‌‬ ‫چه‌ند ده‌رمانخانه‌ داده‌خرێت‪ ،‬چه‌ند‬ ‫كه‌س����ێك ده‌رمانخانه‌یه‌ك داده‌نێن‪،‬‬ ‫ئه‌وه‌نده‌ نابات دایده‌خه‌ن و كه‌سانێكی‌‬ ‫دیكه‌ دێ����ن‌و ده‌رمانخانه‌یه‌كی دیكه‌‬ ‫ده‌كه‌نه‌وه‌‪ ،‬به‌م����ه‌ش ژماره‌یه‌كی‌ زۆر‬ ‫خه‌ڵكی‌ زه‌ره‌مه‌ند ده‌بن"‪.‬‬ ‫به‌پێی قس����ه‌ی ش����ۆڕش جه‌عفه‌ر‬ ‫یاری����ده‌ده‌ری‌ ژمێری����اری‌ ك����ۆگای‌‬ ‫ده‌رمانی‌ س����ازگار‪ ،‬ئه‌و كه‌س����انه‌ی‌‬ ‫ده‌رمانخانه‌ داده‌نێن مه‌رجه‌ بینایه‌كی‌‬ ‫ف����راوان به‌كرێ‌ بگ����رن له‌گه‌ڵ چه‌ند‬

‫پزیش����كێكدا په‌یوه‌ندیان هه‌بێت بۆ‬ ‫ساخكردنه‌وه‌ی‌ ده‌رمانه‌كان ئه‌مه‌ش‬ ‫پێویس����تی‌ به‌بڕێك پاره‌ی‌ زۆر هه‌یه‌‪،‬‬ ‫هه‌ربۆیه‌ له‌م ج����ۆره‌ ده‌رمانخانانه‌دا‬ ‫ده‌رفه‌ت����ی‌ زه‌ره‌رو فه‌وتان����ی پاره‌ی‌‬ ‫كۆگاكان����ی‌ ده‌رم����ان كه‌م����ه‌‪ .‬به‌اڵم‬ ‫هه‌ندێ����ك له‌جێگه‌ی����ه‌ك ده‌رمانخانه‌‬ ‫داده‌نێن كه‌ پزیش����كی‌ له‌ده‌ور نییه‌و‬

‫كه‌س����انێك ته‌نیا بۆ سه‌رئێش����ه‌ یان‬ ‫ئازاری پشت و شتی له‌و جۆره‌ روی‬ ‫تێده‌كه‌ن‪ .‬بۆیه‌ پێویس����ته‌ كۆگاكانی‬ ‫ده‌رم����ان كاتێ����ك ده‌رمانخان����ه‌ی‬ ‫ل����ه‌م جۆره‌ ب����ۆ نمونه‌ به‌ب����ڕی نیو‬ ‫ده‌فت����ه‌ر دۆالر ده‌رمانی����ان ال ده‌به‌ن‬ ‫به‌ڵێننامه‌ی����ان لێوه‌ربگی����رن ك����ه‌ی‬ ‫ئ����ه‌و پاره‌یه‌یان هێنای����ه‌وه‌ ئه‌و كات‬ ‫ده‌رمان����ی دیكه‌یان بده‌نێ‪ .‬وتیش����ی‌‬ ‫"ش����ێوازی‌ قوڵبڕین����ه‌كان زۆرب����ون‬ ‫به‌نمونه‌ گرێبه‌س����تت له‌گه‌ڵ خاوه‌نی‌‬ ‫ده‌رمانخانه‌یه‌ك كردوه‌ بۆ دو مانگ‪،‬‬ ‫ل����ه‌و ماوه‌یه‌دا جارێك ی����ان دو جار‬ ‫به‌سه‌رڕاس����تی‌ پاره‌ت ب����ۆ ده‌هێنێت‬ ‫ب����ه‌اڵم جارێكی دیكه‌ دێت و بایی دو‬ ‫ده‌فته‌ر ده‌رمان ده‌بات و نایبینێته‌وه‌‪،‬‬ ‫پێش����تر ئه‌م دیارده‌ی����ه‌ زۆر كه‌مبو‪،‬‬ ‫به‌اڵم له‌مساڵدا زۆر زیادی‌ كردوه‌‪".‬‬ ‫بێ����رون ج����ه‌زا سه‌رپه‌رش����تیاری‌‬ ‫ده‌رمانخان����ه‌ی‌ حه‌مدی له‌ش����ه‌قامی‌‬ ‫مه‌وله‌وی‌ له‌وباری����ه‌وه‌ وتی‌"هۆكاری‌‬ ‫داخس����تنی‌ ده‌مانخان����ه‌‌و قۆڵبڕینی‌‬ ‫خاوه‌ن كۆگاكان����ی‌ ده‌رمان له‌الیه‌ن‬ ‫ژماره‌ی����ه‌ك خ����اوه‌ن ده‌رمانخانه‌وه‌‬ ‫په‌یوه‌ن����دی‌ ب����ه‌وه‌وه‌ هه‌ی����ه‌ هی����چ‬ ‫نوس����راوێك له‌نێوانیاندا نییه‌ ئه‌وه‌ی‌‬ ‫ده‌كرێت له‌سه‌ر سیقه‌و متمانه‌ ئه‌نحام‬ ‫ده‌درێت"‪.‬‬

‫پارێزگار بو‪ ،‬به‌ڵێنی‌ پێداین شوێنێكمان‬ ‫له‌س���ه‌رای‌ س���لێمانی‌ بۆ دابین بكات‪،‬‬ ‫ی ئ���ه‌و چوین‬ ‫ئێمه‌ش له‌س���ه‌ر قس���ه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫رێكاره‌ یاس���اییه‌كانمان له‌ش���اره‌وان ‌‬ ‫ی‬ ‫ده‌س���تپێكرد‌و دوای‌ ت���ه‌واو بون��� ‌‬ ‫چوینه‌وه‌ بۆ پارێ���زگا به‌اڵم به‌داخه‌و‌ه‬ ‫ی هێنابو"‪.‬‬ ‫ێ واز ‌‬ ‫كاك سه‌ردار له‌و ‌‬ ‫ی‬ ‫له‌باره‌ی‌ چاره‌سه‌ركردنی‌ قه‌ره‌باڵغ ‌‬ ‫ی موچه‌كانیان ئاماژ‌ه‬ ‫ی وه‌رگرتن��� ‌‬ ‫كات ‌‬ ‫ب���ه‌و‌ه ده‌كات ئه‌و بابه‌ته‌ی���ان له‌گه‌ڵ‬ ‫ی‬ ‫ی سلێمان ‌‬ ‫هه‌ڤاڵ ئه‌بوبه‌كر‪ ،‬پارێزگار ‌‬ ‫ی‬ ‫باسكردوه‌‪ ،‬ئه‌ویش له‌وه‌اڵمدا وتویه‌ت ‌‬ ‫ی زانكۆ‌و په‌یمانگاكانمان‬ ‫"ئێم ‌ه ده‌رچو ‌‬ ‫زۆره‌ رای���ان ده‌س���پێرین موچه‌ك��� ‌ه‬ ‫به‌س���ه‌رتاندا بگێڕێت‪ ،‬ب���ه‌اڵم ده‌بێت‬ ‫مانگی‌ ه���ه‌زار دین���ار له‌موچه‌كانتان‬ ‫ببردرێ���ت‪ ،‬ئێمه‌ش وتمان ئه‌وه‌مان بۆ‬ ‫بكه‌ن قه‌یناكا ‪ 2‬هه‌زار تا زیاتریشمان‬ ‫ی مه‌كه‌ن‬ ‫لێببڕن‪ ،‬قه‌یناكا دابه‌شیش��� ‌‬ ‫ی له‌چه‌ند‬ ‫به‌سه‌رماندا به‌اڵم به‌رێكوپێك ‌‬ ‫بانكێك بۆم���ان دابنێن‪ ،‬یان ژماره‌مان‬ ‫ب���ۆ دابنێن بۆ نمونه‌ ه���ه‌زاری‌ یه‌كه‌م‬ ‫رۆژێ���ك‌و ه���ه‌زاری‌ دوه‌م رۆژێكی‌ تر‌و‬ ‫ی تا ئه‌و قه‌ره‌باڵغیه‌ دروس���ت‬ ‫تا دوای ‌‬ ‫نه‌بێت"‪.‬‬ ‫سه‌رۆكی‌ یه‌كێتی‌ خانه‌نشینان پێیوای ‌ه‬ ‫خه‌ڵكانی‌ به‌س���ااڵچو‌و خانه‌نش���ینان‪،‬‬ ‫كۆمه‌ڵێ���ك مافیان به‌س���ه‌ر واڵته‌وه‌ی ‌ه‬ ‫كه‌ پێویس���ته‌ له‌الی���ه‌ن حكومه‌ته‌و‌ه‬ ‫ی بۆی���ان جێبه‌جێبكرێ���ت تا‬ ‫به‌باش��� ‌‬ ‫نه‌كه‌ون��� ‌ه په‌راوێ���زه‌وه‌و فه‌رام���ۆش‬ ‫ی‬ ‫ی دابینكردن��� ‌‬ ‫نه‌كرێ���ن‪ ،‬به‌تایبه‌ت��� ‌‬ ‫ی‬ ‫ی چاره‌سه‌ر ‌‬ ‫ژیانێكی‌ شایسته‌و پێدان ‌‬ ‫ی به‌نرخێك���ی‌ ره‌مزی‌‪ ،‬بۆ‬ ‫ته‌ندروس���ت ‌‬ ‫ی به‌و ته‌مه‌نه‌و‌ه به‌ده‌س���ت خه‌م‌و‬ ‫ئه‌وه‌ ‌‬ ‫ئازاره‌وه‌ نه‌تلێنه‌وه‌‪.‬‬

‫ئه‌بو كاروان‪ :‬سه‌ردان ‌ی‬ ‫هه‌ده‌په‌ بۆ گه‌یاندن ‌ی‬ ‫ئه‌و مه‌سجه‌ بو كه‌ كورد‬ ‫مه‌ترسیه‌ك ‌ی گه‌وره‌ ‌ی له‌سه‌ره‌‬ ‫ئا‪ :‬ئاوێنه‌‬ ‫ئه‌ندامێكی‌ به‌شداربوی‌ كۆبونه‌وه‌ی‌‬ ‫هاوبه‌شی‌ وه‌فده‌كه‌ی‌ هه‌ده‌په‌ له‌گه‌ ‌ڵ‬ ‫حزبی‌ شیوعی‌ كوردستان ده‌ڵێت "هه‌ده‌په‌‬ ‫پێیوتین ئاگادار بن ئه‌وه‌ی‌ له‌كه‌ركوك‌و‬ ‫عه‌فرین رویدا‪ ،‬توركیاو واڵتانی‌ ناوچه‌كه‌‬ ‫ده‌یانه‌وه‌ له‌شه‌نگال‌و قه‌ندیل‌و باشوری‌‬ ‫كوردستان دوباره‌ بێته‌وه‌"‪.‬‬ ‫ئه‌بو كاروان‪ ،‬په‌رله‌مانتاری‌ كوردس���تان‌و‬ ‫ئه‌ندامی‌ مه‌كته‌بی‌ سیاس���ی‌ حزبی‌ شیوعی‌‬ ‫كوردس���تان كه‌به‌ش���داری‌ كۆبونه‌وه‌ك���ه‌ی‌‬ ‫دوێنێ���ی‌ نێ���وان وه‌فدی‌ هه‌ده‌پ���ه‌و حزبی‌‬ ‫ش���یوعی‌ كوردس���تانی‌ كردوه‌‪ ،‬به‌ئاوێنه‌ی‌‬ ‫راگه‌یاند ئامان���ج له‌س���ه‌ردانی‌ وه‌فده‌كه‌ی‌‬ ‫هه‌ده‌پ���ه‌ گه‌یاندنی‌ ئه‌و مه‌س���یجه‌ بوه‌ كه‌‬ ‫كورد مه‌ترس���ییه‌كی‌ زۆر گه‌وره‌ی‌ له‌سه‌ره‌‪،‬‬ ‫ئه‌و وتی‌ "هه‌ده‌په‌و هه‌مو الیه‌نه‌ سیاسیه‌كان‬ ‫ئێستا گه‌یشتونه‌ته‌ ئه‌و باوه‌ڕه‌ی‌ كه‌ جۆرێك‬ ‫به‌رنامه‌رێ���ژی‌‌و گه‌له‌كۆمه‌كی‌ هه‌یه‌ له‌س���ه‌ر‬ ‫ك���ورد‪ ،‬وه‌ك چ���ۆن ئ���ه‌وه‌ی‌ له‌كه‌ركوك‌و‬ ‫عه‌فرین رویدا له‌شه‌نگال‌و قه‌ندیلیش دوباره‌‬ ‫بێته‌وه‌‪ ،‬ئه‌م مه‌ترسیه‌ش ئه‌وه‌ هه‌ماهه‌نگی‌‌و‬ ‫ه���اوكاری‌ له‌هێ���زه‌ كوردییه‌كان���ی‌ ه���ه‌ر‬ ‫چوارپارچه‌ی‌ كوردستان ده‌خوازێ‌"‪.‬‬ ‫وتیش���ی‌ "هه‌ده‌پ���ه‌ زیاتر هه‌س���ت به‌و‬ ‫مه‌ترس���یه‌ ده‌ك���ه‌ن كه‌ ئێس���تا هێرش���ی‌‬ ‫به‌رده‌وام ده‌كرێته‌ سه‌ر په‌رله‌مانتاره‌كانیان‌و‬ ‫زیاتر له‌‪ 5‬هه‌زار ئه‌ندامییش���یان لێده‌ستگیر‬ ‫كراوه‌و له‌زینداندان"‪.‬‬ ‫ئه‌ب���و كاروان ب���اس ل���ه‌وه‌ ده‌كات كه‌‬ ‫له‌كۆبونه‌وه‌كه‌یان���دا‪ ،‬وه‌فدی‌ هه‌ده‌په‌ داوای‌‬ ‫هه‌ماهه‌نگی‌‌و ه���اوكاری حزب‌و الیه‌نه‌كانیان‬ ‫كرد‪ ،‬ئه‌و وتی‌ "هه‌ده‌په‌ داواش���یان كرد ئه‌و‬ ‫ملمالنێیه‌ی‌ له‌نێ���وان الیه‌نه‌كانی‌ ناو هه‌رێم‬ ‫هێور بێته‌وه‌‪ ،‬ه���اوكات خوازیاری‌ ئه‌وه‌ش‬ ‫ب���ون ئه‌گه‌ر بك���رێ‌ كۆنگ���ره‌ی‌ نه‌ته‌وه‌یی‌‬ ‫س���ه‌رجه‌م حزب‌و الیه‌نه‌ سیاسیه‌كانی‌ هه‌ر‬

‫چ���وار پارچه‌ی‌ كوردس���تان بك���رێ‌‌و بۆ‬ ‫ئه‌و مه‌به‌س���ت هه‌وڵ‌ ب���درێ‌ كۆببنه‌وه‌ بۆ‬ ‫داڕشتنی‌ به‌رنامه‌یه‌كی‌ هاوبه‌ش به‌مه‌به‌ستی‌‬ ‫روبه‌روبونه‌وه‌ی‌ ئه‌و به‌رنامه‌ڕێژییه‌ی‌ له‌دژی‌‬ ‫كورد له‌ئارادایه‌"‪.‬‬ ‫ئه‌ب���و كاروان ئام���اژه‌ ب���ه‌وه‌ ده‌كات كه‌‬ ‫هه‌ده‌په‌ س���ه‌ردانی‌ هه‌مو الیه‌نه‌كان ده‌كه‌ن‬ ‫ب���ۆ ئ���ه‌وه‌ی‌ رای‌ الیه‌ن���ه‌كان وه‌ربگرن���ن‬ ‫ئه‌و وتی‌ "ئه‌وان گه‌ش���بین ب���ون به‌رامبه‌ر‬ ‫به‌كۆبون���ه‌وه‌كان‌و نزیكبونه‌وه‌ی‌ الیه‌نه‌كان‪،‬‬ ‫دی���اره‌ هه‌مو الیه‌كیش به‌قس���ه‌ به‌پیریه‌وه‌‬ ‫ده‌چن به‌اڵم كه‌ دێته‌ سه‌ر ئه‌وه‌ی‌ جێبه‌جێی‌‬ ‫بكه‌یت‪ ،‬كێشه‌ له‌سه‌ر ئه‌وه‌ ده‌كرێت كه‌ من‬ ‫ده‌بێت له‌سه‌رو تۆوه‌ بم"‪.‬‬ ‫ناوب���راو جه‌غ���ت ل���ه‌وه‌ ده‌كات كه‌ له‌م‬ ‫قۆناغه‌دا ه���اوكاری‌ الیه‌نه‌كان گرنگی‌ خۆی‌‬ ‫هه‌یه‌‪ ،‬به‌تایبه‌تی‌ له‌دوای‌ كۆنگره‌ی‌ ئه‌نقه‌ره‌ی‌‬ ‫نێ���وان ئه‌ردۆغان‌و روحان���ی‌‌و پوتینه‌وه‌ كه‌‬ ‫هه‌س���ت به‌مه‌ترس���ی‌‌و گه‌له‌كۆمه‌كی‌ زیاتر‬ ‫ده‌كرێ���ت‪ ،‬ئه‌و وت���ی‌ "ده‌وڵه‌تان���ی‌ ئێران‌و‬ ‫عێراق‌و س���وریا‌و توركیا‌و ئێران س���ه‌ره‌ڕای‌‬ ‫ناكۆك���ی‌ گ���ه‌وره‌ له‌نێوانیان���دا له‌س���ه‌ر‬ ‫له‌قاڵبدانی‌ كورد كۆكن‪ ،‬پێش���تر‌و ئێستاش‬ ‫ئیشیان له‌سه‌ر هێش���تنه‌وه‌ی‌ كورد كردوه‌‬ ‫له‌ژێرده‌ستیدا‪ ،‬به‌داخه‌وه‌ به‌رژه‌وه‌ندی‌ واڵته‌‬ ‫زلهێزه‌كانیش له‌گ ‌هڵ‌ عه‌ره‌ب‌و تورك‌و فارس‬ ‫له‌كورد زیاتره‌"‪.‬‬ ‫وتیشی‌ "ئه‌م ده‌وڵه‌تانه‌ نه‌یانشاردوه‌ته‌وه‌‬ ‫كه‌ دژی‌ هه‌ر جۆره‌ سه‌ربه‌خۆییه‌كی‌ كوردن‌و‬ ‫نابێ���ت ك���ورد له‌س���نورێك زیات���ر بڕۆن‌و‬ ‫سه‌ربه‌خۆیی‌‌و هه‌ڵوه‌شاندنه‌وه‌ی‌ سنوره‌كان‬ ‫به‌الی‌ ئه‌وانه‌وه‌ هێڵی‌ سوره‌‪ ،‬ئه‌م ده‌وڵه‌تانه‌‬ ‫له‌س���ه‌ر ئ���ه‌وه‌ش رێككه‌وتبون ك���ه‌ ناوچه‌‬ ‫جێناكۆكان وه‌ربگرنه‌وه‌ له‌كوردو عه‌فرینیش‬ ‫به‌رێكه‌وت���ن ك���را كه‌ روس���یا ئاس���مانی‌‬ ‫ئ���ه‌و كانتۆن���ه‌ی‌ ئه‌پاراس���ت‪ ،‬له‌به‌رامبه‌ر‬ ‫له‌شكركێش���ی‌ توركیا كشایه‌وه‌و بۆ سوپای‌‬ ‫توركیای‌ به‌جێهێشت‪ ،‬ئێستاش پیالن له‌دژی‌‬ ‫شه‌نگال‌و قه‌ندیل ده‌كرێت"‪.‬‬

‫ریکالم‬

‫‌هه‌نوکه‬

‫)‪ )620‬سێشه‌ممه ‪2018/4/10‬‬

‫پەرلەمانتارێکی هەدەپە‪:‬‬

‫‪3‬‬

‫حزب‌و پارتەكانی كوردستان دوژمنی یەك نین‬ ‫دەبێت پێكەوە دیالۆگ‌و كار بكەن‬ ‫ئا‪ :‬نیاز محەمەد‬ ‫ئیمام تاشچیئەر‪ ،‬پەرلەمانتاری ئامەد‬ ‫لەفراكسیۆنی پارتی دیموكراتی گەالن‬ ‫(هەدەپە) لەپەرلەمانی توركیا‪ ،‬ئەندامی‬ ‫وەفدی بااڵی ئەو پارتە كە ماوەی چوار‬ ‫رۆژە سەردانی هەرێمی كوردستانیان‬ ‫كردوە‪ ،‬لەم گفتوگۆیەی ئاوێنەدا دەڵێت‬ ‫"لەم قۆناغەدا ئەم دیالۆگە لەنێوان‬ ‫حزب‌و الیەنەكانی باكور‌و باشوردا زۆر‬ ‫گرنگە چونكە كاریگەری دەبێت لەسەر‬ ‫رۆژئاواو رۆژهەاڵتیش"‪.‬‬

‫لەم قۆناغەدا ئەم‬ ‫دیالۆگە لەنێوان حزب‌و‬ ‫الیەنەكانی باكور‌و‬ ‫باشوردا زۆر گرنگە‬ ‫چونكە كاریگەری‬ ‫دەبێت لەسەر رۆژئاواو‬ ‫رۆژهەاڵتیش‬

‫ئاوێن����ە‪ :‬ئامانجی س����ەردانی ئێوە بۆ‬ ‫هەرێم بەگشتی چی بو؟‬ ‫ئیمام تاشچیئەر‪ :‬ئامانجی سەردانی ئێمە‬ ‫بەگش����تی بۆ رێككەوتن‌و لێكنزیكبونەوەو‬ ‫بەرەوپێش����بردنی دیالۆگی نێوان تەواوی‬ ‫كوردانی هەر چوار پارچەی كوردس����تان؛‬ ‫باكور‪ ،‬باش����ور‪ ،‬رۆژئاوا‌و رۆژهەاڵت بو‪ ،‬بۆ‬ ‫ئەوەی ئەو دیالۆگە پێكبێت‪.‬‬ ‫ئاوێن����ە‪ :‬گەش����بینن بەكۆبونەوەكانتان‬ ‫لەگ����ەڵ پ����ارت‌و الیەنە سیاس����ییەكانی‬ ‫ئیمام تاشچیئەر‬ ‫هەرێم؟‬ ‫كوردان‬ ‫���وان‬ ‫�‬ ‫لەنێ‬ ‫كە‬ ‫���و‬ ‫�‬ ‫ب‬ ‫ئەوكاتە‬ ‫���ەر‬ ‫�‬ ‫س‬ ‫لەسەر‬ ‫مەترسی‬ ‫���ەو‬ ‫�‬ ‫هەڕەش‬ ‫دەكەین‬ ‫بەوە‬ ‫دەمیرتاش‪-‬‬ ‫���ەاڵحەدین‬ ‫�‬ ‫س‬ ‫كە‬ ‫كوردستان‬ ‫دیدارەكانی‬ ‫كۆبونەوەو‬ ‫تاشچیئەر‪:‬‬ ‫ئیمام‬ ‫دژایەتی كوردە‪ ،‬بۆیە هەمو هەوڵەكانیان‬ ‫ئەم س����ێ رۆژەی رابردومان لەگەڵ پارت‌و یش����یان لەگەڵ بو‪ .‬ئەو س����ەردانانە دەبو ك����ورد هەیە لەهەمو پارچ����ەكان‪ ،‬لەگەڵ رێككەوت����ن‌و یەكێت����ی نەبو‪ ،‬لەباش����وری دەخەنەگەڕ بۆ دژایەتی كورد لەرۆژهەاڵتی‬ ‫الیەنە سیاسییەكانی هەرێم زۆر باش بون‪ ،‬بەردەوامی����ان هەبێت بەاڵم بەهۆی ئەوەی ئەوەش هیوادارین كە ب����ۆ بەرگرتن لەوە كوردستانیش لەدەستدانی كەركوك بەهۆی ناوەڕاستدا‪.‬‬ ‫هەمو ئەو الیەن‌و حزبانەی لێرە لەگەڵیان لەتوركیا سەاڵحەدین دەمیرتاش‌و بەشێك لەن����او حزب‌و الیەنە سیاس����ییەكانی هەر ئەوە بو كە یەكێتی لەنێوان كوردان نەبو‪.‬‬ ‫ئاوێن����ە‪ :‬بەگش����تی گەش����بینین‬ ‫كۆبوینەوە ئەوانیش لەگەڵ دیالۆگی نێوان لە‌پەرلەمانتاران����ی ئێمە دەس����تیگركران چ����وار پارچ����ەی كوردس����تاندا گفتوگۆ‌و بۆیە بەبڕوای ئێمە ئەگەر كوردان یەكبن‪ ،‬بە‌دیدارەكانت����ان لەهەرێ����م بۆ ئەوەی ئەو‬ ‫ك����وردان‌و پێكهێنانی یەكێت����ی نەتەوەیی نەتوانرا ئەم سەردانانە درێژەیان پێبدرێت دیالۆگ هەبێت بەتایبەت لەم قۆناغەدا ئەم هەڕەش����ەی هێرش دژیان لەالیەن توركیا‪ ،‬یەكێتی نەتەوەییەی باس����ی دەكەن لەناو‬ ‫كورداندان‌و خوازیارن یەكگرتویی لەنێوان كە مەبەس����ت لێیان پەرەپێدانی دیالۆگە دیالۆگە لەنێوان حزب‌و الیەنەكانی باكور‌و یان س����وریا‪ ،‬یان عێ����راق یاخود ئێرانەوە كۆنگرەیەكی نەتەوەییدا بەدی بێت؟‬ ‫كوردی هەر چوار پارچە هەبێت‪ .‬یەكێتی لەنێوان كوردانی پارچەكانی كوردس����تان باش����وردا زۆر گرنگە چونك����ە كاریگەری بێت‪ ،‬جێبەجێ نابێت‪.‬‬ ‫ئیم����ام تاش����چیئەر‪ :‬وەك دەزان����ن‬ ‫نێوان‬ ‫لوتكەی‬ ‫���تنەكانی‬ ‫ئاوێنە‪ :‬دانیش�‬ ‫نەتەوەیی لەنێ����وان هەر چوار پارچەكەی بەمەبەستی پێكهێنانی یەكێتی نەتەوەیی‪ ،‬دەبێت لەس����ەر رۆژئ����اواو رۆژهەاڵتیش‪.‬‬ ‫قس����ەكردن لەس����ەر كۆنگرەی نەتەوەیی‬ ‫���ی‬ ‫�‬ ‫مەترس‬ ‫رۆحانی‬ ‫���ن‪،‬‬ ‫�‬ ‫پوتی‬ ‫���ان‪،‬‬ ‫�‬ ‫ئەردۆغ‬ ‫كوردس����تان گرنگ‌و پێویس����تە‪ ،‬هەروەك چونكە بەبێ سەردان ئەو دیالۆگە دروست حزب‌و پارتەكانی كوردستان دوژمنی یەك‬ ‫لەساڵی ‪2013‬دا قۆناغێكی باشی بڕی بو‌و‬ ‫هەیە؟‬ ‫كورد‬ ‫لەسەر‬ ‫چۆن بیست‌و چوار دەوڵەتی عەرەبی هەن نابێت كە وەك دەزانن ئەم س����ەردانانە تا نین بەڵكو هاونەت����ەوەن‌و دەبێت پێكەوە‬ ‫بۆ درێژەپێدانی ئەوە پێویستمان بە‌هەوڵ‌و‬ ‫بەتایبەت‬ ‫���ە‬ ‫�‬ ‫ئەوان‬ ‫���چیئەر‪:‬‬ ‫�‬ ‫تاش‬ ‫ئیمام‬ ‫بەاڵم لەچوارچێوەی یەكێتییەكدا هەمویان ئێس����تاش كەمبون‌و ئێمە دەخوازین ئەو دیالۆگ‌و كاربكەن‪.‬‬ ‫كۆشش‌و خەباتی زیاترە‪.‬‬ ‫هەمیشە‬ ‫عێراق‬ ‫���وریاو‬ ‫�‬ ‫س‬ ‫ئێران‪،‬‬ ‫توركیا‪،‬‬ ‫���ەكانی‬ ‫�‬ ‫هەڕەش‬ ‫ئێوە‪،‬‬ ‫بەبڕوای‬ ‫ئاوێن����ە‪:‬‬ ‫كۆبونەتەوە بۆ تاووتوێی پرس����ەكانیان‪ .‬سەردانانە زیاتر ببن بۆ ئەوەی خەباتمان‬ ‫ئاوێنە‪ :‬ئێوە لەدانیشتندا لەگەڵ مەسعود‬ ‫ئەوەی‬ ‫بۆ‬ ‫كورددا‬ ‫دژایەتی‬ ‫لەپێناو‬ ‫رێكبون‬ ‫‌و‬ ‫ل‬ ‫شەنگا‬ ‫سەر‬ ‫���كردنە‬ ‫�‬ ‫هێرش‬ ‫بۆ‬ ‫ئەردۆغان‬ ‫بۆیە بۆ كوردیش یەكێتییەكی لەو شێوەیە بۆ پێكهێنانی یەكێتی نەتەوەیی بەردەوام‬ ‫بارزانی هەس����تتان كرد ئەوانیش بە‌باشی‬ ‫سەركەوتنێك‬ ‫‌و‬ ‫ك‬ ‫���تكەوتێ‬ ‫�‬ ‫دەس‬ ‫هیچ‬ ‫كورد‬ ‫دەكرێن؟‬ ‫جێبەجێ‬ ‫لەباشور‪،‬‬ ‫قەندیل‬ ‫بێت‌و هەر ئەمەش پەیامی ئێمەیە‪.‬‬ ‫پێویستە‪.‬‬ ‫پێشوازی لە‌پەیامی ئێوە دەكەن؟‬ ‫واڵتانە‬ ‫ئەو‬ ‫���یا‬ ‫�‬ ‫روس‬ ‫نەبینێت‪.‬‬ ‫بەخۆیەوە‬ ‫باكوری‬ ‫���ك‬ ‫�‬ ‫كاتێ‬ ‫���چیئەر‪:‬‬ ‫�‬ ‫تاش‬ ‫���ام‬ ‫�‬ ‫ئیم‬ ‫گەلەكۆمەكییەك‬ ‫دەكەن‬ ‫هەست‬ ‫ئاوێنە‪:‬‬ ‫حزبەكانی‬ ‫���ۆ‬ ‫�‬ ‫ب‬ ‫ئێوە‬ ‫پەیامی‬ ‫���ە‪:‬‬ ‫ئاوێن�‬ ‫ئیم����ام تاش����چیئەر‪ :‬ت����ەواوی پارت‌و‬ ‫���ی‬ ‫�‬ ‫بەرژەوەندییەكان‬ ‫���ۆ‬ ‫�‬ ‫ب‬ ‫���ت‬ ‫�‬ ‫بەكاردەهێنێ‬ ‫جزیرە‪،‬‬ ‫ئامەد‪،‬‬ ‫���ارەكانی‬ ‫�‬ ‫ش‬ ‫���تان‬ ‫�‬ ‫كوردس‬ ‫���ەی‬ ‫�‬ ‫پارچ‬ ‫���وار‬ ‫�‬ ‫چ‬ ‫���ەر‬ ‫�‬ ‫‌ه‬ ‫ە‬ ‫ل‬ ‫���وردان‬ ‫�‬ ‫‌ك‬ ‫ە‬ ‫ب‬ ‫دژ‬ ‫بو؟‬ ‫چی‬ ‫كوردستان‬ ‫هەرێمی‬ ‫الیەنەك سیاسییەكان لەنێویاندا مەسعود‬ ‫واڵتانە‬ ‫ئەو‬ ‫لەگەڵ‬ ‫���ی‬ ‫�‬ ‫كۆبونەوەش‬ ‫‌و‬ ‫ی‬ ‫خۆ‬ ‫���وپای‬ ‫�‬ ‫س‬ ‫لەالیەن‬ ‫دیكە‬ ‫ئەوانی‬ ‫‌و‬ ‫خ‬ ‫���رنا‬ ‫�‬ ‫ش‬ ‫هەیە؟‬ ‫كوردستان‬ ‫‌ساڵی‬ ‫ە‬ ‫ل‬ ‫���تریش‬ ‫�‬ ‫پێش‬ ‫تاشچیئەر‪:‬‬ ‫ئیمام‬ ‫بارزان����ی‌و نێچیرڤ����ان بارزان����ی‪ ،‬كۆمەڵ‪،‬‬ ‫ئیمام تاش����چیئەر‪ :‬بەڵێ ئێمە هەس����ت توركیاوە وێران كران‌و هێرش����یان كرایە‪ ،‬بەو ئامانجەیە بەاڵم ئامانجی ئەمان تەنیا‬ ‫‪ 2016‬وەفدێكی هەدەپە هاتبونە هەرێمی‬

‫یەكگرت����و‪ ،‬یەكێتی‪ ،‬گ����ۆڕان دەیانەوێت‬ ‫كۆنگرەی نەتەوەیی پێكبێت‪ ،‬بەاڵم وەك‬ ‫دەزان����ن هەندێك دوركەوتن����ەوە لەنێوان‬ ‫پ����ارت‌و الیەن����ە سیاس����ییەكان لەماوەی‬ ‫رابردودا هاتۆتە ئاراوە ئەوەش پێویستی‬ ‫ب����ە‌كارو خەبات����ی زیاترە ب����ۆ دیالۆگ‌و‬ ‫لێكنزیكبونەوە‪.‬‬ ‫ئاوێنە‪ :‬لەدانیشتنتاندا لەگەڵ مەسعود‬ ‫بارزانی‪ ،‬داوای ئەوە هەبو كە ئەو بكرێتە‬ ‫سەرۆكی كۆنگرەی نەتەوەیی؟‬ ‫ئیمام تاشچیئەر‪ :‬مەس����عود بارزانیش‬ ‫لەگەڵ كۆنگرەی نەتەوەییە بەاڵم هێش����تا‬ ‫گفتوگ����ۆ لەوبارەیەوە نەگەیش����تۆتە ئەو‬ ‫ئاستە تا داوایەكی وا بكات‪.‬‬ ‫ئاوێنە‪ :‬پێش����بینی دەكەن بەئاس����انی‬ ‫پارتی‌و پەكەك����ە بگەنە لێكتێگەیش����تن‬ ‫لەس����ەر یەكێت����ی نەتەوەی����ی‌و كۆنگرەی‬ ‫نەتەوەیی؟‬ ‫ئیم����ام تاش����چیئەر‪ :‬بەڵ����ێ چونك����ە‬ ‫هەڵوێس����تی ئەوانیش ئەوەی����ە كۆنگرەی‬ ‫نەتەوەی����ی پێكبێ����ت‌و ئەوانی����ش ئەوە‬ ‫دەخ����وازن وەك تەواوی پارتەكانی دیكەو‬ ‫دەش����خوازن دیالۆگ‌و سەردان‌و هەڤدیتنی‬ ‫زیاتر هەبێت لەو پێناوەدا‪.‬‬ ‫ئاوێنە‪ :‬هیچ وادەیەك هەیە بۆ كۆبونەوەی‬ ‫هەمو پارتەكانی چوار پارچەی كوردستان‬ ‫بۆ قسەكردن لەسەر كۆنگرەی نەتەوەیی‌و‬ ‫پێكهێنانی لیژنەكان لەو پێناوەدا؟‬ ‫ئیمام تاشچیئەر‪ :‬نەخێر هیچ وادەیەك‬ ‫دیارینەكراوە چونكە وەك وتمان هێش����تا‬ ‫پێویستمان بەدیالۆگ‌و هەوڵی زیاترەو بەر‬ ‫لە‌كۆنگ����رەی نەتەوەیی‪ ،‬یەكبون‌و یەكێتی‬ ‫ك����وردان پێویس����تەو ئەوەش پێویس����تی‬ ‫بە‌كاتە‪.‬‬ ‫ئاوێن����ە‪ :‬میدیاكان����ی پارتی باس����یان‬ ‫لەوە دەك����رد كە هاتنتان ب����ۆ ئەوە بوە‬ ‫داوا لە‌مەس����عود بارزان����ی‌و پارتی بكەن‬ ‫كە نێودەنگی����ری بكات لەنێ����وان ئێوەو‬ ‫توركیادا‪ ،‬ئایا شتێكی وا هەبوە؟‬ ‫ئیمام تاشچیئەر‪ :‬شتی وا لە‌گفتوگۆكانی‬ ‫ئێم����ەدا ب����اس نەكراوە‪ .‬ن����ە ئێمە داوای‬ ‫وامان كردوە‌و نە پارتیش پێشنیاری وای‬ ‫كردوە‪.‬‬

‫ئه‌ندامێكی سه‌ركردایه‌تیی یه‌كێتی‪:‬‬

‫ده‌بێت سوپاس ‌ی كاك شااڵو بكه‌ین كه‌ راز ‌ی بو‌ه ئه‌و پۆست ‌ه وه‌ربگرێت‬ ‫ئا‪ :‬ئاوێنه‌‬ ‫رۆژ ‌ی ‪ 2018-4-8‬به‌واژۆی‌ باوكی‌‪،‬‬ ‫شااڵو كۆسره‌ت ره‌سوڵ به‌فه‌رمی‌ كرای ‌ه‬ ‫به‌رپرس ‌ی مه‌ڵبه‌ند ‌ی ‪3‬ی‌ هه‌ولێر ‌ی‬ ‫یه‌كێت ‌ی نیشتمانی‌ كوردستان‪ .‬ئه‌ندامێك ‌ی‬ ‫ئه‌نجومه‌ن ‌ی سه‌ركردایه‌تی‌ ئه‌و حزبه‌ش‬ ‫ره‌تیده‌كاته‌وه‌ بڕیاره‌كه‌ هه‌نگاونان بێت بۆ‬ ‫به‌بنه‌ماڵه‌یی‌ كردنی‌ یه‌كێتی‌‪ .‬سوپاسیش ‌ی‬ ‫ده‌كات كه‌ ئاماده‌بوه‌ ئه‌و ئه‌رك‌و‬ ‫به‌رپرسیاره‌تییه‌ بخاته‌ ئه‌ستۆی‌ خۆی‌‪.‬‬ ‫ره‌هب���ه‌ری‌ س���ه‌ید ئیبراهی���م‪ ،‬ئه‌ندام ‌ی‬ ‫ئه‌نجومه‌ن���ی‌ س���ه‌ركردایه‌تی‌ یه‌كێت���ی‌‬ ‫نیشتمانی‌ كوردستان‪ ،‬به‌ئاوێنه‌ی‌ راگه‌یاند‬ ‫شااڵو كۆسره‌ت ره‌سوڵ له‌سه‌ر پێشنیاز ‌ی‬ ‫به‌رپرس���ی‌ مه‌كته‌ب ‌ی رێكخستن‪ ،‬ره‌فعه‌ت‬ ‫عه‌بدواڵ كراوه‌ت��� ‌ه به‌رپرس���ی‌ مه‌ڵبه‌ند ‌ی‬ ‫یه‌كێت��� ‌ی له‌هه‌ولێ���ر‪ ،‬ئه‌و وتی‌ "پێش���تر‬ ‫كاك رزگار به‌رپرس���ی‌ مه‌ڵبه‌ندی‌ هه‌ولێر‬ ‫بو‪ ،‬ب���ه‌اڵم ماوه‌یه‌ك ده‌بێ���ت خۆی‌ واز ‌ی‬ ‫هێناوه‌‪ .‬له‌نوسراوه‌كه‌ش���دا ئام���اژه‌ به‌و‌ه‬ ‫كراو‌ه كه‌ له‌سه‌ر داوا ‌ی مه‌كته‌ب ‌ی رێكخستن‬ ‫هه‌ڤاڵ شااڵو كراوه‌ته‌ به‌رپرس ‌ی مه‌ڵبه‌ند ‌ی‬ ‫هه‌ولێر"‪.‬‬ ‫له‌وه‌اڵم���ی‌ ئ���ه‌و پرس���یاره‌دا ك��� ‌ه ئایا‬ ‫دوای‌ بڕیاره‌ك���ه‌ هی���چ نیگه‌رانیه‌ك له‌ناو‬ ‫یه‌كێتییه‌كان دروس���ت نه‌ب���وه‌‪ ،‬به‌تایبه‌ت‬ ‫پاش ئه‌وه‌ی كۆس���ره‌ت ره‌سوڵ له‌وه‌اڵم ‌ی‬ ‫نامه‌كه‌ ‌ی هێرۆ ئیبراهیم ئه‌حمه‌ددا وتبو ‌ی‬ ‫دژ ‌ی به‌بنه‌ماڵیكردن ‌ی یه‌كێتیم به‌خۆشمه‌وه‌‪،‬‬

‫له‌دواین كۆبونه‌وه‌ی‌‬ ‫ئه‌نجومه‌نی‌‬ ‫سه‌ركردایه‌تیدا‬ ‫هه‌مو ده‌سه‌اڵتێكی‌‬ ‫سكرتێری‌ گشتی‌‬ ‫یه‌كێتی‌ درا‬ ‫بە‌كۆسره‌ت ره‌سوڵ‬ ‫ره‌هبه‌ر سه‌ید ئیبراهیم وتی "من نه‌مبیستو‌ه‬ ‫هیچ گله‌ی���ی‌‌و ناڕه‌زاییه‌ك له‌ن���او یه‌كێت ‌ی‬ ‫له‌سه‌ر بڕیاره‌كه‌ بونی‌ هه‌بێت‪ ،‬به‌پێچه‌وانه‌و‌ه‬ ‫هه‌ڤااڵنمان له‌هه‌ولێر پێشوازی‌ له‌بڕیاره‌ك ‌ه‬ ‫ده‌ك ‌هن‌و زۆر پێی‌ خۆش���حاڵن‪ .‬كاك شااڵو‬ ‫ئه‌ندام���ی‌ س���ه‌ركردایه‌ت ‌ی یه‌كێتی���ه‌‪ ،‬خۆ‬ ‫ده‌بێت ئیش���ێك ‌ی هه‌بێت له‌ن���او حزبه‌كه‌‪،‬‬ ‫پاشان خه‌ڵكی‌ هه‌ولێره‌"‪.‬‬ ‫ره‌تیشیده‌كاته‌وه‌ بڕیاره‌ك ‌ه هه‌نگاوێك بێت‬ ‫بۆ به‌بنه‌ماڵه‌ی ‌ی كردنی‌ یه‌كێت ‌ی نیشتمان ‌ی‬ ‫كوردس���تان‪ .‬ئام���اژه‌ ب���ه‌وه‌ش ده‌كات‬

‫شااڵو کۆسرەت رەسول‬ ‫له‌ئێس���تادا حزبه‌كه‌ی‌ خۆ ‌ی كۆكردوه‌ته‌و‌ه‬ ‫بۆ ئه‌وه‌ ‌ی به‌ش���داری له‌هه‌ڵبژاردندا بكات‪.‬‬ ‫له‌وه‌اڵمی‌ ئه‌و پرس���یاره‌ ‌ی كه‌سی‌ تر له‌ناو‬ ‫یه‌كێت ‌ی نی ‌ه ئه‌و پۆس���ت ‌ه وه‌ربگرێت‪ ،‬ئه‌و‬ ‫وت���ی‌ "هه‌ولێر ش���ارێك ‌ی گرنگ‌و گه‌وره‌یه‌‪،‬‬ ‫دانان ‌ی هه‌ڤاڵ شااڵو زۆر له‌بارتره‌‪ ،‬چونك ‌ه‬ ‫خه‌ڵك ‌ی ناوچه‌كه‌یه‌ پێش���تریش بابی‌ هه‌ر‬ ‫به‌رپرسی‌ مه‌ڵبه‌ند بوه‌‪ .‬پێمخۆش ‌ه ئه‌وه‌ش‬ ‫بزانن داوایان له‌زۆر كه‌سی‌ دیكه‌ش كردبو‬ ‫ب���ۆ وه‌رگرتنی‌ ئه‌و پۆس���ته‌‪ ،‬به‌اڵم كه‌س‬ ‫شان ‌ی نه‌خس���ت ‌ه ژێر ئه‌و به‌رپرسیارێتییه‌‪.‬‬

‫ده‌بێت سوپاس��� ‌ی بكه‌ین كه‌ رازی‌ بوه‌ ئه‌و‬ ‫پۆسته‌ وه‌ربگرێت"‪.‬‬ ‫ئه‌م ‌ه له‌كاتێكدایه‌ ك���ه‌ به‌درێژایی‌ چه‌ند‬ ‫س���اڵی‌ رابردو هه‌مو ئه‌و كه‌س���انه‌ ‌ی ئه‌و‬ ‫پۆس���ته‌یان وه‌رگرت���وه‌ ئه‌ندام ‌ی مه‌كته‌ب ‌ی‬ ‫سیاس���ی‌ یه‌كێتی‌ بون‌و ئه‌م��� ‌ه یه‌كه‌مجار‌ه‬ ‫ئه‌ندامێك���ی‌ س���ه‌ركردایه‌تی‌ ده‌بێ���ت‬ ‫به‌لێپرسراو ‌ی مه‌ڵبه‌ندی‌ هه‌ولێر ‌ی یه‌كێتی‌‪.‬‬ ‫دیاریكردنی‌ ش���ااڵو كۆس���ره‌ت ره‌سو ‌ڵ‬ ‫به‌لێپرس���راوی‌ ئه‌و مه‌ڵبه‌ن���ده‌ پاش ئه‌و‌ه‬ ‫دێ���ت كه‌ باس ل���ه‌و‌ه ده‌كرا ق���ادر عه‌زیز‬

‫پێش���نیار كراو‌ه ئه‌و پۆس���ته‌ وه‌ربگرێت‪،‬‬ ‫به‌اڵم به‌هۆ ‌ی هه‌ڵوێسته‌ تونده‌كان ‌ی ماوه‌ ‌ی‬ ‫رابردویه‌وه‌ له‌دژی‌ پارتی‌‪ ،‬به‌باش نه‌زانراو‌ه‬ ‫ئه‌و پۆس���ته‌ی‌ بدرێتێ‌ بۆ ئ���ه‌و‌ه له‌م كات ‌ه‬ ‫هه‌ستیاره‌دا گرژ ‌ی له‌نێوان پارتی‌‌و یه‌كێت ‌ی‬ ‫دروست نه‌بێت‪.‬‬ ‫فه‌رید ئه‌سه‌سه‌رد‪ ،‬ئه‌ندام ‌ی سه‌ركردایه‌ت ‌ی‬ ‫یه‌كێتی‌ نیش���تمانی‌ كوردس���تان‪ ،‬له‌باره‌ ‌ی‬ ‫بڕیاره‌ك���ه‌ی‌ كۆس���ره‌ت ره‌س���وڵ عه‌لی‌‪،‬‬ ‫جێگری‌ یه‌كه‌م ‌ی سكرتێر ‌ی گشتی‌ یه‌كێت ‌ی‬ ‫نیش���تمانی‌‪ ،‬ك���ه‌ تێی���دا ش���ااڵوی‌ كور ‌ی‬

‫وه‌ك به‌رپرس��� ‌ی مه‌ڵبه‌ن���د ‌ی ‪‌ 3‬ی هه‌ولێر‬ ‫دیاریكردو‌ه به‌ئاوێن���ه‌ ‌ی راگه‌یاند "له‌دواین‬ ‫كۆبون���ه‌وه‌ی‌ ئه‌نجومه‌نی‌ س���ه‌ركردایه‌تیدا‬ ‫هه‌مو ده‌س���ه‌اڵتێكی‌ س���كرتێری‌ گش���ت ‌ی‬ ‫یه‌كێت ‌ی درا به‌كاك كۆس���ره‌ت ره‌س���وڵ‪.‬‬ ‫بڕیاره‌ك���ه‌ش به‌هه‌ماهه‌نگی‌ بوه‌‪ ،‬له‌س���ه‌ر‬ ‫داوا ‌ی مه‌كته‌ب���ی‌ رێكخس���تن ب���وه‌‌و هیچ‬ ‫كێشه‌یه‌كی‌ تێدا نیه‌"‪.‬‬ ‫راش���یده‌گه‌یه‌نێت ش���ااڵو كۆس���ره‌ت‬ ‫ره‌س���وڵ ئه‌ندامی‌ سه‌ركردایه‌تیه‌‌و خه‌ڵكی‌‬ ‫شاری‌ هه‌ولێریشه‌‪ ،‬له‌هه‌مانكاتدا بڕیاره‌كه‌‬ ‫په‌یوه‌ن���دی‌ بە‌خۆئاماده‌كردنی‌ یه‌كێتیه‌وه‌‬ ‫هه‌ی���ه‌ ب���ۆ به‌ش���داریكردن له‌هه‌ڵبژاردنی‌‬ ‫ئه‌نجومه‌ن���ی‌ نوێنه‌ران���ی‌ عێراق���دا‪.‬‬ ‫ره‌تیش���یده‌كاته‌وه‌ ناڕه‌زایه‌ت���ی‌ له‌س���ه‌ر‬ ‫بڕیاره‌ك���ه‌ له‌ناو یه‌كێتدا دروس���ت بوبێت‬ ‫ده‌ڵێ���ت "ك���ه‌س بریاره‌ك���ه‌ی‌ پێناخۆش‬ ‫نیه‌"‪.‬‬ ‫له‌ب���اره‌ی‌ ئ���ه‌و ده‌نگۆیان���ه‌ی‌ ده‌وترێن‬ ‫بڕیاره‌كه‌ هه‌نگاوێكی‌ دیكه‌یه‌ بە‌ئاڕاسته‌ی‌‬ ‫به‌بنه‌ماڵه‌یكردنی‌ یه‌كێتی‌‪ ،‬ئه‌و وتی‌ "ئێمه‌‬ ‫دژی‌ به‌بنه‌ماڵه‌یكردنی‌ یه‌كێتی‌ نیشتمانی‌‬ ‫كوردس���تانین‪ .‬بڕیاره‌كه‌ بۆ به‌بنه‌ماڵه‌یی‌‬ ‫كردن���ی‌ یه‌كێتی‌ نیه‌‪ .‬كاك ش���ااڵو خۆی‌‬ ‫مافی‌ ئه‌وه‌ی‌ هه‌یه‌ به‌رپرس���ی‌ مه‌كته‌بێك‬ ‫ی���ان مه‌ڵبه‌ندێك بێت‪ .‬بۆ زانیاریش���تان‬ ‫ئه‌م���ه‌ یه‌ك���ه‌م ج���ار نی���ه‌ كاك ش���ااڵو‬ ‫پۆست وه‌ربگرێت‪ ،‬پێش���تریش به‌رپرسی‌‬ ‫رێكخ���راوه‌ دیموكراتییه‌كان بوه‌‪ .‬بڕیاره‌كه‌‬ ‫دژی‌ په‌یڕه‌وی‌ ناوخ���ۆی‌ یه‌كێتی‌ نیه‌‌و بۆ‬ ‫به‌رژه‌وه‌ندی‌ یه‌كێتیه‌"‪.‬‬

‫‪4‬‬

‫هەنوکە‬

‫)‪ )620‬سێشه‌ممه ‪2018/4/10‬‬

‫قه‌یرانی‌ دارای ‌ی بانگه‌ش ‌هی‌ هه‌ڵبژاردن الواز ناكات‬ ‫بانگه‌شه‌ی‌ هه‌ڵبژاردن بازاڕی‌ فه‌یسبوكی گه‌رم کردوە‬ ‫ئا‪ :‬ئاوێنه‌‬ ‫قه‌یرانی‌ دارایی‌ هه‌رێمی‌ كوردستان‌و‬ ‫عێراق ئه‌گه‌رچی‌ باری‌ سه‌رشانی‌‬ ‫هاواڵتیانی‌ قورستر‌و ئه‌نجامدانی‌ پڕۆژه‌‬ ‫خزمه‌تگوزاریه‌كانی‌ په‌كخستوه‌‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫له‌گه‌ل نزیكبونه‌وه‌ له‌واده‌ی‌ بانگه‌شه‌ی‌‬ ‫هه‌ڵبژاردن ده‌رده‌كه‌وێ‌ كاریگه‌رییه‌كی‌‬ ‫ئه‌وتۆی‌ نه‌كردوه‌ته‌ سه‌ر حیزبە‌گه‌وره‌كان‪،‬‬ ‫سه‌دان ملیۆن دۆالر بۆ بانگه‌شه‌ی‌‬ ‫هه‌ڵبژاردن له‌كوردستان‌و عێراق ته‌رخان‬ ‫كراوه‌‪.‬‬ ‫رۆژی‌ ‪12‬ی‌ ئایار هه‌ڵبژاردنی‌ ئه‌نجومه‌نی‌‬ ‫نوێنه‌ران���ی‌ عێ���راق به‌ڕێوه‌ده‌چێت‪ ،‬له‌م‬ ‫هه‌ڵبژاردن���ه‌دا ك���ه‌ چ���واره‌م هه‌ڵبژاردنه‌‬ ‫له‌عێراق به‌ڕێوه‌ده‌چێت ل���ه‌دوای‌ روخانی‌‬ ‫رژێمی‌ س���ه‌دامه‌وه‌ له‌‪2003‬دا‪ 206 ،‬حزب‌و‬ ‫كیانی‌ سیاس���ی‌‌و ‪ 27‬هاوپه‌یمانی‌‌و زیاتر‬ ‫له‌‪ 11000‬ه���ه‌زار پاڵێوراو كێبڕكی‌ ده‌كه‌ن‬ ‫بۆ بردنه‌وه‌ی‌ ‪ 328‬كورس���ی‌ ئه‌نجومه‌نی‌‬ ‫نوێنه‌رانی‌ عێراق‪.‬‬ ‫ئه‌وه‌ی‌ له‌كێبڕكێی‌ هه‌ڵبژاردنی‌ عێراقدا‬ ‫سه‌رنجڕاده‌كێشێت‪ ،‬شاراوه‌یی‌ سه‌رچاوه‌ی‌‬ ‫پاڵپشتی‌ دارایی‌ حزب‌و كاندیده‌كانن‪.‬‬ ‫له‌هه‌ڵبژاردن���ی‌ ‪2014‬دا ب���اس له‌ب���ڕه‌‬ ‫پاره‌یه‌كی‌ گه‌وره‌ ده‌ك���را بۆ كاندیده‌كانی‌‬ ‫هه‌ڵب���ژاردن ته‌رخان كرابێ���ت له‌‪ 50‬هه‌زار‬ ‫دۆالره‌وه‌ ت���ا ‪ 2‬ملی���ۆن دۆالر بۆ كاندیده‌‬ ‫دیارو گ���ه‌وره‌كان كه‌ پێش���تر پۆس���تی‌‬ ‫گه‌وره‌یان هه‌ب���وه‌ له‌ده‌وڵه‌تدا‪ .‬چاودێران‬ ‫سه‌رچاوه‌ ‌ی ئه‌م پاره‌ زۆرانه‌ ده‌گه‌ڕێننه‌وه‌‬ ‫بۆ پاڵپشتیكردنی‌ دارایی‌ واڵتانی‌ ده‌ره‌كی‌‬ ‫له‌به‌شێك له‌حزب‌و كاندیده‌كانی‌ هه‌ڵبژاردن‪،‬‬ ‫هه‌روه‌ها بۆ ئه‌وه‌ی‌ حزبە‌ده‌سه‌اڵتداره‌كان‬ ‫خاوه‌ن���ی‌ كۆمپانی���ای‌ بازرگانی‌ گه‌وره‌ن‌و‬ ‫جومگه‌ س���ه‌ره‌كیه‌كانی‌ ده‌سه‌اڵتیش���یان‬ ‫به‌كارهێن���اوه‌ ب���ۆ ده‌وڵه‌مه‌ندكردنی‌ ئه‌و‬ ‫كۆمپانیانه‌‪.‬‬ ‫ئه‌مه‌ له‌كاتێكدایه‌ كه‌ كۆمیسیۆنی‌ بااڵی‌‬ ‫هه‌ڵبژاردنه‌كان���ی‌ عێ���راق رایگه‌یاندوه‌ بۆ‬ ‫تێچونی‌ ئه‌نجامدانی‌ هه‌ڵبژاردنه‌كانی‌ عێراق‬ ‫بڕی‌ ‪ 265‬ملیۆن دۆالر پێویسته‌‪.‬‬ ‫له‌هه‌رێمی‌ كوردس���تاندا تا هه‌ڵبژاردن ‌ی‬ ‫رابردوی‌ عێراق له‌‪2014‬دا‪ ،‬مانگانه‌ حزبه‌كان‬ ‫هه‌ریه‌ك‌و بڕێكی‌ دیاریكراو پاره‌یان له‌الیه‌ن‬ ‫حكومه‌تی‌ هه‌رێم���ه‌وه‌ ده‌درایه‌‪ ،‬هه‌ریه‌ك‬

‫ئه‌مسا ‌ڵ‬ ‫چاوه‌ڕوانده‌كرێت‬ ‫چه‌ندین ملیۆن دۆالر‬ ‫بۆ بانگه‌شه‌ ‌ی‬ ‫هه‌ڵبژاردن بۆ‬ ‫كۆمپانیای‌ فه‌یسبوك‬ ‫بڕوات له‌بری‌ ئه‌وه‌ ‌ی‬ ‫وه‌ك سااڵن ‌ی پێشو‬ ‫بۆ رۆژنامه‌و سایت‌و‬ ‫چاپخانه‌كانی‌ كوردستان‬ ‫بڕوات‬

‫هەڵبژاردنەدا بازاڕی چاپکردنی پۆستەر‌و‬ ‫فلێكس���ی حزب‌و کاندیدەکان زۆر الوازە‪،‬‬ ‫ئێستا حزب‌و كاندیده‌كان پۆسته‌رو فلێكس‬ ‫به‌رێ���ژه‌ی‌ زۆر كه‌متر له‌هه‌ڵبژاردنی‌ رابردو‬ ‫چاپ ده‌كه‌ن‪ ،‬ئه‌و وتی‌ "له‌هه‌ڵبژاردنه‌كانی‌‬ ‫رابردودا‪ ،‬ئه‌م كاتانه‌ گه‌رمه‌ی‌ ئیشی‌ چاپمان‬ ‫بو‪ ،‬ئه‌مساڵ‌ هیچ نییه‌‪ ،‬رێژه‌ی‌ كاركردنمان‬ ‫‪%10‬ی‌ بانگه‌ش���ه‌ی‌ هه‌ڵبژاردنه‌كانی‌ جاران‬ ‫نییه‌"‪.‬‬ ‫وتیش���ی‌ "زۆرب���ه‌ی‌ ئه‌و پۆس���ته‌رانه‌ی‌‬ ‫چاپك���راون هی‌ نه‌وه‌ی‌ نوێ‌‌و هاوپه‌یمانی‌‌و‬ ‫یه‌كێتین‪ ،‬ئیسالمییه‌كان هیچ ده‌نگیان نییه‌‬ ‫ئه‌ڵێ���ن له‌ئێران كردومان���ه‌‪ ،‬ئه‌و حزبانه‌ی‌‬ ‫تری���ش ك���ه‌ په‌یوه‌ندیمان پێ���وه‌ كردون‬ ‫وتویانه‌ چاپخانه‌ی‌ خۆمان هه‌یه‌"‪.‬‬ ‫هه‌مه‌وه‌ندی‌ ئاماژه‌ به‌وه‌ ده‌كات ژماره‌یه‌ك‬ ‫كۆمپانیا ه���ه‌ن ئااڵ‌و لۆگ���ۆی‌ حزبه‌كانی‌‬ ‫كوردس���تان‌و عێراق بۆ رازاندنه‌وه‌ی‌ سه‌ر‬ ‫ش���ه‌قام‌و كۆاڵنه‌كان له‌واڵتی‌ چین ده‌كه‌ن‪،‬‬ ‫ئه‌و وتی‌ "كاڵوو تی‌ ش���ێرتیش كه‌ لۆگۆی‌‬ ‫حزبه‌كانی‌ پێوه‌ بێت له‌كوردستان ناكرێت‬ ‫له‌به‌رئ���ه‌وه‌ی‌ ژماره‌ی���ان زۆره‌‌و زۆرتریش‬ ‫ده‌كه‌وێ‌‪ ،‬له‌به‌رئه‌وه‌ ده‌برێن له‌واڵتی‌ چین‬ ‫ده‌كرێن‌و ده‌هێندرێنه‌وه‌"‪.‬‬

‫له‌‌یەکێتی نیش���تمانی كوردستان‌و پارتی‬ ‫دیموكراتی كوردستان‪ ،‬بڕی ‪ 4‬ملیارو ‪800‬‬ ‫ملیۆن دیناریان وه‌رده‌گ���رت‪ ،‬بزوتنەوەی‬ ‫گ���ۆڕان بڕی ‪ 600‬ملیۆن دینار‌و یەکگرتوی‬ ‫ئیسالمی بڕی ‪ 450‬ملیۆن دینار‌و کۆمەڵی‬ ‫ئیس�ل�امی ب���ڕی ‪ 350‬ملی���ۆن دیناریان‬ ‫لەحکوم���ەت وەردەگرت‪ ،‬ب���ه‌الم به‌هۆی‌‬ ‫قه‌یرانی‌ داراییه‌وه‌ ماوه‌ی‌ چوار ساڵه‌ ئه‌م‬ ‫بودجه‌یه‌یان ب���ڕاوه‌‪ .‬ئه‌مه‌ش كه‌م تا زۆر‬ ‫كاریگه‌ری‌ له‌س���ه‌ر چۆنیه‌تی‌ بانگه‌ش���ه‌ی‌‬ ‫هه‌ڵبژاردنیان ده‌بێت‪.‬‬ ‫له‌هه‌ڵبژاردن���ی‌ رابردودا‪ ،‬بۆ هه‌ڵبژاردنی‌‬ ‫عێ���راق حزبه‌كان هه‌ریه‌ك���ه‌و به‌ڕێژه‌یه‌كی‌‬ ‫جیاواز ب���ۆ هه‌ر كاندیدێك���ی ئه‌نجومه‌نی‬ ‫نوێنه‌ران���ی عێ���راق بڕێ���ك پاره‌ی���ان‬ ‫ته‌رخانكردب���و‪ ،‬ئه‌مه‌ جگ���ه‌ له‌چاپكردنی‬ ‫فلێك���س‌و كارت‪ .‬ئه‌م���ه‌ش ب���ازاڕی‌‬ ‫چاپخانه‌كان���ی‌ گه‌رم كردب���و‪ ،‬به‌اڵم وه‌ك‬ ‫خاوه‌ن���ی‌ چاپخانه‌كان ده‌ڵێن ئێس���تا له‌م‬ ‫هه‌ڵبژاردنه‌دا بازاڕیان ساردو سڕه‌‪.‬‬

‫ئه‌م���ه‌ له‌كاتێكدای���ه‌ ك���ه‌ ئه‌مس���ا ‌ڵ‬ ‫چاوه‌ڕوانده‌كرێ���ت چه‌ندی���ن ملیۆن دۆالر‬ ‫بۆ بانگه‌ش���ه‌ی‌ هه‌ڵبژاردن بۆ كۆمپانیای‌‬ ‫فه‌یس���بوك بڕوات‪ ،‬له‌بری‌ ئ���ه‌وه‌ی‌ وه‌ك‬ ‫س���ااڵنی‌ پێش���و ب���ۆ رۆژنامه‌و س���ایت‌و‬ ‫چاپخانه‌كانی‌ كوردس���تان بڕوات‪ .‬ئێس���تا‬ ‫س���ه‌دان په‌یج له‌كوردستان دروستكراون‌و‬ ‫سپۆنس���ه‌ری‌ باب ‌هت‌و وێن���ه‌ی‌ كاندیده‌كان‬ ‫ده‌كه‌ن بۆ به‌ده‌س���تهێنانی‌ الیك‌و هه‌وادار‪.‬‬ ‫ئه‌مه‌ش بازاڕی‌ كارتی‌ سپۆنسه‌رو به‌رهه‌مه‌‬ ‫ئه‌لكترۆنیه‌كانی‌ گه‌رم كردوه‌‪.‬‬ ‫ره‌ئوف سه‌عید ره‌سول‪ ،‬خاوه‌نی‌ ئۆفیسی‌‬ ‫كڕین‌و فرۆش���ی‌ به‌رهه‌مه‌ ئه‌لكترۆنیه‌كان‬ ‫به‌ئاوێنه‌ی‌ راگه‌یاند چه‌ند رۆژێكه‌ فرۆشی‌‬ ‫كارتی‌ سپۆنسه‌ر زیادیكردوه‌و چاوه‌ڕوانی‌‬ ‫ئ���ه‌وه‌ش ده‌ك���ه‌ن له‌گ���ه‌ڵ‌ ده‌س���تپێكی‌‬ ‫بانگه‌ش���ه‌ی‌ هه‌ڵبژاردندا ئ���ه‌و رێژه‌یه‌ زۆر‬ ‫زی���ار بێت‪ ،‬ئه‌و وتی‌ "كارت سپۆنس���ه‌ری‌‬ ‫‪ 25‬دۆالری‌‌و ‪ 50‬دۆالری‌‌و ‪ 100‬دۆالری‌‌و ‪200‬‬ ‫دۆالریم���ان الیه‌‪ ،‬فرۆش���ی‌ ‪ 25‬دۆالرییه‌كه‌‬ ‫به‌رێژه‌یه‌كی‌ زۆر زیاتره‌"‪.‬‬ ‫وتیش���ی‌ "ره‌نگ���ه‌ له‌رۆژان���ی‌ داهاتودا‬ ‫فرۆشتنی‌ كارتی‌ سپۆنس���ه‌ر ‪ 20‬هێنده‌ی‌‬ ‫ت���ر زی���اد ب���كات به‌ه���ۆی‌ بانگه‌ش���ه‌ی‌‬ ‫هه‌ڵبژاردنه‌وه‌"‪.‬‬

‫به‌رپرس���ی‌ چاپخانه‌ی‌ كوردستان‪ ،‬بڕیار‬ ‫هه‌مه‌وه‌ن���دی‌ به‌ئاوێن���ه‌ی‌ راگەیان���د لەم‬

‫بانگەشەی هەڵبژاردن‪ ،‬ئەرشیف‬

‫"زه‌حمه‌تكێشان پشتیوانی له‌لیسته‌كه‌ی به‌رهه‌م ساڵح ده‌كات"‬ ‫كاندیدێكمان له‌لیستی‌ هاوپه‌یمانی‌ بۆ دیموكراسی‌‌و دادپه‌روه‌ریدایه‌‬ ‫ئا‪ :‬ئومێد عومه‌ر‬ ‫ئه‌ندامێكی ده‌سته‌ی سه‌رۆكایه‌تیی‬ ‫حزبی‌ زه‌حمه‌تكێشانی‌ كوردستان‬ ‫رایده‌گه‌یه‌نێت كه‌ حیزبه‌كه‌یان‬ ‫پشتیوانی له‌لیسته‌كه‌ی د‪.‬به‌رهه‌م ساڵح‬ ‫ده‌كات‪ .‬ئاشكراشیده‌كات له‌شاری‌‬ ‫هه‌ولێر كاندیدێكی‌ ژنیان له‌سه‌ر‬ ‫لیستی‌ هاوپه‌یمانی‌ بۆ دیموكراسی‌‌و‬ ‫دادپه‌روه‌ری‌ كانید كردوه‌‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫وته‌بێژی‌ هاوپه‌یمانی‌ بۆ دیموكراسی‌‌و‬ ‫دادپه‌روه‌ری‌ بێ‌ ئاگایی‌ خۆی‌ له‌باره‌ی‌‬ ‫پشتیوانی‌ حزبی‌ زه‌حمه‌تكێشانی‌‬ ‫كوردستان بۆ لیسته‌كه‌یان ده‌رده‌برێت‪.‬‬ ‫به‌همه‌ن حوسێن‪ ،‬ئه‌ندامی‌ ده‌سته‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫س����ه‌رۆكایه‌تی‌ حزبی‌ زه‌حمه‌تكێش����انی‌‬ ‫كوردس����تان له‌باره‌ی‌ نزی����ك بونه‌وه‌یان‬ ‫له‌لیس����ته‌كه‌ی‌ به‌رهه‌م ئه‌حمه‌د ساڵه‌ح‬ ‫بە‌ئاوێنه‌ی‌ راگه‌یاند پێشتر هه‌ڵوێستیان‬ ‫رونبوه‌ له‌س����ه‌ر پرۆس����ه‌ی‌ هه‌ڵبژاردنی‌‬ ‫په‌رله‌مانی‌ عێراق‌و چه‌ندین جار داوایان‬ ‫ك����ردوه‌ هه‌مو الیه‌نه‌ كوردس����تانیه‌كان‬ ‫به‌یه‌ك لیس����ت به‌ش����دار بن‪ .‬ئه‌و وتی‌‬ ‫"دوای‌ ئ����ه‌و روداوان����ه‌ی‌ له‌مانگی‌ ‪10‬ی‌‬ ‫س����اڵی‌ رابردودا روی����ان داو كه‌ركوك‌و‬ ‫ناوچه‌ دابڕێنراوه‌كان‌و له‌س����ه‌دا په‌نجای‌‬ ‫خ����اك‌و خه‌ڵكم����ان له‌ده‌س����تدا‪ ،‬حزبی‌‬

‫زه‌حمه‌تكێش����انی‌ كوردس����تان داوای‌ زه‌حمه‌تكێش����ان به‌ن����اوی‌ نیش����تمان‬ ‫كرد باپێكه‌وه‌ هه‌مومان به‌یه‌ك لیس����ت كه‌مال‪ ،‬كه‌ ئه‌ندامی‌ مه‌كته‌بی‌ سیاس����ی‌‬ ‫به‌شداری‌ هه‌ڵبژاردنی‌ په‌رله‌مانی‌ عێراق حزبه‌كه‌یانه‌‪ ،‬له‌ش����اری‌ هه‌ولێر له‌س����ه‌ر‬ ‫بكه‌ی����ن‪ ،‬ب����ه‌اڵم به‌داخه‌وه‌ پێش����وازی‌ لیس����ته‌كه‌ی‌ به‌رهه‌م س����اڵه‌ح كاندیده‌‪.‬‬ ‫لێ نه‌ك����را‪ .‬ناك����رێ‌ حزب����ه‌كان هه‌روا راش����یده‌گه‌یه‌نێت ئه‌وان ته‌نها له‌شاری‌‬ ‫دوربن له‌یه‌كت����ره‌وه‌‪ .‬نزی����ك بونه‌وه‌ی‌ هه‌ولێر پشتیوانی‌ له‌لیستی‌ هاوپه‌یمانی‌‬ ‫ئێم����ه‌ش له‌گ����ه‌ڵ لیس����تی‌ هاوپه‌یمانی‌ ناك����ه‌ن‪ ،‬به‌ڵكو له‌ته‌واوی‌ كوردس����تان‬ ‫ب����ۆ دیموكراس����ی‌‌و دادپ����ه‌روه‌ری‌ له‌و پشتیوانیان ده‌كه‌ن‌و خۆیان ئاماده‌كردوه‌‬ ‫بۆ ده‌س����تپێكردنی‌ هه‌ڵمه‌تی‌ بانگه‌شه‌ی‌‬ ‫چوارچێوه‌یه‌دایه‌"‪.‬‬ ‫راش����یده‌گه‌یه‌نێت دوای‌ ئه‌و روداوانه‌‪ ،‬هه‌ڵب����ژاردن‪ .‬ئام����اژه‌ ب����ه‌وه‌ش ده‌كات‬ ‫زه‌حمه‌تكێش����ان به‌هه‌م����و ش����ێوه‌یه‌ك هه‌مو كارێكی‌ مه‌ده‌نی‌‌و دیموكراسی‌ بۆ‬ ‫دژی‌ به‌ش����داریكردن بوه‌ له‌هه‌ڵبژاردنی‌ سه‌رخستنی‌ لیسته‌كه‌ ئه‌نجام ده‌ده‌ن‪.‬‬ ‫له‌باره‌ی‌ لێك نزیكبونه‌وه‌‌و پشتیوانی‌‬ ‫په‌رله‌مانی‌ عێراق‪ ،‬ب����ه‌اڵم دوای‌ ئه‌وه‌ی‌‬ ‫هاوپه‌یمانی‌ بۆ دیموكراسی‌‌و دادپه‌روه‌ری‌ حزب����ی‌ زه‌حمه‌تكێش����انی‌ كوردس����تان‬ ‫به‌س����ه‌رۆكایه‌تی‌ به‌رهه‌م ساڵه‌ح داوایان له‌لیس����ته‌كه‌ی‌ به‌رهه‌م س����اڵه‌ح‪ ،‬ئاوێنه‌‬ ‫لێك����ردون پش����تیوانیان بك����ه‌ن‪ ،‬ئه‌و په‌یوه‌ندیكرد بە‌وته‌بێژی‌ هاوپه‌یمانی‌ بۆ‬ ‫بڕیاره‌ی����ان داوه‌‪ .‬ئ����ه‌و وتی‌ "ئێس����تا دیموكراسی‌‌و دادپه‌روه‌ری‌ د‪.‬رێبوار كه‌ریم‪،‬‬ ‫هاوپه‌یمانی‌ هاتوه‌ته‌ پێش����ه‌وه‌‪ ،‬پاشان به‌اڵم ئه‌و بێئاگایی‌ خۆی‌ له‌پش����تیوانی‌‬ ‫خۆش����مان وه‌ك حزبی‌ زه‌حمه‌تكێشانی‌ زه‌حمه‌تكێشان بۆ لیسته‌كه‌یان ده‌ربڕی‌‪.‬‬ ‫كوردس����تان په‌یوه‌ندیه‌ك����ی‌ باش����مان له‌وه‌اڵمی‌ ئه‌و پرس����یاره‌ی‌ ئایا داواتان‬ ‫له‌گه‌ڵیان هه‌یه‌‪ .‬ئێمه‌ وه‌ك قه‌واره‌یه‌كی‌ له‌حزبی‌ زه‌حمه‌تكێش����انی‌ كوردس����تان‬ ‫سیاس����ی‌ هاوپه‌یمانیم����ان له‌گه‌ڵی����ان كردوه‌ ده‌نگ بە‌لیس����تی‌ هاوپه‌یمانی‌ بۆ‬ ‫نی����ه‌‪ ،‬چونكه‌ خۆتان ده‌زان����ن ده‌رگای‌ دیموكراس����ی‌‌و دادپه‌روه‌ری‌ بده‌ن؟ ئه‌و‬ ‫دروس����تكردنی‌ هاوپه‌یمان����ی‌ له‌نێ����وان وتی‌ "من ئ����اگاداری‌ ئ����ه‌و بابه‌ته‌ نیم‪،‬‬ ‫الیه‌نه‌كان داخراوه‌‪ ،‬به‌اڵم ئێس����تا ئێمه‌ كاتی‌ هاوپه‌یمانی‌ به‌ستن له‌نێوان الیه‌نه‌‬ ‫له‌ش����اری‌ هه‌ولێ����ر كاندیمان له‌س����ه‌ر سیاسیه‌كاندا كۆتایی‌ هاتوه‌‪ .‬نازانم دواتر‬ ‫قس����ه‌ له‌گه‌ڵ الیه‌نه‌كانی‌ تر ده‌كرێت بۆ‬ ‫لیسته‌كه‌یان هه‌یه‌"‪.‬‬ ‫ئام����اژه‌ ب����ه‌وه‌ش ده‌كات ژنێك����ی‌ ئه‌وه‌ی‌ ده‌نگ بده‌ن بە‌ئێمه‌ یاخود نا"‪.‬‬

‫حزب ‌ی‬ ‫زه‌حمه‌تكێشان ‌ی‬ ‫كوردستان داوا ‌ی‬ ‫كرد باپێكه‌و‌ه‬ ‫هه‌مومان به‌یه‌ك‬ ‫لیست به‌شدار ‌ی‬ ‫هه‌ڵبژاردن ‌ی‬ ‫په‌رله‌مانی‌ عێراق‬ ‫بكه‌ین‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫به‌داخه‌و‌ه پێشواز ‌ی‬ ‫لێ نه‌كرا‬ ‫بەرهەم ساڵح‬

‫هەنوکە‬

‫)‪ )620‬سێشه‌ممه ‪2018/4/10‬‬

‫حزبەکان ئامادە نین بڕی پارەی تەرخانکراویان‬ ‫بۆ بانگەشەی هەڵبژاردن ئاشکرا بکەن‬ ‫ئا‪ :‬ئومێد محه‌مه‌د‬ ‫یه‌كشه‌مه‌ی‌ داهاتو‪ ،‬هه‌ڵمه‌ت ‌ی‬ ‫هه‌ڵبژاردنی‌ عێراق له‌هه‌رێمی‌ كوردستان‬ ‫ده‌ستپێده‌كات‪ ،‬قه‌وار‌ه سیاسیه‌كان‬ ‫ئاماد‌ه نین ئه‌و بڕه‌ پاره‌ی ‌ه ئاشكرا بكه‌ن‬ ‫بۆ بانگه‌شه‌ی‌ هه‌ڵبژاردنیان ته‌رخان‬ ‫كردوه‌‪.‬‬ ‫سه‌عد ‌ی پیره‌‪ :‬ئه‌گه‌ر ئاگاداریش بم‬ ‫به‌ئێو‌ه ناڵێم چه‌ند پاره‌مان ته‌رخانكردو‌ه‬ ‫سه‌عدی‌ ئه‌حمه‌د پیره‌‪ ،‬ئه‌ندام ‌ی مه‌كته‌ب ‌ی‬ ‫سیاس���ی‌ یه‌كێتی‌ نیش���تمانی‌ كوردستان‬ ‫به‌ئاوێنه‌ی‌ راگه‌یان���د یه‌كێتی‌ ئاماده‌كاری ‌ی‬ ‫ته‌واو ‌ی كردو‌ه بۆ ده‌ستپێكردنی‌ بانگه‌شه‌ ‌ی‬ ‫هه‌ڵبژرادن‪ ،‬هه‌رچه‌نده‌ ئ���ه‌و پێیوایه‌ ئه‌و‬ ‫دۆخ���ه‌ ئابورییه‌ی‌ له‌هه‌رێمی‌ كوردس���تان‬ ‫دروس���ت بوه‌ كاریگه‌ریی‌ ده‌بێت له‌س���ه‌ر‬ ‫به‌رێوه‌چون ‌ی بانگه‌شه‌كه‌‪ ،‬ئه‌و وتی‌ "حزب‬ ‫هه‌یه‌ پ���اره‌ی‌ كه‌م بۆ بانگه‌ش��� ‌ه ته‌رخان‬ ‫ده‌كات‌و حزبی���ش هه‌ی���ه‌ به‌پێچه‌وان���ه‌و‌ه‬ ‫پاره‌یه‌كی‌ زۆر بۆ بانگه‌شه‌ ته‌رخان ده‌كات‬ ‫كه‌ ره‌نگ���ه‌ دواتر به‌راورد ب���ه‌و پاره‌یه‌ ‌ی‬ ‫خه‌رجی‌ ده‌كات ده‌نگ نه‌هێنێته‌وه‌"‪.‬‬ ‫له‌باره‌ی‌ پ���اره‌ی‌ ته‌رخانكراو ‌ی یه‌كێت ‌ی‬ ‫بۆ ده‌س���تپێكردن ‌ی بانگه‌شه‌ی‌ هه‌ڵبژاردن‪،‬‬ ‫پیر‌ه وتی‌ "ئه‌گ���ه‌ر ئاگاداریش بم به‌ئێو‌ه‬ ‫ناڵێم چه‌ن���د پاره‌مان ته‌رخانكردوه‌‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫من ده‌زان���م یه‌كێتی‌ چاپخان���ه‌‌و ده‌زگا ‌ی‬ ‫رادیۆی‌و ته‌له‌فزیۆن‌و راگه‌یاندن ‌ی هه‌یه‌‪ ،‬ك ‌ه‬ ‫هه‌مو ئه‌مان ‌ه واده‌كات به‌ش���ێك له‌خه‌رج ‌ی‬ ‫كاندی���ده‌كان كه‌متر بكاته‌وه‌‪ ،‬س���ه‌ره‌را ‌ی‬ ‫ئ���ه‌وه‌ش به‌دڵنیاییه‌وه‌ ده‌بێ���ت پاره‌یه‌ك‬ ‫دابنرێ���ت به‌ش��� ‌ی هه‌ڵمه‌ت��� ‌ی هه‌ڵبژاردن‬ ‫بكات"‪.‬‬ ‫وتیش���ی‌ "ئه‌و پاره‌یه‌ ‌ی بۆ بانگه‌ش���ه‌ ‌ی‬ ‫ئه‌مس���اڵ ته‌رخ���ان ده‌كرێ���ت ب���ه‌راورد‬ ‫به‌بانگه‌شه‌كانی‌ سااڵنی‌ رابردو كه‌متره‌"‪.‬‬ ‫له‌وه‌اڵم���ی‌ ئه‌و پرس���یاره‌ی‌ به‌نزیكه‌ی ‌ی‬ ‫یه‌كێت ‌ی نیش���تمانی‌ كوردستان بڕی‌ چه‌ند‬ ‫پاره‌ی‌ بۆ بانگه‌ش���ه‌ داناوه‌‪ ،‬ئه‌و وتی‌ "بۆ‬ ‫زانین ‌ی ئه‌م ‌ه ئێو‌ه له‌ده‌رگاو‌ه رێگاتان نیه‌‪،‬‬ ‫ده‌ته‌وێت له‌په‌نجه‌ره‌و‌ه بێیته‌ ژوره‌وه‌‪ ،‬من‬ ‫ناتوانم ئه‌و ژماره‌یه‌ به‌ئێو‌ه بڵێم"‪.‬‬ ‫عه‌بدولسه‌الم به‌رواری‌‪ :‬قه‌یرانی‌ دارای ‌ی‬ ‫كاریگه‌ریی‌ له‌سه‌ر خه‌رج ‌ی بانگه‌شه‌ ‌ی‬ ‫هه‌ڵبژاردنمان نابێت‬ ‫عه‌بدولسه‌الم به‌رواری‌‪ ،‬كادێر ‌ی پێشكه‌وت ‌ی‬ ‫پارت ‌ی دیموكراتی‌ كوردستان ئاماژه‌ به‌و‌ه‬ ‫ده‌كات پارت���ی‌ دیموكرات���ی‌ كوردس���تان‬ ‫یه‌ک���ەم جاری‌ نیه‌ به‌ش���داری‌ له‌هه‌ڵمه‌ت ‌ی‬

‫كه‌سه‌كان به‌ستوه‌‪ ،‬كۆمه‌ڵ راهاتو‌ه له‌گه‌ڵ‬ ‫كه‌می‌ بودجه‌ ‌ی بانگه‌شه‌"‪.‬‬ ‫ئاشكراشی ده‌كات له‌هه‌مو بانگه‌شه‌كان ‌ی‬ ‫هه‌ڵب���ژاردن پاره‌یه‌ك���ی‌ ره‌مزی���ان‬ ‫به‌كاندیده‌كانی���ان داوه‌ ب���ۆ ئه‌وه‌ی‌ ریكالم‬ ‫بۆ خۆیان بك���ه‌ن‪ ،‬ئه‌و وتی‌ "ئه‌و پاره‌یه‌ ‌ی‬ ‫پێش���تریش ك��� ‌ه قه‌یرانی‌ دارای��� ‌ی نه‌بوه‌‬ ‫داومانه‌ته‌ كاندی���ده‌كان ‪ 300‬تا ‪ 500‬دوالر‬ ‫ب���وه‌‪ ،‬پێده‌چێ���ت له‌م بانگه‌ش���ه‌یه‌دا ئه‌و‬ ‫بره‌ پ���اره‌ش كه‌متر بكرێته‌وه‌‪ ،‬به‌ش���ێك ‌ی‬ ‫زۆری‌ كاندیده‌كان��� ‌ی كۆمه‌ڵ قورس���ایی‌‌و‬ ‫خه‌رجی���ه‌كان ده‌كه‌وێته‌ ئه‌س���تۆی‌ خۆیان‬ ‫به‌شێكی‌ پۆس���ته‌ر‌و فلێكسه‌كانیش به‌ش ‌ی‬ ‫هه‌ڵبژاردن بۆیان دروست ده‌كات"‪.‬‬ ‫وته‌بێژ ‌ی كۆمه‌ڵ‌ ئه‌وه‌شی‌ رونكرده‌وه‌ ك ‌ه‬ ‫ناتوانێت بر ‌ی ئه‌و بودجه‌ی ‌ه ئاش���كرا بكات‬ ‫كۆمه‌ڵ ب���ۆ بانگه‌ش���ه‌ ‌ی هه‌ڵبژاردنه‌كان ‌ی‬ ‫دان���اوه‌‪ ،‬ئ���ه‌و وت���ی‌ "با راس���تگۆبم هیچ‬ ‫پاره‌یه‌كم���ان بۆ بانگه‌ش���ه‌ دانه‌ناوه‌‪ ،‬ئه‌و‬ ‫پاره‌یه‌ی‌ له‌كات ‌ی بانگه‌ش��� ‌ه له‌به‌رده‌س���ت‬ ‫بێ���ت خه‌رج���ی‌ ده‌كه‌ی���ن‪ ،‬ئێمه‌ پ���اره‌ ‌ی‬ ‫مۆڵمان نی ‌ه تا بڵێین ئه‌مه‌ بۆ بانگه‌شه‌یه‌‪،‬‬ ‫ب���ه‌اڵم ئێمه‌ ب���ه‌رده‌وام له‌رێگه‌ی‌ كادێران‌و‬ ‫دۆسته‌كانمانه‌وه‌ هاوكاریی‌ كراوین"‪.‬‬

‫ئێمه‌ میدیایه‌كی‌ به‌هێز‬ ‫پشتیوانیمان ده‌كات‪،‬‬ ‫له‌هه‌مان كاتیش به‌ڵ ‌ێ‬ ‫بودجه‌یه‌ك هه‌ی ‌ه بۆ‬ ‫كاندیده‌كان‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫جارێ‌ ناتوانین بری‌ ئه‌و‬ ‫پاره‌ی ‌ه ئاشكرا بكه‌ین‬

‫بانگەشەی هەڵبژاردن‪ ،‬ئەرشیفی ئاوێنە‬ ‫بانگه‌ش���ه‌ی‌ هه‌ڵبژاردنه‌كان بكات‌و له‌سه‌دا‬ ‫س���ه‌د ئاماده‌كاریی‌ خۆ ‌ی كردوه‌‪ ،‬ئه‌و وت ‌ی‬ ‫"پێموانییه‌ ئه‌و قه‌یرانه‌ داراییه‌ی‌ روبه‌رو ‌ی‬ ‫هه‌رێم بوه‌ته‌وه‌ كاریگه‌ریی‌ له‌سه‌ر خه‌رج ‌ی‬ ‫بانگه‌ش���ه‌ی‌ هه‌ڵبژاردنمان هه‌بێت‪ ،‬ئه‌گه‌ر‬ ‫یه‌ك گۆرانكار ‌ی هه‌بێت ته‌نها ئه‌وه‌یه‌ پارت ‌ی‬ ‫دیموكراتی‌ كوردستان بایكۆتی‌ هه‌ڵبژاردن ‌ی‬ ‫له‌شار ‌ی كه‌ركوك كردوه‌و وه‌ك جێگایه‌ك ‌ی‬ ‫داگیركراو لێی‌ ده‌روانێت"‪.‬‬ ‫له‌وه‌اڵمی‌ ئ���ه‌و پرس���یاره‌ی‌ ئایا پارت ‌ی‬ ‫دیموكراتی‌ كوردستان بری‌ چه‌ند پاره‌ ‌ی بۆ‬ ‫بانگه‌شه‌ی‌ هه‌ڵبژاردنه‌كان داناوه‌؟ ئه‌و وت ‌ی‬ ‫"من نازانم چه‌ند پار‌ه بۆ بانگه‌شه‌ دانراو‌ه‬ ‫ب���ه‌اڵم وه‌ك وت���م هه‌م���و ئاماده‌كارییه‌ك‬ ‫كراوه‌"‪.‬‬ ‫سه‌رۆكی‌ جڤات ‌ی نیشتمانی‌‪ :‬یه‌ك دۆالرمان‬ ‫نییه‌ بده‌ین به‌كاندیده‌كانمان‬ ‫جه‌مال���ی‌ حاجی‌ موحه‌مه‌د‪ ،‬س���ه‌رۆك ‌ی‬ ‫جڤات���ی‌ نیش���تمانی‌ بزوتن���ه‌وه‌ی‌ گۆران‬ ‫به‌ئاوێن���ه‌ی‌ راگه‌یاند بزوتنه‌وه‌كه‌یان هه‌مو‬ ‫پێویستی‌‌و ئاماده‌كارییه‌كانی‌ ته‌واو كردو‌ه‬ ‫بۆ ده‌س���تپێكردن ‌ی بانگه‌شه‌ی‌ هه‌ڵبژاردن‪،‬‬ ‫ئه‌و وتی‌ "ساز‌و ئاماده‌‌و له‌سه‌ر پێین"‪.‬‬ ‫س���ه‌باره‌ت به‌وه‌ش كه‌ ئایا بزوتنه‌وه‌ ‌ی‬ ‫گۆڕان پاره‌ی‌ پێویس���ت ‌ی بۆ به‌رێوه‌بردن ‌ی‬

‫بانگه‌ش���ه‌ی‌ هه‌ڵبژاردن ته‌رخ���ان كردوه‌‪،‬‬ ‫ئه‌و وتی‌ "راست ‌ه ئێمه‌ سه‌رچاوه‌ی‌ گه‌وره‌‌و‬ ‫داهاتمان نیه‌‪ ،‬به‌اڵم له‌گه‌ڵ ئه‌وه‌شدا ئێم ‌ه‬ ‫خاوه‌ن��� ‌ی كۆمه‌ڵێك دۆس���ت‌و هاورێین ك ‌ه‬ ‫به‌پێی‌ پێویست هاوكاریمان ده‌كه‌ن‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫نازانم ب���ڕ ‌ی ته‌رخان ك���راوی‌ بزوتنه‌وه‌ ‌ی‬ ‫گۆڕان بۆ بانگه‌شه‌ی‌ هه‌ڵبژاردن چه‌نده‌"‪.‬‬ ‫ناوب���راو جه‌خت��� ‌ی له‌وه‌ش ك���ردو ئه‌و‬ ‫قه‌یران���ی‌ ئابوریی���ه‌ی‌ روب���ه‌روی‌ هه‌رێم ‌ی‬ ‫كوردس���تان بوه‌ته‌وه‌‪ ،‬كاریگه‌ریی‌ له‌س���ه‌ر‬ ‫بری‌ ئ���ه‌و پاره‌یه‌ دروس���ت ده‌كات كه‌ بۆ‬ ‫هه‌ڵمه‌تی‌ بانگه‌ش���ه‌ ‌ی هه‌ڵبژاردن ته‌رخان‬ ‫ده‌كرێت‪ ،‬ئاماژه‌ به‌وه‌ش ده‌كات ئه‌وان وه‌ك‬ ‫بزوتن���ه‌وه‌ی‌ گۆران ئه‌وه‌ی‌ زۆر پێویس���ت‬ ‫نه‌بێ���ت بۆ بانگه‌ش���ه‌ نایكه‌ن‪ ،‬ئ���ه‌و وت ‌ی‬ ‫"هه‌مو باژێروان‌و هه‌ڵسورا‌وان تا ساده‌ترین‬ ‫كه‌سمان خه‌رجی‌ بانگه‌ش���ه‌ی‌ هه‌ڵبژاردن‬ ‫له‌س���ه‌ر خۆیه‌تی‌‪ ،‬ئه‌وه‌ی‌ پاره‌ی‌ پێویست‬ ‫بێت پۆسته‌ر‌و ئااڵ‌و لۆگۆ ‌ی لیسته‌كه‌مانه‌"‪.‬‬ ‫باس ل���ه‌وه‌ش ده‌كات له‌گه‌ڵ كۆمپانیا ‌ی‬ ‫ناوخۆی��� ‌ی گرێبه‌س���تیان ك���ردوه‌ ب���ۆ‬ ‫دروس���تكردنی‌ ئااڵ ‌ی بزوتنه‌وه‌كه‌یان‪ ،‬ئه‌و‬ ‫وتی‌ "نازانێت كۆمپانیاكه‌ ئااڵ ‌ی بزوتنه‌وه‌ ‌ی‬ ‫گۆران‌و پۆسته‌ره‌كان له‌كوردستان دروست‬ ‫ده‌كات یان ل���ه‌ده‌ره‌وه‌ی‌ واڵت���ه‌وه‌ بۆیان‬

‫‪5‬‬

‫ده‌هێنێته‌وه‌"‪.‬‬ ‫ره‌تیشیده‌كاته‌وه‌ بزوتنه‌وه‌ی‌ گۆران پار‌ه‬ ‫بدات به‌كاندیده‌كان ت���ا ریكالم بۆ خۆیان‬ ‫بك���ه‌ن‪ ،‬ئه‌و وت ‌ی "نیمانه‌ یه‌ك دۆالر بده‌ین‬ ‫به‌كاندیده‌كان‪ ،‬ب���ه‌اڵم رادیۆ‌و ته‌له‌فزیۆن‌و‬ ‫س���ایته‌كان ‌ی بزوتنه‌وه‌ی‌ گ���ۆران ده‌خه‌ین ‌ه‬ ‫خزمه‌تیان"‪.‬‬

‫دیاری كراو‌ه‌دیس���ان به‌داوای‌ لێبوردنه‌و‌ه‬ ‫له‌ئێستادا نامانه‌وێت ئاشكرای بكه‌ین"‪.‬‬ ‫ئاماژه‌ ب���ه‌وه‌ش ده‌كات له‌ب���ه‌ر ئه‌وه‌ ‌ی‬ ‫جواڵنه‌وه‌ ‌ی نه‌وه‌ی‌ ن���و ‌ێ یه‌كه‌م ئه‌زمون ‌ی‬ ‫به‌ش���داریكردنیه‌تی‌ له‌هه‌ڵبژاردن���ه‌كان‬ ‫پێویس���تیان به‌پاره‌یه‌ك��� ‌ی زۆره‌ ب���ۆ‬ ‫به‌رێوه‌بردن ‌ی بانگه‌شه‌ ‌ی هه‌ڵبژاردن‪.‬‬

‫به‌رپرسی‌ په‌یوه‌ندیه‌كانی‌ نه‌وه‌ی‌ نوێ‌‪:‬‬ ‫پێویستمان به‌پاره‌یه‌كی‌ زۆر‌ه بۆ‬ ‫بانگه‌شه‌ ‌ی هه‌ڵبژاردن‬ ‫ئارام س���ه‌عید‪ :‬به‌رپرس���ی‌ په‌یوه‌ندی ‌ه‬ ‫گش���تیه‌كانی‌ جواڵن���ه‌وه‌ی‌ ن���ه‌وه‌ی‌ نو ‌ێ‬ ‫ئاماژه‌ ب���ه‌وه‌ ده‌كات ئ���ه‌وه‌ ‌ی په‌یوه‌ند ‌ی‬ ‫بە‌ئاماده‌كاری ‌ی بانگه‌شه‌ی‌ هه‌ڵبژاردنه‌وه‌ بێت‬ ‫ئه‌نجامیان داوه‌‌و به‌رده‌وامن له‌ئاماده‌كردن ‌ی‬ ‫پالنی‌ نوێ‌ بۆ ئه‌نجامدان ‌ی بانگه‌ش���ه‌یه‌ك ‌ی‬ ‫س���ه‌ركه‌وتو‪ ،‬ئه‌و وت ‌ی "جواڵنه‌وه‌ ‌ی نه‌وه‌ ‌ی‬ ‫نو ‌ێ بودجه‌ی‌ پێویس���تیان بۆ هه‌ڵمه‌ته‌ك ‌ه‬ ‫ئاماده‌كردوه‌"‪.‬‬ ‫وتیش���ی‌ "ئێم��� ‌ه میدیایه‌ك���ی‌ به‌هێ���ز‬ ‫پش���تیوانیمان ده‌كات‪ ،‬له‌هه‌م���ان كاتیش‬ ‫به‌ڵ��� ‌ێ بودجه‌یه‌ك هه‌یه‌ ب���ۆ كاندیده‌كان‪،‬‬ ‫ب���ه‌اڵم ج���ار ‌ێ ناتوانین بری‌ ئ���ه‌و پاره‌ی ‌ه‬ ‫ئاشكرا بكه‌ین‪ ،‬بۆ كۆ ‌ی پرۆسه‌كه‌ش بودج ‌ه‬

‫وته‌بێژی‌ كۆمه‌ڵ‌‪ :‬ئێمه‌ پاره‌ی‌ مۆڵمان نی ‌ه‬ ‫تا بڵێین ئه‌م ‌ه بۆ بانگه‌شه‌ی ‌ه‬ ‫رێبوار حه‌مه‌د‪ ،‬وته‌بێژ ‌ی فه‌رمی‌ كۆمه‌ڵ ‌ی‬ ‫ئیسالمی‌ كوردستان رایده‌گه‌یه‌نێت كۆمه‌ڵ ‌ی‬ ‫ئیس�ل�امی‌ كوردس���تان ئاماده‌كاریه‌كان ‌ی‬ ‫ته‌واو كردوه‌‌و چاوه‌روانی‌ ده‌س���تپێكردن ‌ی‬ ‫بانگه‌ش���ه‌ی‌ هه‌ڵبژاردنه‌‪ ،‬ئام���اژه‌ به‌وه‌ش‬ ‫ده‌كات ئ���ه‌وان وه‌ك كۆمه‌ڵ��� ‌ی ئیس�ل�ام ‌ی‬ ‫كوردس���تان به‌رده‌وام كێش���ه‌ ‌ی بودجه‌ ‌ی‬ ‫تایب���ه‌ت به‌بانگه‌ش���ه‌ ‌ی هه‌ڵبژاردنه‌كانیان‬ ‫هه‌بوه‌‌و ئه‌و پاره‌یه‌ی‌ ئه‌وان پێشتر‌و ئێستا‬ ‫بۆ بانگه‌شه‌ی‌ هڵبژاردن ته‌رخانیان كردو‌ه‬ ‫به‌راورد به‌الیه‌نه‌كانی‌ ت���ر زۆر كه‌مه‌‪ ،‬ئه‌و‬ ‫وت ‌ی "بۆ بانگه‌شه‌ ‌ی ئه‌م جاره‌ گرفته‌كه‌مان‬ ‫گه‌وره‌ت���ره‌‪ ،‬ئه‌ویش به‌هۆی‌ ئ���ه‌و قه‌یران ‌ی‬ ‫دارایی���ه‌و‌ه كه‌ روب���ه‌رو ‌ی هه‌رێم بوه‌ته‌وه‌‪،‬‬ ‫به‌اڵم هه‌میش��� ‌ه ئێمه‌ پش���تمان به‌توانا ‌ی‬

‫هاوپه‌یمان ‌ی نیشتمانی‌‪ :‬پشتمان به‌ستو‌ه‬ ‫به‌كۆمه‌ك‌و هاوكاریی‌‬ ‫نه‌وزاد س���اڵه‌ح‪ ،‬ئه‌ندام��� ‌ی دامه‌زراوه‌ ‌ی‬ ‫هه‌ڵبژاردن‌و ئاماری‌ هاوپه‌یمانی‌ نیشتمان ‌ی‬ ‫بۆ دیموكراسی‌‌و دادپه‌روه‌ری‌ رایده‌گه‌یه‌نێت‬ ‫هاوپه‌یمانیه‌كه‌ی���ان وه‌ك ه���ه‌ر ح���زب‌و‬ ‫قه‌واره‌یه‌ك���ی‌ به‌ش���دار له‌هه‌ڵب���ژاردن بۆ‬ ‫كات ‌ی بانگه‌شه‌ پێویس���تی‌ به‌بودجه‌یه‌ك ‌ی‬ ‫تایب���ه‌ت هه‌ی���ه‌‪ ،‬ئام���اژه‌ ‌ی به‌وه‌ش���كرد‬ ‫ئه‌وان بودجه‌یه‌كیان بۆ كات ‌ی بانگه‌ش���ه‌ ‌ی‬ ‫هه‌ڵبژاردن ئاماده‌كردوه‌‌و ئاماده‌ن بچن ‌ه ناو‬ ‫پرۆسه‌ ‌ی بانگه‌شه‌ی‌ هه‌ڵبژاردن‪.‬‬ ‫له‌ب���اره‌ی‌ ب���ری‌ ئ���ه‌و پاره‌ی���ه‌ی‌ ك��� ‌ه‬ ‫هاوپه‌یمان ‌ی بۆ دیموكراس���ی‌‌و دادپه‌روه‌ر ‌ی‬ ‫ئاماده‌ ‌ی كردوه‌‪ ،‬ئه‌و وت���ی‌ "وه‌ك ده‌زانن‬ ‫هاوپه‌یمانیه‌كه‌ كۆمه‌ڵێك نوخبه‌ی‌ قاڵبو ‌ی‬ ‫خه‌بات قه‌واره‌كه‌یان دروستكردو‌ه پێگه‌ ‌ی‬ ‫جه‌م���اوه‌ر ‌ی به‌هێزیان هه‌ی���ه‌‌و خه‌ڵكان ‌ی‬ ‫زۆر ده‌ناس���ن‌و دۆستیان زۆر بۆیه‌ پشتیان‬ ‫به‌س���توه‌ به‌كۆمه‌ك‌و هاوكار ‌ی دۆسته‌كان ‌ی‬ ‫خۆی���ان كه‌توانیویان���ه‌ ل���ه‌رو ‌ی مادیه‌وه‌‬ ‫كۆمه‌كی‌ هاوپه‌یمانیه‌ك ‌ه بكه‌ن‌و بانگه‌شه‌ ‌ی‬ ‫هه‌ڵبژاردن ‌ی پێ به‌رێوه‌به‌رن"‪.‬‬ ‫ئاماژه‌ به‌وه‌ش ده‌كات ئاگادار ‌ی ئه‌و‌ه نی ‌ه‬ ‫پار‌ه به‌خش���را بێته‌ كاندیده‌كان‌و زانیار ‌ی‬ ‫دروستیش���ی‌ نی ‌ه له‌سه‌ر بری‌ ئه‌و پاره‌یه‌ ‌ی‬ ‫بۆ بانگه‌شه‌ی‌ هه‌ڵبژاردن ته‌رخانكراوه‌‪.‬‬

‫تا ئێستا گەڕانەوەی پێشمەرگە بۆ ناوچە جێناكۆكەكان هەر قسەیە‬ ‫پێش هەڵبژاردن پێشمەرگە نەگەڕێتەوە کورد زیان دەکات‬ ‫ئا‪ :‬نیاز محەمەد‬ ‫بەپرسێكی بااڵی وەزارەتی پێشمەرگە‬ ‫رایدەگەیەنێت هێشتا وەزارەتی بەرگری‬ ‫بەغدا هیچ قسەیەكی رەسمی لەبارەی‬ ‫گەڕانەوەی پێشمەرگە بۆ ناوچە‬ ‫جێناكۆكەكان نەكردوەو دەشڵێت"رازی‬ ‫نابین پێشمەرگە تەنیا وەك بەشدار‬ ‫لەژورەكانی ئۆپەراسیۆنە هاوبەشەكان‬ ‫بگەڕێتەوە‪".‬‬ ‫چەن����د هەفتەیەك����ە ب����اس لە‌هەوڵێكی‬ ‫هێزەكان����ی هاوپەیمان����ان دەكرێ����ت ب����ۆ‬ ‫گەڕانەوەی هێزەكانی پێش����مەرگە بۆ ناوچە‬ ‫جێناكۆك����ەكان‪ ،‬ئەوەش هاوكات����ە لەگەڵ‬ ‫سەرهەڵدانەوەی داعش لەچەند ناوچەیەكی‬ ‫س����ەر بە‌پارێزگاكانی س����ەاڵحەدین‪ ،‬دیالەو‬ ‫كەركوك‪.‬‬ ‫پێش����مەرگە ل����ەدوای روداوەكانی ‪16‬ی‬ ‫ئۆكتۆب����ەری س����اڵی راب����ردوەوە لەكات����ی‬ ‫گەڕان����ەوەی هێزە عێراقیی����ەكان بۆ ناوچە‬ ‫جێناكۆكەكان‪ ،‬ئەو ناوچانەی جێهێش����توە‬ ‫كە لەس����اڵی ‪2014‬ەوەو بەهۆی پاشەكشەی‬ ‫هێ����زە عێراقیی����ەكان لەبەرامبەر داعش����دا‪،‬‬ ‫ئەو ناوچانە بەتەنیا لەالیەن پێش����مەرگەوە‬ ‫دەپارێزران‪.‬‬ ‫لی����وا قارەمان کەمال‪ ،‬جیگری س����ەرۆک‬ ‫ئەرکان����ی هێزەكانی پێش����مەرگە لەبارەی‬

‫گەڕانەوەیان ب����ۆ ئەو ناوچان����ە بە‌ئاوێنەی‬ ‫راگەیان����د ئ����ەوەی هەیە تەنی����ا هەوڵێكی‬ ‫هاوپەیمانانەو تا ئێس����تا وەزارەتی بەرگری‬ ‫عێراق هیچ قسەیەكی رەسمی لەگەڵ وەزارەتی‬ ‫پێشمەرگەدا لەوبارەیەوە نەكردوە‪.‬‬ ‫بەپێی قس����ەی لیوا قارەمان بەر لە‌شەڕی‬ ‫داع����ش‪ ،‬هێزەكانی پێش����مەرگەو س����وپای‬ ‫عێراق س����ێ ژوری ئۆپەراسیۆنی هاوبەشیان‬ ‫لەكەركوك‪ ،‬دیالە‌و موس����ڵ هەبوە‪ ،‬ئەوەش‬ ‫وێڕای ئەوەی س����ەرجەم بازگەكان هاوبەش‬ ‫ب����ون‌و وتیشی"ئێس����تا ئ����ەم هەواڵن����ەی‬ ‫هاوپەیمانان بۆ لەسەرنوێ دروستكردنەوەی‬ ‫ئەو ژورانەو ئەو بازگانەیە‪.‬‬ ‫وتیش����ی"تا ئێس����تا وەزارەت����ی بەرگری‬ ‫عێراق بەرەس����می قس����ەی لەگەڵ وەزارەتی‬ ‫پێش����مەرگە نەك����ردوە تەنانەت ب����ۆ وتوێژ‬ ‫لەبارەی میكانیزمێك بۆ ئەو مەبەستە‪".‬‬ ‫جەختیش����ی ك����ردەوە ك����ە گەڕانەوەی‬ ‫پێش����مەرگە ب����ۆ ئ����ەو ناوچانە پێویس����تی‬ ‫بە‌رەزامەندی وەزارەتی بەرگری‌و رەزامەندی‬ ‫فەرمان����دەی گش����تی هێ����زە چەكدارەكانی‬ ‫عێراقە‪.‬‬ ‫ئ����ەو باس����ی لەوەش����كرد ك����ە لەگ����ەڵ‬ ‫هاوپەیمانانی����ش ب����اس لە‌میكانیزمەكان����ی‬ ‫گەڕانەوە نەكراوە بەاڵم ئەگەر ئەمە بۆ ئەوە‬ ‫بێت پێشمەرگە تەنیا بەشداری لە‌ژورەكانی‬ ‫ئۆپەراسیۆنە هاوبەشەكاندا بكات ئەوە رازی‬ ‫نابێت‪ ،‬چونكە بەقس����ەی ئ����ەو "بەبێ بونی‬

‫هێزی پێشمەرگە لەو ناوچانە هیچ بەهایەكی‬ ‫نیی����ە بەش����داری ژوری ئۆپەراس����یۆنەكان‬ ‫بكەین‪".‬‬ ‫بۆیە كاتێك وەزارەتی بەرگری بەڕەسمی‬ ‫قس����ەی لەگەڵ وەزارەتی پێش����مەرگە كرد‬ ‫ئەوە مەرجی وەزارەتی پێشمەرگە بەو جۆرە‬ ‫دەبێت كە هێزی پێش����مەرگەش بگەڕێتەوە‬ ‫بەاڵم پاش ئەوە قس����ە لەس����ەر میكانیزمی‬ ‫گەڕان����ەوەو قەبارەی هێزەكەی پێش����مەرگە‬ ‫دەكەن‪.‬‬ ‫لیوا قارەم����ان پێی وای����ە نەبونی هێزی‬ ‫پێش����مەرگە ل����ەو ناوچانە فەراغ����ی ئەمنی‬ ‫دروس����ت كردوە بۆیە ل����ەم ماوانەی دواییدا‬ ‫بەش����ێوەیەكی گش����تی داعش لەو ناوچانە‬ ‫چاالكی زیادی كردوەو وتیش����ی"بەدڵنیایی‬ ‫ئەگەر هێ����زی پێش����مەرگە بگەڕێتەوە ئەو‬ ‫ناوچانە دۆخی ئەمنی باشتر دەبێت بەهۆی‬ ‫ئەوەی پێش����مەرگە ش����ارەزاییەكی باشتری‬ ‫هەی����ە ل����ەو ناوچان����ەو ئەزمون����ی هەبوەو‬ ‫توانیویەتی ئەمنیەتی ئەو ناوچانە باش����تر‬ ‫بپارێزێت‪".‬‬ ‫لەس����ەرەتای باڵوبون����ەوەی هەواڵ����ی‬ ‫هەوڵەكان����ی هاوپەیمان����ان ب����ۆ گەڕانەوەی‬ ‫پێش����مەرگە‪ ،‬بەش����ێك لە‌فەرماندەكان����ی‬ ‫پێشمەرگەی پارتی جەختیان لەوە دەكردەوە‬ ‫كە كاتێك دەگەڕێنەوە كە حەشدی شەعبی‬ ‫لەو ناوچانە بكش����ێتەوە‪ .‬بەاڵم لیوا قارەمان‬ ‫وتی"من ناتوانم ئەوە پشت راستبكەمەوە كە‬

‫ئا‪:‬ێمە لەگەڵ ئەوەین حەش����دی شەعبی‬ ‫لەو ناوچانە بێت یان نا‪".‬‬ ‫بەشێك لەفەرماندەكانی حەشدی شەعبی‬ ‫لە‌ناوچە جێناكۆكەكان لێدوانی توند دەدەن‬ ‫لەسەر گەڕانەوەی پێشمەرگەو رەتیدەكەنەوە‬ ‫رێگە بەوە بدەن‪ ،‬لیوا قارەمان لەوبارەیەوە‬ ‫وتی"حەشدی شەعبی یەك هێز نییەو زیاتر‬ ‫ل����ە‌‪ 60‬گروپە‪ .‬ئێمە قس����ەی فەرماندەیەكی‬ ‫حەشدی شەعبی حساب ناكەین لەسەر هەمو‬ ‫حەشدی ش����ەعبی‪ .‬چونكە گروپەكانی ئەو‬ ‫هێزە هەریەكەو سەر بە‌الیەنێك‌و شوێنێكە‪.‬‬ ‫ئێمە داوا دەكەین پرس����ی سیاسی تێكەڵی‬ ‫پرسی ئەمنی نەكەن‪".‬‬ ‫لیوا قارەمان‪" ،‬نازانێت" بۆچی تا ئێس����تا‬ ‫وەزارەتی بەرگری عێراق بۆ ئەو مەبەس����تە‬ ‫بەڕەسمی قسەی لەگەڵ وەزارەتی پێشمەرگە‬ ‫نەكردوەو وتیشی"ناتوانم دیاری بكەم كە چ‬ ‫كاتێك وەزارەتی بەرگری عێراق بەڕەس����می‬ ‫قسە لەگەڵ وەزارەتی پێشمەرگە دەكات‪".‬‬ ‫هۆش����یار عەب����دواڵ‪ ،‬ئەندام����ی لیژن����ەی‬ ‫ئاس����ایش‌و بەرگری لەئەنجومەنی نوێنەرانی‬ ‫عێراق پێی وایە مادام ئەو ناوچانە ناوچەی‬ ‫جێناكۆكن بەپێی دەس����توری عێراق دەبێت‬ ‫هێزی عێراقی‌و هێزی پێش����مەرگەش لەوێ‬ ‫بن‪.‬‬ ‫ل����ەو بڕوایەش����دایە ك����ە دەبێ����ت ئ����ەو‬ ‫فەلسەفەیەی لەرابردودا دروستیان كردوە كە‬ ‫پێشمەرگە دوژمنی سوپای عێراقەو سوپای‬

‫عێراق دوژمنی پێشمەرگەیە‪،‬تێبپەڕێنرێت‪.‬‬ ‫ب����ەاڵم هۆش����یار عەب����دواڵ بەش����ێك‬ ‫لە‌بەرپرسانی پێشمەرگە كە حزبین تۆمەتبار‬ ‫دەكات بەوەی "لەرابردودا لەو ناوچانە كاری‬ ‫ئێجگار نابەجێ‌و راو‌و روت‌و تااڵنیان كردوە"و‬ ‫بەپێویستیش����ی دەزانێت بەهیچ شێوەیەك‬ ‫رێگەنەدرێت ئەوانە بگەڕێنەوە ئەو ناوچانە‪.‬‬ ‫جەختیش دەكاتەوە كە دەبێت گەڕانەوەی‬ ‫هێزی پێش����مەرگەو هاوبەش����یكردنی لەگەڵ‬ ‫هێزەكان����ی عێ����راق بەتەواوی جی����اواز بێت‬ ‫لەقۆناغی رابردو كە "وایكردبو بەهۆی كاری‬ ‫ئەو بەرپرس����انەوە وێنەیەكی ناشرین لەسەر‬ ‫پێشمەرگە دروست ببێت‪".‬‬ ‫وتیشی"پێش����مەرگە دەبێت بە‌فەلسەفەو‬ ‫تێڕوانی����ن‌و ئەدایەكی جیاوازەوە بگەڕێتەوە‪،‬‬ ‫ئەگەرنا نەگەڕێتەوە باشترە‪".‬‬ ‫لەگەڵ ئەوەش هۆش����یار پێی وایە بەهۆی‬ ‫كشانەوەی هێزەكانی پێشمەرگە لەو ناوچانە‬ ‫لەهەندێك جومگەدا فەراغ دروست بوە‪ ،‬ئەو‬ ‫فەراغە‪ ،‬هەندێك الیەنی سیاس����ی‌و هەندێك‬ ‫گروپ قوس����تویاننەتەوە بۆ كاری ئیرهابی‪،‬‬ ‫هەندێكی����ان لەژێر ناوی داع����ش‌و هەندێكی‬ ‫تریان داعش نین‌و كاری تێكدەرانە دەكەن‌و‬ ‫وتیشی"پێویس����تە ئەو لیژنە هاوبەش����انەی‬ ‫لەنێ����وان پێش����مەرگەو هێزەكان����ی عێراقدا‬ ‫دروس����ت دەكرێن بتوانێت ئ����ەو ناوچانەی‬ ‫فەراغی تێدا دروست بوە پڕبكاتەوە‪".‬‬

‫بەر لە‌شەڕی داعش‬ ‫هێزەكانی پێشمەرگەو‬ ‫سوپای عێراق سێ‬ ‫ژوری ئۆپەراسیۆنی‬ ‫هاوبەشیان لەكەركوك‬ ‫دیالە‌و موسڵ‬ ‫هەبوە‪ ،‬ئێستا ئەم‬ ‫هەواڵنەی هاوپەیمانان‬ ‫بۆ لەسەرنوێ‬ ‫دروستكردنەوەی ئەو‬ ‫ژورانەیە‬

‫‪6‬‬

‫ئابوری‬

‫)‪ )620‬سێشه‌ممه ‪2018/4/10‬‬

‫کۆمپانیایەک بەناوی "دڵنیایی" بەزۆرەملێ پارە لەبارهەڵگرەکان دەستێنێ‌و‬ ‫پارەکەش ناگەڕێتەوە بۆ خەزێنەی دەوڵەت‬ ‫ئا‪ :‬نیاز محەمەد‬ ‫لەدەروازە سنورییەكانی هەرێم لەالیەن‬ ‫كۆمپانیای دڵنیاییەوە رۆژانە ‪ 20‬هەزار‬ ‫دینار وەك بیمە بۆ هەر شۆفێرێك‬ ‫وەردەگیرێت‌و داهاتەكەشی ناچێتەوە‬ ‫خەزێنەی حكومەت‪ ،‬نوێنەری بازرگانان‬ ‫لەگەرمیان ئەو كارە بەنایاسایی‬ ‫ناودەبات‌و جێگری سەرۆكی لیژنەی‬ ‫دارایی پەرلەمانی كوردستانیش دەڵێت‬ ‫"ئەوە كۆمپانیای حزبەو بەپشتیوانی‬ ‫حزب ئەو كارانە دەكرێت‪".‬‬ ‫ئارام س���ایەخان‪ ،‬وتەبێژی دەروازەی‬ ‫س���نوریی نێودەوڵەت���ی پەروێزخ���ان‬ ‫بە‌ئاوێنەی راگەیاند ك���ە ئەو كۆمپانیایە‬ ‫كە ناوی "كۆمپانیای دڵنیا بۆ دڵنیایی"یە‬ ‫رەزامەن���دی وەزی���ری دارای���ی هەیە بۆ‬ ‫وەرگرتنی ئەو پارەیە بۆ هەر شۆفێرێكی‬ ‫بارهەڵگرو كۆمپانیەكی رەس���مییە‪ ،‬ئەو‬ ‫مەرزی پەروێزخان‬ ‫وتی "رۆژانە بۆ هەر شۆفێرێكی بارهەڵگر‬ ‫چەند كەس���ێكەوەو هیچ پەیوەندییەكی‬ ‫‪ 20‬هەزار دینار وەردەگرن‌و لە‌دەروازەكانی بارهەڵگ���ری دەروازەی س���نوریی گەرمیان‌و ئەندامی ئەنجومەنی كارگێڕی‬ ‫بە‌حكوم���ەت‌و بە‌دۆخ���ی ئاب���وری ئەم‬ ‫پەروێزخاندا‪ ،‬ئێس���تا دان���ی ئەو پارەیە ژوری بازرگانی‌و پیشەس���ازی س���لێمانی‬ ‫دیكەش ئەمە هەیە‪".‬‬ ‫حكومەت���ەوە نییە‪ ".‬ب���ەاڵم ئامادە نەبو‬ ‫وتیشی "ئەگەر بە‌ئێمە بێت حەزدەكەین خراوەت���ە ئەس���تۆی ئ���ەو بازرگانانەی بە‌ئاوێن���ەی راگەیان���د "ئ���ەوە كارێكی‬ ‫ناوی ئەو كەسانە بهێنێت‪.‬‬ ‫ئەو پارەیە وەرنەگیرێت‪ ،‬بەاڵم بەپێی ئەو خاوەن���ی بارەكان���ن‪ ،‬كە ئەم���ەش هەر نایاس���اییە‪ ،‬چونك���ە بیم���ە بەیاس���ا‬ ‫ئاماژەی بەوەش���دا ك���ە لەهەمو دنیا‬ ‫نوس���راوەی پێیانە دەبێت هەمو رۆژێك لە‌س���ەرەتاوە لە‌دەروازەكان���ی دیكە ئەو رێكدەخرێت‪ ،‬نەك كەس���ێك نوس���راوی‬ ‫دەتوانیت بیمە بەشێوەی مانگانە یاخود‬ ‫ه���ەر بارهەڵگرێك كە هاتوچۆ دەكات ‪ 20‬بیمەیە لەالیەن بازرگانانەوە دراوە تەنیا رەزامەن���دی بێنێت لەوەزارەتی داراییەوە‬ ‫س���ااڵنە بكەیت ب���ەاڵم ئەم���ەی ئەمان‬ ‫ی���ان لەه���ەر وەزارەتێك���ی ت���رەوە بۆ‬ ‫لەسنوری پەروێزخان نەبێت‪.‬‬ ‫هەزار دینار بدات‪".‬‬ ‫رۆژانەیەو "ستەمە لەو خەڵكە دەكرێت‪".‬‬ ‫ش���اخەوان ئەبوبەک���ر‪ ،‬بەڕێوەب���ەری وەرگرتن���ی بیم���ە لەخەڵ���ك‪ .‬چونك���ە‬ ‫بەپێی قسەی ئارام س���ایەخان‪ ،‬لەدو‬ ‫ب���ەاڵم بەپێ���ی زانیارییەكانی ئەحمەد‬ ‫س���اڵی راب���ردودا كۆمپانی���ای دڵنیایی گومرگ���ی دەروازەی نێودەوڵەوت���ی بیمە بەپێی دەس���توری عێ���راق‌و بەپێی‬ ‫عەل���ی رۆژان���ە ‪ 600‬ب���ۆ ‪ 700‬ش���ۆفێر‬ ‫ل���ەدەروازە س���نورییەكان هەمان كاریان باش���ماخ رایگەیاند كە كۆمپانیای دڵنیا یاس���اكانی هەرێمی كوردس���تان كارێكی‬ ‫لەس���نوری دەروازەی پەروێزخان���ەوە‬ ‫كردوە‪ ،‬بەاڵم بە‌بڕیارێكی وەزیری دارایی لەدەروازەكەی ئەوانیش پارەی شۆفێرانی سەرپشكانەیەو ئیجباری نییە‪".‬‬ ‫دەچێتە ئێران‌و بۆ هەر شۆفێرێكیش ‪20‬‬ ‫وتیش���ی "ئەو بیمەی���ەی كۆمپانیاكە‬ ‫راگیراوە کە ئەوکات وەزیری گۆڕان بوە‪ ،‬بارهەڵگ���ر وەردەگرێ���ت‪ ،‬ب���ەاڵم ل���ەو‬ ‫هەزار دین���ار وەردەگیرێت‪ .‬كە بەمەش‬ ‫ئێس���تاش م���اوەی ‪ 20‬رۆژە دیس���انەوە بازرگانانەی وەردەگرێت كە باریان هەیە دەی���كات ب���ۆ ش���ۆفێرەكانە ب���ەاڵم‬ ‫تەنیا لەو دەروازە س���نورییە نزیكەی ‪14‬‬ ‫بازرگانەكان���ی ئێمە ناچارك���راون ئەگەر‬ ‫بەفەرمانی وەزیری دارایی ئەم کۆمپانیایە نەك لە‌شۆفێرەكان‪.‬‬ ‫ملیۆن دینار وەك دڵنیایی لەش���ۆفێرانی‬ ‫ئاماژەی بەوەشدا كە لەرێگەی دەروازەی ئەو بیمەی���ە نەخەنە ئەس���تۆی خۆیان‬ ‫هاتۆتەوە سنورەكەو كاردەكات بەاڵم "تا‬ ‫بارهەڵگ���ر لەالی���ەن ئ���ەو كۆمپانیایەوە‬ ‫ئێستا رۆژێكی تەواو بەبێ كێشە كاریان باشماخەوە رۆژانە نزیكەی ‪ 350‬بارهەڵگر بارەكانیان بۆ بارناكەن‪".‬‬ ‫وەردەگیرێت كە مانگانە دەكاتە نزیكەی‬ ‫بەپێی قس���ەی ئەو‪ ،‬بازرگانانی كەالر‬ ‫هاتوچۆ دەك���ەن‌و وەرگرتنی پارەكەش‬ ‫نەكردوە‪".‬‬ ‫‪ 420‬ملیۆن دینار‪.‬‬ ‫خاوەن بارو ش���ۆفێری بارهەڵگرەكان بە‌ش���ێوەی زورەملێ (ئیجباری)یە نەك بۆ گەیاندنی ئەو ناڕەزایەتییە لەدەرگای‬ ‫بەاڵم بەپێی قس���ەی ئارام س���ایەخان‬ ‫ئی���دارەی گەرمی���ان‪ ،‬سەرپەرش���تیاری‬ ‫ناڕەزایی توندی���ان بەرامبەر بەوەرگرتنی بەشێوەیەكی سەرپشكانە‪.‬‬ ‫لەدەروازەك���ە ‪ 2700‬هێڵی بارهەڵگریان‬ ‫وەرگرتنی پارەی دڵنیایی ش���ۆفێرانی م���ەرزی پەروێزخ���ان‌و ژوری بازرگان���ی‬ ‫ئ���ەو پارەی���ە نیش���انداوە ك���ە بەپێی‬ ‫قسەی ئارام س���ایەخان ئەو كۆمپانیایە بارهەڵگ���ر لەبازرگان���ان‪ ،‬ناڕەزایەت���ی س���لێمانیان داوەو ئ���ەو الیەنان���ەش بۆ دەربازب���ون لەقەیرانی دارایی‌و بچێتە هەیە كە رۆژانە بە‌تێكڕا ‪ 350‬بارهەڵگریان‬ ‫لەبەرامبەر ئەو پارەی���ەی وەریدەگرێت‪ ،‬بارزگانان���ی گەرمیان���ی لێكەوتۆت���ەوەو پش���تیوانیان ك���ردون بەاڵم تا ئێس���تا خەزێن���ەی حكومەتەوە ن���ەك ‪ 20‬هەزار هاتوچۆی ئێران دەكەن‪.‬‬ ‫بەپێی قسەی ئەحمەد ناڕەزایەتییەكان‬ ‫تەنیا لەكاتێكدا قەرەبوی ئەو ش���ۆفێرە لەس���کااڵیەکدا کە ئاراس���تەی رۆژنامەی پارەكە لەبازرگانان وەردەگیرێت‪ .‬ناوبراو بەڵك���و ئامادەی���ن ‪ 25‬ه���ەزار بدەین‌و‬ ‫دەكات���ەوە ك���ە لەروداوێك���دا زیان���ی ئاوێنەیان کردوە‪ ،‬دادو بێدادیانە لەدەست وتی "بازرگانانی ئێمە بەسەرپەرشتیاری س���ندوقێك بكرێتەوە ئەو پارەیە خەرج بۆی���ە لەگەرمی���ان زیات���رن چونك���ە‬ ‫لەمەرزەكان���ی دیك���ە زۆرب���ەی بارەكان‬ ‫بەكەس���ێكی دیكە گەیاندبێت‌و تەنیا ئەو وەرگرتن���ی ئ���ەم پارەیەو بەس���ەرانەی ئیدارەی گەرمیان‌و بەرپرس���انی دیكەیان بكرێت بۆ خەڵك‌و خزمەتگوزاری‪".‬‬ ‫ناوب���راو وتیش���ی"ئەمە تاوان���ە‪ ،‬ترانزێت���ەو ب���اری ناوخ���ۆی ئێرانی كەم‬ ‫رونكردۆت���ەوە ك���ە ئامادەین ب���ۆ دانی‬ ‫ناودەبەن‪.‬‬ ‫زیانەش دەدات‪.‬‬ ‫ئەحمەد عەلی‪ ،‬نوێن���ەری بازرگانانی هەر پارەیەك ك���ە حكومەت وەریبگرێت لەبەرئەوەی ئەم پارەیە دەچێتە گیرفانی تێدایەو ب���اری ترانزێتیش لەبەندەرەكان‬ ‫لەبەرامب���ەر ناڕەزایەت���ی ش���ۆفێرانی‬

‫ئەوە كارێكی نایاساییە‬ ‫چونكە بیمە بەیاسا‬ ‫رێكدەخرێت‪ ،‬نەك‬ ‫كەسێك نوسراوی‬ ‫رەزامەندی بێنێت‬ ‫لەوەزارەتی داراییەوە‬ ‫یان لەهەر وەزارەتێكی‬ ‫ترەوە بۆ وەرگرتنی‬ ‫بیمە لەخەڵك‬

‫وەرگرتنی ئەو پارەیە‬ ‫ئیجبارییە لەكاتێكدا‬ ‫بیمە دەبێت سەرپشكانە‬ ‫بێت‌و لەدنیادا دڵنیایی‬ ‫مانگانە یان سااڵنەیە‬ ‫بەاڵم لێرە رۆژانە‬ ‫لە‌هەمو بارهەڵگرێك ئەو‬ ‫بڕە پارەیە وەردەگیرێت‬ ‫دەكرێت نەك لەسەر مەرزەكە‪ ،‬ئەو وتی‬ ‫"ب���ەاڵم مەرزەكەی ئێم���ە ترانزێتی تێدا‬ ‫نییە‪".‬‬ ‫عەلی حەمەساڵح‪ ،‬س���ەرۆكی لیژنەی‬ ‫دارای���ی لەپەرلەمان���ی كوردس���تان‬ ‫لەوبارەی���ەوە بە‌ئاوێن���ەی راگەیان���د‬ ‫لەهەندێ���ك ش���وێن بەن���اوی بازگەوە‪،‬‬ ‫لەهەندێك ش���وێن بەناوی پێشمەرگەوە‪،‬‬ ‫لەهەندێك ش���وێنیش بەناوی كۆمپانیایی‬ ‫دڵنیاییەوە پارە لە‌ش���ۆفێران وەرگیراوە‪،‬‬ ‫بەاڵم لەئێستادا بەش���ێك لەوانە البراون‬ ‫لەكاتێكدا ئ���ەوەی دڵنیاییەكە ماوە‪ ،‬ئەو‬ ‫وتی "وەرگرتنی ئ���ەو پارەیە ئیجبارییە‬ ‫لەكاتێكدا بیمە دەبێت سەرپشكانە بێت‌و‬ ‫لەدنیادا دڵنیایی مانگانە یان س���ااڵنەیە‬ ‫بەاڵم لێرە رۆژان���ە لە‌هەمو بارهەڵگرێك‬ ‫ئەو بڕە پارەیە وەردەگیرێت‪".‬‬ ‫وتیش���ی "ئەو كۆمپانیایە‪ ،‬كۆمپانیای‬ ‫حزبەو بە‌پش���تیوانی حزب ئ���ەو كارانە‬ ‫دەكرێت ئەگەر نا كەس���ی ت���ر ناتوانێت‬ ‫كۆمپانی���ای دڵنیایی دابنێت‌و بەش���ەق‬ ‫پارە لە‌خەڵ���ك وەربگرێت‌و پارەكەش بۆ‬ ‫كۆمپانیاكە بێت نەك بۆ حكومەت‪".‬‬ ‫عەل���ی ئاماژەی بەوەش���دا كە لەكاتی‬ ‫بەدواداچون���ی ئ���ەو كێش���ەیەدا وەاڵمی‬ ‫حكوم���ەت ئەوە بوە كە "ئ���ەو كارە بۆ‬ ‫رێكخستنەوەی پرسی بیمە‌و دڵنیاییە‪".‬‬

‫تمه‌ن هاڕه‌ ‌ی كرد‬ ‫ئێران چاوه‌ڕوان ‌ی ترامپه‌ چاره‌نوسی‌ رێككه‌وتنه‌ ئه‌تۆمیه‌كه‌ یه‌كالی ‌ی بكاته‌وه‌‬ ‫ئا‪ :‬مه‌زهه‌ر كه‌ریم‬ ‫له‌گه‌ڵ‌ ده‌ستپێكی‌ ساڵی‌ نوێی‌ ئێرانیدا‪،‬‬ ‫نرخی‌ تمه‌ن دابه‌زینێكی‌ گه‌وره‌ی‌‬ ‫به‌رامبه‌ر به‌دۆالر به‌خۆیه‌وه‌ بینی‌‪،‬‬ ‫گه‌مه‌كارانی‌ بازاڕی‌ دراو نیگه‌رانن‬ ‫له‌چاره‌نوسی‌ رێككه‌وتنی‌ ئه‌تۆمی‌‬ ‫‪5+1‬ی‌ نێوان ئێران‌و واڵتانی‌ رۆژئاوا‪،‬‬ ‫مانگی‌ داهاتو دۆنالد ترامپ بڕیاری‌‬ ‫یه‌كالكه‌ره‌وه‌ی‌ ئه‌مه‌ریكا سه‌باره‌ت‬ ‫به‌مانه‌وه‌ یان ده‌رچون له‌م رێككه‌وتنه‌‬ ‫راده‌گه‌یه‌نێت‪ ،‬بازرگانانی‌ كوردستانیش‬ ‫تۆبه‌یان كردوه‌ بچن به‌الی‌ تمه‌ندا‪.‬‬ ‫م���اوه‌ی‌ چه‌ند رۆژێكه‌ ش���ه‌پۆلێك ‌‬ ‫ی‬ ‫هاڕه‌كردنی‌ نرخی‌ تم���ه‌ن له‌به‌رامبه‌ر‬ ‫دۆالردا له‌ئێران ده‌ستیپێكردوه‌‪ ،‬ئابوری‌‬ ‫ئه‌و واڵت���ه‌ روبه‌روی‌ هه‌ڵئاوس���انێكی‌‬ ‫گه‌وره‌ بوه‌ت���ه‌وه‌و زۆرب���ه‌ی‌ ئه‌وانه‌ی‌‬ ‫تمه‌نی���ان هه‌ی���ه‌ پێش���بڕكێیانه‌ ت���ا‬ ‫زوه‌ پاره‌كانی���ان بك���ه‌ن ب���ه‌دۆالر‌و‬ ‫زێڕ‪ .‬ئه‌م���ه‌ له‌كاتێكدای���ه‌ كه‌ زۆرێك‬ ‫له‌ئابوریناس���انی‌ ئه‌و واڵته‌ ش���ه‌پۆلی‌‬ ‫هه‌ره‌سهێنانی‌ دراوی‌ نیشتمانی‌ ئێران‬ ‫به‌"كاره‌س���ات"ێك هه‌ژمار ده‌كه‌ن كه‌‬ ‫كاره‌س���اتی‌ "كۆمه‌اڵیه‌تی‌‌و سیاس���ی‌‌و‬ ‫ئه‌منی‌" به‌دوادا دێ‌‪.‬‬ ‫شه‌ممه‌ی‌ رابردو نرخی‌ هه‌ر دۆالرێك‬ ‫‪ 300‬بۆ ‪ 500‬تم���ه‌ن به‌رزبوه‌وه‌‪ ،‬نرخی‌‬ ‫دۆالر گه‌یشته‌ ‪ 5800‬تم ‌هن‌و پێشبینی‌‬ ‫ئه‌وه‌ ده‌كرێ‌ تا سنوری‌ ‪ 7000‬تمه‌نیش‬ ‫به‌رز بێته‌وه‌‪.‬‬

‫ترامپ ‌ی سه‌رۆك ‌ی‬ ‫ئه‌مه‌ریكا رایگه‌یاندو‌ه‬ ‫له‌مانگی‌ مایس ‌ی‬ ‫داهاتودا سه‌باره‌ت‬ ‫به‌مانه‌وه‌ یان نه‌مانه‌وه‌ ‌ی‬ ‫واڵته‌كه‌ی‌ له‌رێككه‌وتن ‌ی‬ ‫ئه‌تۆم ‌ی ‪ 1+ 5‬بڕیار ‌ی‬ ‫كۆتایی‌ خۆی‌ ده‌دات‬ ‫تمەنی ئێرانی‬ ‫زۆربه‌ی‌ ئابوریناس���انی‌ ئێ���ران باس‬ ‫له‌وه‌ ده‌كه‌ن ك���ه‌ ژماره‌یه‌ك گۆڕانكاریی‌‬ ‫كاریگه‌رییان له‌سه‌ر بازاڕی‌ دراو هه‌بوه‌‪،‬‬ ‫به‌شێكیان ئاماژه‌ به‌وه‌ ده‌كه‌ن كه‌ رۆڵی‌‬ ‫بانك���ی‌ ناوه‌ن���دی‌ ئێران له‌س���ه‌ر نرخی‌‬ ‫دۆالر به‌ت���ه‌واوی‌ له‌كاركه‌وتوه‌‪ ،‬هاوكات‬ ‫وه‌ك دۆنالد ترامپی‌ س���ه‌رۆكی‌ ئه‌مه‌ریكا‬ ‫رایگه‌یاندوه‌ له‌مانگی‌ مایس���ی‌ داهاتودا‬ ‫س���ه‌باره‌ت به‌مان���ه‌وه‌ ی���ان نه‌مانه‌وه‌ی‌‬ ‫واڵته‌ك���ه‌ی‌ له‌رێككه‌وتنی‌ ئه‌تۆمی‌ ‪1 + 5‬‬

‫بڕی���اری‌ كۆتای���ی‌ خ���ۆی‌ ده‌دات‪ ،‬ك��� ‌ه‬ ‫پێش���بینی‌ ده‌كرێت به‌هۆی‌ ئه‌و زنجیره‌‬ ‫گۆڕانكاریی���ه‌ی‌ له‌س���تافی‌ ئیداره‌كه‌یدا‬ ‫ئه‌نجامیداوه‌‌و كۆمه‌ڵێك له‌كاراكته‌ره‌كانی‌‬ ‫دژ به‌ئێران���ی‌ هێناوه‌ت���ه‌ ناوه‌ن���دی‌‬ ‫دروس���تكردنی‌ بڕیاره‌وه‌‪ ،‬له‌به‌رژه‌وه‌ندی‌‬ ‫مان���ه‌وه‌ له‌رێككه‌وتنه‌كه‌ نه‌بێت‪ .‬ئه‌مه‌ش‬ ‫نیگه‌رانییه‌كی‌ گه‌وره‌ی‌ له‌الی گه‌مه‌كارانی‌‬ ‫بازاڕی‌ دراوی‌ ئێران دروستكردوه‌و له‌روی‌‬ ‫س���ایكۆلۆجییه‌وه‌ پێیانوایه‌ بڕیاره‌كه‌ی‌‬

‫ترام���پ به‌ئاڕاس���ته‌ی‌ زیات���ر دابه‌زینی‌‬ ‫تم���ه‌ن‌و ش���لۆق كردنی‌ ب���ازاڕ‌و ئابور ‌‬ ‫ی‬ ‫ئێران ده‌بێت‪ .‬ه���اوكات بردنه‌ ده‌ره‌وه‌ی‌‬ ‫سه‌رمایه‌ش له‌ئێرانه‌وه‌ بۆ ده‌ره‌وه‌ی‌ واڵت‬ ‫ده‌ستیپێكردوه‌‪.‬‬ ‫دابه‌زین���ی‌ تم���ه‌ن به‌و رێژه‌ی���ه‌ زۆره‌‬ ‫له‌به‌رامبه‌ر دۆالر‌و زێڕدا كاریگه‌ری‌ له‌سه‌ر‬ ‫مامه‌ڵه‌كردنی‌ بازاڕی‌ دراوی‌ كوردستانیش‬ ‫هه‌بوه‌‪.‬‬

‫ئه‌حم���ه‌د عه‌ل���ی‌ سه‌رپه‌رش���تیاری‌‬ ‫نوس���ینگه‌ی‌ ش���ێخ كامی���ل له‌ب���ازاڕ ‌‬ ‫ی‬ ‫دۆالره‌كه‌ی‌ شاری‌ س���لێمانی‌ به‌ئاوێنه‌ی‌‬ ‫ڕاگه‌یاند له‌مانگی‌ یه‌كی‌ ئه‌مس���اڵدا دۆالر‬ ‫به‌رامبه‌ر تمه‌ن چوار هه‌زارو س���ێ‌ سه‌د‬ ‫تمه‌ن بوه‌‪ ،‬به‌اڵم ئێس���تا ب���ه‌ره‌و ‪5800‬‬ ‫تم���ه‌ن ده‌چێت‪ ،‬ئه‌و وت���ی‌ "به‌هۆی‌ ئه‌و‬ ‫دابه‌زین���ه‌وه‌ زۆربه‌ی‌ ئه‌وانه‌ی‌ پێش���تر‬ ‫كڕین‌و فرۆش���یان ده‌كرد ئێستا نایكڕن‌و‬ ‫فرۆشتن زۆرتره‌"‪.‬‬

‫وتیش���ی‌ "هه‌ی���ه‌ له‌م ب���ازاڕه‌دا چه‌ند‬ ‫مانگێك له‌مه‌وبه‌ر به‌بڕی‌ ش���ه‌ش ده‌فته‌ر‬ ‫دۆالر تمه‌نی‌ كڕیوه‌‪ ،‬ئێستا چوار ده‌فته‌ری‌‬ ‫بۆناكاته‌وه‌"‪.‬‬ ‫ناوبراو ب���اس ل���ه‌وه‌ ده‌كات ئه‌مه‌ش‬ ‫كاریگه‌ر ‌ی له‌سه‌ر كاری‌ بازرگانی‌ ده‌بێت‪،‬‬ ‫ئه‌و وت���ی‌ "ژماره‌یه‌ك ب���ازرگان له‌چه‌ند‬ ‫مانگی‌ پێش���ودا ك���ه‌ تمه‌ن ب���ه‌رز بوه‌‬ ‫كه‌لوپه‌لی���ان له‌ئێرانه‌وه‌ هاورده‌كردوه‌ بۆ‬ ‫س���لێمانی‌‪ ،‬ئێستا ئه‌و كه‌لوپه‌اڵنه‌ی‌ پاره‌‬ ‫ناكات له‌ب���ازاردا‪ ،‬چونك���ه‌ بازرگانێكی‌‬ ‫دیكه‌ زۆر به‌هه‌رزانت���ر ئه‌و كه‌لوپه‌النه‌ی‌‬ ‫ئ���ه‌و هێناویه‌تی‌ ده‌یفرۆش���ێت‪ ،‬ئه‌مه‌ش‬ ‫كاریگه‌ری‌ له‌سه‌ر بازاڕ دروستكردوه‌"‪.‬‬ ‫وتیش���ی‌ "ه���ه‌ر دۆخێك���ی‌ ئاب���وری‌‬ ‫كاریگه‌ری‌ له‌س���ه‌ر ئێ���ران هه‌بێت ئه‌وه‌‬ ‫ڕاس���ته‌وخۆ كاریگه‌ری‌ له‌س���ه‌ر ش���اری‌‬ ‫سلێمانی‌‌و هه‌رێمی‌ كوردستان ده‌بێت‪ ،‬بۆ‬ ‫توركیاش به‌هه‌مانشێوه‌"‪.‬‬ ‫بێساران مه‌جید‪ ،‬كه‌ ماوه‌ی‌ ‪ 25‬ساڵه‌‬ ‫له‌بازاڕی‌ دۆالره‌كه‌ی‌ ش���اری‌ س���لێمانی‌‬ ‫كاری‌ كڕی���ن‌و فرۆش���تنی‌ تمه‌ن ده‌كات‪،‬‬ ‫له‌مباره‌وه‌ وتی‌ "به‌هۆی‌ دابه‌زینی‌ نرخی‌‬ ‫تمه‌نه‌وه‌ له‌م چه‌ند ڕۆژه‌دا‪ ،‬هه‌زارو پێنج‬ ‫سه‌د دۆالرم زه‌ره‌ر كردوه‌"‪.‬‬ ‫هاواڵتیه‌كی‌ دیكه‌ش له‌بازاڕی‌ دۆالره‌كه‌‪،‬‬ ‫به‌ن���اوی‌ عه‌بدواڵ وتی‌ "ناوێرم بچم به‌الی‌‬ ‫تمه‌ن���دا هه‌رچی‌ له‌م ب���ازاڕه‌دا مامه‌ڵه‌ی‌‬ ‫پێ���وه‌ كردوه‌ توش���ی‌ زه‌ره‌ر بوه‌‪ ،‬چه‌ند‬ ‫مه‌نگێك پێش ئێس���تا لێیده‌رچوم تۆبه‌م‬ ‫كردوه‌"‪.‬‬

‫تایبه‌ت‬

‫)‪ )620‬سێشه‌ممه ‪2018/4/10‬‬

‫‪7‬‬

‫عەبدولباقی یوسف‪ :‬لەكۆنگرەی عەنتاب هیچ ئەندامێكی ئەنەكەسە بەشداری نەکردوە‬

‫توركیاو سوریاش رێگە نادەن ئاوارەکانی عەفرین بگەڕێنەوە‬ ‫ئا‪ :‬نیاز محەمەد‬ ‫عەبدولباقی یوسف‪ ،‬ئەندامی مەكتەبی‬ ‫سیاسی حزبی یەكێتی كورد لە‌سوریا‬ ‫كە حزبەكەی یەكێكە لەپێكهێنەرانی‬ ‫ئەنجومەنی نیشتمانی كوردی سوریا‬ ‫(ئەنەكەسە) لەم گفتوگۆیەی ئاوێنەدا‬ ‫دەلێت "ئەنەكەسە دژی ئەو هێزە‬ ‫چەكدارانەیە كە لەعەفرین هەن‌و‬ ‫جاشی حكومەتی توركیان"‪.‬‬

‫پەیەدە رێگەی نەدەدا‬ ‫هیچ الیەنێكی دیكە‬ ‫لە‌رۆژئاوای كوردستان‬ ‫هاوبەش بێت‬ ‫لە‌دەسەاڵتدا‪ ،‬پێویست‬ ‫بو الیەنەكانی دیكەش‬ ‫قبوڵ بكات نەك‬ ‫تاكڕەوانە ئیدارەی ئەو‬ ‫ناوچانە بكات‌و پەیڕەوی‬ ‫سیستمی حزبی پێشڕەو‬ ‫بكات‬

‫ئاوێن���ە‪ :‬ئەو ئەنجومەن���ەی لە‌غازی‬ ‫عەنتاب لە‌توركی���ا پێكهێنرا كارەكانی‬ ‫بەكوێ گەیشتوە؟‬ ‫عەبدولباقی یوس���ف‪ :‬ل���ە‌‪18‬ی ئازار‬ ‫لە‌كۆنگرەی غازی عەنتاب ئەنجومەنێك‬ ‫ب���ۆ عەفری���ن پێكهێنرا بەپش���تیوانی‬ ‫توركیا‪ ،‬هەرچەندە بەش���ێكی ئەوانەی‬ ‫بەشداریان كردوە لەو كۆنگرەیە خەڵكی‬ ‫عەفرینن ب���ەاڵم بەت���ەواوی هەژمونی‬ ‫توركیای لەس���ەرە‪ ،‬بە‌قسەی ئەوان بۆ‬ ‫هاوكاریكردنی ئیدارەدانی عەفرینە بەاڵم‬ ‫وەكو دەس���ەاڵت‪ ،‬ئەوانە دەس���ەاڵتیان‬ ‫نییە‌و تەنیا توركیا دەسەاڵتی هەیە‪.‬‬ ‫ئاوێنە‪ :‬ئێوە بەشدارن لەو ئەنجومەنە‬ ‫عەفرین دوای داگیرکردنی لەدوای لەالیەن تورکیاووە‬ ‫وەك ئەنەكەسە؟‬ ‫عەبدولباقی یوس���ف‪ :‬نەخێر ئێمە چ‬ ‫وەك حزبی خۆمان‌و چ وەك ئەنەكەسە لەژێر دەس���ەاڵتی حكومەت���ی توركیاو بەوەی پەیەدە سەر بە‌پەكەكەیە بچێتە ئەندامی ئەنەكەس���ە نین‪ ،‬بەشداربون‪ .‬داخران‪ .‬تا ئێس���تا هەندێك ئەنداممان سیاسەتەی ئیئتیالفی سوریمان كردوە‬ ‫هەبونی ئەو چەكدارە جاش���انەی سەر س���ەر لەكاتێكدا ئەمریكاو رۆژئاوا وەك ف���واد ئەلیكۆ ئامادەی ئ���ەو كۆنگرەیە وەك عەبدولڕەحمان ئاپ���ۆ لەزیندانە‌و لەوەی پش���تیوانی داگیركاریی توركیا‬ ‫بەشدار نین لەو ئەنجومەنەدا‪.‬‬ ‫ئاوێنە‪ :‬بەاڵم لە‌لێدوانەكانی ئیبراهیم بەحكومەت���ی توركیان خەڵكی عەفرین هێزێكی سەربەخۆی كوردستانی سوریا نەب���وە‪ ،‬ب���ەاڵم ئێم���ە كە بەش���ێكین ك���ەس نازانێت لەكوێیە ئ���ەوە ماوەی دەكات‪ .‬ئێمە س���وپای ئ���ازاد كە وەك‬ ‫برۆ‌و فواد عەلیكۆدا جۆرێك لە‌پشتیوانی ناتوانن بگەڕێنەوە‪.‬‬ ‫مامەڵە لەگەڵ پەیەدە دەكەن‪ ،‬پەیەدە لە‌ئیئتیالف���ی س���وری‪ ،‬ئیئتیالفەك���ە ش���ەش مانگە كە خەڵك���ی عەفرینە‪ .‬پش���تیوانی توركی���ا هاتۆت���ە عەفرین‬ ‫ئاوێن���ە‪ :‬كەوات���ە بۆچ���ی داواكاری پاس���او دەخات���ە ب���ەردەم توركیا كە لیژنەی دروس���ت كردبو بۆ چاودێری‌و ئێس���تاش ئەنەكەس���ە قب���وڵ ناكات بە‌جاش دەزانین‪.‬‬ ‫بۆ ئەو ئەنجومەنە دەبینرێت؟‬ ‫ئاوێنە‪ :‬كەوایە بۆچ���ی لە‌ئیئتیالفی‬ ‫لەژێر س���ایەی حكومەتی توركی لەوێ‬ ‫عەبدولباقی یوسف‪ :‬ئەنەكەسە تەنیا گشتیی دادگای بەرگریی گەل لە‌باكوری ئەمان پەكەكەن‪ ،‬ئەوەش ئەنجامەكەی بەدواداچونی دۆخی عەفرین‪.‬‬ ‫ئاوێن���ە‪ :‬ب���ەاڵم وەك دەوترێت ئەو كارب���كات‌و ه���اوكاری جێبەجێكردنی سوری ناكشێنەوە؟‬ ‫پش���تیوانی ئ���ەوە دەكات كە خەڵكی سوریا بڕیاری دەس���تیگركردنی بۆ دو ئەوە بو ك���ە لە‌عەفرین بینیمان‪ .‬ئەمە‬ ‫عەبدولباقی یوسف‪ :‬بكشێینەوە یان‬ ‫عەفرین بگەڕێنەوە س���ەر خاكی خۆیان به‌رپرسی ئەنەكەسە كە تۆمەتەكەشی جگەلەوەی پەیەدە رێگەی نەدەدا هیچ لیژنەی���ە ب���ۆ دروس���تكردنی ئیدارەی سیاسەتەكانی توركیا بێت بەڵكو ئێمە‬ ‫الیەنێكی دیكە لە‌رۆژئاوای كوردس���تان عەفری���ن پێكهاتب���و لەس���ەر بڕیاری دەڵێین پێویستە سوپای توركیا عەفرین نەكشێینەوە لەئێس���تادا گرنگ ئەوەیە‬ ‫نەك پش���تیوانی ئەو ئەنجومەنە بكات‪ .‬هاوكاریكردنی توركیایە؟‬ ‫چۆڵ بكات‌و چونكە ئەوە داگیركارییە‪ .‬كە جیاوازی زۆر لە‌هەڵوێستماندا هەیە‪.‬‬ ‫عەبدولباقی یوسف‪ :‬دۆخی رۆژئاوای هاوبەش بێت لە‌دەس���ەاڵتدا‪ ،‬پێویست كۆنگرەكەو لەسەر ویستی توركیا؟‬ ‫ئەنەكەس���ە دژی ئ���ەو گۆڕانكارییەی‬ ‫ئاوێنە‪ :‬ئەم داوای���ەی ئێوە تا چەند لەداهاتودا گفتوگۆ لەسەر ئەوە دەكەین‪،‬‬ ‫عەبدولباقی یوس���ف‪ :‬نەخێر‪ ،‬ئەوانە‬ ‫حكومەتی توركیا پێی هەڵدەس���تێت‌و كوردس���تان‌و شكس���تی پەی���ەدەو بو الیەنەكانی دیكەش قبوڵ بكات نەك‬ ‫دژی ئەو هێزە چەكدارانەیە كە لەعەفرین سیاس���ەتەكانی لەعەفری���ن وایكردوە تاكڕەوانە ئیدارەی ئەو ناوچانە بكات‌و لیژن���ەی دیك���ەن‪ .‬ئیئتیالفی س���وری واقیعیی���ە لەكاتێك���دا كۆنگرەی غازی ئێمە قبوڵناكەین سیاسیەتی ئیئتیالفی‬ ‫پەیەدە ئەو تۆمەتان���ەی دەیخاتە پاڵ پەیڕەوی سیس���تمی حزبی پێش���ڕەو لیژنەیەكی دروس���ت كردب���و كە فواد عەنت���اب بڕیاریداوە ك���ە قائیمقامێكی سوری بەو جۆرە بێت‪.‬‬ ‫هەن كە جاشی حكومەتی توركیان‪.‬‬ ‫ئاوێن���ە‪ :‬ك���ێ رێگ���رە لە‌گەڕانەوەی‬ ‫هەڵوێستی رەس���می ئەنەكەسە دژی ئەنەكەسەو بەرپرس���ەكانی ئەو حزبە‪ ،‬بكات‪ .‬ئێس���تا دەیەوێت ئەنجامی ئەو عەلیكۆ تێیدا نوێنەرایەتی ئەنەكەسەی ت���ورك بۆ عەفری���ن دابنرێت‌و هەروەها‬ ‫داگیركاریی توركیایە لەعەفرین‪ ،‬رۆژی بكات���ە پاس���اوێك بۆ ئ���ەوەی بۆچی شكس���تە بخاتە ئەس���تۆی ئەنەكەسە‪ ،‬دەكردو دوای چەند رۆژێك فواد عەلیكۆ ئیئتیالفی س���وریش كە ئێوە ئەندامن ئاوارەكان بۆ عەفری���ن؟ نەگەڕانەوەی‬ ‫ئاوارەكان ئەگەری گۆڕینی دیمۆگرافی‬ ‫یەكش���ەممە ئەنەكەسە‪ ،‬توركیای وەك عەفری���ن بەم رۆژە گەیش���ت‪ .‬راس���تە لەكاتێكدا دەب���و پێداچونەوە بەخۆیدا كشایەوە لەو لیژنەیە‪ .‬ئێمە وەكو حزبی تێیدا پشتیوانی ئەوە دەكات؟‬ ‫عەبدولباق���ی یوس���ف‪ :‬ئێم���ە دژی لەعەفرین ناهێنێتە گۆڕێ؟‬ ‫دەوڵەتێك���ی داگیركەر ناوبردوەو داوای توركیا قەت قەب���وڵ ناكات هەرێمێكی ب���كات‌و كار بۆ رێكخس���تنەوەی ماڵی یەكێتی داوامانكرد بكشێتەوە‪.‬‬ ‫عەبدولباقی یوس���ف‪ :‬بە‌پلەی یەكەم‬ ‫ئاوێنە‪ :‬ئێوە لەناو عەفرین ماون وەك سیاس���ەتەكانی ئیئتیالف���ی س���وریش‬ ‫كردوە لەعەفرین بكش���ێتەوە‪ .‬هەروەك كوردی لە‌رۆژئاوای كوردستان دروست كورد بكات‪.‬‬ ‫بەیانێكمان دەركردوە‪ .‬ئەگەر ئیئتیالف حكومەت���ی توركیا رێگ���رەو هەروەها‬ ‫ئاوێن���ە‪ :‬لەكۆنگ���رەی عەنتاب هیچ حزبەكانی سەر بە‌ئەنەكەسە؟‬ ‫داواش���ی لە‌ئەنجومەن���ی ئاسایش���ی ببێت‌و دژی كوردە‪ ،‬بەاڵم سیاسەتەكانی‬ ‫عەبدولباقی یوس���ف‪ :‬پێش ش���ەڕی پێ���ی وایە ك���ە بونی ئێران‌و روس���یاو س���وریاش رێگە ن���ادات ئ���ەو ئاوارانە‬ ‫نێودەوڵەت���ی ك���ردوە‪ ،‬پارێزگارییەكی پەیەدە هاوكار ب���ون بۆ ئەمە‪ .‬پەیەدە ئەندامێكی ئەنەكەسەی تێدا نەبوە؟‬ ‫عەبدولباق���ی یوس���ف‪ :‬نەخێر كەس عەفرین‪ ،‬ئەندامانی س���ەر بە‌ئەنەكەسە ئەمریكا لەس���وریا داگیركارییە كەواتە بگەڕێنەوە‪ .‬ئامانجێكی توركیاش���ە كە‬ ‫نێودەوڵەتی بۆ عەفرین پێكبهێنرێت بۆ دەچ���وە حەڵ���ەب‌و رەقق���ە لەكات���ی‬ ‫ئەوەی خەڵكی عەفرین بتوانن بگەڕێنەوە ئازادكردنیان���دا وێنەی بەڕێز ئۆجەالنی وەك نوێنەری ئەنەكەسە لەو كۆنگرەیە لەالیەن پەیەدەوە دەس���تگیردەكران‌و دەبێت بونی توركیاش لە‌خاكی سوریا‌و ئەمەشی بەئاش���كرا گوزارشت لێكردوە‬ ‫سەر خاكی خۆیان‌و خەڵكی عەفرین بۆ بەرزدەكردەوە‪ ،‬ئ���ەوەش هاوكار بو بۆ نەبوە‪ .‬هەندێك كەس���ایەتی كە خۆیان رێگە بەهەڤااڵنی ئێم���ە نەدەدرا لەوێ لەناو عەفرین‌و جەرابلوس بە‌داگیركاریی چونكە ئ���ەوان نكۆڵی لەوە دەكەن كە‬ ‫خۆیان ئیدارەی عەفرین بكەن‪ ،‬چونكە ئەوەی هەڕەش���ەو پاگەندەكانی توركیا بە‌نزی���ك لە‌ئەنەكەس���ە دەبینن بەاڵم كاربكەن‌و بارەگاكانی ئەنەكەسە هەمو بزانێ���ت‪ .‬بۆی���ە ئێم���ە دژایەت���ی ئەو كورد زۆرینە بێت لە‌عەفرین‪.‬‬

‫ژنێك‌و دو منداڵی‌‌و كۆرپه‌یه‌كی‌ چوار مانگ له‌ده‌ریای‌ ئیجه‌دا خنكان‬ ‫ئا‪ :‬مه‌زهه‌ر كه‌ریم‬ ‫شه‌وی‌ ‪4‬ی‌ نیسان‪ ،‬به‌له‌مێكی‌‬ ‫په‌نابه‌ران كه‌ هه‌مویان خه‌ڵك ‌‬ ‫ی‬ ‫زاخۆ ده‌بن‌و ده‌یانه‌وێ‌ له‌توركیاوه‌‬ ‫به‌قاچاخ بچنه‌ یۆنانه‌وه‌ له‌ده‌ریای‌‬ ‫ئیجه‌دا به‌له‌مه‌كه‌ وه‌رده‌گه‌ڕێ‌‌و ژنێك‌و‬ ‫دو منداڵی‌‌و كۆرپه‌یه‌كی‌ چوار مانگ‬ ‫ده‌خنكێن‪.‬‬ ‫دو منداڵه‌كه‌ ناویان شێرزادو ئاده‌مه‌و‬ ‫دایكیشیان ناوی‌ به‌یانه‌‪ ،‬هاوسه‌ره‌كه‌ی‌‬ ‫ی كامه‌رانه‌و له‌گه‌ڵ‌ دو منداڵی‌ تری‌و‬ ‫ناو ‌‬ ‫په‌نابه‌رانی‌ ناو كه‌شتییه‌كه‌ گه‌یشتونه‌ته‌‬ ‫كه‌ناره‌كانی‌ واڵتی‌ یۆنان‪.‬‬ ‫مه‌دینه‌ یوس���ف پ���وری‌ منداڵه‌كان‌و‬ ‫خوش���كی‌ كامه‌ران به‌ئاوێنه‌ی‌ راگه‌یاند‬ ‫"شه‌و دره‌نگ بو كامه‌رانی‌ برام له‌واڵتی‌‬ ‫یۆنان���ه‌وه‌ ته‌له‌فون���ی‌ بۆ ك���ردم‌و وتی‌‬ ‫به‌یان‌و شیرزادو ئاده‌م خنكاون نازانین‬ ‫ته‌رمه‌كانیان چی‌ به‌س���ه‌ر هاتوه‌ ئێمه‌‬ ‫ئێس���تا له‌واڵتی‌ یۆنانین‪ ،‬چه‌ند جارێك‬ ‫داوام ك���ردوه‌ قس���ه‌ له‌گه‌ڵ س���ه‌فین‌و‬ ‫ئامه‌دو محه‌مه‌د بكه‌م به‌اڵم نه‌متوانیوه‌‬ ‫قسه‌یان له‌گه‌ڵ بكه‌م"‪.‬‬ ‫مه‌دینه‌ ئه‌وه‌شی‌ وت "كامه‌رانی‌ برام‬ ‫له‌ق���ه‌زای‌ زاخ���ۆ كاری‌ كاره‌بای‌ ده‌كرد‬ ‫ژیانی‌ دارایی‌ باش���بو‪ ،‬ماوه‌یه‌ك پێش‬ ‫ئێس���تا بڕیاریدا بچێته‌ واڵتی‌ ئه‌ڵمانیا‪،‬‬ ‫ب���ه‌و هۆیه‌وه‌ خێزانه‌ك���ه‌ی‌ منداڵه‌كانی‌‬ ‫چون���ه‌ واڵتی‌ توركی���ا‪ ،‬ته‌له‌فونیان بۆ‬ ‫ده‌كردین‌و هه‌واڵم���ان ده‌زانین زۆرباش‬

‫له‌ ئێستادا گه‌ڕان‬ ‫به‌دوای قوربانیاندا‬ ‫به‌رده‌وامه‌‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫تا ئێستا ته‌رمه‌كان‬ ‫نه‌دۆزراونه‌ته‌وه‌‬ ‫قوربانییەکان‬ ‫كوڕه‌كه‌م كه‌ماوه‌ی‌ بیس���ت ساڵه‌ ژیانی‌‬ ‫بون"‪.‬‬ ‫یوس���ف عه‌بدواڵ باوك���ی‌ كامه‌ران‌و هاوس���ه‌ری‌ پێكهێن���اوه‌ ناچاربو بچێت ‌ه‬ ‫خ���ه‌زوری‌ به‌یان وت���ی‌ "كوڕێكم له‌گه‌ڵ ده‌ره‌وه‌ی‌ واڵت‪ ،‬به‌اڵم ژیانی‌ خێزانه‌كه‌ی‌‬ ‫چه‌ن���د كه‌س���وكارێكمدا چونه‌ت ‌ه واڵتی‌ به‌مه‌رگ كۆتایی‌ هات"‪.‬‬ ‫توركی���ا چاوه‌ڕی���ن ته‌رم���ی‌ به‌ی���ان‌و‬ ‫"ئ���اری ج���ه‌الل" سه‌رپه‌رش���تیاری‬ ‫منداڵه‌كانی‌ وه‌ربگرنه‌وه‌"‪.‬‬ ‫وتیشی‌ " داوا له‌الیه‌نی‌ په‌یوه‌ندی‌ دارا فیدراسیۆنی سه‌رتاس���ه‌ریی په‌نابه‌ران‬ ‫ده‌كه‌ین هاوكارمان ب���ن بۆ هێنانه‌وه‌ی‌ له‌ب���اره‌ی‌ ئ���ه‌م روداوه‌وه‌ به‌ئاوێن���ه‌ی‌‬ ‫ته‌رمه‌كان كه‌ له‌چواوه‌ڕوانیدا دۆخێكی‌ ڕاگه‌یاند "رۆژی ‪4‬ی‌ ئه‌م مانگه‌ به‌له‌مێك‬ ‫خراپ به‌سه‌ر ده‌به‌ین وه‌ك خێزانه‌كه‌مان له‌ئ���اوی ئیجه‌ی‌ نێ���وان توركیاو یۆنان‬ ‫نیگه‌رانین كه‌به‌هۆی‌ دۆخی‌ كوردستان‌و به‌له‌مێك نق���وم بووه‌ كه‌ ‪ ٣٠‬كۆچبه‌ری‬ ‫ئ���ه‌و دۆخ���ه‌ی‌ ڕوی‌ له‌هه‌رێ���م كردوه‌‪ ،‬ھه‌رێم���ی كوردس���تانی ھه‌ڵگرت���ووه‌‪،‬‬

‫له‌ئه‌نجام���دا چوار ھاوواڵتیی پارێزگای‬ ‫دهۆك گیانیان له‌ده‌ستداوه‌ كه‌ سیانیان‬ ‫ئه‌ندامی یه‌ك خێزانێكن"‪.‬‬ ‫ئام���اژه‌ی ب���ۆ ئه‌وه‌ش���كرد‪ ،‬ئ���ه‌و‬ ‫ھاوواڵتییانه‌ ھه‌وڵیانداوه‌ به‌ش���ێوه‌یه‌كی‬ ‫نایاس���ایی له‌توركی���اوه‌ ب���ه‌ره‌و یۆنان‬ ‫ك���ۆچ بك���ه‌ن‪ ،‬له‌ئێستاش���دا گ���ه‌ڕان‬ ‫به‌دوای قوربانیان���دا به‌رده‌وامه‌‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫تا ئێس���تا ته‌رمه‌كان نه‌دۆزراونه‌ته‌وه‌‪،‬‬ ‫فیدراس���یۆنی‬ ‫سه‌رپه‌رش���تیاری‬ ‫سه‌رتاس���ه‌ریی په‌نابه‌ران جه‌ختیش���ی‬

‫ك���رده‌وه‌‪ ،‬دوای دۆزینه‌وه‌ی ته‌رمه‌كان‌و‬ ‫ته‌واوبوونی رێكاره‌ یاساییه‌كان‪ ،‬ته‌رمی‬ ‫ئ���ه‌و ھاوواڵتیان���ه‌ ده‌گه‌ڕێندرێنه‌وه‌ بۆ‬ ‫ھه‌رێمی كوردستان‪.‬‬ ‫له‌باره‌ی رزگاربووانی رووداوه‌كه‌شه‌و‌ه‬ ‫ئام���اژه‌ی ب���ه‌وه‌ ك���رد‪ ،‬بە‌ھاوكاری���ی‬ ‫پۆلیسی س���نوور‌و باڵیۆزخانه‌ی عێراق‬ ‫له‌توركیا به‌ھانای رزگاربووانه‌وه‌ چوون‌و‬ ‫له‌داھاتوویه‌ك���ی نزیكیش���دا نوێن���ه‌ری‬ ‫تایبه‌تی���ان ره‌وان���ه‌ی توركی���ا ده‌كه‌ن‬ ‫بۆ به‌دواداچ���وون‌و وه‌رگرتنی زانیاری‬

‫له‌باره‌ی ھۆكاری روداوه‌كه‌‪.‬‬ ‫ئه‌مه‌ له‌كاتێكدایه‌ كه‌ سااڵنه‌ ده‌ریای‌‬ ‫ئیجه‌دا سه‌دان په‌نابه‌ری‌ تیا ده‌خنكێت‬ ‫كاتێك ده‌یان���ه‌وێ‌ به‌قاچاغ له‌توركیاوه‌‬ ‫به‌ره‌و یۆنان بپه‌ڕنه‌وه‌‪ ،‬به‌اڵم زۆرجار ئه‌و‬ ‫په‌نابه‌ره‌ كوردانه‌ی‌ ده‌په‌ڕنه‌وه‌و به‌پێ‌‌و‬ ‫به‌هه‌زار چه‌رمه‌س���ه‌ری‌ ده‌گه‌نه‌ واڵتانی‌‬ ‫رۆژئاوای‌ ئه‌وروپا‪ ،‬ی���ان بۆ ماوه‌یه‌كی‌‬ ‫زۆر له‌كه‌مپدا ده‌مێننه‌وه‌و بێزارو زه‌ڕس‬ ‫ده‌بن له‌ژیانی‌ خۆی���ان یاخود به‌فڕۆكه‌‬ ‫ده‌نێردێنه‌وه‌ بۆ كوردستان‪.‬‬

‫‪8‬‬

‫کۆمەاڵیەتی‬

‫)‪ )620‬سێشه‌ممه ‪2018/4/10‬‬

‫پاش داخستنی نوسینگه‌ی توندوتیژی خێزانی‬ ‫سێ‌ مانگ ‌ه كێشه‌ خێزانیه‌كانی‌ خانه‌قین به‌ته‌له‌فون چاره‌سه‌ر ده‌كرێن‬

‫"ژنی‌ تیای ‌ه ته‌مه‌نی‌ شانز‌ه ساڵه‌ له‌گه‌ڵ هاوسه‌ره‌كه‌ ‌ی كێشه‌ی‌ هه‌یه‌ ده‌یه‌وێت جیابێته‌وه‌"‬ ‫ئا‪ :‬مه‌زهه‌ر كه‌ریم‬

‫له‌دوای‌ چوار ساڵ به‌رده‌وامی‌‪،‬‬ ‫نوسینگه‌ی‌ به‌ره‌نگاربونه‌وه‌ی‌‬ ‫توندوتیژی‌ خێزانی‌ له‌قه‌زای‌ خانه‌قین‬ ‫داده‌خرێت‪ .‬ئێستا له‌رێگه‌ی‌ ژماره‌ی‌‬ ‫ته‌له‌فونه‌وه‌ كێشه‌ خێزانییه‌كان‬ ‫چاره‌سه‌ر ده‌كرێن‪ ،‬ئه‌مه‌ش كێشه‌ی‌ بۆ‬ ‫هاواڵتیانی‌ ئه‌و سنوره‌ دروستكردوه‌‪.‬‬ ‫به‌ڕێوه‌ب���ه‌ری‌ توندوتی���ژی‌ خێزان ‌‬ ‫ی‬ ‫گه‌رمی���ان عه‌قی���د له‌میع���ه‌ محه‌م���ه‌‬ ‫ل���ه‌و باره‌ی���ه‌وه‌ بە‌ئاوێن���ه‌ی‌ ڕاگه‌یاند‬ ‫"له‌نوس���ینگه‌ی‌ بەرەنگاربون���ەوەی‬ ‫توندوتی���ژی‌ خێزان���ی‌ خانه‌قی���ن‬ ‫فه‌رمانبه‌رم���ان نه‌ب���و‪ .‬چه‌ندی���ن جار‬ ‫داوامانكرد پێویس���تمان بە‌فه‌رمانبه‌ره‌‪،‬‬ ‫به‌تایبه‌ت فه‌رمانبه‌ری‌ پۆلیس‌و ئه‌فسه‌ر‬ ‫بۆ لێكۆڵینه‌وه‌ی‌ كه‌یس���ه‌كان‌و ڕێكاره‌‬ ‫یاس���ایه‌كانی دۆس���یه‌كانی‌ توندوتیژی‌‬ ‫خێزانی‌‪ ،‬به‌اڵم سودی نه‌بو‪ .‬به‌و هۆیه‌وه‌‬ ‫بە‌بڕیارێكی‌ به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تیه‌كه‌مان ئه‌و‬ ‫نوسینگه‌یه‌مان هه‌ڵوه‌شانده‌وه‌"‪.‬‬ ‫داخستنی نوس���ینگه‌كه‌ كێشه‌ی بۆ‬

‫هاواڵتیان دروس���تكردوه‌‪ ،‬چونكه‌ وه‌ك‬ ‫عه‌قید له‌میع���ه‌ وتی "كاتێك هاواڵتیان‬ ‫توش���ی‌ كێش���ه‌و گیروگرفتێك ده‌بن‪،‬‬ ‫نازان���ن ڕو له‌ك���وێ بك���ه‌ن‪ .‬ده‌بێ���ت‬ ‫الیه‌نێك���ی‌ په‌یوه‌ندی���دار هه‌بێ���ت بۆ‬ ‫به‌دوادا چونی‌ كێش���ه‌كانیان‪ .‬داوامان‬ ‫له‌ئیداره‌ی‌ گه‌رمی���ان كردوه‌ بۆ دوباره‌‬ ‫كردنه‌وه‌ی‌ ئه‌و نوس���ینگه‌یه‌‪ .‬له‌رێگه‌ی‌‬ ‫ئی���داره‌ی‌ گه‌رمی���ان‌و قایمقامی‌ قه‌زای‌‬ ‫خانه‌قینه‌وه‌ له‌هه‌وڵ���ی‌ به‌رده‌وامداین‪،‬‬ ‫چاوه‌ڕێی‌ وه‌اڵم���ی‌ وه‌زراره‌تی‌ ناوخۆین‬ ‫تا فه‌رمانبه‌رمان بۆ دابین بكات"‪.‬‬ ‫بە‌وت���ه‌ی به‌ڕێوه‌ب���ه‌ری‌ توندوتیژ ‌‬ ‫ی‬ ‫خێزانی‌ گه‌رمیان ئه‌م دۆخه‌ وای كردوه‌‬ ‫"ژماره‌یه‌ك ل���ه‌و كێش���ه‌ خێزانیانه‌ی‌‬ ‫له‌خانه‌قی���ن ڕوده‌ده‌ن‪ ،‬دێن���ه‌وه‌‬ ‫به‌رێوه‌به‌ریه‌ت���ی‌ به‌ره‌نگاربون���ه‌وه‌ی‌‬ ‫توندوتی���ژی‌ خێزان���ی‌ گه‌رمیان‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫له‌ڕوی‌ تایبه‌تمه‌ندی‌ ش���وێنه‌وه‌ ناكرێت‬ ‫كێشه‌یه‌كی‌ خانه‌قین بهێنرێته‌ گه‌رمیان‪،‬‬ ‫چونكه‌ به‌پێی‌ یاسا پێویسته‌ له‌هه‌مان‬ ‫ئه‌و جێگه‌یه‌ی‌ كێش���ه‌كه‌ ڕویداوه‌ هه‌ر‬ ‫له‌و جێگه‌یه‌یش چاره‌سه‌ر بكرێت‪ .‬بۆیه‌‬

‫پیاوێكی‌ ته‌مه‌ن ‪ 46‬ساڵ‬ ‫له‌دوا ‌ی ژیان دروستكردنی‌‬ ‫خوشكه‌كه‌ی‌ خۆ ‌ی ده‌كوژێت‬ ‫ئا‪ :‬مه‌زهه‌ر‬ ‫كاتژمێر ‪ 5:30‬خوله‌كی‌ ئێواره‌ی‌ ڕۆژی‌ دو‬ ‫شه‌ممه‌ پیاوێكی‌ ته‌مه‌ن ‪ 46‬ساڵ به‌ناوی‌‬ ‫(ع‪.‬ق) له‌باخچه‌كه‌ی‌ خۆیدا له‌شارۆچكه‌ی‌‬ ‫قه‌اڵدزی‌ بە‌په‌تێك خۆی ده‌خنكێنێت‪.‬‬ ‫(س‪.‬ئـ) ئامۆزای‌ چیرۆكی‌ خۆكوش���تن ‌ی‬ ‫ئامۆزاك���ه‌ی‌ ده‌گێڕێت���ه‌وه‌‌و ده‌ڵێ���ت "ئه‌و‬ ‫ڕۆژه‌ له‌ماڵه‌وه‌ دانیش���تبوم‪ ،‬مامم كه‌ هه‌ر‬ ‫بیس���ت مه‌ترێك له‌باخچ���ه‌ی‌ ئامۆزاكه‌وه‌‬ ‫دوره‌‪ ،‬ته‌له‌فون���ی‌ ب���ۆ ك���ردم وت���ی‌ (ع)‬ ‫له‌نه‌خۆشخانه‌ی‌ فریاكه‌وتنی‌ قه‌اڵدزێیه‌ خۆی‬ ‫خنكاندوه‌‪ .‬كاتێك گه‌یش���تمه‌ نه‌خۆشخانه‌‬ ‫خزم‌و كه‌س���وكار له‌به‌رده‌م نه‌خۆشخانه‌كه‌‬ ‫كۆبوبونه‌وه‌ بۆ وه‌رگرتنه‌وه‌ی‌ ته‌رمه‌كه‌ی‌"‪.‬‬ ‫وتیش���ی‌ "س���ه‌ر له‌به‌یانیی ئ���ه‌و رۆژه‌‪،‬‬ ‫(ع) داوای‌ له‌كوڕه‌كه‌ی‌ ك���ردوه‌ تا بیباته‌‬ ‫باخچه‌كه‌ی‌ له‌گون���دی‌ (بادلیان)‪ .‬هه‌فتانه‌‬ ‫چه‌ند جارێك سه‌ردانی‌ باخچه‌كه‌ی‌ ده‌كرد‪،‬‬ ‫زۆر دڵی‌ پێ‌ خۆشبو‪ ،‬پیازو سه‌وزه‌و میوه‌ی‌‬ ‫تێداكردبو‪ .‬چه‌ند ڕۆژێك پێش ئه‌وه‌ی‌ خۆی‌‬ ‫بكوژێت‪ ،‬زاوایه‌كم���ان خێزانه‌كه‌ی‌ ئاگادار‬ ‫كردبو كه‌ ب���اری‌ ده‌رونیی‌ ئامۆزاكه‌م ته‌واو‬ ‫نیه‌‪ ،‬له‌خۆیه‌وه‌ قسه‌ ده‌كات‌و قسه‌كانیشی‌‬ ‫تێكه‌ڵ ده‌كات‪ ،‬وه‌ك شێتی‌ لێهاتوه‌‪ .‬پێشتر‬ ‫ب���اری‌ ده‌رونیی‌ زۆر جێگیر بو‪ ،‬كه‌س���ێكی‌‬ ‫زۆر له‌سه‌رخۆبو‪ .‬ئه‌وه‌ یه‌كه‌م جاریه‌تی‌ بیر‬ ‫له‌خۆكوش���تن بكاته‌وه‌و باری‌ ده‌رونی‌ تێك‬ ‫بچێت"‪.‬‬ ‫له‌باره‌ی‌ ئه‌وه‌ی‌ خوشكێكی‌ (ع) ماوه‌ی‌‬ ‫ده‌ ڕۆژێ���ك ده‌بێت ژیانی‌ هاوس���ه‌رگیری‌‬ ‫پێكهێن���اوه‌‌و براك���ه‌ی‌ پێی خۆش���نه‌بوه‌‬ ‫به‌ه���ۆی‌ ته‌مه‌نیه‌وه‌ خێزان دروس���تبكات‪،‬‬ ‫ئه‌و ئامۆزایه‌ی‌ وتی "م���ن له‌باره‌یه‌وه‌ هیچ‬ ‫نازانم‪ ،‬نه‌مبیس���توه‌ ناڕازی‌ بێت‌و نامه‌وێت‬ ‫له‌وباره‌ی���ه‌وه‌ هی���چ بڵێم‪ .‬ش���ه‌وێك پێش‬ ‫ئه‌وه‌ی‌ خ���ۆی‌ بكوژێت له‌ماڵ���ی‌ خزمێكی‌‬ ‫خۆمان ب���وه‌‪ ،‬جوێنی‌ به‌پارت���ی‌‌و یه‌كێتی‌‬ ‫داوه‌‪ ،‬زۆر ل���ه‌و دو حیزبە‌بێزارب���وه‌‪ ،‬هیچ‬ ‫كێش���ه‌یه‌كی‌ كۆمه‌اڵیه‌تی‌‌و ئابوری‌ نه‌بوه‌‌و‬ ‫باری‌ دارایی‌ باشبوه‌"‪.‬‬ ‫هاواڵتیه‌ك���ی‌ دانیش���توی‌ ق���ه‌اڵدزی‌ ك ‌ه‬ ‫له‌نزیك���ه‌وه‌ (ع)ی‌ ناس���یوه‌‌و نه‌یویس���ت‬ ‫ناوی‌ ئاش���كرا بكرێت وتی‌ "كه‌سێكی‌ زۆر‬ ‫له‌س���ه‌رخۆ بو‪ ،‬كێشه‌ی‌ له‌گه‌ڵ كه‌س نه‌بو‪.‬‬ ‫له‌ناو بازاڕی‌ ق���ه‌اڵدزی‌ دوكانی‌ فۆتۆكۆپی‌‬ ‫هه‌بو"‪.‬‬ ‫عوس���مان جێگ���ری‌ به‌رێوه‌ب���ه‌ری‌‬

‫ئێمه‌ زۆر جار هه‌وڵده‌ده‌ین له‌س���نوری‌‬ ‫خانه‌قین كێش���ه‌كانیان بۆ چاره‌س���ه‌ر‬ ‫بكرێت‌و قسه‌یان له‌گه‌ڵ بكرێت"‪.‬‬ ‫بۆ ئه‌و مه‌به‌س���ته‌ش ئێس���تا له‌بری‬ ‫نوس���ینگه‌كه‌‪ ،‬تۆڕێكی مۆبایل دانراوه‌‬ ‫له‌ناو ئاواره‌كان���ی كه‌مپی ئه‌ڵوه‌ندا كه‌‬ ‫له‌‪ 3‬ژم���اره‌ مۆبایل���ی پێكهاتوه‌ "هه‌ر‬ ‫خێزانێك كێشه‌یه‌كی‌ هه‌بێت په‌یوه‌ندی‌‬ ‫ده‌كات به‌و ژم���اره‌ موبایالنه‌وه‌‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫ئه‌وه‌ وه‌ك پێویست چاره‌سه‌ری‌ ته‌واوی‌‬ ‫كێش���ه‌كان ناكات‪ ،‬ته‌نها چاره‌سه‌رێكی‌‬ ‫س���ه‌ره‌تاییه‌‪ .‬له‌ڕوی‌ یاس���اییه‌وه‌ ئه‌و‬ ‫كه‌سانه‌ی‌ كێشه‌یان هه‌یه‌‌و بانگ ده‌كرێن‬ ‫ئه‌و گرنگی���ه‌ی‌ پێناده‌ن‪ ،‬یان خێزانێك‬ ‫كێشه‌یه‌كی‌ هه‌یه‌ له‌ناو خانه‌قین ناچێته‌‬ ‫ناو ئاواره‌كان بۆئه‌وه‌ی قسه‌ی‌ له‌گه‌ڵدا‬ ‫بكرێت‪ .‬ب���ه‌اڵم بۆ ئاواره‌كانی‌ كه‌مپه‌كه‌‬ ‫س���ودی‌ باش���ی‌ هه‌بوه‌‪ ،‬زۆرینه‌ی‌ ئه‌و‬ ‫كێشانه‌ی‌ له‌كه‌مپی‌ ئاواره‌كان ڕویانداوه‌‬ ‫له‌و ڕێگه‌یه‌وه‌ چاره‌سه‌ركراون"‪.‬‬ ‫له‌الیه‌ك���ی دیكه‌وه‌ ڕائید س���اجیده‌‬ ‫محه‌م���ه‌د به‌رێوه‌ب���ه‌ری‌ پێش���وی‌‬ ‫بەرەنگاربون���ەوەی‬ ‫نوس���ینگه‌ی‌‬ ‫توندوتژی‌ خێزان���ی‌ خانه‌قین له‌باره‌ی‌‬

‫داخس���تنی‌ نوس���ینگه‌كه‌یانه‌وه‌ وت���ی‌‬ ‫"ڕۆژان���ه‌ ژماره‌یه‌كی‌ به‌رچ���او له‌ژنان‌و‬ ‫كچ���ان په‌یوه‌ن���دی‌ ده‌ك���ه‌ن بە‌ژماره‌‬ ‫موبایله‌كانمانه‌وه‌‪ .‬زۆرینه‌یان له‌ته‌مه‌نی‬ ‫منداڵیدان‪ ،‬ژنی‌ تیایه‌ ته‌مه‌نی‌ ش���انزه‌‬ ‫س���اڵه‌ له‌گه‌ڵ هاوس���ه‌ره‌كه‌ی‌ كێشه‌ی‌‬ ‫هه‌ی���ه‌ ده‌یه‌وێت جیابێت���ه‌وه‌‪ .‬ئه‌مه‌ش‬ ‫به‌ش���ێكی‌ زۆری‌ ده‌گه‌ڕێت���ه‌وه‌ ب���ۆ‬ ‫جیاوازی‌ ته‌مه‌نی���ان‪ .‬پیاو هه‌یه‌ پانزه‌‬ ‫بۆ بیست س���اڵ له‌كچه‌كه‌ گه‌وره‌ تره‌‪،‬‬ ‫له‌یه‌ك تێناگه‌ن‪ .‬ئه‌مه‌ش كێش���ه‌ی‌ بۆ‬ ‫دروستكردون"‪.‬‬ ‫وتیش���ی‌ "له‌رێگ���ه‌ی‌ ژم���اره‌‬ ‫موبایله‌كانمانه‌وه‌ ئه‌و كه‌یسانه‌ ڕه‌وانه‌ی‌‬ ‫یه‌كێتی‌ ژنان ده‌كرێ���ن له‌خانه‌قین یان‬ ‫ده‌چن���ه‌ به‌رێوه‌به‌رایه‌ت���ی‌ توندوتیژی‌‬ ‫گه‌رمیان بۆ چاره‌س���ه‌ر‪ ،‬به‌اڵم به‌هۆی‌‬ ‫داخستنی‌ نوسینگه‌كه‌مانه‌وه‌ هاواڵتیان‬ ‫كێش���ه‌یان بۆ دروس���تبوه‌‪ ،‬به‌ش���ێك‬ ‫له‌كێش���ه‌كانیان بە‌هه‌ڵپه‌س���ێردراوی‬ ‫ده‌مێنێت���ه‌وه‌و چاره‌س���ه‌ر ناكرێ���ت‪.‬‬ ‫ه���ۆكاری زۆرین���ه‌ی‌ كێش���ه‌كانیش‬ ‫ئه‌وه‌ی���ه‌ كچ���ان له‌ته‌مه‌نێك���ی‌ كه‌مدا‬ ‫هاوس���ه‌رگیرییان كردوه‌‌و ئه‌مه‌ش بۆته‌‬

‫هۆی لێك نه‌گه‌ش���تن له‌گ���ه‌ڵ خێزان‌و‬ ‫هاوس���ه‌ره‌كانیان‪ .‬ه���ۆكاری‌ ئابوریش‬ ‫هۆیه‌ك���ی‌ دیكه‌یه‌ له‌زیادبونی‌ كێش���ه‌‬ ‫خێزانیه‌كان له‌قه‌زای‌ خانه‌قین‪ .‬پێشتر‬ ‫دۆخی‌ ئاب���وری‌ باش بوه‌ ئ���ه‌و پیاوه‌‬ ‫توانیویتی‌ ژیانی‌ هاوس���ه‌ره‌كه‌ی‌ دابین‬ ‫بكات‪ ،‬به‌اڵم ئێس���تا ناتوانێت‌و كێشه‌ی‌‬ ‫بۆ دروستبوه‌"‪.‬‬ ‫بە‌وته‌ی ڕائید س���اجیده‌ ئه‌و كێشانه‌‬ ‫بونه‌ته‌ هۆی "زیادبونی كێشه‌ی خێزانی‬ ‫له‌س���نوری خانه‌قین‪ .‬به‌هۆی‌ كولتوری‬ ‫پیاوسارالیش���ه‌وه‌ ژن���ان‌و كچانی‌ ئه‌و‬ ‫ناوچه‌ی���ه‌ قوربانی‌ یه‌كه‌م���ن‪ ،‬چونكه‌‬ ‫زۆرین���ه‌ی‌ قوربانییه‌كان���ی توندوتیژی‬ ‫ژنان���ن‪ .‬بۆی���ه‌ هه‌وڵمان���داوه‌ به‌زویی‌‬ ‫نوسینگه‌ی‌ به‌ره‌نگاربونه‌وه‌ی‌ توندوتیژی‌‬ ‫خێزانی‌ ده‌ست به‌كاره‌كانی‌ بكاته‌وه‌"‪.‬‬ ‫چ���وار س���اڵ پێ���ش ئێس���تا‬ ‫به‌ڕێوه‌به‌رایه‌ت���ی‌ به‌ره‌نگاربون���ه‌وه‌ی‌‬ ‫توندوتیژی‌ خێزانیی‌ گه‌رمیان‪ ،‬له‌قه‌زای‌‬ ‫خانه‌قین نوسینگه‌یه‌كی‌ كرده‌وه‌‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫نه‌بونی‌ كارمه‌ندی‌ پێویس���ت بوه‌ هۆی‬ ‫ئه‌وه‌ی ئه‌و نوسینگه‌یه‌ له‌مانگی‌ یه‌كی‌‬ ‫ئه‌مساڵدا داخرا‪.‬‬

‫هۆكاری زۆرینه‌ ‌ی‬ ‫كێشه‌كانیش ئه‌وه‌ی ‌ه‬ ‫كچان له‌ته‌مه‌نێك ‌ی‬ ‫كه‌مدا هاوسه‌رگیرییان‬ ‫كردوه‌‌و ئه‌مه‌ش بۆت ‌ه‬ ‫هۆی لێك نه‌گه‌شتن‬ ‫له‌گه‌ڵ خێزان‌و‬ ‫هاوسه‌ره‌كانیان‬

‫هه‌راسانكردنی ژنان له‌رێی تۆڕ‌ه‬ ‫كۆمه‌اڵیه‌تییه‌كانه‌و‌ه بۆت ‌ه دیارده‌‬

‫"ئه‌و كچ‌و ژنانه‌ی‌ بێزار ده‌كرێن له‌الیه‌ن پیاوانه‌و‌ه‬ ‫ده‌توانن بێن ‌ه بنكه‌كانی‌ پۆلیس‌و سكااڵ تۆماربكه‌ن"‬

‫ڕۆژێك پێش ئه‌وه‌ ‌ی‬ ‫خۆ ‌ی بكوژێت‬ ‫زاوایه‌كمان خێزانه‌كه‌ ‌ی‬ ‫ئاگادار كردبو كه‌ بار ‌ی‬ ‫ده‌رونیی‌ ئامۆزاكه‌م‬ ‫ته‌واو نیه‌‪ ،‬له‌خۆیه‌و‌ه‬ ‫قس ‌ه ده‌كات‌و‬ ‫قسه‌كانیش ‌ی تێكه‌ڵ‬ ‫ده‌كات‬

‫هه‌راسان كردن‌و گێچ ‌هڵ‌ كردن‬ ‫بە‌ژنان له‌رێگه‌ی ئامێره‌كانی‬ ‫ته‌كنۆلۆجیای په‌یوه‌ندیكردن‌و تۆڕه‌‬ ‫كۆمه‌اڵیه‌تییه‌كانه‌وه‌‪" ،‬له‌حاڵه‌ته‌وه‌‬ ‫بۆته‌ دیارده‌"‪ .‬ئه‌گه‌رچی یاسایه‌ك‬ ‫هه‌یه‌ بۆ مامه‌ڵه‌كردن له‌گه‌ڵ ئه‌م‬ ‫جۆره‌ تاوانانه‌‪ ،‬به‌اڵم وه‌ك وته‌بێژی‬ ‫توندویژیی خێزانی ده‌ڵێت له‌الیه‌كه‌وه‌‬ ‫"یاساكه‌ وه‌ك پێویست دانه‌ڕیژراوه‌"‪،‬‬ ‫له‌الیه‌كی دیكه‌شه‌وه‌‪ ،‬داب‌ونه‌ریته‌‬ ‫كۆمه‌اڵیه‌تییه‌كان رێگرن له‌وه‌ی ژنان‬ ‫بوێرن باسی بكه‌ن‌و سكااڵ تۆمار‬ ‫بكه‌ن‪ ،‬چونكه‌ روبه‌روی "عه‌یبه‌‌و تانه‌و‬ ‫ته‌شه‌ری خه‌ڵكی ده‌بنه‌وه‌‌و جارێكی تر‬ ‫دبنه‌وه‌ قوربانی"‪.‬‬

‫نه‌خۆش���خانه‌ی‌ فریاكه‌وتن���ی‌ ق���ه‌اڵدز ‌ی‬ ‫له‌وباری���ه‌وه‌ ب���ۆ ئاوێنه‌ وتی‌ "ئێ���واره‌ی‌‬ ‫ڕۆژی‌ دو ش���ه‌ممه‌ پیاوێك���ی‌ ته‌م���ه‌ن ‪46‬‬ ‫س���اڵ‪ ،‬به‌ناوی‌ (ع) هێنرایه‌ نه‌خۆشخانه‌ی‌‬ ‫قه‌اڵدزی‌‪ ،‬جێگه‌ی‌ پ���ه‌ت به‌ملیه‌وه‌ دیاربو‬ ‫خۆی‌ خنكاندوه‌"‪.‬‬ ‫وتیش���ی‌ "بە‌وت���ه‌ی‌ ئ���ه‌و كه‌س���انه‌ی‌‬ ‫ته‌رمه‌كه‌ی���ان هێناوه‌ت���ه‌ نه‌خۆش���خانه‌ی‌‬ ‫فریاكه‌وتنی‌ قه‌اڵدزی‌‪ ،‬نیگه‌رانی‌ خوش���كه‌‬ ‫به‌ته‌مه‌نه‌ك���ه‌ی‌ بوه‌‌و هه‌ربۆی���ه‌ په‌نای‌ بۆ‬ ‫خۆكوش���تن ب���ردوه‌‌و به‌په‌تێ���ك كۆتایی‌‬ ‫به‌ژیانی‌ خۆی‌ هێناوه‌"‪.‬‬ ‫وته‌بی���ژی‌ پۆلیس���ی‌ قه‌اڵدزی‌ ش���ۆڕش‬ ‫ئیس���ماعیل له‌وباری���ه‌وه‌ وت���ی‌ "ئێ���واره‌‬ ‫دره‌نگ بو هێزه‌كانی‌ پۆلیس���ی‌ نه‌هێشتنی‌‬ ‫ت���اوان ئاگاداركران له‌هه‌بون���ی‌ ڕوداوێكی‌‬ ‫خۆكوشتن‪ .‬كاتێك هێزه‌كانمان گه‌یشته‌نه‌‬ ‫شوێنی‌ ڕوداوه‌كه‌‪ ،‬ته‌رمی‌ پیاوێكی‌ ته‌مه‌ن‬ ‫‪ 46‬س���اڵیان گه‌یاندۆت���ه‌ نه‌خۆش���خانه‌ی‬ ‫ق���ه‌اڵدزێ‌ به‌ناوی‌ (ع‪.‬ق)‪ ،‬كه‌ به‌په‌ت خۆی‌‬ ‫خنكاندوه‌"‪.‬‬ ‫وتیش���ی‌ "لێكۆلین���ه‌وه‌ له‌ڕوداوه‌ك���ه‌‬ ‫به‌رده‌وامه‌‪ ،‬وته‌ی‌ كه‌سوكاره‌كه‌ی‌ وه‌رگیراوه‌‌و‬ ‫به‌هۆی‌ كێش���ه‌یه‌كی‌ كۆمه‌اڵیه‌تیه‌وه‌ خۆی‌‬ ‫خنكاندوه‌‪ .‬ئه‌وه‌ی‌ باس ده‌كرێت پێده‌چێت‬ ‫به‌هۆی‌ ماڵ دروس���تكردنی‌ خوشكه‌كه‌یه‌وه‌‬ ‫بوبێت‪ ،‬ل���ه‌زاری‌ كه‌س���وكاره‌كه‌یه‌وه‌ ئه‌وه‌‬ ‫باس ده‌كرێت"‪.‬‬

‫(وه‌نه‌وش���ه‌) ناوێك���ی‌ خ���وازراوه‌‪،‬‬ ‫چیرۆك���ی‌ ئه‌وكات���ه‌ ده‌گیرێت���ه‌وه‌ ك ‌ه‬ ‫كوڕێك به‌بێ‌ ئه‌وه‌ی‌ بیناس���ێت كێشه‌ی‌‬ ‫ب���ۆ دروس���تكردوه‌‪" :‬م���ن ئه‌كاونتێكم‬ ‫هه‌یه‌ له‌ئه‌نیس���تاگرام زیاتر له‌دو هه‌زار‬ ‫فۆڵه‌وه‌رم هه‌یه‌‪ ،‬ئاسایی‌ وێنه‌كانی‌ خۆم‬ ‫پۆست ئه‌كه‌م‪ .‬س���اڵێك پێش كوڕێك‬ ‫به‌ن���اوی‌ (ش‪.‬م) له‌ئه‌كاونت���ی‌ خ���ۆم‬ ‫له‌ئه‌نس���تاگرام ئه‌دی‌ بۆ ن���اردم‪ ،‬وتی‌‬ ‫پێمخۆش���ه‌ ببم به‌هاوڕێت‪ .‬منیش وتم‬ ‫ئاسایی وه‌رمگرت"‪.‬‬ ‫ئه‌و وت���ی‌ "ب���ه‌اڵم دواتر ش���ێوازی‌‬ ‫قس���ه‌كانی‌ گ���ۆڕی‌‪ .‬وت���ی‌ م���ن تۆم‬ ‫خۆش���ده‌وێت‪ ،‬ده‌مه‌وێت وێنه‌ی‌ تایبه‌تم‬ ‫بۆ بنێریت‪ .‬منیش ك���ه‌ زانیم وته‌كانی‌‬ ‫گۆڕیوه‌‪ ،‬بلكۆكم ك���رد‪ .‬دوای‌ ماوه‌یه‌ك‬ ‫ئه‌دی‌ نارد بۆ فه‌یسبوكه‌كه‌م‪ ،‬نوسیبوی‌‬ ‫من هیچ ش���تێكم نیه‌ به‌رامب���ه‌ر به‌تۆ‬ ‫ئه‌وه‌ی‌ وتومه‌ خۆشه‌ویس���تیه‌كی‌ كاتی‌‬ ‫بوه‌ ه���ه‌روه‌ك‌و هاوڕێكه‌ی‌ ج���اران با‬ ‫له‌فیس���بوك هاوڕیت بم‪ ،‬منیش وه‌رت‬ ‫ده‌گرم به‌و مه‌رجه‌ی سنوری هاوڕێیه‌تی‬ ‫نه‌به‌زێنیت‪ .‬ئه‌ویش وتی‌ باش���ه‌‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫كاتێك وێنه‌یه‌كم پۆس���ت ده‌كرد نامه‌ی‌‬ ‫بۆده‌نارم‪ ،‬ت���ۆ جوانبویت‌و به‌ڕاس���تی‌‬ ‫خۆشمده‌وێیت‪ .‬تۆ نه‌ منت بینیوه‌ نه‌من‬ ‫ده‌ناس���یت‪ ،‬له‌كوێ‌ منت خۆشویست؟‬ ‫ئیتر له‌ویش بلۆكم كرد"‪.‬‬ ‫(ش‪.‬م) هه‌ر واز ناهێنێت‌و ئه‌مجاره‌یان‬

‫ئا‪ :‬مه‌زهه‌ر‬

‫له‌رێگ���ه‌ی (ڤایب���ه‌ر)ه‌وه‌ په‌یوه‌ن���دی‬ ‫ده‌كات‌و هه‌ڕه‌ش���ه‌ ده‌كات "نازانم چۆن‬ ‫ژم���اره‌ ته‌له‌فونی‌ منی‌ ده‌س���تكه‌وتبو‪،‬‬ ‫ده‌چ���و له‌رێگ���ه‌ی‌ ڤایب���ه‌ره‌وه‌ نامه‌ی‌‬ ‫بۆده‌نارم‪ ،‬له‌ڤایبه‌ریش بلۆكم كرد‪ .‬هه‌ر‬ ‫وازی نه‌هێن���ا‌و ته‌لفونی ب���ۆ ژماره‌كه‌م‬ ‫كرد‪ .‬پێی‌ وت���م دێمه‌ به‌رده‌م ماڵتان‌و‬ ‫هه‌تا دوانزه‌ی‌ ش���ه‌و ناڕۆم‪ .‬هه‌رده‌بێت‬ ‫بتهێنم���ه‌ ن���او ئۆتۆمبێله‌ك���ه‌م داوای‌‬ ‫لیبوردم لێبكه‌یت‪ .‬وتی‌ نه‌یه‌یت دایكت‬ ‫له‌ماڵ ده‌هێنم���ه‌ ده‌ره‌وه‌‪ ،‬ئیتر منیش‬ ‫ناچارب���وم ته‌له‌فونم ك���رد بۆ خزمێكی‌‬ ‫خۆمان كێشه‌كه‌م تێگه‌یاند"‪.‬‬ ‫لێ���ره‌وه‌ ئیتر وه‌نه‌وش���ه‌ بڕیار ده‌دت‬ ‫س���كااڵ تۆمار ب���كات "په‌یوه‌ندیم كرد‬ ‫به‌ژماره‌ ته‌له‌فونی‌ (‪)104‬ه‌وه‌‪ .‬هێزه‌كانی‌‬ ‫پۆلیس وتی���ان په‌یوه‌ن���دی‌ به‌ئێمه‌وه‌‬ ‫نی���ه‌‪ .‬دواتر په‌یوه‌ندیم ك���رد بە‌(‪)106‬‬ ‫ه‌وه‌‪ ،‬وتی���ان بچۆ بۆ ئاس���ایش‪ .‬چومه‌‬ ‫ئاسایش���ی‌ گش���تی‌‌و له‌گه‌ڵ ئه‌فسه‌ری‬ ‫ئیشكگر دانیشتم‪ ،‬سه‌رجه‌م قسه‌كانم بۆ‬ ‫گێڕایه‌وه‌‪ .‬دواتر له‌ته‌فونیان بۆ كرد وتی‌‬ ‫من ئێستا ناتوانیم بێم دایكم نه‌خۆشه‌‪،‬‬ ‫به‌اڵم ئه‌فس���ه‌ره‌كه‌ پێی وت دێیت یان‬ ‫بە‌(جی پی‌ ئێس) ژماره‌كه‌ت بدۆزمه‌وه‌‌و‬ ‫مه‌ف���ره‌زه‌ت بۆ ده‌رك���ه‌م؟ ئه‌ویش وتی‌‬ ‫نانا پێویست ناكات بۆخۆم دێم‪ .‬ئێستا‬ ‫ده‌ستگیركراوه‌‌و دۆسیه‌كه‌ له‌دادگایه‌"‪.‬‬ ‫به‌هه‌مان ش���ێوه‌ (زه‌ینه‌ب) كچێكی‌‬ ‫دیكه‌ی���ه‌ له‌و س���ه‌دان كچ���ه‌ی‌ به‌هۆی‌‬ ‫تۆڕه‌كانی‌ په‌یوه‌ندی���ه‌وه‌ بێزاربوه‌ ئه‌و‬ ‫ده‌ڵێت "ماوه‌ی‌ چه‌ن���د مانگێك ده‌بێت‬ ‫بە‌ژماره‌یه‌ك���ی‌ نه‌ناس���راو ته‌له‌فونم بۆ‬ ‫ده‌كرێت‪ .‬پیاوێك ده‌ڵێت تۆم خۆشده‌وێت‬ ‫به‌ب���ێ‌ ئه‌وه‌ی‌ بزانم كێی���ه‌‪ .‬ده‌ڵێت من‬ ‫تۆ چاك ده‌ناس���م ناشزانم كێیه‌! له‌به‌ر‬ ‫كه‌سوكاره‌كه‌شم ناوێرم هیچ باس بكه‌م‪،‬‬ ‫ده‌ترس���م توشی‌ كێش���ه‌یه‌ك ببم‪ ،‬بۆیه‌‬ ‫ناچارم سیمكارته‌كه‌م بگۆڕم"‪.‬‬ ‫سه‌باره‌ت بە‌كێش���ه‌ی هه‌راسانكردنی‬ ‫ژنان‪ ،‬ئاوێنه‌ په‌یوه‌ندی‌ كرد بە‌به‌ش���ی‌‬ ‫ڕاگه‌یاندنی‌ پۆلیس���ی‌ س���لێمانییه‌وه‌‪،‬‬ ‫ئاماده‌ نه‌بون وه‌اڵم بده‌نه‌وه‌‪.‬‬ ‫له‌الی خۆیه‌وه‌ هی���وا كه‌ریم وته‌بیژی‌‬ ‫به‌ڕێوه‌به‌رایه‌ت���ی‌ توندوتی���ژی‌ خێزانی‌‬ ‫له‌س���لێمانی‌ له‌وباره‌ی���ه‌وه‌ به‌ئاوێنه‌ی‌‬ ‫ڕاگه‌یاند "خراپ به‌كارهێنانی‌ شۆسیال‬

‫میدی���او هۆكاره‌كان���ی‌ په‌یوه‌ن���د ‌‬ ‫ی‬ ‫له‌حاڵه‌ته‌وه‌ بۆته‌ دیارده‌‪ .‬ڕۆژانه‌ ژنان‌و‬ ‫كچ���ان به‌هۆی‌ هاككردنی‌ فه‌یس���بوك‌و‬ ‫دزین���ی‌ وێنه‌كانیان���ه‌وه‌ هه‌ڕه‌ش���ه‌یان‬ ‫لێده‌كرێ���ت‪ .‬هه‌ندێك ج���ار له‌به‌رامبه‌ر‬ ‫باڵونه‌كردنه‌وه‌ی وێنه‌‌و زانیاریه‌كانیاندا‪،‬‬ ‫داوای‌ كاری‌ ناشایس���ته‌و پاره‌ی���ان‬ ‫لێده‌كرێت"‪.‬‬ ‫ئه‌و ده‌ڵێت "به‌داخه‌وه‌ بە‌پله‌ی یه‌كه‌م‬ ‫ژنان‌و كچ���ان باجی خراپ به‌كارهێنانی‌‬ ‫تۆڕه‌كان���ی‌ په‌یوه‌ندیی���ان داوه‌‪.‬‬ ‫هۆكاره‌كه‌شی‌ ده‌گه‌ڕێته‌وه‌ بۆ ئه‌وه‌ی تا‬ ‫سه‌ر ئێس���قان كۆمه‌ڵگایه‌كی‌ خێڵه‌كی‌و‬ ‫ته‌قلیدیم���ان هه‌ی���ه‌‪ ،‬كاتێ���ك له‌الیه‌ن‬ ‫پیاوێكه‌وه‌ كارێكی‌ ناشایسته‌ به‌رامبه‌ر‬ ‫ژنێ���ك ده‌كرێت‪ ،‬ئه‌گه‌رچ���ی ژنه‌كه‌ بێ‬ ‫تاوان���ه‌‪ ،‬ب���ه‌اڵم به‌ه���ۆی‌ دابونه‌ریته‌وه‌‬ ‫ناتوانێت قس���ه‌ بكات‪ .‬ده‌ترسێت ببێته‌‬ ‫عه‌یبێك���ی‌ گ���ه‌وره‌و روب���ه‌روی تانه‌و‬ ‫ته‌ش���ه‌ری خه‌ڵكی ببێته‌وه‌‪ .‬له‌وكاته‌دا‬ ‫به‌هه‌ردو باره‌كه‌دا ژن ده‌بێته‌ قوربانی‌‌و‬ ‫تۆمه‌تبار‪ ،‬پیاویش وه‌ك به‌رزه‌كی‌ بانان‬ ‫بۆی‌ ده‌رده‌چێت"‪.‬‬ ‫ب���ه‌اڵم ئای���ا یاس���ایه‌ك نی���ه‌ ب���ۆ‬ ‫پاراس���تنی ژنان له‌م ج���ۆره‌ گێچه‌ڵ‌‌و‬ ‫هه‌راسانكردنانه‌؟ له‌مباره‌یه‌وه‌ وته‌بێژی‌‬ ‫توندوتی���ژی‌ خێزانی‌ وتی "یاس���ایه‌ك‬ ‫هه‌یه‌ به‌ناوی‌ یاسای‌ خراپ به‌كارهێنانی‌‬ ‫ئامێره‌كانی‌ په‌یوه‌ندی‌‪ ،‬به‌اڵم ده‌كرا ئه‌م‬ ‫یاسایه‌ باشتر دابڕێژرایه‌‪ ،‬چونكه‌ سزای‬ ‫پێش���نیاركراو بۆ ئه‌و پی���اوه‌ی ژنێك‬ ‫هه‌راسان ده‌كات‪ ،‬وه‌ك پێویست نیه‌"‪.‬‬ ‫له‌الیه‌كی تریش���ه‌وه‌ هه‌بونی س���یم‬ ‫كارتی نه‌ناسراو رێگرێكی تره‌ له‌به‌رده‌م‬ ‫جێبه‌جێكردن���ی یاس���اكه‌دا‪" ،‬ئه‌و كچ‌و‬ ‫ژنانه‌ی‌ بێزار ده‌كرێن له‌الیه‌ن پیاوانه‌وه‌‪،‬‬ ‫ده‌توان���ن بێن���ه‌ بنكه‌كان���ی‌ پۆلیس‌و‬ ‫س���كااڵ تۆماربكه‌ن‪ ،‬ب���ه‌اڵم به‌داخه‌وه‌‬ ‫له‌دوای‌ س���كااڵكه‌ نوس���راو ده‌كرێت بۆ‬ ‫كۆمپانیاكان���ی‌ په‌یوه‌ن���دی‌ به‌تایبه‌ت‬ ‫ئاسیاس���ێل وه‌اڵمان ده‌ده‌نه‌وه‌ خاوه‌نی‌‬ ‫ئ���ه‌و س���یمكارته‌ دیار ین���ه‌‌و نازانرێت‬ ‫كێیه‌!"‪.‬‬ ‫جگه‌ له‌وان���ه‌ش هێزه‌كان���ی‌ پۆلیس‬ ‫ی)‌و‬ ‫ژورێك���ی‌ تایبه‌تی���ان بە‌(ئ���ای ت ‌‬ ‫بە‌ئامێره‌كانی‌ په‌یوه‌ندی‌ نیه‌‪ ،‬تا بتوانن‬ ‫گێچه‌ڵكاران بدۆزنه‌وه‌‪" .‬ئێس���تا هه‌مو‬

‫كه‌س���ێك موبایل���ی‌ پێی���ه‌‌و كۆمه‌ڵێك‬ ‫ه���ۆكاری‌ په‌یوه‌ن���دی‌ به‌كارده‌هێنێت‪،‬‬ ‫ده‌بێت داموده‌زگاكانی‌ پۆلیس���ش له‌و‬ ‫ش���ێوه‌ ته‌قلیدیی ‌ه ده‌ربهێنرێن‌و بكرێنه‌‬ ‫خاوه‌ن���ی سیس���تمێكی پێش���كه‌وتو‪.‬‬ ‫چه‌ندی���ن جار رێكخ���راوه‌كان‌و ده‌زگای‬ ‫پۆلی���س ئ���ه‌و داوایه‌ی���ان له‌حكومه‌ت‬ ‫كردوه‌‪ ،‬ب���ه‌اڵم حكوم���ه‌ت ده‌ڵێت ئه‌و‬ ‫ئامێرانه‌ گرانن‪ ،‬ئه‌م���ه‌ له‌كاتێكدایه‌ كه‌‬ ‫ئاس���ایش زۆر ده‌مێكه‌ ئ���ه‌و ئامێرانه‌ی‬ ‫هه‌یه‌‌و به‌كاری‌ دێنن"‪.‬‬ ‫هی���وا كه‌ری���م ئاشكراش���ی ك���رد‬ ‫"هه‌فتان���ه‌ س���ێ‌ ب���ۆ چ���وار س���كااڵ‬ ‫له‌به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تیه‌كه‌مان تۆمار ده‌كرێت‪،‬‬ ‫به‌اڵم به‌هۆی‌ نه‌بونی‌ ئامێری پێویسته‌وه‌‬ ‫ناتوانی���ن تاوانباران دۆزینه‌وه‌‪ ،‬ئه‌مه‌ش‬ ‫توش���ی بێهیوایی كردوین‌و نازانین چی‬ ‫بكه‌ین!"‪.‬‬

‫ڕۆژانه‌ ژنان‌و كچان‬ ‫به‌هۆی‌ هاككردن ‌ی‬ ‫فه‌یسبوك‌و دزینی‌‬ ‫وێنه‌كانیانه‌و‌ه‬ ‫هه‌ڕه‌شه‌یان‬ ‫لێده‌كرێت‪ .‬هه‌ندێك‬ ‫جار له‌به‌رامبه‌ر‬ ‫باڵونه‌كردنه‌وه‌ی وێنه‌‌و‬ ‫زانیاریه‌كانیاندا‪ ،‬داوا ‌ی‬ ‫كاری‌ ناشایسته‌و‬ ‫پاره‌یان لێده‌كرێت‬

‫تایبەت‬

‫)‪ )620‬سێشه‌ممه ‪2018/4/10‬‬

‫هه‌مو شتێک له‌باره‌ی کوردستان‌و عێراقه‌وه‌‬

‫‪www. niqash. org‬‬

‫گەڕانەوە بۆ كەركوك‬

‫‪9‬‬

‫ئه‌م الپه‌ڕه‌یه‌ به‌سپۆنسه‌ری رێکخراوی‬ ‫راگه‌یاندن له‌هه‌ماهه‌نگی‌‌و گواستنه‌وه‌‪،‬‬ ‫ئه‌کادیمیای راگه‌یاندنی ئه‌ڵامنی‬

‫پێشمەرگە ئەوەی بەشەڕ بۆی نەکرا دەیەوێت بەئاشتی بیکات‬ ‫نیقاش‪ ،‬شااڵو محەمەد‬ ‫حكومه‌تی‌ عێراقی‌و هەرێمی كوردستان‬ ‫لەگفتوگۆدان بۆ دانانی‌ پالنێك بۆ‬ ‫رووبه‌رووبوونه‌و‌هی‌ داعش ئەوەش‬ ‫بەگەڕانەوەی هێزی پێشمەرگە بۆ‬ ‫پارێزگای كەركوكو ناوچە جێناكۆكەكان‪.‬‬ ‫پالنه‌ك����ه‌ خ����ۆی‌ ل����ه‌وه‌دا ده‌بینێته‌وه‌‬ ‫هێزەكان����ی پێش����مەرگە لەدەوروبەری‌ ئه‌و‬ ‫شارانه‌دا جێگیربكرێت كە مه‌ترسی‌ هێرشی‌‬ ‫توندڕه‌وه‌كانی����ان له‌س����ه‌ره‌‪ ،‬چاودێران����ی‬ ‫بواری ئەمنیش پێی����ان وایه‌ ئه‌م هه‌نگاوه‌‬ ‫بێده‌س����ه‌اڵتی‌ هێ����زه‌ ئه‌منییه‌كانی عێراق‌و‬ ‫پەلەیی هێزە كوردییەكان ده‌س����ه‌لمێنێت‬ ‫بۆ گەڕانەوەی ئەو ناوچەنەی س����ێ ساڵی‬ ‫رابردوو تێدا بااڵدەست بوون‪.‬‬ ‫‪٢٥‬ی ئ����ازار وەفدێکی بااڵی س����ەربازی‬ ‫ئەمریکاو بەریتانیا لەگەڵ وەزارەتی بەرگری‬ ‫عێراقو دوات����ر لە‌‪ ٢٧‬ئ����ازار لەگەڵ هێزی‬ ‫پێشمەرگە کۆبونەوه‌و تاوتوێی گەڕانەوەی‬ ‫هێزەکان����ی پێش����مەرگەیان ب����ۆ کەرکوکو‬ ‫ناوچ����ە جێناكۆكەكانی����ان ك����رد‪ ،‬ئه‌وه‌ش‬ ‫دوای دروس����تكردنی ژوورێكی هەماهەنگی‬ ‫ئەمنی لەنێوان حكومەت����ی عێراقو هەرێم‬ ‫ك����ە بارەگەكەی لەس����ەربازگەی كەی وان‬ ‫لەباشوری كەركوك دەبێت‪.‬‬ ‫وەس����تا رەس����وڵ كەركوكی فەرماندەی‬ ‫میح����وەری كەركوكی باش����وری هێزەكانی‬ ‫پێش����مەرگەی كوردس����تان بە"نیقاش"ی‬ ‫وت "بەه����ۆی س����ەهەڵدانەوەی گروپ����ە‬ ‫چەكدارەكان بەتایبەت لەسنوری پارێزگای‬

‫كەرك����وك هەم����وو هەوڵێ����ك دراوە ب����ۆ‬ ‫ئەوەی پێش����مەرگە بگەڕێت����ەوە بۆ ناوچە‬ ‫دابڕێندراوەكان ئەمەش نیش����انەی ئەوەیە‬ ‫پێش����مەرگە دەتوانێت رووب����ەرووی تیرۆر‬ ‫ببێتەوە"‪.‬‬ ‫وتیشی "تائێس����تا بەفەرمی حكومەتی‬ ‫عێ����راق داوای گەڕان����ەوەی پێش����مەرگەی‬ ‫نەكردووە‪ ،‬بەاڵم لەدانیشتنەكانیان لەگەڵ‬ ‫هاوپەیمانان رەزامەند بوون"‪.‬‬ ‫هێزه‌كانی پێشمه‌رگه‌ دوای زیاتر لەسێ‬ ‫ساڵ هەماهەنگی لەگەڵ حكومەتی عێراقی‬ ‫ب����ۆ ووبەرووبون����ەوەی چەكدارانی داعش‪،‬‬ ‫ل����ه‌‪16‬ی ئۆكتۆب����ه‌ری ‪ ٢٠١٧‬هێزەكان����ی‬ ‫پێش����مەرگە لەرووبەڕبوونەوەی����ان لەگەڵ‬ ‫س����وپاو هێزەکانی عێراق ش����کانو هێزی‬ ‫پەرپەرچدانەوەی خێراو فیرقەی ئاڵتوونیو‬ ‫پۆلیس����ی فیدڕاڵیو چەكدارانی حەش����دی‬ ‫ش����ەعبی جێگ����ه‌ی گرتن����ه‌وه‌‪ ،‬ئ����ه‌وه‌ش‬ ‫دوای ئ����ەوەی حه‌یده‌ر عه‌بادی س����ه‌رۆك‬ ‫وه‌زیرانو فەرماندەی هێ����زە چەكدارەكانی‬ ‫عێراق داوایكرد پێش����مەرگە بگەڕێنەوە بۆ‬ ‫ناوچەكانی پێش شەڕی داعش‪.‬‬ ‫بەرپرسێکی پێش����مەرگە بۆ "نیقاش"ی‬ ‫باسکرد کە هێزی هاوپەیمانان بەبەرپرسانی‬ ‫وەزارەتی پێشمەرگەیان ووتوە نابێت هێزی‬ ‫چەكداری حزبی بگەڕێنەوە بۆ ناوچەكان‪،‬‬ ‫بەڵكو تەنی����ا رازەمەند بوون بەگەڕانەوەی‬ ‫لی����وای یەكو دووی هێزی پێش����مەرگە بۆ‬ ‫كەركوكو لیوای ‪ ٩‬بۆ داقوقو خورماتوو كە‬ ‫هێزی هاوبەش����ی وەزارەتی پێشمەرگەیەو‬ ‫لەالی����ەن تیمێك����ی راهێن����ەری وەزارەتی‬ ‫بەرگری ئەمریكا راهێنراون‪.‬‬

‫هێزە عێراقییەکان ئەو رۆژەی چوونە ناو کەرکوک‬ ‫فەرماندەیەكی لی����وای یەكی هێزەكانی‬ ‫پێشمەرگە كە نەیویست ناوی ئاشكرا بكرێت‬ ‫بە"نیق����اش"ی راگەیاند "ئێم����ە ئامادەین‬ ‫بگەڕێنەوە ب����ۆ رووبەرووبونەوەی داعش‌و‬ ‫پاراستنی خەڵكی ناوچە دابڕێندراوەكان‪،‬‬ ‫بەاڵم ئێمە یەكالی����ی نەبوینەتەوە لەرووی‬ ‫سەربازییەوە لەكام هێڵی پاراستن دەبین"‬ ‫ئەو فەرماندەی هێزی پێشمەرگە ئەوەشی‬ ‫رونكردەوە "هێزی پێشمەرگە رازی نابێت‬ ‫تەنیا بۆ هێڵی هێرشبردن بگەڕێتەوە"‪.‬‬ ‫به‌وته‌ی‌ به‌رپرس����انی‌ حه‌شدی‌ شه‌عبی‌‬ ‫گەڕانه‌وه‌ی‌ هێزی‌ پێشمه‌رگه‌ بۆ كه‌ركوك‌و‬ ‫ناوچه‌ جێناکۆكه‌كان له‌ژێر چاودێری‌ ژووری‌‬ ‫هه‌ماهه‌نگی‌ نێ����وان ناوه‌ندو هه‌رێم ده‌بێت‬ ‫ئ����ه‌وه‌ش دوای‌ به‌هێزبوون����ی‌ چه‌كدارانی‌‬

‫داعش لەسنوری‌ پارێزگای‌ كه‌ركوك‪.‬‬ ‫نازم كه‌هیه‌ فه‌رمانده‌ی‌ حه‌شدی‌ شه‌عب ‌ی‬ ‫له‌كه‌ركوك به‌"نیقاش"ی‌ ووت "گه‌ڕانه‌وه‌ی‌‬ ‫هێزه‌كانی‌ پێش����مه‌رگه‌ بۆ كه‌ركوك ده‌بێت‬ ‫له‌ژێر چاودێ����ری‌ ژووی‌ هه‌ماهه‌نگی‌ نێوان‬ ‫ناوه‌ن����دو هه‌رێم ده‌بێ����ت‪ ،‬هه‌روه‌ها ده‌بێت‬ ‫بۆ گه‌ڕانه‌وه‌یان بۆ س����نوره‌كان بۆچوونی‌‬ ‫پێكهاته‌كان����ی‌ ناوچه‌ك����ه‌ وه‌ربگیرێت تاكو‬ ‫گرژی‌‌و ئاڵۆزی‌ دروست نه‌بێت‪".‬‬ ‫فەرماندەکەی‌ حه‌شدی‌ شه‌عبی‌ ووتیشی‌‬ ‫"ئ����اگاداری‌ كۆبونه‌وه‌كانی‌ پێش����مه‌رگەو‬ ‫هاوپه‌یمانانی����ن بۆ چۆنێت����ی‌ گه‌ڕانه‌وه‌ی‪،‬‬ ‫ئه‌وه‌ی‌ ئێم����ه‌ ئاگادارین كاتی‌ گەڕانه‌وه‌یان‬ ‫دواكه‌وتوه‌‪ ،‬ئەوەش په‌یوه‌ندی‌ به‌بۆچوونی‌‬ ‫جیاوازه‌وه‌ هه‌یه‌‪ ،‬چونكه‌ به‌ش����ێك له‌هێزه‌‬

‫وێنه‪ :‬ئەحمەد روبەيعي‬

‫عێراقیه‌كان ده‌یانه‌وێت پێش����مه‌رگه‌ ته‌نیا‬ ‫له‌خاڵه‌كانی‌ پشكنین بێت‪ ،‬به‌اڵم وه‌زاره‌تی‌‬ ‫پێشمه‌رگه‌ ده‌یه‌وێت له‌ته‌واوی‌ سنوره‌كانی‌‬ ‫كه‌ركوك پێشمه‌رگه‌ ئاماده‌یی هه‌بێت‪".‬‬ ‫له‌م����اوه‌ی‌ دوو هه‌فته‌ی‌ رابردوو له‌قه‌زای‌‬ ‫دوزخورمات����وو ق����ه‌زای‌ حه‌ویج����ه‌و قه‌زای‌‬ ‫داق����وق له‌رێگ����ه‌ی‌ بازگ����ه‌ی‌ پش����كنینی‌‬ ‫وه‌همی‌‌و له‌به‌ركردنی‌ جلوبه‌رگی‌ سه‌ربازی‪‌،‬‬ ‫چه‌كدارانی‌ داعش ‪ 22‬هاواڵتیانی‌ كوشتووه‌‪،‬‬ ‫ئه‌مه‌ش مه‌ترس����ی‌ الی‌ هێ����زه‌ عێراقیه‌كان‬ ‫دروس����تكردووه‌ هه‌ر بۆیه‌ حه‌یده‌ر عه‌بادی‌‬ ‫سه‌رۆك وه‌زیرانی‌ عێراق له‌وتاری‌ شه‌ممه‌ی‌‬ ‫راب����ردوودا رایگه‌یان����د "پێویس����ته‌ ناوچه‌‬ ‫كێشه‌ له‌س����ه‌ره‌كان به‌هه‌ماهه‌نگی‌ ته‌واوی‌‬ ‫پێكهاته‌كان به‌ڕێوه‌ببرێت‪".‬‬

‫"نیق����اش" په‌یوه‌ندیك����رد ب����ه‌راكان‬ ‫سه‌عید پارێزگارو سه‌رۆكی‌ لیژنه‌ی‌ ئه‌من ‌ی‬ ‫پارێ����زگای‌ كه‌رك����وك به‌پاس����اوی‌ ئه‌وه‌ی‌‬ ‫حكومه‌تی‌ عێراقی‌ تاكو ئێس����تا نوسراوی‌‬ ‫فه‌رم ‌ی له‌باره‌ی‌ گه‌ڕانه‌وه‌ی‌ پێشمه‌رگه‌ بۆ‬ ‫كه‌ركوك ئاڕاس����ته‌ نه‌كردووه‌ ئاماده‌نه‌بوو‬ ‫له‌وباره‌یه‌وه‌ لێدوان بدات‪.‬‬ ‫چاودێران����ی بواری ئەمن����ی پێیان وایه‌‬ ‫رازه‌مه‌ندی‌ حكومه‌تی‌ عێراقی‌ بۆ گه‌ڕانه‌وه‌ی‌‬ ‫هێزه‌كانی‌ پێش����مه‌رگه‌ بێده‌سه‌اڵتی‌ هێزه‌‬ ‫ئه‌منییه‌كانی عێراق ده‌سه‌لمێنێت له‌به‌رانبه‌ر‬ ‫شه‌ڕی‌ داعش‪.‬‬ ‫حاكم حه‌مدی‌ گلی‌ عەمیدی خانەنشینو‬ ‫پس����پۆری‌ بواری‌ س����ه‌ربازی‌ به‌"نیقاش"ی‌‬ ‫وت "حزبە‌كوردیی����ه‌كان ده‌یانه‌وێت هێزی‌‬ ‫پێشمه‌رگه‌ له‌كه‌ركوك ئاماده‌یی هه‌بێت تاكو‬ ‫ئه‌و شاره‌ی‌ به‌هێزی‌ سه‌ربازی‌ له‌ده‌ستیان‬ ‫داوه‌ به‌ده‌نگی����ش له‌ده‌س����تی‌ ن����ه‌ده‌ن‪،‬‬ ‫هه‌رچه‌نده‌ رازی‌ بوونی‌ حكومه‌تی‌ عێراقی‌‬ ‫بۆ گه‌ڕانه‌وه‌ی‌ پێش����مه‌رگه‌ بێ‌ دەسەاڵتیان‬ ‫ده‌س����ه‌لمێنێت له‌ئاستی‌ خۆرێكخستنه‌وه‌ی‌‬ ‫چه‌كدارانی‌ داعش‪".‬‬ ‫فەرماندەکانی پێشمەرگە هیوایان بەوەیە‬ ‫زوو بگەڕێنەوە ناوچە جێناکۆکەکانو وردە‬ ‫وردە دەس����ەاڵت بگرنەوە دەس����ت‪ ،‬بەاڵم‬ ‫لەهەم����وو بارێکدا ئەگ����ەری بەهێز ئەوەیە‬ ‫ئەم پرۆس����ەیە بکەوێتە دوای هەڵبژاردنی‬ ‫پەرلەمان����ی عێ����راق‪ ،‬چونک����ە زەحمەتە‬ ‫عەبادی بەر لەهەڵبژاردن ریس����کێکی لەو‬ ‫ش����یوەیە بکات کە هەم کورد بااڵ دەست‬ ‫بکاتەوەو ه����ەم نەیارەکانی بەخۆی خۆش‬ ‫بکات‪.‬‬

‫گره‌و له‌سه‌ر ئه‌سپی دۆڕاو‬

‫دەنگی کوردەکانی بەغدا بۆ هێزە شیعەکان دەڕوات‬ ‫نیقاش‪ ،‬ئیبراهیم ساڵح‬ ‫به‌شداریكردنی كوردانی به‌غدا‬ ‫له‌هه‌ڵبژاردنی داهاتووی په‌رله‌ماندا‬ ‫هاوكێشه‌یه‌كی سه‌خت دێنێته‌ ئاراوه‌‪،‬‬ ‫چونكه‌ ده‌نگده‌ر‌و كاندیدی كورد له‌به‌غدا‬ ‫له‌سه‌ر بنه‌مای نه‌ته‌و‌ه ده‌نگ ناده‌ن‪.‬‬ ‫وا باو بووه‌ كوردانی‌ به‌غدا له‌سه‌ر بنه‌مای‬ ‫مه‌زهه‌ب���ی ئاین���ی یاخود باوه‌ڕی كه‌س���ی‬ ‫ده‌نگده‌ده‌ن‌و به‌وه‌ش زۆربه‌ی ده‌نگه‌كانیان‬ ‫بۆ كاندیدانی غه‌یره‌ كورد ده‌ڕوات‪.‬‬ ‫نی���از مه‌ه���دی (‪ 39‬س���اڵ) له‌گ���ه‌ڵ‬ ‫هاوكاره‌كانی له‌كاتی پش���وودانی له‌س���ه‌ر‬ ‫كار له‌ژوورێك���ی بچ���ووك له‌ب���اره‌گای ئه‌و‬ ‫كۆمپانیایه‌ی كاری تێدا ده‌كه‌ن‪ ،‬دانیشتوون‌و‬ ‫پێكه‌وه‌ قسه‌ ده‌كه‌ن‪ ،‬چونك ‌ه ئه‌و‌ه باشترین‬ ‫كات���ه‌ بۆئ���ه‌وه‌ی كه‌مێك له‌گوش���اری كار‬ ‫دووربكه‌ونه‌وه‌‪.‬‬ ‫ته‌له‌فزیۆنی ناو ژووره‌ك���ه‌ به‌رنامه‌یه‌كی‬ ‫هه‌واڵ���ی په‌خ���ش ده‌كات باس���ی دوا‬ ‫پێشهاته‌كانی كێبڕكێی هه‌ڵبژاردن له‌نێوان‬ ‫الیه‌ن ‌ه سیاسییه‌كان‌و بۆچوونی هاوواڵتیان‬ ‫له‌باره‌ی رووداوه‌كانه‌و‌ه ده‌كات‪.‬‬ ‫نیاز ك ‌ه ته‌نیا كورد‌ه له‌نێو هاوكاره‌كانیدا‬ ‫خۆی له‌به‌رده‌م پرسیاره‌كانیان ده‌بینێته‌و‌ه‬ ‫سه‌باره‌ت به‌به‌ش���داریكردنی یان نه‌كردنی‬ ‫له‌هه‌ڵبژاردن‌و ئه‌و الیه‌ن���ه‌ی له‌هه‌ڵبژاردنی‬ ‫داهات���ووی په‌رله‌ماندا له‌دوان���زه‌ی مانگی‬ ‫ئایاری داهاتوو ده‌نگی پێ ده‌دات‪.‬‬ ‫نیاز له‌وه‌اڵم���ی پرس���یاری هاوڕێكانیدا‬ ‫ده‌ڵێت "یه‌كێتی" واته‌ یه‌كێتیی نیشتمانیی‬ ‫كوردس���تان ك���ه‌ یه‌كێك��� ‌ه له‌دیارتری���ن‬ ‫حزبە‌كوردییه‌كانی عێراق‪.‬‬ ‫نیاز كه‌ س���ه‌ر بە‌یه‌كێتیی نیش���تمانییه‌‌و‬ ‫پێش���تر له‌ریزه‌كانی هێزی پێش���مه‌رگه‌دا‬

‫نوێن���ه‌ری حزبه‌كه‌ی بووه‌‪ ،‬گواس���تنه‌وه‌ی‬ ‫شوێنی نیشته‌جێبوونی بۆ به‌غدا نه‌بووه‌ت ‌ه‬ ‫هۆكارێك بۆ ده‌ستبه‌رداربوونی له‌ئینتیمای‬ ‫سیاسی خۆی كه‌ بژارده‌كانی له‌هه‌ڵبژاردنی‬ ‫داهاتوودا دیاری ده‌كات‪.‬‬ ‫نی���از ده‌ڵێ���ت‪" :‬ئێم���ه‌ لێ���ره‌ له‌به‌غدا‬ ‫چاوه‌ڕوان���ی ئه‌وه‌ی���ن ح���زب ن���اوی ئه‌و‬ ‫كاندیدانه‌م���ان بۆ بنێرێت كه‌ پش���تیوانیان‬ ‫ده‌كات له‌هه‌ڵب���ژاردن‌و ئێمه‌ش به‌ویس���تی‬ ‫خۆمان بڕی���ار ده‌ده‌ین ده‌نگ به‌كام كاندید‬ ‫ده‌ده‌ین"‪.‬‬ ‫به‌اڵم نیاز ته‌نیا گوزارش���ت له‌رای خۆی‌و‬ ‫رای هه‌ندێ���ك ل���ه‌و كوردان���ه‌ ده‌كات ك ‌ه‬ ‫ماوه‌یه‌ك���ی زۆر نییه‌ هاتوونه‌ت���ه‌ به‌غدای‬ ‫پایته‌خ���ت‌و ده‌یانه‌وێ���ت ده‌نگ بە‌لیس���ت ‌ه‬ ‫كوردیی���ه‌ س���ه‌ره‌كییه‌كان ب���ده‌ن‪ ،‬چونك ‌ه‬ ‫زۆربه‌ی كورده‌كانی به‌غدا له‌س���ه‌ر بنه‌مای‬ ‫نه‌ته‌وه‌ ده‌نگ ناده‌ن‌و خوله‌كانی پێش���ووی‬ ‫هه‌ڵبژاردنی���ش ئه‌وه‌ی���ان ده‌رخس���توو‌ه‬ ‫به‌تایبه‌تی كوردانی فه‌یلی كه‌ زۆرجار ده‌نگ‬ ‫بە‌لیست ‌ه شیعه‌كان ده‌ده‌ن‪.‬‬ ‫ل��� ‌ه به‌غ���دای پایته‌خ���ت س���ه‌ره‌ڕای‬ ‫كه‌مبوونه‌وه‌ی ژماره‌ی كوردانی نیشته‌جێی‬ ‫ش���اره‌كه‌ چ له‌سه‌رده‌می رژێمی پێشوو یان‬ ‫دوای رووداوه‌كان���ی س���اڵی ‪ ،2003‬ب���ه‌اڵم‬ ‫هێش���تا بەهەزارانی���ان له‌پایته‌خت ماون‌و‬ ‫رێژه‌یه‌كی باش���ی ده‌نگ���ده‌ران پێكده‌هێنن‬ ‫له‌چوارچێ���وه‌ی ئه‌و بازن���ه‌ی هه‌ڵبژاردنه‌ی‬ ‫له‌پایته‌خت دیاریكراوه‌‪.‬‬ ‫زۆرێ���ك له‌هۆزه‌ كورده‌كان له‌س���ه‌ره‌تای‬ ‫س���ه‌ده‌ی رابردووه‌و‌ه ئه‌وه‌ی���ان هه‌ڵبژارد‬ ‫له‌پایته‌خت نیش���ته‌جێببن وه‌ك هۆزه‌كانی‬ ‫ئه‌ركه‌وازی‌و س���وره‌میری‌و جاف‌و باجه‌الن‌و‬ ‫زه‌ه���اوی‌و چه‌ندین���ی دیكه‌‪ ،‬ئه‌م��� ‌ه جگ ‌ه‬ ‫له‌كاكه‌ییه‌كان‌و زۆر عه‌شیره‌تی كوردی دیك ‌ه‬ ‫تا ئ���ه‌و راده‌ی���ه‌ی زۆر له‌ناوچه‌كانی به‌غدا‬

‫ئه‌م هه‌فته‌یه‌ له‌‬

‫بۆ خوێندنه‌وه‌ی ئه‌م راپۆرتانه‌و چه‌ندین راپۆرتی سه‌رنجراکێشی تر‬

‫به‌زمانه‌کانی کوردی‌و عه‌ره‌بی‌و ئینگلیزی‪ ،‬سه‌ردانی نیقاش بکه‌ ‪www. niqash. org‬‬

‫به‌وناوانه‌وه‌ ن���راون كه‌ په‌یوه‌ندیان بە‌كورد‬ ‫یان ئه‌و هۆزانه‌وه‌ هه‌یه‌ وه‌كو ناوچه‌ی حه‌ی‬ ‫ئه‌كراد‌و عه‌گد ئه‌كراد‌و چه‌ندینی دیكه‌‪.‬‬ ‫ب���ه‌اڵم ده‌نگه‌كانی ك���ورد له‌به‌غدا له‌نێو‬ ‫خۆیان���دا ك���ۆك نی���ن له‌س���ه‌ر ده‌نگدان‬ ‫بە‌ره‌وتێك���ی سیاس���ی دیاریك���راو ی���ان‬ ‫یه‌كێك له‌كاندی���ده‌كان‪ ،‬به‌ڵكو له‌بنچینه‌دا‬ ‫كۆكیش نین له‌س���ه‌ر هه‌ڵبژاردنی كاندیدێك‬ ‫له‌لیستێكی كوردیدا‪.‬‬ ‫چونك ‌ه زۆرێك له‌كورده‌كانی به‌غدا وه‌ك‬ ‫ناویان ده‌برێ���ت‪ ،‬كاریگه‌ر نابن بە‌فاكته‌ری‬ ‫نه‌ته‌وه‌ی���ی به‌ه���ۆی دووركه‌وتنه‌وه‌ی���ان‬ ‫له‌هه‌رێمی كوردستان له‌باكوور‪ ،‬له‌به‌رئه‌وه‌ی‬ ‫ژماره‌یه‌ك���ی زۆریان له‌به‌غ���دا له‌دایكبوون‌و‬ ‫ژی���اون‌و ئ���ه‌وه‌ی بە‌نه‌ت���ه‌وه‌ی ك���ورده‌و‌ه‬ ‫ده‌یانبه‌ستێته‌وه‌ ته‌نیا ناوه‌كه‌یه‌‪.‬‬ ‫زۆرب���ه‌ی ك���ورده‌كان ده‌نگ به‌لیس���تی‬ ‫سیاس���ی حزبێ���ك ده‌ده‌ن ك���ه‌ ته‌نان���ه‌ت‬ ‫ئه‌ندامێكی كوردیش له‌نێ���و كاندیده‌كانیدا‬ ‫له‌خ���ۆی ناگرێ���ت‌و ل���ه‌و بیركردن���ه‌وه‌‌و‬ ‫خواسته‌ش���یاندا له‌خه‌ڵك���ی غه‌یره‌ كوردی‬ ‫پایه‌ته‌خت ده‌چن وه‌ك عه‌ر‌هب‌و مه‌سیحی‌و‬ ‫توركمان‌و پێكهاته‌كانی دیكه‌‪.‬‬ ‫ش���یروان محه‌م���ه‌د كوردێك���ه‌ له‌به‌غدا‬ ‫له‌دایكبووه‌‌و ئێستاش له‌وه‌ێ نیشته‌جێیه‌‪،‬‬ ‫ئه‌و ده‌ڵێ���ت‪" :‬نه‌خێر لیس���تێكی كوردی‌و‬ ‫كاندیدێك���ی كورد هه‌ڵنابژێرم‪ ،‬لیس���تێكی‬ ‫دیاریك���راوم هه‌ی ‌ه كه‌ له‌راب���ردوودا باوه‌ڕم‬ ‫بە‌بۆچوونه‌كان���ی هه‌ب���ووه‌‌و ده‌نگ���ی‬ ‫پێده‌ده‌م"‪.‬‬ ‫كوردانی فه‌یل���ی بۆچوونی رێكخراوتریان‬ ‫هه‌ی���ه‌ له‌كورده‌كانی دیك���ه‌ی به‌غدا‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫ره‌نگ���ه‌ هه‌ندێكی���ان له‌و رێس���ایه‌ البده‌ن‬ ‫له‌هه‌ڵبژاردنی ئه‌و كاندیدانه‌ی په‌یوه‌ندییان‬ ‫بە‌نه‌ته‌وه‌ی كوردانی فه‌یلییه‌و‌ه نییه‌‪.‬‬ ‫پوخته‌ی قس���ه‌كه‌ ئه‌وه‌یه‌ ك���ه‌ هه‌ندێك‬

‫ده‌نگ���ی كوردان���ی به‌غدا بۆ لیس���ت یان به‌ده‌ستنه‌هێناو‌ه هه‌رچه‌نده‌ به‌غدا پایته‌ختی‬ ‫كاندیدی نه‌ته‌وه‌ی ك���ورد ده‌چن له‌كاتێكدا هه‌موو عێراقییه‌كانه‌"‪.‬‬ ‫شه‌نگالی پێیوایه‌ بڕیاری كاندیدانی كورد‬ ‫هه‌ندێكی دیكه‌ی ئه‌گه‌ر زۆربه‌ش���ی نه‌بێت‬ ‫بۆ لیست‌و كاندیدی س���وننه‌ یاخود شیع ‌ه بۆ به‌ش���داریكردن له‌هه‌ڵب���ژاردن له‌به‌غدا‬ ‫ده‌چ���ن‌و به‌وپێی���ه‌ش گره‌وكردن له‌س���ه‌ر وه‌ك هه‌وڵی خۆكوش���تنی سیاس���ی وایه‌‪،‬‬ ‫چوونی ئ���ه‌و ده‌نگانه‌ بۆ یه‌ك الیه‌ن ئه‌گه‌ر روونیش���یكرده‌وه‌ "چانس���ی كورد له‌به‌غدا‬ ‫الیه‌نێكی كوردیش بێت‪ ،‬گره‌وكردنه‌ له‌سه‌ر زۆر كه‌مه‌ جگ��� ‌ه له‌كوردانی فه‌یلی ئه‌ویش‬ ‫له‌ب���ه‌ر ئه‌وه‌ی ژم���اره‌ی كورد ل���ه‌م چه‌ند‬ ‫ئه‌سپێكی دۆڕاو‪.‬‬ ‫له‌چه‌ن���د هه‌فته‌ی راب���ردوودا ژماره‌یه‌ك س���اڵه‌ی دواییدا پاشه‌كش���ه‌ی ك���ردووه‌‪،‬‬ ‫له‌ئه‌ندامان���ی دیاری ك���وردی ئه‌نجومه‌نی له‌به‌رئ���ه‌وه‌ كورس���ی په‌رله‌مانمان له‌به‌غدا‬ ‫نوێن���ه‌ران رایانگه‌یاند به‌نیازن له‌لیس���تی به‌ده‌ستنه‌هێناوه‌"‪.‬‬ ‫ئه‌زموون���ی هه‌ڵبژاردنه‌كان���ی پێش���وو‬ ‫غه‌ی���ره‌ كوردی���دا به‌ش���داری هه‌ڵبژاردنی‬ ‫داهات���ووی په‌رله‌م���ان بكه‌ن ك���ه‌ ئه‌وه‌ش س���ه‌لماندوویه‌تی ك���ورد له‌به‌غ���دا ده‌نگ‬ ‫شۆكێك بوو بۆ چاودێرانی ره‌وشی سیاسی بە‌نه‌ته‌وه‌ی خۆیان ناده‌ن‪ ،‬به‌ڵكو الیه‌نگری‬ ‫تایفه‌ ئاینییه‌كه‌یان ده‌ك ‌هن‌و كاریگه‌رن به‌و‬ ‫عێراق‪.‬‬ ‫ئ���ااڵ تاڵه‌بان���ی‪ ،‬س���رو‌ه عه‌بدولواحید‌و كه‌شه‌ی له‌نێو دانیشتووانی پایته‌ختدا هه‌ی ‌ه‬ ‫چه‌ن���د كه‌س���ێكی دیك���ه‌ بڕیاری���ان دا كه‌ زۆرجار كوردانی فه‌یلی ده‌نگ بە‌لیستی‬ ‫ل���ه‌و حزبە‌كوردییانه‌ی���ان جیاببن���ه‌و‌ه ك ‌ه ش���یعه‌ ده‌ده‌ن وه‌ك ئ���ه‌وه‌ی له‌یه‌ك���ه‌م‬ ‫گه‌یاندبوونیان��� ‌ه ده‌س���ه‌اڵتی یاس���ادانان هه‌ڵبژاردن���ی په‌رله‌مان���دا رووی���دا كاتێك‬ ‫له‌عێراق‌و ئ���ه‌و بژارده‌یه‌یان هه‌ڵبژارد له‌نێو ده‌نگی���ان بە‌لیس���تی (‪ )555‬دا ك ‌ه چه‌ند‬ ‫لیستی سیاسی دیاری دیك ‌ه له‌سه‌ر ئاستی ره‌وتێكی ش���یعه‌ی له‌خۆده‌گرت‌و له‌سااڵنی‬ ‫عێراق‌و كوردس���تان به‌ش���داری كێبڕكێك ‌ه دواتریش���دا به‌هه‌م���ان ش���ێوه‌‪ ،‬هه‌رچ���ی‬ ‫بكه‌ن وه‌كو لیستی وه‌ته‌نییه‌ بە‌سه‌رۆكایه‌تی سوننه‌كانیش���یانه‌ ئ���ه‌وا ده‌نگ بە‌لیس���ت ‌ه‬ ‫ئه‌یاد عه‌الوی‌و لیستی نه‌سر به‌سه‌رۆكایه‌تی سوننه‌كان یان كورده‌كانی به‌غدا ده‌ده‌ن‪.‬‬ ‫هه‌موو هه‌وڵی حزبە‌كوردییه‌ سه‌ره‌كییه‌كان‬ ‫حه‌یده‌ر عه‌بادی‌و لیس���تی دیكه‌‪ ،‬هه‌رچه‌ند‬ ‫بۆ به‌ده‌س���تهێنانی ده‌نگی كوردانی به‌غدا‬ ‫دواتر سروه‌ كشایه‌وه‌‪.‬‬ ‫هه‌ندێكیش هه‌ن بڕیاریان داوه‌ لیستێكی له‌خوله‌كانی پێشووی هه‌ڵبژاردندا سه‌ریان‬ ‫جیا بۆ به‌شداریكردن له‌هه‌ڵبژاردن له‌به‌غدا نه‌گرت ئه‌گه‌رچی پشت به‌ده‌نگی رۆڵه‌كانی‬ ‫پێكبهێنن وه‌كو شاسوار عه‌بدولواحید‪ ،‬به‌و نه‌ته‌وه‌كه‌یان ده‌به‌س���تن بۆ به‌ده‌ستهێنانی‬ ‫هیوایه‌ن له‌به‌غدا ده‌نگی‌ كورد كۆبكه‌نه‌وه‌‪ ،‬كورسی په‌رله‌مان له‌پایته‌خت‪.‬‬ ‫گره‌وكردن هه‌میش���ه‌ دۆڕاو نابێت‪ ،‬بۆی ‌ه‬ ‫هه‌رچه‌نده‌ هیچ هیوای���ه‌ك نیی ‌ه ئه‌نجامیان‬ ‫وادیاره‌ هه‌ندێك له‌كاندیدانی كورد چانسیان‬ ‫هه‌بێت‪.‬‬ ‫ماجی���د ش���ه‌نگالی په‌رله‌مانتاری پارتی زیاتر‌ه بۆ گه‌یش���تن بە‌ئه‌نجومه‌نی نوێنه‌ران‬ ‫دیموكرات���ی كوردس���تان بە‌"نیق���اش"ی ئه‌وانی���ش خ���ودی كوردانی به‌غ���دان ك ‌ه‬ ‫وت‪" :‬به‌درێژای���ی س���ااڵنی راب���ردوو كورد نه‌ته‌وه‌كه‌ی���ان له‌و كێبڕكێ���ی هه‌ڵبژاردنه‌دا‬ ‫كورسییه‌كی په‌رله‌مانی له‌به‌غدای پایته‌خت به‌كارنه‌هێناو‌ه ك ‌ه به‌شداری تێدا ده‌كه‌ن‪.‬‬

‫مانگی‌ خۆپیشاندان‌و‬ ‫ملمالنێ‌‌و هه‌واڵی‌ ساخته‌‬

‫ن ‌ه نه‌وشیروان مسته‌فا یاری‌ ده‌كرد‬ ‫ن ‌ه فه‌رهاد پیرباڵ خۆی‌ كوشت‬

‫ته‌نان���ه‌ت هه‌ندێ���ك ل���ه‌و كوردان��� ‌ه‬ ‫جه‌ماوه‌ره‌كه‌یان وه‌ك كه‌سێكی به‌ڕه‌چه‌ڵه‌ك‬ ‫ك���ورد نایانناس���ن له‌به‌رئ���ه‌وه‌ی له‌به‌غدا‬ ‫له‌دایكبوون‌و تێیدا نیش���ته‌جێبوون‌و كاری‬ ‫وه‌زیف���ی‌و ته‌نان���ه‌ت سیاسیش���یان له‌الی‬ ‫جه‌ماوه‌ره‌كه‌یان له‌ناونیشان ‌ه نه‌ته‌وه‌ییه‌كه‌یان‬ ‫دووریخس���توونه‌ته‌وه‌‪ ،‬له‌نموون���ه‌ی ئ���ه‌و‬ ‫كوردانه‌ش س���ه‌رمه‌د عه‌بدولئیال سه‌رۆكی‬ ‫یه‌كێت���ی مه‌له‌وانی عێراقه‌ ك���ه‌ ناتوانرێت‬ ‫بزانرێت كورده‌ یان ع���ه‌ره‌ب‪ ،‬به‌ڵكو زمان ‌ه‬ ‫عه‌ره‌بییه‌كه‌ی بە‌ش���ێوه‌زار‌ه به‌غداییه‌كه‌ی‬ ‫ئاماژه‌یه‌ بۆئه‌وه‌ی كه‌ عه‌ره‌بێكی ته‌واوه‌‪.‬‬ ‫س���ه‌رمه‌د پێی وایه‌ ئ���ه‌و جه‌ماوه‌ره‌ی‬ ‫له‌ماوه‌ی س���ااڵنی نوێنه‌رایه‌تیكردنی عێراق‬ ‫له‌وه‌رزش���ی مه‌له‌وانیدا له‌س���ه‌ر ئاس���تی‬ ‫نێوده‌وڵه‌تی به‌ده‌ستیهێناوه‌‌و نزیكییه‌كه‌ی‬ ‫له‌جه‌ماوه‌ره‌ك���ه‌ی ك ‌ه زۆربه‌ی���ان له‌به‌غدای‬ ‫پایته‌ختن‪ ،‬ده‌رفه‌تی ئه‌وه‌ی بۆ ده‌ڕه‌خسێنن‬ ‫بگاته‌ ده‌سه‌اڵتی یاسادانان‪.‬‬ ‫په‌یوه‌ندی كورده‌كان‌و به‌غدا له‌هه‌ڵبژاردنی‬ ‫داهات���وودا په‌یوه‌ندییه‌ك���ی نا هاوس���ه‌نگ‬ ‫ده‌بێت‪ ،‬چونك ‌ه ده‌نگ���ده‌ری‌ كوردی به‌غدا‬ ‫مه‌رج نیی ‌ه ده‌ن���گ بە‌كاندیدی كورد بدات‌و‬ ‫كاندیدی ك���وردی به‌غداش ده‌نگی عه‌ره‌بی‬ ‫پایته‌خت به‌ده‌ستده‌هێنێت‪.‬‬ ‫ته‌نان���ه‌ت ئه‌گ���ه‌ر ده‌نگ���ده‌ری كوردی‬ ‫دانیش���تووی پایته‌ختیش بڕیار بدات ده‌نگ‬ ‫به‌و كاندیده‌ كورده‌ی هه‌رێمی كوردس���تان‬ ‫بدات ك���ه‌ بڕی���اری داو‌ه له‌رێ���ی به‌غداو‌ه‬ ‫خۆی كاندی���د بكات‪ ،‬ئه‌وا ئه‌و ده‌نگانه‌ ئه‌و‬ ‫كاندیده‌ یاخود كاندی���دی دیك ‌ه ناگه‌یه‌نن ‌ه‬ ‫رێ���ژه‌ی ده‌نگ���ی پێویس���تی هه‌ڵب���ژاردن‬ ‫به‌تایبه‌ت���ی له‌بازنه‌یه‌ك���ی هه‌ڵبژاردندا ك ‌ه‬ ‫بە‌مه‌ترس���یدار وه‌س���ف ده‌كرێت‪ ،‬ئه‌ویش‬ ‫به‌غدای پایته‌خته‌‪.‬‬

‫سیستانی‌ قسه‌ی‌‬ ‫خۆی‌ برده‌ سه‌ر‬

‫فیرقه‌ی عه‌باس به‌پێچه‌وانه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی حه‌شده‌وه‌ مه‌ل ‌ه ده‌كات‬ ‫شه‌پۆل ‌‬

‫‪10‬‬

‫‪rangalayawene@gmail.com‬‬

‫س‬ ‫ی‬ ‫ح‬ ‫ری جوان ده‌رباز شێرزاد‪:‬‬ ‫ی‬ ‫پاش گه‌رانه‌وه‌ت له‌سه‌یران‬ ‫)‪ )620‬سێشه‌ممه ‪2018/4/10‬‬

‫بەالی منەوە لەهونەردا چۆنایه‌تی‌ گ‬

‫ئه‌م ماسكه‌ به‌كار بێنه‌‬

‫هه‌رچه‌ن����ده‌ هه‌ت����او یه‌كێك����ه‌‬ ‫له‌پێویس����تێكان بۆته‌ندروستی‌ مرۆڤ‪،‬‬ ‫به‌اڵم ئ����ه‌وه‌ش بزانه‌ كه‌مان����ه‌وه‌ی‌ زۆر‬ ‫له‌پێش����ی‌ ئه‌بێته‌هۆی‌ سوتانی‌ پێسته‌كه‌‬ ‫ك����ه‌ ئه‌م����ه‌ش زۆر هه‌س����تی‌ پێده‌كه‌ین‬ ‫له‌پاش گه‌رانه‌وه‌مان له‌گه‌شت‌و سه‌یران‪،‬‬ ‫زۆرجار به‌كارهێنان����ی‌ هه‌ندێك خۆراكی‌‬ ‫سروش����تی‌ چاره‌س����ه‌ری‌ ئه‌و هیالكیه‌ی‌‬ ‫پێس����ت ده‌كه‌ن ك����ه‌ به‌ه����ۆی‌ هه‌تاوی‌‬ ‫زۆره‌وه‌ توشمان ده‌بن‪.‬‬

‫ئا‪ :‬مه‌زهه‌ر كه‌ریم‬ ‫هونه‌رمه‌ند ده‌رباز شێرزاد ئاماژه‌‬ ‫به‌وه‌ ده‌كات یه‌كه‌م گۆرانیی‌ به‌ناوی‌‬ ‫پێنوس باڵو كردۆته‌وه‌ ئه‌و ده‌ڵێت‬ ‫"به‌م نزیكانه‌ گۆرانییەکی نوێم‬ ‫باڵوده‌كه‌مه‌وه‌ كه‌ ئاوازو هۆنراوه‌ی‌‬ ‫خۆمه‌و له‌ستۆدیۆ الوژه‌ كاری‌‬ ‫دابه‌شكردنی‌ میلۆدی‌ بۆ كراوه‌"‪.‬‬

‫بۆماوه‌ی‌ ‪ 15‬خوله‌ك دواتر به‌ئاوی‌ سارد‬ ‫بیش����ۆ‪ .‬ده‌توانیت رۆژانه‌ ئه‌م ماس����كه‌‬ ‫به‌كاربێنیت‪.‬‬

‫ماسكی‌ خه‌یار‬ ‫ئه‌م ماس����كه‌ به‌وه‌ناسراوه‌ كه‌ پێست‬ ‫هێورده‌كات����ه‌وه‌‪ .‬خه‌یاره‌كه‌ له‌ره‌نه‌ بده‌و‬ ‫بیخه‌ره‌سه‌رپێس����تت بۆماوه‌ی‌ بیس����ت‬ ‫ئاوی‌ گوڵ‬ ‫خوله‌ك پاش����ان بە‌ئاو بیشۆ‪ .‬ده‌توانیت‬ ‫كه‌وچكێك ئاوی‌ گوڵ له‌گه‌ڵ كه‌وچگێك‬ ‫له‌هه‌فته‌ك����ه‌دا چه‌ند جارێ����ك دوباره‌ی‌‬ ‫ئاوی‌ لیمۆ‌و ئ����اوی‌ خه‌یار تێكه‌ڵ به‌یه‌ك‬ ‫بكه‌یته‌وه‌‪.‬‬ ‫ده‌كه‌ی����ت به‌لۆك����ه‌ له‌پێس����تی‌ ده‌ده‌یت‬ ‫بۆم����اوه‌ی‌ ‪ 10‬خول����ه‌ك تاوه‌كو وش����ك‬ ‫ماسكی‌ ماست‬ ‫ماس����تی‌ ش����یرین له‌پێس����تت ب����ده‌ ده‌بێته‌وه‌ دواتر به‌ئاو ده‌یشۆیت‪.‬‬

‫س���ەنتەری میدیکاڵ‪ :‬به‌ختیاری ـ ش���ه‌قامی‌ سه‌ره‌كی‌‬ ‫به‌رامبه‌ری‌ ساڵۆن ئه‌سته‌نبوڵ‬

‫‌ره‌نگاڵه‬

‫ژماره‌ ته‌له‌فۆنی‌ ‪0533183536 - 07706581971‬‬ ‫فه‌یسبوك‪medicalclinicsuly :‬‬

‫هونه‌رمه‌ند ده‌رباز شێرزاد بە‌ئاوێنه‌ی‌‬ ‫ڕاگه‌یان���د "له‌دوای‌ خوێندنی‌ كۆرس��� ‌‬ ‫ی‬ ‫موس���یقا له‌س���اڵی‌ ‪2005‬دا‪ ،‬یه‌ك���ه‌م‬ ‫س���یدی‌ گۆرانیه‌كانم باڵوكردۆته‌وه‌ كه‌‬ ‫له‌هه‌ش���ت تراك پێكهات���وه‌‪ ،‬هه‌ریه‌ك‬ ‫له‌ڕێبی���ن جه‌م���ال‌و س���ه‌ید ئه‌حمه‌د‬ ‫ڕواندزی‌‌و كاروان ڕه‌مه‌زان له‌س���تۆدیۆ‬ ‫چوارچ���را كاری‌ دابه‌ش���كردنی‌ ده‌نگی‌‬ ‫بۆ كراوه‌‪ ،‬به‌سپۆنسه‌ری‌ ڕادیۆی‌ نه‌وا‪،‬‬ ‫وه‌ك خۆناس���اندن ئه‌و س���یدیه‌م باڵو‬ ‫كرۆدته‌وه‌"‪.‬‬ ‫ئ���ه‌و وت���ی‌ "ل���ه‌دوای‌ باڵوكرنه‌وه‌ی‌‬ ‫یه‌ك���ه‌م ئه‌لبوم���ی‌ گۆرانیم‪ ،‬له‌ش���اری‌‬ ‫س���لێمانی‌ به‌ش���ێوه‌ی‌ پڕۆگرام‌و الیڤ‬ ‫كاره‌ هونه‌ریه‌كانم ئه‌نجام داوه‌‪ .‬كارێكی‌‬ ‫نوێی‌ دیكه‌م هه‌یه‌ ئاواز هۆنراوه‌ی‌ شااڵو‬ ‫چۆمانیه‌‪ ،‬به‌اڵم به‌م زوانه‌ نوێترین كارم‬ ‫به‌ناوی‌ (تا دڵی‌ منت به‌ده‌ستهێنا) باڵو‬ ‫ده‌كه‌مه‌وه‌‪ ،‬كه‌ ئاوازو هۆنراوه‌ی‌ خۆمه‌و‬ ‫له‌س���تۆدیۆ الوژه‌ كاری‌ دابه‌ش���كردنی‌‬ ‫موسیقای‌ بۆ ئه‌نجام دراوه‌"‪.‬‬ ‫ده‌رب���از وتیش���ی‌ "له‌ده‌زگاكان��� ‌‬ ‫ی‬ ‫ڕاگه‌یاندن���ه‌وه‌ زۆرتری���ن پرس���یارم‬ ‫لێده‌كرێت بۆچ���ی‌ به‌رهه‌می‌ نوێم نیه‌‪،‬‬ ‫به‌اڵم به‌بڕوای‌ م���ن چۆنایه‌تی‌ گرنگه‌‪،‬‬ ‫ن���ه‌ك چه‌ندایه‌ت���ی‌‪ .‬من دانه‌ب���ڕاوم‪،‬‬ ‫سه‌رقاڵی‌ شاره‌زایی‌ په‌یداكردنم له‌بواری‌‬ ‫مه‌قامات‪ ،‬ئه‌وه‌ تایبه‌تمه‌ندی‌ منه‌ مقام‬ ‫ناس‌و مقام زان بم‪ ،‬به‌اڵم زۆر هونه‌رمه‌ند‬

‫ئ���ه‌و زانیاری���ه‌ی‌ نی���ه‌‪ .‬له‌موس���یقا ‌‬ ‫ی‬ ‫ش���ه‌رقیدا كاتێ���ك هونه‌رمه‌ندێ���ك‬ ‫ده‌چێت���ه‌ ن���او گروپێكی‌ مۆس���یقاوه‌‪،‬‬ ‫ده‌بێت ئامێری‌ مۆس���یقا له‌سه‌ر ده‌نگی‌‬ ‫هونه‌رمه‌ند نه‌س���ب بكرێت‪ ،‬ئه‌مه‌ش بۆ‬ ‫ئه‌وه‌یه‌ هونه‌رمه‌نده‌كه‌ هێنده‌ی‌ ڕوبه‌ری‌‬ ‫ده‌نگ���ی‌ خۆی‌ ئه‌دا ب���كات‌و ئیختیاری‌‬ ‫میلۆدییه‌كان بكات"‪.‬‬ ‫س���ه‌باره‌ت بە‌دوباره‌كردن���ه‌وه‌ی‬ ‫گۆرانیی���ه‌ فۆلكلۆرییه‌كانی���ش وت���ی‬ ‫"هونه‌رمه‌ندان گۆرانی���ه‌ فۆلكلۆره‌كان‬ ‫نوێ‌ ده‌كه‌نه‌وه‌‪ ،‬ته‌نها تۆماركردنه‌كه‌ی‌‬ ‫باشه‌‪ .‬ئه‌وه‌ی‌ له‌پێشودا وتراوه‌ هەستی‬ ‫زۆر جوانتره‌‪ .‬ئه‌گه‌ر بمانه‌وێت شتێكی‌‬ ‫جوان پێشه‌كه‌ش بكه‌ین‌و پێی‌ بوترێت‬ ‫داهێن���ان‪ ،‬گرنپێویس���ته‌گه‌ دیراس���ه‌‬ ‫بكرێت ئه‌وكات كاری‌ له‌س���ه‌ر بكرێت‪،‬‬ ‫بۆنمون���ه‌ ده‌قێكی‌ فۆلكلۆر پێویس���ته‌‬ ‫ش���وێن‌و مێژوو ده‌ق���ه‌ ئه‌ده‌بییه‌كه‌ی‌‬ ‫ل���ه‌ڕوی‌ ڕیتم‌و مقام���ه‌وه‌ بزانین چۆنه‌‪،‬‬ ‫ئه‌وكات بوترێته‌وه‌‪ .‬پێویسته‌ ئه‌مانه‌ت‬ ‫له‌به‌رچاوبگیرێ���ت‪ .‬له‌واڵت���ی‌ ئێم���ه‌‬ ‫دیراسه‌ی‌ مۆس���یقای‌ رۆژهەاڵتی نیه‌‪،‬‬ ‫ئه‌وانه‌ی‌ فێربون زیاتر موماره‌سه‌یه‌"‪.‬‬ ‫ده‌رباز له‌ب���اره‌ی كاره‌كانی خۆیه‌وه‌‬ ‫وتی "ماوه‌ی‌ ده‌ س���اڵ ده‌بێت له‌شاری‌‬ ‫س���لێمانی‌ كار ده‌كه‌م‪ .‬ل���ه‌و ماوه‌یه‌دا‬ ‫یه‌ك���ه‌م گۆرانی���م به‌ن���اوی‌ (پێنوس)‬ ‫باڵوكردۆته‌وه‌‪ ،‬ك���ه‌ هۆنراوه‌ی‌ ئه‌حمه‌د‬ ‫محه‌مه‌د‌و ئاوازی‌ ڕێبی���ن جه‌ماله‌‪ .‬من‬ ‫ل���ه‌و ش���اره‌ هونه‌ره‌ك���ه‌م په‌ره‌پێداو‪،‬‬ ‫له‌گه‌ڵ هونه‌رم���ه‌د حه‌مه‌ جه‌زاو چه‌ند‬ ‫هونه‌رمه‌ندێكی‌ دیكه‌ به‌شداری‌ كاره‌كانی‬ ‫یه‌كێتی‌ هونه‌رمه‌ندانم كردوه‌"‪.‬‬ ‫ده‌رباز ش���ێرزاد جگه‌ گۆرانی‌ وتن‪،‬‬ ‫ئاوازی‌ ب���ۆ گۆرانییه‌ك���ی‌ هونه‌رمه‌ند‬ ‫لوقمان سه‌لیم داناوه‌ به‌ناوی‌ (خۆزی‌)‪.‬‬ ‫هه‌روه‌ها هێمن حس���ێن دو س���اڵ به‌ر‬ ‫له‌ئێس���تا ئ���اوازو هۆنراوه‌یه‌كی‌ ئه‌وی‬ ‫وتۆته‌وه‌ به‌ناوی‌ (كونجی‌ مه‌یخانه‌)‪.‬‬

‫ی كوردی‌ له‌چك به‌سه‌رم‬ ‫نوها به‌هادین‪ :‬یه‌كه‌مین كچه‌ ڤڵۆگه‌ر ‌‬ ‫ئا‪ :‬ئیمان زه‌ندی‌‬ ‫ی‬ ‫نوها به‌هادین یه‌كه‌م كچه‌ ڤڵۆگه‌ر ‌‬ ‫ی‬ ‫كوردی‌ له‌چك به‌سه‌ره‌ كه‌ ڤیدیۆ ‌‬ ‫ی‬ ‫رۆژانه‌ی‌ خۆی‌ له‌یوتیوبی‌ تایبه‌ت ‌‬ ‫خۆی‌ باڵو ده‌كاته‌وه‌ له‌و باره‌یه‌و‌ه‬ ‫رایده‌گه‌یه‌نێت " ویستوم ‌ه كلتور‌و‬ ‫ی‬ ‫سروشتی‌ كوردستان به‌زمانی‌ ئینگلیز ‌‬ ‫به‌جیهان بگه‌یه‌نم"‪.‬‬ ‫ی‬ ‫نوها به‌هادین یه‌كێك��� ‌ه له‌و كچانه‌ ‌‬ ‫ی تێكه‌ڵ ب���و‌ه بە‌ڤڵۆككردن‬ ‫كه‌ خوێن��� ‌‬ ‫وات���ه‌ ڤیدیۆگرتنی‌ رۆژانه‌ی‌ خۆی‌ وه‌كو‬ ‫ی‬ ‫خۆش���ی‌ ده‌ڵێت یه‌كه‌م كچه‌ ڤڵۆگه‌ر ‌‬ ‫كوردی‌ له‌چك به‌سه‌رم له‌كوردستان‪.‬‬ ‫ی هه‌ڵه‌بجه‌یه‌‌و‬ ‫نوها دانیشتوی‌ پارێزگا ‌‬ ‫خوێندكاری قۆناغی یه‌كی به‌شی زمانی‬ ‫ئینگلیزی���ه‌ له‌زانكۆی س���لێمانی‪ ،‬ئه‌و‬ ‫ی‬ ‫ی هه‌ژده‌ س���اڵه‌‌و له‌باره‌ی‌ هاتن ‌‬ ‫ته‌مه‌ن ‌‬ ‫بۆ ناو ئه‌م ب���واره‌ زه‌حمه‌ت ‌ه بۆ ئاوێن ‌ه‬ ‫وتی‌ "س���ه‌ره‌تای ئه‌م بیرۆكه‌ی ‌ه له‌وه‌و‌ه‬ ‫هات كه‌ هه‌ستمكرد بۆشاییه‌كی گه‌ور‌ه‬ ‫هه‌یه‌ له‌یوتیوبدا له‌كوردستان‌و به‌تایبه‌ت‬ ‫بۆ كچ���ان‪ ،‬من خۆم یه‌كێ���ك له‌خولیا‬ ‫گه‌وره‌كانم ئه‌وه‌بو رۆژێك له‌رۆژان ئه‌وان ‌ه‬ ‫بكه‌م كه‌ ئێس���تا خه‌ریك���ی كردنیانم‪،‬‬ ‫وه‌ك هه‌مومان ئه‌زانین له‌هه‌مو بوارێكدا‬ ‫كوردی س���ه‌ركه‌وتومان هه‌یه‌‪ ،‬ئێمه‌ش‬ ‫وه‌ك ه���ه‌ر تاكێكی تری ئ���ه‌م جیهان ‌ه‬ ‫هه‌رچیمان بوێت له‌ده‌ستمان دێت‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫ته‌نیا ویست‌و ئاره‌زو‌و هه‌وڵدانی ده‌وێت‪،‬‬ ‫هه‌ربۆیه‌ بریاری ده‌ستپێكردنیمدا"‪.‬‬ ‫ی "ماوه‌ی پێنج شه‌ش مانگه‌‬ ‫وتیش��� ‌‬

‫کاوڕ‬ ‫ئەم���ڕۆ دوچ���اری کێش���ەیەک‬ ‫دەبیت���ەوە‌و ت���ەواوی ڕۆژەکە بیرت‬ ‫الی دەبێ���ت‪ ،‬ب���ەاڵم لە‌کۆتایی���دا‬ ‫چارەسەری دەکەیت‌و دڵنیا دەبیتەوە‬ ‫لە‌ڕوداوەکە‪ ،‬هەوڵب���دە کاتی زیاتر‬ ‫لەگەڵ خێزانەکەت بەسەربەریت‪.‬‬

‫بومه‌ت ‌ه یوتیوبه‌ر(ڤلۆگه‌ر)‌و ڤلۆگه‌كانم‬ ‫باڵوده‌كه‌م���ه‌وه‌‌و له‌ئێس���تادا زی���اد‬ ‫له‌‪١٢‬ه���ه‌زار سه‌بس���كرایب زیاترم هه‌ی ‌ه‬ ‫له‌گ���ه‌ڵ ‪ ٢١٠‬ه���ه‌زار بین���ه‌ر‪ ،‬یه‌كه‌مین‬ ‫ڤیدیۆش���م له‌مانگی ئۆكتۆبه‌ری ساڵی‬ ‫‪ ٢٠١٧‬باڵوكرده‌وه‌ كه‌ رۆژێكی ئاسایی‌و‬ ‫ساده‌ی ژیانی خۆم بو ك ‌ه بۆ سه‌ردانی‬ ‫پزیشك ده‌رۆشتم"‪.‬‬ ‫ی‬ ‫نوه���ا گه‌وره‌تری���ن پاڵپش���ت ‌‬ ‫خێزانه‌كه‌یه‌ت���ی‌‪ ،‬ئ���ه‌و ل���ه‌و باره‌یه‌و‌ه‬ ‫ئاش���كرایكرد " كاتێ���ك ك���ه‌ بری���اری‬ ‫ده‌س���تپێكردنیمدا كه‌س���یان رێگریان‬ ‫نه‌ك���رد‪ ،‬چونك��� ‌ه ده‌یانزان���ی گ���ه‌ر‬ ‫بریاریكردنی شتێك بده‌م‪ ،‬ئه‌زانم چۆن‬ ‫به‌شێوه‌یه‌ك بیكه‌م زۆرترین سه‌ركه‌وتن‬ ‫به‌ده‌ستبێنم‪ ،‬هه‌میشه‌ متمانه‌ی ته‌واوی‬ ‫ماڵه‌وه‌م هه‌بووه‌ له‌كردنی هه‌مو شتێكدا‪،‬‬ ‫س���وپاس ب���ۆ خ���وای گ���ه‌ور‌ه دایك‌و‬ ‫باوكێكی مێش���ك كراوه‌‌و تێگه‌ش���توم‬ ‫هه‌یه‌‪ ،‬س���ه‌رچاوه‌ی هه‌مو سه‌ركه‌وتن‌و‬ ‫ده‌ستكه‌وته‌كانم ئه‌وانن"‪.‬‬ ‫ئ���ه‌و له‌ب���اره‌ی‌ پێناس���ه‌ی‌ كاری‬ ‫یوتیوبه‌ری ب���ۆ ئاوێن���ه‌ی‌ رونكرده‌و‌ه‬ ‫"كاری یوتیوب���ه‌ری بریتی���ه‌ ل���ه‌وه‌ی‬ ‫كه‌ناڵێكی تایبه‌ت به‌خۆتت هه‌بێت‌و ئه‌و‬ ‫ڤیدیۆیانه‌ باڵوكه‌یت���ه‌وه‌ ك ‌ه په‌یوه‌ندی‬ ‫به‌كه‌ناڵه‌كه‌ت���ه‌و‌ه هه‌یه‌‪ ،‬س���ه‌دان جۆر‬ ‫كه‌ن���اڵ هه‌ی ‌ه كه‌ ڤیدی���ۆی هه‌مه‌جۆر‌و‬ ‫جی���اواز باڵوده‌كه‌نه‌وه‌‪ ،‬به‌اڵم بواره‌كه‌ی‬ ‫م���ن بریتیه‌ له‌(ڤلۆگ‪ ،‬چاڵێنج‪ ،‬س���یت‬ ‫داون ڤیدیۆ)"‪.‬‬ ‫رونیش���یكرده‌وه‌ "ڤل���ۆگ‪ ،‬بریتی��� ‌ه‬ ‫له‌ریكۆردكردنی رۆژانه‌ ی���ان هه‌فتانه‌‪،‬‬

‫گا‬

‫یاخود ئ���ه‌و رۆژان���ه‌ی ك���ه‌ تایبه‌تن‌و‬ ‫شتێكی خۆش‌و س���ه‌نجراكێش‌و جیاواز‬ ‫له‌خۆ ده‌گرن‪ ،‬وه‌ك رۆشتن بۆ شوێنێك‬ ‫یان گه‌ش���ت‌و چون���ه‌ ده‌ره‌و‌ه هه‌روه‌ها‬ ‫ئیڤێنت‌و چاالكی‪ ...‬هتد‪ .‬چاڵێنج‪ ,‬وات ‌ه‬ ‫به‌ره‌ن���گاری یاخود ته‌ح���ه‌دا كه‌ زیاتر‬ ‫وه‌ك یاریه‌ك وایه‌ هه‌ندێكجار دۆراندن‌و‬ ‫بردنه‌وه‌ش���ی تێدایه‌‪ ،‬یاخود له‌ئه‌نجامی‬ ‫نه‌كردن���ی ش���تێكدا ده‌كرێ���ت یان بۆ‬ ‫خۆش���ی‌و باڵوكردنه‌وه‌ی هۆش���یارییه‌‪,‬‬ ‫به‌ش���ێوه‌یه‌كی گش���تی ئه‌و بابه‌تانه‌ی‬ ‫ده‌كرێت���ه‌ چاڵێنج ئاس���ان نین به‌هه‌مو‬ ‫كه‌س ناكرێت ئه‌وه‌ یاس���ای یاریه‌كه‌ی ‌ه‬ ‫به‌اڵم ئه‌م جۆره‌ ڤیدیۆیه‌ زۆرترین بینه‌ر‬ ‫چێژ له‌بینین���ی‌ ده‌بینن‪ .‬س���یت داون‬ ‫ڤیدیۆش بریتیه‌ له‌دانیشتن له‌شوێنێك‌و‬ ‫باس���كردنی بابه‌تێ���ك ك��� ‌ه ده‌كرێ���ت‬ ‫ئام���ۆژگاری بێت‪ ،‬یاخود باس���كردنی‬ ‫شتێكی باو یان پرسیار‌و وه‌اڵم"‪.‬‬ ‫ی ئه‌م ڤڵٶگ‌و‬ ‫مه‌به‌ست له‌باڵوكردنه‌وه‌ ‌‬ ‫ی نوها بۆ نوێنه‌رایه‌تی‬ ‫ڤیدیۆیانه‌ به‌وته‌ ‌‬ ‫كردن���ی ژیان���ی س���اده‌ی‌ كوردێ���ك‌و‬ ‫نیش���اندانی كلت���ور‌و نه‌ریت‌و ش���وێن‌و‬ ‫سروش���ت‌و خه‌ڵكی واڵتی‌ كوردس���تان ‌ه‬ ‫ی‬ ‫به‌بین���ه‌ر‪ ،‬یه‌كێ���ك له‌گه‌وره‌ترین كار ‌‬ ‫ئه‌م كچه‌ به‌ئینگلیزی ڤیدیۆكانی‌ ده‌كات‬ ‫تا جیه���ان تێبگات‪ ،‬ئ���ه‌و له‌وباره‌یه‌و‌ه‬ ‫وت���ی‌ "ب���ه‌اڵم به‌ه���ۆی زۆری بینه‌ر‌ه‬ ‫كورده‌كانمه‌و‌ه ناتوانم هه‌مو ڤیدیۆكانم‬ ‫به‌زمان���ی ئینگلیزی ب���ن‪ ,‬و‌ه جیا له‌م‬ ‫هۆكاران���ه‌ش ڤل���ۆگ‌و ڤیدیۆكانم دواتر‬ ‫وه‌ك یادگاریه‌ك���ی ج���وان ب���ۆ ژیانم‬ ‫ه‌مێنێته‌وه‌‪ ،‬وه‌ بینه‌ره‌كانم كاره‌كانمیان‬

‫دوانه‌‬

‫باش���ترین کاتە بۆ دروس���تکردنی‬ ‫ماوەیەک���ە هەمووان���ت پش���تگوێ‬ ‫خس���تووە ئەمە لە‌قازانجی تۆدا نییە‌و پەیوەندی خۆشەویس���تی یاخود تازە‬ ‫لە‌کۆتاییدا ئەوان بەش���ێکن لە‌ژیانت‌و کردنەوەی خۆشەویستی‌و باس کردنی‬ ‫ڕاس���تی ڕووداوەکان ب���ۆ هاوبەش���ی‬ ‫پێویستە گرنگییان پێبدەیت‪.‬‬ ‫ژیانت‪.‬‬

‫به‌دڵه‌‌و هه‌رگیز بێهیوام ناكه‌ن له‌قسه‌‌و‬ ‫هه‌سته‌ جوانه‌كانیان"‪.‬‬ ‫وتیش���ی‌ "م���ن ب���ۆ باش���تركردنی‬ ‫تواناكانی خ���ۆم‌و پراكتیس���كردنی‬ ‫زمانه‌ك���ه‌م بۆ ئ���ه‌وه‌ی به‌زمانێك‬ ‫قس ‌ه بكه‌م هه‌مو كه‌سێك له‌هه‌مو‬ ‫ش���وێنێكه‌وه‌ تێیبگات بریارمدا‬ ‫به‌ئینگلیزی ڤیدیۆ بكه‌م‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫داوام لێده‌ك���ه‌ن به‌ئینگلیزی‬ ‫قس���ه‌ نه‌كه‌م له‌به‌ر ئه‌وه‌ی‬ ‫زۆرب���ه‌ی بینه‌ره‌ كورده‌كانم‬ ‫زمانی ئینگلیزی به‌باش���ی‬ ‫نازان���ن‪ ,‬بۆیه‌ هه‌ردوجۆر‬ ‫ڤیدیۆكه‌م هه‌یه‌‪,‬‬ ‫هه‌روه‌ها بیرم‬ ‫ل���ه‌و ه‌‬

‫قرژاڵ‬

‫كردوه‌ته‌وه‌ كه‌ ژێرنوس به‌كاربهێنم"‪.‬‬ ‫ی كچ‬ ‫له‌ب���اره‌ی‌ ژم���اره‌ی‌ یوتیوب���ه‌ر ‌‬ ‫ی "له‌ئێس���تادا‬ ‫له‌كوردس���تان‪ ,‬نوها وت ‌‬ ‫یوتیوبه‌رم���ان زۆر‌ه له‌ه���ه‌ردو ره‌گه‌ز‬ ‫له‌كچه‌كان ئه‌وه‌ی من ئاگاداربم‌و ك ‌ه‬ ‫له‌كوردس���تان ب���ژی به‌خۆمه‌و‌ه ‪٧‬‬ ‫كه‌سین"‪.‬‬ ‫وتیش���ی‌ "هه‌تاوه‌ك���و ئێس���تا‬ ‫ی ئه‌و كاره‌و‌ه توشی‌ گرفت‬ ‫به‌هۆ ‌‬ ‫نه‌ب���وم‪ .‬هه‌روه‌ه���ا ئام���ۆژگاری‬ ‫من بۆ هه‌موو ك���ه‌س‌و به‌تایبه‌ت‬ ‫كچ���ان ك ‌ه ده‌یانه‌وێ���ت بێنه‌ ئه‌م‬ ‫ب���واره‌و‌ه ئه‌وه‌یه‌ بروایان بە‌خۆیان‬ ‫بێت له‌یه‌كه‌م هه‌نگاوه‌و‌ه خۆیان بۆ‬ ‫ناخۆشی‌و سه‌ختی‌و قسه‌‌و قسه‌ڵۆك‬ ‫ئاماده‌ك���ه‌ن‪ ،‬چونك���ه‌ به‌ش���ێكی‬ ‫گه‌وره‌ی پرۆسه‌ك ‌ه پێكده‌هێنێت‬ ‫به‌داخه‌وه‌!"‪.‬‬

‫شێر‬

‫ئ���ەو بارودۆخ���ە قورس���ەی پێیدا‬ ‫گفتۆگۆی بێمانا رۆژەکەت تیکدەدات‪،‬‬ ‫تۆ دڵنیایت کە قسەکانت ڕاستە هیندە تیپەڕبووی���ت هێن���دەی نەم���اوە‌و‬ ‫لەسەری مەڕۆ کات هەموو ڕاستییەکان تێدەپەڕیت‪ ،‬بەاڵم ئاگادار بە‌دووبارە‬ ‫ئەو کاران���ە ئەنج���ام نەدەیتەوە کە‬ ‫دەردەخات‪.‬‬ ‫بوونە ه���ۆی تێکچوونی رووداوەکانی‬ ‫ژیانت‪.‬‬

‫فه‌‌ریک‬ ‫پێویستت بە‌پشتگیری‌و ئامۆژگارییە‬ ‫لە‌الیەن کەسە نزیکەکانتەوە هەچەندە‬ ‫هەندێک کات وادەزانیت لە‌بەرژەوەندی‬ ‫تۆ نییە بڕیارەکان بەاڵم دڵنیابە‌ئەوان‬ ‫باشی تۆیان دەوێت‪.‬‬

‫‌ره‌نگاڵه‬

‫‪rangalayawene@gmail.com‬‬

‫گرنگه‌‪ ،‬نه‌ك چه‌ندایه‌تی‌‬

‫)‪ )620‬سێشه‌ممه ‪2018/4/10‬‬

‫‪11‬‬

‫الڤین دیار‪:‬‬ ‫کاری نواندن بۆ هونەرمەندی کچ ئاسان نییە‬ ‫ئا‪ :‬مه‌زهه‌ر كه‌ریم‬

‫هونه‌رمه‌ند الڤین دیار ئاماژه‌ به‌و‌ه‬ ‫ی ‪ 5‬ساڵییه‌و‌ه‬ ‫ده‌كات له‌ته‌مه‌ن ‌‬ ‫ی شۆ فیلمم كردوه‌‪ .‬ئه‌و‬ ‫به‌شداری‌ كار ‌‬ ‫ده‌ڵێت "نوێترین كارم كورت ‌ه فیلمێك ‌ه‬ ‫تایبه‌ته‌ به‌خوێندنی‌ زانكۆ له‌سینه‌ما‬ ‫نمایش ده‌كرێت"‪.‬‬ ‫الڤین دیار بە‌ئاوێنه‌ی‌ ڕاگه‌یاند "ئێستا‬ ‫ته‌مه‌نم بیست‌و سێ‌ ساڵه‌‪ ،‬له‌كاره‌كانمدا‬ ‫زۆرتر وه‌ك كچێكی‌ منداڵ ده‌رده‌كه‌وم‪،‬‬ ‫ی گۆڕینی‌ ش���ێوازی‌ قژم‌و‬ ‫ئه‌مه‌ش به‌هۆ ‌‬ ‫جوان���ی‌ ڕوخس���ارم‪ .‬له‌ته‌مه‌ن���ی‌ پێنج‬ ‫ی شۆم كردوه‌‪،‬‬ ‫ی فیلم ‌‬ ‫ساڵییه‌وه‌ به‌شدار ‌‬ ‫ی‬ ‫له‌قۆناغی‌ خوێندنی‌ ناوه‌ندیدا به‌شدار ‌‬ ‫كاری‌ دۆبالژم كردوه‌‪ ،‬كاتێكش چومه‌ت ‌ه‬ ‫ی‬ ‫په‌یمانگای‌ هونه‌ره‌ جوانه‌كان به‌شدار ‌‬ ‫ژماره‌ی���ه‌ك ش���انۆو درامام ك���ردوه‌‪،‬‬ ‫ی سینه‌مام‬ ‫ی به‌ش ‌‬ ‫ئێس���تاش خوێندكار ‌‬ ‫له‌زانكۆی‌ سلێمانی‌"‪.‬‬ ‫س���ه‌باره‌ت بە‌دوا به‌رهه‌م���ی‪ ،‬الڤین‬ ‫وت���ی "نوێتری���ن كارم كورته‌فیلمێك��� ‌ه‬ ‫تایبه‌ت ‌ه به‌ژیانی‌ خۆم‪ ،‬پاش ته‌واو بونی‬ ‫له‌سینه‌ما پێش���كه‌ش ده‌كرێت‪ .‬له‌چه‌ند‬ ‫ی‬ ‫مانگی‌ داهاتودا له‌گ���ه‌ڵ تیپی‌ هونه‌ر ‌‬ ‫ێ‬ ‫ی چه‌ند كارێكی‌ نو ‌‬ ‫ڕه‌نگاڵ ‌ه به‌ش���دار ‌‬ ‫ده‌كه‌م‪ ،‬به‌اڵم جارێ دیارنیه‌ ده‌وره‌كه‌م‬ ‫چی‌ ده‌بێت‪ .‬ئه‌و هونه‌رمه‌ندانه‌ی‌ كاریان‬ ‫له‌گ���ه‌ڵ ده‌كه‌م‪ ،‬ڕۆڵی‌ جیاوازیان له‌گه‌ڵ‬ ‫ده‌بین���م‪ .‬بۆ نمونه‌ له‌گ���ه‌ڵ هونه‌رمه‌ند‬ ‫ی‬ ‫ی كچێك ‌‬ ‫ماهیر حه‌سه‌ن كارده‌كه‌م‌و ده‌ور ‌‬ ‫منداڵ‌و مامۆس���تا ده‌بین���م‪ .‬هونه‌رمه‌ند‬ ‫ئه‌حمه‌د ج���ۆاڵش زۆر هاوكاریم ده‌كات‬ ‫له‌كاره‌كان���دا‪ .‬خێزان‌و دایك‌و باوكم زۆر‬ ‫هاوكارم���ن‪ ،‬به‌تایب���ه‌ت باوك���م كاتێك‬ ‫كارێكم ده‌بینێت به‌دیاریه‌وه‌ داده‌نیشێت‌و‬ ‫ی‬ ‫سه‌یری‌ ده‌كات‪ .‬كاتێكیش مه‌شهه‌دێك ‌‬ ‫كار‌ه هونه‌ریه‌كان���م له‌شۆس���یاڵ میدیا‬ ‫ی‬ ‫باڵو ده‌بێته‌وه‌‪ ،‬دوباره‌و ده‌بار‌ه سه‌یر ‌‬ ‫ده‌كاته‌وه‌‌و زۆر دڵخۆش ده‌بێت"‪.‬‬ ‫ب���ه‌اڵم كاری هونه‌ری بۆ هونه‌رمه‌ندی‬

‫ئه‌و‌ه ده‌ڵێت "هه‌ندێك له‌بینه‌كاره‌كانمان‬ ‫ب���ه‌و ش���ێوازه‌ بیرده‌كه‌نه‌وه‌ ك���ه‌ ئه‌و‌ه‬ ‫كه‌س���ایه‌تی‌ ئه‌و كه‌س��� ‌ه خۆیه‌تی‌‪ ،‬یان‬ ‫بۆ نمونه‌ ئه‌كته‌رێك ده‌ورێكی‌ ناش���رین‬ ‫ببینێ���ت ئیت���ر واده‌زانن ئه‌و كه‌س��� ‌ه‬ ‫كه‌سایه‌تی‌ خۆیه‌تی‌‪ .‬به‌داخه‌و‌ه ئیتر ئه‌و‬ ‫ڕۆژه‌ سۆش���یاڵ میدیا هه‌م���وی ده‌بێت ‌ه‬ ‫باسی ئه‌و ئه‌كته‌ره‌‌و قسه‌ی‌ پێده‌وترێت!‬ ‫ی ڕۆڵ بینینی‌ ئه‌و‬ ‫ڕاس���ته‌ ئه‌وه‌ جوان��� ‌‬ ‫كه‌س���ه‌یه‌‪ ،‬به‌اڵم خۆزگ ‌ه بینه‌ره‌كانمان‬ ‫له‌وه‌ تێده‌گه‌ش���تن كه‌ ئه‌وه‌ ئه‌كته‌ره‌‌و‬ ‫رۆڵ‌ ده‌بینێت‪ ،‬نه‌ك كه‌س���ایه‌تیی خۆی‬ ‫نمایش بكات"‪.‬‬

‫ك���چ بێ كێشه‌ش��� ‌ه نه‌ب���وه‌و نیه‌‪ ،‬له‌و‬ ‫باره‌یه‌وه‌ الڤین وتی " كاری‌ نواندن‬ ‫ی كچ ئاس���ان‬ ‫ب���ۆ هونه‌رمه‌ندێك ‌‬ ‫نیه‌‪ .‬به‌ڕاس���تی‌ قورس ‌ه ده‌ست‬ ‫بده‌یت��� ‌ه هه‌م���و ده‌ورێك‪ .‬بۆ‬ ‫ی واڵتان‬ ‫هونه‌رمه‌ندانی‌ دیكه‌ ‌‬ ‫زۆر ئاس���ان‌و نۆرماڵ���ه‌‪،‬‬ ‫ب���ه‌اڵم له‌واڵت���ی‌ ئێم���ه‌دا‬ ‫وانیه‌‪ .‬كاتێك به‌ش���داریم‬ ‫له‌درامایه‌ك���دا ده‌ك���رد‌و‬ ‫پاش���ان ده‌چومه‌ بازاڕ‪،‬‬ ‫پێیان ده‌وت���م ئه‌وه‌ ئه‌و‬ ‫ی‬ ‫كچه‌ی���ه‌ ك��� ‌ه زۆر حه‌ز ‌‬ ‫ی‬ ‫له‌شوه‌! به‌هیوام خه‌ڵك ‌‬ ‫ی‬ ‫ل���ه‌وه‌ تێبگات ئ���ه‌وه‌ ‌‬ ‫ئ���ه‌وان له‌دراماكان���دا‬ ‫ده‌یبین���ن نواندن���ه‌‪،‬‬ ‫ئه‌م���ه‌ كاره‌كته‌رێك ‌ه‬ ‫ڕۆڵ ده‌بینێ���ت نه‌ك‬ ‫كه‌س���ایه‌تیی ئه‌و‬ ‫ی‬ ‫كه‌س���ه‌ خ���ۆ ‌‬ ‫بێت"‪.‬‬

‫ی (ڤنس)ه‌‬ ‫له‌كوردستان باو باوی‌ به‌خێوكردنی‌ باڵنده‌ ‌‬ ‫ئا‪ :‬مه‌زهه‌ر كه‌ریم‬ ‫باڵنده‌ی‌ ڤنس له‌واڵتانی‌ به‌لجیكاو‬ ‫ئه‌ڵمانیاو هۆڵنداوه‌ ده‌هێنرێته‌‬ ‫بازاره‌كانی‌ هه‌رێم‪ ،‬به‌خێوكردن‌و بێچو‬ ‫لێگرتنی بۆته‌ خولیای خه‌ڵكێكی زۆر‪.‬‬ ‫ئه‌مه‌ش بازاڕی گه‌رم كردوه‌‪.‬‬ ‫دو ساڵ پێش ئێستا هه‌رچی‌ هه‌ڵده‌ستا‬ ‫(كه‌ناری‌ كشمیشی‌)ی ده‌كڕی‌‪ ،‬به‌جۆرێك‬ ‫جوتێك كه‌ناری‌ ‪ 6‬هه‌زار دۆالری‌ ده‌كرد‪،‬‬ ‫به‌اڵم ئه‌وه‌ن���ده‌ی‌ نه‌برد (ڤنس) جێگه‌ی‌‬ ‫گرته‌وه‌‪ .‬ته‌نها له‌ماوه‌ی‌ ئه‌م س���اڵدا سێ‌‬ ‫ه���ه‌زار باڵن���ده‌ی‌ ڤنس هاتۆته‌ ش���اری‌‬ ‫سلێمانی‌‌و له‌الیه‌ن هاواڵتیانه‌وه‌ مامه‌ڵه‌ی‌‬ ‫پێوه‌ كراوه‌‪.‬‬ ‫حه‌مه‌ی‌ فه‌یسه‌ڵ كه‌ كۆمپانیای‌ هێنانی‌‬ ‫باڵنده‌ی‌ هه‌یه‌ له‌ش���اری‌ س���لێمانی‌ له‌و‬ ‫باره‌یه‌وه‌ وتی‌ "ڤنس باڵنده‌یه‌كی‌ نوێیه‌‪،‬‬ ‫ساڵ به‌ساڵ مۆدیلی‌ تازه‌ی‌ په‌یدا ده‌بێت‌و‬ ‫ڕۆژ به‌ڕۆژ مۆدیله‌كانی‌ به‌سه‌ر ده‌چن‪ .‬دو‬ ‫س���اڵ پێش ئێس���تا هاواڵتیه‌ك به‌ناوی‌‬ ‫س���ۆرانی‌ كاردیناڵ هێنایه‌ كوردس���تان‪.‬‬ ‫پێش���تر ته‌نه���ا مامه‌ڵ���ه‌ بە‌كه‌ن���اری‌‬ ‫كشمیشیه‌وه‌ ده‌كرا‪ ،‬به‌اڵم به‌هۆی‌ پێدانی‌‬ ‫(هۆرمۆنی‌ سور) له‌الیه‌ن ئه‌و كه‌سانه‌ی‌‬ ‫كه‌ن���اری‌ به‌خێوده‌كه‌ن نرخ���ی‌ كه‌ناری‌‬ ‫شكاو ڤنس جێگه‌ی‌ گرته‌وه‌ له‌بازاڕدا"‪.‬‬ ‫وتیش���ی‌ "هێنان���ی‌ ڤن���س له‌واڵتانی‌‬ ‫ئه‌وروپی���ی‌ وه‌ك ئه‌ڵمانی���او به‌لجی���كاو‬ ‫هۆڵن���داو پرتوگاله‌وه‌‪ ،‬ته‌نه���ا له‌ڕێگه‌ی‌‬ ‫س���ایته‌كان‌و بۆرسه‌و پێشانگاوه‌ ده‌بێت‪.‬‬ ‫به‌نمون���ه‌ له‌واڵت���ی‌ ئه‌ڵمانیا هه‌ر س���ێ‌‬ ‫مانگ جارێك پێش���انگایه‌ك ده‌كرێته‌وه‌‬ ‫بۆ باڵنده‌ی‌ ڤنس‪ ،‬ئ���ه‌وكات جۆره‌كانی‬

‫ته‌‌رازو‬ ‫هەوڵبدە لە‌ڕووی داراییەوە پالنێک‬ ‫ب���ۆ خۆت دابنێیت‌و زیات���ر ئاگاداری‬ ‫خەرجییەکان���ت بیت‪ ،‬ئەو ش���تانەی‬ ‫ئاوات���ی ب���ۆ دەخوازیت پێویس���تی‬ ‫بە‌هەوڵی زیاترە‪.‬‬

‫باڵنده‌ی‌ ڤنس ده‌ناسرێت كه‌ جۆره‌كان ‌ی‬ ‫بریتین له‌ڕه‌نگه‌كانی‌ (بالك وایت‌و نۆرماڵ‬ ‫گره‌ی‌‌و ئیزابیل‌و الیت باك)"‪.‬‬ ‫ئه‌وه‌شی‌ باس���كرد "له‌ڕێگه‌ی‌ به‌نده‌رو‬ ‫ئۆتۆمبیل���ی‌ تایبه‌ت���ه‌وه‌ ده‌هێنرێت���ه‌‬ ‫ش���اره‌كانی‌ هه‌رێم‪ ،‬به‌اڵم ده‌بێت له‌الیه‌ن‬ ‫حكومه‌ت���ه‌وه‌ مۆڵه‌ت���ی‌ پێبدرێ���ت‪ .‬پڕ‬ ‫فرۆش���ترین باڵنده‌ی‌ ڤنس ڕه‌نگی‌ ته‌واو‬ ‫پرته‌قاڵیه‌ كه‌ له‌بنه‌ڕه‌ت���دا له‌ڕه‌نگه‌كانی‌‬ ‫بالك‌و بالك فه‌ی���س پێكهاتوه‌‪ .‬زۆرینه‌ی‌‬ ‫ئه‌و ڕه‌نگانه‌ دروستكراون به‌سه‌ر جیناتی‌‬ ‫خۆیاندا بازیان���داوه‌‪ .‬ئه‌م باڵنده‌یه‌ وه‌ك‬ ‫له‌وحه‌یه‌كی‌ س���پی‌ وایه‌‪ ،‬ئه‌گه‌ر بتوانین‬ ‫وه‌ك هاواڵت���ی‌ ئه‌وروپا به‌خێوی بكه‌ین‪،‬‬ ‫له‌گه‌ڵ ش���ێوازی‌ جوتكردن‌و له‌یه‌كدانی‌‬ ‫ڤنس���ه‌كاندا‪ ،‬جۆری‌ ئه‌و ڤنس���ه‌ به‌رهه‌م‬ ‫دێت كه‌ ئێمه‌ ده‌مانه‌وێت"‪.‬‬ ‫له‌باره‌ی‌ جۆره‌كان���ی‌ باڵنده‌ی‌ ڤنس‌و‬ ‫نرخه‌كانی‌ له‌ش���اره‌كانی‌ هه‌رێم ئه‌وه‌شی‌‬ ‫وت "باڵن���ده‌ی‌ ڤن���س هه‌ی���ه‌ له‌واڵتانی‌‬ ‫ئه‌ڵمانی���ان به‌لجیكا‌و پرت���وگال جوتی‌‬ ‫بە‌پێنج یۆرۆیه‌‪ ،‬به‌اڵم له‌كوردستان بازاڕی‌‬ ‫نیه‌‪ .‬پرته‌قاڵی���ی ته‌واو بە‌‪ 6‬هه‌زار دۆالر‬ ‫مامه‌ڵه‌ی‌ پێوه‌ ده‌كرێت‪ .‬ڕه‌نگی باستیل‬ ‫بە‌سێ‌ س���ه‌دو په‌نجا دۆالر ده‌فرۆشرێت‪.‬‬ ‫ڕه‌نگی‌ كرێمیش دو س���ه‌دو په‌نجا دۆالر‬ ‫ده‌كات‪ ،‬ج���ۆری‌ تایگه‌رو گریت بە‌س���ی‌‬ ‫هه‌زار دینار مامه‌ڵه‌ی‌ پێوه‌ ده‌كرێت"‪.‬‬ ‫له‌ب���اره‌ی‌ ش���ێوه‌ی‌ به‌خێوكردن���ی‌‬ ‫ج���ۆری‌ باڵنده‌ی‌ ڤنس ئ���ه‌وه‌ش ده‌ڵێت‬ ‫"له‌ڕێگه‌ی‌ حه‌وت ج���ۆر هه‌رزنی‌ تایبه‌ت‬ ‫به‌خێو ده‌كرێت‪ .‬ئه‌م باڵنده‌یه‌ پێویستی‌‬ ‫بە‌پێدانی‌ س���ه‌وزه‌ نیه‌و جۆرێكی‌ تایبه‌ت‬ ‫س���ریالكی‌ پێده‌درێت‌و هیچ���ی‌ دیكه‌ی‌‬ ‫ناوێت"‪.‬‬

‫دوپشک‬ ‫ل���ە خوێندندا س���ەکەوتوو دەبیت‌و‬ ‫پلەیەکی باش بە‌دەس���ت دەهینیت‪،‬‬ ‫س���ەرکەوتنی زیات���ر چاوڕێت دەکات‬ ‫هەرگیز کۆڵ مەدە‪.‬‬

‫که‌‌وان‬ ‫بەخ���ت یاوەرتە‌و هەموو پالنەکانت‬ ‫باش دەچن بەڕێوە‪ ،‬متمانەی زیاترت‬ ‫بە‌خۆشەویس���تەکەت بێت تا نەبیتە‬ ‫هۆی دروست بوونی کێشە‪.‬‬

‫گیسک‬ ‫هەوڵبدە زیاتر خۆراکی تەندروست‬ ‫بخۆیت‪ ،‬ماوەیەکە هیچ گرنگی بە‌خۆت‬ ‫نادەیت‪ ،‬دوور بکەوەرەوە لە‌فش���اری‬ ‫دەرونی‌و کەمێک پشوو بدە‪.‬‬

‫سه‌‌تڵ‬ ‫ئەندامان���ی خێزانەک���ەت زیات���ر‬ ‫پێویس���تیان پێتە‌و بڕوایان بە‌تواناو‬ ‫بڕیارەکانت هەیە‪ ،‬گەشتێکیان لەگەڵ‬ ‫ئەنجام بدە‌و دڵنیای���ان بکەرەوە تۆ‬ ‫هەمیشە پاڵپشتیانی‪.‬‬

‫نه‌‌هه‌‌نگ‬ ‫زیاد لە‌پێویس���ت متمان���ە مەکە‬ ‫لە‌دوایدا هەمیش���ە تۆ زەرەرمەندیت‬ ‫نزیکبوون���ەوەت لە‌هەم���وو ک���ەس‬ ‫دەبێتە هۆی دروس���تبوونی کێشە‪،‬‬ ‫گرنگی زیاتر بە‌تەندروس���تیت بدە‌و‬ ‫وەرزش ئەنجام بدە‪.‬‬

‫‪12‬‬ ‫ئه‌رێ‌ پزیشكان‌و‬ ‫ته‌ندروستكاران‬ ‫خۆپیشاندان دژ ‌ی‬ ‫هورجون ده‌كه‌ن!‬

‫)‪ )620‬سێشه‌ممه ‪2018/4/10‬‬

‫جه‌عفه‌ر سه‌روكانی‌*‬ ‫هۆر جون ئه‌و پزیش����كه‌ی‌ له‌زنجیر‌ه‬ ‫درامای‌ كوردس����ات په‌خش كرا ژیان‌و‬ ‫ته‌مه‌ن����ی‌ گه‌نج����ی‌ ك����رده‌ چراخان‌و‬ ‫رووناكی‌ بۆ نه‌خۆش����ه‌ ه����ه‌ژار‌و الوازو‬ ‫بێ‌ تواناكان ده‌رمانی‌ بە‌كۆڵه‌ پش����ت‬ ‫ده‌برده‌ الی‌ نه‌خۆش����ه‌كان‌و گژو گیای‌‬ ‫ده‌رمانی‌ له‌كێ����وه‌كان ده‌هێنا‌و ژیانی‌‬ ‫هه‌زاران كه‌سی‌ رزگار كردله‌واڵتی‌ خۆی‌‬ ‫له‌كۆریا" واتاو به‌های‌ ووشه‌ی‌ پزیشكی‌‬ ‫ده‌زان����ی‌ بۆیه‌ نه‌ب����ووه‌ كۆیله‌ی‌ پاره‌و‬ ‫خانوو ڤێالو ئاره‌زوه‌كان‌و كه‌س����ایه‌تی‌‬ ‫پزیشكی‌ خۆی‌ نه‌كرده‌ قوربانی‌ پاره‌و‬ ‫پۆس����ت‌و په‌یژه‌ بۆس����ه‌ركه‌وتن‌و تاج‬ ‫له‌س����ه‌رنان‌و خه‌ڵك فیقاندنه‌وه‌ به‌ڵكو‬ ‫له‌كۆتایدا به‌شه‌ده‌رمانی‌ ده‌می‌ خۆی‌‬ ‫دایه‌ دووكچۆڵه‌ی‌ هه‌ژار بۆرزگاربوونیان‬ ‫خۆی‌ كرده‌پرد بۆ رزگاری‌ میلله‌ته‌كه‌ی‌‌و‬ ‫له‌ناو قاوشی‌ نه‌خۆشه‌ هه‌ژاره‌كان پێش‬ ‫ئه‌وان گیانی‌ ده‌رچوو‪،‬ئه‌گه‌ر ئه‌و پیاوه‌‬ ‫پاك����ی‌‌و دڵس����ۆزی‌ به‌زه‌مینه‌وژینگه‌ی‌‬ ‫خۆم����ان به‌راوردبكه‌ی����ن" گری����ان‌و‬ ‫هه‌نیس����ك یه‌خه‌م����ان پێده‌گرێ����ت‌و‬ ‫به‌زه‌ی����ی‌ ئه‌و له‌ك����وێ‌و دڵره‌قی‌ الی‌‬ ‫خۆمان له‌كوێ‌‪ ،‬ئه‌گه‌ر هه‌ڵوه‌سته‌ێكی‌‬ ‫زانس����تی‌‌و م����رۆڤ دۆس����تی‌ بكه‌ین‬ ‫له‌به‌رامبه‌ر پزیشكان‌و ته‌ندروستكاران‬ ‫تاچه‌نده‌ له‌گ����ه‌ڵ ئه‌م پیاوه‌ لێكچوون‬ ‫ی����ان جیاوازن‪،‬هه‌ندێكی����ان ت����ه‌واو‬ ‫جیاوازن له‌كه‌رتی‌ حكومی‌ كارده‌كه‌ن‌و‬ ‫ئێوارانی����ش له‌كارت����ی‌ تایبه‌تی‌ واته‌‪:‬‬ ‫كه‌رتی‌(پاره‌ په‌یداكردن) ئه‌م هاواڵتیه‌‬ ‫ه����ه‌ژاره‌ی‌ له‌نه‌خۆش����خانه‌ فه‌رامۆش‬ ‫كراب����وو له‌عی����اده‌كان ده‌بێت����ه‌ زێری‌‬ ‫عیاره‌ بیست‌و چوارو ئه‌ڵماس‌و دوڕی‌‬ ‫ژێرده‌ریا ده‌ست له‌سینگ دان‌و فه‌رموو‬ ‫رێزلێنانی‌ له‌عیاده‌كاندا به‌داڕشتنێك‬ ‫نانوس����رێت وه‌كو ئ����ه‌وه‌ وایه‌ وه‌زیر‬ ‫س����ه‌ردانی‌ پزیش����كی‌ كردبێت نرخ‌و‬ ‫به‌ه����ای‌ هه‌ڵده‌س����تێت‪ ،‬ده‌رمان����ی‬ ‫به‌ده‌رزه‌ن بۆ ده‌نووسێت‌و فه‌حسیش‬ ‫بە‌رس����ته‌ی‌ موره‌ك����ه‌ب وه‌ك����و بڵێی‌‬ ‫عی����اده‌و ده‌رمانخانه‌ك����ه‌ خێر خوازیه‌‬ ‫به‌اڵم به‌س����ته‌زمانه‌ خۆی‌ نابینێته‌وه‌‬ ‫گیرفانی‌ به‌تاڵده‌ك����رێ‌‌و داده‌كوترێت‬ ‫ره‌نجی‌ س����اڵێكی‌ ئ����ه‌كات بە‌گه‌رووی‌‬ ‫ئاشه‌‪ ،‬پزیشكی‌ ده‌رمانساز به‌به‌هانه‌ی‌‬ ‫كوالیتی‌‌و ش����ه‌ریكه‌و باش����ی‌ ده‌رمان‬ ‫نه‌خ����ۆش په‌ك ده‌خه‌ن به‌هه‌ردوكیان‬ ‫عانه‌ێ����ك له‌گیرفان����ی‌ هاواڵتی‌ هه‌ژار‬ ‫ناهێڵ����ن‪ ،‬دوای‌ ته‌وابوونی‌ ده‌رمانیش‬ ‫به‌بیان����ووی‌ به‌هان����ه‌ی‌ س����وود بی����ن‬ ‫له‌ده‌رمان هه‌رچیێكی‌ په‌یدای‌ كردووه‌‬ ‫خه‌رجی‌ ب����كات س����ه‌ردانی‌ بكاته‌وه‌‪،‬‬ ‫كارمه‌ن����دی‌ ته‌ندروس����تیش خ����ۆی‌‬ ‫كردووه‌ته‌ ئاوی‌ حه‌یات هه‌مووش����تێك‬ ‫ده‌كات له‌راچێت نووس����ین‌و فه‌حس‌و‬ ‫ده‌رمان پێدان هه‌ر له‌الی‌ خۆی‌‌و وه‌كو‬ ‫بڵی‌ پس����پۆری‌ هه‌رس����ێ‌ بواره‌كه‌یه‌‪،‬‬ ‫ئه‌مه‌یه‌ حاڵ����ی‌ گه‌له‌كه‌مان كه‌ كه‌رتی‌‬ ‫تایبه‌تی‌‌و گشتی‌ لێك جیانه‌كراوه‌ته‌وه‌و‬ ‫س����ه‌ندیكاكانیش بۆخزمه‌تی‌ خۆیانن‬ ‫نه‌وه‌ك����و نه‌خۆش ئ����ه‌وه‌ی‌ غایبە‌له‌م‬ ‫ژینگه‌یه‌دا یاسایه‌ ئه‌گینا ئه‌م وواڵته‌ بۆ‬ ‫وایه‌‪ ،‬خۆ هۆرجون یاسای‌ نه‌خوێندبوو‬ ‫به‌الم پزیش����ك بوو وه‌ئه‌گه‌ر له‌وواڵتی‌‬ ‫ئێمه‌ نه‌خ����ۆش ناڵه‌و نرك����ه‌ی‌ بگاته‌‬ ‫ئاس����مان له‌تاو ه����ه‌ژاری‌‌و نه‌داری‌ بێ‬ ‫پاره‌ی‌‌و نه‌بوونی‌ ده‌رم����ان‌و نه‌بوونی‌‬ ‫ی نه‌ش����ته‌رگه‌ری‌ گورچیله‌و دڵ‌و‬ ‫پاره‌ ‌‬ ‫‪..‬هت����د كام دكتۆره‌و ته‌ندروس����تكاره‌‬ ‫داهاتی‌ رۆژێكی����ان بۆئه‌مانه‌ ته‌رخان‬ ‫كردووه‌ وه‌ ئه‌گه‌ر خۆیان یا كه‌سێكیان‬ ‫نه‌خۆش بێت ده‌یبه‌نه‌ ده‌ره‌وه‌ی‌ وواڵت‬ ‫به‌س����ه‌ر س����ه‌ری‌ هه‌ژاره‌كان ده‌فڕن‌و‬ ‫ده‌گه‌رێنه‌وه‌‪ ،‬ئ����ه‌رێ‌ وه‌ختی‌ ئه‌وه‌نیه‌‬ ‫سێكوچكه‌ی‌ (پزیشكی‌ عام‌و پزیشكی‌‬ ‫ده‌رمانس����ازو كارمه‌ندی‌ ته‌ندروستی‌)‬ ‫كاریان به‌یاس����ا رێك بخرێت نه‌وه‌كو‬ ‫كاریان بە‌سه‌ندیكاو هه‌یمه‌نه‌و زۆرینه‌‬ ‫بێ����ت به‌ڵكو با زانس����ت پێوه‌ر بێت‌و‬ ‫باته‌نها كه‌رتێك هه‌ڵبژێرێت بۆكاركردن‬ ‫نه‌وه‌ك����و هه‌ردوكی����ان ق����ۆرغ بكه‌ن‌و‬ ‫حكومه‌تی����ش كۆیله‌بێ����ت وهۆرجۆن‬ ‫ده‌ڵێت با وویژدان حه‌كه‌م بێت له‌گه‌ڵ‬ ‫ژان وژواری‌ گه‌ل‌و ه����ه‌ژاران بن دوای‌‬ ‫خۆتان ڤێالو مونیكا نرخی‌ چیه‌ ئه‌گه‌ر‬ ‫دراوسێ‌و گه‌لت هه‌ژارو نه‌خۆش بێت‪.‬‬ ‫* یاریده‌ده‌ری‌ ته‌ندروستی‌‬

‫‪birura. awene@gmail. com‬‬

‫بیروڕا‬

‫خه‌زێنه‌كه‌ی عه‌بادی كێش ‌ه ئابوریه‌كانی كوردستان‬ ‫به‌ره‌و كوێ ده‌بات؟‬ ‫محه‌مه‌د حسێن‬ ‫پاش چوارس����اڵ بێ پ����اره‌ی‌و هه‌ژاری‌و‬ ‫قوربانیدانی خه‌ڵكی كوردستان بۆ ئه‌و‬ ‫پالنه‌ی سه‌ركردایه‌تی هه‌رێم ناوی نابوو‬ ‫''ئابوری س����ه‌ربه‌خۆ'' دواج����ار هه‌موو‬ ‫ڕێگه‌كان گه‌یشتنه‌وه‌ به‌غدا‪ .‬له‌ئێستادا‬ ‫هه‌موو هه‌وڵێكی سه‌ركردایه‌تی سیاسی‬ ‫عێراق‌و كوردستانیش بۆئه‌وه‌یه‌ په‌یوه‌ندیه‌‬ ‫ئابوری‪ ،‬سیاسی‌و سه‌ربازیه‌كانی نێوان‬ ‫هه‌ولێ����رو به‌غدا بگه‌ڕێنن����ه‌وه‌‌ بۆ دۆخی‬ ‫پێش ساڵی ‪ .٢٠١٣‬به‌اڵم هێشتاعێراق‬ ‫ئه‌مه‌ی قبوڵ نه‌كردووه‪ ‌،‬چونكه‌ نایه‌وێت‬ ‫بچێت����ه‌ ژێرباری ئه‌و ‪ ٢٠‬ملی����ار دۆالره‌‬ ‫قه‌رزه‌ی كه‌ ئه‌م ''ئابوریه‌ س����ه‌ربه‌خۆ''‬ ‫هێناویه‌تیه‌ س����ه‌ر كوردستان‪ .‬ده‌یه‌وێت‬ ‫هه‌رێم نه‌وته‌كه‌ی راده‌س����تبكات‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫قه‌رزو خه‌رجی ئ����ه‌و كۆمپانیا نه‌وتیانه‌‬ ‫ناداته‌وه‌ كه‌ نه‌وته‌كه‌ به‌رهه‌م دێنن(‪.)١‬‬ ‫هه‌ر ئه‌م قه‌رزه‌ زۆره‌ی هه‌رێم له‌وه‌‌ئه‌چێت‬ ‫ببێت����ه‌ گرێكوێ����ره‌ی ه����ه‌ر رێكه‌وتن‌و‬ ‫چاره‌س����ه‌رێكی بنه‌ڕه‌ت����ی ب����ۆ كۆتایی‬ ‫هێن����ان بە‌ناكۆكیه‌كانی نێ����وان به‌غداو‬ ‫هه‌ولێر‪ .‬ئه‌گه‌ر ئه‌و قه‌رزه‌ دابه‌ش����كه‌ینه‌‬ ‫سه‌ر چوار ملیۆن دانیشتوانی هه‌رێمدا‪،‬‬ ‫ئه‌وا هه‌ر هاواڵتیی����ه‌ك بڕی ‪ ٥٠٠٠‬دۆالر‬ ‫(‪ ٥٠‬گه‌اڵ) ی به‌رده‌كه‌وێت‪ ،‬ئه‌ومنداڵه‌ی‬ ‫س����به‌ینێ له‌كوردس����تان له‌دای����ك‬ ‫ده‌بێ����ت ئوتۆماتیك����ی (‪ )٥٠٠٠‬دۆالری‬ ‫كۆپانیا نه‌وتی����ه‌ جیهانیه‌كان‪ ،‬توركیاو‬ ‫وه‌به‌رهێن����ه‌رو كۆمپانی����ا ناوخۆییه‌كان‬ ‫قه‌رزاره‪ .‬به‌پێی لۆجیكی دابه‌ش����كردنی‬ ‫ق����ه‌رزی نیش����تمانی به‌س����ه‌ر ژماره‌ی‬ ‫دانیش����تواندا (‪Total National Debt‬‬ ‫‪.)per capita‬‬ ‫كێشه‌كه‌ هه‌ر ته‌نها تێكشكانی هه‌نگاوی‬ ‫‘‌سه‌ربه‌خۆیی ئابوری نیه‌‌‌ كه‌ چوارساڵی‬ ‫ره‌ب����ه‌ق خه‌ڵكی كوردس����تان قوربانیان‬ ‫بۆداو برسێتی‌و كوێره‌وه‌ریان له‌پێناودا‬ ‫چه‌ش����ت‪ ،‬به‌ڵكو نه‌بوونی دیدو پالنێكی‬ ‫ئابوری����ه بۆ ده‌رچوون له‌م قه‌یرانه‌‪ .‬به‌م‬ ‫هه‌موو قه‌رزو داڕوخان‌و ش����ڵه‌ژاویه‌وه‪‌،‬‬ ‫ئێس����تا كوردس����تان ب����ه‌ره‌و گێژاوێكی‬ ‫تر لێد‌ه‌خوڕرێت‪ ،‬ئه‌وی����ش گرێدانیه‌تی‬ ‫بە‌عێراقه‌وه وه‌ك پاشكۆیه‌كی بێده‌ره‌تان‪،‬‬ ‫یاخود پاش����كۆیه‌كی قه‌رزار كه‌ به‌دوای‬ ‫الیه‌نێك����دا ده‌گه‌ڕێ����ت ت����ا قه‌رزه‌كانی‬ ‫بۆ ببژێرێته‌وه‌‪ ‌.‬تا ئێس����تا به‌رپرس����انی‬

‫عێراق چاره‌س����ه‌رێكی واقعییان نیشان‬ ‫نه‌داوه‌و ئاماده‌ش نین قه‌رزه‌كانی هه‌رێم‬ ‫بده‌نه‌وه‌ له‌كاتێكدا داوای راده‌ستكردنی‬ ‫نه‌وتی كێڵگه‌كانی كوردس����تان ده‌كه‌ن‬ ‫(‪ .)٢‬ن����ه له‌به‌غ����داو ن����ه‌ له‌هه‌ولێریش‬ ‫هیچ پالن‌و ده‌ستپێش����خه‌ریه‌ك نیه‌ بۆ‬ ‫نزیكبونه‌وه‌ له‌و هه‌نگاوه‌ سه‌ره‌تاییانه‌ی‬ ‫بۆ بوژاندن����ه‌وه‌ی ئابوری كوردس����تان‬ ‫پێویس����ته‌‌‪ .‬ئه‌وه‌ی بارزان����ی‌و عه‌بادی‬ ‫له‌ئێستادا پێیه‌وه‌ سه‌رقاڵن چاره‌سه‌رنیه‌‬ ‫ب����ۆ دۆخی ئابوری كوردس����تان‪ ،‬به‌ڵكو‬ ‫هه‌وڵێكه‌ بۆ پاراستن‌و سه‌قامگیركردنی‬ ‫رژێمه‌سیاسیه‌كانیان له‌ئه‌مڕۆدا‪ ،‬یاخود‬ ‫مسۆگه‌ركردنی النی كه‌می ده‌نگه‌كانیان‬ ‫له‌هه‌ڵبژاردنه‌ چاوه‌ڕوانكراوه‌كه‌ی مانگی‬ ‫‪٥‬ی ئه‌مساڵ‪.‬‬

‫به‌غداو هه‌رێمیش‬ ‫به‌ده‌ست میراتیه‌كه‌ی‬ ‫عێراقی دوای خۆماڵی‬ ‫كردنی نه‌وته‌وه‌‬ ‫ده‌ناڵێنن‪ .‬سیاسه‌تی‬ ‫نه‌وتفرۆشتن‌و خواردنی‬ ‫كوتوپڕی پاره‌كه‌ی‪ ،‬كه‌‬ ‫بە‌(ڕه‌نتێر سیسته‌م)‬ ‫ناسراوه‬

‫ئابوریه‌كانی كوردستان‌‪ .‬هیچ گره‌نتیه‌ك‬ ‫نیه‌ مانگی داهات����وو به‌غداش بە‌هه‌مان‬ ‫شێوه‌ی هه‌رێم توش����ی قه‌یرانی دارایی‬ ‫نابێ����ت بە‌هه‌ر دابه‌زینێكی نرخی نه‌وت‪،‬‬ ‫چونكه‌ ن����ه‌وت ‪%٩٠‬ی هه‌م����وو داهاتی‬ ‫واڵته‌كه‌ی����ه‌‌و ‪%٩٩‬ی داهاتی حكومه‌تی‬ ‫عێراق پێك دێنێت (‪.)٣‬‬ ‫پێش����تر هه‌رێ����م ئابوریه‌ك����ی پش����ت‪-‬‬ ‫به‌نه‌وت به‌‌س����تووی ناهاوسه‌نگی ره‌نت‪-‬‬ ‫خ����ۆری (‪ )rentier economy‬هه‌بوو‪،‬‬ ‫له‌م����ه‌وال ده‌بێته‌ هه‌رێمێكی پاش����كۆی‬ ‫عێراق كه‌ بە‌هه‌مان ش����ێوه‌ ئابوریه‌كی‬ ‫دواكه‌وت����ووی ره‌نت‪-‬خ����ۆری قه‌رزاری‬ ‫هه‌یه‌‪ .‬به‌غدا خۆی به‌قه‌ده‌ر كوردستان‌و‬ ‫بگره‌ زیاتریش كێش����ه‌ی هه‌یه‪ .‬له‌ساڵی‬ ‫‪ ٢٠١٨‬قه‌رزه‌كان����ی ده‌گات����ه‌ (‪)١٣٢.٦‬‬ ‫ملی����ار دۆالر به‌پێ����ی پێش����بینیه‌كانی‬ ‫س����ندوقی دراوی نێوده‌وڵه‌تی (‪)IMF‬‬ ‫(‪ .)٤‬به‌اڵم له‌ئێس����تادا ئ����ه‌و نه‌وتێكی‬ ‫زۆرتر به‌رهه‌مدێنێت‌و ق����ه‌رزو كۆمه‌كی‬ ‫نێوده‌وڵه‌تیش����ی ده‌س����ت ده‌كه‌وێ����ت‬ ‫بە‌بیانوی پرۆس����ه‌ی بنیادنانه‌وه‌ی دوای‬ ‫شه‌ڕی داعش‪ .‬ئه‌مه‌ش وایكردووه‌ هێشتا‬ ‫خه‌زێنه‌كانی پڕبێت‌و قورس����ی قه‌یرانه‌‬ ‫دارایی‌و ئابوریه‌كه‌ی پێوه‌ دیارنه‌بێت‪.‬‬ ‫سیاس����ه‌تی ئابوری به‌رپرسانی به‌غداو‬ ‫ب����ڕی گه‌نده‌ڵی دارای����ی‌و ئابوری عێراق‬ ‫به‌جۆرێك نیه‌ چاوه‌ڕێی هه‌نگاوی جدی‬ ‫لێبكرێت‪ .‬دوایین پێش����هاتی ئه‌م دۆخه‌‬ ‫سیاس����ی‌و ئابوریه‌ ئه‌وه‌بوو كه‌ سندوقی‬ ‫دراوی نێوده‌وڵه‌ت����ی ئ����ه‌و پرۆگرامه‌ی‬ ‫راگرت كه‌ بۆ بوژاندنه‌وه‌و پاره‌داركردنی‬ ‫چه‌ن����د پرۆژه‌ی����ه‌ك له‌عێ����راق هه‌یبوو‪،‬‬ ‫ئه‌مه‌ش دوای ئه‌وه‌ی كابینه‌كه‌ی عه‌بادی‬ ‫بودج����ه‌ی كوردس����تانی كه‌مك����رده‌وه‌و‬ ‫بڕی ب����اج‌و داهاته‌ نا‪-‬نه‌وتیه‌كانیش����ی‬ ‫به‌ڕێژه‌یه‌كی به‌رچاو كه‌مكرده‌وه‌ (‪.)٥‬‬

‫سیاسه‌تی ئابوری‬ ‫به‌رپرسانی به‌غداو‬ ‫بڕی گه‌نده‌ڵی دارایی‌و‬ ‫ئابوری عێراق‬ ‫به‌جۆرێك نیه‌ چاوه‌ڕێی‬ ‫هه‌نگاوی جدی‬ ‫لێبكرێت‬ ‫دوركه‌وتنه‌وه‌ له‌سیاسه‌تی پشت به‌نه‌وت‬ ‫به‌ستن‌و هه‌مه‌ڕه‌نگكردنی سه‌رچاوه‌كانی‬ ‫داهات‪ .‬به‌اڵم ه����ه‌ر ریفۆرمێكی ئابوری‬ ‫گ����ه‌ر له‌ش����ه‌ڕی خراپ‪-‬به‌ڕێوه‌ب����ردن‌و‬ ‫گه‌نده‌ڵیه‌وه‌ ده‌س����ت پێن����ه‌كات‪ ،‬له‌وه‌‬ ‫ناچێت زۆر كاریگه‌ر بێت‪.‬‬

‫خۆی له‌كوردس����تاندا بخاته‌ گه‌ڕ ئه‌گه‌ر‬ ‫ده‌رفه‌تی كێبه‌ركێی ئ����ازادی بۆ دابین‬ ‫نه‌بوبێت‌و یاس����او ده‌س����ه‌اڵتێك نه‌بێت‬ ‫له‌مافیا سیاسی‌و حیزبیه‌كان بیپارێزێت‪.‬‬ ‫هه‌ربۆیه‌ سه‌ره‌تا ده‌بێت ده‌ستی حیزب‌و‬ ‫بنه‌ماڵه‌ حاكمه‌كانی����ان له‌بازاڕو ئابوری‬ ‫كوردستان كورتبكرێته‌وه‌‪ .‬كۆتایی به‌و‬ ‫گه‌نده‌ڵ����ی‌و قۆڕغكاری����ه‌ خنكێنه‌ره‌یان‬ ‫بهێنرێ����ت كه‌ ناهێڵێ����ت كه‌رتی تایبه‌ت‬ ‫ببوژێت����ه‌وه‌‪ .‬ئینجا ده‌كرێ����ت چاوه‌ڕێی‬ ‫ریفۆرمی ئابوری‌و سیاسی بكرێت‪.‬‬ ‫ئاشكرایه‌ هۆكاری سه‌ره‌كی قۆڕغكردن‬ ‫له‌ب����ازاڕو ئاب����وری كوردس����تاندا‬ ‫پارت����ی‌و یه‌كێت����ی‪-‬ن‪ .‬بڕی����اری‬ ‫بنه‌ماڵ����ه‌ ده‌س����ه‌اڵتداره‌كانی ئه‌م دوو‬ ‫حیزبە‌ده‌توانێت ده‌رگای جوڵه‌و ژیانێكی‬ ‫ئاس����ایی له‌ئابوری كوردستان بكاته‌وه‌‪،‬‬ ‫یان هێنده‌ی تر به‌ره‌و خنكان‌و داته‌پینی‬ ‫به‌رێت‪ .‬ئه‌مه‌ مه‌حاڵ نیه‌‪ ،‬به‌اڵم ئاسانیش‬ ‫نیه‌‪ ،‬كارێك نیه‌ بە‌ساڵ‌و دووان جێبه‌جێ‬ ‫بكرێت‪ .‬به‌اڵم س����ه‌ره‌تایه‌كه‌ هه‌رده‌بێت‬ ‫لێیه‌وه‌ ده‌س����ت پێبكرێ����ت دره‌نگ یان‬ ‫زوو‪ .‬ئه‌گین����ا ئ����ه‌م قه‌یرانه‌ی ئێس����تا‬ ‫بە‌پینه‌و په‌ڕۆ چاره‌سه‌رناكرێت‪.‬‬

‫سەرچاوەکان‬ ‫ب����ۆ كوردس����تان‌و عێراقی����ش‪ .١ ،‬راپۆرتێكی (ئی����راق ئۆیڵ ریپۆرت)‬ ‫س����ه‌رچاوه‌كانی له‌سه‌ر هه‌وڵەكانی ()‌و كێشه‌كانی نێوان‬ ‫هه‌مه‌ڕه‌نگكردن����ی‬ ‫داه����ات‌و دوركه‌وتنه‌وه‌ له‌ن����ه‌وت وه‌ك به‌غداو هه‌ولێر‪.‬‬ ‫‪https://www.iraqoilreport.‬‬ ‫تاكه‌ سه‌رچاوه‌‪ ،‬گه‌وره‌ترین‌و گرنگترین‬ ‫‪com/news/imf-opposes‬‬‫هه‌ن����گاو ده‌بێ����ت بۆ ه����ه‌ر ریفۆرمێكی‬ ‫‪budget-putting-billions‬‬‫ئابوری مانادار‪ .‬له‌هه‌موو ش����تێك زیاتر‬ ‫‪financing-risk-28115/‬‬ ‫ئه‌م هه‌ن����گاوه‌ پالنی ئاب����وری زیره‌ك‌و‬ ‫ویس����تی سیاس����ی ده‌وێ����ت‪ .‬ویس����تی‬ ‫سیاسی بۆ ریشه‌كێشكردنی گه‌نده‌ڵی‌و ‪ .٢‬هه‌ر هه‌م����ان راپۆرتی (ئیراق ئۆیڵ‬ ‫كورتكردنه‌وه‌ی ده‌ستی مافیا سیاسی‌و ریپۆرت)‬ ‫سه‌ربازیه‌كان له‌عێراق‌و كوردستانیش‪ .٣ .‬بڕوانه‌ سایتی ده‌زگای (بروكینگس)‬ ‫‪(https://www.brookings.edu/‬‬

‫كێشه‌ دارایی‌و ئابوریه‌كانی كوردستان‬ ‫به‌پاره‌ی به‌غدا چاره‌سه‌ر نابێت‪ .‬راست ‌ه‬ ‫له‌ئه‌م����ڕۆدا به‌غدا‌ ته‌نه����ا ده‌روازه‌یه‌كه‌‌‌‬ ‫بۆئه‌وه‌ی موچ����ه‌ی كارمه‌ندانی كه‌رتی‬ ‫گشتی هه‌رێمی پێ دابینبكرێت‪ ،‬له‌وانه‌‬ ‫بژارده‌ی تر نه‌بێت‪ ،‬به‌اڵم ئه‌مه‌ هێنده‌ی‬ ‫ت����ر ئاب����وری كوردس����تان بە‌قه‌ی����ران‌و‬ ‫گرفته‌كانی����ه‌وه‌ ده‌هێڵێت����ه‌وه‌‪ .‬هه‌ربۆیه‌‬ ‫گه‌ڕانه‌وه‌ بۆ به‌غدابژارده‌یه‌كی دروست‌و‬ ‫بە‌پاش����ه‌رۆژ نیه بۆ چاره‌سه‌ری كێشه‌‬

‫به‌غداو هه‌رێمیش به‌ده‌ست میراتیه‌كه‌ی‬ ‫عێراق����ی دوای خۆماڵی كردنی نه‌وته‌وه‌‬ ‫ده‌ناڵێنن‪ .‬سیاس����ه‌تی نه‌وتفرۆش����تن‌و‬ ‫خواردن����ی كوتوپ����ڕی پاره‌ك����ه‌ی‪ ،‬كه‌‬ ‫بە‌(ڕه‌نتێر سیسته‌م) ناسراوه‌‪ ،‬ده‌مێكه‌‬ ‫گه‌یشتۆته‌ بنبه‌ست‌و توانای به‌رده‌وامی‌و‬ ‫كاركردنی نه‌ماوه‌‪ .‬هاوش����ێوه‌ی شازاده‌‬ ‫محه‌مه‌د س����ه‌لمان‪-‬ی س����عودیه‪ ،‬رۆژی‬ ‫‪٣‬ی ئ����ه‌م مانگه‪ ،‬حه‌ی����ده‌ر عه‌بادی‪-‬ش‬ ‫پالنێك����ی پێن����ج س����اڵه‌ی راگه‌یاند بۆ‬

‫دۆخ����ی ئابوری كوردس����تان بە‌(‪)٣١٧‬‬ ‫ملیار دیناره‌كه‌ی به‌غدا چاره‌سه‌ر نابێت‪،‬‬ ‫ئه‌گه‌ر هه‌م����وو مانگێكی����ش بینێرێت‪ .٤ .‬پێشبینیه‌كه‌ی (‪ )IMF‬له‌م راپۆرته‌و‬ ‫به‌ڵكو پێویستی بە‌بوژاندنه‌وه‌ی كه‌رتی چه‌ند شوێنێكی تریش باڵوبۆته‌وه‌‪.‬‬ ‫‪(https://search4dinar.‬‬ ‫تایب����ه‌ت‌و هێنان����ی س����ه‌رمایه‌ گوزاری‬ ‫‪wordpress.com/201702/08//‬‬ ‫بیانی����ه‌‪ .‬ده‌بێ����ت ل����ه‌ده‌ره‌وه‌ی كه‌رتی‬ ‫‪international-monetary-fund‬‬‫گش����تی‌و حكومه‌ت هه‌لی كارو جوڵه‌ی‬ ‫‪iraqs-debt-will-rise-next-year‬‬‫ئاب����وری دروس����ت بكرێ����ت‪ .‬ئه‌مه‌ش‬ ‫)‪to-1326--billion-dollars/‬‬ ‫بە‌كه‌مكردن����ه‌وه‌ی ب����ڕی گه‌نده‌ڵ����ی‌و‬ ‫كۆنترۆڵ����ی بنه‌ماڵه‌ ده‌س����ه‌اڵتداره‌كان ‪ .٥‬بڕوانه‌ هه‌مان راپۆرتی (ئیراق ئۆیڵ‬ ‫ده‌ست پێ ئه‌كات‪ .‬كه‌س نایه‌ت پاره‌ی ریپۆرت)‪.‬‬

‫کردووە بیر لە‌ستراتیژییەتی کۆنترۆڵکردنی‬ ‫کۆمەڵگا بە‌جاسوس بکەنەوە‪.‬‬ ‫لەباس����کردنی دەس����ەاڵت‌و حوکم����داری‬ ‫پارت����ی‌و یەکێتی����دا ک����ە لە‌زۆر ئاس����تدا‬ ‫الس����ایکەرەوەیەکی ناش����رینی س����ەدام‬ ‫حس����ێنن‌و بە‌پ��ل�ان‌و بە‌تێچوویەکی زۆری‬ ‫مادی‌و رەمزی بەعس ئاس����ا دەس����تیان‬ ‫داوەتە ب��ڵ�اوە پێکردن����ی تۆڕێکی گەورە‬ ‫لە‌جاسوس����یەت بە‌ناو کۆمەڵگادا لە‌پێناو‬ ‫س����تراتیژییەتی بە‌ئەبەدیکردنی دەسەاڵت‌و‬ ‫س����تراتیژییەتی بە‌ملیونێر کردنی ئەڵقەی‬ ‫دەوری دەسەاڵتە سیاسیەکە‪.‬‬ ‫ک����ە بێگوم����ان یەکێ����ك ل����ەو پالنانە‬ ‫دروس����تکردنی تۆڕێکی گ����ەورەی دەزگای‬ ‫نهێنی لە‌شێوەی تۆری جاسوسیدا کە بە‌ناو‬ ‫سەرجەمی کۆمەڵگادا باڵوە پێکراون‪ ،‬هەر‬ ‫لە‌بازاڕ‌و ش����ەقامەکانەوە بیگرە تا دەگاتە‬ ‫زانکۆو قوتابخانەو فەرمانگەکان‌و رێکخراو‌و‬ ‫تەنان����ەت تا دەگاتە ناو خۆپیش����اندان‌و‬ ‫نارەزایاتیی����ە خۆرس����کەکانی هاواڵتیان‪،‬‬ ‫کە هەمیش����ە لە‌گەڵ زیادبوونی خواس����تی‬ ‫گۆڕان����کاری الی هاواڵتی����ان ئ����ەم ت����ۆڕە‬ ‫فراوانتر ک����راوەو چاالکتر کراوە‪ ،‬کە کاری‬ ‫ئەم تۆرە نهێنییە بە‌پلەی یەکەم ئاش����کرا‬ ‫کردن����ی هەم����وو نهێنییەکان����ی کۆمەڵگاو‌‬ ‫س����ەرجەمی خەون‌و خولیاو ئامانجەکانی‬ ‫مرۆڤی ئێمەیە بۆ دەس����ەاڵت‌و لەوێش����ەوە‬ ‫جیاکردنەوەی ئەو ئامانجانەیە کە هەڕەشە‬ ‫لە‌دەسەاڵت دەکات‌و پاشان لە‌ناو بردنیانە‪،‬‬ ‫پل����ەی دووەم����ی کاری ئ����ەم دەزگایەش‬ ‫دیارکردن‌و ناساندنی ئەو تاکانەی کۆمەڵە‬ ‫کە هەرەش����ەی بچوک یا گەورە لەس����ەر‬ ‫دەس����ەاڵت دروس����ت دەکەن‪ ،‬دەس����ەاڵت‬ ‫لە‌ڕێگ����ەی ئەم ت����ۆڕە نهێنیی����ەوە هەوڵی‬

‫زیاتر دەدات بۆ مان����ەوەی زیاتری خۆی‌و‬ ‫دورخس����تنەوەی هەر مەترس����ی‌و هەوڵێک‬ ‫کاتێک بەرژەوەندی خێزانە دەسەاڵتدارەکە‬ ‫دەخاتە مەترس����ییەوە‪ ،‬بەاڵم لە‌ڕاس����تیدا‬ ‫کێشەی هەرە گەورە ئەوەیە کە ئەندامانی‬ ‫ئەم دەزگایانە تا رادەیەکی زۆر بە‌تەواوەتی‬ ‫نەناس����راون‌و لە‌دەرەوەی هەموو یاس����ا‌و‬ ‫رێساکان فەرمانبەری حزبن‌و بە‌پارەی زۆر‬ ‫کاریان پێدەکرێت‌و س����ەرمایەیەکی زۆریان‬ ‫لە‌ئابوری نەوت دەخرێتە بەردەست‪.‬‬ ‫ئەندامەکان����ی ئەم دەزگایان����ە زۆر جار‬ ‫خاوەنی دوو جۆر لە‌پیشەن کە پیشەیەکیان‬ ‫ئەندامێتییە ل����ەو دەزگا نهێنییانەو کاری‬ ‫دووەمی����ان کارێکی حکومی ی����ان ئەهلی‬ ‫ئاساییە‪ ،‬کە ئەمەی دووەم لە‌پێناو ئەوەی‬ ‫یەکەمدا دەکەن‪ .‬بەم ش����ێوەیە پارەیەکی‬ ‫زۆر لە‌بودج����ەی واڵتەک����ە بۆ ئ����ەو دەزگا‬ ‫نایاس����ایانە دەڕوات ک����ە ئامانجی یەکەم‌و‬ ‫کۆتایی پاراستنی سیستەمە سیاسیەکەی‬ ‫پارت����ی‌و یەکێتیی����ە‪ ،‬ئەندامەکان����ی ئەم‬ ‫دەزگایان����ە رەنگە لەس����ەر ش����ەقامەکان‬ ‫وەکو کەس����انی بێکار خۆیان بناس����ێنن‪.‬‬ ‫ی����ان زۆر جار کاس����بکارێکی ئاس����ایین‌و‬ ‫لە‌کاتێکی تریش����ا دەسەاڵت دەیان نێرێتە‬ ‫ناو خۆپیش����اندان ی����ان نارەزایەتییەکان‌و‬ ‫وەکو کەس����انی چ����االک دەردەکەون‪ ،‬ئەم‬ ‫کەسانە دەکرێت پلەی بااڵیان هەبێت‌و زۆر‬ ‫جار کاری گەورەیان پێدەدرێت‌و لە‌چەشنی‬ ‫بەرپرسیارێتی گەورەی حکومی‌و ئیداریدا‪،‬‬ ‫کە لێرەدا س����ەرەڕای ئەوەی بەرپرسێکی‬ ‫ئیداری یاس����اییە‌و لە‌هەمانکاتدا دەکرێت‌و‬ ‫دەش����ێت ئەندامێکی ئەو ت����ۆڕە نهێنییە‬ ‫بێ����ت‪ ،‬یاخود رەنگ����ە لە‌ن����او رێکخراو‌و‬ ‫گروپە سیاس����ی‌و ناسیاس����ی بن‪ ،‬ئەکرێت‬

‫ئەم ئەندامانە لە‌زۆر شوێندا وەکو سیاسی‬ ‫گ����ەورە گەورە دەربکەون‌و لە‌زۆر ش����وێنی‬ ‫تریشا وەکو کەسانی نیش����تیمان پەروەر‬ ‫دەردەکەون‌و هێرش����ی جۆراو جۆر دەکەنە‬ ‫س����ەر نەیارەکان����ی دەس����ەاڵت‌و دەکرێت‬ ‫وەکو بەڵتەجی دەس����ەاڵتیش دەربکەون‪،‬‬ ‫رەنگە هەندێکجار وەکو نەیاری دەس����ەاڵت‬ ‫دەربکەون‌و رەخنە لە‌دەس����ەاڵتیش بگرن‪،‬‬ ‫واتە پارتی‌و یەکێتیش هاوشێوەی سەدام‬ ‫حس����ێن تا ئەو ش����وێنە رۆش����توون کە‬ ‫بەش����ێکی کۆمەڵگایان کردووە بە‌جاسوس‬ ‫بەس����ەر خەڵکی کوردس����تانەوەو هەموو‬ ‫وەس����یلەیەکیانیش خراوەتە بەر دەست بۆ‬ ‫ئەنجامدانی کارەکانیان‪.‬‬ ‫لەڕاس����تیدا ئەندامانی ئەم تۆڕە گەورەیە‬ ‫زۆر جار کاری یەکەمیان دەبێتە سوکایەتی‬ ‫کردن بە‌کۆمەڵگاو‌ چین‌و توێژەکان‌و تا ئەو‬ ‫ش����وێنەش دەڕۆن کە هێرش����ی ئەخالقی‌و‬ ‫کەرامەت بکەنە س����ەر دەنگە نارازییەکان‌و‬ ‫دەی����ان تۆمەتی جیا جیایان بۆ دروس����ت‬ ‫بک����ەن‪ ،‬بۆی����ە تا ئەو ش����وێنەش ئەمانە‬ ‫نهێنین ک����ە هی����چ دادگاو هێزێکی ئەمنی‬ ‫یاس����ایی لە‌هەرێمدا ناتوانێت لەسەر کارە‬ ‫خراپەکانیان دووچاری یاس����ایان بکاتەوە‌و‬ ‫لێیان بپرسێتەوە‪.‬‬ ‫بێگومان دەکرێت ئەم تۆڕە لە‌ناو هەردوو‬ ‫حزبەکەدا شێوازی هەیکەلی‌و فەرمانبەندی‌و‬ ‫رێکخستنی جیایان هەبێت‪ ،‬بەاڵم لە‌ئامانجدا‬ ‫ئەو تۆڕانە کار لەس����ەر یەک بنەما دەکەن‬ ‫ئەویش پاراستنی سیستەمە سیاسیەکەی‬ ‫پارتی‌و یەکێتیە‪ ،‬کاری ئەم تۆرە جیاوازە‬ ‫لەو دەزگایانەی تر کە بە‌شێوازی جیا جیا‬ ‫کار لەس����ەر پاراستنی ئاسایشی هاواڵتیان‬ ‫دەکەن‪.‬‬

‫‪opinions/iraqs-economic‬‬‫)‪reform-for-2016/‬‬

‫پارتی‌و یەکێتی‌و تۆڕە جاسوسییەکەیان‬ ‫نەشاد عومەر‬

‫کەم کتێب‌و یادەوەری هەیە لە‌گێرانەوەی‬ ‫سەردەمی حوکمداری بەعسدا ئەو سەرنجە‬ ‫تەنز ئامێزەیان نەوتبێت کە سەدام حوسین‬ ‫بۆ مانەوەی خۆی نیوەی ش����ەعبی عێراقی‬ ‫کردوە بە‌جاسوس بە‌سەر نیوەکەی ترەوە‪.‬‬ ‫ئەو س����ەرنجە کە لەسەر ئاس����تی واقعدا‬ ‫هۆکارێک����ی هەرە گەورە بووە بۆ مانەوەی‬ ‫چەندین س����اڵەی دەس����ەاڵتەکەی سەدام‬ ‫حس����ین‪ ،‬کە ئەو گەورە دیکتاتۆرەو دارو‬ ‫دەس����تەکەی کوچەو کۆاڵنەکانی عێراقیان‬ ‫پڕ کردووە لە‌کەس����انی ه����ەرە نهێنی کە‬ ‫بە‌جاسوس ناویان بردراوە‌و کاری ئەوەل‌و‬ ‫ئاخیریان لە‌ناوبردنی هەموو ئەو دەم‌و چاوانە‬ ‫بووە کە راپۆرتی خراپیان لەس����ەر دراوە‌و‬ ‫هەروەه����ا لە‌باربردنی هەموو ئەو چاالکییە‬ ‫سیاسیانە بووە کە هەوڵی دەستکاریکردنی‬ ‫دەسەاڵتیان داوە‪ ،‬کە بێگومان چی بەعس‬ ‫یان هەموو ئەو دەس����ەاڵتە هاوش����ێوانەی‬ ‫ت����ر کاتێک پەن����ا دەبەنە بەر ئ����ەو رێژە‬ ‫زۆرەی جاسوس‌و بە‌نهێنی کردنی تۆڕێکی‬ ‫گەورەی دەزگای نهێن����ی لە‌ناو کۆمەڵگادا‬ ‫ئەوەی لە‌پش����تە کە دەس����ەاڵتی سەدام‌و‬ ‫هاوشێوەکانی ئەو تۆڕە گەورەیە لە‌دەزگای‬ ‫نهێن����ی ئەمن����ی پاراس����تونی‌و هۆکارێکی‬ ‫گ����ەورەی مانەوەی����ان ب����ووە‪ ،‬واتە باڵوە‬ ‫پێکردن����ی گەورەی ئەندام����ە نهێنییەکانی‬ ‫ئەو تۆڕە جاسوس����یانە کاری هەرە گرنگی‬ ‫س����ەرجەمی دەس����ەاڵتە دیکتاتۆرەکان����ی‬ ‫دونیا ب����ووە بە‌درێژایی مێ����ژوو‪ ،‬کە ترس‬ ‫لە‌کۆمەڵگا‌و بوونی خواس����تی رزگاری الی‬ ‫ئەو کۆمەڵگایانە وای لە‌دەس����ەاڵتەکانیان‬

‫ئەندامانی ئەم تۆڕە‬ ‫گەورەیە زۆر جار‬ ‫کاری یەکەمیان‬ ‫دەبێتە سوکایەتی‬ ‫کردن بە‌کۆمەڵگاو‌‬ ‫چین‌و توێژەکان‌و تا‬ ‫ئەو شوێنەش دەڕۆن‬ ‫کە هێرشی ئەخالقی‌و‬ ‫کەرامەت بکەنە سەر‬ ‫دەنگە نارازییەکان‌و‬ ‫دەیان تۆمەتی جیا‬ ‫جیایان بۆ دروست‬ ‫بکەن‬

‫بیروڕا‬

‫)‪ )620‬سێشه‌ممه ‪2018/4/10‬‬

‫‪birura. awene@gmail. com‬‬

‫قەیرانی یەکێتی‪ :‬مەال بەختیار ڕاست ئەکات‪ ...‬بەاڵم‪!!!..‬‬ ‫عەدنان کەریم‬ ‫دوای مەرگی جەالل تاڵەبانی قەیرانی یەکێتیی‬ ‫نیشتیمانیی کوردستان چۆتە قۆناغێکی نوێ‌و‬ ‫ئاستێکی بااڵترەوە‪.‬‬ ‫بوونی ئەو پیاوە‪ ،‬گەرچی لەس���ااڵنی دوایی‬ ‫تەمەنیدا‪ ،‬نەبەجەستە‌و نەبەمێشک‪ ،‬حزورێکی‬ ‫کاریگ���ەری نەبووبێ���ت لەژیانی سیاس���یی‬ ‫یەکێتی���دا‪ ،‬ب���ەاڵم بەپەیکەری���ش بووبێت‪،‬‬ ‫هەیبەت‌و کاریگەریی مەعنەویی هەر مابوو‪.‬‬ ‫ئەم���ڕۆ دۆخ���ی ناوخۆیی‪ ،‬ئەدای سیاس���ی‪،‬‬ ‫پێگ���ەی سیاس���یی ئەو هێ���زە لە‌کۆمەڵگای‬ ‫کوردس���تانیدا‪ ،‬کاریگەریی لە‌بەغ���دا‌و لەنێو‬ ‫هێزە سیاسیەکانی عێراقدا‪ ،‬لەئاستێکدایە کە‬ ‫نەیارەکانیشی حەسوودی پێنابەن‪ .‬لەهەموو‬ ‫ئەوانە گرنگتر بەرجەس���تەبوونەوەی قەیرانی‬ ‫ئەم هێزەیە لەئاستی ڕابەرایەتیەکەیدا‪.‬‬ ‫نەبوون���ی ڕابەرێکی بە‌نفووز ی���ا ڕابەریەکی‬ ‫بەتوانا کە س���ووکانی ئەم ماشینە سیاسی‌و‬ ‫ڕێکخراوەیی���ە بگرێت���ە دەس���ت‌و بااڵنس���ی‬ ‫ڕابگرێ���ت‌و لە‌وەرچەرخ���ان‌و تووندپێچەکاندا‬ ‫بەرەو مەنزڵگای جێمەبەست هیدایەتی بکات‪،‬‬ ‫کێشەی سەرەکیی یەکێتییە‪.‬‬ ‫تاڵەبان���ی یەکیتی���ی بەق���ەد ب���ااڵی خۆی‬ ‫بڕیبوو‪ .‬ئ���ەو زۆر بە‌دنیابینیەکی سیاس���یی‬ ‫س���ەیرەوە ئیدارەی ملمالنێکانی باڵەکانی ناو‬ ‫یەکێتی���ی ئەدا‪ .‬تاڵەبانی ب���اش ئەیزانی کە‬ ‫ئ���ەو باڵەجیاوازانە‪ ،‬هیچی���ان‪ ،‬نوێنەرایەتیی‬ ‫هیچجۆرە جیاییەکی سیاسی‪ ،‬چجای فکری‪،‬‬ ‫ناک���ەن‪ .‬خەمی ئەوەی نەب���وو یەکێتی دوای‬ ‫خۆی چی بەسەردێت‪ .‬گەر وانەبوایە بیرێکی‬ ‫لەحاڵ���ی ئ���ەم هێزە سیاس���یە ئەک���ردەوە‬ ‫لەدوای نەمانی خۆی‪ .‬سەرکردە سیاسیەکان‬ ‫هەمیش���ە‌و پێش هەرکەس���ی تر‪ ،‬بۆنی ئەوە‬ ‫ئەکەن کە کەی خۆیان بڕستیان لێ ئەبڕێت‌و‬ ‫دەکەون���ە تەداروکی حاڵ���ی ڕیکخراوەکەیان‬ ‫لەدوای ماڵئاوایی خۆیان‪ .‬لینین لە‌‪ ١٩٢٤‬مرد‬ ‫ب���ەاڵم لە‌‪ ١٩٢٢‬کەوتە تەداروکی مەس���ەلەی‬ ‫جێنشین بۆ خۆی‪.‬‬ ‫یەکێتی ئ���ەوەی نەکرد‪ ..‬س���ەرکردایەتیی‬

‫یەکێت���ی ه���ەم ئەس���ڵەمینەوە لە‌هەیبەتی‬ ‫مامی���ان‌و کەس زات���ی نەئەکرد ئ���ەو فایلە‬ ‫بکاتەوە‌و هەم عەزەم���ەت تەڵەبیی تاڵەبانی‬ ‫خۆش���ی ڕێگەی نەئ���ەدا بەکردن���ەوەی ئەو‬ ‫بابەت���ە‪ .‬لەوەش گرنگتر ئەو فاکتەرە بوو کە‬ ‫خانەوادەی تاڵەبانی ئیت���ر بوبون بەباڵێکی‬ ‫بەهێزی ملمالنێ سیاسیەکانی ناو ئەم حیزبە‌و‬ ‫تەقدیس کردنی تاڵەبانی‌و پێگەی ئەویان بۆ‬ ‫پاشەکش���ێ بە‌باڵەکانی ت���ر تەوزیف ئەکرد‪.‬‬ ‫تاڵەبانی ب���ۆ ئەوان ڕەمزێکی گرنگ‌و فیگەر‌و‬ ‫بکەرێک���ی گەورەیە کە هیچ یەک لەئەندامانی‬ ‫ماڵباتەک���ەی بەبێ ڕەمزیەتی ئ���ەو ناتوانن‬ ‫لەبەردەم نەیارەکانی ناو حیزبەکەیاندا خۆیان‬ ‫بگرن‪.‬‬ ‫ئ���ەوە خەس���ڵەتێکی جەوهەری���ی‬ ‫حیزبە‌‌کالس���یکیەکانە‪ .‬حیزبی شەرقزەدەی‬ ‫بنیاتنراو لەس���ەر تەرزێکی ک���ۆن کە لەژێر‬ ‫هەژموونی هەمیش���ەیی عەقڵی باوکساالریی‬ ‫رابەر‌و ماڵبات‌و دەستە‌و تاقمی جۆراو جۆردایە‬ ‫بە‌پێچەوانەی حیزبێکی مۆدێرنەوە کە لەسەر‬ ‫بنەمای پێویستیەکانی سەردەم‌و ستراتیجی‌و‬ ‫پالتفۆرم���ی سیاس���ی‌و بەرژەوەندی���ی بااڵی‬ ‫نیش���تیمانیدا حەرەکەت ئ���ەکات‌و ئەبزوێت‪.‬‬ ‫ه���ەر دوور نەڕۆین خودی ئەم مەال بەختیارە‬ ‫خ���ۆی خاوەنی ئەو مەقوولەیە بوو کە ئەڵێ‪:‬‬ ‫تاڵەبانی خەتی س���وورە‌و تا ئەو مابێت نابێ‬ ‫باسی پۆستی سکرتێری گشتی بکرێت!!‪.‬‬ ‫جەالل تاڵەبان���ی یەکێتیەکی بۆ یەکێتیەکان‬ ‫جێهێش���تووە کە هیچکات هێندە بێ ئاس���ۆ‪،‬‬ ‫بێ قیبلەنمای سیاس���ی‪ ،‬پڕ لەسەرئێش���ە‌و‬ ‫بێگانە بەپرەنسیپ‌و دیسپلین‪ ،‬خاوەنی دەیان‬ ‫سەر‌و جەمسەر‪‌،‬و لەهەمووشی زیاتر هیچ کات‬ ‫ئەوەندەی ئێس���تا تووشی تەم‌و مژی سیاسی‬ ‫نەبووە‪ .‬ئەم قەوارە سیاسیە کەمتر لە‌حیزب‌و‬ ‫زیات���ر لە‌ئیئتیالفێک���ی ناچ���اری‪ ،‬ڕاگوزەرو‬ ‫بێبنەمای چەند جەمس���ەر‌و مەراکیزی هێزی‬ ‫ئاب���وری‌و ئەمن���ی‌و عەس���کەری ئەچێت کە‬ ‫هەڵوێس���تگیریە سیاسیەکانیان دێوجامەیەک‬ ‫زیات���ر نیە بۆ داپۆش���ینی ئەو خەس���ڵەتە‬ ‫ڕاستەقینەیەیان‪ .‬ئەم جەمسەر‌و خەتانەی ناو‬ ‫یەکێتی وەالئیان چەندە بۆ یەکێتیە هێندەش‬ ‫بۆ هێزی سیاس���ی‌و دەوڵەت‌و ئەحزابی تری‬ ‫وەکو پارتیە‪.‬‬ ‫ئ���ەوە بەرهەمی ش���ێوازی سیاس���ەتکردن‌و‬ ‫بی���ر‌و هون���ەری حیزبایەتی���ی تاڵەبانی بو‪،‬‬ ‫تاڵەبان���ی لە‌پرۆس���ەی سیاس���یی پ���اش‬ ‫‪٢٠٠٣‬وە‌و بەتایبەتی دوای سەرمەست بوونی‬

‫بە‌پۆستی س���ەرەککۆماری‪ ،‬هەموو جیاوازی‌و‬ ‫تایبەتمەندیەکان���ی حیزبەکەی لەگەڵ پارتی‬ ‫دیموکراتی کوردستاندا سڕیەوە‌و ئیتر چاودێری‬ ‫سیاسی بەزەڕەبینیش جیاوازیی ئەم ‪ ٢‬هێزە‬ ‫سیاسیەی کوردستانی نەدەدۆزیەوە‪ .‬هەموو‬ ‫ئەمانەش���ی لەژێر پاس���اوی یەکڕیزی کورد‌و‬ ‫تەبایی ناوماڵی کورد ئەکرد‪.‬‬ ‫دی���ارە س���ڕینەوەی ئ���ەو جیاوازیانەی کە‬ ‫یەکێتیی نیش���تیمانیی کوردستان لەیەکەمین‬ ‫ڕۆژی دامەزراندنی���ەوە خۆی پێئەناس���اند‌و‬ ‫وەکوو بەدیلێکی پارت���ی دیموکرات‌و مۆدێلە‬ ‫بەس���ەرچووەکەی ماڵبات���ی بارزانی عەرزی‬ ‫ئەک���رد‪ ،‬خۆبەخ���ۆ دیاریەک���ی گ���ەورە بوو‬ ‫بە‌پارت���ی‌و البردنی کۆس���پێکی گ���ەورە بوو‬ ‫لەب���ەردەم هەیمەنەی پارت���ی‌و بارزانیەکان‬ ‫بەسەر هەموو موقەدەراتی کوردستاندا‪.‬‬ ‫لەنوێترین ش���ەڕە دەنووکی ناو کەسایەتی‌و‬ ‫الیەنەکان���ی یەکێتی���دا‪ ،‬م���ەال بەختی���ار‪،‬‬ ‫لەووتارێک���دا بەن���اوی‪ :‬چەواش���ەکاریەکانی‬ ‫دکتۆر بەرهەم لەهەڵبژاردن���دا‪ ،‬کە دیار نیە‬ ‫بەچ مەبەس���تێک نووسیویەتی‪ ،‬ڕاستگۆیانە‪،‬‬ ‫بەاڵم بێئەوەی بیەوێت ناڕاس���تەوخۆ پەردە‬ ‫لەس���ەر چەردەیەک لەو باکگراوندە الئەبات‬ ‫کە یەکێتی���ی بەم ڕۆژە گەیان���د‪ .‬ئەو لەژێر‬ ‫موعەمم���ای دڵفراوانی‌و حیکمەتی تاڵەبانیدا‪،‬‬ ‫ئەوەمان پێئەڵێت کە س���کرتێری گش���تی‪،‬‬ ‫بێگوێدان���ە هی���چ پێوەرێک���ی حیزبی چۆنی‬ ‫ویستووە بۆ ڕاگرتنی بااڵنسی نێوان باڵەکان‌و‬ ‫لەوێشەوە بەرهەمهێنانەوەی هەیمەنەی خۆی‬ ‫بەسەر هەموویانداو دەرکەوتن وەکو سەممامی‬ ‫ئەمانی ناو سەرکردایەتیی حیزبەکە‪ ،‬هەموو‬ ‫پرەنسیپێکی حیزبیی پێشێلکردووە‪.‬‬ ‫لەوەاڵمی کۆڕەکەی هەولێری بەرهەم ساڵحدا‬ ‫مەال بەختیار ئەڵێت‪:‬‬ ‫"س ‌ێ جار لە‌سێ كۆنگرەی یەكێتیدا‪ ،‬تەزکیە‬ ‫دەكرایە س���ەركردایەتی‌و جێگری سكرتێری‬ ‫گشتی"‪.‬‬ ‫مەال بەختی���ار‪ ،‬یاخود مەبەس���تێکی هەیە‌و‬ ‫ئەیەوێ ناڕاس���تەوخۆ ئۆباڵی ئ���ەوە بخاتە‬ ‫گەردنی تاڵەبانیی مامۆس���تای کە بەرزترین‬ ‫پۆستی حیزبەکەی کە سەرکردایەتی‌و جێگری‬ ‫سکرتێری گشتیە‪ ،‬ئەکا بە‌شاباش‌و ئامرازێک‬ ‫ب���ۆ مەرام���ی زامنکردن���ی وەالو گوێڕایەڵیی‬ ‫کەس���انی وەکو بەرهەم‪ ،‬یا ئەوەیە هەس���تی‬ ‫سیاس���یی نووس���تووە‌و نازانێت ک���ە ئەوە‬ ‫پێش���ئەوەی مایەی نەنگی‌ بێت بۆ بەرهەم‪،‬‬ ‫کە فیعل���ەن وای���ە‪ ،‬ئیدانەکردنێکی گەورە‌و‬

‫ئەوە چ حیزبێکە کە‬ ‫ئەندامێکی مەکتەبی‬ ‫سیاسیەکەی‪ ،‬ئەویش‬ ‫پاش تێپەڕینی زیاتر‬ ‫لە‌‪ ٢٠‬ساڵ‌و دوای‬ ‫ئەوەی بەرهەم ڕیزی‬ ‫یەکێتی جێدێڵێت‬ ‫ئینجا بیری ئەکەوێتەوە‬ ‫کە سێ‌ جار لە‌سێ‬ ‫كۆنگرەی یەكێتیدا‬ ‫تەزکیە دەكرایە‬ ‫سەركردایەتی‌و جێگری‬ ‫سكرتێری گشتی‬ ‫ش���ایەدیەکی مێژوویە لەدژی تاڵەبانی‌و ئەو‬ ‫حیزبەی کە لەبەرانبەر بەرهەمدا شانازیەکانی‬ ‫ئەژمێرێ���ت‌و بە‌قوتابخان���ەی دیموکراس���یی‬ ‫ئەشوبهێنێت‪.‬‬ ‫ئ���ەوە چ حیزبێکە ک���ە ئەندامێکی مەکتەبی‬ ‫سیاس���یەکەی‪ ،‬ئەویش پاش تێپەڕینی زیاتر‬ ‫لە‌‪ ٢٠‬س���اڵ‌و دوای ئ���ەوەی بەره���ەم ڕیزی‬ ‫یەکێتی جێدێڵێ���ت‪ ،‬ئینجا بیری ئەکەوێتەوە‬ ‫کە "س���ێ‌ جار لە‌س���ێ كۆنگرەی یەكێتیدا‪،‬‬ ‫تەزکی���ە دەكرای���ە س���ەركردایەتی‌و جێگری‬ ‫سكرتێری گشتی"‪.‬‬ ‫ئاخ���ر مناڵ���ی س���اواش ب���اش ئەزانێ کە‬ ‫ئەوە پێش���ئەوەی تاوان‌و س���ەرپێچیی (هەر‬ ‫ناوێک���ی لێبنێین) بەرهەم بێ���ت (کە وایە)‬ ‫تاوان‌و س���ەرپێچیی تاڵەبانی���ە بەئەندازەی‬ ‫یەکەم ئینجا هی تاک تاکی س���ەرکردایەتیی‬

‫حیزبی ناوب���راو‪ .‬ئەڵبەت ئ���ەوە نەیەکەمین‬ ‫حاڵەتی هاوچەش���نە (عارف ڕوشدی‌و ئازاد‬ ‫جوندیان���ی‌و زۆری تر بەهەم���ان میکانیزم‌و‬ ‫لەالی���ەن تاڵەبانی���ەوە بەتەزکی���ە ئەک���ران‬ ‫بەئەندامی سەرکردایەتی)‪ ،‬نەیەکەمین جۆری‬ ‫س���ەرپێچیی تاڵەبان���ی‌و بێدەنگیی موتڵەقی‬ ‫هەموو ئەندامانی س���ەرکردایەتیە لەبەرانبەر‬ ‫ئەو ک���ردارە عەش���ایەری‌و بێ پرەنس���یپیە‬ ‫حیزبیان���ەدا (بە‌پێی پێوەرەکانی حیزبەکەی‬ ‫خۆتان)‪.‬‬ ‫ئاخر هەر ئەو نموونانەن گەر کەس���انێکی تر‬ ‫باس���یان بکەن‌و پەردە لەس���ەر کردەوەکانی‬ ‫خۆتان‌و پێشیلکاریەکانی سەرکردەکانتان ال‬ ‫ببەن‪ ،‬ئێوە ناوی دەنێن جنێو‌و تەشهیر (زۆر‬ ‫جار ئەش���ڵێن جنێو بە‌ک���ورد!!!)‌و ئامادەن‬ ‫ب���ەو تۆمەتان���ە ڕاپێچ���ی دادگا بێدادەکانی‬ ‫ژێردەستەی خۆتانیان بکەن‪.‬‬ ‫م���ەال بەختی���ار ه���ەر لەوەاڵم���ی بەرهەمدا‬ ‫کاتێ���ک تاڵەبانی پۆس���تی نوێنەری یەکێتی‬ ‫لە‌ئەمریکا ئەبەخشێت بە‌بەرهەم ئەنووسێت‪:‬‬ ‫"مام دەتكاتە نوێن���ەری یەكێتی لەئەمریكا‪.‬‬ ‫لەوەاڵمدا وتب���وت‪ :‬نابێ‌ لە‌(‪ 50‬هەزار دۆالر)‬ ‫كەمت���رم بداتێ‌‌و دەش���بێ‌ ڤێالیەكیش���م بۆ‬ ‫بكڕێ‌‪ .‬واتا‪ :‬بەش���ەرتی موچەی بەرزو ڤێالی‬ ‫چەند نهۆم���ی‪ ،‬رازی بوی���ت ببیتە نوێنەری‬ ‫یەكێتی لەئەمریكا‪ .‬ئێس���تاش ڤێالكە بەناوی‬ ‫خۆتەوەیە"‪.‬‬ ‫ئەبێ لێرەدا بەویژدان���ەوە بووترێت‪ :‬ئافەرم‬ ‫مەال بەختیار بۆ ڕاس���تگۆییەکەت بەس نیە‬ ‫تۆ‪ ،‬بەهەر مەرامێکەوە بێت‪ ،‬دوای زیاتر لە‌‪٢٠‬‬ ‫ساڵ پەردە الئەدەیت لەسەر جیهانی ناوخۆیی‬ ‫حیزبەکەت‌و بەفەزڵی تۆ نەبێت کێ ئاگاداری‬ ‫ئەم ب���ازاڕی سیاس���ەت‌و حیزبە‌‌سۆش���یال‬ ‫دیموکراتەی ئێوە دەبێت‪ .‬بەاڵم پرس���یارێک‬ ‫لێرەدا خۆی ئەسەپێنێت‌و چاوەڕوانی وەاڵمی‬ ‫مەال بەختیار‌و هەموو ئەوانەش ئەکات کە مام‬ ‫بە‌موعجیزەی سیاسەت‌و دیارییەکی "ئیالهی"‬ ‫دەزانن بۆ کورد‪:‬‬ ‫ئایا لەهەموو عورفێکی یاس���ایی‪ ،‬ئەخالقی‪،‬‬ ‫کۆمەاڵیەت���ی‌و مەعنەوی���دا ئ���ەوەی بەرتیل‬ ‫ئ���ەدات‌و ئ���ەوەی وەری ئەگرێ���ت بەتاوانبار‬ ‫ناژمێردرێ���ن؟ ئای���ا م���ەال بەختی���ار لێرەدا‬ ‫ئەوەندەی س���ەرکۆنەی ڕاستەوخۆی بەرهەم‬ ‫ئ���ەکات هێن���دەش ناڕاس���تەوخۆ تاڵەبانی‬ ‫س���ەرکۆنە ناکات؟ ئایا ڕاستیی یەک کەیس‬ ‫ئەکرێت���ە دوو لەت���ەوە‌و یەکی���ان بەتاوانبار‬ ‫ناوزەد بک���رێ‌و یەکێکی���ان بە‌حەکیم‌و دانا‌و‬

‫‪13‬‬

‫زانای سیاس���ەت‌و دیبلۆماسی؟ گەر بەرهەم‬ ‫بەحوکمی پێگەکەی ئەوەی وەرگرتبێت‪ ،‬ئایا‬ ‫جێی پرسیارو(بەدگومانی!!!) ی ئێمەش نیە‬ ‫کە ئەبێ تاڵەبانیی ب���ۆ کڕینی وەالئی ئەم‌و‬ ‫ئەو یا بۆ مەرامی سیاس���یی تر‪ ،‬بەپێی پێگە‬ ‫قەبەتر‌و بێ ڕکابەرەک���ەی خۆی‌و بێدەنگیی‬ ‫الڵ ئاسای س���ەرکردایەتیەکەی‪ ،‬چەند کاری‬ ‫نایاس���ایی‌و پێش���ێلکاریی تری لەو جۆرەی‬ ‫کردبێت؟‬ ‫هەر لە‌درێژەی وتاری‪ :‬چەواش���ەکاریەکانی‬ ‫دکتۆر بەرهەم لەهەڵبژاردندا‪ ،‬مەال بەختیار‪،‬‬ ‫ش���ایەدیەکی درەن���گ وەخت���ی ت���ر ئەدات‬ ‫سەبارەت بە‌مەسەلەیەکی تر‌و ئەڵێ‪:‬‬ ‫"خۆ من س����ەرۆكی حكومەت نەبوم‪ ،‬پارتی‬ ‫هێزێكی ناردە سەر گۆڕان‪ ،‬جەنابت‪ ،‬جەنابی‬ ‫س����ەرۆكی حكومەت����ی س����ەردەمی ‪/17‬ی‬ ‫شوبات‪ ،‬باش دەزانیت‪ ،‬بەندە‪ ،‬یەكەم كەس‬ ‫بووم‪ ،‬وت����م‪ :‬ئەو هێزە بێتە ناو س����لێمانی‬ ‫حەی����ای یەكێتی دەچێ‌‪ ..‬ناب����ێ‌ رازی ببن‪.‬‬ ‫هەر جەنابت بویت‪ ،‬پێ����ت وتم‪ :‬ئاگات لێی‬ ‫بێ‌‪ ،‬مام جەالل عاج����ز دەبێ‌ رێ‌ لەم هێزە‬ ‫بگرین"‪.‬‬ ‫تا ئێس����تا رازی ئ����ەم مەس����ەلەیە بەچەند‬ ‫شێوەی جیاواز لەالیەن بەرپرسانی ناو ئەم‬ ‫یەکێتیەوە وتراوە‪ .‬خاڵی هاوبەشی هەموویان‬ ‫ئەوە بووە کە هەوڵیان داوە بەچەواشەکاری‬ ‫ئەستۆی تاڵەبانی لەو فایلەدا پاکبکەنەوە‌و‬ ‫گوایە ئەو پیاوە نفووزی خۆی خستۆتە گەڕ‬ ‫بۆ ئەوەی هێزی پارت����ی‌و زێڕەڤانی نەیەنە‬ ‫ناو شاری سلێمانیەوە‪ .‬لێرەدا مەال بەختیار‬ ‫ئەو پیاوەتیەشمان لەگەڵدا ئەکا‌و ڕزگارمان‬ ‫دەکات لە‌ئاڵۆزکاوی����ی درۆزنیی ئەو هەموو‬ ‫گێڕانەوانە‪.‬‬ ‫"م����ام ج����ەالل عاجز دەب����ێ‌ رێ‌ لەم هێزە‬ ‫بگرین"‪.‬‬ ‫ئەندازیاری دیموکراتی لەکوردستان‌و نێردەو‬ ‫دیاریی مێژوویی بۆ گەلی کورد‪ ،‬خواوەندی‬ ‫پێکەوە ژیان‌و یەکت����ر قەبووڵکردن‪ ،‬جەالل‬ ‫تاڵەبانی‪ ،‬عاجز ئەبێ گەر ڕێ لەم ئوردووی‬ ‫سەرکوتە بگیرێت کە هاتوون بۆ خوێنڕشتنی‬ ‫خەڵکی ناڕازی‌و بە‌دەنگهاتوو لەدەس ئافەتی‬ ‫گەندەڵیی پارتی‌و یەکێتیی هاوکاریان‪!!!.‬‬ ‫ئەبێ خەڵکی کوردس����تان چاوەڕوانی چەند‬ ‫دەمەقاڵ����ەی تر‌و پاش����قول‌و ش����ەڕی پلە‌و‬ ‫پۆس����تی تری ناو یەکێتی بن تا بە‌دانس����قە‬ ‫الپەڕەکان����ی ئەم مێژووی زەل����کاوو تااڵنی‌و‬ ‫ڕاووڕوتەی بۆ دەرکەوێ؟‬

‫کودەتای سپی یان شۆڕشی سوور‬ ‫کاوە عوسمان عومەر‬ ‫گومان لەوەدا نیە حوکمڕانی کوردی لە‌بنەڕەتدا‬ ‫نەک بوەتە پەتایەکی گەندەڵی‪ ،‬بەڵکو بوەتە‬ ‫وەرەمێکی کوش����ندە هەموو هیوایەکی ژیانی‬ ‫بەخت����ەوەری بۆ تاکەکانی ئ����ە‌م واڵتە لە‌ناو‬ ‫بردوە‪ ،‬البردن����ی ئەو وەرەمە لە‌ڕەگەوە تەنها‬ ‫چارەیە نەبا هەموو جەستە‌ی کۆمەڵگا توشی‬ ‫شێرپەنجەی داڕزان‌و پەرتبون‌و نەمان بکات‪،‬‬ ‫بەاڵم ب����ە‌کام میت����ۆد‌و میکانیزمێک وەرەمی‬ ‫دەس����ەاڵت البرێ ئەوە گرنگترین پرسیارە کە‬ ‫الی زۆربەی ڕۆش����نبیر‌و کەسانی شۆڕشگێڕی‬ ‫ڕاستەقینە بێ وەاڵم ماوەتەوە‪.‬‬ ‫کودەتای سور وەک ناوەکەی دەاللەت لە‌ڕژانی‬ ‫خوێن ئ����ەکات بەرامبەر گۆڕان����ی رادیکااڵنە‪،‬‬ ‫دەبێ����ت وەک دواهەمی����ن ئەڵتەرناتیڤ����ی‬ ‫رزگاربوون بەهەندوەربگێرێ‪ .‬پارادۆکس����ەکە‬ ‫لەوەدایە ئە‌وانەی ئەمڕۆی کوردس����تانیان بەم‬ ‫حاڵەی ئێس����تا بردوە‪ ،‬هەر خۆیان بە‌زەبری‬ ‫چ����ەک‌و هێز حوکم����ی کوردس����تانیان قۆڕخ‬ ‫کردوە‪ ،‬بەداخەوە هەر ئە‌و دۆڕاوی سیاس����ی‌و‬ ‫س����ەربازیانە وا خەریک����ە خەڵکی برس����ی‌و‬ ‫کۆیلەکراو ناچار دەکەن بیر لە‌بەکار‌هێنانی هێز‬ ‫بکەنەوە چونکە وا دیارە جگە لە‌بەکارهێنانی‬ ‫هێز ئامادە نین بە‌ئاشتی‌و بە‌بێ خوێن رشتن‬ ‫واز لە‌دەسەاڵت بهێنن‪.‬‬ ‫ئەوەی گرنگە بزانرێت ئەوە‌یە کە شۆڕش����ی‬ ‫سەرتاس����ەری ل����ەم ب����ار‌و زروفەی ئێس����تا‬ ‫کوردس����تانی پێدا ئەڕوات زۆر مەحاڵە لەبەر‬ ‫مەترس����ی دروس����ت بونی جەنگ����ی ناوخۆو‬ ‫هاتن����ە ن����اوەوەی تورکیا‌و ئێ����ران‌و تەنانەت‬ ‫س����وپای عێراقی‌و حەشد‪ .‬لەوانەشە دو پارتە‬ ‫دەس����ەاڵتدارەکە‪ ،‬بەمەبەست شۆڕشی رەوای‬ ‫خەڵك‌بە‌الڕێدا بەرن‌و پش����ێوی سەرتاسەری‬ ‫ماڵوێرانک����ەری ئەنج����ام چاوەڕواننەک����راو‬ ‫بخوڵقێنن ت����ا واڵتان����ی وەک تورکیا‌و ئێران‬ ‫بەهان����ەی هاتن����ە ن����او کوردس����تانیان ب����ۆ‬ ‫س����ەربگرێ‪ ،‬دوریش نیە کە پارتی لە‌ئێستادا‬ ‫لە‌ڕاستکردنەوەی بااڵنسی سیاسی‌و سەربازی‬ ‫خۆی لە‌دوای دۆڕانی دیپلۆماس����ی‌و سەربازی‬ ‫دوای ڕیفراندۆم هەوڵبدات تورکیا پەلکێش����ی‬ ‫زۆنی س����ەوز‌و مۆر ب����کات‌و پەیماننامەی ژێر‬ ‫بە‌ژێر لە‌گ����ەڵ ئەردۆگان وەک س����ی‌و یەکی‬ ‫ئابێک����ی تر ئ����ەم جارە جەندرم����ەی تورکی‬ ‫بهێنێت����ە نزیک س����نوری س����لێمانی‪ .‬لەگەڵ‬

‫ئەمانەش����دا پاس����یڤ بوون‌و هیچ نەکردنیش‬ ‫لە‌ئێس����تای کوردس����تاندا مەرگی هێواش����ە‪،‬‬ ‫بەڵکو پێویس����تە بیر کردنەوە لە‌داهێنانێکی‬ ‫تر لە‌کەڵتوری سیاسی‌و میلیتاریزمی کوردیدا‪،‬‬ ‫ئە‌وی����ش بەکارهێنان����ی میکانیزمی کودەتای‬ ‫س����ەربازی‪ ،‬ئیت����ر کودەتای س����پی بێت یان‬ ‫سور‪ ،‬بە‌مەبەستی البردنی وەرەمی دەستەو‬ ‫تا‌قمی گەن����دەڵ‌و نامۆراڵی کۆنە جەنگاوەری‬ ‫دزی نوێ‌و بازرگانە مافیا ئاساکانی ژورەکانی‬ ‫هەموو ئە‌و دەستەو گروپانەشی لە‌مەداری ئە‌و‬ ‫دوو بونیادە گەندەڵەدا ئەخولێنەوە‪.‬‬ ‫گرفتی ئێستای کوردستان نەبونی بزوتنەوەی‬ ‫پێش����ەنگی جەم����اوەری ڕادی����کاڵ‌و نەبونی‬ ‫ئەجیندای نیش����تمانیە‪ ،‬یەکێتی لە‌گیانەڵەی‬ ‫ئیش����کالیاتی ڕێکخراوی‌و ئایدیۆلۆژی خۆیدا‬ ‫گالوە‪ ،‬گ����ۆڕان لە‌گێژاوی ونبوونی شوناس����ی‬ ‫سیاسیدایە‪ ،‬ئیس��ل�امیە پڕاگماتیکەکان وەک‬ ‫بازرگان����ی تێکس����تی ئاینی چەقبەس����توون‬ ‫لە‌گەڕان ب����ە‌دوای دەس����تکەوتی هەڵبژاردن‌و‬ ‫دەس����ەاڵت کە دوور نیە ئە‌مانیش لە‌داهاتودا‬ ‫نەبنەوە بە‌وەرەمێکی ترس����ناک لە‌جەستەی‬ ‫سیاس����ی کوردس����تان‪ ،‬هەروەها هاوپەیمانی‬ ‫دیموکراس����ی بەرهەم س����اڵحیش مۆدێلێکی‬ ‫مۆدیرنێزک����راوی پ����ڕۆژەی دۆڕاوی یەکێتی‌و‬ ‫پارتیە لە‌ژێر ن����اوی تەکنۆکراتی لیبرالیزم‪.،‬‬ ‫الیەنە چەپ����ەکان تەنها دەنگ����ی بێ ڕەنگ‌و‬ ‫کردارن‪ ،‬دەستەی نەوەی نوێ کە بازرگانێکی‬ ‫س����ەرمایە‌ی بێس����ەرچاوە دروس����تی کردوە‪،‬‬ ‫هەرزەی سیاس����ی بەرژەوەندخوازی شاراوەن‬ ‫لە‌ژێر ماسکی پان عێراقیزما‪ .‬هەر بۆیە کیشە‬ ‫ه����ەر بزوتنەوەیەکی ڕادیکاڵی زانس����تی بێتە‬ ‫ئ����اراوە ئە‌بێت لە‌هەڵە کوش����ندەکانی هەموو‬ ‫دەستە‌و تاقمە بەرژەوەندخوازەکان دەرچێ‌و‬ ‫مۆدێلێک����ی ت����ری‌هاوچەرخ بێنێت����ە کایەی‬ ‫سیاسی کوردستان‪.‬‬ ‫ڕاس����تیەکی ش����ێوا‌و هەڵخەڵەتێن����ەر ک����ە‬ ‫لە‌کەلت����ووری سیاس����ی‌و کۆهوش����یاری هەر‬ ‫تاکێکی کوردا بە‌هەڵە چەسپێنرابێت ئەوەیە‬ ‫کە شتەکان بە‌ڕەش‌و س����پی وێنا ئەکات‪ .‬بۆ‬ ‫ماوەیەک����ی زۆرە میدی����ا زەبەالحەکانی دوو‬ ‫پارتە سیاس����یەکان سەرکردەو ڕەمزە دۆڕاوو‬ ‫گەندەڵەکانی����ان بە‌تەنها فری����ادڕەس‌و زامنی‬ ‫ئاسایشی نیش����تمانی‌و نەتەوەیی وێنا کردوە‬ ‫بەرامبەر دروشمی هەمیشە لە‌کەمیندا‪ .‬تاکی‬ ‫کورد هەمیش����ە وا فێر کراوە کە ئا‌زادی تەنها‬ ‫لە‌پرۆژەی سیاسی دۆڕاوی تاڵەبانی‌و بەرزانیدا‬

‫ببینێ‌و مەودای بیر کردنەوەی فراوان نەکات‬ ‫لە‌وێناکردنی ئەڵتەرناتیڤی تر‌و جیهان بینینی‬ ‫تر‪ .‬یەکێک ل����ەو هەڵە باوانەی ڕۆش����نبیری‬ ‫کوردی تێکەوتوە هەڵە تێگەیشتنە لە‌چەمکی‬ ‫گۆڕان����کاری‪ ،‬الی تاک����ی ک����ورد ش����ۆرش‌و‬ ‫بەکارهێنان����ی هێ����ز هاوت����ا ک����راوە بە‌زەبر‌و‬ ‫تیرۆر‌و ماڵوێرانی‪ ،‬ئاشتی درۆی ناو باوەشی‬ ‫گەندەڵکارانیشی لێ کراوەتە تاکە سیستەمی‬ ‫ئ����ارام‌و هیواهێنەر‪ ،‬کە ئەمانە هەمووی درۆی‬ ‫گەورەی هەڵخەڵەتێنی ماش����ێنی میدیای ئە‌و‬ ‫دوو پارتە گەن����دەڵ‌و دۆڕاوەن‪ .‬ئەوەی تاکی‬ ‫کورد درکی پێن����اکات ئە‌وەیە کە گۆڕانکاری‬ ‫تەنها ی����ەک روی پاش����اگەردانی‌و وێرانکاری‬ ‫نیە‌و هەڵبەت مرۆڤی بلیمەتی ناوێ کە بگاتە‬ ‫دەرەئەنجام����ی ئەوەی کە ئ����ەوەی ئەم دوو‬ ‫پارتە وەرەمە بەس����ەر کوردی����ان هێناوە لەم‬ ‫چەند س����ااڵنە مەگەر بیست جەنگی وێرانکەر‬ ‫ئەمەی هێنابێ!‬ ‫شۆڕش‌و جەنگ زۆر جار پێویست بوە‌و بەشێکە‬ ‫لە‌یەکالکردن����ەوەی ملمالن����ێ کۆمەاڵیەت����ی‌و‬ ‫نیشتمانی‌و چینایەتی‌و نەتەوەیی‌و مرۆڤایەتی‬ ‫لە‌کایەی مێژویی جیاوازدا‪ .‬زۆر جار ش����ۆڕش‬ ‫یان کودەتای سەربازی دوا چارەو دواهەمین‬ ‫دەرچە‌ی����ە بەرامب����ەر داگیرک����ەری دەرەکی‌و‬ ‫ناوەک����ی‪ .‬لێ����رەدا ئەبێ����ت الی هاواڵتی رون‬ ‫بێتەوە کە تیرۆری س����ەدام‌و ئە‌ردۆگان هیچی‬ ‫لە‌تیرۆری برسیەتی‌و دزین‌و دەستبەسەراگرتنی‬ ‫س����امان‌و موڵکی گش����تی خەڵک کەمتر نیە‪،‬‬ ‫کۆیلە کردن الی دکتاتۆرێکی عەرەب‌و تورک‬ ‫یان سەرکردە مافیایەکی سەرکردایەتی هەردو‬ ‫پارتە شکس����ت‌و دۆڕاوەکەی یەکێتی‌و پارتی‬ ‫هەر یەک شتن‪.‬‬ ‫ئ����ە‌وەی گرنگە بزانرێت ک����ە بەهۆی نەبونی‬ ‫ئامادەس����ازی جەم����اوەری سەرتاس����ەری بۆ‬ ‫شۆڕش‌و مەترسی دەرەکی بۆ هەمو ئەزمونی‬ ‫حوکمڕانی كوردس����تان‪ ،‬ئەوا باشترین چارە‬ ‫دەست پێکردنی پڕۆسەی پاکسازی کوردستانە‬ ‫لە‌چەتەو مافیا‌و گەندەڵ‌و بازرگانی سیاس����ی‬ ‫ناو دوو پارتە شکس����ت خواردوەکان بە‌پلەی‬ ‫یەک‌و پاشان شەنەو کەو کردنی هەموو سەرە‬ ‫زل����ە هەڵتۆقیوەکانی تر کە لە‌ژێر س����ێبەری‬ ‫ئە‌و دوو بنەماڵە مافیایە س����امانی زەوی‌و ژێر‬ ‫زەویان بە‌تااڵن بردوە‪.‬‬ ‫خەڵک����ی ن����اڕازی لە‌کوردس����تان دەبێت بیر‬ ‫لە‌ئەڵتەرناتیڤێکی باش����تر لە‌خۆپیش����اندانی‬ ‫پاسیڤ‌و هیوا هەڵچنیین لە‌سەر ئۆپۆزسیۆنێکی‬

‫الواز‌و پەرتب����و و بەرژەوەندیخواز‪ .‬ئەو پارت‌و‬ ‫دەس����تەو تاقمان����ەی بە‌ن����او ئۆپۆزس����یۆنن‬ ‫کەمتەرخ����ەم‌و تاوان����کارن لە‌بەدینەهێنان����ی‬ ‫ئاس����ۆیەکی ڕوون‌و نەهێنانی ئەڵتەرناتیڤێکی‬ ‫باش‪ .‬خەڵک پێویستە لە‌نێوان دو بنەماڵەی‬ ‫پارتکراوی مافیا‌و ئۆپۆزسیۆنێکی بەرژەوەندی‬ ‫خ����وازی ال‌تەری����ب کەوتوو ڕێگای س����ێیەم‬ ‫هەڵبژێرێ‪.‬‬ ‫ب����ۆ گۆڕان����کاری تەنه����ا دوو ش����ێوازی‬ ‫بەرهەڵس����تکاری گونجاوە بۆ ئ����ە‌م قۆناغە‪،‬‬ ‫یەکەمی����ان کودەتای س����پی‌و ئ����ەوی تریان‬ ‫کودەتای سورە‪ .‬پێویستە میکانیزمی زانستی‌و‬ ‫پێش����کەوتوو بدۆزرێت����ەوە بۆ ئ����ەوەی بە‌بێ‬ ‫ئەوەی دڵۆپە خوێنێک بڕژێت تاوەکو هەردوو‬ ‫دەستەی س����ەرکردایەتی ئەو دوو بنەماڵەیە‬ ‫لە‌گۆڕەپانی سیاس����ی کوردس����تان نەهێلرێن‬ ‫بە‌هەم����وو کارەکتەرە دەس����ەاڵتدار‌و هەموو‬ ‫کەسە نزیکەکانیانەوە‪ .‬لێرەدا دروست کردنی‬ ‫لیستی ڕەش بۆ چەند سەد کەسی یان چەند‬ ‫هەزاری ئە‌و کەس����انە پێویس����تە‌و ئە‌و لیستە‬ ‫ڕەشە پێویستە بخرێنە ناو دۆسیەی گەندەڵ‬ ‫کردن‌و بە‌تااڵنب����ردن‌و دۆڕاندنی مەس����ەلەی‬ ‫نەتەوایەتی کودس����تان وکردنەوەی دۆسیەی‬ ‫دادگایی بۆ هەمو ئەو چەند س����ەد کەسە‌یان‬ ‫هەزار کەس����ە‪ ،‬پێویستە هەر لە‌ئێستاوە ئەو‬ ‫لیستە بە‌دەزگای ڕاگەیاندنی ناوخۆو جیهانی‬ ‫بە‌ڕێکخ����راوو دەزگا ناودەوڵەتیەکانا پەخش‬ ‫بک����رێ تا بکرێنە تاوانکاری دزین‌و تااڵنبردنی‬ ‫سامانی نەتەوایەتی‪ ،‬ئە‌ویش بە‌دروست کردنی‬ ‫دۆس����یەی تایب����ەت بە‌گەندەڵ����ی‌و خیانەتی‬ ‫نیش����تمانی بۆ ئ����ە‌و کەس����انە‌و دامەزراندنی‬ ‫دادگای مەدەنی‌و جەماوەری‌و هوشیارکردنەوە‌و‬ ‫ڕۆش����نبییر کردنی خەڵکی بە‌پڕۆس����ەی ئە‌و‬ ‫دادگای����ە لە‌میدی����او نێتی جیهان����ی‌و ناوخۆ‪.‬‬ ‫پێش هەم����وو ش����تێک ئە‌بێت ش����ەرعیەتی‬ ‫سیاسی‌و ئیداری کوردستان لەو دوو بنەماڵە‬ ‫بس����ەنرێتەوە‪ ،‬هەروەه����ا تا‌بتوانرێت هەموو‬ ‫بەڵگەی تاوانکاری ئە‌و دوو گروپە بە‌ئاشکراو‬ ‫بە‌شەفافانەو بە‌ڕێگای دیموکراسی بخرێتە ڕوو‬ ‫تا ئە‌وانە لەب����ەردەم دادگای گەل ڕوبەڕووی‬ ‫تاوانەکانیان بکرێن‌و سزای خۆیان وەرگرن‪.‬‬ ‫ڕێگای س����ێیەم کە کودەتای س����پیە‪ ،‬واتە‬ ‫نەچوونەوە ناو باوەش����ی ژەهراوی بە‌سیانید‌و‬ ‫خەردەل����ی بەغ����داد‪ ،‬وەک هەندێک لە‌ئە ندام‬ ‫پەرلەمان����ی گ����ۆڕان ویەکێتی‌و دەس����تە‌و تا‬ ‫قمی ن����ەوەی نوێ داوای ئەک����ەن‪ ،‬هەروەها‬

‫نەچوون����ە ژێر ڕکێفی دوو پارتە دەس����ەاڵتە‬ ‫مافیا ئاساکەش‪ .‬لێرەدا ئەبێت ڕوون بێت کە‬ ‫ئەڵتەرناتیڤ مەبەس����ت گۆڕانی ڕادیکااڵنەیە‬ ‫لە‌هەیکەلی سیاس����ی دەسەاڵتی کوردی‪ ،‬واتە‬ ‫البردنی هەموو کەس����ایەتیە چەتەو بازرگانە‬ ‫سیاس����ی مەکت����ەب سیاس����ی‌و کارگێ����ڕی‌و‬ ‫سەرکردایەتی هەردوو پارتەکە‪ ،‬ئە‌گەر بکرێت‬ ‫داخس����تنی بۆ ماوەیی هەم����وو بنکەو بارەگا‬ ‫حیزبی‌و ڕیکخراوی سیاس����ی‌و س����ەربازیان‌و‬ ‫دروس����ت کردن����ی دام‌و دەزگای مەدەن����ی‬ ‫دیموکراسی‌و شارستانی خۆبەخۆبەڕێوەبەر‌و‬ ‫کارگێ����ری ک����ە لە‌خزمەتی خۆش����گوزەرانی‬ ‫هاواڵتیبە‌ئامانجی دەس����تەبەرکردنی ئازادی‌و‬ ‫فەراهەم کردن����ی ژیانێکی س����ەربەرز‌و ئازاد‬ ‫ب����ۆ هەر تاکێکی بە‌کۆیل����ە کراوی ئە‌م وواڵتە‬ ‫بە‌تااڵنکراوو فڕۆشراوە‪.‬‬ ‫کودەتای سپی نە بە‌مامۆستایان‌و فەرمانبەران‬ ‫دەکرێ کەتەنها بۆ بژێ����وی ژیان‌و گوزەرانی‬ ‫خێزانیان شەقامەکانیان بۆ موچە گرتوە‪‌،‬و نە‬ ‫بە‌میدیا بڵندگۆکانی کۆمەڵ‌و گۆڕان‌و یەکگرتو ‌و‬ ‫دەستە کەی شاسوار‪ ،‬یان گروپەکەی یەکێتی‬ ‫ن����وێ لە‌هاوپەیمانێت����ی بەره����ەم‪ ،‬تەنانەت‬ ‫مامۆستایان‌و ئە‌کادیمیان خۆشیان بەداخەوە‬ ‫بونەتە کااڵی دەس����تکەوتی حیزبی‌و سیاسی‬ ‫هەڵب����ژاردن‪ ،‬بەڵکو کودەتای س����پی ئە‌بێت‬ ‫تەوژمێک����ی نوێی ریفۆرم����ی رادیکااڵنە بێت‬ ‫لە‌بە‌کردەکردنی شۆڕشی مارشی سەرتاسەری‬ ‫بە‌مەبەس����تی راماڵین����ی مەکتەب سیاس����ی‌و‬ ‫هەیکەلیەتی بنەماڵە مافیاگەری کوردس����تان‬ ‫بێت‪ .‬ئە‌و تەوژمە سیاسیە هاوچەرخە دەبێت‬ ‫هەن����گاوی یەکەمی پەیوەندی کردن بێت بەو‬ ‫ئەندام‌و الیەنگر‌و باڵە سیاس����ی‌و سەربازیانەو‬ ‫التەریی����ب کردنیان لە‌کات����ی بە‌ئامانجگرتن‌و‬ ‫بێکاریگەرکردنی بنکەو بارەگاکانی ئە‌و پارتە‬ ‫سیاسیانە‪ ،‬گرنگە شۆڕشی هوشیارکردنەوە‬ ‫بە‌مەبەس����تی پاکردنەوەی مێش����کی ئەندام‬ ‫پارتە سیاس����یە مێشکش����ۆراوەکان‌و پاشان‬ ‫دروست کردنی پردی پەیوەندی لەگەڵ الیەنی‬ ‫س����ەربازی‌و سیاس����ی ئە‌و پارتانەو التەرییب‬ ‫کردنیان‌و پاشان لەکاربردنی بارەگا زۆرەکانی‬ ‫ناوشارەکان‪.‬‬ ‫کۆدەتای سپی ئێستا زەرورەتێکی هەنووکەیە‪،‬‬ ‫بێ پێچ‌و پەن����ا ئە‌و ئەندام س����ەرکردایەتی‌و‬ ‫کارگێری‌و س����ەرکردە سیاسی‌و سەربازی ئە‌و‬ ‫دوو بنەماڵەیە دەبێ����ت هەڵکەنرێن لە‌کایەی‬ ‫سیاسی کورس����تان بۆ هەتا هەتا‪ ،‬پێویستە‬

‫مۆدێلێکی شارس����تانی مەدەنی‌و دیموکراسی‬ ‫خوازی راستە قینەی گەلدۆست بێتە کایەوە‬ ‫لە‌ڕۆشنبیرانی ناوەو دەرەوە‪ ،‬لەئەکادیمیستانی‬ ‫ناگەندەڵکراو‪‌،‬و ئە‌و کەس����ایەتیە سیاس����یە‬ ‫سەربەخۆ نابەرژەوەندی خواز‌و ناژەهراوی بوو‬ ‫بە‌ڤایرۆسی گەندەڵی‌و خیانەتی نیشتمانی‪.‬‬

‫کودەتای سپی‬ ‫نەبە‌مامۆستایان‌و‬ ‫فەرمانبەران دەکرێ‬ ‫کەتەنها بۆ بژێوی ژیان‌و‬ ‫گوزەرانی خێزانیان‬ ‫شەقامەکانیان بۆ‬ ‫موچە گرتوە‌و نەبە‌میدیا‬ ‫بڵندگۆکانی کۆمەڵ‌و‬ ‫گۆڕان‌و یەکگرتو ‌و‬ ‫دەستەکەی شاسوار یان‬ ‫گروپەکەی یەکێتی نوێ‬ ‫لە‌هاوپەیمانێتی بەرهەم‬ ‫تەنانەت مامۆستایان‌و‬ ‫ئە‌کادیمیان خۆشیان‬ ‫بونەتە کااڵی دەستکەوتی‬ ‫حیزبی‌و سیاسی‌و‬ ‫هەڵبژاردن‬

‫‪14‬‬

‫بیرورا‬

‫)‪ )620‬سێشه‌ممه ‪2018/4/10‬‬

‫مێژو خۆ ‌ی دوبار‌ه ده‌كاته‌وه‌‬ ‫ئه‌حمه‌د هه‌ورامی‌‬

‫مێ���ژوی‌ رابردوی‌ گه‌لی‌ كوردس���تان‬ ‫س���ه‌لماندی‌ ك���ه‌ حیزبە‌ده‌س���ه‌اڵت‬ ‫داره‌كان���ی‌ بزوتن���ه‌وه‌ی‌ كوردایه‌ت���ی‌‬ ‫به‌ناوی‌ شه‌رعیه‌تی‌ شۆڕشگێڕی‌ له‌شاخ‌و‬ ‫شه‌رعیه‌تی‌ ده‌سه‌اڵت له‌شار به‌رپرسن‬ ‫له‌هه‌مو ئه‌و كاره‌ساتانه‌ی‌ به‌سه‌ر گه‌لی‌‬ ‫كوردا هاتووه‌ له‌باشوری‌ كوردستاندا‪،‬‬ ‫هه‌ر له‌ڕاپێچ كردنی‌ رۆڵه‌كانی‌ گه‌ل بۆ‬ ‫به‌ره‌كان���ی‌ جه‌نگ له‌پێناو به‌رژه‌وه‌ندی‌‬ ‫حیزبایه‌ت���ی‌‌و ده‌وڵه‌تان���ی‌ ناوچه‌ك���ه‌‬ ‫به‌ن���اوی‌ داكۆكی‌ له‌خ���اك‌و مافه‌كانی‌‬ ‫گه‌لی‌ ك���وردا‪ .‬روودانی‌ مه‌رگه‌س���اتی‌‬ ‫كوش���نده‌ی‌ كیمیا ب���اران‌و ئه‌نفال كه‌‬ ‫ته‌نها فاشسته‌كانی‌ بغداد خوڵقێنه‌ری‌‬ ‫نه‌بوون‌و وێران كردنی‌ هه‌زاره‌ها گوند‌و‬ ‫باخ‌و كانیاو‌و راگواستنی‌ سه‌ده‌ها خێزان‬ ‫بۆ ئۆردۆگا زۆره‌ ملێكان‌و تااڵن كردنی‌‬ ‫سه‌روه‌ت‌و سامانی‌ خه‌ڵكی‌ كوردستان‪.‬‬ ‫به‌شێكی‌ ئه‌م كاره‌س���اتانه‌ له‌ئه‌ستۆی‌‬ ‫ئه‌و جاش‌و نۆكه‌رانه‌ی‌ رژێمی‌ فاشست‬ ‫بوون كه‌ رێنمایی‌‌و پێش���ڕه‌وی‌ سوپای‌‬ ‫داگیركه‌ری���ان ك���رد بۆ س���ه‌ر گوند‌و‬ ‫ش���ارۆچكه‌كانی‌ كوردستان‌و بنكه‌كانی‌‬ ‫پێشمه‌رگه‌‪.‬‬ ‫له‌الیه‌كی‌ تره‌وه‌ گرتن‌و بێسه‌روشوێن‬ ‫كردنی‌ چه‌نده‌ها تێكۆشه‌ری‌ به‌شه‌كانی‌‬ ‫تری‌ كوردستان‌و راده‌ست كردنه‌وه‌یان‬ ‫بە‌واڵتانی‌ داگیركه‌ر‌و له‌سێداره‌دانیان‌و‬ ‫كردنی‌ كوردستان بە‌مه‌یدانی‌ ته‌راتێنی‌‬ ‫سیخوڕه‌كانی‌ وواڵتانی‌ بێگانه‌‪ ،‬نیشانه‌ی‌‬ ‫بینین���ی‌ رۆڵ���ی‌ هێ���زی‌ لۆكاڵییه‌ بۆ‬ ‫خزمه‌تی‌ دووژمنانی‌ گه‌لی‌ كوردستان‪.‬‬ ‫هه‌ڵگیرسانی‌ ش���ه‌ڕی‌ ناوخۆ له‌نێوان‬ ‫پارت���ی‌‌و یه‌كێتی���دا بۆ ده‌س���تكه‌وت‌و‬ ‫پێگه‌ی‌ ده‌سه‌اڵت‌و دابه‌شكردنی‌ هه‌رێمی‌‬ ‫كوردستان بوو‪ ،‬كه‌ بووه‌ هۆی‌ شه‌هید‬ ‫بوونی‌ سه‌دان پێش���مه‌رگه‌‌و ده‌ربه‌ده‌ر‬ ‫كردن���ی‌ چه‌نده‌ه���ا خێ���زان‌و ت���ااڵن‬ ‫كردن‌و داگیر كردنی‌ ماڵ‌و س���امانیان‌و‬ ‫هێنانی‌ س���وپای‌ بێگانه‌ بۆ سه‌ر خاكی‌‬ ‫كوردستان‪ .‬ئه‌مانه‌ مێژووی‌ پڕ شانازی‌‬ ‫ده‌سه‌اڵتدارانی‌ ئه‌م به‌شه‌ی‌ كوردستان‬ ‫بوو!‬ ‫حكومه‌تی‌ هه‌رێمی‌ كوردس���تان دوای‌‬ ‫(‪ )27‬س���اڵ حكومڕانی‌ س���ه‌لماندی‌‬ ‫كه‌ته‌نه���ا نوێن���ه‌ری‌ حیزبە‌ده‌س���ه‌اڵت‬ ‫داره‌كان‪ ،‬بۆ چه‌سپاندنی‌ ده‌سه‌اڵتێكی‌‬ ‫بیرۆكراتی‌ له‌پێناو پێگه‌ی‌ سیاس���ی‌‌و‬ ‫ده‌س���تكه‌وت‌و پۆس���ت‌و پایه‌ بوو كه‌‬ ‫واڵتی���ان ب���ه‌ره‌و قه‌یرانی‌ سیاس���ی‌‌و‬ ‫دارایی‌‌و ئابووری‌ ب���ردووه‌ به‌ڕاده‌یه‌ك‬ ‫دام‌و ده‌زگا شه‌رعییه‌كان (په‌رله‌مان)‌و‬ ‫یاس���اییه‌كانیان پ���ه‌ك خس���توه‌‌و‬ ‫سه‌روه‌ت‌و سامانی‌ ئه‌م وواڵته‌یان زه‌وت‬ ‫كردووه‌‌و بارودۆخێكی‌ مه‌ترس���یداریان‬ ‫ب���ۆ كۆمه‌اڵن���ی‌ خه‌ڵكی‌ كوردس���تان‬ ‫خوڵقان���دووه‌ له‌ه���ه‌ژاری‌‌و بێ���كاری‌‌و‬

‫نه‌خۆش���ی‌‌و نه‌بوونی‌ خزمه‌تگوزاری‌ تا‬ ‫بڕانی‌ قوتی‌ مووچه‌خۆران بە‌پاشه‌كه‌وتی‌‬ ‫زۆره‌ملێی‌ كه‌ باری‌ ژیانی‌ مامۆستایان‌و‬ ‫فه‌رمانبه‌ران‌و خانه‌نشینان‌و زیندانیانی‬ ‫سیاسی‌‌و كه‌سوكاری‌ شه‌هیدان‌و ئه‌نفال‌و‬ ‫ك���ه‌م ئه‌ندامان‌و چین‌و توێژه‌كانی‌ تری‌‬ ‫خس���تۆته‌ به‌رده‌م مه‌ترسیه‌وه‌‌و كاری‌‬ ‫كردۆته‌ سه‌ر سێكته‌ره‌كانی‌ ژیانیان‪.‬‬ ‫ئه‌م بارودۆخه‌س���ه‌خته‌ی‌ ئێس���تای‌‬ ‫هه‌رێم���ی‌ كوردس���تان به‌رهه‌م���ی‌‬ ‫قه‌یرانه‌كان���ی‌ ئ���ه‌م ده‌س���ه‌اڵته‌یه‌ كه‌‬ ‫ره‌گی���ان داكوتاوه‌‌و ته‌نگیان بە‌خه‌ڵكی‌‬ ‫هه‌ڵچنیوه‌‪.‬‬ ‫له‌كاتێك���دا حكوم���ه‌ت بێباك���ه‌‌و‬ ‫خه‌مس���ارده‌ له‌چاره‌س���ه‌ر كردنی���ان‪،‬‬ ‫ئه‌م���ه‌ش زه‌نگێك���ی‌ مه‌ترس���یداره‌ بۆ‬ ‫ده‌س���ه‌اڵت چوونك���ه‌ خه‌ڵكانێك هه‌ن‬ ‫ماوه‌یه‌ك���ی‌ زۆره‌ ئه‌وه‌ی���ان له‌ناخ���ی‌‬ ‫خۆی���ان په‌نگیان خواردۆت���ه‌وه‌ ئه‌مڕۆ‬ ‫ب���ۆ ره‌خس���اندنی‌ ده‌رفه‌تێك ده‌گه‌ڕێ‬ ‫بۆ ده‌ربڕینی‌‪ .‬هاتنه‌ س���ه‌ر ش���ه‌قامی‌‬ ‫كۆمه‌اڵن���ی‌ خه‌ڵك���ی‌ ناڕازی‌ له‌ش���ار‌و‬ ‫شارۆچكه‌كانی‌ كوردستاندا خه‌باتێكی‌‬ ‫ره‌وایه‌ له‌پێناو به‌ده‌ست هێنامی‌ مافه‌‬ ‫زه‌وت كراوه‌كانی���ان‪ ،‬خۆپیش���اندان‬ ‫ش���ه‌ڕی‌ مووچه‌‌و بژێوی‌ ژیان‌و داهاتی‌‬ ‫میلله‌ته‌‪ .‬ش���ه‌ڕی‌ دزی‌و گه‌نده‌ڵی‌ ئه‌و‬ ‫دنیا ناشرینه‌یه‌ كه‌ سه‌ركرده‌ مافیاكان‬ ‫له‌مێژووی‌ دوور‌و نزیكدا بنیاتیان ناوه‌‪،‬‬ ‫ده‌سه‌اڵتی‌ موزایه‌ده‌ پیشه‌ی‌ جارانییه‌تی‌‬ ‫ئاسته‌نگ بخاته‌ به‌رده‌م داخوازییه‌كانی‌‬ ‫جه‌ماوه‌ر بە‌وه‌عدی‌ درۆ‪.‬‬ ‫(گه‌لی‌ ك���ورد راپه‌ڕین���ی‌ نه‌كرد بۆ‬ ‫ده‌س���ه‌اڵتێكی‌ چه‌ته‌‌و برس���یی‌ كردنی‌‬ ‫میلله‌ت)‬ ‫دوای‌ راپه‌ڕین���ی‌ گه‌لی‌ كوردس���تان‬ ‫رژێم���ی‌ به‌ع���س دام‌و ده‌زگاكان���ی‌‬ ‫له‌هه‌رێمی‌ كوردس���تاندا كێش���ایه‌وه‌‌و‬ ‫مووچه‌ی‌ مامۆس���تایان‌و فه‌رمانبه‌رانی‌‬ ‫ب���ڕی‌‪ ،‬ئه‌ویش بۆ داڕمان���ی‌ ئه‌و كیانه‌‬ ‫كوردییه‌ بوو كه‌ له‌هه‌رێمی‌ كوردستاندا‬ ‫دامه‌زرا ب���وو‪ .‬به‌اڵم مامۆس���تایان بۆ‬ ‫ته‌حه‌دای‌ ئه‌و بڕی���اره‌ی‌ رژێمی‌ به‌عس‬ ‫دروشمی‌ (س���ه‌ری‌ به‌رزمان بۆ مووچه‌‬ ‫ن���ه‌وی‌ ناكه‌ی���ن) به‌رز ك���رده‌وه‌‪ ،‬ئه‌و‬ ‫ئه‌ركه‌یان خسته‌ ئه‌ستۆی‌ خۆیان به‌بێ‌‬ ‫مووچه‌‌و برسێتی‌ قوتابخانه‌كانیان چۆڵ‬ ‫نه‌كرد‌و نه‌یانهێشت قوتابیان له‌خوێندن‬ ‫دابڕێن‪ ،‬بۆ سه‌ركه‌وتنی‌ ئه‌و هه‌ڵوێسته‌‬ ‫مه‌ردانه‌یان چوونه‌ ژێر باری‌ س���ه‌ختی‌‬ ‫ژیان‌و بۆ بژێوی‌ ژیانی‌ خۆیان‌و خێزانیان‬ ‫ده‌رگا‌و په‌نج���ه‌ره‌ی‌ خانوه‌كانی���ان‬ ‫ده‌رهێنا‌و له‌س���ه‌ر ش���ه‌قامه‌كان كه‌ل‌و‬ ‫په‌لی‌ ناوماڵ‌و جگه‌ره‌یان ده‌فرۆش���ت‬ ‫بۆ دابین كردنی‌ پێداویس���تی‌ ژیانیان‪.‬‬ ‫به‌م شێوه‌یه‌ مامۆس���تایان به‌ره‌نگاری‌‬ ‫پالنه‌ك���ه‌ی‌ رژێم���ی‌ به‌ع���س بوونه‌وه‌‬ ‫بره‌ویان بە‌پرۆسه‌ی‌ خوێندن دا‪ ،‬له‌گه‌ڵ‬ ‫ئه‌وه‌ش���دا ده‌س���ه‌اڵتی‌ كوردی‌ بڕیاری‌‬ ‫پێدان���ی‌ مووچه‌ی‌ دا بە‌مامۆس���تایان‌و‬ ‫فه‌رمانب���ه‌ران ب���ه‌اڵم ت���ا ئێس���تاش‬

‫دوو مووچه‌ی���ان الی‌ ئه‌و ده‌س���ه‌اڵته‌‬ ‫پاشه‌كه‌وت كراوه‌‪.‬‬ ‫ئه‌و كاته‌ی‌ سه‌رانی‌ حیزبە‌كوردیه‌كان‬ ‫شۆڕش گێڕی‌‌و نیش���تمان په‌روه‌ریان‬ ‫بە‌خه‌ڵكی‌ كوردستان ده‌فرۆشت به‌ناوی‌‬ ‫(حكومه‌ته‌كه‌مان س���اوایه‌!) وا ئه‌مڕۆ‬ ‫ی قه‌یران���ه‌كان به‌ناوی‌ بڕینی‌‬ ‫حكومه‌ت ‌‬ ‫بودجه‌ له‌الی���ه‌ن حكومه‌ت���ی‌ ناوه‌ند‌و‬ ‫نه‌بوونی‌ پاره‌ی‌ پێویس���ت بۆ مووچه‌‬ ‫سیستمی‌ پاشه‌كه‌وتی‌ ئیجباریان به‌سه‌ر‬ ‫مووچه‌ خۆرانی‌ هه‌رێمی‌ كوردس���تاندا‬ ‫س���ه‌پاند‪ ،‬له‌كاتێكدا پاره‌ی‌ فرۆشتنی‌‬ ‫نه‌وت‌و ده‌رامه‌تی‌ خاڵه‌ س���نووریه‌كان‌و‬ ‫ی كه‌‬ ‫ناوخۆی‌ هه‌رێ���م زۆر زیاتره‌ له‌وه‌ ‌‬ ‫مووچه‌ی‌ مامۆس���تایان‌و فه‌رمانبه‌ران‌و‬ ‫چین‌و توێژه‌كانی‌ تر به‌ته‌واوی‌ بدرێت‪.‬‬ ‫به‌اڵم ئێس���تا حكومه‌ت (‪ )5‬مووچه‌ی‌‬ ‫ت���ه‌واو‌و (‪ )24‬پاش���ه‌كه‌وتی‌ مووچه‌ی‌‬ ‫مامۆس���تایان‌و فه‌رمانب���ه‌ران‌و (‪)13‬‬ ‫مووچ���ه‌ی‌ ت���ه‌واوی‌ خانه‌نش���ینانی‌‬ ‫پاش���ه‌كه‌وت ك���ردووه‌ ك���ه‌ پاره‌كه‌ی‌‬ ‫ده‌كات���ه‌ نزیكه‌ی‌ (‪ )8‬ملی���ار دۆالر‪.‬‬ ‫بڕی���اری‌ كه‌م كردنه‌وه‌ی‌ پاش���ه‌كه‌وتی‌‬ ‫مووچ���ه‌ له‌الیه‌ن حكومه‌ت���ه‌وه‌ ده‌بێته‌‬ ‫سس���تمێكی‌ مووچه‌ی‌ هه‌میش���ه‌یی‌ بۆ‬ ‫مووچه‌خۆرانی‌ هه‌رێ���م كه‌ پێچه‌وانه‌ی‌‬ ‫یاسای‌ راژه‌ی‌ شارستانییه‌‪.‬‬ ‫ئه‌م���ڕۆ خۆپیش���انده‌ران متمانه‌یان‬ ‫بە‌حكوم���ه‌ت نه‌م���اوه‌ داوای‌ مووچه‌ی‌‬ ‫شایس���ته‌ی‌ خۆیان ده‌ك���ه‌ن خه‌ڵكی‌‬ ‫برس���ی‌و گیرفان به‌ت���اڵ‌و ماف خوراو‬ ‫تووڕه‌ی���ه‌ له‌ده‌س���ه‌اڵتی‌ چه‌ت���ه‌كان‬ ‫(كلیبت���ۆ كراس���ی‌) كه‌ هی���چ كاتێك‬ ‫ب���ه‌ده‌م داخوازیه‌كان���ی‌ هاواڵتیانه‌وه‌‬ ‫نه‌هاتووه‌‪ .‬خۆ پیش���اندانه‌كانی‌ ئێستا‬ ‫جیاوازه‌ له‌خۆپیش���اندانه‌كانی‌ رابردوو‬ ‫به‌وه‌ی‌ خه‌ڵك نائومێده‌ به‌م ده‌سه‌اڵته‌‬ ‫نادیموكراس���ییه‌‪ ،‬یاخ���ی‌ ب���وون له‌م‬ ‫ده‌س���ه‌اڵت‌و ده‌مووچاوانه‌ گه‌یش���تۆته‌‬ ‫لووتكه‌‪ .‬خۆپیش���انده‌ران بۆ سه‌ندنی‌‬ ‫مافی‌ خۆیان گوله‌ ئاڕاسته‌ی‌ جه‌سته‌یان‬ ‫ده‌كرێت‌و شه‌هید ده‌بن‪.‬‬ ‫س���ته‌مكاران‬ ‫ب���ه‌رده‌وام‬ ‫له‌خۆپیش���انده‌ران‌و هاواری‌ ش���ه‌قام‬ ‫تۆقی���ون‪ ،‬خۆپیش���اندانی‌ ئه‌مجاره‌ی‌‬ ‫فه‌رمانبه‌ران���ی‌‬ ‫مامۆس���تایان‌و‬ ‫ته‌ندروس���تی‌‌و چی���ن‌و توێژه‌كانی‌ تر‬ ‫له‌پێن���او به‌دی‌ هێنان���ی‌ دادپه‌روه‌ری‌‌و‬ ‫ئ���ازادی‌‌و بژێ���وی‌ ژیانێكی‌ ش���ه‌ریف‬ ‫مه‌ندانه‌‌و هه‌ڵوه‌ش���اندنه‌وه‌ی‌ سیستمی‌‬ ‫پاش���ه‌كه‌وتی‌ زۆره‌ ملێی���ه‌ كه‌ له‌الیه‌ن‬ ‫بانده‌كانی‌ ده‌س���ه‌اڵتی‌ سه‌ركوتكه‌ره‌وه‌‬ ‫به‌ره‌نگاری‌ ده‌كرێن به‌هه‌مان ش���ێوازی‌‬ ‫ده‌س���ه‌اڵته‌ خوێنڕێژه‌كان���ی‌ رابردووی‌‬ ‫عێراق‌و ناوچه‌كه‌‪.‬‬ ‫دوای‌ كوده‌ت���ا خوێناوییه‌ك���ه‌ی‌‬ ‫به‌عسیه‌كان له‌شوباتی‌ ‪ 1963 /‬دا كه‌‬ ‫سه‌ده‌ها نیشتمان په‌روه‌ر‌و تێكۆشه‌ری‌‬ ‫عێراقیی���ان راپێچ���ی‌ زیندانه‌كان���ی‌‬ ‫فاش���یه‌كان كرد له‌الیه‌ن پاس���ه‌وانانی‌‬ ‫نه‌ته‌وایه‌تی‌ (ح���ه‌ره‌س قه‌ومییه‌كان)‬

‫بە‌چه‌سپاندن ‌ی‬ ‫ده‌سه‌اڵتێك ‌ی‬ ‫بیرۆكراتی‌‌و‬ ‫پێشێلكردنی‌ مافه‌كان ‌ی‬ ‫هاواڵتیان‌و قۆرخكردن ‌ی‬ ‫ده‌سه‌اڵت له‌الیه‌ن‬ ‫حیزبه‌كانه‌وه‌و‬ ‫بە‌ده‌رئه‌نجام ‌ی هه‌ڵه‌ ‌ی‬ ‫كوشنده‌ ‌ی سیاسی‌‌و‬ ‫بێ‌ بنه‌ما ره‌وش ‌ی‬ ‫هه‌رێمی‌ كوردستان‬ ‫به‌ره‌و خراپترین دۆخ ‌ی‬ ‫سیاسی‌‌و ئابووری‌‌و‬ ‫تێده‌ په‌ڕێت‌و شۆڕش ‌ی‬ ‫برسی به‌ڕێوه‌یه‌‬ ‫به‌هه‌موو شێوازێكی‌ دڕندانه‌ ئه‌شكه‌نجه‌‌و‬ ‫ئ���ازار ده‌دران‪ ،‬له‌ناویاندا مامۆس���تا ‌‬ ‫ی‬ ‫تێكۆش���ه‌ر (یه‌حیا قاف) یه‌كێك بوو‬ ‫له‌وان���ه‌ی‌ ك���ه‌ جه‌ندرمه‌كانی‌ حه‌ره‌س‬ ‫قه‌ومی‌ ئه‌ش���كه‌نجه‌یان دا ئه‌ویش پێی‌‬ ‫ووتن مامۆس���تا ئێوه‌ی‌ فێر نه‌كردووه‌‬ ‫كه‌ ئ���ازاری‌ خه‌ڵك بده‌ن‪ ،‬به‌ڵكو فێری‌‬ ‫كردن كه‌ چۆن رێز له‌ئینس���ان بگرن‌و‬ ‫پارێ���زگاری‌ ش���كۆ‌و كه‌رامه‌تی‌ بكه‌ن‪.‬‬ ‫به‌اڵم به‌داخه‌وه‌ سه‌رانی‌ ئه‌م ده‌سه‌اڵته‌‬ ‫فاشیه‌ به‌الڕێیدا بردوون‌و فێری‌ ره‌وشتی‌‬ ‫دژی‌ ئینسانی‌ كردوون‪.‬‬ ‫كاتێك (ع���وده‌ی‌ كوڕی‌ س���ه‌رۆكی‌‬ ‫رژێمی‌ به‌عس���ی‌ فاشیست) بیویستایه‌‬ ‫ئازار‌و ئه‌ش���كه‌نجه‌ی‌ نه‌یاره‌كانی‌ بدات‬ ‫شه‌قاوه‌‌و سه‌گه‌كانی‌ تێ به‌رده‌دان‪.‬‬ ‫له‌ خۆپیشاندانه‌كانی‌ به‌هاری‌ عه‌ره‌بی‌‬ ‫له‌میس���ردا (به‌ڵته‌چییه‌كانی‌ حوسنی‌‬ ‫موباره‌ك) بە‌س���واره‌ی‌ ئه‌س���په‌كانیان‬ ‫ته‌قه‌یان له‌خۆپیشانده‌ران ده‌كرد‪.‬‬ ‫خۆپیش���انده‌ران‬ ‫ئه‌م���ڕۆ‬ ‫وا‬ ‫له‌مامۆس���تایان‌و فه‌رمانب���ه‌ران‌و چین‌و‬ ‫ی‬ ‫توێژه‌كانیتر له‌ش���ار‌و ش���ارۆچكه‌كان ‌‬ ‫كوردس���تان رژاونه‌ت ‌ه سه‌ر شه‌قامه‌كان‬ ‫ی‬ ‫له‌پێناو مافه‌كانیان له‌هه‌ڵوه‌شاندنه‌وه‌ ‌‬ ‫سیس���ته‌می‌ پاش���ه‌كه‌وت كراوه‌كه‌یان‬ ‫ی مه‌ده‌ن���ی‌‌و هێمنانه‌‪ .‬بۆ‬ ‫بە‌ش���ێوازێك ‌‬

‫گه‌ڕان���ه‌وه‌ی‌ موچ���ه‌ شایس���ته‌كانیان‌و‬ ‫ناڕه‌زایه‌تییه‌كانی���ان‬ ‫ی‬ ‫په‌ڕین���ه‌وه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫ب���ۆ هه‌ولێ���ر‌و ده���ۆك ئامانجه‌كان��� ‌‬ ‫خۆپیش���اندانه‌كان ب���ه‌دی‌ دێت‌و كه‌س‬ ‫ی ناڕه‌زایه‌تییه‌كان‬ ‫ی شه‌پۆل ‌‬ ‫ناتوانێ به‌ر ‌‬ ‫بگرێت‌و ناڕه‌زایه‌تییه‌كان له‌س���نوورێكدا‬ ‫قه‌تیس نه‌مان بە‌خۆپیشانده‌ران بوترێت‬ ‫ی‬ ‫ی بڵێن‪ .‬ناكرێ له‌بر ‌‬ ‫با هه‌ڵپه‌ڕن‌و گۆران ‌‬ ‫ی‬ ‫ی خۆپیش���انده‌ران داوای‌ ماف ‌‬ ‫ئ���ه‌وه‌ ‌‬ ‫ی خۆیان‬ ‫خۆیان بكه‌ن‌و بە‌ئازادان ‌ه ده‌نگ ‌‬ ‫ی‬ ‫هه‌ڵبڕن ب���ه‌اڵم وه‌اڵمی���ان په‌الماردان ‌‬ ‫ی حیزب بێت بۆسه‌ریان‪.‬‬ ‫به‌ڵته‌چییه‌كان ‌‬ ‫ده‌رئه‌نج���ام وه‌اڵمی‌ ده‌س���ه‌اڵتی‌ بۆ‬ ‫داخوازییه‌كانی‌ خۆپیشانده‌ران په‌الماری‌‬ ‫به‌ڵته‌چییه‌كان���ی‌ حیزب بوو بۆس���ه‌ر‬ ‫مامۆستایان‌و پزیش���ك‌و په‌رله‌مانتار‌و‬ ‫رۆژنامه‌ نووس‌و هاواڵتی���ان‌و لێدانیان‬ ‫به‌ش���ه‌ق‌و زلل���ه‌‌و بردن���ی‌ مۆبای���ل‌و‬ ‫ئامێره‌كانی‌ راگه‌یاندن‌و ده‌ستگیر كردن‌و‬ ‫س���زادانی‌ ژماره‌یه‌ك له‌خۆپیشانده‌ران‬ ‫بوو ئه‌م كاره‌ی‌ ش���ه‌قاوه‌كانی‌ ئاسایش‬ ‫نیشانه‌ی‌ بێحورمه‌تیكردنه‌ بە‌قودسیه‌تی‌‬ ‫ئینسان‌و قه‌ڵه‌م‌و پیرۆزی‌ په‌راو‌و شكۆی‌‬ ‫مرۆڤه‌‪ .‬وه‌اڵم بۆ ئه‌و شه‌اڵتییه‌ی‌ مه‌یدان‬ ‫كه‌ شه‌قی‌ له‌مامۆس���تا خۆپیشانده‌ره‌‬ ‫به‌ڕێزه‌ك���ه‌دا ئه‌م هۆنراوه‌ی‌ ش���اعیری‌‬ ‫گه‌وره‌ی‌ عه‌ره‌ب (ئەحمەد شەوقی‌)یه‌‪:‬‬ ‫(( ُقم للمعلم وف ِه التبجيال ‪- - - - -‬‬ ‫كاد املعلم ان یكون رسوال))‬ ‫واته‌ رێز له‌مامۆس���تا بگره‌‪ ،‬مامۆستا‬ ‫ل���ه‌ڕاده‌ی‌ په‌یامبه‌ردایه‌ ئه‌و ش���ه‌قه‌ی‌‬ ‫به‌ڵته‌چییه‌ك���ه‌ی‌ هه‌ولێ���ر بێڕێزی���ه‌‬ ‫له‌كه‌رامه‌تی‌ ئینس���ان‌و ده‌كه‌وێته‌ به‌ر‬ ‫له‌عنه‌تی‌ گه‌ل‌و مێژوو‪.‬‬ ‫سه‌ره‌ئەنجام چاره‌نوسی‌ به‌ڵته‌جیه‌كانی‌‬ ‫حزب‌و س���ه‌رانیان هه‌مان چاره‌نووسی‌‬ ‫(حه‌ره‌س قه‌ومی‌‌و عوده‌ی‌‌و حوس���نی‌‬ ‫موباره‌كه‌) كه‌ چوونه‌ الپه‌ڕه‌ی‌ ره‌ش���ی‌‬ ‫مێژووه‌وه‌‪.‬‬ ‫له‌هه‌م���ان كاتدا س���ه‌رۆكی‌ وه‌زیرانی‌‬ ‫حكوم���ه‌ت له‌ب���ری‌ ئ���ه‌وه‌ی‌ س���زای‌‬ ‫په‌المارده‌رانی‌ خۆپیش���اندانه‌كه‌ بدات‌و‬ ‫م���ژده‌ی‌ به‌جێهێنان���ی‌ داخوازیه‌كانی‌‬ ‫خۆپیش���انده‌ران رابگه‌یه‌نێ���ت كه‌چی‌‬ ‫تاوانباریان ده‌كات بە‌هه‌ڵگرتنی‌ چه‌قۆ‌و‬ ‫ده‌مانچ���ه‌‌و هه‌ڕه‌ش���ه‌ی‌ به‌كارهێنانی‌‬ ‫هه‌مان شێوه‌یان لێده‌كات‪ .‬به‌اڵم چه‌كی‌‬ ‫مامۆستا ته‌نها پێنووس ‌ه كه‌واته‌ راسته‌‬ ‫پێنووس (قه‌ڵه‌م) مه‌ترسی‌ ترین چه‌كه‌‬ ‫به‌رامبه‌ر جاهیل‌و نه‌خوێنده‌وار‪.‬‬ ‫گه‌لێك له‌س���ه‌ر ده‌ری���ای‌ نه‌وت بژی‌‬ ‫ده‌بێت بە‌به‌خته‌وه‌ری‌ ژیان بگوزه‌رێنێت‪،‬‬ ‫به‌اڵم بە‌پێچه‌وانه‌وه‌ له‌م واڵته‌ی‌ ئێمه‌دا‬ ‫ته‌نها مافیاكانی‌ نه‌وت س���وود مه‌ندن‬ ‫له‌و س���امانه‌‌و خه‌ڵكه‌كه‌ی‌ له‌سێبه‌ریدا‬ ‫ژیانێكی‌ كوله‌مه‌رگی‌ به‌سه‌ر ده‌به‌ن‪.‬‬ ‫له‌كۆتایی‌ س���اڵی‌ (‪)1974‬دا یه‌كێتی‌‬ ‫مامۆستایانی‌ كوردستان له‌شاخ گۆڤاری‌‬ ‫(ده‌نگی‌ مامۆستای‌) ده‌رئه‌كرد‪،‬له‌ كۆتا‬ ‫ژماره‌ی‌ گۆڤاره‌كه‌دا له‌پشت به‌رگه‌كه‌ی‌‬ ‫وێنه‌ی‌ منداڵێك كێشرابوو له‌سه‌ر بیرێك‬

‫پاروێك نانی‌ بە‌ده‌س���ته‌وه‌ بوو‪ ،‬له‌ژێر‬ ‫وێنه‌كه‌ نوسرابوو (ئه‌م منداڵه‌ كورد‌ه‬ ‫له‌س���ه‌ر بیره‌ نه‌وته‌ك���ه‌ی‌ باباگوڕگوڕ‬ ‫له‌دایك بوه‌و خه‌ریكه‌ له‌برسانا بمرێت)‬ ‫ئه‌و كاته‌ بی���ره‌ نه‌وته‌كانی‌ كه‌ركووك‬ ‫له‌ژێر ده‌س���ه‌اڵتی‌ رژێمی‌ به‌عسدا بوو‪،‬‬ ‫له‌كاتێك دا ش���ه‌ڕی‌ داعش ده‌س���تی‌‬ ‫پێكرد س���وپای‌ عێراق پاشه‌كش���ه‌ی‌‬ ‫له‌بی���ره‌ نه‌وته‌كانی‌ (بای‌ حه‌س���ه‌ن‌و‬ ‫هاڤاناو باباگوڕگوڕ‌و جه‌مبورو) بیره‌كانی‌‬ ‫تری‌ ناوچه‌ی‌ كه‌رك���ووك كرد‪ ،‬ئه‌مانه‌‬ ‫كه‌وتنه‌ ده‌ست حزبە‌ده‌سه‌اڵتداره‌كانی‌‬ ‫كوردس���تان خه‌ڵكی‌ كوردستان خێری‌‬ ‫لێ نه‌دی به‌رهه‌مه‌ك���ه‌ی‌ چووه‌ ده‌می‌‬ ‫حوته‌كانی‌ مافیاكان���ی‌ نه‌وته‌وه‌‪ ،‬نه‌ك‬ ‫ته‌نها منداڵه‌كه‌ی‌ سه‌ر بیره‌ نه‌وته‌كه‌ی‌‬ ‫باباگوڕگوڕ خه‌ریك بوو له‌برسانا بمرێت‬ ‫وا هاواڵتیانی‌ كه‌رك���ووك‌و ده‌وروبه‌ری‌‬ ‫چاوه‌ڕوانی‌ هه‌مان چاره‌نووس ده‌كه‌ن‌و‬ ‫هیچ سودێكیان له‌و نه‌وته‌ نه‌دیوو بووه‌‬ ‫نه‌كبه‌تی‌ بۆیان‌و تووش���ی‌ كاره‌س���اتی‌‬ ‫(‪ 16‬ئۆكتۆبه‌ری‌) كردن‌و ئه‌و خاكه‌ش‬ ‫ك���ه‌ بی���ره‌ نه‌وته‌كانی‌ له‌س���ه‌ر بوون‬ ‫له‌ده‌ستیاندا‪ ،‬له‌گه‌ڵ ئه‌وه‌شدا هه‌زاره‌ها‬ ‫هاواڵتیان ئاواره‌ ب���وون ماڵیان وێران‬ ‫كراو ئێس���تاش بە‌ئاواته‌وه‌ن ئاش���تی‌‌و‬ ‫ی بگه‌ڕێته‌وه‌ شاره‌كه‌یان‌و ژیانێكی‌‬ ‫ئارام ‌‬ ‫ئاس���ووده‌ به‌س���ه‌ر به‌رن بێئه‌وه‌ی‌ بیر‬ ‫له‌ده‌ری���ا نه‌وته‌كه‌ بكه‌ن���ه‌وه‌ كه‌لێیان‬ ‫دزراوه‌و خێریان لێ نه‌دی‌‪.‬‬ ‫ده‌س���ه‌اڵتێكی‌‬ ‫بە‌چه‌س���پاندنی‌‬ ‫بیرۆكرات���ی‌‌و پێش���ێلكردنی‌ مافه‌كانی‌‬ ‫هاواڵتی���ان‌و قۆرخكردنی‌ ده‌س���ه‌اڵت‬ ‫له‌الیه‌ن حیزبه‌كان���ه‌وه‌و بە‌ده‌رئه‌نجامی‌‬ ‫هه‌ڵ���ه‌ی‌ كوش���نده‌ی‌ سیاس���ی‌‌و ب���ێ‌‬ ‫بنه‌ما ره‌وش���ی‌ هه‌رێمی‌ كوردس���تان‬ ‫ب���ه‌ره‌و خراپتری���ن دۆخی‌ سیاس���ی‌‌و‬ ‫ئابووری‌‌و تێده‌ په‌ڕێت‌و شۆڕشی‌ برسی‬ ‫به‌ڕێوه‌یه‌‪.‬‬

‫ئه‌مڕۆ خۆپیشانده‌ران‬ ‫متمانه‌یان بە‌حكومه‌ت‬ ‫نه‌ماوه‌ داوا ‌ی مووچه‌ ‌ی‬ ‫شایسته‌ی‌ خۆیان‬ ‫ده‌كه‌ن خه‌ڵك ‌ی‬ ‫برسی‌و گیرفان به‌تاڵ‌و‬ ‫ماف خوراو تووڕه‌یه‌‬ ‫له‌ده‌سه‌اڵت ‌ی چه‌ته‌كان‬

‫پانۆڕامایه‌ك ‌ی خێرا بۆ رووداوه‌كان ‌ی سوریا‬ ‫حه‌سن هه‌ندرێنی‌‬

‫ئه‌گه‌ر به‌خێرایی بە‌پانۆڕامای‌ سیاسی‌و‬ ‫ستراتیژی‌ ئه‌م چه‌ند ساڵه‌ی‌ (سوریا)‬ ‫دا بچینه‌وه‌‪ ،‬رووبه‌ڕووی‌ كردارگه‌لێكی‌‬ ‫زۆر س���ه‌یر‌و س���ه‌مه‌ره‌‌و پێكناك���ۆك‬ ‫ده‌بین‪ ،‬چ له‌سه‌ر ئاستی‌ واڵته‌كه‌ خۆی‌‪،‬‬ ‫چ له‌سه‌ر ئاستی‌ واڵتانی‌ دراوسێ یان‬ ‫واڵتان���ی‌ دنه‌ده‌ری‌ تیرۆر‪ ،‬چ له‌س���ه‌ر‬ ‫ئاستی‌ واڵتانی‌ زلهێزی‌ دونیا‪.‬‬ ‫ئ���ه‌وه‌ی‌ له‌ده‌ره‌نجام���دا بینیم���ان‬ ‫كێش���ه‌ قوڵه‌ (سیاسی‪-‬س���تراتیژی‌‪-‬‬ ‫ئاب���وری‌‪ -‬كۆمه‌اڵیه‌تی‌‪-‬كولتورییه‌كانی‌‬ ‫س���وریا) له‌كه‌نارێك گیرس���اونه‌ته‌وه‌‪،‬‬ ‫پێچه‌وانه‌ی‌ هه‌موو خواس���ت‌و هه‌نگاوه‌‬ ‫به‌راییه‌كان���ی‌ ئ���ه‌و الیه‌نانه‌ب���وو‪ ،‬كه‌‬ ‫ده‌ستیان له‌خوڵقاندنیدا هه‌بوو‪ .‬ئه‌گه‌ر‬ ‫ب���اس له‌یه‌كه‌م هه‌ن���گاو بكه‌ین‪ ،‬وه‌ك‬ ‫ده‌ره‌نجامێك بۆ شۆڕش���ه‌كانی‌ به‌هاری‌‬ ‫عه‌ره‌بی‌(‪ )2011‬كه‌ سوریاشی گرته‌وه‌‪،‬‬ ‫ئ���ه‌و هێزه‌ رادیكاڵه‌ ئیس�ل�امییانه‌مان‬ ‫ده‌كه‌وێت���ه‌ به‌رچاو كه‌ سه‌ركێش���یان‬ ‫بە‌شارو خه‌ڵك كرد له‌به‌رامبه‌ر رژێمی‌‬ ‫به‌ش���ار ئه‌س���ه‌د‌و رووبه‌ڕووی‌ هه‌موو‬ ‫كرده‌كان���ی‌ جینۆس���اید بوون���ه‌وه‌‌و‬ ‫ئه‌ره‌نجام ئه‌وه‌ی‌ بە‌س���اغی‌ لێیده‌رچوو‬ ‫ته‌نها س���ه‌ركرده‌‌و به‌شێك له‌قاعیده‌ی‌‬

‫گروپ���ه‌ تون���دڕه‌وه‌كان ب���وون‪ ،‬ك���ه‌‬ ‫به‌ده‌ست له‌پش���تدانی‌ توركیا‌و قه‌ته‌ر‬ ‫یه‌ك���ه‌م هه‌نگاویان ب���ه‌ره‌و رووخانی‌‬ ‫رژێمی‌ ئه‌س���ه‌د هاویشت!! به‌اڵم له‌وێ‬ ‫رۆژێ���وه‌ ك���ه‌ ئه‌ردۆغان س���تراتیژی‌‬ ‫خۆی‌ له‌كه‌وتنی‌ ئه‌س���ه‌د بۆ رێككه‌وتن‬ ‫له‌گه‌ڵی‌ گ���ۆڕی‌‪ ،‬ئه‌وا پش���تتێكردن‌و‬ ‫كه‌وتن ته‌نانه‌ت مردنی‌ ئه‌و گروپانه‌ش‬ ‫كه‌وت���ه‌ رۆژه‌ڤ‌و وا به‌به‌رچاوی‌ هه‌موو‬ ‫دونی���ا ده‌ره‌نجامه‌كانی‌ فه‌ش���ه‌لی‌ ئه‌و‬ ‫هێزان���ه‌ ده‌بینی���ن‪ ،‬رووداوه‌كانی‌ ئه‌م‬ ‫دووایه‌ی‌ (عه‌فرین‪ -‬غۆته‌ی‌ رۆژهه‌اڵت)‬ ‫گه‌واهی���ده‌ری‌ ئ���ه‌م راس���تییه‌ن ك���ه‌‬ ‫پێده‌چێ به‌پلیش���انه‌وه‌‌و شیبوونه‌وه‌ی‌‬ ‫هێزه‌ توندڕه‌وه‌ ئیس�ل�امییه‌كان دوایی‬ ‫بێ‪.‬‬ ‫ك���ه‌ ب���اس له‌عه‌فرین ده‌ك���رێ‪ ،‬بێ‬ ‫باس���كردن له‌باكگراوندی‌ پاراس���تنی‌‬ ‫ش���كۆ‌و س���ه‌روه‌ری‌ خاك له‌ت���ه‌واوی‌‬ ‫ئاژاوه‌‌و ئاشووبه‌كانی‌ سوریا به‌ده‌ستی‌‬ ‫كورد‪ ،‬كورتی‌ دێنێ‪.‬‬ ‫ئ���ه‌وه‌ی‌ عه‌فری���ن ده‌ره‌نجام���ه‌‪...‬‬ ‫ده‌ره‌نجامی‌ هه‌ڵنانی‌ قه‌اڵیه‌ك له‌شكۆی‌‬ ‫نه‌ته‌وه‌‌و ئه‌زموونی‌ چه‌ندساڵه‌ی‌ خه‌باتی‌‬ ‫گه‌ریالیه‌ بۆ پاراستن‌و ئیداره‌دانی‌ شار‌و‬ ‫واڵت‪ ،‬ئه‌گه‌ر رۆژێك ل���ه‌ڕۆژان بكه‌ونه‌‬ ‫ژێر حوكم���ی‌ خۆبه‌ڕێوه‌به‌ری‌ ئه‌واندا‪.‬‬ ‫به‌درێژای���ی حه‌وت س���اڵ ئاش���ووب‬ ‫له‌س���وریا تاكه‌ شار‌و ش���وێن كه‌ ئارام‬

‫بووبێ عه‌فرین بووه‌‪...‬تاكه‌ شوێن كه‌‬ ‫باوه‌ش���ێكی‌ گه‌رم بووبێ بۆ ئاواره‌كان‬ ‫عه‌فری���ن ب���ووه‌‪ ...‬تاكه‌ ش���وێن كه‌‬ ‫ئابوورییه‌كه‌ی‌ نه‌ته‌پ���ی‌و خه‌ڵكه‌كه‌ی‌‬ ‫س���ه‌رفرازانه‌ ده‌ژیان ه���ه‌ر ئه‌وێ بوو‪،‬‬ ‫بۆیه‌ وه‌ك چقلێك هه‌موو رۆژ ئه‌چه‌قییه‌‬ ‫چاوی‌ نه‌یاره‌كانی‌ به‌تایبه‌ت ئه‌ردۆغان‪،‬‬ ‫كه‌ هه‌م���وو هه‌وڵه‌كانی‌ رابردوویش���ی‬ ‫شكستیان هێنا‪ ،‬بۆیه‌ راسته‌وخۆ كه‌وته‌‬ ‫په‌الماردانی‌ به‌به‌رچاوی‌ دونیا!!‪.‬‬ ‫ئه‌وه‌ی‌ كورد له‌س���وریا كردی‌ شتێكی‌‬ ‫ك���ه‌م وێنه‌ی���ه‌ له‌مێژوودا‪ ،‬س���ه‌ره‌ڕای‌‬ ‫پاراس���تنی‌ خاك‌و به‌رگ���ری به‌چه‌كی‌‬ ‫س���اده‌‌و ته‌قلیدی‪ ،‬ب���ه‌اڵم به‌ئیراده‌ی‌‬ ‫پۆاڵیین‪ ،‬توانیان نموونه‌یه‌ك پێشكه‌ش‬ ‫بكه‌ن كه‌ رابردووی‌ نه‌بووه‌ له‌ناوچه‌كه‌‪،‬‬ ‫توانیان به‌ربه‌س���تی‌ هێزێك بكه‌ن كه‌‬ ‫زۆر واڵتی‌ جیهانی‌ خستبووه‌ سه‌رباری‌‬ ‫راگه‌یاندن���ی‌ ب���اری‌ نائاس���ایی له‌هه‌ر‬ ‫ساتێكدا‪ ،‬ئه‌ویش رێكخراوی‌ داعش بوو‪،‬‬ ‫توانیان به‌هه‌زارانیان بكوژن‌و دیلبكه‌ن‌و‬ ‫راوبنێن بۆ ده‌ره‌وه‌ی‌ سنووری‌ سوریا‪،‬‬ ‫به‌اڵم هه‌میش���ه‌ كورده‌كان پرسیارێك‬ ‫ده‌ك���ه‌ن‪ ،‬له‌به‌رامب���ه‌ر ئ���ه‌و هه‌م���وو‬ ‫گیانفیداییه‌‌و پاراستنی‌ ئاسایشه‌‪ ،‬دونیا‬ ‫بۆ وه‌ك پێویست نه‌هاتۆته‌ ده‌نگ؟‪ ،‬بۆ‬ ‫له‌به‌رامب���ه‌ر داخوازییه‌ نه‌ته‌وه‌ییه‌كانی‌‬ ‫كورد كڕوكپه‌؟!‪.‬‬ ‫هاتنه‌ ن���اوه‌وه‌ی‌ توركی���ا بۆ چه‌قی‌‬

‫هه‌ن���دێ واڵت���ی‌ دی‌ دێ له‌هان���دان‌و‬ ‫دنه‌دانی‌ هێزه‌ رادیكاڵه‌ ئیسالمییه‌كان‌و‬ ‫داع���ش‪ ،‬ب���ه‌اڵم له‌هه‌وڵ���ی‌ یه‌كه‌میدا‬ ‫نه‌یتوان���ی‌ به‌س���ه‌ر دیموكراس���ییه‌تی‌‬ ‫كوردان س���ه‌ركه‌وێ‌و كه‌وت���ن له‌دوای‌‬ ‫كه‌وتنی‌ تۆمارده‌كرد‪ ،‬ئه‌م شكستانه‌ی‌‬ ‫گروپه‌ س���ێبه‌ره‌كان‌و سه‌ركه‌وتنه‌كانی‌‬ ‫ته‌ڤ���ده‌م ل���ه‌م دواییه‌ش هه‌س���ه‌ده‌‪،‬‬ ‫ئه‌ردۆغانیان ش���ێتگیركرد‪ ،‬خستیانه‌‬ ‫س���ه‌ر حاڵه‌تی‌ هیس���تریایی‌و هه‌ڵه‌ی‌‬ ‫زه‌قی‌ ده‌ول���ی‌‪ ،‬ئه‌وی���ش په‌الماردانی‌‬ ‫خاكی‌ واڵتێكی‌ دراوس���ێ‌و هه‌ڵكردنی‌‬ ‫ئ���ااڵی‌ واڵته‌كه‌ی‌ له‌س���ه‌ر خاكی‌ واڵته‌‬ ‫داگیركراوه‌ك���ه‌ (عه‌فرین) ك���ه‌ ئه‌مه‌‬ ‫له‌عورف���ی‌ سیاس���یدا به‌داگی���ركاری‌‬ ‫له‌قه‌ڵه‌م ده‌درێ‪ ،‬بۆی���ه‌ به‌دره‌نگه‌وه‌‌و‬ ‫دوای‌ به‌ده‌س���تهێنانی‌ ده‌س���تكه‌وتی‌‬ ‫به‌رامب���ه‌ر (گه‌ڕان���ه‌وه‌ ب���ۆ غۆت���ه‌ی‌‬ ‫رۆژهه‌اڵت) نوێنه‌ری‌ س���وریا له‌نه‌ته‌وه‌‬ ‫یه‌كگرت���ووه‌كان (به‌ش���ار جه‌عفه‌ری‌)‬ ‫هه‌ڕه‌ش���ه‌ی‌ ئ���ه‌وه‌ ده‌كات ك���ه‌ ده‌بێ‬ ‫توركیا خاكی‌ واڵته‌كه‌ی‌ جێبێڵێ‪ ،‬ئه‌م‬ ‫هه‌ڵوێسته‌ی‌ به‌شار جه‌عفه‌ری‌ هاوكاته‌‬ ‫له‌گه‌ڵ كۆبوون���ه‌وه‌ی‌ لوتكه‌ له‌ئه‌نقه‌ره‌‬ ‫له‌نێ���وان (روس���یا‪ -‬ئێ���ران‪ -‬توركیا)‬ ‫ملمالنێكانی‌ س���وریا بە‌ئاش���كرا زیاتر كه‌ هه‌رس���ێكیان كۆكن له‌پاراس���تنی‌‬ ‫ل���ه‌دوای‌ رووداوه‌كانی‌ عه‌فرین له‌الیه‌ن یه‌كپارچه‌یی خاكی‌ سوریا‌و گه‌ڕانه‌وه‌ی‌‬ ‫كۆمه‌ڵگای‌ ده‌ولییه‌وه‌ هه‌ست پێده‌كرێ‪ ،‬هێزه‌كانی‌ ده‌وڵه‌تی‌ سوریا بۆ عه‌فرین‪.‬‬ ‫ئه‌گینا له‌رۆژی‌ یه‌كه‌مه‌وه‌ ناوی‌ توركیا‌و كه‌واته‌ سیناریۆكه‌ روونه‌ ئه‌وه‌ی‌ توركیا‬

‫ئه‌وه‌ی‌ عه‌فرین‬ ‫ده‌ره‌نجامه‌‪...‬‬ ‫ده‌ره‌نجام ‌ی هه‌ڵنان ‌ی‬ ‫قه‌اڵیه‌ك له‌شكۆی‌‬ ‫نه‌ته‌وه‌‌و ئه‌زموون ‌ی‬ ‫چه‌ندساڵه‌ ‌ی خه‌بات ‌ی‬ ‫گه‌ریالیه‌ بۆ پاراستن‌و‬ ‫ئیداره‌دان ‌ی شار‌و واڵت‬

‫كردی‌‌و خۆی‌ تێدا شه‌رمه‌زاركرد‪ ،‬ته‌نها‬ ‫بۆ ئه‌وه‌یه‌ت���ی‌ فه‌ش���ه‌ل به‌ئه‌زموون ‌‬ ‫ی‬ ‫دیموكراس���ی‌و خۆبه‌ڕێوه‌به‌ری‌ كوردان‬ ‫بێنێ‌و بیری‌ ده‌وڵ���ه‌ت یان هیچ نه‌بێ‬ ‫فیدرال���ی‌ الی‌ ك���وردان بس���ڕێته‌وه‌‪،‬‬ ‫به‌اڵم ه���ه‌رزوو دوای‌ ‪ 59‬رۆژ به‌رگری‌‬ ‫هه‌س���ه‌ده‌ رایگه‌یان���د ده‌س���ته‌برداری‌‬ ‫عه‌فرین نابن‌و ته‌نها ش���ێوازی‌ خه‌بات‬ ‫ده‌گ���ۆڕن‪ ،‬هه‌رچه‌ن���ده‌ عه‌فری���ن بوو‬ ‫بە‌گرێ كوێره‌‪ ،‬چونكه‌ ئه‌مریكا‌و رۆژاوا‬ ‫له‌به‌ر ئیعتیبارات���ی‌ ده‌ولی‌ نه‌یانتوانی‌‬ ‫خۆی‌ ل���ێ به‌خاوه‌ن بك���ه‌ن‌و ته‌نانه‌ت‬ ‫بێده‌نگیش���یان هه‌ڵبژارد‌و چاویش���یان‬ ‫له‌هه‌موو كرده‌كانی‌ ئه‌ردۆغان خه‌واند‪.‬‬ ‫ئه‌م رابردووه‌ ترس���ناكه‌ دڵی‌ كوردانی‌‬ ‫رۆژاوای‌ ترساند له‌مامه‌ڵه‌كردن له‌گه‌ڵ‬ ‫ئه‌مری���كا‌و واڵتان���ی‌ دیك���ه‌ی‌ رۆژاوا‪،‬‬ ‫به‌اڵم هه‌نگاوه‌ خێ���را‌و له‌جێ خۆكانی‌‬ ‫فه‌ره‌نسا به‌پێش���وازییكردن له‌شاندی‬ ‫ك���وردان‌و كۆمه‌ڵ���گای‌ دیموكراس���ی‬ ‫س���وریا له‌كۆش���كی‌ ئه‌لیزێ‪ ،‬ئاوێكی‌‬ ‫كردووه‌ به‌دڵی‌ هه‌مووان���دا‌و پێده‌چێ‬ ‫بە‌چه‌قاندن���ی‌ پێیه‌كان���ی‌ فه‌ره‌نس���ا‌و‬ ‫به‌ریتانیا(كۆمه‌ڵێ���ك‬ ‫پاش���انیش‬ ‫په‌رله‌مانت���اری‌ پارت���ی‌ كرێ���كاران)‌و‬ ‫گه‌ڕان���ه‌وه‌ی‌ ئه‌مری���كا بۆ س���ه‌ر (ڕا)‬ ‫كانی‌ پێش���ووی‌ له‌پاراستنی‌ كوردان‪.‬‬ ‫پێده‌چێ هاوكێشه‌كان هه‌ڵبگێڕێته‌وه‌‌و‬ ‫خه‌ونه‌كانی‌ ئه‌ردۆغان بژاكێنێ‪.‬‬

‫تەندروستی‬

‫)‪ )620‬سێشه‌ممه ‪2018/4/10‬‬

‫هه‌رگیز ئه‌م خواردنانه‌له‌بیر مه‌كه‌‬ ‫زۆربە‌ی خه‌ڵك هەمیشه ‌پەله‌یەتی‌و‬ ‫كاتی نیه‌بە‌ش���ێوه‌یەكی تەندروس���ت‬ ‫خ���واردن بخ���وات‪ .‬له‌ئه‌نجام���دا بێ‬ ‫بیركردن���ه‌وه ‌له‌ش���مان بەهه‌ندێ���ك‬ ‫خواردن پڕده‌كه‌ین ك���ه ‌زیانی زۆره‌و‬ ‫كاریگه‌ری له‌سه‌ر ئه‌ندامه‌كانی له‌شمان‬ ‫هه‌یه‪ ،‬ڕه‌نگه ‌ئێس���تا كێشه‌ی نه‌بێت‬ ‫ب���ە‌اڵم بە‌دڵنیاییەوە ڕۆژێك زیانه‌كانی‬ ‫ده‌بینیت‪.‬‬ ‫لێ���رەوە ‪ ١٠‬خواردنی ته‌ندروس���تی‬ ‫دان���دراوە ك���ه‌ده‌توان���ی له‌خواردنی‬ ‫ڕۆژانه‌ت���دا بە‌كاریان بهێنیت‌و له‌ش���ت‬ ‫له‌ماده‌ی زیان بە‌خش پاك بكەیتەوه‪.‬‬ ‫چه‌ند له‌مانه‌له‌ناو خواردنی ڕۆژانه‌تدا‬ ‫هه‌یه؟‬ ‫‪ -١‬چه‌وه‌نده‌ر‪:‬‬ ‫پێك دێت له‌ماده‌ی ئاسن‌و كالیسیۆم‬ ‫له‌گ���ه‌ڵ جۆرێك له‌دژه‌ ئۆكس���ید كه‬ ‫‌پێ���ی ده‌ڵێن بیتەین كه‌بە‌ر پرس���یاره‬ ‫‌له‌و ڕه‌نگه ‌س���وره‌ی ك���ه‌ چه‌وه‌نده‌ر‬ ‫هه‌یه‌تی‪ .‬بیته‌ی���ن پێكهاته‌ی خانه‌كان‬ ‫بە‌هێ���ز ده‌كات‌و خانه‌كانی جگه‌ر نوێ‬ ‫ده‌كاته‌وه‪.‬‬ ‫چه‌وه‌نده‌ر بكوڵێنه‌بۆ ئه‌وه‌ی مادده‬ ‫‌سوود بە‌خش���ه‌كانی بمێنێته‌وه‌و دوای‬ ‫ئه‌وه‌بیخۆ هه‌روه‌ها ده‌توانی س���وری‬ ‫بكه‌یته‌وه‌و بیكه‌یت بە‌زه‌اڵته‪.‬‬ ‫‪-2‬سیر‌و پیاز‬ ‫ئه‌م دوان���ه‌ گلوتاپێۆنیان تێدایه‌كه‬ ‫‌یه‌كێكه‌له‌بە‌هێزترین دژه‌ ئۆكسیده‌كانی‬ ‫جگه‌ر ك���ه‌وا له‌جگه‌ر ده‌كه‌ن ئه‌نزیمی‬ ‫دژه‌ئۆكس���ید ده‌رب���دات‌و ژه‌هری ناو‬ ‫سیسته‌مه‌كه‌بپاڵێوێت‪.‬‬ ‫ده‌توان���ی بۆ ن���او زه‌اڵت���ه‌و بۆ ناو‬ ‫خواردنه‌كانی تریش بە‌كاریان بهێنیت‪.‬‬ ‫زۆره‌بۆیه‌هه‌وڵبده‌س���پێناغ‌و دانه‌وێڵه‌و ڤیتامین س���ی‌و دژه‌ئۆكس���یده‌كانیان ئاوی ش���له‌تێن لیمۆیه‌كی تێبگوشه‌و‬ ‫‪-3‬سه‌وزه‌وات‪:‬‬ ‫گه‌اڵ س���ه‌وزه‌‌تۆخه‌كان كلۆرۆفیلیان جۆره‌كان���ی ت���ری س���ه‌وزه‌وات تێدایه‪.‬ئه‌م پێكهاته‌یه‌وا له‌جگه‌ر ده‌كات بیخۆره‌وه‪.‬‬ ‫ئه‌نزیم ده‌رب���دات‌و مادده‌ژه‌هراویه‌كان ‪-٦‬چه‌ره‌سات‪:‬‬ ‫تێدایه‌كه‌كرداری هه‌رس���كردن ئاسان هه‌میشه‌له‌مه‌تبە‌خه‌كه‌تدا هه‌بێت‪.‬‬ ‫ده‌گۆڕێت بۆ ئا‌و‌و ڕیخۆڵه‌پاكده‌كاته‌وه‪ ،.‬ئه‌گ���ه‌ر ژه‌مێك���ی س���وكت خوارد‬ ‫ده‌كه‌ن له‌گ���ه‌ڵ ئه‌مه‌ش���دا ده‌توانێت‬ ‫بۆ ئ���ه‌وه‌ی ل���ه‌ڕۆژدا وزه‌یه‌كی باش‌و هه‌وڵبده‌خواردنه‌كه‌ت ته‌ندروست بێت‪.‬‬ ‫له‌گه‌ڵ ئاوێته‌ژه‌هراویه‌كاندا یه‌كبگرێت‌و ‪-4‬ئاوی لیمۆ‪:‬‬ ‫گوێ���ز‌و‬ ‫بیان���كات بە‌م���اددەی س���وودبە‌خش میوه‌ترش���ه‌كان یارمەت���ی كرداری پێس���تێكی جوانت���رت هه‌بێ���ت ئه‌وا بۆیه‌هه‌میش���ه‌بادام‌و‬ ‫‪،‬خواردنه‌كانی ئه‌م سه‌رده‌مه‌ترشێتییان هه‌رس���كردن ده‌ده‌ن له‌ب���ە‌ر ئ���ه‌وه‌ی بە‌یانیان پێش نان خواردن په‌رداخێك گوڵه‌بە‌ڕۆژه‌له‌جانتاكه‌ت���دا هه‌ڵبگ���ره‪،‬‬

‫ئه‌م نیشانان ‌ه‬ ‫ی هۆرمۆنه‌كانته‌‬ ‫ی تێكچون ‌‬ ‫هۆكار ‌‬ ‫گۆرانكاری���ه‌ هۆرمۆنێ���كان ئاس���اییه‌و‬ ‫له‌هه‌م���وو ئافره‌تێ���ك روده‌دات‪ ،‬به‌اڵم گه‌ر‬ ‫چاره‌س���ه‌ر نه‌كرێت ئه‌وه‌ مه‌ترس���ی‌ ده‌بێت‬ ‫بۆسه‌رته‌ندروستی‌ كه‌سه‌كه‌و چه‌ندین كێشه‌‬ ‫بۆدروست ده‌كات‪.‬‬ ‫نیشانه‌كانی‌ كێشه‌ی‌ هۆرمۆن‪.‬‬

‫ گۆرانكاری‌ له‌س���وری‌ مانگانه‌ وه‌ستانی‌‬‫یاخ���ود دواكه‌وتن���ی‌ دوباره‌بونه‌وه‌ی‌ چه‌ند‬ ‫جارێك‪.‬‬ ‫ زیاد بونی‌ موی‌ ره‌ق له‌چه‌ندش���وێنێكی‌‬‫جه‌سته‌‪.‬‬ ‫‪ -‬زیادبونی‌ كێش وقورس���ی‌ له‌دابه‌زاندی‌‬

‫ڕاده‌گرێ���ت ‪ ،‬ترپه‌ی دڵ بە‌ئاس���ایی‬ ‫ده‌هێڵێته‌وه‌هه‌روه‌ه���ا له‌ش له‌چه‌وری‬ ‫كۆكراوه‌ڕزگارده‌كات‪.‬‬ ‫‪-7‬ماست‪:‬‬ ‫ماست بە‌كتریای سودبە‌خش ده‌دات‬ ‫بە‌له‌ش ‪ .‬یارمه‌تی هه‌رسكردن ده‌دات‌و‬ ‫بە‌رگری له‌ش زی���اد ده‌كات هه‌روه‌ها‬ ‫له‌مادده‌ژه‌هراویه‌كان ڕزگارت ده‌كات‪.‬‬ ‫‪-8‬بە‌یبوون یان چای سه‌وز‪:‬‬ ‫بە‌یب���وون یا رمه‌تی جگ���ه‌ر ده‌دات‬ ‫ماده‌ژه‌هراویه‌كان بناس���ێته‌وه‌‪ .‬چای‬ ‫س���ه‌وز وزه‌ده‌بە‌خش���ێت بە‌ل���ه‌ش‌و‬ ‫هه‌ڵئاوس���انی س���ك كه‌م���ده‌كا‬ ‫ته‌وه‌هه‌روه‌ها ماددەی دژه‌ئۆكس���یدی‬ ‫زیاتره‌بە‌ب���ە‌راورد له‌گه‌ڵ چا ی ڕه‌ش‬ ‫هه‌رچه‌نده‌له‌هه‌مان جۆرن‪.‬‬ ‫‪-9‬زه‌نجه‌فیل‪:‬‬ ‫زه‌نجه‌فیل هه‌ڵئاوسانی سك كه‌مده‌كا‬ ‫ته‌وه‌و وا له‌ڕیخۆڵه‌كان ده‌كات بە‌باشی‬ ‫كار ب���كات‌و له‌م���ادده‌ی زیا د‌و زیا ن‬ ‫بە‌خش پاكی ده‌كاته‌وه‪.‬‬ ‫زه‌نجه‌فی���ل ب���ۆ ئازاری ناو س���ك‬ ‫ناهێڵێت‌و هه‌روه‌ها كرداری هه‌رسكردن‬ ‫ئاس���ان ده‌كات ده‌توان���ی چ���ای‬ ‫زه‌نجه‌فیل له‌گه‌ڵ هه‌نگوین‌و ئاوی لیمۆ‬ ‫بخۆیته‌وه‌‪.‬‬ ‫‪-10‬گێزه‌ر‪:‬‬ ‫گێ���زه‌ر ده‌وڵه‌مه‌نده‌بە‌گلوتاپ���ۆن‬ ‫كه‌یه‌كێكه‌له‌باشترین دژه‌ئۆكسیده‌كان‬ ‫ڤیتامی���ن ئ���ه‌ی تێدای���ه‌و یارمەتی‬ ‫سیس���ته‌می بە‌رگری ل���ه‌ش ده‌دات‪.‬‬ ‫ش���ه‌ربە‌تی تازه‌ی گێزه‌ر یارمەتی كه‌م‬ ‫كردنه‌وه‌ی ژه‌هری ناو له‌ش ده‌دات‪.‬‬ ‫‪-١1‬خه‌یار‪:‬‬ ‫س���ودی له‌كردن���ه‌ده‌ره‌وه‌ی ژه‌ه���ر‬ ‫خواردن���ی ب���ادام بە‌ش���ێوه‌یه‌كی له‌ل���ه‌ش هه‌یه‌و هه‌روه‌ه���ا بۆ كرداری‬ ‫ب���ە‌رده‌وام چه‌وری كۆبوه‌وه‌ی س���ه‌ر هه‌رسكردن‌و پاككردنه‌وه‌ی جگه‌ریش‬ ‫جگ���ه‌ر ده‌توێنێته‌وه‌‪،‬گوێ���ز ڕێ���ژه‌ی سودی زۆره‪.‬‬ ‫ترشه‌ڵۆكی له‌ش ڕاده‌گرێت‌و هه‌روه‌ها خه‌یار له‌ش بە‌شێداری ده‌هێڵێته‌وه‌و‬ ‫یارمه‌ت���ی چ���االك بوون���ی مێش���ك یارمه‌تی���ت ده‌دات می���ز زۆر بكه‌ی���ت‬ ‫د ه‌دات‪.‬گوڵه‌بە‌ڕۆژ ه‌مه‌گنیس���ێۆم بە‌م���ه‌ش مادده‌زیانبە‌خش���ه‌كانی ناو‬ ‫ده‌بە‌خش���ێت بە‌له‌ش‪ ،‬په‌ستانی خوێن خوێن دێنه‌ده‌ره‌وه‪.‬‬

‫ئه‌گه‌ر دڵت زیاد لێدا‬ ‫ی بێت‬ ‫ره‌نگ ‌ه ئه‌م ‌ه هۆكاره‌كه‌ ‌‬

‫له‌ش‪.‬‬ ‫ دروس���ت بون���ی‌ چه‌ن���د كێش���ه‌یه‌ك‬‫له‌پێست‪.‬‬ ‫ وشك بونی‌ كۆئه‌ندامی‌ زاوزێ‌‪.‬‬‫ ئازارله‌كاتی‌ جوت بون‪.‬‬‫‪ -‬ئه‌سمه‌ربونی‌ چه‌ند شوێنێكی‌ پێست‪.‬‬

‫تێكچونی‌ هۆرمۆن‬

‫زۆربه‌مان جارێك له‌جاره‌كان توش��� ‌‬ ‫ی‬ ‫ز ی���اد لێدان���ی‌ دڵ بوین‌و هه‌س���تمان‬ ‫پێكردوه‌‪ ،‬به‌اڵم ه���ۆكاری‌ ئه‌م حاڵه‌ته‌‬ ‫دوجۆره‌ یه‌كێكیان راسته‌وخۆ په‌یوه‌ندی‌‬ ‫به‌دڵه‌وه‌یه‌و پێویسته‌ پزیشك چاره‌سه‌ری‌‬ ‫بكات‪ ،‬ئه‌وه‌ی‌ تریان ده‌گه‌رێته‌وه‌ بۆ چه‌ند‬ ‫حاڵه‌تێك كه‌ گرینگترینیان ئه‌مانه‌ن‪.‬‬ ‫ هه‌ندێك هه‌س���ت كه‌ به‌هه‌رهۆكارێك‬‫توش���ت بێ���ت‪ ،‬وه‌ك قه‌له‌ق���ی‌‌و ترس‬ ‫وتوره‌بون‪.‬‬ ‫ هه‌ندێك وه‌رزشی‌ توند‌و زۆر‪.‬‬‫ خواردن���ه‌وه‌ كحولێ���كان وم���ادده‌‬‫هۆشبه‌ره‌كان‪.‬‬ ‫ هه‌ندێ���ك حاڵه‌ت���ی‌ ته‌ندروس���تی‌‬‫ك���ه‌ به‌هۆی‌ نه‌خۆش���یه‌كه‌وه‌ بێت وه‌ك‬ ‫دابه‌زینی‌ رێژه‌ی‌ شه‌كره‌‌و كه‌م خوێنی‌‌و‬ ‫به‌دخۆراكی‌‪.‬‬ ‫ هه‌ندێك گۆرانكاری‌ هۆرمۆنی‌ ئه‌گه‌ر‬‫به‌هۆی‌ س���وری‌ مانگانه‌ بێ���ت‌و یاخود‬ ‫دوگیانی‌‪.‬‬ ‫ به‌ش���ێك له‌وده‌رمانان���ه‌ی‌ ك���ه‌‬‫چاره‌سه‌ری‌ ره‌بۆو غوده‌ به‌كاردێن زیاد‬ ‫لێدانی‌ دڵ دروست ده‌كه‌ن‪.‬‬ ‫ خواردن���ی‌ هه‌ندێ���ك خ���ۆراك‬‫به‌كاربۆهی���درات‌و‬ ‫كه‌ده‌وڵه‌مه‌ن���ده‌‬ ‫شه‌كروچه‌وری‌‪.‬‬

‫‪15‬‬

‫‪16‬‬

‫خوێندن‬

‫)‪ )620‬سێشه‌ممه ‪2018/4/10‬‬

‫مامۆستایه‌ك ‌ی ناڕازیی‌ "ئه‌گه‌ر حكومه‌ت په‌شیمان بێته‌و‌ه‬ ‫له‌به‌ڵێنه‌كانی‌ ئه‌وا بایكۆتی‌ هۆڵه‌كانی‌ تاقیكردنه‌و‌ه ده‌كه‌ین"‬ ‫ئا‪ :‬سروه‌ جه‌مال‬ ‫پاش ئه‌وه‌ی‌ ‪ 2018-4-5‬موچه‌ی‌‬ ‫مانگی‌ یه‌كی‌ مامۆستایان به‌پێ ‌‬ ‫ی‬ ‫سیسته‌می‌ نوێ‌ دابه‌شكرا‪ ،‬له‌ڕۆژی‌‬ ‫‪4-7‬وه‌ به‌شێك له‌مامۆستایان‬ ‫چونه‌وه‌ ناوه‌نده‌كانی‌ خوێندن‪،‬‬ ‫به‌شێكیش به‌رده‌وام بون‬ ‫له‌بایكۆت‌‌و تا دواجار له‌ئێواره‌ی‌‬ ‫‪ 2018-4-8‬مامۆستایانی‌ ناڕازیی‌‬ ‫سه‌رجه‌م شاره‌كان خۆپیشاندان‌و‬ ‫ناڕه‌زایه‌تیه‌كانیان به‌شێوه‌یه‌كی‌‬ ‫كاتی‌‌و مه‌رجدار ڕاگرت‪.‬‬ ‫سه‌ره‌ڕای‌ ڕێگری‌ هێزه‌ ئه‌منییه‌كان‬ ‫به‌ش���ێك له‌مامۆس���تایان له‌به‌رده‌م‬ ‫پ���ه‌روه‌رده‌ی‌ ڕۆژئ���اوا به‌رده‌وامبون‬ ‫له‌خۆپیش���اندان دڵش���اد بابان���ی‌‪،‬‬ ‫ئه‌ندام���ی‌ ئه‌نجومه‌نی‌ مامۆس���تایانی‌‬ ‫ناڕازی���ی‌ به‌ئاوێن���ه‌ی‌ ڕاگه‌یاند "وه‌ك‬ ‫مامۆس���تایانی‌ ناڕازی���ی‌ هه‌میش���ه‌‬ ‫پشتگیری‌ له‌هه‌ڵوێستی‌ خۆڕسكانه‌ی‌‬ ‫نه‌چونه‌وه‌ی‌ مامۆس���تایان ده‌كه‌ین بۆ‬ ‫هۆڵه‌كانی‌ خوێندن‪ ،‬بۆیه‌ به‌دڵنیاییه‌وه‌‬ ‫ب���ه‌رده‌وام ده‌بی���ن‪ ،‬چونك���ه‌ بژێوی‌‬ ‫ژیانی‌ مامۆس���تا بایكۆتی‌ فه‌رزكردوه‌‬ ‫ن���ه‌ك ئێم���ه‌‪ ،‬چون���ه‌وه‌ی‌ به‌ش���ێك‬ ‫له‌مامۆس���تایانیش ب���ۆ ناوه‌نده‌كانی‌‬ ‫خوێندن مانای‌ كۆتایی‌ ناڕه‌زایه‌تیه‌كان‬ ‫نیه‌‪ ،‬به‌ڵكو ئه‌و ناڕه‌زایه‌تیانه‌ به‌فۆڕمی‌‬ ‫جیاواز به‌رده‌وام ده‌بێت"‪.‬‬ ‫دڵش���اد بابانی‌ جه‌خت له‌ئه‌نجامی‌‬ ‫خۆپیش���اندان‌و ناڕه‌زایه‌تیه‌كانی���ان‬ ‫ده‌كاته‌وه‌ "بێگومانین ده‌سه‌اڵت چۆن‬ ‫ناچار ب���و به‌ه���ۆی‌ ناڕه‌زایه‌تیه‌كان‌و‬ ‫فش���اری‌ ش���ه‌قامه‌وه‌ به‌ش���ێك له‌و‬ ‫پاشكه‌وته‌ بگه‌ڕێنێته‌وه‌ یان ئه‌و بودجه‌‬

‫‌نایاس���اییه‌ بگه‌ڕێنێت���ه‌وه‌‪ ،‬دڵنیاین‬ ‫هه‌موی‌ ده‌گه‌ڕێنینه‌وه‌ به‌فشارو ڕێگه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫جیاوازو به‌به‌رده‌وام���ی‌‪ ،‬هه‌مو الیه‌ك‬ ‫دڵنی���ا ئه‌كه‌ین���ه‌وه‌ ناڕه‌زایه‌تیه‌كان‬ ‫به‌فۆرمی‌ جیاوازترب���ه‌رده‌وام ده‌بێت‬ ‫هێش���تا كارتی‌ زۆرمان له‌به‌رده‌س���ت‬ ‫م���اوه‌ وه‌ك تاقیكردن���ه‌وه‌ی‌ وزاری‌و‬ ‫پۆله‌ ناكۆت���اكان گه‌ر بێت‌و حكومه‌ت‬ ‫په‌ش���یمان بێته‌وه‌ له‌به‌ڵێنه‌كانی‌ ئه‌وا‬ ‫بایكۆتی‌ هۆڵه‌كان���ی‌ تاقیكردنه‌وه‌كان‬ ‫ده‌كه‌ی���ن‪ ،‬هیوادارین ده‌س���ه‌اڵت بێت‬ ‫ب���ه‌ده‌م داواكانمان���ه‌وه‌ بۆئ���ه‌وه‌ی‌‬ ‫س���ااڵنی‌ داهاتو هه‌مان كێشه‌ دوباره‌‬ ‫نه‌بێته‌وه‌"‪.‬‬ ‫كردن���ه‌وه‌ی‌ ده‌رگای‌ قوتابخانه‌كان‬ ‫له‌س���نوری‌ پارێ���زگای‌ س���لێمانی‌و‬ ‫هه‌ڵه‌بجه‌و ئیداره‌ی‌ گه‌رمیان‌و ڕاپه‌ڕین‌و‬ ‫كۆیه‌ ل���ه‌‪2018- 4-7‬ب���و كه‌واته‌ بۆ‬ ‫یه‌ك���ه‌م ڕۆژی‌ تاقیكردنه‌وه‌كانی‌ پۆله‌‬ ‫ناكۆت���اكان به‌پێی‌ ئه‌و خش���ته‌یه‌یی‌‬ ‫ك���ه‌ وه‌زاره‌ت باڵویكردۆت���ه‌وه‌ ته‌نها‬ ‫(‪ )18‬ڕۆژ له‌به‌رده‌س���تایه‌به‌مه‌رجێك‬ ‫ڕۆژانی‌ ش���ه‌مه‌ش ده‌وام بكرێت‪ ،‬كه‌‬ ‫ده‌بوای���ه‌ نزیك���ی‌(‪ )73‬ڕۆژ ده‌وام‬ ‫بكرایه‌ جگه‌له‌ڕۆژانی‌ هه‌ینی‌ له‌وه‌رزی‌‬ ‫دووه‌مدا‪.‬‬ ‫دڵش���اد بابان���ی‌ ده‌ڵێ���ت "هه‌رگیز‬ ‫ناتوانرێت له‌و م���اوه‌کەمەدا پڕۆگرام‬ ‫ت���ه‌واو بكرێ���ت ئ���ه‌وه‌ش هه‌م���وی‌‬ ‫له‌ئه‌ستۆی‌ ده‌س���ه‌اڵته‌ گه‌ر زو به‌ده‌م‬ ‫داواكان���ی‌ مامۆس���تایانه‌وه‌ بهاتای���ه‌‬ ‫ئ���ه‌وا ئێس���تا خوێندن له‌ئاس���تێكی‌‬ ‫تردا ده‌ب���و‪ ،‬خوێندكاران له‌هۆڵه‌كانی‌‬ ‫خوێندن���دا له‌كۆتای���ی‌ پڕۆگرامه‌كه‌دا‬ ‫بون‪ ،‬به‌اڵم به‌داخه‌وه‌ ده‌س���ه‌الت زۆر‬ ‫بێباك‌و خه‌مس���ارد بو ل���ه‌وه‌ی‌ بێت‬ ‫به‌ده‌م داوای‌ مامۆس���تایانه‌وه‌‪ ،‬بۆیه‌‬

‫هه‌رگیز ناتوانرێت‬ ‫له‌و ماوه‌ كه‌مەدا‬ ‫پڕۆگرام ته‌واو‬ ‫بكرێت ئه‌وه‌ش‬ ‫هه‌موی‌ له‌ئه‌ستۆی‌‬ ‫ده‌سه‌اڵته‌ گه‌ر زو‬ ‫به‌ده‌م داواكانی‌‬ ‫مامۆستایانه‌وه‌‬ ‫بهاتایه‌ ئه‌وا ئێستا‬ ‫خوێندن له‌ئاستێكی‌‬ ‫تردا ده‌بو‬ ‫هه‌ر دواكه‌وتن‌و زه‌ره‌رێك له‌خوێندكار‬ ‫بكه‌وێت له‌ئه‌س���تۆی‌ ئه‌و ده‌س���ه‌اڵته‌‬ ‫گه‌نده‌ڵ���كارو بێ‌ منه‌ته‌ی���ه‌ كه‌ واڵتی‌‬ ‫به‌م ڕۆژه‌ گه‌یاندوه‌ ئه‌وان به‌رپرس���ن‬ ‫له‌هه‌مو ئه‌و ش���تانه‌ی‌ ڕوده‌ده‌ن‪ ،‬بۆیه‌‬ ‫به‌هه‌مو خوێندكاره‌ ئازیزه‌كان ده‌ڵێین‬ ‫كه‌ بێده‌نگ نه‌بن له‌به‌رامبه‌ر ئه‌و زوڵم‌و‬ ‫زۆره‌ی‌ ده‌س���ه‌اڵت ئه‌ی���كات‪ ،‬چونكه‌‬ ‫ئه‌وان داهاتوی‌ ئه‌م واڵته‌ن پێویس���ته‌‬ ‫وه‌ك مامۆستایان داوای‌ مافی‌ خۆیان‬

‫بكه‌ن"‪.‬‬ ‫دڵشاد بابانی‌ به‌نیگه‌رانیه‌وه‌ باس ‌‬ ‫ی‬ ‫ێ باكی‌ ده‌س���ه‌اڵت ده‌كات "ئه‌وان‬ ‫ب��� ‌‬ ‫هیچ له‌خه‌می‌ خوێندكاردا نین ئه‌گه‌ر‬ ‫بێت‌و كه‌س���انی‌ دڵس���ۆز له‌ش���وێنی‌‬ ‫خۆی���ان بونایه‌‪ ،‬ئه‌وا پ���ه‌روه‌رده‌ به‌م‬ ‫قه‌یرانه‌ نه‌ئه‌گه‌یشت‪ ،‬ئه‌گه‌ر سیستمی‌‬ ‫په‌روه‌رده‌ به‌ش���ێوه‌یه‌كی‌ ڕێك وپێك‬ ‫بوای���ه‌ كه‌سانی‌ش���اره‌زا له‌ش���وێنی‌‬ ‫شیاوبونایه‌ ئه‌وا سیسته‌می‌ په‌روه‌رده‌‬ ‫به‌م ش���ێوه‌یه‌ نه‌ئه‌بو‪ ،‬بۆیه‌ پێویسته‌‬ ‫له‌ده‌ستی‌ ئه‌م نه‌زان‌و نه‌خوێنده‌وارانه‌‬ ‫ده‌ربهێنرێ���ت‪ ،‬چونك���ه‌ پ���ه‌روه‌رده‌‬ ‫پێش���كه‌وتو نه‌بێ���ت واڵتی���ش پێش‬ ‫ناكه‌وێت"‪.‬‬ ‫له‌باره‌ی‌ م���اوه‌ی‌ خوێندنی‌ وه‌رزی‌‬ ‫دووه‌م به‌ڕێوه‌ب���ه‌ری‌ پ���ه‌روه‌رده‌ی‌‬ ‫ڕۆژئ���اوا‪ ،‬به‌كر محه‌م���ه‌د بە‌ئاوێنه‌ی‌‬ ‫ڕاگه‌یاند "ئه‌و خش���ته‌یه‌یی‌ وه‌زاره‌ت‬ ‫دایناوه‌ دراس���ییه‌‪ ،‬به‌اڵم احتماله‌كان‬ ‫زۆرن كه‌ تاقیكردن���ه‌وه‌كان دوابخرێن‬ ‫بۆ ‪ ،5-14‬هێش���تا نه‌بوه‌ به‌فه‌رمان‌و‬ ‫به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تی‌ گشتی‌ بڕیاری ‌له‌سه‌ر‬ ‫نه‌داوه‌‪ ،‬ئه‌گ���ه‌ر به‌دواداوچونمان كرد‬ ‫له‌گه‌ڵ به‌ڕێوه‌به‌ره‌ به‌ڕێزه‌كان زۆرینه‌ی‌‬ ‫زۆری‌ ڕازی بون ده‌كرێت فه‌رمانێكی‌ بۆ‬ ‫ده‌ربكرێت هه‌رچه‌نده‌ ئه‌و هه‌ڵبژاردنه‌‬ ‫س���ه‌ری‌ لێ تێك داوین زۆر سود له‌و‬ ‫ڕۆژانه‌ وه‌رناگرین"‪.‬‬ ‫به‌ڕێوه‌ب���ه‌ری‌ پ���ه‌روه‌رده‌ی‌ ڕۆژئاوا‬ ‫له‌باره‌ی‌ ئه‌وه‌ی‌ كه‌ پڕۆگرامی‌ وه‌رزێك‬ ‫ته‌نها له‌پانزده‌ یان بیس���ت‌و هه‌شت‬ ‫ڕۆژدا ده‌خوێنرێت وتی‌ "ئه‌وانه‌ هه‌مو‬ ‫ئه‌و مه‌ترس���یانه‌ بون كه‌ ده‌مان وت‬ ‫بۆخاتری‌ خوا فریای‌ سلێمانی‌ بكه‌وین‬ ‫مامۆستایانی‌ ناڕازیی‌و ڕازیی‪ ،‬ئه‌بوایه‌‬ ‫ئه‌و مه‌ترس���ییه‌ له‌به‌رچ���او بگیرێت‪،‬‬

‫به‌اڵم كۆبونه‌وه‌مان كردوه‌ پێویس���ت ‌ه‬ ‫مامۆس���تایان له‌و ماوه‌ی���ه‌دا ته‌ركیز‬ ‫بخه‌نه‌ س���ه‌ر بابه‌ته‌ گرنگه‌كان ئه‌گه‌ر‬ ‫بتوان���ن به‌كورت���ی‌‌و به‌پوختی‌ ئاماژه‌‬ ‫بخه‌نه‌ سه‌ر هه‌مو پڕۆگرامه‌كه‌ كارێكی‌‬ ‫باش���ه‌ ئه‌گینا ‪ 28‬ڕۆژ س���ه‌لیقه‌یه‌كی‌‬ ‫باش���ی‌ ئه‌وێت ت���ا بتوانرێ���ت وانه‌ی‌‬ ‫تیابخوێنرێ���ت خ���ۆ ئه‌گ���ه‌ر ئه‌وه‌ش‬ ‫نه‌كرێ���ت هه‌ندێ‌ بابه‌ت په‌یوه‌س���ته‌‬ ‫بە‌قۆناغه‌كانی‌ تره‌وه‌ ئه‌گه‌ر ئێستاش‬ ‫نه‌یخوێن���ن له‌قۆناغێكی‌ ت���ر زه‌ره‌ری‌‬ ‫لێ‌ ده‌كات‪ ،‬ئه‌م���ه‌ش ناكاته‌ ئه‌وه‌ی‌‬ ‫مامۆس���تا هه‌م���و وان���ه‌كان بڵیته‌وه‌‬ ‫بۆئه‌وه‌ی‌ فریا بكه‌وێت‪ ،‬به‌ڵكو به‌كورتی‌‬ ‫بخوێنرێت‌و نه‌كرێت به‌ئه‌رك به‌س���ه‌ر‬ ‫خوێندكاره‌وه‌‪ ،‬بۆیه‌ كاره‌كه‌مان زۆرلێ‌‬ ‫قورس ب���وه‌ تێپه‌ڕاندنی‌ ئ���ه‌م دۆخه‌‬ ‫هه‌موی‌ نائاساییه‌‪ ،‬به‌اڵم ئیتر ئه‌وه‌یه‌‬ ‫س���اڵ ئه‌پارێزین له‌فه‌وت���ان‌و هه‌وڵ‬ ‫ئه‌ده‌ین له‌ڕێگه‌ی‌ خول���ی‌ به‌رده‌وامی‌‬ ‫ئاره‌زومه‌ندانه‌ له‌پش���ودا قه‌ره‌بویه‌كی‌‬ ‫النی‌ كه‌می‌ ئه‌و دۆخه‌ بكه‌ینه‌وه‌"‪.‬‬ ‫به‌ڕێوه‌ب���ه‌ری‌ پ���ه‌روه‌رده‌ی‌ ڕۆژئاوا‬ ‫نیگه‌رانه‌ له‌و دۆخه‌و هیواخوازه‌ "ئه‌م‬ ‫دۆخه‌ خراپ���ه‌ی‌ ئابوری‌ تێپه‌ڕێنرێت‌و‬ ‫حكوم���ه‌ت گرنگ���ی‌ ب���دات به‌بژێوی‌‬ ‫مامۆس���تایان‌و جارێكی‌ تر ده‌س���ت‬ ‫نه‌بات بۆ بژێوی���ان ئه‌وه‌تا له‌كۆتایدا‬ ‫زه‌ره‌ره‌ گه‌وره‌ك���ه‌ كۆمه‌ڵگا ده‌یكات‪،‬‬ ‫هیواخوازم مامۆستایان‌و كه‌س‌وكاری‌‬ ‫خوێن���دكارو خوێندكارانی���ش هه‌مو‬ ‫زه‌مینه‌یه‌ك���ی‌ باش بڕه‌خس���ێنن بۆ‬ ‫قه‌ره‌بوكردنه‌وه‌ی‌ ئ���ه‌و كاته‌ بۆنمونه‌‬ ‫ئه‌توانرێت ده‌وامه‌كان درێژ بكرێنه‌وه‌و‬ ‫مامۆستایان وه‌ك په‌روه‌رده‌كارێك بیر‬ ‫بكه‌ینه‌وه‌ ن���ه‌ك وه‌ك فه‌رمانبه‌رێكی‌‬ ‫سلبی‌"‪.‬‬

‫به‌كوردی‌ بخوێنه‌‬

‫"هه‌ر منداڵێك كوردییه‌كی‌ باش نه‌زانێت پایه‌یه‌ك ‌ی زۆر‬ ‫سه‌ره‌ك ‌ی گه‌شه‌كردنیان زیانی‌ پ ‌ێ ده‌گات ك ‌ه گفتوگۆیه‌"‬ ‫ئا‪ :‬سروه‌ جه‌مال‬ ‫به‌پێی‌ بڕیارێكی‌ به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تی‌‬ ‫چاودێری‌‌و گه‌شه‌پێدانی‌ كۆمه‌اڵیه‌تی‌‬ ‫پارێزگای‌ سلێمانی‌ جگه‌له‌زمانی‌‬ ‫كوردی‌ هیچ زمانێكی‌ تر له‌دایه‌نگه‌كاندا‬ ‫به‌كارناهێنرێت‪ ،‬نوسه‌رێكی‌ بواری‌‬ ‫په‌روه‌رده‌ ده‌ڵێت "له‌هه‌مو واڵته‌‬ ‫پێشكه‌وتوه‌كاندا خوێندنو په‌روه‌رده‌كردن‬ ‫له‌دایه‌نگاو باخچه‌كاندا به‌زمانی‌ ئه‌و‬ ‫واڵتانه‌یه‌ شتێك نیه‌ به‌ناوی‌ دایه‌نگاو‬ ‫باخچه‌ی‌ كوردی‌‌و عه‌ره‌بی‌‌و ئه‌ڵمانی‌"‪.‬‬ ‫پابه‌ندكردن����ی‌ س����ه‌رجه‌م دایه‌ن����گاكان‬ ‫به‌به‌كارهێنانی‌ زمانی‌ كوردی‌ له‌س����ه‌رجه‌م‬ ‫چاالكیی����ه‌ په‌روه‌رده‌ی����ی‌‌و كۆمه‌اڵیه‌تی‌‌و‬ ‫فه‌رهه‌نگ����ی‌‌و هون����ه‌ری‌‌و ته‌رفیهی����ه‌كان‌و‬ ‫ڕێگه‌ن����ه‌دان به‌به‌كارهێنانی‌ هیچ زمانێكی‌‬ ‫ت����ر ل����ه‌و ج����ۆره‌ چاالكییان����ه‌‪ ،‬یه‌كێكه‌‬ ‫له‌خاڵه‌كانی‌ ئ����ه‌و نوس����راوه‌ فه‌رمییه‌یی‌‬ ‫به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تی‌ چاودێری‌‌و گه‌ش����ه‌پێدانی‌‬ ‫كۆمه‌الیه‌تی‌ پارێزگای‌ س����لێمانی‌‪ ،‬عومه‌ر‬ ‫گوڵپی‌ له‌ب����اره‌ی‌ هۆكاره‌كانی‌ ده‌ركردنی‌‬ ‫بڕیارێكی‌ له‌و ج����ۆره‌ به‌ئاوێنه‌ی‌ ڕاگه‌یاند‬ ‫"په‌رۆش����ییه‌ بۆ ئێس����تاو ئاینده‌ی‌ زمانو‬ ‫نه‌ته‌وه‌كه‌م����ان‌و مندااڵنمان ل����ه‌و قۆناغه‌‬ ‫هه‌ستیاره‌ی‌ ته‌مه‌ن‌و په‌رۆشیمان بۆئه‌وه‌ی‌‬ ‫ژینگ����ه‌ی‌ دایه‌ن����گاكان به‌جۆرێ����ك بێت‬ ‫یارمه‌تیده‌ر بێت بۆ گه‌شه‌ی‌ منداڵ‌ له‌هه‌مو‬ ‫ڕوه‌كانه‌وه‌ هه‌روه‌ها پابه‌ندیش����ه‌ به‌یاسای‌‬ ‫زمانه‌ فه‌رمییه‌كان له‌هه‌رێمی‌ كوردستان"‪.‬‬ ‫عومه‌ر گوڵپ ‌ی باس����ی‌ ئ����ه‌و بنه‌مایانه‌‬ ‫ده‌كات كه‌پش����تیان پێبه‌س����توه‌ ل����ه‌م‬ ‫بڕیاره‌یاندا "ئه‌و بنه‌مایانه‌ زانستینو پاش‬ ‫وردبون����ه‌وه‌و لێكۆڵین����ه‌وه‌و ئه‌نجامدانی‌‬ ‫كۆبونه‌وه‌ی‌ ڕاوێژكاری‌ له‌گه‌ڵ ش����اره‌زایانو‬ ‫پس����پۆڕانی‌ ب����واری‌ كۆمه‌ڵناس����ی‌‌و‬ ‫ده‌رونناس����ی‌و زمانه‌وان����ی‌و په‌روه‌رده‌یی‌‬ ‫گه‌یشتینه‌ ئه‌و بڕوایه‌یی‌ كه‌له‌به‌رژه‌وه‌ندی‌‬ ‫مندااڵندایه‌ س����ه‌رجه‌م ئ����ه‌و چاالكیانه‌ی‌‬

‫كه‌له‌ دایه‌نگ����ه‌ به‌ڕێوه‌ده‌چێ����ت به‌زمان ‌ی‬ ‫كوردی‌ بێت����و ڕێگه‌ به‌هی����چ زمانێكی‌ تر‬ ‫ناده‌ین‪ ،‬هه‌روه‌ها ل����ه‌و به‌دواداچونه‌ماندا‬ ‫نمونه‌ی‌ واڵتان����ی‌ پێش����كه‌وتو له‌واڵتانی‌‬ ‫ئه‌وروپی‌و نائه‌وروپیم����ان وه‌رگرتوه‌ ئه‌مه‌‬ ‫بێجگ����ه‌ له‌هه‌ڵس����ه‌نگاندن‌و به‌راوردكردنی‌‬ ‫واقیع����ی‌ ئێس����تای‌ دۆخی‌ زمان����ی‌ دایك‬ ‫الی‌ مندااڵنمانو فه‌رامۆش����كردنی‌ له‌الیه‌ن‬ ‫كۆمه‌ڵگه‌و دامه‌زراوه‌كانو كه‌می‌ ڕێگه‌كانی‌‬ ‫فێربونی‌ زمانی‌ بێگانه‌ به‌هۆی‌ ئامێره‌كانی‌‬ ‫تیڤی‌و ئینته‌رنێتو موبایلو ئایپاده‌وه‌"‪.‬‬ ‫ته‌نه����ا منداڵی‌ كورد له‌ش����اره‌كه‌دانین‪،‬‬ ‫به‌ڵكو مندااڵنی‌ بیانیش له‌دایه‌نگاكاندان‪،‬‬ ‫عوم����ه‌ر گوڵپی‌ له‌وباره‌ی����ه‌وه‌ وتی‌ "ئێمه‌‬ ‫ناڵێ����ن ئ����ه‌و مندااڵنه‌ی‌ كوردنی����ن زمانی‌‬ ‫دایكیان نه‌زانن یان مافی‌ ئه‌وه‌یان نه‌بێت‬ ‫كه‌ قس����ه‌ی‌ پێ بك����ه‌ن‪ ،‬نه‌خێ����ر ئه‌وان‬ ‫به‌هۆی‌ خانه‌واده‌ی‌ خۆیانه‌وه‌ زمانه‌كه‌یان‬ ‫پارێ����زراوه‌‪ ،‬ئ����ه‌و بڕیاره‌ ئێم����ه‌ بۆ ئه‌وان‬ ‫چاكه‌یه‌كی‌ زۆرباش����ه‌‪ ،‬چونكه‌ ئه‌بێته‌هۆی‌‬ ‫ئه‌وه‌ی‌ ئ����ه‌و مندااڵنه‌ فێ����ری‌ زمانی‌ ئه‌و‬ ‫مندااڵنه‌ب����ن ك����ه‌ هاوڕێیان����ن له‌دایه‌نگه‌و‬ ‫دراوس����ێیانن له‌ماڵه‌وه‌‪ ،‬به‌وه‌ش ڕزگاریان‬ ‫ده‌بێت له‌كێش����ه‌ی‌ په‌یوه‌ندی‌‌و هاوڕێیه‌تی‌‬ ‫له‌گه‌ڵ مندااڵنی‌ ئه‌و شاره‌ی‌ تێدا ده‌ژین"‪.‬‬ ‫هه‌رچه‌نده‌ ئه‌م بڕیاره‌ ته‌نها له‌س����نوری‌‬ ‫پارێ����زگای‌ س����لێمانی‌ جێبه‌جێده‌كرێت‌و‬ ‫وێنه‌یه‌ك����ی‌ ئاڕاس����ته‌ی‌ وه‌زاره‌ت كراوه‌و‬ ‫به‌ڕێوه‌ب����ه‌ری‌ چاودێ����ری‌و گه‌ش����ه‌پێدانی‌‬ ‫كۆمه‌اڵیه‌ت����ی‌ هیواخ����وازه‌ "وه‌زاره‌ت‬ ‫دایه‌نگه‌ی‌ پارێزگاكانی‌ تریش پابه‌ند بكات‬ ‫به‌ناوه‌ڕۆكی‌ ئه‌و بڕیاره‌وه‌ له‌به‌ربه‌رژه‌وه‌ندی‌‬ ‫مندااڵن‌و نه‌ته‌وه‌و هه‌رێمه‌كه‌مان"‪.‬‬ ‫له‌ڕۆژی‌ ‪2018-4-4‬ئه‌م بڕیاره‌ ده‌رچوه‌و‬ ‫یه‌ك مانگ مۆڵ����ه‌ت دراوه‌ به‌دایه‌نگه‌كان‬ ‫بۆ جێبه‌جێكردنی‌و ه����ه‌ر دایه‌نگه‌یه‌كیش‬ ‫پایه‌ند نه‌بێت له‌به‌رامبه‌ردا ڕێكاری‌ یاسایی‌‬ ‫ده‌گیرێته‌به‌ر‪،‬دوای‌ دوجار ئاگاداركردنه‌وه‌‬ ‫دایه‌نگه‌كه‌ مۆڵه‌ته‌كه‌ی‌ له‌ده‌س����ت ده‌دات‌و‬ ‫مافی‌ پێشكه‌ش����كردنی‌ داوای‌ كردنه‌وه‌ی‌‬

‫به‌پڕۆس����ه‌ی‌ فێرب����ون‌و گه‌شه‌س����ه‌ندنی‌‬ ‫دایه‌نگه‌ی‌ نابێت بۆ ماوه‌ی‌ دوساڵ‪.‬‬ ‫به‌ڕێوه‌به‌ری‌ چاودێری‌و گه‌ش����ه‌پێدانی‌ مه‌عریفی����ی‌ من����دااڵن پێداگیری‌ له‌س����ه‌ر‬ ‫كۆمه‌اڵیه‌تی‌ دڵخۆش����ه‌به‌وه‌ی‌ بڕیاره‌كه‌یان چه‌ن����د خاڵێك ده‌كه‌ن‪ ،‬یه‌كێك له‌و خااڵنه‌‬ ‫ڕه‌زامه‌ن����دی‌ زۆرینه‌ی‌ به‌ده‌س����ت هێناوه‌ تیۆری‌ مه‌عریف����ی‌‌و تیۆری‌ پاش مه‌عریفی‬ ‫"زۆری‌ شاره‌زایانو هاواڵتیانو دایكو باوكی‌ پێداگری‌ له‌سه‌ر ده‌كه‌ن بریتین له‌ڕوانگه‌ی‌‬ ‫منداڵ‌و دایه‌نگه‌كان پێش����وازی‌ زۆرباشیان سۆسیۆكولتوری‌ په‌یوه‌ندییه‌كانی‌ مندااڵن‬ ‫له‌بڕیاره‌كه‌ كردوه‌و به‌بڕیارێكی‌ زانس����تی‌‌و به‌داڕشتنه‌وه‌یه‌كی‌ ئاس����انتر خاڵی‌ هه‌ره‌‬ ‫واقیعی‌ ده‌زاننو ژماره‌یه‌كی‌ كه‌م له‌خه‌ڵك‌و س����ه‌ره‌كی‌ بۆ پڕۆس����ه‌ی‌ گه‌ش����ه‌كردن‌و‬ ‫هاواڵت����ی‌ دوڕه‌خن����ه‌ ئاڕاس����ته‌ده‌كه‌ن فێربونی‌ من����دااڵن بریتیه‌ ل����ه‌و گفتوگۆو‬ ‫كه‌به‌شێكیان به‌هۆی‌ نه‌ش����اره‌زاییانه‌وه‌یه‌ ش����رۆڤه‌كارییه‌ چ����ڕه‌ی‌ من����دااڵن له‌دوای‌‬ ‫له‌توان����ای‌ منداڵ‌ له‌و ته‌مه‌نه‌و پێویس����تی‌ له‌دایكبونیانه‌وه‌ له‌گه‌ڵ یه‌كتردا ده‌یكه‌ن‪،‬‬ ‫زۆری‌ بۆ جێگیربونی‌ زمانی‌ دایكو به‌شێكی‌ زمانی‌ قس����ه‌كردنو گفتوگۆ وشرۆڤه‌كردن‬ ‫تریش����یان ڕه‌خنه‌ی‌ زانس����تیه‌ كه‌پش����ت له‌نێوان مندااڵن له‌كوردس����تان كوردییه‌‪،‬‬ ‫ده‌به‌س����تێت به‌وه‌ی‌ منداڵ‌ له‌ته‌مه‌نی‌ ‪ 4-3‬بۆی����ه‌ ه����ه‌ر منداڵێ����ك كوردییه‌كی‌ باش‬ ‫ساڵی‌ ده‌كرێت ئاش����نایه‌تی‌ له‌گه‌ڵ زمانی‌ نه‌زانێ����ت مان����ای‌ وایه‌ ناتوانێ‌ به‌باش����ی‌‬ ‫تری‌ بێگانه‌ په‌یدا ب����كات‪ ،‬به‌اڵم ژماره‌ی‌ به‌شداری‌ له‌و گفتوگۆیانه‌دا بكات‌و سودیان‬ ‫ئه‌وان����ه‌ی‌ كه‌ له‌ڕوی‌ زانس����تیه‌وه‌ جه‌خت لێ‌ ببینێت به‌شدارینه‌كردن‌و تێنه‌گه‌یشتن‬ ‫ده‌كه‌نه‌وه‌ له‌سه‌ر زه‌روره‌تی‌ فێربونی‌ ته‌نها ل����ه‌و گفتوگۆیان����ه‌ مانای‌ وای����ه‌ مندااڵن‬ ‫زمانی‌ دایك له‌ته‌مه‌نی‌ ‪ 4-1‬ساڵ زیاترن"‪ .‬پایه‌یه‌كی‌ زۆر س����ه‌ره‌كی‌ گه‌ش����ه‌كردنیان‬ ‫یه‌كێك له‌و نوسه‌رانه‌ی‌ بواری‌ په‌روه‌رده‌ زیان����ی‌ پێ‌ ده‌گات ئه‌م����ه‌ش ده‌بێته‌ هۆی‌‬ ‫كه‌ پش����تگیری‌ ئه‌م بڕیاره‌ ده‌كات‪ ،‬فایه‌ق ئه‌وه‌ی‌ پڕۆس����ه‌ ده‌رونیی����ه‌ بااڵكانی‌ ناو‬ ‫س����ه‌عیده‌‪ ،‬له‌وباره‌ی ئه‌م بڕیاره‌وه‌ ده‌ڵێت مێشك به‌ئه‌ندازه‌ی‌ پێویست گه‌شه‌نه‌كه‌ن‪،‬‬ ‫"به‌ئه‌گ����ه‌ری‌ زۆر ئه‌م بڕی����اره‌ به‌ڕێكه‌وت بۆی����ه‌ له‌هه‌مو واڵت����ه‌ پێش����كه‌وتوه‌كاندا‬ ‫ده‌رچ����وه‌‪ ،‬ب����ه‌اڵم بڕیارێك����ی‌ زۆرباش����ه‌ خوێن����دن‌و په‌روه‌رده‌ك����ردن له‌دایه‌ن����گا‌و‬ ‫تا ئ����ه‌و ڕاده‌یه‌ پش����تیوانی‌ ل����ێ‌ ده‌كه‌م باخچه‌كاندا به‌زمانی‌ ئه‌و واڵتانه‌یه‌ شتێك‬ ‫كه‌ل����ه‌م ڕوانگه‌یه‌وه‌ گۆڕانكاری‌ له‌یاس����ای‌ نیه‌ به‌ناوی‌ دایه‌نگا یان باخچه‌ی‌ كوردی‌‌و‬ ‫قوتابخانه‌ بیانیه‌كاندا بكرێت‪.‬پش����تیوانی‌‌و عه‌ره‌بی‌‌و ئه‌ڵمانی‌ ئه‌و منداڵه‌ ناكوردانه‌ی‌‬ ‫پێداگیریم ل����ه‌ڕوی‌ كرده‌كیی����ه‌وه‌ ئه‌وه‌یه‌ له‌باخچه‌كانو دایه‌نگاكاندا كوردییه‌كی‌ باش‬ ‫كه‌ ده‌بێت هه‌مو ئه‌وانه‌ی‌ له‌كوردس����تاندا نازان����ن غه‌درێكی‌ گه‌وره‌ی����ان لێ‌ ده‌كرێت‬ ‫ده‌ژین����و كارده‌كه‌ن خاوه‌ن����ی‌ كوردییه‌كی‌ كه‌ ده‌بێته‌ه����ۆی‌ ئه‌وه‌ی‌ گه‌شه‌س����ه‌ندنی‌‬ ‫نوس����ینه‌كی‌و زاره‌كی‌ باش ب����ن بۆئه‌وه‌ی‌ مه‌عریفی‌ ئه‌وان‌و گه‌ش����ه‌كردنی‌ هه‌مو ئه‌و‬ ‫وه‌ك����و كارمه‌ندو فه‌رمانبه‌رێك����ی‌ به‌توانا پڕۆس����انه‌ی‌ په‌یوه‌ندییان به‌گه‌شه‌كردنی‌‬ ‫كاربكه‌ن����و ده‌رفه‌تی‌ یه‌كس����انیان هه‌بێت مێنتاڵه‌وه‌ هه‌یه‌ به‌پێی‌ پێویس����ت نه‌بێت‬ ‫له‌هه‌مو نوس����ینو قس����ه‌كانی‌ ناوكۆمه‌ڵگا ئ����ه‌م دواكه‌وتنه‌ی‌ ئه‌وان مرۆڤی‌ ئاس����ایی‌‬ ‫تێبگه‌ن ل����ه‌م ڕوانگه‌یه‌وه‌ دایه‌نگاو باخچه‌ هه‌ستی‌ پێناكات تا منداڵه‌كان گه‌وره‌نه‌بن‬ ‫ئ����ه‌و كاته‌ش ڕه‌نگه‌ نه‌توانی����ن ئه‌و زیانه‌‬ ‫بیانیه‌كانی‌ كوردستان به‌هه‌ڵه‌ ده‌زانم"‪.‬‬ ‫فای����ه‌ق س����ه‌عید به‌رده‌وام بو له‌س����ه‌ر قه‌ره‌بو بكه‌ینه‌وه‌"‪.‬‬ ‫له‌سنوری‌ پارێزگا ‌ی سلێمانی‌ نزیكه‌ی‌ ‪70‬‬ ‫باسكردنی‌ هۆكاری‌ پشتگیریه‌كه‌ی‌ "له‌ڕوی‌‬ ‫زانستیش����ه‌وه‌ ده‌بێت ئه‌وه‌ یاداشت بكه‌م دایه‌نگه‌ هه‌یه‌ ‪11‬حكومین‌و ‪ 50‬ناحكومی‌ ‪9‬‬ ‫كه‌ كۆی‌ تیۆره‌كان����ی‌ فێربون بۆ بره‌ودان دایه‌نگه‌ی‌ فه‌رمانگه‌كانی‌ حكومه‌ت‪.‬‬

‫ده‌بێت هه‌مو ئه‌وانه‌ی‌‬ ‫له‌كوردستاندا‬ ‫ده‌ژینو كارده‌كه‌ن‬ ‫خاوه‌نی‌ كوردییه‌كی‌‬ ‫نوسینه‌كی‌و زاره‌كی‌‬ ‫باش بن بۆئه‌وه‌ی‌‬ ‫وه‌كو كارمه‌ندو‬ ‫فه‌رمانبه‌رێكی‌ به‌توانا‬ ‫كاربكه‌نو ده‌رفه‌تی‌‬ ‫یه‌كسانیان هه‌بێت‬ ‫له‌هه‌مو نوسینو‬ ‫قسه‌كانی‌ ناوكۆمه‌ڵگا‬ ‫تێبگه‌ن له‌م‬ ‫ڕوانگه‌یه‌وه‌ دایه‌نگاو‬ ‫باخچه‌ بیانیه‌كانی‌‬ ‫كوردستان به‌هه‌ڵه‌‬ ‫ده‌زانم‬

‫ته‌خته سپی‬

‫هه‌رجاره‌و که‌سێک ده‌ینوسێت‬

‫سیستمی‬ ‫پەروەردەو‬ ‫فێربوون لەمێژوو‬ ‫سروە نوری ئەزیز‬ ‫دەڵێ���ن "مێ���ژوو س���ەرکەوتووەکان‬ ‫دەینوسنەوە!" لەم روانگەیەوە کتێبخانەی‬ ‫کوردی بە‌مێ���ژووی نەتەوەکەی خۆی زۆر‬ ‫هەژارە‪.‬‬ ‫ئەو س���ەردەمەی ک���ە حکومەتی بەعس‬ ‫بااڵدەستبوو لە‌باش���ووری کوردستان‪ ،‬هیچ‬ ‫قوتابی���ەک بە‌مێژووی کورد‌و کوردس���تان‬ ‫ئاش���نا نەدەب���وو‪ .‬ئاش���نابوونی مناڵێکی‬ ‫ک���ورد بە‌مێ���ژووی خ���ۆی‌و جوگرافی���ای‬ ‫کوردستان پەیوەندی بە‌هوشیاری‌و هەستی‬ ‫نیشمانپەروەرێتی خێزانەکەیەوە هەبوو‪.‬‬ ‫دووبارەبوونەوەی جینۆس���اید‌و ئەنفال‌و‬ ‫زیندانی‌و واڵتوێرانکردن کاتێک روونادات کە‬ ‫ئەو نەتەوەیە هوشیار بێت بە‌مێژووەکەی‌و‬ ‫بە‌ب���ەردەوام نەوەی داهات���ووی بە‌مێژووی‬ ‫خۆی‌و هەڵەکان���ی نێو مێ���ژوو پەروەردە‬ ‫بکات‌و لە‌هەڵەکانی سوودوەربگرێت‪.‬‬ ‫یەکێک لە‌هۆکارەگرنگەکانی دروستبوونی‬ ‫دەوڵەت���ی ئیس���رائیل کارکردن���ی خەڵکی‬ ‫جولەک���ە ب���وو لە‌س���ەر جینۆس���اید‌و‬ ‫قوربانیەکانیان‪ .‬هوشیاری خەڵکی جولەکە‬ ‫بە‌مێ���ژووی خۆی���ان‌و ی���ەک دەنگی‌و یەک‬ ‫هەڵوێس���تیان بەرانب���ەر قوربانیەکانیان‌و‬ ‫بەرامب���ەر مێژووەکەیان بەرهەمی دەوڵەتی‬ ‫دیموکراسی ئیسرائیل بوو‪.‬‬ ‫س���اڵی ‪ ،١٩٩٢‬یەک���ەم هەنگاوی گرنگی‬ ‫نێو سیس���تەمی پەروەردەی کوردس���تان‬ ‫کە دەبوایە بکرایە‪ ،‬نوس���ینەوەی مێژووی‬ ‫نەت���ەوەی کورد‌و جوگرافیای کوردس���تان‬ ‫لە‌الیەن مێژوونوس���انی کورد‌و شارەزایانی‬ ‫ئەو بوارە‪ ،‬بوایە‪ .‬هاوکات بە‌بەرنامەکردنی‬ ‫مێژووی کوردستان لە‌پالنی هەموو وانەکانی‬ ‫هەموو قۆناغەکانی خوێندن‪ ،‬بە‌پێی تەمەن‌و‬ ‫تێگەیش���تنی قوتابی���ان‪ ،‬بوای���ە‪ .‬دەبوایە‬ ‫بەش���ێکی گرن���گ لە‌بەرنام���ەی خوێندن‬ ‫تەرخانبکرایە ب���ۆ مێژووی نوێ‪ ،‬لە‌ئەنفال‌و‬ ‫بۆمبابارانکردنی شاروشرۆچکەکەنا بە‌گازی‬ ‫کیمیاوی‌و وێرانکردنی کوردستان‌و پاکتاوی‬ ‫ن���ەژادی‪ .‬ه���ەروەک نوس���ینەوەی ئ���ه‌و‬ ‫به‌س���ه‌رهاتانه‌‪ ،‬له‌زمانی ئه‌و که‌سانه‌ی ک ‌ه‬ ‫خۆیان له‌نێو ڕووداو‌و کاره‌ساته‌کاندا ژیاون‌و‬ ‫ڕاس���ته‌وخۆ بڕی���ارو یاس���اکانی دەوڵەتی‬ ‫دروستکراوی عێراق رێڕه‌وی ژیانیانی به‌ره‌و‬ ‫ڕێگایه‌کی پڕ نه‌هامه‌تی‌و کاره‌س���ات بردو‌ه‬ ‫هه‌ر له‌به‌رئه‌وه‌ی که‌ کورد بوون‪ ،‬بەش���ێکی‬ ‫گرنگ بوایە لە‌بەرنامە‌و پالنی خوێندن‪.‬‬ ‫کاتێ���ک قوتاب���ی ش���ارەزای مێ���ژووی‬ ‫نەتەوەک���ەی خ���ۆی بێت‪ ،‬هوش���یاربێت‬ ‫بە‌هەڵ���ەکان‌و بە‌کارەس���اتەکان‪ ،‬ئەو کات‬ ‫توان���ای هه‌ڵس���ه‌نگاندن‌و ش���یکردنه‌وه‌ی‬ ‫ڕووداوه‌کان���ی دەبێ���ت‌و دەتوانێ���ت‬ ‫ب���ە‌ڕوداوه‌کان‌و مێ���ژوی ئه‌م���ڕۆوە گرێی‬ ‫بدات‪ .‬بەم شێوەیە دەتوانێت رۆڵی هەبێت‬ ‫لە‌دووبارە نەبوونەوەی کارەس���اتی ئەنفال‌و‬ ‫جینۆساید‪.‬‬ ‫جێ���گای سەرس���ورمان نابێ���ت گ���ەر‬ ‫مێژوی ئەنف���ال‌و وێرانکردنی کوردس���تان‬ ‫دوبارەببێت���ەوە‪ ،‬چونکە ن���ە نەوەی ئەمرۆ‬ ‫بە‌هەڵەکانی مێژووی دوێنێ هوش���یارە‌و نە‬ ‫سیستمی پەروەردەی دەوڵەتی دروستکراوی‬ ‫عێراق سیستمێکی دیموکراسی‌و ئاشتیخوازە‪.‬‬ ‫لە‌هەمانکاتیشدا‪ ،‬ڕاس���تە دەوڵەتی بەعس‬ ‫لە‌عێراق دا دەس���ەاڵتدار نیە‪ ،‬بەاڵم هەمان‬ ‫بیرکردن���ەوە‌و مێنتاڵیتێت���ی بەع���س لەو‬ ‫دەوڵەتەدا خاوەن دەسەاڵتە‪.‬‬ ‫مێژووی رۆژهەاڵتی نێوەراس���ت مێژووی‬ ‫ش���ەر‌و وێرانی‌و دیکتاتۆریەتە‪ .‬سیستەمی‬ ‫پەروەردەوخوێن���دن لە‌واڵتانی خۆرهەاڵتی‬ ‫نێوەراس���تدا ن���ەوەی دیموکراتیخ���واز‌و‬ ‫ئاش���تیخواز بەره���ەم ناهێنێ���ت‪ ،‬نەوەی‬ ‫پەسەندکردنی یەکتری‪ ،‬بە‌جیاوازی نەژادو‬ ‫ئاین‌و زم���ان‌و کولتور بەره���ەم ناهینێت‪.‬‬ ‫بە‌پێی ئامارێک کە دەربارەی شەری تورکیا‬ ‫دژ بە‌ک���وردی رۆژئاوا‌و داگیرکردنی عەفرین‬ ‫ک���راوە لە‌پێنج تورک چواریان پش���تگیری‬ ‫شەر‌و کوش���تنی کورد دەکەن لە‌عەفریندا‪.‬‬ ‫بریارەکانی دیکتاتۆر س���ەدام‪ ،‬بۆ کوشتن‌و‬ ‫لەنابردنی نەتەوەی کورد لەالیەن زۆرینەی‬ ‫عەرەب���ی عێراق���ەوە پش���تگیری لێدەکرا‌و‬ ‫بە‌بریارێ���ک نیوملێون س���ەربازی عەرەب‬ ‫بەش���داردەبوون لە‌ئەنفالکردنی ژن‌و مناڵ‌و‬ ‫پیر والوی کورد‪ ،‬بەب���ێ ئەوەی یەکێکیان‬ ‫نیش���انەی پرسیارێک لەس���ەر ئەو بریارە‬ ‫دابنێ���ت‪ .‬تا زۆرینەی خەڵک���ی دەوڵەتانی‬ ‫تورکیا‪ ،‬ئێران‪ ،‬عێراق‌و س���وریا پشتگیری‬ ‫سیاس���ەتی حکومەتەکانیان بن لە‌کوشتن‌و‬ ‫لەناوبردنی گەلی کوردا ژیان لە‌کوردستاندا‬ ‫بە‌ئاش���تی‌و ئ���ازادی لە‌چوارچێ���وەی ئەو‬ ‫دەوڵەتانەدا مەحاڵە‪.‬‬

‫کتێب‬

‫)‪ )620‬سێشه‌ممه ‪2018/4/10‬‬

‫شه‌ونم بۆ خۆ ‌ی كوشت؟‬ ‫خوێندنه‌وه‌یه‌ك بۆ ڕۆمانی‌ سیسه‌می‌ خوێناوی‌‬ ‫سۆزان جه‌مال‬ ‫ڕۆمانی‌ "سیس���ه‌می‌ خوێن���اوی‌" ته‌نیا‬ ‫چیرۆك���ی‌ گێڕانه‌وه‌ی‌ ژنێكی‌ كوژراو نیی ‌ه‬ ‫له‌هه‌ن���ده‌ران‪ ،‬به‌ڵكو گێڕانه‌وه‌ی‌ چیرۆك ‌ی‬ ‫ژن���ه‌ ل���ه‌م كۆمه‌ڵگه‌یه‌دا ك ‌ه تا ئێس���تا‬ ‫ژنكوشتن بە‌پاس���او ‌ی شه‌ره‌ف ‌ی بنه‌ماڵه‌‪،‬‬ ‫یه‌كێك ‌ه له‌و دیارد‌ه نامرۆڤانه‌ ‌ی به‌رده‌وام‬ ‫ڕووده‌دات‪ ،‬چیرۆك��� ‌ی نابه‌رامبه‌ری‌ ماف ‌ی‬ ‫ژن���ه‌ له‌گه‌ڵ پیاو‪ ،‬خس���تنه‌ڕووی‌ زۆرێك‬ ‫ل���ه‌و ناعه‌دالییه‌تانه‌ی ‌ه كه‌ به‌رامبه‌ر بە‌ژن‬ ‫ڕۆژانه‌ دووباره‌‌و س���ه‌د باره‌ ده‌كرێنه‌وه‌‪.‬‬ ‫ئه‌وه‌ی‌ كێش���ه‌ ‌ی ژن ‌ی چه‌ند ب���اره‌ ئاڵۆز‬ ‫كردووه‌‌و له‌خاڵێكدا چه‌ق ‌ی پێ به‌ستووه‌‪،‬‬ ‫ته‌نیا ناهۆش���یار ‌ی تاكه‌كان��� ‌ی كۆمه‌ڵگ ‌ه‬ ‫نیی��� ‌ه به‌رامبه‌ر بە‌ماف���ی‌ ژن‌و ڕێزنه‌گرتن‬ ‫له‌داواكاری‌‌و له‌ماف ‌ی هه‌ڵبژاردنی‌ ئه‌و ژیانه‌ ‌ی‬ ‫ك���ه‌ خۆی‌ ده‌یه‌وێ‪ ،‬به‌ڵكو خه‌مس���ارد ‌ی‬ ‫ده‌س���ه‌اڵته‌‌و الواز ‌ی ده‌س���ه‌اڵت ‌ی یاسای ‌ه‬ ‫له‌م واڵته‌دا‪ .‬ئه‌گ���ه‌ر نه‌ڵێم هه‌فتان ‌ه ئه‌وا‬ ‫مانگانه‌ هه‌واڵی‌ كوشتنی‌ ژن‌و سوتاند ‌نو‌و‬ ‫شێواندنی‌ جه‌سته‌ی‌ ژن له‌سه‌ر ڕووپه‌ڕ ‌ی‬ ‫ڕۆژنامه‌كان ده‌خوێنینه‌وه‌‪ ،‬هه‌میش��� ‌ه دوا‬ ‫دێڕ ‌ی ئه‌م ڕاپۆرتانه‌ش هه‌ر وه‌ك خۆیان‬ ‫دووباره‌ ده‌بنه‌وه‌‪" :‬پۆلیسی‌ لێكۆڵه‌ره‌و‌ه‬ ‫له‌هه‌وڵدای ‌ه بۆ به‌دواداچوونی‌ كێش���ه‌كه‌‌و‬ ‫ده‌ستگیركردن ‌ی تۆمه‌تباران‪ ."...‬هه‌رگیز‬ ‫ژنكوژێكیشمان نه‌د ‌ی سزا بدرێ‪.‬‬ ‫چه‌مك ‌ی خۆشه‌ویستی‌ له‌سیسه‌م ‌ی‬ ‫خوێناویدا‬ ‫چه‌مك��� ‌ی خۆشه‌ویس���تی‌ له‌ڕۆمان��� ‌ی‬ ‫سیسه‌می‌ خوێناویدا پانتاییه‌ك ‌ی به‌رفراوان ‌ی‬ ‫داگیر كردووه‌‪ .‬نووسه‌ر ناڕاسته‌خۆ باس‬ ‫له‌م چه‌مك ‌ه ال ‌ی ژن ‌ی كورد‌و ژن ‌ی خۆرئاوا‬ ‫(ژنێك���ی‌ س���ویدی‌ بە‌نموون���ه‌) ده‌كات‪.‬‬ ‫زۆر ده‌مێك��� ‌ه یه‌قینی‌ ت���ه‌واوم هه‌ی ‌ه به‌و‬ ‫ڕاس���تییه‌ ‌ی ژن تا ئازاد نه‌بێت ناتوانێت‬

‫خۆشه‌ویس���تی‌ بكات‪ ،‬ئ���ازادی‌ له‌فیكر‌و‬ ‫بیركردن���ه‌وه‌دا‪ ،‬ئ���ازادی‌ له‌هه‌ڵبژاردن‌و‬ ‫له‌ورده‌كارییه‌كان���ی‌ ژیان���دا‪ .‬ژن چ���ۆن‬ ‫دەتوانێت عاشق بێت لە‌حاڵێكدا ئەو ئازاد‬ ‫نییە لە‌پەیوەندییەكانیدا‪ ،‬له‌هەرزەكاریدا‬ ‫ك���چ خۆبه‌خ���ۆ ه���ه‌ر له‌منداڵیی���ه‌و‌ه‬ ‫دابونەریتەكانی كۆمەڵگەكەی وەرگرتووە‌و‬ ‫پێیان ئاش���نا بووە‪ ،‬دەزانێت پێویس���تە‬ ‫كچێكی بەئەدەب بێت‪ ،‬چاوەڕێ بكات تا‬ ‫س���ەرنجی كوڕێكی باش ڕادەكێشێت كە‬ ‫دەستی نەبڕێت‪ ،‬واتە قەولی هاوسەرێتی‬ ‫پ���ێ ب���دات‪ .‬ئەم���ە خاڵ���ە گرنگەكەیە‬ ‫لە‌پەیوەندی���دا‪ ،‬نەك ڕێگ���ه‌دان بە‌خۆ تا‬ ‫ئ���ه‌و پەیوەندیی���ە بە‌ڕه‌وت ‌ی سروش���تی‌‬ ‫خۆی���دا بڕوات‌و خۆشەویس���تییەكی قوڵ‬ ‫ئه‌و ژن‌و پیاوه‌وه‌ به‌یه‌كه‌وه‌ ببەستێتەوە‪،‬‬ ‫پاشان بڕیار ‌ی پێكه‌وه‌ ژیان بده‌ن له‌گه‌ڵ‬ ‫یه‌كدی���دا‪ ،‬یان بڕیاری‌ جیابوونه‌وه‌ ئه‌گه‌ر‬ ‫نه‌یانتوان ‌ی پێكه‌و‌ه ژیان به‌سه‌ر به‌رن‪.‬‬ ‫كچ كاتێ���ك پەیوەندی دەبەس���تێت‬ ‫لەگ���ەڵ كوڕێك���دا ئەوەن���دەی لۆژیكی‬ ‫كۆمەاڵیەتی كاردەكات بۆ سەركەوتنی ئەو‬ ‫پەیوەندییە‌و كۆتایی هاتنی بە‌پڕۆس���ه‌ ‌ی‬ ‫هاوس���ەرێتی‪ ،‬هیچ كاتێك ڕۆح‌و هەستی‬ ‫ئینس���انیانەی ئەو كچە هەستیار‌و بەئاگا‬ ‫نابێ���ت تا ئ���ەو كچە بە‌قوڵی عەش���قی‬ ‫ئ���ەو ك���وڕە ببێت ی���ان نەبێ���ت‪ .‬هه‌ر‬ ‫له‌به‌ر ئه‌وه‌ش��� ‌ه هه‌ندێ ج���ار ژن ده‌بێت ‌ه‬ ‫قوربان��� ‌ی په‌یوه‌ندییه‌ك ك���ه‌ ئه‌گه‌ر لێ ‌ی‬ ‫بكۆڵیته‌وه‌ ده‌شێ خۆشه‌ویستی‌ ته‌وه‌ره‌ ‌ی‬ ‫په‌یوه‌ندییه‌ك��� ‌ه نه‌بێ���ت‪ .‬ه���ه‌روه‌ك له‌م‬ ‫ڕۆمانه‌دا ده‌یبینین‪ ،‬شه‌ونم كه‌ كاره‌كته‌ر ‌ی‬ ‫س���ه‌ره‌كی‌ ڕۆمانه‌كه‌یه‌‪ ،‬ئه‌گ���ه‌ر كچێك ‌ی‬ ‫ئازاد بوای ‌ه ده‌ش���ێ ئه‌س���ڵه‌ن سوركێو ‌ی‬ ‫وه‌ك خۆشه‌ویس���ت هه‌ڵنه‌بژاردایه‌‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫بە‌ڕێكه‌وت س���وركێو ده‌بێته‌ ئه‌و پیاوه‌ ‌ی‬ ‫بۆ یه‌كه‌مجار شه‌ونم ده‌توانێ وه‌ك هاوڕێ‬ ‫لێی‌ نزیك بێته‌وه‌‌و له‌گه‌ڵیدا دابنیش���ێت‌و‬ ‫دانیشتن‌و پیاسه‌كردنیش له‌گه‌ڵ توخم ‌ی‬

‫زۆر ده‌مێكه‌ یه‌قین ‌ی‬ ‫ته‌واوم هه‌یه‌ به‌و‬ ‫ڕاستییه‌ی‌ ژن تا‬ ‫ئازاد نه‌بێت ناتوانێت‬ ‫خۆشه‌ویست ‌ی بكات‬

‫به‌رامب���ه‌ردا الی‌ ئێمه‌ وات��� ‌ه په‌یوه‌ند ‌ی‬ ‫خۆشه‌ویشتی‌‌و عه‌شق!‬ ‫ل ‌ه به‌رامبه‌ردا نووسه‌ر له‌ڕێی‌ چیرۆك ‌ی‬ ‫دروس���تبوون ‌ی هه‌ست ‌ی خۆشه‌ویست ‌ی ال ‌ی‬ ‫خاتوو مۆل ‌ی كه‌ ژنێكی‌ س���ویدیی ‌ه ئاماژ‌ه‬ ‫بە‌چه‌مكی‌ خۆشه‌ویست ‌ی ده‌كات الی‌ ژن ‌ی‬ ‫خۆرئاوایی‌‪ .‬مۆل ‌ی له‌ب���ه‌ر ئه‌وه‌ی‌ ژنێك ‌ی‬ ‫ئ���ازاده‌ خۆ ‌ی ته‌س���لیم ‌ی هه‌س���ته‌كان ‌ی‬ ‫ده‌كات‌و ڕێگه‌ بە‌خۆی‌ ده‌دات خۆ ‌ی تاق ‌ی‬ ‫بكاته‌وه‪ ‌،‬ئایا ئه‌و پیاوه‌ی‌ كه‌ بە‌بووراوه‌ی ‌ی‬ ‫خۆی‌ له‌باوه‌شیدا بینییه‌وه‌ خۆشی‌ ده‌وێ‬ ‫یان نا‪ .‬ئه‌و ئ���ازاده‌ له‌هه‌ڵبژاردنه‌كانیدا‪،‬‬

‫بێباكه‌ له‌كۆمه‌ڵگه‌‪ ،‬هیچ كه‌س���ێك تانه‌ ‌ی‬ ‫ل���ێ نادات ئه‌گ���ه‌ر ئه‌و پی���اوه‌ی‌ خۆش‬ ‫بوێ���ت‪ ،‬هاوكات لۆمه‌ش���ی‌ ناكه‌ن ئه‌گه‌ر‬ ‫له‌به‌ر هه‌ر هۆكارێك بێت لێی‌ جیابێته‌وه‌‪،‬‬ ‫هیچ باجێكی‌ كۆمه‌اڵیه‌تی‌ نادات‪ ،‬بێگومان‬ ‫ژیانیشی‌ نابێته‌ قوربانی‌ دروستبوون ‌ی ئه‌و‬ ‫په‌یوه‌ندییه‌ یان كۆتایپێهێنانی‌‪.‬‬ ‫ه���ه‌ر گ���رێ‌و ئاڵۆزییه‌ك س���ه‌باره‌ت‬ ‫بە‌خۆشه‌ویس���ت ‌ی له‌الی‌ ژن��� ‌ی خۆرئاوای ‌ی‬ ‫ئه‌گه‌ر هه‌بێ���ت‪ ،‬هۆكاره‌كانی‌ هه‌رچییه‌ك‬ ‫بن‪ ،‬ب���ه‌ده‌رن له‌هۆكاری‌ ڕێگری‌ كلتوری‌‌و‬ ‫به‌ربه‌ستی‌ كۆمه‌اڵیه‌تی‌‪.‬‬

‫‪17‬‬

‫خوێندن‌و چوون بۆ په‌یمانگا‌و خوێندنه‌وه‌‌و‬ ‫دانیشتنه‌كانی‌ له‌گه‌ڵ سوركێوی‌ هاوڕێیدا‬ ‫ده‌یه‌وێ تیایدا بژی‌‪.‬‬ ‫ش���ه‌ونم ه���ه‌ر بە‌منداڵ��� ‌ی به‌ركه‌وتن ‌ی‬ ‫ڕاسته‌وخۆی‌ له‌گه‌ڵ چه‌مك ‌ی خۆشه‌ویستیدا‬ ‫وه‌ك چه‌مكێك���ی‌ تاب���ۆ‌و ڕێگه‌پێنه‌دراو‪،‬‬ ‫هه‌ب���وو‪ .‬بە‌چ���اوی‌ خۆی‌ باج��� ‌ی الدان‌و‬ ‫سه‌ركێش��� ‌ی كچه‌ گه‌نجه‌كه‌ ‌ی دراوسێیان ‌ی‬ ‫بین ‌ی كه‌ چۆن بە‌ده‌ستی‌ براكه‌یه‌و‌ه وه‌ك‬ ‫چۆله‌كه‌یه‌كی‌ بێده‌س���ه‌اڵت له‌نیوه‌ شه‌ودا‬ ‫هه‌ناس���ه‌ی‌ لێبڕا‪ .‬به‌اڵم له‌گه‌ڵ ئه‌وه‌شدا‬ ‫ش���ه‌ونم بوێری‌ ئ���ه‌وه‌ی‌ ك���رد‌و له‌هێڵ ‌ی‬ ‫سوور ‌ی دا‪ ،‬ڕێگه‌ی‌ بە‌خۆ ‌ی دا سوركێو ‌ی‬ ‫خ���ۆش بوێ���ت‌و هه‌س���ته‌كانی‌ خۆ ‌ی بۆ‬ ‫ئاش���كرا بكات‪ ،‬به‌اڵم بوێرییه‌كه‌ ‌ی هێند‌ه‬ ‫درێژه‌ی‌ نه‌كێشا‌و بڕیاری‌ هاوسه‌رێتیكردن ‌ی‬ ‫دا له‌گه‌ڵ ئه‌و ك���وڕه‌ ‌ی كه‌ دایك‌و باوك ‌ی‬ ‫بۆیان هه‌ڵبژارد بوو‪.‬‬ ‫زنجی���ره‌ی‌ ڕووداوه‌كان ب���ۆ خوێن���ه‌ر‬ ‫جێده‌هێڵم‪ .‬لێره‌دا ده‌مه‌وێ باس له‌هۆكار ‌ی‬ ‫خۆكوشتن ‌ی شه‌ونم بكه‌م‪ .‬بە‌پێی‌ لۆژیك ‌ی‬ ‫باو ده‌بوو ش���ه‌ونم له‌دوای‌ ڕزگاربوونی‌‌و‬ ‫ڕاكردنی‌ ب���ۆ هه‌ن���ده‌ران ژیانێك ‌ی نوێ ‌ی‬ ‫ده‌س���ت پێ بكردایه‌‪ ،‬به‌اڵم ئه‌و كۆتای ‌ی‬ ‫بە‌ژیانی‌ خ���ۆی‌ هێن���ا‪ .‬هه‌روه‌ها خاتوو‬ ‫مۆڵی‌ ده‌یه‌وێ ئه‌وپه‌ڕی‌ توانا ‌ی بخات ‌ه كار‬ ‫بۆ ده‌ستگیركردن ‌ی خزمه‌كه‌ ‌ی سه‌ركه‌وت‬ ‫كه‌ بۆ كوشتنی‌ ش���ه‌ونم نێررابوو‪ ،‬گوای ‌ه‬ ‫شه‌ونم بۆچی‌ خۆ ‌ی كوشت؟‬ ‫ه���ۆكار بووه‌ ب���ۆ ئه‌وه‌ی‌ ش���ه‌ونم خۆ ‌ی‬ ‫له‌م بابه‌ته‌دا م���ن نامه‌وێت ده‌رباره‌ ‌ی بكوژێت‪ ،‬ئایا ته‌نیا ئه‌و پیاوه‌ تاوانباره‌‪،‬‬ ‫زمان‌و ڕێن���ووس‌و ش���ێوازی‌ گێڕانه‌وه‌‌و یان هه‌موو ئه‌و پیاوانه‌ی‌ كه‌ ش���ه‌ونمیان‬ ‫ته‌كنیكی‌ ڕۆمانه‌ك ‌ه بدوێم (هه‌ڵبه‌ت ئه‌و‌ه گه‌یانده‌ ئه‌و دۆخه‌؟ هه‌ڵبژاردنی‌ ئه‌و كات ‌ه‬ ‫كار ‌ی ڕه‌خنه‌گ���ران‌و ش���اره‌زایانی‌ بوار ‌ی بۆ خۆكوشتن له‌الیه‌ن شه‌ونم خۆیه‌وه‌ ئه‌و‬ ‫ئه‌ده‌به‌)‪ ،‬هێنده‌ی‌ ئه‌وه‌ ‌ی مه‌راقمه‌ تیشك بڕوای ‌ه دێنێته‌ ئاراو‌ه كه‌ ش���ه‌ونم كاتێك‬ ‫بخه‌مه‌ س���ه‌ر باسكردنی‌ كه‌سێت ‌ی شه‌ونم درك ب���ه‌و‌ه ده‌كات كه‌س���ێك چاودێر ‌ی‬ ‫وه‌ك ژنێك���ی‌ ك���ورد كه‌ بۆت���ه‌ قوربان ‌ی ده‌كات‌و بە‌نیاز ‌ی كووشتنییه‌تی‌‪،‬‬ ‫له‌نێ���وان ملمالنێ��� ‌ی ته‌س���لیمبوون به‌و‬ ‫ژیانه‌ی‌ كه‌ بە‌میرات��� ‌ی له‌دایكییه‌وه‌ بۆ ‌ی‬ ‫ریکالم‬ ‫ماوه‌ته‌وه‌‪ ،‬له‌گه‌ڵ ئه‌و ژیانه‌ی‌ له‌س���ایه‌ ‌ی‬

‫تیژكلێدانێک لە"چیرۆکی من‌و گوندەکەم"ی حەمە کەریم هەورامی‬ ‫پ‪.‬د‪.‬هۆگر شێخ مەحموود‬ ‫پێش���ەکی‪ :‬واچاکە بەچەند پەیڤێکی‬ ‫ک���ورت‪ ،‬ئ���ەم مامۆس���تا ڕۆژنبی���ر‌و‬ ‫نووس���ەرە دلس���ۆزی نەتەوەکەم���ان‬ ‫بەبی���ر خوێن���ەران بهێنم���ەوە‪ ،‬ن���ەک‬ ‫بناس���ێنم‪ ،‬چونکە ئەو پتر لەنیوسەدەیە‬ ‫قەلەمەکەی کردووەتە مەش���خەڵ‪،‬هاوڕێ‬ ‫لەگ���ەڵ نووس���ەرانی نەتەوەکەی���دا‬ ‫تاریکی���ی کوردس���تانەکەی ڕاودەن���ێ‪.‬‬ ‫لەچەن���د بووارێک���دا بەرهەم���ی بەپێزی‬ ‫خس���تووەتە کتێبخان���ەی کوردییەوە‪،‬له‬ ‫وان���ه ش ‪:‬ب���وواری چیرۆک‪،‬لێکۆڵی���ن‪،‬‬ ‫دەروونناسی‪،‬وەرگێڕان‪،‬ئەدەبی مندااڵن‪،‬‬ ‫مێژوو‪ ،‬فەلسەفە‪ .‬تا ئاێستا ‪ 24‬بەرهەمی‬ ‫باڵوک���راوەی ه���ەن‪ ،‬جگە له‌وت���اری ناو‬ ‫ڕۆژنام���ەو گۆڤ���ارەکان‪ .‬هەمیش���ەش‬ ‫کۆڵنەدەرانە بیری چاک‌و وشەی چاک‌و‬ ‫کرداری چاک���ی ل���ەڕاژەی نەتەوەکەیدا‬ ‫بووە‪ .‬ئ���ەم پی���اوە جوان���ە‪ ،‬لە‌گوندی‬ ‫گوڵپی باوەش���ی هەورامانە ڕەنگینەکەی‬ ‫باش���ووری کوردس���تاندا‪،‬چاوی بۆ ژیان‬ ‫هەڵهێناوە‪ .‬هەر له‌مندالییەوە نراوەتەبەر‬ ‫خوێندنی حوج���رە‪ ،‬خوێندنی فەقێیەتی‬ ‫سەرکەوتووانە تەواو دەکات‪ ،‬بەاڵم ئەمی‬ ‫دوورئەندێش هەر زوو هەستدەکات‪ ،‬کە‬ ‫مەالیەتی‌و دەس���ندەخۆری‌و قەتیس���مان‬ ‫لەگون���ددا‪ ،‬حەز‌و خولیای ئەم تێرناکات‪،‬‬ ‫بۆی���ە لەگەڵ دوو هاوڕێی���دا ڕێی واڵتی‬ ‫میس���ر دەگرنەبەر‪ ،‬تاوەک���و لە‌زانکۆی‬ ‫ئەزه���ەر لە‌قاهی���رە بخوێن���ن‪ ،‬کە هەر‬ ‫لەڕۆژگاری س���ەالحەددینی ئەییوبییەوە‬ ‫گۆش���ەیەک بۆ فەقێیانی کورد بە‌ناوی‬ ‫"ڕەوواقلئەکراد"ەوە دەس���تەبەرکراوەو‬ ‫ت���ا ئێس���تاش بەردەوامە‪ ،‬ک���ە ڕەنگە‬ ‫تاک���ە کەڵکی ئەوبێت ب���ۆ نەتەوەکەی!‬ ‫هەرچەندە ئامانجی ئەو تەنیا ئەوەبووە‪،‬‬ ‫ک���ە ڕۆڵەکان���ی نەتەوەک���ەی لەبوواری‬ ‫شەرع‌و زمانی عەرەبیدا پێشبکەون‪،‬بەاڵم‬ ‫لە‌پەنجاکانی س���ەدەی پێشووەوە وەک‬ ‫زاکۆیەک���ی هاوچەرخ چەند زانس���تێکی‬ ‫مرۆی���ی تریش���ی تێ���دا دەخوێنرێ���ت‪.‬‬ ‫مامۆستاحەمەکەریم بڕوانامەی پسپۆڕی‬ ‫لەب���وواری پ���ەروەردەو دەروونناس���یدا‬

‫دەگەنە بەردەمی‪،‬مام سەیید دەڵێت‪ :‬من‬ ‫سەییدم ئەوالدی پێغەمبەرم‪،‬ئەمە قورئانە‪،‬‬ ‫بیکە بەخاتری خواو ئ���ەم قورئانە‪،‬تۆپ‬ ‫بەگوندەکانمانەوە مەنێ‪،‬چونکە پڕن‬ ‫لە منداڵی ورد‌و ژن‌و پیاوی بێگوناح‪.‬‬ ‫دەڵێ���ت‪ :‬قس���ەکانی منی���ان ب���ۆ‬ ‫تەرجومەک���رد‪ ،‬کەچ���ی بەبێحورمەتانە‬ ‫بە‌دارەکەی دەستی مێزەرەکەمی لە‌سەرم‬ ‫کردەوە‌و فڕێیدا‪،‬وتی‪:‬‬ ‫_تۆ س���ەییدی؟ لەن���او کورداندا کوا‬ ‫سەیید هەیە!‬ ‫عەسکەرێکی بانگکرد‌و پێیوت ‪:‬‬ ‫_ئەو قورئانەی لێ بستێنە‪،‬قورئان هی‬ ‫ئێمەیە بۆ ئەوانە نییە‪.‬‬ ‫وتم ‪ :‬بەخاتری خوا‪.‬‬ ‫وتی‪:‬خ���وا ش���نو؟بۆیان تەرجەمەکرد‬ ‫یانی(اللە)‪.‬‬ ‫وت���ی‪ :‬خوای ئێوە هەزار‌و چوارس���ەد‬ ‫س���اڵە نووس���تووە‪،‬ئەگەر وانییە‪،‬با ئەو‬ ‫فریاتان بکەوێ‪.‬‬ ‫کەزانی���م ئ���ەو مەلعوون���ە گ���وێ بەو‬ ‫ش���تانە نادات‪ ،‬دانەویمەوە‌و مێزەرەکەم‬ ‫هەڵگرتەوە‌و بەس���ەری ڕووت پاشەوپاش‬ ‫کش���امەوە‪،‬لە پاش���م بەتوندی قس���ەی‬ ‫بەدووام���دا فڕێدەدا‪،‬وابزانم هەڕەش���ەی‬ ‫لێدەکردم‪،‬ک���ە جارێک���ی دیک���ە نزیکی‬ ‫نەکەوم‪.‬مامۆس���تا ل���ەدووای مردنی ئەو‬ ‫دڕندەی���ە‪ ،‬دەڵێت‪ :‬چاکب���وو مردنەکەی‬ ‫لە‌کوردس���تاندا نەبووە‪،‬دەنا دوورنەبوو‬ ‫ئێستا گومەزێکی لەسەر قوتنەکرایەتەوەو‬ ‫بمانکردایەت���ە م���ەزار!‪ .‬مامۆس���تا لەو‬ ‫دەمەدا‪،‬‬

‫دێتەوەدەبێت���ە‬ ‫بەدەس���تدێنێت‪،‬کە‬ ‫مامۆستای خانەی مامۆستایانی هەولێر‪.‬‬ ‫جائ���ەم کتێبە‪،‬کە بەرگ���ی دووهەمی‬ ‫"چیرۆکی من‌و گوندەکەم"ە‪ ،‬لە‌توێی‪392‬‬ ‫الپەڕەدا‪ .‬بەزمانێکی پاراو‌و بە‌شێوازێکی‬ ‫ئەدەبی���ی ن���اوازە‪ ،‬هەنگاوبەهەن���گاو‬ ‫خوێن���ەر پەلکێ���ش دەکات‪،‬تاوەک���و‬ ‫لە‌گەڵیدا بیبات���ە ناوئەزموونی گەنجێکی‬ ‫تام���ەزرۆی فێربوون‪،‬گەنجێک دەخوازێت‬ ‫لەپێناوی زانست‌و فێربوون‌و جیهانبینیدا‬ ‫پێکۆڵب���کات‌و ملکەچ���ی هەلومەرج���ە‬ ‫دەقگرتووەکەی چەندان سەدەیی نەبێت‪.‬‬ ‫ئ���ەم کتێبە‌تەنی���ا گێڕانەوەیەک���ی‬ ‫سەربردەیی وش���ک نییە‪،‬بەڵکو تۆماری‬ ‫تەقەاڵو دڵس���ۆزی‌و نەویستی وئەوین‌و‬ ‫کوردپەروەری‌و ڕاستگۆیی‌و مرۆدۆستی‌و‬ ‫مرۆناس���ییە‪ .‬وەک کامێرامانێکی کارامە‬ ‫وێنەی جوانییەکانی مرۆڤ‌و سروشتمان‬ ‫بۆ دەگرێت‪.‬بەجۆرێک پەسنی سروشت‌و‬ ‫هەس���تە دەروونیی���ەکان دەکات‪،‬وەک‬ ‫ئ���ەوەی ش���ان لەش���انی ش���یعری دوو‬ ‫ئاوانەک���ەی پیرەمێ���ردی ڕەوانش���اد‬ ‫بدات‪..‬س���ڵ لەقس���ەکردن لە‌هەژاری���ی‬ ‫خێزانەک���ەی ناکاتەوە‪.‬ڕاس���تییەکان‬ ‫چۆنن ئ���اوا دەیانخاتەڕوو‪،‬بەش���یئەوان‬ ‫هەرچەن���دێ بووبێ���ت لەدوواکەوتوویی‬ ‫کوردەواریی ئەو دەمە‪ ،‬نەیشاردووەتەوە‪.‬‬ ‫دەک���رێ بڵێی���ن لەم کتێب���ەدا چە ندان‬ ‫چیرۆک ه���ەن‪ ،‬کە هێندێکی���ان ویژدان‬ ‫دەهەژێنن‪،‬هەندێکیانخەن���دەو پێکەنی���ن‬ ‫دەپرژێننە سەر ڕووی خوێنەر‪.‬‬ ‫هێندێکی���ان ڕۆچوون���ن بەناخ���ی‬ ‫مرۆڤدا‪،‬کەتێیاندا دنیای جوانی ناخە کانت‬ ‫كە لە‌سلێمانی فەقێ بووە‪ ،‬نەجمەدین‬ ‫پێدەناسێنن‪ ،‬تێشیاندایە گورگناخەکانت‬ ‫پێنیش���اندەدەن‪ .‬هەرب���ۆ نموونە کاتێک مەالی ناس���یوە‪ ،‬جا کاتێک‪،‬کە لە‌ژووانی‬ ‫کە وتووێژەک���ەی نێوان خۆی‌و س���ەید بەڕێکەوتنی‬ ‫بۆ میس���ر نزیکدەبێت���ەوە‪ ،‬نەجمەدین‬ ‫جەمیل‪،‬ك���ە پیرەمێردێک���ی ناوچەکەیان‬ ‫بووە‪،‬كەلەسەروبەندی لەشکرکێشییەکەی مەال پێیدەڵێت‪ :‬حەمەکەریم بیستوومە‬ ‫ڕژێم���ی ئێراقدا بۆ هە ڵەبجە‪ ،‬کە زەعیم بۆ خوێندن دەچیت بۆ میس���ر‪ ،‬ئەمیش‬ ‫س���دیق {‪}1‬فەرمان���ی تۆپبارانکردن���ی دەڵێت‪:‬بەڵێ مامۆس���تا‪ .‬ئەویش دەڵێت‪:‬‬ ‫گون���دەکان دەردەکات‌و خەڵکی بێتاوان ڕاس���پاردەیەکم هەیە‪.‬دەڵێت‪:‬ڕاسپاردەی‬ ‫وەک پیش���ەی هەمیش���ەییان ڕەشەکوژ تۆ لەسەرسەرە‪.‬دەڵێت‪:‬کەچوویتە شام‌و‬ ‫دەکەن‪،‬س���ەیید قورئانەک���ەی مزگەوت چوویتە س���ە رگۆڕی س���ەالحەدین‪،‬تفێ‬ ‫دەخاتە سەرهەردوو دەستی لەگەل چەند لەگۆڕەکەی بکە‌و بلێ ئەوەتفی نەجمەدین‬ ‫پیرەمێردێکدا بەرەو الی زەعیم دەچن‪،‬کە مەالی���ە‪ .‬دەڵێت‪:‬منی���ش سەرس���ام‬

‫ئەم کتێبە‌تەنیا‬ ‫گێڕانەوەیەکی‬ ‫سەربردەیی وشک‬ ‫نییە‪،‬بەڵکو تۆماری‬ ‫تەقەاڵو دڵسۆزی‌و‬ ‫نەویستی وئەوین‌و‬ ‫کوردپەروەری‌و‬ ‫ڕاستگۆیی‌و مرۆدۆستی‌و‬ ‫مرۆناسییە‬ ‫بووم‪،‬دەنگم نەکرد‪،‬نەمزانی بڵێم باش���ە‬ ‫یان نا ! ئەویش وایوت‌و دە س���تمی توند‬ ‫گوشی ڕۆیشت‪.‬‬ ‫جا کە لە‌دیمەشق چوومە سەرگۆڕەکەی‪،‬‬ ‫ڕاس���پاردەکەم بیرهاتەوە‪،‬وتم‪:‬ئ���ەی‬ ‫سەالحەدین ؟من ڕاس���پاردەی کەسێکم‬ ‫لەئەس���تۆدایە‪،‬لەحزووری تۆدا نە حەددم‬ ‫هەیە نە پەڕکێشیش���م هەیە وەک خۆی‬ ‫پێت���ی ڕابگەێنم‪،‬هەرئەوەن���دە دەڵێم‪:‬کە‬ ‫نەجمەدین م���ەال گلەیی لێدەکردی‪،‬پێی‬ ‫نەوت���م بۆ؟دیارە گلەییەک���ەی لەوەدایە‬ ‫کە هیچت بۆ کوردان نەکردووە‪...‬بەخوا‬ ‫تۆ ئەگ���ەر تورک بوایەی���ت یان فارس‪،‬‬ ‫دەوڵەتەک���ەت بەن���اوی نەتەوەکەت���ەوە‬ ‫نادەنا ن���ەک (دەوڵەت���ی ئەیوبی)‪.‬ئەو‬ ‫میللەتانەی کە تۆ لە‌دەست بێگانە ڕزگارت‬ ‫کردن‪،‬ئێس���تا بەقەد پەلکە پیازێک منە‬ ‫تیان بە‌تۆ نییە‪،‬هیچ مافێک بەنەوەکانت‬ ‫ڕەوانابینن‪.‬‬ ‫مامۆس���تا حەمەکەریم لە‌چوارچێوەی‬ ‫بابەتەکانی���دا ئاماژە بە‌وت���ەی زانایان‌و‬ ‫فەیلەس���ووفان دەکات‪،‬هەرب���ۆ نموون���ە‬

‫لە‌لێدووان لەنەهامەتییەکانی کورددا‪،‬ئاماژە‬ ‫بە‌وتەیەکی سارتەر دەکات‪،‬كە وتوویەتی‪:‬‬ ‫"کورد هەتیوی ئەم گەردوونەن"‪.‬‬ ‫پرس���ێکی گرنگ س���ەبارەت خوێندنی‬ ‫حوج���رە لەکوردس���تاندا دەکات‪،‬کە بۆ‬ ‫ماوەیەک���ی دوور‌و درێژ تەنیا پەنجەرەی‬ ‫تەسکی بۆ خوێنەری خۆی کردووەتەوە‪،‬کە‬ ‫بەس���ەر دیرۆکی خەڵکدا بڕوانێت‪،‬چونکە‬ ‫تەنیا ببیسە‌و گوێبگرەو لەبەر بکە بووە‪.‬‬ ‫بۆیە پێیوایە کە پێدەچێت ئەمە بۆ ئەوە‬ ‫بووبێت‪،‬کەلەحوجرەدا بووار بە‌نووس���ین‬ ‫نەدرێ���ت‌و خوێندکاری کورد هەرخەریکی‬ ‫خوێندنەوەی نووس���راوی خەڵک ببێت‌و‬ ‫خ���ۆی لە‌بیر ب���کات‪ .‬ئەم���ان ئەگەرچی‬ ‫پێشتر خوێندنی حوجرەیان خوێندووە‪،‬‬ ‫کەچ���ی لەی���ادی ن���ەورۆزدا لەقاهیرە‬ ‫هاوڕێیەکیان بە‌بەرماڵەکەی ئاگری نەورۆز‬ ‫دەکاتەوە‪ .‬کەس���یش وەک ئێستا‪،‬کەسی‬ ‫تەکفیر نەکردووە!‪.‬‬ ‫سەبارەت بە‌پیاویکی ساویکەی گوندە‬ ‫کەیان‪،‬کە اللۆ حەمەی ناو بووە‌و لە‌ڕۆژیکی‬ ‫ڕەشی سەرەتای شەس���تەکانی سەدەی‬ ‫پێش���وودا ڕێی کەوتووەت���ە بەغداو ئەو‬ ‫دەمەش ڕژێم هاتوچۆی بەهۆی شۆڕشی‬ ‫ئەیلوول���ەوە زۆر ئەس���تەم کردووە‪،‬بۆیە‬ ‫کاتێک الل���ۆ حەمە دەیەوێت بگەڕێتەوە‪،‬‬ ‫خەڵکێکی زۆر کە لە‌بە‌غدا دەبن‪ ،‬نامە بۆ‬ ‫کەس���وکاریان دەنووسن‌و دەیدەنە اللۆی‬ ‫عەرەبینەزان‪،‬ج���ا کە دەگاتە زاڵگە‌و ئەو‬ ‫هەموو نامەی���ەی پێدەبینن‪،‬دەڵین‪ :‬ئەمە‬ ‫چییە؟ ئەمیش هەموو عەرەبیزانینەکەی‬ ‫دەخاتە گ���ەڕ‌و دەڵێت‪( :‬ماکو عەرەب)‪.‬‬ ‫ئەم فەرمایش���تەی اللۆ گورگەکانی ڕژێم‬ ‫هار دەکات‌و بەردەبنە گیانی پەرێش���انی‬ ‫دەکەن‪ ،‬سە رباری ئەوەش (ماکو عەرەب)‬ ‫ی بۆ دەبێتە ناسناو‪ ،‬لەو ڕۆژەوە دەبێت‬ ‫بە‌الل���ۆ حەمەی ماکوعەرەب!‪ .‬بەدەگمەن‬ ‫کوردێک���ی نەتەوەپ���ەری خوێن���دەوار‬ ‫هەیە‪،‬کە جەمال نەبەز نەناسێت‪،‬چونکە‬ ‫نەب���ەز لەو پێش���ەنگانەی کوردە‪،‬كەهەر‬ ‫لەس���ەرەتای الوییەوە پێش���مەرگەیەکی‬ ‫ڕێب���ازی کوردایەتییە‪ ،‬ب���ەالف نا‪،‬بەڵکو‬ ‫بە‌بی���ر‌و بەزانس���ت‌و ش���ەونخوونی‌و‬ ‫بەقوربانیدان‪ .‬هەرچی مامۆس���تا حەمە‬ ‫کەریمیشە جێپێهەڵگری ئەو کەڵەمێردەی‬

‫کوردایەتیی���ە‪ .‬هەربۆ نموونە ئەو دەمەی‬ ‫م‪.‬حەمەکەری���م لەمیس���ر دەگەڕێتەوە‌و‬ ‫دەبێتە مامۆس���تا لەخانەی مامۆستایانی‬ ‫هەلێ���ر‪ ،‬دەبیێ���ت خوێندکارەکانی‪،‬ک���ە‬ ‫دەردەچن‪ ،‬دەبنە مامۆس���تای سەرەتایی‬ ‫لەگوندەکانی کوردس���تاندا‪،‬کەچی وانەی‬ ‫زمانی کوردی ڕێگەپێدراو نییە‌و لە‌خشەدا‬ ‫دانەنراوە‪،‬ئەم پێش���نیاز ب���ۆ بەڕێوەبەر‬ ‫دەکات‪،‬ئەویش دەڵێت ناتوانین لە‌خشتەدا‬ ‫بینووس���ین‪،‬هاوکات پسپۆڕیش���مان بۆ‬ ‫کوردی نییە‪ ،‬کاتی خۆی مامۆستا جەمال‬ ‫نەبەز ئ���ەوەی ب���ۆ دەکردین‪،‬داخەکەم‬ ‫نەما‪.‬م‪.‬حەمەکەری���م‬ ‫لە‌کوردس���تان‬ ‫دەڵێت‪:‬م���ن هەم‪.‬بەڕێڕێوەبەر دەڵێت‪:‬تۆ‬ ‫دەتوانی���ت ک���وردی بڵێیتەوە؟دەڵێ���ت‬ ‫بەڵێ‪.‬بەڕێوەب���ەر دەڵێت بەاڵم بۆت وەک‬ ‫وانە ئەژمار ناکرێت‌و نابێت لە‌خشتەش���دا‬ ‫بنووس���رێت‪ .‬دەڵێت‪:‬کێش���ەی ئ���ەوەم‬ ‫نییە‪،‬تەنیا ه���اوکارم ببە‪ ،‬تاوەکو ئەرک‌و‬ ‫خولیایەم بەجێبهێنم‪ ،‬ئەویش دەڵێت ‪ :‬تۆ‬ ‫ئەوە بکەیت‪،‬من ڕێگر نابم‪ .‬بەو چەش���نە‬ ‫مامۆس���تا نەبەزئاس���ا چاکی مەردانەی‬ ‫لێدەکاتب���ەالدا‌و ماندووویینەزانانە‪،‬ن���ەک‬ ‫ه���ەر وانەک���ە دەڵێتەوە‪ ،‬بگ���رە زمان‌و‬ ‫ئەدەب���ی نەتەوەک���ەی بەجۆرێ���ک الی‬ ‫خوێندکارەکان���ی خۆشەویس���ت دەکات‪،‬‬ ‫ک���ە دووات���ر نووس���ەری وەک جەمیل‬ ‫ڕەنجبەر‌و عەزیز گەردی‌و چەندان قەڵەمی‬ ‫بەبڕشتیان لێ دەرچووە‪.‬‬ ‫لەکۆتاییدا دەڵێم مەگەر بەخوێندنەوەی‬ ‫كتێب���ی ناوب���راو‌و بەرهەمەکانی دیکەی‬ ‫مامۆس���تا‪ ،‬دەنا ئەو زانیاری‌و زمانزانی‌و‬ ‫چێژەی‪،‬کە لەڕێی ڕێچکەی گێڕانەوەکانی‬ ‫مامۆستاوە بە‌خوێنەر دەگات‪،‬هەرگیز‬ ‫ئەم کورت���ە نووس���ینە لەباریدانابێت‬ ‫وەک پێویس���ت خوێنەری پێئاشنابکات‪.‬‬ ‫لەکۆتایی���دا ڕێ���ز‌و خۆشەویس���تم ب���ۆ‬ ‫مامۆس���تای ئازیزی بەڕاستی مامۆستا‌و‬ ‫سەرجەم دڵسۆزانی نەتەوەکەم‪.‬‬ ‫ــــــــــــــــــــــــــــــــــــ‬ ‫‪ _1‬ئ���ە‌و (زەعی���م س���دیق)ە‪ ،‬لە‪9‬ی‬ ‫حوزەیرانی ‪1963‬دا لەس���لێمانی‌و چەند‬ ‫ناوچەیەک���ی تری کوردس���تاندا کوردی‬ ‫ڕەش���ەکوژ کرد‪ ،‬کەچی دوای تەمەنێکی‬ ‫درێژ‪ ،‬بە‌تامپۆنی ئوتومبێل مرد‪.‬‬

‫‪18‬‬

‫تایبه‌ت‬

‫)‪ )620‬سێشه‌ممه ‪2018/4/10‬‬

‫سەرەتایەکی ئومێدبەخش‬ ‫د‪ .‬هەژار مەعروف‬ ‫مانگرتن‌و گردبونەوە‌و ڕێپێوانەکانی‬ ‫ئەم جارەی زیانلێکەوتوانی دەسەاڵتی‬ ‫ک���وردی کە نزیکەی نۆ ڕۆژی خایاند‬ ‫بە‌بەراورد بەوانی پێشو لەم خااڵنەدا‬ ‫جیاواز‌و باشتر بو‪:‬‬ ‫‪ .١‬با هێشتا بەشێوەیەکی الوازیش‬ ‫بێت ب���ەاڵم بادینان‌و هەولێریش���ی‬ ‫گرتەوە‪ ،‬مامۆس���تایان ‪ ،‬پزیش���کان‬ ‫بەتایبەتی دیواری ترس لە‌پاراستن‌و‬ ‫ئاس���ایش‌و پۆلیسی پارتیان شکاند‪،‬‬ ‫بەش���ێک لە‌دەس���تەی س���ەندیکای‬ ‫پزیش���کانی هەولێ���ر ئازایانە لە‌بەر‬ ‫چاوی کامێراکان���ی ڕاگەیاندن یاخی‬ ‫بون���ی خۆی ڕاگەیاند لەو بەش���ەی‬ ‫تری س���ەندیکا کە ک���ە گوێڕایەڵی‬ ‫کوێران���ەی پارت���ی دەکات‌و داوای‬ ‫کۆتایی پێهێنانی بایکۆتی پزیشکانی‬ ‫کرد‪.‬‬ ‫‪.٢‬لە ی���ەک کاتدا هەم���و هەرێمی‬ ‫کوردوس���تانی گرتەوە‪ ،‬بەشداربوان‬ ‫لە‌ڕوی ژمارەوە لە‌جارەکانی تر گەلێک‬

‫زۆرتر بون‪ ،‬بە‌تایبەتی لە‌س���لێمانی‌و‬ ‫دەڤ���ەری ڕاپەڕی���ن‌و گەرمی���ان‌و‬ ‫هەڵەبج���ە‌و کۆی���ە بە‌گوڕوتینێک���ی‬ ‫کوڵێنەرەوە بەڕیوەچون‪.‬‬ ‫‪.٣‬دروش���می س���ەرەکیی هەم���و‬ ‫گردبون���ەوەکان ئەمە بو‪ :‬لە‌گۆڕنانی‬ ‫یەکجاری‌و هەمیش���ەیی پاشەکەوتی‬ ‫موچە کە ملیۆنان ئینس���انی کوردی‬ ‫برس���ی‌و زەلیلک���ردوە‪ ،‬هەروەه���ا‬ ‫گێڕانەوەی قەرزی دو ساڵی پێشوی‬ ‫موچە کە کەوتۆتە س���ەر حکومەتی‬ ‫مایەپوچی پارتی‌و یەکێتی‪.‬‬ ‫‪ .٤‬ل���ە‌ڕوی چۆنایەتی���ەوە زۆر‬ ‫مەدەنی‌و ناتوندوتیژ بو‪ ،‬زیان بە‌هیچ‬ ‫کەس‌و ش���تێک نەکەوت‪ ،‬پزیشکان‬ ‫ئ���اوی خواردنەوەی���ان دەب���رد بۆ‬ ‫ئاس���ایش‌و پۆلیسەکان‪ ،‬دروشمەکان‬ ‫سیاسی‌و حیزبی نەبون بەڵکو دەربڕی‬ ‫گ���وزەران‌و باری ئابوریی زۆر خراپی‬ ‫خەڵکی دەکرد‪ .‬چەن���د نمونەیەک‪:‬‬ ‫موچە موچە بێ پاشەکەوت لە‌داهاتی‬ ‫گومرگ‌و نەوت ‪ /‬ئێمە دەرمانمان پێیە‬ ‫ئێوە س���یالحتان پێیە ‪ /‬ئاسایشیش‬ ‫بەڕێ���زن چونک���ە دەمانپارێزن ‪/‬‬

‫پزیش���کان‌و کارمەندان پشتیوانن‬ ‫بۆ هەموان ‪ /‬پەروەردەو تەندروستی‬ ‫پشتیوانی یەکتری ‪ /‬ئەم جەماوەرە‬ ‫ش���ێرە پش���تیوانی هەولێرە ‪ /‬بێ‬ ‫چەق���ۆ بێدەمانچە هاتوین بۆ داوای‬ ‫موچ���ە ‪ /‬چیتان ئ���ەوێ کارمەندان‬ ‫موچ���ە دزراوەکانمان‪ /‬دەس���ەاڵتی‬ ‫تااڵنچی موچەم���ان دادتان بەچی‬ ‫‪ /‬بۆ دەس���ەالت‌و کورسی میلەتێ‬ ‫مەک���ەن برس���ی ‪ /‬داوای موچەمان‬ ‫حەق���ە وەاڵمت���ان چەقۆ‌و ش���ەقە‬ ‫‪ /‬حوکمەت���ی چەقۆوەش���ێن ک���وا‬ ‫موچەم���ان داوەش���ێن‪ ،‬دروش���می‬ ‫(بڕوخێ دز ش���ەریکی دز) لە‌هەمو‬ ‫دروشمەکان زیاتر بو‪ ،‬لە‌سەرتاسەری‬ ‫کوردوستان سەدانهەزار بەدەنگی بەرز‬ ‫دەیانوتەوە‪ ،‬بێگومان مەبەست لە‌دز‬ ‫پارتیە‪ ،‬شەریکە دزیش یەکێتیە!‬ ‫‪ .٥‬هاوخەبات���ی‌و هاوپش���تیی‬ ‫پیشەکان لە‌نێوان خۆیاندا زۆر بەهێز‬ ‫بو‪ ،‬بۆ نمونە لە‌ب���ۆردی کارمەندانی‬ ‫پزیش���کیی مانگرت���ودا پزیش���کێک‬ ‫ب���ەردوام لە‌چاالکیەکانی���ان ئاگادار‬ ‫دەکرای���ەوە‪ ،‬پزیش���کانی گەنج کە‬

‫هێش���تا پس���پۆڕییان تەوانەکردوە‬ ‫لە‌هەمو پس���پۆڕیەکاندا کە نزیکەی‬ ‫‪ ٢٩‬بەش���ن ئەنجومەنی پزیش���کانی‬ ‫ناڕازی���ان دروس���تکردبو‌و لە‌بەرایی‬ ‫ڕۆژان���ی مانگرتن���دا ڕێپێوانێک���ی‬ ‫گەورەیان لە‌بەردەم نەخۆش���خانەی‬ ‫ژن���ان‌و منداڵبون���ە وە بەڕێک���رد تا‬ ‫بەردەم نەخۆشخانەی فریاکەوتن کە‬ ‫نزیکەی یەک هەفتە ڕۆژانە لە‌سەعات‬ ‫نۆی بەیانی���ەوە ت���ا ‪ ١٢‬ی نیوەڕۆ‬ ‫تەندروستکاران بە‌دوکتۆر‌و کارمەندی‬ ‫پزیشکی‌و پەرس���تار‌و موچەخۆرانی‬ ‫تری سەر بە‌دەس���گای تەندروستی‬ ‫گرددەبون���ەوە‌و داواکانیان بە‌دەنگی‬ ‫بەرز ڕادەگەیاند‪ .‬مانگرتنی پزیشکان‬ ‫هەمو بەشە هەستیارەکانیشی گرتەوە‬ ‫وەک چاودێری���ی ورد‌و دڵ‌و ژن���ان‌و‬ ‫منداڵب���ون‪ .‬فەرمانبەرانی مانگرتو‌و‬ ‫مامۆس���تایانی مانگرتوی زانکۆکان‌و‬ ‫پیش���ەدارەکانی تر وەک دادوەران‌و‬ ‫داواکاری گش���تی‌و دادنوس���ان‬ ‫و‪..‬ئەندازیار‌و کاسبکار‌و خانەنشینان‬ ‫وزیندانی سیاس���ی‌و پێش���مەرگەی‬ ‫دێری���ن و‪ ..‬وب���ەردەوام لە‌گ���ەڵ‬

‫مامۆس���تایانی پ���ەروەدە لە‌بەردەم‬ ‫دادگای سلێمانیدا لە‌نزیک چادرەکان‬ ‫کۆدەبونەوە‌و گوتاری خۆیان دەوت‪،‬‬ ‫چەندین پۆلیس بێترس هاتنە ڕیزی‬ ‫خۆپیشاندەران‪.‬‬ ‫‪.٦‬ژنان���ی کوردوس���تان ڕۆڵێک���ی‬ ‫سەرەکیان گێڕا لە‌بەرەنگاربونەوەی‬ ‫شێرانە بەرامبەر پەالماری پیاوەکانی‬ ‫دەسەاڵتی کوردی‪.‬‬ ‫پەندێک���ی ئەڵمان���ی دەڵێ���ت‪:‬‬ ‫ڕێکخس���تن نیوەی ژیانە! مانگرتنی‬ ‫ئەم جارە بە‌ڕونی ڕێکخس���تنی پێوە‬ ‫دیار بو بۆیە وا سەرکەوتوبو‪ .‬دەبێت‬ ‫ئیتر هەمو پیشەوەرانی کوردوستان‬ ‫ل���ە‌دەرەوەی پارت���ی‌و یەکێت���ی‌و‬ ‫حیزبەکانی تر سەندیکای سەربەخۆی‬ ‫ناحیزبی���ی خۆیان دروس���تبکەن کە‬ ‫نوێنەری ڕاس���تەقینەی پیشەکانیان‬ ‫ب���ن‌و هاوپیش���ەکانیان ڕێکبخەن بۆ‬ ‫بەرگری���ی ب���ەردوام لە‌مافەکانیان‪.‬‬ ‫دەبێت چونەوە سەر کار ببەسترێتەوە‬ ‫بە‌موچەی مانگانەی بەردەوامی بێ‬ ‫پاش���ەکەوت‪ ،‬ئەگەر نەدرا با کەس‬ ‫نەچێتەوە سەر کارەکەی!‬

‫دەبێت ئیتر هەمو‬ ‫پیشەوەرانی‬ ‫کوردوستان‬ ‫لە‌دەرەوەی پارتی‌و‬ ‫یەکێتی‌و حیزبەکانی‬ ‫تر سەندیکای‬ ‫سەربەخۆی‬ ‫ناحیزبیی خۆیان‬ ‫دروستبکەن کە‬ ‫نوێنەری ڕاستەقینەی‬ ‫پیشەکانیان بن‬

‫وەزارەتی پەروەردە‪ ،‬مامۆس���تا چ جۆرە خوێندن‌و کورد میژویەکی دریژیان‬ ‫هەیە لەبەهەڵە خوێندنەوەی‬ ‫مەنهەجێك بە‌خوێندكار دەیەوێ تەواو بكات!!‬ ‫ئامانجەکانی ئەمریکا‬ ‫یاسین نادر‬ ‫نابێ����ت دڵگ����ران بی����ن‌و بە‌حەق����دی‬ ‫سیاس����ییانە وەریبگرین‪ ،‬ب����ەاڵم لەماوەی‬ ‫ڕاب����ردوودا ڕوونتریش بیڵێی����ن لەماوەی‬ ‫دوو س����اڵی ڕابردوودا الوازترین مەنهەج‌و‬ ‫ئ����ەدای فێ����ركاری بەهۆی مامۆس����تاوە‬ ‫بە‌فێرخ����وازان بە‌ه����ۆكاری بایكۆت‌و هۆی‬ ‫سیاس����یتر گووتراوەتەوە‌و ئەوەش����ی لەم‬ ‫مەس����ەالنەدا دەبێت جێی پرس����یار بێت‬ ‫حكوم����ەت‌و كاربەدەس����تانی حكومی����ن‬ ‫ك����ە نەیانتوانیوە ژیانی شایس����تە بۆ ئەم‬ ‫توێژەو س����ەرجەم توێژەكان����ی تر دابین‬ ‫بكەن‪ ،‬هەرچەندە بابەتی جێی باس����ی من‬ ‫لێرەدا بواری پەروەردەو كاربەدەس����تان‌و‬ ‫بزوێنەران����ی ئەون كە هەمیش����ە لەماوەی‬ ‫ئەم س����ااڵنەدا جێی س����ەرنجی میدیایی‌و‬ ‫زۆرتری����ن باس‌و خواس����تەكان بوون‌و ئەم‬ ‫توێ����ژە‪ ،‬ئ����ااڵ هەڵگری شۆڕش����ی چین‌و‬ ‫توێ����ژەكان‌و خواس����تە ڕەواكان����ی ئەوان‬ ‫بووە‪ ،‬چوونكە بە‌جۆرێك تاك‌و ئەوەی كە‬ ‫بەرهەمداری ژینگەی ه����ەر كۆمەڵگایەكە‬ ‫لە‌ناواخن‌و پەروەدەكاری مامۆستاو ژینگە‬ ‫پەروەردەكەی ئەوەوەیە‪.‬‬ ‫هەمیشە زۆر تاك‌و هاواڵتی لەم واڵتەدا‬ ‫پرسیار‌و گلەیی ئەوە دەكەن بۆ مامۆستا‬ ‫دەبێت هەمیش����ە خاوەن����داری گلەییەكان‬ ‫بێت لە‌كاتێكدا هەموان بەجۆرێك گیرۆدەی‬ ‫دیاردەی ناخۆش‌و ژیانی هەژارانە لە‌سایەی‬ ‫دەسەاڵتداری الوازی دەوڵەتدارانی هەرێمدا‪،‬‬ ‫هەرچەندە وەاڵمەكەش هەمدیسان ئاسانەو‬ ‫كەسێك كە ڕۆڵی فێركار دەبینێت یەكێك‬ ‫لەو جەمس����ەرانەی فێری تاك‌و قوتابی‌و‬ ‫فێرخوازی دەكات‪ ،‬وریایی‌و ئامادەكردنی‬ ‫ئەو بە‌دونیای ئاڵۆزی ژیان‌و كێشمەكێشە‬ ‫جۆراوجۆرەكانێتی تا هەمیشە بەرانبەریان‬ ‫بوەستێت‌و تروسكایی گەشەكردنی خۆی‬ ‫تیایاندا ببینێتەوە‪.‬‬ ‫م����ادەم كە هەموان كەرت����ی پەروەردە‬ ‫بەهێزتری����ن كەرت����ی گەش����ەكردنی تاك‬ ‫ب����ۆ نەوەو كەس‌و تاك����ە جۆراوجۆرەكانی‬ ‫كۆمەڵگا هەمیشە لێ دەڕوانن‪ ،‬دەبێت لەو‬ ‫موعاناتەی مامۆستا‌و فێركاران تێبگەن كە‬ ‫خزمەتی ئەو خزمەت����ی هەموانەو پەیامی‬ ‫ئەوی����ش هەر ئ����ەو پەیامەیە ك����ە ژیانی‬ ‫ش����كۆمەندی تاكی لە‌ئێستاو داهاتوویەوە‬ ‫ب����ە‌دواوە دەبێت‌و لە‌چاوەڕوانیش����یدایە وا‬ ‫ببێ����ت‪‌.‬و هەر ج����ۆرە ئیهمالكردنێكی ئەم‬ ‫كەرتە لە‌ه����ەر كۆمەڵگاو ژینگەیەك زیانە‬ ‫قەرەبوونەكراوەكان����ی بەدواوە دەبێت كە‬ ‫لە‌پێناویدا دەبێت هەمیشە كەس‌و تاكەكان‬ ‫بۆ خزمەتكردنی گیان فیدایی بكەن‌و ئەو‬ ‫وەك س����ونبولە گەشەكردووەكەی ژیانیان‬ ‫تەماشا بكەن‌و بەربەستەكانی بەهۆی هەر‬ ‫ئامرازێكەوە بێت لەنێو ببەن‪.‬‬ ‫پاش ئ����ەم گووتنانە كە ئاماژەم پێكرد‬ ‫لەماوەكان����ی ڕاب����ردوودا خۆزگە بەقەدەر‬ ‫فێركاریەكانی مامۆستاو توێژی پەروەردەكار‬

‫لە‌پێناوی ڕۆڵەی ئەم نیشتیمانەشدا بوایە‬ ‫نەهێش����ترابایە خوێندن‌و بواری پەروەردە‬ ‫پەكبخرایاو هەموان پش����ت لە‌مامۆس����تاو‬ ‫توێ����ژی مامۆس����تایان پەیام����ی نابودی‬ ‫نەوەكانیان بە‌گوێی دەسەاڵتداران بدایا كە‬ ‫گوێ ڕانەگرتن لە‌خواستی پەروەردەكاران‌و‬ ‫مامۆستایان لە‌هەرێمدا واتە نەمانی بونیەی‬ ‫مرۆڤایەتی‌و تێكچوونی ش����یرازەی تەواوی‬ ‫خێزان‌و كۆمەڵگاو ن����ەوەی چاوەڕوانكراو‬ ‫بە‌ئومێدی داهاتوو‪.‬‬ ‫هەمیشە ئەوە لە‌ڕوانگەی پەروەردەی‬ ‫هەرێمەوە بەبیر دەهێنرێتەوە كە سستەمی‬ ‫خوێندنی كوردستان هاوشێوەو نزیكییەكی‬ ‫لە‌سس����تەمی خوێندن‌و پەروەردەی واڵتی‬ ‫س����وید‌و چەن����د واڵتێكی ت����رەوە نزیكە‪،‬‬ ‫ب����ەاڵم لەماوەی ئەم چەند س����اڵەو پاش‬ ‫توێژین����ەوەی جۆراوج����ۆر دەركەوت ئەم‬ ‫قس����انە جگە لە‌گوتنێك����ی لە‌خوباییانەو‬ ‫خۆنواندنە بۆ دونیای دەرەوە زیاتر نەبوو‪،‬‬ ‫ماف‌و ئەركەكان ك����ە كۆڵەكەی بنەڕەتی‬ ‫خوێندكار‌و مامۆستان‪ ،‬خراپ تەقیمی بۆ‬ ‫ك����راوەو ئێمەو ئەوان بەق����ەدەر جیاوازی‬ ‫ئاس����مان‌و زەوی جیاوازیم����ان لە‌ئ����ەداو‬ ‫كردەك����ی كردن‌و بە‌سس����تەماتیك كردنی‬ ‫كەرتی پەروەردەدا هەیەو بگرە خوێندنی‬ ‫ساڵێكی واڵتی سوید بەو هەموو ئەدەوات‌و‬ ‫هەلڕەخس����اندنەی بۆ توێ����ژی خوێندكار‌و‬ ‫مامۆس����تای كە دابینی ك����ردووە هاوتای‬ ‫خوێندنی ‪ 5‬س����اڵەی ئەم كوردستانەیەو‬ ‫ماوەی ساڵێكی خوێندن ئەوان كە نزیكەی‬ ‫‪ 220‬ڕۆژ كات����ی ت����ەواو ب����ۆ خوێندكارو‬ ‫مامۆس����تایەتی‌و لە‌ه����ەزار ڕۆژ ل����ە‌ڕووی‬ ‫پەروەردەیی ڕێكوپێكی كوردستان دەدات‪،‬‬ ‫لەگەڵ ئەمەشدا هێش����تاكە ئەوان هەوڵی‬ ‫زیاتری����ش لەمبارەیەوە ب����ۆ زیاتر بوونی‬ ‫تەكلیفات����ی دەرەوەی ژینگەی پەروەردەو‬ ‫ب����ا بڵێی����ن قوتابخانەش بۆ مامۆس����تاو‬ ‫خوێندكارانی����ان دەدەن ت����ا كاتەكان����ی‬ ‫دەرەوەی خوێندنگاش خۆخەریك بە‌بواری‬ ‫ترەوە زۆر نەبن‪.‬‬ ‫ماوەی س����اڵێكی خوێندن����دن با بڵێین‬ ‫لە‌كوردس����تان خ����ۆی ل����ە‌‪ 30‬هەفت����ەی‬ ‫س����ەرەكی وانەخوێندنەوە دەدات كە هەر‬ ‫وەرزێك����ی نزیك����ەی خ����ۆی لە‌‪15‬حەفتە‬ ‫خوێندن����ی ب����ەردەوام دەدات‪ ،‬بەاڵم بەو‬ ‫هەم����وو دواكەوتووییەمان لە‌سس����تەمی‬ ‫خۆمان گووتەنی پەیڕەوكراوی سویدیمان‪،‬‬ ‫وەزارەت����ی پ����ەروەردە بە‌دەرەجەی����ەك‌و‬ ‫مامۆس����تایانی ئ����ەم كەرت����ە دەیانەوێت‬ ‫لە‌م����اوەی دوو هەفت����ەدا چ وانەی����ەك‬ ‫بەخوێن����دكار‌و ڕۆڵەی ئەم واڵتە بگەیەنن‪،‬‬ ‫لەم نێوەندەدا با لە‌دەس����ەاڵتێك گەڕێین‬ ‫كە تا ش����تەكان بە‌ناس����كێتی‌و تەقینەوی‬ ‫جەماوەری نەگات هەنگاو‌و چارەسەری خۆ‬ ‫پ����ێ نییەو ئیتر بەوان چی منداڵ‌و ڕۆڵەی‬ ‫واڵت تیا بچن‌و ئاوارەو وەیالن بمێننەوەو‬ ‫تاكێكی بێسود‌و بێ نرخیان لە‌كۆمەڵگا لێ‬ ‫دەربچێت‪.‬‬ ‫وەك گووتم ئەوی ئەمڕۆ لە‌كوردستاندا‬ ‫پاش گوێ نەگرتن لە‌خواستی مامۆستایان‬

‫ترسناكترین‬ ‫دیاردەی جیهانییە‬ ‫كە بتەوێت‬ ‫ساڵێكی خوێندن‬ ‫كە لەسەدا ‪%80‬ی‬ ‫كاتی دیاریكراوی‬ ‫خوێندنی ڕۆژانەی‬ ‫بەفێڕۆ چوو بێت‌و‬ ‫بتەوێت بە‌لە‪%20‬ی‬ ‫كاتی ماوە باس‬ ‫لە‌بەڕێكردنی ساڵی‬ ‫خوێندن‌و داهاتووی‬ ‫ساڵی خوێندن‬ ‫بكەیت‬ ‫بەتایبەت پ����اش مانگرتنێكی درێژخایەن‌و‬ ‫گوێن����ەدان بەخواس����تەكانیان ڕوودەدا‬ ‫ترسناكترین دیاردەی جیهانییە كە بتەوێت‬ ‫ساڵێكی خوێندن كە لەسەدا ‪%80‬ی كاتی‬ ‫دیاریكراوی خوێندنی ڕۆژانەی بەفێڕۆ چوو‬ ‫بێت‌و بتەوێت بە‌لە‪%20‬ی كاتی ماوە باس‬ ‫لە‌بەڕێكردنی س����اڵی خوێندن‌و داهاتووی‬ ‫س����اڵی خوێندن بكەیت‪ ،‬ئەمە چ وانەیەكە‬ ‫ك����ە فێ����ری خوێن����دكاری دەكرێ����ت‌و چ‬ ‫پەیامێكی پەروەردەیی بەوان دەگەیەنرێت‬ ‫جگ����ە لە‌ئیهانەك����ردن بە‌ت����اك‌و فێرخواز‬ ‫نەبێت‪.‬‬ ‫گ����ەر هەڵس����ەنگاندن‌ێکی بچووكی����ش‬ ‫لە‌كاتی سوودبەخش����ی خوێندن لە‌ماوەی‬ ‫س����اڵێكی خوێن����دن لە‌هەندێ����ك واڵت����ی‬ ‫دونی����ا وەربگری����ن ك����ە ئ����ەوان لە‌كاتی‬ ‫هەس����تیاری جەنگ‌و ئاڵۆزی‌و ناخۆش����ی‌و‬ ‫دیاردەی سروش����تی‌و زۆر شت‌و بواریتر‪،‬‬ ‫نەك داواكردن ب����ۆ مووچەو حەق‌و مافی‬ ‫پ����ەروەردەكار‌و مامۆس����تایان‪ ،‬خوێندكار‬ ‫لە‌ئەگ����ەری نەخوێندنی نیوەی ئەم كاتانە‬ ‫خوێندنی����ان بەهژمار نەك����راو دەزانرێت‪،‬‬ ‫هەڵبەت پاش ه����ەزاران ڕێگاو هەلومەرج‬ ‫ڕەخساندن كە باوەڕناكەم لە‌ژینگەی ئەم‬ ‫واڵتانەشدا شتی وا ڕوویدا بێت‪.‬‬ ‫‪ -‬لە‌واڵتی فەڕەنس����ادا ماوەی نیوەندی‬

‫س����اڵێكی خوێن����دن ‪ 185‬ڕۆژی وان����ە‬ ‫خوێندن����ە‪ ،‬ك����ە ب����ە‌‪ 4‬وەرزی ‪ 7‬هەفتەی‬ ‫دابەش دەبێت‪ ،‬كە هەریەكێك لەم وەرزانە‬ ‫تەواوكاری وەرزەكانی پێشووترن‪.‬‬ ‫ یاب����ان خاوەنی زۆرتری����ن ڕۆژەكانی‬‫خوێن����دن ب����ۆ خوێندكارانێتی و‪ 243‬ڕۆژ‪،‬‬ ‫خوێن����دكاری ئەم واڵتە وان����ە دەخوێنن‪،‬‬ ‫قۆناغی سەرەتای لەم واڵتە‪35‬حەفتە وانە‬ ‫خوێندنەوەی����ە كە ڕۆژانە ‪ 5‬تا ‪ 6‬كاتژمێر‬ ‫وانە لە‌شەش ڕۆژی هەفتەدا لە‌سێ وەرزدا‬ ‫دەخوێن����ن‪ ،‬كە دابڕان����ی هەریەكێك لەم‬ ‫وەرزان����ە بۆ ماوەیەك بە‌كوفری زانس����تی‬ ‫دەزانن‌و زۆر كەس‌و بەرپرس����ی ئەم واڵتە‬ ‫لە‌كات����ی دابڕانی ئ����اوا واز ل����ەكار وەك‬ ‫هەڵوێس����تێك دەهێنن‌و یان خود س����زای‬ ‫قورسی س����ەبەبكارانی لەمەر فەوتاندنی‬ ‫كەرت����ی خوێن����دن دەدەن‪ ،‬هەمیش����ە‬ ‫بەڕێوب����ەران‌و دەس����ەاڵتدارانی ئەم واڵتە‬ ‫هەموو شتێك لە‌پێناو زانست‌و فێركردندا‬ ‫دەكەنە قوربانیی زانست‌و خوێندن‪.‬‬ ‫ ئەمریكاو كۆریای باشوور‪ -‬كوریایی‬‫باش����ووریش نزیك����ەی ‪ 220‬ڕۆژ كاتەكانی‬ ‫خۆی����ان لەم����اوەی س����اڵێكی خوێن����دن‬ ‫لە‌خوێندنگاكاندا تێدەپەڕێنن‌و خوێندكارانی‬ ‫ئەم واڵتە بەپێی هەڵس����ەنگاندنێك وەك‬ ‫ڕكەب����ەری ئەمریكیی����ەكان مانگێك زیاتر‬ ‫وان����ە خوێن����دن نس����بەت بە‌قوتابخانەو‬ ‫خوێندنگاكان����ی ئەمری����كا دەخوێن����ن‌و‬ ‫دەگووترێت ئەمریكاش بە‌هاوشێوەی ئەم‬ ‫واڵتە لە‌داهاتوودا كات‌و س����اتی خوێندنی‬ ‫خوێن����دكاری لەم واڵت����ەدا زیاتر دەكات‪،‬‬ ‫چونكە ئەمریكا ماوەی خوێندن لە‌ساڵێكدا‬ ‫ب����ۆ خوێندكارانی ‪ 175‬تا‪ 187‬ڕۆژێكە كە‬ ‫لە‌زۆر واڵت����ی دونیا كەمت����رەو هەندێكی‬ ‫پش����ووی زیاتری بەنسبەت واڵتانیتر وەك‬ ‫سەری ساڵ‌و هاوشێوەكانی هەیە‪.‬‬ ‫ئیت����ر لە‌هەندێ����ك واڵتی ت����ری وەك‬ ‫تایلەن����د‌و هوڵەند‌و س����كۆتەلەند‌و هۆنك‬ ‫كۆنگ‌و لوكسامبۆرگ‌و‪..‬هتد‪ ،‬ماوەی ساڵی‬ ‫خوێندن ‪ 200‬ڕۆژە‪.‬‬ ‫"پرس����یارەكە لە‌ئێس����تادا بە‌نسبەت‬ ‫خوێندن‌و پڕۆسەی پەروەردە لە‌كوردستاندا‬ ‫ئەمەی����ە هەر یەكێ����ك ل����ەم واڵتانە كە‬ ‫بە‌نموونە هێنام����ەوە فەوتانی هەفتەیەك‬ ‫ساڵی خوێندنی بە‌كوفری زانستی دەزانن‌و‬ ‫هەموو ش����تێك‌و هەم����وو بەرژەوەندییەك‬ ‫لە‌پێناوی تەنان����ەت فەوتانی یەك هەفتە‬ ‫لە‌بەرژەوەندی خوێندكار بە‌دەرەجەیەك كە‬ ‫چەقی سەرەكیی ئەم كەرتەیەو فێركەران‌و‬ ‫مامۆس����تایانی وەال دەنێ����ن‪ ،‬چوونك����ە‬ ‫دواكەوتوویی ل����ەم كەرتەدا دواكەوتوویی‬ ‫سەرجەم سیكتەرەكان دەزانن‪.‬‬ ‫بەاڵم ئ����ەوی تێبینی دەكرێت هیچ‬ ‫واڵتێكی دونیاو بەرپرس����انیی‪ ،‬ئەوەندەی‬ ‫بەرپرسانی ئەم هەرێمە لە‌بواری خوێندن‌و‬ ‫پ����ەروەردەوە‪ ،‬ئیهمالك����ەر‌و گاڵتەج����ار‬ ‫بەنس����بەت یەكەم كەرتی پێشكەوتوویی‬ ‫واڵت خەمس����ارد‌و نەبینی����وە‌و بگ����رە‬ ‫پێچەوان����ەی دونی����ا هەنگاو ب����ۆ بواری‬ ‫پەروەردەمان وا دەهاوین‪.‬‬

‫یۆست هیلتەرمان‬ ‫وەرگێران‪ :‬هیمن ئەحمەد‬

‫بۆ چەند دەیەیەکە‬ ‫وەک کەمینە ناچار‬ ‫کراون لەپیناو‬ ‫مافەکانیان بجەنگن‪.‬‬ ‫لەو رێگەیەوە‬ ‫هەوڵدەدەن بۆ‬ ‫سود وەرگرتن لەم‬ ‫تیکۆشانە لەپێناو‬ ‫دەولەتیکی تایبەت‬ ‫بە‌خۆیان‬

‫س���ەرۆکە ی���ەک ل���ەدوای یەکەکانی‬ ‫ئەمری���کا‪ ،‬دژایەت���ی ئەمریکای���ان ب���ۆ‬ ‫گۆڕان���کاری لەس���نورەکانی ئیس���تای‬ ‫خۆرهەالتی ناوەراستدا کردۆتەوە‪ .‬چەند‬ ‫بارە کردوەتەوە‪.‬‬ ‫لەهەمانکاتدا‪ ،‬واش���نتۆن بۆ ماوەیەکی‬ ‫دورو درێژ پێویس���تیی بەک���ورد بوە بۆ‬ ‫مانەوەیان لەهاوپەیمانیەتیەکی بەهێزدا‬ ‫لە‌ملمالنێیەک���ی م���ەودا فراوانت���ر دژی‬ ‫روسیاو ئێران‌و س���ەدام حسێن‌و داعش‪.‬‬ ‫ئەمەش بوە هۆی دروس���تبونی جۆرێک‬ ‫لەناڕونی ل���ەو ئاماژانەی بەس���ەرکردە‬ ‫کوردەکان گەیشتبو یان وایان لێکدابۆوە‬ ‫کە بۆیان نێردراوە‪.‬‬ ‫س���ەرباری ئ���ەوەش‪ ،‬لەدوای س���الی‬ ‫‪ ،2013‬دەنگە بەهێزەکان لەواش���نتۆن‪،‬‬ ‫لەوان���ەش ج���ۆن مەکەی���ن‌و جۆبایدن‪،‬‬ ‫پش���تگیریان لەحکومەت���ی هەرێم���ی‬ ‫کوردستان لەناکۆکییەکانی لەگەڵ بەغدا‬ ‫کردو جۆرێ���ک لەنەرمونیانیان بەرامبەر‬ ‫بەخواس���تی س���ەربەخۆیی کورد نیشان بەالم لەماوەی سئ س���اڵدا‪ ،‬ئەو نیمچە‬ ‫دابو‪ .‬دەیانویس���ت باوەڕ بەوە بکەن کە بەڵینەش لەپەیماننامەی لۆزان البرا‪.‬‬ ‫کوردەکان یەکێکن لە‌گەورەترین نەتەوە‬ ‫چی‌ ئەبو ئەگ���ەر هیزە داگیرکەرەکان‬ ‫بێ دەوڵەتەکان‪.‬‬ ‫رێگەی���ان بەک���وردەکان بدای���ە ب���ۆ‬ ‫هەوڵی‬ ‫کوردەکان‬ ‫س���الە‬ ‫ماوەی سەد‬ ‫دروس���تکردنی دەولەتی���ک لەدەی���ەی‬ ‫هەستی‬ ‫لەبەرئەوەی‬ ‫دەدەن‪.‬‬ ‫سەربەخۆیی‬ ‫بیستەکانی سەدەی رابردودا؟‬ ‫هەست‬ ‫وا‬ ‫بوە‪.‬‬ ‫دروست‬ ‫ال‬ ‫چەوسانەوەیان‬ ‫دەرەنجامی رێککەوتنامەی س���ایکس‬ ‫دەکەن وەک ئەوەی لەناو نەتەوەیەکی بێ بیکۆ ماوەی سەدەیەکە کوردی نیگەران‬ ‫دەوڵەتی بەمیرات‌و ژینەتیک بەر نەفرەت ک���ردوە‪ ،‬ه���ەروەک هەس���تی نیگەرانی‬ ‫کەوتو ژیاون‪ ،‬کە هەمیشە نادادپەروەری‌و عەرەب لەماوەی سەدەی رابردودا بەهۆی‬ ‫خیان���ەت بونەتە بنەمای بەس���ەرهات‌و پارجە پارچەکردن���ی جیهانی عەرەبی‪.‬‬ ‫مێژویان‪ ،‬کێش���ەو کارەساتەکانیش���یان ئەمەش لەبەرئەوەی بەریتانیاو فەرەنسا‬ ‫لەنەوەیەکەوە دەگوازرێتەوە بۆ نەوەکانی ئەوەی پیشبینیان دەکرد بۆ سەربەخۆیی‬ ‫ت���ر بەبئ چارەس���ەر‪ .‬لەبەرئەوە رقیکی کوردستان‪ ،‬ئەو روبەرە بو کەزۆر کەمتری‬ ‫زۆریان ل���ەو ریکەوتننامە نهنیییە هەیە لە‌ناوچە کوردنشینەکان ئەگرتەوە‪.‬‬ ‫کە س���اڵی ‪ 1916‬لەناوەڕاستی جەنگی‬ ‫نەت���ەوەی ک���ورد پارچ���ە پارچ���ە‬ ‫جیهانی یەکەمدا‪ ،‬لەنێوان مارک سایکس‌و کراون‪ ،‬هەروەک���و عەرەبەکان‪ ،‬خاوەنی‬ ‫فرنسوا جۆرج بیکو ئیمزا کرا‪ ،‬کە ئەوان ئەزمونێک���ی دورودرێ���ژی پ���ەرۆش‬ ‫ناوچەکان���ی ژێ���ر دەس���ەاڵتی داهاتوی بەیەکگرتن���ن‪ .‬تەنانەت ئەگەر کوردەکان‬ ‫فەرەنس���او بەریتانیایان دیاریکرد‪ :‬نەک ببونایەت���ە خاوەن دەوڵەتی���ش ئەمڕۆ‪،‬‬ ‫لەبەرئ���ەوەی ئ���ەوان ریکەوتننامەیەکی ئەم هەست‌و سۆزە بە‌بەهێزی دەمایەوە‪.‬‬ ‫راس���تەقینەی دابەشکاری جیهانی دوای لەبەرئەوە تیکۆش���انی ئ���ەوان لەپیناو‬ ‫عوسمانیان کردووە‪ ،‬بەڵکو لەبەرئەوەی ئ���ازادی‌و ش���كاندنی‌ بەربەس���تەکانە‪.‬‬ ‫ئ���ەو س���نورانەی کێش���ابویان ئەوەی لەبەرانب���ەردا‪ ،‬کوردەکان دابەش���کراون‬ ‫نیش���اندابو‪ ،‬ک���ە هێز بۆ دابەش���کردنی بەس���ەر تورکیاوعێراق‌وئێران‌و سوریادا‪،‬‬ ‫دەس���تکەوتەکانی جەنگ‪ ،‬لەسەرو هەمو بۆ چەن���د دەیەیەکە وەک کەمینە ناچار‬ ‫ش���تەکانی ترەوە بون بۆ ئیمپراتۆریەتە کراون لەپیناو مافەکانیان بجەنگن‪ .‬لەو‬ ‫س���ەرکەوتوەکانی جاران‌و سەرکەوتوی رێگەیەوە هەوڵدەدەن بۆ سود وەرگرتن‬ ‫جەنگی یەکەمی جیهانی‪.‬‬ ‫لەم تیکۆشانە لەپێناو دەولەتیکی تایبەت‬ ‫ک���ە‬ ‫پەیماننامەی���ەی‬ ‫بەپێ���ی ئ���ەو‬ ‫بە‌خۆیان‪.‬‬ ‫س���الی ‪ 1920‬بەن���اوی پەیماننام���ەی‬ ‫س���یڤەرەوە بڕیاری لەسەردرا‪ ،‬دان نرابو‬ ‫‪The Atlantic Daily. 31 October‬‬ ‫بەدروس���تکردنی دەولەتیک���ی کورددا‪،‬‬ ‫‪2017. Joost Hiltermann.‬‬

‫تایبه‌ت‬

‫)‪ )620‬سێشه‌ممه ‪2018/4/10‬‬

‫‪19‬‬

‫شه‌ونم بۆ خۆ ‌ی كوشت؟‪ ..‬پاشماوە‬ ‫ته‌نان���ه‌ت نووك���ی‌ خه‌نجه‌ره‌ك���ه‌ ‌ی‬ ‫له‌به‌ر تیش���ك ‌ی هه‌تاوه‌كه‌دا له‌وس���ه‌ر ‌ی‬ ‫ئه‌پارتمانه‌كه‌ بریس���كه‌ ‌ی هاتووه‌‪ ،‬ئید ‌ی‬ ‫ش���ه‌ونم ته‌واو بێ هی���وا ده‌بێت له‌ژیان‌و‬ ‫بە‌ده‌ستی‌ خۆی‌‪ ،‬خۆی‌ ده‌كوژێ‪.‬‬ ‫ب���ه‌اڵم بە‌بۆچوونی‌ من‪ ،‬ش���ه‌ونم هه‌ر‬ ‫ده‌بوو خۆی‌ بكوژێ‪ ،‬له‌هه‌ر ئان‌و ساتێك ‌ی‬ ‫دیك���ه‌دا بوای���ه‌ ه���ه‌ر خۆ ‌ی ده‌كوش���ت‬ ‫ته‌نانه‌ت بە‌بێ ده‌ركه‌وتن‌و بینین ‌ی خزم ‌ی‬ ‫مێرده‌كه‌ش���ی‌‪ .‬ته‌نیا ئه‌گه‌ری‌ ش���یاو بۆ‬ ‫ئه‌وه‌ی‌ شه‌ونم پرس ‌ی ژیانی‌ هه‌ڵبژاردایه‌‌و‬ ‫ته‌س���لیمی‌ پرس��� ‌ی مردن نه‌بوایه‌ ئه‌و‌ه‬ ‫ب���وو خاتوو مۆل���ی‌ گورجوگۆلتر‌و وریاتر‬ ‫كار ‌ی بۆ بكردایه‌‌و ه���اوكاری‌ بكردای ‌ه بۆ‬ ‫ئه‌وه‌ی‌ پس���پۆرێكی‌ س���ایكۆلۆژ ‌ی كار ‌ی‬ ‫له‌سه‌ر بیناكردنه‌وه‌ی‌ ده‌روون‌و كه‌سێت ‌ی‬ ‫داڕووخ���اوی‌ ش���ه‌ونم بكردای���ه‌‌و بۆ ناو‬ ‫باوه‌شی‌ ژیانی‌ بگه‌ڕاندایه‌ته‌وه‌‪ ،‬له‌جیات ‌ی‬ ‫په‌یڕه‌وكردن��� ‌ی ڕۆتین��� ‌ی چاوپێكه‌وتن‌و‬ ‫وه‌رگرتن���ی‌ ش���ه‌ونم وه‌ك په‌ناب���ه‌ر له‌و‬ ‫واڵته‌‪.‬‬ ‫ش���ه‌ونم كاتێك كه‌ زیندان بە‌جێدێڵێت‬ ‫له‌پێناوی‌ پاراستنی‌ ژیانیدا ڕوو له‌ماڵێك‬ ‫ده‌كات بێئ���ه‌وه‌ی‌ بزانێ ل���ه‌و ماڵ ‌ه چ ‌ی‬ ‫ده‌گ���وزه‌رێ‪ ،‬ملی‌ ڕێگ��� ‌ه ده‌گرێ‌و خۆ ‌ی‬ ‫ته‌س���لیمی‌ ژیانێك���ی‌ نادی���ار ده‌كات‪.‬‬ ‫پاش���ان دیس���انه‌و‌ه له‌پێناوی‌ پاراستن ‌ی‬ ‫ژیانی���دا ته‌نان���ه‌ت جه‌س���ته‌ی‌ خ���ۆ ‌ی‬ ‫ده‌فرۆش���ێ بۆ ئه‌وه‌ی‌ ل���ه‌و ماڵه‌دا ماف ‌ی‬ ‫مانه‌وه‌ ‌ی هه‌بێ‪ ،‬تا دوور بێت له‌ده‌س���ت ‌ی‬ ‫كه‌س���وكاری‌ مێرده‌ك���ه‌ی‌‪ .‬ه���ه‌ر له‌به‌ر‬ ‫پاراس���تن ‌ی ژیان ‌ی به‌و جه‌سته‌ نازداره‌ ‌ی‬ ‫پار‌ه په‌ی���دا ده‌كات تاكو ب���ۆ ده‌ره‌وه‌ ‌ی‬ ‫واڵت ڕابكات‌و بە‌یه‌كجاره‌ك ‌ی نه‌فره‌ت له‌و‬ ‫كۆمه‌ڵگه‌یه‌‌و ل���ه‌و ژیان ‌ه بكات ك ‌ه هه‌موو‬ ‫س���اتێك ‌ی مردنێك ‌ه بۆ ئه‌و‪ ،‬هه‌روه‌ها بۆ‬ ‫ئه‌وه‌ی‌ له‌و ژیان ‌ه سه‌رلێشێواوییه‌ ڕزگار ‌ی‬ ‫ببێت ك ‌ه هه‌میش���ه‌ ترس���ی‌ كوش���تنی‌‬ ‫له‌الیه‌ن كه‌س���وكاری‌ مێرده‌كه‌یه‌وه‌ وه‌ك‬ ‫مێرده‌زمه‌ی���ه‌ك وایه‌‌و نایه‌ڵێ ئاس���وود‌ه‬ ‫ببێت‪ .‬كه‌واته‌ ئه‌و هه‌موو ش���تێكی‌ كرد‌ه‬ ‫قوربان ‌ی له‌پێناوی‌ پاراستنی‌ ژیانیدا‪ ،‬ئه‌ ‌ی‬ ‫دواجار بۆ خۆی‌ كوشت؟‬ ‫ش���ه‌ونم كاتێك ب���ۆ دواج���ار بڕیار ‌ی‬ ‫سزادان به‌و ش���ێواز‌ه پڕ له‌ئازار‌ه بە‌سه‌ر‬ ‫جه‌س���ته‌ ‌ی خۆیدا ده‌س���ه‌پێنێ‪ ،‬ته‌ماه ‌ی‬ ‫له‌گه‌ڵ وێنه‌ی‌ بكوژ ده‌كات‪ .‬الواز ته‌ماه ‌ی‬ ‫له‌گه‌ڵ به‌هێز ده‌كات‪ ،‬له‌م كاته‌دا كه‌س ‌ی‬ ‫الواز ك ‌ه شه‌ونمه‌ ده‌بێت ‌ه هه‌ڵگر ‌ی هه‌موو‬

‫خه‌سڵه‌ته‌كانی‌ ش���ه‌ڕانگێزی‌‌و بە‌ته‌واو ‌ی‬ ‫ده‌بێته‌ كاراكت���ه‌ر ‌ی به‌هێ���ز‌و له‌توانایدا‬ ‫ده‌بێت هه‌م���وو ئه‌و ڕه‌فتاران���ه‌ بنوێنێ‬ ‫ك ‌ه كه‌س��� ‌ی به‌هێز به‌رامبه‌ر نێچیره‌كه‌ ‌ی‬ ‫ده‌ینوێنێ تا هه‌س���ت بە‌شه‌هامه‌ت ‌ی خۆ ‌ی‬ ‫بكات‌و ئه‌و برینان ‌ه له‌كه‌رامه‌تیدا س���اڕێژ‬ ‫ب���كات ك��� ‌ه كه‌س���ی‌ الواز بۆت���ه‌ هۆكار‬ ‫له‌دروستبوونیاندا‪.‬‬ ‫ش���ه‌ونم كاتێك باوه‌ش بە‌خۆشه‌ویست ‌ه‬ ‫كۆنه‌كه‌یدا ده‌كات‌و هاوسه‌ره‌كه‌ ‌ی به‌سه‌ر‬ ‫ئه‌و دیمه‌نه‌دا دێته‌وه‌‪ ،‬بێگومان بە‌هه‌موو‬ ‫پێوه‌ره‌كان��� ‌ی كۆمه‌ڵگ ‌ه ئه‌م���ه‌ خیانه‌ت ‌ی‬ ‫گه‌وره‌ی���ه‌‌و س���زاكه‌ی‌ ته‌نیا كوش���تنه‌‪،‬‬ ‫بۆی���ه‌ ش���ه‌ونم ته‌ماه ‌ی له‌گ���ه‌ڵ وێنه‌ ‌ی‬ ‫هاوس���ه‌ره‌كه‌یدا ده‌كات‌و خۆی‌ ده‌كوژێ‪،‬‬ ‫چونكه‌ له‌گ���ه‌ڵ هه‌موو خه‌س���ڵه‌ته‌كان ‌ی‬ ‫هاوس���ه‌ره‌كه‌یدا پێكه‌وه‌نووسان ده‌كات‌‌و‬ ‫ڕه‌فتار ‌ی چاوه‌ڕوا‌نكراویش له‌هاوسه‌ره‌كه‌ ‌ی‬ ‫به‌رامب���ه‌ر ئ���ه‌و تاوان ‌ه گه‌وره‌ی���ه‌‪ ،‬ته‌نیا‬ ‫كوشتن‌و له‌ناوبردنه‌‪.‬‬ ‫ش���ه‌ونم كاتێ���ك له‌به‌رامب���ه‌ر پاره‌دا‬ ‫جه‌سته‌ی‌ خۆ ‌ی ده‌فرۆش���ێ‪ ،‬واته‌ كار ‌ی‬ ‫له‌شفرۆش���ی‌ ده‌كات‪ ،‬دیسانه‌وه‌ سزاكه‌ ‌ی‬ ‫كوش���تنه‌‪ ،‬بۆی ‌ه ته‌ماهی‌ له‌گ���ه‌ڵ وێنه‌ ‌ی‬ ‫باوك‌و پیاوه‌كان���ی‌ بنه‌ماڵه‌كه‌ ‌ی ده‌كات‌و‬ ‫خۆی‌ ده‌كوژێ‪.‬‬ ‫ئید ‌ی له‌و ساته‌دا ئه‌وه‌ ‌ی پرچه ئه‌ستوور‌و‬ ‫ئاڵۆزكاو‌ه سه‌رنجڕاكێش���ه‌ره‌كان ‌ی شه‌ونم‬ ‫ده‌بڕێ‪ ،‬ئه‌و‌ه شه‌ونم خۆ ‌ی نییه‌‪ ،‬ئه‌وه‌ ‌ی‬ ‫بە‌ده‌م��� ‌ی چه‌قۆیه‌كی‌ تی���ژ بە‌له‌زه‌ته‌و‌ه‬ ‫جه‌سته‌ ‌ی شه‌ونم ده‌شێوێنێ‪ ،‬شه‌ونم خۆ ‌ی‬ ‫نییه‌‪ ،‬ئه‌وه‌ باوكییه‌تی‌‪ ،‬هاوسه‌ره‌كه‌یه‌تی‌‪،‬‬ ‫ته‌نانه‌ت خۆشه‌ویسته‌كه‌یه‌ت ‌ی ك ‌ه ئه‌ویش‬ ‫پیاوێك بوو له‌پیاوه‌كان ‌ی كۆمه‌ڵگ ‌ه گه‌رچ ‌ی‬ ‫بە‌حیساب ‌ی شه‌ونم ڕۆش���نبیر‌و خوێنه‌وار‬ ‫ب���وو‪ ،‬به‌اڵم ئه‌گ���ه‌ر وێنه‌ك��� ‌ه پێچه‌وان ‌ه‬ ‫بكه‌یته‌وه‌‪ ،‬ئه‌وا ئه‌ویش هه‌مان هه‌ڵوێست ‌ی‬ ‫هاوس���ه‌ره‌كه‌ ‌ی ده‌نواند ئه‌گه‌ر دیمه‌نێك ‌ی‬ ‫له‌و ج���ۆره‌ی‌ بدیایه‌‪ ،‬له‌جیات���ی‌ ئه‌وه‌ ‌ی‬ ‫شه‌ونمی‌ سه‌رپشك بكردایه‌ له‌هه‌ڵبژاردن ‌ی‬ ‫ئه‌و پیاوه‌ ‌ی كه‌ خۆش���ی‌ ده‌وێ‌و ده‌یه‌وێ‬ ‫ژیانی‌ له‌گه‌ڵدا به‌سه‌ر به‌رێ‪.‬‬ ‫ئه‌وه‌ی‌ ش���ه‌ونم ده‌ك���وژێ هه‌موو ئه‌و‬ ‫پیاوان���ه‌ن كه‌ ش���ه‌ونم له‌به‌رامبه‌ر بڕێك‬ ‫پ���اره‌دا چێژ ‌ی پێ ده‌به‌خش���ین‪ ،‬چونك ‌ه‬ ‫هه‌ر ی���ه‌ك له‌وان ‌ه هه‌مان هه‌ڵوێس���تیان‬ ‫ده‌بێ به‌رامبه‌ر خوشك‌و كچه‌كانیان‪ .‬ئه‌و‬ ‫كه‌سه‌ی‌ ش���ه‌ونم ده‌كوژێ‪ ،‬شه‌ونم خۆ ‌ی‬ ‫نییه‌‪ ،‬ئه‌و‌ه ژنه‌كانن له‌تاو داخ‌و حه‌سره‌ت ‌ی‬ ‫دڵیان شه‌ونم ئه‌نجن ئه‌نجن ده‌كه‌ن‪ ،‬ئه‌و‬

‫»» ‪19‬‬

‫ژنانه‌ی‌ ك ‌ه شه‌ونم بۆ ده‌ستكه‌وتن ‌ی پار‌ه‬ ‫له‌گه‌ڵ هاوس���ه‌ره‌كانیان ده‌خه‌وت‪ ،‬ژنێك‬ ‫نیی���ه‌ له‌دنیادا ئاس���ایی‌ بێ���ت بە‌الیه‌و‌ه‬ ‫هاوسه‌ره‌كه‌ ‌ی یان خۆشه‌ویسته‌كه‌ ‌ی چێژ‬ ‫له‌جه‌س���ته‌ی‌ ژنێك ‌ی دیكه‌ ببینێ‪ ،‬شه‌ونم‬ ‫پێش���تر خۆ ‌ی ئه‌زموون ‌ی ئه‌و هه‌ستانه‌ ‌ی‬ ‫كردبوو كاتێك ك ‌ه هاوسه‌ره‌كه‌ ‌ی په‌یوه‌ند ‌ی‬ ‫له‌گه‌ڵ كچه‌ دراوسێكه‌یان هه‌بوو‪ ،‬زۆرباش‬ ‫له‌بار ‌ی ده‌روونی‌ ئه‌و ژنان ‌ه حاڵ ‌ی بوو بوو‬ ‫ك ‌ه هاوس���ه‌ره‌كانیان له‌گه‌ڵ ژن ‌ی دیكه‌دا‬ ‫سێكس ده‌كه‌ن‪ .‬ش���ه‌ونم ته‌ماهی‌ له‌گه‌ڵ‬ ‫وێنه‌ ‌ی هه‌موو ئه‌و ژنانه‌دا كرد‪.‬‬ ‫ده‌توانم بڵێم س���ه‌رله‌به‌ر ‌ی هه‌موو ئه‌و‬ ‫ڕووداو‌ه ناخۆشانه‌ ‌ی ك ‌ه بەسه‌ر شه‌ونمدا‬ ‫هات���ن‪ ،‬وێڕای‌ ئه‌و ژینگ���ه‌ كۆمه‌اڵیه‌تی‌‌و‬ ‫خێزانیی���ه‌ ‌ی كه‌ تیایدا گ���ه‌ور‌ه بوو بوو‪،‬‬ ‫هه‌م���وو ئه‌مان���ه‌ ده‌روونی‌ ش���ه‌ونمیان‬ ‫شێواند‪ ،‬ئه‌نگێزه‌ ‌ی مردن له‌ناخی‌ شه‌ونمدا‬ ‫توان ‌ی به‌سه‌ر ئه‌نگێزه‌ی‌ ژیاندا زاڵ ببێت‪.‬‬ ‫ئه‌وه‌ ش���ه‌ونم نه‌بوو ك ‌ه خۆ ‌ی كوش���ت‌و‬ ‫ته‌نیا كه‌س���ێكیش له‌كوش���تنی‌ شه‌ونمدا‬ ‫تاوانب���ار نییه‌‌و هه‌وڵی‌ گرتن‌و س���زادان ‌ی‬ ‫بدرێ‪ ،‬به‌ڵكو هه‌موو كۆمه‌ڵگ ‌ه بە‌زۆرینه‌ ‌ی‬ ‫پیاوه‌كان���ی‌‌و به‌و ژنه‌ داخ له‌داڵنه‌ش���ه‌و‌ه‬ ‫كه‌ وه‌ك ش���ه‌ونم بێده‌س���ه‌اڵتن‪ ،‬هه‌موو‬ ‫تاوانبارن‌و له‌كوشتن ‌ی شه‌ونمدا هاوبه‌شن‪.‬‬ ‫ش���ه‌ونم ته‌نیا ل���ه‌و به‌ش���ه‌دا تاوانباره‌‌و‬ ‫ده‌س���تی‌ له‌كوشتن ‌ی خۆیدا هه‌ی ‌ه ك ‌ه پێ ‌ی‬ ‫وا ب���وو هۆكار بووه‌ بۆ كۆتایهاتنی‌‌ ژیان ‌ی‬ ‫خۆشه‌ویسته‌كه‌یی‌‌و دواتریش باوك ‌ی بۆیه‌‪،‬‬ ‫له‌ڕێ��� ‌ی كۆتایی‌ هێن���ان بە‌ژیانی‌ خۆی‌‪،‬‬ ‫تۆڵه‌ی‌ له‌خۆی‌ ك���رده‌وه‌‌و ژیان ‌ی بە‌خۆ ‌ی‬ ‫ڕه‌وا نه‌بینی‌‪.‬‬ ‫ده‌ستخۆش����ی‌ له‌كاك جه‌بار عوسمان‬ ‫ده‌كه‌م‪ ،‬نووسه‌ری‌ ئه‌م ڕۆمانه‌ پڕ له‌خه‌م‌و‬ ‫ناسۆره‌ كه‌ وێنه‌یه‌كی‌ واقیعی‌‌و زیندووی‌‬ ‫كۆمه‌ڵگ����ه‌ی‌ كوردی‌ ده‌خاته‌ڕوو‪ .‬هیوای‌‬ ‫به‌رده‌وامی‌‌و سه‌ركه‌وتنی‌ بۆ ده‌خوازم‪.‬‬ ‫ڕۆمانی‌ سیس����ه‌می‌ خوێناوی‌ یه‌كێكه‌‬ ‫له‌كتێبه‌كان����ی‌ زنجی����ره‌ی‌ پ����ڕۆژه‌ی‌‬ ‫ڕۆش����نبیری‌ بۆ ژیان‌و له‌الیه‌ن ده‌زگای‌‬ ‫جه‌م����ال عیرفان����ه‌وه‌ بە‌تی����راژی‌ هه‌زار‬ ‫دانه‌ باڵوكراوه‌ت����ه‌وه‌‪ ،‬كاری‌ هه‌ڵه‌چنی‌‌و‬ ‫زمانه‌وان����ی‌ له‌الی����ه‌ن ن����ه‌ورۆز حاجی‌‬ ‫س����ه‌ید گوڵه‌وه‌ ئه‌نج����ام دراوه‌‌و هه‌رێم‬ ‫عوس����مان كاری‌ دیزاینی‌ ب����ۆ كردووه‪.‬‬ ‫شایانی‌ وتن‌و دیسانه‌وه‌ ده‌ستخۆشییه‌‪‌،‬‬ ‫داهاتی‌ ئه‌م كتێبە‌له‌الیه‌ن نووس����ه‌ره‌وه‌‬ ‫ب����ۆ كۆمه‌ككردنی‌ نه‌خۆش����خانه‌ی‌ هیوا‬ ‫پێشكه‌ش كراوه‌‌‪.‬‬ ‫ڕۆژنامە‌و سایتی ئاوێنە دەیانەوێت‌و ەک دو‬ ‫رووبەر بۆ گواستنەوەی‌و ێنەی راستەقینەی‬ ‫کۆمەڵگای ئێمە‪ ،‬بەردەوام بن‪.‬‬ ‫بەپێی نوێترین راپرسیی کە ئەمساڵ ‪،2016‬‬ ‫لەالیەن رێکخ���راوی ‪IMS‬ی دانیمارکییەوە‬ ‫ئەنجامدراوە‪ ،‬ئاوێنە پڕخوێنەرترین رۆژنامەی‬ ‫هەرێمی کوردستانە‪ .‬هەر ئەمساڵیش بەپێی‬ ‫نوێتری���ن توێژینەوەی رێکخراوی ‪ Stop‬بۆ‬ ‫دژە گەندەڵی���ی کە بەه���اوکاری رێکخراوی‬ ‫‪NED‬ی ئەمریکی ئەنجامدراوە‪ ،‬رۆژنامەی‬ ‫ئاوێنەلە‌نێو کۆی ‪ 22‬میدیای بیستراو بینراو‬ ‫ئەلکترۆنیدا کە کاریان لەس���ەر روماڵکردن‌و‬ ‫هەڵدانەوەی دۆسییەکانی گەندەڵیی کردوە‪،‬‬ ‫پلەییەکەمی بەدەستهێنا‪.‬‬

‫رۆژنامەگەری���ی س���ەربەخۆ‌و بی���ر‌و دەنگی‬ ‫ئ���ازاد‪ ،‬پێویس���تە ئاوێن���ە بەردەوامببێت‪.‬‬ ‫بۆئ���ەوەی ئاوێن���ەش بەردەوامبێ���ت‪،‬‬ ‫خوێن���ەران‌و‬ ‫پێویستمانبە‌پش���تیوانی‬ ‫بەرپرس���یارێتی دڵس���ۆزانی میدی���ای‬ ‫سەربەخۆیەلە‌کوردستان‌و دەرەوەی‌و اڵت‪.‬‬ ‫بۆ گەیشتن بەم ئامانجەش بەشدار‬ ‫بە‌لەکەمپین���ی "ئاوێن���ە رۆژنامەی‬ ‫منە“‪.‬‬ ‫بۆئ���ەم مەبەس���تەش کۆمپانی���ای ئاوێن���ە‬ ‫ژمارەیەکی حیس���ابی بانکیی بۆ هاوڕێیانی‬ ‫خۆیلە‌دەرەوەی‌و اڵت دروس���تکردوە‪ .‬تکایە‬ ‫پ���اش بڕیاردانت���ان ب���ۆ ه���ەر بژاردەیەکی‬ ‫بەش���داریکردن ی���ان ناردن���ی کۆمەک���ی‬ ‫دارایی‪،‬بە‌ئیمەیل ی���ان تەلەفۆن ئاگادارمان‬ ‫بکەنەوە‪ ،‬بۆئەوەی ئاوێنە هەمو ژمارەیەکی‬ ‫نوێ���ی خۆیبە‌فۆرمات���ی ‪ PDF‬بگەیەنێتە‬ ‫دەس���تتان‌ولە‌خزمەتگوزارییەکانی بێب���ەش‬ ‫نەبن‪.‬‬

‫س���ەرەڕای ئ���ەوەی ل���ەم قۆناغ���ەدا‌و‬ ‫ێن���ەی راس���تەقینەی کۆمەڵ���گای ئێم���ە‬ ‫بریتییەلە‌بنبەس���تی سیاس���یی‌و داوەشانی‬ ‫سیس���تەمی ئاب���ووری دارایی ک���ە بووەتە‬ ‫هۆکارێ���ک ب���ۆ مردنییەکلە‌دواییەکی پرۆژە‬ ‫میدیاییە س���ەربەخۆکان‪ ،‬ئاوێنە‌و ەکو تاکە‬ ‫هەفتەنامەیەکی س���ەربەخۆ‪ ،‬راس���تگۆیانە‌و ب���ۆ پەیوەندیک���ردن‪ ،‬ی���ان‌و ەاڵم���ی هەر‬ ‫بوێران���ە بەردەوامەلە‌کاری پرۆفش���نااڵنەی پرسیارێک‪ ،‬تکایە پەیوەندی بکەنبە‌بەرپرسی‬ ‫خزمەتگوزارییەکان���ی کەمپین���ی "ئاوێن���ە‬ ‫رۆژنامەگەریی خۆی‪.‬‬ ‫رۆژنامەی منە"‪.‬‬ ‫بۆئ���ەوەی کوردس���تان نەبێتبە‌گۆڕس���تانی کوردستان عەبدولکەریم‬

‫@‪endorseawene‬‬ ‫ئیمەی���ل‪:‬‬ ‫‪gmail. com‬‬ ‫تەلەفۆن‪00964 770 0600 659 :‬‬ ‫ناونیش���ان‪ :‬کۆمپانیای ئاوێنە‪ ،‬تەالری زارا‪،‬‬ ‫نهۆمی س���ێهەم‪ ،‬ئاپارتمان���ی ژمارە ‪،32‬‬ ‫سلێمانی‪ ،‬هەرێمی کوردستانعێراق‪.‬‬ ‫ب���ۆ بەش���داریکردن لەکەمپین���ی "ئاوێن���ە‬ ‫رۆژنام���ەی منە"‪ ،‬ی���ان پش���تیوانیکردنی‬ ‫خۆبەخشانەی رۆژنامەی ئاوێنە‌و سایتەکەی‪،‬‬ ‫تکای���ە لەڕێگای ئەم حیس���ابی بانکییانەوە‬ ‫هاوکارییەکانتان بنێرن‪.‬‬ ‫حسابی بانکی بۆ دەرەوەی هەرێمی کوردستان‬ ‫‪Vienna Knowlledge NetVKNN‬‬ ‫‪Erste oesterreichische Spar-Casse-Bank‬‬ ‫‪BLZ: 20111‬‬ ‫‪BIC: GIBAATWWXXX‬‬ ‫‪IBAN: AT74 2011 1310 0410 1654‬‬

‫حسابی بانکی بۆ ناوخۆی هەرێمی کوردستان‬ ‫‪Bank: Trade Bank of Irak / Sulaimaniah‬‬ ‫‪Branch‬‬ ‫‪Swift Code: TRIQIQBAXXX‬‬ ‫‪Account Name: Awene Company‬‬ ‫‪Account No.: 0004003247001‬‬

‫ی رزگاری ‬ ‫ی شاره‌وان ‌‬ ‫سه‌رۆكایه‌ت ‌‬ ‫كارگێری‌‌و خۆیه‌تی ‬

‫عدد‪654/410 :‬‬ ‫به‌روار‪2018/4/2 :‬‬

‫ئاگاداری‌‬ ‫ی‬ ‫ی ئاگاداری‌ هه‌موو ئه‌و هاواڵتیانه‌ ده‌كاته‌وه‌ ك‌ه سااڵن ‌‬ ‫ی رزگار ‌‬ ‫س������ه‌رۆكایه‌تی‌ ش������اره‌وان ‌‬ ‫ی رزگاری‌ (صم������ود) وه‌رگرتوه‌ كه‌ هاواڵتی‌ (اکرم بابا‬ ‫(‪ )1989-1987‬زه‌وی������ان له‌ناحییه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫عل������ي) خ������اوه‌ن زه‌وی‌ ژمار‌ه هه‌وائ������ی‌ (‪ )10605‬داوای‌ رێگا پێدانی‌ كردوه‌ بە‌مه‌به‌س������ت ‌‬ ‫ی‬ ‫ی خانوو هه‌ر هاواڵتییه‌ك گلدانه‌وه‌ی‌ له‌س������ه‌ر ئه‌و پارچه‌ زه‌وییه‌ هه‌یه‌ له‌ماوه‌ ‌‬ ‫دروس������تكردن ‌‬ ‫(‪ )30‬رۆژدا له‌دوای‌ باڵوكردنه‌وه‌ی‌ ئه‌م ئاگادارییه‌‪ ،‬ئاگاداری‌ س������ه‌رۆكایه‌تی‌ شاره‌وانیمان‬ ‫ ‬ ‫ی بۆ ناوبراو ده‌كات‪ .‬‬ ‫ی یاسای ‌‬ ‫بكاته‌و‌ه بە‌پێچه‌وانه‌وه‌ شاره‌وانیمان كار ‌‬ ‫ ‬ ‫اراز محمد محمود‬ ‫ ‬ ‫ی رزگاری‌‬ ‫ی شاره‌وان ‌‬ ‫سه‌رۆك ‌‬ ‫ ‬

‫خاوه‌نی ئیمتیاز‪ :‬کۆمپانیای ئاوێنه‌‬ ‫سه‌رنوسه‌ر‪ :‬سه‌ردار محه‌مه‌د‬

‫هەڵمەتی هەڵبژاردن‬ ‫هەر دروشمبازی نییە‬

‫ئاسۆس هەردی‬

‫چەن���د رۆژێکی تر هەڵمەت���ی هەڵبژاردنی ئەنجومەن���ی نوێنەرانی عێراق‬ ‫دەس���ت پێدەکات‪ .‬ئەم هەڵبژاردنە لەکاتێکدا دێت کە کوردس���تان لەدوای‬ ‫روخانی رژێمی بەعسەوە لەخراپترین دۆخی خۆیدایە‪ .‬بەڕوی عێراقداو پاش‬ ‫ریفراندوم‪ ،‬توش���ی گەورەترین شکس���ت بوەو نیوەی خاکەکەی لەدەس���ت‬ ‫داوە‪ .‬بەڕوی دەرەوەدا پەیوەندییەکانی لەگەڵ واڵتانی دراوسێ‌و کۆمەڵگەی‬ ‫نێودەوڵەتی‪ ،‬لەنزمترین ئاس���تی خۆیدایە‪ .‬دەوڵەتانی دراوس���ێ بەئاشکرا‬ ‫هەڕەش���ە دەکەن‌و س���نورەکانمان دەبەزێنن‌‪ ،‬کەس���یش ن���ە لەعێراق‌و نە‬ ‫لەجیهان هیچ ناڵێت‪ .‬بەڕوی ناوەوەشدا‪ ،‬پەرتەوازەیی‌و ناکۆکیی نێوان هێزە‬ ‫سیاسییەکان گەیشتۆتە ئاستی ئێس���ک شکاندن‪ ،‬دانیشتوانی هەرێم لەژێر‬ ‫باری س���ەنگینی قەیرانی داراییدا دەناڵێنن‪ ،‬حکومەتی هەرێم کە لەراستیدا‬ ‫تەنها وەک ناو‌و پەیکەرێکی سڕکراو ماوەتەوە‪ ،‬توانای چارەسەرکردنی هیچ‬ ‫قەیرانێک‌و روبەڕوبونەوەی هێچ یەکێک لە‌هەڕەشەکانی نیە‪ ...‬هتد‪.‬‬ ‫لەم دۆخەدا هەمو الیەنەکان ئەم هەڵبژاردنە وەک کێشانەیەک بۆ سەنگی‬ ‫سیاس���یی خۆیان دەبینن‪ .‬دو حیزبە‌دەسەاڵتدارەکە‪ ،‬کە بەرپرسی یەکەمن‬ ‫لە‌گەیش���تن بەم وێرانەیەی ئەمڕۆ‪ ،‬بە‌هەمو هێزو توانایەکیان دەیانەوێ لەم‬ ‫هەڵبژاردنەدا ئەنجامێک بەدەس���ت بێنن کە نیش���انی بدات سەرباری هەمو‬ ‫شکس���تەکانیان‪ ،‬هێش���تا هەر ئەوان خاوەنی پێگەی جەماوەریی یەکەمن‌و‬ ‫ماف���ی ئەوەیان هەیە حوکم بکەن‌و بەناوی خەڵکەوە لەگەڵ دەرەوەی هەرێم‬ ‫قس���ە بکەن‪ .‬گوتاری سەرەکیشیان لەس���ەر ئەوە بنیاد ناوە کە "نەک هەر‬ ‫ئێمە‪ ،‬بەڵکو هەمو هێزەکان بەرپرس���یارن لەو دۆخەی ئێس���تا هەیە‪ ،‬هەر‬ ‫کەس بەپێی قەبارەو رۆڵی خۆی!"‪ .‬بەمەش دەیانەوێ حیزبەکانی تر بکەنە‬ ‫شەریکی شکستەکانیان‪ .‬بەپێچەوانەشەوە‪ ،‬الیەنەکانی تر کە دەزانن ئەمڕۆ‬ ‫پارتی‌و یەکێتی لە‌الوازترین پێگەی سیاسی‌و جەماوەری خۆیاندان‪ ،‬بە‌هەمو‬ ‫توانای���ەک دەیانەوێ ئ���ەم دەرفەتە بقۆزنەوەو بناغەی���ەک بۆ کۆتاییهێنان‬ ‫بە‌قۆرخکردنی دەسەاڵت لەالیەن ئەو دو حیزبەوە داڕیژن‪.‬‬ ‫بە‌هەم���و پێوانەیەک‪ ،‬ملمالنێی ئەمجارە س���ەخت‌و رەنگە توندیش بێت‪،‬‬ ‫بەجۆرێک خەڵکێکی زۆر ترسیان لەوە هەیە هەڵمەتی هەڵبژاردنی ئەمجارە‬ ‫بەس���ەالمەتی تێنەپەڕێت‪ .‬ب���ەاڵم ئەوەی جێگەی نیگەرانییە‪ ،‬ئەو ئاس���تە‬ ‫نزمەیە کە لە‌گوتاری میدیایی الیەنەکاندا هەستی پێدەکرێت‪ .‬هەڵمەتێک کە‬ ‫دەبێت مەیدانی ملمالنێی پالن‌و بەرنامەی سیاس���ی‌و‪ ...‬هتد بێت‪ ،‬خەریکە‬ ‫دەبێتە کایەیەک بۆ س���وککردنی یەکتری‪ .‬ئەوەی مایەی سەرسوڕمانیشە‪،‬‬ ‫ئەو الیەنانەی دروش���می گۆڕانکارییان بەرزکردۆتەوە‪ ،‬ئەوەندە س���ەرقاڵی‬ ‫یەکتر شکاندنن‪ ،‬خەریکە رکەبەرە سەرەکییەکانیان بیر دەچێتەوە‪ .‬ئەمەش‬ ‫رێک وەکو بڕینەوەی ئەو دارە وایە کە خۆیان لەس���ەری وەس���تاون‌و جگە‬ ‫لەرکەبەرەکانیان‪ ،‬کەس سودی لێ نابینێت‪.‬‬ ‫لە هەمو هەڵبژاردنێکدا گوێمان لەو قس���ەیە دەبێ کە دەڵێت "هەڵبژاردنی‬ ‫ئەمج���ارە چارەنوسس���ازەو دەبێ هاواڵتیان بە‌گوڕوتینەوە بەش���داریی تێدا‬ ‫بکەن"‪ .‬لەراستیدا هەمو هەڵبژاردنەکان گرنگن (دیارە بەو مەرجەی بە‌پاکی‌و‬ ‫بێ ساختەکاری ئەنجام بدرێن)‪ ،‬چونکە دەرفەتێکن بۆ خەڵک تا لێپێچینەوە‬ ‫لەنوێنەرانی پێشوی خۆیان بکەن‌و متمانە بەو کەس‌و الیەنانە نەبەخشنەوە‬ ‫کە جگە لەخۆیان‌و حیزبەکانیان‪ ،‬خزمەتیان بەکەس نەکردوە‪.‬‬ ‫بەاڵم گومان لەوەدا نیە لەم هەلومەرجە س���ەختەی ناوچەکەو لەم دۆخە‬ ‫ناس���کەی کوردس���تاندا‪ ،‬هەڵبژاردنی ئەمجارە گرنگییەکی چەند ئەوەندەی‬ ‫هەیە‪ .‬بۆیە دەب���ێ الیەنەکان‌و بەتایبەت ئەوانەی خۆیان بە‌ئۆپۆزس���یۆن‌و‬ ‫ئەڵتەرناتیڤی دەس���ەاڵت دەزانن‪ ،‬هەمیشە وێنە گەورەکەیان لەبەرچاو بێت‪،‬‬ ‫لەهەمان کاتیش���دا ئەگەر بەڕاس���تی وەک خۆیان دەڵێن خاوەنی بەرنامەو‬ ‫پالنی س���تراتیجین‪ ،‬رێگە ن���ەدەن ملمالنێکە دابەزێتە ئاس���تێک کە تەنها‬ ‫دروشمبازەکانی رکەبەریان تێیدا سەرکەوتو دەبن‪.‬‬

‫ریکالم‬

‫‪Awene‬‬

‫کوا لێکۆڵینەوەی یاسایی لەخوێنی کاوه‌گه‌رمیانی‪ ،‬سەردەشت عوسمان‪ ،‬سۆرانی مامە حەمە‪ ،‬عەبدولستار تاهیرو ویدات حسێن؟‬

‫رۆژانە نوێرتین هەواڵ لەڕێگەی‬ ‫‪SMS‬ی ئاوێنەوە بەدەسبهێنە‬

‫ب‬ ‫ۆ‬ ‫ب‬ ‫ە‬ ‫ش‬ ‫د‬ ‫ژم ا‬ ‫ر‬ ‫ب‬ ‫ب ارە ‪ 1‬ون‬ ‫ن‬ ‫ێ‬ ‫ر‬ ‫ە‬ ‫‪ 21‬بۆ‬ ‫‪29‬‬