Awene 595 by Awene Newspaper

‫ریکالم‬

‫لەگەڵ ئەم ژمارەیەدا پاشکۆی‬

ľË¥ŎÕñŇĐ ğĝŎĐ ĪňĤÊ±łê ň µ ÓŇĥŎÏÎ ňĤËÕ ô ĪňÈ Ë ĩĤňÔ ¼ÎËŎČ ň Ĝ ňĠňÈ Ī Ģļň ª¡çŇÔ ê¡ìī ¹Êê ģ Ġ ¡ç Ĥň¯êňĨ ň ōÊæêīµ »ç Ü »êËµ ğĤÊīÔËĤ ňōŃÎ ¡ī ŎĥŎÎňĤ ĞňĤËōËĠÊêæ Īň È Ğň¶Î ŃÎ »ňĤËŎÔňÎËÎ ¼¶ŇĤçĤËºĤňñŀňĨ ď ð¡Ī âËĤ »¡ëŎĩāÔ ĪňÎ ËĠÊêæ ĞËµËĤ ňµ âËĤ »¡ĪňĤæëµËª Ń ä ňÔÊĪ ÒËµ¡æ ŃÎ »ňðËĥŇª ïŎĜËÔ ŃÕðêňÈ »Ńä ¼ÔËµ »êň ðīĤ ňµ æëµ¡ĪňĜ ¼ ðËÎ ¡Īæë µ »Ńä »Ńä òËÎ ¼Ĕ¡æ Ī ¼ĠÊêæ ¼ ôËÎ »çÜ »êňĥŎÎ ¡ĪňÈ ¸Ĥë¹ ÒËµ¡æ ìêň Đ êň ĥŎÎ ³ň Ĥ ¡Īň ÔË¶Î ë ŎÎ Ī Ó ŇÎňĨ ¼ĤËµňÕ ô ĪīĠňĨ ÒË¶Î ¡ĪňÈ ¼ņê¡ĪË¯ Ī Ó ð¡æ êň Î ň ÕŇ°Î ¼ ō¡æËĠËÈ ň Î ĪňÈ ÓŇÎňĨ ĢËŎÕ ð¡æňÎ êìËà ¼ Ġĸ¡Ī ď ð¡Ī ğµËà »ëŎĠňÈ ň Î ¼ ĤËµňÎíŎà »ňµ¡êÊçÔŋňð¡æ ňÎíŎà ĪĪæ ¼ÔĪ Īæëµ ëŎÎ ´ŀňä ňĤËŎÕðňÎňĠ êłì ĢËÕ ðæêīµ Óņļň«ŀňĨ ňĤÊëņīĝÎ ĪňÎ ËĩĤňÔ Ī¡ĪňÔËµňĤ ģĤ¡²ō¡æ ĢÊĪňÈ ňµ Īæëµ ĢËµň ŎĝĨňÈ ËōçŎĠ ň Ĝ ¼ ðËÎ ĪňÈ êň¹ňÈ ´ŇĤłíŎĐňĜňÔ »ç ĤÊêìňĠÊæ Ë ĩĤňÔ ňµ ÓŇĤÊìËĤ ´ ņêËµ ň Î Ó ŇÎ ó ŎĝĨňÈ Ī¡Īň ÔË¶Î êËŎ ôŃĨ ´ ŀňä Ó ŇĤÊīÕÎ ĢËµň ĤŃōíŎĐňĜňÔ Īň È »ÊĪĽ Î ň Î ¡Ī ň ŎĤ ĢË ōĪÊëµ »êË ōæ ¼ µňōÊçĥŇÜňÈ êňÎĪňĠňĜ ľË ð¡æ ŃÎ ¡ĪňÕōļň¹¡æ ĞËµËĤ »ňµňÕôĽÎ ňÎ ňĠňĜňĔ »çŎ¶ņêËÜ ´ŇÔËµ ¼ÔËĨêňðňÎ »ĪËĤ ňÎ ¡īŎðīĤ ¼µňōËĠÊêæ ëŎĔňĐ ¼Ġ¡æêň ðňĜ ĢÊĪň ôËÈ »ŋĪňµËµ »¡ĪňÈ ¼ÔňÈêīÜ îň µ ĞŋňÎ Êç ĤÊĽĔ »êňĤīĨ ¼¶ņêËµ ňÎ ÒË¶ŎÎ ňµ ¡Īæë µňĤ ŃÎ ĞæêË Ĥ ´ŇÔËµ ¼ ÔĪ ¡Īňō¡êËÎ Īň Ĝ ëŇäňĤ ňÎ ğ ōňµňĠŋ¡Ī © ŎÔ ¼ ĤÊê¡æÊëÎ ĪīÎňĨ »īĤËŎÎ ĢËōňµňōêňĨ Ī¡Īň Ôë¹ê¡Ī »ĪËĤ ň Î ´ņêËµ ň ÕņëµňĤ »¡Īň È Ń Î íÜËĈ Ņ Ĝ ĢËĠêË ñŎĐ Ī ĢŌ Đ »¡Īň È ģÎňÈ ĢËōŃä ¼Ŏĥōëņì ¼Ġ¡æêňð ĪňÈ ¡çĤň¯êňĨ ňĤÊæË ð êłì Ī ÒËÎ¡æ ĪËĤ ´ņĪËĤ ËĩĤňÔňÎ ĪīÎňĤ ģōĽņì ¼Ġ¡æêň ð ¡Īň È ÓŇŀ¡æ »ňĤÊêËµ ĪňÈ ĪīÎÊëĥŇĜ ÊĪ »ňµ¡ĪËĤ ĞŋňÎ ňÎ »ňµňĝōīÈňÔ ¼¶ŀňä æëµ ĢËĠ¡æ ňġŇÈ ĢËġÕ õŎĤ ¼Õ ðňĨ Īæëµ¡æ ëÔ ¼¶ņêŃÜ Êêň ¹¡æ ¡Īň ōìłæ¡æ Êç ŇÔ »ê¡Īêň ª ¼ŀłê ňµ »ňĤËŎÔňōË ðňµ Īň È »ÊĪæň Î ĪňÎ ĢçĤËĩÎī õō¡æ ĪÊĽ Ň¹¡æ ĢË ōæĸňÜ ĢËŎĤīÎ Êæ¡±łê ĪňÈ ¼ĉŎĔÊĪňĜ »ňĤË ðňµ êłì »êĪ¡æ ÊçōŃä ¼ÔËµňĜ ¡ĪňÈ Īī ÎňĨ ĪīÎ ¼ōŃĤËô ¼Ĕ¡æ ¼Ġ¡æêňð ŃÎ ¡ĪňōÊļň¹ ĪňÈ ¡ĪËŎª ĪňÈ ¼ÔĪ Ī æêňĨ ĪňõŇÎ ¼¹êī¹ ÒËµĪň È ¼ ōňŎĤŃōíŎĐňĜňÔ ¡êň ĥŇĨê¡æ Īæëµ êň ðňĜ ¼ÔňĕōæňÎ ĪæêĪ »êËŎ ðëª êËÜ ģōçĤň¯ Ī ¼ ĤÊĪê ¼ŇĜ ¡Īň ĤËĠī¹ňÎ ¡ĪňÔË¶Î »íĐ¡ê ËÔ ģōæë¶Ňª ¼ŀň°Ň¹ ¼¶ņêËÎ ëÔ ¼¶ņêËÜ ňµ ¡ìÊīä ňÔÊĪËÈ ĞËµËĤ ¡ĪňÔË¶ÏÕ ð¡æ ňµ ¡ĪÊêËÈ ňÕŇÎ ÊĪ »êËÎňĜ ¼ÔĪ ňĤÊĪæêīÎŃä ň Ĝ êłì Ī ģŎ ðīĤ ň Î Ņ Î Ğ¡æň Ĥ ĞŃ äňÎ òň ºņê ň ºĤ¡ê ÊçĠňµňÔňĝŎĠ ĪË Ĥ ňĜ ¼ ĉŎĔÊĪňÎ »¡Īň È Ğň¶Î òňÎ Êçŀň¹ňĜ ĢËŎĤËµ¡êÊìËÈ Ī ğ ō²Î ĢËōňÎêłì ĢËµňÕ ô ňµ ŅĠ¡çÎ ĢËŎĠËōňª ĢêŃÜËĤ ĪňŀňĨ

ğĝŎĐ »Ń µ ňĜ Ī Ó Ň¯¡æ ¡ī ņêňÎ ĦĪ ħĤËĩŎÜ ¼ ĤËÔŋĪ ¼Õ ðËÈ êň ðňĜ ňµ »ňĤ²ŎĜ ¼ĤËĠÊçĤňÈ ¼Õ ð¡æ ħÔ ĦĪÊêæëŇĤ óōËġĤ ğĝŎĐ ħĘ êňĥŇºĤň ñŀňĨ ģŎÕōëÎ óŎĤËĘ ħġĝŎĐ »êŃ Ü Ī Ó ņëĘ Ħæ ģ ôňġŎĤňÈ Òêīµ ²ņêæ ¼ġĝŎĐ ħ Ĝ ¼ĤËĘ ħŎĘĸË¯ »ëÕĥŇĠŃ¶ōæ ¼ ĤĪīĠìňÈ ģŎĤ ğĝŎĐ ¼ õōËġĤ Ë ĩĤ ħÔ ľË¥ŎÕ ñŇĐ ĪêËĥŎġŎ ð ³ňō¡êËĠ± ¼ĤÊæìË ð īęŀ ħÎ Ģň ōĸňĜ Ħç ĤňġÔňÏōËÔ ¼ªŃ ô ³êł ËĨ ĦĪê ħĨ ¡Ī¡êŃ«ñª ĪÊì¡êË ô ¼ĤË¶ŀňä êË ô »ĪËĤ ħÎ ħ ĤÊ±łê ¼ Ę ħō ĦĪÊëĘĪŌÎ » ħęōæ »ŃęôËª Ė ħō ĦêËĠ± Ī ËĠ ħĥŎ ð ĢËÕðæêīĘ ¼ĤËĘ ħĠËĤ±łļ ħŀË¥ŎÕ ñŇĐ Ī ħ È » ĦêË Îê Ħæ ħĘËŎĤË«ĠŃĘ »ê ħÎīņê ħÎ ò ħŎŎÔ ħĜĪ ĦæīŇĤ ħ Ę ħ ĤīĠì ħÈ Ğ ħ Ę ħō ħ Ġ ħÈ ¼ ÔĪ ¼Õ ðËÈ ê ħ ð ħĜ ĦêĪ ħ ¹ ¼ Ę ħō Ħ±łëª Óņê ħÏō Ħīņê ħÎ Ò ħÏōËÔ ¼Ôê ħĘ »ê ħĤīĨ ĢË ġŎĤÊīÔ ħ ġŇÈ ĦĪ ħŎōìËĤË ô ħÎ ħ Ę ìŃ ñŀæ ¼Ĥ ħōĸ Ī î ħĘ êłì »êËĘĪË Ĩ ħÎ ģō ĦçÎ ĞËÝĤ ħÈ ĦêËĘ Ī ħÈ Ī ĢëÔ ĦêĪ ħ¹ ħġŇÈ ¼ĤËĘ ħĤĪ ħä ¼ õŎÔĪ Êç ĤËĠ ħŀĪ ħĨ Ğ ħ Ĝ Ī ģ ŎÎ Ħæ ĞÊĪ Ħæê ħ Î ėŇÔ ħĠíä Ī »ìËĤË ô ¼¹ê ħÎ ÓņĪ ħĤËĠ Ħæ ģōĽÏÎ ÊçĤËÎËÎ » ħĘ ĦêËô »ŋËÎ ħÎ

www.awene.com 3.10.2017 ňÔňÏōËÔ ¼µňōŃ¶ôËª ¼ĤËġŇĝð ¼ÔňŀĪ¡æīŇĤ ¼ġĝŎĐ ¼ŀË¥ŎÕñŇĐ ¼Ĝīä ģŎĠ¡ĪĪæňÎ

¼ĤËġŇĝð ŃÎ ¡ĪňōÊļň¹ ňäËġäň¯

ĢËŎĤËµ¡êÊìËÈ Ī ğō²Î ĞňµňÔňĝĝŎĠ ĪËĤňĜ »¡ĪňÈ ŅÎ Ğ¡æËĤ ĞŃäňÎ ňºņê ĞËµËĤ Ń¶ġð ĢêŃÜËĤ ĪňŀňĨ ĢËōňÎêłì ĢËÕĤËµňÕô ňµ ŅĠ¡çÎ ĢËŎĠËōňª Ğň¶Î òňÎ Êçŀň¹ňĜ ´ ņêŃÜňÎ Īň «ŎÔ Īň È ¼ ĠňĨêňÎ Ğň µňō ň ÕŇÎňÈ ľËµ ÊæËº ŀňĠŃµ ¼ōêňĤīĨ ¼ ōê¡Ī¡æËōňĜ ËÕ ñŇÈ Ë Ô ĞëÔ ¼¶ŇĥŎ ðīĤ ÊçŀË ñĤËĠňĨňĜ êň Ĩ Ī¡Īň ÔňĤīÎňĤ ňÎ Ī¡ĽõŇª Ņ«ŎÔ ŃĤË ô êň ð ňÕŇ¯ňÈ ňäËġäň¯ ¡ĪňÔËµňÈ æËô ĢÊêňĥŎÎ Īň¹êňġõŇªňÎ ¡ĪňĠīÎ ëÔ ¼¶ņêËÜ Êæ ¼ŀËð ňĜ ÊçŎðêËĐ ¼ĤËĠì ľň¹ ňĜ ĢÊëŇÈ »īōæňĜ ÊçõŎō¡êÊĪËÈ ňĜ ¡ĪňĠīÎ ľīĔ »Ń¶ĤÊìňĜ Ī ¼ĤËġŇĝð ¡ĪňĠÊļň¹ »Ń¶ñĤ »ÊĪæ ¼¶ŇĥŎÔ Īļī¹ňÎ ÊçŀË ñĤËĠňĨňĜ ĞÊêìňĠÊæ ¼ĤËġŇĝ ð Ī ÌňÜ¡ļ ¼ōŃĤËô ģŎðīĤňÎ ¡Ī¡æë¶ġÕ ð¡æ ¡Ī¡ëÔ ŃĤËô êňð ¡æëÎ Êæňµň«ŎÔ ľň¹ ňĜ ĢËĠ ĢÊêŃäĪËŎª Ī ĢÊĽŇ¹ê¡ĪňĜ Ī¡Ľ õŇª ¼«ŎÔňĜ ğĤËµňŎµĸË¯ňĜ ň ºÜ êÊīŇ¯ ĢËġ ðīĈ ğ ĤË¶ōļĪËĨ ľň ¹ňĜ Ģæë µ¡æËĠËÈ ĎĪĪ¡ļ Þĸň ð ğ ŎĨÊëÏŎÈ ë ŇĜæ ĢÊĽ Ň¹êËµ

»ŃĤË ô »êÊīÎňĜ ¡ĪňĤæë¶ŎĔËÔ ňĥŎÔĪňµ ËĕŎ ðŃĠ

ÊçĤŋËĥĠ ¡æëµ ĞĪļ Ī ÓõŇĩŇÜňÎ ğÔŋĪ Êæ ¼Õ ðÊļ¡ĪËĤňĜ ¼ŀË ð ňĜ ĞÊë ðËĤ êňÎËĤňª ³¡Ī ńĪň Ĝ ĪË ñĤ¡êňĐ ĢÊīŇĤ ňĜ æëÎêňðňÎ çņīðňĜ ğ¶ŇºĤËĠ òň ô ĢËĤŃōňĜ ´ŇŀË ð īŎĤ Êæ Ī ¼ĤËµňŀË ð ¡æë ¶ĠĪļ Ī Ó õŇĩŇÜňÎ ĞË ñĤ¡êňĐ ¼ŀË ð ň °µ » Ņ ĥņëŇÈ ľň ¹ňĜ »¡Īň È Ń Î Ë ŎĤËġŀňÈ ĞňÈ ¼ĠËµËÈ ļň¹ ňĥōňåÎ òň ÎĪËĨ ¼¶ŇĤËō± ğ ņļĪËĨ ĢËĠļīµ » ŃġŎÔ Êæ ¼ ÔêËĠ ňĜ ň ŎōçĤ¡īōňª ÓŇÎňÈ ´ōÊæňĜ ğĥŎõĤňĤËä ËŎĤËġŀňÈ ¼ÔŋĪňĜ ËÕñŇÈ

¡ĪňōŃä »êÊìňĜ ĞËµËĤ Ń¶ġð

‫ریکالم‬

»êň Î ň ÕņĪňµ¡æ ň µ ò¡ê ň ŎŎĤËµ »ç Ĥī¹ ň Ĝ ňÔ¡ĪËĤ ğŇª Êæ »êňÎŃÕµŃÈ » ňĜ ¡ĪňÔŋňĨ±łê ňÔňĠī¯ Ī Ğī Î ¡êĪň¹ ¼ĤËġŇĝ ð ňĜ êňĨ ¡Īň ōËŎĤæ »ĪÊĪňÔ ľň¹ňĜ ÊçĤËµËÝĤňª ¼Õ ðÊļ¡ĪËĤňĜ ňĤËåÎËÔīĔ ĪňÈ ĒÊëŇĈ ¼ ĥĠňÈňĜ ģōÊëµ ¼ĤÊçĥōì ĢË ĠňµňĤÊíŇä ´ŇŀÊçĥĠ ŃÎ ňµ ĪīÎ ĢŋËð ®ĥŇª ğĤňĠňÔ ňĠ¡æêň ð ňÝĤêňð ¼ŇÜ ň¶ŇĤīĠìňÈ ňµ ĞĪīÎ ËĥôËÈ ŃĤË ôňÎ êËÝĠňµňō ŃÎ ¼ŀË ð ¼¯ ¼ĤÊĪËÔ ¼ōêň¹ŃĤË ôňĜ ¼ĥŎÎ¡æ ğ¶ŇŀÊçĥĠ ¼ ŀłê Ī ĢËµňĤÊīÜ ¡êňĤīĨ ¼ŀňĠŃµ ¼ĠňĨêňÎ ňµ Êæ Īī Î ¼ĤÊĽŇ¹êËµ Ī ğōêňµ ßŀËð ËĐňÕñĠ ËÕðŃĠËĠ ¼ĥŎðīĤ ĪīÎ ĢĹōæ êæËĔ »¡êÊĪËÈ ğµĪËÎ ¼ĠËµËĤ çŎĈňð ´ŇÔËµ Êæ ¼ŀËðňĜ ³¡Ī óŎĥĠ ¡ĪňĔÊëŇĈ ¼ġņ±ļ ĢňōĸňĜ ÓņëµňÈ ĢÊëŇÈ ĪňĜ ĞīÎňĤ òň ÏŇÎ ĢËĠňµňĤÊíŇä ¼ ĤËĠÊçĤňÈ ī ĠňĨ »ŃĨ ňÔŃÎ Ī¡ī ÎňĨ »æī ð ģĠ ŃÎ ňŎōêň ðňĠêň¯ ğÏÎëŇĐ ¼Î¡êňĈ Ī ¼ðêËĐ ¼ĤËµňĤËĠì »¡ĪňÈ ň ĥōīÎ ĞÊë Î »ŃµëŇ ô ľň ¹ňĜ ¼ŀË ð ň Ĝ Ī ģōīÝÏŇª Ī ¼ÔňōËµňŀËÎ Ī ĊÊæ¡êň Ĕ ňĜ Īň¹êňġ õŇª »êÊìË È » »±łļ Ë Ô ³ī µêňµ »ň ¯ĪËĤ ¼Õ ñŎÏņī¹ ³īµêňµ »ň¯ĪËĤ ¼ĤËµňĔňĨ ¼¶ņçĤī¹ňĜ ĞĪīÎ êÊìËÈ »ňĠËĥĤËōňÎ ĪêňĤīĨ ¼ŀňĠŃµ ¼ ĠÊçĤňÈ ň ĠĪīÎ Êæ ¼ŀË ðňĜ ĪňÈ ¼ĤÊçĤňĠêňĤīĨ ňŀňµňĜ ´ņêłìňÎ »æêīµ »¡² ņĪ ĢËŎŀň¹ňĜ Ğí ŇĨňÎ »çĤ¡īōňª Ī Ğī Î Ëĥ ôËÈ ¡êË¹±łļ

êæËĔ ÊêËð ËÈ ¼ĤËµňŎōŃĤËô ňĔ¡æ »êÊæĪËĤ »êňðīĤ Ī êňĠīĈ ľī¹ Ī ĢÊêŃäĪËŎª Ī ÌňÜ¡ê ¼ĤËµňõŇµÊĽÝĤêňð ňŎŎĤŃōíŎĐňĜňÔ ËĠÊêæ ³ňåŇĠ ňŀī¹ Ī ĢÊìÊĪňĤĸ ĪňäËġäň¯ ¼Ġ¡ĪĪæ ¼ĜīäňĜ Ģæëµ »êÊçôňÎ ŃÎ ¡ĪňÔË¹¡æ ¼ĤËġŇĝð ¼ŀË¥ŎÕñŇĐ ¼ĤÊ±łê ¼ĤÊĪļ¡ĪË¯ňĜ Ī ĢËÕðæêīµ ňōÊçŀË¥ŎÕñŇĐ ĪË ĠÊêæ ¼ ĥōëņì ¼Ġ¡æêň ð »êň ðīĤ òËªňĜ ĞËµËĤ Ń¶ġð »æêīµ »ŃĤËô Ī ĢËµňŎōêňĤīĨ ňŀŃĨ ĪËĤ ¡ĪňÔË¹¡æ ľË ð ĪňÈ Ń Î ĢçĤËºĤň ñŀňĨ ´ ņêňĥŎÎ ³¡Ī ¼ĤÊ±łêňĜ ň µ ÒËµ¡æ ň ĤËŎōêňĤīĨ ¡êËµ ģņëµ¡æ óōËġĤ ÊçŎĤËġŇĝð ¼ŀË¥ŎñŇĐ æêīµ łë ĠňÈ Ë Ô »ň ĤËĤìňĠ ¡êËµ Īň È ËÕñŇÈ ËÔ ¼ĤËµňÔĪ ÒËµ¡æ ¡īŇª »ìËĤËô ³¡Ī Ī¡ĪňÔ¡ĪËĠ ÊçĤËµňĤňĠňÔňÎ ¼ĥō¡ì ňĜ ĪňÈ Óņëµ¡æ Ë ôËĠňÔ »Ëġĥņê ňĜ ńêŃÜ »ËÔ¡êňðňĜ ňµ ĢňĤËĤìňĠ ňŎōêňĤīĨ ¡êËµ ¼ĤËôĪËĨ ÊæĪæëÎÊê »¡æň ð ¼ĤËµËÕĐňà »êňĤīĨ ¼ ôļŃô »êÊç µň¯ ¼ ôļŃô ĞňÈ ¼ºĤë¹ Ī ľłê ¡ëºÎ ī¶ŀňÎ Īæë µ¡æ ĪīÎ ëÕºĤë¹ Ī ĢìňĠ ´ŇĜň¹ ňôļŃô ¡êË ô ĞňĜ ňōËĨňŀË ð ¼ ¯êň¹ Īň È »êĪæ Ī Òň ÎêīČ ¼ Ġňä Ī¡ĪÊêŃ Ô ¼ ¶ŇĠňĨêňÎ ® ŎĨ ³ň Ĥ ¡ĪĪæë ¶ŇĜÊĪ ĢËÕðæêīµ ňĜ ňĤÊëōĪì êłì ī¶ŀňÎ ¡ĪīÎňĤ »ĪËĤ ¡êĪň¹ ¼µňō¡Īĸňµ ň Î Ī ÓŇĤÊĪê¡æ ňĜ çĤËōň¹Êê »Ńä ¼ōË¹ËÉŇÎ Ī ňÈ ÒË Î¡æ ¼ÔŋňĨ±łê ň Ĝ ¼Õ õ¹ňÎ ËĠÊêæ ¼ ôĪ¡ê Ī ĢËÕ ðæêīµňĜ ëÕÔňÏōËÔňÎ Ī Ó ðÊê¡ĪËĤ »¡ĪË¯êň ð ¼ĤīÎňĤ ňÎ ¼ ôňµ¡êËµŃĨ ň µ ¡Īň ōÊëŇ¹ ň ĤËÔňÎËÎ Īň È Ī òË Î ň Ĝ ¡Īň ĥņëµ¡æĪŌÎ ¡Īň ĤňµËōçŎĠ ň Ĝ ¼ ĤĪī¯ÊæÊĪæňÎ ĪĪì ¼ĤŋË ð ÊçŎÕ ðÊê ĪËĠÊêæ Ī ğ ĝŎĐ »¡êË Îê¡æ Īī ÎňĨ Ğêłì Ī »ëñŎĠ Ī ¼ĤËĥÎīĜ Ī ¼ĤÊëŇÈ »ËĠňĥŎ ð ĢËōêň ðňĜ ňōÊīÎňĨ ńīĤ ¼ÔňÎËÎ ¼¯êňĨ ËÕñŇÈ »ňĤËÕ ô ĪňÈ ĞŋňÎ ¡Ī¡çĥņīåĠ¡æ »ĪËĤ ňÎ ¡Īň ÕŇÎ¡æĪŌÎ ĢËÕ ðæêīµ ň Ĝ ī¶ŀňÎ ňŎŎĤ ÒňÎËÎ êň Ĩ ³ňĤ ¡Ī¡êňĤīĨ ÒËµ¡æ ğĤÊêňºŎĤ Ī¡ļīÔ êłì ĢËŎ¶ņçĤňĨ ňōæêīµ ňĤËĠì ĪňÈ ëÕªÊëä ¼ ôīĠňĨ ňĜ ¡ĪňÕņëĤŃĨ¡æ ¼Ňª ňµ ňōň¶ņêËĤ ĪĪË¶ô ¼Ĕ¡æ ¼ĥŎðīĤ ňĜ ĞËµËĤ »¡ĪňĥÔĪňµêĪĪæ »ňĝª ňÎ ňºĤ¡ê »êň ĤīĨ »êËµ Ī òË Î ňĜ Īň È ň¶Ĥī¯ Ó ŇÎ Òň ÎêīČ Ğň µňō êËÜĪĪæ ËĩĤňÔ ÊæĪæëÎÊê ¼ŀËð »¡ĪËĠ ¼ŀËĔêň ð Ī ĢËÕ ðæêīµ ¡Īň Ô¡ĪÊļň¹ »êÊæË¹ËÈ ňµ ¡ĪĪæë¶ŇĝōÊĪ ÊĪËÈ±łê ¼ ĤËō± ňºÜ ÓŇÎňĤ êň ĤīĨ »ËÕ ñŇÈ ¼ ôĪ¡ê »ňĤÊĪË¯êňð ĪňÈ ¼ĤĪīÎňĤ ĪňÈ òňĤÊĪňĜ ¼¶ņêËµŃĨ ňÎ Êæ¡êÊīÎ ĪňĜ ģÕ ñōīŇª ňµ ÓōËð »êĪīÕĜīµ ¼ôňÎ Ī ÓŇĤÊì¡æ ëÔ ÒËÎ¡æ ĪËĤ ¡Īĸň µ ňÎ ĢËµň ĠËĤ±łê Ī ¼ÔňÎËÎ ÊæňĤË ôňÎ Īň Ĝ ³ň Ĥ ň ¶ĤīÜ ¼¶ņêËµ ňĜ ī¶ŀňÎ ňŎĤ êňĤīĨ ňÎ Òň ÏōËÔ ¼ĤË¹êìËÎ Ī ¼ĥōë ôËĤ ňĜ Ľª ¼ ÔňÎËÎ Ë Ĥ »çÜËĤ »êËµ ĢËµ¡êËµ ëÔêłì ĪňŎŎĤ ëÔËōì ģŀËĥõŎĐłëªËĤ Ī »¡æň ð ¼ĤËµËÕĐňà ŃÎ ¡ĪňĥņļňºÎ êň¹

ľË¥ŎÕñŇĐ ğĝŎĐ

)595( ‌‫ژماره‬ 2017/10/3 ‫سێشەممە‬

‫رۆژنامه‌یه‌كی‌ سیاسیی‌ گشتییه‬ ‫کۆمپانیای ئاوێن ‌ه ده‌ریده‌کات‬

ňÔňÏōËÔ ¼µňōŃ¶ôËª ¼ĤËġŇĝð ¼ÔňŀĪ¡æīŇĤ ¼ġĝŎĐ ¼ŀË¥ŎÕñŇĐ ¼Ĝīä ģŎĠ¡ĪĪæňÎ

..‫جیابونەوەی کوردستان‬ ¼ĤËġŇĝð ŃÎ ¡ĪňōÊļň¹ ňäËġäň¯

ĪňĤÊ±łê ň µ ÓŇĥŎÏÎ ňĤËÕ ô ĪňÈ Ë ĩĤňÔ ¼ÎËŎČ ň Ĝ ňĠňÈ Ī Ģļň ª¡çŇÔ ê¡ìī ¹Êê ģ Ġ ¡ç Ĥň¯êňĨ ň ōÊæêīµ »ç Ü »êËµ ğĤÊīÔËĤ ňōŃÎ ¡ī ŎĥŎÎňĤ ĞňĤËōËĠÊêæ Īň È Ğň¶Î ŃÎ »ňĤËŎÔňÎËÎ ¼¶ŇĤçĤËºĤňñŀňĨ ď ð¡Ī âËĤ »¡ëŎĩāÔ ĪňÎ ËĠÊêæ ĞËµËĤ ňµ âËĤ »¡ĪňĤæëµËª Ń ä ňÔÊĪ ÒËµ¡æ ŃÎ »ňðËĥŇª ïŎĜËÔ ŃÕðêňÈ »Ńä ¼ÔËµ »êň ðīĤ ňµ æëµ¡ĪňĜ ¼ ðËÎ ¡Īæë µ »Ńä »Ńä òËÎ ¼Ĕ¡æ Ī ¼ĠÊêæ ¼ ôËÎ »çÜ »êňĥŎÎ ¡ĪňÈ ¸Ĥë¹ ÒËµ¡æ ìêň Đ êň ĥŎÎ ³ň Ĥ ¡Īň ÔË¶Î ë ŎÎ Ī Ó ŇÎňĨ ´ ņêŃÜňÎ Īň «ŎÔ Īň È ¼ ĠňĨêňÎ Ğň µňō ň ÕŇÎňÈ ¡ĪňōŃä »êÊìňĜ ĞËµËĤ Ń¶ġð ¼ĤËµňÕ ô ĪīĠňĨ ÒË¶Î ¡ĪňÈ ¼ņê¡ĪË¯ ľËµ ÊæËº ŀňĠŃµ ¼ōêňĤīĨ ¼ ōê¡Ī¡æËōňĜ ËÕ ñŇÈ Ë Ô ĢÊçĤ ħ Ġê ħ ĤīĨ » ħ Ę Ħ ìĪ ħ Ĝ Ľª ħ ŀËĠ ğĝŎĐ ¼Õð ħĠ Ī Ó ð¡æ êň Î ň ÕŇ°Î ¼ ō¡æËĠËÈ ň Î ĞëÔ ¼¶ŇĥŎ ðīĤ ÊçŀË ñĤËĠňĨňĜ êň Ĩ Ī¡Īň ÔňĤīÎňĤ »êň Î ň ÕņĪňµ¡æ ň µ ò¡ê ň ŎŎĤËµ »ç Ĥī¹ ň Ĝ ĪňÈ ÓŇÎňĨ ĢËŎÕ ð¡æňÎ êìËà ¼ Ġĸ¡Ī ňÎ Ī¡ĽõŇª Ņ«ŎÔ ŃĤË ô êň ð ňÕŇ¯ňÈ ňäËġäň¯ ňÔ¡ĪËĤ ğŇª Êæ »êňÎŃÕµŃÈ » ňĜ ¡ĪňÔŋňĨ±łê ď ð¡Ī ğµËà »ëŎĠňÈ ň Î ¼ ĤËµňÎíŎà ¡ĪňÔËµňÈ æËô ĢÊêňĥŎÎ ňÔňĠī¯ Ī Ğī Î ¡êĪň¹ ¼ĤËġŇĝ ð ňĜ êňĨ ¡Īň ōËŎĤæ »ňµ¡êÊçÔŋňð¡æ ňÎíŎà ĪĪæ ¼ÔĪ Īæëµ Īň¹êňġõŇªňÎ ¡ĪňĠīÎ ëÔ ¼¶ņêËÜ Êæ ¼ŀËð ňĜ »ĪÊĪňÔ ľň¹ňĜ ÊçĤËµËÝĤňª ¼Õ ðÊļ¡ĪËĤňĜ ňĤËåÎËÔīĔ ëŎÎ ´ŀňä ňĤËŎÕðňÎňĠ êłì ĢËÕ ðæêīµ ÊçŎðêËĐ ¼ĤËĠì ľň¹ ňĜ ĢÊëŇÈ »īōæňĜ ÊçõŎō¡êÊĪËÈ ňĜ ĪňÈ ĒÊëŇĈ ¼ ĥĠňÈňĜ ģōÊëµ ¼ĤÊçĥōì ĢË ĠňµňĤÊíŇä Óņļň«ŀňĨ ňĤÊëņīĝÎ ĪňÎ ËĩĤňÔ Ī¡ĪňÔËµňĤ ¡ĪňĠīÎ ľīĔ ´ŇŀÊçĥĠ ŃÎ ňµ ĪīÎ ĢŋËð ®ĥŇª ğĤňĠňÔ ňĠ¡æêň ð ģĤ¡²ō¡æ ĢÊĪňÈ ňµ »Ń¶ĤÊìňĜ Ī ¼ĤËġŇĝð ¡ĪňĠÊļň¹ »Ń¶ñĤ »ÊĪæ ňÝĤêňð ¼ŇÜ ň¶ŇĤīĠìňÈ Īæëµ ĢËµň ŎĝĨňÈ ËōçŎĠ ň Ĝ ¼ ðËÎ ĪňÈ ¼¶ŇĥŎÔ Īļī¹ňÎ ÊçŀË ñĤËĠňĨňĜ ĞÊêìňĠÊæ ¼ĤËġŇĝ ð ňµ ĞĪīÎ ËĥôËÈ ŃĤË ôňÎ êËÝĠňµňō ŃÎ ¼ŀË ð êň¹ňÈ ´ŇĤłíŎĐňĜňÔ »ç ĤÊêìňĠÊæ Ë ĩĤňÔ Ī ÌňÜ¡ļ ¼ōŃĤËô ģŎðīĤňÎ ¡Ī¡æë¶ġÕ ð¡æ ¡Ī¡ëÔ ¼¯ ¼ĤÊĪËÔ ¼ōêň¹ŃĤË ôňĜ ¼ĥŎÎ¡æ ğ¶ŇŀÊçĥĠ ¼ ŀłê ňµ ÓŇĤÊìËĤ ´ ņêËµ ň Î Ó ŇÎ ó ŎĝĨňÈ ŃĤËô êňð ¡æëÎ Êæňµň«ŎÔ ľň¹ ňĜ ĢËĠ ĢÊêŃäĪËŎª Ī ĢËµňĤÊīÜ ¡êňĤīĨ ¼ŀňĠŃµ ¼ĠňĨêňÎ ňµ Êæ Īī Î Ī¡Īň ÔË¶Î êËŎ ôŃĨ ´ ŀňä Ó ŇĤÊīÕÎ Ī ĢÊĽŇ¹ê¡ĪňĜ Ī¡Ľ õŇª ¼«ŎÔňĜ ğĤËµňŎµĸË¯ňĜ ň ºÜ ¼ĤÊĽŇ¹êËµ Ī ğōêňµ ßŀËð ËĐňÕñĠ ËÕðŃĠËĠ ¼ĥŎðīĤ ĢËµň ĤŃōíŎĐňĜňÔ Īň È »ÊĪĽ Î ň Î ¡Ī êÊīŇ¯ ĢËġ ðīĈ ğ ĤË¶ōļĪËĨ ľň ¹ňĜ Ģæë µ¡æËĠËÈ ĪīÎ ĢĹōæ êæËĔ ň ŎĤ ĢË ōĪÊëµ »êË ōæ ¼ µňōÊçĥŇÜňÈ ĎĪĪ¡ļ Þĸň ð ğ ŎĨÊëÏŎÈ ë ŇĜæ ĢÊĽ Ň¹êËµ

»¡êÊĪËÈ ğµĪËÎ ¼ĠËµËĤ çŎĈňð ´ŇÔËµ Êæ ¼ŀËðňĜ êňÎĪňĠňĜ ľË ð¡æ ŃÎ ¡ĪňÕōļň¹¡æ ĞËµËĤ »ŃĤË ô »êÊīÎňĜ ¡ĪňĤæë¶ŎĔËÔ ňĥŎÔĪňµ ËĕŎ ðŃĠ

³¡Ī óŎĥĠ ¡ĪňĔÊëŇĈ ¼ġņ±ļ ĢňōĸňĜ ÓņëµňÈ ĢÊëŇÈ »ňµňÕôĽÎ ňÎ ňĠňĜňĔ »çŎ¶ņêËÜ ´ŇÔËµ ÊçĤŋËĥĠ ĪňĜ ĞīÎňĤ òň ÏŇÎ ĢËĠňµňĤÊíŇä ¼ ĤËĠÊçĤňÈ ī ĠňĨ ¼ÔËĨêňðňÎ »ĪËĤ ňÎ ¡īŎðīĤ ¼µňōËĠÊêæ ¡æëµ ĞĪļ Ī ÓõŇĩŇÜňÎ ğÔŋĪ Êæ ¼Õ ðÊļ¡ĪËĤňĜ »ŃĨ ňÔŃÎ Ī¡ī ÎňĨ »æī ð ģĠ ŃÎ ňŎōêň ðňĠêň¯ ëŎĔňĐ ¼Ġ¡æêň ðňĜ ĢÊĪň ôËÈ »ŋĪňµËµ ¼ŀË ð ňĜ ĞÊë ðËĤ êňÎËĤňª ³¡Ī ńĪň Ĝ ĪË ñĤ¡êňĐ ğÏÎëŇĐ ¼Î¡êňĈ Ī ¼ðêËĐ ¼ĤËµňĤËĠì »¡ĪňÈ »¡ĪňÈ ¼ÔňÈêīÜ îň µ ĞŋňÎ Êç ĤÊĽĔ ĢÊīŇĤ ňĜ æëÎêňðňÎ çņīðňĜ ğ¶ŇºĤËĠ òň ô ň ĥōīÎ ĞÊë Î »ŃµëŇ ô ľň ¹ňĜ ¼ŀË ð ň Ĝ »êňĤīĨ ¼¶ņêËµ ňÎ ÒË¶ŎÎ ňµ ¡Īæë µňĤ ĢËĤŃōňĜ ´ŇŀË ð īŎĤ Êæ Ī ¼ĤËµňŀË ð Ī ģōīÝÏŇª Ī ¼ÔňōËµňŀËÎ Ī ĊÊæ¡êň Ĕ ňĜ Īň¹êňġ õŇª ŃÎ ĞæêË Ĥ ´ŇÔËµ ¼ ÔĪ ¡Īňō¡êËÎ Īň Ĝ ¡æë ¶ĠĪļ Ī Ó õŇĩŇÜňÎ ĞË ñĤ¡êňĐ ¼ŀË ð »êÊìË È » »±łļ Ë Ô ³ī µêňµ »ň ¯ĪËĤ ëŇäňĤ ňÎ ğ ōňµňĠŋ¡Ī © ŎÔ ¼ ĤÊê¡æÊëÎ ň °µ » Ņ ĥņëŇÈ ľň ¹ňĜ »¡Īň È Ń Î Ë ŎĤËġŀňÈ ĚŃ¶°Î ňĠňà »æÊìËÈ »ĪÊêËÎ ËĨňÔ ňĤÊĪňĜ æëµÊçōňª ¼Õ ñŎÏņī¹ ³īµêňµ »ň¯ĪËĤ ¼ĤËµňĔňĨ ¼¶ņçĤī¹ňĜ ĪīÎňĨ »īĤËŎÎ ĢËōňµňōêňĨ Ī¡Īň Ôë¹ê¡Ī ĞňÈ ¼ĠËµËÈ ļň¹ ňĥōňåÎ òň ÎĪËĨ ¼¶ŇĤËō± ğ ņļĪËĨ ĞĪīÎ êÊìËÈ »ňĠËĥĤËōňÎ ëÔ ¼¶ŇĜň¹ Ī Ģňðňà ĎīÈ¡ļ æňġàňÈ ËĐňÕñĠ »ĪËĤ ň Î ´ņêËµ ň ÕņëµňĤ »¡Īň È Ń Î ĢËĠļīµ » ŃġŎÔ Êæ ¼ ÔêËĠ ňĜ ň ŎōçĤ¡īōňª Êçōæêīµ »ŃĤËô »Ī¡ĽõŇª ¼«ŎÔ ¼ĤçĤÊêìňĠÊæ ľň¹ňĜ ĪêňĤīĨ ¼ŀňĠŃµ ¼ ĠÊçĤňÈ ň ĠĪīÎ Êæ ¼ŀË ðňĜ íÜËĈ Ņ Ĝ ĢËĠêË ñŎĐ Ī ĢŌ Đ »¡Īň È ÓŇÎňÈ ´ōÊæňĜ »êň¹ŃĤË ô Īň«ŎÔ ĪňÈ ¼ µĸË¯ ¼ ¶ŇĠÊçĤňÈ ň ĠĪīÎ ĪňÈ ¼ĤÊçĤňĠêňĤīĨ ňŀňµňĜ ´ņêłìňÎ »æêīµ »¡² ņĪ ģÎňÈ ğĥŎõĤňĤËä ËŎĤËġŀňÈ ¼ÔŋĪňĜ ËÕñŇÈ ç ĤÊæêīµ ¡Īň ŎÎ¡êňĈňĜ ë āĠ ë ĠËØ ĢÊìÊĪň Ĥĸ ĢËŎŀň¹ňĜ Ğí ŇĨňÎ »çĤ¡īōňª Ī Ğī Î Ëĥ ôËÈ ¡êË¹±łļ ĢËōŃä ¼Ŏĥōëņì ¼Ġ¡æêňð ĪňÈ ¡çĤň¯êňĨ ňĤÊæË ð êłì Ī ÒËÎ¡æ ĪËĤ ´ņĪËĤ ËĩĤňÔňÎ ĪīÎňĤ ģōĽņì ¼Ġ¡æêň ð ¡Īň È ÓŇŀ¡æ ĒÊëŎĈ ¼ÕðËÈ êň ðňĜ ĢËŎĠňō »ňĝª ňµ ¼ĤËµňĔ¡æ ËªĪêĪňÈ ňĜ »¡ĪňÈ òËª ĞËµËĤ Êç¶ŀňä ¼ņī¹ňÎ Ğ¡çÎ ĢËµ¡êÊīŎà ´ŀňä ň Ĝ Ë ĠÊêæ »êň ĤīĨ »ĪĪ² ŇĠ ĪĪæë ÎÊê ¡ĪËĥŇĩÕð¡æňÎ ¡æë µ¡æ »ň ĤËĠňÈ Īī ĠňĨ Ī Ó ņëĠ¡æ Ò¡êËÎň ð ĪňÈ ¡ĪňÕŇĥŇġÎ ĢËōĸňĜ ËÔ ´ ŇĔ¡æ ® ŎĨ êĪī ôËÎ ¼ĤËÕ ðæêīµ »ňĤÊêËµ ĪňÈ ĪīÎÊëĥŇĜ ÊĪ »ňµ¡ĪËĤ ĞŋňÎ ňÎ »ňµňĝōīÈňÔ ¼¶ŀňä æëµ ĢËĠ¡æ ňġŇÈ ľň ¹ňĜ ň ºĤËÎĪËĤňÎ ň ðīĤËĠÊêæ Ğň È ËªÊêňð ÒňÎêīČ ňµ »¡ĪňÈ ŃÎ ŅÕõ«ŀËª ¼ÔĪ ňĤËºĤËÎĪËĤňÎ ňŎōêň¹ŃĤËô ňĔ¡æ ĪňÎ ¼ĤËµňºĤËÎĪËĤňÎ ň Ĕ¡æ ň Ĝ ¡Īň ĥōìłæËĤ ĢËġÕ õŎĤ ¼Õ ðňĨ Īæëµ¡æ ëÔ ¼¶ņêŃÜ ňĠňĨêňÎ Ī Ē¡æ Īī ĠňĨ Īň È ¼ĥŎ ðīĤ ĖËä ¼ĤŃÎ ň Ĝ »êĪĪæ Ī¡īōêŃ¹ ¼ ĤËō± Ì¡êňĈ »¡êĪň ¹ »ëŎĈË ô »ňÔËµ ĪňÈ ňĜ êňĨ ÓŇÎ ëÕ ôĽÎ ňÎ ĪëÕĤÊīÜ ĞËµË Ĥ ¡ĪīÔë¹Êê ¼ĤËµ¡êËµ »ňĠÊêňÎ ĪīÎ ěŎÈÊë ñŎÈ ň Ĝ ó ņĪê¡æ æī ġàňĠ ňĜ ňµ ¡Īň ĤÊìÊĪňĤĸ »ň µňĤÊīÜ ň Ĕ¡æ Êêň ¹¡æ ¡Īň ōìłæ¡æ Êç ŇÔ »ê¡Īêň ª ¼ðËÎ ňĤÊĪæêīÎŃäňĜ Ī¡æËð êłì Êæň ôËÎ ¼ŀłê ňµ »ňĤËŎÔňōË ðňµ Īň È »ÊĪæň Î êň Ĩ ¡ç Ĥň¯êňĨ Ī ÒËµ¡æ ¼ ĤËµ¡êËµ Ī ĢÊìÊĪňĤĸ ¼Ĥæëµ¡æËĠËÈňĜ ň ºÜ ĞËµË Ĥ ěÝ ð »ĪËĤ ňÎ ¼ ðīĤ ¼ µňō¡ĪÊëĤŃĨ Ī¡ĪĪæëµ »¡æË ĠËÈ ÊçŎŀË ð ¼ĤňĠňÔ ĪňÎ ĢçĤËĩÎī õō¡æ ĪÊĽ Ň¹¡æ ĢË ōæĸňÜ Īêłì ¼¶ŇÔňġà¡ì ňÎ ňĤËĔ¡æ ĪňĜ ´Ňµňō Ī ¼ōŃĤË ô ¼Ĕ¡æ Ī ľŃ¹Ń¹ »ň µŃÕŀËª êłì ¼µňō¡ĪÊëĤŃĨ ÒËµĪň È į ÎëĈ ËĤÊ »ËĠÊêæ ňÎ ¡ī Î Ī¡īÎ ¼ōŃĤË ô ¼¶ŇĔ¡æ ĢËŎĤīÎ Êæ¡±łê ĪňÈ ¼ĉŎĔÊĪňĜ »ňĤË ðňµ Ģňōĸ ňĜ ¡ī ōêŃ¹ ĢËŎŇª êË Ü ģ ōçĤň¯ ňŀī¹ ĪňäËġäň¯ ¼ ĤŃōíŎĐňĜňÔ »ËĠÊêæ ÊçŇÔ »êłì ¼µňŎÔňōÊìËÈ Īī Î ¸ĤËÎĪËĤňÎ »ËĠÊêæ ¼ Ĥæëµ¡æËĠËÈ ËÔ ¼ ĤŃōíŎĐňĜňÔ êłì »êĪ¡æ ÊçōŃä ¼ÔËµňĜ ¡ĪňÈ Īī ÎňĨ êłì ĞŋňÎ ¡Īň ÔËµ ĪňÈ ¼ĤÊêÊçÔŋň ð¡æ ĪË Ŏª Ī Ìň Ü¡ê »ŃĤË ô Ī ³ň åŇĠ ĢË ōÊĪÊæ Ëōêī ðňĜ ´ ŇÔËµ Ğŋň Î Īī Î Ī »ŃĤË ô ¼Ĕ¡æ ňµŃÕŀËª ¼ ĤŃōíŎĐňĜňÔ ĪīÎ ¡çĤň¯êňĨ ÒËµ¡æ ¼ðËÎ êËµËð Ī¡æËð »ËÔ¡êň ð ňĜ êňĠīĈ ľī ¹ Ī ĢÊêŃ ä ĪňĜ ¡ĪňÕŇĥņīåÎ ¡ĪÊë ĤŃĨ ĢËĠňĨ æë ¶ŇĜ ňäËġäň¯ ¼ĤŃōíŎĐňĜňÔ »Ë ĠÊêæ ë ÔÊĪæ ¼ōŃĤËô ¼Ĕ¡æ ¼Ġ¡æêňð ŃÎ ¡ĪňōÊļň¹ ĪňÈ ¼ ðËŎð »êËµ ËĩĤňÔ ňÎ ĞËµËĤ ¼ĤËµ¡êËµ ňÔêīµ ÊçĤËÕðæêīµ ňĜ ËĠňĥŎ ð »êňĤīĨ ¡ĪňĥŎĤň¶Ňª ň Î Êëµ ňµ »ňĜË¥ŎÕ ñŇĐ »ŃĤË ô »Ī¡ë õŇª ¼«ŎÔ Ģňōĸ ňĜ ň µ ¡ĪËŎª ĪňÈ ¼ÔĪ Ī æêňĨ ĪňõŇÎ ¼¹êī¹ ÊçŇÔ ëÔêłì ¼ĤË ñĥŎÈ ¼ĠËōňª Ī ĢĪīÎňĤ ¡īŎðīĤ ¡Īň¶ĝōĪË¯ »ĪËĤ ňÎ ¼¶ŇġĝŎĐ ÊæËōêī ðňĜ ň ĠňÈ êň ¹ ňµ ģ ÔĪ ¼ Ňª »ňµňŎōŃĤË ô ňĔ¡æ ňµ ÒËµ ĪňÈ »æêīµ ÒËµĪň È ¼ ōňŎĤŃōíŎĐňĜňÔ ¡êň ĥŇĨê¡æ ¼ðËŎð ¼¶ŇĠËōňª êËÜ ńçĤňĨ ĞŋňÎ ĪīÎ »ĪËĤ ¡æË ð ¼¶ņêËµ ňÎ êłì »Ń ä ň µ ¡ĪňÈ ň ¶Ĥī¯ ň Ĝ¡íĨňĠ ň ÕŇÎ¡æ Ğň ¶Î ň µ æë µ ó ōËġĤ ĢË ō ňäËġäň¯ Īæëµ êň ðňĜ ¼ÔňĕōæňÎ ĪæêĪ »êËŎ ðëª ňĜ ¡ĪňōŃĨ ĪňÎ ĪËõŇµ¡æ ÊæêňðňÎ ¼ŀËÎ ¼ ¶ņêËµ Êç µłê¡ĪËĤ ň Ĝ Ğŋň Î ÒË Î¡æ ĪňÈ ¡ëŇĜ ³ňĤ Īī Î ¸Ĥë¹ ěŎÈÊë ñŎÈňĜ »êËµ Ī¡ĪÊëðīĤ ¡ĪňĠËµËĤ Ń¶ġð ĢňōĸňĜ êËÜ ģōçĤň¯ Ī ¼ ĤÊĪê ¼ŇĜ ¡Īň ĤËĠī¹ňÎ ¼µňōËĠÊêæ ÒËµ ĪňÈ ¼ĤÊêÊçÔŋňð¡æ Ģňōĸ ňÔËµ Īň È ŃÎ ¡Īī Î ńī Ĥ Ī ĢÊī Ü êłì »Ńä ¼ŇÜ ÒËµĪň È òň ġŇÈ »ň ĤÊêËµ ¡ĪËŎĤňÔ Ģň ðňà Ģňōĸ ňĜ ¼ ĤËĥŇĨê¡æ ¡ĪňÔË¶Î »íĐ¡ê ËÔ ģōæë¶Ňª ¼ŀň°Ň¹ ¡ĪňĤËÎËÔ ¼ĤËµ¡ĪË¯ »ĪËĤ ňÎ ¼ĤÊīÜ êłì ňµ ¡īŎðīĤ ¼đōêňô ¼Đ¡ëôňÈ ËĨ¡ĪêňĨ ňÔÊĪňµ ËÕ ñŇÈ ³ňĤ ĪīÎ ¸Ĥë¹ Ī Òë¹ ¼ µňōËĠÊêæ ¡Īī Î ë ÔÊĪæ ¡ĪÊë µ Ń Î ¼¶ņêËÎ ëÔ ¼¶ņêËÜ ňµ ¡ìÊīä ňÔÊĪËÈ ĞËµËĤ íĐ¡ê¡Īňµīµêňµ ¼ĤŃōíŎĐňĜňÔ Ģňōĸ ňĜ ¼ōŃĤËô ¼Ĕ¡æ¡ĪīÎ ¼ĤŃōíŎĐňĜňÔ »ËĠÊêæ ¡ĪňäËġäň¯ ňĜ ģĠ »ňĤÊêËµ ĪňÈ ĪīĠňĨ ´ ņêłì ¸ ĤËÎĪËĤňÎ ¼ ĤŃōíŎĐňĜňÔ ¡ĪňōÊëµ ¼ĥŎ ðīĤ ňĜ ňµ ¡ĪÊëŇ¹ê¡Ī »ĪË¶ Ĝ¡ì »ňĤÊĪňÈ ĪīĠňĨ Ī ĢÊêŃä ĪËŎª Ī ÌňÜ¡ê ĢËōêňºōêËµ ńêŃ Ü ň Î ¼ ĤËµ¡êÊīŎàňĜ ¡ĪňÔË¶ÏÕ ð¡æ ňµ ¡ĪÊêËÈ ňÕŇÎ ÊĪ »êËÎňĜ ¼ÔĪ ňĤÊĪæêīÎŃä ň Ĝ êłì Ī ģŎ ðīĤ ň Î Ī ¼¶Ŏ ñµňĠ ËĠÊêæ ňÎ Ò¡êËÎň ð ĞËµËĤ ĞËµËĤ ¼ĤËµ¡êËµ ¡ĪīÎ ¼µêŃ¹ ğŎ ñµËĠ ĪňÈ ¡ĪÊêËÈ ň ŎÔňōĪËĥŇĨ ´ņêňĥŀËª ë Ô êň ðňĜ ¡Īī ÎňĨ ¼ ŀłê ň µ ¡Īī ÎňĨ Ņ Î Ğ¡æň Ĥ ĞŃ äňÎ òň ºņê ň ºĤ¡ê ňµ ëÔ ¼ ĤËµňŎĤËŎÎ Ī ¼ µêīÔ Ī »êŃ µ ÊçĤËµ¡êĪň¹ ŃÎ »êň ĤīĨ »êËµ ňĜ Ë ĩĤňÔ ňµ ¡ĪňōËĥŇĨ ňĤīġĤ ň Î »ËĤŃ¹ »ìËġŀňō »ňÎêłì »ň ÔËµ ĪňÈ ¼ ĥōë¶đŎÔ ĪÊæň È ÊçĠňµňÔňĝŎĠ ĪË Ĥ ňĜ ¼ ĉŎĔÊĪňÎ »¡Īň È Ëĥ ôËÈ Ņª »êňĥŎÎ ¡ĪňĤËµËōçŎĠ ¼ņê ňĜ ŃÎ ¼ōŃĤËô ¼Ĕ¡æ Ņð ī¶ŀňÎ ¡ĪËÕð¡ĪňĤ Êë µ¡çŇĜ »ÊĪÊæ Ë ñĤ¡êňĐ Ń Î Īī ÎĪī¯ ¼ĤËĠì êň ðňĜ òËÕ ñŇÈ ËÔ Ī ĢËÝĤň¹ Ğň¶Î òňÎ Êçŀň¹ňĜ ĢËŎĤËµ¡êÊìËÈ Ī ğ ō²Î ďð¡Ī ¼Ĥæëµ ěŇ¹ ňĜ ńêŃÜ ňÎ Óņëµ¡æ Ņ¶ĤÊíņê ¼ÕōňÎ »ĪËĤ ňÎ ¡īŎðīĤ ĢŋËĥĠ ňÕŇĥŇĨËĤ ńī Ĥ ¼ġĝŎĐ ¼Ĕ¡æ ¼¯ŃÎ ň µ ňō¡ĪňĤËĠ ĪňÈ ĞËµËĤ ¡Īň Ô¡ĪËĠ ¼¶ŀňä ĢËōňÎêłì ĢËµňÕ ô ňµ ŅĠ¡çÎ ĢËŎĠËōňª ňµ ňō¡ĪňÈ ŃÎ ňĤÊĪňÈ ĪīĠňĨ ¼ÔĪ Īæë µ ĪňõŇÎ ¼¹êī¹ ¼ōŃĤËô ĪĪæêňĨ ËĨ¡ĪêňĨ ¼ĤËµňäË ô Òīō¡æ êň ñµňō Ğň ĨêňÎ Ó ñōīĠ¡æ ģĠ ¡ĪňÈ ŃÎ ¡Īň ÕōëŇ¹¡æ ĢêŃÜËĤ ĪňŀňĨ Ī¡ĪňÔËµňĤ »ç Ü ¼Õ ô ňĜ ëŎÎ ¬łë Ġ ¡Īæëµ ¡æË ĠËÈ »ËĤÊæ »¡ëŎªÊæ æêň Ĩ ĢËÕ ðæêīµ ¼ĤËµňäË ô ňĥÎËĤ ńë Ŏª ¼ĤËĠì ĪêÊìË Î ĪËĤ »¡æË ð ¼¶ŇĤËĠì ň Î

ĒÊëŎĈ ¼ÕðËÈ êň ðňĜ ĢËŎĠňō »ňĝª ňµ ¡ĪËĥŇĩÕð¡æňÎ ľň ¹ňĜ ň ºĤËÎĪËĤňÎ ň ðīĤËĠÊêæ Ğň È ňĠňĨêňÎ Ī Ē¡æ Īī ĠňĨ Īň È ¼ĥŎ ðīĤ ¼ðËÎ ňĤÊĪæêīÎŃäňĜ Ī¡æËð êłì Êæň ôËÎ êň Ĩ ¡ç Ĥň¯êňĨ Ī ÒËµ¡æ ¼ ĤËµ¡êËµ Īêłì ¼¶ŇÔňġà¡ì ňÎ ňĤËĔ¡æ ĪňĜ ´Ňµňō Ģňōĸ ňĜ ¡ī ōêŃ¹ ĢËŎŇª êË Ü ģ ōçĤň¯ êłì ĞŋňÎ ¡Īň ÔËµ ĪňÈ ¼ĤÊêÊçÔŋň ð¡æ ¡çĤň¯êňĨ ÒËµ¡æ ¼ðËÎ êËµËð Ī¡æËð ¼ ðËŎð »êËµ ËĩĤňÔ ňÎ ĞËµËĤ ¼ĤËµ¡êËµ ÊçŇÔ ëÔêłì ¼ĤË ñĥŎÈ ¼ĠËōňª Ī ĢĪīÎňĤ ¼ðËŎð ¼¶ŇĠËōňª êËÜ ńçĤňĨ ĞŋňÎ ĪīÎ ňĜ ¡ĪňōŃĨ ĪňÎ ĪËõŇµ¡æ ÊæêňðňÎ ¼ŀËÎ ¼µňōËĠÊêæ ÒËµ ĪňÈ ¼ĤÊêÊçÔŋňð¡æ Ģňōĸ ¡ĪňĤËÎËÔ ¼ĤËµ¡ĪË¯ »ĪËĤ ňÎ ¼ĤÊīÜ êłì íĐ¡ê¡Īňµīµêňµ ¼ĤŃōíŎĐňĜňÔ Ģňōĸ ňĜ ¡ĪňōÊëµ Ī ¼¶Ŏ ñµňĠ ËĠÊêæ ňÎ Ò¡êËÎň ð ĞËµËĤ ňµ ëÔ ¼ ĤËµňŎĤËŎÎ Ī ¼ µêīÔ Ī »êŃ µ Ëĥ ôËÈ Ņª »êňĥŎÎ ¡ĪňĤËµËōçŎĠ ¼ņê ňĜ ďð¡Ī ¼Ĥæëµ ěŇ¹ ňĜ ńêŃÜ ňÎ Óņëµ¡æ ňµ ňō¡ĪňÈ ŃÎ ňĤÊĪňÈ ĪīĠňĨ ¼ÔĪ Īæë µ Ī¡ĪňÔËµňĤ »ç Ü ¼Õ ô ňĜ ëŎÎ ¬łë Ġ

ĚŃ¶°Î ňĠňà »æÊìËÈ »ĪÊêËÎ ËĨňÔ ňĤÊĪňĜ æëµÊçōňª ëÔ ¼¶ŇĜň¹ Ī Ģňðňà ĎīÈ¡ļ æňġàňÈ ËĐňÕñĠ Êçōæêīµ »ŃĤËô »Ī¡ĽõŇª ¼«ŎÔ ¼ĤçĤÊêìňĠÊæ ľň¹ňĜ »êň¹ŃĤË ô Īň«ŎÔ ĪňÈ ¼ µĸË¯ ¼ ¶ŇĠÊçĤňÈ ň ĠĪīÎ ç ĤÊæêīµ ¡Īň ŎÎ¡êňĈňĜ ë āĠ ë ĠËØ ĢÊìÊĪň Ĥĸ

¼ĤËµňĔ¡æ ËªĪêĪňÈ ňĜ »¡ĪňÈ òËª ĞËµËĤ ¡æë µ¡æ »ň ĤËĠňÈ Īī ĠňĨ Ī Ó ņëĠ¡æ ËªÊêňð ÒňÎêīČ ňµ »¡ĪňÈ ŃÎ ŅÕõ«ŀËª ĖËä ¼ĤŃÎ ň Ĝ »êĪĪæ Ī¡īōêŃ¹ ¼ ĤËō± ¡ĪīÔë¹Êê ¼ĤËµ¡êËµ »ňĠÊêňÎ Ī ĢÊìÊĪňĤĸ ¼Ĥæëµ¡æËĠËÈňĜ ň ºÜ ĞËµË Ĥ Ī ¼ōŃĤË ô ¼Ĕ¡æ Ī ľŃ¹Ń¹ »ň µŃÕŀËª ňŀī¹ ĪňäËġäň¯ ¼ ĤŃōíŎĐňĜňÔ »ËĠÊêæ ĪË Ŏª Ī Ìň Ü¡ê »ŃĤË ô Ī ³ň åŇĠ »ËÔ¡êň ð ňĜ êňĠīĈ ľī ¹ Ī ĢÊêŃ ä ňÔêīµ ÊçĤËÕðæêīµ ňĜ ËĠňĥŎ ð »êňĤīĨ ¡īŎðīĤ ¡Īň¶ĝōĪË¯ »ĪËĤ ňÎ ¼¶ŇġĝŎĐ »ĪËĤ ¡æË ð ¼¶ņêËµ ňÎ êłì »Ń ä ň µ ¼ ¶ņêËµ Êç µłê¡ĪËĤ ň Ĝ Ğŋň Î ÒË Î¡æ ňÔËµ Īň È ŃÎ ¡Īī Î ńī Ĥ Ī ĢÊī Ü êłì ňµ ¡īŎðīĤ ¼đōêňô ¼Đ¡ëôňÈ ËĨ¡ĪêňĨ ¼ōŃĤËô ¼Ĕ¡æ¡ĪīÎ ¼ĤŃōíŎĐňĜňÔ »ËĠÊêæ ¼ĥŎ ðīĤ ňĜ ňµ ¡ĪÊëŇ¹ê¡Ī »ĪË¶ Ĝ¡ì ĞËµËĤ ¼ĤËµ¡êËµ ¡ĪīÎ ¼µêŃ¹ ğŎ ñµËĠ ÊçĤËµ¡êĪň¹ ŃÎ »êň ĤīĨ »êËµ ňĜ Ë ĩĤňÔ ŃÎ ¼ōŃĤËô ¼Ĕ¡æ Ņð ī¶ŀňÎ ¡ĪËÕð¡ĪňĤ Ņ¶ĤÊíņê ¼ÕōňÎ »ĪËĤ ňÎ ¡īŎðīĤ ĢŋËĥĠ ĪňõŇÎ ¼¹êī¹ ¼ōŃĤËô ĪĪæêňĨ ËĨ¡ĪêňĨ ¡Īæëµ ¡æË ĠËÈ »ËĤÊæ »¡ëŎªÊæ æêň Ĩ

¼ĤËĘ ħĤĪ ħä Ó ņæ ËÔ ğ ĝŎĐ ¼Õ ð ħĠ ĢË ō Ħæ »ÊĪæ ħ ÎÊĪæ Ī ģ Î Ħæ ë Ô ĦêĪ ħ¹ Êæ / / ħĜ êŃÜ ĪÊêŃ Ü ¼ĘĸË¯ ¼Õ ðËÈ ê ħ ð ħĜ »Ńä ¼ĤīĠì ħÈ Ğ ħĘ ħō ģŎĠ ħĘ ħō Ī ÒÊæ Ħæ ĞË ÝĤ ħÈ ¼Ô ħŀĪ ĦæīŇĤ ¼Ô ħĜĪ ĦæīŇĤ ¼ġĝŎĐ ¼ŀË¥ŎÕ ñŇĐ ¼Ĝīä ±łļ êÊī ¯ » ĦĪË Ġ Ń Î ¼ĤËġŇĝ ð ÒËÎ Ħæ Ħīņļ ħÎ »ëŎÏĥ ôłļ ¼ Õä ħÕōËª ħĜ êÊç ôňÎ ¼ġĝŎĐ »ŃµňĜ ÊçōËŎÔ ňµ ňĜ ĪÊë µ óōËġĤ ğĝŎĐ Ë ÝĤňª Īī Î ģ ōçĤň¯ Êç ôňµňĜË¥ŎÕñŇĐ »í ņĪÊêňª ň Î Òň ÏōËÔ ¼ªŃ ô ³êł ĪêËĥŎġŎ ð Ī ħ Ĝ ê ħ Ĩ Êë¶ ôň¶õŇª ň µ¡êÊīÎ ħ ĤÊ±łê ¼ µňōňĠËĤ±łê Êæ ħŀË¥ŎÕ ñŇĐ ¼ĤËġŇĝ ð »ĪË Ĥ ň Î ĦĪ ħ ōÊëĘĪŌÎ »æêīµ ¼ĤËĠì Ņð êňĨ ňÎ ħĘ ËĠňĥŎð »íŎĝºĥŎÈ Ī ¼Î¡êňĈ Ī ¼ęŇ ôłëä Ī òŃÜ ħÎ óŎŀË ñĠ ħÈ ÊĪ ë ÕĤÊĪÊëĐ ĢË ŎĤËĘ ħŀĪ ħĨ ĦĪ Ħêłì ¼ŀË¥ŎÕ ñŇĐ ¼Ĝīä ģŎĠ ĦĪĪæ Ī ĦĪæë Ę ¼ĤËġŇĝ ð ¼ Ô ħĜĪ ĦæīŇĤ ¼ ġĝŎĐ Êæ ħĜīä Ğ ħĜ ¼ ¯ê ħ¹ ħÈ Ī ÒË Î Ħæ Ħīņê ħÎ Êæë ÕĤÊĪÊëĐ ¼ Ę ħō ħĤìËÎ ħĜ ĢËĘ ħ ĜĪ ħĨ ¼Ĝīä ĦĪ ħ ĤæëęŇÜ ħÏŇÜ »êÊī Î ħÔŃ¯ ¼ĤË õŎĤĪËĤ ëņ± ňĜ ľË¥ŎÕ ñŇĐ ¼Ġ¡ĪĪæ ĢË ō± ¡Īň ¶Ňª Ń Î ė ņêĪīÕĜīµ

Êç¶ŀňä ¼ņī¹ňÎ Ğ¡çÎ ĢËµ¡êÊīŎà ´ŀňä Ò¡êËÎň ð ĪňÈ ¡ĪňÕŇĥŇġÎ ĢËōĸňĜ ËÔ ¼ÔĪ ňĤËºĤËÎĪËĤňÎ ňŎōêň¹ŃĤËô ňĔ¡æ ĪňÎ Ì¡êňĈ »¡êĪň ¹ »ëŎĈË ô »ňÔËµ ĪňÈ ĪīÎ ěŎÈÊë ñŎÈ ň Ĝ ó ņĪê¡æ æī ġàňĠ ěÝ ð »ĪËĤ ňÎ ¼ ðīĤ ¼ µňō¡ĪÊëĤŃĨ êłì ¼µňō¡ĪÊëĤŃĨ ÒËµĪň È į ÎëĈ ËĤÊ ÊçŇÔ »êłì ¼µňŎÔňōÊìËÈ Īī Î ¸ĤËÎĪËĤňÎ ĢË ōÊĪÊæ Ëōêī ðňĜ ´ ŇÔËµ Ğŋň Î Īī Î ĪňĜ ¡ĪňÕŇĥņīåÎ ¡ĪÊë ĤŃĨ ĢËĠňĨ æë ¶ŇĜ ¡ĪňĥŎĤň¶Ňª ň Î Êëµ ňµ »ňĜË¥ŎÕ ñŇĐ ÊæËōêī ðňĜ ň ĠňÈ êň ¹ ňµ ģ ÔĪ ¼ Ňª ¡ĪňÈ ň ¶Ĥī¯ ň Ĝ¡íĨňĠ ň ÕŇÎ¡æ Ğň ¶Î ĪňÈ ¡ëŇĜ ³ňĤ Īī Î ¸Ĥë¹ ěŎÈÊë ñŎÈňĜ »Ńä ¼ŇÜ ÒËµĪň È òň ġŇÈ »ň ĤÊêËµ ňÔÊĪňµ ËÕ ñŇÈ ³ňĤ ĪīÎ ¸Ĥë¹ Ī Òë¹ ¡ĪňäËġäň¯ ňĜ ģĠ »ňĤÊêËµ ĪňÈ ĪīĠňĨ »ňĤÊĪňÈ ĪīĠňĨ Ī ĢÊêŃä ĪËŎª Ī ÌňÜ¡ê ĪňÈ ¡ĪÊêËÈ ň ŎÔňōĪËĥŇĨ ´ņêňĥŀËª ë Ô ňµ ¡ĪňōËĥŇĨ ňĤīġĤ ň Î »ËĤŃ¹ »ìËġŀňō Êë µ¡çŇĜ »ÊĪÊæ Ë ñĤ¡êňĐ Ń Î Īī ÎĪī¯ ňÕŇĥŇĨËĤ ńī Ĥ ¼ġĝŎĐ ¼Ĕ¡æ ¼¯ŃÎ ň µ ¼ĤËµňäË ô Òīō¡æ êň ñµňō Ğň ĨêňÎ ĢËÕ ðæêīµ ¼ĤËµňäË ô ňĥÎËĤ ńë Ŏª

ň Ĝ Ë ĠÊêæ »êň ĤīĨ »ĪĪ² ŇĠ ĪĪæë ÎÊê ´ ŇĔ¡æ ® ŎĨ êĪī ôËÎ ¼ĤËÕ ðæêīµ ¼ĤËµňºĤËÎĪËĤňÎ ň Ĕ¡æ ň Ĝ ¡Īň ĥōìłæËĤ ňĜ êňĨ ÓŇÎ ëÕ ôĽÎ ňÎ ĪëÕĤÊīÜ ĞËµË Ĥ ňĜ ňµ ¡Īň ĤÊìÊĪňĤĸ »ň µňĤÊīÜ ň Ĕ¡æ Ī¡ĪĪæëµ »¡æË ĠËÈ ÊçŎŀË ð ¼ĤňĠňÔ »ËĠÊêæ ňÎ ¡ī Î Ī¡īÎ ¼ōŃĤË ô ¼¶ŇĔ¡æ »ËĠÊêæ ¼ Ĥæëµ¡æËĠËÈ ËÔ ¼ ĤŃōíŎĐňĜňÔ Ī »ŃĤË ô ¼Ĕ¡æ ňµŃÕŀËª ¼ ĤŃōíŎĐňĜňÔ ňäËġäň¯ ¼ĤŃōíŎĐňĜňÔ »Ë ĠÊêæ ë ÔÊĪæ »ŃĤË ô »Ī¡ë õŇª ¼«ŎÔ Ģňōĸ ňĜ ň µ »ňµňŎōŃĤË ô ňĔ¡æ ňµ ÒËµ ĪňÈ »æêīµ ň µ æë µ ó ōËġĤ ĢË ō ňäËġäň¯ »êËµ Ī¡ĪÊëðīĤ ¡ĪňĠËµËĤ Ń¶ġð ĢňōĸňĜ ¡ĪËŎĤňÔ Ģň ðňà Ģňōĸ ňĜ ¼ ĤËĥŇĨê¡æ ¼ µňōËĠÊêæ ¡Īī Î ë ÔÊĪæ ¡ĪÊë µ Ń Î ´ ņêłì ¸ ĤËÎĪËĤňÎ ¼ ĤŃōíŎĐňĜňÔ ĢËōêňºōêËµ ńêŃ Ü ň Î ¼ ĤËµ¡êÊīŎàňĜ êň ðňĜ ¡Īī ÎňĨ ¼ ŀłê ň µ ¡Īī ÎňĨ »ňÎêłì »ň ÔËµ ĪňÈ ¼ ĥōë¶đŎÔ ĪÊæň È ¼ĤËĠì êň ðňĜ òËÕ ñŇÈ ËÔ Ī ĢËÝĤň¹ ňō¡ĪňĤËĠ ĪňÈ ĞËµËĤ ¡Īň Ô¡ĪËĠ ¼¶ŀňä Ó ñōīĠ¡æ ģĠ ¡ĪňÈ ŃÎ ¡Īň ÕōëŇ¹¡æ ¼ĤËĠì ĪêÊìË Î ĪËĤ »¡æË ð ¼¶ŇĤËĠì ň Î

‫لەبەردەمی ڕەهەندە ناکۆک‌و‬ ĢËŎĤËµ¡êÊìËÈ Ī ğō²Î ĞňµňÔňĝĝŎĠ ĪËĤňĜ »¡ĪňÈ ŅÎ Ğ¡æËĤ ĞŃäňÎ ňºņê ĞËµËĤ Ń¶ġð !‫دژەکانی ئێران‌و تورکیادا‬ ĢêŃÜËĤ ĪňŀňĨ ĢËōňÎêłì ĢËÕĤËµňÕô ňµ ŅĠ¡çÎ ĢËŎĠËōňª Ğň¶Î òňÎ Êçŀň¹ňĜ

ĢËŎĤËĘËĤÊīÔ ¼ĥÕ ñäê Ħæ ŃÎ ħ ĤÊçŀĪ ħĨ ÊçĤËġĤËĘ Ħ±łëª » ĦīŇ¯êÊī¯ ħĜ » ħĘ ĦìĪ ħĜ Ľ ª ħŀËĠ ğ ĝŎĐ ¼Õ ð ħĠ â ħ ōËÎ Ë ĩĤ ħÔ Ė ħ Ĥ ĢÊç Ĥ ħĠê ħĤīĨ ¼ Õä ħÕōËª ¼ ĤÊçĤ ħĠê ħĤīĨ » Ħ±łë ª ħÎ Ė ĦĪ ī ęŀ ħÎ ÒÊæ Ħæ »ëŎÏĥ ôłļ Ěĸ ħÜ æËÈīĐ ħ ĘËŎĤË«ĠŃĘ »ê ħÎ Ħīņļ ħÎ ėņêËô ¼ĤÊçĤ ħĠê ħĤīĨ ËĩĤ ħÔ Ė ħĤ ¼ÔĪ ĦêĪ ħ ¹ ¼ęŇĤËÕ ðæêīĘ Ė ĦĪ ħ ġŇÈ ê ħĨ »ê ħĤīĨ ¼ĤĹª Ī ħĘłëŎÎ ħĜ »ìÊīõŇª ¼Õ ðËÈ ê ħ ð ħĜ ģō ħĘ Ħæ ėņçĤ ħĠê ħĤīĨ ¼ĤĪ ħä ħ ęĤī¯ ĦêĪ ħ ¹ ¼ĤËÕ ðæêīĘ ¼ÕðËÈ ê ħ ð ħĜ ê ħĤīĨ ħÎ ħĤÊæĪ ĦëÎ ħġŇÈ ėņêËô Ė ħĤ ėŇĜ ħ¹ ³ňō¡êËĠ± ĦĪ ħĤËŎĤæëµêËµ »ËÔ¡êň ðňĜ Ī »æêīµ ¼ ĤËĠì ĪĪæêň ĨňÎ ĢË ōËĠÊêæ ¼ĤË õŎĤĪËĤ ħÎ ¡ĪËĥŇĩĠňĨêňÎ ¼ Î¡êňĈ ÑĀêËä ËĠŃð ĢËō± ¼ĤËµňÔËð ňōËð ¼ĤËġðËÈ ¼¶ŇŀËĤňµ çĤň¯ňĜ ħĘ ēōëĀ ĞňÈ ¡ĪÊë¶ õäňª ¼Î¡êňĈ Ī »æêī µ ĪË ĠÊêæ Ī ğ ĝŎĐňĜ ň ºÜ ň ōËŎĤË«ĠŃµ ¼ōËĠňĥŎ ð ¼ ġĝŎĐ ¼ ĤËĥŇĩĠňĨêňÎ ¼ĤËġÕ õŎĤ ¼ĤÊêŃ¹ Ī ©Ŏĝµ ³ň ō¡êËĠ± ŃÎ ħĘ ħōËġŇĨ ò ĦĪ ħÈ ħĘ ¡ĪËĥŇĩĠňĨêňÎ ĢËĘ ĦìÊĪËŎÜ Ħê ħĤīĨ īĠ ħĨ ħÎ ĢË ŎºĤë¹ ¼ ōËŎĥŀæ ò ħ ĘËŎĤË«ĠŃĘ »ê ħ Î Ħīņļ ħÎ

ëŎÎËð ģŇĨ ħô ËÈ

3.10.2017

‫ریکالم‬

êæËĔ ÊêËð ËÈ

¼ĤËµňŎōŃĤËô ňĔ¡æ »êÊæĪËĤ »êňðīĤ Ī êňĠīĈ ľī¹ Ī ĢÊêŃäĪËŎª Ī ÌňÜ¡ê ¼ĤËµňõŇµÊĽÝĤêňð ňŎŎĤŃōíŎĐňĜňÔ ËĠÊêæ ³ňåŇĠ ňŀī¹ Ī ĢÊìÊĪňĤĸ ĪňäËġäň¯ ¼Ġ¡ĪĪæ ¼ĜīäňĜ Ģæëµ »êÊçôňÎ ŃÎ ¡ĪňÔË¹¡æ ¼ĤËġŇĝð ¼ŀË¥ŎÕñŇĐ ¼ĤÊ±łê ¼ĤÊĪļ¡ĪË¯ňĜ Ī ĢËÕðæêīµ ňōÊçŀË¥ŎÕñŇĐ ĪË ĠÊêæ ¼ ĥōëņì ¼Ġ¡æêň ð »êň ðīĤ òËªňĜ ĞËµËĤ Ń¶ġð »æêīµ »ŃĤËô Ī ĢËµňŎōêňĤīĨ ňŀŃĨ ĪËĤ ¡ĪňÔË¹¡æ ľË ð ĪňÈ Ń Î ĢçĤËºĤň ñŀňĨ ´ ņêňĥŎÎ ³¡Ī ¼ĤÊ±łêňĜ ň µ ÒËµ¡æ ň ĤËŎōêňĤīĨ ¡êËµ ģņëµ¡æ óōËġĤ ÊçŎĤËġŇĝð ¼ŀË¥ŎñŇĐ æêīµ łë ĠňÈ Ë Ô »ň ĤËĤìňĠ ¡êËµ Īň È ËÕñŇÈ ËÔ ¼ĤËµňÔĪ ÒËµ¡æ ¡īŇª »ìËĤËô ³¡Ī Ī¡ĪňÔ¡ĪËĠ ÊçĤËµňĤňĠňÔňÎ ¼ĥō¡ì ňĜ ĪňÈ Óņëµ¡æ Ë ôËĠňÔ »Ëġĥņê ňĜ ńêŃÜ »ËÔ¡êňðňĜ ňµ ĢňĤËĤìňĠ ňŎōêňĤīĨ ¡êËµ ¼ĤËôĪËĨ ÊæĪæëÎÊê »¡æň ð ¼ĤËµËÕĐňà »êňĤīĨ ¼ ôļŃô »êÊç µň¯ ¼ ôļŃô ĞňÈ ¼ºĤë¹ Ī ľłê ¡ëºÎ ī¶ŀňÎ Īæë µ¡æ ĪīÎ ëÕºĤë¹ Ī ĢìňĠ ´ŇĜň¹ ňôļŃô ¡êË ô ĞňĜ ňōËĨňŀË ð ¼ ¯êň¹ Īň È »êĪæ Ī Òň ÎêīČ ¼ Ġňä Ī¡ĪÊêŃ Ô ¼ ¶ŇĠňĨêňÎ ® ŎĨ ³ň Ĥ ¡ĪĪæë ¶ŇĜÊĪ ĢËÕðæêīµ ňĜ ňĤÊëōĪì êłì ī¶ŀňÎ ¡ĪīÎňĤ »ĪËĤ ¡êĪň¹ ¼µňō¡Īĸňµ ň Î Ī ÓŇĤÊĪê¡æ ňĜ çĤËōň¹Êê »Ńä ¼ōË¹ËÉŇÎ Ī ňÈ ÒË Î¡æ ¼ÔŋňĨ±łê ň Ĝ ¼Õ õ¹ňÎ ËĠÊêæ ¼ ôĪ¡ê Ī ĢËÕ ðæêīµňĜ ëÕÔňÏōËÔňÎ Ī Ó ðÊê¡ĪËĤ »¡ĪË¯êň ð ¼ĤīÎňĤ ňÎ ¼ ôňµ¡êËµŃĨ ň µ ¡Īň ōÊëŇ¹ ň ĤËÔňÎËÎ Īň È Ī òË Î ‫مامەڵە لەگ��ەڵ‬ ‫كۆمپانیا نێوخۆییەكانی‬ ň Ĝ ¡Īň ĥņëµ¡æĪŌÎ ¡Īň ĤňµËōçŎĠ ň Ĝ ‫حەواڵەی دراو ناكات‌و ئەوەش وایكردوە‬ ¼ ĤĪī¯ÊæÊĪæňÎ ĪĪì ¼ĤŋË ð ÊçŎÕ ðÊê ."‫بازاڕەكە بۆخۆی قۆرخ بكات‬ ĪËĠÊêæ Ī ğ ĝŎĐ »¡êË Îê¡æ Īī ÎňĨ Ğêłì Ī »ëñŎĠ Ī ¼ĤËĥÎīĜ Ī ¼ĤÊëŇÈ »ËĠňĥŎ ð ‫ بڕیاردەری‬،‫ئەحم��ەد حاجی رەش��ید‬ ĢËōêň ðňĜ ňōÊīÎňĨ ńīĤ ¼ÔňÎËÎ ¼¯êňĨ ‫لیژنەی دارایی‌و ئاب��وری لە پەرلەمانی‬ ËÕñŇÈ »ňĤËÕ ô ĪňÈ ĞŋňÎ ¡Ī¡çĥņīåĠ¡æ ‫عێ��راق سەرس��وڕمانی خ��ۆی دەربڕی‬ »ĪËĤ ňÎ ¡Īň ÕŇÎ¡æĪŌÎ ĢËÕ ðæêīµ ň Ĝ ī¶ŀňÎ ňŎŎĤ ÒňÎËÎ êň Ĩ ³ňĤ ¡Ī¡êňĤīĨ ‫لەوەی كە بانكی كوردستان تا ئێستاش‬ ÒËµ¡æ ğĤÊêňºŎĤ Ī¡ļīÔ êłì ĢËŎ¶ņçĤňĨ ‫ لەكاتێكدا‬،‫دەتوانێ��ت حەواڵە ب��كات‬ ňōæêīµ ňĤËĠì ĪňÈ ëÕªÊëä ¼ ôīĠňĨ ňĜ ‫وەك ئ��ەو دەڵێت ئ��ەوەی پەرلەمانی‬ ¡ĪňÕņëĤŃĨ¡æ ¼Ňª ňµ ňōň¶ņêËĤ ĪĪË¶ô ‫عێراق‌و بانكی ناوەن��دی بڕیاری لێداوە‬ ¼Ĕ¡æ ¼ĥŎðīĤ ňĜ ĞËµËĤ »¡ĪňĥÔĪňµêĪĪæ »ňĝª ňÎ ňºĤ¡ê »êň ĤīĨ »êËµ Ī òË Î ‫بۆ ئ��ەوە بوە كە یەك��ەم كەس بانكی‬ ňĜ Īň È ň¶Ĥī¯ Ó ŇÎ Òň ÎêīČ Ğň µňō ‫ چونكە دەیانەوێت‬،‫كوردستان بگرێتەوە‬ êËÜĪĪæ ËĩĤňÔ ÊæĪæëÎÊê ¼ŀËð »¡ĪËĠ ‫ئەو شوێنانەی سەر بە پارتین رابگیرێن‬ ¼ŀËĔêň ð Ī ĢËÕ ðæêīµ ¡Īň Ô¡ĪÊļň¹ »êÊæË¹ËÈ ňµ ¡ĪĪæë¶ŇĝōÊĪ ÊĪËÈ±łê ¼ ĤËō± .‫ك��ە بانكی كوردس��تان یەكێكە لەوانە‬ ňºÜ ÓŇÎňĤ êň ĤīĨ »ËÕ ñŇÈ ¼ ôĪ¡ê ‫جەختیشدەكاتەوە "بەبێ مۆڵەتی بانكی‬ »ňĤÊĪË¯êňð ĪňÈ ¼ĤĪīÎňĤ ĪňÈ òňĤÊĪňĜ ‫نێودەوڵەتی ك��ەس ناتوانێت ئەو كارە‬ ¼¶ņêËµŃĨ ňÎ Êæ¡êÊīÎ ĪňĜ ģÕ ñōīŇª ňµ ÓōËð »êĪīÕĜīµ ¼ôňÎ Ī ÓŇĤÊì¡æ ëÔ ."‫بكات‬ ÒËÎ¡æ ĪËĤ ¡Īĸň µ ňÎ ĢËµň ĠËĤ±łê Ī ‫بەڕێوەبەری‬ ‫عەزیز‬ ‫سەروەت‬ ،‫لەبەرامبەردا‬ ¼ÔňÎËÎ ÊæňĤË ôňÎ Īň Ĝ ³ň Ĥ ň ¶ĤīÜ ‫لق��ی س��لێمانی بانك��ی كوردس��تانی‬ ¼¶ņêËµ ňĜ ī¶ŀňÎ ňŎĤ êňĤīĨ ňÎ Òň ÏōËÔ ¼ĤË¹êìËÎ Ī ¼ĥōë ôËĤ ňĜ Ľª ¼ ÔňÎËÎ Ë Ĥ ‫نێودەوڵەتی جەخت دەكاتەوە كە ئەوان‬ »çÜËĤ »êËµ ĢËµ¡êËµ ëÔêłì ĪňŎŎĤ ëÔËōì ‫واڵتانی دەرەوە‬ ‫حەواڵ��ەی دراویان ب��ۆ‬ ģŀËĥõŎĐłëªËĤ Ī ‫ماوە‌و هیچ شتێكیش��یان بۆ وەستاندنی‬ »¡æň ð ¼ĤËµËÕĐňà ŃÎ ¡ĪňĥņļňºÎ êň¹

‫بێجگە لەبانکی کوردستان‬ ‫حەواڵە لەسەرجەم كۆمپانیاكانی دراوی هەرێم دەسەندرێتەوە‬ ¼ŀË ðňĜ Ė ĦĪê ħ Ĩ ĢË ŎĤËĘ ħĘê ħÈ ħĜ ¼ęŇŀË§ ħĤê ħĘ ¼ĤËġŇĝð »êËô ħĜ Êæ ħĘ ÊæìËð ±łļ ÒĪ ħà » ĦĪËĠŃÎ ĢËō ĦêĪ ħ¹ ÊçŇÔ » ĦĪ¡ê Ħæ ĪŃäĪËĤ ¼ġĝŎĐ Ė ħō ĦêËĠ± ĢËō ħŀË§ ħĤê ħĘ Ī ħ È ¼ÔËĨÊæ ĪÊëę õōËġĤ ħġŇÈ ¼ÔĪ æË ÈīĐ ŅĤËÎŃĘ ŃÎ æêË Ĥ Óð ħĨ ĢËĘ ħŎō ĦĪ ħÔ ħĤ ħ ðëª ê ħÏĠÊê ħÎ ¼Ęê ħÈ ħÎ Ī ģ ō ħĘ Ħæ ¼ÕņêËŎ ðëªê ħÎ ħÎ ħ Ĝ ħ Ę ģ ŎĤÊì Ħæ ¼ ĤËĠŃä »ìłë Ŏª ĢËĠŃä ¼ÕņêËŎ ðëªê ħÎ ĦĪ ħĘ ħō ħ ôŃ¹ ģō ĦçÎ ĢËõŎĤ

¼Õ ð ħĠ Ė ĦĪ ĢÊĪ ħÈ ħ Ę ÒÊæ Ħæ ĦĪ ħ È »êÊī Î ħĜ ĢË ŎĤËĘ ħä ħōËÎ Ë ĩĤ ħÔ ğ ĝŎĐ īĠ ħĨ ê ħð ħĜ īęŀ ħÎ ħŎŎĤÊçōìË ð ğĝŎĐ Ģ ħĘ ĦæêËĘ ĢËĘ ĦìÊĪËŎÜ ħŎōê ħĤīĨ ËĤÊīÔ ÒËĨÊæ ħĜ ë ŎÎ Ë ĩĤ ħÔ ğ ĝŎĐ ¼Õ ð ħĠ ħĘ ħō ĦĪË¯ê ħ ð ÒËĨÊæ īęĜ ħÎ ĦĪ ħÔËĘËĤ ëÔËōì ¼ĤËĥŇĩĠ ħĨê ħÎ Ī Ģæë ęÔ ħĠíä ŃÎ ¼ ¯ê ħ¹ ħÈ ĢÊĪ ħ È ò ĦĪ ħ Ĝ ìÊĪË ŎÜ ģōê ħĤīĨ ¼ĤËĥŇĩĠ ħĨê ħÎ ¼Ę ħōËŎĤË«ĠŃĘ ¼Õñņīŀ ħĨ Ī ĢËĘ ħŎō ĦĪ ħÔ ħĤ ħðëª ĞŋňÎ ĦêĪ ħ¹ ¼ęŇ ô ħÎ ħÔłæëĘ ĢËŎŎÔ ħōÊĪ ħÔ ħĤ

ŃÎ ĢË ŎŀĪ ħĨ ĦĪ ĦêĪ ħ ¹ ¼ ęŇÝĤËĠËÈ ħÎ » ħĜ ĪÊç Ę ħōËŎĤË«ĠŃĘ ¼ ĤçĤÊêì ħĠÊæ ¼ĤīĠì ħÈ ĦĪ Ħ ¼ŀË ð ¼ĤÊëō Ħìīà ĢËō ğĝŎĐ ¼Õ ð ħĠ Ī ÊçĤË õŎĤ ĢË ōŃä Ī ħĜ ĢË ŎĤËĘ ĦêËĘ ¼ ä ħōËÎ ç ĤÊêì ħĠÊæ ĢŃ ¯ ħĘ Òëºō ĦĪË¯ê ħ ð ĦĪ ħ ĥŎĤÊĪĽŇÔ ħĘ Ģ ħęÎ ė ņê ħĤīĨ ¼Ô ħĠíä ģ ĤÊīÕÎ ħÕŇÎ Ħæ ĢËĩŎÜ ¼Ĥĸ ħ¹ »ĸ ħĜ ê ħĤīĨ Ī ħÈ ħ ĥŎĤÊĪĽŇÔ Ğ ħ È ê ħ Ĩ Ė ħō ħĠËĥ ðËĤ ģĤÊīÕÎËÔ Ī í ŎĨ ħÎ ¼ ęņê ħĥŀËª ħ ÕŇÎ Ħæ ĦêĪ ħ¹ »ê ħĤīĨ Ī »ëŎÏĥ ôłļ ¼Ę ħŎŀīÜ Ģ ħęÎ ÓðĪêæ ¼ęņçĤ ħĠê ħĤīĨ ħōËŎĤË«ĠŃĘ Ī ħÈ ¼Ĥ ĦĪËä æË ÈīĐ »ĪË Ĥ ħÎ ħŎŎĤËġŇĝ ð »êË ô ħ Ĝ êłì ¼ęŇ ô ħÎ ħ Ę Ěĸ ħ Ü ħŀĪ ħĨ ¼õōËÕð ĦêËô Ğ ħÈ ¼ĤÊçĤ ħĠê ħĤīĨ ¼Ô ħōīŎĤÊīÔ ħęĤī¯ Ģ ħĘ Ħæ ¼ĤËĘ ĦêĪ ħ¹ ¼ Ę ħō ħĤËåĤÊīŎĠ ħ ÔËęÎ » ħ ĘËŎĤË«ĠŃĘ » ħõä ħĤ ĦīņĪ ħĜ Ī ĢÊçĤ ħĠê ħĤīĨ ¼ĤÊīÜ »ê ħ ĤīĨ » ĦêĪ ħ ¹ » Ħ±łë ª ĢË ō Ħæ ģ ōëÔ ĦêĪ ħ¹ ¼ ÔĪ Īň È Ģ² ņĽÎÊæ Êç Ġ ĦĪ ħĨ Ğ ħ Ĝ ģ Ġ Ń Î ÒĪ ħęÕ ð Ħæ ê ħ ð ħĜ ħ ĤÊçĤ ħĠê ħĤīĨ » ĦĪ ħ ĤæëĘŃĘ Ī ĢËŎĤËĘ ħĘłëŎÎ ħĜ ħĥÔë¹ê ĦĪæīð Ī ėņíŇĠ

‫رێوییەکانی چواردەوری بارزانی‬

‫بڕیارێك��ی بانك��ی ناوەن��دی عێراق بۆ‬ ‫راگرتنی هەمو جۆرە مامەڵەیەك لەگەڵ‬ ‫بان��ك‌و كۆمپانیاكانی حەواڵ��ەی دراو‬ ‫ كاری حەواڵەی لەس��ەرجەم‬،‫لەهەرێ��م‬ ‫كۆمپانیاكانی دراو لەهەرێم سەندۆتەوە‌و‬ ‫گۆڕەپانەك��ەی لەب��ەردەم بانك��ی‬ .‫كوردستانی نێودەوڵەتیدا تەخت كردوە‬ ‫بڕی��اردەری لیژن��ەی دارای��ی‌و ئابوری‬ ‫پەرلەمان��ی عێراقی��ش سەرس��وڕمانی‬ ‫خۆی دەردەبڕێت كە پاش ئەو بڕیارەش‬ ‫ئەو بانكە هێش��تا دەتوانێت حەواڵەی‬ .‫نێودەوڵەتی بكات‬ ‫ بەڕێوەب��ەری‬:‫ س��لێمانی‬،‫ئاوێن��ە‬ ‫رێگەپێ��دراوی كۆمپانی��ای سروش��تی‬ ‫ش��ار بۆ حەواڵ��ە‌و ئاڵوگ��ۆڕی دراو لە‬ ‫ رەوەز مەحم��ود بەئاوێنەی‬،‫س��لێمانی‬ ‫ی‬25 ‫راگەیان��د پ��اش ریفراندۆمەكەی‬ ‫ بانكی‬،‫ئەیلول��ی هەرێمی كوردس��تان‬ ‫ناوەندی عێ��راق بڕیاریداوە س��ەرجەم‬ ‫بانكە ئەهلییە عێراقییەكان كە لقیان لە‬ ‫هەرێمی كوردستان هەیە‌و پێشتر ئەمان‬ ‫لەڕێگەی ئەو بانكانەوە كاری حەواڵەیان‬ ‫ مامەڵكردنیان حەواڵ��ە لەالی��ەن بانك��ی ناوەندییەوە‬،‫بۆ دەرەوە ئەنجام��داوە‬ .‫ ئەو بەدەست نەگەیشتوە‬.‫لەگەڵ هەرێمی كوردستاندا رابگرن‬ ‫وت��ی "ئەوە هەفتەیەکە ئێمە بە ناچاری س��ەروەت دانی بەوەش��دا نا كە "هیچ‬ ‫دەچینە بەغ��دا بۆ راپەڕاندنی كارەكانی مامەڵەی��ەك لەگ��ەڵ كۆمپانیاكان��ی‬ ‫ بەاڵم‬،"‫حەواڵەی دراوی ناوخ��ۆ ناكەن‬ ."‫حەواڵە‬ ëŎÎËð ģŇĨ ħô ËÈ ‫نەبو هیچ‬ ‫وتیش��ی"بەاڵم بانك��ی كوردس��تانی لەبارەی هۆكارەكەیەوە ئامادە‬ .‫نێودەوڵەت��ی بەردەوامە لەس��ەر كاری شتێك بڵێت‬ ŃÎ ĢË ŎŀĪ ħĨ ĦĪ ĦêĪ ħ ¹ ¼ ęŇÝĤËĠËÈ ħÎ » ħĜ ĪÊç Ę ħōËŎĤË«ĠŃĘ ¼ ĤçĤÊêì ħĠÊæ ‫حەواڵ��ە‌و بڕیارەك��ە ئ��ەو بانك��ەی‬ ¼ĤīĠì ħÈ ĦĪ Ħ ¼ŀË ð ¼ĤÊëō Ħìīà ‫ لەگەڵ ئەوەش بانكی ناوبراو‬.‫نەگرتۆتەوە‬ ĢËō ğĝŎĐ ¼Õ ð ħĠ Ī ÊçĤË õŎĤ ĢË ōŃä

ĢÊçĤ ħĠê ħĤīĨ » ħĘ ĦìĪ ħĜ Ľª ħŀËĠ ğĝŎĐ ¼Õð ħĠ

ğĝŎĐ »Ń µ ňĜ Ī Ó Ň¯¡æ ¡ī ņêňÎ ¼ĤËĘ ħĤĪ ħä Ó ņæ ËÔ ğ ĝŎĐ ¼Õ ð ħĠ ĢËŎĤËĘËĤÊīÔ ¼ĥÕ ñäê Ħæ ŃÎ ħ ĤÊçŀĪ ħĨ ĦĪ ħĤËĩŎÜ ¼ ĤËÔŋĪ ¼Õ ðËÈ êň ðňĜ ňµ ĢË ō Ħæ »ÊĪæ ħ ÎÊĪæ Ī ģ Î Ħæ ë Ô ĦêĪ ħ¹ ÊçĤËġĤËĘ Ħ±łëª » ĦīŇ¯êÊī¯ ħĜ »ňĤ²ŎĜ ¼ĤËĠÊçĤňÈ ¼Õ ð¡æ ħÔ ĦĪÊêæëŇĤ Êæ / / ħĜ êŃÜ ĪÊêŃ Ü ¼ĘĸË¯ » ħĘ ĦìĪ ħĜ Ľ ª ħŀËĠ ğ ĝŎĐ ¼Õ ð ħĠ óōËġĤ ğĝŎĐ ħĘ êňĥŇºĤň ñŀňĨ ¼Õ ðËÈ ê ħ ð ħĜ »Ńä ¼ĤīĠì ħÈ Ğ ħĘ ħō â ħ ōËÎ Ë ĩĤ ħÔ Ė ħ Ĥ ĢÊç Ĥ ħĠê ħĤīĨ ģŎÕōëÎ óŎĤËĘ ħġĝŎĐ »êŃ Ü Ī Ó ņëĘ Ħæ ģŎĠ ħĘ ħō Ī ÒÊæ Ħæ ĞË ÝĤ ħÈ ¼Ô ħŀĪ ĦæīŇĤ ¼ Õä ħÕōËª ¼ ĤÊçĤ ħĠê ħĤīĨ » Ħ±łë ª ħÎ ģ ôňġŎĤňÈ Òêīµ ²ņêæ ¼ġĝŎĐ ħ Ĝ ¼Ô ħĜĪ ĦæīŇĤ ¼ġĝŎĐ ¼ŀË¥ŎÕ ñŇĐ ¼Ĝīä Ė ĦĪ ī ęŀ ħÎ ÒÊæ Ħæ »ëŎÏĥ ôłļ ¼ĤËĘ ħŎĘĸË¯ »ëÕĥŇĠŃ¶ōæ ¼ ĤĪīĠìňÈ ±łļ êÊī ¯ » ĦĪË Ġ Ń Î ¼ĤËġŇĝ ð Ěĸ ħÜ æËÈīĐ ħ ĘËŎĤË«ĠŃĘ »ê ħÎ Ħīņļ ħÎ Ī ħĜ ĢË ŎĤËĘ ĦêËĘ ¼ ä ħōËÎ ç ĤÊêì ħĠÊæ ģŎĤ ğĝŎĐ ¼ õōËġĤ Ë ĩĤ ħÔ ľË¥ŎÕ ñŇĐ ÒËÎ Ħæ Ħīņļ ħÎ »ëŎÏĥ ôłļ ¼ Õä ħÕōËª ħĜ ėņêËô ¼ĤÊçĤ ħĠê ħĤīĨ ËĩĤ ħÔ Ė ħĤ ¼ÔĪ ĢŃ ¯ ħĘ Òëºō ĦĪË¯ê ħ ð ĦĪ ħ ĥŎĤÊĪĽŇÔ ĪêËĥŎġŎ ð ³ňō¡êËĠ± ¼ĤÊæìË ð īęŀ ħÎ êÊç ôňÎ ¼ġĝŎĐ »ŃµňĜ ÊçōËŎÔ ňµ ĦêĪ ħ ¹ ¼ęŇĤËÕ ðæêīĘ Ė ĦĪ ħ ġŇÈ ħĘ Ģ ħęÎ ė ņê ħĤīĨ ¼Ô ħĠíä ģ ĤÊīÕÎ Ģň ōĸňĜ Ħç ĤňġÔňÏōËÔ ¼ªŃ ô ³êł ňĜ ĪÊë µ óōËġĤ ğĝŎĐ Ë ÝĤňª Īī Î ê ħĨ »ê ħĤīĨ ¼ĤĹª Ī ħĘłëŎÎ ħĜ »ìÊīõŇª ħÕŇÎ Ħæ ĢËĩŎÜ ¼Ĥĸ ħ¹ »ĸ ħĜ ê ħĤīĨ Ī ħÈ ËĨ ĦĪê ħĨ ¡Ī¡êŃ«ñª ĪÊì¡êË ô ¼ĤË¶ŀňä ģ ōçĤň¯ Êç ôňµňĜË¥ŎÕñŇĐ »í ņĪÊêňª ¼Õ ðËÈ ê ħ ð ħĜ ģō ħĘ Ħæ ėņçĤ ħĠê ħĤīĨ ħ ĥŎĤÊĪĽŇÔ Ğ ħ È ê ħ Ĩ Ė ħō ħĠËĥ ðËĤ êË ô »ĪËĤ ħÎ ħ ĤÊ±łê ¼ Ę ħō ĦĪÊëĘĪŌÎ ň Î Òň ÏōËÔ ¼ªŃ ô ³êł ĪêËĥŎġŎ ð ¼ĤĪ ħä ħ ęĤī¯ ĦêĪ ħ ¹ ¼ĤËÕ ðæêīĘ ģĤÊīÕÎËÔ Ī í ŎĨ ħÎ ¼ ęņê ħĥŀËª ħ ÕŇÎ Ħæ » ħęōæ »ŃęôËª Ė ħō ĦêËĠ± Ī ËĠ ħĥŎ ð Ī ħ Ĝ ê ħ Ĩ Êë¶ ôň¶õŇª ň µ¡êÊīÎ ¼ÕðËÈ ê ħ ð ħĜ ê ħĤīĨ ħÎ ħĤÊæĪ ĦëÎ ħġŇÈ ĦêĪ ħ¹ »ê ħĤīĨ Ī »ëŎÏĥ ôłļ ¼Ę ħŎŀīÜ ĢËÕðæêīĘ ¼ĤËĘ ħĠËĤ±łļ ħ ĤÊ±łê ¼ µňōňĠËĤ±łê Êæ ħŀË¥ŎÕ ñŇĐ ėņêËô Ė ħĤ ėŇĜ ħ¹ Ģ ħęÎ ÓðĪêæ ħŀË¥ŎÕ ñŇĐ Ī ħ È » ĦêË Îê Ħæ ¼ĤËġŇĝ ð »ĪË Ĥ ň Î ĦĪ ħ ōÊëĘĪŌÎ ³ňō¡êËĠ± ĦĪ ħĤËŎĤæëµêËµ »ËÔ¡êň ðňĜ ¼ęņçĤ ħĠê ħĤīĨ ħōËŎĤË«ĠŃĘ Ī ħÈ ¼Ĥ ĦĪËä ħĘËŎĤË«ĠŃĘ »ê ħÎīņê ħÎ ò ħŎŎÔ ħĜĪ ĦæīŇĤ »æêīµ ¼ĤËĠì Ņð êňĨ ňÎ ħĘ ËĠňĥŎð ¼ŀË ðňĜ Ė ĦĪê ħ Ĩ ĢË ŎĤËĘ ħĘê ħÈ ħĜ ¼Õ ð ħĠ Ė ĦĪ ĢÊĪ ħÈ ħ Ę ÒÊæ Ħæ ĦĪ ħ È Ī »æêīµ ¼ ĤËĠì ĪĪæêň ĨňÎ ĢË ōËĠÊêæ æË ÈīĐ »ĪË Ĥ ħÎ ħŎŎĤËġŇĝ ð »êË ô ħ Ę ħ ĤīĠì ħÈ Ğ ħ Ę ħō ħ Ġ ħÈ ¼ ÔĪ »íŎĝºĥŎÈ Ī ¼Î¡êňĈ Ī ¼ęŇŀË§ ħĤê ħĘ ¼ĤËġŇĝð »êËô ħĜ Êæ »êÊī Î ħĜ ĢË ŎĤËĘ ħä ħōËÎ Ë ĩĤ ħÔ ğ ĝŎĐ ¼ĤË õŎĤĪËĤ ħÎ ¡ĪËĥŇĩĠňĨêňÎ ¼ Î¡êňĈ ħ Ĝ êłì ¼ęŇ ô ħÎ ħ Ę Ěĸ ħ Ü ¼Õ ðËÈ ê ħ ð ħĜ ĦêĪ ħ ¹ ¼ Ę ħō Ħ±łëª ¼ęŇ ôłëä Ī òŃÜ ħÎ óŎŀË ñĠ ħÈ ÊĪ ħĘ ÊæìËð ±łļ ÒĪ ħà » ĦĪËĠŃÎ ĢËō ĦêĪ ħ¹ īĠ ħĨ ê ħð ħĜ īęŀ ħÎ ħŎŎĤÊçōìË ð ğĝŎĐ ÑĀêËä ËĠŃð ĢËō± ¼ĤËµňÔËð ňōËð ħŀĪ ħĨ ¼õōËÕð ĦêËô Ğ ħÈ ¼ĤÊçĤ ħĠê ħĤīĨ Óņê ħÏō Ħīņê ħÎ Ò ħÏōËÔ ¼Ôê ħĘ »ê ħĤīĨ ë ÕĤÊĪÊëĐ ĢË ŎĤËĘ ħŀĪ ħĨ ĦĪ Ħêłì ÊçŇÔ » ĦĪ¡ê Ħæ ĪŃäĪËĤ ¼ġĝŎĐ Ė ħō ĦêËĠ± Ģ ħĘ ĦæêËĘ ĢËĘ ĦìÊĪËŎÜ ħŎōê ħĤīĨ ËĤÊīÔ ¼ĤËġðËÈ ¼¶ŇŀËĤňµ çĤň¯ňĜ ħĘ ēōëĀ ¼Ô ħōīŎĤÊīÔ ħęĤī¯ Ģ ħĘ Ħæ ¼ĤËĘ ĦêĪ ħ¹ ĢË ġŎĤÊīÔ ħ ġŇÈ ĦĪ ħŎōìËĤË ô ħÎ ħ Ę ¼ŀË¥ŎÕ ñŇĐ ¼Ĝīä ģŎĠ ĦĪĪæ Ī ĦĪæë Ę ĢËō ħŀË§ ħĤê ħĘ Ī ħ È ¼ÔËĨÊæ ĪÊëę õōËġĤ ÒËĨÊæ ħĜ ë ŎÎ Ë ĩĤ ħÔ ğ ĝŎĐ ¼Õ ð ħĠ ĞňÈ ¡ĪÊë¶ õäňª ¼Î¡êňĈ Ī »æêī µ ¼ Ę ħō ħĤËåĤÊīŎĠ ħ ÔËęÎ » ħ ĘËŎĤË«ĠŃĘ ìŃ ñŀæ ¼Ĥ ħōĸ Ī î ħĘ êłì »êËĘĪË Ĩ ħÎ ¼ĤËġŇĝ ð ¼ Ô ħĜĪ ĦæīŇĤ ¼ ġĝŎĐ ħġŇÈ ¼ÔĪ æË ÈīĐ ŅĤËÎŃĘ ŃÎ æêË Ĥ ħĘ ħō ĦĪË¯ê ħ ð ÒËĨÊæ īęĜ ħÎ ĦĪ ħÔËĘËĤ ĪË ĠÊêæ Ī ğ ĝŎĐňĜ ň ºÜ ň ōËŎĤË«ĠŃµ » ħõä ħĤ ĦīņĪ ħĜ Ī ĢÊçĤ ħĠê ħĤīĨ ¼ĤÊīÜ ģō ĦçÎ ĞËÝĤ ħÈ ĦêËĘ Ī ħÈ Êæ ħĜīä Ğ ħĜ ¼ ¯ê ħ¹ ħÈ Ī ÒË Î Ħæ Ħīņê ħÎ Óð ħĨ ĢËĘ ħŎō ĦĪ ħÔ ħĤ ħ ðëª ê ħÏĠÊê ħÎ ëÔËōì ¼ĤËĥŇĩĠ ħĨê ħÎ Ī Ģæë ęÔ ħĠíä ŃÎ ¼ōËĠňĥŎ ð ¼ ġĝŎĐ ¼ ĤËĥŇĩĠňĨêňÎ »ê ħ ĤīĨ » ĦêĪ ħ ¹ » Ħ±łë ª ĢË ō Ħæ ‫ مافی‬Ī Ģ،‫پەرلەمان‬ ‫هۆڵی‬ħĤĪ ‫ناو‬ ‫نەچن��ەوە بۆ‬ ‫پەرلەمانتارێک��ی س��ەر بەفراکس��یۆنی بۆ ناو دەسەاڵ‬ ëÔ ĦêĪ ħ¹ ħġŇÈ ¼ĤËĘ ħä ¼ õŎÔĪ Êæë ÕĤÊĪÊëĐ‫وەزیرەكان‬ ¼ Ę ħō ħĤìËÎ ħ‫داوادەکات‬ Ĝ ĢËĘ ħ ĜĪ ħĨ ‫ت‌و‬ ¼Ęê ħÈ ħÎ Ī ģ ō ħĘ Ħæ ¼ÕņêËŎ ðëªê ħÎ ħÎ ¼ ¯ê ħ¹ ħÈ ĢÊĪ ħ È ò ĦĪ ħ Ĝ ìÊĪË ŎÜ ¼ĤËġÕ õŎĤ ¼ĤÊêŃ¹ Ī ©Ŏĝµ ³ň ō¡êËĠ± ģ ōëÔ ĦêĪ ħ¹ ¼ ÔĪ Īň È Ģ² ņĽÎÊæ ‫بەیاس��ا‬ ‫دەتوانن‬ ‫نامێنێت‬ ‫ئەندامبونیان‬ ‫بەتایبەت‬ ،‫خۆی��ان‬ ‫ش��وێنی‬ ‫بچنەوە بۆ‬ ‫کوردس��تان ئاماژە‬ ‫لەپەرلەمانی‬ ‫گۆڕان‬ Êç ĤËĠ ħŀĪ ħĨ Ğ ħ Ĝ Ī ģ ŎÎ Ħæ ĞÊĪ Ħæê ħ Î ¼Ĝīä ĦĪ ħ ĤæëęŇÜ ħÏŇÜ »êÊī Î ħÔŃ¯ ħ Ĝ ħ Ę ģ ŎĤÊì ģōê ħĤīĨ ¼ĤËĥŇĩĠ ħĨê ħÎ ¼Ę ħōËŎĤË«ĠŃĘ ŃÎ ħĘ ħōËġŇĨ ò ĦĪ ħÈ ħĘ ¡ĪËĥŇĩĠňĨêňÎ Êç Ġ ĦĪ ħĨ Ğ ħ Ĝ ģ Ġ Ń Î ÒĪ ħęÕ ð Ħæ Ħæ ¼ ĤËĠŃä »ìłë Ŏª ėŇÔ ħĠíä Ī »ìËĤË ô ¼¹ê ħÎ ÓņĪ ħĤËĠ Ħæ ¼ĤË õŎĤĪËĤ ëņ± ňĜ ľË¥ŎÕ ñŇĐ ¼Ġ¡ĪĪæ ¼Õñņīŀ ħĨ Ī ĢËĘ ħŎō ‫دەکات‬ ĦĪ ħÔ ħĤ ħðëª ĞŋňÎ ĢËĠŃä ¼ÕņêËŎ ðëªê Ī ħĘ ħō ħ ôŃ¹‫دانیشتنەی‬ ."‫لەئێمە بكەن‬ ‫گۆڵە‬ ‫راپەراندن��دا زۆربە لەگەڵ ئەم‬ ‫ لەناو خانەی‬ħÎ Ħ‫پەرلەمان‬ ‫ئەم‬ ‫ بەوە‬ĢËĘ ĦìÊĪËŎÜ Ħê ħĤīĨ īĠ ħĨ ħÎ ĢË ŎºĤë¹ ê ħ ð ħĜ ħ ĤÊçĤ ħĠê ħĤīĨ » ĦĪ ħ ĤæëĘŃĘ ¼ ōËŎĥŀæ ò ħ ĘËŎĤË«ĠŃĘ »ê ħ Î Ħīņļ ħÎ Ī ĢËŎĤËĘ ħĘłëŎÎ ħĜ ħĥÔë¹ê ĦĪæīð Ī ėņíŇĠ ħĘ ĦêËô »ŋËÎ ħÎ ĢË ō± ¡Īň ¶Ňª Ń Î ė ņêĪīÕĜīµ

ĦêĪ ħ¹ ¼ęŇ ô ħ‫ت‬ ÔłæëĘ ĢËŎŎÔ ħōÊĪ ħÔ ħĤ ‫وەرگرت��وە‬ ĦçÎ ĢËõŎĤ ‫ وتی "زۆر‬ģōĽÏÎ ÊçĤËÎËÎ » ‫بزوتنەوەکەی‌و‬ ‫ لەبەرامبەریش��دا دەنگێك هەیە هۆشداریش دایە‬.‫ ئەوەن‬ģō ‫بەپێی‬ ،‫ئامادەنەبن‬ ‫ئەوان‬ħÎ ‫‌و‬ ‫ئەنجامبدرێ‬ ‫زرار ب��ە ئاوێن��ەی پارێزگاكان��ەوە فۆرمی��ان‬

‫ئەمڕۆ دوا وادەی خۆكاندیدكردنە‬ ‫تاكو ئێستا كاندید‬ ‫بۆ سەرۆكایەتی هەرێم نییە‬

‫ ئەندامی فراكسیۆنی گۆران‬23" "‫لەخەتەردان‬

‫راشكاوانە رایدەگەیەنم كە نیەتێكی زۆر‬ ‫خراپ لە دژی ئ��ەو پەرلەمانتارانە هەیە‬ ‫كە لەگەڵ ئەم دەستەی سەرۆكایەتیەی‬ ‫ مەترسیەكی گەورەش لەسەر‬.‫ئێستا نین‬ ‫ئێمە هەیە كە ل��ە ئەندامێتی پەرلەمان‬ ‫ پێویس��تە بزوتن��ەوەی گۆران‬.‫بخرێین‬ ‫لەس��ەر ئ��ەم بابەت��ە زۆر بەپەلە بێتە‬ ‫دەنگ‌و چارەس��ەرییەك ب��ۆ پەرلەمان‬ ."‫بدۆزێتەوە‬

2 2

‫ بەاڵم ئەو پێی‬."‫ببینەوە بە ئۆپۆزسیۆن‬ ‫وایە "باشترین چارەسەر ئەوەیە بچنەوە‬ ."‫پەرلەمان‌و ببن بەئۆپۆزیسیۆن‬ ‫ئەو پەرلەمانتارە پێی وایە لەپەرلەمانی‬ ‫کوردس��تاندا "پیالنێ��ک" دژی گ��ۆڕان‬ ‫ چونکە بە وتەی ئەو لەدوای‬،‫لەئارادایە‬ ‫کردنەوەی دەرگای پەرلەمانەوە تائێستا‬ ‫دوو جار پەرلەمانتارانی گۆڕان "بە غایب‬ ‫ ئەگ��ەر پەرلەمانتاریش‬.‫لەقەڵەم دراون‬ ‫ جار لەس��ەر یەك غایب بدرێت فەسڵ‬3 ‫ ئەو وتی ""ئەگەر لەدانیشتنی‬،‫دەكرێت‬ ‫ئەمج��ارەدا ئەندام پەرلەمانەكانی گۆران‬

‫ لە پەیرەوی ناوخۆی پەرلەمان‬30 ‫ماددەی‬ ‫ ئەو دەڵێت‬،‫مافی ئەندامێتیمان نامێنێت‬ ‫"ئەگەر بزوتن��ەوەی گۆران بەپەلە بریار‬ ‫ ئەندامی فراكس��یۆنی گۆران‬23 ‫نەدات‬ ."‫لەخەتەردان‬ ‫ ئەندامی‬،‫ عوم��ەر عینای��ەت‬:‫ئاوێن��ە‬ ‫پەرلەمانی کوردس��تان لەفراکس��یۆنی‬ ‫ بەئاوێنەی راگەیاند هەتا ئێس��تا‬،‫گۆڕان‬ ‫لەنێو بزوتنەوەی گۆڕاندا بۆچونی جیاوز‬ ‫لەس��ەر چۆنیەتی مامەڵەک��ردن لەگەڵ‬ ‫ ئەو‬،‫پەرلەم��ان‌و حکوم��ەت لەئارادایە‬ ‫وتی "دەن��گ هەیە لەگ��ەڵ گەرانەوەیە‬

‫ئاگاداركراونەوت��ەوە دەبێ��ت لەڕێگەی‬ ‫ئۆفیس��ی گش��تییەوە ناویان پێشكەش‬ ‫بكەن چونكە ئەوە لە دەسەاڵتی ئۆفیسی‬ ‫گش��تی كۆمس��یۆندایە و لە ئۆفیس��ی‬ .‫پارێزگاكان نابێت‬ ‫ی‬3 ‫جەختیش��ی كردەوە ك��ە كاتژمێر‬ ‫پاش��نیوەرۆی ئەم��ڕۆ دڵنیادەبنەوە كە‬ ‫كاندید ب��ۆ س��ەرۆكایەتی هەرێم هەیە‬ ‫ی��ان نییە و ئەو كاتەش دوا وادە دەبێت‬ ‫ب��ۆ خۆكاندیدك��ردن ئەگ��ەر لەالی��ەن‬ ‫كۆمسیۆنەوە درێژنەكرایەوە ئەوا دەرگای‬ .‫خۆكاندیدكردن دادەخرێت‬

‫ په‌رله‌مانتاران ‌ی كورد له‌به‌غدا بانێك‌و دو هه‌وا په‌یڕه‌و ده‌كه‌ن‬6 ‫ دینار‬1000 ‫کۆمپانیای باڵڤ پەیک ئاوێنە دابەش دەکات نرخی‬

07500600659 ‫ ـ‬07700600659 : ‫به‌شی ریکالم‬

‫ ش��یراون‬،‫هەرێ��م‬ ‫راگەیاند كە چەند كەس��ێك لە ئۆفیسی‬ ‫پارێزگاكان��ی كۆمس��یۆن فۆرمی��ان‬ ‫وەرگرت��وە بەمەبەس��تی خۆتۆماركردن‬ ‫وەك كاندی��د ب��ۆ س��ەرۆكایەتی هەرێم‬ ‫بەاڵم خۆتۆماركردن وەك كاندید بۆ ئەو‬ ‫پۆس��تە تەنیا لەڕێگەی ئۆفیسی گشتی‬ .‫كۆمسیۆنەوە دەبێت‬ ‫ئاشكراش��كیكرد ك��ە تاوەكو ئێس��تا‬ ‫ئەولەویاتی هیچ كەس��ێك وەك كاندید‬ ‫ب��ۆ هەڵبژاردن��ی س��ەرۆكایەتی هەرێم‬ ‫نەهاتۆتە ئۆفیس��ی گش��تی كۆمسیۆن‬ ‫و هەمو ئەوانەش��ی لەڕێگەی ئۆفیس��ی‬

‫تاوەك��و ئێس��تا هی��چ كاندیدێ��ك بۆ‬ ‫س��ەرۆكایەتی هەرێم بەڕەس��می خۆی‬ ‫ تەنیا چەند كەس��ێك‬،‫تۆمارنەك��ردوە‬ ‫لەئۆفیسی پارێزگاكان فۆرمیان وەرگرتوە‬ ‫كە بەقس��ەی وتەبێژی كۆمسیۆن هەمو‬ ‫ئەوانە دەبێت بچن لەئۆفیس��ی گش��تی‬ ‫كۆمس��یۆن ناوی��ان وەك كاندی��د ب��ۆ‬ ،‫س��ەرۆكایەتی هەرێم پێش��كەش بكەن‬ ‫چونكە وەرگرتنی كاندید بۆ سەرۆكایەتی‬ ‫هەرێم لەدەسەاڵتی ئۆفیسی پارێزگاكاندا‬ .‫نییە‬ ‫ وتەبێژی كۆمسیۆنی‬:‫ س��لێمانی‬،‫ئاوێنە‬ ‫بااڵی سەربەخۆی هەڵبژاردن و راپرسی‬

‫کەس خۆی لەقەرەی کڕینی ئوتومبێل‌و خانوبەرە نادات‬ 3202416 :‫ته‌له‌فۆن‬

32 ‌‫ شوقه‌ی ژماره‬- ‫ نهۆمی سێیه‌م‬- ‫ سلێامنی ته‌الری زارا‬:‫ناونیشان‬

‫‪2‬‬

‫تایبه‌ت‬

‫)‪ )595‬سێشه‌ممه‌ ‪2017/10/3‬‬

‫پەرلەمانتارێکی گۆڕان‪:‬‬

‫باشترین چارەسەر بۆ بزوتنەوەی گۆران ئەوەیە ببینەوە بەئۆپۆزسیۆن‬ ‫ئا‪ :‬ئومێد عومەر‬ ‫بە‌وتەی عومەر عینایەت ئەندامی‬ ‫پەرلەمانی کوردستان لەفراکسیۆنی‬ ‫گۆڕان‪ ،‬هەتا ئێستاش لەنێو‬ ‫بزوتنەوەکەدا بۆچونی جیاوز لەسەر‬ ‫چۆنیەتی مامەڵەکردن لەگەڵ‬ ‫پەرلەمان‌و حکومەت لە‌ئارادایە‪:‬‬ ‫"دەنگ هەیە لەگەڵ گەرانەوەیە بۆ‬ ‫ناو دەسەاڵت‌و داوادەکات وەزیرەكان‬ ‫بچنەوە بۆ شوێنی خۆیان‪ ،‬بەتایبەت‬ ‫لەناو خانەی راپەراندندا زۆربە‌لەگەڵ‬ ‫ئەوەن‪ .‬لەبەرامبەریشدا دەنگێك‬ ‫هەیە ببینەوە بە‌ئۆپۆزسیۆن"‪ .‬بەاڵم‬ ‫ئەو پێی وایە "باشترین چارەسەر‬ ‫ئەوەیە بچنەوە پەرلەمان‌و ببن‬ ‫بە‌ئۆپۆزیسیۆن"‪.‬‬ ‫عومەر عینای��ەت دەڵێت "من هەر‬ ‫لەس��ەرەتاوە لەگ��ەڵ ئ��ەوە نەبوم‬ ‫بزوتنەوەی گۆران بچێتە ناو حكومەت‪،‬‬

‫كاتێكی��ش گ��ۆران بەش��داریكرد‬ ‫لە‌حكومەت ئێمە وەك فراكس��یۆنی‬ ‫بزوتنەوەكە تێبینیمان هەبو لەس��ەر‬ ‫شێوازی بەش��داریكردنەكە بەتایبەت‬ ‫لەس��ەر وەزی��رەكان"‪ .‬جەختی��ش‬ ‫ل��ەوە دەکاتەوە ک��ە لەکاتی خۆیدا‬ ‫سەرنجەکانیان ناردوە بۆ نەوشیروان‬ ‫مس��تەفا رێکخ��ەری بزوتنەوەک��ەو‬ ‫دەڵێ��ت "بەاڵم بەداخەوە س��ەرۆكی‬ ‫فراكس��یۆنەكەمان ئ��ەو ئەمانەتەی‬ ‫ئێمەی نەگەیاندبو"‪.‬‬ ‫ئ��ەو لەکارخس��تنی پەرلەم��ان‬ ‫بە‌کودەتا ناودەب��ات‌و دەڵێت "دوای‬ ‫ئەو كودەتایەی لە‌پەرلەمان‌و حكومەت‬ ‫بەس��ەرماندا كرا‪ ،‬من دژی ئەوە بوم‬ ‫بزوتن��ەوەی گۆران لەگ��ەڵ یەكێتی‬ ‫نیشتمانی كوردستان رێككەوتن واژۆ‬ ‫ب��كات‪ ،‬پێموتن رێككەوت��ن لەگەڵ‬ ‫یەكێت��ی مەكەن با تەنها دۆس��تیان‬ ‫بین‪ ،‬ئەوەش ئەنجام��ی رێكەوتنمان‬ ‫لەگەڵ پارتی دیموكراتی كوردستان‌و‬

‫یەكێتی نیش��تمانی كوردستان بو كە‬ ‫بینیمان"‪.‬‬ ‫لەوەاڵمی ئەو بۆچونانەدا کە دەڵێن‬ ‫ئێستا هەرێم لە‌بارودۆخێكی ناسكدایە‌و‬ ‫لە‌چوار الوە دوژمنەكانمان هەرەشەمان‬ ‫لێ دەك��ەن‪ ،‬چۆن دەبێت گۆران لەم‬ ‫كات��ەدا ببێت��ەوە بە‌ئۆپۆزس��یۆن‪،‬‬ ‫عینایەت دەڵێت "ئێمە بیش��بینەوە‬ ‫بە‌ئۆپۆزس��یۆن بۆ چاكسازی ناوخۆ‬ ‫دەبێت‪ .‬هەر پرۆژەیەكی نیشتمانیش‬ ‫هەبێ��ت لەگەڵی دەبی��ن‪ .‬خۆناچین‬ ‫لەگ��ەڵ دوژمنانی ك��ورد وەك كورد‬ ‫وتەن��ی گرێی بدەین"‪ .‬پێش��ی وایە‬ ‫دەب��ێ بزوتنەوەک��ە بەپەل��ە بڕیار‬ ‫ب��دات‌و رایش��ی دەگەینێ "ئێس��تا‬ ‫لەالی��ەن س��ەرۆكایەتی پەرلەمانی‬ ‫كوردس��تانەوە جۆرێ��ك مامەڵ��ەی‬ ‫ترس��ناك بەرامبەر بە‌پەرلەمانتارانی‬ ‫گ��ۆران ئەنجامدەدرێ��ت‪ .‬ئێم��ە كە‬ ‫بایكۆتی دانیش��تنەكانی پەرلەمانمان‬ ‫كردوە لەسەر بابەتی سیاسی‪ ،‬لەسەر‬

‫ش��ێوازی كاراكردن��ەوەی پەرلەمانی‬ ‫كوردستانە‪ ،‬لەسەر ئەوەیە كە پرس‬ ‫بە‌ئێمە نەك��راوە چۆن پەرلەمان كارا‬ ‫دەكرێتەوە"‪.‬‬ ‫ئ��ەو پەرلەمانت��ارە پێ��ی وای��ە‬ ‫کوردس��تاندا‬ ‫لەپەرلەمان��ی‬ ‫"موئامەرەیەک" دژی گۆڕان لەئارادایە‪،‬‬ ‫چونکە بە‌وتەی ئەو لەدوای کردنەوەی‬ ‫دەرگای پەرلەمان��ەوە تائێس��تا دوو‬ ‫ج��ار پەرلەمانتارانی گۆڕان "بە‌غایب‬ ‫لەقەڵەم دراون‪ .‬ئەگەر پەرلەمانتاریش‬ ‫‪ 3‬جار لەسەر یەك غایب بدرێت فەسڵ‬ ‫دەكرێ��ت"‪ .‬جەختیش لەس��ەر ئەوە‬ ‫دەکاتەوە کە لە‌روی سیاسییەوە گۆڕان‬ ‫لەس��ەر هەقنەو خاوەن مافە‪ ،‬بەاڵم‬ ‫لەروی یاساییەوە ئەوان پەرلەمانیان‬ ‫كاراكردۆتەوە‌و بۆتە ئەمری واقع‪ .‬بۆیە‬ ‫بە‌وتەی ئەو "ئەگەر ئەم جارە ئەندام‬ ‫پەرلەمانەكانی گۆران نەچنەوە بۆ ناو‬ ‫هۆڵی پەرلەمان‪ ،‬مافی ئەندامبونیان‬ ‫نامێنێت دەتوانن بەیاس��ا ئەم گۆڵە‬

‫لە‌ئێمە بك��ەن‪ ،‬وەك چۆن پێش��تر‬ ‫فەرهاد سەنگاوی ئەندامی پەرلەمانی‬ ‫كوردس��تانیان لە‌فراكسیۆنی یەكێتی‬ ‫دەرك��رد لەس��ەر عەریزەی��ەك كە‬ ‫پێش ئ��ەوەی ببێتە ئەندام پەرلەمان‬ ‫نوسیویەتی"‪.‬‬ ‫هۆشداریش دەداتە بزوتنەوەکەی‌و‬ ‫دەڵێت "زۆر راش��كاوانە رایدەگەیەنم‬ ‫كە نیەتێكی زۆر خ��راپ لە‌دژی ئەو‬ ‫پەرلەمانتاران��ە هەیە كە لەگەڵ ئەم‬ ‫دەستەی سەرۆكایەتیەی ئێستا نین‪.‬‬ ‫مەترس��یەكی گەورەش لەسەر ئێمە‬ ‫هەی��ە ك��ە لە‌ئەندامێت��ی پەرلەمان‬ ‫بخرێین‪ .‬پێویستە بزوتنەوەی گۆران‬ ‫لەس��ەر ئەم بابەتە زۆر بەپەلە بێتە‬ ‫دەنگ‌و چارەس��ەرییەك بۆ پەرلەمان‬ ‫بدۆزێتەوە"‪.‬‬ ‫لەوەاڵمی ئ��ەو پرسیارەش��دا کە‬ ‫ئایا پەرلەمانتاران وەك ئۆپۆزس��یۆن‬ ‫بچنەوە هۆڵی پەرلەمان یان جارێكی‬ ‫دیكە گۆڕان س��ەرۆكایەتی پەرلەمان‬

‫وەربگرێتەوە‪ ،‬دەڵێت‪" :‬پرس��یارەكە‬ ‫ئەوەی��ە ئایا پارتی ئ��ەو دەرگایەی‬ ‫هێشتۆتەوە كە سەرۆكایەتی پەرلەمان‬ ‫بدرێتەوە بە‌گۆران‌و یوس��ف محەمەد‬ ‫سەرۆكایەتی دانیشتنەكان بكات‪ ،‬ئەم‬ ‫پرسیارە دەبێت پارتی وەاڵمی بداتەوە‪.‬‬ ‫ئەگ��ەر بزوتن��ەوەی گ��ۆران بەپەلە‬ ‫بریار نەدات ‪ 23‬ئەندامی فراكسیۆنی‬ ‫گۆران لە‌پەرلەمان لە‌خەتەردان‪ ،‬ئەم‬ ‫دانیشتنەی پەرلەمان ئەنجامبدرێت‌و‬ ‫ئامادەنەبی��ن‪ ،‬بەپێی م��اددەی ‪30‬‬ ‫لە‌پەی��رەوی ناوخۆی پەرلەمان مافی‬ ‫ئەندامێتیمان نامێنێت"‪.‬‬ ‫عومەر عینایەت پێی وایە ئەندامانی‬ ‫فراکس��یۆنی گ��ۆڕان ل��ەم نێوانەدا‬ ‫ماونەتەوە "نە ئەوەیە ئۆپۆزس��یۆن‬ ‫بی��ن‪ ،‬نە ئەوەیە چاوش��اركێ‌ لەگەڵ‬ ‫دەس��ەاڵت‌و پەرلەمان بكەین‪ .‬بەرای‬ ‫من پەرلەمانتار لەناو هۆڵی پەرلەمان‬ ‫دەتوانێت پەیامەكەی باشتر بگەیەنێت‬ ‫نەك لەرێگەی میدیاكانەوە"‪.‬‬

‫ره‌یان فریای‌ خوێندن نه‌كه‌وت خاوەنی ئ��ەو گروپەی ماڵپ��ەڕی دەنگدان��ی ئەلكترۆنیی كوردانی‬ ‫دەرەوەی واڵتی لەریفراندۆمدا لەئەستۆگرتوە كوڕە بارزانییەكە‬ ‫ئ��ەو گروپ��ەی ماڵپ��ەڕی دەنگدان��ی‬ ‫ئەلكترۆنییەك��ەی كوردان��ی دەرەوەی‬ ‫واڵت��ی لە‌ریفراندۆم��دا لە‌ئەس��تۆگرتوە‬ ‫خاوەنەك��ەی ك��وڕە بارزانییەك��ە بەپێی‬ ‫زانیارییەكانی ش��ارەزایان دەستكاریكردنی‬ ‫دەنگ��ی ئەلكترۆنی زۆر ئاس��انەو گومان‬ ‫دەكرێت ئەنجام��ەكان نەگۆڕابن لەكاتێكدا‬ ‫چاودێریكردن��ی ئ��ەو ج��ۆرە دەنگدان��ە‬ ‫ئاس��ان نییە‪ .‬بەاڵم بەڕێوەبەرێكی گشتی‬ ‫لە‌كۆمس��یۆن ئەو قس��انەی ش��ارەزایان‬ ‫بە‌"قسەی مندااڵنە" ناودەبات‪.‬‬ ‫ئاوێن��ە‪ ،‬هەولێر‪ :‬بەپێ��ی زانیارییەكانی‬

‫ئاوێنە خاوه‌نی ئه‌و گروپه‌ كوڕە بارزانییەكە‌و‬ ‫ته‌نانه‌ت لە‌‪25‬ی ئەیلول مانگ له‌هه‌مان ئەو‬ ‫ش��وێنە دەنگیداوە كە نێچیرڤ��ان بارزانی‬ ‫دەنگیداوە‪.‬‬ ‫شارەزایانی بوارەكە گومانی ئەوە دەكەن‬ ‫كە ده‌تس��كاریكردنی ده‌نگ��ی ئه‌لیكترۆنی‬ ‫به‌به‌راورد به‌ده‌نگی كاغه‌ز زۆر زۆر ئاسانه‌‌و‬ ‫به‌ی��ه‌ك دێ��ڕ كۆد ك��ه‌ ته‌نها لە‌‪ ٩‬وش��ه‌‬ ‫پێكهاتوه‌ ده‌توانرێت ئه‌نجامی ده‌نگدانه‌كه‌‬ ‫بگۆڕدرێت‪.‬‬ ‫لەگەڵ ئەوەی باس لەوە دەكرێت كە ئەو‬ ‫ماڵپ��ەڕە ‪ 300‬هه‌زار جاره هه‌وڵی هاكردنی‬

‫دراوە بەاڵم ش��ارەزایان دەڵێ��ن كە ئەوە‬ ‫هەوڵی هاك نییه‌ به‌ڵكو جۆره‌ هێرش��ێكه‌‬ ‫پێی ده‌وترێت ‪ DDOS‬كه‌ئیش له‌س��ه‌ر‬ ‫ئه‌وه‌ ده‌كات وه‌ك سه‌ردانكه‌رێك داواكاری‬ ‫بنێرێت بۆ ئه‌و سایته‌ بۆ ئه‌وه‌ی لۆد بخاته‌‬ ‫سه‌ر وێب سایته‌كه‌‌و نه‌كرێته‌وه بۆ كه‌سانی‬ ‫دیكه‌و دەش��ڵێن"ئه‌و ژماره‌یه‌ بۆ ئه‌و جۆره‌‬ ‫هێرشانه‌ زۆر كه‌مه‌"‪.‬‬ ‫بەاڵم ئیسماعیل خورماڵی‪ ،‬بەڕێوەبەری‬ ‫گش��تی لە‌كۆمسیۆنی بااڵی س��ەربەخۆی‬ ‫هەڵبژاردن‌و راپرسی سەبارەت بەو قسانەی‬ ‫شارەزایان دەڵێت" "ئەوە قسەی مندااڵنەیە‬

‫دەكرێ��ت چونكە ئ��ەوەی كارەكەی كردوە‬ ‫كۆمپانیایەكی پرۆفیش��نااڵنەیە‌و كەس��ێك‬ ‫نەبوە گلەیی لێبكات لەمس��ەری دونیا بۆ‬ ‫ئەو س��ەری دنیا دەنگی تی��ادراوە هەوڵی‬ ‫زۆری هاككردنیشی دراوەو نەتوانراوە هاك‬ ‫بكرێت"‪.‬‬ ‫س��ەبارەت ب��ەوە بۆچی ئ��ەو ماڵپەڕە‬ ‫لەالیەن كۆمس��یۆنەوە دراوەتە كەس��ێكی‬ ‫بارزان��ی‪ ،‬ئ��ەو وتی"ئ��ەوەی نازناوەكەی‬ ‫بارزانی بو مەرج نییە بارزانی بێت‪ ،‬خەڵك‬ ‫هەیە نازن��اوی تاڵەبانییە‌و یەكگرتوە‌و هیچ‬ ‫پەیوەندییەكی بە‌تاڵەبانییەوە نییە"‪.‬‬

‫كۆمیسیۆن‪ :‬تا ئێستا داوامان لێنه‌كراو‌ه ئاماده‌كاری ‌ی‬ ‫بۆ ئه‌نجامدانی‌ هه‌ڵبژاردن له‌واده‌ی‌ خۆیدا بكه‌ین‬ ‫رەیان‬ ‫دوێنی‌ له‌یه‌كه‌م رۆژی‌‬ ‫ده‌ستپێكردنه‌وه‌ی‌ ساڵی‌ نوێ‬ ‫خوێندن ره‌یانی‌ حه‌وت ساڵ له‌كاتی‌‬ ‫چونی‌ بۆ خوێندنگا كه‌وته‌ژێر‬ ‫ئۆتۆمبیله‌وه‌و گیانیده‌ستدا‪.‬‬ ‫ئاوێنە‪ ،‬شاهۆ ئه‌حمه‌د‪ :‬شۆرش كاك ‌ه‬ ‫به‌رێوبه‌ری‌ پۆلیس��ی‌ كۆیه‌ له‌باره‌ی‌‬ ‫روداوه‌كه‌وه‌ بۆ ئاوێنه‌ وتی‌"به‌داخه‌وه‌‬ ‫دوێن��ی‌ به‌یانی‌ هه‌ر له‌گ��ه‌ڵ یه‌كه‌م‬ ‫رۆژی‌ خوێن��دن له‌ناحیه‌ی‌ ته‌قته‌قی‌‬

‫سه‌ر به‌ش��اری‌ كۆیه‌ كچێكی‌ ته‌مه‌ن‬ ‫حه‌وت س��اڵ به‌ناوی‌ ره‌یان محه‌مه‌د‬ ‫كه‌یه‌كه‌م ساڵی‌ به‌شداری‌ كردنی‌ بو‬ ‫له‌خوێندن له‌كاتی‌ چونی‌ بۆ خوێندنگا‬ ‫ده‌كه‌وێته‌ ژێ��ر ئۆتۆمبیلێكی‌ خۆلی‌‬ ‫كۆمپانیای‌ پاپا گروپ‌و ده‌ستبه‌جێ‌‬ ‫گیانله‌ده‌ستده‌دات "‪.‬‬ ‫ناوب��راو ئام��اژه‌ی‌ ب��ه‌وه‌ش كرد‬ ‫كه‌وا"شۆفێری‌ ئه‌و ئۆتۆمبیلە‌ده‌ستگیر‬ ‫كراوه‌و له‌ئێستا الپه‌ره‌ی‌ لێكۆڵینه‌وه‌ی‌‬ ‫بۆ ئه‌و دۆسیه‌ كراوه‌ته‌وه‌"‪.‬‬

‫كه‌مت��ر له‌مانگێك��ی‌ م��اوه‌ ب��ۆ واده‌ ‌ی‬ ‫دیاریك��راوی‌ ئه‌نجامدان��ی‌ هه‌ڵبژاردنه‌كانی‌‬ ‫په‌رله‌م��ان‌و س��ه‌رۆكایه‌تی‌ كوردس��تان‪،‬‬ ‫به‌رێوه‌به‌ری‌ كۆمیس��ۆنی‌ بااڵی‌ سه‌ربه‌خۆی‌‬ ‫هه‌ڵبژاردن��ه‌كان ئام��اژه‌ ب��ه‌وه‌ ده‌كات تا‬ ‫ئێس��تا هیچ داوایه‌كیان ئاڕاسته‌ نه‌كراوه‌ بۆ‬ ‫ئاماده‌كاریی‌ ئه‌نجامدانی‌ هه‌ڵبژاردن له‌واده‌ی‌‬ ‫دیاریك��راوی‌ خۆیدا كه‌ ‪11/1‬یه‌‪ ،‬ئه‌و ده‌ڵێت‬ ‫"ئه‌گه‌ر داوام��ان لێبكه‌ن ل��ه‌واده‌ی‌ خۆیدا‬ ‫هه‌ڵبژاردن ئه‌نجام ده‌ده‌ین"‪.‬‬ ‫ئاوێنه‌‪ ،‬س��لێمانی‌‪ :‬ئیسماعیل خورماڵی‌‪،‬‬ ‫به‌ڕێوه‌به‌ری‌ كۆمسیۆنی‌ بااڵی‌ هه‌ڵبژاردنه‌كان‬ ‫به‌ئاوێن��ه‌ی‌ ڕاگه‌یان��د له‌ئێس��تادا هی��چ‬ ‫داواكارییه‌ك به‌ده‌س��ت ئه‌وان نه‌گه‌ش��توه‌‬ ‫ب��ۆ ئه‌نجامدان��ی‌ هه‌ڵبژاردن��ه‌كان‪ ،‬ئ��ه‌و‬ ‫وت��ی‌ "ئ��ه‌وه‌ كاری‌ په‌رله‌مان��ه‌‌و هی��چ‬

‫داواكارییه‌كیش��مان له‌الی��ه‌ن حیزبه‌كانه‌وه‌‬ ‫به‌ده‌س��ت نه‌گه‌ش��توه‌ بۆ جێبه‌جێ‌ كردن ‌ی‬ ‫كاره‌كانمان ده‌رباره‌ی‌ هه‌ڵبژاردن‪ ،‬سه‌رقاڵی‌‬ ‫چێكردنی‌ كه‌ره‌سته‌كانمانین‌و كاری‌ خشته‌ی‌‬ ‫چاپه‌مه‌نیمان م��اوه‌ گه‌ر ل��ه‌واده‌ی‌ خۆیدا‬ ‫هه‌ڵبژاردن ئه‌نج��ام بدرێت‌و داوامان لێبكه‌ن‬ ‫له‌واده‌ی‌ خۆیدا ئاماده‌كاری‌ ده‌كه‌ین"‪.‬‬ ‫له‌مب��اره‌وه‌‪ ،‬ئه‌ندامی‌ چڤاتی‌ نیش��تمانی‌‬ ‫بزوتنه‌وه‌ی‌ گۆڕان ئیسماعیل نامیق به‌ئاوێنه‌ی‌‬ ‫راگه‌یاند "وه‌ك بزوتنه‌وه‌ گ��ۆڕان داواكارین‬ ‫له‌ژێر هیچ بیانو‌و پاساوێكدا هه‌ڵبژاردنه‌كان‬ ‫دوانه‌خرێ��ت‪ ،‬چونك��ه‌ هه‌ڵبژارن ل��ه‌واده‌ی‌‬ ‫خۆیدا یه‌كێكه‌ له‌بنه‌ماكانی‌ دیموكراس��یه‌ت‌و‬ ‫دواخس��تنی‌ هه‌ڵبژاردن‌و ده‌س��تی‌ ده‌ستی‌‬ ‫پێكردن‌و درێژكردنه‌وه‌ی‌ م��اوه‌ی‌ په‌رله‌مان‬ ‫له‌گه‌ڵ بنه‌ماكانی‌ دیموكراسیه‌ت ناكونجێت"‪.‬‬

‫وتیش��ی‌ "زۆربه‌ی‌ حیزبه‌كانی‌ كوردستان‬ ‫كه‌ بانگه‌ش��ه‌ی‌ دیموكراس��ی‌‌و سه‌روه‌ربون ‌ی‬ ‫یاس��ا ده‌كه‌ن كاتێك كه‌دێته‌ س��ه‌ر ڕاستی‌‬ ‫خۆیان به‌پێچه‌وانه‌ی‌ بیرو باوه‌ڕه‌كانی‌ خۆیان‬ ‫ڕه‌فتار ده‌ك��ه‌ن‪ ،‬به‌پێ‌ی‌ ئ��ه‌و زانیاریانه‌ی‌‬ ‫له‌به‌رده‌س��تدان یه‌كێیه‌ت��ی‌‌و یه‌گكرت��وی‌‬ ‫ئیس�ل�امی‌ كوردس��تان داوای��ان له‌پارت��ی‌‬ ‫دیموكراتی‌ كوردس��تان كردوه‌ پش��تگیری‌‬ ‫ریفران��دۆم ده‌كه‌ین به‌مه‌رجێ��ك هه‌ڵبژاردن‬ ‫له‌واده‌ی‌ خۆیدا ئه‌نجام نه‌درێت"‪.‬‬ ‫له‌به‌رامبه‌ریش��دا‪ ،‬له‌تیف ش��ێخ عومه‌ر‬ ‫ئه‌ندام ‌ی سه‌ركردایه‌تی‌ یه‌كێیه‌تی‌ نیشتمانی‌‬ ‫كوردس��تان جی��اواز له‌ وته‌كان��ی‌ ئه‌ندامی‌‬ ‫جڤاتی‌ نیش��تمانی‌ بزوتنه‌وه‌ی‌ گۆڕان وتی‌ "‬ ‫هه‌ڵبژاردنی‌ ئه‌ندامانی‌ په‌رله‌مان‌و س��ه‌رۆكی‌‬ ‫هه‌رێ��م په‌یوه‌ندی‌ به‌یه‌كێتی��ه‌وه‌ نیه‌و ئه‌وه‌‬

‫پێویس��تی‌ به‌بڕی��اری‌ س��ه‌رجه‌م الیه‌ن��ه‌‬ ‫سیاس��یه‌كانه‌ تا له‌واده‌ی‌ خۆیدا هه‌ڵبژاردن‬ ‫ئه‌نجام بدرێت‌و كۆمسیۆن بتوانێت له‌واده‌ی‌‬ ‫خۆیدا ئاماده‌كاری‌ بۆ پڕۆس��ه‌ی‌ هه‌ڵبژاردن‬ ‫ب��كات‪ ،‬ئه‌وه‌ی‌ ئێمه‌ ئاگاداربین كۆمس��یۆن‬ ‫ئاگادار كراوه‌ته‌وه‌ له‌واده‌ی‌ خۆیدا ئاماده‌كاری‌‬ ‫بۆ هه‌ڵبژاردن بكرێت"‪.‬‬ ‫ئه‌و وتیش��ی‌ "ئێمه‌ بڕوامان وایه‌ له‌كاتی‌‬ ‫خۆیدا بكرێت‪ ،‬به‌اڵم گه‌ر الیه‌نه‌ سیاسیه‌كانی‌‬ ‫كوردستان به‌كۆی‌ ده‌نگ بیانه‌وێت دوابخرێت‬ ‫ئه‌وكات ئێمه‌ هیچ تانه‌یه‌كمان نابێت"‪.‬‬ ‫په‌یامنێ��ری‌ ئاوێن��ه‌ په‌یوه‌ن��دی‌ كرد به‌‬ ‫به‌رپرس��انی‌ پارتی‌ دیموكراتی‌ كوردستان‌و‬ ‫یه‌گكرت��وی‌ ئیس�ل�امی‌ كوردس��تان به‌اڵم‬ ‫هیچكامی��ان ئاماده‌نه‌بون له‌وباره‌یه‌وه‌ وه‌اڵم‬ ‫بده‌نه‌وه‌‪.‬‬

‫په‌رله‌مانتاران ‌ی كورد له‌به‌غدا بانێك‌و دو هه‌وا په‌یڕه‌و ده‌كه‌ن‬

‫پارلەمانتارێک‪ :‬سه‌ركردایه‌تی‌ كورد رێگه‌یان به‌ئێمه‌ نه‌دا تاقسه‌ی‌ له‌سه‌ر بكه‌ین‬ ‫ئا‪ :‬مه‌زهه‌ر كه‌ریم‬ ‫هه‌رچه‌نده‌ حیزبه‌كانی ئه‌ندام له‌لیژه‌ی‬ ‫بااڵی ریفراندم جه‌ختیان له‌سه‌ر ئه‌وه‌‬ ‫ده‌كرده‌وه‌ كه‌ پاش ریفراندوم ده‌وڵه‌تی‬ ‫سه‌ربه‌خۆی كوردستان راده‌گه‌یه‌نن‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫په‌رله‌مانتاره‌كانیان له‌به‌غدا پشتیوانی‬ ‫لە‌بانگه‌وازه‌كه‌ی ئایه‌توڵاڵ سیستانی ده‌كه‌ن‬ ‫كه‌ ریفراندوم ره‌تده‌كاته‌وه‌‌و داواده‌كات‬ ‫"له‌چوارچێوه‌ی عێراقی یه‌كگرتودا‌و به‌پێی‬ ‫ده‌ستور" كێشه‌كانی نێوان هه‌لێر‌و به‌غدا‬ ‫چاره‌سه‌ر بكرێن‪.‬‬ ‫ئه‌ش��واق ج��اف ئه‌ندام��ی‌ په‌رله‌مانی‌‬ ‫عێ��راق له‌س��ه‌ر فراكس��یۆنی‌ پارت�� ‌ی‬ ‫دیموكراتی‌ كوردس��تان له‌ب��اره‌ی‌ فتواكه‌ی‌‬ ‫عه‌ل��ی‌ سیس��تانی‌ گ��ه‌وره‌ مه‌رجه‌عیه‌تی‌‬

‫شیعه‌كان بە‌ئاوێنه‌ی ڕاگه‌یاند "ئێمه‌ له‌گه‌ڵ‬ ‫گفتوگۆیه‌كی‌ یاس��ایی‌‌و ده‌ستوریداین‪ ،‬نه‌ك‬ ‫ئ��ه‌و گفتوگۆیه‌ی‌ ڕابردو كه‌ به‌ش��ێوه‌یه‌كی‌‬ ‫میزاجی‌‌و سیاسی‌ بڕگه‌كانی‌ ده‌ستوریان جێ‌‬ ‫به‌جێ‌ ده‌كرد‌و عێراقی��ان گه‌یاند به‌م ڕۆژ‪.‬‬ ‫عه‌لی‌ سیستانی‌ لە‌س��ااڵنی‌ ڕابردودا له‌گه‌ڵ‬ ‫كێشه‌یه‌ك دروس��ت ده‌بو داوای‌ گفتوگۆی‌‬ ‫لە‌الیه‌ن��ه‌كان ده‌ك��رد‌و داوای‌ له‌هاواڵتیان‬ ‫ده‌ك��رد خه‌ڵكه‌ گه‌نده‌ڵ��ه‌كان هه‌ڵنه‌بژێرن‪،‬‬ ‫ب��ه‌اڵم الیه‌نه‌كان پابه‌ن��د نه‌ده‌بون‪ ،‬هه‌مان‬ ‫سه‌رو چاو ده‌هاتنه‌وه‌ كایه‌ی‌ سیاسی‌‌و گوێ‌‬ ‫له‌بڕیاره‌كانی‌ نه‌ده‌گیرا"‪.‬‬ ‫ئه‌و وتیشی‌ "په‌یامه‌كه‌ی سیستانی‌ كارێكی‌‬ ‫زۆرباشه‌ الیه‌نه‌كان دابنیشن‌و گفتوگۆ بكه‌ن‪،‬‬ ‫به‌اڵم قسه‌كه‌ ئه‌وه‌یه‌ ئایا سیاسه‌تمه‌دارانی‌‬ ‫عێراق له‌ئێس��تادا س��ه‌رقاڵی‌ پێشوه‌خته‌ی‌‬ ‫هه‌ڵبژاردن��ن ئایا پابه‌ند ده‌ب��ن به‌داواكه‌ی‌‬

‫سیس��تانییه‌وه‌؟ ئ��ه‌وه‌ دیارنی��ه‌‪ .‬گفتوگۆ‬ ‫له‌به‌رژه‌وه‌ن��دی‌ هاواڵتیان��ی‌ كوردس��تان‌و‬ ‫عێراقدایه‌ به‌سه‌رجه‌م پێكهاته‌كانه‌وه‌‪ ،‬بۆیه‌‬ ‫پێویسته‌ به‌گرنگیه‌وه‌ سه‌یر بكرێت"‪.‬‬ ‫به‌ختی��ار جه‌ب��ار ش��اوه‌یش ئه‌ندام��ی‌‬ ‫په‌له‌مانی‌ عێ��راق له‌فراكس��ۆنی‌ یه‌كیه‌تی‌‬ ‫نیش��تمانی‌ كوردس��تان له‌باره‌ی‌ فتواكه‌ی‌‬ ‫سیس��تانیه‌وه‌ وتی‌ "په‌یامه‌كه‌ی سیستانی‌‬ ‫هاوس��ه‌نگی‌ تێدای��ه‌‌و بڕیارێك��ی‌ م��ام‬ ‫ناوه‌نده‌‪ ،‬هه‌ربۆیه‌ س��ه‌ركردایه‌تی‌ كوردیش‬ ‫له‌گه‌ڵی دایه‌و پش��تگیری‌ ده‌كات‪ .‬زۆربه‌ی‌‬ ‫حیزبە‌سیاسیه‌كان له‌گه‌ڵ ئه‌وه‌دان دانیشتن‌و‬ ‫لێكتێگه‌شتن‌و له‌نێوان به‌رپرسانی‌ هه‌ولێرو‬ ‫به‌غدادا ئه‌نج��ام بدرێت‪ ،‬ت��ا بارگرژیه‌كان‬ ‫بڕه‌وێنه‌وه‌‪ .‬ئه‌مه‌ بۆ ئه‌م دۆخه‌ كارێكی‌ باشه‌‬ ‫تا گرژیه‌كان له‌وه‌ زیاتر په‌ره‌نه‌سێنن"‪.‬‬ ‫ئه‌و وتیش��ی‌ "راو بۆچونه‌كانی سیستانی‌‬

‫تایب��ه‌ت نین به‌ش��یعه‌كان‪ ،‬به‌ڵك��و ئه‌و‌ه‬ ‫ده‌كه‌وێت��ه‌ س��ه‌ر ئ��ه‌وه‌ی كورد‌و ش��یعه‌‬ ‫له‌دانیش��ته‌كانیاندا له‌سه‌رچی‌ ڕێكده‌كه‌ون‪.‬‬ ‫ئه‌و داوای‌ دانیش��تی‌ كردوه‌‌و داوای كردوه‌‬ ‫به‌ڕێگه‌ی‌ گفتوگۆ كێشه‌كان چاره‌سه‌ربكرێت‪.‬‬ ‫ئه‌م��ه‌ش باش��ییه‌كه‌ی له‌ودای��ه‌ ك��ه‌ ئه‌و‬ ‫خیتابە‌ش��یعییه‌ تونده‌ی چه‌ند ڕۆژی‌ ڕابردو‬ ‫به‌رامبه‌ر كورد خاو ده‌كاته‌وه‌"‪.‬‬ ‫كاوه‌ محه‌م��ه‌د په‌رله‌مانت��اری‌ گ��ۆڕان‬ ‫له‌په‌رله‌مان��ی‌ عێ��راق له‌ب��اره‌ی‌ بڕی��اری‌‬ ‫حیزبه‌كه‌ی‌‌و فتواكه‌ی‌ عه‌لی‌ سیس��تانییه‌وه‌‬ ‫ده‌ڵێت "فتواكانی‌ مه‌رجه‌عی��ه‌ت له‌عێراقی‌‬ ‫ش��یعیدا گرنگی‌ زۆری‌ پێده‌درێت‌و كوردیش‬ ‫پێشوازی‌ لێكرد‪ .‬پێویستیشه‌ كورد پێشوازی‌‬ ‫لێبكات ت��ا بكرێته‌ ده‌رفه‌نتێ��ك‪ ،‬گفتوگۆ‬ ‫له‌نێوان هه‌لێرو به‌غدا ده‌ستپێبكاته‌وه‌‪ ،‬ئه‌و‬ ‫كێشانه‌ی‌ له‌نێوان هه‌ردوالدا هه‌یه‌ له‌رێگه‌ی‌‬

‫ده‌ستوره‌وه‌ چاره‌سه‌ربكرێن‌و داخوازیه‌كان ‌ی‬ ‫خه‌ڵكی‌ كوردس��تان له‌رێگه‌ی‌ ده‌ستوره‌وه‌‬ ‫زامن بكرێن‪ ،‬ئه‌مه‌ش ڕێگه‌ ڕاسته‌كه‌یه‌"‪.‬‬ ‫ئه‌وه‌ش��ی‌ وت "مه‌س��عود بارزان��ی‌ كه‌‬ ‫خۆی‌ گشتپرس��ی‌ ئه‌نجام داوه‌‪ ،‬پێش��وازی‌‬ ‫لە‌بانگ��ه‌وازه‌ی‌ سیس��تانی‌ ك��رد‪ .‬كه‌واته‌‬ ‫ئاماده‌یه‌‌و ڕازی��ه‌ واز له‌ریفراندۆم بهێنێت‪.‬‬ ‫ئێمه‌ش پێمان وایه‌ ئه‌م ریفراندۆمه‌ له‌ئێستادا‬ ‫بۆت��ه‌ به‌اڵیه‌ك ب��ۆ خه‌ڵكی‌ كوردس��تان‌و‬ ‫له‌بونیه‌یه‌ك��ی‌ خراپ��دا كراوه‌‪ .‬پێویس��ته‌‬ ‫بی��ر له‌به‌رژه‌وه‌ن��دی‌ خه‌ڵكی‌ كوردس��تان‬ ‫بكرێت��ه‌وه‌‌و له‌چ��وار چێوه‌ی‌ ده‌س��توری‌‬ ‫عێراقدا داوای‌ مافه‌كانی‌ خه‌ڵكی‌ كوردستان‬ ‫بكرێ��ت‪ .‬ناكرێت كار بۆ بنه‌ماكانی‌ ده‌وڵه‌ت‬ ‫نه‌كرابێت‌و به‌م شێوه‌ی‌ ئێستا كه‌ كوردستان‬ ‫له‌سه‌ر ئه‌ساسی‌ هاواڵتی‌ بون دانه‌مه‌زراوه‌‪،‬‬ ‫ده‌وڵه‌ت ڕابگه‌یه‌نرێت "‪.‬‬

‫ئه‌حمه‌دی‌ حاجی‌ ڕه‌ش��ید په‌رله‌مانتاری‌‬ ‫كۆمه‌ڵ��ی‌ ئیس�ل�ام ‌ی له‌په‌رله‌مان��ی‌ عێراق‬ ‫جی��اواز له‌س��ه‌رجه‌م په‌رله‌مانتارانی‌ كورد‬ ‫له‌به‌غ��دا وتی‌ "له‌گه‌ل ده‌كردن��ی‌ فتواكه‌ی‌‬ ‫سیستانیدا‪ ،‬س��ه‌ركردایه‌تی‌ كورد رێگه‌یان‬ ‫به‌ئێمه‌ نه‌دا تاقس��ه‌ی‌ له‌سه‌ر بكه‌ین‪ .‬ئه‌وان‬ ‫به‌گه‌رمی‌ پێشوازییان له‌فتواكه‌ی‌ سیستانی‌‬ ‫كردوه‌‪ .‬هه‌رچه‌نده‌ بۆ كورد هیچ شتێك نیه‌‬ ‫جێگ��ه‌ی‌ گفتوگۆ بگرێت��ه‌وه‌‪ ،‬به‌اڵم ده‌بێت‬ ‫ئه‌وه‌م��ان بیرنه‌چێ��ت كاتێك سیس��تانی‌‬ ‫فتوایه‌ك ده‌رده‌كات‪ ،‬ده‌بێت ئه‌وه‌نده‌ له‌گه‌ڵ‬ ‫داواكاری‌ شه‌قامی‌ ش��یعی دابێت تا گوێی‌‬ ‫لێبگیرێ��ت‪ .‬بیرمان نه‌چێت ئ��ه‌و قه‌رارێك‬ ‫ده‌رناكات له‌به‌رژه‌وه‌ندی‌ ش��یعه‌دا نه‌بێت‪.‬‬ ‫ئه‌و بۆ به‌رژه‌وه‌ندی‌ ش��یعه‌ مه‌رجه‌عه‌‪ .‬گه‌ر‬ ‫ئ��ه‌و نه‌بێت ش��یعه‌كان له‌نێوماڵی‌ خۆیاندا‬ ‫تێكده‌چن‌و ڕوبه‌ڕوی‌ یه‌ك ده‌بنه‌وه‌"‪.‬‬

‫‌هه‌نوکه‬

‫)‪ )595‬سێشه‌ممه‌ ‪2017/10/3‬‬

‫بێجگە لەبانکی کوردستان‬ ‫حەواڵە لەسەرجەم كۆمپانیاكانی دراوی هەرێم دەسەندرێتەوە‬ ‫ئا‪ :‬نیاز محەمەد‬ ‫بڕیارێكی بانكی ناوەندی عێراق بۆ‬ ‫راگرتنی هەمو جۆرە مامەڵەیەك‬ ‫لەگەڵ بانك‌و كۆمپانیاكانی حەواڵەی‬ ‫دراو لەهەرێم‪ ،‬كاری حەواڵەی‬ ‫لەسەرجەم كۆمپانیاكانی دراو لە‌هەرێم‬ ‫سەندۆتەوە‌و گۆڕەپانەكەی لەبەردەم‬ ‫بانكی كوردستانی نێودەوڵەتیدا‬ ‫تەخت كردوە‪ .‬بڕیاردەری لیژنەی‬ ‫دارایی‌و ئابوری پەرلەمانی عێراقیش‬ ‫سەرسوڕمانی خۆی دەردەبڕێت كە‬ ‫پاش ئەو بڕیارەش ئەو بانكە هێشتا‬ ‫دەتوانێت حەواڵەی نێودەوڵەتی بكات‪.‬‬ ‫پ��اش ریفراندۆمەكەی ‪25‬ی ئەیلولی‬ ‫هەرێمی كوردس��تان‪ ،‬دەس��ەاڵتدارانی‬ ‫بەغ��دا گوش��ارەكانیان لەڕێگ��ەی‬ ‫كۆمەڵێ��ك بریاری جیاجیاوە بۆ س��ەر‬ ‫هەرێ��م چڕكردۆت��ەوە‪ .‬یەكێ��ك لەو‬ ‫بڕیاران��ە بڕیارەكەی بانك��ی ناوەندی‬ ‫عێراقییە كە فەرمانی بە‌سەرجەم بانكە‬ ‫ئەهلیی��ە عێراقییەكان ك��ردوە هەمو‬ ‫مامەڵەیەك لەگەڵ هەرێمی كوردس��تان‬ ‫بوەس��تێنن‪ ،‬لەنێویش��یاندا مامەڵەی‬ ‫حەواڵەكردن��ی دراو بۆ دەرەوەی واڵت‌و‬ ‫بەپێچەوانەشەوە‪ .‬ئەمەش بەپێی قسەی‬ ‫ش��ارەزایان كاریگەری خراپی لەس��ەر‬

‫دۆخی بازرگانی هەرێم دەبێت‪.‬‬ ‫رەوەز مەحم��ود‪ ،‬بەڕێوەب��ەری‬ ‫رێگەپێدراوی كۆمپانیای سروشتی شار‬ ‫بۆ حەواڵە‌و ئاڵوگۆڕی دراو لە‌سلێمانی‬ ‫باسی لەوەكرد كە بانكی ناوەندی عێراق‬ ‫بڕیاریداوە س��ەرجەم بانك��ە ئەهلییە‬ ‫عێراقیی��ەكان ك��ە لقی��ان لە‌هەرێمی‬ ‫كوردس��تان هەی��ە‌و پێش��تر ئەم��ان‬ ‫لەڕێگەی ئەو بانكانەوە كاری حەواڵەیان‬ ‫ب��ۆ دەرەوە ئەنجامداوە‪ ،‬مامەڵكردنیان‬ ‫لەگ��ەڵ هەرێمی كوردس��تاندا رابگرن‪.‬‬ ‫وتیشی"ئەوە پێنج رۆژە ئێمە بە‌ناچاری‬ ‫دەچینە بەغدا بۆ راپەڕاندنی كارەكانی‬ ‫حەواڵە"‪.‬‬ ‫وتیش��ی" پ��اش ئ��ەو بڕی��ارەی‬ ‫بانكی ناوەن��دی لقی بانك��ە ئەهلییە‬ ‫عێراقیی��ەكان لێرە ئیش��وكارەكانیان‬ ‫هەموی كێشاوەتەوە‪ ،‬تەنیا وەك دیكۆر‬ ‫م��اون‌و هیچ ئیعتبارێكی ئیش��كردنیان‬ ‫لەگ��ەڵ كۆمپانیاكان��ی حەواڵ��ە‬ ‫نەماوە"‪ .‬بەاڵم بەقس��ەی رەوەز بانكی‬ ‫كوردس��تانی نێودەوڵەت��ی بەردەوامە‬ ‫لەس��ەر كاری حەواڵ��ە‌و بڕیارەكە ئەو‬ ‫بانك��ەی نەگرتۆت��ەوە‪ .‬لەگەڵ ئەوەش‬ ‫بانكی ناوب��راو مامەڵە لەگەڵ كۆمپانیا‬ ‫نێوخۆییەكانی حەواڵ��ەی دراو ناكات‌و‬ ‫ئەوەش وایك��ردوە بازاڕەك��ە بۆخۆی‬ ‫قۆرخ بكات‪.‬‬

‫ئەحمەد حاجی رەش��ید‪ ،‬بڕیاردەری‬ ‫لیژنەی دارایی‌و ئاب��وری لە‌پەرلەمانی‬ ‫عێ��راق جەخت ل��ەوە دەكات��ەوە كە‬ ‫بانكی ناوەن��دی رێنمای��ی دەركردوە‬ ‫هەمو جۆرە مامەڵەیەكی حەواڵە لەگەڵ‬ ‫بانك‌و كۆمپانیاكانی حەواڵە لە‌هەرێمی‬ ‫كوردستان بوەستێنرێت‪ .‬ئەحمەد حاجی‬ ‫رەش��ید سەرس��وڕمانی خۆی دەربڕی‬ ‫لەوەی كە بانكی كوردستان تا ئێستاش‬ ‫دەتوانێت حەواڵە بكات‪ ،‬لەكاتێكدا وەك‬ ‫ئەو دەڵێت ئ��ەوەی پەرلەمانی عێراق‌و‬ ‫بانك��ی ناوەندی بڕیاری لێداوە بۆ ئەوە‬ ‫بوە كە یەكەم كەس بانكی كوردستان‬ ‫بگرێت��ەوە‪ ،‬چونك��ە دەیانەوێ��ت ئەو‬ ‫ش��وێنانەی س��ەر بە‌پارتین رابگیرێن‬ ‫كە بانكی كوردس��تان یەكێكە لەوانە‪.‬‬ ‫جەختیش��دەكاتەوە "بەب��ێ مۆڵەت��ی‬ ‫بانكی نێودەوڵەتی كەس ناتوانێت ئەو‬ ‫كارە بكات"‪.‬‬ ‫بەاڵم س��ەروەت عەزیز بەڕێوەبەری‬ ‫لق��ی س��لێمانی بانكی كوردس��تانی‬ ‫نێودەوڵەتی جەخت دەكاتەوە لەس��ەر‬ ‫ئ��ەوەی كە ئەوان حەواڵەی دراویان بۆ‬ ‫واڵتان��ی دەرەوە ماوە‌‪ ،‬بەش��ێوەیەكی‬ ‫ب��اش بەردەوام��ن لەكارەكانیان‌و هیچ‬ ‫شتێكیش��یان بۆ وەس��تاندنی حەواڵە‬ ‫لەالیەن بانكی ناوەندییەوە بەدەس��ت‬ ‫نەگەیشتوە‪ .‬سەروەت دانی بەوەشدا نا‬

‫كە هیچ مامەڵەیەك لەگەڵ كۆمپانیاكانی‬ ‫حەواڵەی دراوی ناوخ��ۆ ناكەن‪ ،‬بەاڵم‬ ‫لەبارەی هۆكارەكەیەوە ئامادە نەبو هیچ‬ ‫شتێك بڵێت‪.‬‬ ‫بەڕێوەبەری رێگەپێدراوی كۆمپانیای‬ ‫سروش��تی ش��ار باس ل��ەوە دەكات‬ ‫كە چونی��ان بۆ بەغدا ب��ۆ راپەڕاندنی‬ ‫مامەڵەكانیان مەترس��ی لەسەر ژیانیان‬ ‫دروس��ت دەكات‪ ،‬چونك��ە دەبێ��ت‬ ‫پارەكانیان بەشێوەی كاش ببەن‪ ،‬بۆیە‬ ‫داوا دەكات چارەسەرێك بۆ كێشەكەیان‬ ‫بدۆزرێت��ەوە‪ .‬ئەمە وێ��ڕای ئەوە وەك‬ ‫رەوەز باسی دەكات كێشەكە كاریگەری‬ ‫لەسەر پرس��ی بازرگانی هەرێم لەگەڵ‬ ‫دەرەوە دەبێت‪ .‬رەوەز ئاماژەی بەوەدا‬ ‫ك��ە بەو هەن��گاوەی بانك��ی ناوەندی‬ ‫لەم��اوەی دو رۆژی راب��ردودا جیاوازی‬ ‫نرخی ‪ 100‬دۆالر لەنێوان سلێمانی‌و بەغدا‬ ‫ب��ۆ نزیكەی ‪ 2250‬دین��ار بەرزبۆتەوە‪،‬‬ ‫لەكاتێك��دا پێش��تر جیاوازییەكە تەنیا‬ ‫ئەوە بوە لێ��رە ‪ 50‬دین��ار بەرزتربوە‬ ‫لەچاو نرخەكەی لە‌بەغدا‪.‬‬ ‫عیزەت س��ابیر‪ ،‬س��ەرۆكی لیژنەی‬ ‫دارای��ی‌و ئابوری وێڕای ئەوەی باس��ی‬ ‫لەوەكرد كە بانكی ناوەندی دەسەاڵتی‬ ‫ئ��ەو بڕی��ارەی هەیە‪ ،‬بەاڵم هیواش��ی‬ ‫خواست حكومەتی هەرێم چارەسەرێكی‬ ‫بۆ بدۆزێتەوە‪ ،‬چونكە ئەگەر كارئاسانی‬

‫لەو بابەتەدا نەكرێ��ت زیانێكی گەورە‬ ‫بەر ئابوری هەرێم دەكەوێت‌‪ .‬بازرگانی‬ ‫بە‌ب��ێ حەواڵ��ەی دراو ناكرێت‪ .‬بەپێی‬ ‫قسەی ئەو چارەسەر ئەوەیە كە لەروی‬ ‫سیاسییەوە هەرێمی كوردستان لەگەڵ‬ ‫بەغ��دا بگەن��ە رێككەوتن س��ەبارەت‬ ‫بە‌تەواوی ئ��ەو گەمارۆیانەی بەغدا دژ‬ ‫بە‌هەرێم گرتویەتییە بەر‪.‬‬ ‫ئەحمەد حاجی رەش��یدیش پێی وایە‬ ‫بڕی��اری لەو ش��ێوەیە قەیرانی ئابوری‬ ‫بازرگانی دروست دەكات‌و ئامانجەكەی‬ ‫بڕیارەكان��ی ئەوانیش بۆ ئەوەیە هەرێم‬ ‫لەروی ئاب��وری بازرگانییەوە توش��ی‬ ‫قەی��ران بكەن‪ .‬وتیش��ی "چارەس��ەر‬ ‫ئەوەیە كە دەبێت دانوس��تان لەس��ەر‬ ‫ئەو پرس��انە بكرێت‪ ،‬چونكە بازرگانیی‬ ‫هەرێم ناكرێت رابگیرێت‪ .‬بەاڵم بێگومان‬ ‫الیەن��ی عێراقی��ش داخوازیی��ان هەیە‬ ‫كە بەر لەهەمویان هەڵوەش��اندنەوەی‬ ‫ئەنجام��ی ریفراندۆمەكەی��ە‪ .‬بۆی��ە‬ ‫چارەس��ەر دەبێت ئەوان��ە بیكەن كە‬ ‫دەیانوت هەم��و ش��تێكمان ئامادەیە‬ ‫ب��ۆ ریفراندۆم‌و دەوڵەتی س��ەربەخۆ"‪.‬‬ ‫وتیش��ی "نابێ��ت ش��تەكان لە‌خەڵك‬ ‫بشێوێنین‌و چەواشەكاری بكەین‌و بڵێین‬ ‫هیچ رونادات‪ .‬فەرمو ئەوە دۆخەكەیە‌و‬ ‫ب��ا ریفراندۆمچیی��ەكان بچ��ن خەڵك‌و‬ ‫بازرگانان لەو دۆخە رزگار بكەن"‬

‫‪3‬‬

‫چارەسەر دەبێت‬ ‫ئەوانە بیكەن كە‬ ‫دەیانوت هەمو‬ ‫شتێكمان ئامادەیە‬ ‫بۆ ریفراندۆم‌و‬ ‫دەوڵەتی سەربەخۆ‬

‫کاردانەوە بەرامبەر بە"ئەنجومەنی سەركردایەتی‬ ‫سیاسی كوردستان ‪ -‬عێراق" پەرەدەستێنێت‬

‫ئەنجومەنەكە بە‌"مەجلیسی قیادەی سەورە ـ عێراق" ناودەبرێت‬

‫ریفراندۆمی کوردستان‬ ‫ئا‪ :‬ئومێد عومەر‬ ‫پێكهێنانی ئەنجومەنی سەركردایەتی‬ ‫سیاسی كوردستان‪-‬عێراق كاردانەوەی‬ ‫توندی بەشێك لە‌الیەنەكانی‬ ‫كوردستانی بەدوای خۆیدا هێنا‪.‬‬ ‫گۆڕان‌و كۆمەڵ دوابەدوای یەك‬ ‫رەتیانكردەوە‌و شەوی رابردوش‬ ‫لە‌كاردانەوەیەكی چاوەڕواننەكراودا‪،‬‬ ‫هێرۆ ئیبراهیم ئەحمەد‪ ،‬هاوشێوەی‬ ‫بزوتنەوەی گۆڕان‪ ،‬ئەنجومەنەكەی‬ ‫بە‌"مەجلیسی قیادەی سەورە‪-‬عێراق"‬ ‫ناوبرد‪.‬‬ ‫رونكردنەوەك��ەی ش��ەوی راب��ردوی‬ ‫هێرۆ ئیبراهیم ئەحمەد لەكاتێكدایە كە‬ ‫لە‌كۆبونەوەی پێكێهانی ئەنجومەنەكەدا‬ ‫ك��ە رۆژی یەكش��ەممەی راب��ردودا‬ ‫بە‌سەرپەرش��تی مەس��عود بارزان��ی‬ ‫بەڕێوەچو‪ ،‬كۆس��رەت رەسوڵ‪ ،‬جێگری‬ ‫سكرتێری گش��تی یەكێتی‌و نەجمەدین‬ ‫كەریم‪ ،‬ئەندامی مەكتەبی سیاس��ی ئەو‬ ‫حزبە‌ئامادەی بون‪.‬‬ ‫بەاڵم هێرۆ ئیبراهیم ئەحمەد رەخنەی‬ ‫لە‌بڕی��اری پێكهێنان��ی ئەنجومەنەك��ە‬ ‫گرتوە‌و باس��ی لەوە ك��ردوە بڕیارەكە‬

‫بەبێ گەڕانەوە بۆ س��ەركردایەتی پارتە‬ ‫سیاسییەكان دراوە‪ .‬ئەو وەك ئەندامێكی‬ ‫مەكتەبی سیاسی یەكێتی هەنگاوەكەی‬ ‫بە‌هەڵەیەك��ی گ��ەورە ناوب��ردوە‌و‬ ‫وتوشیەتی"بەھیچ شێوەیەک لەگەڵ ئەو‬ ‫سەرکردایەتییەدا نابم‌و نیم"‪.‬‬ ‫ئ��ەو وتوش��یەتی"دیارە ئێس��تاش‬ ‫گەلەکەم��ان باج��ی ئ��ەو عینادیی��ە‬ ‫دەدات‌و ئێس��تاش لەجیاتی ئەوەی کە‬ ‫بەخۆماندا بچینەوە‌و ھەڵس��ەنگاندنێکی‬ ‫وردو واقعییان��ە بۆ ئ��ەم دۆخە تازەیە‬ ‫بکەین‪ ،‬ئەبینین کە بڕیاری پێکھێنانی‬ ‫(مەجلیسی قیادەی س��ەورە ـ عێراق)‬ ‫واتە سەرکردایەتیی سیاسیی کوردستان‬ ‫ عێ��راق دەدرێت‪ ،‬بەبێ ئ��ەوەی ئەو‬‫مەسەلەیە بگەڕێتەوە بۆ سەرکردایەتی‬ ‫پارت‌و الیەنە سیاسییەکانی کوردستان‬ ‫بۆ ھەڵسەنگاندن‌و بڕیاردان لێی"‪.‬‬ ‫ئاوێن��ە پەیوەندیك��رد بە‌هەریەك��ە‬ ‫لە‌وتەبێ��ژی یەكێت��ی نیش��تمانی‬ ‫كوردس��تان‪ ،‬س��ەعدی ئەحمەد پیرە‌و‬ ‫هەروەها نوسینگەی راگەیاندنی جێگری‬ ‫س��كرتێری گش��تی یەكێتی نیشتمانی‬ ‫كوردس��تانەوە ب��ەاڵم رەتیانك��ردەوە‬ ‫لەئێس��تادا هیچ كۆمێنتێكیان لەس��ەر‬ ‫رونكردنەوەكەی هێرۆ ئیبراهیم ئەحمەد‬

‫هەبێت‪.‬‬ ‫ژمارەی��ەك س��ەركردەی پارت��ی‬ ‫دیموكراتی كوردستانیش ئامادە نەبون‬ ‫لەس��ەر ئ��ەو رونكردنەوەی��ەی هێرۆ‬ ‫ئیبراهیم ئەحم��ەد‪ ،‬ئەندامی مەكتەبی‬ ‫سیاسی یەكێتی هیچ بڵێن‪.‬‬ ‫پێشتریش دوابەدوای یەكدی گۆڕان‌و‬ ‫كۆمەڵی ئیسالمی كوردس��تان بڕیاری‬ ‫پێكهێنانی ئەنجومەنەكەیان رەتكردبوەوە‬ ‫بە‌هەنگاوێكش ب��ەرەو دواوە لە‌خەباتی‬ ‫گەلی كورددا ناویان بردبو‪.‬‬ ‫هەورام��ان گەچێنەیی‪ ،‬پەرلەمانتاری‬ ‫كۆمەڵی ئیسالمی لە‌پەرلەمانی كوردستان‬ ‫سەرسوڕمانی خۆی دەردەبڕێت لەوەی‬ ‫ك��ە لە‌هەرێمێك��دا كاتێ��ك پەرلەمان‪،‬‬ ‫ئەنجومەن��ی وەزی��ران‌و ئەنجومەن��ی‬ ‫دادوەری هەی��ە‪ ،‬لەپاڵ ئەمانەدا بڕیاری‬ ‫ئەنجومەنێكی لەو شێوەیە بدرێت‪.‬‬ ‫ئەوانەشی بەش��داری پێكهێنانی ئەو‬ ‫ئەنجومەنەیان كردوە بەوە ناودەبات كە‬ ‫"كۆمەڵە خەڵكێكن ه��ەر رۆژە‌و ناوێك‬ ‫لە‌خۆیان دەنێن رۆژێك بەخۆیان دەڵێن‬ ‫ئەنجومەنی بااڵی ریفراندۆم‌و رۆژێكیش‬ ‫ناوەكەی��ان دەگ��ۆڕن ب��ۆ ئەنجومەنی‬ ‫س��ەركردایەتی سیاس��ی كوردستان‪-‬‬ ‫عێراق"‪.‬‬

‫ئەو پەرلەمانتارەی كۆمەڵی ئیسالمی‬ ‫جەختیش دەكاتەوە "كاتێك پەرلەمانی‬ ‫كوردس��تان وردە وردە خەریك��ە‬ ‫بەگ��ەڕ دەكەوێت��ەوە‪ ،‬هیچ پێویس��ت‬ ‫بە‌دروستكردنی ئەم ئەنجومەنە ناكات‪،‬‬ ‫چونكە پەرلەمانی كوردستان مەرجەعی‬ ‫خەڵكی كوردس��تانە‌و دەتوانێت بڕیارە‬ ‫چارەنوسسازەكان بدات"‪.‬‬ ‫بەش��ێك لە‌رەخنەی الیەن��ەكان لەو‬ ‫ئەنجومەن��ە ئەوەی��ە ك��ە بە‌ئامانجی‬ ‫پەردەپۆش��كردنی قەیرانەكانی هەرێم‬ ‫پێكهێنرابێ��ت‪ .‬بەاڵم عەب��دواڵ وەرتێ‪،‬‬ ‫ئەندام��ی ئەنجومەنی س��ەركردایەتی‬ ‫سیاس��ی كوردس��تان‪-‬عێراق ئ��ەوە‬ ‫رەتدەكات��ەوە‌و دەڵێت"ئەمرۆ هەرێمی‬ ‫كوردس��تان پێ��ی ناوەت��ە قۆناغێكی‬ ‫نوێ‌ لە‌خەباتی سیاس��ی‌و نەتەوایەتی‪،‬‬ ‫ئامانج��ی ئەنجومەنەكەش كاركردنە بۆ‬ ‫سەربەخۆیی كوردستان"‪.‬‬ ‫ئام��اژە بەوەش��دەكات كاتێك ئەوان‬ ‫باس��یان لە‌بەردەوام��ی گفتوگۆ لەگەڵ‬ ‫بەغدا كردوە مەبەس��تیان گفتوگۆكردنە‬ ‫لەسەر لەسەر سەربەخۆیی كوردستان‌و‬ ‫وتیش��ی"بۆ پێت��ان وای��ە جارێكی تر‬ ‫دەچین��ەوە بەغ��دا گفتوگ��ۆ دەكەین‬ ‫لەسەر بریارەكانی پەرلەمان‌و حكومەتی‬

‫عێراق��ی‌و ب��اس لە‌گێران��ەوەی موچە‬ ‫دەكەی��ن؟ نەخێ��ر‪ ،‬ئ��ەو بابەتە الی‬ ‫ئەنجومەنی سەركردایەتی كوردستان ـ‬ ‫عێ��راق كۆتایی هات��وە‌و جارێكی دیكە‬ ‫لەگەڵ بەغدا نایەتەوە بەرباس"‪.‬‬ ‫عەبدواڵ وەرتێ ئەوەش رەتدەكاتەوە‬ ‫كە باس لەوە دەكرێت مەسعود بارزانی‬ ‫دەیەوێت واز لە‌پۆستی سەرۆكی هەرێم‬ ‫بهێنێ��ت بۆی��ە ئ��ەو ئەنجومەنە لەو‬ ‫پێناوەدا دروس��تكراوە‪ ،‬بارزانی ببێتە‬ ‫سەرۆكی‪ ،‬ئەو وتیشی"لە كۆبونەوەكەی‬ ‫ئەنجومەنی س��ەركردایەتی سیاس��ی‬ ‫كوردس��تان‪-‬عێراقدا باس��ی پرس��ی‬ ‫پۆستی س��ەرۆكی هەرێمی كوردستان‬ ‫نەكراوە"‪.‬‬ ‫ئەنجومەنی س��ەركردایەتی سیاسی‬ ‫كوردس��تان‪-‬عێراق رۆژی ‪1‬ی تشرینی‬ ‫یەكەم وەك جێگ��رەوەی ئەنجومەنی‬ ‫بااڵی سەربەخۆی ریفراندۆم پێكهێنرا‌و‬ ‫پاش كۆبونەیەكی��ش راگەیەندراوێكی‬ ‫حەوت خاڵ��ی باڵوك��ردەوە كە تێیدا‬ ‫جەخت��ی لەس��ەر بەردەوامیی زمانی‬ ‫گفتوگ��ۆ لەگ��ەڵ بەغ��دا كردبوەوەو‬ ‫هەروەه��ا پێش��وازی لە‌بانگەوازەكەی‬ ‫ئایەتوڵاڵ سیس��تانی گەورە مەرجەعی‬ ‫شیعەكان كردبو‪.‬‬

‫لە كۆبونەوەكەی‬ ‫ئەنجومەنی‬ ‫سەركردایەتی سیاسی‬ ‫كوردستان‪-‬عێراقدا‬ ‫باسی پرسی پۆستی‬ ‫سەرۆكی هەرێمی‬ ‫كوردستان نەكراوە‬

‫‪4‬‬

‫هەنوکە‬

‫)‪ )595‬سێشه‌ممه‌ ‪2017/10/3‬‬

‫"پەرلەمانتارانی كورد لەبەغدا سەركەوتو نەبون"‬ ‫ئا‪ :‬نیاز محەمەد‬ ‫پەرلەمانتارێکی پێشوی کورد‬ ‫دەڵێت "پەرلەمانتارانی كورد بەهۆی‬ ‫حزبەكانیانەوە لەبەغدا سەركەوتو‬ ‫نەبون"‪ .‬چونکە بەبڕوای هەمیشە‬ ‫دەبێت چاوەڕوانی ئەوە بن كە‬ ‫لە‌هەولێرەوە پێیان دەوترێت‌‪،‬‬ ‫بەپێچەوانەی فراكسیۆنەكانی‬ ‫دیكەوە كە ئازاترن یاخود كەسە‬ ‫سەرەكییەكانیان لەناو پەرلەماندان‪.‬‬ ‫لەبەرامبەردا ئەندامێکی ئێستای‬ ‫ئەنجومەنی نوێنەران پێی وایە‬ ‫پەرلەمانتاران دەستكەوتیان هەبوە‬ ‫لەپەرلەمانی عێراق‌و‪ ،‬رێگریكردن‬ ‫لە‌تێپەڕاندنی یاسای دادگای فیدرالی‬ ‫بەو شێوەیەی كە فراكسیۆنەكانی‬ ‫دیكە ویستویانە بەنمونە دەهێنێتەوە‌‪.‬‬ ‫فراكس��یۆنە كوردیی��ەكان بە ‪65‬‬ ‫پەرلەمانتارەوە‪ ،‬كە نزیكەی لەس��ەدا‬ ‫‪20‬ی پەرلەمانی عێراق پێكدەهێنن‪ ،‬زۆر‬ ‫جار لەو شوێنانەی هێزە عێراقییەكان‬ ‫ویس��تویانە یاس��ایەك ب��ە زۆرین��ە‬ ‫تێپەڕێن��ن بە ئاس��انی تێیانپەڕاندوە‬

‫لەكاتێكدا پرۆس��ەی سیاس��ی عێراق‬ ‫لەسەر بنەمای تەوافوق دامەزراوە‪.‬‬ ‫ئەو كێشانەی روبەڕوی پەرلەمانتارانی‬ ‫عێ��راق دەبێتەوە زۆرج��ار بۆتە هۆی‬ ‫دروس��تكردنی ناكۆك��ی لەنێوانیاندا‌‪،‬‬ ‫هەروەها روبەڕوی رەخنەش بونەتەوە‬ ‫لەالیەن خەڵكی كوردستانەوە كە كاریان‬ ‫بۆ دۆزی ك��ورد نەكردوە بەو پێیەی‬ ‫پەرلەمانتارانی کورد هەڵبژێردراون بۆ‬ ‫ئەوەی لەئەنجومەنی نوێنەرانی عێراق‬ ‫داکۆکی لەکوردو مافە رەواکانی بکەن‪،‬‬ ‫ب��ەاڵم زۆربەی��ان لەبری ش��ەڕکردن‬ ‫لەس��ەر کورد لەبەغ��دا‪ ،‬لەپایتەختی‬ ‫عێراقەوە درێژە بەملمالنێ حزبییەکانی‬ ‫کوردس��تان دەدەن‌و قس��ەیەکیان‬ ‫بەرامبەر بەحکومەتی بەغداو نەیارانی‬ ‫کوردستان لێوە نایەت‌و بەردەوام تانەو‬ ‫تەشەر لەهەرێمی کوردستان دەدەن‪.‬‬ ‫هەرچەندە فراکس��یۆنە کوردییەکان‬ ‫پێكەوە بایكۆتی دانیشتنەكانیان كرد‪،‬‬ ‫بەاڵم بۆچونی پەرلەمانتاران لەس��ەر‬ ‫بایكۆت جیاواز بو‪.‬‬ ‫موسەننا ئەمین پێی وایە كە ئەوانەی‬ ‫دەڵێ��ن بایك��ۆت باش نەب��وە دیارە‬ ‫لەكاری پەرلەمانت��اری حاڵی نەبون‪.‬‬

‫لەكاتێك��دا فراكس��یۆنە عێراقییەكان‬ ‫بەزۆرینە بڕیاردەدەن‪ ،‬بەش��داری تۆ‬ ‫تەنی��ا ش��ەرعیەت دانە بە نیس��ابی‬ ‫یاسایی دانیش��تنەكە‌و بڕیارەكانیشی‌‪.‬‬ ‫وتیش��ی"ناڕەزایەتیش دەربڕی��ت هەر‬ ‫بویتەتە بەشێك لەو بڕیارە‪ ،‬لەكۆتاییدا‬ ‫ئ��ەوە بڕی��اری دانیش��تنێكە كە تۆ‬ ‫شەریكی تێیدا"‪.‬‬ ‫بەب��ڕوای ئ��ەو‪ ،‬پەرلەمانت��اران‬ ‫دەس��تكەوتیان هەب��وە لەپەرلەمانی‬ ‫عێ��راق‌و رێگریك��ردن لە‌تێپەڕاندن��ی‬ ‫یاسای دادگای فیدرالی بەو شێوەیەی‬ ‫كە فراكس��یۆنەكانی دیكە ویستویانە‬ ‫بەنمون��ە دەهێنێت��ەوە‌‪ .‬ئام��اژە‬ ‫بەوەشدەدات كە دەیان نمونەی دیكەی‬ ‫لەو جۆرە هەن‪.‬‬ ‫لەكات��ی پەس��ەندكردنی یاس��ای‬ ‫بودج��ەی ‪2017‬ی عێراقدا بەش��ێك‬ ‫لە‌فراكسیۆنەكان هەوڵی ئەوەیان دەدا‬ ‫كە موچ��ە‌و بودجەی هەرێم بگێڕنەوە‬ ‫كە لەالیەن حكومەتی بەغداوە بڕاوە‌‪.‬‬ ‫بەش��ێك لە‌پەرلەمانتاری��ش ئەمەیان‬ ‫وەك بەڵێن بەهاواڵتیانی كوردس��تان‬ ‫دەدا‪ ،‬بەاڵم س��ەرۆكی فراكس��یۆنی‬ ‫یەكگرت��و لەوبارەی��ەوە دەڵێت"م��ن‬

‫قەت پێموانەبوە كە لەڕێگەی یاس��ای‬ ‫بودج��ەوە بتوانی��ن ئ��ەو كێش��ەیە‬ ‫چارەس��ەر بكەی��ن‪ ،‬ب��ەاڵم هەندێك‬ ‫پەرلەمانتار حەزیان لە‌نمایشە"‪.‬‬ ‫مەس��عود حەیدەری��ش پێ��ی وایە‬ ‫پەرلەمانتارانی ك��ورد رۆڵیان هەبوە‬ ‫لەبەرگریك��ردن لە‌بەرژەوەندییەكانی‬ ‫هەرێمدا لە‌بەغدا‪ ،‬بەاڵم وتیش��ی"ئێمە‬ ‫دەزانین لەدوای ‪2004‬ەوە پێگەی كورد‬ ‫لەعێراقدا لە‌روی سیاس��ییەوە س��اڵ‬ ‫بەس��اڵ الوازتر دەبێ��ت"‪ .‬جەختیش‬ ‫دەكاتەوە كە ئەگەر رێكەوتنی سیاسی‬ ‫نەبێت‪ ،‬هەمو كاتێك شیعە لەعێراقدا‬ ‫دەتوانێت بااڵ دەست بێت‪.‬‬ ‫ئەش��واق جاف ئەو فراكس��یۆنانە‬ ‫تۆمەتب��اردەكات بە تێكدانی یەكڕێزی‬ ‫ك��ورد كە كێش��ەكانی هەرێم دەبەنە‬ ‫ئەودیو حەمری��ن‌و پێیانوایە هەندێك‬ ‫الیەنی عەرەبی دەبنە پشتیوانیان‪ .‬بەاڵم‬ ‫باس لەوەش��دەكات كە دژایەتیكردنی‬ ‫هەڵكردنی ئااڵی كوردستان‌و ریفراندۆم‬ ‫لەالی��ەن بەغ��داوە فراكس��یۆنەكانی‬ ‫یەكدەنگ كردوە‌و یەكیخستون‪.‬‬ ‫حاكم ش��ێخ لەتیف‪ ،‬پەرلەمانتاری‬ ‫پێش��وی پەرلەمانی عێراق پێی وایە‬

‫سەعدون فەیلی‪ :‬میزاجی گشتی عەرەب بەشیعەو‬ ‫سوننەیەوە بەرامبەر بەپرسی كورد زۆر خراپە‬

‫پەرلەمانت��ار لە‌بەغ��دا بێت باش��ترە‬ ‫بۆئ��ەوەی بتوانن دەنگ بەرزبكەنەوە‪،‬‬ ‫دانیشتن‌و نیساب تێك بدەن‌و هەروەها‬ ‫میدیا بەكاربهێنن بۆ گەیاندنی پەیامی‬ ‫كورد بە ش��ەقامی عێراق��ی‌و دنیای‬ ‫دەرەوە‪ .‬لەئێس��تادا پەیام��ی كورد‬ ‫تەنیا لەڕێگەی الیەن��ە عێراقییەكانی‬ ‫دیكەوە دەرخواردی شەقامی عێراقی‬ ‫دەدرێت‪ .‬بەبڕوای ئ��ەو پەرلەمانتاری‬ ‫ك��ورد لە‌بەغدا دەبێ��ت تەنیا‌و تەنیا‬ ‫چاوەڕوانی ئەوە بێت كە لە‌هەولێرەوە‬ ‫پێ��ی دەوترێ��ت‌‪ ،‬بەپێچەوان��ەی‬ ‫فراكس��یۆنەكانی دیكەوە كە ئازاترن‬ ‫یاخ��ود كەس��ە س��ەرەكییەكانیان‬ ‫لەن��او پەرلەماندان‪ .‬ئەم��ە وایكردوە‬ ‫"پەرلەمانت��اری ك��ورد س��ەركەتو‬ ‫نەبوبێت لە‌بەغدا"‪ .‬هەروەها هۆكارێكی‬ ‫دیكەی س��ەرنەكەوتنی پەرلەمانتاری‬ ‫كورد بۆ ئ��ەوە دەگێڕێتەوە كە حزبە‬ ‫سیاس��ییەكانی كوردستان خۆیان نە‬ ‫بڕوایان بە دیموكراسەت‌و نە بڕواشیان‬ ‫ب��ە كاری پەرلەمانی هەب��وە‌و تەنیا‬ ‫فراكسیۆنیان لە‌بەغدا بۆ ئەوە ویستوە‬ ‫كە ب��ەكاری بهێنن ب��ۆ بەرژەوەندی‌و‬ ‫سەودا‌و مامەڵەكانی خۆیان‪.‬‬

‫هەمو رێگاكانی دوای ریفراندۆمی‬ ‫كوردستان دەچنەوە بەغدا‬ ‫ئا‪ :‬نیاز‬ ‫بەشێك لە‌سیاسییەكانی كورد كۆكن‬ ‫لەسەر ئەوەی كە باشترین هەنگاوی‬ ‫پاش ریفراندۆم گرتنەبەری رێگەی‬ ‫دانوستانە لەگەڵ بەغدا‪ ،‬بەاڵم هەندێك‬ ‫پێیانوایە دەبێت بەر لە‌هەر هەنگاوێك‬ ‫ئەو دۆخەكە سیاسییە گرژەی لەگەڵ‬ ‫عێراق دروست بوە هێوربكرێتەوە‪.‬‬

‫رێوڕەسمی عاشورا‬ ‫ئا‪ :‬ئومێد عومەر‬ ‫سەعدون فەیلی‪ ،‬بەپرسی پەیوەندییە‬ ‫نیشتمانیەكانی یەكێتی لەبەغدا لەم‬ ‫گفتوگۆیەی ئاوێنەدا دەڵێت "مەترسیی‬ ‫لەسەر كوردەكانی بەغدا زۆرە"‪.‬‬ ‫ئاوێن��ە‪ :‬ئەنجامدان��ی گشتپرس��ی‬ ‫لەهەرێمی كوردستان‪ ،‬چ كاریگەرییەكی‬ ‫لەسەر كوردانی فەیلی لەبەغدا هەیە؟‬ ‫س��ەعدون فەیلی‪ :‬بەداخ��ەوە وەك‬ ‫بینیتان پەرلەمان‌و حكومەتی عێراق زۆر‬ ‫بە توندی دژی وەس��تانەوە‪ ،‬بەشێكی‬ ‫زۆر لە‌عەرەب��ەكان زۆر هەڵوێس��تی‬ ‫نەرێنییان لەسەر گشتپرسیەكە هەبو‪،‬‬ ‫نە بەیاساییان زانی نە بە مافی خەڵكی‬ ‫كوردس��تانیان زان��ی‪ .‬بۆی��ە گرنگە‬ ‫كێشەكانی نێوان هەولێر‌و بەغدا لەسەر‬ ‫مێزی گفتوگۆ قس��ەی جددی لەس��ەر‬ ‫بكرێت‪.‬‬ ‫ئاوێن��ە‪ :‬دوای راگەیاندنی ئەنجامی‬ ‫گشتپرس��یەكە هی��چ هەرەش��ەیەك‬ ‫روب��ەروی كوردانی بەغدا بەگش��تی‌و‬ ‫فەیلیەكان بەتایبەتی بونی هەیە؟‬ ‫س��ەعدون فەیل��ی‪ :‬بەداخ��ەوە‬ ‫میزاج��ی گش��تی عەرەب بەش��یعەو‬ ‫س��وننەیەوە‪ ،‬بەرامبەر بەپرسی كورد‬ ‫زۆر خراپ��ە‪ ،‬پێیانوایە عێ��راق واڵتی‬ ‫خۆیانەو ك��ورد بەهۆكارێك دەزانن بۆ‬ ‫پارچەپارچەكردن��ی‪ .‬الی عەرەبەكان‬ ‫گرن��گ نی��ە ت��ۆ كوردێك��ی خەڵكی‬ ‫س��لێمانیت یان كوردێكی دانیش��توی‬ ‫بەغ��دای‪ ،‬تەنانەت بۆی��ان گرنگ نیە‬

‫ت��ۆ كوردێكی فەیلی ش��یعە مەزهەب‬ ‫بی��ت‌و لە‌الیەنی مەزهەبیش��ەوە لێیان‬ ‫نزی��ك بیت‪ .‬ئ��ەوان وەك كوردێك بە‬ ‫شێوەیەكی شۆڤێنیانە مامەڵەت لەگەڵ‬ ‫دەكەن‪ .‬بانگەوازەكەی مەرجەعی بااڵی‬ ‫ش��یعەكان‪ ،‬كاریگەری زۆری هەبو بۆ‬ ‫هێوركردنەوەی بارودۆخەكە‪ .‬هەروەها‬ ‫رەوتی س��ەدر بەئاش��كرا رایانگەیاند‬ ‫رێگە بەهیچ الیەنێك نادەن دەستدرێژی‬ ‫بكەنە سەر كوردانی دانیشتوی بەغدا‪.‬‬ ‫لەالیەن چەند بەرپرسێكی رەوتی سەدر‬ ‫پەیوەندیم پێوەكرا‌و پێیان راگەیاندم‬ ‫هەركات بێرێزی یان سوكایەتی بەهەر‬ ‫كوردێك ك��را ئاگادارم��ان بكەرەوە‪.‬‬ ‫پاش��ان بەرپرس��ی (مەدینە سەدر)‬ ‫لەبەغدا‪ ،‬هەم��و موختارەكانی مەدینە‬ ‫س��ەدری كۆكردەوە‌و پێ��ی راگەیاندن‬ ‫ه��ەر كەس��ێك دەس��تدرێژی بكاتە‬ ‫س��ەرماڵ‌و گیانی كوردەكان��ی بەغدا‬ ‫وەك ئ��ەوە مامەڵ��ەی لەگەڵ دەكەین‬ ‫كە دەستدرێژی كردبێتە سەر موقتەدا‬ ‫سەدر‪ .‬ئەم دەستپێشخەریانەی الیەنی‬ ‫س��ەدری بەرز دەنرخێنی��ن‌و بێگومان‬ ‫كاریگەری باش��ی هەب��و‪ .‬بەاڵم ئەگەر‬ ‫لە‌ئایندەدا كێش��ەكانی نێوان هەولێر‌و‬ ‫بەغ��دا توندبونەوەی زیات��ر بەخۆوە‬ ‫ببین��ێ‪ ،‬ناتوانرێت ئەم س��ەقامگیریە‬ ‫بپارێزرێ��ت‪ ،‬چونكە خۆ ه��ەر رەوتی‬ ‫سەدری لە‌بەغدا نیە‪ ،‬زۆر الیەنی ئەمنی‌و‬ ‫چەكدار‌و میلیشیای تر بونیان هەیە كە‬ ‫بەش��ێكی زۆریان پەیوەس��ت نین بە‬ ‫حكومەت‌و الیەنەسیاسیەكانەوەو لەژێر‬ ‫ركیفیاندا نین‪ .‬هەندێك لەو چەكدارانە‬

‫كورد بەگشتی مەترس��ی هەیە‪ ،‬بەاڵم‬ ‫مەترسیەكە لەس��ەر كوردەكانی بەغدا‬ ‫زۆر زیاترە‪.‬‬ ‫ئاوێن��ە‪ :‬زۆر جار باس لەوە دەكرێت‬ ‫كوردانی فەیلی بەغ��دا زیاتر مەیلیان‬ ‫ب��ەالی الیەنە ش��یعەكانەوەیە ئەویش‬ ‫بەه��ۆی هاومەزه��ەب بونی��ان‪ ،‬ئەمە‬ ‫راستە؟‬ ‫س��ەعدون فەیلی‪ :‬بۆ كوردانی فەیلی‬ ‫بابەت��ە نەتەوایەتیەكان لەپێش��ترە‪.‬‬ ‫ب��ۆ زانیاریت��ان لەكات��ی ئەنجامدانی‬ ‫گشتپرس��یەكە‪ ،‬ناڵێم س��ەد لە‌س��ەد‬ ‫بەاڵم لەس��ەدا نەوەدی كوردانی فەیلی‬ ‫بەرێگ��ەی قاچاخ خۆی��ان گەیاندبوە‬ ‫ێ دەنگی��ان بۆ‬ ‫خانەقی��ن‌و ب��ە بەڵ�� ‌‬ ‫سەربەخۆیی كوردستان دابو‪.‬‬ ‫ئاوێنە‪ :‬هەرێمی كوردستان دەتوانێت‬ ‫چی بكات بۆ كوردانی بەغدا بەگشتی‌و‬ ‫كوردانی فەیلی بەتایبەت؟‬ ‫سەعدون فەیلی‪ :‬بەداخەوە لەرابردودا‬ ‫نەمان توانی هی��چ كارێك بۆ كوردانی‬ ‫بەشێوەی عەشایەری‌و هەندێكی تریان بەغدا بكەین‪ ،‬لە‌كاتێكدا كوردانی بەغدا‬ ‫ب��ە بیان��وی دژایەتی كردن��ی داعش نە نانیان بەدەست ئێمەیە نە ئاسایش‌و‬ ‫چەكی��ان هەڵگرت��وە‌و چەندی��ن جار ژیانیان بەدەس��ت ئێمەیە‪ .‬كاتی خۆی‬ ‫لە‌شوێنەگش��تی‌و رێگا س��ەرەكیەكان دەی��ان پرۆژەمان پێشكەش��كردن بۆ‬ ‫بنكەی پش��كنینیان داناوە‪ ،‬بۆیە زۆر ئەوەی رێگەیەك بدۆزینەوە تا كوردانی‬ ‫راش��كاوانە دەڵێم لەكاتی دروستبونی بەغدا بەسەر بكەینەوە‪.‬‬ ‫ئاوێنە‪ :‬دوای راگەیاندنی ئەنجامەكانی‬ ‫گرژی زیاتر بەهیچ شێوەیەك ناتوانرێت‬ ‫گش��ت پرس��ی هی��چ پەیامێكت��ان‬ ‫ئەم میلیشیا‌و چەكدارانە رابگیرێن‪.‬‬ ‫كوردس��تانەوە‬ ‫ئاوێن��ە‪ :‬مەبەس��تت ئەوەی��ە ك��ە لەس��ەركردایەتی‬ ‫مەترس��ی گەورە هەیە لەسەر كوردانی پێگەیشتوە؟‬ ‫س��ەعدون فەیل��ی‪ :‬نەخێ��ر هی��چ‬ ‫فەیلی لە‌بەغدا؟‬ ‫س��ەعدون فەیل��ی‪ :‬لەس��ەر گەلی پەیامێكیان بۆ نەناردوین‪.‬‬

‫لەسەدا نەوەدی‬ ‫كوردانی فەیلی بەرێگەی‬ ‫قاچاخ خۆیان گەیاندبوە‬ ‫خانەقین‌و بە بەڵێ‌‬ ‫دەنگیان بۆ سەربەخۆیی‬ ‫كوردستان دابو‬

‫حزبەكانی كوردستان‬ ‫خۆیان نە بڕوایان‬ ‫بە دیموكراسەت‌و‬ ‫نەبڕواشیان بەكاری‬ ‫پەرلەمانی هەبوە‌ تەنیا‬ ‫فراكسیۆنیان لەبەغدا‬ ‫بۆ ئەوە ویستوە كە‬ ‫بەكاری بهێنن بۆ‬ ‫بەرژەوەندی‌و سەودا‌و‬ ‫مامەڵەكانی خۆیان‬

‫رۆژی ‪25‬ی ئەیل��ول لەهەرێم��ی‬ ‫كوردس��تان‌و ناوچە كوردستانییەكانی‬ ‫دەرەوەی هەرێ��م پرۆس��ەی دەنگدانی‬ ‫ریفراندۆمی س��ەربەخۆیی بەڕێوەچو‌و‬ ‫ئەوەش لەسەر ئاستی ناوخۆ كاردانەوەی‬ ‫توندی حكومەت‌و پەرلەمان‌و بەش��ێك‬ ‫لەالیەن��ە سیاس��ییەكانی عێراق��ی‬ ‫لێكەوتەوە‌و لەسەر ئاستی ناوچەكەش‬ ‫توركیا هەڕەش��ەی راگرتنی هەناردەی‬ ‫ن��ەوت‌و بەكارهێنانی هێ��ز‌و ئێرانیش‬ ‫ئاس��مانی واڵتەكەی بەس��ەر هەرێمدا‬ ‫داخس��ت‌و لەگەڵ عێراق دەستیان كرد‬ ‫بە ئەنجامدانی مانۆڕی هاوبەش لەسەر‬ ‫سنورەكانی هەرێم‪.‬‬ ‫هەرێم��ی پ��اش ئەنجامدان��ی‬ ‫ریفراندۆمەك��ە ئێس��تا پێ��ی ناوەتە‬ ‫قۆناغێك��ی دیك��ەوە كە پێویس��تی‬ ‫بەوەی��ە هەنگاوی دیك��ە هەڵبگرێت‪.‬‬ ‫بۆچونی سیاس��ییەكانی كورد رەنگە‬ ‫ل��ەوەدا وەك یەك بێت ك��ە دەبێت‬ ‫رێگ��ەی دانوس��تان لەگ��ەڵ بەغ��دا‬ ‫بگیرێتەبەر ب��ەاڵم هەندێك پێیانوایە‬ ‫گرژیی��ە سیاس��ییەكان لەگەڵ عێراق‬ ‫گەیش��تونەتە ئاس��تێك كە هەنگاوی‬ ‫یەكەم دەبێ��ت كار بۆ هێوركردنەوەی‬ ‫ئەو گرژیانە بكرێت‪.‬‬ ‫دڵش��اد ش��ەهاب‪ ،‬ئەندام��ی‬ ‫س��ەركردایەتی پارت��ی پێ��ی وای��ە‬ ‫ك��ە باش��ترین هەن��گاو گرتنەبەری‬ ‫دانوس��تاندنە لەس��ەر س��ەربەخۆیی‬ ‫چونكە ریفراندۆم ب��ەو ئامانجە كراوە‬ ‫بەاڵم ب��ەو مانایە نا كە راس��تەوخۆ‬ ‫س��ەربەخۆیی رابگەیەندرێ��ت بەڵكو‬ ‫سەركردایەتی كوردستان پشتئەستور‬ ‫ب��ە ئەنجامەكانی ریفران��دۆم لەگەڵ‬ ‫عێراق‌و واڵتانی دراوس��ێ‌و كۆمەڵگەی‬ ‫نێودەوڵەت��ی بە ئامانجی گەیش��تن‬ ‫بە س��ەربەخۆیی بچێتە ناو پرۆسەی‬ ‫گفتوگۆوە‪.‬‬ ‫ئ��ەو دەڵێت"م��ادام هێش��تا لەناو‬ ‫عێراقداین دەبێ��ت هەنگاوی یەكەمی‬ ‫دانوس��تانەكان لەگ��ەڵ بەغ��دا‬ ‫دەس��تپێبكرێت چونك��ە هێش��تا‬ ‫هاوبەش��ییەكمان لەگ��ەڵ عێراق هەر‬ ‫ماوە"‪.‬‬ ‫بڕی��اری‬ ‫دەش��ڵێت"ئەوەش‬ ‫سەركردایەتی سیاسی كوردستانە كە‬ ‫ئێمە رێگەی گفتوگۆیەكی جدی لەگەڵ‬ ‫عێ��راق بگیرینەبەر ئەگەر ئەوان قبوڵ‬ ‫بكەن"‪.‬‬ ‫ئەو پێش��ی وایە ئەو كاردانەوانەی‬ ‫ك��ە هەب��ون بەرامب��ەر ریفران��دۆم‬

‫ش��تێكی چاوەڕوانكراو‌و ئاسایی بون‬ ‫لە‌سەروبەندی دروستبونی دەوڵەتێكی‬ ‫نوێ لە‌ناوچەیەكی وا هەس��تیاری پڕ‬ ‫كێش��ە‌و گیروگرفتدا بە دیاریكراویش‬ ‫ئەو پارچەیەی كە گەلی كوردستانی لێ‬ ‫دەژی‪ .‬وتیشی"بەاڵم ئێمە ئومێدەوارین‬ ‫ئەو گرژیانە پەرەنەسێنن"‪.‬‬ ‫دكتۆر مەحمود عوسمان‪ ،‬كەسایەتی‬ ‫سیاس��ی كورد ب��اس ل��ەوە دەكات‬ ‫ك��ە هەنگاوی ئایندە دەبێت دەس��ت‬ ‫بە گفتوگ��ۆ لەگەڵ بەغ��دا‌و واڵتانی‬ ‫ناوچەك��ە‌و كۆمەڵگ��ەی نێودەوڵەتی‬ ‫بكرێت بۆ ئەوەی كوردستان دۆزەكەی‬ ‫خۆی ب��ۆ ئەو الیەنان��ە رونبكاتەوە‌و‬ ‫وتیشی"دەبێت هەوڵ بدات چارەسەرێك‬ ‫بدۆزێت��ەوە بۆ ئ��ەوەی هەنگاو بەرەو‬ ‫سەربەخۆیی بنێت"‪.‬‬ ‫پێش��ی وایە كە باش��ترین شوێن‬ ‫كە هەرێم لێیەوە دەس��ت بە گفتوگۆ‌و‬ ‫دانوس��تان ب��كات بەغدای��ە‪ .‬چونكە‬ ‫بەقس��ەی ئ��ەو هەڵوێس��تی نەرێنی‬ ‫واڵتانی دراوسێ‌و واڵتانی زلهێزی وەك‬ ‫ئەمری��كا‌و واڵتانی دیك��ەش هەموی‬ ‫بەهۆی حكومەتی عێراقەوەیە‪.‬‬ ‫وتیش��ی"هەمو واڵت��ان كاتێك ئەو‬ ‫هەڵوێس��تەیان لەبارەی ریفراندۆمەوە‬ ‫هەیە بەهۆی ئەوەوەیە كە تا ئێستاش‬ ‫عێراق ب��ە یەكپارچە س��ەیردەكەن‌و‬ ‫پش��تیوانی بەغ��دا دەك��ەن‪ ،‬بۆی��ە‬ ‫كێش��ەكەی ئێمە لە‌بەغدای��ە‌و كورد‬ ‫ئەگەر بتوانێت لێكتێگەیشتنێك لەگەڵ‬ ‫بەغ��دا بكات ئەوە هەڵوێس��تی هەمو‬ ‫واڵتانیش دەگۆڕێت"‪.‬‬ ‫ب��ەاڵم ئەحم��ەد حاجی رەش��ید‪،‬‬ ‫ئەندام��ی س��ەركردایەتی كۆمەڵ��ی‬ ‫ئیسالمی پێی وایە بەهۆی ریفراندۆمەوە‬ ‫گرژییە سیاس��ییەكان لەگەڵ بەغدا‌و‬ ‫بەشێك لە‌الیەنە سیاسیە عێراقییەكان‬ ‫گەیشتۆتە دوا ئاست بۆیە بە پێویستی‬ ‫دەزانێ��ت هەن��گاوی یەكەم��ی پاش‬ ‫ریفراندۆم كە س��ەركردایەتی سیاسی‬ ‫كوردستان بیگرێتە بەر هەوڵدان بێت‬ ‫بۆ هێوركردنەوەی ئەو گرژیانە‪.‬‬ ‫دەشڵێت"ئێمە پێویستمان بە گرژی‬ ‫نیی��ە چونك��ە لە‌گرژی��دا زەرەرمەند‬ ‫دەبین"‪.‬‬ ‫بەپێی قسەی ئەحمەد حاجی رەشید‬ ‫هەرێ��م دەبێ��ت ب��ۆ هێوركردنەوەی‬ ‫گرژیی��ەكان نێوەندگرێك(وس��یگ)ی‬ ‫دۆست بدۆزێتەوە تا دەست بە گفتوگۆ‬ ‫لەگەڵ عێراق‌و واڵتانی دراوسێ دەست‬ ‫پێبكات‪.‬‬ ‫بەاڵم ه��ەر خۆیش��ی دەڵێت"لەناو‬ ‫دەوڵەتانی ناوچەكەدا كورد دۆس��تی‬ ‫نەماوە"‪.‬‬ ‫بۆ ناوخ��ۆی عێراقیش دەڵێت"لەناو‬ ‫عێراق��دا هەندێك الیەن ه��ەن كە تا‬ ‫ئێس��تا نەرمیی��ەك پیش��ان دەدەن‬ ‫ئەگەر بكرێت رۆڵەكان دابەش��بكرێن‬ ‫لەنێو الیەنە سیاس��ییەكانی هەرێمدا‬ ‫بەمەبەستی پەیداكردن‌و بەكارهێنانی‬ ‫ئەو نێوەندگرە باشترە"‪.‬‬

‫هەنوکە‬

‫)‪ )595‬سێشه‌مم ‌ه ‪2017/10/3‬‬

‫مه‌سعود بارزانی‌ به‌گێڕانه‌و‌هی‌ بێرنارد لێڤی‌‬

‫‪5‬‬

‫لێڤی‌ یه‌كێكه‌ لە‌‪ 50‬جو‌ه كاریگه‌ره‌كه‌ ‌ی جیهان‬ ‫ئا‪ :‬ئاوێنه‌‬ ‫بێرنارد هێنری‌ لێڤی‌‪ ،‬كه‌ ملیۆنه‌رێك ‌ی‬ ‫به‌بنه‌چه‌ جوله‌كه‌یه‌‌و له‌الیه‌ن كۆماری‌‬ ‫ئیسالمی‌ ئێران‌و نه‌ته‌وه‌په‌رستانی‌‬ ‫عه‌ره‌به‌وه‌ ئه‌وپه‌ڕی‌ دژایه‌تی‌ ده‌كرێ‌‌و‬ ‫دزێوترین ناووناتۆره‌ی‌ دواده‌خرێت‪ ،‬به‌پێی‌‬ ‫رۆژنامه‌ی‌ جۆرازلیۆم پۆستی‌ ئیسرائیلی‌‬ ‫یه‌كێكه‌ لە‌‪ 50‬جوله‌كه‌ كاریگه‌ره‌كه‌ی‌‬ ‫جیهان‪ ،‬بونی‌ ئه‌و له‌كاتی‌ ئه‌نجامدانی‌‬ ‫ریفراندۆمی‌ كوردستاندا هه‌رای‌ نایه‌وه‌‪.‬‬ ‫بێرنارد لێڤی‌ ته‌مه‌ن ‪ 69‬ساڵ‌‪ ،‬ماوه‌یه‌كی‌‬ ‫زۆره‌ پێی‌ ل��ه‌م هه‌رێمه‌ نابڕێت‌و به‌رده‌وام‬ ‫له‌میدیاكانی‌ فه‌ره‌نسا‌و ئه‌وروپاشدا بانگه‌شه‌‬ ‫بۆ س��ه‌ربه‌خۆیی‌ كوردستان ده‌كات‪ ،‬بونی‌‬ ‫ئ��ه‌وو ده‌یان سیاس��ه‌تمه‌داری‌ ن��اوداری‌‬ ‫ئه‌وروپی‌‌و ئه‌مه‌ریك��ی له‌كاتی‌ ئه‌نجامدانی‌‬ ‫ریفراندۆمدا جێی‌ س��ه‌رنج بون‪ .‬به‌تایبه‌تی‌‬ ‫ئه‌م پیاوه‌ قژبژه‌ یه‌خه‌ سپی‌‌و سنگكراوه‌یه‌‬ ‫كه‌ زیاتر له‌چل س��اڵه‌ به‌شێوه‌یه‌كی‌ كارا‬ ‫له‌روداوه‌ گ��ه‌رم‌و هه‌ژێنه‌ره‌كان��ی‌ دنیادا‬ ‫ئاماده‌یه‌‪.‬‬ ‫لێڤ��ی‌ ك��ه‌ بە"چه‌رچل" سه‌رس��امه‌و‬ ‫دوژمنێك��ی‌ سه‌رس��ه‌ختی‌ ئایدۆلۆژی��ای‌‬ ‫چه‌په‌‌و پێیوایه‌ "كۆمۆنیزم" مرۆڤ له‌ڕوی‌‬ ‫م��ۆراڵ‌‌و ئه‌خالق��ه‌وه‌ گه‌ن��ده‌ڵ‌ ده‌كات‪،‬‬ ‫له‌س��اڵی‌ ‪1977‬ه‌وه‌ كه‌س��ایه‌تییه‌كی‌‬ ‫ناسراوه‌ كه‌ وتاری‌ "به‌ربه‌ریه‌ت به‌ده‌مامكی‌‬ ‫مرۆڤدۆس��تییه‌وه‌"ی‌ باڵوك��رده‌وه‌‪ ،‬ئ��ه‌و‬ ‫پێیوای��ه‌ چه‌پ توش��ی‌ نه‌خۆش��ییه‌كی‌‬ ‫ب��ه‌رده‌وام‌و درێژخایه‌ن ب��وه‌ كه‌ ئه‌ویش‬ ‫"دژایه‌ت��ی‌ كردنی‌ ئه‌مه‌ریكاو ئیس��رائیل‌و‬ ‫جوله‌كه‌یه‌"‪ .‬‬ ‫ئێس��تا ئ��ه‌م ده‌رهێنه‌رو فه‌یله‌س��وفه‌‬ ‫فه‌ره‌نس��ییه‌ یه‌كێكه‌ له‌وانه‌ی‌ ش��ێلگیرانه‌‬ ‫لۆبی بۆ ناس��اندنی‌ كوردس��تان به‌جیهان‬ ‫وه‌ك ده‌وڵه‌تێكی‌ س��ه‌ربه‌خۆ ده‌كه‌ن‪ ،‬ئه‌‌و‬ ‫چه‌ندین وتاری‌ س��ه‌باره‌ت به‌ستایشكردنی‌‬ ‫پێشمه‌رگه‌ له‌میدیا ناوداره‌كانی‌ فه‌ره‌نسادا‬ ‫باڵوكردوه‌ت��ه‌وه‌‌و پێش��مه‌رگه‌ به‌قاره‌مان‬ ‫ناوده‌ب��ات ك��ه‌ به‌وپ��ه‌ڕی‌ جوامێرییه‌وه‌‬ ‫ده‌جه‌نگێن‪.‬‬ ‫لێڤ��ی‌ ك��ه‌ فه‌یله‌س��وف‌و نوس��ه‌ر‌و‬ ‫ده‌رهێن��ه‌ری‌ س��ینه‌مایی‌و سینارێس��ت‌و‬ ‫رۆژنامه‌ن��وس‌و جوله‌كه‌یه‌ك��ی‌ ن��اوداری‌‬ ‫فه‌ره‌نس��ی‌ فه‌ره‌نس��ییه‌‪ ،‬ب��ه‌رده‌وام‬ ‫له‌میدیا‌و ناوه‌نده‌ سیاس��یه‌كانی‌ فه‌ره‌نسا‌و‬ ‫رۆژئ��اوادا ده‌ڵێ��ت "لەدایكبونی دەوڵەتی‬ ‫س��ەربەخۆو ئازادی كوردستان‪ ،‬دەتوانێت‬ ‫رۆڵێك��ی ت��ەواوو یەكالك��ەرەوە بگێڕێت‬ ‫ب��ۆ س��ەقامگیری‌و ئاش��تەوایی ناوچەی‬ ‫رۆژهەاڵتی ناوەڕاست"‪.‬‬ ‫لێڤ��ی‌ له‌به‌رهه‌مهێنان��ی‌ فلیم��ی‌‬ ‫دۆكۆمێنتاریدا له‌س��ه‌ر روداوه‌ گه‌رمه‌كانی‌‬ ‫دنی��ا خاوه‌نی‌ ئه‌زمونێك��ی‌ ده‌وڵه‌مه‌نده‌‪،‬‬ ‫هه‌ر له‌بۆس��نه‌و ئه‌فغانس��تانه‌وه‌ بگره‌ تا‬ ‫ده‌گات به‌باشوری‌ سودان‌و لیبیا‌و ئۆكرانیا‪،‬‬ ‫به‌شێك له‌م فلیمانه‌شی‌ له‌سااڵنی‌ رابردودا‬ ‫له‌فیلمه‌ تایبه‌ته‌كان��ی‌ ده‌ره‌وه‌ی‌ كێبڕكێی‌‬ ‫فیستیڤالی‌ كان‪ ،‬وه‌ك فیلمی‌ "پێشمه‌رگه‌"‬

‫بارزانی‌و راوێژکارە کوردو بیانییەکانی‬ ‫نمایش كراون‪.‬‬ ‫ئەو له‌م چه‌ند ساڵه‌ی‌ دوایشدا شێلگیران ‌ه‬ ‫به‌شداری‌ شۆڕش��ه‌كانی‌ به‌هاری‌ عه‌ره‌بی‌‬ ‫ك��ردوه‌‌و به‌ئه‌ندازی��اری‌ ده‌س��تێوه‌ردانی‌‬ ‫س��ه‌ربازیی‌ فه‌ره‌نس��ا له‌لیبیادا داده‌نرێت‬ ‫كه‌ ب��وه‌ هۆی‌ روخانی‌ رژێمه‌كه‌ی‌ قه‌زافی‌‪ .‬‬ ‫پێش��تریش یه‌كه‌مین بیرمه‌ندی‌ رۆژئاوا بو‬ ‫كه‌ بانگه‌شه‌ی‌ بۆ ده‌س��تێوه‌ردانی‌ مرۆیی‌‬ ‫له‌شه‌ڕی‌ بۆسنه‌دا كرد له‌ده‌یه‌ی‌ ‪19190‬دا‌و‬ ‫دواتریش پش��تیوانی‌ له‌بزوتنه‌وه‌ی‌ سه‌وز‬ ‫كرد له‌ئێران‪.‬‬ ‫لێڤ��ی‌ ك��ه‌ پیاوێك��ی‌ مه‌یدانیی��ه‌و‬ ‫له‌سه‌رتاس��ه‌ری‌ جیهان��دا له‌نزیك��ه‌وه‌‬ ‫به‌ش��داری‌ له‌روداوه‌كاندا ده‌كاو به‌وپه‌ڕی‌‬ ‫ریس��ك كردن��ه‌وه‌ له‌به‌ره‌كان��ی‌ جه‌نگدا‬ ‫ئاماده‌ ده‌بێت‪ ،‬پش��تیوانێكی‌ سه‌رسه‌ختی‌‬ ‫باشوری‌ سودان‌و جیابونه‌وه‌ی‌ له‌ده‌وڵه‌تی‌‬ ‫باكوری‌ سودان بو‪ ،‬یه‌كێك بو له‌الیه‌نگرانی‌‬ ‫هێرشكردنه‌ سه‌ر عێراق‌و به‌رده‌وام له‌هه‌وڵی‌‬ ‫دۆزینه‌وه‌ی‌ س��ه‌رچاوه‌ی‌ كۆمه‌كی‌ مادی‌‌و‬ ‫مه‌عنه‌ویشدایه‌ بۆ به‌رهه‌ڵستكارانی‌ رژێمی‌‬ ‫ئه‌سه‌د له‌سوریا‪.‬‬ ‫لێڤی‌ ئه‌وه‌ ناشارێته‌وه‌ کە له‌هه‌ر كوێیه‌كی‌‬ ‫ئ��ه‌م دنیایه‌ بێت دڵی‌ هه‌ر له‌ئیس��رائیله‌و‬

‫لەدایكبونی دەوڵەتی‬ ‫كوردستان‪ ،‬دەتوانێت‬ ‫رۆڵێكی یەكالكەرەوە‬ ‫بگێڕێت بۆ سەقامگیری‌و‬ ‫ئاشتەوایی ناوچەی‬ ‫رۆژهەاڵتی ناوەڕاست‬ ‫په‌یوه‌ندییه‌ك��ی‌ نزیك��ی‌ له‌گ��ه‌ڵ‌ هه‌موو‬ ‫سه‌رۆك وه‌زیره‌كانی‌ ئیسرائیلدا هه‌بوه‌ هه‌ر‬ ‫له‌مه‌ناحیم بیگنه‌وه‌ تا ده‌گات به‌نه‌تانیاهۆ‪،‬‬ ‫پ��اش ئه‌نجامدان��ی‌ ریفراندۆمه‌ك��ه‌ی‌‬ ‫كوردس��تان‪ ،‬وتارێك��ی سەرنجڕاکێش��ی‬

‫له‌رۆژنام��ه‌ی‌ لیبراس��یۆنی‌ فه‌ره‌نس��ی‌ ‌‬ ‫باڵوكردوه‌ته‌وه‌ ده‌رباره‌ی‌ مه‌سعود بارزانی‌‪،‬‬ ‫كه‌ به‌م رس��ته‌یه‌ی‌ بارزانی‌ ده‌ستپێده‌كات‬ ‫ل��ە‌رۆژی‌ دوای‌ ریفراندۆمه‌ك��ه‌دا ‪9/26‬‬ ‫به‌لێڤی‌ وتوه‌ "كه‌س��ێك پێیگوتم سه‌رۆكی‌‬ ‫فه‌ره‌نس��ا له‌ش��ه‌وی‌ دوای‌ س��ه‌ركه‌وتنی‌‬ ‫فه‌ره‌نسا به‌سه‌ر ئه‌ڵمانیادا له‌ساڵی‌ ‪1918‬‬ ‫وتویه‌تی‌ ئێستا ئیتر ده‌توانم به‌ئاسوده‌یی‌‬ ‫بمرم‪ ،‬منیش ئه‌م به‌یانییه‌ هه‌مان هه‌ستی‌‬ ‫ئه‌وم هه‌یه‌"‪.‬‬ ‫پاشان مه‌سعود بارزانی پێیوتوه‌ "یەکەم‬ ‫ش��ت من دوێنێ ش��ەو ئەنجاممدا کاتێك‬ ‫ک��ە دوایین بنکەی دەنگ��دان لە‌گوندێکی‬ ‫دوورەدەس��ت لەچیاکانی ناوچەی بارزان‬ ‫داخ��را‪ ،‬چووم��ە س��ەر گۆڕی مس��تەفا‬ ‫بارزانی"‪.‬‬ ‫هەر کۆتایی ئەم وتارەش��دا پێشینیاری‬ ‫ئەوە دەکات کە ماکرۆنی سەرۆکی فەرەنسا‬ ‫ناوبژیوانی نێوانی عەبادی‌و بارزانی بکات‌و‬ ‫بارزانیش پێشوازی لەو پێشنیارە دەکات‪،‬‬ ‫بەدوای باڵوبونەوەی ئەم وتارەشدا ماکرۆن‬ ‫پەیوەندییەک��ی تەلەفون��ی بەعەبادییەوە‬ ‫دەکات‌و وا بڕیارە پێنجش��ەممەی داهاتو‬ ‫سەردانی پاریس بکات‪.‬‬

‫له‌هه‌ولێره‌و‌ه تا به‌یروت‪ :‬تێكشكان ‌ی هیالل ‌ی شیعی‌‬ ‫ئا‪ :‬ئاوێنه‌‬ ‫سعودیه‌ هه‌مو هه‌وڵی‌ خۆی‌ بۆ پێكهێنانی‌‬ ‫هاوپه‌یمانییه‌كی‌ دژ به‌ئێران خستوه‌ته‌ گه‌ڕ‪،‬‬ ‫كه‌ له‌هه‌ولێره‌وه‌ ده‌ستپێده‌كات تا به‌یروت‪،‬‬ ‫گه‌وره‌ به‌رپرسێكی‌ كۆماری‌ ئیسالمی‌‬ ‫"ئه‌نجامدانی‌ ریفراندۆم‌و جیابونه‌وه‌ی‌‬ ‫هه‌رێمی‌ كوردستان" به‌لێدان له‌ئاسایشی‌‬ ‫ئێران‌و تێكشكاندن ‌ی هیاللی‌ شیعی‌‌و‬ ‫به‌ستنه‌وه‌ی‌ تاران به‌به‌یروت‌و ده‌ریای‌‬ ‫ناوه‌ڕاست" ناوده‌به‌ن‪.‬‬ ‫كۆم��اری‌ ئیس��ل�ام ‌ی ئێ��ران‪ ،‬به‌رامب��ه‌ر‬ ‫به‌دوا پێش��هات‌و گۆڕانكارییه‌كانی‌ ناوچه‌كه‌‬ ‫نیگه‌ران��ه‌‪ ،‬به‌تایبه‌ت��ی‌ له‌ئه‌نجامدان��ی‌‬ ‫ریفراندۆم‌و هه‌وڵه‌كانی‌ هه‌رێمی‌ كوردستان بۆ‬ ‫سه‌ربه‌خۆیی‌‌و جیابونه‌وه‌ له‌عێراق‪ ،‬كه‌ پێیوایه‌‬ ‫ئه‌م هه‌وڵه‌ ناوچه‌كه‌ روه‌و ئاینده‌یه‌كی‌ نادیار‌و‬ ‫نه‌زانراو ئاڕاست ‌ه ده‌كات‪.‬‬ ‫رۆژنامه‌ی‌ "ئه‌خب��اری‌"ی‌ نزیك له‌حزبواڵی‌‬ ‫لوبنان له‌زاری‌ گه‌وره‌ به‌رپرسێكی‌ ئێرانییه‌وه‌‬ ‫رایگه‌یان��دوه‌ ك��ه‌ "پاش س��ه‌ركه‌وتنه‌كانی‌‬ ‫میحوه‌ری‌ مقاوه‌مه‌ی‌ شیعه‌ له‌مه‌یدانی‌ سوری‌‌و‬ ‫عێراقیدا (حه‌له‌ب‌و موس��ڵ‌)‪ ،‬جموجۆڵێكی‌‬ ‫گه‌وره‌ی‌ س��عودییه‌كان له‌س��وریا‌و عێراق‌و‬

‫سعودییه‌كان بارزانییان‬ ‫وه‌ك هاوپه‌یمانی‌‬ ‫سه‌ره‌كی‌ خۆیان‬ ‫ناوبردوه‌ له‌وكاته‌و‌هی‌‬ ‫بوە بەدوژمنی‌ مالیكی‌‬ ‫لوبن��ان به‌دیده‌كرێت ب��ۆ گه‌ڕاندنه‌وه‌ی‌ ئه‌و‬ ‫هاوس��ه‌نگییه‌ سیاس��ی‌‌و س��ه‌ربازییه‌ی‌ ك ‌ه‬ ‫له‌به‌رژه‌وه‌ندی‌ شیعه‌كان له‌ده‌ستدراوه‌"‪.‬‬ ‫رۆژنامه‌كه‌ له‌زاری‌ ئه‌و گه‌وره‌ به‌رپرس��ه‌ی‌‬ ‫ئێرانه‌وه‌ ده‌ڵێت "ئه‌و مه‌ترسییه‌ سیاسیانه‌ی‌‬ ‫قۆناغ��ی‌ داهاتو له‌گه‌ڵ‌ خۆیدا هه‌ڵیگرتوه‌ بۆ‬ ‫ناوچه‌كه‌‪ ،‬جێی‌ نیگه‌رانین به‌تایبه‌تی‌ ئه‌وه‌ی‌‬ ‫له‌عێراق‌و هه‌رێمی‌ كوردستاندا ده‌گوزه‌رێت"‪،‬‬ ‫كه‌ سه‌ڕه‌رای‌ هاوكاری‌ س��ه‌ربازیی‌‌و دارایی‌‌و‬ ‫دیبلۆماس��ی‌ بۆ س��ه‌ركرده‌كانی‌ كوردو پێ‬

‫لێنه‌بڕانی‌ قاس��می‌ س��لێمانی‌ له‌كوردستان‪،‬‬ ‫پاش هێرشی‌ داعش بۆ س��ه‌ر هه‌رێم‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫گره‌و كردنی‌ ئێران له‌س��ه‌ر ك��ورد گره‌وێكی‌‬ ‫دۆڕاو بوه‌و مه‌سعود بارزانی‌‌و شوێنكه‌وتوانی‌‬ ‫به‌"ئامڕازی‌ ده‌س��تی‌ ئه‌مه‌ریكا‌و س��عودیه‌و‬ ‫ئیسرائیل" ناوده‌بات‪.‬‬ ‫ئه‌م به‌رپرس��ه‌ باس ل��ه‌وه‌ش ده‌كات كه‌‬ ‫"ئامان��ج له‌جیابون��ه‌وه‌ی‌ كوردس��تان زه‌بر‬ ‫وه‌شاندنه‌ له‌ئاسایش��ی‌ ئێران‌و دابه‌شكردنی‌‬ ‫عێ��راق‌و ناوچه‌كه‌ی��ه‌"‪ .‬نیگه‌رانیی‌‌و ترس��ی‌‬

‫رێوییەکانی‬ ‫چواردەوری بارزانی‬

‫رۆژان��ی پێ��ش ئەنجامدانی ریفران��دۆم‌‌و دواتریش‪ ،‬ماڵی هوش��یار زێباری‌و دیوانی‬ ‫س��ەرۆکایەتی هەرێم جمەیان دەه��ات لەدەیان راوێژکاری ئەمەریک��ی‌و ئەوروپی کە‬ ‫هەندێکیان بەهۆی قاڵبونیانەوە لەکاری دیبلۆماس��یدا نازناوی "رێوی"یان بەس��ەردا‬ ‫دابڕاوە‪.‬‬ ‫ئەو وێنانەی هوشیار زێباری‌و دکتۆر فریدریک تیسۆو بێرنارد لێڤی لەپەیجی تایبەتی‬ ‫خۆیان��ەوە لەتۆڕە کۆمەالیەتییەکان��دا باڵویان دەکردوە جێ��ی تێڕامان بون‪ ،‬کە لەو‬ ‫شوێنانەدا دو دو‪ ،‬سێ سێ‌و بەکۆمەڵ ئەو ئەفسەرە پلەبەرزو راوێژکارو دیبلۆماتکارانەت‬ ‫دەبینی کە لەئاستی جیهاندا ناس��راون‪ ،‬بێرنارد کۆشنێری وەزیری پێشوی دەرەوەی‬ ‫فەرەنس��ا‪ ،‬خاتو فیس��نا پۆزیج وەزیری پێش��وی دەرەوەی کرواتی��ا‪ ،‬پیتر گالبرایپ‬ ‫باڵوێزی ئەمەریکا لەکروتیا‪ .‬جه‌نه‌رال ج ‌ی گارنەر یەکەم حاکمی س��ەربازی ئەمەریکا‬ ‫لەعێراق‪ ،‬دکتۆر فریدریک تیس��ۆی کونسوڵی پێشوی فەرەنسا لەهەولێرو دیڤید بولوک‬ ‫لەسەنتەری ستراتیجی واشنتۆن‌و بێرنارد لێڤی فەیلەسوفی فەرەنسی‪ ،‬کە لەو وێنانەدا‬ ‫دەوری هوشیار زێباری یان مەسعود بارزانیان داوە‪.‬‬ ‫لەنێو ئەمانەدا كه‌س��ێك دەبینرێت ك ‌ه ج ‌ێ په‌نجه‌ ‌ی به‌دۆسیه‌ ‌ی نه‌وت ‌ی كوردستانه‌و‌ه‬ ‫دی��اره‌و له‌ناوه‌ن��د‌ه سیاس��ی‌‌و میدیاییه‌كاندا به‌"رێوی‌" ناس��راوه‌‪ ،‬ئه‌وی��ش زه‌لما ‌ی‬ ‫خه‌لیلزاده‌‪.‬‬ ‫خەلیل زاد سه‌رده‌مانێك پاڵوێز ‌ی ئه‌مه‌ریكا بوە له‌عێراق‌و نوێنه‌ر ‌ی هه‌میشه‌ی ‌ی ویالیه‌ت ‌ه‬ ‫یه‌كگرتووه‌كانیش بوە لە‌‪ ،UN‬ئەو سااڵنێك ‌ه خه‌ریك ‌ی بازرگانیی ‌ه له‌كوردستان‪ ،‬به‌پێ ‌ی‬ ‫هه‌ند ‌ێ سه‌رچاوه‌ ‌ی سیاس ‌ی عێراق‪ ،‬زه‌لما ‌ی به‌و‌ه تۆمه‌تبار ده‌كرێت كه‌ ده‌ست ‌ی هه‌بوو‌ه‬ ‫له‌به‌قاچاغ بردن ‌ی نه‌وت ‌ی كوردس��تان به‌ته‌نكه‌ر بۆ ئێران‌و له‌وێشه‌و‌ه بۆ ئه‌فغانستان ك ‌ه‬ ‫زێد‌و نیشتمان ‌ی یه‌كه‌م ‌ی ئه‌وه‌‪.‬‬ ‫ئه‌م پیاو‌ه باالبه‌رز‌ه به‌ڕه‌چه‌ڵه‌ك تاجیكه‌‪ ،‬ك ‌ه له‌گه‌ ‌ڵ زۆرێك له‌به‌رپرسه‌كان ‌ی كورددا‬ ‫به‌فارس ‌ی ده‌دوێت‪ ،‬له‌كردنه‌وه‌ ‌ی زۆربه‌ ‌ی پڕۆژ‌ه نه‌وتی‌‌و ئابوریه‌كان ‌ی كوردستاندا له‌ریز ‌ی‬ ‫پێش��ه‌وه‌ی ئامادەبواندا ده‌بینرێت‪ .‬زه‌لما ‌ی ك ‌ه به‌هۆ ‌ی كاركردنیه‌و‌ه له‌ئیداره‌ ‌ی بوش ‌ی‬ ‫كوڕدا‪ ،‬خاوه‌ن ‌ی رایه‌ڵێك له‌په‌یوه‌ندیی چڕ‌و پڕه‌‪ ،‬وه‌ك زۆرێك له‌به‌رپرس ‌ه ئه‌مه‌ریكیه‌كان‬ ‫دوا ‌ی به‌جێهێش��تن ‌ی كار ‌ی ره‌س��می‌‌و حكوم ‌ی ئه‌و په‌یوه‌ندیان��ه‌ ‌ی به‌كارده‌هێنێته‌و‌ه‬ ‫ب��ۆ بزنس‌و پڕۆژ‌ه تایبه‌تیه‌كانی‌‪ ،‬ئه‌و ئێس��تا بزنس��مان‌و راوێ��ژكار‌و ئه‌ندام ‌ی زۆرێك‬ ‫له‌ئه‌نجومه‌ن ‌ی به‌ڕێوه‌بردن ‌ی كۆمپانیا زه‌به‌الحه‌كانی‌ نه‌وته‌‪.‬‬

‫س��ه‌بهان" یه‌كێك له‌و وه‌زیره‌ س��عودییانه‌ی‌‬ ‫به‌دوژمنی‌ سه‌رس��ه‌ختی‌ ش��یعه‌و حه‌شد ‌ی‬ ‫ش��ه‌عبی‌‌و حزبواڵی‌ لوبنان ناس��راوه‌ دوای‌‬ ‫ئه‌وه‌ی‌ پێ��ش ئه‌نجامدان��ی‌ ریفراندۆمه‌كه‌ی‌‬ ‫كوردس��تان س��ه‌ردانی‌ بارزانی‌ كرد‪ ،‬دواتر‬ ‫رویك��رده‌ لوبنان ب��ۆ كۆكردن��ه‌وه‌ی‌ هێزه‌‬ ‫لوبنانییه‌كانی‌ دژ به‌حزبواڵ‌و رژێمی‌ ئه‌س��ه‌د‬ ‫له‌سوریا‌و به‌ربه‌ست دروستكردن بۆ پڕۆژه‌ی‌‬ ‫شیعی‌‌و ئێران‪.‬‬ ‫س��عودیه‌ ئه‌م رۆژانه‌ هاوپه‌یمانه‌ سه‌ره‌كیه‌‬ ‫لوبنانیه‌كان��ی‌ دژ به‌حزبواڵی‌ وه‌ك "س��ه‌میر‬ ‫جه‌عجه‌ع��ی‌ س��ه‌ركرده‌ی‌ قوات��ی‌ لوبنانی‌‌و‬ ‫سامی‌ جومه‌یلی‌ س��ه‌رۆكی‌ حزبی‌ كه‌تائیب‌و‬ ‫وه‌لید جانبوالدی‌ س��ه‌ركرده‌ی‌ دروزه‌كان"ی‌‬ ‫بانگهێشت كردوه‌ بۆ ریاز‪ ،‬به‌مه‌به‌ستی‌ گوشار‬ ‫ئێرانی��ش ته‌نه��ا به‌رامب��ه‌ر به‌جیابونه‌وه‌ی‌ خستنه‌ سه‌ر حزبواڵ‪ ،‬كه‌ هاوكات له‌گه‌ڵ‌ ئه‌و‬ ‫كوردستان قه‌تیس مانێنێت‪ ،‬به‌ڵكو به‌رامبه‌ر سزایانه‌ی‌ له‌الیه‌ن ئه‌مه‌ریكاوه‌ خراوه‌ته‌ سه‌ر‬ ‫به‌وه‌ش��ه‌ كه‌ به‌نهێنیی‌ كار بۆ دروستكردنی‌ ئه‌م میلیش��یایه‌و ئه‌و هه‌ڕه‌شانه‌ی‌ ئیسرائیل‬ ‫هه‌رێمێك��ی‌ هاوش��ێوه‌ی‌ س��ونی ده‌كرێت‪ ،‬به‌رده‌وام ده‌یكات بۆ كورتكردنه‌وه‌ی‌ ده‌ستی‌‬ ‫ئه‌مه‌ریكا‌و سعودیه‌و ئیسرائیل خوازیارن ئه‌م حزبواڵ‌و ئێران له‌به‌رزاییه‌كانی‌ جۆالنی‌ س��ه‌ر‬ ‫ئه‌زمونه‌ی‌ كوردس��تان گشتگیر بكه‌ن به‌سه‌ر به‌سوریا‪.‬‬ ‫هه‌مو عێراقدا‌و چه‌ندین سه‌ركرده‌ی‌ سوننه‌ش له‌چوارچێ��وه‌ی‌ ئ��ه‌و گۆڕانكارییان��ه‌ی‌‬ ‫ئێستا به‌ده‌نگی‌ به‌رز داوای‌ هه‌رێمێك ‌ی تایبه‌ت له‌ناوچه‌ك��ه‌دا روده‌ده‌ن‪ ،‬س��عودیه‌ ده‌یه‌وێت‬ ‫به‌خۆیان ده‌كه‌ن‪.‬‬ ‫ئه‌م هاوپه‌یمانانه‌ی‌ یه‌كڕیزو یه‌ك هه‌ڵوێس��ت‬ ‫"تامر‬ ‫ی‬ ‫‌‬ ‫ه‬ ‫‌‬ ‫‌و‬ ‫ه‬ ‫ئ‬ ‫ی‬ ‫‌‬ ‫��ڕا‬ ‫�‬ ‫وێ‬ ‫ه‬ ‫‌‬ ‫ك‬ ‫ه‬ ‫‌‬ ‫ئه‌مه‌ له‌كاتێدای‬ ‫بن به‌رامبه‌ر حزبواڵ‌و میشێل عه‌ونی‌ سه‌رۆكی‌‬

‫لوبنان كه‌ پێكه‌وه‌ ده‌س��ه‌اڵتیان به‌شكردوه‌‪،‬‬ ‫تا رێگریی‌ له‌هه‌ڵخلیس��كانی‌ جارێكیتری‌ ئه‌و‬ ‫واڵته‌ بۆ نێو باوه‌ش��ی‌ رژێمی‌ ئه‌سه‌د بكه‌ن‪،‬‬ ‫به‌تایبه‌تی‌ دوای‌ كۆبونه‌وه‌ی‌ ئه‌مدواییه‌ی‌ هه‌ردو‬ ‫وه‌زی��ری‌ ده‌ره‌وه‌ی‌ لوبنان جوبران باس��یل‌و‬ ‫وه‌زیری‌ ده‌ره‌وه‌ی‌ س��وریا وه‌لی��د موعه‌لیم‪.‬‬ ‫س��ه‌رچاوه‌یه‌كی‌ نزیك له‌حزبواڵ به‌رۆژنامه‌ی‌‬ ‫ئه‌خباری‌ راگه‌یاندوه‌ كه‌ "جموجۆڵی‌ ئێستای‌‬ ‫كورد كارێكی‌ دابڕاو نییه‌ له‌وه‌ی‌ دژی‌ حزبواڵ‬ ‫له‌لوبنان روده‌دات"‪.‬‬ ‫ئه‌مه‌ له‌كاتێكدایه‌ كه‌ به‌پێی‌ به‌ڵگه‌نامه‌كانی‌‬ ‫ویكلیكس‪ ،‬سعودییه‌كان مه‌سعود بارزانییان‬ ‫وه‌ك هاوپه‌یمانی‌ س��ه‌ره‌كی‌ خۆیان ناوبردوه‌‬ ‫له‌وكاته‌وه‌ی‌ ب��وە بەدوژمنی‌ سه‌رس��ه‌ختی‌‬ ‫ده‌سه‌اڵتی‌ مالیكی‌‌‪ .‬بارزانی‌ له‌م چه‌ند ساڵه‌ی‌‬ ‫رابردوشدا په‌یوه‌ندییه‌كی‌ تۆكمه‌و دۆستانه‌ی‌‬ ‫له‌گه‌ڵ‌ ئه‌م س��ه‌ركرده‌ لوبنانیانه‌دا هه‌بوه‌ كه‌‬ ‫بانگهێشت كراون بۆ ریاز‪.‬‬ ‫هاوكات حه‌س��ه‌ن نه‌س��رواڵی‌ سه‌ركرده‌ی‌‬ ‫حزبواڵی‌ لوبنانی��ش له‌دوا وتارخوێندنه‌وه‌یدا‬ ‫به‌بۆنه‌ی‌ رێوره‌س��می‌ عاشوراوه‌ كه‌ به‌ده‌نگی‌‬ ‫به‌رزو راشكاوانه‌ دژایه‌تی‌ خۆی‌ بۆ سه‌ربه‌خۆیی‌‬ ‫كوردس��تان راگه‌یاند‪ ،‬وتی‌ "له‌سه‌رتاسه‌ری‌‬ ‫جیهاندا ته‌نها ئیسرائیل‌و سعودیه‌ پشتیوانی‌‬ ‫جیابونه‌وه‌ی‌ كوردستانن له‌عێراق"‪.‬‬

‫‪6‬‬

‫ئابوری‬

‫)‪ )595‬سێشه‌ممه‌ ‪2017/10/3‬‬

‫کەس خۆی لەقەرەی کڕینی ئوتومبێل‌و خانوبەرە نادات‬ ‫خەڵک زیاتر دەیانفرۆشێت وەک لەوەی بیانکڕێت‬ ‫ئا‪ :‬رێژوان جەزا‬ ‫وەك بەشێك لەخاوەن پێشانگاكانی‬ ‫ئۆتۆمبێل‌و نوسینگەكانی كڕین‌و‬ ‫فرۆشتنی خانوزەوی دەڵێن بەهۆی‬ ‫ریفراندۆمی هەرێمی كوردستانەوە‬ ‫بازاڕی ئۆتۆمبێل‌و خانوو شوقە تەواو‬ ‫كز بوە‪ ،‬هەرچەندە نرخەكانیشیان‬ ‫بەشێوەیەكی بەرچاو دابەزیون‪.‬‬ ‫رۆژی ‪25‬ی ئەیل��ول ریفراندۆم��ی‬ ‫هەرێم��ی كوردس��تان بەڕێوەچو كە‬ ‫كاردان��ەوەی حكومەت��ی عێراق��ی‌و‬ ‫واڵتانی دراوس��ێ بەتایب��ەت توركیا‌و‬ ‫ئێران��ی بەدوای خۆی��دا هێنا‪ .‬بۆ ئەو‬ ‫مەبەس��تەش عێراق بەه��اوكاری ئەو‬ ‫دو دراوس��ێیەی چەند رێوش��وێنێكی‬ ‫گرتەبەر ب��ۆ گەمارۆدانی ئاس��مان‌و‬ ‫خاكی هەرێم‪.‬‬ ‫رەنج‪ ،‬شۆفێرێکی تەکسییە کە لەدوای ڕیفراندۆم‪ ،‬بارودۆخەکە باشتر بێتەوەو لەم کاتەدا ئۆتۆمبێل بفرۆشێت ڕەنگە تابل��ۆی ئۆتۆمبێلەکانی کوردس��تان زیاتر لە‌‪ ٢‬خانووی تێدایە کە بەالفیتە‬ ‫ریفران��دۆم ئۆتۆمبێلە‌تاكس��ییەكەی هەم��ان نرخی خۆی بکات��ەوە‪ ،‬بەاڵم تەنها لەناچاریی��دا بێت چونکە کەس وەک هەولێرو سلێمانی‌و دهۆک داخڵ لەبەردەم دەرگاکەی نوس��یویەتی بۆ‬ ‫نابێت‌و قەدەغەیە هاتوچۆ بکات لەناو فرۆش��تن‪ ،‬خەڵک زیاتر دەیفرۆشێت‬ ‫شتی خۆی تااڵن فرۆش ناکات "‪.‬‬ ‫لەجۆری توێتا بیكاشۆ بوە فرۆشتوە‪ ،‬بە‌داخەوە وا نەبوو"‪.‬‬ ‫ئاماژەش��ی بەوە ک��رد ڕۆژ بەڕۆژ پارێزگاکانی عێراقدا‪ ،‬ئەمە هۆکارێکی وەک لەوەی بیکڕێت" ‪.‬‬ ‫بە‌وت��ەی خ��ۆی بەه��ۆی سس��تی‬ ‫هەروەها وتیش��ی "ئەگ��ەر کڕین‌و‬ ‫ئازاد محەمەد‪ ،‬ک��ە گەنجێکە کاری نرخی ئوتومبێل ڕو لەدابەزین دەکات ئەوە بو کە کڕیارە عەرەبەکان چیتر ئەو‬ ‫بازاڕەوە م��اوەی مانگێكی پێچوە بۆ‬ ‫فرۆش��تنی‪ ،‬ئەو وتی "زیاتر لەماوەی کڕیــن‌و فرۆش��تنی ئۆتۆمبێل دەکات‪ ،‬ئەگەر پێش��تر ئۆتۆمبێلێک نرخی ‪ ٢‬ئۆتۆمبێالنە نەکڕن تابلۆی شارەکانی فرۆش��تنێکیش هەبێ��ت ئ��ەوا تەنها‬ ‫لەخانودایە‌و شوقە هیچ جموجوڵێکی‬ ‫مانگێک نیازی فرۆشتنیم هەبو‪ ،‬هەمو وتی "م��ن دەاڵڵی ناو پێش��انگاکانی دەفت��ەر دۆالر بوایە ئێس��تا دەفتەرو هەرێمی کوردستانیان پێوەیە"‪.‬‬ ‫وتیش��ی "خەڵک ئێس��تا دەیەوێت تێ��دا نییە‪ ،‬نرخی خانوو ش��وقە ڕۆژ‬ ‫ئێوارەی��ەک ئەمبرد بۆ پێش��انگاکان شاری سلێمانیم‪ ،‬زیاتر لە‌‪ ٥‬ساڵە ئەمە نیوێک‌و کەمتریش ئەکات‪.‬‬ ‫پارەی پێبێت نەوەک ئۆتۆمبێل‪ ،‬ئەم بەڕۆژ لەدابەزیندان‪ ،‬ڕیفراندۆم ترس��ی‬ ‫بۆ ئەوەی بیفرۆش��م‪ ،‬بەاڵم کەس لێی کاری منە‪ ،‬ئێستا نرخی ئۆتۆمبێل وەک‬ ‫باس��م رەزا‪ ،‬کە لەپێش��انگایەکی بارودۆخ��ە هەر وا ب��ەردەوام دەبێت کردۆتە دڵی زۆرب��ەی هاواڵتیانی ئەم‬ ‫نەدەپرس��ی‪ ،‬بەش��ێوەیەکی بەرچاو زۆر شتی ئەم هەرێمە دابەزییوەو لە‌‪-٣٠‬‬ ‫واڵتە بۆیە هیچ کەسێک ئومێدی بەرەو‬ ‫بازاڕی ئۆتۆمبێل ســــست‌و الواز بوە‪ ٪٤٠ ،‬نرخی ئۆتۆمبێل دابەزییوە‪ ،‬کڕین‌و ئۆتۆمبێل کاری کڕین فرۆشتن دەکات‪ ،‬تاکو نەکەوێت بەالیەکدا"‪.‬‬ ‫باشبون نییە ئەمەش وای کردوە ئەم‬ ‫کڕیارەکان زۆر کەم بون‪ ،‬لەماوەی ئەم فرۆشتنی ئۆتۆمبێلە‌نوێیەکان لەئێستادا وت��ی <>ب��ازاڕی کرین‌و فرۆش��تن‬ ‫ئەم بێ بازاڕیی��ە تەنها ئۆتۆمبێلی بێبازاڕییە دروست بێت"‪.‬‬ ‫مانگەدا تەنها ‪ ٥‬کڕیار پرسیاریان کرد‪ ،‬زۆر زۆر کارێکی ق��ورس‌و زەحمەتە‪ ،‬ئۆتۆمبێ��ل زۆر زۆر خراپ��ە‪ ،‬پێ��ش‬ ‫لەکۆتایدا بە‌‪ ١٢٠٠‬دۆالر کەمتر لەنرخی ئ��ەو کڕین‌و فرۆش��تنەی لەئێس��تادا ڕیفراندۆم باش��تر ب��و بەهۆی ئەوەی نەگرتۆتەوە‪ ،‬بەڵکو کاریش��ی کردۆتە‬ ‫خۆی‌و بەزەرەر فرۆشتم‪ ،‬ئەمە لەوەی هەبێ��ت زیاتر ئ��ەو ئۆتۆمبێالنەن کە هاواڵتیانی عەرەب لەخوارو ناوەڕاستی س��ەر بازاڕی ش��وقەو خان��وو بەرە‪،‬‬ ‫ڕێب��وار عومەر خ��اوەن خانویەکی‬ ‫جگە لەپێش��انگاکان لەچەندین پەیج‌و دەس��تی دوو یا زیاترن‌و تەمەنێکیان عێراق��ەوە ئەهات��ن ئۆتۆمبێلێی��ان نەجمەدین محەمەد خاوەن نوسینگەی ‪ ٢‬نهۆمیی��ە لەگەڕەکێکی ناو ش��اری‬ ‫وێبس��ایتی تایبەت بەکڕین‌و فرۆشتن هەیە‪ ،‬هۆکاری ئەم��ەش ئەگەڕێتەوە ئەکڕی چونکە نرخی هەرزانترە لەبەر ش��نە لەش��اری س��لێمانی کە کاری س��لێمانی‪ ،‬ئەو ئاماژە ب��ەوە دەکات‬ ‫ڕیکالم��ی ئۆتۆمبێلەکەم داناوە‪ ،‬بەاڵم بۆ ئ��ەوەی نرخیان هەرزانترە بەراورد کێش��ەو قەیرانە داراییەکانی هەرێمی کڕی��ن‌و فرۆش��تنی ش��وقەو خان��و م��اوەی ‪ 6‬مانگ ئەبێ��ت دەیەوێت‬ ‫بەئۆتۆمبێلە‌نوێیەکان‪ ،‬چونکە خەڵکی کورس��تان‪ ،‬بەنمونە لە‌‪ ١٠‬ئۆتۆمبێلدا دەکات بەنیگەرانی��ەوە بەئاوێن��ەی خانوەکەی بفرۆش��ێت بەاڵم کڕیاری‬ ‫کەس پرسیاری نەدەکرد"‬ ‫وتیش��ی "ڕیفران��دۆم وای ل��ەم دوای ڕیفران��دۆم نازانێ��ت جارێ چی ‪ ٨‬دانەیان ع��ەرەب دەیانکڕی‌و دەیان ڕاگەیاند لەو س��اتەوەختەی کە باس‌و دەست ناکەوێت‪ ،‬رێبوار وتی "ماوەی‬ ‫باروودۆخە کردووە کە هیچ کەس��ێک بەسەردێت"‪.‬‬ ‫بردەوە بۆ باشورو ناوەڕاستی عێراق‪ ،‬بانگەش��ەی ڕیفران��دۆم ئەکرێ تەواو ‪ ٦‬مان��گ ئەب��ێ خانوەک��ەم ل��ە‌‪٧‬‬ ‫وتیش��ی "خ��ۆم پێ��ش ڕیفراندۆم لەپاش ئ��ەوەی ڕیفراندۆم ئەنجام درا بازاڕی خانوبەرە وەس��تاوە‪ ،‬بەگشتی نوسینگەدا داناوەو سەرەڕای ئەوەش‬ ‫نەوێ��رێ لەکڕین��ی ئۆتۆمبێل نزیک‬ ‫بێتەوە‪ ،‬پێش ئەوەی ڕیفراندۆم ئەنجام ئۆتۆمبێلێکم کڕیوە بەمەبەستی قازانج‪ ،‬ئیتر ئەو کڕیارە عەرەبانە ڕوناکەنەوە بازاڕ الوازو ســس��تە‪ ،‬بەتایبەت دوای الفیتەم کردوە بەدیواری ماڵەکەمەوە‬ ‫بدرێت ‪ ٢‬کڕیار هاتن بیکڕن‪ ،‬بەاڵم من بەاڵم دوای ڕیفران��دۆم کڕیاری نییەو ئێ��رە‪ ،‬چونکە لە‌دوای ڕیفراندۆم دوای ڕیفراندۆم بازاڕەکە تەواو وەس��تاوە‪ ،‬ب��ەاڵم هی��چ کڕیارێ��ک لەخانوەکەم‬ ‫ڕازی نەبوم بەئومێ��دی ئەوەی دوای بازاڕ بەتەواوی وەس��تاوە‪ ،‬ئەوەش��ی ئ��ەوەی دەنگ��ۆی ئ��ەوە باڵوبوەوە ئەو وتی "لە‌ئێس��تادا هەمو کۆاڵنێک ناپرسێت"‪.‬‬

‫ریکالم‬

‫به‌رێوه‌به‌ر ‌ی كۆمپانیای‌ ئه‌سێ‌‪:‬‬ ‫ئامانجی‌ ئه‌وه‌مان هه‌ی ‌ه ببین ‌ه براندێك ‌ی جیهانی‌‬ ‫كۆمپانیای‌ ئه‌س��ێ‌ تاكه‌ كۆمپانیایی‌ ته‌كنه‌لۆجیایه‌ له‌كوردس��تان كه‌ خاوه‌ن براند ‌ی‬ ‫خۆیه‌تی‌ ئه‌ویش��ی‌ مۆبایلی‌ ئه‌س��ێیه‌‪ ،‬به‌رێوه‌به‌ری‌ گش��تی‌ كۆمپانیای‌ ئه‌سێ‌ الوه‌‬ ‫عبدالرحمان رایگه‌یاند هه‌وڵی‌ ئه‌وه‌ ده‌ده‌ن برانده‌كه‌یان هاوشێوه‌ی‌ ئه‌پڵ‌و سامسونگ‬ ‫بكه‌نه‌براندێكی‌ جیهانی وبتوانن وه‌كو كۆمپانیایه‌ك زیاتر خزمه‌ت به‌خه‌ڵكی‌ كوردستان‬ ‫بكه‌ی��ن‪ .‬له‌ورێیه‌وه‌ توانیومان به‌قس��تێكی‌ زۆر كه‌می‌ مانگانه‌ كه‌ ته‌نها ‪ 14‬بۆ ‪17‬‬ ‫هه‌زاردیناره‌ هه‌موو كه‌س��ێك س��ود له‌برانده‌كه‌مان وه‌رگرێت‪.‬ناوبراو باسی‌ له‌وه‌كرد‬ ‫به‌هۆی‌ قه‌یرانی‌ داراییه‌وه‌ به‌به‌راورد به‌س��ێ‌ مانگی‌ رابردوو لە‌‪ 50%‬فرۆشی‌ ئامیره‌‬ ‫ته‌كنه‌لۆجێ��كان كه‌میكردوه‌‪ ،‬به‌اڵم له‌گه‌ڵ ئه‌وه‌شداهێش��تا كۆمه‌ڵه‌ خه‌ڵكانێك هه‌ن‬ ‫له‌چین��ی‌ ده‌وڵه‌مه‌ند‌و هه‌ندێك له‌به‌رپرس له‌یه‌كه‌م ده‌رچۆنی‌ مۆبایلی‌ ئایفۆن ئه‌گه‌ر‬ ‫به‌دوهێن��ده‌ش نرخه‌كه‌ی‌ بێت ئه‌وان ده‌یك��رن وته‌نانه‌ت پێش كه‌وتنه‌ بازار داوامان‬ ‫لێده‌كه‌ن بۆیان دابنه‌ین‪ .‬س��ااڵنه‌ كۆمپانیای ئه‌س��ێ‌ هاوشێوه‌ی‌ واڵتانی‌ ئه‌مه‌ریكاو‬ ‫ئه‌وروپا له‌یه‌كه‌م رۆژی‌ خس��تنه‌ بازاری‌ مۆبایلی‌ ئایفون ئه‌مان وه‌ك فرۆش��یارێكی‌‬ ‫باش��ی‌ ئه‌و كۆمپانیای��ه‌ به‌رهه‌مه‌ نوێیه‌كه‌ ده‌خه‌نه‌ بازارو برێكی‌ لێده‌فرۆش��ن‪ .‬له‌م‬ ‫ساڵیش��دا لە‌گه‌ڵ خس��تنه‌ بازاری‌ ئایفۆن ‪ 8‬كۆمپانیای‌ ئه‌س��ێ‌ نمایشی‌ ئه‌م جۆره‌‬ ‫نوێیه‌یان كردوزیاتر لە‌چه‌ند سه‌د دانه‌یه‌كی‌ گه‌یانده‌ ئاره‌زومه‌ندانی‌ ئایفۆن‪ ،‬له‌ئێستادا‬ ‫نرخه‌كه‌ی‌ له‌الی‌ ئه‌مان ‪ 895‬دۆالره‌‌و جیاوازیه‌كی‌ زۆر كه‌می‌ هه‌یه‌ له‌گه‌ڵ واڵتانی‌ تر‬ ‫ئه‌ویش به‌هۆی‌ ئه‌و بره‌پاره‌یه‌ی‌ كه‌ به‌هۆی‌ گواس��تنه‌وه‌ ده‌چێته‌ سه‌ری‌ كه‌به‌به‌راورد‬ ‫به‌سااڵنی‌ پێشو نرخی‌ گۆاستنه‌وه‌كه‌ی‌ زۆر كه‌متره‌‪ ،‬به‌اڵم له‌گه‌ڵ ئه‌وه‌شدا نرخه‌كه‌ی‌‬ ‫لە‌بازاردا جیاوازی‌ هه‌یه‌و له‌هه‌ندێك شوێن به‌زیاتر لە‌هه‌زار دۆالر ده‌فرۆشرێت‪.‬‬

‫پێشانگایەکی ئۆتۆمبێل‬

‫لە‌ئێستادا هەمو‬ ‫کۆاڵنێک زیاتر‬ ‫لە‌‪ ٢‬خانووی‬ ‫تێدایە کە بەالفیتە‬ ‫لەسەر دیوارو‬ ‫بەردەم دەرگاکەی‬ ‫نوسیویەتی‬ ‫بۆ فرۆشتن‬

‫ریکالم‬

‫تایبه‌ت‬

‫)‪ )595‬سێشه‌ممه‌ ‪2017/10/3‬‬

‫عەبدوڵاڵی موهتەدی‪ :‬ڕاوێژپێكردن بەپارچەكانی ترو دڵنیایی پێدانیان بۆ داهاتووی سه‌ربه‌خۆیی باشور پێویستە‬

‫‪7‬‬

‫مستەفا هیجری‪ :‬سەربەخۆیی باشور بەقازانجی کوردی ڕۆژهەاڵت تەواو دەبێت‬ ‫ئا‪ :‬باران‌و زریان‬ ‫لە‌ماوه‌ی ڕابردوودا لە‌‌باشووری كوردستان‬ ‫پرسی ڕیفراندۆم‌و سه‌ربه‌خۆیی كوردستان‬ ‫یه‌كێك بوو له‌گرنگترین سه‌ردێڕی میدیا‬ ‫ناوخۆیی‌و ناوچه‌‌یی‌و جیهانییه‌كان‪،‬‬ ‫لە‌ماوه‌یی ڕابردوودا بانگه‌شه‌یه‌كی فراوان‬ ‫بۆ مه‌سه‌له‌ی ڕیفراندۆم كراوه‌ وه‌كو‬ ‫پرسێكی چاره‌نووسسازی نیشتمانی‌و‬ ‫نه‌ته‌وه‌یی سه‌یری ده‌كرێت‪ .‬ئه‌وه‌ی‬ ‫له‌و روەوە گرنگە تێڕوانینی هێزه‌كانی‬ ‫ڕۆژهه‌اڵته‌ سه‌باره‌ت بە‌پرسی ڕیفراندۆم‌و‬ ‫مه‌سه‌له‌ی سه‌ربه‌خۆیی‪ ،‬به‌و پێیه‌ی‬ ‫كه‌ كوردستانی‌ ڕوژهه‌اڵتیش به‌شێكه‌‬ ‫لە‌كوردستانی گه‌وره‌‪ ‌،‬هه‌رپرسێك لە‌هه‌ر‬ ‫ناوچه‌یه‌كدا بووروژێنرێت بێگومان‬ ‫كاریگه‌ری هەیە لەسەر پارچەكانی تر‪،‬‬ ‫لەم گفتوگۆیەی ئاوێنەدا‪" ،‬عەبدوڵاڵی‬ ‫موهتەدی" سكرتێری كۆمەڵەی‬ ‫شۆڕشگێڕی زەحمەتكێشانی كوردستانی‬ ‫ئێران دەڵێت "سەربەخۆیی کوردستان‌و‬ ‫دامەزراندنی دەوڵتێکی پێشکەوتو‪،‬‬ ‫كاریگه‌رییه‌كی مه‌عنه‌ویی‪ ،‬سیاسیی‪،‬‬ ‫ئه‌خالقی له‌سەر ئێران داده‌نێت له‌باری‬ ‫پۆزه‌تیڤدا "‪ ،‬مستەفا هیجری سكرتێری‬ ‫گشتی حزبی دیموكراتی كوردستانی‬ ‫ئێرانیش دەڵێت "هه‌ڵوێستی‌‌ ئێمه‌‬ ‫پشتگیری له‌ڕیفراندۆم‌و ئاكامه‌كه‌یی‌‬ ‫سه‌ربه‌خۆیی كوردستانی باشوورە‌"‪.‬‬ ‫ئاوێنە‪ :‬پرس��ی ڕیفراندۆم‌و مه‌س��ه‌له‌ی‬ ‫س��ه‌ربه‌خۆیی لە‌هه‌رێمی كوردس��تان بۆته‌‬ ‫پرس��ێكی گرن��گ‌و بابه‌تی ڕۆژ‪ ،‬س��ه‌ره‌تا‬ ‫تێڕوانین��ی حزبی دیموكراتی كوردس��تان‬ ‫ئێران بۆ ئه‌م پرس��ه‌ چیه‌و چۆنه‌؟ هه‌لوو‬ ‫مه‌رجه‌كه‌ چۆن دەخوازێ��ت؟ لێكدانەوەی‬ ‫حزب��ی دیموكرات��ی كوردس��تانی‌ ئێران‬ ‫سه‌باره‌ت به‌م پرسه‌ گرنگه‌ چییه‌؟‬ ‫مس��ته‌فا هیج��ری‌‪ :‬ئێم��ه‌ وه‌ك حزبی‬ ‫دیموكرات��ی ئێ��ران‪ ،‬لە‌مێ��ژه‌‌ لە‌به‌رنامه‌ی‬ ‫سیاس��یماندا دیاریكردنی مافی چاره‌نووس‬ ‫ب��ۆ گه‌لی كورد‌ بۆ ئه‌و نه‌ته‌وانه‌ی كه‌ لە‌ژێر‬ ‫ست ‌هم‌و چه‌وسانه‌وه‌دان بە‌ڕه‌سمیمان زانیوه‌‪،‬‬ ‫بە‌مافی خۆمانمان زانیوه‌‪ ،‬حزبی دیموكرات‬ ‫(‪ )70‬ساڵه‌ مافی دیاریكردنی چاره‌نوس بۆ‬ ‫گه‌لی كورد لە‌كوردستانی ڕۆژهه‌اڵت خه‌بات‬ ‫ده‌كات‪ ،‬له‌و ڕێگایه‌دا بە‌هه‌زاران ش��ه‌هید‌و‬ ‫ئاواره‌مان داوه‌‪ ‌،‬ئێستا ئێمه‌ خۆشحاڵین كه‌‬ ‫ئه‌و پرسه‌ لە‌باش��ووری كوردستان هاتۆته‌‬ ‫كاییه‌وه‌‪ ،‬ئێمه‌ پێمانوایه‌ كه‌ خه‌ڵكی باشوور‬ ‫بە‌گشتی بە‌هه‌موو پێكهاته‌كانییه‌وه‪ ‌،‬مافی‬ ‫خۆیان��ه‌ داوای دیاریكردنی چاره‌نووس��ی‬ ‫خۆیان بكه‌ن‪ ،‬ئه‌گه‌ر ڕای خه‌ڵك ئاكامه‌كه‌ی‬ ‫ده‌ن��گ بە‌س��ه‌ربه‌خۆیی واڵته‌كه‌یان بده‌ن‪،‬‬ ‫ئیراده‌یه‌ك��ی بە‌هێ��زه‌‪ ،‬ئێمه‌ پش��تیوانی‬ ‫لێده‌كه‌ین‪ ،‬چونكه‌ پێمان واییه‌ ئه‌و مافه‌ بۆ‬ ‫هه‌موو نه‌ته‌وه‌كان پارێزراوه‌‪ ‌،‬گه‌لی كوردیش‬ ‫یه‌كێك��ه‌ ل��ه‌و نه‌ته‌وه‌نه‌یه‌ ك��ه‌ به‌درێژایی‬ ‫‪ 100‬س��اڵ لە‌ژێ��ر ده‌س��تی داگیركاراندا‌‬ ‫چه‌وس��اونه‌ته‌وه‪ ‌،‬بێگومان مافی خۆیه‌تی‪،‬‬ ‫لە‌ژێر ده‌س��تی داگیركه‌ران زوڵم‌و زۆرداری‬ ‫ڕزگاری بێت‪ ،‬هه‌ڵوێستی‌‌ ئێمه‌ وه‌كو حزبی‌‬ ‫دیموكراتی كوردس��تانی‌ ئێران‪ ،‬پشتگیری‬ ‫لە‌ڕیفران��دۆم‌و ئاكامه‌كه‌یی‌ س��ه‌ربه‌خۆیی‬ ‫كوردستانی باشوورە‌‪.‬‬ ‫ئاوێن��ە‪ :‬كۆمه‌ڵ��ه‌ی شۆڕش��گێڕی‬ ‫زه‌حمه‌تكێش��انی كوردستان سه‌باره‌ت به‌م‬ ‫پرسه گرنگه‌ هەڵوێس��تی چییه‌‪ ،‬جیاوازی‬ ‫ئێوه‌ له‌گه‌ڵ حزبی دیموكراتی‌‌ كوردس��تان‬ ‫ی��ان هێزه‌كان��ی ڕۆژهه‌اڵتی كوردس��تان‬ ‫س��ه‌باره‌ت ب��ه‌م پرس��ه‌ چیی��ه‌؟ وات��ه‌‬ ‫تێڕوانینێكی جیاوازتان هه‌یه؟‌‬ ‫عەبدوڵ��ڵ�ای موهت��ەدی‪ :‬مه‌س��ه‌له‌ی‬ ‫نه‌ته‌وه‌یی ك��ورد‌و مافه‌كانی‪ ‌،‬مه‌س��ه‌له‌ی‬ ‫ماف��ی دیاریكردنی چاره‌ن��ووس بۆ كورد‬ ‫یه‌كێ��ك له‌و پرس��انه‌یه‌ ك��ه‌ جیاوازیمان‬ ‫لە‌سه‌ری نیه‌‌و نابێت بببێت‪ ،‬ڕه‌نگه‌ له‌سه‌ر‬ ‫ش��تی كۆمه‌اڵیه‌ت��ی‌و سیاس��یی هه‌ندێك‬ ‫جیاوازیمان هه‌بێت‪ ،‬شتێكی ئاساییه‌‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫له‌سه‌ر پرسی نه‌ته‌وه‌یی كوردو سه‌ربه‌خۆیی‌‌‬ ‫كوردس��تان‪ ،‬چاره‌نووس ب��ۆ گه‌لی كورد‪،‬‬ ‫ساڵه‌های ساڵ ‌ه لە‌س��ه‌ره‌تای كۆمه‌ڵه‌وه‌ تا‬ ‫ئێس��تا‪ ،‬لە‌كۆتا كۆنگره‌‪ ،‬كۆنگره‌ی (‪)15‬‬ ‫باس��مانكردوو دووپاتمانكرده‌وه‌ بە‌نیسبه‌ت‬ ‫باش��ووری كوردس��تان بێگوم��ان ئ��ه‌وه‌‬ ‫مافی مس��ۆگه‌ری خۆیان��ه‌‪ ،‬وه‌كو هه‌موو‬ ‫نه‌ته‌وه‌یه‌ك چاره‌نووسی خۆیان دیاریبكه‌ن‪،‬‬ ‫به‌تایب��ه‌ت بە‌ڕێوش��وێنێكی دیموكراس��ی‬ ‫ناس��راو دانپێدان��راوی وه‌ك��و ڕیفراندۆم‪،‬‬ ‫بێگوم��ان مافێكی ڕه‌وایی خۆیانه‪ ‌،‬ئێمه‌ش‬ ‫پش��تی ده‌گرین‪ .‬دیاره‌ ئێم��ه‌ پارچاكانی‬ ‫ت��ری كوردس��تان لە‌مێژه‌ ئێم��ه‌ ئه‌وه‌مان‬ ‫ڕاگه‌یاندووه‌ هه‌ر پارچه‌یكه‌كی كوردس��تان‬ ‫ئه‌و مافه‌ی هه‌یه‌‪ ،‬ئه‌وه‌ خۆیی دیاریده‌كات‪،‬‬ ‫چۆن به‌كاری بهێنێت‪ .‬ئایا لە‌چوارچێوه‌یی‬ ‫فیدڕاڵی ده‌مێنێته‌وه‌؟ یاخود سه‌ربه‌خۆیی‬ ‫ڕاده‌گه‌یه‌نێت؟ یان به‌هه‌ر شێوازێكی دیكه‌‬

‫مسته‌فا هیجری‬

‫هیوادارین حكومه‌تی‬ ‫سه‌ربه‌خۆی كوردستانی‬ ‫باشوور ببێته‌ جێگه‌و‬ ‫پێگه‌یی تێكۆشه‌رانی‬ ‫به‌شه‌كانی تر كه‌ له‌ژێر‬ ‫سته‌مدان یارمه‌تی بدرێن‬ ‫به‌و شێوەیە قازانج‌و‬ ‫به‌رژه‌وه‌ندییه‌كانی‬ ‫ئه‌و سه‌ربه‌خۆییه‌‬ ‫بە‌قیسمه‌تی هه‌موو‬ ‫به‌شه‌كانی تری‬ ‫كوردستان بێت‬ ‫هه‌رێمی كوردس��تان ساڵه‌هایه‌ هه‌وڵیان بۆ‬ ‫فیدڕاڵی داوه‌‪ ،‬ڕاس��تگۆیانه‌ ئه‌ركی خۆیان‬ ‫جێبه‌جێكرد له‌و بواره‌دا‪ ،‬بە‌داخه‌وه‌ جوابی‬ ‫باش��یان نه‌دان��ه‌وه‪ ‌،‬بێ هیواك��ران‪ .‬بۆیه‌‬ ‫ئه‌مڕۆ مافی خۆیان��ه‌‪ ،‬ڕیفراندۆمێك بكه‌ن‬ ‫بۆ س��ه‌ربه‌خۆیی بێگومان ئێمه‌ پش��تیان‬ ‫ده‌گرین‪.‬‬ ‫ئاوێنە‪ :‬هێزه‌كانی ڕۆژهه‌اڵت س��ه‌ڕه‌رای‬ ‫ئه‌و پش��تیوانه‌ی ك��ه‌ بۆ س��ه‌ربه‌خۆیی‌و‬ ‫ڕیفران��دۆم وكوردس��تان ده‌یك��ه‌ن‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫تێروانینێكیان هه‌یه‪ ‌،‬ئه‌وه‌یه‌ كه‌ بۆ نموونه‌‬ ‫حكومه‌ت��ی هه‌رێمی كوردس��تان یه‌كێتی‌و‬ ‫پارتی له‌گه‌ڵ الیه‌نه‌ سیاسیه‌كانی ڕۆژهه‌اڵت‬ ‫دانیش��ین‪ ،‬ڕای ئه‌وان بە‌نه‌زه‌ڕی ئیعتیبار‬ ‫وه‌رگرن‪ ،‬الیه‌نیكه‌م بۆ پشتیوانیكردنی ئێوه‌‬ ‫له‌و باره‌یه‌وه‌ گله‌ییه‌كتان هه‌یه‪ ‌،‬پێشموایه‌‬ ‫بۆچوونێك��ی تریش��تان هه‌یه‪ ‌،‬ك��ه‌ ئێوه‌‬ ‫تاڕاده‌یه‌ك هه‌س��ت بە‌نیگه‌رانی‌و مه‌ترسی‬ ‫ده‌كه‌ن‪ ،‬لە‌داهاتووی سه‌ربه‌خۆبوونی هه‌رێمی‬ ‫كوردس��تان‪ ،‬زه‌مانه‌تێك نه‌دراوه‌ بە‌ئێوه‌‪،‬‬ ‫یان پێویس��تان بە‌زه‌مانه‌تێك هه‌یه‌ پێگه‌و‬ ‫مه‌وقیعه‌تی هێزه‌كانی ڕۆژهه‌اڵتی كوردستان‬ ‫ئۆپۆزس��یۆنی ڕۆژهه‌اڵت��ی كوردس��تان‬ ‫له‌ده‌وڵه‌تی داهاتوویی كوردس��تان‪ .‬لە‌پاش‬ ‫ڕیفراندۆم‪ ،‬له‌پاش سه‌ربه‌خۆیی چیی ده‌بێت‬ ‫ئه‌و دوو بۆچوونه دروسته‌؟‬ ‫مس��ته‌فا هیجری‌‪ :‬به‌ڵ��ێ‪ ،‬بێگومان ئه‌و‬ ‫پرس��انه‌ی كه‌ په‌یوه‌ندی بە‌چاره‌نووس��ی‬ ‫كورد لە‌هه‌موو به‌شه‌كان‌هه‌یه‪ ‌،‬وه‌كو پرسی‬ ‫دیاریكردنی مافی چاره‌نووس لە‌هه‌ر به‌شێكدا‬ ‫دێته‌كایه‌وه‌‪ ،‬چونكه‌ شوێنه‌واری ڕاسته‌وخۆ‌و‬ ‫ناڕاس��ته‌وخۆی له‌س��ه‌ر هه‌موو به‌شه‌كانی‬ ‫ت��ر هه‌یه‪ ‌.‬بۆیه‌ پێمانوایه‌ كه‌ ئه‌و پرس��ه‪‌،‬‬ ‫پرسێكی نه‌ته‌وه‌ییه‌‪ .‬بۆیه‌ ئه‌گه‌ر له‌كاتێكی‬ ‫ئه‌و تۆدا هه‌ر به‌ش��ێك كه‌ ده‌یه‌وێت مافی‬ ‫چاره‌نووس دیاریبكات‪ ،‬له‌گه‌ڵ به‌شه‌كانیتر‬ ‫پرس‌و مش��اوه‌ره‌ بكات‪ ،‬خۆ ئه‌وه‌ كارێكی‬ ‫بە‌جێیه‌و ده‌توانێت پڕۆسه‌كه‌ ده‌وڵه‌مه‌ندتر‬ ‫بكات‪ .‬پش��تیوانی زیاتری بۆ ڕابكێش��ێت‬ ‫ئێمه‌ له‌و په‌یوه‌ندیه‌دا پێمان وایه‌ كه‌ ئه‌گه‌ر‬ ‫پرس به‌كوردی به‌ش��ه‌كانی تریش بكرایه‌و‬ ‫مش��اوه‌ره‌یان له‌گه‌ڵ بكرایه باش��تر بوو‪،‬‬ ‫به‌اڵم ئێس��تا كه‌ ئه‌وه‌ ڕووی نه‌داوه‌‪ ،‬ئێمه‌‬ ‫پێمانوای��ه‌ كه‌ ئه‌وه‌ نابێت��ه‌ هۆی ئه‌وه‌یی‬ ‫كه‌ كورده‌كانی به‌ش��ه‌كانی دیكه‌ به‌تایبه‌ت‬ ‫ڕۆژهه‌اڵتی كوردس��تان‌‪ ،‬به‌شداری چاالكانه‌‬ ‫لە‌پڕۆسه‌ی ڕیفراندۆم دا نه‌كه‌ن‪ ،‬پرسه‌كه‌ی‬ ‫دیكه‌ ده‌گه‌ڕێته‌وه‌ سه‌ر ئه‌و نیگه‌رانیانه‌ی كه‌‬ ‫ئاماژه‌تان پێكرد‪ .‬بێگومان ئه‌گه‌ر حكومه‌تی‬ ‫هه‌رێمی كوردستانی باشوور‪ ،‬سه‌ربه‌خۆیی‬ ‫ڕابگه‌یه‌نێت هه‌لومه‌رجی س��ه‌ربه‌خۆبوون‌و‬

‫واڵتی س��ه‌ربه‌خۆ له‌گه‌ڵ ئه‌و هه‌لومه‌رجه‌ی‬ ‫كه‌ ئێس��تا وه‌كو به‌ش��ێك لە‌عێراق هه‌یه‪،‬‬ ‫ئاڵوگۆڕێكی به‌س��ه‌ر دا دێ��ت كه‌ له‌باره‌ی‬ ‫سیاس��یه‌وه‌‪ ،‬لە‌باره‌ی سنووره‌وه‌‪ ،‬كه‌ ئێمه‌‬ ‫حه‌قمانه‌ ك��ه‌ نیگه‌ران بین‪ ،‬چونكه‌ نازانین‬ ‫بە‌چ شێوه‌یه‌ك ئه‌و ئاڵوگۆڕه‌ دێته‌ پێشه‌وه‌‪،‬‬ ‫چ كاریگه‌ریه‌ك به‌سه‌ر‌ خه‌بات‌و تێكۆشانی‌‬ ‫كوردان��ی ڕۆژهه‌اڵت��دا دێت‪ ،‬بۆی��ه‌ ئێمه‌‬ ‫هیوادارین كه‌ ئاڵوگۆڕه‌كان بە‌ئاڕاس��تەیەك‬ ‫بڕۆن كه‌ زه‌ره‌ری بۆ هیچ كام لە‌به‌شه‌كانی‬ ‫كوردس��تان‌و تێكۆش��ه‌رانی ئه‌و به‌ش��انه‌‬ ‫نه‌بێ��ت‪ ،‬به‌ڵكو له‌وه‌ش زیات��ر حكومه‌تی‬ ‫س��ه‌ربه‌خۆی كوردستانی باش��وور ببێته‌‬ ‫جێگه‌و پێگه‌یی تێكۆش��ه‌رانی به‌ش��ه‌كانی‬ ‫تر‪ ،‬ك��ه‌ له‌ژێر س��ته‌مدان‪ ،‬یارمه‌تی بدرێن‬ ‫به‌و شێوەیە قازانج‌و به‌رژه‌وه‌ندییه‌كانی ئه‌و‬ ‫سه‌ربه‌خۆییه‌ بە‌قیسمه‌تی هه‌موو به‌شه‌كانی‬ ‫تری كوردستان بێت‪.‬‬ ‫ئاوێن��ە‪ :‬نیگه‌ران��ی ئێ��وه‌ لە‌چیه‌‌ ئه‌و‬ ‫مه‌ترس��یانه‌ چین كه‌ ئێ��وه‌ لە‌داهاتوویی‬ ‫س��ه‌ربه‌خۆ بوون��ی هه‌رێمی كوردس��تان‬ ‫وه‌ك��و هێزیكی شۆڕش��گێر وەكو هێزێكی‬ ‫نیش��تیمانی‌و نه‌ته‌وه‌ی��ی لە‌ڕۆژهه‌اڵت��ی‬ ‫كوردستان هه‌ستی پێده‌كه‌ن‪ ،‬یان حكومه‌تی‬ ‫هه‌رێمی كوردس��تان ده‌بێت چ زه‌مانه‌تێك‬ ‫بدات بە‌ئێوه‌‪ ،‬ئی��وه‌ داوایی چ زه‌مانه‌تێك‬ ‫ده‌كه‌ن لە‌داهاتوویی كوردستاندا؟‬ ‫عەبدوڵ��ڵ�ای موهت��ەدی‪ :‬كاریگه‌ری��ی‬ ‫ڕیفراندۆم‌و س��ه‌ربه‌خۆیی له‌س��ه‌ر كوردی‬ ‫ڕۆژهه‌اڵت لە‌چه‌ندین ئاستدایه‌‪ ،‬لە‌ئاستێكی‬ ‫درێژخای��ه‌ن‪ ،‬لە‌ئاس��تیكی نه‌ته‌وه‌ی��ی‌و‬ ‫س��تراتیژیدا‌قازانج��ی كوردی ئێرانیش��ی‬ ‫تێدایه‌بۆچ��ی؟ چونكه‌ بڕوا به‌خۆیی كورد‬ ‫لە‌ئه‌ودییو زی��اد ده‌كات‪ ،‬غرور خوازییان‌و‬ ‫داواكاری��ان زی��اد ده‌كات‪ ،‬ئاس��ان نابێت‬ ‫ب��ۆ كۆم��اری ئیس��ل�امی ئێران ی��ان هه‌ر‬ ‫ده‌وڵه‌تێكیی تر كه‌ كورد له‌وه‌ زیاتر نا دیده‌‬ ‫بكرێت‪ ،‬فشار دێته‌ س��ه‌ر مه‌ركه‌زی ئێران‬ ‫بۆ ئه‌وه‌ی ئه‌ویش ش��تێك بكات بۆ كوردی‬ ‫خۆیی‪ ،‬بۆیه‌ بێگومان لە‌په‌نا كوردس��تانی‬ ‫ڕۆژهه‌اڵت ده‌وڵه‌تێكی س��ه‌ربه‌خۆی كوردی‬ ‫س��ه‌رهه‌ڵبدات‪ ،‬به‌تایبه‌تی ك��ه‌ ئه‌گه‌ر ئه‌و‬ ‫ده‌وڵه‌ت��ه‌ ده‌وڵه‌تێكی پێش��كه‌وتوخوازی‬ ‫ڕێكوپێكی گه‌ش��ه‌كردوو بێت‪ ،‬كه‌ بێگومانم‬ ‫هه‌ر وا ده‌بێ��ت كاریگه‌رییه‌كی مه‌عنه‌ویی‪،‬‬ ‫سیاس��یی‪ ،‬ئه‌خالقی له‌سەر ئێران داده‌نێت‬ ‫له‌ب��اری پۆزه‌تیڤدا‪ ،‬بەاڵم ئه‌وه‌ی له‌س��ه‌ر‬ ‫ئێمه‌و حزبه‌كانی كوردس��تان ئێران كه‌ له‌م‬ ‫دیوون چ كاریگه‌ریه‌كی هه‌یه‌‪ ،‬ئه‌وه‌ هێشتا‬ ‫جێگه‌ی پرس��یاره‌؟ بە‌بڕوای منیش پرس‌و‬ ‫ڕاوێژ بە‌ئێمه‌ شتێكه‌ گونجاوه‌‪ ،‬به‌اڵم زۆرێك‬ ‫له‌وانه‌ناگه‌ڕێته‌وه‌‪ ،‬ته‌نها س��ه‌ر خودی ئه‌م‬ ‫هه‌رێمه‌‪ ،‬حكومه‌تیش كه‌ لە‌داهاتوودا دێته‌‬ ‫س��ه‌ر كارو ئه‌و ده‌وڵه‌ته‌یی كه‌ داده‌مه‌زرێت‬ ‫ده‌گه‌ڕێته‌وه‌ س��ه‌ر باروودۆخ��ی ئیقلیمی‬ ‫وجیهانی��ه‌كان‪ ،‬ب��ۆ نموون��ه‌ ده‌گه‌ڕێته‌وه‬ ‫وه‌اڵمی زلهێزه‌كان ئه‌م ده‌ڵه‌ته‌ تازه‌ له‌گه‌ڵ‬ ‫ئێران ئه‌وانه‌ شتێكن‪ ،‬ئه‌گه‌ر پرس‌و ڕاوێژی‬ ‫تێده‌ بكرێت‌ به‌رژه‌وه‌ن��دی ئێمه‌ش بۆ ئه‌و‬ ‫ده‌وڵه‌ته‌ له‌به‌رچاو بگیرێت‪.‬‬ ‫ئاوێن��ە‪ :‬هیچ پرس‌و ڕاوێژ بە‌ئێوه‌ كراوه‌‬ ‫تا ئێس��تا‪ ،‬وه‌ك��و هێزه‌كان��ی ڕۆژهه‌اڵتی‬ ‫كوردستان‪ ،‬یان وه‌كو كۆمه‌ڵه‌ی شۆڕشگێڕی‬ ‫زه‌حمه‌تكێشانی كوردستان؟‬ ‫عەبدوڵاڵی موهتەدی‪ :‬ئێمه‌ كۆبوونه‌وه‌مان‬ ‫هه‌بووه‌ لە‌ئاس��تی جۆربه‌ج��ۆردا‪ ،‬چاومان‬ ‫پێیان كه‌وتووه‌‪ ،‬به‌‌اڵم وامان بە‌باش ده‌زانی‬ ‫زۆر بە‌ڕه‌س��میتر‌و جدیتر بانگ بكرێین له‌و‬ ‫باره‌ی��ه‌وه‌به‌تایبه‌ت��ی‪ ،‬ئه‌گ��ه‌ر بە‌كۆمه‌ڵ‬ ‫بانگكراباین من زۆر بە‌باشترم ده‌زانی‪.‬‬ ‫ئاوێن��ە‪ :‬موهت��ەدی گوت��ی قازانجی‬ ‫کوردی ئێرانیش��ی تێدایە‪ ،‬بەاڵم لە‌هەمان‬ ‫کاتدا بەش��ێک لە‌بۆچوون��ەکان پێیانوایە‪،‬‬ ‫زەرەری کوردی ئێرانیشی تێدایە‪ ،‬کە نازانن‬ ‫چارەنووس��ی ئەم هێزانە لێرە چی لێدێت؟‬ ‫بۆ نموونە لە‌داهاتوودا‪ ،‬دەوڵەتی کوردستان‬ ‫بکەوێتە ژێر فشارەوە‪ ،‬فشار بخاتە سەر ئەم‬ ‫هێزانەی ڕۆژهەاڵت لەو بارەیەوە‪ ،‬ئایا ئێوە‬ ‫لەم بارەیەوە هەس��ت بە‌نیگەرانی دەکەن؟‬ ‫یان ئ��ەوەی کە (عەبدوڵ��ڵ�ای موهتەدی)‬ ‫وتی‪ :‬دانیش��تن بووە لە‌ئاستی البەالدا یان‬

‫عەبدوڵاڵی موهتەدی‬ ‫لە‌ئاستی تاکە کەس��ی‪ ،‬بۆچی حکومەتی‬ ‫هەرێمی کوردستان یان دەسەاڵتی سیاسیی‬ ‫لە‌باشووری کوردستان یان یەکێتی‌و پارتی‬ ‫لەگ��ەڵ هێ��زە ئەساس��یەکانی ڕۆژهەاڵت‬ ‫دانەنیش��توون الیەن��ی ک��ەم پێش��نیارو‬ ‫بۆچوونەکانی ئێوە وەرگرن؟‬ ‫مس��ته‌فا هیج��ری‌‪ :‬ئ��ەوە لە‌واقعی��دا‬ ‫پرس��یارێکە کە هێزەکانی کوردی باشوور‬ ‫دەبێ��ت جواب بدەنەوە کە بۆ ئەو کارەیان‬ ‫نەکردووە‪ ،‬بەاڵم لە‌پەیوەندی لەگەڵ قازانج‌و‬ ‫زەرەریی پڕۆس��ەی ڕیفراندۆم ئەگەر ببێتە‬ ‫س��ەربەخۆیی باش��ووری کوردستان‪ ،‬من‬ ‫وەکو ڕووداوێکی سیاس��یی س��ەیری لەو‬ ‫مەسەلەیە دەکەم‪ ،‬لە‌ڕووداوە سیاسیەکاندا‬ ‫ناکرێت بیر لەوە بکەینەوە کە بە‌ش��ێوەیی‬ ‫موتڵ��ەق قازانج��ی بۆ الیەنێ��ک هەبێت؟‬ ‫یان بە‌ش��ێوەیەک زەرەری هەبێت‪ ،‬بەڵکو‬ ‫مەس��ەلەکە رێژەیی��ە‪ ،‬ئەگ��ەر لە‌حاڵەتی‬ ‫س��ەربەخۆیی دا وەک��و ئێ��وە ئاماژەتان‬ ‫پێکرد‪ ،‬هەندێک زەخت‌و زۆر بكه‌وێته‌ سه‌ر‬ ‫هێزەکان��ی ڕۆژهەاڵتی کوردس��تان‪ ،‬بەاڵم‬ ‫لە‌درێژخایەندا بە‌گشتی سەربەخۆی باشوور‬ ‫بە‌قازانجی ک��وردی ڕۆژهەاڵتیش��دا تەواو‬ ‫دەبێت بە‌گشتی‪.‬‬ ‫ئاوێنە‪ :‬مەترسیەکانی ئەم پرسە چیە؟‬ ‫ئێوە هەست بە‌مەترسی چی دەکەن؟ ئەگەر‬ ‫هەست بە‌مەترسی بکەن‪ ،‬پێویستە پێشتر‬ ‫باس بکرێ��ت لەگەڵ حکومەت��ی هەرێمی‬ ‫کوردستان‪ ،‬جێگەو پێگەی ئێوە دیاریکراو‬ ‫بێت‪ ،‬گرەنتیی‌و زەمانەتتان پێبدرێت‪ ،‬ئێوە‬ ‫وەک��و هێزەکان��ی ڕۆژه��ەاڵت وەك هێزی‬ ‫شۆڕش��گێر وەکو دوو هێ��زی گرنگیی ناو‬ ‫كاری سیاس��یی کوردستان ئێستا بە‌هۆیی‬ ‫نەبوون��ی ئیمکانیەتی‌و بودج��ەو قەیران‌و‬ ‫فش��اری ئێران‌و تورکیا‪ ،‬ئ��ەو کاتە دەبێت‬ ‫زەمانەت��ی زیاترت��ان پێبدرێ��ت‪ ،‬هێزێکی‬ ‫سیاس��یی دەوڵەتی کوردی بۆچیە ئەگەر‬ ‫پارێ��زراو نەبێ��ت‌و زەمانەت��ی پێنەدرێت‬ ‫ه��اوکاری نەکرێن‌و جێگایەکی باش��ترتی‌‬ ‫نەبێت؟‬ ‫عەبدوڵاڵی موهتەدی‪ :‬لە‌ڕاستیدا ئەوەی‬ ‫تاوەکو ئێستا حکومەتی هەرێمی کوردستان‬ ‫پەیوەن��دی لەگ��ەڵ هێزە سیاس��یەکانی‬ ‫ڕۆژهەاڵت ئ��ەو هەڵس��وکەوت‌و ڕەفتارەی‬ ‫لەگەڵی��ان ک��راوە‪ ،‬لەگ��ەڵ ئەوەی��ی کە‬ ‫لە‌هەندێک بواردا زەخت لەسەریان هەبووە‪،‬‬ ‫لە‌هەندێک مەواریدادا کارو تێکۆشانیان بەر‬ ‫تەس��ک کراوەتەوە‪ ،‬بەاڵم بە‌گش��تی ئێمە‬ ‫ئاگاداری��ن کە لەالیەن کۆماری ئیس��ل�امی‬ ‫ئێرانەوە چ وەکو حکومەتی هەرێم‪ ،‬چ وەکو‬ ‫حزبە‌سەرەکیەکانی کە لە‌حکومەتدا بەشدارن‬ ‫زەخت‌و زۆریان لەسەر بووە‪ ،‬بۆ ئەوەی کە‬ ‫هێزەکان��ی کوردی ڕۆژه��ەاڵت زیاتر لەوە‬ ‫بکەون��ە ژێر زەختەوە‪ ،‬کار‌و تێکۆش��انیان‬ ‫بە‌تەواوی��ی بەرتەس��ک بکرێت��ەوە‪ ،‬بەاڵم‬ ‫حکومەت��ی هەرێمی کوردس��تان هەروەها‬ ‫هێزە سیاس��یەکانی بەش��دار لە‌حکومەتدا‬ ‫نەچوونەت��ە ژێر ب��اری ئ��ه‌و زەخته‪ ،‬من‬ ‫پێموابێت بە‌پێی هەست بەبەرپرسیارکردن‬ ‫لەبەرامبەر بەش��ەکانی تری کوردس��تاندا‬ ‫بە‌تایب��ەت هێزەکان��ی ک��وردی ڕۆژهەاڵت‬ ‫ڕێگەیان��داوە کە تێکۆش��انی ئ��ەو هێزانە‬ ‫بەردەوام بێ��ت بۆیە پێموابێت‪ ،‬ئەگەر ئەو‬ ‫ئاڵوگ��ۆرە ئەنجامەكەی ئ��ەوەی بێت‪ ،‬کە‬ ‫حکومەتی هەرێمی کوردستانی عێراق ببێتە‬ ‫حکومەتێکی س��ەربەخۆ‪ ،‬بێگومان لەگەڵ‬ ‫ئەوەی ک��ە هەندێک بەرپرس��یارێتی نوێ‬ ‫دەکەوێتە سەر ش��ان‪ ،‬لە‌پەیوەندی لەگەڵ‬ ‫ئێ��ران‪ ،‬یان هەر حکومەتێکی تری ئێراندا‪،‬‬ ‫لە‌هەمان حاڵەتدا هاونەتەوەیی بوونی لەسەر‬ ‫شان دەبێت کە ئەوە بەڵێنێکی زۆر گەورەو‬ ‫مێژوویی��ە‪ ،‬ک��ە من پێموانی��ە حکومەتی‬ ‫داهاتوویی کوردس��تان لە‌پەیوەندی لەگەڵ‬ ‫ئەو مەس��ەلەیەدا کەمتەرخ��ەم بێت‪ .‬بۆیە‬ ‫هی��وا دەخوازم ک��ە بە‌گش��تی ئاڵوگۆڕە‬ ‫سیاس��یەکە بە‌قازانجی کوردی ڕۆژهەاڵت‌و‬ ‫تەواوی بەشەکانی تری کوردستاندا بێت ‪.‬‬ ‫ئاوێن��ە‪ :‬پێتانوانیە دەبوو پێش وەخت‬ ‫کۆنگرەیەک��ی نەتەوەیی لەس��ەر ئاس��تی‬ ‫هەر چوار پارچەی کوردس��تان ڕێکبخرێت‪،‬‬ ‫دەستپێش��خەری لەالی��ەن یەکێتی‌و پارتی‬

‫ئەگەر بتەوێت‬ ‫ستەمی نەتەوەیی‬ ‫بنبڕ بكەیت‪ ،‬ئەگەر‬ ‫بتەوێت مەترسی‬ ‫جینۆساید‌و ئەنفال‬ ‫هەمو ئەو شتانەی‬ ‫بەسەر كورد هاتووە‪،‬‬ ‫نەك هەر لەم دیوە‬ ‫لە‌هەمو دیوەكانی تری‬ ‫كوردستان‪ ،‬وەاڵمێكی‬ ‫باشتر لە‌دەوڵەتی‬ ‫نەتەوەیی بوونی نیە‬ ‫بکرای��ە بۆ ئ��ەو کۆنگرەی��ە ڕاوبۆچوونی‬ ‫هێزەکان��ی ڕۆژه��ەاڵت‪ ،‬باک��وور‪ ،‬ڕۆژئاوا‬ ‫تەنان��ەت دۆستەکانیش��ی وەربگیرێ��ت‪،‬‬ ‫کە بابه‌ت‌و پرس��ێکی وا گرن��گ بۆچون‌و‬ ‫تێڕوانینی ئێوە چییە؟‬ ‫عەبدوڵاڵی موهتەدی‪ :‬من بە‌دەقیقی نازانم‬ ‫ه��ۆکاری چییە‪ ،‬ناکۆکیی��ە ناوخۆییەکانی‬ ‫هێ��زە کوردییەکان بووە ه��ۆی ئەوەی کە‬ ‫کۆنگرەیەک��ی نەتەوەیی نەتوانێت س��ەر‬ ‫بگرێت‪ ،‬بە‌بڕوای من مەرج نیە باش��ووری‬ ‫کوردس��تان ئەم پێش مەرجە دانێن‪ ،‬بڵێن‬ ‫دەبێ��ت کۆنگرەیەک��ی نەتەوەی��ی لەوێ‬ ‫بڕیاری لەس��ەر بدرێت‪ ،‬یان ئێمە ناتوانین‬ ‫داوای س��ەربەخۆیی بکەین‪ .‬من لەو بڕوایە‬ ‫دام باشووری کوردس��تان مافی خۆیەتی‪،‬‬ ‫داوای سەربەخۆیی بکات‪ ،‬وەکو پارچەیەکی‬ ‫کوردستان سبەینێ ئەمە بۆ پارچەکانی تری‬ ‫کوردستانیش ڕاس��تە‪ .‬بەاڵم ڕاوێژپێكردن‬ ‫بەپارچەكان��ی تر‌و دڵنیای��ی پێدانیان بۆ‬ ‫داهاتووی خۆیان شتێكی پێویستە‪.‬‬ ‫ئاوێنە‪ :‬ئێ��وەش مەیلتان هەیە‪ ،‬یاخود‬ ‫حەز دەك��ەن یان هەلومەرجێكی ئاوا لەبار‬ ‫بۆ ئ��ەوەی لە‌داهاتوودا پرس��ی ریفراندۆم‬ ‫بخەنە دۆسیەی خۆتانەوە‪ ،‬ئێوەش بتوانن‬ ‫هەن��گاوی زۆرت��ر هەڵگرن‪ .‬لە‌باش��ووری‬ ‫كوردس��تان ئەزموونێ��ك بەڕێوە دەچێت‪،‬‬ ‫لە‌ڕۆژئ��اوا كانت��ۆن‌و ئەزموونێ��ك بەڕێوە‬ ‫دەچێت‪ ،‬لە‌باكووریش تا ڕادەیەك پرس��ی‬ ‫كورد ب��ەرەو پێ��ش چووە‪ ،‬ئ��ەوەی كە‬ ‫میدیاكان‌و چاودێرانی سیاس��ی فۆكەس��ی‬ ‫لەس��ەر دەكەن رۆژهەاڵتی كوردس��تانە‪،‬‬ ‫لە‌چاو پارچەكانی تر هێندە جموجۆڵی نیە‌و‬ ‫دەرفەتی لە‌باری بۆ نەرەخساوە‪ ،‬ئێوە لەو‬ ‫بارەیەوە مەیلت��ان هەیە‪ ،‬ئارەزووتان هەیە‬ ‫لە‌داهاتوودا پرسی ریفراندۆم‌و سەربەخۆیی‬ ‫بكەنە ماف��ی خۆتان‪ ،‬بتوان��ن ئەو بابەتە‬ ‫بكەنە بەدیهێنانی خەونەكانی خۆتان؟‬ ‫عەبدوڵاڵی موهتەدی‪ :‬مەبەستی سەرەكی‬ ‫بزووتن��ەوەی كورد لە‌هەر كام لە‌پارچەكان‬ ‫لە‌بااڵترین شكی خۆیدا بریتیە لە‌پێكهێنانی‬ ‫كیانی ك��وردی جا ئەو كیانە س��ەربەخۆ‬ ‫دەبێ��ت‪ ،‬ئەگ��ەر ب��ارودۆخ یارمەتی��دەر‬ ‫بێت‪ ،‬ئەمە باش��ترین‌و كامڵترین ش��كڵە‪،‬‬ ‫یاخود بە‌ش��كڵێكی فیدڕاڵی‪ .‬بزووتنەوەی‬ ‫نەتەوەی��ی ك��ورد نی��ە ئەگ��ەر داوای‬ ‫كیانێك��ی كوردی ن��ەكات‪ ،‬بێگومان مافی‬ ‫دیاریكردنی چارەنووس كە س��ەربەخۆیی‬ ‫تێدایە ئامانجێكی بااڵی ئێمەیە‪ ،‬بەاڵم ئایا‬ ‫كەی ئ��ەو بارودۆخە دەڕەخس��ێت؟ كەی‬ ‫هەلومەرج��ی گونجاوی بۆ دەرەخس��ێت؟‬ ‫پێشمەرجەكانی كامەن؟ ئەمە هەتا ئێستا‬

‫نەهاتۆت��ە ئ��اراوە‪ .‬بە‌بڕوای م��ن ئەگەر‬ ‫بتەوێت س��تەمی نەتەوەی��ی بنبڕ بكەیت‪،‬‬ ‫ئەگەر بتەوێت مەترسی جینۆساید‌و ئەنفال‬ ‫هەمو ئەو شتانەی بەس��ەر كورد هاتووە‪،‬‬ ‫نەك هەر لەم دیوە لە‌هەمو دیوەكانی تری‬ ‫كوردستان‪ ،‬وەاڵمێكی باش��تر لە‌دەوڵەتی‬ ‫نەتەوەیی بوونی نیە‪.‬‬ ‫ئاوێنە‪ :‬زۆر جار تاوانبار دەكرێن بەوەی‬ ‫كە ئێ��وە‪ ،‬وەك هێزێكی ناسیۆنالیس��تی‬ ‫كوردی بیردەكەنەوە‪ ،‬لە‌كاتێكدا كۆمەڵەی‬ ‫شۆڕش��گێڕی زەحمەتكێشان وەك هێزێكی‬ ‫چەپ‪ ،‬ئێوە لەو بارەی��ەوە نیگەرانیەكتان‬ ‫هەی��ە ك��ە وەك هێزێكی ناسیۆنالیس��ت‬ ‫بناسرێن‪ ،‬یان ئەوەی كە دەوڵەت نەتەوەیی‬ ‫بە‌ڕەوا بزانن بۆ خەڵكی باشووری كوردستان‬ ‫بۆ هەر كام لە‌پارچەكانی تری كوردستان؟‬ ‫عەبدوڵ��ڵ�ای موهت��ەدی‪ :‬ئێم��ە وەك‬ ‫كۆمەڵە‌و بااڵترین فۆڕمی رزگاری نەتەوەیی‬ ‫پێكهێنان��ی دەوڵەتی نەتەوەیی��ە‪ ،‬بەاڵم‬ ‫بەرنام��ەی سیاس��ی ئێم��ە‌و حزبەكان��ی‬ ‫تریش ئێس��تا ڕونكردنەوەیە‪ ،‬لە‌نیزامێكی‬ ‫فیدڕاڵ��ی كە دەبێ��ت بە‌دوای��ی الچوونی‬ ‫كۆماری ئیس��ل�امیدا بێتە س��ەركار‪ ،‬ئەوە‬ ‫داهاتووە دی��اری دەكات كە چەندە گەلی‬ ‫كورد لە‌كوردس��تانی ئێران دەتوانێت‌و بۆی‬ ‫دەرەخس��ێت‪ ،‬یان بە‌بارێكی دیكەدا ناچار‬ ‫دەبێ��ت دەس��تی بۆ بەرێت بە‌ك��ەم ڕازی‬ ‫دەبێت‪ .‬چ پێكهاتەی��ەك لە‌پێكەوە بوونی‬ ‫الیەنەكان لە‌ئێران ش��كڵ دەگرێت‪ ،‬یاخود‬ ‫دەوڵەتی سەربەخۆ بۆ كورد پێكدێت‪ ،‬ئێران‬ ‫ئەگەر شانس��ێكی هەبێت بە‌یەك پارچەیی‬ ‫بمێنێتەوە‪ ،‬تەنیا لەم رێگایەوەیە كە مافی‬ ‫نەت��ەوەكان‌و بە‌تایبەتی كورد بە‌ڕەس��می‬ ‫بناس��رێت‪ .‬ئ��ەم بیركردنەوەی��ە خەریكە‬ ‫دەچێتە بیری هەندێك لە‌ئێرانیەكانیشەوە‪،‬‬ ‫مەس��ەلەی ڕزگاری نەتەوەیی مەس��ەلەی‬ ‫سەرەكی پرسی كوردە لە‌هەمو پارچەكان‪،‬‬ ‫بە‌تایبەتی زیاتر بۆ كوردی رۆژهەاڵت قسە‬ ‫دەكەین‪ .‬ڕزگاری نەتەوەیی پرسی سەرەكی‬ ‫نەتەوەكەمان��ە‪ ،‬ڕزگاری نەتەوەیی لە‌كیانی‬ ‫دەوڵەتی س��ەربەخۆدا خۆی دەدۆزێتەوە‪.‬‬ ‫بەب��ڕوای من پێم س��ەیرە ئەم��ە لەگەڵ‬ ‫چەپایەتی بە‌ناتەبا بناسرێت‪ ،‬ئەگەر چەپ‬ ‫چەپی ڕاستەقینە بێت‪ ،‬دەبێت ئااڵهەڵگری‬ ‫سەربەخۆی بێت‪.‬‬ ‫ئاوێنە‪ :‬لەسەر ئاستی ناوخۆیی هێزەكان‬ ‫یەكگرتوو نین‪ ،‬گۆڕان‌و كۆمەڵ وەك دوو هێز‬ ‫لە‌پەرلەمان بەشداری ئەو پرسەیان نەكرد‪،‬‬ ‫كە كۆمسیۆنی ڕاسپارد‌و لە‌ئاستی ناوچەیی‬ ‫هەڕەش��ە هەی��ە‪ ،‬واڵت��ە یەكگرتووەكانی‬ ‫ئەمریكا زۆر بە‌جدی لەس��ەر دواخس��تنی‬ ‫پرس��ی ڕیفراندۆمه‪ ،‬هەندێك لە‌چاودێرانی‬ ‫سیاس��ی پێیان وایە بۆچوونەكانی (برت‬ ‫ماکگ��ۆرگ) نوێنەری تایبەتی س��ەرۆكی‬ ‫ئەمریكا‪،‬جۆرێك لە‌هەڕەشەشی تێدا بووە‪،‬‬ ‫بۆچوونەكانی ئەمری��كا بە‌نەزەڕی ئیعتبار‬ ‫وەربگرین؟‬ ‫مس��تەفا هیج��ری‪ :‬من بە‌ش��تێكی زۆر‬ ‫سروش��تی دەزانم‪ ،‬لە‌هەلومەرجی ئێستادا‬ ‫ئەو دەوڵەتان��ە لە‌س��ەرووی هەمویانەوە‬ ‫ئەمریكا دەنگی نائاسایی بدات بۆ پێكهێنانی‬ ‫ریفراندۆم‪ .‬چونكە ئەو واڵتانە لە‌بەرژەوەندی‬ ‫خۆیان لە‌ناوچەكەدا س��ەیركردنی سیاسی‬ ‫خۆی��ان دەكەن‪ .‬بەاڵم ئەو س��ەیركردنانە‬ ‫بە‌قازانجی گەلی كورد نیە‪ .‬دوای ڕاگەیاندنی‬ ‫س��ەربەخۆیی هەڵوێس��تەكان ئاڵوگۆڕیان‬ ‫بەس��ەردا دێت‪ .‬ڕەنگە هەندێك لە‌هێزەكان‬ ‫وەك كۆماری ئیس��ل�امی ئێران بەتایبەتی‌و‬ ‫توركی��ا‪ ،‬هەتا دەوڵەت��ی مەركەزی عێراق‬ ‫بە‌هاندان��ی ئێران هەندێ��ك گیر‌و گرفت بۆ‬ ‫حكومەتی سەربەخۆیی كوردستان دروست‬ ‫بكات‪ .‬بەاڵم چونك��ە ئەوان لە‌بەرژەوەندی‬ ‫خۆی��ان لە‌درێژخایەن��دا لەبەرچاو دەگرن‬ ‫لە‌كۆتایی��دا ئەو بارودۆخ��ە تازەیە قبووڵ‬ ‫دەك��ەن‪ .‬لە‌بیرمان نەچێ��ت كە حكومەتی‬ ‫هەرێمی كوردس��تان پێكه��ات‪ ،‬دەوڵەتی‬ ‫توركی��ا چەندین جار هەوڵیدا دژایەتی ئەو‬ ‫دەوڵەتەی كرد‪ ،‬بۆ ئەوەی هەڵبوەشێتەوە‪.‬‬ ‫سەرۆكی هەرێمی كوردس��تانی بەڕەسمی‬ ‫نەدەناس��ی‪ ،‬زۆر پالنیان گێ��ڕا لەناوخۆی‬ ‫هەرێمی كوردس��تاندا‪ ،‬بەاڵم لە‌كۆتایدا زۆر‬ ‫بەباش��ی ئەم واقیعیەتەی��ان قبووڵ كرد‪.‬‬ ‫كۆماری ئیس��ل�امی ئێرانیش لەگەڵ ئەوەی‬ ‫ك��ە زۆر پالنی دانا بۆ ئ��ەوەی حكومەتی‬ ‫هەرێ��م س��ەرنەگرێت‪ ،‬ئەوی��ش لە‌كۆتایدا‬ ‫كۆتایی هێنا بەو هەوڵ‌و تەقەالیە‪ .‬لە‌كۆتایدا‬ ‫لە‌بەرژەوەن��دی ئەوانیش ك��ە لەگەڵ ئەم‬ ‫حكومەتێكی راگەیەنراو هەلسوكەوت بكەن‪.‬‬ ‫لە‌ب��واری‌ ئابووریەوە هەرێمی كوردس��تان‬ ‫پێویستی بە‌واڵتانی دراوسێ‌ وەكو كۆماری‬ ‫ئیس��ل�امی‌و توركی��ا هەی��ە‪ ،‬ئەوانیش لەو‬ ‫پەیوەندیەدا بەوئەندازەیە پێویستیان پێی‬ ‫هەیە‪ .‬پێشبینی ئەوە دەكرێت كە هەندێك‬ ‫فشاری تازە بێتە س��ەر حكومەتی تازەی‬ ‫دەوڵەتی كوردس��تان‪ ،‬ب��ەاڵم ئەوانە درێژ‬ ‫خایەن نابن لە‌كۆتایدا بارودۆخەكە ئاسایی‬ ‫دەبێتەوە‪.‬‬

‫‪8‬‬

‫)‪ )595‬سێشه‌ممه‌ ‪2017/10/3‬‬

‫"نەبونی هۆشیاری هۆكاری پشکنینی پەردەی کچێنیه"‬ ‫ئا‪ :‬ته‌الر حیكمه‌ت‬ ‫دواكه‌وتویی كۆمه‌ڵگاو نه‌بونی‬ ‫زانیاری هۆكاره‌ بۆ پشكنینی‬ ‫په‌رده‌ی كچێنی‌و دروست بونی‬ ‫ترس‌و دڵه‌ڕاوكێ لە‌كچاندا پێش‬ ‫پڕۆسه‌ی هاوسه‌رگیری‪ ،‬پزیشكێكی‬ ‫ژنان ده‌ڵێت "نەبونی هۆشیاری‬ ‫سێکسی الی پیاوان‌و دواکەوتویی‬ ‫کۆمەڵگە هۆکارە بۆ بونی‌ خواست‬ ‫لەسەر پشکنینی پەردەی کچێنی‌"‪.‬‬ ‫بەڕێوەبەری پەیمانگای پزیش��کی‬ ‫دادی سلێمانی سەبارەت بە‌پشكنینی‬ ‫پ��ه‌رده‌ی كچێن��ی بۆ ئاوێن��ه‌ دواو‬ ‫وت��ی "کاتێک پش��کنین ب��ۆ کچان‬ ‫دەکەین کە نوس��راوێکی فه‌رمیمان‬ ‫ل��ەدادگای س��لێمانیەوە بەدەس��ت‬ ‫بگات‪ .‬دواتر بەمەبەس��تی پاراستن‌و‬ ‫س��ەالمەتی کەیس��ەکە راستەوخۆ‬ ‫ڕاپۆرتی پشكنینه‌كه‌ ڕادەستی دادگا‬ ‫ده‌کرێتەوەو پارێزراو دەبێت"‪.‬‬ ‫له‌ب��اره‌ی ئ��ه‌و هۆكاران��ه‌ی ك��ه‌‬

‫ه��ه‌ر كچێك ی��ان خێزانێ��ك ناچار‬ ‫به‌ئه‌نجامدانی ئه‌و پشكنینه‌ ده‌كات‪،‬‬ ‫به‌ڕێوەب��ه‌ری په‌یمانگای پزیش��كی‬ ‫دادی س��لێمانی ده‌ڵێ��ت "زۆربه‌یان‬ ‫تەمەنێک��ی منداڵن‪ ،‬دوای ئه‌وه‌ی كه‌‬ ‫توش��ی ڕوداوی هاتوچۆ یان كه‌وتن‬ ‫یان خلیس��كان بون‪ ،‬پشكنینیان بۆ‬ ‫ده‌كرێت‌و له‌ئه‌نجامی پشكنینه‌كانیشدا‬ ‫هه‌مویان سەالمەت بون"‪.‬‬ ‫بەپێ��ی ئام��ارەکان لەس��ەرەتای‬ ‫س��اڵی ‪٢٠١٧‬ەوە تاکۆتای��ی مانگی‬ ‫پێن��ج‪ ١٧ ،‬کەیس��یان ب��ۆ چ��وەو‬ ‫هەمویان ته‌مه‌نیان له‌خوار ده‌ساڵه‌وه‬ ‫‌بوه‌ ‪ .‬زۆرجار كچان به‌ر له‌پڕۆس��ه‌ی‬ ‫هاوسه‌رگیری بۆدڵنیابون له‌سه‌المه‌تی‬ ‫په‌رده‌ی كچێنیان به‌ناچاری‌و ‌ترس‌و‬ ‫دڵەڕاوكێوه‌ س��ه‌ردانی پزیش��كێكی‬ ‫ژن��ان ده‌ك��ه‌ن‪ ،‬ی��ان له‌ڕێگ��ه‌ی‬ ‫دادوه‌رێكه‌وه‌ س��ه‌ردانی پزیش��كی‬ ‫دادوه‌ری ده‌ك��ه‌ن‪ .‬د‪.‬هودامحێدی��ن‪،‬‬ ‫پسپۆڕی نه‌خۆشییه‌كانی ژنان‌و كچان‬ ‫لەمبارەی��ەوە وتی "كچان لەترس��ی‬ ‫ئەوەی که‌توش��ی قس��ەی خەڵکی‬

‫نەبنەوە‪ ،‬دوای شەوی یەکەمی بوکێنی هەندێک ئافرەت خوێنی نیەو ئەمەش‬ ‫پەنا بۆ كلینكی پزیشكه‌ ئافرەتەکان شتێکی ئاساییە‪ ،‬چونکە بونی خوێن‬ ‫ده‌به‌ن تا لەس��ەر خواس��تی خۆیان‌ ئەکەوێت��ە س��ەر جۆری پ��ەردەی‬ ‫پش��کنینیان بۆ بک��ەن‪ .‬بە‌تەنیاش کچەکە"‪.‬‬ ‫په‌رده‌ی كچێن��ی به‌درێژایی مێژو‬ ‫نایەن‪ ،‬بەڵکو لەگەل هاوسەره‌کانیان‬ ‫دێ��ن‪ .‬هه‌ندێكی��ان زۆر بەالیان��ەوە جێگه‌ی مشتومڕو گفتوگۆكردن بوە‪.‬‬ ‫ئاس��اییەو دەڵێن ژنەک��ەم ناچاری هه‌ندێك به‌نیشانه‌ی پاكیزه‌یی كچانی‬ ‫کردوم کە بێم لەگەڵی‪ .‬ئەوانەش��ی داده‌نێن‪ .‬چاالكانی مافه‌كانی مرۆڤ‌و‬ ‫ک��ە بەگومان��ن بابەتەکەی��ان ب��ۆ به‌تایب��ه‌ت ژن��ان‌و كچان هه‌میش��ه‌‬ ‫له‌س��ه‌ر ئه‌وج��ۆره‌ بابه‌تان��ه‌ وته‌ی‬ ‫روندەکەینەوەو تێیان دەگەیەنین"‪.‬‬ ‫د‪ .‬ه��ودا محێدی��ن‪ ،‬له‌ب��اره‌ی خۆی��ان هه‌یه‌‪ .‬ڤێن��ا كه‌مال چاالكی‬ ‫كاریگه‌ری ئه‌و پش��كنینه‌وه‌ وتی "تا ب��واری ژن��ان له‌باره‌ی پش��كنینی‬ ‫ڕادەی��ەک ئەو پش��کنینە زیانی بۆ پ��ه‌رده‌ی كچێنی��ه‌وه ‌به‌ئاوێن��ه‌ی‬ ‫سەر پەردەی کچێنی هەیە‪ .‬هەروەها ڕاگه‌یاند "بەڕاس��تی ئەمە هه‌ڵه‌ترین‬ ‫ترس‌و دڵەڕاوکێیەکی زۆر بۆ کچەکە کلتوری کۆمەڵگای ئێمەیە‪ .‬ڕۆحیەتی‬ ‫دروس��ت ئەکات"‪ .‬ئه‌و پزیش��كه‌ی کچێک ئەبەستیتەوە بەشتێکەوە کە‬ ‫ژنان باسی ئه‌وه‌ش��ی كرد "نەبونی تا ئەوکاتەی هاوس��ەرگیری ئەکات‪،‬‬ ‫هۆش��یاری سێکس��ی الی پیاوان‌و بەمەش توش��ی گەورەترین ترس��ی‬ ‫دواکەوتویی کۆمەڵگە هۆکارە بۆ بونی‌ ژیانیدەک��ەن‌و هەمیش��ە لەمەراقی‬ ‫خواست لەسەر پش��کنینی پەردەی ئەوەدا دەبێت ک��ە ئاخۆ پەردەکەی‬ ‫کچێنی‪ .‬وتیش��ی "مەرج نیە ئەگەر مابێت یان نا‪ ،‬س��ەرکەوتو ئەبێت یا‬ ‫کچەکە خوێنی نەبو مانای‌ ئه‌وه‌بێت نا‪ ...‬بەداخەوە تێڕوانینی کۆمەڵگەی‬ ‫کچێنی نەماوە‪ .‬ئەمەشتێکی هەڵەیە‪ .‬ئێم��ە به‌رامبه‌ر به‌ژنان‌و كچان بەرەو‬

‫هاجه‌رو چوار منداڵه‌كه‌ی‌ له‌ڕانیه‌و‌ه ڕۆشتن‌و‬ ‫له‌ده‌ریا ‌ی ڕه‌شدا خنكان‬ ‫ئا‪ :‬مه‌زهه‌ر كه‌ریم‬ ‫شه‌و ‌ی شه‌مم ‌ه ‪ 2017/9/23‬ژنێكی‌ ته‌مه‌ن‬ ‫‪ 41‬ساڵ به‌ناوی‌ هاجه‌ر وسو‌و س ‌ێ كوڕو‬ ‫كچێكی‌ به‌ناوه‌كانی‌ محه‌مه‌د‌و ئاریاو‬ ‫ئه‌حمه‌دو ئه‌وین‪ ،‬له‌شاروچكه‌ی‌ ڕانیه‌و‌ه‬ ‫ده‌چنه‌ واڵتی‌ توركیا‪ .‬له‌كاتی‌ په‌ڕینه‌وه‌یان‬ ‫به‌ڕێگه‌ی‌ ئاو ‌ی بۆ واڵتی‌ ڕۆمانیا‪ ،‬له‌ده‌ریای‌‬ ‫ڕه‌شدا ده‌خنكێن‪.‬‬ ‫هاج��ه‌رو چوار منداڵه‌ك��ه‌ی‌ ماوه‌ی‌ یه‌ك‬ ‫مانگ‌و پان��زه‌ ڕۆژ ده‌بێت له‌گه‌ڵ ئیبراهیمی‌‬ ‫هاوسه‌ری‌ سه‌فه‌ری‌ واڵتی‌ توركیایان كردوه‌‬ ‫به‌مه‌به‌س��تی‌ چونیان بۆ واڵت��ی‌ به‌ریتانیا‪.‬‬ ‫ئه‌وان چه‌ن��د جارێكی‌ دیك��ه‌ هه‌وڵیانداوه‌‬ ‫له‌توركیاوه‌ بپه‌ڕنه‌وه‌ ب��ۆ ڕۆمانیا‌و ئیتالیا‪،‬‬ ‫به‌اڵم به‌ه��ۆی‌ خراپی‌ ڕێگاكه‌وه‌ ده‌رنه‌چون‌و‬ ‫گه‌ڕاونه‌ت��ه‌وه‌ كوردس��تان‪ .‬ئه‌مه‌ س��ێهه‌م‬ ‫جاریانه‌ ده‌یانه‌وێت بچنه‌ واڵتی‌ به‌ریتانیا‪.‬‬ ‫ئ��اكام محه‌مه‌د ب��رای‌ ئیبراهی��م‌و مامی‌‬ ‫چ��وار منداڵه‌كه‌ بۆ ئاوێنه‌ وت��ی‌ "له‌ڕێگه‌ی‌‬ ‫پورزایه‌كم��ه‌وه‌ خه‌به‌رم��ان ب��ۆ ه��ات كه‌‬ ‫هاوس��ه‌رو چوار منداڵه‌كه‌ی‌ ئیبراهیمی‌ برام‬ ‫خن��كاون‪ .‬ئیبراهیمی‌ برام نامه‌ی‌ بۆ به‌كری‌‬ ‫پورزام ناردبو كه‌ له‌كاتی‌ په‌ڕینه‌وه‌ له‌نێوان‬ ‫توركی��او ڕۆمانی��ادا یه‌خته‌كه‌ی��ان ژێرئاو‬ ‫كه‌وتوه‌‌و هاج��ه‌ری‌ هاوس��ه‌ری‌‌و محه‌مه‌دو‬ ‫ئاریاو ئه‌حم��ه‌دو ئه‌وین له‌ده‌ریای‌ ڕه‌ش��دا‬ ‫خن��كاون‌و ته‌نه��ا خۆی‌ ده‌رچ��وه‌‪ .‬ئه‌ویش‬ ‫ته‌ندروس��تی‌ ناجێگی��ره‌‌و ته‌مه‌ن��ا ده‌كات‬ ‫خۆیشی بمردایه‌"‪.‬‬ ‫ئه‌و وتیشی‌ "له‌گه‌ڵ بیستی‌ مه‌رگی‌ براژن‌و‬ ‫برازاكانم هه‌ر ئه‌و شه‌وه‌ برایه‌كم‌و ئامۆزایه‌كم‬ ‫چون��ه‌ هه‌لێرو دواتر به‌فرۆك��ه‌ چونه‌ واڵتی‌‬ ‫توركی��ا‪ ،‬ت��ا به‌هانای‌ ئیبراهیم��ی‌ برامه‌وه‌‬ ‫بچن‌و ته‌رمه‌كان بهێنه‌وه‌‪ .‬دوای‌ ش��ه‌ش ڕۆژ‬ ‫لە‌روداوه‌ك��ه‌ له‌رێگه‌ی‌ فرۆكه‌یه‌كی‌ توركیه‌وه‌‬ ‫پێن��ج منداڵ�� ‌ی خنكاو له‌ده‌ریای‌ ڕه‌ش��ه‌وه‌‬ ‫ڕه‌وانه‌ی‌ كوردس��تان كرانه‌وه‌ كه‌ دوانیان دو‬ ‫برازاكه‌ی‌ من بون به‌ن��اوی‌ ئه‌حمه‌دو ئاریا‪.‬‬ ‫ڕۆژی‌ دواتریش واته‌ ‪ 9/29‬ته‌رمی‌ براژنه‌كه‌م‌و‬ ‫هه‌ریه‌ك لە‌محه‌مه‌د‌و ئه‌وینمان وه‌رگرته‌وه‌"‪.‬‬ ‫ئاماژه‌ش�� ‌ی به‌وه‌كرد ئیبراهیم��ی‌ برای‌‬ ‫به‌ه��ۆ ‌ی له‌ده‌س��تدانی‌ هاوس��ه‌رو چ��وار‬ ‫منداڵه‌كه‌یه‌و‌ه له‌دۆخێك��ی‌ خراپدایه‌و هیچ‬ ‫قس��ەیەک ناکات‌‪ .‬ئه‌و وت ‌ی "ئیبراهمی‌ برام‬ ‫له‌ئێس��تادا هاتۆته‌وه‌ ش��اروچكه‌ی‌ ڕانیه‌و‬ ‫به‌هۆ ‌ی ئه‌و كاره‌س��اته‌ی به‌سه‌ریدا هاتوه‌‪،‬‬ ‫دۆخی‌ ژیان��ی‌ زۆر ناجێگیره‌و نازانێت چ ‌ی‬ ‫بكات‪ .‬ئاره‌زو ‌ی ئه‌وه‌ی‌ نی ‌ه كه‌س ببینێت‌و‬ ‫قس��ه‌ له‌گه‌ڵ كه‌س بكات‪ .‬ته‌مه‌ننا ده‌كات‬ ‫ئه‌ویش وه‌ك هاوس��ه‌رو چ��وار منداڵه‌كه‌ ‌ی‬ ‫بمردایه‌و مه‌رگی‌ چوار منداڵ‌و هاوسه‌ره‌كه‌ ‌ی‬ ‫به‌چ��اوی‌ خ��ۆ ‌ی نه‌بینیای��ه‌"‪ .‬وتیش�� ‌ی‬ ‫"ئیبراهیم ‌ی برام لە‌نه‌خۆش��خانه‌ ‌ی گه‌وره‌ ‌ی‬ ‫شاری‌ ڕانیه‌ ده‌وامی‌ ده‌كرد‌و هاوسه‌ره‌كه‌‌ش ‌ی‬ ‫له‌په‌روه‌رده‌ی‌ ڕانی�� ‌ه ده‌وامی‌ ده‌كرد‪ .‬بار ‌ی‬ ‫داراییان باشبو‪ ،‬ماوه‌ی‌ چه‌ند ساڵێك ده‌بو‬ ‫چه‌ن��د خزمێكی‌ نزیكی‌ خۆمان س��ه‌فه‌ر ‌ی‬ ‫ده‌ره‌وه‌ی‌ واڵتیان كردبو‪ ،‬هه‌ربۆیه‌ ئه‌وانیش‬ ‫بڕیاریان دا بچنه‌ ده‌ره‌وه‌ ‌ی واڵت‌و ئۆتۆمبیل‌و‬ ‫كه‌لوپه‌لی‌ ناوماڵیان فرۆشت تا بڕۆن‪ .‬چوار‬

‫دواوه‌ ڕۆش��توە‪ ،‬ئەمەش وای کردوە‬ ‫کێشەی خێزانی زۆر بێت‪ ،‬به‌تایبه‌ت‬ ‫به‌حوکمی ئەوەی ئاساییە بۆ پیاوان‬ ‫هەرش��تێ بکەن‪ ،‬بەاڵم بۆ ژن نابێت‬ ‫کە بچوکتری��ن هەنگاو بەرەو ئازادی‬ ‫بنێت"‪ .‬ڤینا كه‌مال وتیشی "هەندێ‬ ‫جار بەهۆی کەوتنێ��ک یاخود ئازار‬ ‫دانێک��ەوە ئ��ەم پەردەی��ە نەماوه‌‪،‬‬ ‫به‌اڵم بەداخەوە پیاوان ته‌نها لەسەر‬ ‫بنەمای پ��ەردەی کچێنی پاكیزه‌یی‬ ‫ئافرەت هەڵدەس��ەنگێن‌‪ .‬کۆمەڵگای‬ ‫ئێمە ئەمەی بەستۆتەوە بەشەرەف‌و‬ ‫حەی��ای کچەک��ەوە‪ .‬لەکاتێکدا کە‬ ‫لەواڵتانی تر داوا لەپزیشکی ئافرەتان‬ ‫دەکەن ئەم پەردەیەیان بۆ ال ببات‪،‬‬ ‫ب��ۆ ئەوەی پیاوەکە ئ��ازاری کچەکە‬ ‫نەدات‪ ،‬الی ئێمه‌ پی��اوان بەبیانوی‬ ‫خۆشەویس��تییەوە چێژ لە‌ئازاردانی‬ ‫ئاف��رەت وەردەگ��رن! ئەمەش وای‬ ‫ک��ردوە کچ��ان توش��ی حالەتێکی‬ ‫دەرونی بن‪ ،‬بۆیه‌ پێویسته‌ کۆمەلگە‬ ‫واز ل��ەو ج��ۆرە بیرکردنه‌وانه‌ بێنێ‬ ‫چونکە جێگای شەرمە"‪.‬‬

‫کۆمەاڵیەتی‬

‫تا رادەیەک ئەو‬ ‫پشکنینە زیانی‬ ‫بۆ سەر پەردەی‬ ‫کچێنی هەیە‬ ‫هەروەها ترس‌و‬ ‫دڵەڕاوکێیەکی زۆر‬ ‫بۆ کچەکە دروست‬ ‫ئەکات‬

‫ته‌رم ‌ی پیاوێكی‌ ته‌مه‌ن‬ ‫‪ 30‬ساڵ به‌سوتاو ‌ی‬ ‫له‌گوێنیه‌كدا ده‌دۆزرێته‌وه‌‬ ‫ئا‪ :‬مه‌زهه‌ر كه‌ریم‬ ‫له‌نێوان ته‌كیه‌و چه‌مچه‌ماڵدا‬ ‫ته‌رمی‌ پیاوێكی‌ ته‌مه‌ن ‪ 30‬ساڵ‬ ‫له‌گوێنیه‌كدا ده‌دۆزرێته‌وه‌ كه‌ هه‌ر دو‬ ‫قاچی‌ شكێنراوه‌‪ ،‬بە‌ئاگرێكی‌ به‌هێز‬ ‫سوتێنراوه‌‌و جه‌سته‌ی‌ شێوێنراوه‌‪.‬‬

‫هاجەرو منداڵێکی‬ ‫مانگ پێش ئێستا جارێكی‌ دیكه‌ چونه‌ واڵت ‌ی‬ ‫توركیا‪ ،‬به‌اڵم ده‌رنه‌چون‌و گه‌ڕانه‌وه‌ ڕانیه‌‪.‬‬ ‫بۆ جار ‌ی دوه‌م ماوه‌ی‌ مانگێگ‌و پانزه‌ شه‌و‬ ‫ده‌بێت جارێك ‌ی دیكه‌ چونه‌وه‌ واڵتی‌ توركیا‪.‬‬ ‫زۆر ده‌مێك��ه‌ ده‌یانه‌وێت بڕۆن��ه‌ رۆمانیا‌و‬ ‫پاش��ان بۆ واڵتانی‌ دیكه‌ی‌ ئه‌وروپاو دواتر‬ ‫بۆ به‌ریتانیا‪ ،‬به‌اڵم به‌داخه‌وه‌ سه‌فه‌ره‌كه‌یان‬ ‫به‌سه‌فه‌ر ‌ی یه‌كجار ‌ی هاوسه‌رو منداڵه‌كان ‌ی‬ ‫كۆتایی‌ هات"‪.‬‬ ‫ده‌ش��تی‌ جه‌مال س��ه‌رۆك ‌ی فیدراسیۆن ‌ی‬ ‫سه‌رانسه‌ر ‌ی په‌نابه‌رانی‌ عێراق له‌وباره‌یه‌و‌ه‬ ‫به‌ئاوێنه‌ی‌ ڕایگه‌یاند "لە‌‪ 9/29‬دا بیس��ت‌و‬ ‫دو هاواڵت ‌ی هه‌رێمی‌ كوردس��تان له‌ده‌ریا ‌ی‬ ‫ڕه‌ش��دا خنكاون كه‌ پێنج ل��ه‌و هاواڵتیان ‌ه‬ ‫دانیش��تو ‌ی ڕانیه‌ن‌و ئه‌ندامی یه‌ك خێزانن‪.‬‬ ‫به‌هه‌وڵ‌و ماندوبونی‌ فیدراس��ۆن‌و سه‌رجه‌م‬ ‫الیه‌نه‌كان توانیومانه‌ ته‌رمه‌كان ڕاده‌س��ت ‌ی‬ ‫خێزانه‌كانی��ان بكه‌ین��ه‌وه‌ ك��ه‌ به‌ه��ۆ ‌ی‬ ‫چونه‌ده‌ره‌وه‌یان له‌كوردس��تان‌و چونیان بۆ‬ ‫واڵتانی‌ ئه‌وروپا له‌ده‌ریای‌ ڕه‌شدا خنكاون"‪.‬‬ ‫ئه‌و وتیشی‌ "دو سه‌دو هه‌شتا هاواڵت ‌ی دیكه‌ی‬ ‫هه‌رێمی‌ كوردس��تان كه‌ زۆرینه‌یان خه‌ڵك ‌ی‬ ‫ش��اری‌ س��لێمانین‪ ،‬ڕویان له‌واڵتی‌ توركیا‬ ‫كردوه‌‌و له‌كه‌ناراوه‌كانی‌ توركیا ده‌س��تگیر‬ ‫ك��راون‪ .‬ئ��ه‌و په‌نابه‌ران��ه‌ دیپۆرتی‌ واڵت ‌ی‬ ‫س��وریا كرابونه‌وه‌‌و ده‌ست جه‌بهه‌ی‌ نوسر‌ە‬ ‫كه‌وتبون‪ ،‬ئێم ‌ه وه‌ك فیدراسۆنی‌ په‌نابه‌ران‌و‬ ‫هاوپه‌یمانی‌ نیش��تمانی‌ دیموكراتی‌ سوری‌‪،‬‬ ‫هه‌وڵێكی زۆرم��ان دا ژیانیان پارێزراوبێت‪.‬‬ ‫دواتر لە‌عه‌فرین ڕاده‌ستی‌ شه‌ڕڤانان كران‌و‬ ‫له‌وێش��ه‌وه‌ بۆ كوردس��تان ڕه‌وانه‌كرانه‌وه‌‪.‬‬ ‫ده‌مانه‌وێ��ت به‌ڕێ��زه‌وه‌ لە‌كۆبونه‌وه‌یه‌ك ‌ی‬ ‫جه‌ماوه‌ریدا ڕاده‌ستی‌ خێزاكانیان بكرێنه‌وه‌‪،‬‬ ‫چونك ‌ه ئه‌مانه‌ خه‌ڵكی‌ كوردستانن‌و به‌هۆ ‌ی‬ ‫نه‌هامه‌تی��ه‌وه‌ ڕوی��ان له‌واڵت��ی‌ ده‌ره‌و‌ه‬ ‫كردوه‌"‪.‬‬

‫ئەو مندااڵنەی بون بەقوربانی‬

‫ماوه‌ی‌ چه‌ند ساڵێك ده‌بو چه‌ند خزمێكی‌ نزیك ‌ی‬ ‫خۆمان سه‌فه‌ری‌ ده‌ره‌وه‌ی‌ واڵتیان كردبو‪ ،‬هه‌ربۆیه‌‬ ‫ئه‌وانیش بڕیاریان دا بچنه‌ ده‌ره‌وه‌ی‌ واڵت‌و‬ ‫ئۆتۆمبیل‌و كه‌لوپه‌لی‌ ناوماڵیان فرۆشت تا بڕۆن‬

‫یه‌كێك له‌ش��ایه‌ت حاڵه‌كان ك ‌ه له‌و‬ ‫ی لێدۆزراوه‌ته‌و‌ه‬ ‫ی ته‌رمه‌ك�� ‌ه ‌‬ ‫جێگه‌ی ‌ه ‌‬ ‫ی به‌سه‌رچو‬ ‫كاری‌ كۆكردنه‌و‌هی‌ كه‌لوپه‌ل ‌‬ ‫ی ئاشكرابكرێت‪،‬‬ ‫ده‌كات‌و نه‌یویست ناو ‌‬ ‫ی دیك ‌ه‬ ‫بە‌ئاوێنه‌ی راگه‌یاند "چه‌ندین جار ‌‬ ‫له‌گه‌ڵ هاوڕێكانم چومه‌ت ‌ه ئه‌و جێگه‌یه‌‪.‬‬ ‫ی‬ ‫مه‌به‌س��تمان كۆكردنه‌وه‌ی پاشماو‌ه ‌‬ ‫به‌سه‌ر چو‌ه له‌و ش��وێنه‌ كه‌ خه‌ڵكی‌‌و‬ ‫ی خۆڵ‌و‬ ‫ی ئه‌و سنور‌ه پاشماوه‌ ‌‬ ‫شاره‌وان ‌‬ ‫ی لێ فڕیده‌ده‌ن‪ .‬ئه‌و ڕۆژ‌ه بۆ‬ ‫خاش��اك ‌‬ ‫ی به‌سه‌رچو ده‌گه‌ڕاین‪ ،‬یه‌كێك‬ ‫كه‌لوپه‌ل ‌‬ ‫ی‬ ‫له‌هاوڕێكان��م ل��ه‌دوره‌و‌ه گوێنیه‌ك�� ‌‬ ‫ی‬ ‫بینی‌ كه‌ ده‌م��ی‌ گوێنیه‌ك ‌ه به‌په‌تێك ‌‬ ‫قاوه‌یی به‌س��ترابو‪ .‬ل��ه‌دوره‌و‌ه وه‌ك‬ ‫خ��ۆڵ‌و خاش��اك ده‌رده‌ك��ه‌وت"‪ .‬ئه‌و‬ ‫ی "له‌گه‌ڵ هاورێكانم نزیك بوینه‌و‌ه‬ ‫تیش ‌‬ ‫ی تێدای ‌ه‬ ‫لە‌گوێنیه‌كه‌‪ .‬ده‌ركه‌وت كه‌سێك ‌‬ ‫ی له‌گوێنیه‌كه‌دا بۆ‬ ‫كه‌ ده‌س��ت‌و قاچ�� ‌‬ ‫ی بۆ سه‌ر‬ ‫پێش��ه‌وه‌ كۆكرابونه‌وه‌‪ ،‬سه‌ر ‌‬ ‫ی خۆڵ‌و‬ ‫سنگی‌ چه‌مابوه‌وه‌‌و له‌ته‌نیشت ‌‬ ‫خاشاك‌و پاش��ماوه‌ی‌ به‌س��ه‌رچوه‌و‌ه‬ ‫فڕێدراب��و‪ .‬له‌گه‌ڵ بینی��ی‌ ته‌رمه‌كه‌‌و‬ ‫دڵنیابونه‌وه‌م��ان‪ ،‬له‌گ��ه‌ڵ هاوڕێكانم‬ ‫ی‬ ‫ته‌لفونمان ب��ۆ پۆلیس كرد‪ .‬تیمه‌كان ‌‬ ‫به‌ڵگ�� ‌هی‌ تاوان هاتن‌و ده‌س��تیان كرد‬ ‫به‌لێكۆلین��ه‌وه‌‪ .‬ئێم��ه‌ به‌دیاریان��ه‌و‌ه‬ ‫وه‌ستابوین‪ ،‬له‌دوره‌و‌ه سه‌یرمان ده‌كرد‪.‬‬ ‫ته‌رمه‌كه‌ ش��وێنرابو‪ ،‬نه‌ده‌ناسرایه‌وه‌‪،‬‬ ‫ی‬ ‫ب��ه‌اڵم ئه‌وه‌ن��ده‌ ده‌زان��م له‌ڕه‌گه‌ز ‌‬ ‫ی‬ ‫نێربو‪ .‬وا ده‌رده‌كه‌وت له‌دوای‌ كوشتن ‌‬ ‫ی دوره‌وه‌ ب��ۆ ئێره‌ی��ان‬ ‫له‌جێگه‌یه‌ك�� ‌‬ ‫ی الش��ه‌كه‌و‌ه‬ ‫ی س��وتاو ‌‬ ‫هێنابێ‪ .‬به‌هۆ ‌‬ ‫ی‬ ‫نه‌ده‌ناس��رایه‌وه‌‪ .‬دوات��ر ئۆتۆمبیل�� ‌‬ ‫فریاكه‌وت��ن ه��ات‌و ته‌رمه‌كه‌یان برد‪.‬‬ ‫به‌درێژایی‌ چه‌ند س��اڵ ‌ه له‌و ناوچه‌یه‌م‪،‬‬ ‫ی له‌و شێوه‌ی ‌ه‬ ‫ئه‌و‌ه یه‌كه‌م جار‌ه ته‌رمێك ‌‬ ‫ببینم"‪.‬‬ ‫ی پۆلیسی‌ قه‌زای‌ چه‌مچه‌ماڵ‬ ‫وته‌بێژ ‌‬ ‫عه‌مید ع��ادل س��اڵح ل��ه‌و باره‌یه‌و‌ه‬ ‫ی‬ ‫ی ڕۆژی‌ هه‌ین ‌‬ ‫به‌ئاوێن ‌هی‌ ڕاگه‌یاند "به‌یان ‌‬ ‫ی نه‌ناسراو له‌نێوان‬ ‫‪ 2017/9/29‬ته‌رمێك ‌‬ ‫ته‌كیه‌و چه‌مچه‌ماڵدا دۆزراوه‌ته‌وه‌‌و دواتر‬ ‫ڕه‌وان ‌هی‌ بنكه‌ی‌ ته‌ندروستی‌ چه‌مچه‌ماڵ‬ ‫ی‬ ‫ی "به‌هۆ ‌‬ ‫كراو‌ه بۆ لێكۆینه‌وه‌"‪ .‬وتیش ‌‬ ‫شێواوی‌ ته‌رمه‌كه‌و‌ه تا ئێستا نه‌زانراو‌ه‬ ‫ی ده‌ركه‌وتو‌ه‬ ‫ئه‌و كه‌س�� ‌ه كێیه‌‪ .‬ئه‌وه‌ ‌‬ ‫له‌ڕه‌گه‌زی‌ نێره‌و ته‌مه‌نی‌ س��ی‌ س��اڵ‬ ‫ی ئه‌و س��نوره‌مان‬ ‫ده‌بێ��ت‪ .‬هاواڵتیان ‌‬

‫مه‌رج نی ‌ه‬ ‫ته‌رمه‌كه‌ خه‌ڵكی‌‬ ‫سنوری‌ چه‌مچه‌ماڵ‬ ‫بێت ڕه‌نگه‌‬ ‫لە‌جێگه‌یه‌كی‌‬ ‫دوره‌وه‌‬ ‫هێنابێتیان‌و‬ ‫له‌و جێگه‌یه‌‬ ‫فڕێدرابێت‬

‫ئاگاداركردوه‌ هه‌ر كه‌س��ێك خزمێك یا‬ ‫ێ سه‌روشوێنه‌‪ ،‬ده‌توانن بێن‬ ‫ی ب‌‬ ‫كه‌سێك ‌‬ ‫ی الشه‌ك ‌ه بكه‌ن‪ .‬دیار‌ه مه‌رج نی ‌ه‬ ‫سه‌یر ‌‬ ‫ته‌رمه‌كه‌ خه‌ڵكی‌ س��نوری‌ چه‌مچه‌ماڵ‬ ‫ی دوره‌و‌ه‬ ‫بێت‪ .‬ڕه‌نگ�� ‌ه لە‌جێگه‌یه‌ك�� ‌‬ ‫هێنابێتی��ان‌و له‌وجێگه‌ی ‌ه فڕی درابێت‪.‬‬ ‫لێكۆڵین��ه‌و‌ه لە‌روداوه‌ك�� ‌ه به‌رده‌وامه‌‌و‬ ‫ی دادوه‌رین‪ ،‬تا بزانین‬ ‫ی پزیشك ‌‬ ‫چاوه‌ڕێ ‌‬ ‫ی كوژراوه‌‌و چه‌ند ڕۆژه‌ له‌وجێگه‌ی ‌ه‬ ‫به‌چ ‌‬ ‫ی‬ ‫فڕێدراوه‌‪ .‬هه‌روه‌ها بڕیاره‌ پش��كنین ‌‬ ‫ی بۆ بكرێت"‪.‬‬ ‫دن ئه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫ئه‌ی��وب حه‌م��ه‌ غه‌ری��ب جێگ��ر ‌‬ ‫ی چه‌مچه‌ماڵ‬ ‫ی ته‌ندروس��ت ‌‬ ‫به‌ڕێوه‌به‌ر ‌‬ ‫ی ڕاگه‌یان��د‬ ‫له‌وباره‌ی��ه‌وه‌ به‌ئاوێن��ه‌ ‌‬ ‫ی بنكه‌ی‌ پۆلیس��ه‌و‌ه ته‌رمه‌ك ‌ه‬ ‫"له‌رێگه‌ ‌‬ ‫ڕه‌وان�� ‌هی‌ نه‌خۆش��خانه‌كه‌مان كراوه‌‪.‬‬ ‫به‌شێكی‌ زۆری‌ جه‌س��ته‌ی‌ له‌پشته‌و‌ه‬ ‫س��وتێنراوه‌‪ ،‬هه‌ردو قاچی‌ شكینراوه‌‌و‬ ‫ی‬ ‫ی پزیشك ‌‬ ‫ناناس��رێته‌وه‌‪ .‬دواتر ڕه‌وان ‌ه ‌‬ ‫ی ك��راوه‌ بۆ‬ ‫ی س��لێمان ‌‬ ‫ی داوه‌ر ‌‬ ‫داوه‌ر ‌‬ ‫لێكۆلینه‌وه‌"‪.‬‬

‫تایبەت‬

‫)‪ )595‬سێشه‌ممه‌ ‪2017/10/3‬‬

‫ ‬

‫هه‌مو شتێک له‌باره‌ی کوردستان‌و عێراقه‌وه‌‬

‫‪9‬‬

‫ئه‌م الپه‌ڕه‌یه‌ به‌سپۆنسه‌ری رێکخراوی‬ ‫راگه‌یاندن له‌هه‌ماهه‌نگی‌‌و گواستنه‌وه‌‪،‬‬ ‫ئه‌کادیمیای راگه‌یاندنی ئه‌ڵامنی‬

‫‪www.niqash.org‬‬

‫فشاری‌ ده‌ره‌كی‌‌و ته‌بای ‌ی ناوخۆیی‌‬

‫ریفراندۆم ده‌نگه‌ رازی‌‌و ناڕازییه‌كان ‌ی كوردستان ‌ی یه‌كخست‬ ‫نیقاش‪ ،‬هه‌ستیار قادر‬ ‫ئه‌و ریفراندۆمه‌ی‌ له‌س��ه‌ر ئاس��تی‌ ده‌ره‌و‌ه‬ ‫هه‌ڕه‌ش��ه‌ی‌ هێنایه‌ س��ه‌ر هه‌رێم‪ ،‬پێده‌چێت‬ ‫بۆ ناوخۆی‌ كوردستان ببێته‌ مایه‌ی‌ ته‌بایی‌‌و‬ ‫یه‌كڕیزی‌ هاواڵتیان‌و هێزه‌ سیاسییه‌كان‪.‬‬ ‫هێش��تا ئاهه‌نگێرانی‌ هاواڵتیانی‌ هه‌رێم ‌ی‬ ‫كوردستان نه‌وه‌س��تابو له‌دوای‌ ئه‌نجامدانی‌‬ ‫ریفراندۆمی‌ سه‌ربه‌خۆیی هه‌رێمی‌ كوردستان‬ ‫كاتێك لە‌‪26‬ی‌ ئه‌یل��ول‌و ته‌نیا رۆژێك دوای‌‬ ‫ئه‌نجامدان��ی‌ پرۆس��ه‌كه‌ حه‌ی��ده‌ر عه‌بادی‌‬ ‫سه‌رۆك وه‌زیرانی‌ عێراق یه‌كه‌م كاردانه‌وه‌ی‌‬ ‫چ��وار خاڵ��ی‌ ك��رداری‌ به‌رامب��ه‌ر هه‌رێم‬ ‫ده‌ستپێكرد كه‌ دیارترینیان راده‌ستكردنه‌وه‌ی‌‬ ‫هه‌ردو فڕۆكه‌خانه‌ی‌ نێوده‌وڵه‌تی‌ س��لێمانی‌‌و‬ ‫هه‌ولێر بو به‌ده‌س��ه‌اڵتی‌ فڕۆكه‌وانی‌ مه‌ده‌نی‌‬ ‫عێراق‌و داخستن‌و راده‌ستكردنه‌وه‌ی‌ سه‌رجه‌م‬ ‫ده‌روازه‌ سنورییه‌‌وش��كانییه‌كانی‌ هه‌رێم بو‬ ‫له‌گه‌ڵ واڵتانی‌ دراوسێی‌ عێراقدا‪.‬‬ ‫ئه‌و كاردانه‌وه‌یه‌ له‌پاش چه‌ندین هۆشداریی‌‬ ‫هات ك��ه‌ حكومه‌ت��ی‌ ناوه‌ندی‌ ئاڕاس��ته‌ی‌‬ ‫هه‌رێمی‌ كوردس��تانی‌ كرد به‌ر له‌ئه‌نجامدانی‌‬ ‫ریفراندۆم بۆ هه‌ڵوه‌شاندنه‌وه‌ی‌ ئه‌و پرۆسه‌یه‌‬ ‫كه‌ ناوه‌ند به‌هه‌وڵێكی‌ "ناده‌ستوری‌" ده‌زانێت‬ ‫بۆ پارچه‌پارچه‌كردنی‌ عێراق ‪.‬‬ ‫ئێواره‌ی‌ رۆژی‌ چوارشه‌ممه‌ كۆمیسیۆنی‌‬ ‫ب��ااڵی‌ س��ه‌ربه‌خۆی‌ هه‌ڵبژاردن‌و راپرس��ی‌‬ ‫ئه‌نجامی‌ فه‌رمی‌ به‌رایی‌ ده‌نگدانی‌ راپرس��ی‌‬ ‫رۆژی‌ ‪25‬ی‌ ئه‌یلول��ی‌ راگه‌یان��دو تیای��دا‬ ‫(‪ )%92.73‬ده‌نگده‌ران كه‌ ژماره‌یان له‌سه‌رو‬ ‫‪ 3‬ملیۆن‌و ‪ 305‬هه‌زار كه‌س��ه‌وه‌ بو ده‌نگیان‬ ‫به‌به‌ڵێ‌ داوه‌‪.‬‬ ‫ئه‌م��ه‌ یه‌كه‌مینج��اره‌ ل��ه‌دوای‌ س��اڵی‌‬ ‫‪1991‬ه‌وه‌ ك��ه‌ كوردس��تان له‌ژێر ده‌س��تی‌‬ ‫رژێمی‌ به‌ع��س هاتوەت��ه‌ ده‌ره‌وه‌‪ ،‬خه‌ڵكی‌‬ ‫كوردستان له‌پرۆس��ه‌یه‌كدا ئاوها یه‌كده‌نگ‌و‬ ‫ته‌با بن‪ ،‬چونكه‌ هه‌رچی‌ بابه‌تی‌ دیكه‌ هه‌یه‌‬ ‫له‌كوردستان به‌ره‌ی‌ نه‌یارو دژ‪ ،‬ده‌نگه‌كانیان‬ ‫له‌یه‌كه‌وه‌ نزیكه‌‪.‬‬ ‫له‌یه‌ك��ه‌م په‌یامیدا له‌پ��اش ئه‌نجامدانی‌‬ ‫ریفران��دۆم ك��ه‌ چه‌ن��د خوله‌كێ��ك پاش‬ ‫رایگه‌یاندنی‌ بڕیاره‌كانی‌ حكومه‌تی‌ ناوه‌ندی‌‬ ‫هات مه‌س��عود بارزانی‌ س��ه‌رۆكی‌ هه‌رێمی‌‬ ‫كوردستان به‌ئاڕاسته‌یه‌كی‌ نه‌رمتر له‌وتاره‌كانی‌‬ ‫به‌ر له‌ریفراندۆم دواو رایگه‌یاند "ئه‌وه‌ی گه‌لی‬ ‫كوردستان لە‌‪25‬ـی ئه‌یلول بڕیاری لێدا‪ ،‬تاوان‬ ‫نییه‌و دژی هیچ به‌ڵگه‌نامه‌یه‌كی نێوده‌وڵه‌تی‬

‫نییه‌‪ ،‬كوردستانیش چوە ناو قۆناغێكی نوێی‬ ‫جیاواز له‌قۆناغه‌كانی پێشوتر"‪.‬‬ ‫بارزان��ی‌ وتیش��ی "داوا له‌به‌ڕێز حه‌یده‌ر‬ ‫عه‌ب��ادی‌و هه‌مو هێ��زو الیه‌نه‌كانی عێراقی‬ ‫ده‌ك��ه‌م‪ ،‬ئه‌وانه‌ی بڕوای��ان به‌گفتوگۆ هه‌یه‌‬ ‫ده‌رگای حیوار دانه‌خه‌ن"‪.‬‬ ‫ئه‌و داوایه‌ی‌ بارزانی‌ له‌پاش ئه‌وه‌ هات كه‌‬ ‫حكومه‌تی‌ ناوه‌ندی‌ هاوپه‌یمانی‌ نیش��تیمانی‌‬ ‫ش��یعه‌كان كه‌ زۆرینه‌ی‌ ده‌سه‌اڵتیان له‌به‌غدا‬ ‫به‌ده‌سته‌ ره‌تیان كرده‌وه‌ له‌سه‌ر ریفراندۆمی‌‬ ‫هه‌رێمی‌ كوردس��تان دانوستان له‌گه‌ڵ كورد‬ ‫بك��ه‌ن كه‌ ئ��ه‌وه‌ش ئاماژه‌یه‌ ب��ۆ دابڕانێك‬ ‫له‌په‌یوه‌ندی‌ نێوانیادا كه‌ له‌ساڵی‌ ‪ 2003‬ه‌وه‌‬ ‫ئه‌وه‌ یه‌كه‌مجاره‌ بگاته‌ ئه‌و ئاسته‌‪.‬‬ ‫به‌اڵم یه‌كه‌م وه‌اڵمی‌ ئه‌نجومه‌نی‌ نوێنه‌رانی‌‬ ‫عێ��راق رۆژی‌ چوارش��ه‌ممه‌ی‌ راب��ردو ب��ۆ‬ ‫ریفراندۆم ئ��ه‌وه‌ بو كه‌ دان به‌ئه‌نجامه‌كانیدا‬ ‫نانێن‌و س��ه‌ره‌ك وه‌زیرانیان ده‌ستكراوه‌ كرد‬ ‫بۆ ئه‌وه‌ی‌ رێوش��وێنی‌ پێویس��ت به‌رامبه‌ر‬ ‫هه‌رێمی‌ كوردس��تان بگرێته‌ ب��ه‌ر‪ ،‬ئه‌مه‌ش‬ ‫مه‌ترس��ی‌ گرژبونی‌ زیات��ری‌ بارودۆخه‌كه‌ی‌‬ ‫لێده‌كه‌وێته‌وه‌‪.‬‬ ‫عه‌ب��دواڵ زه‌یدی‌ به‌رپرس��ی دۆس��یه‌ی‌‬ ‫كوردی‌ له‌هاوپه‌یمانی‌ نیش��تیمانی‌ شیعه‌كان‬ ‫به‌"نیقاش"ی وت "ئێمه‌ دانوس��تان له‌س��ه‌ر‬ ‫ده‌ره‌نجامه‌كان��ی‌ ریفراندۆمی‌ س��ه‌ربه‌خۆی‬ ‫هه‌رێم��ی‌ كوردس��تان ناكه‌ی��ن‌و پێ��ش‬ ‫ئه‌نجامدانیشی ئه‌وه‌مان پێ وتون‌و پێشتریش‬ ‫به‌وه‌فدی‌ كوردیمان وتوە دانوس��تانی‌ پێش‬ ‫ریفران��دۆم جیاواز ده‌بێ��ت له‌قۆناغی‌ دوای‌‬ ‫ئه‌نجامدانی‌ ئه‌و پرۆسه‌یه‌"‪.‬‬ ‫زه‌یدی‌ مه‌رجی‌ ش��یعه‌كانی‌ بۆ كردنه‌وه‌ی‌‬ ‫ده‌رگای‌ گفتوگۆ له‌س��ه‌ر كورد ئاشكراكردو‬ ‫وتی‌ "ب��ۆ ده‌س��تپێكردنه‌وه‌ی‌ دانوس��تان‬ ‫ده‌بێ��ت هه‌رێم��ی‌ كوردس��تان ده‌ره‌نجامی‌‬ ‫ریفراندۆم‌و پاشكه‌وته‌كانی‌ هه‌ڵبوه‌شێنێته‌وه‌‬ ‫تا س��ه‌رله‌نوێ ده‌ست پێ بكه‌ینه‌وه‌ ئه‌گه‌رنا‬ ‫ده‌ستگرتن به‌و پرسه‌وه‌ هه‌رێم توشی دابڕانی‌‬ ‫ناوخۆی ده‌كات"‪.‬‬ ‫گوش��اری‌ ناوخۆی��ی بۆ س��ه‌ر هه‌رێمی‌‬ ‫كوردس��تان ته‌نی��ا ده‌رهاویش��ته‌ی‌‬ ‫ده‌ره‌نجامی‌ ئه‌و ریفراندۆمه‌ نه‌بو كه‌پێش��تر‬ ‫به‌ش��ێك له‌واڵتان��ی‌ دراوس��ێ‌و ئه‌وروپاو‬ ‫ئه‌مه‌ریكاش هه‌وڵ��ی‌ راگرتنیاندا بێ ئه‌وه‌ی‌‬ ‫ئه‌ڵته‌رناتیڤه‌كانیان له‌الی‌ به‌رپرس��انی‌ كورد‬ ‫گونجاوبێت بۆ دواخستنی‌‪.‬‬ ‫ئێ��ران‌و توركیا كه‌ زۆرتری��ن په‌یوه‌ندی‌‬ ‫بازرگانیان له‌گه‌ڵ هه‌رێمی‌ كوردس��تان هه‌یه‌‬

‫له‌ئه‌نجامدانی‌ پرۆسه‌كه‌ رایگه‌یاند كه‌ به‌به‌ڵێ‬ ‫ده‌نگ بۆ سه‌ربه‌خۆیی ده‌دات‪.‬‬ ‫بزوتنه‌وه‌ گۆڕان��ی كه‌ ده‌نگه‌ده‌رانی‌ خۆی‌‬ ‫سه‌رپش��ك كرد له‌و ده‌نگدانه‌‪ ،‬به‌اڵم عومه‌ر‬ ‫س��ه‌ید عه‌لی رێكخه‌ری‌ گش��تی‌ بزوتنه‌وه‌ی‌‬ ‫گۆڕان له‌كاتی‌ به‌ش��داریكردنی‌ له‌ده‌نگداندا‬ ‫له‌به‌ره‌به‌یان��دا وتی‌ "ده‌نگم ب��ۆ به‌ڵێیه‌ بۆ‬ ‫س��ه‌ربه‌خۆیی"‪ .‬ئه‌م��ه‌ش وه‌ك هێمایه‌ك بو‬ ‫بۆ هاندانی‌ الیه‌نگرانی‌ بزوتنه‌وه‌كه‌ی‌ به‌وه‌ی‌‬ ‫ده‌نگ به‌به‌ڵێ‌ بده‌ن‪.‬‬ ‫ئه‌و حیزبه‌نه‌ی‌ له‌گه‌ڵ ریفراندۆمدا نه‌بون‪،‬‬ ‫دواجار بڕیاریاندا "له‌پێناو س��ه‌ربه‌خۆیی"دا‬ ‫كۆده‌نگ��ی‌ له‌گ��ه‌ڵ الیه‌نه‌كان��ی‌ دیك��ه‌‬ ‫هه‌ڵبژێرن‪.‬‬ ‫ساماڵ عه‌بدواڵ ئه‌ندامی‌ جڤاتی‌ نیشتیمانی‌‬ ‫بزوتنه‌وه‌ی‌ گۆڕان به‌"نیقاش"ی وت "ئێس��تا‬ ‫گۆڕان له‌گفتوگۆیه‌كی‌ ناوخۆییدایه‌ سه‌باره‌ت‬ ‫به‌ئاین��ده‌ی‌ هه‌رێم له‌پ��اش ریفراندۆم به‌اڵم‬ ‫سورین له‌سه‌ر راكانمان له‌یاسای‌ سه‌رۆكایه‌تی‌‬ ‫هه‌رێم‌و چاكس��ازی‌ له‌حكومه‌تداو سازش��ی‌‬ ‫له‌س��ه‌ر ناكه‌ین‌و كێشه‌ ناوخۆییه‌كان‌و پرسه‌‬ ‫نیش��تیمان جیاوازن‌و دژی‌ ئه‌و هه‌ڕه‌شانه‌ین‬ ‫ك��ه‌ به‌ه��ۆی‌ ریفراندۆمه‌وه‌ ده‌كرێته‌ س��ه‌ر‬ ‫هه‌رێم"‪.‬‬ ‫پێده‌چێ��ت هه‌ڕه‌ش��ه‌ی‌ ده‌ره‌ك��ی‌ الیه‌نه‌‬ ‫كوردییه‌كان له‌یه‌كت��ر نزیك بكاته‌وه‌ ئه‌گه‌ر‬ ‫به‌ش��ێوه‌یه‌كی‌ رێژه‌یی��ش بێ��ت به‌وپێیه‌ی‌‬ ‫مه‌ترسی ئه‌و پرسه‌ له‌پرسی كێشه‌ ناوخۆییان‬ ‫گه‌وره‌تره‌‪.‬‬ ‫محه‌مه‌د ئیلخانل��ی ئه‌ندامی‌ ئه‌نجومه‌نی‌‬

‫بااڵی‌ ریفراندۆم پێیوایه‌ كه‌ ریفراندۆم الیه‌ن ‌ه‬ ‫ناكۆكه‌كانی‌ هه‌رێمی‌ كوردس��تانی‌ له‌س��ه‌ر‬ ‫به‌ڵێ بۆ س��ه‌ربه‌خۆیی كۆكرده‌وه‌ به‌تایبه‌ت‬ ‫گۆڕان��ی‌ هه‌ڵوێس��تی‌ بزوتن��ه‌وه‌ی‌ گۆڕان‌و‬ ‫كۆمه‌ڵی‌ ئیسالمی‌‪.‬‬ ‫ئیلخانل��ی به‌"نیقاش"ی وت "پێش��بینی‌‬ ‫ده‌كه‌ین دۆخی‌ ناوخۆی‌ هه‌رێمی‌ كوردستان‌و‬ ‫په‌یوه‌ن��دی‌ نێ��وان الیه‌ن��ه‌ سیاس��ییه‌كان‬ ‫له‌پاش ریفران��دۆم به‌ره‌و ئه‌رێنی‌‌و باش��تر‬ ‫ب��ڕوات به‌تایبه‌ت كه‌ ریفران��دۆم هه‌نگاوێكه‌‬ ‫بۆ كۆكردنه‌وه‌ی‌ الیه‌ن��ه‌ ناكۆكه‌كان‌و خاڵی‌‬ ‫هاوبه‌شی نێوانیانه‌"‪.‬‬ ‫نه‌ك ه��ه‌ر الیه‌ن��ه‌كان‪ ،‬به‌ڵك��و خه‌ڵكی‌‬ ‫كوردس��تانیش ك��ه‌ له‌س��ه‌ر ت��ۆڕه‌‬ ‫كۆمه‌اڵیه‌تییه‌كان رای‌ جی��اوازو پێچه‌وانه‌ی‌‬ ‫زۆریان تێدایه‌‪ ،‬رۆژی‌ ریفراندۆم هه‌مو خه‌ڵكه‌‬ ‫ناڕازییه‌كانیش له‌بنكه‌كانی‌ ده‌نگدانه‌وه‌ وێنه‌ی‌‬ ‫ده‌نگدانی‌ خۆیان باڵوده‌كرده‌وه‌و ش��انازییان‬ ‫ده‌كرد به‌وه‌ی‌ بڕیاریان له‌چاره‌نوسی‌ خۆیان‬ ‫داوه‌‪.‬‬ ‫له‌كاتێكدا گوش��اری‌ واڵتانی‌ دراوس��ێ‌و‬ ‫حكومه‌ت��ی‌ ناوه‌ن��دی‌ ب��ۆ س��ه‌ر هه‌رێمی‌‬ ‫كوردس��تان به‌ه��ۆی‌ پرس��ی ریفراندۆمه‌وه‌‬ ‫زیادیكردوە ئه‌وه‌ی‌ كه‌ دیارنییه‌ ئه‌وه‌یه‌ كورد‬ ‫چۆن مامه‌ڵه‌ به‌ده‌ره‌نجام��ی‌ ریفرانه‌مه‌كه‌وه‌‬ ‫ده‌كات‪.‬‬ ‫رۆمی��ۆ ه��ه‌كاری‌ ئه‌ندام��ی‌ وه‌ف��دی‌‬ ‫دانوس��تكاری‌ ئه‌نجومه‌نی‌ بااڵی‌ ریفراندۆمی‌‬ ‫هه‌رێم��ی‌ كوردس��تان به‌"نیق��اش"ی وت‬ ‫"له‌رۆژانی‌ داهاتو شتی‌ نوێ ده‌رده‌كه‌ون كه‌‬ ‫ئه‌وكات ده‌توانین وێنه‌یه‌كی‌ نوێ بكێش��ین‌و‬ ‫چاوه‌ڕێ��ی‌ ئه‌وه‌ین كه‌ زمانی‌ هه‌ڕه‌ش��ه‌كان‬ ‫له‌سه‌ر ریفراندۆم هێمن ببنه‌وه‌‌و ئاماژه‌كانیش‬ ‫بۆ ئه‌وه‌ن كه‌ دانوستان ده‌ستپێبكاته‌وه‌"‪.‬‬ ‫رۆمیۆ هه‌كاری‌ پێی‌ وایه‌ كارتی‌ دانوستانیش‬ ‫له‌دوای‌ ریفراندۆم گۆڕانكاریی‌ به‌سه‌ردا بێت‌و‬ ‫ریفراندۆمیش به‌مانای‌ ئه‌وه‌نییه‌ سه‌ربه‌خۆیی‬ ‫راده‌گه‌یه‌ندرێت‪.‬‬ ‫تائێس��تا دیار نییه‌ كورد سه‌ره‌تا له‌سه‌ر‬ ‫ده‌ره‌نجام��ی‌ ریفراندۆم گفتوگۆ له‌گه‌ڵ به‌غدا‬ ‫ده‌كات یان هاوكات هه‌نگاو بۆ سه‌ربه‌خۆییش‬ ‫ده‌نێت كه‌ ده‌ره‌نجامه‌كه‌یه‌تی‌‪.‬‬ ‫رۆمیۆ هه‌كاری‌ ده‌ڵێت "سه‌ره‌تا دانوستان‬ ‫له‌گ��ه‌ڵ به‌غ��دا ده‌كه‌ین له‌س��ه‌ر ده‌رنجامی‌‬ ‫ریفران��دۆم‌و كێش��ه‌كانی‌ نێوانم��ان‪ ،‬ئه‌گه‌ر‬ ‫ئه‌وه‌ش كێش��ه‌ی‌ بۆ دروست بێت ئه‌و كاته‌‬ ‫ع��ه‌ره‌ب وته‌نی بۆ هه‌مو روداوێك قس��ه‌ی‌‬ ‫خۆی‌ هه‌یه‌"‪.‬‬

‫دورخس��تنه‌وه‌ی‌ ئێوه‌یدا له‌پۆستی‌ پارێزگار‪،‬‬ ‫ئێوه‌ش راتانگه‌یاند پابه‌ند نابن پێوه‌ی‌‪ ،‬ئه‌ ‌ی‬ ‫ئێستا چی‌؟‬ ‫نه‌جمه‌دین كه‌ری��م‪ :‬ئه‌نجومه‌نی‌ پارێزگای‌‬ ‫كه‌ركوك‌و س��ه‌رۆكایه‌تی‌‌و حكومه‌تی‌ هه‌رێم‌و‬ ‫حزب��ه‌ كوردس��تانیه‌كان‌و یاساناس��ان ئه‌و‬ ‫بریاره‌یان ره‌تكرده‌وه‌ له‌به‌رئه‌وه‌ ئێمه‌ پابه‌ند‬ ‫نابین‪ ،‬دوات��ر له‌ده‌س��توری‌ عێراقدا هاتوە‬ ‫په‌رله‌مان ته‌نیا ده‌س��ه‌اڵتی‌ به‌س��ه‌ر شوێنه‌‬ ‫فیدراڵییه‌كان هه‌یه‌ ئێمه‌ حكومه‌تی‌ خۆجێین‪،‬‬ ‫هه‌روه‌ها له‌یاس��ایی‌ ئه‌نجومه‌نی‌ پارێزگاكان‬ ‫ك�� ‌ه له‌س��اڵ ‌ی ‪ 2008‬ده‌نگی‌ له‌س��ه‌ر دراوه‌‬ ‫ئه‌وه‌ خراوه‌ته‌ڕو كه‌ ت��ه‌واوی‌ برگه‌كانی‌ ئه‌و‬ ‫یاساییه‌ له‌سه‌ر پارێزگاكان جێبه‌جێ‌ ده‌كرێت‬ ‫جگه‌ له‌پارێزگای‌ كه‌ركوك‪ ،‬چونكه‌ به‌یاسای‬ ‫برێمه‌ر كارده‌كات‪ ،‬له‌به‌رئه‌وه‌ نه‌ك په‌رله‌مان‪،‬‬ ‫س��ه‌رۆك وه‌زیران��ی‌ عێراقیش ده‌س��ه‌اڵتی‌‬ ‫البردن ‌ی ئێمه‌ ‌ی نییه‌‪.‬‬ ‫نیقاش‪ :‬ئێوه‌ یه‌كه‌م پارێزگار نین له‌عێراقدا‬ ‫الده‌برێن‪ ،‬به‌اڵم چۆن بڕیاره‌كه‌ به‌سه‌ر ئه‌وانی‌‬ ‫ت��ردا جێبه‌ج��ێ‌ ده‌كرێت‌و به‌س��ه‌ر ئێوه‌دا‬ ‫جێبه‌جێ‌ نه‌كرێت؟‬ ‫نه‌جمه‌دی��ن كه‌ری��م‪ :‬ئ��ه‌و پارێزگارانه‌ی‌‬ ‫له‌پۆس��ته‌كانیان دورخراونه‌ته‌وه‌ ئه‌نجومه‌ن‬ ‫به‌ك��ۆی‌ ده‌ن��گ متمان��ه‌ی‌ لێوه‌رگرتن��ه‌وه‌‬ ‫به‌پێچه‌وانه‌وه‌ ئه‌نجومه‌نی‌ پارێزگای‌ كه‌ركوك‬ ‫به‌كۆی‌ ده‌ن��گ البردنی‌ به‌نده‌ی‌ له‌پۆس��تی‌‬ ‫پارێزگار ره‌تكرده‌وه‌‪.‬‬ ‫نیقاش‪ :‬ئێس��تا به‌غداد ده‌ڵێ��ت ئیمزای‬ ‫ئێوه‌ ناخوات‪ ،‬ئه‌ی‌ چۆن كاروباری‌ هاواڵتیان‬

‫به‌رێوه‌ ده‌چێت؟‬ ‫نه‌جمه‌دین كه‌ریم‪ :‬ئ��ه‌وه‌ وا نییه‌‪ ،‬چونك ‌ه‬ ‫نوێنه‌ری‌ حه‌یده‌ر عه‌بادی‌ س��ه‌رۆك وه‌زیرانی‌‬ ‫عێراق كه‌ س��ه‌ردانی‌ ئه‌نجومه‌نی‌ ریفراندۆمی‌‬ ‫كرد بۆ كۆبونه‌وه‌ له‌گه‌ڵ سه‌رۆكایه‌تی‌ هه‌رێم‌و‬ ‫الیه‌نه‌كان‪ ،‬په‌ش��یمانی‌ خۆیان نیش��انداوه‌‬ ‫له‌ناردن��ی‌ نامه‌ی‌ البردنی‌ ئێمه‌ بۆ په‌رله‌مانی‌‬ ‫عێراق‪.‬‬ ‫نیقاش‪ :‬ئه‌گ��ه‌ر به‌غدا هه‌م��ان هه‌نگاوی‌‬ ‫هه‌رێم��ی‌ كوردس��تانی‌ له‌س��ه‌ر كه‌رك��وك‬ ‫جێبه‌جێكردو بودجه‌و موچه‌ی‌ فه‌رمانبه‌رانی‌‬ ‫بڕی‌‪ ،‬ئێو‌ه چ ‌ی ده‌كه‌ن؟‬ ‫نه‌جمه‌دی��ن كه‌ریم‪ :‬ئه‌گه‌ر ئ��ه‌وه‌ روبدات‬ ‫ئێمه‌ ده‌توانین شاره‌كه‌ به‌رێوه‌ببه‌ین‌و موچه‌ی‌‬ ‫ته‌واوی‌ فه‌رمانب��ه‌ران‌و ده‌زگا ئه‌منیه‌كانیش‬ ‫بده‌ین‪.‬‬ ‫نیق��اش‪ :‬به‌اڵم به‌غداد دۆس��ێی‌ گه‌نده‌ڵی‌‬ ‫ده‌داته‌ پاڵ ئێوه‌‪ ،‬ئێوه‌ ده‌ڵێن چی‌؟‬ ‫نه‌جمه‌دی��ن كه‌ریم‪ :‬ش��ه‌ش س��اڵ‌و نیوه‌‬ ‫پارێزگاری‌ كه‌ركوكم ئه‌و پرس��ه‌ باسنه‌كراوه‌‬ ‫بۆیه‌ دیاره‌ بۆ ئه‌و بابه‌ته‌ پرس��ێكی‌ سیاسیه‌‬ ‫نه‌ك ئیداری‌‪ ،‬دواتر ئه‌وه‌ی‌ ئه‌و تۆمه‌ته‌ داده‌ته‌‬ ‫پاڵ به‌نده‌ له‌س��ه‌ر دزیك��ردن‌و ته‌زویكردن‬ ‫له‌كه‌ركوك به‌ندك��راوه‌‪ ،‬ده‌بوایه‌ ئه‌مه‌ به‌ندی‌‬ ‫هه‌تاهه‌تایی بێت نه‌ك بكرێته‌ په‌رله‌مانتار‪.‬‬ ‫نیق��اش‪ :‬كه‌واته‌ تاك��ه‌ی‌ وه‌ك پارێزگاری‌‬ ‫كه‌ركوك ده‌مێننه‌وه‌؟‬ ‫نه‌جمه‌دی��ن كه‌ریم‪ :‬تاك��و كه‌ركوكییه‌كان‬ ‫منیان قبوڵ بێت ناچمه‌ ژێر هیچ فش��ارێك‌و‬ ‫له‌پۆستی‌ پارێزگار ده‌مێنمه‌وه‌‪.‬‬

‫دەنگدان لەکەرکوک‬ ‫هه‌مان رۆژی‌ ئه‌نجامدانی‌ ریفراندۆم ناڕه‌زایی‬ ‫خۆیان دژ به‌و پرس��ه‌یه‌ راگه‌یاند ئه‌وه‌ جگه‌‬ ‫له‌ئاماژه‌ به‌داخس��تنی‌ س��نوری‌ ئاسمانی‌‌و‬ ‫وشكانی به‌روی‌ هه‌رێمدا‪.‬‬ ‫ره‌جه‌ب ته‌ی��ب ئه‌ردۆغان س��ه‌ركۆماری‌‬ ‫توركی��ا له‌یه‌كه‌م كاردانه‌وه‌ی��دا وتی‌ "قفڵی‌‬ ‫هه‌نارده‌ی‌ نه‌وتی‌ هه‌رێمی‌ كوردس��تان له‌الی‌‬ ‫ئێمه‌یه‌ ك��ه‌ ئێمه‌ بیگرین��ه‌وه‌ بزانین ئه‌وان‬ ‫(هه‌رێم) نه‌وت به‌كێ ده‌فرۆشن"‪.‬‬ ‫ئ��ه‌وه‌ی‌ مه‌ترس��ی س��ه‌ر هه‌رێم��ی‌‬ ‫له‌گۆشه‌گیریی‌ زیاتركرد هه‌ماهه‌نگی‌ عێراق‌و‬ ‫ئێ��ران‌و توركیایه‌ له‌و س��زایانه‌ی‌ كه‌ بڕیاره‌‬ ‫ناوه‌ن��د ل��ه‌دژی‌ بیگرێته‌ب��ه‌ر به‌تایبه‌ت كه‌‬ ‫هه‌مان رۆژی‌ راگه‌یاندنی‌ بڕیاره‌كه‌ی‌ عه‌بادی‌‬ ‫س��وپای‌ عێ��راق‌و توركی��ا ب��ۆ یه‌كه‌مجار‬ ‫له‌دوای‌ س��اڵی‌ ‪2003‬ه‌وه‌ مانۆڕی‌ سه‌ربازیی‌‬ ‫هاوبه‌شیان له‌ناوچه‌ی‌ س��لۆپی هاوسنوری‌‬ ‫هه‌رێم ئه‌نجامدا‪.‬‬ ‫سه‌فین دزه‌یی‌ وته‌بێژی‌ حكومه‌تی‌ هه‌رێم‬ ‫ئه‌و راپرس��ییه‌ به‌مافێك��ی‌ ره‌وای‌ خه‌ڵكی‌‬ ‫كوردس��تان ده‌زانێ��ت‌و هی��واداره‌ واڵتانی‌‬ ‫دراوسێ‌ هیچ كاردانه‌وه‌یه‌كی‌ نه‌رێنیان نه‌بێت‪،‬‬ ‫له‌و روەوه‌ به‌"نیقاش"ی‌ وت "سزای‌ به‌كۆمه‌ڵی‌‬ ‫ئه‌و واڵتانه‌ به‌رامبه‌ر بە‌هه‌رێمی‌ كوردس��تان‬ ‫ب��ه‌ڕه‌وا نازانین‌و هیوادارین ئه‌و هه‌ڕه‌ش��انه‌‬ ‫نه‌كه‌ونه‌ بواری‌ جێبه‌جێكردنه‌وه‌"‪.‬‬ ‫س��ه‌فین دزه‌یی به‌دوری‌ ده‌زانێت واڵتانی‌‬ ‫دراوس��ێ كار بۆ ئه‌وه‌ بك��ه‌ن هه‌رێم بكه‌نه‌‬ ‫دورگه‌یه‌ك��ی‌ داخ��راو به‌و پێی��ه‌ی‌ به‌وته‌ی‌‬ ‫ئه‌و به‌رژه‌وه‌ندی‌ ئابوری‌‌و ئه‌منی‌‌و سیاس��ی‌‬

‫له‌گه‌ڵ هه‌رێم هه‌یه‌‪ ،‬به‌اڵم پێش��بینی‌ ده‌كات‬ ‫گۆڕانكاری‌ له‌هه‌ڵوێستی‌ سیاسی‌ نێوان هه‌رێم‌و‬ ‫هه‌ردو واڵتی‌ داوسێیان روبدات به‌ئاڕاسته‌ی‌‬ ‫ئاڵ��ۆزی‌ كه‌ جیاوازبێت له‌و په‌یوه‌ندیه‌ی‌ به‌ر‬ ‫لە‌ئه‌نجامدانی‌ ریفراندۆم هه‌بوە‪.‬‬ ‫ده‌ره‌نجامی‌ ریفراندۆم له‌س��ه‌ر ئاس��تی‌‬ ‫ده‌ره‌وه‌ی‌ سنوری‌ هه‌رێم گوشاری‌‌و هه‌ڕه‌شه‌ی‌‬ ‫سیاس��ی‌ لێكه‌وت��ه‌وه‌‪ ،‬ب��ه‌اڵم له‌ناوخ��ۆدا‬ ‫هاوكێش��ه‌ی‌ په‌یوه‌ندی‌ نێوان خه‌ڵك‌و الیه‌نه‌‬ ‫سیاسییه‌كانی‌ گۆڕی‌‪.‬‬ ‫جگه‌ له‌كاراكردن��ه‌وه‌ی‌ په‌رله‌مان به‌هۆی‌‬ ‫پرس��ی ریفراندۆمه‌وه‌ له‌پاش وه‌س��تانی‌ بۆ‬ ‫م��اوه‌ی‌ دو س��اڵ ئه‌نجامدانی‌ پڕۆس��ه‌كه‌‬ ‫زۆربه‌ی‌ الیه‌نه‌ سیاس��یه‌كانی‌ هاوهه‌ڵوێست‬ ‫كرد له‌س��ه‌ر ئه‌و پرسه‌ نه‌ته‌وه‌ییه‌ سه‌ره‌ڕای‌‬ ‫بونی‌ ناكۆكی‌ سیاسی‌ توند له‌نێوانیاندا‪.‬‬ ‫له‌هه‌رێمی‌ كوردستان پێنج حیزبی‌ سه‌ره‌كی‌‬ ‫هه‌ن كه‌ زۆرین��ه‌ی‌ په‌رله‌م��ان پێكده‌هێنن‬ ‫(پارت��ی‌ دیموكرات‪ ،‬یه‌كێتی‌ نیش��تیمانی‌‪،‬‬ ‫بزوتن��ه‌وه‌ی‌ گۆڕان‪ ،‬یه‌كگرتوی‌ ئیس�ل�امی‌‪،‬‬ ‫كۆمه‌ڵی‌ ئیسالمی‌) ئه‌م پێنج حیزبە‌بۆ هه‌مو‬ ‫بابه‌ت��ه‌كان رای‌ جیاوازی��ان هه‌یه‌و دانویان‬ ‫پێكه‌وه‌ ناكوڵ��ێ‌‪ ،‬ته‌نانه‌ت بۆ ریفراندۆمیش‬ ‫ه��ه‌ر وابو‪ ،‬پارتی‌‌و یه‌كێتی‌‌و یه‌كگرتو له‌گه‌ڵ‬ ‫ریفران��دۆم بون‪ ،‬گ��ۆڕان‌و كۆمه‌ڵیش پێیان‬ ‫ب��اش ب��و دوا بخرێت‪ ،‬به‌اڵم ك��ه‌ بڕیار درا‬ ‫پرۆس��ه‌كه‌ به‌ڕێوه‌بچێت‪ ،‬هه‌مویان ده‌نگیان‬ ‫یه‌كخست‪.‬‬ ‫كۆمه‌ڵی‌ ئیسالمی‌ كوردس��تان كه‌ داوای‌‬ ‫دواخس��تنی‌ ریفراندۆمی‌ ده‌كرد رۆژێك به‌ر‬

‫وێنه‪ :‬ياكار جالل‬

‫پارێزگار ‌ی كه‌ركوك بۆ نیقاش‪ :‬له‌پۆسته‌كه‌م ده‌مێنمه‌وه‌و‬ ‫واڵتان ‌ی ناوچه‌كه‌ش مامه‌ڵه‌یان له‌گه‌ڵ كۆمار ‌ی كوردستان گونجاو ده‌بێت‬ ‫نیقاش‪ ،‬شااڵو محەمەد‬ ‫نه‌جمه‌دی��ن كه‌ری��م پارێ��زگاری‌ كه‌رك��وك‬ ‫رایده‌گه‌یه‌نێ��ت پابه‌ن��د ناب��ن به‌بڕیاره‌كه‌ی‌‬ ‫په‌رله‌مان��ی‌ عێراقه‌وه‌و ئه‌وه‌ش به‌دور ده‌زانێ‌‬ ‫گرژی‌‌و ئاڵۆزی‌ له‌كه‌ركوكدا روبدات‪.‬‬ ‫رۆژی‌ ‪14‬ی‌ ئه‌یل��ول په‌رله‌مان��ی‌ عێ��راق‬ ‫بڕیاری��دا به‌البردن��ی‌ نه‌جمه‌دی��ن كه‌ری��م‬ ‫له‌پۆس��تی‌ پارێزگای‌ كه‌ركوك‪ ،‬هه‌ر هه‌مان‬ ‫رۆژ سه‌رۆكایه‌تی‌ هه‌رێم‌و الیه‌نه‌ كوردییه‌كان‬ ‫پش��تیوانیان بۆ پارێزگار ده‌ربڕی‌‌و ئه‌ویش‬ ‫رایگه‌یاند پابه‌ند نابێت به‌بڕیاره‌كه‌وه‌‪.‬‬ ‫نه‌جمه‌دی��ن كه‌ری��م له‌چاوپێكه‌وتنێك��ی‌‬ ‫تایبه‌ت��ی‌ "نیق��اش"دا رایده‌گه‌یه‌نێ��ت ئه‌و‬ ‫بڕی��اره‌ی‌ دژی‌ ئه‌و دراوه‌ ته‌واو سیاس��ییه‌و‬ ‫ده‌ش��ڵێت په‌رله‌مانی‌ عێراق‌و حكومه‌ته‌كه‌ی‬ ‫توانای‌ البردنی‌ ئه‌ویان نییه‌‪.‬‬ ‫نیق��اش‪ :‬پرس��یاره‌ س��اده‌كه‌ ئه‌وه‌یه‌‪،‬‬ ‫ئ��ه‌م هه‌مو هه‌اڵیه‌ چییه‌ ئێس��تا له‌كه‌ركوك‬ ‫ده‌گوزه‌رێ‌‪ ،‬بۆچ��ی‌ كه‌ركوك ئه‌وه‌نده‌ ناوی‌‬ ‫دێت؟‬ ‫نه‌جمه‌دین كه‌ریم‪ :‬بزوتنه‌وه‌ی‌ رزگاریخوازی‌‬ ‫كورد به‌ب��ه‌رده‌وام له‌قۆناغ��ه‌ جیاجیاكاندا‬ ‫هه‌وڵیدا كورد به‌ره‌و قه‌واره‌یه‌كی‌ س��ه‌ربه‌خۆ‬ ‫له‌چوارچێ��وه‌ی‌ ده‌وڵ��ه‌ت كۆبكات��ه‌وه‌ كه‌‬ ‫كه‌ركوكیش له‌نێو ئه‌و ده‌وڵه‌ته‌دا بێت‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫له‌دوای‌ دامه‌زراندنی‌ په‌رله‌مانی‌ كوردس��تان‬ ‫ئ��ه‌و داواكاریی��ه‌ په‌ره‌یس��ه‌ند هه‌رچه‌نده‌‬ ‫به‌هۆكاری‌ ناوخۆیی‌و ش��ه‌ڕی‌ نێوان براكان‬

‫نه‌یتوانی ئامانجه‌كه‌ی‌ بپێكێت‪ ،‬به‌اڵم له‌دوا ‌ی‬ ‫كران��ه‌وه‌ی‌ نه‌ته‌وه‌ی‌ كورد ب��ه‌روی‌ واڵتانی‌‬ ‫ده‌ره‌وه‌ پرسی‌ ده‌وڵه‌تبونی‌ نه‌ته‌وه‌ی‌ كوردی‌‬ ‫به‌هێزترك��رد هه‌رچه‌ن��ده‌ هه‌ندێ��ك حزب‌و‬ ‫س��ه‌ركردایه‌تیه‌كی‌ كورد له‌ئێستادا له‌ترسی‌‬ ‫سۆش��یال میدیا نایه‌وێت بڵێ��ن له‌م كاته‌دا‬ ‫له‌گه‌ڵ پرسی‌ س��ه‌ربه‌خۆیی‌ كوردستاندان‪،‬‬ ‫داخه‌كه‌ ئه‌وه‌یه‌ له‌الی‌ هه‌ندێك سه‌ركردایه‌تی‌‬ ‫حزب��ی‌ ملمالنێ��ی‌ حزبی‌ جێگه‌ی‌ پرس��ی‌‬ ‫نه‌ته‌وه‌یی‌ گرتۆته‌وه‌ ئه‌وه‌ش ته‌نیا له‌ ترسی‌‬ ‫هه‌ڕه‌شه‌ی‌ سۆشیال میدیایه‌‪.‬‬ ‫نیق��اش‪ :‬پاش ئه‌وه‌ی‌ بابه‌ت��ی‌ ریفراندۆم‬ ‫له‌كوردس��تان هاته‌ ئاراوه‌‪ ،‬چه‌ند بژارده‌یه‌ك‬ ‫جیاواز خرانه‌ به‌رده‌م سه‌ركردایه‌تی‌ سیاسی‌‬ ‫كورد‪ ،‬بۆچی‌ هی��چ یه‌كێك له‌و بژاردانه‌ الی‌‬ ‫ئێوه‌ په‌سه‌ند نه‌بون؟‬ ‫نه‌جمه‌دین كه‌ریم‪ :‬ئ��ه‌و به‌دیالنه‌ی‌ خرانه‌‬ ‫رو هیچی��ان نوس��راو نه‌ب��ون‪ ،‬ته‌نان��ه‌ت‬ ‫كاتێك س��ه‌ره‌ك وه‌زیرانی‌ عێراقیش باسی‌‬ ‫چاره‌سه‌ری‌ كێشه‌كانی‌ ده‌كرد ئاماژه‌ی‌ به‌وه‌‬ ‫ده‌كرد كه‌ گۆڕانكاری‌ له‌ده‌س��توری‌ عێراقدا‬ ‫بكرێت‪ ،‬ئه‌مه‌ش ئاس��ته‌مه‌‪ ،‬ئێمه‌ ته‌نیا به‌وه‌‬ ‫رازی‌ بوی��ن كه‌ ریفران��دۆم دوا بخه‌ین‪ ،‬به‌و‬ ‫مه‌رجه‌ی‌ كاتی‌ س��ه‌ربه‌خۆیی‌ كوردس��تان‬ ‫دی��اری‌ بكرێ��ت‪ ،‬كه‌ركوكی��ش بێگوم��ان‬ ‫ناسنامه‌یه‌كی‌ كوردستانی‌ هه‌یه‌و چاره‌نوسی‌‬ ‫به‌كوردستانه‌وه‌ گرێدراوه‌‪.‬‬ ‫نیق��اش‪ :‬ئ��ه‌و بارودۆخ��ه‌ی‌ له‌كه‌ركوك‬ ‫هات��ه‌ ئاراوه‌ مه‌ترس��ی‌ هه‌ڵكش��انی‌ گرژی‌‬ ‫لێناكه‌وێت��ه‌وه‌‪ ،‬به‌تایبه‌تی‌ كه‌ باس��ی‌ گرژی‌‬

‫نێوان س��وپاو حه‌شدی‌ شه‌عبی‌‌و پێشمه‌رگه‌‬ ‫ده‌كرێت؟‬ ‫نه‌جمه‌دین كه‌ریم‪ :‬پرسی‌ ریفراندۆم تێكه‌ڵ‬ ‫به‌ پرس��ه‌ س��ه‌ربازییه‌كان نابێ��ت‪ ،‬چونكه‌‬ ‫له‌كه‌ركوك گه‌وره‌ترین گوندی‌ توركماننشین‬ ‫كه‌ گوندی‌ به‌شیر بو پێشمه‌رگه‌ ئازادی‌ كردو‬ ‫دواتر راده‌ستی‌ حه‌ش��دی‌ شه‌عبی‌ كرده‌وه‌‪،‬‬ ‫ئه‌م��ه‌ جگه‌ له‌وه‌ی‌ به‌ش��ێك له‌س��ه‌ركرده‌‬ ‫بااڵكانی‌ حه‌ش��دی‌ شه‌عبی‌ له‌ش��اخه‌كانی‌‬ ‫كوردس��تانه‌وه‌ هاوشانی‌ پێش��مه‌رگه‌ دژی‌‬ ‫س��وپای‌ عێراقی‌ ش��ه‌ڕیان ك��ردوە له‌وانه‌‬ ‫ه��ادی‌ عامری‌‪ ،‬ئه‌م په‌یوه‌ندییه‌ دێرینه‌و ئه‌و‬ ‫تێگه‌یش��تنه‌ی‌ هه‌یه‌ له‌ نێوانماندا كاریگه‌ری‌‬ ‫له‌سه‌ر ئه‌وه‌ ده‌بێت كه‌ پێكدادان له‌ ناوچه‌كه‌‬ ‫ڕو نه‌دات‪.‬‬ ‫نیق��اش‪ :‬به‌اڵم هه‌مو واڵتان��ی‌ ناوچه‌كه‌و‬ ‫به‌ تایب��ه‌ت ئێران توركی��ا ده‌یانوت نابێت‬ ‫ریفراندۆم كه‌ركوك بگرێت��ه‌وه‌‪ ،‬كه‌واته‌ چی‌‬ ‫ده‌كه‌ن؟‬ ‫نه‌جمه‌دی��ن كه‌ریم‪ :‬ئێ��ران‌و توركیا دژی‌‬ ‫ریفراندۆم��ن واته‌ پارێ��زگای‌ كه‌ركوك جیا‬ ‫نه‌كراوه‌ت��ه‌وه‌‪ ،‬دوات��ر ئێمه‌ به‌و به‌رپرس��ه‌‬ ‫بااڵیان��ه‌ی‌ حكومه‌ت��ی‌ ئێرانم��ان وتوه‌ كه‌‬ ‫هاتونه‌ته‌ كوردس��تان كه‌ له‌نه‌خش��ه‌ رێگای‌‬ ‫یه‌كێتی‌ نیش��تمانی‌ كوردستان هاتوه‌ له‌گه‌ڵ‬ ‫سه‌ربه‌خۆیی‌ كوردس��تانین‌و سازشی‌ له‌سه‌ر‬ ‫ناكه‌ین‪ ،‬پێشبینی‌ ده‌كه‌ین دوای‌ دروستبونی‌‬ ‫ده‌وڵه‌تی‌ كۆماری‌ كوردستان واڵتانی‌ دراوسێ‌‬ ‫مامه‌ڵه‌یه‌ك��ی‌ گونجاومان له‌گه‌ڵ بكه‌ن وه‌ك‬ ‫ئ��ه‌وه‌ی‌ له‌كۆماری‌ ئازربا‌یج��ان كردیان كه‌‬

‫نه‌جمه‌دین كه‌ریم‬ ‫خۆیان نه‌ته‌وه‌یی‌ ئازه‌رییان هه‌بو‪.‬‬ ‫نیقاش‪ :‬ئۆپه‌راس��یۆنی‌ كۆنترۆڵكردنه‌وه‌ ‌ی‬ ‫قه‌زای‌ حه‌ویجه‌ ده‌ستی‌ پێكردوە‪ ،‬حكومه‌تی‌‬ ‫عێراقی‌ هه‌ماهه‌نگی‌ له‌گه‌ڵ ئێوه‌ كرد؟‬ ‫نه‌جمه‌دی��ن كه‌ری��م‪ :‬نه‌خێ��ر به‌هی��چ‬ ‫ش��ێوه‌یه‌ك راوێژ به‌ئێمه‌ نه‌كردوە‪ ،‬به‌ته‌واوی‌‬ ‫ئۆپه‌راس��یۆنه‌كه‌ش له‌رۆژهه‌اڵت��ی‌ تكریته‌وه‌‬ ‫ده‌س��تی‌ پێكردوە‪ ،‬به‌اڵم ئ��ه‌و هێزه‌ی‌ ئێمه‌‬ ‫پش��تگریمان كرد ك ‌ه حه‌ش��دی‌ حه‌ویجه‌یه‌‬ ‫به‌شداریان كردوە‪.‬‬ ‫نیق��اش‪ :‬له‌قۆناغه‌كان��ی‌ ت��ری‌‬ ‫كۆنترۆڵكردن��ه‌وه‌ی‌ حه‌ویج��ه‌‪ ،‬پێش��مه‌رگه‌‬ ‫به‌شدار ‌ی ده‌كات؟‬ ‫نه‌جمه‌دی��ن كه‌ری��م‪ :‬گفتۆگ��ۆ له‌گ��ه‌ڵ‬ ‫وه‌زاره‌ت��ی‌ پێش��مه‌رگه‌ی‌ حكومه‌تی‌ هه‌رێم‬ ‫كراوه‌‪ ،‬به‌اڵم تاكو ئێس��تا رێكنه‌كه‌وتون كه‌‬ ‫له‌س��نوری‌ پێش��مه‌رگه‌وه‌ له‌كه‌ركوك شه‌ری‌‬ ‫كۆنترۆڵكردنه‌وه‌ی‌ حه‌ویجه‌ ده‌ست پێبكات‪.‬‬ ‫نیق��اش‪ :‬په‌رله‌مان��ی‌ عێ��راق بڕی��اری‌‬

‫‪10‬‬

‫‪rangalayawene@gmail.com‬‬

‫س‬ ‫ی‬ ‫ح‬ ‫ری جوان به‌رهه‌م شه‌مامی‌‪:‬‬ ‫ی‬ ‫ی هیالكبونی‌‬ ‫هۆكار ‌‬

‫)‪ )595‬سێشه‌مم ‌ه ‪2017/10/3‬‬

‫ی نۆ هه‌زار به‌ندم‬ ‫خاوه‌ن ‌‬

‫قژت‌و چاره‌سه‌ری‌‬

‫ئا‪ :‬مه‌زهه‌ر كه‌ریم‬ ‫ی‬ ‫هونه‌رمه‌ند به‌رهه‌م شه‌مام ‌‬ ‫ی‬ ‫ی به‌ندبێژ ‌‬ ‫ی پانز‌ه ساڵ ‌ه كار ‌‬ ‫ماوه‌ ‌‬ ‫ده‌كات له‌بۆنه‌و ئاهه‌نگه‌كان‌و شه‌و‌ه‬ ‫ی‬ ‫دانیشتنه‌كانداك ئه‌و ده‌ڵێت "زۆربه‌ ‌‬ ‫ی جیاوازن‌و‬ ‫گۆرانیه‌كانم شادین‌و ئاواز ‌‬ ‫ی خۆمم هه‌یه‌"‪.‬‬ ‫نۆ هه‌زار به‌ند ‌‬ ‫به‌ره��ه‌م ڕه‌حم��ان ناس��راو بە‌به‌ره��ه‌م‬ ‫ش��ه‌مامی‌ سه‌باره‌ت به‌ژیانی‌ تایبه‌تی‌ خۆی‌‪،‬‬ ‫وتی‌ "له‌س��اڵی‌ ‪ 1989‬له‌ش��اری‌ سلێمانی‌‬ ‫له‌دای��ك ب��وم‪ ،‬له‌ش��ارۆچكه‌ی‌ ق��ه‌اڵدزێ‌‬ ‫نیش��ته‌جێم‌و س��اڵی‌ ‪ 2005‬یه‌كه‌م گۆڕانیم‬ ‫به‌ناوی‌ كوردستان باڵوكردۆته‌وه‌"‪.‬‬ ‫شه‌مامی‌ كه‌ پێشتر له‌شه‌وه‌ ئاهه‌نگه‌كان‌و‬ ‫ئاهه‌نگی‌ بوك‌و زاوا گۆرانیم وتوه‌‪ ،‬باس له‌وه‌‬ ‫ده‌كات ك��ه‌ ئاره‌زوی‌ كێبڕكێ��ی‌ به‌ندبێژیی‌‬ ‫ده‌كات‌و زۆرب��ه‌ی‌ كات به‌ندبێژی��ی‌ له‌گه‌ڵ‬ ‫هونه‌رمه‌ندانی‌ دیكه‌دا دانیشتن تۆمارده‌كات‪،‬‬ ‫ئه‌و وتی‌ "س��ه‌رجه‌م هونه‌رمه‌ندان هاوڕی‌‌و‬ ‫برای‌ من��ن‌و له‌گ��ه‌ڵ هه‌م��و هونه‌رمه‌ندان‬ ‫گۆرانیم وتووه‌ ته‌نها له‌گه‌ڵ ئه‌و هونه‌رمه‌ندانه‌‬ ‫دانانیش��م كه‌ ڕێ��زی‌ هونه‌ره‌كه‌یان ناگرن‪،‬‬ ‫هون��ه‌ری‌ كوردییان تێكداوه‌ كه‌ پێویس��ته‌‬ ‫هونه‌ری‌ ك��وردی‌ گرنگی‌ پ��ێ بدرێت‌و كار‬ ‫له‌س��ه‌ر ئاوازو به‌رهه‌مه‌ ڕه‌سه‌نه‌كان بكه‌ین‬ ‫وه‌ك هونه‌رمه‌ن��دان نه‌ به‌ده‌س��تی‌ خۆمان‬

‫چه‌ندی��ن هۆكاره��ه‌ن بۆئه‌وه‌ ‌ی قژت‬ ‫بهێ��زو ته‌نك بن ئه‌وانیش بریتین لە‌زۆر‬ ‫ش��ۆردن ‌ی قژ‪ ،‬به‌كار هێنان ‌ی بۆیه‌ ‌ی قژ‪،‬‬ ‫هه‌تاو گه‌رم��ا ‌ی زۆر‪ ،‬زۆر به‌كار هێنان ‌ی‬ ‫موجه‌فیف��ه‌و ئوتو ‌ی قژو‪ ،‬پیس��بون ‌ی‬ ‫ژینگ��ه‌‪ ،‬هه‌م��وو ئه‌مان ‌ه زی��ان به‌قژت‬ ‫ده‌گه‌یه‌نێ��ت وبۆچاره‌س��ه‌ركردنیش‬ ‫ده‌توانیت سود له‌خۆراكی ‌ه سروشتێكان‬

‫وه‌رگری��ت بۆئه‌مه‌ش چه‌ن��د رێگه‌یه‌ك‬ ‫هه‌ی ‌ه له‌وانه‌‪:‬‬ ‫ زیت�� ‌ی زه‌یت��ون‪ .‬زۆر به‌س��ود‌ه‬‫بۆقژ‌و ده‌وڵه‌مه‌ند‌ه به‌ترش ‌ه ئه‌مینێكان‌و‬ ‫ڤیتامین دی‌‪ .‬ده‌توانیت بیده‌ ‌ی له‌قژت‌و‬ ‫‪ 5‬خوله‌ك مه‌س��اج ‌ی پێبكه‌یت‌و پاشان‬ ‫نایلۆنێ��ك له‌س��ه‌ربكه‌و پ��اش ‪ 2‬بۆ‪3‬‬ ‫كاتژمێر بیشۆ‪.‬‬

‫س��ەنتەری میدیکاڵ‪ :‬به‌ختیاری ـ ش��ه‌قامی‌ سه‌ره‌كی‌‬ ‫به‌رامبه‌ری‌ ساڵۆن ئه‌سته‌نبوڵ‬

‫ هێله‌كه‌و ماس��ت‌و زه‌یت�� ‌ی باده‌م‪.‬‬‫ئه‌م س ‌ێ پیكهاته‌ی ‌ه تێكه‌ڵ به‌یه‌ك بكه‌و‬ ‫بۆماوه‌ ‌ی نیو كاتژمێر به‌سه‌رته‌وه‌بێت‌و‬ ‫پاشان بیشۆ‪.‬‬ ‫ ئۆف��ۆگادو به‌پ�� ‌ێ قژه‌ك��ه‌ت‬‫له‌عه‌س��اره‌بده‌و له‌گه‌ڵ زه‌یت ‌ی زه‌یتون‬ ‫تێكه‌ڵ به‌یه‌ك بكه‌و بۆماوه‌ ‌ی ‪ 2‬كاتژمێر‬ ‫بید‌ه له‌سه‌رت‌و دواتر بیشۆ‪.‬‬

‫ژماره‌ ته‌له‌فۆنی‌ ‪0533183536 - 07706581971‬‬ ‫فه‌یسبوك‪medicalclinicsuly :‬‬

‫ریکالم‬

‫پەیجی بەڕێوەبەرێتی گشتی رۆشنبیری‌و هونەری سلێامنی‬ ‫‪www.facebook.com/www.dcysul.org‬‬

‫کاوڕ‬ ‫بارودۆخی مادیت ت��ا ڕاددەیەك‬ ‫باش دەبێ��ت بە‌هۆی کەمکردنەوەی‬ ‫خەرجیی��ە ن��ا پێویس��تەکانت‪،‬‬ ‫ی خۆش به‌سه‌ر ده‌به‌یت‪.‬‬ ‫ماوه‌یه‌ك ‌‬

‫ئاگاداری وەاڵمدانەوەکانت ببە‌و لەبەر‬ ‫شتی هیچ تووڕە مەبە‌چونکە بەو جۆرە‬ ‫زیان بە‌خۆت دەگەیەنیت‪ ،‬یارمەتیدانی‬ ‫خۆشەویس��تەکەت زۆر گرن��گ دەبێت‬ ‫بۆی‌و ئارامی پێدەبەخشێت‪.‬‬

‫دوانه‌‬ ‫دەتەوێت واز ل��ە‌کار کردن بهێنیت‬ ‫بەهۆی ئەو پەستانە زۆرانەی تووشی‬ ‫بویت‪ ،‬پەیوەندی س��ۆزداریت باشتر‬ ‫دەبێت‌و ڕۆژە خۆشەکانت دەگەڕێنەوە‌و‬ ‫هەست بە‌ئارامی دەکەن‪.‬‬

‫له‌ناوی‌ به‌رین"‪.‬‬ ‫وتیش��ی‌ "زۆرتری��ن گۆران��ی‌ به‌ندبێژیم‬ ‫تۆماركردوه‌‌و زۆرینه‌ی‌ ئاوازه‌كان‌و به‌نده‌كان‬ ‫تایبه‌ت��ن به‌خۆم‌و ڕۆژان��ه‌ چه‌ندین كاتژمێر‬ ‫ته‌رخان ده‌كه‌م بۆ كاره‌ هونه‌ریه‌كانم‪ ،‬ئه‌وه‌ش‬ ‫خۆشه‌ویس��تیه‌ بۆ كاره‌كه‌م ك��ه‌ به‌ندبێژیی‌‬ ‫ناو‌و ناوبانگی‌ به‌من به‌خش��یوه‌‌و توانیومه‌‬ ‫جه‌ماوه‌رێك��ی‌ باش له‌س��ه‌رجه‌م چین‌و‬ ‫توێژه‌كان له‌گۆرانیه‌كان��م كۆبكه‌مه‌وه‌‌و‬ ‫وه‌ك سه‌رچاوه‌یه‌كی‌ بژێویی‌‌و داهاتێك‬ ‫كۆبكه‌م��ه‌‌وەو ببێته‌ كاری‌ ڕۆژانه‌م كه‌‬ ‫تا مردن به‌رده‌وام ده‌بم"‪.‬‬ ‫ش��ه‌مامی‌ نه‌یش��ارده‌وه‌ ئ��ه‌و‬ ‫كه‌س��انه‌ی‌ دێنه‌ دانیش��تنه‌كانی‌‬ ‫به‌ندبێژی��ی‌ زۆرینه‌ی��ان گه‌ن��ج‌و‬ ‫ئاره‌زویه‌ك��ی‌ زۆری��ان هه‌ی��ه‌ بۆ‬ ‫هونه‌ری‌ كوردی‌‪ ،‬ئ��ه‌و وتی‌ "بۆ‬ ‫ه��ه‌ر دانیش��تێكی‌ به‌ندبێژیی‌‬ ‫هه‌زار دۆالر وه‌رده‌گرم‌و به‌شی‌‬ ‫موزیك ژه‌نه‌كانش ‌ی لێده‌ده‌م‌و‬ ‫ژماره‌یه‌ك��ی‌ به‌رچ��او له‌كاره‌‬ ‫هونه‌ریه‌كانم له‌س��ه‌ر سیدی‌‬ ‫تۆمارك��ردوه‌و ده‌مه‌وێ��ت‬ ‫وه‌ك خولیای��ه‌ك ك��ۆی‌‬ ‫دانیشتنه‌كانم كۆبكه‌مه‌وه‌‌و‬ ‫هه‌ر كاتێك هه‌وادارێكی‌ كاره‌‬ ‫هونه‌ریه‌كانم داوام لێده‌كات‬ ‫ده‌یبه‌خشم پێیان"‪.‬‬

‫ی بۆ‬ ‫ڕه‌ئوف دوكانی‌ كه‌له‌پور ‌‬

‫ی كورد ده‌كاته‌وه‌‬ ‫هه‌وادارانی‌ كه‌له‌پور ‌‬ ‫ئا‪ :‬مه‌زهه‌ر‬ ‫ڕه‌ئوف خاوه‌نی‌ كه‌له‌پوری‌ كوردستان‬ ‫له‌سلێمانی‌ ماوه‌ی‌ بیست ساڵه‌ سه‌رقاڵی‌‬ ‫كۆكردنه‌وه‌ی‌ به‌رهه‌مه‌ كه‌له‌پوریه‌كانه‌‪ ،‬ئه‌و‬ ‫ده‌ڵێت " هه‌ركه‌سه‌‌و به‌جۆرێك خزمه‌ت‬ ‫ده‌كات من ده‌مه‌ێت له‌ڕێگه‌ی‌ كۆكردنه‌وه‌ی‌‬ ‫به‌رهه‌مه‌ كه‌له‌پوریه‌كانه‌وه‌ خزمه‌تی‌‌و‬ ‫اڵته‌كه‌م بكه‌م"‪.‬‬ ‫ڕه‌ئوف عه‌بدواڵ‪ ،‬سه‌ره‌تا كاری‌ شۆفێری‌‬ ‫ئۆتۆمبیلی‌ خه‌تی‌ ك��رده‌وه‌‌و وه‌ك خولیا ‌ی‬ ‫ژیان��ی‌ له‌ماڵه‌وه‌ به‌رهه‌م��ه‌ كه‌له‌پوریه‌كانی‌‬ ‫پاراس��توه‌‪ ،‬ئه‌و وتی‌ "بڕیارمدا واز له‌كاری‌‬ ‫شۆفێریی‌ بهێنم‌و دوكانێكی‌ كه‌له‌پوری‌ دابنێم‬ ‫له‌بازاڕی‌ شاری‌ س��لێمانی‌‌و یه‌كه‌م هاواڵتیم‬ ‫ئه‌و كاره‌ ده‌كه‌م به‌وش��ێوه‌ فراوانه‌‌و بابه‌ته‌‬ ‫كه‌له‌پوری��ه‌كان كۆده‌كه‌مه‌وه‌‌و ده‌یانپارێزم‌و‬ ‫كۆی��ان ده‌كه‌م��ه‌وه‌‪ ،‬زۆرب��ه‌ی‌ به‌رهه‌م��ه‌‬ ‫كه‌له‌پوریه‌كان نافرۆشمه‌وه‌‌و هه‌ڵمگرتون كه‌‬ ‫كه‌م‌و ده‌گمه‌ن��ن ده‌مه‌وێت دوكانه‌كه‌می‌ پێ‌‬ ‫بڕازێنمه‌وه‌‪ ،‬ڕۆژانه‌ خه‌ڵكی‌ دێنه‌ دوكانه‌كه‌م‌و‬ ‫ده‌یبینن‌و پێی‌ ئاشناده‌بن"‪.‬‬ ‫كاتێ��ك س��ه‌یری‌ دوكانه‌ك��ه‌ی‌ ڕه‌ئوف‬ ‫ده‌كه‌یت چ��اوت بە‌به‌رهه‌م��ه‌ كلتوریه‌كانی‌‬ ‫وه‌ك مه‌نج��ه‌ڵ‌و س��ینی‌‌و ق��اپ‌و كه‌وچك‌و‬ ‫به‌رده‌وری‌‌و ده‌سكوئاون‌و سه‌ماوه‌رو گۆزه‌و‬ ‫دیزه‌و مه‌ش��كه‌و خنجه‌رو ده‌بان‌و هه‌وجاڕو‬ ‫قیاس��ه‌و كوپ��ه‌ی‌ قاورمه‌و دی��زه‌ی‌ ڕۆن‌و‬ ‫قه‌پان‌و پوزه‌وانه‌و متومیرو‌و مێخه‌ك‌و سمڵ‌و‬ ‫ته‌ش��تی‌ حه‌مام‌و تیروكه‌وان‌و نانه‌ش��ان‌و‬ ‫كه‌ن��دوی‌ ئ��اردو چه‌ندی��ن ش��تی‌ دیكه‌ی‌‬ ‫كورده‌واری‌ ده‌كه‌وێت‪.‬‬ ‫ڕه‌ئ��وف وت��ی‌ "هه‌رچ��ی‌ ئ��ه‌و‬ ‫كه‌لوپه‌لە‌كورده‌واریانه‌یه‌ مێژویه‌كی‌ كۆنیان‬ ‫هه‌یه‌ كه‌ له‌دو سه‌د ساڵه‌وه‌ ده‌ستپێده‌كات‬ ‫بۆ چوار س��ه‌د س��اڵ‌و ژماره‌یه‌كیش��یان‬ ‫زۆر ك��ۆن نی��ن‌و زۆرینه‌یان ه��ی مااڵنن‌و‬ ‫ڕۆژانه‌ كۆی��ان ده‌كه‌مه‌وه‌‌و به‌شێكیش��یان‬ ‫له‌جێگه‌كانی‌ دیكه‌ی‌ ده‌ره‌وه‌ی‌ كوردستانه‌وه‌‬ ‫دێ��ن‌و به‌هۆی‌ نزیك��ی‌‌و تێكه‌لی‌ كلتوره‌كان‬ ‫له‌عێراق‌و ئێران‌‌و سوریاوه‌ دێن‌و نرخه‌كانیان‬ ‫جیاوازه‌‌و كڕیاره‌كانیانیش��یان جیاوازه‌ ئه‌و‬

‫گا‬

‫‌ره‌نگاڵه‬

‫قرژاڵ‬ ‫دووربک��ەوەرەوە لە‌دروس��تکردنی‬ ‫کێش��ە‌و ل��ەو ش��وێنانە مەمێنەرەوە‬ ‫ک��ە دڵەڕاوک��ێ‌و قەلەقی��ان تێدایە‪،‬‬ ‫مامەڵەک��ردن بە‌ش��ێوەیەکی میزاجی‬ ‫وادەکات خۆشەویس��تەکەت لێت دوور‬ ‫بکەوێتەوە‪.‬‬

‫كه‌س��انه‌ی‌ ده‌یك��ڕن ئاره‌زوی��ان هه‌یه‌ بۆ‬ ‫كه‌لوپه‌لە‌كورده‌واری��ه‌كان‌و ب��ۆ جوانكاری‌‌و‬ ‫به‌كارهێنانی‌ كاری‌ ڕۆژانه‌یان وه‌ك مه‌نجه‌ڵ‌و‬ ‫قاپ‌و نانه‌ش��انه‌و ش��ه‌ربە‌بۆ پێداویس��تی‬ ‫ڕۆژانه‌ن‌و خه‌ڵكێ��ك ئاره‌زوده‌كات به‌كاریان‬ ‫بهێنێت"‪.‬‬ ‫وتیش��ی‌ "نرخی‌ كه‌لوپه‌له‌كان جیاوازیان‬ ‫هه‌یه‌ مه‌نجه‌ڵێكی‌ مس له‌س��ی‌‌و پێنج هه‌زار‬ ‫دین��اره‌وه‌ ده‌س��تپێده‌كات بۆحه‌فتا هه‌زار‬ ‫دینار‪ ،‬ده‌س��كه‌وان له‌چل هه‌زاره‌ بۆ س��ه‌د‬ ‫هه‌زار دین��ار‪ ،‬نانه‌ش��انیه‌ك به‌پێنج هه‌زار‬ ‫دینارو قاپ‌و كه‌وچك‌و زۆرینه‌ی‌ كه‌لوپه‌كانی‌‬ ‫دیك��ه‌ نرخه‌كانیان جی��اوازه‌‌و به‌پێ‌ جۆرو‬ ‫كۆنی‌‌و ته‌مه‌نی‌ س��اڵه‌كه‌یان جی��اوازە كه‬

‫شێر‬ ‫هەس��ت بە‌ئارام��ی دەکەی��ت‬ ‫لە‌کارەکەتدا‌و توانایەکی باش��ت هەیە‬ ‫بۆ تێگەیشت لە‌ڕاس��تییەکان‪ ،‬خۆت‬ ‫ئەرکەکانی خۆت بەجێ بهێنە‌و پشت‬ ‫بە‌خۆشەویستەکەت مەبەستە‪.‬‬

‫‌به‌رهه‌م��ه‌ زه‌ردك��راوه‌كان له‌عێراقه‌وه‌ دێن‬ ‫وه‌ك جێگ��ه‌ ‌ی م��ۆم‌و بابه‌ت��ی‌ جوانكار ‌ی‬ ‫م��اڵ نرخه‌یان گونج��اوه‌ به‌ه��ۆی‌ كه‌می‌‬ ‫ته‌مه‌نیانه‌وه‌"‪.‬‬ ‫ئاماژه‌شی‌ به‌وه‌ كرد ناسینه‌وه‌ی‌ به‌رهه‌مه‌‬ ‫كه‌له‌پوریه‌كان كارێكی‌ هه‌روا ئاس��ان نیه‌‪،‬‬ ‫ئه‌و وت��ی‌ "ده‌بێت ش��اره‌زایه‌كی‌ باش��ت‬ ‫هه‌بێ��ت تا مێژو س��اڵی‌ ئ��ه‌و كه‌لوپه‌النە‬ ‫بزانیت كه‌ ئه‌مه‌ش چه‌ند س��اڵێكی‌ ده‌وێت‌و‬ ‫به‌ش��ێكی‌ ده‌گه‌ڕێته‌وه‌ ب��ۆ خولیاو حه‌زی‌‬ ‫ئه‌و كه‌س��ه‌ ك��ه‌ زۆركات كه‌س��انێك دێن‬ ‫نازان��ن كه‌لوپه‌لە‌كورده‌واری��ه‌كان جی��ه‌و‬ ‫ده‌بێت بۆیان باس بكه‌م‌و ئاش��نایان بكه‌م‬ ‫به‌كه‌ل‌وپه‌له‌كان"‪.‬‬

‫فه‌‌ریک‬ ‫هەوڵەکانت زیاتر دەبن‌و کەرەستەی‬ ‫پێش��کەوتوو بەکاردەهێنی��ت ب��ۆ‬ ‫بەرەوپێش��بردنی کارەک��ەت‪ ،‬لەگەڵ‬ ‫خۆشەویس��ەکەتدا ئاش��ت ببەرەوە‬ ‫چونکە لە‌ئێس��تادا تۆ زۆر پێویستت‬ ‫بە‌ئەوە‪.‬‬

‫‌ره‌نگاڵه‬

‫‪rangalayawene@gmail.com‬‬

‫)‪ )595‬سێشه‌ممه‌ ‪2017/10/3‬‬

‫ی قادر واز له‌كاسێت فرۆشنت ناهێنێت‬ ‫حاج ‌‬

‫‪11‬‬

‫ته‌مه‌نی‌ ‪ 120‬ساڵه‌ ‪ 50‬ساڵه‌ پیشه‌ی‌ كاسێت ده‌فرۆشێتنه‌‬

‫ئا‪ :‬مه‌زهه‌ر‬ ‫حاجی‌ قادر‪ ،‬كه‌ خاوه‌نی‌ پێنج‬ ‫هه‌زار كاسێتی‌ هونه‌رمه‌ندانه‌‪ ،‬دڵی‌‬ ‫به‌پیشه‌كه‌ی‌ زۆر خۆشه‌و ده‌ڵێت‬ ‫"له‌ساڵی‌ ‪1967‬ه‌وه‌ له‌داره‌سوتاوه‌كه‌ی‌‬ ‫ی سلێمانی‌ خه‌ریكی‌ كاسێت‬ ‫شار ‌‬ ‫فرۆشتنم"‪.‬‬ ‫حاج��ی‌ ق��ادر ده‌روێ��ش به‌دی��ار‬ ‫كاس��ێته‌كانیه‌وه‌ دانیش��تبو‪ ،‬گوێ�� ‌‬ ‫ی‬ ‫له‌گۆرانیه‌كی‌ حه‌س��ه‌ن زیره‌ك ده‌گرت‬ ‫له‌ته‌جیلە‌كۆنه‌كه‌ی��ه‌وه‌ كه‌ ده‌نگی‌ ئه‌و‬ ‫ن��اوه‌ی‌ پڕ ك��رد بوو‪ ،‬ئ��ه‌و به‌وپه‌ڕی‌‬ ‫كه‌یف سازییه‌وه‌ له‌سه‌ر كوردسیه‌كه‌ی‌‬ ‫دانیشتبو قاچی‌ خستبوه‌ سه‌ر قاچی‌‌و‬ ‫جار جارێك پیاوێكی‌ به‌ته‌مه‌ن ده‌هات‌و‬

‫س�ڵ�اوێكی‌ لێده‌كردو هه‌واڵی‌ كاسێت ‌‬ ‫ی‬ ‫گۆرانیبێژانی‌ وه‌ك حه‌س��ه‌ن زیره‌ك‌و‬ ‫مامل��ێ‌‌و خالقییان لێده‌پرس��ی‌‌و مام‬ ‫ق��ادر وه‌اڵم��ی‌ ده‌دانه‌وه‌‪ .‬ئ��ه‌و وتی‌‬ ‫"له‌كاتی‌ هه‌ڵگیرسانی‌ جه‌نگی‌ یه‌كه‌می‌‬ ‫جیهانی��دا له‌دایكبوم‪ ،‬پ��اش ئه‌وه‌ی‌‬ ‫ماوه‌یه‌ك س��ه‌ربازی‌ س��ه‌رده‌می‌ ڕه‌زا‬ ‫شای‌ ئێران بوم‪ ،‬له‌سه‌ربازیی‌ هه‌ڵهاتم‌و‬ ‫له‌رۆژهه‌اڵت��ه‌وه‌ هاتم��ه‌ كوردس��تانی‌‬ ‫باش��ورو ماوه‌یه‌كی‌ زۆر له‌گونده‌كانی‌‬ ‫شارۆچه‌كه‌ی‌ پێنجوێن كاری‌ سه‌رپێیم‬ ‫ده‌كرد‪ ،‬وه‌ك كڕینی‌ ده‌غڵ‌و دان‌و ئاژه‌ڵ‬ ‫فرۆشتن‪ ،‬دواتر له‌س��ااڵنی‌ په‌نجاكاندا‬ ‫له‌پێنجوێ��ن ن��او به‌ناو ده‌س��تم كرد‬ ‫بە‌كاسێت فرۆشتن‌و بیرم كردوه‌ كارێكی‌‬ ‫زۆر ئاس��ان‌و نوێیه‌ ماوه‌یه‌ك به‌رده‌وام‬

‫بوم تا ساڵی‌ شه‌سته‌كان‌و هاتمه‌ شاری‌‬ ‫سلێمانی‌"‪.‬‬ ‫حاج��ی‌ ق��ادر له‌گ��ه‌ڵ هاتن��ی‌ بۆ‬ ‫ش��اری‌ س��لێمانی‌ ماوه‌ی‌ چوار ساڵ‬ ‫له‌مه‌زاتخانه‌ی‌ خواره‌وه‌ ده‌ست ده‌كات‬ ‫به‌كاری‌ كاس��ێت فرۆشتن‪ ،‬به‌اڵم دواتر‬ ‫دێته‌وه‌ مه‌زاتخانه‌ی‌ س��ه‌ره‌وه‌‌و مێزێك‬ ‫داده‌نێت بۆ ڕیزكردنی‌ كاس��ێته‌كانی‌‌و‬ ‫دانانی‌ ته‌جیله‌كه‌ی‌‪ ،‬ئه‌و وتی‌ "س��اڵی‌‬ ‫شه‌س��ت‌و حه‌فت��اكان‌و هه‌ش��تاكان‬ ‫كاره‌كه‌م زۆر باش��بو هه‌ش��ت س��ه‌ر‬ ‫خێزانم پێ‌ به‌خێو ده‌كرد‪ ،‬كه‌ كاسێتێك‬ ‫دینارێك��ی‌ ده‌كرد‌و زۆر ب��اوی‌ بو‪ ،‬تا‬ ‫س��اڵی‌ نه‌وه‌ده‌كان س��ه‌رجه‌م گه‌نج‌و‬ ‫پیرو خ��اوه‌ن ئۆتۆمبی��ل‌و دوكاندارو‬ ‫ش��اری‌‌و الدێی‌ به‌په‌رۆشه‌وه‌ كاسێتیان‬

‫به‌كارده‌هێن��ا‌و فری��ا نه‌ده‌كه‌وت��م‪،‬‬ ‫به‌اڵم ئێس��تا به‌هۆی‌ هاتنی‌ س��یدی‌‌و‬ ‫پێش��كه‌وتنی‌ ته‌كنه‌لۆژی��اوه‌ ب��ازاڕم‬ ‫نه‌ماوه‌‌و چه‌ند كڕیارێكی‌ تایبه‌تی‌ خۆم‬ ‫ڵێمده‌ك��ڕن‪ ،‬به‌اڵم ت��ازه‌ كاری‌ دیكه‌م‬ ‫بۆ ناكرێ��ت‌و ناتوانم هیچی‌ دیكه‌ بكه‌م‬ ‫ب��ه‌رده‌وام ده‌بم له‌س��ه‌ر كاره‌كه‌م تا‬ ‫بتوانم"‪.‬‬ ‫ئام��اژه‌ی‌ ب��ه‌وه‌ش ك��رد زۆرینه‌ی‌‬ ‫كاس��ێته‌كان تایبه‌تین‌و به‌شێوه‌یه‌كی‌‬ ‫زۆرباش پاراس��تونی‌‌و له‌بازاڕ ده‌س��ت‬ ‫ناك��ه‌ون به‌ه��ۆی‌ س��افی‌‌و ڕه‌وان��ی‌‬ ‫ده‌نگه‌كه‌ی��ان‪ ،‬ئ��ه‌و وت��ی‌ "له‌ماڵه‌وه‌‬ ‫ئامێ��ری‌ تۆماركردن��ی‌ تایبه‌تی‌ خۆمم‬ ‫هه‌ی��ه‌و خاوه‌نی‌ پێج هه‌زار كاس��ێتی‌‬ ‫هونه‌رمه‌ندانم‌و زۆربه‌ی‌ كاس��یه‌ته‌كان‬

‫تایبه‌تین‌و به‌شێوه‌یه‌كی‌ سه‌ركه‌وتوانه‌‌و‬ ‫لێزانانه‌ ده‌نگه‌كه‌نیانم له‌به‌رگرتوه‌ته‌وه‌‬ ‫ك��ه‌ س��ه‌رجه‌میان هونه‌رمه‌ن��ده‌‬ ‫دێرینە‌كان‪ ،‬به‌هیچ شێوه‌یه‌ك ئاره‌زوی‌‬ ‫هونه‌رمه‌نده‌ الوه‌كانم نیه‌و نایانناس��م‌و‬ ‫كاسێته‌كانیشیان نافرۆشم كه‌ زۆربه‌ی‌‬ ‫كڕیاره‌كانم كه‌س��انی ده‌ره‌وه‌ی‌ شارن‪،‬‬ ‫هێش��تا گ��وێ‌ له‌كاس��یه‌ت ده‌گرن‌و‬ ‫ئاره‌زویان بۆ هونه‌رمه‌ن��ده‌ كۆنه‌كانی‌‬ ‫كورد هه‌یه‌"‪.‬‬ ‫حاجی‌ ق��ادر گ��وێ لە‌گۆرانیه‌كانی‌‬ ‫ئیبراهی��م تاتڵس��ازو ن��ازم غه‌زالیش‬ ‫ده‌گرێ��ت‌و كاری‌ كڕین‌و فرۆش��تنیان‬ ‫پێ��وه‌ ن��اكات‪ ،‬وه‌ك خولیایه‌ك��ی‌‬ ‫ژیانی‌ ك��ه‌ ی��ادگاری‌ خۆش��ی‌ هه‌یه‌‬ ‫له‌گه‌ڵیان��دا‌و نایه‌وێت له‌ناویان به‌رێت‪،‬‬

‫چه‌ندین كاس��یه‌تی‌ دیكه‌ی‌ عیرفانی‌‌و‬ ‫دینی‌ پاراس��توه‌‌و له‌ب��ازاڕدا نه‌ماون‪،‬‬ ‫ئ��ه‌و وت��ی‌ " كاتێك كاری‌ كاس��ێت‬ ‫فرۆش��تنم ده‌كرد ئه‌و چه‌ند كاسێته‌ی‌‬ ‫ئیبراهیم تاتلس��ازو ن��ازم غه‌زالیم زۆر‬ ‫له‌ال خۆش��بوه‌‪ ،‬كه‌ ده‌نگ‌و ش��ێوازی‌‬ ‫گرتن��ه‌وه‌ی‌ زۆر تایبه‌ت‌و یادگاری‌ ئه‌و‬ ‫هه‌مو ساڵه‌ی‌ بۆ به‌جێ هێشتوم له‌گه‌ڵ‬ ‫كاره‌كه‌م كه‌ س��ااڵنێكی‌ ك��ۆن كاری‌‬ ‫كاسێتی‌ هونه‌رمه‌ندانی‌ فارس‌و تورك‌و‬ ‫عه‌ره‌بم ده‌كرد‪ ،‬به‌س ئێس��تا ئاره‌زوی‌‬ ‫فرۆش��تنیان ناكه‌م‌و بازاڕیان نه‌ماوه‌‪،‬‬ ‫سااڵنی‌ حكومه‌تی‌ عێراقی‌ خه‌ڵكی‌ زیاتر‬ ‫گوێبیستی‌ هه‌بو كه‌ ژماریه‌ك سه‌ربازی‌‬ ‫عێراقی‌ كاس��یه‌ته‌كانیان ده‌برده‌وه‌ بۆ‬ ‫شاره‌كانیان"‪.‬‬

‫فه‌ره‌یدون حه‌مه‌ساڵح‪ :‬كار ‌ه كۆمیدیه‌كان زۆرترین بینه‌ریان هه‌یه‌‬ ‫ئا‪ :‬مه‌زهه‌ر‬ ‫هونه‌رمه‌ند فه‌ره‌یدون حه‌مه‌‬ ‫ساڵح به‌شداری‌ چه‌ندین كار ‌‬ ‫ی‬ ‫شانۆیی‌و دراماو به‌رنامه‌‌و زنجیره‌ی‌‬ ‫ته‌له‌فزیۆنی‌‌و كاری‌ ریكالمی‌ كردوه‌‪،‬‬ ‫ئه‌و ده‌ڵێت "له‌رێگه‌ی‌ شاكاری‌‬ ‫هونه‌ری‌ النه‌وازان‌و چه‌خماخه‌وه‌‬ ‫به‌خه‌ونه‌كه‌م گه‌شتم"‪.‬‬ ‫فه‌ره‌یدون حه‌مه‌س��اڵح س��ه‌باره‌ت‬ ‫به‌نوێتری��ن كاری‌ هونه‌ری‌ به‌ئاوێنه‌ی‌‬ ‫ڕاگه‌یان��د "نوێتری��ن كاره‌كان��م‬ ‫به‌ش��داری‌ كردنم��ه‌ له‌كارێكی‌ نوێی‌‬ ‫به‌رنامه‌ی‌ په‌تریپۆرتی‌ كه‌ناڵی‌ ‪nrt2‬‬ ‫به‌ش��داریكردنم درام��ای‌ لەدرام��ای‌‬ ‫ته‌له‌فزیۆنی‌ كردوه‌ كه‌ له‌سی‌ زنجیره‌‬ ‫پێكهاتوه‌‪ ،‬ب��ه‌اڵم به‌ه��ۆی‌ قه‌یرانی‌‬ ‫داراییه‌وه‌ تا ئێس��تا هی��چ كه‌ناڵێكی‌‬ ‫ته‌له‌فزیۆنی‌ وه‌اڵم��ی‌ نه‌داوینه‌ته‌وه‌‌و‬ ‫ئاماده‌كاری‌ بۆ به‌رهه‌مێكی‌ ش��انۆی‬ ‫ده‌كه‌ین له‌گ��ه‌ڵ هاوڕێیان��م له‌تیپی‌‬ ‫هونه‌ری‌ ڕه‌نگاڵه‌ بۆ ساڵی‌ ئاینده‌"‪.‬‬ ‫ئه‌و وتی‌ " كاری‌ شانۆی‌‌و نواندنی‌‬ ‫تراژیدیام هه‌یه‌و به‌اڵم یه‌هۆی‌ ئه‌وه‌ی‌‬ ‫زۆرتری��ن خه‌ڵ��ك ئ��اره‌زوی‌ كاره‌‬ ‫كۆمیدی��ه‌كان ده‌ك ‌هن‌و به‌هۆی‌ دۆخی‌‬ ‫سیاس��ی‌‌و بارگاوی‌ بون��ی‌ هاواڵتی‌‬

‫ته‌‌رازو‬ ‫هەم��وو وزە‌و تواناکان��ت بە‌یەك‬ ‫ج��ار دەرمەخە چونکە ئەگەری هەیە‬ ‫هاوپیش��ەکانت بەکارت بهێنن‪ ،‬بۆی‬ ‫هەیە دۆخەکە بگۆڕێ��ت بەاڵم دواتر‬ ‫وەك خۆی لێدێتەوە‪.‬‬

‫بە‌سیاسه‌ت نایانه‌وێت بینه‌رو گوێگر ‌‬ ‫ی‬ ‫كاری‌ تراژیدیاب��ن‌و هه‌ربۆی��ه‌ كاره‌‬ ‫كۆمیدیه‌كان زۆرترین بینه‌ریان هه‌یه‌‌و‬ ‫زۆریش دڵخۆش��م كاتێك زه‌رده‌خه‌نه‌‬ ‫بۆس��ه‌ر لێوی‌ هه‌وادارانم ده‌گێڕمه‌وه‌‬ ‫به‌كاره‌ كۆمیدیاكانم"‪.‬‬ ‫وتیش��ی‌ " كاره‌ هونه‌ریه‌كانم��ان‬ ‫ده‌به‌ین��ه‌ هه‌م��و قوژبنێك��ی‌ دونیا‌و‬ ‫ت��ا ئێس��تا كاره‌كانیان له‌س��نوری‌‬ ‫كوردستان‌و س��لێمانیدا بوه‌ به‌هۆی‌‬ ‫ئ��ه‌وه‌ی‌ حكومه‌ت هیچ هاوكاریه‌كمان‬ ‫ن��اكات ته‌نه��ا بۆیه‌كج��ار له‌س��ه‌ر‬ ‫ئه‌ركی‌ خۆم��ان وه‌ك تیپی‌ هونه‌ری‌‬ ‫ڕه‌نگاڵ��ه‌ كارێك��ی‌ ش��انۆی‌ به‌ناوی‌‬ ‫دارستان‌و یاساكه‌ی‌ كه‌ سه‌ركه‌وتنمان‬ ‫به‌ده‌س��تهێنا له‌واڵت��ی‌ ئه‌ڵمانیا بۆ‬ ‫ماوه‌ی‌ چه‌ند ڕۆژێك پێش��كه‌ش كرا‬ ‫به‌س��ه‌ركه‌وتوی‌ تا ئێستا حكومه‌ت‌و‬ ‫وه‌زاره‌ت��ی‌ ڕۆش��نبیری‌ ه��اوكاری‌‬ ‫نه‌كردوین"‪.‬‬ ‫كاری‌ نواندن‌و شانۆ چی‌ پێبه‌خشیوه‌‪،‬‬ ‫فه‌ره‌یدون وتی‌ " هه‌رچه‌نده‌ له‌بنه‌ڕه‌تدا‬ ‫كاره‌ سه‌ره‌كیه‌كه‌م فه‌رمانبه‌رم‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫ش��انۆ زۆر ش��تی‌ به‌من به‌خشیوه‌‪،‬‬ ‫وه‌ك خۆشه‌ویستی‌ له‌ڕاده‌به‌ده‌ری‌ ئه‌و‬ ‫جه‌ماوه‌ره‌ی‌ ده‌چم��ه‌ هه‌ر جێگه‌یه‌ك‬ ‫به‌ڕێزه‌وه‌ ده‌س��تده‌گرن به‌سنگیانه‌وه‌‬ ‫ب��ۆم‪ ،‬ئه‌وه‌ ئه‌و په‌ڕی‌ ده‌س��تكه‌وته‌‬

‫دوپشک‬ ‫تووش��ی ڕوبەڕوبوونەوە‌و ڕکابەری‬ ‫دەبی��ت لە‌کارەکەت��دا‌و کۆتای��ی‬ ‫بە‌سەختی‌و ناخۆشییەکان دەهێنیت‪،‬‬ ‫داوا لە‌خۆشەویس��تەکەت دەکەی��ت‬ ‫لەگەڵتدا بچێتە دەرەوە‪.‬‬

‫بۆ من ك��ه‌ ته‌مه‌نام ده‌ك��رد ڕۆژێك‬ ‫بێت هونه‌رمه‌ندانی‌ هه‌ردو ش��اكاری‌‬ ‫النه‌وازن‌و چه‌خماخه‌ ببینم‪ ،‬به‌اڵم ئه‌و‬ ‫ئه‌كته‌رانه‌ ئێستا هاوڕێی‌ ئازیزی‌ منن‌و‬ ‫په‌یوه‌ندیه‌ك��ی‌ زۆر باش��مان هه‌یه‌و‬ ‫له‌نزیكه‌وه‌ ده‌یانناس��م‪ ،‬ئه‌وه‌ خولیای‌‬ ‫ژیانم بوه‌"‪.‬‬ ‫‌وتیشی‌ "له‌س��ااڵنی‌ ڕابردودا كاری‌‬ ‫ری��كالم ب��ۆ هونه‌رمه‌ن��دان قورس‬ ‫بو‪ ،‬به‌اڵم له‌ئێس��تادا خۆش��به‌ختانه‌‬ ‫هونه‌رمه‌ند ده‌توانێ��ت كاری‌ ریكالم‬ ‫ب��كات‪ ،‬ریكالمی��ش س��یناریۆیه‌و‬ ‫چیرۆكی‌ كورت��ه‌‌و پێویس��ته‌ كاری‌‬ ‫نواندنی‌ بۆ بكرێت كه‌ ئه‌و كاره‌ ته‌نها‬ ‫كاری‌ هونه‌رمه‌نده‌ تا به‌ش��ێوه‌یه‌كی‌‬ ‫س��ه‌ركه‌وت‌و ریكالمه‌ك��ه‌ ئه‌نج��ام‬ ‫بدرێت"‪.‬‬ ‫هونه‌رمه‌ند نه‌ی‌ ش��ارده‌وه‌ شانۆی‬ ‫كۆمیدیای‌ زۆر له‌ال قورس��ه‌ ئه‌وه‌شی‌‬ ‫وت " ش��انۆی‌ كۆمیدی‌ زۆر قورس��ه‌‬ ‫چونك��ه‌ ت��ۆ راس��ته‌وخۆ به‌رامبه‌ر‬ ‫بینه‌ره‌كه‌ت جۆلە‌ده‌كه‌یت‌و ئاخاوتنت‬ ‫ئه‌خه‌یت��ه‌ ب��ه‌ر گوێی��ان زۆر گرانه‌‬ ‫ت��ۆ بتوانیت به‌رامب��ه‌ر بە‌‪ 500‬كه‌س‬ ‫له‌هۆڵیك��داو بیانخه‌یت��ه‌ پێكه‌نین ‪.‬‬ ‫به‌اڵم لەبه‌رده‌م كامێرا ئه‌توانیت چه‌ند‬ ‫باره‌ی بكه‌یته‌وه‌"‪.‬‬

‫که‌‌وان‬ ‫لە‌کۆبوونەوەیەکی گرنگدا بەش��دار‬ ‫دەبیت‌و ئەنجامەکانی لە‌قازانجی تۆدا‬ ‫دەبن‪ ،‬هەست بە‌دڵخۆشییەکی گەورە‬ ‫دەکەی��ت‌و کاتێک��ی خ��ۆش لەگەڵ‬ ‫خۆشەویستەکەتدا بەسەر دەبەیت‪.‬‬

‫گیسک‬ ‫تووشی کۆمەڵیك ڕکابەری دەبیت‬ ‫کە توانا پیشەییەکانت تاقی دەکەنەوە‬ ‫ب��ۆ ڕووبەڕووبوون��ەوە‌و بەجێهێنانی‬ ‫ئەرک��ەکان‪ ،‬پێدەچێ��ت قورس بێت‬ ‫بتوانی��ت لەگەڵ خۆشەویس��تەکەتدا‬ ‫قسە بکەیت‬

‫سه‌‌تڵ‬ ‫پەلەمەک��ە لە‌قس��ەکانتدا‌و ت��ا‬ ‫دەتوانی��ت خ��ۆت ب��ە‌دوور بگ��رە‬ ‫لە‌کەلەڕەقی‌و ڕای خۆت فەرز مەکە‪،‬‬ ‫خۆشەویستەکەت تاقی دەکەیتەوە‌و‬ ‫دەتەوێت بزانیت ئەو بەو جۆرەیە کە‬ ‫تۆ دەتەوێت یان نا‪.‬‬

‫نه‌‌هه‌‌نگ‬ ‫هی��چ سەرکێش��ییەك مەک��ە‬ ‫لە‌کارەکەت��دا بۆ ئەوەی کەس��انی‬ ‫دەوروب��ەرت تووش��ی ن��ا ئومێدی‬ ‫نەکەیت‪ ،‬ئەو هەس��تانە پش��تگوێ‬ ‫مەخ��ە ک��ە پەیوەندیی��ان‬ ‫بە‌خۆشەویستەکەتەوە هەیە‪.‬‬

‫‪12‬‬

‫)‪ )595‬سێشه‌ممه‌ ‪2017/10/3‬‬

‫دیپلۆماسی البەال‬ ‫شۆڕش خالید ئاژگەیی‬ ‫هەڵبژاردنی ئەم سەروتارەی سەرەوە‬ ‫بۆ دەرخس��تنی نیگەرانی ی��ا نائومێد‬ ‫کردنی یا خوا نەخواستە ساردکردنەوەو‬ ‫نانەوەی دڵ��ە راوك��ێ‌و باڵوکردنەوەی‬ ‫ترس نیە‪ ،‬دوای ئەنجام دانی ریفراندۆم‌و‬ ‫ڕاگەیاندنی ئەنجامەکان‌و ئاش��کرابوونی‬ ‫کاردانەوەکان‪.‬‬ ‫بۆچوونێک��ە لە‌س��ەر بنەم��ای ئەو‬ ‫زانیاریانەی ڕۆژانە لە‌میانەی خوێندنەوەی‬ ‫ڕووداوەکان‌و ش��رۆڤەکاریەکان‌و ورد‬ ‫بوونەوە لێیانەوە بەرهەم دێت‪.‬‬ ‫م��ن بەش بە‌حاڵ��ی خۆم پێ��م وایە‬ ‫دوای ڕاگەیاندن��ی ئەنجامە فەرمیەکانی‬ ‫گشتپرسی‌و هەڵوێستە تووندەکانی بەغدا‬ ‫وتورکیا‌و ئێران دهەمبەر گشتپرسیەکە‌و‬ ‫دەرەنجامەکانیەوە‪ ،‬حاڵی حازر کۆمەگەی‬ ‫نێودەوڵەتی‌و لە‌س��ەروویانەوە ئەمریکا‬ ‫سەرقاڵی تاوتوێ کردنی دەرەنجامەکانی‬ ‫ئەم ریفراندۆمەی هەرێمی کوردس��تانن‬ ‫بە‌ئەرێن��ی‌و نەرێنی��ەوە‪ .‬ب��ەاڵم جارێ‬ ‫خۆی��ان لە‌هەرج��ۆرە لێدوانێکی فەرمی‬ ‫لەمبارەیەوە دەبوێ��رن‌و چاوەڕوانی دوا‬ ‫هەنگاوەکانی هەر س��ێ واڵتی تورکیە‌و‬ ‫ئێران‌و دەسەاڵتدارانی بەغدا دەکەن‪.‬‬ ‫بۆ پرس��ی جیا بوون��ەوەش لە‌بەغداو‬ ‫ڕاگەیاندنی س��ەربەخۆیی‪ ،‬تا کو ئێستا‬ ‫ئ��ەوەی تێبین��ی ک��راوە‪ ،‬کۆمەڵگەی‬ ‫نێودەوڵەت��ی دژایەتی خۆی��ان بۆ ئەم‬ ‫پرس��ە بە‌هەموو الی��ەک راگەیاندووەو‬ ‫نەیانشاردۆتەوە‪ ،‬پاراس��تنی ئاسایش‌و‬ ‫س��ەقامگیری لە‌ناوچەک��ە‌و شکس��ت‬ ‫پێهێنانی داع��ش لە‌ئەولەویەتی هەوڵە‬ ‫لێبڕاوەکانی کۆمەڵگ��ەی نێو دەوڵەتی‬ ‫دای��ەو پێویس��تە الیەن��ەکان خۆی��ان‬ ‫لە‌نان��ەوەی هەرجۆرە گ��رژی‌و ئاڵۆزی‌و‬ ‫پش��ێویەک بپارێزن‪ ،‬ت��ا دۆخەکە لەمە‬ ‫زیاتر تەشەنە نەکات‪.‬‬ ‫ک��ۆ نەبوونەوەی بە‌پەلەی ئەنجومەنی‬ ‫ئاسایشی نێودەوڵەتی پەیوەست بە‌پرسی‬ ‫ریفراندۆم‌و خواس��تی سەربەخۆیی کورد‬ ‫لەم بەشەی کوردستان‪ ،‬زۆر دڵخۆشکەر‌و‬ ‫هی��وا بەخش نیە‪ .‬ه��ەروەک بینیمان‬ ‫ئەنجومەنی ئاسایش لەسەر پرسی ئاوارە‬ ‫بوونی موس��وڵمانانی میانمارو پرۆسەی‬ ‫قەاڵچۆکردنی��ان لە‌الیەن دەس��ەاڵتدارە‬ ‫س��ەربازیەکەی میانمارەوە‪ ،‬کۆبوویەوەو‬ ‫بە‌توون��دی س��ەرکۆنەی حکوم��ەت‌و‬ ‫پرۆس��ەی ڕاوەدوون��ان‌و ژینۆس��ایدی‬ ‫کەمینەی موسوڵمانی کرد‪.‬‬ ‫ئەوەی لە‌ساتەکانی بەر لە‌گشتپرسی‌و‬ ‫دواتر لە‌واڵتانی زلهێز‌و ڕێکخروای نەتەوە‬ ‫یەکگرتووەکانەوە بیس��تمان‪ ،‬پێداگری‬ ‫بوو لە‌س��ەر ئەنجام نەدانی ڕاپرسیەکە‌و‬ ‫درێ��ژەدان بە‌گفتوگۆکان��ەوە لە‌لە گەڵ‬ ‫دەس��ەاڵتدارانی بە‌‌غ��دا بە‌مەبەس��تی‬ ‫دۆزین��ەوەی چارەس��ەر ب��ۆ گش��ت‬ ‫ناکۆکیەکانەوە‪.‬‬ ‫ئ��ەم داواکاری��ە تەنان��ەت دوای‬ ‫راگەیاندن��ی ئەنجام��ە فەرمیەکانی��ش‬ ‫تاک وتەرا ئاراس��تەی ه��ەردوو الیەنی‬ ‫کوردس��تانی‌و بەغ��دا ک��راوە‪ .‬ل��ێ‬ ‫بە‌ش��ێوەیەکی کۆنکرێت��ی ئێستاش��ی‬ ‫لەگەڵداب��ێ‪ ،‬کۆمەڵگ��ەی نێودەوڵەتی‬ ‫لە‌سەرووش��یانەوە ئەمری��کا‌و نەت��ەوە‬ ‫یەکگرت��ووەکان هیچ دەستپێش��خەری‬ ‫ی��ا بەدیلێک��ی دڵخۆش��کەر ی��ا جێی‬ ‫ب��ڕواو متمانەیان نەخس��تۆتە بەردەم‬ ‫الیەنەکانەوە‪.‬‬ ‫وێ��ڕای ئەمەش هێش��تا ئەم پرس��ە‬ ‫هەس��تیارە بە‌فەرم��ی نەخراوەت��ە نێو‬ ‫بەرنامەی کاری دانیشتنە ڕەسمیەکانەوە‪،‬‬ ‫تا کو هەموو الیەک بگەنە کۆدەنگیەکی‬ ‫فەرم��ی‌و پاڵپش��ت بە‌ئەنجامەکان��ی‬ ‫گشتپرس��یەوە‪ ،‬نەخش��ە ڕێگایەک��ی‬ ‫متمانەپێکراو گەاڵڵ��ە بکەن‌و گرژیەکان‬ ‫دامرکێننەوە‪.‬‬ ‫بۆیە من پێ��م وایە ڕۆژان��ی داهاتوو‬ ‫ی��ەکال ک��ەرەوە دەبن واڵتان��ی زلهێز‌و‬ ‫لە‌س��ەروویانەوە نەتەوە یەکگرتووەکان‬ ‫لە‌ڕێگ��ەی " دیپۆماس��یەتی الب��ەال"‌و‬ ‫لە‌میان��ەی دی��دار‌و چاوپێکەوتن��ە‬ ‫نافەرمی��ەکان‌و تەنان��ەت لە‌پەراوێ��زی‬ ‫کۆبوون��ەوە فەرمی��ە کانەوە‪ ،‬پرس��ی‬ ‫ریفراندۆم‌و خواس��تی سەربەخۆیی کورد‬ ‫بخەنە ب��ەر باس‌و گفتوگۆو ڕاگۆڕینەوە‌و‬ ‫تاوتوێی دەرەنجامەکان��ی بکەن‌و ڕێگە‬ ‫لە‌تەشەنە سەندنی دۆخەکە بگرن‪.‬‬ ‫ه��ەر دەرەنجامێک��ی دڵخۆش��کەر‌و‬ ‫هیوابەخش��یش ب��ۆ کورد‌و خواس��تی‬ ‫سەربەخۆیی‌و مس��ۆگەرکردنی پاڵپشتی‬ ‫نێودەوڵەتی لەم چوارچێوەیەدا‪ ،‬بە‌پلەی‬ ‫یەک��ەم بەن��دە بە‌هەوڵ��ە بەردەوام��ە‬ ‫کانی کورد لە‌بواری دیپلۆماس��ی خێراو‬ ‫بەردەوام‌و جوڵەی پەیوەندیە ئیقلیمی‌و‬ ‫هەرێمایەتی‌و نێودەوڵەتیەکان‌و پێداگری‬ ‫لە‌س��ەر خواس��تە نەتەوەیی��ەکان‌و‬ ‫لە‌س��ەرووی هەمووش��یانەوە پاراستنی‬ ‫یەکڕی��زی‌و تەبای��ی‌و دوور کەوتن��ەوە‬ ‫لە‌ترازان‌و دووبەرەکی‌و پاشەکشەوە‪.‬‬

‫‪birura. awene@gmail. com‬‬

‫بیروڕا‬

‫لە‌ڕاپه‌ڕینه‌وه‌ بۆ ریفراندۆم‬

‫ساته‌كانی‌ گه‌وره‌بونی‌ رۆحی‌ كورد‬ ‫ئه‌بوبه‌كر عه‌لی‌‬

‫ڕیفراندۆم��ی‌ ‪ 9/25‬ده‌ب��اره‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫بێداربون��ه‌وه‌‌و گه‌وره‌بونی‌ رۆحی‌ كورد‬ ‫هه‌ڵگ��ری‌ ئام��اژه‌ی‌ مه‌زن��ه‌‪ ،‬پێش��م‬ ‫وای��ه‌ رۆڵێكی‌ گه‌وره‌ی‌ لە‌س��ه‌ر له‌نوێ‌‬ ‫داڕشتنه‌وه‌ی‌ كه‌سێتی‌‌و ناوه‌وه‌ی‌ مرۆڤی‌‬ ‫كوردس��تانی‌‌و كۆمه‌ڵ‌‌و رۆح��ی‌ كوردا‬ ‫ده‌بێت‪ ،‬ده‌بێت��ه‌ خاڵێكی‌ وه‌رچه‌رخان‌و‬ ‫هێڵێك��ی‌ یه‌كالك��ه‌ره‌وه‌ی‌ نێ��وان دوو‬ ‫قۆناغ‌و دوو ئاست لە‌ویست‌و بیركردنه‌وه‌‌و‬ ‫روانینه‌ خۆ‌و ده‌وروبه‌ر‌و جیهان‪ .‬هه‌مومان‬ ‫ده‌زانین كه‌ مرۆڤی‌ ك��ورد‌و كۆمه‌ڵگه‌ی‌‬ ‫كوردس��تان لە‌به‌ره‌نجام��ی ه��ه‌وراز‌و‬ ‫نشێوه‌كانی‌ مێژوویه‌كی‌ پڕ لە‌كاره‌سات‌و‬ ‫خوێناوی‌‪ ،‬دووچاری‌ چ زه‌برێكی‌ گه‌وره‌‬ ‫بوە‪ .‬هیرش��ی بۆ داڕێژراو‌و هه‌مه‌الیه‌نه‌‌و‬ ‫دڕندانه‌ی‌ زی��اد لە‌ئایدۆلۆژیا‌و ده‌وڵه‌ت‌و‬ ‫هێز‌و سیس��تمێكی‌ سیاس��یه‌ له‌س��ه‌ر‬ ‫ئاس��تی‌ پارچه‌كان��ی‌ كوردس��تان‌و‬ ‫كوردس��تانی‌ مێژوویدا‪ ،‬مه‌به‌ست تیایدا‬ ‫ته‌نه��ا س��ه‌ركوتكردنی‌ شۆڕش��ه‌كان‌و‬ ‫زینده‌ به‌چاڵكردنی‌ خه‌ونی‌ هه‌ڵس��انه‌وه‌‬ ‫س��ه‌رپێ‌‌و س��ه‌ربه‌خۆیی‌و خ��ودان‬ ‫نیش��تیمانی‌ خۆبون نه‌ب��وە‪ ،‬ته‌نها بۆ‬ ‫گۆڕینی‌ سیمای‌ دیمۆگرافی‌‌و شێواندن‌و‬ ‫ده‌س��تكاریكردنێكی‌ ده‌ست ئه‌نقه‌ست‌و‬ ‫بە‌به‌رنامه‌ی‌ س��نوره‌كانی‌ كوردس��تان‪،‬‬ ‫ل��ە‌ڕێ‌ ی‌ بە‌ع��ه‌ره‌ب‌و ت��ورك‌و فارس‬ ‫كردنه‌وه‌ نه‌بوە‪ ،‬به‌ڵك��و لە‌پێش هه‌مو‬ ‫ئه‌وانه‌وه‌‪ ،‬بۆ ش��كاندنی‌ رۆحی‌ مرۆڤی‌‬ ‫كورد‌و رواندنی‌ گرێ‌ ی‌ هه‌ست بە‌كه‌می‌‌و‬ ‫بێز له‌خۆهاتنه‌وه‌‌و خ��ۆ به‌نه‌فره‌تكردن‬ ‫لە‌ناو ناخ‌و كه‌سێتی‌ مرۆڤ‌و كۆمه‌ڵگه‌ی‌‬ ‫كوردستاندا بوە‪ .‬شه‌ڕه‌كه‌ لە‌جه‌وهه‌ردا‬ ‫رووی‌ كرابوە ناوه‌وه‌‌و هه‌ست به‌خۆكردن‌و‬ ‫متمان��ه‌ به‌خۆبونی‌ مرۆڤ��ی‌ كورد‪ .‬بۆ‬ ‫ئه‌وه‌ی‌ هه‌مو ئه‌و وێناو پێناسه‌‌و رۆاڵنه‌‬ ‫قبوڵكات‪ ،‬یاخود دژیان نه‌وه‌ستێته‌وه‌‪،‬‬ ‫كه‌ دوژمنانی‌ سیاس��ی‌ ك��ورد بۆ ئه‌م‬ ‫نه‌ت��ه‌وه‌‌و رۆڵه‌كانی ده‌یانخس��ته‌ روو‪.‬‬ ‫له‌س��ه‌ر ئه‌و بناغ��ه‌ی‌ كه‌ ش��كاندنی‌‬ ‫راس��ته‌قینه‌ ش��كانی‌ ئی��راده‌‌و باوه‌ڕ‬ ‫بە‌خۆبونه‌‪ .‬س��ه‌ركه‌وتنی‌ راسته‌قینه‌ش‬ ‫سه‌ركه‌وتنی‌ مه‌عنه‌وی‌‌و ده‌رونیه‌ له‌گه‌ڵ‌‬ ‫درێژه‌دانیه‌ به‌رهه‌ڵستكردنی‌ سیاسه‌تی‌‬ ‫تواندن��ه‌وه‌‌و مه‌س��خ ك��ردن‌و پیالنی‌‬ ‫كۆلۆنیالیزم‌و ناسیۆنالیزمه‌ سه‌رده‌سته‌‬ ‫توندڕه‌و‌و نادیموكراس��ه‌كانی‌ ناوچه‌كه‌‬ ‫لە‌الیه‌ن كورد‌و ناسیۆنالیزمه‌كه‌یه‌وه‌‪ ،‬ئه‌و‬ ‫سیاسه‌ته‌ بێ‌ ئاس��ه‌وار نه‌بوو‪ ،‬چونكه‌‬ ‫درێژه‌كێشانی‌ چه‌وساندنه‌وه‌‌و نه‌گه‌یشتنه‌‬ ‫ئامانج‌و هه‌مه‌الیه‌ن��ه‌ بون‌و دڕندانه‌بونی‌‬ ‫سیاسه‌ته‌ دژه‌ كورد‌و كوردستانیه‌كان‪،‬‬ ‫كارێكیان كردبوو‪ ،‬به‌ش��ێ‌ لە‌كۆمه‌ڵگه‌‬ ‫مل به‌و سیاسه‌ته‌ بدات‌و خۆبه‌ده‌سته‌وه‌‬ ‫بدات‪ .‬ب��ه‌اڵم رۆحی‌ كوردی‌ بە‌گش��تی‌‬ ‫یاخ��ی‌ ب��وو له‌خۆبه‌ده‌س��ته‌وه‌دان‌و‬ ‫بە‌جۆره‌ها شێوه‌ش گوزارشتی‌ له‌م یاخی‌‬ ‫ب��ون‌و نه‌ڕووخانه‌ی‌ خ��ۆی‌ ده‌كرد‪ .‬تا‬ ‫گه‌یش��تینه‌ قۆناغی‌ نه‌وه‌ده‌كان‪ ،‬له‌وێوه‌‬ ‫كورد‌و ناسیۆنالیزمی‌ كوردی‌ ده‌رگایه‌كی‌‬ ‫نوێ‌ی‌ خه‌بات‌و خۆسه‌لماندن‌و گوزارشت‬ ‫له‌خۆدانه‌وه‌یان به‌سه‌ردا كرایه‌وه‌‪.‬‬ ‫ی بلۆك��ی‌ سۆشیالیس��تی‌‌و‬ ‫ڕووخان�� ‌‬ ‫ره‌نگدانه‌وه‌كانی‌ لە‌ناوچه‌ی‌ خۆرهه‌اڵتی‌‬ ‫ناوه‌ڕاس��تدا‪ ،‬رووخان��ی‌ هاوپه‌یمانیه‌ته‌‬ ‫ته‌قلیدیه‌كان‌و سه‌ركێش��یه‌كانی‌ به‌عس‬ ‫لە‌عێراقدا‌و نه‌خوێندنه‌وه‌ی‌ ساته‌وه‌خته‌‬ ‫مێژووی��ه‌كان به‌جوان��ی‌‌و رێس��اكانی‌‬ ‫گه‌مه‌كه‌‌و وه‌گه‌ڕكه‌وتنی‌ رێسا ئه‌خالقیه‌‬ ‫كه‌ردونی��ه‌كان له‌مه‌ك زوڵم‌و زۆرداری‌‪،‬‬ ‫به‌س��ه‌ر یه‌كه‌وه‌ كارێكیان كرد‪ ،‬كورد‌و‬ ‫ناس��یۆنالیزمی‌ ك��ورد لە‌كوردس��تانی‌‬ ‫باش��ووردا‪ ،‬ده‌رفه‌تی‌ جه‌نگی‌ كه‌نداوی‌‬ ‫یه‌ك�� ‌هم‌و الوازی‌ رژێ��م لە‌عێراق��دا‬ ‫بقۆزێت��ه‌وه‌‌و لە‌ڕێ‌ ی‌ نه‌خشه‌كێش��ان‬ ‫بۆ راپه‌ڕی��ن‌و گرتنه‌پێش��ی‌ فۆرمێكی‌‬ ‫گه‌شه‌كردو‌و نوێتری‌ ش��ۆڕش‪ ،‬كرده‌ی‌‬ ‫مێژووی��ی راپه‌ڕی��ن ئه‌نج��ام ب��دات‪.‬‬ ‫راپه‌ڕی��ن خه‌به‌ربونه‌وه‌ی‌ رۆحی‌ كوردی‌‬ ‫ب��وو‪ ،‬یه‌ك��ه‌م هه‌ن��گاوی‌ چۆنایه‌ت��ی‌‬ ‫بوو‪ ،‬بۆ هاتنه‌ ناو مێ��ژووی‌ ناوچه‌كه‌‪،‬‬ ‫س��ه‌ره‌تای‌ ئه‌و س��اته‌وه‌خته‌ مێژوویه‌‬ ‫ده‌گمه‌نه‌ بوو‪ ،‬كه‌ ك��ورد لە‌قوربانیه‌كی‌‬ ‫رووته‌وه‌‪ ،‬بگوازێت��ه‌و‌ه بۆ مامه‌ڵه‌كردن‬ ‫وه‌ك كاراكت��ه‌ر‌و الیه‌ن‌و بونێكی‌ خاوه‌ن‬ ‫ناسنامه‌‌و ش��وێنپێ‌ دیاریكراو‪ ،‬راپه‌ڕین‬ ‫به‌رهه‌می‌ دۆخێ‌ بوو كه‌ بە‌رواڵه‌ت كورد‌و‬ ‫ناس��یۆنالیزمه‌كه‌ی‌ لە‌دۆخی‌ داڕووخای‌‌و‬ ‫شكس��تخواردووی‌ خۆیاندا بون‪ ،‬دۆخی‌‬ ‫دوای‌ رزگاربونی‌ رژێم لە‌جه‌نگی‌ ئێران‌و‬

‫عێ��راق‌و ئه‌نجامدانی‌ تاوان��ی‌ ئه‌نفال‌و‬ ‫كیمیاب��اران‌و وێرانكردنی‌ كوردس��تان‌و‬ ‫شكس��تهێنانی‌ س��ه‌ربازیی پێشمه‌رگه‌‌و‬ ‫سنور بە‌ده‌ركردنی‌ شۆڕشی‌ بوو‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫راپه‌ڕین ده‌ریخست‪ ،‬ئه‌وه‌ی‌ له‌و دۆخه‌دا‬ ‫نه‌مردب��وو‪ ،‬خه‌ون ب��وو‪ ،‬باوه‌ڕبون بوو‬ ‫ب��ه‌وه‌ی‌ كه‌ ئه‌وه‌ی‌ روویداوه‌ نه‌ حوكمی‌‬ ‫ئاس��مانه‌‌و نه‌ بڕی��اری‌ كۆتایی مێژوو‪،‬‬ ‫به‌ڵكو عه‌ڵقه‌یه‌ كه‌ لە‌ملمالنێیه‌كی‌ دوور‌و‬ ‫درێژ‌و سه‌خت‌و هێش��تا ماویه‌تی‌ بگاته‌‬ ‫كۆتایی خۆی‌‪ .‬ئ��ه‌وه‌ش بۆمان ده‌خاته‌‬ ‫روو‪ ،‬كه‌ دۆخ��ی‌ داڕووخ��او‌و خراپیی‬ ‫كۆمه‌ڵگای��ه‌ك‌و باڵكێش��انی‌ نائومێدی‌‬ ‫به‌س��ه‌ر به‌ش��ێ‌ لە‌خه‌ڵكه‌كه‌یدا‪،‬گ��ه‌ر‬ ‫لە‌ڕوویه‌ك��ه‌وه‌ نائومێدكه‌ر بێت‌و ئاماژه‌‬ ‫بێ��ت بە‌س��ه‌ركه‌وتنی‌ ش��ه‌ڕ‌و خراپه‌‌و‬ ‫سته‌مكاری‌‪ ،‬لە‌ڕوویه‌كی‌ تره‌وه‌ ده‌رفه‌تی‌‬ ‫بۆ دووی��اره‌ هه‌ڵس��انه‌وه‌‪ ،‬ل��ە‌ڕێ‌ ی‌‬ ‫گۆڕی��ن دووب��اره‌ ده‌س��تكاریكردنی‌‬ ‫فۆرمه‌كانی‌تێكۆش��ان‌و خه‌بات��ه‌وه‌‪،‬‬ ‫له‌گ��ه‌ڵ‌ خۆی��دا هه‌ڵگرت��وە‪ .‬رێب��ه‌ر‌و‬ ‫عه‌قڵه‌ س��ه‌ركرده‌كانیش له‌و دۆخانه‌دا‬ ‫تاقیده‌كرێت��ه‌وه‌‪ .‬سیاس��ه‌تمه‌تدار‌و‬ ‫تێكۆش��ه‌ره‌ كورتبی��ن‌و هه‌ناس��ه‌‬ ‫كورت��ه‌كان له‌گ��ه‌ڵ دووربین‌و پش��وو‬ ‫درێ��ژه‌كان لە‌یه‌كدی‌ ج��وێ‌ ده‌بنه‌وه‌‪.‬‬ ‫ده‌ری��ش ده‌كه‌وێ��ت ئه‌وان��ه‌ی‌ یه‌كه‌م‬ ‫بیركردنه‌وه‌ی��ان لە‌چوارچێوه‌ی‌ پێدراوه‌‬ ‫مه‌یدانیه‌كان‌و چه‌ره‌ دووكه‌ڵه‌ كاتیه‌كانی‌‬ ‫نائومێ��دی‌ قه‌تی��س داوه‌‪ ،‬ناتوان��ن‬ ‫مێ��ژوو لە‌په‌ره‌س��ه‌ندنه‌كانی‌ ئاینده‌یدا‬ ‫بخوێنن��ه‌وه‌‪ ،‬كۆمه‌ڵگا لە‌س��اته‌وه‌خت‌و‬ ‫ئه‌زم��ون‌و بڕگه‌یه‌ك��ی‌ مێژوویدا كورت‬ ‫ده‌كه‌نه‌وه‌‌و حوكمی‌ به‌س��ه‌ردا ده‌ده‌ن!‬ ‫بە‌پێچه‌وانه‌ی‌ ده‌س��ته‌ی‌ دوەمه‌وه‌‪ ،‬كه‌‬ ‫جوان لە‌مێژوو تێگه‌یش��تون‌و یاساكانی‌‬ ‫گالنی‌ سته‌میان له‌به‌رچاوه‌‌و له‌گه‌ڵ‌ ئازار‬ ‫چه‌شتنی‌ ئێس��تادا چێژ لە‌سه‌یركردنی‌‬ ‫ئاسۆكانی‌ ئاینده‌ ده‌بینن‪.‬‬ ‫كه‌واته‌ راپه‌ڕین بە‌سیفه‌تی‌ گوزارشت‬ ‫له‌خۆدانه‌وه‌یه‌كی‌ ش��كۆدارانه‌ی‌ روحی‌‬ ‫ك��ورد‌و گه‌لی‌ كوردس��تان لە‌جه‌وهه‌ر‌و‬ ‫ب��ون‌و ئامانجه‌كانی‌ خ��ۆی‌‪ ،‬ده‌توانێت‬ ‫چه‌ندین وانه‌مان فێر بكات له‌وانه‌ش‪:‬‬ ‫أ‪ -‬له‌گ��ه‌ڵ‌ زیندوو مان��ه‌وه‌ی‌ خه‌ون‌و‬ ‫باوه‌ڕبون بە‌عادیالنه‌بونی‌ كێشه‌كان‪ ،‬گه‌ر‬ ‫له‌سه‌ر ئاستی‌ هێزێكی‌ پێشه‌نگ‌و مێژوو‬ ‫خولقێنه‌ری‌ كۆمه‌ڵگاش بێت‪ ،‬ده‌توانرێت‬ ‫سوود لە‌ده‌رفه‌تی‌ مێژوویی هه‌ڵكه‌وتوو‬ ‫وه‌ربگیرێ��ت‪ .‬ب��ه‌وه‌ش ده‌س��تكاری‌‬ ‫هاوكێشه‌كان بكرێت‌و قه‌ره‌بووی‌ الوازی‌‌و‬ ‫كه‌وتوویی قۆناغی‌ رابردوو بكرێته‌وه‌‪.‬‬ ‫ب‪ -‬قۆس��تنه‌وه‌ی‌ ده‌رفه‌تی‌ مێژوویی‬ ‫بوێری‌‌و قبوڵكردنی‌ جۆرێك لە‌ڕیس��ك‌و‬ ‫پێداگ��ری‌ س��ه‌ركرده‌‌و ده‌س��ته‌بژێری‌‬ ‫پێش��ه‌نگی‌ ده‌وێ��ت‪ .‬چونك��ه‌ رووداو‌و‬ ‫كاره‌سات‌و ئه‌زمونه‌كانی‌ رابردوو كارێك‬ ‫ده‌كه‌ن‪ .‬ن��ه‌ك هه‌ر خه‌ڵكی‌ ئاس��ایی‪،‬‬ ‫به‌ڵك��و به‌ش��ێك لە‌س��ه‌ركرده‌‌و هێز‌و‬ ‫تێكۆشه‌ره‌كانیش‪ ،‬سڵ‌ لە‌خستنه‌ رووی‌‬ ‫ده‌ستپێشخه‌ری‌‌و قۆستنه‌وه‌ی‌ ده‌رفه‌ت‌و‬ ‫دووب��اره‌ تێهه‌ڵچونه‌وه‌ ب��ۆ به‌دیهێنانی‌‬ ‫ئامانجه‌كان بكه‌نه‌وه‌‪.‬‬ ‫ج‪ -‬قۆس��تنه‌وه‌ی‌ ده‌رفه‌تی‌ مێژوویی‌و‬ ‫ده‌رچ��ون لە‌چوارچێ��وه‌ی‌ واقیع��ه‌‬ ‫سه‌پێنراوه‌ سیاسی‌‌و ئابوری‌‌و ده‌رونی‌‌و‬ ‫مه‌یدانیه‌كان‪ ،‬ده‌ستكاریكردنی‌ شێوانی‌‬ ‫راب��ردووی‌ خه‌ب��ات‌و سیاس��ه‌تكردن‌و‬ ‫تاقیكردنه‌وه‌ی‌ فۆرمی‌ نوێ‌ ده‌خوازێت‪.‬‬ ‫فۆرم��ێ‌ توان��ای‌ ئ��ه‌وه‌ی‌ هه‌بێ��ت‬ ‫هاوكێشه‌كان به‌س��ه‌ر یه‌كدا تێكدادات‌و‬ ‫چوارچێ��وه‌ زیهنیه‌ چه‌قبه‌س��توەكان‬ ‫تێكبشكێنێ‌‌و دیفاكتۆی‌ نوێ‌ بخولقێنێ‌‌و‬ ‫س��یما‌و ناوه‌ڕۆكێكی‌ نوێ‌ بە‌ملمالنێكان‬ ‫بدات‪.‬‬ ‫ب��ه‌و ج��ۆره‌ش ده‌توانرێ��ت دۆخی‌‬ ‫ره‌ش‌و رووتی‌ به‌جێ‌ بهێڵرێ‌‌و كۆمه‌ڵگه‌‬ ‫لە‌دارووخ��ان‌و داروخانی‌ یه‌كجاری‌ دوور‬ ‫بخرێته‌وه‌‌و بخرێته‌ س��ه‌ر ره‌وتێكی‌ نوێ‌‬ ‫ی‌ گه‌ش��ه‌كردن‌و ده‌رگای‌ قۆناغێك��ی‌‬ ‫خۆس��ه‌لماندنی‌‌و گه‌وره‌بون��ی‌ مێژوویی‬ ‫ب��ە‌روودا بكرێته‌وه‌‪ .‬گه‌ر قس��ه‌كانمان‬ ‫لێره‌دا بگوشین‪ ،‬ده‌بێت بڵێین‪ ،‬راپه‌ڕین‬ ‫دۆخ��ی‌ دوای‌ راپه‌ڕینی‌ هێنایه‌ كایه‌وه‌‪،‬‬ ‫واقیع��ی‌ دوای‌ راپه‌ڕی��ن س��ه‌باره‌ت‬ ‫بە‌قه‌واره‌ی‌ عێراق خس��تیه‌ روو‪ ،‬كورد‬ ‫لە‌كوردس��تانی‌ دوای‌ راپه‌ڕین��دا‪ ،‬له‌ناو‬ ‫عێراقدا ده‌مێنێته‌وه‌‪ ،‬به‌اڵم بە‌ناسنامه‌‌و‬ ‫ئامانج‌و تایبه‌تمه‌ندی‌ خۆیه‌وه‌‪ ،‬پێناسه‌‬ ‫باوه‌كان ده‌رب��اره‌ی‌ عێراقی‌ بون قبوڵ‌‬ ‫ناكات‪ ،‬ده‌بێت خۆی‌ به‌شداری داڕشتنی‌‬ ‫ئه‌و پێوه‌رانه‌‌و دووب��اره‌ په‌یكه‌ربه‌ندی‌‬ ‫ده‌وڵ��ه‌ت‌و سیس��تمی‌ سیاس��ی‌ بێت‪،‬‬

‫گرنگه‌ لە‌قواڵییه‌و‌ه‬ ‫هه‌ست بە‌كه‌رامه‌ت ‌ی‬ ‫خوداپێداو ‌ی‬ ‫خودیمان‌و ناسنامه‌ ‌ی‬ ‫نیشتیمانی‌‌و‬ ‫سامی‌ مافه‌كانمان‬ ‫بكه‌ین‌و له‌ژێر‬ ‫هیچ پاساوێكیشدا‬ ‫لە‌شكۆی‌ ئه‌م‬ ‫ساته‌ مێژووییه‌ ‌ی‬ ‫گه‌وره‌بون ‌ی رۆح ‌ی‬ ‫كورد نه‌ده‌ین‬ ‫ئه‌وه‌ش ئ��ه‌وه‌ بوو كه‌ دوای‌ رووخاندنی‌‬ ‫به‌ع��س‪ ،‬قبوڵكردنێكی‌ ده‌س��تووریی‬ ‫مه‌رجداری‌ ك��ورد‌و گه‌لی‌ كوردس��تان‬ ‫ب��وو لە‌عێراق��دا‪ ،‬ك��ورد به‌ش��داری‌‬ ‫نوس��ینه‌وه‌ی‌ ده‌ستور بوو‪ ،‬به‌اڵم هه‌مو‬ ‫ئه‌وه‌ی‌ ده‌یخواس��ت‪ ،‬له‌وان��ه‌ش‪ ،‬بونی‌‬ ‫مادده‌یه‌ك مافی‌ دیاریكردنی‌ چاره‌نووس‬ ‫بە‌گه‌لی‌ كوردس��تان ب��دات‪ ،‬نه‌یتوانی‌‬ ‫لە‌ده‌س��توره‌كه‌دا جێ��گای‌ بكات��ه‌وه‌‬ ‫كێشه‌ی‌ سنوری‌ باشوری‌ كوردستانیش‬ ‫درێژه‌ی‌ كێشا‪ .‬بە‌كورتی‌ له‌گه‌ڵ‌ ئه‌وه‌دا‬ ‫ك��ه‌ ده‌س��تووری‌ عێ��راق س��ه‌باره‌ت‬ ‫بە‌ك��ورد ئاماژه‌ بوو بە‌گه‌ش��ه‌كردنێكی‌‬ ‫گرنگی‌ ناسیۆنالیزمی‌ كوردی‌ لە‌عێراق‌و‬ ‫به‌هره‌مه‌ندبون��ی‌ گه‌ل��ی‌ كوردس��تان‬ ‫بە‌ش��ێوه‌یه‌كی‌ نه‌رم��ی‌‌و ده‌س��توری‌‪.‬‬ ‫لە‌به‌ش��ێ‌ لە‌مافه‌كانی‌‪ ،‬ب��ه‌اڵم لە‌هه‌مان‬ ‫كاتدا ئاماژه‌ بوو‪ ،‬بە‌قه‌تیس��دانی‌ رۆحی‌‬ ‫ك��ورد وه‌ك نه‌ته‌وه‌‌و مه‌رج��دار كردنی‌‬ ‫ئاوات‌و حه‌ز‌و پرشنگدانه‌وه‌كانی‌‪.‬‬ ‫كۆمه‌ڵگه‌ی‌ دوای‌ راپه‌ڕین‬ ‫بە‌رووی‌ ناوه‌وه‌دا‬ ‫واقیع��ی‌ كۆمه‌ڵگ��ه‌ی‌ دوای‌ راپه‌ڕین‬ ‫بە‌رووی‌ ناوه‌وه‌دا‪ ،‬سه‌ره‌ڕای‌ بونی‌ كۆمه‌ڵێ‌‬ ‫ده‌ستكه‌وت‪ ،‬له‌وانه‌ش ئاوه‌دانكردنه‌وه‌ی‌‬ ‫به‌ش��ی‌ زۆری‌ كوردس��تان‌و ئاس��تێ‌‬ ‫لە‌بوژان��ه‌وه‌ی‌ ئاب��ووری‌‌و په‌راوێزێ��ك‬ ‫لە‌دیموكراس��ی‌‌و فره‌ی��ی سیاس��ی‌‪،‬‬ ‫لە‌سۆنگه‌ی‌ ش��ه‌ڕی‌ ناوخۆ‌و دابه‌شبونی‌‬ ‫هه‌رێم‌و ناكۆكیه‌ سیاس��یه‌كان‌و بە‌هه‌ڵه‌‬ ‫به‌ڕێوه‌بردنی‌ كۆمه‌ڵگه‌‌و ته‌ش��ه‌نه‌كردنی‌‬ ‫ی گه‌نده‌ڵ��ی‌‌و ده‌وڵه‌مه‌ندبونی‌‬ ‫دی��ارده‌ ‌‬ ‫ن��اڕه‌وا‌و ب��ە‌الوازی‌ مان��ه‌وه‌ی‌ ده‌زگا‬ ‫نیش��تیمانیه‌كان‌و‪...‬هتد‪ .‬دووچ��اری‌‬ ‫جۆرێ��ك لە‌بنبه‌س��ت‌و خۆخواردنه‌وه‌‌و‬ ‫ته‌نانه‌ت ئاس��تێ‌ لە‌داڕمانیش ببێته‌وه‌‪.‬‬ ‫به‌جۆرێ��ك ه��ه‌روه‌ك لە‌وتارێك��ی‌‬ ‫پێش��ووتردا ئاماژه‌م پێك��ردوە‪ ،‬هه‌رێم‬ ‫له‌پاڵ‌ قه‌یرانه‌ ئابووریه‌ ئازارده‌ره‌كه‌ی‌‪،‬‬ ‫لە‌قه‌یرانێكی‌ سیاسی‌ راسته‌قینه‌دا ده‌ژیا‪،‬‬ ‫كه‌ لە‌س��ایه‌یدا حكومه‌ت لە‌ئاس��تێكی‌‬ ‫دیاریك��راو زیاتر‪ ،‬توان��ای‌ ئه‌نجامدانی‌‬ ‫ی نه‌مابوو‪ ،‬هێزه‌‬ ‫ئه‌ركه‌كانی‌ سه‌رش��ان ‌‬ ‫خۆ بە‌ئۆپۆزیس��یۆنزانه‌كانیش (بە‌مانا‬ ‫سیاسیه‌كه‌ی‌ نه‌ك بە‌مانا یاساییه‌كه‌ی‌)‬ ‫توان��ای‌ گرتنه‌ ده‌س��تی‌ ده‌س��ه‌اڵت‌و‬ ‫خولقاندنی‌ واقیعێكی‌ نوێیان نه‌مابوو‪.‬‬ ‫ڕیفراندۆم فۆرمێكی‌ نوێ‌ ی‌ تێكۆشان‌و‬ ‫دووباره‌ گه‌وره‌ بونه‌وه‌ی‌ رۆحی‌ كورد‬ ‫لە‌س��ایه‌ی‌ بنبه‌ستگه‌یش��تنی‌ دۆخی‌‬ ‫هه‌رێم‌و نائومێدی‌ به‌ش��ێ‌ لە‌كۆمه‌ڵگه‌‌و‬ ‫خنكاوی‌ سیاسی‌‌و خۆدووباره‌كردنه‌وه‌ی‌‬ ‫حیزبیی‌و قه‌یران��ی‌ ئابووریدا‪ ،‬كۆمه‌ڵگه‌‬ ‫بە‌كۆمه‌ڵێ‌ جیاوازیه‌وه‌ لە‌س��اته‌وه‌ختی‌‬ ‫راپه‌ڕی��ن ده‌چوو‪ .‬كۆم��ه‌ڵ له‌ناو یه‌كدا‬ ‫ناكۆك‌و پ��ه‌رش‌و ب��ڵ�او‪ ،‬بە‌تایبه‌تیش‬ ‫هێ��زی‌ سیاس��یه‌كانی‌‪ .‬نائومێدبون��ی‌‬ ‫به‌شێكی‌ به‌رچاو خه‌ڵك لە‌ده‌سته‌بژێری‌‬ ‫فه‌رمان��ڕه‌وای ناوخۆ‪ ،‬درێژه‌كێش��انی‌‬ ‫ملنه‌دان��ی‌ به‌غدا بۆ چاره‌س��ه‌ركردنی‌‬ ‫كێش��ه‌ی‌ ناوچ��ه‌ كوردس��تانیه‌كانی‌‬ ‫ده‌ره‌وه‌ی‌ هه‌رێ��م‪ ،‬ك��ه‌ كه‌رك��وك‬

‫ناس��نامه‌كه‌یه‌تی‌ درێژه‌كێشانی‌ چه‌ندین‬ ‫كێش��ه‌ی‌ هه‌ڵپه‌سێردراو له‌نێوان به‌غدا‌و‬ ‫هه‌رێم مانه‌وه‌یان به‌بێ‌ چاره‌سه‌ر‪.‬‬ ‫ڕیفران��دۆم كرده‌یه‌ك��ی‌ بوێران��ه‌‌و‬ ‫سه‌ركێش��انه‌ی‌ سیاس��ی‌ به‌ش��ێ‌‬ ‫لە‌ده‌س��ته‌بژێری‌ سیاس��ی‌‌و هێ��ز‌و‬ ‫س��ه‌ركرده‌كان‌و جه‌ماوه‌ر بوو‪ ،‬هه‌وڵێك‬ ‫بوو بۆ تێپه‌ڕندنی‌ ئه‌و رێسا‌و چوارچێوه‌‌و‬ ‫پێدراوان��ه‌ی‌ حوكم��ی‌ په‌یوه‌ندیی��ه‌‬ ‫ناوخۆی��ی‌و عێراق��ی‌‌و ناوچه‌ییه‌كانین‬ ‫ده‌ك��رد‪ ،‬ده‌ستپێش��خه‌رییه‌كی‌ ئازایانه‌‬ ‫بوو‪ ،‬له‌پێناو خولقاندنی‌ دۆخ‌و سه‌ره‌تا‌و‬ ‫چوارچێوه‌یه‌كی‌ نوێ‌‪ ،‬له‌پێناو گێڕانه‌وه‌ی‌‬ ‫ئاس��تێكی‌ ماقوڵ‌ لە‌دینامیكی ‌هت‌و باوه‌ڕ‬ ‫به‌خۆبون بۆ كۆمه‌ڵگه‌‌و ده‌س��ته‌بژێری‌‬ ‫سیاسی‌‌و خودی‌ سیاس��ه‌ت لە‌باشوور‌و‬ ‫ته‌نانه‌ت لە‌ئاس��تێكدا له‌س��ه‌ر ئاستی‌‬ ‫پارچه‌كان��ی‌ ت��ری‌ كوردستانیش��دا‪،‬‬ ‫ب��ه‌م ك��رده‌ مێژووی��ه‌‪ ،‬كوردس��تان‌و‬ ‫ناس��یۆنالیزمی‌ كوردی‌ سیمایه‌كی‌ تری‌‬ ‫جیاوازی‌ له‌خۆی‌ نیش��اندا‪ ،‬ته‌پ‌و تۆزی‌‬ ‫به‌شێ‌ لە‌ده‌م‌و چاوه‌كانی‌ ته‌كاند‌و ته‌م‌و‬ ‫مژی‌ به‌رده‌م چاوان��ی‌ البرد‪ ،‬بە‌جۆرێك‬ ‫كه‌ كۆمه‌ڵ‌ بە‌شێوه‌یه‌كی‌ گشتی‌ بتوانێت‬ ‫وێنایه‌ك��ی‌ تر له‌خۆی‌ بگرێت‪ .‬بۆیه‌ پێم‬ ‫وایه‌ ریفراندۆم لە‌خودی‌ خۆیدا گرنگ بوو‪.‬‬ ‫گه‌ر نه‌شتوانێ‌ لە‌ئێستادا‌و ده‌ست‌و برد‬ ‫ئامانجی‌ سه‌ربه‌خۆیی به‌ده‌ست بێنێت‪،‬‬ ‫بە‌مه‌رجی‌ ده‌س��تگرتن بە‌ئامانجه‌كه‌وه‌‪،‬‬ ‫به‌ش��ێكی‌ گرن��گ لە‌ئامانجه‌كانی‌ خۆی‌‬ ‫به‌دیهێناوه‌‪ .‬له‌وانه‌ش‪:‬‬ ‫أ‪ -‬بوێری‌ ئاوتن به‌رامبه‌ر ده‌سه‌اڵتدارانی‌‬ ‫به‌غ��دا‌و ئه‌نق��ه‌ره‌‌و تاران‌و دیمه‌ش��ق‌و‬ ‫زۆرب��ه‌ی‌ واڵتان��ی‌ زلهێ��ز‌و ریكخراوه‌‬ ‫نێوده‌وڵه‌تی��ه‌كان‌و نزیك��ه‌ی‌ تێك��ڕای‌‬ ‫جیه��ان‪ .‬مامه‌ڵه‌ك��ردن بە‌عه‌قڵیه‌تی‌!‬ ‫ئه‌گه‌ر ئێ��وه‌ به‌رژه‌وه‌ندیتان هه‌یه‌ ئێمه‌‬ ‫مافێك��ی‌ زه‌وتكراوم��ان هه‌یه‌‌و خاوه‌نی‌‬ ‫دۆز‌و مه‌س��ه‌له‌یه‌كی‌ عادیالن��ه‌‌و ره‌وا‪.‬‬ ‫ئه‌گه‌ر ئێ��وه‌ تێگه‌یش��تنتان بۆ ئێمه‌‌و‬ ‫مافه‌كانمان‌و كات‌و چۆنیه‌تی‌ به‌دیهاتنیان‬ ‫هه‌یه‌‪ ،‬ئێمه‌ش وه‌ك خاوه‌نانی‌ بنه‌ره‌تی‌‌و‬ ‫ره‌س��ه‌نی‌ ئه‌و مافانه‌‪ ،‬قسه‌مان هه‌یه‌‌و‬ ‫ده‌بێ��ت جیه��ان گوێمان ل��ێ‌ بگرێت‌و‬ ‫ئاماده‌ بێت لێمان تێبگات‪.‬‬ ‫ب‪ -‬به‌رگه‌گرتن��ی‌ فش��ارێكی‌ زۆر‌و‬ ‫جۆراوجۆر‌و ملنه‌دان پێیان‌و سه‌ره‌نجام‬ ‫خۆڕاگری‌ ت��ا ئه‌نجامدان��ی‌ ریفراندۆم‪.‬‬ ‫لە‌خۆنیش��اندانی‌ وێنه‌یه‌ك ك��ه‌‪ ،‬ئێمه‌‬ ‫كورد‌و كوردس��تانین بە‌تێگه‌یش��تنێكی‌‬ ‫نوێوه‌‪ ،‬وێنامان بۆ خۆمان‌و مافه‌كانمان‌و‬ ‫فشاره‌كان گۆڕانی‌ به‌سه‌ردا هاتوە‪.‬‬ ‫ج‪ -‬هه‌س��تكردن بە‌ت��ه‌واوكاری‌‬ ‫نه‌ته‌وه‌یی‌و یه‌كانگیربونه‌وه‌ی‌ پارچه‌كانی‌‬ ‫ئاوێته‌یه‌كی‌ ش��كێنراو لە‌ساته‌وه‌ختێكی‌‬ ‫نه‌ته‌وه‌یی مێژویدا‪.‬‬ ‫د‪ -‬بە‌ئاقاری‌ ناوخۆدا ریفراندۆم بۆته‌‬ ‫هۆی‌ كه‌مكردنه‌وه‌ی‌ هه‌سته‌ نه‌رێنیه‌كان‬ ‫به‌رامبه‌ر بە‌یه‌كتر‌و پێداچونه‌وه‌ی‌ به‌شێ‌‬ ‫لە‌وێنه‌ چه‌قبه‌ستوە گیراوه‌كان لە‌یه‌كدی‌‌و‬ ‫ش��رۆڤه‌ سیاس��یه‌ كاڵ‌‌و كرچ��ه‌كان‌و‬ ‫كه‌مكردنه‌وه‌ی‌ جه‌مسه‌رگیریه‌ تونده‌كان‪،‬‬ ‫كه‌ یه‌كێت��ی‌‌و ئاس��ایش‌و یه‌كپارچه‌یی‬ ‫كۆمه‌ڵگه‌یان خستۆته‌ به‌ر مه‌ترسیه‌وه‌‪.‬‬ ‫با بە‌ناته‌واویش بێته‌ هه‌مو ئه‌م شتانه‌ش‬ ‫له‌ب��ه‌ر زیاد لە‌هۆكارێ��ك‪ ،‬وه‌ك ئه‌وه‌ی‌‬ ‫هه‌یه‌ دانیان پێدانه‌نرێت‌و گوزارش��تیان‬ ‫ل��ێ‌ نه‌درێت��ه‌وه‌‪ ،‬لە‌هه‌م��و حاڵه‌تێكدا‬ ‫ئاستێ‌ لە‌چاره‌نووسی‌‌و یه‌كێتی‌ نێوخۆیی‬ ‫بۆ نێوماڵی‌ كوردستانیان گێڕاوه‌ته‌وه‌‪.‬‬ ‫هه‌ڵب��ه‌ت كه‌ ئ��ه‌م قس��انه‌ ده‌كه‌م‬ ‫ئ��اگام له‌وه‌یه‌ كه‌ هه‌ندێ��ك لە‌دیدێكی‌‬ ‫سیاس��یی‌ به‌رته‌س��ك‌و گروپ��ی‌‌و له‌و‬ ‫س��ۆنگه‌وه‌ ك��ه‌ هه‌وڵ��ده‌ده‌ن بە‌ه��ه‌ر‬ ‫نرخێ‌ ب��وە بۆچونه‌كانی��ان ده‌رباره‌ی‌‬ ‫قۆناغه‌كه‌‌و ئه‌ركه‌كان��ی‌‌و توانای‌ كورد‬ ‫بۆ ئه‌نجامدان��ی‌ ریفراندۆم‌و ده‌ركه‌وته‌‌و‬ ‫ئامانجه‌كان��ی‌ پێچه‌وان��ه‌وه‌ نه‌بێته‌وه‌‪،‬‬ ‫هێشتا له‌س��ه‌ر لۆژیكه‌ كۆنه‌كه‌ی‌ پێش‬ ‫ریفران��دۆم س��وورن!! ناڕاس��تانه‌ش‬ ‫كۆمه‌ڵگه‌ ده‌ترس��ێنن‌و مه‌ترس��یه‌كان‬ ‫گه‌وره‌تر ده‌كه‌ن‌و ئاینده‌ بە‌تاریك نیشان‬ ‫ده‌ده‌ن‪.‬‬ ‫هه‌روه‌ها نوسكی‌ ئه‌و وه‌همه‌ش نه‌بوم‬ ‫پێ��م وابێت ئه‌م هه‌نگاوه‌ مێژوویه‌ هه‌ره‌‬ ‫گ��ه‌وره‌ی‌ ك��ورد‌و گه‌لی‌ كوردس��تان‌و‬ ‫ناس��یۆنالیزمه‌كه‌ی‌‪ ،‬ب��ێ‌ س��ه‌ختی‌‌و‬ ‫ئ��ازار تێپه‌ڕێ��ت ‪ .‬گ��ره‌و‌و لێكدانه‌وه‌‌و‬ ‫به‌ره‌نجامگیریه‌ فكری‌‌و سیاسیه‌كانیشم‬ ‫له‌سه‌ر ئه‌وه‌ دانه‌ڕشتوە‪.‬‬ ‫به‌ڵكو له‌سه‌ر خودی‌ بوێری‌ ئه‌نجامدانی‌‬ ‫ریفراندۆم‌و دوباره‌ نه‌گه‌ڕانه‌وه‌ بۆ فۆرمی‌‬ ‫په‌یوه‌ن��دی‌ پێش ئه‌و له‌گ��ه‌ڵ‌ عێراقدا‬

‫داممه‌زراندوە‪ .‬بۆیه‌ ده‌بێت هیچ هۆكارێ‬ ‫لە‌بایه‌خی‌ ئه‌م هه‌نگاوه‌ كه‌م نه‌كاته‌وه‌‪،‬‬ ‫خاوه‌ندارێت��ی‌ لە‌ئامانجه‌كه‌ی‌ بكرێت كه‌‬ ‫سه‌ربه‌خۆییه‌‪ .‬ته‌وزیفی‌ فكری‌‌و سیاسی‌‌و‬ ‫روح��ی‌‌و ده‌رونی‌‌و مه‌عن��ه‌وی‌ بكرێت‪،‬‬ ‫له‌پێناو دووباره‌ بیناكردنه‌وه‌ی‌ كه‌سێتی‌‬ ‫مه‌عنه‌وی‌ مرۆڤ‌و كۆمه‌ڵگای‌ كوردستان‪.‬‬ ‫بۆ سه‌لماندنی‌ ئه‌وه‌ی‌ گه‌لی‌ كوردستان‪،‬‬ ‫ده‌توانێ��ت‪ ،‬له‌س��ه‌ر پ��ێ‌ ی‌ خ��ۆی‌‬ ‫بوه‌س��تێت‌و قسه‌ی‌ له‌سه‌ر چاره‌نووسی‌‬ ‫خۆی‌ هه‌بێت‌و بڕیار بدات‌و پشت بە‌خوا‌و‬ ‫به‌خۆی‌‌و ماف��ه‌ ره‌واكانی‌ ببه‌س��تێت‪.‬‬ ‫دیدی‌ نیش��تیمانی‌‌و ئه‌رك��ی‌ ئه‌خالقی‌‬ ‫لێمان ده‌خوازێ��ت له‌م روه‌وه‌ نه‌ك هه‌ر‬ ‫له‌پێناو به‌دیهێنانی‌ س��ه‌ربه‌خۆیی ئه‌م‬ ‫گوزارش��تدانه‌وه‌ نوێیه‌ ته‌وزیف بكه‌ین‌و‬ ‫وه‌به‌رهێنانی‌ تێدا بكه‌ین‪ ،‬به‌ڵكو بیكه‌ینه‌‬ ‫س��ه‌رچاوه‌ی‌ ئیلهامێك��ی‌ زیندووش بۆ‬ ‫ئه‌نجامدانی‌ ئه‌ركی‌ ده‌وڵه‌ت‌و نیشتیمان‌و‬ ‫نه‌ته‌وه‌سازی‌ و‪ ،‬به‌دیهێنانی‌ چاكسازیی‬ ‫هه‌مه‌الیه‌ن��ه‌‌و دووب��اره‌ بیناكردنه‌وه‌ی‌‬ ‫سیس��تم له‌س��ه‌ر بناغه‌یه‌ك��ی‌ ن��وێ‌‪.‬‬ ‫بە‌حوكمی‌ ئ��ه‌وه‌ی‌ هه‌س��ت بە‌خاوه‌ن‬ ‫ی بون‌و پشت به‌خۆبه‌ستن‌و بوێری‌‪،‬‬ ‫ماف ‌‬ ‫لە‌ڕه‌گه‌ز‌و پێش��مه‌رجه‌ پێویس��ته‌كانی‌‬ ‫س��ه‌ركه‌وتنی‌ ه��ه‌ر ره‌وت‌و ته‌وژمێكی‌‬ ‫چاكسازیخوازن‪.‬‬ ‫ماوه‌ت��ه‌وه‌ بڵێی��ن ریفران��دۆم ته‌نها‬ ‫له‌س��ه‌ر ئاستی‌ كوردس��تانی‌ باشوور‪،‬‬ ‫رۆحی‌ كوردی‌‌و گیانی‌ متمانه‌ به‌خۆبون‌و‬ ‫گه‌شبینی‌ نه‌بوژاندۆته‌وه‌‪ ،‬به‌ڵكو له‌سه‌ر‬ ‫ئاستی‌ كورد‌و گه‌لی‌ كوردستان لە‌تێكڕای‌‬ ‫خۆرهه‌اڵت��ی‌ ناوه‌ڕاس��ت‌و پارچه‌كانی‌‬ ‫كوردستان‌و جیهاندا ئه‌م كاره‌ی‌ كردوە‪.‬‬ ‫هه‌ر بۆی��ه‌ كاریگ��ه‌ری‌‌و ده‌ركه‌وته‌‌و‬ ‫ره‌نگدانه‌وه‌كان��ی‌ ئه‌م هه‌نگاوه‌ مێژوویه‌‬ ‫تا ماوه‌یه‌كی‌ به‌رچاو به‌سه‌ر هه‌مو كوردو‬ ‫ی ناوچه‌كه‌ بە‌گش��تیه‌وه‌‬ ‫ته‌نانه‌ت دۆخ ‌‬ ‫دیار ده‌بێت‪ ،‬بە‌جۆرێك فشار‌و هه‌ڕه‌شه‌‌و‬ ‫سزادانه‌كان ته‌نها ده‌توانن به‌شێوه‌یه‌كی‌‬ ‫كاتی‌ هه‌ندێ‌ به‌ربه‌س��ت دروست بكه‌ن‪،‬‬ ‫ده‌نا ناتوانن تاسه‌ر به‌ر به‌و هێزه‌ روحی‌‌و‬ ‫مێژووی��ی‌و مه‌عنه‌وییه‌ بگ��رن كه‌‪ ،‬ئه‌م‬ ‫هۆشیاری‌‌و روح‌و بیركردنه‌وه‌ دروستیان‬ ‫كردوە‪ .‬بە‌جۆرێك ئه‌گه‌ر كوردس��تانی‌‬ ‫باشووریش داگیربكه‌نه‌وه‌‪ ،‬ده‌بێته‌ هۆی‌‬ ‫ته‌قینه‌وه‌ی‌ مه‌س��ه‌له‌ی‌ كورد له‌س��ه‌ر‬ ‫ئاس��تی‌ خۆرهه‌اڵتی‌ ناوه‌ڕاستدا‪ .‬بۆیه‌‬ ‫گرنگه‌ لە‌قواڵییه‌وه‌ هه‌ست بە‌كه‌رامه‌تی‌‬ ‫خوداپێ��داوی‌ خودیم��ان‌و ناس��نامه‌ی‌‬ ‫نیشتیمانی‌‌و سامی‌ مافه‌كانمان بكه‌ین‌و‬ ‫له‌ژێر هیچ پاساوێكیش��دا لە‌شكۆی‌ ئه‌م‬ ‫س��اته‌ مێژوویی��ه‌ی‌ گه‌وره‌بونی‌ رۆحی‌‬ ‫كورد نه‌ده‌ین‪.‬‬

‫ده‌بێت هیچ‬ ‫هۆكارێ لە‌بایه‌خ ‌ی‬ ‫ئه‌م هه‌نگاو‌ه‬ ‫كه‌م نه‌كاته‌وه‬ ‫خاوه‌ندارێت ‌ی‬ ‫لە‌ئامانجه‌كه‌ ‌ی‬ ‫بكرێت ك ‌ه‬ ‫سه‌ربه‌خۆییه‌ ته‌وزیف ‌ی‬ ‫فكری‌‌و سیاسی‌‌و‬ ‫روحی‌‌و ده‌رونی‌‌و‬ ‫مه‌عنه‌وی‌ بكرێت‬ ‫له‌پێناو دووبار‌ه‬ ‫بیناكردنه‌وه‌ ‌ی‬ ‫كه‌سێت ‌ی مه‌عنه‌و ‌ی‬ ‫مرۆڤ‌و كۆمه‌ڵگا ‌ی‬ ‫كوردستان‬

‫بیروڕا‬

‫)‪ )595‬سێشه‌ممه‌ ‪2017/10/3‬‬

‫‪birura. awene@gmail. com‬‬

‫نوسینی‌ شرۆڤەیی‌ یا بیرۆکەی‌ چەقبەستو‬ ‫نەوزاد جەمال‬ ‫لەئاس��تی کێش��ەو پرس��ە ئاڵ��ۆزو‬ ‫مەترس��یدارەکاندا‪ ،‬زۆرترین قس��ەدەکرێن‪،‬‬ ‫ب��ەاڵم کەمتریی��ن لێکدان��ەوەی زانس��تی‌و‬ ‫بابەتی دەبینین‪ .‬پرسیارەکەش ئەوەیە‪ :‬ئایا‬ ‫نووسین‌و لێدوانەکانی نێو میدیاکان‪ ،‬ئەنجامی‬ ‫لێکدانەوەو شرۆڤەکاریین یا دووبارەکردنەوەی‬ ‫بیرۆکەی چەقبەستووی پێش��وترو ئیلهامی‬ ‫کەسەکانن؟‬ ‫بەگشتی‪ ،‬باسەکان س��ەبارەت بەڕەوشی‬ ‫هەرێ��م ئەگەر نەڵێم هەم��وی‪ ،‬ئەوا زۆرێکی‬ ‫ناکرێ��ت ناوی نووس��ینی لێبنرێت‪ .‬چونکە‪،‬‬ ‫جگەلەوەی نووس��ینی کڵێشەیی‌و دووبارەن‪،‬‬ ‫لەهەڵوێس��تنواندن‌و هەڵڕش��تێکی دەرونیدا‬ ‫گیریانخ��واردووە‪ .‬س��ەرەڕای ئ��ەوەی‬ ‫پەرچەکردارێک��ی خێ��راو سەرپێیانەش��ن‪،‬‬ ‫بێپێشینەی زانستی پێویس��ت لەبابەتەکان‬ ‫دەدوێن‪ .‬ئەمەش‪ ،‬ئەنجامێکی زۆروزەبەندەیی‬ ‫باڵوکراوەکان��ە کە بازاڕگەرمی نووس��ینیان‬ ‫ئاسانکردووە‪.‬‬ ‫نوسەرانی سێبەریش کە بەخواستی ئەم‌و‬ ‫ئەو دەنووس��ن‪ ،‬لەسۆنگەی س��ەنگەرگرتن‬ ‫لەنەیارەکانیان‪ ،‬نوس��راوەکانیان کردووەتە‬ ‫ئامرازێک‪ .‬هەروەها‪ ،‬کەسانێکیش وەکئەوەی‬ ‫لەبۆسەدابن دەنووس��ن! دیاردەیەکی تازەو‬ ‫نامۆدێرنی��ش ک��ەزۆر بەرچاودەکەوێ��ت‪،‬‬ ‫پەرلەمانتارەکان��ە کە لەب��ری بەکارهێنانی‬ ‫پێگ��ەی پەرلەمانی بۆ پرسەگش��تییەکان‪،‬‬ ‫گواستویانەتەوە بۆناو باڵوکراوەکان! بێئەوەی‬ ‫پاشخانێکی وەهایان هەبێت‪ ،‬دەستیان داوەتە‬ ‫نووس��ین‪ .‬جگەلەوە‪ ،‬تۆڕەکۆمەاڵیەتییەکان‬ ‫دەرفەتی دەبڕینی یەکسانیان بەهەمو یەکێک‬ ‫داوە‪ ،‬وەهم��ی نووس��ەرێتیان الی زۆرێ��ک‬ ‫تۆخکردۆت��ەوە کەنووس��ین بەهەمان تۆنی‬ ‫تۆڕەکان ب��ۆ رۆژنامەکانی��ش گونجاوبێت!‬ ‫ناخۆش��ترین ش��تیش ئەوەیە‪ ،‬نووس��ین‌و‬ ‫زمانی قس��ەکردنی رۆژانە جیاوازی ئەوتۆیان‬ ‫نەماوە‪.‬‬ ‫‪ -1‬نوسینی سیناریۆ بۆ داڕێژراو‬ ‫دۆزین��ەوەی بۆن��ەو روداو بەخ��ۆش‌و‬ ‫ناخۆش��ەوە‪ ،‬وەک خویەک��ی هەمیش��ەیی‬ ‫کراوەتە بڵندگۆی خۆدەرخستن‪ .‬لەکاتێکدا‪،‬‬ ‫نووس��ەر نانووس��ێت‪ ،‬هەر لەبەرئەوەی کە‬ ‫دەبێت ش��تێک بخاتەس��ەرکاخەز‪ .‬نەخێر‪،‬‬ ‫ناچاریی نووس��ین لەبیرکردنەوەو پرس��یارو‬ ‫بەدواچونی بەردەوامەوەدێت‪ ،‬نەک کەس��ێک‬

‫هەردەبێت شتێک بڵێت تا نەڵێن بێزمانە‪.‬‬ ‫جگ��ە ل��ەوە‪ ،‬نووس��ینی ش��رۆڤەیی‬ ‫س��یناریۆییەک نییە کە نووس��ەر پێش��تر‬ ‫لەمێش��کیدا کۆمەڵێک بڕیاری پێشوەختە یا‬ ‫بەڕاو هەڵهێنجان لەئیلهامی شەخسی خۆیەوە‬ ‫بنووسێت‪ .‬سەیرەکە لەوەدایە‪ ،‬دەیەها رووداو‬ ‫بۆن��ەی جی��اواز تاوتوێدەکرێ��ن وەکئەوەی‬ ‫نووسەرەکانی لەباوڵێکدا هەرچی دەستەواژەی‬ ‫کڵێشەیی‌و ستریۆتایپە ‪-‬وێنەباو‪ -‬دەربهێنن‌و‬ ‫رس��تەکانیان پێبڕازێنێتەوە‪ .‬راستە‪ ،‬ئەمانە‬ ‫خۆیان بەدڵسۆز‪ ،‬خەمخۆر‪ ،‬رەخنەگر‪ ،‬بوێرو‬ ‫بەهەڵوێس��ت دادەنێن‪ .‬ب��ەاڵم‪ ،‬هیچ لەمانە‬ ‫مەرجی س��ەرەکی نووسینی باش‌و شرۆڤەیی‬ ‫نییە‪ .‬کەی ئ��ەوە ش��رۆڤەو لێکدانەوە‪ ،‬کە‬ ‫نوس��ەرێک لەبەرئەوەی ئیلهامێکی بۆهاتووە‬ ‫دەقێ��ک بەناونیش��انێکی زەق��ەوە رۆکاتە‬ ‫وتارێک��ەوەو بەوش��ەی س��ەرنجڕاکێش‌و‬ ‫هەس��تبزوێن‪ ،‬گەم��ەی زم��ان‌و ریتۆری��ک‬ ‫ئارایشتی بکات‪.‬‬ ‫‪ -2‬هەڵهێنج��ان لە‌فیکس ئایدی��او بیروڕای‬ ‫کلێشەییەوە؟‬ ‫بەش��ێکی ئەوەی بەناوی شرۆڤەکارییەوە‬ ‫دەنوس��رێت‪ ،‬بەرئەنجام��ی بیرۆک��ەی‌‬ ‫چەقبەستوو(‪)Fixed Idea‬ە‪ .‬واتە‪ ،‬قاڵبێکی‬ ‫زەین��ی ک��ە لەقایلبونێکی پێش��وەختەوە‬ ‫هاتووە‪ .‬داواجار‪ ،‬نووسەر بەهۆی ئەم قاڵبەوە‬ ‫خەریک��ی مۆرکلێ��دان (‪ )Labeling‬بێت‬ ‫لە‌هەرچی دی��اردەو رووداوە‪ .‬لەچوارچێوەی‬ ‫ئ��ەو قاڵبەداڕێژراوەدا کەپێش��تر بەرەهایی‬ ‫تەس��لیمی بووە‪ ،‬بنووس��ێت‌و بیربکاتەوە‪.‬‬ ‫لەبەرئەوە "فیکسد ئایدیا" واتە بیرۆکەیەکی‬ ‫نائەقالنی یا هەس��تێک کەجەخت لەش��تێک‬ ‫دەکات‪ ،‬بێهەبونی بەڵگەی سەلمێنەر‪ .‬ئەمەش‪،‬‬ ‫بەرئەنجامی وەهمێک خۆسەپێنەرە‪.‬‬ ‫جگەل��ەوەی بیرۆک��ەی نووس��ینەکان‪،‬‬ ‫بەرهەم��ی وێنەیەکی پێش��ینەیین‪ ،‬بەئیلهام‬ ‫بۆهات��ن لەزەین��ی نووس��ەرەکانیاندا‬ ‫سەرهەڵدەدەن‪ ،‬نەک بەرئەنجامی خوێندنەوەو‬ ‫لێکدان��ەوەی بابەتیانەی روداوەکان‪ .‬ناکرێت‬ ‫هەمیشە بیرۆکەو بڕیاری پێشداوەریانە ببێتە‬ ‫نووس��ینێکی بابەتی ورد‪ .‬ئاخر‪ ،‬وەکئەوەیە‬ ‫کەس��ێک تەراوزیەک��ی هەبێ��ت‪ ،‬ب��ەاڵم‬ ‫لەباتی کێش��انی تەماتەو خەی��ار‪ ،‬بەهەمان‬ ‫پێ��وەر سیاس��ەت‌و دەوڵ��ەت‌و گرفتەکان‬ ‫هەڵبس��ەنگێنێت‪ .‬وەکچ��ۆن ناکریت بەیەک‬ ‫پێوەر‪-‬ت��ەرازوو‪ -‬هەمو دونی��ا پێوانەکرێت‪،‬‬ ‫ئاوەه��اش ناکرێ��ت بەیەک تێ��ورو باوەڕو‬ ‫قەناعەتەوە روداوەکان مەزندەکرێن‪ .‬چونکە‪،‬‬

‫هەر بابەتێک س��تاندەردو پێودانگ‌و میتۆدی‬ ‫خۆی هەیە‪.‬‬ ‫‪ -٣‬دۆگمای وتنی هەقیقەت‬ ‫یەکێک لەو دۆگمایانەی نووس��ینی کوردی‬ ‫داگیر ک��ردوە‪ ،‬بیرۆکەی وتن��ی هەقیقەتە‪.‬‬ ‫وات��ە‪ ،‬ئەرکی یەک��ەم‌و کۆتایی نووس��ین‪/‬‬ ‫نووس��ەر وتن��ی هەقیقەت��ە! ئ��ەم تەرزە‬ ‫بیرکردنەوەی��ە بۆتە رایەکی گش��تی کەهەر‬ ‫کەسێک هەقیقەتێکی کاڵوکرچیشی درکاند‪،‬‬ ‫ئیتر روناکبیرو نووسەرە! وتنی هەقیقەتیش‬ ‫رۆحێکی پاڵەوانخوازانەی��ە‪ .‬بۆیە‪ ،‬بۆئەوەی‬ ‫ببیتە پاڵەوان‪ ،‬بوێربەو راستییەکان بڵێ‪.‬‬ ‫سەبارەت بەووتنی هەقیقەت وەک ئەرکی‬ ‫س��ەرەکی نووس��ین‪ ،‬ئام��اژە بەوتارێک��ی‬ ‫(دانیال جێری) دەکەم کە رەخنەی تێزێکی‬ ‫بیرمەن��دی ئەمریکی زمانەوانی 'چۆمس��کی'‬ ‫دەکات‪ .‬لەس��ەروبەندی جەنگی نەگریس��ی‬ ‫ئەمری��کا لە‌ڤێتنام��دا نیوس��ەدە لەمەوبەر‬ ‫لەوتارێکدا بەناوی 'بەرپرس��یارێتی روناکبیر‬ ‫وتن��ی هەقیقەتە' ناوبانگی دەرکرد‪ .‬وتارەکە‬ ‫جەختدەکات کە ئەرکی روناکبیرورۆش��نبیر‬ ‫وتنی راس��تی‌و پەردەهەڵماڵینە لەدرۆکان‪.‬‬ ‫ئەرکی رەوش��تی وادەخوازێت لەرۆشنیبران‬ ‫پێگ��ەی کۆمەاڵیەتیی��ان لەپێن��او گۆڕانی‬ ‫کۆمەاڵیەتییدا بەکاربهێنن‌و راستییەکان بەڕای‬ ‫گش��تی بگەینن‪ .‬هەڵبەت‪' ،‬چۆمسکی' رووی‬ ‫دەمی لە‌سیاسەتداڕێژەری واڵتەکەی نەبووە‪،‬‬ ‫بەڵکو ئەو نوس��ەرانەی لەزۆنگاوی ڤێتنامدا‪،‬‬ ‫بەرگری��ان لەسیاس��ەتی ئەمری��کا دەکرد‪.‬‬ ‫بۆی��ە‪ ،‬ئەو جۆرە نوس��ەرو رۆش��نیبرانەی‬ ‫بەبریکارەنوێکانی دەسەاڵت ناوبرد‪.‬‬ ‫ب��ەڕای دانی��ال‪ ،‬بەب��ێ لەبەرچاوگرتنی‬ ‫هاوکێش��ەی هێ��ز لەنێ��وان هێ��زو‬ ‫بکەرەسیاس��یەکاندا‪ ،‬تەنها وتنی راستیەکان‬ ‫بەس نیین‪ .‬چونکە‪ ،‬تەنها هەلماڵینی ماسکی‬ ‫درۆ بۆ گۆڕینی واقیعی کۆمەاڵیەتی‌و سیاسی‬ ‫هەمو ش��تێک نییە‪ .‬بێگوم��ان‪ ،‬رەخنەکەی‬ ‫'دانیال' لە‌'چۆمس��ک'ی لەسەرئەوەنیە ئاخۆ‬ ‫وتنی راستی هەڵەیە‪ .‬نەخێر‪ ،‬لەپای ئەوەیە‬ ‫کە تەنها وتن لەخۆیدا بەس نییە‪ .‬جگەلەوەی‪،‬‬ ‫باوەڕکردن بەهەبون��ی تاکە هەقیقەتێک کە‬ ‫نووسەرو روناکبیرێک پێداگیری لەسەردەکات‪،‬‬ ‫لەخۆی��دا دۆگمایەک��ە زیان بە‌دیموکراس��ی‬ ‫راوبۆچونەکان دەگەیەنێت‪ .‬گرفتێکیتری ئەم‬ ‫جۆرە تێگەیشتنە سەبارەت بەرۆڵی روناکبیر‬ ‫ئەوەی��ە کە تەنه��ا الیەنە رەوش��تییەکەی‬ ‫نووس��ین دەگرێتەوە‪ .‬وات��ە‪ ،‬تەنها رەچاوی‬ ‫بەرپرس��یارێتی رەوش��تی وەک پێشمەرجی‬

‫راستە ئەمانە خۆیان‬ ‫بەدڵسۆز خەمخۆر‬ ‫رەخنەگر بوێرو‬ ‫بەهەڵوێست دادەنێن‬ ‫بەاڵم هیچ لەمانە‬ ‫مەرجی سەرەکی‬ ‫نووسینی باش‌و‬ ‫شرۆڤەیی نییە‬ ‫کەی ئەوە شرۆڤەو‬ ‫لێکدانەوە‬ ‫نووس��ین دەکات‪ ،‬ن��ەک توان��ا‪ ،‬وردبینی‪،‬‬ ‫لێهات��ووی لێکدان��ەوەو ش��رۆڤەکاری تێزو‬ ‫پرسیار بەرهەمهێنان‪ .‬ئیدی‪ ،‬جەختکردنەوە‬ ‫لەپاڵن��ەرە زاتییەکانی نووس��ەر‪ ،‬وادەکات‬ ‫مالمالنێی سیاسی‌و شرۆڤەکاری بۆ هەڵوێست‬ ‫دابخزێت‪ ،‬نەک گەیش��تن بەوێنە گەورەکەی‬ ‫پشت هەلومەرجەسیاسی‌و هاوکێشەکان‪.‬‬ ‫س��ەربەخۆیی روناکبیر وەک سەرمەشقی‬ ‫ئ��ازادی‌و هەقیقەتبێ��ژی‪ ،‬ئ��ەو راس��تیە‬ ‫دەش��ارێتەوە ک��ە روناکبیرانی��ش هەرگیز‬ ‫س��ەربەخۆنین لەهێ��زە کۆمەاڵیەتی��ەکان‌و‬ ‫ناش��بن‪ .‬ئەو راس��تیانەی دەیدرکێنن‌و ئەو‬ ‫درۆیانەی دەریدەخەن‪ ،‬پشت بەهاوسەنگی‌و‬ ‫پارس��ەنگی هێز دەبەس��تێت نەک ئازادیی‬ ‫خۆی��ی‌و بوێ��ری‪ .‬ئەرکی وتن��ی هەقیقەت‬ ‫تاڕادەی��ەک پێویس��تە‪ ،‬ب��ەاڵم‪ ،‬چۆنیەتی‬ ‫گۆڕانکاری‌و ئەوەی رێتێدەچێت‪ ،‬بەشێکیترە‬ ‫لەئەرکی روناکبیر‪.‬‬ ‫‪ -4‬ره‌خنه‌گترن بێدەستنیشانکردن‬ ‫‌لەکاتێک��دا ده‌وروبه‌رم��ان نقووم��ه‬ ‫له‌رووداوه‌کاندا‌‪ ،‬ئێمه‌ش لە‌لیته‌و چڵپاوه‌کانییدا‬

‫بە‌تێكشكانی‌ یه‌كدی‌‪ ،‬سه‌رمه‌ست مه‌بن‬ ‫سه‌باحی‌ غالیب‬ ‫یه‌كێك لە‌هۆكاره‌ ستراتیژییه‌كانی‌ مانه‌وه‌‪،‬‬ ‫به‌خۆدا هاتن‪ ،‬گه‌ش��ه‌كردن‌و پێش��كه‌وتنی‌‬ ‫نه‌ت��ه‌وه‌‪ ،‬یه‌ك ریزی‌‌و پش��تیوانی‌ ناوخۆیه‌‪،‬‬ ‫لە‌جیهان��ی‌ نه‌ته‌وه‌كان��ی‌ ب��ێ‌ ده‌وڵه‌ت��دا‪،‬‬ ‫په‌روه‌رده‌كردنی‌ مرۆڤی‌ نه‌ته‌وه‌‪ ،‬داڕش��تنی‌‬ ‫به‌رنامه‌ی‌ سیاسی‌‪ ،‬رێكخستنی‌ ئامانجه‌كان‌و‬ ‫جۆری‌ تێكۆش��ان ب��ۆ ئایین��ده‌‪ ،‬هه‌روه‌ها‬ ‫مه‌یدانس��ازی‌ په‌یوه‌ندییه‌كان��ی‌ نێوان هێزه‌‬ ‫سیاس��ییه‌كان‪ ،‬ئه‌رك��ی‌ ه��ه‌ره‌ س��ه‌ره‌كی‌‬ ‫ده‌سته‌بژێری‌ رۆشنبیران‌و فه‌رمانی‌ بنه‌ڕه‌تی‌‬ ‫حیزبه‌‪ .‬بە‌هه‌ردوو ال‪ ،‬واتا روناكبیران‌و حیزب‪،‬‬ ‫ده‌توانن به‌ستێنێكی‌ دروست‪ ،‬لە‌په‌یوه‌ندییه‌‬ ‫كۆمه‌اڵیه‌تییه‌كان‌و په‌یوه‌ندییه‌ سیاسییه‌كان‌و‬ ‫پ��ه‌روه‌رده‌ی‌ هاوبه‌ش��ی‌ نێ��وان الیه‌نه‌كان‪،‬‬ ‫بۆچون‌و رێبازه‌ جیاوازه‌كانی‌ ئه‌م س��ه‌ر‌و ئه‌و‬ ‫سه‌ری‌ نه‌ته‌وه‌كه‌دا سازبكه‌ن‪.‬‬ ‫له‌به‌ر رۆش��نایی‌ ئه‌و بۆچونه‌ی‌ سه‌ره‌وه‌دا‪،‬‬ ‫كاری‌ روناكبی��ر‌و حیزب‪ ،‬دوورخس��تنه‌وه‌ی‌‬ ‫كۆمه‌ڵگای��ه‌ لە‌گرژی‌ ده‌رون‌و په‌س��تی‌ بیر‌و‬ ‫هه‌ڵویس��تی‌ توند‪ ،‬نه‌ته‌وه‌ی‌ ب��ێ‌ ده‌وڵه‌ت‪،‬‬ ‫كۆمه‌ڵگایه‌ك��ی‌ ده‌ڵه‌مه‌ی��ی‌‌و خۆنه‌گرت��وە‪،‬‬ ‫هه‌ڵچون‌و رۆچون��ی‌ زۆری‌ تێدایه‌‪ ،‬لە‌ناوخۆ‌و‬ ‫ده‌ره‌وه‌‪ ،‬زۆر الیه‌ن‌و حكومه‌ت كاریان له‌سه‌ر‬ ‫ده‌كا‪ ،‬بە‌ئاس��انی‌ خه‌ڵك��ی‌ بە‌الیه‌نی‌ خراپدا‬ ‫ئاراس��ته‌ ده‌كرێ‌‪ ،‬كاركردن له‌س��ه‌ر خه‌ڵكی‌‬ ‫ش��ه‌قام‌و بە‌هه‌ڵه‌دابردنیان‪ ،‬ده‌بێته‌ مه‌ترسی‌‬ ‫گه‌وره‌ له‌سه‌ر ئاساییشی‌ نه‌ته‌وه‌یی‌‌و تێكدانی‌‬ ‫ش��یرازه‌ی‌ كۆمه‌اڵیه‌تی‌‪ ،‬دواتر ئاسان نابێ‌‪،‬‬ ‫هێ��ور بكرێت��ه‌وه‌‪ ،‬بۆیه‌ ناكرێ‌‌و دروس��ت‬ ‫نیی��ه‌‪ ،‬رووپێو ‌ی خه‌ڵكی‌ خاو یا كه‌ره‌س��ه‌ی‌‬ ‫نه‌مه‌ی��وی‌ خه‌ڵكی‌ گش��تی‌‪ ،‬بكرێته‌ مه‌یدانی‌‬ ‫زۆرانبازی��ی‌ به‌رژه‌وه‌ن��دی‌ روناكبیر‌و حیزب‪.‬‬ ‫ئه‌مڕۆ لە‌باشووری‌ كوردستاندا‪ ،‬هه‌مو رۆژێك‪،‬‬ ‫چه‌ن��دان كاره‌س��اتی‌ پچووك لێ��ره‌‌و له‌وێ‌‬ ‫ده‌قه‌ومێن‪ ،‬كاره‌س��اتی‌ روو بە‌ڕووبونه‌وه‌ی‌‪،‬‬ ‫روناكبیران له‌گه‌ڵ حیزبی‌ نه‌یار‌و خه‌ڵكێك كه‌‬ ‫لە‌سه‌ر رێبازی‌ ئه‌و نییه‌‪ ،‬هه‌ر كۆمه‌ڵه‌ قه‌له‌م‬ ‫به‌ده‌ستێك بە‌یاری‌ خۆیاندا‪ ،‬هه‌ڵده‌ڵێن‪ ،‬ئه‌وه‌‬ ‫حه‌قی‌ خۆیانه‌‪ ،‬كاراس��اته‌كه‌ له‌وه‌دایه‌‪ ،‬یاری‌‬ ‫خه‌ڵكی‌ دیكه‌‪ ،‬ده‌كه‌نه‌ درنج‌و دێو‪ ،‬یا له‌سه‌ر‬ ‫دزێوكردنی‌ هه‌مو ش��تێكی‌ به‌رامبه‌ر‪ ،‬خۆی‌‌و‬ ‫دڵداری‌ خۆی‌ بە‌ش��ه‌نگی‌ ده‌ڕازێنێته‌وه‌‪ .‬كار‬

‫گه‌یش��تۆته‌ ئاس��تێك‪ ،‬حیزبیش لە‌سنووری‌‬ ‫ملمالنێی‌ خزمه‌تكردن‌و زمان شیرین ده‌رچوە‪،‬‬ ‫بۆت��ه‌ دوژمنایه‌ت��ی‌‌و جنێ��و به‌ش��ینه‌وه‌‪،‬‬ ‫مه‌ترس��ییه‌كه‌ له‌وه‌دا زه‌ق ده‌بێته‌وه‌‪ ،‬كه‌ ئه‌و‬ ‫جۆره‌ حیزب‌و روناكبیرانه‌‪ ،‬هه‌مو حه‌قێكیان‬ ‫بە‌خۆیان داوه‌‪ ،‬كه‌ تاقه‌ راس��ت‌و دروس��ت‌و‬ ‫عاقڵ‌و به‌رژه‌وه‌ند سازی‌ خه‌ڵك‪ ،‬هه‌ر خۆیانن‪،‬‬ ‫ئه‌و روناكبیر‌و حیزبانه‌‪ ،‬كه‌ وتاری‌ شه‌ڕه‌نگێز‬ ‫لە‌ڕۆژنام��ه‌‌و ماڵپه‌ڕه‌كاندا ب��ڵ�او ده‌كه‌نه‌وه‌‪،‬‬ ‫كه‌ جه‌ماوه‌ر نائومێ��دی‌ ده‌كه‌ن‪ ،‬لە‌كۆتاییدا‬ ‫بە‌دژایه‌تی‌ كۆمه‌اڵیه‌تی‌‌و زیاتر دوورخستنه‌وه‌ی‌‬ ‫یه‌ك��دی‌ ته‌واو ده‌بێ‌‪ ،‬من‌و گه‌لێكی‌ وه‌ك من‪،‬‬ ‫ئه‌و نووسه‌ره‌ توندڕه‌و‌ه سیاسییه‌ گرژانه‌مان‬ ‫دیون‪ ،‬كه‌ هه‌موی��ان دوای‌ تێپه‌ڕبونی‌ كات‪،‬‬ ‫دوای‌ ئه‌وه‌ی‌ رووداوێكی‌ گه‌وره‌ تاس��اندونی‌‬ ‫یا لە‌ته‌مه‌نی‌ س��ه‌روو شه‌س��ت‌و حه‌فتا ساڵ‬ ‫بە‌خه‌ب��ه‌ر هات��ون‪ ،‬ئه‌وجا ژی��وان بونه‌وه‌‌و‬ ‫په‌نجه‌ی‌ خۆیان گه‌ستوە‪ ،‬به‌اڵم دوای‌ چی‌!؟‬ ‫لە‌س��ااڵنی‌ دوای‌ له‌ناوبردن��ی‌ ده‌وڵه‌ت��ی‌‬ ‫داگیرك��ه‌ری‌ به‌غ��دا‌و نه‌هێش��تنی‌ رژێم��ی‌‬ ‫ره‌گه‌زپه‌رس��تی‌ به‌ع��س‪ ،‬له‌الیه‌ك��ه‌وه‌‪،‬‬ ‫رۆشنبیری‌ ئاگرخۆش��كه‌ری‌ دووبه‌ره‌كی‌ ناو‬ ‫كورد زۆربون‪ ،‬كه‌ كاری‌ هه‌ره‌ س��ه‌ره‌كیان‪،‬‬ ‫رووخاندنی‌ كه‌سایه‌تی‌ كورده‌‌و هاندانی‌ الوانه‌‬ ‫بۆ هێرش‌و خاپووركرن‪ ،‬شتێك له‌ناو كورد‌و‬ ‫په‌یوه‌ندییه‌كاندا بە‌دروست‌و به‌كه‌ڵك نازانن‪،‬‬ ‫هێرش��كردنه‌ س��ه‌ر بیری‌ نه‌ته‌وه‌یی‌‌و بیری‌‬ ‫ئایینی‌ بە‌تایبه‌ت ئیسالم‪ ،‬هاوكات ترازاندنی‌‬ ‫په‌یوه‌ندیی��ه‌ ناوخۆییه‌كان‪ ،‬بۆت��ه‌ فه‌رمانی‌‬ ‫سه‌رشانیان‪ .‬لە‌الیه‌كی‌ دیكه‌شه‌وه‌‪ ،‬به‌هه‌مان‬ ‫ش��ێوه‌‪ ،‬خه‌ریكه‌ حیزبی‌ كوردی‌ بە‌ته‌واوه‌تی‌‬ ‫ببێته‌ سه‌رچاوه‌ی‌ مه‌ترسی‌‌و هه‌ڕه‌شه‌ له‌سه‌ر‬ ‫بنه‌م��ا پیرۆزییه‌كانی‌ كۆمه‌ڵ��گا‪ .‬ئه‌وه‌ كاری‌‬ ‫حیزب‌و رۆش��نبیر نییه‌‪ ،‬هه‌میش��ه‌ له‌س��ه‌ر‬ ‫هه‌ڵوێس��تی‌ توند‌و بنب��ڕ‌و هێرش كردن بێ‌‪،‬‬ ‫بە‌پێچه‌وان��ه‌وه‌ كاری‌ ئاس��ایی‌ هه‌ردووكیان‬ ‫فیركردن��ی‌ هێدێت��ی‌‌و ئارامیی��ه‌‪ ،‬بە‌تایبه‌ت‬ ‫ك��ه‌ له‌س��ه‌رده‌می‌ قۆناغی‌ گواس��تنه‌وه‌ی‌‬ ‫كۆمه‌ڵگای‌ كورده‌واری‌‪ ،‬لە‌ژێر ده‌س��ته‌ییه‌وه‌‬ ‫بۆ قۆناغی‌ س��ه‌رفرازی‌‪ ،‬ئه‌ركی‌ په‌روه‌رده‌ی‌‬ ‫مرۆڤان��ه‌‌و پێكهێنان��ی‌ كۆمه‌ڵگایه‌كی‌ ئارام‪،‬‬ ‫زیات��ر ده‌كا‪ .‬لێره‌دا من‪ ،‬هه‌رگیز مه‌به‌س��تم‬ ‫ئ��ه‌وه‌ نیی��ه‌‪ ،‬ك��ه‌ ره‌خن��ه‌ی‌ بنیاتنه‌رانه‌‬ ‫لە‌ده‌س��ه‌اڵتی‌ ك��وردی‌ نه‌گی��رێ‌‌و هه‌ڵ��ه‌‌و‬ ‫گه‌نده‌ڵی‌‌و ناعه‌داله‌تی‌ كۆمه‌اڵیه‌تی‌ حكومه‌ت‌و‬

‫نه‌بونی‌ كارگێرییه‌كی‌ چ��اك لە‌هه‌اڵ نه‌درێ‌‪،‬‬ ‫هه‌مو ئه‌وانه‌‪ ،‬مه‌رجه‌ لە‌س��نوور ‌ی پاراستن ‌ی‬ ‫یه‌كێتی‌ ریزه‌كانی‌ خه‌ڵكی‌ كورددا بن‪ ،‬ناكرێ‌‬ ‫لە‌ڕقی‌ گه‌نده‌ڵكاران‪ ،‬كۆمه‌ڵگا به‌ره‌و هه‌ڵدێر‬ ‫ببرێ‌‪ ،‬هه‌رگیز دروس��ت نییه‌‪ ،‬له‌و كه‌ش��ه‌ی‌‬ ‫كه‌ لە‌خ��وارووی‌ كوردس��تاندا په‌ی��دا بوە‪،‬‬ ‫روناكبیران‪ ،‬یا رۆژنامه‌نووس��ان‌و حیزب كار‬ ‫له‌سه‌ر په‌شێوی‌ كۆمه‌ڵگا‌و رووخان‌و تێكدان‬ ‫بكه‌ن‪ .‬ناكرێ‌‌و دروس��ت نییه‌ لە‌ڕقی‌ ئه‌م یا‬ ‫ئه‌و‪ ،‬بە‌عه‌قڵی‌ داهێنان��ه‌ی‌ عه‌بادی‌‌و رژێمی‌‬ ‫تایفه‌گه‌ری‌ به‌غ��دادا هه‌ڵبوترێ‌‪ ،‬نابێ‌‌و نابێ‌‬ ‫ئه‌ندامان��ی‌ س��ه‌ركردایه‌تی‌ بزووتنه‌وه‌ی��ه‌ك‬ ‫بە‌بیان��ووی‌ ئه‌وه‌ی‌ ده‌نگیان بە‌(به‌ڵێ‌) داوه‌‪،‬‬ ‫هێرش��یان بكرێته‌س��ه‌ر‪ ،‬هه‌مو ئه‌وانه‌ش كه‌‬ ‫راپرس��ی‌ گش��تی‌‌و دژایه‌تی‌ گه‌نده‌ڵی‌ بە‌دوو‬ ‫شتی‌ جیاواز ده‌زانن بە‌"خۆگێلكردن‌و خه‌ڵك‬ ‫چه‌واش��ه‌كردن" بزانن‪ ،‬ئه‌وانه‌ی‌ دوژمنایه‌تی‌‬ ‫راپرسی‌ گشتیی‌ ده‌كه‌ن‪ ،‬ده‌توانن هه‌زار جار‬ ‫بڵێن (نه‌خێر)‪ ،‬بۆش��یان هه‌یه‌ وه‌ك تابلۆی‌‬ ‫شانازای‌ بە‌یه‌خه‌ی‌ خۆیاندا هه‌ڵیواسن‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫ناش��ێ‌ هێنده‌ بە‌خۆیان��دا رابپه‌رمون‪ ،‬تامی‌‬ ‫نووس��ینه‌كانیان‪ ،‬بە‌ناوهێنانی‌ هاش‌و هوشی‌‬ ‫كوردایه‌تی‌‌و فش��ه‌ قه‌ومی‌‪ ،‬خ��ۆش‌و جوان‬ ‫بكه‌ن‪.‬‬ ‫لە‌پێ��ش راپرس��ی‌ گش��تیدا‪ ،‬زۆر الیه‌ن‬ ‫له‌دژی‌ گشت پرس��ی‌ چییان پێكرا كردیان‪،‬‬ ‫جه‌ماوه‌ریان هانده‌دا بۆ یاخی‌ بون‌و تێكدان‪،‬‬ ‫ده‌نگی‌ زۆر ناشارستانییه‌ت‌و گرژییان‪ ،‬لێره‌‌و‬ ‫له‌وێ‌ به‌رز ده‌بۆوه‌‪ ،‬سه‌یر ئه‌وه‌ بو‪ ،‬له‌ناویاندا‬ ‫ئه‌ندامی‌ په‌رله‌مان‌و به‌رپرس��یاری‌ حیزبه‌كان‬ ‫ئه‌و ئه‌ركه‌یان جێبه‌جێده‌كرد‪ ،‬هه‌مو ئاواتیان‬ ‫ئ��ه‌وه‌ بوو كه‌ راپرس��ییه‌كه‌ ئه‌نجام نه‌درێ‌‪،‬‬ ‫ئه‌وانه‌ چییان پێكرا بۆ ناش��ه‌رعی‌ ئه‌و كاره‌‌و‬ ‫ب��ۆ حه‌قدان بە‌عێ��راق‪ ،‬كردی��ان‪ ،‬بە‌هه‌مان‬ ‫نه‌فه‌س‪ ،‬دوای‌ ئه‌و ئه‌نجامه‌ مێژووییه‌‪ ،‬دوای‌‬ ‫ئه‌و ده‌نگدانه‌ ئازدان��ه‌‪ ،‬كه‌ هه‌مو چاودێرانی‌‬ ‫سیاسی‌ بیانی‌‌و چه‌ندان ئه‌ندامانی‌ په‌رله‌مانی‌‬ ‫واڵتان��ی‌ ئه‌وروپا بە‌ڕێكارێكی‌ هه‌ره‌ باش��ی‌‬ ‫دیموكراس��ی‌ لە‌قه‌ڵه‌مییان��دا‪ ،‬بە‌ته‌واوه‌ت��ی‌‬ ‫دۆست‌و دوژمنانی‌ چاره‌نووسی‌ نه‌ته‌وه‌كه‌مان‬ ‫ده‌ركه‌وتن‪ ،‬لە‌پێش هه‌مویاندا نه‌شاردنه‌وه‌ی‌‬ ‫ئ��ه‌و دوژمنایه‌تیی�� ‌ه سه‌رس��ه‌ختانه‌ی‌‬ ‫داگیركه‌رانی‌ كوردس��تان لە‌تاران‪ ،‬ئه‌نقه‌ره‌‪،‬‬ ‫به‌غدا‌و دیمه‌ش��ق‪ ،‬كه‌ تووش��ی‌ ته‌كانی‌ بیر‌و‬ ‫عه‌ق��ڵ‌و ئایی��ن‌و مرۆڤایه‌تی‌ ب��ون‪ ،‬تا ئه‌و‬

‫پ��ه‌ڕی‌ رق‪ ،‬رق��ی‌ خۆیان ده‌رب��ڕی‌‪ ،‬ئه‌وجا‬ ‫چه‌ندان رۆژنامه‌نووس‌و رۆش��نبیرانی‌ تورك‌و‬ ‫عه‌ره‌ب‌و ت��ورك‪ ،‬زاخاوی‌ قی��ن‌و توڕه‌بونی‌‬ ‫خۆی��ان‪ ،‬لە‌دژی‌ ئ��ازادی‌‌و بون��ه‌ ده‌وڵه‌تی‌‬ ‫كورد نووس��ی‌‌و رایگه‌یاند‪ .‬بە‌هه‌مو ئه‌وانه‌ی‌‬ ‫ك��ه‌ وایان ده‌زان��ی‌ ده‌س��ه‌اڵتدارانی‌ یه‌كێك‬ ‫لە‌داگیركه‌رانی‌ كوردستان‪ ،‬مه‌یلی‌ دۆستایه‌تی‌‬ ‫كوردی��ان هه‌ی��ه‌‪ ،‬بە‌هه‌ڵه‌دا چ��ون‪ ،‬ئه‌وان‬ ‫لە‌دوژمنایه‌تیدا به‌رامبه‌ر بە‌كورد ئاسایی‌ نین‪،‬‬ ‫هه‌ر ئه‌و‌ه نییه‌‪ ،‬چاویان هه‌ڵنایه‌‪ ،‬ئه‌وه‌ش��ن‬ ‫ك��ه‌ دینییان نییه‌‪ ،‬خاوه‌نی‌ یه‌ك گه‌رد‪ ،‬بیر‌و‬ ‫لێكدانه‌وه‌ی‌ مرۆڤایه‌ت��ی‌ نین‪ ،‬ئه‌وان لە‌هه‌ره‌‬ ‫بااڵترین بیركردنه‌وه‌‌و هۆش��یارییاندا‪ ،‬ئه‌گه‌ر‬ ‫جار جاره‌ ب��اوه‌ڕ بە‌بونی‌ كورد بكه‌ن‪ ،‬باوه‌ڕ‬ ‫بە‌وجودی‌ كوردس��تان ناكه‌ن‪ ،‬گریمان وه‌ك‬ ‫ئه‌وان ده‌ڵێن‪ ،‬با وابێ‌ كوردستان نییه‌‪ ،‬ده‌با‬ ‫بە‌زمانی‌ عه‌قڵ‌و زانست‪ ،‬بە‌زمانی‌ جوگرافیا‌و‬ ‫مێ��ژو‪ ،‬بە‌زمانی‌ هه‌ر ئایینێ��ك كه‌ بۆ خۆم‬ ‫نازانم هه‌م��و ئه‌وان��ه‌ی‌ وه‌ك دوو دیارده‌ی‌‬ ‫خودایی‌‪ ،‬ئینكاری‌ كورد‌و كوردستان ده‌كه‌ن‪،‬‬ ‫لە‌واڵتانی‌ داگیركه‌ری‌ كوردستاندا‪ ،‬له‌سه‌ر چ‬ ‫دینێكن‪ ،‬با پێم��ان بڵێن په‌نجا ملیۆن كورد‬ ‫لە‌ڕۆژهه‌اڵتی‌ ناوه‌ڕاستدا‪ ،‬ده‌بێ‌ خه‌ڵكی‌ كوێ‌‬ ‫بن‪ ،‬ده‌بێ‌ كوێ‌ نیشتمانمان بێ‌؟‬ ‫هه‌ڵوێس��تی‌ خ��راپ‌و ناجۆری‌ ش��ۆڤێنی‌‬ ‫داگیركه‌ران‌و ئه‌وان��ه‌ی‌ بە‌ده‌وریانه‌وه‌ن‪ ،‬زۆر‬ ‫چاوه‌ڕوانك��راو‌و ئاس��ایی‌ بو‪ ،‬ره‌گ��ی‌ بیری‌‬ ‫شۆڤێنی‌ ئه‌وان‪ ،‬لە‌مێژینه‌‌و داكوتراوه‌‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫ئه‌وه‌ی‌ جێگای‌ هه‌ڵوێسته‌كردن‌و نیگه‌رانییه‌‪،‬‬ ‫بۆچونی‌ ئه‌وانه‌یه‌ كه‌ بە‌ناوی‌ دڵس��ۆزییه‌وه‌‪،‬‬ ‫بە‌تێكش��كانی‌ راپرسی‌ گش��تی‌ سه‌رخۆشن‪،‬‬ ‫بۆ ساتێك‪ ،‬تۆزێك لە‌پێش��تر‌و لە‌دواتر‪ ،‬بیر‬ ‫لە‌یه‌كێتی‌ چاره‌نووس��ی‌ نه‌ته‌وه‌كه‌ ناكه‌نه‌وه‌‪،‬‬ ‫به‌داخه‌وه‌‪ ،‬به‌الی‌ ئه‌وانه‌وه‌‪ ،‬گرنگ تێكشكانی‌‬ ‫كاك مه‌س��عوود‌و حیزبه‌كان��ی‌ ه��اوكاری‌‬ ‫راپرس��ی‌ گش��تی‌‌و هه‌مو نه‌ته‌وه‌ی‌ كورده‌‪،‬‬ ‫ئه‌مه‌ش��یان ته‌نها‌و ته‌نها لە‌سه‌رچاوه‌ی‌ رق‌و‬ ‫تۆڵەكردن��ه‌وه‌وه‌‪ ،‬س��ه‌رچاوه‌ی‌ هه‌ڵگرتوە‪،‬‬ ‫نه‌ك لێكدانه‌وه‌‌و ژیربێژی‌‪ .‬هه‌ر كه‌سێك یه‌ك‬ ‫تۆزقاڵ‪ ،‬شاره‌زایی‌ لە‌سیاس ‌هت‌و كۆمه‌اڵیه‌تی‌‬ ‫هه‌ب��ێ‌‪ ،‬زۆر چ��اك ئ��ه‌وه‌ ده‌رك پێ��ده‌كا‪،‬‬ ‫ك��ه‌ هه‌م��و حیزبه‌كانی‌ مه‌یدانی‌ باش��ووری‌‬ ‫كوردس��تان‪ ،‬لە‌گۆڕان‪ ،‬یه‌كێتی‌ نیش��تمانی‌‪،‬‬ ‫یه‌كگرتووی‌ ئیس��ل�امی‌‪ ،‬پارت��ی‌ دیموكرات‌و‬ ‫كۆمه‌ڵ‌و ئه‌وانی‌ دیكه‌ وه‌ك حیزبی‌ سۆشیال‬

‫رۆچووی��ن‪ .‬ه��ەر جوڵەیە‌کی��ش ده‌مانبا ‌ت‬ ‫به‌قواڵی��ی خۆی��داو هه‌رئه‌وه‌ن��ده‌ ده‌زا‌نیین‬ ‫ورده‌وورده‌ دیارنامێن��ن‪ .‬به‌اڵم‪ ،‬ناش��زانین‬ ‫چی له‌بن��ه‌وه‌ روود‌هد‌ات‪ .‬ئ��ه‌وه‌ی ده‌بینین‬ ‫ئه‌نجامی روودانه‌که‌ی��ه‌‪ ،‬نادیدەین له‌هۆکارو‬ ‫زه‌مینه‌ی روودانی‪ .‬زۆربه‌ی نوسه‌ره‌ناس��راوو‬ ‫‌جیدیه‌کان به‌رده‌وام له‌س��ه‌ر ی��ەک ئاوازی‬ ‫ره‌خنه‌یی ده‌ژه‌نن‪ :‬ده‌ستنیش��انکردنی واقیع‬ ‫له‌ڕێی واژه‌ی س��واوو دوباره‪ " ‌:‬ئێمه نیمانه‌"‬ ‫که‌س نەیکردوە‪ ،‬نه‌کراوه‌" هتد‪ ...‬کە به‌ناوی‬ ‫ره‌خن��ه‌وه لە‌رازوگله‌یی س��ه‌رپێی‌و س��اده‌‬ ‫دەرناچن‪.‬‬ ‫ئ��ه‌م ته‌رزه‌ نووس��ینانه‪ ‌،‬باس له‌هۆکارە‬ ‫بنچینەییەکان ‌ناك��ه‌‌ن‪ ،‬ته‌نها ئاماژه‌ی خێرا‬ ‫به‌وه‌ده‌کەن ک��ه "‌نییه‌و نه‌ک��راوه‌"‪ ‌.‬بێئەوە‬ ‫بپرسن‪ :‬بۆچی نیمانه‌و چۆن ئیشی بۆبکرێت‪.‬‬ ‫زۆرتری��ن قس��ە لەئەنج��ام‌و لێکەوت��ەکان‬ ‫دەکرێت‪ ،‬بەاڵم هۆکارەبنەڕەتیەکان دیارنیین!‬ ‫له‌پاڵ ئه‌وه‌دا‪ ،‬خۆده‌رخس��تن‌و نیش��اندانی‬ ‫ئه‌وه‌ی "من"‌ی نوسه‌ر‪/‬رۆشنبیر یه‌که‌م که‌سم‬ ‫درکم بەو راس��تییەکردبێت!‌له‌کاتێکدا‪ ،‬ئه‌مه‌‬ ‫درۆییه‌کی واقیعیه‌ ئەگەر کەسێک بڵیت‪ :‬من‬ ‫یه‌که‌م که‌س��ی دونیای رۆشبیریم که ‌قسه‌م‬ ‫له‌بارەی فاڵنە کێش��ە‌وه‌‌کردووه‪ .‬گوایا‪ ،‬ئه‌م‬ ‫له‌حزه‌ی��ه‌ی "من"‌ دەکه‌‌م��ەوە‪ ،‬له‌حزه‌یه‌کی‬ ‫مێژوویی��ه‌ که‌س��یتر ئ��ەو پیش��ینه‌ییەی‌‬ ‫پێنابڕێت‪ .‬واتە‪ ،‬ئیتر راس��تییەکان‪ ،‬له‌منه‌وه‌‬ ‫داده‌که‌وێت‪.‬‬ ‫‪ -5‬ش��رۆڤەی زانس��تی ی��ا جیهانبینییەکی‬ ‫وەستاو؟‬ ‫بەوپێیەی لەبواری نووس��یندا‪ ،‬نەریتێکی‬ ‫چەپانە زاڵبووە‪ ،‬هەمیش��ە لەگۆش��ەنیگاو‬ ‫سەنگەرێکی وەستاوە روانراوەتە گۆڕاوەکانی‬ ‫دونی��او بەی��ەک چاویلک��ەی ئایدۆلۆج��ی‬ ‫هەڵسەنگاندن کراوە‪ .‬هەربۆیە‪ ،‬سەروەختێک‬ ‫'رایم��ۆن ئ��ارۆن' چەپگەری��ی لەکای��ەی‬ ‫روناکبی��ری فەرەنس��یدا بەنەخۆش��ییەکی‬ ‫رۆش��نبیریی دان��اوە‪ .‬رەنگە هەمانش��ت بۆ‬ ‫کوردس��تان گونجاوبێت‪ ،‬بەتایبەت‪ ،‬گوتاری‬ ‫رۆش��نبیری کوردی 'پ��اش راپەڕین' خۆی‬ ‫لەس��ەر رەخنەکردنی کۆمەڵگ��ە‪ ،‬کولتورو‬ ‫نەتەوەو ناسنامەو کێشەسیاسی‌و ئابورییەکان‬ ‫دامەزراندووە‪ .‬ناس��نامەی رۆشبیری کوردی‬ ‫کۆشکێکی لەس��ەر ئایدیالیزەکردنی بۆچون‌و‬ ‫لێکدانەوەکان��ی هەڵچنی��ووە‪ ،‬جارێک خۆی‬ ‫کردۆتە وێژدانی گشتی‪ ،‬جارێکیش سەرقاڵی‬ ‫هەڵوێستنواندن بووە‪ ،‬جارجارەش چاالکێکی‬ ‫سیاسی‌و کۆمەاڵیەتی‪ ،‬یا توێژەرو پسپۆڕ!‬

‫دیموك��رات‌و حیزبی‌ ش��یوعی‌ كوردس��تان‌و‬ ‫كش��ت ئه‌وانه‌ی‌ كه‌ حیزبن‪ ،‬واقیعێكن‌و هه‌ن‌و‬ ‫جه‌م��اوه‌ر‌و به‌رنامه‌‌و س��ه‌ركرایه‌تی‌ خۆیان‬ ‫هه‌یه‌‪ ،‬هه‌رگیز ناك��رێ‌ جێ‌ بە‌یه‌كێكیان له‌ق‬ ‫بكرێ‌ یا دوژمنایه‌تی‌ بكرێن‪ ،‬عه‌قڵی‌ سیاسی‌‪،‬‬ ‫بە‌دوای‌ دۆزینه‌وه‌ی‌ مه‌یدانی‌ هاوبه‌ش لە‌نێوان‬ ‫حیزبه‌كان��دا ده‌گ��ه‌ڕێ‌‪ ،‬عه‌قڵی‌ سیاس��ی‌‪،‬‬ ‫هاوچاره‌نووس��ی‌ لە‌نێوان ئه‌وان‌و جه‌ماوه‌ری‌‬ ‫ك��ورددا‪ ،‬گرێ‌ ده‌دا‪ ،‬عه‌قڵی‌ سیاس��ی‌‪ ،‬پێی‌‬ ‫وای��ه‌ كه‌ هیچ حیزبێ��ك بە‌ته‌نی��ا‪ ،‬ناتوانێ‌‬ ‫كۆڕه‌پانی‌ هه‌مو كوردس��تان داگیربكا‪ ،‬هیچ‬ ‫حیزبێك بە‌ته‌نیا ناتوان��ێ‌ گۆڕانكاری‌ مه‌زن‬ ‫پیاده‌ ب��كا‪ ،‬هیچ حیزبێ��ك بە‌ته‌نیا ناتوانێ‌‬ ‫پێشڕه‌وایه‌تی‌ گش��ت دانیشتوانی‌ واڵتێك یا‬ ‫نیشتمانێك بكا‪.‬‬ ‫ئێستا‌و دوای‌ ئه‌نجامدانی‌ راپرسی‌ گشتی‌‪،‬‬ ‫واقی��ع‌و كه‌ش��ێكی‌ سیاس��ی‌‌و كۆمه‌اڵیه‌تی‌‬ ‫مێژوویی‌‌و ناسكی‌ لە‌باش��ووری‌ كوردستان‌و‬ ‫هه‌م��و پارچ��ه‌ داگیركراوه‌كان��ی‌ دیك��ه‌ی‌‬ ‫كوردستاندا‪ ،‬هێناوه‌ته‌ ئاراوه‌‪ ،‬ئه‌و گیانی‌ هاو‬ ‫نه‌ته‌وه‌یی‌‌و هاوس��ۆزی‌‌و هاوچاره‌نووسییه‌ی‌‬ ‫لە‌به‌ش��ه‌كانی‌ كوردس��تاندا‪ ،‬ده‌رك��ه‌وت‪،‬‬ ‫موچركی‌ گریانی‌ خۆش��ی‌ بە‌ب��ه‌ده‌ن‌و گیانی‌‬ ‫ئێمه‌دا هێنا‪ ،‬ئه‌وه‌ی‌ لە‌س��نه‌ ك��را‪ ،‬ئه‌وه‌ی‌‬ ‫لە‌مه‌هاباد‪ ،‬لە‌دیاربه‌كر‪ ،‬لە‌جزیره‌‪ ،‬لە‌قامشلو‪،‬‬ ‫لە‌كه‌ركووك‪ ،‬لە‌س��لێمانی‌‪ ،‬لە‌بۆكان لە‌بانه‌‪،‬‬ ‫لە‌س��ه‌قز‌و لە‌مه‌ریوان‪ ،‬لە‌هه‌مو رۆژئاوا كران‪،‬‬ ‫بۆ هیچ حیزبێك نه‌بو‪ ،‬بۆ هیچ تاكه‌ كه‌سێك‬ ‫نه‌ب��و‪ ،‬ه��ه‌ر هه‌مویان بۆ س��ه‌ربه‌خۆی‌‌و بۆ‬ ‫ده‌وڵه‌تی‌ باش��ووری‌ كوردستان كردیان‪ ،‬كه‌‬ ‫خۆیانی‌ تێ��دا ده‌بیننه‌وه‌‪ .‬ئه‌م ب��اره‌ هه‌ره‌‬ ‫گرانه‌ی‌ دوای‌ راپرسی‌ گشتی‌‪ ،‬بە‌ته‌نیا بە‌كۆڵی‌‬ ‫هیچ كه‌س��ێك‌و هیچ حیزبێ��ك هه‌ڵناگیرێ‌‪،‬‬ ‫ئه‌ركی‌ دوای‌ راپرسی‌ گشتی‌‪ ،‬بە‌ته‌نیا بە‌هیچ‬ ‫كه‌س��ێك‌و بە‌هیچ حیزبێك به‌ڕێ��وه‌ ناچێ‌‪،‬‬ ‫عه‌قڵ��ی‌ كامڵ‌و لێكدانه‌وه‌ی‌ به‌رپرس��یارانه‌‌و‬ ‫كاری‌ ه��ه‌ره‌وه‌زی‌ ده‌وێ‌‪ ،‬ئه‌مه‌ بۆ كورد‌و بۆ‬ ‫ئاینده‌ی‌ نه‌ته‌وه‌یه‌ك��ه‌ بە‌هه‌مو چین‌و توێژ‌و‬ ‫الیه‌ن‌و رێكخستنێكه‌وه‌‪ ،‬بۆیه‌ پێویسته‌ هه‌تا‬ ‫زوە‪ ،‬سه‌رانی‌ بە‌په‌رۆشی‌ حیزبە‌سیاسییه‌كانی‌‬ ‫كوردس��تان‪ ،‬بە‌مه‌ردان��ه‌‌و بە‌دڵس��ۆزانه‌‌و‬ ‫بە‌لێزانانه‌وه‌‪ ،‬بە‌هاوكاری‌ رۆشنبیرانی‌ دڵسۆز‌و‬ ‫پیاوی‌ دونیادیده‌ی‌ نه‌ته‌وه‌كه‌مان‪ ،‬بە‌جیاوازی‌‬ ‫بیر‌و تێگه‌یش��تنی‌ ئایینی‌‌و فه‌لسه‌فییانه‌وه‌‪،‬‬ ‫پێكه‌وه‌ كۆببن��ه‌وه‌‪ ،‬هه‌رچی‌ گیانی‌ توڕه‌یی‌‌و‬

‫‪13‬‬

‫‌ئه‌رکی ره‌خنە‌قس��ه‌کردنە له‌سه‌ر‌ کێشه‌و‬ ‫هۆکارەکانی‌‪ ،‬نەک تێپه‌ڕین به‌سه‌ر کێشه‌ک ‌هو‌‬ ‫بازدان‌ بۆ‌ که‌س��ه‌کان‪ .‬چونک��ە‪ ،‬ره‌خنه‌ به‌و‬ ‫مانا‌یه‌‌‌ ده‌بێتە هه‌ڵوێستنواندن له‌ڕێی دروشم‌و‬ ‫قسه‌ی جوانه‌وه‌‪ .‬ئه‌مەش‌ گێژاوێکه‌ نووسینی‬ ‫ک��وردی به‌خورتی تێیکه‌وتووه‪ ‌‌:‬ره‌خنه‌ بۆته‌‬ ‫ساده‌کاری‪ ،‬راوه‌شاندن‌و فڕێدانی راوبۆچون‪.‬‬ ‫ئه‌و جۆره‌ ره‌خنانه‌ رووش��اندنی بابەتەکانە‌‬ ‫له‌س��ه‌ره‌وه‌و له‌ده‌ره‌وەڕا‌‪ .‬قسه‌کردن له‌سه‌ر‬ ‫ئه‌کته‌رە‌کان‌‪ ،‬نه‌ک کۆی ش��انۆی روداوه‌کان‌و‬ ‫خودی کێشه‌کان له‌ناوه‌ڕا‪‌.‬‬ ‫لەوانەش��ی هەڵگ��ری بڕوانام��ەی بااڵن‪،‬‬ ‫خاوەن��ی چەندان کتێب‌و وت��ارن‪ ،‬دەیانەوێ‬ ‫رکابەرەکانی��ان بەگەڕان��ەوە بۆ پاش��خانی‬ ‫تێ��وری زانس��تی بیرمەن��د‪ ،‬کۆمەڵن��اس‌و‬ ‫سیاسەتناس��ەکانی خۆرئاوا چ��ەک بکەن‪.‬‬ ‫جگەلەوەی الفی زانس��تی بون‪ ،‬بابەتیبون‌و‬ ‫شارەزایی‌و کەرەسەی مەعریفییان دەوڵەمەندە‪،‬‬ ‫بەهۆی زانینی زمان‌و خوێندنەوەی سەرچاوە‬ ‫بەزمانەکانی عەرەبی‪ ،‬فارس��ی‪ ،‬ئینگلیزی‌و‬ ‫هتد‪ ،‬دواجار‪ ،‬دەخوازن ببنە دەسەاڵتێکی–‬ ‫ئەوتۆریتەیەکی‪ -‬رۆشبنیریی‌و کەهەمو شتێک‬ ‫لەدیدو روانگەی ئەوان��دا نەبێت‌و نەگونجێت‬ ‫مایەی رەتکردنەوەبێت‪.‬‬ ‫س��ەرباری ئەوەی نوسیەکانیان جیدیەت‌و‬ ‫پەرۆش��ی‪ ،‬پشتبەس��تون بەتێ��زو تی��ۆرە‬ ‫خۆرئاواییەکان‪ .‬هەڵبەت‪ ،‬ئەمە کێش��ە نییە‬ ‫لەخۆی��دا‪ ،‬چونکە‪ ،‬ئاگاداری‌و رۆش��نبیرییە‬ ‫جیهانیانیەکەی��ان‪ ،‬ئاش��ناکردنی خوێنەری‬ ‫ک��وردە ب��ەو دونیای��ە‪ .‬ب��ەاڵم‪ ،‬پێدەچێت‬ ‫ل��ەوەدا وەرگێڕی پوخت��ەی تێزەکانبن‪ ،‬بێ‬ ‫لەبەرچاوگرتنی پاشخانی تێورەکەو شیاوێتی‬ ‫لەخوێندن��ەوەی کۆمەڵگەیەکی خۆرهەاڵتی‬ ‫وەک ئێمەدا‪ .‬بەاڵم‪ ،‬راستەوخۆ دایدەسەپێنن‬ ‫بەسەر کۆنتێکستە کوردستانییەکەدا‪ .‬رەنگە‪،‬‬ ‫بەش��ێکی لەبەرئەوەبێ��ت ئەو رۆش��نبیرانە‬ ‫باوەڕی��ان بەدابەش��کاری خۆره��ەاڵت‌و‬ ‫خۆرئاوا نەبێت‪ .‬لەس��ەروو سنوورەکولتورو‬ ‫ئیتنین��ی‌و نەتەوەییەکان��ەوە بیربکەنەوە‪.‬‬ ‫جۆرێ��ک رەهاگ��ەری گەردون��ی هەقیقەتی‬ ‫تێوری‌و زانس��تیان تێدابێت‪ .‬بەاڵم‪ ،‬ئەوەش‬ ‫پارادۆکس��ێکە ک��ە نووس��ەرێک بەدیدێکی‬ ‫ریژەگەری��ی پۆس��تمۆدێرنانە بیرکات��ەوە‪،‬‬ ‫بێڕەچاوکردن��ی تایبەتمەن��دی کولتورەکان‬ ‫بەوج��ۆرە بنووس��ێت‪ .‬لەهەمانکات��دا هەر‬ ‫ئەو رۆش��نبیرانە هەڵگری بی��ری جیاوازی‬ ‫کولتوریی‪ ،‬رێزی کەمینەو یەکس��انی دەکەنە‬ ‫راستییەکی رەها!‬

‫تۆڵ��ه‌ی‌ كه‌ڵه‌كه‌بووی‌ دوێن��ێ‌ هه‌یه‌‪ ،‬له‌به‌ر‬ ‫خاتری‌ مێ��ژووی‌ خۆیان‌و ئاین��ده‌ی‌ كورد‌و‬ ‫كوردس��تان‪ ،‬بخه‌نه‌ الوه‌‪ .‬بۆ كه‌ڵك وه‌رگرتن‬ ‫لە‌ئه‌نجامی‌ راپرسی‌ گشتی‌‪ ،‬تێبكۆشن‪.‬‬ ‫دووبه‌ره‌كی‌ نانه‌وه‌‌و به‌ره‌و به‌غدا چون‪ ،‬جا‬ ‫بۆ هه‌ر مه‌به‌ستێك بێ‌‪ ،‬ئه‌گه‌ر كورد بە‌شاند‌و‬ ‫بە‌ی��ه‌ك به‌رنام��ه‌‌و بە‌یه‌ك س��ه‌ركردایه‌تی‌‌و‬ ‫بە‌یه‌ك چاره‌نووس نه‌چن‪ ،‬ئه‌وا هه‌مو كورد‌و‬ ‫هه‌مو حیزب��ه‌كان زه‌ره‌رمه‌ند ده‌كا‪ .‬كه‌س وا‬ ‫تێنه‌گا‪ ،‬كه‌ وه‌ال بردن بۆ "عه‌ڕش��ی‌ عێراقی‌"‬ ‫لە‌گه‌وره‌یی‌‌و دڵس��ۆزییان زیاد ده‌كا‪ ،‬ئه‌وان‌و‬ ‫كورد پێكه‌وه‌ گه‌وره‌ن نه‌ك تاك تاكه‌‪ ،‬چونه‌‬ ‫به‌غدایه‌ك ك��ه‌ ش��ۆڤێنێتییان لێده‌چۆڕێ‌‪،‬‬ ‫خۆیان بە‌زامدار ده‌زانن‪ ،‬ئه‌وان به‌رامبه‌ر هه‌ر‬ ‫كه‌س��ێك كورد بێ‌‪ ،‬به‌رگی‌ دڕنده‌ ده‌پۆشن‪،‬‬ ‫ئه‌گ��ه‌ر كوردی‌ چاك‌و خراپیش جیابكه‌نه‌وه‌!‬ ‫ئه‌وا كاتییه‌‪ .‬ئه‌وه‌ی‌ ده‌ردی‌ كورد تیمار ده‌كا‪،‬‬ ‫ئه‌وه‌ی‌ نێ��و ماڵی‌ كورد خۆش ده‌كا‪ ،‬ئه‌وه‌ی‌‬ ‫چاره‌نووس��ی‌ هه‌مومان پێكه‌وه‌ گرێ‌ ده‌دا‪،‬‬ ‫هه‌ر یه‌كگرتن‌و یه‌ك هه‌ڵوێستی‌‌و دۆستایه‌تی‌‌و‬ ‫لە‌یه‌كدی‌ گه‌یش��تنه‌‪ ،‬بۆیه‌ هه‌رگی��ز ناكرێ‌‬ ‫بە‌تێكش��كانی‌ یه‌كدی‌ سه‌رمه‌ست ببین‪ .‬كار‬ ‫لە‌پیاوان ده‌قه‌ومێ‌‪ ،‬پیاویش ئه‌وه‌یه‌ ش��انی‌‬ ‫بدات ‌ه به‌ر‌و لێی‌ هه‌ڵنه‌یه‌‪.‬‬

‫هه‌رگیز ناكر ‌ێ‬ ‫بە‌تێكشكانی‌ یه‌كد ‌ی‬ ‫سه‌رمه‌ست ببین كار‬ ‫لە‌پیاوان ده‌قه‌ومێ‌‪،‬‬ ‫پیاویش ئه‌وه‌ی ‌ه‬ ‫شانی‌ بداته‌ به‌ر‌و لێ ‌ی‬ ‫هه‌ڵنه‌یه‌‬

‫‪14‬‬

‫بیرورا‬

‫)‪ )595‬سێشه‌ممه‌ ‪2017/10/3‬‬

‫هەرێمی كوردستان لە‌ناو كەوانی خواستەكانی توركیا‬

‫د‪ .‬سەردار موسی شەریف*‬ ‫فاكتەرێكی دیكە پەیوەندیدارە بە‌بەرەو‬ ‫پێچشڤەچونی پرسی كورد لە‌رۆژئاڤای‬ ‫كوردس��تان‌و پێنگاوەكانی هاوشێوەی‬ ‫هەرێمی كوردستان لە‌ساالنی ‪ 1992‬بو‬ ‫دروس��تكردنی ‪‎‬بەرێوبەرایەتی سیاسی‌و‬ ‫لەشكری‌و بگرە پشتگیری نێودەوڵەتی‬ ‫بە‌تایبەتی ئەمریكا لە‌رۆژئاڤای كوردستان‬ ‫لە‌ش��ەری دژی داع��ش‪ .‬ئەگ��ەر ئەم‬ ‫پش��تگیرییە تاكتیكیش بێت‪ ،‬سەرەرای‬ ‫هەم��و پێداگیرییەكان��ی هاوپەیمان��ی‬ ‫مێژوی وەك��و توركیا لە‌الیەك‌و لە‌الیكی‬ ‫دیك��ە بە‌هەم��ان ش��ێوە پش��تگیری‬ ‫روس��یا لە‌هەرێمی رۆژئاڤای كوردستان‬ ‫دەرخ��ەری ئەم راس��تییەن دەوڵەتانی‬ ‫داگیركەری كوردستان چیدیكە ناتوانن‬ ‫بەو ش��ێوەی كە خویان حەز دەكەن‌و‬ ‫دەیانەوێت گەلی كورد تەپەسەر بكەن‪.‬‬ ‫پێش��ڤەچونەكانی سیاس��ی سەبارەت‬ ‫بە‌پرس��ی سوریا كە توركیا یەكێكە لەو‬ ‫دەوڵەتانی رێگ��ری دەكات‌و كردویەتی‬ ‫لە‌بەشداری هێزە خاوەن پێگەكانی كورد‬ ‫لە‌دانوس��تاندنەكانی جێنێڤ‌و ئاستانە‪،‬‬ ‫ئێس��تا گەیش��توتە قوناغێكی دیكە‪‌،‬و‬ ‫دەرئەنج��ای پەیوەندی ك��ورد لە‌گەڵ‬ ‫روس��یا‌و ئەمریكا‌و سەركەوتنەكانی یان‬ ‫لە‌بەرەی ش��ەری داعش پرسی رێزگرتن‬ ‫لە‌خواستی گەلی كورد لە‌سوریا لە‌الیەن‬ ‫نەتەوە یەكگرتوەكانەوە ئێس��تا زۆرتر‬ ‫پێداگیری لەسەری دەكرێت‪ .‬پشتگیری‬ ‫روس��یا لە‌وەی‪‎‬كە ئام��ادەی گوفتگون‬ ‫س��ەبارەت بە‌پ��رۆژەی خودموختاری‬ ‫لە‌گەڵ رۆژئاڤای كوردس��تان‪ ،‬دەربری‬ ‫قبولی راستی پێگەی كوردە كە ئەمەش‬ ‫قەناعەتی سوریایە‪ ،‬كە لە‌قسەكانی وەلید‬ ‫المعلم وەزیری دەرەوەی سوریا دا ئاماژە‬ ‫پێكراوە‌و پش��تیوانی لە‌هەمان بوچونی‬ ‫روس��یا دەكات س��ەبارەت بە‌پێدان��ی‬ ‫خودموخت��اری یان هەر ش��ێوەیەكی‬ ‫دیك��ەی رێككەوتنی سیاس��ی لە‌گەڵ‬ ‫بەرپرسانی رۆژئاڤای كوردستان‪ .‬بویە‪،‬‬ ‫ئەم پرس��ە ئێس��تا براوەتە قوناخێكی‬ ‫دیكە‪ ،‬ك��ە چیدیكە دەوڵەتانی توركیا‌و‬ ‫ئێران ناتوانن رێگری لە‌پێشڤەچونەكانی‬ ‫پرسی كورد بگرن‪.‬‬

‫داگیرك��ەری ك��ورد وەك��و‪‎‬س��ەرۆك‬ ‫كوماری پێش��وی توركیا عەبدواڵ گول‬ ‫ئام��اژەی پێ��دەكات دەبێت��ە هوكاری‬ ‫چەسپاندنی سیاس��ەتی ئەمری واقیع‌و‬ ‫جیه��ان مەجبور دەبێت‪‎‬هەڵس��وكەوت‬ ‫لە‌گەڵ ئەم بابەتە ب��كات‪ ‎ .‬هۆكارێكی‬ ‫دیك��ە ئەوەی��ە بەرپرس��انی توركی��ا‬ ‫كێبەركێ یانە لە‌بەكار هێنانی وەرەقەی‬ ‫گشتپرس��ی‌و توركمان��ەكان لە‌عێ��راق‬ ‫لە‌پێناو ‪‎‬راكێشانی سوزی هاواڵتی یانی‬ ‫توركیای��ە لە‌هەڵبژاردنەكان��ی داهاتو‪،‬‬ ‫بە‌تایبەتی نەتەوەپەرەستەكان‪ ،‬بابەتێك‬ ‫كە بەش��ێكی زۆری کۆمەڵگای توركیا‬ ‫لە‌دژییەت��ی‪‎ .‬پش��تگیری نێودەوڵەتی‬ ‫لە‌ك��ورد بە‌تایبەت��ی لە‌ش��ەری داعش‬ ‫هەم توكیا‌و هەمیش ئێران‌و دەوڵەتانی‬ ‫دیكەی خس��توتە ناو كەوانێكی یەكجار‬ ‫مەترس��ی دارەوە‪ .‬ئ��ەم كەوان��ەش‬ ‫بریتییە لە‌دانپێنان بە‌راستی دەستكەوە‬ ‫سیاس��ییەكانی گەل��ی ك��ورد لە‌الیەن‬ ‫کۆمەڵ��گای نێودەوڵەت��ی‪ ،‬كە نكوڵی‬ ‫لێ��ی ناكرێت‪ .‬بوی��ە‪ ،‬وەاڵتانی جیران‬ ‫مەجبور دەبن لە‌قوناغەكانی پێش��مان‬ ‫دا ‪‎‬پێداچون��ەوە بە‌سیاس��ەتی خویان‬ ‫بكەن لە‌پێناو ‪‎‬بەدێهێنانی سەقامگیری‌و‬ ‫ئاس��ایش‪ .‬لەم چەند روژان��ەی دوای‬ ‫ئەم راس��تییە دەركەوت‪ ،‬كە‪‎‬لە‌ترافیكی‬ ‫دیپلوماس��ی‌و سیاس��ی‌و لەش��كری‬ ‫كە راس��تی بەش��ێكە لە‌گەش��ەپێدان‬ ‫بە‌سیاس��ەتی چاپلوسینی گەلی كورد‪،‬‬ ‫دەوڵەتەكان نەیانتوانی��وە پێنگاوێكی‬ ‫ئەوتو باوێن‪ .‬بەاڵم راس��تییەكە ئەوەیە‬ ‫لە‌كەنالە‌جیاوازەكان لێداوانی پێچەوانە‬ ‫دەدەن‪ ،‬چونك��ە هەم ئێ��ران‌و هەمیش‬ ‫توركی��ا كێبەركێیان��ە لە‌س��ەر هەرێم‬ ‫هەم لە‌روی سیاس��ی‌و هەمیش لە‌روی‬ ‫ئابورییەوە‪ ،‬بو توركیا هەرێم فاكتەرێكە‬ ‫كە دەبێتە هوكاری ئیحتوای شیعەگەرای‬ ‫لە‌ناوچەكە‌و بازارێكە بو كاالكانی توركیا‪،‬‬ ‫بو ئێران هەرێم رێرەوێكی ستراتێژییە بو‬ ‫گەیشتن بە‌دەریای ناوەراست‌و بازارێكی‬ ‫گەرمی ئابورییە‌و هەروەها پێگەی بغداد‬ ‫الوازدەكات چونكە ئێران پێی ناخوشە‬ ‫عێراقێكی بەهێز بێتە ئارا‪.‬‬

‫شەری پ‪.‬ك‪.‬ك‌و هەرێم‬ ‫پرس��ێكی گرینگ گشتپرس��ی هەرێم‬ ‫بوتە بابەتێ��ك لە‌سیاس��ەتی ناوخو‌و‬ ‫لە‌س��ەر ئاس��تی جیهانیش روسیا‌و دەرەوەی توركیا‌و هاش‌و هەرای توركیا‬ ‫ئەمری��كاش كێبەركێیان��ە كە كورد بۆ دوو خوێندن��ەوەی بو دەكرێت‪ ،‬یەكەم‪،‬‬ ‫الی خۆیان راكێشن‪ ،‬بەاڵم ئەوەی ماوە توركیا دەیەوێت لە‌رێگای وروژاندنی ئەم‬ ‫دەبێت كورد ش��ارەزا بێ��ت لەوەی كە پرسە لە‌ناوخودا قەناعەت بە‌خەلكەكەی‬ ‫نەكەوێتە داوی كێبەركێیەكی سیاس��ی بێنێت لە‌دژی دوژمنایەتی كردن لە‌گەڵ‬ ‫گەورە كە هاوش��ێوەی كۆماری مهاباد هەرێم‪ ،‬پێویس��تە دان ب��ەوە دا بنێن‬ ‫كورد ببێتە قوربانی پیالنێكی گەورەتر‪ ،‬ك��ە هەڵس��وكەوتی لە‌گەڵ��دا بكەین‪،‬‬ ‫هەرچەندە زۆرێك رەنگ��ە ئاماژە بەوە یانی��ش ب��و كوكردنەوەی پش��تگیری‬ ‫بكەن ئەمە دورە لە‌بون بە‌ئەمری واقیع‌و زیاتر‌و بەهێزكردنی پێگەی سیاس��ییە‪.‬‬ ‫سەرخوشی هەبونی ئەو تۆڕی پەیوەندی دووی��ەم‪ ،‬بریتییە لەوەی كە س��ەرۆك‬ ‫نێودەوڵەت��ی ب��ن‪ ،‬دەبێ��ت بزانین كە كوم��ار ئەردوغ��ان بە‌دژایەتیكردن��ی‬ ‫ئەوان��ەی ئێس��تا پش��تگیری گەل��ی هەرێم‌و نیشاندانی توانا لەشكرییەكانی‬ ‫كوردس��تان دەكەن لە‌خوشی خویانەوە توركیا شكستەكانی سیاسەتی دەرەوە‬ ‫نییە‪ ،‬بەلكو زۆرت��ر لە‌بەر بەرژەوەندی لە‌س��وریا‪ ،‬قەتەر‪ ،‬میس��ر‌و پەیوەندی‬ ‫نەت��ەوەی خویان ئ��ەم كارە دەكەن‪ .‬لە‌گەڵ روس��یادا پەردەپ��ۆش بیكات‪.‬‬ ‫هەر كاتێك ك��ە بەرژەوەندییەكانی یان ئ��ەوەی ل��ەم ب��وارەوە ب��و هەرێمی‬ ‫لە‌ش��وێنێكی دیكە جێگیرك��ران‪ ،‬ئەوا كوردس��تان گرینگە‌و لە‌ناو دێرەكان دا‬ ‫رەنگە كورد بخرێتە ناو كەوانەیێك كە دێتە بەرچاو‪ ،‬پرس��ی س��ودوەرگرتنە‬ ‫گوشارەكانی سەری یەكجار زۆرتر بن‪ .‬لە‌كارتەكانی پ‪.‬ك‪.‬ك‌و بەرەی توركمانی‬ ‫لە‌دژی هەرێم��ی كوردس��تان لە‌الیەن‬ ‫پرس��ی گشتپرس��ی بو دەوڵەتانی توركیا‌و دەوڵەتانی ناوچەكە‪ ،‬كە نابێت‬

‫هاواڵتییەکی کوردی رۆژئاوا پشتیوانی ریفراندۆمی کوردستان دەکات‬ ‫بەك��ەم بێتە وەرگرت��ن‪ .‬وەكو وەزیری‬ ‫دەرەوەی توركیا مەولود چاوش��ئوغلو‬ ‫بە‌پێداگیری كردن لە‌سەر رەفزی پرس‌و‬ ‫دەرئەنجامی گشتپرس��ی هەرێم پرسی‬ ‫دەركەوتنی شەرێك لە‌‪ ‎‬نێوان پ‪.‬ك‪.‬ك‌و‬ ‫بارزان��ی دەكات "هەندێك هێز هەن كە‬ ‫لە‌دژی بارزانی هێ��زی پ‪.‬ك‪.‬ك‪ .‬بەكار‬ ‫دەهێن��ن‪ .‬لە‌روژانی داهاتودا ئێوە ئەمە‬ ‫دەبین��ن كە پ‪.‬ك‪.‬ك‪ .‬هێ��رش دەكاتە‬ ‫س��ەر بارزان��ی‪ ".‬خوێندنەوەكە ئەوەی‬ ‫ك��ە ناكوكی لە‌ن��او بەین��ی هێزەكانی‬ ‫پ‪.‬ك‪.‬ك‌و هەرێمی كوردس��تان لە‌ناوچە‬ ‫جی��اوازەكان دروس��تبكرێت لە‌پێن��او‬ ‫رەخساندنی پش��ێوی‌و رێگەخوشكردن‬ ‫ب��و دەس��توەردانی توركی��ا لە‌هەرێم‬ ‫بە‌ه��وی بون��ی هێزەكان��ی پ‪.‬ك‪.‬ك‪.‬‬ ‫هاوش��ێوەی س��االنی ‪ 1990‬ك��ە بووە‬ ‫هوكاری رێگەخوشكردن بو هاتنی هێزی‬ ‫لەش��كری توركیا بو ناو خاكی هەرێم‌و‬ ‫دروستكردنی كومەلێك بنكەی لەشكری‬ ‫كە هەتا ئێستاش بونیان لە‌هەرێم هەیە‪.‬‬ ‫بابەتێكی دیكە ئەوەیە لە‌دوایین سەردانی‬ ‫بو توركیا‪ ،‬سەرۆك ئەركانی هێزەكانی‬ ‫عێراق الغان��م لە‌گەڵ هاوتا توركیەكەی‬ ‫جۆرە هاندانێكی پێوە دیاربو‌ بە‌گوێرەی‬ ‫نوس��ەرێكی نێزیك لە‌ئاكپارتی عەبدواڵ‬ ‫سەلفی "ئەگەر ئێوە دەستوەردان بكەن‬ ‫لە‌ئەربیل‪ ،‬ئێمە (وەكو عێراق) تەداخول‬ ‫ناكەین"‪ ،‬مەبەس��ت لە‌ئێ��وە‪ ،‬ئەلغانم‬ ‫هان��ی توركیا دەدات‪ .‬ئ��ەم لێدوانەش‬ ‫سەرنجراكێشە‪.‬‬ ‫فاكتەری ب��ەرەی توركمانی یەكێكە‬ ‫لە‌فاكتەرە بەهێزەكانی دەوڵەتی توركیا‬ ‫كە لە‌دوای سالەكانی ‪ 1990‬ەوە لە‌الیەن‬ ‫توركیا بە‌ش��ێوەیەكی تایبەت‌و گشتی‬ ‫پشتگیری بەهێزی توركیا دروستكراوە‪‌،‬و‬ ‫لە‌گورەپانی سیاسی عێراق‌و كوردستان‬ ‫وەك��و بەكرێگیراوێك��ی راس��تەقینەی‬ ‫دەوڵەت��ی توركیا‪‎‬دەردەكەوێت‪ .‬بەرەی‬ ‫توركمان��ی ئەوەن��دەی دژی هەرێم��ی‬ ‫كوردستانە‪ ،‬ئەوەندە لە‌بغداد پێداگیری‬ ‫لە‌پرس��ی مافەكان��ی توركمان��ەكان‬ ‫لە‌عێراق ناكات‪ ،‬بەلكو هەمو هەوڵەكانی‬ ‫لە‌پێناو ‪‎‬الوازكردن��ی پێگەی كوردە نە‬ ‫بەهێزكردن��ی پێگ��ەی توركمانەكان‪.‬‬

‫‪‎‬فاكتەرێكی دیكە‬ ‫كە كورد پێویستە‬ ‫لە‌بەر چاویبگرێت‌و‬ ‫مەترسیدارە‌و‬ ‫‪‎‬لە‌داهاتودا‬ ‫رەنگەببێتە هوكاری‬ ‫تێكچونی رەوشی‬ ‫ئاسایشی كەركوك‌و‬ ‫ناوچەكانی دیكە‬ ‫بونی هێزێكی‬ ‫" لیوای ‪16‬ی‬ ‫توركمانی" سەر‬ ‫بە‌حەشدی شەعبییە‬ ‫بویە‪ ،‬ئەو وەكو كاراكتەرێكی سیاس��ی‬ ‫زۆرتر ئەجێندا ش��اراوەكانی دەوڵەتی‬ ‫توركیا لە‌عێراق‌و كوردس��تان جێبەجێ‬ ‫دەكات‪ .‬لە‌راستیش دا بێت‪ ،‬توركیا نەك‬ ‫ب��اوەری بە‌مافەكانی توركمانەكان نییە‬ ‫‌لە‌عێ��راق‌و نەش لە‌س��وریا‪ ،‬بەلكو ئەو‬ ‫گرینگییەی كە راگەیاندن‌و بەرپرس��انی‬ ‫توركیا بە‌بەرەی توركمانی دەدەن تەنیا‬ ‫وەرەقەیەكی گوش��اری سیاس��ی‌و بو‬ ‫وەرگرتنی ئیمتیازاتی سیاسی‌و ئابورییە‬ ‫لەو واڵتانە‪ ‎.‬ئەمە لە‌كاتێكدایە كە بونی‬ ‫توركمانەكان لە‌سەر ئەم خاكە جێگای‬ ‫مش��تومری زۆرە بە‌تایبەتی ئەو رێژەی‬ ‫كە تورك��ەكان‌و توركمان��ەكان ئاماژە‬ ‫پێدەكەن كە لە‌‪ 3‬ملیون زیاتر توركمان‬

‫فۆتۆ‪:‬‬

‫‪AFP‬‬

‫لە‌عێراق هەن‪ .‬توركیا هەمیش��ە هەوڵی‬ ‫ئ��ەوە دەدات كە كورد لە‌رەس��ەنایەتی‬ ‫خاوەندارێتی ناوچە كوردس��تانییەكان‬ ‫بس��ڕێتەوە‌و بو ئەم��ەش توركمان كە‬ ‫مێژویان دیارە بیكاتە خاوەنی رەسەنی‬ ‫ئەم خاكە‪ ،‬ئەمەش لە‌قسەكانی ئەردوغان‬ ‫دا زۆرتر رونە‪.‬‬ ‫فاكتەرێكی دیكەی هەڵەی سیاسەتی‬ ‫دەرەوەی توركی��ا ئەوەی��ە‪ ،‬بە‌تایبەتی‬ ‫لە‌س��ەردەمی ئاكپارت��ی ئەوەی��ە‪ ،‬كە‬ ‫پەی��رەو لە‌سیاس��ەتێكی پاوانخ��وازی‬ ‫جوگراف��ی ن��ەك تەنی��ا لە‌رۆژهەاڵتی‬ ‫ناوەراس��ت‪ ،‬بگرە لە‌بالكان‌و ئاس��یای‬ ‫ناوەراس��تیش دەكات‪ .‬ئەم��ەش بۆتە‬ ‫هوكاری دروس��تبونی ناكوكی‌و نەبونی‬ ‫متمانە لە‌ناو بەینی توركیا‌و دەوڵەتانی‬ ‫دەوروبەر‌و بە‌تێكدانی رێككەوتننامەكانی‬ ‫جیهانی كومەلێك كونفرانس��ی جیهانی‬ ‫سەبارەت بە‌پرینسیپەكانی دابەشبونی‬ ‫جیهان‌و دروستبونی دەوڵەتە تازەكانە‪.‬‬ ‫‪‎‬هاوتەریب لە‌گەڵ ئەم بابەتە پەیوەندیدار‬ ‫بە‌پرس��ی ‪ ‎‬كەرك��وك‌و توركمان��ەكان‬ ‫بە‌دیتنی ئەرشەد س��الحی دروستبون‌و‬ ‫بەهێزبون��ی هەژمونی كوردە لە‌س��ەر‬ ‫كەركوك‪ ،‬بەردەوام بێت رێگەخوشكەرە‬ ‫ب��و ش��ەرێكی ناوخو‪ ،‬كە ئ��ەوان زۆر‬ ‫دلگران��ن بە‌رودان��ی ش��تێكی وەه��ا‪.‬‬ ‫هاوكات هاوش��ێوەی رەوتی سیاسەتی‬ ‫دەرەوەی توركی��ا پێداگیری لە‌س��ەر‬ ‫فەس��خی گشتپرس��ی لە‌الیەن هەرێمی‬ ‫كوردس��تان دەكات‪‎ .‬فاكتەرێكی دیكە‬ ‫كە كورد پێویس��تە لە‌بەر چاویبگرێت‌و‬ ‫مەترس��یدارە‌و ‪‎‬لە‌داهاتودا رەنگەببێتە‬ ‫هوكاری تێكچونی رەوش��ی ئاسایش��ی‬ ‫كەرك��وك‌و ناوچەكان��ی دیك��ە بونی‬ ‫هێزێكی " لیوای ‪16‬ی توركمانی" سەر‬ ‫بە‌حەشدی شەعبییە‪‎.‬‬ ‫دیپلوماسی‬ ‫سەرۆكی حكومەتی هەرێمی كوردستان‬ ‫لە‌پێناو خستنەروی رەوانگەی هەرێمی‬ ‫كوردستان بو وەالتانی جیران بە‌تایبەتی‬ ‫توركی��ا ك��ە یەكێكە ك��ە دەولەتانی‬ ‫خ��اوەن پەیوەن��دی تایب��ەت لە‌گەڵ‬ ‫هەرێم جەخت لە‌س��ەر ئ��ەوە دەكات‬

‫ك��ە " دەنگدانی هەرێمی كوردس��تان‬ ‫لە‌دژی توركی��ا یانیش دراوس��ێكانی‬ ‫كوردس��تان نیی��ە"‪ .‬هەرێ��م بابەتی‬ ‫گشتپرس��ی وەكو تەوەرێكی سیاس��ی‬ ‫ناوبەینی هەولێر‪ -‬بەغداد دەبینێت‪ ،‬كە‬ ‫پێویستە وەاڵتانی ناوچەكە خویان لەم‬ ‫بابەتە دروبكەن‪‎ .‬گشترسپی ‪‎‬چاوەكانی‬ ‫جیهان‌و رۆژهەاڵتی ناوەراست خستوتە‬ ‫س��ەر داهاتوی هەرێمی كوردس��تان‪.‬‬ ‫گوش��ارە بێ وچانەكانی سەر سەرۆكی‬ ‫هەرێ��م لە‌پێن��او قەناع��ەت پێهێنان‬ ‫بە‌دواخس��تن‌و هەروەها پەشیمان بون‬ ‫لە‌گشتپرس��ی‪ ،‬بێ دەرئەنج��ام مان‪‌،‬و‬ ‫زۆریش بۆ دەوڵەتانی جیران بە‌تایبەتی‬ ‫توركیا ناخوش بو‪ ،‬كە چۆن س��ەرۆكی‬ ‫هەرێم رەفزی خواس��تەكانی ئەمریكا‌و‬ ‫کۆمەڵگای نێ��و دەوڵەتی ك��رد‪ ،‬ئەو‬ ‫هێ��زەی لە‌كوێ بو‪ ،‬كێ پش��توپەنای‬ ‫سەرۆكە؟ ئیس��رائیل‪ ،‬یانیش ئەمریكا‬ ‫بە‌راستی پش��تگیی ریفراندوم دەكات‌و‬ ‫خ��وی لێدەش��ارێتەوە‌و كومەلێ��ك‬ ‫پرس��یاری دیك��ە‪ .‎‬لە‌ئێس��تا ئەوەی‬ ‫دەبنیرێ��ت دەرئەنجامی دیپلوماس��ی‬ ‫دەوڵەتانی ئێ��ران‌و توركیا‌و عێراق بێ‬ ‫سود دەرچو‪ ،‬بە‌تایبەتی لە‌گوشارخستن‬ ‫س��ەر دەوڵەتانی زلهێز‪ ،‬لە‌سەر ئاستی‬ ‫ئەمریكاش بەرەوپێشڤەچونەكان دیارە‬ ‫لە‌پێن��او خس��تنەروی پروژەی��ەك بو‬ ‫پش��تگیری ئەمریكا لە‌الیەن كومەلێك‬ ‫سێناتورەوە‪.‬‬ ‫وەكو دەرەنجام‪ ،‬پرس��ی گشتپرسی‬ ‫هەرێم هەم لە‌روی یاسایی نێو دەوڵەتی‌و‬ ‫هەمیش لە‌روی ش��ەرعی بونی‪ ،‬شتێك‬ ‫نییە كە نكول��ی لێبكرێت‪ .‬ئەم بابەت‬ ‫چەندە بو گەلی كوردس��تان‪ ‎‬گرینگە‌و‬ ‫ش��ەرعییەتی هەیە بە‌گوێرەی یاس��ا‬ ‫نێودەوڵەتییەكان��ی دیاركردن��ی مافی‬ ‫چارەیخونوس��ین‪ ،‬بە‌تایبەتی كە توشی‬ ‫‪ ‎‬ژێردەس��تی‪ ،‬زولم‌و زۆرداری‌و ئەنفال‌و‬ ‫جینوس��اید بۆتەوە‪ ،‬لە‌الیەكی دیكەوە‬ ‫خوێندنەوەی دیكە ئەوەیە‪ ،‬گشتپرسی‬ ‫دەبێت��ە ه��وكاری راس��تكردنەوەی‬ ‫رێككەوتننامە جیهانییەكان س��ەدەی‬ ‫راب��وردو س��ەبارەت بە‌ماف��داری‬ ‫س��ەربەخوی‪ ‎‬گەلی كوردس��تان‪ .‬ئەم‬ ‫پرس��ە لە‌هەمان كاتیش تاقی كردنێك‬ ‫ب��و کۆمەڵ��گای جیهان��ی‌و گرینگ��ی‬ ‫دانی��ان بە‌یاس��ا نێودەوڵەتیی��ەكان‪،‬‬ ‫بە‌تایبەتی پەیوەندی��دار بە‌دیاركردنی‬ ‫مافی چارەیخونوسینی گەالن‪ .‬خالێكی‬ ‫دیك��ەی ئ��ەم پرس��ە‪ ‎‬لە‌چوارچێوەی‬ ‫سیاس��ەتی نێودەوڵەتی‌و یاس��اكانی‬ ‫گرینگیش��ە ‪‎‬ب��و کۆمەڵ��گای جیهانی‬ ‫چونكە‪ ‎‬دەبێت میكانیزمێك بێتە دیتن‬ ‫لە‌پێناو هەڵس��وكەوتكردن لە‌بریارێكی‬ ‫وەها ش��ەرعی‪ ،‬بەاڵم ئەوەی مەترسی‬ ‫کۆمەڵ��گای جیهانییە زۆرت��ر بریتییە‬ ‫لە‌‪‎‬دوب��ارە رێكخس��تنی پەیوەن��دی‬ ‫ئاسایش��ی‌و س��تراتێژیك‪ .‬واتە هەرێم‬ ‫چەن��د‌و چونیەت��ی بون ی��ان نەبونی‬ ‫بە‌فاكتەر‌و ئامرازی دابینكردنی ئاسایشی‬ ‫هەرێمی رۆژهەاڵتی ناوەراست‪ .‬شاراوە‬ ‫نییە كوردستان شوێنكی پر لە‌سامانە‌و‬ ‫بگرە لە‌ڕوی هەڵكەوت��ەی جوگرافیش‬ ‫جەرگی رۆژهەاڵتی ناوەراستە‪.‬‬ ‫* پس��پۆری سیاس��ەتی دەرەوە‌و‬ ‫دیپلوماسی‪ -‬زانکۆی دهۆک‬

‫لە‌شکاندنی که‌رامه‌تی مرۆڤه‌و‌ه بۆ هه‌ڵهاتن لە‌سه‌ربه‌خۆیی‬ ‫محەمەد سەعید‬ ‫خه‌باتی گه‌الن‌و نه‌ته‌وه‌ جیاوازه‌کانی‬ ‫دونیا به‌درێژای مێ��ژو بۆ رزگار بون‬ ‫ب��وە له‌چن��گ ده‌س��ه‌اڵتی ده‌ره‌کی‬ ‫خۆس��ه‌پێنی کۆڵۆنیالی��زم‌و داگی��ر‬ ‫که‌ران��دا‪ ،‬نه‌ت��ه‌وه‌ی ک��ورد یه‌کێکه‌‬ ‫لە‌ه��ه‌ره‌ قوربان��ی ده‌ره‌کانی رێگای‬ ‫ئازادی‪ .‬که‌م نه‌ته‌وه‌ هه‌یه‌ بە‌ئه‌ندازه‌ی‬ ‫کورد خوێنی رش��تبێ‌و م��اڵ‌و حاڵی‬ ‫وێران نه‌کرابێ لە‌پێناو س��ه‌ر به‌خۆی‬ ‫واڵته‌ک��ه‌ی له‌چنگ رژێم��ه‌ دیکتاتۆره‬ ‫یه‌ک له‌دوا یه‌که‌کانی عێراقدا‪ .‬خه‌ڵکی‬ ‫کوردس��تان لە‌دێر زه‌مان��ه‌وه‌ خه‌ونی‬ ‫سه‌ربه‌خۆی‌و بونه‌ ده‌وڵه‌ت قیبلە‌نومای‬ ‫ب��وە‪ ،‬لە‌ئه‌حم��ه‌دی خانی ی��ه‌وه‌ بۆ‬ ‫حاجی ق��ادری کۆی‌و قانع‌و ش��ێخی‬ ‫نه‌مرو ق��ازی محمد ش��ێرکۆبێکه‌س‬

‫هتد‪...‬خه‌ون��ی بونیاتنانی ده‌وڵه‌ت‌و‬ ‫س��ه‌ربه‌خۆیی یه‌کێک ب��وە لە‌هه‌ره‌‬ ‫خه‌ونه‌ گه‌وره‌کانیان‪.‬‬ ‫هه‌تاوه‌ک��و دوای راپه‌ڕینیش گه‌لی‬ ‫کوردس��تانی باش��ور گ��ه‌ر باس��ی‬ ‫سه‌ربه‌خۆیت بکردایه‌ نه‌ک به‌ده‌نگ دان‬ ‫به‌ڵکو روح‌و گییانیان ده‌کرده‌ قوربانی‬ ‫بۆی‪ ،‬به‌اڵم زۆر به‌داخه‌وه‌ له‌دوای چه‌ند‬ ‫ساڵێک لە‌حکومڕانی ده‌سه‌اڵتی کوردی‬ ‫تاکی ک��وردی وای لێکراوه‌ پێکه‌نینی‬ ‫به‌سه‌ربه‌خۆی بێ‪ ،‬ئه‌وه‌تا لە‌ڕیفراندۆمی‬ ‫سه‌ربه‌خۆی بیست‌و پێنجی مانگدا که‌م‬ ‫تری��ن هاواڵتی به‌ژداریی��ان کردوە بۆ‬ ‫س��ه‌ربه‌خۆی به‌تایبه‌تی له‌س��لێمانی‌و‬ ‫هه‌ولێرو گه‌رمیان‌و هه‌ڵبجه‌و هتد‪،،‬‬ ‫ده‌پرس��ین چی وای کردوە خه‌ڵکی‬ ‫به‌ش��داری نه‌کات که‌ ئه‌مه‌ لە‌کاتێکدا‬ ‫ئ��ه‌م ریفراندۆمه‌ بۆس��ه‌ر به‌خۆییه‌؟‬ ‫ئای��ا خه‌ڵکی کوردس��تان ده‌وڵه‌تیان‬

‫ناوێ ؟ کێ به‌رپرسیاره‌ به‌رامبه‌ر ئه‌م‬ ‫سڕینه‌وه‌ی ئینتیمایه‌ لە‌تاکی کوردا؟‬ ‫هیچ کاتێ کاره‌س��اتی سروش��تی‌و‬ ‫باڵوبونه‌وه‌ی نه‌خۆش��ی مه‌ترس��یدار‬ ‫نابن��ه‌ هۆی ئ��ه‌وه‌ی ک��ه‌ هاواڵتییان‬ ‫بێ��زارکات ل��ه‌وه‌ی ک��ه‌نیش��تمان‌و‬ ‫واڵت‌و زێ��دی خۆیان خ��ۆش نه‌وێ‪،‬‬ ‫ئ��ه‌وه‌ی ک��ه‌ واده‌کات م��رۆڤ دژی‬ ‫س��ه‌ربه‌خۆی واڵته‌که‌ی بێ‌و ئینتیماو‬ ‫سۆزی بۆ نه‌مێنێ ده‌سه‌اڵت‌و سستمی‬ ‫به‌ڕێوەبردنی واڵته‌‪ ،‬ده‌سه‌اڵتی کوردی‬ ‫لە‌بیست‌و شه‌ش س��اڵی حکومڕانی دا‬ ‫ئه‌وه‌نده‌ی ئیش��ی له‌س��ه‌ر شکاندنی‬ ‫که‌رامه‌ت‌و بێ حورمه‌ت کردنی هاواڵتی‬ ‫کوردس��تان کردوە کاری نه‌کردوە بۆ‬ ‫به‌هێ��ز کردنی هه‌س��تی نه‌ته‌وایه‌تی‌و‬ ‫خۆشه‌ویستی نیشتیمان‪ ،‬لە‌ناشه‌فافی‬ ‫لە‌داهاتی نه‌وت‌و نه‌بونی سه‌ربه‌خۆی بۆ‬ ‫دادگاو‪،‬ناداد په‌روه‌ری لە‌هه‌مو کایه‌کی‬

‫ده‌وڵه‌ت��دا‌و گرانی بژێ��وی هاوالتیان هه‌ڵدێن؟‬ ‫هاواڵتی چۆن راناکات له‌سه‌ربه‌خۆیی‬ ‫هت��د‪ ،،‬ته‌نان��ه‌ت هیچ س��ێکته‌رێک‬ ‫نه‌ماوه‌ وێ��ران نه‌بوو ب��ێ‪ ،‬لە‌که‌رتی ک��ه‌ له‌واڵت��ی نه‌وت��دا ب��ژی‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫پ��ه‌روه‌رده‌وه‌ بۆ کش��توکاڵ‌و کاره‌با‌و توان��ای کڕین��ی نه‌ب��ێ؟ ده‌بێن��ێ‬ ‫ئاوو پیشه‌سازی‌و ته‌ندروستی‌و هتد‪ ،،،‬عێراقێک��ی شکس��تخواردو موچ��ه‌و‬ ‫هه‌مو ئه‌مانه‌ بونه‌ته‌ هۆی که‌ هاواڵتی قوت��ی هاواڵتییه‌کان��ی ناب��ڕێ به‌اڵم‬ ‫هیچ ئینتیمایه‌ک‌و رایه‌ڵ‌و په‌یوه‌ندییه‌کی لە‌کوردس��تاندا ته‌نها چینه‌ هه‌ژاره‌کان‬ ‫به‌نیش��تمانه‌که‌یه‌وه‌‪ ،‬برس��یتر ده‌کرێ��ن‌و موچه‌کانی��ان‬ ‫نه‌ماب��ێ‬ ‫لێره‌ش��ه‌وه‌یه‌ ک��ه‌ هاواڵتی��ان ناچن پاش��ه‌که‌وت ده‌کرێ که‌ ئه‌م چینه‌ش‬ ‫ب��ۆ ده‌نگدان��ی س��ه‌ربه‌خۆی که‌ باو زۆرترینه‌ ه��ه‌ر بۆیه‌ش زۆرترین که‌س‬ ‫باپیرانمان قوربانیی��ان بۆداوه‌ ‪ .‬ئه‌م ناچێ بۆ سه‌ر به‌خۆی ‪.‬‬ ‫زۆر له‌س��ه‌رکرده‌کانی ئه‌م هه‌رێمی‬ ‫ده‌س��ه‌اڵته‌ کارێکی کردوە که‌ ته‌نانه‌ت‬ ‫رژێمی فاشیستی س��ه‌دامیش نه‌یکرد کوردس��تانه‌ ده‌ڵێ��ن باخه‌ڵکی بمرێ‬ ‫ئه‌ویش سڕینه‌وه‌ی شعوری کوردایه‌تی لە‌برساندا ته‌نها س��ه‌ر به‌خۆ بین‪ ،‬که‌‬ ‫ئه‌م جۆره‌ لە‌قس��ه‌ کردن��ه‌ ئه‌وه‌نده‌ی‬ ‫لە‌که‌سایه‌تی تاکی کوردیدا‪.‬‬ ‫که‌واته‌ کاتی ئه‌وه‌ نه‌هاتوە ده‌سه‌اڵتی تر که‌رامه‌تی مرۆڤ زیاتر ده‌ش��کێنێ‬ ‫سیاس��ی دادگای بک��رێ به‌رامب��ه‌ر چونکه‌ ته‌نه��ا هه‌ژاره‌کانی ئه‌م واڵته‌ن‬ ‫ئ��ه‌م باردۆخه‌ی که‌ دروس��تی کردوە لە‌کاتی س��ه‌ربه‌خۆی دا ده‌ب��ێ ببنه‌‬ ‫که‌ خه‌ڵک��ی لە‌خه‌ونی س��ه‌ر به‌خۆی قوربانی نه‌ک ده‌سه‌اڵت داران‪.‬‬

‫هاواڵتی‬ ‫چۆن راناکات‬ ‫له‌سه‌ربه‌خۆیی ک ‌ه‬ ‫له‌واڵتی نه‌وتدا بژی‬ ‫به‌اڵم توانای کڕینی‬ ‫نه‌بێ؟‬

‫تەندروستی‬

‫)‪ )595‬سێشه‌ممه‌ ‪2017/10/3‬‬

‫نیشانه‌كانی‌ جه‌ڵت ‌ه ‌ی دڵ‬

‫‪15‬‬

‫جەڵته‌ی‌ دڵ برییتیه‌‌له‌‌مردنی بەشێكی فریاگوزاری سەرەتایی بۆ جەڵتەی دڵ‬ ‫ماسولكەی دڵ بەهۆی نەچونی خوێن‬ ‫پێویسته به‌‌زووترین کات پەیوەندی‬ ‫‌‌‬ ‫ب��ۆ دڵ‌و‌‌گیرانی ئ��ەو خوێنبەرەی ‪.1‬‬ ‫كه‌‌له‌‌دڵەوه‌‌خوێ��ن دەباتە دەرەوه بکەیت به‌‌فریاکەوتنی خێرا ژماره‌‌(‪)122‬‬ ‫‌‌بەهۆی کڵ��ۆت بون‌و مه‌‌یینی خوێن داوای یارمەت��ی بکەی��ت‪ ،‬چونکه‌‌زۆر‬ ‫ج��ار کەس��ەکه‌‌گوێ به‌‌خ��ۆی نادات‬ ‫تییدا‪.‬‬ ‫به‌‌دەوروبەرەک��ەی دەڵێ��ت هیچ نییه‌‌‪،‬‬ ‫ئێستا چاک دەبمەوه‌‌ له‌‌م کاتەدا دەبێت‬ ‫‪‎‬هۆکاره‌‌کانی‪‎‬نه‌‌خۆشیه‌‌کانی دڵ‬ ‫گوێ به‌‌قس��ەی نەدەی��ن‌و زوو فریای‬ ‫به‌‌رزی رێژه‌‌ی کۆلیسترۆڵ‬ ‫بکەوین‪.‬‬ ‫به‌‌رزی فشاری خوێن‬ ‫نەخۆش��ەکه‌‌هێورکەرەوه‌‌و‬ ‫‪.2‬‬ ‫قه‌‌ڵه‌‌وی‬ ‫دڵەڕاوکێکەی مەهێڵه‌‌‪،‬ئەمه‌‌زۆر گرنگه‌‌بۆ‬ ‫جگه‌‌ره‌‌کێشان‬ ‫نەخۆشەکه‬ ‫رجێمی نا ته‌‌ندروست‬ ‫‪ .3‬جلە‌‌‌تەس��کەکانی ب��ەری وەک‬ ‫شه‌‌کره‌‌‬ ‫(بۆینباخ‌و کراس‌و هەر شتیکی تەسک‬ ‫دڵەڕاوکێ‬ ‫)که‌‌له‌‌بەریەتی شل بکرێنەوه‌‌و ال ببرێن‬ ‫‪ .٤‬چاودێ��ری هەناس��ەدان‌و رێڕەوی‬ ‫نیشانەکانی‪:‬‬ ‫‪ .1‬ئازاری مام ناوەند یان زۆر لەسەر هەوای بکه‌‌و نەخۆشەکه‌‌جێ مەهێڵه‬ ‫‪ .٥‬ئەگەر كەسەكه‌‌ڕشانەوەی هەبو ئەوا‬ ‫سنگی‬ ‫‪ .2‬رەنگه‌‌ئازارەکه‌‌بگوازرێتەوه‌‌ب��ۆ بیخه‌‌سەر باری بوژانەوه‪Recovery.‬‬ ‫‪position‬‬ ‫باسک‌و پشت‌و مل‬ ‫‪ .٦‬پرسیاری ته‌‌واو له‌‌نه‌‌خۆشه‌‌که‌‌یاخود‬ ‫‪ .3‬هەناسەتەنگی‬ ‫بکه‌‌‪،‬که‌‌ئای��ا‬ ‫له‌‌که‌‌س��وکاره‌‌که‌‌ی‬ ‫‪٤‬ـ ئارەق‌و دڵ تێکچون‌و رشانەوە‬ ‫پێشترتووش��ی جه‌‌ڵته‌‌بووه‪،‬یاخ��ود نا‬ ‫‪٥‬ـ گێژبون‬ ‫‪٦‬ـ هه‌ستكردن به‌ماندویه‌تی‌‌و ئازاری‌ ؟هه‌‌روه‌‌ه��ا ده‌‌رمانه‌‌کانی خۆی بده‌‌رێ‬ ‫که‌‌هه‌‌یه‌‌تی‬ ‫سه‌ر‬ ‫‪ .7‬هەندێك جار هیچ نیش��انه‌‌یه‌‌کی ‪ .7‬ئامادەی بۆ ش��ێالنی س��نگی هەر‬ ‫کاتێک که‌‌زانیت دڵی وەستاوه‪.‬‬ ‫نییه‌‌‬

‫ئه‌گه‌ر ئه‌م نیشانانه‌ت هه‌بو ئه‌و شه‌كره‌ت زۆر به‌رزه‌‬ ‫ش��ه‌كره‌‌یه‌كێك ‌ه‌له‌‌نه‌خۆش��ییه‌‌درێژخایه‌نه‌كان‌و‬ ‫ی ده‌رمان‬ ‫پێویس��ت ‌ه‌كه‌سه‌كه‌‌جگ ‌ه‌له‌به‌ركارهێنان ‌‬ ‫ی له‌و خواردنان��ه‌ش بكات ك ‌ه‬ ‫ده‌بێت پارێ��زگار ‌‬ ‫ی خواره‌و‌ه‌ئه‌و نیش��انانه‌ن‌كه‬ ‫‌ده‌یخوات‪ .‬ئه‌مان ‌ه ‌‬ ‫‌‌ده‌بێت پشتگوێ‌ نه‌خرێن‌و زو چاره‌سه‌ر بكرێن‪.‬‬ ‫ی جه‌سته‌‬ ‫الواز ‌‬‫ی زۆر‬ ‫هیالك ‌‬‫ی زۆرو زو چونه‌‌سه‌ر ئاو‬ ‫ تونێت ‌‬‫به‌تایبه‌تی‌ له‌شه‌ودا‬ ‫وشكبونی‌ ده‌م‌و جه‌ست ‌ه‌به‌گشتی‌‬‫زۆرخواردن‬‫ لێڵ بونی‌ بینین‬‫‪-‬زیاد بونی‌ كێش‌و ورگ‬

‫چۆن یارمه‌ت ‌ی كه‌سێك ‌ی سوتاو ده‌ده‌یت‬ ‫سوتاوی سێ جۆره‬ ‫‪ .1‬س��وتانی پلە‌یەک‪ :‬تەنها روپۆشی‬ ‫ده‌‌ره‌‌وه‌‌یه‌‌وه‌‌پێسته‌‌که‌‌سورده‌‌بێت‪ ،‬بونی‬ ‫ئازارێکی زۆر‪ .‬له‌‌پێسته‌‌که‌‌بڵق دروست‬ ‫نابێت‪.‬‬ ‫‪ .‎2‬سووتانی پلە‌دوو‪ :‬سوتانی روپۆشی‬ ‫ده‌‌ره‌‌وه‌‌و ناوه‌‌وه‌‌ده‌‌گرێته‌‌وه‌‌واته‌‌چین��ی‬ ‫یەکەمی پێس��ت ئەس��وتێ وەچینی‬ ‫دووەمیش ئەگرێتەوە‌و بڵق دروس��ت‬ ‫ئەبێت‌و سور ئەبێتەوەو هەڵ ئەئاوسێت‬ ‫وبونی ئازاری کەم‌و مام ناوەندی‪.‬‬ ‫‪ .3‬س��ووتانی پلە‌س��ێ‪ :‬س��وتاوی‬ ‫پله‌‌سێ سوتانی پێسته‌‌که‌‌یه‌‌به‌‌قووڵی‪،‬‬ ‫واته‌‌سوتاویه‌‌که‌‌ماسولکەو ئێسکەکانی‬ ‫ئەگرێتەوە وه‌‌ڕەنگی پێس��تەکە رەش‬ ‫ده‌‌بێت ‪ .‬ئازاری نابێت‪.‬‬ ‫فریاگوزاری سه‌‌ره‌‌تای بۆجۆری‬ ‫یه‌‌که‌‌می سوتاوی‬

‫‪ .1‬به‌‌الیه‌‌نی که‌‌مه‌‌وه‌‌بۆ ماوه‌‌ی ده‌‌ خوله‌ك‬ ‫به‌‌ئاوی سارد بیش��ۆ شوێنه‌‌سوتاویه‌‌که‌‌‪.‬‬ ‫ئاوه‌‌س��ارده‌‌که‌‌ئازارو ئاوس��اوی ک��ه‌‌م‬ ‫ده‌‌کاته‌‌وه‪.‬‬ ‫‪ .2‬جێگای سوتاو باشر وایه‌‌به‌‌شتێکی پاک‬ ‫دا پۆشرێت‪ ،‬به‌‌الم به‌‌مه‌‌رجێک نه‌‌نووسێت‬ ‫به‌‌پێسته‌‌که‌‌وه‌‌‪ ،‬به‌‌الم سوتاوی ده‌‌مو چاو‬ ‫به‌‌هیج شێوه‌‌یه‌‌ک دا نا پۆشرێت ‪.‬ده‌‌توانی‬ ‫ئه‌‌و ش��تانه‌‌به‌‌کار بهێنی که‌‌بۆ دا پۆشینی‬ ‫خواردن ب��ه‌‌کار دێن ئه‌‌گ��ه‌‌ر نه‌‌بو ئینجا‬ ‫به‌‌باندجێ��ک بی به‌‌س��ته‌‌ئه‌‌گه‌‌ر باندجیش‬ ‫نه‌‌بو بەپەڕۆیەکی پاک بیبەستە‪.‬‬ ‫‪ .3‬ئه‌‌گ��ه‌‌ر پێویس��تی ک��رد په‌‌یوه‌‌ندی‬ ‫بکه‌‌بۆ فریا که‌‌وتنی خێ��را (‪ )122‬دوای‬ ‫یارمه‌‌تی بکه‌‌و ئاگاداری��ا ن بکه‌‌له‌‌جۆری‬ ‫س��وتاوییه‌‌که‌‌و رێژه‌‌و قووڵی سوتاویه‌‌که‌‌‪.‬‬ ‫یان که‌‌س��ێک بۆ ئه‌‌وه‌‌ی ئ��ه‌‌و کاره‌‌ت بۆ‬ ‫بکات ئه‌‌گه‌‌ر خۆت نه‌‌توانی‪.‬‬ ‫‪ .4‬موس��تیلە‌و ئەڵقە‌و هەر ش��تێكی تر‬ ‫لە‌جێگەی سوتاوییەكە بو الیبەرە‪.‬‬

‫به‌چی‌ به‌ر‌گر ‌ی‬ ‫له‌ش به‌هێز ده‌كه‌یت؟‬ ‫ی كه‌ش‬ ‫ی گۆرانكار ‌‬ ‫له‌م وه‌رزه‌دا به‌هۆ ‌‬ ‫ی چه‌ند‬ ‫وهه‌واوه‌‌مرۆڤ به‌گری‌ له‌شی‌ توش ‌‬ ‫ی‬ ‫گرفتێ��ك ده‌بێ��ت كه‌‌دواتریش به‌هۆ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ڤایرۆس ‌‬ ‫ی په‌تای ‌‬ ‫ئه‌و كێشانه‌وه‌توش ‌‬ ‫ده‌بێت هه‌ندێك نیش��انه‌ی‌ وه‌ك كۆكه‌و‬ ‫ی چ��او ده‌مو‬ ‫هه‌اڵمه‌ت‌و س��وربونه‌وه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫ل��وت‌و لێده‌رده‌كه‌وێت‪ .‬بۆبه‌هێز كردن ‌‬ ‫كۆئه‌ندامی‌ به‌گری‌ ئه‌مانه‌‌بخۆ‪.‬‬ ‫ خواردن��ی‌ س��پیناخ‪ .‬ده‌توانرێ��ت‬‫ی زه‌اڵته‌‌یاخود شۆربا بخورێت‪،‬‬ ‫به‌شێوه‌ ‌‬ ‫ی ئه‌م س��ه‌وزه‌یه‌‌ئه‌وه‌یه‌كه‌‌‬ ‫تایبه‌تمه‌ند ‌‬ ‫ده‌وڵه‌مه‌نده‌‌به‌‌ڤیتامی��ن س��ی‌‌و فۆلیك‬ ‫ئه‌سید‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ی ئه‌لس��ینی‌ تێدایه‌‌سور ‌‬ ‫ پیاز مادد‌ه ‌‬‫خوێن چاالك ئه‌كات‌و به‌سوده‌‌بۆ به‌هێز‬

‫كردنی‌ كۆئه‌ندامی‌ له‌ش‪.‬‬ ‫ی س��ور‪ .‬هه‌رچه‌ند بیبه‌ره‌كه‌و‬ ‫ بیبه‌ر ‌‬‫ێ بێ��ت كارگه‌ری‌ له‌س��ه‌ر‬ ‫تون‌و ن��و ‌‬ ‫كۆئه‌ندامی‌ له‌ش به‌هێزتره‌‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ مزره‌مه‌نێكان‪ .‬وه‌ك پرته‌قاڵ‌و سند ‌‬‫لیمو نارنج كه‌‌هه‌مو ئه‌مانه‌‌ده‌وڵه‌مه‌ندن‬ ‫ی‬ ‫به‌‌ڤیتامین س��ی‌ ده‌توانیت به‌ش��ێو‌ه ‌‬ ‫میوه‌‌یاخود شه‌ربه‌ت بخورێت‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ی س��ه‌وز‪ .‬مادد‌هی‌ دژه‌‌ئوكسان ‌‬ ‫ چا ‌‬‫تێدایه‌‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ی دروس��ت كردن ‌‬ ‫ قارچ��ك‪ .‬یارمه‌ت ‌‬‫ی‬ ‫خرۆكه‌سپێكان ئه‌دات كه‌‌دواتر سستم ‌‬ ‫به‌رگ��ری‌ ل��ه‌ش به‌هێ��ز ده‌كات‪ ،‬زۆر‬ ‫پێویسته‌‌له‌‌سه‌ره‌تای‌ توشبونت به‌‌په‌تا‬ ‫قارچك بخۆ‪.‬‬

‫‪16‬‬

‫خوێندن‬

‫)‪ )595‬سێشه‌ممه‌ ‪2017/10/3‬‬

‫ئایندەیەکی نادیار چاوەڕێی زۆرێک لەدەرچوانی‬ ‫زانکۆ دەکات‬ ‫ئا‪ :‬تەرزە ته‌ها‬ ‫سااڵنه‌ خوێندكارێكی زۆر‌زانكۆو‬ ‫په‌یمانگاكانی كوردستان ته‌واوده‌كه‌ن‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫نائومێدن له‌دامه‌زراندنیان یان به‌ده‌ستهێنانی‬ ‫هه‌لی كار له‌ده‌ره‌وه‌ی فه‌رمانگه‌ حكومیه‌كان‪.‬‬ ‫لەس��ەرجەم کەمپەکانی زانکۆی س��لێمانیدا‬ ‫نزیکی ‪ ١١٢‬بەش هەیە‪ ،‬س��ااڵنە نزیکی ‪٥٠٠٠‬‬ ‫بۆ ‪ ٥٥٠٠‬خوێن��دکار وەردەگرن‪ .‬جیا لەوەش‬ ‫لەس��نوری پارێ��زگای س��لێمانیدا زانک��ۆی‬ ‫گەرمی��ان‌و ڕاپەڕی��ن‌و چەرم��ۆ‌و هەڵەبجەش‬ ‫هەیە‪ ،‬زۆرێک لەبەش��ەکانیان هەمان بەشن‌و‬ ‫چەندبارەن‪ ،‬یان زۆر لەیەکەوە نزیکن‪ .‬هەندێ‬ ‫ب��ەش لەپێنج ش��وێن هەیە‪ ،‬هەندێکیش��یان‬ ‫لە‌دوو کۆلێژی هەمان زانکۆ هەن‪ .‬زۆرێک لەم‬ ‫بەش��انە كه‌ نزیکی س��ی تا چل بەش دەبن‪،‬‬ ‫ئێستا خواستیان لەس��ەر نیە‌و هیج بازاڕێکی‬ ‫کاریایش��یان نیە‪ ،‬لەگەڵ ئەوەشدا ژمارەیەکی‬ ‫زۆر دەرچویان هەیە‪.‬‬ ‫بەش��ی ک��وردی‪ ،‬مێژوو جوگرافی��ا یەکێکە‬ ‫لەو بەش��ە کۆنانەی کە کادی��ری بەتوانایان‬ ‫هەیەو س��ااڵنە خوێندکارێكی زۆر ئه‌و بەش��ە‬ ‫تەواو دەکەن‪ ،‬بەاڵم ئێس��تا ب��ازاڕی کاریان‬ ‫نیە‪ .‬د‪.‬س��ۆران حەمه‌ئه‌مین سەرۆكی بەشی‬ ‫جوگرافیا له‌وباره‌یه‌وه‌‌ وتی "بەش��ی جوگرافیا‬ ‫له‌زۆربەی شوێنەکان كراوه‌ته‌وه‌و دەرچویەکی‬ ‫زۆری هه‌ی��ه كه‌ لە‌پێویس��تی ب��ازاڕ زیاترە‪،‬‬ ‫ئ��ه‌وه‌ش به‌هۆی ب��ێ بەرنامەی��ی‌و هەبوونی‬ ‫کادیرێکی زۆر لەو بواران��ەداو کەمی تێچونی‬ ‫کردنەوەی بەش��ەکە‪ ،‬چونکە بەش��ێکی وەک‬ ‫جوگرافی��ا تەنها پێویس��تی بەچه‌ند هۆڵێکی‬ ‫خوێندن‌و کۆمپیوتەر هەیە‪ ،‬بەاڵم هەندێ بەش‬ ‫پێویس��تی بەچەندین تاقیگەی پێش��کەوتو‪،‬‬ ‫توانایەکی زۆری مادی‌و کادیری زۆر پێشکەوتو‬ ‫هەیە"‪.‬‬ ‫نەبوون��ی هەلی کار بۆ دەرچ��ووی زانکۆکان‬ ‫تەنیا ڕوبەڕوی بەشە وێژەییەکان نەبووەتەوە‪،‬‬ ‫بەڵکو دوچاری بەشە زانستیەکانیش هاتووە‪.‬‬ ‫د‪.‬شوجاع الدین بەکر س��ەرۆکی بەشی فیزیا‬ ‫باس��ی لە‌خراپی بارودۆخی واڵت‌و کاریگەری‬ ‫لەس��ەر پڕۆس��ەی خوێندن کردو وتی "واڵت‬ ‫کە توش��ی کێشە‌و ش��ەڕ‌و قەیران بوو‪ ،‬ئیتر‬ ‫هەموو شتێک ئەوەستێت‪ ،‬به‌هۆی ئه‌و قەیران‌و‬ ‫کێش��انه‌وه‌ هەل��ی کار بۆ ئەوەش��ی کە زۆر‬

‫زانکۆی کۆیە‬

‫بەشێکی وەک جوگرافیاو کوردی‌و مێژو تەنها‬ ‫پێویستیان بەچه‌ند هۆڵێکی خوێندن‌و کۆمپیوتەر‬ ‫هەیە‪ ،‬بەاڵم هەندێ بەش پێویستی بەچەندین‬ ‫تاقیگەی پێشکەوتوو توانایەکی زۆری مادی‌و‬ ‫کادیری زۆر پێشکەوتو هەیە‬ ‫پێویستە نیە"‪.‬‬ ‫س��ه‌رۆكی به‌ش��ی فیزیا باوه‌ڕی وایه‌ "زانکۆ‬ ‫ناوەندێک نی��ە کە هەر ئەبێ خەڵك دەربچن‌و‬ ‫لەدەرەوە دایان بمەزرێنیت‪ ،‬زانکۆ ناوەندێکی‬ ‫ڕۆشنبیری‌و ئەکادیمی‌و زانستییە"‪.‬‬ ‫د‪.‬ش��جاع الدین ئاماژه‌ی‌ بۆ ئه‌وه‌شکرد "ئه‌م‬ ‫بارودۆخه کاریگەری لەس��ەر خوێندکارەکان‬ ‫كردوه‌‪ ،‬س��اڵ بە‌ساڵ هیوایان کەمتر دەبێت‌و‬ ‫ئاستیش��ان دادەبەزێ��ت‪ .‬ب��ێ هیواییەک��ە‬ ‫هەتا لەوەاڵمی تاقیکردنەوەکاندا‪ ،‬لە‌ئاس��تی‬

‫نمرە‪ ،‬هەمووی هەس��ت پێ ئەکەیت‪ ،‬ئاستی‬ ‫خوێندکار دابەزی��وە‪ ،‬ناخوێنێ لەبەر ئەوەی‬ ‫هیوایەکی نیە"‪.‬‬ ‫لەگه‌ڵ ئه‌وه‌ی ه��ه‌ر خوێندكارێك هه‌وڵده‌دات‬ ‫له‌به‌ش��ێكی باش وه‌ربگیرێ��ت‌و بڕوانامه‌یه‌ك‬ ‫به‌ده‌س��ت بهێنێت‌ تا له‌ڕێگه‌یه‌وه‌ لە‌داهاتودا‬ ‫هه‌لی كار مسۆگه‌ر بكات‪ ،‬به‌اڵم دانه‌مه‌زراندن‌و‬ ‫ده‌ست نه‌كه‌وتنی كار به‌ئاسانی‌‪ ،‬ئه‌و ڕاستیه‌یه‌‬ ‫كه‌ هه‌ر خویندكارێك ده‌یزانیت‪ .‬دێرین جەالل‬ ‫کە خوێندکارێکی بەشی مێژووە لەو باره‌یه‌وه‌‬

‫وتی "هەموومان باش ئەو ڕاس��تییە ئەزانین‪،‬‬ ‫مامۆس��تاکانیش لە‌ئێم��ە باش��تر ئەزان��ن‪،‬‬ ‫س��ەرەتای هەر وانەیەک باس��ی ئەوەیە کە‬ ‫ئێم��ە بۆچی ئەخوێنی��ن؟"‪ .‬دێرین پێی وایە‬ ‫هیچ ئومێدێک بۆ دامەزراندن نیە‪" :‬مامۆس��تا‬ ‫ئومێدێک��ت ئەداتێ‪ ،‬بەاڵم هی��چ لە‌بابەتەکە‬ ‫ناگ��ۆڕێ‪ ،‬ش��تەکە چەس��پاوە‌و وەک ڕێژەی‬ ‫نەگۆڕ وایە‪".‬‬ ‫دارک��ۆ حەی��دەر ک��ە خوێندکاری بەش��ی‬ ‫جیۆڵۆجییه‌ وتی "له‌گه‌ڵ ئه‌وه‌ی به‌ش��ه‌كه‌مان‬ ‫گرانه‌‪ ،‬داهاتویه‌كی باشیشی نیه‌‪ .‬خوێندکارەکان‬ ‫هەموویان ئەزانن‪ ،‬تێناکۆشن‪ ،‬بەالیانەوە گرنگ‬ ‫نیە یەکەم یان دووەم بن‪ ،‬بە‌دەوری یەکەم یان‬ ‫دووەم دەربچ��ن‪ ،‬ئەڵێن کە داهاتوویەک نەبێ‬ ‫بۆچی خۆمان هیالک بکەین"‪.‬‬ ‫وەزارەت‌و س��ەرۆکایەتی زانکۆی س��لێمانی‬ ‫لەهەوڵدان بۆ چارەسەرکردنی ئەم بارودۆخە‌‪.‬‬ ‫د‪ .‬خەس��رەو عه‌بدوڵاڵ یاریده‌دەری سەرۆکی‬ ‫زانکۆ ب��ۆ کاروب��اری خوێندنی بااڵ باس��ی‬ ‫لە‌چارەس��ەرەکان ک��ردو وتی "ئیش��کردنی‬ ‫زانکۆکانی کوردستان بەپێی پێداویستیەکانی‬ ‫بازاڕی کۆمەڵگایە‪ ،‬بازاڕ چیمان لێ داوابکات‬ ‫ئەو بەشانە دەکەینەوە"‪.‬‬ ‫ئەوان لە‌ئێس��تادا کۆمەڵ��ێ هەنگاویان ناوە‌و‬ ‫لە‌گرنگترینیش��یان گۆڕین��ی سیس��تەمی‬ ‫وەرگرتنی خوێن��دکاران لە‌قبوڵ مەرکەزی بۆ‬ ‫سیس��تەمی راس��تەوخۆیە‪ .‬د‪.‬خەسرەو وتی‬ ‫"کەسێک حەزی لە‌چ بەشێک بێت بە‌خواستی‬ ‫خۆی بۆی دەچێت‪ ،‬ئەم ڕاستەوخۆییە نزیکی‬ ‫‪٨٠%‬ی کێشەکان چارەسەر دەکات"‪.‬‬ ‫دەربارەی چارەس��ەریش بۆ بەش��ه‌کانی تر‬ ‫باسی لەکردنەوەی بەش��ی تازە بەئاڕاستەی‬ ‫خواستی بازاڕ کردو لەگەڵیشیدا گۆڕانکاری‌و‬ ‫تازەکردن��ەوەی هەندێ��ک بەش��ی ت��ر‪.‬‬ ‫هەن��دێ لە‌بەش��ەکانیش ئەکرێ��ن بە‌لقێ��ک‬ ‫لە‌بەش��ە گ��ەورەکان‌‪ ،‬ئەگەر هەر نەش��کرا‬ ‫پلەبەپلە‌دایدەخ��ەن‪ .‬بەگوێرەی وته‌ی ڕاگری‬ ‫یەکێ��ک لەکۆلێژەکان ئێس��تا خوێندنی بااڵ‬ ‫کار دەکات ب��ۆ پێداچوون��ەوە بە‌س��ەرجەم‬ ‫بوارەکاندا‪ .‬ئەگەری هەیە س��ەرلەبەری قڵپ‬ ‫بکرێتەوە‪ .‬سەرجەم ئاستەکانیش خەریکی کار‬ ‫کردنن‌و بە‌گوێرەی خواست لەسەر بەشەکان‌و‬ ‫ڕەچاوی بازاڕ‌و پڕۆسەی هەلی کار‌و خزمەتی‬ ‫واڵت کار دەکەن‪ ،‬ئەمانەش بەپێی پێداویستی‬ ‫کۆمەڵگا‪.‬‬

‫"تا دامه‌زراندن نه‌كرێته‌و‌ه‬ ‫كێشه‌ ‌ی كه‌می‌ مامۆستا چاره‌سه‌ر نابێت"‬ ‫ئا‪ :‬سروه‌ جەمال‬ ‫سه‌ره‌ڕای‌ كێشه‌و گیروگرفته‌كانی‌‬ ‫تر‪ ،‬كه‌می‌ مامۆستای‌ میالك یه‌كێك ‌ه‬ ‫له‌كێشه‌سه‌ره‌كیه‌كانی‌ پڕۆسه‌ی‌ په‌روه‌رده‌‪،‬‬ ‫به‌ڕێوەبه‌ری‌ قوتابخانه‌یه‌ك ده‌ڵێت "هه‌ژده‌‬ ‫مامۆستای‌ میالكم هه‌یه‌ بۆ حه‌وسه‌دو‬ ‫هه‌شتا قوتابی‌‌و پێویستم بە‌شانزده‌‬ ‫مامۆستای‌ تره‌"‪.‬‬ ‫"هه‌ژده‌ مامۆستای‌ میالكم هه‌یه‌و پێویستم‬ ‫به‌چوار مامۆس��تای‌ زانس��ت‌و دو مامۆستا ‌‬ ‫ی‬ ‫عه‌ره‌ب��ی‌‌و دو مامۆس��تای‌ ئینگلی��زی‌‌و دو‬ ‫مامۆس��تای‌ بیركاریه‌‪ ،‬جگه‌له‌وه‌ی‌ وه‌زرش‌و‬ ‫هون��ه‌ر پێن��ج س��اڵه‌ له‌قوتابخانه‌كه‌م��دا‬ ‫نه‌خوێنراوه‌‪ ،‬س��اڵی‌ ڕابردو یه‌ك مامۆستای‌‬ ‫وه‌رزش��م بۆ هات‌و هه‌رگی��ز وانه‌ی‌ هونه‌ر‬ ‫لە‌قوتابخانه‌ك��ه‌دا نه‌خوێن��راوه‌‪ ،‬له‌كاتێكدا‬ ‫پێویس��تمان به‌سێ‌ مامۆستای‌ هونه‌رو سێ‌‬ ‫مامۆس��تای‌ وه‌رزش��ه‌ "ئه‌وه‌ وته‌ی‌ سیروان‬ ‫سلێمانی‌ به‌ڕێوەبه‌ری‌ قوتابخانه‌ی‌ كرماشانی‌‬ ‫بنه‌ڕه‌تیی��ه‌ كه‌ بۆ س��اڵی‌ خوێندنی‌ ‪-2017‬‬ ‫‪ 2018‬حه‌وس��ه‌دو هه‌شتا قوتابی‌‌و خوێندكار‬ ‫لە‌قوتابخانه‌كه‌دا ده‌خوێنن‪.‬‬ ‫س��یروان سلێمان وتیش��ی‌ "هه‌مو ساڵێك‬ ‫به‌ڵێنمان پێده‌درێت كه‌ بۆش��اییه‌كانمان بۆ‬ ‫پڕبكه‌نه‌وه‌و مامۆستامان بۆ دابین بكه‌ن چه‌ند‬ ‫جارێكیش نوسراوم ئاڕاس��ته‌ی‌ په‌روه‌رده‌ی‌‬ ‫ڕۆژه��ه‌اڵت‌و یه‌ك��ه‌ی‌ سه‌رپه‌رش��تی‌ كردوه‌‬ ‫ه��ه‌ر ده‌ڵێن هاوكار ده‌بین‪ ،‬مامۆس��تا هه‌یه‌‬ ‫به‌كالۆریسیشی‌ هه‌یه‌ بۆ قۆناغی‌ یه‌ك تا شه‌شی‌‬ ‫بنه‌ڕه‌ت��ی‌ دانراوه‌‪ ،‬به‌اڵم ب��ۆ قوتابخانه‌كه‌ی‌‬ ‫ئێمه‌ دانه‌نراوه‌‪ ،‬له‌كاتێكدا ئه‌وان كێش��ه‌یان‬ ‫كه‌مت��ره‌‌و میالكیان ته‌واوه‌‪ ،‬قوتابخانه‌ هه‌یه‌‬

‫بۆنمونه‌ مامۆستای‌ عه‌ره‌بیه‌كه‌ی‌ شه‌ش به‌ش ‌ه‬ ‫وانه‌ی هه‌یه‌ له‌كاتێكدا له‌قوتابخانه‌كه‌ی‌ مندا‬ ‫هیچ مامۆستایه‌ك لە‌بیست‌و چوار به‌شه‌ وانه‌‬ ‫كه‌متری‌ نیه‌"‪.‬‬ ‫ئه‌و به‌ڕێوەبه‌ره‌ له‌باره‌ی‌ ئه‌وه‌ی‌ كه‌ هه‌ندێك‬ ‫قوتابخانه‌ رێژه‌ی‌ مامۆستای‌ زۆره‌و هه‌ندێكی‌‬ ‫تریش كه‌م‪ ،‬وتی‌ "زۆری‌ به‌رهه‌مهێنان‌و خراپی‌‬ ‫لە‌دابه‌ش��كردنی‌ مامۆستا هه‌یه‌‪ ،‬جگه‌ له‌وه‌ی‌‬ ‫خه‌ڵك ده‌ناس��ێت‪ ،‬یا له‌نوس��راوه‌كه‌دا له‌وه‌‬ ‫ده‌چێ‌ وانوس��رابێت به‌پێی‌ ئه‌و واسته‌یه‌یی‌‬ ‫كه‌ پێ��م كراوه‌ بڕیارمدا فاڵن��ی‌ كوڕی‌ فاڵن‬ ‫لە‌قوتابخانه‌یه‌كی‌ یه‌ك بۆ شه‌ش دابنێم به‌س‬ ‫ته‌نها له‌به‌رئه‌وه‌ی‌ به‌ش��ه‌ وانه‌ی‌ كه‌مه‌‪ ،‬ئاخر‬ ‫بۆ بێته‌ قوتابخانه‌كه‌ی‌ ئێمه‌ كه‌ حه‌وس��ه‌دو‬ ‫هه‌شتا قوتابی‌ له‌یه‌ك ده‌وامدان‌و هه‌ر پۆلێك‬ ‫سی‌‌و شه‌ش خوێندكاری‌ تێدابێت‌و هه‌موشی‌‬ ‫كوڕبێ��ت بۆ بێت لێره‌ خۆی‌ ماندو بكات‌و بۆ‬ ‫نه‌چێت بۆ ئه‌وێ‌"‪.‬‬ ‫هه‌رچه‌ن��ده‌ ئه‌و به‌ڕێوەبه‌ره‌ چه‌ند س��اڵه‌‬ ‫به‌ده‌س��ت كێش��ه‌ی‌ كه‌م��ی‌ مامۆس��تاوه‌‬ ‫ده‌ناڵێنێت‪ ،‬به‌اڵم خۆش��حاڵه‌ ك��ه‌ ئه‌نجامی‌‬ ‫ڕێژه‌ی‌ ده‌رچونی‌ لە‌ئاس��تێكی‌ زۆرباش��دایه‌‬ ‫"ئه‌و بۆش��ایانه‌ی‌ كه‌ لە‌ساڵی‌ ڕابردو هه‌بون‬ ‫به‌وانه‌بێژ پڕمان كردۆته‌وه‌‪ ،‬بۆ ئه‌مس��اڵیش‬ ‫هی��چ به‌ڵێنكم نه‌دراوه‌تێ‌‪ ،‬بۆی��ه‌ الرینه‌بونم‬ ‫بۆ ش��ه‌ش وانه‌بێژ نوس��یوه‌ كه‌پێویس��تم‬ ‫بە‌چوارده‌ وانه‌بێژ هه‌ی��ه‌‪ ،‬زۆر له‌كاره‌كانیان‬ ‫ڕازیم‪ ،‬له‌گه‌ڵ‌ ئه‌وه‌ش��دا پێنج ساڵه‌ به‌هه‌وڵ‌و‬ ‫ماندوبونی‌ ده‌سته‌ی‌ كارگێڕی‌و مامۆستایان‌و‬ ‫فه‌رمانبه‌ران رێژه‌ی‌ ده‌رچونمان لە‌ئاس��تێكی‌‬ ‫به‌رزدای��ه‌ یان یه‌كه‌می‌ س��ه‌ر ئاس��تی‌ هه‌ر‬ ‫سیانزده‌ په‌روه‌رده‌كه‌ین یان دوەمین"‪.‬‬ ‫نه‌ژاد عه‌بدواڵ‪ ،‬لێپرسراوی‌ به‌شی‌ خۆیه‌تی‌‌و‬ ‫می�ل�اك له‌پ��ه‌روه‌رده‌ی‌ ڕۆژئ��اوا له‌ب��اره‌ی‌‬

‫له‌سنوری‌ په‌روه‌رده‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫ڕۆژئاوا چوارده‌هه‌زارو‬ ‫پێنج سه‌د مامۆستای‌‬ ‫بنه‌ڕه‌تی‌‌و دو هه‌زارو‬ ‫سێ‌ سه‌دو بیست‬ ‫مامۆستای‌ ئاماده‌یی‌‬ ‫هه‌یه‌‪ .‬به‌اڵم پێویستیان‬ ‫بە‌ڕێژه‌یه‌كی‌ زیاتر هه‌یه‬

‫ئ��ه‌و گرفته‌وه‌ به‌ئاوێن��ه‌ی‌ ڕاگه‌یاند "گرفتی‌‬ ‫مامۆس��تایانمان ته‌نه��ا له‌س��نوری‌ بازیان‌و‬ ‫باینجان‌و تاسلوجه‌دا هه‌یه‌‪ ،‬له‌به‌رئه‌وه‌ی‌ ئه‌و‬ ‫سنوره‌ هه‌ر به‌میالك‌و گرێبه‌ست پڕده‌كرێته‌وه‌‬ ‫ئێس��تاش دامه‌زران��دن نیه‌‪ ،‬بۆی��ه‌ چه‌ندین‬ ‫مامۆستامان هه‌یه‌ كه‌ ده‌ساڵ‌و دوانزده‌ ساڵ‬ ‫خزمه‌تی��ان هه‌یه‌و مافی‌ خۆیانه‌ بگوازرێنه‌وه‌‬ ‫ب��ۆ س��ه‌نته‌ری‌ ش��ار‪ ،‬ب��ه‌اڵم له‌به‌رئه‌وه‌ی‌‬ ‫جێگره‌وه‌ی��ان نی��ه‌ ك��ه‌س دانامه‌زرێت تا‬

‫بیخه‌ین��ه‌ ش��وێنیان‪ .‬ئه‌و مامۆس��تایانه‌ش‬ ‫ك��ه‌ ده‌گوێزرێن��ه‌وه‌ له‌په‌روه‌رده‌كانی‌ تره‌و‌ه‬ ‫ئه‌وانیش خزمه‌تێكی‌ زۆری��ان هه‌یه‌ بۆنمونه‌‬ ‫له‌په‌روه‌رده‌ی‌ پێنجوێن یان ش��اره‌زور بۆیه‌‬ ‫ناچارین ئه‌وانیش له‌ناو ش��ار دابنێین‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫ڕێژه‌ی‌ كه‌می‌ مامۆستا له‌ناو شاردا تا سنورێك‬ ‫چاره‌سه‌ر كراوه‌ زیاتر له‌ناو بازیان‌و عه‌ربه‌ت‌و‬ ‫به‌رده‌قاره‌مان كێش��ه‌ی‌ كه‌می‌ مامۆستامان‬ ‫هه‌ی��ه‌و ت��ا دامه‌زراندنیش نه‌كرێت��ه‌وه‌ ئه‌و‬ ‫كێشه‌یه‌مان بۆ چاره‌سه‌ر ناكرێت"‪.‬‬ ‫له‌س��نوری‌ په‌روه‌رده‌ی‌ ڕۆژئ��اوا چوارده‬ ‫‌هه‌زارو پێنج س��ه‌د مامۆستای‌ بنه‌ڕه‌تی‌‌و دو‬ ‫هه‌زارو سێ‌ سه‌دو بیست مامۆستای‌ ئاماده‌یی‌‬ ‫هه‌یه‌‪ .‬به‌اڵم پێویس��تیان بە‌ڕێژه‌یه‌كی‌ زیاتر‬ ‫هه‌یه‌‪.‬‬ ‫به‌ڕێوەبه‌ری‌ به‌ش��ی‌ خۆیه‌تی‌ په‌روه‌رده‌ی‌‬ ‫ڕۆژئاوا وتیشی‌ "له‌هه‌مو قۆناغه‌كاندا كێشه‌ی‌‬ ‫كه‌می‌ مامۆس��تا هه‌یه‌‪ ،‬به‌اڵم به‌هۆی‌ ئه‌وه‌ی‌‬ ‫مامۆستایانی‌ پۆلی‌ ‪ 9-7‬به‌كالۆریسیان هه‌یه‌‬ ‫گه‌ر ئه‌و بڕوانامه‌یه‌یی‌ نه‌بێت كه‌متر ئه‌توانێت‬ ‫وانه‌كان بڵێته‌وه‌ بۆیه‌ زیاتر كێش��ه‌كان له‌و‬ ‫قۆناغه‌دای��ه‌‪ ،‬هه‌رچه‌نده‌ تا به‌ش��ه‌ وانه‌كان‬ ‫دابه‌ش نه‌كرێن ناتوانین بڵێین پێویس��تمان‬ ‫به‌چه‌ند مامۆس��تا هه‌یه‌‪ ،‬رڕۆژ به‌ڕۆژ به‌هۆی‌‬ ‫قه‌یرانی‌ داراییه‌وه‌ ڕێژه‌ی‌ ئه‌و مامۆس��تایانه‌‬ ‫زیاد ده‌كات كه‌ مۆڵه‌تی‌ بێموچه‌ وه‌رده‌گرن‪،‬‬ ‫ئه‌وانه‌ش كه‌ سااڵنی‌ ڕابردو مۆڵه‌تیان كردوه‌‬ ‫ئێستا دێن‌و تازه‌ی‌ ده‌كه‌نه‌وه‌"‪.‬‬ ‫له‌گه‌ڵ ئ��ه‌وه‌ی‌ دامه‌زراندن نیه‌ به‌اڵم وه‌ك‬ ‫نه‌ژاد عه‌بدوال ده‌ڵێ��ت "وه‌زاره‌تی‌ په‌روه‌رده‌‬ ‫ڕێنمایی‌ تازه‌ی‌ ده‌ركردوه‌ كه‌ پاره‌ی‌ وانه‌بێژی‌‬ ‫زیادك��ردوه‌ بۆئه‌وه‌ی‌ جێگ��ه‌ی‌ دامه‌زراندن‬ ‫بگرێته‌وه‌‌و هه‌وڵمان��داوه‌ له‌ڕێگه‌ی‌ ئه‌وانه‌وه‌‬ ‫ئه‌و بۆشاییانه‌ پڕبكه‌ینه‌وه‌"‪.‬‬

‫ته‌خته سپی‬

‫هه‌رجاره‌و که‌سێک ده‌ینوسێت‬

‫ده‌سپێكی ده‌وامی‬

‫خوێندن‌و قه‌یرانه‌كانی‬

‫دووانه‌یه‌كی لێكدانه‌بڕاو!؟‬ ‫به‌ڕێز عه‌باس‬ ‫وه‌ك هه‌موس��اڵێك بە‌ده‌س��تپێكردنی ده‌وام��ی‬ ‫خوێن��دن قه‌یرانه‌كانی��ش ده‌س��تپێده‌كه‌ن !دوێنی‬ ‫دووش��ه‌ممه‌ ده‌رگای قوتابخانه‌كان كرایه‌وه‌‌و ده‌ست‬ ‫به‌ده‌وامی فه‌رمی كراو پشووی هاوین كۆتایی پێهات‪،‬‬ ‫پرسیار ئه‌وه‌یه‌ به‌ڕاستی مامۆس��تایان‌و فێرخوازان‬ ‫لە‌پش��وودابون له‌هاویندا؟ له‌ڕاستیدا به‌هۆی دۆخی‬ ‫ئاڵۆزی سیاسی‌و به‌رده‌وامی‌و درێژه‌كێشانی قه‌یرانی‬ ‫دارای��ی وای كردب��وو مامۆس��تایان‌و فێرخ��وازان‬ ‫پش��ووی ته‌واوه‌ت��ی‌و ڕاس��ته‌قینه‌ وه‌رنه‌گ��رن‌و‬ ‫به‌رده‌وام هزرو مێش��كیان مه‌شغوڵ بێت‌و هیالكبن!‬ ‫لە‌واڵتان��ی پێش��كه‌وتوو مامۆس��تایان‌و فێرخوازان‬ ‫دوای كۆتایهاتن��ی تاقیكردن��ه‌وه‌كان‌و س��ه‌ره‌تای‬ ‫ده‌ستپێكردنی پشوەكانیان ده‌ست ده‌كه‌ن به‌گه‌ڕان‌و‬ ‫گه‌شت‌و خوێندنه‌وه‌ی كتێب‌و دووركه‌وتنه‌وه‌ له‌نه‌زم‌و‬ ‫ڕێساو یاس��اكانی خوێندنگاو‪ ،‬پشوەكانیان هانده‌ره‌‬ ‫بۆ ئه‌وه‌ی ووزه‌ی به‌رده‌وامییان هه‌بێت بۆ درێژه‌دان‬ ‫به‌خوێن��دن‌و به‌وزه‌یه‌ك��ی زۆره‌وه‌ ده‌گه‌ڕێن��ه‌وه‌ بۆ‬ ‫خوێندن‪.‬‬ ‫پرس��یار ئه‌وه‌یه‌ ئای��ا پش��وەكانی فێرخوازان‌و‬ ‫مامۆس��تایان لە‌دونیای ئێمه‌دا به‌م ش��ێوه‌یه‌؟ ئێمه‌‬ ‫پێمان وایه‌ زۆر بە‌پێچه‌وانه‌ی دونیای پێشكه‌وتوه‌وه‌‬ ‫فێرخوازان‌و مامۆستایان هیچ پشوەیه‌كی ڕاسته‌قینه‌‬ ‫وه‌رناگرن‌و بە‌د‌هم‌و چاوێكی مان��دوو‌و بێتاقه‌تییه‌وه‌‬ ‫ده‌گه‌ڕێنه‌وه‌ بۆ خوێندنگاكان‌و گه‌ر ووردو به‌سه‌رنجه‌وه‌‬ ‫لێی��ان بڕوانی��ت بێزارییه‌كی زۆر ل��ە‌ده‌م‌و چاویاندا‬ ‫ده‌خوێنیته‌وه‌! ئه‌مس��اڵیش ده‌وام ده‌س��تپێدكات‌و‬ ‫ده‌رگای خوێندنگاكان ده‌كرێنه‌وه‌ بە‌دونیایه‌ك كێشه‌و‬ ‫گرفتی نوێ‌و كۆن��ه‌وه‌و‪ ،‬نه‌مامۆس��تایان ئاماده‌یی‬ ‫ته‌واوی��ان تێدایه‌ بۆ وانه‌وتن��ه‌وه‌و نه‌ فێرخوازانیش‬ ‫تاق��ه‌ت‌و حه‌وس��ه‌ڵه‌ی گوێگرت��ن‌و فێربونی��ان‬ ‫هه‌یه‌‪ ،‬چونك��ه‌ هیچكامیان به‌ته‌واوی‌و به‌دروس��تی‬ ‫پێداویستییه‌كانیان بۆ دابین نه‌كراوه‌‪.‬‬ ‫ده‌رگای مه‌كته‌ب كه‌ ده‌كرێته‌وه‌ به‌م كێش��انه‌وه‌‬ ‫ده‌س��تپێده‌كات‪ ،‬فێرخ��وازان په‌رتووك��ی ته‌واویان‬ ‫به‌رناكه‌وێت‪،‬فێرخ��وازو خوێندن��گاكان كێش��ه‌ی‬ ‫مامۆس��تایان ده‌بێت لە‌پس��پۆڕییه‌ جی��اوازه‌كان‌و‬ ‫تاماوه‌یه‌ك��ی درێژ فێرخوازان مامۆس��تایان نابێت‪،‬‬ ‫كێشه‌ی میالكات دروس��ت ده‌بێت لە‌خوێندنگاكان‪،‬‬ ‫فێرخواز تا زی��اد لە‌هه‌فته‌یه‌كیش پێ��ان ده‌وترێت‬ ‫ب��ڕۆن‌و س��به‌ی وه‌رن��ه‌وه‌‪ ،‬چونك��ه‌ جارێك ڕێك‬ ‫نه‌خ��راون‌و به‌ت��ه‌واوی ده‌وام ده‌س��تی پێنه‌كردوە!‬ ‫فێرخواز ده‌ناڵێنێت بە‌ده‌س��ت ئه‌و مامۆس��تایانه‌ی‬ ‫كه‌ پارس��اڵ بێزاربون له‌ده‌س��تی‌و به‌وه‌ی له‌ڕووی‬ ‫مه‌عریف��ی‌و په‌روه‌رده‌یی��ه‌وه‌ لێ��ی بێزارب��ون‌و‬ ‫چاوه‌ڕوانیان ده‌كرد ئه‌مساڵ وانه‌یان پێنه‌ڵێت‌و سزا‬ ‫درابێت كه‌چ��ی بە‌پێچه‌وانه‌وه‌ بە‌ناچاری‌و بە‌ئازاره‌وه‌‬ ‫ده‌بێت ئه‌مس��اڵیش گوێ لە‌هه‌مان مامۆستا بگرن!‬ ‫مامۆستایان موچه‌یان ده‌ستكاری نه‌كراوه‌و كاریگه‌ری‬ ‫له‌سه‌ر پرۆس��ه‌ی په‌روه‌رده‌وفێركردن ده‌بێت‌و هه‌مو‬ ‫باس‌و خواس��ی مامۆستایان له‌س��ه‌ر موچه‌ده‌بێت‌و‬ ‫وانه‌كان وه‌ك خۆیان ناگه‌یه‌نرێت‪.‬‬ ‫چ مامۆستاو چ فێرخواز هه‌موساڵێك ئاواتی ئه‌وه‌‬ ‫ده‌خوازن ئه‌مس��اڵیان له‌ساڵی پێش��وویان باشترو‬ ‫چاكتربێ��ت‌و پێداویس��تی‌و داواكارییه‌كانیان وه‌كو‬ ‫خ��ۆی جێبه‌جێ بكرێت‪ ،‬كه‌چی هه‌مو س��اڵێك ئه‌و‬ ‫ئاواته‌یان ن��ه‌وه‌ك هه‌ر نایه‌ت��ه‌دی‪ ،‬به‌ڵكو ده‌گه‌نه‌‬ ‫قه‌ناعه‌تێ��ك بڵێ��ن خۆزگه‌مان به‌پ��ار! لە‌دۆخێكی‬ ‫ئ��اوادا ده‌رگای قوتابخان��ه‌كان ده‌كرێته‌وه‌ كه‌ هیچ‬ ‫ئاماده‌باشییه‌كی بۆ نه‌كراوه‌‪ ،‬بێگومان كاریگه‌رییه‌كی‬ ‫خ��راپ به‌جێده‌هێڵێت‪ ،‬ئه‌وه‌ی جێگه‌ی س��ه‌رنجه‌و‬ ‫لە‌هه‌مانكاتیش��دا قورس��ه‌ بتوانی��ت قه‌ناعه‌ت الی‬ ‫فێرخوازان دروست بكه‌یت به‌وه‌ی به‌جددی خه‌ریكی‬ ‫خوێندن��ی خۆیان بن‌و بای��ه‌خ به‌وانه‌و خوێندنه‌كه‌ی‬ ‫خۆی��ان بده‌ن‌و كاریگه‌ری ده‌ره‌وه‌ی خۆیان له‌س��ه‌ر‬ ‫نه‌بێ��ت‌و ئ��ه‌و قه‌یرانه‌ سیاس��ی‌و دارایی��ه‌ی هه‌یه‌‬ ‫ساردیان نه‌كاته‌وه‌‪ ،‬ئاس��ان نییه‌و ناتوانیت چونكه‌‬ ‫كێش��ه‌و گرفته‌كان هێنده‌ ئاڵۆزن فێرخواز ناتوانێت‬ ‫له‌خۆی دایببڕێ‌و په‌یوه‌ست نه‌بێت پێیه‌وه‌‪.‬‬ ‫ده‌رگای مه‌كته‌ب ده‌كرێته‌وه‌و شوێنی پێویست بۆ‬ ‫منداڵ‌و فێرخوازه‌كانی قۆناغه‌ جیاوازه‌كانی خوێندن‬ ‫دابین نه‌ك��راوه‌و هه‌ر له‌س��ه‌ره‌تاوه‌ بە‌نادروس��تی‬ ‫پێش��وازییان لێده‌كرێت‪ ،‬مامۆستایان چاوه‌ڕوان بون‬ ‫له‌كاتی ده‌س��تپێكردنی ده‌وامدا وه‌زاره‌تی په‌روه‌رده‌‬ ‫ئه‌و به‌ڵێنانه‌ جێبه‌جێ بكات كه‌له‌سه‌ر كاغه‌ز داویه‌تی‬ ‫بۆ خزمه‌ت��ی په‌روه‌رده‌وفێركردن! ده‌رگای مه‌كته‌ب‬ ‫ده‌كرێت��ه‌وه‌‪ ،‬به‌اڵم له‌گه‌ڵیش��یدا گرنگ بوو ده‌رگای‬ ‫چاره‌سه‌ركردنی كێش��ه‌و گیروگرفته‌كان بكرێته‌وه‌و‬ ‫چاره‌سه‌ریان بكه‌ن! پرۆسه‌ی خوێندن‌و قه‌یرانه‌كانی‬ ‫لە‌هه‌رێم��ی كوردس��تان دوانه‌یه‌ك��ی لێكدانه‌بڕاون‌و‬ ‫ئاس��ۆیه‌كی ڕون نابینی��ت بۆ چاره‌س��ه‌ركردنی و‪،‬‬ ‫له‌به‌رئ��ه‌وه‌ی ئه‌وان��ه‌ی بڕیاربه‌ده‌س��تی وه‌زاره‌تی‬ ‫په‌روه‌رده‌وفێركردنن دونیابینییه‌كی ڕون‌و دروستیان‬ ‫نییه‌‪ ،‬چونكه‌ ئه‌گه‌ر وانییه‌ بۆچی هه‌مو ساڵێك ئێمه‌‬ ‫له‌ده‌س��پێكی ده‌وامدا تووش��ی هه‌مان یان زۆرجار‬ ‫زیاتریش ڕووبه‌ڕووی ئه‌وكێشانه‌ ده‌بینه‌وه‌ كه‌ سااڵنی‬ ‫پێشتر هه‌بون!‬

‫تایبەت‬

‫)‪ )595‬سێشه‌ممه‌ ‪2017/10/3‬‬

‫‪17‬‬

‫جیابونەوەی کوردستان‪ ..‬لەبەردەمی ڕەهەندە ناکۆک‌و دژەکانی ئێران‌و تورکیادا!‬ ‫نیاز سەعید عەلی‬ ‫دەوڵەت��ی ئێ��ران‌و تورکی��ا‪ ،‬وەک دو‬ ‫دەوڵەتی هەس��تیاری ناوچەکەو میراتگری دو‬ ‫ئیمپراتۆرییەتی کالسیکیی مێژوویی‪ ،‬لەالیەک‬ ‫سەرقاڵن بەکێشەو گرفتی ناوخۆیی‪ ،‬لەالیەکی‬ ‫تر ل��ەدەرەوەی س��نوورەکان؛ وابەس��تەی‬ ‫بەرێوەبردنی ناکۆکیی‌و ملمالنێن‪ ،‬بەچەشنێک‬ ‫هەر گۆڕانکاریی‌و پێشهاتێک‪ ،‬یان هەر رووداوو‬ ‫وەرچەرخانێک‪ ،‬لەودیو س��نوورەکان؛ لەناو‬ ‫خاکی دراوسێکان‪ ،‬یان لەناوچەکەو دەوروبەر‬ ‫رووبداو بگووزەرێت‪ ،‬گرێی ئەدەن بەخۆیانەوە‪،‬‬ ‫لەس��ەر ئەو بنەمایەی کەکاریگەریی لەس��ەر‬ ‫هاوسەنگیی هێزو ئاسایشی نەتەوەیی‌و شکۆو‬ ‫س��ەروەریی واڵت‌و بەرژەوەندییەکان دروست‬ ‫ئ��ەکات‪ ،‬هەربۆی��ە لەپێناوییدا هەڵوێس��ت‬ ‫وەرئەگرن‌و پێداگریی ئەکەن لەسەر رونەدانی‬ ‫هەر گۆڕانکارییەک کەببێتەهۆی دروستبوونی‬ ‫ناکۆکیی‪ ،‬یان هەڕەشەو مەترسیی لەسەریان‪،‬‬ ‫بۆی��ە ل��ەدەرەوەی س��نوورەکان؛ ئ��ەم دو‬ ‫دەوڵەتە بەردەوام ئامادەییان هەیە لەناو ئەو‬ ‫کێشەو تەنگژەو ملمالنێیانەی کە لەڕۆژهەاڵتی‬ ‫ناوەڕاس��ت‌و دەوروبەردا هەی��ە‪ ،‬جاری واش‬ ‫هەب��وە ئ��ەم دو واڵت��ە؛ لەنێ��وان خۆیاندا‬ ‫لەکێش��مەکێش وناکۆکی��ی‌و ملمالنێدا بوون‪،‬‬ ‫بەتایبەتیی لەڕکابەریی‌و پێشبڕکێ بۆ برەودان‬ ‫بەهەژم��وون‌و بنکەو پێگ��ە لەناوچەکە‪ ،‬هەر‬ ‫بۆیە رۆڵ وبەشداریی ئەم دو دەوڵەتە‪ ،‬وەکو‬ ‫دو هێزی کارەکتەری س��ەرەکیی هەڵسوڕاو؛‬ ‫لەن��او رووداوو تەنگ��ژەو ملمالنێکان��دا؛‬ ‫کاراو بەرجەس��تەبوەو نەخش‌و ش��وێنەواری‬ ‫کاریگەریی��ان‪ ،‬بەب��اش‌و بەخراپ؛ بەس��ەر‬ ‫چەندین رووداوو گۆڕانکارییدا بەجێهێش��توە‪،‬‬ ‫ئەگەر ئەنجام بەدڵ وخواس��ت‌و بەرژەوەندیی‬ ‫ئەوان شکابێتەوە‪ ،‬یان بەپێچەوانەوە!‬ ‫ڕیفراندۆم؛ خوانێکی ژەهراویی‬ ‫سەر سفرەی ئێران‌و توورکیا!‬ ‫پرۆس��ەی ریفراندۆمی هەرێمی کوردستان‪،‬‬ ‫یەکێک بوو لەو رووداوو پێشهات‌و وەرچەرخانە‬ ‫سیاس��ییانەی ک��ە لەپێ��ش ئەنجامدان��ی‬ ‫پرۆسەکەو لەدوای تەوابوونی ریفراندۆمەکەش؛‬ ‫رووبەڕووی کاردانەوەو هەڵوێس��ت وەرگرتن‬ ‫لەدژو لەبەرامبەری بوەوە‪ ،‬چ لەسەر ئاستی‬ ‫ناوخۆی عێراق‪ ،‬چ لەس��ەر ئاس��تی واڵتانی‬ ‫دەوروب��ەر‪ ،‬چ لەس��ەر ئاس��تی جیهانی��ی‌و‬ ‫نێودەوڵەتیی‪.‬‬ ‫زۆرین��ەی رەه��ا لەپەرچ��ە ک��ردارو‬ ‫هەڵوێس��تەکان؛ لەئاس��تی خواست وهیوای‬ ‫گەلی کورددا نەب��وو‪ ،‬بەتایبەتیی کاردانەوەو‬ ‫هەڵوێستی ئەمەریکاو واڵتانی تری رۆژئاوا‪.‬‬ ‫کاردانەوەوهەڕەشەو فشارو هەڵوێستە دژو‬ ‫توندەکانی حکومەتی عێراق‌و ئێران وتوورکیا‪،‬‬ ‫پێشبینیکراو بوو‪ ،‬چونکە روون وئاشکرایە هەر‬ ‫یەکێ��ک لەو دو دەوڵەتە‪ ،‬بەدەر لەکاریگەریی‬ ‫رەهەن��دە نەتەوەی��ی وجوگرافییەک��ەی‬ ‫ریفران��دۆم‌و ئەنجامەک��ەی؛ لەب��ەر چەندین‬ ‫هۆکاری تر‪ ،‬لەدژی پرۆس��ەکە رائەوەس��تن‪،‬‬ ‫هەموو هەوڵێ��ک ئەخەنەگەڕ بۆ رەتکردنەوەو‬ ‫هەڵوەش��انانەوەی ئەنجام��ی ریفراندۆم‪ ،‬یان‬ ‫النی کەم ریگرتن لەکارکردن بەئەنجامەکەی‪،‬‬ ‫لەالوازترین گریمانەشدا‪ ،‬ئەنجامی ریفراندۆم‪،‬‬ ‫ئەگەر بوە دیفاکتۆ؛ ئەوا هەناسە لەقەوارەکە‬ ‫ببڕن‌و بیخنکێنن‪.‬‬ ‫پرۆس��ەی ریفراندۆمی هەرێمی کوردستان؛‬ ‫لەدی��دو جیهانبینیی وتێگەیش��تنی ئەواندا‪،‬‬ ‫رووداوێکە دائەماڵرێ��ت لەهەموو بنەمایەکی‬ ‫مرۆیی‌و یاسایی‌و دیموکراسیی‌و ئیستیحقاقی‬ ‫نەتەوەی��ی‪ ،‬وەک��و کێش��ەیەکی کاراو‬ ‫پەیوەندیدارو چارەنووسس��از‪ ،‬لەسەر خۆیان‬ ‫مامەڵەی لەگ��ەڵ ئەکەن‪ ،‬لەچەندین رەهەندو‬ ‫گۆش��ەنیگاوە؛ خوێندن��ەوەی ب��ۆ ئەکەن‪،‬‬ ‫بەدەر لەگرێدانی بەکاریگەریی‌و دەرهاویش��تە‬ ‫ناوخۆیی��ەکان‪ ،‬گرێ��ی ئەدەن بەئاراس��تەی‬ ‫بەرەوپێش��چوونی ناکۆکی��ی‌و ملمالن��ێ‬ ‫ئقلیمیی��ەکان‪ ،‬بەگۆڕانکارییەکانی ناوچەکە‪،‬‬ ‫بەڕیزبەندی��ی‌و هاوپەیمانییە میحوەرییەکانی‬ ‫ناوچەکە‪ ،‬بەترس وگوومان لەنەخشەو پالنی‬ ‫هێزە ئیقلیمی��ی‌و جیهانییەکان��ی تر‪ ،‬بەخۆ‬ ‫بەئامانجزانی��ن لەهەر رووداوو گۆڕانکارییەکی‬ ‫ناوچەک��ە؛ ئەگ��ەر خۆی��ان بەش��دار نەبن‬ ‫تیای��دا‪ ،‬ی��ان بەهەماهەنگیی لەگ��ەڵ ئەوان‬ ‫س��ازنەدرابێت‪ ،‬ئەتوانین بڵێی��ن ئەوان نەک‬ ‫ئەو چێشتە ناخۆن‪ ،‬کە لەچێشتخانەی ئەوان‬ ‫لێ نەنرابێ��ت‪ ،‬بەڵکو هەوڵ ئەدەن کەس��ی‬ ‫تریش لەو چێشتە نەخوات‪ ،‬ئەگەر چێشتێک‬ ‫بخوورێت‪ ،‬ئەبێت ئ��ەوان ئامادەیان کردبێت‬ ‫ولەسەر سفرەی خوانی ئەوان بخورێت!‬ ‫ناپەرەگماتیزمیی ئیسالمی سیاسیی شیعە‬ ‫لەعێراق لەبەرامبەر پیرۆزبایی نەکردن‬ ‫لەدەوڵەتی کوردستان!‬ ‫حکومەتی عێراق؛ ک��ە پێکهاتەی ئایینزای‬ ‫ش��یعە‪ ،‬لەڕێگەی چەند هێزێکی ئیس�ل�امی‬ ‫سیاسیی شیعەوە‪ ،‬تیایدا بااڵدەستە بەهەموو‬ ‫جوومگ��ە بەهێزەکانیی��ەوە‪ ،‬ب��ێ ئ��ەوەی‬ ‫هەڵس��ەنگاندن‌و ش��یکردنەوەی بۆ ئەنجام‌و‬ ‫دەرهاویش��تەو کاریگەریی پرۆسەی ریفراندۆم‬ ‫کردبێت‪ ،‬لەسەر ئەوانی شیعەو داهاتوویان‪ ،‬بێ‬ ‫ئەوەی لێکدانەوەیان بۆ بەرژەوەندییەکانیان‪،‬‬ ‫لەعێراق��ی دوای جیابوونەوەی کوردس��تان‬ ‫کردبێ��ت بەوردی��ی‪ ،‬بێئ��ەوەی ئامادەییان‬ ‫نیشان دابێت بۆ گفتووگۆو دانوستاندن لەسەر‬

‫کوردس��تان ئەک��ەن‪ ،‬تاک��و لەڕێگ��ەی ئەم‬ ‫دەوڵەتە تازەیەوە؛ بچنە سەر سنووری ئێران‪،‬‬ ‫لەهەمانکاتدا س��وودی لێ وەربگیرێت‪ ،‬وەکو‬ ‫فاکتەرێکی گووش��ارو فشار لەس��ەر ئێران‪،‬‬ ‫لەبەرامبەر پەلهاویش��تنی بۆ سەر سنووری‬ ‫س��عوودیە؛ لەس��نووری عێراق‌و یەمەنەوە‪،‬‬ ‫ئەمە سەرەڕای کاریگەریی فاکتەری دژایەتیی‬ ‫س��عوودیە بۆ ئێران‪ ،‬بەه��ۆی هاوپەیمانیی‬ ‫(حیزبووڵ�ڵ�ای لوبنان)ی��ی لەگ��ەڵ ئێران‌و‬ ‫ناکۆکیی ئیمارات لەگەڵ ئێران؛ لەس��ەر سێ‬ ‫دورگە‪ ،‬لەناو کەنداودا‪ ،‬کەئێستا لەژێر رکێفی‬ ‫ئێراندایەو ئیمارات خۆی بەخاوەنی ئەزانێت‪.‬‬

‫مالیکی لەپشت ئایەتواڵ شەهرودی‌یەوە‬

‫بەجیابوونەوەی‬ ‫هەرێمی کوردستان‬ ‫شیعە لەڕووی‬ ‫ئایینزاییەوە زۆر‬ ‫سوودمەند ئەبن‬ ‫چونکە دیموگرافیاو‬ ‫هاوسەنگیی شیعە‬ ‫لەعێراق؛ زۆر‬ ‫هەڵئەکشێت‬ ‫ریفران��دۆم‌و جیابوونەوە؛ بێ ئەوەی رەچاوی‬ ‫باری خۆیی‌و بابەتیی یەکانگیریی وهاوکۆکیی‌و‬ ‫هاوتەریبیی جیابونەوەی هەرێمی کوردستان‪،‬‬ ‫لەگ��ەڵ س��تراتیژی مێژووی��ی‌و ئایینزایی‌و‬ ‫ئایدیۆلۆژی��ی خۆی��ان بک��ەن‪ ،‬ب��ێ ئەوەی‬ ‫بی��ر لەقۆس��تنەوەی ئ��ەم ه��ەل‌و دەرفەتە‬ ‫زێڕین��ە ناوازەیە بکەن��ەوە؛ بەپەرچە کردارو‬ ‫هەڵوێس��تێکی ئامادەکراوی پێش��وەختەوە‪،‬‬ ‫کەوتن��ە کاردانەوەو هەڵوێس��تی توند؛ نەک‬ ‫هەر لەدژی جیابوونەوەی هەرێمی کوردستان‪،‬‬ ‫بەڵکو لەدژی ریفراندۆم‌و رەتکردنەوەی بەبێ‬ ‫چەندوچ��وون! ئ��ەم هەڵوێس��ت‌و کاردانەوە‬ ‫توندەی حکومەتی ئیس�ل�امی سیاسیی شیعە‬ ‫لەبەغ��دا‪ ،‬بەدەمامکێک��ی ناسیونالیس��تیی‬ ‫عەرەبی��ی‌و س��یناریۆی خەمی نیش��تمانیی‬ ‫عێراقیی پەردەپۆشکراوەوە‪ ،‬ئەگەرلەسۆنگەی‬ ‫ناسیونالیستیی‌و نیشتمانییەوە؛ خوێندنەوەو‬ ‫هەڵس��ەنگاندن بۆ پاس��اوە ناسیونالیستیی‌و‬ ‫نیشتمانییەکانی هێزە ئیسالمی سیاسییە شیعە‬ ‫فەرمان��ڕەواو بااڵدەس��تەکانی عێراق بکەین‪،‬‬ ‫بەتایبەتیی (پارتی دەعوەی ئیس�ل�امیی)ی‬ ‫فەرمان��ڕەوا؛ لەهەوڵەکانی ب��ۆ بەرەنگاریی‌و‬ ‫دژایەتییک��ردن‌و رەتکردن��ەوەی داخوازیی‌و‬ ‫هەوڵی جیابون��ەوەی هەرێمی کوردس��تان‪،‬‬ ‫ئەوا بەهەڵەدا ئەچین‌و نەمانتوانییوە؛ هۆکارو‬ ‫پاڵنەرە راستەقینەکان دەستنیشان بکەین!‬ ‫ئەگەر ئیسالمی سیاسیی شیعە‪ ،‬بەگشتیی‌و‬ ‫(پارتی دەعوەی ئیس�ل�امیی)‪ ،‬ئەو پاس��اوە‬ ‫بکەن��ە ه��ۆکاری س��ەرەکیی‌و بنەڕەتی��ی‌و‬ ‫خۆیانی پێ بکەنە هێزێکی ناسیونالیس��تیی‬ ‫عەرەبیی‌و نیش��تمانیی لەعێراقدا؛ ئەوا دەیان‬ ‫پرسیار‪ ،‬لەسەر رۆڵ‌و سیاسەت‌و هەڵوێستیان‬ ‫لەڕابردو‌و لەئێس��تادا دروس��ت ئەبێت‪ ،‬هەرە‬ ‫پرسیاری سادەش ئەوە ئەبێت؛ ئەگەر ئەوان‬ ‫ئەوەندە مەیل‌و ئاراستەیەکی ناسیونالیستیی‬ ‫عرووبەیی‌و نیشتمانیی عێراقییان هەیە‪ ،‬ئەوا‬ ‫ناکۆکیی‌و کێش��ەو جیاوازی��ی ئایدیۆلۆژیی‌و‬ ‫هەڵوێستیان‪ ،‬سەبارەت بەپاراستنی یەکێتیی‬ ‫خاک��ی عێ��راق؛ لەگ��ەڵ رژێمی پێش��ووی‬ ‫پارت��ی بەع��س چی ب��وو؟!‪ ،‬ئەگ��ەر وەکو‬ ‫بەعس��ییەکان؛ ناسیونالیست بوون وبەتەنگ‬ ‫پاراس��تنی یەکێتیی خاک��ی عێراقەوە بوون‪،‬‬ ‫بۆ بەخێرایی وزووبەزوو؛ کەوتنە ژێر س��ۆزو‬ ‫کاریگەری��ی شۆڕش��ی ئیس�ل�امیی ئێ��ران‌و‬ ‫بەپی��ر بانگەوازی ناردنەدەرەوەی شۆڕش��ی‬ ‫ئیسالمیی دەسەاڵتدارانی دەوڵەتی ئیسالمیی‬ ‫ئێرانەوە چوون‌و کەوتنە خۆڕێکخس��تنەوەو‬ ‫خۆسازدانەوەی خێراو داڕشتنی پالن وهەنگاوو‬ ‫جموجۆڵ؛ بۆ بەرهەمهێنان‌و س��ەرپێهەڵدانی‬ ‫شۆڕش��ێکی ئیس�ل�امیی ئایینزایی ش��یعە‪،‬‬ ‫لەس��ەر مۆدێلی شۆڕشی ئیس�ل�امیی ئێران‬ ‫لەسەر دەستی (پارتی دەعوەی ئیسالمیی)‪،‬‬ ‫سەرەنجام پاش بووژانەوەو جموجۆڵ‌و سازدانی‬ ‫چەن��د راپەڕینێکی ناوچەیی‌و دروس��تبوونی‬ ‫نائارامیی لەناوچە ش��یعە نشینەکانی عێراق؛‬ ‫زۆرینەیان کەوتنە بەر شااڵوی بەعسییەکان‌و‬ ‫چەندین س��ەکردەو مەالو سیمبوڵی ئایینزایی‬ ‫وژمارەیەکی زۆر لەکادیرو ئەندام‌و الیەنگرانی‬ ‫ئەو پارتە؛ کەوتنەبەر پاکتاوی بەعسییەکان‪،‬‬ ‫یان لەسێدارەدران‪ ،‬یان س��ەرەونگوومکران‪،‬‬ ‫یان بەندکران‪ ،‬ئەوانەشی کە بەر ئەو شااڵوی‬ ‫گرتن‌و پاکتاوکردنەی بەعس نەکەوتن‪ ،‬فریای‬

‫ئەردوگان‬ ‫خۆیان کەوتن وبەکوردستانداو بەهەماهەنگی‬ ‫لەگ��ەڵ(ی ن ک)‪ ،‬بەناوچ��ە ئازادکراوەکاندا‬ ‫تێپەڕین ولەئێران گیرسانەوە!‪.‬‬ ‫عەقڵیی ستراتیژیی‌و جیهانبینیی لۆژیکیی‌و‬ ‫خوێندن��ەوەی بابەتی��ی؛ مەرجەعییەت��ی‬ ‫ئایینزایی نەجەف‌و رابەران وپیاوانی ئایینزای‬ ‫ش��یعە بەگشتیی‌و س��ەرکردە سیاسییەکانی‬ ‫رەوتی ئیس�ل�امی سیاسیی ش��یعە لەعێراقدا‬ ‫بەتایبەتی��ی‪ ،‬لەناویان��دا پ��ارت‌و رێکخراوە‬ ‫کاریگەرە سەرەکیی‌و بڕیاردەرەکانی ناو ماڵی‬ ‫شیعە؛ توانای ئیس��تیعابکردن‌و قۆستنەوەی‬ ‫ئەم گۆڕانکارییەی نییە کەکورد بەڕیفراندۆم؛‬ ‫ئەیەوێت لەعێراقدا دروس��تی بکات؛ ئەویش‬ ‫جیابوون��ەوەی پێکهاتەیەکی دیاری ئایینزای‬ ‫سووننە‪ ،‬لەجەستەی عێراقێکی زادگەو النکەو‬ ‫مەڵبەن��دی س��ەرهەڵدان‌و تەشەنەس��ەندنی‬ ‫ناکۆکی��ی‌و ملمالنێیەکی مێژووی��ی ئایینزای‬ ‫شیعەو سووننە!‬ ‫ئەبوای��ە ناوەن��دە ئایینی��ی‌و فەرمی��ی‌و‬ ‫سیاسیی‌و میدیایی وکۆمەاڵیەتیی‌و ناوەندەکانی‬ ‫توێژینەوەو لێکۆڵینەوەی س��تراتیژیی شیعە؛‬ ‫کە ئێس��تا لەبەغ��داو نەج��ەف‌و کەربەال ؛‬ ‫س��ەرقاڵی ئامادەک��ردن‌و باڵوکردن��ەوەی‬ ‫بەرهەم‌و توێژین��ەوەی جۆراوجۆرن لەبواری‬ ‫ئەدەبیات��ی ش��یعەدا؛ بەوردی��ی ولەهەموو‬ ‫رەهەندەکانەوە‪ ،‬تێگەیش��تن‌و لێکدانەوەیان‪،‬‬ ‫ب��ۆ جیابوونەوەی کوردس��تان هەبووایە‪ ،‬کە‬ ‫زۆرترین س��وودو کەمترین زیان‌و کاریگەریی‬ ‫خراپی لەسەر پێکهاتەی شیعە هەیە‪ ،‬چونکە‬ ‫بەجیابوونەوەی کوردستان لەعێراق‪:‬‬ ‫‪-١‬ئەوان��ی پێکهات��ەی ش��یعە؛ ل��ەڕووی‬ ‫ئایینزایی��ەوە زۆر س��وودمەند ئەبن‪ ،‬چونکە‬ ‫بەجیابوون��ەوەی هەرێم��ی کوردس��تان‪،‬‬ ‫دیموگرافیاو هاوس��ەنگیی ئایینزایی ش��یعە‬ ‫لە عێ��راق؛ بەبەرژەوەندیی ئایینزای ش��یعە‬ ‫زۆر هەڵئەکش��ێت‪ ،‬ئیتر ش��یعەی عێراق بۆ‬ ‫هەتاهەتایە؛ لەگرێی هاوس��ەنگیی ئایینزایی‬ ‫لەعێراقدا رزگاری ئەبێت‪ ،‬بەتایبەتیی کە بەم‬ ‫رەوشەی ئێستاوە؛ هەمیشە ئەگەرێکی کراوە‬ ‫لەئارای��ە؛ ئەویش بریتیی��ە لەبوونی چەندین‬ ‫ه��ۆکارو پاڵنەر؛ ب��ۆ ئەوەی گەل��ی کوردو‬ ‫پێکهاتەی عەرەبیی س��ووننە‪ ،‬لەسەر بنەمای‬ ‫هاوئایینزایی‪ ،‬هاوپەیمانیی بکەن!‬ ‫‪-٢‬ئەوان��ی پێکهات��ەی ش��یعە؛ ل��ەڕووی‬ ‫ستراتیژییەوە زۆر س��وودمەند ئەبن‪ ،‬چونکە‬ ‫دەوڵەتی جیاب��وەوەی کوردس��تان‪ ،‬ئەبێتە‬ ‫لەمپ��ەرو کۆس��پێک لەبەردەم پەلهاویش��تن‬ ‫ودەس��تتێوەردان وهەژم��وون‌و تووش��بوون‬ ‫بەناکۆکی��ی‪ ،‬لەگەڵ دەوڵەت��ی توورکیا؛ کە‬ ‫لەڕوویی مێژوویی‌و ئایینزاییەوە‪ ،‬هەردوالیان‬ ‫رابردویەک��ی ناخ��ۆش وتاڵی��ان ؛ لەس��ەر‬ ‫ناکۆکیی‌و ش��ەڕو ملمالنێی ئایینزایی هەبوە‪،‬‬ ‫ئەم ترسە ناڕەوێتەوە‪ ،‬چونکە ئاماژەکان ئەوە‬ ‫ئەسەلمێنن؛ دەوڵەتی توورکیا لەسەردەستی‬ ‫(ئ��ەردۆگان)و پارتەکەی؛ ب��ەرەو مۆدێلێکی‬ ‫(سوڵتانیی عوس��مانیی)نوێ هەنگاو ئەنێت‪،‬‬ ‫ئەس��تەمە دەوڵەتی ئێران‌و ئایینزای شیعە؛‬ ‫بتوانن خۆ دورەپەرێز بگرن لەبەریەککەوتن‌و‬ ‫پێکدادانی (سەڵتەنەتیی ئەردۆگانیی)!‬ ‫‪-٣‬ئەوان��ی پێکهات��ەی ش��یعە؛ ل��ەڕووی‬ ‫ئابووریی��ەوە زۆر س��وودمەند ئەبن‪ ،‬لەالیەک‬ ‫ئەتوان��ن لەگ��ەڵ دەوڵەت��ی جیاب��وەوەی‬ ‫کوردس��تان‪ ،‬گرێبەستی س��تراتیژیی بکەن‬ ‫لەسەر ناردنی نەوتی کوردستان بۆ بازاڕەکانی‬ ‫جیهان؛ لەڕێگەی کەنداوەوە‪ ،‬بەم گرێبەس��تە‬ ‫دەوڵەتی کوردستان؛ بکاتە هاوپەیمانی خۆی‪،‬‬ ‫لەالیەک��ی تر ئەتوانێت چەندین گرێبەس��تی‬ ‫تر بکات‪ ،‬بۆ مس��ۆگەرکردنی ئاوو بەروبومی‬ ‫کشتووکاڵیی‌و ترانزێت‌و‪...‬هتد‪.‬‬ ‫‪-٤‬ئەوان��ی پێکهات��ەی ش��یعە؛ ل��ەڕووی‬ ‫پێداگریی لەمانەوە لەبەڕێوەبردنی دەسەاڵتی‬ ‫دەوڵەتی عێراق بەئارامیی وبەبەهێزیی‌و بەبێ‬ ‫کێشەو بەبێ تەنگژەی گەورە‪ ،‬زیاتر لەگەلی‬ ‫کورد؛ پێویس��تیان بەجیابوونەوە لەهەرێمی‬ ‫کوردستان هەیە‪ ،‬چونکە لە بەرژەوەندیاندایە‬ ‫خوێندن��ەوەو بیرکردنەوەی��ان هەبێ��ت ب��ۆ‬ ‫داهات��وو‪ ،‬ئەگەر نزیک‪ ،‬ئەگەر دور‪ ،‬راس��تە‬ ‫ئێستا ئەوان بااڵدەستن لەعێراقدا‪ ،‬بەاڵم زۆر‬ ‫بەهێزو جێگیرو ئارام نین تیایدا‪ ،‬مانەوەشیان‬ ‫بەبەهێزی��ی‪ ،‬ب��ەم رەوش��ە تەنگژەی��ی‌و‬ ‫قەیراناویی��ەی ئێس��تاوە؛ جێ��ی گووم��ان‌و‬ ‫هەڵوێستەکردنە‪ ،‬ئەوان بۆ ئەوەی بمێننەوەو‬ ‫مەترس��یی الوازبوون‌و کەوتنیان لەدەسەاڵتدا‬ ‫نەمێنێ��ت‌و لەو نیگەرانیی��ە رزگاریان ببێت؛‬ ‫نابێت ئ��ەو راس��تییە مێژوویی��ە فەرامۆش‬ ‫ونادیدە بک��ەن‪ ،‬کەفاکتەری کێش��ەی کورد‬ ‫لەعێراقدا‪ ،‬بەردەوام هۆکارێکی س��ەرەکیی‌و‬ ‫بنەڕەتیی بوە بۆ نائارامیی‌و نا سەقامگیریی‌و‬

‫شەڕو ئیس��تینزافی دارایی ئابووریی ومرۆیی‌و‬ ‫سەرهەڵدان‌و تەشەنەسەندنی ناکۆکیی ناوخۆیی‬ ‫فەرمانڕەوایان‌و الوازبوون‌و تێوەگالن بەکێشەو‬ ‫ش��ەڕی تر ب��ۆ سیس��تەمە فەرمانڕەواییە‪،‬‬ ‫ی��ەک ل��ەدوای یەکەکانی دەوڵەت��ی عێراق‪،‬‬ ‫بەتایبەتی��ی لەقۆناغ��ی کۆمارییەوە‪ ،‬لەدوای‬ ‫ساڵی (‪.)١٩٥٨‬‬ ‫‪-٥‬ئەوان��ی پێکهات��ەی ش��یعە؛ هی��چ‬ ‫رەهەندێکی س��تراتییژیی قووڵی ئایینزاییان‪،‬‬ ‫ل��ە هەرێم��ی کوردس��تاندا نییە‪ ،‬کێش��ەی‬ ‫ناوچە بەتەعریبک��راوەکان‌و دابڕێندراوەکانی‬ ‫کوردس��تان؛ کێشەی ئەوان نییە‪ ،‬ناوچەکانی‬ ‫ئەوان‪ ،‬لەڕووی س��امانی ژێر زەوییەوە‪ ،‬زۆر‬ ‫زیاتر لەکوردستان دەوڵەمەندترن‪ ،‬لەڕابردودا‬ ‫ئەگەر ک��ورد‪ ،‬دۆس��ت‌و هاوپەیمانیان نەبوو‬ ‫بێ��ت؛ هەرگی��ز دژیش��یان نەب��وە‪ ،‬لەدوای‬ ‫پرۆس��ەی رزگاری��ی عێراق؛ زۆر س��وودیان‬ ‫لەهاوپەیمانیی کوردو شیعە وەرگرت‪ ،‬الیەنی‬ ‫یەکەم��ی س��وودمەند‪ ،‬ئەوان ب��وون‪ ،‬ئەگەر‬ ‫فاکتەری کورد نەبووای��ە؛ ئەبووایە قوربانیی‬ ‫بێش��وومارین بدای��ە‪ ،‬تا بگەن ب��ەوەی کە‬ ‫بەپش��تیوانیی‌و هاوکاریی کورد‪ ،‬ئەتوانم بڵێم‬ ‫بەخۆڕایی پێی گەیشتوون!‬ ‫ناوەن��دی بڕی��ارو دەس��ەاڵتی ئایینی��ی‌و‬ ‫سیاسیی‌و فەرمانڕەوایی شیعە لەعیراقدا؛ لەژێر‬ ‫کاریگەریی فاکتەری ئقلیمیی هەردو دەوڵەتی‬ ‫ئێ��ران‌و توورکی��ا؛ نەیتوانی��وە بەواقیعیی‪،‬‬ ‫بەلۆژیکی��ی‪ ،‬بەبابەتی��ی‪ ،‬بەپەراگماتیکیی؛‬ ‫دور لەهەژموون‌و گووشارو فشاری دەرەکیی؛‬ ‫بڕی��اری جیابوونەوەی هەرێمی کوردس��تان‬ ‫تاوت��وێ ب��کات‪ ،‬تەنه��ا ئەوەن��دە نەبێت‬ ‫کەئەیانەوێت بەسیناریۆی پاراستنی یەکێتیی‬ ‫خاکی عێراق‪ ،‬هۆکارە سەرەکییەکە بشارنەوە؛‬ ‫ئەویش وەک ئام��اژەی پێک��را کاریگەریی‌و‬ ‫هەژموونی فاکتەری ئقلیمیی!‬ ‫داش��کانەوەی ناوەن��دی بڕی��ار لەعێراق؛‬ ‫بەالی گووش��ارو دەس��تتێوەردان‌و فش��اری‬ ‫ئقلیمییدا‪ ،‬بەتایبەتی��ی ئێران؛ ئەوەندەی تر‬ ‫نەیارانی ش��یعەو ئێران؛ لەو راس��تییە نزیک‬ ‫ئەکاتەوە کەعێ��راق؛ واڵتێک��ە بەڕووکەش‌و‬ ‫بەدەمامک‪ ،‬خاوەنی سەروەریی‌و شکۆمەندیی‬ ‫عێراقییانەیە!‬ ‫ڕەهەندەکانی ئێران‬ ‫بۆ دژایەتیی جیابوونەوەی کوردستان‬ ‫ئێ��ران‪ ،‬ب��ەر لەئەنجامدان��ی پرۆس��ەی‬ ‫ریفراندۆم‌و دوای ئەنجامدانی پرۆسەکەش؛ زۆر‬ ‫بەتووندیی وکۆنکرێتیی لەبەرامبەر ریفراندۆم‌و‬ ‫جیابوونەوەی هەرێمی کوردستان راوەستاوە؛‬ ‫هەتا توانی گووشارو فشاری کرد‪ ،‬هەتا توانی‬ ‫هەڕەش��ەی کرد‪ ،‬بۆ ئەوەی ریفراندۆم ئەنجام‬ ‫نەدرێت‪ ،‬بەاڵم بەپێچەوانەی ویس��تی ئەوان‪،‬‬ ‫پرۆسەکە بەسەرکەوتوویی ئەنجامدرا‪.‬‬ ‫ئێران لەس��ەر ئەو بنەمایەی (ئەوەی لەو‬ ‫دی��و س��نوورەکانمان رووئەدا؛ ب��ۆ ئێمەیەو‬ ‫ئێمەش ئەگرێتەوە)؛ هەڵوێس��ت‌و کاردانەوە‬ ‫لەبەرامبەر؛ ه��ەر رووداو‪ ،‬یان تەنگژە‪ ،‬یان‬ ‫گۆڕانکاری��ی‌و وەرچەرخ��ان‪ ،‬ی��ان ملمالنێ‬ ‫وناکۆکییەکی دەرەکیی وەرئەگرێت‌و ئەجێندای‬ ‫تایبەتیی داڕێژڕاوی خۆی بۆ رووبەڕووبوونەوە‬ ‫ب��ۆ ئەخاتەگ��ەڕ‪ ،‬چ ب��ۆ پێداش��کانەوەیان‬ ‫لەبەرژەوەندی��ی خ��ۆی‪ ،‬چ ب��ۆ لەباربردن‪،‬‬ ‫ی��ان بەرپێگرتنی��ان ئەگ��ەر لەبەرژەوەندیی‬ ‫دەوڵەتی ئێران نەبوو‪ ،‬یان ئەگەر بەشێوەیەک‬ ‫لەش��ێوەکان؛ ب��وە هۆکاری دروس��تکردنی‬ ‫نیگەرانیی‌و نائارامیی وهەڕەش��ەو مەترسیی؛‬ ‫بۆ ئاسایش��ی نەتەوەیی خۆی‪ ،‬شایەنی باسە‬ ‫ئێرانییەکان؛ خاوەنی کەلتوورو کەلەپوورێکی‬ ‫زۆر دەوڵەمەن��دی مێژووی��ی‌و دێرین��ن‬ ‫لەدەوڵەتدارییداو سوودی لێوەرئەگرن‪.‬‬ ‫ڕیفراندۆم��ی هەرێم��ی کوردس��تان‌و‬ ‫جیابوونەوەی لەعێراق؛ رووداوێکی گەورەیەو‬ ‫لەس��ەر س��نووری رۆژئاوای ئەو رووئەدات؛‬ ‫ئەبێ��ت تاووتوێی بکات؛ ئەگەر بەهەڕەش��ەو‬ ‫مەترس��یی زانی‪ ،‬ئەبێت بەرەنگاری ببێتەوە‪،‬‬ ‫کە بەرنگاری بوەوە؛ ئەبێت س��وود لەهەموو‬ ‫توان��او میکانیزم��ەو هۆکارێ��ک وەربگرێت‪،‬‬ ‫یەکێک لە میکانیزم��ە بەهێزەکانی دەوڵەتی‬ ‫ئێ��ران‪ ،‬لەبەرێوەبردنی سیاس��ەتی دەرەوەو‬ ‫لەئاراس��تەکردنی ناکۆکی��ی‌و ملمالن��ێ‬ ‫دەرەکییەکان��دا؛ بریتیی��ە لەبەکارهێنان��ی‬ ‫فاکت��ەری ئایینزای ش��یعە‪ ،‬لەالیەن چەندین‬ ‫ناوەن��دی ئایینیی‌و سیاس��یی‌و س��ەربازیی‌و‬ ‫فەرمانڕەوایی وهەواڵگریی دەوڵەتی ئێرانەوە‪،‬‬ ‫بۆ نموونە لەبەرەنگاربوونەوەی جیابوونەوەی‬ ‫هەرێمی کوردس��تان لەعێراق؛ بەمیکانیزمەی‬ ‫عێراقی��ی بەهێز‪ ،‬س��وود لەبوونی مەرجەعی‬ ‫ئایینزایی وفیقهیی‌و فەتوایی (پارتی دەعوەی‬

‫ئێران و توورکیا‬ ‫نەک ئەو چێشتە‬ ‫ناخۆن‪ ،‬کە‬ ‫لەچێشتخانەی‬ ‫ئەواندا لێ‬ ‫نەنرابێت‪ ،‬بەڵکو‬ ‫هەوڵئەدەن کەسی‬ ‫تریش لەو چێشتە‬ ‫نەخوات‬ ‫ئیسالمیی)ی فەرمانڕەوای عێراق وەرئەگرێت‪،‬‬ ‫کە لەن��او ئێراندایەو بریتییەل��ە (ئایەتووڵاڵ‬ ‫مەحموود ئەلهاش��میی ش��اهرودیی)‪ ،‬ناوبراو‬ ‫ئێس��تا لەئێران��دا‪ ،‬بێجگ��ە لەپل��ەو پای��ە‬ ‫ئایینییەکەی‪( ،‬سەرۆکی دەستەی دیارییکردنی‬ ‫بەرژەوەندیی سیستەم)ە لەئێران‪ ،‬کە یەکێکە‬ ‫لەناوەندە گرنگەکانی پرۆس��ەی سیاس��یی‌و‬ ‫فەرمانڕەوایی دەوڵەتی ئێران‪ .‬ش��ایەنی باسە‬ ‫ناوب��راو لەهەفتەی یەکەم��ی مانگی ئەیلولی‬ ‫رابردودا‪ ،‬بەس��ەردانێک لەگەڵ شاندێکدا هات‬ ‫ب��ۆ عێراق‪ ،‬بۆ گەیاندنی پەیام‌و هەڵوێس��تی‬ ‫فەرمیی ئێران‪ ،‬لەسەر پرۆسەی ریفراندۆم‪.‬‬ ‫ئەتوانی��ن بڵێین؛ دەوڵەتی ئێران لەس��ێ‬ ‫رەهەن��دی س��ەرەکییەوە‪ ،‬هەڵوێس��تی دژو‬ ‫رەتکردنەوەی؛ لەبەرامبەر پرۆسەی ریفراندۆم‌و‬ ‫جیابوونەوەی هەرێمی کوردس��تان گرتۆتەبەر‬ ‫کە بریتیین لە‪:‬‬ ‫‪ -١‬لەڕەهەن��دی نەتەوەیی��ەوە؛ ت��رس‌و‬ ‫نیگەرانیی‌و رەش��بینیی وبێزاریی؛ لە ئەنجام‬ ‫ودەرهاویش��تەی جیابوونەوەی کوردس��تان‬ ‫لەعێراق؛ بۆ ئێستاو داهاتوو‪ ،‬بەتایبەتیی کە‬ ‫ئێران بەهۆیەوە ببێتە دراوس��ێی دەوڵەتێکی‬ ‫کوردیی!‬ ‫‪ -٢‬ت��رس‌و نیگەرانی��ی‌و بێزاری��ی؛‬ ‫لەپەلهاویشتنی ئیس��رائیل‌و بوونی دەوڵەتی‬ ‫کوردستان‪ ،‬بەپێگەو هەژموونێک بۆ ئیسرائیل‪،‬‬ ‫بەتایبەتیی کە ئێ��ران تووانییویەتی بەهۆی‬ ‫(حیزبووڵاڵی لوبنان) و میلیش��یا شیعەکانی‬ ‫ناو س��ووریا؛ کە لەس��ەر دەس��تی سوپای‬ ‫پاسدارانی ئێران دامەزراون وگواستراونەتەوە‬ ‫بۆ ناو دەوڵەتی س��ووریا‪ ،‬ب��ۆ بەرگرییکردن‬ ‫لەمانەوەی حکومەتی (بەش��ار ئەلئەس��ەد)‬ ‫و ژمارەی��ان دەیان ه��ەزارە؛ لەجەنگاوەری‬ ‫ش��یعەی ئەفغانیی‌و عێراقیی‌و پاکس��تانیی‌و‬ ‫ئێرانی��ی‌و ‪...‬هتد پێکهات��وون‪ ،‬لەبەرامبەردا‬ ‫ئیس��رائیلیش‪ ،‬بۆ تۆڵەو هاوس��ەنگیی هێز؛‬ ‫بیەوێت پێگەو هەژموونی بباتە سەرسنووری‬ ‫ئێران‪ ،‬بەه��ۆی هاوپەیمانیی لەگەل دەوڵەتی‬ ‫کوردستان!‬ ‫‪-٣‬ت��رس ونیگەرانی��ی وبێزاری��ی؛‬ ‫لەپەلهاویشتنی س��عوودیەو بوونی دەوڵەتی‬ ‫کوردستان‪ ،‬بەپێگەو هەژموونێک بۆ سعوودیە‪،‬‬ ‫بەتایبەتی��ی کە ئێران تووانی بەهۆی پێگەو‬ ‫هەژموون‌و دەسەاڵتی لەناو دەوڵەتی عێراقدا‪،‬‬ ‫پەلی بگاتە سنوورەکانی سعوودیە‪ ،‬هەروەها‬ ‫لەواڵت��ی یەمەنیش��ەوە؛ بەه��ۆی پێکهاتەی‬ ‫حوسییە بەڕەچەڵەک ش��یعەکانی یەمەنەوە؛‬ ‫پەلێک��ی ت��ری گەیش��تۆتە س��نوورەکانی‬ ‫سعوودیە‪.‬‬ ‫دەوڵەت��ی ئێ��ران‪ ،‬لەپ��اش تێکچوونی‬ ‫پەیوەندیی نێوان س��عودیەو ئیمارات؛ لەگەڵ‬ ‫دەوڵەتی قەت��ەر‪ ،‬لەمانگی تەمووزی رابردو‪،‬‬ ‫لەگ��ەڵ توورکی��او تاڕادەیەکی��ش لەگ��ەڵ‬ ‫عێ��راق‪ ،‬لەدەوڵەتی قەتەر نزی��ک بوونەوەو‬ ‫ل��ەو ملمالنێیەدا میحوەرێک��ی تریان لەدژی‬ ‫میحوەری‪ ،‬س��عوودیەو ئیمارات‌و بەحرەین‌و‬ ‫میس��رو ئەردەن پێکهێنا‪ ،‬ئێ��ران‌و توورکیا؛‬ ‫ئ��ەم هەنگاوەی هەرێمی کوردس��تان‪ ،‬بەرەو‬ ‫جیابوونەوە؛ گرێئەدەن بەو ملمالنێ ئقلیمییە‬ ‫تازەی��ەوەو پێیانووایە؛ بەدەر لەئیس��رائیل‪،‬‬ ‫میحوەرەکەی ت��ر‪ ،‬بەتایبەتیی س��عوودیەو‬ ‫ئیمارات؛ پشتیوانیی لەجیابوونەوەی هەرێمی‬

‫ڕەهەندەکانی توورکیا‬ ‫بۆ دژایەتیی جیابوونەوەی کوردستان!‬ ‫توورکی��اش بەچەش��نی ئێ��ران‪ ،‬پێ��ش‬ ‫ئەنجامدان��ی ریفران��دۆم‌و لەئێس��تای دوای‬ ‫ریفراندۆمیش��دا؛ زۆر بەتووندی��ی‌و رەقی��ی‬ ‫لەبەرامبەر ریفراندۆم‌و دروستبوونی دەوڵەتی‬ ‫کوردس��تان راوەس��تاوە؛ توورکی��ا درێغی‬ ‫نەکرد لەهەڕەش��ەکردن‌و فش��ارو گووشاری‬ ‫جۆراوجۆر؛ تاک��و ریفراندۆم ئەنجام نەدرێت‪،‬‬ ‫بەاڵم دور لەخواس��ت‌و داوای ئەو؛ ریفراندۆم‬ ‫بەسەرکەوتوویی ئەنجامدرا‪.‬‬ ‫توورکی��اش وەکو دەوڵەتی ئێ��ران وایەو‬ ‫خوێندنەوەو جیهانبینیی‌و تێگەیش��تنیان زۆر‬ ‫لەیەکەوە نزیکە؛ چ لەوەرگرتنی هەڵوێس��ت‬ ‫وبڕیار‪ ،‬چ لەداڕش��تنی سیاسەتی دەرەوەدا؛‬ ‫توورکەکانیش لەسەربنەمای( ئەوەی لەو دیو‬ ‫سنوورەکانمان رووئەدا ؛ بۆ ئێمەیەو ئێمەش‬ ‫ئەگرێتەوە)؛ هەڵوێس��ت‌و بڕیارو کاردانەوە‪،‬‬ ‫لەبەرامبەر هەر کێشە‪ ،‬یان رووداو‪ ،‬یان قەیران‌و‬ ‫گرفت‪ ،‬یان گۆڕانکاریی‌و پێشهات‪ ،‬یان ملمالنێ‬ ‫وناکۆکییەکی دەرەکیی وەرئەگرێت وئەجێندای‬ ‫خۆی بۆ رووبەڕووبوونەوە بۆ دائەڕێژێت‪ ،‬چ بۆ‬ ‫راکێشانی بەالی بەرژەوەندیی خۆیاندا‪ ،‬یان بۆ‬ ‫لەباربردنی‪ ،‬یان بەرپێگرتنی ودژایەتییکردنی؛‬ ‫ئەگ��ەر لەبەرژەوەندیی توورکی��ا نەبوو‪ ،‬یان‬ ‫ئەگ��ەر بوە هۆکاری دروس��تکردنی گوومان‌و‬ ‫نیگەرانیی‌و نائارامیی‌و هەڕەش��ەو مەترسیی؛‬ ‫بۆ سەر ئاسایشی نەتەوەیی توورکیا‪.‬‬ ‫مەترسی جیابوونەوەی هەرێمی کوردستان؛‬ ‫بۆ توورکیا لەکاتێکی هەس��تیارو ئاڵۆزدایە؛‬ ‫توورکی��ا لەچ��وار رەهەندەوە؛ هەڵوێس��تی‬ ‫توون��دو دژ؛ بۆ رەتکردن��ەوەی ئەنجامەکانی‬ ‫ریفراندۆم ئەگرێتەر‪ ،‬کەبریتین لە‪:‬‬ ‫‪ -١‬لەڕەهەندی��ی نەتەوەیی��ەوە؛ ت��رس‌و‬ ‫نیگەرانی��ی وتووڕەیی توورک��ەکان‪ ،‬بەهۆی‬ ‫ئەنج��ام‌و لێکەوت��ەو دەرهاویش��تەکانی‬ ‫دروستبوونی دەوڵەتی کوردستان؛ بۆ ئێستاو‬ ‫ب��ۆ داهاتوو لەس��ەر توورکی��ا‪ ،‬بەتایبەتیی‬ ‫کەتوورکی��ا ئەکات بەدراوس��ێی دەوڵەتێکی‬ ‫کوردیی!‬ ‫‪-٢‬ترس‌و نیگەرانیی‌و بێزاریی؛ لەقۆستنەوەی‬ ‫ئەم دەوڵەتە‪ ،‬لەالیەن ئیسرائیلەوە وکردنی‬ ‫بەپێگەو بنکەو هەژموونێک بۆ خۆی‪ ،‬چونکە‬ ‫توورکیا لەبەر رەهەندی فراوانخوازیی ولەبەر‬ ‫ئەوەی ئیسرائیل نەبێتە کۆسپ لەبەردەمیدا بۆ‬ ‫داهاتوو‪ ،‬بەتایبەتیی کەسوڵتان (ئەردۆگان)؛‬ ‫ئەیەوێ��ت بەناوی بەرگریی لەموس��وڵمانان‌و‬ ‫کێشەکانیان وبوون بەدەمڕاستیان‪ ،‬بۆشایی‬ ‫سەدس��اڵەی خەالف��ەت؛ بەس��ەڵتەنەتێکی‬ ‫مۆدێرنان��ە ببووژێنێتەوە‪ ،‬ئەو کاتە تووش��ی‬ ‫ناکۆکی��ی‌و ملمالن��ێ‌و بەریەککەوتن نەبێت‪،‬‬ ‫لەگەڵ دەوڵەتی کوردستانی ئیسرائیل!‬ ‫‪-٣‬ت��رس ونیگەرانی��ی‌و گووم��ان؛‬ ‫لەهاتنەپێشەوەی سعوودیەو بوونی دەوڵەتی‬ ‫کوردس��تان‪ ،‬بەپێگەو هەژموون بۆ دەوڵەتی‬ ‫سعوودیە‪ ،‬بەتایبەتیی کەئێستا لەپاش گرژیی‌و‬ ‫سەرهەڵدانی ناکۆکیی‌و تێکچوونی پەیوەندیی‬ ‫نێوان س��عودیەو ئیمارات؛ لەگەڵ دەوڵەتی‬ ‫قەت��ەر‪ ،‬لەمانگی تەمووزی رابردودا‪ ،‬توورکیا‬ ‫لەگەڵ ئێران وعێراق‪ ،‬لەدەوڵەتی قەتەر نزیک‬ ‫بوونەوەو میحوەرێکی تریان لەدژی میحوەری‬ ‫سعوودیەو ئیمارات‌و بەحرەین‌و میسرو ئەردەن‬ ‫پێکهێنا‪.‬‬ ‫توورکیا؛ چمکێکی ئەم هەنگاوەی هەرێمی‬ ‫کوردستان‪ ،‬بەرەو جیابوونەوە؛ ئەبەستێتەوە‬ ‫بەو ناکۆکیی وملمالن��ێ ئقلیمییە تازەیەوەو‬ ‫پێیوایە؛ بێجگە لەئیس��رائیل‪ ،‬میحوەرەکەی‬ ‫تری��ش‪ ،‬بەتایبەتیی س��عوودیە؛ پیرۆزبایی‬ ‫وپش��تیوانیی لەجیابوون��ەوەی هەرێم��ی‬ ‫کوردس��تان ئەکات‪ ،‬ش��ایەنی باسە بەهۆی‬ ‫هاوکاری��ی وپش��تیوانیی توورکی��ا لەپارت‌و‬ ‫رێکخراوەکانی ئیخوان موس��لمین‌و تێڕوانینی‬ ‫جیاواز بۆ چارەس��ەری کێش��ەی س��ووریاو‬ ‫دەس��تتێوەردان لەکاروباری ناوخۆی واڵتانی‬ ‫ت��ری جیهان��ی ئیس�ل�امیی‌و داش��کانەوەی‬ ‫توورکیا ب��ەالی دەوڵەتی قەت��ەرو ناکۆکیی‬ ‫لەس��ەر چەندی��ن بابەت��ی تر؛ س��عوودیە‬ ‫کاری هەماهەنگیی‌و هاوهەڵوێس��تیی‌و کاری‬ ‫هاوبەشیی لەگەڵ توورکیا راگرتوە‪ ،‬بەتایبەتیی‬ ‫پاش دروس��تبوونی میحوەری قەتەرو ئێران‌و‬ ‫توورکیاو عێراق‪ ،‬لەبەرامبەر میحوەرەکەی تر‬ ‫بەسەرکردایەتیی سعوودیە‪.‬‬ ‫‪-٤‬ت��رس ونیگەرانی��ی وبێزاری��ی؛ بەهۆی‬ ‫مەترس��ی یەکگرتنی دەوڵەتی کوردس��تانی‬ ‫جیاب��وەوە لەعێ��راق‪ ،‬لەگەڵ کوردس��تانی‬ ‫س��ووریاو بوونی بەدەوڵەتێک��ی بەهێز‪ ،‬یان‬ ‫بەدوای��دا دروس��تبوونی دەوڵەتێک��ی تری‬ ‫کوردی��ی جیابوەوە لەس��ووریا ک��ە ئەبێتە‬ ‫خاوەنی س��نووریی دەریایی‌و سنووری فروان‬ ‫لەگەڵ دەوڵەتی توورکی‬

‫‪18‬‬

‫تایبه‌ت‬

‫)‪ )595‬سێشه‌ممه‌ ‪2017/10/3‬‬

‫كارا كردنه‌وه‌ی‌‬ ‫په‌رله‌مان‬ ‫بە‌یاسا شكێنی‌‬ ‫ده‌ستی‌ پێكرد‬ ‫عومەر عینایەت‬ ‫س��ه‌ره‌تا ئه‌مه‌وێ ئه‌و‌ه بڵێم ك ‌ه‬ ‫ی په‌رله‌م��ان وه‌ك به‌رزترین‬ ‫بوون ‌‬ ‫ی‬ ‫دامه‌زراوه‌ی ش��ه‌رعی‌‌و چاودێر ‌‬ ‫ی‬ ‫زۆر گرنگه‌و نه‌بونی‌ وه‌ك جه‌سته‌ ‌‬ ‫بێس��ه‌ر وای��ه‌‪ ،‬ب��ه‌اڵم ناكرێ��ت‬ ‫ی‬ ‫س��ه‌رچاوه‌ی‌ یاسا یاس��ا شكێن ‌‬ ‫بكات‪ ،‬به‌م شێوه‌یه‌‪-:‬‬ ‫ی س��كرتێر‪ :‬بە‌پێ��ی‬ ‫‪ -1‬دانان�� ‌‬ ‫ی په‌ی��ڕه‌وی‌ ناخۆ‪،‬‬ ‫م��اده‌ی‌ ‪‌ 23‬‬ ‫كاتێك س��كرتێر ئاماده‌ نابێت ل ‌ه‬ ‫ی‬ ‫ی ده‌نگ ‌‬ ‫دانیش��تنه‌كه‌دا بە‌زۆرینه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫ئه‌ندامان��ی‌ ئاماده‌بوو س��كرتێر ‌‬ ‫ی ده‌كرێت‬ ‫كاتی‌ دیار ‌‬ ‫ی‬ ‫‪ -2‬رێگه‌ ن��ه‌درا بە‌س��كرتێر ‌‬ ‫ی په‌رله‌مان بچێته‌ س��ه‌ر‬ ‫ش��ه‌رع ‌‬ ‫كورس��یه‌كه‌ی‌‌و له‌وێو‌ه ده‌سله‌كار‬ ‫ی پێشكه‌ش بكات‪ ،‬بۆی ‌ه‬ ‫كێشانه‌وه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫بە‌ناچاری‌‪ ،‬پێش دانیشتنی‌ رۆژ ‌‬ ‫‪ 2015/9/30‬سكرتێر ده‌ستی‌ له‌كار‬ ‫ی‬ ‫كێش��ایه‌و‌ه به‌اڵم هه‌ر سكرتێر ‌‬ ‫كاتی‌ له‌كاردا ب��وو‪ ،‬بۆی ‌ه ده‌بوای ‌ه‬ ‫س��كرتێری‌ كات��ی‌ بهاتایه‌ت��ه‌و‌ه‬ ‫ی‬ ‫ناوه��ۆڵ‌و س��كرتێرێكی‌ ئه‌صل ‌‬ ‫له‌ ش��وێنی‌ خۆیه‌و‌ه ده‌س��له‌كار‬ ‫كێش��انه‌وه‌كه‌ی‌ پێشكه‌ش كردبا‌و‬ ‫ی‬ ‫ی بە‌زۆرینه‌ ‌‬ ‫ی په‌س��ه‌ند كردن ‌‬ ‫دوا ‌‬ ‫ی نوێ‬ ‫ده‌نگی‌ ئاماده‌بوان سكرتێر ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ‪ 16‬بڕگه‌ ‌‬ ‫هه‌ڵبژێردرێت(م��اده‌ ‌‬ ‫‪.)1‬‬ ‫ی فه‌رهاد س��ه‌نگاوی‌‪:‬‬ ‫‪ -3‬الدان ‌‬ ‫ی‬ ‫به‌ڕێ��ز فه‌رهاد س��ه‌نگاوی‌ ووت ‌‬ ‫من بە‌نوس��ینێك ده‌ستم پێله‌كار‬ ‫ی‬ ‫كێش��راوه‌ته‌وه‌ ك�� ‌ه مێژووه‌كه‌ ‌‬ ‫ی ‪ 4‬س��اڵ له‌مه‌وبه‌ر‬ ‫ب��ۆ نزیك��ه‌ ‌‬ ‫ده‌گه‌ڕێت��ه‌وه‌ كاتێك كاندید بووم‬ ‫ی په‌رله‌مان‌و‬ ‫نه‌بووب��ووم بە‌ئه‌ندام ‌‬ ‫به‌رواری‌ له‌سه‌ر نه‌بووه‌‪.‬‬ ‫س��ه‌رنجی‌ من بۆ ئ��ه‌م بابه‌ت ‌ه‬ ‫ئه‌مه‌ی‌ خواره‌وه‌یه‌‪:‬‬ ‫ی ‪‌33‬و ‪‌34‬و ‪35‬‬ ‫بە‌پێ��ی م��اده‌ ‌‬ ‫ل�� ‌ه په‌ی��ڕه‌وی‌ ناوخۆ پێویس��ت ‌ه‬ ‫ئ��ه‌و ئه‌ندام��ه‌ی‌ ك�� ‌ه ده‌س‬ ‫ی‬ ‫ی یاداشت ‌‬ ‫له‌كارده‌كێشێته‌وه‌ خۆ ‌‬ ‫ده‌س له‌كاركێش��انه‌و‌ه پێشكه‌ش‬ ‫ی‬ ‫ی په‌رله‌مان ئه‌كات‌و بۆ ‌‬ ‫بە‌سه‌رۆك ‌‬ ‫ی‬ ‫ی بخرێت ‌ه به‌رنامه‌ ‌‬ ‫هه‌ی ‌ه پێش ئه‌وه‌ ‌‬ ‫كاره‌وه‌‪ ،‬ل��ه‌روی‌ یاس��اییه‌وه‌ ئه‌م‬ ‫ده‌س له‌كاركێش��انه‌وه‌ی ‌ه پوچه‌ڵ ‌ه‬ ‫چونكه‌‬ ‫ی پێشكه‌ش‬ ‫‪ -1‬خۆی یاداشته‌كه‌ ‌‬ ‫نه‌كردوه‌ بە‌سه‌رۆكی‌ په‌رله‌مان‬ ‫‪ -2‬ئ��اگای‌ لێنه‌ب��ووه‌ خراوه‌ته‌‬ ‫به‌رنام��ه‌ی‌ كار‪ ،‬ئه‌گ��ه‌ر خ��ۆی‌‬ ‫س��كااڵكه‌ی‌ پێش��كه‌ش بكردایه‌‬ ‫ماف��ی‌ كێش��اندنه‌وه‌ی‌ داواكه‌ی‌‬ ‫هه‌بوو‬ ‫‪ -3‬به‌رواری‌ پێشكه‌ش��كردنه‌كه‌‬ ‫بە‌خه‌تی‌ خۆی‌ نه‌بووه‌‬ ‫‪ -4‬كاتێ��ك داواكاریه‌ك��ه‌ی‌‬ ‫پێنوسراوه‌‪ ،‬كاك فه‌رهاد سه‌نگاوی‌‬ ‫ئه‌ندام په‌رله‌مان نه‌بووه‌‪.‬‬ ‫‪ -4‬بە‌نه‌هاتوو(غی��اب) دانانی‌‬ ‫زیاتر ل��ه‌ ‪ 30‬ئه‌ن��دام ئه‌ندامانی‌‬ ‫دوو فڕاكسیۆن(گۆڕان‌و كۆمه‌ڵ)‌و‬ ‫ژماره‌یه‌ك ئه‌ندامی‌ دی‌‪ ،‬كه‌ به‌هۆی‌‬ ‫هه‌ڵوێستی‌ سیاسیی‌ له‌ چۆنیه‌تی‌‬ ‫كاراكردنه‌وه‌ی‌ په‌رله‌مان بایكۆتی‌‬ ‫دانیشتنه‌كانی په‌رله‌مانیان كرد‪،‬‬ ‫پێشتر ئه‌م جۆره‌ بایكۆته‌ هه‌بووه‌‬ ‫له‌ په‌رله‌ماندا‌و بە‌نه‌هاتوو(غائب)‬ ‫ئه‌ژم��ار نه‌ك��راوون‪ ،‬ب��ۆ نمونه‌‬ ‫به‌ش��داری‌ نه‌كردنی‌ پێكهاته‌كان‬ ‫له‌س��ه‌روبه‌ندی‌ دروس��تبوونی‌‬ ‫لیژنه‌ی‌ ده‌س��توور‌و كۆمس��یۆنی‌‬ ‫بااڵی‌ سه‌ربه‌خۆی‌ هه‌ڵبژاردنه‌كان‌و‬ ‫راپرسی بۆ پێنج دانیشتن‪ ،‬راسته‌‬ ‫ئه‌مه‌ له‌ په‌یڕه‌ودا نه‌هاتووه‌‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫بووه‌ته‌ ع��ورف ل��ه‌ په‌رله‌مانی‌‬ ‫كوردستان بۆ ئه‌م خوله‌ خوله‌كانی‌‬ ‫پێش��ووتر‌و په‌رله‌مان��ی‌ عێ��ڕاق‬ ‫س��ه‌رجه‌م په‌رله‌مانه‌كانی‌ دونیا‪،‬‬ ‫به‌داخ��ه‌وه‌ ئه‌وه‌ دوو دانیش��تنه‌‬ ‫ئێم��ه‌ بە‌غائب ئه‌ژم��ار كراوین‌و‬ ‫ئه‌گه‌ر ئه‌م دانیشتنه‌ ئاماده‌ نه‌بین‬ ‫بە‌پێی په‌یڕه‌و زیاتر له‌ ‪ 30‬ئه‌ندام‬ ‫مافی‌ ئه‌ن��دام بونی��ان نامێنێ‪،‬‬ ‫ئه‌مه‌ش ده‌بێته‌ كوده‌تایه‌ك به‌سه‌ر‬ ‫دوو فراكسیۆندی‌ گه‌وره‌دا له‌الیه‌ن‬ ‫ئه‌و هاورێیانه‌مانه‌وه‌ لێمان ده‌كرێ‬ ‫ك��ه‌ رێكه‌وتنمان له‌گه‌ڵیان هه‌یه‌‌و‬ ‫ته‌نانه‌ت داوای‌ یه‌كخستنی‌ هه‌ردو‬ ‫فڕاكسیۆنه‌كه‌یان ده‌كرد‪.‬‬

‫ریفراندۆم به‌ره‌و سه‌ربه‌خۆیی یان به‌ره‌و به‌غدا؟‬ ‫محه‌مه‌د ره‌ئوف‬ ‫دواجار خه‌ڵكی كوردستان بە‌‪%72.16‬ی‬ ‫به‌ش��داربوو ب��ە‌‪ %92.73‬بە‌به‌ڵ��ی ده‌نگی‬ ‫بە‌سه‌ربه‌خۆیی كوردس��تاندا‪ ،‬به‌و هیوایه‌ی‬ ‫س��ه‌ركردایه‌تی سیاسی كوردستان ده‌وڵه‌تی‬ ‫س��ه‌ربه‌خۆی كوردس��تان رابگه‌یه‌نێ��ت‪،‬‬ ‫ب��ەاڵم له‌دوای چه‌ن��د رۆژێ��ك ئه‌نجومه‌نی‬ ‫ب��ااڵی ریفران��دۆم ناوه‌ك��ه‌ی گ��ۆڕی ب��ۆ‬ ‫(س��ه‌ركردایه‌تی سیاس��ی كوردس��تان‪/‬‬ ‫عێ��راق)‌و لە‌به‌یاننامه‌یه‌كیش��دا پێش��وازی‬ ‫لە‌بانگه‌وازه‌ك��ه‌ی عه‌لی سیس��تانی گه‌وره‌‬ ‫مه‌رجه‌عی بااڵی شیعه‌كان كرد‪ ،‬كه‌ سیستانی‬ ‫لە‌بانگه‌وازه‌كه‌یدا به‌بێ ئه‌وه‌ی بە‌یه‌ك وش��ه‌‬ ‫باس��ی ریفراندۆم بكات‪ ،‬هۆش��داری دابوو‬ ‫لە‌جیابوون��ه‌وه‌و داوای یه‌كپارچه‌ی��ی خاكی‬ ‫عێ��راق‌و په‌یوه‌س��ت بوونی به‌ده‌س��توری‬ ‫عێراقه‌وه‌ كردبوو‪ ،‬واتا سه‌ركردایه‌تی سیاسی‬ ‫كوردس��تان به‌و مه‌رجانه‌ی سیستانی رازیه‌‪.‬‬ ‫بە‌جیا لە‌كاردانه‌وه‌ هه‌رێم��ی‌و عێراقیه‌كان‪،‬‬ ‫گه‌ر شیكاریه‌كی وورد بۆ پرۆسه‌ی ده‌نگدان‬ ‫بكه‌یت‌و ئاس��تی به‌شداری هاواڵتیان بخه‌یته‌‬ ‫روو بە‌ب��ه‌راوورد بە‌ریفراندۆم��ی ‪ 2005‬بۆت‬ ‫ده‌رده‌كه‌وێ��ت ك��ه‌ متمان��ه‌ی هاواڵتی��ان‬ ‫بە‌ده‌سه‌اڵتی سیاسی كه‌مبۆته‌وه‌‪.‬‬ ‫به‌پێ��ی راگه‌یه‌نراوی كۆمس��یۆنی بااڵی‬ ‫هه‌ڵب��ژاردن‌و راپرس��ی (‪ )4581255‬ك��ه‌‬ ‫ماف��ی ده‌نگدان��ی هه‌ب��ووه‌‌و (‪)3305925‬‬ ‫كه‌س ده‌نگی��داوه‌‪ ،‬به‌رێ��ژه‌ی (‪)%72.16‬‬ ‫وات��ا (‪ )1275330‬به‌ش��داریان نه‌ك��ردووه‌‬ ‫به‌رێژه‌ی (‪ )%27.9‬له‌و به‌ش��ه‌ی به‌شداری‬ ‫ك��ردووه‌ (‪ )2861471‬بە‌به‌ڵێ ده‌نگی داوه‌‬ ‫به‌رێژه‌ی (‪‌)%92.73‬و (‪ )224468‬بە‌نه‌خێر‬ ‫به‌رێژه‌ی (‪ )%7.27‬له‌گه‌ڵ (‪ )9368‬ده‌نگی‬ ‫س��پی‌و (‪ )170611‬ده‌نگ��ی دوور خراوه‌و‬ ‫(‪ )40011‬ده‌نگی پوچه‌ڵ واتا بە‌كۆی ده‌نگی‬ ‫نه‌خێر‌و س��پی‌و پوچ ‌هڵ‌و دوورخراوه‌ ده‌كاته‌‬ ‫(‪ )٤٤٤٤٥٨‬به‌رێژه‌ی (‪.)%9.7‬‬ ‫ئ��ه‌وه‌ی ل��ه‌م ریفراندۆم��ه‌دا جێگ��ه‌ی‬ ‫سه‌ره‌نج بوو كه‌می ئاس��تی به‌دشاریكردنی‬ ‫ناوچه‌ زۆر قوربانی��ده‌ره‌كان بوو‪ ،‬لە‌نمونه‌ی‬ ‫هه‌ڵه‌بج��ه‌‪ ،‬گه‌رمی��ان‪ ،‬ق��ه‌اڵدزێ‪ ،‬س��ه‌ید‬ ‫سادق‌و زۆرێك له‌ناوچه‌كانی دیكه‌‪ ،‬لە‌قه‌زای‬ ‫هه‌ڵه‌بج��ه‌ (‪ )71969‬كه‌س مافی ده‌نگدانی‬ ‫هه‌ب��ووه‌ (‪ )40031‬به‌رێ��ژه‌ی (‪)%55.6‬‬ ‫واتا (‪ )٣١٩٣٨‬كه‌س به‌ش��داری نه‌كردووه‌‬ ‫به‌رێ��ژه‌ی (‪ ،)%44.4‬ق��ه‌زای چه‌مچه‌ماڵ‬ ‫ك��ه‌ بە‌پایته‌ختی ش��ه‌هیدان‌و ئه‌نفالكراوان‬ ‫ناس��راوه‌ له‌كۆی (‪ )81234‬كه‌س كه‌ مافی‬ ‫ده‌نگدانی هه‌ب��ووه‌‪ )39027( ،‬به‌ش��داری‬ ‫كردووه‌ به‌رێژه‌ی (‪ )%48‬ئاس��تی به‌شداری‬ ‫نه‌ك��ردن (‪ )٤٢٢٠٧‬به‌رێ��ژه‌ی (‪،)%52‬‬ ‫قه‌زای ك��ه‌ال له‌كۆی (‪ )73838‬هاواڵتی كه‌‬ ‫مافی ده‌نگدان��ی هه‌بووه‌‪ )38718( ،‬كه‌س‬ ‫ده‌نگی داوه‌ به‌رێ��ژه‌ی (‪ )%52‬واتا (‪)%48‬‬ ‫به‌شداریان نه‌كردووه‌‪ ،‬لە‌قه‌زای سه‌ید سادق‬ ‫له‌ك��ۆی (‪ )58102‬كه‌س كه‌ مافی ده‌نگدانی‬ ‫هه‌ب��وو (‪ )26058‬به‌رێ��ژه‌ی (‪)%44.8‬‬ ‫هه‌روه‌ها (‪ )٣٢٠٤٤‬ده‌نگیان نه‌داوه‌ به‌رێژه‌ی‬ ‫(‪ )%55.2‬هه‌روه‌ه��ا لە‌ق��ه‌زای ق��ه‌اڵدزێ‬

‫له‌كۆی (‪ )66587‬كه‌س كه‌ مافی ده‌نگدانی‬ ‫هه‌ب��ووه‌ (‪ )36368‬ك��ه‌س ده‌نگیان��داوه‌‬ ‫به‌رێژه‌ی (‪ )%54.6‬واتا (‪ )%45.4‬ده‌نگیان‬ ‫نه‌داوه‌ هاوكات لە‌قه‌زای ده‌ربه‌ندیخان له‌كۆی‬ ‫(‪ . )36221‬ك��ه‌ ره‌نگه‌ ئه‌وه‌ مه‌س��جێكی‬ ‫روون بێت بۆ به‌رپرسانی هه‌رێم كه‌ له‌ماوه‌ی‬ ‫‪ 26‬س��اڵی حوكمرانیدا نه‌یانتوانیوه‌ له‌گه‌ڵ‬ ‫خه‌م‌و ئازاره‌كانیاندا بژین‪ ،‬بۆیه‌ ئه‌و بایكۆت‌و‬ ‫به‌شدارینه‌كردنه‌ ئاستی نیگه‌رانی‌و ناره‌زایی‬ ‫هاواڵتیانه‌ به‌رامبه‌ر بە‌ده‌س��ه‌اڵت لە‌هه‌رێمی‬ ‫كوردستان‪.‬‬ ‫هاوكات لە‌س��نوری پارێزگای س��لێمانی‬ ‫ئاس��تی به‌دش��اری ك��ردن نی��وه‌ به‌نیوه‌‬ ‫كه‌متریش بووه‌ به‌پێی ئه‌نجامێكی ناره‌سمی‬ ‫لە‌ك��ۆی (‪ )1271602‬ك��ه‌س ك��ه‌ ماف��ی‬ ‫ده‌نگدان��ی هه‌ب��ووه‌‪ )608292( ،‬ك��ه‌س‬ ‫ده‌نگیداوه‌ به‌رێژه‌ی (‪ )%47.8‬به‌اڵم دواتر‬ ‫رێ��ژه‌ی ده‌نگه‌كان گ��ۆڕاوه‌ ئه‌ویش ده‌نگی‬ ‫هێزی پێش��مه‌رگه‌ی خراوه‌ته‌ سه‌رو به‌پێی‬ ‫راگه‌یه‌نراوی لقی سلێمانی كۆمسیۆنی بااڵی‬ ‫هه‌ڵبژاردن‌و راپرس��ی له‌ك��ۆی (‪)1324000‬‬ ‫كه‌س كه‌ مافی ده‌نگدانی هه‌بووه‌ (‪)663603‬‬ ‫ك��ه‌س ده‌نگیانداوه‌ به‌رێ��ژه‌ی (‪ )%50‬واتا‬ ‫لە‌(‪ )%50‬هاواڵتیان به‌شداریان نه‌كردووه‌‪.‬‬ ‫به‌اڵم بۆ ئه‌و ناوچانه‌ی كه‌ له‌ژێر ده‌سه‌اڵتی‬

‫پارت��ی دیموكرات��ی كوردس��تاندان رێژه‌ی‬ ‫به‌ش��داری لە‌ئاس��تێكی به‌رزدابووه‌‪ ،‬زاخۆ‬ ‫ئاستی به‌ش��داریكردنی هاواڵتیان (‪‌)%94‬و‬ ‫ئاكرێ (‪‌)%94‬و مێرگه‌سۆر (‪‌)%98‬و سۆران‬ ‫(‪‌)%93‬و دهۆك (‪ )%91‬به‌شدارییان كردوه‌‪.‬‬ ‫ب��ه‌اڵم لە‌هه‌ندێ��ك لە‌ناوچه‌كان ئاس��تی‬ ‫ده‌نگ��ه‌كان زۆر زیات��ر ب��ووه‌ به‌تایبه‌تیش‬ ‫لە‌كه‌مپ��ی ئ��اواره‌كان به‌پێی خش��ته‌یه‌كی‬ ‫باڵوك��راوه‌ی س��نوری لق��ی ‪17‬ی پارت��ی‬ ‫لە‌شه‌نگال‌و زومار‪ ،‬لە‌كه‌مپی ده‌ركا كه‌ (‪)1971‬‬ ‫كه‌س مافی ده‌نگدانی هه‌بووه‌ (‪ )2294‬كه‌س‬ ‫ده‌نگی داوه‌ به‌رێژه‌ی (‪ )%116‬كه‌مپی جه‌م‬ ‫مش��كۆ (‪ )14808‬كه‌س ماف��ی ده‌نگدانی‬ ‫هه‌بوه‌ (‪ )15727‬كه‌س ده‌نگیداوه‌ به‌رێژه‌ی‬ ‫(‪ )%106‬كه‌مپ��ی دێره‌بوون (‪ )1337‬كه‌س‬ ‫مافی ده‌نگدانی هه‌ب��ووه‌ (‪ )2304‬به‌رێژه‌ی‬ ‫(‪ )%172‬كه‌مپی كه‌به‌رتوو‪ )6446( 1‬مافی‬ ‫ده‌نگدانی هه‌بووه‌ (‪ )7007‬كه‌س ده‌نگیداوه‌‬ ‫به‌رێژه‌ی (‪.)%109‬‬ ‫ئه‌م��ه‌ نمونه‌یه‌كه‌ ل��ه‌و هه‌ن��گاوه‌ی كه‌‬ ‫نراوه‌ بۆ پڕكردنه‌وه‌ی س��ندوقه‌كان ئه‌ویش‬ ‫له‌پێن��او ئه‌وه‌ی بۆ كورده‌‪ ،‬كه‌ ئه‌و دیارده‌یه‌‬ ‫لە‌زۆررناوچه‌ی هه‌رێمی كوردستان هه‌بووه‌ ‪.‬‬ ‫خۆ ئه‌گه‌ر به‌راوردی بكه‌ین بە‌ریفراندۆمی‬ ‫س��اڵی ‪ 2005‬ك��ه‌ ئ��ه‌وا لە‌ریفراندۆمه‌كه‌دا‬

‫ك��ه‌(‪ )1998061‬ك��ه‌س به‌ش��داری تێ��دا‬ ‫كردووه‌ (‪ )1973412‬كه‌س بە‌س��ه‌ربه‌خۆیی‬ ‫ده‌نگی دا بە‌رێژه‌ی (‪‌)%98.88‬و (‪)20251‬‬ ‫ك��ه‌س داوای مانه‌وه‌ی له‌گه‌ڵ عێراق كردووه‌‬ ‫به‌رێژه‌ی (‪ )%1.12‬زۆرترین ده‌نگی مانه‌وه‌ی‬ ‫لە‌پارێزگاكانی هه‌ولێر‌و دواتر سلێمانی بووه‌‪،‬‬ ‫لە‌هه‌ولێر كه‌ (‪ )636898‬كه‌س به‌ش��داری‬ ‫ك��ردووه‌ (‪ )622409‬داوای س��ه‌ربه‌خۆیی‬ ‫كردووه‌ به‌رێ��ژه‌ی (‪‌)%98.23‬و (‪)11289‬‬ ‫داوای مان��ه‌وه‌ی له‌گ��ه‌ڵ عێ��راق ك��ردووه‌‬ ‫به‌رێژه‌ی (‪ )%1.77‬لە‌پارێزگای س��لێمانی‬ ‫ك��ه‌ (‪ )656496‬كه‌س به‌ش��داریكردووه‌‪،‬‬ ‫(‪ )650000‬كه‌س داوای سه‌ربه‌خۆیی كردووه‌‬ ‫به‌رێژه‌ی (‪‌)%99.12‬و (‪ )5796‬كه‌س داوای‬ ‫مانه‌وه‌یان ك��ردووه‌ له‌گه‌ڵ عێراقدا به‌رێژه‌ی‬ ‫(‪.)%0.88‬‬ ‫لە‌نێوان ئه‌و دوو ریفراندۆمه‌دا ئه‌و پرسیاره‌‬ ‫الی خه‌ڵكی كوردس��تان ب��ه‌رده‌وام وجودی‬ ‫هه‌یه‌ ئایا به‌رپرس��انی كورد چاره‌نووس��ی‬ ‫ئه‌م ریفراندۆمه‌ش بە‌هه‌مان ده‌ردی ئه‌نجامی‬ ‫ریفراندۆم��ی ‪ 2005‬ناب��ه‌ن‪ ،‬ك��ه‌ بە‌چه‌ن��د‬ ‫پۆست‌و ئیمتیازێك بیگۆڕنه‌وه‌ له‌گه‌ڵ به‌غداو‬ ‫ئ��ه‌م ریفراندۆمه‌ بكه‌نه‌ كارتێ��ك به‌رده‌وام‬ ‫به‌ده‌س��تیانه‌وه‌ بێت‌و پیش��انی به‌رپرسانی‬ ‫به‌غدای بده‌ن‪.‬‬

‫هەژمونی پەکەکە دوای سەرهەڵدانی داعش‬ ‫وێ��ڕای هەوڵ��ەکان ب��ۆ خ��ۆ ب��واردن‬ ‫لە‌هەژموونی پەکەکە لە‌گۆڕەپانی سیاسیی‬ ‫خۆرهەاڵتی ناوەڕاس��ت‪ ،‬کە ئەم هەوڵەش‬ ‫بێتگوم��ان بەپلەی یەکەم تورکیا دەیکات‌و‬ ‫لەگەڵیش��یدا هاوکێش��ە سیاس��ییەکانی‬ ‫پەیوەست بە‌تورکیاوە کاریگەرییان لەسەر‬ ‫سیاس��ەتی بەرامبەر پەکەکە دەبێت‪ ،‬بەاڵم‬ ‫پەکەک��ە لە‌زۆرێ��ک لە‌قۆناغەکان��ی کاری‬ ‫سیاسیی‌و سەربازیی خۆیدا ئەم هاوکێشانەی‬ ‫پێچەوانەکردۆت��ەوە‌و خۆی بووە بە‌چەقێک‬ ‫بۆ کێش��انەوەی هاوکێشەیەکی نوێی نێوان‬ ‫هێزە سیاسییەکان‪.‬‬ ‫ئەم کتێبە‌باس لە‌سەرەتاکانی دەرکەوتنی‬ ‫دەوڵەتی ئیسالمی لە‌عێراق‌و شام (داعش)‬ ‫دەکات‪ ،‬کە زۆرێک لە‌هێزەکانی خۆرهەاڵتی‬ ‫ناوەڕاس��ت‪ ،‬نەک هەر تووشی شۆک بوون‪،‬‬ ‫بەڵک��و پ��اش ماوەیەکی��ش نەیانتوان��ی‬ ‫خوێندنەوە‌و هەڵس��ەنگاندێکی درووست بۆ‬ ‫چۆنیەت��ی ڕووبەڕووبوون��ەوەی ئەم هێزە‬ ‫بک��ەن‪ ،‬هەندێکی��ان پێیان واب��وو ئەمە‬ ‫خەاڵتێکە‌و خێری بۆ کورد تێدایە‌و پێویست‬ ‫ناکات کورد خۆی لەو ش��ەڕەوە بگلێنێت‪،‬‬ ‫بەاڵم هەندێک لە‌هێزەکان خوێندنەوەیەکی‬ ‫عەقاڵنییان بۆ ئەم پێش��هاتە تازەیە کرد‌و‬ ‫بەوپ��ەڕی ئامادەباش��ییەوە ڕووب��ەڕووی‬ ‫بوون��ەوە‪ ،‬کە یەکێک ل��ەو هێزانە پەکەکە‬ ‫بوو‪.‬‬ ‫ئەم کتێبە‌س��اڵی ‪ 2015‬چاپ��ی یەکەم‬ ‫ک��راوە‪ ،‬بەاڵم بەهۆی تازەی��ی بابەتەکان‌و‬ ‫خوێندن��ەوە گرنگەکانیی��ەوە ب��ۆ جاری‬ ‫دووەم چاپکراوەت��ەوە‪ .‬ناوەڕۆکی کتێبەکە‬

‫وەک لە‌س��ەرەوە باس��مانکرد دەگەڕێتەوە‬ ‫ب��ۆ هەڵوێس��ت‌و پێگ��ەی پەکەک��ە لەو‬ ‫پێشهاتەدا‪ ،‬کە توانی نەک هەر بەرپەرچی‬ ‫هێزە تاریکپەرس��تەکانی داع��ش بداتەوە‪،‬‬ ‫بەڵک��و ڕووداوەکانی بە‌ئاڕاس��تەی نفوزی‬ ‫خۆی��دا برد‌و بەه��ۆی بەرەنگاریی گەورەی‬ ‫هێزەکانی یەپەگەوە لە‌س��وریا‌و گەریالکانی‬ ‫دیکەیان لە‌باش��ووری کوردس��تان‪ ،‬ناوی‬ ‫کوردیان هێندە بردە پێشەوە کە دەتوانین‬ ‫بە‌قۆناغێکی دیکە لۆبی��ی کورد لە‌جیهاندا‬ ‫ناویببەین‪.‬‬ ‫لێ��رەوە ناوەڕۆکی ئەم کتێبە‌ڕاس��تی‌و‬ ‫درووستیی خۆی دەسەلمێنێت‌و دەریدەخات‬ ‫ک��ە پەکەک��ە نفوزێکی بەرچ��اوی خۆی‬ ‫س��ەپاندووە لەدوای هاتنی داعشەوە‪ ،‬کە‬ ‫هیچ کەس��ێک‪ ،‬بەو هێ��زە نەیارانەش کە‬ ‫س��ەرەتا باسمانکردن‪ ،‬ناتوانن نکۆڵیی لەم‬ ‫ڕۆڵ‌و هەژموونە بکەن‌و ناچارن مامەڵەیەکی‬ ‫وەهای لەگەڵدا بکەن کە هاتنەپێش��ی هەر‬ ‫ڕووداوێک��ی دیکە پەکەک��ە نەتوانێت ئەم‬ ‫هەژموون��ە گەورەیە بس��ەپێنێت‪ ،‬چونکە‬ ‫ڕووداوەکان سەلماندیان هەژموونی پەکەکە‪،‬‬ ‫گوزارش��تە لە‌سیاس��ەتێکی س��ەربازیی‌و‬ ‫ستراتیژیی ڕاستەقینە‌و ناکەوێتە ناو گەمە‬ ‫ناسیاسییە البەالکانەوە‪.‬‬ ‫ئ��ەم کتێبە‌چەن��د بابەتێک��ی دیک��ەی‬ ‫لەخۆگرت��ووە‪ ،‬لەوان��ە (پەیوەندییەکانی‬ ‫پەکەک��ە لەگ��ەڵ باش��وور‪ ،‬باک��وور‪،‬‬ ‫خۆرهەاڵت‪ ،‬خۆرئاوای کوردس��تان لەدوای‬ ‫سەرهەڵدانی داعش)‪ ،‬هەروەها پەیوەندییە‬ ‫دیبلۆماسییەکانی پەکەک‌و ‪..‬هتد‪.‬‬

‫ئایا به‌رپرسانی‬ ‫كورد چاره‌نووسی‬ ‫ئه‌م ریفراندۆمه‌ش‬ ‫بە‌هه‌مان ده‌ردی‬ ‫ئه‌نجامی ریفراندۆمی‬ ‫‪ 2005‬نابه‌ن‪ ،‬ك ‌ه‬ ‫بە‌چه‌ند پۆست‌و‬ ‫ئیمتیازێك بیگۆڕنه‌و‌ه‬ ‫له‌گه‌ڵ به‌غدا‬

‫تایبه‌ت‬

‫)‪ )595‬سێشه‌ممه‌ ‪2017/10/3‬‬

‫‪19‬‬

‫ریکالم‬

‫ژمارە‪1861 :‬‬ ‫به‌روار‪2017/9/27 :‬‬

‫سه‌رۆكایه‌تی‌ شاره‌وانی‌ رزگاری‌‬ ‫هونه‌ری‌‬

‫بابه‌ت‪ /‬بانگه‌واز‬ ‫پشت به‌ستن بە‌ئه‌حكامی‌ یاسایی‌ ژماره‌ (‪ )6‬ساڵی‌ ‪ 1993‬كارپێكراو‪:‬‬ ‫ئاماژه‌ بە‌نوس��راوی‌ به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تی‌ گش��تی‌ ش��اره‌وانییه‌كانی‌ گه‌رمیان ژماره‌ (‪ )2324‬له‌ب��ه‌رواری‌ ‪ :2017/9/27‬وه‌ ئاماژ‌ه‬ ‫بە‌نوسراوی‌ به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تی‌ نه‌خشه‌دانان‌و ئاوه‌دانی‌ گه‌رمیان ژماره‌ (‪ )321‬له‌به‌رواری‌ ‪ :2017/9/26‬ئه‌نجومه‌نی‌ شاره‌وانی‌ رزگاری‌‬ ‫كۆبوونه‌وه‌ی‌ ئاس��ایی‌ خۆی‌ س��ازدا به‌بڕیاری‌ ژماره‌ (‪ )24‬له‌به‌رواری‌ (‪ )2017/9/17‬به‌مه‌به‌س��تی‌ ڕاس��تكردنه‌وه‌ی‌ ڕووبه‌ری‌‬ ‫موڵكی‌ ژماره‌ (‪ )7/6369‬كه‌رتی‌ (‪ )102‬كه‌الر‪ ،‬كه‌ ڕووبه‌ره‌ك ‌هی‌ به‌پێی‌ وێنه‌ی‌ تۆمار (‪)198.66‬م‪ 2‬به‌اڵم نه‌خش��ه‌ی‌ بنه‌ڕه‌تی‌‬ ‫بریتی��ه‌ لە‌(‪ )198.66‬م‪ 2‬به‌اڵم لە‌واقع حاڵدا ڕووبه‌ره‌ك��ه‌ی‌ بریتیه‌ لە‌(‪)258.66‬م‪ .2‬بە‌پێی‌ واقع حاڵی‌ ئه‌و موڵكه‌ واته‌ (‪ )60‬م‪2‬‬ ‫زیادی‌ كردووه‌‪ ،‬بۆ ئه‌و مه‌به‌سته‌ هاواڵتیان‌و گشت الیه‌نێك ئاگادارده‌كه‌ینه‌وه‌‪ ،‬كه‌ ڕه‌خنه‌و پێشنیاریان هه‌یه‌ باسه‌ردانی‌ سه‌رۆكایه‌تی‌‬ ‫ش��اره‌وانی‌ رزگاری‌ بكات له‌ماو‌هی‌ (‪ )30‬ڕۆژدا لە‌یه‌كه‌م رۆژی‌ باڵوبوونه‌وه‌ی‌ ئه‌م بانگه‌وازه‌ وه‌ بە‌پێچه‌وانه‌وه‌ له‌پاش تێپه‌ڕبوونی‌‬ ‫ئه‌و ماوه‌یه‌ كاری‌ یاسایی‌ بۆ جێ‌ به‌جێ‌ ده‌كه‌ین‪.‬‬ ‫ ‬ ‫ ‬

‫سه‌رۆكایه‌تی‌ شاره‌وانی‌ رزگاری‌‬ ‫كارگێری‌‌و خۆیه‌تی‌‬

‫اراز محمد محمود‬ ‫سه‌رۆكی‌ شاره‌وانی‌ رزگاری‌‬

‫ژمارە‪1857 :‬‬ ‫به‌روار‪2017/9/26 :‬‬

‫ئاگاداری‌‬ ‫سه‌رۆكایه‌تی‌ شاره‌وانی‌ رزگاری‌ ئاگاداری‌ هه‌موو ئه‌و هاواڵتیانه‌ ده‌كاته‌وه‌ كه‌ سااڵنی‌ (‪ )1989-1987‬زه‌ویان له‌ناحییه‌ی‌ رزگاری‌‬ ‫(صمود) وه‌رگرتوه‌ كه‌ هاواڵتی‌ (عمر حس��ین حسن) خاوه‌ن زه‌وی‌ ژماره‌ هه‌وائی‌ (‪ )1050‬داوای‌ ڕێگا پێدانی‌ كردوه‌ بە‌مه‌به‌ست ‌‬ ‫ی‬ ‫دروس��تكردنی‌ خانوو هه‌ر هاواڵتییه‌ك گلدانه‌وه‌ی‌ له‌سه‌ر ئه‌و پارچه‌ زه‌وییه‌ هه‌یه‌ له‌ماو‌هی‌ (‪ )30‬ڕۆژدا لە‌دوای‌ باڵوكردنه‌و‌هی‌ ئه‌م‬ ‫ئاگادارییه‌‪،‬ئاگاداری‌ سه‌رۆكایه‌تی‌ شاره‌وانیمان بكاته‌وه‌ بە‌پێچه‌وانه‌وه‌ شاره‌وانیمان كاری‌ یاسایی‌ بۆ ناوبراو ده‌كات‪.‬‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ ‬

‫اراز محمد محمود‬ ‫سه‌رۆكی‌ شاره‌وانی‌ رزگاری‌‬

‫ریکالم‬

‫ڕۆژنام��ە‌و س��ایتی ئاوێن��ە دەیانەوێ��ت وەک دو رووبەر بۆ ی��ان ناردنی کۆمەک��ی دارای��ی‪ ،‬بە‌ئیمەیل ی��ان تەلەفۆن‬ ‫گواستنەوەی وێنەی راستەقینەی کۆمەڵگای ئێمە‪ ،‬بەردەوام ئاگادارم��ان بکەنەوە‪ ،‬بۆئ��ەوەی ئاوێنە هەم��و ژمارەیەکی‬ ‫نوێ��ی خ��ۆی بە‌فۆرمات��ی ‪ PDF‬بگەیەنێتە دەس��تتان‌و‬ ‫بن‪.‬‬ ‫لە‌خزمەتگوزارییەکانی بێبەش نەبن‪.‬‬ ‫بەپێ��ی نوێترین راپرس��یی کە ئەمس��اڵ ‪ ،2016‬لەالیەن‬ ‫رێکخ��راوی ‪IMS‬ی دانیمارکیی��ەوە ئەنجام��دراوە‪ ،‬ئاوێنە ب��ۆ پەیوەندیک��ردن‪ ،‬یان وەاڵم��ی هەر پرس��یارێک‪ ،‬تکایە‬ ‫پڕخوێنەرتری��ن رۆژنام��ەی هەرێم��ی کوردس��تانە‪ .‬ه��ەر پەیوەندی بکەن بە‌بەرپرس��ی خزمەتگوزارییەکانی کەمپینی‬ ‫ئەمساڵیش بەپێی نوێترین توێژینەوەی رێکخراوی ‪ Stop‬بۆ "ئاوێنە رۆژنامەی منە"‪.‬‬ ‫دژە گەندەڵی��ی کە بەهاوکاری رێکخراوی ‪NED‬ی ئەمریکی کوردستان عەبدولکەریم‬ ‫ئەنجام��دراوە‪ ،‬رۆژنام��ەی ئاوێنە لە‌نێو ک��ۆی ‪ 22‬میدیای ئیمەیل‪endorseawene@gmail.com :‬‬ ‫بیس��تراو‌و بینراو‌و ئەلکترۆنیدا کە کاریان لەسەر روماڵکردن‌و تەلەفۆن‪00964 770 0600 659 :‬‬ ‫هەڵدانەوەی دۆس��ییەکانی گەندەڵیی کردوە‪ ،‬پلەی یەکەمی ناونیش��ان‪ :‬کۆمپانیای ئاوێنە‪ ،‬تەالری زارا‪ ،‬نهۆمی سێهەم‪،‬‬ ‫ئاپارتمان��ی ژمارە ‪ ،32‬س��لێمانی‪ ،‬هەرێمی کوردس��تان ـ‬ ‫بەدەستهێنا‪.‬‬ ‫عێراق‪.‬‬ ‫سەرەڕای ئەوەی لەم قۆناغەدا وێنەی راستەقینەی کۆمەڵگای بۆ بەش��داریکردن لەکەمپینی "ئاوێن��ە رۆژنامەی منە"‪ ،‬یان‬ ‫ئێمە بریتییە لە‌بنبەس��تی سیاس��یی‌و داوەشانی سیستەمی پشتیوانیکردنی خۆبەخشانەی رۆژنامەی ئاوێنە‌و سایتەکەی‪،‬‬ ‫ئابووری دارایی کە بووەتە هۆکارێک بۆ مردنی یەک لە‌دوای تکایە لەڕێگای ئەم حیس��ابی بانکییان��ەوە هاوکارییەکانتان‬ ‫یەکی پ��رۆژە میدیاییە س��ەربەخۆکان‪ ،‬ئاوێن��ە وەکو تاکە بنێرن‪.‬‬ ‫هەفتەنامەیەکی سەربەخۆ‪ ،‬راس��تگۆیانە‌و بوێرانە بەردەوامە‬ ‫حسابی بانکی بۆ دەرەوەی هەرێمی کوردستان‬ ‫لە‌کاری پرۆفشنااڵنەی رۆژنامەگەریی خۆی‪.‬‬ ‫بۆئ��ەوەی کوردس��تان نەبێت بە‌گۆڕس��تانی رۆژنامەگەریی‬ ‫سەربەخۆ‌و بیر‌و دەنگی ئازاد‪ ،‬پێویستە ئاوێنە بەردەوامببێت‪.‬‬ ‫بۆئەوەی ئاوێنەش بەردەوامبێت‪ ،‬پێویس��تمان بە‌پشتیوانی‬ ‫خوێنەران‌و بەرپرس��یارێتی دڵس��ۆزانی میدیای سەربەخۆیە‬ ‫لە‌کوردستان‌و دەرەوەی واڵت‪.‬‬ ‫بۆ گەیشتن بەم ئامانجەش بەشدار بە‌لەکەمپینی‬ ‫"ئاوێنە رۆژنامەی منە“‪.‬‬ ‫بۆئەم مەبەس��تەش کۆمپانیای ئاوێنە ژمارەیەکی حیس��ابی‬ ‫بانکیی بۆ هاوڕێیانی خۆی لە‌دەرەوەی واڵت دروس��تکردوە‪.‬‬ ‫تکایە پ��اش بڕیاردانتان بۆ هەر بژاردەیەکی بەش��داریکردن‬

‫‪Vienna Knowlledge Net VKNN‬‬ ‫‪Erste oesterreichische Spar-Casse-Bank‬‬ ‫‪BLZ: 20111‬‬ ‫‪BIC: GIBAATWWXXX‬‬ ‫‪IBAN: AT74 2011 1310 0410 1654‬‬

‫حسابی بانکی بۆ ناوخۆی هەرێمی کوردستان‬ ‫‪Bank: Trade Bank of Irak / Sulaimaniah‬‬ ‫‪Branch‬‬ ‫‪Swift Code: TRIQIQBAXXX‬‬ ‫‪Account Name: Awene Company‬‬ ‫‪Account No.: 0004003247001‬‬

‫‪Awene‬‬

‫خاوه‌نی ئیمتیاز‪ :‬کۆمپانیای ئاوێنه‌‬ ‫سه‌رنوسه‌ر‪ :‬سه‌ردار محه‌مه‌د‬

‫کوا لێکۆڵینەوەی یاسایی لەخوێنی کاوه‌گه‌رمیانی‪ ،‬سەردەشت عوسمان‪ ،‬سۆرانی مامە حەمە‪ ،‬عەبدولستار تاهیرو ویدات حسێن؟‬

‫کێ لەخەمی پەرلەماندایە؟‬ ‫د‪ .‬شێرکۆ حەمەئەمین‬ ‫پرسیارێکی زۆر سادەیە‪ ،‬کێن ئەوانەی لەخەمی پەرلەمانی کوردستان‌و شکۆی‬ ‫پەرلەماندان بازرگانە سیاسیەکان‪ ،‬بازرگانە سیاسییەکانی نەوت‌و دەرمان‪،‬‬ ‫سەرکردەی خۆسەپێن‌و یاساشکێن‌و دژە دامەزراوەکان‌و پێکهێنانەوەی بەرەی‬ ‫کوردستانی لەژێر ناوی ئەنجومەنی سەرکردایەتی سیاسی کورد ـ عێراق!‬ ‫ئەو سەرکردانەی بۆ سەرگرتنی سەفقەکانیان لەکۆبونەوە داخراوەکاندا‪،‬‬ ‫بەسەرو دەست‌و پێی پەرلەمانتاردا دەکەون‌و دواتریش سوکایەتی پێدەکەن‪،‬‬ ‫سیاسییە دەستوپێ سپییەکانی حیزبەکان؟ ئەو سەرکردانەی بەیاننامەی بێ‬ ‫ناو باڵودەکەنەوە؟ بەبێ ئەوەی ناویانی بخەنە سەر؟ سیاسییە وتارنوسەکان‪،‬‬ ‫بەشێک لەوانەی بەغدا‪ ،‬موفتەخۆری ناو حیزبەکانن؟ یان ئەو پەرلەمانتارانەی‬ ‫ئەرکی پەرلەمانتاریی جێبەجێ ناکەن‪ ،‬بەاڵم "تەنفیزی ئەوامر" الیان لەسەرو‬ ‫هەمو شتێکەوەیە؟‬ ‫نەخێر ئەوانەو هاوشێوەکانیان هەرگیز‪ ،‬لەخەمی پەرلەمان‌و ژیانی‬ ‫دامەزراوەیی‌و دیموکراسی‌و شکۆی پەرلەماندا نین‪ ،‬بەڵکو ئەمانە‪ ،‬جیا لەچەند‬ ‫کەسێکیان‪ ،‬خۆیان بکەری شکاندنی شکۆی پەرلەمان‌و گەیاندنی پەرلەمانن‬ ‫بەم دۆخەی ئێستای‪ .‬ئەو ناونیشانانەی سەرەوەو ئەوانەشی لەوان دەچن‪،‬‬ ‫فرمێسکی تیمساحی بۆ پەرلەمان دەڕێژن‌و گوایە لەخەمی پەرلەماندان؟ بەاڵم‬ ‫پێچەوانەکەی ڕاستە‪.‬‬ ‫ئەو ناونیشانانەی سەرەوە‪ ،‬جیا لەوانەی خۆیان هەڵبژاردوە‪ ،‬بەتایبەتی‬ ‫سیاسیی بڕیاربەدەست‌و ناوەندەکانی بڕیاری حیزبەکانی کوردستان‪ ،‬بەناوە‬ ‫جیاوازەکانیانەوە‪ ،‬فەرمون با بچنە ناو لیستی حیزبەکانیانەوە (ئەوە عەرزو ئەوە‬ ‫گەز) با وەک بەغدا‪ ،‬کە دەوترا‪ :‬دیموکراسییەکەی ئێرەی بۆ دەگوێزینەوە! یان‬ ‫تورکیای دراوسێمان‪ ،‬خۆیان هەڵبژێرن‌و بچنە پەرلەمان‌و لەوە زیاتر پەرلەمانتار‬ ‫نەکەن بەقوربانی‌و لەدورەوە بۆ پەرلەمان نەگرین‌و نەیجوڵێنن‪.‬‬ ‫زۆر ئاشکرایە دەبێت‪ ،‬پەرلەمانتاران ئەوە ببینن ئەو نوخبە‌سیاسییەی کە‬ ‫خۆیان دروستکەری ئەم دۆخە پر قەیران‌و چەتەگەرییەن‪ ،‬نایانەوێت‪ ،‬دەنگ‌و‬ ‫ڕەنگ‌و کارەکتەری تر دروستبێت‪ ،‬یان ئەگەر دروست بێت‪ ،‬دەبێت دەستەمۆ‬ ‫بێت‪ .‬یەکێک لە پارتی دەیوت "چۆن دەبێت من پەرلەمانتارێک دەرچێنم‪،‬‬ ‫دوایی بەقسەم نەکات؟" بۆیە دەیانەوێت‪ ،‬هەر بەو شێوەیە بمێنێتەوە‪ ،‬گوایە‬ ‫هەر ئەوان زاناو حەکیمی دەردەکانن‪ ،‬بەاڵم لەڕاستیدا بەشی زۆری ئەوان‪،‬‬ ‫بەتایبەتی نوخبەی بڕیاربەدەستی پارتی‌و یەکێتی‌و شوێنکەوتوەکانیان‪ ،‬هەر‬ ‫خۆیان خولقێنەرو درێژەپێدەری قەیرانەکانن‪.‬‬ ‫بەاڵم بێگومان ژمارەیەک‪ ،‬لەو کەسانەی لە گرنگی پەرلەمان‌و ڕۆڵی ئەو‬ ‫دامەزراوەیە تێگەشتون جا هەر ناونیشانێکیان بوبێت‌و هەبێت‪ ،‬یان ئەو‬ ‫خەڵکانەی کە خەمی ئایندەی کوردستانیانە‪ ،‬یان دەنگدەر بەگشتی‪ ،‬لەگەڵ‬ ‫ئەو پەرلەمانتارانەی‪ ،‬کە لەخەمی پەرلەمان‌و خەڵک‌و دیموکراسیدان‌و خاوەنی‬ ‫ویژدانی زیندون‌و هەستی بەرپرسیارێتییان هەیە‪ ،‬ئەمانەن کە دەبێت‪ ،‬لەناو‬ ‫پەرلەمان‌و دەرەوەی پەرلەمان‪ ،‬لەگەڵ ڕێکخراوە جدیەکان ڕیزبەندی‌و کاری‬ ‫پێکەوەیی‌و گروپی فشار دروستبکەن‪ ،‬بۆ پاراستنی شکۆی پەرلەمان‌و‬ ‫خستنەوە سەر شاڕێگەی کارکردنی خۆی‪ ،‬نەک داخستن‌و کردنەوەی بەدەستی‬ ‫کەس‌و حیزب‌و بازرگانە سیاسییەکان‌‌و بەسەفقەی ژێربەژێر بێت‌و لەدەرەوەی‬ ‫پەرلەمانەوە‪ ،‬ڕێگەی کارکردنی بۆ دیاریبکریت‪.‬‬ ‫پێویستە پەرلەمانتاران ئەو ڕاستییە بزانن‪ ،‬لەم ئەرکەدا‪ ،‬پشکی شێرمان‬ ‫بەردەکەوێت‪ ،‬گرنگە هەمومان بەو ئاراستەیە کاربکەین‌و پەرلەمان لەوە زیاتر‬ ‫نەکرێتە ئامرازی جێبەجێکردنی خواستی حیزبی‌و کەسی‌و شەرعاندنی کارە‬ ‫ناشەرعی‌و نایاساییەکان‪.‬‬

‫ریکالم‬

‫کۆمپانیای ئاپت‬ ‫تەنها لەماوەی ‪ 4‬مانگدا‬ ‫ببە‌بەخاوەنی پاسپۆرت‌و‬ ‫رەگەزنامەی کۆماری‬ ‫دۆمەنیکان‬

‫گەشت بکە بۆ زیاتر‬ ‫لە ‪ 120‬وواڵت بەبێ ڤیزا‬ ‫‪07509991000‬‬ ‫‪07509992000‬‬

‫بەراوردێك لەنێوان دو ریفراندۆم‬ ‫لەرۆژهەاڵتی ناوەڕاست‌و لەئەوروپا‬ ‫كورد‌و كەتەلۆنییەكان كە دو نەتەوەی بێ‬ ‫دەوڵەتن‌و بە‌هەزاران كیلۆمەتر دورن لە یەكەوە‬ ‫سوربون لەسەر ئەنجامدانی ریفراندۆم‬

‫ریفراندۆمەكەی كەتەلۆنیا سەرەڕای رێگریی‌و‬ ‫رەتكردنەوەی لەالیەن حكومەتی ناوەندی‬ ‫ئیسپانیاوە ئەنجام درا‪ ،‬ریفراندۆمەكەی هەرێمی‬ ‫كوردستانیش وێرای ناڕەزایی حكومەتی عێراق‌‬ ‫هەر ئەنجامدرا‬

‫پۆلیسی ئیسپانیا بۆ راگرتنی ریفراندۆمەكە‬ ‫بەتوندی روبەڕوی دەنگدەرانی كەتەلۆنیا‬ ‫بوەوە بەوهۆیەوە ‪ 840‬كەس برینداربون‪،‬‬ ‫بەاڵم ریفراندۆمی هەرێمی كوردستان‬ ‫بەهۆی بونی هێزی پێسمەرگەوە بەئارامی‬ ‫لەسەرجەم ناوچەكان بەڕێوەچو‬

‫لەسەدا ‪90‬ی دەنگی دەنگدەرانی‬ ‫ریفراندۆمەكەی كەتەلۆنیا بۆ بەڵێ بو‪ ،‬لەسەدا‬ ‫‪92‬ی دەنگی دەنگدەرانی ریفراندۆمەكەی‬ ‫هەرێمی كوردستان بۆ بەڵێ بو‬

‫لە رای گشتی جیهانیدا ئیسپانیا بەرامبەر‬ ‫ریفراندۆمی كەتەلۆنیا شكستی هێنا كاتێك‬ ‫کە كوتەكی بەرامبەر دەنگدان بەكارهێنا‬

‫واڵتانی جیهان پشتیوانی هیچ كام لە دو‬ ‫ریفراندۆمەكەی هەرێمی كوردستان‌و كەتەلۆنیایان‬ ‫نەكردو هەردو ریفراندۆمەكە بەنایاسایی ناودەبرێن‬

‫ریکالم‬