Lettre Wallonie-Bruxelles en Pologne - n° 29 by Wallonie-Bruxelles International

la lettre Délégation générale Wallonie-Bruxelles à Varsovie 06–2020 / N° 29

Coronavirus : le Fonds de la Recherche scientifique va consacrer 3 millions à la recherche Le Fonds de la Recherche scientifique (FNRS) financera un double appel à projets visant à mobiliser les communautés scientifiques de la Fédération WallonieBruxelles dans la lutte contre l’épidémie de coronavirus. Trois millions d’euros vont y être consacrés.

Nouveau programme de coopération scientifique — 2 Développement durable, un atout incontournable pour les entreprises — 4 À LA UNE — 6

la lettre

Délégation générale Wallonie-Bruxelles à Varsovie

06 – 2020 / N° 29

Droits humains – égalité des chances — 8

La crise sanitaire actuelle démontre une nouvelle fois l’importance de la recherche scientifique pour la société. Le soutien structurel apporté par le gouvernement de la Fédération Wallonie-Bruxelles au Fonds National pour la Recherche Scientifique s’élève en 2020 à 143.746.000 euros. Un soutien qui a fortement augmenté en 2018 et n’a cessé d’être renforcé depuis. En ce qui concerne le coronavirus plus particulièrement, un premier financement via des crédits urgents de recherche permettra à des équipes ayant déjà entamé des recherches (études épidémiologiques, physiopathogénie de la maladie, mesures de prévention et de contrôles face à l’infection, etc) sur le coronavirus, ou sur le point de le faire, de bénéficier de remboursements -jusqu’à 60.000 euros- dans les 5 mois à venir. En outre, sont prévus des financements pour des projets exceptionnels de recherche, jusqu’à 260.000 euros chacun. Ces projets pourront se greffer sur d’autres déjà en cours et ce dans toutes les disciplines dont les travaux peuvent contribuer à la compréhension du virus, de la maladie qu’il provoque, de sa propagation, du diagnostic ou du traitement à apporter, ou qui peuvent aider les acteurs du système de santé et la société à mieux faire face à l’épidémie. Cette initiative a pour objectif de soutenir l’ensemble de nos chercheurs qui se mobilisent pleinement dans la lutte contre le coronavirus. Ce double appel à projet permettra de soutenir toutes les disciplines dont les travaux peuvent contribuer à combattre le virus et sa propagation. Plus d’informations sur https://www.frs-fnrs.be/en/

Culture — 10 Tourisme — 14 Nos activités en bref — 16 A venir — 18

Les 50 ans de la Francophonie En 2020, l’Organisation Internationale de la Francophonie (OIF) célèbre son Cinquantenaire. Elle réunit aujourd’hui quatre-vingt-huit États et gouvernements avec le français en partage, sur cinq continents représentant plus d’un milliard d’habitants. Dans un contexte mondial marqué par le bouleversement des grands équilibres géopolitiques, la résurgence des nationalismes et une tendance à l’unilatéralisme, les déclarations, résolutions et feuilles de route adoptées par les chefs d’État et de gouvernement, réaffirment que la Francophonie fait primer le droit, la coopération, la solidarité. La Fédération Wallonie-Bruxelles s’inscrit directement dans cette dynamique et place la défense et le rayonnement international de la langue française et de ses valeurs parmi ses plus hautes priorités.

Pierre-Yves Jeholet, Ministre-Président de la Fédération Wallonie-Bruxelles

Le retour du français comme langue d’influence Publication de la Délégation générale Wallonie-Bruxelles à Varsovie Editrice responsable : Laurence Capelle Rédaction : Laurence Capelle, Agnieszka Pac, Sylwia Wandziuk-Obłuska, Stéphanie Crêteur,

Marie Giraud, Marta Ścisło, Michel Janowski

Contribution externe : Dominique Tourneur, Jonathan Avau, Nicolas Parent, Elise Dutrieux Page de couverture : © J. Van Belle, WBI Conception graphique, DTP : Krzysztof Pułtorak

Notre réseau Wallonie-Bruxelles Délégation générale Wallonie-Bruxelles en Pologne et aux pays baltes Laurence Capelle, Déléguée Générale Marie Giraud, Agent de Liaison académique et culturelle (Cracovie)

Délégation générale Wallonie-Bruxelles Ul. Ks. I. Skorupki 5 00-546 Warszawa, Pologne Tél : + 48 22 583 70 01 et 08 Courriel : varsovie@delwalbru.be Facebook : www.facebook.com/ DWBvarsovie Site : www.wallonie-bruxelles.pl www.walonia-bruksela.pl

Stéphanie Crêteur, Agent de Liaison académique et culturelle aux pays baltes (Vilnius) Michel Janowski, Chargé de mission pour Wallonie Belgique Tourisme

Agence wallonne à l’exportation Laurence Martaux, Conseillère économique et commerciale (Varsovie) Jean-Philippe Schklar, Conseiller économique et commercial (pays baltes et Finlande) (basé à Riga)

La Fédération Wallonie-Bruxelles s’associe à celles et ceux qui souhaitent préserver et enrichir la langue française, les valeurs qu’elle incarne et la culture humaniste dont elle est un des principaux vecteurs au sein de l’Union européenne et d’autres instances internationales. A l’instar de l’Organisation Internationale de la Francophonie (OIF), dont nous sommes l’un des piliers les plus importants, nous devons répondre à un double objectif : enrayer le recul du français et centrer la coopération multilatérale sur la valeur ajoutée de la Francophonie en matière culturelle mais aussi, on l’oublie trop souvent, dans le domaine économique. Aussi, j’entends inscrire la Fédération Wallonie-Bruxelles parmi les priorités ciblées par la Secrétaire générale de l’OIF : notamment celle plaçant le français comme langue d’influence dans les relations politiques et économiques internationales. Pierre-Yves Jeholet

La Délégation générale Wallonie-Bruxelles reflétait cet engagement du Gouvernement en prenant la présidence du groupe des ambassades, délégations et instituts francophones de Pologne (GADIF) en juin 2019. Créé en 2012, ce groupe a intensifié ses activités et présente actuellement un beau programme d’actions lors du mois de la francophonie, mais également tout au long de l’année. En outre, le groupe offre son patronage aux événements liés à la promotion de la langue française et à la diffusion des valeurs de diversité culturelle et de multilinguisme organisés par nos partenaires en Pologne. Tout le programme sur www.facebook.com/frankofonia

Signature d’un nouveau programme de coopération scientifique entre Wallonie-Bruxelles et la Pologne

FOCUS

Développement durable

Projet Zero Energy and Low Carbon Buildings (Zero) En réponse au défi actuel que représente le changement climatique, l’Université de Liège et l’Université polonaise d’Olsztyn collaboreront sur la thématique de l’urbanisme durable. Les échanges permettront de mutualiser les expertises et connaissances respectives avec pour l’objectif de décrypter les réalités sociales, culturelles et politiques polonaises et de produire une expertise commune afin de proposer des constructions durables et adaptées au contexte local. Ce projet s’inscrit dans la lignée des attentes des objectifs fixés par l’Union européenne de neutralité carbone, en visant à diminuer la consommation énergétique de la population par l’adaptation des habitations existantes ou neuves, notamment par le biais de technologies avancées développées dans le laboratoire Urban and Environmental Engineering (UEE) de l’ULG.

Notre partenaire L’agence NAWA, créée en 2017, est l’agence nationale polonaise des échanges académiques. Son rôle est de financer la mobilité et d’internationaliser la recherche scientifique polonaise. Ils offrent de nombreux programmes de mobilité à l’attention des chercheurs étrangers. Plus d’infos sur: www.nawa.pl

Soucieux d’intensifier leur coopération bilatérale scientifique, Wallonie-Bruxelles International et l’agence NAWA signaient en février à Varsovie un nouveau programme de travail. Les chercheurs des 12 projets sélectionnés bénéficieront dans ce cadre d’aides à la mobilité ainsi que de bourses de recherche pendant les deux prochaines années. La majorité des universités de la Fédération Wallonie-Bruxelles sont incluses au sein de ce programme, et collaboreront avec leurs partenaires polonais dans des secteurs-clés de la recherche tels que les sciences du vivant, l’urbanisme durable, la pollution des sols, l’agriculture ainsi que les sciences humaines et pédagogiques.

2 Pixelbay

3 Pixelbay

Le développement durable, un atout incontournable pour les entreprises Thématique prioritaire par l’AWEX pour 2020-2021, le développement durable est désormais l’affaire de tous, entreprises comprises. Une contrainte ? Au contraire, ce nouveau paradigme constitue une réelle opportunité pour les entreprises wallonnes, y compris dans leur stratégie à l’exportation. Lors de la dernière conférence sur le « Développement Durable » organisée par l’AWEX, nous avons demandé à Pascale Delcomminette de nous présenter les raisons d’un tel choix et les opportunités qui s’ouvrent aux entreprises.

Bonjour Mme Delcomminette, pourriez-vous nous dire dans quel contexte est née cette volonté d’inscrire le Développement Durable comme fil rouge récurrent des actions futures de l’AWEX ? PaD : Cette volonté s’inscrit dans le cadre des objectifs de développement durable inscrits à l’agenda 2030 des Nations unies et auxquels la Belgique a souscrit. L’AWEX, en sa qualité de partenaire des entreprises wallonnes dans leurs démarches à l’internationalisation, a souhaité marquer dans son programme d’actions 2020, l’importance que revêt la responsabilité sociétale (mise en pratique du développement durable par l’entreprise) face aux enjeux et défis auxquels celles-ci sont confrontées (climat, approvisionnement, demande de transparence…) et aux attentes de plus en plus nombreuses de leurs parties prenantes sur ces sujets. Au niveau des acteurs publics, vous avez pu entendre tout récemment que la Commission européenne a lancé son pacte vert pour l’Europe, le Green Deal, un ensemble de mesures extrêmement ambitieuses qui devrait permettre aux citoyens et aux entreprises de l’UE de profiter d’une transition écologique durable et de faire de l’Europe le premier continent climatiquement neutre au monde d’ici à 2050. A notre échelle, le gouvernement wallon apporte lui aussi sa contribution à l’atteinte des objectifs de développement durable des Nations unies, non seulement via sa politique environnementale (cf : sa nouvelle déclaration de politique régionale 2019 – 2024) qui comprend notamment le développement d’une filière de recyclage des plastiques en Wallonie, le soutien de politiques de mobilité durable, la promotion de l’économie circulaire, et sociétale...

Pensez-vous que les entreprises sont réellement réceptives à ces changements sociétaux ? Ou est-ce un effet de mode ? PaD : La bonne nouvelle est qu’au niveau économique, nombre d’entreprises wallonnes se sont déjà engagées dans le Pacte mondial des Nations unies (Global Compact), traduction des objectifs de développement durable en langage des affaires et intègrent, dans leur processus de fonctionnement ou de production, les enjeux du développement durable, au travers de pratiques issues des préceptes relevant de la « responsabilité sociétale de l’entreprise (RSE) ». Et j’ajouterai également, au niveau des acteurs économiques, la publication du dernier baromètre des exportateurs réalisé par Credendo et Trends Tendance indiquant la motivation des entreprises à se mobiliser pour l’environnement, « même si cela devait impacter leur business »… pour terminer, cette information toute récente, celle de l’Union Wallonne des entreprises désignée « SDG Voice 2020 », c’est-à-dire ambassadrice wallonne pour la réalisation des objectifs du développement durable des Nations unies. Quel est selon vous l’enjeu principal de l’intégration des objectifs du développement durable dans une stratégie d’entreprise ? PaD : L’enjeu sera de transformer les contraintes apparentes en opportunités d’affaires. L’inaction (produits ne répondant plus aux nouvelles normes, réglementation ou devenant moins compétitifs, …) entraîne des risques de plus en plus importants si l’entreprise n’évolue pas dans ce sens. L’AWEX

continue et continuera à soutenir le développement des solutions, services et technologies wallonnes qui contribuent à un développement soutenable pour la planète, à travers maints segments : la gestion des déchets, le traitement de l’eau, les énergies renouvelables, la valorisation de la biomasse, les innovations digitales, l’alimentation ou encore le design et la mode. Parlons bénéfices. Pourriez-vous revenir sur les avantages qu’offre l’intégration du développement durable dans les entreprises ? PaD : Les plus évidents constituent bien entendu la réduction des coûts de fonctionnements (consommation d’eau, de déchets ou d’énergie), mais il en existe bien d’autres comme une meilleure maîtrise des risques, qu’ils soient environnementaux ou sociaux, ou encore un meilleur approvisionnement en matières premières. Au niveau de son image, l’entreprise bénéficie d’une meilleure acceptabilité sociale, attire davantage de talents et se différencie de la concurrence. In fine, l’entreprise dispose d’une meilleure compétitivité internationale générale et améliore ses performances économiques générales. En prenant des mesures pour réduire leur impact environnemental et social, les entreprises sauvegardent leurs intérêts sur le long terme ainsi que ceux des acteurs avec qui ils sont en interaction : salariés, fournisseurs, actionnaires, législateur, clients… Concrètement, que va faire l’AWEX pour épauler les entreprises wallonnes ? PaD : En droite ligne avec notre mandat, nous proposons à présent un calendrier d’actions ambitieux en lien avec le Développement Durable incluant une série d’actions internes et externes de promotion et de prospection internationale dans les filières de l’environnement et de l’énergie durable, un doublement par rapport aux années précédentes. Concrètement, le plan d’actions de l’AWEX pour le développement durable vise à renforcer et promouvoir les modes de consommation et de production plus durables en particulier dans les domaines d’excellence environnementale wallon (Pôle Greenwin) : la chimie verte, la construction durable/ matériaux innovants et les technologies environnementales. Le but n’est bien entendu pas de proposer une approche restrictive ou coercitive mais de promouvoir des exemples d’initiatives qui ont fait leurs preuves. Point d’orgue de cette démarche, la remise d’un prix « Développement Durable » lors de la remise du Grand Prix Wallonie à l’Exportation dès le 2 juin prochain. Assurer une croissance durable et internationale de l’économie, tout en contribuant aux enjeux du futur, c’est la démarche gagnante dans laquelle l’AWEX accompagne les entreprises wallonnes. En Pologne, une mission Greenbuildings est prévue fin 2020. Programme d’actions complet sur : http://www.awex-export.be/fr/plus-d-infos/actualites/pour-2020-lawex-propose-son-tour-du-monde-en-174-actions

À LA UNE

POLITIQUE ECONOMIQUE Nous inaugurions le 10 septembre le séminaire « Dialogue et intégration francophones » avec le ministère de l’entrepreneuriat et de la technologie, organisé lors du sommet de la diplomatie régionale à Varsovie. Ouvert officiellement par la déléguée générale et en présence des membres du GADIF Groupe des ambassades francophones ainsi que des chambres de commerce, ce fut l’occasion de présenter les atouts que constituent la langue française et la connaissance du monde francophone comme terreau d’investissement et de développement économique.

MISSION MINISTÉRIELLE Jean-Luc Crucke, ministre wallon en charge du budget, des aéroports et des infrastructures sportives, s’est rendu le 10 octobre à Wroclaw, accompagné des membres de l’association des

établissements sportifs de Wallonie. Notre ministre fut reçu par les autorités de la ville et a eu l’occasion de visiter quelques infrastructures intéressantes de la région.

RÉCEPTIONS DIPLOMATIQUES En automne 2019, la Délégation générale organisait à Vilnius et à Varsovie une réception afin de célébrer la Fédération Wallonie-Bruxelles et la Wallonie, les deux entités fédérées francophones de Belgique dont les journées officielles se fêtent en septembre Ce fut l’occasion de rassembler les membres des autorités gouvernementales, du corps diplomatique ainsi que nos partenaires et amis de longue date dans tous les secteurs dans lesquels nous sommes actifs : scientifique, économique, culturel, éducatif et également de la francophonie. Nous offrions à Varsovie un concert de Typh Barrow au célèbre Teatr Studio du Palais de la culture, avec une réception arrosée du champagne « Chant d’Eole » et de bières de diverses brasseries, produits wallons dont le succès n’est plus à démontrer. Nous recevions nos invités à Vilnius au sein du bâtiment Workland, réception réhaussée de la présence de notre autrice et journaliste belge Myriam Leroy.

Amba

ssade ur de et Pré la Rép siden ubliqu t de e dém l’asso ocrati ciatio que d n fran u Con co-po go, D lonais élégu e ée

généra

Début octobre, la Délégation s’associait à la mission économique organisée par l’AWEX sur la thématique de la Silver economy. Madame Catherine Dechèvre, directrice du département Senior de l’Agence wallonne pour une Vie de Qualité (AVIQ), venait présenter l’état des lieux et les différentes initiatives wallonnes dans cette thématique, et prenait des premiers contacts pour une future collaboration éventuelle dans ce domaine avec les autorités polonaises.

pra

sse

UNION EUROPÉENNE Le chef-cabinet adjoint du Ministre-Président de la Wallonie, Monsieur Amaury Caprasse, participait au panel d’ouverture de la conférence internationale organisée à Katowice : « Towards a green economy », en compagnie d’autres représentants de régions et de la commissaire européenne à la cohésion et aux réformes, Elisa Ferreira. La déléguée générale intervenait quant à elle au panel économique et évoquait les initiatives wallonnes en matière d’économie circulaire. Plus d’informations concernant cet événement : https://ecosilesia.slaskie.pl/czytaj/to_build_a_green_deal

7 © Tomasz Żak / UMWS archives

DROITS HUMAINS – ÉGALITÉ DES CHANCES

Le 9 mars 2020, Claire Godding intervenait comme Keynote speaker à la conférence « Women and the challenges of the future decade 2020-2030 », organisée par EUNIC. Elle prenait également la parole lors du « International Women day » afin d’évoquer les différences salariales liées au genre. Cet événement, qui se déroulait à l’Ambassade du Canada, était organisé par les chambres de commerce belge, canadienne, suisse et tchèque. Claire Godding est une experte de la thématique de la diversité et de l’inclusion à FEBELFIN, Fédération nationale des banques belges. A l’origine de l’initiative « Women in finance », elle a également fondé l’association « DMAB » (Diversity Managers Association Belgium).

Pouvez-vous nous en dire plus sur l’équilibre hommefemme actuel dans le monde de la finance ? Dans la plupart des pays d’Europe, les femmes représentent aux environs de 50% de tous les employés de banques. Ceci peut vous paraître surprenant. En effet, par ailleurs, le monde bancaire véhicule encore des stéréotypes très masculins (« le banquier ») Lorsqu’on examine le genre au sein des différents niveaux hiérarchiques, on constate qu’au niveau de la Direction, le pourcentage de femmes se réduit, souvent aux environs de 20 à 25%. Ce sont des plafonds de verre, invisibles mais bien présents, qui ralentissent la progression des femmes. Pour les rendre visibles, il faut mesurer les % d’hommes et de femmes à chaque niveau, dans les différents métiers. A ce moment seulement, il est possible de construire un plan d’action efficace. Quels sont les avantages concrets qu’offre un équilibre des genres, plus particulièrement dans le secteur financier que vous connaissez bien ? Il est possible d’identifier sept raisons, pour lesquelles il est essentiel, aujourd’hui plus que jamais, de faire progresser l’équilibre hommes femmes à tous les niveaux dans le secteur financier. - Maximiser le return sur le capital humain : développer chaque employé-e jusqu’au maximum de ses possibilités - Enrichir l’intelligence collective - Booster l’innovation - Améliorer la gestion des risques - Améliorer la compréhension des besoins des clients (dont 50% sont des clientes) - Retenir les meilleurs talents (également parmi les femmes) - Contribuer à la composition d’équipes plus inclusives (moins de risques de comportements inacceptables, de racisme, d’homophobie et de … sexisme dans les équipes plus mixtes) Pourtant à ce jour, une proportion importante d’institutions financières reste inactive sur ce volet de la mixité.

Conférence EUNIC

“Women – Challenges of the Future Decade 2020-2030”

Le réseau des instituts culturels nationaux de l’Union européenne (connu sous son sigle anglais EUNIC, European Union National Institutes for Culture) est un réseau regroupant des instituts culturels et de promotion des langues nationaux de l’Union européenne 1, avec une coordination entre les institutions centrales à Bruxelles et des groupes (clusters) dans différentes villes du monde, dont Varsovie. L’objectif d’EUNIC est de créer des partenariats efficaces entre les organisations participantes, d’améliorer et de promouvoir la diversité culturelle et linguistique et la compréhension entre les sociétés européennes et de renforcer le dialogue et la coopération avec les pays hors d’Europe. La Délégation générale Wallonie-Bruxelles, ayant notamment parmi ses compétences la culture, en est un membre actif. Plus d’informations sur le cluster EUNIC en Pologne et ses activités www.eunic.pl

D’où la création de Woman in Finance, dont vous êtes l’une des initiatrices… C’est effectivement pour changer cette situation que s’est créé Women in Finance, il y a près d’un an : 35 institutions financières se sont engagées, en signant une charte, à mesurer leurs plafonds de verre, à mettre en place un plan d’action, à nommer un membre de leur direction responsable de ces questions, et à partager leur progression avec l’association. L’association, qui fonctionne avec plusieurs groupes de travail composés de femmes et d’hommes de différentes institutions financières, a mis en place des formations pour rédiger des offres d’emploi plus inclusives, pour apprendre à mesurer le gender pay gap ou pour être plus conscients de nos biais finalement assez inconscients. Elle publie régulièrement sur Linkedin (@Women in Finance Belgium) et vient de publier un article sur l’importance du Work Life balance en période de confinement.

9 Pixelbay

Culture

L’égalité Femmes-Hommes, les Droits des femmes, sont deux préoccupations majeures du Gouvernement de la Fédération Wallonie-Bruxelles. Qu’en est-il du secteur culturel ?

« Donner davantage de visibilité aux musiciennes et actrices du secteur » Témoignage d’Elise Dutrieux, Coordinatrice de Scivias pour Wallonie-Bruxelles Musiques

Réponse avec la Ministre Bénédicte Linard et l’agence Wallonie-Bruxelles Musiques Comme le dit Iris Brey, autrice et docteur en études cinématographiques dans son livre « Le regard féminin, une révolution à l’écran » : Il est capital d’augmenter la présence des femmes dans le domaine culturel, non pas pour censurer les hommes, mais pour s’enrichir de nouveaux récits et apporter un nouveau regard, une diversité dans les créations et les projets culturels.

Je me réjouis de constater que les choses commencent à changer. Ce n’est ni le fruit du hasard ni de quotas, mais cela résulte entre autres du fait que notre génération a pris conscience de la juste place que les femmes ont le droit d’occuper dans une société du XXIème siècle. Cependant, il nous reste un certain chemin à parcourir. La situation de la représentation féminine dans les arts en Fédération Wallonie-Bruxelles est clairement à améliorer. Tous les domaines sont concernés. En musique, à peine 20% des projets soutenus sont portés par des femmes, dans le cinéma, on est autour de 37 %. Les initiatives directement issues du secteur telles que Scivias, qui vous est décrite dans cette lettre, « Elles font des films » ou le « Collectif F(s) » ont contribué à mettre en lumière ces inégalités. Leur travail est important car il permet au monde culturel non seulement d’objectiver la situation mais aussi de réfléchir autrement au moment d’opérer des choix, en termes de programmation par exemple. Détenir un portefeuille ministériel varié, dont les compétences « Droits des femmes » et « Culture », permet d’opérer plus facilement des liens entre les matières. Les droits des femmes sont une compétence horizontale qui s’applique à tous les domaines et notamment l’Enseignement, la Culture, les Médias et l’Administration. A titre d’exemple, nous avons également prévu de proposer un nouveau décret sur la féminisation des noms de métiers, grades, titres et fonctions. C’est aussi par un travail sur la langue française et son utilisation que l’on peut traduire des intentions politiques. La thématique du Droits des femmes sera une priorité absolue et transversale de l’ensemble des politiques de notre Gouvernement.

Bénédicte Linard, Vice-Présidente et Ministre de l’Enfance, de la Culture, des Médias et des Droits des femmes

Scivias a tout juste un an. Bien que le projet n’ait été présenté au public qu’en avril, il s’est construit, organisé, élaboré les cinq mois précédents. Ces mois-là ont été précieux, parce qu’ils ont permis de dessiner les contours d’un projet ambitieux, novateur et plein d’espoir. La genèse de Scivias remonte à fin 2018. Nous prenions conscience du problème lorsque la finale du concours Court-Circuit (un concours pour les artistes émergent·es en Fédération Wallonie-Bruxelles) ne présentait que très peu d’artistes féminines. J’étais déjà très active sur ces questions, notamment à l’occasion d’une recherche sur la place des femmes dans les musiques électroniques, mais je ne parvenais pas à trouver les moyens d’agir concrètement. Nous en parlions régulièrement avec Julien [NDLR : Fournier, directeur de WBM] mais nous étions conscients de nos limites, étant donné que notre agence travaille sur le dernier échelon de développement des carrières musicales en Belgique, leurs exportation à l’international. Une première concertation a ouvert des pistes qui se sont rapidement transformées en projet concret. Nous avons donc évalué les options et l’idée d’une charte s’est imposée comme une évidence. Le charte s’est construite en collaboration avec des musiciennes, activistes et acteur·rices du secteur musical. Sa confection nous a permis de questionner nos propres fondations et de les affirmer, et l’envie d’ouvrir le projet aux autres structures du secteur nous a semblé évidente. C’est à ce moment que le mot Scivias (“Sache les voies” en latin) est apparu : nous voulions montrer les voies d’un changement. Aujourd’hui, Scivias poursuit sa construction, toujours dans l’échange et le dialogue, et clame une véritable volonté d’ouverture. Le projet a permis à différentes institutions de se connecter, de partager un objectif commun d’égalité. En plus du véritable premier rapport prévu en août 2020, plus étoffé et objectif, nous poursuivons différents buts, qu’il s’agisse d’agir concrètement au sein des structures, transformer le paysage global de la musique vers une meilleure mixité et donner davantage de visibilité aux musiciennes et actrices du secteur.

La Charte a été signée par une dizaine d’acteurs du secteur musical subventionnés par le secteur public et une dizaine d’organisations privées.

L’historique de cette initiative et la charte complète sur scivias.be.

WALLONIE-BRUXELLES MUSIQUES (WBM) EST UNE AGENCE PUBLIQUE SPÉCIALISÉE DANS LE SOUTIEN À L’EXPORTATION DU SECTEUR MUSICAL DE LA FÉDÉRATION WALLONIE-BRUXELLES. Plus d’informations sur www.wbmusiques.be

La Délégation générale Wallonie-Bruxelles soutient la volonté du Gouvernement de la Fédération Wallonie-Bruxelles, via des actions dans l’ensemble de sa juridiction.

Myriam Leroy

Nous organisions en octobre 2019 une discussion à l’European Institute for Gender Equality (EIGE) à Vilnius une série de conférences sur la thématique « Repenser les femmes dans les arts ».

Myriam Leroy, autrice et chroniqueuse belge, a notamment présenté son tout dernier roman « Les Yeux Rouges » sur la question du cyber harcèlement et de la place des femmes dans les médias.

Des artistes féminines et engagées devaient venir en Pologne et dans les pays baltes dans le cadre de notre programme d’activités. La crise sanitaire nous a empêchés de les accueillir cette fois-ci mais n’hésitez pas à prendre connaissance de leur travail :

Myriam Leroy © Dorian Lohse pour Don Quichotte Editions

Charlotte La chanteuse belge namuroise Charlotte était programmée pour une tournée en Pologne et en Lituanie dans le cadre du Festival de la Francophonie du mois de mars. Nous espérons que ce ne sera que partie remise. En attendant, découvrez son premier album « Force et amour » (disponible sur Spotify). Elle réalise également ses propres clips. Découvrez la superbe vidéo de sa chanson « Fuis ».

A propos de EIGE : The European Institute for Gender Equality (EIGE) est une organisation autonome de l’Union européenne. Située à Vilnius, elle fut créée afin de contribuer au renforcement et à la promotion de l’égalité des genres. https://eige.europa.eu

Adeline Dieudonné

Adeline Dieudonné, autrice bruxelloise, publie son premier roman « La vraie vie » en polonais chez l’éditeur ZNAK (sortie le 25 mars 2020). Rédigé au plus fort de l’actualité #MeToo, le livre a remporté de multiples prix, dont le Victor Rossel et le Renaudot des lycéens.

12 © Gwladys Louiset

13 © Marianne Grimont

Tourisme

L’hiver 2019 - 2020 marqua le 75ème anniversaire de ces évènements dramatiques. Que ce soit au niveau local, régional ou fédéral, l’ensemble des autorités concernées, de même que les férus d’histoire et les passionnés de reconstitution, avaient associé leurs efforts pour donner à l’évènement une forme et une dimension à la fois dignes, enrichissantes et attrayantes. Aux cérémonies officielles rassemblant les plus hauts représentants des pays européens ainsi que des autres nations alliées vint s’ajouter une série d’évènements aussi nombreux que diversifiés par leur nature et leur ampleur : rencontres avec les derniers vétérans encore en vie, foires du livre de guerre, parades de véhicules militaires et reconstitutions historiques. Solennelles ou hautes en couleurs, ces commémorations du 75ème anniversaire de la Bataille des Ardennes resteront gravées dans le cœur et l’esprit de l’ensemble des participants : représentants politiques, passionnés d’histoire ou simples citoyens. © Wojciech Majewski

Pour plus d’information, n’hésitez pas à consulter les sites www.belgique-tourisme.be et www.paysdebastogne.be

LA BATAILLE 75 ANS APRÈS En dépit du temps qui s’écoule inexorablement, Bastogne restera pour la mémoire collective un nom mythique symbolisant les pages d’histoire écrites au cours de l’hiver 44 – 45. Décembre 1944, l’issue de la Guerre paraît évidente : un calme apparent règne sur le front ouest, les forces allemandes sont exsangues, les armées alliées autant que les populations libérées se préparent à passer dans une quiétude relative les fêtes déjà toute proches. Le 16 décembre, vers 5h30, le 12ème Groupe d’Armées des Etats-Unis du Général Bradley déployé aux confins de l’Ardenne et de l’Allemagne est la cible d’un tir d’artillerie nourri depuis les crêtes longeant la rive est de l’Our, luimême suivi deux heures plus tard par le déferlement des blindés de la 6e SS Panzer Armée du Colonel Dietrich. Dernier épisode épique de la IIème Guerre Mondiale, la Bataille des Ardennes venait de commencer. Cette ultime opération d’Hitler connue sous le nom de « Wacht Am Reich », visait d’une part à prendre le Port d’Anvers et couper ainsi le ravitaillement des forces alliées, et d’autre part

à séparer physiquement les contingents britanniques et américains. La manœuvre était sensée contraindre le Général Eisenhower commandant en chef des Forces Alliées à négocier une paix séparée avec Hitler, permettant à celui-ci de concentrer ses forces sur le Front Est et vaincre ainsi l’Armée Rouge. Ce plan dénigré par les plus brillants généraux allemands relevait fort heureusement d’une vision utopique : cette Bataille d’Ardenne fut en effet l’ultime grande offensive allemande. L’héroïsme et le sacrifice des forces américaines et britanniques avaient finalement eu raison de l’acharnement allemand. Les 6 semaines et quelques de combats avaient transformé en champ de bataille nos Provinces de Luxembourg, Namur et Liège, entraînant la mort de plus de 27.000 victimes, soldats alliés, allemands et civils belges confondus. Sur un plan général, la notion de Bataille des Ardennes également appelée « Battle of the Bulge (« la Bataille du Saillant ») symbolise l’échec définitif des aspirations d’Hitler.

DES ARDENNES La Bataille des Ardennes a laissé de nombreux souvenirs, tant à Bastogne que dans les autres provinces wallonnes concernées, dont notamment : le Monument-Mémorial du Mardasson, érigé en 1950 sur la colline du même nom; le Bastogne War Museum (www.bastognewarmuseum.be), un exemple de mémoire vivante, offrant une remise en contexte moderne et interactive de la bataille elle-même, autant que des causes et conséquences de la IIème Guerre Mondiale; les « Bastogne Barracks » (www.bastogne-barracks. be); le Musée de la 101ème Airborne (www.101airbornemuseumbastogne.com), consacré à la formation aéroportée immortalisée par la série TV « Band of Brothers » de Steven Spielberg ), le Cimetière Allemand, la Ferme Indienne et son élevage de bisons (hommage aux Indiens Navajos et leur rôle exceptionnel de chiffreurs), les « Fox Holes » ou Trous d’Homme (qui tinrent lieu de

tranchées), la Porte de Trèves à Bastogne (vestige des anciens remparts détruits lors de l’offensive allemande). Les Ardennes belges foisonnent en outre de lieux liés la Bataille dont elles furent le théâtre, dont notamment le « Baugnez 44 Historical Center » (www.baugnez44.be) à Malmedy, le « Remember Museum 39-45 » à Clermont (www.remembermuseum.be), le « Bulge Relics Museum » (www.vielsam.be), le « Musée de la Bataille des Ardennes » à La Roche-en-Ardenne (www.batarden.be), le Musée « December 44 » (www.december44. com). A noter également les Cimetières Américains de Neuville en Condroz à Neupré et de HenriChapelle à Hombourg, sans oublier les Chars Américains et Allemands, à Bastogne, La Rocheen-Ardenne et Grandmenil.

15 © Andrzej Sarapata

Nos activités EN BREF 2019 – 2020

Francophonie Le mois de la francophonie battait son plein lors de la rédaction de cette lettre : Projections de films dans toute la Pologne, concerts, événements littéraires et culinaires. Programme complet sur le site www.wallonie-bruxelles.pl et sur www.facebook.com/frankofonia

Economique Directement liée aux objectifs de développement durable, la Mission économique Siver Economy et GreenBuilding organisée par l’AWEX en collaboration avec WBI et le Cluster Cap Construction en octobre 2019 a permis aux entreprises wallonnes participantes de présenter leurs produits et technologies entrant dans les priorités de bien-être de la population développées du gouvernement polonais. Dans la continuité de cette action, une nouvelle mission Green Building est programmée fin 2020. La Délégation s’associait à la mission économique organisée par l’AWEX avec la présence de Madame Catherine Dechèvre, Directrice du département Senior de l’Agence wallonne pour une vie de Qualité, qui venait présenter l’état des lieux et les différentes initiatives wallonnes dans cette thématique.

Expositions/ Arts plastiques/ Architecture Bénédicte Bouton, directrice des collections d’art de la banque nationale belge Belfius, participait au Panel « Collecting as a National Matter » lors du Festival d’art contemporain Warsaw by art, avec le haut-patronage de la Délégation générale. Le trio d’architectes de Traumnovelle présentaient leur travail à l’exposition « Terra X – l’infini. Les archives du futur » au Musée d’architecture de Wroclaw. L’exposition des « 60 ans des Schtroumpfs » a voyagé pendant plusieurs mois dans pas moins de 11 villes en Pologne. Elle terminait son périple à l’Alliance française de Katowice en mars 2020. La Délégation et l’Alliance française de Katowice inauguraient le 4 mars au centre culturel de Katowice une exposition des bandes dessinées de Marzena Sowa, publiée chez les éditions Dupuis.

Littérature/ Bande dessinée Le neuvième art est une spécialité belge particulièrement appréciée : présence de Miguel Díaz Vizoso (dessinateur des « Schtroumpfs ») et de Bernard Dumont, « Bédu » au 8e Festival de la Bande Dessinée de Cracovie ; rencontre de Jérémie Royer avec le public polonais lors de la Foire du Livre de Cracovie et au Festival Conrad. Evénements littéraires : Tenue les 5 et 6 décembre du colloque « Droit et justice dans la littérature francophone de Belgique » à l’Université de Poznan ; Déplacement de l’autrice et professeure Caroline de Mulder à Tallinn et Tartu ainsi que de Cindy Van Wilder en Lettonie pour y présenter son travail d’autrice jeunesse. Anna Ayanoglou venait en février dernier présenter son dernier recueil de poésie « Le fil des traversées » à Vilnius.

Cinéma La réalisatrice Soon A-Yung était programmée à la 35e édition du Warsaw film festival en octobre dernier. Son film « Overseas » remportait le Prix du meilleur documentaire. Wallonie-Bruxelles soutenait le 10e Festival international du documentaire HumanDOC, qui programmait le film « Another paradise » du réalisateur bruxellois Olivier Magis.

Retrouvez toutes les informations de nos activités sur notre site: www.wallonie-bruxelles.pl

16 © les matériaux de presse des organisateurs du Festival TAKE PART IN ART

Théâtre/ Danse/ Musique Voici un échantillon de la programmation 2019: Spectacle « La Symphonie d’Objets abandonnés » de Max Vandervorst au 9e Festival « Le Carrousel de théâtre » à Łódź ; Spectacle « Post Anima » de la Compagnie de danse contemporaine « Opinion Public » au 11e Festival de Danse de Gdańsk; Spectacle « Ma tache » de la Compagnie Ô Quel Dommage au Festival international du Théâtre de la Petite-Enfance TAKE PART IN ART; Concert de Mélanie de Biasio au 61e Festival Jazz Jamboree ; Six concerts du duo R.O x Konoba dans le cadre de leur tournée polonaise, soutenu par le programme de mobilité culturelle de Wallonie-Bruxelles international. Le théâtre belge recrute aussi parmi les étudiants polonais ! Comme chaque année depuis huit ans, la compagnie de théâtre « Les Capricieuses » de l’Institut de Philologie romane de l’Université Jagellonne de Cracovie, à l’initiative de notre ALAC à Cracovie, ont présenté leur spectacle de théâtre belge. Au programme, un duo écrit par les étudiants « Double-je(ux) » et la mise en scène du « Groupe » de Dominique Bréda. Dans les pays baltes, la danseuse belge Sabina Scarlat venait présenter au New Baltic Dance Festival son dernier spectacle « Uniforme ». Côté musique, le groupe Run SOFA a réalisé une tournée à Tallinn, Riga et finalement Vilnius lors du festival urbain LOFTAS Fest. Le groupe Les Muffati était invité en ouverture du Bach Chamber Music Festival. Enfin, Manuel Hermia était présent au Vilnius Jazz festival et l’ensemble Fractales lors du Festival international de musique moderne AFEKT en Estonie.

17 © Mariusz Michalik / audiowizualny.com

A venir en 2020 Automne 2020

Le contexte de la crise sanitaire nous a obligés ainsi que nos partenaires à reprogrammer les événements prévus au printemps. Nous ne pouvons pas garantir la tenue de toutes les activités mentionnées ci-dessous. N’hésitez pas à consulter le site wallonie-bruxelles.pl pour avoir les dernières informations ainsi que les nouvelles dates des événements reprogrammés !

9-12/09 (Riga, Lettonie) : Stand AWEX à l’événement Rigafood, salon agro-alimentaire 23-25/09 (Cracovie, Pologne) : Colloque international « Francophones, francographes, francophiles : les francophonies littéraires 50 ans après » à l’Université Pédagogique (rue Podchorążych 2), organisé conjointement avec l’Université Jagellonne

Riga

Printemps 2020

Pixelbay

26-27/09 (Łódź, Pologne) : Grzegorz Rosinski (dessinateur de « Thorgal »), Zbigniew Kasprzak, (Kas, dessinateur de « La Fille de Paname » et des séries « Yans », « Halloween Blues », « Les Voyageurs ») et Grażyna Foltyn-Kasprzak (coloriste de « Thorgal », « Halloween Blues », « La Fille de Paname ») au 31e Festival international de la Bande dessinée

19/03-2/04 (Vilnius, Lituanie) : Projection du documentaire « Overseas » de la réalisatrice Sung-A Yoon au Vilnius Film Festival (en ligne) https://kinopavasaris.lt/en/news-en/25th-vilnius-iff-goes-digital

Vilnus

Été 2020 Juin (Riga, Lettonie) : Projection du documentaire « L’or vert » sur les énergies renouvelables au Kaņepes Kultūras centrs 6-23/08 (Łódź, Pologne) : Présence de Marie Papazoglou, curatrice et experte muséale au 19ème Festival international de la Photographie - le Fotofestival de Łódź

Septembre (Vilnius, Lituanie) : Remise des prix du concours de bande dessinée en présence du bédéiste Mathieu Burniat au Ministère des Affaires étrangères et masterclass sur la bande dessinée et l’écologie avec Mathieu Burniat à la Commission nationale lituanienne pour l’UNESCO et à la Vilnius Academy of the Arts Cracowie

28-30/08 (Tallinn, Estonie) : Concerts des groupes Clemix et Run SOFA au Svetaa Bar lors de la Tallinn Music Week Eté 2020 (Tallinn, Estonie) : « Urbatect in the Obscure World » : exposition de bandes dessinées d’architecture (artiste François Schuiten, écrivain Benoît Peeters) au Musée de l’architecture estonienne. Présence des artistes à l’ouverture de l’exposition et conférence de Benoît Peeters sur l’architecture dans la bande dessinée

Gdańsk Pixelbay

Octobre (Varsovie, Pologne) : Mission économique de la Wallonie sur la thématique « Green buildings » Octobre (Riga, Lettonie) : Participation des deux artistes belges Édith Dekyndt et Eva L’Hoest et conférence de la philosophe Vinciane Despret à la seconde édition de la biennale d’art contemporain de Riga 7-11/10 (Druskininkai, Lituanie) : Venue de la poétesse Laurence Vieille au Druskininkai Poetic Fall 19–25/10 (Cracovie, Pologne) : Rencontres de Chantal Mouffe et d’Adeline Dieudonné avec le public polonais lors du 12ème Festival littéraire Conrad (en ligne) 22-23/10 (Varsovie, Pologne) : Participation des architectes de TRAUMNOVELLE à la conférence EUNIC « Social Design for sustainable cities » 22-25/10 (Cracovie, Pologne) : Participation au Salon de la Bande dessinée à la 24ème Foire internationale du Livre de Cracovie Octobre (Cracovie, Pologne) : Table ronde « Femmes écrivaines et écritures de femmes » au musée d’art contemporain de Cracovie MOCAK (rue Lipowa 4) avec Veronika Mabardi, Anik Walachniewicz, Laurence Rosier et Przemyslaw Szczur. Entrée libre Octobre / novembre (Cracovie, Pologne) : Colloque pluridisciplinaire « L’image de la Pologne dans la société belge aux XXe et XXIe siècles » à l’Université Pédagogique de Cracovie (rue Podchorążych 2) Novembre (Cracovie, Pologne) : Colloque international « Henri Michaux » au musée Manggha (rue Marii Konopnickiej 26), organisé par l’Université Jagellonne, accompagné d’une exposition d’œuvres d’Henri Michaux par les Archives et le Musée de la littérature de Bruxelles, en partenariat avec le musée Manggha 07/11-27/12 (Tartu, Estonie) : Exposition « Struck/Frappé/ Tabanud » avec l’artiste belge Bruno Goosse à la Kogo Galerii

19 Pixelbay

Pixelbay

Zainspiruj się Délégation générale Wallonie-Bruxelles Ul. Ks. I. Skorupki 5 00-546 Warszawa, Polska Tél : + 48 22 583 70 01 et 08; Courriel : varsovie@delwalbru.be Facebook : www.facebook.com/ DWBvarsovie Site : www.wallonie-bruxelles.pl www.walonia-bruksela.pl Wallonie Belgique Tourisme Avenue Comte Smet de Neyer, 14 B.5000 Namur (Belgique) Courriel : michel.janowski@wbtourisme.be Site : www.wallonie-tourisme.be

Bureau économique et commercial de la Région wallonne (AWEX) à Varsovie Ul. Ks. I. Skorupki 5, 00-546 Warszawa, Polska Tél : + 48 22 583 70 11 et 13 Courriel : varsovie@awex-wallonia.com Site : www.wallonia.pl

Bureau économique et commercial de la Région wallonne (AWEX) à Riga Alberta iela, 13 LV1010 Riga, Lettonie Tél : +371 67 039 322 Courriel : riga@awex-wallonia.com Site : www.wallonia.lv Ambassade de Belgique pour la Pologne et la Lituanie Ul. Senatorska 34 00-095 Warszawa, Polska Tél : 00 48 22 551 28 00 Courriel : warsaw@diplobel.fed.be Site : http://diplomatie.belgium.be/poland

21 Pixelbay

la lettre Przedstawicielstwo Generalne Walonia-Bruksela w Warszawie 06 – 2020 / Nr 29

Koronawirus: w ramach walki z pandemią Narodowy Fundusz Badań Naukowych przeznaczy 3 miliony euro na Obecny kryzys sanitarny po raz kolejny wskazuje jak ważną badania naukowe rolę we współczesnym społeczeństwie odgrywają badania Pragnąc wspierać naukowców z Federacji Walonia-Bruksela w walce z koronawirusem Narodowy Fundusz Badań Naukowych (FNRS) sfinansuje nabór projektów badawczych w dwóch kategoriach. Na ten cel przeznaczono 3 miliony euro.

naukowe. Wsparcie strukturalne, którego rząd Federacji Walonia-Bruksela udziela Narodowemu Funduszowi Badań Naukowych, wyniesie w 2020 roku 143 746 000 euro. Kwota ta znacząco wzrosła już w 2018 roku i od tego czasu z roku na rok jest stale powiększana. Pierwszą formą wsparcia finansowego walki z koronawirusem są szybkie granty na badania naukowe. Oferta skierowana jest do zespołów, które już prowadzą badania epidemiologiczne, badania nad patofizjologią choroby oraz poszukują skutecznych środków prewencji i kontroli w czasie epidemii. Finansowanie w kwocie do 60 000 euro będzie udzielane w ciągu najbliższych pięciu miesięcy. Zagwarantowane zostały też środki na prekursorskie projekty naukowe, które będą mogły uzyskać finansowanie w kwocie do 260.000 euro. Chodzi o całkiem nowe projekty, które powstają w oparciu o prowadzone już badania i mają na celu poznanie mechanizmów koronawirusa, wywoływanej przez niego choroby, jego rozprzestrzeniania się, sposobów identyfikowania kolejnych zakażeń oraz leczenia chorych. Pomoc finansową w tej formie mogą też uzyskać projekty, których celem jest wzmocnienie systemu opieki zdrowotnej i społeczeństwa w walce z epidemią.Ta rządowa inicjatywa ma na celu wspieranie naszych naukowców, którzy mobilizują się do walki z koronawirusem. Nabór projektów w dwóch kategoriach pozwoli wspomóc finansowo wszystkie dyscypliny naukowe, w których prowadzone są działania zmierzające do pokonania wirusa i choroby, jaką wywołuje. Więcej informacji: https://www.frs-fnrs.be/en/

Nowy program współpracy naukowej — 2 Zrównoważony rozwój – sprzyjające warunki dla firm — 4 Wydarzenia — 6 Prawa człowieka – równość szans — 8

la lettre Przedstawicielstwo Generalne Walonia-Bruksela w Warszawie

06 – 2020 / Nr 29

Kultura — 10 Turystyka — 14 W skrócie — 16 Nadchodzące wydarzenia/ 2020 — 18

Pięćdziesięciolecie Frankofonii W 2020 r. Międzynarodowa Organizacja Frankofonii (OIF) świętuje swoje pięćdziesięciolecie. Dziś zrzesza ona osiemdziesiąt osiem państw i rządów posługujących się językiem francuskim na pięciu kontynentach, reprezentujących ponad miliard mieszkańców. W kontekście globalnym, gdy została zachwiana równowaga geopolityczna, gdy odradzają się nacjonalizmy i tendencje do jednostronnego traktowania wielu zagadnień, deklaracje, rezolucje i plany działania przyjęte przez szefów państw i rządów potwierdzają, że Frankofonia jest jednym ze zjawisk sprzyjających rozwojowi praworządności, współpracy i solidarności. Działalność Federacji Walonia-Bruksela bezpośrednio nawiązuje do tego wyzwania, traktując ochronę i wspieranie pozycji języka francuskiego oraz wiążących się z nim wartości jako jeden ze swych głównych priorytetów w działalności na arenie międzynarodowej.

Pierre-Yves Jeholet, Premier Federacji Walonia-Bruksela

Język francuski wraca do gry Publikacja Przedstawicielstwa Generalnego Walonia-Bruksela w Warszawie Redaktor naczelna: Laurence Capelle Redakcja: Laurence Capelle, Agnieszka Pac, Sylwia Wandziuk-Obłuska, Stéphanie Crêteur, Marie Giraud, Marta Ścisło, Michel Janowski Współpracownicy zewnętrzni: Dominique Tourneur, Jonathan Avau, Nicolas Parent, Elise Dutrieux Fotografia na okładce: © J. Van Belle, WBI Projekt, skład: Krzysztof Pułtorak

Nasza sieć Walonii-Brukseli Przedstawicielstwo Generalne Walonia-Bruksela w Polsce (z akredytacją na państwa bałtyckie) Laurence Capelle, Delegat Generalny Marie Giraud, Doradca ds. Kontaktów Akademickich i Kulturalnych (Kraków) Stéphanie Crêteur, Doradca ds. Kontaktów Akademickich i Kulturalnych na kraje bałtyckie (Wilno) Michel Janowski, Chargé de mission w Wallonie Belgique Tourisme

Walońska Agencja ds. Eksportu i Inwestycji Zagranicznych Laurence Martaux, Radca Ekonomiczny i Handlowy (Warszawa) Jean-Philippe Schklar, Radca Ekonomiczny i Handlowy (kraje bałtyckie i Finlandia) (z siedzibą w Rydze)

Przedstawicielstwo Generalne Walonia-Bruksela w Warszawie Ul. Ks. I. Skorupki 5 00-546 Warszawa, Polska Tel.: + 48 22 583 70 01 — 08 Email: varsovie@delwalbru.be Facebook: www.facebook.com/ DWBvarsovie Strony internetowe: www.wallonie-bruxelles.pl www.walonia-bruksela.pl

Federacja Walonia-Bruksela współpracuje w Unii Europejskiej oraz w innych organizacjach międzynarodowych z partnerami, którzy dążą do ochrony i wzbogacenia języka francuskiego oraz wartości, które on ucieleśnia, a także całej szeroko pojętej kultury humanistycznej. Współtworząc Międzynarodową Organizację Frankofonii (OIF), Federacja Walonia-Bruksela staje przed zadaniem realizacji jej głównego celu wzmocnienia pozycji języka francuskiego poprzez nakierowanie wielostronnej współpracy na budowanie wizerunku Frankofonii jako zjawiska istotnego nie tylko dla kontaktów kulturowych, ale również ekonomicznych. Ponadto, podążając za celami działalności wyznaczonymi przez Sekretarz Generalną Międzynarodowej Organizacji Frankofonii (OIF), Federacja Walonia-Bruksela przyczynia się także do umocnienia pozycji języka francuskiego w międzynarodowych relacjach politycznych i ekonomicznych. Pierre-Yves Jeholet

Przewodnictwo w Grupie Ambasad, Przedstawicielstwa i Instytucji Frankofońskich w Polsce (GADIF), które Przedstawicielstwo Generalne Walonia-Bruksela objęło w czerwcu 2019 r., odzwierciedla to wielokierunkowe zaangażowanie rządu Federacji Walonia-Bruksela. Utworzona w 2012 roku Grupa GADIF zintensyfikowała swoją działalność i przedstawiła bogaty program wydarzeń na cały rok, w tym również harmonogram obchodów Miesiąca Frankofonii. GADIF obejmuje również swoim patronatem promujące język francuski, różnorodność kulturową i wielojęzyczność wydarzenia organizowane przez naszych partnerów w Polsce. Program dostępny na: www.facebook.com/frankofonia

Walonia-Bruksela i Polska podpisały nowy program współpracy naukowej

FOCUS Zrównoważony rozwój

Projekt Zero Energy and Low Carbon Buildings (Zero) W odpowiedzi na wyzwanie jakie stanowią zmiany klimatyczne, Uniwersytet w Liège i Uniwersytet WarmińskoMazurski w Olsztynie podejmą współpracę w zakresie zrównoważonego planowania przestrzennego. Wymiana doświadczeń i wiedzy pozwoli stworzyć w tej dziedzinie wspólne stanowisko przydatne z punktu widzenia przyszłych projektów związanych z budową infrastruktury dostosowanej do warunków lokalnych takich jak sytuacja społeczna, kulturowa i polityczna. Projekt zakładający zmniejszenie zużycia energii przez mieszkańców poprzez dostosowanie powstających lub istniejących już budynków mieszkalnych, głównie dzięki zaawansowanym technologiom rozwijanym w laboratorium Urban and Environmental Engineering (UEE) przy Uniwersytecie w Liège, wychodzi naprzeciw wyznaczonym przez Unię Europejską celom neutralności emisyjnej.

Nasz partner: N a ro d owa Ag e n c j a Wy m i a ny Akademickiej powstała w 2017 roku. Jej zadaniem jest wspieranie wymiany akademickiej i współpracy międzynarodowej. NAWA oferuje liczne programy wymiany dla studentów i kadry naukowej tak z Polski, jak i z zagranicy.. Więcej informacji na stronie: www.nawa.pl

Przedstawicielstwo Generalne Walonia-Bruksela i Narodowa Agencja Wymiany Akademickiej podpisały 12 marca tego roku nowy harmonogram prac, którego celem jest intensyfikacja współpracy naukowej. Dzięki niemu przez najbliższe dwa lata naukowcy zaangażowani w 12 wybranych projektów badawczych skorzystają ze stypendiów naukowych oraz z dofinansowania wymiany akademickiej. W program zaangażowana jest większość uniwersytetów Walonii-Brukseli, których współpraca z polskimi partnerami będzie dotyczyć kluczowych sektorów takich jak nauki przyrodnicze, zrównoważone planowanie przestrzenne, zanieczyszczenie gleby, rolnictwo, ale także nauki humanistyczne i pedagogiczne.

2 Pixelbay

3 Pixelbay

Zrównoważony rozwój – sprzyjające warunki dla firm Zrównoważony rozwój dotyczy dzisiaj wszystkich, w tym także przedsiębiorstw. Również dla agencji AWEX stanowi priorytetowe wyzwanie na lata 2020–2021. Czy powinien być postrzegany jako ograniczenie? Wprost przeciwnie, ten nowy model stanowi prawdziwą szansę dla firm walońskich, które dzięki niemu mogą realizować swoją strategię eksportową. Podczas ostatniej konferencji AWEX-u, poświęconej zrównoważonemu rozwojowi, poprosiliśmy panią Pascale Delcomminette o odpowiedź, dlaczego wybrano ten model oraz o przedstawienie korzyści płynących z niego dla przedsiębiorców.

Czy może nam Pani powiedzieć, w jakim kontekście zrodził się pomysł przyjęcia programu Zrównoważonego Rozwoju jako jednego z kluczowych zagadnień dla przyszłych działań agencji AWEX? PaD: Pomysł ten podejmuje cele wpisane do Agendy ONZ 2030 na rzecz Zrównoważonego Rozwoju, które zaakceptowała również Belgia. Jako ważny partner wspierający walońskie firmy w odnoszeniu przez nie sukcesów na arenie międzynarodowej, w programie działań przyjętych na 2020 r. AWEX pragnął podkreślić rolę odpowiedzialności społecznej (wdrażanie zrównoważonego rozwoju przez firmę) w obliczu stojących przed nią problemów i wyzwań (klimat, zaopatrzenie, potrzeba przejrzystości działań itp.) oraz rosnących oczekiwań zainteresowanych stron. Jeśli chodzi o podmioty publiczne, być może słyszeliście Państwo, że Komisja Europejska przyjęła niedawno nową strategię „Zielony Ład dla Europy”. To zbiór niezwykle ambitnych środków, dzięki którym obywatele i przedsiębiorcy w Unii Europejskiej będą mogli czerpać korzyści z trwałej transformacji ekologicznej, a Europa stanie się do 2050 roku pierwszym neutralnym klimatycznie kontynentem na świecie. Na naszym poziomie odczuwamy działania rządu Walonii, który również dąży do osiągnięcia wytyczonych przez ONZ celów zrównoważonego rozwoju. Prowadzi on politykę środowiskową (nowa Deklaracja w sprawie Polityki Regionalnej na lata 2019 – 2024), obejmującą w szczególności rozwój przemysłu związanego z recyklingiem tworzyw sztucznych w Walonii, wspieranie polityki zrównoważonej mobilności, promowanie gospodarki o obiegu zamkniętym i gospodarki społecznej.

Czy uważa Pani, że firmy są otwarte na takie zmiany społeczne? Może to tylko efekt mody? PaD: Dobrą wiadomością jest to, że w sferze gospodarki wiele firm walońskich zaangażowało się już w Pakt Globalny Organizacji Narodów Zjednoczonych (Global Compact), przekładając cele zrównoważonego rozwoju na język biznesu. Przedsiębiorcy realizują wyzwania związane ze zrównoważonym rozwojem, wprowadzając w życie praktyki wynikające z zasad „społecznej odpowiedzialności biznesu (SOB)” i stosując je między innymi w procesie produkcji. Dodam również, że publikacja najnowszego barometru eksporterów wydanego przez Credendo i Trends Tendance pokazuje zainteresowanie firm aktywnością na rzecz ochrony środowiska, „nawet jeśli miałoby to wpłynąć na ich działalność”. Na koniec najnowsza informacja z Walońskiego Związku Przedsiębiorstw, który otrzymał nominację „SDG Voice 2020” (Ambasadora Zrównoważonego Rozwoju 2020). To znak, że Organizacja Narodów Zjednoczonych doceniła jego działalność na rzecz zrównoważonego rozwoju. Jak Pani myśli, jakie jest główne wyzwanie wynikające z włączenia celów zrównoważonego rozwoju do strategii biznesowej? PaD: Prawdziwym wyzwaniem jest przekształcenie istniejących ograniczeń w możliwości biznesowe. Bierność w biznesie (proponowanie produktów mniej konkurencyjnych lub nie spełniających nowych standardów i wymogów prawnych, itp.) pociąga za sobą coraz większe ryzyko. Firmy powinny przecież iść w nowym kierunku. AWEX nadal będzie

wspierał rozwój rozwiązań, usług i technologii walońskich, które dbają o zrównoważony rozwój naszej planety. Chodzi o działania w wielu branżach, jak chociażby gospodarka odpadami, uzdatnianie wody, odnawialne źródła energii, odzysk biomasy, innowacje cyfrowe, żywność, design i moda. Porozmawiajmy o korzyściach. Czy może Pani wrócić do tematu korzyści dla firm wynikających z przyjęcia założeń zrównoważonego rozwoju? PaD: Najbardziej oczywiste wydaje się obniżenie kosztów związanych z samym funkcjonowaniem firmy (zużycie wody lub energii, produkcja odpadów). Istnieje jednak wiele innych korzyści, takich jak lepsza kontrola ryzyka zarówno środowiskowego, jak i społecznego, czy lepsze zaopatrzenie w surowce. Wizerunkowo firma uzyska większą akceptację społeczną, przyciągnie więcej talentów i wyróżni się na tle konkurencji. Przełoży się to na silniejszą międzynarodową pozycję i poprawi jej wyniki finansowe. Podejmując działania mające na celu zmniejszenie wpływu na środowisko naturalne i społeczeństwo, w perspektywie długoterminowej firmy chronią swoje interesy oraz interesy podmiotów, z którymi współpracują: pracowników, dostawców, akcjonariuszy, ustawodawców, klientów, itp Jakie konkretne działania podejmuje AWEX, aby wesprzeć walońskie firmy? PaD: W ramach powierzonych nam zadań proponujemy ambitny kalendarz działań na rzecz zrównoważonego rozwoju, w tym szereg zarówno wewnętrznych, jak i zewnętrznych, międzynarodowych akcji promocyjnych oraz działań w zakresie badania rynków w dziedzinie środowiska i energii. Liczba tych przedsięwzięć podwoiła się w stosunku do lat poprzednich. Patrząc bardziej konkretnie, plan przyjęty przez AWEX ma na celu wzmocnienie i promowanie bardziej zrównoważonych modeli konsumpcji i produkcji, w szczególności w takich obszarach ochrony środowiska (klaster Greenwin) jak zielona chemia, zrównoważone budownictwo, innowacyjne materiały i technologie środowiskowe. Oczywiście nie chcemy proponować podejścia ograniczającego działalność firm, czy zakładającego stosowanie przymusu. Chcemy promować inicjatywy, które dowiodły swojej wartości. Najdonioślejszym momentem jest dla nas wręczenie „Nagrody Zrównoważonego Rozwoju” w dniu 2 czerwca podczas gali Grand Prix Exportu Walońskiego. Wzmacniając zrównoważony wzrost gospodarki na arenie międzynarodowej i podejmując wyzwania przyszłości AWEX realizuje nowatorskie rozwiązania, i to nowe podejście upowszechnia wśród walońskich firm.

Misja Greenbuildings w Polsce jest zaplanowana na koniec 2020 roku. Pełny program działań: http://www.awex-export.be/fr/plus-d-infos/actualites/pour-2020-lawex-propose-son-tour-du-monde-en-174-akcje

WYDARZENIA

POLITYKA – GOSPODARKA Wspólnie z Ministerstwem Przedsiębiorczości i Technologii (obecnie Ministerstwem Rozwoju) w dniu 10 września zainaugurowaliśmy seminarium „Dialog frankofoński i integracja”, które zostało zorganizowane przy okazji szczytu dyplomacji samorządowej i ekonomicznej w Warszawie. Oficjalnie otwarte przez Delegat Generalną, w obecności członków grupy GADIF, przedstawicieli ambasad francuskojęzycznych oraz izb handlowych, wydarzenie to stanowiło okazję do przedstawienia zalet płynących ze znajomości języka francuskiego oraz zaprezentowania francuskojęzycznego świata jako bazy do inwestycji i rozwoju gospodarczego.

MISJA MINISTERIALNA Jean-Luc Crucke, Minister Walonii odpowiedzialny za budżet, lotniska i infrastrukturę sportową, w dniu 10 października odwiedził Wrocław. Ministrowi towarzyszyli członkowie stowarzyszenia walońskich obiektów

sportowych. Jean-Luc Crucke został przyjęty przez władze miasta. Miał też okazję zwiedzić kilka interesujących przykładów infrastruktury sportowej w regionie.

PRZYJĘCIA DYPLOMATYCZNE

Jesienią 2019 r. Przedstawicielstwo Generalne zorganizowało przyjęcia dyplomatyczne w Wilnie i Warszawie z okazji obchodzonego tradycyjnie we wrześniu Święta Walonii i Federacji Walonia-Bruksela – dwóch francuskojęzycznych, sfederowanych jednostek. Była to okazja do spotkania z przedstawicielami władz centralnych i korpusu dyplomatycznego, a także z naszymi wieloletnimi partnerami i przyjaciółmi ze wszystkich sektorów naszej działalności: nauki, gospodarki, kultury, edukacji, a także ze środowisk frankofońskich. W Warszawie zaprosiliśmy naszych gości na koncert Typh Barrow, który zorganizowaliśmy w słynnym Teatrze Studio w Pałacu Kultury i Nauki. Koncert zakończył się przyjęciem zakropionym szampanem „Chant d’Eole” oraz degustacją piw pochodzących z walońskich browarów. Nasze wydarzenie naznaczyły więc produkty, których sukces jest już powszechnie uznany. W Wilnie zaprosiliśmy naszych gości do budynku Workland. Litewskie przyjęcie uświetniła swoją obecnością belgijska pisarka i dziennikarka Myriam Leroy.

Amba

sador Demo i prez kratyc es Sto znej R warzy epubli szenia ki Kon Franc ga, D ja-Po elega lska t Gen e

ralny

Na początku października Przedstawicielstwo Generalne włączyło się w działania AWEX-u pracującego nad przygotowaniem misji gospodarczej poświęconej gospodarce senioralnej. Pani Catherine Dechèvre, Dyrektor Działu ds. Seniorów w Walońskiej Agencji ds. Jakości Życia (AVIQ), biorąca udział w tej misji, zaprezentowała obecną sytuację, jak i różnorodne inicjatywy podejmowane w Walonii w tej dziedzinie, oraz wyraziła nadzieję na przyszłą współpracę ze stroną polską.

pra

sse

UNIA EUROPEJSKA Amaury Caprasse, Zastępca Szefa Gabinetu Premiera Walonii, uczestniczył w panelu otwierającym międzynarodową konferencję „W kierunku zielonej gospodarki” w Katowicach. W wydarzeniu tym udział wzięli również przedstawiciele innych regionów oraz Europejska Komisarz ds. Spójności i Reform, Elisa Ferreira. W ramach panelu poświęconego ekonomii Laurence Capelle, Delegat Generalny Walonii-Brukseli, przedstawiła inicjatywy walońskie w dziedzinie ekonomii cyrkularnej. Więcej informacji: https://ecosilesia.slaskie.pl/czytaj/to_build_a_green_deal

7 © Tomasz Żak / UMWS archives

PRAWA CZŁOWIEKA – RÓWNOŚĆ SZANS

W dniu 9 marca 2020 roku Claire Godding przewodniczyła panelowi otwierającemu konferencję „Kobiety wobec wyzwań dekady 2020 – 2030”. Wydarzenie zorganizował Klaster EUNIC Warszawa. Z kolei podczas spotkania zatytułowanego „Międzynarodowy Dzień Kobiet” nasza ekspertka przedstawiła temat istniejących dysproporcji w wynagrodzeniu mężczyzn i kobiet. Spotkanie odbyło się w Ambasadzie Kanady w Warszawie, a jego organizatorami były Belgijska Izba Handlowa, Kanadyjska Izba Handlowa, Szwajcarska Izba Handlowa oraz Czeska Izba Handlowa. Claire Godding jest ekspertką ds. różnorodności i integracji w Narodowej Federacji Banków Belgijskich – FEBELFIN. Jest też pomysłodawczynią projektu „Kobiety w finansach” oraz założycielką Belgijskiego Stowarzyszenia Zarządzania Różnorodnością – DMAB.

Czy mogłaby Pani porównać sytuację zawodową kobiet i mężczyzn na rynku finansowym? W większości państw europejskich kobiety stanowią ok. 50% pracowników banków. To może zaskakiwać. Jednak w bankowości nadal pokutują stereotypy łączące z tą dziedziną głównie mężczyzn. Gdy patrzymy na równowagę płci na różnych szczeblach w hierarchii bankowej, łatwo można zauważyć, że wśród dyrekcji jest już tylko ok. 20% – 25% kobiet. W bankowości istnieją szklane sufity, niewidoczne gołym okiem bariery, które hamują rozwój zawodowy kobiet. Aby na nie zwrócić uwagę, warto porównać procentowy udział kobiet i mężczyzn na każdym szczeblu kariery. Takie zestawienie pozwoli przygotować skuteczny plan działania. Jakie konkretne korzyści płyną z utrzymania równowagi płci? Mam na myśli sektor finansowy, który dobrze Pani zna. Mogę wymienić siedem powodów, dla których w sektorze finansowym ważne jest dziś, bardziej niż kiedykolwiek wcześniej, dążenie do utrzymania równowagi między kobietami i mężczyznami na każdym poziomie hierarchii. Są to: - Maksymalny zwrot z inwestycji w kapitał ludzki, który oznacza umożliwienie pełnego rozwoju zawodowego każdemu pracownikowi - Wzbogacenie inteligencji zbiorowej - Stawianie na innowacyjność - Skuteczniejsze zarządzanie ryzykiem - Lepsze zrozumienie potrzeb klientów – połowa to klientki - Wyszukanie największych talentów (również spośród kobiet) - Tworzenie zespołów bardziej tolerancyjnych (w mieszanych zespołach istnieje mniejsze ryzyko wystąpienia postaw ksenofobicznych czy rasistowskich oraz zachowań opartych na homofobii czy seksizmie) Obecnie wiele instytucji finansowych nie podejmuje właściwych działań, aby zapewnić różnorodność zespołów.

Konferencja EUNIC

„Kobiety wobec wyzwań dekady 2020 – 2030”

Skąd wziął się pomysł na założenie stowarzyszenia „Kobiety w Finansach”, którego jest Pani jedną z twórczyń? Sieć instytutów kultury państw Unii Europejskiej (bardziej znana pod angielskim skrótem EUNIC, European Union National Institutes for Culture) jest organizacją zrzeszającą instytuty kultury i instytucje promujące języki narodowe państw Unii Europejskiej. Współpraca w ramach EUNIC koordynowana jest pomiędzy instytucjami centralnymi w Brukseli i grupami lokalnymi, tzw. klastrami, działającymi w różnych miastach na świecie, w tym w Warszawie. Celem sieci EUNIC jest tworzenie skutecznej współpracy między instytucjami członkowskimi, promocja różnorodności kulturowej i językowej, pogłębianie wzajemnego zrozumienia i rozwijanie dialogu oraz współpracy między państwami europejskimi i pozaeuropejskimi. Posiadające wśród swych kompetencji kulturę, Przedstawicielstwo Generalne Walonia-Bruksela jest aktywnym członkiem Klastra EUNIC Warszawa. Więcej informacji o klastrze i jego działalności: www.eunic.pl

Prawie rok temu założyliśmy nasze stowarzyszenie „Kobiety w Finansach”. Chcieliśmy się zmierzyć z aktualną sytuacją. Do projektu włączyło się 35 instytucji finansowych, które podpisały wspólną deklarację, zobowiązując się do zbadania, czy w ich instytucjach są szklane sufity oraz do podjęcia odpowiednich działań poprzez wskazanie jednego z członków dyrekcji jako osoby odpowiedzialnej za tworzenie równych szans zawodowych dla kobiet i mężczyzn oraz dzielenie się doświadczeniami w tej dziedzinie z innymi członkami stowarzyszenia. Nasze stowarzyszenie opiera się na grupach roboczych złożonych z kobiet i mężczyzn, przedstawicieli różnych instytucji finansowych. Oferujemy szkolenia z zakresu redagowania ofert pracy uwzględniających kryterium różnorodności zespołów, wyliczania wskaźnika poziomu wynagrodzeń kobiet i mężczyzn oraz istniejących, nieuświadamianych nieprawidłowości. Publikujemy regularnie na Linkedin (@Women in Finance Belgium). Ostatnio ukazał się artykuł nt. równowagi między pracą i życiem prywatnym w okresie epidemii.

9 Pixelbay

Kultura

Poszanowanie praw kobiet oraz promocja równouprawnienia kobiet i mężczyzn, to dwa ważne zadania dla rządu Federacji Walonia-Bruksela. Jak wygląda sytuacja w sektorze kultury?

„Więcej miejsca dla kobiet muzyków oraz kobiet działających w branży muzycznej” Wypowiedź Elisy Dutrieux, koordynatorki w Scivias, dla agencji Wallonie-Bruxelles Musiques

Odpowiedzi na to pytanie udzielają minister Bénédicte Linard oraz agencja Wallonie-Bruxelles Musiques. W książce „Kobiece spojrzenie, rewolucja na ekranie” Iris Brey, pisarka i doktor filmoznawstwa pisze: „Konieczne jest zwiększenie udziału kobiet w twórczości kulturalnej. Nie chodzi o to, aby kobiety kontrolowały mężczyzn, ale o to, aby wzbogacały kulturę o nowe treści, wnosiły nowe spojrzenie i różnorodność do dzieł i projektów kulturalnych.”

Cieszę się, że sytuacja zaczęła się zmieniać. Nie dzieje się tak ani przez przypadek, ani dzięki parytetom. Wynika to raczej z faktu, że moje pokolenie jest świadome miejsca, jakie kobiety mają prawo zajmować w społeczeństwie w XXI wieku. Przed nami jest jeszcze sporo pracy. Udział kobiet w twórczości kulturalnej Federacji WaloniaBruksela wymaga bez wątpienia poprawy. Dotyczy to wszystkich dziedzin kultury. W dziedzinie muzyki jedynie 20% wspieranych projektów jest autorstwa kobiet, w kinematografii wskaźnik ten wynosi 37%. Te nierówności wychodzą na światło dzienne dzięki oddolnym inicjatywom podejmowanym w sektorze kultury. Poniżej prezentowana jest działalność publicznej instytucji Scivias, której dwa projekty, „One kręcą filmy” i „Wspólnota K (Kobiet)”, znacznie przyczyniły się do ukazania tych nierówności. Takie działania są ważne. Z jednej strony pozwalają twórcom kultury obiektywnie spojrzeć na aktualną sytuację, a z drugiej przyjąć inny punkt widzenia w momencie podejmowania decyzji, np. w zakresie programowania wydarzeń kulturalnych. Dla ministerstwa ważne jest realizowanie pakietu różnorodnych inicjatyw poprzez łączenie zadań z dziedziny praw kobiet oraz kultury. Poszanowanie praw kobiet jest kompetencją powszechną, realizowaną we wszystkich dziedzinach takich jak szkolnictwo, kultura, media, administracja. Jako przykład naszych działań niech posłuży propozycja nowego dekretu o feminizacji nazw zawodów, tytułów naukowych i innych tytułów oraz stanowisk. Jak widać intencje polityczne mogą również znaleźć swoje odzwierciedlenie w języku francuskim i jego zastosowaniu. Poszanowanie praw kobiet pozostaje niepodważalnie interdyscyplinarnym priorytetem dla polityki prowadzonej przez nasz rząd.

Bénédicte Linard, Wicepremier Federacji Walonia-Bruksela i Minister ds. Dzieci, Kultury, Mediów i Praw Kobiet

Scivias istnieje od roku. Tworzony i organizowany przez pięć miesięcy projekt ujrzał światło dzienne w kwietniu. Czas pracy nad tą ambitną, nowatorską i niosącą nadzieję inicjatywą był niezwykle cenny, albowiem pozwolił nam zakreślić jej ramy właśnie w takim kształcie. Początki Scivias sięgają końca 2018 roku. Wagę problemu uświadomiliśmy sobie podczas finału konkursu Court-Circuit dla początkujących artystów z Federacji Walonia-Bruksela, do którego zgłosiło się bardzo mało kobiet. Już wcześniej bardzo aktywnie działałam w tej dziedzinie prowadząc m.in. badania nad obecnością kobiet na rynku muzyki elektronicznej. Nie udało mi się jednak znaleźć konkretnych rozwiązań, które można byłoby wdrożyć. Często rozmawiałam na ten temat z Julienem [Fournier, dyrektorem Wallonie-Bruxelles Musiques]. Byliśmy świadomi ograniczonych narzędzi, którymi dysponujemy, ponieważ Wallonie-Bruxelles Musiques wspiera artystów na ostatnim szczeblu rozwoju ich kariery w Belgii oraz ich promocji za granicą. Jednak dość szybko udało nam się przekształcić nasze rozmowy w konkretny projekt. Zrobiliśmy burzę mózgów i stwierdziliśmy, że trzeba stworzyć Kartę Zadań. Karta powstała dzięki naszej współpracy z muzykami, działaczami i pozostałymi podmiotami sektora muzycznego. Praca nad jej przygotowaniem pozwoliła nam powrócić do źródeł, ponownie z nich zaczerpnąć, a chęć otwarcia projektu na inne struktury w sektorze wydawała nam się oczywista. Właśnie wtedy pojawiło się słowo Scivias (po łacinie „Poznaj drogi”). Chcieliśmy wskazać kierunek dla dokonujących się zmian. Dziś Scivias stale się rozwija. Opierając się na wymianie myśli i dialogu, głosi prawdziwe pragnienie otwartości. Projekt sprawił, że różne instytucje zaczęły ze sobą współpracować na rzecz równości. Poza pierwszym rzetelnym, bardzo szczegółowym i obiektywnym raportem, którego ukazanie planowane jest na sierpień 2020 r., mamy też inne cele. Są to działania w ramach struktur przekształcające globalny krajobraz muzyczny w bardziej różnorodny i ułatwiające działalność kobietom muzykom i innym paniom funkcjonującym w branży.

Karta została podpisana przez kilkanaście podmiotów sektora muzycznego, wspieranych ze środków publicznych, oraz przez prywatne organizacje. Historia tej inicjatywy i pełna Karta są dostępne na stronie: scivias.be.

WALLONIE-BRUXELLES-MUSIQUES (WBM) JEST AGENCJĄ PUBLICZNĄ DZIAŁAJĄCĄ NA RZECZ PROMOCJI SEKTORA MUZYCZNEGO FEDERACJI WALONIA-BRUKSELA NA ARENIE MIĘDZYNARODOWEJ. Więcej informacji na stronie www.wbmusiques.be

Przedstawicielstwo Generalne WaloniaBruksela realizuje wolę rządu Federacji Walonii-Brukseli poprzez działania w krajach pozostających w jego jurysdykcji.

Myriam Leroy

W październiku 2019 r. zorganizowaliśmy cykl konferencji w Europejskim Instytucie ds. Równości Kobiet i Mężczyzn (EIGE) w Wilnie na temat „Nowego podejścia do kobiet w sztuce”.

Myriam Leroy, belgijska autorka i felietonistka, zaprezentowała swoją najnowszą powieść „Les Yeux Rouges” na temat cyberprzemocy i miejsca kobiet w mediach.

W ramach naszego programu artystki i inne zaangażowane panie miały przyjechać do Polski i krajów bałtyckich. Kryzys związany z epidemią uniemożliwił nam powitanie ich tym razem, ale zachęcamy do przyjrzenia się ich pracom:

Myriam Leroy © Dorian Lohse pour Don Quichotte Editions

O EIGE: Europejski Instytut ds. Równości Kobiet i Mężczyzn (EIGE) jest niezależną instytucją Unii Europejskiej z siedzibą w Wilnie. Powstał, aby pomóc w umacnianiu i promowaniu równości płci.

Charlotte Charlotte, belgijska piosenkarka z Namur, miała zaplanowaną trasę koncertową po Polsce i Litwie w ramach marcowego festiwalu Frankofonii. Mamy nadzieję, że w przyszłości te koncerty będą mogły się odbyć. Tymczasem posłuchajcie jej pierwszego albumu „Force et amour” (dostępny w Spotify). Charlotte realizuje też własne klipy. Odkryjcie wspaniałe wideo jej piosenki „Fuis”.

Adeline Dieudonné

Adeline Dieudonné, autorka z Brukseli, publikuje swoją pierwszą powieść „Prawdziwe życie” w języku polskim w wydawnictwie ZNAK (wydanie 25 marca 2020 r.). Napisana u szczytu akcji #MeToo książka zdobyła wiele nagród, w tym Prix Victor Rossel oraz Prix Renaudot des lycéens, przyznawaną przez belgijskich licealistów.

12 © Gwladys Louiset

13 © Marianne Grimont

Turystyka

W grudniu 2019 r. obchodzona była 75. rocznica tych dramatycznych wydarzeń. Przedstawiciele różnych ośrodków władzy, miłośnicy historii i pasjonaci rekonstrukcji historycznych połączyli swoje siły, by zaplanowanym na tę okoliczność wydarzeniom nadać odpowiednią rangę i wymiar. Oficjalnym uroczystościom z udziałem przedstawicieli władz krajów europejskich oraz innych sprzymierzonych narodów towarzyszyło wiele różnorodnych wydarzeń. Były to spotkania z ostatnimi żyjącymi weteranami, targi książek o tematyce wojennej, parady pojazdów wojskowych, rekonstrukcje walk, czy spektakl „Światło i dźwięk”. Dostojny charakter oficjalnych uroczystości oraz widowiskowość wydarzeń sprawiły, że obchody 75. rocznicy Bitwy o Ardeny pozostaną na zawsze w sercach i umysłach wszystkich uczestników.

Dodatkowe informacje znajdziesz na stronach: www.belgique-tourisme.be et www.paysdebastogne.be

BITWA 75 LAT PÓŹNIEJ Pomimo nieubłaganego upływu czasu Bastogne zapisała się w pamięci zbiorowej pod nazwą symbolizującą karty dramatycznej historii z przełomu lat 1944 – 1945. W grudniu 1944 roku losy wojny wydawały się przesądzone. Na froncie zachodnim panował względny spokój, siły niemieckie znacznie osłabły, a wyzwolona ludność wraz z wojskami alianckimi spokojnie przygotowywała się do nadchodzących świąt. 16 grudnia około godz. 5:30 rozmieszczona wzdłuż granicy Ardenów i Niemiec 12. Grupa Armii Stanów Zjednoczonych dowodzona przez generała Bradleya stała się celem ostrzału artyleryjskiego od strony wschodniego brzegu rzeki Our. Wyprzedził on o niecałe dwie godziny natarcie czołgów 6. Armii Pancernej pułkownika SS Seppa Dietricha. Tak wyglądał początek jednego z ostatnich rozdziałów II wojny światowej, który przeszedł do historii jako Bitwa o Ardeny. Ten ostateczny ruch Hitlera, znany jako „Wacht Am Reich”, miał na celu zarówno zajęcie portu w Antwerpii

i odcięcie aliantów od ich szlaku zaopatrzenia, jak i fizyczne rozdzielenie brytyjskich i amerykańskich kontyngentów. Manewr miał zmusić dowódcę sił sprzymierzonych, generała Eisenhowera, do wynegocjowania warunków pokoju z Niemcami, co miało umożliwić Hitlerowi skoncentrowanie sił na froncie wschodnim, i tym samym pokonanie Armii Czerwonej. Krytykowany przez najwybitniejszych generałów niemieckich plan stanowił bardziej utopijną wizję samego Hitlera niż prawdziwą inicjatywę strategiczną. Bitwa o Ardeny pozostaje ostatnią wielką ofensywą niemiecką. Bohaterstwo i waleczność sił amerykańskich oraz brytyjskich w końcu zwyciężyły niemiecki upór. Sześć tygodni walk przekształciło nasze prowincje Luksemburg, Namur i Liège w pole bitwy. Zginęło ponad 27 000 ludzi, żołnierzy sił alianckich i niemieckich oraz belgijskich cywilów. Bitwa o Ardeny, znana również jako Bitwa o Wybrzuszenie (Battle of the Bulge), symbolizuje ostateczną klęskę aspiracji Hitlera.

O ARDENY Bitwa o Ardeny pozostawiła wiele śladów i pamiątek, nie tylko w Bastogne, ale również na terenie pozostałych prowincji walońskich objętych walkami. Znajdziemy wśród nich pomnik-memoriał „le Mardasson”, wzniesiony w 1950 r. na wzgórzu o tej samej nazwie. Na uwagę zasługuje też Bastogne War Museum (www.bastognewarmuseum.be), stanowiący przykład żywej pamięci oraz oferujący nowoczesną, interaktywną wystawę stałą poświęconą samej bitwie, a także przyczynom i skutkom drugiej wojny światowej. Wśród atrakcji są też Bastogne Barracks (www. bastogne-barracks.be) i 101 Airborne Muzeum (www.101airbornemuseumbastogne.com) poświęcone jednostce powietrzno-desantowej uwiecznionej w serialu telewizyjnym „Band of Brothers” Stevena Spielberga; cmentarz niemiecki; farma Indian wraz z prowadzoną tam hodowlą bizonów, stanowiąca swoisty hołd dla uczestniczących w walkach Indian Navajos i ich niedocenionej roli szyfrantów; lisie nory (Fox Holes), czyli

dawne jedno lub dwuosobowe okopy czy Brama Trewirska (Porte de Trèves) w Bastogne, pozostałość po dawnych murach obronnych zniszczonych w trakcie ofensywy niemieckiej. Belgijskie Ardeny obfitują w miejsca, które były areną słynnej bitwy. Jest wśród nich Historyczne Centrum Baugnez 1944 (www.baugnez44.be) w Malmedy, Remember Museum 1939 – 1945 w Clermont (www.remembermuseum.be), Bulge Relics Museum (www.vielsam.be), Muzeum Bitwy o Ardeny w La Roche-en-Ardenne (www.batarden.be ), Muzeum grudnia 1944 (www.december44.com). Godne zainteresowania są także amerykańskie cmentarze w Neuville en Condroz (Neupré) i Henri-Chapelle (Hombourg) oraz amerykańskie i niemieckie czołgi rozmieszczone w różnych miejscach na terenie Bastogne, La Roche-en-Ardenne i Grandmenil.

15 © Andrzej Sarapata

W SKRÓCIE 2019 – 2020 Frankofonia Niniejsza publikacja powstawała w trakcie miesiąca Frankofonii, który wypełniły projekcje filmowe w całej Polsce, koncerty, spotkania literackie i wydarzenia gastronomiczne. Program Frankofonii jest dostępny na stronach www.wallonie-bruxelles.pl i www.facebook.com/frankofonia

Ekonomia Podporządkowana celom zrównoważonego rozwoju misja ekonomiczna Silver Economy oraz GreenBuilding została zorganizowana w październiku 2019 roku przez AWEX we współpracy z WBI oraz klastrem Cap Construction. Uczestniczące w niej walońskie firmy promowały swoje produkty i technologie, które wpisują się w priorytety dobrobytu społeczeństwa, jakie zdefiniował polski rząd. Kontynuację tych działań będzie stanowiła nowa misja Green Building, która zaplanowana została na koniec 2020 roku. Przedstawicielstwo Generalne Walonia-Bruksela wsparło AWEX w przygotowaniach tej misji. Udział w niej wzięła bowiem Catherine Dechèvre, Dyrektor Departamentu Polityki Senioralnej w Agencji Walońskiej na Rzecz Jakości Życia. W swoich wystąpieniach przedstawiła realizację działań i inicjatyw walońskich w tej dziedzinie.

Kino

Wystawy/ Sztuka/ Architektura Bénédicte Bouton, dyrektorka kolekcji dzieł sztuki w narodowym banku belgijskim Belfius, wzięła udział w panelu „Collecting as a National Matter” podczas Festiwalu sztuki współczesnej WarsawByArt. Wydarzenie to odbyło się pod honorowym patronatem Przedstawicielstwa Generalnego. Trójka architektów z Traumnovelle prezentowała swoje prace w ramach wystawy „Terra X – nieskończoność. Archiwum przyszłości” w Muzeum Architektury we Wrocławiu. Po d r ó ż u j ą c p r z e z w i e l e m i e sięcy po całej Polsce wystawa „60 lat Smerfów” była prezentowana w ponad 11 miastach. Ostatnio można było ją obejrzeć w marcu w Alliance Française w Katowicach. Przedstawicielstwo Generalne i Alliance Française w Katowicach wspólnie zainaugurowały w Miejskim Domu Kultury Szopienice-Giszowiec wystawę komiksów Marzeny Sowy, które ukazały się w wydawnictwie Dupuis.

Literatura/ Komiks Dziewiąta muza jest specjalnością belgijską. W 2019 roku Miguel Díaz Vizoso (rysownik „Smerfów”) i Bernard Dumont (Bédu) swoją obecnością uhonorowali 8. Krakowski Festiwal Komiksu, zaś rysownik komiksów Jérémie Royer spotkał się z publicznością w Krakowie podczas Międzynarodowych Targów Książki i Festiwalu Conrada. Pośród wydarzeń literackich na uwagę zasługuje konferencja naukowa „Prawo i sprawiedliwość w belgijskiej literaturze frankofońskiej”, która odbyła się w dniach 5 – 6 grudnia 2019 r. na Uniwersytecie Adama Mickiewicza w Poznaniu. Odnotujmy wizytę Caroline de Mulder, profesorki i pisarki, w Tallinie i Tartu oraz Cindy Van Wilder, prezentującej swoją twórczość dla dzieci na Łotwie. Z kolei w lutym tego roku Anna Ayanoglou prezentowała swój tomik poezji „Le fil des traversées” w Wilnie.

Dokument „Za morzem” reżyserki Soon A-Yung znalazł się w programie 35. Warszawskiego Festiwalu Filmowego, który odbył się w październiku 2019 roku. Właśnie ta produkcja zdobyła nagrodę główną w sekcji filmów dokumentalnych warszawskiego festiwalu. Przedstawicielstwo Generalne Walonia-Bruksela wsparło również 10. Międzynarodowy Festiwal Filmów Dokumentalnych HumanDOC, podczas którego prezentowany był film „Utracony raj” w reż. Oliviera Magisa z Brukseli.

Informacje o naszych wydarzeniach znajdują się na stronie internetowej: www.wallonie-bruxelles.pl

16 © materiały prasowe organizatorów festiwalu TAKE PART IN ART

Teatr/ Taniec/ Muzyka Poniżej krótki przegląd spektakli i koncertów, które odbyły się w 2019 roku. Spektakl „Symfonia dla Porzuconych Rzeczy” Maxa Vandervorsta prezentowany był podczas 9. Festiwalu Teatralna Karuzela w Łodzi. Spektakl „Post Anima” zespołu tańca współczesnego Opinion Public zachwycił polską publiczność podczas 11. Gdańskiego Festiwalu Tańca, zaś najmłodsi widzowie z zapartym tchem śledzili losy cienia – bohatera przedstawienia „Ma tache” trupy Ô Quel Dommage podczas 4. Międzynarodowego Festiwalu dla Najmłodszych TAKE PART IN ART. Wielbiciele talentu Mélanie de Biasio wysłuchali artystki na żywo podczas 61. Festiwalu Jazz Jamboree w Warszawie. W ramach programu mobilności artystów z Walonii-Brukseli młody duet „R.O x Konoba” zagrał sześć koncertów w ramach polskiego tournée. Z inicjatywy Marie Giraud, doradcy ds. kulturalnych i akademickich WaloniiBrukseli w Krakowie, już od ośmiu lat trupa teatralna studentów Instytutu Romanistyki UJ „Les Capricieuses” wystawia spektakl na podstawie sztuki belgijskiego autora. Tym razem krakowscy studenci wzięli na warsztat dwa utwory: „Double-je(ux)” autorstwa ich kolegów oraz „Groupe” Dominique’a Brédy. W krajach bałtyckich na odnotowanie zasługuje występ belgijskiej tancerki Sabiny Scarlat z jej ostatnim spektaklem „Uniforme” podczas New Baltic Dance Festival. W ramach tournée zespół Run SOFA zagrał koncerty w Tallinie, Rydze i Wilnie, podczas miejskiego festiwalu LOFTAS Fest, zaś zespół Les Muffati swoim występem otworzył „Bach Chamber Music Festival”. Manuel Hermia wystąpił podczas „Vilnius Jazz Festival”, a formacja Fractales w ramach Międzynarodowego Festiwalu Muzyki Współczesnej Afekt w Estonii.

17 © Mariusz Michalik / audiowizualny.com

Nadchodzące w 2020 Jesień 2020

W związku z pandemią koronawirusa zarówno my, jak i nasi partnerzy, zmuszeni byliśmy przenieść lub odwołać wszystkie wydarzenia zaplanowane na wiosnę. Nie możemy zagwarantować, że wszystkie wymienione poniżej wydarzenia się odbędą. Zapraszamy Państwa na naszą stronę internetową www.wallonie-bruxelles.pl, na której znajdziecie najświeższe informacje oraz szczegóły i nowe daty przełożonych wydarzeń.

9–12/09 (Ryga, Łotwa): Stoisko AWEX podczas Rigafood, największych targów rolno-spożywczych w regionie 23–25/09 (Kraków, Polska): Międzynarodowa konferencja „Frankofoni, frankografi, frankofile: frankofonia literacka 50 lat później” na Uniwersytecie Pedagogicznym przy ul. Podchorążych 2 w Krakowie. Wydarzenie przygotowane we współpracy z Uniwersytetem Jagiellońskim

Ryga

Wiosna 2020

Pixelbay

26–27/09 (Łódź, Polska): Grzegorz Rosinski (rysownik serii „Thorgal”), Zbigniew Kasprzak, (Kas, rysownik takich tytułów jak „Dziewczyna z Panamy” oraz serii „Yans”, „Halloween Blues”, „Podróżnicy”) i Grażyna FoltynKasprzak (kolorystka komiksów „Thorgal”, „Halloween Blues”, „Dziewczyna z Panamy”) na 31. Międzynarodowym Festiwalu Komiksu i Gier

19/03–2/04 (Wilno, Litwa): Projekcja filmu dokumentalnego „Za morzem” w reżyserii Sung-A Yoon podczas Festiwalu Filmowego w Wilnie (on-line). https://kinopavasaris.lt/en/news-en/25th-vilnius-iff-goes-digital

Wilno

Lato 2020 Czerwiec (Ryga, Łotwa): Projekcja dokumentu Zielone złoto poświęconego źródłom energii odnawialnej w Kaņepes Kultūras centrs 6–23/08 (Łódź, Polska): Udział Marie Papazoglou, kuratorki i ekspertki w zakresie muzealnictwa w 19. Międzynarodowym Festiwalu Fotografii „Fotofestiwalu” w Łodzi

Wrzesień (Wilno, Litwa): Ceremonia wręczenia nagród w ramach konkursu komiksowego z udziałem rysownika Mathieu Burniata w siedzibie Ministerstwa Spraw Zagranicznych oraz poświęcone komiksowi i ekologii warsztaty Mathieu Burniata w Litewskim Komitecie ds. UNESCO i w Akademii Sztuk Pięknych w Wilnie Kraków

Gdańsk Pixelbay

Październik (Warszawa, Polska): Misja gospodarcza Walonii poświęcona budownictwu ekologicznemu „Green buildings” Październik (Ryga, Łotwa): Druga edycja Biennale Sztuki Współczesnej w Rydze z udziałem belgijskich artystek Édith Dekyndt i Evy L’Hoest oraz wykład filozofki Vinciane Despret 07–11/10 (Druskienniki, Litwa): Poetka Laurence Vieille na międzynarodowym festiwalu literackim „Druskininkai Poetic Fall” 19–25/10 (Kraków, Polska): Spotkania Chantal Mouffe i Adeline Dieudonné z polską publicznością podczas 12. Festiwalu Conrada (online) 22–25/10 (Kraków, Polska): Udział architektów TRAUMNOVELLE w konferencji EUNIC „Projektowanie społeczne dla zrównoważonych miast” 22–25/10 (Kraków, Polska): Udział w Salonie Komiksu na 24. Międzynarodowych Targach Książki w Krakowie Październik (Kraków, Polska): Debata: „Pisarki i literatura kobiet” w Muzeum Sztuki Współczesnej w Krakowie MOCAK (ul. Lipowa 4) z udziałem Veroniki Mabardi, Annick Walachniewicz, Laurence Rosier i Przemysława Szczura (wstęp bezpłatny)

28–30/08 (Tallin, Estonia): Koncerty zespołów Clemix i Run SOFA w Svetaa Bar podczas Tallinn Music Week

Październik/ listopad (Kraków, Polska): Konferencja „Wizerunek Polski w społeczeństwie belgijskim w XX i XXI wieku” na Uniwersytecie Pedagogicznym w Krakowie (ul. Podchorążych 2)

Lato 2020 r. (Tallin, Estonia): Wystawa komiksów poświęconych architekturze „Urbatect in the Obscure World”, prezentująca prace autorstwa rysownika François Schuitena i scenarzysty Benoît Peetersa, w Estońskim Muzeum Architektury. Obaj twórcy potwierdzili swój udział w inauguracji wystawy, zaś Benoît Peeters wygłosi wykład na temat motywu architektury w komiksie

Listopad (Kraków, Polska): Międzynarodowa konferencja „Henri Michaux” w muzeum Manggha (ul. Marii Konopnickiej 26), zorganizowana przez Uniwersytet Jagielloński, z towarzyszącą jej wystawą prac Henri Michaux z Archiwów i Muzeum Literatury z Brukseli, przygotowana we współpracy z muzeum Manggha 07/11-27/12 (Tartu, Estonia): Wystawa „Str uck / Frappé / Tabanud” z udziałem belgijskiego artysty Bruno Goosse’a w Kogo Galerii

19 Pixelbay

Pixelbay

Przedstawicielstwo Generalne Walonia-Bruksela Ul. Ks. I. Skorupki 5 00-546 Warszawa, Polska Tel.: + 48 22 583 70 01 — 08 Mail: varsovie@delwalbru.be Facebook: www.facebook.com/DWBvarsovie Strony: www.wallonie-bruxelles.pl www.walonia-bruksela.pl Wallonie Belgique Tourisme Avenue Comte Smet de Neyer, 14 B.5000 Namur (Belgique) Mail: michel.janowski@wbtourisme.be Strona: www.wallonie-tourisme.be

Biuro Ekonomiczne i Handlowe Regionu Walonii (AWEX) w Warszawie Ul. Ks. I. Skorupki 5 00-546 Warszawa, Polska Tel.: + 48 22 583 70 11 — 13 Mail: varsovie@awex-wallonia.com Strona: www.wallonia.pl

Biuro Ekonomiczne i Handlowe Regionu Walonii (AWEX) w Rydze Alberta iela, 13 LV1010 Riga, Estonia Tel.: +371 67 039 322 Mail: riga@awex-wallonia.com Strona: www.wallonia.lv Ambasada Belgii w Polsce i na Litwie Ul. Senatorska 34 00-095 Warszawa, Polska Tel.: 00 48 22 551 28 00 Mail: warsaw@diplobel.fed.be Strona: www.diplomatie.belgium.be/poland

Zainspiruj się 20

21 Pixelbay

la lettre The Wallonia-Brussels General Delegation in Warsaw 06 – 2020 / No 29

Coronavirus: the Scientific Research Fund will devote 3 million to research

New programme on scientific cooperation — 2 Sustainable development – favourable conditions for organisations — 4 Focus — 6 Human rights – equal opportunities — 8

la lettre

The Wallonia-Brussels General Delegation in Warsaw

06 – 2020 / No 29

Culture — 10

The Scientific Research Fund (FNRS) will finance a double call for projects aimed at mobilizing the scientific communities of the Wallonia-Brussels Federation in the fight against the coronavirus epidemic. Three million euros will be spent on it.

The current health crisis once again demonstrates the importance of scientific research for society. The structural support provided by the government of the WalloniaBrussels Federation to the National Fund for Scientific Research amounted in 2020 to 143,746,000 euros. Support that increased sharply in 2018 and has grown steadily since. With regard to the coronavirus in particular, initial funding via urgent research funds will allow teams that have already started research (epidemiological studies, pathophysiology of the disease, prevention and control measures against infection, etc.) on the coronavirus, or about to do so, to benefit from reimbursements - up to 60,000 euros - within the next 5 months. In addition, funding is provided for exceptional research projects, up to 260,000 euros each. These projects can be added to others already underway in all disciplines whose work can contribute to understanding the virus, the disease it causes, its spread, the diagnosis or the treatment to be provided, or which can help health system actors and society to cope better with the epidemic. This initiative aims to support all of our researchers who are fully mobilized in the fight against the coronavirus. This double call for projects will support all disciplines whose work can help fight the virus and its spread. More information on https://www.frs-fnrs.be/en/

Tourism — 14 Our activities IN SHORT — 16 Events 2020 — 18

50th Anniversary of La Francophonie 2020 marks the 50th anniversary of the International Organisation of La Francophonie (OIF). The organisation comprises 88 French-speaking countries and governments on five continents, representing over one billion inhabitants. In a global context where the geopolitical balance has been disrupted, where nationalism and a unilateral approach to many issues are gaining popularity, the declarations, resolutions and action plans adopted by the Heads of State and Government confirm that the Francophonie is one of the phenomena that foster the rule of law, cooperation and solidarity. The activities of the Wallonia-Brussels Federation are directly related to this challenge, considering the protection and promotion of the French language and its values as one of the key priorities in international activities.

Pierre-Yves Jeholet, Minister-President of the Wallonia-Brussels Federation

The French language is back on track Published by the Wallonia-Brussels General Delegation in Warsaw Editor-in-chief : Laurence Capelle Edited by: Laurence Capelle, Agnieszka Pac, Sylwia Wandziuk-Obłuska, Stéphanie Crêteur,

Marie Giraud, Marta Ścisło, Michel Janowski

External contractors: Dominique Tourneur, Jonathan Avau, Nicolas Parent, Elise Dutrieux Cover: © J. Van Belle, WBI Graphic design, DTP : Krzysztof Pułtorak

Our Wallonia-Brussels network The Wallonia-Brussels General Delegation in Poland (accredited to the Baltic States) Laurence Capelle, General Delegate Marie Giraud, Academic and Cultural Liaison Officer (Kraków) Stéphanie Crêteur, Academic and Cultural Liaison Officer in the Baltic States (Vilnius)

The Wallonia-Brussels General Delegation in Warsaw ul. Ks. I. Skorupki 5 00-546 Warsaw, Poland Tel. + 48 22 583 70 01 — 08 Email : varsovie@delwalbru.be Facebook : www.facebook.com/DWBvarsovie Website : www.wallonie-bruxelles.pl www.walonia-bruksela.pl

Michel Janowski, Chargé de mission Wallonie Belgique Tourisme

The Walloon Export and Foreign Investment Agency Laurence Martaux, Economic and Commercial Counselor (Warsaw) Jean-Philippe Schklar, Economic and Commercial Counselor (the Baltic States and Finland, based in Riga)

In the European Union and other international organisations, the Wallonia-Brussels Federation cooperates with partners who wish to protect and enrich the French language and the values it represents, as well as the entire humanist culture in general. As co-founder of the International Organisation of La Francophonie (OIF), the Wallonia-Brussels Federation is faced with the task of achieving its main objective of strengthening the position of the French language by directing multilateral cooperation towards building the image of La Francophonie as a phenomenon important for not only cultural but also economic contacts. Furthermore, in pursuing the objectives set by the Secretary General of the International Organisation of La Francophonie (OIF), the Wallonia-Brussels Federation also contributes to strengthening the authority of the French language in international political and economic relations. Pierre-Yves Jeholet

The chairmanship of the Group of Francophone Embassies, Delegations and Institutions in Poland (GADIF) granted to the The Wallonia-Brussels General Delegation in June 2019 reflects the multi-directional commitment of the Government of the Wallonia-Brussels Federation. Established in 2012, the GADIF has increased its activities and presented an extensive programme of events for the whole year, including a schedule for the celebration of Francophonie Month. Also, GADIF assumed patronage over events promoting the French language, cultural diversity and multilingualism, organised by our partners in Poland. To learn more, please visit: www.facebook.com/frankofonia

Wallonia-Brussels and Poland sign a new programme on scientific cooperation

FOCUS

Sustainable development

Zero Energy and Low Carbon Buildings (Zero) Project To address the challenge of climate change, the University of Liège and the University of Warmia and Mazury in Olsztyn will enter into cooperation on sustainable spatial planning. The exchange of experience and knowledge will allow for a common position on this subject to emerge, which will be useful for future projects related to the construction of infrastructure adapted to local conditions such as the social, cultural and political situation. The project, aimed at reducing the energy consumption of residents by adapting existing and emerging residential buildings, mainly through advanced technologies developed in the laboratory at the Department of Urban and Environmental Engineering (UEE), University of Liège, meets the European Union’s goal of carbon neutrality.

Our partner: The Polish National Agency for Academic Exchange was established in 2017. It is responsible for supporting academic exchange and international cooperation. The Agency offers numerous exchange programmes for students and academic staff both from Poland and from abroad. Read more on the website: www.nawa.pl

On 12 March this year, the Wallonia-Brussels General Delegation and the Polish National Agency for Academic Exchange signed a new work programme aimed at increasing scientific cooperation. It will allow scientists involved in 12 selected research projects to receive scientific scholarships and funding for academic exchanges over the next two years. Most of the universities of WalloniaBrussels are involved in the programme, and their cooperation with Polish partners will focus on key sectors such as the natural sciences, sustainable spatial planning, soil pollution, agriculture, but also the humanities and pedagogical sciences.

2 Pixelbay

3 Pixelbay

Sustainable development – favourable conditions for organisations Nowadays, sustainable development has become relevant to everyone, including organisations. It is also a priority challenge for the AWEX agency for the years 2020 – 2021. Should we see it as a limitation? Quite the contrary, the new model is a genuine opportunity for Walloon companies as it enables them to pursue their own export strategy. At a recent AWEX conference dedicated to sustainable development, we asked Ms Pascale Delcomminette to explain why this model has been selected and present benefits it offers to entrepreneurs. Can you describe for us the context behind the idea of entering the Sustainable Development programme as one of the key issues for the future activities of the AWEX agency? PaD: This idea is a reference to the sustainable development goals, which were entered into the United Nations 2030 Agenda. The goals were also adopted by Belgium. As an important partner supporting Walloon companies striving to achieve success worldwide, in its programme until 2020, AWEX wanted to underline the role of social responsibility (implementing sustainable development by a company) facing problems and challenges (climate change, supply, need for greater transparency of activities, etc.) as well as growing expectations of stakeholders. In terms of public entities, you have probably heard that the European Commission has recently adopted the new strategy called The European Green Deal. It’s a collection of extremely challenging measures that will enable all citizens and entrepreneurs in the European Union to benefit from sustainable environmental transformation and make Europe the world’s first climate neutral continent by 2050. In our organisation, we also perceive the activities of the government of Wallonia, which also contributes to the achievement of UN sustainable development goals by implementing environment policies covering in particular the development of the plastic recycling industry in Wallonia, supporting a sustainable mobility policy, and promotion of the circular and social economy.

Do you think that organisations are open to such social changes? Or maybe it’s just a fad? PaD: The good news from the economy is that many Walloon organisations have committed themselves to The United Nations Global Compact and have translated sustainable development goals into the language of business. Entrepreneurs are pursuing sustainable development challenges by implementing practices that stem out of corporate social responsibility (CSR) principles and applying them, for instance, in manufacturing. Let me also add that recent Credendo and Trends Tendance’s Exporter Sentiment Index reveals that organisations take interest in environmental protection measures “even if it could affect their activities.” And finally, the latest news from the Walloon Union of Companies which has garnered the SDG Voice 2020 (the 2020 Sustainable Development Goals Ambassador) nomination. It’s a sign that the United Nations has recognised its sustainable development efforts. What is, in your opinion, key challenge produced by incorporating sustainable development goals into a business strategy? PaD: It’s a genuine challenge to transform existing limitations into business opportunities. The passive approach in business (offering products which are less competitive or fail to meet new standards and legal requirements etc.) involves a bigger risk than ever. Organisations should be moving in a whole new direction. AWEX will continue to support development

of solutions, services and technologies made in Wallonia that embrace sustainable development of our planet. This includes activities in a number of sectors, such as waste management, water treatment, renewable energy sources, biomass recovery, digital innovations, foods, design and fashion. Let’s talk about benefits. Could you discuss benefits for organisations offered by adoption of sustainable development principles? PaD: The most obvious one is reduction of costs related to operations of the company (use of water or energy, production of waste). In addition, there are many other benefits, such as enhanced control of risk – both environmental and social risk – or improved raw materials supply. Image-wise, the company would benefit from even greater social acceptance, attract more talent and stand out from the competition. This will reinforce its international standing and improve its financial performance. In longer timeframes, organisations that undertake measures aimed at reducing our impact on the natural environment and the society are protecting their own interests and interests of entities they cooperate with: employees, suppliers, shareholders, lawmakers, clients, etc. What specific measures are undertaken by AWEX in order to support Walloon companies? PaD: Within the framework of tasks entrusted to us, we propose an ambitious agenda of activities for sustainable development including a number of both internal and external international promotional campaigns and market research activities in the area of environment and energy. The number of undertakings doubled compared to previous years. To be more specific, the plan adopted by AWEX has the objective to strengthen and promote more sustainable models of consumption and production, in particular in the area of environment protection (Greenwin cluster) such as: green chemistry, sustainable construction, innovative materials and environmental technologies. Naturally, we don’t want to propose an approach that hampers operations of a company or involves compulsory measures. We want to promote initiatives with a proven value. Our biggest highlight will be presentation of the Sustainable Development Award on 2 June at the Walloon Export Grand Prix. By reinforcing sustainable economic growth on the international level and taking up future challenges, AWEX is implementing cutting-edge solutions and promoting this new approach among Walloon companies.

Greenbuildings Mission in Poland has been scheduled in late 2020. Programme d’actions complet sur: http://www.awex-export.be/fr/plus-d-infos/actualites/pour-2020-lawex-propose-son-tour-du-monde-en-174-actions

FOCUS

POLITICS – ECONOMY

A MINISTERIAL MISSION Jean-Luc Crucke, the Walloon Minister for the Budget, Airports and Sports Infrastructures, visited Wrocław on 10 October. The Minister was accompanied by members of the Association of

Sports Facilities in Wallonia. Jean-Luc Crucke was received by city authorities and had the opportunity to visit a number of notable sports facilities in the region.

DIPLOMATIC RECEPTIONS In autumn 2019, the General Delegation held a reception in Vilnius and Warsaw to mark the Day of Wallonia and the Federation Wallonia-Brussels, two French-speaking federated entities of Belgium. It was an opportunity to meet up with representatives of the central authorities, the diplomatic corps as well as our long-standing partners and friends from all sectors of our operations: science, economy, culture, education and French-speaking communities. In Warsaw, we invited our guests to Typh Barrow’s concert held in the famous Studio Theatre in the Palace of Culture and Science. The concert was culminated with a reception where “Chant d’Eole” champagne was served and guests had an opportunity to taste beers from Walloon breweries. Hence, the event celebrated well-established and successful products. In Vilnius, we invited our friends to the Workland building. The reception in Lithuania was graced by the Belgian writer and journalist, Myriam Leroy.

On 10 September, we joined the Ministry of Entrepreneurship and Technology (now the Ministry of Development) to open the seminar “Francophone Dialogue and Integration”, organised as a fringe event of the local government and economic diplomacy summit in Warsaw. Officially inaugurated by the General Representative joined by GADIF group members, representatives of French-speaking embassies and chambers of commerce, the event presented an opportunity to highlight benefits offered by knowledge of French and showcase the French-speaking universe as a springboard for investments and economic growth.

Amba

ssado r of th and p e Dem reside ocrati nt of c Rep the F ublic rance of Co -Pola ngo, G nd as enera socia l Dele tion gate

In early October, the General Delegation contributed to activities undertaken by AWEX in preparations for an economic mission dedicated to the silver economy. Taking part in the mission, Ms Catherine Dechèvre, Director of the Seniors Department of the Walloon Agency for Quality of Life (AVIQ), highlighted the current situation and various initiatives undertaken in Wallonia in this area, and expressed her hope for future cooperation with Poland.

pra

sse

THE EUROPEAN UNION Amaury Caprasse, Deputy Head of the Cabinet, took part in the opening panel of the international conference “Towards a Green Economy” in Katowice. The meeting also featured representatives of other regions as well as Elisa Ferreira, the European Commissioner for Cohesion and Reforms. During a panel dedicated to the economy, Laurence Capelle, the General Representative of Wallonia-Brussels, discussed Walloon initiatives in the area of circular economy. To learn more, please visit: https://ecosilesia.slaskie.pl/czytaj/to_build_a_green_deal

HUMAN RIGHTS – EQUAL OPPORTUNITIES

On 9 March, Claire Godding chaired the opening panel of the conference “Women and the Challenges of the Future Decade 2020 – 2030.” The event was organised by the Warsaw EUNIC cluster. Meanwhile, during the “International Women’s Day” meeting, our expert discussed the existing gender pay gap. The meeting was held in the Embassy of Canada in Warsaw and was organised by the Belgian Business Chamber, the Canadian Chamber of Commerce, the Swiss Chamber of Commerce, and the Czech Chamber of Commerce. Claire Godding is an expert on diversity and inclusion in the Belgian Financial Sector Federation – FEBELFIN. She is also the mastermind behind the project “Women in Finance” and the founder of the Diversity Managers Association Belgium (DMAB).

Can you compare the professional situation of women and men on the financial market? In most European countries, women account for approx. 50% of banking employees, which may come as a surprise. Gender stereotypes restricting this sector to men are only going strong in the banking sector. When we look at gender balance across different levels of the banking hierarchy, it is easy to see that only approx. 20 – 25% of executives are females. The glass ceiling exists in banking, an invisible barrier that impedes upward career development of women. In order to bring this to public attention, we can compare the percentage share of women and men at all rungs of the career ladder. Such a comparison will contribute to the development of an effective action plan. What are the specific benefits of maintaining the gender balance? I’m thinking of the finance sector you are so familiar with. I can list seven reasons why it is more important than ever to maintain the gender balance across all levels of hierarchy in the finance sector. These reasons include: - Maximum return on investment in human capital, which represents full professional development opportunities for each and every employee - Enriching collective intelligence - Boosting innovations - More effective risk management - Better insight into customer needs, 50 per cent of which are women - Attracting the best talent (including female talent) - Building more tolerant teams (the risk of xenophobic or racist attitudes as well as homophobic or sexist behaviours is lower in mixed teams) To date, many financial institutions have failed to take adequate measures to ensure the diversity of their teams.

The conference

“Women – Challenges of the Future Decade 2020 – 2030”

How did the idea to establish the association “Women in Finance” you co-founded come about? The network of cultural institutes from European Union Member States (better known as EUNIC, the European Union National Institutes for Culture) is an organisation that brings together cultural institutes and institutions promoting national languages of the European Union countries. Cooperation within EUNIC is coordinated between central institutions in Brussels and local groups, also known as clusters, operating in different cities worldwide, including Warsaw. The objective of the EUNIC network is to develop effective cooperation between member institutions, promote cultural and language diversity, improve mutual understanding, and develop dialogue and cooperation between European and non-European states. With culture among its competencies, the General Delegation of Wallonia-Brussels is an active member of the Warsaw EUNIC Cluster.

To learn more about the cluster and its operations, please visit: www.eunic.pl

We founded the “Women in Finance” association nearly a year ago. We wanted to change the status quo. The project was joined by 35 financial institutions which signed a joint declaration, in which they committed themselves to identify whether a glass ceiling exists in their organisations and to undertake adequate measures by appointing a member of the management accountable for ensuring equal professional opportunities for men and women and sharing experience in this area with other members of the association. The efforts of our association are driven by working groups featuring women and men, representatives of different financial institutions. We provide training in editing job offers that embrace team diversity, gender pay rates and existing latent irregularities. Our publications are regularly posted on Linkedin (@Women in Finance Belgium). Recently we posted an article about work-life balance during the coronavirus outbreak.

9 Pixelbay

Culture

Respect for women’s rights and the promotion of equality between women and men – these two issues are very important for the government of the Wallonia-Brussels Federation. What is the situation in the cultural sector?

“More opportunities for female musicians and women in the music industry.” Statement by Elisa Dutrieux, coordinator at Scivias, for the Wallonie-Bruxelles Musiques agency

This question is answered by Minister Bénédicte Linard and the Wallonia-Brussels Musiques agency. Iris Brey, a writer with a PhD in Film Studies, in her book “The Female Look – A Revolution on the Screen” writes: “It is necessary to increase the participation of women in cultural production. It is not about women controlling men, but about enriching culture with new content, bringing new insights and diversity to cultural works and projects.” I’m glad things have started to improve. This is not

happening by chance or because of gender quotas. Rather, it is a result of my generation being aware of the place women are entitled to in society in the 21st century. We still have a lot of work to do. The participation of women in cultural production of the Wallonia-Brussels Federation undoubtedly needs to improve. This applies to all fields of culture. In the field of music, only 20% of the supported projects are created by women, in cinematography that figure is 37%. These inequalities are brought to light by bottom-up initiatives in the cultural sector. Below, we present the activity of Scivias, a public institution whose two projects, “Women make films” and “Community of W (Women)”, have significantly contributed to the presentation of these inequalities. Such efforts are important. On one hand, they allow culture creators to have an objective look at the current situation and, on the other, to adopt a different point of view at the time of making decisions, e.g. in terms of planning cultural events. It is important for the Ministry to implement a package of various initiatives by combining activities related to women’s rights with culture. Respect for women’s rights is a universal competence, implemented in all areas such as education, culture, media and administration. An example of our efforts is our proposal for a new decree on the feminisation of job titles, academic titles and other titles and positions. As you can see, political intentions can also be reflected in the French language and its use. Respect for women’s rights remains an unquestionable interdisciplinary priority for our government’s policy.

Bénédicte Linard, Vice-President of the Wallonia-Brussels Federation and Minister for Children, for Culture, for Media and for Women’s Rights

Scivias was established a year ago. The project, created and developed for five months, came to light in April. Working on this ambitious, innovative and hopeful initiative has been extremely valuable because it has allowed us to define its framework. The beginnings of Scivias go back to the end of 2018. We realised how serious the problem was during the final of the Court-Circuit competition for beginner artists from the Wallonia-Brussels Federation, to which very few women applied. I had been very active in this field before. For example, I conducted research on the presence of women on the electronic music market. However, I have not managed to find specific solutions that could be implemented. I often talked to Julien [Fournier, director of Wallonie-Bruxelles Musiques] about it. We were aware of the limited tools at our disposal because Wallonie-Bruxelles Musiques supports artists at the last level of their career development in Belgium and their promotion abroad. Nevertheless, we quite quickly managed to turn our discussions into a specific project. We did some brainstorming and found it necessary to create a Task Sheet. The Task Sheet was created as a result of our collaboration with musicians, activists and other members of the music sector. Working on its preparation allowed us to go back to our own sources, to draw from them again. Our willingness to extend the project to other structures in the sector seemed obvious to us. It was then that we came up with the word Scivias (in Latin “Know the ways”). We wanted to show the direction for the changes that were taking place. Today, Scivias continues to grow. Based on the exchange of thoughts and dialogue, it promotes a real desire for openness. Thanks to this project, various institutions have started to work together for equality. Apart from the first, thorough, very detailed and objective report, planned for August 2020, we also have other goals. We are working on activities within structures aimed at transforming the global music landscape into a more diverse one and making matters easier for female musicians and other women in the industry.

The Sheet was signed by about a dozen music sector bodies, supported with public funds, and by private organisations. More information about this initiative and full access to the Task Sheet is available on this website: scivias.be.

WALLONIE-BRUXELLES-MUSIQUES (WBM) IS A PUBLIC AGENCY DEDICATED TO PROMOTING THE WALLONIA-BRUSSELS FEDERATION’S MUSIC SECTOR AROUND THE WORLD More information on the website: www.wbmusiques.be

Myriam Leroy

The Wallonia-Brussels General Delegation implements the will of the government of the Wallonia-Brussels Federation through its activities in the countries under its jurisdiction.

Myriam Leroy, Belgian author and columnist, presented her latest novel “Les Yeux Rouges” about cyberbullying and the position of women in the media.

In October 2019, we organised a series of conferences at the European Institute for Gender Equality (EIGE) in Vilnius on “A new approach to women in art”. As part of our programme, the artists and other involved ladies were supposed to travel to Poland and the Baltic States. The pandemic-related crisis made it impossible for us to welcome them this time, but we encourage you to take a look at their work:

The European Institute for Gender Equality (EIGE) is an independent European Union institution based in Vilnius. It was established to help strengthen and promote gender equality.

Charlotte Charlotte, a Belgian singer from Namur, had planned to embark on a tour of Poland and Lithuania as part of the Francophonie Festival held in March. We hope that these concerts will be rescheduled in the future. Meanwhile, listen to her first album “Force et amour” (available on Spotify). Charlotte also makes her own music videos. Check out her great video of the song “Fuis”.

Adeline Dieudonné

Adeline Dieudonné, an author from Brussels, has her first novel “Real Life” published in Polish by the ZNAK publishing house (edition 25 March 2020). Written at the height of the #MeToo movement, the book has won many awards, including the Victor Rossel Prize and Renaudot Prize for high school students.

Tourism

centres of power, history lovers and enthusiasts of historical reconstructions joined forces in order to lend the proper rank and significance to events commemorating the occasion. The official ceremonies involving representatives of authorities of European countries and other allied nations were accompanied by various other events. There were meetings with the last living veterans, a war-themed book fair, a military vehicle parade, reconstructions of battles, and the “Light and Sound” show. The dignified atmosphere of the official ceremonies and spectacular pageantry of these events made the celebration of the 75th anniversary of the Ardennes Counteroffensive an unforgettable experience in the hearts and minds of all participants.

Additional information can be found at: www.belgique-tourisme.be et www.paysdebastogne.be

BATTLE OF 75 YEARS LATER Despite the unrelenting passage of time, Bastogne has been preserved in the collective memory under a name symbolising the dramatic history from the turn of 1944 and 1945. In December 1944, the fate of the war seemed clear. The Western front was relatively calm, German forces were weakened considerably, and liberated populations and Allied Forces were slowly preparing for Christmas. On 16 December around 5:30 am, the Twelfth United States Army Group located along the border between Ardennes and Germany and commanded by General Bradley was targeted by artillery fire from the Western bank of the Our river. The attack came less than two hours before a tank offensive by the 6th Panzer Army commanded by Colonel Sepp Dietrich. This was the beginning of one of the last chapters of the Second World War. It went down in history as the Battle of the Bulge This final move by Adolf Hitler, known as the “Wacht Am Reich”, was intended both to seize the port of Antwerp and cut off the Allies from their supply route, as well as

physically separate the British and American contingents. The manoeuvre was meant to force the Commander of the Allied Forces, General Eisenhower, to negotiate peace conditions with the Germans, allowing Hitler to concentrate his forces on the Eastern front, and thus defeat the Red Army. The plan, criticised by the most outstanding German generals, was more of a utopian vision created by Hitler himself than a real strategic initiative. The Battle of the Bulge remains the last great German offensive. The heroism and bravery of American and British forces finally won over German resistance. Six weeks of struggle turned the provinces of Luxembourg, Namur and Liège into a battleground. More than 27,000 people were killed, including soldiers of Allied and German forces as well as Belgian civilians. The Ardennes Counteroffensive, also known as the Battle of the Bulge, symbolises the ultimate failure of Hitler’s aspirations. The 75th anniversary of these dramatic events was commemorated in December 2019. Representatives of various

THE BULGE The Ardennes Counteroffensive left many traces and memorabilia, not only in Bastogne, but also in other Walloon provinces engaged in the fighting. These include the Mardasson Memorial built in 1950 on a hill with the same name. Also noteworthy is the Bastogne War Museum (www. bastognewarmuseum.be), which is an example of living memory. It offers a modern, interactive permanent exhibition on the battle itself, as well as the causes and consequences of the Second World War. Other attractions include the Bastogne Barracks (www.bastogne-barracks.be) and 101 Airborne Museum (www.101airbornemuseumbastogne.com) dedicated to the airborne unit depicted in Steven Spielberg’s TV series “Band of Brothers”; a German cemetery; an Indian farm, where buffalos were bred, which is a kind of tribute to the Navajo Indians who took part in the fighting and their underrated role as cryptographers; Fox

Holes, or preserved one or two-man trenches and the Trèves Gate (Porte de Trèves) in Bastogne, the last traces of the defensive walls destroyed during the German offensive. The Belgian Ardennes are full of sites that witnessed scenes from this famous battle. These include the 1944 Baugnez Historical Centre (www. baugnez44.be) in Malmedy, the 1939 – 1945 Remember Museum in Clermont (www.remembermuseum.be), the Bulge Relics Museum (www. vielsam.be), the Ardennes Battle Museum in La Roche-en-Ardenne (www.batarden.be) and the December 44 Museum (www.december44.com). The American cemeteries in Neuville en Condroz (Neupré) and Henri-Chapelle (Hombourg), as well as the American and German tanks seen in various locations in Bastogne, La Roche-en-Ardenne and Grandmenil are also noteworthy.

Our activities IN SHORT 2019 - 2020

Francophonie This publication was prepared during the month of Francophonie, which featured film screenings all over Poland as well as concerts, literary meetings and gastronomic events. The Francophone programme is available at: www.wallonie-bruxelles.pl and www.facebook.com/frankofonia

Economy Subordinated to the objectives of sustainable development, the economic mission of Silver Economy and GreenBuilding was organised in October 2019 by AWEX in cooperation with WBI and the Cap Construction cluster. The participating Walloon companies promoted their products and technologies, which go hand in hand with the priorities of social welfare as defined by thse Polish government. The continuation of these activities is part of the new Green Building mission planned for the end of 2020. The Wallonia-Brussels General Representation supported AWEX in the preparation of this mission. Catherine Dechèvre, the Director of the Senior Policy Department at the Walloon Agency for Quality of Life, participated in it. In her presentations, she described the implementation of Walloon activities and initiatives in this area.

Cinéma

Exhibitions/ Arts/ Architecture Bénédicte Bouton, director of the artwork collection at the Belgian Belfius national bank, spoke on the panel “Collecting as a National Matter” during the Warsaw by Art contemporary art festival. The event was held under the honorary patronage of the WalloniaBrussels General Delegation. Three architects from Traumnovelle presented their works in the exhibition “Terra X – infinity. Archive of the Future” in the Museum of Architecture in Wroclaw. The exhibition “60 years of Smurfs” travelled for many months through Poland and was presented in at least 11 cities. The last chance to see it was in March at Alliance Française in Katowice. The Wallonia-Brussels General Representation and Alliance Française in Katowice jointly inaugurated at the Szopienice-Giszowiec Municipal House of Culture an exhibition of comic books by Marzena Sowa, which were published by Dupuis.

Literature/ Comics

Theatre/ Dance/ Music

The ninth muse is a Belgian speciality. In 2019, Miguel Díaz Vizoso (the graphic artist behind “Smurfs”) and Bernard Dumont (Bédu) were special guests at the 8th Kraków Comics Festival, while the comic book illustrator Jérémie Royer met with Polish audience in Kraków during the International Book Fair and the Conrad Festival. Among the literary events, attention should be paid to the scientific conference titled “Law and Justice in Belgian Francophone Literature”, which was held on 5 – 6 December 2019 at Adam Mickiewicz University in Poznań. Let us note the visit to Tallinn and Tartu of Caroline de Mulder, professor and author, and Cindy Van Wilder, who was presenting her works for children in Latvia. In February 2020, Anna Ayanoglou presented her book of poetry titled “Le fil des traversées” in Vilnius.

The performance “Symphony for Abandoned Objects” by Max Vandervorst was presented during the 9th Theatre Carousel Festival in Łódź. The performance of “Post Anima” by the contemporary dance group Opinion Public Company thrilled the Polish audience during the 11th Gdańsk Dance Festival, while young viewers were captivated by the fate of the shadow – the protagonist of “Ma Tache” by Ô Quel Dommage company during the 4th International Festival for the Youngest TAKE PART IN ART. Fans of Mélanie de Biasio had the opportunity to listen to her live during the 61st Jazz Jamboree Festival in Warsaw. Thanks to the support received under the Wallonia-Brussels artist mobility programme, the young duo “R.O x Konoba” played six concerts. Belgian theatre plays are performed in Polish theatres by Polish students! At the initiative of Marie Giraud, oficer for cultural and academic affairs of WalloniaBrussels in Kraków, the theatre troupe of students from the Institute of Roman Studies of Jagiellonian University called “Les Capricieuses” has been staging a performance based on a play by a Belgian author. This time, Kraków students focused on two plays: “Double-je(ux)” written by their peers and “Le Groupe” by Dominique Bréda. In the Baltic countries, it is worth recognising the Belgian dancer Sabina Scarlat for her latest performance “Uniforme”, which was presented during the New Baltic Dance Festival. As part of the tour, Run SOFA played concerts in Tallinn, Riga and Vilnius during the city’s LOFTAS Fest, while Les Muffati opened the “Bach Chamber Music Festival” with their performance. Manuel Hermia performed during the “Vilnius Jazz Festival”, while the Fractales band played during the International New Music Festival AFEKT in Estonia.

The documentary “Overseas” directed by Soon A-Yung was included in the programme of the 35th Warsaw Film Festival, which took place in October 2019. It was this production that won the main prize in the documentary films section of the Warsaw Film Festival. The Wallonia-Brussels General Representation also supported the 10th International Documentary Film Festival HumanDOC, which featured the film titled “Another Paradise” directed by Olivier Magis from Brussels.

Information about the events can be found on our website: www.wallonie-bruxelles.pl

Events 2020 Autumn 2020

Due to the COVID-19 pandemic, both we and our partners were forced to reschedule or cancel all events scheduled for the spring. We cannot guarantee that all the events listed below are going to take place. We invite you to visit our website www.wallonie-bruxelles.pl, where we will keep you updated about upcoming events and new dates of rescheduled events.

9–12/09 (Riga, Latvia): The AWEX stand at Rigafood, the biggest agri-food fair in the region 23–25/09 (Kraków, Poland): nternational conference titled “Francophones, Francographers, Francophiles: Francophone Literature 50 Years Later” at the University of Pedagogy at Str. Podchorążych 2 in Kraków. The event is prepared in cooperation with the Jagiellonian University

Riga

Spring 2020

Pixelbay

26–27/09 (Łódź, Poland): Grzegorz Rosinski (the illustrator of the “Thorgal” series), Zbigniew Kasprzak (Kas, the illustrator of such titles as “Dziewczyna z Panamy” as well as “Yans”, “Halloween Blues”, “Podróżnicy” series) and Grażyna Foltyn-Kasprzak (the colourist of the “Thorgal”, „Halloween Blues”, “Dziewczyna z Panamy” comic books) at the 31st International Festival of Comics and Games.

1/03–1/05 (Vilnius, Lithuania): Second edition of the comic drawing competition titled “Climate change is our challenge” https://kinopavasaris.lt/en/news-en/25th-vilnius-iff-goes-digital

Vilnus

Summer 2020 June (Riga, Latvia): Screening of the Green Gold documentary about sources of renewable energy. The screening takes place Kaņepes Kultūras centrs 6–23/08 (Łódź, Poland): Experts from Wallonia-Brussels, Anja Buecherl and Marie Papazoglou, participate in the 19th “Fotofestiwal” International Photography Festival in Łódź

September (Vilnius, Lithuania): Comic book competition award ceremony featuring illustrator Mathieu Burniat at the seat of the Ministry of Foreign Affairs and Mathieu Burniat’s workshops dedicated to comics and ecology at the Lithuanian National Commission for UNESCO and the Academy of Fine Arts in Vilnius Krakówie

Gdańsk Pixelbay

October (Warsaw, Poland): Economic mission of Wallonia dedicated to “Green buildings” ecological construction October (Riga, Latvia) : Second edition of Contemporary Art Biennale in Riga featuring Belgian artists Édith Dekyndt and Eva L’Hoest as well as Vinciane Despret in the philosophy conference 07–11/10 (Druskininkai, Lithuania): Poet Laurence Vieille at the “Druskininkai Poetic Fall” international literary festival 19–25/10 (Kraków, Poland): Chantal Mouffe and Adeline Dieudonné’s meetings with the Polish public during the 12th Conrad Festival (online) 22–23/10 (Warsaw, Poland): Three Belgian TRAUMNOVELLE architects participate in the “Social Design for sustainable cities” conference organised by EUNIC Warsaw 22–25/10 (Kraków, Poland): Participation in the Comics Lounge at the 24th International Book Fair in Kraków October (Kraków, Poland): Debate: “Women Writers and Women’s Literature” at the Museum of Contemporary Art in Kraków MOCAK (at Str. Lipowa 4) featuring Veronika Mabardi, Annick Walachniewicz, Laurence Rosier and Przemysław Szczur (free entry)

28–30/08 (Tallinn, Estonia): Concerts by Clemix and Run SOFA bands at Svetaa Bar during Tallinn Music Week Summer 2020 (Tallinn, Estonia): “Urbatect in the Obscure World”: an exhibition of comics about the architecture (artist François Schuiten, writer Benoît Peeters) at the Museum of Estonian Architecture. Both artists confirmed their participation in the inauguration of the exhibition, while Benoît Peeters will give a lecture on the theme of architecture in the comic

October/November (Kraków, Poland): Conference titled “The image of Poland in Belgian society in the 20th and 21st century” at the University of Pedagogy in Kraków (at Str. Podchorążych 2) November (Kraków, Poland): International conference titled “Henri Michaux” in the Manggha Museum (at Str.. Marii Konopnickiej 26), organised by Jagiellonian University, with an accompanying exhibition of works by Henri Michaux from the Archives and Museum of Literature in Brussels, prepared in collaboration with the Manggha Museum 07/11–27/12 (Tartu, Estonia): Exhibition titled „Struck / Frappé / Tabanud” featuring Belgian artist Bruno Goosse at Kogo Gallery

19 Pixelbay

Pixelbay

Zainspiruj się The Wallonia-Brussels General Delegation in Warsaw ul. Ks. I. Skorupki 5 00-546 Warsaw, Poland Tel. + 48 22 583 70 01 and 08; Email: varsovie@delwalbru.be Facebook: www.facebook.com/ DWBvarsovie Website: www.wallonie-bruxelles.pl www.walonia-bruksela.pl Wallonie Belgique Tourisme Avenue Comte Smet de Neyer, 14 B.5000 Namur (Belgique) Email: michel.janowski@wbtourisme.be Website : www.wallonie-tourisme.be

The Walloon Export and Foreign Investment Agency (AWEX) in Warsaw ul. Ks. I. Skorupki 5, 00-546 Warsaw, Poland Tel. + 48 22 583 70 11 and 13 Email: varsovie@awex-wallonia.com Website: www.wallonia.pl

The Walloon Export and Foreign Investment Agency (AWEX) in Riga ul. Alberta iela, 13 LV1010 Riga, Latvia Tel. +371 67 039 322 Email: riga@awex-wallonia.com Website: www.wallonia.lv Embassy of Belgium in Poland (accredited to Lithuania) ul. Senatorska 34 00-095 Warsaw, Poland Tel. 00 48 22 551 28 00 Email: warsaw@diplobel.fed.be Website: http://diplomatie.belgium.be/poland

21 Pixelbay

Lettre Wallonie-Bruxelles en Pologne - n° 29

Articles inside

Nos activités en bref

Développement durable, un atout incontournable pour les entreprises

A venir

Tourisme

Droits humains – égalité des chances

À LA UNE

Nouveau programme de coopération scientifique

Culture