Contact Het magazine van
AxionContinu
Nummer
3
jaargang 12 | juli 2017
Camping ‘Camembert met pindakaas’ Wetenschappelijk onderzocht
COPD-revalidatie heeft effect “Goed om onder ogen te zien.”
Pesten is van alle leeftijden Productiekeuken De Bijnkershoek gaat dicht
Vaker koken ‘op de woning’ Contact | jaargang 12 | juli 2017
1
Contact Het magazine van AxionContinu | Nummer 3 | jaargang 12 | juli 2017
3
4
Zomer bij AxionContinu
Camping ‘Camembert met pindakaas’
Zorgmedewerker loopt een stapje harder.
Kamperen aan de Vecht.
8
12
COPDrevalidatie heeft effect
Pesten is van alle leeftijden
Wetenschappelijk onderzocht.
“Het is goed dat we het onder ogen zien.”
14 Vaker koken ‘op de woning’ Productiekeuken in De Bijnkershoek gaat dicht.
Verder in dit nummer
10
Mijn verhaal ‘Nederlander geworden’ 6 Functie Centraal Coach 10 Column Vakantie 15 Kort Contact Berichten vanuit AxionContinu 16 CultuurContact Twinkeling in de ogen
18
Vrijwillig in beeld Tanny van Boven 20
Functie Centraal
zo m e r bi j a x ioncontin u • zo m e r bi j a x ioncontin u • zo m e r bi j a x ioncontin u
Kamperen in de tuin van ’t Huis aan de Vecht, zomerse activiteiten en lekkere barbecuemaaltijden. In de locaties van AxionContinu wordt van alles gedaan om bewoners een echt zomergevoel te geven. Tegelijkertijd gaan veel medewerkers op vakantie en zien bewoners en cliënten soms andere gezichten dan zij gewend zijn. Hoe komt AxionContinu de zomer door?
Zomer
bij AxionContinu
D
e medewerkers welzijn van De Bijnkershoek hebben veel zin in de vakantieperiode. Zes weken lang wordt er van alles georganiseerd rondom verschillende thema’s. Zo is er een Belgische week met een vogeltjesmarkt en een bierproeverij. “We hebben nu sinds een aantal jaren een zomerprogramma en het is elke keer weer leuk,” zegt Denize Willemsen, medewerker welzijn. “We doen het om een beetje uit de sleur te komen, om nét even wat anders te doen. Bewoners vinden dat fijn. Familie gaat op vakantie en zij doen ook iets bijzonders. Vakantie in eigen huis als het ware, zo ervaren bewoners het. En als in september het gewone programma begint, zijn ze daar ook weer blij mee.” Ook in andere locaties is een speciaal zomerprogramma.
Stapje harder In de zorg is het met name in de schoolvakantie elke zomer schipperen, omdat veel medewerkers op vakantie gaan. Er worden onder meer vakantiekrachten ingezet. Contact | jaargang 12 | juli 2017
“Wie een gezin met kinderen heeft, gaat in deze periode op vakantie en dat is logisch,” zegt Lineke Kersbergen, afdelingsmanager in Isselwaerde. “De medewerkers die niet vrij zijn en werken, lopen in die periode niet één, maar wel zes stappen harder. Dat geeft aan hoeveel hart zij voor hun werk hebben, maar het is wel zwaar.” Tot nu toe is het iedere zomer nog goed gekomen. Zij maakt zich wel zorgen, omdat het steeds lastiger is om voldoende vakantiekrachten te vinden die kunnen bijspringen.
Mirjam Dwarswaard, manager wijkverpleging in de Lekstreek, heeft voor deze zomer een aantal vakantiekrachten en is blij met de ondersteuning die zij bieden. “Vakantiekrachten hebben niet altijd hetzelfde niveau als vaste medewerkers en mogen bijvoorbeeld geen medicijnen geven. Dan kan het gebeuren dat een cliënt in de vakantieperiode twee gezichten op een dag ziet in plaats van één, omdat er ook nog iemand voor de medicijnen komt. Maar dat leggen we altijd uit. Met slim roosteren zorgen we ervoor dat iedereen zo goed mogelijk geholpen wordt.” (BS)
3
zo m e r bi j a x ioncontin u • zo m e r bi j a x ioncontin u • zo m e r bi j a x ioncontin u
Camping ‘Camembert Het is nog vroeg in de ochtend als een handvol bewoners van ’t Huis aan de Vecht aan een lange tafel in de tuin hun ontbijtje nuttigt. Het is nog frisjes, maar de sfeer is allerminst koel. Er staan twee grote en een paar kleinere tenten in de binnentuin. Opblaasbare zwembadjes, een vuurkorf en een barbecue zorgen voor het echte campinggevoel. En ook de onvermijdelijke lijn met wasgoed, voor de sier opgehangen, ontbreekt niet. Welkom op camping ‘Camembert met pindakaas’.
P
“Gisteravond hebben we liedjes gezongen rond het kampvuur.” 4
er nacht kunnen acht bewoners overnachten op de camping. Er is voor hen een speciaal activiteitenprogramma, en ze lunchen en ontbijten op de camping. “Gisteren hebben we eerst meegedaan aan een speurtocht en toen een ijsje gegeten,” vertelt bewoonster Gerda Nieuwenhuis. “’s Avonds hebben we rond het kampvuur gezeten en liedjes gezongen, want er kwam een gitarist.” Gerda heeft vroeger ook veel gekampeerd, vooral in Frankrijk, Duitsland en Spanje. “Maar het scheelt wel dat je niet zelf je tent hoeft op te zetten! En het is een mooie grote tent.”
Weerpraatje Ook bewoonster Jinke Molenaar is niet onbekend met het campingleven. “We hebben heel lang een
zo m e r bi j a x ioncontin u • zo m e r bi j a x ioncontin u • zo m e r bi j a x ioncontin u
stacaravan op een camping in Putten gehad, daar gingen we altijd heen in de zomer. Ik vond het vannacht overigens wel koud. Maar ik ga zo naar huis, even lekker warm douchen.” Onverwacht dook dinsdagavond ook weerman Piet Paulusma op, die met een cameraploeg vanaf de camping zijn weerpraatje voor het programma Hart van Nederland presenteerde.
Hamburgerparty Naast de acht nachtgasten, kunnen alle bewoners van ‘t Huis aan de Vecht meedoen aan de activiteiten overdag, ook zonder in een tent te slapen. De
met pindakaas’ camping is van dinsdag tot en met vrijdag geopend. Op woensdagavond komt er een verhalenverteller en voor de donderdag staat er een hamburgerparty voor 65 personen op het programma, mogelijk gemaakt door cateraar Bakx & Meijer. “We hebben via de Utrechtse Uitdaging, een netwerk van bedrijven die zich maatschappelijk willen inzetten, tal van sponsors binnen weten te halen,” vertelt welzijnsmedewerkster Marian Uitewaal. “De hekken, de
rijplaten die als vloer in de tenten liggen, horecaspullen - allemaal van sponsors.”
Matje
Marian Uitewaal:
“Het was eigenlijk nog leuker dan ik had verwacht.” Contact | jaargang 12 | juli 2017
Het was Marian die vorig jaar het idee kreeg een tijdelijke camping in te richten. “Ik zag dat een zorgcentrum in het oosten des lands voor één bewoonster een tentje had opgezet. Toen dacht ik: dat kunnen wij beter.” Ze diende het idee in bij het innovatieproject ‘Wij doen ’t’ van AxionContinu, en het werd gehonoreerd. Maar toen moesten de bewoners nog worden overgehaald. “In het begin was er wel wat scepsis, zo van: ik ga niet op een matje liggen. Maar we hebben gewoon hoog-laagbedden in de tenten. En bovendien zijn er extra zorgmedewerkers. Toen dat duidelijk werd, kwam er langzaam steeds meer animo voor. Ik ben ontzettend trots op alle disciplines die hebben meegeholpen om de camping tot een succes te maken.” De eerste nacht is Marian - zelf fervent kampeerder - beslist niet tegengevallen. “Het was eigenlijk nog leuker dan ik had verwacht. Bewoonster Ineke lag helemaal te stralen en bij een andere bewoonster zag ik zelfs vreugdetranen, zó blij was ze dat ze dit nog mocht meemaken.” (KM)
5
Kent u of bent u ook zo’n bewoner met een bijzonder verhaal? Mail de redactie van Contact en misschien staat uw verhaal de volgende keer hier. communicatie@axioncontinu.nl
Tatoeages heeft hij niet. En ook het wilde zeemansleven was niet aan William Nicholson besteed. Toch voer hij in zijn jonge jaren over alle wereldzeeën en zette hij voet op vrijwel alle continenten. Tot de liefde voor een Nederlandse hem noopte een bestaan ‘aan wal’ op te bouwen.
Bill Nicholson:
‘Eigenlijk ben ik een Nederlander geworden’’ met vrouwen terecht. Klinkt leuk, was het niet. We moesten verplicht dansen met de vrouwen, ze bezighouden en overdag meedoen met de deksporten. Toen heb ik me maar aangemeld voor de hondenwacht, van middernacht tot vier. Hoefde ik dat niet meer te doen.”
Ring kwijt Tussen de vele reizen door, belandde Bill in Rotterdam. “Het schip, de De Clydefield, een van de tankschepen waarop Bill voer, net na het lossen in de haven van Curaçao.
William Nicholson - ‘noem me maar Bill’ - werd in 1933 geboren in Whitley Bay, een kustplaatsje op ongeveer vijftien kilometer verwijderd van Newcastle. Zijn vader werkte bij de marine en voer op een onderzeeboot. Bill ging op zijn vijftiende aan de slag voor de Royal Mail, als bezorger van telegrammen. Maar de terugkomst van soldaten na de oorlog verdunde de opleidingskansen bij de postdienst dermate, dat hij de overstap maakte naar de scheepvaart. “Langs de rivier de Tyne was een bloeiende scheepvaartindustrie: werven, droogdokken, havens. Ik ging aan de slag voor Smith’s Dock Co. Ltd., waar ik vier jaar lang werkte. Ik werkte vier dagen en ging één dag en drie avonden per week naar school.” Toen hij na vier jaar
6
het diploma scheepswerktuigkundige had gehaald, ging hij meteen varen, voor Hunting and Son, een rederij met zeventien schepen. “Zo heb ik bijna de hele wereld gezien: Canada, Afrika en Zuid-Afrika, Zuid-Amerika, Indonesië, Singapore.” Het liefst voer Bill op vrachtschepen: bulkcarriers en tankschepen, de laatste vanwege de hogere verdiensten. “Het is op een tanker een stuk gevaarlijker, dus dat betaalde veel meer. Maar je moest het niet in je hoofd halen aan dek een sigaret op te steken.” Slechts eenmaal belandde Bill aan boord van een passagiersschip. “Nooit weer!” zegt hij nu nog stellig. “Destijds reisden de mannen die naar Australië emigreerden vooruit. Na verloop van tijd volgden de vrouwen en ik kwam op zo’n schip
Marga en Bill in 1965
op. Bleek dat het eenrichtingsverkeer ook voor voetgangers gold.”
Zeestromen
Avonfield, moest gerepareerd worden en dat gebeurde op de werf van Wilton Feyenoord. Je woont dan weken op zo’n schip. Voor de ontspanning was er een christelijke instelling, die de bemanning van schepen opving. Ze organiseerden allerlei activiteiten, spelletjes en ook dansavonden. Daar heb ik mijn vrouw Marga ontmoet. Ze was directiesecretaresse bij een scheepvaartmaatschappij en wilde het Engels beter onder de knie krijgen. Ik bracht haar thuis, maar moest meteen daarna met het schip naar Roemenië. Ik gaf haar een ring van mij en dacht: die ben ik kwijt. Maar toen ik terugkwam, stond ze aan de kade op me te wachten. Die ring heeft ze overigens nooit teruggegeven, haha.”
om Bills reislust te stillen. Hij trok met Marga zes weken door Canada, bezocht de Verenigde Staten, Zuid-Afrika en Indië. Al eerder reisde hij, midden jaren vijftig, zes jaar op rij wekenlang door China. “Het is zo’n totaal andere cultuur, je moet alles loslaten, accepteren dat ze leven zoals ze doen. Soms loop je dan tegen rare dingen aan. Ik liep eens in Shanghai op een straat met eenrichtingsverkeer. Een agent sprak me aan, ik begreep niet wat hij bedoelde. Toen trok hij zijn pistool en wees ermee in de richting waarin ik moest lopen - precies de andere kant
Na de geboorte van hun enige dochter Emily, vestigden Bill en Marga zich in IJsselstein. Bill zag hoe De Hooghe Camp werd gebouwd, liep rond op de bouwplaats en zocht alvast een appartement uit. Toen Marga zorg nodig had, betrokken ze het appartement, waar Bill nog altijd woont. Marga overleed in 2004. Een ingelijste rouwkaart herinnert aan de bijzondere plek waar Marga’s as is uitgestrooid. Op een plek op de Noordzee waar de zeestroom zich in tweeën splitst; één stroming voert naar Engeland, de andere gaat naar Nederland. “Marga hield altijd al van Engeland.” Bill vertelt dat hij na zijn pensionering wel heeft overwogen terug te keren naar zijn geboorteland. “Maar het dorpje Withley Bay was inmiddels uitgegroeid tot een stadje. Ik kende er niemand meer. En hoewel ik nog altijd Engels ben en me ook Engelsman voel, ben ik eigenlijk ook te veel een Nederlander geworden.” (KM)
Pistool Na drie jaar verkering trouwde het stel, in 1961, in de Engelse kerk in Rotterdam. “Het kostte trouwens nog wel wat moeite mijn vader ervan te overtuigen dat ze een nette dame was, en niet een ander type dame.” In 1965 vestigde Bill zich aan wal, eerst in Rotterdam, maar toen hij een baan bij energiebedrijf Pegus kreeg, verhuisde hij naar Utrecht. In datzelfde jaar kreeg hij de Nederlandse nationaliteit. “Ik moest wel flink inleveren, want van 25 à 26 duizend gulden, ging ik naar negenduizend. Maar Pegus was een goede werkgever, ik kon lange vakanties opnemen.” Die waren ook nodig Contact | jaargang 12 | juli 2017
Bill met zijn huidige vriendin, Riet Bakker-De Vlugt, die ook in De Hooghe Camp woont. “De verzorgenden hier zijn fantastisch. Correct en heel aardig. Ze verdienen wel eens een pluim.”
7
COPD-revalidatie heeft effect Mensen met COPD, chronische aandoeningen aan longen en luchtwegen, hebben baat bij revalidatie zoals AxionContinu die aanbiedt in De Parkgraaf. Dat is de uitkomst van een onderzoek dat onlangs is gepubliceerd in het wetenschappelijke Tijdschrift voor Gerontologie en Geriatrie. Specialist ouderengeneeskunde Jisca Vrancken is een van de auteurs. Iemand met COPD wordt niet meer beter en de kans is groot dat hij drie of vier keer per jaar in het ziekenhuis wordt opgenomen met een zware aanval van benauwdheid. Door toediening van zuurstof en extra medicatie wordt een patiënt door deze kritieke fase heen geholpen, maar na zo’n opname heeft hij vaak fors ingeleverd en kan het zinvol zijn eerst te revalideren, voordat hij naar huis gaat. Dit kan bij AxionContinu binnen de geriatrische revalidatie, waarbij geriatrisch in dit geval niet direct op leeftijd slaat, maar op belastbaarheid. Mensen met COPD hebben over het algemeen te maken met diverse
8
aandoeningen tegelijk, zoals hoge bloeddruk, verminderde weerstand, hartfalen, gebrek aan spierkracht en gevoelens van somberheid. De grootste opgave waar ze voor staan, is dat ze hun leven zo inrichten dat ze zich niet overmatig inspannen of druk maken. Ze moeten voorkomen dat hun accu voortdurend leeg raakt, waardoor ze bij een terugval door de ondergrens kunnen zakken. Het revalidatietraject stimuleert een nieuwe leefstijl. Jisca: “Het helpt sowieso dat mensen bij ons in een groep kunnen revalideren. Ze monteren elkaar op als ze in de put zitten en ze corrigeren elkaar als ze te veel willen doen. Daarbij is het een voordeel dat ze er algauw enkele weken zijn, waardoor we meer over hen en hun thuissituatie te weten komen. In die tijd kunnen we met een multidisciplinaire aanpak verbeteringen realiseren in hun functioneren. We hebben alle relevante ondersteuning in huis.”
Onderzoek Het onderzoek naar de effecten van de revalidatie is uitgevoerd in nauwe samenwerking met longspecialisten van het St. Antonius Ziekenhuis en het Diakonessenhuis, met wie AxionContinu al ongeveer tien jaar nauw samenwerkt. “We hebben onderzocht of we de resultaten die we in onze beleving met de patiënten bereiken, ook daadwerkelijk konden aantonen met wetenschappelijk onderzoek.”
Jisca Vrancken:
“Het helpt sowieso dat mensen bij ons in een groep kunnen revalideren.” Daartoe werden de gegevens van 58 patiënten tegen het licht gehouden. Onderzocht is hoe vaak ze in het ziekenhuis zijn opgenomen in verband met hun longproblematiek in het jaar vóór de revalidatie, en hoe vaak dat was voorgekomen in het jaar ná de revalidatie. De verschillen zijn aanzienlijk. Voor de hele groep zijn er in het jaar voorafgaand aan revalidatie 1095 COPD-gerelateerde ziekenhuisdagen geteld. Na revalidatie is dat aantal nog maar 393 dagen. Omgerekend naar een gemiddelde patiënt is dat een afname van 21 dagen per jaar, naar 6 dagen per jaar. De 6-minuten-wandeltest is een andere maatstaf die op basis van de beschikbare gegevens uit de dossiers kon worden vergeleken. Bij die test wordt gemeten hoe ver iemand in 6 minuten kan lopen. Ook daar is een duidelijke verbetering waarneembaar. Vóór revalidatie is de gemiddelde afstand per cliënt 194 meter, daarna loopt men 80 meter verder.
Netwerk Het onderzoek laat dus mooie resultaten zien. Niet alleen wat betreft de kwaliteit van leven van de
revalidanten, maar ook ten aanzien van maatschappelijke kosten. Een sterke afname van ziekenhuisdagen levert immers een stevige besparing op. Omdat het de eerste keer is dat dit is aangetoond, is het onderzoek gepubliceerd in het gerenommeerde wetenschappelijke Tijdschrift voor Gerontologie en Geriatrie. “Om het effect onomstotelijk te bewijzen is echter verder onderzoek nodig en zouden onze gegevens vergeleken moeten worden met die van een willekeurige groep COPD-patiënten die een ander traject hebben doorlopen,” verklaart Jisca. “Die gegevens zijn er niet of ze zijn niet te achterhalen. Research kost veel tijd en de realiteit is dat patiëntenzorg voorop staat en onderzoek lager op de prioriteitenlijst staat.” Daarom is het goed dat er inmiddels een universitair netwerk bestaat voor onderzoek op het gebied van ouderenzorg, het UNO. AxionContinu is er sinds 1 januari van dit jaar bij aangesloten. “Door samen te werken met andere instellingen en onderzoeksinstituten kunnen we op een grotere schaal gegevens verzamelen en profiteren van elkaars knowhow en onderzoeksresultaten. Er zijn nog zo veel onderwerpen in de ouderenzorg waar we meer wetenschappelijke onderbouwing voor zouden willen hebben. Via het UNO kunnen we dat langzaam opbouwen en zo tot de beste zorg komen voor iedere cliënt.” (LN)
Jisca Vrancken
Contact | jaargang 12 | juli 2017
9
Bijna een jaar nu zijn er coaches bij AxionContinu actief, die teams motiveren en begeleiden om waardevolle zorg te verlenen in de woonzorgcentra. Reina de Wilde is coach in De Bijnkershoek. “Iedere coach heeft een eigen manier van werken,” vertelt Reina. “Ik heb veel ervaring als opleider voor videointerventie en -coaching, waarbij je heel goed moet luisteren naar wat niet wordt uitgesproken. Mensen die zeggen dat het goed gaat, terwijl ze met hun hele lichaamshouding uitdrukken dat er iets anders aan de hand is.” Die ervaring komt haar nu uitstekend van pas. “Ik ben in augustus vorig jaar begonnen op afdeling 3 van De Bijnkershoek, waar vier huiskamers zijn voor bewoners met dementie. Het begin verliep wat stroef. Iemand van de afdeling kwam me ophalen bij de receptie en onderweg naar de afdeling zei ze: ‘We zitten helemaal niet te wachten op een coach.’” Reina liet zich er niet door uit het veld slaan, want enige weerstand was wel verwacht. “Ik hielp een beetje mee, babbelde met iedereen.” Het vertrouwen was gewonnen toen duidelijk werd dat ze haar niet moesten zien als de lange arm van het management of directie, maar dat ze kon helpen het werk leuker te maken. “Natuurlijk had ik oor voor hun problemen. Het is belangrijk dat gevoelens van ongenoegen niet worden weggemoffeld, maar je moet er niet in blijven hangen. Op een gegeven moment hebben we grote vellen papier opgehangen waarop medewerkers konden aangeven waar ze ontevreden over waren. Ik noemde dat de Klaagmuur.” Vervolgens kwam
er een Jubelmuur, met zaken waarop ze juist trots waren. “Dat is verrassend vaak meer dan ze denken en dat alleen al geeft energie. Ik wil mensen graag leren denken in mogelijkheden in plaats van in problemen.” In de geest van Berthold Gunster met zijn filosofie van het Omdenken. Ze heeft alle medewerkers een boekje uit zijn Ja-maar-reeks cadeau gedaan. “Natuurlijk is de werkdruk soms hoog, maar misschien hoeft niet iedere bewoner elke dag onder de douche, zodat er wél tijd is voor een bakkie koffie. Vaak voelt een bewoner zich gelukkiger met extra aandacht. Goede zorg begint altijd met luisteren. Samen zoeken naar de beste oplossingen.” Met de huiskamerteams werkt ze aan concrete verbeterpunten. “Waarbij van belang is dat de doelen overzichtelijk zijn. Zo was het elkaar kunnen aanspreken op zaken die niet goed gaan in sommige teams een belangrijk punt. We spreken erover in inspiratiebijeenkomsten. Ik noem die zo omdat de meesten een hekel hebben aan het begrip training, al oefenen we natuurlijk wel degelijk. Hoe zou je iemand kunnen aanspreken? Hoe belangrijk is de toon waarop je iets zegt of de lichaamshouding waarmee dat gepaard gaat? Ik let daar dan ook op als ik in de huiskamer ben. Soms ben je als coach een soort mediator.” Het 24-urige dienstverband wordt – net als dat van de andere coaches – betaald uit een speciaal potje van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport. “Het is prettig als ik tegen familieleden kan zeggen dat ik niet ten koste ga van de handen aan het bed.” Coaches kunnen zich onttrekken aan de waan van de dag
Functie: Coach Functiedoel: Is verantwoordelijk voor het stimuleren en begeleiden van medewerkers of groepen van medewerkers om het gewenste coachingdoel te bereiken. Benodigde opleiding: Relevante beroepsopleiding op HBO-niveau Aantal: 12 Aantal fte: 9,26
10
AxionContinu heeft 2.000 medewerkers en circa 140 verschillende functies. Bij sommige functies denkt iedereen zich een voorstelling te kunnen maken. Andere functies zijn minder bekend.
Functie In deze rubriek iedere keer een andere functie in de schijnwerpers. Deze keer:
en op die manier scherper waarnemen wat beter kan. “En het kan altijd beter.” Inmiddels is Reina zelf ook beoordeeld door een aantal medewerkers. “Ze waren heel positief over mijn inbreng en ik zie zelf ook goede effecten, al duurt het soms even voordat veranderingen definitief zijn geborgd.” Daarom vindt ze het fijn dat ze af en toe nog bij haar ‘oude’ afdeling kan binnenlopen, al is ze intussen begonnen op afdeling 2. De coaches rouleren en gaan na een bepaalde periode naar een andere locatie of afdeling. “Maar ik zou zelfs overwegen hier een dag in de week als vrijwilliger aan de gang te gaan. Ik kan me namelijk geen leuker werk voorstellen.” (LN)
Vakmanschap, Aandacht, Plezier De coaches zijn aangesteld in het kader van het project Waardevolle zorg, met de opdracht de kernwaarden Vakmanschap, Aandacht en Plezier in de praktijk toe te passen. Reina: “Het gaat er volgens mij om dat je trots kunt zijn op wat je doet. Dat heeft een groot positief effect op de beroepshouding. Dan wil je graag verantwoordelijk zijn en heb je aandacht en plezier in je werk.”
Coach Reina de Wilde
11
Productiekeuken in De Bijnkershoek gaat dicht
Vaker koken ‘op de woning’ Met ingang van 1 september sluit de productiekeuken van AxionContinu. In de keuken, gevestigd in De Bijnkershoek, werden sinds 2012 dagelijks zo’n veertienhonderd maaltijden bereid. Maar door een daling van het aantal maaltijden de laatste jaren, loont het voor AxionContinu niet langer om deze zelf te produceren.
D
e vermindering van het aantal maaltijden heeft te maken met twee ontwikkelingen: minder bewoners in de traditionele woonzorgcentra en het overschakelen naar kleinschalig wonen, waarbij ‘op de woning’ wordt gekookt. Als kritische grens voor het efficiënt exploiteren van dergelijke productiekeukens, geldt een aantal van duizend maaltijden per dag. Het aantal maaltijden dat nu in de productiekeuken wordt bereid, zo’n achthonderd, ligt daar al ver onder. “En dat wordt de komende jaren alleen
maar minder,” vertelt manager Facilitair bedrijf en Bouw Huub Albreghs. “In Voorhoeve wordt na de renovatie kleinschalig wonen ingevoerd; het aantal bewoners van De Bijnkershoek wordt de komende jaren gehalveerd. Uiteindelijk heeft AxionContinu nog maar zo’n zeshonderd maaltijden nodig en dat is te weinig om efficiënt een eigen centrale keuken te kunnen draaien.” Daar komt bij dat het aanbod van ‘convenience’-maaltijden erg goed is. “De externe leveranciers kunnen
De keukens van AxionContinu Het streven naar een efficiënte maaltijdvoorziening is al zo’n vijftien jaar aan de gang bij de fusiepartners Axion en Continu. Na het ontstaan van Axion werden de keukens van Mariënstein, Isselwaerde en De Wartburg samengevoegd tot één productiekeuken in Mariënstein. Stichting Continu beschikte over productiekeukens in Tolsteeg, De Bijnkershoek en ‘t Huis aan de Vecht. Na de fusie tot AxionContinu in 2007 werd Mariënstein de enige productiekeuken, De Bijnkershoek werd assemblagekeuken en ’t Huis aan de Vecht kreeg een frontcooking-keuken in het restaurant. In 2012 werd de keuken van De Bijnkershoek gemoderniseerd, waarna hij niet alleen als assemblage- maar ook als productiekeuken geschikt was, en sloot de productiekeuken in Mariënstein.
14
Eliane Thewessen, bestuurder van AxionContinu, is de nieuwe columniste van Contact. Ze schrijft over wat haar bezighoudt en opvalt.
veel efficiënter werken dan wij dat kunnen, en leveren maaltijden ook af op locaties. Toch willen we een stukje logistiek in stand houden. Ook na de sluiting van de productiekeuken wordt een deel van de maaltijden, omdat we ‘in het groot’ inkopen, in de keuken van De Bijnkershoek samengesteld (‘geassembleerd’). En daarna vervoerd naar locaties zoals De Bijnkershoek en ‘t Huis aan de Vecht. ”Dat betekent dat een deel van de keukenploeg binnen AxionContinu herplaatst kan Huub Albreghs :
“Zeshonderd maaltijden is te weinig voor een eigen centrale keuken.” worden, naar de assemblagekeuken, die in De Bijnkershoek blijft, of naar restaurants van de locaties. “Het gaat om zo’n twintig medewerkers, van wie er een aantal als parttimer of weekendhulp werkt. AxionContinu neemt van drie of vier mensen die niet te herplaatsen zijn afscheid. Zij krijgen een vergoeding volgens de wettelijke richtlijnen.”
Communicatie Aan het sluiten van de productiekeuken ging een lang en zorgvuldig proces vooraf. Zo werd in 2014 al een coaching traject gestart. “De insteek daarvan was om de communicatie binnen de keukenploeg te verbeteren en de efficiency te verhogen, door op een slimmere manier te werken. Maar dat kwam niet echt uit de verf,” vertelt Huub Albreghs. “Dus toen het besluit viel de keuken te sluiten, kwam dat niet echt als een verrassing voor de keukenmedewerkers. Ik heb bewondering voor de wijze waarop de mensen ermee omgaan. Het betekent immers wel wat voor hun persoonlijk leven. Het is een pijnlijk proces, maar ze gaan er netjes mee om.” (KM) Contact | jaargang 12 | juli 2017
Vakantie Het is alweer ruim 35 jaar geleden dat ik voor het eerst naar Suriname reisde. Ik was er op uitnodiging van en op bezoek bij pater Joop, die daar al jaren als missionaris werkte. Ook ik stelde toen die typisch Hollandse vraag over wat hij het meest miste aan Nederland. Het waren niet de drop of de stroopwafels, daarvoor was Suriname toch nog te veel een oude kolonie van Nederland, waar Wilhelmina pepermuntjes en erwtensoep gewoon te koop is! Joop miste vooral de wisseling van de seizoenen, hij kon verlangen naar een koude winter of de prachtige kleuren van de herfst. Hoewel Suriname wel grote en kleine regentijden kent, is het er altijd erg warm en elke avond om half zeven donker en elke ochtend om half zeven licht. Een prachtig land verder hoor, waar ik nog verschillende keren ben teruggekeerd! Aan dit antwoord moest ik denken toen ik deze column over vakantie ging schrijven. Vakantie vormt de afwisseling van werk of andere verplichtingen. Je doorbreekt je dagelijkse bestaan en routine, hebt meer tijd voor je familie, kunt op ontdekkingstocht, noem maar op. Die afwisseling in het bestaan is een stuk lastiger voor mensen met een cognitieve of lichamelijke beperking. Vakantie vieren op de klassieke manier lukt dan meestal niet meer. Daarom vind ik het ook zo geweldig wat er in onze huizen steeds weer opnieuw wordt bedacht om dat vakantiegevoel op te roepen. Het kamperen in een
echte tent buiten op ons eigen terrein is daar een prachtig voorbeeld van! Maar ook een bijeenkomst geheel in Franse of Duitse stijl, om die vakantieherinneringen boven te halen voor mensen met dementie. Het is altijd mooi om te zien hoe de gezichten dan weer open gaan en mensen genieten. De vakantieperiode heeft natuurlijk ook een keerzijde, we gunnen uiteindelijk iedereen een mooie lange zomervakantie. Vaste medewerkers, de bekende vrijwilligers en ook de eigen familie zijn in die periode vaak afwezig. De veilige en vertrouwde omgeving van cliënten verandert hierdoor. Er zullen meer invalkrachten zijn en er is mogelijk minder tijd voor extra activiteiten. Daar wil ik bij deze meteen wat begrip voor vragen. Formele en informele zorg hebben elkaar nog harder nodig in deze tijd. Thuis zorgen we voor de post en de plantjes van de vakantievierende buren, in onze huizen is die extra aandacht voor elkaar ook van groot belang. Dank daarvoor alvast.
15
Derde prijs voor Vrijdag Museumdag Vrijdag Museumdag is in de prijzen gevallen. Het museumproject, een initiatief van AxionContinu, werd derde bij de toekenning van de Toegankelijkheidsprijs 2017. Utrecht wil een stad zijn die voor iedereen toegankelijk is, in de breedste zin van het woord. Sinds 2015 looft Utrecht de prijs uit voor de instelling die zich het meest hard maakt voor
toegankelijkheid. Volgens de jury laat Vrijdag Museumdag zien dat het mogelijk is de wereld van mensen met een beperking groter te maken. Via Vrijdag Museumdag gaan bewoners van woonzorgcentra die er zelf niet meer op uit kunnen gaan, op vrijdag naar één van de Utrechtse musea. Vervoer wordt geregeld, er is een rondleiding en de deelnemers krijgen koffie. (BS)
Berichten vanuit AxionContinu
Nieuwe leden Raad van Toezicht Jan Alblas en Henk van der Stelt zijn per 1 juli 2017 de nieuwe leden van de Raad van Toezicht van AxionContinu. Willem de Bont verlaat de Raad van Toezicht na een maximale zittingstermijn van acht jaar. Jan Alblas is directeur van Pameijer, een organisatie die mensen met psychosociale of psychiatrische pro-
blemen, of een (lichte) verstandelijke beperking ondersteunt. In de Raad van Toezicht van AxionContinu richt hij zich vooral op kwaliteit. Henk van der Stelt is onafhankelijk professioneel toezichthouder en heeft onder meer ervaring in de financiële sector en de IT. Hij legt bij AxionContinu de focus op financiën en IT. Met de beide benoemingen is de Raad van Toezicht met zeven leden weer compleet. Sinds het vertrek van voorzitter René Paas in 2016 was er een vacature. De overige leden zijn Harrie Bosch, Marion van Hoof, Nihat Eski, Jajo Hellinga en Bart Vrancken. Harrie Bosch is per 1 juli voorzitter. (BS) Henk van der Stelt
Jan Alblas
16
Hoe zit het met werktijden? Op hoeveel vakantie-uren heb je recht? Welke reiskosten krijg ik vergoed? Het zijn vragen waar de cao antwoord op geeft. Brancheorganisatie Actiz heeft samen met de andere cao-partijen een app gemaakt, waarmee zorgmedewerkers gemakkelijk hun cao kunnen bekijken en doorzoeken. Verder bevat de app de meest gestelde vragen en de antwoorden. Wil je weten op welke leeftijd je met pensioen gaat? Ook daar is een handige tool voor in de app. De CAO VVT-app is er voor Android en iPhone. Je kunt ‘m gratis downloaden voor je telefoon of tablet in Google Playstore of in de App Store. (BS)
Contact
‘Diploma’ voor Eliane Thewessen Sinds kort hebben bestuurders van zorgorganisaties de mogelijkheid om geaccrediteerd te worden. Het betekent kort gezegd dat bestuurders aan allerlei eisen moeten voldoen om te laten zien dat ze de deskundig zijn om een zorgorganisatie goed te besturen. Zo moeten ze bijvoorbeeld feedback op hun functioneren vragen, aan intervisie doen en een ontwikkelplan opstellen. Bestuurder Eliane Thewessen van AxionContinu heeft recentelijk een dergelijk traject doorlopen en is nu officieel geaccrediteerd. Ze heeft het certificaat als zorgbestuurder behaald. Bestuurders van zorgorganisaties doorlopen nu nog vrijwillig het hele traject, dat een initiatief is van de Nederlandse Vereniging van Bestuurders in de Zorg. Het is de bedoeling dat op termijn elke bestuurder verplicht een certificaat moet behalen. Het certificaat is vijf jaar geldig. (BS)
Virtuele rondleiding In juni zijn in drie locaties opnames voor virtuele rondleiding gemaakt. In augustus zijn de laatste opnames. Dit betekent dat er dan voor elke locatie een virtuele rondleiding beschikbaar is, die via de website kan worden bekeken. Met zo’n virtuele rondleiding kun je als het ware zelf door een locaContact | jaargang 12 | juli 2017
tie lopen en zo een goed beeld krijgen van hoe die eruitziet. De enige uitzondering is Isselwaerde. Daar is een video in plaats van een virtuele rondleiding gemaakt. Op de foto rechts staat Lodewijk Loor van Villa Panorama. Hij is fotograaf en maker van de virtuele rondleidingen. (PS)
17
Met vele kunst & cultuur projecten wil AxionContinu haar bewoners in contact brengen met poëzie, muziek, dans, toneel en beeldende kunst.
Voor een twinkeling in de ogen Mozaïeken, tekenen met houtskool en stempelen. Het zijn een paar technieken waar een aantal bewoners van De Ingelanden in vijf workshops kennis mee heeft gemaakt. Het leverde mooie kunstwerken op, die zijn tentoongesteld in de gang van het woonzorgcentrum. De organisatie Care&Culture, die het levensgeluk en plezier van (kwetsbare) ouderen wil vergroten, bood deze workshops aan. Met dat doel is kunstenaar en creatief therapeut Maike Thönissen met de groep bewoners aan de slag gegaan “Het resultaat is niet het belangrijkste, maar het is fijn als mensen trots zijn op wat zij doen.”
18
Maike werkt liever niet te veel met voorbeelden. “Ik geloof in wat je noemt eigenaarschap, iets wat uit mensen zelf komt. Als je iets namaakt en het lukt niet, kun je het gevoel hebben dat het niet goed is.” Door met verschillende technieken te werken, is er altijd wel iets bij wat mensen aanspreekt. “Zo prikkel je hen om tijdens de workshop iets te vertellen. Want ook het samenzijn, even uit de sleur komen, is belangrijk. Een momentje een twinkeling in de ogen, daar doe je het voor.” Welzijnsmedewerker Renske Peters begeleidde de workshops. De deelnemers vonden het soms wel lastig en
de reacties waren verschillend, vertelt zij. “Maar zij hadden ook plezier én kwamen elke week weer terug. Dat zegt wel iets.” (BS)
Colofon
Woonzorgcentra Koningsbruggen Beneluxlaan 924 3526 KJ Utrecht tel. (030) 282 23 00 koningsbruggen@axioncontinu.nl
’t Huis aan de Vecht Costa Ricadreef 9 3563 TA Utrecht tel. (030) 264 66 68 hadv@axioncontinu.nl
De Schutse Anna van Burenstraat 40 3411 AK Lopik tel. (0348) 55 17 24 schutse@axioncontinu.nl
De Bijnkershoek Van Bijnkershoeklaan 250 3527 XL Utrecht tel. (030) 296 85 00 bijnkershoek@axioncontinu.nl
De Ingelanden Louis Armstronglaan 800 3543 EB Utrecht tel. (030) 686 78 00 ingelanden@axioncontinu.nl
Voorhoeve Van Heuven Goedhartlaan 3 3527 CE Utrecht tel. (030) 295 38 53 voorhoeve@axioncontinu.nl
De Componist Georg Jarnostraat 14-20 3543 BX Utrecht tel. (030) 686 63 30 componist@axioncontinu.nl
Isselwaerde Kronenburgplantsoen 3 3401 BN IJsselstein tel. (030) 688 19 14 isselwaerde@axioncontinu.nl
Voorveldse Hof Blaarkopstraat 1 3573 SH Utrecht tel. (030) 282 24 40 voorveldsehof@axioncontinu.nl
De Drie Ringen Kandinskystraat 40 3544 NW Utrecht tel. (030) 686 69 50 drieringen@axioncontinu.nl
Mariënstein Benschopperweg 14 3401 BV IJsselstein tel. (030) 688 17 14 marienstein@axioncontinu.nl
De Wartburg Kennedylaan 16 3533 KJ Utrecht tel. (030) 294 00 41 wartburg@axioncontinu.nl
Serviceappartementen
Revalidatie
De Bijnkershoek Van Bijnkershoeklaan 250 3527 XL Utrecht tel. (030) 296 85 00 bijnkershoek@axioncontinu.nl
Schutseplein Anna van Burenstraat 40 3411 AK Lopik tel. (0348) 55 17 24 schutse@axioncontinu.nl
De Parkgraaf Beneluxlaan 926 3526 KJ Utrecht tel. (030) 282 23 11 parkgraaf@axioncontinu.nl
De Hooghe Camp Benschopperweg 14 3401 BV IJsselstein tel. (030) 688 17 14 marienstein@axioncontinu.nl
De Wartburg Kennedylaan 16 3533 KJ Utrecht tel. (030) 294 00 41 wartburg@axioncontinu.nl
Zorghotel De Wartburg Kennedylaan 300 3533 KN Utrecht tel. (030) 295 86 60 info@zorghoteldewartburg.nl
En verder Centraal Bureau Postbus 2251 3500 GG Utrecht tel. (030) 282 22 00 info@axioncontinu.nl
Marhaban De Gasperilaan 116-118 3527 GH Utrecht tel. (030) 293 45 81
Hospice IJsselstein Benschopperweg 14 3401 BV IJsselstein tel. (030) 688 17 14 hospiceijsselstein@axioncontinu.nl
Servicebureau AxionContinu tussen 9.00 - 17.00 uur op werkdagen (030) 282 22 77 servicebureau@axioncontinu.nl
Zorghotel De Wartburg-De Bilt De Holle Bilt 1 3732 HM De Bilt tel. (030) 295 86 60 info@zorghoteldewartburg.nl
ContACt is het magazine van AxionContinu. AxionContinu levert wonen, zorg en revalidatie, in Utrecht, IJsselstein en Lopik. ContACt wordt vijf keer per jaar verspreid in een oplage van 7.000 exemplaren, onder cliënten, cliënten op de wachtlijst, bewoners van serviceappartementen, vrijwilligers, medewerkers en relaties van AxionContinu. Wij bedanken iedereen die heeft meegewerkt aan dit nummer hartelijk voor hun bijdrage. Vragen of opmerkingen Het is mogelijk dat u naar aanleiding van ContACt vragen heeft. Wij helpen u graag verder. Bel (030) 282 22 00, mail: communicatie@axioncontinu.nl of kijk op www.axioncontinu.nl Redactieadres AxionContinu Afdeling Communicatie & PR Postbus 2251, 3500 GG Utrecht communicatie@axioncontinu.nl Redactie Maaike Hoogland (MH) René Leideritz (RL) Kees Mollema (KM) Petra van der Sanden (PS) Berber Schrijver (BS) Louis Nouws (LN) Willem de Bruijn Fotografie Willem Mes Kees Mollema en anderen Vormgeving BLADEN&CO/Willem de Bruijn Druk Drukkerij Hendrix
Thuiszorg Teams in Utrecht, IJsselstein en Lopik. Bereikbaar via het Servicebureau: op werkdagen van 9.00 tot 17.00 uur, (030) 282 22 77 servicebureau@axioncontinu.nl
Volg ons ook op:
19
Vrijwilligers zijn onmisbaar voor AxionContinu. Daarom staat achterop elk nummer van Contact een vrijwilliger van AxionContinu in de schijnwerpers. Wilt u ook vrijwilliger worden? Mail dan naar communicatie@axioncontinu.nl
Tanny van Boven:
‘Het is nooit níét leuk’ Tanny van Boven werkt al sinds de opening van De Drie Ringen, zo’n zeven jaar geleden, als vrijwilliger in het woonzorgcentrum. Op woensdag en vrijdag bemant ze het winkeltje, maar ze springt ook vaak bij in het restaurant of tijdens activiteiten. “Er gebeurt heel veel hier, ik ben altijd wel druk. En dat komt mooi uit, want stilzitten kan ik niet.”
Tanny werkte vroeger als röntgenlaborante. Nadat ze te veel straling had opgelopen, ging ze aan de slag als secretaresse bij de militair tandheelkundige dienst. Toen haar ouders zo’n 25 jaar geleden in De Wartburg gingen wonen, nam ze een deel van de verzorging op zich. “Nadat mijn ouders waren overleden, werd ik gevraagd om me als vrijwilliger in te blijven zetten. Het winkeltje draaien, helpen bij activiteiten.” Ook nu nog is Tanny in De Wartburg actief: eens in de maand werkt ze als ‘koster’ tijdens de kerkdienst. “Mensen ontvangen, liturgieën uitdelen en naderhand koffie schenken.” Iets wat ze overigens ook eens in de maand in De Drie Ringen doet.
‘Tossen’ De omgang met bewoners biedt Tanny veel voldoening, vertelt ze. “Soms zijn ze wat bedroefd. Als je ze dan leuk ontvangt, met een lachje of een omhelzing, of je neemt even de tijd om met ze te praten, dan hebben ze er vaak weer zin in. Ik probeer altijd wat vrolijkheid te brengen en dat lukt ook heel vaak. Ik wil met de mensen omgaan zoals ik zelf behandeld zou willen worden. Dus niet kinderlijk of
20
bevoogdend. Je moet mensen in hun waarde laten. Als ze hulp vragen, help ik ze met alle plezier, maar ik ga er niet op voorhand vanuit dat ze zelf niets meer kunnen.” Eens in de maand verzorgt Tanny het ontbijt voor de bewoners in De Drie Ringen. “Met alles erop en eraan: heel leuk om te doen.” En elke twee weken kookt ze eieren voor de bewoners. Bovendien zet ze zich ook nog in voor haar tennisclub. “Ik tennis drie keer
per week en doe voor mijn club het ‘tossen’. Dat is, zeg maar, het opstellen van het wedstrijdschema.” Over de sfeer in De Drie Ringen is Tanny uitermate te spreken. “Ik kan goed met de medewerkers opschieten. Het is gewoon nooit níét leuk. En bovendien worden hier heel veel activiteiten georganiseerd. Dat is geen voorwaarde, want ik ben hier in de eerste plaats voor de mensen, maar wel fijn.” (KM)