ContACt winter 2021

Contact Winter 2021

VerpleegThuis

20 jaar hospice: De dagen kwaliteit geven Veilige vrijheid door leefcirkels Waardigheid en Trots op Locatie

1

Inhoud Winter 2021

4 20

8

4 VerpleegThuis: de T maakt het verschil 7 Kennis, passie en ervaringen delen 8 De dagen kwaliteit geven 12 Veilige vrijheid 20 Echte aandacht, dáár lopen mensen op 24 Over goede en liefdevolle zorg 26 Oefenen met legoblokjes

Rubrieken 10 Graag gedaan 14 Functie Centraal 16 Mijn verhaal 19 Social talk 22 Kort Contact

Contact Het magazine van AxionContinu

Samen In deze periode van gezelligheid en samenzijn reflecteer ik graag op het afgelopen jaar. Wat hebben we samen veel bereikt!

Ons werk draait erom dat elke cliënt met onze zorg binnen de mogelijkheden een fijne dag heeft. Dat is waardevolle zorg.

Dat doen we goed. En dat willen we blijven doen, maar we moeten wel nadenken hoe. Het zal een beetje anders moeten.

We kennen allemaal de krapte op de arbeidsmarkt die deze sector behoorlijk treft. Onze medewerkers kunnen niet harder werken dan zij nu doen en veel nieuwe collega’s zullen er niet bijkomen. De verhalen die wij bij medewerkers hebben opgehaald, tonen aan dat we dingen anders moeten gaan doen om cliënten die fijne dag te blijven bezorgen.

Graag spreek ik hier mijn waardering uit voor onze medewerkers. Zij vinden naast hun werk ook nog tijd en ruimte om na te denken over hoe het anders kan. Als ik over medewerkers schrijf, heb ik het niet alleen over de mensen die u dagelijks in onze woonzorgcentra, revalidatielocaties en in de wijk aan het werk ziet. In een wereld die ingewikkelder wordt, zijn ook andere medewerkers nodig die bijdragen aan goede zorg.

Bijvoorbeeld mensen met kennis van digitalisering en techniek, met een financiële achtergrond of experts op het gebied van opleiden en wetgeving. Wij doen het samen. Het project leefcirkels (verderop in dit nummer) is een mooi voorbeeld van samenwerking tussen veel verschillende medewerkers.

Aan ons de taak om met aandacht te luisteren en samen te bepalen hoe we de zorg zo goed en fijn mogelijk kunnen organiseren en wat daarvoor nodig is. Als ik zie hoeveel er nu binnen AxionContinu al wordt samengewerkt, komt dat helemaal goed.

Samen zetten we stapjes om de zorg toekomstbestendig te maken. Laten we elke stap vieren. Ik doe mee!

Een heel mooi 2022 gewenst.

Marie-Claire van Hek Raad van Bestuur mvanhek@axioncontinu.nl

‘Roze’ Voetjes van de Vloer Ook dit jaar heeft AxionContinu in oktober het Voetjes van de Vloer Festival georganiseerd, omdat veel bewoners niet meer naar festiviteiten buitenshuis kunnen gaan. Het was een week vol dans en muziek op bijna alle locaties.

Muziek verbindt, geeft ontspanning en plezier en brengt je in beweging. Ook al zit je op een stoel.

Dubbel leuk was dat dit samenviel met Coming Out Day op 11 oktober. Op verschillende locaties is hier aandacht aan geschonken.

Voor iedereen was er een roze koek en er werden kaarten uitgedeeld. In De Bijnkershoek liep iedereen in roze T-shirt en was er een ‘roze’ quiz en ‘roze’ optreden van zanger Harald Veenstra.

4

VerpleegThuis: de T maakt het verschil Teun Toebes (22), schreef een boek over zijn ervaringen als bewoner van woonzorgcentrum Voorhoeve. De verschijning van VerpleegThuis, nu al een bestseller, trok in alle media veel aandacht. “Mijn boek is een hartenkreet.”

A

petrots is huisgenoot Ad op zijn jonge makker Teun, medebewoner van ‘afdeling Huppeldepup’. Ze hebben vaak contact en als er een goeie voetbalwedstijd op televisie is, kijken ze samen, onder het genot van een biertje. “Hij is een formidabel mens.”

Ongevraagd onderbreekt ministek-liefhebber Ad zijn handwerk en pakt het boek erbij, met daarin een lieve opdracht van de schrijver. “Hij is maar druk met dat boek. Af en toe zeg ik: ‘Jochie, doe eens wat rustiger aan.’ Hij is net de Vliegende Hollander.”

De regels volgen Ad kan niet precies zeggen waar Teun allemaal over schrijft. Maar hij weet wel te vertellen dat het boek gaat over betere zorg voor mensen met dementie in verpleeghuizen. “Ik voel me hier best thuis, maar je moet altijd de regels volgen, of je nou hoog of laag springt. En als je dat niet doet, pakken ze je bij de lurven.” Even later: “Het is goed dat een gezond iemand iets wil doen voor zieke mensen.”

Ad van Dokkum:

“Het is goed dat een gezond iemand iets wil doen voor zieke mensen”

Teun Toebes:

Missie Zo vat hij de missie van Teun haarfijn samen. In die missie staat het leven van Ad en alle andere mensen met dementie centraal. Straks, aan het eind van de middag, is er nog een speciale boekpresentatie voor bewoners van Voorhoeve. De officiële presentatie is net een paar dagen achter de rug. En ook daar weet Teun op innemende wijze zijn boodschap te delen.

Een boodschap over het serieus nemen van mensen met dementie. Over zorg verlenen vanuit het hart.

Over het inperken van bewegingsvrijheid ten koste van het welzijn van bewoners. Over internet dat ophoudt bij de deur van de woonkamer en het ontbreken van sfeerverlichting. “We hebben al gigantische stappen gemaakt in de zorg, maar daar heb je niks aan als je nu in een verpleeghuis woont of werkt.”

“We moeten het zelfbeschikkingsrecht teruggeven, leven gaat veel verder dan de zorg, dit houdt ook risico nemen in.”

Soms schieten we door Hij uit in zijn boek stevige kritiek, maar die is absoluut niet gericht aan de keihard werkende zorgverleners. We schieten alleen soms door in alles bijhouden, in het controleren van het leven, zegt hij.

“Als iemand gewoon een rondje wil lopen, komt de vraag waar hij of zij naartoe gaat.”

Die controledwang maakt bewoners volgens Teun afhankelijk en het contact met medewerkers niet gelijkwaardig. “Ik hoop van harte dat jullie nooit meer naar het toilet van medewerkers gaan, dan krijg je gelijkwaardigheid,” houdt hij zijn toehoorders voor. “En daarvoor is een verandering van het systeem noodzakelijk.”

Boeiende discussie Er ontstaat een boeiende discussie over het zelfbeschikkingsrecht van bewoners en de communicatie daarover met wettelijk vertegenwoordigers. Wat is de ideale balans tussen vrijheid geven en risico nemen, bijvoorbeeld wanneer een bewoner die niet goed ter been is graag naar buiten wil? Teun: “We moeten het zelfbeschikkingsrecht teruggeven, leven gaat veel verder dan de zorg, dit houdt ook risico nemen in.”

Aan het eind van de presentatie klinkt luid applaus.

5

6

“Ik vind het heel interessant wat zo’n jonge knul allemaal onderneemt, we hebben dwarsdenkers als Teun hard nodig,” zegt Yolanda Rops na afloop.

Maaltijd kiezen Ze is gastvrouw in Voorhoeve en bereidt één keer per week de maaltijd voor een groep bewoners.

Yolanda is het met hem eens dat veel goed gaat, maar sommige dingen kunnen beter. “En dat kan soms heel simpel. Wij hebben bijvoorbeeld drie woonkamers met ieder een keuken. Het zou mooi zijn wanneer bewoners ook een maaltijd kunnen kiezen die in een andere keuken wordt bereid.

Dan vergroot je op een eenvoudige manier de kans dat iemand heel lekker eet. En we zouden bewoners sowieso nog wel meer invloed kunnen geven op de keuze van het menu.”

Geïnspireerd door Teun: “Ik ga het bij ons eerstvolgende kookoverleg aankaarten.” ●

Yolanda Rops:

“We hebben dwarsdenkers als Teun hard nodig.”

hele samenleving, de buurt en de wijk, iedereen moet daarover nadenken. Het onderwerp wordt nog te veel naar de zorg geschoven, het is mooi dat Teun ook wijst op de bredere problematiek.”

Volledige vrijheid

T

eun Toebes probeert een beweging in gang te zetten die leidt tot een ‘menswaardiger’ zorg.

Bestuursvoorzitter Martin den Hartog waardeert zijn inspanningen en missie. “Bewoners een waardevolle laatste fase laten beleven, dat is de kern van zorg. Met zijn boek geeft Teun bewoners een stem en iedereen stof tot nadenken: wat kunnen we misschien nog beter doen?”

Het balletje ligt niet alleen bij zorg. “Wij moeten uiteraard ons best doen om binnen de mogelijkheden verbeteringen te realiseren. Maar goede ouderenzorg is een verantwoordelijkheid van de

Teun kreeg als bewoner volledige vrijheid om het boek te schrijven. “Hij is integer, zijn kritiek is niet bedoeld om te schofferen maar om de praktijk te tonen vanuit het perspectief van mensen met dementie. Dat sprak ons aan. Voor de medewerkers was het best wel spannend. Maar hun houding was: we hebben niks te verbergen en we staan open voor verbeteringen. Ik waardeer die houding enorm.”

Hij hoopt van harte dat medewerkers én bewoners bij het management, directie of de raad van bestuur aan de bel trekken wanneer ze hobbels op hun pad tegenkomen die ten koste gaan van de kwaliteit van leven of het realiseren van een mooie dag voor bewoners. “Doe alsjeblieft een beroep op ons wanneer je ergens last van hebt. Alleen samen kunnen we verbeteringen tot stand brengen.”

Brenda Zandsteeg, manager opleidingscentrum van AxionContinu ziet het al voor zich: “De locatie waar mijn moeder woont. Medewerkers en vrijwilligers zorgen er samen voor dat mijn moeder een goed leven heeft. Elk op hun manier, met hun eigen kennis en ervaring, hun eigen manier van kijken, en hun eigen persoonlijkheid.”

Kennisevents

Kennis, passie en ervaringen delen W

e barsten van het talent om goed voor bewoners en collega’s te kunnen zorgen.

Het gaat erom deze talenten zichtbaar te maken, medewerkers meer te laten werken vanuit hun eigen passie. Dat is ook wat ik graag doe in mijn werk.”

Energie AxionContinu heeft een nieuwe visie op leren. Wij willen dat mensen nieuwsgierig en wendbaar zijn. Dat kan alleen als ze meer eigenaar mogen zijn over hun werk. Dat ze vaker zelf mogen meebepalen hoe ze iets willen doen. Dat geeft energie om na te denken over hoe het ook anders kan. “We moeten leren vertrouwen op de potentie van de medewerkers die dagelijks voor onze cliënten, revalidanten en bewoners zorgen.”

Kennisevents Een van de manieren om dit te doen is het uitwisselen van kennis tussen medewerkers. Bijna alle collega’s hebben vaak goede ideeën. “Daarom willen we hen stimuleren om andere collega’s over hun passie en werkervaring te vertellen. We willen regelmatig kennisevents organiseren binnen AxionContinu om dit voorelkaar te krijgen.”

Het eerste kennisevent vond plaats op 5 oktober.

Zes collega’s hielden een workshop.

Online vanwege de coronamaatregelen. Deelnemers konden zich bijvoorbeeld verdiepen in de vraag hoe je beter kunt communiceren met mensen die niet meer goed kunnen praten. Maar ook onderwerpen als wondzorg, palliatieve zorg en zorg voor 'passieve' bewoners, zoals mensen met diepe dementie, kwamen voorbij.

Brenda: “Het event was zeer geslaagd.

We hebben hebben een grote diverse groep medewerkers bereikt en zij waren enthousiast over de inhoud van de workshops. We voldoen echt aan een behoefte.”

Groot event Brenda: “Met het opleidingscentrum maken we plannen om op verschillende manieren kennis te delen en mensen makkelijker met elkaar in gesprek te brengen over hun werk. Ons idee is nu dat we een aantal keer per jaar wat kleinere events te organiseren over een specifiek thema en één keer per jaar een groot evenement voor alle medewerkers van AxionContinu met workshops en een kennismarkt, waarbij mensen ook zelf dingen kunnen zien en uitproberen. We doen dit samen.

Dus als collega’s tips hebben over hoe het ook kan, of zelf een workshop willen geven, dan horen wij dat graag.” ●

7

8

Al twintig jaar lang

De dagen kwaliteit geven Geen dagen toevoegen aan het leven, maar leven toevoegen aan de dagen. Het zijn vaak aangehaalde woorden van de Britse verpleegkundige Cicely Saunders, perfect van toepassing op het hospice in IJsselstein dat het twintigjarig bestaan viert.

I

n die twintig jaar is veel veranderd. Rond de eeuwwisseling wist bijna niemand wat palliatieve zorg inhield. In de loop der jaren nam de kennis van de zorg voor ongeneeslijk zieken enorm toe, ook in het hospice. En die kennis blijft inmiddels niet binnenskamers. “De divisie Thuis is bezig met het opzetten van een palliatief team, twee medewerkers van het hospice zijn daar naartoe gegaan om hun kennis en ervaring te delen,” zegt specialist ouderengeneeskunde Gereliza Luijendijk.

Visies vergelijken

Ciceley Saunders (links) opende in 1967 in Londen het eerste hospice ter wereld.

Alle huizen van AxionContinu geven palliatieve zorg, maar die is niet altijd zo complex als in het hospice.

“De zorg bestrijkt vier domeinen: het lichaam en de geest, sociale problemen die kunnen ontstaan en, heel belangrijk, zingeving. We willen oog hebben voor al die onderdelen.”

Goede zorg is gebaat bij meerdere invalshoeken, dus Gereliza introduceerde in 2018 een wekelijks

overleg met verpleging en geestelijke verzorging.

“Dat is een gelegenheid voor het delen van onze visies. De geestelijk verzorger is bijvoorbeeld heel sterk in het duiden van emoties, dat verhoogt de kwaliteit van een behandeling.”

Nazorg Nazorggesprekken voor nabestaanden bestonden nog niet toen Gereliza ruim elf jaar geleden begon bij het hospice. “Maar na een overlijden is het verhaal voor dierbaren nog niet afgelopen.

Een afscheid gaat vaak gepaard met hectiek en heftige emoties, dat is geen geschikt moment voor een beschouwend gesprek. Maar veel mensen vinden het fijn om wat later te praten over hoe ze de periode hier hebben ervaren en hoe het ze verder is vergaan.”

Gereliza Luijendijk:

“Na een overlijden is het verhaal voor dierbaren nog niet afgelopen.”

Gereliza Luijendijk:

“Het contact is intens en kan alle kanten opgaan.”

Onmisbare vrijwilligers Het hospice biedt ruimte aan vijf gasten en telt evenzoveel verpleegkundigen. Het aantal vrijwilligers groeide tot ongeveer zestig. “Gelukkig willen veel mensen graag iets voor ons betekenen, zonder hun hulp zouden we het niet redden. Ze kunnen aan de slag op terreinen waar ze zich het meest op hun plek voelen: in de zorg, de tuin, met koken of klussen.”

Zelf zegt Gereliza de baan van haar leven te hebben.

“Het contact is intens en kan alle kanten opgaan.

Maar alle emoties mogen er ook zijn, of het nou intens verdriet of grote boosheid is. Ik vind het mooi te begrijpen waarom iemand zich op een bepaalde manier voelt. Wanneer je iemand beter begrijpt, kan je die persoon zich ook beter thuis laten voelen. Dat is enorm dankbaar werk.”

Onvoorstelbaar positief Meerdere mensen kregen voorgoed een plek in haar hart. Zoals een jongedame die binnen korte tijd zou overlijden, maar onvoorstelbaar positief bleef. “Ze zette een zonnebril op, pakte een boek en zei: ‘Ik durf het nauwelijks te zeggen, maar het voelt bijna als vakantie.’ Ongelooflijk hoe zij in het leven stond, ik zal haar de rest van mijn leven niet vergeten.” ●

Buitenhuiskamer Dankzij inspanningen van de Stichting Vrienden Hospice IJsselstein krijgt het hospice ter gelegenheid van het 20-jarig bestaan een ‘buitenhuiskamer’. “We krijgen een overkapping met flexibele wanden die comfortabel buiten zitten mogelijk maakt, welk weer het ook is,” zegt voorzitter Ed Booms.

In de loop der jaren kon de stichting dankzij giften onder meer kamers moderniseren, televisies en comfortabele rolstoelen aanschaffen. “Ik mag wel zeggen dat we een goede reputatie hebben en er steeds meer giften binnenkomen. Ons doel is mensen comfortabel hun laatste dagen te laten slijten en dat spreekt zowel particulieren als organisaties aan.”

Tweede hospice voor AxionContinu Per 1 januari 2022 krijgt AxionContinu er een tweede hospice bij en fuseert het Academisch Hospice Demeter in De Bilt met AxionContinu.

Met de fusie bundelen AxionContinu en Demeter de krachten en ontstaat er een hoogspecialistisch palliatief netwerk. Hiermee willen we kennis en expertise beschikbaar stellen voor zorgverleners en samenwerkingspartners, zodat hoogwaardige palliatieve zorg zich niet alleen tot de hospices beperkt, maar veel breder in de regio kan worden ingezet.

Zeker nu mensen langer thuis blijven wonen en het liefst ook thuis willen sterven, is het belangrijk dat een goede samenwerking plaatsvindt van zorgverleners rondom deze belangrijke laatste fase van het leven en er een toegankelijke ontmoetingsplek is waar kennis kan worden uitgewisseld.

Voor cliënten betekent dit dat goede palliatieve zorg breder in de regio ingezet kan worden, ongeacht de plaats waar een cliënt verblijft, of dat nu thuis is, in een verpleeghuis of een hospice.

9

Vrijwilligers zijn onmisbaar voor AxionContinu.

In deze rubriek vertellen zij over hun vrijwilligerswerk in de locaties.

Graag gedaan

10

Saskia Hartogs: Ik was direct verkocht, dat had ik totaal niet verwacht. Dit werk past me zo goed, ik ga altijd met een glimlach naar huis.

Van kille cijfers naar gelijkwaardig contact

doordacht. Saskia wilde graag ‘iets’ in de zorg doen, maar niet direct aan het bed staan. Uit de losse pols stuurde ze afgelopen voorjaar wat berichten rond en zo kwam ze bij AxionContinu in gesprek met vrijwilligerscoördinator Sandra Visee. Resultaat: ze zou het twee keer als vrijwilliger gaan proberen in De Parkgraaf. “Ik was direct verkocht, dat had ik totaal niet verwacht. Dit werk past me zo goed, ik ga altijd met een glimlach naar huis.”

ultuur en zorg, in het hart van Saskia Hartogs komen ze moeiteloos samen. Ze was vrijwilliger bij het cultureel podium De Kargadoor in Utrecht, maar corona legde daar de activiteiten stil.

C

Plaatjes draaien

Geen nood: de overstap naar De Parkgraaf, centrum voor revalidatie en herstel, bleek een uitstekende keuze. Die overstap was niet tot op het bot

Plaatjes draaien met muziek van Ella Fitzgerald tot de Havenzangers, nagels lakken, samen koffie drinken… voor alles wat de revalidanten leuk vinden is Saskia te porren. En anders probeert ze zelf iets te

bedenken. Ze geniet van het directe contact en een praatje hoeft niet alleen over luchtige onderwerpen te gaan. “Ik worstel met chronische depressiviteit en heb mijn donkere momenten. Maar dat geldt ook voor de mensen hier, die vaak veel moeten inleveren door wat ze hebben meegemaakt en daardoor min of meer in de rouw kunnen zijn. Dan hoef je een moeilijk onderwerp niet te schuwen, daar kunnen we gelijkwaardig over praten.”

Vrijwilligers bedankt!

11

Op de Dag van de Vrijwilliger op 7 december zette AxionContinu haar vrijwilligers in het zonnetje. Binnen de mogelijkheden (corona) was van alles georganiseerd om er een mooie dag van te maken.

‘Gastpeer’ voor jongeren Saskia werkte in de financiële wereld, maar was de louter resultaatgerichte werkwijze meer dan beu. Ze wilde minder met cijfers werken, meer met mensen.

Om die reden begon ze ook als ‘gastpeer’ bij de Utrechtse herstelacademie Enik, waar mensen met geestelijke problemen steun kunnen vinden via contacten met lotgenoten. “Ik heb een sterke behoefte om op te komen voor anderen. Bij Enik heb ik vaak contact met jongeren op zoek naar geestelijk herstel, voor mij is dat een perfecte aanvulling op het werk in De Parkgraaf.”

AxionContinu vindt (bij)scholing van vrijwilligers belangrijk. Jaarlijks worden workshops en uitjes aangeboden.

Ook voor 2022 staat er weer van alles op het programma. Alle vrijwilligers hebben een boekje ontvangen met de scholingen voor 2022.

Kracht en moed Van nabij ziet ze dat mensen niet alleen herstellen, maar ook achteruit kunnen gaan. “Dat is een confrontatie met wat het leven je kan brengen in de toekomst. Maar het is mooi dat ze tegelijk de kracht en moed vinden om met tegenslag om te gaan. Ook om die reden vind ik het werk waardevol.”

Momenteel zit ze nog in de ziektewet. Het vrijwilligerswerk beschouwt ze als tussenfase. Nee, ze zal niet meer terugkeren naar de kille wereld van de cijfers.

Inmiddels ziet ze een baan in de zorg als ervaringsdeskundige scherp voor zich.

Maar voorlopig nog niet, ze gunt zichzelf eerst de benodigde hersteltijd. “Ik geloof absoluut dat er iets geschikts op mijn pad komt, een baan die niet als een beklemmend keurslijf voelt. In de zorg, ja. Zeker.” ●

Ook vrijwilliger worden?

Kijk op: mijnprachtbaan.nl

Vrijwilligersnieuws

AxionContinu is blij met de bijna duizend vrijwilligers. Met hun inzet maken zij meer mogelijk voor bewoners en cliënten. Denk daarbij aan activiteiten die zonder vrijwilligers niet georganiseerd kunnen worden. Of klusjes die anders blijven liggen. Maar ook net dat beetje extra aandacht geven aan iemand.

Afdelingsmanager Joany Gaillard kan de datum

12

dromen. Op 25 mei van dit jaar gingen de deuren van gesloten afdelingen van woonzorgcentrum De Wartburg open en sinds die tijd kunnen bewoners met dementie zich vrij door grote delen van het gebouw en de binnentuin bewegen.

De buitendeur en sommige tussendeuren blijven voor hen gesloten.

Leefcirkels

Veilige vrijheid

I

n het gebouw zijn op diverse plekken bakens aangebracht die reageren op signalen van het ‘polshorloge’ dat iedere bewoner omheeft.

Als een bewoner een bepaalde deur beter niet kan passeren, blijft die gesloten. Voor iedere bewoner wordt zo een leefcirkel bepaald, waarbinnen hij of zij veilig kan bewegen. Alle bewoners kunnen zonder bemoeienis hun huiskamer verlaten tussen 11 uur ’s ochtends en 19 uur ’s avonds.

Joany: “Mogelijk laten we over een tijdje ook in de nacht de deuren open, maar nu lijkt dat nog een stap te ver.”

Joany Gaillard:

“Bewoners krijgen dankzij de leefcirkels meer vrijheid, op een veilige manier.”

Projectleider Peter Versteeg en afdelingsmanager Joany Gaillard.

Aanpassingen De Wartburg is niet de eerste locatie binnen AxionContinu met leefcirkels. Projectleider Peter Versteeg: “In Mariënstein werkten we met een systeem waar we niet helemaal tevreden over waren. We hebben een leverancier gevonden met een andere techniek die wel aan onze verwachtingen voldoet. Natuurlijk zijn er altijd wat kinderziektes, de grootste aanpassing wordt echter gevraagd van medewerkers en bewoners.”

Joany: “Van de 24 bewoners op de gesloten afdeling zijn er zo’n vier of vijf die er steevast op uit trekken en met de lift naar beneden gaan, naar de hal en het restaurant. Anderen lopen boven op de gangen wat rond en een groot deel blijft gewoon op de afdeling.

Je merkt een verschil tussen mensen die hier al langer verblijven en nieuwere bewoners.

Nieuwkomers gaan meer aan de wandel.”

Shock Voor de zorgmedewerkers was de omschakeling misschien nog het grootst. Joany: “De eerste dagen leken ze wel in shock. Ze gingen overal achteraan om te zien waar iedereen was gebleven. Als je altijd de mensen om je heen hebt in de huiskamer, lijk je de controle te verliezen als er een paar ontbreken.

De medewerkers moest echt leren loslaten en erop vertrouwen dat iemand wel weer terugkomt als er iets is. Natuurlijk ga je weleens kijken waar iemand is als hij wat lang weg blijft, maar de paniek van het begin is er niet meer.”

Van familie heeft Joany geen wanklank gehoord.

“Een stuk of drie families hadden wat twijfels. Die hebben we met een armbandje om zelf laten ervaren hoe het werkt.”

Gewend Voor medewerkers van het restaurant en de receptie was het eveneens aanpassen. Corrie Gerritsen: “Bewoners met dementie veroorzaakte in het begin wat onrust. Ze liepen tussen de tafels door waar mensen van de serviceappartementen zaten te eten en grepen soms naar de borden. Of ze liepen met mij mee naar de keuken en hielden mijn hand vast

terwijl ik met het eten bezig was. Je moet daar tactisch mee omgaan, want je kunt ze niet zomaar wegsturen. Inmiddels loopt het stukken beter.

De een zet je aan een tafeltje met een kopje koffie, de ander neem je even bij de arm. Het lijkt ook wel

of ze rustiger zijn geworden. De bewoners van de serviceappartementen zijn er nu ook meer aan gewend en begrijpen het als ik eerst even met iemand bezig ben voordat ik bij hen kan komen.”

13

Melding Receptioniste Thea Korssen kan de buitendeur in de gaten houden. Bewoners met een leefcirkel mogen niet alleen naar buiten. “Als ze voor die deur staan, gaat die niet open.

Ook niet voor anderen. Daar klaagden medewerkers en andere bewoners in het begin wel over maar zo werkt het nu eenmaal.

Op die manier kunnen ze niet met iemand naar buiten glippen. Mocht dat gebeuren dan krijgen we een melding op onze telefoon. Niet met naam en toenaam, vanwege de privacy, maar met de nummers van hun kamer.”

Corrie: “Op een gegeven moment kreeg ik de melding dat er iemand buiten bij de slagboom stond. Dat wil je niet, dus ik ren naar buiten, maar ik zag niemand. Bleek na enig navragen dat die persoon in de kapel van De Wartburg zat.”

Peter: “Daar is geen baken dus krijg je een waarschuwing via het baken dat het dichtstbij is. In dit geval was dat bij de slagboom. Dat soort dingen evalueren we nog.”

Corrie: “Dat was even paniek, maar verder zijn we er nu allemaal aan gewend. Je weet al bijna niet beter.”

Joany: “Vooraf hadden we diverse doemscenario’s van wat er mis zou kunnen gaan. Die moet je ook doornemen, maar achteraf denk je: waar hebben we ons allemaal druk over gemaakt.” ●

Naast De Wartburg is inmiddels ook De Bijnkershoek voorzien van leefcirkels. De evaluatie van beide locaties wordt meegenomen bij de invoering op andere locaties in de loop van 2022.

Peter Versteeg:

“We hebben hier een techniek die goed blijkt te werken.”

Functie centraal

14

Bij AxionContinu werken ruim 2000 medewerkers in bijna 140 verschillende functies. In deze rubriek staat steeds een andere functie in de schijnwerpers.

Casemanager dementie Lies Orthmann

Vertrouwen Lies Orthmann is al elf jaar casemanager dementie bij AxionContinu. “Toen ik begon was dat een vrij nieuwe functie. Nu zijn we al met tien en toch is er een wachtlijst. Het zegt iets over de behoefte aan ondersteuning. Dementie lijkt volksziekte nummer 1 te worden en wordt nu eerder herkend. Wij zien iemand graag al in de beginfase, want dat geeft de tijd om vertrouwen op te bouwen en mee te denken in de ondersteuning van zowel diegene die dementie heeft, als diens mantelzorger. Want dementie krijg je niet alleen: de een heeft het, maar je lijdt er samen onder.”

Veel op pad Het werkgebied van Lies loopt van IJsselstein tot Polsbroek. Ze heeft meer dan zestig cliënten, van 50 tot 100 jaar, die ze regelmatig thuis bezoekt. “Maar dat aantal varieert enorm en het zegt ook niet zoveel. Het ene contact kan veel intensiever zijn dan het andere.”

De locaties van AxionContinu in de Lekstreek zijn haar thuisbasis, maar ze is veel op pad. “Eigenlijk is casemanager dementie een wat aparte functie binnen de organisatie”, zegt ze lachend. “Mijn werk is het tenslotte om mensen hier zo lang mogelijk weg te houden.”

Niet pluis Als casemanager is Lies onderdeel van het Mobiel Geriatrisch Team (MGT). Daarin werkt ze samen met een specialist ouderengeneeskunde en een GZ-psycholoog. Cliënten komen doorgaans in beeld via de huisarts. Die kan bij een niet- pluisvermoeden vragen om diagnostiek, of om begeleiding na de diagnose. “Als er eenmaal dementie is vastgesteld, kijken we hoe we de cliënt en zijn of haar omgeving zo goed mogelijk kunnen ondersteunen. Daarbij staan het plezier in het leven en het welbevinden van de cliënt en zijn of haar mantelzorgers voorop. Ik draai echter nooit om de hete brij heen. We praten zo open mogelijk over de dementie en wat dit voor gevolgen heeft. Het is een ziekte waarbij je steeds meer aan zelfredzaamheid inlevert en dat proces van verlies kun je vergelijken met een rouwproces waar je doorheen gaat. Ook voor de mantelzorger.”

Maatwerk “Ik begin altijd met meerdere gesprekken om de cliënt en de mantelzorger goed te leren kennen.

Ik geloof er stellig in dat je altijd met iemand met dementie kunt blijven communiceren als je de echte persoon kunt blijven zien met zijn passies en ongerustheden. Ook wanneer iemand meer in de war is.

Je past je gesprekstechniek aan en daarbij is het opgebouwde vertrouwen van groot belang. Soms moet je durven doorvragen, hoe moeilijk dat ook kan zijn. Maar hoe beter je iemand kent, hoe beter je kunt inschatten wat er passend is. Dat leidt soms tot heel intieme of emotionele gesprekken. Ik vind het altijd heel bijzonder als iemand je dat durft toe te vertrouwen. Tenslotte adviseren wij alleen, cliënt en mantelzorger beslissen. Aan ons de taak om uitleg te geven en vaak de gulden middenweg te vinden, omdat de behoeftes onderling kunnen verschillen. Het is echt maatwerk.”

Vijftig vormen “Er bestaat geen standaard aanpak van hoe met dementie om te gaan. Er zijn sowieso meer dan vijftig vormen en het verloop van de ziekte kan bij iedereen anders zijn. Iemands karakter bepaalt veel, en ook het eigen inzicht. De een ontkent dat er iets mis is, de ander ziet dat wel en accepteert het.

In praktische ondersteuning is veel mogelijk. Organisaties in deze regio werken goed samen en de lijntjes zijn vaak kort. AxionContinu biedt onder andere huishoudelijke hulp, wijkverpleging, dagbesteding en dagbehandeling. Daarnaast zijn er ook zorgboerderijen en vrijwilligers die zich inzetten, en zijn er ook steeds meer moderne hulpmiddelen. Veel is er nu op gericht om mensen met dementie zo lang mogelijk thuis te laten wonen en dat heeft effect. Toch kan er een kantelpunt komen. Dan is het fijner voor de cliënt en de mantelzorger dat iemand in een verpleeghuis komt te wonen. Voor de mantelzorger, omdat die overbelast kan raken, maar ook voor de cliënt. Want hoeveel liefde je als mantelzorger ook hebt om te geven, iemand met dementie heeft meerdere mensen nodig om te helpen.

Ook bij die vaak beladen stap staan we mensen bij.” ●

15

Functie Casemanager Dementie Functiedoel Is verantwoordelijk voor de bemiddeling tussen vraag en aanbod voor cliënten met dementie in de thuissituatie.

Brengt de problemen en behoeften in kaart en biedt begeleiding en ondersteuning.

Lies Ortmann met Richard den Hartoog (59). Richard werkt graag met slimme apparaten om zo zelfstandig mogelijk te blijven. Hij heeft de ziekte van Parkinson met dementie.

Opleiding Beroepsrelevante opleiding op HBO-niveau (bv maatschappelijk werk, psychologie of verpleegkunde) Aantal medewerkers 10 Aantal fte 7

Elk levensverhaal is bijzonder. In ‘Mijn verhaal’ vertellen bewoners over hun lange levensgeschiedenis.

Mijn verhaal

16

Spoorwegman tot in zijn diepste vezels. Zo mag je Derk Jan Nijland, bewoner van ’t Huis aan de Vecht, gerust noemen. Hij klom op van leerling-machinist tot hoofd van al het materieel van de NS. Daarbij had hij gezelschap van een engeltje op zijn schouder.

Spoorwegman met engeltje op schouder

O

Graf Zeppelin op vliegveld Twente.

p 18 juni 1932, precies een week voor zijn twaalfde verjaardag, landt de Graf Zeppelin op vliegveld Twente. Het luchtschip is maar liefst 236 meter lang en heeft een doorsnee van 30 meter. Niemand wil het spektakelstuk missen en dus is ook geboren Enschedeër Derk Jan van de partij. Hij staat achteraan en wurmt zich naar voren om het schouwspel goed te kunnen zien.

Tot ergernis van de hoofdonderwijzer van zijn lagere school, die hem op zijn mieter geeft. Diezelfde hoofdonderwijzer zal niet veel later zijn opdringerige leerling naar de ambachtsschool sturen. ‘Ga jij maar een vak leren’, is het dringende advies.

Stoomschip Pendrecht

17

Derk Jan wordt bankwerker en gaat eerst aan de slag bij een textielfabriek, maar omdat de vooruitzichten slecht zijn, solliciteert hij bij de bekende machinefabriek Stork in Hengelo. Hier maakt hij kennis met het engeltje op zijn schouder. Tijdens het sleutelen aan een dieselmotor voor het stoomschip Pendrecht vraagt de machinist of hij op het schip wil werken.

“Mijn aanstaande vrouw vond dat geen goed idee omdat ik dan lang van huis zou zijn. Achteraf was ik daar blij om: de Duitsers torpedeerden de Pendrecht in 1941.”

Derk Jan Nijland met dochter Marianne

Het kersverse echtpaar Nijland.

Leergierige jongeman Medewerkers van Stork moeten verplicht als arbeidskrachten naar Duitsland, reden voor Derk Jan om te solliciteren bij de Spoorwegen.

In een NS-depot in Hengelo mag hij de werkplaats schoonmaken, maar al na drie maanden wordt de leergierige jongeman leerling-machinist. En keert het engeltje terug op zijn schouder. De dag waarop hij van Enschede naar Zutphen rijdt, wordt de trein voor hem ’s ochtends vroeg beschoten. En op de terugweg gaat er op het baanvak voor hem een brug de lucht in. Derk Jan ontspringt de dans in korte tijd twee keer.

Op tijd arriveren Na het behalen van zijn diploma wordt hij ‘echt’ machinist op stoomlocomotieven. Mooi werk, maar

ook zwaar. “Je moest de kolen met een schep precies op de goede plek gooien om het vuur op de juiste temperatuur te krijgen. Dat bepaalde de snelheid van de trein en ik wilde altijd op tijd arriveren, dat vond ik het mooiste van het werk.”

De Spoorwegen hebben in de jaren vijftig een tekort aan machinistenchefs. Dertig machinisten mogen daarom een speciale cursus volgen en Derk Jan behoort tot de uitverkorenen, met dank aan zijn engeltje. De Twentenaar wordt in Rotterdam baas over zestig machinisten.

Donald Duck “Geen kleine jongens, maar stevige kerels die naar me keken als een boertje uit het oosten dat ze wel aan konden. Maar ik wist me er goed doorheen te slaan en beleefde mooie jaren.”

18 Dat geldt ook voor zijn jongste dochter Marianne, die later eveneens bij de Spoorwegen zal gaan werken. “Iedere vrijdag haalde ik met mijn moeder mijn vader op van station Hengelo. En iedere keer mocht ik van haar in de kiosk een Donald Duck uitkiezen.”

Baas over materieel Eind 1968 maakt hij nog één keer promotie. De Hoofdverkeersleiding in Utrecht zoekt iemand die landelijk verantwoordelijk is voor al het materieel.

Met zijn technische achtergrond is hij geknipt voor het werk. Zo weet hij exact welke treinstellen goed tegen vrieskou kunnen en welke niet, dus die haalt hij tijdig uit het rooster omdat ze onder barre weersomstandigheden stil zouden komen te staan. Maar eerst moet Derk Jan een geschiktheidstest ondergaan waarbij hij zelfstandig roosters moest maken.

“Dat wist ik toevallig, dus ik ging heel veel oefenen.”

Lachend: “Ja, misschien was dat wel een beetje valsspelen.”

Burgemeester Sharon Dijksma op verjaardagvisite.

Naar de Noordpool Na zijn pensioen in 1985 wordt de verbondenheid met treinen niet minder, met dank aan de mogelijkheid om gratis te reizen als gepensioneerd NS-medewerker. Een paar keer per jaar doorkruist hij met oud-collega’s heel Europa, van Turkije tot de Noordpool. “En als we ergens waren, huurden we een auto. Ik reed altijd, want had als enige een rijbewijs.”

Van vervelen is absoluut geen sprake, want zijn interesses zijn veel breder dan alleen reizen. Hij is lid van de Spoorwegbond voor Gepensioneerden.

Van de PCOB Ouderenbond en van de Nederlands Hervormde Kerk. In 1988 overlijdt zijn vrouw, maar eenzaam wordt hij niet. In de kerk zou hij zijn twee volgende partners ontmoeten: Hennie, met wie hij nog 18 jaar een relatie had. Na haar overlijden trof hij zijn huidige vriendin Tjits. “En ik heb nog goed contact met mijn dochter, de kleinkinderen en achterkleinkinderen.”

Bezoek burgemeester Lichamelijk gaat het wel wat minder met de 101jarige, wiens moeder 102 werd. Eind 2020 breekt hij bij een val een heup en na de operatie krijgt hij corona. Zelfstandig wonen is niet meer mogelijk en in april verhuist hij naar ’t Huis aan de Vecht. Na een bewogen jaar met meerdere gezondheidsproblemen krabbelt hij gelukkig weer op. En kan burgemeester Jan van Zanen vanwege de coronacrisis niet langskomen ter gelegenheid van zijn honderdste verjaardag, een jaar later lukt opvolger Sharon Dijksma dat wel. “Een heel leuke vrouw. Weet je wat ik zei? Het is maar goed dat ik jou niet eerder ben tegengekomen!” ●

Social talk

AxionContinu en bijna alle locaties zijn actief op social media.

Volg ons op Facebook, Instagram, LinkedIn en Twitter

19

AxionContinu is actief op sociale media. Op Instagram hebben we 600 volgers, op Facebook 1800 en op LinkedIn 4000. Neem ook eens een kijkje! Deel vacatures, bekijk nieuws van de locaties en praat mee.

Medewerkers werven in een krappe

20

arbeidsmarkt is geen sinecure, ze aan boord houden evenmin.

AxionContinu trekt er hard aan en legt daarom in het project ‘Jouw verhaal, onze zorg’ het oor te luister bij medewerkers uit de hele organisatie. Woonzorgbegeleider Adrie Kool en afdelingsmanager Renaldo van Kallen vertellen erover.

Echte aandacht,

dáár lopen mensen op A drie werkt al 42 jaar in woonzorgcentrum Mariënstein, Renaldo startte een paar maanden geleden bij de revalidatielocaties De Parkgraaf en Zorghotel De Wartburg. De twee troffen elkaar op een bijeenkomst van ‘Jouw verhaal onze zorg’. Ze dachten er hardop mee over wat AxionContinu kan doen om medewerkers langdurig aan zich te binden.

Het werkmateriaal: stapels ervaringsverhalen van collega’s en oud-collega’s. Die waren ingegaan op de uitnodiging om, al dan niet anoniem, te vertellen over struikelblokken die ze tegenkomen in hun werk.

Of tegenkwamen, als ze de organisatie inmiddels hadden verlaten.

Praktische obstakels Deels gaat het om praktische zaken, ontdekten Adrie en Renaldo. Medewerkers ervaren bijvoorbeeld een hoge werkdruk, waardoor ze minder tijd hebben dan ze lief is voor cliënten en bewoners. Adrie herkent dat: “Ik denk dan aan het eind van een dienst: ik heb bij die bewoner wel een pilletje neergelegd maar haar niet echt gesproken.”

De onderbezetting maakt ook dat de organisatie soms een knellend beroep doet op mensen. Zo beschreef een collega hoe ze tijdens haar thuisvakantie werd gebeld door het werk, vertelt Adrie: “De vraag was: we zitten omhoog, als je toch niet weg bent, kun je dan niet een dienstje komen draaien?”

Dat mag niet gebeuren, vinden Adrie en Renaldo.

“Vakantie heb je niet voor niks.”

Adrie Kool:

“Dat mag niet gebeuren.

Vakantie heb je niet voor niks.”

Andere thema’s die kwamen bovendrijven: wisselingen en verloop in alle lagen van de organisatie, oog voor de toekomst maar minder voor de geschiedenis en het DNA van AxionContinu, projecten die niet altijd eindigen met een duidelijk resultaat en vernieuwingen zonder een helder waarom en hoe.

21

Rode draad Hoe verschillend de ervaringsverhalen ook lijken te zijn, leg de loep erop en je ziet een rode draad: medewerkers verlangen er boven alles naar te worden gezien, gehoord en gewaardeerd. En daar kan, vinden ze, soms best een tandje bij.

Kansen en mogelijkheden genoeg om dat voor elkaar te krijgen, denken Adrie en Renaldo. Werk maken van de begeleiding van nieuwe collega’s, bijvoorbeeld, en vooral van leerlingen en zij-instromers. Een nieuweling in de zorg kan een luisterend oor, advies en een steuntje in de rug maar wat goed gebruiken, weet Adrie. “Ik kreeg op mijn eerste dag al te maken met patiënten bij wie een been en borst waren geamputeerd. Ik was net 19, vond het vreselijk en wilde niet terug. Het was dat mijn moeder zei: je gaat morgen gewoon weer.”

Energie Mails en telefoon, vergadering zus, afspraak zo – als manager kent Renaldo de waan van de dag maar al te goed. Het is altijd rennen en vliegen. Laat onverlet dat hij veel energie steekt in zijn vier teams. “Wat hebben ze nodig om hun werk goed en met plezier in hun lijf te kunnen doen? Die vraag zit altijd in mijn achterhoofd.”

En Renaldo geeft gas. Bij de werving zorgde dat er al voor dat de vaste bezetting op zijn afdelingen zo goed als rond is. “We zetten minder uitzendkrachten in. Dat geeft iedereen rust.”

Ook zoekt hij vaak zijn teams op, bijvoorbeeld om uit de doeken te doen welke kant hij op wil met de afdelingen. En met een teamlid dat zo’n beetje verdronk in de taken kroop hij achter de computer om een te behappen werkweek af te spreken.

Adrie en Renaldo zijn het eens: om medewerkers te behouden moeten ‘de harde’ zaken voor elkaar zijn, zoals het aanpakken van de hoge werkdruk. Maar

Renaldo van Kallen:

“We zetten minder uitzendkrachten in.

Dat geeft iedereen rust.” meer aandacht voor de ‘zachte’ kant is minstens zo belangrijk. Erkenning en waardering, elkaar zien en horen zijn misschien geen tovermiddel, wél voorwaarden om te voorkomen dat medewerkers wegglippen. Want echte aandacht, dáár lopen mensen op. ●

Over Jouw verhaal, onze zorg Waarom slaat bij medewerkers de twijfel toe over hun werk? Wat maakt dat ze besluiten te vertrekken?

Om die vragen draait het bij ‘Jouw verhaal, onze zorg.’

Vier zorgorganisaties, waaronder AxionContinu, willen met het project het verloop terugdringen. De oproep aan medewerkers en oud-medewerkers om vrijuit hun ervaringen en die van anderen te delen viel in vruchtbare aarde: op de speciale website kwamen meer dan vijfhonderd verhalen binnen.

Ervaringen delen kon ook aan zogenaamde verteltafels.

Een afvaardiging van elke organisatie diepte daarna in twee sessies rode draden en thema’s op uit de verhalen, vertelt Ponijem Thomassen-Kasanredjo, projectleider bij AxionContinu. “We trokken in de bijeenkomsten op met de andere organisaties. Waardevol, want zo konden we van elkaar leren.”

‘Jouw verhaal, onze zorg’ heeft een schat aan informatie opgeleverd. Ponijem: “Die werken we nu uit in concrete acties, samen met een diverse groep medewerkers.

Mooie stappen op weg naar een stabiele organisatie en werkomgeving waar mensen zich thuis voelen.”

22

Kort Contact Berichten van(uit) AxionContinu

Herinneringen gezocht aan zusterhuis!

Foto: Gemeentearchief Utrecht

Puppy’s bij dagbesteding De Bijnkershoek Beschuit met muisjes en een heus geboortekaartje. De cliënten van de dagbesteding in De Bijnkershoek hadden met spanning uitgekeken naar de komst van de puppy’s van bezoekhond Phoebe. Blijdschap alom toen zij was bevallen van negen kleintjes.

Vrijwilliger Monique komt elke zes weken met Phoebe naar de dagbesteding, waar de cliënten haar fijn mogen knuffelen.

Toen bleek dat ze drachtig was, leefde iedereen met de hele zwangerschap mee.

Zelfs een foto van de echo werd gedeeld.

De pups zijn ook nog een keer mee geweest naar de dagbesteding voor ze naar hun nieuwe eigenaren gingen. ●

Het Centraal Bureau van AxionContinu is gevestigd in de oude zusterflat die hoorde bij verpleeghuis Albert van Koningsbruggen (nu Domstate). In het pand, dat in 1972 is gebouwd, is nog van alles terug te vinden uit de tijd dat de ‘zusters’ er woonden. Zo zijn er nog oude badcellen en in sommige kamers zitten tegels in de hoek waar een wastafel hing.

Het pand is niet meer geschikt om in te werken en kan ook niet worden gerenoveerd. In de loop van 2022 wordt het gesloopt.

Voordat het zover is, willen we een mooie terugblik maken van het zusterhuis. Heeft u er ooit gewoond? Heeft u foto’s uit die tijd?

Of andere herinneringen? We horen het graag met uw verhaal erbij!

Mail naar communicatie@axioncontinu.nl ●

Vertaalcomputers

Nieuwe website De nieuwe website van AxionContinu gaat de eerste week van januari online. Op www.axioncontinu.nl is alle informatie over AxionContinu eenvoudig te vinden.

Het maken van een nieuwe website is een klus die veel tijd vergt. Niet alleen de techniek van het maken zelf kost tijd. Maar ook hoe de site wordt ingedeeld en hoe informatie het gemakkelijkst te vinden is.

Bij het maken van de nieuwe website zijn dan ook zowel medewerkers als cliënten en familie betrokken.

We horen graag wat u van de nieuwe website vindt en of u nog verbetertips heeft via communicatie@axioncontinu.nl. ●

Kalender 25 januari Dag van het Werkplezier in de Zorg 28 januari Europese Dag van de Privacy 11 februari Warmetruiendag 14 februari Valentijnsdag 1 maart Nationale Complimentendag 11 en 12 maart NLdoet 18 maart Nationale Pannenkoekendag

Hoe praat je met een cliënt die alleen Russisch spreekt? Of Chinees of Grieks?

AxionContinu heeft nu drie vertaalcomputers.

Het zijn kastjes ter grootte van een telefoon die gesproken tekst omzet in gesproken tekst in een andere taal. Die kun je zelf instellen.

Heel handig, vindt geestelijk verzorger Eva Kersbergen, die zo met een Russische bewoner communiceert. “Zo is het ons gelukt te begrijpen waarom ze een keer verdrietig was.

Mevrouw hoort in het Russisch wat ik haar vraag. Ze kan ook meelezen. Zij antwoordt in het Russisch en ik hoor het in het Nederlands.” Samen hebben ze ook plezier met het computertje. “Zij moet even wachten voor ze antwoord kan geven, maar dat begrijpt zij vanwege de dementie niet goed.

Dan moeten we hard lachen.”

Medewerkers zijn positief over de vertaalcomputer. AxionContinu heeft er nu drie op proef. Bekeken wordt of er meer nodig zijn of dat er een uitleensysteem komt. ●

23

Lichtkunstwerk in route gemeente Nu de dagen kort zijn, is het lichtkunstwerk op de zijgevel van Domstate (aan de kant van het Centraal Bureau) goed te zien. Het gedicht ‘Hou vast’, dat dichter Ingmar Heytze speciaal voor AxionContinu over de coronaperiode maakte, wordt zo gauw het gaat schemeren regel voor regel geprojecteerd. Dit lichtkunstwerk is toegevoegd aan een hernieuwde interactieve kaart/website van de Gemeente Utrecht met bijzondere lichtkunstwerken in de stad.

Rond december te zien op: www.trajectumlumen.nl. ●

24 Meer aandacht voor de bewoner. Dat staat centraal in de aanpak binnen het programma Waardigheid en Trots op Locatie. “We moeten met elkaar het goede gesprek blijven voeren om de zorg te verbeteren.”

Waardigheid en Trots op Locatie

Over goede en liefdevolle zorg

H

et is al een behoorlijke hectische ochtend geweest voor facilitair manager Joyce van Lieshout als we elkaar spreken in woonzorgcentrum De Wartburg. Een flinke technische storing is de oorzaak. “Ik denk dat het binnen een uurtje wel is opgelost, maar ik houd voor de zekerheid mijn telefoon aan,” verontschuldigt Joyce zich.

Joyce van Lieshout:

“Het gaat al goed, maar het kan altijd beter.”

Zij is op vier locaties verantwoordelijk voor de teams receptie, huishouding, technische dienst, het restaurant en veiligheid in en rondom het gebouw. “Ik zeg altijd maar: ik ben verantwoordelijk voor alles wat niet direct met de zorg te maken heeft,” lacht Joyce.

Ze maakt ook deel uit van de projectgroep Waardigheid en Trots op Locatie (WOL).

Kans Het WOL-programma ziet zij als een uitgelezen kans om, samen met alle teams, vrijwilligers én (para) medici, de zorg voor bewoners te verbeteren. “Het gaat al goed, maar het kan altijd beter,” vertelt Joyce.

“Het allerbelangrijkste is dat de bewoner ervaart dat onze zorg nog meer maatwerk is.” Om dit te illustreren geeft ze een voorbeeld van de afdeling kleinschalig wonen, waar acht bewoners ieder hun eigen kamer hebben en een gemeenschappelijke woonkamer met keuken delen.

25

Maaltijd Joyce: “Er wordt op de woning veel gekookt. Moeten zorgmedewerkers dat altijd doen? De een vindt het superleuk, maar de ander heeft er niets mee. We kijken welke ondersteuning nodig is om te zorgen dat, naast een goede maaltijd, de tafel mooi gedekt is en het gezellig is in de huiskamer. Ook willen we dat bewoners worden meegenomen in de menukeuze en dat ze gevarieerd eten. We creëren, in overleg met zorgmedewerkers, structuur en randvoorwaarden waarbinnen de zorgmedewerker en bewoners vrijheid kunnen nemen om tot een heerlijke maaltijd te komen.”

Het verbeteren van de samenwerking tussen verschillende afdelingen is een belangrijk aandachtspunt binnen het WOL-programma. Zo is bijvoorbeeld de werkgroep Elektronisch Zorg Dossier (EZD) samen met ICT om de tafel gaan zitten om te zorgen dat ook uitzendkrachten toegang tot cliëntdossiers hebben. “Dat dit nu niet mag, komt door privacywetgeving. Maar ja, we hebben nu eenmaal veel te maken met de inzet van uitzendkrachten. De vraag is hoe we daar nu mee om kunnen gaan, zonder een heel nieuw systeem te moeten bouwen,” licht Joyce toe.

Sceptisch De aanpak binnen het WOL-programma zorgt ervoor dat medewerkers zich gehoord voelen. Dat problemen die zij signaleren, aangepakt worden. In het begin merkte Joyce dat medewerkers er wel wat sceptisch tegenover stonden: “Vaak worden projecten vol enthousiasme gestart en dan bloedt het een beetje dood. Dat heb je in veel organisaties. Dus sommigen hadden wel zoiets van ‘oh, daar gaan we weer’. Maar inmiddels is er het vertrouwen dat dit wel blijft. Dat dit ons echt gaat helpen op de korte en lange termijn.”

AxionContinu is pas sinds kort aan de slag met het WOL-programma, wat nog loopt tot eind 2022. Maar de aanpak werpt nu al zijn vruchten af. In de hectische periode van de coronapandemie, biedt het een houvast voor medewerkers. Het vooruitzicht dat WOL-coaches nog meer dan een jaar het project begeleiden, geeft ook vertrouwen. “We zijn echt met een inhaalslag bezig. Eerst stond alles in het teken van de pandemie en nu kan er weer meer,” zegt Joyce.

“We gaan bouwen en vooruitkijken. Ik weet zeker dat deze aanpak helpt om het goede gesprek met elkaar te blijven voeren en te kijken wat er beter kan.”

“Waardigheid en trots”, besluit ze terwijl ze fier rechtop schiet in haar stoel. “Dat gaat over medewerkers die trots zijn op hun werk en locatie. Het gaat over goede en liefdevolle zorg leveren aan bewoners zodat zij zich ook waardig kunnen voelen.” ●

Joyce van Lieshout:

“Het gaat over medewerkers die trots zijn op hun werk en locatie.”

Waardigheid en Trots op Locatie Waardigheid en Trots op Locatie (WOL) is een programma gefinancierd door het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS). De overheid heeft in het Kwaliteitskader Verpleeghuiszorg vastgelegd waar goede zorg aan moet voldoen. Hierin wordt beschreven wat cliënten en hun naasten mogen verwachten van verpleeghuiszorg.

In alle woonzorglocaties heeft AxionContinu WOL-scans uitgevoerd. Medewerkers, bewoners en familieleden hebben vragenlijsten ingevuld over hoe zij de kwaliteit van de zorg ervaren. Daar zijn verbeterpunten over zorg, leiderschap, wonen en welzijn uitgekomen. Vanuit het WOL-programma is er ondersteuning van coaches op iedere woonzorglocaties om deze verbeterstappen uit te voeren.

Drie medewerkers die bedrijfshulpverle-

26

ner (bhv’er) zijn buigen zich deze middag in woonzorgcentrum De Schutse over de plattegrond van de tweede etage.

Mariska, Danny en Jacoba doen mee aan een zogenaamde table top oefening, waarbij een calamiteit wordt nagespeeld en doorgesproken aan de hand van legoblokjes. Het is een aanvulling op de inzetoefeningen die 4 à 5 per jaar op verschillende tijden op iedere locatie worden gehouden.

Oefenen met legoblokjes

Dak eraf door windhoos C or van de Veiligheidsregio Utrecht leidt de sessie en ook Joost, projectleider Arbo & preventie van AxionContinu en facilitair manager Karen van De Schutse zijn aangeschoven.

Cor: “Allereerst wil ik zeggen dat jullie vanmiddag geen fouten kunnen maken. Het gaat erom dat we nu in alle rust met elkaar kunnen overleggen over wat er moet gebeuren in het geval van een noodsituatie. Je kunt hier alleen maar van leren.”

Hij legt diverse legoblokjes op tafel.

“Allereerst wil ik weten hoe goed jullie het gebouw kennen.”

De drie bhv’ers moeten op de plattegrond met blokjes aangeven waar de brandscheidingen zijn, waar de nooduitgangen en de verzamelplaatsen, waar de brandslangen en handblussers hangen, en waar de handmelders zitten om direct alarm te kunnen slaan bij de brandweer. Ze blijken het pand perfect te kennen.

Windhoos Dan legt Cor ze een noodscenario voor. “Er is een enorme windhoos en bij een van de vleugels gaat het dak eraf. Wat moet er gebeuren?”

Mariska wordt ‘hoofd-bhv’ gemaakt en heeft de leiding. Iedere bhv’er moet die taak, ook wel veiligheidsfunctionaris genoemd, op zich kunnen nemen.

Mariska: “We waarschuwen eerst de brandweer, trekken onze hesjes aan, zetten onze portofoons op dezelfde code en gaan naar de getroffen gang om de bewoners zo snel mogelijk op een veilige verzamelplaats te krijgen.”

Cor: “Het regent ook nog eens behoorlijk zodat het in diverse kamers al begint te knetteren.”

De stroom moet eraf, wat gevolgen heeft voor bewoners die aan de zuurstof liggen. Alles wat op ze afkomt wordt besproken. Het is nogal wat.

Cor: “Zet vooral ook de andere hulpverleners aan het werk. Bij zo’n calamiteit komt de brandweer met drie auto’s, dat zijn achttien mensen.

Vertel wat je van de situatie weet, maar zeg het ook als je iets niet weet. Blijf vooral kalm.”

Table top oefeningen gaan binnen de organisatie meer ingezet worden om de bhv’ers beter toe te rusten in geval van een calamiteit. De ervaringen die zijn opgedaan in De Schutse zijn positief, want de oefening blijkt telkens een mooie gelegenheid om frank en vrij en zonder tijdsdruk over veiligheidsissues te kunnen praten.

Cor: “Het is goed die zaken aan de orde te stellen, want met veiligheid moet je voortdurend bezig zijn.” ●

Colofon

27

Contact is het magazine van AxionContinu.

Het magazine verschijnt vier keer per jaar in een oplage van 7.000 exemplaren. Contact wordt verspreid onder cliënten, medewerkers, vrijwilligers en relaties van AxionContinu.

Redactieadres AxionContinu Afdeling Communicatie Beneluxlaan 922 3526 KJ Utrecht (030) 282 22 00 communicatie@axioncontinu.nl Redactie Maaike Hoogland Jesse van Mourik Berber Schrijver Mirjam Welleweerd Louis Nouws Eddy Steenvoorden Willem de Bruijn Annemieke Lenssinck Karin van de Wiel Fotografie Willem Mes Eddy Steenvoorden Karin van de Wiel en anderen Vormgeving Segno | Willem de Bruijn Druk Drukkerij Hendrix Winter 2021

Contact is gedrukt op papier dat is gemaakt van FSC®-gecertificeerd en ander gecontroleerd materiaal.

AxionContinu.

Optimisten in de zorg.

AxionContinu biedt wonen, zorg en revalidatie, thuis of in één van de vijftien locaties in Utrecht, IJsselstein en Lopik. Onze passie is het bieden van waardevolle zorg aan cliënten door te denken in mogelijkheden. In wat wél kan.

Zo halen we het beste uit een situatie, zelfs wanneer die onomkeerbaar is.

Optimisten in de Zorg. www.axioncontinu.nl

Modellen Utrecht Museumdag heeft sinds vorig jaar een eigen website, www.utrechtmuseumdag.nl De mensen die op de foto staan, zijn modellen. Zij werken als vrijwilliger op verschillende locaties van AxionContinu. Willem Mes, de vaste fotograaf van AxionContinu, maakte de foto’s voor deze site. Vorig jaar hebben we foto’s gemaakt in het Catharijneconvent, bij de Dom en in Museum Speelklok. In oktober zijn drie andere musea gefotografeerd: het Centraal Museum, het Utrechts Archief en als laatst het Spoorwegmuseum. Ook dit keer stonden vrijwilligers model. Dickey (Voorveldse Hof), Sandra (De Gildenborgh), Kitty en Ineke (Mariënstein) gingen op de foto. Vrijwillige chauffeur van Continu op Weg, Rob Verheijden, reed deze keer niet in de bus, maar in een rolstoel. Oud-collega Marion van Dijk is nu vrijwilligster bij De Componist. Voorheen regelde ze de museumuitjes zelf, nu mocht ze figureren.

Topzorg en veelzijdigheid bij Revalidatie en herstel

AxionContinu zoekt

verpleegkundigen en verzorgenden voor onze revalidatielocaties in Utrecht: Domstate, De Parkgraaf en Zorghotel De Wartburg.

Omdat we veel expertise in huis hebben en aangesloten zijn bij het TopCare netwerk lopen we voorop met onze kennis en kunde.

Om de beste kwaliteit van zorg te bieden, hebben wij onze revalidatie-locaties ingericht per specialisatie.

We hebben een afdeling Orthopedie, Cognitief, Schakel revalidatieafdeling, Long, Hart, CVA en Oncologie. Dit geeft jou de kans om je te specialiseren of juist nog te ontdekken wat goed bij je past. Afhankelijk van jouw wensen en onze mogelijkheden bepalen we op welke afdeling en hoeveel uur je wilt werken en maken we in overleg met jou afspraken over je werktijden.

Wil je kennismaken? Loop een dagje mee!

Neem contact op met team recruitment: mijnprachtbaan@axioncontinu.nl of 06-40748332.

Beelden uit film Verpleegkundige revalidatie, te zien via de QR code.

www.mijnprachtbaan.nl