ContACt Zomer 2021 by AxionContinu

Contact Zomer 2021

De groene oase van mevrouw Groeneweg

De rust van de nacht Cultureel erfgoed voor iedereen Revalideren met een steunhart

Inhoud Zomer 2021

Contact Het magazine van AxionContinu

Zon!

4 12

Van elk seizoen geniet ik enorm, maar van de zomer in het bijzonder. Het mooie groen buiten en de warme zon. Pas fietste ik van het Centraal Bureau naar De Bijnkershoek, waar na de verbouwing de tuin prachtig is aangelegd. Wat een heerlijk tochtje. Ik kan mij zo goed voorstellen hoe iemand zich voelt op de duo-fiets, alsof het je eerste ritje in het zomerzonnetje is. U leest erover in dit nummer.

4 De groene oase van mevrouw Groeneweg 6 Corona 7 Tweede post in Leidsche Rijn 10 De rust van de nacht 12 Cultureel erfgoed voor iedereen 20 Serviceappartementen van AxionContinu 24 Revalideren met een steunhart

Rubrieken 8 Graag gedaan 14 Functie Centraal 16 Mijn verhaal 19 Social talk 22 Kort Contact

Wat cliënten prettig vinden en hoe zij het liefst wonen en leven is belangrijk voor AxionContinu. Dat heet in zorgtaal ‘klantwaarde’. Daar denken we iedere dag over na en we halen binnen de mogelijkheden het beste uit de dag. Wat dat is, verschilt van persoon tot persoon. En ook van situatie tot situatie. In dit nummer van Contact leest u vele voorbeelden. Voor de een is dat revalideren na de plaatsing van een steunhart om zo weer prettig thuis te kunnen leven. Voor de ander genieten van een museumbezoek. Of veilig wonen in een serviceappartement. Onze medewerkers staan klaar om met de cliënt te kijken wat op dat moment nodig en van belang is. Ook ‘s nachts, zoals u verderop kunt lezen. Het zijn soms kleine dingen die iemand blij maken. In De Wartburg is een bewoner in de coronatijd plantjes gaan stekken. Medewerkers brengen haar de planten die het niet goed meer doen. De inmiddels groene galerij waar zij aan woont, brengt veel mensen plezier. Laten we iedere dag beseffen dat met name deze ogenschijnlijke ‘kleine’ dingen het verschil maken. Mooie zomer gewenst!

Marie-Claire van Hek Raad van bestuur

Kers op de taart De verbouwing van woonzorgcentrum De Bijnkershoek duurde even, maar dan heb je ook wat. Als allerlaatste onderdeel van de operatie kreeg het groen rondom de locatie een nieuw jasje. Zeg maar gerust: nieuwe jas. En de kers op de taart is het prieel. Facilitair manager Frans Tienhooven stak eigenhandig een stokje voor de sloop en zorgde ervoor dat het in oude luister terugkeerde. En eigenlijk per toeval namen medewerkers het zaterdag 15 mei feestelijk in gebruik. Zij konden in de coronatijd binnen niet veilig bij elkaar komen. Jacqueline Hulskemper vierde met collega’s en familieleden dat ze 25 jaar als receptioniste in De Bijnkershoek werkt. Midden in het groen en buiten, met dank aan het prieel waar bewoners ongetwijfeld ook vaak gebruik van gaan maken.

De groene oase van mevrouw Groeneweg Wie over de galerij op zesde etage van woonzorgcentrum De Wartburg loopt, waant zich in een kleine oase. De vensterbanken staan van voor tot achter vol met fraaie bloemen en planten. Het brein achter deze fleurigheid:

mevrouw Groeneweg (90).

e noemt De Wartburg een klein beetje spottend haar laatste adres. Mevrouw Groeneweg voelt zich nog prima, maar weet dat ze niet het eeuwige leven heeft. En wat ze dus absoluut niet wil: dat haar directe omgeving gedurende de tijd die ze hier nog rondhobbelt een steriele ‘ziekenhuistoestand’ is. Ze houdt van het leven. Van gezelligheid. En van bloemen en planten. Altijd al zo geweest. Ze woonde vlak bij een bloemist die ze voor de lol eens hielp met boeketten maken. Zei die bloemist: ‘ze zijn zo mooi, ik zet ze gewoon te koop’. En ter ere van haar groene vingers kreeg ze een heus bloemistendiploma.

Laboratorium Lijkt de galerij op een oase, dan is haar appartement het laboratorium dat alles mogelijk maakt. Bijna in

het middelpunt daarvan staat een koffiekar, niet met kopjes en plakken cake, maar met potten en zakken aarde. En op het aanrecht van haar keukenblok staan allemaal stekjes in flesjes, wachtend op het juiste moment voor verpotten. In een paarse bak groeit

een groenten- en kruidentuin-in-wording, van bieslook tot kamille, van snijbiet tot spinazie. Over een poosje zijn ze gereed om uit te vliegen. De oase begon met een paar sanseveria’s op de dan nog bijna kale vensterbank. Ze waren geel en bijzonder sneu. Mevrouw Groeneweg vroeg de eigenaar, ook bewoner, of ze het boeltje mocht adopteren en nieuw leven inblazen. Dat mocht. En de rest is geschiedenis.

Bananenplant Medewerkers merkten de groene gaven van mevrouw Groeneweg op en gingen vragen of zij ook hun verlopen plantjes wilde koesteren en herstellen. Nou en of! Haar dochter kwam met een geweldige bananenplant aanzetten. Aanvankelijk deed die het prima en toen het minder goed ging waren er nog stekjes van te gebruiken. Een restaurantmedewerker wilde de boel vergroenen en vroeg daarvoor een paar stekjes. Mevrouw Groeneweg - what’s in a name – zorgde ervoor. Geleidelijk werd ze koningin van de stekjes.

En iedereen is behulpzaam. Allereerst Renske Peters van welzijn - haar trouwe partner in crime - met wie ze graag mag experimenteren. Tijdens een wandeling op het terrein zagen ze eens een hedera en constateerden ze samen: er moet nog een klimmertje bij op de galerij. Dus namen ze een piepklein stukje hedera mee naar de zesde.

Steun en toeverlaat En dan is er de fysiotherapeut, die steeds weer gieters vult en klaarzet zodat de niet zo mobiele mevrouw Groeneweg haar grut eenvoudig kan blijven bewateren. En dan heb je Ibrahim de schoonmaker nog. Hij is steun en toeverlaat bij het schoonmaken van alle potten.

Mevrouw Groeneweg betrekt iedereen bij haar passie. Wat begon met een simpele, vergeelde sanseveria mondde uit in zowat een levensvervulling. Steeds meer medewerkers weten haar te vinden, niet alleen voor hun zorgenkindjes, maar ook met ook de kweekpotjes die uiteraard hard nodig zijn. Ze zijn allemaal welkom. Ook medewerkers van andere locaties, want mevrouw Groeneweg is niet kieskeurig. Ze houdt dus gewoon van het leven. Van gezelligheid. En ze probeert anderen blij te maken. Dat is tijdens de coronacrisis nog harder nodig dan anders. En het lukt haar nog ook. Regelmatig krijgt ze bedankjes. Niet alleen van medewerkers, ook van familieleden van bewoners. Wat ze dan zeggen? Dankuwel voor het laantje, mevrouw Groeneweg. Dankuwel. ●

Gezelligheid in stukjes Gezelligheidsoperatie twee is al in de maak: mevrouw Groeneweg maakt legpuzzels en het plan is om die, in samenwerking met welzijn, binnenkort bij de plantjes op de galerij op te hangen. “We mochten geen bezoek ontvangen en toen stuurde mijn dochter een puzzel op. Inmiddels heb ik er al meerdere gemaakt en laten lijmen zodat ze opgehangen kunnen worden.” Ook op die puzzels zijn bloemen en planten nadrukkelijk aanwezig. “De puzzel waar ik nu aan bezig ben, heeft aan de randen allemaal verschillende kleuren wit…ja, dat is echt puzzelen!”

Nu steeds meer mensen zijn gevaccineerd, kunnen we ook bij AxionContinu beetje bij beetje

de maatregelen versoepelen. Maar we zijn nog niet van corona af en blijven daarom alert. Hoe gaat het bij AxionContinu?

Corona

Waar staan we nu? B innen AxionContinu zijn inmiddels verschillende vaccinatierondes geweest. De laatste was op 6 mei. Je laten vaccineren is een persoonlijke keuze, maar veruit de meeste bewoners van de woonzorglocaties hebben een prik gehad. De vaccinatiegraad komt ver boven de tachtig procent. In de woonzorglocaties zijn dan ook nauwelijks besmettingen meer. Dat maakt versoepelingen mogelijk. Bewoners en naasten kunnen elkaar – onder strikte voorwaarden – weer vasthouden.

De spuiten worden bij AxionContinu op de locatie klaargemaakt.

In de revalidatielocaties ligt de vaccinatiegraad lager. Daarom gaat daar het versoepelen trager. Het is simpelweg nog niet veilig genoeg. In deze locaties komen wekelijks nieuwe cliënten. Zij krijgen hun uitnodiging voor vaccinatie via de GGD of de huisarts. Nog niet alle groepen zijn aan de beurt geweest of hebben zich niet kunnen laten prikken, bijvoorbeeld wegens ziekte. Gelukkig hebben we bij de vaccinatierondes van verpleeghuisbewoners ook cliënten in de revalidatielocaties kunnen prikken. Alle medewerkers die direct contact hebben met cliënten hebben de mogelijkheid gehad om zich te laten inenten. Anderen zijn via de huisarts of GGD opgeroepen. Hoeveel medewerkers dat hebben gedaan en wie is niet bekend. Werkgevers mogen dat niet vragen.

Spannend AxionContinu kijkt steeds wat mogelijk is binnen de richtlijnen om meer ‘vrijheden’ door te voeren. Dat blijft heel spannend. Hoe pakt het in de locatie uit? Hoe verspreidt het virus zich? Mensen die zijn gevaccineerd tegen corona hebben een kleine kans om alsnog ziek te worden. Er is nog niet bekend of je na vaccinatie besmettelijk kunt zijn zonder dat je zelf ziek bent. En of je het virus toch nog kunt overdragen. Daar wordt nog volop onderzoek naar gedaan. Zoals het er nu naar uitziet kunnen we ook bij AxionContinu stapje voor stapje terug naar het ‘oude leven’. ●

Bij het schrijven van dit artikel was de situatie zoals hier beschreven. Over ontwikkelingen op coronagebied na die tijd, informeren we iedereen via de gebruikelijke kanalen.

samen. In de noordelijke wijken hebben we nu nog wat minder cliënten, dus we bedienen vanuit de nieuwe post ook nog bestaande cliënten. Maar we verwachten dat het aanbod in Het Zand en Terwijde zal toenemen. Doordat we een kantoorruimte hebben in het Wijkgezondheidscentrum merk je nu al dat er nauwere contacten ontstaan met huisartsen en andere zorgaanbieders in de wijk, en daaruit volgen ook weer nieuwe cliënten.”

Wijkverpleegkundig team

Tweede post in Leidsche Rijn AxionContinu heeft sinds april een tweede wijkverpleegkundig team in Leidsche Rijn. Het eerste team, gevestigd in Parkwijk en nu Team Leidsche Rijn Zuid geheten, was met vijftien medewerkers te omvangrijk geworden. Dus is Team Noord afgesplitst.

p hun nieuwe plek in Wijkgezondheidscentrum Het Zand staan de gele tulpen van directie nog op tafel. Verpleegkundige Marianne van Eijk: “In 2016 begon AxionContinu in Leidsche Rijn met een heel nieuw wijkverpleegkundig team dat zelfsturend was. Dat is nu niet helemaal meer het geval, maar ons werk organiseren we nog altijd wel voor een belangrijk deel zelf. Met een groot team loop je dan tegen limieten aan. Daarnaast is het werkgebied nogal omvangrijk geworden. Leidsche Rijn telt verschillende wijken en er wordt nog steeds gebouwd, zodat het logisch werd een tweede teampost op te zetten, anders worden de routes die je moet plannen en rijden wel erg lang.” Beide teams zijn nu ongeveer even groot. Sommige werkzaamheden lopen nog een beetje door elkaar, net als routes. “We zijn flexibel en werken heel goed

“Cliënten komen op verschillende manieren bij ons, bijvoorbeeld na een revalidatie of na een operatie in het ziekenhuis. Mensen kunnen vrij kiezen tussen aanbieders, maar iemand die in De Parkgraaf heeft gerevalideerd, vindt het vaak vertrouwd om bij AxionContinu in zorg te blijven. Dat maakt ons werk afwisselend. Het is niet alleen steunkousen aantrekken en helpen bij het opstaan, er wordt ook complexere en soms kortdurende revaliderende zorg gevraagd, waarbij we de zelfredzaamheid bevorderen.” Het werk in Leidsche Rijn is sowieso afwisselender dan je op het eerste gezicht zou denken. “Je verwacht een jonge wijk, dus jonge mensen, maar er wonen hier ook best veel ouderen die vijftien jaar geleden hun huis in de stad verruilden voor een appartement. Die zijn nu soms best eenzaam, al zijn er opvallend veel woongroepen. In Terwijde zijn bijvoorbeeld twee gebouwen waarin enkel Chinezen wonen. Daar kom je niet zomaar binnen. Dat zijn hechte gemeenschappen, er wordt meteen gevraagd voor wie je komt.” ●

Vrijwilligers zijn onmisbaar voor AxionContinu. In deze rubriek vertellen zij over hun vrijwilligerswerk in de locaties.

Graag gedaan

Petra Halfman: Ik kom hier altijd met een glimlach en ga ook weer altijd met een glimlach weg.

verplicht om mee te doen, maar we proberen iedereen wel over te halen. Bewegen is altijd goed! En we ondersteunen en begeleiden, maar de bewoners moeten het uiteindelijk wel zelf doen.”

Thuis schoenen uit

Altijd een glimlach Bloemschikken, koersballen, tekenen, wandelen, helpen met het voorbereiden van een high tea. Petra Halfman is als vrijwilliger in woonzorgcentrum Voorhoeve van alle markten thuis.

et is woensdagochtend en er staat koersbal op het programma. De groene mat wordt uitgerold en de mand met ballen staat op tafel. Er zitten ook lichte balletjes tussen, speciaal voor bewoners die niet meer zoveel kracht in hun armen hebben en toch graag meedoen. Petra: “We willen iedereen erbij betrekken, vandaar. Niemand is

Ze maakt langere dagen dan gewoonlijk omdat het koersballen per afdeling wordt georganiseerd vanwege corona. “Als er een besmetting is, hoef je met deze manier van werken maar één afdeling te sluiten. We willen alles uiteraard zo veilig mogelijk doen, maar dat betekent dat ik niet om twaalf uur op

mijn fietsje naar huis stap, maar pas om een uur of vier. Geeft niks hoor, tijd zat. En thuis gaan de schoenen uit en kom ik bij op de bank.”

Een mens van groepjes

Ze vindt Voorhoeve alleen maar leuker geworden. “Een jaar of vijf terug was de sfeer wat braaf, ging je breien met bewoners. Het is levendiger geworden, vrolijker, ook omdat we mooie spulletjes hebben om bij activiteiten te gebruiken. We hebben bijvoorbeeld een paar dagen carnaval gevierd met prachtige kleding en overal versieringen.”

Glimlach blijft Dat alles is alleen maar mogelijk met een superwelzijnsteam. “Ze doen het hier echt goed, vind ik. En de medewerkers betrekken ons overal bij, je krijgt nooit het gevoel dat je ‘maar’ een vrijwilliger bent. Ik kom hier altijd met een glimlach en ga ook met een glimlach weer weg.” Corona heeft, en had, natuurlijk veel invloed. Een hele poos ging het op en af met de activiteiten. “Het is niet leuk als je niks kan doen, je mist de mensen. Toen ben ik bij de ingang maar gaan helpen met het registreren van bezoekers. Maar voor de bewoners vind ik het het ergst, je merkt dat ze het fijn vinden als ze weer iets kunnen doen.” ●

Borduurwerk Bewoners van Isselwaerde ontvingen van een vrijwilliger van Voorveldse Hof, die anoniem wil blijven, dit geborduurde schilderij van de gouden koets. Op negenjarige leeftijd begon zij met borduren aan dit schilderij, waar zij in vlagen vele uren in heeft gestoken. Zij wilde het graag aan AxionContinu schenken en Isselwaerde wilde het graag hebben. Zodoende is het op Koningsdag naar Isselwaerde gegaan.

Vrijwilligers bakken Voorveldse Hof deed op 29 april mee aan de Nacht van de Vrijwilliger met NL Cares. Vrijwilligers namen deel aan een livestream bakworkshop van Elizabeth, de winnares van Heel Holland Bakt. Er werden vijf heerlijke taarten gemaakt voor de bewoners van Voorveldse Hof. Het recept voor de taart vind je op: www.nlcares.nl/heelnlbakt

Ook vrijwilliger worden? Kijk op: mijnprachtbaan.nl

Vrijwilligersnieuws

Tot haar pensioen was ze postverwerker bij PostNL. Leuk werk, altijd samen met collega’s. Heel veel veranderde er eigenlijk niet, ook in Voorhoeve maken de contacten met bewoners en andere vrijwilligers haar inspanningen de moeite waard. “Ik ben een mens van groepjes, van gezelligheid. Die komt niet vanzelf naar je toe, je moet het zelf maken.”

Zo’n anderhalf miljoen Nederlanders werken regelmatig in de nachtdienst. Twee van hen zijn Corrie Brust en Mirjam Petit, die ’s nachts in woonzorgcentrum De Schutse werken. En dat heerlijk vinden.

De rust van de H

et is dinsdagavond elf uur. Over een uurtje is het precies 201 jaar geleden dat Florence Nightingale werd geboren, de grondlegster van de moderne verpleegkunde. “En het is ook de Dag van de Zorg,” zegt Corrie tijdens de overdracht lachend tegen de verslaggever. “Een prima gelegenheid dus om hier een kijkje te komen nemen.”

Bijzonderheden De medewerkers van de avonddienst geven bijzonderheden door die handig zijn om te weten. Een bewoonster heeft last van haar darmen. Een ander ligt op een ongebruikelijke manier in bed omdat ze last heeft van dwangstand. En er is een bewoonster jarig. “Ze kreeg helaas geen bezoek, dus we zijn allemaal even bij haar langs gegaan om haar te feliciteren.”

Corry Brust:

“Als zo’n dame er vredig en comfortabel bij ligt met haar knuffels, word ik helemaal blij.”

Tegen twaalven beginnen ze aan hun eerste ronde langs de bewoners op de afdelingen voor mensen met lichamelijke problemen en mensen met dementie. Het duo staat ook paraat wanneer er een melding komt vanuit een serviceappartement waarvan De Schutse er 26 heeft. Bijna iedereen slaapt, maar Chris - iedereen noemt hem bij z’n voornaam – heeft net voetbal gekeken en is nog wakker. Hij is een koukleum en draagt altijd handschoenen. Mirjam maakt kruikjes, Corrie helpt hem naar bed, samen verzorgen ze voorzichtig een wond die hij heeft. “Jullie zijn geweldig, zusters,” zegt hij lachend. Aan het eind van de ronde loopt Corrie langs een wasmachine waar ze steunkousen uithaalt en te drogen hangt. Ze heeft veel ervaring als ‘nachtzuster’, ruim dertig jaar. “De rust tijdens de nacht is bijzonder. Geen bezoek. Geen artsen. Geen visite. Geen activiteiten. Het is fijn om op je gemak een praatje te kunnen maken met iemand die niet kan slapen.”

Kwetsbaar en intiem Mirjam deelt die mening. Ze werkt nu vijf maanden in de nacht, maar kan zich de hectiek van de dagdiensten nog haarscherp voor de geest halen. “We

Mirjam Petit (links) en Corrie Brust.

nacht hadden zoveel last van personeelstekort dat ik soms dacht: hoe gaan we het vandaag allemaal redden? Dat heeft zeker meegespeeld bij mijn beslissing om ‘s nachts te gaan werken. En dat bevalt me goed. Mensen zijn op hun kwetsbaarst, de sfeer is intiem.” Mirjam gaat even langs bij een bewoonster die altijd met twee knuffels slaapt. Corrie: “Als zo’n dame er vredig en comfortabel bij ligt met haar knuffels, word ik helemaal blij.” Mirjam moet denken aan een bewoonster die twee weken geleden overleed. “De nacht daarvoor heb ik bij haar gezeten en alleen maar haar hand vastgehouden, meer niet. Maar dat vond ik goud waard.”

Tijd voor klussen Na de eerste ronde is er tijd voor allerlei klussen. Zorgkarren bevoorraden. Ontbijt klaarzetten. Schoonmaken. Accu’s van tilapparatuur nakijken en eventueel vervangen. Nagaan of er voldoende medicijnen zijn. Mirjam: “Schildkliermedicatie moet ruim voor het eten worden ingenomen, dus daarmee kun je niet wachten tot het ontbijt.” Later in de nacht maken ze nog twee ronden. Sinds een paar maanden dragen medewerkers een pyjama of badjas wanneer ze ’s nachts met bewoners

Anderhalf miljoen Nederlanders werken geregeld in de nacht. Hoe houd je een gezond slaappatroon? Luister de podcast via deze website

Mirjam Petit:

“Als je zelf nachtkleding draagt en een bewoner is wakker, merk je dat ze makkelijker weer in slaap komen.” werken. In Engeland bleek dat een positief effect te hebben op bewoners. Mirjam: “Bewoners met lichamelijke problemen vinden het vooral gezellig. Op de afdeling van mensen met dementie doet het meer. Als je zelf nachtkleding draagt en een bewoner is wakker, dan merk je dat ze makkelijker weer in slaap komen.”

Boerenachtergrond Corrie: “We hebben nogal wat bewoners met een boerenachtergrond, die het van oudsher gewend zijn om in het donker op te staan. Dat zijn ze dus nog gewend, maar het hoeft nu niet meer. Dan kan het helpen wanneer wij zelf in nachtkleding rondlopen.” Zelf slapen ze overdag en daar hebben ze geen moeite mee. Mirjam: “Nou ja, na drie diensten ben ik thuis niet de gezelligste, maar na één nachtje goed slapen is het weer helemaal oké.” ●

Al tien jaar lang kunnen bewoners van

woonzorgcentra van AxionContinu op hun vertrouwde plek kennis maken met kunst uit Utrechtse musea. Corona gooide roet in een jubileumfeestje, maar enkele activiteiten gingen, en gaan, in aangepaste vorm gelukkig wel door.

‘Cultureel erfgoed voor iedereen’ D

e band tussen zorginstellingen en de Samenwerkende Utrechtse Musea (SUM) is bijzonder én belangrijk, vertelt Lizanne Gille. Een deel van haar tijd als junior conservator van het Spoorwegmuseum steekt ze in Utrecht Museumdag, de nieuwe naam van het initiatief. “De musea hebben een mooie, maatschappelijke rol voor mensen die zelf niet meer op pad kunnen gaan.

Lizanne Gille

We denken samen na over wat we voor de bewoners van zorgcentra kunnen betekenen.”

Nieuwe mogelijkheden Afgelopen jaar lagen de activiteiten noodgedwongen bijna helemaal stil. Maar binnen de mogelijkheden boorde Utrecht Museumdag nieuwe initiatieven aan. Zo is er een reizende Pop-Up tentoonstelling met replica’s van kunstwerken die nog tot begin volgend jaar doorloopt, werd vorige zomer een prachtig magazine met ‘kunstverhalen’ gemaakt en is met kerstmis een kerstkaart rondge-

Lizanne Gille:

“De musea hebben een mooie, maatschappelijke rol voor mensen die niet meer zelf op pad kunnen gaan”

stuurd. Ook kwam er een speciale workshop: Bloemenpracht. “Eerst gaf een kunstdocent deze workshop in het Centraal Museum, maar die hebben we als alternatief verhuisd naar de locaties. Bloemenpracht werd echt een succes.”

Creatief aan de slag Deelnemers kregen in plaats van een docent een box met replica’s van bloemrijke kunstwerken, penselen en een handleiding. “We wilden bewoners zelf creatief aan de slag laten gaan met bloemen en aquarelverf. Op die manier hopen we ze op een andere manier naar kunst te laten kijken. De bewoners werkten op ansichtkaarten die ze konden opsturen of als cadeautje weggeven. Zo werden ze gestimuleerd om ondanks de beperkingen toch contact te maken.” De laatste workshop is inmiddels achter de rug. “We bekijken nu of de workshop een vervolg kan krijgen. En we hopen natuurlijk dat onze docenten weer aan de slag kunnen zodra dat verantwoord is. Ze zijn bevlogen en hebben veel ervaring in het werken met mensen die dementie hebben en willen ook graag weer starten, bewoners letterlijk in aanraking brengen met kunst.”

Wisselwerking Vanuit de musea is, naast Lizanne, museumdocent Caroline van Rhijn onderdeel van het projectteam, als coördinator. Vanuit AxionContinu zijn Saskia Hoogkamer (welzijn) en Joyce Vlaming (kunst en cultuur) nauw betrokken bij Utrecht Museumdag. Lizette: “Ik ben aangesteld om alles in goede banen te leiden, maar we zijn vooral een hecht team, we doen het samen. Zij kunnen als zorgprofessionals heel goed inschatten wat kan en wat niet kan. De wisselwerking is perfect.”

De samenwerkende musea, financieel gesteund door de Van Baaren Stichting, zijn niet alleen actief voor bewoners van AxionContinu, maar ook van het Bartolomeus Gasthuis, Careyn en Vecht & IJssel. Die maatschappelijke betekenis van Utrecht Museumdag maakt haar werk als hoofd van de projectgroep waardevol, vindt Lizanne. “Ons culturele erfgoed is bedoeld voor iedereen, dus ook voor mensen met beperkte mogelijkheden. Wij kunnen als organisatie een klein, maar nuttig schakeltje zijn om daarin iets te betekenen. Dat geeft me echt voldoening.” ●

Vrijdag Museumdag Eigenlijk bestaat Utrecht Museumdag al langer dan tien jaar. In 2009 startte Vrijdag Museumdag, mede op initiatief van AxionContinu. Bewoners kunnen eens in de twee weken op een ochtend naar een museum. Vervoer, een rondleiding en zelfs koffie met gebak zijn bij het uitje inbegrepen. De bezoekjes zijn een welkome afleiding, bewoners vinden het fijn om er even uit te zijn en herinneringen op te halen aan het rijke verleden van Utrecht. Maar ze genieten ook van het contact met de maatschappij, andere bezoekers, de gids en de vrijwilligers en mantelzorgers die meegaan. In 2011 werd Museum voor 1 Dag aan het programma toegevoegd, de omgekeerde vorm waarin het museum naar de zorglocaties toe kwam. En nu zijn beide programma’s opgegaan in Utrecht Museumdag. Lizanne: “We houden de vinger aan de pols. Zodra het kan, starten we weer met de activiteiten. In de tussentijd blijven we alternatieven bedenken en ontwikkelen.” Afgelopen jaar is hard gewerkt aan een nieuwe website: www.utrechtmuseumdag.nl

Functie centraal

Bij AxionContinu werken ruim 2000 medewerkers in bijna 140 verschillende functies. In deze rubriek staat steeds een andere functie in de schijnwerpers.

Specialist Ouderengeneeskunde Stan Markenstein

Toeval Dat Stan Markenstein zich als arts specialiseerde in ouderengeneeskunde berust een beetje op toeval. “Toen ik tijdens mijn studie een co-schap moest kiezen, sprak ik iemand die enthousiast was over ouderengeneeskunde. Wat me vooral aanspreekt, is dat je, vooral bij Verzorgd wonen waar ik nu werk, tijd kan maken voor bewoners. In een ziekenhuis moet alles veel sneller, in een verpleeghuis is meer tijd om een band op te bouwen met bewoners en familie.”

Hospice Ze deed het laatste praktijkjaar van haar specialisatie bij AxionContinu en toen ze anderhalf jaar geleden werd gevraagd of ze hier wilde komen werken, hoefde ze niet lang na te denken. “Allereerst vanwege de leuke collega’s natuurlijk, maar ook omdat het een heel diverse organisatie is, met verschillende locaties en doelgroepen met ieder hun eigen problematiek.” Ze werkte ook een tijdje in het hospice in IJsselstein. “Dat vond ik indrukwekkend. De sfeer is heel speciaal. Er heerst zo’n serene rust en hoewel sterven natuurlijk ook verdrietig is voor de bewoner en naasten, is het fijn als je dat op een mooie manier mag begeleiden. Dat je ervoor kunt zorgen dat die laatste periode zo comfortabel mogelijk is, en dat er ruimte is voor mensen om goed afscheid van elkaar te nemen.” Voorlopig is ze even klaar met studeren, maar ze sluit niet uit dat ze zich verder gaat bekwamen in palliatieve zorg. Kwaliteit van leven Als specialist ouderengeneeskunde ziet ze het vooral als haar taak zich in te zetten voor de kwaliteit van leven. “Leven toevoegen aan de dagen, in plaats van dagen aan het leven. En dat heeft te maken met alle facetten van het leven, niet alleen het medische. Als ik even tijd heb, ga ik graag naar een huiskamer om een praatje en een lolletje te maken met bewoners. Ik wil graag het positieve benadrukken, ook als het met de gezondheid soms even wat minder gaat.” “Als arts ben je een van de spelers in een heel team dat

zorgt voor het welbevinden en de gezondheid van de bewoners. Neem bijvoorbeeld complex gedrag, daar hebben we bij mensen met geheugenproblemen nogal eens mee te maken hebben. Dat is alleen op te lossen door er vanuit verschillende disciplines naar te kijken en het nauwgezet te analyseren. Soms kun je met een simpele interventie iets oplossen, soms is veel meer nodig. Ik ben in ieder geval niet van: ‘dokter doe even een pilletje’. De kracht zit hem vaak in het samenwerken en creatief durven zijn.”

Samen Naast de directe zorg voor bewoners bestaat het werk van een specialist ouderengeneeskunde voor een belangrijk deel uit supervisie geven aan andere gezondheidsmedewerkers, zoals basisartsen en verpleegkundigen. “Als specialist ben je de vraagbaak en achterwacht voor als zij ergens niet helemaal uitkomen. Dat is op zich uitdagend omdat jouw advies doorgaans wordt gevraagd als de problematiek wat lastiger wordt. Het vergt dan het nodige uitzoekwerk en het dwingt me om goed na te denken over hoe je het moet aanpakken. Daarnaast ben ik ook betrokken bij verschillende werkgroepen, projectgroepen en commissies om de zorg naar een nog hoger niveau te tillen. Allemaal heel zinvol, maar soms ben je zo veel aan het mailen, bellen en overleggen dat je minder toekomt aan de directe zorg. En ik ben juist arts geworden om contact te hebben met mensen. Patiëntenzorg vind ik het allerleukst.”

Meissie Daarom is ze blij dat ze naast alle andere bezigheden en het soms inspringen op andere plekken, met De Gildenborgh een eigen vaste locatie heeft. Er wonen alleen mensen met geheugenproblemen. “Soms krijg ik te horen: ‘Ha meissie wat kom je doen?’ Daar kan ik wel om lachen. Meestal herkennen ze me wel als dokter, al zou ik hun kleindochter kunnen zijn.” ●

Functie Specialist Ouderengeneeskunde Functiedoel Is verantwoordelijk voor de medische zorg aan de cliënt en is medeverantwoordelijk voor de gezondheidstoestand van de cliënten. Opleiding Universiteit Geneeskunde met specialisatie Specialist Ouderengeneeskunde. Aantal medewerkers 8 Aantal fte 6,6

Elk levensverhaal is bijzonder. In ‘Mijn verhaal’ vertellen bewoners over hun lange levensgeschiedenis.

Mijn verhaal

Een jaar geleden kuste toenmalig burgemeester Jan van Zanen haar op de wang ter gelegenheid van haar verjaardag. Dat vond mevrouw Berkhof, bewoonster van De Ingelanden en vroeger best wel preuts, op het randje. Maar vooruit, hij mocht. Je wordt tenslotte niet iedere dag honderd.

Een gelukkig leven in bescheidenheid

e wordt twee jaar na de Eerste Wereldoorlog geboren. Haar wieg staat in Wijk C in Utrecht. Het is thuis best nog stil, want Lientje is de oudste. Dat duurt niet lang, want ze krijgt in de loop der jaren gezelschap van nog 13 broers en zussen. Het is een levendige boel, maar stiekem verlangt Lien soms naar een oudere broer of zus, want als duvelstoejager moet ze veel klusjes opknappen. “Ach, dat gaf niks. Het was vooral gezellig, hoewel we geen engeltjes waren. We maakten natuurlijk weleens ruzie, maar mochten van onze

Frans met zoon Frans bij de heren van de visclub

vader nooit met een kwaaie kop gaan slapen omdat je daar anders misschien ook mee wakker werd.”

Nonnenschool Na de lagere school gaat ze direct werken, zoals zo vaak gebeurt in deze tijd. Lien gaat aan de slag als werkster in een nonnenschool aan de Weerdsingel. Daar vlakbij ziet ze op een dag een jonge huisschilder aan het werk met zijn collega’s. Frans heet hij, een charmante jongen wiens ouders een kolenwinkel in de Koekoekstraat hebben. Mevrouw Berkhof, lachend: “Ze hebben gevochten om mij, maar Frans was de charmantste. Hij kwam me op zaterdagen helpen met schoonmaken, we hadden een heel leuke tijd samen.”

hand was enorm dik. We mochten niet liegen, dus ik vertelde wat we hadden gedaan. Maar ja, we hadden wel eten.”

Ondergrondse

Lien met zus Gerda en zoon Frans

Frans is een aparte. Hij collecteert in nette kleren voor de Gereformeerde Kerk, niet omdat hij gelovig is, maar het fijn vindt om bij een groep te horen en iets te betekenen voor het goede doel. “Ik kreeg een pluim van mijn ouders omdat hij er zo mooi uitzag.”

Oorlogsgolven Dan wordt het 1940 en komen er donkere oorlogsgolven aan drijven. Alles verandert. Onbekommerdheid wordt dreiging, welvaart wordt honger. Ook in Utrecht. Met een broertje en zusje loopt Lien naar boeren in het noorden, op zoek naar eten. En in de Jaarbeurs, waar de Duitsers een opslag hebben, jat ze met wat vriendinnen eten. Een bewaker slaat haar met een zweep op een hand, maar toch weten ze met het gestolen eten thuis te komen. “Mijn

Ze is tijdens de oorlog werkster bij het gezin van de directeur van een verffabriek. Ze heeft het er naar haar zin en de kinderen zijn gek op haar. Op een dag komen er een paar Duitsers bij haar thuis die haar het hemd van het lijf vragen over de directeur. De militairen proberen te achterhalen of Lien soms iets weet over ondergrondse activiteiten van meneer de directeur. Ze zwijgt als het graf. De directeur heeft haar nooit iets verteld, maar ze weet zeker dat hij onderduikers heeft. “En dat was inderdaad zo. Hij werd krijtwit toen ik vertelde hoe ze me hadden ondervraagd. Daarna bracht hij me met zijn auto naar huis en gaf hij mijn moeder uit dankbaarheid een enorm voedselpakket dat de Engelsen hadden gedropt op het Suikerterrein vlak bij de Krügerstraat, waar het directeursgezin woonde.”

Dubbele steun In 1943 trouwt ze met Frans, meer om praktische dan romantische redenen. Frans moet naar Duits-

18 land als chauffeur en alleen echtgenoten krijgen daarvoor een tegemoetkoming. Steun komt er ook in een andere vorm: de verfdirecteur neemt zijn moeder in huis en vraagt of de achtergebleven, ruime bovenwoning in Hoograven misschien iets voor het jonge stel is. Daar hoeven ze niet lang over na te denken. Ondanks de slechte gezondheid van Frans, wiens astma-aanvallen soms zo heftig zijn dat hij zich geen raad meer weet, beleven ze samen gelukkige jaren en krijgen ze twee zoons: eerst een ‘nieuwe’ Frans en vervolgens Robert. Lien blijft intussen werkster in opeenvolgende huizen van gegoede Utrechtse gezinnen.

Oud vuil Meestal zijn het aardige mensen, maar één keer behandelt de vrouw des huizes haar als oud vuil door haar de beloofde koffie te onthouden en in plaats daarvan na het schoenen poetsen een maggiblokje aan te bieden. “Ze wilde me laten voelen dat ik de mindere was als werkster. Nou, dat pikte ik mooi Lien achter het stuur van de Opel Kadett

niet. Toen ze me bij het uitbetalen zei ‘Tot volgende week’, antwoordde ik: ‘Nou mevrouw, volgende week kom ik dus niet meer. Dan had u maar wat beter voor uw personeel moeten zorgen.’” Het gezin leeft bescheiden, met hooguit eens een vakantie in eigen land, een uitstapje op een rondvaartboot of een zondags autoritje in de omgeving. “We waren in het gelukkige bezit van een tweedehands Opel Kadett. Ik legde steeds wat geld apart zonder dat mijn man dat wist. We konden de auto contant betalen, de verkoper vond ons wel een beetje ouderwets.”

Rotweggetjes Ze zou graag zelf achter het stuur kruipen, maar dat vindt haar man niet nodig. “’Zie je die foto met mij achter het stuur? Net echt, hè? Maar mijn man zei: ‘Zolang ik kan, zorg ik ervoor dat je overal komt.’ Hij vond het leuk om daarbij altijd te kiezen voor rotweggetjes.” Helaas verslechtert de gezondheid van Frans, op 56-jarige leeftijd overlijdt hij in zijn slaap. “Een tweede zoals hij is er niet. Zo lief, zo zorgzaam. Ze hebben me vaker gevraagd waarom ik niet nog eens aan een man ben begonnen. Maar dat wilde ik gewoon niet meer, hij was de liefde van mijn leven.” ●

Social talk

AxionContinu en bijna alle locaties zijn actief op social media. Volg ons op Facebook, Instagram, LinkedIn en Twitter

Op de Dag van de Zorg bedankten cliënten de medewerkers van AxionContinu voor de goede zorgen. Bekijk op YouTube via QR-code.

AxionContinu verhuurt 377 serviceappartementen. Op twee

locaties in Utrecht (De Bijnkershoek en De Wartburg), één in IJsselstein (De Hooghe Camp) en één in Lopik (Schutseplein) kunnen ouderen zelfstandig wonen en gebruik maken van thuiszorg als dat nodig is. Yvonne Krajnc en Inge Vestjens zijn de woonconsulenten die alles rond de verhuur regelen.

Yvonne Krajnc (links) en Inge Vestjens

Serviceappartementen Anneke van Barneveld (95) en Joke Geurtsen (93) wonen in een serviceappartement in De Wartburg in Utrecht. Anneke: “We wonen hier naar ons zin. Er zijn ook haken en ogen, maar dat is overal.” Anneke van Barneveld (links) en Joke Geurtsen

e hebben afgesproken in het appartement van Joke. Ze zijn beste vriendinnen maar wisten eerst van elkaar niet dat ze elkaar al van vroeger kenden van van dansles bij De Rijk in Utrecht. Anneke: “We waren zeventien. Ik woonde in Oog in Al, zij in de Rijnlaan.” Toen ze trouwden, verloren ze elkaar uit het oog. Joke is altijd in Utrecht blijven wonen, Anneke verhuisde met haar man naar Arnhem en later Loosdrecht. “Toen hij overleed leek het me een goed idee om naar Utrecht terug te keren. Terug naar af.” Ze kwamen elkaar tegen op een bridgeclubje, maar herkenden elkaar eerst niet. Joke vertelde Anneke dat ze zich had ingeschreven voor een appartement in De Wartburg, nadat ook haar man was overleden. Anneke woonde er al en zei kom een keer bij me kijken. Toen ze herinneringen ophaalden, viel het kwartje.

Inge: “De serviceappartementen zijn er voor mensen vanaf 55 jaar in Utrecht en in IJsselstein en Lopik vanaf 65 jaar. Je hoeft geen aandoening of indicatie te hebben om in aanmerking te komen, maar een indicatie kan wel voorrang geven. Wie zich bij ons aanmeldt, komt op een wachtlijst. De gemiddelde wachttijd is nu ongeveer twee jaar. We kijken of iemand in staat is zelfstandig te wonen. Wie in een serviceappartement woont, kan van faciliteiten en ondersteuning gebruik maken. Maar het moet verantwoord zijn.” Yvonne: “We proberen altijd rekening te houden met woonwensen. Sommigen willen op de begane grond wonen, anderen juist op een etage. We hebben

appartementen met verschillende groottes en inrichtingen. Uiteraard is er eerst een bezichtiging en iemand kan weigeren zonder te zakken op de wachtlijst.”

ningen. Die zijn zo’n 100 euro per maand goedkoper. Om daarvoor in aanmerking te komen moet je in Utrecht ingeschreven staan bij Woningnet. En er zijn voorwaarden aan inkomen en vermogen.”

Inge: “We kijken ook naar inkomen en vermogen. Mensen moeten de huur goed kunnen opbrengen, zonder in de problemen te komen.”

Inge: “We horen mensen bij een eerste bezichtiging geregeld zeggen dat ze er eigenlijk nog niet aan toe zijn om te verhuizen. Maar als mensen er eenmaal wonen, zijn ze vaak blij dat ze de stap naar een appartement op tijd gezet hebben. Je kunt beter verhuizen als je nog redelijk fit bent en een eigen keuze hebt.” ●

Yvonne: “Een groot aantal serviceappartementen in De Wartburg zijn vrije sector appartementen. Die worden verhuurd vanaf circa 800 euro per maand, waarbij nog servicekosten komen voor bijvoorbeeld ramen wassen en het alarmeringssysteem. De andere appartementen zijn sociale huurwo-

Meer informatie: www.axioncontinu.nl. Onder het kopje ‘Locaties’ of e-mail met de woonconsulenten: verhuuradministratie@axioncontinu.nl

van AxionContinu De hernieuwde vriendschap voelde als een kers op de taart. Ze zoeken vaak elkaars gezelschap op, houden van een glaasje op zijn tijd, en ondernemen veel samen, zoals wandelen naar restaurant Op Roose aan het Amsterdam-Rijnkanaal om daar op het terras te zitten toen dat nog kon voor de lockdown. Ze hebben allebei corona gehad tijdens de eerste golf in maart 2020. Joke: “Ik heb tien dagen in het ziekenhuis gelegen, niet op de ic gelukkig, ik ben nog altijd snel moe.” Anneke: “Ik lag hier thuis maar voelde me beroerd. Dan is de zorg die je kunt krijgen perfect. Dat was ook het geval toen ik aan mijn ogen was geopereerd.” Anneke’s zicht is zeer beperkt, ze heeft een oogaandoening. Joke: “De bewoners houden elkaar goed in de gaten, al loop je niet bij iedereen de deur plat. Maar dat

vreemden niet zomaar binnen kunnen lopen voelt wel veilig.” Anneke: “De meeste mensen die hier wonen komen uit Utrecht en het zijn bijna allemaal vrouwen alleen. Het is wel duidelijk wie het sterke geslacht is.” Ze gniffelen allebei. ●

Kort Contact Berichten van(uit) AxionContinu

Kwetsbare oudere centraal In Utrecht Overvecht leven relatief veel ouderen met meervoudig complexe problematiek. Goede zorg thuis is dan alleen mogelijk wanneer huisartsen, wijkverpleging en het buurtteam samenwerken. AxionContinu heeft op 17 mei jl. een convenant ondertekend waarin heldere afspraken staan om de samenwerking te intensiveren. Zo wordt de kwaliteit van zorg aan ouderen verbeterd. Er wordt ook een overkoepelend platform opgericht waarin samenwerkingsafspraken worden gemaakt en knelpunten opgelost. Het convenant is ondertekend door Overvecht Gezond, ONUe, AxionContinu, Careyn, Kleurrijk zorg, BTO Sociaal Utrecht, Buurtzorg, Zorgwacht, Thuiszorg Hart voor Nederland, O&I organisatie Utrecht Stad en Zilveren Kruis en wordt ondersteund door de Gemeente Utrecht.●

Roadshow Museum Speelklok Museum Speelklok verrast deze zomer bewoners van De Bijnkershoek, Voorhoeve en De Wartburg met een roadshow. Tijdens het Roadshowprogramma staan muziek en geschiedenis centraal. Samen met de bewoners duiken de Roadies het draaiorgelverleden in, om zo herinneringen op te halen aan vroeger en te genieten van bekende liedjes. Ze hebben dan ook nieuwe orgelboekjes laten maken, met muziek die de bewoners zeker zullen herkennen. Wie wil, mag zelf aan het orgel draaien! Ook is de mini-fototentoonstelling met historische foto’s van draaiorgels uitvergroot, zodat bewoners de foto’s uitgebreid kunnen bekijken en met elkaar kunnen praten over wat zij nog weten van de draaiorgels in hun stad of dorp. ● www.museumspeelklok.nl/zien-doen/agenda-nieuws/de-speelklok-roadshow

Workshops ‘Dichter bij de zorg’

Geef me je hand Hetty Vader, activiteitenbegeleidster en coördinator vrijwilligers van De Schutse, heeft deze hand gehaakt. “Bewoners kunnen af en toe onrustig zijn en worden rustiger als je hun hand vasthoudt. Wij willen dit dolgraag doen, maar helaas kan dat niet de hele dag. Daarom hebben we een gehaakte hand uitgeprobeerd bij een bewoonster die onrustig was en het was een succes. Zij werd rustiger en het gaf haar een veilig gevoel. “ zegt Hetty. Het patroon is afkomstig van Marijke Kruunenbeeg. ●

“Dichter bij de zorg” is opgericht door de dichters Lily Monori van Dijken en Anne Braakman. Zij geven sinds kort wekelijks poëzie-workshops aan cliënten van de dagbesteding De Gildenborgh. Het doel is om ouderen te stimuleren om zelf poëzie te maken. Gedurende twaalf weken gaan de dichters een uur per week aan de slag met de cliënten met behulp van een speciale toolbox. De eerste workshop was op 7 mei en dit was een succes. Ook de begeleiders deden mee. Zij kwamen zo dichter bij de emoties en de dagelijkse gedachten van de cliënten. De cliënten gingen aan de slag met korte zinnen. Dat werden diepzinnige poëtische woorden. Cliënten, dichters en begeleiders waren diep geraakt. ● Mede mogelijk gemaakt door het Fonds voor cultuurparticipatie.

Je vindt het patroon op: www.glastro.com/shop/ geef-mij-je-hand-haakpatroon

Kalender 20 juni Vaderdag 26 juni Nationale veteranendag 1 juli Keti Koti (Dag van de vrijheden) 27 juli Internationale dag van de zonnebril

No plastic runner

30 juli Internationale Dag van de Vriendschap

Zaterdag 8 mei heeft Erik Wierstra, beter bekend als de No Plastic Runner, 8 uur lang zwerfafval opgeruimd in IJsselstein Naast zoveel mogelijk zwerfafval opruimen wilde hij zoveel mogelijk geld ophalen voor de Stichting Vrienden Hospice IJsselstein. Met dat geld willen ze een buiten huiskamer realiseren op het terrein van hospice, zodat patiënten en naasten samen kunnen genieten van het buiten zijn. Er is 6.200 euro opgehaald. ●

11 en 12 september Open monumentendag 21 september Prinsjesdag 21 september Wereld Alzheimerdag

Sinds het najaar van 2020 revalideren patiënten die een steunhart hebben gekregen in Domstate. Het is een samenwerking tussen AxionContinu en het Universitair Medisch Centrum Utrecht (UMCU), opgezet als een pilot en onlangs positief geëvalueerd.

Gerrit Gerritsma

Revalideren met een steunhart

errit Gerritsma, manager Revalidatie en herstel: “In de pilot zijn er twaalf revalidanten geweest. Dat lijkt niet veel, maar je moet bedenken dat het plaatsen van een steunhart een zeer zware operatie is, zowel fysiek als mentaal. De operatie zelf duurt algauw drie tot vier uur en het herstel vergt zes tot tien weken.” Tijdens de revalidatie werken mensen niet alleen aan hun conditie, ze moeten ook psychisch het nodige verwerken en leren omgaan met de omstandigheden. Een steunhart wordt geplaatst bij patiënten met ernstig hartfalen die soms nauwelijks nog kunnen bewegen of zelfs praten. Sommigen hopen nog op een donorhart, maar het is vaak afwachten wanneer dat beschikbaar komt. Steeds vaker houden mensen hun steunhart.

draadverbinding met elkaar verbonden. Die driveline verlaat het lichaam door de buikwand (Zie ook afbeelding hieronder).

Mentaal Ilse de Jong en Iris Brussaard zijn verpleegkundigen op de afdeling Hart/Long van Domstate. Iris: “Er zijn veel overeenkomsten tussen long- en hartpatiënten.

Een steunhart bestaat uit een klein pompje, dat operatief bij het hart wordt ingebracht, en een controller met display en batterijen die de patiënt bij zich draagt. Pomp en controller zijn via een Gerrit Gerritsma:

“Het plaatsen van een steunhart is een zeer zware operatie, zowel fysiek als mentaal.”

➊ ➋ ➌ ➍

Pompje

➋ ➌

Batterijhouders Driveline Controller met display

➊

➍

➋

Ilse de Jong:

Het zijn chronische aandoeningen die effect hebben op je manier van leven. Revalidanten moeten conditie opbouwen en goed leren omgaan met hun energie. Als iemand te snel te veel wil, kan dat een grote terugslag geven.” Ilse: “Het plaatsen van een steunhart gooit het leven om. Je moet niet alleen lichamelijk en conditioneel herstellen, je moet ook door een mentaal proces. Leven met een steunhart heeft ook grote gevolgen voor iemands naaste omgeving.” Haniyeh Shoughiniya is als fysiotherapeut bij de revalidatie betrokken. “Vertrouwen krijgen in het eigen lichaam en angst overwinnen zijn belangrijke doelen in de revalidatie. En leren accepteren van wat nog wel kan. Als ze hier weggaan, zijn ze er nog niet. Voor het opbouwen van meer conditie moet het lichaam zwaarder worden belast. Die hartrevalidatie vindt liefst plaats in een ziekenhuis in de buurt van waar de mensen wonen.”

“Wij kunnen op elk moment de collega's van het UMCU bellen met iedere vraag.”

Ilse: “De samenwerking met de mensen van het UMCU verloopt uitstekend. Wij kunnen op elk moment de collega’s daar bellen met iedere vraag. Inmiddels is dat minder nodig omdat we meer ervaring hebben gekregen.” Jisca: “Het UMCU moest vertrouwen in ons krijgen en wij moesten dat vertrouwen winnen. Ze waren best wel voorzichtig in het begin, het is dan ook beslist geen alledaagse ingreep die patiënten ondergaan.”

Expertise In het UMCU plaatsen ze nu circa 40 steunharten per jaar. Jisca: “Je ziet dat een steunhart steeds vaker een

Coachen “Er kwamen al geregeld patiënten revalideren vanuit het UMCU”, zegt specialist ouderengeneeskunde Jisca Vrancken. “Ze zagen dat het niveau hier best hoog is en dat we ambitie hebben. Dat was de basis om te onderzoeken of een samenwerking mogelijk was op het gebied van steunhartrevalidatie.” Eerst waren er gesprekken op specialistenniveau, vervolgens werden inhoudelijke afspraken voor de betrokken disciplines en was er specifieke scholing. Revalidanten met een steunhart hebben met veel praktische zaken te maken en zitten met veel vragen. Hoe verzorgen ze de buikwond rond de drive-line? Hoe het werkt met de batterijen? Ze moeten ook bepaalde waardes op de display in gaten houden. Iris: “Als ze hier weggaan, moeten ze zichzelf kunnen redden. Alle handelingen moeten dagelijkse routine zijn geworden. Voor ons zit de uitdaging, naast de verpleegkundige handelingen en psychosociale ondersteuning, zeker ook in het coachen van cliënten en hun naasten. We geven veel voorlichting en adviezen.”

Iris Brussaard:

“Als ze hier weggaan moeten ze zichzelf kunnen redden.”

Faiz Ramjankhan

Hartchirurg Universitair Medisch Centrum Utrecht “Het plaatsen van een steunhart is een zware operatie, waar patiënten doorgaans lang van moeten herstellen. Het lichamelijk herstel is na twee tot vier weken wel zodanig dat mensen naar huis kunnen, maar de psychologische gewenning en het leren omgaan met het apparaat vergt veel meer tijd. Het gebeurde al wel dat patiënten na een paar weken het ziekenhuis verruilden voor een revalidatiecentrum, maar wij moesten dan steeds weer uitleggen wat voor deze groep nodig is. Het is allemaal net wat ingewikkelder en veel centra zijn daar huiverig voor. Voor ons het is veel doelmatiger om met een vaste partner te werken, daar dachten we al een tijdje over na. Het UMCU en AxionContinu hadden inmiddels een overkoepelend samenwerkingscontract getekend, dus er lagen globale afspraken, en toen hebben we die mogelijkheid met beide handen aangegrepen. Het is van beide kanten heel snel opgepakt en het loopt nu perfect.” Als patiënten met een steunhart het ziekenhuis eerder kunnen verlaten, geeft dat in principe verruiming van de operatiecapaciteit. “Het is echter geen uitgemaakte zaak dat er meer steunhartoperaties gaan plaatsvinden. Dat ligt wat complexer. Er is in ieder geval weer meer ruimte voor de wat reguliere zorg.” ●

langduriger oplossing is voor mensen met zwaar hartfalen bij wie medicijnen niet meer helpen. De mensen die ze krijgen zijn relatief jong, vijftigers en soms zelfs veertigers, want niet iedereen kan zo’n zware operatie aan.” Gerrit: “Voor ons is dit revalidatietraject uitdagend. Het is een doelgroep die vakinhoudelijk weer nieuwe dingen vraagt van verpleegkundigen en behandelaren. De contacten met het UMCU zijn zeer waardevol. Zij bedrijven topzorg. Van hun kant is er

ook belangstelling voor onze expertise. Onze fysiotherapeuten hebben bijvoorbeeld hun ervaringen op het gebied van herstel na COVID-19 gedeeld met die van het UMCU. Als er goede contacten zijn, gaat de uitwisseling van kennis een stuk gemakkelijker.” Jisca: “Onze expertise gaat ook van pas komen als mensen met een steunhart moeten revalideren na een andere ingreep. Het is zo’n specifieke doelgroep, die kan niet overal terecht.” ●

Jisca Vrancken:

“Onze expertise gaat ook van pas komen als mensen met een steunhart moeten revalideren na een andere ingreep.”

functie van haar linkerhartkamer zwaar te wensen overliet. In januari nog werd ze geopereerd. Ze was er zo erg aan toe dat ze nauwelijks het knopje van haar smartphone kon indrukken. Ze kreeg een steunhart. “Ik had daar niet eerder van gehoord en begrijp dat het de voorloper is van een harttransplantatie. Maar nu ik het steunhart heb, heb ik besloten het daarbij te laten. Een harttransplantatie is weer een zware operatie.”

Mevrouw Korevaar Mevrouw Korevaar (59) gaat bijna naar huis na een revalidatie van acht en een halve week in Domstate. Bij de eerste looptest kon ze net 52 meter lopen in zes minuten. Vanmiddag liep ze samen met fysiotherapeute Haniyeh anderhalve kilometer. “Dan moet ik wel een paar keer tussendoor rusten.” Tot afgelopen december had mevrouw niet door dat haar hart zo slecht was. Ze werkte volop mee op het veeteeltbedrijf dat ze samen met haar man in Goudriaan heeft. “Ik was snel moe en toen ik via de huisarts in het ziekenhuis in Gorinchem kwam, dachten ze dat ik aan het hyperventileren was. Dat deed ik ook, ik was benauwd, maar het was niet de oorzaak en de medicijnen die ik kreeg werkten dan ook niet.” Onderzoek in het UMCU stelde vast dat de pomp-

Leven met een steunhart heeft beperkingen, daar heeft ze tijdens haar revalidatie aan kunnen wennen. “Ik ben blij zoals het nu is. Het pompje in mijn lichaam voel ik niet. Waar het slangetje vanuit mijn buik naar het kastje met de batterijen gaat zit een wond. Dat is geen open wond maar hij mag niet ontstoken raken en moet dagelijks worden verzorgd. Om dat zelf te doen, is in het begin best griezelig. Je kunt het niet zo goed zien, dus je vraagt je af of je het wel goed doet. Het is fijn als een verpleegkundige meekijkt en adviezen geeft.” Dat geldt ook voor het gebruik van de batterijen. “Op zich is het vervangen van de oplaadbare batterijen niet zo moeilijk, maar het idee dat je het verkeerd zou kunnen doen legt er toch spanning op. Ook daar moet je vertrouwen in krijgen.” Ze heeft zich erbij neergelegd dat ze voortaan meer moet nadenken bij alles wat ze doet, zelfs als ze gaat slapen. Sommige activiteiten, zoals zwemmen, zal ze helemaal moeten laten. ●

Colofon

Contact is het magazine van AxionContinu. Het magazine verschijnt vier keer per jaar in een oplage van 6.000 exemplaren. Contact wordt verspreid onder cliënten, medewerkers, vrijwilligers en relaties van AxionContinu. Redactieadres AxionContinu Afdeling Communicatie Beneluxlaan 922 3526 KJ Utrecht (030) 282 22 00 communicatie@axioncontinu.nl Redactie Maaike Hoogland Jesse van Mourik Berber Schrijver Mirjam Welleweerd Louis Nouws Eddy Steenvoorden Willem de Bruijn Fotografie Willem Mes Eddy Steenvoorden en anderen Vormgeving Segno | Willem de Bruijn Druk Drukkerij Hendrix Zomer 2021

ContACt wordt gedrukt op papier van verantwoorde herkomst

Gelegenheidsduo AxionContinu. Optimisten in de zorg. AxionContinu biedt wonen, zorg en revalidatie, thuis of in één van de veertien locaties in Utrecht, IJsselstein en Lopik. Onze passie is het bieden van waardevolle zorg aan cliënten door te denken in mogelijkheden. In wat wél kan. Zo halen we het beste uit een situatie, zelfs wanneer die onomkeerbaar is. Optimisten in de Zorg. www.axioncontinu.nl

En daar is-ie dan, de nieuwe duo-fiets voor woonzorgcentrum De Ingelanden. Met dank aan de crowdfunding van De Ingelanden en Anjanee, echtgenote van bewoner Sander die niet-aangeboren hersenletsel heeft. Sander nam de fiets samen met Annemarie van der Sar op 21 april officieel in gebruik. Annemarie was bij de feestelijke presentatie namens de Edwin van der Sar Foundation, die ook een bijdrage leverde. Sander en zijn medebewoners zijn superblij met de fiets.

Werf je nieuwe collega! In een krappe arbeidsmarkt valt het niet mee om nieuwe collega’s te vinden! Daarom bedacht Team Recruitment van AxionContinu een opvallende social media-actie! Elke locatie en de posten van de wijkverpleging kregen een levensgrote pop van stevig karton om op een originele manier een nieuwe collega te werven. Veel leuke foto’s maar ook filmpjes kwamen langs op Facebook en Instagram!

Wij willen jou (man of vrouw) graag binnen halen in ons leuke, gezellige team van de Wijkverpleging IJsselstein.

Kijk voor de nieuwste vacatures op