VRIJHEID!
Johann Pachelbel is een totaal onderschat componist, als je het dirigent Lionel Meunier vraagt. Het programma dat hij bij ons samenstelde rondom het thema vrijheid zet niet alleen Johann Sebastian Bach in de schijnwerpers, maar ook Johann Pachelbel. “Toen ik voor het eerst in aanraking kwam met Pachelbel, nu zo’n vijftien jaar geleden, zong ik bij het Choeur de Chambre de Namur. Ik stond perplex. Wat was dit een goede muziek!
Pachelbel was bevriend met Ambrosius Bach, Johann Sebastians vader. En dat doet je beseffen dat de grote Bach ergens vandaan komt. In het werk van Johann Sebastian komt alles samen, reken maar dat hij Pachelbels muziek in zijn bibliotheek had staan.”
over het programma door Frederike Berntsen 03
Lionel Meunier dirigeert een programma rondom vrijheid, en zet daarbij de schijnwerpers op de componist Johann Pachelbel.
Meunier: “Ik hoop dat de luisteraar na het concert denkt: wat een pracht.”
Lionel Meunier (41), opgeleid als zanger en blokfluitist, is dirigent van zijn eigen Vox Luminis. Hij memoreert direct zijn band met de Nederlandse Bachvereniging. Vele malen zong hij in de MatthäusPassion, in de tijd van Jos van Veldhoven. Hij leidde het ensemble eerder in een lamentatieprogramma met muziek van Emilio de’Cavalieri. In het oeuvre van Pachelbel heeft hij zich de afgelopen jaren intensief verdiept.
Talent voor de korte melodie
“Van Pachelbel kennen we allemaal de Canon en gigue, die ook op dit programma staan”, vervolgt Meunier. “Dit is een instrumentaal werk, zeer vakkundig en pakkend geschreven, en niet voor niets zo beroemd. Maar er is nog zoveel meer. Ik hoop dat de luisteraar na het concert denkt: wat een pracht. We openen met Pachelbels cantate Christ lag in Todesbanden, een van zijn langere werken. De aria’s zijn telkens kort. Het talent van Pachelbel voor het schrijven van korte melodieën die je bijblijven, is frappant. Je beleeft een voortgang in zijn werk, geen onderbreking. Bachs Christ lag in Todesbanden, ook schitterend en gebaseerd op dezelfde
“HET TALENT VAN PACHELBEL VOOR
HET SCHRIJVEN VAN KORTE MELODIEËN DIE JE BIJBLIJVEN, IS FRAPPANT.”
koraaltekst, is langer en bestaat uit zeven delen. De taal van de vroege Bach raakt me, meer dan die van de late. Ze kent duidelijke Italiaanse invloeden, en de lichte toets van Pachelbel is niet ver weg. Christ lag in Todesbanden was bedoeld voor paaszondag. We zitten daar nu niet ver vandaan, voor mij gaat het om de universele boodschap, het idee van de wederopstanding in beide werken.”
“Dit hele project is ontstaan tijdens de pandemie – voor sommigen de vreselijkste tijd van hun leven. We snakten naar vrijheid, naar opnieuw beginnen. In het algemeen streeft de mens naar vrijheid, en dat heeft alles te maken met ons streven naar geluk. Voor mij draagt de combinatie van werken op dit programma een kalm geluksgevoel in zich.”
“De eenvoud die Pachelbels muziek uitstraalt vind ik zeer aantrekkelijk. Hij heeft direct impact, je begrijpt onmiddellijk
over het programma 05
wat hij wil zeggen, zelfs als je de taal van de gezongen tekst niet kent. Pachelbel schreef korte werken, hij hanteerde de kleine vorm, en alles zit erin. Zijn vocale muziek is goed geschreven voor de stem, maar niet per se gemakkelijk voor de uitvoerder. De cantate Was Gott tut ist Wohlgetan is een positieve noot in het geheel. Hij duurt slechts negen minuten en het gehele stuk staat in één maatsoort, een vierkwartsmaat – die gaat door en door. De creativiteit die de componist aan de dag legt binnen die ene maatsoort is onwaarschijnlijk.”
Licht, zwierig en kernachtig
“Pachelbels Magnificat, PWV 1509, met een extreem lastige partij voor de concertmeester, is puur kamermuziek”, zegt de Franse dirigent opgetogen. “Ik verheug me er zeer op dat Shunske Sato deze noten op zich neemt: zijn spel is licht, zwierig en kernachtig. Het kan zijn dat ik dit stuk en ook de Canon niet dirigeer, zodat de musici echt op elkaar in kunnen gaan. De werken zijn er intiem genoeg voor. In Pachelbels tijd was Luther actief, hij vertaalde de Bijbel in het Duits, de taal van het volk. Alles stond in het teken van de reformatie. Juist daarom vond ik het interessant om het
Latijn in herinnering te roepen en het belang van deze taal, zoals die in het Magnificat wordt toegepast. Dit stuk is nieuw voor mij, ik ken er geen opname van, ik heb alleen de noten. Voor een uitvoerder is niets spannender dan ergens een eigen stempel op te kunnen drukken.”
Retoriek
“Tröste uns Gott van Pachelbel en Ich lasse dich nicht zijn allebei motetten – het laatste is gehuld in een wolk van mysterie, dat maakt het stuk voor mij aantrekkelijk. Is het van Bach? Wie zal het zeggen. In ieder geval is het van een zeer goede componist. Bach was een uitbundig mens, en ondernam van alles. Misschien schreef hij dit motet voor dubbelkoor in Arnstadt toen hij nog geen naam had als componist, maar wel al af en toe wat schreef. De zangers worden in beide werken op een prachtige manier uitgedaagd. Waar bij Bach de virtuoze sprongen opvallen, houdt Pachelbel het compacter. Bij dit alles is de retoriek het belangrijkste middel dat de uitvoerder van barokmuziek heeft. Welke accenten leg je en hoe leg je ze om een climax te bereiken, hoe vertel je je verhaal? Ik hoef het de musici van de Nederlandse Bachvereniging niet uit te leggen, die zijn optimaal thuis in deze periode.”
over het programma 06
over het programma
biografie
Lionel Meunier dirigent en bas
De Franse dirigent en bas
Lionel Meunier werd opgeleid als zanger en blokfluitist. Hij begon zijn carrière als bas bij gerenommeerde ensembles zoals de Nederlandse
Bachvereniging, Collegium Vocale Gent, Amsterdam
Baroque Choir en Cappella Pratensis. Internationaal werd
Lionel Meunier bekend als oprichter en artistiek directeur van het gelauwerde vocaal ensemble Vox Luminis. De doorbraak kwam in 2012 met de Gramophone Recording of Year, een prijs toegekend aan Vox Luminis voor hun opname van de Musicalische Exequien van Heinrich Schütz. Onder zijn leiding maakte Vox Luminis sindsdien uitgebreide concerttournees in Europa, Noord-Amerika en Azië; met meerjarige artistieke residenties in Wigmore Hall, Aldeburgh Festival, Festival
Oude Muziek Utrecht en Concertgebouw Brugge. In 2013 kreeg Leonel Meunier de titel Namurois de l’Année voor cultuur in de Belgische stad Namen, waar hij samen met zijn familie woont.
08
Lionel Meunier, dirigent
“IN HET WERK
VAN JOHANN
SEBASTIAN KOMT ALLES SAMEN, REKEN MAAR DAT HIJ
PACHELBELS MUZIEK IN ZIJN BIBLIOTHEEK
HAD STAAN.”
JOHANN PACHELBEL CHRIST LAG IN TODESBANDEN
Christ lag in Todesbanden für unsre Sünd gegeben. Er ist wieder erstanden und hat uns bracht das Leben. Des wir sollen fröhlich sein, Gott loben und ihm dankbar sein und singen halleluja. Halleluja.
Den Tod niemand zwingen kunnt bei allen Menschenkindern das macht alles unsre Sünd, kein Unschuld war zu finden. Davon kam der Tod so bald und nahm über uns Gewalt, hielt uns in seim Reich gefangen. Halleluja.
Jesus Christus, Gottes Sohn, an unsre Statt ist kommen und hat die Sünde abgetan, damit dem Tod genommen all sein Recht und sein Gewalt; da bleibet nichts denn Tods Gestalt, den Stachel hat er verloren. Halleluja.
Es war ein wunderlicher Krieg, da Tod und Leben rungen; das Leben behielt den Sieg, es hat den Tod verschlungen. Die Schrift hat verkündet das, wie ein Tod den andern fraß, ein Spott aus dem Tod ist worden. Halleluja.
Christus lag gevangen in de dood, overgeleverd voor onze zonden. Hij is weer opgestaan en heeft ons het leven gebracht, daarom moeten wij vrolijk zijn, God prijzen en hem dankbaar zijn en halleluja zingen. Halleluja.
Niemand kon de dood bedwingen, bij geen enkel mensenkind, dat is allemaal de schuld van onze zonden, geen onschuld was er te vinden. Daardoor kwam de dood zo snel en legde hij ons zijn heerschappij op, hield ons in zijn rijk gevangen. Halleluja.
Jezus Christus, Zoon van God, is naar ons toe gekomen en heeft de zonde afgedaan en daarmee de dood beroofd van al zijn rechten en al zijn macht; alleen zijn gedaante blijft over, zijn angel is hij kwijt. Halleluja.
Het was een wonderlijke strijd die dood en leven met elkaar voerden, het leven overwon, het verslond de dood. De Schrift heeft verkondigd hoe de ene dood de andere opvrat, de dood is een voorwerp van spot geworden. Halleluja.
teksten
Hier ist das rechte Osterlamm, davon wir sollen leben, das ist an des Kreuzes Stamm in heißer Lieb gegeben. Des Blut zeichnet unsre Tür, das hält dem Glaub dem Tode für, der Würger kann uns nicht rühren. Halleluja.
So feiern wir das hohe Fest mit Herzensfreud und Wonne, das uns der Herr erscheinen läßt. Er ist selber die Sonne, der durch seiner Gnaden Glanz erleuchtet unsre Herzen ganz, der Sünden Nacht ist vergangen. Halleluja.
Wir essen und leben wohl zum süßen Brot geladen, der alte Sauerteig nicht soll sein bei dem Wort der Gnaden.
Christus will die Kost uns sein und speisen die Seel allein, der Glaub will keins andern leben.
Halleluja.
Hier is het ware paaslam, waarvan wij moeten leven, dat lam is hoog aan de stam van het kruis in vurige liefde gegeven. Het bloed markeert onze deur, het geloof wijst de dood daarop, Magere Hein kan ons niet raken. Halleluja.
Zo vieren wij het grote feest met vreugde in ons hart en met grote blijdschap, het feest dat de Heer voor ons aanricht. Hij is zelf de zon, die door de glans van zijn genade onze harten volkomen verlicht, de zondennacht is verdwenen. Halleluja.
Wij eten en zijn tot onze vreugde voor het zoete brood uitgenodigd, de oude zuurdesem hoort niet bij het genadewoord. Christus wil ons voedsel zijn en als enige de ziel voeden, het geloof wil van niets anders leven. Halleluja.
JOHANN PACHELBEL
CANON AND GIGUE
VIOOL EN CONTINUO
11
JOHANN PACHELBEL
TRÖSTE UNS GOTT, UNSER HEILAND
Tröste uns, Gott, unser Heiland, und laß ab von deiner Ungnade über uns. Willst du denn ewiglich über uns zürnen und deinen Zorn gehen lassen immer für und für?
Willst du uns denn nicht wieder erquicken, daß sich dein Volk über dich freuen möge? Herr, erzeige uns deine Gnade und hilf uns!
Ach, daß ich hören sollte, das Gott der Herr redete; und daß er Frieden zusagte seinem Volk und seinen Heiligen, auf daß sie nicht auf eine Torheit geraten!
Doch ist ja seine Hilfe nahe denen, die ihn fürchten.
God, onze helper, keer tot ons terug, onderdruk uw afschuw van ons. Wilt u voor eeuwig uw toorn laten duren, verbolgen zijn van geslacht op geslacht?
Breng ons weer tot leven, dan zullen wij ons in u verheugen. Toon ons uw trouw, Heer, en geef ons uw hulp.
Ik wil horen wat God ons zegt. De heer spreekt woorden van vrede tegen zijn volk, zijn getrouwen. Laten zij niet weer vervallen in dwaasheid!
Voor wie hem eren, is zijn hulp nabij.
teksten
JOHANN SEBASTIAN BACH
ICH LASSE DICH NICHT, DU SEGNEST MICH DENN
Ich lasse dich nicht, du segnest mich denn, mein Jesu!
Weil du mein Gott und Vater bist, dein Kind wirst du verlassen nicht, du väterliches Herz. Ich bin ein armer Erdenkloβ auf Erden weiß ich keinen Trost.
Ich dank dir, Christe, Gottes Sohn dass du mich solchs erkennen lan durch dein göttliches Wort; verleih mir auch Beständigkeit zu meiner Seelen Seligkeit.
Lob, Ehr und Preis sei dir gesagt für alle dein erzeigt Wohltat, und bitt demütiglich, lass mich nicht von dein’m Angesicht verstoβen werden ewiglich.
Ik laat u niet gaan tenzij u mij zegent, mijn Jezus!
Omdat u mijn God en Vader bent, zal u uw kind niet verlaten, o vaderhart. Ik ben een arm nietig schepsel, op aarde ken ik geen troost.
Ik dank u, Christus, zoon van God dat u mij dit laat weten door uw goddelijke woord; verleen mij ook bestendigheid tot heil van mijn ziel.
Ik wil u loven, eren en prijzen voor alle weldaden die u mij hebt bewezen, en vraag u deemoedig, laat mij niet voor eeuwig van uw aangezicht worden verstoten.
13
JOHANN PACHELBEL MAGNIFICAT
Magnificat, anima mea, Dominum, et exsultavit spiritus meus in Deo salutari meo.
Quia respexit humilitatem ancillae suae: ecce enim ex hoc beatam me dicent omnes generationes.
Quia fecit mihi magna qui potens est, et sanctum nomen eius, et misericordia a progenie in progenies timentibus eum.
Fecit potentiam in bracchio suo, dispersit superbos mente cordis sui.
Deposuit potentes de sede et exaltavit humiles.
Esurientes implevit bonis et divites dimisit inanes.
Suscepit Israel, puerum suum, recordatus misericordiae suae.
Sicut locutus est ad patres nostros Abraham et semini eius in saecula.
Gloria Patri, et Filio, et Spiritui Sancto. Sicut erat in principio, et nunc et semper et in saecula saeculorum. Amen.
Mijn ziel prijst de Heer, en mijn geest heeft zich verblijd over God, mijn Heiland.
Omdat Hij heeft omgezien naar de lage stand van zijn dienstmaagd: want zie, voortaan zullen mij zalig prijzen alle geslachten.
Omdat Hij grote dingen voor mij heeft gedaan, Hij die machtig is, en heilig is Zijn naam, en Zijn barmhartigheid is van geslacht tot geslacht voor wie Hem vrezen.
Hij heeft de kracht van Zijn arm getoond, en de hoogmoedigen uiteengejaagd in de gezindheid van Zijn hart.
Hij heeft machtigen van de troon gestoten en eenvoudigen verhoogd.
Hij heeft hongerigen met gaven overladen, en rijken met lege handen weggestuurd.
Hij heeft zich het lot van Israel, zijn dienaar, aangetrokken, Zich herinnerend zijn barmhartigheid.
Zoals Hij tot onze vaderen heeft gesproken, tot Abraham en zijn nageslacht in eeuwigheid.
Ere zij de Vader en de Zoon en de Heilige Geest. Zoals het was in den beginne, en nu en altijd, en in de eeuwen der eeuwen. Amen.
teksten
JOHANN PACHELBEL WAS GOTT TUT, DAS IST WOHLGETAN
Was Gott tut, das ist wohlgetan, es bleibt gerecht sein Wille; wie er fängt meine Sachen an, will ich ihm halten stille. Er ist mein Gott, der in der Not mich wohl weiß zu erhalten; drum laß ich ihn nur walten.
Was Gott tut, das ist wohlgetan, er wird mich nicht betrügen; er führet mich auf rechter Bahn, so laß ich mir begnügen an seiner Huld und hab Geduld, er wird mein Unglück wenden, es steht in seinen Händen.
Was Gott tut, das ist wohlgetan, er wird mich wohl bedenken; er, als ein Arzt und Wundermann, wird mir nicht Gift einschenken für Arzenei. Gott ist getreu, drum will ich auf ihn bauen und seiner Güte trauen.
Was Gott tut, das ist wohlgetan, er ist mein Licht, mein Leben, der mir nichts Böses gönnen kann, ich will mich ihm ergeben in Freud und Leid! Es kommt die Zeit, da öffentlich erscheinet, wie treulich er es meinet.
Wat God doet dat is welgedaan, zijn wil blijft rechtvaardig; wat hij voor mij beschikt, zal ik stil aanvaarden. Hij is mijn God, die mij in de nood weet te bewaren; daarom laat ik hem maar regeren.
Wat God doet, dat is welgedaan, hij zal mij niet bedriegen; hij leidt mij over het juiste pad, daarom ben ik tevreden over zijn genade en heb ik geduld, hij zal mijn ongeluk doen keren, het is in zijn handen.
Wat God doet, dat is welgedaan, hij zal mij ruim bedelen; als een arts en wonderdoener zal hij mij geen vergif als medicijn geven. God is getrouw, daarom wil ik op hem bouwen en zijn goedheid vertrouwen.
Wat God doet, dat is welgedaan, hij is mijn licht, mijn leven, en hij kan mij geen kwaad gunnen, ik wil me aan hem overgeven in vreugde en leed! De tijd komt, dat openlijk zichtbaar wordt hoe trouw hij het meent.
15
Was Gott tut, das ist wohlgetan, muß ich den Kelch gleich schmecken, der bitter ist nach meinem Wahn, laß ich mich doch nicht schrecken, weil doch zuletzt ich werd ergötzt mit süßem Trost im Herzen; da weichen alle Schmerzen.
Was Gott tut, das ist wohlgetan, dabei will ich verbleiben. Es mag mich auf die rauhe Bahn Not, Tod und Elend treiben, so wird Gott mich ganz väterlich in seinen Armen halten; drum laß ich ihn nur walten.
Wat God doet, dat is welgedaan, ook al moet ik de beker drinken die bitter is naar mijn waan, ik laat me niet afschrikken, want uiteindelijk word ik verblijd met zoete troost in mijn hart; dan verdwijnen alle smarten.
Wat God doet, dat is welgedaan, daar wil ik het op houden. Ook al word ik door nood, dood en ellende een ruwe weg op gejaagd, God zal mij heel vaderlijk in zijn armen houden; daarom laat ik hem maar regeren.
teksten
JOHANN SEBASTIAN BACH CHRIST LAG IN TODESBANDEN
Christ lag in Todes Banden für unsre Sünd gegeben, er ist wieder erstanden und hat uns bracht das Leben. Des wir sollen fröhlich sein, Gott loben und ihm dankbar sein und singen halleluja. Halleluja.
Den Tod niemand zwingen kunnt bei allen Menschenkindern das macht alles unsre Sünd, kein Unschuld war zu finden.
Davon kam der Tod so bald und nahm über uns Gewalt, hielt uns in seinem Reich gefangen. Halleluja.
Jesus Christus, Gottes Sohn, an unsre Statt ist kommen und hat die Sünde weggetan, damit dem Tod genommen all sein Recht und sein Gewalt; da bleibet nichts denn Tods Gestalt, den Stachel hat er verloren. Halleluja.
Es war ein wunderlicher Krieg, da Tod und Leben rungen; das Leben da behielt den Sieg, es hat den Tod verschlungen. Die Schrift hat verkündiget das, wie ein Tod den andern fraß, ein Spott aus dem Tod ist worden. Halleluja.
Christus lag gevangen in de dood, overgeleverd voor onze zonden, hij is weer opgestaan en heeft ons het leven gebracht, daarom moeten wij vrolijk zijn, God prijzen en hem dankbaar zijn en halleluja zingen. Halleluja.
Niemand kon de dood bedwingen, bij geen enkel mensenkind, dat is allemaal de schuld van onze zonden, geen onschuld was er te vinden. Daardoor kwam de dood zo snel en legde hij ons zijn heerschappij op, hield ons in zijn rijk gevangen. Halleluja.
Jezus Christus, Zoon van God, is naar ons toe gekomen en heeft de zonde weggedaan en daarmee de dood beroofd van al zijn rechten en al zijn macht; alleen zijn gedaante blijft over, zijn angel is hij kwijt. Halleluja.
Het was een wonderlijke strijd die dood en leven met elkaar voerden, het leven overwon, het verslond de dood. De Schrift heeft verkondigd hoe de ene dood de andere opvrat, de dood is een voorwerp van spot geworden. Halleluja.
17
Was Gott tut, das ist wohlgetan, muß ich den Kelch gleich schmecken, der bitter ist nach meinem Wahn, laß ich mich doch nicht schrecken, weil doch zuletzt ich werd ergötzt mit süßem Trost im Herzen; da weichen alle Schmerzen.
Was Gott tut, das ist wohlgetan, dabei will ich verbleiben. Es mag mich auf die rauhe Bahn Not, Tod und Elend treiben, so wird Gott mich ganz väterlich in seinen Armen halten; drum laß ich ihn nur walten.
Wat God doet, dat is welgedaan, ook al moet ik de beker drinken die bitter is naar mijn waan, ik laat me niet afschrikken, want uiteindelijk word ik verblijd met zoete troost in mijn hart; dan verdwijnen alle smarten.
Wat God doet, dat is welgedaan, daar wil ik het op houden. Ook al word ik door nood, dood en ellende een ruwe weg op gejaagd, God zal mij heel vaderlijk in zijn armen houden; daarom laat ik hem maar regeren.
teksten
IEDEREEN VOOR BACH
De Nederlandse Bachvereniging is een uniek en toonaangevend vocaal-instrumentaal ensemble. Honderd jaar geleden begonnen we met het uitvoeren van Johann Sebastian Bachs Matthäus-Passion in Grote Kerk Naarden.
Sindsdien zetten we ons met hart en ziel in om Bachs muziek met de wereld te delen. Met educatieve projecten, talentontwikkeling en ruim zestig concerten per jaar geven we invulling aan onze missie Bach voor iedereen. Daarnaast kunnen muziekliefhebbers van over de hele wereld genieten van All of Bach: ons YouTube-kanaal vol hoogwaardige opnames van Bachs muziek.
Ons ensemble bestaat uit professionele spelers en zangers. Ze spelen op historische instrumenten en worden gedreven door nieuwsgierigheid en speelplezier: hun hart klopt voor Bach en zijn tijdgenoten.
bachvereniging.nl
youtube.com/bach
biografie 20
Maak elk concert kennis met een zanger of instrumentalist uit ons ensemble. Deze keer:
Femke Huizinga altviolist
Al vanaf jongs af aan schalden de Bachcantates ‘s ochtends vroeg door ons huis: een eerste levensbehoefte van mijn vader. Ook de talloze zelfverzonnen melodieën van mijn moeder waren waardevolle muzikale bouwstenen.
Ik begon zelf viool te spelen op mijn zevende en met het ontdekken van de kamermuziek werd die hobby steeds intensiever. Maar een roeping? Nee. Aan de universiteit studeerde ik filosofie. Verrast worden door steeds weer een nieuwe kijk op de werkelijkheid, het boeide me zeer. Totdat op een zomercursus de muzikale vlam in de pan sloeg: in het samenspel ervaarde ik muziek als de meest pure vorm van menselijke verbinding.
Spontaan, woordeloos communiceren, een gedeelde wereld van emoties in klanken. Na een slapeloze nacht was het duidelijk: dat wilde ik de rest van mijn leven doen. Ik rondde de master voor filosofie af en studeerde aansluitend aan het conservatorium. De voorliefde voor darmsnaren en historische uitvoeringspraktijk kwam al snel bovendrijven en kreeg de vrije hand. Naast viool ging ik ook altviool spelen: een verrijking van het kleurenpalet en een andere rol in het ensemble. Sindsdien speel ik met o.a. de Nederlandse Bachvereniging, Anima Eterna Brugge, geef ik veel kamermuziekconcerten en heb ik een kleine lespraktijk.
Behalve het musiceren geeft het moederschap mijn leven een prachtige en soms uitdagende dimensie. De huidige ‘kanteltijd’ boeit me zeer. Hoe laten we het fossiele tijdperk achter ons? Hoe gaan we ons tot elkaar en de planeet verhouden? Zo woon ik in een ecowijk en heb ik een kettingkledingruil opgericht in mijn stad. Want de filosofie leerde me: de mens schept zijn wereld in woorden, klanken, kleuren én daden.
over onze musici 21
subsidiënten, sponsors en donateurs
Premium partner
Deloitte
Subsidiënten en fondsen
Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap
Gemeente Utrecht
Gemeente Gooise Meren
Sponsors
Aegon nv
Bomhof Holding B.V.
Koninklijke Boskalis N.V.
EQT Life Sciences
EValuation Capital Management B.V.
EY
Havenbedrijf Rotterdam nv
Heijmans Nederland B.V.
INCISION, Sharing Surgical Skills
Kapp Nederland
KLM Royal Dutch Airlines
KPMG
McKinsey & Company
Nederlandse Spoorwegen nv
Norinchukin Bank
Partners in Equity
Philips Nederland bv
Schiphol Nederland bv
Simac Techniek N.V.
TBI Holdings
TenneT Holding bv
Unilever
Vereniging VvAA
Wealth Management Partners NV
De Bachvereniging wordt op jaarbasis ondersteund door 15 mecenassen, 92 patronen en meer dan 2500 vrienden. Wij danken allen voor hun betrokkenheid.
All of Bach
Partners
Amerborgh
MWH4impact
All of Bach wordt ondersteund door honderden schenkers uit binnen- en buitenland, bijvoorbeeld door het adopteren van een All of Bach-opname.
Talentontwikkeling, educatie en innovatie
Subsidiënten en fondsen
Jos van Veldhoven Fonds
De Bachvereniging kent veertien donateurs die op jaarbasis schenken aan het Jos van Veldhoven Fonds, dat investeert in talentontwikkeling. Daarnaast ondersteunt het Witte Donderdag Gezelschap educatieprojecten van de Bachvereniging.
Kijk voor de actuele lijst van subsidiënten en ondersteuners op bachvereniging.nl/ steun-ons
22
Colofon
Nederlandse Bachvereniging
tekst Frederike Berntsen
vertaling Ria van Hengel, Nieuwe
Bijbelvertaling
eindredactie Niki Lodder
beeld Jelmer de Haas, Tom
Blaton, Rachel Papo/The Juilliard
School, Simon van Boxtel
ontwerp Atelier Blanco
drukwerk Opmeer
Nederlandse Bachvereniging
Postbus 295, 3500 AG Utrecht
030 - 251 34 13
info@bachvereniging.nl
bachvereniging.nl
youtube.com/bach
