Uitgave JANUARI 2014
AARDAPPEL KOERIER Laatste controle voor zelfrijder
Knolbehandeling? Doe het veilig!
Harry Veenstra van veldspuitenfabrikant Agrifac voert een laatste controle uit van de spuitdoppen voordat de zelfrijder naar z'n nieuwe eigenaar wordt gebracht. Jaarlijks worden in de assem-
Meer op pagina 2
blagehallen in Steenwijk (Ov.) een kleine 200 zelfrijders en enkele tientallen getrokken veldspuiten in elkaar gezet. Volgens directeur Peter Millenaar zijn loonbedrijven en loonspuiters nog
Uw innovatie is geld waard! Heeft u een vernieuwend idee voor de akker- of tuinbouw? Meld die dan aan bij
steeds de voornaamste klanten van de
het Innovatiefonds voor telers!
Agrifac-zelfrijders, maar worden er wel
U maakt dan kans op een financiële belo-
steeds meer machines verkocht aan grotere akkerbouwers - vaak met een
ning van maximaal € 10.000 euro. Bovendien maakt u kans op de jaarlijkse award. Meer op pagina 2
flink areaal aardappelen. ,,Op dit soort bedrijven is de veldspuit een essentiële schakel binnen de bedrijfvoering. Zij willen een machine met capaciteit, comfort en de modernste spuittechniek.''
'Ons uitgangspunt: knollen moeten blank zijn' ,,Of je nou voor Cuba of Egypte sorteert of voor de Europese markt, ons uitgangspunt
Meer over Agrifac op pagina 6.
is dat je de partij altijd zo blank mogelijk moet afleveren.'' Met deze woorden geeft pootgoedteler Jarig Palsma uit Sint
'Nog volop mogelijkheden voor aardappelteelt' Alstroemeria, Hortensia, rozen, tomaten... Wie het gebied rondom Kudelstaart verkent komt vooral kassen tegen. En heel veel woonhuizen met daaromheen wat kleine lapjes groen. Geen ideaal gebied om akkerbouw te bedrijven, zou je zeggen...
Annaparochie (Fr.) duidelijk aan hoe hij tegen zijn vak aankijkt. Meer op pagina 3
heeft daarbij voordelen, maar is zeker niet de enige weg. Het moet allemaal wel te overzien blijven. En ook heel belangrijk: de aardappelen moeten er op tijd uit kunnen komen.''
Intensief bedrijf vereist strakke aanpak phytophthora
Robert Kort ziet echter volop mogelijkheden voor zijn bedrijf. ,,Grond is eigenlijk helemaal
,,We kunnen het ons niet veroorloven om
niet zo'n probleem hier'', zegt hij monter, ,,er zijn altijd wel stoppende of naar elders ver-
af te wachten hoe ziekten zich ontwik-
trekkende boeren die hun land willen verpachten. Of collega-akkerbouwers die nog wel
kelen. Daarvoor is ons bedrijf gewoon
wat aardappelen in hun bouwplan kunnen hebben. En vergeet niet de investeerders die
te groot en te intensief. We halen de
hun bouwvergunningen nog niet rond hebben; ook zij willen hun grond tot die tijd graag
phytophthorabestrijding daarom liever
verpachten.''
een dag naar voren, dan dat het een dag
Volgens de jonge ondernemer - die samen met zijn vader Hugo een maatschap heeft - is
naar achteren schuift'', zegt Henk van de
het vooral een kwestie van kansen zien én pakken. En ook belangrijk: niet alleen je eigen
Westeringh uit Zeewolde. Meer op pagina 5
belang zien, maar ook die van de ander. ,,Je moet bereid zijn om mee te bewegen. Heeft de verpachter specifieke wensen? Probeer daar dan aan te voldoen. Dat maakt de relatie veel hechter en duurzamer, zo is onze ervaring.''
'Middelenpakket knelT nergens, maar is soms wel wat smal'
Dat deze aanpak ook wérkt, blijkt wel uit de gestage groei van het bedrijf. In amper tien jaar tijd is het bedrijfsareaal gegroeid van 80 naar 350 hectare. Kort benadrukt meteen dat groei geen doel op zich is. ,,We proberen een goed rendement uit ons bedrijf te halen. Schaalgrootte BAYER
!
10-01-2005
11:38
KIM
Pagina
,,Binnen de pootgoedsector mogen we 'Aandacht gericht op aardappelteelt', lees verder op pagina 5.
1
niet klagen over de beschikbaarheid van middelen'', zegt Upt Hiddema, voorzitter
BAYER 1!
20-04-2005
10:06
AARDA
Pagina 1
Uitgave mei 2005
EL AARDAPP Seren
nr. 2
MonAmi
Uitgave
PPEL K O E R IE
K O E R IE R aat breed aan sl
goede indruk Sereno heeft achtergelaten in Zeewolde (Fl.) Jan Peter Westers jaar het afgelopen ik gebruikte Sereno Agria’s. ,,Hoewel op proef in zijn oorvroeg vind om te het nog wat te wél middel, heeft het delen over het achtergelaten.’’ een goede indruk
inst o mooie aanw
‘Belang
van gran
ulaten ne
emt toe’
verder door?’, ‘Zet Alternaria 3 verder op pagina
lees
Puzzel me
e en win
Huub Schepers
dje naar de bios
Zin in een avon
R
voor twee !
,,Grote knelpunten zijn er niet, wél een paar toepassingen waarvoor het pakket
10 jaar Aardappel Koerier - 10 jaar InFinito! Tien jaar geleden gaven we de allereerste Aardappel Koerier
moment dus om daar even bij stil te staan. Wat is er in de
uit. We schreven toen vooral over Tattoo C en Sereno;
afgelopen tien jaar gebeurd? Hoe heeft InFinito zich ontwik-
destijds twee belangrijke middelen in de strijd tegen
keld? En hoe waarderen gebruikers het middel?
aan de smalle kant is.'' Meer op pagina 7
Phytophthora. Maar er werd ook een bijzondere nieuwBlijf op de hoogte van de actuele zaken.
komer geïntroduceerd: InFinito. Nu, tien jaar later, is het middel uitgegroeid tot marktleider in Nederland. Een mooi
Lees verder op pagina 4.
Volg ons op Twitter of Facebook: BayercropNL
coop…?
bioscoop geweest inzendingen worden tien meer naar de op. Uit de goede Bent u lang niet urd! jde van deze krant bioscoopbonnen toegestu op de achterzi vier n. Zij krijgen elk naars getrokke
14Aardappel Koerier-2014.indd 1
een diner
van de LTO-werkgroep pootaardappelen.
nr. 1
ik op safe’
De combin atie Monce reen®-Vloeiba en Amigo® ar slaat goed aan in de praktijk Dat blijkt uit . een enquêt Virusuitgang e onder gebruikers. Vooral ssituatie de prijsver laging – die niet gunst het samenv door ig oegen van beide middel mogelijk was en De virusuitgangs – is goed ontvangen situatie voor aardappelteler bij niet bepaald gunstig 2005 is s. Vóór de samenvoeging . tot MonAm Dat blijkt i® gebruik uit cijfers ten veel telers Vooral van middelen de virusse de niet-persisten de NAK. vooral in de hogere te Y- en n zijn afgelop (S,SE). Door klassen de prijsver en seizoen Aopgerukt. laging zijn 2004 ook De in seert pootgo keuringsdienst fors veel lagere advipootgo edtelers om (A,E) met MonAmi behand edklassen tijd te beginn dit jaar op en met selecte Behalve de eld. ren. lagere prijs speelt toenemende virusproblemat ook de Meer op pagina 3 bij het gebruik iek een rol van MonAm willen hun i. Veel telers Tips voor pootgoed effectief tot de eerste selectieronde selecteren maximaal beschermen tegen luis. MonAmi Pootgoed voorziet in wens, zo blijkt selecteren die dosis vereist uit de enquêt een grote concen e. Meer over heid, maar tratie en nauwk MonAmi ook een slimme eurigop pagina Daarom: 2 en 3 aanpak zeven tips selectiewerk. voor effectie . f
aan Dacom sleutelt Alternaria: rschuwings gevaar waa ria mma Alterna het onbekende een bekend progra aardappeltelers
waarvoor we ,,Een lastig probleem oplossing hebben eigenlijk nog geen PPO-onderzoekgevonden’’. Zo typeert van de huidige stand er Huub Schepers de knolaantastingen zaken rondom Het afgelopen najaar door Alternaria. plaatsen in het doken op diverse met droogrotknollen Zuidwesten In eerste instantie verschijnselen op. na Fusarium, maar werd nog gedacht het om Alternaria onderzoek bleek Volgens een inventarisolani te gaan. lopen de aantastingsatie van DLV-Plant – het zwaarst en in Zeeuws Vlaanderen van 5 tot 30 - uiteen getroffen gebied tientallen akkerprocent. Bij enkele problemen tot geleid bouwers heeft dit bij de afzet.
mi speel
,Ik wil er zeker van poters luisvrij zijn dat mijn selectieronde. zijn tijdens de eerste selectieseizo Dat kan verderop in het voorkomen’’. en een hoop ellende Wilco Sijtsma Dat zegt pootgoedteler daarom op in Pingjum (Fr.). Hij past zijn MonAmi toe. hele pootgoedarea al Meer op pagina 2
voor mooie aanwinst Sereno® is een Dat zeggen telers, 2 de aardappelteelt. het Meer op pagina onderzoekers die handelaren en jaar al hebben a middel afgelopen werVoortekenen Alternari door z’n krachtige getest. Behalve niet gunstig stengel- en knolking op blad-, middel doet op zich de phytophthora (‘Het de De grote vraag is of Alternaria in punten onder voor deze doorzetten van géén jaren zal middelen’) valt Sereno komende . Volgens PPO-onderzoeker reeds bestaande n nevenwerking op Nederland zijn de voortekene in op door zijn sterke Huub Schepers Zo is de ziekte het middel zeer niet erg gunstig. tijd Alternaria. Dit maakt in enkele jaren en/of percelen Zuid-Duitsland van geschikt voor gebieden e ‘concurrent’ ruk. een belangrijk Het afgemet een hoge Alternariad hele teeltPhytophthora geworden. daar al zeer het Sereno kan ziekte de In principe jaar sloeg ingezet. Maar gezien lopen toe. seizoen worden vroeg werking tegen combinatie 3 de sterke het Meer op pagina Alternaria komt Phytophthora én het tot zijn recht vanaf voor middel het best Allround middel de bloei. eind van het hele seizoen Afgelopen jaar heeft en 3 C op pagina Bayer2 CropSc ppelen is Tattoo over Sereno Meeropnieu w een aantal ience,,Voor pootaarda ,,Gran ulaten Het bezit alle rassen onderz op eventu ideale middel.zullen de ocht hettegen kome seizoen ele gevoel nde jaren het ’t hele oms.’’ aaltje igheid voor eigenschappen Sencor®. Meer op r een steeds DatMakkelijke pagina 3 zegt Egber Bodemziektespuiten. belangrijke t Schepel, Van de 12 door te kunnen bijna niet’’. n inkan re plaats in onderz Wijste werken aaltjesspec Aaltjespopu r. Oorza efficiënter gaan neme het ken Aveka, Dorado ochte rassen bleken enaarda van ppelmoehei ialist bij het latie bepaa Holwerda n in de strijd zijn onder , Lady Olympi d en lt Dat zegt Ulbe Hilbrands (Fr.). de gesta in Blija advies Mona Lisa, a, Milva, Laboratoriu ge uitbreiding meer de strengere Nomade, gelijknamige loonbedrijf m voor Brusselse van tricho Redstar Première toleran 4 regelgeving Bayer en dorus-aaltje t voor Sencor. Meer op pagina rondom het HLBCropScience heeft samen s. rassen kan In deze in Wijster dus zonder een adviess met Sencor worden opgesteld problemen chema mét voor de bestrijd De grootst gebruikt. schillende Een krachtig middel e zorg bij Van het ras ing van veraaltjes Schepe erking Santana kon schatting van met l is onderMocap. Het onkruidw tolerantie de Sencorhet AM-pro schema geeftbehulp van niet onomst bleem. en een doserin Dat geldt en een advies otelijk worden vastgesteld; niet zozeer Rutten (Fl.) klapt g per aaltjes Bert Plomp in deze gaat voor meelaardappe soort. 180 hectare het zetdaarom volgend jaar weer lgebied – spuit jaarlijks ongeveer als mee in het waar men gevaar al Meer op onderzoek. lteelt, is pootgoed, zowel voor zichzelf het decennialang De rassen pagina 4 de aardappe Arcade is ,inInnovat onderkend loofdoder gebruikt maar alle probleem or en Valiant – voor derden. Als aardappelteel toenemendbleken wel gevoeli Finale SL 14 .,,Dat daarbuiten. tgebieden Dat Alternaria een ‘Temik kan g voor Sencor. niet ontgaan. hij hoofdzakelijk deze rassen Met name een goede stenniet Service in Emmen op zavelgr wordt het geëxperimBijenteerd den, maar gemist worde middel heeft naast eens een brede ook Dacom Plant onuitgebreid ook op klei, gebruik van Sencor afgerad nog n’ neemt het de afgelopen jaren en. tal AM-be . Manager Peter geldoding ook op de humusaansmettingen Het bedrijf heeft Temik is al gramma voor Alternaria operationeel onkruidwerking. Vooral voorgestaag Schepel merkt wingspro‘Veilig jaren een dat een groot toe. volledig heid ‘vaste klant’ het bedrijf dat besmet met een waarschu 2005altijd rijke gronden is eindstaat van Bernier lees verder op sluimerend tingen vaak dat het systeem voorop’, Zo’n 80 tot Homan Free. binnenkomen op pagina deel.’’ Raatjes verwacht 90 6 en lang niet altijd herken 6 aardappelper procent van al d worden Meer op pagina zijn ra.’’ door telers. zal zijn. consumptieaar behandeld. celen wordt ermee dan Phytophtho Bij dappelen groter probleem akkerb ouwerOver de reden ziet hij steeds meer schade met een waarce op proeven naar voren is doordat de Bayer Cropscien Ook kwam in de De eerste ervaringen geeft eigenli glashe lder: ,,Temide groter is dan van Alternaria besmetting voor Alternaria jk altijd hogere k Potato 2005 de sten en dat de kritieke perioden schuwingsprogramma en minder schade opbrengaankan. Vooral tolerantie van het ras buitenland opgedaan. ra vaak samen vallen gewas.’’ staat ‘aardapbij consum werden in het aan het – en Phytophtho met een lage ptierassen Van 5 t/m 9 septemberhelemaal in het een gecombineerde heden heeft Dacom tolerantie dat daarom vaak Vanaf 1998 tot Emmeloord kan andere pelstad’ door AM forse Meer op de schade is. ing met 2005. Bij dit vijfpagina 5 proporties bestrijding mogelijk vaak in samenwerk teken van Potato de evenement aannemen. – een groot instanties en bedrijven Deze lagen jaarlijks terugkerengroot aantal vak‘Gebruiksveil een uitgevoerd. ‘Nog groter zullen opnieuw igheid aantal proeven mondiale aardappelstaat vooro , Egypte en de telers’, leesgevaar voor pootgo mensen uit de p’ ondermeer in Zuid-Afrika zijn. Ook Bayer edverder op sector aanwezig ,,De proeven hebben pagina 5 een ,,Telers moeten present met Verenigde Staten. CropScience is ervan op geleerd hoe grildat ze veilig aan kunnen Houdt u ons in eerste instantie d de van stand! Het onderz Sencor kunnen gebruik hoe verwoesten oek naar lig Alternaria is en op de achte lekker eten enMeer op pagina 7 rasgevoeligheen. zien we drink slaan’’, vertelt Raatjes. rzijde van en in een daarom als id ziekte toe kan e getro goed onderd deze een kken. Zij belangrijk we kerngezond eel van ons restaurant? Alternaria krijgen een krant op! Uit de werk.’’ ,,In Amerika hebben Dat zegt Los dan de ’, Roel Wannin inzendinge luxe diner gezien waar binnen woordzoek ien in Nederland manager gen, technis bon voor aardappelpercelen Dit zijn de winnaars! n er bij Bayer ch niets meer van ‘Proefdraa op pagina 5 twee perso worden drie prijsw Afgelopen CropScience. lees verder twee weken helemaal nen toege innaars seizoen onderz is daar vaak een oerier (januari rassen op stuurd! over was. Alternaria hun gevoel ocht hij 12 In de vorige Aardappelk Sencor. woordzoeker oplosigheid voor 2005) kon u een inzendingen hebben sen. Uit de goede Zij hebMeer op getrokken. pagina 6 we drie winnaars 150 dinerbon van ben onlangs een Benieuwd wie toegestuurd gekregen. kans! Los de puzzel ? Dan is dit uw de winnaars zijn…? prijswin-
Nieuwe resu Sencor-tol ltaten erantie
loof is voor veel t kunnen Alternaria in het ernstig aangetas dat ook de knollen n openn twee seizoene verschijnsel. Maar nieuw. De afgelope en van in het Zuidwest worden is relatief asting zich vooral baarde de knolaant oorzaak is nog niet achterhaald. Nederland. De precieze
‘Met MonA
januari 2005
8 Meer op pagina
20-12-2013 08:53:14
Uw innovatie is geld waard!
'Slim gebruik maken van de nieuwste technieken'
Heeft u een vernieuwend idee voor de akker- of tuinbouw? Meld die dan aan bij het Innovatiefonds voor telers! U maakt dan kans op een financiële beloning van maximaal € 10.000 euro. Bovendien maakt u kans op de jaarlijkse award.
Akkerbouwer Aad Klompe in Oud-Beijerland kreeg dit jaar
De innovatieprijs is een stimulans om uw innovatieve concept, product of dienst door te
GAOS combineert de informatie van GPS-RKT, perceelsbeelden en
ontwikkelen voor toepassing op veel meer agrarische bedrijven. U kunt uw innovatieve
opbrengstbeelden. Daarmee kan een teler vooraf de werkgangen en
ideeën het hele jaar inzenden. Belangrijk is dat uw ideeën ten minste aan één van de
akkerranden precies uitkienen en invoeren in zijn GPS systeem. Het
volgende twee criteria voldoen:
voordeel is dat de rijpaden elk jaar op dezelfde plaats liggen en de
• er is sprake van vernieuwing
laatste werkgang op het perceel precies uitkomt. Ook kunnen akker-
• er is bereidheid om te investeren
randen of obstakels zoals hoogspanningsmasten ingevoerd worden.
een bijdrage uit het innovatiefonds. Hij bedacht de Geo Akker Optimalisatie Service (GAOS) en Wageningen UR programmeerde er de software voor.
,,Zo combineren we goede akkerbouwpraktijk met de maatschap-
Verantwoorde knolbehandeling van aardappelpootgoed
Meer weten? Kijk op: www.innovatiefondsvoortelers.nl
pelijke wensen’’, aldus Klompe. Met de toekenning van het fonds kan Klompe de innovatie uitrollen voor andere gebruikers.
Het Innovatiefonds is een initiatief van acht samenwerkende partners in de agrarische sector.
Heeft u ook een vernieuwend idee?
Verantwoorde knolbehandeling van aardappelpootgoed
Meldt u dan aan op www.innovatiefondsvoortelers.nl. Hier vindt u alle informatie over het inzenden.
Knolbehandeling pootgoed
Doe het duurzaam, veilig en verantwoord! Droogontsmetters (bijv. Moncereen DS) Droogontsmetters worden nog vaak handmatig toegepast, bijv. op de pootmachine. Bayer CropScience vindt dit onwenselijk, vanwege: Droogontsmetters (bijv. Moncereen DS) worden nog vaak handmatig toegepast, bijv. op de pootmachine. Bayer CropScience vindt dit onwenselijk, •Droogontsmetters Onnodig blootstellingsrisico voor de toepasser en omstanders vanwege: • Vervuiling van het oppervlaktewater (bij winddrift) • Imagoschade van de landbouw. • Onnodig blootstellingsrisico voor de toepasser en omstanders • Vervuiling van het oppervlaktewater (bij winddrift) • Imagoschade van de landbouw.
Aardappelpootgoed ontsmet met een met poeder Aardappelpoodgoed ontsmet een poeder (Moncereen DS) (Moncereen DS) ter bestrijding van rhizoctonia. Aardappelpootgoed ontsmet met een poeder ter(Moncereen bestrijding rhizoctonia. DS) ter van bestrijding van rhizoctonia.
ZIBO Poederdoseerapparatuur opgebouwd op een pootmachine. Specifieke poederdoseerapparatuur geeft een ZIBO Poederdoseerapparatuur opgebouwd op een pootmachine. (rechts) Met specifiek poederdoseerapparatuur behandeld pootgoed geeft een uniforme uniforme verdeling en bedekking op de poter.
verdeling enopgebouwd bedekkingopopeen depootmachine. poter. ZIBO Poederdoseerapparatuur (rechts) Met specifiek poederdoseerapparatuur behandeld pootgoed geeft een uniforme verdeling en bedekking op de poter.
Advies: installeer specifieke poederdoseerapparatuur (ZIBO) op de pootmachine. Specifieke apparatuur beperkt Advies: installeer specifieke poederdoseerapparatuur (ZIBO) op de pootmachine. Specifieke apparatuur beperkt stofvorming, geeft een constante afgifte per ton pootgoed en een uniforme verdeling en bedekking op de knol. stofvorming, geeft een constante afgifte per ton pootgoed en een uniforme verdeling en bedekking op de knol. Zien hoe toepassing met droogontsmetters plaats vindt? Scan de QR-code hier naast. hier naast. Zien hoeeen eencorrecte correcte toepassing met droogontsmetters plaats vindt? Scan de QR-code Vloeibare (bijv.(bijv. Moncereen Pro) Pro) Vloeibareknolbehandeling knolbehandeling Moncereen Aardappel pootgoed kan ook worden ontsmet met
Aardappel pootgoed kan ook worden ontsmet met vloeibare knolbehandelingsmiddelen. Specifieke vloeibare knolbehandelingsmiddelen. Specifieke toepassingsapparatuur voorzien van een rollenband, toepassingsapparatuur voorzien van een rollenband, beperkt ook hier interactie met de toepasser (afgeschermd) en geeft een constante per beperkt ook hier interactie met deafgifte toepasser ton pootgoed en en daarmee verdeling en per (afgeschermd) geeft een eenegale constante afgifte bedekking op en rondom de knol. ton pootgoed en daarmee een egale verdeling en bedekking op en rondom de knol. Mafex apparatuur en (rechts) de Pieperdoes. Beide voorzien van een rollenband voor een correcte verdeling en bedekking op de knol, toegepast in een afgesloten en gecontroleerde ruimte (géén interactie met de toepasser).
Mafex apparatuur en de(rechts) deBeide Pieperdoes. voorzien vancorrecte een rollenband Mafex apparatuur en (rechts) Pieperdoes. voorzien vanBeide een rollenband voor een verdeling en voor bedekking op de knol, toegepast in een afgesloten en gecontroleerde ruimte (géén interactie met de toepasser). een correcte verdeling en bedekking op de knol, toegepast in een afgesloten en geconZien hoe een correcte toepassing met vloeibare knolbehandelingsmiddelen plaats vindt? Scan de QR-code hier onder. troleerde ruimte (géén interactie met de toepasser).
Meer hoe informatie over persoonlijke beschermingsmiddelen? www.dresscode.bayercropscience.nl Zien een correcte toepassing met vloeibare knolbehandelingsmiddelen plaats vindt? Scan de QR-code hier onder. De volgende stakeholders vanuit de landbouwsector ondersteunen dit duurzaamheidsinitiatief Meer informatie over persoonlijke beschermingsmiddelen? www.dresscode.bayercropscience.nl van Bayer CropScience:
De volgendeaardappelpootgoed stakeholders vanuit de landbouwsector duurzaamheidsinitiatief Verantwoord behandelen voor of bij het ondersteunen poten past in hetdit streven naar een duurzame landbouw van Bayer CropScience:
Verantwoord aardappelpootgoed behandelen voor of bij het poten past in het streven naar een duurzame landbouw 0$&+,1(6 Koerier 2 Aardappel =LQJHU 0HFKDQLVDWLH %9
0$&+,1(6
=LQJHU 0HFKDQLVDWLH %9 14Aardappel Koerier-2014.indd 2
Mafex apparatuur wordt geleverd door ProfytoDSD (www.mafex.nl of www.profytodsd.nl). De Pieperdoes door Agricult b.v. (www.agricult.nl).
20-12-2013 08:54:41
'Ons uitgangspunt: knollen moeten blank zijn' ,,Of je nou voor Cuba of Egypte sorteert of voor de Europese markt, ons uitgangspunt is dat je de partij altijd zo blank mogelijk moet afleveren.'' Met deze woorden geeft Jarig Palsma duidelijk aan hoe hij tegen zijn vak aankijkt. Nederland heeft volgens hem een naam hoog te houden voor wat betreft pootgoedkwaliteit. ,,Een zo compleet mogelijke Rhizoctonia-bestrijding hoort daar gewoon bij.'' Het loopt tegen de Kerst wanneer we het bedrijf van Jarig en Kor Palsma in hetr Friese Sint Annaparochie bezoeken. Hoewel de sorteerinstallatie op volle toeren draait, is het volgens Jarig niet echt druk meer. ,,We hadden de
Jarig Palsma heeft samen met zijn
oogst dit jaar eindelijk weer eens een keer op tijd binnen en ook de export is
broer Kor een akkerbouwbedrijf
dit seizoen vroeg op gang gekomen. Meer dan de helft van het pootgoed is
in St. Annaparochie (Fr.). Jaarlijks
daarom alweer weg'', zo licht hij de stand van zaken toe. Seizoen 2013 gaat
verbouwen ze ongeveer 55 hectare
wat hem betreft dan ook de boeken in als een prettig jaar, ondanks de wat
pootaardappelen. De rassen Spunta,
tegenvallende opbrengst. ,,Netto hebben we ongeveer 30 ton per hectare
Innovator, Red Scarlett, Jaerla,
binnen gehaald. Dat is weliswaar een kleine vijf ton minder dan normaal,
Monalisa, Carrera, Silvana en Taurus
maar daar staat tegenover dat de prijsvooruitzichten goed zijn. Gezien de
worden voor HZPC geteeld. Het ras
vlotte export verwacht ik dat we zeker boven de 30 cent per kilo uitkomen'',
Aventra is bestemd voor Averis.
zo blikt hij alvast vooruit.
Alles in teken van pootgoedteelt
verschillende rassen teelt, valt er volgens Jarig altijd wel het één en ander 'te
een behandeling met Moncereen Pro. In het verleden hebben daar wel eens
Op het bedrijf staat vrijwel alles in het teken van de pootgoedteelt, of beter
schuiven'. Andere maatregelen om schoon pootgoed te kunnen telen zijn het
wat op beknibbeld en dat heeft ons toen een paar keer flink geld gekost. Dat
gezegd: in het teken van kwaliteitspootgoed telen. Dat begint bij de stam-
toedienen van verse kali bij schurftgevoelige rassen (Spunta, Monalisa) en het
doen we dus niet weer'', zo benadrukt Jarig nog maar eens.
menteelt, die de broers voor alle rassen - met uitzondering van Innovator - in
toevoegen van calciumsulfaat tijdens het rijenfrezen (op gescheurd grasland).
Dit seizoen heeft de maatschap ook een partij pootgoed al in de winter be-
eigen hand hebben. Jarig laat de één- en tweejarige stammen zien die zorg-
Ook het toedienen van gips - dat vooral bedoeld is als structuurverbeteraar -
handeld met Moncereen Pro. ,,Het gaat om twintig kisten Innovator's die we
vuldig zijn weggezet in de mechanische koeling. ,,Dit is toch een beetje de
heeft volgens Jarig een 'klein plusje op pok'.
voor 't eerst met behulp van het kiemreguleringsmiddel Talent bewaren. Om te voorkomen dat we de Moncereen straks over de wat vroeg losgekomen
basis van ons bedrijf'', zegt hij wanneer hij een paar knollen uit een kiembak haalt. ,,Als je dit werk goed in de vingers hebt en er een strenge selectie op
'Geen risico's met Rhizoctonia'
ogen moeten vernevelen, hebben we het direct na het sorteren al toe-gepast.
toepast, dan haal je een hoop potentiële tegenvallers voor de toekomst weg'',
Ook tegen Rhizoctonia probeert de maatschap de 'mazen' zo klein mogelijk te
Daarmee voorkomen we trouwens ook dat er straks kiemen afbreken op de
zo is zijn stellige overtuiging.
houden. Zo wordt er standaard bij alle rassen een grondbehandeling tijdens
rollenband'', aldus Jarig.
Een tweede punt dat volgens Palsma nadrukkelijk samenhangt met de poot-
het poten toegepast. Hierdoor zijn de knollen een groot deel van het groeisei-
Hoewel de maatschap met enige zorg naar de alsmaar stijgende kostprijs van
goedkwaliteit is de rassenkeuze. De broers proberen deze daarom zo goed
zoen goed beschermd tegen Rhizoctonia, zo is de afgelopen jaren gebleken.
de poterteelt kijkt, blijft het uitgangspunt dat pootgoed zo schoon en blank
mogelijk af te stemmen op de beschikbare grond. Vooral op huurpercelen - en
Een eventuele tweede behandeling van het eigen pootgoed - in maart, na de
mogelijk moet zijn. Jarig: ,,Als we vinden dat kwaliteit het belangrijkste wapen
in het bijzonder op gescheurd grasland - is het belangrijk om passende rassen
bewaarperiode - laten de Palsma's vooral afhangen van de dan aanwezige
is van de Nederlandse pootgoedteelt, dan moeten we daar als telers ook
(lees: weinig schurftgevoelig) te telen. Omdat de maatschap maarliefst negen
Rhizoctonia-bezetting. ,,Zit er maar iets Rhizoctonia op, dan volgt er altijd
naar handelen. Risico's nemen met Rhizoctonia hoort daar gewoon niet bij.''
Subliem: de béste grondbehandeling tegen Rhizoctonia Subliem® biedt de best mogelijke bescherming tegen Rhizoctonia en heeft bovendien een goede nevenwerking op zwarte spikkel en zilverschurft. Subliem bestaat uit de werkzame stoffen pencycuron en fluoxastrobine. Beide stoffen vullen elkaar uitstekend aan waardoor er een ongekend hoog en consistent bestrijdingsniveau van lakschurft (Rhizoctonia solani) wordt bereikt. Behalve tegen Rhizoctonia heeft Subliem ook een goede werking tegen zwarte spikkel (Colletotrichum coccodes) en zilverschurft (Helminthosporium
solani).
Toepassing Subliem moet door middel van een rijenbehandeling bij het poten worden toegepast. Het middel moet goed worden verdeeld door de op te bouwen rug. De grondbehandeling met Subliem beschermt zowel de stengels als de nieuw te vormen knollen tegen een Rizoctonia-aantasting vanuit de grond. Na loofvernietiging wordt de vorming van Rhizoctonia op de knollen sterk tegen gegaan. Hierdoor kan later worden geoogst, waardoor de knollen beter ! af kunnen harden.
Hoogste netto opbrengsten Hoogste netto opbrengsten !
Veiligheid Subliem is zeer veilig voor de aardappel. Tijdens het poten kunnen de aardap-
Onderzoek 2010 – 2013 pelen worden geraakt met de spuitvloeistof zonder dat dit resulteert in een opkomstvertraging. 22 proeven
De kracht van Subliem • Hoogste bestrijdingsniveau van Rhizoctonia • Goede werking op zwarte spikkel en zilverschurft • Perfecte schilkeur en hoogste netto-opbrengsten
Onderzoek 2010 – 2013 22 proeven
+ +800 kgkg *€ 0,25 = € 200 800 *! 0,25 = ! 200
+ 800 kg * ! 0,25 = ! 200
Hoogste netto opbrengsten Onderzoek 2010 - 2013 22 proeven
• Veilig voor de aardappel • Ingebouwd resistentie management onbehandeld
3
14Aardappel Koerier-2014.indd 3
azoxystrobine
Subliem
Aardappel Koerier
20-12-2013 08:55:25
10 jaar Aardappel Koerier ! o t i n i F n I r a 10 ja Tien jaar geleden gaven we de allereerste Aardappel Koerier uit. Ook werd toen InFinito in Nederland geïntroduceerd, zij het nog op zeer kleine proefschaal. Wat is er in die afgelopen tien jaar gebeurd? Hoe heeft InFinito zich ontwikkeld? En hoe waarderen gebruikers het middel? Een kort overzicht.
2004
2010
In dit jaar wordt definitief duidelijk dat de combinatie
Consumptie-aardappeltelers die tijdens de regenach-
van de werkzame stoffen fluopicolide en propamocarb-
tige periode in juli en augustus met InFinito hebben
waterstofchloride een belangrijke stap voorwaarts is in
gespoten, hebben over het algemeen het minste last
de strijd tegen Phytophthora infestans. In voorafgaande
gehad van Phytophthora, zo blijkt uit een inventarisatie
jaren heeft BayerCropScience wereldwijd vele tientallen
van Agrifrim Plant. ,,In de overgangsperiode van blad-
veldproeven uitgevoerd in tal van gewassen. Uit al deze
naar knolbescherming heeft het InFinito dit jaar écht
proeven blijkt dat InFinito een zeer sterk en concurre-
een belangrijk verschil gemaakt'', aldus teeltspecialist
rend fungicide is en dat het een belangrijke aanwinst is
Fokko Prins.
voor de aardappelteelt.
2011
2005
De flexibele dosering van InFinito (0,9-1,6 l/ha) wordt breed gewaardeerd in de praktijk. ,,Als je door omstan-
InFinito wordt voor het eerst meegenomen in tal van externe Phytophthora-proeven en -workshops in
digheden pas na acht of negen dagen terugkomt op
Europa. Onafhankelijke Phytophthora-specialisten waarderen het middel tijdens Euroblight 2005 in Tallin
hetzelfde perceel, dan is het wel prettig dat je hetzelfde
(Estland) workshop 'zeer hoog' op zowel blad- als knolbescherming. Ook wordt InFinito voor het eerst in
middel kunt blijven gebruiken maar dan in een effectieve-
kleine veldstudies in Nederland bekeken, onder meer bij HLB en Proeftuin Zwaagdijk.
re dosering'', zeggen de broers Eric en René Willemssen in Overloon (N-Br.).
2006 Jan Meijer in Lauwerzijl (Gr.) is één van de eerste akker-
2012
bouwers die InFinito op proef gebruikt. 'Een heel fijn
Veel telers zetten InFinito vroegtijdig in om zo voldoende
middel om mee te werken', zo omschrijft hij zijn eerste
resistentie op te bouwen tegen knolphytophthora. Zo ook
ervaringen met het middel. Met name de flexibele dose-
Peter van Damme in Biddinghuizen: ,,Door de hoge dicht-
ring en de zeer goede knolbescherming vindt hij zeer
heid van biologische bedrijven in onze omgeving is de
grote pluspunten.
Phytopththoradruk hier gemiddeld genomen wat groter dan elders in de Polder. We kiezen daarom al vrij vroeg voor de beste middelen met de beste knolbescherming.''
2007 Op 10 mei krijgt InFinito - toch nog vrij onverwacht een voorlopige toegelating in aardappelen. Vanwege
2013
de zeer hoge ziektedruk in de maanden mei en juni,
InFinito is voor het eerst marktleider in het seg-
is de belangstelling overweldigend. Begin juli is de
ment phytophthora-bestrijding! De preventieve
introductievoorraad helemaal op. Bayer CropScience
en curatieve component in het middel - met als
besluit in allerijl extra voorraad bij te maken; begin
werkzame stoffen fluopicolide en propamocarb
augustus is het middel weer voorradig.
waterstofchloride - vormen samen een ijzersterke troef tegen zowel blad- als knolphytophthora, zo is de afgelopen jaren gebleken.
2008 InFinito wordt op veel aardappelbedrijven een 'vaste
2014
partner' in het spuitschema. Vooral in de tweede helft
Een nieuw seizoen, een nieuw begin. Hoe komen de aardappelen de grond in? Hoe zullen ze zich ontwik-
van het seizoen (vanaf juli) wordt het middel massaal
kelen? Welke ziekten en plagen komen dit jaar opzetten? En welke rol gaat de Phytophthora-schimmel dit
in gezet. ,,Vanaf begin juli was er sprake van een zeer
jaar spelen? Hoe het ook gaat lopen, één zekerheid is er: InFinito zorgt voor een maximale bescherming tegen
snelle loofgroei. Met InFinito hebben we de gewassen
blad- en knolphytophthora!
prima kunnen beschermen'', vertelt akkerbouwer een loonspuiter Piet Jan Groot in St. Jacobiparochi (Fr.).
2009 Hoewel 2009 geen echt Phytophthora-jaar was, hebben veel aardappeltelers InFinito in het middenblok toegepast. ,,Onze keuze voor InFinito is vooral ingegeven door de grote bedrijfszekerheid'', vertelt Pieter Pateer in Kloosterzande (Z-Vl.). ,,De overgang van mei naar juni is altijd één van de meest kritische perioden; het gewas ontwikkelt zich dan op alle fronten. Een maximale bescherming is dan essentieel.''
4
14Aardappel Koerier-2014.indd 4
Aardappel Koerier
20-12-2013 08:56:16
Intensief bedrijf vereist strakke aanpak Phytophthora ,,We kunnen het ons niet veroorloven om af te wachten hoe ziekten zich ontwikkelen. Daarvoor is ons bedrijf gewoon te groot en te intensief. We halen de phytophthorabestrijding daarom liever een dag naar voren, dan dat het een dag naar achteren schuift.''
overdag gebeuren. ,,Goed plannen is dus heel belangrijk'', zo benadrukt hij nog maar eens. Dit geldt met name voor de (poot)aardappel- en (zilver) uienpercelen, die voor een flink deel in Oostelijk Flevoland liggen. ,,Tijdens deze ritten staat het rek op de spuit aardig vol met middelen. Phytophthora, bladvlekkenziekte en meeldauw; alles proberen we dan in één keer mee te
Aan het woord is Henk van de Westeringh uit Zeewolde. Samen met zijn broer
pakken, met als laatste vaak een gecombineerde virus- en phytophthorabe-
Ben runt hij een 330 hectare groot akkerbouw- en bloembollenbedrijf. Ruim
spuiting in pootgoed'', zo schetst hij zijn werkdag.
de helft van het beschikbare areaal wordt ingevuld met intensieve gewassen als tulpenbollen, consumptie-aardappelen, pootaardappelen en uien. En dan
'Cans mogen wel wat groter'
worden er in de wintermaanden ook nog eens 4,5 miljoen tulpen gebroeid.
Voor wat betreft de phytophthorabestrijding gaat Van de Westeringh graag
,,We hoeven ons inderdaad niet te vervelen'', zo wil de ondernemer wel
op zeker. En dat heeft niet alleen te maken met de intensieve bedrijfsvoering,
beamen. ,,Maar daar hebben we ook zelf voor gekozen. We zijn beide types
maar ook met het relatief grote aantal biologische bedrijven in de regio. ,,De
die het hele jaar door wat om handen willen hebben'', zo voegt hij er met
phytophthoradruk is daardoor toch wat groter dan elders'', zo weet hij uit
een lach aan toe.
ervaring. Net als veel andere collega's in de regio start hij het seizoen met Revus®, gevolgd door InFinito in het middenblok en Ranman® als afsluiter.
Topdrukte in het voorjaar
'Gemakkelijk, sterk en betrouwbaar', zo vat hij deze combinatie samen.
Nu, half december, zijn beide broers vooral druk met het opplanten van tul-
Als belangrijk pluspunt van InFinito tipt Van de Westeringh graag even de
pen voor de broeierij. Deze worden van begin maart tot half april gebroeid.
variabele dosering aan. ,,In een normaal seizoen variëren we - met wat rug-
Aansluitend kunnen ze meteen weer verder met het akkerbouwwerk...
gensteun van het Dacom-waarschuwingssysteem - tussen de 1,2 en 1,4 liter
Henk van de Westeringh heeft samen met zijn broer Ben een akkerbouw- en
Met name vanaf half april tot half juni is het behoorlijk druk, omdat er dan
per hectare. En als het wat kritischer wordt gaan we naar 1,6 liter. Daarmee
bloembollenbedrijf in Zeewolde (Fl.). Op 330 hectare verbouwen ze onder
volop wordt beregend in de bollen en er tegelijkertijd heel wat spuitwerk ligt
ben je feitelijk alle situaties de baas.''
andere 60 hectare bloembollen, 70 hectare consumptie-aardappelen en 30
te wachten. ,,De kunst is om de dagen dan zo slim en efficiënt mogelijk in te
Hoewel de phytophthorabestrijding naar tevredenheid verloopt, heeft hij nog
hectare pootgoed. Daarnaast broeien ze jaarlijks ook nog zo'n 4,5 miljoen
delen'', zegt Henk, die het spuitwerk voor zijn rekening neemt. De grootste
een wens: de verpakking mag wel een maatje groter. ,,Nu zit het middel in
tulpen. Maatschap Westeringh heeft één vaste medewerker in dienst. Daarnaast
klus is de viruspreventie in de tulpen; deze wordt met name 's ochtends en
cans van 10 liter, wat mij betreft mag dat wel 20 liter worden. Dat is toch
springen beide echtegenotes regelmatig bij. In piekperiodes maakt het bedrijf
's avonds uitgevoerd. De ziektebestrijding moet in de tussenliggende uren
weer minder plastic ballast op de spuit en het scheelt weer wat spoelwerk.''
gebruik van losse arbeidskrachten.
Revus® is een geregistreerd handelsmerk van Syngenta Crop Protection. Ranman® is een geregistreerd handelsmerk van Belchim Crop Protection.
Vervolg van voorpagina
Aandacht gericht op aardappelteelt De kurk waarop het bedrijf Kort drijft is zonder meer de aardappelteelt. Het
Flinke vertraging door koude start
afgelopen jaar verbouwde de maatschap zo'n 190 hectare fritesaardappelen
Tijdens een rondje lang de bewaarschuren blijkt dat de oogst goed en schoon
en 25 hectare pootgoed, voornamelijk op pachtland in de dichtbij gelegen
is binnengekomen. Alles ruikt 'aardappelfris' en ook visueel is er geen rot
Haarlemmermeer. De vijf gebruikte fritesrassen - Ramos, Fontane, Asterix,
of andere ongerechtigheid te vinden. ,,De kwaliteit van de aardappelen is
Markies en Lady Anna - gaan naar Lamb Weston Meijer, Farm Frites en een
tot dusver prima. Ik verwacht daarom de komende maanden geen proble-
aantal losse annemers. Alle aardappelen worden vrij verkocht, maar wél met
men'', zo vat Robert de huidige stand van zaken samen. Hij erkent echter
duidelijke afspraken met de afnemers. ,,Aan standaardcontracten doen we
dat er momenten zijn geweest waarop er wel degelijk zorgen waren over
niet. Daarvoor zijn we teveel ondernemer'', zo stelt Robert. Om de prijsrisico's
de opbrengst en kwaliteit, met name tijdens de opkomst. ,,Door het koude
af te dekken is hij actief op de termijnmarkt. ,,Een zeer nuttig instrument waar
voorjaar heeft het lang geduurd voordat de rijen sloten. De onkruidbestrijding
naar mijn mening veel te weinig boeren gebuik van maken'', zo brengt hij
was daardoor lastiger en ook duurder dan normaal. Verder heeft de kou ook
Het machinepark is grotendeels gericht op de aardappelteelt. Naast een zelf-
tijdens het gesprek meermaals naar voren. Ook wijst hij graag op een speciale
wat opbrengst gekost, al hebben we dat deels kunnen compenseren door
rijdende AVR-rooier beschikken vader een zoon Kort ook over een zelfrijdende
service van het bedrijf: afnemers kunnen hun aardappelen voor aflevering
iets later te beginnnen met rooien.'' Dit laatste, later beginnen met rooien,
Agrifac-veldspuit van 39 meter breed.
laten wassen. Kort beschikt hiervoor over een full-line was/spoelinstallatie.
was voor de maatschap overigens best een heikel punt. ,,Normaal starten we áltijd in augustus. Want dan weten we vrijwel zeker dat we alle aardappelen eruit krijgen. Nu zijn we pas in september begonnen; dat is toch een risico'', zo blikt de akkerbouwer terug. Een belangrijke steun om de stap naar later rooien te nemen was de aanschaf van een nieuwe AVR-Puma zelfrijder. ,,Deze machine heeft niet alleen meer rooi- en zeefcapaciteit dan z'n voorganger, maar ook nóg bredere branden waarvan de druk terug kan naar 1,5 bar. Daarmee kunnen we - als dat nodig is - toch weer iets langer door rooien.''
Voorkomen is beter dan genezen Wanneer het gesprek richting gewasbescherming gaat, toont Kort zich een echte aanhanger van het gezegde 'voorkomen is beter dan genezen'. ,,We proberen onze gewassen in de basis zo vitaal mogelijk te houden door maximale aandacht te schenken aan zaken als bemesting, bodemstructuur en vochthuishouding. Als die drie zaken in orde zijn, dan hebben de gewassen doorgaans ook minder stress en hoef je minder op pad met de veldspuit'', zo luidt zijn credo. Niettemin blijft een goede chemische gewasbescherming noodzakelijk om de gewassen schoon en gezond te houden. Daarvoor heeft de maatschap sinds een aantal jaren de beschikking over een 39 meter brede Agrifac-zelfrijder met AirTec. ,,Met deze machine hebben we voldoende ruimte om onder goede weersomstandigheden te spuiten. Om met de phytophthorabestrijding helemaal rond te komen moeten we ongeveer 50 hectare per dag spuiten, maar als het nodig is halen we er ook 100 hectare per dag mee. Bovendien ben je met AirTec wat flexibeler dan met een conventioneel spuitsysteem omdat je de druppelgrootte kunt variëren. Bij vochtig weer pak je een wat fijnere druppel en bij warm weer met veel verdamping juist een wat grovere druppel. Wisselende weersomstandigheden kunnen we dus aardig goed opvangen met deze machine'', zo besluit Robert. Robert Kort heeft samen met zijn vader Hugo een akkerbouwbedrijf in Kudelstaart (N-H). De maatschap bewerkt ongeveer 350 hectare waarvan het overgrote deel gepacht wordt, met name in de nabij gelegen Haarlemmermeer. De belangrijkste gewassen zijn consumptie-aardappelen (200 ha), winter-tarwe (85 ha), pootaardappelen (25 ha), suikerbieten (15 ha) en uien (10 ha). Als er tijd (en arbeid) over is, wordt er ook nog wat loonwerk voor derden uitgevoerd. In drukke periodes maakt de maatschap gebruik van zzp-ers en stagiaires.
,,De komende jaren staan we vooral open voor samenwerking met collega's'', zo geeft Robert de toekomstige plannen weer. ,,Ik zie wel mogelijkheden om samen met anderen de uien- of pootgoedteelt verder uit te breiden en efficiënter te maken. Ook met een slimmere inzet van gezamelijke arbeid is volgens mij nog wel wat rendementsverbetering te behalen.''
5
14Aardappel Koerier-2014.indd 5
Aardappel Koerier
20-12-2013 08:56:50
'Toptechniek betaalt zich altijd terug' ,,De Mercedes onder de veldspuiten? Ja, zo mag je onze machines best noemen. Wij lopen namelijk al jaren voorop in spuittechniek. En ja, ze kosten daarom ook meer dan een doorsnee veldspuit. Daar doe ik helemaal niet moeilijk over.'' Peter Millenaar, algemeen directeur bij Agrifac heeft geen last van valse bescheidenheid. Hij zegt wat hij denkt en vindt, zonder omtrekkende bewegingen. ,,Ik stá gewoon voor onze producten. Wij maken ons druk om de allerkleinste details om zo tot een perfecte machine te komen. Elke dag weer. Dat zijn geen loze woorden, dat is écht zo.'' Tijdens het gesprek blijkt ook dat de inhoud bij hem altijd boven de vorm gaat. Millenaar kent alle technische in's uit out's van 'zijn' machines en vertelt er graag over. Het woord 'uitontwikkeld' past niet in zijn vocabulair. ,,Op detail valt er altijd wel weer iets te verbeteren'', stelt hij.
Optimale boombalans Spuittechniek begin volgens Millenaar bij het voertuig; die moet onder alle omstandigheden in balans zijn. Daarbij gaat het niet alleen om de bekende verticale krachten - het op en neer zwiepen van de spuitboom -, maar ook om horizontale krachten. Zijn de spuitbomen horizontaal niet in balans, dan is er voortdurend sprake van onder- en overdosering. ,,Vooral in gebieden met intensieve landbouw zoals Nederland, waar veel door en over gewassen wordt gereden, is dit een onderschat probleem'', zo stelt Millenaar. Volgens hem is grofweg 20 procent van de totale kostprijs van het spuiten te
Peter Millenaar is directeur van machinefabrikant Agrifac in Steenwijk (Ov.).
herleiden naar (compensatie van) onder- en overdosering. Of anders
technisch gezien heel veel mogelijk. Als we willen kunnen we elke vierkante
kig kúnnen we dat ook prima'', zo stelt hij. Naast 'geijkte' argumenten als
gezegd: de kostprijs kan met 20 procent omlaag bij een optimale stabiliteit
meter gewas verschillend behandelen. Probleem is echter dat we nog onvol-
gebruik van hoogwaardige materialen, lange technische en economische
van de spuitboom. Volgens de directeur heeft Agrifac de afgelopen jaren
doende accurate gewasdata hebben om zo'n zeer plaatspecifieke bespuiting
levensduur, optimaal comfort voor de chauffeur en zeer flexibele inzetmoge-
heel veel tijd en energie gestoken in het onderstel van de zelfrijders. ,,Ik
te rechtvaardigen. Ik verwacht dat het voorlopig even bij sectieafsluitingen
lijkheid, benadrukt de directeur ook graag de landbouwkundige voordelen
durf daarom wel te stellen dat wij op dit moment veruit de meest stabiele
tot anderhalve meter blijft; nóg plaatsspecifieker spuiten levert nog onvol-
van een betere spuitkwaliteit. ,,Uiteindelijk gaat het erom dat gewassen zo
spuitbomen hebben.''
doende op.''
goed mogelijk worden beschermd tegen ziekten en plagen en dat onkruiden
Een tweede item waarmee zowel kostprijs- als gewastechnisch winst is te
Voor wat betreft de werkbreedtes van veldspuiten verwacht Millenaar voor-
zo efficiënt mogelijk worden bestreden. Daarin is de veldspuit een essentiële
behalen is een geavanceerd rondpompsysteem. ,,Omdat dit systeem geen
lopig ook geen grote sprongen meer. ,,De zelfrijders die we nu afleveren
schakel. Met name bij de wat grotere akkerbouwers vinden we op dit punt
'dode' uiteinden heeft, is alle vloeistof continu in beweging. Hierdoor is de
hebben vrijwel allemaal een boombreedte variërend van 33 en 54 meter,
steeds meer gehoor. Zij weten als geen ander dat een veldspuit met toptech-
spuitvloeistof overal meteen op de juiste plek. Je kunt dus meteen rijden'',
waarbij met name de grotere aardappeltelers het meest richting de 45 tot 51
niek zich linksom of rechtsom altijd terugbetaalt.''
zo legt Millenaar uit. Uniek voor alle Agrifac-machines is dat de (vloeistof)
meter gaan. Een boom van 60 meter kunnen we bouwen, maar dat is tech-
dosering op druk en niet op volume wordt geregeld. ,,Omdat de druk via een
nisch gezien nog een hele kluif. Die zes meter extra meer vraagt namelijk om
klep en niet via een kraan wordt geregeld, werk alles sneller en accurater.
een zeer sterke constructie, vooral vanwege het opklappen. Naast de grote
Bovendien wordt de druk vanuit meerdere punten gevoed; hierdoor kunnen we
verticale of horizontale krachten die op de boom komen te staan, zullen de
deze ook bij grote spuitvolumes zeer constant houden'', zo stelt de directeur.
torsiekrachten een nog grotere aanslag doen op constructie. Daar zullen we met z'n allen eerst nog eens heel goed naar moeten kijken.''
Praktische grenzen Ook op het vlak van plaatsspecifiek spuiten - per sectie of zelfs per dop -
Niet de goedkoopste
heeft het bedrijf de afgelopen jaren grote ontwikkelingen doorgemaakt, al
Dat al deze hoogwaardige en innovatieve technieken ook een prijs hebben,
merkt Millenaar hierbij meteen op dat het praktische gebruik hiervan tegen
wil Millenaar allerminst ontkennen. ,,Onze zelfrijders zijn duurder als die van
de nodige grenzen aanloopt. ,,In combinatie met sensortechnieken is er
andere fabrikanten. Die meerprijs moeten we verantwoorden, maar gelukMet het WideTrackPlus-systeem kan de spoorbreedte opgerekt worden tot maximaal 320 cm. Een spoorbreedte van 300 cm kan worden toegepast in bollen en uien en - in combinatie met cultuurwielen - ook in aardappelen zonder rijpaden. Een tweede mogelijkheid is een spoorbreedte van 320 cm in aardappelen in combinatie met een afstand tussen de aansluitrijen van 95 cm. Dit maakt het mogelijk om met bredere banden te rijden (480 of 520). Dit geeft minder insporing en minder schade aan de aansluitrijen (= betere maatsortering).
Voorkom erfemissie! Om emissie naar grond- en oppervlaktewater te voorkomen, adviseert Bij Agrifac in Steenwijk werken ongeveer 120 mensen, waarvan 40 in de assemblage. Jaarlijks worden een kleine 200 zelfrijders en enkele tientallen getrokken
Bayer CropScience om machines waarmee gewasbeschermingsmiddelen
veldspuiten gebouwd. Belangrijkste markten voor de zelfrijders zijn Nederland, Groot-Brittannië, Rusland, Duitsland en Frankrijk.
worden toegepast overdekt te stallen en te reinigen op een was- en spoelplaats met een opvangmogelijkheid voor verontreinigde vloeistoffen. Verwerk was- en spoelwater en eventuele restvloeistoffen die niet
'Liever minder liters verspuiten dan een nóg grotere tank'
over het laatst bespoten perceel kunnen worden uitgereden in een PhytoBac® (of gelijkwaardige methode) om onnodige milieubelasting te voorkomen.
Naast de boombreedte is ook de tankinhoud van veldspuiten de afgelopen jaren flink doorgegroeid. De grootste tank bij Agrifac kan 8000 liter meenemen; deze zit op de nieuwe, zelfrijdende Condor Endurance. ,,8000 liter is wat ons betreft het maximum voor twee-assige voertuigen. Bij nog grotere tanks moeten we naar drie assen, maar dat heeft zeker niet onze voorkeur'', zo geeft Peter Millenaar aan. Liever kijkt hij naar mogelijkheden om de te verspuiten hoeveelheid liters per hectare naar beneden te krijgen. ,,Binnen Europa zijn er grote verschillen tussen landen. Duitsers gebruiken bijvoorbeeld veel water en zitten gemiddeld tussen de 250 en 300 liter per hectare. In Frankrijk gebruiken ze met gemiddeld 50 tot 60 liter juist maar heel weinig water. Nederland zit daar met 150 tot 200 liter tussenin. Het meest opmerkelijk vind ik dat de spuitresultaten in de praktijk niet erg van elkaar verschillen. En dat terwijl er in Duitsland met drie tot vier keer zoveel volume wordt gespoten als in Frankrijk. Dat verschil kun je nooit compenseren met een grotere tank; dat is iets om met z'n allen nog eens goed over na te denken'', zo stelt de Agrifac-directeur. Wie meer capaciteit met zijn machine wil bereiken, moet het volgens hem vooral zoeken in boombreedte en rijsnelheid. ,,Veel akkerbouwers hebben vanuit het verleden nog in hun hoofd dat 8 km/uur de optimale rijsnelheid is. Ik zeg: 16 km/uur kan wel eens beter zijn, omdat je daarmee meer ruimte creëert om de optimale spuitomstandigheden te pakken. Met de huidige spuittechniek is de rijsnelheid nog maar zelden een beperkende factor.''
6
14Aardappel Koerier-2014.indd 6
Aardappel Koerier
20-12-2013 08:57:52
Mens & Werk
'Middelenpakket knelt nergens, maar is soms wel wat smal' ,,Eigenlijk mogen we binnen de pootgoedsector niet klagen over de beschikbaarheid van gewasbeschermingsmiddelen. Grote knelpunten zijn er op dit moment niet, wél een aantal toepassingen waarvoor het middelenpakket aan de smalle kant is.'' Upt Hiddema vat in het kort samen hoe de 'gewasbeschermingsvlag' er wat hem betreft bijhangt. Als voorzitter van de LTO-werkgroep pootaardappelen is hij goed ingevoerd in zaken die spelen rondom de beschikbaarheid van gewasbeschermingmiddelen. ,,We zitten er als vakgroep kort op en trekken meteen aan de bel als we een knelpunt signaleren'', zegt hij gedreven. Zoals afgelopen herfst, toen er even onduidelijkheid ontstond over de beschikbaarheid van het middel Sencor. ,,De poederversie van dit middel kwam te vervallen voor de aardappelteelt, terwijl het nog onduidelijk was of we daar de vloeibare versie voor terug zouden krijgen. Daar gaan we dan wel even flink achteraan, want zó groot is het pakket onkruidbestrijders in aardappelen nou ook weer niet. Gelukkig is het goed gekomen en kunnen we komend seizoen gewoon weer Sencor inzetten.''
'De beeldvorming rondom gewasbescherming vind ik een belangrijk
Hoe zit het met middelen tegen luizen? Kan de pootgoedsector daarmee vooruit? ,,Luizenmiddelen hebben we op dit moment voldoende, alleen het optimale toepassingstijdstip - aan het
item voor de toekomst'
eind van de middag of tegen de avond - blijft toch wel lastig. Telers die het beste uit hun teelt willen
U geeft aan dat voor sommige toepasssingen in de pootgoedteelt het beschikbare pakket
treffend. Hij zei: 'als mijn buren aan het eind van de dag lekker in de tuin zitten met een pilsje, dan kom
middelen smal is. Welke toepassingen zijn dat?
ik langs met de spuit. Dat is gewoon geen prettig gevoel.'
,,Ik denk dan vooral aan de loofdoodmiddelen. Daarvan hebben we er weliswaar vier, maar aan elk van die
De beeldvorming rondom gewasbescherming vind ik sowieso een belangrijk item voor de toekomst. Hoe
middelen zitten wat mitsen en maren. Het meest lastige is dat ze niet echt goed in onze adviesstrategie tegen
kunnen we buitenstaanders ervan overtuigen dat vaker spuiten, maar dan wel met veel minder middel,
de verspreiding van Erwinia passen. In deze strategie spuiten telers hun gewas eerst volvelds dood en wordt
beter is voor het milieu? Boeren hoef je dat niet uit te leggen, zij kennen de voordelen van LDS. Maar
er daarná pas geklapt. Een nadeel hiervan is dat het moeilijk in te schatten is hoe lang en hoe sterk het gewas
buitenstaanders zien alleen een spuit die voor de zoveelste keer door het gewas rijdt. Daar zullen we een
na het spuiten nog doorgroeit. We hebben weliswaar een behoorlijk krachtige loofdoder ter beschikking, maar
duidelijk, eensluidend antwoord op moeten hebben.''
halen - en de luisbestrijding daarom afzonderlijk van de phytophtorabestijding uitvoeren - lopen tegen praktische en maatschappelijke bezwaren aan, met name in de zomer. Een collega verwoordde dat heel
deze heeft weer als nadeel dat het naveleindrot kan veroorzaken. Andere middelen werken trager, waardoor het lastig is om op de perfecte maatsortering te sturen. Dit laatste wordt overigens steeds belangrijker;
Tot slot: zijn er nog wensen voor wat betreft nieuwe middelen voor de pootgoedteelt?
consumptie-aardappeltelers willen graag meer kleine poters binnen de afgeleverde maatsortering. Willen wij
,,Moeilijke vraag... Misschien dit: het zou prachtig zijn als we een biologische equivalent van het aloude
daar als pootgoedsector aan voldoen, dan moeten we maximaal kunnen sturen in de loofdoding. Kortom, een
ontsmettingmiddel kwik ter beschikking zouden krijgen. Hiermee zouden we als sector verlost worden van
sterk, sneldodend middel zonder bijwerkingen en een goed afrijpingsmiddel zouden zeer welkom zijn.''
heel veel lastige schimmels en bacteriën.''
En het middelenpakket tegen Phytophthora; kan de pootgoedsector daarmee uit de voeten? ,,In vergelijking met een aantal jaren geleden zitten we nu redelijk goed in de phytophthora-middelen. Om dat zo te houden pleit ik graag voor een regelmatige effectiviteitscheck van de middelen tegen verschillende populaties van de phytophthora-schimmel. Sinds een paar jaar weten we dat sommige middelen niet altijd even effectief zijn tegen belangrijke popualaties, zoals Blue 13 en Green 33. Door de juiste middelen tegen de
In de nieuwe rubriek Mens & Werk laten we mensen aan het woord die zich op een bijzondere manier inzetten of verdienstelijk maken voor hun vak (en vakgenoten). Dit jaar - 2014 - richten we ons op de belangenbehartigers. Met welke thema's houden zij zich bezig? Wat zien zij als grootste knelpunten? En: wat raakt hen persoonlijk het meest? In deze aflevering: Upt Hiddema, voorzitter van de LTO-werkgroep pootaardappelen.
juiste populaties in te zetten houden we ons middelenpakket sterk en effectief.''
Sencor Vloeibaar toegelaten met breed etiket Eind oktober heeft het Ctgb de toelatingsaanvraag voor Sencor Vloeibaar afgerond. Dit heeft geresulteerd in een brede toelating waarbij óók de voor-opkomsttoepassing in aardappelen mogelijk blijft.
Wist U dat… ...het oude etiket van Sencor WG (W7) nog mag worden afgeleverd tot 1 maart 2014 en opgebruikt tot 1 september 2014? De toepassing in de graszaadteelt van Engels raai, ter bestrijding van opslag na de oogst, is met dit etiket nog mogelijk. Deze toepassing staat niet meer op het nieuwe etiket van Sencor WG en Sencor Vloeibaar.
Wel zijn er een aantal beperkingen ingesteld, zoals een verlaging van de maximale doseringen per hectare en een langere veiligheidstermijn (van 28 naar 42 dagen). Verder moet voortaan langs oppervlaktewater gebruik worden gemaakt van 75% driftreducerende doppen en op percelen niet langs oppervlaktewater 50% driftreducerende doppen. In onderstaande tabel (afkomstig van het nieuwe etiket) staan alle toepassingen in aardappelen van het Sencor Vloeibaar etiket in detail verder uitgeschreven. Toepassingsgebied
Type toepassing
Te bestrijden organisme
Dosering (middel) per toepassing
Maximaal aantal toepassingen per teeltcyclus of per 12 maanden
Maximaal aantal liter middel per teeltcyclus of per 12 maanden
Minimum interval tussen toepassingen in dagen
Veiligheidstermijn in dagen
Nieuwe update Sencor app beschikbaar Bayer CropScience heeft voor het bepalen van de Sencor gevoeligheid voor zeven rassen weer twee jaar geslaagd rassenonderzoek achter de rug. Deze zeven rassen, te weten: Bartina, Carrera, Zorba, Frieslander, Lady Claire, Monalisa en Victoria zijn inmiddels aan de Sencor app toegevoegd. Met de recent verkregen toelating voor Sencor Vloeibaar, die o.a. de vooropkomsttoepassing in aardappelen bevat, is de Sencor app van blijvende meerwaarde
Pootaardappel
Voor opkomst
Eenjarige onkruiden
0,75 L/ha
1 per teeltcyclus
0,75 L/ha per teeltcyclus
-
42
voor adviseurs en telers.
Consumptieaardappel
Voor opkomst
Eenjarige onkruiden
0,75 L/ha
1 per teeltcyclus
-
42
Update de Sencor app weer tijdig op uw smartphone om zo goed
Na opkomst
Eenjarige onkruiden
0,15 L/ha1
2 per teeltcyclus
0,75 L/ha per teeltcyclus
Rond opkomst
Eenjarige onkruiden
0,5-0,75 L/ha
Na opkomst
Eenjarige onkruiden
0,15 L/ha2 of
Zetmeelaardappelen
0,25 L/ha
0,25 L/ha
1 per teeltcyclus 2 per teeltcyclus
voorbereid te zijn voor aardappelseizoen 2014.
7
Heeft u de app nog niet gedownload? De Sencor app is beschikbaar in de Apple AppStore en via Google Play
20 0,8 L/ha per teeltcyclus
-
42
“De Sencor app is nú ook beschikbaar als web applicatie en vervangt daarmee de oude selectiviteitstabel. De web applicatie is te vinden onder BayYou Services - Bayer apps - Sencor app of via de Sencor productpagina”.
7
BayYou Services
20
1 LDS Toepassing 2 Dosering afhankelijk van groeistadium van het gewas en onkruiden
7
14Aardappel Koerier-2014.indd 7
Aardappel Koerier
20-12-2013 09:11:11
COLOFON Concept en realisatie: l
Bayer CropScience SA-NV
Vormgeving en opmaak: l
Claudia Roorda
Fotografie: l
Bayer CropScience SA-NV
Drukwerk: ,,Of je nou voor Cuba of Egypte sorteert of
,,Met name de wat grotere akkerbouwers
,,We kunnen het ons niet veroorloven om
,,Hoe kunnen we buitenstaanders ervan
voor de Europese markt, ons uitgangspunt is
weten als geen ander dat een veldspuit met
af te wachten hoe ziekten zich ontwikkelen.
overtuigen dat vaker spuiten, maar dan wel
dat je de partij altijd zo blank mogelijk moet
toptechniek zich linksom of rechtsom altijd
Daarvoor is ons bedrijf gewoon te groot en
met veel minder middel, beter is voor het
afleveren.''
terugbetaalt.''
te intensief.''
milieu?''
Jarig Palsma, pootgoedteler in
Peter Millenaar, directeur van
Henk van de Westeringh, akkerbouwer
Upt Hiddema, voorzitter van de
St. Annaparochie (Fr.)
Agrifac in Steenwijk (Ov.)
en bollenteler in Zeewolde (Fl.)
LTO-werkgroep pootaardappelen
Puzzel mee en win een diner voor twee!
l
Productiemannen B.V.
Dit is een uitgave van: Bayer CropScience SA-NV Energieweg 1 P.O. Box 231 NL-3640 AE Mijdrecht Onze gebruiksadviezen, zowel mondeling als schriftelijk verstrekt, berusten op uitgebreide proefnemingen. Wij adviseren naar beste weten volgens kennis van zaken van dit ogenblik, echter zonder daarvoor aansprakelijkheid op ons te nemen, omdat opslag/bewaring en toepassing zich aan onze controle onttrekken. Beschrijvingen van een product, resp. gegevens over de eigenschappen daarvan betekenen niet, dat verantwoordelijkheid wordt gedragen bij eventuele schade. Gebruik gewasbeschermingsmiddelen veilig. Lees vóór gebruik eerst het etiket en de productinformatie.
Houdt u van lekker eten en drinken in een goed restaurant? Los dan de onderstaande woordzoeker op! Uit de goede inzendingen worden drie winnaars getrokken. Zij krijgen elk een dinerbon ter waarde van € 150.
De woorden hieronder zitten horizontaal, verticaal en diagonaal in alle richtingen in de puzzel verstopt. Ze kunnen elkaar overlappen. Zoek ze op en streep ze af. De overgebleven letters vormen achter elkaar gelezen de oplossing. D A O N ADVIES O T BIET D L F I BODEMINSECTEN O A BOER O R FINALE L I GRAAN B U INFORMEREN L I D E S M AALTJES
R E F T E A E A U I T O
O T R A C T O R V C S N
H C U B N R K D U G E C
T H P O T Y LAND E S N I M E HLEZEN C S R E V PLOOFDOOD L O E G E OLUISO J P E F NMONCEREEN E R C PRO O A A O R R N E ONKRUID D E M I L P PERCEEL P E F Z A A RPHYTOPHTHORA A A N K O J T L A A R E R E E N P
H D L N L Z I D I N I R
P O I E E A U P E E D O
A PLOEGEN B Z POEDER N PRODUCT
D O O D F O O L B L D S
R TELER A TRACTOR D UIEN E ZAAIEN N R ZILVERSCHURFT
E R
© www.puzzelpro.nl
A N T L I A R I U I E M
R E F T E A E A U I T O
O T R A C T O R V C S N
H C U B N R K D U G E C
T E H P O N A D P R J E
H S C L O E O E E A T R
P N S O J R R M F A L E
O I R E P C R I Z N A E
T M E G E O N L A K A N
Y E V E F A E P A O R P
H D L N L Z I D I N I R
P O I E E A U P E E D O
A B Z N R A D E N R E R
© www.puzzelpro.nl
BON Naam: Adres: Postcode:
Plaats:
Bedrijfstype/aantal hectare aardappelen: De oplossing van de woordzoeker is: Stuur de ingevulde bon uit deze krant in een ongefrankeerde envelop naar: Actievoorwaarden: Deze prijsvraag loopt van 20 januari t/m 1 maart 2014. Uit de goede inzendingen worden drie prijswinnaars getrokken. Deze prijswinnaars krijgen tussen 1 maart en 15 maart bericht. Over de uitslag kan niet worden gecorrespondeerd.
8
14Aardappel Koerier-2014.indd 8
Bayer CropScience SA-NV T.a.v. Joniek te Giffel Antwoordnummer 55074 3640 WB Mijdrecht
Aardappel Koerier
13-01-2014 13:36:45