Fame, nieuw middel tegen rupsen Fame® is een product ter bestrijding van schadelijke rupsen van diverse motten en vlinders (Lepidoptera). Het heeft een larvicide werking. Alle larvale stadia worden bestreden. Volwassen insecten en eitjes worden niet bestreden. Fame is een product op basis van flubendiamide, een nieuwe actieve stof uit de groep van de diamides met een nieuw werkingsmechanisme. De werking berust op de verstoring van de spierfunctie. Kenmerkend is dat de vraat snel stopt. Daarnaast heeft het ook een zeer goede duurwerking. Een breed scala aan rupsen wordt bestreden, inclusief de tomatenmineermot (Tuta absoluta). Fame is volledig veilig voor de belangrijkste nuttige insecten en mijten en is dan ook prima toe te passen in combinatie met biologische bestrijders. Fame is ook volledig veilig voor hommels.
De werkzame stof Fame bevat de werkzame stof flubendiamide, een totaal nieuwe actieve stof uit de groep van de “phthalic acid diamides”. Deze actieve stof is geformuleerd als een handzame WG-formulering.
w, u e Ni gen te sen rup Figuur 1: Structuurformule van flubendiamide De chemische groep van Fame is niet-kruisresistent met de aanwezige chemische groepen in de markt ter bestrijding van rupsen
Het werkingmechanisme De werkzame stof flubendiamide is volgens de IRAC-classificatie ingedeeld in groep 28, de zogenaamde diamides. Door contact met de werkzame stof blijft de “ryanodine receptor” open staan. Hierdoor komt alle beschikbare calcium op een ongecontroleerde manier vrij. Dit heeft een direct gevolg op de spieren, deze raken verlamd en trekken sterk samen. Het resultaat is een onmiddellijke stopzetting van de voeding, uiteindelijk gevolgd door de dood van de rups.
Figuur 2: Samentrekking spieren ten gevolge van toepassing Fame
Op de 4 foto’s is duidelijk te zien, dat na de behandelingen, de vraat op het met Fame behandelde blad het snelst tot stilstand is gekomen. De chemische groep van Fame is niet-kruisresistent met de aanwezige chemische groepen in de markt ter bestrijding van rupsen.
Figuur 3: Bladeren behandeld met resp. Fame, Runner, Indoxacarb en onbehandeld. Daarna rupsen van de Floridamot uitgezet
De toelating Fame kan in de volgende teelten worden toegepast ter bestrijding van rupsen in de bedekte en nietgrondgebonden teelt van: • tomaat, paprika en Spaanse peper • bloembol- en bloemknolgewassen • bloemisterijgewassen • boomkwekerijgewassen • vaste planten.
Advisering Zodra de eerste rupsen worden waargenomen kan Fame effectief worden ingezet. Via direct contact of vraat komen de rupsen in aanraking met het product. Hierdoor stopt de vraat snel. Een breed spectrum van rupsen wordt zeer effectief en langdurig bestreden. Zodra aantasting wordt waargenomen 2 bespuitingen uitvoeren met een interval van 7 dagen. Dosering: 0,025 % (25 gram per 100 liter) De termijn tussen de laatste toepassing en de oogst mag niet korter zijn dan: 1 dag voor tomaat, paprika en Spaanse peper.
Rupsen in de bedekte teelt van groenten en bloemisterij Door vraat aan bladeren en jonge scheuten, maar ook aan bloemen en vruchten kunnen rupsen grote economische schade aanrichten. Daarnaast kunnen vooral vruchten van glasgroenten ook vervuild worden door uitwerpselen. Belangrijke rupsen in de groenten/bloemisterij zijn o.a.: •
Turkse mot (Chrysodeixis chalcites)
•
Gamma uiltje (Autographa gamma)
•
Floridamot (Spodoptera exigua)
•
Groentenuil (Lacanobia oleracea)
•
Kooluil (Mamestra brassicae)
Belangrijke bladrollers in de groenten/ bloemisterij zijn o.a.: •
Koolbladroller (Clepsis spectrana), zeer polyfaag
•
Anjerbladroller (Cacoecimorpha pronubana), zeer polyfaag
Andere rupsen die de laatste jaren steeds meer problemen veroorzaken zijn: •
Duponchelia fovealis
•
Tuta absoluta
Tuta absoluta Sinds 2009 is er ook veel aandacht voor de tomatenmineermot (Tuta absoluta) De tomatenmineermot is een zeer klein mineermotje dat vooral voor kan komen in de tomatenteelt. Ze voelen zich met name thuis op de groene delen van de plant, maar kunnen ook de vrucht aantasten. Het herkennen als motje is vaak heel lastig juist omdat ze zo heel klein zijn. Het motje is grijsbruin en ongeveer 6 mm groot met een spanwijdte van plusminus 1 cm. De rupsen zijn ca. 0,5 mm groot en gelig van kleur. Als de rupsen groter worden, kleuren ze geelgroen en krijgen een zwart randje achter de kop. Volgroeide rupsen zijn plusminus 9 mm en krijgen een roze gloed op de rug. De pop is lichtbruin. Oorspronkelijk komen ze uit Zuid-Amerika. Sinds 2007 komt hij in Spanje voor en heeft zich daar in zeer korte tijd weten te vestigen. Vorig jaar is hij ook gevonden op bedrijven in België. Tuta absoluta kan zich zeer snel vermenigvuldigen (levenscyclus tussen 29 tot 38 dagen). Zolang er voedsel beschikbaar is, blijven de rupsen actief. Er wordt geschat dat er onder Nederlandse omstandigheden zich 10 generaties per jaar kunnen ontwikkelen. De rupsen leven als mineerder in blad, stengel of vrucht, maar verlaten deze meestal om te verpoppen. Verpopping kan plaatsvinden zowel in de grond als op het bladoppervlak, in een opgekruld blad of in de mineergang. De motjes zijn ’s nachts actief en verschuilen zich overdag tussen de bladeren.
Onderstaand zijn enkele resultaten weergegeven uit het onderzoek.
Turkse mot in paprika (2009 Demokwekerij) Aantal rupsen /48 planten
60
50
40
30
20
10
0,025% Fame
Onbehandeld
0,04% Runner
6 dagen na de 1e behandeling
0,0125% Indoxacarb 0,1% Teflubenzuron
20 dagen na de 2e behandeling
Duponchelia fovealis in kalanchoë Cultivar Carmen Uitgevoerd door Proeftuin Zwaagdijk 2 behandelingen (26/10 en 2/11)
Fame 0,025% Teflubenzuron 0,1% Runner 0,04% Spinosad 0,075% Xentari 0,1% Onbehandeld 0
5
10 Aantal rupsen L2 & L3
15
20
Proef Tuta absoluta - Spanje
% beschermd bladoppervlak
Beoordeling: 3-10 Dagen na toepassing
100 80 60 40 20 0 3*
5* 7* * dagen na toepassing
10* Onbehandeld
Fame
Fame + “adjuvant”
Onbehandeld Fame Fame + “adjuvant”
Tuta absoluta (najaar 2009) Locatie: WUR te bleiswijk Tomaat, 1 bespuiting Beoordeling : 7 dagen na toepassing
100 90
% werking
80 70 60 50 40 30 20 10 0 Onbehandeld
Ref. 1
Ref. 2
Ref. 3
Ref. 4
Ref. 5
Ref. 6
Ref. 7
Fame + Addit
Ref. 8
Resistentiemanagement Om resistentieopbouw te voorkomen dient Fame toegepast te worden als een blokbespuiting bestaande uit 2 bespuitingen met 7 dagen interval. Een blokbehandeling met Fame steeds afwisselen met tenminste 2 (blok-) behandelingen met middelen uit andere chemische groepen, zoals bijvoorbeeld Runner of XenTari
Gewasverdraagzaamheid Fame is zowel in de bedekte sierteelt en de bedekte groenteteelt uitgebreid getest op gewasveiligheid. In geen van de geteste gewassen is er gewasschade vastgesteld als gevolg van toepassingen door Fame. Gezien het grote aantal variëteiten en de wisselende teeltomstandigheden van de gewassen is het echter onmogelijk de gewasverdraagzaamheid voor alle gevallen te onderzoeken. De gebruiker van Fame zal, wanneer met een cultivar in een groeistadium of bepaalde omstandigheden nog geen ervaring is opgedaan, zelf proefsgewijs een bespuiting moeten uitvoeren om verantwoordelijkheid voor de gewasverdraagzaamheid te kunnen nemen. Wij kunnen daarom geen aansprakelijkheid aanvaarden voor schade door toepassing van dit product.
Invloed op nuttige insecten Fame is volledig veilig voor de belangrijkste biologische bestrijders, zoals •
Phytoseiulus persimilis
•
Amblyseius spp.
•
Orius laevigatus
•
Macrolophus caliginosus
•
Encarsia formosa
•
Diglyphus isaea
•
Feltiella acarisuga
Fame is ook volledig veilig voor hommels. Fame is echter wel gevaarlijk voor bijen. Gebruik is wel toegestaan op bloeiende planten in de kas mits er geen bijen in de kas staan. Overzicht EU-MRL’s
Gewas EU-MRL’s (mg/kg)
Tomaat
0,2
Paprika
0,2
Spaanse peper
0,2
* bron: Biobest
Fame in ’t kort; • Nieuw werkingsmechanisme • Effectief tegen een breed spectrum van rupsen • Heeft een larvicide werking • Heeft een snelle aanvangswerking, stopt vraatschade snel • Zeer goede duurwerking • Lokaal systemisch en translaminair • Volledig veilig voor nuttige insecten en mijten en hommels • Werkt ook tegen de tomatenmineermot
www.bayercropscience.nl
Stand 2010
FAM-BRO-030310
Postbus 231, 3640 AE Mijdrecht
Onze gebruiksadviezen, zowel mondeling als schriftelijk verstrekt, berusten op uitgebreide proefnemingen. Wij adviseren naar beste weten volgens de kennis van zaken op dit ogenblik, echter zonder daarvoor aansprakelijkheid op ons te nemen, omdat opslag/bewaring en toepassing zich aan onze controle onttrekken. Beschrijvingen van een product resp. gegevens over de eigenschappen daarvan betekenen niet, dat verantwoordelijkheid wordt gedragen bij eventuele schade. Overigens zijn onze Algemene Verkoopvoorwaarden van kracht.
Lees vóór gebruik eerst het etiket.
(Tuta absoluta)