UITGAVE APRIL 2013
FRUITTEELT KOERIER Extra aandacht voor chemische vruchtdunning Door de matige vruchtdracht in 2012 zijn de appel- en perenbomen dit seizoen rijkelijk bedeeld met bloemknoppen. Dunnen, al dan niet chemisch, zal daarom nodig zijn voor een regelmatige productie en een goede kwaliteit van de oogst. Welke specifieke dunbehoefte een perceel heeft is sterk afhankelijk van de groeikracht, de bestuiving en de hoeveelheid bloemen. Bomen met overvloedige bloemknopbezetting vragen een intensievere vruchtdunning dan bomen die alleen bloeien op eindknoppen van het kortlot. Verder is er bij zonnig weer met veel bestuivers meer concurrentie te verwachten tussen de jonge vruchtjes dan bij langdurig donker weer. In het laatste geval is minder natuurlijke rui te verwachten en zal er meer aan vruchtdunning moeten worden gedaan. Vooral bij kleinvruchtige en beurtjaargevoelige rassen zal de nadruk op een vroege dunning moeten liggen. Een vroege toepassing van Ethrel is daarvoor het overwegen waard, temeer er daarna nog mogelijkheden zijn om andere dunmiddelen in te zetten.
NIEUW GEZICHT VOOR ETIKETTEN
De etiketten van gewasbeschermingsmiddelen krijgen de komende jaren een nieuw gezicht. Veel informatie wordt gebundeld in een overzichtelijke tabel. Meer op pagina 2
'OUDERE AANPLANT VRAAGT OM STEVIGE AANPAK BLOEDLUIS' ,,Ik geef niet graag geld uit aan gewasbeschermingsmiddelen'', zegt Gert-Jan van Lutterveld in Kesteren (Gld.), ,,Maar ik vindt het nog vervelender om mindere kwaliteit appels te telen en af te leveren. Daarom pak ik bloedluis altijd stevig aan, óók als de druk een keer wat minder is.'' Meer op pagina 4
KUNSTMATIGE BESTUIVING NOG IN VERKENNINGSFASE Hoe kun je met weinig (en/of zwakke) bloemknoppen toch zoveel mogelijk productie overhouden? Deze vraag stond
'Beter spuitresultaat met doelmatige luchtondersteuning'
het afgelopen seizoen centraal bij een vruchtzettingsproef in peer. René Bal van DLV Plant - die de proef bedacht, opzette
,,Onze missie is om fruittelers zo effectief mogelijk met lucht om te laten gaan'', zegt directeur Hein Buisman van KWH Holland. Als fabrikant van nevelspuitmachines timmert hij hard aan de weg om (verticale) spuittechnieken zo slim en doelmatig mogelijk in te zetten voor de praktijk. De nieuwste aanwinst is de KWH-3R2, een drierijige zijstroom nevelspuit met een variabel luchtondersteuningssysteem (VLOS).
en uitvoerde - licht de resultaten toe. Meer op pagina 5
'VERMEERDERING VAN FRAMBOOS VEREIST EEN SCHONE START'
Hein Buisman ontvangt zijn bezoek in Rhenen (U.), de locatie waar alle nevelspuitmachines worden geassembleerd. ,,We werken hier zoveel mogelijk met vaste modules, waardoor we
,,Bij de teelt van frambozenplanten is het
verschillende machines snel en efficiënt samen kunnen stellen. Machines op voorraad maken
belangrijk om de grote frambozenluis uit
is daarom ook niet nodig; binnen een paar dagen hebben we de versie klaarstaan die de klant
het gewas te houden'', vertelt kleinfruit-
wil'', vertelt Buisman tijdens een rondgang door de bedrijfshal.
teler Geert de Weert in Rossum (Gld.).
Tussen alle in aanbouw zijnde machines valt het geelblauwe 'vlaggeschip' van het bedrijf -
Een vroege bespuiting met Calypso zorgt
de drierijige KWH 3R2 - behoorlijk op. ,,We hebben er inmiddels dertig van verkocht en de
daarvoor, met minimale schade aan de
belangstelling blijft aanhouden. Niet alleen van grote bedrijven, maar ook van kleinere'', zo
biologie.
vertelt Buisman met enige trots.
Meer op pagina 6
'Grote capaciteit met maximale driftbeperking', lees verder op pagina 3.
Hein Buisman, directeur KWH Holland
BAYER CROPSCIENCE INVESTEERT IN BIOLOGISCHE MIDDELEN Bayer CropScience heeft het afgelopen
Minder residu op rode bes blijft lastig
jaar twee overnames gedaan van bedrijven die gespecialiseerd zijn in de ontwikkeling en registratie van middelen van
Kan de hoeveelheid residu op rode bessen verder naar beneden zonder dat de kwaliteit en bewaarbaarheid in het geding komt? Aan dit ingewikkelde vraagstuk - dat de naam Food Chain Rode Bes meekreeg - werkten kleinfruitteler Anton van Garderen, de CAF, The Greenery en Bayer CropScience de afgelopen vier jaar intensief samen.
natuurlijke oorsprong. Meer op pagina 7
Nu, voorafgaand aan het laatste projectjaar, geven Anton van Garderen en CAF-adviseur Geert van Gessel hun bevindingen weer. ,,We weten veel meer van zaken als afbraakcurves van middelen en de risico's die het vervangen of weglaten van middelen met zich meebrengen. Maar tegelijkertijd moeten we ook vaststellen dat de meeste supermarkten niet geïnteresseerd zijn in dit teelttechnische verhaal en nog steeds bovenwettelijke residu-eisen stellen die in de praktijk niet of nauwelijks haalbaar zijn.'' 'Maximaal vijf werkzame stoffen is moeilijk haalbaar bij bewaarassen', lees verder op pagina 3.
Blijf op de hoogte van de d actuele t l zaken. k Volg ons op Twitter of Facebook: BayercropNL
Luna PRIVILEGE toegelaten in de teelt van vruchtbomen- en struiken van appel en peer
Langdurige bescherming tegen schimmels én vitalere producten Luna staat voor een nieuwe generatie van fungiciden, gebaseerd op de werkzame stof fluopyram. Fluopyram biedt een oplossing tegen een zeer breed spectrum aan schimmels in een groot aantal gewassen. De werkzame stof van fluopyram heeft unieke eigenschappen; s Het beschermt langdurig blad, vruchten en bloemen doordat een gedeelte van de werkzame stof op het oppervlak aanwezig blijft en kleine hoeveelheden actieve stof over langere tijd
DE KRACHT VAN LUNA PRIVILEGE
blijven doordringen in het blad; s Het is opwaarts systemisch: er vindt herverdeling van de actieve stof in het blad door de houtvaten (xyleem transport) plaats; s Er is een duidelijke translaminaire effectiviteit en daardoor een goede bescherming van niet-behandelde plantendelen.
s Langdurige werking tegen breed spectrum aan schimmels, o.a. tegen echte
Meeldauwbestrijding in vruchtbomen van appel en peer Luna PRIVILEGE is zeer effectief tegen o.a. Botrytis spp, echte meeldauw en tegen Sclerotinia
meeldauw. s Door translaminaire effectiviteit ook
spp. Het werkt niet op valse meeldauw en roesten.
een goede bescherming van niet-be-
In de praktijk zal Luna PRIVILEGE vooral worden ingezet ter bestrijding van echte meeldauw. Een primaire infectie kan ontstaan vanaf het tijdstip dat geïnfecteerde knoppen uitlopen, meestal vanaf half april. Omdat Luna PRIVILEGE deze sporulatie remt en vooral preventief het nieuwe blad beschermt, is het advies om de eerste twee behandelingen tegen meeldauw met Luna
handelde plantendelen s Zacht voor het gewas
PRIVILEGE uit te voeren, met een interval van 7 tot 10 dagen. Bij koelere temperaturen (< 10 graden) kan met Flint (strobilurinen) de bestrijding worden vervolgd, wanneer de temperaturen oplopen kunnen de EBR’s zoals Exact Plus, Folicur SC of Nimrod worden ingezet.
Resistentiemanagement De resistentiemanagementstrategie is
Dosering en toepassing van Luna PRIVILEGE
gebaseerd op de FRAC aanbevelingen.
s De 1e behandeling preventief uitvoeren in het groene knopstadium (rond eind april) en na 7 -10 dagen herhalen.
Het gaat hierbij om het beperken van
s De volgende 3 behandelingen uitvoeren met Flint of andere strobilurinen evt. gemengd met zwavel.
het aantal toepassingen per jaar of per
s Hierna het 2e blok van 2 behandelingen Luna PRIVILEGE toepassen, daarna vervolgen met EBR’s zoals Exact Plus of Folicur SC
teeltcyclus. Verder is de algemene aan-
s De dosering van Luna PRIVILEGE is 0,01% - 0,015% (10 -15 ml per 100 ltr water)
beveling om af te wisselen met actieve
s Om de werking nog verder te verbeteren kan een uitvloeier worden toegevoegd.
stoffen met een ander werkingsme-
s Luna Privilege is mengbaar met andere fungiciden, insecticiden en bladmeststoffen
chanisme. (geen actieve stoffen uit de FRAC- groep 7).
s Om het grondwater te beschermen mag dit product niet worden gebruikt in grondwaterbeschermingsgebieden.
Echte meeldauw op appelblad
Nimrod® is een geregistreerd handelsmerk van Makhteshim-Agan B.V.
Nieuw gezicht voor etiketten De etiketten van gewasbeschermingsmiddelen krijgen de komende jaren een nieuw gezicht. Veel informatie wordt gebundeld in een overzichtelijke tabel. Op dit moment wordt de informatie op het etiket onderverdeeld in het Wettelijk Gebruiksvoorschrift (WG) en in de gebruiksaanwijzing
Appeldag 2013 Na een zeer geslaagde Appeldag in 2011 met ruim 1000 bezoekers, organiseren NFO kring Midden Nederland en DLV Plant in 2013 wederom de Appeldag, een studiedag rondom de teelt van de appel.
(GA). Daarbij is het WG wettelijk bindend en bevat het GA richtlijnen voor het gebruik. Nadeel van het huidige etiket is dat de tekst soms op verschillende manieren uitlegbaar is en niet alle informatie terug te vinden is. Dat maakt de handhaafbaarheid voor de wetgever lastig.
De Appeldag wordt dit jaar gehouden op 27 juni bij de Gebr. Van Blijderveen in
Met het nieuw in te voeren etiket moeten leesbaarheid, duidelijkheid en daarmee handhaafbaarheid voorop staan. Belangrijkste wijziging is
Ingen. Blijderveen is een teelt- en handelsbedrijf dat sterk gericht is op export van
dat het ‘WG’ wordt vervangen door een tabel met het toegestane gebruik. Dit zal - helaas - bij veel producten gepaard gaan met beperkingen
appels en peren. De focus van het bedrijf is gericht op het bewaren, verpakken en
in vooral het aantal toepassingen en het spuitinterval.
verhandelen van fruit, zowel van eigen teelt (65 ha appels en peren) als van andere
Verder wordt het ‘GA’ vervangen door de ‘Aanbevelingen’. Deze aanbevelingen worden ingevuld door de fabrikant van het middel en worden
telers. In 2011 is een gedeelte van de oude bedrijfsgebouwen vervangen door een
niet getoetst door het Ctgb. Ook worden ze niet op de officiële Ctgb-website geplaatst en maken ze géén deel uit van het wettelijk kader.
nieuwe sorteerloods. Dit maakt de locatie zeer geschikt voor de Appeldag. Thema's die tijdens de Appeldag aan de orde zullen komen zijn o.a. vruchtdunning,
De tabel gaat er als volgt uit zien Toepassingsgebied
Type behandeling
duurzame gewasbescherming (o.a. meeldauw- en onkruidbestrijding) en automati-
Te bestrijden organisme
Dosering (middel) per toepassing
Maximale dosering (middel) per toepassing
Maximaalaantal behandelingen per teelcyclus of per 12 maanden
sering (o.a. GPS-besturing). Ook zal de nieuwe 3-rijige tunnelspuit van de firma Hol worden gedemonstreerd. Meer informatie via: www.dlvplant.nl
De overgang naar de nieuwe etiketten wordt gefaseerd doorgevoerd, te beginnen met de herbiciden. Op de Ctgb-site zijn afbeeldingen te vinden van deze nieuwe etiketten. De oude etiketten van de herbiciden blijven gewoon nog geldig. Besluiten
Inwerkingtreding
Aflevertermijn
Opgebruiktermijn
Herbiciden
15 oktober 2012
1 januari 2013
1 juli 2014
1 juli 2015
Insecticiden
31 juli 2013
1 januari 2014
1 juli 2014
1 juli 2015
Fungiciden
31 juli 2014
1 januari 2015
1 juli 2015
1 juli 2016
De nieuwe etiketten maken gebruik van indeling gewasgroepen. Maak gebruik van de Etiketleeswijzer app om snel terug te vinden onder welke sub- en hoofdgewasgroep uw gewas valt en of een middel dus een toelating heeft in het betreffende gewas. Beschikbaar voor Iphone en Android. BayYou Services
2
Fruitteelt Koerier
Vervolg van voorpagina
'Grote capaciteit met maximale driftbeperking' De eerste aanzet voor de ontwikkeling van de drierijige KWH 3R2 werd vier jaar geleden gegeven door de Betuwse Bloem, een projectgroep die duurzame tuinbouwontwikkelingen in het Gelderse rivierengebied ondersteund. Zij zochten naar initiatieven die de windhagen rondom boomgaard overbodig zouden kunnen te maken, zo vertelt Hein Buisman. Opmerkelijk genoeg was de aanleiding voor het project niet eens zozeer een landbouwkundige, als wel eentje van 'toeristische' aard: door de afwezigheid van de windhagen zouden burgers een mooiere doorkijk hebben op de fruitbomen en op het omliggende landschap. Om het project zo 'open' mogelijk te starten werden verschillende partijen - technici, fruittelers en -adviseurs - benaderd om hun ideaalplaatje van de spuit te schetsen. Daar rolde uiteindelijk de KWH 3R1 uit, het prototype van de huidige machine. Van dit prototype zijn eerst testmodellen gemaakt die twee jaar uitgebreid zijn getest door twee fruitteeltbedrijven en PPO Randwijk. Dat resulteerde vorig jaar in de productieversie: de KWH 3R2.
Variabel Lucht Ondersteunend Systeem (VLOS) Het meest innovatieve onderdeel van de spuit is volgens Buisman het beste samen te vatten als het 'zeer effectieve gebruik van lucht'. Dit zit ondermeer de voorgevormde luchtuitstroomopeningen van de spuit, waardoor de spuitvloeistof zeer nauwkeurig op boom, blad of vruchten wordt geblazen. Nog meer precisie krijgt de machine met het - optionele - variabele luchtondersteuningssysteem, kortweg VLOS genoemd. Via dit systeem wordt de luchtondersteuning met behulp van een verdeelklep aangepast aan de heersende windkracht en windrichting. Uit drift- en depositieonderzoek bij PPO Randwijk is gebleken dat de drift-
De nieuwste aanwinst is de KWH-3R2, een drierijige zijstroom nevelspuit met een variabel luchtondersteuningssysteem (VLOS).
reductie hiermee tussen de 97,5 en 99,7% uitkomt. ,,Een grotere driftbeperking is dus bijna niet mogelijk'', zo benadrukt Buisman graag. Ook wijst hij erop dat deze enorme reductie van
leveren voor de teler'', zo licht de directeur toe.
mee analyses van de gezondheid van het blad kunnen worden
drift automatisch betekent dat het gespoten middel dus ook voor bijna 100 procent op boom,
Op dit moment test KWH Holland een robotgestuurde nevelspuit met
gemaakt. ,,Hierdoor kunnen telers niet alleen veel gerichter - zelfs
blad of vrucht komt. Ofwel: de middelen komen precies terecht waar ze terecht móeten komen.
contourenscanner (CDS). Deze scant de contouren van de boom en
per boom - spuiten, maar kunnen ze tegelijkertijd ook flink op
de aanwezige bladmassa. Als dit allemaal goed werkt wil het bedrijf
hun middelengebruik besparen'', zo blikt Buisman alvast vooruit.
Grote capaciteit heeft veel voordelen
een robotgestuurd platform maken waarop losse maai-, poets-, spuit-
Nog dit voorjaar worden de eerste praktijktests met een robot-
Hoewel driftbeperking zeker een item is binnen de fruitsector, merkt Buisman dat de drierijer
en plukunits kunnen worden geplaatst. Ofwel: een multifunctioneel
gestuurde platform uitgevoerd. ,,Het is dus zeker geen wishfull
toch vooral gekocht wordt vanwege z'n grote capaciteit. In vergelijking met een éénrijer is de
platform voor alle handelingen in de boomgaard. In een later stadium
thinking; we zijn er al echt mee bezig'', zo benadrukt Buisman
tijdsbesparing zo'n 60 tot 65 procent, zo is uit praktijktests gebleken. De belangstelling komt
verwacht Buisman ook nog een spectrometer toe te voegen waar-
nog maar eens.
dan ook voornamelijk van de grote telers (boven de 30 ha) die vaak medewerkers in dienst hebben voor het spuitwerk. ,,Voor hen is het een kwestie van rekenen of onze drierijer rendabel te maken is.'' Toch is er ook ruime belangstelling van de wat kleinere telers met pakweg 12 tot 15 hectare fruit, zo weet Buisman. ,,Ik merk dat telers er steeds meer op gebrand zijn om precies het goede spuitmoment op te zoeken en vervolgens ook zo snel mogelijk de bespuiting af willen ronden. Dat laatste lukt uiteraard beter met een grote dan met een kleine nevelspuit.''
Robotbesturing is de toekomst Hoewel de productie van de drierijige KWH 3R2 pas net goed op gang is gekomen, is Buisman alweer bezig met het volgende project. En dat is niet een nog bredere spuit, maar een éénrijige, robotgestuurd platform waarmee bewerkingen als maaien, strokenpoetsen, spuiten en plukken helemaal autonoom uitgevoerd kunnen worden. ,,Met een nog bredere spuit lopen we tegen allerlei fysieke beperkingen in de boomgaard aan. Bovendien wordt de constructie
Met de voorgevormde luchtuitstroomopeningen van de spuit wordt
Met het variabele luchtondersteuningssysteem (VLOS) wordt de
te zwaar en heeft de bestuurder te weinig zicht op zo'n grote machine. Bij een éénrijige,
de spuitvloeistof zeer nauwkeurig op boom, blad of vruchten wordt
luchtondersteuning met behulp van een verdeelklep aangepast aan
robotgestuurde machine heb je die fysieke beperkingen niet. En nog veel belangrijker: je kunt
geblazen.
de heersende windkracht en windrichting.
er heel veel bewerkingen aan koppelen die ook weer heel veel interessante data op kunnen
Vervolg van voorpagina
'Maximaal vijf werkzame stoffen is moeilijk haalbaar bij bewaarrassen' De grootste bottleneck voor wat betreft residu-eisen zit bij de rode bessen voor de lange
Nog geen concrete oplossing
bewaring. Kleinfruitteler Van Garderen legt uit dat de huidige bewaarrassen gemakkelijk tot
Hoewel Van Garderen en CAF-adviseur
maart, april bewaard kunnen worden, mits vruchtrot langdurig en met voldoende verschil-
Van Gessel - met ondersteuning van Bayer
lende middelen bestreden kan worden. Met name dit laatste is een heikel punt. Zo stellen
CropScience en The Greenery - al vier jaar
Aldi en C1000 sinds een aantal jaren de eis van maximaal vijf werkzame stoffen. Volgens
lang over deze kwestie met supermarkt-
Van Garderen is dit teelttechnisch moeilijk haalbaar bij de bewaarrassen die van januari tot
organisaties praten, is er nog geen concrete
pakweg april geleverd worden. ,,Afnemers mogen van ons verwachten dat we altijd een
oplossing gekomen. Toch betekent dit vol-
kwaliteitsproduct afleveren, óók als dat ver in het voorjaar is. Maar dan moeten we wél de
gens hem niet dat het project mislukt is.
mogelijkheden hebben om onze gewassen goed tegen schimmels te behandelen. Met vijf
Van Garderen: ,,De afgelopen vier jaar heeft
middelen hebben we onvoldoende zekerheid om vanaf januari de kwaliteit van ons producten
veel kennis en inzicht opgeleverd rondom
te waarborgen'', zo stelt Van Garderen.
afbraakcurves van middelen en de risico's die het vervangen of weglaten van middelen
Meerdere middelen nodig tegen vruchtrot
met zich meebrengen. Met een gericht en
Om te laten zien wat absoluut nodig is om rode bessen tot op einde seizoen gezond te houden,
doelbewuste gewasbescherming hebben we
neemt hij samen met kleinfruitadviseur Geert van Gessel van de CAF het gemiddelde aantal
de hoeveelheden werkzame stof gestaag
werkzame stoffen van de afgelopen vier jaar door. Samen 'rekenen' ze één werkzame stof tegen
naar beneden kunnen brengen, zonder dat
meeldauw en één tegen luizen. De overige werkzame stoffen - gemiddeld vijf - worden ingezet
de teeltrisico's daardoor omhoog gingen.
ter bescherming tegen vruchtrot. Volgens Van Gessel zijn deze vijf werkzame stoffen vrijwel
Zo behandelen we nu niet meer tijdens
onontkoombaar voor de teelt. ,,Ten eerste hebben veel middelen de restrictie dat ze vanwege
minder infecteerbare periodes en laten we -
het gevaar van resistentievorming maar een beperkt aantal keren per seizoen gebruikt mogen
wanneer dat mogelijk is - een insecticide weg.
worden. Alleen al daarom hebben we meerdere werkzame stoffen nodig. Daarnaast zitten er
We hebben ons dus behoorlijk ingespannen
Anton van Garderen (links) heeft een kleinfruitbedrijf in Schalkwijk (U.) Op vier locaties teelt hij
middelen tussen die twee werkzame stoffen bevatten. Dat kan weliswaar gunstig zijn voor de
om tegemoet te komen aan de eisen van de
ca. 13 hectare kleinfruit (rode en blauwe bes, braam en framboos). Ook koelt, sorteert en verpakt
werking van het middel, maar is ongunstig bij de optelsom van het aantal werkzame stoffen.''
supermarkten. Dat is hoe dan ook winst.''
hij kleinfruit i.s.m. The Greenery. Geert van Gessel is specialist klein- en steenfruit bij de CAF.
3
Fruitteelt Koerier
Movento: tegen moeilijk te raken insecten Movento is een insecticide ter bestrijding van onder andere appelbloedluis, roze appelluis, kommaschildluis en perenbladvlo. Door z'n dubbel systemische werking worden moeilijk bereikbare delen van de plant en het wortelgestel van de plant uitstekend beschermd. Movento is een systemisch middel dat zowel via de bast- als de houtvaten wordt getransporteerd (tweezijdig systemisch). Hierdoor verspreidt het middel zich door de hele plant. Met Movento worden dus ook jonge onbehandelde bladeren en moeilijk bereikbare delen van de plant - inclusief het wortelgestel - uitstekend beschermd. Het werkingsmechanisme van Movento berust op de verstoring van de vetopbouw van insecten. Dit mechanisme is uniek, waardoor er geen kruisresistentie met andere insecticiden mogelijk is. Movento past daardoor uitstekend in resistentiemanagement-strategieĂŤn.
Appel en peer Zet Movento in appel in bij het begin van het uitzwermen van bloedluis. Bij peer toepassen op de eitop van de tweede generatie perenbladvlo. Galmuggen, kommaschildluis en andere zuigende insecten worden bij toepassing in de weken na de bloei ook bestreden. Bij een zware aantasting door bloedluis, perenbladvlo, galmuggen of kommaschildluis de bespuiting altijd herhalen.
Kers en pruim (onbedekte teelt) Toepassen na de bloei op het moment dat de luizen nog niet zijn ingekruld. Bij een zware aan-
Opmerkingen
tasting de bespuiting herhalen. Voor de bestrijding van de kersenvlieg Movento toepassen op het
s Gebruik voldoende water.
moment van de kleuring van de vruchten. In de meeste gevallen worden ook andere zuigende
s In de teelt van appel, peer, kers, pruim en boomteelt is waargenomen dat het spuiten
insecten uitstekend bestreden bij de toepassing van Movento in de teelt van kers en pruim.
met minimaal 1000 liter water per hectare de effectiviteit sterk verbetert. Daarnaast is waargenomen dat toepassen via verneveling (150-500 liter water per hectare) de onderzijde van de bladeren kan verbruinen. Dit effect treedt niet of in veel mindere
De kracht van Movento
mate op indien wordt gespoten met 1000 liter water per hectare. In deze teelten daarom Movento uitsluitend toepassen met 1000 liter water per hectare. s Cruciaal voor een optimale werking van Movento is de opname door en/of het transport in de plant. Pas Movento daarom alleen toe als het gewas goed groeit en
s $UBBEL SYSTEMISCHE WERKING VAN BLAD NAAR BLAD EN
er voldoende blad aanwezig is.
van wortel naar wortel s :EER BREED WERKINGSSPECTRUM O A APPELBLOEDLUIS EN perenbladvlo)
s Aan deze formulering nooit uitvloeiers en of hechters toevoegen. Movento nooit Movento heeft een uitstekende werking tegen appelbloedluis
een populatie ingekrulde bladluizen zal pas na 7 tot 14 dagen werking zichtbaar zijn.
s ,ANGDURIGE WERKING s 0AST UITSTEKEND IN GEĂ&#x2022;NTEGREERDE TEELTEN
gemengd spuiten met fungiciden, insecticiden of (blad)meststoffen. s Let op: de aanvangswerking op bladluizen is zeer traag. Indien gespoten wordt op
Veiligheidstermijn
Bij voorkeur spuiten op een beginnende bladluispopulatie voordat er zich koloniĂŤn
De veiligheidstermijn voor appels, peren, kersen en pruimen is 21 dagen.
hebben ontwikkeld.
'Oudere aanplant vraagt om stevige aanpak bloedluis' ,,Laat ik duidelijk zijn: ik geef niet graag geld uit aan gewasbeschermingsmiddelen. Maar ik vind het nog vervelender om mindere kwaliteit appels te telen en af te leveren. Daarom pak ik bloedluis altijd stevig aan, óók als de druk een keer wat minder is.''
tegen de perenbladvlo heeft hij niet en zal er voorlopig ook niet komen, zo verwacht hij. ,,Het is elk jaar opnieuw zoeken naar het beste evenwicht tussen biologie en chemie. En hopen dat je - achteraf - het beste gedaan hebt.'' Wat hem het afgelopen seizoen wĂŠl goed bevallen is, is een vroege bespuiting met minerale
Gert-Jan van Lutterveld in Kesteren (Gld.) vertelt in een paar woorden hoe hij tegen de bloed-
olie en zwavel tegen springers. ,,Mijn stelling is dat je de perenbladvlo al vroeg moet pesten.
luisbestrijding in appel aankijkt. Hoewel bloedluis het afgelopen jaar geen groot probleem
Dus bij 1 of 2 springers per klop; gewoon rijden. Ten eerste krijgen de aanwezige springers
is geweest op zijn bedrijf - en de beestjes zich dit jaar door de wintervorst waarschijnlijk ver
dan geen kans om eieren te leggen en bovendien zijn er dan nog maar weinig insecten waar-
Gert-Jan van Lutterveld heeft samen met zijn
hebben teruggetrokken op de onderstam - blijft Van Lutterveld zeer alert op de aanwezig-
door je de biologie ook goed instand houdt. Met deze vroege actie haal je niet alleen een flink
broer, zus en ouders een fruitteeltbedrijf (VOF)
heid van deze belager. ,,In het verleden hebben we behoorlijk veel last gehad van bloedluis.
deel van de eieren weg, maar zullen de overgebleven vlooien waarschijnlijk ook veel minder
in Kesteren (Gld.). Op ongeveer driekwart van
Hoewel de precieze oorzaak daarvan lastig te achterhalen is, denk ik dat we achteraf iets
fit zijn voor de rest van het seizoen.'' Nog een voordeel van zo'n vroege bespuiting is dat de
het areaal staat appels, het overige deel is
te veel nuttigen hebben opgeruimd met de toen beschikbare insecticiden die veel minder
populatie weer enigszins in het gelid komt, met als gevolg een mooie eitop. ,,De navolgende
ingevuld met peren en kersen. De VOF heeft
selectief waren dan de huidige generatie middelen. Verder hebben we in 2008 en 2009 ook
bespuiting met Movento kan dan optimaal zijn werk doen'', zo besluit Van Lutterveld.
twee vaste medewerkers in dienst.
nog eens flinke hagelschade gehad, waardoor bloedluis ook weer alle kans heeft gekregen om zich te ontwikkelen. Tel daar bij op dat onze aanplant al wat ouder is dan gemiddeld en dan weet je dat je bloedluis niet zomaar kwijt bent.'' De afgelopen twee seizoen heeft Van Lutterveld echter nauwelijks problemen meer gekend met bloedluis. Dat is volgens hem vooral te danken een forse versterking van de biologie in de boomgaard, waardoor allerlei nuttigen de bloedluizen steeds beter afvangen en de startdruk daardoor steeds lager is geworden. Daarnaast heeft ook de introductie van het middel Movento een mooie bijdrage geleverd aan de bloedluisbestrijding, vooral omdat het heel goed samengaat met de inzet van nuttigen. Van Lutterveld: ,, De afgelopen twee jaar hebben we Movento ingezet op het moment dat de bloedluizen gingen zwermen. En beide keren heeft dat tot een prima resultaat geleid. De bloedluisexplosie in de zomer was aanmerkelijk kleiner dan in de jaren daarvoor.'' Behalve bloedluis worden ook de kommaschildluis en roestmijt uitstekend opgeruimd door Movento, maar Van Lutterveld benadrukt dat dit niet de hoofdzaak is. ,,De kunst is om Movento zo exact mogelijk op bloedluis te timen; die andere twee worden eigenlijk altijd wel goed meegepakt.''
Perenbladvlo blijft uiterst lastige klant Is de bloedluisbestrijding al een behoorlijk lastige klus; de aanpak van perenbladvlo is nĂłg een graadje pittiger en onzekerder, zo weet Van Lutterveld. Om deze reden heeft de fruitteler zelf ook een relatief klein aandeel peer (t.o.v. appel) op zijn bedrijf. ,,Met een kwart peren lukt het om de perenbladvlo redelijk onder controle te houden; als we daar meer van maken dan heb ik het idee dat we de problemen op gaan zoeken'', zo stelt de fruitteler. Een vaste strategie
4
Fruitteelt Koerier
Kunstmatige bestuiving van grootfruit nog in verkenningsfase Hoe kun je met weinig (en/of zwakke) bloemknoppen toch zoveel mogelijk productie overhouden? Deze vraag stond het afgelopen seizoen centraal bij een vruchtzettingsproef in peer, uitgevoerd op het bedrijf Vogelaar Fruitcultures in Krabbendijke. René Bal van DLV Plant - die de proef bedacht, opzette en uitvoerde - licht de resultaten toe. Kan de bestuiving van grootfruit beter en praktischer? En welke methodes zouden daar dan geschikt voor zijn? Het zijn ingewikkelde vragen die René Bal - sinds een jaar grootfruitadviseur bij DLV Plant - de komende jaren langzaam maar zeker hoopt te ontrafelen. Een eerste aanzet hiervoor gaf hij met zijn afstudeeropdracht voor The Greenery en DLV Plant, waarbij gezocht is naar mogelijkheden om de bestuiving van Sweet Sensation te verbeteren. Het afgelopen seizoen kreeg de deze 'verkennende zoektocht' een grootschalig vervolg.
Zettingsproef in Conference Gelijktijdig aan de proef in Sweet Sensation, is ook een zettingsproef uitgevoerd in het ras Conference. Dit gebeurde op het bedrijf Vogelaar Fruitcultures in Krabbendijke, de locatie waar ook de Perendag 2012 is gehouden. In deze proef, met meerdere objecten (zie grafiek onder), is uitgebreid gekeken naar de mogelijkheden om vruchtzetting te verbeteren. Meest in het oog springend zijn de natte en droge bestuiving met stuifmeel uit Korea en Amerika. ,,Het Koreaanse stuifmeel is afkomstig van de
René Bal is adviseur grootfruit bij DLV Plant
Xuehuali-peer, familie van de Nashi-peer. Dit 100% zuivere stuifmeel is verdraagzaam gebleken voor Conference en dus prima bruikbaar voor de proef'', zo legt Bal uit. ,,Het Amerikaanse
Ook Folicur SC in proef
stuifmeel is een mengsel van vermalen helmhokjes van vier inheemse perensoorten. In tegen-
Nog een bijzonder object in de proef is de toepassing van Folicur SC. Van dit middel is bekend dat het als nevenwerking de klustergroei en de
stelling tot de Koreaanse stuifmeel is deze variant niet gezuiverd.''
bladontwikkeling remt. Daardoor is er meer voedsel beschikbaar voor de bloei, met als - mogelijk - effect een betere vruchtzetting. In de proef is Folicur vanaf de afbloei (na 1 mei) drie keer in een wekelijk interval toegepast. Hierbij is een dosering van 0,3 l/ha aangehouden,
Natte bestuiving scoort laag in proef
aangevuld met 0,125 l Agral Gold.
Voor de natte bestuiving is 60 gram stuifmeel per hectare opgelost in 45 liter gemineraliseerd
De toepassing van Folicur SC leverde ca. 150 vruchten per 100 bloemclusters op, waarmee het een lichte meerwaarde had ten opzichte van
water. Dit mengsel is tijdens de volle bloei als een zeer fijne nevel over de boomgaand ver-
het onbehandelde (natuurlijk bestoven) object. ,,Statistisch gezien is het verschil met onbehandeld te onbetrouwbaar om er harde conclusies
spreid. Hiervoor is een speciale Italiaanse spuit geïmporteerd, die vooral in de kiwiteelt wordt
uit te trekken. Maar in combinatie met z'n preventieve werking tegen schurft, zwartvruchtrot, Alternaria, roest en meeldauw is het middel
ingezet. Volgens Bal is de natte bestuiving in Conference het afgelopen seizoen niet echt
zeker interessant genoeg om er vervolgonderzoek mee te doen op het gebied van vruchtzetting'', zo stelt Bal.
succesvol geweest. Met krap 140 vruchten per 100 bloemclusters scoorde het object lager dan de meeste nadere objecten. Over de precieze oorzaak hiervan is volgens hem moeilijk iets te zeggen, met name omdat onderzoek rondom machinale bestuiving nog grotendeels in de kinderschoenen staat. ,,In welke bloemstadia kun je de behandeling het beste uitvoeren? In welke vloeistof los je het stuifmeel op? En hoe pas je de beschikbare spuittechniek het beste toe? Daar moeten we nog meer ervaring mee opdoen.'' Ook benadrukt Bal dat in de proeven met Sweet Sensation juist wél goede resultaten met natte bestuiving werden behaald. ,,Het is dus nog veel te vroeg om de ene of de andere bestuivingmethode nu al af te schrijven.''
Droge bestuiving gaf beste resultaat Bij de droge bestuiving is 150 gram stuifmeel per hectare tijdens de afbloei toegepast. De behandeling is uitgevoerd met een omgebouwde bladblazer. De droge bestuiving leverde bijna 180 vruchten per 100 bloemclusters op en gaf daarmee het beste resultaat van alle objecten. Volgens Bal is het goede resultaat vooral te danken aan de goede weersomstandigheden tijdens de toepassing, rond het einde van de bloei. Ook de hoge kiemkracht van het Amerikaanse stuifmeel heeft volgens hem bijgedragen aan de goede vruchtzetting. Nog een factor die waarschijnlijk heeft meegespeeld is de ligging van het object. Bal: ,,Met de droge bestuiving zaten we in een mooie, droge hoek van het perceel, terwijl de natte bestuiving in een wat lager en natter deel van het perceel plaatsvond. De kans is groot dat dit van invloed is geweest op de bestuiving. Voor écht harde resultaten zullen we meer onderzoek moeten uitvoeren.''
De droge bestuiving is uitgevoerd met een omgebouwde bladblazer
'Voorlopig nog in verkennende fase' Komend seizoen hoopt de DLV-adviseur in samenwerking met The Greenery vooral meer zicht te krijgen op de beste toepassingstijdstippen van het stuifmeel. Ook wordt bekeken hoe het beste stuifmeel kan worden verzameld voor machinale toepassing en welke vloeistof de beste 'drager' is voor dit stuifmeel. Het afgelopen seizoen is al geprobeerd om de osmotische waarde van de vloeistof te verlagen met ureum, waardoor voorkomen wordt dat de stuifmeelkorrels zich volzuigen. Dat onderzoek krijgt dit jaar een vervolg. ,,We zitten voorlopig nog in de verkennende fase. Voor toepassing in de praktijk zullen we nog meer onderzoek moeten doen'', zo vat Bal de huidige stand van zaken samen. Niettemin verwacht hij dat machinale bestuiving een toekomst heeft, zeker bij rassen die van nature wat moeilijker vruchtzetten.
Zettingsproef in Conference (2012)
Fruitteelt Koerier
7 4/ 3-
tu be s
GA
iv in
g
SC Fo lic
ha be On
ur
el nd
in el nd ha be le Al
5
Dr og e
n ge
g in iv be st u tte Na
De natte bestuiving is uitgevoerd met een speciale Italiaanse spuit (eigendom van The Greenery)
d
Vruchten per 100 bloemclusters
Calypso nu ook in bedekte teelt van kleinfruit Calypso mag voortaan ook toegepast worden in bedekte teelten van kleinfruitgewassen. Hierdoor kunnen luizen, wantsen en wittevlieg in een groot aantal teelten effectief worden bestreden. Ook kan Calypso gecombineerd met hommelvoeding ingezet worden ter bestrijding van tripsen. De toelating van Calypso in de bedekte teelt geldt voor cranberry en vlierbes, rode bes, witte bes, zwarte bes, blauwe bes, kruisbes, bosbes (inclusief vossebes en veenbes), azarole, duindoorn, meidoorn, jochelbes, jostabes, peerlijsterbes, braam, framboos en rozenbottel.
Fruittelers waren de afgelopen jaren al zeer tevreden over de toepassing en werking van Calypso in andere fruitteeltgewassen. Aandachtspunten blijven een juiste timing, het aanpassen van de dosering (met uitvloeier) aan het boomvolume en de hoeveelheid water. Bij appel en peer worden alle luizen (met uitzondering van bloedluis), wantsen, appelbloesemkever, perenknopkever, larven van de perenbladvlo, kommaschildluis, zaagwespen, zuringbladwesp en appelvouwmijnmot door Calypso bestreden. Bij steenfruit worden naast een aantal moeilijk te bestrijden luizensoorten zoals zwarte kersenluis, melige pruimenluis (let op: melige pruimenluis tijdig bestrijden, veel water gebrui-
ken en uitvloeier toevoegen!) en groene kortstaartluis ook insecten als de kersenvlieg en de pruimenzaagwesp bestreden. Ook in kleinfruit worden alle soorten (dop-) luizen bestreden. Naast luizen worden ook bladwespen, cicaden, wantsen, aardbeibloesemkever en de frambozenkever door Calypso
zijn de jonge larven uit de eieren en bevinden ze zich in het eerste of tweede larven stadium. Is er al gespoten, dan moet tegen het einde
meegenomen.
van de bloei het bestrijdingsresultaat worden gecontroleerd. Bij een zeer zware druk kan het zijn dat de bespuiting herhaald moet worden.
Niet alle insecten op één moment
Bestrijding insecten steenfruit
In de teelt van appel draait het vooral om de roze appelluis, appelgrasluis en de groene appel-
In de teelt van pruimen draait het vooral om de groene
wants. De roze appeluis kan het beste in het groene tot roze knopstadium worden bestreden.
kortstaartluis, zwarte kersenluis en melige pruimenluis.
Insect
Bestrijdingstijdstip
Appelgrasluis
Vanaf het moment dat bestrijdingsdrempel wordt overschreden in het voorjaar
Rose appelluis
Roze knop stadium tot volle bloei
Groene appelwants
Roze knop-Ballonstadium Jonagold, eventueel einde bloei herhalen
Doseringen en veiligheidstermijnen
Appelzaagwesp
Midden bloei-einde bloei
s In grootfruit is de dosering van Calypso 0,025%. Dit komt neer op 0,25 tot 0,375 liter per hectare afhankelijk van de boomhoogte.
Appelvoumijnmot
Begin bloei
s In kleinfruit is de dosering ook 0,025%. In deze teelt komt dat overeen met 0,25 liter per hectare
Perenknopkever
Direct na de oogst
Perenbladvlo
Als de bloemknoppen los van elkaar gaan staan, na de pluk
Kommaschildluis
1 tot 2 weken na de start van het zwermen, meestal kort na de bloei van appel
Wordt ingekrulde roze appelluis pas na de bloei bestreden, spuit dan altijd met minimaal 500
Voor de bestrijding van ingekrulde luizen en melige
liter spuitvloeistof per hectare en voeg altijd uitvloeier toe.
pruimenluis moet met minimaal 500 tot 1000 liter
De groene appelwants kan gelijktijdig met de roze appelluis worden bestreden. Het opti-
spuitvloeistof worden gespoten. Ook moet er altijd een
male stadium ligt in het roze knop-/ballonstadium van het ras Jonagold. Op dit moment
uitvloeier worden toegepast.
s Het advies is om Calypso te spuiten met ruim water gecombineerd met een uitvloeier zodat het gewas goed nat gemaakt kan worden. Dit geldt zeker voor ingekrulde luizen, melige pruimenluis en schild- en dopluizen.
Muizenoorstadium
s De veiligheidstermijn voor grootfruit is 14 dagen. Voor kleinfruit geldt een veiligheidstermijn van 3 dagen (onbedekte teelt) en 3 dagen vóór het plaatsen van regenkappen (bedekte teelt).
'Vermeerdering van framboos vereist een schone start' ,,Hoewel ik als kleinfruitteler zoveel mogelijk biologisch probeer te werken, moet je soms toch even chemisch ingrijpen voor een schone start'', zegt Geert de Weert in Rossum (Gld.). Zo is het bij de teelt van frambozenplanten belangrijk om de grote frambozenluis uit het gewas te houden. Een vroege bespuiting met Calypso - zo'n 3 à 4 weken na het planten - zorgt daarvoor en pakt tegelijkertijd ook schadelijke wantsen mee. En ook heel belangrijk: het zorgt voor minimale schade aan de biologie.
braam), is het veredelen en vermeerderen van frambozen de afgelopen jaren een steeds belangrijke tak binnen het bedrijf geworden. Het kasoppervlak is daardoor in twee jaar tijd verdubbeld van 900 m2 naar bijna 2000 m2. Belangrijk bij de opkweek van frambozenplanten is dat de insleep van ziekten (virus, Phytophthora) zoveel mogelijk wordt voorkomen. Om die reden worden alle stekken in schone kokosgrond en onder geconditioneerde omstandigheden in de kas geteeld.
Het is half maart. In de kassen van kleinfruitbedrijf De Weert zijn medewerkers druk bezig met het stekken en oppotten van frambozenplantjes. De afgelopen drie maanden zijn er
Biologisch als het kan, chemisch als het moet
vele duizenden potjes met kokosgrond uitgezet, waarvan het gros alweer een mooi, stevig
De ziektebestrijding probeert De Weert zoveel mogelijk biologisch uit te
wortelgestel heeft aangemaakt. Geert de Weert plukt er een paar plantje uit een laat de
voeren. Met behulp van roofmijten worden belagers als luis, spint en trips
verschillen zien. ,,Kijk, dit is onze Kwanza, een zeer productief ras met mooie, grote vruchten
redelijk goed bestreden, al blijft een 'chemisch duwtje in de rug' onmis-
die we vooral voor de Nederlandse markt kweken. En dit is de Imara, een zeer sterk ras dat
baar om de teelt goed schoon te houden. Bij frambozen is het vooral
we vooral naar Spanje exporteren.''
zaak om de grote frambozenluis meteen vanaf het begin uit het gewas te
De Weert is zichtbaar trots op het resultaat van jarenlang intensief kweekwerk, temeer zijn
houden. De Weert past hiervoor 3 tot 4 weken na het planten Calypso toe.
Geert de Weert heeft kleinfruitbedrijf in Rossum (Gld.). Het bedrijf
rassen ondertussen een stevig aandeel in de markt hebben veroverd. ,,Behalve dat ik het mooi
Dit middel zorgt niet alleen voor een goede luisbestrijding, maar pakt ook
richt zich zowel op de productie (rode bes, braam en framboos) als
werk vindt, durf ik ook wel te stellen dat de vermeerdering van framboos ons door de crisis
meteen schadelijke wantsen mee. ,,,En ook erg belangrijk: het zorgt voor
op de veredeling en vermeerdering (framboos) van kleinfruit. De
heeft gesleept. De prijzen voor kleinfruit zijn jarenlang bar slecht geweest; met de redelijk
minimale schade aan de biologie, want dat was met andere luisbestrijders
Weert heeft 8 vaste medewerkers in dienst.
stabiele prijzen voor frambozenplanten hebben we het hoofd boven water kunnen houden.''
nog wel eens een probleem'', zo benadrukt de kleinfruitteler. Dat Calypso
Hoewel De Weert ook breed actief in de productie van kleinfruit (rode bes, framboos en
goed samengaat met biologische bestrijders, ervoer hij enkele jaren geleden al in rode bes. ,,We hadden destijds flinke problemen met dopluizen die we maar niet onder de knie kregen. Voor een maximale biologische bestrijding hebben we toen een mulchlaag onder de bessen gelegd zodat de oorwormen - de natuurlijk vijand van luis - zich zo goed mogelijk konden ontwikkelen. Als extra tik tegen dopluis hebben we toen iets voor de bloei Calypso met wat olie gespoten. Door deze combi zijn we weer helemaal schoon geraakt van dopluis, zonder schade aan de biologie.'' Het feit dat Calypso sinds kort ook in bedekte teelten - dus onder glas - toegepast mag worden, vindt De Weert een belangrijke opsteker, niet alleen voor zijn eigen bedrijf maar ook de sector als geheel. ,,De komende
Een groeiende tak van het het bedrijf is het veredelen en vermeer-
jaren zullen we waarschijnlijk steeds meer uitgangsmateriaal onder
deren van frambozenplanten. De Weert beschikt momenteel over
glas gaan telen. Deze etiketuitbreiding past ons als bedrijf dus prima.
drie toprassen: Kwanza, Kweli en Imara. Kwanza (foto) is vooral
Twee medewerkers van De Weert stekken dagelijks vele honderden frambozenplantjes. Het
Daarnaast vind ik élke etiketuitbreiding goed nieuws voor de kleinfruit-
geschikt voor de Nederlandse markt, de andere twee doen het
grootste deel van dit vermeerderingsmateriaal gaat naar Spanje.
sector. Het geeft aan dat we gelukkig niet helemaal vergeten worden.''
vooral goed in het buitenland (met name Spanje).
6
Fruitteelt Koerier
Mens & Werk Naam:
Gijsbert Hakkert
Bedrijf: Bayer CropScience Functie: Technisch specialist fruitteelt, boomkwekerij en aardbeien en technisch adviseur aardbeien Zo ziet mijn werkdag eruit: ,,In het proevenseizoen begint de dag met naar buiten te kijken of het technisch weer is. En zo ja, dan gaan we snel aan de slag om buiten de proeven te spuiten en waar nodig te beoordelen. De middag wordt meestal ingevuld met het controleren van een aantal proeven. Moeten we al gaan spuiten? Loopt de aantasting op? Kunnen we beoordelen? Etc. En uiteraard met de voorbereiding voor de volgende dag. In de winterperiode is het veelal het verwerken van de resultaten en het maken en geven van lezingen voor de aardbeienspecialisten. En in januari beginnen we alweer met het nieuwe proevenprogramma.''
Het mooiste van mijn vak: ,,Het buiten bezig zijn met nieuwe ontwikkelingen in ons productenpakket. Dit pakket gaat steeds meer producten van natuurlijke oorsprong bevatten, dit geeft een extra dimensie aan het vak als technisch specialist. Daarnaast is het erg leuk om in de winter de opgebouwde kennis van ons productenpakket te delen met de adviseurs van onze klanten en voorlichtingspartijen waar we mee samenwerken.''
Dit houdt me het meest bezig: ,,De groeiende afstand tussen producent en consument, als consumenten zouden weten welke invloed hun keuze kan hebben op een co2 footprint, en op de hoeveelheid residuen die op het eindproduct zitten, zouden ze andere keuzes maken verwacht ik. ''
Over vijf jaar ben ik: ,,Werkzaam in de fruitteelt, boomkwekerij en aardbeien als specialist en/of adviseur. Deze hoogwaardige en uitdagende teelten blijven boeiend!''
Productenboek-app is geüpdatet
liteiten (@GijsbertHakkert)
Volg mij op Twitter voor actua
Productpakket Bayer CropScience versterkt met producten van
De productenboek-app die sinds vorig jaar beschikbaar is voor smartphones, tablets en PC is geüpdatet. In de versie voor 2013 is onder andere het onlangs nieuw geregistreerde product Luna PRIVILEGE en de uitbreiding van Calypso opgenomen.
biologische oorsprong
Via de app kunt u snel door het productenboek bladeren en de informatie die nu beschikbaar is in het productenboek digitaal opzoeken. Op deze wijze is het mogelijk de informatie snel beschikbaar en op ieder moment en iedere locatie bij de hand te hebben! Via tablet, I-pad, Android smartphone en I-phone kunt u deze app offline benaderen.
Bayer CropScience heeft het afgelopen jaar twee overnames gedaan van bedrijven die gespecialiseerd zijn in de ontwikkeling en registratie van middelen van natuurlijke oorsprong. De eerste is AgraQuest, een wereldwijde leverancier van innovatieve biologische gewasbeschermingsmiddelen, gevestigd in de Verenigde Staten. De tweede is Prophyta, een Duits bedrijf dat eveneens wereldwijd opereert in biologische gewas-
Voor het gebruik op een PC is een offline versie beschikbaar. Download via www.bayercropscience.nl het Productoverzicht en sla het op uw computer op. Op deze manier heeft u deze informatie altijd en snel beschikbaar.
beschermingsmiddelen. Beide aankopen maken het voor Bayer CropScience mogelijk om te bouwen aan een leidend technologieplatform voor "Biologicals” (middelen van natuurlijke oorsprong) en om haar positie in aardappelen, groenten en fruit verder te versterken. Bayer CropScience wil met deze aankopen een uitgebreide reeks aan geïntegreerde gewasoplossingen bieden in de vorm van chemische en biologische gewasbescherming. AgraQuest heeft in de NAFTA landen (Canada, USA en Mexico) een productenpakket van fungiciden als Serenade® en
BayYou Services
Sonata® en een insecticide genaamd Requiem®. Deze middelen vullen het Bayer CropScience portfolio uitstekend aan. Verschillende pijplijnproducten, onder anderen acariciden, fungiciden en nematiciden, zijn in ontwikkeling en laten in proeven zeer veelbelovende resultaten zien. In Europa is momenteel alleen Serenade® toegelaten in een aantal landen. In Nederland zal het nog een paar jaar duren voordat de eerste producten van AgraQuest toegelaten zullen worden. Met deze investeringen zal er de komende jaren meer kennis omtrent biologische middelen gegenereerd worden binnen Bayer CropScience, en zullen nieuwe producten op de Nederlandse markt geïntroduceerd worden. Ook voor de fruitteeltsector wordt gewerkt aan registraties van deze middelen.
7
Fruitteelt Koerier
COLOFON Concept en realisatie: L
Bayer CropScience SA-NV
Vormgeving en opmaak: Claudia Roorda
L
Fotografie: L
Bayer CropScience SA-NV
Drukwerk: ,,De afgelopen twee jaar hebben we Movento
,,Op dit moment testen we een robotge-
,,In combinatie met z'n preventieve schim-
,,Calypso zorgt niet alleen voor een goede
ingezet op het moment dat de bloedluizen
stuurde nevelspuit met contourenscanner.
melwerking is Folicur SC zeker interessant
luisbestrijding, maar pakt ook meteen
gingen zwermen. En beide keren heeft dat
Deze scant de contouren van de boom en
genoeg om er vervolgonderzoek mee te
wantsen mee. En ook erg belangrijk: het
tot een prima resultaat geleid.''
de aanwezige bladmassa.''
doen op het gebied van vruchtzetting.''
zorgt voor minimale schade aan de biologie.''
Gert-Jan van Lutterveld,
Hein Buisman,
Ren茅 Bal,
Geert de Weert,
fruitteler in Kesteren (Gld.).
directeur KWH Holland
adviseur grootfruit bij DLV Plant
kleinfruitteler in Rossum (Gld.)
Puzzel mee en win een diner voor twee!
L
Productiemannen B.V.
Dit is een uitgave van: Bayer CropScience SA-NV Energieweg 1 P.O. Box 231 NL-3640 AE Mijdrecht Onze gebruiksadviezen, zowel mondeling als schriftelijk verstrekt, berusten op uitgebreide proefnemingen. Wij adviseren naar beste weten volgens kennis van zaken van dit ogenblik, echter zonder daarvoor aansprakelijkheid op ons te nemen, omdat opslag/bewaring en toepassing zich aan onze controle onttrekken. Beschrijvingen van een product, resp. gegevens over de eigenschappen daarvan betekenen niet, dat verantwoordelijkheid wordt gedragen bij eventuele schade. Gebruik gewasbeschermingsmiddelen veilig. Lees v贸贸r gebruik eerst het etiket en de productinformatie.
Houdt u van lekker eten en drinken in een goed restaurant? Los dan de onderstaande woordzoeker op! Uit de goede inzendingen worden drie winnaars getrokken. Zij krijgen elk een dinerbon ter waarde van ` 150.
AFZET
FOLICUR SC
OOGSTEN
APPEL
FRUITTELER
PEER
BESSEN
INSECTEN
PLUK
BOOM
KERSEN
PRUIM
CALYPSO
LUIS
SCHIMMELS
ELSTAR
MEELDAUW
SCHURFT
ETIKET
MIJT
TEELT
FLINT
NUTTIGEN
ZWARTVRUCHTROT
Z E C S R U C I L O F O
W F P O B B T N M S M V
A N E T O L L E P P A E
R F E O L G R G E Y R N
T E M T L E S I S L E T
V C IJ R C O E T L A L O
R A T S L E IJ T E C E M
U T T F P P S U M N T E
C N E S R E K N M T T E
H I K U A U E N I T I L
T E I E L S H R H N U D
R M T P S B D C C I R A
O V E E D E I G S L F U
T E B N V S T E Z F A W
漏 www.puzzelpro.nl
BON Naam: Adres: Postcode:
Plaats:
Aantal hectare appel en peer: De oplossing van de woordzoeker is: Stuur de ingevulde bon uit deze krant in een ongefrankeerde envelop naar: Actievoorwaarden: Deze prijsvraag loopt van 15 t/m 14 mei 2013. Uit de goede inzendingen worden drie prijswinnaars getrokken. Deze prijswinnaars krijgen tussen 15 en 31 mei bericht. Over de uitslag kan niet worden gecorrespondeerd.
8
Fruitteelt Koerier
Bayer CropScience SA-NV T.a.v. Jessica Biermann Antwoordnummer 55074 3640 WB Mijdrecht