5 minute read
Zott
from ZuivelZicht 12 2021
by BDUmedia
Zott lijkt uit het dal te klimmen
Hoofdvestiging en productielocatie in Mertingen. (Foto: Zott/Eckhart Matthäus Fotografie)
Nieuw tijdperk voor de makers van Jogobella en Zottarella
Wat brengt 2022? Bij Molkereigesellschaft Zott weten ze al dat het nieuwe jaar begint met een historische primeur. Voor het eerst in bijna honderd jaar zal er geen lid van de familie Zott meer in de raad van bestuur zitten. En er verandert meer bij de Zuid-Duitse zuivelonderneming.
Tekst: Hermann-Josef Martin
Qua naam is er opvallend weinig verschil tussen het kleine Beierse dorp Mertingen en de nabijgelegen plaatsen Meltingen en Wertingen. Maar alleen Mertingen heeft zuivelmultinational Zott binnen de gemeentegrenzen. De in 1926 opgerichte firma is in de loop der decennia uitgegroeid tot een concern met een omzet van rond de € 1 miljard. Het in yoghurt, desserts en kaas gespecialiseerde bedrijf levert tegenwoordig wereldwijd aan ruim negentig landen. Eigenaar en ceo Christine Weber wil na de jaarwisseling verder als voorzitter van de raad van toezicht. Daarmee verdwijnt het laatste lid van de familie Zott uit het dagelijks bestuur. Weber wil op iets meer afstand wel blijven bijdragen aan Zott’s in 2019 ingezette ontwikkelings- en transformatieproces. Zott noteerde over 2020 een omzet van € 935 miljoen, ruim minder dan in 2019 (-5 procent) en 2018 (-10 procent). De Duitse vakpers meldt wel dat Zott bezig is om uit het dal te klimmen. Volgens recente prognoses komt de omzet over 2021 uit op ongeveer € 1 miljard.
Toen Christine Weber in 1981 leiding ging geven aan Zott, bedroeg de omzet ongeveer 198 miljoen Duitse mark. Nu de bestuursvoorzitter na veertig jaar stopt, is de omzet vertienvoudigd. Opvolger Frank Uszko is momenteel directeur sales & marketing bij Zott en kent het concern van haver tot gort. Financieel topman Anton Hammer blijft op zijn post, waarmee de continuiteit in de bedrijfsvoering is gewaarborgd. Bij die continuïteit hoort ook het vasthouden aan de in 2019 ingezette veranderkoers. Zott sneed de afgelopen jaren fors in de kosten, onder meer door het stroomlijnen van de productieprocessen in de drie grote fabrieken in Mertingen, Günzburg (Beieren) en Opole (Polen). Ook op het gebied van inkoop werd ingezet op meer efficiency. De ingrepen zijn terug te zien in de personeelsaantallen. In het topjaar 2018 had Zott wereldwijd ongeveer 3.150 mensen in dienst. Door de genoemde aanpassingen plus de sluiting en verkoop van verschillende zuivelfabrieken in Zuidoost-Europa daalde dat aantal tot ongeveer 2.800 nu.
Vier kernmarkten
Het afstoten van activiteiten was volgens het management onvermijdelijk omdat de internationale groei van eerdere jaren onvoldoende doorzette en ‘investeringen niet altijd de verwachte vruchten afwierpen’. Op basis van een internationale marktanalyse besloot Zott zich hoofdzakelijk op vier ‘kernmarkten’ te richten. Dat zijn Duitsland/Zwitserland/Oostenrijk, Polen, Centraal-Oost-Europa (met name Tsjechië, Slowakije en Hongarije) en Vietnam. Volgens Uszko zijn het stuk voor stuk regio’s waar Zott hoge groeicijfers behaalt. Zott bracht in Vietnam het aantal producten met twee derde terug. Het deel dat resteert, verkoopt uitstekend en dochteronderneming Zott Vietnam heeft meer dan zeshonderd mensen in dienst om de distributie en verkoop nog verder te boosten. De dochteronderneming heeft vestigingen in de twee grootste steden van Vietnam, Ho Chi Min-stad en Hanoi. Zott heeft één buitenlandse productiefaciliteit: dat is de zuivelfabriek in de Poolse stad Opole. In Polen is Zott in diverse productgroepen de absolute marktleider. Een voorbeeld hiervan is fruityoghurt. Ondanks een dalende trend in de totale verkoop van fruityoghurt in Polen, wist Zott er vorig jaar juist marktaandeel te winnen. Naast de vestiging in Opole beschikt Zott ook over een kantoor in de stad Wroclaw. Van hieruit wordt de marketing en verkoop voor Polen en andere delen van de grote Oost-Europese markt geïnitieerd. Soortgelijke verkoopkantoren zijn er in Tsjechië, Slowakije, Hongarije en Rusland.
Sluiting verkoopbedrijven
Dat Zott met vier kernmarkten werkt, wil uiteraard niet zeggen dat de rest van de wereld niet meer in beeld is. Het Beierse bedrijf wil op veel plekken aanwezig blijven, maar zonder daarvoor eigen kantoren op te tuigen. In dat licht past de recente sluiting van Zotts verkoopbedrijven in onder meer Turkije en Marokko. Zott kiest er in veel landen voor om in samenwerking met groothandels of importeurs de detailhandel en de voedingsindustrie te bereiken. Een recent voorbeeld is Italië, waar sinds medio 2020 een partnerschap is aangegaan met handelsmaatschappij L’Interform in Milaan. Deze firma promoot sindsdien een selectie uit het Zott-assortiment op de Italiaanse markt.
Grote naamsbekendheid
De bekendste merken die Zott op de markt brengt, zijn Monte (desserts), Zottarella (mozzarella) en de yoghurtmerken Jogobella en Primo. Die twee laatstgenoemden doen het erg goed in Polen, maar ook in Duitsland hoort de roomyoghurt van Zott bij de marktleiders. Hoewel het concern niet tot de grootste Duitse zuivelbedrijven gerekend kan worden, is de naamsbekendheid onder Duitse consumenten zeer hoog. Volgens marktonderzoek van Innofact in 2019 hoort Zott zelfs bij de bekendste merken van de levensmiddelenbranche in Duitsland. Van de ruim 1.000 respondenten kende 97,1 procent de zuivelmakers uit Merlingen. Naast die naamsbekendheid is men bij Zott ook bijzonder trots op de Bundesehrenpreis, toegekend door het Duitse ministerie van Landbouw. Zott ontving de prijs afgelopen zomer voor de twaalfde keer in successie. Alleen de negen zuivelbedrijven die als beste uit de jaarlijkse kwaliteitstest van de Duitse Landbouwvereniging (DLG) komen, kunnen aanspraak maken op de onderscheiding.
Winterdesserts
Bij Zott zien ze de prijs als een erkenning van alle inspanningen die het bedrijf zegt te doen wat betreft kwaliteit, duurzaamheid en innovatie. Om de kwaliteit te borgen, laat het concern bijvoorbeeld alle producten ook door een onafhankelijke partij testen. Op het gebied van duurzaamheid noemt men onder meer het terugdringen van verpakkingsmaterialen als voorbeeld. Dat Zott innovatief is, mag onder meer blijken uit de nieuwe zuivelvarianten die met grote regelmaat in de markt worden gezet. Mozarella met jalapeño-pepers, roomyoghurt ‘Carribean Dreams’ of speciaal voor het winterseizoen ontwikkelde toetjes met ‘Bratapfel’: Zott levert het. In september 2021 presenteerde het bedrijf acht nieuwe winterdesserts, verkrijgbaar tot in februari 2022. Topvrouw Christine Weber heeft dan inmiddels een maand de tijd gehad om te wennen aan haar nieuwe rol achter de schermen.
