Antibiotica

Belgisch kenniscentrum Amcra: Nieuwe visie op gebruik antibiotica

In België publiceerde het kenniscentrum Amcra zijn Visie 2024: een plan voor verantwoord gebruik van antibiotica in de diergeneeskunde.

Tekst: Yves De Groote

Het Belgische kenniscentrum voor antibioticagebruik en -resistentie bij dieren Amcra, publiceerde in 2014 zijn eerste actieplan om het antibioticagebruik in de veehouderij terug te dringen. De federale overheden en de sectororganisaties gingen achter de doelstellingen staan door een convenant te ondertekenen. Resultaten bleven niet achter. In vergelijking met 2011 werd in 2019 in 40,3 procent minder antibiotica gebruikt, 77,3 procent minder kritisch belangrijke antibiotica en 71,1 procent minder met antibiotica gemedicineerde veevoeders. Fabiana Dal Pozzo, coördinator bij Amcra in Brussel, spreekt over bemoedigende resultaten. Nog voor het einde van 2020, het eindpunt van het eerste actieplan, formuleerde Amcra vier nieuwe reductiedoelstellingen. De eerste is dat in elke diercategorie gestreefd wordt naar maximaal 1 procent alarmgebruikers. “Dit betekent dat er op termijn gestreefd wordt om in elke diercategorie zo veel mogelijk laaggebruikers en zo weinig mogelijk aandachts- en actiegebruikers te hebben”, verduidelijkt Dal Pozzo. Vooralsnog geldt deze diersoortspecifieke doelstelling enkel voor varkens, pluimvee en vleeskalveren, waar de benchmarking al meerdere jaren van toepassing is. Melkvee volgt. “Zodra er

De visie van het Belgische antibioticaplatform Amcra is gericht op een verantwoord gebruik van diergeneesmiddelen in de veehouderij. (Foto: NZO)

in de melkveesector in België voldoende data beschikbaar zijn over verschillende jaren, kan ook deze sector diersoortspecifieke doelstellingen verwachten.” De weg daar naar toe verloopt stapsgewijs met tussentijdse de doelstellingen. De tweede doelstelling is een vermindering van het totaal antibioticumgebruik met 65 procent ten opzichte van 2011. Dal Pozzo: “Dit betekent dat we zullen evolueren naar het mediaangebruik (50 mg/kg biomassa, red.) in Europa tegen 2024. Deze doelstelling is niet enkel van toepassing voor de veehouderij, maar voor gebruik van antibiotica bij alle dieren in België.” Specifiek voor het antibioticum colistine stelt Amcra voor 2024 een maximaal gebruik van 1 mg colistine per kg biomassa als doelstelling. In 2019 bedroeg het gebruik van colistine in België 1,69 mg/kg en werd het gebruik ervan al met 64,4 procent gereduceerd sinds 2011. Het gebruik van antibiotica in gemedicineerde voeders moet in 2024 met 75 procent zijn teruggedrongen ten opzichte van 2011.

Data melkveehouderij

In tegenstelling tot de andere diersectoren kan de coördinator vooralsnog geen cijfers en trends geven voor de melkveehouderij. Nog even geduld. “Sinds oktober 2018 wordt op grond van het kwaliteitssysteem voor de zuivel (IKM) verwacht alle voorgeschreven, verschafte en toegediende antibiotica geregistreerd worden.” De dierenarts voert de data in, maar de veehouder moet deze valideren. De data worden door de data-analyseafdeling van Amcra geanalyseerd in functie van het aantal dieren per diercategorie aanwezig op het bedrijf. Deze analysemethode maakt het mogelijk na te gaan wat het gebruik per bedrijf is ten opzichte van de andere melkveebedrijven. “De eerste bench- markrapporten op bedrijfsniveau werden in de zomer verstuurd en binnenkort zijn er nieuwe rapporten beschikbaar voor de melkveehouders en hun dierenartsen”, aldus Dal Pozzo. Met de vier doelstellingen zet Dierengezondheidzorg Vlaanderen (DGZ) verder in op preventie en verbindt het zich aan het nieuwe actieplan om melkveebedrijven te blijven coachen naar verminderd antibioticagebruik, zegt haar woordvoerder Mich Gillis. De bedrijfsgezondheidsplan app van DGZ/ Arsia, die binnenkort beschikbaar is, stelt de bedrijfsdierenarts en de veehouder in staat om samen gerichte acties te ondernemen voor verbetering van de bedrijfsgezondheid. Indien nodig kunnen ze een gericht actieplan uitwerken om het antibioticagebruik op een duurzame manier te verminderen en tot een minimum te beperken. De bespreking van de resultaten uit de periodieke antibioticabenchmarkrapporten is essentieel voor de uitwerking van dit actieplan. Jaarlijks rapporteren de laboratoria van Dierengezondheidzorg Vlaanderen en Melkcontrolecentrum Vlaanderen de resultaten van antibiogrammen (deze geven de gevoeligheid weer van een micro-organisme voor een aantal verschillende antibiotica, red.). Dierenartsen kunnen deze resultaten consulteren als de opmaak van een bedrijfsspecifiek antibiogram niet mogelijk is. Melkveehouders worden attent gemaakt op het belang van ziektepreventie en gepaste maatregelen. Een goede hygiëne kan ziekte-insleep en -verspreiding voorkomen en daarmee het gebruik van geneesmiddelen beperken. Daarom had DGZ bij het uitreiken van de Bioveiligheid Awards vorig jaar ook aandacht voor de ‘One Health’-strategie gericht tegen antimicrobiële resistentie. De winnende veehouders en hun dierenartsen besteden bij hun manier van werken aandacht aan verantwoord gebruik van antibiotica. Zij zijn volgens DGZ een inspiratie voor de sector.

Nieuw convenant

Volgens Amcra en DGZ zijn alle betrokken (sector)partners verantwoordelijk om er op het veld voor te zorgen dat antibiotica, en met uitstek deze met een kritisch belang voor dier en mens, met de grootste omzichtigheid worden gebruikt. Binnenkort zal er een nieuw ‘Antibioticaconvenant’ ondertekend worden. Dit maakt het mogelijk om de nieuwe reductiedoelstellingen van de Amcra Visie 2024 te laten onderschrijven door alle organisaties in de veehouderij. De reductiedoelstellingen van de Visie 2024 zijn ook integraal opgenomen in het diergeneeskundig hoofdstuk van het ‘One Health’ nationaal actieplan, waarvoor in België de federale overheidsdienst Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu de voortrekker is.

België wil het antibioticumgebruik in 2024 met 65 procent verminderen ten opzichte van 2011

Advertentie