Pies Rasowy nr. 1 by Bernadeta

PAździernik 2015

nr 1 (1)

ISSN 2450-257x

Bezpłatny magazyn hodowców i wystawców

www.piesrasowy.pl

rASA mieSiącA:

Chihuahua Lavinia Les Couleurs De Ma Vie Hodowca i właściciel: Hubert Grabowski

ekSPerT rAdzi:

Jak przygotować psa na wystawę

» Od redakcji ABC wystawcy

» Wystawy psów

RASA miesiąca

» Chihuahua

4 6 12

ARTYKUŁ sponsorowany

» Jakość i skład tłuszczu świadczy o wartości odżywczej karmy

EKSPERT radzi

» Pies na wystawie okiem sędziego

EKSPERT radzi

» Wczesna socjalizacja szczeniąt

EKSPERT radzi

» FOTOgrafowanie psów

LEKARZ radzi

» Co zabija mioty i spędza sen z powiek hodowcy?

CO nowego

20 AdRES REdAKCJi: Magazyn "Pies Rasowy" ul. Bankowa 11A/2 05-090 Dawidy Bankowe WYdAWniCTWO: FIDELIS PRESS Sp. z o.o. REdAKTOR nACZELnA: dr n. wet. Joanna Zarzyńska joanna.zarzynska@piesrasowy.pl

WSPóŁPRACA AUTORSKA: Elżbieta Chwalibóg Andrzej Mastalerz Andrzej Pławiński Jacek Wilczak Joanna Zarzyńska i inni.

REdAKTOR PROWAdZąCY: dr inż. Paweł Zarzyński pawel.zarzynski@piesrasowy.pl

PROJEKT GRAFiCZnY i SKŁAd: Piotr Czaplicki go@brandhelp.pl

REKLAmA: Bernadeta Stańko-Łuczka bernadeta.stanko@piesrasowy.pl tel. 606-448-000

» Wystawy psów w Polsce i za granicą

» Krzyżówka Ogłoszenia

Redakcja nie zwraca materiałów nie zamówionych. W przypadku materiałów opublikowanych redakcja zastrzega sobie prawo do ich skracania i zmiany tytułów. Warunkiem przyjęcia materiału do druku jest złożenie przez autora oświadczenia, że nie został on złożony do opublikowania w innej redakcji. Materiały publikowane w „PSIE RASOWYM” mogą by wykorzystywane publicznie pod warunkiem podania źródła. Opinie wyrażane na łamach pisma nie zawsze są zgodne z poglądami redakcji. Wydawca nie ponosi odpowiedzialności za treść opublikowanych ogłoszeń i reklam. Jednocześnie zastrzega sobie prawo odmowy przyjęcia lub odmowy publikacji albo też wstrzymania publikacji ogłoszenia, reklamy lub insertu na wcześniej uzgodnionych warunkach, bez ponoszenia jakiejkolwiek odpowiedzialności z tego tytułu, z przyczyn siły wyższej, sprzeczności ogłoszenia, reklamy lub insertu z prawem bądź zasadami współżycia społecznego (dobrymi obyczajami), albo też sprzeczności z linią programową bądź charakterem publikacji, a także z negatywną oceną przez redakcję tytułu treści zawartych w ogłoszeniu, reklamie lub insercie, oraz sądowego zabezpieczenia bądź zgłoszenia przez osoby trzecie przeciwko Wydawcy, lub osobom trzecim roszczeń lub uprawdopodobnionych zastrzeżeń związanych z ogłoszeniem, reklamą lub insertem bądź ich emisją w zakresie objętym umową,

/PiesRasowyPL

Pies Rasowy 1

/ październik

Szanowni Państwo

apraszam do lektury inauguracyjnego numeru pierwszego na rynku bezpłatnego poradnika dla hodowców i wystawców psów rasowych. Pies rasowy jest miesięcznikiem i mogą go całkowicie za darmo zaprenumerować wszyscy hodowcy oraz posiadacze psów. Będzie również nieodpłatnie kolportowany podczas wystaw psów rasowych. Co miesiąc przedstawimy wybraną rasę psów wraz z jej indywidualnymi cechami hodowlanymi. Nie zabraknie także nowinek z Polski i świata, porad specjalistów, w tym doświadczonych sędziów kynologicznych oraz artykułów skierowanych do początkujących hodowców i wystawców ułatwiających im stawianie pierwszych kroków w tym pasjonującym hobby. Dużo miejsca poświęcimy także psim wystawom organizowanym w Polsce i na świecie wraz z podaniem ich terminów, terminów zgłoszeń, wysokości opłat i wielu innych użytecznych informacji. Dostarczamy Państwu informacji o tym, co dzieje się na rynku, a dokładnie o produktach dedykowanych dla posiadaczy, wystawców i właścicieli psów rasowych. Zaprezentujemy najnowsze wyroby oraz oferty firm produkujących pokarmy, kosmetyki, suplementy i akcesoria kierowane specjalnie dla Was i Waszych pupili. Nasze pismo otwiera również przed Państwem dział ogłoszeń. Kierujemy go do wszystkich producentów akcesoriów dla psów (a zwłaszcza specyficznych wyrobów dla psów wystawowych, ich wystawców i hodowców), jak również do posiadaczy psów-reproduktorów oraz hodowców zainteresowanych sprzedażą szczeniąt. Dzięki nam możecie dotrzeć Państwo wraz ze swym ogłoszeniem do szerokiego grona profesjonalistów. W bieżącym numerze zapraszam do zapoznania się z „rasą miesiąca” – zaczynamy od tak popularnych obecnie maleńkich chihuahua. Początkującym wystawcom polecam obszerny artykuł o zasadach, jakie rządzą psimi wystawami, począwszy od podziału na grupy ras psów, poprzez najważniejsze informacje dotyczące przebiegu oceny psów w danej rasie. Zachęcam też do zapoznania się z poradami ekspertów dotyczącymi prawidłowego przygotowania psa do prezentacji na wystawie, podstaw socjalizacji szczeniąt oraz głównych błędów popełnianych podczas fotografowania czworonogów. Zapraszam również Państwa do współtworzenia naszego pisma i przesyłania na adres redakcji propozycji tematów czy nowych działów. Obiecuję, że dołożymy wszelkich starań, aby sprostać wymaganiom Czytelników i tworzyć pismo jak najbardziej odpowiadające Państwa potrzebom.

Zapraszam do lektury dr n. wet. Joanna Zarzyńska Redaktor Naczelna

Jesteś hodowcą, wystawcą albo posiadaczem psa rasowego?

Chcesz otrzymywać bezpłatnie magazyn “Pies rasowy”?

dopisz się do bazy wysyłkowej na www.piesrasowy.pl Pies Rasowy 1

/ październik

podstawowe zasady

Wystawy psów

ABC WYSTAWCY

dr n. wet. |

Joanna Zarzyńska

Organizowanie wystaw psów rasowych jest jednym z podstawowych zadań działalności Związku Kynologicznego w Polsce (ZKwP). Listę wystaw, jakie odbędą się w danym roku kalendarzowym w Polsce można odnaleźć na stronie internetowej (www.zkwp.pl).

na zgłoszeniu podajemy rasę, wielkość, kolor psa, imię i przydomek psa oraz jego rodziców, nazwisko hodowcy oraz dane właściciela.

Zasady organizacji wystaw regulują regulaminy (Międzynarodowej Federacji Kynologicznej – FCI oraz ZKwP). Możemy je podzielić na wystawy międzynarodowe, krajowe, klubowe oraz krajowe danej grupy, a nawet rasy. Wystawy organizują oddziały ZKwP lub kluby ras.

Zasady ogólne

nizacjach uznawanych przez ZKwP (psy z zagranicy). 2. Wystawca musi być członkiem ZKwP i mieć opłaconą składkę członkowska. 3. W momencie rejestracji i złożenia metryki pies ma wyrabiany rodowód i nadawany tzw. numer rejestracyjny. Numer rodowodu i numer rejestracyjny są niezbędne do zgłoszenia psa na wystawę.

1. Na wystawę może zostać zgłoszony pies zarejestrowany w ZKwP lub w innych orga-

Obecnie najczęściej zgłasza się psy poprzez formularze elektroniczne, ew. poprzez wysłanie

faxu lub zgłoszenia (formularze zgłoszenia są do pobrania na stronach oddziałów) tradycyjną drogą pocztową, w terminie przewidzianym przez organizatora i podanym w informacji o wystawie. Należy także uiścić opłatę za zgłoszenie psa (tabela opłat podawana przez organizatora; opłata za zgłoszonego psa musi być wniesiona, niezależnie od tego, czy pies zostanie doprowadzony na wystawę). ZKwP korzysta z ustalonego przez FCI podziału ras na 10 grup. Jeżeli wystawa jest dwudniowa, to

trzeba sprawdzić, którego dnia sędziowane są konkretne grupy. Data urodzenia psa wskazuje do jakiej klasy wystawowej możemy go zgłosić.

Klasy Najmłodsze pieski mogą być prezentowane w klasie młodszych szczeniąt (ang. Minor Puppy; wiek 4-6 miesięcy), nieco starsze w klasie szczeniąt (ang. Puppy; 6-9 miesięcy). Kolejna klasa, to klasa młodzieży (ang. Junior), dla psów w wieku 9-18 miesięcy. Do klasy pośredniej (ang. Intermediate) zapisujemy psy w wieku 15-24 miesięcy. Kiedy pies osiągnie wiek

powyżej 15 miesięcy można go także zapisać do klasy otwartej (ang. Open). A w wieku powyżej 8 lat, do klasy weteranów (ang. Veteran). Dla psów z tytułem championa krajowego lub międzynarodowego stworzono klasę championów (ang. Champion), do zgłoszenia należy dołączyć kopię championatu. Zaś dla psów użytkowych, z certyfikatem użytkowości jest możliwość wystąpienia w klasie użytkowej (ang. Working) – do zgłoszenia dołącza się kopię certyfikatu. Dla klasy otwartej, użytkowej, championów i weteranów nie określa się górnej granicy wieku. Psy i suki sędziowane są oddzielnie. Spis wystawców oraz plan sędziowania (podział na

ringi i kolejność sędziowania w nich ras, a także w klasach) są umieszczane na stronie internetowej oddziału przed dniem wystawy. Dokumentuje to także katalog wystawowy.

Ocena Sędzia kynologiczny oceniając psa dokonuje jego opisu (wypełniana jest karta oceny psa). Jeżeli w ringu na wystawie krajowej ocenianych jest ponad 80 psów (nie więcej niż 150) można odstąpić od opisywania. Na wystawie międzynarodowej do 150 psów na dany ring, opisy są zniesione. Przy ocenie indywidualnej sędzia może przyznać psu następujące noty:

W klasie szczeniąt młodszych i szczeniąt:

W pozostałych klasach:

• wybitnie obiecująca (ang. Vp), • obiecująca (p), • mało obiecująca (Lp).

• doskonała (exceLLent), • bardzo dobra/bdb (Very good/Vg), • dobra/db (good/g), • dostateczna (sufficient), • dyskwalifikująca (disquaLified), • bez oceny (cannot be judged).

Oprócz oceny indywidualnej sędzia porównuje psy w stawce (wszystkie zgłoszone w danej klasie) i ustala lokaty od I do IV (pozostałe psy otrzymują oceny bez lokat). Mogą być także pamiątkowe rozety, puchary, bądź inne nagrody rzeczowe (lista nagród i ich fundatorów znajduje się w katalogu). Wystawca dostaje także pamiątkowy dyplom, wręczany z oryginałem karty oceny. W czasie dokonywania oceny psów, w ringu oprócz sędziego mogą znajdować się tylko dwaj asystenci, sekretarz oraz gospodarz ringu, łącznik i ew. tłumacz. Z psem może przebywać w ringu jedna osoba. W trakcie trwania oceny sędzia może zgodzić się na zmianę osoby wystawiającej psa. Jeżeli ocena doszła już do momentu przyznawania lokat, spóźniony wystawca nie może wejść na ring. Sędzia nie może posługiwać się katalogiem, tylko planem sędziowania.

Dla każdego psa przypisany jest numer katalogowy (najczęściej w formie naklejki wysyłany do wystawcy pocztą lub do odebrania na ringu przed sędziowaniem), wystawca musi go sobie przyczepić w widocznym miejscu (są specjalne przypinki do odzieży lub opaski na rękę możliwe do kupienia na każdej wystawie) wychodząc do oceny z psem.

Pies Rasowy 1

/ październik

Tytuły i certyfikaty Na wystawie podczas sędziowania psów danej rasy mogą być przyznawane tytuły i certyfikaty. Zgodnie z regulaminem ZKwP pies i suka w klasie młodzieży, które uzyskały ocenę doskonałą i lokatę I otrzymują tytuł „Zwycięzca Młodzieży” (Junior Winner), a następnie poprzez porównanie psa i suki wybierany

dla pierwszych trzech psów (oprócz klasy młodszych szczeniąt i szczeniąt), które otrzymały ocenę doskonałą mogą być przyznane medale: złoty (lokata i), srebrny (lokata ii), brązowy (lokata iii).

decyzje sędziego są niepodważalne i ostateczne (ewentualne protesty, nie dotyczące oceny sędziego, można składać pisemnie w sekretariacie wystawy po złożeniu stosownej opłaty).

jest „Najlepszy Junior w Rasie” (Best Junior). Wybiera się podobnie Najlepsze Młodsze Szczenię i Najlepsze Szczenię (Best Puppy). Psy/suki dorosłe mogą otrzymać certyfikat na Championa Polski (CWC/CAC), jeśli uzyskały w klasach pośredniej, otwartej, użytkowej i championów ocenę doskonałą i lokatę I. O tytuł „Najlepszy Dorosły Pies/Suka” w rasie (Best Dog/Best Bitch), rywalizują w tzw. porównaniu zwycięskie psy/suki z w/w klas, które uzyskały ocenę doskonałą, lokatę I oraz CWC. „Zwycięzcy Młodzieży”, „Najlepszy Dorosły Pies/ Suka”, a także pies i suka z klasy weteranów (które uzyskały ocenę doskonałą i lokatę I) konkurują o tytuł „Zwycięzcy Rasy” (Best of Breed/BOB). Zwycięzca Rasy reprezentuje ją w konkurencjach finałowych. Po przyznaniu tytułu BOB sędzia wybiera Zwycięzcę Płci Przeciwnej (BOS/Best of Opposite Sex). Na wystawach międzynarodowych, oprócz certyfikatu CWC (tzw. „dużego” CWC), dorosły pies/suka mogą otrzymać wniosek CACIB (na Międzynarodowego Championa Piękności – CIB) – jeden na płeć. O wniosek konkurują zwycięskie psy/suki z klasy pośredniej, otwartej, użytkowej i championów. Po przyznaniu CACIB, do stawki dołącza się drugiego psa z oceną doskonałą z klasy zwycięzcy i w porównaniu wybiera-

ny jest pies, który otrzyma res-CACIB). Jeżeli pies z przyznanym CACIB-em jest już Interchampionem (międzynarodowym championem piękności), to wniosek przechodzi na psa z resCACIB. Rasy nie uznane przez FCI, ale uznane przez kraj członkowski są sędziowane oddzielnie na ringu, nie wchodzą do konkurencji finałowych, a także nie mogą otrzymywać wniosków CACIB (a co za tym idzie, tytułu Interchampiona). Po zakończeniu oceny w ringach psy mogą wziąć udział w konkurencjach finałowych. Plan konkurencji finałowych oraz nazwiska sędziów, którzy będą je oceniać znajdują się na początku katalogu. Do niektórych konkurencji należy psy zgłosić uprzednio, podczas zgłaszania ich na wystawę. Są to następujące konkurencje (płatne dodatkowo): • Najlepsza Para Hodowlana (Best Couple); pies i suka w rękach tego samego właściciela. • Najlepsza Grupa Hodowlana (Best Breeding Group); grupa złożona z co najmniej 3 psów/suk posiadających ten sam przydomek hodowlany. Do ścisłego finału, czyli wyborów zwycięzców grup (Best of Group/BOG), i Najpiękniejszych psów (BEST młodszych szcze-

niąt, szczeniąt, juniorów, weteranów, psów użytkowych, psów ras polskich) wchodzą jedynie zwycięzcy z poszczególnych ras w danych klasach, a lokatowych miejsc zazwyczaj jest 3, bądź 4. Najważniejszą konkurencją finałową kończącą wystawę jest wybór Najpiękniejszego Psa Wystawy (Best in Show/BIS). W ringu stają zwycięzcy wszystkich 10 grup, wybrani uprzednio. Tytuł BIS jest bardzo prestiżowy. Dla zwycięzców konkurencji finałowych przygotowane są zawsze specjalne puchary i nagrody rzeczowe. Młodzi adepci kynologii i handlingu chętnie zgłaszają się do konkurencji Junior Handling. Regulamin konkursu znajduje się na stronie ZKwP (uczestnictwo podlega opłacie). Jest on rozgrywany w dwóch grupach wiekowych: grupa I, młodsza (913 lat) i grupa II, starsza (14-18 lat). Z porównania zwycięzców obu grup wybiera się „Zwycięzcę Dnia/Wystawy”. Młodzi prezenterzy są oceniani za umiejętności prezentowania psa w ringu, dostają za to punkty, które gromadzą na kartach ocen przez dany sezon wystawowy. Finał konkursu Młodego Prezentera (Prezenter Roku..., Prezenter – Zwycięzca Polski Roku....) odbywa się na wystawie w Poznaniu. Prezenter – Zwycięzca Roku reprezentuje Polskę na wystawie CRUFT’s,

WystaWy psóW | ABC WYSTAWCY Wystawie Światowej oraz Europejskiej. Pies dodatkowo może uzyskać tytuł „Zwycięzca Polski…roku/ Młodzieżowy Zwyc. Polski… roku” przyznawany na corocznej wystawie międzynarodowej w Poznaniu. A biorąc udział w wystawie klubowej (rasy/ grupy) tytuł „Zwycięzca Klubu… roku/ Młodzieżowy Zwyc. Klubu.. roku”. Wybrane wystawy klubowe pozwalają na uzyskanie „dużego” CWC. Na wystawie klubowej można uzyskać tytuły: Najlepszy Reproduktor, Najlepsza Suka Hodowlana, Najlepsza Hodowla. Są organizowane także specjalne wystawy championów. Celem uczestnictwa w wystawach, oprócz przyjemności spo-

„Championa Weteranów” –na podstawie 3 ocen doskonałych (od 3 różnych sędziów, w tym jedno z wystawy międzynarodowej/klubowej) w klasie weteranów. Wnioski o nadanie tytułu Championa wypełnia się elektronicznie i przesyła do Zarządu Głównego ZKwP, który weryfikuje podane informacje, a następnie wystawia stosowny dyplom. Pies z tytułem Championa może być wystawiany w klasie championów. Tytuł może zostać wpisany do rodowodu.

tkania z pasjonatami kynologii, jest uzyskanie przez psy/suki uprawnień hodowlanych. Dla suk wymagane jest uzyskanie w wieku powyżej 15 miesięcy co najmniej 3 ocen bardzo dobrych (od 3 różnych sędziów), a dla reproduktorów 3 ocen doskonałych (od 3 różnych sędziów). Uprawnienia hodowlane wpisywane są do rodowodu psa/suki. Ponadto zwierzęta otrzymując certyfikaty na wystawach mogą zdobyć tytuł wystawowego Młodzieżowego Championa Polski (3x Zwyc. Mł, od 3 różnych sędziów, w tym jedno z wystawy międzynarodowej/klubowej) oraz wystawowego Championa Polski (3xCWC od 3 różnych sędziów, w tym jedno z wystawy międzynarodowej/ klubowej, po ukończeniu 15 miesięcy, z odstępem pomiędzy certyfikatami 6-miesięcznym). Tytuł

z nimi uprzednio zapoznać. Tytuł Międzynarodowego Championa Piękności (CIB) i Międzynarodowego Championa Wystawowego (CIE) nadawany jest przez FCI, po nadesłaniu wniosku przez właściciela psa, z udokumentowanymi zdobytymi wnioskami CACIB, min. 4 z 3 różnych krajów, od 3 różnych sędziów, odstęp między pierwszym a ostatnim rok i jeden dzień. Dla psów z próbami pracy jeszcze zaliczone próby pracy oraz dwa wnioski CACIB, z 2 różnych krajów, od 2 różnych sędziów, odstęp między pierwszym a ostatnim rok i jeden dzień. CIE dla psów podlegających próbom pracy: min. 4 wnioski CACIB z 3 różnych krajów, od 3 różnych sędziów, odstęp między pierwszym a ostatnim rok i jeden dzień.

Pies Rasowy 1

/ październik

dla uatrakcyjnienia wystawy często zaplanowane są konkurencje dodatkowe, jak na przykład „dziecko i pies”, „Kobieta i pies”, „najlepszy Pies Oddziału”. informacja o tych konkurencjach znajduje się w ogłoszeniu na temat wystawy (strona internetowa oddziału).

Jeżeli chcemy zdobyć tytuły Championa innych krajów, należy udać się na wystawy tam organizowane. Zasady przyznawania tytułu Championa są różne w różnych krajach – należy się

Warto pamiętać na wystawę oprócz potwierdzenia zgłoszenia i numeru startowego zabiera się ringówkę – specjalną smycz do prezentowania psa oraz aktualne świadectwo szczepienia przeciwko wściekliźnie. Zapewniamy psu wodę. Właściciel ponosi za psa odpowiedzialność (w tym za szkody, które wyrządzi). Obecnie, zgodnie z obowiązującą Ustawą o Ochronie Zwierząt wszystkie psy urodzone w Polsce po 01.01. 2012 muszą mieć pozostawione naturalne uszy i ogony – jest zakaz wystawiania psów kopiowanych urodzonych w Polsce po 01.01.2012. W wyjątkowych przypadkach uwzględniane jest świadectwo lekarskoweterynaryjne. W dniu 18.03. 2015 Plenum ZG ZKwP zadecydowało, że świadectwa od lekarzy zagranicznych nie będą honorowane.

naszą redakcyjną kamerą odwiedzamy wszystkie najważniejsze wystawy psów rasowych organizowane przez ZWiąZEK KYnOLOGiCZnY w POLSCE. W tym dziale będziemy prezentować skrócone relacje z tych imprez, natomiast obszerne fotorelacje znajdziecie Państwo na naszym facebookowym profilu facebook.com/PiesRasowyPL. Zachęcamy do jego regularnego śledzenia. | Fot. Piotr Łuczka

sopot

XXiii międZYnAROdOWA WYSTAWA PSóW RASOWYCh W SOPOCiE

W dniach 22-23 sierpnia br. w Sopocie odbyła się XXIII Międzynarodowa Wystawa Psów Rasowych organizowana przez Związek Kynologiczny w Polsce (ZKwP). Impreza ta od lat cieszy się niesłabnącym prestiżem i jest uważana za jedną z najważniejszych w Polsce. Nic dziwnego więc, że przyciąga wyjątkowo licznych wystawców z kraju i spoza jego granic. W tym roku na rozległym terenie sopockiego hipodromu zwiedzający mieli możliwość podziwiać aż 2229 psów

reprezentujących ponad 220 ras. Wśród nich nie zabrakło kynologicznych ciekawostek niezmiernie rzadko prezentowanych w Polsce, takich jak np.: Louisiana Catahoula, American Hairless Terrier, chart kirgiski Tajgan, czy Norsk Lundehund. Po dwóch dniach sędziowania psów w poszczególnych rasach za najładniejszego uczestnika wystawy (tytuł Best in Show) sędziowie uznali buldoga angielskiego.

/PiesRasowyPL

Białystok

W dniach 29-30 sierpnia br. psia arystokracja z całej Polski i nie tylko spotkała się w Białymstoku na IX Międzynarodowej Wystawie Psów Rasowych. Na terenie białostockiego stadionu

iX międZYnAROdOWA WYSTAWA PSóW RASOWYCh W BiAŁYmSTOKU

MOSiR zaprezentowano łącznie 1540 psów należących do ponad 200 ras. Zwycięzcą Wystawy (Best in Show) został Lakeland Terrier.

/PiesRasowyPL

WaWrzkoWizna W niedzielę, 20 września br. w miejscowości Wawrzkowizna niedaleko Łodzi odbyła się krajowa wystawa psów 2., 7., 8. i 9. grupy FCI. Była ona częścią większej, dwudniowej imprezy kynologicznej pod hasłem „Pożegnanie lata” obejmującej dodatkowo Krajową Wystawę Dobermanów i Pinczerów Krótkowłosych, Klubową Wystawę Psów Pasterskich Niepolskich, Klubową Wystawę Welsh Corgi oraz Zawody Dummy.

KRAJOWA WYSTAWA PSóW 2,7, 8 i 9 GRUPY WAWRZKOWiZnA 20 iX 2015

Wystawa zgromadziła ok. 650 psów, które oceniano najpierw w obrębie poszczególnych ras, a następnie w tzw. „bestach” czyli w ramach poszczególnych grup. Zwycięzcą „Best in Show” został przedstawiciel grupy IX (psy ozdobne i do towarzystwa) – shih tzu. Sponsorami imprezy były m.in. marki CANIVERA i BOTANIQUE.

/PiesRasowyPL

WroCłaW

W ostatni weekend września stolicą polskiej kynologii został Wrocław. Prestiżowa XXIII Międzynarodowa wystawa Psów Rasowych zgromadziła 2688 czworonogów z 27 krajów reprezentujących aż 235 ras, w tym wiele rzadkich i sporadycznie spotykanych. W ciągu dwóch dni sędziowie najpierw oceniali psy w poszczególnych rasach i kategoriach, a następnie dokonali wyboru najpiękniejszych pupili w grupach i na całej wystawie. Zaszczytny tytuł „Best in Show” (najpiękniejszego psa wystawy) przypadł jamnikowi szorstkowłosemu standardowemu.

XXiii międZYnAROdOWA WYSTAWA PSóW RASOWYCh WE WROCŁAWiU – 26-27 iX 2015

Jak co roku wrocławska wystawa przyciągnęła rzesze uczestników i zwiedzających. Jedną z atrakcji były konkurencje dodatkowe w tym specjalność tej imprezy – niezwykle efektowy konkurs na Najbardziej Dobraną Parę „Kobieta i Pies” w którym uczestniczki i uczestnicy (zarówno dwu- jak i czworonożni) imponowali oryginalnymi przebraniami. Poza tym odbyły się liczne pokazy psich sportów. Tradycyjnie już nie zabrakło firm – producentów i dystrybutorów wyrobów dla psów, a sponsorem generalnym imprezy była marka BOSCH.

/PiesRasowyPL

Pies Rasowy 1

/ październik

Elżbieta Chwalibóg | sędzia międzynarodowy FCi

Chihuahua Fot.: Oleg Bochkov

Chihuahua | RASA MIESIĄCA

Chihuahua to największy stan w meksyku. Stąd wzięła się nazwa rasy. istnieje wiele teorii na temat miniaturowych piesków, które rozmnażano w różnych częściach świata. W Ameryce Południowej, Chinach, Europie a szczególnie w hiszpanii i Włoszech.

mimO żE OFiCJALniE KRAJEm POChOdZEniA ChihUAhUA JEST mEKSYK, RASA POWSTAŁA W STAnACh ZJEdnOCZOnYCh.

Jak już znajdzie się pod naszym dachem, z maleństwem trudno się rozstać. Takie to słodkie stworzenie, takie przymilne. Nic, tylko miziać. Zabieramy naszego pieszczoszka do pracy, o ile się da, o ile szef nie srogi. Jedzie ono z nami w podróż, siedzi sobie w torebce albo po prostu pod pachą. Czy on nie ma nóżek, że jest stale noszony? Przecież to skoczny, sprawny i dzielny mały piesek, mimo że mizernej postury. Najmniejsza z psich ras. Waży zaledwie od 1,8 do 3 kg. Po ulicy potrafi za nami dzielnie biegać podlewając, jak mały, pracowity ogrodniczek to i owo. Ale obawiamy się nieuwagi przechodniów, by nie spotkała go jakaś krzywda. Do tego szczególnie samczyki, małe macho, są zadziorne i bez wahania capną na powitanie większego kolegę. O co nie jest trudno. Chihuahua to największy stan w Meksyku. Stąd wzięła się nazwa rasy. Istnieje wiele teorii na temat miniaturowych piesków, które rozmnażano w różnych częściach świata. W Ameryce Południowej, Chinach, Europie, szczególnie w Hiszpanii i Włoszech. Do Meksyku, który był wyjątkowo często nękany przez wojny i najazdy, prawdopodobnie trafił z konkwistadorami. Wielu autorów pisze, że chihuahua jest mieszanką tego, co się nawinęło.

historia powstania rasy Pierwsze wzmianki o zorganizowanej hodowli pochodzą z roku 1888. Wtedy to Amerykanin, sędzia psów James Watson kupił w El Paso suczkę Manzanitę. Mieściła się w kieszeni płaszcza. Sprzedał mu ją za 3 dolary przypadkowo spotkany Meksykanin. Watsona zainteresowała hodowla takich malutkich piesków, były one różnego typu i wyglądu. Od Sasa do lasa. Bardziej lubiano długowłose. Choć dla Meksykanów najważniejsza była zasada: im mniejszy, tym lepszy, dziś już o takiej selekcji nie myślimy. Wątłe, rachityczne maleństwo nie nada się ani do hodowli, ani do wystaw. Mimo że oficjalnie krajem pochodzenia chihuahua jest Meksyk, rasa powstała w Stanach Zjednoczonych. W roku 1923 Amerykanie założyli klub hodowców, opracowali standard i systematycznie go nowelizowali. Można powiedzieć, że do dziś ich psy wiodą prym w hodowli światowej. W roku 1952 Amerykański Klub Chihuahua zdecydował o rozdziale rasy na dwie odmiany: długoi krótkowłosą. Do dziś zezwala się jednak na ich krzyżowanie. Na wystawach są oceniane oddzielnie, jednak według wspólnego wzorca, różni je tylko gatunek szaty.

Pies rasowy 1

/ październik

Fot.: Oleg Bochkov

na kontynencie europejskim chihuahua pojawił się po drugiej wojnie światowej. W niemczech zarejestrowano pierwsze egzemplarze w roku 1956, w Szwajcarii i we Włoszech w 1963.

Do połowy XX w. nie zarejestrowano w Meksyku ani jednego chihuahua rodzimej hodowli. Wszystkie pochodziły ze Stanów Zjednoczonych. Brytyjski Klub Chihuahua powstał w roku 1952. Na początku w księdze hodowlanej było osiem piesków. Ale z roku na rok popularność ich lawinowo rosła. Anglicy eksperymentowali dodając inne rasy, jak np. papillony, szpice miniaturowe, podobno spaniele tybetańskie. O tym nigdy już się nie dowiemy. Z takich mieszanek powstały wszystkie rasy na świecie i to, co działo się kiedyś, jest tajemnicą kuchni. Na kontynencie europejskim chihuahua pojawił się po drugiej wojnie światowej. W Niemczech zarejestrowano pierwsze egzemplarze w roku 1956, w Szwajcarii i we Włoszech w 1963. We Włoszech znalazły szybko wielu miłośników. Modne panie lubiły mieć ze sobą coś małego, często w ubranku i z piękną, nieraz cenną obróżką. Jeżdżąc po wystawach, to tu, to tam nie daruję sobie, by nie zerknąć na chihuahua. Bardzo podobają mi się te ze Skandynawii. Obecnie wielkie sukcesy odnosi amerykański pies sprowadzony do Hiszpanii. The Valiant Aladar Dartan, płowy, krzepki malec, staje na podium BiS w wielu krajach Europy.

Hodując miniaturowe rasy musimy liczyć się z różnymi problemami. Trzeba poświęcać im sporo czasu i czuwać nad tym, by żyło się im bezpiecznie. Najlepiej w towarzystwie podobnych maleństw. Mioty chihuahua nie są liczne, co jest rzeczą zrozumiałą. Szczeniaki rodzą się dość duże, należy liczyć się z pomocą fachowca lekarza. Dość często spotykane otwarte ciemiączko, czyli dziurka na szczycie czaszki powinno zarosnąć całkowicie w wieku 12-14 miesięcy. Z małymi pieskami, przy wymianie zębów, kiedy nie wypadają samoistnie mleczne kły, także należy udać się do lekarza. Trzeba dbać o przycinanie pazurków, u małych i lekkich chihuahua ścierają się powoli. Dość opornie pieski miniaturowych ras uczą się czystości w domu. Niektóre sporadycznie wychodzą na spacer i wystarcza im kuweta lub podkład. Jednak ruch to zdrowie. Chihuahua są długowieczne, cieszą się dobrym zdrowiem, do późnych lat są radosne i pełne temperamentu. Wygląd rasy, tak jak jej charakter, zostały szczegółowo opisane we wzorcu. Pozwolę sobie na jego zwięzły komentarz i kilka uwag. Złożą się na nie moje rozmowy z kolegami sędziami i hodowcami. Starałam się oglądać chihuahua na ringach liczą-

cych się wystaw. Nie ma to, jak zobaczyć te najlepsze na własne oczy. Trudna jest hodowla tej rasy, nie jest łatwo spotkać wybitne egzemplarze o bezbłędnej budowie i ruchu. Prawidłowa budowa, to dumnie noszona głowa, szyja mocna, dość długa. Równy, nie za długi grzbiet i wzorcowo ustawiony ogon. Wyraźne przedpiersie i klatka piersiowa sięgająca łokci. Nogi nie mogą być krótkie. Kościec nie za lekki, ale i nie ciężki. Jak już pisałam chihuahua to stworzonka żywego usposobienia, sprytne, wesołe i przylepne. Samczykom wydaje się, że są królami ringu, skore do zaczepki. Wśród suczek jest wiele nieśmiałych. Bez nauki wystawowej nie lubią się ładnie zaprezentować. Potrafią przycupnąć w ringu i proszą by wziąć je na rączki. Temperament na wystawie odgrywa ogromną rolę. Niektóre zestresowane maleństwa nie znoszą, kiedy się im zagląda do pyszczka i potrafią odgryźć się sędziemu. Za to czeka je dyskwalifikacja. Gdy planujemy karierę wystawową naszego pieska, należy nauczyć go stania na stoliku w postawie wystawowej. Nie zapomnijmy zajrzeć mu do pyszczka, by umiał pokazać ząbki. W czasie lekcji nagradzamy ucznia smakołykiem. Na ziemi piesek także powinien umieć stać w pozie wystawowej. My przed nim, on jak posążek wpatrzony w nas. W ręku nagroda. Tak pokazują chihuahua fachowi wystawcy. Głowa jest charakterystyczną cechą rasy. Mózgoczaszka jak jabłuszko. Z wymacywaniem ciemiączka dziś się nie przesadza, zawsze było jedną z cech typowych u malutkich piesków różnych ras. Chyba, że trafia się wyjątkowo duże. Wargi i policzki nie mogą być zbyt pełne. Nie należy promować szerokich i wyjątkowo krótkich kuf, niby u spaniela tybetańskiego. Za długa kufa psuje rysunek głowy, takie psy mają często za łagodny stop, a nawet noski skierowane ku dołowi. Kąt stopu utworzony przez wierzch kufy i jabłkowatą mózgoczaszkę ma wynosić bez mała 90 stopni. Braku zębów nie należy traktować zbyt surowo. Zgryz nożycowy lub cęgowy i równo ustawione siekacze są wymagane.

Chihuahua | RASA MIESIĄCA Oczy jak najciemniejsze, spore, wyraziste. Uszy także spore. Gdy piesek stoi rozluźniony, ich czubki znajdują się idealnie pod kątem 45 stopni. Za małe, spiczaste, wysoko osadzone i noszone uszy ogromnie psują wyraz głowy. U długowłosych piesków sierść powinna być miękka i jedwabista. Niewiele podszerstka. Główka, przednie partie kończyn są w krótkiej sierści. Dłuższe pióra na uszach, tylnych partiach kończyn przednich, porteczki na tylnych, kryza na szyi, obrośnięte łapki i wspomniany już puszysty ogonek. W ringu spotyka się różnorodnie obrośnięte chihuahua. Pieski jeszcze młode, z natury mają niezbyt długi włos. Suczki często tracą go po cieczce. Sierść wypada też w czasie upalnego lata. Ale taka uboższa sierść jest lepsza od obfitego długiego zarostu, który powoduje, że nasz chihuahua przypomina pomeraniana. Taki rodzaj włosa nie jest akceptowany. Krótkowłose chihuahua mają dwa rodzaje sierści, gładką krótką i miękką, lub obfitszą trosz-

kę dłuższą. Łysinki są poważną wadą. Co do umaszczenia, to każde jest prawidłowe, z wyjątkiem marmurkowego. Lubiane są kremowe, płowe odcienie, takich jest więcej na ringach europejskich. W Stanach Zjednoczonych różnorodne, kolorowe są częściej spotykane. Ogonek, w kształcie zagiętej szabelki, dziarsko noszonej nad grzbietem, jest cechą typową rasy. Gdy jest opuszczony, a co jeszcze gorsze podkulony, chihuahua traci na uroku. U krótkowłosej odmiany ogonek jest płaski od nasady. Staje się szerszy w połowie, gdzie pokrywa go nieco dłuższa sierść, tak zwana szczoteczka. Długowłose pieski mają ogonki, niby pióropusz powiewający nad grzbietem. Wystarczy spojrzeć na ring, by zobaczyć, że nienaganne ogonki są rzadkością. Tak się dzieje, gdy maleństwo jest nieśmiałe i nikt nie nauczył go dziarsko chodzić i stawać we właściwej pozie. W zasadzie mało kto kupuje chihuahua, by trenować go do

występów wystawowych. Ogromna większość piesków cieszy się sielskim domowym życiem. Nie są jednak flegmatycznymi kanapowcami, ich bystre oczka śledzą z uwagą, co dzieje się wokół. W każdej chwili gotowe, by dołączyć swoje trzy grosze do sprawy.b

Fot. MARTIN-MEDIA Marcin Jan Gorazdowski

Reklama

WSharmonii zSnaturąS…

WyprodukowanoSwSUK naSzlecenieSShaggySBrown

InformacjeSnaStematSkarm: www.karma-shaggybrown.pl KarmęSkupiszSwSsklepie: www.shaggybrown.pl KontaktS2sklepy6SleczniceSvet6Shurtownie4: karma@shaggybrown.pl

Pies Rasowy 1

/ październik

ul.SNoskowskiegoS10/24 02-746SWarszawa

Wzorzec FCi 218/15.09.2010/GB

ChihUAhUA KRAJ POChOdZEniA: Meksyk. UżYTKOWOŚĆ: Pies do towarzystwa. KLASYFiKACJA FCi: Grupa 9. Psy ozdobne i do towarzystwa Sekcja 6 Chihuahueño. Bez prób pracy.

WRAżEniE OGóLnE Pies tej rasy ma zwarte ciało. Niezwykle ważny jest fakt, że jego czaszka jest wysklepiona w kształcie jabłka i że nosi on swój umiarkowanie długi ogon bardzo wysoko, bądź to zagięty, bądź też w kształcie półkola z końcową częścią ogona skierowaną w stronę lędźwi.

iSTOTnE PROPORCJE Długość ciała nieznacznie większa niż wysokość w kłębie. Pożądany jest jednak prawie kwadratowy tułów, szczególnie u samców. U suk, ze względu na funkcje rozrodcze, dopuszczalny jest nieco dłuższy tułów.

ZAChOWAniE / TEmPERAmEnT Żywy, czujny, ruchliwy i bardzo odważny.

Fot.: Oleg Bochkov

GŁOWA móZGOCZASZKA: Czaszka: wyraźnie zaokrąglona głowa w kształcie jabłka (cecha charakterystyczna rasy); Stop: wyraźnie zaznaczony, głęboki i szeroki, czoło wypukłe już od nasady kufy. TRZEWiOCZASZKA: Nos: dopuszczalny każdy kolor. Umiarkowanie krótki, zadarty nieznacznie do góry. Kufa: krótka, z profilu prosta, szeroka u nasady, zwężająca się w kierunku nosa. Wargi: suche, ściśle przylegające. Policzki: nieznacznie rozwinięte, bardzo suche. Uzębienie: zgryz nożycowy lub cęgowy. Tyłozgryz, przodozgryz, jak również wszystkie inne wadliwe typy zgryzu muszą być surowo oceniane. Oczy: duże, okrągławe w kształcie, bardzo wyraziste, nie wyłupiaste, bardzo ciemne. Oczy jaśniejsze są dopuszczalne, ale niepożądane. Uszy: duże, stojące, rozwarte, szerokie u nasady, zwężają się stopniowo ku zaokrąglonym nieco końcom. W spoczynku nachylone na bok pod kątem 45°.

SZYJA Górna linia nieco łukowata, umiarkowanej długości, grubsza u psów niż u suk. Bez łałoku. U odmiany długowłosej obecność dłuższego włosa tworzącego kryzę jest nadzwyczaj pożądana.

TUŁóW Zwarty i mocnej budowy. Linia górna: prosta. Kłąb: tylko lekko zaznaczony. Grzbiet: krótki i mocny. Lędźwie: mocno umięśnione. Zad:

szeroki i mocny; prawie płaski lub nieznacznie opadający. Klatka piersiowa: szeroka i głęboka, żebra mocno wysklepione. Widziana z przodu pojemna lecz nieprzesadnie. Widziana z boku sięga do łokci. Nie beczkowata. Linia dolna: utworzona przez wyraźnie podciągnięty brzuch. Brzuch obwisły dopuszczalny, lecz niepożądany. OGOn: Osadzony wysoko, płaski w wyglądzie, umiarkowanej długości; szeroki u nasady, zwężający się stopniowo w kierunku koniuszka. Sposób noszenia ogona jest ważną cechą charakterystyczną rasy: w ruchu jest noszony wysoko, nieco zagięty, bądź w postaci półkola, z końcówką skierowaną ku lędźwiom, co przydaje tułowiowi równowagę. Nigdy nie powinien być noszony między tylnymi nogami, ani zakręcony poniżej linii grzbietu. Szata na ogonie zależy od odmiany i powinna być zharmonizowana z szatą na tułowiu. U odmiany długowłosej szata na ogonie tworzy pióro. W spoczynku ogon jest opuszczony i tworzy niewielkie, haczykowate zagięcie.

KOŃCZYnY KOŃCZYnY PRZEdniE: widziane z przodu tworzą linię prostą z łokciami. Widziane z boku są prostopadłe do podłoża. Łopatki: nie są nadmiernie umięśnione. Ramię: dobre kątowanie między łopatką, a kością ramienną. Łokcie: mocne i przylegające ściśle do tułowia, co zapewnia swobodny ruch. Podramię: proste, dobrej długości. Nadgarstki: nieznacznie ugięte, mocne i giętkie. ŁAPA: bardzo mała i owalna, z palcami rozstawionymi lecz nie płaskimi ( ani zajęcza, ani kocia łapa). Pazury szczególnie mocno łukowate i umiarkowanie długie. Opuszki dobrze wykształcone i bardzo elastyczne. Palce dodatkowe niepożądane. KOŃCZYnY TYLnE: dobrze umięśnione z długimi kośćmi, prostopadłe do podłoża i równoległe w stosunku do siebie, z dobrym kątowaniem w stawach biodrowych, kolanowych i skokowych, w harmonii z kątowaniem kończyn przednich. Stawy skokowe: ścięgna Achillesa krótkie i dobrze wykształcone; widziane z tyłu są dość szeroko rozstawione i prostopadłe do podłoża. ŁAPA: bardzo mała i owalna, z palcami rozstawionymi lecz nie płaskimi (ani zajęcza, ani kocia łapa). Pazury szczególnie mocno łukowate i umiarkowanie długie. Opuszki dobrze wykształcone i bardzo elastyczne. Palce dodatkowe niepożądane.

ChOdY Kroki są długie, sprężyste, energiczne i żwawe z długim wykrokiem i mocną akcją tyłu. Oglądane z tyłu, kończyny tylne powinny być prowadzone prawie równolegle w stosunku do siebie, tak, żeby ślady stóp pokrywały się ściśle ze śladami łap przednich.

Chihuahua | RASA MIESIĄCA Wraz z przyśpieszonym tempem ruchu kończyny wykazują tendencję do zbieżności w kierunku środka ciężkości (ruch jednośladowy). Ruch pozostaje swobodny i sprężysty bez widocznego wysiłku, z głową uniesioną do góry i prostym grzbietem.

SKóRA Gładka i elastyczna na całym ciele.

SZATA/SiERŚĆ W rasie tej są dwie odmiany szaty • krótkowłosa: szata jest krótka, przyległa na całym ciele. Jeśli jest podszycie, włos jest nieco dłuższy; rzadsza szata w okolicy gardła i podbrzusza jest dopuszczalna; nieco dłuższy włos na szyi i ogonie, krótki na pysku i uszach. Szata jest błyszcząca, a jej struktura miękka. Psy bezwłose nie są tolerowane. • długowłosa: szata powinna być delikatna i jedwabista, prosta lub lekko falista. Podszycie pożądane niezbyt gęste. Szata jest dłuższa, tworzy pióra na uszach, szyi, tylnych partiach kończyn przednich i tylnych, na łapach i ogonie. Psy z przesadnie długą i przesadnie obfitą szatą nie są akceptowane. mAŚĆ: wszystkie kolory, we wszystkich możliwych odcieniach i kombinacjach są dopuszczalne z wyjątkiem umaszczenia marmurkowego. mASA CiAŁA: w tej rasie brana jest pod uwagę tylko masa ciała, nie wzrost. Idealna masa ciała: między 1,5 a 3 kg. Jednak psy między 0,5 a 1,5 kg są akceptowane. Okazy ważące poniżej 0,5 kg i ponad 3 kg powinny być dyskwalifikowane.

WAdY Wszelkie odchylenia od podanego powinny być uznawane za uznać za wady, i oceniane w zależności od stopnia nasilenia i wpływu na zdrowie i sprawność zwierzęcia: brakujące zęby, podwójne zęby (przetrwałe zęby mleczne), wąskie, spiczaste uszy, krótka szyja, długi tułów, karpiowaty lub łękowaty grzbiet (lordoza lub kifoza), spadzisty zad, wąska klatka piersiowa, płaskie, słabo wysklepione żebra, ogon

nieprawidłowo osadzony, krótki lub zakręcony, krótkie kończyny, odstające łokcie, zbyt wąskie ustawienie kończyn tylnych POWAżnE WAdY: wąska czaszka, małe oczy, oczy głęboko osadzone lub wyłupiaste, długa kufa, tyłozgryz lub przodozgryz, rozchwiane kolana WADY DYSKWALIFIKUJĄCE: psy agresywne lub przesadnie lękliwe, psy w typie lekkim (typ „jelenia”, o nietypowej i krańcowo wysublimowanej budowie: delikatna głowa, długa szyja, wysmukłe ciało, długie kończyny), psy z niezrośniętym ciemiączkiem, uszy wiszące lub małe, deformacje żuchwy lub

szczęki, ekstremalnie wydłużone ciało, brak ogona, u odmiany długowłosej: psy z przesadnie długą i przesadnie obfitą szatą, u odmiany krótkowłosej: miejsca bez sierści (łysiny), umaszczenie marmurkowe, masa ciała ponad 3 kg N.B.: Samce muszą mieć dwa normalnie wykształcone jądra, w pełni wyczuwalne w mosznie. Każdy pies wykazujący oczywiste wady fizyczne lub zaburzenia zachowania powinien być zdyskwalifikowany. UWAGA: Samce powinny mieć dwa normalnie wyglądające jądra, całkowicie opuszczone do worka mosznowego. Reklama

Jakość i skład tłuszczu

świadczy o wartości odżywczej karmy dr inż. Jacek Wilczak

zakład Dietetyki katedry nauk Fizjologicznych Wydziału Medycyny Weterynaryjnej sGGW

Wśród wyróżników jakości oraz wartości odżywczej karmy – bez względu na jej rodzaj – istotnym jest jakość tłuszczu, zarówno będącego częścią surowców wykorzystanych do jej produkcji jak i jako samodzielnego źródła celowo dodanego na końcowym etapie produkcji. Właściciel chcąc wybrać z szerokiej gamy karm tą najbardziej jego zdaniem odpowiednią do żywienia swojego pupila powinien ten parametr brać szczególnie pod uwagę. Tłuszcze pełnią w organizmie bardzo ważne funkcje: są najbardziej skoncentrowanym źródłem energii, kwasów tłuszczowych, tych nasyconych i tych niezbędnych wielonienasyconych z rodzin n-3, n-6, n-9, są źródłem witamin rozpuszczanych w tłuszczach (A, D, E i K) oraz stanowią substrat w syntezie hormonów sterydowych i pozostałych związków kontrolujących wszystkie funkcje życiowe organizmu. Sposób wykorzystania tłuszczu znajdującego się w karmie i w diecie zależy od stanu odżywienia zwierzęcia i jego wydatków energetycznych – albo będzie bezpośrednio przekształcany w energię, jeżeli będzie na nią zapotrzebowanie (zwierzęta aktywne fizycznie), albo będzie odkładany w postaci tkanki tłuszczowej u zwierząt mało aktywnych w przypadku dostarczenia energii w postaci lepiej trawionych, wchłanianych i metabolizowanych węglowodanów. Tłuszcz jest najbardziej wydajnym składnikiem energetycznym diety i dostarcza dwa razy więcej energii niż węglowodany lub białko, dlatego nadmierna ilość tłuszczu w pokarmie w stosunku do zapotrzebowania prowadzi do zwiększenia ryzyka powstawania otyłości i stwarza realne zagrożenie zdrowia i życia. W skład tłuszczy pochodzenia zwierzęcego jak i roślinnego wykorzystywanych w produkcji karm wchodzą jedne z najbardziej aktywnych metabolicznie związków: kwasy tłuszczowe. Pełnią one w organizmie ważne funkcje budulcowe – są składnikami błon komórkowych i dlatego też ich niedobór powoduje zaburzenia funkcjonowania komórek tkanki nabłonkowej, co objawia się pogorszeniem gojenia się ran, łuszczeniem się skóry, matowieniem sierści, łamliwością włosów oraz zwiększoną wrażliwością na różnego rodzaju zakażenia skóry, wynikające z pogorszenia się bariery ochronnej znajdującej się na jej powierzchni. Do prawidłowego funkcjonowania całego organizmu niezbędny jest specyficzny rodzaj kwasów tłuszczowych: wielonienasycone kwasy tłuszczowe (PUFA). Kwasy te muszą być dostarczane z pokarmem, ponieważ niektóre ze zwierząt nie są w stanie ich samodzielnie zsyntetyzować. Źródłami tych kwasów są oleje roślinne, ryby oraz tłuszcz zwierząt rzeźnych – szcze-

gólnie cennym ich źródłem jest tłuszcz drobiowy: kaczek, gęsi i kur z chowu naturalnego (chociaż bardziej prawidłowym stwierdzeniem byłoby określenie: kur karmionych karmą o urozmaiconym składzie surowcowym bogatym w wielonienasycone kwasy tłuszczowe). Z żywieniowego punktu widzenia najistotniejsze są wielonienasycone kwasy tłuszczowe z rodzin n-3 i n-6 – wchodzą w skład błon komórkowych w bezpośredni sposób decydując o ich funkcji, stanowią prekursory ważnych związków biologicznie czynnych zaangażowanych m.in. w procesy przeciwzapalne i kontrolujących procesy krzepnięcia krwi.

Tłuszcz rybi, drobiowy, niektóre oleje roślinne (olej rzepakowy, oliwa z oliwek, lniany) są bezpiecznym źródłem zarówno energii jak i związków biologicznie czynnych. Oleje wiesiołkowy, ogórecznikowy są głównie źródłem nienasyconych kwasów tłuszczowych z rodziny n-6.

| ARTYKUŁ SPONSOROWANY

Kwasy tłuszczowe warunkują rozwój mózgu i układu nerwowego. Wyniki badań naukowych dokumentują działanie przeciwnowotworowe kwasów tłuszczowych z rodziny n-3. Podejście do żywienia zwierząt uwzględniające wykorzystanie w ich codziennej diecie związków tłuszczowych musi być bardzo ostrożne: z jednej strony ich nadmiar prowadzi do otyłości, z drugiej strony ich brak przyczynia się do ogólnego pogorszenia stanu zdrowia. Właściwości wielonienasyconych kwasów tłuszczowych z rodziny n-3 w znaczący sposób różnią się od właściwości kwasów n-6. O ile z pełną odpowiedzialno-

bezpiecznych dla organizmu schorzeń. Nadmiar kwasów n-6 w diecie dodatkowo może przyczyniać się do powstawania prozapalnych prostanoidów. Dlatego też dodatkowym warunkiem – dotyczy to zarówno Producentów karm jak i Właścicieli suplementujących dietę pupili – powinno być stosowanie wraz z kwasami n-6 odpowiedniej ilości naturalnych przeciwutleniaczy, np. witaminy E. Problemem nie ułatwiającym dokonania wyboru najlepszej karmy bogatej w wielonienasycone kwasy tłuszczowe staje się ogólna tendencja stosowania źródeł kwasów tłuszczo-

ścią można stwierdzić, że tłuszcz rybi, drobiowy, niektóre oleje roślinne (olej rzepakowy, oliwa z oliwek, lniany) są bezpiecznym źródłem zarówno energii jak i związków biologicznie czynnych, o tyle w przypadku stosowania olejów takich jak: wiesiołkowy, ogórecznikowy powinniśmy wykazywać pewną ostrożność. Oleje te są głównie źródłem nienasyconych kwasów tłuszczowych z rodziny n-6, które, dzięki charakterystycznej budowie chemicznej, są niestabilne pod względem oksydacyjnym i narażone na działanie czynników zewnętrznych, przez co spożywanie ich utlenionych pochodnych może przyczyniać się do powstawania nie-

wych, które w powszechnej opinii stają się uważane za pożyteczne. Przykładem jest chociażby olej kokosowy lub palmowy. Są to głównie źródła kwasów tłuszczowych nasyconych – olej kokosowy to ponad 85% kwasów tłuszczowych nasyconych, olej palmowy 50%. Olej kokosowy zawiera dodatkowo wśród kwasów tłuszczowych nasyconych ponad 45% kwasów tłuszczowych średniołańcuchowych (MCFA), których trawienie jest bardzo ułatwione i o ile u zwierząt w okresie regeneracji, rekonwalescencji, przy stwierdzonych problemach z wydzielaniem trzustkowo-wątrobowym można je zalecać, to w przypadku codzienne-

Pies Rasowy 1

/ październik

go ich spożywania przez zdrowe zwierzę stają się one łatwo przyswajalnym źródłem energii. Z drugiej strony skład kwasów tłuszczowych tych olejów nie predysponuje ich do utleniania – stąd tak chętnie zaczęły być one stosowane przez Producentów karm, szczególnie suchych. Wartość odżywcza tłuszczu determinowana przez jego skład, źródło oraz ilość powinna być brana pod uwagę w kontekście dostosowania karmy do indywidualnych potrzeb danego zwierzęcia oraz musi być traktowana przez Producentów jako jeden z podstawowych parametrów świadczących o walorach odżywczych całej karmy.

EKSPERT RADZI

Pies na wystawie okiem sędziego

Andrzej Pławiński | specjalista chorób zakaźnych zwierząt Międzynarodowy sędzia iii grupy FCi teriery – wszystkie rasy krajowy sędzia ii grupy FCi pinczery i sznaucery, czarne teriery rosyjskie

Wystawy psów rasowych są jednym ze statutowych zadań Związku Kynologicznego w Polsce. Poprzez wystawy dokonuje się swoistej kwalifikacji psów i suk do rozrodu (czyli użytkowania hodowlanego), a także, dzięki zdobytym przez psy i suki ocenom i tytułom, kreuje się zwycięzców i czempiony ras. Psy na wystawach są opisywane i oceniane przez sędziów kynologicznych, znawców poszczególnych ras, mających praktyczne i formalne uprawnienia do oceny eksterieru (czyli zewnętrznych cech budowy ciała) i charakteru psów rasowych. Ocena dokonywana przez sędziego opiera się na zapisach wzorca danej rasy i obejmuje tzw. wrażenie ogólne, badanie budowy anatomicznej uzębienia i jąder (u samców), wygląd w statyce – w postawie stojącej, zachowanie w ruchu – dynamikę, kątowanie i prowadzenie kończyn, jakość i utrzymanie oraz przygotowanie szaty (sierści) – i, w końcu, sposób prezentacji psa i zachowanie wystawcy. To ostatnie czasami może mieć wpływ na ustalenie końcowej kolejności w stawce i decydować o miejscu „na pudle”.

Odpowiednie przygotowanie Jak wynika z powyższego sędzia musi mieć możliwość bardzo bliskiego kontaktu z prezentowanym zwierzęciem i tu zaczynają

się obowiązki wystawiającego, który musi umożliwić bezkolizyjny kontakt sędziego ze swoim pupilem. Niestety, stosunkowo często zdarza się, że przedstawiany do oceny pies jest całkowicie nieprzygotowany do wystawiania. W wyniku stresu z powodu kontaktu z nieznaną dla niego sytuacją zamiera w bezruchu z podkulonym ogonem, albo

nALEżY WYUCZYĆ PSA TOLERAnCJi nA dOTYK OBCEJ OSOBY.

podskakuje i wspina się na wystawcę lub ciągnie na smyczy w kierunku poza ring. Jak temu zapobiec? Należy wcześniej zapoznać pupila z dużymi skupiskami ludzi i nauczyć kontaktu z innymi psami. Trzeba nauczyć tolerancji na dotyk obcej osoby. Można tego dokonać na własną rękę albo skorzystać z organizowa-

nych przez Związek różnych form szkolenia, np. z „psiego przedszkola”, gdzie w sposób łagodny i przyjemny można dać psu podwaliny pożądanego zachowania. Następną trudnością z jaką borykają się wystawcy to umożliwienie kontroli uzębienia. Osobiście nie mam kłopotów z oceną uzębienia i jąder nawet u psa, u którego z trudnością można tej oceny dokonać, ale nie jest to sytuacja pożądana, a zdenerwowanie wystawcy dodatkowo stresuje i tak już przestraszonego psa. Zestresowany pies przy próbach dotykania pyska gwałtownie wycofuje głowę, odchyla ją na boki albo, co gorsza próbuje „odgryzać się” lub warczy. Podobne zachowanie odstrasza-

Pozycja wystawowa Co to jest ta pozycja wystawowa? Jest to tzw. prezentacja w statyce, dla każdej rasy ustawianie jest nieco inne (warto podpatrzyć, jak robią to profesjonaliści). W tej pozycji pies powinien stać, mięśnie lekko napięte, głowa uniesiona, uszy wskazują na aktywne zainteresowanie, co wiąże się z ich właściwym ułożeniem, kończyny przednie ustawione prosto pod tułowiem, równolegle do siebie, tylne lekko ugięte wykazujące gotowość do akcji, ogon w pozycji typowej dla rasy. Pies w pozycji wystawowej jest prezentowany kilkakrotnie w trakcie pobytu na ringu. Niektóre rasy prezentowane są w pozycji wystawowej przy wydatnej pomocy handlera (np. przytrzymywanie głowy i ogona), są też psy nauczone przyjmowania pozycji wystawowej samodzielnie. W trakcie nauki dobrze jest połączyć taką prezentację z konkretnym hasłem podpartym stymulacją atrakcyjnym przysmakiem. Zauważyłem, że często młode psy na ringu stymulowane przysmakiem siadają, co pewnie spowodowane jest głównie nauką komendy „siad”.

Pokaz w ruchu

jące, chociaż rzadziej, występuje przy kontroli jąder. Aby uniknąć takiej sytuacji należy już od szczenięcia przyzwyczajać pieska do tego, że dotykanie jąder czy pyska, uchylanie fafli (warg) jest czynnością niebolesną i przyjemną bo nagradzaną smakołykiem. Należy ćwiczenie wykonywać osobiście, a także przy pomocy innych osób, które np. odwiedzają nas w domu. Psy małych ras należy przyzwyczaić także do takiej prezentacji na stole (gdyż tak będą oceniane w ringu), przy czym należy pamiętać o tym, aby stół był stabilny i nie chybotał się, bo jest to źródłem dodatkowego silnego stresu i pies ma tendencję do ucieczki. Przy okazji uczymy psa stania w pozycji wystawowej.

Pies Rasowy 1

/ październik

pies na wystawie okiem sędziego | EKSPERT RADZI

Dopełnieniem obrazu jest pokaz w ruchu. Wiąże się to z umiejętnością prowadzenia psa na smyczy ringowej przy lewej nodze (u niektórych ras wymagany kłus przed właścicielem) w odpowiednim tempie i kierunku. Proszę z reguły o wykonanie ruchu po okręgu i po linii prostej, rzadziej o ruch po trójkącie. Najbardziej pożądanym tempem biegu jest kłus – psa, nie wystawcy.

powy dla wielbłądów i określa sytuację polegającą na tym, że w trakcie biegu wysuwane do przodu są jednocześnie obie kończyny z jednej strony ciała, najpierw np. prawe, następnie lewe. Powoduje to kołyszący chód (stąd nazwa wielbłądów – „okręty pustyni”). Taki ruch u psów jest niepożądany, a zdarza się u większych ras w sytuacji nieumiejętnego wprowadzania psa w kłus i w sytuacji niezgrania ruchu wystawcy z ruchem psa. Pamiętajmy, że ocena w ruchu jest często decydująca o całościowej

Wystawca szybkość swojego ruchu musi dostosować do wielkości psa i jego wykroku. Przy wystawianiu małej rasy wystarczy, że idzie w miarę szybkim krokiem, a piesek kłusuje. Przy wystawianiu większych ras, aby uzyskać odpowiednie tempo wystawca musi biec. Ucząc psa prawidłowego ruchu należy eliminować podskakiwanie, inochód, przechodzenie w galop i łapanie za smycz albo rękaw – takie zachowanie obniża ocenę. Trzeba w tym miejscu wyjaśnić pojęcie inochodu – otóż jest to ruch ty-

Psa na wystawę uczymy stania i pozostawania w postawie stojącej, również w obecności innych psów i osób w ringu (co bywa rozpraszającym bodźcem).

inochód – ruch typowy dla wielbłądów i określa sytuację polegającą na tym, że w trakcie biegu wysuwane do przodu są jednocześnie obie kończyny z jednej strony ciała, najpierw np. prawe, następnie lewe.

ocenie naszego pupila. Często moje zdziwienie budzi fakt, że wystawca poproszony o ruch po prostej „tam i z powrotem” nie potrafi utrzymać kierunku i biega „gdzie popadnie”. Ruch po prostej jest potrzebny do oceny akcji kończyn przednich i tylnych. Nagminne jest zabieganie sobie drogi przy próbie oceny tego ruchu w parach, przy porównaniu dwóch osobników. Kładę to na karb stresu i zdenerwowania wystawcy, co według mnie nie powinno mieć miejsca.

Emocje Należy zdawać sobie sprawę, że pies jest bardzo czułym odbiornikiem naszych nastrojów i też będzie napięty i zestresowany. W końcu wystawa powinna być miłym zdarzeniem, spotkaniem ludzi połączonych wspólnym hobby w weekendowy czas. Ważne jest także utrzymywanie odstę-

pów między psami, kiedy biega cała stawka. Zabieganie drogi, czy napieranie na psa poprzedzającego utrudnia ocenę i może prowadzić do niebezpiecznych sytuacji.

Czystość Obecnie nie spotyka się prawie psów totalnie nieprzygotowanych jeżeli chodzi o czystość szaty, psy są z reguły wykąpane. Należy pamiętać tylko o tym aby kąpiel przeprowadzać we właściwym czasie. Psów niektórych ras (np. szorstkowłosych) nie powinno się kąpać bezpośrednio przed wystawą, należy to zrobić na kilka dni wcześniej, aby szata miała właściwą jakość – to także wpływa na ocenę. Częściej raczej widuje się psy słabiej przygotowane pod kątem wymogów szaty/fryzury wg. wzorca rasy. Tutaj, jeżeli nie mamy odpowiednich

niE nALEżY ZAPOminAĆ O niEZBędnYm WYPOSAżEniU dO OBSŁUGi nASZYCh PSóW

umiejętności, trzeba się zdać na pomoc doświadczonego hodowcy albo groomera. Dobrze przygotowany do wystawy pies to połowa sukcesu. Nie należy zapominać o niezbędnym wyposażeniu do obsługi naszych psów – między innymi podręcznego grzebienia czy szczotki do poprawienia fryzury na bieżąco albo szmatki do wytarcia nadmiaru śliny.

Karmienie na ringu

EKSPERT RADZI | pies na wystawie

okiem sędziego

No i sprawa nagminna – karmienie psów na ringu. Piszę karmienie, bo ilości podawanych na zachętę smakołyków na to wskazują. Może w najmłodszych klasach jakoś to uchodzi. Później nie róbmy tego, choćby z tego względu, że po ocenie sędzia chce podać rękę, pogratulować pięknego pupila, a tu ręka wystawcy upaprana jakimś klejącym mazidłem. Istotne jest kulturalne zachowanie w ringu, wobec psów (niedopuszczalne brutalne traktowanie) oraz współwystawców. A także słuchanie uwag i poleceń sędziego – znacznie usprawnia to proces oceny.

Ubiór wystawcy JEżELi niE mAmY OdPOWiEdniCh UmiEJęTnOŚCi, CZęSTO LEPiEJ ZdAĆ Się nA POmOC dOŚWiAdCZOnEGO hAndLERA.

Pies Rasowy 1

/ październik

Reklama

Na koniec sprawa ubioru. Nikt nie wymaga żeby wystawca był w garniturze. Wystarczy czysty schludny ubiór, wygodny i funkcjonalny, z kieszeniami na podręczne sprzęty, z miejscem do przytwierdzenia numeru startowego, tak aby był dobrze widoczny. Jest to miarą szacunku jaki winniśmy okazywać sobie nawzajem.

EKSPERT RADZI

Wczesna

socjalizacja szczeniąt

dr n. wet. |

Joanna Zarzyńska

Zadaniem hodowcy jest nie tylko zapewnienie szczeniętom dobrych warunków bytowych, profilaktyka zdrowotna oraz prawidłowe żywienie adekwatne do wieku, ale także dbanie o ich rozwój psychomotoryczny oraz prawidłową socjalizację, która jest gwarancją właściwej adaptacji szczeniąt w nowym domu i otoczeniu. Pod pojęciem socjalizacji rozumiemy proces, podczas którego rozwijają się zachowania specyficzne dla gatunku oraz powiązania społeczne.

Dotyczy to zarówno ras, które mieszkają w domu, jak i tych typowo podwórzowych, pracujących. Pracę tą kontynuują później nowi właściciele (tzw. wtórna socjalizacja) – zatem należy pamiętać, aby ich na to uczulić. W początkowym okresie życia szczenięcia jego najważniejszym nauczycielem jest matka. Suka oprócz opieki i czułości przekazuje istotne informacje o zachowaniach socjalnych. Tak więc dobierając sukę do hodowli należy oprócz kwestii genetyki i anatomii przemyśleć aspekty psychiki zwierzęcia – czy będzie w stanie przekazać dobre wzorce. Od 3. tygodnia układ nerwowy i narządy zmysłów są na tyle rozwinięte, że umożliwiają roz-

wczesna socjalizacja szczeniąt | EKSPERT RADZI poczęcie procesu wczesnej/pierwotnej socjalizacji, który trwa do 12. tygodnia życia. Jest to tzw. „okres wrażliwości” szczeniąt – wydarzenia tego okresu mogą mieć wpływ na indywidualny rozwój zwierzęcia oraz jego zachowanie. Trzeba też pamiętać, że każde szczenię jest inne, ma unikalną osobowość, predyspozycje i czułość na bodźce. Wnikliwość obserwacji hodowcy ułatwi właściwe postępowanie. Pod pojęciem socjalizacji rozumiemy proces, podczas którego rozwijają się zachowania specyficzne dla gatunku oraz powiązania społeczne. Psy są gatunkiem silnie społecznym, ale też bardzo specyficznym, gdyż nawiązują więzi zarówno w obrębie swego gatunku, jak i z człowiekiem. Socjalizacja ma też na celu zapoznanie z różnymi bodźcami środowiskowymi. Właściwa socjalizacja pozwoli psu stworzyć związki z innymi osobnikami, prawidłowo się komunikować, mieć dobry kontakt z człowiekiem, łatwo adaptować się do nowych sytuacji, ogranicza reakcje lękowe i stresowe, a także daje podatność na szkolenie (oczywiście w ramach możliwości danej rasy). Jest to więc proces złożony, obejmujący zarówno strefę emocjonalną, poznawczą, ale także podejmowanie wyzwań i wybór drogi działania.

To też czas kiedy rozpoczyna się odsadzanie od matki. Szczenięta chętnie poznają nowe przedmioty, coraz częściej spędzają czas na zabawie z matką i rodzeństwem, zaczynają bawić się zabawkami (różna tekstura i dźwięki). Po około 5 tygodniach życia otwartość na nowe bodźce stopniowo zanika, a pojawia się rezerwa. W tym czasie rozwija się język komunikacji w grupie rodzeństwa – zmiany wyrazu pyska, zabawy siłowe z gryzieniem i warczeniem, zapraszanie do zabawy itp. Następują początki kształtowania się hierarchii w stadzie i ustalanie pozycji w grupie. Matka dyscyplinuje maluchy i uczy, jak interpretować sygnały dominacyjne (np. kiedy je karci). To również czas rozwoju umiejętności motorycznych – szczenięta chętnie opuszczają kojec, biegają, próbują się wspinać wyżej i podgryzać. Najlepiej, żeby rodzeństwo mogło pozostać razem do 7-9. tygodnia życia. Pojedyncze oddzielanie szczenięcia od grupy rodzeństwa (początkowo na krótko, stopniowo ten czas wydłużamy wraz z dojrzewaniem szczeniaka) jest istotnym

krokiem w pracy nad stresem separacyjnym i umiejętnością pozostawania samemu (a przecież nie każde szczenię trafi do nowego domu, w którym będą inne psy). Stopniowo zapoznajemy też psiaki też z innymi zwierzętami (np. koty, konie).

Kontakt z człowiekiem Należy pamiętać także o stałych kontaktach z człowiekiem – pieski powinny być dotykane, głaskane (to też tak naprawdę pierwszy trening do zabiegów pielęgnacyjnych) i brane na ręce, ważne są też zabawy, na początku z domownikami, potem z zaufanymi osobami z zewnątrz. Psy pozbawione socjalizacji z człowiekiem, izolowane lub z bardzo ograniczoną socjalizacją albo rozpoczętą po 14. tygodniu życia, mają trudności z przywiązywaniem się do ludzi, z kontaktami z osobami obcymi (lęk/agresja), a także z podatnością na szkolenie. Wskazuje się na istotną rolę wczesnej neurologicznej stymulacji – czyli dotykania i głaskania szczeniąt od momentu narodzin. Przykładowo amerykańscy specjaliści opracowali program Bio Sensor – pro-

Szkolenia Jak wszystkie procesy szkoleniowe, także socjalizację opieramy na bodźcach i doświadczeniach pozytywnych (ew. neutralnych). Szczenięta pozostające przy matce od 3. tygodnia życia można stopniowo przyzwyczajać do nowych bodźców środowiskowych (pozwala to obniżyć ich pobudliwość oraz ograniczyć reakcje lękowe). Ułatwia to kojec o ażurowych ścianach – dzięki temu szczenięta mogą obserwować otoczenie, przyzwyczajać się do nowych dźwięków (w domu lub na podwórzu), przedmiotów, chodzących domowników, ale też i nieznanych osób, dzieci, innych psów itp. U szczeniąt pomiędzy 3-4. tygodniem życia obserwuje się wzrost zachowań eksploracyjnych, zainteresowanie otoczeniem, a nowe bodźce nie wywołują w nich strachu.

Pies Rasowy 1

/ październik

należy pamiętać także o stałych kontaktach z człowiekiem – pieski powinny być dotykane, głaskane (to też tak naprawdę pierwszy trening do zabiegów pielęgnacyjnych) i brane na ręce.

na podstawie badań naukowych wskazuje się, że na okres socjalizacji z człowiekiem najlepsze są 5-12 tydzień życia, a szczególnie korzystny czas to 6-8 tydzień.

gram 5 ćwiczeń stymulujących, które wykonuje się raz dziennie pomiędzy 3. a 16. dniem życia szczenięcia (dotykanie przestrzeni między opuszkami palców, unoszenie głowy, opuszczanie głowy, układanie na grzbiecie, stymulacja niską temperaturą). Wykonywanie ćwiczeń uaktywnia szczenięta, pobudza układ krwionośny i odpornościowy, zwiększa odporność na stres.

Na podstawie badań naukowych wskazuje się, że na okres socjalizacji z człowiekiem najlepsze są 5-12. tydzień życia, a szczególnie korzystny czas to 6-8. tydzień. W tym czasie szczenięta są na tyle rozwinięte, że potrafią przenieść wiedzę i przywiązanie zdobyte w grupie (miotowe rodzeństwo i matka, ew. inne psy w stadzie) na człowieka – oczywiście jeśli miały dużo po-

ĆWiCZEniA POWinnY BYĆ PRZEPROWAdZAnE KRóTKimi SERiAmi, ABY SKUPiĆ UWAGę PSA ORAZ miEĆ FORmę ZABAWY.

zytywnych doświadczeń i bodźców. Stąd zaleca się zabieranie szczeniąt do nowych domów między 7. a 9. tygodniem życia (niezbędne jest powiązanie wydawania szczeniąt z kalendarzem szczepień!). Zwyczajowo w Polsce wydaje się szczenięta po ukończeniu 8. tygodnia życia. Jeżeli szczeniaki oddzielone są zbyt wcześnie mogą być słabsze psychicznie, nie potrafią prawidłowo komunikować się z innymi psami, mogą wykazywać duży lęk separacyjny (związany z nadmiernym przywiązaniem do człowieka).

Przeprowadzka W tym miejscu należy zaznaczyć jeszcze jeden ważny etap w rozwoju szczenięcia, gdyż nakładać się może na czas przenosin do nowego domu. Około

wczesna socjalizacja szczeniąt | EKSPERT RADZI 8-10 tygodnia życia dochodzi bowiem do tzw. etapu „kodowania strachu”. Wrażliwość na nowe bodźce może być wtedy nasilona, ale reaktywność jest bardzo indywidualna. Koniecznie trzeba uczulić nowych opiekunów, aby chronili szczenię przed negatywnymi i stresującymi zdarzeniami i dostarczali wielu pozytywnych bodźców oraz kontynuowali proces socjalizacji rozpoczęty przez hodowcę (wzmacnianie i utrwalanie zachowań). Jeżeli nowy właściciel nie ma doświadczenia w wychowywaniu i socjalizacji młodych psów może skorzystać ze wskazówek trenerów lub zapisać pupila do psiego przedszkola.

Zasady socjalizacji Wielu behawiorystów stworzyło specjalne programy szkoleniowe lub zbiory zasad, na których można opierać wczesną socjalizację (a także kontynuować socjalizację w wieku starszym). Przykładowo hodowcy chętnie korzystają z tzw. „Złotej 12”, czyli 12 zasad opracowanych przez Margaret Hughes (ośrodek szkoleniowy Positive Paws), dedykowanych właśnie szczeniętom do 12. tygodnia życia. Metoda ta zakłada, że szczenięta powinny chodzić po co najmniej 12 różnych powierzchniach, bawić się

co najmniej 12 różnymi przedmiotami, poznać co najmniej 12 różnych miejsc, zapoznać się i bawić z co najmniej 12 różnymi osobami,poznać co najmniej 12 różnych odgłosów, poznać co najmniej 12 szybko poruszających się obiektów, podołać co najmniej 12 różnym wyzwaniom, być dotykanym przez właściciele i rodzinę w o najmniej 12 miejscach, jeść z co najmniej 12 różnych pojemników, jeść w co najmniej 12 różnych miejscach, bawić się z co najmniej 12 różnymi szczeniętami i zrównoważonymi dorosłymi psami oraz zostać co najmniej 12 razy samemu z dala od rodziny i innych zwierząt na ok. 5-45 minut. Pamiętajmy, że ćwiczenia powinny być przeprowadzane krótkimi seriami, aby skupić uwagę psa oraz mieć formę zabawy. Nie wolno psa do niczego zmuszać. Zawsze nagradzamy pożądane zachowania psa (pochwała, pieszczota, smakołyk). Dobry hodowca, o wysokiej świadomości chętnie dzieli się doświadczeniem z nowymi właścicielami szczenięcia. Potrafi wskazać cechy charakteru i predyspozycje psa. Zwierzęta odchowywane w warunkach wiejskich mogą mieć większe problemy w dostosowaniu się do mnogości bodźców życia miejskiego. Natomiast szczenięta z „pseudoho-

dowli”, trzymane w zamknięciu, izolowane od bodźców, innych psów i ludzi mogą wykazywać liczne problemy behawioralne.

Fot. MARTIN-MEDIA Marcin Jan Gorazdowski

Reklama

Pies Rasowy 1

/ październik

EKSPERT RADZI

FOTOgrafowanie psów

najcz pope ęściej łnian błędy e

Marcin Gorazdowski

Martin MEDiaZadaniem

hodowcy jest

Jak fotografować psy? Proste pytanie a odpowiedz w zasadzie jeszcze prostsza – dobrze. Tylko co to dobrze oznacza? dla każdego zapewne coś innego. Zwłaszcza gdy fotografuje się własnego psa, z którym jest się związanym emocjonalnie, uczuciowo.

Znakomita większość fotografujących koncentruje się na tym, by fotografowany pies wyszedł na zdjęciu najlepiej. niestety skupienie się na samym zwierzaku powoduje że całkowicie przestają widzieć tło, które jest za nim.

W ostatnich latach fotografia przeszła olbrzymią przemianę. Jest to związane między innymi z olbrzymim rozwojem mediów społecznościowych, zwłaszcza facebooka. Miliony osób codziennie zamieszczają zdjęcia, w tym zdjęcia swoich pupili… a skutek – no cóż, ze skutkiem jest różnie. Jak fotografować psy? Proste pytanie a odpowiedź w zasadzie jeszcze prostsza – dobrze. Tylko co to "dobrze" oznacza? Dla każdego zapewne coś innego. Zwłaszcza gdy fotografuje się własnego psa, z którym jest się związanym emocjonalnie, uczuciowo. I wydaje się, że każde zdjęcie jest świetne, znakomite, bo pokazuje właśnie naszego psa. Niestety inni, którym pokazuje się te zdjęcia nie zawsze podzielają tę opinię… Wbrew dość powszechnie panującej opinii zrobienie dobrych zdjęć psom wcale nie jest łatwe. Są bardziej ruchliwe i mniej posłuszne niż dzieci (i trudniej im wytłumaczyć, czego się w da-

nym momencie od nich oczekuje). W dodatku jeśli są to nasze psy, to mamy do nich stosunek emocjonalny, natomiast jeśli próbujemy sportretować obcego psa i nie będzie to typowe

zdjęcie reporterskie, z zaskoczenia, to dochodzą jeszcze emocje właściciela. Zastanawiając się nad odpowiedzią na pytanie o fotografowanie psów, analizowałem, jakie

są najczęściej popełniane błędy, powodujące że zdjęcia są po prostu złe. Nie zabrzmi to najfajniej, ale pierwszą i podstawową przyczyną jest to że większość użytkowników aparatów fotograficznych (od najprostszych z telefonów komórkowych, poprzez kompakty, bezlusterkowce, aż po pełnoklatkowe lustrzanki) po prostu jest niedouczona. Nie chodzi tu o specjalistyczną wiedzę dotyczącą wybranych niuansów fotografii – raczej o całkowity brak wiedzy o najprostszych podstawach warsztatu, takich jak zależność pomiędzy czasem naświetlania – głębią ostrości – czułością matrycy. W konsekwencji zdjęcia są robione na najprostszym i najbardziej „idiotoodpornym” programie zainstalowanym w aparacie – na „auto” Czasem mam wrażenie że ci sami ludzie, którzy godzinami studiują instrukcję obsługi nowej pralki automatycznej (bo może za bardzo jeansy się wytrą) na widok aparatu doznają olśnienia że jakoś to będzie… no i w efekcie „jakoś jest”…. Niestety, dotyczy to nie tylko techniki i warsztatu fotograficznego, ale również podstawowych wiadomości z zakresu plastyki na poziomie szkoły średniej – chociażby o podstawowych zasadach kompozycji fotografii (idea nie różni się od obrazu czy szkicu). Jeśli ktoś nie ma pojęcia o istnieniu mocnych punktów na zdjęciu, to trudno mu wytłumaczyć co robi nie tak. A wiedza ta jest powszechnie dostępna zarówno w internecie jak i we wszystkich podręcznikach podstaw fotografii. Najbardziej irytują zdjęcia na których pies jest ewidentnie źle skadrowany. Co z tego że bohater naszego fotoreportażu zasługuje na najwyższe lokaty, gdy na zdjęciach okazuje się że ma obcięte kadrem nogi kilka centymetrów nad ziemią, bądź miejsca na uszy wystarczyło tylko do połowy ich wysokości. Oczywiście rozumiem chęć pokazania psa z jak najbliższej odległości, ale są granice – nie tyle możliwości technicznych sprzętu, co dobrego smaku i zgrabnej kompozycji zdjęcia. Zawsze warto zostawić wokół fotografowanego zwierzaka troszkę wolnego miejsca często nazywanego „światłem” lub „oddechem”.

nAJLEPSZE ZdJęCiA ZWiERZąT WYChOdZą WTEdY GdY OŚ OBiEKTYWU JEST ALBO nA TEJ SAmEJ WYSOKOŚCi ALBO TROChę WYżEJ niż OCZY FOTOGRAFOWAnEGO ZWiERZęCiA.

Reklama

Jedną z wad większości zdjęć jest niewłaściwa pozycja fotografującego. Po prostu są robione z wysokości stojącego, pochylonego do przodu ewentualnie siedzącego człowieka. Tymczasem najlepsze zdjęcia zwierząt wychodzą wtedy gdy oś obiektywu jest albo na tej samej wysokości albo trochę wyżej niż oczy fotografowanego zwierzęcia. Niestety w praktyce oznacza to, że zwłaszcza przy małych rasach, że jeśli stoją na ziemi to trzeba się po prostu położyć i robić zdjęcia tak nisko jak się da (w nowszych aparatach czasem sytuację ratuje uchylny ekran cyfrowy umożliwiający podgląd kadru bez patrzenia w wizjer). Tak czy inaczej, chcąc zrobić fajne zdjęcia najmniejszym psom trzeba się dobrze nagimnastykować Znakomita większość fotografujących koncentruje się na tym, by fotografowany pies wyszedł na zdjęciu najlepiej. Niestety skupienie się na samym zwierzaku powoduje że całkowicie przestają widzieć tło, które jest za nim. Efektem tego są zdjęcia na których widać np. bardzo ładnie ustawionego psa, któremu z grzbietu wyrastają krzaki, gałęzie albo wystaje słup telegraficzny.

Jest taka teoria w fotografii, mówiąca, że jeśli gdzieś chcesz opublikować/ pokazać pakiet zdjęć, to nawet jeśli te zdjęcia były już wielokrotnie selekcjonowane i wybrano z nich już rzeczywiście najlepsze – to jeśli chcesz mieć dobry pokaz – odrzuć jeszcze minimum 20%.

Warto jeszcze przed zrobieniem zdjęcia zwrócić uwagę na drugi plan, gdyż to od niego zależeć będzie czy nasz pies wyjdzie na zdjęciu. Czasem wystarczy niewielkie przesunięcie się o dosłownie kilkanaście centymetrów, by z kadru wyeliminować niepotrzebne elementy. Problem z tłem jest szczególnie dotkliwy podczas fotografowania na wystawach psów. Podczas oceny w ringu praktycznie zawsze w tle jest dużo elementów niepożądanych – wystawcy, klatki, psy oraz praktycznie wszechobecne ostatnimi czasy namioty. Pewnych spraw się nie przeskoczy, ale czasem można je trochę obejść. Jeszcze przed wystawianiem psów warto obejść ring dookoła i poszukać takiego miejsca, które da największe szanse na w miarę spokojny drugi plan i poprawne ujęcia. Pod uwagę należy wziąć również kierunek padania promieni słonecznych, tak by nie fotografować pod światło. Oczywiście najlepiej gdy „nasz” (lub po prostu przez nas fotografowany) pies wygra i stanie na podium na ringu głównym. Organizatorzy starają się

zapewnić stosowne tło i czas dla fotoreporterów. Zrobione tam zdjęcia prawie zawsze są w miarę poprawne. Warto jednak pokusić się o zrobienie dodatkowych zdjęć z trofeami poza ringiem, w miejscu które zapewni naturalne, neutralne tło i właściwe oświetlenie. Aranżując je nie pracujemy pod presją czasu – można na zdjęcia poświęcić kilka minut więcej, aby postarać się by pies prezentował się najlepiej. Tego komfortu nie ma gdy fotografujemy podium. Takie zdjęcia stanowią doskonałe uzupełnienie materiału z wystawy. Warto również fotografując wziąć pod uwagę, że linia horyzontu zawsze jest pozioma. Niestety, fotografując często aparat trzymany jest tak jak komu wygodnie i jak zachowuje się fotografowany pies. W efekcie najczęściej wiąże się to z pochyleniem aparatu w lewo lub w prawo. Najgorzej, gdy są to zdjęcia robione nad morzem, gdy horyzont powinien być idealnie poziomy. Jeśli kadr jest odpowiednio szeroki, można to ewentualnie później skorygować kadrowaniem. Niestety, mało kto zwraca na to uwagę. Nie jest

to najważniejsze na zdjęciu, ale tylko wtedy, gdy jest wynikiem celowego zabiegu osoby fotografującej. W przeciwnym razie po prostu podświadomie przeszkadza w oglądaniu zdjęcia. W zamierzchłych czasach fotografii na negatywie i slajdach każde wyzwolenie migawki wiązało się z bardzo wymiernymi kosztami (film, wywołanie negatywu, odbitka czy też diapozytyw, wywołanie, ramka do slajdu). W efekcie każdy fotografujący zawsze zastanawiał się czy warto zrobić konkretne ujęcie, czy też można w nim jeszcze coś poprawić. Rozwój technologii cyfrowej pozwala na robienie (praktycznie bez jakichkolwiek dodatkowych kosztów) setek i tysięcy zdjęć. W praktyce oznacza to często brak zastanowienia się czy w danym, konkretnym momencie warto zrobić zdjęcie. Robi się wszystko jak leci, zakładając, że później wybierze się te najlepsze… W dzisiejszej rzeczywistości wirtualnej oznacza to, że każdy nowy folder ze zdjęciami psów na fejsie można spokojnie jeszcze przed pokazaniem

WARTO JESZCZE ZWRóCiĆ UWAGę nA dRUGi PLAn, GdYż TO Od niEGO ZALEżEĆ BędZiE CZY nASZ PiES WYJdZiE dOBRZE nA ZdJęCiU.

ograniczyć o jakieś 25-30% i że (wbrew pozorom) będzie to z pożytkiem dla naszej strony internetowej… Nie zawsze ilość przechodzi w jakość. To tylko omówienie kilku najpowszechniej występujących błędów i zaniechań w fotografii psów. Taki artykuł można by pewnie do końca rozwijać jeszcze długo, ale nie o to chodzi by kogoś zniechęcać do fotografii, a jedynie zachęcać do wysiłków by po prostu każda następna sesja fotograficzna była lepsza i bardziej owocna w ciekawe zdjęcia, niż poprzednia.

Pies Rasowy 1

/ paĹşdziernik

LEKARZ RADZI

Co zabija mioty i spędza sen z powiek hodowcy? Lek. wet. Andrzej Mastalerz

CitovetZadaniem

hodowcy jest

W latach siedemdziesiątych i osiemdziesiątych poważnym problemem każdej hodowli budzącym strach była parwowiroza. Obecnie można uznać, że nie stanowi już zagrożenia, bowiem – dzięki szczepieniom – bardzo niewielki odsetek psów zapada na tę chorobę. Szczeniaki są zabezpieczane profilaktycznie, w szczególności w profesjonalnych hodowlach. Parwowiroza oraz nosówka jako choroby zakaźne zostały zatem opanowane. Jednak na horyzoncie pojawiła się inna choroba, która zagraża całym miotom i sukom hodowlanym, co obniża wydajność hodowli. Jest to herpeswiroza.

W jaki sposób psy się zarażają?

Objawy herpeswirozy

Pierwszą możliwością infekcji jest kontakt bezpośredni, czyli zakażenie drogą kropelkową. Może nastąpić poprzez korzystanie ze wspólnej miski, wzajemne wylizywanie się zwierząt, a nawet zwykłe obwąchiwanie i prychanie. Szczególne ryzyko występuje tam, gdzie jest duże zagęszczenie psów, np. na wystawach, w schroniskach, hotelach dla zwierząt, a także w hodowlach. Do zakażenia może dojść także drogą płciową w czasie krycia (tutaj szczególnie narażone są hodowle). Wirus jest tym niebezpieczniejszy, że zakażenie jest bezobjawowe u zwierząt dorosłych. Wirus wnikając do organizmu, który jest zdrowy i silny prowadzi do zakażenia tzw. latentnego.

Objawy i kliniczne zmiany pojawiają się dopiero w przypadku spadku odporności lub stresu. Intensywnie replikujący się wirus przenika do narządów płciowych oraz układu oddechowego i pies staje się źródłem zakażenia dla innych osobników. Psy dorosłe mogą kichać, kaszleć, pojawiają się niewidoczne dla właściciela zmiany w obrębie pochwy i prącia. Czasem pojawia się niewielki wypływ, który często jest traktowany jako zabrudzenie. Te zmiany – same w sobie – nie wymagają interwencji lekarskiej i często właściciel ich nie zauważa lub je lekceważy. Poważny problem dotyczy zwłaszcza suk, które są szczenne i spodziewamy się w krótkim czasie porodu.

diagnostyka i zapobieganie W tym przypadku śmiertelność dla płodu i nowo narodzonych szczeniąt jest bardzo wysoka i dochodzi nawet do 100%. Ciężarna suka zarażona herpeswirusem zaraża szczenięta poprzez łożysko. Inna droga infekcji u noworodków to zarażanie wydzielinami z dróg rodnych. Często bywa tak, że hodowca jest przekonany, iż suka jest w ciąży i dopiero pod koniec dowiaduje się, iż w badaniu USG nie widać płodów. Czasem suka zakażona wirusem będąca w ciąży ma obumarłe łożysko. Dochodzi tam do zaburzenia w krążeniu i dalszych konsekwencji – obumarcia płodów lub poronienia. Narodzone szczenięta do wieku jednego miesiąca mogą również paść. Infekcja powoduje ogólne osłabienie, co w konsekwencji prowadzi do niedożywienia (niechęć do ssania), zaniedbania i niedogrzania. Szczeniaki mogą mieć również problemy z układem pokarmowym tj. bolesny brzuch, luźny stolec, wzdęcia, wymioty, gorączkę. Konsekwencją takiego stanu są upadki pojedynczych sztuk, a najczęściej całego miotu. Czas choroby jest bardzo krótki – do kilku dni. Szczenięta, którym się udało jakoś przeżyć są słabe i rozwijają się dużo gorzej. Ich rozwój jest upośledzony następstwami choroby tj. mogą mieć uszkodzony układ oddechowy, nerwowy, oraz niedoczynność nerek.

Monitorowanie herpeswirozy jak również szybka diagnoza w terenie jest dość trudna. Obecnie można przeprowadzić szereg badań, ale musimy mieć na uwadze kilka czynników. Mało kto z hodowców przeprowadza sekcję zwłok szczeniąt, tym bardziej, że w przypadku tej choroby należałoby to zrobić szybko. Zamrożenie i przetrzymywanie padłych szczeniąt może dać nieprawidłowy wynik badania anatomopatologicznego. Łożysko suki może nam podpowiedzieć czy mamy do czynienia z wirusem, ale samo łożysko psuje się błyskawicznie a mrożenie również nie jest dobrą technika przechowywania materiału do badań. Badanie surowicy psa i suki jest bardzo trudne bo czas obecności przeciwciał w surowicy to około 2 miesięcy. Działaniem zabezpieczającym jest unikanie krycia naturalnego. Najlepszym rozwiązaniem, jak na razie jedynym skutecznym jest szczepienie. Na rynku w Polsce są szczepionki, które pozwolą zabezpieczyć nasz miot. Program profilaktyczny jest prosty. Szczepimy dwukrotnie sukę, którą zamierzamy kryć. Pierwszy raz w czasie cieczki, a najlepiej po ok. 7 dniach od pokrycia suki. Drugi raz na 14 dni przed przewidywanym porodem. Warto wykonywać te zabiegi przy każdej ciąży, bowiem dzięki nim unikniemy niepotrzebnych strat w hodowli.

Reklama

Pies Rasowy 1

/ październik

Co nowego na rynku? W dziale tym będziemy prezentować wszelkie nowe produkty, które mogą zainteresować każdego posiadacza psa a w szczególności hodowców oraz wystawców. Zachęcamy producentów i dystrybutorów do przesyłania opisów i fotografii swoich produktów na adres redakcja@piesrasowy.pl. Karma mokra, naturalna, najwyższej jakości, dedykowana hodowcom psów myśliwskich, pracujących, aktywnych średnich i dużych ras. Bardzo wysoka zawartość mięsa, powyżej 60%. Karma ekologiczna, bez sztucznych konserwantów, wzmacniaczy smaku i zapachu.

hubertus Gold – Królik z Kurczakiem prosem i marchewką. Karma wyprodukowana z najlepszych kawałków królika i kurczaka w połączeniu z prosem oraz marchewką dostarcza ważnych witamin i minerałów. Olej lniany gwarantuje błyszczącą sierść. Karma pełnoporcjowa. Sprawdź ofertę i zamów w sklepie internetowym: www.alsa-swiatpsow.pl Lub zadzwoń i skorzystaj z porady ekspertów 518 695 108 producent: alsaHundewelt.de, dystrybutor: alsa-swiatpsow.pl

Shaggy Brown natural Lamb, Sweet Potato & mint Shaggy Brown Natural Lamb, Sweet Potato & Mint to karma przeznaczona dla psów dorosłych. Polecamy ją szczególnie psom o skłonnościach do alergii skórnych i pokar i pokarmowych, starszym, po sterylizacji, dla psów wybrednych, mało aktywnym lub psom wyz zaleceniami na obniżenie białka w karmie. W karmach Shaggy Brown Natural wy sukluczyliśmy zboża. Głównym źródłem węglowodanów są delikatne, hypoalergiczne su rowce – bataty i ziemniaki. Jednocześnie w związku z coraz częściej występującymi alergiami na kurczaka wyeliminowaliśmy go całkowicie z naszych karm.

Shaggy Brown natural Salmon, Trout, Sweet Potato & Asparagus Shaggy Brown Natural Salmon, Trout, Sweet Potato & Asparagus to karma przeznaczona dla psów dorosłych. Polecamy ją szczególnie psom o skłonnościach do alergii skórnych i pokarmowych, starszym, po sterylizacji, dla psów wybrednych, mało aktywnych lub psom z zaleceniami na obniżenie białka w karmie. W karmach Shaggy Brown Natural wykluczyliśmy zboża. Głównym źródłem węglowodanów są delikatne, hypoalergiczne surowce – bataty i ziemniaki.

Shaggy Brown natural 80% Fish dog Treat Shaggy Brown Natural 80% Fish Dog Treat do przysmak jakiemu nie oprze się żaden zwolennik rybki. Tak delikatny, że można podawać go szczeniętom już od 4. miesiąca życia. Smakołyk stanowi doskonałe uzupełnienie naszych karm. I podobnie jak karmy nie zawiera zbóż, ani kurczaka. Krokieciki są dosyć twarde, z myślą o higienie jamy ustnej, w kształcie rybki. Wyjątkowo smakowite, pachnące delikatnie pieczoną rybą. Nie są tłuste, więc idealne do włożenia do kieszeni w trakcie spaceru z psem. Shaggy Brown Natural 80% Fish Dog Treat stanowić będzie także smakowity „argument przekonywujący” w trakcie nauki lub nagradzania. Karmy wyprodukowane w Wielkiej brytanii na zlecenie shaggy brown. szczegółowe informacje na temat smakołyku: www.karma-shaggybrown.pl Kontakt: e-mail: karma@shaggybrown.pl

na rynku | CO NOWEGO

Game dog Performance nutrition AniFlexi+ AniFlexi+ jest innowacyjnym, wieloskładnikowym suplementem diety dla psów, wspomagającym prawidłową pracę układu ruchu. Preparat na bazie hydrolizowanego kolagenu, zalecany jest dla zwierząt z zaburzeniami w funkcjonowaniu stawów oraz dla młodych psów w okresie intensywnego wzrostu, u których mogą wystąpić nieprawidłowości w rozwoju chrząstek stawowych. Komu polecać: szczenięta i psy dorosłe ras dużych, psy ze zwyrodnieniami stawów, psy cierpiące z powodu spondylozy i innych schorzeń dotyczących stawów i kości. Więcej na: www.gamedog.eu

Game dog Performance nutrition Spirulina Organic Suplement uzupełniający dietę psa w szereg aminokwasów, witamin, mikro mikroelementów i innych aktywnych biochemicznie substancji, dostępnych w łatwo przyswajalnej dla organizmu formie. Zwiększa zdolność regeneracji powysiłkowej mięśni. Wzmacnia układ immunologiczny zwierzęcia, wykazuje również działanie pigmenprzeciwhistaminowe – hamuje reakcje alergiczne. Wpływa na poprawę pigmen tacji skóry i włosa, a także neutralizuje nieprzyjemne zapachy wydzielane przez zwierzęta. Więcej na: www.gamedog.eu

dolina noteci powiększa swój asortyment! Dolina Noteci kończy prace nad wprowadzeniem na rynek nowych mokrych dla psa. Dla wymagających psich podniebień powstaje nowa linia Dolina Noteci PREMIUM Pure. Są to karmy zawierające wyłącznie jedno źródło białka zwierzęcego – do wyboru w czterech smakach: • gęś z jabłkiem • wołowina z ryżem • kaczka • jagnięcina. Wszystkie smaki dostępne będą w dwóch gramaturach – 400 g i 800 g. Porcja Dolina Noteci PREMIUM Pure pokrywa w 100% dzienne zapotrzebowanie na wszystkie składniki mineralne i witaminowe dbając o kości, zęby i skórę psa. Więcej na: www.dolina-noteci.pl

Liofilizowane przysmaki COmFY APPETiT dla psów Nowe przysmaki COMFY APPETIT powstają w procesie liofilizacji, polegającym na zamrażaniu i suszeniu ich komponentów. Dzięki temu zachowują 100% smaku i aromatu oraz pełnię naturalnych składników odżywczych. Przysmaki COMFY APPETIT są doskonałą nagrodą i przekąską dla psa. Nie zawierają sztucznych barwników i konserwantów. Są dostępne w trzech wersjach, wykonanych odpowiednio z piersi kurczaka, wątróbki jagnięcej i wątróbki z królika. Zawierają tylko jeden rodzaj mięsa, dzięki czemu są bezpieczne nawet dla psów-alergików. Idealnie nadają się na spacery z psem (są lekkie, wyjątkowo smaczne i można zabrać je nawet do kieszeni – nie brudzą ubrań). producent: aquaeL, www.comfypet.pl

COmFY minT SnACKY Oryginalne funkcjonalne zabawki dla psów. Stanowią doskonałe dyspensery przysmaków. Wykonane z trwałego i odpornego na gryzienie tworzywa sztucznego. Posiadają atesty bezpieczeństwa. Unoszą się na wodzie, doskonale nadają się do zabaw z psem nad rzeką lub jeziorem. Uwaga! Już wkrótce COMFY MINT SNACKY będą dostępne również w wersji PLUG SNACK z wymiennymi jadalnymi wkładkami dla psów, wykonanymi wyłącznie z naturalnych produktów takich jak brązowy ryż, seler czy pietruszka. Dzięki odpowiedniej kompozycji smakowej psy za nimi szaleją oraz mają zapewnioną wielogodzinna, przyjemną zabawę. To oryginalna zdrowa przekąska idealna dla Twojego pupila. Produkcja i dystrybucja: AQUAEL (więcej szczegółów: www.comfypet.pl) producent: aquaeL, www.comfypet.pl

Pies Rasowy 1

/ październik

COSY And dOZY – legowiska TRAnQUiLLO Atrakcyjny i stylowy design legowisk COSY AND DOZY wzbogaci wnętrze Twojego mieszkania, a Twój pupil zyska komfortowe miejsce do odpoczynku i relaksu. Legowisko TRANQUILLO to ekskluzywne posłanie w kształcie koła, które idealne wkomponowuje się zarówno z tradycyjne jak i nowoczesne wnętrze. Linia TRANQUILLO została stworzona z myślą o zapewnieniu wygody i komfortu najbardziej wymagającym czworonogom. Pokrycie posłania wykonane jest z odpornej na ścieranie tkaniny tapicerskiej. Wyposażone jest w suwak, dzięki czemu materiał można bez trudu zdjąć i prać w pralce. Pokrycie dostępne jest w szerokiej gamie kolorów, dzięki czemu wkomponuje się w wystrój Twojego wnętrza.

COSY And dOZY – legowiska hAPPY nAP Wypełnienie posłania HAPPY NAP stanowi miękka kulka silikonowa, która nadaje mu miękkości. Nawet podczas długiego wylegiwania się na nim legowisko pozostaje sprężyste i nie odkształca się. Wypełnienie zostało umieszczone w specjalnym pokrowcu z suwakiem. To na wypadek gdyby preferencje Twojego czworonoga wymagały większej miękkości lub twardości poduchy. Legowisko jest dwustronne. Zapraszamy także do skorzystania z możliwości uszycia legowiska w interesującym Cię rozmiarze, kształcie i kolorze. skontaktuj się z nami na hello@cosyanddozy.com, a chętnie wysłuchamy o czym marzy twój czworonożny przyjaciel.

Wystawy psów w kraju W tym dziale zamieszczamy istotne dla wystawców informacje na temat najbliższych wystaw psów rasowych organizowanych w Polsce. Poniżej lista imprez które odbędą się w listopadzie i grudniu 2015 r. wraz z terminami zgłoszeń i wysokościami opłat. W imieniu Organizatorów zapraszamy do zgłaszania psów oraz do udziału w Wystawach!

POZnAŃ 8 XI 2015 – POZNAŃ – WYSTAWA MIĘDZYNARODOWA (CACIB) Miejsce: Międzynarodowe Targi Poznańskie, ul. Głogowska 14, Poznań; termin zgłoszeń – 8 X 2015 (minął).

KOSZALin 14 XI 2015 – KOSZALIN – WYSTAWA KRAJOWA – 3. Jesienna Wystawa Psów Rasowych w Koszalinie (halowa); miejsce wystawy: Koszalin Hala Widowiskowo-Sportowa, ul. Śniadeckich 4, termin zgłoszeń: 27.10.2015 (zgłoszenia za pośrednictwem www.wystawy. net); opłaty – za pierwszego psa 90 zł, za drugiego i następnego (bez katalogu) – 80 zł, klasa szczeniąt młodszych / szczeniąt (bez katalogu) – 40 zł, klasa weteranów (bez katalogu) 20 zł, interchampiony (bez katalogu) – 20 zł, rasy

polskie (z katalogiem) – 20 zł, para hodowlana – 35 zł, grupa hodowlana – 35 zł, Młody Prezenter – 30 zł.

KiELCE 21 XI 2015 – KIELCE – WYSTAWA KLUBOWA SPANIELI I PSÓW DOWODNYCH 21 XI 2015 – KIELCE – WYSTAWA KLUBOWA RETRIEVERÓW 21-22 XI 2015 – KIELCE – WYSTAWA MIĘDZYNARODOWA (CACIB) Wystawa Klubowa Spanieli i Psów Dowodnych odbywać się będzie jednocześnie z Wystawą Klubową Retrieverów i IX Międzynarodową Wystawą Psów Rasowych w Kielcach. Miejsce: hale wystawowe Targów Kielce, ul. Zakładowa 1; termin zgłoszeń: I termin do 31 X 2105, II termin 1-9 XI 2015; opłaty: pierwszy termin do 3 XI 2015 (drugi termin / po terminie):

pierwszy pies (z katalogiem) - 120 zł (140 zł/180 zł), każdy następny (bez katalogu) – 110 zł (130 zł/180 zł), młodsze szczenię (bez katalogu) / szczenię / weteran / interchampion (bez katalogu) – 60 zł (70zł/180 zł), rasa polska (baz katalogu – 30 zł (40zł/180 zł), para hodowlana / grupa hodowlana (bez katalogu) – 50 zł (60 zł/180 zł), Pies Kielecczyzny (bez katalogu) – 0 zł. Zmiana klasy lub wycofanie zgłoszenia możliwe jest tylko na pisemną prośbę właściciela psa/ suki do dnia: 31 X 2015 – wycofanie zgłoszenia; 9 XI 2015 – zmiana klasy.

RAdOm 29 XI 2015 – RADOM – WYSTAWA KRAJOWA 3. I 9. GRUPY FCI – miejsce: Centrum Konferencyjno-Rozrywkowe „U GRUBEGO”, ul. Warszawska 98/100 Wielogóra, termi zgłoszeń:

19 XI 2015; opłaty: pierwszy pies 100 zł, drugi i kolejny pies 90 zł, klasa młodszych szczeniąt, szczeniąt i interchampiony – 40 zł, klasa weteranów – 1,5 zł, konkurencje hodowlane – 25 zł, Młody Prezenter – 25 zł.

zł, weteran – 10 zł, rasy polskie (pod warunkiem wystawienia) – 1 zł, Młody Prezenter – 40 zł, pary hodowlane – 20 zł – można opłacić na miejscu.

WAŁBRZYCh

6 XII 2015 – CHOJNICE – WYSTAWA KRAJOWA 9. GRUPY FCI – miejsce: Hala Sportowa Centrum Park Chojnice, ul. Huberta Wagnera 1, termin zgłoszeń: 20 XI 2015; opłaty: za pierwszego psa (z katalogiem) – 100 zł, za każdego następnego (bez katalogu) – 90 zł, za psa w klasie młodszych szczeniąt, szczeniąt (bez katalogu) – 50 zł, za psa w klasie weteranów oraz z tytułem interchampiona (bez katalogu) – 50 zł. UWAGA! Opłata za psy zgłoszone w terminie, wnoszone

4-6 XII 2015 – WAŁBRZYCH – WYSTAWA KRAJOWA – 59. Krajowa Wystawa Psów Rasowych; miejsce: Hala Sportowo-Widowiskowa, 58-160 Świebodzice, ul. Mieszka Starego 6, PARKING na teren wystawy BEZPŁATNY; termin zgłoszeń: 15 XI 2015; opłaty (wnoszone do 15 listopada): pierwszy pies z katalogiem – 90 zł, drugi pies tego samego właściciela – 80 zł, młodsze szczenię, szczenię, interchampion – 40

ChOJniCE

po dniu 20.11.2015 wynoszą 150 zł za każdego psa, bez względu na klasę i ilość zgłoszonych psów.

LEGiOnOWO 12-13 XII 2015 – LEGIONOWO – WYSTAWA KRAJOWA – 32. Zimowa Wystawa Psów Rasowych w Nowym Dworze Mazowieckim, miejsce: Nowodworski Ośrodek Sportu i Rekreacji, ul. Sportowa 66, Nowy Dwór Mazowiecki; termin zgłoszeń: 25 XI 2015, opłaty: pierwszy pies 100 zł, każdy kolejny pies tego samego właściciela – 90 zł, młodsze szczenięta, szczenięta, interchampiony – 40 zł, weterani – 10 zł, rasy polskie – 2 zł, Młody Prezenter 30 zł.

Wybrane wystawy psów za granicą dla wszystkich, którzy chcieliby wziąć udział zaprezentować swoje psy poza granicami Polski przedstawiamy kalendarz wystaw FCi organizowanych do końca 2015 r. w wybranych krajach europejskich.

LiTWA:

PORTUGALiA:

WŁOChY:

7-8 XI 2015 – Kowno; 22 XI 2015 – Kedainiai; 19-20 XII 2015 – Wilno. Szczegóły: http://www.kinologija.lt

28-29 XI 2015 – Santerém. Szczegóły: http://www.cpc.pl

ŁOTWA: 14-15 XI 2015 – Ryga (kwalifikacja na CRUFTS 2016) (szczegóły: http:// www.dogs.lv), 5-6 XII 2015 – Liepaja (szczegóły: http://www.liepajadogs.net)

7-8 XI 2015 – Murcia (szczegóły: http://www.caninamurciana.es); 5-6 XII 2015 – Alicante (szczegóły: http:// www.sociedadcaninaalicante.com); 12-13 XII 2015 – Valencia (szczegóły: http://www.caninavalencia.com)

7-8 XI 2015 – Cesena; 7-8 XI 2015 – Sassari; 14-15 XI 2015 – Genova; 21-22 XI 2015 – Cremona; 27-29 XI – Rzym; 29 XI 2015 – Foggia; 12-13 XII 2015 – Erba. Szczegóły: http://www.enci.it

ESTOniA:

FRAnCJA:

7-8 XI 2015 – Tarbu; 28-29 XI 2015 – Narva Szczegóły: http://kennelliit.ee

7 XI 2015 – St. Etienne, 22 XI 2015 – Le Mans; 28 XI 2015 – Marsylia; 5 XII 2015 – Le Tampon, 5 XII 2015 – Rouen; 12-13 XII 2015 – Nantes. Szczegóły: http://www.scc.asso.fr

UKRAinA: 7-8 XI 2015 – Donieck; 6-7 XII 2015 – Kijów. Szczegóły: http://www.uku.com.ua

SŁOWACJA: 27-28 XI 2015 – Nitra. Szczegóły: http://www.duonitradog.sk

niEmCY: 14-15 XI 2015 – Karlsruhe; 5-6 XII – Kassel. Szczegóły: http://www.vdh.de

Pies Rasowy 1

/ październik

hiSZPAniA:

BELGiA: 14-15 XII 2015 – Kortrijk (szczegóły: http://www.eurodogshow.be), 1920 XII 2015 – Bruksela (kwalifikacja na CRUFTS 2016) (szczegóły: http:// www.brusselsdogshow.be)

hOLAndiA: 7-8 XI 2015 – Bleiswijk (szczegóły: http://www.dogshowbleiswijk.nl); 1113 XII 2015 – Amsterdam (http:// www.winnershow.nl); 18-20 XII – Cuijk (szczegóły: http:// www.kerstshow.com)

ChORWACJA: 28-29 XI 2015 – Zagrzeb Szczegóły: http://www.hks.kr

mOŁdAWiA: 28-29 XI 2015 – Chisinau Szczegóły: http://fci.md/ru/home

SERBiA: 6 XII 2015 – Belgrad Szczegóły: http://www.ksrs.org.rs

SZWECJA: 12-13 XII – Sztkokholm (kwalifikacja na CRUFTS 2016) Szczegóły: http://www.skk.se

Śledź aktualności na Facebooku /PiesRasowyPL

na trzy pierwsze osoby, które prawidłowo rozwiążą krzyżówkę i prześlą jej zdjęcie na adres redakcja@piesrasowy.pl czekają nagrody-niespodzianki ufundowane przez firmę AQUAEL, właściciela marki COmFY. 1

Poziomo 1. Do czesania psiej sierści 3. Niezbędna podczas wychowywania szczenięcia 4. Na psiej wystawie lub w dzienniczku ucznia 5. Zarasta u szczeniąt na czaszce 6. Kupisz w niej szczeniaka 7. Sklepowa lub psów 9. Tworzy się na psich zębach 10. Popularny psi sport 16. Odwiedzasz ją gdy pies choruje 17. Na pokarm lub wodę 19. Usuwanie martwej sierści u psów szorstkowłosych 21. Niezbędnik dla szczeniaka 23. Ocenia psa na wystawie 24. Pies ma ją na szyi 25. Hodowlany lub rodowy 26. Chłodząca lub do nauki siusiania Pionowo 1. Na wściekliznę lub choroby zakaźne 2. Nauka o psach 5. Miniaturowe pieski z Meksyku 8. Do wyprowadzania psa 9. Pysk psa 11. Dla zwycięzcy wystawy 12. Psie rodzeństwo 13. Niejeden na wystawie 14. Młody piesek 15. Na wystawie zamiast smyczy 16. Opakowanie karmy mokrej 18. Pies musi go mieć gdy wyjeżdża za granicę 20. Do fotografowania psa (i nie tylko) 22. W psiej misce

2 3 2

4 25

5 18

8 7

15 21

18 4

19 5

20 21

22 19

hASŁO:

Ogłoszenia drobne W polowie października w hodowli "ibilandia" spodziewamy się szczeniąt polskiego owczarka nizinnego. Przyszłymi rodzicami są WENA Dobrana Para i NOSFERATU Carpe Jugulum. Zainteresowanych prosimy o kontakt tel 791535709 lub ibilandia@poczta. onet.pl"

31 30