ZooBranża Czerwiec 2024

Page 1


SIŁ I DOŚWIADCZENIA AZAN & INABA FOODS

POŁĄCZENIE

Szanowni Państwo,

globalizacja rynku handlu i usług z pewnością dotyczy także branży zoologicznej. Nie bez przyczyny bacznie śledzimy trendy konsumenckie i prognozy dynamiki rozwoju poszczególnych gałęzi branży, interesują nas newsy z czołowych rynków, a także starannie przygotowujemy się do dużych imprez targowych – licząc na nowe kontakty i nowe inspiracje. Żadna z firm, która myśli o dynamicznym rozwoju, nie może obecnie „zamykać” się jedynie na krajowym podwórku, co oczywiście daje sporo szans, ale także dodatkowej pracy – trzeba przecież poznać preferencje klientów z innych krajów, specyfiki ich rynku, a przede wszystkim śledzić obowiązujące przepisy i dostosowywać się do ich wymogów. Pomagają nam w tym organizacje związane z branżą zoologiczną – na przykład Pet Sustainability Coalition uruchomiła bezpłatne narzędzie do śledzenia przepisów dotyczących opakowań, dostarczające szczegółowych informacji regulacyjnych dla USA, Kanady, UE i Wielkiej Brytanii. FEDIAF natomiast przybliża bardzo aktualny temat re-autoryzacji dodatków paszowych i we współpracy z FEFANA stara się lobbować na rzecz sektora pet food. Temat dodatków paszowych może być przykładem, jak ważną funkcję pełnią wszyscy interesariusze z łańcucha dostaw – ich rolę docenili organizatorzy targów Zoomark, na przyszłorocznym Zoomarku pojawi się po raz pierwszy strefa im dedykowana. W bieżącym numerze przekazujemy Państwu informa -

cje z rynku włoskiego oraz zachęcamy polskie firmy do udziału w targach. Dzięki raportom z rynku europejskiego przygotowywanym przez FEDIAF wiemy, że jest o co walczyć. Według najnowszych danych (raport 2024 r., dane z 2022 r.) w Europie mamy 352 miliony zwierząt towarzyszących, 50% gospodarstw domowych sprawuje opiekę nad zwierzętami, w 25% domów jest przynajmniej jeden pies, a w 27% jeden kot. Są to niezmiennie dominujące gatunki, a na poziomie europejskim przewaga liczebna kotów nadal rośnie – 129 milionów, przy 106 milionach psów. Nie dziwi zatem bardzo prężnie rozwijający się obszar nie tylko karm i przysmaków dla kotów, lecz także poszerzająca się oferta akcesoriów i żwirków oraz coraz baczniejsze przyglądanie się kociemu etogramowi i potrzebom gatunkowym. Jak w statystykach wypada Polska? Ponad 8 milionów psów, podobnie jak we Włoszech, ale mniej niż w Niemczech czy Hiszpanii, zaś kotów ponad 7 milionów, znacznie mniej niż we Włoszech, Niemczech czy Hiszpanii. Ponieważ zbliża się polski Dzień Psa – 1 lipca – zachęcamy do specjalnych akcji oraz edukowania opiekunów!

Zapraszam do lektury „ZooBranży” – pomagamy Państwu być na bieżąco z newsami i trendami w skali międzynarodowej, a także dbamy o dostarczanie solidnej wiedzy, bez której nie ma obecnie mowy o skutecznej sprzedaży i dotarciu do klienta.

W numerze

03 Od redakcji

06 AZAN i Inaba Foods – połączenie siły i doświadczenia

10 Echa Branży

14 Znaczenie owadów w diecie zwierząt domowych – analiza IPFIF

16 Warunki handlowe

20 ZOOMARK 2025 – przełomowe wydarzenie dla globalnego rynku zwierząt domowych – konferencja prasowa podczas Targów Interzoo

24 Rozkoduj Pokolenie Z

28 Jak sztuczna inteligencja zmienia branżę zoologiczną?

34 Wsparcie żywieniowe psiego seniora – jak dieta może pomóc w utrzymaniu zdrowia i dobrej kondycji?

42 Najlepsze pomysły na wakacyjne zabawy z psem

48 Czy żywienie może mieć wpływ na zachowanie kota?

56 Wakacyjne zagrożenia dla psa

62 Riketsjozy – niebezpieczne choroby odkleszczowe zwierząt

66 Kwiaty w diecie królików i gryzoni

70 Fotorelacja z Warszawskich Dni Akwarystyki

72 Co nowego na rynku?

82 Krzyżówka

Podziel się wiedzą!

Zostań autorem „ZooBranży”. Skontaktuj się z nami. redakcja@zoobranza.com.pl

Tomasz Chyrchel

Psycholog twórczości, trener, project manager, prezes Generatora Pomysłów. Ekspert i praktyk w zakresie innowacji, zarządzania zespołami, Design Thinking, projektowania i prowadzenia programów rozwojowych dla talentów. Na co dzień doradza i konsultuje liczne projekty rozwojowe dla kadry zarządzającej oraz top pracowników różnych organizacji.

Adrianna Iwan

Mgr mikrobiologii, technik weterynarii, zoopsycholog, studentka medycyny weterynaryjnej na Uniwersytecie Przyrodniczym w Lublinie, współpracuje z Fundacją Badamy Suplementy.

Gniewomir Kuciapski

11 lat doświadczenia w sprzedaży eksportowej, z czego połowa przypada na branżę zoologiczną. Druga połowa życia zawodowego to doradztwo. Specjalizuję się w zakresie sprzedaży, marketingu i strategii, a moje główne specjalności to Revenue Growth Management, Zintegrowane Planowanie Biznesowe oraz eksport i zarządzanie wielokulturowe.

Dominika Maciejak

Pasjonatka handlu detalicznego, trenerka, blogerka. Pomaga zwiększyć sprzedaż w sklepach stacjonarnych, internetowych oraz omnichannel. www.skillpoint.pl

Natalia Młodnicka

Behawiorystka, trenerka i zoopsycholożka psów. Absolwentka Polskiej Akademii Zoopsychologii i Animaloterapii w Krakowie. Od lat związana z branżą zoologiczną. Prowadzi bloga Na każdą łapę, gdzie dzieli się wiedzą z zakresu wychowania oraz opieki nad psami. Prywatnie opiekunka dwóch psów.

Magdalena Nowaczyk

Dyplomowany zoopsycholog, behawiorysta i dietetyk weterynaryjny królików i gryzoni. Zawodowy zielarz, fitoterapeuta, ze szczególnym zainteresowaniem wykorzystania leczniczych właściwości ziół do wspomagania zdrowia tych gatunków. Od 2014 roku

Inspektor d/s ochrony Zwierząt w OTOZ Animals. Założycielka działającego od 10 lat Okienka życia dla królików i gryzoni. Autorka artykułów, przewodników i webinarów dotyczących prawidłowego żywienia i  opieki nad królikami i gryzoniami.

prof. dr hab. Piotr Ostaszewski

Lekarz medycyny weterynaryjnej, profesor tytularny w Zakładzie Biochemii i Dietetyki Instytutu Medycyny Weterynaryjnej SGGW w Warszawie, wybitny znawca dietetyki i żywienia zwierząt towarzyszących. Posiada dwa patenty dotyczące opracowania suplementów pokarmowych dla tych zwierząt. Prowadzi wykłady i seminaria z zakresu fizjologii, dietetyki, żywienia i geriatrii dla studentów Wydz. Med. Wet., a także wykłady dla słuchaczy Podyplomowego Studium Specjalizacyjnego Chorób Psów i Kotów.

Patrycjusz Skakuj

Konsultant, doradca i SIM Certyfikowany Interim Manager ® 28 lat doświadczenia w budowaniu i wdrażaniu strategii sprzedażowych, budowania i zarządzania zespołami sprzedażowymi, wprowadzania produktów na rynek. Specjalista w sprzedaży od strategii, poprzez systemy taktyczne do planowania operacyjnego i działania operacyjnego. Od 2013 roku pracuje jako doradca, konsultant i Interim Manager. Do dziś tworzy, udoskonala i projektuje nowe strategie, systemy taktyczne, modele operacyjne, RtM-y, pomaga i uczestniczy w ich wdrażaniu.

dr n. wet. Joanna Zarzyńska

Doktor nauk weterynaryjnych, lekarz medycyny weterynaryjnej, absolwentka Wydziału Medycyny Weterynaryjnej Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego oraz Studium Doktoranckiego przy Wydziale Medycyny Weterynaryjnej SGGW w Warszawie. Od 2006 r. pracuje naukowo na stanowisku adiunkta w Katedrze Higieny Żywności i Ochrony Zdrowia Publicznego IMW SGGW w Warszawie. Interesuje się tematyką nowej żywności, badaniami konsumenckimi, zagadnieniami One Health i wpływem produkcji żywności na klimat. Pasjonatka kynologii, jeździectwa oraz teatru.

Wielki sukces eventu Carniloving Szczecin 2024!

To już kolejny rok, w którym firma Azan, dystrybutor marki Carnilove, organizuje spotkanie z myślą o miłośnikach psów – Carniloving. Impreza zawsze cieszy się ogromnym zainteresowaniem, nie inaczej było również pod koniec maja na Psiej Polanie w Szczecinie. Każdy z odwiedzających otrzymywał specjalną mapkę Carniloversa, na której zbierał pieczątki z poszczególnych stanowisk, gdzie mógł zasięgnąć porad specjalistów – kynologów: fizjoterapeuty, behawiorysty, trenera, groomera oraz handlera. Każda pieczątka wiązała się z odbiorem gadżetu lub upominku od marki Carnilove, która tego dnia oferowała swoje przysmaki i karmy w specjalnych cenach. Atrakcyjne nagrody można było również zdobyć w konkursach, np. na najbardziej szalejący ogonek lub najszerszy psi uśmiech. Na gości czekały także atrakcje dla dzieci, warsztaty związane z rozumieniem zachowania psów oraz sportowe porady i pokazy finalistki „Mam Talent”, Alicji Andrukajtis, trenerki psów. Przez cały czas spotkania do dyspozycji czworonożnych uczestników były psi tor przeszkód, miski pełne orzeźwiającej wody, a na opiekunów czekały wygodne leżaki i orzeźwiająca lemoniada. Chcesz wiedzieć, gdzie odbędzie się kolejna impreza? Śledź nasz profil: facebook.com/CarnilovePolska/

BIOFEED zadebiutował na targach Interzoo w Norymberdze

Firma BIOFEED zakończyła z sukcesem swój pierwszy udział w targach zoologicznych Interzoo, które odbyły się w dniach 7–10 maja 2024 r. w Norymberdze. To wydarzenie stanowiło dla BIOFEED nie tylko okazję do zaprezentowania się na jednym z największych i najważniejszych wydarzeń branży zoologicznej na świecie, lecz także do zaprezentowania swojego szerokiego portfolio produktów, w tym linii karm suchych EUPHORIA, Tasty Life oraz VitalFit, a także produktów dla koni BIOFEED Horse & Pony i karmy dla gryzoni Royal Crispy Premium.

BIOFEED przedstawił swoje możliwości związane z produkcją marek własnych (private label) dla klientów biznesowych, podkreślając swoje doświadczenie oraz zaawansowane technologicznie procesy produkcyjne. Podczas targów była możliwość, aby osobiście zapoznać się z procesami produkcyjnymi i dowiedzieć się więcej o korzyściach wynikających ze współpracy.

Cieszymy się, że mogliśmy spotkać się na naszym stoisku z tyloma gośćmi i już nie możemy doczekać się kolejnej edycji Interzoo w 2026 roku!

Blisko 100 nowych miejsc pracy w Nowym Tomyślu – wiecha na nowej fabryce Josera Petfood Sp. z o.o. już zawisła!

Nowa inwestycja firmy Josera Petfood Sp. z o.o. świętuje kolejny krok milowy. Budowa nowej fabryki suchej karmy dla psów i kotów firmy w Nowym Tomyślu rozpoczęła się w styczniu 2023 r. i właśnie osiągnęła swój najwyższy punkt budowy. Ten przełomowy moment firma świętowała podczas tradycyjnej wiechy 4 czerwca 2024 r. Zgodnie z przyjętą przez grupę ERBACHER the food family strategią zrównoważonego rozwoju, powstający obiekt będzie fabryką energoefektywną, opierającą się na trigeneracji, czyli wytwarzaniu ciepła, energii elektrycznej oraz chłodzenia w jednym zintegrowanym procesie. Jest to szósty zakład produkcyjny grupy ERBACHER the food family, do której należy Josera Petfood Sp. z o.o. Zakończenie budowy jest zaplanowane na 2025 rok. Wtedy również zakończy się proces rekrutacyjny, zgodnie z którym firma zatrudni blisko 100 nowych pracowników. Aktualne ogłoszenia z ofertami pracy można znaleźć na stronie https://food.family/pl/ w zakładce kariera lub skanując ten kod:

„Szarpnij się na dobre słowo” – Brit wspiera zdrowie psychiczne lekarzy weterynarii

Szarpnij się na dobre słowo to nowa kampania Brit, w której marka porusza temat zdrowia psychicznego lekarzy weterynarii.

Stres w pracy lekarzy weterynarii jest kluczowym czynnikiem, który wpływa na ich misję w ratowaniu zdrowia i życia zwierząt. Może on prowadzić do zwolnień lekarskich z powodu wypalenia zawodowego, przemęczenia, utraty pasji do pracy i w skrajnych przypadkach nawet do depresji.

Marka Brit – producent Brit Veterinary Diet stawia zdrowie zwierząt i lekarzy na pierwszym miejscu. Odpowiednia dieta ma ogromne znaczenie dla zdrowia i kondycji naszych czworonożnych przyjaciół. Tak jak zapewnienie dobrostanu psychicznego lekarzy weterynarii jest warunkiem koniecznym do zapewnienia dobrostanu zwierząt.

Brit Veterinary Diet i Vethink Academy wspólnie przeprowadziły ankietę badającą dobrostan psychiczny polskich lekarzy weterynarii, na podstawie której ruszyła kampania społeczna Szarpnij Się Na Dobre Słowo. Zachęca ona opiekunów psów, by po każdej wizycie u swojego lekarza weterynarii „szarpnęli się na dobre słowo”, czyli zostawili pozytywny komentarz w internecie dotyczący wizyty i pracy lekarza.

Kampania wspierana jest spotem, w którym wzięli udział Ambasadorzy kampanii wraz ze swoimi czworonożnymi przyjaciółmi. Za spot, ideę oraz realizację kampanii odpowiedzialna jest agencja reklamowa Cut The Mustard. W ramach akcji została podjęta współpraca z aktorką i influencerką Ulą Dębską, influencerką i content creatorką popularyzującą wiedzę o mądrym wychowaniu psów Aleksandrą Koman, lekarką weterynarii Magdą Firlej-Oliwą oraz psim behawiorystą Michałem Dąbrowskim. Kampania będzie również promowana szarpakiem, który będzie można otrzymać u wybranych lekarzy weterynarii oraz w konkursach organizowanych na profilach social mediów ambasadorów akcji.

Więcej informacji odnośnie do kampanii na www.szarpnijsienadobreslowo.pl

Szukasz sycącej porcji wiedzy? Zajrzyj na kanał Brit Polska!

O psach, kotach, z miłością i troską… opowiadamy w formie rozmaitych filmów na naszym kanale Brit Polska na platformie YouTube. Na amatorów wiedzy czekają materiały z zakresu żywienia psów i kotów, dbałości o ich zdrowie fizyczne i psychiczne, a także przydatne porady. W związku ze zbliżającym się sezonem urlopowym na kanale pojawiły się również produkcje związane z przeprowadzaniem pierwszej pomocy u czworonoga i odpowiedzialnym podróżowaniem.

youtube.com/@BritPolska

LOVCAT to najlepsze danie, jakie możesz zaserwować swojemu kotu

Poza najwyższej jakości składnikami mięsnymi oraz świetnie zbilansowaną suplementacją do karmy LOVCAT dodaliśmy również dwa najistotniejsze składniki – PASJĘ i MIŁOŚĆ.

Od lat łączymy pasję do zwierząt z rzeczowym i jak najbardziej naturalnym podejściem do żywienia. Odżywianie bowiem jest podstawą zdrowia, energii oraz prawidłowego rozwoju. W ustawicznym dążeniu do doskonałości pragnęliśmy stworzyć kompleksowy i naturalny posiłek dla naszych mięsożerców i wiecie co? Udało się! Miłość, pasja, natura – LOVCAT. Chcesz dać swoim odbiorcom coś nowego? Spróbuj produktów LOVCAT zaakceptowanych przez tysiące kotów! Zapraszamy do współpracy hurtownie oraz sklepy zoologiczne. Atrakcyjne warunki handlowe. www.lovcat.pl

UWAGA! Tick Twister® Kleszczołapki® to nazwy zastrzeżone!

Sezon kleszczowy w pełni, narzędzia do usuwania kleszczy sprzedają się jak świeże bułeczki. A te, które są popularne i skuteczne, kuszą importerów i producentów, aby zrobić na nich „biznes”, wykorzystując cudzą własność. Produkty firmy H3D dystrybuowane w Polsce przez firmę Portica bardzo często padają ofiarą takiej nieuczciwej konkurencji.

Przypominamy! Oba człony nazwy haczyków do usuwania kleszczy: i Tick Twister ®, i  Kleszczołapki®, są zastrzeżonymi znakami towarowymi. Tick Twister ® jest zastrzeżonym znakiem towarowym chronionym na terenie całej Unii Europejskiej, więc także w Polsce. Jego właścicielem jest producent oryginałów, francuska firma H3D. Żaden produkt służący do usuwania kleszczy sprzedawany na rynku wspólnotowym nie może posługiwać się tą nazwą! To samo dotyczy nazwy Kleszczołapki® . Bez względu na potoczne poglądy na jej temat nie jest nazwą kategorii i nie określa wszystkich istniejących na rynku narzędzi do usuwania kleszczy. Została zastrzeżona w Urzędzie Patentowym RP i jest chroniona przez prawo. W związku z tym wyłącznie firma PORTICA, która w 2007 r. tę nazwę stworzyła i zastrzegła, ma prawo do jej używania. Nie ma znaczenia, w jakiej formie gramatycznej się tych nazw używa ani jaką czcionką są pisane. Niedozwolone są także kombinacje z myślnikami lub zmianą litery, np. „kleszczołapaki”.

Firma COLLAR na targach Interzoo 2024

COLLAR Company, renomowany ukraiński producent innowacyjnych artykułów dla zwierząt domowych, wziął udział w Interzoo 2024, wiodących międzynarodowych targach zoologicznych, które odbyły się w dniach 7–10 maja w Norymberdze w Niemczech. Oprócz zaprezentowania naszych najnowszych i najbardziej zaawansowanych produktów zapewniliśmy odwiedzającym wyjątkowe doświadczenie: korzystając z Apple Vision Pro, uczestnicy mogli oglądać filmy symulujące, jak psy postrzegają trening z PULLER własnymi oczami. Nasi goście i partnerzy mieli okazję zapoznać się z naszymi produktami: Akcesoria dla zwierząt WAUDOG: obroże, smycze i szelki wykonane ze skóry, nylonu, poliestru z recyklingu (rPet), bawełny z recyklingu oraz innowacyjnego wodoodpornego materiału „COLLARTEX”.

Jeśli ktoś woli sprzedawać kopie oryginalnych produktów, mimo że ich jakość przeważnie pozostawia wiele do życzenia, jest to jak najbardziej legalne. Jednak naruszanie prawa i korzystanie z zastrzeżonego znaku towarowego, legalne nie jest.

WAŻNE – Być może nie jest to powszechna wiedza, ale w chwili, kiedy sklep zostaje poinformowany, że dany produkt narusza prawo i mimo to nadal prowadzi jego sprzedaż, ponosi taką samą odpowiedzialność , jak dystrybutor lub producent.

Ubrania WAUDOG: odzież zapewniająca komfort podczas spacerów w każdych warunkach pogodowych.

AiryVest: ultralekka odzież skupiająca się na komforcie i łatwości transportu.

Narzędzie fitness PULLER: interaktywne narzędzie treningowe zaprojektowane w celu wzmocnienia więzi człowiek – zwierzę i aktywności fizycznej.

Zabawki: „LIKER”, „Flyber”, „PitchDog” oferujące różnorodne rozwiązania do zabawy, aby zwierzęta były zaangażowane i szczęśliwe. Seria zabawek dla psów jest wykonana z biodegradowalnej gumy, co potwierdza amerykański Departament Rolnictwa (USDA). Jest trwała i wytrzymała, będzie służyć przez długi czas. Drewnopochodne i kukurydziane żwirki SuperCat dla kotów wykonane z naturalnych materiałów. Innowacyjne materiały AquaLighter: oświetlenie LED i kompresory dla entuzjastów akwarystyki.

Lesya Nevolko, Head of PR and Communications COLLAR Company, www.collar.com www.puller.com, https://dogpuller.com/en/

TROPICAL – PODSUMOWANIE TARGÓW

INTERZOO 2024

Tegoroczne targi Interzoo były niezwykle ważnym wydarzeniem. Zauważalne na targach trendy tak naprawdę są nam bliskie już od lat. Od początku działalności potrzeby zwierząt są dla nas najważniejsze, i to na nich skupiamy się podczas tworzenia produktów. Oprócz tego bierzemy odpowiedzialność za swoje działania i dlatego zrównoważony rozwój to jeden z priorytetów firmy Tropical, co przejawia się m.in. w stosowaniu najnowszych rozwiązań technologicznych i ekologicznych opakowań. Nasze stoisko przyciągało nowoczesnym, przejrzystym designem oraz ekranem 3D, który w sposób unikatowy prezentował produkty. Wśród nich zaprezentowaliśmy także nowości.

Swoją premierę miał pokarm Red Mico Colour Sticks XXS – wybarwiające mikropałeczki imitujące ochotkę, przeznaczone dla małych gatunków ryb. Dzięki najnowszej technologii uzyskaliśmy mikropałeczki o średnicy jedynie 0,4 mm!

Zaprezentowaliśmy także linię Insect Menu – to wieloskładnikowe pokarmy na bazie trzech owadów (45%) dostępne w formie płatków oraz tonących granulatów w rozmiarze S i XXS.

Wyniki badania nad bezdomnością zwierząt w Polsce – The State of Pet Homelessness Project

Globalna koalicja ekspertów ds. dobrostanu zwierząt we współpracy z firmą Mars opublikowała wyniki największego w historii badania dotyczącego bezdomności zwierząt domowych – The State of Pet Homelessness Project. Założeniem projektu jest zrozumienie skali tego zjawiska oraz podjęcie bardziej świadomych i ukierunkowanych działań w celu ograniczenia bezdomności psów i kotów, a także zapewnienia im odpowiedzialnej opieki, na jaką zasługuje każde zwierzę.

Wyniki badania przeprowadzonego w Polsce ujawniły, że 8% kotów i psów żyje obecnie na ulicach lub przebywa w schroniskach, czekając na kochające domy: 75 tysięcy psów i 750 tysięcy kotów żyje na ulicach, a blisko 92 i pół tysiąca psów oraz 32 i pół tysiąca kotów przebywa w schroniskach.

Kolejne nowości to Gecko Cream – pokarm dla gekonów orzęsionych i innych owoco-owadożernych gadów w postaci proszku do sporządzania musu oraz Terraclay – strukturalne podłoże na bazie piasku i gliny dla gadów i bezkręgowców.

Wśród produktów dla psów po raz pierwszy przedstawiliśmy karmę TropiDog Premium z królikiem dla dorosłych psów ras małych oraz średnich i dużych, a także przysmaki TropiDog Snack . Z kolei TropiCat Olej z łososia dla kotów to doskonałe uzupełnienie diety kotów, a linia Tropifit Naturals – granulowane siano, tymotka i lucerna – to wzbogacenie diety gryzoni i królików.

Dziękujemy wszystkim gościom za odwiedzenie naszego stoiska. Już dziś zapraszamy na kolejną odsłonę targów Interzoo w 2026 roku. www.tropical.pl

Według badania w 20 przebadanych krajach średni poziom bezdomności psów i kotów wynosi 35%. I choć w Polsce jest on znacznie niższy, to wciąż jednak mierzymy się ze znaczącymi wyzwaniami w obszarze odpowiedzialnej opieki oraz zbilansowanego i kompletnego żywienia.

Z okazji publikacji wyników badania firma Mars przekazała darowiznę w wysokości 500 000 dolarów na rzecz organizacji Humane Society International na sfinansowanie projektów w Indiach, Afryce Południowej oraz Meksyku i wdrożenia niezbędnych zmian.

Wraz z firmą Mars w badaniu bezdomności zwierząt domowych wzięli udział eksperci z wiodących organizacji dbających o dobrostan zwierząt domowych: Humane Society International, Alliance for Contraception in Cats & Dogs, International Partnership for Dogs oraz International Companion Animal Management Coalition. Aby dowiedzieć się więcej o globalnym badaniu bezdomności zwierząt domowych i zgłębić dane, odwiedź stronę: www.stateofpethomelessness.com.

ZNACZENIE OWADÓW W DIECIE ZWIERZĄT DOMOWYCH

Tekst: Christophe Derrien

Sekretarz generalny IPIFF* www.ipiff.org

Białko to życie – to powiedzenie nie jest zaskoczeniem dla nikogo, kto zajmuje się biotechnologią lub rolnictwem. W związku z tym produkcja białka jest podstawą każdej strategii żywnościowej, zarówno na poziomie krajowym, jak i ponadnarodowym. Podobnie jak my dbamy o żywność, którą spożywamy, Europejczycy są również coraz bardziej świadomi karmy, którą kupują dla swoich zwierząt.

Biorąc pod uwagę alarmujące tempo, w jakim zmiany klimatyczne zmieniają nasze nawyki żywieniowe, świadomi Europejczycy zwracają się ku zrównoważonym źródłom białka, takim jak te pochodzące od owadów. Ostatnie postępy w dziedzinie innowacji karmy dla zwierząt domowych przyniosły sukces w odkrywaniu wysoce odżywczych produktów premium, które przyczyniają się do zdrowej diety naszych pupili.

Dlaczego jest to ważne?

Nie będzie zaskoczeniem stwierdzenie, że każdego roku populacja naszej planety wzrasta, i to o nie mniej niż 67 milionów ludzi. Jest to całkowita populacja kraju wielkości

Wielkiej Brytanii. Wyobraź sobie, co się dzieje, gdy weźmiemy pod uwagę całkowitą liczbę zwierząt domowych, która również rośnie wykładniczo. Według danych FAO, globalna populacja przekroczy 10 miliardów do 2050 roku. Pod względem produkcji żywności oznacza to wzrost o 70%, podczas gdy popyt na produkty dla zwierząt domowych ma się podwoić. To właśnie tutaj na ratunek przychodzą karmy dla zwierząt wzbogacone o owady.

Owady

Owady stanowią naukowe rozwiązanie dla zapotrzebowania na zrównoważone, wysokiej jakości białko do karmienia rosnącej liczby zwierząt

gospodarskich. Owady należą do najstarszych i najbardziej zasobooszczędnych źródeł białka znanych ludzkości. Ich szybki wzrost, z kilkoma cyklami hodowli owadów rocznie, a także włączenie zasad rolnictwa wertykalnego do hodowli owadów sprawiają, że owady są do 70 razy bardziej wydajne niż powszechnie stosowane materiały pochodzenia roślinnego.

Owady i karma dla zwierząt: naturalne odżywianie, nie kosztem wyjątkowego smaku

Obecnie karma dla zwierząt domowych jest największym rynkiem zbytu dla białek owadzich (1). Według

* IPIFF – Międzynarodowa Platforma Owadów dla Żywności i Pasz (ang. International Platform of Insects for Food and Feed) IPIFF jest unijną organizacją non-profit, która reprezentuje interesy sektora produkcji owadów wobec unijnych decydentów, europejskich interesariuszy i obywateli. Złożona z 73 członków reprezentujących 23 kraje, IPIFF promuje wykorzystanie owadów do spożycia przez ludzi i surowców z owadów jako najlepszego źródła składników odżywczych w paszach dla zwierząt.

raportu Rabobank z lutego 2021 roku (2), rynek białka owadziego jako składnika karmy dla zwierząt domowych ma osiągnąć 150 000 ton metrycznych na całym świecie do 2030 roku. Jest ku temu dobry powód. Każdy, kto badał różne karmy dla zwierząt domowych, natknął się na być może najważniejszy czynnik: strawność. Ostatnie badania wskazują, że karma dla zwierząt domowych zawierająca larwy muchy czarnego żołnierza (BSF) jest bardziej strawna niż posiłki zawierające dziczyznę, a w szczególności –surowiec BSF wykazuje większą strawność białka (1). Dodatkowo, profile lipidowe larw owadów wykazują interesującą zawartość kwasów tłuszczowych. Obecność kwasu linolowego (omega-6 średnio 12–33%), a także kwasu oleinowego (średnio 11–38%) ma kluczowe znaczenie dla rozwoju spersonalizowanych strategii żywieniowych. Ponadto owady zawierają składniki odżywcze, które są czynnikami ograniczającymi w żywieniu zwierząt. Na przykład niewystarczająca zawartość witaminy B12 w surowcach roślinnych dla rolnictwa ekologicznego prowadzi do niedoboru składników odżywczych i niższej jakości produktu.

Na podstawie tych spostrzeżeń żywienie oparte na owadach staje się zupełnie nową kategorią w systemach żywnościowych i paszowych, opartą na korzyściach żywieniowych, funkcjonalnych i środowiskowych (2). W raporcie zidentyfikowano również kilka innych czynników, które sprawiają, że karmy dla zwierząt domowych wzbogacone owadami są szczególnie popularne, w tym ich hipoalergiczne właściwości, które są szczególnie ważne dla psów i kotów z pewną wrażliwością.

Co więcej, brak witaminy B12 w składnikach pochodzenia roślinnego można uzupełnić poprzez włączenie składników na bazie owadów. Ilekroć mówimy o dietach, czy to dla ludzi, czy dla zwierząt domowych, równowaga ma kluczowe znaczenie, a przemysł hodowli owadów ma na celu uzupełnienie rynku istniejącej karmy dla zwierząt domowych, a nie całkowite jej zastąpienie.

Przeprowadzono wiele badań nad opłacalnością białka owadziego (w tym przede wszystkim wspomniany wyżej raport Rabobanku), a naukowcy są coraz bardziej przekonani o zaletach tej branży zarówno dla żywności dla ludzi, jak i paszy dla zwierząt. Podczas gdy badania naukowe potwierdziły, że hodowla owadów niewątpliwie przynosi korzyści branży karmy dla zwierząt domowych, nastąpiło również kilka pozytywnych zmian w zakresie regulacji prawnych.

Wzbogacona owadami karma dla zwierząt domowych i regulacje prawne

W nowym „rozporządzeniu ekologicznym UE” (tj. rozporządzenie (UE) 2018/848, weszło w życie 1 stycznia 2022 r.) brakowało integracji zasad etykietowania stosowanych do karmy dla zwierząt domowych i pozostawia ono niepewność legislacyjną. Rzeczywiście, podczas gdy składniki pochodzenia nieekologicznego są dozwolone w paszy ekologicznej, wszelkie odniesienia do produkcji ekologicznej – i stosowanie unijnego logo ekologicznego – są niedozwolone, jeśli 100% składników nie pochodzi z produkcji ekologicznej. Chociaż zakłady przetwórstwa pasz i karmy dla zwierząt domowych są informowane o ekologicznym i nieekologicznym pochodzeniu składników, informacje te nie pojawiają się na opakowaniu w końcowej sprzedaży detalicznej.

W dniu 28 listopada 2022 r. Komisja Europejska przyjęła wniosek ustawodawczy, mający na celu ustanowienie nowych ram regulacyjnych dla produktów ekologicznych. Nowy akt prawny ma na celu zapewnienie pewności prawnej producentom zwierząt domowych, zapewniając jednocześnie wytyczne dotyczące sposobu znakowania ekologicznie produkowanej karmy dla zwierząt domowych za pomocą unijnego logo produkcji ekologicznej.

Projekt tekstu został omówiony przez Parlament Europejski i Radę Unii Europejskiej. Tekst został przyjęty przez obie instytucje 18 października 2023 r.; Rozporządzenie (UE) 2023/2419 zostało opublikowane w Dzienniku Urzędowym UE 27 października i weszło w życie 17 listopada 2023 r.

Nowo przyjęty projekt przepisów wyjaśnia, że karma dla zwierząt domowych może być oznakowana jako ekologiczna, jeśli co najmniej 95% jej składników rolnych jest ekologicznych. Wyjaśnienie to ma kluczowe znaczenie, ponieważ obecnie nie ma przepisów dotyczących owadów ekologicznych na szczeblu europejskim, a producenci karmy dla zwierząt domowych, którzy chcą uzupełnić swoją mieszankę o pożywne białko pochodzące od owadów, mogą skorzystać z 5% swobody.

Trwające w UE dyskusje mające na celu ustanowienie ekologicznych zasad produkcji owadów w Unii Europejskiej

Równolegle trwają dyskusje między Komisją Europejską a państwami członkowskimi UE w celu ustanowienia zasad produkcji ekologicznej dla owadów hodowlanych. W zeszłym roku skonsultowano się z Grupą Ekspertów ds. Doradztwa Technicznego w zakresie Produkcji Ekologicznej (EGTOP) w celu zaproponowania pewnych zaleceń dotyczących ustanowienia takich standardów. Jej opinia ma zostać opublikowana do połowy 2024 roku. Oczekuje się, że dyskusje w UE zostaną wznowione po opublikowaniu tego sprawozdania, torując w ten sposób drogę do ewentualnego przyjęcia nowych przepisów w pierwszej połowie 2025 roku.

W kontekście tych dyskusji IPIFF opowiada się za dostosowanymi przepisami, które mogą mieć zastosowanie do realiów hodowli owadów. Obecne prawodawstwo UE nie uwzględnia zwierząt bezkręgowych, takich jak owady, co może prowadzić do nierealistycznych standardów. Więcej informacji można znaleźć w dokumencie IPIFF ‘The European insect sector’s response to the growing demand for EU organic products’ (3).

Surowce z owadów spełniające przyszłe normy UE dotyczące ekologicznej produkcji owadów kwalifikowałyby się do stosowania w ekologicznej karmie dla zwierząt domowych powyżej 5% swobody, która ma być dozwolona zgodnie z przyszłymi nowymi (horyzontalnymi) przepisami UE dotyczącymi ekologicznej karmy dla zwierząt domowych (patrz wyżej).

Literatura:

1. Penazzi et. al: https://www.frontiersin.org/articles/10.3389/ fvets.2021.653411/full

2. Rabobank Report 2021: https://research.rabobank.com/far/en/ sectors/animal-protein/insect-protein-to-come-of-age-in-the-2020s.html

3. IPIFF_Contribution_Paper_on_EU_organic_certification_of_insect_production_activities_29-03-2019.pdf

WARUNKI HANDLOWE

Tekst: Patrycjusz Skakuj, Gniewomir Kuciapski

patrycjusz.skakuj@4results.pl gniewomir.kuciapski@4results.pl

Zapraszamy Was, Drodzy Czytelnicy, do ostatniej podróży z cyklu Revenue Growth Managementu, czyli szeroko rozumianej strategii prowadzącej do maksymalizacji zysków. W poprzednich wydaniach „ZooBranży” przedstawiliśmy metody zarządzania cenami, zarządzania promocjami oraz zarządzania asortymentem. Wiemy więc już, co oraz za ile sprzedawać. Teraz pora na kilka słów o tym, jak podnieść zyski post factum lub wręcz przeciwnie – jak nie dopuścić do ich zmniejszenia. Jednym słowem – podróż po warunkach handlowych! Jeśli ktokolwiek miałby po tych czterech tekstach jakieś pytania lub wątpliwości, chętnie stworzymy z tego kolejny artykuł, którego kręgosłupem będą odpowiedzi i wyjaśnienia. Niewykluczone, że streszczenia, których trzeba było dokonać, coś zanadto uprościły lub pominęły. A były jednak niezbędne, aby na kilku stronach zmieścić to, co z reguły mieści się w kilkusetstronicowych książkach lub co buduje się podczas wielomiesięcznej pracy warsztatowej. Zapraszamy więc do kontaktu pod adresem gniewomir.kuciapski@4results.pl.

Warunki handlowe

Temat warunków handlowych jest obszerny, na pierwszy rzut oka skomplikowany. Z drugiej strony – oczywisty. Spróbujmy to trochę uporządkować. Temat jest obszerny dlatego, że zależy od wielu czynników. Pierwsza grupa czynników zależy od sposobu prowadzenia przez nas rodzaju działalności – czy jesteśmy firmą produkcyjną, handlową czy usługową. Druga grupa czynników obejmuje to, kim jesteśmy w łańcuchu dostaw – czyli który poziom w dystrybucji reprezentujemy. Jesteśmy dystrybutorem? Hurtownią? Sklepem? A może siecią sklepów z dostawami na sklep z hurtowni czy własnego magazynu centralnego? Innymi słowy – jaki szczebel w całym łańcuchu od wytwórcy do klienta ostatecznego reprezentujemy. Jeszcze inna grupa czynników zależy od cyklu życia klientów, rentowności tychże klientów dla naszego biznesu. Może to brzmieć skomplikowanie, bo rodzi się wiele warunków „jeśli – to”, ale w gruncie rzeczy jest kilka elementów wspólnych bez względu na to, kim jesteśmy i jaki rodzaj działalności prowadzimy. A kolejnym uproszczeniem jest to, że warunek generujący dodatkowy przychód dla odbiorcy jest warunkiem kosztowym dla dostawcy. I vice versa – coś, na czym chce zarobić dostawca, będzie warunkiem kosztowym dla odbiorcy. Czyli konieczność… nauczenia się długiej listy możliwych warunków handlowych spada o połowę.

Podzielimy te elementy wspólne na trzy grupy: 1. Pierwsza grupa to miejsce w łańcuchu od producenta do konsumenta, shoppera, użytkownika ostatecznego, biorcy ostatecznego czy beneficjenta. Miejsce to zdeterminuje nasz udział w 100% marży liczonej jako różnica między ceną sprzedaży ustaloną przez producenta a ceną, którą płaci ostateczny odbiorca.

I tu są dwa podejścia:

a) Producent ma swój cennik oparty na pożądanej cenie netto dla klienta ostatecznego. Od tej ceny, którą potocznie nazywamy „ceną 100”, nalicza rabaty za pomocą siatek rabatowych uwzględniających podział marży między uczestników w łańcuchu dotarcia do odbiorcy ostatecznego. Przykład gradacji tej ceny w FMCG między uczestników prezentują grafiki (ryc. 1. i 2.) w kanale sprzedaży tradycyjnej i nowoczesnej. Ponieważ grafiki pochodzą z rzeczywistego projektu realizowanego dla firmy japońskiej, celowo pozostawiamy symbol japońskiego jena jako walutę – swobodnie można

cena cennikowa 100¥

rabaty retro od sprzedaży w punktach sprzedaży 3%

rabat podstawowy od faktury, np. 12%

rabat retro, np. 3% koszty logistyki, mazynowania, np. 2%

rabat za katalogi, gazetki, do 5%

jedna z możliwych cen końcowych: 65,59¥

rabaty promocyjne w miejscach sprzedaży, kwota lub %, np. 10%

założyć, że w jego miejscu znajduje się symbol polskiego złotego.

b) Gdy nie mamy cennika 100, to pozostaje nam druga metoda. Polega ona na patrzeniu wyłącznie na cenę zakupu, doliczeniu swojej marży i ustaleniu ceny sprzedaży dalszemu uczestnikowi w łańcuchu między producentem a ostatecznym odbiorcą, konsumentem czy użytkownikiem. Jeśli pamiętasz, Drogi Czytelniku, artykuł o strategii ustalania ceny, możesz w pierwszej chwili pomyśleć, że piszemy tutaj o jednej z dwóch najbardziej podstawowych metod ustalania ceny – czyli koszt + marża. Ale przy odrobinie wyobraźni możesz zauważyć tutaj również te bardziej zaawansowane metody – czyli strategię konkurencyjną, opartą na wartości produktu lub behawioralną. Jeśli bowiem znamy cenę zakupu i mniej więcej wiemy, jaka powinna być cena sprzedaży – odpowiednio dobieramy marże na poszczególnych szczeblach łańcucha dostaw lub odpowiednio konstruujemy warunki, dzięki czemu możemy osiągnąć zakładany rezultat.

2. Aby obliczyć marżę, jaką powinniśmy doliczyć w podróży od ceny wytworzenia do ceny półkowej oraz aby stosować rabaty lub doliczać marżę do ceny wytworzenia lub zakupu, powinniśmy dokonać analizy kosztów własnych i uwzględnić marżę uczestników w łańcuchu dostaw. Gradacja ceny od ceny 100 na powyższych grafikach również to pokazuje. Jako producent wożę towary wyłącznie dużymi autami do hurtowni, a ona rozwozi po sklepach. Zatem koszty transportu i koszt magazynowania dystrybutor będzie miał większy. Nasz rabat powinien to uwzględniać. Jeśli dystrybutor sam przyjeżdża po towar, a nasz transport kosztuje nas 5% od przychodu, to nasz rabat za odbiór własny udzielony hurtowni powinien wynieść nie więcej niż 5%. Jeśli nie mamy cennika, to stosując marżę lub narzut, powinniśmy policzyć i zmapować wszelkie koszty, które ponosimy, aby nasza marża czy narzut to pokrywały oraz pozwalały zarobić. Czyli jeśli koszty to 30%, a chcemy zarobić 20% i kupujemy po 10 zł, to powinniśmy sprzedać za 15 zł (w przypadku 50% narzutu).

rabat LKA (Lokal Key Accounts) 5%

opłata wejściowa za nowe indeksy, np. 2% sprzedaży

rabat podstawowy od faktury, np. 25%

rabat retro za wprowadzenie asortymentu, np. 5% budżet marketingowy (promocyjny), np. 5%

inne opłaty (za programy lojalnościowe, "urodzinowe", nowe hale, np. 3% lub kwota) jedna z możliwych cen końcowych: 56,33¥

opłata wejściowa za nowe indeksy, np. 2% sprzedaży opłaty za kapitanat kategorii, czyli możliwość zarządzania półką w sklepach, np. 3%

usługi logistyczne, np. 5% rabat promocyjny, np. 5%

Warto podkreślić, że zdecydowanie powinniśmy patrzeć na kwotę marży, a nie tylko na % marży. Tę zależność pokazuje grafika 3. (ryc. 3.) – co prawda rosną nam koszty związane z tym, że klient więcej kupuje, marża % spada, ale generalnie najwięcej w tym przykładzie zarobimy wtedy, gdy rentowność będziemy mieć najniższą. Ryc. 1. Ryc. 2.

KLIENCI POTENCJALNI

generują tylko koszty związane z procesem badań rynkowych i segmentacji.

KLIENCI DOKONUJĄCY PIERWSZEGO ZAKUPU generują wysokie koszty związane z promocją, a ich zakupy nie zapewniają jeszcze ani dużych wpływów, ani rentowności.

KLIENCI PODSTAWOWI generują wysoką rentowność

KLIENCI POWTARZAJĄCY ZAKUPY

Koszty przyciągnięcia tych klientów maleją, a rosną wpływy i rentowność transakcji.

KLIENCI ODCHODZĄCY mogą pojawić się na każdym etapie, gdy znika ich potrzeba, możliwość jej zaspokojenia lub przejęcia przez firmę konkurencyjną.

Ryc. 3.

3. Skoro mamy już strukturę kosztów i rabatów, należy podejść do analizy wartości życia klienta w firmie (Life Time Value). Bez względu na to, kim jesteśmy i jaki rodzaj działalności prowadzimy, będzie to wyglądać następująco – ryc. 4.

Widać zatem, że z tego punktu widzenia najdroższym dla nas klientem jest klient, którego nie mamy. Ten klient, który kupuje u nas już długo, generuje nam coraz wyższą rentowność i masę marży, zatem warunki handlowe na lojalizowanie i utrzymanie klienta powinny być elementem warunków handlowych. LTV jest uznawane za jedno z najlepszych narzędzi pomiarowych, ponieważ:

• jako jedyny wskaźnik pozwala powiązać ze sobą jednocześnie retencję (liczbę utrzymanych klientów), referencję (liczbę zarekomendowanych klientów) oraz koszty programów operacyjnych przedsiębiorstwa z długoterminowymi przychodami,

• LTV to bieżąca wartość przyszłych zysków z klientów

– zdyskontowany zysk, który otrzymuje przedsiębiorstwo w wyniku transakcji z klientem w okresie, gdy dokonuje on zakupów w firmie. Wartość życiowa klienta opiera się na czterech podstawowych założeniach:

• działania skierowane do wielokrotnych klientów przynoszą większe zyski niż skierowane do klientów potencjalnych,

• celem inwestycji jest pozyskanie klientów,

• inwestycje się zwracają,

• zwrot inwestycji następuje po pewnym czasie.

WARTOŚĆ SPRZEDAŻY NETTO

• warunki handlowe

MARŻA POKRYCIA PRODUKCJI (ZAKUPU)

• koszty wytwarzania

Z drugiej strony, powinniśmy spojrzeć na wcześniej przygotowaną analizę kosztów związanych z klientem i inwestycji z niego poczynionych, a struktura rentowności klientów mogłaby wyglądać następująco – ryc. 5

RALTV

Wysokość przychodów i częstotliwość kontaktów klienta z firmą z reguły nie są wielkością stałą. Zależą one od wielu czynników zarówno wewnętrznych, jak i tych związanych z otoczeniem zewnętrznym firmy. Zamiast więc wyliczać życiową wartość klienta, proponuje się włączyć do analiz czynnik ryzyka i w ten sposób oszacować RALTV (ang. Risk Adjusted Lifetime Value), czyli wartość życiową klienta skorygowaną o współczynnik ryzyka związanego z tym klientem.

Przeprowadzona przy wykorzystaniu życiowej wartości klienta analiza pokazuje, że klienci firmy nie są sobie równi.

Każda firma ma grupę bardzo rentownych nabywców, którzy generują znaczącą część jej zysków (ryc. 6.)

Powyższe grupy czynników można ująć w ramach współpracy między dostawcą a klientem. Dostawcą może być producent, a klientem – dystrybutor, ale równie dobrze dostawcą może być dystrybutor, a klientem – hurtownia. Ale idąc dalej – dostawcą może być hurtownia, a klientem – sklep. A może być również tak, że dostawcą jest producent, a klientem – sklep. No i na koniec kompletna odwrotność – dostawcą może być… sklep, a klientem… producent! Kiedy? Wtedy, gdy sklep jest dostawcą powierzchni sprzedażowej na swoich półkach, a producent jako klient korzysta z tej powierzchni, aby zrealizować swoje cele sprzedażowe.

Producent jako klient sklepu – warunki handlowe

MARŻA POKRYCIA MARKETINGU

• rozmowy handlowe

• promocje

• premie

• merchandising

MARŻA POKRYCIA BRUTTO KLIENTA

• przewody

• pakowanie w jednostki handlowe

• utrzymanie zapasów

• magazynowanie

• zwroty

• wycofanie zamówienia

Ryc. 4.

Takie ramy współpracy są swoistą strategią, która powinna zapewniać sprawiedliwą dystrybucję zysków, niejako będąc swoistym zestawem motywatorów. Warunki handlowe często bowiem wypłacane są za osiągnięcie konkretnych rezultatów. A to oznacza, że odbiorca warunków handlowych powinien być traktowany tak samo jak pracownik – wyznaczając konkretne cele, powinniśmy wyznaczać również konkretne cechy warunków handlowych, które zostaną uruchomione wtedy, gdy klient zrealizuje cele. I tu właśnie najczęściej realizowane są warunki handlowe w modelu, w którym to sklep jest dostawcą powierzchni sprzedażowej, a producent klientem w postaci kogoś, kto korzysta z tej powierzchni. Chcesz zająć większą część półki? Ja jako sklep mogę na tym stracić, bo mam produkty lepiej rotujące, a więc oczekiwałbym za to rekompensaty w postaci warunków handlowych. Chcesz mieć, producencie, dodatkową powierzchnię sprzedaży przy kasie? Jakieś stojaki? Jakieś specjalne oznaczenia na półkach? Skoro reklama w telewizji kosztuje, to taka reklama w moim miejscu sprzedaży również może kosztować.

Ale skoro już napisałem, że warunki handlowe powinny zapewniać sprawiedliwą dystrybucję zysków, to powinny istnieć w postaci jawnego i sprawiedliwego cennika:

• kosz zasypowy – 1000 zł/miesiąc,

• szpikulce w strefie przykasowej – 500 zł/miesiąc,

• reklama na plakatach w wejściu do sklepu – 300 zł/ miesiąc.

I w drugą stronę – czyli od producenta/ dystrybutora/ hurtowni do sklepu:

Scenariusz 1. Scenariusz 2. Scenariusz 3. ustalony obrót miesięczny

452,50 zł

632,50 zł 168 720,00 zł dodatkowy rabat na fakturze obrót

INWESTYCJE

koszty promocji

koszty materiałów (folder/plakat/ulotki itp.)

koszty logistyki

opłata dla klienta (za udział w jego folderze/katalogu/gazetce itp.)

inwestycje

razem inwestycje – koszt miesięczny

kwotowa

kwotowa

• za sprzedaż nowości w określonej kwocie wypłacę Ci 1000 zł,

• za umieszczenie nowych produktów na półkach wypłacę Ci 500 zł,

• za zrealizowanie określonego obrotu – zagwarantuję Ci 2% dodatkowego rabatu wypłacanego post factum.

To tylko potwierdza jedną z powyższych grafik, na których widzieliśmy, że obniżanie rentowności może prowadzić do wzrostu zysku, jeśli tylko daje wymierne efekty w postaci wzrostu sprzedaży.

5.

Warto zwrócić jednak uwagę na jeden ważny aspekt. Jeśli chcemy dokładnie policzyć opłacalność współpracy z partnerem handlowym lub opłacalność sprzedaży naszych wyrobów/ towarów/ usług, musimy bardzo dokładnie rejestrować przepływy finansowe w ramach warunków handlowych. O ile bowiem obliczenie podstawowej marży ze sprzedaży jest proste, bo po prostu w tej samej dacie odejmujemy cenę zakupu lub koszt wytworzenia od ceny sprzedaży, o tyle warunki handlowe potrafią być rozciągnięte w czasie, mogą jedną kwotą obejmować wiele produktów i mogą też zależeć od różnych warunków pobocznych. Łatwo więc „zgubić” dane, stają się one często składnikiem kosztów lub zysków ogólnych i nie są związane z konkretnym partnerem lub produktem. Łatwo wówczas o błąd, co może prowadzić wręcz do pogorszenia wyników finansowych. Kiedy? Wtedy, gdy będziemy zwiększać obroty z partnerem, który wydaje się zyskowny, ale tak naprawdę przyznaliśmy mu tak korzystne warunki handlowe, że ich koszt pochłania całe zyski. W związku tym im więcej sprzedajemy do takiego partnera, tym bardziej pogłębia się dziura budżetowa. To niestety częsty błąd, a nasza doradcza praktyka pokazuje, że niejednokrotnie co trzeci klient polskich producentów jest tak naprawdę nierentowny. Pamiętajmy zatem przede wszystkim, że ustalając warunki handlowe, powinniśmy kierować się zawsze stosunkiem wydanych pieniędzy do tego, co chcemy osiągnąć – niemal jak w przypadku ROI – czyli zwrotu z inwestycji.

Ryc.
Ryc. 6.

ZOOMARK 2025

Przełomowe wydarzenie dla globalnego rynku zwierząt domowych

W dniu 8 maja 2024 r. na Targach Interzoo, podczas lunchu prasowego dla dziennikarzy i firm, zaprezentowano informacje o rynku włoskim oraz plany Targów Zoomark 2025.

Konferencję prasową prowadziły Luisa Bersanetti, Manager Targów Zoomark, oraz Pascale Sonvico, Manager Biura Targów i Sprzedaży Zoomark, z udziałem Giorgio Massoniego, prezesa Assalco, oraz Mattii Barchettiego, dyrektora ds. analizy rynku w Nomisma. Organizatorzy pragną, aby Zoomark 2025 stał się ekskluzywną platformą prezentacji dla marek z całego świata, tworząc nowe możliwości biznesowe na podstawie prognoz trendów rynkowych oraz uwzględniając istotne aspekty, takie jak zrównoważony rozwój i koncepcja One Health

Organizatorzy chcą nie tylko dać szansę na prezentację nowości rynkowych, lecz także spojrzeć w przyszłość,

oferując przestrzeń na przyszłościowe tematy w specjalnie utworzonych obszarach. Jednym z nich jest Next 5.0 – obszar dla technologii i rozwiązań w dziedzinach takich jak zdrowie i bezpieczeństwo zwierząt domowych. Nowy projekt to Zoomark Factory – strefa dla firm w łańcuchu dostaw produkcji. Moda i design dla zwierząt domowych znajdą się w strefie premium – Atelier.

Na targach w 2025 roku nie zabraknie znanych już stref: Pet Vision (prezentacja nowych produktów), w której w 2023 r. prezentowano około 500 nowości, służąc jako kompas dla dystrybutorów i sprzedawców detalicznych poszukujących przyszłych trendów, oraz Aqua Project dla firm z sektora akwarystycznego i terrarystycznego, gdzie będą się odbywać spotkania i seminaria. Podczas konferencji prasowej w Norymberdze ogłoszono kluczowe dane z raportu Assalco-Zoomark 2024.

Pascale Sonvico

Manager Biura wystawowego i Sprzedaży

Biorąc pod uwagę obiecujące wyniki osiągnięte dzięki naszym kampaniom Rebooking i Early Bird, Zoomark 2025 zapowiada się jako duży sukces. Ponad 50% powierzchni wystawienniczych zostało już zajętych. Dzięki zwycięskiemu połączeniu kultury i biznesu Zoomark zawsze był istotnym wydarzeniem dla międzynarodowego rynku zoologicznego. Nadchodzące targi poświęcą nowy, specjalny obszar o nazwie Factory firmom tworzącym łańcuch produkcyjny: dostawcom surowców, innowacyjnych składników, premiksów, półproduktów, maszyn, opakowań i usług branżowych, a także usług dystrybucyjnych. Ten zupełnie nowy projekt będzie również okazją do zwrócenia uwagi na wszystkie firmy w łańcuchu dostaw produkcyjnych i pomoże tym firmom znaleźć nowych klientów, być na bieżąco z najważniejszymi trendami i uzyskać cenny wgląd w przyszłe scenariusze.

Raport ujawnił, że mimo trudnych warunków, włoska branża zoologiczna osiągnęła wzrost. Włochy wyprzedzają USA, Chiny i Europę pod względem ogólnych wydatków na zwierzęta domowe, notując wzrost w sektorze o prawie 20% w porównaniu z rokiem poprzednim.

Podsumowaniem programu było zaprezentowanie wniosków z badania przeprowadzonego dla Zoomark przez Nomisma, które miało na celu identyfikację aktualnych trendów oraz opinii, zachowań i nawyków zakupowych włoskich opiekunów zwierząt domowych. Całkowite roczne wydatki włoskich rodzin na zwierzęta domowe sięgają prawie 7 miliardów euro, z czego 57% przeznacza się na karmę, 26% na weterynaryjne wydatki medyczne, a 17% na akcesoria dla zwierząt domowych.

Badanie Nomisma określiło typowego włoskiego opiekuna zwierząt domowych: średnio są to osoby powyżej 45 roku życia (47% uczestników badania) i rodziny z dziećmi (43% panelu). Prawie 90% opiekunów zwierząt mieszka w domach z przestrzenią zewnętrzną, taką jak balkon lub ogród. Zidentyfikowano różne style życia

Luisa Bersanetti Manager Targów Zoomark

opiekunów zwierząt: „sumienny” (19%), „miejski” (10%), „globalny i ciekawy” (10%), „zrównoważony” (10%), „cyfrowy” (9%) z pasją do technologii i zakupów online oraz „aktywny” (9%) tj. regularnie ćwiczą i przestrzegają zbilansowanej diety.

Zoomark 2025 obiecuje być przełomowym wydarzeniem, które nie tylko promuje innowacje i przyszłościowe podejście, ale także umacnia pozycję Włoch jako lidera w globalnym rynku zwierząt domowych.

Luisa i Pascale: Europa Wschodnia, a w szczególności Polska, są niezwykle ważnymi rynkami dla Zoomark. W 2023 roku targi powitały wielu polskich graczy branżowych, zarówno jako odwiedzających, jak i wystawców, i spodziewamy się, że liczby te jeszcze wzrosną w 2025 roku, ponieważ Zoomark jest z pewnością unikalnym międzynarodowym wydarzeniem również dla wszystkich głównych profesjonalistów zajmujących się zwierzętami domowymi na rynkach Europy Wschodniej.

Factory nie będzie jedynym nowym obszarem Zoomark 2025. Wiemy, jak bardzo sektor pet food jest siłą napędową gospodarki zoologicznej. Niemniej jednak najnowsze trendy w segmencie non-pet food, jak pokazał raport Nomismy na naszej konferencji prasowej, mówią nam o tym, jak ewoluuje rynek. Dlatego po raz pierwszy Zoomark 2025 podkreśli również doskonałość w świecie mody, designu i pielęgnacji zwierząt domowych poprzez uruchomienie Atelier, przestrzeni premium dla najlepszych nabywców, marek i firm, która z pewnością zainteresuje również polskich producentów. Zoomark staje się również coraz bardziej globalny. W 2023 roku nasze targi gościły wystawców z  57 różnych krajów i 62% odwiedzających z zagranicy, w tym znanych graczy z każdego kontynentu. W 2025 r. jeszcze bardziej zwiększymy liczbę kupujących z kluczowych lokalizacji, a zwłaszcza rynków wschodzących, oferując realne możliwości rozwoju.

INNOWACYJNE PRODUKTY

Czy słyszeliście już o Fiboo – producencie ekologicznych artykułów dla zwierząt zaprojektowanych i wyprodukowanych od początku do końca w Polsce – z miłością do zwierząt i naszej planety? To marka, której każdy produkt dostępny na rynku powstaje z myślą o środowisku – od zabawek i mat do lizania wykonanych z materiałów zawierających już w swoim składzie tworzywo pochodzące z recyklingu, przez kompostowalne woreczki na odchody, aż po miski z przetworzonych butelek PET oraz miski biodegradowalne, które w odpowiednich warunkach rozłożą się w ciągu trzech lat od ich utylizacji!

Dla tych, którzy nie słyszeli jeszcze o tym producencie, polecamy odwiedzenie jego strony internetowej www.fiboo.pl , gdzie można się dowiedzieć naprawdę wiele o głównej idei, która towarzyszy właścicielom marki podczas wdrażania coraz to ciekawszych produktów, lub zaobserwowanie profilu Fiboo w mediach społecznościowych.

Produkty od Fiboo, choć wyprodukowane dla zwierząt, mogą stanowić atrakcyjny dodatek do naszych domów. Marka kładzie szczególny nacisk nie tylko na funkcjonalność, lecz także na ich stylistykę, aby zdobiły wnętrza, dodawały uroku i subtelności. Dzięki dowolnym konfiguracjom kolorystycznym każdy znajdzie w ofercie akcesoria dla swojego pupila, które idealnie wcielą się w charakter jego czterech kątów – bo przecież stylowy zwierzak to stylowe wnętrze!

Choć fiboowe zabawki mają żywe kolory, w przeciwieństwie do pozostałych akcesoriów dostępnych w pastelowych odcieniach, to nadal są to kolory, które wyróżniają się na tle pozostałych zabawek na rynku. Co bardzo istotne, pozostają przyjemne dla oka i, jednocześnie, widoczne dla zwierzaków podczas spacerów czy zabawy na dworze – podobnie jak seria elastycznych misek turystycznych od Fiboo idealna na podróże małe i duże.

Warto wspomnieć, że Fiboo udostępnia swoją ofertę sklepom detalicznym, które w każdej chwili mogą zarejestrować się na platformie B2B marki (www.b2b.fiboo.pl) i tam w wygodny i szybki sposób składać zamówienia, by wkrótce móc rozpocząć

swoją sprzedaż ich produktów we własnym sklepie z akcesoriami dla zwierząt. Minimum logistyczne nie należy do wygórowanych, a więc akcesoria te są na kieszeń mniejszych i większych sklepów. Dodatkowo dla nowych klientów marka przygotowała ciekawe pakiety startowe, które dają możliwość zakupienia najbardziej atrakcyjnych pozycji i kolorów z oferty w cenie niższej niż ta standardowa, aby sklep rozpoczynający dopiero przygodę z Fiboo mógł się przekonać, które z produktów sprawdzają się w przypadku jego docelowych klientów najlepiej.

Dla tych, którzy nie słyszeli jeszcze o tym producencie, polecamy odwiedzenie jego strony internetowej www.fiboo.pl, gdzie można się dowiedzieć naprawdę wiele o głównej idei, która towarzyszy właścicielom marki podczas wdrażania coraz to ciekawszych produktów, lub zaobserwowanie profilu Fiboo w mediach społecznościowych. Co ciekawe, konto marki na Instagramie (Fiboo.pl) jest „prowadzone” przez Luisa – pieska adoptowanego ze schroniska, samozwańczego szefa produkcji, który w zabawny sposób, wraz z ambasadorami marki, reklamuje produkty Fiboo, nawiązując jednocześnie bliskie relacje ze swoimi obserwującymi i zyskując tym samym sympatyków nie tylko sobie, lecz przede wszystkim samej marce.

Warto wspomnieć, że Fiboo udostępnia swoją ofertę sklepom detalicznym, które w każdej chwili mogą zarejestrować się na platformie B2B marki (www.b2b.fiboo.pl) i tam w wygodny i szybki sposób składać zamówienia, by wkrótce móc rozpocząć swoją sprzedaż ich produktów we własnym sklepie z akcesoriami dla zwierząt.

ROZKODUJ POKOLENIE Z

Tekst: Dominika Maciejak

Skillpoint

Znajomość generacji Z ma kluczowe znaczenie dla biznesu. Wpływ Zetek widać m.in. w sprzedaży, marketingu czy HR. Zrozumienie ich preferencji, wartości i potrzeb jest niezbędne do dostosowania się do nieuchronnych przemian, których doświadczamy wszyscy wraz z ich wejściem na rynek. Rozpracujmy zatem razem pokolenie Z!

Gen Z to generacja, która dorastała w świecie zdominowanym przez technologie cyfrowe, Internet i media społecznościowe.

Przyjmuje się, że Gen Z to osoby urodzone między 1997 a 2012 rokiem. Jest to generacja, która dorastała w świecie zdominowanym przez technologie cyfrowe, Internet i media społecznościowe („cyfrowi nomadzi”). Ich unikalne doświadczenia i perspektywy odróżniają tą grupę od poprzednich pokoleń, co wpływa zarówno na ich role jako klientów, jak i pracowników. „Roszczeniowi”, „rozpuszczeni”, „leniwi” – tak najczęściej opisują ich starsze generacje – boomerzy i millenialsi. Tymczasem, moim zdaniem, to naturalne różnice pokoleniowe, wynikające z niezrozumienia świata, w którym dorastały Zetki i który ukształtował ich podejście do życia. To już tradycja, że starsze pokolenia obawiają się, jak poradzą sobie te młodsze. „Młodsi mają się za równych starszym i występują przeciwko nim słowem i czynem” – narzekał sam Platon.

Z moich osobistych doświadczeń ze współpracy z przedstawicielami Gen Z wynika, że są nie tyle leniwi, o ile po prostu pragmatyczni. Szanują swój czas, znają swoją wartość, mają jasno sprecyzowane oczekiwania i opinie, m.in. na temat tego, jak traktujemy naszą planetę, jak powinna wyglądać świadoma konsumpcja, jak należy dbać o swój dobrostan fizyczny i psychiczny. Są za pan brat z technologią. Co więcej, liczą się dla nich bardzo kwestie etyczne.

TOP 10 – POSTAWY, PRIORYTETY, OCZEKIWANIA

1. Szacunek do siebie, relacji, otoczenia.

2. Praca oparta na wartościach.

3. Budowanie relacji na różnych płaszczyznach – prywatnej i zawodowej.

4. Work-life balance.

5. Otwartość na różnorodność.

6. Asertywność.

7. Jasno formułowane oczekiwania wobec pracowników i kandydatów.

8. Kreatywność.

9. Dbałość o środowisko.

10. Rozwijanie pasji.

Na podstawie wyników badań z raportu „POKOLENIE Z  NA RYNKU PRACY POSTAWY, PRIORYTETY, OCZEKIWANIA” Wyższej Szkoły Humanitas.

Naturalne wsparcie układu odpornościowego

Połączenie prebiotyków i przeciwutleniaczy

Optymalny wzrost

Wysokiej jakości białka izrównoważone poziomy witamin i minerałów

Zdrowie jelit

Probiotyki i unikalna mieszanka prebiotyków (w tym FOS, MOS)

REKLAMA

ZATRUDNIAJĄC ZETKI W FIRMIE HANDLOWEJ,

WARTO POSTAWIĆ NA:

• budowanie więzi rozumiane jako wsparcie współpracowników, które może pomóc zniwelować niskie w stosunku do oczekiwań zarobki,

• przyjazną atmosferę, która będzie pobudzać współpracę,

• docenienie ze strony przełożonych, objawiające się zaufaniem i otwartością na samodzielną realizację powierzonych im zadań,

• rozwój, który będzie sprzyjał szybkiemu podnoszeniu kompetencji,

• zaangażowanie społeczne, pokazujące, że firma jest odpowiedzialna społecznie,

• wellbeing – wywieranie wpływu na dobrostan fizyczny i psychiczny pracowników.

Opracowanie własne na podstawie raportu SWPS „Polskie Zetki pytają polskie Zetki. GEN Z O SOBIE I OTACZAJĄCYM ICH ŚWIECIE. JAKIE SĄ POLSKIE ZETKI?”.

Pokolenie Z i praca

Da się też zauważyć, że są selektywni w wyborach pracodawcy. Zwracają dużą uwagę na wartości firmy i to, jak traktuje ona pracowników. Względy finansowe próbują pogodzić z ważnymi dla nich wartościami. Stawiają na wspierające środowisko pracy. Chcą się dobrze czuć w miejscu, w którym pracują.

Pokolenie Z stawia bardzo konkretne warunki swoim pracodawcom, którzy nie do końca są gotowi na te życzenia. Z badania Wyższej Szkoły Humanitas z 2023 roku wynika, że Zety oczekują od swojego pracodawcy, iż będzie on podzielał ich system wartości, wykazywał zrozumienie dla ich priorytetów życiowych, a także – co istotne – wspierał pracowników w ich działalności pozazawodowej: społecznej, obywatelskiej, charytatywnej.

Dodatkowo, według tego samego opracowania, wśród cech i zachowań, które ankietowani cenią najwyżej u swojego pracodawcy (zwierzchnika), należy wymienić: okazywanie szacunku (66% wskazań), indywidualne traktowanie (55%), życzliwość (54%), tolerancyjność (49%), gotowość do pomocy (45%), otwartość (42%), partnerskie traktowanie (39%).

Dla Zetek praca wiąże się z chęcią rozwoju osobistego i zwiększenia własnych możliwości w przyszłości. Zależy im na tym, by przynosiła coraz to nowe wyzwania i ich bodźcowała. Nie chcą jednak poświęcać się dla pracy. Uważają ją jedynie za jeden z aspektów swojego życia. Nie chcą zostawać po godzinach, stresować się i widzieć, jak ujemnie wpływa na ich zdrowie psychiczne. Skala i intensywność zmian świata pracy w ostatnich latach sprawia, że ta grupa, znajdująca się na pierwszym etapie kariery, jest szczególnie narażona na wypalenie zawodowe. W raporcie SWPS zaledwie 11% badanych Zetek uważa, że praca jest zdecydowanie jednym z najważniejszych aspektów ich życia. Warto dodać, że Zetki wchodziły w dorosłość w trudnych czasach gospodarczych – pandemia, wojna i inflacja. Dlatego też duża część tego pokolenia obawia się niestabilności zatrudnienia. Jednak mimo tej niepewności w otoczeniu Zetki stawiają na siebie.

Generacja Z i zarabianie pieniędzy

Dla pokolenia Z finanse to narzędzie, a nie cel sam w sobie. Według raportu SWPS pt. „Polskie Zetki pytają polskie Zetki. GEN Z O SOBIE I OTACZAJĄCYM ICH ŚWIECIE. JAKIE SĄ POLSKIE ZETKI?” przedstawiciele pokolenia Z

Zety, bardziej niż millenialsi, przyglądają się influencerom i chętniej kupują produkty przez nich promowane. Zetki chętnie wydają pieniądze na subskrypcje, dlatego warto zastanowić się nad zwiększeniem udziału tego modelu w ofercie handlowej marki.

bardzo wcześnie szukają – przynajmniej częściowej – niezależności finansowej i wchodzą na rynek pracy. Jedynie 58% przedstawicieli Gen Z czerpie swoje przychody z pracy – nadal w dużej mierze dostają oni pieniądze od swojej rodziny – 72%.

Rozrywka to bardzo ważny element życia młodych ludzi, na który wydają swoje pieniądze – aż 77%. Jedynie 6% Zetek jest pesymistycznie nastawionych do swojej przyszłości finansowej. Dla 40% badanych zarobki pozwalające na spokojne życie to powyżej 7500 zł na rękę. Zetki uważają również, że mają potencjał na lepsze perspektywy finansowe niż poprzednie pokolenia (49% ankietowanych). Zetki żyją w czasach, w których wiedza na temat tego, jak obracać finansami, jak oszczędzać, jak efektywnie zarabiać pieniądze jest coraz bardziej powszechna i dostępna. Pokolenie Z z każdym rokiem korzysta z możliwości i nowych zawodów, które dla starszych pokoleń są często niezrozumiałe. Kwestie finansowe oraz to, jak będą wyglądać ich zarobki w przyszłości, są dla nich ważne. Nie wstydzą się też rozmawiać o pieniądzach. Zetki obecnie stawiają najbardziej na rozrywkę. Raport SWPS wykazał, że największa liczba respondentów – bo aż 77% – wydaje pieniądze właśnie na kulturę, życie towarzyskie i subskrypcje. 57% osób odkłada pieniądze na bliżej nieokreślony cel. 28% respondentów jest jednak w sytuacji, w której wszystkie środki, jakie posiadają, muszą wydać na swoje utrzymanie. 26% odkłada na wybrany cel długoterminowy (ponad 6 miesięcy), tyle samo na wybrany cel krótkoterminowy (poniżej 6 miesięcy). Niemal 7% inwestuje w inny sposób. 3% wskazuje jako jeden z trzech głównych obszarów wydatków inwestowanie na giełdzie, 2% – inwestycje w kryptowaluty, a kolejne niecałe 2% – już dziś myśli o emeryturze i odkłada na ten cel pieniądze.

Generacja Z i zakupy

Jakie zwyczaje zakupowe mają Zetki? Myśląc o pójściu na zakupy, częściej od wypadu do galerii handlowej sięgają po smartfon. O wszystkich nowościach dowiadują się z serwisów typu TikTok, Instagram czy z zewnętrznych aplikacji, które na bieżąco informują o nowych

rzeczach na półkach sklepowych. Kluczowym miejscem produktowego researchu i inspiracji zakupowych dla ¼ ankietowanych z raportu „Polskie Zetki pytają polskie Zetki. GEN Z O SOBIE I OTACZAJĄCYM ICH ŚWIECIE. JAKIE SĄ POLSKIE ZETKI?” są media społecznościowe. Warto dodać, że Zety, bardziej niż millenialsi, przyglądają się influencerom i chętniej kupują produkty przez nich promowane. Zetki chętnie wydają pieniądze na subskrypcje, dlatego warto zastanowić się nad zwiększeniem udziału tego modelu w ofercie handlowej marki. Raport SWPS pokazuje jednoznacznie, że przedstawiciele Gen Z, dokonując zakupów, sugerują się opiniami w internecie (50%). To istotny czynnik wpływający na ich decyzje zakupowe. Dodatkowo aż 57% przedstawicieli pokolenia Z uważa, że jednym z kluczowych czynników, które mają wpływ na wybór produktu, jest to, czy dana marka jest polecana przez ich znajomych i przyjaciół.

Trendy zakupowe pokolenia Z nadal są dość niestabilne. Młodzi ludzie dopiero badają rynek, a marketerzy nadal uczą się ich zachowań. Zdążyliśmy się dowiedzieć, że osoby urodzone po roku 1996 chętniej czatują, niż rozmawiają twarzą w twarz. Podczas zakupów, podobnie jak w życiu, cenią sobie wygodę. Dlatego marki, które chcą przyciągnąć Zetki, powinny postawić na łatwe płatności online, zakupy przez aplikacje mobilne i szybkie transakcje realizowane jednym kliknięciem.

Zakończenie

Podsumowując, w komunikacji z Zetami warto skupić się na krótkich, konkretnych, autentycznych i angażujących treściach. Koncentracja przedstawicieli tego pokolenia jest inna niż u starszych. Potrafią oni skupić uwagę przez nie więcej niż 10 sekund. Większość z nich jest stale podłączona do sieci, spędzają czas w środowisku, które serwuje im masę informacji. Komunikaty reklamowe powinny być krótkie i konkretne. Warto je uzupełnić transparentnym dialogiem konsumenta z marką. Zetki chcą być częścią tej dyskusji i chcą mieć wpływ na produkty, które kupują. Pamiętajmy też o ich wrażliwości na wyznawane wartości.

JAK SZTUCZNA INTELIGENCJA

ZMIENIA BRANŻĘ ZOOLOGICZNĄ?

Tekst: Tomek Chyrchel

Generator Pomysłów

Sprawdź, jak AI może wspierać sklepy zoologiczne oraz jakie są najnowsze trendy i możliwości technologiczne.

W dzisiejszym świecie technologia odgrywa kluczową rolę w rozwoju wielu branż. Jednym z najnowszych trendów, który zyskuje na popularności, jest sztuczna inteligencja (AI). Oferuje ona szeroki wachlarz zastosowań – może np. pomagać w poprawie jakości obsługi klienta oraz zapewniać innowacje w zarządzaniu organizacjami typu sklepy zoologiczne. Dzięki technologii możemy korzystać także z narzędzi takich, jak inteligentne obroże monitorujące zdrowie i aktywność pupili czy aplikacje do wczesnego wykrywania problemów zdrowotnych. W tym artykule omówimy najnowsze trendy w technologii AI dla właścicieli zwierząt oraz przyjrzymy się, jak AI może być wykorzystana w organizacjach typu firmy czy sklepy z branży zoologicznej.

Wprowadzenie chatbotów AI może znacząco usprawnić obsługę

klienta.

Klient, który potrzebuje porady dotyczącej diety swojego pupila, może w każdej chwili poradzić się chatbota, który zapewni mu szybką odpowiedź, jednocześnie rekomendując odpowiednie produkty dostępne w sklepie.

Unikatowe nosy, nie czipy – jak AI zmienia identyfikację zwierząt?

Jednym z najbardziej innowacyjnych zastosowań AI w branży zoologicznej jest technologia rozpoznawania nosów stosowana przez firmy takie, jak Petnow i iSciLab. Technologia ta działa podobnie do ludzkich odcisków palców, umożliwiając identyfikację psów na podstawie unikalnych wzorców na ich nosach, a kotów za pomocą skanowania całej twarzy. To nieinwazyjne i kosztowo efektywne rozwiązanie może zastąpić tradycyjne mikroczipy, ułatwiając identyfikację zaginionych zwierząt. Technologia jest testowana m.in w Korei Południowej oraz USA.

Zdrowie zwierząt pod lupą AI

AI znajduje również zastosowanie w monitorowaniu zdrowia zwierząt. Przykładem jest aplikacja TTcare, która analizuje zdjęcia oczu i skóry zwierząt, pomagając we wczesnym wykrywaniu problemów zdrowotnych, takich jak problemy skórne i infekcje oczu. Narzędzie może wykrywać objawy z dużą dokładnością, co pozwala na wczesne interwencje i skuteczniejsze leczenie. Dzięki ciągłemu zbieraniu i analizie danych, aplikacja staje się coraz bardziej precyzyjna i efektywna. Co więcej, aplikacja ta uzyskała aprobatę Koreańskiego Ministerstwa Rolnictwa, Żywności i Spraw Wiejskich (MAFRA) oraz jest uznawana i opatentowana jako oprogramowanie medyczne.

Technologia na czterech łapach – inteligentne obroże i drzwi dla zwierząt

Nie rozstajesz się ze swoim inteligentnym zegarkiem? Twój pupil też może mieć swoje własne „wearables”, które śledzą jego zdrowie i aktywność, pomagając w codziennym zarządzaniu jego potrzebami. Te zaawansowane technologie obejmują inteligentne obroże dla psów, takie jak Invoxia's Minitailz Smart Dog Collar, wyposażone w GPS i monitor zdrowia klasy medycznej. Obroża ta śledzi lokalizację, apetyt, zdrowie serca, aktywność oraz zachowanie psa. Dane przez nią zbierane mogą być szczególnie przydatne dla weterynarzy, co poprawia diagnostykę i opiekę zdrowotną. Kolejnym ciekawym zastosowaniem AI w branży zoologicznej są inteligentne drzwi dla zwierząt, takie jak PetSafe’s SmartDoor Connected Pet Door, które automatycznie rozpoznają zwierzęta na podstawie ich obroży lub mikroczipów. Drzwi pozwalają na tworzenie spersonalizowanych harmonogramów dostępu, zdalne blokowanie i odblokowywanie oraz otrzymywanie powiadomień przez aplikację. Dodatkowo nie pozwolą na wpuszczenie innego futrzastego intruza na teren posesji.

Zastosowanie AI w branży zoologicznej nie ogranicza się jednak tylko do technologii związanych bezpośrednio ze zwierzętami. Coraz częściej sztuczna inteligencja może być wykorzystywana do usprawniania procesów biznesowych, co omówimy w kolejnej części tego artykułu.

Chatboty, personalizacja oraz analiza trendów – AI zmienia obsługę klienta

Wyzwaniem dla firm z branży zoologicznej może się okazać duża liczba pytań od klientów dotyczących opieki nad zwierzętami czy wyboru odpowiednich produktów. Kluczowe jest wówczas dokładne zbadanie potrzeb klienta i staranny dobór najlepszego produktu, aby spełnić oczekiwania zarówno samego kupującego, jak i jego futrzastego podopiecznego. Wprowadzenie chatbotów AI może znacząco usprawnić obsługę klienta, umożliwiając natychmiastową odpowiedź na pytania oraz pomoc w rozwiązywaniu problemów. Klient, który potrzebuje porady dotyczącej diety swojego pupila, może w każdej chwili poradzić się chatbota, który zapewni mu szybką odpowiedź, jednocześnie rekomendując odpowiednie produkty dostępne w sklepie.

Dodatkowo AI może dokładnie analizować dane klientów i na tej podstawie proponować spersonalizowane produkty, które najlepiej odpowiadają potrzebom ich zwierząt. Na przykład jeśli klient posiada psa z alergią pokarmową, narzędzia oparte na sztucznej inteligencji mogą rekomendować odpowiednie karmy hypoalergiczne. Dzięki temu klienci są bardziej zadowoleni z zakupów, a sklep zwiększa swoją sprzedaż i lojalność klientów.

Istnieją także rozwiązania, które mogą pomóc firmom zoologicznym i innym podmiotom z branży w śledzeniu i analizie nowych trendów. Dzięki analizie danych z różnych źródeł, takich jak media społecznościowe, fora internetowe czy raporty sprzedażowe, sztuczna inteligencja może identyfikować nowe trendy i zmieniające się preferencje klientów. Na przykład jeśli rośnie zainteresowanie ekologicznymi produktami dla zwierząt, AI może to szybko wychwycić i zasugerować wprowadzenie takich produktów do oferty sklepu. To pozwala na bieżąco dostosowywać ofertę do oczekiwań klientów, zwiększając konkurencyjność na rynku.

Inteligentne etykiety i półki

Inteligentne etykiety i półki to nowoczesne technologie, które usprawniają działanie sklepów zoologicznych, oferując liczne korzyści dla właścicieli i klientów. Elektroniczne etykiety półkowe (ESL) wykorzystują technologię e-ink, umożliwiając wyświetlanie cen i zdalną aktualizację w czasie rzeczywistym. AI może analizować dane sprzedażowe i na tej podstawie automatycznie aktualizować

WSPARCIE SPRZEDAŻY

ceny w odpowiedzi na zmieniające się warunki rynkowe. W takich przypadkach ESL działają jako interfejs wyświetlania, podczas gdy to sztuczna inteligencja zarządza danymi i podejmuje decyzje dotyczące aktualizacji cen. Dodatkowo sklepy mogą szybko reagować na zmiany rynkowe, automatycznie aktualizując tysiące etykiet, co zmniejsza potrzebę ręcznej pracy personelu, szczególnie przy promocjach i sezonowych zmianach cen.

Inteligentne półki natomiast mogą być wyposażone w czujniki, które monitorują poziom zapasów w czasie rzeczywistym, informując personel o konieczności uzupełnień. Co więcej, istnieją narzędzia, które pozwalają na śledzenie ruchów gałek ocznych klientów w czasie rzeczywistym za pomocą kamer 3D, bez potrzeby stosowania dodatkowych urządzeń przez klientów. Dane te są analizowane, aby tworzyć mapy cieplne, pokazujące, które produkty przyciągają najwięcej uwagi. Pozwala to na ocenę skuteczności wyświetlaczy, promocji oraz opakowań, a także optymalizację rozmieszczenia produktów na półkach.

Zarządzanie zapasami i logistyką

Narzędzia oparte na sztucznej inteligencji mogą również wspierać zarządzanie zapasami i logistyką w sklepie zoologicznym. Zaawansowane algorytmy potrafią prognozować zapotrzebowanie na konkretne produkty na podstawie analizy danych sprzedażowych i sezonowych trendów. Dzięki temu sklepy mogą optymalizować swoje zapasy, unikać nadmiernych stanów magazynowych i zmniejszać straty wynikające z przeterminowanych bądź nisko rotujących produktów. Na przykład system jest w stanie dokonać analizy danych sprzedażowych z ostatnich kilku lat i zaprognozować, że w nadchodzących miesiącach wzrośnie zapotrzebowanie na konkretne rodzaje karmy dla psów oraz wyestymować ich konkretne ilości. Sklep może dzięki temu z wyprzedzeniem zamówić większą liczbę tych produktów, unikając jednocześnie niedoborów i opóźnień w dostawach.

Wyprzedzaj trendy i potrzeby – AI Twoim tajnym narzędziem w marketingu

Sztuczna inteligencja to nie tylko futurystyczna wizja, to już rzeczywistość w świecie marketingu, również tego dla zwierzaków! AI analizuje dane z mediów społecznościowych, e-maili i historii zakupów, aby stworzyć profil idealnego klienta sklepu zoologicznego. Dzięki temu precyzyjnie trafia z ofertami i reklamami do tych, którzy naprawdę ich potrzebują. Wyobraź sobie kampanie reklamowe skrojone na miarę potrzeb Twojego pupila. AI to marketingowy game-changer, który także pozwala sklepom zoologicznym błyskawicznie reagować na trendy i potrzeby rynku. Narzędzia oparte na AI mogą automatyzować procesy marketingowe, takie jak zarządzanie kampaniami, analiza wyników i optymalizacja budżetu reklamowego, co oszczędza czas i zasoby zespołu marketingowego. Dzięki AI, sklepy zoologiczne mogą szybko dostosowywać swoje strategie marketingowe w czasie rzeczywistym, zapewniając maksymalną efektywność i skuteczność działań promocyjnych.

Szkolenia szyte na miarę i oszczędność czasu

AI wkracza do sklepów zoologicznych nie tylko po to, by analizować dane, ale również po to, by uczyć i wyrę -

czać w żmudnych zadaniach. Spersonalizowane programy szkoleniowe oparte o AI to jak korepetycje "szyte na miarę" dla pracowników sklepów zoologicznych. Systemy e-learningowe z AI na pokładzie analizują postępy w nauce i dopasowują materiał do indywidualnych potrzeb. Efekt? Pracownicy zdobywają nowe umiejętności szybciej i efektywniej, a co ważniejsze - mają więcej czasu na to, co w pracy w sklepie zoologicznym najprzyjemniejsze - kontakt ze zwierzętami i zadowolonymi klientami! Ponadto, AI może automatyzować wiele rutynowych zadań administracyjnych, takich jak zarządzanie grafikami pracowników, planowanie zadań czy generowanie raportów, znacznie redukując ilość czasu potrzebnego na te czynności. Dzięki temu pracownicy mogą skoncentrować się na bardziej strategicznych i kreatywnych zadaniach, co zwiększa ich produktywność i satysfakcję z pracy. Automatyzacja tych procesów nie tylko oszczędza czas, ale również minimalizuje ryzyko błędów i poprawia ogólną efektywność operacyjną organizacji. W sklepach zoologicznych, gdzie priorytetem jest zadowolenie klientów i ich pupili, takie usprawnienia są niezwykle wartościowe.

Wdrażanie AI w branży zoologicznej

Wdrożenie rozwiązań opartych na sztucznej inteligencji w branży zoologicznej może się wydawać skomplikowanym procesem, jednak odpowiednie szkolenia i wsparcie mogą znacznie ułatwić ten proces. Na rynku istnieją firmy, które oferują specjalistyczne szkolenia z zakresu AI, dostosowane do potrzeb zarówno dużych, jak i małych organizacji. Dzięki takim kursom pracownicy mogą zdobyć wiedzę i umiejętności niezbędne do efektywnego wykorzystania AI w codziennej pracy.

Firmy zajmujące się wdrażaniem AI oferują również wsparcie techniczne i konsultacje, aby pomóc w integracji nowych systemów z istniejącymi procesami biznesowymi. Ważne jest, aby firma zrozumiała, jakie korzyści może przynieść AI oraz jakie wyzwania mogą się pojawić podczas wdrażania tej technologii. Jeśli Twoja organizacja potrzebuje wsparcia ekspertów, polecamy firmę Generator Pomysłów (https://generatorpomyslow.pl/). Zapewnią oni kompleksową pomoc zarówno w zakresie szkoleń dla Twojego zespołu, jak i wdrożenia narzędzi idealnie dostosowanych do potrzeb Twojej firmy. Podsumowując, sztuczna inteligencja ma ogromny potencjał, aby zrewolucjonizować branżę zoologiczną, przynosząc korzyści zarówno konsumentom, jak i organizacjom. Warto zainwestować w odpowiednie szkolenia i usługi, aby w pełni wykorzystać możliwości, jakie oferuje ta technologia. Dzięki AI możliwe jest nie tylko usprawnienie procesów biznesowych i poprawa obsługi klienta, lecz także lepsza opieka nad zwierzętami.

Zestaw akwarystyczny premium. Zawiera wyjątkowe akwarium, którego górne krawędzie wykończone są unikalnym „diamentowym szlifem” pod kątem 45° Pod tym samym kątem łączone są wszystkie ściany zbiornika.

Do tego dizajnerskie, sterowane przez aplikację oświetlenie ledowe Ultra Slim BT.

Zestaw z pewnością przyciągnie uwagę najbardziej wymagających pasjonatów, którzy w akwarystyce cenią sobie innowacyjne rozwiązania technologiczne oraz nietuzinkowy design.

WSPARCIE ŻYWIENIOWE PSIEGO SENIORA

Jak dieta może pomóc w utrzymaniu zdrowia i dobrej kondycji?

Tekst: prof. dr hab. Piotr Ostaszewski

Zakład Biochemii i Dietetyki, Katedra Nauk Fizjologicznych

Instytut Medycyny Weterynaryjnej, SGGW, Warszawa

Wydłuża się długość życia psich seniorów. Nasi czworonożni przyjaciele towarzyszą nam coraz dłużej, pozostając w dobrej kondycji często przez kilkanaście, a nawet więcej lat. Aby jednak tak było, należy zadbać o ich właściwe żywienie. Wraz z wiekiem w organizmie zwierzęcia zachodzą bowiem istotne zmiany, charakteryzujące się przede wszystkim spadkiem masy mięśniowej (tzw. beztłuszczowej masy ciała) oraz zwolnieniem tempa przemiany materii. Z czasem ulega także obniżeniu aktywność fizyczna. Zmiany te powodują, że zapotrzebowanie zwierząt starszych w energię pokarmową jest mniejsze niż zwierząt dorosłych, co powoduje konieczność modyfikacji ich diety. Ocenia się, że zapotrzebowanie energetyczne psa powyżej ośmiu lat jest o około 20% niższe niż psa młodego o porównywalnej masie ciała. Jak powinno zatem wyglądać wsparcie żywieniowe starszego psa pozwalające na utrzymanie zdrowia i dobrej kondycji?

Ocenia się, że u starych psów, począwszy od ósmego roku życia utrata

masy mięśniowej wynosi około 10%. Towarzyszy temu zazwyczaj wzrost zawartości tkanki tłuszczowej, dlatego ogólna masa ciała zwierzęcia nie ulega istotnym zmianom.

Starzenie się jest jednak chorobą?

Przez wiele lat starzenie było traktowane jako proces fizjologiczny polegający na stopniowym zaburzeniu funkcjonowania komórek tkanek, narządów i układów prowadzący do śmierci. Jednak w ostatnim czasie biologiczne starzenie człowieka zostało uznane za chorobę i wprowadzone do przygotowywanej Międzynarodowej Statystycznej Klasyfikacji Chorób i Problemów Zdrowotnych ICD-11. U psów proces starzenia przebiega podobnie jak u ludzi i podobnie jak człowiek, doznają one różnych schorzeń związanych z podeszłym wiekiem. Jednocześnie w związku z rozwojem cywilizacyjnym wydłuża się ich życie, co prowadzi do ogólnego światowego wzrostu populacji psów starych. Brakuje szczegółowych danych, ale obserwuje się systematyczny wzrost populacji starych psów, żyjących w bliskim kontakcie z człowiekiem. Dzieje się tak dzięki postępowi we współczesnej medycynie weterynaryjnej, ale także dzięki odpowiedniej, dobrze zbilansowanej diecie, umiarkowanej aktywności fizycznej oraz właściwej opiece.

Starzenie się to zmniejszenie zdolności organizmu do odpowiedzi na stres środowiskowy, prowadzący do stopniowego gromadzenia się uszkodzeń wewnątrzkomórkowych, które z czasem przewyższają możliwości organizmu do samoobrony. Prowadzi to do utraty równowagi wewnętrznej organizmu i zwiększa ryzyko zachorowania.

W gerontologii człowieka istnieje określenie „pomyślne starzenie się” (ang. successful aging) jako przeciwstawienie starzeniu zwyczajnemu. O ile starzenie zwyczajne dotyczy stopniowej utraty sprawności fizycznej, społecznej i poznawczej, o tyle w starzeniu pomyślnym mi -

nimalizowane są straty, natomiast uwypuklane możliwości rozwojowe, takie jak funkcjonowanie społeczne (aktywność, kontakty społeczne), satysfakcja życiowa, zasoby psychiczne (kreatywność, skuteczność, poczucie własnej wartości), wreszcie postrzeganie pomyślnego starzenia się (długowieczność, zdrowie fizyczne i psychiczne). W weterynarii termin „pomyślne starzenie” nie jest przyjęty, ale wiele z jego elementów może być wykorzystanych przy opisie zachowań psa w podeszłym wieku. Czas, w którym pies przechodzi z wieku dorosłego w wiek senioralny jest zróżnicowany. Oczekiwana długość życia zależy od rasy, masy ciała i innych czynników, takich jak aktywność, dieta czy przebyte choroby. U małych ras należy się spodziewać dłuższego życia niż w przypadku większych psów, zwłaszcza ras olbrzymich. Trudno jest jednak precyzyjnie określić początek etapu starzenia. Istnieją bowiem znaczne różnice indywidualne, które należy uwzględnić przy porównywaniu wieku biologicznego z wiekiem metrykalnym.

Utrata masy mięśniowej i zaburzenia funkcji poznawczych

U psów wyniszczenie organizmu (kacheksja) to złożony proces będący następstwem przewlekłych chorób, takich jak chroniczna niewydolność nerek, przewlekła choroba serca, wyniszczenie nowotworowe. Ten zespół kliniczny występuje w każdym wieku, a charakterystycznym objawem jest postępujący zanik mięśni. Z kolei sarkopenia to powolna utrata masy mięśniowej psa towarzysząca starzeniu. Występuje u zdrowych psów i nasila się w zaawansowanym wieku. Może także nasilać objawy chorobowe towarzyszące kacheksji. Ocenia się, że u starych psów począwszy od ósme -

LOKOWANIE PRODUKTU CALOPET Smaczna pasta witaminowo-energetyczna, polecana do stosowania w okresach wzmożonego zapotrzebowania żywieniowego, np. forsowna aktywność fizyczna, wystawy zwierząt, niedożywienie, zmniejszony apetyt, laktacja.

go roku życia utrata masy mięśniowej wynosi około 10%. Towarzyszy temu zazwyczaj wzrost zawartości tkanki tłuszczowej, dlatego ogólna masa ciała zwierzęcia nie ulega istotnym zmianom. W interesujących badaniach na labradorach przeprowadzonych na dużej populacji zwierząt wykazano, że u najdłużej żyjących psów utrata masy mięśniowej jest najmniejsza. Starzenie mózgu psa charakteryzuje się postępującymi zmianami degeneracyjnymi w substancji szarej prowadzącymi do obniżenia sprawności umysłowej i poznawczej. Stan ten jest nazywany demencją starczą, czyli otępieniem. Upośledzeniu ulegają narządy zmysłów, przy czym najszybciej słabną wzrok i słuch, a węch, mający u psów charakter zmysłu pierwotnego, nadal działa sprawnie. Obserwujemy również narastające trudności z poczuciem przestrzeni i czasu oraz brak reakcji na wydawane polecenia.

Zasady żywienia psiego seniora

Chociaż diety przeznaczone dla starszych psów są powszechnie do -

lek. wet. Kamil Kowalczyk

Ekspert ds. żywienia Brit

Wiek seniorski u psów określamy mniej więcej od ukończenia przez zwierzę siódmego roku życia. W zależności od rasy okres ten może rozpoczynać się trochę szybciej lub nieco później. Nie ma jednej sztywnej granicy, kiedy nasz pupil wchodzi w sędziwy wiek, natomiast siódmy rok życia powinien skłonić opiekuna do refleksji na temat różnych aspektów życia swojego podopiecznego. Jednym z ważniejszych elementów jest żywienie. Starzejące się organizmy są bardzo narażone na niedobory różnego tła. W szczególności dotyczy to witamin, minerałów, ale także białek. Efektywność procesów trawiennych i wchłaniania nie jest tak wysoka, jak w przypadku młodszych organizmów, stąd warto dostarczać seniorowi lekkostrawnych i pełnowartościowych źródeł białka. W zależności od preferencji pupila mogą to być kurczak, ryby, jagnięcina czy dziczyzna. Wszystkie wymienione białka cechuje doskonała przyswajalność, co pozwoli zadbać o odpowiednie odżywienie organizmu. Na tym etapie życia ważna jest również suplementacja składników funkcyjnych wspomagających konkretne układy narządów. Przykładem jest układ ruchu, który niejednokrotnie wymaga solidnego wsparcia w starszym wieku, gdzie z pomocą mogą przyjść substancje o działaniu chondroprotekcyjnym (glukozamina, chondroityna, kolagen), a także kwasy tłuszczowe omega-3 o działaniu przeciwzapalnym.

Przyjmuje się, że u psów geriatrycznych co najmniej 25% dostarczanych w diecie kalorii powinno pochodzić z białek.

stępne, to jednak naukowcy nadal nie są zgodni co do wymagań pokarmowych zwierząt w podeszłym wieku. Przyczyna jest prosta – niewiele jest badań porównujących zapotrzebowanie pokarmowe starszych psów z potrzebami pokarmowymi zwierząt w innych grupach wiekowych. Większość dostępnych badań dotyczy zwierząt rosnących, ponieważ u takich zwierząt łatwiej jest wychwycić ewentualne niedobory pokarmowe. U psów starych, wykazujących jedynie zapotrzebowanie bytowe, rzadziej występują objawy niedoborów. Jeżeli zostaną one już stwierdzone, to zwykle po długim okresie utajenia, dlatego takie badania są trudne do przeprowadzenia.

Zasady żywienia psich seniorów powinny być opracowywane indywidualnie. Na podstawie dwóch niezależnych badań podzielono starsze psy na cztery kategorie: te, które zachowały masę i dobrą kondycję ciała (fizjologicznie młode), posiadające zdolność do zwiększenia masy ciała (wydolne metabolicznie), ze skłonnością do utraty masy ciała (niewydolne metabolicznie) oraz zwierzęta klinicznie chore (rzeczywista starość). Aby precyzyjnie określić przynależność psa do jednej z tych kategorii, należy przeprowadzić dokładną ocenę stanu jego zdrowia na podstawie badania klinicznego, badania laboratoryjnego i oceny kondycji ciała. Opiekunowie psów mają świadomość, że ich zwierzęta się starzeją, ale wielu spośród nich uważa, że skoro są zdrowe, to nie wymagają specjalnej diety. Ponieważ brakuje sztywnych norm, producenci karm często dość dowolnie opracowują ich skład i może się zdarzyć, że karmy dla psich seniorów nie różnią się specjalnie swym składem od karm zalecanych dla młodszych zwierząt. Dlatego w takich sytuacjach szczególna rola przypada lekarzowi weterynarii, który w sposób kompetentny (na podstawie aktualnego stanu

zdrowia, wieku i przebytych chorób) powinien doradzić, jaką karmę należy polecić seniorowi. Na Wydziale Medycyny Weterynaryjnej SGGW w Warszawie od kilku lat jest prowadzony przedmiot „Gerontologia weterynaryjna”, na którym zagadnienia związane z żywieniem starych zwierząt są szczegółowo omawiane ze studentami. Dietetyczne zapotrzebowanie starszych psów na energię i składniki odżywcze Energia. Zaawansowany wiek charakteryzuje się spadkiem masy mięśniowej (tzw. beztłuszczowej masy ciała) oraz wolniejszą przemianą materii. Z czasem obniżeniu może ulec także aktywność fizyczna. Zmiany te powodują, że zapotrzebowanie starszych psów na energię pokarmową jest mniejsze niż psów dorosłych. Ocenia się, że wraz z wiekiem dzienne zapotrzebowanie na energię (MER – Maintenace Energy Requirement) zmniejsza się o około 25%, przy czym największy spadek jest obserwowany w siódmym roku życia psa. Spadek beztłuszczowej masy ciała wydaje się tu być głównym czynnikiem wpływającym na zmniejszenie zapotrzebowania na energię, ponieważ pracujące mięśnie zużywają ponad 90% tej energii. Ponieważ starsze psy są mniej aktywne fizycznie, więc wzrasta ryzyko otyłości. Dlatego należy zwracać baczną uwagę na prawidłową masę ciała psa. Zalecane jest tu zwiększenie udziału białka w diecie jako źródła kalorii, co korzystnie wpływa na utrzymanie stałej masy ciała i przeciwdziała otyłości. Wykazano, że nieprzekarmianie zwierząt i utrzymanie optymalnej masy ciała w młodszym wieku prowadzą do lepszej kondycji zdrowotnej w wieku podeszłym i zmniejszenia występowania zaburzeń metabolicznych. Należy również wziąć pod uwagę inne zmiany związane z wiekiem, które

Agnieszka Chudzińska

Export Supervisor Fiboo

Istotnymi akcesoriami dla psich seniorów (i nie tylko) są spowalniacze jedzenia, które wydłużając czas spożywania posiłków, wspomogą trawienie pokarmowe u zwierzaka. Taki produkt uniemożliwia pupilom pochłanianie dużych kawałków jedzenia w krótkim czasie, a dodatkowo uruchamia u nich odruchy lizania i gryzienia – a więc nie tylko zdobywają przy tym pokarm, lecz także wyciszają się i relaksują. Dzięki spowalniaczom pies podczas posiłku nie połyka powietrza, co eliminuje ryzyko kolek i wzdęć, a jedząc wolniej, pies najada się szybciej, a to z kolei zapobiega przejedzeniu oraz otyłości.

Spowalniaczem jedzenia możemy nazywać wkłady spowalniające (Spowalniacz jedzenia od Fiboo) lub różnego rodzaju maty do lizania, które do wymienionych wyżej zalet stanowią dodatkowo wsparcie dla higieny jamy ustnej zwierzaka. W ofercie Fiboo znaleźć można tradycyjne maty tego typu, ale również serię miskomat Fiboowl, które swoją strukturą przypominają matę do lizania, natomiast dzięki wysokim ściankom pełnią również funkcję miski. Co ciekawe, można w nich również podawać posiłki mrożone!

fiboo.pl

mogą utrudniać pobieranie wystarczającej ilości pokarmu. Zmiany te to trudności z poruszaniem się (dostęp do miski) czy problemy stomatologiczne, które utrudniają pobieranie pokarmu. Pewien wpływ może mieć także konkurencja o pokarm z młodszymi zwierzętami znajdującymi się w jednym gospodarstwie. Ponadto obniżenie wydajności trawienia i wchłaniania pobranego pokarmu u starszych psów może prowadzić do niedoborów energetycznych. Z tego powodu nie wszystkie psy w starszym wieku cierpią na nadwagę. U bardzo starych psów może dochodzić do niedowagi. W takim przypadku powinno się zmodyfikować dietę i podawać większą ilość tłuszczu, który stanowi nie tylko źródło energii, lecz także poprawia apetyt zwierzęcia. Zatem utrzymanie prawidłowej podaży energii i przeciwdziałanie otyłości to dwa najważniejsze cele w ochronie zdrowia psich seniorów. Białko. W przeszłości wielu lekarzy weterynarii zalecało ograniczenie ilości spożywanego białka u starszych

psów, motywując to troską o ochronę prawidłowego funkcjonowania nerek zwierzęcia. Obecnie uważa się, że ograniczanie ilości spożywanego białka u zdrowego zwierzęcia nie jest korzystne. U starych psów obserwuje się nawet zwiększone zapotrzebowanie na białko. Dzieje się tak w wyniku przyspieszonego obrotu (ang. turnover) białek i zwolnionej syntezy. Na przykład psy rasy beagle w starszym wieku potrzebują o około 50% więcej białka niż psy młode – potrzebne jest im ono, aby zbilansować równowagę azotową i zwiększyć rezerwy białkowe. Zmniejszenie ilości pobieranego białka do poziomu niższego niż uznawany za odpowiedni do spełnienia zapotrzebowania bytowego zwierząt dorosłych może mieć bardzo złe skutki. Odpowiednia ilość białka jest niezbędna do odnowy tkanek, wytwarzania hormonów i enzymów oraz do wielu innych funkcji fizjologicznych. U starych psów obserwujemy spadek masy mięśni (sarkopenia). Niższe niż optymalne spożycie białka może tyl -

Bycie seniorem wymaga specjalnego traktowania, także w zakresie żywienia. W naszej ofercie nie mogliśmy zapomnieć o psach starszych i naszą propozycją dla nich jest kompletna, pełnoporcjowa karma EAT SMALL BALANCE . To formuła, która łączy wyselekcjonowane larwy owadów hodowlanych Tenebrio molitor z wysokiej jakości pysznymi bezglutenowymi składnikami. Białko owadzie jest obecnie jednym z najbardziej zrównoważonych białek zwierzęcych na świecie. Jest zdrową alternatywą dla mięsa i częścią przyjaznego dla środowiska stylu życia. Receptura została opracowana przez eksperta w dziedzinie weterynarii i zawiera 26,5% surowego białka oraz 15% zawartości tłuszczu. Jest idealnie zbilansowana dla psów o niskim i poziomie aktywności, w tym psów starszych. Nie zawiera zbóż, cukru ani sztucznych dodatków, dlatego jest polecana także dla psów wrażliwych oraz zmagających się z nietolerancjami pokarmowymi. Specjalnie opracowana receptura sprawia, że karma jest smakowita i bogata w składniki odżywcze, które są dobrze przyswajane i prawidłowo trawione, co jest szczególnie ważne w przypadku psich seniorów. amiplay

Włókno pokarmowe (błonnik) stanowi ważny składnik diety psiego seniora, ponieważ wpływa pobudzająco na perystaltykę jelit, która u starszych zwierząt ulega osłabieniu, prowadząc do

ko przyspieszać ten proces. Starsze zwierzęta mają także ograniczone zdolności do skutecznej obrony immunologicznej, co sprawia, że stają się bardziej wrażliwe na zakażenia. Białko jest tu niezbędne do wytwarzania komórek układu immunologicznego oraz przeciwciał, zatem ograniczenie jego podaży w pokarmie może tylko zwiększyć zachorowalność. Przyjmuje się, że u psów geriatrycznych co najmniej 25% dostarczanych w diecie kalorii powinno pochodzić z białek. Oznacza to, że pies w starszym wieku potrzebuje około 4 g wysokowartościowego białka na 1 kg masy ciała dziennie. Takim pożądanym białkiem jest na przykład białko serwatki , szybko trawione i wchłaniane, które zwiększa syntezę białka endogennego. Białko serwatki zawiera dużo rozgałęzionych aminokwasów, w tym leucynę, która ogranicza rozpad białka mięśniowego i nasila jego syntezę. Wspomagającą rolę odgrywa tu także insulina uwalniana pod wpływem serwatki. Interesujące wyniki badań uzyskano, stosując lizynę (aminokwas egzogenny) w żywieniu zwierząt towarzyszących. U starszych psów lizyna powodowała spowolnienie sarkopenii.

Węglowodany. U starych psów nie należy obniżać zawartości węglowodanów w oferowanym jedzeniu, ponieważ stanowią one łatwo dostępne źródło energii. Zapobiega to powstawaniu ujemnego bilansu azotowego i nasilonemu rozpadowi białka, przede wszystkim mięśniowego. Należy uwzględnić indywidualne zapotrzebowanie na ten składnik i w przypadku otyłości czy cukrzycy odpowiednio zmodyfikować dietę, obniżając ilość rozpuszczalnych węglowodanów, a zwiększając dodatek włókna. Włókno pokarmowe (błonnik) stanowi ważny składnik diety psiego seniora, ponieważ wpływa pobudzająco na perystaltykę jelit, która u starszych zwierząt

zaparć.

ulega osłabieniu, prowadząc do zaparć. Jego zawartość u zdrowych starszych psów o prawidłowej masie ciała powinna wynosić około 3% s.m. karmy, a u otyłych seniorów co najmniej 5–6 %. Nadmiar włókna może być przyczyną przewlekłych biegunek, a także obniżenia przyswajalności innych składników pokarmowych. Odmianą błonnika pochodzenia roślinnego (rośliny cebulowe) są fruktooligosacharydy ( FOS ), czyli cukry złożone, które nie są trawione, lecz ulegają fermentacji bakteryjnej w jelicie grubym, w wyniku czego powstają lotne kwasy tłuszczowe (LKT), stanowiące źródło energii dla komórek jelita grubego. FOS pobudza wzrost korzystnej flory bakteryjnej (Lactobacillus, Bifidobacteriaceae), która z kolei działa hamująco na bakterie chorobotwórcze. Podobnie mannooligosacharydy ( MOS ) pobudzają układ odpornościowy i ułatwiają wydalanie z organizmu bakterii patogennych. Karmy dla seniorów zawierają substancje działające ochronnie na chrząstki, takie jak siarczan glukozaminy, siarczan chondroityny oraz kwas hialuronowy. Są one dodawane do karm przy założeniu, że ich suplementacja może pobudzać endogenne wytwarzanie tych substancji w chrząstkach i mazi stawowej zwierząt, co znacznie łagodzi objawy osteoarthritis. Jak dotąd nie przeprowadzono jednak badań dotyczących długoterminowego stosowania tych substancji u psów. Dlatego niewskazana jest stała suplementacja tych składników starszym psom, u których nie występują objawy zapalenia stawów. Tłuszcze. Wzrost zawartości tkanki tłuszczowej obserwowany wraz z wiekiem może sugerować, że stare zwierzęta gorzej metabolizują tłuszcz, który odkłada się w organizmie. Dlatego korzystne może być zmniejszenie zawartości tłuszczu w pokarmie. W diecie starszych psów zalecane jest od 7 do 15% tłuszczu w suchej masie.

Dogvital_2020-10-27_cc copy.pdf 2020-10-27 21:22:16

W wyjątkowych przypadkach, gdy dochodzi do znacznej utraty masy ciała, zalecane jest podniesienie zawartości tłuszczu powyżej 15%. Kluczową rolę w sprawnym funkcjonowaniu całego organizmu odgrywają nienasycone kwasy tłuszczowe z rodziny omega-3 ( NNKT ) obecne w rybach i algach morskich. Należą do nich kwas eikozapentaenowy (EPA) i kwas dokozaheksaenowy (DHA). Dobrym, chociaż nie tak skutecznym źródłem kwasów z rodziny omega-3 jest także siemię lniane. Kwasy z rodziny omega-3 odgrywają ważną rolę w utrzymaniu prawidłowych funkcji mózgu u starzejących się zwierząt, przeciwdziałając demencji i poprawiając zdolności zapamiętywania. Wpływają również na prawidłowe widzenie. Ostatnio wzrasta zainteresowanie wykorzystaniem kwasów tłuszczowych omega-3 w poprawie funkcjonowania mięśni (ich siły i wytrzymałości), co może ograniczyć rozwój sarkopenii. Jakkolwiek brak jest badań na psach, to systematyczne stosowanie oleju rybnego z uwagi na niski koszt i brak efektów ubocznych jest jak najbardziej godne polecenia u psich seniorów. Woda i elektrolity. Zagadnienie bilansu wodnego nie było szczegółowo analizowane u psów, ale wszystko wskazuje na to, że niektóre starsze zwierzęta mogą przyjmować zbyt małe ilości wody. Jest to szczególnie ważne w czasie wysiłku fizycznego lub przy wysokiej temperaturze otoczenia. Wtedy zalecane jest szczegółowe monitorowanie ilości wypitej wody. Starsze psy mogą być odwodnione w stanach niewydolności nerek. Jeśli jednak apetyt jest zachowany, a istnieją podejrzenia, że

zwierzę pije zbyt mało, zaleca się dodanie wody do spożywanego pokarmu. Uszkodzenie nerek związane z wiekiem może prowadzić do wzrostu stężenia fosforanów w surowicy oraz do obniżenia stężenia zjonizowanego wapnia. W takiej sytuacji zwiększa się wydzielanie parathormonu, który stara się przywrócić prawidłowe stężenie wapnia, a następnie fosforanów w surowicy. Dlatego u starych psów rozsądne wydaje się podawanie fosforu w ilości zbliżonej do minimalnego zapotrzebowania bytowego (0,5% suchej masy). W wielu karmach dla seniorów ograniczona jest także zawartość soli. Należy jednak pamiętać, że sól poprawia walory smakowe, dlatego jej ograniczanie może niekorzystnie wpływać na apetyt, zwłaszcza u starszych psów, które powoli tracą zdolność do rozpoznawania różnych smaków.

Spowolnienie procesów starzenia

Dieta ograniczająca kalorie. Od dawna obserwuje się zainteresowanie wpływem ograniczonego żywienia na długość życia zwierząt. W prowadzonych badaniach dieta restrykcyjna jest tak ułożona, że dostarcza wszystko, co niezbędne, ale w ilościach minimalnych, niepozwalających zwierzęciu na objadanie się do syta. Nie ma tu zatem mowy o niedożywieniu. Uzyskane wyniki jednoznacznie wskazują, że zmniejszone spożycie kalorii istotnie wydłuża życie zarówno bezkręgowców (nicienie, muszki owocowe), jak i zwierząt wyżej uorganizowanych, na przykład żaby afrykańskiej, a także ssaków, takich jak szczury, myszy i gryzonie. U labradorów zaobserwowa -

REKLAMA

Joanna Kawecka

Dyrektor sprzedaży i marketingu Best 4 Animal Care Sp. z o.o. www.b4ac.pl

DOG’ S LOVE SENIOR karmy mokre dla starszych psów

Dla psów powyżej 10. roku życia DOG’S LOVE proponuje karmy mokre optymalnie dostosowane do potrzeb żywieniowych psa w starszym wieku. Dostępne dwie wersje smakowe – indyk (60%) i dziczyzna (60%), z dodatkiem dużej ilości świeżych warzyw i owoców. W składzie znajdziemy także zioła poprawiające pracę układu pokarmowego oraz dodatki wspierające funkcjonowanie stawów i mocne kości. Karmy odpowiednie są również dla psów wrażliwych na składniki pokarmowe, z alergiami i nietolerancjami. Rekomendowane są także psom z tendencją do nadwagi.

Producent: PetCo GmbH Austria, importer i dystrybutor Best 4 Animal Care Sp. z o.o. www.b4ac.pl

Jeśli u starszego psa podtrzymamy jego aktywność fizyczną w wymiarze odpowiednim do jego kondycji, a jednocześnie będziemy podawać HMB, jesteśmy w stanie istotnie spowolnić sarkopenię.

no, że ograniczenie kalorii wprawdzie wydłuża długość życia, ale pozostaje bez wpływu na zachorowalność na różne choroby, gdy porównamy te psy z grupą psów kontrolnych, żywionych bez ograniczeń. Przeciwutleniacze. Wielu producentów karm dla zwierząt starszych zwraca uwagę na zawartość przeciwutleniaczy w swych produktach. Pomagają one zwalczać wytwarzanie i niekorzystne skutki działania wolnych rodników, które uznaje się za główną przyczynę powstawania nowotworów, chorób wyniszczających, takich jak zapalenia kości i stawów, a także przyspieszenie procesów starzenia. Mózg psa jest szczególnie wrażliwy na uszkodzenie wolny -

mi rodnikami. Może to prowadzić do osłabienia funkcji poznawczych, zwłaszcza u starszych zwierząt. W wielu doświadczeniach wykazano korzystne działanie diety wzbogaconej witaminą C i E na zachowanie funkcji poznawczych psów w podeszłym wieku. HMB. Kwas 3-hydroksy-3-metylomasłowy (HMB), naturalny metabolit leucyny, ogranicza katabolizm białka mięśniowego. Związek ten jest zalecany przy utracie masy mięśniowej obserwowanej u starych psów. Jeśli u starszego psa podtrzymamy jego aktywność fizyczną w wymiarze odpowiednim do jego kondycji, a jednocześnie będziemy podawać HMB, jesteśmy w stanie istotnie spowolnić sarkopenię. Dzięki temu będziemy mogli podtrzymać dobrą kondycję organizmu psa do późnej starości. HMB może również korzystnie oddziaływać na mózg. Wyniki badań przeprowadzonych na różnych gatunkach zwierząt jednoznacznie wskazują, że HMB przedłuża żywotność neuronów piramidowych w mózgu zaangażowanych w procesy poznawcze. Jest to znaczący sygnał, że HMB przeciwdziała demencji starczej, między innymi u psów i ludzi.

Witamina D. W badaniach przeprowadzonych na dużej populacji

ludzi w wieku podeszłym wykazano, że niskie stężenie witaminy D w surowicy jest związane ze wzmożoną sarkopenią. Ponadto następstwem niedoboru tej witaminy jest wzrost stężenia parathormonu, który także zmniejsza masę i siłę mięśni. U szczurów brak witaminy D prowadzi do znacznego spadku syntezy białka mięśniowego. Również u starych psów wstępne obserwacje nad wpływem niedoboru witaminy D na utratę masy mięśniowej są zachęcające.

Podsumowanie

Nasze psy starzeją się dużo szybciej niż my. Ich genetycznie zaprogramowana długość życia rzadko przekracza 20 lat. Naszym celem jest takie postępowanie, aby nasi seniorzy zachowali zdrowie i dobrą kondycję do późnej starości. Praktycznie rzecz biorąc, zapotrzebowanie pokarmowe psiego seniora nie różni się istotnie od zapotrzebowania zwierząt dorosłych. Ważne jest nieprzekarmianie zwierząt, stosowanie karm uznanych producentów, bądź też zbilansowana dieta przygotowywana w domu, trzymanie się zaleceń żywieniowych przedstawionych w obecnym artykule, wreszcie zapewnienie ruchu to recepta na długowieczność i radość z życia naszego czworonoga.

Mars Pet Nutrition
LOKOWANIE PRODUKTU

NAJLEPSZE POMYSŁY NA WAKACYJNE

ZABAWY Z PSEM

W wakacje zwykle mamy więcej czasu wolnego oraz więcej chęci na spędzanie czasu na świeżym powietrzu. Coraz częściej zabieramy także ze sobą na urlopowe wyjazdy naszych czworonożnych podopiecznych. Pojawia się wtedy u wielu osób pytanie – jak urozmaicić te wspólne chwile i w co się bawić? A oprócz tego świadomy opiekun zwierzęcia powinien wiedzieć, jak bawić się w sposób bezpieczny.

Julia Starosz

Zoopsycholog, trener psów

Specjalistka ds. komunikacji marki Comfy

Okres letni zdecydowanie sprzyja większej aktywności. Warto jednak pamiętać, że zajęcia o wysokiej intensywności w pełnym słońcu niosą ze sobą duże ryzyko udaru cieplnego.

Spacer, bieganie czy trening z psem warto zaplanować o poranku lub późnym wieczorem, kiedy temperatura będzie niższa. Po takiej aktywności w ramach nagrody można wykorzystać zabawkę wypełnioną jedzeniem, którą można schłodzić – doskonale sprawdzą się zabawki od Comfy z linii Snacky w kształcie: jabłka, truskawki lub piłki z wypustkami!

Jeśli planujemy intensyfikację aktywności zwierzęcia w okresie letnim, to nie powinna być ona wprowadzana nagle. Wszelkie skoki, gonitwy, pływanie czy długie wędrówki są obciążające dla mięśni i stawów.

Kondycja zwierzęcia

Bardzo wiele zależy od ogólnej kondycji zwierzęcia. Nie zapominajmy, że upalne dni nawet na młode i zdrowe organizmy mogą wpływać negatywnie, a tym bardziej na osobniki starsze czy obciążone chorobami. Unikajmy intensywnych aktywności w godzinach największego nasłonecznienia. Zadbajmy o to, żeby zwierzęta mogły schować się do cienia. Konieczny jest dostęp do czystej wody. Obecnie na rynku mamy coraz więcej smakowych produktów w płynie, które uzupełnią elektrolity, a także dostarczą innych ważnych składników. Mamy też oferty naśladujące klasyczny trend z letniej oferty dla ludzi –czyli różnego rodzaju produkty do mrożenia i przygotowania lodów dla psów. Dla ochłodzenia zwierzęcia przydadzą się także maty i kamizelki chłodzące.

Jeśli planujemy intensyfikację aktywności zwierzęcia w okresie letnim, to nie powinna być ona wprowadzana nagle. Wszelkie skoki, gonitwy, pływanie czy długie wędrówki są obciążające dla mięśni i stawów. Jeśli pies do tej pory raczej prowadził „kanapowy” styl życia, to łatwo możemy doprowadzić do urazów. Stopniujmy aktywność oraz zwróćmy uwagę na stopień trudności zabaw. Młode rosnące psy oraz seniorów należy objąć szczególną uwagą.

Zabawy outdoorowe

Producenci zabawek dla psów stale poszerzają ofertę produktową do zabaw outdoorowych. Warto więc przed sezonem wakacyjnym sprawdzić, jakie nowości pojawiły się na rynku. Opiekunów psów edukujmy, że minęły już czasy wybierania przypadkowych obiektów do zabawy np. w aportowanie (jak patyki, butelki plastikowe). Piłki czy aporty należy dopasować wielkością do potrzeb zwierzęcia, a także zwraca się uwagę, żeby zabawka była bezpieczna (rodzaj tworzywa, z której powstała, podatność na rozgryzanie, ryzyko połknięcia małych elementów itp.) i dobrze widoczna. Najlepiej widoczne dla psa kolory to odcienie żółtego (w tym obszarze mieszczą się też

zieleń i pomarańczowy) i niebieskiego (niebieskie i fiolety). Ponieważ wiele zabaw wiąże się z wodą, to przydatne będą zabawki, które się na wodzie unoszą, oraz dummies – do aportowania z wody. Jeśli bawimy się w aportowanie z wody, musimy mieć pewność, że zbiornik wodny jest bezpieczny i wyjście/ zejście do wody jest łagodne.

Aportowanie czy frisbee są chyba najbardziej kojarzonymi zabawami na świeżym powietrzu. Przypominają dawną pogoń za ofiarą, tyle że nie kończą się zabiciem i zjedzeniem zdobyczy. Zabawkę pies chwyta, nosi, czasem gryzie… Takie zabawy wiążą się z silnymi emocjami. Żeby aportowanie nie przerodziło się w obsesję, nie powinniśmy nadmiernie tej zabawy wykorzystywać – kilka rzutów, w różnych miejscach (bezpiecznych dla psa), nie stwarzając okazji do rywalizacji między psami. Nie pozwólmy też psu wymuszać na nas zabawy, np. skakaniem czy szczekaniem. Takie zabawy to też okazja do treningu – wykorzystajmy je do krótkiej sesji nauki koncentracji, np. między rzutami poćwiczmy proste komendy posłuszeństwa. Można urozmaicać zabawy z piłką, nie tylko ją rzucać, lecz także przeplatać zadania dynamiczne ze statycznymi albo przeplatać sesje zabawami angażującymi umysł i zmysły psa, np. krótkimi sesjami posłuszeństwa, a jeszcze lepiej sesjami pracy węchowej – węszenie to naturalne zachowanie psa i bardzo go angażuje, ale także potem wycisza. Możemy ukrywać w trawie zabawkę z materiału, zabawkę z opcją wypełnienia przysmakami, bandanę czy inny element z naszym zapachem. Jeśli z psem bawi się więcej osób, to można się też schować, a pies nas wyszuka po zapachu.

Coraz więcej osób docenia też zabawy wpisane w repertuar zachowań psich – czyli zabawy w przeciąganie. Mamy do dyspozycji szarpaki, ale też zabawki z tworzywa do przeciągania (tug war). Przeciąganie może promować kontrolę impulsów, budować pewność siebie i wzmacniać więź między psem i opiekunem. Jest to aktywność, która wykorzystuje naturalne popędy, dzięki czemu jest motywującym, wzmacniającym i wartościowym na -

Export Supervisor Fiboo

Zabawa psa z opiekunem to niezwykle ważny element budujący ich więź! Warto wybierać akcesoria, które zapewnią nie tylko dobrą zabawę, lecz przede wszystkim bezpieczeństwo naszych czworonożnych użytkowników. Marka Fiboo ma w swojej ofercie zabawki, które są wyprodukowane z termoplastycznego elastomeru, który nie tylko zawiera już tworzywo pochodzące z recyklingu, lecz także w 100% jest możliwe ich ponowne przetworzenie po zużyciu. Dzięki zastosowaniu tego materiału zabawki od tej marki są przyjemne w użytkowaniu, wytrzymałe i unoszą się na wodzie – a to najważniejszy aspekt, jeśli myślimy o nadchodzącym lecie i orzeźwiających zabawach nad wodą!

Szarpak FIB i Frisboo (latający dysk) to dwa kultowe produkty, które zdecydowanie są godne polecenia! fiboo.pl

rzędziem szkoleniowym. Ponadto jest to świetny sposób na spalenie nadmiaru energii i zapewnienie psu stymulacji fizycznej i psychiczne. Pozwalanie psu na „wygranie” podczas zabawy w przeciąganie nie oznacza, że pozwalamy mu dominować nad sobą. Jest to forma budowania relacji i uczenia go, że angażowanie się w zabawę jest radosne i satysfakcjonujące, a nie frustrujące. Dla psów, które zmagają się z kontrolą impulsów, przeciąganie jest fantastycznym sposobem, aby nad tym popracować. Tutaj też ważne są świadoma zabawa i uczenie komend, np. czekania na zabawkę i jej puszczenia –zdolność psa do powstrzymywania podekscytowania i myślenia jest umiejętnością, której potrzebuje również w codziennym życiu.

Czasem na wakacjach znajdujemy miejsce z torami przeszkód dla psów czy place zabaw z różnymi obiekta -

mi do pokonywania – w stylu agility. Jest to kolejna możliwość budowania współpracy człowieka z psem. Dostosujmy tylko poziom trudności do umiejętności swojego czworonoga i dbajmy o to, żeby zabawa zawsze kończyła się sukcesem, a nie frustracją. Nagradzajmy za zaangażowanie i skupienie uwagi na przewodniku. Nawet niezbyt energiczne psy czy te mniejsze mogą się świetnie bawić przy agility bez presji bicia rekordów, pracują w swoim tempie. Jeśli chcemy wdrożyć psa w regularne treningi podobnie jak przy frisbee, zwierzę powinno być w pełni dojrzałe fizycznie i pod kontrolą lekarza weterynarii.

W przestrzeni miejskiej można wykorzystać różne obiekty i powierzchnie do dogfitnessu i ćwiczenia równowagi. Można popracować nad budowaniem relacji z psem, posłuszeństwem, koncentrowaniem się na

Joanna Kawecka

Dyrektor sprzedaży i marketingu Best 4 Animal Care Sp. z o.o. www.b4ac.pl

opiekunie, wchodzeniem/ schodzeniem z różnych powierzchni, wykonywaniem kółek, slalomem między nogami opiekuna, opieraniem się o drzewo, cofaniem się itp. Często opiekunowie łącza swój trening fitness na świeżym powietrzu z ćwicze -

RUCAN SKY RINGS – zestaw do zabaw z psem na świeżym powietrzu W komplecie trzy zabawki do zróżnicowanych aktywności: przeciągania, aportowania, rzucania. z dysku oraz dwóch ringów o średnicy 13 cm i 19 cm. Dzięki różnorodnym kształtom i rozmiarom elementów pies będzie mógł cieszyć się aktywnością na wiele sposobów, co sprawi mu dużo radości oraz pozwoli spożytkować nadmiar energii. To także idealny zestaw przy psach różnej wielkości. Zabawki RUCAN SKY RINGS są wygodne do trzymania w pysku, bezpieczne i delikatne dla zębów psa. Wykonane z naturalnego kauczuku, dzięki temu są bardzo wytrzymałe i elastyczne. www.b4ac.pl

Mars Pet Nutrition
LOKOWANIE PRODUKTU

Lato to wspaniały okres, który napędza podróże i aktywność na świeżym powietrzu. A jak wakacje, to obowiązkowo musimy znaleźć czas na zabawę z pupilem. W naszej ofercie zabawek KONG, których jesteśmy dystrybutorem, oferujemy wiele różnorodnych propozycji dla każdego. W sezonie letnim doskonale sprawdzi się jedna z ostatnich nowości KONG Signature Throw. To specjalnie wyprofilowany chwytak, który pasuje na średnie i duże bałwanki KONG Classic, Puppy, Extreme i Senior. O ich zaletach chyba nie musimy nikomu przypominać. Doskonale sprawdzą się zarówno do wypełnienia przysmakami, jako narzędzie do spowolnienia łaknienia, jak i wsparcie rozwoju psycho-fizycznego, ale także jako zabawka do aportowania. Wytrzymała konstrukcja KONG Signature Throw, wygodny gumowy uchwyt, który dobrze trzyma się w dłoni, oraz specjalnie teksturowane zakończenie sprawiają, że rzucanie zabawki bez użycia rąk jest proste i pozwala na większy zamach, dzięki czemu zabawa może trwać dłużej. amiplay

niami równowagi dla psa – obie strony powinny zaczynać od rozgrzewki. Dogfitness jest sposobem na psy, które szybko się nudzą i tracą zainteresowanie powtarzalnymi czynnościami. Również idea współpracy i koncentracji na zadaniu polecana jest dla osobników pobudliwych – żeby je wyciszać (temu też sprzyja masaż relaksacyjny) i ukierunkowywać ich energię.

Z kolei kiedy jesteśmy na plaży, naturalne wydaje się angażowanie psa w zabawy w wodzie oraz w piasku. Pamiętajmy jednak, że nie wszystkie psy dobrze radzą sobie w wodzie. Zawsze powinniśmy zwierzę nadzorować. Na rynku są dostępne specjalne psie kapoki. Wiele psów chętnie korzysta z orzeźwienia w ogrodowym baseniku czy chlapania w wodzie z węża ogrodowego/ zraszacza do roślin. Ilość wody w psim basenie dostosujmy do wielkości i możliwości psa. Ochłoda w miejskich fontannach powinna być rozważna – nie zawsze wiemy, jakiej jakości jest w nich woda. Natomiast kopanie i tarzanie się w piasku na plaży może nieść ryzyko dla psich oczu. Zbiorniki wodne będące popularnymi miejscami kąpieliskowymi często są chronione zakazem wstępu z psami – warto zatem zawczasu zorientować się, gdzie znajdują się miejsca przyjazne psom. Nigdy nie wrzucajmy psa na siłę do wody, np. z pomostu! Jeśli pies nie jest fanem wody, to może podczas spacerowania wzdłuż brzegu chociaż będzie miał chęć zamoczyć łapy.

Nagradzanie

Niezależnie od tego, w jaki sposób urozmaicamy swój wolny czas z psem, nie możemy zapominać o pozytywnym wzmacnianiu dobrych i pożądanych zachowań. Dla większości psów nagroda to ich ulubiony przysmak, zatem w wakacyjnej wyprawce nie powinno ich zabraknąć. Przysmaki treningowe są niewielkie. Można wybrać też takie, które zawierają dodatki funkcjonalne.

Słowem podsumowania

Unikajmy intensywnego wysiłku w najgorętsze pory dnia. Na dłuższe wyprawy, nawet jeśli jest to spacer, zabierajmy wodę dla psa. Uważajmy na rozgrzane słońcem powierzchnie – mogą być niebezpieczne dla psich łap. Jeśli jest bardzo gorąco, bieganie przy rowerze czy intensywny trekking mogą być zbyt wyczerpujące.

CZY ŻYWIENIE MOŻE MIEĆ WPŁYW

NA ZACHOWANIE KOTA?

Nie tylko sama jakość odżywcza posiłków, lecz także techniki karmienia, ilość i jakość pokarmu mogą wpływać na zachowania kota. Nie dotyczy to wyłącznie behawioru żywieniowego – w tym obszarze zwraca się uwagę na urozmaicanie posiłków, nawiązanie do łańcucha łowieckiego, unikanie zarówno nadreaktywności, jak i nudy. Jednak dieta może w szerszym stopniu wpływać na zachowanie. Dotyczy to ilości i jakości białka oraz składników wpływających na uspokojenie zwierzęcia, obniżających stres czy poprawiających funkcje poznawcze. Zatem dietą można wspierać terapię behawioralną.

Tekst: dr n. wet. Joanna Zarzyńska
Koty często jedzą więcej z nudów, ważne jest zatem wzbogacanie ich środowiska i zaangażowanie opiekuna. Najnowsze badania sugerują związek między kontrolą impulsów a objadaniem się u kotów, podobnie jak w przypadku ludzi.

Cykl łowiecki

Instynkt łowiecki nie osłabł u kotów domowych mimo tego, że są karmione przez człowieka i nie muszą polować, żeby przeżyć. Każdy opiekun kota może obserwować u niego chęć polowania. W codziennej kociej rutynie powinien pojawiać się element cyklu łowieckiego, który jest zaspokajaniem podstawowych kocich potrzeb. Zamknięty cykl łowiecki wiąże się ściśle z jedzeniem. Pierwotnie koty polowały kilkunastokrotnie w ciągu dnia na małe ofiary, co wiązało się z wysiłkiem i określonymi sekwencjami zachowań. Nie każde polowanie kończyło się też sukcesem, wręcz ¾ było porażką. W skład cyklu łowieckiego wchodzą polowanie, schwytanie, zabicie, zjedzenie, po nich następują higiena i odpoczynek. Koty są cierpliwymi obserwatorami i doskonale namierzają swoją ofiarę, jednak pogoń za nią nie jest daleka. Znane jest też kocie bawienie się ofiarą – jest ono zależne od wielkości ofiary i poziomu głodu kota. Głód nasila polowanie i zabawę. W koci instynkt wpisane jest też przeniesienie zdobyczy w bezpieczne miejsce, gdzie można spokojne ofiarę skonsumować. W warunkach domowych odwzorowaniem polowania ma być zabawa z kotem, a kiedy „upoluje” on ofiarę, naszą rolą jest podanie mu posiłku

– małej porcji, którą zje od razu. Po jedzeniu przychodzi czas na mycie i higienę oraz zasłużony odpoczynek. Brak możliwości zrealizowania cyklu łowickiego, wyładowania energii i uzyskania radości z udanego polowania powodują narastanie kociej frustracji, a nawet agresji. Koty, które nie realizują się w polowaniu, zaczynają przejawiać zachowania nieakceptowalne, typu wyskakiwanie na człowieka z ukrycia, gryzienie czy niszczenie sprzętów domowych. Dlatego ważne jest angażowanie się w zabawę z kotem przed posiłkami, powinno się podawać małe posiłki ok. 4–5 x dziennie i poprzedzać je odtwarzaniem cyklu łowieckiego. Ostatni posiłek podajemy na ok. 1,5 godziny przed pójściem spać domowników – unikniemy budzenia w nocy. Polowanie powinno trwać 10–15 minut. Pozbawianie kota możliwości aktywnego zdobywania pokarmu może mieć negatywne skutki dla psychiki kota i jego zdrowia. Jedzenie stojące stale w misce, do tego nielimitowane zgodnie z dziennym zapotrzebowaniem, łatwo prowadzi do problemów z nadwagą i otyłością. Koty często jedzą więcej z nudów, ważne jest zatem także wzbogacanie ich środowiska i zaangażowanie opiekuna. Najnowsze badania sugerują związek między kontrolą impulsów a objadaniem się kotów, podobnie jak w przypadku ludzi.

Agnieszka

Wibrysy kociaków mają bardzo unerwione zakończenia i są niezwykle ważnym narzędziem sensorycznym dla tych zwierzaków. Często zdarza się, że nawet jedzenie czy picie ze zbyt małych miseczek jest dla nich źródłem dużego dyskomfortu. Miska płytka od Fiboo wychodzi naprzeciw ich potrzebom i stanowi ciekawy produkt, który dba o kocie wąsy. Dzięki temu, że miska ta nie jest głęboka, a swoim wyglądem przypomina paterę, możemy podać na niej pokarm tak, że wibrysy nie mają żadnej styczności z jej ściankami, przez co pozostają nienaruszone, a posiłek pupila staje się bardziej komfortowy. Miska płytka dostępna jest w 10 kolorach i sprzedawana jest w zestawie ze stópkami antypoślizgowymi, które ją unieruchamiają gwarantując spokojny posiłek. Dodatkowo, można dokupić dedykowaną dla tego rodzaju miseczki matę antypoślizgową i skomponować gustowny zestaw, który nie tylko umili i ułatwi czas jedzenia kotom, ale również będzie dobrze prezentować się w naszym domowym wnętrzu. fiboo.pl

Koty zwracają szczególną uwagę na profile smakowe, tekstury, kształty i temperaturę pożywienia.

Spożycie kalorii przez przeciętnego wykastrowanego dorosłego kota jest bardzo zróżnicowane, ale zostało oszacowane przez naukowców na około 55 kcal/kg dziennie. Ponieważ najczęstszą naturalną ofiarą zarówno kotów domowych, jak i ich najbliższych przodków są myszy (30 kcal/mysz), wskazuje to na efektywność kilku małych posiłków dziennie. Kiedy kotom pozwala się na wybór własnych schematów żywieniowych, spożywają one od około 8 do 16 posiłków dziennie.

Wiedza o tym, kiedy można spodziewać się jedzenia, i posiadanie rutyny zmniejszają zachowania chorobowe u kotów. Karmienie aktywne może zwiększyć więź między kotem a opiekunem i pozwala wykorzystać jedzenie jako wzmocnienie zachowań, takich jak proszenie kota o spokojne siedzenie w wybranym miejscu (np. na macie). Podawanie dużego posiłku przed snem i po sesji ćwiczeń może ograniczyć nocną aktywność zwierząt, na którą często skarżą się opiekunowie.

Karmienie interaktywne

Pozwala bardziej zaangażować zwierzę. Dotyczy to jego zmysłów – węch, wzrok, smak, ale także aktywizacji fizycznej – praca łap, skakanie, lizanie itp. Pomocne będą akcesoria, które utrudniają dostęp do posiłku, czyli wszelkiego rodzaju maty węchowe, maty do lizania, zabawki do napełniania czy zabawki interaktywne. Praca zmysłów aktywizuje mózg, co jest ważne w każdym wieku, ale zwłaszcza u zwierząt starszych. Do tego stopniowe docieranie do pokarmu ogranicza łapczywość i stanowi urozmaicenie w kocim cyklu dobowym. Pamiętajmy, żeby dobrać poziom trudności zabawek do umiejętności zwierzęcia. Nie chcemy przecież doprowadzić do frustracji i stresu u zwierzęcia. Zwiększenie częstotliwości karmienia w sposób kontrolowany uzyskamy też dzięki specjalnym karmidłom z dozownikami. Przy większej liczbie zwierząt w domu

przydadzą się modele z mikrochipem, identyfikujące konkretnego osobnika.

Inne opcje zachęcające do poszukiwania pożywienia:

• umieszczanie porcji karmy lub smakołyków w różnych miejscach w domu, aby stymulować zachowania związane z poszukiwaniem pożywienia,

• rzucanie suchej karmy na podłogę, aby kot mógł je gonić i zbierać,

• umieszczanie jedzenia na podwyższonych powierzchniach, takich jak kocie meble; należy wziąć pod uwagę stan fizyczny kota (wiek, problemy ze stawami).

Rytm dnia i rutyna karmienia

Jak już wspomniano, koty dobrze funkcjonują w stałych schematach. Dotyczy to też regularnego podawania posiłków – przewidywalność daje kotom poczucie bezpieczeństwa. Dlatego warto trzymać się rutyny, nawet jeśli w domu dużo się dzieje (nowy członek rodziny, czas wyjazdów, remonty itp.). Zaburzenia rutyny mogą także wpływać na behawior kota (np. w kwestii korzystania z kuwety). Ważne też, żeby odpowiednio dozować karmę. Podawanie „miski do woli” nie pozwala ocenić, ile kot faktycznie zjada – zwłaszcza jeśli mamy kilka zwierząt w domu. Badania wskazują też, że w domach z większą liczbą zwierząt jest większe ryzyko otyłości w związku m.in. ze stresem konkurencyjności i większą ilością dostępnego jedzenia. Koty kastrowane często mają wzmożony apetyt, co przekłada się na większe zainteresowanie jedzeniem – zadbajmy o dobranie karmy dla kastratów, która da kotu poczucie sytości. Karma mokra nie powinna długo leżeć w misce, zwłaszcza teraz, kiedy jest ciepło, ponieważ łatwo może dojść do jej zepsucia. Podawanie kliku posiłków w ciągu dnia to dla kota norma – nie funkcjonują dobrze w formule jednokrotnego/ dwukrotnego karmienia, jak w przypadku psów. W badaniach laboratoryjnych wskazano, że koty rzadko karmione mogą być

bardziej agresywne (to samo bywa w domach, np. kradzieże jedzenia). Piją też mniej wody. Ważne jest zapewnienie kotu spokojnego miejsca do spożycia posiłku oraz utrzymanie go w czystości. Miska z wodą nie powinna stać tuż obok miski z jedzeniem – naśladując naturę, padła ofiara leżąca w pobliżu wody mogłaby ją zanieczyścić. Jednak należy pamiętać, że przy żywieniu kotów suchą karmą trzeba zadbać, żeby zwierzę regularnie piło –więc dostęp do wody musi być łatwy (ew. fontanna). Koty nie powinny też dzielić miski, jeśli jest ich kilka w domu. Wykazano zależność między agresywnymi spotkaniami z dala od miski z jedzeniem, kolejnością karmienia i zachowaniami agonistycznymi wokół miejsca do jedzenia w grupie kotów. W gospodarstwach domowych z wieloma zwierzętami mogą być osobniki na różnej diecie lub o innych preferencjach żywieniowych, a także zwierzęta w konflikcie przy misce. Jeśli kot wynosi jedzenie z miski i oddala się z nim, może to być sygnałem, że nie czuje się komfortowo. Nieprawidłowo dobrana miska też może być przyczyną stresu – obecnie wielu producentów dostosowuje miski do wymagań kociego pyszczka, m.in. uwzględniając wrażliwe wibrysy (po ang. nazywa się to „whisker stress”). Brudna miska może zniechęcać kota do jedzenia. Ważne jest także, żeby nie ustawiać miski w pobliżu kuwety – nie odpowiada to kotom.

Wiadomo, że koty zwracają szczególną uwagę na profile smakowe, tekstury, kształty i temperaturę pożywienia. Zmniejszony apetyt może być spowodowany różnymi procesami patologicznymi lub chorobowymi i nie powinien być uważany za normalne zachowanie związane z preferencjami żywieniowymi, dopóki kwestie zdrowotne nie zostaną rozwiązane lub wykluczone. Koty mogą wykazywać neofobię w stosunku do nowych pokarmów, zwłaszcza gdy nie są one dla nich smaczne, ale też mogą się fiksować na jednym rodzaju pokarmu, co bywa problematyczne dla opiekuna. Akceptowane pokarmy powinny być regularnie wprowadzane do schematu żywienia, aby utrzymać ich spożycie, w przeciwnym razie można zaobserwować neofobię. Opiekunowie kotów powinni również pamiętać, że niektóre koty preferują karmę w temperaturze pokojowej lub cieplejszej.

Praca przewodu pokarmowego

Odpowiednio dobrana karma do potrzeb danego systemu żywienia pozwolą na dobrą pracę przewodu pokarmowego i prawidłowe trawienie. Pamiętajmy, że czynniki stresowe mogą także przyczyniać się do zaburzeń gastrycznych, zatem kiedy przewód pokarmowy nie funkcjonuje prawidłowo, oprócz sprawdzenia diety i formy jej podania warto przeprowadzić wywiad z opiekunem dotyczący aspektów behawioralnych (jakie czynniki stresowe mogły się pojawić) i w razie potrzeby wdrożyć korekty oraz terapię behawioralną. Uporczywe biegunki, wymioty, problemy z oddawaniem kału, dysfunkcje jelit związane z zaburzeniami równowagi bioty jelitowej mogą przyczyniać się do zmian zachowania kota, w związku z dyskomfortem i odczuwaniem bólu.

Skład diety a zachowanie

Właściwe odżywianie jest kluczowe dla utrzymania optymalnej kondycji psychofizycznej zwierzęcia. Dostarczamy składników odżywczych i energii. Niezwykle istotne w żywieniu kotów jest białko zwierzęce – jego jakość i przyswajalność. Aminokwas, który musi być dostarczany z dietą to tauryna. Niedobór tauryny może się objawiać agresją lub niepokojem. Tłuszcze są źródłem energii, a zwracając uwagę na NNKT,

Do substancji

aktywnych

obecnych w suplementach uspokajających możemy zaliczyć witaminy z grupy B, alfa kazozepinę oraz L-tryptofan.

wspieramy funkcje mózgu, skóry i zapobiegamy stanom zapalnym. U zwierząt starszych NNKT oraz antyoksydanty mogą zmniejszać objawy związane ze starzeniem się mózgu. Wiemy też, jak ważną rolę odgrywają probiotyki (oś jelitowo – mózgowa).

Wsparciem farmakoterapii (która zawsze powinna być wprowadzana i kontrolowana przez lekarza weterynarii) przy problemach behawioralnych mogą być suplementy, które pomagają uspokoić zwierzę, wyciszyć i ograniczyć reakcje stresowe. Do substancji aktywnych obecnych w takich suplementach możemy zaliczyć witaminy z grupy B, alfa kazozepinę oraz L-tryptofan.

Alfa kazozepina to bioaktywny dekapeptyd izolowany z mleka – jej wykorzystanie oparto na obserwacjach, że noworodki pijące mleko matki są wyraźnie spokojniejsze. Kazozepina powstaje z białka alfa S1 kazeiny, po trawieniu przez enzymy trypsynę (nowo narodzone szczenięta i ko -

cięta), enzym trzustkowy i pepsynę (enzym wydzielany przez komórki gruczołowe żołądka) u zwierząt starszych. Alfa kazozepina, ze względu na podobieństwo do GABA (neurotransmiter hamujący), ma działanie uspokajające i redukuje stres. Nie wykazuje żadnych negatywnych działań ubocznych u zwierząt domowych (mięsożerne, psy i koty) czy ludzi. Świetnie się sprawdza u kotów w obniżaniu reakcji lękowych (stres socjalny).

L-tryptofan natomiast jest aminokwasem egzogennym (musi być dostarczany wraz z pożywieniem), w diecie wysokobiałkowej jest wchłaniany na relatywnie niskim poziomie ze względu na konkurencję innych aminokwasów. W organizmie jest przetwarzany w neurotransmiter – serotoninę („hormon szczęścia”), jest też prekursorem melatoniny (hormonu odpowiedzialnego za rytm snu i czuwania). Serotonina to neurotransmiter o kluczowej roli

w kontrolowaniu lęku, niepokoju, snu oraz łaknienia.

Włączenie do kociej diety trawy dla kotów poprawi perystaltykę, zapewni dodatkową porcję witamin i mikroelementów, stanowi też element urozmaicający sensorycznie.

Mars Pet Nutrition
LOKOWANIE PRODUKTU

wirek, który dostaje mrucz c aprobat kotów

CATSAN™ jest mark nr #1 wirków w Europie* CATSAN™ ma 40-letnie do wiadczenie w zapewnianiu czysto ci ‒ kluczowej potrzeby kota wirek CATSAN™ eliminuje 97% nieprzyjemnych zapachów, dzi ki czemu kot zawsze b dzie czuł si czysto i komfortowo

Osłona mineralna zatrzymuje zapachy

CATSAN™ Hygiene

100% naturalny

Wchłania płyny zanim pojawi si nieprzyjemny zapach

Odpowiedni tak e dla koci t

Wchłania płyny zanim pojawi si nieprzyjemny zapach

Łatwe i dokładne usuwanie zbryle

Łatwe i dokładne usuwanie zbryle

Wchłania płyny zanim pojawi si nieprzyjemny zapach

CATSAN™ ACTIVE Fresh

100% naturalny z w glem aktywnym

CATSAN™ ULTRA Plus

100% naturalny wirek gliniany

Szybko i trwale si zbryla

Szybko i trwale si zbryla

RECEPTURYBEZZBOŻOWE

Karma mokra - pasztet

Saszetka 125 g

JUNIOR Drób & watróbka

Kurczak & krewetki

Puszki 200 g & 400 g

DOROSŁY Kurczak & łosos

Czysty kurczak

DOROSŁY Kurczak & krewetki

DOROSŁY Czysta wołowina

JUNIOR Drób & watróbka JUNIOR Kurczak & krewetki KOT

&

Karma mokra - sosy

Saszetka 85 g

Kurczak w sosie Łosos w sosie Wołowina w sosie

Crunchy Snacks

Opakowanie 60 g

kurczakiem z łososiem

Karma sucha

Filety

Puszki 70 g

Kurczak Łosos

Kurczak & tunczyk

Kurczak & krewetki

Zupa Puszki 70 g

Kurczak Łosos

Creamy Snacks - pasty kremowe

Saszetki 5 x 15 g

Multipack 24 x 15 g

kurczakiem

Opakowanie 325 g & 2 kg JUNIOR Drób

DOROSŁY Łosos

Kurczak

Jagniecina

Headquarter: PetCo GmbH Hasnerstraße 123 1160 Wien, Österreich +43 1 795 10 hello@wow.pet www.wow.pet Obserwuj nas: www.wow.pet | wow.pet.polska | @wow.dlapsaikota Importer i dystrybutor

Best 4 Animal Care Sp. z o.o. ul. Waszyngtona 34/36 81-342 Gdynia kontakt@b4ac.pl | www.b4ac.pl | Tel. 782 633 779

DOROSŁY Wołowina & indyk
SENIOR Drób & kaczka SENIOR Dziczyzna & królik
DOROSŁY Kurczak
łosos KOT DOROSŁY Czysty kurczak KOT DOROSŁY Kurczak & krewetki KOT DOROSŁY Czysta wołowina KOT DOROSŁY Wołowina & indyk
Drób & kaczka
Dziczyzna & królik

WAKACYJNE ZAGROŻENIA DLA PSA

Tekst: Natalia Młodnicka

Trenerka, behawiorystka nakazdalape.pl

Wakacje to czas beztroskiego leniuchowania oraz pasjonujących przygód. Wyczekujemy ich przez cały rok, planujemy zazwyczaj z dużym wyprzedzeniem. Wielu z nas zabiera ze sobą swoich milusińskich. Warto się na to odpowiednio przygotować i zwrócić uwagę na ewentualne zagrożenia, jakie mogą czyhać na naszego pupila.

Ślinotok, ciężkie dyszenie, osłabienie i ciemny

kolor dziąseł mogą oznaczać odwodnienie

i przegrzanie się psa.

Niebezpieczne upały

Podczas letnich wypadów uważajmy szczególnie na upały. Domowe czworonogi są bardzo narażone na przegrzanie organizmu. Mogą na to wpłynąć wysoka temperatura, brak stałego dostępu do świeżej i chłodnej wody, a także duży wysiłek fizyczny. Każdy opiekun psa powinien umieć rozpoznać objawy udaru cieplnego i wiedzieć, jak mu pomóc w takiej sytuacji. Ślinotok, ciężkie dyszenie, osłabienie i ciemny kolor dziąseł mogą oznaczać odwodnienie i przegrzanie się psa. W takiej sytuacji należy niezwłocznie podać zwierzęciu chłodną wodę, a także zaprowadzić je do zacienionego miejsca, w którym nie ma ekspozycji na słońce. W przypadku zasłabnięcia, wymiotów lub biegunki – konieczna będzie wizyta u lekarza weterynarii. Warto więc jeszcze przed wyjazdem zorientować się, gdzie znajduje się najbliższy punkt weterynaryjny. Przed każdym wyjściem należy koniecznie zabrać ze sobą butelkę wody i miskę/poidło dla psa. Dobrze sprawdzi się również mata chłodząca. Podczas ciepłych dni postarajmy się wybierać na spacery pory poranne lub wieczorne. Wtedy temperatura jest niższa i nie będziemy musieli aż tak bardzo martwić się o przegrzanie.

Na rynku są już też przekąski dla psów w formie lodów oraz specjalne preparaty na nawodnienie.

Napotkane dzikie zwierzęta... i inne psy

Kolejnym zagrożeniem wakacyjnym dla psa są inne zwierzęta. Prym wiedzie tutaj oczywiście jedyny jadowity wąż występujący w Polsce, czyli żmija zygzakowata. Można ją spotkać zarówno na leśnych ścieżkach, jak i na łąkach. Jej ukąszenie może okazać się dla naszego pupila śmiertelne. Jeśli spotkamy ją na swojej drodze, powinniśmy jak najszybciej się oddalić. Jednak nie zawsze będziemy w stanie ją zauważyć. Może się zdarzyć, że pies niechcący na nią nadepnie i zostanie ukąszony. Ukąszenie powoduje widoczny obrzęk. Często z rany sączy się również płyn. Jeśli zauważymy ugryzienie – niezwłocznie zabierzmy zwierzę do lekarza weterynarii. Niebezpieczne mogą się również okazać jeże. Te zwierzaki prowadzą raczej nocny tryb życia. Za dnia są poukrywane pod stertą liści i gałązek. Może się jednak zdarzyć, że nasz psiak wiedziony naturalnym instynktem łowieckim wywęszy jeża i będzie chciał się do niego dostać. Takie bezpośrednie spotkanie z nim może być opłakane w skutkach, dlatego że ostre kolce mogą bardzo poważnie poranić psi pysk i nos. Powinniśmy więc bardzo uważać na to, gdzie pozwalamy wchodzić naszemu psu. Unikajmy gęstych krzaków oraz kupek liści. Mogą tam smacznie spać jeże, które poza posiadaniem kolców, mogą także być nosicielami niezwykle groźnych chorób i pasożytów. Kolejnym zagrożeniem dla naszego pupila mogą stać się inne psy. Wiele psiaków jest źle zsocjalizowanych. Często zwierzęta przejawiają agresję lub lęk, a wszystkie te czynniki mogą być opłakane w skutkach. Często ich opiekunowie nie potrafią też nad nimi zapanować. Zawsze powinniśmy zachować czujność, gdy widzimy innego psa. Nie mamy nigdy gwarancji, jak zwierzęta na siebie zareagują. Szczególnie groźni mogą okazać się tak zwani „podbiegacze”, czyli pieski puszczone luzem przez opiekuna, które w dodatku bardzo

Mars Pet Nutrition
LOKOWANIE PRODUKTU
REKLAMA

DeliGuard – wsparcie nawodnienia organizmu

W upalne dni odwodnienie zwierząt staje się poważnym zagrożeniem. Samo podsuwanie zwierzęciu wody czy zachęcanie do picia nie zawsze skutkuje. Dla pupili, które mają trudności z regularnym piciem wody i odpowiednim nawodnieniem, rekomenduję DeliGuard – postbiotyk wytwarzany przez dobroczynne bakterie Bacillus subtilis. DeliGuard nie tylko wspiera zdrowie całego organizmu, lecz także stabilizuje pracę układu pokarmowego, zwłaszcza wydzielanie enzymów trawiennych, co zwiększa wchłanianie składników odżywczych. Substancje czynne zawarte w DeliGuard poprawiają zdrowie jelit, wspomagają detoksykację organizmu i regulują pobieranie oraz wchłanianie wody. Ponadto zwierzęta chętniej piją wodę po suplementacji DeliGuard, co jest kluczowe podczas letnich upałów. Dzięki DeliGuard zapewniamy optymalne nawodnienie i równowagę elektrolitową, co czyni go niezbędnym wsparciem na lato dla naszych pupili.

Dystrybucja: Portica s.c.; tel: 42 631 00 13; e-mail: biuro@portica.pl

Producent: BioDose Sp. z o.o. Sp.k., Polska.

często mają poważne braki w psiej komunikacji. Takie zwierzęta mogą być nieodwoływalne i przez to stanowić poważne zagrożenie dla naszego pupila. Ważne jest też to, że nigdy nie mamy gwarancji, czy obcy pies nie jest nosicielem pasożytów lub chorób, którymi mógłby zarazić nas lub naszego zwierzaka. Jeśli więc zobaczymy podbiegacza, który zmierza w naszym kierunku – poprośmy od razu jego opiekuna o zapięcie go na smycz i odejście od nas. Unikniemy dzięki temu przykrych sytuacji. Jeśli natomiast trafimy na osobę, która mimo tego, że jej pies biega bez smyczy i bez kagańca nie chce go od nas zabrać, mamy prawo zawiadomić o tym odpowiednie służby. Pamiętajmy o tym, że właściciel ma obowiązek panować nad psem, a zwierzak, który biega luzem, musi być w kagańcu.

Zwierzę zagubione

Kolejne zagrożenie, z jakim możemy mieć okazję się zmierzyć podczas wakacyjnego wyjazdu, to ryzyko ucieczki naszego pupila. Zagubiony w nieznanym dla siebie miejscu pies będzie miał problem z odnalezieniem drogi powrotnej do hotelu czy pola kempingowego. Podczas takiej samotnej wyprawy nasz pies może również zostać potrącony przez samochód, skrzywdzony przez

Julia Starosz

Zoopsycholog, trener psów

obcych ludzi, skradziony lub pogryziony przez psa. Planując wyjazd z psem, zadbajmy więc o czip z aktualnymi danymi oraz adresówkę przypiętą do obroży zwierzaka. Świetnie sprawdzi się tu także coraz popularniejszy system lokalizacji zwierzęcia za pomocą systemu GPS. Jeśli nasze zwierzę jest lękowe i łatwo się płoszy, wykazując chęć ucieczki, na wyjazd warto zadbać o dobrze dobrane akcesoria spacerowe, czy wręcz szelki antyucieczkowe.

Pasożyty zewnętrzne i „robaki”

Bez względu na to, gdzie planujemy spędzić urlop, musimy pamiętać o zabezpieczeniu naszego zwierzęcia przed pasożytami. Szczególnie musimy uważać na kleszcze oraz pchły. Zarówno jedne, jak i drugie przenoszą bardzo groźne choroby, w tym między innymi babeszjozę, boreliozę, anaplazmozę czy odkleszczowe zapalenie mózgu. Jeśli natomiast mowa o pchłach złapanych podczas kontaktu z innymi zwierzętami, mogą one stać się źródłem zarażenia tasiemcem lub wywołać alergiczne pchle zapalenie skóry (APZS). Pamiętajmy również o konieczności cyklicznego odrobaczania zwierząt – nie tylko w okresie wakacyjnym. Pasożyty oraz insekty groźne są przez cały rok, bez względu na temperaturę czy porę roku.

Specjalistka ds. komunikacji marki Comfy

Słoneczna aura i wysokie temperatury to pogoda, która ucieszyć może wielu opiekunów, ale niekoniecznie ich psy. Na zagrożenia związane z upałami szczególnie narażone są zwierzęta starsze, chore, o gęstej i bujnej szacie, a przede wszystkim przedstawiciele ras brachycefalicznych. Aby zapobiegać udarom cieplnym, najważniejsza jest profilaktyka i zapewnienie stałego dostępu do świeżej wody! Może w tym pomóc poidło automatyczne dla psów i kotów Comfy CatSpring, które ma 2,5 litra pojemności magazynowania, a dzięki ozdobnemu elementowi rozprysku dodatkowo zachęca zwierzę do picia wody.

Agnieszka Chudzińska

Export Supervisor Fiboo

Ciekawy produkt, który zawsze dobrze jest mieć ze sobą w podróży lub na spacerach, to miska podróżna, z łatwością zmieścimy ją do torebki czy plecaka. Miska podróżna flexi od Fiboo to elastyczny produkt, który odporny jest na zagniecenia i pęknięcia. Występuje w pięciu intensywnych kolorach, które umożliwiają widoczność produktu w każdych warunkach atmosferycznych. fiboo.pl

Urazy

Kolejnym bardzo poważnym zagrożeniem dla naszego pupila są wszelkiego rodzaju zanieczyszczenia. Wakacyjny czas sprzyja rozluźnieniu atmosfery oraz dobrej zabawie. W związku z tym musimy być w tym czasie szczególnie czujni na to, co znajduje się wokół nas. Sterty porozrzucanych śmieci, odpadków jedzenia czy porozbijanych butelek to niestety nieodłączny element polskiego krajobrazu. Nawet najbardziej czujny opiekun może nie dać rady uchronić zwierzęcia przed skaleczeniem lub urazem. Warto jest więc zaopatrzyć się

w apteczkę, która w razie wypadku, stłuczenia czy urazu pomoże nam w zabezpieczeniu rannego zwierzęcia na czas transportu do gabinetu weterynaryjnego. W apteczce warto posiadać środki dezynfekujące, opatrunki, a także środki przeciwbiegunkowe.

Czy każdy pies umie pływać?

W wakacje wiele osób uwielbia wypady nad morze czy jezioro. Zbiorniki wodne dają nam wytchnienie od upału, a także stanowią świetną atrakcję dla wielbicieli wodnych sportów. Zabierając psa nad wodę, pamiętajmy jednak o tym, że nie każde zwierzę jest mistrzem pływania. Kon -

REKLAMA

Katarzyna Szałęga

Product & Digital Communication Manager –consumer market

Vetoquinol Biowet Sp. z o.o.

Zylkene – sposób na stres w podróży Twojego pupila

Podróże samochodem mogą być dla psów źródłem stresu. Jego objawy mogą obejmować nadmierne szczekanie, ślinotok, drżenie, wymioty i biegunkę. Planując podróż, już kilka dni wcześniej warto podać Zylkene, który może pomóc psu zmniejszyć stres. Zylkene zawiera hydrolizat trypsynowy alfa-kazeiny, naturalny peptyd uzyskiwany z mleka krowiego, działa uspokajająco na zwierzęta, bez powodowania senności. Badania* wykazały, że 80% psów, którym podano Zylkene, wykazywało znaczną poprawę zachowania podczas podróży samochodem.

*2022 WAMIZ survey in France among 1,540 dog owners and 2,127 cat owners.

trolujmy więc każde wejście zwierzaka do wody i asystujmy mu w tym, aby móc w razie potrzeby zareagować na czas. Dla bezpieczeństwa warto jest zaopatrzyć się w kapok dla psa, aby zarówno pies, jak i opiekun czuli się pewniej w takiej sytuacji.

Pies w samochodzie

Jeśli podróżujemy z naszym zwierzęciem samochodem, pamiętajmy o odpowiednim zabezpieczeniu go na czas transportu. Prześledźmy lokalne przepisy (w przypadku podróży zagranicznych), aby właściwie się do nich dostosować. Bez względu jednak na to, gdzie się wybierzemy, pupil nie powinien swobodnie biegać po samochodzie podczas podróży. Może to doprowadzić do uszczerbku na zdrowiu zwierzęcia podczas ewentualnej kolizji lub gwałtownego hamowania. Pamiętajmy o tym, aby zaopatrzyć się w specjalne pasy do przewożenia zwierząt (i szelki dla psa) lub klatkę

posiadającą wszystkie niezbędne atesty. Dzięki mnogości modeli klatek będziemy mogli bezproblemowo znaleźć idealną do naszego samochodu. Pies nie powinien się wychylać przez okno podczas jazdy – grozi to poważnymi skutkami zdrowotnymi.

Pies powinien korzystać z przerw w podróży, w tym napić się wody. Karmienie lepiej ograniczyć. Osobnikom źle znoszącym jazdę samochodem warto podać środki na chorobę lokomocyjną. Należy podkreślać, że pies nie może pozostawać sam zamknięty w samochodzie – zwłaszcza w upalne dni!

Wakacyjnych zagrożeń jest wiele. Musimy o tym pamiętać, wybierając się z psem w nowe, nieznane rejony. Dobrze jest odpowiednio przeanalizować okoliczności, w jakich będziemy mieli okazję się znaleźć, oraz zabezpieczyć się na wszystkie możliwe ewentualności jeszcze przed wy -

Barbara Melnyk Brand Manager amiplay

jazdem. Różnego rodzaju wypadki niestety się zdarzają – szczególnie w tym wakacyjnym, radosnym okresie, kiedy mamy okazję się rozluźnić i możemy stracić czujność. Dbajmy zarówno o siebie, jak i o swoje zwierzaki oraz pamiętajmy, że zawsze bezpieczeństwo jest najważniejsze!

Wakacje to czas, kiedy zdecydowanie częściej decydujemy się na wspólną podróż ze zwierzęciem. Najważniejsze podczas takiego wyjazdu jest zapewnienie mu komfortu i bezpieczeństwa. Nasza niezawodna kolekcja Travel to odpowiedź na wszystkie potrzeby czworonożnych podróżników. Znajdziecie tu wygodne maty samochodowe oraz wpinki do pasów bezpieczeństwa, które zabezpieczą psa podczas podróży autem. W ofercie znajdują się także poręczne pojemniki turystyczne na karmę oraz miski na wodę. Te ostatnie to absolutny must have podczas letnich eskapad. Woda to niezbędny element wyposażenia każdego psiego opiekuna, tym bardziej kiedy na zewnątrz jest gorąco i słonecznie. Miski są wygodnie składane i zapinane na zamek. Są bardzo kompaktowe i po złożeniu zajmują niewiele miejsca. Można je wygodnie schować do torebki, przypiąć do plecaka lub szlufki od spodni. Prawidłowe nawodnienie jest niezwykle ważne i uchroni zwierzę przed przegrzaniem, zapewniając dobre samopoczucie przez całą podróż. amiplay

OFiuFiuPL
LOKOWANIE PRODUKTU

RIKETSJOZY

Niebezpieczne choroby odkleszczowe zwierząt

Tekst: Adrianna Iwan

W ostatnich latach obserwuje się znaczny wzrost zapadalności zwierząt na choroby odkleszczowe. Obecnie wśród psów najbardziej znaną chorobą jest babeszjoza. Postępujące zmiany klimatu pociągają za sobą terytorialną ekspansję kleszczy na nowe obszary, co wiąże się z pojawieniem chorób wcześniej niediagnozowanych na danym terenie. Oprócz znanej babeszjozy i boreliozy należy pamiętać o riketsjozach, które również należą do grupy chorób odkleszczowych. Odpowiada za nie grupa bakterii należąca do riketsji. Są to obligatoryjnie wewnątrzkomórkowe bakterie. W przypadku zwierząt najważniejszymi riketsjozami są: anaplazmoza granulocytarna, anaplazmoza trombocytarna, erlichioza monocytarna oraz gorączka plamista Gór Skalistych (w Polsce niewystępująca).

Anaplazmoza granulocytarna

Jest zakaźną wielonarządową chorobą powodowaną przez Anaplasma phagocytophilum, które klasyfikuje się w rzędzie Rickettsiales. Choroba ta występuje na całym świecie. Wektorem tej bakterii jest powszechny w Polsce Ixodes ricinus, czyli kleszcz pospolity. Aby doszło do przeniesienia czynnika zakaźnego do organizmu psa, zazwyczaj konieczne jest żerowanie kleszcza przez 24–48 h. Patogeny po wniknięciu do organizmu atakują neutorofile i tworzą w nich charakterystyczne morule. Choroba ta jest rozpoznawana na całym świecie. Anaplazmoza przebiega od zakażenia subklinicznego do ostrej choroby gorączkowej. Okres inkubacji choroby wynosi od 1 do 2 tygodni. Objawy kliniczne są nieswoiste. Najczęściej u chorych zwierząt obserwuje się gorączkę, apatię, brak apetytu, kulawizny (z powodu zapalenia stawów), osłabienie, wzmożone pragnienie. Mogą pojawić się także biegunka i wymioty oraz objawy ze strony układu nerwowego, krew w kale i krwawienie kropelkowe z nosa. Co ciekawe, u niektórych osobników może też występować kaszel. Anaplazmoza jest rozpoznawana zwłaszcza na wschodnich terenach naszego kraju. W przypadku kotów doniesienia o zakażeniach Anaplasma spp. są rzadkie. Wśród objawów obserwuje się senność, gorączkę, brak łaknienia, powiększenie węzłów chłonnych. Rozpoznawanie choroby nie jest najłatwiejsze. W ok. 90% przypadków w badaniu hematologicznym stwierdza się trombocytopenię (zmniejszoną liczbę płytek krwi) i limfopenię

(zmniejszoną liczbę limfocytów). Szczególne znaczenie ma rozmaz krwi. Należy jednak pamiętać, że w ostrej fazie zakażenia morule pojawiają się 4 dni po zakażeniu i utrzymują się przez 4 do 8 dni. Test ELISA z kolei nie nadaje się do rozpoznawania choroby na jej wczesnym etapie, ponieważ test ten wykrywa przeciwciała klasy IgG. Wczesne wykrycie zakażenia umożliwia badanie PCR, jednak jego wadą jest uzyskanie wyniku fałszywie ujemnego. Pełne rozpoznanie opiera się na podstawie wyników badań hematologicznych, testów serologicznych i reakcji PCR.

Coraz częściej obserwowane są koinfekcje. Jest to sytuacja, w której dochodzi do jednoczesnego zakażenia dwoma lub więcej czynnikami chorobotwórczymi. W tym przypadku obok A. phagocytophilum nierzadko dochodzi do zarażenia pierwotniakiem Babesai canis

Karmy mokre LOVCAT

Naturalne składniki

Bez GMO

Dodatek tauryny

Dodatek DL - Metioniny

Zapraszamy sklepy do współpracy Kontakt: Tel. 694 090 011

REKLAMA

marki

Tick Twister ® Kleszczołapki ® CLIPBOX

W „clipboxowym” breloku znalazło się miejsce na trzeci haczyk – MIKROhaczyk!

Jeden zestaw dla całej rodziny – i dla zwierząt, i dla ludzi. Można nimi usunąć każdego kleszcza – od larwy poczynając, przez nimfę, po dorosłą opitą samicę. Trzeci, maleńki haczyk z niewiarygodnie precyzyjną szczeliną usunie nawet najmniejszego kleszcza z każdego zakamarka ciała. Pamiętaj o zdezynfekowaniu miejsca po kleszczu oraz haczyków!

Wyrób medyczny – VAT 8%

Producent: H3D, Francja

Dystrybucja w Polsce: PORTICA, biuro@portica.pl

Erlichioza może mieć przebieg ostry, przewlekły lub subkliniczny. Przewlekła postać choroby jest rzadko spotykana. W fazie

subklinicznej psy wyglądają klinicznie normalnie. Postać ta może trwać od kilku tygodni do kilku miesięcy.

Anaplazmoza trombocytarna

Powodowana jest przez Anaplasma platys. Patogen ten atakuje płytki krwi. Choroba występuje przede wszystkim w krajach śródziemnomorskich, takich jak Włochy, Hiszpania, Portugalia, Grecja. Okres inkubacji wynosi od 8 do 15 dni. Przebieg choroby jest uzależniony prawdopodobnie od szczepu lub genotypu patogenu. Sugeruje się, że szczepy europejskie powodują ostrą postać choroby, a szczepy północnoamerykańskie wywołują łagodną lub bezobjawową infekcję. Jeśli objawy kliniczne wystąpią, to są bardzo nieswoiste. U zwierzęcia można wówczas zaobserwować nieznaczne podwyższenie temperatury, spadek masy ciała, brak apetytu, apatię, bladość błon śluzowych oraz wybroczyny na błonie śluzowej jamy ustnej i w tkance podskórnej. Istotny jest też fakt, że do zakażenia może dochodzić w wyniku transfuzji krwi, która zawiera płytki zakażone bakteriami.

Erlichioza monocytarna

Jej przyczyną jest Ehrlichia canis, której głównym wektorem w Europie jest brązowy kleszcz psi (Rhipicephalus sanguineus) i kleszcz pospolity (Ixodes ricinus). Patogen lokalizuje się w monocytach i limfocytach. Erlichioza może mieć przebieg ostry, przewlekły lub subkliniczny.

Przewlekła postać choroby jest rzadko spotykana. W fazie subklinicznej psy wyglądają klinicznie normalnie. Postać ta może trwać od kilku tygodni do kilku miesięcy. Objawy kliniczne tej choroby różnią się w zależności od szczepu, dawki zakaźnej patogenu i stanu układu immunologicznego zwierzęcia. Erlichioza jest ciężką chorobą psów. Okres inkubacji wynosi od 8 do 20 dni. Wśród objawów można m.in. zaobserwować wysoką temperaturę, brak apetytu, chudnięcie, osłabienie. Możliwe są także kulawizny, ślepota, objawy ze strony układu nerwowego, krwawienie z nosa, obrzęki obwodowe na tylnych kończynach, bladość błon śluzowych, krwiomocz, śluzowo-ropne zapalenie oczu i nosa. W przypadku kotów doniesienia o zakażeniu E. canis są rzadkie, a objawy kliniczne nie zostały opisane. E. canis nie jest uważany za czynnik zoonotyczny. W literaturze opisano przenoszenie tego patogenu przez transfuzję krwi. Kraje, w których stwierdza się zakażenie, to: Włochy, Hiszpania, Portugalia, Grecja, Szwajcaria, Niemcy, Francja i Wielka Brytania. Ostra faza choroby trwa od 1 do 3 tygodni. Rozpoznanie choroby opiera się na podstawie informacji uzyskanych w wywiadzie, ocenie objawów i wyników badań laboratoryjnych, serologicznych oraz PCR. Należy pamiętać, że ujemny wynik PCR nie wyklucza zakażenia.

Kleszcze ze względu na to, że są wektorami wielu groźnych chorób, stanowią niebezpieczeństwo dla ludzi i zwierząt. Najlepszym sposobem ochrony jest zapobieganie pokąsaniu przez te stawonogi. Warto stosować preparaty przeciwko kleszczom.

Gorączka plamista Gór Skalistych

Chorobę wywołuje Rickettsia rickettsi. Objawy są niespecyficzne, jak w przypadku wszystkich pozostałych chorób odkleszczowych. Wczesne objawy obejmują gorączkę, utratę apetytu, kaszel, trudności w oddychaniu, obrzęk twarzy, powiększenie węzłów chłonnych, biegunkę, wymioty. Choroba nie jest spotykana w Europie, ale ze względu na to, że zwierzęta coraz częściej podróżują w różne rejony świata wraz ze swoimi opiekunami, znalazła się w tym artykule. Gorączka plamista Gór Skalistych występuje w Ameryce Północnej, Południowej i Środkowej. Od 1 do 10% chorych psów umiera z powodu tej choroby.

Zapobieganie

Kleszcze ze względu na to, że są wektorami wielu groźnych chorób, stanowią niebezpieczeństwo dla ludzi i zwierząt. Najlepszym sposobem ochrony jest zapobieganie pokąsaniu przez te stawonogi. Warto stosować preparaty przeciwko kleszczom. Dostępne są one w postaci kropli spot-on, sprayów na skórę, obroży przeciwkleszczowych oraz tabletek. Przy wyborze środka należy zwracać uwagę na to, dla jakiego gatunku zwierzęcia jest on przeznaczony. Ma to ogromne znaczenie w przypadku kotów, u których niektóre substancje mogą powodować zatrucia (np. permetryna). Wybór odpowiedniej profilaktyki przeciwkleszczowej najlepiej omówić z lekarzem weterynarii.

SANDEZIA®

SUCHA DEZYNFEKCJATM to preparat do dezynfekcji budynków inwentarskich. Produkt skutecznie zwalcza bakterie, pasożyty i grzyby. Produkt przeznaczony dla zwierząt hodowlanych.

sandezia.com

KWIATY W DIECIE GRYZONI I KRÓLIKÓW

Tekst: Magdalena Nowaczyk

Zoopsycholog, behawiorysta królików i gryzoni, dietetyk weterynaryjny, zielarz, fitoterapeuta www: www.okienkozycia.pl

Kwiaty są zdrowym dodatkiem w diecie królików i gryzoni i idealnym uzupełnieniem mieszanki ziołowej. Często to właśnie one zawierają najwięcej witamin i minerałów. Nie tylko zdrowe dla zwierzaków, lecz także piękne, kolorowe, przykuwające uwagę klientów na sklepowych półkach.

Warto proponować je opiekunom jako alternatywę np. dla przekąsek typu dropsy, kolby czy wapienka. Często po powiedzeniu jednego zdania o właściwościach leczniczych danej rośliny łatwo nawrócić klienta na zdrową dietę. Oprócz podstawowych ziół i mieszanek ziołowych warto więc uzupełnić ofertę o kolorowe kwiaty i poznać ich właściwości lecznicze. Z tego typu przekąsek mogą również korzystać ptaki, żółwie i inne roślinożerne gady. Coraz bardziej popularna jest też w Polsce fitoterapia psów i kotów – ich opiekunowie mogą być kolejnymi zainteresowanymi tego typu produktami.

Niżej przedstawiamy najpopularniejsze kwiaty wraz z ich krótką charakterystyką. Takie krótkie opisy bez problemu można umieścić przy sklepowej półce lub wykorzystać do przygotowania ciekawej ikonografiki w formie folderu.

Chaber bławatek – działa moczopędnie, przeciwzapalnie, zwiększa ilość wydzielanego moczu, zapobiega tworzeniu się złogów w drogach moczowych, wzmacnia naczynia krwionośne, przyspiesza przemianę materii.

Dziewanna – ułatwia oczyszczanie dróg oddechowych, działa osłaniająco na żołądek i jelita, antybakteryjnie i antywirusowo. Stosuje się ją w leczeniu powiększonych węzłów chłonnych, nieżytów górnych dróg oddechowych, stanach zapalnych jamy ustnej. Można podawać do picia napar z kwiatów po usunięciu zębów/ ropni okołozębowych.

Głóg – wspomaga pracę serca, obniża ciśnienie krwi, działa moczopędnie, rozkurczowo na mięśnie gładkie jelit i dróg moczowych.

Hibiskus – wzmacnia odporność, działa przeciwzapalnie, moczopędnie, antybakteryjnie, wspomaga odchudzanie. Reguluje pracę wątroby, zwiększa diurezę, obniża poziom kreatyniny.

Fiołek polny/ trójbarwny – obniża ciśnienie krwi, działa rozkurczowo, przeciwbólowo i przeciwzapalnie. Ma właściwości moczopędne i oczyszcza drogi moczowe z toksyn, pomaga leczyć kamicę nerkową. Pobudza przemianę materii, zwiększa uczucie sytości, działa wykrztuśnie.

Kwiat jabłoni – działa przeciwzapalnie, moczopędnie, przeciwbiegunkowo, łagodzi objawy alergii, hamuje krwawienie, odtruwa organizm.

Kocanka piaskowa – wspomaga pracę wątroby, działa żółciopędnie, rozkurczowo, przeciwzapalnie.

Krwawnik – działa uspokajająco, rozkurczająco, przeciwkrwotocznie, przeciwzapalnie. Pobudza trawienie i łagodzi stany zapalne przewodu pokarmowego. Likwiduje wzdęcia i hamuje biegunki. Napar z ziół można stosować do okładów i przemywania ran lub podawać do picia po usunięciu zębów.

Julia Starosz

Zoopsycholog, trener psów

Specjalistka ds. komunikacji marki Comfy

Podstawą żywienia królików, świnek morskich i szynszyli powinno być dobrej jakości siano podawane bez ograniczeń, zioła i rośliny roślin łąkowych oraz małe porcje warzyw lub owoców w ramach przysmaku.

Marka Comfy oferuje trzy rodzaje sianka: klasyczne, z miętą oraz kwiatami nagietka, każde z nich będzie doskonałym wyborem dla codziennej diety królika i różnych gryzoni.

Kwiat lipy – ma właściwości moczopędne, pobudza wydzielanie soków trawiennych, działa rozkurczowo, przeciwgorączkowo, lekko uspokajająco, przeciwzapalnie i łagodzi kaszel. Polecany w leczeniu przeziębienia i przy spadku odporności.

Malwa – działa rozkurczająco, powlekająco, łagodzi podrażnienia układu pokarmowego, wzmacnia naczynka krwionośne, poprawia krążenie. Jeden z ulubionych przysmaków szynszyli i koszatniczek.

Aleksandra Solecka

Junior Product Manager BIOFEED

Nagietek lekarski – działa przeciwzapalnie, przeciwbakteryjnie, rozkurczowo, wspomaga pracę wątroby, leczy stany zapalne, wzmacnia odporność. Obniża ciśnienie krwi, działa uspokajająco. Niezbędny w przypadku ropni. Napar można stosować również jako okład na rany i uszkodzenia skóry oraz podawać do picia po usunięciu zębów. Przy wzdęciach łagodzi bóle brzucha.

Podbiał – działa osłaniająco, ściągająco, wykrztuśnie i przeciwskurczowo, przeciwzapalnie i bakteriobójczo.

W świetle stale rosnącej świadomości na temat zdrowego żywienia zwierząt domowych zagadnienie właściwej diety dla królików staje się coraz bardziej istotne. W żywieniu królików kluczowe jest dostarczenie im odpowiedniego pożywienia, które spełnia ich wszelkie potrzeby bytowe. Dobrze zbilansowana dieta odgrywa tutaj ogromną rolę, zapewniając nie tylko niezbędne składniki odżywcze, lecz także wspierając zdrowie układu pokarmowego oraz ogólną kondycję fizyczną naszych królików. BIOFEED Royal Crispy Premium Cuni to pokarm dla królików, który powstał w oparciu o holistyczne podejście do żywienia, a także zawiera w swoim składzie naturalne komponenty. Bogata mieszanka składników, w tym wysoka zawartość błonnika, zapewnia prawidłową pracę układu pokarmowego, regulując trawienie i zapobiegając problemom z zębami. Dzięki takiej diecie nasz królik może cieszyć się zdrowiem i pełnią energii każdego dnia, co sprawia, że karma BIOFEED Royal Crispy Premium Cuni jest doskonałym wyborem dla każdego opiekuna tego uroczego zwierzęcia.

Jarosław Chyżyński

Sales director Ham-Stake Sp. z o.o. ul. Towarowa 13, 67-400 Wschowa www.ham-stake.com

Szukasz idealnej przekąski dla swojego małego przyjaciela? Nasz produkt – Kwiatowy przysmak z lawendą – to rozwiązanie, którego szukałeś! Skomponowana z trzech prostych składników: nagietka, hibiskusa i lawendy przekąska zachwyci każdego pupila. Nagietek , bogaty w właściwości lecznicze, korzystnie wpływa na układ pokarmowy, działając rozkurczowo i żółciopędnie. Jego aksamitne płatki i mięsisty koszyczek z pewnością przypadną do gustu Twojemu zwierzakowi. Hibiskus , będący źródłem witaminy C, wspiera układ odpornościowy i pomaga w walce z wirusami i bakteriami. Jego chrupiąca konsystencja czyni z suszonych kwiatów hibiskusa ulubioną przekąskę każdego gryzonia. Lawenda, znana ze swoich właściwości rozluźniających i łagodzących, poprawia perystaltykę jelit i usprawnia trawienie. Dodatkowo jej działanie uspokajające sprawi, że Twój pupil będzie się czuł zrelaksowany i zadbany. Wybierz Kwiatową przekąskę z lawendą – zdrowy i smaczny dodatek do codziennej diety Twojego zwierzaka. www.ham-stake.com

Rumianek – działa przeciwzapalnie, rozkurczowo, antybakteryjnie. Reguluje trawienie, usuwa wzdęcia, łagodzi ból brzucha. Leczy stany zapalne jamy ustnej, idealny do picia po usunięciu zęba i przy ropniach. Ma działanie antyalergiczne i uspokajające, łagodzi stres u zwierząt, można go podawać przed podróżą w celu złagodzenia objawów choroby lokomocyjnej. Jest to również naturalny lek na pasożyty układu pokarmowego i zwalczający grzyby Candidia. Wzmacnia sierść i oczyszcza drogi oddechowe ze śluzu.

Płatki słonecznika – działają przeciwgorączkowo, pobudzają wydzielanie soku żołądkowego, ułatwiając trawienie, można je stosować również w formie okładów z naparu na rany, stłuczenia, opuchlizny, zwichnięcia. Stokrotka – reguluje przemianę materii, działa moczopędnie, odtruwająco, wykrztuśnie, przeciwzapalnie, zapobiega powstawaniu obrzęków. Pomocna w leczeniu kamicy nerkowej. Reguluje pracę jelit.

REKLAMA

WARSZAWSKIE DNI AKWARYSTYKI 2024

Po długiej przerwie pasjonaci akwarystyki mogli ponownie spotkać się na wyjątkowym wydarzeniu, jakim są Warszawskie Dni Akwarystyki. Tradycyjnie odbywały się one na terenie Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie. W dniach 18–19 maja na Wydziale Hodowli, Bioinżynierii i Ochrony Zwierząt SGGW w Warszawie, w budynku przy ulicy Ciszewskiego odbyło się wiele ciekawych wydarzeń w ramach Dni Akwarystyki. Głównym organizatorem wydarzenia był Rafał Maciaszek. Partnerami strategicznymi imprezy były firmy AQUAEL oraz Tropical, partnerami głównymi zaś: Zoolek, Zooegzotyka oraz Fluval. Główny patronat medialny wydarzenia: akwa-mania.mud.pl, "ZooBranża", akwarysta.eu.

Podczas imprezy odbyły się: VII Warszawska Konferencja Akwarystyczna, Konkurs Wiedzy Akwarystycznej, a także Mistrzostwa Krewetek Ozdobnych (70 zestawów w 14 kategoriach). Krewetki oceniane były przez międzynarodowe Jury w składzie: Matthias Jesenko (Austria), Stev Kolditz (Niemcy), Sebastian Prati (Szwajcaria), David Vandenaabele (Francja).

Na wystawie akwarystycznej zaprezentowano około 40 zbiorników, spośród których w ramach konkursu wyłoniono najładniejsze akwarium w kategoriach: akwarium biotopowe (brało udział 14 zbiorników), akwarium ozdobne (6 zbiorników) oraz nano akwarium (7 zbiorników). Dużym zainteresowaniem zwiedzających cieszyła się towarzysząca imprezie wystawa terrarystyczna.

Tick Twister® Kleszczołapki® ClipBox – w wersji Trio z trzema haczykami

MIKROhaczyk – teraz także w breloku ClipBox. Najmniejszy haczyk w zestawie ma szczelinę o grubości kartki. Żaden kleszcz, nawet larwa czy nimfa, nie ma szans! Ten mikrohaczyk doskonale poradzi sobie z najmniejszymi pasożytami, które często są niezauważalne na zwierzętach, ale mogą stanowić duży problem dla ludzi.

Zestaw dla całej Rodziny – ClipBox Trio to idealne rozwiązanie – zarówno dla zwierząt, jak i dla ludzi. Trzy różne haczyki w jednym breloku sprawiają, że klient nie musi kupować wielu narzędzi. Teraz Twój sklep może mu zaoferować kompletny zestaw, który sprosta wszystkim potrzebom.

Funkcjonalność i styl – silikonowe rączki zapewniają pewny uchwyt i komfort użytkowania. Brelok „clipbox” jest praktyczny i stylowy, w pięciu bajecznych kolorach. I to jest znakomita propozycja dla Twoich klientów, którzy szukają czegoś skutecznego do usuwania kleszczy, czego pies nie będzie się bał, a usuwanie będzie banalnie proste i całkowicie bezbolesne! Czegoś, co z łatwością usunie każdego kleszcza ze skóry każdego członka rodziny. A na dodatek nie zgubi się i zawsze będzie wiadomo, gdzie jest.

Wyrób medyczny – VAT 8%

Dystrybucja w Polsce: PORTICA, tel. 42 631 00 13, e-mail: biuro@portica.pl

Producent: H3D, Francja

DeliGuard – kompleksowo wspiera zdrowie pupili

Przedstawiamy DeliGuard – innowacyjny postbiotyk z bioaktywnymi metabolitami dobroczynnych bakterii Bacillus subtilis. Niezawodny w przypadku problemów trawiennych, biegunek, zaparć i wzdęć, a także w stanach zapalnych skóry oraz przy nadmiernej utracie sierści. Pomaga regulować poziom nawodnienia organizmu. Ogranicza osadzanie się kamienia nazębnego. Jest cennym wsparciem podczas zmian diety, odrobaczania czy antybiotykoterapii. Działa szybko, a rezultaty są widoczne już po 10 dniach regularnego stosowania. Brak skutków ubocznych sprawia, że DeliGuard może być podawany codziennie, na każdym etapie życia. Doskonale komponuje się z każdym rodzajem diety i może być podawany bezpośrednio do wody lub karmy. Jedna buteleczka produktu wystarcza na 90 dni ciągłego stosowania postbiotyku u psa lub kota o średniej masie ciała. Skuteczność działania została potwierdzona wynikami badań na grupie 100 domowych psów i kotów. Dystrybucja: Portica s.c., tel. 42 631 00 13; e-mail: biuro@portica.pl Producent: BioDose Sp. z o.o. Sp.k., Polska.

amiplay Samba – linki treningowe 5 i 10 m – swoboda na każdym spacerze

Tego lata postaw na swobodę! Smycz treningowa Samba to dosko nałe rozwiązanie, by pozwolić psu na nieco więcej wolności, nie tylko podczas treningów, lecz także spacerów i zabaw. Nasza propozycja obejmuje dwie długości: 5 i 10 metrów. Każda z nich zapewni komfort podczas treningu zarówno zwierzęciu, jak i opiekunowi, który nadal będzie miał pełną kontrolę nad pupilem. Długa smycz jest idealnym narzędziem podczas nauki komend na odległość i kreowania pożąda nych zachowań, jak choćby nauka przywołania. Kolekcja Samba to najlepszy wybór dla wszystkich tych, którzy mają już dość klasyki i lubią się wyróżniać. Postawiliśmy tu przede wszyst kim na wygodę i designerską kolorystykę. Cała seria została wykona na z miękkiej, łatwej w czyszczeniu taśmy w pięknych neonowych ko lorach, które przywodzą na myśl niekończącą się feerię letnich barw, rodem z szalonych ulic i plaż Rio de Janeiro. Bogata kolorystyka daje wiele możliwości stworzenia niepowtarzalnych stylizacji z dowolnie skomponowanych elementów serii.

Producent: amiplay

amiplay Amik – torebki na przysmaki – wejdź w przygodę wartą PSIEżycia i nagradzaj stylowo!

Poznaliście już Amika? To bezpański psiak nieznanej rasy, który przewrócił świat amiplay do góry nogami. W naszej najnowszej kolekcji prezentujemy jego niesamowite przygody, począwszy od nużącej pracy w korporacyjnym biurze, poprzez podróżnicze perypetie, rockowe występki, na niepohamowanej konsumpcji pizzowych specjałów skończywszy. Amik to koneser dobrej zabawy, niewybrednych smaków i wszystkiego, co dostarcza emocji. Wprowadza chaos i zamęt wszędzie tam, gdzie postanie jego łapa… albo cztery. Jego szalone przygody doskonale umilą każdy spacer, a szczególnie ten, który niesie ze sobą nagrody! Nagrodzenie psa w odpowiednim momencie to bardzo ważny element każdego treningu bądź spaceru, aby wzmocnić komendę lub prawidłowe zachowanie. Dobrze mieć przysmaki zawsze pod ręką. Jest to szczególnie ważne w przypadku szczeniąt, które bardzo szybko się rozpraszają.

Torebka na przysmaki jest wykonana z bardzo trwałej tkaniny poliestrowej, odpornej na warunki atmosferyczne, dzięki czemu można trenować przy każdej pogodzie. Wkład wewnątrz jest łatwy w czyszczeniu.

Producent: amiplay

amiplay BeHappy Cat – kocia radość spacerów

Jak zapewnić kotu bezpieczeństwo podczas spacerów? Ubrać go w zestaw BeHappy! Tworząc kolekcję dla kotów, postawiliśmy przede wszystkim na komfort i bezpieczeństwo, ale nie mogło zabraknąć także designerskiego wzornictwa. Szelki BeHappy zostały wykonane z wysokiej jakości taśmy poliestrowej. Komplet ze smyczą zapewni kotu swobodę w podróży i na spacerach. Duży zakres regulacji obu pętli pozwala na dokładne dopasowanie szelek, a zapięcie na klamry ułatwia szybkie ich zakładanie i zdejmowanie, bez powodowania zbędnego stresu u kota. Cała seria BeHappy została wykonana z miękkiej, dwustronnie barwionej taśmy, wykończonej w taki sposób, by nawet wielogodzinne użytkowanie było przyjemne i nie powodowało dyskomfortu.

Akcesoria BeHappy powstały, by budzić uśmiech! Słodkie, kolorowe wzory w towarzystwie tropikalnych zieleni przenoszą myślami do ciepłych, egzotycznych krain. Żywe kolory pozostaną intensywne przez długi czas. Gładka tkanina poliestrowa zapewnia niezwykłą łatwość czyszczenia, a tym samym cechuje się wysoką odpornością na ścieranie oraz uszkodzenia mechaniczne.

Producent: amiplay

amiplay Denim torba transportowa – podróżowanie może być stylowe

Podróżowanie nie musi być nudne! Kolekcja amiplay Denim to doskonała propozycja dla wszystkich fanów kultowego designu. Akcesoria wykonane z oryginalnego jeansu przypadną do gustu nawet najbardziej wymagającym koneserom stylu. Torba transportowa to idealny wybór na każdą letnią podróż dla psów małych ras, szczeniąt i kotów. Wytrzymały, odporny na uszkodzenia jeans gwarantuje długotrwałe użytkowanie. Torba od góry jest zapinana na suwak, co pozwala na wygodne umiesz czenie zwierzęcia w jej wnętrzu. Otwór, przez który można wystawić głowę, daje pupilowi możliwość obserwacji otoczenia, a to zmniejsza stres związany z podróżą. W środku znajduje się krótka smycz z karabiń czykiem, dzięki której można komfortowo przypiąć i tym samym zabez pieczyć zwierzę przed wyskoczeniem w czasie transportu. Wyciągana, specjalnie wzmocniona podłoga ułatwia utrzymanie torby w czystości. Po bokach są naszyte kieszenie, w których można przechowywać drob ne akcesoria, jak portfel czy telefon. Uchwyty na ramię są optymalnej długości, by zapewnić komfort podczas noszenia, a ich maksymalna wy trzymałość to 4–6 kg.

Producent: amiplay

CO NOWEGO NA RYNKU

Media Pack do filtrów FZN PRO

Do nowych filtrów kaskadowych FZN PRO od Aquael idealnie pasują wygodne wkłady filtracyjne. Zostały specjalnie zaprojektowane w formie skutecznie działających saszetek. Wybierz spośród trzech rodzajów zależnie od potrzeb twojego akwarium:

• Standard – wkład z grubej waty filtracyjnej, który zapewnia wydajną filtrację mechaniczną wody,

• Carbomax – wkład z waty filtracyjnej z węglem aktywnym; oprócz filtracji mechanicznej eliminuje także z wody zanieczyszczenia chemiczne i przebarwienia,

• Phosmax – dodatkowo zawiera eliminator fosforanów, czyli chroni akwarium przed plagą glonów.

Każde opakowanie zawiera trzy sztuki wymiennych wkładów. Zależnie od modelu FZN PRO będzie potrzebnych od 1 do 6 wkładów, aby zapewnić skuteczność filtracyjną. Wkłady można dowolnie mieszać, tworząc zestawienie najlepiej dopasowane do potrzeb twojego zbiornika. aquael.pl/produkty/akwarystyka/filtry-zewnetrzne/fzn-pro/

Producent: aquael.pl

Szafki pod akwaria Cabinet Premium

Wszystkie zestawy Glossy od teraz w technologii ST

Aquael dba o jak najwyższy poziom bezpieczeństwa swoich wyrobów. Dlatego wszystkie zestawy z linii Glossy są od teraz produkowane w unikalnej na skalę światową technologii Safe Tank. Co to oznacza?

Technologia ST zakłada połączenie dwóch szklanych paneli akwarium za pomocą ultracienkiej, przejrzystej folii. Dzięki temu, gdy zbiornik zostanie przypadkowo uszkodzony, woda nie wycieknie natychmiastowo, a szyba pozostanie w całości. Na powierzchni tafli może pojawić się charakterystyczna „pajęczyna”, ale użytkownik zyska czas na przeniesienie lokatorów akwarium w bezpieczne miejsce.

Glossy produkowany w wersji ST to elegancki zestaw premium. Dostępny w klasycznej czerni, świetlistej bieli lub uniwersalnej szarości. To idealna propozycja dla pasjonatów akwarystyki, którzy cenią sobie nowoczesny styl połączony z wyjątkową funkcjonalnością. Zestaw wyposażyliśmy w nowoczesne i energooszczędne oświetlenie LED.

Producent: aquael.pl

Nowość w portfolio szafek pod akwaria marki Aquael. Cabinet

Premium cechuje minimalizm, geometria i nowatorski styl. Wykonana z trwałej płyty pokrytej specjalistyczną okleiną odporną na działanie wody.

Wyposażona w wiele rozwiązań, które z pewnością ucieszą akwarystów: brak pełnej tylnej ścianki ułatwi przeprowadzenie przewodów, wygodna szuflada pozwoli schować niezbędne drobiazgi, a na magnetycznej listwie można zawiesić szczypce lub nożyczki. Drzwiczki otwierają się szerzej niż standardowo, a półkę można zawiesić na wybranej wysokości. Dzięki przemyślanej konstrukcji ciężar wypełnionego akwarium rozkłada się równomiernie. Dostępna w wyborze eleganckich kolorów – czerni, bieli lub szarości – będzie doskonale komponowała się z różnorodnymi aranżacjami wnętrz i pięknie prezentowała akwarium. Wybierz spośród czterech rozmiarów o szerokościach: 60, 80, 100 i 120 cm. aquael.pl/produkty/akwarystyka/szafki/cabinet

Producent: aquael.pl

wŻUĆ na luz! Z Azankami

Problem gryzienia nieodpowiednich przedmiotów przez psy jest dosyć powszechny i o ile bardzo często przymyka się oko na tego typu zachowania w okresie szczenięcym, o tyle znikające listwy przypodłogowe i obgryzione nogi od stołu w przypadku, gdy pies jest już starszy, zazwyczaj wzbudzają u opiekunów rozdrażnienie. A przecież… psy mają naturalną potrzebę żucia, chrupania i gryzienia przez całe swoje życie! Przeżuwanie pomaga rozładowywać nagromadzone napięcie oraz stres, ponieważ chrupanie przekąski powoduje wzrost poziomu hormonów szczęścia – endorfin i serotoniny. Pomagają one uspokajać pobudzony organizm i wykazują działanie przeciwlękowe. To niezwykle ważne działanie terapeutyczne, szczególnie w świecie dostarczającym wielu bodźców. Stres spowodowany wszechobecnym hałasem, toksynami czy brakiem higieny snu może prowadzić do wystąpienia zaburzeń nastroju u zwierzęcia. Zmiany w środowisku, np. wizyty u lekarza weterynarii, częste wyjazdy lub przeprowadzka mogą generować stres, który pies chce następnie odreagować poprzez zwiększenie zapotrzebowania na gryzienie. Azanki to w 100% naturalne przysmaki dla psów. Bez dodatku zbóż, sztucznych barwników i konserwantów. Wyprodukowane z wysokiej jakości skór, o wysokiej zawartości kolagenu. Każdy opiekun psa może wybierać z szerokiej oferty dostępnych smaków: KOŚCI DO ŻUCIA Z BIAŁKIEM OWADÓW, KOŚCI DO ŻUCIA HIPOALERGICZNE, KOŚCI DO ŻUCIA Z RYBĄ. Każda propozycja jest wzbogacona smakowitymi dodatkami superfoods, np. jeżynami, jagodami goji czy kokosem.

Producent: azan.com.pl

NATSBI

M-PETS na wyciągnięcie Twojej ręki!

Szeroka linia akcesoriów i zabawek dla zwierząt domowych marki M-Pets jest już dostępna w sprzedaży Betta Sp. z o.o. W ofercie wysokojakościowe zabawki z ekologicznych materiałów, szelki, smycze, akcesoria i produkty higieniczne oraz wiele innych.

Sklepy zainteresowane ofertą handlową zapraszamy do bezpośredniego kontaktu z Działem Obsługi Klienta Betta Sp. z o.o.; www.betta.pl / biuro@betta.pl / tel. 22 763 19 90.

NATSBI to linia karm GASTRONOMICZNYCH, których receptu ry są tworzone pod okiem uznanych szefów kuchni. NATSBI to nowa generacja żywności oparta na wysokiej jakości składnikach, prostocie receptur i zaawansowanych technikach kulinarnych. Natsbi powstaje ze świeżego mięsa z dodatkiem warzyw i owo ców oraz wysokojakościowych olejów i tłuszczy, BEZ DODATKU WODY! Wszystko, co znajdziesz wewnątrz saszetki, to pochodne mięsa, warzyw i ryżu. Jest to także doskonała alternatywa dla karmy suchej oraz diety BARF. Wszystkie składniki są wkładane do saszetki na surowo, a następnie poddawane niskotemperaturowej obróbce termicznej, dzięki temu w Natsbi znajdziesz bogactwo witamin, minerałów i składników odżywczych. Dla kogo powstało NATSBI? Dla:

• opiekunów psów poszukujących bardziej naturalnej diety dla swoich pupili,

• psich niejadków,

• psów, które z różnych powodów nie mogą jeść suchej karmy,

• tych, którzy poszukują alternatywy dla diety BARF.

Dostępne już w nowych opakowaniach! 500g – dla ras średnich i dużych oraz 200g – dla ras małych.

Dostępne smaki: Kurczak, Kurczak & Jagnięcina, Kaczka & Kur czak, Ryba, Wieprz iberyjski & Indyk.

Import i dystrybucja: Betta Sp. z o.o. / www.betta.pl Klub hodowców Gosbi: www.gosbi.betta.pl

Pedigree® Ranchos™ Jerkies i Superfoods

Prezentujemy nowość, która z pewnością zachwyci każdego psiego smakosza – Pedigree ® Ranchos™ Jerkies. Bezzbożowe przysmaki to karma uzupełniająca dla dorosłych psów stworzona z myślą o zaspokojeniu naturalnych instynktów mięsożernych pupili. Przedstawiamy także wyjątkowe Pedigree ® Ranchos™ Superfoods. Receptury obu produktów zostały opracowane przez lekarzy weterynarii i specjalistów ds. dietetyki z renomowanego Instytutu Nauki o Zwierzętach WALTHAM™. W ofercie znajdują się obecnie dwa rodzaje Jerkies oraz dwa Superfoods:

Pedigree ® Ranchos™ Jerkies ze 100% naturalną wołowiną oraz 100% naturalnym kurczakiem. Nie zawierają cukru, sztucznych barwników ani aromatów, co sprawia, że są idealnym wyborem dla opiekunów dbających o zdrową dietę swoich pupili. Jerkies to nie tylko przysmak – to sposób na zaspokojenie naturalnej potrzeby żucia i gryzienia, a także na zapewnienie psu absorbującego zajęcia. Podając te przysmaki swojemu pupilowi, dajesz mu to, co najlepsze.

Pedigree ® Ranchos™ Superfoods wyróżnia się zdrowym składem, bez dodatku cukru, sztucznych barwników i aromatów, co czyni je idealnym wyborem dla opiekunów wspierających dietę swoich psów. Przysmaki te dostarczają wartościowego białka pochodzącego z 100% naturalnego mięsa – indyka lub wołowiny. Dodatki superfoods, takie jak żurawina, ryż, jagody i pełnoziarnisty owies, wzbogacają dietę psa o naturalne źródła przeciwutleniaczy pomagające w ochronie komórek oraz naturalne źródła błonnika wspierające prawidłowe trawienie.

Producent: Mars Pet Nutrition

COOLPETS

Coolpets

Nadchodzą upalne dni, a opiekunowie psów zaczynają myśleć, jak zapewnić komfort pupilowi w gorący dzień. Przedstawiamy Coolpets – produkty idealne na gorące lato! Maty chłodzące, zabawki nawadniające, foremka do robienia lodów, basen, fontanna i spryskiwacz to prawdziwy „must have” w ofercie sklepu na lato. Hit w latach ubiegłych z pewnością będzie też hitem sprzedaży w tym sezonie.

Dystrybutor: OFiuFiuPL B2B www.ofiufiudlafirm.pl

Nowości w ofercie Brightkins™!

Brightkins™ to seria interaktywnych zabawek i narzędzi treningowych, które odblokują ciekawość zwierzaka i zaangażują całą rodzinę. Interaktywne gry i łamigłówki Brightkins pomagają zapobiegać nudzie i angażować psy w aktywnej zabawie. Opracowane we współpracy z ekspertami ds. zwierząt interaktywne zestawy szkoleniowe i narzędzia firmy

Brightkins sprawiają, że treningi i gry dla zwierząt domowych są zabawne i dostępne nawet dla młodych członków rodziny, tworząc cudowne relacje dziecko – pies.

Dystrybutor: OFiuFiuPL B2B www.ofiufiudlafirm.pl

Mrożony jogurt Yow up!

Food Studio Chefs

Kiedy połączysz dwie dobre rzeczy, wynik może być tylko bardzo dobry! Właśnie taki jest nasz nowy sos wątrobowy – połączenie naturalnej wątróbki i bulionu Food Studio Chefs, zaprojektowane tak, aby zapewnić wspaniałe doznania smakowe i znaczną poprawę zdrowia. Nie obciąża nadmiarem kalorii, ale jest bogaty w kolagen. Polecamy podawać go z suchą karmą, ale bezpośrednio podany w misce lub na LickiMat może jeszcze bardziej zachwycić psie kubki smakowe. Dostępny w saszetce 100 ml, która nie zajmuje dużo miejsca w bagażu, a może stanowić świetną przekąskę w podróży. Pięć smaków, monobiałkowe. Dystrybutor: OFiuFiuPL B2B www.ofiufiudlafirm.pl

Pierwszy zdrowy mrożony jogurt, gotowy do spożycia! Wystarczy przed podaniem włożyć do zamrażarki na określony czas. Zdrowa i orzeźwiająca, niskokaloryczna przekąska dla czworonożnych przyjaciół z 0% zawartością tłuszczu, bez laktozy i bez dodatku cukru. Można go przechowywać w temperaturze pokojowej, a okres przydatności do spożycia wynosi 18 miesięcy. Dostępny w zamykanym kubku z pokrywką, dzięki czemu można przechować resztę na później. Jogurt można również wylać na LickiMat, zamrozić i stworzyć pyszny przysmak, którego spożycie zajmie psiaka na dłużej. Trzy smaki: łosoś, bekon, kurczak z jabłkiem.

Dystrybutor: OFiuFiuPL B2B www.ofiufiudlafirm.pl

PIONIERSKI PRODUKT NA RYNKU KARMY Z PROBIOTYKAMI! Jogurt bez laktozy, cukru i tłuszczu opracowany specjalnie dla psów. Wersja L.CASEI PROBIOTICS to pionierski produkt na rynku karmy dla zwierząt domowych ze względu na złożoność związaną z wprowadzeniem naturalnych probiotyków. To pierwszy na świecie nabiał fermentowany, niewymagający przechowywania w lodówce, z milionami aktywnych probiotyków, które przyczyniają się do poprawy układu odpornościowego i trawiennego psów. Tubka to bardzo praktyczne opakowanie, w 100% nadające się do recyklingu i elastyczne. Dzięki temu praktycznemu formatowi jogurt można zabrać w podróż i podać psu w każdych warunkach.

Dystrybutor: OFiuFiuPL B2B www.ofiufiudlafirm.pl

Odświeżona linia Tasty Dogs Life już wkrótce!

Już wkrótce w ofercie pojawią się nowości, które uzupełnią linię karm Tasty Dogs Life, oferując opiekunom psów jeszcze więcej możliwości wyboru idealnej diety dla swoich pupili. Linia Tasty Dogs Life to pełnowartościowe karmy suche opracowane z myślą o psach wszystkich ras i na różnych stopniach rozwoju. Receptury karmy zapewniają zbilansowaną dietę, uzupełniającą niezbędne witaminy i minerały, eliminując potrzebę dodatkowych suplementów. Specjalnie zaprojektowana struktura granulek dba o higienę zębów i dziąseł, a starannie dobrane składniki wspierają układ pokarmowy Twojego przyjaciela. Karmy zostały wzbogacone olejem z łososia, naturalnym źródłem kwasów Omega-3 i -6, które mogą wspomagać zdrową skórę i lśniącą sierść. Dodatek glukozaminy i chondroityny może korzystnie wpływać na ochronę stawów, a ekstrakt z karczocha zwyczajnego wspiera funkcje wątroby.

Nowości w ofercie:

• Karma z jagnięciną: pełnowartościowy i smakowity posiłek dla psów w każdym wieku, bogaty w białko i niezbędne kwasy tłuszczowe.

• Karma dla małych ras: opracowana specjalnie z myślą o potrzebach psów ras miniaturowych, zapewniająca im zdrowie i energię na co dzień.

• Karma dla szczeniąt z wołowiną lub jagnięciną: idealna dla rosnących psów, wspiera ich rozwój i wzrost dzięki bogactwu składników odżywczych.

BIOFEED Sp. z o.o., www.biofeedzoo.pl

887-700-444 / 506-050-716, sklep@biofeedzoo.pl

Space fip

FIBOOWL L

Seria nowych miskomat od Fiboo cieszy się dużym powodzeniem ze względu na swoją podwójną funkcjonalność – stanowi ona bowiem doskonałe połączenie maty do lizania i, dzięki swoim wysokim ściankom, tradycyjnej miski. Miskomaty są dostępne w trzech rozmiarach – dla najmniejszych, średnich i większych ras czworonogów. Co ważne – miskomaty umożliwiają podawanie posiłków tradycyjnych oraz mrożonych. www.fiboo.pl

Zabierz pupila w kosmiczną podróż po zakamarkach maty do lizania! Mata spowalniająca jedzenie została zaprojektowana przez fanów marki podczas trwania konkursu na oficjalnych social mediach Fiboo. www.fiboo.pl

Fiboone dental

Wytrzymały gryzak z wypustkami czyszczącymi zęby stworzony w trosce o higienę jamy ustnej naszych zwierząt. Unosi się na wodzie, a jego kolorystyka sprawia, że pozostaje widoczny w każdych warunkach. www.fiboo.pl

Zestaw: mata pod miskę + miska

Czy akcesoria do podawania posiłków pupilom mogą być jednocześnie praktyczne i przyjemne dla oka? Tak! Fiboo daje możliwość skomponowania dowolnego zestawu antypoślizgowej maty oraz miski w dowolnym kolorze dostępnym w ofercie. www.fiboo.pl

Poznaj produkty LOVCAT

Przedstawiamy linię mokrej karmy dla kota LOVCAT. Pełnoporcjowa, wysoko mięsna karma dla kotów, idealnie zbilansowana dla wsparcia zdrowego rozwoju

Twojego kota. Receptura oparta na świeżym mięsie najwyższej jakości.

Skład: 70% wołowina (ok. 67% mięso i serca, ok. 33% płuc, wątroby), 27,6% wy war wołowy,  1% żurawina, 1% minerały, 0,1% olej z łososia, 0,1% olej z ogórecz nika, 0,1% MOS, 0,1% FOS.

DOSTĘPNE SMAKI: kurczak, wołowina, łosoś, indyk, jagnięcina, indyk i kaczka, indyk i gęś.

Dlaczego LOVCAT?

• W dostępności siedem smaków w dwóch gramaturach 200 oraz 400g.

• Świetna rotacja oraz rozpoznawalność w grupie świadomych odbiorców.

• Wsparcie układu moczowego, sercowo-naczyniowego, nerwowego, immunologicznego oraz pokarmowego.

• Produkty hipoalergiczne, monobiałkowe.

• Bez zbóż i zbędnych dodatków.

Poza najwyższej jakości składnikami mięsnymi oraz świetnie zbilansowaną suplementacją do karmy LOVCAT dodaliśmy również dwa najistotniejsze składniki: PASJĘ i MIŁOŚĆ.

Po więcej zapraszamy na stronę lovcat.pl lub do bezpośredniego kontaktu: info@lovcat.pl

Nowy WOW CAT BOX w promocyjnej cenie

Po sukcesie pierwszego boksu WOW CAT przygotowaliśmy kolejny, związany z premierą przysmaków. W zestawie sześć przepysznych produktów – rozpieszczające kremowe przysmaki, chrupiące poduszeczki z kremowym nadzieniem, delikatne filety w dużej ilości sosu i pyszne pasztety – dla zdrowia każdego kota i mnóstwa przyjemności ze wspólnych chwil. Nawet najbardziej wybredne koty będą mruczeć z zadowolenia. Wszystko zapakowane w urocze pudełko i dodatkowo w bardzo atrakcyjnej cenie.

Producent: PetCo GmbH Austria Importer i dystrybutor: Best 4 Animal Care Sp. z o.o., www.b4ac.pl, kontakt@b4ac.pl, tel. 782 633 779

ICEPAW Blue Whiting – suszony błękitek, przysmak dla psów

Wyjątkowo smaczna i aromatyczna ryba suszona w całości (bez głowy). Błękitek to niskokaloryczna, chuda ryba, bogata w lekkostrawne białko, minerały i witaminy oraz w cenne kwasy tłuszczowe Omega-3. Suszenie powietrzem w temperaturze ok. 20°C zapewnia optymalne zachowanie składników odżywczych. Błękitek ICEPAW jest polecany jako przekąska dla psów w każdym wieku, także psom z wrażliwym układem pokarmowym. Kawałki ryby mają ok. 14 cm długości.

Producent: ICEPAW GmbH Niemcy

Importer i dystrybutor: Best 4 Animal Care Sp. z o.o., www.b4ac.pl, kontakt@b4ac.pl, tel. 782 633 779

EQUILIBRIO SMALL BREEDS

Equilibrio to marka karm produkowanych od 2005 roku dostępnych w blisko 100 krajach na świecie. Nazwa Equilibrio to włoskie słowo oznaczające równowagę i nawiązujące do zrównoważonego, odpowiedzialnego żywienia. Equilibrio Small Breeds to karmy stworzone z myślą o psach małych ras, których waga wynosi do 10 kg, dostępne w dwóch wariantach: dla szczeniąt oraz psów dorosłych.

Equilibrio Small Breeds Puppy dzięki wysokiej jakości białkom i zrównoważonym poziomom witamin i minerałów gwarantuje optymalny wzrost. Połączenie prebiotyków i przeciwutleniaczy naturalnie wspiera układ odpornościowy.

Equilibrio Small Breeds Adult dla dorosłych psów zawiera kombinację witamin, przeciutleniaczy i pierwiastków śladowych dobraną z myślą o zapewnieniu długiego i zdrowego życia. Wyciąg z jukki, wysokostrawne białka i błonnik ograniczają zapach stolca.

Każda z karm Equilibrio zawiera prebiotyki i probiotyki, gdyż zdrowie i prawidłowa praca jelit są jednymi z kluczowych czynników wpływających na kondycję i dobre samopoczucie.

Equilibrio Small Breed Puppy oraz Adult dostępne są w opakowaniach 2 kg i 7,5 kg u dystrybutora karm Equilibrio – Bayleg S.A.

„Wiejskie Ziółka dla Królika”

od Ham-Stake

W żywieniu królików szczególnie istotne są dobrze zbilansowane mieszanki ziół, gdyż stanowią one drugi najważniejszy składnik ich diety, zaraz po sianie. Szczególną uwagę należy zwrócić na króliki, które nie cieszą się pełnią zdrowia, gdyż wówczas często mają większe zapotrzebowanie na składniki mineralne i witaminy. Z myślą o tych potrzebach stworzyliśmy w naszej Linii Konesera „Wiejskie Ziółka dla Królika” – to odpowiednio skomponowana mieszanka ziół, która ułatwia opiekunom właściwy dobór ziół dla swojego pupila. Od teraz wszystko, co najlepsze, jest dostępne w jednym produkcie: liście brzozy, ziele owsa, babka lancetowata czy jeżówka. Odkryj tę wyjątkową mieszankę i zapewnij swojemu królikowi najlepszą opiekę oraz odżywienie. www.ham-stake.com

Brzozowy przysmak dla gryzoni i królików od Ham-Stake

Zapewnij swojemu małemu przyjacielowi wyjątkową przekąskę, która nie tylko smakuje doskonale, lecz także dba o jego zdrowie i dobre samopoczucie. Nasz Brzozowy przysmak to propozycja stworzona z myślą o wszystkich opiekunach gryzoni i królików. Ta wyjątkowa kompozycja lokalnych traw, aromatycznych ziół i życiodajnego drewna brzozowego to prawdziwa gratka dla Twojego zwierzaka. Liście brzozy, odgrywające nieocenioną rolę dla dróg moczowych, wspierają pracę nerek poprzez działanie moczopędne, pomagając jednocześnie w oczyszczaniu organizmu z toksyn. Gałązki brzozy, oprócz możliwości namiętnego chrupania, dostarczają mikro- i makroelementów oraz cennych związków organicznych zawartych w miękkiej korze, które są niezbędne dla zdrowia Twojego zwierzaka. Drewno brzozowe , w formie cienkich plasterków przypominających chipsy, stanowi doskonały materiał do naturalnego ścierania zębów. Dodatkowo uczestniczy w prawidłowych procesach trawiennych, działając jak delikatna miotełka ułatwiająca usuwanie zalegających resztek pokarmowych. Wybierz Brzozowy przysmak – doskonałe połączenie smaku, zdrowia i przyjemności dla Twojego małego pupila. www.ham-stake.com

SANDEZIA® SUCHA DEZYNFEKCJA™ 4kg

Polecamy dla królików i małych zwierząt domowych (np. kotów), gołębi, norek

SANDEZIA® SUCHA DEZYNFEKCJA™ 4kg to idealne rozwiązanie dla opiekunów królików i małych zwierząt. Produkt chroni przed zapaleniem spojówek, problemami skórnymi, myksomatozą, biegunkami, pasterelozą i kokcydiozą. Działa bakteriobójczo, wirusobójczo i grzybobójczo, utrzymuje higienę, neutralizuje zapachy oraz ogranicza rozwój pasożytów wewnętrznych i zewnętrznych.

SANDEZIA®

SUCHA DEZYNFEKCJA™ 10kg

Polecamy dla psów, kur, indyków i trzody

SANDEZIA® SUCHA DEZYNFEKCJA™ 10kg to idealne rozwiązanie dla średniej wielkości zwierząt. Produkt działa bakteriobójczo, wirusobójczo i grzybobójczo, utrzymuje higienę, neutralizuje zapachy i ogranicza pasożyty. Chroni przed chorobami mokrej ściółki, dróg oddechowych, biegunkami, salmonellozą, kokcydiozą, problemami skórnymi i racic, streptokokozą, świerzbem i różycą.

SANDEZIA® SUCHA DEZYNFEKCJA™ 25kg

Polecamy dla koni i bydła SANDEZIA® SUCHA DEZYNFEKCJA™ 25kg to skuteczna ochrona dla dużych zwierząt. Chroni przed rodokokozą źrebiąt, streptokokozą, ropnym zapaleniem tworzywa kopytowego, zapaleniem stawów u źrebiąt, nieżytem dróg oddechowych, chorobami mokrej ściółki i dróg oddechowych, chorobami racic, biegunkami, problemami skórnymi, gniciem rogu kopytowego, kokcydiozą i mastitis.

Korzyści stosowania SANDEZIA® SUCHA DEZYNFEKCJA™ :

• Szybkie pozbycie się wilgoci oraz szkodliwych gazów.

• Redukcja upadków zwierząt i stresu związanego z owadami.

• Wzmocnienie odporności i rzadsze stosowanie antybiotyków.

• Poprawa zdrowia zwierząt, zdrowsze przyrosty wagowe.

• Możliwość stosowania w obecności zwierząt.

SANDEZIA® SUCHA DEZYNFEKCJA™ to niezawodny partner w dbaniu o zdrowie zwierząt.

Producent: Sandezia Sp. z o.o.

„Pełen wypas” od Ham-Stake

Ta wyjątkowa karma uzupełniająca została stworzona z myślą o potrzebach szczurów i chomików, oferując im odżywienie w wygodnej formie. „Pełen Wypas” zawiera starannie wyselekcjonowane składniki, takie jak orzechy, larwy mącznika, mieszankę zbóż i warzyw, dostarczając Twojemu pupilowi wszystkich niezbędnych substancji odżywczych, których potrzebuje do zdrowego i aktywnego życia. „Pełen Wypas” to nie tylko doskonałe uzupełnienie codziennej diety Twojego małego przyjaciela, lecz także gwarancja bezpieczeństwa i wysokiej jakości, które od lat charakteryzują produkty marki Ham-Stake. Jeśli szukasz gotowego i bezpiecznego rozwiązania dla swojego gryzonia, „Pełen Wypas” od Ham-Stake to idealna propozycja dla Ciebie. www.ham-stake.com

KRZYŻÓWKA

Poziomo

3) stopień kwalifikacji zawodowych w rzemiośle

5) norma zachowania w danej sytuacji

7) twórca przemysłowej metody druku

9) inaczej Yakuza

10) bestialstwo

12) Taco, polski raper

15) larwa płaza

16) polskie miasto znane z neogotyckiego zamku i arboretum

19) małżonka Hadesa

21) składają się z niej duchy 22) zjawisko astronomiczne

24) to państwo dawniej nosiło nazwę Syjam

27) zepsucie moralne

28) nie mylić z widnokręgiem

29) pies w cętki

30) Messier 31

31) siedziba instytucji Unii Europejskiej Pionowo

1) po drugiej stronie awersu

2) zespół muzyczny lub ustrój polityczny

4) galop na złą nogę

6) przemiana

8) jeden z oceanów

11) sito

13) umyślne niszczenie mienia

14) postać z powieści R. Mroza

17) inaczej odwach

18) grzyb z rodziny borowikowatych 20) główny bohater w sztuce

23) w niej targi Zoomark

25) w księdze Guinnessa 26) materiał włókienniczy z wełny

Fundatorem nagród jest firma

Na trzy osoby, które jako pierwsze prawidłowo rozwiążą krzyżówkę i prześlą jej zdjęcie na adres redakcja@zoobranza.com.pl, czekają nagrody ufundowane przez firmę Portica.

Laureatami poprzedniej edycji naszej krzyżówki zostali Państwo: Wojtala Mateusz, Wiktoria Nowak, Aleksandra Łobodzińska. Zwycięzcy otrzymali nagrody-niespodzianki ufundowane przez firmę Bubu Pets Polska. Gratulujemy! Życzymy miłej zabawy!

WWW.ZOOBRANZA.COM.PL /ZOOBRANZA

Wydawnictwo: FIDELIS PRESS Sp. z o.o.

Redaktor naczelna i prowadząca: dr n. wet. Joanna Zarzyńska joanna.zarzynska@zoobranza.com.pl

Reklama: Bernadeta Stańko-Łuczka bernadeta.stanko@zoobranza.com.pl tel. 606-448-000

Adres redakcji: ZooBranża ul. Bankowa 11A/2 05-090 Dawidy Bankowe Copyright © FIDELIS PRESS Sp. z o.o.

Nakład: 4000 egz. ISSN 2450-0372

Współpraca autorska: prof. dr hab. Michał Jank dr n. wet. Grzegorz Madajczak prof. dr hab. Piotr Ostaszewski dr inż. Jacek Wilczak dr n. wet. Joanna Zarzyńska Adrianna Iwan, Natalia Młodnicka, dr inż. Rafał Maciaszek, Gniewomir Kuciapski, mgr Berenika Niesłuchowska-Kasprzycka, dr Agnieszka Kurosad, Laura Zarzyńska i inni.

Projekt graficzny: PRO CREO Piotr Łuczka piotr.luczka@procreo.pl

Skład i łamanie: Łukasz Wójcik

Korekta: Ewa Wilczyńska

Redakcja nie zwraca materiałów nie zamówionych. W przypadku materiałów opublikowanych redakcja zastrzega sobie prawo do ich skracania i zmiany tytułów. Warunkiem przyjęcia materiału do druku jest złożenie przez autora oświadczenia, że nie został on złożony do opublikowania w innej redakcji.

Materiały publikowane w magazynie ZooBranża mogą by wykorzystywane publicznie pod warunkiem podania źródła.

Opinie wyrażane na łamach pisma nie zawsze są zgodne z poglądami redakcji.

Wydawca nie ponosi odpowiedzialności za treść opublikowanych ogłoszeń i reklam. Jednocześnie zastrzega sobie prawo odmowy przyjęcia lub odmowy publikacji albo też wstrzymania publikacji ogłoszenia, reklamy lub insertu na wcześniej uzgodnionych warunkach, bez ponoszenia jakiejkolwiek odpowiedzialności z tego tytułu, z przyczyn siły wyższej, sprzeczności ogłoszenia, reklamy lub insertu z prawem bądź zasadami współżycia społecznego (dobrymi obyczajami), albo też sprzeczności z linią programową bądź charakterem publikacji, a także z negatywną oceną przez redakcję tytułu treści zawartych w ogłoszeniu, reklamie lub insercie, oraz sądowego zabezpieczenia bądź zgłoszenia przez osoby trzecie przeciwko Wydawcy, lub osobom trzecim roszczeń lub uprawdopodobnionych zastrzeżeń związanych z ogłoszeniem, reklamą lub insertem bądź ich emisją w zakresie objętym umową.

Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.