Liczy się Twój głos!
I NIEZALEŻNY
PLEBISCYT BRANŻY ZOOLOGICZNEJ
Firma Roku Handlowiec Roku Produkt Roku
BEZPŁATNY MIESIĘCZNIK BRANŻY ZOOLOGICZNEJ DLA PRACOWNIKÓW SKLEPÓW I HURTOWNI ZOOLOGICZNYCH W CAŁEJ POLSCE
MARZEC 2017
nr 3 (17)
ISSN 2450-0372
/ZOOBRANZA
Hachiko – laureat konkursu
Wzmocnij
pupila na wiosnę! s. 54
Buduj swoją markę i… zarabiaj na niej! s. 26
Przez kolejne pory Nieustanna ochrona przed pchłami i kleszczami aş do
roku 8 miesięcy
Obroża Foresto to przełom w ochronie przeciwkleszczowej i przeciwpchelnej ®
•skuteczna do 8 miesięcy •odstrasza i/lub zabija kleszcze, redukując ryzyko chorób przez nie przenoszonych •zabija pchły •wodoodporna i bezzapachowa
NAZWA I ADRES PODMIOTU ODPOWIEDZIALNEGO Bayer Animal Health GmbH, Kaiser Wilhelm Allee 50, D-51373 Leverkusen, Niemcy NAZWA PRODUKTU LECZNICZEGO WETERYNARYJNEGO Foresto 1,25 g + 0,56 g obroża dla kotów i psów o masie ciała < 8 kg;Foresto 4,50 g + 2,03 g obroża dla psów o masie ciała > 8 kg Imidaklopryd, Flumetryna SKŁAD JAKOŚCIOWY I ILOŚCIOWY SUBSTANCJI CZYNNEJ(-YCH) I INNYCH SUBSTANCJI Jedna obroża o długości 38 cm (12,5 g) zawiera imidaklopryd w dawce 1,25 g oraz flumetrynę w dawce 0,56 g jako substancje czynne. Jedna obroża o długości 70 cm (45 g) zawiera imidaklopryd w dawce 4,5 g oraz flumetrynę w dawce 2,03 g jako substancje czynne. WSKAZANIA LECZNICZE Koty: W celu leczenia i zapobiegania infestacji pcheł (Ctenocephalides felis) przez okres 7 do 8 miesięcy. Skuteczność przeciwpchelna zostaje osiągnięta natychmiast po założeniu obroży. W celu ochrony bezpośredniego otoczenia zwierzęcia przed rozwojem larw pcheł przez okres 10 tygodni. Foresto może być stosowane jako element strategii zwalczania alergicznego pchlego zapalenia skóry (APZS). Produkt wykazuje długotrwałą skuteczność roztoczobójczą (zabija roztocza) (Ixodes ricinus, Rhipicephalus turanicus) i odstraszającą (zapobiega żerowaniu pasożytów) w przypadku infestacji kleszczy (Ixodes ricinus) przez okres 8 miesięcy. Produkt wykazuje skuteczne działanie przeciwko larwom, nimfom i dorosłym osobnikom kleszczy. Psy: W celu leczenia i zapobiegania infestacji pcheł (Ctenocephalides felis) przez okres 7 do 8 miesięcy. Skuteczność przeciwpchelna zostaje osiągnięta natychmiast po założeniu obroży. W celu ochrony bezpośredniego otoczenia zwierzęcia przed rozwojem larw pcheł przez 8 miesięcy. Foresto może być stosowane jako element strategii zwalczania alergicznego pchlego zapalenia skóry (APZS). Produkt wykazuje długotrwałą skuteczność roztoczobójczą (zabija roztocza) w przypadku infestacji kleszczy (Ixodes ricinus, Rhipicephalus sanguineus, Dermacentor reticulatus) oraz odstraszającą (zapobiega żerowaniu) przy infestacji kleszczy (Ixodes ricinus, Rhipicephalus sanguineus) przez okres 8 miesięcy. Produkt wykazuje skuteczne działanie przeciwko larwom, nimfom i dorosłym osobnikom kleszczy. W celu leczenia infestacji wszołów (Trichodectes canis). DAWKOWANIE DLA KAŻDEGO GATUNKU, DROGA(-I) I SPOSÓB PODANIA Koty i małe psy o masie ciała do 8 kg otrzymują obrożę Foresto o długości 38 cm. Psy o masie ciała powyżej 8 kg otrzymują obrożę Foresto o długości 70 cm. Do stosowania na skórę. Jedna obroża na zwierzę do założenia wokół szyi. Wyłącznie do użytku zewnętrznego. PRZECIWWSKAZANIA Nie stosować u kociąt w wieku poniżej 10 tygodni, ani u szczeniąt w wieku poniżej 7 tygodni. Nie stosować w przypadku potwierdzonej nadwrażliwości na substancje czynne lub na dowolną substancję pomocniczą. SPECJALNE OSTRZEŻENIA I ŚRODKI OSTROŻNOŚCI DOTYCZĄCE STOSOWANIA Ogółem, w ciągu 24 do 48 godzin po infestacji produkt spowoduje śmierć kleszczy i ich odpadanie od żywiciela, bez możliwości uprzedniego pożywienia się krwią. Nie można wykluczyć ryzyka wczepienia się pojedynczych kleszczy po zastosowaniu leczenia. Dlatego też, nie można całkowicie wykluczyć ryzyka przenoszenia chorób zakaźnych przez kleszcze, w przypadku wystąpienia niekorzystnych warunków. Tak jak w przypadku wszystkich produktów do długotrwałego stosowania miejscowego, okresy nadmiernego sezonowego zrzucania sierści mogą prowadzić do tymczasowego niewielkiego zmniejszenia skuteczności leczenia w wyniku utraty tej części dawki substancji czynnych, która została rozprowadzona na sierści. Uzupełnienie dawki substancji czynnych z obroży rozpoczyna się natychmiast, dzięki czemu pełna skuteczność zostaje ponownie osiągnięta bez konieczności stosowania dodatkowego leczenia lub wymiany obroży.•Dla uzyskania optymalnego efektu eliminacji pcheł przy silnej inwazji w pomieszczeniach domowych, może być konieczne zastosowanie w środowisku odpowiedniego środka insektobójczego.•Produkt jest wodoodporny; jego skuteczność pozostaje niezmieniona w przypadku zmoczenia zwierzęcia. Jednakże, należy unikać długotrwałej, intensywnej ekspozycji na działanie wody lub nadmiernego stosowania szamponu, gdyż może to spowodować skrócenie czasu działania produktu. Badania wykazują, że comiesięczne mycie szamponem lub zanurzanie w wodzie nie powoduje znaczącego skrócenia 8miesięcznego okresu skuteczności przeciwkleszczowej po rozprzestrzenieniu się substancji czynnej w okrywie włosowej, podczas gdy skuteczność przeciwpchelna produktu stopniowo ulega zmniejszeniu, począwszy od 5 miesiąca.•Torebkę zawierającą obrożę należy przechowywać w opakowaniu zewnętrznym do momentu zastosowania produktu.•Tak jak w przypadku wszystkich produktów leczniczych weterynaryjnych, należy uniemożliwić małym dzieciom zabawę obrożą oraz wkładanie jej do ust. Nie powinno się zezwalać zwierzętom noszącym obrożę na spanie w tym samym łóżku co właściciele, a zwłaszcza dzieci.•Osoby, u których występuje nadwrażliwość na składniki obroży powinny unikać kontaktu z produktem.•Należy natychmiast usunąć pozostałości lub odcięte fragmenty obroży (patrz punkt 4.9).Po założeniu obroży należy umyć ręce zimną wodą. DZIAŁANIA NIEPOŻĄDANE Sporadycznie, w ciągu pierwszych kilku dni po założeniu obroży może wystąpić nieznaczna zmiana w zachowaniu polegająca na drapaniu miejsca aplikacji, u zwierząt, które nie są przyzwyczajone do noszenia obroży. Należy upewnić się, że obroża nie została założona zbyt ciasno. Mogą wystąpić łagodne reakcje w miejscu podania takie jak świąd, rumień oraz utrata sierści. Reakcje te są zgłaszane jako rzadkie u psów oraz nie częste u kotów i zazwyczaj ustępują w ciągu 1 do 2 tygodni bez konieczności zdejmowania obroży. W pojedynczych przypadkach może być zalecane tymczasowe zdjęcie obroży do momentu ustąpienia objawów. W bardzo rzadkich przypadkach u psów oraz rzadkich przypadkach u kotów, mogą wystąpić takie reakcje w miejscu podania jak zapalenie skóry, egzema, rumień lub utrata sierści i w takiej sytuacji zalecane jest zdjęcie obroży. Podobnie, u kotów w rzadkich przypadkach, mogą początkowo wystąpić lekkie i przemijające objawy takie jak obniżenie nastroju, zmiana apetytu, ślinienie, wymioty i biegunka. Tak jak w przypadku innych produktów podawanych zewnętrznie, u zwierząt, u których występuje nadwrażliwość może pojawić się kontaktowe, alergiczne zapalenie skóry. Częstotliwość możliwych działań niepożądanych jest zdefiniowana według następującego schematu: Bardzo częste (występuje częściej niż u 1 zwierzęcia na 10); Częste (występują u 1 do 10 zwierząt na 100); Nieczęste (występują u 1 do 10 zwierząt na 1000); Rzadkie (występują u 1 do 10 zwierząt na 10000); Bardzo rzadkie (występują u mniej niż 1 zwierzęcia na 10000). Nie znana (częstotliwość nie może być określona na podstawie dostępnych informacji). POZW. URPL NR: 2141/2011; 2140/2011 • WYDAWANY BEZ PRZEPISU LEKARZA – OTC
Od redakcji
Targi, konferencja, spotkania mamy już marzec i niecierpliwie odliczamy dni do największej tegorocznej imprezy branży zoologicznej jaką będą Targi WARSAW ANIMALS DAYS w podwarszawskim Nadarzynie. Zanosi się, że okazałe hale Centrum Targowo-Konferencyjnego PTAK WARSAW EXPO będą wypełnione i w dniach 7-9 kwietnia odwiedzą je dziesiątki tysięcy gości w tym liczni przedstawiciele świata biznesu zoologicznego. Specjalnie dla nich przygotowaliśmy wyjątkowe wydarzenie Konferencję i Warsztaty Sprzedażowe. Gorąco zapraszamy do wzięcia w nim udziału zarówno właścicieli i pracowników sklepów oraz hurtowni zoologicznych jak i przedstawicieli producentów oraz dystrybutorów. Naprawdę warto, bowiem Gościem Specjalnym konferencji będzie Paweł Tkaczyk, słynny kreator trendów w biznesie, autor bestsellerowych książek, który od lat inspiruje największe światowe marki do rozwoju i tworzenia swojej własnej historii. Jesteśmy pewni, że dzięki niemu oraz innym prelegentom uzyskają Państwo nowe impulsy i pomysły zarówno do budowy własnej pozycji na rynku jak i wydajniejszej, bardziej efektywnej pracy! W czasie Targów ogłosimy również wyniki Plebiscytu na najlepszy produkt, firmę i handlowca 2016 roku. Inicjatywa ta spotkała się z bardzo dużym odzewem, zaś liczba nadesłanych przez Państwa zgłoszeń oraz zainteresowanie nią przekroczyły nasze wszelkie oczekiwania. Listę zwycięzców opublikujemy już w przyszłym numerze ZooBranży wraz z obszerną relacją z WARSAW ANIMALS DAYS! Targi to jednak nie wszystko. Mamy dla Państwa kolejną niespodziankę! Począwszy od bieżącego wydania naszego magazynu będziemy przyznawać „CERTYFIKATY JAKOŚCI ZOOBRANŻY” wybranym, szczególnym produktom zoologicznym pojawiąjącym się w sprzedaży. Nie ukrywam, że w sposób szczególny chcemy promować naszych polskich
Liczy się Twój głos! 4
producentów i dystrybutorów, jednak nagrodzony może zostać każdy produkt wyróżniający się na rynku jakością, innowacyjnością oraz nieszablonowym podejściem do potrzeb klienta. Pierwszego Laureata prezentujemy już dziś. Aby przekonać się, kto nim został zapraszamy na stronę 23. W bieżącym numerze podkreślamy rolę budowy własnej, silnej marki, rozumianej jako mocnej pozycji sklepu na rynku, pozwalającej mu skutecznie rywalizować z konkurencją. A w dziale porad dla handlowców podpowiadamy jakich błędów należy zdecydowanie unikać w rozmowie z klientem, zarówno tych werbalnych, jak i wynikających z mimowolnej mowy ciała. Jak zwykle mamy też dla Państwa solidną porcję wiedzy branżowej. Wyjaśniamy, jakie znaczenie z punktu widzenia smakowitości karmy ma dla psa czy kota gatunek mięsa użyty do jej produkcji. Doradzamy, jakich suplementów diety użyć, aby wzmocnić psa czy kota na wiosnę. Sporo miejsca poświęcamy również kleszczom. Ponieważ zrobiło się ciepło znajdujemy już na naszych pupilach pierwsze okazy tych krwiożerczych, małych potworów. Niestety, specjaliści prognozują, że – ze względu na lekką zimę – ten rok może być rekordowy jeśli chodzi o ich ilość. Dlatego kwestia prawidłowego zabezpieczenia zwierzaków przed kleszczami i innymi pasożytami zewnętrznymi nabiera szczególnego znaczenia. Przypominamy zatem jakie produkty możemy polecić w tym celu naszym klientom oraz co i dla kogo okaże się najskuteczniejsze i najwygodniejsze.
I NIEZALEŻNY
PLEBISCYT BRANŻY ZOOLOGICZNEJ
dr n. wet. Joanna Zarzyńska Redaktor Naczelna
Joanna Zarzyńska
Firma Roku Handlowiec Roku Produkt Roku WWW.ZOOBRANZA.COM.PL
Felieton
Idziemy własną drogą! Pracując w branży przez lata obserwowałem jak zmienia się rynek zoologiczny. To co zauważyłem to deficyt dobrej jakości wiedzy. Postanowiliśmy stworzyć łatwo dostępne kompendium wiedzy dla sprzedawców i osób związanych z handlem w zoologii. I tak powstała ZooBranża. 1. WIEDZA Od początku postawiliśmy na jakość merytoryczną, najwyższej próby wiedzę oraz oryginalność. Nasze grono redakcyjne tworzą profesjonaliści od lat pracujący w branży zoologicznej, osoby doświadczone zarówno w bezpośredniej sprzedaży jak i doskonale obeznane z krajowymi realiami dotyczącymi produkcji i dystrybucji wyrobów dla zwierząt domowych. Jako jedyni na rynku współpracujemy również z szerokim gronem autorów będących niekwestionowanymi autorytetami w swoich dziedzinach. Każdy może napisać, że wyróżnia produkty czy kreuje trendy natomiast, aby to robić świadomie, należy posiadać wiedzę, która pozwoli ocenić wartość proponowanych produktów czy usług. W przeciwnym wypadku jedynym kryterium oceny staje się budżet przeznaczony na kreowany trend, a to jest droga na skróty, której wyedukowany klient nie potraktuje poważnie. 2. ZAUFANIE Jak Państwo doskonale wiecie tylko posiadając wiedzę jesteśmy w stanie zdobyć zaufanie klienta. Dlatego tak istotne jest podnoszenie świadomości sprzedawców w sklepach zoologicznych. Tylko wyedukowani przekonamy klienta do zakupu, nawet jeśli cena produktu nie będzie najniższa. 3. SPRZEDAŻ Klient, który obdarzył nas zaufaniem niekoniecznie dokona zakupów. Wiemy jak istotna jest finalizacja procesu zakupowego, dlatego też w każdym numerze dostarczamy sprawdzonych rozwiązań i narzędzi, które pomagają sprzedawać więcej, łatwiej i skuteczniej oraz – co za tym idzie – lepiej na tym zarabiać. 4. AKTYWIZACJA Jako pierwsi na rynku zaproponowaliśmy Państwu nowoczesną formę przekazu wiedzy w postaci webinarów w ramach ZooBranżaTV. Jako jedyni w branży systematycznie doceniamy wyróżniające się sklepy w ramach projektu „Sklep Miesiąca”.
Liczymy się również z Państwa opinią i chcemy poznawać Państwa zdanie, dlatego powstał Niezależny Plebiscyt Branży Zoologicznej, w którym mogą Państwo wyrazić swoje uznanie wobec handlowców, produktów oraz firm wyróżniających się w branży. Liczy się Państwa głos. Są to działania mające na celu aktywizowanie, i integrowanie branży. Szanowni Państwo, od 2011 r. miłośnicy zwierząt w Warszawie nie mieli w pobliżu targów zoologicznych. 2 milionowa aglomeracja pozostała zaniedbana przez specjalistów z branży. Zauważył to Zarząd PTAK WARSAW EXPO i zaproponował WARSAW ANIMALS DAYS. W kwietniu przy współpracy z ZooBranżą impreza dojdzie do skutku. Uważamy to za doskonałą okazję dla Państwa do zaprezentowania oferty przed dużą, jeśli nie wręcz największą w skali kraju publicznością. Zachęcamy do odwiedzenia targów, a dla Czytelników ZooBranży, którzy jako pierwsi zarejestrują się pod adresem www.zoobraza.com.pl/warsztaty mamy wejściówki na wydarzenie towarzyszące czyli Warsztaty Sprzedażowe dla Sklepów Zoologicznych 8.04.2017 r. Szanowni Państwo nie będziemy nazywać się numerem 1 czy 2 na rynku, nie będziemy wydawać Państwa pieniędzy na „zamawiane badania” aby to Państwu udowadniać. Dzięki takim "badaniom" w praktyce można udowodnić każdą tezę. Nie my tu jesteśmy najważniejsi. Naszą misją jest praca z Państwem, inspirowanie, dostarczanie wiedzy i proponowanie wciąż nowych, sprawdzonych rozwiązań, które przydadzą się Państwu w Waszej pracy i biznesie, przez co Wasze obowiązki staną się łatwiejsze i przyjemniejsze. W tym obszarze nie mamy konkurencji. Dziś wiemy już, osiągnęliśmy założony cel. Świadczą o tym liczne opinie naszych wspaniałych Czytelników, które są dla nas najlepszą nagrodą co miesiąc zachęcają nas do stworzenia kolejnego, jeszcze lepszego i bogatszego w cenne treści numeru. Jesteśmy przekonani, że firmy, które cenią znaczenie wiedzy i zaufania w biznesie pracują z ZooBranżą, a przede wszystkim za naszym pośrednictwem z Państwem nad jeszcze lepszymi wynikami, nie tylko sprzedaży, też jakością współpracy i wzajemną satysfakcją.
dr inż. Paweł Zarzyński redaktor prowadzący magazynu Zoobranża Na zakończenie chciałbym dodać, że Château Latour to rzeczywiście wielkie wino (choć – osobiście – jako smakosz wolałbym kiedyś w przyszłości przyrównać się do Château Lafite Rotschild czy Vieux Château Certan), ale trzeba pamiętać, że nie wszyscy lubią trunki z Bordeaux (wiele osób uważa je po prostu za zbyt ciężkie). Co więcej, nawet wielkie i stare wina miewają słabsze roczniki o cierpkim smaku i zatęchłym zapachu wynikającym ze zbyt długiego przelegiwania w beczce. A poza tym – obiektywnie rzecz ujmując – mało kto je pija. A beaujolais nouveau smakuje zawsze i każdemu, zaś dzień w którym się pojawia w sprzedaży dla wielu osób jest prawdziwym świętem. Życząc Państwu miłej lektury pozostaję z poważaniem
Dla Czytelników ZooBranży, którzy jako pierwsi zarejestrują się pod poniższym adresem mamy:
20
ZAPROSZEŃ na Warsztaty Sprzedażowe www.zoobranza.com.pl/warsztaty
WARSAW PTAK EXPO 8.04.2017
5
Spis treści
Karolina Hołda
W numerze 04 Od redakcji Sklep miesiąca
08 Sklep Miesiąca: KAKADU 10 Echa Branży 16 Co nowego na rynku? 23 Certyfikat Jakości ZooBranży
absolwentka zootechniki, obecnie doktorantka na Wydziale Nauk o Zwierzętach w SGGW. Specjalizuje się w dietetyce psów i kotów. Odbyła staż naukowy w Ghent University (Belgia) na Wydziale Medycyny Weterynaryjnej, gdzie zajmowała się doradztwem żywieniowym u zwierząt towarzyszących. Prowadzi szkolenia dla osób i firm związanych z rynkiem zoologicznym oraz indywidualne konsultacje dla właścicieli psów i kotów. Autorka szeregu publikacji naukowych oraz popularno-naukowych. Członek European Society of Veterinary and Comparative Nutrition oraz kapituły konkursu branży kynologicznej – Top for Dog. Więcej informacji na stronie: www.canidiet.pl.
Wojciech Piwowarski od ponad 10 lat zajmuje się tematyką Konwencji Waszyngtońskiej (CITES) w Ministerstwie Środowiska, prowadzi działania edukacyjne i szkoleniowe na gruncie krajowym (m.in. wykłady dla zaangażowanych służb, pracowników starostw, studentów), uczestniczy w pracach międzynarodowych w zakresie ochrony gatunków w drodze regulacji handlu (udział w spotkaniach na poziomie Unii Europejskiej a także w spotkaniach organów CITES na poziomie globalnym: Konferencja Stron, Stały Komitet CITES, Komitety ds. Zwierząt i ds. Roślin CITES).
Temat miesiąca
24 Kreujemy trendy! – wywiad 26 Buduj swoją markę i… zarabiaj na niej! 30 Warsaw Animals Days 32 Najczęstsze błędy w komunikacji z klientem 36 „Przebudzenie potwora” czyli kleszcze i nie tylko 44 Czynniki wpływające na smakowitość karm oraz preferencje pokarmowe psów i kotów 50 Porównanie produktów – karmy suche dla kotów
Mariusz Pożoga absolwent Międzywydziałowego Studium Biotechnologii SGGW. W 2011 roku założył firmę Laboratorium 313 zajmującą się mikrorozmnażaniem roślin akwariowych, która początkowo mieściła się w pokoju w… akademiku (stąd nazwa – od numeru pokoju). W ciągu pięciu lat opracował metody rozmnażania sterylnego ponad stu gatunków (70% z nich to rośliny akwariowe, pozostałe to krzewy, drzewa oraz rośliny owadożerne). Jako jedna z kilku osób na świecie zajmuje się hodowlą gatunków niszowych. Obecnie Laboratorium 313 zajmuje powierzchnię 120 m kw., zatrudnia kilku pracowników i ma klientów na całym świecie.
sterylizowanych 54 Wzmocnij pupila na wiosnę! 60 Zmiany w przepisach o ochronie gatunków w drodze regulacji handlu (CITES) 64 Ara – papuga dla koneserów 68 Rośliny akwariowe in vitro – dlaczego warto polecać je klientom? 72 Porady
Karol Wolnicki absolwent Międzywydziałowego Studium Ochrony Środowiska (SGGW), od ponad 10 lat zajmujący się na co dzień kwestiami związanymi z wdrażaniem Konwencji Waszyngtońskiej (CITES) w Polsce oraz egzekwowaniem jej przepisów. Uczestniczył w licznych spotkaniach krajowych i międzynarodowych z dziedziny CITES i ochrony przyrody, jak również był częstym prelegentem szkoleń i warsztatów z zakresu CITES m.in. dla Służby Celnej, Policji, uczelni wyższych, starostw oraz uczestnikiem innych wydarzeń o charakterze edukacyjnym.
74 Krzyżówka Joanna Zarzyńska doktor nauk weterynaryjnych, lekarz medycyny weterynaryjnej, absolwentka Wydziału Medycyny Weterynaryjnej Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego oraz Studium Doktoranckiego przy Wydziale Medycyny Weterynaryjnej SGGW w Warszawie. Od 2006 r. pracuje naukowo na stanowisku adiunkta w Katedrze Higieny Żywności i Ochrony Zdrowia Publicznego WMW SGGW. Prowadzi m. in. zajęcia fakultatywne dla studentów z zakresu pielęgnacji zwierząt egzotycznych i słuchaczy Studiów Podyplomowych.
6
Sklep miesiąca
W bieżącym numerze prezentujemy sieć sklepów zoologicznych KAKADU. Posiada ona 40 placówek w większości zlokalizowanych w galeriach handlowych na terenie całego kraju. Odwiedziliśmy niedawno otwarty, przygotowany według nowatorskiej, przyjaznej klientowi koncepcji sklep KAKADUw Galerii PH Prima Park w podwarszawskich Markach. O standardy jakości KAKADU oraz specyfikę prowadzenia sklepów w galeriach handlowych zapytaliśmy Pana Grzegorza Walaszczyka, Dyrektora Generalnego KAKADU. Joanna Zarzyńska: Jesteście najstarszą i obecnie największą polską siecią sklepów zoologicznych o niemal 20-letniej historii. Jakie korzyści daje to zarówno z punktu widzenia sklepów, jak i Waszych klientów? Grzegorz Walaszczyk: Ponad 20 lat na rynku to bardzo duży bagaż doświadczenia zarówno w projektowaniu sklepu, jego oferty oraz obsłudze klienta. Z każdym rokiem uczymy się czegoś nowego i wykorzystujemy to aby nasi klienci byli zadowoleni z wizyty w naszych sklepach. Doświadczenie procentuje. Zmieniamy się wraz ze zmianą oczekiwań Naszych klientów, czerpiąc od nich potrzeby i staramy się sprostać nowym oczekiwaniom. Sklep: KAKADU Sklep Zoologiczny Adres: Marki Al. Piłsudskiego 200A
8
Przyświeca Nam wspólne motto dla całej Grupy Plaćek „Naszym celem jest nieść miłość, radość oraz szczęście zwierzakom i ich właścicielom”. Joanna Zarzyńska: W oczach wielu klientów wszystkie sklepy sieciowe są „takie same” i nie różnią się znacząco od siebie. Jak udaje się Wam zachować indywidualność i wyróżnić na tle innych, podobnych placówek? Grzegorz Walaszczyk: Wystarczy spojrzeć na nazwę naszych sklepów i nasze logo. To już nas wyróżnia. Nie jesteśmy kolejnym sklepem z zoo… w nazwie. My jesteśmy KAKADU. A jak się zmieniamy i dlaczego jesteśmy inni, a tym samym oryginalni w swoich pomysłach i działaniach? Zapraszamy do naszych nowych sklepów, które otwieramy w nowej koncepcji przyjaznej klientowi zarówno pod względem kolorystyki sklepu, oferty towarowej, ułożenia towaru. Nie bez znaczenia jest jakość personelu w naszych sklepach. Na myśli mam wiedzę jaką posiadają nasi pracownicy, którzy stanowią o różnicy na rynku i sukcesie sklepów. Wyróżnia nas również posiadanie w ofercie żywych zwierząt. Jak wiemy przebywanie w ich towarzystwie i radość jaką czerpią z obcowania ze zwierzętami klienci wpiera nas i jeszcze bardziej napędza do dalszego doskonalenia oferty i jakości obsługi a za tym do budowy jeszcze większej różnicy pomiędzy sklepami KAKADU, a konkurencją. Joanna Zarzyńska: Duże sklepy zlokalizowane w ruchliwych galeriach handlo-
wych, takie jak Wasze, uchodzą za droższe np. od osiedlowych sklepików, co jest zresztą zupełnie zrozumiałe (chociażby ze względu na bardzo wysokie opłaty lokalowe). Jak udaje się Wam przyciągnąć do siebie kupujących bez niepotrzebnego obniżania cen? Grzegorz Walaszczyk: Nie do końca jest to prawdą. Wiele produktów to ten sam poziom cenowy zarówno w małych osiedlowych sklepach jak i sieciowych. Już teraz z naszych analiz cen wynika, że czasem jest nawet na odwrót. Podam przykład z naszych badań, które przeprowadziliśmy jakiś czas temu. Osoby pytane dlaczego nie kupiły produktu w jednym z naszych sklepów w Warszawie odpowiadały, że kupują w sklepie zoologicznym w Auchan Piaseczno bo tam jest taniej. Osoby te mówiły o naszym sklepie w Piasecznie, a u nas ceny są wszędzie takie same. Oczywiście zdarzają się przypadki, kiedy u nas cena jest wyższa niż w innym sklepie, ale najczęściej są to sytuacje kiedy my nie mamy promocji, a w tym drugim sklepie akurat ona jest. Dzieje się też na odwrót, czyli u nas można kupić taniej w promocji kiedy inne sklepy jej nie mają. Nie czynsz i miejsce stanowią dziś o cenie, ale siła zakupowa i odpowiednia promocja oraz komunikacja z klientem, nad czym stale pracujemy zmieniając oblicze sklepów KAKADU w Galeriach w porównaniu ze sklepami ulicznymi czy osiedlowymi. Dziś to już często mity, a i nie zawsze prawda. Nam nie przy-
świeca walka o klienta ceną, a jakością oferty i obsługi klienta. Joanna Zarzyńska: Jakie narzędzia marketingowe stosujecie w swojej pracy dla zwiększenia sprzedaży? Grzegorz Walaszczyk: Praktycznie całe spektrum z wyłączeniem reklamy ATL. Najważniejszy jest klient i sprostanie jego potrzebom. Joanna Zarzyńska: W Waszym sklepie są sprzedawane również zwierzęta. W jaki sposób dbacie o ich dobrostan oraz jak komunikujecie to klientom? Grzegorz Walaszczyk: Zwierzęta w naszych sklepach są pod regularną opieką lekarzy weterynarii, z którymi ściśle współpracujemy. Zwierzęta są przez nich odwiedzane i lekarze opiekują się nimi podczas swoich regularnych, cotygodniowych wizyt. Takie podejście jest gwarancją odpowiedniego zdrowia sprzedawanych przez nas zwierząt. W sklepach komunikujemy ten fakt, informację o opiece lekarzy weterynarii nad naszymi zwierzętami można znaleźć w sklepach przy wolierach ze zwierzętami, przy kasie oraz w regulaminie sklepów KAKADU. Każdy klient przy zakupie zwierzaka otrzymuje wyciąg z regulaminu z informacją o gwarancji jaką udzielamy na zdrowie sprzedanego zwierzaka. Robimy wszystko, aby klient miał pewność, że kupione u nas zwierzę jest w dobrej kondycji zdrowotnej. Na potwierdzenie tego dajemy również klientom możliwość odbycia darmowej wizyty u lekarza weterynarii w ciągu 7 dni od daty zakupu. KAKADU pokrywa koszt takiej wizyty . Joanna Zarzyńska: Co jest najtrudniejsze w prowadzeniu sklepu zoologicznego w dużej, ruchli-
wej galerii handlowej przez którą przewijają się tysiące klientów? Grzegorz Walaszczyk: Jak Pani zauważyła przez galerie handlowe przewijają się tysiące klientów. Po pierwsze, liczba ich sukcesywnie spada. Po drugie, wielu z nich nie przechodzi obok wszystkich sklepów, co oznacza, że niektórzy nawet nie wiedzą, że dany sklep jest w galerii. Na myśli mam sklep specjalistyczny, bo po fashion idzie każdy. Najtrudniejsze zatem jest pokazanie się, dotarcie do wszystkich odwiedzających i skierowanie ich do naszego sklepu. Reszta jest już pracą w sklepie. Joanna Zarzyńska: Wiele sklepów sieciowych boryka się z problemem znacznej rotacji pracowników. Czy Was również on dotyczy, a jeśli tak, to jak staracie się mu zapobiegać? Grzegorz Walaszczyk: Oczywiście jest to problem nie tylko sklepów sieciowych, ale generalnie branży detalicznej. W KAKADU przede wszystkim staramy się być elastyczni wobec pracowników, dostosowując plan pracy do ich potrzeb, ale również system wynagrodzeń i premiowania, który zmienia się wraz ze zmianami rynku. Nie bez znaczenia są też benefity pozapłacowe, które oferujemy naszym pracownikom oraz części których jesteśmy na etapie wdrażania. Joanna Zarzyńska: Skuteczna sprzedaż w sklepie zoologicznym to przede wszystkim wiedza branżowa, produktowa i sprzedażowa. Jak rozwijacie umiejętności swoich pracowników? Grzegorz Walaszczyk: Zgadza się. Tak jak wcześniej
wspomniałem wiedza jaką posiadają nasi pracownicy to nasza silna strona. Prowadzimy regularne szkolenia dla pracowników sklepów oraz wyposażamy ich w materiały edukacyjne. Każdy pracownik sklepu, który jest choć odrobinę ambitny i chce awansować, swój awans musi potwierdzić egzaminem z wiedzy o zwierzętach i produktach. Joanna Zarzyńska: Sklepy w galeriach handlowych charakteryzują się długim, nawet kilkunastogodzinnym dniem pracy i to przez siedem dni w tygodniu. Jak wygląda u Was system zmianowy i organizacja pracy? Grzegorz Walaszczyk: System zmianowy i organizacja pracy w sklepach KAKADU dostosowane są do ruchu klientów oraz obowiązujących przepisów prawa pracy. Tylko takie podejście pozwala nam patrzeć w przyszłość a obecnym i przyszłym pracownikom postrzegać nas jako wiarygodnego pracodawcę, dla którego warto pracować i się z nim rozwijać. Joanna Zarzyńska: czy w Waszej pracy korzystacie z porad zawartych w prasie branżowej, takiej jak ZooBranża, a jeśli tak, to jaki rodzaj zawartej w nich wiedzy jest dla Was najbardziej przydatny? Grzegorz Walaszczyk: Oczywiście śledzimy prasę branżową i jeżeli znajdziemy w niej coś co zwróci naszą uwagę i możemy to wykorzystać to oczywiście to robimy i/lub wdrażamy jednak nie jest to jedyne źródło naszych inspiracji. Joanna Zarzyńska: Dziękujemy za rozmowę.
9
Echa branży Purina® PRO PLAN® wspiera swoich partnerów Purina® PRO PLAN® rozpoczęła cykl warsztatów dla partnerów handlowych organizowanych w 6 największych miastach Polski. Otoczenie stadionów piłkarskich, na których odbywają się spotkania, sprzyja pracy zespołowej, budując wyjątkową oprawę. Spotkania odbywają się na kluczowych sportowych arenach w Gdańsku, Katowicach, Krakowie, Warszawie, Poznaniu i Wrocławiu. W tak innowacyjnym otoczeniu ponad 360 klientów i pracowników sklepów ma okazję poznać nie tylko nowości marki PRO PLAN®, ale także wziąć udział w specjalnych sesjach coachingowych poświęconych technikom budowania długofalowych relacji z klientami i wsparcia efektywnego procesu sprzedaży, prowadzonych przez doświadczonych trenerów. To właśnie profesjonalna obsługa Klienta i zbudowanie z nim relacji, jest obecnie jedną z przewag konkurencyjnych sklepów stacjonarnych. Dobre relacje z kupującym wpływają na jego lojalność, a tym samym na sprzedaż. Uczestnicy warsztatów znajdą odpowiedzi na pytania: jak je budować i pielęgnować, by były niezmienne? Szkolenia poprzedzone są zwiedzaniem obiektu i zakończone uroczystą kolacją. Dla nieobecnych gości marki przygotowała livestream ze spotkania w Warszawie (sobota – 11.03.2017) oraz webinarium z testem.
ZYMODENT z rekomendacją Sekcji stomatologii PSLWMZ
Szkolenia sprzedażowe A QUAEL z zakresu oczek wodnych
ZymoDent – enzymatyczna pasta do zębów dla psów, kotów i innych zwierząt firmy ScanVet Poland otrzymała rekomendację Sekcji Stomatologii Polskiego Stowarzyszenia Lekarzy Weterynarii Małych Zwierząt. Ta rekomendacja wyróżnia pastę Zymodent spośród innych tego typu produktów dostępnych na rynku i potwierdza jej najwyższą jakość i skuteczność. Pasta zawiera specjalistyczny zestaw składników, m.in. unikalny kompleks enzymatyczny i związki cynku, które oczyszczają zęby z osadu, zapobiegają powstawaniu kamienia nazębnego oraz zapewniają świeży oddech. Ważną cechą tego produktu jest atrakcyjny mięsny smak, dzięki czemu zwierzęta chętnie pozwalają na zabieg pielęgnacji zębów. Stosowanie smakowitej pasty jest dla opiekunów znacznym ułatwieniem. Pojemnik zaopatrzony jest w specjalną pompkę dozującą, która umożliwia wygodnie pobranie porcji produktu. Pasta Zymodent jest dostępna w lecznicach weterynaryjnych i dobrych sklepach zoologicznych na terenie całego kraju.
W dniach 28 lutego – 15 marca firma AQUAEL – wiodący europejski producent akcesoriów do oczek wodnych – przygotowała cykl szkoleń sprzedażowych dla właścicieli i pracowników centrów ogrodowych i sklepów zoologicznych oferujących sprzęt do zakładania i pielęgnacji stawów ozdobnych. Kolejne szkolenia miały miejsca w całej Polsce: 28 lutego w Trzebini, 1 marca we Wrocławiu, 8 marca w Gdańsku, 14 marca w Warszawie i 15 marca w Poznaniu. Obejmowały one informacje z zakresu zakładania i pielęgnacji oczka wodnego, rozwiązywania najczęściej spo-
10
tykanych problemów związanych z ich funkcjonowaniem oraz dotyczące produktów marek AQUAEL i AQUASZUT. Dodatkowo podczas szkolenia poruszono aktualne tematy marketingowe dotyczące zwiększenia sprzedaży i stosowania nowoczesnych technik pozwalających zarobić więcej poprzez oferowanie produktów wyższej jakości i wyrobów komplementarnych. Szkolenia prowadził redaktor prowadzący ZooBranży – dr inż. Paweł Zarzyński. Cieszyły się one dużym zainteresowaniem uczestników – łącznie wzięło w nich udział ponad 120 osób. Firma AQUAEL dziękuje wszystkim, którzy wzięli w nich udział oraz już teraz zaprasza na kolejne edycje szkoleń o których poinformujemy na łamach następnych numerów ZooBranży.
Super Promocja – szukaj saszetki w żwirku! VITAKRAFT wspiera wystawy! Z przyjemnością informujemy, że jako firma Vitakraft pragniemy zaistnieć na wystawach psów i kotów. Rozpoczęliśmy więc od tego roku współpracę z organizatorami wystaw w całej Polsce. Jeśli jesteście Państwo zainteresowani zareklamowaniem naszej firmy oraz otrzymaniem w zamian upominków dla nagrodzonych oraz uczestników prosimy o kontakt. W sprawie wystaw psów: kdamek@vitakraftpolska.pl w sprawie wystaw kotów: ppicha@vitakraftpolska.pl
10 tysięcy saszetek Benek Sterlised czeka na klientów w promocyjnych opakowaniach żwirków Super Benek! Wielka akcja gratisowa jest realizowana we współpracy z partnerami dystrybucyjnymi firmy Certech, a klienci detaliczni mogą znaleźć saszetki z karmą dla swojego pupila w żwirkach Standard i Compact 10l oraz w żwirku Crystal Compact 7,6l.
Szkolenia groomerskie w salonie MoRe W lutym b.r. w Warszawie w salonie MoRe rozpoczął się cykl szkoleń skierowanych do groomerów. Ich głównym założeniem jest podniesienie kwalifikacji w każdym aspekcie groomingu czyli pet groomingu i groomingu wystawowego, tak aby jakość usług była na najwyższym poziomie. Cykl rozpoczął się szkoleniem z Jarosławem Rusem, mistrzem groomingu, wieloletnim hodowcą i wystawcą psów oraz właścicielem salonu Tanart w Ustce. Uczestnicy seminarium zdobyli wiedzę w zakresie trymowania i przygotowania do wystawy West Highland White Terrier oraz strzyżenia tej rasy w pet groomingu. Podczas szkolenia odbyła się także prelekcja na temat kosmetyków, ich odpowiedniego zastosowania oraz dokładnego omówienia przez Panią Agnieszkę Humerczyk z firmy Humerico przedstawiciela Cowboy Magic w Polsce. Oczywiście nie zabrakło wykładu na temat sprzętu używanego w salonach przez groomerów. Wskazówki przekazane przez Pana Tomasza Lewandowskiego jak najbardziej przydadzą się w dalszej pracy groomerskiej. W salonie MoRe można było zaopatrzyć się w produkty potrzebne w każdym salonie, dzięki firmie Sewing PL Hurtownia Groomerska. Firma MoRe za pośrednictwem ZooBranży, dziękuje wszystkim partnerom i sponsorom upominków dla seminarzystów: Sewing Hurtownia Groomerska, Humerico i Cowboy Magic Polska, Ami Play producenta art dla zwierząt, Fundacji Azylu Koci Świat. Podziękowania kierujemy również dla naszej ulubionej gazety branżowej, Zoobranża w której zawarte są najważniejsze informacje z rynku zoologicznego. Naszym seminarzystom dziękujemy za udział w szkoleniu i zapraszamy na kolejne. Wszelkie informacje na temat szkoleń dla groomerów dostępne w naszym salonie MoRe ul. Gorzykowska 11, Warszawa i pod numerem tel. 793 998 400 / 500.
Zdrowe i naturalne przysmaki dla psów Te wysoce smakowite, hipoalergiczne i pełnowartościowe smakołyki teraz możesz dostać w bardzo atrakcyjnej cenie. Skład naszych naturalnych przysmaków nie może być prostszy, ponieważ jest to 100% ryby lub mięsa. Stworzone wyłącznie z wysokiej jakości europejskich składników, przekąski Naturea dadzą każdemu psu doznania smakowe najbliższe jego naturze. Produkty te są całkowicie naturalne i nie zawierają żadnych sztucznych barwników czy aromatów. Te ekskluzywne przysmaki w siedmiu rodzajach do wyboru, przeniosą Twojego czworonożnego przyjaciela w miejsce w którym jeszcze nigdy nie był. Naturea podawaj swojemu psu to co najlepsze! Wszystkie nasze produkty znajdziesz na stronie www.naturea.com.pl
Unikalne przysmaki od KARLIE FLAMINGO Karlie Flamingo to największy producent przysmaków dla psów i kotów w Europie. W ofercie znajduje się ponad 300 rodzajów przekąsek i gryzaków, charakteryzujących się najwyższą jakością. Karlie Flamingo Snacks to linia wyjątkowych, naturalnych przysmaków dla wymagających psów i kotów. Te unikalne produkty zawierają kwasy tłuszczowe omega 3 oraz inne składniki doskonale wpływające na zdrowie każdego zwierzaka. W marcu super promocje na: www.zoologiczna-hurtownia.pl
11
Echa branży Zwierzaki z całego świata w Lublinie! Zwierzaki ze Skandynawii, Afryki i Australii, gryzonie, psy i koty, zwierzęta gospodarskie, mieszkańcy terrariów i akwariów – te oraz wiele innych gatunków można było obejrzeć podczas Wystawy Zoologicznej ZOOPARK w Lublinie (25-26 marca 2017). Jak zawsze Wystawa była również okazją do edukowania i uświadamiania, że opieka nad zwierzakiem to ogromna odpowiedzialność. Po raz pierwszy na Wystawie pojawiły się: wielbłąd, renifer oraz kangur. To niecodzienne trio skradło serca wielu miłośników zwierząt. Wśród zwierząt egzotycznych prym wiodły: pancernik, tamaryna białoczuba, surykatki, lotopałanki czy wiewiórki trójbarwne. Niezwykłą popularnością cieszyła się strefa terrarystyki. Zagościły tu: pytony tygrysie i królewskie, boa dusiciel, węże zbożowe, lancetogłów mleczny i meksykański, różne gatunki gekonów i żółwi, pająki ptaszniki, żaba rogata, agama brodata, żółwie stepowe i żabuti. Fani akwarystyki mogli podziwiać prawdziwe rarytasy: kumaka dalekowschodniego oraz raka czerwonoszczypcowego. Nie zabrakło dyskowców i innych ryb akwariowych (m.in.: pielęgnica papuzia, wielopłetwiec senegalski, motylowiec, ameka wspaniała), zbrojników, raków czy ryb z jeziora Tanganika. Wzorem lat poprzednich podczas wykładów można było
uzyskać wskazówki od profesjonalnych hodowców. Wyjątkowe zainteresowanie wzbudzały niezwykle towarzyskie afrykańskie jeże pigmejskie, szczury rodowodowe, fretki i myszoskoczki. Stałymi bywalcami ZOOPARKU są zwierzęta gospodarskie. Nasz inwentarz to kuce i konie różnych ras, a także owce, kozy, osiołki i alpaki. Za sprawą Krajowej Wystawy Psów Rasowych oraz Wystawy Buldogów Francuskich podczas dwóch dni, można było obejrzeć ponad 900 psów najróżniejszych ras. Nie zabrakło również rasowych kotów i królików. W ramach Wystawy zostały zaprezentowane także różne gatunki motyli, a ochotnicy mogli samodzielnie zwabić i nakarmić te płochliwe owady. Niezwykłą popularnością cieszył się występ solistów Teatru Muzycznego w Lublinie podczas którego artyści wspólnie z dziećmi wykonywali znane utwory z filmów i bajek dla maluchów. Nieodłącznym elementem ZOOPARKU jest konkurs plastyczny dla przedszkolaków, uczniów szkół podstawowych, gimnazjalnych oraz ponadgimnazjalnych. Tym razem zadaniem uczestników było przygotowanie rysunków przedstawiających zwierzęta latające lub żyjące w środowisku wodnym. Podczas dwóch dni ZOOPARK odwiedziła rekordowa liczba zwiedzających – 26 767 osób.
Targi PET FAIR OSAKA Za nami coroczny event poświęcony branży zoologicznej, Targi PET FAIR OSAKA. W wydarzeniu uczestniczył jeden z polskich producentów i dystrybutorów – firma Hobby wraz ze swoim japońskim partnerem – Pets Ishibashi. Jak zwykle cieszy fakt, że w Kraju Kwitnącej Wiśni nie zabrakło polskiego akcentu. W wydarzeniu uczestniczyło ponad 80 wystawców z całego świata. Podczas dwóch dni zwiedzający mogli brać udział w licznych seminariach i wykładach na temat zwierząt i ich hodowli. Firma Pets Ishibashi na swoim stoisku zaprezentowała całe portfolio marki Vitapol, a w szczególności nowość – pełnowartościowe, wysokiej jakości karmy Excellent oraz Expert. Tego typu eventy to doskonała okazja, aby zapoznać się z ofertami wiodących marek z całego świata, w dziedzinie karm czy akcesoriów dla zwierząt. www.hobby.bydgoszcz.pl www.vitapol.pl
12
Konkurs ZooBranży i Meatlove Polska Zakończył się konkurs MEATmyLOVE zorganizowany przez redakcję ZooBranży i firmę Meatlove Polska. Zadaniem konkursowym było nadesłanie zdjęcia swojego psa lub kota, zaś jedna z nagród to wyeksponowanie zwycięskiej fotografii na okładce bieżącego numeru ZooBranży. Zainteresowanie konkursem było bardzo duże – łącznie otrzymaliśmy ponad 200 zdjęć i nasze jury miało ogromny problem z wytypowaniem tych najciekawszych. Ostatecznie pierwsze miejsce zajął Hachiko, którego można podziwiać na okładce bieżącego numeru. Zwycięzca otrzymał również zapas jedzenia od MEATLOVE Polska. Wyróżnieniami jury uhonorowało kotkę Apolonię (otrzymała zestaw sześciu kiełbas PussyDeluxe) i suczkę Zołzę do której powędrował zestaw czterech kiełbas treningowych MEAT&TREAT. Wszystkim zwycięzcom serdecznie gratulujemy, a Państwa zapraszamy do udziału w naszych kolejnych konkursach fotograficznych!
Joanna Krupa i kłopoty z czworonogami „Misja Pies” już 4 marca na antenie TVN Warszawa, 27 luty 2017 r. – Joanna Krupa w nowym programie TVN „Misja Pies”. Partnerem programu jest firma Bayer. Gwiazda, kochająca zwierzęta, razem z grupą specjalistów, będą wspierali swoją wiedzą i doświadczeniem rodziny, przed którymi stoją wyzwania związane z wychowaniem czworonogów. W kolejnych odcinkach pomogą także znaleźć dom psom czekającym w schroniskach. Bayer uczestniczy w projektach dotyczących dobrostanu zwierząt na całym świecie. Od wielu lat zajmuje się ochroną i zachowaniem zdrowia zwierząt, tak więc z wielką radością został partnerem i sponsorem programu „Misja Pies”, który skierowany jest do wszystkich miłośników kudłatych czworonogów. Jak stworzyć najlepszy dom dla pupila i stać się jego świadomym opiekunem? Czym charakteryzuje się idealne środowisko, w którym pies powinien się wychowywać? Jak chronić czworonożnych członków rodziny, aby cieszyli się zdrowiem i dobrą kondycją przez całe życie? Odpowiedzi na te i inne pytania właśnie w programie „Misja Pies”. Program będzie m.in. promował odpowiedzialną opiekę nad zwierzętami. Jednym z jej głównych elementów jest profilaktyka zdrowotna. Firma Bayer posiada szerokie doświadczenie w segmencie produktów weterynaryjnych dla zwierząt towarzyszących i jest liderem w segmencie preparatów przeciwpasożytniczych. Z badań prowadzonych przez Bayer wynika, że jedynie ok. 20% psów i kotów w Polsce jest regularnie zabezpieczanych przed inwazją pasożytów wewnętrznych i zewnętrznych. Poprzez udział w programie Bayer chciałby zwrócić uwagę na ważność tego problemu, przyczynić się do ochrony ludzi
i ich czworonożnych przyjaciół, przed wieloma groźnymi chorobami. Pies to najlepszy przyjaciel człowieka. Wierny, oddany i kochający. Rzeczywistość potrafi jednak zaskakiwać. Co zrobić, jeżeli ukochany zwierzak jest niesforny i nieprzewidywalny? Jak zrozumieć jego zachowania, potrzeby i nauczyć posłuszeństwa? Posiadanie czworonoga wiąże się z ogromną odpowiedzialnością, a opieka nad nim to spore wyzwanie dla całej rodziny. Odpowiedzi poszuka najbardziej zakochana w zwierzętach gwiazda – Joanna Krupa wraz ze zwierzęcym behawiorystą. Odwiedzą bohaterów w ich domach, będą wsparciem w procesie adop cyjnym i w budowaniu relacji z pupilem. Program składa się z 12 odcinków, w każdym z nich widzowie będą mogli śledzić historie różnych bohaterów – kibicować opiekunom szukającym pomocy w wychowywaniu swoich pupili lub trzymać kciuki za osoby, które chciałyby przyjąć czworonożnego członka do swej rodziny. Bayer: Science For A Better Life Bayer to międzynarodowa firma działająca w obszarach Life Science: ochrony zdrowia oraz rolnictwa. Produkty i usługi Bayer mają na celu przynoszenie ludziom korzyści i ulepszanie jakości ich życia. Bayer tworzy wartość poprzez innowacje, wzrost i zapewnianie wysokich zysków. Będąc firmą odpowiedzialną społecznie, Bayer przestrzega zasad zrównoważonego rozwoju. W roku podatkowym 2016, grupa Bayer zatrudniała ok. 115 200 pracowników, a wielkość sprzedaży wyniosła 46,8 mld €. Wydatki inwestycyjne wyniosły 2,6 mld €, a wydatki na badania i rozwój 4,7 mld €. Powyższe dane obejmują wyniki dywizji wysokospecjalistycznych materiałów, któ-
ra weszła na giełdę 6 października 2015 jako nowa firma Covestro. Więcej informacji dostępnych jest na stronie www.bayer.com.pl Odwiedź nas na Facebooku: http://www.facebook.com/Bayer, na Twitterze: https://twitter.com/Bayer, na YouTube: http://www.youtube.com/user/BayerPolska
13
Echa branży FRIPI – nowość na rynku karm dla psów! Zachęcamy do zapoznania się z najnowszą ofertą firmy ROS-SWEET Sp. z o.o. W asortymencie producenta znajduje się obecnie karma FRIPI z linii PERFECT SHAPE o udoskonalonej recepturze. FRIPI zawiera w swoim składzie m.in. dodatkowe witaminy, wapń i fosfor, które wspierają prawidłową kondycję i zdrowie psa. Karma dostępna jest w gramaturach: 500 g, 2,8 kg oraz 9 kg. W najbliższym czasie w ofercie producenta pojawią się również żwirki dla kotów. ROS-SWEET w ramach współpracy oferuje m.in. silne wsparcie sprzedaży, atrakcyjne promocje, rabaty, a także stałą dostępność produktów. Kontakt: +48 17 860 51 55; +48 572 903 447 e-mail: handel@ros-sweet.pl www.fripi.pl
Dolina Baryczy poszerza horyzonty Od początku roku 2017, kiedy nastąpiła premiera szamponów i ciastek dla psów marki Dolina Baryczy, na rynku pojawiły się również naturalne mięsne dania w puszkach w wersji Single Protein i Double Protein, z bardzo dużą zawartością mięsa. W kwietniu, do grona produktów marki Dolina Baryczy, dołączy również linia 15 unikalnych przysmaków dla psów. Produkty marki Dolina Baryczy dostępne są już dziś na platformie B2B: www.zoologiczna-hurtownia.pl Zapraszamy do korzystania z dużych promocji!
III Międzynarodowe Mistrzostwa Polski Ptaków Gadających „Papuzie Gadanie” 2015/16 rozstrzygnięte! Miło jest nam poinformować, że właśnie zostały rozstrzygnięte wyniki III Międzynarodowych Mistrzostw Polski Ptaków Gadających „Papuzie Gadanie” 2015/16. ZooBranża objęła patronat medialny tej imprezy. Sędziowie przyznali I miejsce żako Grigorijowi z Rosji, II miejsce żako Adrianowi z Polski i III miejsce amazonce Erykowi z Polski. Gadułą Roku, wybieraną przez internautów przy użyciu „łapek w górę” została – żako Zara z Polski. Ulubieńcem Sponsora VERSELE LAGA został najmniejszy z zawodników – sympatyczna papużka falista o imieniu Stefan. Wyniki zostały ogłoszone na stronie konkursu www.papuziegadanie.pl. Wśród zawodników przeważały oczywiście papugi z Polski, ale zgłosili się też uczestnicy zza granicy. Oprócz Grigorija z Rosji, mieliśmy też zawodników Kroszę z Białorusi, Timmiego i Mammadou z Wielkiej Brytanii oraz Mozarta ze Stanów Zjednoczonych, który myśli, że jest kaczką. W nagrodę zwycięzcy otrzymają zestaw karm od belgijskiej firmy Versele Laga, stojaki dla papug od producenta klatek – polskiej firmy Inter-ZOO oraz zestaw ekologicznych żerdzi i zabawek od Sklepu z Papugami. Dodatkowe informacje nt. konkursu można znaleźć na stronie www.papuziegadanie.pl. Od stycznia 2017 Mistrzostwa
14
zostały przeniesione z kanału YT „Papuzie Gadanie” na kanał „Papuzia Telewizja”. Stąd liczba polubień internautów („łapek w górę”) na nowym kanale może nie odpowiada ilości odnotowanej na dzień 31 grudnia na starym kanale. Jednocześnie, informujemy, że rozpoczęła się kolejna 4-ta edycja konkursu. Magazyn ZooBranża ponownie objął patronat medialny tej wyjątkowej imprezy. Więcej na zoobranza.com.pl
Frontmani dla schronisk!
GAME DOG ADBA Pit Bull Show Żywiec 2017 Marka Game Dog Performance Nutrition została sponsorem głównym i współorganizatorem tegorocznej edycji największego w Polsce wydarzenia dla fanów sportowych terierów typu bull, które odbędzie się w dniach 1-3.09.2017. Pit Bull Show w Żywcu jest imprezą cykliczną, odbywającą się od 6 lat. W tym roku poza zawodami sportowymi, w czasie trwania Show, odbędzie się również pierwsza w Polsce i jedna z niewielu w Europie wystawa psów rasy Amerykański Pit Bull Terier, sankcjonowana przez American Dog Breeders Association – związek kynologiczny, który stworzył amerykańskiego pit bull teriera i prowadzi księgi rodowodowe dla tej rasy od 1909 roku. Ze względu na prestiż wystawy poza zawodnikami polskimi spodziewamy się także licznych gości zagranicznych. Pit Bull Show Żywiec to najlepsze miejsce by poznać prawdziwy, niezwykle sympatyczny charakter terierów typu bull oraz właścicieli i hodowców psów tej rasy. Trzy dni niezwykle widowiskowych konkurencji sportowych (przeciąganie ciężaru na torze, wspinaczka po pionowej ścianie, skok wzwyż i inne) oraz wspaniała atmosfera wydarzenia, corocznie przyciągają szeroką publiczność. Jest to doskonała okazja do prezentacji i promowania asortymentu szerokiej grupie odbiorców, poszukujących wysokiej jakości produktów zoologicznych. Serdecznie zapraszamy zainteresowane firmy zoologiczne do współpracy w organizacji tego wyjątkowego wydarzenia i kontaktu bezpośrednio z ADBA Club Poland (adbapoland@gmail.com).
W polskich schroniskach przebywa ponad 100 tysięcy psów i 24 tysiące kotów. One, podobnie jak Twoi ulubieńcy, są zagrożone chorobami przenoszonymi przez kleszcze i pchły. Pamiętaj, że chroniąc zwierzęta, chronisz zdrowie własne i swoich bliskich. Według ESCCAP – European Scientific Counsel Companion Animal Parasite – tylko regularna, comiesięczna aplikacja preparatu zapewnia skuteczną ochronę przed tymi groźnymi pasożytami zewnętrznymi. Schroniska potrzebują leków, ale również wolontariuszy, którzy pomogą w regularnych aplikacjach produktu u psów i kotów przebywających w schroniskach oraz zadbają o czystość zwierzaków. Dołącz do ekipy FRONTMANÓW! Zgłoś się jako kandydat na wolontariusza do wybranego schroniska. W ekipie FRONTMANÓW doświadczeni wolontariusze, wyjaśnią Ci, jak najlepiej opiekować się zwierzętami czekającymi na swoje domy w ich placówkach. Nie zwlekaj, wypełnij już dziś zgłoszenie na FRONTMANIdlaSCHRONISK.pl. Wybierając dla swoich podopiecznych krople bez recepty firmy Boehringer Ingelheim wspomagasz ochronę zdrowia zwierząt w schroniskach. Firma Boehringer Ingelheim przeznacza 1 PLN ze sprzedaży każdej ich sztuki na rzecz właściwej profilaktyki w schroniskach. Pamiętaj, aby przed aplikacją dobrać odpowiednią dawkę preparatu, właściwą do gatunku i masy ciała zwierzęcia. MARCIN DOROCIŃSKI JUŻ JEST Z NAMI! A TY? JAK MOŻESZ POMÓC? DOŁĄCZ DO AKCJI DLA SCHRONISK!
Przedstawiciel handlowy poszukiwany! Firma ABC KONCEPT, importer Petstages, Outward Hound, Bionic, Company Of Animals poszukuje przedstawicieli handlowych na północnych i południowych terenach Polski. WYMAGAMY: doświadczenia w pozyskiwaniu nowych klientów z obszaru B2B; doświadczenia w umawianiu i prowadzeniu spotkań handlowych; pracy na targetach sprzedaży i realizacji założonego budżetu; wysoko rozwiniętych umiejętności interpersonalnych i negocjacyjnych; zdolności analitycznego myślenia i kalkulacji kosztów; dynamizmu w działaniu i zaangażowania w wykonywaną pracę; dobrej znajomości języka angielskiego w mowie i piśmie; dobrej znajomości pakietu MS Office; prawa jazdy kat. B. OFERUJEMY: dynamiczną pracę w młodym zespole; dużą samodzielność i odpowiedzialność w pracy; możliwość dalszego rozwoju zawodowego i poszerzania swoich kwalifikacji oraz umiejętności zawodowych; narzędzia pracy: tablet, telefon, samochód służbowy. Osoby zainteresowane prosimy przesyłać CV na adres info@abckoncept.pl
Co nowego na rynku? Nowości od Royal Canin! Wraz z początkiem marca firma Royal Canin wprowadziła na rynek polski dwie nowości dla kotów. Pierwsza to preparat mlekozastępczy dla kociąt Babycat Milk, którego skład maksymalnie zbliżony jest do mleka kotki. Dzięki temu sprzyja harmonijnemu rozwojowi kociąt. Druga nowość to rozwiązanie żywieniowe dla kotów rasy sfinks. Wysoki poziom tłuszczów oraz unikalna kompozycja składników pokarmowych wspierających barierę skórną to jedne z głównych cech tego produktu. Royal Canin Dystrybucja Sp. z o.o. ul. Grabska 10, 32-005 Niepołomice www.royalcanin.com
Game Dog Performance Nutrition GameVit Pokarm uzupełniający dla szczeniąt i psów dorosłych. Preparat jest źródłem witamin, minerałów i aminokwasów, uzupełnia niedobory tych składników w diecie. Poprawia jakość odżywczą pokarmu i sprzyja zachowaniu doskonałej kondycji w czasie krytycznych faz hodowlanych: wzrost, rozwój, ciąża, laktacja, starzenie się. Ze względu na zwiększone zapotrzebowanie pokarmowe preparat zaleca się podawać również psom w czasie rekonwalescencji lub aktywnym, wystawowym i pracującym, w celu poprawienia ogólnej
kondycji i wyników treningowych. Podwyższona zawartość wapnia w stosunku do fosforu (2,96:1) ułatwia zrównoważenie nadmiaru fosforu, występującego w samodzielnie przygotowanych posiłkach. Bogaty zestaw witamin i minerałów Wspomaga organizm psa w okresie dużego obciążenia Ułatwia zbilansowanie domowego pokarmu dla psa www.gamedog.eu
Obroża biobójcza PERMECTA od BEAPHAR Obroża biobójcza PERMECTA zawierająca permetrynę i geraniol, sprawdzone i skuteczne substancje aktywne, eliminuje pasożyty atakujące psy. Obroża jest skuteczna względem pcheł i kleszczy przez 90 dni. PERMECTA dostępna jest w dwóch rozmiarach: krótsza dla psów małych i średnich oraz dłuższa dla psów dużych. Obroża jest wodoodporna, dzięki czemu ochrona nie traci na skuteczności po kąpieli i zabawach psów w wodzie. PERMECTA ma czarny kolor i wydziela delikatną woń olejku geraniowego. www.beaphar.com/pl-pl
16
Naturea Naturals Cat dieta najbliższa kociej natury Stawiając za główny cel znalezienie doskonale zbilansowanego pożywienia dla kotów, Naturea Naturals Chicken idzie dalej i zbliża się do diety, którą kot jadłby w środowisku naturalnym. Istotą tej diety są składniki stosowane w dużych ilościach czyli 75% białka zwierzęcego z kurczaka, natomiast całkowicie wykluczone zostały zboża, konserwanty, barwniki i sztuczne aromaty. Dzięki temu, że jedynym źródłem białka w tej karmie jest kurczak i to głównie świeży, dieta ta jest lekkostrawna, bardzo dobrze przyswajalna i polecana kotom o wrażliwym przewodzie pokarmowym. Dodatkowo karma ta zawiera zestaw niezbędnych witamin, minerałów i antyoksydantów, które nie tylko dbają o zdrowie kota, ale utrzymują jego skórę i sierść w doskonałej kondycji. Karma ta ze względu na swoje wartości odżywcze polecana jest również kotom wysterylizowanym w każdym wieku i każdej rasy. Duża ilość świeżego mięsa i brak zbóż zamieni ten koci posiłek w zdrowe i smakowite doznanie. Więcej informacji znajdziesz na stronie N aturea.com.pl
Zapowiedź – uzupełnienie linii karm
mokrych w saszetkach Super Benek
Już niedługo serię karm w saszetkach Super Benek uzupełnią nowe indeksy. Od teraz klient będzie miał jeszcze większy wybór smakowitych mięsnych kawałków dla swojego mruczącego pupila. Linię uzupełnią dwa smaki dedykowane juniorom oraz jeden nowy dla kotów dorosłych. Więcej szczegółów na łamach kolejnego wydania Zoobranży!
Super Pinio Compact i Compact Zbrylający Nowe podłoża drzewne serii Pinio Compact to innowacyjne żwirki w postaci małych wałeczków o średnicy 4,5 mm. Granulki charakteryzują się doskonałym upakowaniem, przez co żwirek lepiej chłonie ciecze oraz absorbuje nieprzyjemne zapachy. Odpowiednio opracowany kształt i ciężar wałeczków ograniczył problem wynoszenia podłoża z kuwety, a same granulki są przyjazne dla łap i ciała zwierząt. Żwirek można wygodnie usuwać drogą sanitarną. Dodatkowo żwirek w wersji zbrylającej w obecności cieczy wykazuje zdolność zbrylania, dzięki czemu w prosty i wygodny sposób opiekun pupila może utrzymać czystość i higienę w kuwecie. Skład: 100% drewna drzew iglastych. Podłoża dostępne w opakowaniach 10l.
Naturalne ciastka Dolina Baryczy Staranny dobór surowców, doskonała chrupkość i wspaniały smak sprawiają, że ciastka dla psów „Dolina Baryczy” są idealnym przysmakiem dla każdego psa. Ciastka „Dolina Baryczy” zawierają odpowiednio zbilansowane składniki, które korzystnie wpływają na stan zdrowia każdego psa. Produkty marki Dolina Baryczy dostępne są już dziś na platformie B2B: www.zoologiczna-hurtownia.pl Zapraszamy do korzystania z dużych promocji! El Dorado Dystrybucja Sp. z o.o. www.zoologiczna-hurtownia.pl
17
Co nowego na rynku? VITAKRAFT – but zabawka winylowa Piszcząca, zabawna zabawka dla psa, wykonana z trwałego winylu umili czas wolny każdego pieska. Polecamy ją zwłaszcza dla mniejszych psów ze względu na swój niewielki rozmiar. Producent: VITAKRAFT D-28295 Bremen, Niemcy Dystrybutor: VITAKRAFT CHOVEX, s.r.o. Třanovice 287, 739 53 Hnojník www.vitakraft.pl
VITAKRAFT – grzechotki z kocimiętką Z przyjemnością prezentujemy nowe zabawki dla kotów. Grzechotki z kocimiętką, które na pewno zainteresują każdego kota nie tylko ze względu na kocimiętkę, którą uwielbiają, ale też na dźwięk, który wydają. Dodatkowym atutem jest to, że grzechotki otoczone są delikatnym, miękkim pluszem. Producent: VITAKRAFT D-28295 Bremen, Niemcy Dystrybutor: VITAKRAFT CHOVEX, s.r.o. Třanovice 287, 739 53 Hnojník www.vitakraft.pl
ZymoDent – smakowity sposób na czyste i zdrowe zęby ZymoDent ponownie w sprzedaży – enzymatyczna pasta do zębów dla psów, kotów i innych zwierząt. Pasta odznacza się wysoką wydajnością – jedno opakowanie wystarcza na co najmniej 50 dni codziennego stosowania u kotów i małych psów. Pasta ma najbardziej zbilansowany skład ze wszystkich tego typu past na rynku! Skutecznie oczyszcza zęby z osadu, neutralizuje przykry zapach z jamy ustnej i zapobiega powstawaniu kamienia nazębnego. Zawiera innowacyjny kompleks specjalnych bioenzymów, łagodny środek abrazyjny i związki cynku. Działanie składników pasty wzajemnie się uzupełnia, zapewniając skuteczną higienę jamy ustnej i zębów u zwierząt. Opakowanie 100 ml zawiera miękką szczoteczkę do zębów. ZymoDent ma bardzo aromatyczny mięsny smak, dlatego pasta jest uwielbiana przez zwierzęta i jej stosowanie nie stanowi problemu dla opiekuna. Pasta posiada rekomendację Sekcji Stomatologii Polskiego Stowarzyszenia Lekarzy Weterynarii Małych Zwierząt.
18
ScanVet Sp. z o.o. Skiereszewo, ul. Kiszkowska 9, 62-200 Gniezno tel. 61 426 49 20, www.scanvet.pl
Legowiska z kolekcji Kossy Wspaniałe, nowoczesne, modne legowiska z motywami głów kota i psa – poduszka dla właściciela i poduszka dla pieska ze schowkiem na kocyk, a także transporter, sofa, legowisko bono, naleśnik. BARTEX ZPCHr. ul. X-lecia 15, 68-100 Żagań tel. 68 377 26 20
LET’S BITE MOBILITY: seria Be Better
LET’S BITE SHINE ON: seria Be Better
Brit Let’s Bite Mobility są idealne do wspólnej zabawy, również jako wsparcie zdrowia. Przysmaki funkcyjne poprawiają odporność. Opakowanie: 150 g
Brit Let’s Bite Shine On to doskonałe funkcyjne przysmaki z łososiem. Zapewniają błyszczącą sierść i zdrową skórę. Idealne do budowania pozytywnej relacji z pupilem. Opakowanie: 150 g
Dystrybutor: Azan Sp. J. e-mail: oferty@azan.com.pl
Dystrybutor: Azan Sp. J. e-mail: oferty@azan.com.pl
Nowość! Żwirek dla kota, jakiego jeszcze nie było Sklep internetowy KrakVet.pl wprowadza do swojej oferty nowy rodzaj żwirku silikonowego. Diamentiq, bo o nim mowa, jest już dostępny w regularnej sprzedaży. Zoologiczny sklep internetowy KrakVet poszerzył asortyment, wprowadzając do sprzedaży całkiem nową
linię żwirków silikonowych dla kotów. Diamentiq dostępny jest zarówno w wersji naturalnej, jak i w czterech nutach zapachowych: jabłkowej, pomarańczowej, lawendowej i cytrynowej. Każdy posiadacz kota wie, jak istotny jest wybór dobrego jakościowo żwirku. Ważne jest, aby żwirek dobrze pochłaniał ciecze i zapachy, a przy tym nie pylił i nie przyczepiał się do kocich łapek, ponieważ to właśnie rozsypany żwirek stanowi najczęstszą bolączkę właścicieli kotów. Wybór dobrego produktu, zgodnego z potrzebami pupila i oczekiwaniami właściciela, stanowi często nie lada wyzwanie. Warto kierować się więc nie tylko ceną, lecz także właściwościami produktu, ponieważ to właśnie od nich zależy zarówno komfort użytkowania, jak i wygoda czyszczenia. Żwirek silikonowy Diamentiq dostępny jest do kupienia na stronie sklepu: www.krakvet.pl
19
Co nowego na rynku? BOOMER BALLS – niezniszczalne piłki dla aktywnych psów Boomer Balls to piłki wykonane z wytrzymałego, nietoksycznego tworzywa sztucznego. W odróżnieniu od zwykłych piłek, Boomer Ball jest praktycznie niezniszczalna. Zaprojektowana tak, by zaspokoić potrzebę pogoni i zdobywania. Warunkiem niezbędnym do zapewnienia doskonałej zabawy jest dobór odpowiedniego rozmiaru piłki. Właściwie dobrany rozmiar to rozmiar większy, niż ten, który pies może wziąć do pyska. Piłka jest pusta w środku i doskonale wyważona, dzięki czemu „ucieka” psu za każdym razem, gdy chce ją ugryźć, dostarczając w ten sposób dużą dawkę ruchu podczas pogoni za zabawką. Piłki unoszą się na wodzie – pies będzie chętnie pływał próbując dorwać piłkę. Dystrybutor: ABC KONCEPT Sp. z o.o. e-mail: info@abckoncept.pl
Boomer Balls są dostępne w 4 rozmiarach: rozmiar S – 4" / 11 cm – dla psów takich, jak Jack Russell, Westie, Yorkshire Terrier rozmiar M – 6" / 15 cm – dla psów ras takich, jak Border Collie, Bulldog, Springer rozmiar L – 8" / 20 cm – dla psów ras takich, jak Bokser, Wyżeł, Bull Terrier, Doberman rozmiar XL – 10" / 25 cm – dla psów ras takich, jak Bull Mastiff, Dog Niemiecki, Rottweiler, Owczarek niemiecki.
GREEN – miska do powolnego, zdrowego jedzenia Podejmowanie dobrych praktyk żywieniowych jest chyba jednym z najbardziej znaczących wkładów, jaki można zrobić do poprawy kondycji zwierzęcia. Psy z natury kochają poszukiwanie jedzenia, które zazwyczaj pochłaniają, jak na wyścigi! Teraz, dzięki misce Green, Twój pies będzie jadł wolniej, wyszukując i wydobywając przysmaki spośród nierówności. Miski Green mają specjalnie wyprofilowany kształt do tego celu – ich zadaniem jest zapobieganie zbyt zachłannemu jedzeniu. Dystrybutor: ABC KONCEPT Sp. z o.o. e-mail: info@abckoncept.pl
Korzyści: ograniczona nuda – pies jest zainspirowany do odnalezienia wszystkich ukrytych w misce kąsków! poprawione trawienie – obniżone ryzyko skrętu żołądka i wzdęć większa sytość: wolniej spożywany posiłek staje się trwalszy – starcza na dłużej. Wskazówki: nie pozostawiaj psa samego, gdy korzysta z miski Green miski Green można stosować w domu i na zewnątrz, nadają się także do mycia w zmywarce miski Green są odpowiednie niezależnie od wieku psa i rodzaju pokarmu (mokry lub suchy).
Pet Corrector Pet Corrector generuje szerokie spektrum dźwięku, poczynając od szumu niskich częstotliwości, do syku wysokiej częstotliwości. Efektem jest zwrócenie uwagi psa, którego reakcja jest zależna także od wrażliwości jego słuchu i uprzedniej aklimatyzacji. Prawie wszystkie psy reagują na Pet Corrector, ponieważ jego dźwięk jest kojarzony z niebezpieczeństwem, takim jak syk węża, wściekły łabędź lub niebezpieczny owad. Dystrybutor: ABC KONCEPT Sp. z o.o. e-mail: info@abckoncept.pl
20
Warto polecać dla właścicieli psów do wsparcia tresury. Można polecać razem z nagrodami, trenerkami jako uzupełnienie kombinacji szkoleniowej. Pet Corrector przerywa wiele niepożądanych zachowań, ale najczęściej jest stosowany w następujących przypadkach: szczekanie skakanie podkradanie jedzenia gonitwy wchodzenie do zakazanej strefy Opakowania: 30 ml, 50 ml, 200 ml
Naturalne przysmaki ze skóry wołowej od PLANET PET! W ofercie firmy PLANET PET pojawiła się nowość – uniwersalne, naturalne przysmaki dla psów wykonane ze starannie selekcjonowanej skóry wołowej. Są idealne dla wszystkich aktywnych psów uwielbiających gryzienie i żucie. Zastosowanie naturalnych, niskokalorycznych składników pozwala na swobodne podawanie ich nawet psom z nadwagą bez ryzyka wzrostu masy ciała. Przysmaki mają również znaczenie funkcjonalne, bowiem podczas ich gryzienia pies czyści zęby z kamienia
i utrzymuje prawidłową higienę jamy ustnej. Dostępne również z atrakcyjnymi dodatkami smakowymi, takimi jak suszone mięso kurczaka lub kaczki. www.planetpet.pl
Zachowaj czystość i świeżość – Sanilove z myślą o zwierzętach Sanilove to nowa linia artykułów, które umożliwiają zachowanie higieny zwierząt, nie tylko w domu, ale także w pojazdach. Do wyboru mamy szeroką gamę produktów. Swoją przygodę z marką Sanilove warto rozpocząć od sprayu do nauki czystości oraz sprayu odstraszającego, dzięki którym nauczymy naszych pupili odpowiednich zachowań. Dla właścicieli, którzy postanowią podróżować ze swoim zwierzakiem znajdzie się kilka praktycznych i niezwykle przydatnych produktów: odplamiacze do tapicerki samochodowej i tekstyliów, czy neutralizator zapachów do tapicerki samochodowej. Ponadto Sanilove oferuje szampon przeciw pasożytom dla psów, który skutecznie odstrasza owady oraz perfumowany dezodorant o pudrowym zapachu w postaci sprayu. Natomiast do zachowania czystości w klatkach czy kuwetach: spray do usuwania nieprzyjemnych zapachów oraz środek dezynfekujący. www.sanicat.eu/tt
Bagacare – trzy formy ochrony psów! Przedstawiamy Państwu preparaty chroniące nasze pociechy przed kleszczami, pchłami i roztoczami. Wśród produktów Bagacare znajdziecie Państwo trzy formy ochrony swoich psów. Dostępne są spraye, szampony oraz dobrze znane krople. Wszystkie produkty oparte są na naturalnych składnikach takich jak wyciąg z Maragosa, geranium, olej kwiatowy, czyste drzewo wstydliwe, cytryna, eukaliptus, pantenol i witaminy E oraz olejki eteryczne. Wszystko to aby zapewnić jak najlepszą ochronę z minimalnym ryzykiem wystąpienia reakcji alergicznych na skórze. Stanowią świetną alternatywę dla preparatów dostępnych u lekarzy weterynarii.
Trzy formy ochrony dają Państwu możliwość dostosowania typu preparatu do trybu życia Waszego psa. Dla psów które żyją w mieście i spędzają głównie czas w swoim ogrodzie polecamy spray, który możemy użyć przy wyjściu na spacer do lasu. Szampon stanowi ciekawą propozycję dla psów, których szata jest gładka, a włos nie wymaga specjalistycznych szamponów pielęgnujących. Krople to skuteczna ochrona przez okres do 16 tygodni (4 x 1,5 ml dla psów 5-25 kg. 4 x 2,5 ml dla psów 2550 kg). Prosimy pamiętać, że w Polsce mamy ok. 20 gatunków kleszczy, które z czasem uodparniają się na preparaty kleszczowe. Jeżeli szukają Państwo czegoś nowego, preparaty
Bogacare są idealnym rozwiązaniem. Wszystkie produkty znajdziecie Państwo na naszej stronie internetowej w ww.alsa-swiatpsow.pl
21
Co nowego na rynku? Certyfikat jakości ZooBranży LEDDY SMART 2 – uniwersalna lampka do nanoakwariów w nowej odsłonie! Przedstawiamy najnowszą innowację od AQUAEL! Energooszczędna lampka akwariowa LEDDY SMART 2 zastępuje dawną lampkę LEDDY SMART. Łączy w sobie elegancję i minimalizm formy z wysokimi walorami użytkowymi gwarantującymi optymalne warunki dla pielęgnacji każdego słodkowodnego nanoakwarium. LEDDY SMART 2 wykorzystuje nowoczesną technologię diod LED ukrytych w płaskim (zaledwie 1 cm grubości), eleganckim kloszu. Zastosowanie w lampce aż 15 diod o łącznej mocy 6 W sprawia, że zbiornik jest równomiernie oświetlony.
dwa modele SUNNY i PLANT wersji czarnej i białej nowoczesne oświetlenie LED unikalny design – futurystyczny, superpłaski kształt (tylko 1 cm grubości) łatwe w montażu (na szybie o grubości do 6 mm) uniwersalne – temp. barwowa 6500 K lub 8000 K długowieczne – do 50 tys. godzin pracy www.AQUAEL.pl
Filtry kanistrowe ASAP 1050E i 1250E – proste i wydajne W ofercie A QUAEL pojawiły się nowe filtry kanistrowe linii ASAP. To modele 1050E i 1250E przeznaczone do wydajnej filtracji wody w średnich i dużych zbiornikach akwariowych. Łączą w sobie doskonałą jakość działania, prostotę obsługi, niewielkie gabaryty oraz atrakcyjną cenę. AQUAEL ASAP 1050E i 1250E wykorzystują sprawdzone rozwiązanie wymyślone przez AQUAEL znane już z filtrów MINIKANI, MIDIKANI, MULTIKANI oraz ASAP 650E i 750E – ich napęd stanowi kompaktowa pompa zewnętrzna UNI PUMP 1500. Odznacza się ona kompaktowymi rozmiarami oraz bardzo dużą wydajnością i wysokością podnoszenia wody. Alternatywnie można stosować ją również do napędu innych urządzeń akwarystycznych, takich jak sterylizatory i chłodziarki. Może pracować także poza wodą jako wydajna pompa przepływowa. Zużywa przy tym niewiele energii i nie wymaga częstego czyszczenia. Jej bezszmerową pracę zapewnia nowoczesna konstrukcja silnika i ceramiczna oś wirnika osadzona dwustronnie w gumowych amortyzatorach.
transparentny pojemnik – łatwa kontrola stanu zabrudzenia mediów filtracyjnych nowoczesny silnik – wysoka wydajność i niskie zużycie energii kompletny zestaw (w tym media filtracyjne) – gotowy do pracy zewnętrzna pompa – łatwe uruchomienie i odpowietrzenie filtra www.AQUAEL.pl
prosta konstrukcja – bardzo wygodny w użytkowaniu duża pojemność filtracyjna – efektywnie oczyszcza wodę
Żwirek Pussy w nowej odsłonie Kolejną nowością w firmie El Dorado jest rebranding kultowej marki żwirków dla kota PUSSY. Wraz z wyznaczeniem nowych trendów przez innych producentów postanowiliśmy odświeżyć nieco wygląd produktu oraz dostosować go do znajdujących się na rynku innych prestiżowych opakowań. Głównym celem zmiany opakowania będzie odwzorowanie jakości żwirku do
22
wyglądu opakowania. Chcemy, aby nasz żwirek poza jakością Premium którą oferujemy, wyróżniał się także na sklepowych półkach najlepszych sklepów zoologicznych. Wszelkie informacje dostępne są pod nr tel: 71 325 40 74 lub na stronie www.zoologiczna-hurtownia.pl
CERTYFIKAT JAKOŚCI Preparat EFA Olie Producent ScanVet Poland
za jakość produktu, skuteczność działania, naturalny skład oraz doskonałą opinię wśród właścicieli psów i kotów
To skuteczny suplement diety o naturalnym składzie. Zawieraskładniki najwyższej jakości, jest bardzo wygodny w stosowaniu. EFA Olie cieszy się doskonałą opinią, właściciele psów i kotów są bardzo zadowoleni z efektów działania i znacznej poprawy stanu sierści u swojego pupila. Warto podawać go zwłaszcza w sezonie linienia, gdy sierść psów i kotów wypada bardzo intensywnie. Ten naturalny preparat wzmacnia sierść, poprawia ogólną kondycję skóry i zapewnia piękną, lśniącą okrywę włosową na wiosnę. Polecany jest także u zwierząt z problemami dermatologicznymi. DZIAŁANIE: przywraca właściwe proporcje Niezbędnych Nienasyconych Kwasów Tłuszczowych (NNKT) serii omega-3 i omega-6 w organizmie psa lub kota zapobiega chorobom skóry (wypadanie sierści, alergie skórne, egzemy, uczulenia, łupież wspomaga leczenie dermatologiczne poprawia wygląd skóry i okrywy włosowej
WARSZAWA – MARZEC 2017
– wyróżniamy produkty godne polecenia!
Wywiad
Kreujemy
trendy!
Wywiad z właścicielem firmy AQUAEL, Panem Januszem Jankiewiczem. AQUAEL to marka wręcz legendarna na polskim, ale i światowym rynku akwarystycznym. Powstały w 1984 roku dwuosobowy warsztat ręcznie składający po kilkadziesiąt napowietrzaczy dziennie w ciągu trzech dekad rozrósł się bowiem do potężnego przedsiębiorstwa zatrudniającego ponad 500 osób, dysponującego najnowocześniejszymi zakładami produkcyjnymi o powierzchni ponad 25 tysięcy m kw. i posiadającego w swej ofercie ponad 2500 gotowych produktów. Produktów, które stoją na półkach sklepowych w blisko 100 krajach świata na sześciu kontynentach. Jedną z tajemnic sukcesu Państwa Bogumiły i Janusza Jankiewiczów – założycieli i właścicieli firmy AQUAEL – jest innowacyjność. Od samego początku nie szli bowiem na skróty, ale opracowywali swoje wyroby według własnych patentów, z pasją i twórczą ekspresją. W rezultacie AQUAEL stał się kreatorem trendów, które inni próbują kopiować i naśladować. O tajemnicy swego sukcesu, najnowszych pomysłach oraz planach na przyszłość rozmawiamy z założycielem i właścicielem firmy – Panem Januszem Jankiewiczem. Joanna Zarzyńska, ZooBranża: Panie Januszu, czym dla Pana jest sukces? Janusz Jankiewicz: Staramy się na bieżąco śledzić potrzeby rynku akwarystycznego i wszelkie nowe pojawiające się technologie, a następnie łączyć jedno z drugim. Jednym z największych sukcesów ostatnich miesięcy jest pomyślne wdrożenie technologii LED do oświetlania zbiorników akwariowych. Jako pierwsza duża firma akwarystyczna na świecie całkowicie zrezygnowaliśmy ze świetlówek na rzecz diod LED. Diodom LED w kontekście ich zastosowania do oświetlania akwariów przyglądaliśmy się od prawie dekady, niemniej dopiero w ostatnich kilku latach pojawiły się rozwiązania techniczne, które umożliwiły stworzenie w pełni funkcjonalnych lamp akwarystycznych przy zachowaniu rozsądnej ceny
24
produktu, akceptowalnej dla każdego odbiorcy. Wdrożyliśmy nie tylko zestawy i pokrywy akwariowe z modułami ledowymi, ale opracowaliśmy również wymienne moduły LEDDY TUBE RETRO FIT, które pozwalają na odświeżenie oświetlenia we wszystkich lampach i akwariach starego typu
(świetlówkowych). Warto to zrobić, bo korzyści dla użytkownika są ogromne – to przede wszystkim, znaczne ograniczenie rachunków za energię elektryczną (w przypadku akwarium o pojemności 100 l ok. 100 zł rocznie!) oraz oszczędności wynikające z braku konieczności corocznej wymiany świetlówek. Zarówno na jednym, jak i na
drugim zyskuje również środowisko naturalne. Joanna Zarzyńska: Proszę uchylić rąbka tajemnicy, jakie kolejne innowacje przygotowuje AQUAEL dla swoich klientów? Janusz Jankiewicz: Nasze działy konstrukcji nie próżnują i pracują właśnie nad kilkoma przełomowymi projektami. Mogę zdradzić, że pierwszy z nich skierowany jest do posiadaczy oczek wodnych. Taki ozdobny staw to spory, comiesięczny wydatek na energię elektryczną. Postanowiliśmy więc rozwiązać ten problem i ulżyć portfelom hobbystów. Jeszcze w tym sezonie na rynku pojawią się innowacyjne pompy AQUAEL PFN ECO, które – uwaga! – będą zużywać o ok. 60% mniej energii niż konkurencyjne produkty tego typu! A to wszystko przy zachowaniu doskonałych parametrów, takich jak wysoka
Moduły oświetleniowe Leddy Slim
wydajność oraz doskonałe podnoszenie wody. Joanna Zarzyńska: A co nowego szykujecie dla akwarystów? Janusz Jankiewicz: Dla nich też mamy coś ciekawego w zanadrzu. Na tym etapie mogę jednak zdradzić tylko tyle, że chodzi o projekt „inteligentnego akwarium”, które zwalnia akwarystę od pamiętania o wielu czynnościach i ich regularnego wykonywania, co może być szczególnie cenne w przypadku konieczności częstych wyjazdów, czy chociażby wakacji. Więcej będę mógł powiedzieć dopiero za kilka miesięcy. Wielką premierę tego innowacyjnego projektu planujemy oczywiście w maju przyszłego roku podczas elitarnych targów INTERZOO. Joanna Zarzyńska: Z wykształcenia i z zamiłowania jest Pan inżynierem. Czy teraz, zarządzając dużą i prężną firmą, ma Pan jeszcze czas na samodzielne projektowanie wyrobów i opracowywanie własnych rozwiązań technicznych? Janusz Jankiewicz: Rzeczywiście, kwestie techniczne to moja pasja i często z sentymentem wspominam dawne czasy kiedy to samodzielnie wymyślałem kolejne produkty i wdrażałem własne pomysły. Teraz w AQUAEL mamy od tego dwa duże zespoły konstrukcyjne w Warszawie i w Suwałkach zatrudniające specjalistów z różnych dziedzin, począwszy od designu produktów poprzez kwestie mechaniczne i elektroniczne. Zarządzanie firmą, mimo iż dzielnie wspiera mnie w tym moja żona, zabiera mi większość czasu, niemniej każdą wolną chwilę spędzam właśnie w biurze konstrukcji. W miarę możliwości podsuwam inżynierom moje własne pomysły oraz nadzoruję przebieg prac nad wdrażaniem nowych produktów. Joanna Zarzyńska: Zarządzanie tak ogromną firmą i do tego – zlokalizowaną w dwóch różnych miastach oddalonych
od siebie o prawie 300 km nie jest chyba proste? Janusz Jankiewicz: To prawda, zarządzanie przedsiębiorstwem jest o wiele trudniejsze i mniej przyjemne niż samo konstruowanie napowietrzaczy czy filtrów. Gdy przed 33 laty zakładaliśmy wraz z Bogusią AQUAEL żadne z nas nawet w najśmielszych snach nie przypuszczało, że firma rozrośnie się kiedyś do takich rozmiarów. Pod względem zarządzania jesteśmy swego rodzaju „samoukami”. Wydaje mi się jednak, że mamy swego rodzaju intuicję i szczęście do ludzi z którymi współpracujemy. Poza tym, z biegiem czasu rosła również podlegająca nam kadra managerska. Obecnie AQUAEL składa się z kilku różnych działów prężnie zarządzanych przez ich kierowników. Do tego dochodzi również sieć sklepów AQUAEL ZOO. Niemniej, nigdy nie jest tak dobrze, aby nie mogło być lepiej. W najbliższym czasie planujemy więc optymalizację zarządzania firmą oraz wprowadzenie mniej lub bardziej głębokich zmian. Joanna Zarzyńska: Na czym będą polegały te zmiany? Janusz Jankiewicz: W dzisiejszych czasach jednym z najbardziej ekonomicznych i funkcjonalnych rozwiązań w zakresie personalnym jest outsourcing. Zatrudniliśmy więc doświadczoną firmę zewnętrzną, która dokonała kompleksowego audytu, zarówno w zakładzie produkcyjnym w Suwałkach jak i w Warszawie. Zgodnie z naszymi przewidywaniami audyt ten ujawnił szereg elementów w strukturze zarządzania, które da się poprawić tak, aby firma funkcjonowała sprawniej. Dotyczy to zarówno procesu produkcji towarów, jak i ich dystrybucji. Szczególny nacisk położyliśmy na przyspieszenie obiegu informacji, który usprawni funkcjonowanie przedsiębiorstwa oraz pozwoli na sprawniejsze
wychwycenie ewentualnych nieprawidłowości, co mamy nadzieję, wkrótce przełoży się na poziom obsługi klienta. Joanna Zarzyńska: Kreując trendy kształtujące światowy rynek akwarystyczny i optymalizując zarządzanie firmą nie zapominają Państwo również o swoich klientach ostatecznych. Jakie atrakcje dla akwarystów czekają na nich w tym roku? Janusz Jankiewicz: W dzisiejszych czasach w handlu najważniejszy jest klient. Akwarystyka to hobby – mimo wszystko – stosunkowo niszowe i nasze przyszłe funkcjonowanie zależy od tego, ilu będzie jego zwolenników. Staramy się więc zrobić wszystko, aby aktywnie „wychowywać” sobie nowych akwarystów. Wspieramy wszelkie inicjatywy propagujące to mądre hobby, wdrażamy program edukacyjny „Sekrety Podwodnego Królestwa” mający propagować je wśród najmłodszych w przedszkolach oraz szkołach. W marcu ukazała się również książka pt. „Nowoczesne akwarium. Rozwiązania. Trendy. Style.”, w pełni pokazująca piękno akwarystyki, którą wydaliśmy wspólnie z PWN. W kwietniu podczas Targów Zoologicznych Warsaw Animals Days organizujemy konkurs aquascapingu na najładniejszą aranżację, do którego zapraszamy wszystkich, którzy chcą się wykazać swoją kreatywnością i umiejętnościami. Zgłoszenia prosimy przysyłać do 31 marca 2017 roku na adres: marketing@aquael.pl Mamy nadzieję, że wszystkie te działania będące swego rodzaju inwestycją w przyszłość, przełożą się na rosnące rzesze „zakręconych” akwarystów, a jednocześnie lojalnych, usatysfakcjonowanych klientów AQUAEL. Joanna Zarzyńska: Dziękujemy za rozmowę.
25
Temat miesiąca
Buduj swoją markę i… zarabiaj na niej!
dr inż. Paweł Zarzyński
Budowanie silnej marki to jeden z najważniejszych trendów marketingowych XXI wieku. Niestety, pojęcie to jest zwykle postrzegane przez nas poprzez pryzmat wielkich, międzynarodowych brandów, których logotypy mijamy codziennie na ulicy. Większość z nas działa na rynku lokalnym i nie ma aspiracji, aby przekształcić swój sklep w globalną sieć liczącą setki placówek. Często uważamy więc, że potrzeba budowania marki nas nie dotyczy. Nic bardziej błędnego! Silna marka funkcjonuje również lokalnie, zaś wypracowanie sobie odpowiedniej pozycji na rynku pozwala nam więcej zarabiać i skutecznej opierać się konkurencji. Co zatem może zrobić sklep zoologiczny, aby w oczach jego klientów i kontrahentów był postrzegany jako silny partner o ugruntowanej renomie?
Wiedza, wiedza, wiedza… Zacznijmy od kwestii bez precedensu i niemożliwej do przecenienia, a więc od wiedzy naszego personelu. Po co, tak naprawdę, klienci przychodzą do specjalistycznych placówek, jakimi są sklepy zoologiczne? Przecież bardzo wiele towarów dla swoich zwierzaków mogliby dużo łatwiej, szybciej i taniej nabyć podczas codziennych zakupów w markecie czy nawet zwykłym sklepie spożywczym (ot choćby karmy dla psów czy kotów). Odpowiedź jest jedna – tym, co przyciąga ich do nas jest wartość dodana w postaci porad na jakie mogą u nas liczyć. Im większa będzie nasza umiejętność w tym zakresie tym więcej
26
zyskamy zadowolonych i stałych kupujących. Dlatego powinniśmy zrobić wszystko, aby nieustannie poszerzać wiedzę swoją i naszego personelu. Pamiętajmy, że zoologia jest dynamiczną branżą, która nie stoi w miejscu, ale błyskawicznie i wielokierunkowo się rozwija. Korzystajmy więc z każdej okazji aby rozwijać się wraz z nią. Bierzmy udział w szkoleniach, wertujmy na bieżąco prasę i literaturę fachową, śledźmy nowinki w internecie, odwiedzajmy targi branżowe. Kompletując załogę naszego sklepu stawiajmy na profesjonali-
stów. Fakt, takie osoby może i są nieco droższe w zatrudnieniu (bo – z oczywistych względów – trzeba im więcej zapłacić), ale to inwestycja, która błyskawicznie się zwraca! Świetnie obeznany w swojej dziedzinie pracownik będzie bowiem w stanie rozwiązać każdy problem klienta, zaproponować mu jego różne rozwiązania oraz namówić na takie, które przyniosą nam możliwie duże zyski. Co więcej sprawi, że każdy kupujący wyjdzie z naszego sklepu z przeświadczeniem, że oto trafił do właściwego miejsca, do którego zawsze warto będzie powrócić.
Dobór towaru Obok wiedzy sprzedawców nic tak nie buduje renomy sklepu jak dobrze dobrane zatowarowanie. Pamiętajmy, że sprzedawane produkty są – tak naprawdę – tylko środkami do zlikwidowania problemu klienta lub osiągnięcia przez niego wymarzonego celu. Nawet najlepiej udzielone porady na nic się nie przydadzą, jeżeli w ślad za nimi nie pójdzie zaoferowanie kupującemu wartościowych wyrobów o odpowiedniej jakości. Dlatego, konstruując ofertę naszego sklepu, najlepiej postawić na marki znane i sprawdzone, cieszące się uznaniem oraz renomą na rynku. To właśnie ich renoma pośrednio wpłynie na pozycję i sposób postrzegania przez klientów naszego sklepu. Jeśli zobaczą u nas produkty „z górnej półki” od razu zaczną traktować nas lepiej. Oczywiście, w ofercie możemy, a nawet powinniśmy, mieć również produkty nieco tańsze, ale tylko takie, na których możemy w pełni polegać. Pamiętajmy, że jeśli dany produkt zawiedzie oczekiwania klienta to wzbudzi to jego frustrację, którą – świadomie lub pod-
świadomie – przeniesie na nasz sklep (w myśl utartego schematu logicznego: „słaby produkt” → „kiepski sprzedawca” → „beznadziejny sklep”). Tym samym możemy stracić w jego oczach renomę i – zamiast budować solidną pozycję na rynku – niepotrzebnie ją osłabić. Dlatego najlepiej opierać się na silnych i sprawdzonych markach, które będą dla nas najlepszymi partnerami biznesowymi.
Zwierzęta w sklepie Jeżeli w naszym sklepie oferujemy zwierzęta to musimy pamiętać, że są one kluczowe dla budowy renomy naszej placówki. Stanowią bowiem jeden z najczęstszych pryzmatów, przez który oceniany będzie nasz sklep. Mowa tu zarówno o ich różnorodności, jakości i unikalności, ale także o stanie zdrowotnym i warunkach w jakich są przetrzymywane. Nie od dziś wiadomo, że to właśnie zwierzaki stanowią swoisty magnes przyciągający do nas zarówno typowych „oglądaczy” jak i poważnych klientów. Co więcej, budzą one
Po co, tak naprawdę, klienci przychodzą do specjalistycznych placówek, jakimi są sklepy zoologiczne? Przecież bardzo wiele towarów dla swoich zwierzaków mogliby dużo łatwiej, szybciej i taniej nabyć podczas codziennych zakupów w markecie czy nawet zwykłym sklepie spożywczym. Odpowiedź jest jedna – tym, co przyciąga ich do nas jest wartość dodana w postaci porad na jakie mogą u nas liczyć. Im większa będzie nasza umiejętność w tym zakresie tym więcej zyskamy zadowolonych i stałych kupujących. najwięcej emocji wśród hobbystów. Jeśli znajdą u nas ciekawe ryby, gady czy np. ptaki to bardzo często poinformują o tym na grupach forumowych czy w portalach społecznościowych.
Temat miesiąca
Tym samym robią nam doskonałą reklamę – i to najlepszą, bo po pierwsze – całkowicie darmową, po drugie – bardzo skuteczną, gdyż (w przeciwieństwie do tradycyjnych reklam) na ogół uznawana jest ona przez innych internautów za nad wyraz obiektywną. Dlatego zadbanie o możliwie szeroką i urozmaiconą „żywą ofertę” jest jednym z najlepszych sposobów budowania silnej pozycji na lokalnym rynku zoologicznym. W tym miejscu należy jednak podkreślić, że internet – jako źródło błyskawicznej wymiany informacji – może być dla nas zarówno dobrodziejstwem, jak i przekleństwem. Równie szybko, a nawet szybciej niż te dobre rozprzestrzeniają się w nim bowiem także negatywne opinie. Co więcej, te ostatnie na ogół są o wiele chętniej czytane i komentowane, bowiem padają na dużo podatniejszy grunt. Punktem zapalnym bardzo często są właśnie oferowane przez nas zwierzaki oraz warunki w jakich są przetrzymywane. Dlatego należy dołożyć wszelkich starań, aby dać malkontentom jak najmniej powodów do krytyki. Przede wszystkim, rygorystycznie wręcz dbajmy o czystość w klatkach z gryzoniami i innymi ssakami oraz ptakami ozdobnymi. Regularnie sprzątajmy terraria oraz podmieniajmy wodę w akwariach. Codziennie przed otwarciem sklepu kontrolujmy też stan zdrowotny zwierząt. Na bieżąco, jeszcze przed przyjściem klientów, usuwajmy ewentualne martwe ryby. Jeżeli stan zdrowotny ryb w którymś akwarium budzi nasze zaniepokojenie warto wywiesić na nim karteczkę z napisem „Kwarantanna – tych ryb nie sprzedajemy”. Po pierwsze, zabezpieczamy się w ten sposób przed posądzeniem o brak wiedzy i oferowanie chorych zwierząt, po drugie, jasno komunikujemy, że zależy nam zarówno
28
na ich stanie zdrowotnym jak i na naszych klientach. Natomiast w przypadku ewentualnych chorych gryzoni czy innych zwierząt „klatkowych” zdecydowanie najlepszym rozwiązaniem jest przeniesienie ich na zaplecze, tak, aby klienci ich nie widzieli. W ten sposób skutecznie uchronimy się przed niepotrzebnymi, niepochlebnymi komentarzami i opiniami. Dotyczy to zresztą nie tylko zwierząt naprawdę chorych, ale również niekorzystnie się prezentują-
cych, np. papug z uszkodzonymi piórami w ogonie – to całkowicie normalne, zwłaszcza wśród młodych okazów występuje bowiem w konsekwencji wzajemnych zabaw, ale nie wszyscy o tym wiedzą, a taka „uszkodzona” papuga prawdopodobnie i tak się nie sprzeda, lepiej więc, aby spokojnie „odrosła” na zapleczu. Pamiętajmy również o zapewnieniu zwierzakom w sklepie właściwego dobrostanu. Przez klientów najczęściej jest on oceniany pod kątem wielkości pomieszczeń, jakie dla nich przeznaczamy. Oczywiście, im większe – tym lepiej. Zwierzakom należy także zapewnić zabawki, domki i – rzecz jasna – stały dostęp do wody oraz regularne karmienie. Zwróćmy również uwagę na wiek oferowanych zwierząt. Unikajmy zwłaszcza sprowadzania zbyt młodych królików i gryzoni. Wielu pasjonatów tych zwierząt bywa bardzo wrażliwych na tym punkcie i mogą nam łatwo zepsuć opinię. Lepiej więc nie dawać im do tego żadnego pretekstu. Renomę naszego sklepu oraz profesjonalizm obsługi możemy podkre-
ślić umieszczając na wolierach i klatkach ze zwierzętami odpowiednie komunikaty, takie jak np.: „Nasze zwierzęta wymagają spokoju i są wrażliwe na stres. Dlatego prosimy o zachowanie ciszy, nie drażnienie ich i nie pukanie w szybę”, „Dzieciom do lat 15 zwierzęta sprzedajemy tylko w obecności rodziców lub opiekunów”, „Wszystkie nasze zwierzęta pochodzą z legalnego źródła”, „Zwierzę to nie rzecz, pomyśl zanim kupisz”. Bardzo dobre wrażenie na klientach robią również tabliczki z „metryczkami” zwierząt, na których umieszczamy ich nazwy gatunkowe wraz z podstawowymi informacjami dotyczącymi pielęgnacji. Dotyczy to także ryb akwariowych. Na metryczkach tych ostatnich możemy zawrzeć również informacje dotyczące minimalnej ilości sztuk, jaka powinna znaleźć się w akwarium (pomaga to w sprzedaży większej ilości ryb z gatunków stadnych) oraz stopnia trudności pielęgnacji (np. „dla początkujących”, „dla zaawansowanych”, „dla bardzo zaawansowanych”). Daje to wrażenie wiarygodności i ułatwia klientom, zwłaszcza tym mniej doświadczonym, wybór właściwych zwierzaków. Na doświadczonych akwarystach bardzo dobre wrażenie zrobi również duża tabliczka z napisem „W naszym sklepie kul akwariowych NIE SPRZEDAJEMY” (oczywiście, jeżeli jest to zgodne z prawdą – w przeciwnym razie przy półce z kulami można umieścić wyraźną informację, że nie rekomendujemy ich do pielęgnacji ryb, a np. do uprawy roślin i hodowli bezkręgowców). Świetnie sprawdza się również stojąca na ladzie kula z cukierkami z napisem „Kule tylko do cukierków ”. Przy okazji będziemy mieli czym poczęstować klientów . Jeżeli możemy sobie na to pozwolić to bardzo dobrym rozwiązaniem budującym pozytywny PR naszego sklepu jest segregowanie gryzoni i królików wg płci i umieszczanie samców oraz samic w oddzielnych klatkach. Jest to co prawda czasochłonne i wymaga zapewnienia im dwa razy większej liczby pomieszczeń, ale ma również walory praktyczne – jeżeli klient przychodzi z zamiarem nabycia zwierzaka konkretnej płci nie musimy tego już przy nim sprawdzać, co więcej, sprzedaży może wtedy dokonać również pracownik (np. początkujący albo
z innego działu), który nie ma odpowiednich kwalifikacji w tym zakresie. Ponadto chronimy się tym samym przed nieplanowanymi miotami królików czy gryzoni. Niestety, nawet najstaranniej prowadzone i idealnie zadbane stoisko ze zwierzętami nie uchroni nas przed przysłowiowym „hejtem” w sieci. Wiele osób za punkt honoru poczytuje sobie bowiem wyszukiwanie i piętnowanie wszelkich „nieprawidłowości” w sklepach zoologicznych. A ponieważ ich wiedza często jest stosunkowo niewielka potrafią skrytykować nas nawet wtedy, gdy wszystko tak naprawdę jest w porządku. Ostatecznie zawsze przecież można napisać, że chomik „miał za ciasne pomieszczenie” (nawet, jeśli klatka miała wymiary 100 na 100 cm ), papuga „była smutna”, a królik „wyglądał na chorego”. Ważne tylko, aby nie dawać rzeczywistych powodów do krytyki. Zresztą, jeśli faktycznie mamy doskonałe i zdrowe zwierzęta wyeksponowane w czystych i odpowiednio dobranych dla nich pomieszczeniach to renoma, jaką sobie tym zbudujemy wśród klientów może sprawić, że to oni odpowiedzą na forum czy portalu krytykantowi i staną w naszej obronie. A taka riposta bywa o wiele skuteczniejsza i bardziej wia-
rygodna niż samodzielne tłumaczenie się przez sklep.
Czy cena świadczy o renomie? Wielu właścicieli sklepów uważa, że o renomie ich placówki świadczą również (a może nawet – przede wszystkim) przystępne czy wręcz niskie ceny. Czy jednak jest tak w istocie? Otóż badania wykazują, że nie. Wśród ankietowanych klientów tylko stosunkowo niewielki odsetek respondentów (poniżej 10%) stwierdza bowiem, że przyczyną, dla której zrezygnowali z zakupu w danym sklepie były zbyt wysokie ceny. Zdecydowana większość wskazuje natomiast jako główną przyczynę niedostateczny poziom obsługi i brak profesjonalizmu sprzedawców. Poza tym zwróćmy uwagę, że to właśnie renoma marki sprawia, że za jej produkty możemy żądać większej ilości pieniędzy. Dlatego budując pozycję naszego sklepu zapomnijmy o cenach i zostawmy ich obniżanie tym, którzy nie mają żadnego innego pomysłu na przyciągnięcie do siebie kupujących. Jeżeli bowiem sprawimy, że nasz sklep będzie postrzegany jako miejsce profesjonalne i wyjątkowe, oferujące kompleksową oraz zróż-
Budując pozycję naszego sklepu zapomnijmy o cenach i zostawmy ich obniżanie tym, którzy nie mają żadnego innego pomysłu na przyciągnięcie do siebie kupujących. Jeżeli sprawimy, że nasz sklep będzie postrzegany jako miejsce profesjonalne i wyjątkowe, oferujące kompleksową oraz zróżnicowaną ofertę i najwyższe standardy obsługi dysponującej szeroką i rzetelną wiedzą to o klientów nie będziemy musieli się martwić. nicowaną ofertę i najwyższe standardy obsługi dysponującej szeroką i rzetelną wiedzą to o klientów nie będziemy musieli się martwić. Na pewno do nas trafią, a zdecydowana większość z nich nie będzie miała nic przeciwko wydaniu nieco większej sumy pieniędzy niż gdzie indziej pod warunkiem, że w zamian otrzymają pewność, gwarancję i bezpieczeństwo, jakie zapewniają tylko zakupy w rzetelnej i sprawdzonej firmie cieszącej się silną pozycją na rynku.
OTA SOB .2017 4 08.0
SPOTKAJ
NELĘ
NA TARGACH WAR SAW ANIM ALS DAYS
WWW.ANIMALSDAYS.EU
HARMONOGRAM TARGÓW PARTNER STRATEGICZNY:
PARTNERZY:
PIĄTEK | 7 kwietnia 2017
10.00-18.00 Otwarcie targów dla zwiedzających
SCENA
10.30–11.45 „Adopcja – warunki” Schronisko dla Bezdomnych Zwierząt Na Paluchu 11.15–12.00 VET AWAY czyli weterynaryjna przygoda Kasi Kołodziejczyk studentki Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego Wydziału Medycyny Weterynaryjnej 12.00–12.50 Pokaz Psiej Mody: Kelly Bubble, Dog’s Profit, Fransja Elegansja, Project H, LileTink, Animondo, Frenczi, Yorkshirowo u Podleśnych 13.00–14.00 Obedience - pokaz posłuszeństwa sportowego – Patrycja Sztukarewska, Dream Dog 14.00–14.50 Pokaz Psiej Mody: Kelly Bubble, Dog’s Profit, Fransja Elegansja, Project H, LileTink, Animondo, Frenczi, Yorkshirowo u Podleśnych 15.00–15.40 Bezpiecznie z psem - spotkanie dla dzieci - jak prawidłowo zachowywać się przy obcym i własnym psie - Patrycja Sztukarewska, Dream Dog 16.00–16.50 Pokaz Psiej Mody: Kelly Bubble, Dog’s Profit, Fransja Elegansja, Project H, LileTink, Animondo, Frenczi, Yorkshirowo u Podleśnych
SALA KONFERENCYJNA – ZOOBRANŻA
10.00–18.00 Konferencja Branży Zoologicznej „Nowoczesne techniki budowania silnej pozycji na rynku”. Trendy w zoologii w 2017 roku Nowoczesne techniki budowania pozycji na rynku – Paweł Tkaczyk (MIDEA) (wykład interaktywny) Co zamiast niskiej ceny? Sprzedaż nie istnieje bez dobrej obsługi klienta - Paweł Tkaczyk (MIDEA) – (panel dyskusyjny z udziałem przedstawicieli firm i sklepów) Sprzedaż nie istnieje bez producenta/dystrybutora Fundusze europejskie dla branży zoologicznej – jak je zdobyć i dobrze wykorzystać? Prowadzący: ZOOBRANŻA
STREFA GROOMERÓW
10.00–10.45 Metody pielęgnacji psów o różnym typie włosa w warunkach domowych - jak przekonać psa, że pielęgnacja jest przyjemna? / Prezentacja metod na dorosłym psie, omówienie postępowania ze szczeniakiem / Dobór sprzętu i kosmetyków do typu szaty. Polskie Stowarzyszenie Groomerów - Milena Zygadło 11.15–12.00 Świadomy wybór zwierząt towarzyszących w warunkach domowych - Acrylmed - Paweł Kędzierski - fundacja dr Lucy Blok tematyczny kierowany do studentów: 12.30–13.30 Metody pielęgnacji dostosowane do typu szaty - pielęgnacja psów -wpływ pielęgnacji na funkcjonowanie skóry i okrywy włosowej. 14.00–16.00 Metody edukacji klienta w gabinecie weterynaryjnym i groomerskim. Bloki tematyczne podzielone na: żywienie,pielęgnację, preparaty higieniczne dla zwierząt, suplementację Wiesława Latoś Polskie Stowarzyszenie Groomerów, Milena Zygadło Polskie Stowarzyszenie Groomerów, Paweł Kędzierski Acrylmed - Fundacja dr Lucy, Jarosław Łęgowik We wszystkich prezentacjach wezmą udział psy pokazowe. Organizator zastrzega sobie prawo do zmian w programie wydarzeń.
SOBOTA | 8 kwietnia 2017
10.00-18.00 Otwarcie targów dla zwiedzających
SCENA
10.30–11.00 „Adopcja – warunki” - Schronisko dla Bezdomnych Zwierząt Na Paluchu 11.00–11.30 Antarktyda - pingwiny, foki, wieloryby - Piotr Horzela 11.30–12.20 Pokaz Psiej Mody: Kelly Bubble, Dog’s Profit, Fransja Elegansja, Project H, LileTink, Animondo, Frenczi, Yorkshirowo u Podleśnych 13.00–14.00 Spotkanie z Nelą Małą Reporterką 14.30–15.20 Pokaz Psiej Mody: Kelly Bubble, Dog’s Profit, Fransja Elegansja, Project H, LileTink, Animondo, Frenczi, Yorkshirowo u Podleśnych 15.30–16.00 Antarktyda - pingwiny, foki, wieloryby - Piotr Horzela 16.00–16.50 Pokaz Psiej Mody: Kelly Bubble, Dog’s Profit, Fransja Elegansja, Project H, LileTink, Animondo, Frenczi, Yorkshirowo u Podleśnych
SALA KONFERENCYJNA – ZOOBRANŻA
10.00–18.00 Warsztaty dla Branży Zoologicznej „Nowoczesne techniki budowania silnej pozycji na rynku” Wiedza to podstawa! Jak wykorzystać wiedzę do zwiększenia zysków sklepu zoologicznego Nowoczesna obsługa klienta Jak zmniejszyć straty zwierząt w sklepie zoologicznym? Sprzedaż internetowa a sklep stacjonarny Panele produktowe firm. Program skonfigurowany dla osób chcących doskonalić swoje umiejętności sprzedażowe. Prowadzący: ZOOBRANŻA
STREFA GROOMERÓW
10.00–10.45 Otwarcie / Rola imprez branżowych / prezentacja profilu działalności Polskiego Stowarzyszenia
Groomerów Grooming / Poziom salonów grooming - zróżnicowanie na rynku, kwalifikacje, kompetencje i umiejętności, budowanie świadomości odbiorcy / Prowadząca: prezes Polskiego Stowarzyszenia Groomerów - Milena Zygadło
NIEDZIELA | 9 kwietnia 2017
11.00–11.30 Prezentacja salonu groomerskiego - pokaz sprzętu z omówieniem Germapol – PSG
10.30–10.45 Cykl „Mity o psach”: Jeśli suczka nigdy nie będzie miała szczeniąt stanie się agresywna - Aneta Awtoniuk, AZORRES
10.00–18.00 MIĘDZYNARODOWA WYSTAWA KOTÓW
10.50–11.20 „Adopcja – warunki” Schronisko dla Bezdomnych Zwierząt Na Paluchu
10.00–18.00 POKAZY AGILITY
11.45–12.45 Różnicowanie szamponów pielęgnacyjnych dla odbiorcy komercyjnego-budowanie autorytetu u klienta ABC handlowca.(wykład kierowany do hurtowni i sklepów) - dlaczego stosujemy szmpony do białej sierści? - kosmetolog Marta Skorek, Frontline Pet Care 13.00–14.30 Seminarium-grooming goldena-pokaz przygotowania do wystawy i omówienie pielęgnacji w warunkach domowych. Prowadząca: Groomer Roku 2016, Mistrz w zawodzie groomer, Champion w kategoriach trymowanie i czyste rasy - Renata Kozłowska 14.00–14.45 Różnicowanie szamponów pielęgnacyjnych dla odbiorcy komercyjnego-budowanie autorytetu u klienta ABC handlowca - kosmetolog Marta Skorek, Frontline Pet Care 15.00–16.00 Przygotowanie szaty do strzyżenia -dlaczego należy kąpać psa przed sesją groomingu? Pokaz kąpieli i pielęgnacji maltańczyka. Prowadzący: OVER Zoo - Tomasz Timiński, PSG - Milena Zygadło Blanka Kotkiewicz 16.15–17.00 Metody promocji firmy usługowej w branży zoologicznej. Prowadzący: Acrylmed-Paweł Kędzierski - Fundacja dr Luci 17.15–17.45 Suplementy w żywieniu psów
SALA KONFERENCYJNA HALA D KONFERENCJA PORTALU PSY.PL
10.00-18.00 Otwarcie targów dla zwiedzających
SCENA
11.30–11.45 Cykl „Mity o psach”: Psy lubią być głaskane po głowie i uszach - Aneta Awtoniuk, AZORRES 12.30-12.45 Cykl „Mity o psach”: Czarne podniebienie u psa oznacza agresję - Aneta Awtoniuk, AZORRES 13.30–13.45 Cykl „Mity o psach”: Doberman, amstaff czy rottweiler to urodzeni mordercy - Aneta Awtoniuk, AZORRES 14.30–14.45 Cykl „Mity o psach”: Szkolić można tylko młode psy, starszych już nie - Aneta Awtoniuk, AZORRES 15.00–16.00 ,,Fretka - przyjaciel na lata (ale czy dla każdego?)’’ – Stowarzyszenie Przyjaciół Fretek 16.15–16.30 Cykl „Mity o psach”: Po zjedzeniu słodyczy pies będzie miał robaki - Aneta Awtoniuk, AZORRES 17.15–17.30 Cykl „Mity o psach”: - Ślina psa ma właściwości dezynfekujące dla człowieka - Aneta Awtoniuk, AZORRES
SALA KONFERENCYJNA HALA C
10.00–15.00 Kurs „Podstawy dogoterapii” CZE-NE-KA Fundacja Przyjaźni Ludzi i Zwierząt
11:00–11:30 Mamy nosa! Przemiana portalu Psy. pl i Koty.pl – tak zmienia się klient! - Aleksandra Więcławska, redaktor prowadząca portalu Psy.pl, Alicja Kowalska, product manager portalu Koty.pl
SALA KONFERENCYJNA HALA D
11:30–11:45 Aplikacja DingDog.pl – psi Facebook w kieszeni każdego właściciela psa - Marzena Polańska, twórca aplikacji DingDog.pl
13.00–13.40 Znaczenie pszczół we współczesnym świecie, zagrożenia z jakimi się spotykają i przyczyny ich wymierania - Wojciech Domański ZOO KARMY
11:45–12:00 Jak ożywić druk? Aplikacja Tap2C w magazynie „Mój Pies i Kot”. - Aleksandra Więcławska, redaktor prowadząca portalu Psy.pl, Alicja Kowalska, product manager portalu Koty.pl
14.00–14.40 Tajemnice rodziny pszczelej - Wojciech Domański ZOO KARMY
SALA KONFERENCYJNA HALA D
13.00–14.30 „Rola współczesnych ogrodów zoologicznych w ratowaniu zagrożonych gatunków” Miejski Ogród Zoologiczny w Warszawie
SALA KONFERENCYJNA HALA C
10.00–15.00 Konferencja „30 lat dogoterapii i animaloterapii w Polsce” CZE-NE-KA Fundacja Przyjaźni Ludzi i Zwierząt
STREFA PSIE PRZEDSZKOLE
9.30–11.30 Psie Przedszkole – Spotkanie z Nelą Małą Reporterką – Zaadoptuj szczeniaka
10.00–18.00 MIĘDZYNARODOWA WYSTAWA KOTÓW 10.00–18.00 KRAJOWA WYSTAWA PSÓW 10.00–18.00 MEETING ZAPRZĘGOWY POLSKIEGO ZWIĄZKU SPORTU PSICH ZAPRZĘGÓW
WWW.ANIMALSDAYS.EU
11.00–12.30 „Tajemnice ptaków” Miejski Ogród Zoologiczny w Warszawie
15.00–15.40 Produkty pszczele - niedoceniany dar natury - działanie prozdrowotne na organizm człowieka - Wojciech Domański ZOO KARMY
STREFA GROOMERÓW
10.00–11.30 Pokaz profesjonalnego groomingu teriera szkockiego-specyfika pielęgnacji terierów niskonożnych Prowadzący: Groomer Roku 2016, Mistrz w zawodzie groomer, Champion w kategoriach trymowanie i czyste easy- Renata Kozłowska 11.45–12.30 Jak przygotować szczenię do wizyty w salonie groomerskim? / edukacja właściciela szczenięcia - pokaz ćwiczeń ułatwiających pielęgnację psa / świadomy właściciel / szczęśliwy pies - rola poradnictwa w budowaniu relacji z klientem Prowadzący: PSG - Milena Zygadło 12.45–13.45 Przygotowanie szaty do strzyżenia - dlaczego należy kąpać psa przed sesją groomingu? Pokaz kąpieli yorka z omówieniem różnic w zastosowaniu tych samych kosmetyków i różnych gatunków włosa. Prowadzący: OVER Zoo - Tomasz Timiński PSG-Milena Zygadło - Blanka Kotkiewicz - pokaz kąpieli i pielęgnacji yorka 14.00–14.45 Współpraca groomer - lekarz weterynarii. Prowadzący: Frontline Pet Care 15.00–15.45 Odsprzedaż karm w salonie groomerskim -dodatkowy dochód, edukacja, ABC w dystrybucji karm w małej firmie FRENCZI Les Ciuchy
16.00–16.45 Pielęgnacja, kosmetyki dla zwierząt Prowadzący: Acrylmed - Piotr Kędzierski - Fundacja dr Luci 17.00–17.30 Preparaty Spot - przez zabezpieczenie zwierząt do bezpieczeństwa rodziny
10.00–18.00 STREFA CHAMPIONÓW 10.00–18.00 MEETING ZAPRZĘGOWY POLSKIEGO ZWIĄZKU SPORTU PSICH ZAPRZĘGÓW
KAŻDEGO DNIA 7-9 kwietnia 2017
10.00-18.00 Otwarcie targów dla zwiedzających
STREFA „PROBLEMATYKA BEHAWIORALNA”:
10.00–18.00 1. SZKOLENIE PSÓW - przedstawienie istoty i celowości szkolenia jako metody komunikacji, a zarazem budowania relacji z psem; rodzaje metod szkoleniowych, akcesoria i rekwizyty stosowanie podczas szkolenia 2. RODZAJE KURSÓW - przedstawienie oferowanych w Azorres typów kursów szkoleniowych, omówienie programów poszczególnych kursów i sposobu organizacji zajęć, m.in. z wykorzystaniem infrastruktury miejskiej 3. ADOPCJA LUB ZAKUP PSA - przedstawienie zestawu zagadnień oraz streszczenia wiedzy niezbędnej osobom planującym dokonanie adopcji lub zakupu psa; informacje, wskazówki, podpowiedzi, kwestionariusz/ quiz pt. „Powiedz kim jesteś, a dowiesz się jaki pies do Ciebie pasuje” 4. MOWA CIAŁA PSÓW - przedstawienie najczęściej występujących elementów mowy ciała psów, „przetłumaczenie” na język ludzi poszczególnych zachowań i gestów psów 5. ZABAWA - przedstawienie i rozstawienie najatrakcyjniejszych z punktu widzenia psa akcesoriów treningowo-rekreacyjnych, objaśnienie oddziaływania poszczególnych sprzętów i zabawek na rozwój różnorodnych zdolności psa
STOISKO DOG WELCOME
10.00–18.00 Prezentacja konkursu Młodego Prezentera w Polsce: Historia Konkursu, Kodeks Etyki Młodego Prezentera, zasady uczestnictwa. Pokaz przebiegu konkurencji dla Młodego Prezentera: Prowadzenie psa na ringu wystawowym, prezentacja psa, podstawowe figury oraz komunikacja z psem na ringu
STREFA ZWIERZĄT EGZOTYCZNYCH 12.00–12.40, 14.00–14.40 „Ciekawostki ze świata egzotycznych zwierząt” – ARACHNEA
10.00–18.00 Wystawa Motyli – Ministerstwo Motyli 10.00–18.00 Wystawa „Wielkie ssaki epoki lodowcowej” – Muzeum Ziemi 10.00–18.00 Wystawa „Różnorodność i piękno świata podwodnego” - Akwarium Gdyńskie 10.00–18.00 Wystawa Akwarystyczna by AQUEL
Poradnik handlowca
Komunikacja z klientem Jakich błędów nie popełnić? dr inż. Paweł Zarzyński Zapewne każdemu z Was zdarzyło się, że po długiej rozmowie z potencjalnie dobrze rokującym klientem, po pieczołowitym zaprezentowaniu mu towaru i wyliczeniu długiej listy zalet poszczególnych produktów kupujący wyszedł z pustymi rękami. Taka sytuacja jest irytująca i wielu sprzedawców nie rozumie, dlaczego ponieśli porażkę, choć z pozoru zrobili wszystko jak należy. Czy aby jednak na pewno? Każdy z nas w komunikacji z drugim człowiekiem popełnia bowiem nieświadomie pewne błędy, które sprawiają, że podejmuje on takie, a nie inne, nie zawsze korzystne dla nas decyzje. Co więcej, błędy te występują zarówno na poziomie komunikacji werbalnej, jak i niewerbalnej....
Po pierwsze, nie za szybko! Jak mawia stare porzekadło spieszyć należy się tylko przy łapaniu pcheł (dlatego zdecydowanie polecamy obroże, krople i spraye przeciw pchelne ) oraz – rzecz jasna – podczas jedzenia ze wspólnej miski . Natomiast nigdy nie należy spieszyć się podczas rozmowy z klientem! Tymczasem bardzo wielu sprzedawców wykazuje właśnie taką tendencję. Najczęściej wynika ona najzwy-
32
czajniej z braku czasu i uwidacznia się zwłaszcza wtedy, gdy do naszej kasy ustawia się długi „ogonek”, a tu akurat kupującemu zebrało się na rozmowę . Często próbujemy wtedy „przyspieszyć” konwersację przerywając rozmówcy, wpadając mu w słowo lub kończąc za niego zdania. Ogromna większość osób uznaje takie zachowanie za nad wyraz irytujące, dlatego absolutnie powinniśmy go unikać! Pamiętajmy, że dla każdego kupującego musimy znaleźć czas. Jest to szczególnie istotne właśnie w takim miejscu,
jak sklep zoologiczny. Bardzo wielu naszych klientów przychodzi wszak do nas nie po konkretny produkt, ale z jakimś problemem dotyczącym ich pupila licząc na to, że – jako fachowcy – znajdziemy skuteczne rozwiązanie. Produkty, które w konsekwencji u nas nabędą, są tylko środkami do jego realizacji. Dlatego – nawet jeśli trafimy na „gawędziarza” albo osobę skrajnie niezdecydowaną – poświęćmy jej swój czas. Jeżeli problem rzeczywiście wymaga dłuższej rozmowy, a przy kasie tworzy się kolejka, może-
NOWOŚĆ
my ewentualnie przeprosić na chwilę takiego kupującego, powiedzieć, że zaraz z nim dłużej porozmawiamy, tylko szybciutko obsłużymy innych klientów. Większość kupujących nie uzna tego za niegrzeczne, a my będziemy mieli dla nich więcej czasu. I jeszcze jedno – nie próbujmy podejmować decyzji za klienta. Kupujący w takiej sytuacji czuje się bowiem potraktowany jak totalny laik, albo zgoła jak dziecko i łatwo może zrezygnować z transakcji. Dotyczy to zwłaszcza osób uwrażliwionych na takie traktowanie (a jest ich całkiem sporo). Dlatego w rozmowie starajmy się zadawać pytania otwarte, tak, aby ktoś taki nie czuł się przez nas osaczony i miał wrażenie, że to on sam podejmuje swoją własną w pełni suwerenną decyzję zakupową.
Im prościej, tym lepiej! Niezmiernie częstym błędem w konwersacji z klientem jest używanie zbyt skomplikowanego słownictwa i budowanie zbyt trudnych zdań. Niestety, wielu z nas zdarza się to robić instynktownie, zwłaszcza, gdy pytania kupującego dotyczą czegoś, na czym rzeczywiście świetnie się znamy. Podświadomie budzi się w nas wtedy chęć do zabłyśnięcia swoją wiedzą. Pamiętajmy jednak, że to nie egzamin ustny, a nasz rozmówca to nie profesor akademicki (no chyba, że akurat takowy się nam trafi po drugiej stronie lady ). Naszym celem nie jest wykazanie się erudycją (za to nam nie płacą) tylko rozwiązanie kłopotu klienta połączone ze sprzedażą towaru. Dlatego starajmy się używać możliwie prostych słów i dopasowywać to, co mówimy do poziomu wiedzy naszego rozmówcy. Na przykład nie róbmy świeżo upieczonemu akwaryście, który skarży się na jakość wody w zbiorniku skomplikowanego wykładu o cyklu azotowym . Po prostu wytłumaczmy mu, co powinien robić w akwarium, a czego unikać. Bardzo wiele osób uznaje bowiem nadmierne „wymądrzanie się” za nad wyraz irytujące i jak ognia unika takich sprzedawców. Zdecydowanie najgorzej bywa zaś wtedy, gdy próbujemy wypowiadać się w ten sposób o czymś, na czym do końca, tak naprawdę, się nie znamy. Poza możliwą irytacją rozmówcy ryzykujemy bowiem wtedy, że obnaży on braki
w naszej wiedzy i postawi nas w nad wyraz krępującej sytuacji. W rozmowie z klientem bądźmy więc rzeczowi i w możliwie jasny sposób wytłumaczmy mu, jak rozwiązać jego problem. Używajmy prostych i krótkich zdań. Starajmy się unikać trudnych, fachowych pojęć, a jeśli już się nimi podpieramy, to natychmiast wyjaśniajmy ich znaczenie. Pamiętajmy, że naszym celem nie jest „pogłębienie” problemu klienta, ale sprawienie, aby wydał mu się o wiele mniejszy niż jest w istocie i możliwie łatwy do wyeliminowania. Pamiętajmy również, żeby nie mówić za szybko. Jak już wspomnieliśmy, to nie egzamin, a tempo wyrzucania z siebie przez nas wszystkich argumentów sprzedażowych jakiegoś produktu nikomu i w niczym nie zaimponuje. Wręcz przeciwnie – rozmówca najczęściej zinterpretuje to jako chęć zbycia go i jak najszybszego „załatwienia”, co może doprowadzić go do irytacji. Mówmy więc pewnie i w przekonujący sposób, ale na tyle wolno, aby nasz interlokutor wszystko zrozumiał oraz miał możliwość przerwania nam i zadania ewentualnych dodatkowych pytań. A jeżeli klient sam ich nie zadaje to możemy co jakiś czas przerywać i pytać go czy wszystko zrozumiał albo czy nie chce jakichś dodatkowych wyjaśnień. W ten prosty sposób nasz rozmówca nie poczuje się anonimowy i odniesie wrażenie, że bierze czynny udział w dyskusji. I jeszcze jedno – rozmawiając z kupującym unikajmy używania slangu branżowego. Pamiętajmy, że określenia takie jak np. „baniak”, „mały heniek”, czy „LPS-y”, dla nas oczywiste, dla niego mogą być przysłowiową „czarną magią”. Wytwarza to w kliencie poczucie niedowartościowania i braku wiedzy, po prostu zaczyna odnosić wrażenie, że jest kimś „gorszym”. A przecież nie na tym nam zależy! Taki „zdołowany” przez nas kupujący nawet jeśli tym razem pod wpływem „autorytetu” faktycznie coś tam kupi to – w poczuciu wstydu –
W rozmowie z klientem bądźmy rzeczowi i w możliwie jasny sposób wytłumaczmy mu, jak rozwiązać jego problem. Używajmy prostych i krótkich zdań. Starajmy się unikać trudnych, fachowych pojęć, a jeśli już się nimi podpieramy, to natychmiast wyjaśniajmy ich znaczenie. Pamiętajmy, że naszym celem nie jest „pogłębienie” problemu klienta, ale sprawienie, aby wydał mu się o wiele mniejszy niż jest w istocie i możliwie łatwy do wyeliminowania.
Do klienta mówmy pewnie i w przekonujący sposób, ale na tyle wolno, aby nasz interlokutor wszystko zrozumiał oraz miał możliwość przerwania nam i zadania ewentualnych dodatkowych pytań. A jeżeli klient sam ich nie zadaje to możemy co jakiś czas przerywać i pytać go czy wszystko zrozumiał albo czy nie chce jakichś dodatkowych wyjaśnień. W ten prosty sposób nasz rozmówca nie poczuje się anonimowy i odniesie wrażenie, że bierze czynny udział w dyskusji.
33
Poradnik handlowca prawie na pewno już do nas nie wróci. Tracimy więc potencjalnego klienta i perspektywę dalszych zysków w przyszłości.
Wiedza przede wszystkim! Aby naprawdę skutecznie sprzedawać poszczególne towary musimy mieć na ich temat dogłębną wiedzę. To niby banał, ale wielu sprzedawców po prostu o tym zapomina. Wydaje im się, że wystarczy wiedzieć „cokolwiek” i „jakoś tam się sprzeda”. To duży błąd, bowiem współczesny klient bywa nad wyraz wymagający i faktycznie chce dowiedzieć się jak najwięcej o czymś na co ma wydać kilkadziesiąt czy – tym bardziej – kilkaset złotych. Dajmy mu więc taką szansę. Nie ma nic bardziej irytującego niż sprzedawca w kółko powtarzający jeden lub dwa argumenty sprzedażowe. Obnażamy w ten sposób naszą niewiedzę i sprawiamy, że klient najzwyczajniej traci do nas szacunek. Aby tego uniknąć konieczne jest stałe rozwijanie swoich umiejętności, studiowanie opakowań produktów, czytanie ich instrukcji, uczestnictwo w szkoleniach itp. Dzięki temu zyskamy niezbędną wiedzę i nie zaskoczy nas pytanie żadnego, nawet najbardziej dociekliwego kupującego.
Nie jesteś alfą i omegą… Do bodaj najbardziej irytujących błędów w rozmowie z kupującym jest nieustanne podkreślanie naszej wiedzy co, niestety, zdarza się wielu sprzedawcom próbującym zbyt szybko i „na siłę” zbudować swój autorytet. Z reguły odnosi to dokładnie odwrotny rezultat od zamierzonego. Ogromna większość z nas nie lubi wszak, gdy ktoś zbytnio się przechwala. Poza tym zazwyczaj bywa tak, że swą „wiedzą” najczęściej chwalą się osoby, które tak naprawdę w rzeczywistości jej nie posiadają. Unikajmy zwłaszcza autorytatywnych opinii o sobie, że oto wiemy „wszystko” np. o akwarystyce czy o kynologii. Każda z tych dziedzin jest bowiem tak rozległa, że zwyczajnie nie ma na świecie osoby, która faktycznie wiedziałaby o nich wszystko… Zamiast pożądanego autorytetu łatwo możemy narazić się więc na śmieszność i całkowicie skompromitować się w oczach kupującego, zwłaszcza, gdy okaże się, że
34
w rzeczywistości ma on o wiele większą wiedzę, niż nam się to z początku wydawało. Nadmiernie chwalić nie powinniśmy nie tylko siebie samego, ale również oferowanych przez nas produktów. Jeśli wypowiadamy peany na temat konkretnego modelu to wielu kupujących zaczyna podejrzewać, że po prostu chcemy im go na siłę „wcisnąć” bo mamy w tym swój interes (na przykład chcemy się tego czegoś pozbyć ze sklepu). Dlatego zachwalając produkt bądźmy rzeczowi. Unikajmy ogólników i frazesów. Skupmy się na konkretnych, niepodważalnych argumentach. Mówmy językiem korzyści – po prostu udowodnijmy kupującemu, co zyska, jeśli finalnie zdecyduje się na polecany przez nas produkt. Wbrew pozorom, ta metoda jest najbardziej skuteczna i najlepiej rokuje w kwestii pomyślnie zakończonej transakcji.
żenie niepewności. Nasz rozmówca podświadomie interpretuje unikanie kontaktu wzrokowego jako objaw nieszczerości i traci ochotę na dalszą rozmowę, nie wspominając już o zawarciu transakcji. Jak tego uniknąć? Przede wszystkim, starajmy się utrzymywać z klientem kontakt wzrokowy. Patrzmy mu prosto w oczy zwłaszcza wtedy, gdy to on mówi do nas. Natomiast w momencie, gdy to my mówimy do niego możemy na chwilę odwrócić wzrok. Nie patrzmy jednak w podłogę ani w bok, ale unieśmy oczy do góry, lub – ewentualnie – na chwilę je zamknijmy. Nasz rozmówca odniesie wrażenie, że właśnie się namyślamy szukając najlepszej odpowiedzi na jego pytanie albo optymalnego rozwiązania przedstawionego przez niego problemu. A my zyskamy chwilę odpoczynku psychicznego zanim ponownie spojrzymy mu prosto w oczy.
Patrz klientowi w oczy!
Uwaga na ręce!
Błędy w rozmowie z klientem dotyczą nie tylko słów i sposobu ich wypowiadania, ale również naszej mowy ciała. Do najczęściej spotykanych w praktyce błędów w komunikacji niewerbalnej należy zbyt rzadki kontakt wzrokowy, czyli po prostu… unikanie patrzenia naszemu rozmówcy prosto w oczy. W wielu wypadkach wynika on po prostu z nieśmiałości sprzedawcy, ale u klienta buduje wra-
Kolejnym niezwykle często spotykanym błędem w mowie ciała jest krzyżowanie rąk na piersi podczas rozmowy z klientem. Wielu z nas robi to po prostu odruchowo, bez żadnych podtekstów (bo np. w takiej pozycji jest nam najwygodniej), jednak rozmówca instynktownie interpretuje taki gest jako tworzenie bariery, tak, jakbyśmy za pomocą skrzyżowanych przedramion chcieli odgrodzić się od jego pytań, kłopotów i jego samego. Zdecydowanie należy tego unikać.
Zachwalając produkt bądźmy rzeczowi. Unikajmy ogólników i frazesów. Skupmy się na konkretnych, niepodważalnych argumentach. Mówmy językiem korzyści – po prostu udowodnijmy kupującemu, co zyska, jeśli finalnie zdecyduje się na polecany przez nas produkt. Wbrew pozorom, ta metoda jest najbardziej skuteczna i najlepiej rokuje w kwestii pomyślnie zakończonej transakcji. Jeśli nie wiemy, co zrobić z rękami w czasie rozmowy to po prostu nic z nimi nie róbmy, oprzyjmy je o ladę albo wsuńmy za siebie. Możemy je też w prosty sposób zająć biorąc do ręki kolejne produkty, które demonstrujemy klientowi. Wiele osób ma również tendencję do wkładania rąk do kieszeni. W czasie rozmowy z klientem jest to absolutnie niedopuszczalne, świadczy bowiem o jego lekceważeniu. Dlatego,
nawet jeśli w naszym przypadku jest to po prostu mimowolny gest, starajmy się go unikać. I jeszcze jedno. Raczej nie podawajmy pierwsi ręki klientom na powitanie ani pożegnanie (pomijając oczywiście przyjaciół i znajomych). Choć dla licznych z nas zachowanie takie jest naturalne, a nawet uznajemy je za grzeczne, wielu kupujących może być nim zaskoczonych albo wręcz zdegustowanych. Pamiętajmy,
że w sklepie zachodzi swoista relacja „klient – sprzedawca” w której stroną dominującą jest kupujący (bo to on ma pieniądze, które może, ale nie musi u nas zostawić). Co innego, jeśli to klient pierwszy wyciągnie rękę. Gest taki jest z jego strony szczególnie cenny w momencie pożegnania po dokonanych zakupach. Świadczy bowiem, że zyskaliśmy w jego oczach szacunek i może oznaczać, że jeszcze nieraz odwiedzi on nasz sklep.
Pies i kot
ie n e z d u b e Prz
a r o w t o p czyli kleszcze i nie tylko dr n. wet. Joanna Zarzyńska „..Pierwsze promienie wiosennego słońca zbudziły bestię z zimowego snu. Leniwie wypełzła z ukrycia i uniosła do góry głowę. Swymi wyostrzonymi zmysłami już z daleka wyczuła biegnącego w jej kierunku psa. Gdy nie spodziewające się napaści zwierzę podeszło bliżej, bestia rozwarła szczęki i rzuciła się na nie żądna świeżej krwi…” – niestety, to nie cytat z taniego horroru, a codzienność każdego wychodzącego z domu czworonoga. Krwiożercze bestie czyhają bowiem na nie dosłownie w każdym miejscu: w lesie, parku, a nawet na miejskim deptaku. Mowa o kleszczach, pajęczakach stanowiących prawdziwą udrękę psów i ich opiekunów. Owe małe potwory, choć same w sobie raczej niespecjalnie groźne, mogą bowiem przenosić śmiertelnie niebezpieczne choroby. Już za chwilę przypomnimy o tym, jak najskuteczniej zabezpieczyć zwierzaka przed ich atakiem oraz komu i jakie produkty w tym celu polecać. 36
Kleszcz – maszyna do ssania Wiosenne przyjemności ze spacerów i pobytów na działce zakłócane są obawami przed pasożytami zewnętrznymi, atakującymi psy i koty. Zimowe chłody i śniegi nieco usypiają czujność opiekunów domowych pupili w kwestii zabezpieczania zwierząt przed inwazją – jednak nie należy zapominać, że już pierwsze odwilże uaktywniają przyczajone dotąd groźne kleszcze. Ostatnio nie ma bowiem aż tak mroźnych zim, żeby mogły one znacząco ograniczyć populację ektopasożytów. W Polsce występuje ok. 20 gatunków kleszczy. Najczęściej spotykane to: kleszcz pospolity (Ixodes ricinus), kleszcz psi (Rhiphicephalus sanguineus) oraz kleszcz łąkowy (Dermacentor reticulatus). Trzeba też pamiętać, że przystosowały się one do nowych warunków środowiskowych, „zurbanizowały” i już nie tylko zwierzaki wywożone na pola, czy do lasów mogą przywieźć do domu kleszcze, ale i tereny miejskie, parki, tereny zielone, czy osiedlowe oazy zieleni również nie są od nich wolne. Kleszcze wyczuwają ciepło i ruch (poprzez specjalny narząd Hallera, który jest wrażliwy na ciepło, dotyk i dwutlenek
węgla), skaczą na swoje ofiary (samice wspinają się na krzewy, czy wysokie rośliny), a potem przemieszczają się w poszukiwaniu miejsc dobrych do wygryzienia się, gdyż formy inwazyjne odżywiają się krwią zwierząt stałocieplnych. Te miejsca to pachy, pachwiny, a u psów zwłaszcza pysk i okolice – gdyż buszują nim w trawach. Może się zdarzyć, że jeśli mamy kilka zwierząt w domu (psów/kotów), to kleszcza/kleszcze przyniesie jedno z nich, a inne zostaje zaatakowane – zwierzęta mają przecież tendencję do wspólnego spania, czy zabawy – są to doskonałe okazje do przekazania pasożyta. Dobre przyczepienie do skóry zwierzęcia umożliwia aparat gębowy: nożycowate szczękoczułki oraz hipostom – stożek gębowy o specjalnej konstrukcji, posiadający wypustki skierowane ku tyłowi – jak kotwice utrzymują kleszcza w skórze. Jak mocne jest to połączenie przekonali się z pewnością opiekunowie zwierząt znajdujący wczepionego kleszcza na pupilu i próbujący go usunąć. Dodatkowo do powstałej rany pasożyt wydziela substancję, zwaną cementem, która mocno spaja połączenie z żywicielem. Znalezienie nieopitego jeszcze krwią kleszcza (opity robi się kulisty, wielkości ziarna grochu) bywa
trudne, gdyż jest on bardzo małych rozmiarów. Jednak po spacerze warto obejrzeć i omacać psa, czy też wychodzącego kota, w celu zdjęcia z nich ewentualnych pasożytów. Przy okazji możemy polecić klientowi w sklepie specjalne szczypce czy inne narzędzia/zestawy pomocne w usuwaniu kleszczy. Ułatwiają one uchwycenie pasożyta (szczególnie w trudno dostępnych miejscach na skórze) i jego bezpieczne, a przy tym bezbolesne całkowite usunięcie (bez pozostawiania główki w skórze, co mogłoby prowadzić np. do powikłań zapalnych i powstawania mikroropni). Dorosła samica – imago (4 pary odnóży) opita krwią (pobiera krew z żywiciela nawet do 14 dni) odpada od zwierzęcia i składa jaja (każda samica składa od 100 do 2500-4000 jaj, zależnie od gatunku). Z nich wylęgają się sześcionożne larwy (0,8 mm), poszukują one żywiciela (najczęściej drobne gryzonie) i pobierają krew przez 3-6 dni. Odpadają i przekształcają się w kolejną fazę rozwojową – nimfę (1,2-1,5 mm), posiadającą 4 pary odnóży, również aktywnie pobierającą krew. Nimfy przeobrażają się w osobniki dorosłe. Samice są większe (2-4 mm) – po wypiciu krwi mogą nawet 100-krotnie zwiększyć
Sylwia Sieracka
Marketing Manager Boehringer Ingelheim
Nie sposób nie zgodzić się z autorką artykułu, że w przypadku ochrony przeciw pasożytom zewnętrznym pewne elementy mają istotne znaczenie: stałość ochrony przez cały okres żerowania pasożytów, systematyczność podejmowanych działań ochronnych (stosowania produktów przeciwpasożytniczych), skuteczność podejmowanych działań, rozumiana jako szybkość bójcza – im szybciej zabijemy lub zniechęcimy pasożyta do pobierania pokarmu tym lepiej dla chronionego zwierzęcia, bezpieczeństwo stosowania w kontekście Farbe/colour: zwierzęcia, otoczenia oraz opiekunów, którzy przebywają w tym samym środowisku co chronione zwierzę, PANTONE 288 CV spektrum ochrony przeciwpasożytniczej uwzględniające eliminowanie pcheł, odstraszanie i/lub eliminowanie kleszczy oraz odstraszanie i/lub eliminowanie owadów latających. Biorąc pod uwagę powyższe Boehringer Ingelheim rekomenduje stosowanie leków przeciwpasożytniczych podawanych co miesiąc. Produkty te przygotowane są do regularnej profilaktyki oraz leczenia inwazji pasożytów zewnętrznych, cechując się optymalnym profilem skuteczności oraz bezpieczeństwa potwierdzonych wieloma badaniami. Jednocześnie w ofercie znajduje się kilka wariantów produktów, które w łatwy sposób można dostosować do realnych potrzeb zwierzęcia wynikających z pory roku, trybu życia, gatunku, wieku oraz wielkości zwierzęcia. Zapraszamy do kontaktu z Reprezentantami firmy Boehringer Ingelheim, którzy w profesjonalny sposób doradzą dobór odpowiednich produktów.
SPC na str. 53
37
Pies i kot
Tomasz Uhlenberg
Marketing, Beaphar Polska Sp. z.o.o. www.beaphar.com/pl-pl
Polecamy obrożę biobójczą dla psów, która sprawnie i szybko rozprawi się z niechcianymi i groźnymi pasożytami. Sprawdzone substancje czynne permetryna i geraniol eliminują pchły i kleszcze z powierzchni ciała psów. Zapewniają tym samym bezpieczeństwo i ochronę przeciwko groźnym chorobom roznoszonym przez kleszcze jak babeszjoza, czy borelioza.
masę swojego ciała. Każda z faz rozwojowych może mieć okres spoczynkowy – 6 miesięcy do roku – mogą przetrwać zimno i suszę. Cykl rozwojowy jest stosunkowo długi, w naszej szerokości geograficznej może trwać od kilku miesięcy do 2-3 lat. Samica po złożeniu jaj w środowisku ginie. Co jest swoiste, kleszcze wgryzione w skórę nie dają objawów u psa. W ślinie kleszcza znajdują się bowiem substancje znieczulające (zwierzę nie odczuwa obecności pasożyta), enzymy, inhibitory układu odpornościowego i substancje hamujące krzepnięcie krwi. Nie ma świądu, czy niepokoju, które są typowe dla inwazji pcheł.
Pchły – stary nowy problem Pchły wyglądają zupełnie inaczej niż kleszcze, są bocznie spłaszczonymi, niezmiernie ruchliwymi i skocznymi owadami (o wielkości 1-6 mm). Tylko osobniki dorosłe żywią się krwią (udaje się je wypatrzeć pomiędzy psim/kocim futrem), larwy zaś naskórkiem i odchodami dorosłych pcheł. Inwazję pcheł można podejrzewać kiedy pies czy kot się intensywnie drapie i wygryza, widzimy odcho-
Warto pamiętać i przypominać klientom: koszt leczenia np. babeszjozy (pomijając ogromne ryzyko dla zdrowia psa) bywa wielokrotnie większy niż cena preparatów przeciwpasożytniczych pozwalających na całoroczne zabezpieczenie pupila! 38
dy pcheł (czarne grudki) np. w okolicy lędźwiowej. Ślina pcheł ma silne działanie drażniące, wrażliwsze zwierzęta mogą cierpieć na APZS (alergiczne pchle zapalenie skóry). Uszkodzenia skóry są bramą wejścia dla innych czynników zakaźnych (bakterie, grzyby). Pchły psie (Ctenocephalides canis) składają jaja w środowisku, w którym bytują zwierzęta – więc zwalczanie inwazji powinno obejmować także mycie/pranie i dezynfekcję legowisk, dywanów, budy itp. Larwy przeobrażone w poczwarkę są bardzo odporne (także na wysychanie) i mogą przetrwać w środowisku nawet do pół roku. Zaś pchły kocie (Ctenocephalides felis) składają jaja na żywicielu. Dorosła samica składa średnio 20 jaj dziennie (max. 40-50). Dorosłe osobniki żyją średnio 1-3 tygodnie. Pchły bardzo łatwo przechodzą ze zwierzęcia na zwierzę, jest to typowy problem dużych skupisk psów/kotów (schroniska, wystawy itp.).
Nosiciele chorób Oprócz samego picia krwi ektopasożyty są niebezpieczne, dlatego że są wektorami groźnych chorób. Kleszcze przenoszą babeszjozę (piroplazmozę), ehrlichiozę, boreliozę (chorobę z Lyme), anaplazmozę, a pchły psie są żywicielem pośrednim tasiemca psiego (Dipylidium caninum). Pchła kocia może przenosić bakterie wywołujące chorobę kociego pazura (Rickettsia felis i Bartonella henselae). Ryzyko przeniesienia drobnoustrojów chorobotwórczych jest proporcjonalne do czasu ssania krwi. W przypadku kleszczy niebezpieczeństwo wzrasta po 48 godzinach od pełnego wgryzienia się w skórę. U psów babeszjoza jest niezwykle groźna,
może zakończyć się śmiercią zwierzęcia (zwłaszcza małych szczeniąt, seniorów, czy osobników osłabionych) jeśli w porę nie zostanie podjęte leczenie. Ciężarne suki mogą przekazać babeszjozę nienarodzonym szczeniętom. Znaczącym czynnikiem ryzyka jest fakt, że objawy występujące u psów są wysoce nieswoiste: osowiałość, obniżona aktywność, a wręcz senność, gorączka, bladość błon śluzowych, utrata apetytu, bóle stawowe, a w późnej fazie wymioty, biegunka i utrata świadomości. Babesia canis to pierwotniak atakujący erytrocyty, rozpadające się krwinki powodują czerwone zabarwienie moczu (tzw. „rdzawy mocz”). Lekarz weterynarii diagnozuje chorobę z wykorzystaniem badań laboratoryjnych. W przypadku dużych gatunków Babesia spp. zachodzi przenoszenie transowarialne z zarażonej samicy kleszcza na jej potomstwo. W ten sposób stadia rozwojowe kleszczy mogą być ́ istotnym źródłem zarażenia.
Pierwsze – zapobiegać! Oprócz kontrolnego oglądania zwierząt, w celu wykrycia obecności ektopasożytów (możemy do nich zaliczyć jeszcze wszy, wszoły, świerzbowce, chejletielle) najlepiej postawić na profilaktykę i skorzystać z preparatów ochronnych, których szeroka gama dostępna jest na rynku: środków do stosowania zewnętrznego lub tabletek do stosowania wewnętrznego (dla psów; dostępne w gabinetach weterynaryjnych). Nowoczesne preparaty w formie kropli spot-on, obroży, sprayów itp. wykazują szerokie spektrum działania: zwalczają wiele gatunków kleszczy, działają na pchły i wszoły. Substancje czynne prepa-
SINCE 1942
FIPROtec® - 50 mg roztwór do nakrapiania dla kotów / 67 mg roztwór do nakrapiania dla małych psów / 134 mg roztwór do nakrapiania dla średnich psów / 268 mg roztwór do nakrapiania dla dużych psów / 402 mg roztwór do nakrapiania dla bardzo dużych psów Jedna pipeta o pojemności 0,5 ml / 0,67 ml / 1,34 ml / 2,68 ml / 4,02 ml roztworu zawiera: Fipronil 50,0 mg / 67,0 mg / 134,0 mg / 268,0 mg / 402,0 mg
Wskazania lecznicze: Do zwalczania i zapobiegania inwazji pcheł (Ctenocephalides felis) u psów / kotów oraz jako element strategii leczenia alergicznego pchlego zapalenia skóry, o ile zostało ono wcześniej zdiagnozowane przez lekarza weterynarii. Czas trwania ochrony przeciwko inwazjom pcheł u psów / kotów wynosi 5 tygodni. Do zwalczania inwazji kleszczy (Ixodes ricinus). Kleszcze (Ixodes ricinus) na zwierzęciu zostaną zabite w ciągu 48 godzin. Zastosowanie produktu nie chroni przed nową inwazją kleszczy. Produkt zabezpiecza przed inwazją nowych kleszczy (Dermacentor reticulatus, Rhipicephalus sanguineus) u psów od 7 dnia do 28 dnia po aplikacji produktu.
Przeciwwskazania: Ze względu na brak dostępnych danych produkt (Fiprotec 50 mg) nie powinien być stosowany u kotów poniżej 8 tygodnia życia i/lub o masie ciała poniżej 1 kg. Ze względu na brak dostępnych danych produkt (Fiprotec 67 mg / 134 mg /268 mg / 402 mg) nie powinien być stosowany u psów poniżej 8 tygodnia życia i/lub o masie ciała poniżej 2 kg. Nie stosować, w przypadku chorób (np. chorób układowych, gorączki …) lub u zwierząt w trakcie rekonwalescencji. Nie stosować u królików z powodu zagrożenia reakcjami niepożądanymi a nawet śmiercią. Nie stosować w przypadku nadwrażliwości na substancję, czynną lub na dowolną substancję pomocniczą.
Przedstawiciel podmiotu odpowiedzialnego w Polsce: Beaphar Polska Sp. z o.o. - 84-240 Reda; ul. Ogrodników
Pies i kot
BAYER ForestoTM to innowacyjny produkt zapewniający ochronę przed najbardziej rozpowszechnionymi gatunkami pcheł i kleszczy przez okres aż do 8 miesięcy. Obroża jest wodoodporna i bezzapachowa. Dzięki unikalnej polimerowej matrycy, z obroży powoli uwalniane są, w dawkach kontrolowanych, zapewniających zwierzęciu optymalną ochronę, dwa aktywne składniki o dowiedzionej skuteczności w zwalczaniu kleszczy i pcheł – imidakloprid i flumetryna. ForestoTM wykazuje także właściwości repelencyjne – zapobiega ukąszeniu zwierzęcia przez kleszcze, redukuje zatem ryzyko zarażenia chorobami odkleszczowymi takimi jak np.babeszjoza oraz erlichioza.
ratów powodują śmierć kleszczy (wszystkich form rozwojowych) po ich wgryzieniu się w skórę zwierzęcia – działanie bójcze, niektóre też repelentne. Substancje aktywne pochodzące z preparatu gromadzą się w gruczołach łojowych i mieszkach włosowych i są uwalniane na powierzchnię skóry z wydzielanym łojem. Są preparaty oparte na jednej lub dwóch substancjach czynnych np. (fipronil, permetryna lub np. permetryna + imidaklopryd, imidaklopryd + pyriproksyfen, imidaklopryd + flumetryna) – trzeba zapoznać się z ulotką producenta. Dobierając specyfik dla danego zwierzęcia pytamy kupującego o aktywność pupila, masę jego ciała, typ okrywy włosowej, częstotliwość kąpieli oraz ewentual-
KROPLE SPOT-ON psy i koty o dowolnym rodzaju włosa, w tym długowłose. Zaleta: precyzyjnie dobrana dawka do masy ciała zwierzęcia, łatwość dozowania i aplikacji. OBROŻE PRZECIWPASOŻYTNICZE szczególnie psy krótkowłose, podwórzowe, często wychodzące w teren (np. myśliwskie). Zaletą jest bardzo długi okres działania. SPRAY w przypadku posiadania większej ilości zwierząt, wygodny w zastosowaniu. Łatwy w aplikacji. ne wcześniej stwierdzone reakcje alergiczne na określoną substancję czynną. Zwłaszcza sprawdzić należy, czy dany preparat można stosować u kociąt/szczeniąt oraz u ciężarnych lub karmiących suk/kotek.
Bardzo istotne jest, aby nie stosować u kotów preparatów przeznaczonych wyłącznie dla psów, ponieważ mogą wykazać działanie toksyczne (zawierają pyretroidy lub amidyny). Preparaty mają różny czas zapewniania ochrony zwierzęciu (najczęściej jest to kilka tygodni lub w przypadku obroży nawet kilka miesięcy) – trzeba o tym uprzedzić klienta, a przy tym od razu można zaznaczyć, kiedy powinien przyjść ponownie. Na inwazję pcheł, wszy i wszołów polecać warto także specjalistyczne pudry (tylko dla psów!), które można zastosować także w otoczeniu zwierzęcia. Żeby skutecznie walczyć z pchłami należy objąć działaniem wszystkie zwierzęta w domu. Pamiętajmy również, że pchły i kleszcze mogą także atakować człowieka!
PODMIOT ODPOWIEDZIALNY: Bayer Animal Health GmbH, Kaiser Wilhelm Allee 50, D-51373 Leverkusen, Niemcy. NAZWA PRODUKTU LECZNICZEGO WETERYNARYJNEGO: Foresto 1,25 g + 0,56 g obroża dla kotów i psów o masie ciała ≤ 8 kg, Foresto 4,50 g + 2,03 g obroża dla psów o masie ciała > 8 kg, Imidaklopryd, Flumetryna. SKŁAD JAKOŚCIOWY I ILOŚCIOWY SUBSTANCJI CZYNNEJ(-YCH) Jedna bezzapachowa obroża w kolorze szarym o długości 38 cm (12,5 g) zawiera imidaklopryd w dawce 1,25 g oraz flumetrynę w dawce 0,56 g jako substancje czynne. Jedna bezzapachowa obroża w kolorze szarym o długości 70 cm (45 g) zawiera imidaklopryd w dawce 4,5 g oraz flumetrynę w dawce 2,03 g jako substancje czynne. WSKAZANIA LECZNICZE: Koty: W celu leczenia i zapobiegania infestacji pcheł (Ctenocephalides felis) przez okres 7 do 8 miesięcy. W celu ochrony bezpośredniego otoczenia zwierzęcia przed rozwojem larw pcheł przez okres 10 tygodni. Foresto może być stosowane jako element strategii zwalczania alergicznego pchlego zapalenia skóry (APZS). Produkt wykazuje długotrwałą skuteczność roztoczobójczą (zabija roztocza) (Ixodes ricinus, Rhipicephalus turanicus) i odstraszającą (zapobiega żerowaniu pasożytów) w przypadku infestacji kleszczy (Ixodes ricinus) przez okres 8 miesięcy. Produkt wykazuje skuteczne działanie przeciwko larwom, nimfom i dorosłym osobnikom kleszczy. Najlepiej, gdy obroża jest zakładana przed początkiem sezonu występowania pcheł lub kleszczy. Psy: W celu leczenia (Ctenocephalides felis) i zapobiegania infestacji pcheł (Ctenocephalides felis, C. canis) przez okres 7 do 8 miesięcy. W celu ochrony bezpośredniego otoczenia zwierzęcia przed rozwojem larw pcheł przez 8 miesięcy. Foresto może być stosowane jako element strategii zwalczania alergicznego pchlego zapalenia skóry (APZS). Produkt wykazuje długotrwałą skuteczność roztoczobójczą (zabija roztocza) w przypadku infestacji kleszczy (Ixodes ricinus, Rhipicephalus sanguineus, Dermacentor reticulatus) oraz odstraszającą (zapobiega żerowaniu) przy infestacji kleszczy (Ixodes ricinus, Rhipicephalus sanguineus) przez okres 8 miesięcy. Produkt wykazuje skuteczne działanie przeciwko larwom, nimfom i dorosłym osobnikom kleszczy. W celu leczenia infestacji wszołów (Trichodectes canis). Produkt zapewnia pośrednią ochronę przed przeniesieniem patogenów Babesia canis vogeli oraz Ehrlichia canis przez gatunek kleszcza Rhipicephalus sanguineus tym samym redukuje ryzyko babeszjozy oraz erlichiozy psów przez okres 7 miesięcy. Najlepiej, gdy obroża jest zakładana przed początkiem sezonu występowania pcheł lub kleszczy. PRZECIWWSKAZANIA: Nie stosować u kociąt w wieku poniżej 10 tygodni, ani u szczeniąt w wieku poniżej 7 tygodni. Nie stosować w przypadku potwierdzonej nadwrażliwości na substancje czynne lub na dowolną substancję pomocniczą. DZIAŁANIA NIEPOŻĄDANE Sporadycznie, w ciągu pierwszych kilku dni po założeniu obroży może wystąpić nieznaczna zmiana w zachowaniu polegająca na drapaniu miejsca aplikacji, u zwierząt, które nie są przyzwyczajone do noszenia obroży. Należy upewnić się, że obroża nie została założona zbyt ciasno. Mogą wystąpić łagodne reakcje w miejscu podania takie jak świąd, rumień oraz utrata sierści. Reakcje te są zgłaszane jako rzadkie u psów oraz nieczęste u kotów i zazwyczaj ustępują w ciągu 1 do 2 tygodni bez konieczności zdejmowania obroży. W pojedynczych przypadkach może być zalecane tymczasowe zdjęcie obroży do momentu ustąpienia objawów. W bardzo rzadkich przypadkach u psów oraz rzadkich przypadkach u kotów, mogą wystąpić takie reakcje w miejscu podania jak zapalenie skóry, egzema, rumień lub utrata sierści i w takiej sytuacji zalecane jest zdjęcie obroży. Podobnie, u psów i kotów w rzadkich przypadkach, mogą początkowo wystąpić lekkie i przemijające objawy takie jak obniżenie nastroju, zmiana apetytu, ślinienie, wymioty i biegunka. Tak jak w przypadku innych produktów podawanych zewnętrznie, u zwierząt, u których występuje nadwrażliwość może pojawić się kontaktowe, alergiczne zapalenie skóry. Częstotliwość możliwych działań niepożądanych jest zdefiniowana według następującego schematu: Bardzo częste (występuje częściej niż u 1 zwierzęcia na 10) Częste (występują u 1 do 10 zwierząt na 100) Nieczęste (występują u 1 do 10 zwierząt na 1000) Rzadkie (występują u 1 do 10 zwierząt na 10000) Bardzo rzadkie (występują u mniej niż 1 zwierzęcia na 10000) Nieznana (częstotliwość nie może być określona na podstawie dostępnych informacji). W przypadku zaobserwowania jakichkolwiek poważnych objawów lub innych objawów niewymienionych w ulotce, poinformuj o nich swojego lekarza weterynarii. DAWKOWANIE DLA KAŻDEGO GATUNKU, DROGA(-I) I SPOSÓB PODANIA: Koty i małe psy o masie ciała do 8 kg otrzymują obrożę Foresto o długości 38 cm. Psy o masie ciała powyżej 8 kg otrzymują obrożę Foresto o długości 70 cm. Do stosowania na skórę. Jedna obroża na zwierzę do założenia wokół szyi. Wyłącznie do użytku zewnętrznego. SPECJALNE OSTRZEŻENIA I ŚRODKI OSTROŻNOŚCI DOTYCZĄCE STOSOWANIA: Ogółem, w ciągu 24 do 48 godzin po infestacji produkt spowoduje śmierć kleszczy i ich odpadanie od żywiciela, bez możliwości uprzedniego pożywienia się krwią. Nie można wykluczyć ryzyka wczepienia się pojedynczych kleszczy po zastosowaniu leczenia. Dlatego też, nie można całkowicie wykluczyć ryzyka przenoszenia chorób zakaźnych przez kleszcze, w przypadku wystąpienia niekorzystnych warunków. Tak jak w przypadku wszystkich produktów do długotrwałego stosowania miejscowego, okresy nadmiernego sezonowego zrzucania sierści mogą prowadzić do tymczasowego niewielkiego zmniejszenia skuteczności leczenia w wyniku utraty tej części dawki substancji czynnych, która została rozprowadzona na sierści. Uzupełnienie dawki substancji czynnych z obroży rozpoczyna się natychmiast, dzięki czemu pełna skuteczność zostaje ponownie osiągnięta bez konieczności stosowania dodatkowego leczenia lub wymiany obroży. Dla uzyskania optymalnego efektu eliminacji pcheł przy silnej inwazji w pomieszczeniach domowych, może być konieczne zastosowanie w środowisku odpowiedniego środka insektobójczego. Produkt jest wodoodporny; jego skuteczność pozostaje niezmieniona w przypadku zmoczenia zwierzęcia. Jednakże, należy unikać długotrwałej, intensywnej ekspozycji na działanie wody lub nadmiernego stosowania szamponu, gdyż może to spowodować skrócenie czasu działania produktu. Badania wykazują, że comiesięczne mycie szamponem lub zanurzanie w wodzie nie powoduje znaczącego skrócenia 8-miesięcznego okresu skuteczności przeciwkleszczowej po rozprzestrzenieniu się substancji czynnej w okrywie włosowej, podczas gdy skuteczność przeciwpchelna produktu stopniowo ulega zmniejszeniu, począwszy od 5 miesiąca. Torebkę zawierającą obrożę należy przechowywać w opakowaniu zewnętrznym do momentu zastosowania produktu. Tak jak w przypadku wszystkich produktów leczniczych weterynaryjnych, należy uniemożliwić małym dzieciom zabawę obrożą oraz wkładanie jej do ust. Nie powinno się zezwalać zwierzętom noszącym obrożę na spanie w tym samym łóżku co właściciele, a zwłaszcza dzieci. Osoby, u których występuje nadwrażliwość na składniki obroży powinny unikać kontaktu z produktem. Należy natychmiast usunąć pozostałości lub odcięte fragmenty obroży. Po założeniu obroży należy umyć ręce zimną wodą. POZW. URPL NR: 2141/2011; 2140/2011. Wydawany bez przepisu lekarza – OTC.
40
NA Y M A Z S A ZAPR
R A Z A B Y N N WIOSE . - 9.4.2017 20.3
RABAT NA ZESTAWY TYDZIEN´ GRYZONI, psów i kotów oraz ptaków
O SZCZEGÓŁY PYTAJ HANDLOWCÓW LUB W DZIALE SPRZEDAŻY Dział sprzedaży: mrozalska@vitakraftpolska.pl, kdamek@vitakraftpolska.pl, ppicha@vitakraftpolska.pl, Tel. +48 516 165 851, +48 509 353 452, fax. +48 32 424 53 35
Firma Vitakraft przygotowała specjalną etapową promocję dla wszystkich klientów. Zachęcamy do wiosennego odświeżenia półek i zapełnienia ich naszymi produktami. Przygotowaliśmy promocje na całe zestawy, można skorzystać również z ekspozytorów. W ubiegłym roku dokonaliśmy szeregu zmian w opakowaniach, zmieniło się nasze logo oraz wprowadziliśmy wiele nowych snacków do oferty. Zapewniamy, że w 2017 roku będziemy mocno aktywni promocyjnie oraz przeznaczyliśmy znaczne środki na akcje z próbkami w asortymencie psów i kotów oraz małych zwierząt. W sprawie szczegółów proszę kontaktować się z przedstawicielami odpowiedzialnymi za województwa lub z działem sprzedaży – Jerzy Nieradzik – Dyrektor Sprzedaży Vitakraft Polska Mazowieckie Dominik Przybyła, tel. 513 100 328, dprzybyla@vitakraftpolska.pl Śląskie, Opolskie, Dolnośląskie: Paweł Dyduch, tel. 513 029 164, pdyduch@vitakraftpolska.pl Śląskie, Łódzkie, Wielkopolskie, Kujawsko-Pomorskie: Bartek Zieliński, tel. 513 029 166, bzielinski@vitakraftpolska.pl Małopolskie, Podkarpackie, Świętokrzyskie, Lubelskie: Przemysław Pacan, tel. 513 029 165, ppacan@vitakraftpolska.pl Pomorskie, Warmińsko-Mazurskie, Podlaskie, Kujawsko-Pomorskie: Maciej Salamaga, tel. 516 165 824, msalamaga@vitakraftpolska.pl Zachodniopomorskie, Lubuskie, Wielkopolskie: Michał Dąbkowski, tel. 513 029 170, mdabkowski@vitakraftpolska.pl
Dział sprzedaży: mrozalska@vitakraftpolska.pl, kdamek@vitakraftpolska.pl, ppicha@vitakraftpolska.pl, Tel. +48 516 165 851, +48 509 353 452, fax. +48 32 424 53 35
Pies
42
POPRAWIONA KOMUNIKACJA NA OPAKOWANIU
Nowy wizerunek psa dla średnich ras MEDIUM Adult
Nowa nazwa OPTIBalance (poprzednio OPTIHealth)
Nowe oświadczenie dla OPTINUTRITION komunikujące “Doskonały Poziom Składników Odżywczych”
Uproszczona komunikacja wielkości psa dla łatwiejszej nawigacji
POPRAWIONA KOMUNIKACJA NA OPAKOWANIU Komunikacja smaku na froncie opakowania dla łatwiejszego wyboru
Nowy wizerunek psa dla średnich ras MEDIUM Adult
Nowe oświadczenie dla OPTINUTRITION komunikujące “Doskonały Poziom Składników Odżywczych” Tył opakowania: Zapewnienie o braku syntetycznych dodatków Brak dodatków kolorystycznych
Nowa nazwa OPTIBalance (poprzednio OPTIHealth)
Uproszczona komunikacja wielkości psa dla łatwiejszej nawigacji
Komunikacja smaku na froncie opakowania dla łatwiejszego wyboru
Tył opakowania: Zapewnienie o braku syntetycznych dodatków Brak dodatków kolorystycznych Zawiera przeciwutleniacze naturalnego
Zawiera przeciwutleniacze naturalnego pochodzenia
Pies i kot
Czynniki wpływające na smakowitość karm
oraz preferencje pokarmowe psów i kotów Karolina Hołda Specjalistka żywienia zwierząt Wydział Nauk o Zwierzętach SGGW
Smakowitość oznacza stopień w jakim zwierzę akceptuje pokarm. Karma odznaczająca się wysoką smakowitością jest chętnie jedzona przez psa czy kota, natomiast niski poziom smakowitości jest przyczyną niechętnego pobierania pokarmu – w zbyt małych ilościach lub wręcz całkowitej odmowy jedzenia. Karma o dużej smakowitości pobudza apetyt zwierzęcia, dzięki czemu zostaje zjedzona cała przeznaczona dla niego porcja – a to właśnie jest celem zarówno producenta karmy, jak i właściciela. W przypadku diet leczniczych, odpowiednia smakowitość jest szczególnie ważna. Istnieją sytuacje, w których zwierzę powinno otrzymywać wyłącznie zaleconą dietę, w związku z czym jej smakowitość jest bezpośrednio związana ze skutecznością diety. Ponadto, choroba może w niektórych przypadkach negatywnie wpływać na apetyt zwierzęcia, a do-
44
datkowo skład recepturowy diety leczniczej może powodować niższą smakowitość. Osiągnięcie wysokiej smakowitości w karmie o obniżonym poziomie białka, tłuszczu czy sodu, lub w diecie zawierającej białko hydrolizowane (peptydy o niskiej masie cząsteczkowej o charakterystycznym, gorzkim smaku), to prawdziwe wyzwanie dla producentów.
Na smakowitość mają wpływ wzajemne oddziaływania pomiędzy zwierzęciem, karmą a środowiskiem – jest to zatem pojęcie dosyć złożone. Pierwszy, niezwykle ważny czynnik to preferencje zwierzęcia. Składają się na nie cechy gatunkowe i osobnicze, czyli wrażliwość zmysłów, wiek, rasa, płeć, stan zdrowia, poziom aktywności, a nawet faza cyklu płciowego.
Trzy najważniejsze czynniki wpływające na smakowitość: zwierzę (cechy gatunkowe i indywidualne, historia żywienia, naturalne zachowania pokarmowe), środowisko (właściciel, inne zwierzęta, warunki mieszkaniowe, stres) oraz karma (zapach, smak, kształt, łatwość uchwycenia, temperatura, tekstura) i jej receptura (dobór składników, technologia produkcji, kontrola jakości, metoda konserwacji, typ opakowania.
W zależności od dostępności do pożywienia oraz jego znajomości, zwierzę decyduje się na wybór określonej strategii: chętnie zjada nowe pożywienie (neofilia), odmawia zjedzenia nowej karmy (neofobia) albo odczuwa niechęć do nowych smaków (awersja). Liczne badania wykazały, że preferencje pokarmowe kształtują się już w okresie prenatalnym, ale ogromny wpływ ma również okres odsadzenia (i po odsadzeniu). Dlatego, aby zrozumieć zachowania pokarmowe zwierzęcia, należy wziąć pod uwagę jego
dotychczasowe doświadczenie pokarmowe oraz całą historię żywienia – jak się okazuje, nawet przed narodzinami. Cechy organoleptyczne pokarmu, które determinują preferencje żywieniowe to zapach, smak i konsystencja (mouth feel). Zmysł węchu u psów jest ponad tysiąc razy wrażliwszy niż u człowieka, zatem to zapach karmy
odgrywa kluczową rolę przy wyborze pożywienia. Wygląd pokarmu jest dla zwierząt bez znaczenia. Powszechnie stosowane barwniki do karm to tylko chwyt marketingowy – kolorowe granulki mają wpłynąć na bodźce wzrokowe właściciela i nie mają związku z preferencjami zwierzęcia.
Pies i kot DOBÓR SUROWCÓW, A SMAKOWITOŚĆ Źródła białka Wszystkie składniki mają wpływ na smakowitość karmy. Podwyższony poziom białka pozytywnie oddziałuje na preferencje psów i kotów. Również źródło białka i jego jakość nie są bez znaczenia. Psy wybierają chętniej wołowinę, wieprzowinę i jagnięcinę, niż kurczaka czy wątrobę. Konina także jest dla nich bardzo smakowita. Koty z kolei wydają się preferować karmy z dodatkiem wątroby niż mięsa mięśniowego. Oba gatunki preferują ryby jako źródło białka w karmach wilgotnych, ale tu kluczowe znaczenie ma świeżość ryb. Innymi preferowanymi źródłami białka pochodzenia zwierzęcego są: serwatka, ser i jaja. Pochodzenie białek (roślinne lub zwierzęce) nie jest jednak czynnikiem decydującym. Białka roślinne, takie jak gluten pszeniczny czy kukurydziany, są wykorzystywane do produkcji karm o dużej smakowitości. Natomiast zastosowanie nawet niewielkiej ilości suszonej krwi (czerwonych krwinek) znacznie obniża smakowitość. Naukowcy z Kansas State University wykazali, że zastosowanie świeżego mięsa w recepturze karm suchych nie wpływa na cechy sensoryczne produktu, w porównaniu do karm opartych na mączkach mięsnych.
Psy posiadają 70-200 milionów komórek węchowych (10 razy więcej niż człowiek), ale tylko 1700 kubków smakowych (6 razy mniej niż człowiek). Ludzie poświęcają około godziny dziennie na jedzenie, a zmysł smaku odgrywa w tym procesie kluczową rolę. Czyni to nas fundamentalnie różnymi od psów, które jedzą znacznie szybciej, a ich węch znacząco dominuje nad pozostałymi zmysłami. Słabiej przebadane pod względem smakowitości są alternatywne, rzadziej spotykane źródła białka (novel protein) takie jak kaczka, królik, dziczyzna, koźlina, kangur czy
46
struś. Być może zastosowanie w recepturze karm unikalnych gatunków zwierząt jako źródła białka zwiększy atrakcyjność produktu dla pupili, ponieważ wiemy, że niektóre psy czy koty chętnie przyjmują pożywienie, z którym nie miały wcześniej kontaktu (wspomniana wcześniej neofilia). Niekonwencjonalne źródła białka są często stosowane w produktach typu LID (Limited Ingredient Diets) – diety o ograniczonej ilości składników, które mogą być pomocne dla czworonogów z alergiami pokarmowymi. Co ważne, egzotyczne gatunki mięsa są trudniej dostępne, toteż ich dostawcy mogą zapewnić tylko ograniczoną ich ilość. Zatem stosowanie tych źródeł białka będzie bardziej odpowiednie raczej dla niewielkich producentów karm, niż koncernów. Konieczne jest także kontrolowanie surowców przy każdej dostawie, bowiem to producent odpowiedzialny jest za ostateczny skład produktu. Ilość i jakość tłuszczu U psów i kotów występuje naturalna skłonność do karm bogatych w tłuszcze. Duży wpływ na smakowitość ma źródło tłuszczu – w karmach komercyjnych jest to najczęściej tłuszcz drobiowy, wieprzowy i wołowy. Zapewnienie świeżości tłuszczom wchodzącym w skład karmy jest najważniejszym warunkiem zachowania optymalnej smakowitości. Ze względu na doskonale rozwinięty zmysł węchu, psy są w stanie bardzo wcześnie rozpoznać tłuszcze, w których rozpoczął się proces jełczenia, czyli utleniania niezabezpieczonego tłuszczu podczas przechowywania. Podczas procesu jełczenia tworzą się różnorodne związki organiczne: al-
dehydy, ketony czy estry – dając charakterystyczny, gorzki smak. W takich przypadkach zwierzęta odmawiają jedzenia na długo przed tym, zanim sam właściciel poczuje zapach zjełczałej karmy. Proces oksydacji może być także aktywowany przez promieniowanie światła słonecznego. Kwas linolowy jest szczególnie podatny na fotoutlenianie. Lipoliza, proteolizy czy nieenzymatyczne brązowienie (reakcja Maillarda) to inne procesy, które mogą prowadzić do powstania nieprzyjemnych zapachów i smaków. Zanieczyszczenie mikrobiologiczne (bakterie i pleśnie) mogą być powodem zatęchłego smaku, a także związki lotne będące składnikami niektórych rodzajów opakowań mogą być przyczyną niepożądanego zapachu. Warto wspomnieć, że najwyższa smakowitość utrzymuje się przez miesiąc po otwarciu opakowania. Zjawisko to związane jest z uwalnianiem się substancji aromatycznych oraz utlenianiem tłuszczy i wytworzeniem nadtlenków. Aby opóźnić pojawienie się tych procesów, bardzo ważne jest dokładne zamykanie opakowania po każdym użyciu, usuwając jednocześnie jak najwięcej powietrza. Aby zachować optymalną smakowitość, rozmiar opakowania należy dostosować do wielkości zwierzęcia, tak aby zużyć cały worek w przeciągu miesiąca od otwarcia. Poziom wilgotności Zawartość wody znacząco wpływa na smakowitość. Karmy mokre (w puszkach czy saszetkach) są dużo bardziej smakowite niż karmy suche. Chociaż producenci starają się zwięk-
szyć atrakcyjność suchych karm przez pokrycie ich kuszącymi mieszankami tłuszczów i innych substancji aromatyzujących, trudno konkurować z intensywnym zapachem świeżo otwartej puszki. Ponieważ proces produkcji karm wilgotnych zapewnia ochronę przed utlenianiem, nie chłoną one obcych zapachów podczas przechowywania (tak długo jak puszka pozostaje zamknięta). Wyższa smakowitość jest szczególnie pomocna u wybrednych psów i kotów, jednak w przypadku mniej wymagających zwierząt może to prowadzić do przejadania się – w tej sytuacji szczególnie istotne jest kontrolowanie ilości podawanej karmy. Temperatura pokarmu Temperatura pożywienia również wpływa na smakowitość. Karma w puszce wyjęta bezpośrednio z lodówki jest mniej smaczna niż ta sama lekko podgrzana karma lub w temperaturze pokojowej. Idealna temperatura karmy dla kota wynosi 38°C, co odpowiada temperaturze ofiar, na które koty polują w naturze. Substancje aromatyczne Komponenty użyte do produkcji substancji zapachowych (palatants,
flavourings) mogą być pochodzenia zwierzęcego lub roślinnego. Ich składnikami są mieszanki tłuszczów, białka, drożdże, fosforany, przeciwutleniacze czy środki przeciwbakteryjne. Źródła białka w dodatkach smakowych zależą od pożądanych celów pod względem wydajności, kosztów czy deklaracji danej marki (np. grain-free, non-GMO, naturalne, niskotłuszczowe etc.). Im bardziej ogranicza się zawartość tłuszczu w karmie, tym większą rolę odgrywają substancje aromatyczne. Mogą być wkomponowane w recepturę lub, w przypadku karm suchych, rozpylane w postaci płynnej na powierzchni granul. Początkowo, „polepszacze smaku” w karmach były nazywane digest'em. Digest jest białkiem, pochodzącym np. z wątroby kurczaka, poddanym hydrolizie i utrwaleniu. Aplikowany jest na suchą karmę w celu zapewnienia „mięsnych wrażeń sensorycznych”. Palatanty natomiast, to coś więcej niż digest (który jest często ich podstawą) – są to produkty znacznie bardziej zaawansowane, wymagające przeprowadzenia szeregu badań. Są droższe, ale także bardziej wydajne.
Stosowane zwykle do karm o jakości superpremium.
PODSUMOWANIE Należy pamiętać, że karma przygotowana nawet z najlepszych składników i precyzyjnie zbilansowana, jest bezwartościowa, jeżeli zwierzę nie będzie chciało jej jeść. Receptura karm dla zwierząt stanowi zaledwie pojedynczy element składający się na całość wrażeń smakowych karmy. Zapach, łatwość jedzenia, smak, kształt, tekstura, a także technologia produkcji, to czynniki, które mają wpływ na ocenę karmy przez zwierzę. Podobnie jak u ludzi, u zwierząt też mogą rozwinąć się indywidualne preferencje na poszczególne składniki czy smaki. Preferencje pokarmowe są wynikiem wzajemnego oddziaływania na siebie właściwości karmy, cech indywidualnych psa czy kota oraz czynników środowiska zewnętrznego. Na zachowania pokarmowe psów i kotów mają wpływ specyficzne cechy gatunku, co należy rozumieć i brać pod uwagę przy opracowywaniu karm dla zwierząt.
Gryzonie i króliki
Artykuł sponsorowany
CO DOBREGO DLA NASZ YCH MAŁYCH PU PI L I? PRZ YBL IŻYĆ NAT U RALNE ŚRODOW ISKO
SMAKOSZ E ROŚL I N
Żywienie gryzoni i królików oraz ptaków jest jednym z głównych czynników determinujących zdrowie, wzrost i utrzymywanie dobrej kondycji zarówno fizycznej, jak i psychicznej tych zwierząt. W środowisku naturalnym żywią się one tym co jest dostępne, często kierując się wrodzonym instynktem. Utrzymane w warunkach domowych zdane są wyłącznie na swojego opiekuna i jego wiedzę na temat prawidłowego odżywiania danego gatunku. Zasady żywienia w obrębie grup systematycznych, gatunków, a nawet poszczególnych odmian czy osobników są różne. Aby ułatwić kwestie odpowiedniego doboru pokarmu na rynku zoologicznym możemy znaleźć szeroką gamę produktów marki Vitapol, których skład został odpowiednio dobrany i zbilansowany tak, by zaspokoić wszystkie niezbędne potrzeby pokarmowe.
Znacznie bardziej wymagającymi osobnikami pod względem żywieniowym są zwierzęta roślinożerne. Do najpopularniejszych z nich utrzymywanych jako zwierzątko domowe zalicza się: króliki, kawie domowe (dawniej nazywane świnkami morskimi) oraz szynszyle i koszatniczki. Króliki są zwierzętami typowo roślinożernymi, choć nie gryzoniami a zajęczakami. Ich układ pokarmowy pozbawiony jest ruchów perystaltycznych, które umożliwiają przesuwanie się ku żołądkowi kolejnych porcji pokarmu. Dlatego króliki jedzą prawie cały czas, aby kolejne kęsy przesuwały poprzednie. Z tego względu pokarm jaki im podajemy musi być niskokaloryczny, a zatem o wysokiej zawartości włókna, a niskiej białka. Duża obecność w diecie włókna, które jest trudnostrawne, wpłynęło na nietypowy sposób odżywiania się umożliwiający optymalne wykorzystanie dostępnego pożywienia. Zjedzony pokarm nie jest w całości trawiony, a jedynie w jelicie ślepym zostaje poddany „wstępnej obróbce” dzięki obecności wyspecjalizowanych szczepów bakterii. Następnie jest wydalany w postaci tak zwanego „kału nocnego” lub „mokrego” czyli miękkich bryłek, które są przez królika natychmiast ponownie zjadane. Dopiero wtedy te półfabrykaty są ostatecznie trawione i przyswajane przez organizm, zaś resztki wydawane są w postaci tzw. „kał dziennego" lub "suchego”. Odpowiednia ilość siana zapobiega powstawaniu również tzw. kulek włosowych, niebezpiecznego zjawiska blokowania przewodu pokarmowego w wyniku nagromadzenia się sierści połykanej podczas czyszczenia. Karma Excellent dla królika została opracowana na bazie niskokalorycznych składników, głównie roślinach tymotki oraz warzywach i domieszce owoców. W składzie nie znajdziemy nasion zbóż. Dla zapewnienia prawidłowego, systematycznego ścierania siekaczy karma zawiera długie włókna w formie suszonych roślin pszenicy (nie mylić z ziarnem pszenicy), które wzmagają proces przeżuwania. Wysoka zawartość włókna surowego (max. 22%) zapewnia prawidłowe procesy trawienne. Obecność warzyw i owoców poprawia smakowitość karmy i uzupełnia dietę w naturalne witaminy. Następny gryzoń roślinożerny - kawia domowa, podobnie jak człowiek nie potrafi sam wytworzyć witaminy C, dlatego musi być ona dostarczana w diecie. Jej niedobory prowadzą do licznych chorób, a nawet śmierci pupila. Dzienne zapotrzebowanie na wit. C to 1mg na każde 100g masy ciała. Może zwiększyć się w
EXCELLEN T. I NNOWACJA W ŻYW I EN I U Nową linię karm Excellent łączy jedno - forma karmy, która jest w 100% ekstrudowana czyli wszystkie najważniejsze składniki pokarmowe znajdują się w jednym kawałku. Nie tylko zapobiega to selektywnemu pobieraniu pokarmu przez zwierzęta, ale dodatkowo sprawia, że białka, węglowodany i tłuszcze, cechują się lepszą dostępnością. Zwiększa się jednocześnie strawność włókna, a sama karma wyróżnia się lepszą smakowitością. Mieszanki Excellent możemy podzielić na 3 grupy: karmy dla gryzoni wszystkożernych, dla zwierząt roślinożernych oraz te dla dużych papug.
SPECJALNE PREFERENCJ E WSZ YST KOŻERNYCH Karmy dla chomika i myszoskoczka oraz dla szczura i myszy to oczywiście pożywienie dla gryzoni wszystkożernych. Podstawą codziennej diety tej grupy są wszelkiego rodzaju ziarna zbóż oraz nasiona. Dla prawidłowego funkcjonowania i rozwoju organizmu, w ich diecie powinny również znajdować się produkty pochodzenia zwierzęcego, co zapewnia nam dodatek mięsa drobiowego. Karma urozmaicona jest warzywami i owocami dostarczającymi witamin i minerałów oraz nasionami oleistymi oraz tłuszczem z łososia dla zapewnienia pięknej, zdrowej i lśniącej sierści. Dodatek mannanoligosacharydów (MOS) razem z fruktooligosacharydami (FOS) zapewniają prawidłowy przebieg procesów trawiennych w przewodzie pokarmowym i stymulują wzrost pożytecznej mikroflory jelitowej.
48
przypadku choroby, osłabienia lub ciąży. Karma Excellent to nie tylko wysoka zawartość włókna surowego (max. 22%) i brak zbóż, ale również obecność składników uzupełniających zasoby wit. C (czerwona papryka, nać pietruszki), jak i dodatek tej witaminy w wysokości 1000 mg/kg karmy. Podstawą każdej granulki jest tymotka wzbogacona ziołami dla zapewnia prawidłowego procesu trawienia. Ze względu na klimat, z którego pochodzą szynszyle i koszatniczki i związaną z tym słabą wegetacją roślin, zwierzęta te odżywiają się pokarmem skromnym lecz bogatym w surowe włókno. Naturalnym ich pożywieniem są trawy, liście, korzenie, kwiaty, nasiona i kory. Ich system trawienny pobiera z pokarmu wystarczającą ilość wartości odżywczych niezbędnych do prawidłowego funkcjonowania i rozwoju organizmu. Ze względu na ubogą w cukry naturalną dietę tych gryzoni, ich organizmy nie są przystosowane do radzenia sobie z dietą bogatą w ten składnik. Co więcej, zbyt obfite w cukry pożywienie może przyczynić się do rozwoju cukrzycy, a w konsekwencji zaćmy i innych schorzeń. Karma Excellent dla szynszyli i koszatniczek to niskokaloryczny pokarm na bazie smakowitej tymotki, licznych ziół oraz z dodatkiem długich włókien. Wszystkie te elementy mają na celu zapewnienie optymalnego odżywienia przy jednoczesnym prawidłowym procesie trawienia. W karmie brak jakichkolwiek owoców czy warzyw, aby poziom cukrów ograniczyć do minimum, a dodatek topinamburu pełni rolę prebiotyku. Jest on wyjątkowo bogaty w inulinę czyli cukier prosty (znakomicie przyswajalny przez diabetyków), wpływa na naturalne obniżenie poziomu glukozy we krwi. Dodatek witamin i minerałów ma na celu wsparcie układu odpornościowego i całego organizmu w dobrej kondycji.
N I E ZAPOMN IJMY O PAPUGACH Codzienna dieta dużych papug w środowisku naturalnym opiera się na świeżych owocach oraz nasionach. Karma Excellent to alternatywa suchego pokarmu dostarczająca odpowiedni poziom energii i białek z nasion oraz ziaren zbóż, którą należy uzupełniać o świeże owoce. Dodatek kwasów tłuszczowych omega 3 i omega 6 zapewnia zdrową skórę i lśniące pióra, na których wybarwienie wpływają warzywa o wysokiej zawartości ß-karotenów. Wzbogacana witaminami oraz mikroelementami wspomagającymi organizm.
EXCELLENT.
L I DER I NNOWACJ I W ŻYW I EN I U ZW I ERZĄT.
Porównania i testy
KARMY SUCHE
Royal Canin Sterilised 37
NATUREA NATURALS ŁOSOŚ – BEZZBOŻOWA KARMA DLA KOTÓW I KOCIĄT STERYLIZOWANYCH
Krótki opis
ARION Original Sterilized 33/12 łączy odpowiedni poziom energii pochodzącej ze źródeł najwyższej jakości białka z odpowiednio zbilansowanym poziomem włókna, tworząc idealną karmę dla kotów kastrowanych/sterylizowanych (71% białka zwierzęcego). Dodatek L-karnityny wspiera metabolizm tłuszczów. Poziom magnezu w karmie sprzyja utrzymaniu pH 6,0-6,4 co zmniejsza ryzyko powstawania kamieni moczowych. Glukozamina i chondroityna zawarte w karmie zapewniają prawidłowe funkcjonowanie stawów i zmniejszają ryzyko urazów wskutek nadwagi.
karma Sterilised 37 została opracowana specjalnie z myślą o kotach po zabiegu sterylizacji. Po kastracji zapotrzebowanie energetyczne u kotów maleje. Dzięki umiarkowanej zawartości tłuszczu, karma Sterilised 37 pomaga zmniejszyć ryzyko rozwoju nadwagi. Ponadto, wysoka zawartość białka w karmie sprzyja utrzymaniu masy mięśniowej. Dodatek L-karnityny wpływa korzystanie na metabolizm tłuszczów.
Naturea Naturals Salmon jest karmą całkowicie bezzbożową, która zawiera aż 75% łososia i zaspokaja potrzeby żywieniowe kotów w każdym wieku, nawet tych najbardziej wybrednych. Dzięki temu, że jedynym źródłem białka w tej karmie jest łosoś i to głównie świeży, dieta ta jest lekkostrawna, bardzo dobrze przyswajalna i polecana kotom o wrażliwym przewodzie pokarmowym. Naturea Naturals Salmon dodatkowo zawiera zestaw niezbędnych witamin, antyoksydantów oraz nienasyconych kwasów tłuszczowych Omega-3 i Omega-6, które dbają o zdrowie kota oraz utrzymują jego skórę i sierść w doskonałej kondycji. Optymalna równowaga między wapniem i fosforem zmniejsza tworzenie się bakterii i pomaga chronić zęby Twojego najlepszego przyjaciela.
Komu polecać
dorosłym kotom po zabiegu kastracji, sterylizacji, wybrednym
koty dorosłe, sterylizowane.
kotom i kociętom po zabiegach sterylizacji.
mączka z łososia (40%), ryż, mączka mięsna z kurczaka, mączka ziemniaczana, oczyszczony tłuszcz z kurczaka, białko ryżowe, pulpa buraczana, hydrolizat z wątróbek kurzych, białko mięsne odwodnione, chlorek sodu, drożdże, włókno oczyszczone, oczyszczony olej rybny, wyciąg drożdżowy, MOS, FOS, wyciągi roślinne (Rosemarinus sp., Vitis sp., Curcuma sp., Citrus sp., Eugenia sp.)
suszone białko drobiowe, kukurydza, izolat białka roślinnego*, włókno roślinne, tłuszcze zwierzęce, hydrolizat białka zwierzęcego, ryż, pszenica, pulpa buraczana, gluten kukurydziany, drożdże i ich części, sole mineralne, olej rybny, fruktooligosacharydy, olej sojowy. DODATKI (na 1 kg karmy): Dodatki dietetyczne: Witamina A: 19000 UI,Witamina D3: 1000 UI, E1 (Żelazo): 31 mg, E2 (Jod): 3,1 mg, E4 (Miedź): 10 mg, E5 (Mangan): 41 mg, E6 (Cynk):122 mg, E8 (Selen): 0,05 mg, L-karnityna: 100 mg - Dodatki technologiczne: Klinoptylolit pochodzenia osadowego:10 g – Dodatki zootechniczne: Chlorek amonu: 5 g - Konserwanty - Przeciwutleniacze. SKŁADNIKI ANALITYCZNE: Białko surowe: 37% - Oleje i tłuszcze surowe: 12% - Popiół surowy: 8,2% - Włókno surowe: 6,2%.
świeży łosoś bez ości 41%, Odwodniony łosoś 30%, Odwodnione ziemniaki, Tłuszcz z kurczaka, Hydrolizowany łosoś 5%, Drożdze piwne, Karob, Siemię lniane, Olej rybny, Wodorosty, Jabłka, Żurawina, Borówki, Pomidor, Chlorek potasu, Yuka Shidigera
Arion Original STERILIZED 33/12 Salmon
Skład
Argumenty sprzedaży
Wysoka smakowitość Dodatek L-karnityny – wspomagający metabolizm tłuszczów Dodatek chondroityny i glukozaminy ułatwiające utrzymanie elastycznych i mocnych stawów Bardzo dobry stosunek jakości do ceny Znacznie obniżona kaloryczność
Wysoka strawność Wysoka smakowitość Zmniejszenie ryzyka rozwoju nadwagi, dzięki umiarkowanej zawartości tłuszczy i dodatkowi L-karnityny Wsparcie w utrzymaniu masy mięśniowej, dzięki wysokiej zawartości białka Wspomaganie funkcjonowania układu moczowego, dzięki prawidłowemu bilansowi minerałów
Niezwykle smakowita karma Duża zawartość świeżego mięsa Całkowicie bezzbożowa Ten produkt nie zawiera żadnych konserwantów czy sztucznych dodatków
Można polecać razem z
Arion Original STERILIZED 33/12 Chicken
karmą mokrą Royal Canin Sterilised – w formie smakowitych kawałków nasączonych sosem lub w galaretce.
mokrą karmą Naturea
Wielkość i rodzaj opakowania
2 kg / 7,5 kg
400 g / 2 kg / 4 kg / 10 kg
worek 2 kg / 12 kg
Sugerowana cena detaliczna (z VAT)
4800 zł / 15500 zł
-
6890 zł / 19990 zł
Producent / dystrybutor
hurtownie i sklepy zoologiczne, lecznice weterynaryjne
-
dobre sklepy zoologiczne
*L.I.P.: białko wyselekcjonowane ze względu na bardzo wysoką strawność.
50
DLA KOTÓW STERYLIZOWANYCH W dziale „Porównanie produktów” prezentujemy – na podstawie materiałów przesłanych przez producentów i dystrybutorów – analogiczne wyroby poszczególnych firm dostępne na polskim rynku. W bieżącym numerze przedstawiamy wybrane karmy suche dedykowane dla kotów sterylizowanych.
BETTA FUNCTIONAL STERILISED
PORÓWNAJ ZDECYDUJ
PLANET PET DLA KOTÓW PO STERYLIZACJI
PERSONAL TRAINER LIGHT STERILITY
BRIT CARE CAT MISSY FOR STERILISED
FUNCTIONAL STERILISED to najlepsza formuła karm suchych, dostosowana do szczególnych potrzeb żywieniowych kotów po zabiegu sterylizacji. Dostarcza wszystkich niezbędnych składników odżywczych, przy obniżonej wartości kalorycznej i optymalnej zawartości witamin i minerałów – ze szczególną dbałością o odpowiednią zawartość magnezu, który jest niezwykle istotny w codziennej diecie kotów sterylizowanych.
karma dla kotów sterylizowanych przeznaczona dla kotów, po zabiegu sterylizacji. Pomaga w utrzymaniu właściwej wagi oraz optymalnego pH moczu.
karma pełnoporcjowa przeznaczona dla dorosłych kotów w wieku od 1. do 7. roku życia ze skłonnością do tycia i/lub wysterylizowanych. Zawiera aktywne składniki odżywcze wspomagające ogólne zdrowie zwierzęcia i pomagające w przywracaniu optymalnej masy ciała. Zawiera opuncję figową, której dwa rodzaje włókien mają istotny wpływ na zmniejszenie przyswajania tłuszczów w procesie trawienia. Aminokwasy z hydrolizowanego białka ryb oraz L-karnityna pomagają utrzymać optymalną masę mięśniową oraz wzbogacają wartości odżywcze produktu. Omułek zielonowargowy (Perna canaliculus) dostarcza składników odżywczych, które pomagają w prawidłowym rozwoju stawów.
hypoalergiczna, pełnoporcjowa karma klasy super premium dla kotów po kastracji i sterylizacji formuła kurczak z ryżem.
karma dedykowana kotom dorosłym, po zabiegu sterylizacji.
kotom po zabiegu sterylizacji.
dla dorosłych kotów w wieku od 1. do 7. roku życia ze skłonnością do tycia i/lub wysterylizowanych.
dorosłym kotom po zabiegach sterylizacji.
najwyższej jakości białe i czerwone mięso, ryby i warzywa a także witaminy i minerały w optymalnych proporcjach. Karmy FUNCTIONAL STERILISED nie mają w składzie dodatków chemicznych, konserwantów i sztucznych barwników.
mączka z mięsa kurczaka 22%, hydrolizowany kurczak 20 %, kukurydza, ryż, tłuszcz z kurczaka (konserwowany tokoferolem, źródłem witaminy E), gluten kukurydziany, suszone jabłka, olej z łososia, aromaty naturalne, drożdże, minerały, mannanoligosacharydy (135 mg/kg), fruktooligosacharydy (90 mg/ kg).
gluten kukurydziany, świeże mięso z kurczaka i indyka 20%, suszone mięso z kurczaka i indyka, ryż, kukurydza, pulpa buraczana, błonnik z grochu 3%, hydrolizowane białko kurze, nasiona lnu, lignoceluloza, drożdże browarniane, fosforan dwuwapniowy, węglan wapniowy, FOS (fruktooliogosacharydy), chlorek sodu, suchy ekstrakt z opuncji figowej 0,1%, autolizat z ryb 0,075%, małż nowozelandzki (Perna canaliculus) 0,05%, suchy ekstrakt z brokułów 0,03%, rybonukleotydy (ekstrakt drożdżowy), spirulina (Arthrospira platensis), wodorosty, suchy ekstrakt z jabłek 0,001%
dehydratyzowany kurczak(20%), ryż, mączka z kurczaka(14%), dehydratyzowany indyk (14%), tłuszcz z kurczaka (konserwowany tokoferolem), otręby ryżowe, suszone jabłka, drożdże browarniane, wątróbka z kurczaka (2%), olej z łososia, mannano-oligosacharydy (155mg/kg), frukto-oligosacharydy (125 mg/kg), ekstrakt z jukki Schidigera (85mg/kg), rokitnik (50mg/kg).
Karma dostępna w dwóch smakowitych wariantach: wołowina i łosoś Idealna dla kontroli wagi kotów po zabiegu sterylizacji (obniżona zawartość kalorii w posiłku) Optymalny dobór i zawartość minerałów wspierający zdrowie dróg moczowych Bez dodatków chemicznych, konserwantów, barwników Smaczny i zdrowy posiłek Kompletna odżywczo dieta dla dorosłych kotów po sterylizacji
Wysoka zawartość mięsa jako pierwszy składnik Bez dodatku pszenicy – najczęstsza przyczyna alergii Bez dodatku soi – słabej jakości niekompletnego białka, częstej przyczyny alergii Zawiera wszystkie niezbędne witaminy i minerały Nie zawiera sztucznych barwników i aromatów
Ułatwia przywrócenie prawidłowej masy ciała Posiada wyjątkowe walory odżywcze Zawiera składniki wspomagające pracę stawów Zmniejsza wchłanianie tłuszczów w procesie trawienia Posiada doskonały smak i jest chętnie zjadana przez koty
karmą mokrą FUNCTIONAL STERILISED
przysmakiem funkcyjnym Planet Pet Society Crunchy Bites Sterilized
karmami mokrymi w saszetkach linii TRAINER.
-
worek 400 g / 2 kg
300 g / 1,5 kg / 6 kg
400 g / 2 kg
400 g / 2 kg / 7 kg
ok. 1600 zł / ok. 6000 zł
1590 - 12990 zł
-
-
hurtownie i sklepy zoologiczne
sklepy zoologiczne i gabinety weterynaryjne
AQUAEL Janusz Jankiewicz Sp. z o.o.
hurtownie i sklepy zoologiczne
Hypoalergiczne składniki Wysoka zawartość mięsa Dodatek ekstraktu z rokitnika pozwala zachować prawidłową czynność nerek i przewodu moczowego Niska zawartość tłuszczu / wysoka zawartość błonnika zapobiega nadmiernemu przyrostowi wagi
51
Pies i kot
Artykuł sponsorowany
Profilaktyka
inwazji kleszczy Sylwia Sieracka
Marketing Manager Boehringer Ingelheim
Przełom zimy i wiosny, ze swoimi wahaniami temperatur w okolicy 10°C i zwiększoną ilością wilgoci w środowisku, to idealne warunki dla aktywności kleszczy typowych dla naszego rejonu geograficznego: Ixodes ricinus (kleszcz pospolity), Dermacentor reticulatus (kleszcz łąkowy) i Rhiphicephalus sanguineus (kleszcz psi). Właściciele psów z niepokojem wracają ze spacerów i wypatrują wśród sierści groźnych pajęczaków. Już nie tylko psy wiejskie, psy myśliwskie, czy te wywożone na weekendowe spacery na łąki czy do lasu są narażone na inwazję. Coraz częściej także typowe mieszczuchy – kanapowce, bywalcy osiedlowych zieleńców, śródmiejskich parków, czy łąk na obrzeżach osiedli, mają do czynienia z kleszczami, ponieważ pasożyty te doskonale przystosowały się do miejskich warunków – tym bardziej, że łatwo tam o spotkanie z żywicielem. A stadia rozwojowe mogą cierpliwie na niego czekać – okres spoczynkowy to nawet rok.
Jak wygląda kleszcz? Owiany złą sławą krwiopijca ma bardzo charakterystyczną budowę ciała, mikroskopijne rozmiary (trudno dostrzec gołym okiem larwy, czy nimfy), które zwiększają się u dorosłej samicy po nassaniu krwią nawet do wielkości dużego ziarna grochu. Kleszcze budzą taką niechęć u ludzi, że wiele osób wręcz obawia się i brzydzi ich dotykać – często nie radzą sobie z usunięciem kleszcza wgryzionego w skórę pupila. Kleszcze po dostaniu się na zwierzę wędrują bowiem do miejsc o cieńszej skórze i wbijają w nią specjalnie przystosowany aparat gębowy, z systemem wypustek przypominającym kotwicę – to utrudnia ich wyjęcie.
Wektor chorób
52
Po pierwsze – zabezpieczać!
Celem ochrony czworonożnych podopiecznych najlepiej podejmować działania profilaktyczne. Pamiętajmy o stosowaniu specjalistycznych preparatów zabezpieczających u wszystkich psów i kotów w domu – kleszcze mogą przejść z innego osobnika nawet na zwierzęta niewychodzące (zwierzęta przecież mają bliski kontakt np. często śpią razem). Na rynku dostępne są różne formy zabezpieczeń, np. w oparciu o jedną lub dwie substancje czynne, dlatego warto zapoznać się z ulotkami producentów i zdecydować się na te o szerokim spektrum działania – oferują to nowoczesne formuły preparatów. Substancje mają działanie bójcze – to znaczy działają na wszystkie formy rozwojowe, które pobierają pokarm z krwi. Bywa to przedmiotem niepokoju właścicieli (po-
nieważ – mimo zastosowania preparatu – jednak dochodzi do ataku kleszcza). Jednak kiedy przyjrzymy się dokładnie kleszczom na zabezpieczonym zwierzęciu zobaczymy, że są one szybko zabijane, wysychają i często same odpadają, łatwo można je strząsnąć. Trzeba pamiętać, że substancja czynna musi mieć czas na zadziałanie – producenci podają ile on wynosi. Dlatego podejmując decyzję co do doboru produktu wybierajmy ten, który wykazuje krótki czas efektywnego zabicia, przez co nie pozwala kleszczom na transmisję mikroorganizmów do żywiciela. Trzeba pamiętać, że substancja czynna musi mieć czas na zadziałanie – producenci podają ile on wynosi. Chętnie wybieranym przez klientów sklepów zoologicznych są preparaty typu Spot-On. Mają formę pipety z kroplami do zakrapiania bezpośrednio na skórę. Jest to bezpieczna forma ponieważ człowiek nie ma bezpośredniej styczności z preparatem. Jednocześnie przy odpowiedniej aplikacji zwierzę nie może go zlizać, gdyż dozujemy w miejscach niedostępnych – między łopatkami i/lub wzdłuż linii kręgosłupa aż do nasady ogona. Dodatkowo substancje nie są niebezpieczne dla zwierząt i ich otoczenia (niska toksyczność – uwaga na indywidualne reakcje alergiczne na daną substancję!). Aktywne składniki preparatu gromadzą się w gruczołach łojowych oraz mieszkach włosowych i są uwalniane na powierzchnię skóry i włosów z wydzielanym łojem. Jest to
PL.FRO.17.03.05
Niebezpieczeństwo dla czworonogów stwarza nie tyle samo pasożytnictwo kleszczy, co ich rola jako wektora – przenosiciela wielu groźnych dla zdrowia mikroorganizmów – wirusów, bakterii, pierwotniaków. Mogą one przyczynić się do wystąpienia chorób zagrażających życiu zwierzęcia: babeszjozy (piroplazmozy), boreliozy, anaplazmozy, erlichiozy. Objawy są nieswoiste, często początkowo niezauważane przez właścicieli. Ryzyko przeniesienia drobnoustrojów chorobotwórczych jest proporcjonalne do czasu i fazy ssania krwi. Pajęczak wraz ze śliną wprowadza do organizmu zwierzęcia np. pierwotniaki Babesia canis – stąd też należy
unikać sytuacji „stresowej” u kleszczy (krążą różne opowieści jak najlepiej odczepiać te pasożyty – nie należy się do nich stosować), ponieważ wtedy kleszcz „wymiotuje” treścią swojego przewodu pokarmowego do rany zwierzęcia. Uznaje się, że – w zależności od czynnika zakaźnego – kluczowe jest pierwsze 24- 48 godzin po wkłuciu się kleszcza – wtedy może dojść do transmisji mikroorganizmów. Oznacza to, że im szybciej go zauważymy i zdejmiemy lub im szybciej stosowany przez nas środek profilaktyczny zadziałała – tym lepiej!
bójczy wynika z działania na układ nerdziałanie kontaktowe – substancje nie dostają się do wnętrza organizmu zwiewowy pasożytów zewnętrznych. Nierzęcia (brak działania układowego). Taktóre produkty dla psów mają dodatkokie „deponowanie” substancji czynnych wo działanie odstraszające (zniechęcają umożliwia ich uwalnianie przez dłuższy do pobierania pokarmu) wobec kleszczas, nie likwiduje go np. strzyżenie czy (7-28 dni po podaniu), jak również psa, czy pływanie (nie zaleca się jedynie muchówek i/lub komarów (ryzyko przekąpania zwierzęcia dwa dni przed i po noszenia dirofilarii, riketsjozy), meszek, aplikacji). moskitów. W przypadku preparatów FRONTLINE Tri-Act czy FRONTLINE Combo, polecanych przez firmę Boehringer Ingelheim działanie bójcze w stosunku do kleszczy uaktywnia się już po 24 godzinach od Ponieważ z czasem preparaty trapierwszego zastosowania. Dawki precą swoje właściwości trzeba pamiętać o kolejnych dawkach, aby kontynuować paratu są tak przygotowane, aby dostarczyć odpowiednią ilość substancji czynnych dla danej masy ciała psa (pipety w wersji XS, S, M, L, XL), dla kotów mamy jeden rodzaj. Nie zaleca się dzielenia pipety na kilka osobników, powinna ona zostać zużyta jednokrotnie w całości. Ta forma profilaktyki jest bezpieczna dla działanie profilaktyczne zakraplając kociąt i szczeniąt powyżej 8. tygodnia psu czy kotu kolejne pipety regularnie życia (ważących odpowiednio powyżej co cztery tygodnie. Warto przypominać 1 i 2 kg). Niektóre mogą być też stosoo tym kupującym bowiem jest to szansa na stałe zyski dla każdego sklepu zoolowane u suk i kotek w ciąży i laktacji (informacja na ulotce przylekowej). gicznego. Bardzo ważne jest, żeby nie podaNiektórzy Klienci, chcąc przysłowiować kotom preparatów przeznaczonych wo „mieć z głowy” sezonowe zabezpiewyłącznie dla psów, ponieważ mogą czenie pupila zastanawiają się nad opcją wykazać działanie toksyczne (zawierają obroży przeciwpasożytniczej. Mają one pyretroidy lub amidyny) – informacja na działanie bójcze i/lub odstraszające. Farbe/colour: opakowaniu oraz w ulotce przylekowej! Pojawiły się też obroże, których dziaPANTONE 288 CV Profilaktyka dotyczy także ochrony łanie opiera się na zastosowaniu natuprzed inwazją pcheł i wszołów – rówralnych olejków eterycznych. Mają one jednak szereg ograniczeń. Na pewno nież będących uciążliwymi pasożytami nie sprawdzą się u zwierząt długowłozewnętrznymi. Działanie przeciwkleszczowe trwa sych. Na skuteczność działania wpływa średnio do 4 tygodni, przeciwpchelne prawidłowe założenie obroży (nie może (obejmujące hamowanie cyklu rozwoluźno zwisać, musi przylegać do szyi) i dopasowanie rozmiaru. Nie można jowego, działanie na wszystkie stadia stosować ich u małych kociąt i szczeniąt rozwojowe) nawet do 8 tygodni. Efekt
Systematyczność przede wszystkim!
(poniżej 7. tygodnia życia). Obroży nie poleca się też dla zwierząt, które śpią z właścicielami w łóżku. Niektórzy obawiają się zakładać ich kotom wychodzącym (ryzyko zaczepienia o płot/gałęzie i uwięźnięcia), czy bardzo aktywnym psom poruszającym się w zarośniętym, zakrzaczonym terenie. Trzeba wreszcie chronić zwierzęta przed zjadaniem obroży (szczenięta ciągnące za źle zabezpieczoną końcówkę, czy np. psy w zabawie). Co więcej, sezonowe zwiększone linienie może ograniczać efektywność obroży. Zgodnie z deklaracjami producentów obroże działają średnio 3–8 miesięcy. Natomiast stałe ich noszenie (nie zaleca się zdejmowania lub zdejmowanie tylko do kąpieli i zakładanie po wyschnięciu sierści) powoduje, że są narażone na częsty kontakt z wodą (zwłaszcza psy pływające na spacerach i regularnie kąpane – detergenty), czy zanieczyszczeniami (np. błoto), co tak naprawdę może wpływać na ich skuteczność, skracając czas działania produktu. Są na rynku obroże opisywane jako wodoodporne – dedykowane psom aktywnym, lubiącym wodę – jednak nawet w tym przypadku zalecane jest unikanie ich długotrwałej intensywnej ekspozycji na wodę. Należy pamiętać, że u zwierząt chorych i poddawanych farmakoterapii stosowanie profilaktyki przeciw pasożytom zewnętrznym powinno się odbywać po konsultacji z lekarzem weterynarii. Stosowanie mniejszych dawek preparatów przeciw pasożytom zewnętrznym, przy miesięcznym, regularnym użyciu jest stanowczo skuteczniejsze i zapewnia wysoki profil bezpieczeństwa każdego miesiąca.
Frontline Tri-Act: roztwór do nakrapiania na skórę dla psów: 2-5kg, fipronil – 33,8 mg, Permetryna – 252,4 mg; Frontline Tri-Act roztwór do nakrapiania dla psów 5-10 kg, Fipronil – 67,6 mg, Permetryna – 504,8 mg; Frontline Tri-Act roztwór do nakrapiania dla psów 10-20 kg, Fipronil – 135,2 mg, Permetryna – 1009,6 mg; Frontline Tri-Act roztwór do nakrapiania dla psów 20-40kg, Fipronil – 270,4 mg, Permetryna – 2019,2 mg; Frontline Tri-Act roztwór do nakrapiania dla psów 40-60 kg, Fipronil – 406,6 mg, Permetryna – 3028,8 mg. Wskazania: Leczenie i zapobieganie inwazjom pcheł i/lub kleszczy połączone z działaniem odstraszającym owady: moskity, kąsające muchówki i/lub komary. Pchły: Leczenie i zapobieganie inwazjom pcheł Ctenocephalides felis oraz zapobieganie inwazjom pcheł Ctenocephalides canis. Jedno podanie produktu zapobiega nowym inwazjom pcheł przez 4 tygodnie. U zwierząt ze zdiagnozowanym alergicznym pchlim zapaleniem skóry produkt można wykorzystywać jako element terapii. Kleszcze: Leczenie i zapobieganie inwazjom kleszczy (Dermacentor reticulatus, Ixodes ricinus i Rhipicephalus sanguineus). Jedno podanie produktu eliminuje (Dermacentor reticulatus, Ixodes ricinus, Rhipicephalus sanguineus) i odstrasza kleszcze (Ixodes ricinus, Rhipicephalus sanguineus) przez 4 tygodnie po zabiegu oraz odstrasza Dermacentor reticulatus od 7 dni do 4 tygodni po zabiegu. Komary i moskity: Odstrasza (zniechęca do pobierania pokarmu) moskity (Phlebotomus perniciosus) przez 3 tygodnie oraz komary (Culex pipiens, Aedes albopictus) przez 4 tygodnie. Eliminuje moskity (Phlebotomus perniciosus) i komary (Aedes albopictus) przez 3 tygodnie. Muchy: Odstrasza (zniechęca do pobierania pokarmu) i eliminuje muchy z rodzaju Stomoxys calcitrans przez 5 tygodni. Przeciwwskazania: Nie stosować u zwierząt chorych lub wracających do zdrowia. Stosować wyłącznie u psów. Nie stosować u kotów ani u królików ze względu na możliwość wystąpienia działań niepożądanych a nawet śmierci. Nie stosować w przypadku nadwrażliwości na substancje czynne lub na dowolną substancję pomocniczą. Podmiot odpowiedzialny: Merial, 29 avenue Tony Garnier, 69007 Lyon, Francja; Przedstawiciel podmiotu odpowiedzialnego: Boehringer Ingelheim Sp. z o.o., ul. Klimczaka 1, 02-797 Warszawa. PRODUKT LECZNICZY WYDAWANY BEZ PRZEPISU LEKARZA – OTC. Przed użyciem zapoznaj się z treścią ulotki dołączonej do opakowania. Frontline Combo Spot-On dla kotów; Frontline Combo Spot-On dla psów S; Frontline Combo Spot-On dla psów M; Frontline Combo Spot-On dla psów L; Frontline Combo Spot-On dla psów XL. SKŁAD JAKOŚCIOWY I ILOŚCIOWY PRODUKTU LECZNICZEGO: Pipetka 0,5 ml zawiera Fipronil 50,00 mg, (S)–metopren 60,00 mg, Butylohydroksyanizol (E320) 0,10 mg, Butylohydroksytoluen (E321) 0,05 mg. Pipetka 0,67 ml zawiera Fipronil 67,00 mg, (S)–metopren 60,30 mg, Butylohydroksyanizol (E320) 0,13 mg, Butylohydroksytoluen (E321) 0,07 mg. Pipetka 1,34 ml zawiera Fipronil 134,00 mg, (S)–metopren 120,60 mg, Butylhydroksyanizol (E320) 0,27 mg, Butylhydroksytoluen (E321) 0,13 mg. Pipetka 2,68 ml zawiera Fipronil 268,00 mg, (S)–metopren 241,20 mg, Butylhydroksyanizol (E320) 0,54 mg, Butylhydroksytoluen (E321) 0,27 mg. Pipetka 4,02 ml zawiera Fipronil 402,00 mg, (S)–metopren 361,80 mg, Butylhydr oksyanizol (E320) 0,80 mg, Butylhydroksytoluen (E321) 0,40 mg. POSTAĆ FARMACEUTYCZNA: Roztwór do nakrapiania. Klarowny roztwór o bursztynowej barwie. Wskazania lecznicze dla poszczególnych docelowych gatunków zwierząt: Preparat jest przeznaczony dla kotów oraz psów: Do zwalczania inwazji wyłącznie pcheł lub w inwazjach mieszanych z kleszczami i/lub wszołami. Leczenie inwazji pcheł (Ctenocephalides spp.). Działanie owadobójcze przeciwko nowym inwazjom dorosłych pcheł utrzymuje się przez 4 tygodnie u kotów oraz 8 tygodni u psów. Preparat zapobiega rozmnażaniu się pcheł przez hamowanie rozwoju ich jaj (działanie jajobójcze) oraz larw i poczwarek (działanie larwobójcze) pochodzących z jaj złożonych przez dorosłe pchły. Działanie to utrzymuje się przez okres 6 tygodni u kotów oraz 8 tygodni u psów. Leczenie inwazji kleszczy (Ixodes ricinus, Dermacentor reticulatus, Dermacentor variabilis, Rhipicephalus sanguineus). Działanie roztoczobójcze preparatu utrzymuje się do 2 tygodni u kotów oraz do 4 tygodni u psów po podaniu. Leczenie inwazji wszołów (Felicola subrostratus, Trichodectes canis). Preparat może być wykorzystywany w ramach usuwania objawów klinicznych alergicznego pchlego zapalenia skóry (APZS). Preparat jest przeznaczony dla fretek: Do zwalczania inwazji wyłącznie pcheł lub w inwazjach mieszanych z kleszczami. Eliminacja pcheł (Ctenocephalides spp.). Działanie owadobójcze przeciwko nowym inwazjom dorosłych pcheł utrzymuje się przez 4 tygodnie. Preparat zapobiega rozmnażaniu się pcheł przez hamowanie rozwoju ich jaj (działanie jajobójcze) oraz larw i poczwarek (działanie larwobójcze) pochodzących z jaj złożonych przez dorosłe pchły. Eliminacja kleszczy (Ixodes ricinus). Jak wykazały dane doświadczalne działanie roztoczobójcze preparatu utrzymuje się przez 4 tygodnie po podaniu PRZECIWWSKAZANIA Z uwagi na brak odpowiednich danych, nie należy stosować preparatu u szczeniąt i kociąt w wieku poniżej 8 tygodni i/lub u kociąt o masie ciała poniżej 1 kg. Nie należy stosować preparatu u fretek w wieku poniżej 6 miesięcy. Nie stosować u zwierząt chorych (np. choroby układowe, stany gorączkowe) lub w okresie rekonwalescencji. Nie stosować u królików, u których preparat może wywoływać działania niepożądane a nawet prowadzić do padnięć. Ze względu na brak właściwych badań nie zaleca się stosowania produktów u gatunków innych niż docelowe. Podmiot odpowiedzialny: Merial S.A.S., Przedstawiciel podmiotu odpowiedzialnego: Boehringer Ingelheim Sp. z o.o. Ul. Franciszka Klimczaka 1 02-797 Warszawa. Przed użyciem zapoznaj się z treścią ulotki dołączonej do opakowania.
53
Pies i kot
Wzmocnij pupila
na wiosnę! dr n. wet. Joanna Zarzyńska
Zbliżająca się wiosna zwyczajowo kojarzy się nam z radością, ciepłem i słońcem. Nie zapominajmy jednak, że po długich miesiącach jesiennej i zimowej pluchy, braku słońca i przesiadywania w zamkniętych pomieszczeniach organizm może być osłabiony i pozbawiony wielu istotnych minerałów oraz innych składników odżywczych. Dotyczy to nie tylko nas, ale i naszych czworonożnych przyjaciół. Dlatego wiosną szczególnie warto zadbać o zdrowie psa czy kota podając im odpowiednio dobrane suplementy diety. Aby jednak skutecznie doradzić zakup właściwego preparatu trzeba wiedzieć, co oferuje rynek i jak najlepiej dobrać produkt do indywidualnych potrzeb każdego klienta.
Suplementy, ale po co? Kluczem do dobrego zdrowia i doskonałej kondycji psa lub kota jest wartościowa, prawidłowo zbilansowana dieta. To dlatego właśnie wskazane jest polecanie opiekunom zwierzaków droższych wprawdzie, ale znacznie bogatszych pod względem składu markowych karm zarówno suchych, jak i mokrych. Obok swoistego „minimum żywieniowego” (właściwego dla karm tańszych) zawierają one składniki lepszej jakości (a więc łatwiej przyswajalne i lepiej dostosowane do potrzeb zwierzęcia) oraz rozmaite dodatki funkcjonalne, począwszy od
witamin i minerałów, a skończywszy na różnego rodzaju komponentach roślinnych, zwierzęcych czy pochodzących z grzybów, wspomagających funkcjonowanie organizmu pupila (np. drożdże, białko zwierzęce i roślinne, hydrolizaty białka, algi, oleje roślinne, produkty mleczne, ekstrakty z roślin zielnych, wyciągi roślinne, pulpa buraczana, zioła). Karmy takie – według zapewnień ich producentów – pokrywają w całości zapotrzebowanie żywieniowe zwierzęcia. Jednak nawet psy i koty żywione takimi karmami w pewnych okresach swego życia mogą potrzebować dodatkowej suplementacji. W sposób szczególny dotyczy to np. psów sportowych,
pracujących, suk w okresie ciąży i laktacji, a także zwierząt starszych, przewlekle chorych czy będących w złej kondycji (np. odebranych z pseudohodowli, schroniskowych). Poza tym należy pamiętać, że wiele osób decyduje się jednak na stosowanie karm tańszych (marketowych), w przypadku których właściwie dobrana suplementacja diety może mieć kluczowe znaczenie dla uniknięcia niedoborów pokarmowych. Jest wreszcie dość znaczna grupa właścicieli psów stosujących modne ostatnio diety typu BARF (lub pokrewne) opierające się na wykorzystaniu świeżych składników, takich jak mięso, warzywa itp. W tym przypadku starannie dobra-
lek. wet. Magdalena Wiśniewska specjalista chorób psów i kotów www.scanvet.pl
W sezonie linienia, gdy sierść psów i kotów wypada bardzo intensywnie, właściciele poszukują naturalnych preparatów wzmacniających sierść, poprawiających ogólną kondycję skóry i zapewniających piękną, lśniącą okrywę włosową na wiosnę. Bardzo skutecznym preparatem o naturalnym składzie jest EFA Olie firmy ScanVetPoland. Zawiera składniki najwyższej jakości, jest bardzo wygodny w stosowaniu. EFA Olie cieszy się doskonałą opinią, właściciele psów i kotów są bardzo zadowoleni z efektów działania i znacznej poprawy stanu sierści u swojego pupila. Polecany jest także u zwierząt z problemami dermatologicznymi.
54
55
Pies i kot
Maria Sobczuk
Game Dog Performance Nutrition www.gamedog.eu
Osłabioną po zimie odporność psa warto wzmocnić podając mu naturalne suplementy, będące źródłem witamin i składników mineralnych. Najlepiej korzystać wtedy z preparatów naturalnych, zapewniających wysoką zawartość i doskonałą przyswajalność cennych substancji odżywczych. Poszukując odpowiedniego produktu, warto zwrócić uwagę na Game Dog Spirulina Organic. Sproszkowana spirulina z certyfikatem ekologicznym, stanowi doskonałe uzupełnienie wiosennej diety w szereg aminokwasów, witamin, mikro- i makroelementów oraz innych aktywnych biochemicznie substancji, dostępnych w łatwo przyswajalnej dla organizmu formie. Wzmacnia układ immunologiczny zwierzęcia, stymuluje produkcję białych krwinek i dotlenienie czerwonych oraz – co ważne dla opiekunów psów – poprawia kondycję skóry i sierści, znacząco przyspieszając wiosenną wymianę okrywy włosowej.
ne suplementy są wręcz niezbędne, bowiem dieta taka – mimo wielu korzyści – bardzo często wiąże się z niedostatkiem niektórych substancji odżywczych szybko odbijającym się na zdrowiu i wyglądzie zwierzęcia.
Co i dla kogo? Aby prawidłowo dobrać preparat konieczna jest rozmowa z klientem i ustalenie podstawowych informacji o zwierzęciu i jego potrzebach. Pytamy o wiek psa/kota, jego wielkość, rasę, rodzaj okrywy włosowej, trapiące zwierzaka dolegliwości itp. Ponieważ suplementy diety dla psów i kotów występują w różnych postaciach, począwszy od pigułek, tabletek, pastylek i kapsułek, poprzez proszek służący do posypywania jedzenia lub przygotowywania zawiesiny, którą można polać zawartość miski, po krople, spraye, pasty czy przysmaki. Mamy więc szerokie pole wyboru i – w zależności od indywidualnych potrzeb oraz preferencji klienta – możemy polecić mu najlepsze rozwiązanie. Przykładowo, wiele osób miewa spore problemy z podaniem psu tabletki (nie wspominając już o kocie), i forma proszkowa preparatu lub suplement ukryty w przysmaku mogą być dla nich o wiele wygodniejsze w stosowaniu. Rynek oferuje obecnie bardzo wiele preparatów o charakterze suplementów diety. Poniżej wymienimy te, które szczególnie warto polecać teraz, na wiosnę, w celu wzmocnienia pupila po zimie i poprawy jego ogólnej kondycji zdrowotnej. Preparaty witaminowe/mineralno-witaminowe – psy i koty, podobnie jak ludzie, potrzebują witamin, czyli
56
egzogennych związków regulujących wiele różnych funkcji organizmu. Specjalistyczne preparaty witaminowe dla nich są oparte na kompleksach witamin ADEK – rozpuszczalnych w tłuszczach, witaminach z grupy B oraz biotynie. Najczęściej zawierają również wiele makro- i mikroelementów, w tym niezbędne pierwiastki śladowe. Często są wzbogacane w kwasy n-3 i -6, flawonoidy, a także niezbędne aminokwasy egzogenne. Zawierają naturalne przeciwutleniacze (witamina E i cynk) wzmacniające odporność organizmu. Są dobrze przyswajalne, mają wysoką wartość biologiczną. Poprawiają kondycję psa, utrzymują zwierzę w dobrym zdrowiu. Są uniwersalne, ale także mogą być dedykowane np. dla psów dorosłych, psów ras dużych, czy seniorów (wzbogacane żeń-szeniem i innymi ziołami). Wielonienasycone kwasy tłuszczowe (NNKT) – kwasy omega opóźniają procesy starzenia oraz obniżają efekty stresowe, wzmacniają układ odpornościowy, wspomagają pracę stawów, poprawiają funkcjonowanie skóry, mózgu, serca,. Wspierają układ krążenia (n-9; obniżenie ciśnienia krwi, rozszerzają naczynia, działanie przeciwmiażdżycowe).) oraz procesy widzenia. Mają korzystny wpływ na układ nerwowy. Kwasy tłuszczowe n-3 (DHA, EPA) działają przeciwzapalnie. Często poszukiwane są oleje roślinne lub z ryb morskich jako najlepsze źródło kwasów omega (oleje rybne bogatsze w omega 3, są łatwo przyswajalne dla psów). Olej lniany, olej konopny, olej sojowy też są bogate w kwasy w n-3, ale w formie ALA (alfa linolenowy). Oleje z wiesiołka, ogórecznika, z nasion dyni i olej sło-
necznikowy są bogate w kwasy tłuszczowe n-6. Ważna jest nie tylko ilość suplementowanych kwasów, ale też ich proporcje. Stosunek n 6:3 powinien wynosić min. 10:1, a najlepiej 5:1. Dla kotów poleca się także raczej źródła zwierzęce tłuszczu. Należy pamiętać, że suplementy te są wysokokaloryczne. A przy tym, jako tłuszcze, łatwo ulegają procesowi psucia (jełczenia) tracąc korzystne właściwości. Jełczenie może być inicjowane przez światło, zatem należy unikać opakowań przezroczystych (szklanych czy plastikowych) i należy chronić produkty przed światłem. Oraz kupować opakowania, które zużyjemy w przeciągu 3 tygodni. Preparaty na sierść i skórę – osłabienie bariery skórnej wiąże się najczęściej z alergiami, nadwrażliwością pokarmową oraz niedoborami pokarmowymi. Specjalne suplementy niwelujące te niedobory poleca się zwłaszcza dla zwierząt wystawowych, którym potrzebna jest dobra jakość włosa. Okres wiosenny to też czas wzmożonego linienia, zatem warto wzmacniać nowy włos. Dodatek NNKT (n-3, -6, -9) poprawia jakość sierści (nadaje jej miękkość i połysk) oraz ogranicza jej wypadanie, wzmacnia skórę. Regularnie stosowane zmniejszają podatność na reakcje alergiczne. Inne składniki funkcjonalne, które można wymienić, to: aminokwasy siarkowe (niezbędne do syntezy keratyny), biotyna, lecytyna, kompleksy antyoksydantów, chelatowany cynk, kompleksy witamin z grupy B. Kompleksy witamin z grupy B to: cholina – B4, niacyna/PP- B3, kwas pantotenowy – B5, pirydoksyna – B6, witaminy H-B7 – biotyna, kwas foliowy/witamina M/B9. Kwas linolo-
M o c z n a t u r y Spirulina
Odporność
Skóra i sierść
ORGANIC
www.gamedog.eu
Pies i kot wy, w połączeniu z cynkiem (wysoki poziom i kwasem gamma-linolenowym (GLA) zapewnia elastyczność skóry i połysk szaty włosowej. Witamina A przyspiesza regenerację skóry. Wyciąg z drożdży reguluje wydzielanie serum, stabilizuje funkcje bariery skórnej. Drożdże są bogate w witaminy z grupy B, enzymy i sole mineralne, zalecane w przypadku zaburzeń w procesie rogowacenia naskórka. Efekty obserwuje się po dłuższym stosowaniu (3-4 tygodnie). Preparaty poprawiają koloryt sierści, ograniczają linienie, sierść staje się błyszcząca. Są dostępne w formie olejów roślinnych/rybnych, proszku, kapsułek lub past. Niezbędne jest dawkowanie zgodne z zaleceniami producenta. Preparaty na kości i stawy – wzmacniają stawy, stabilizują układ kostny, poprawiają ruchliwość, dzięki odpowiednim proporcjom substancji aktywnych, takich jak wapń, proteoglikany, chondoroityna, glikoproteiny, glikozaminoglikany (GAG), witaminy C i E (jako przeciwutleniacze, witamina C jest niezbędna w procesie syntezy kolagenu) oraz aminokwasów siarkowych (Met, Cys) i kwasów n-3 (spełnia zadanie substancji przeciwzapalnej i przeciwbólowej; dla stawów korzystny jest niski stosunek kwasów n-6 do n-3). Bardzo często bywają produkowane na bazie morskich mięczaków. Są wzbogacane witaminami i minerałami (np. miedź – wspomaga metabolizm tkanki łącznej, mangan – niezbędny dla prawidłowego funkcjonowania kości i chrząstek). Chronią stawy, wspomagają produkcję mazi stawowej, obniżają stany zapalne. Pomocne u osobników młodych, intensywnie rosnących (zwłaszcza ras dużych i olbrzymich), psów starszych, otyłych (nadmierne przeciążenie stawów), po urazach, u psów wyczynowych (np. wyścigowych, zaprzęgowych – ryzyko przeciążenia stawów). Można podawać w okresie stawiania uszu u psów rasowych (np. grzywaczy chińskich, owczarków niemieckich) – wzmocnienie chrząstki. U suk w końcowej fazie ciąży preparaty wspomagają budowę tkanki łącznej płodów. Jeśli produkty oparte są na mączkach kostnych i zawierają wysokie ilości wapnia niezmiernie istotne jest ich odpowiednie dozowanie zgodnie z zaleceniami producenta!
58
Preparaty na trawienie – pobudzają apetyt, wspomagają funkcjonowanie przewodu pokarmowego (dodatek włókna pokarmowego, FOS i MOS), wzmacniają korzystną biotę przewodu pokarmowego (np. po kuracji antybiotykowej, czy problemach gastrycznych), a co za tym idzie wspomagają odporność miejscową. Zawierają hydrolizaty białka, które są łatwiej wchłaniane. Poprawiają wykorzystanie karmy. Uzupełniają niedobory związane z jednostronną dietą. Poza tym warto podawać je zwierzętom starszym oraz przewlekle chorym, cierpiącym na problemy z apetytem. Wspomagają pracę układu pokarmowego także jako prei probiotyki. Preparaty spirulinowe – bardzo modnym ostatnio suplementem diety (zarówno u zwierząt domowych, jak i u ludzi) są preparaty wytwarzane na bazie spiruliny. Spirulina (Arthrospira platensis) jest cyjanobakterią (dawniej była zaliczana do glonów) o niebywałych wręcz właściwościach odżywczych. W suchej masie zawiera nawet ponad 60% białka, jest bogata w liczne witaminy, głównie z grupy B. Dietetycy doliczyli się w niej ponad 2000 różnych substancji o znaczeniu odżywczym, co stanowi swoisty rekord w przyrodzie. Regularnie podawana przyczynia się do wzmocnienia układu immunologicznego zwierzęcia budując jego odporność na choroby. Zawarte w niej składniki poprawiają także jakość okrywy włosowej (m. in. zwierzęta wystawowe). Podawana w okresie wiosennym przyspiesza linienie i sprawia, że sierść jest gęsta i błyszcząca. Ma również właściwości przeciwutleniające i chroni organizm zwierzęcia przed wolnymi rodnikami.
Suplementy diety, a sprzedaż łączona Suplementy psiej i kociej diety – umiejętnie sprzedawane – mogą przynieść niezłe zyski każdemu sklepowi zoologicznemu. Pytanie tylko, jak się do tego zabrać? Konieczne jest tutaj zaangażowanie sprzedawcy i dobra znajomość produktów. Pamiętajmy bowiem, że ogromna większość klientów nie posiada stosownej wiedzy, aby samemu sięgnąć po właściwy preparat. Ba, wielu z nich nie wie nawet, że takowe produkty istnieją, zaś ich podawanie pupilowi, zwłaszcza
w niektórych okresach roku, może być dla niego bardzo korzystne. Niezmiernie istotne jest więc właściwe doradztwo. Suplementy diety idealnie wręcz nadają się do sprzedaży łączonej, wraz z karmami dla zwierząt. Warto umieścić je na stoisku przykasowym (zwłaszcza te nieco tańsze) lub w pobliżu lady, w obrębie zasięgu wzroku podchodzących z zakupami kupujących. Konieczna jest tutaj duża aktywność sprzedawcy. Należy reagować na wszelkie pytania klientów, zwłaszcza tych skarżących się na nie najlepszą kondycję swoich pupili. Ponadto sami nie obawiajmy się zadawać pytań. Gdy klient kupuje np. suchą karmę zapytajmy go, czy nie jest zainteresowany wzmocnieniem na wiosnę psa czy kota. Pokażmy stosowne preparaty. Wypytajmy, jakie ewentualne niedomagania zdrowotne trapią jego zwierzaka i postarajmy się wskazać właściwy produkt. Jest bardzo prawdopodobne, że w wielu kupujących się na nie skusi, a my dobrze na tym zarobimy. Sprzedając suplementy diety należy podkreślić, że są to produkty specjalistyczne, dedykowane stricte dla psów czy kotów znacznie różniące się składem od analogicznych preparatów przeznaczonych dla człowieka. To ważne, bowiem wiele „oszczędnych” osób wpada na pomysł „wzmocnienia” pupila resztkami z domowej apteczki. Trzeba zaznaczyć, że jest to bardzo niebezpieczne dla jego zdrowia i – w konsekwencji – łatwo może przynieść efekt odwrotny do zamierzonego. Natomiast profesjonalne preparaty nabywane w naszym sklepie dają gwarancję skutecznego działania. Naturalnie, na rezultaty trzeba trochę poczekać (suplement diety to nie cudowny środek i po pierwszej dawce pies czy kot nie zaczną od razu lepiej funkcjonować). Z reguły uwidoczniają się one dopiero po 2-3 tygodniach regularnego podawania preparatu. UWAGA! Rozmawiając z klientami o przypadłościach ich pupili pamiętajmy jednak, że suplementy diety – choć bardzo potrzebne i korzystne dla zwierząt – nie są lekarstwami, zaś rozmowa z nami nie zastąpi wizyty u doświadczonego lekarza weterynarii. Jeśli więc mamy uzasadnione podejrzenia, że zachodzi taka konieczność nie wahajmy się polecać kupującemu odwiedzenia wykwalifikowanej lecznicy.
Zalety pracy z nami:
Szybka transakcja
Wysoka jakość
Bezpieczne zakupy
Ekspresowa Kontakt wysyłka z obsługą
Przedstawiciele handlowi:
Dariusz Graf, tel.: 536 375 097 / Dariusz Dębski , tel.: 536 472 745
Zwierzęta
Zmiany
w przepisach o ochronie gatunków w drodze regulacji handlu (CITES) Tekst: Wojciech Piwowarski, Karol Wolnicki
W dniach 23 września – 5 października 2016 r. w Johannesburgu odbyła się 17. Konferencja Stron Konwencji o międzynarodowym handlu dzikimi zwierzętami i roślinami gatunków zagrożonych wyginięciem (CITES), regulującej handel wszystkimi okazami1 chronionych na jej podstawie gatunków. Konferencje Stron CITES odbywają się mniej więcej raz na dwa i pół roku, wtedy też dokonywane są zmiany w załącznikach I i II Konwencji. Opisane poniżej zmiany po ostatniej Konferencji weszły w życie 2 stycznia tego roku, a rozporządzenie2 Unii Europejskiej uwzględniające te zmiany: 4 lutego. Gatunki w CITES są przyporządkowane do trzech załączników (I, II i III), różniących się poziomem ochrony i wymogami w zakresie handlu. Załącznik I obejmuje gatunki bezpośrednio zagrożone wyginięciem. Międzynarodowy handel ich okazami podlega ścisłej reglamentacji i może
60
być dozwolony jedynie w wyjątkowych okolicznościach. Załączniki II i III obejmują gatunki podlegające presji handlowej, których populacje bez właściwych działań ochronnych mogą stać się zagrożone wyginięciem. Handel w celach komercyjnych jest dozwolony, jednakże podlega adekwat-
nym ograniczeniom. W regulacjach Unii Europejskiej, które wdrażają przepisy CITES w krajach członkowskich UE, w tym w Polsce, gatunki są przyporządkowane do 4 aneksów: A, B, C i D, generalnie odpowiadających załącznikom na zasadzie: I-A, II-B, III-C (zdarzają się jednak wyjątki zwią-
zane z umieszczeniem gatunku w wyższym aneksie w stosunku do wyjściowego załącznika CITES np. żółw grecki lub peloponeski są objęte II załącznikiem C ITES i aneksem A przepisów UE). Działalność komercyjna3 wobec okazu gatunku wpisanego do aneksu A, jest możliwa jedynie po wcześniejszym uzyskaniu indywidualnego świadectwa UE zwalniającego z zakazów dotyczących prowadzenia takiej działalności. Z komercyjnym wykorzystywaniem okazów gatunków z aneksu A wiąże się też obowiązek ich indywidualnego, trwałego oznakowania. Planując działania komercyjne wobec okazu należącego do aneksu B musimy natomiast pamiętać o konieczności posiadania dokumentów świadczących o legalnym sprowadzeniu lub rozmnożeniu danego okazu. Import okazów z aneksów A i B wymaga zezwoleń: eksportowego z kraju wywozu, i importowego, wydanego przez organ zarządzający CITES unijnego kraju wwozu. Podczas ostatniej Konferencji Stron CITES część gatunków zostało włączonych do najbardziej restrykcyjnego załącznika I, co oznacza brak możliwości handlu komercyjnego osobnikami pochodzącymi ze środowiska przyrodniczego. Import spoza UE osobników pochodzących z hodowli jest jednakże możliwy, po uzyskaniu odpowiednich zezwoleń: eksportowego z kraju wywozu i importowego z unijnego kraju wwozu. W przypadku, gdy osobniki tych gatunków mają podlegać sprzedaży na obszarze UE, przed podjęciem takich działań należy uzyskać wspomniane świadectwo UE. Jednym z takich gatunków jest żako (Psittacus erithacus) – przeniesiony z załącznika II do I i z aneksu B do A. W następstwie tej zmiany nie będzie możliwy handel osobnikami tego gatunku pochodzącymi ze środowiska przyrodniczego, który mimo popularności hodowli żako wciąż ma miejsce i zagraża populacji. Co ważne, nie jest to nowy gatunek w CITES, a jedynie o zaostrzonym statusie ochronnym. Hodowcy już wcześniej powinni więc dokumentować legalność pochodzenia posiadanych i sprzedawanych osobników. Dla okazów uzyskanych u polskich hodowców, podstawowym dokumentem świadczącym o hodowlanym pochodzeniu nadal pozostaje orzeczenie powiatowego lekarza weterynarii o wykluciu w niewoli. Jeśli w tym dokumencie nie ma odniesienia do przodków osobnika, dodatkowo potrzebne są dokumenty, które świadczą o legalnym pochodzeniu stada hodowlanego4. W przypadku okazów, które pozostają u hodowcy, który je rozmnożył, też nic się nie zmienia: orzeczenie takie staje się podstawą rejestracji. Dopiero przed podjęciem działań komercyjnych należy uzyskać omówione wyżej świadectwo (podstawą do jego wydania staną się dokumenty dotyczące pochodzenia osobnika). Dla okazów z aneksu A podlegających działaniom komercyjnym istnieje też wymóg znakowania: podstawową metodą znakowania ptaków wyklutych w hodowli jest obrączka bezszwowa. Dla ptaków wyklutych przed wejściem w życie przepisów, obrączki tej, o ile nie była wcześniej założona, już się nie zastosuje, wtedy należałoby zastosować inną pewną i wiarygodną metodę identyfikacji, np. mikroczip (który jest podstawową metodą znakowania pozostałych kręgowców). Po uzyskaniu świadectwa, jest ono przekazywane osobie kupującej, świadczy już ono w pełni o legalności pochodzenia i nie ma potrzeby przekazywać wraz z nim dokumentów dotyczących hodowlanego pochodzenia. Świadectwo to stanie się też podstawą rejestracji ptaka przez nowego właściciela.
Jaszczurka krokodylowata (Shinisaurus crocodilurus) Gatunkiem, który także został włączony do załącznika I jest gekon z gatunku Lygodactylus williamsi (znany pod różnymi nazwami, np. gekon Williamsa, turkusowy lub błękitny). To endemit występujący wyłącznie na pojedynczych stanowiskach w Tanzanii. Mimo że jego pozyskanie i eksport z Tanzanii nigdy nie były dozwolone prawnie w tym kraju, wiele zwierząt zostało wywiezionych m.in. do USA i Europy, gdzie obecne są również w amatorskich hodowlach. Sprzedaż osobników tego gatunku na obszarze UE jest analogicznie dozwolona jedynie po uzyskaniu świadectw zwalniających z zakazów dotyczących podejmowania działań komercyjnych. Gatunkami, które w wyniku ustaleń ostatniej Konferencji Stron CITES znalazły się w załączniku I i aneksie A są także endemiczne jaszczurki z rodzaju Abronia występujące w Środkowej i Południowej Ameryce: A. anzuetoi, A. campbelli, A. fimbriata, A. frosti, A. meledona, a także chińska jaszczurka krokodylowata (Shinisaurus crocodilurus) – gatunek przeniesiony z załącznika II, o zasięgu ograniczonym do pojedynczych stanowisk w południowych Chinach i północnym Wietnamie, nazwę i popularność w hodowli, a co za tym idzie nadmierną eksploatację, zawdzięczający podobieństwu do krokodyla. Podobnie, najbardziej restrykcyjnym załącznikiem objęto endemiczne dla wietnamskiej wyspy Hon Khoai gekony z gatunku Cnemaspis psychedelica, o bardzo charakterystycznym
Gatunki w CITES są przyporządkowane do trzech załączników (I, II i III), różniących się poziomem ochrony i wymogami w zakresie handlu. Załącznik I obejmuje gatunki bezpośrednio zagrożone wyginięciem. Międzynarodowy handel ich okazami podlega ścisłej reglamentacji i może być dozwolony jedynie w wyjątkowych okolicznościach. Załączniki II i III obejmują gatunki podlegające presji handlowej, których populacje bez właściwych działań ochronnych mogą stać się zagrożone wyginięciem. Handel w celach komercyjnych jest dozwolony, jednakże podlega adekwatnym ograniczeniom.
61
Zwierzęta ubarwieniu w kolorach pomarańczowym, fioletowym, żółtym i zielonym, o zaskakującym, a według twórców nazwy: psychodelicznym układzie, mogącym także budzić skojarzenia z obrazowaniem widoku żywego organizmu w podczerwieni. Wszystkie te gatunki są nadmiernie eksploatowane przede wszystkim na potrzeby rynku zoologicznego. Do załącznika I włączono też endemiczną żabę pochodzącą z jeziora Titicaca w Ameryce Południowej Telmatobius culeus, nadmiernie eksploatowaną nie tylko na rynek zoologiczny, ale i z uwagi na mięso („żabie udka”), produkty medycyny tradycyjnej, a nawet amulety i inne wyroby ze skóry tego zwierzęcia. W załączniku II i aneksie B znalazły się pozostałe gatunki jaszczurek z rodzaju Abronia (z zerową kwotą eksportową dla pochodzących ze środowiska okazów wybranych gatunków). Podobnie włączono do załącznika II afrykańskie kameleony karłowate z rodzajów Rhampholeon i Rieppeleon. To jedyne kameleony dotąd nie objęte przepisami CITES. Grupa ta składa się z szeregu małych gatunków, z których największy osiąga 11 cm długości. Według autorów propozycji włączenia gatunków do CITES część z nich jest zagrożona utratą siedlisk i międzynarodowym handlem, a część jest na tyle podobna do bardziej zagrożonych gatunków, że utrudnia to skuteczne egzekwowanie przepisów. Zagrożenie stanowiło również przesunięcie trendów handlowych na te gatunki ze względu na brak objęcia ich regulacjami w handlu, co w dalszej perspektywie
Holacanthus clarionensis mogło przełożyć się na ich wyginięcie. Kolejnym gatunkiem włączonym do załącznika II jest gekon z gatunku Paroedura masobe. Ten nocny gekon to endemit występujący wyłącznie na Madagaskarze. Jego charakterystyczne ciemne ubarwienie i białe kropki przywodzą na myśl gwiezdną konstelację. Degradacja siedlisk gatunku o tak ograniczonym zasięgu występowania stanowi dla niego duże zagrożenie. Co najmniej równie istotnym zagrożeniem jest pozyskiwanie na rynek zoologiczny, dlatego UE wraz z Madagaskarem zdecydowała się na zgłoszenie propozycji włączenia gatunku do CITES. Jaszczurki z rodziny Lanthanotidae (z zerową kwotą eksportową na cele komercyjne dla okazów pochodzących ze środowiska), z jedynym gatunkiem: Lanthanotus borneensis, endemitem z Borneo oraz endemiczne dla Kenii żmije Atherisdes aixi i Bi-
Trionyx triunguis
62
tis worthingtoni, również znalazły się w załączniku II CITES (aneks B przepisów UE). Hodowcy żółwi powinni zwrócić uwagę na zmiany w zakresie ochrony słodkowodnych żółwi miękkoskorupowych (żółwiaków). Ich pozyskiwanie na potrzeby hodowli żywych zwierząt to tylko jedna z przyczyn nadmiernego eksploatowania (i nie najważniejsza, gdyż ich hodowla nie jest zbyt popularna), choć inne przyczyny dotyczą raczej regionu azjatyckiego, gdzie żółwie te użytkowane są na mięso i jaja w celach spożywczych, tłuszcz do specyfików paramedycznych, pamiątki i przedmioty użytkowe z karapaksów. Wiele z gatunków, głównie azjatyckich, było już wcześniej objętych przepisami, ale dawało się zauważyć przenoszenie handlu na gatunki nie objęte restrykcjami, dlatego do CITES włączono sześć gatunków z Afryki i Bliskiego Wschodu, tak by zapobiec ich zagrożeniu – wszystkie one mogą być importowane do UE po uzyskaniu zezwoleń: eksportowego i importowego, a ich sprzedaży muszą towarzyszyć dokumenty legalności pochodzenia. Nowo włączone do załącznika II i aneksu B gatunki tych żółwi to: Cyclanorbis elegans, Cyclanorbis senegalensis, Cycloderma aubryi, Cycloderma frenatum, Trionyx triunguis, Rafetus euphraticus. Ograniczenia wynikające z przyporządkowania do załącznika II i aneksu B obowiązują od tego roku także wobec żab z gatunków: Dyscophus guineti i Dyscophus insularis. Decyzją ostatniej Konferencji Stron CITES przeniesiono również z załącznika I do załącznika II (aneks B) żabę Dyscophus antongilii. W efekcie zrów-
Żako (Psittacus erithacus)
nano status ochronny wszystkich żab zwanych z uwagi na ubarwienie pomidorowymi, lub, w odniesieniu do gatunków o mniej atrakcyjnym ubarwieniu: pseudopomidorowymi. Podobnym statusem ochronnym objęto 3 gatunki żab, endemitów z Madagaskaru, z rodzaju Scaphiophryne: S. boribory, S. marmorata, S. spinosa oraz chińskiego endemita – traszkę hongkońską (Paramesotriton hongkongensis). Dla akwarystów – amatorów hodowli mniej popularnych gatunków ważną informacją jest objęcie załącznikiem II CITES (aneksem B) ryby z rodzaju Holacanthus. Ryby z tego rodzaju znane są jako ustniczki, a gatunek o którym mowa to Holacanthus clarionensis, znany czasem pod angielską nazwą Clarion angelfish. To ryba o nierównomiernym pomarańczowym ubarwieniu: od jaskrawopomarańczowego do brązowo-beżowego (określanego jako kawowy), z elementami jaskrawoniebieskimi i żółtymi. Gatunek występuje u zachodnich
1
2
3
4
wybrzeży Meksyku, głównie w archipelagu Revillagigedo. Kurczenie się zasięgu występowania gatunku i spadek liczebności populacji okazały się na tyle daleko idące, że zaistniała potrzeba regulacji handlu gatunkiem. Obecnie więc eksport tego gatunku może nastąpić wyłącznie po upewnieniu się, że pobranie danej liczby osobników nie zaszkodzi populacji. Przed importem do UE należy uzyskać zezwolenie importowe CITES, a sprzedając osobniki przekazywać dokumenty legalności pochodzenia nabywcy. Na koniec warto wspomnieć o jeszcze dwóch, nowo włączonych do CITES grupach gatunków, które, choć rzadko, mogą pojawić się w hodowlach. Wszystkie łodziki (rodzaj Nautilus) objęto załącznikiem II (aneks B). To bardzo charakterystyczne gatunki, jako jedyne z obecnie występujących głowonogów mają muszlę zewnętrzną. Uważane są za żywą skamieniałość, gdyż budową i ekologią przypominają bardziej pierwsze
W przepisach Unii Europejskiej, które wdrażają przepisy CITES w krajach członkowskich UE, w tym w Polsce, gatunki są przyporządkowane do 4 aneksów: A, B, C i D, generalnie odpowiadających załącznikom na zasadzie: I-A, II-B, III-C (zdarzają się jednak wyjątki związane z umieszczeniem gatunku w wyższym aneksie w stosunku do wyjściowego załącznika CITES).
głowonogi sprzed setek milionów lat niż współczesne ośmiornice, mątwy czy kałamarnice. Łodziki są pozyskiwane lokalnie dla mięsa, a w handlu międzynarodowym dla muszli i wyrobów z nich wykonanych w celach pamiątkarskich, zdobniczych i jubilerskich, a także, choć niezbyt często, jako żywe zwierzęta przetrzymywane w celach hobbystycznych. Nadmierne pozyskiwanie w połączeniu z degradacją siedlisk i wolną odbudową populacji wynikającą z charakterystyki biologicznej skłoniło kraje do objęcia gatunków regulacją handlu. Inne mięczaki, ślimaki z rodzaju Polymita, kubańskie endemity, objęto najbardziej restrykcyjnym załącznikiem I CITES (aneks A przepisów UE) ze względu na jeszcze większe zagrożenie nadmiernym pozyskiwaniem. Ma to mniejsze znaczenie dla hodowców-amatorów, gdyż gatunki te są rzadko spotykane w amatorskich hodowlach, a są obecne w handlu głównie jako muszle do wyrobu ozdób, biżuterii i wyrobów rękodzielniczych.
Pojęcie okazu dotyczy osobników żywych i martwych oraz wszelkich ich części, produktów przetworzonych i pochodnych. Rozporządzenie Komisji (UE) 2017/160 z dnia 20 stycznia 2017 r. zmieniające rozporządzenie Rady (WE) nr 338/97 w sprawie ochrony gatunków dzikiej fauny i flory w drodze regulacji handlu nimi. Działalność komercyjna w przepisach UE jest rozumiana szeroko, w szczególności poprzez: kupno, oferowanie kupna, pozyskiwanie do celów komercyjnych, wystawianie na widok publiczny do celów komercyjnych (w tym prezentowanie zwierząt na wystawie sklepów, czy też na biletowanych wystawach zwierząt), wykorzystywanie dla zysku, sprzedaż (w tym wymiana), przechowywanie w celu sprzedaży, oferowanie do sprzedaży lub transport w celu sprzedaży. w myśl art. 54 rozporządzenia Komisji (WE) nr 865/2006 ze zmianami.
63
Ptasie sprawy
Ara
– papuga dla koneserów Majestatyczne ary stanowią marzenie wielu „ptakolubów” i coraz więcej osób decyduje się na zakup takiego niezwykłego, pierzastego pupila. Decyzja ta powinna być jednak dobrze przemyślana, bowiem papugi te mają specyficzne wymagania, które dla wielu osób mogą okazać się bardzo trudne do spełnienia… Należy wyraźnie zaznaczyć, że zakup dużej papugi takiej jak ararauna zawsze powinien być następstwem DOBRZE PRZEMYŚLANEJ DECYZJI KLIENTA. Z całą pewnością nie jest to bowiem pupil „dla każdego”. Spośród kilkunastu gatunków ar do zdecydowanie najtańszych i najłatwiej dostępnych należy ara ararauna (Ara ararauna) zwana zazwyczaj po prostu ararauną. Ptak ten zamieszkuje rozległe tereny Ameryki Środkowej i Południowej od Panamy
64
do północnej Argentyny i od Andów aż po wschodnie wybrzeże. Odznacza się charakterystycznym wyglądem: głowa, kark, grzbiet, skrzydła i ogon mają intensywnie błękitną barwę. Czoło jest zielonawe. Boki głowy i okolice dzioba pozostają nie-
opierzone, zaś na odsłoniętej białej skórze widnieją regularnie ułożone wąskie, czarne linie. Gardło, pierś, brzuch oraz dolne strony skrzydeł i ogona mają barwę żółtą do pomarańczowożółtej. Dziób jest grafitowy do niemal czarnego, zaś łapy szare. Dymorfizm płciowy nie występuje. Jedynym pewnym sposobem na rozróżnienie płci jest badanie endoskopowe przeprowadzone przez wykwalifikowanego lekarza weterynarii lub testy DNA. Przez wiele lat do Europy sprowadzano duże ilości araraun pochodzą-
cych z odłowu w naturze. Obecnie okazów takich praktycznie się już nie importuje. Nie ma zresztą takiej potrzeby, gdyż doskonale mnożą się one w niewoli, zaś – dzięki sztucznemu odchowowi piskląt (ręczne karmienie) – od jednej pary można uzyskać rocznie znacznie więcej potomstwa niż w naturze i to bez narażania ptaków na zbytnie wyeksploatowanie. Jeśli naszemu klientowi marzy się oswojony pupil to optymalnym wyborem będzie zaproponowanie mu właśnie takiego ptaka. Najlepiej polecać młode, kilkumiesięczne okazy pozostające w jednej wolierze wraz z kilkoma rówieśnikami. Wybierając ptaka nie należy zniechęcać się tym, że wiele z nich ma niekompletne i uszkodzone pióra w ogonach (to typowe następstwo intensywnych zabaw z innymi papugami) – sterówki szybko bowiem odrastają. Raczej należy natomiast unikać młodych okazów przetrzymywanych pojedynczo, bowiem ptak taki może mieć później problemy adaptacyjne i sprawiać opiekunowi wiele problemów. W tym miejscu należy wyraźnie zaznaczyć, że zakup dużej papugi takiej jak ararauna zawsze powinien być następstwem DOBRZE PRZEMYŚLANEJ DECYZJI KLIENTA. Z całą pewnością nie jest to bowiem pupil „dla każdego”. Przede wszystkim, trzeba uświadomić potencjalnemu opiekunowi, że ptak ten potrzebuje sporo miejsca. Pojedyncza dorosła
Wraz z papugą klient kupuje: dużą klatkę lub wolierę, metalowe lub ceramiczne miski na pokarm i wodę, konary, zabawki, książkę o papugach. rarauna (lub inna duża ara) wymaa ga klatki lub woliery o wymiarach co najmniej 100x100x200 cm (długość x szerokość x wysokość) wykonanej z solidnych, metalowych prętów. Próby przetrzymywania jej w czymkolwiek mniejszym są zwyczajnym nieporozumieniem. Po drugie, każda duża papuga pielęgnowana pojedynczo wymaga od opiekuna poświęcania jej codziennie odpowiednio dużo czasu. Znaczna inteligencja i towarzyski charakter ptaka sprawiają, że potrzebuje on naszego towarzystwa i uwagi. Okazy zaniedbywane pod tym względem, pozostawiane długo bez należytej atencji dziczeją, tracą humor i – w konsekwencji – cierpią na poważne zaburzenia psychiczne objawiające się np. uporczywym wyrywaniem własnych piór. Dlatego – jeśli ktoś bywa gościem we własnym domu – zakup pojedynczej dużej papugi nie jest dobrym pomysłem. Pewnym wyjściem jest wtedy zbudowanie okazałej woliery i umieszczenie w niej pary tych ptaków. Będą stanowiły egzotyczną ozdobę domu, ale należy wtedy zapomnieć o ich oswo-
jeniu w takim stopniu, jak możliwe jest to w przypadku pojedynczego, przywiązanego do opiekuna okazu. Należy również uświadomić kupującego, że ararauny (i ary w ogóle) to ptaki stosunkowo głośne (choć ta cecha jest akurat uzależniona od charakteru danego okazu), szczególnie o poranku i przed wieczorem. Z całą pewnością nie nadają się więc do mieszkania w budynku wielorodzinnym, gdyż sąsiedzi szybko mogliby go znienawidzić. Duża papuga nie jest wreszcie najszczęśliwszym wyborem dla kogoś, kto nie ma żadnego doświadczenia w opiece nad papugami. Jej prawidłowe „wychowanie” i oswojenie wymaga bowiem pewnej wprawy. Dlatego najlepiej zacząć swą przygodę z papugami od „czegoś mniejszego”, a z zakupem ary poczekać aż do nabrania niezbędnej wprawy. Na zakończenie warto dodać, że taki okazały ptak jest dość kosztowny w utrzymaniu (podobnie jak np. duży pies). Pokarm, podłoże do klatki/woliery i regularne wizyty w lekarza specjalisty stanowią dość
65
Ptasie sprawy EXCELLENT Karma pełnoporcjowa dla dużej papugi Excellent® to pierwsze karmy pełnoporcjowe, których selektywnie dobrane składniki zostały poddane procesowi ekstruzji. Proces ten powoduje, że wszystkie najważniejsze składniki pokarmowe znajdują się w jednym kawałku karmy. Nie tylko zapobiega to selektywnemu pobieraniu pokarmu przez zwierzęta, ale dodatkowo sprawia, że białka, węglowodany i tłuszcze, cechują się lepszą dostępnością dla zwierząt. Zwiększa się jednocześnie strawność włókna, a sama karma wyróżnia się zwiększoną smakowitością. Pełnoporcjowa mieszanka dla dużych papug to jedna z większych nowości na rynku. Karma ta oprócz odpowiedniej ilości zbóż zawiera również wzorcowe białka pochodzące z jaj kurzych oraz warzywa bogate w karoteny, które są źródłem witamin oraz mają pozytywny wpływ na wybarwienie ptasich piór. Kolejną nowością jest zastosowanie folii metalizowanej zamiast standardowego pakowania w atmosferze ochronnej. Materiał ten cechuje się porównywalną barierowością, jednocześnie jego wytrzymałość jest kilkakrotnie większa niż folii transparentnych. Dzięki temu produkt jest jeszcze bardziej chroniony przed wszelkimi czynnikami zewnętrznymi.
Klient wraca po: pokarm (ziarno lub granulat), przysmaki (kolby, smakoszki), witaminy i suplementy, substrat do wysypania dna klatki. znaczny wydatek i to na wiele lat, bowiem w dobrych warunkach ararauna może żyć nawet ponad pół wieku. Zdecydowanie jest więc to pupil na „całe życie”, a jego zakup nie powinien być rezultatem przelotnej zachcianki. Jeśli powyższe argumenty nie zniechęciły klienta do nabycia ararauny powinniśmy przybliżyć mu potrzeby takiej papugi. Ponieważ ptaki te posiadają wyjątkowo mocne dzioby
66
wyposażenie klatki musi być bardzo solidne. Nie może zabraknąć w niej solidnych, nieokorowanych konarów o średnicy ok. 5 cm – ptak nie powinien w całości obejmować ich palcami (sprzyja to tępieniu pazurów). Niestety, dość szybko się one zużywają, bowiem papuga po prostu je rozdziobuje i z zapałem odziera z kory, tak więc często trzeba je wymieniać na nowe. Najlepsze są świeże gałęzie drzew owocowych, wierzby, topoli, leszczyny (jeśli mamy w ofercie duże papugi to warto wprowadzić takie żerdzie do sprzedaży). Dno klatki, dla utrzymania w czystości trzeba wysypać żwirkiem kukurydzianym lub ekstruderami drzewnymi (takimi jak dla kotów i gryzoni). W ostateczności można posłużyć się też trocinami drzewnymi, ale wtedy trzeba liczyć się z zaśmieceniem całego mieszkania. Z dna klatki na bieżąco usuwamy odchody ptaka, a mniej więcej raz w tygodniu wymieniamy całą ściółkę. W klatce trzeba też zamontować mocne miski metalowe lub ceramiczne na wodę i na pokarm. Ponieważ wiele ptaków traktuje je jak zabawki i z radością wysypuje z nich pokarm lub wylewa wodę najlepsze są miski trwale przykręcane do prętów klatki za pomocą mocnych śrub. W pomieszczeniu papugi nie może wreszcie zabraknąć różnego rodzaju zabawek, które urozmaicą ptakowi czas i zapewnią rozrywkę. Najczęściej stosuje się grube sznury z nanizanymi kawałkami drewna, drabinki i mocne metalowe huśtawki. Poza tym do klatki na bieżąco należy podrzucać wszelkiego rodzaju dodatkowe przedmioty do zabawy, takie jak kawałki drewna, niełuskane orzechy, od czasu do czasu ogryzione kości kurczaka, kilka kawałków suchej psiej karmy itp.
Ararauny łatwo się oswajają i przyzwyczajają do opiekuna. Początkowo w kontaktach ze świeżo nabytym ptakiem trzeba zachować daleko idącą ostrożność bowiem jego potężny dziób z łatwością może uszkodzić dłoń nieostrożnego lub zbyt natarczywego właściciela. Najlepiej pozostawić papugę samą sobie w klatce i powoli, stopniowo starać się zaskarbić sobie jej zaufanie spędzając jak najwięcej czasu w jej pobliżu i dużo do niej mówiąc. Po oswojeniu jest bardzo prawdopodobne, że papuga nam odpowie – ararauny na ogół są bardzo inteligentne i z łatwością uczą się naśladowania ludzkiej mowy oraz innych dźwięków. Niektóre okazy potrafią nawet powiązać je z konkretnymi zdarzeniami np. witając wchodzące do domu osoby, obszczekując psa czy naśladując dzwonki telefonu komórkowego. Z biegiem czasu oswojoną araraunę należy zacząć wypuszczać z klatki. Dobrze jest wtedy przygotować dla niej stojak zaopatrzony w masywny konar na którym będzie mogła przesiadywać. Niestety, podczas spacerów należy zwracać na ptaka pilną uwagę, bowiem może on wyrządzić w mieszkaniu sporo szkód, zaś wiele domowych sprzętów może być dla niego niebezpiecznych. Podczas papuzich spacerów należy również starannie zamykać okna i drzwi, aby nasz pierzasty pupil nie skorzystał z okazji i nie spróbował zakosztować wolności, co zwykle kończy się dla niego tragicznie. Pozostaje jeszcze napisać parę słów o karmieniu, które nie jest specjalnie kłopotliwe. Podstawę menu powinna stanowić mieszanka ziarna dla dużych papug ze znacznym udziałem słonecznika, choć warto spróbować przestawić ptaka na spe-
cjalistyczne granulaty dla ar. Granulat – choć droższy – ma istotną przewagę nad mieszanką ziaren – jedząc tą ostatnią papuga często wybiera te nasiona, które smakują jej najbardziej (np. słonecznika) co w konsekwencji może prowadzić do powstania niedoborów pokarmowych w jej organizmie. Granulat zawiera wszystkie starannie zbilansowane składniki w formie, która wymusza ich kompleksową konsumpcję, skutecznie więc temu zapobiega. W diecie papugi powinny znaleźć się również świeże warzywa (pokrojone w kawałki kolby kukurydzy, grubo tarta marchew) i owoce (jabłka, winogrona, banany, mandarynki, śliwki, gruszki – poszczególne ptaki wykazują tutaj dość znaczne preferencje i szybko nauczymy się, jakie owoce nasza papuga lubi najbardziej). Doskonałym dodatkiem do papuziego jadłospisu są skiełkowane nasiona, np. słonecznika lub pszenicy, które stanowią prawdziwą „bombę witaminową” i z reguły są łapczywie zjadane przez ptaka. Urozmaiceniem diety mogą być też podawane w całości lub lekko nadłupane orzechy, których konsumpcja dostarcza jednocześnie papudze sporo zabawy i stanowi dla niej niezłą gimnastykę łap i dzioba. W klatce nie powinno wreszcie zabraknąć dużej, masywnej kostki wapiennej zawieszonej na ścianie. Wskazana jest również regularna suplementacja wysokiej jakości preparatami mineralno-witaminowymi przeznaczonymi dla dużych papug dodawanymi do wody lub pokarmu.
INNE POPULARNE W SPRZEDAŻY GATUNKI AR:
Ara zielonoskrzydła (Ara chloroptera)
Bywa zwana też niekiedy arakangiem. Występuje na rozległym obszarze Ameryki Południowe: w Panamie, Kolumbii, Wenezueli, Ekwadorze, Peru, Gujanie, Surinamie, Boliwii, Paragwaju oraz w północnej Argentynie. Wraz z ogonem osiąga do 90 cm długości. Ubarwienie głowy i tułowia jest jaskrawoczerwone. Na policzkach i w okolicach dzioba znajdują się duże plamy pocięte siecią nieregularnych czerwonych linii. Pióra na barkach oraz lotki drugiego rzędu są szmaragdowozielone. Lotki pierwszego rzędu oraz wierzchnia strona sterówek mają kolor ciemnogranatowy. Dolna strona skrzydeł i ogona jest ciemnoczerwona. Silny dziób ma barwę rogu z ciemnym połyskiem. Nogi są szare.
Ara zielona (Ara militarias)
Zasiedla Kolumbię, północno-zachodnią Wenezuelę, wschodni Ekwador oraz północną część Peru. Dorasta do 70 cm długości. Jest ubarwiona soczyście zielono, miejscami z oliwkowym połyskiem, z czerwonym czołem i okolicami dzioba. Policzki są białe z czarnymi smugami zaś podbródek i okolice – oliwkowobrązowe. W chwilach podniecenia policzki stają się jaskraworóżowe. Tył ciała i nasada ogona są niebieskie, podobnie jak górna strona zewnętrznych sterówek. Środkowa część ogona jest oliwkowobrązowa. Dolna strona ogona i skrzydeł mają kolor oliwkowozielony. Dziób jest ciemny z jaśniejszą końcówką, zaś nogi szare.
67
Strefa akwarystyki
Rośliny akwariowe in vitro – dlaczego warto polecać je klientom? Tekst i fot.:
Mariusz Pożoga Laboratorium 313
Rosnące w plastikowych kubeczkach bez wody rośliny akwariowe uzyskiwane z kultur in vitro od kilku lat goszczą na sklepowych półkach. Niemniej, wielu właścicieli sklepów zoologicznych wciąż przygląda im się z pewną dozą nieufności. Tymczasem – pod wieloma względami – są one o wiele korzystniejsze i łatwiejsze do sprzedaży od tradycyjnych roślin w koszyczkach. Co więcej, ich zakup zapewnia wiele zalet również i samym akwarystom.
Rośliny in vitro – co to takiego? Rośliny akwariowe in vitro – w żelu można już nabyć w dużej części sklepów zoologicznych. Są świetną alternatywą dla roślin w koszyczkach z wełną mineralną. Tak jak można było przypuszczać, zyskują coraz większe grono zwolenników, zarówno wśród sprzedawców jak i klientów. W czym tkwi ich fenomen? Są to rośliny, które ułatwiają pracę sprzedawcom oraz zachęcają swoimi zaletami kupujących. Pomimo że dla wielu rośliny w żelu są nowością to historia ich produkcji sięga daleko w prze-
68
szłość. Technologia in vitro zaczęła być wykorzystywana do produkcji komercyjnej roślin w drugiej połowie XX wieku. Rozmnażane były głównie rośliny ozdobne i uprawne. Komórki, z których są zbudowane rośliny charakteryzują się ogromnym potencjałem regeneracyjnym. Teoretycznie z każdej pojedynczej komórki można otrzymać kompletną roślinę! Umieszczając sterylny fragment rośliny (pozbawiony za pomocą odpowiednich technik wszelkich bakterii, grzybów i wirusów) w żelu możemy uzyskiwać od kilku do kilkudziesięciu nowych pędów. Jest to wynik nie do osiągnięcia w akwarium, czy na plantacji.
Żel jest mieszaniną makro- i mikroelementów, roślinnych regulatorów wzrostu, agaru oraz innych substancji niezbędnych do wzrostu roślin. Dla poszczególnych gatunków trzeba dobrać indywidualną recepturę żelu. Jest to dość żmudna praca, ale efekty dają powody do dumy, kiedy z kawałka łodygi lub liścia po miesiącu otrzymujemy kilkadziesiąt roślin gotowych do posadzenia w akwarium. Uzyskane rośliny są genetycznie wiernymi kopiami rośliny rodzicielskiej. Do rozmnażania in vitro wybierane są tylko najlepsze osobniki z populacji, tak aby namnażać tylko elitę. Muszą to być rośliny zdrowe, charakteryzujące
Rośliny w żelu – korzyści dla sklepu: długi okres przechowywania niskie koszty przechowywania nie zajmują dużo miejsca w sklepie nie generują strat są bezobsługowe nie tracą na jakości (i wyglądzie) mniejsza ilość pracy dla personelu sklepu nie wymagają posiadania specjalnego akwarium (kaskady) do ekspozycji roślin
się silnym wzrostem, odpornością na choroby. Tą metodą można otrzymać w bardzo krótkim czasie ogromną liczbę kopii wybranej rośliny.
Korzyści dla sklepów Przede wszystkim rośliny in vitro w stosunku do roślin w koszyczkach wygrywają pod kątem przechowywania, formy w jakiej są sprzedawane oraz zmniejszenia zaangażowania sprzedawcy! Rośliny te są łatwe w przechowywaniu i ekspozycji na półce sklepowej. Stosując się do kilku prostych wskazówek można przechowywać je nawet kilka tygodni bez strat na jakości! Najważniejsza jest temperatura. Generalnie można powiedzieć, że im chłodniejsze jest miejsce przechowywania roślin, tym ich
Rośliny w żelu – korzyści dla akwarysty: duża ilość sadzonek w dobrej cenie rośliny są sterylne (bez ślimaków, bakterii, grzybów itp.) łatwe w sadzeniu szybko się przyjmują nie zrzucają liści nadwodnych – od razu zaczynają rosnąć można je przechowywać w kubkach do czasu skompletowania pełnej obsady akwarium
żywotność jest dłuższa. Wiąże się to ze zwolnieniem metabolizmu roślin. Pomimo że są w plastikowym kubeczku i praktycznie już nie rosną to cały czas przeprowadzają podstawowe procesy życiowe, w tym oddychanie, wydalanie do pożywki – żelu metabolitów wtórnych, które w dużej koncentracji prowadzą do brązowienia żelu. Jeżeli temperatura jest niska to rośliny o wiele wolniej metabolizują i wolniej wydalają metabolity do pożywki. Czas przechowywania wydłuża się. Optymalna temperatura to 18-20°C. Rośliny powinny mieć też zapewnioną odpowiednią ilość światła. Zaleca się użycie źródła światła ok. 3250 lumenów na metr kwadratowy półki. Zwykła świetlówka przemysłowa, czy LEDy również spełnią to zadanie. Jest pewne grono roślin dość trudnych w uprawie, które oferowa-
ne są wyłącznie w żelu. Dlaczego? W kaskadzie rośliny te bardzo szybko by się „zepsuły” ze względu na zazwyczaj kiepskie nawożenie, brak podawania CO2 oraz zbyt słabe oświetlenie. Proste i trudne gatunki w formie żelowej przechowują się tak samo łatwo! Gatunki o skrajnie przeciwnych wymaganiach w akwarium w in vitro mogą być przechowywane na tej samej półce. Kubeczków z roślinami nie można otwierać. Jeżeli do środka dostanie się powietrze z zewnątrz wraz z bakteriami, grzybami to w rezultacie zaczną wykorzystywać substancje odżywcze w żelu do własnego wzrostu. Należy pamiętać, że komórki roślinne dzielą się znacznie wolniej niż komórki grzybów i bakterii. Przez to grzyby bardzo łatwo wygrywają konkurencję o substancje odżywcze i zawartość pojemniczka może po prostu spleśnieć. Roślin w żelu nie trzeba podlewać. Nie trzeba ich czyścić z glonów ponieważ ich nie mają i dopóki nie włoży się ich do wody nie mają prawa pojawić się na nich glony. Raz
Stosując się do kilku prostych wskazówek rośliny w żelu można przechowywać nawet kilka tygodni bez strat na jakości! Najważniejsza jest temperatura. Generalnie można powiedzieć, że im chłodniejsze jest miejsce przechowywania roślin, tym ich żywotność jest dłuższa.
69
Strefa akwarystyki Koszty związane z przechowywaniem roślin akwariowych w żelu ograniczają się tylko do zużycia energii elektrycznej do oświetlenia. Redukujemy koszty zużycia wody, pracy sprzedawcy przy serwisie kaskady, doradzaniu odpowiedniej rośliny dla klienta, wyciąganiu roślin z wody, pakowaniu w worki foliowe. Roślina w żelu może sprzedać się sama!
Rośliny w żelu charakteryzują się szybkim przygotowaniem do sadzenia. Wystarczy wyjąć je z pojemnika, wypłukać żel pod bieżącą wodą i po chwili rośliny gotowe są do sadzenia. Następnie przy pomocy pęsety należy umieścić sadzonki w podłożu. postawione na półce mogą czekać na zakup podobnie jak pokarm dla ryb, nawóz lub inne produkty. Przechowywanie roślin w koszyczkach w tradycyjny sposób w „kaskadzie” jest dość kosztowne i czasochłonne. Wymaga ono znacznych nakładów na opłaty za elektryczność (oświetlenie, filtracja zbiorników), a także zużycia dużych ilości wody oraz prac serwisowych przy czyszczeniu zbiorników ekspozycyjnych. Bardzo często rośliny układane są gęsto, a w takich warunkach dostęp światła do niższych partii roślin jest ograniczony. Rośliny zaczynają tracić liście, stają się mało atrakcyjne dla klientów i ostatecznie generują straty. Przezroczyste opakowanie, w którym sprzedaje się rośliny in vitro umożliwia kupującemu obejrzenie i ocenę jakości towaru, a następnie podjęcie decyzji o zakupie najładniejszych okazów. W przypadku roślin w koszyczku klient nie ma możliwości obejrzenia konkretnego egzemplarza. Musi prosić o pomoc sprzedawcę. Pomimo że rośliny w koszyczkach są zaopatrzone w ety-
70
kiety to opis z reguły znajduje się na odwrocie. Klient nie jest w stanie odczytać z etykiety informacji na temat wymagań rośliny bez proszenia sprzedawcy. Etykiety umieszczone na opakowaniach roślin in vitro zawierają niezbędne informacje, które w znaczącym stopniu ułatwiają akwaryście proces decyzyjny. Dodatkowo stopień trudności oznaczany jest różnymi kolorami. Zaangażowanie sprzedawcy sprowadza się do minimum, a zaoszczędzony czas można przeznaczyć na inne czynności. Koszty związane z przechowywaniem roślin akwariowych w żelu ograniczają się tylko do zużycia energii elektrycznej do oświetlenia. Redukujemy koszty zużycia wody, pracy sprzedawcy przy serwisie kaskady, doradzaniu odpowiedniej rośliny dla klienta, wyciąganiu roślin z wody, pakowaniu w worki foliowe. Roślina w żelu może sprzedać się sama!
Korzyści dla klienta Rośliny in vitro są roślinami nie tylko dla zaawansowanych akwarystów, ale także dla początkujących. Szeroka gama roślin oferowana przez producentów oprócz tych wymagających gatunków obejmuje także łatwe. Każdy może wybrać coś dla siebie. Ogromna ilość roślin w porcji in vitro w porównaniu do porcji w koszyczku również zachęca klienta. Brak glonów, ślimaków, czy innych niepożądanych
organizmów to zaleta, o której nie trzeba przypominać. Rośliny w żelu charakteryzują się szybkim przygotowaniem do sadzenia. Wystarczy wyjąć je z pojemnika, wypłukać żel pod bieżącą wodą i po chwili rośliny gotowe są do sadzenia. Następnie przy pomocy pęsety należy umieścić sadzonki w podłożu. W przypadku przygotowywania roślin w koszyczku należy pozbyć się wełny mineralnej. Wydawałoby się, że nic w tym trudnego ale w rzeczywistości, aby całkowicie pozbyć się wełny mineralnej musimy uszkodzić system korzeniowy. Wiele roślin jest na to wrażliwa, np. gatunki z rodzaju Cryptocoryne. Wyciąganie wełny mineralnej z korzeni jest również zajęciem o wiele bardziej czasochłonnym niż wypłukiwanie żelu. Co więcej, rośliny w żelu przybierają formę bardzo zbliżoną do formy podwodnej rośliny. Ułatwia to znacznie aklimatyzację. Roślina nie musi się przeobrażać i zrzucać liści formy nadwodnej. Kupując rośliny w koszyczkach akwarysta zmuszony jest od razu posadzić je w zbiorniku lub przechowywać w innym zbiorniku niż docelowy jeżeli decyduje się na założenie zbiornika od zera i nie skompletował jeszcze pełnej obsady. Bywa to niekiedy uciążliwe, szczególnie jeżeli nie ma odpowiednich warunków na przechowywanie i musi je trzymać np. w wiaderku z wodą. Wpływa to także na jakość roślin, która bardzo szybko się obniża w takich warunkach. Zdecydowanie łatwiej
jest kompletować obsadę z in vitro. Zakupiony kubek z roślinami można przechowywać na biurku, półce pod lampką lub na parapecie przez kilka dni. Wystarcza to w zupełności na zakup wszystkich wybranych gatunków.
Korzyści dla środowiska W tradycyjnym szlaku produkcji roślin akwariowych rośliny w żelu z laboratorium trafiają do szklarni, gdzie są przenoszone do koszyczków z wełną mineralną. Jest to etap aklimatyzacji i wzrostu rośliny. Rośliny z kultur in vitro są bardzo dobrze odżywione i przygotowane do szybkiego wzrostu w warunkach szklarniowych. Ze szklarni rośliny trafiają do hurtowni, a następnie sklepów akwarystycznych i naszych akwariów. Wybierając rośliny w żelu wybieramy więc rośliny pochodzące z pierwszego ogniwa łańcucha produkcji prowadzącego do konsumenta. Stąd tak znakomita cena za ogromną ilość sadzonek do-
skonałej jakości. W jednym kubeczku może znajdować się nawet ponad tysiąc sadzonek! To nie wszystkie zalety. Oprócz braku wszelkich pasożytów, chorób ryb, zarodników glonów i jaj ślimaków do produkcji roślin in vitro wykorzystuje się znacznie mniej wody niż w uprawie szklarniowej. Do otrzymania kilkudziesięciu do kilkuset roślin wystarczy niespełna 100 ml wody w skali miesiąca! Uprawy szklarniowe zajmują ogromne powierzchnie. W laboratorium rośliny uprawiane są na wielopoziomowych regałach dzięki czemu oszczędność powierzchni jest ogromna. Im więcej poziomów uprawy, tym większa powierzchnia jest zaoszczędzona. Dzięki utrzymaniu sterylności w produkcji wszystkie pierwiastki podawane roślinom są przyswajane tylko przez nie. Nie wykorzystują ich żadne mikroorganizmy, glony czy szkodniki upraw szklarniowych. Co więcej, w laboratorium nie ma potrzeby stosowania oprysków, które są niezbędne w uprawie roślin w koszyczkach. Wie-
le organizmów w akwarium, a szczególnie krewetki są bardzo wrażliwe na tego typu chemię. Rośliny z uprawy szklarniowej trzeba zatem bezwzględnie opłukać pod bieżącą wodą przed umieszczeniem w akwarium. W przypadku okazów in vitro nie ma takiej potrzeby i można od razu umieszczać je w zbiorniku.
ROŚLINY PRZYSZŁOŚCI WWW.LABORATORIUM313.PL MAIL: MARIUSZPOZOGA@GMAIL.COM
Lekarz radzi
Lekarz
radzi Szanowni Państwo, w niniejszym dziale odpowiadamy na wszelkie pytania o tematyce weterynaryjnej związane ze zwierzętami towarzyszącymi i egzotycznymi. Zapraszamy do ich zadawania.
Wiosenne linienie Teoretycznie obecnie, w erze ogrzewanych pomieszczeń, cykliczność faz wymiany okrywy włosowej się zatarła, jednak na wiosnę wciąż możemy obserwować zwiększoną tendencję do utraty włosa u psów, będącą utrapieniem ich właścicieli. Jest to jak najbardziej normalny przejaw wymiany zimowej okrywy na lżejszą, wiosenną. Słabiej wyrażony u psów krótkowłosych, u tych z podszerstkiem może stać się prawdziwą zmorą gospodyń domowych . W okresie linienia włos bywa bardziej matowy, mniej lśniący, a jego wypadanie u niektórych psów przebiega nierówno, jakby zwierzę było „wyjadane przez mole”. Dlatego na wiosnę warto zwracać uwagę klientów sklepu na ofertę szczotek i narzędzi typu „furminator”. Regularne szczotkowanie i wyczesywanie sierści przyspiesza bowiem jej usuwanie. Zaniechanie czynności pielęgnacyjnych może skutkować powstawaniem zbitych kołtunów, niezmiernie trudnych do zlikwidowania i uciążliwych dla samego psa (typowy problem psów podwórzowych). Pod kołtunami i filcami do skóry nie do-
72
chodzi powietrze, co może być przyczyną odparzeń, czy nawet infekcji bakteryjnych. W przypadku gdy właściciel nie radzi sobie z pielęgnacją warto udać się do profesjonalnego salonu groomerskiego i ostrzyc psa. Wiele osób w okresie wiosenno-letnim się na to decyduje, zatem warto mieć w sklepie adres znajomego psiego fryzjera. Rozmiar szczotki i długość pinów dobieramy do wielkości i typu
okrywy włosowej psa. „Furminator” usunie martwy włos i ograniczy jego ilość w domu, a regularne szczotkowanie pobudza też krążenie w skórze i stymuluje wzrost nowych włosów. Oprócz szczotki polecamy płyn do rozczesywania (większość z nich ma też właściwości rozkołtuniacza). Poprawę jakości szaty uzyskuje się także dzięki odpowiednim suplementom diety, dedykowanym profilaktyce skóry i okrywy włosowej.
Roztocze u szczurów Gryzonie również mogą stać się ofiarą pasożytów zewnętrznych. Oprócz powszechnie kojarzonych pcheł, czy wszy można wyróżnić także roztocze. Są to mikroskopijne pajęczaki. Specyficznym dla szczurów roztoczem jest Radifordia ensifera, żyjąca w ich sierści. Bezkręgowce te nie żywią się krwią. Są przenoszone poprzez kontakt bezpośredni. Objawami ich występowania są miejscowe utraty sierści, rany czy owrzodzenia, strupki najczęściej pojawiające się na barkach, ramionach, szyi, pysku. Inwazja nie jest bardzo groźna (raczej nie bywa nasilona), dopóki nie dojdzie do osłabienia układu immunologicznego, np. w związku z inną chorobą, czy długotrwałym stresem. Często opiekun wręcz nie obserwuje objawów, ewentualnie zauważa tylko coś, co przypomina białe drobinki przy skórze. Co ważne, pasożyt ten nie jest niebezpieczny dla człowieka.
Roztoczem drążącym jest Notoedres muris. Atakuje uszy, ogon bądź nos. Inwazja powoduje świąd, a rany są zaczerwienione i łuszczą się. Do jego wykrycia niezbędne jest badanie zeskrobin skóry pod mikroskopem. Roztocz przenosi się przez kontakt bezpośredni, ale również, jak poprzedni, nie atakuje człowieka. Kolejnym pasożytem jest roztocz pijący krew, Ornithonyssus bacoti. Bywa on wektorem riketsji. Po opiciu się krwią żywiciela chowa się w otoczeniu klatki lub w ściółce i można go dostrzec nawet gołym okiem. Inne gryzonie też mogą być jego żywicielami, pasożyt przenosi się też na człowieka. Zarażenie następuje przez kontakt bezpośredni oraz np. przez zanieczyszczoną ściółkę. Zapobieganie infekcjom roztoczy polega na regularnym myciu i dezynfekcji klatek, nie korzystaniu ze ściółek z niepewnego źródła (dobrym sposobem wyjaławiania ściółki jest
jej zamrożenie), izolowaniu nowo nabytych gryzoni od już obecnych w sklepie (kwarantanna). Zwalczanie powinno uwzględniać cykl życiowy pasożyta – jaja pozostawione w środowisku spowodują nawrót inwazji. Leczenie odbywa się po konsultacji z lekarzem weterynarii. Pomocne będą szampony, pudry i pianki zawierające substancje czynne, pyretroidy.
kę spojówek i układ oddechowy (droga aerogenna). Czynnikiem znacząco wpływającym na zachorowalność jest stres – transport, nowe miejsce, złe warunki zoohigieniczne. Okres inkubacji trwa zazwyczaj 5-14 dni. Objawy kliniczne, jakie można zaobserwować dzielą się na nieswoiste (posmutnienie, apatia, osowiałość, utrata apetytu, senność, stroszenie piór) oraz swoiste (zielonkawo-żółta biegunka, może być także krwista, zapalenie spojówek i zatok, objawy neurologiczne – porażenia mięśni skrzydeł i nóg). Częste są zejścia śmiertelne, bądź nagłe (postać nadostra choroby), bądź po 1-14 dniach od zakażenia (najczęściej jako efekt niewydolności wątroby, rozsiana martwica). Diagnostyka opiera się na badaniach laboratoryjnych i histopatologicznych. Profilaktyka to kwarantanna (minimum 6 tygodni) oraz izolacja osobników podejrzanych o zakażenie. W celu zapobiegania chorobie konieczne jest regularne czyszczenie klatek, dezynfekcja powierzchni oraz ograniczenie czynników stresowych. Zaleca się też wspo-
maganie układu odpornościowego suplementami diety. W leczeniu stosuje się preparaty przeciwwirusowe podawane po konsultacji z lekarzem weterynarii.
Choroba Pacheca u papug Czynnikiem zakaźnym jest alpha herpeswirus Psittacid herpesvirus typu 1 (PsHV-1) – dotychczas znane są cztery genotypy. Jest on dość odporny na warunki środowiskowe, ale niszczą go wysoka temperatura, czy rozpuszczalniki organiczne. Papugi podatne na zachorowanie to amazonki, konury, kakadu, papużki faliste, afrykanki. U ar występuje często, ale jako choroba przewlekła. Inne gatunki wykazują wyższą odporność na zachorowanie, ale mogą być bezobjawowymi nosicielami (utajona infekcja) co jest niebezpieczne, zwłaszcza w dużych skupiskach ptaków (np. hodowle, ogrody zoologiczne, sklepy), a choroba bardzo szybko się szerzy i charakteryzuje się wysoką śmiertelnością. Po przechorowaniu ptaki również pozostają nosicielami wirusa. W organizmie wirus zasiedla błony śluzowe jamy dziobowej i kloaki. Wydalany jest z kałem oraz z wydzieliną z nosa, zatem drogi zarażenia to kontakt bezpośredni oraz zanieczyszczona ściółka, czy np. pokarm/woda. Wirus może dostać się do organizmu także poprzez śluzów-
73
Rozrywka Na pierwsze trzy osoby, które prawidłowo rozwiążą krzyżówkę i prześlą jej zdjęcie na adres redakcja@zoobranza.com.pl czekają nagrody-niespodzianki ufundowane przez firmę BEAPHAR. POZIOMO: 2. ryba akwariowa, inaczej paletka 5. dodatki do psiej/kociej diety 8. popularna żyworodna ryba akwariowa 11. pospolity leśny ptak 13. chemiczny, np. sól lub zasada 15. popularny owad karmowy 16. jaszczurka zmieniająca barwy 18. piękna na wiosnę 23. omega, np. n-3, n-6 24. silna na rynku to podstawa 26. zielony składnik w pokarmach dla ryb i psów 27. w rękach żołnierza 28. charakterystyczny żółw o miękkim pancerzu 29. pracownia naukowca PIONOWO 1. roślin metodą in vitro 3. na nim kwiaty w ogrodzie 4. np. tiamina albo ryboflawina 6. krwiożerczy pajęczak 7. stopień, w jakim zwierzę akceptuje karmę 9. niejedna na sośnie 10. „skoczny” pasożyt psów 12. inaczej: ład 14. sławna osoba 17. teren dookoła domu 18. dawniej: lider pracy 19. duży południowoamerykański wąż wodny 20. w pipecie przeciwko pasożytom 21. popularne „głowiaste” warzywo 22. dawne urządzenie do wygrywania melodii na podwórkach 25. można nią wykopać np. oczko wodne
Fundatorem nagród jest firma BEAPHAR. Życzymy miłej zabawy!
Hasło: Laureatami poprzedniej krzyżówki zostali Państwo: Agnieszka Stysiał, Piotr Garncarczyk i Mateusz Olbryś. Zwycięzcy otrzymali nowe książki o akwarystyce „Nowoczesne akwarium. Rozwiązania. Trendy. Style” ufundowane przez firmę AQUAEL, producenta nowoczesnych akwarystycznych lamp ledowych LEDY SLIM i wymiennych modułów oświetleniowych LEDDY TUBE RETROFIT. Serdecznie gratulujemy i zapraszamy do udziału w kolejnych edycjach naszej zabawy!
WWW.ZOOBRANZA.COM.PL Wydawnictwo: FIDELIS PRESS Sp. z o.o. Redaktor naczelna: dr n. wet. Joanna Zarzyńska joanna.zarzynska@zoobranza.com.pl Redaktor prowadzący: dr inż. Paweł Zarzyński pawel.zarzynski@zoobranza.com.pl Sekretarz redakcji: Żaneta Żołnierczuk zaneta.zolnierczuk@zoobranza.com.pl Reklama: Bernadeta Stańko-Łuczka bernadeta.stanko@zoobranza.com.pl tel. 606-448-000 Adres redakcji: ZooBranża ul. Bankowa 11A/2 05-090 Dawidy Bankowe Copyright © FIDELIS PRESS Sp. z o.o.
74
Współpraca autorska: mgr inż. Karolina Hołda dr hab. Michał Jank prof. dr Marek Łabaj dr n. wet. Grzegorz Madajczak prof. dr hab. Piotr Ostaszewski mgr inż. Agnieszka Tomusiak dr inż. Jacek Wilczak dr n. wet. Joanna Zarzyńska dr inż. Paweł Zarzyński i inni. Projekt graficzny: PRO CREO Piotr Łuczka piotr.luczka@procreo.pl Skład i łamanie: MT-DTP Michał Trochimiuk biuro@mt-dtp.pl Nakład: 4000 egz. ISSN 2450-0372 Druk: Top Druk
/ZOOBRANZA
Redakcja nie zwraca materiałów nie zamówionych. W przypadku materiałów opublikowanych redakcja zastrzega sobie prawo do ich skracania i zmiany tytułów. Warunkiem przyjęcia materiału do druku jest złożenie przez autora oświadczenia, że nie został on złożony do opublikowania w innej redakcji. Materiały publikowane w magazynie ZooBranża mogą by wykorzystywane publicznie pod warunkiem podania źródła. Opinie wyrażane na łamach pisma nie zawsze są zgodne z poglądami redakcji. Wydawca nie ponosi odpowiedzialności za treść opublikowanych ogłoszeń i reklam. Jednocześnie zastrzega sobie prawo odmowy przyjęcia lub odmowy publikacji albo też wstrzymania publikacji ogłoszenia, reklamy lub insertu na wcześniej uzgodnionych warunkach, bez ponoszenia jakiejkolwiek odpowiedzialności z tego tytułu, z przyczyn siły wyższej, sprzeczności ogłoszenia, reklamy lub insertu z prawem bądź zasadami współżycia społecznego (dobrymi obyczajami), albo też sprzeczności z linią programową bądź charakterem publikacji, a także z negatywną oceną przez redakcję tytułu treści zawartych w ogłoszeniu, reklamie lub insercie, oraz sądowego zabezpieczenia bądź zgłoszenia przez osoby trzecie przeciwko Wydawcy, lub osobom trzecim roszczeń lub uprawdopodobnionych zastrzeżeń związanych z ogłoszeniem, reklamą lub insertem bądź ich emisją w zakresie objętym umową.
ROZWIĄZANIE ŻYWIENIOWE DLA DOROSŁYCH KOTÓW RASY SFINKS NOWOŚ Ć
Z powodu braku sierści, metabolizm kotów rasy sfinks musi być szybki, aby utrzymać stałą temperaturę ciała.
WYSOKIE POTRZEBY ENERGET YCZNE
ZDROWA SKÓRA OCHRONA SERCA OCHRONA UKŁADU MOCZOWEGO
Specjalnie opracowany krokiet
S Z C Z E G Ó ŁY N A
royalcanin.pl