Nummer 7 - 7 april 2022 by beweging.net

BELGIE(N) - BELGIQUE

00000 B-00000 PB- PP B-

bpost

Brandstofprijzen

BELGIE(N) BELGIQUE BELGIE(N) --BELGIQUE PBPP B- 00000

| AFGIFTEKANTOOR BRUSSEL X | jaargang 77 | p806000 |

| ANTWERPEN | 07 ¬ 04 ¬ 2022 | MAANDELIJKSE UITGAVE | volgend nR 12.05.2022

BL AD ME T EEN MENING VOOR EEN WERELD IN BEWEGING

Pompen en verzuipen Zinzen en Verlinden over democratie

In de cabine van vrachtwagenchauffeur Raymond

20 jaar patiëntenrechten Goede zorg in dialoog

Iwona uit Antwerpen in de bres voor Oekraïne

inhoud.

Onderstaande foto

trok de aandacht van

4 Actueel

6 Knipsels 8 Interview

Minister van Binnenlandse Zaken Annelies Verlinden in gesprek met oud-journalist Walter Zinzen.

11 Factcheck

Beslis ik als ouder welke foto’s van mijn kinderen online komen?

12 Achtergrond

20 jaar patiëntenrechten: wat heeft het veranderd?

14 Burgerpanel

Zijn 20 vakantiedagen voldoende?

16 Beeld van de maand

Sint-Jans-Molenbeek, 26 maart, 10.43 uur

18 Uit ervaring

Een andere kijk op de wereld. Deze maand: vrachtwagenchauffeur Raymond.

19 Kort 20 Cultuur 21 Regio

De keuze van An-Sofie Bessemans, hoofdredacteur Visie

Hoe betaalbaar is woon-werkverkeer nog?

De weg Of het nu gaat om vluchteling Lana’s eerste trapjes op de fiets door Brussel, de lange rit van de vroege ploeg van Henk en Eugénie richting Volvo, of de supermarktleveringen van chauffeur Raymond, allemaal willen mensen vooruit. Dat verdient ondersteuning, aanmoediging en waardering. Om hun rechten als werknemer of patiënt, als burger en mens, vertegenwoordigd te weten, hebben deze mensen zichtbaarheid en inspraak in het beleid nodig. Dialoog en democratie zijn onontbeerlijk. Laat van jullie horen. Veel leesplezier!

Feiten en verhalen uit jouw regio

24 Gevat in vijf woorden Wim Opbrouck, acteur

Vooruit met die olifant! Foto Adrian Hancu

Redactieadres Visie, PB 20, 1031 Brussel ¬ e-mail: info@visieredactie.be ¬ Lezersbrieven lezers@visieredactie.be ¬ Abonnementen www.beweging.net/abonnementvisie ¬ Verantwoordelijke uitgever Liesbeth De Winter ¬ Redactie Simon Bellens, Nils De Neubourg, Jelle De Bock, Dominic Zehnder, Lieven Bax, Tinne Van Woensel, Rooni Theeboom, David Vanbellinghen, Karen Zelderloo, Martine Creve, Dieter Herregodts, Stephanie Lemmens, Elien Steen, Michiel Verplancke ¬ Hoofdredactie An-Sofie Bessemans en Wim Troch ¬ Vormgeving Gevaert Graphics ¬ Druk Coldset Printing Partners ¬ Visie verschijnt maandelijks en is inbegrepen in het lidmaatschap van CM, ACV bouw - industrie & energie, ACV-CSC METEA, ACV-Transcom en ACV Voeding en Diensten ¬ De beschrijving van de CM-diensten en -voordelen in deze publicatie heeft enkel een informatieve waarde. Bij twijfel of betwisting gelden enkel de statuten van het ziekenfonds. Meer info: www.cm.be/statuten ¬

2 ¬ VISIE

Marc Leemans, voorzitter ACV.

overheid het ergste kan voorkomen. Het bewijst trouwens ook hoe de degressiviteit van uitkeringen voor langdurig werklozen armoede creëert. Stop die degressiviteit en je ziet de armoede ogenblikkelijk afnemen.

Ons stelsel van sociale zekerheid en overheidssteun heeft veel erger voorkomen. Mensen werden niet massaal ontslagen, maar werden tijdelijk werkloos met behoud van meer dan 70 procent van hun inkomen. De uitkeringen voor volledig werklozen daalden tot in september 2021 niet meer naarmate men langer werkloos bleef. Het is het beste bewijs dat ons model van sociale zekerheid en een daadkrachtige, sociale

Ondertussen ebt de aandacht voor de pandemie wat weg. En zijn we, zonder tijd om even naar adem te happen, in een nieuwe crisis beland. De prijzen swingen de pan uit, door de aantrekkende economie, de oorlog in Oekraïne en door speculatie. Het leven is op een paar maanden tijd erg duur geworden. En opnieuw vangt ons sociaal model de ergste schokken op. Het uitgebreide sociaal tarief helpt de laagste inkomens om de energierekening te bolwerken. De index zorgt ervoor dat lonen, pensioenen en andere uitkeringen de stijgende levens-

pvallend nieuws: de armoedecijfers zijn in 2020 gedaald! Zo leefde 13,1 procent van de Belgen in 2020 onder de armoededrempel (1 287 euro per maand voor een alleenstaande). Dat is één procentpunt minder ten opzichte van 2019. Bijzonder, want 2020 was het jaar van de coronapandemie.

duurte enigszins kunnen volgen. Maar tegelijk staat er een enorme olifant in de kamer. Terwijl Belgische bedrijven historisch hoge winstmarges boeken en de Vlaamse export recordniveaus haalt, mogen de lonen van de medewerkers die voor dat succesverhaal zorgen, niet stijgen. De loonnormwet verhindert dat. Net nu we absoluut nood hebben aan hogere lonen. Want met alleen de indexaanpassingen en accijns- en btw-verlagingen redden we het niet. Zal de regering de moed hebben om de slechte loonnormwet van de regeringMichel aan te passen? En heeft ze daarna nog moed over om te zorgen dat alle inkomens eerlijk belastingen betalen, zodat de bijdragen en belastingen op arbeid kunnen dalen? En mensen dus netto meer overhouden. Vooruit met die olifant!

VISIE ¬ 3

Actueel. Van deze brandstofprijzen ga je lopen

67,5% van de werknemers

niet-verplichte tegemoetkoming werkgever

€0,11

11%

van de werknemers

10,6% van de werknemers

niet-verplichte tegemoetkoming bij 80% van ondernemingen

toegekend

verplichte tegemoetkoming werkgever

66%

Auto

Fiets

Trein

• 87% van de autopendelaars werkt op een plek die zeer slecht tot matig bereikbaar is met het openbaar vervoer. • Tegemoetkoming is wel algemeen aanvaard voor wie met een eigen wagen gaat werken, gemiddeld 11 eurocent per km. De reële prijs wordt veel hoger geschat. • Het ACV pleit voor een verhoogde kilometervergoeding.

• 84% van de fietspendelaars rijdt minder dan 10 km (enkel) naar het werk. • Tegemoetkoming in 80% van de ondernemingen. Tot 0,25 euro is de fietsvergoeding wettelijk vrijgesteld van belastingen. • Het ACV pleit voor een verplichte en verhoogde fietsvergoeding.

• Driekwart van de treinpendelaars legt meer dan 20 km af (enkel). • De werkgever moet minimaal 66% betalen van de kosten van een abonnement. De rest betaalt de werknemer uit eigen zak. • Het ACV pleit voor kosteloos openbaar vervoer voor werknemers, ook in combinatie met de fiets.

11 cent per kilometer volstaat bijlange niet ¬ Tekst An-Sofie Bessemans

enk (48) woont in Kleit, bij Maldegem, en werkt sinds 1993 bij Volvo Trucks in Oostakker. Als een vrachtwagen niet start of er ontbreken nog stukken, komt hij tussen. Zijn autorit van thuis naar de fabriek bedraagt enkel meer dan vijftig kilometer. Daarvoor ontvangt hij van zijn werkgever 7,65 euro per dag. Dat is maar een fractie van de werkelijke kosten. ‘Ik werk in een ploegensysteem, begin om 5u35 of om 13u50 uur aan mijn shift. Zeker zo vroeg ’s ochtends is er geen openbaar vervoer op mijn traject. Toen de werkplaats destijds verhuisde van Alsemberg naar Oostakker, werd een busverbinding in het leven geroepen, maar die is inmiddels uitgedoofd: iedereen moet op eigen kracht op het werk geraken. 80 kilometer fietsen per dag is niet haalbaar, ook niet met een elektrische.’ De brandstofprijzen betekenen een serieuze hap uit het gezinsbudget: ‘In combinatie met de energieprijzen hoor ik dat collega’s het steeds moeilijker hebben om zich nog extraatjes te veroorloven. Ze vragen om een hogere

4 ¬ VISIE

compensatie en overwegen zelfs van werk te veranderen omdat ze financieel in de problemen geraken door autoritten naar het werk. En we ervaren sowieso al een tekort aan personeel in de Gentse Kanaalzone.’ Henks collega Eugénie (28) legt van Sint-Genesius-Rode zo’n 75 kilometer af met de eigen wagen, enkele rit, en krijgt daar dagelijks in totaal 8,18 euro woonwerkvergoeding voor. Ze neemt de werkpost over op de assemblagelijn van wie ziek of afwezig is. Samen met een paar collega’s spreekt ze op een carpoolparking af om de rit af te wisselen en haar brandstofkosten te drukken. ‘Ik heb de luxe dat ik bij mijn ouders kan wonen. Red ik het? Ja, maar omdat ik onder hun dak niets hoef te betalen. Ik verhuis binnenkort en ga een stuk dichter bij het werk wonen.’ Meer dan twee derde van de verplaatsingen naar en voor het werk gebeurt nog altijd met de wagen. ‘Werknemers die lange autoritten afleggen naar en voor

het werk met de eigen auto, voelen het meest hoe de brandstofprijzen door het dak gaan’, analyseert Koen Repriels, expert mobiliteit bij het ACV. ‘Het energieakkoord zegt een geplande tariefverhoging van 4,5 procent voor het spoor in juni 2022 te bevriezen. Een positieve maatregel, maar daarmee compenseer je de stijgende kosten van auto-afhankelijke werknemers zonder bedrijfswagen en tankkaart niet. Dat zijn niet alleen werknemers met onregelmatige arbeidstijden of van wie de werkplaats ver ligt van een halte van openbaar vervoer. Maar ook werknemers die via school, kinderopvang of een andere zorgvoorziening naar het werk moeten gaan. Met de fiets of openbaar vervoer is zo’n zorgverplaatsing vaak niet haalbaar. Wie een bedrijfswagen heeft, betaalt gemiddeld voor 8 procent van het woonwerktraject. Maar als je met je eigen wagen naar het werk gaat, draai je gemiddeld op voor zo’n 72 procent van alle kosten. Wie auto-afhankelijk is en een laag inkomen heeft, is dus de dupe.’

Actueel.

CM peilde onlangs in diepte-interviews naar hoe werknemers tussen 55 en 64 jaar hun loopbaaneinde ervaren. ‘De meesten zijn nog gemotiveerd, maar we moeten veel meer inzetten op maatregelen en aanpassingen om het welzijn op het werk te verhogen.’

van de werknemers

¬ Tekst Dominic Zehnder ¬ Foto ID / Lieven Van Assche verplichte tegemoetkoming werkgever

67%

Metro, tram en bus

• Iets minder dan 7% van de werknemers • 80% van hen woont op minder dan 10 kilometer van het werk. • Tegemoetkoming minimaal tussen 65% en 75%. De rest betaalt de werknemer zelf. • Het ACV pleit voor kosteloos openbaar vervoer voor werknemers.

20,4%

van de loontrekkers ontvangt

geen enkele vergoeding

voor hun woon-werkverplaatsingen.

Bron: Centrale Raad voor het Bedrijfsleven

Ook wie dienstverplaatsingen moet maken met eigen vervoer wordt getroffen. ‘De 37 cent per kilometer die de overheid hanteert als vergoeding voor ambtenaren, voldoet niet langer. Die norm voor een dienstverplaatsing moet kostendekkend worden en gelden voor alle sectoren. Veel sectoren en particuliere werkgevers blijven bovendien onder die norm voor een autorit voor het werk: wie werkt met dienstencheques krijgt voor een verplaatsing tussen twee klanten slechts tussen 0,13 en 0,15 cent per kilometer gegarandeerd – verre van kostendekkend.’ Het ACV pleit daarom voor verhoogde tegemoetkomingen voor autoritten naar en voor het werk. ‘En wie met de (elektrische) fiets of met het openbaar vervoer naar het werk gaat, of wie thuis werkt, moet daar ook extra voor vergoed worden, met een telewerkvergoeding, een fietsvergoeding of een recht op een volledig kosteloos abonnement bijvoorbeeld, die een werkgever verplicht moet aanbieden. Zo wordt het duurzaam alternatief voor de auto gestimuleerd.’

Weinig aanpassingen aan het einde van de loopbaan

et de doelstelling van de federale regering om tegen 2030 een werkzaamheidsgraad van 80 procent te halen, is het alle hens aan dek om werknemers langer aan de slag te houden. Maar steeds meer werknemers vallen uit nog voor ze hun pensioenleeftijd halen. ‘Uit onze studie blijkt dat er heel wat werknemers aan het einde van de loopbaan toch een aantal moeilijkheden ondervinden’, legt onderzoekster Ann Morissens van de CM-studiedienst uit. ‘Dat zijn vaak fysieke klachten, het hoge tempo, maar ook leeftijdsdiscriminatie en het gebrek aan erkenning speelt deze werknemers parten. Ook de combinatie van werken met het willen zorgen voor kleinkinderen of oudere familieleden is niet vanzelfsprekend.’ ‘De geïnterviewden waren blij dat ze hun verhaal konden doen. Velen gaven aan dat het de eerste keer was dat er iemand naar hun

behoeften luisterde en ermee aan de slag wilde gaan’, verklaart Morissens. ‘De meeste werknemers zijn immers nog zeer gemotiveerd, maar door een gebrek aan waardering of tegenslagen geraken ze soms in een negatieve spiraal. Samen nadenken over mogelijke werkaanpassingen kan al een oplossing zijn. Maar er moet meer gedaan worden om een actief eindeloopbaanbeleid te voeren.’ Om langer werken makkelijker te maken, werd in 2012 de cao 104 in het leven geroepen. Daarin staan diverse mogelijke aanpassingen beschreven. ‘Helaas is deze cao amper bekend. De cao zou ook inhoudelijk dwingender mogen worden en concrete maatregelen verplichten die hun nut al bewezen hebben’, besluit de onderzoekster. ‘Aanpassingen kunnen immers het verschil maken om al dan niet in goede gezondheid de loopbaan af te ronden, en dat wordt vaak over het hoofd gezien.’

Luisteren naar oudere werknemers is een eerste stap naar een actief eindeloopbaanbeleid. VISIE ¬ 5

Knipsels. Voorgesneden

NMBS DUO TICKET

Voordelig met z’n tweeën op de trein Met z’n tweeën is een uitstapje maken altijd fijner. Daarom voert de NMBS opnieuw het Duo Ticket in. Nog tot en met 31 augustus kunnen twee personen reizen voor de prijs van een enkel standaardticket. De eerste campagne van het Duo Ticket – tijdens de eindejaarsperiode – was een succes. Daarom herhaalt de spoorwegmaatschappij de actie nu. Een treinreis tussen twee Belgische stations kost voor wie met z’n tweeën reist dus maar de helft van de prijs. Het Duo Ticket is te koop via de NMBS-app, de website van de NMBS en aan de ticketautomaten en loketten. Het kan zowel voor enkele reizen als voor heen-en-terugritten.

Geen flauwe grap: op 1 april stegen de minimumlonen en de werkbonus. Daarenboven daalt voor de meeste mensen de bijzondere bijdrage voor de sociale zekerheid. Vanaf hun loonbrief in april zullen de meesten hun nettoloon dus zien toenemen.

De verschillende verbeteringen pakken situatie per situatie altijd net een beetje anders uit. Wil je weten hoeveel jij erop vooruitgaat? Gebruik dan de online calculator van het ACV en bereken jouw nieuwe nettoloon met 1 april 2022 als startdatum.

Het minimumloon voor voltijdse werknemers stijgt met 4,7 procent tot 80,95 euro bruto per maand extra. Voor deeltijdse werknemers is de verhoging in verhouding tot de arbeidsduur. Werknemers met een bruto maandloon tot 2 848 euro krijgen een hogere belastingvermindering en zien hun persoonlijke bijdrage voor de sociale zekerheid afnemen. Ook de bijzondere bijdrage sociale zekerheid die de meeste werknemers betalen, daalt vanaf april – een verlaging waarvoor het ACV al langer ijverde. Dat komt voor een werknemer met een belastbaar jaarinkomen vanaf 21 071 euro tot 60 182 euro neer op een netto verbetering van minstens 99,16 euro per jaar.

~ De ACV-looncalculator: www.hetacv.be/rekentool/ bruto-nettocalculator

~ www.belgiantrain.be

GEZONDHEID BEWEGING EN NATUUR

30 dagen lang, 30 minuten bewegen

ID / SANDER DE WILDE

Van 23 april tot 22 mei kun je meedoen aan de campagne 30-30. Dertig dagen lang, elke dag dertig minuten bewegen in het groen: dat is het devies. Met de campagne willen initiatiefnemers BOS+ en CM niet alleen een sportieve levensstijl stimuleren, maar ook een pleidooi houden voor een groene leefomgeving. ‘Een groene, natuurlijke omgeving dichtbij nodigt uit om te bewegen én zorgt dat we het bewegen langer vol houden’, klinkt het. ‘Bovendien levert het tal van gezondheidsvoordelen op.’

6 ¬ VISIE

In een online dagboek kun je jouw voortgang bijhouden en met andere deelnemers contact zoeken. Je vindt er ook tips en gezondheidsinformatie. Aan het einde van de campagne planten de initiatiefnemers een bos. Hoe groot dat wordt, hangt af van het doorzettingsvermogen van de deelnemers. Voor elke actieve deelnemer komt er bos bij. ~ www.30-30.be

ID / FILIP CLAUS

NMBS

Minimumlonen, werkbonus en de meeste nettolonen stijgen vanaf april

HET CIJFER

ID / KRIS VAN EXEL

Bij het afwerken van deze Visie haakten al vijf sponsors af bij voetbalclub Royal Antwerp FC. De indiensttreding van technisch directeur Marc Overmars, die een maand eerder op staande voet ontslagen werd bij de Amsterdamse club Ajax na grensoverschrijdend gedrag, maakte heel wat verontwaardiging los en deed dus ook bij de geldschieters vragen rijzen over hun ‘normen en waarden’.

In de acht jaar dat ik voorzitter geweest ben, heb ik heel veel goede politici zien afhaken. Onder hen heel veel vrouwen en mensen met kleur. De bagger die ik elke dag op Twitter krijg, ook al post ik een pannenkoekenrecept of gewoon een mopje, is ongelooflijk. ¬ MEYREM ALMACI neemt afscheid als voorzitter van Groen en kijkt terug op de verwensingen en beledigingen die ze in die rol toegeworpen kreeg

SOCIALE ZEKERHEID. PRIJS VAN DE ARBEID

Meer mensen met een handicap recht op integratietegemoetkoming Een nieuwe wetswijziging trekt de inkomensgrens uit arbeid op voor de berekening van de integratietegemoetkoming voor mensen met een handicap. Die compensatie moet de extra kosten dekken die nodig zijn om te kunnen deelnemen aan de samenleving, zoals voor de nood aan huishoudelijke hulp of voor hulp bij verplaatsingen. Vanaf oktober 2021 heeft een bijkomend inkomen uit arbeid pas vanaf 63 000 euro, in plaats van 24 300 euro, effect op de berekening van de tegemoetkoming. Door de verbetering van die zogenaamde ‘prijs van de arbeid’ zullen meer mensen met een handicap recht hebben op de tegemoetkoming. Om in aanmerking te komen moet je tussen 18 en 65 jaar zijn.

Wie al een (gedeeltelijke) integratietegemoetkoming krijgt, of een lopende aanvraag heeft, hoeft niets te ondernemen. De aanpassing gebeurt automatisch. Maar wie voor 1 september 2021 een negatieve beslissing kreeg voor de aanvraag van een integratietegemoetkoming of alleen een medische erkenning heeft, moet zelf vóór 30 juni 2022 een administratieve herziening opstarten via MyHandicap. De aanpassing gebeurt retroactief en gaat terug tot 1 oktober 2021.

~ Voor meer informatie kan je de CM-zorglijn contacteren: www.cm.be/zorglijn

gratis webinar

bekkenbodemtraining Voorkom of verminder stress- of inspanningsincontinentie door je bekkenbodemspieren te trainen. De juiste oefeningen versterken je spieren op de juiste plaatsen. Onder begeleiding van een kinesist leer je hoe je bekkenbodemspieren kan trainen, hoe je eenvoudig elke dag oefeningen kan doen en welke hulpmiddelen er allemaal bestaan. dinsdag 19 april van 12 tot 13 uur of donderdag 21 april van 19 tot 20 uur Schrijf je snel in via de QR-code of surf naar www.goed.be/webinar-bekkenbodemtraining. www.goed.be

VISIE ¬ 7

Interview. De kloof tussen burger en politiek ALLE MACHT AAN DE BURGERS: MINISTER VAN BINNENLANDSE ZAKEN ANNELIES VERLINDEN EN OUD-JOURNALIST WALTER ZINZEN OVER ONLINE BURGERBEVRAGINGEN

‘Je kan niet zeggen dat je de kloof met de burger wegwerkt met een online platform, maar het is een begin’

8 ¬ VISIE

Na de paasvakantie zet de federale regering ‘een groots experiment’ in gang om burgers – individueel of als organisatie – te bevragen over de Belgische democratie en staatsstructuur. Kan de online burgerbevraging de kloof tussen burger en politiek dichten? ¬ Tekst Simon Bellens ¬ Foto Sophie Nuytten

ie vandaag www. eenlandvoordetoekomst.be bezoekt, ziet nog een ‘pagina in opbouw’. Maar vanaf 25 april hoopt minister van Binnenlandse Zaken en Democratische Vernieuwing Annelies Verlinden (CD&V) op een toestroom van onbevangen democratische ambitie. Burgers zullen zich op het online platform kunnen uitspreken over de grote vraagstukken van het Belgische staatsbestel: van de werking van het parlement, over onze fundamentele rechten, tot de bevoegdheidsverdeling tussen de verschillende overheden.

BIO WALTER ZINZEN (84) Is na een lange carrière bij de VRT al sinds 2002 journalist op rust, maar nog regelmatig schrijft hij opiniestukken in De Morgen of De Standaard. In aanloop van de verkiezingen verscheen hij samen met Rik Van Cauwelaert in het duidingsprogramma Zinzen & Van Cauwelaert.

ANNELIES VERLINDEN (43) Werd in 2020 minister van Binnenlandse Zaken in de Vivaldi-regering namens CD&V. Daarvoor werkte ze als advocaat. Samen met haar collega David Clarinval (MR) is ze ook bevoegd voor institutionele hervorming en democratische vernieuwing.

Open vragen mogen we verwachten, opgesteld in samenspraak met een expertengroep en voorzien van context. ‘Wat we absoluut niet willen’, maakt minister Verlinden zich sterk, ‘is een loutere peiling naar wat de meerderheid ergens van vindt. Iets als: 53 procent van de respondenten wil de Senaat afschaffen. We willen open aanbevelingen en ideeën over de toekomst van ons land.’

de burger meteen wegwerkt met een online platform, maar het is een puzzelstuk in een breder verhaal. Het is een poging om mensen die nu het gevoel hebben dat naar hen niet geluisterd wordt, hun zeg te kunnen laten doen.’

Is een online burgerbevraging datgene waarop mensen die zich niet gehoord voelen, aan het wachten zijn? ZINZEN ¬ ‘Dat is de grote vraag. Ik vrees dat vooral mensen zullen deelnemen die sowieso al belangstelling voor de thema’s hebben. Eén van mijn problemen met burgerpanels is dat het zich uitsluitend richt tot mensen met een minimum aan opleiding en interesse.’

Als je individueel deelneemt aan een burgerbevraging is het algemeen belang soms ver weg ¬ WALTER ZINZEN

Die nationale brainstorm – ‘een groots experiment dat we in België nog nooit op die schaal gedaan hebben’ – moet op termijn uitmonden in een nieuwe staatshervorming. Dat is alvast een cultuurverandering tegenover de staatshervormingen bedisseld in kastelen en paleizen. Voor Walter Zinzen, al decennialang een fervent criticaster van achterkamerpolitiek en almachtige partijvoorzitters, is het maar de vraag wat de burgerbevraging zal opleveren. ‘De suggesties zullen zeer verscheiden zijn’, stelt de oud-journalist. ‘Het volk spreekt nu eenmaal niet met één stem.’ Verlinden: ‘De bedoeling is om te werken aan het vertrouwen tussen burger en politiek. Ik beweer niet dat je de kloof met

VERLINDEN ¬ ‘Dat moeten we niet ontkennen, maar hopelijk is dat een grote groep die ook kan spreken namens zijn omgeving. Het is ook geen pop poll. Als je je moet uitspreken over de toekomst van de Senaat, moet je dat wel doen vanuit een bepaalde visie. We hebben lang nagedacht over hoe we die democratische vernieuwing zouden vormgeven. In Frankrijk heb je gelijkaardige oefeningen gehad, tien jaar geleden hadden wij de G1000 (burgeroverleg van duizend geloten Belgen, red.). Maar een online burgerpanel is geen magische oplossing om het vertrouwen van burgers in de politiek te vergroten, ik denk niet dat er één magische oplossing bestaat.’

VISIE ¬ 9

Interview. De kloof tussen burger en politiek

ZINZEN ¬ ‘Is een van de redenen van de kloof tussen burger en politiek niet dat de bevolking zich niet meer vertegenwoordigd voelt door haar vertegenwoordigers? In alle partijen worden de parlementsleden geconfronteerd met de orders van het hoofdkwartier. Ministers en partijvoorzitters voelen zich eerder gehinderd door het parlement. Moet uw democratische vernieuwing geen maatregelen nemen die het parlement weer naar de kern van de zaak brengen? Zet u niet in uw bevraging: Moeten onze parlementsleden, zoals in de grondwet staat, niet de soevereine natie vertegenwoordigen, in plaats van hun partij?’ VERLINDEN ¬ ‘Vragen zoals naar de ideale kieskring of naar de rol van de Senaat komen aan bod. Ik ben geïnteresseerd in wat de sleutel kan zijn om het parlement te laten doen wat het moet doen. Maar in de anderhalf jaar dat ik minister ben, heb ik niet het gevoel dat het parlement alleen de particratie vertolkt. Natuurlijk, als men stemt, stemt men per fractie. Maar daaraan gaat een proces vooraf waarin parlementsleden op eigen initiatief ontwerpen op de agenda zetten, beïnvloeden en bijkleuren. Ze doen meer dan doortelefoneren wat de partijleiding hen zegt.’

In een interview noemt politiek filosoof Anton Jäger participatie-

trajecten zoals burgerpanels ‘een pseudo-oplossing die de huidige aanval op het middenveld voortzet’.

zeggen dat het gemiddelde inwoners vertegenwoordigt? Ik weet niet hoe twintigers vandaag naar het middenveld kijken.’

VERLINDEN ¬ ‘Dat is vooreerst absoluut niet de bedoeling. Integendeel. Ik denk dat er voor het middenveld een belangrijke rol weggelegd is om mensen samen te brengen over deze thema’s. Je kunt zowel individueel als met een organisatie deelnemen aan de bevraging – dat kan een klas zijn, een gemeenteraad, of een middenveldorganisatie.

ZINZEN ¬ ‘Toch heeft die individualisering ook een, met enige overdrijving, gevaarlijke kant. Als je individueel reageert op al die vragen, bestaat het risico dat het individuele belang primeert en het algemeen belang ver weg blijft. Dat zie je in nieuwe actiegroepen die vaak gaan over zeer individuele en lokale dingen.’

Ik zou de burgerpanels niet afzetten tegen het middenveld ¬ ANNELIES VERLINDEN We hebben expliciet tools ontwikkeld om die organisaties en lokale besturen een draaiboek te geven om dialoogmomenten te organiseren en ook minder voor de hand liggende burgers te betrekken. Ik zou de burgerpanels niet afzetten tegen het klassieke middenveld.’ ‘Anderzijds is de vraag of het klassieke middenveld een antwoord kan zijn op de verzuchting dat mensen zich niet meer gehoord voelen. Is dat wel voldoende open en transparant om te

OVER-TIJD een voorstelling (met humor en zang) van

Koen Dewulf

Info en tickets: www.pasar.be/overtijd Scan deze QR-code en bestel meteen je tickets.

VERLINDEN ¬ ‘Daar proberen wij aan tegemoet te komen. We vragen: Ga in dialoog vooraleer je je mening op het platform zet.’ ZINZEN ¬ ‘Maar die dialoog moet je houden zoals wij dat nu doen. Online zie ik dat niet gebeuren.’

Stel dat de burgerbevraging aan het einde van de rit een groot succes blijkt en mooie ideeën heeft voortgebracht – wat dan? VERLINDEN ¬ ‘De bedoeling is dat er een vervolgtraject komt, niet dat de resultaten geklasseerd worden met een rapport. Mijn grote wens is dat de burgerbevraging tot ideeën leidt op basis waarvan parlementsleden initiatieven kunnen nemen. Ik hoop echt dat we daarmee een soort nieuwe energie in het parlement kunnen blazen.’

27-04-2022 Gent, Blaisantkerk 06-05-2022 Antwerpen, Theater Het Klokhuis 07-05-2022 Nieuwpoort, Zaal City 08-05-2022 Tervuren, CC De Warandepoort 11-05-2022 Hamont-Achel, Cinema Walburg 19-05-2022 Oudsbergen, GC den Ichter 17-06-2022 Sint-Katelijne-Waver, Parochiezaal Sint-Catharina 19-06-2022 Londerzeel, Gildenhuis

FEIT OF FABEL?

Als ouder bepaal ik zelf welke foto’s ik van mijn kinderen deel

EERDER WAAR

Tot ze twaalf jaar zijn, zijn kinderen wettelijk handelingsonbekwaam en kun je als ouder dus alle beslissingen nemen over je kinderen. Maar het gesprek aangaan over welke foto’s je deelt, is altijd verstandig.

Vroeger bleven grappige en gênante jeugdfoto’s veilig in een fotoboek zitten. Ze kwamen hooguit een keer per jaar boven om binnenskamers rond te gaan. Dat is met de opkomst van digitale fotografie, internet en vooral sociale media voorbij. Websites en apps als Facebook, Instagram en TikTok zijn een moderne versie van het ouderwetse plakboek. Alleen niet langer verstopt in een donkere kast maar vaak publiek toegankelijk op het internet. Voor ouders die daarop foto’s van hun kinderen delen is er zelfs een term bedacht: sharenting, een samentrekking van sharing en parenting. Die trend brengt ook vragen met zich mee, zoals: mag dat zomaar? ‘Ouders mogen

gerust trots zijn op hun kinderen’, zegt Niels Van Paemel, expert online veiligheid bij Child Focus. ‘En daarbij hoort soms ook het delen van foto’s.’ Alleen moet je volgens de expert als ouder heel bewust omgaan met die foto’s. ‘Privacy is een mensenrecht, dus ook voor kinderen. Concreet betekent dat bijvoorbeeld toestemming vragen aan je kind. Je zult verbaasd zijn hoe jong kinderen er al hun eigen mening over hebben, vaak zelfs al vanaf zes jaar.’ Daarnaast is het belangrijk welke foto je waar plaatst. ‘Een foto van je kleuter in blote billen aan het zwembad is misschien leuk maar ongepast voor Facebook. Die stuur je dan bijvoorbeeld beter in het familiegesprek op

Whatsapp. Daar weet je wie hem te zien krijgt en de verzending gebeurt beveiligd.’ Maar dan nog rest de vraag wat de regels zeggen, naast alle goede raad? ‘Kinderen tot 12 jaar zijn wettelijk handelingsonbekwaam. Tot die leeftijd bepaal je als ouder dus wel wat je online deelt over je kinderen, zolang het fatsoenlijk blijft. Maar daarnaast respecteer je best ook de wil van je kind. Want door al vroeg toestemming te vragen, leer je je kind ook kritisch om te gaan met sociale media en privacy. En deel je toch graag een foto, maak dan bijvoorbeeld je kindje onherkenbaar met een leuke smiley.’ ~ www.childfocus.be

Guy Puttemans

We vragen het aan.

Factcheck.

Nathalie Diesbecq Jurist bij het ACV

Hoe help je een Oekraïense vluchteling aan werk? Na het uitbreken van de oorlog in Oekraïne zien we een grote solidariteitsgolf. Na de eerste noodhulp volgen binnenkort andere uitdagingen. Een daarvan is om mensen uit Oekraïne in onze samenleving (tijdelijk) op te nemen, onder andere in het werkleven. Zodra ze zich daarvoor klaar voelen, helpt dat hen om op eigen benen te staan. Correcte informatie is essentieel en daarom heeft het ACV en de dienst Grensarbeiderssecretariaat Nieuwe Europese Lidstaten een infofiche gemaakt. Na aankomst in België is het in orde brengen van het verblijf een eerste belangrijke stap. Onder bepaalde voorwaarden heeft iemand uit Oekraïne of iemand die daar verbleef en voor het geweld op de vlucht ging recht op een attest voor tijdelijke bescherming. Die aanvraag moet persoonlijk gebeuren in Brussels Expo, Paleis 8. Met dat attest krijg je op het gemeentehuis van de hoofdverblijfplaats een A kaart. Met zo’n kaart en met het attest krijg je onmiddellijk en onbeperkt recht om te werken in ons land. In de zoektocht naar werk staan VDAB in Vlaanderen en Actiris in Brussel Oekraïners ook bij. Daar aanmelden is dus de boodschap. Ook is het belangrijk dat Oekraïense vluchtelingen werk maken van een verplichte inschrijving bij een ziekenfonds. ~ www.hetacv.be/ wegwijsvooroekrainers ~ www.info-ukraine.be

VISIE ¬ 11

Achtergrond. Rechten van de patiënt

20 jaar patiëntenrechten, mag het wat meer zijn? Dit jaar wordt de wet op de patiëntenrechten twintig jaar. Tijd dus voor een grondige evaluatie. Wat heeft ze verbeterd en hoe past ze zich aan de snel evoluerende wereld waarin wij leven aan? ¬ Tekst Dominic Zehnder ¬ Foto Maarten de Bouw

n het federale regeerakkoord van 1999 werd voor het eerst gesproken over een algemene wet voor de rechten van een patiënt. In oktober 2002 werd die werkelijkheid. ‘Natuurlijk had je als patiënt voordien ook al heel wat rechten’, legt Karen Mullié, stafmedewerker en jurist bij CM, uit. ‘Maar omdat die allemaal her en der verspreid waren, vond men het belangrijk om dat op één plaats samen te brengen. Het mooie aan die tekst is dat men spreekt over de rechten van de patiënt en niet over de plichten van de zorgverlener. De wet biedt geen pasklaar antwoord op elke situatie, maar schept een kader waarin een goede relatie en dialoog tussen zorgverleners en patiënten centraal staan.’ Tom Goffin, voorzitter van de federale commissie patiëntenrechten en docent gezondheidsrecht aan de UGent, treedt Mullié bij. ‘Voor het centraal plaatsen van de patiënt heeft dat enorm veel

betekend. En de nieuwe wet rond kwaliteitsvolle gezondheidszorg uit 2019 zorgt voor een goede aanvulling. Mijn hoop is dat die twee wetten op termijn nog beter op elkaar afgestemd worden. Want daar gaat het over, dat je aan de patiënt die je centraal plaatst kwaliteitsvolle gezondheidszorg verstrekt.’

Ombudsdienst Een van de belangrijkste nieuwigheden van de wet was het voorzien van een recht om een klacht te kunnen indienen. Wie vindt dat zijn rechten als patiënt niet gerespecteerd worden, kan terecht bij een van de verschillende ombudsdiensten. Zij proberen via dialoog het geschil op te lossen. ‘Die bemiddelingsprocedure is zeer waardevol omdat dialoog het belangrijkste blijft om een goede relatie tussen patiënt en zorgverlener te behouden. Maar het mag verder gaan.

Wat staat er in de wet op de patiëntenrechten? De wet somt op wat jij als patiënt van de zorgverlener mag verwachten. Je vindt er onder andere de volgende bepalingen: • Het ontvangen van een kwaliteitsvolle dienstverstrekking • De vrije keuze van de zorgverlener • Het recht om geïnformeerd te worden over de eigen gezondheidstoestand • Het recht op toestemming na voorafgaandelijke informatie • Het recht op een zorgvuldig bijgehouden patiëntendossier en het recht op inzage en afschrift • Het aanduiden van een vertrouwenspersoon en een vertegenwoordiger • Het recht op klachtenbemiddeling • Het recht op pijnbehandeling ~ www.cm.be/patientenrechten

12 ¬ VISIE

De klachten die binnenkomen moeten deel uitmaken van het kwaliteitsbeleid van de zorg in het algemeen’, zegt Mullié. ‘Nu zijn er heel weinig of haast geen pistes wanneer men er echt niet uitkomt.’ Goffin bevestigt: ‘Een van de manco’s van de wet is dat er eigenlijk helemaal geen sanctioneringsmechanisme aan gekoppeld is, mocht bemiddeling onmogelijk blijken. Anderzijds is het niet dat de wet geen slagkracht heeft. De voorbije twintig jaar zijn er meerdere uitspraken van rechters geweest op basis van de wet. Maar het zou zeker niet slecht zijn mocht er een orgaan achter zitten met iets meer tanden.’

Update nodig Na twintig jaar is het tijd voor een update van de wet. Ook omdat tegenwoordig meerdere zorgverleners uit eerste, tweede, derde en soms vierde lijn samenwerken om een patiënt te behandelen, maar die situatie is niet voorzien in de huidige wettekst waar het gaat over de individuele relatie tussen een zorgverlener en de patiënt. Goffin: ‘De relatie tussen de patiënt en de zorgverlener is nooit één-op-één, ze worden omringd door andere zorgverleners of familie, die ook hun inbreng hebben.’ Een mogelijke oplossing is om wet teksten vaker aan de realiteit te toetsen. ‘In Nederland evalueren ze regelmatig hun gezondheids- en patiëntenwetten, terwijl dat bij ons nu pas voor het eerst gebeurt. Ook wij zouden om de zoveel jaar kritisch naar een wettekst moeten kijken om te zien of die nog wel voldoet. Nu volgen aanpassingen heel traag. Daardoor hebben we nu een wet die qua basisideeën zeker goed zit, maar nog maar moeilijk in de praktijk toepasbaar is.’

LIESJE

‘Ziekenhuis beslist dat ik niet mag bevallen met mijn vaste vroedvrouw’ Het Antwerpse Sint-Vincentiusziekenhuis besliste recent dat ze vanaf 1 juli geen bevallingen met zelfstandige vroedvrouwen meer toestaan om juridische redenen. Liesje (35) is zwanger van haar derde kind en is uitgerekend op 4 juli. Daardoor kan haar bevalling niet zoals gepland in het Antwerpse ziekenhuis met de vroedvrouw van haar keuze doorgaan. Een ernstige inbreuk op haar recht als patiënt op de vrije keuze van de zorgverlener. ‘Mijn eerste bevalling vond plaats in het SintVincentiusziekenhuis, samen met een zelfstandige vroedvrouw. De bevalling werd toen ook door mijn vaste gynaecoloog begeleid die aan dat ziekenhuis verbonden is. Door de beslissing van datzelfde ziekenhuis word ik nu voor een voldongen feit gesteld.’ ‘Ik heb het er moeilijk mee dat het ziekenhuis eenzijdig beslist om zelfstandige vroedvrouwen te weren. Ik zou graag zoals eerder bevallen met de hulp van mijn vertrouwde gynaecoloog én mijn vaste vroedvrouw. Ik moet nu dus kiezen of ik ofwel naar een ander ziekenhuis ga, waar ik de gynaecoloog niet ken, of de bevalling laat doorgaan met een andere vroedvrouw.’

VISIE ¬ 13

Burgerpanel.

ELKE MAAND LATEN DRIE LEZERS HUN LICHT SCHIJNEN OVER EEN NETELIGE KWESTIE ¬ INTERVIEW AN-SOFIE BESSEMANS EN DOMINIC ZEHNDER

Jan (54) Jan is weduwnaar en werkt als beleidsmedewerker.

Nathalie (55) Nathalie woont in Aartselaar en werkt bij een maatwerkbedrijf.

Guy Puttemans

Maarten De Bouw

3 LEZERS

Karen (36) Karen is sociologe en woont in Brussel.

DE STELLING

HUN MENING

, Vier weken wettelijke vakantie volstaan’

14 ¬ VISIE

, Jan: Lastig , puzzelen voor gezinnen

, Nathalie: Langer , werken, meer verlof

, Karen: Behoefte kan van , jaar tot jaar verschillen

‘Wettelijke vakantie is een erg waardevolle verdienste van de sociale strijd die onze grootouders leverden. Maar twintig dagen lijkt me een absoluut minimum. Zeker voor gezinnen met kinderen is dat soms een lastig puzzelwerk.’ ‘In mijn eigen carrière, in het socioculturele werk, heb ik meestal meer vakantiedagen kunnen nemen, vaak door recuperatie van het geleverde avonden weekendwerk. Vandaag heb ik zelf bijna het dubbele aantal vakantiedagen. Vakantie is nu echte ‘me-time’. Vroeger was het vooral in functie van kinderen en gezin. Vandaag meer om een klein stukje van de wereld te ontdekken.’

‘Corona heeft duidelijk gemaakt hoe belangrijk het is om arbeid en gezin goed te kunnen combineren. Zeker ouders die er alleen voor stonden of families die niet zo’n groot netwerk hadden, stonden met 20 dagen echt nergens. Hetzelfde geldt ook in niet-coronatijden, maar dan is het misschien minder zichtbaar.’ ‘Extra verlofdagen zouden het werk werkbaarder maken. De werkdruk is heel hoog en we moeten langer werken. Zelf werk ik volgend jaar 40 jaar, maar dan moet ik nog vier jaar voor ik op pensioen kan, want ik moet minstens 60 zijn. Als we langer moeten werken is het toch logisch dat het recht op wettelijk verlof wordt uitgebreid?’

‘Twintig verlofdagen per jaar, dat is slechts iets meer dan een anderhalve dag per maand. Veel werkgevers voorzien in extra verlofdagen en dat lijkt mij geen overbodige luxe. Meer verlof zorgt voor een beter evenwicht tussen werk en privé én zo ook voor minder ziekte. Er regelmatig tussenuit gaan zou volgens onderzoek ook de productiviteit van werknemers verhogen.’ ‘De behoefte aan verlof kan wel van werknemer tot werknemer verschillen. En van jaar tot jaar. Misschien valt er iets te zeggen voor een flexibele regeling: als je meer dagen nodig hebt, moet je ze kunnen opnemen. Heb je ze niet nodig, dan krijg je ze uitbetaald.’

Mandaat Wie geloof jij nog? Behoor je tot de 60 procent van de mensen die pas iets geloven als ze er bewijs voor zien? Of tot de andere 40 procent die iets geloven tot ze argumenten krijgen voor het tegendeel. Het lijkt een onnozel verschil. Maar het is de voorbije tien jaar wel omgeslagen. Toch volgens internationaal onderzoek. Dat onderzoek meet jaarlijks onze houding tegenover de media, de politiek, het bedrijfsleven, het klimaat … Minder dan de helft van de bevolking gelooft dat het beleid erin zal slagen om grote problemen op te lossen. Minder dan de helft gelooft dat de media het goed voor heeft met ons. Meer dan 85 procent van de mensen heeft schrik zijn werk te verliezen.

Ik geloof dat mensen mijn zorg begrijpen en zich fatsoenlijk inzetten om die op te lossen Inderdaad. De uitdagingen die mensen op zich zien afkomen, lijken indrukwekkend en leiden tot onrust. Zeker in tijden van oorlog zo dicht bij ons. En dan is vertrouwen heel belangrijk. Niemand is immers verstandig genoeg

Forum

om alles te begrijpen. De kennis die nodig is om de wereld te bevatten is al lang niet meer in één mens te verzamelen. We moeten dus een beetje van onze macht toevertrouwen aan iets of iemand. Daarom. Opnieuw de vraag: wie geloof jij nog? Misschien nog beter: in wie geloof jij nog? Ik noem dat de vraag naar een mandaat: Wie vraag ik om namens mij en mijn belangen op te treden in deze samenleving? Ik geloof dat deze vraag ook het antwoord in zich draagt. Ik weet dat ik mensen en groepen mijn mandaat wil geven als ik geloof dat ze mijn zorg begrijpen en zich fatsoenlijk inzetten om die op te lossen. En dat zijn veel mensen. Mijn partner, mijn ziekenfonds, mijn vrienden, mijn vereniging. En ja, voor mij ook heel wat politici en zelfs voor meerdere journalisten. Het is de vraag die ons als samenleving gebracht heeft bij een soort democratie

die zich in die spanning voortdurend moet heruitvinden. Ik geloof dat we dat nu aan het doen zijn. Dat mensen aan het zoeken zijn in wie ze geloven. En hen een opdracht geven. Met Pasen voor de deur. Het feest van de heropleving. Zalig Pasen.

PETER WOUTERS, voorzitter beweging.net

PROFESSOR JEROEN SCHEERDER, hoogleraar sportsociologie aan de KU Leuven

Sport voor én door allen? Vandaag is een op de vijf 12- tot 75-jarigen niet sportactief, zo blijkt uit ons onderzoek naar een halve eeuw sportparticipatie in Vlaanderen. Twintig procent sportinactieven, dat lijkt een relatief klein en nog makkelijk te overtuigen aandeel. Achter dat cijfer schuilt evenwel een patroon van sociale ongelijkheid. Want ondanks de sterke popularisering van de actieve deelname aan sport en sportpromotiebeleid door de overheid, is deze

vrijetijdsbesteding nog steeds niet gedemocratiseerd. Mensen met een lager opleidingsniveau, een lager inkomen of een migratieachtergrond zijn beduidend minder sportactief. Zij genieten dus minder van de voordelen die sportbeoefening zowel fysiek, mentaal als sociaal met zich meebrengt. Die ongelijkheid heeft een impact op onze samenleving als geheel en niet alleen op de groep die inactief is. We hebben er dus alle belang bij om de kloof tussen sporters en niet-sporters zo klein mogelijk te maken. Dat kan bijvoorbeeld en bij voorkeur door prioriteit te geven aan sportparticipatiekan-

sen voor maatschappelijk kwetsbare groepen. Naast de overheid is hier ook een verantwoordelijkheid weggelegd voor het sportmiddenveld: het geheel aan non-profit sport- en beweegaanbieders. Per 100 000 inwoners telt Vlaanderen 423 sportclubs. Met dat sportverenigingskapitaal behoren we internationaal tot de top. Laten we die rijkdom benutten om zoveel mogelijk mensen uit alle sociale geledingen een vergelijkbare kans te geven om actief aan sport te doen. Vijftig jaar geleden lag Vlaanderen in Europa mee aan de basis van het Sport voor Allen-beleid. Kan datzelfde Vlaanderen nu een pioniersrol vervullen in een heus Sport door Allen-beleid?

Wil je zelf ook iets kwijt aan de redactie? Mail naar lezers@visieredactie.be VISIE ¬ 15

16 ¬ VISIE

IN BEELD SINT-JANS-MOLENBEEK 26 MAART 2022

10:43

De eerste keer Lana (16) maakt haar eerste ritje op de fiets in Brussel. Na een tocht van vijf dagen woont ze sinds enkele weken samen met haar vriendinnetje Kamila (11) bij een gastgezin. In Kiev fietste Lana niet vaak, het verkeer in de Oekraïense hoofdstad is erg druk. Lana speelt graag viool, haar favoriete componist is Prokofjev, bekend van Peter en de Wolf. Beneden in het volksparkje Parckfarm leren vrijwilligers van de Lakense Fietsbieb kinderen tussen kegels slalommen. Het Brusselse verkeer en de gebrekkige fietsinfrastructuur maken dat oefening zeer welkom is. Ook volwassenen kunnen les volgen. Omdat fietsen niet alleen ontspannend is, maar ook belangrijk is voor de integratie van kinderen op de vlucht, organiseren de 84 Fietsbiebs in Vlaanderen en het Brussels Hoofdstedelijk gewest een inzamelactie. Wie tot 17 april een kinderfiets schenkt geeft een jaar gratis lidmaatschap aan een kind op de vlucht. ~ www.fietsbieb.be

¬ Foto Bart Dewaele

VISIE ¬ 17

Uit ervaring. De vrachtwagenchauffeur ELKE MAAND LATEN WE IEMAND AAN HET WOORD DIE VANUIT ZIJN OF HAAR WERK NAAR DE WERELD KIJKT. DEZE MAAND IS DAT VRACHTWAGENCHAUFFEUR RAYMOND*.

Van cowboys en nylons Al zo’n veertig jaar rijdt Raymond met de vrachtwagen. ‘Ik heb de vrachtwagens zien verbeteren, de wegen zien uitbreiden en het verkeer zien groeien, maar de staat van ons wegdek blijft lamentabel: soms lijkt het of de putten worden gedicht met een geutje van de pollepel.’ ¬ Tekst An-Sofie Bessemans ¬ Illustratie Peter Goes

k ben chauffeur, net als mijn vader en mijn schoonzoon. Mijn vader bracht dieren naar de slacht of ging stro ophalen, en was bijna elke avond thuis. De vrachtauto’s van toen lieten geen verre ritten toe. Ik ben in het begin van de jaren tachtig gestart. Prachtige weggetjes voerden me door Spanje en Portugal. Ik vertrok met vracht aan boord en kon ook weer laden op de terugweg. We reden vaak in groep, de baas hoorden we niet. Aan de grensposten wachtte je uren, maar iedereen kende elkaar bij koffie en cognac. We waren graag gezien in vaste eethuizen waar we wat kilometers voor omreden. Scheen de zon, dan bleven we wel eens langer en trapten we achteraf wat harder op het gaspedaal. Boetes waren toen nog voor de baas. Daar is vandaag geen sprake meer van.’ ‘Waren er cowboys bij? Natuurlijk. Er waren er met vrouwen overal, maar waar je je echt tegen moet wapenen is drugstrafiek. Ik heb ook chauffeurs mensen weten smokkelen, toen nog uit Oost-Duitsland, verstopt tussen een lading schapen, want speurhonden

laten zich misleiden door de stank. Zelf ging ik niet verder dan een clandestien handeltje met champagne, sterkedrank en pralines die ik in Roemenië of Joegoslavië bracht. En nylonkousen, want die waren ook erg in trek.’ ‘Ik heb collega’s de cel in zien vliegen, en nog veel meer weten verongelukken. Ik ben ook al door de vangrails gegaan. Dan leer je je limieten kennen. Het prestige van het aantal gereden kilometers per jaar waarmee je tegen elkaar opbiedt sneuvelt dan ook wel.’

Mijn vrouw heeft dikwijls gezegd dat ze een vakbond zou oprichten voor ‘de vrouwen van’

‘Veel is strenger vandaag: vond je baas het normaal dat je dertien uur aan een stuk reed, dan zijn er nu rij- en rusttijden te respecteren. Fraude met tachografen is gedaan. Echt lange ritten zijn er ook niet meer bij, want Belgen rijden niet meer buiten de Benelux: het is veel goedkoper om een Oost-Europeaan de rit te laten doen. Al komt daar nu wel weer verandering in, want ook zij worden duurder en schaarser.’

¬ VRACHTWAGENCHAUFFEUR RAYMOND

‘Onze jeugd vindt die korte afstandjes ook wel genoeg, ze spelen graag voor

18 ¬ VISIE

shuttle en liefst nog binnen de provincie. De collegialiteit is er ook uit, vroeger hielp je elkaar een band vervangen langs de weg, nu mag je dat zelfs niet meer. Veel kun je niet meer oplossen, het is allemaal veel technologischer geworden. De trots over de vrachtwagen is ook verminderd. Vroeger stonden we erop dat die blonk en niemand haalde het in zijn hoofd om tijdens je verlof met jouw wagen te rijden.’

Kort. CM-PODCAST

Wat je nog niet wist over …

Het is een paradox: mensen zien niet graag vrachtwagens, maar iedereen wil wel leveringen aan huis

CM pakt uit met een tweede reeks van de podcast Wat je nog niet wist over … Bekende Vlamingen praten over fysieke of mentale uitdagingen en tonen zo aan dat gezondheid ons allemaal bezighoudt. Tv-presentator Rob Vanoudenhoven heeft het over de mantelzorg voor zijn dochter met een fysieke handicap en zangeres Hannelore Bedert getuigt hoe ze verder moest na het plotse overlijden van haar man. ~ www.leefmagazine.be/luister en via alle bekende podcast-apps

¬ VRACHTWAGENCHAUFFEUR RAYMOND

PC 327.01 ‘Ik kan met trots zeggen dat ik geleefd heb voor mijn werk, maar ik kan de jeugd ook geen ongelijk geven dat ze op hun weekend staan. 250 000 kilometer per jaar, dat hou je niet vol tot je 65ste. Ik heb mijn kleinkinderen al vaker gezien dan mijn kinderen. Mijn vrouw heeft dikwijls gezegd dat ze een vakbond zou oprichten voor ‘de vrouwen van’.’ (lacht) ‘De korte ritten vandaag maken het werk ook wel hectischer. Voortdurend krijgen we telefoontjes met wijzigingen in ons schema. De planners hebben zelf nooit gereden, ze weten niet wat het is. We moeten ook maximaal renderen omdat er te weinig chauffeurs zijn. Er is file op de weg, en druk om op tijd aan te komen bij de supermarkten. In een zone dertig moet alles tussen 7 en 9 uur worden geleverd. Kom je te laat, dan mag je terugkeren. Er wordt veel nutteloos rondgereden, ook omdat winkels geen stock meer willen. Soms moet ik elke week twee doosjes afleveren bij dezelfde klant. Dat is dwaas werk. Mijn baas voorziet nu in opslagruimte.’ ‘Het is een paradox: mensen zien niet graag vrachtwagens, maar iedereen wil wel leveringen aan huis. De vrachtwagens worden ook alsmaar groter en de wegen smaller. Mensen beseffen dat allemaal niet. Je wil ook niet weten hoe vaak ik al terug moest keren bij een klant die een zwembad of een tuinhuis heeft besteld, maar zijn oprit heeft overschat.’

Beschutte en sociale werkplaatsen gelijker Met een recente hervorming van de maatwerkbedrijven trekt de Vlaamse overheid sociale en beschutte werkplaatsen gelijk. Zo werden voor allebei de woon-werkvergoedingen voor de wagen en de fiets opgetrokken, en ook de loonindexering en eindejaarspremie zijn voortaan in overeenstemming. Bovendien komen er arbeidsplaatsen bij. ‘Hierdoor worden de verschillen in vergoedingen en arbeidsvoorwaarden tussen beschutte en sociale werkplaatsen kleiner én gaan de werknemers erop vooruit’, klinkt het bij ACVBIE.

Vacatures ACV Voeding & Diensten zoekt • Syndicaal maatschappelijk assistent, zone Oost-Vlaanderen

ACV-CSC METEA zoekt • Boekhouder ~ www.hetacv.be/vacatures

CM zoekt • SPOC Infrastructuur • Infrastructuur project lead • Senior Functioneel Analist HRIS • Stafmedewerker Sociaal Ondernemen • Stafmedewerker Organisatie ontwikkeling • Adviserend Arts ~ www.cmjobs.be

Raymond is een schuilnaam

VISIE ¬ 19

Cultuur. Een selectie

SERIE LOST LUGGAGE NATIONAAL TRAUMA

MUZIEK

100 jaar Toots Wie kent Toots Thielemans niet? Het Brusselse ketje verwierf wereldfaam als jazzmuzikant, fluiter, gitarist en harmonicaspeler, en werd de vriend van andere muzieklegenden als Miles Davis, Charlie Parker, Billie Holiday … Om zijn honderdste verjaardag te vieren staan een reeks concerten in Brussel en Vlaanderen op het programma, net als een expo en lezingen. Onder meer pianist Jef Neve, de Brusselse jongerenpercussiegroep Fanfakids en de beiaardier van de Grimbergse basiliek brengen een eerbetoon. ~ toots100.be

De aanslagen van 22 maart 2016 in de luchthaven van Zaventem staan in ons collectieve geheugen gegrift. In de fictiereeks Lost Luggage heeft politievrouw Samira Laroussa, vertolkt door Lara Chedraoui, de zangeres van Intergalactic Lovers, de opdracht om de nabestaanden persoonlijke spullen van de slachtoffers terug te bezorgen. Over rouw, kracht en troost na een nationaal trauma.

FILMFESTIVAL Mooov

Groeten uit de wereld

~ Elke zondagavond om 20.40 uur op Eén of via VRT NU. Sudoku

Breintrein

2 3 8 7 1 7 9 1 2 5 9 7 6 5 2 9

8 9 3 4 2 3 7 9 6 © De Puzzelaar

20 ¬ VISIE

Van 19 april tot 2 mei 2022 kunnen filmliefhebbers in Beringen, Brugge, Deinze, Genk, Lier, Sint-Niklaas, Turnhout en Zaventem genieten van de tiende editie van het wereldfilmfestival MOOOV, dat groeide uit het Cinema Novo Festival en Open Doek. Naast een eigenzinnige selectie bioscoopfilms, animatie en documentaires uit onder meer Turkije, Georgië, Libanon, Indonesië, Bangladesh en Mexico zijn er ook randactiviteiten, ontmoetingen met regisseurs en een familieaanbod. Reflection van de Oekraïense regisseur Valentyn Vasyanovych krijgt bovendien zijn Belgische première en de opbrengsten gaan, verdubbeld, integraal naar het noodfonds voor de slachtoffers van de oorlog in Oekraïne. Voor wie liever zijn blik op de wereld verruimt vanuit zijn luie stoel, is er ook een online aanbod. ~ www.mooov.be

Jouw regio. Provincie Antwerpen

PROJECT RONDOM PRISON

van een grote gevangenis naar een detentiehuis gericht op herstel In de Kempen zijn er veel gevangenissen: in Turnhout, Merksplas, Wortel en Hoogstraten. Samen goed voor meer dan 1000 gedetineerden. Van oudsher werd het leven in de gevangenis volledig afgesneden van de rest van de wereld. Avansa Kempen, de Rode Antraciet, vzw De Huizen, Moderator en CAW willen dat nu veranderen en gaan met het programma DIALOOG de volgende drie jaar in gesprek met mensen over een samenleving gericht op herstel.

FILIP VAN GORP van Moderator ¬De gevangenissen in de Kempen zijn ook erg grote instellingen. Zo leven er in Merksplas bijvoorbeeld 400 gedetineerden en geïnterneerden. De vraag wordt al langer gesteld of die grote gevangenissen nog een plaats hebben in de toekomst. Minister Van Quickenborne

wil voor het einde van de legislatuur 15 kleinschalige detentiehuizen openen in ons land. Mensen die een korte straf uitzitten zullen daar verblijven. Het is een open regime met begeleiding op maat. De bedoeling is om die te bouwen midden in de woonkern, waardoor de afstand tussen mensen in de detentiehuizen en de buurt heel klein wordt. Welke visie zit hierachter? Wat betekent dat voor de buurtbewoners en voor de buurt? Is dit een beter antwoord op een vrijheidsstraf? Maken kleinschalige detentiehuizen de re-integratie en de brug naar buiten beter en vlotter? THOMAS ¬ Een andere activiteit is de film Un Triomphe. Hierin zet een werkloze acteur een theaterworkshop op in de gevangenis. Onder de indruk van het aanwezige

THOMAS BRAECKENS van de Rode Antraciet ¬ Binnen DIALOOG ontstond het traject Rondom Prison dat mensen bewust wil maken van de gevangenissen en hun bewoners. We staan stil bij thema’s als schuld, straf en herstel en bieden inzicht in wat een misdrijf betekent voor een slachtoffer, een dader en de samenleving. We willen mensen het gevangeniswezen beter leren kennen en al zeker een al te negatieve beeldvorming tegen gaan.

talent besluit hij het beroemde toneelstuk ‘Wachten op Godot’ op te voeren, samen met de gedetineerden. Het sluit mooi aan bij het werk dat de Rode Antraciet doet in de Vlaamse gevangenissen: kunst en cultuur brengen in de gevangenissen. FILIP ¬ Het traject staat niet alleen stil bij mensen die een straf moeten uitzitten, maar ook bij de slachtoffers. Iedereen kan mogelijk een slachtoffer worden, maar iedereen kan ook – in extreme omstandigheden – een dader worden. Wat betekent het om een slachtoffer te zijn? Welke noden hebben slachtoffers? En welke stappen kan een dader nemen om verantwoordelijkheid op te nemen en toe te werken naar herstel? CHRISTA TRUYENS (Avansa Kempen) ¬ Door laagdrempelige activiteiten aan te bieden zoals een stadwandeling in Turnhout als meer intensieve avonden rond bijvoorbeeld slachtofferschap, proberen we mensen te laten nadenken over de samenleving gericht op herstel. Het is een traject dat je best in z’n geheel volgt. Het sluitstuk van het traject is een ontmoeting met enkele gedetineerden uit de gevangenis van Wortel. Ze vertellen over hun leven achter de tralies en in kleine groepen wordt met elkaar in dialoog gegaan.

~ Meer info via avansa-kempen.be/rondom-prison of via de Facebookpagina van Rondom Prison.

UIT

Comedian Koen Dewulf speelt voorstelling over-tijd OVER-TIJD stelt op een ludieke manier onze omgang met vrije tijd in vraag. Veel tijd heeft Koen Dewulf niet over met 3 kinderen, een knappe vrouw en een hond, maar tijd te kort evenmin! Zijn vrije tijd inspireert hem. In alles wat hij doet schuilt het podium om de hoek! Met zijn humor en zang tovert hij een lach en een traan op je gezicht. Wees welgekomen op deze voorstelling, we garanderen je dat het geen verloren tijd is! Deze voorstelling gaat door op 6 mei in Antwerpen en op 17 juni in Sint-Katelijne-Waver. Check www.pasar.be/overtijd Dit is de eerste activiteit van Pasar als bovenlokale UiTPAS-partner. Zo willen we vrije tijd voor iedereen mogelijk maken.

Belastingbrief?

Uw belastingbrief laten invullen door de vrijwilligers van ACV en beweging.net? Alle info in de volgende Visie (12 mei)

VISIE ¬ 21

Jouw regio. Provincie Antwerpen

#Steun Oekraïne! Wie vandaag radio, televisie of nieuwswebsite openzet, ontsnapt er niet aan: door de oorlog in Oekraïne zijn al miljoenen mensen op de vlucht geslagen. Voor 44 miljoen Oekraïners dreigen de recente ontwikkelingen uit te lopen op een humanitaire ramp. Zij zijn afhankelijk van humanitaire hulp en hebben alle steun nu nodig.

oor heel het land worden allerlei hartverwarmende acties gestart om Oekraïense vluchtelingen bij te staan. We zamelen onder meer dekens en medicatie in, we hebben een burgemeester die met een hele lading aan hulpgoederen naar de grens van het conflictgebied rijdt, een kunstenares die haar werken verkoopt om de opbrengst te schenken, ... Oftewel: Vlaanderen zit allesbehalve stil nu Oekraïne alle hulp kan gebruiken. Visie sprak met Iwona Cieszynska, zij is in Antwerpen zéér actief in de Poolse gemeenschap en zet allerlei acties op om de Oekraïners bij te staan in deze barre tijden.

Iwona, hoe heb jij de laatste weken beleefd?

IWONA ¬ ‘Het is hartverscheurend en ik heb de laatste tijd erg slecht geslapen. Ik had ook nooit gedacht dat Poetin zo ver zou gaan en een oorlog zou beginnen.

22 ¬ VISIE

Vanuit mijn job bij ‘ACV Grensarbeid’, kom ik dagelijks in contact met mensen uit het voormalige Oostblok en je merkt dat veel mensen zéér geëmotioneerd reageren. Veel mensen kunnen zich immers nog herinneren hoe het leven was onder de Sovjets. Polen heeft van oudsher een goede relatie met Oekraïne en vandaar ook dat de Poolse gemeenschap in Antwerpen, samen met Caritas Polen en het ‘Oekraïense netwerk’ (Hasselt), zoveel acties op touw zet. We verzamelen enorm veel materiaal (slaapzakken, dekens, kledij, houdbaar voedsel, …) en proberen zoveel mogelijk hulpgoederen naar de grensstreek tussen Polen en Oekraïne te brengen. Van daaruit wordt het materiaal dan verdeeld (via humanitaire corridors) over heel Oekraïne.’

Naar welk materiaal zijn jullie het meest op zoek? IWONA ¬ ‘We zijn vooral op zoek naar medische spullen: verbanden, spui-

ten, infusen, pijnstillers, paracetamol, iso-betadine en bloedstelpende medicamenten. Ook alle kinderverzorging zoals pampers, natte doekjes of melkpoeder is erg welkom.’

Je sprak al met verscheidende Oekraïense vluchtelingen. Welke verhalen of ervaringen hoor je het meest?

IWONA ¬ ‘Veel vluchtelingen hebben ernstige trauma’s opgelopen en zijn enorm gestresseerd. Bij het begin van elk gesprek reageren ze erg emotioneel. Pas daarna beginnen ze heel uitgebreid te vertellen. Je merkt dat deze mensen heel wat hebben doorstaan: sommigen hebben een helse tocht moeten ondernemen om hier te geraken, maar tegelijk lieten ze ook alles achter wat ze kennen, zowel familie als materiële zaken. Uiteindelijk komen ze dan in een land aan, waar ze de taal en de gebruiken niet kennen. Dat is heel beangstigend!’

Oekraïners lijken me wel een weerbaar volk te zijn?

IWONA ¬ ‘Dat klopt! Oekraïne kende steeds een bewogen geschiedenis en je merkt ook dat de Oekraïners heel zelfbewust en fier zijn. Ze hebben ook stuk voor stuk de intentie om zo snel als mogelijk naar hun moederland terug te keren en

Jouw regio. Provincie Antwerpen

JE KAN OOK ZELF IETS DOEN via:

Pomóż naszym przyjaciołom z Ukrainy! Steun Oekraïne De Poolse Gemeenschap Antwerpen. Je kan altijd medische spullen bezorgen op volgend adres: Sint-Theresa kerk, Grote Steenweg 650 te 2600 Berchem (elke weekdag van 17u00 tem 19u00) én Driekoningenstraat 30 te 2600 Berchem (08u30 tem 17u00). Caritas Diecezji Zamojsko Lubaczowskiej PL98 1090 2590 0000 0001 2173 2457 Swift: WBKPPLPP Consortium 1212 (Unicef, Rode Kruis België, Caritas, Handicap International, Oxfam, Plan België, Artsen zonder Grenzen): via BE19 0000 0000 1212

het te heropbouwen. Het woord ‘opgeven’ staat duidelijk niet in hun woordenboek!’

Bedankt voor dit interview Iwona. Veel succes met al jullie acties!

INFOSESSIE

THEATERVOORSTELLING

Eenzaamheid is geen ziekte en toch gaan de twee vaak hand in hand. Wie met gezondheids-problemen geconfronteerd wordt, kent namelijk een opvallend risico op eenzaamheid. In deze infosessie voor mantelzorgers geven we tips om eenzaamheid tegen te gaan, we bekijken de symptomen en hoe je ermee omgaat.

Vijf jaar lang werkte actrice Elise Bundervoet op een palliatieve afdeling in een ziekenhuis. Het viel haar op dat veel mensen die elkaar tientallen jaren kennen, elkaar toch niet écht kennen. Vanuit die ervaringen brengt ze een theatermonoloog. Een warm stuk waar ook plaats is voor een glimlach. Een stuk dat ons inspireert om met elkaar te praten over het leven.

Mantelzorg en eenzaamheid

Wanneer: 14 juni van 14 tot 16 uur Waar: Zaal ‘t Parkske, Edegemsestraat 26, Mortsel Prijs: gratis Inschrijven: www.samana.be/vorming of 03 221 95 70

De dag die komt

Wanneer: Donderdag 14 april van 20 tot 22 uur Waar: Fakkeltheater, Hoogstraat 12, Antwerpen Prijs: 12,50 euro, CM-leden met een verhoogde tegemoetkoming 8 euro Inschrijven: www.cm.be/agenda

CURSUS

Creatief loslaten We starten met een verhaal of een metafoor. Daarna ga je aan de slag met klei, verf en andere creatieve materialen. Het resultaat is niet belangrijk, maar het symbolische proces dat je meemaakt en voelt wel. Deze cursus is voor mensen met een chronische ziekte. Wanneer: Dinsdag 19 en 26 april en 3 mei van 13.30 tot 16.30 uur Waar: Sporta Centrum, Geneinde 2, Tongerlo Prijs: 45 euro, CM-leden 21 euro, CM-leden met een verhoogde tegemoetkoming 10,50 euro Inschrijven:

VACATURE

Directeur CLB Het Kompas met vestigingen in Mechelen, Heist-op-den-Berg en Rumst, zoekt een nieuwe directeur. De selecties voor deze voltijdse betrekking (vanaf 1 juli 2023) worden nu al gehouden zodat een inlooptraject kan worden besproken. ~ Meer info: https://www.vrijclb.be/vacatures/ directeur-clb-het-kompas

www.samana.be/vorming of 03 221 95 70

CONTACTEER JOUW REGIO

Steun Oekraïne Pomóż naszym przyjaciołom z Ukrainy!

ACV provincie Antwerpen 02 244 30 00 CM provincie Antwerpen 03 221 93 39 beweging.net provincie Antwerpen 015 29 25 50

VISIE ¬ 23

Jouw regio. Vlaams-Brabant en Brussel

We moeten als maatschappij duidelijk zeggen: dit aanvaarden we niet Fatimatou A. Gadjama kwam op haar twintigste uit Kameroen naar België en woont nu met haar dochter in Leuven. We spraken haar naar aanleiding van de Internationale Dag tegen Racisme en Discriminatie. ¬ Tekst en foto Karin Kustermans. ‘Het begint al wanneer je werk zoekt. Ik had stage gelopen bij een organisatie, waar ik de hele tijd complimenten kreeg over hoe goed mijn Nederlands was. Toen ik er na mijn stage solliciteerde, kreeg ik de job niet. Mijn Nederlands was onvoldoende. Bizar. Ik had de indruk dat plotseling mijn huidskleur meespeelde. Mensen met een andere huidskleur hebben het sowieso lastiger bij het vinden van een job.’ ‘Ik werk nu als administratief assistente in een socioculturele organisatie. Met echt racisme word ik hier niet geconfronteerd. Wel met vooroordelen. Collega’s die grapjes maken dat “Fatou altijd zo keurig op tijd is voor vergaderingen”, bijvoorbeeld. Dat is gebaseerd op een vooroordeel. Toen ik mijn collega’s daarop wees, vielen ze uit de lucht.’

‘Een vriendin van me werkt in de zorg. Een van haar patiënten wou niet door haar verzorgd worden. Omdat ze een donkerdere huidskleur heeft. Een andere vriendin werkt in een kledingzaak. Ze werd door een ontevreden klant uitgescholden voor “vuile negerin”.’ ‘Eigenlijk moet de werkgever dan optreden. De bazin van de boetiek had die klant moeten zeggen dat zulk woordgebruik niet getolereerd wordt in haar winkel. Hetzelfde geldt voor mijn vriendin in de zorg. Wanneer de directie dan een blanke collega zoekt die die patiënt kan overnemen, is het probleem niet opgelost.’

vele vooroordelen in onze maatschappij. Tegenwoordig wordt de menselijke waardigheid aangetast, waardoor mensen een zondebok zoeken… Wel maken sociale netwerken het makkelijker om racisme bespreekbaar te maken.’ ‘Het probleem moet bij de wortel aangepakt worden. Kinderen worden niet racistisch geboren. Ze horen hun ouders uitspraken doen, nemen die over. Daarnaast moet racisme gepenaliseerd worden. We moeten als maatschappij duidelijk zeggen: dit aanvaarden we niet.’

‘Als persoon met een donkerdere huidskleur word je dagelijks geconfronteerd met de

VISIE ¬ 21

Jouw regio. Vlaams-Brabant en Brussel

Good Move? In Brussel, dé legendarische autostad bij uitstek in ons land, merken we de laatste tijd de steeds sterkere opkomst van autoluwe of zelfs -vrije wijken. Dat kadert in het ‘Good Move’, het gewestelijk mobiliteitsplan van de Brusselse regering, waarbij de hoofddoelstelling het verminderen van de autodruk in de wijken is. Nieuwe circulatieplannen zijn daarbij het belangrijkste instrument. Begin dit jaar beet de gemeente Schaarbeek de spits af, Anderlecht en Jette volgden en ook Stad Brussel keurde recent een plan voor de Vijfhoek goed. ¬ Tekst Véronique Peters Minder verkeersdoden en een algemene betere leefbaarheid van woonwijken, dat is de grootste motivatie achter de circulatieplannen. Maar zijn die nieuwe verkeerssituaties allemaal even doordacht en logisch? Brussel zou Brussel niet zijn als het allemaal heel eenvoudig was: Good Move

(waar ook de algemene zone 30, sinds een jaar geldig in het hele gewest, tenzij anders aangegeven, onder valt, nvdr) is een gewestelijk plan, in de circulatieplannen zelf heeft de gemeente het laatste woord. En onder meer daar wringt natuurlijk het schoentje: de grillige gemeentegrenzen en de grote autonomie van de 19 gemeenten in het Brussels Gewest zorgen

wel vaker voor absurde situaties, maar bij de opmaak van circulatieplannen wordt dit soms wel heel zichtbaar (wijken houden zich immers niet steeds netjes aan de gemeentegrenzen) en is het een waar huzarenstukje om tot een enigszins harmonieus plan te komen. De vraag of een algemeen gewestelijk circulatieplan -weliswaar in afstemming met de gemeenten- dan niet efficiënter is, kan hier toch gesteld worden. De recent verschenen resultaten van CurieuzenAir, een grootschalig burgeronderzoek naar de luchtkwaliteit in Brussel, in De Standaard (DS, 19 & 20/3) sluiten naadloos aan op het mobiliteitsbeleid. Hoewel de lucht schoner is dan verwacht, zijn de verschillen tussen de verschillende gemeenten én wijken frappant. Het mag niet verbazen dat de luchtkwaliteit in het residentiële (rijkere), door groen omge-

Project Veloveutwie

Een fiets om te delen Het is niet vanzelfsprekend om zich te verplaatsen in een drukke stad als Leuven. Zeker als je niet zelfzeker bent op een fiets. Begeleidsters Katrien Meermans en Linde Vissenaekens van De Hulster, een vzw die zich inzet voor mensen met een psychische kwetsbaarheid, kwamen op het idee om een duofiets beschikbaar te stellen voor de buurt.

¬ Tekst Cathelijne Jennes ¬ Foto Guy Puttemans

‘Fietsen is een fijne, ontspannende bewegingsactiviteit. Daarom willen we de buurt er opnieuw van leren genieten’, melden Katrien en Linde.

Voor iedereen ‘We zijn op het idee gekomen doordat een bewoner van De Hulster last van zijn heup had en het jammer vond dat hij zich niet meer kon verplaatsen in de stad. Daarnaast staan we in contact met de buurtcentra van Leuven. Zij deden een oproep voor een wijkproject. En zo is de brainstorm begonnen’, vertelt Linde. De fietstaxi is zowel voor kwetsbare als niet-kwetsbare personen beschikbaar,

22 ¬ VISIE

want hij heeft sociale en praktische voordelen. ‘Mensen die moeilijk ter been zijn of zich eenzaam voelen, kunnen een babbeltje slaan met de chauffeur en op hun bestemming geraken. Ook kun je met de fiets naar de winkel of met je kindje naar het park. Er zijn veel mogelijkheden’, geeft Katrien mee.

Opleiding chauffeur De dames koppelen het vervoersmiddel niet vast aan een organisatie, maar stellen hem beschikbaar voor ieder individu. ‘Uiteindelijk willen we dat de fiets op diverse plaatsen in Leuven komt te staan. Dan kan hij snel en makkelijk gebruikt worden’, vult Linde aan. Omdat het geen gewone

Kort. Vlaams-Brabant en Brussel

ven zuidwesten, veel beter is dan in de zeer dichtbevolkte gemeenten en wijken. De link tussen inkomen en luchtkwaliteit wordt pijnlijk duidelijk: de Brusselse wijken met de slechtste luchtkwaliteit zijn ook de wijken waar het aantal werklozen het hoogst is, waar de jongerenwerkloosheid piekt en waar het meeste kinderen wonen in een gezin zonder inkomen van werk, waar de demografische druk met de jaren toeneemt en waar er amper groene buitenruimte is. Onderzoek wijst een duidelijk verband uit tussen een hoge waarde van stikstofdioxide (slechte luchtkwaliteit) en luchtweginfecties, astma, leerprestaties, hart- en vaatziektes en bepaalde kankers. En daarmee legt dit onderzoek veel meer bloot dan enkel de luchtkwaliteit op zichzelf, en mag het gerust een algemene wake up-call (en leidraad?) voor het Brusselse beleid genoemd worden.

fiets is, voorzien ze een gratis opleiding. ‘We leren deelnemers hoe ze de fiets besturen. Je kunt hem dus niet zomaar komen lenen.’

Samenwerking ‘Momenteel zijn we nog op zoek naar chauffeurs voor de duofiets. En naar vrijwilligers die het project mee willen ondersteunen. Daarnaast doen we een oproep voor samenwerkingen bij organisaties, buurtcomités en hulpverleners’, besluit Katrien.

‘In NOAH vind ik vriendschap en gezelligheid’ Aan de Houtemstraat in Tienen vind je NOAH, een kleinschalig dagverzorgingshuis van Familiehulp waar oudere personen met een zorgbehoefte een gezellige dag kunnen doorbrengen. NOAH-verantwoordelijke Lien Bollaerts en klant Patricia leggen uit waar NOAH voor staat.

n NOAH organiseren we leuke activiteiten, zoals koken, wandelen, gezelschapsspelletjes of knutselen’, aldus Lien Bollaerts. ‘Onze verzorgenden staan ook klaar voor bijvoorbeeld nagel- of haarverzorging. Op die manier wil NOAH een plaats zijn waar iedereen zich thuis voelt. Niet voor niks staat NOAH voor Nabijheid, Ontmoeting, Aandacht en Huiselijkheid.’ Patricia is een vaste klant van NOAH Tienen. ‘Ik kom hier al drie jaar dagelijks over de vloer. Thuis ben ik eenzaam, maar in NOAH vind ik vriendschap en gezelligheid. We spelen gezelschapsspelletjes, knutselen of gaan soms op uitstap. Zo zijn we vorige week naar Sint-Joris-Winge getrokken om te winkelen en iets te eten. Super gezellig. Alles mag hier, maar niks moet.’ Dat laatste geldt niet alleen voor de activiteiten binnen NOAH. ‘Klanten kiezen zelf op welke dagen ze naar NOAH komen of voor hoe lang’, zegt Lien Bollaerts. ‘Sommige mensen komen alleen in de namiddag, anderen blijven een hele dag. Op die manier ontlasten we ook de mantelzorgers. Als hun partner of familielid in NOAH is, kunnen mantelzorgers enkele uren tijd voor zichzelf nemen.’

Opendeurdag op 22 en 23 april NOAH Tienen organiseert een opendeurdag op 22 en 23 april. Iedereen is van harte welkom om kennis te maken met de werking. ~ Wie graag meer informatie wenst, kan contact opnemen met Lien Bollaerts (016 29 81 30 of lien.bollaerts@familiehulp.be).

~ Heb je interesse om het team te vervoegen? Of om gebruik te maken van de duofiets? Stuur dan een mail naar veloveutwie@gmail.com. Of ga langs bij buurtcentrum Mannenstraat, Groefstraat 2 in Leuven. Vanaf 2 juni kun je de fiets er uitlenen.

CONTACTEER JOUW REGIO vbb@beweging.net

VISIE ¬ 23

Jouw regio. Limburg

Internationaal comité in actie voor Oekraïne De oorlog in Oekraïne doet de wereld op zijn grondvesten daveren. Miljoenen mensen zijn op de vlucht en vragen om bescherming. Terwijl de oorlog in Oekraïne verder woedt, overspoelt een warme golf van solidariteit met de bevolking onze samenleving. Dat blijkt door de vele acties en initiatieven die het Internationaal Comité (IC) ondersteunt en begeleidt. stellen. Een goed gemotiveerd rapport met een heldere en duidelijke oplijsting werd ingediend bij verschillende ministers. In dit rapport verzamelden we informatie voor Oekraïners en lokale opvang, registratie, werk, onderwijs, huisvesting, welzijn en gezondheid en ook cultuur, jeugd en verenigingsleven. Hiermee hoopt het IC dat deze signalen opgenomen worden in een breder plan van aanpak met een groot draagvlak.’ Ghis Vandenbosch, coördinator van IC Limburg: ‘Maar dat doen we niet enkel vandaag. Vrijwilligers uit alle etnisch-culturele achtergronden zetten zich dagelijks in voor mensen zonder papieren en om het samenleven in ons land te bevorderen. Hoewel de huidige situatie voor velen van hen

trauma’s oproept, versterkt dit het gevoel van solidariteit. Ondertussen hebben we met onze Oekraïense lidverenigingen, die in nauw contact staan met hun landgenoten, aan tafel gezeten. We bundelden hun noden, angsten en vragen, om alzo een duidelijk dossier op te

Het IC betreurt wel dat conflicten die verder van ons verwijderd zijn veel minder kunnen rekenen op zulke omvangrijke solidariteitsacties en media-aandacht. Maar dat weerhoudt hen niet om ook nu alle initiatieven voor vluchtelingen aan te moedigen.

Fietsbieb voor Oekraïne De oorlog in Oekraïne laat niemand onberoerd. Ook met Fietsbieb willen we ons steentje bijdragen om te helpen. We doen dit door kinderfietsen in te zamelen en uit te lenen aan de kinderen van oorlogsvluchtelingen die hier in België een onderdak hebben gevonden. Nog tot Paaszondag 17 april loopt over heel Vlaanderen en het Brussels Hoofdstedelijk Gewest een grote inzamelactie voor kinderfietsen. Wie een fietsje schenkt, krijgt zelf geen waardebon, maar voor elke geschonken fiets in

deze periode geeft de Fietsbieb een jaar gratis lidmaatschap aan een kind op de vlucht. Het verstrekken van gratis lidmaatschappen loopt tot eind juni. Kinderfietsen mogen gedurende deze periode binnengebracht worden in alle Fietsbiebs en bij extra inzamelpunten. Voor Limburg zijn dat naast de 12 Fietsbiebs de 8 kringloopwinkels van Reset vzw en het CM-kantoor-gezondheidspunt, Gouverneur Roppesingel 77, Hasselt (naast de GOED Thuiszorgwinkel). Wie geen fiets kan schenken, maar toch een kind aan een

gratis fiets wil helpen kan een gift doen (€ 20 per lidmaatschap) op rekeningnummer BE65 0689 0027 3696 van vzw beweging met vermelding van ‘gratis lidmaatschap Fietsbieb’. ~ Meer: Fietsbieblocaties met openingstijden en contactgegevens: www.fietsbieb.be, Deelnemende kringloopwinkels: www.resetvzw.be.

PASAR

Week van de vrije tijd Vrije tijd maakt gelukkig. 4 op 10 Vlamingen geeft aan een tekort aan vrije tijd te hebben. Dit blijkt uit een onderzoek dat IVOX in 2021 op vraag van Pasar uitvoerde. Stilstaan bij het belang van vrije tijd en de waardevolle invulling ervan is dus geen overbodige luxe. Daarom organiseert Pasar de Week van de Vrije Tijd, dit jaar van 1 tot 8 mei. Naast de voorstelling OVER-TIJD, organiseert Pasar wandelingen en fietstochten, kampeeractiviteiten en een grote schattenjacht in alle Vlaamse provincies. ~ Alle info: https://pakjetijd. be/weekvandevrijetijd FAMILIEHULP

Opleiding verzorgende/ zorgkundige Ben je momenteel werkzoekend en wil je je omscholen tot verzorgende / zorgkundige? Met dit brevet kan je aan de slag in de thuiszorg of in het woonzorgcentrum. Familiehulp Limburg organiseert op 22 april en 7 juni een infovergadering in Hasselt over de opleiding die op 5 september start. ~ Meer info: https://www. familiehulp.be/opleiding-verzorgende-zorgkundige MENSENMAAT OP TOURNEE

De kracht van cultuur In zijn boek ‘Mensenmaat. Een pleidooi voor imperfectie’ schetst CM-voorzitter Luc Van Gorp een beeld van een wereld op mensenmaat. In Limburg gaat hij in gesprek met acteur en presentator Joris Hessels. Samen bespreken ze de kracht van cultuur. ~ Ontdek de volledige tournee en schrijf je in via www.cm.be/mensenmaat.

VISIE ¬ 21

Jouw regio. Limburg

LAAT HET ACV je belastingbrief invullen of nakijken

Belastingen blijven een lijdensweg Zes op de tien belastingplichtigen ontvingen vorig jaar een voorstel van vereenvoudigde aangifte, kortweg een VVA. Makkelijk zat, zo een belastingbrief die al is ingevuld. Even nakijken, ondertekenen en voilà, je aangifte is in orde. ‘Daar loopt het vaak mis’, zegt fiscaal specialist Fouad Gandoul van ACV Limburg. ‘Vele burgers zijn niet mee en stellen zich geen vragen bij de correctheid van die VVA waardoor ze veel geld laten liggen.’ Wil je niet onterecht teveel belastingen betalen? Doe een beroep op de belastingservice van het ACV. ¬ Tekst en foto Vicky Jans Veel geld Zo zijn de gegevens in verband met invaliditeit niet altijd correct. ‘Wie langer dan een jaar ziek is en dus als invalide wordt beschouwd, heeft recht op een verhoogde belastingvrije som’, legt Fouad uit. ‘Voor gepensioneerden geldt dat ook als zij al invalide waren voor hun pensioendatum.’ Een ander probleem stelt zich wanneer de partner (gehuwd of wettelijk samenwonend) overleed. ‘Voor het jaar van dat overlijden moeten twee afzonderlijke aangiften ingediend worden. De overlevende partner kan dan de keuze maken tussen een gezamenlijke of een aparte aangifte. En dat gaat soms over heel veel geld’, zegt Fouad. ‘Het blijft een mysterie waarom FOD Financiën blijft weigeren om een optimaal voorstel van aangifte te doen.’

Ten laste Ook bij het ten laste nemen van kinderen of ouders loopt het al eens mis. Verdiende je kind meer dan het grensbedrag door bijvoorbeeld een vakantiejob, dan wordt hij of zij in de aangifte vaak niet als persoon ten laste opgenomen. ‘De fiscus

houdt bij de inkomsten zelden rekening met de vrijstelling studentenarbeid. De belastingplichtige moet dit dan zelf vermelden en aantonen’, aldus Fouad. Ook bij de tenlasteneming van de ouders zit de fiscus er geregeld naast. ‘De ene keer worden ze onterecht ten laste genomen, de andere keer weer niet ook al werden ze het jaar voordien wel als dusdanig aangegeven.’

Negatief ‘Helaas stellen we ook vast dat negatieve fiches van loon of vergoedingen zelden tot nooit verwerkt worden in de aangifte’, zegt Fouad. ‘Idem voor deze van de sociale bijdragen die je zelf betaalde, de RSVZ-bijdragen als zelfstandige en vergoedingen voor auteursrechten. Zelf vind je deze fiches terug in MyMinfin maar het wordt hoog tijd dat de fiscus een manier vindt om deze fiches maximaal op te nemen gezien de burger hierdoor heel wat misloopt.’

22 ¬ VISIE

¬ FOUAD GANDOUL

Lening

aflossingen worden geoptimaliseerd verdeeld tussen de partners’, zegt Fouad, ‘en ook herfinancieringen worden al eens als een nieuwe lening beschouwd hetgeen niet altijd in het voordeel van de burger is. Wij blijven daarom pleiten voor een ernstige vereenvoudiging van de aangifte en de optimalisering van de gegevens in het voordeel van de belastingplichtige.’

En dan zijn er natuurlijk nog de leningen. ‘Noch de woonbonus, noch de kapitaals

Mandaat

Wie langer dan een jaar ziek is en dus als invalide wordt beschouwd, heeft recht op een verhoogde belastingvrije som ¬ FOUAD GANDOUL

Wij blijven pleiten voor een ernstige vereenvoudiging van de aangifte en de optimalisering van de gegevens in het voordeel van de belastingplichtige.

Fouad raadt ACV-leden dan ook aan hun VVA gratis te laten nakijken ‘of om je aangifte te laten invullen als je geen voorstel ontvangt.’ Net als vorig jaar verloopt de ACV-belastingservice via het mandatensysteem. ‘Gaf je ACV Limburg nog geen mandaat? Op onze website kan

Jouw regio. Limburg

Als de administratie spaak loopt Weet je soms niet waar te beginnen met je papierwerk? Dan staat CM-Spaak en haar vrijwilligers voor je klaar. Vrijwilliger Etienne Smeets uit Bree vertelt over zijn administratieve en technische hulpverlening aan huis. ¬ Tekst Cathelijne Jennes ¬ Foto Mine Dalemans ‘Als ik langskom, overlopen we samen de dringende zaken die in de brievenbus of mailbox zijn binnengekomen. Ik help met de betalingen en we brengen samen orde in de papierwinkel’, vertelt Etienne. De vrijwilligers van CM-Spaak helpen onder andere met de administratie van de bank, gemeente en overheid.

Digitale administratie ‘Ik heb altijd gewerkt als boekhouder en me beziggehouden met computers. Momenteel volg ik lessen over veilig surfen op het internet. En dan merk je dat er veel mensen problemen ervaren met de dagelijkse technologie’, geeft Etienne mee.

< Fouad Gandoul raadt aan: ‘Wil je niet onterecht teveel belastingen betalen? Doe een beroep op de belastingservice van het ACV.’

je terecht voor een gebruiksvriendelijke handleiding om dit in orde te maken of neem deel aan een plaatselijke infosessie. De ACV-leden waarvan we al een mandaat hebben, ontvangen op 9 mei 2022 een e-mail waarmee ze hun telefonische afspraak voor de belastingservice kunnen maken.’ ~ www.hetacv.be/belastingservice

Veel administratie wordt tegenwoordig digitaal verwerkt. ‘De meeste mensen waar ik langskom, hebben een tablet in huis maar weten niet hoe ze het efficiënt kunnen gebruiken. Ik probeer de mogelijkheden van het internet aan te tonen, zoals de bank app, Mijn CM-app, itsme, Doccle, … Dit zijn allemaal handige tools die het proces helpen vergemakkelijken. Ik toon hen stap per stap hoe het werkt.’

Start van de procedure De Spaak-procedure start enkel op na een doorverwijzing van een professionele dienst. Voordat Etienne aan de slag kan gaan, zoekt CM een goede match tussen vrijwilliger en hulpvrager. Als vrijwilligers nood hebben aan ondersteuning, staat CM voor hen klaar. Naast het gebrek aan digitale kennis, ontbreekt er meestal een sociaal netwerk waarop de mensen kunnen terugvallen. ‘Daarom installeer ik ook Whatsapp en Facebook op de tablet of computer. Zodat de persoon contact kan houden met zijn of haar familie en omgeving.’

Open deur

Info’s belastingen Meer weten over een eerlijke fiscaliteit? Welke kosten je kan inbrengen in je aangifte? Hoe je een mandaat geeft voor de ACV-belastingservice? Kom naar de ACV-infosessies: • Maasland: di 03.05.2022 om 19.30u. Parochiezaal Dilsen • Haspengouw: wo 04.05.2022 om 19.00u. Bottelarij Wellen • West-Limburg: di 03.05.2022 om 19.30u. TODI Beringen • Noord-Limburg: ma 02.05.2022 om 19.30u. ’t Poorthuis Peer • Midden-Limburg: di 26.04.2022 om 19.30u. De Schalm Genk Voorafgaand aan deze infosessies verkiest ACV Limburg zijn nieuw Provinciaal Bestuur. Ben jij lid van het ACV? Dan kan jij in jouw regio je stem uitbrengen!

‘Ze zijn dankbaar dat je langskomt en kijken er naar uit om je te ontvangen. Voordat ik uit mijn auto ben gestapt, staat de deur al open’, glundert Etienne. ‘We drinken tussendoor een koffie en slaan een babbeltje.’ Etienne haalt veel voldoening uit zijn werk voor CM-Spaak. ‘Want je helpt de mensen vooruit, leert ze iets bij en doet hen een groot plezier. Het is een zinvolle tijdsbesteding.’ ~ Zelf CM-Spaak vrijwilliger worden? Meer info via zorgendvrijwilligerswerk. limburg@cm.be of 011 280 263. Zin om je op een andere manier als CM-vrijwilliger te engageren? Neem een kijkje op www.cm.be/vrijwilligers.

Etienne Smeets werkt mee als CM-Spaakvrijwilliger: ‘Ik help met de betalingen en we brengen samen orde in de papierwinkel’.

CONTACTEER JOUW REGIO limburg@beweging.net

VISIE ¬ 23

Jouw regio. Oost-Vlaanderen

30-30

Ga jij ook de uitdaging aan? Geven de lentekriebels jou goesting om naar buiten te gaan? Zin om wat meer te bewegen? Nood aan een mentale opkikker? Dan hebben CM en BOS+ de ideale uitdaging voor jou! 30 dagen lang 30 minuten per dag bewegen in het groen. Dat is het doel van 30-30. Want bewegen is gezond maar als we dit in de natuur doen, vaart ook onze mentale gezondheid er wel bij. Het geeft ons energie, we worden er vrolijk van, ervaren minder stress, slapen beter …

Zorg op afstand? Dat kan. De coronaperiode maakte duidelijk dat mensen die alleen wonen een hoger risico op vereenzaming kennen. Familiehulp zocht en vond een creatieve aanpak voor dit probleem. Via het project ‘hybride gezinszorg’ worden haar klanten gezinszorg vanop afstand ondersteund. ¬ Tekst Tim Ongena ¬ Beeld Frank Bahnmüller Het begon met het project ‘beeldbellen’. Wat hield dat in? ‘Al in 2021 kregen een 30-tal klanten een gratis tablet waarmee ze konden beeldbellen met familie, vrienden en verzorgenden’, vertelt Céline Mys, productbeheerder zorgbeleid bij Familiehulp. ‘Dit project was een eerste voorbeeld van dienstverlening waarbij we fysieke zorg ter plaatse combineren met (preventieve) zorg op afstand.’

zorgdoelen van de klant kan helpen behalen. Een belangrijk aspect is het evenwicht tussen de reguliere zorg thuis en de online hulp. Het wordt één van de sleutels om zorg te kunnen aanbieden als een vloeiend hybride geheel.’

En dan nu een nieuwe volgende stap: hybride gezinszorg?

‘Daarnaast ligt de focus op het doorbreken van eenzaamheid door het verhogen van het aantal sociale contacten en het versterken van digitale kennis. Het is namelijk de bedoeling dat iedereen kan deelnemen, ook klanten die nooit eerder een tablet gebruikten.

‘We gaan gezinszorg aan huis aanvullen met digitale zorggesprekken, preventie en 24/7 permanentie’, legt Céline uit. ‘Zo onderzoeken we op welke manier beeldbellen de

Tijdens de zorggesprekken wordt er ook gewerkt aan preventie. Zo vragen we gericht naar aspecten als slaap, voeding en beweging.’

Hoe gaat deze zorg praktisch in zijn werk? ‘Klanten die deelnemen, kunnen naar wens 1 tot 4 digitale zorggesprekken per week aanvragen’, gaat Céline verder. ‘Een gesprek duurt ongeveer 15 tot 30 minuten en wordt gevoerd door een verzorgende. Vooral eenzame klanten of klanten met een (psycho)sociale nood zijn enthousiast. Zij kunnen via digitale weg al eens vaker hun hart luchten. Klanten die deelnemen, garanderen we een 24/7 bereikbaarheid. Zij kunnen naast de geplande gesprekken ook zelf bellen als ze nood hebben aan een gesprek.’

Doe mee aan 30-30 van 23 april tot en met 22 mei en moedig je partner, broer, zus, vriend(in), collega aan om mee te doen. Voor elke actieve deelnemer wordt er een boom geplant. ~ Schrijf je in via www.30-30.be

Bosbaden Wil je de natuur eens op een andere manier beleven? Net als vorig jaar organiseren we workshops bosbaden. Door bewust het bos in te gaan, kom je in dicht contact met je natuurlijke omgeving en ervaar je het leven in het bos op een intense manier. Deelnemen is gratis, maar we vragen elke deelnemer enkele anonieme vragenlijsten in te vullen. Data: zaterdag 23 april, vrijdag 6 mei, woensdag 18 mei, zaterdag 4 juni, zaterdag 18 juni. ~ Schrijf je in via www.cm.be/agenda Adres: Makegembos, Bosstraat 1 in Munte (Merelbeke)

~ www.familiehulp.be

VISIE ¬ 21

Jouw regio. Oost-Vlaanderen

Koen, Brent en Wim van de iRepairshop en Özgür van De Schooltas zijn klaar voor het project ‘Wij CircuLeren’ in Zele

PROJECT WIL 30 JONGEREN OPLEIDEN tot smartphonehersteller

‘Als je de techniek in de vingers hebt, liggen de jobs voor het rapen De Zeelse vereniging De Schooltas lanceert ‘WIJ circuLeren’. Via dit project kunnen 30 jongeren zich bekwamen in de herstelling en recyclage van smartphones, tablets en laptops. Ze willen dit project met crowdfunding van de grond krijgen. Het Streekfonds OostVlaanderen verdubbelt elke gift. Ook oude toestellen zijn welkom. Steun je ons technisch vernuft van morgen? ¬ Tekst Jan Maertens ¬ Beeld Streekfonds Oost-Vlaanderen

Inspelen op groeiende markt Özgür Yurdaer van De Schooltas: ‘De smartphone, tablet en laptop zijn onmisbare toestellen geworden. Er is een groeiende markt voor herstellingen en refurbished toestellen. Ondanks een hoge werkzekerheid kiezen vooralsnog weinig jongeren voor een opleiding in deze technieken. Daar willen we met De Schooltas iets aan doen. Daarom organiseren we vanaf september gratis lessenreeksen.’

De Schooltas ‘Dit project past perfect binnen de doelstelling van onze vereniging De Schooltas

22 ¬ VISIE

die we in 2010 oprichtten en waarmee we met vrijwilligers in de gemeente actief zijn op vlak van onderwijs, tewerkstelling en vorming. Het idee voor WIJ circuLeren groeide als een verruiming van onze bestaande projecten jobwinkel, gps naar werk en de techniekacademie voor tieners.’

Kansen bieden ‘Met de opleiding willen wij 30 jongeren vanaf 16 jaar de kans geven om dit beroep van de toekomst uit te oefenen. We werken hiervoor samen met iRepairshop, een kmo uit Zele. Met hun kennis en ervaring kunnen ze de jongeren goed begeleiden en hen voorbereiden op de praktijk.’

Beroepen van de toekomst ‘Toen we het project gingen toelichten bij iRepairshop aarzelde zaakvoerder Koen De Lausnay geen seconde om als vrijwilliger in het project te stappen. Meer nog, hij overtuigde één van zijn werknemers om mee zijn schouders onder het project te zetten. De nood aan technisch geschoold personeel is hoog. Als je techniek in de vingers hebt, liggen de jobkansen voor het rapen.’

Oude smartphones welkom ‘Je kan ons steunen en tegelijk je steentje bijdragen aan de circulaire economie door ons je oude smartphone te schenken. Misschien heb je nog een oude smartphone ergens in de kast liggen voor moest het nodig zijn, maar die je eigenlijk nooit meer nodig hebt. Voor onze opleiding zijn die toestellen ideaal als leermateriaal omdat ze heel wat onderdelen bevatten die perfect kunnen worden hergebruikt in andere smartphones.’

UIT in Oost-Vlaanderen

Crowdfunding ‘De opleiding kan alleen opstarten als we erin slagen om voldoende middelen bij elkaar te krijgen voor het materiaal, want onderdelen en aangepast gereedschap zijn niet goedkoop. Daarom organiseren we een crowdfunding met de steun van het Streekfonds Oost-Vlaanderen.’

Steun het vernuft van morgen ‘Wil jij jouw steentje bijdragen aan dit mooie project? Elke gift vanaf 40 euro krijgt een fiscaal attest, afgeleverd door de Koning Boudewijnstichting. Voor een gift vanaf 40 euro krijg je een belastingvermindering van 45 %. Je gift ‘kost’ je uiteindelijk maar 22 euro. Bovendien verdubbelt het Streekfonds Oost-Vlaanderen elke gift. We hopen om 5 850 euro op te halen. Het Streekfonds Oost-Vlaanderen doet er dan 5 000 euro bovenop via het fonds # Een hart voor Scheldevallei’.

~ Voor meer info en donatie surf naar: https://acties.streekfondsoostvlaanderen. be/project/35861 ~ Heb je een oude gsm liggen die je aan het project wil schenken? Neem contact op met Özgür Yurdaer: e-mail deschooltas@gmail.com tel. 03 765 21 63. Of met de iRepairshop: e-mail info@irepairshop.be tel. 052 89 55 06.

EEKLO

Geen parkeerzorgen voor thuiszorgers Een delegatie van het ACV overhandigde een symbolische ‘zorgparkeerkaart’ aan burgemeester Luc Vandevelde van Eeklo. In het centrum van de stad moet je betalend parkeren. Eén keer per dag kan je een ticketje krijgen om dertig minuten gratis te parkeren. Maar voor thuiszorgers is dat onvoldoende. Zij weten nooit met zekerheid hoelang ze bij iemand moeten blijven. En dat leidt helaas al te vaak tot parkeerboetes en onnodige stress tijdens de uitvoering van hun werk. Ze vroegen de burgemeester om zo’n kaart te verlenen zodat ze geen parkeerticketstress meer hebben en zich volledig op hun werk kunnen concentreren.

Op zoek naar een studentenjob? Ga je binnenkort aan de slag als jobstudent en zit je nog met vragen over rechten en loon? Of ben je nog op zoek naar een job en weet je niet waar zoeken? Kom dan naar de Jobstudentenkaravaan van Jong ACV! Je vindt er alle vacatures uit de regio, je kan er terecht met al je vragen en we helpen je solliciteren en een cv opmaken. ~ Op www.acv-oost-vlaanderen.be vind je wanneer we in je buurt zijn.

ORIGINELE PROJECTBEZOEKEN

Week van de circulaire economie Hoe vissen tomaten bemesten. Van regenwater tot brouwwater en lekker bier. Recycleren en sorteren in plaats van verbranden. Achter de schermen van een circulair gebouw. Duurzaamheid in elke vezel van werkkledij… Kortom: maak kennis met vijf schitterende projecten met een concreet verhaal over circulaire economie. Een verhaal van duurzaamheid en de toekomst! Benieuwd…? Schrijf je dan snel in voor één of meer van volgende bezoeken tijdens de ‘week van de circulaire economie’ van 21 tot 28 april 2022: Tomato Masters (Deinze, 21 en 28 april), Vandemoortele (Gent, 22 april), De Wilde Brouwers (Merelbeke 23 en 27 april), IVM (Eeklo, 23 april) en Alsico (Ronse, 25 april). ~ Gratis inschrijven via: www.beweging.net/MVL. Daar vind je ook alle informatie over de projecten. Wees er snel bij! De plaatsen zijn beperkt.

VISIE ¬ 23

Jouw regio. West-Vlaanderen NEGENTIEN PARTNERS ZETTEN SCHOUDERS ONDER PROJECT ‘JONGE’ HELPERS

Verdere uitbouw van Oostends Westerkwartier tot een warme buurt ¬ Tekst en foto Marc Beke Het is aangenaam wonen in een omgeving met warme sociale contacten en een mooi hulpaanbod. Met het project ‘Zorgzame Buurt’ ondersteunt minister Wouter Beke een aantal plaatselijke initiatieven die hiervoor worden ontwikkeld. Het project ‘Jonge’ Helpers in het Oostendse Westerkwartier is één van de 34 West-Vlaamse initiatieven die op deze ondersteuning kan rekenen. Het Westerkwartier, gesitueerd in het hart van Oostende, is met haar 15 766 inwoners de meest diverse en dichtbevolkte wijk van Oostende. ‘In de wijk is er een hoge instroom aan nieuwkomers en een toename van grote gezinnen, waardoor bewoners weinig private ruimte hebben. Daarnaast wordt bijna de helft van de huishoudens gevormd door

alleenwonenden. De publieke ruimte is door de grote bevolkingsdichtheid echter beperkt, wat ontmoeting tussen de bewoners bemoeilijkt’, schetst CM-directielid An Casteleyn de situatie.

Zorgzame buurt Heel wat organisaties, instanties en instellingen zijn actief in de wijk. Met het project ‘Jonge’ Helpers zetten negentien van hen de schouders onder de verdere uitbouw van het Westerkwartier tot een aangename leefomgeving. Deze partners willen bruggen bouwen tussen de verschillende buurtinitiatieven om zo tot een globale zorgzame en warme buurtwerking te komen. ‘Er is veel potentieel in de buurt. Samen met de wijkbewoners willen wij in zes ‘proeftuinen’ actieve verbin-

Vertegenwoordigers van de project-partners waren, samen met schepenen Natacha Waldmann en Maxim Donck, present bij de voorstelling van ‘Jonge’ Helpers.

dingsplekken uitbouwen. Heel wat bewoners willen zich inzetten voor de buurt, maar vinden niet meteen een plek om zich te engageren. Velen hebben ook nood aan sociaal contact, maar vinden evenmin hun weg. Daar willen we samen met hen verandering in brengen’, vertelt Armine, verbindingsmedewerker bij FMDO.

Mantelzorgers Mantelzorgers spelen eveneens een belangrijke rol in de buurt. ‘Hoeveel mantelzorgers het Westerkwartier telt, weten we niet precies’, stelt Bert Verschingel van mantelzorgvereniging Samana vast. ‘Algemeen geweten is wel dat jonge mantelzorgers vaak in maatschappelijk kwetsbare gezinnen wonen. Zij nemen meer dan de standaard huishoudelijke taken op zich en hebben een lagere levenskwaliteit. Met het project willen we hen beter leren kennen en vanuit een professionele en verbindende aanpak ontzorgen’, belicht Bert een andere invalshoek van het project. CM, FMDO, Woonzorgcentrum Elisabeth aan Zee, Wijkgezondheidscentrum De Hoek, Beweging. net, Samana, Stad Oostende, Habbekrats, BZIO, CAW, De Takel, Bond Moyson, Liberale Mutualiteit, Liever Thuis, Eerstelijnszone Oostende-Bredene, I-mens, LOGO, De Koepel en Steunpunt Mantelzorg zijn de partners die met veel ‘goesting’ en enthousiasme hun schouders onder het project ‘Jonge’ Helpers zetten. ~ Info: www.zorgenvoormorgen.be/zorgzamebuurten

ACTIE 30-30

Bewegen in het groen Dagelijks een half uurtje bewegen, levert zowel mentaal als fysiek, een mooie gezondheidsbonus op. En het zit helemaal goed als je hiervoor een groene omgeving opzoekt. Als gezondheidsfonds geeft CM je met de actie 30-30 een duwtje in de rug. Registreer je en ga van 23 april tot 22 mei de uitdaging aan om gedurende dertig dagen minstens dertig minuten per dag in het groen te bewegen!

Bosbaden Om je op en top te motiveren en nog méér uit je dagelijkse beweegactiviteit te halen, wordt in het Vagevuurbos van Wingene vijfmaal de workshop bosbaden georganiseerd. Tijdens deze workshop trek je met een kleine groep in stilte het bos in en ervaar je het wonderbaarlijke leven in het bos op een intense en zintuigprikkelende manier. De workshop is toegankelijk voor iedereen ouder dan 16 jaar. De wandeling is ongeveer 2,5 km lang. Voor deze workshop in het Wingense Vagevuurbos heb je de keuze uit volgende data: zaterdag 23 april (9 tot 12 uur), zaterdag 7 mei (9 tot 12 uur), zaterdag 21 mei (18.30 tot 21.30 uur), woensdag 8 juni (19 tot 22 uur) en zondag 19 juni (9 tot 12 uur). Vooraf inschrijven is vereist en kan via www.cm.be/agenda. ~ Meer info: www.cm.be/30-30

VISIE ¬ 21

Jouw regio. West-Vlaanderen

OOK IN WEST-VLAANDEREN voeren poetshulpen actie

’Blijkbaar moeten wij betalen om te mogen werken’ Dat de onderhandelingen in de sector van de dienstencheques moeilijk lopen, is geen geheim. De poetshulpen zijn door het uitblijven van een akkoord al in november vorig jaar met gerichte acties begonnen. En ze gaan door: afgelopen dinsdag zetten ze de werkgevers uit onze provincie in het schuim. Tekst en foto’s ¬ Jeroen Pollet

e spraken met vier poetshulpen over hun redenen om deel te nemen aan de acties. Sandra (46) en Sofie (48) werken voor Blink, Gina (58) voor Greenhouse en Mieke (55) voor dienstenonderneming Avelgem.

Gesloten enveloppe ‘Het is absurd’, steekt Sandra van wal, ‘Vlaanderen heeft extra geld voorzien voor de sector op voorwaarde dat er een akkoord komt, maar toch blijven de werkgevers onderhandelen met een

gesloten enveloppe: geven ze meer aan de ene kant, dan moet er langs de andere kant iets op de schop. En zeggen dat er in de voorbije vijftien jaar miljoenen euro’s naar de aandeelhouders zijn gevloeid…’

Verplaatsingsvergoeding Haar collega Sofie beaamt: ‘Momenteel krijg je als poetshulp ca 13 à 15 cent/km voor verplaatsingen tussen klanten. Met de huidige prijzen betekent dit dat we eigenlijk betalen om te mogen werken. Een collega van mij betaalt meer dan 300 euro per maand aan brandstof om te werken. Het is tegenwoordig financieel voordeliger

WZC WIELTJESGRACHT tekent handvest tegen racisme en discriminatie

‘Durven reageren is de eerste stap’ 21 maart is de jaarlijkse dag tegen racisme en discriminatie. In onze provincie vonden verschillende publieke acties plaats. Het ACV zette de problematiek ook op scherp op de werkvloer: enkele bedrijven ondertekenden een handvest tegen racisme en discriminatie. Ook het woonzorgcentrum Wieltjesgracht in Ieper.

Tekst en foto¬ Jeroen Pollet ‘In de zorg werkt steeds meer personeel van buitenlandse afkomst’, vertelt verpleegster en ACV Puls-afgevaardigde Dominique Callandt. ‘We merken dat dit niet altijd evident is, terwijl mijn ervaring

22 ¬ VISIE

met deze collega’s is dat het schatten van mensen zijn.’

Aandacht voor diversiteit Dominique: ‘WZC Wieltjesgracht had altijd al aandacht voor diversiteit: soms hebben nieuwkomers een langere inwerkperiode nodig, maar dat is nooit een punt geweest. Toen we vorig jaar een eerste actie opzetten, was dat geen enkel probleem, integendeel. We verdeelden toen stickers met de slogans ‘Ik durf te reageren’ en ‘Iedereen is gelijk’. Dat leidde tot fijne gesprekken met collega’s en bewoners.’

Volgende stap ‘Durven reageren is een eerste stap om tot gesprek en begrip te komen. Dat staat ook in het handvest: Wieltjesgracht engageert zich om kordaat op te treden tegen racistisch of discriminerend gedrag. De volgende stap is om dit samen met de werknemersafvaardiging in een concreet plan te gieten. We zijn tenslotte allemaal mensen’, besluit Dominique.

~ Meer info: www.hetacv.be/durftereageren

Kort. West-Vlaanderen

< De poetshulpen beloven actie te voeren tot er verbetering komt in hun statuut. Met schuim maken ze letterlijk de hoofdzetels van de grootste werkgevers schoon. Vlnr: Sofie en Sandra (poetshulpen bij Blink), Gina (poetshulp bij Greenhouse), Dieter Devos (secretaris ACV Voeding en Diensten) en Mieke (poetshulp bij dienstenonderneming Avelgem).

om een paar weken ziek te zijn. Wraakroepend!’

Amper 12,80 euro ’12,80 euro’, gaat Gina verder. ‘Dat is het maximum uurloon na drie indexeringen in het laatste jaar. Terwijl dit zwaar werk is en daardoor bijna niemand voltijds kan werken. Zelf werk ik 32 uur, het maximum dat ik fysiek aankan. Ik bespaar op alles waar ik op kan besparen, maar ik vrees nu al dat ik voor mijn volgende energieafrekening een afbetalingsplan zal moeten vragen. Voor oudere werknemers is er trouwens niets, zelfs geen cao landingsbanen.’

Financiering cheques Werkgevers schermen met de lage prijs voor de cheques. ‘In plaats van een spaarpot op te bouwen in het bedrijf, hebben ze zichzelf verrijkt. Daarnaast is het wel zo dat de prijs van een dienstencheque al sinds 2014 ongewijzigd is en de wachtlijsten voor de klanten blijven groeien. Veel klanten zijn bereid iets meer te betalen voor een cheque op voorwaarde dat de meerprijs naar de werknemers gaat. Met een eventueel voordeliger tarief voor wie het moeilijk heeft. Alleen als de job aantrekkelijker wordt, zal de situatie verbeteren. Dat is ook in het voordeel van de klanten’, besluit Mieke.

VERRASSENDE OPROEP VAN PASAR

Sta eens stil bij de invulling van jouw vrije tijd! Beleef jij je vrije tijd (h)echt en bewust? Pasar daagt je uit om bij die vraag stil te staan. In West-Vlaanderen nodigt de vrijetijdsorganisatie daartoe zelfs comedian Koen Dewulf uit voor Over-Tijd, een ludieke voorstelling over tijd (Nieuwpoort, Zaal City, 7 mei, 19.30 uur). Verder organiseert Pasar wandelingen, fietstochten, kampeeractiviteiten én een grote schattenjacht van 1 tot 31 mei in Oostende. Met de leuze ‘Pak je tijd’ sensibiliseert Pasar heel het jaar door rond het belang van vrije tijd en een betekenisvolle invulling ervan. ~ Info: www.pakjetijd.be/weekvandevrijetijd

FIETSEN VOOR KINDEREN OP DE VLUCHT

Fietsbieb zamelt in!

De oorlog in Oekraïne laat niemand onberoerd. Ook de fietsbieb wil helpen door kinderfietsen in te zamelen en te ontlenen aan kinderen van oorlogsvluchtelingen, die hier een onderdak vonden. Tot 17 april loopt in Vlaanderen en het Brussels Hoofdstedelijk Gewest een inzamelactie. Wie een fietsje schenkt, krijgt in deze periode zelf geen waardebon maar geeft zo een jaar gratis lidmaatschap bij de fietsbieb aan een kind op de vlucht. Het verstrekken van gratis lidmaatschappen loopt tot eind juni. ~ Alle locaties van de fietsbieb-uitleenpunten vind je op www.fietsbieb.be ~ Voor deze actie werkt de fietsbieb samen met enkele andere organisaties. Meer informatie én de inzamelpunten van deze organisaties vind je op www.fietsvrij.be.

Contact. West-Vlaanderen CM West-Vlaanderen Voor je ziekenfondszaken bel of mail naar de CM-consulenten: 050 44 05 00 of westvlaanderen@cm.be Vragen over zorg en maatschappelijk werk? Bel of mail de Zorglijn: 050 20 76 76 of zorglijn.westvlaanderen@cm.be

WZC Wieltjesgracht in Ieper is nu officieel een ‘bedrijf tegen racisme en discriminatie’. Op de foto vlnr: directeur Marnix Vieren, ACVafgevaardigden Katrien Walbrou en Dominique Callandt en ACVSamenwerker Geert Lein.

Alle informatie over de CM-dienstverlening vind je op www.cm.be/kantoren.

ACV West-Vlaanderen Contacteer het ACV via: - afspraak (telefonisch of op kantoor): www.afspraakACV.be - www.hetacv.be/contact - 051 23 58 00 ACV-kantoren zijn enkel na afspraak toegankelijk. Een overzicht van alle contactmogelijkheden (incl. ACV-brievenbussen) vind je via www.hetacv.be/contact.

Regioredactie Beweging.net West-Vlaanderen, 051 24 04 44, westvlaanderen@beweging.net

VISIE ¬ 23

Acteur, presentator en zanger

Wim

Opbrouck gevat in 5 woorden

Icoon

Genereus ‘Mijn grootste droom is om te kunnen blijven doen wat ik doe. Dat ik nog in een leuke film kan meespelen of nog een plaat kan opnemen. Boven alles is mijn grootste droom om genereus te blijven en nieuwe samenwerkingen op te starten. Maar echt concrete dromen heb ik eigenlijk nooit gehad. Het zit eerder in het samenwerken met iemand of het bestendigen van relaties. Acteren is een heel kwetsbaar vak. De aanbiedingen kunnen plots opdrogen of je kunt je zin om te spelen kwijt zijn. Mijn grootste angst is daarom ook dat ik verbitterd zou raken. Gelukkig ben ik dat nog niet. Voorlopig toch.’ (lacht)

Inclusief ‘Amusement is ook altijd bittere ernst. Als ik kijk naar de wereld waarin wij leven, dan zie ik wel dat het net die kleine dingen zijn die een beetje troost bieden in het leven. Zoals Bake-Off Vlaanderen dat ik presenteer en maak met mijn eigen productiehuis. Onderschat de maatschappelijke waarde daarvan niet. Zeker wanneer wij een kandidaat met een hoofddoek casten. Dat heeft een heel groot effect in primetime op tv. In alle projecten waar ik nu aan meewerk probeer ik een zo divers mogelijk beeld te brengen. En dat is niet alleen maar window dressing of een excuus, het moet voor mij meer dan dat zijn.’

ANTWERPEN

‘Ik heb lang gedacht dat ik geen echte acteur was. Maar dan heb je plots een lange staat van dienst. Ik vind het een grote eer dat ik nog steeds vaak aangesproken word over mijn rollen in Het Eiland en In de Gloria. Het is wel grappig dat die programma’s zo’n cultstatus gekregen hebben, want toen wij eraan begonnen geloofden ze er bij de VRT niet echt in. Men zei ons dat de humor te moeilijk was. Dat zijn programma’s waar ik zelf mee aan de wieg van stond, dus daar ben ik wel trots op.’

Bultrug ‘Mijn nieuwste toneelstuk heet Ik ben de walvis. Ik werd daarvoor benaderd door Te Gek!? Ik zat al een tijdje met het idee om iets rond walvissen te maken. Dat spreekt al lang tot mijn verbeelding. Vooral dan een walvis die aanspoelt. Dat wordt een echte trekpleister met honderden mensen die er foto’s van maken, maar dat dier is daar eigenlijk aan het sterven terwijl iedereen erbij staat en toekijkt. Door die insteek kon ik ook eindelijk een voorstelling maken waarin niemand verwacht dat ik binnen de minuut een mop maak, wat heel bevrijdend werkt.’

Schouderklopjes ‘Ik heb grote bewondering voor mijn voorgangers zoals Jan Decleir. Dat is iemand aan wie ik mij spiegel. Bijna dertig jaar geleden speelde ik samen met Jan de theatermarathon Ten Oorlog. Elke keer dat ik op moest komen, gaf Jan mij een schouderklopje. Onlangs zag ik hem tijdens een herdenking op een toneel in de coulissen met fonkelende ogen kijken naar de jonge garde die het beste van zichzelf gaf. Met zoveel plezier kijken naar jonge honden, dat is echt iets wat je moet blijven doen. Je mag nooit denken ‘Oei ze gaan hier over mijn kop springen’, je moet net denken ‘Doe maar gasten’. Ik probeer daarom steeds kansen te geven aan jong talent. Dat wil ik echt blijven doen.’

‘Ik ben de walvis’ is nog tot eind mei op tournee in Vlaanderen. Alle info en speeldata vind je op www.tegek.be.

¬ Tekst Dominic Zehnder ¬ Foto ID / Christophe De Muynck

Nummer 7 - 7 april 2022

Articles inside

Regio

Factcheck

Interview

Kort

Beeld van de maand

Achtergrond

Uit ervaring

Actueel

Knipsels