BLAD MET EEN MENING VOOR EEN WERELD IN BEWEGING
d fstan n. a p o Ook bij zij a n e een en w ieder . kunn t s n st we Visie ig paasfee al een z
NR 7 - DONDERDAG 9 APRIL 2020
3
In de frontlinie in de strijd tegen corona: vrouwen
7
8
Vaak alleen thuis? Tips om te voorkomen dat je valt
Wat na een ontslag? De regels rond outplacement
Een week in de voetsporen van de coronacrisis
tussen honger en hoop
Tristan
Natascha zorgkundige
vrijwilliger ‘Voor het eerst in de dertien jaar dat ik dit werk doe, zie ik mensen die honger hebben. Neem het van me aan, dat is verschrikkelijk om te zien.’ Filip Keymeulen is straathoekwerker in Brussel en ziet elke dag de gevolgen van deze coronacrisis. De voedselbedeling is op veel plaatsen gestopt, de sociale restaurants zijn dicht. Dak- en thuisloze mensen komen echt in de problemen. Maar ook bij anderen begint deze periode zijn tol te eisen. Dat vertelt Natascha Smessaert, zorgkundige bij Familiehulp. ‘Mijn klanten missen
Filip straathoekwerker
het contact met hun familie. Het gemis stapelt zich op, ik steek veel energie in het opbeuren van mijn oudere klanten.’ Tegelijkertijd wakkert deze periode ook het solidariteitsgevoel aan. We hangen witte lakens buiten en hangen affiches aan onze vensters om de vele helden te bedanken die onze levens draaiende houden. En hartverwarmende acties schieten als paddenstoelen uit de grond. Ook in Brugge, waar Tristan Cools samen met enkele
collega’s van Stad Brugge een Facebookplatform oprichtte waar Bruggelingen hulp kunnen vragen en aanbieden. ‘#BruggeSolidair!’ draait op volle toeren. Want iedereen zoekt antwoorden en ontelbare mensen willen niets liever dan een handje toesteken. Visie volgde Natascha, Tristan en Filip in een van de weken die we ons allemaal nog lang zullen herinneren. Een week tussen honger en hoop.
> 6-7 TWEEWEKELIJKSE UITGAVE
BEWEGING.NET
CM.BE
HETACV.BE - JAARGANG 76 - AFGIFTE BRUSSEL X - P806000 - VOLGEND NR 23.04.2020 - REGIO
BLZ. 13
2
SAMEN TEGEN CORONA Mentaal welzijn in coronatijden
Veerkracht Stilaan wordt de gigantische impact van de coronacrisis duidelijk. Wie ’s ochtends de radio aanzet, hoort geen verkeersinformatie. Geen wachttijden of file-kilometers meer. Op een manier misschien wel leuk. Maar tegelijk ook een teken dat een groot deel van het openbaar leven is stilgevallen. De cijfers die wel nog in de nieuwsbulletins zitten, zijn trouwens veel erger. Het aantal mensen dat gestorven is. Dat besmet is geraakt. Het miljoen mensen dat in tijdelijke werkloosheid is terechtgekomen. Dat zijn dramatische cijfers. De impact van de financiële crisis in 2008 verbleekt er enorm bij. Wat niet verbleekt, is de veerkracht van dit land. Van de mensen die nog kunnen werken en zo zorgen dat zorginstellingen blijven draaien, vuilnis opgehaald wordt, de bevoorrading niet in het gedrang komt. Mensen die zorgen dat wie ziek of werkloos is toch een inkomen heeft, dat post verdeeld wordt, de veiligheid gegarandeerd blijft. Dat mensen geïnformeerd blijven en winkels open zijn … Voor het eerst in jaren krijgen deze ‘gewone’ mensen en hun werk positieve aandacht in de media. Ze zijn niet langer een ‘loonkost’. Of een ‘overheidsapparaat waarop nog veel bespaard kan worden’. De nieuwe helden zijn de ‘gewone mensen’ van een paar weken geleden. Jammer dat er een mondiale crisis nodig is om tot dat besef te komen. Hopelijk krijgen deze helden daarvoor na de crisis ook de waardering die ze verdienen. En niet de rekening, zoals gebeurde na de financiële crisis. En dan is er nog die andere schokbreker die zorgt voor veerkracht. De schokbreker die al 75 jaar allerlei grote en kleine oneffenheden op een levensweg opvangt. En dat nu weer doet. De sociale zekerheid. Ze zorgt ervoor dat iedereen die ziek wordt, kan rekenen op zorg en bijstand. Rijk of arm, het maakt niet uit. Ze zorgt ervoor dat wie niet kan werken omdat het bedrijf niet meer draait, toch een inkomen heeft. Een krant schreef al dat niemand na deze crisis nog de sociale zekerheid zal durven aanvallen. Laat het ons hopen. De voorbije jaren waren die aanvallen niet min. Het kroonjuweel van onze welvaartstaat raakte serieus ondermijnd. Door allerlei statuten zonder sociale bijdragen, door vermindering van werkgeversbijdragen, door fiscale koterij. Het is dan wel opvallend dat de pleitbezorgers van de afbouw van de sociale zekerheid nu de eersten zijn om de kosten van deze crisis te verhalen op … de sociale zekerheid. Het is hun vergeven. Op voorwaarde dat ze voortaan ook beseffen dat iedereen belang heeft bij een samenleving waarin we samen zorg dragen voor elkaar. Op een structurele manier en niet enkel met goedbedoelde en belangrijke liefdadigheidsacties. En dat ze beseffen dat iedereen zijn verantwoordelijkheid moet opnemen en zijn steentje moet bijdragen. Dan heeft alle leed en narigheid van de voorbije periode toch een positief effect gehad.
‘We zijn veel flexibeler dan we denken’ Neemt corona ons mentaal welbevinden in de tang? Volgens Charlotte Vanovenberghe, psychologe bij CM Midden-Vlaanderen, kunnen de meeste mensen relativeren. Wie zich voelt afglijden, praat er het best over. ‘Ook in coronatijd heeft de huisarts daar tijd voor.’ TEKST MARTINE CREVE
Worden we onzeker omdat de coronacrisis zolang duurt? ‘De maatregelen zijn voorlopig verlengd tot het einde van de paasvakantie. Met een grote kans op een nog langere quarantainetijd. De overheid doet inspanningen om goed te communiceren. En dat is heel belangrijk om te aanvaarden en vol te houden.’ ‘We kennen allemaal onze primaire behoeften zoals eten, drinken en slapen. We hebben ook psychologische basisbehoeften, bijvoorbeeld voorspelbaarheid en autonomie. Die vallen nu weg. We weten niet hoelang dit regime nog aanhoudt. Door te focussen op wat nu wel nog kan, maak je het jezelf makkelijker. We zitten nu in de moeilijkste weken. Want we weten niet wanneer de kinderen weer naar school kunnen, wanneer uitsluitend telewerken stopt. Maar we beseffen wel dat deze situatie tijdelijk en uitzonderlijk is. Dat helpt.’
‘De hele wereld staat op pauze. We zijn opgesloten, even weg van alle prikkels’ CHARLOTTE VANOVENBERGHE, PSYCHOLOGE
Hebben mensen meer schrik nu? En verhindert die angst ons om te functioneren? ‘Als er een reëel gevaar dreigt, is angst een gezonde reactie. We gaan lopen als er een leeuw voor ons staat. Die reflex helpt ons om te overleven. De meeste mensen kennen nu een gezonde angst voor corona. Die is gegrond. Want het virus kan iedereen treffen. Dat normale gevoel van angst doet ons nu de maatregelen van isolatie naleven. We delen de angst, want niemand wil iemand verliezen.’ ‘Bij sommige mensen is het angstgevoel sterker. Mensen die bijvoorbeeld smetvrees hebben, worden nu heel erg uitgedaagd door corona. Als voortdurend alles ontsmetten hen zodanig bezighoudt dat zij tot niets anders meer komen, is angst niet meer gezond. Dan werkt angst verlammend. In dat geval is het belangrijk om er met iemand over te praten. Wacht er niet mee tot de coronacrisis voorbij is. Hoe vroeger je het angstprobleem aangepakt, hoe beter.’
Hoe zwaar weegt de isolatie? ‘Enerzijds leven sommige mensen nu heel dicht op elkaar, wat tot meer wrevel en ruzies kan leiden. Anderzijds beginnen we mensen die ons nauw aan het hart liggen, hard te missen. Het gebrek aan het knuffelhormoon oxytocine steekt de kop op. Dat hormoon flakkert op door mensen in de ogen te kijken, door met hen te praten, door hen aan te raken.’
Marc Leemans, ACV Peter Wouters, Beweging.net Luc Van Gorp, CM
Redactieadres: Visie, PB 20, 1031 Brussel - tel. 02 246 31 11 - e-mail: info@visieredactie.be • Lezersbrieven: lezers@visieredactie.be • Abonnementen: www.beweging.net/ abonnementvisie • Verantwoordelijke uitgever: Liesbeth De Winter (nationale pagina’s), artikels ‘regio’ vallen onder de resp. verantw. uitgevers • Redactie: Simon Bellens, Nils De Neubourg, Wim Troch, Marjan Cauwenberg, Tinne Van Woensel, Rooni Theeboom, David Vanbellinghen, Karen Zelderloo, Martine Creve, Dieter Herregodts, Stephanie Lemmens, Elien Steen, Anneleen Vermeire, Michiel Verplancke • Hoofdredactie: Amélie Janssens • Vormgeving: Gevaert Graphics • Druk: Coldset Printing Partners • Visie verschijnt tweewekelijks en is inbegrepen in het lidmaatschap van CM, ACV bouw - industrie & energie, ACV-CSC METEA, ACV-Transcom en ACV Voeding en Diensten •
‘Daarnaast worden veel mensen nu onverwacht met de dood geconfronteerd. Verdriet kunnen delen, elkaar eens kunnen vastnemen, geeft steun. Maar dat kan nu niet. Afscheid nemen gaat gepaard met heel wat rituelen, die troost bieden. Dat valt nu allemaal weg. Het kan helpen als mensen beseffen dat ze niet alleen in deze omstandigheden afscheid moeten nemen. Blijft het knagen, dan kunnen ze daarover praten met de huisarts. Mensen denken soms dat ze daar nu niet voor terecht kunnen bij de huisarts. Niets is minder waar.’
Waarover ben je als psychologe ongerust? ‘Mensen die perfectionistisch zijn, die in deze coronacontext nog altijd de perfecte werknemer, de perfecte ouder, de perfecte partner willen zijn. Daarover ben ik bezorgd. Want mensen worden nu door overmacht gedwongen om prioriteiten te stellen. Een werkgever die af en toe polst hoe het echt met de werknemer gaat, kan helpen om meer los te laten. Even goed kan het zijn dat perfectionisten het nu minder erg vinden dat de was en de strijk blijft liggen, dat een project wordt uitgesteld. Misschien zwakt corona perfectionisme wel af?’ ‘Er wordt ons nu veel afgenomen. We mogen gerust genieten van de dingen die we wel nog hebben, zoals eens een glaasje alcohol. Dat doen we anders in het weekend ook. Maar let wel op en overdrijf niet, want alle dagen lijken nu fel op elkaar.’
Komen we hier sterker uit? ‘De hele wereld staat op pauze. We zijn opgesloten, even weg van alle prikkels. Wat niet wegneemt dat de druk voor sommigen hoog is, omdat ze zich helemaal anders moeten organiseren. Toch is het een kans om uit te zoeken wat we echt belangrijk vinden. Gezinnen gaan nu vaker samen wandelen, koppels praten meer met elkaar, er wordt nu wel weer en meer gebeld met de grootouders. Het is een gelegenheid om vastgeroeste gewoontes in vraag te stellen en te veranderen.’ ‘Dit is een gigantisch experiment. Voor een aantal mensen zal op deze crisis een minder goede periode volgen. Sommigen zullen de resetknop gevonden hebben en het nadien beter stellen. Maar mijn verwachting is dat er voor de grootste groep niets zal veranderen. Dit is tijdelijk. Als het gewone leven herneemt, passen we ons weer aan. We zijn veel flexibeler dan we denken.’
SAMEN TEGEN CORONA
3
Vrouwen in de frontlinie tegen corona
De zorgsector draait overuren en ook naaiateliers of wasserijen voor ziekenhuizen verrichten cruciaal werk in de strijd tegen het coronavirus. Beroepen met een opvallende meerderheid vrouwelijke werknemers. TEKST SIMON BELLENS FOTO WOUTER VAN VOOREN
M
aar liefst 79,9 procent van alle werknemers in de zorgsector zijn vrouwen, aldus cijfers van het Belgische statistiekbureau Statbel voor het jaar 2019. Vandaag vechten zij in ziekenhuizen, woonzorgcentra en de thuiszorg tegen de Covid-19-pandemie. In volle crisis leren we de ‘cruciale beroepen’ kennen en daar zijn veel zorgberoepen bij. Naast artsen en virologen gaat het in de eerste plaats om verplegers, laboranten die het virus testen, schoonmakers, keukenpersoneel, werknemers in de gezinshulp en in de bijzondere jeugdzorg, onthaalouders ... een schier eindeloze lijst waarin vrouwen sterk oververtegenwoordigd zijn. ‘De associatie tussen zorg en vrouwelijkheid is zeer sterk’, legt professor genderstudies Veerle Draulans uit. ‘En die wordt enkel sterker. Aan de KU Leuven merken we dat de instroom in studierichtingen alsmaar meer genderstereotype patronen volgt. Logopedie en audiologie zijn vandaag bijna 100 procent vervrouwelijkt, in de geneeskunde hangt het af van de specialisatie. Ik noem dat de paradox van de vrije keuze. In landen die meer op gendergelijkheid inzetten, is de studiekeuze meer
in lijn met genderstereotypen. Mensen zijn overtuigd dat ze vrij kiezen voor een studierichting, maar zijn zich wellicht niet bewust van de impact van maatschappelijke genderverwachtingen daarop.’ ‘Vandaag blijven de vele vrouwen in de zorg grotendeels onzichtbaar,’ aldus Draulans. ‘De woordvoerders en experten over de coronacrisis in de media zijn immers vooral mannen. Ik heb uiteraard veel respect voor hen, want zij leveren broodnodig werk, maar daardoor dreigt men de grote rol die vrouwen in het bestrijden van de huidige crisis spelen, over het hoofd te zien.’
Gele zakken ‘Er zijn opvallend veel vrouwen in de frontlinie van de strijd’, beaamt Kathleen Van Walle van ACV-CSC METEA. ‘Ik denk dan niet alleen aan de zorgsector, ook in ondersteunende sectoren, zoals de industriële wasserijen die het vuile beddengoed uit ziekenhuizen binnenkrijgen, zijn vooral vrouwen in dienst.’ Cijfers van ACV-CSCMETEA wijzen erop dat vrouwen 69 procent van de textielverzorgers uitmaken. Jannick Onraet werkt bij CleanLease in Oedelem, een industriële wasserij die veel ziekenhuizen bedient. ‘Wij krijgen vooral beddengoed van ziekenhuizen en kledij van verzorgend personeel binnen’, zegt ze. ‘De besmette was van ziekenhuizen komt binnen in gele plastic zakken. Daar waren
we eerst ongerust over, want je weet niet of het corona is of een banale besmetting. Nu voorzien we het met corona besmet linnen van een speciaal label.’ Onraet schat dat een 120-tal van de 170 werknemers bij CleanLease vrouwen zijn. ‘Sommigen zijn vandaag bang om te komen werken’, zegt ze. ‘We laten de gele zakken vijf dagen buiten staan, want dan zou het virus onschadelijk zijn, daarna krijgt het een speciale behandeling. Aan de lakenmachine, waar we met drie naast elkaar werken, zijn we nu gescheiden door plexiglas. Vandaag steekt iedereen een tandje bij. We krijgen geen groot loon en soms voelen we weinig erkenning. In de pers vergeet men ons weleens, terwijl dit werk wel moet gebeuren.’ Bij borduuratelier Slabbinck in Brugge, dat priestergewaden voor de eredienst maakt, zijn ze tijdelijk overgeschakeld op de productie van mondmaskers. Greet Vlaeminck maakt er normaal de tekeningen of patronen voor kazuifels en altaardoeken, maar vandaag werkt ze samen met de 37 andere dames van Slabbinck, waar alleen vrouwen in het atelier werken, aan mondmaskers voor verschillende Belgische ziekenhuizen. ‘Op een toevallige vraag van de broer van onze tekenaar van patronen voor kerkgewaden’, vertelt ze. ‘Hij is verdeler in ziekenhuisapparaten en omdat het tekort aan mondmaskers dreigde, is hij bij ons terechtgekomen.’ Het is uitdrukkelijk niet de bedoeling dat Slabbinck ook particulieren gaat bedienen of hiermee na de coronacrisis verdergaat, maar in crisistijd breekt nood wet. ‘In de voormiddag werkt iedereen aan de mondmaskers’, zegt Vlaeminck. ‘Daarna gaat de
normale productie verder, uiteraard met respect voor de social distancing-regels. We maken zo’n 500 mondmaskers per dag. Dat we in deze periode ons steentje kunnen bijdragen, maakt ons heel trots.’
Kater ‘Zorgwerk krijgt traditioneel weinig maatschappelijke waardering’, vertelt Veerle Draulans. ‘Koken, schoonmaken of zorgen is vaak repetitief werk en de samenleving vindt dat schijnbaar evident, maar vandaag wordt duidelijk dat het cruciaal werk is voor het functioneren van de samenleving en dat het een verschil kan maken tussen leven en dood. Zodra het levensbedreigende van de crisis voorbij is, volgt er vermoedelijk een enorme economische en financiële kater. Als we die kosten met zoveel en zo sterk mogelijke schouders moeten dragen, zal men dan nog onthouden wat deze groep mensen vandaag doet?’ ‘Eigenlijk zijn vooral vrouwen de oorlog ingestuurd’, vat coördinator van de ACV-CSC METEA-studiedienst Tinne Van Woensel samen. ‘Het zijn de vrouwen en dikwijls de laagste lonen die ons vandaag recht houden.’ Niet enkel vrouwen verrichten tijdens de crisis cruciaal werk natuurlijk. Onder havenarbeiders die de voedselimport verzekeren, landbouwers, pakjeskoeriers, of ICT’ers die telewerk mogelijk maken, vinden we veelal mannen. ‘Wie staat vandaag in de frontlinie van de strijd tegen het coronavirus?’ besluit Draulans. ‘Dat is de zorgsector en de logistiek.’
4
SAMEN TEGEN CORONA
Plaats vrijhouden in ziekenhuizen
Maatschappelijk werkers van ziekenfonds actief in schakelzorgcentrum
‘Zoveel afstand moeten houden, voelt voor mij heel onnatuurlijk aan’ KIRSTEN SAUWENS
Wie het nieuws volgt, weet dat Limburg absolute koploper is wat het aantal coronabesmettingen betreft. Geen toeval dus dat daar het eerste schakelzorgcentrum van Vlaanderen uit de grond rees. Maatschappelijk werkers van de verschillende ziekenfondsen vangen er samen met artsen en verpleegkundigen patiënten op om voldoende plaats vrij te houden in de ziekenhuizen. TEKST STEPHANIE LOUWAGIE
Waar Kirsten Sauwens normaal het ene na het andere huisbezoek als maatschappelijk werker bij CM afwerkt, staat ze nu in schakelzorgcentrum De Kroon in SintTruiden met mondmasker en handschoenen in de frontlinie. ‘Ik hou van menselijk contact. Een informele babbel, een schouderklopje, ik sta vaak heel dicht bij mijn cliënten. Nu zoveel afstand moeten houden, voelt voor mij heel onnatuurlijk aan, maar het kan natuurlijk niet anders.’
Dertig bedden Sinds een week ontfermt Kirsten zich over coronapatiënten die na hun ontslag uit het ziekenhuis niet haar huis kunnen. ‘Soms omdat ze geen netwerk hebben of omdat ze nog wat moeten aansterken.
De meesten zijn sowieso nog besmettelijk waardoor ze beter een tijdje bij ons in quarantaine blijven. Samen met mijn collega van de Liberale Mutualiteit ben ik verantwoordelijk voor de praktische kant van hun opname en hun ontslag. Vandaag
ACV-medewerkers zorgen voor jouw uitkering tijdelijke werkloosheid Geert De Beelde en zijn collega’s van het dienstencentrum in Sint-Niklaas verwerken, op een veilige afstand van elkaar, honderden dossiers van tijdelijke werkloosheid. FOTO WOUTER VAN VOOREN
D
e voorbije weken hingen we vooral aan de telefoon om vragen van leden te beantwoorden. Veel dossiers zijn nu klaar maar we zullen nog veel werk hebben om onvolledige dossiers in orde te brengen. Soms denken mensen dat de aangifte via het werk voldoende is, maar iedereen met tijdelijke werkloosheid moet ook zelf een aanvraag indienen. Dat moet dus nog allemaal geregeld worden. En dan volgen natuurlijk alle betalingen.’
>>> www.hetacv.be/tijdelijkewerkloosheid
liggen hier slechts vijf patiënten, maar we hebben wel een capaciteit van dertig bedden. Als het drukker wordt, krijgen we versterking van de andere ziekenfondsen. Want in het schakelzorgcentrum komen ook niet-coronapatiënten en mensen met
SAMEN TEGEN CORONA
5
Bescherming gezocht voor precaire arbeidscontracten
‘De wirwar aan arbeidscontracten en opleidingsstatuten geeft te weinig zekerheden’ milde symptomen terecht. Zo willen we de ziekenhuizen optimaal ontlasten. Indien nodig zullen ook in andere provincies schakelzorgcentra worden geopend.’
Contact na ontslag ‘In overleg met de patiënt en de eventuele mantelzorgers schakelen we na het ontslag de juiste thuiszorg in. Soms beperkt zich dat tot poetshulp, maar evenzeer kan er een bed of een persoonlijk alarm nodig zijn. Want ook na het ontslag uit het schakelzorgcentrum laten we patiënten niet aan hun lot over. Tot tweemaal toe nemen de collega’s van de Zorglijn contact op met mensen die CM-lid zijn voor een stand van zaken.’ ‘Bang om zelf ziek te worden ben ik eigenlijk niet. Ik heb beschermende kledij, handschoenen, een mondmasker, antibacteriële gel. Mijn kleren moeten elke avond in de was en ook ikzelf dien elke dag te douchen en mijn haar te wassen. Er zijn zoveel voorzorgsmaatregelen dat ik denk dat het risico op besmetting groter is in de supermarkt dan hier. Mijn echtgenoot en kinderen zijn wel bezorgd. Maar ze kennen mij ook en weten dat dit is wat ik nu echt wil doen.’
583 478 De diensten van het ACV behandelden in de maand maart 583 478 oproepen en mails. Ter vergelijking: in maart 2019 waren dat er 197 000. Bijna een verdrievoudiging, dus. De meeste vragen gingen over de tijdelijke werkloosheid naar aanleiding van de coronacrisis.
Voor wie niet gemakkelijk kan terugvallen op een tijdelijke werkloosheidsuitkering of compensatiepremies van de overheid, ijvert het ACV voor extra oplossingen. TEKST SIMON BELLENS
R
uim een miljoen Belgen bevindt zich door de drastische maatregelen om de verspreiding van het coronavirus tegen te gaan in tijdelijke werkloosheid. Zelfstandigen en horeca-uitbaters kunnen rekenen op een hinderpremie van de Vlaamse en de Belgische overheid, en ook voor de cultuur- en mediasector is er onder meer een noodfonds van 200 miljoen euro. Een heleboel anderen moeten uitkijken naar andere oplossingen. Voor een aantal werknemers in opleidingsstatuten, die nu zonder werk vallen, is er hoopvol nieuws. Werkzoekenden in een Individuele Beroepsopleiding (IBO) die nu is stopgezet, waardoor hun IBO-premie wegvalt, maken aanspraak op een compensatiepremie. Ook voor wijkwerkers, werkzoekenden die enkele uren per week lokale klusjes uitvoeren voor wijkwerkcheques, ijverden de vakbonden voor een premie bovenop hun werkloosheidsuitkering. Ann Vermorgen van het Vlaams ACV wijst op het belang van die premies: ‘Het gaat vaak over de mensen met de laagste werkloosheidsuitkeringen, voor wie het wijkwerk een broodnodige aanvulling is op het inkomen. Het is goed dat minister van Werk Crevits onze vragen hierover ter harte heeft genomen.’ Voor mensen in een beroepsinlevingsstage (BIS), een betaalde stage in een bedrijf, zoeken de vakbonden voorlopig nog naar een oplossing. Ongeveer dertienduizend mensen werken in een van deze verschillende Vlaamse tewerkstellingsmaatregelen.
Overbruggingsrecht Freelancers in hoofdberoep zonder eigen zaak krijgen geen hinderpremie,
maar komen wel in aanmerking voor een sterk versoepeld overbruggingskrediet tijdens de periode dat ze hun werkzaamheden moeten staken. Wie kan aantonen dat zijn inkomsten met zestig procent verminderen tijdens de crisis, maakt net als alle zelfstandigen wel kans op een eenmalige Vlaamse compensatiepremie. Freelancers in bijberoep bevinden zich in een moeilijkere situatie, legt Martin Willems van ACV United Freelancers uit: ‘Men gaat ervan uit dat zij kunnen terugvallen op hun hoofdberoep, maar dat is niet altijd het geval. Zeker als ze een halftijds hoofdberoep hebben, is dat niet voldoende. Wij willen dat zij ook op een half overbruggingskrediet aanspraak kunnen maken.’ ‘Ook freelancers die ingeschreven zijn bij uitzendkantoren voor zelfstandigen als Smart of Tentoo, mogen we niet over het hoofd zien’, zegt Willems. ‘Zij werken met tijdelijke arbeidscontracten die tijdens de crisis opgeschort worden. Wij vragen dat de degressiviteit van hun werkloosheidsuitkering tijdelijk bevroren wordt. Ook voor Belgen die hun opdrachten over de grens uitvoeren en daardoor geen recht hebben op overbruggingskrediet, zoeken we een oplossing.’ Uitzendkrachten die hun tijdelijke contract door de crisis niet kunnen volbrengen, krijgen voor die duur een tijdelijke werkloosheidsuitkering of een alternatieve opdracht. Het ACV dringt erop aan dat werkgevers, zowel uitzendkantoren als ‘gebruikers’, hun uitzendkrachten onder contract houden, zodat ze op een tijdelijke werkloosheidsuitkering kunnen terugvallen. Hoeveel uitzendkrachten daar daadwerkelijk gebruik van zullen kunnen maken is nog maar de vraag. ‘En dat uitzendkrachten met
(opeenvolgende) dagcontracten allicht weer uit de boot zullen vallen, staat nu al zo goed als vast’, aldus Eva Van Laere van het ACV.
Fuik Vooralsnog is er minder duidelijkheid voor enkele andere statuten. Jobstudenten, bijvoorbeeld, zien hun werk wegvallen, maar kunnen niet rekenen op een tijdelijke werkloosheidsuitkering. ‘Meer en meer studenten staan op eigen benen en financieren zelf hun studie’, zegt Samuel Bootsman van Jong ACV. ‘Laat ons hier onmiddellijk na de coronacrisis lessen uit trekken. Ook jobstudenten moeten volwaardige rechten opbouwen in de sociale zekerheid. Met navenante bijdragen en bijdrageverminderingen, net als andere werknemers.’ Chris Serroyen, hoofd van de ACV studiedienst, wijst erop dat de afgelopen jaren veel verschillende arbeidsstatuten zijn ontstaan die nu weinig bescherming genieten. ‘Men heeft veel mensen in de fuik gelokt. Denk bijvoorbeeld ook aan de maatregel van de vorige regering om onbelast bijklussen tot 6 340 euro per jaar mogelijk te maken. Mensen zijn daarom overgeschakeld op een viervijfderegeling en compenseren dat loonverlies met onbelast bijklussen, maar daarvoor hebben ze nu geen recht op een compensatie, terwijl ze het loonverlies van hun vaste job wel in hun tijdelijke werkloosheidsuitkering voelen. Na de coronacrisis is er werk aan de winkel: deze wirwar aan arbeidscontracten en opleidingsstatuten geeft te weinig inkomenszekerheden aan betrokkenen wanneer er nog eens een virus op wereldreis gaat.’
6
SAMEN TEGEN CORONA
Een week in de voetsporen van een straathoekwerker, een zorgkundige en een vrijwilliger
‘Ik zie opnieuw krijttekeningen op stra Het dagelijks leven is veranderd. Dat is wel het minste dat je kan zeggen. Leerlingen, studenten en scholieren gaan even niet naar school. Honderdduizenden werknemers zitten in tijdelijke werkloosheid omdat hun bedrijf moest sluiten. We spreken, ondanks het mooie weer, niet af met familie en vrienden, de terrassen blijven leeg. Maar niet alles is stilgevallen. Werknemers in de essentiële sectoren hebben de handen vol, andere werkenden zoeken naar nieuwe methodes om hun opdrachten te kunnen uitoefenen. En overal in Vlaanderen zetten geëngageerde mensen zich in voor anderen. Visie volgde drie mensen een week lang, uiteraard vanop een veilige afstand.
TEKST AMÉLIE JANSSENS FOTO JAMES ARTHUR
V
oor veel werknemers zien de werkdagen er vandaag net iets anders uit dan pakweg een maand geleden. Dat is ook zo voor Filip Keymeulen, straathoekwerker in onze hoofdstad. ‘Normaal gezien trekken we vaak alleen de straat op. Nu werken we altijd met twee, met een vaste collega. Als iemand drager is van het virus, kan het zich dan niet verder binnen het team ver spreiden. Claire Gilbert is mijn coronabud dy op het werk. In onze job is het daarnaast belangrijk om veel met elkaar te overleg gen, te discussiëren ook. Dat moet nu al lemaal via de telefoon of via de computer gebeuren. Voor ons is dat een heuse cul tuurverandering. We doen nu ook alles met de auto. Het openbaar vervoer is niet veilig genoeg en we sleuren veel materiaal mee. Het is dus niet evident.’ Net zoals restaurants en speeltuinen wer den ook de musea gesloten om de ver spreiding van het virus bij een grote groep mensen te voorkomen. En dus verlopen de dagen van museummedewerker Tristan Cools ook niet zoals gewoonlijk. ‘We blij ven stand-by voor bepaalde klussen of be wakingsopdrachten. Maar onze dagelijkse routines vallen allemaal weg.’ Tristan gebruikt zijn tijd vandaag vooral om een Facebookpagina op te volgen en te modereren. ‘Al in de eerste dagen dat we thuis waren, kwam mijn collega Inge Devos op het idee om een Facebookpagina op te richten om onze hulp aan te bieden.
FORUM
TRISTAN COOLS (57)
Mijn collega Nadia Ben Mohammed en ik zelf aarzelden niet en sprongen mee op de kar. #BruggeSolidair! groeide uit tot een platform waar mensen hulp kunnen zoe ken en aanbieden, maar ook om informa tie vragen. Ons initiatief kreeg al snel de steun van de Stad Brugge en het OCMW. Vandaag zijn we met zes collega’s om alles te doen draaien. De pagina telt ondertus sen al ruim 3 100 leden.’
Sfeer slaat om ‘Ik doe eigenlijk nog altijd hetzelfde werk als voor de coronacrisis’, vertelt zorgkun dige Natascha Smessaert. ‘Ik blijf bij de mensen thuis gaan om hen te wassen, ge zelschap te houden, voor hen te koken, wat
FILIP KEYMEULEN (45) EN CLAIRE GILBERT (35)
Zorgkundige voor Familiehulp in Heverlee Werkt verder en komt vooral in contact met oudere, zorgbehoevende mensen
Straathoekwerkers voor Diogenes vzw in Brussel Werken verder en proberen oplossingen te vinden voor en hulp te bieden aan dak- en thuislozen
lichte huishoudelijke taken te doen, enzo voort. Het verschil met de periode voor de coronacrisis zit hem vooral in de sfeer die er hangt bij de mensen’, zegt Natascha. ‘De depressiviteit bij de mensen neemt toe. Sommigen hebben geen zin meer om te eten. Mensen met psychische problemen kunnen niet meer naar de psycholoog. En in het algemeen weegt het gemis van de familie zwaar door. Ik vrees dat dit alleen nog erger zal worden. In principe moet je werk en privé gescheiden houden. Maar bij veel klanten komen we bijna dagelijks over de vloer. We bouwen daar een band mee op, ik zie hen graag. Dat maakt het toch moeilijk om hen zo te zien.’
Ook bij Filip en Claire is de sfeer omge slagen. ‘Er heerst een gespannen sfeer op straat. In je kot blijven is moeilijk als je geen kot hebt. Dakloze mensen moeten overle ven in de publieke ruimte, en daar worden ze weggejaagd door de politie. Zelfs ons werk wordt daardoor bemoeilijkt: als we langer dan vijf minuten met iemand staan te praten, worden we al aangemaand om weg te gaan. We proberen dan ook ieder een te kalmeren.’
Werkt voor Stad Brugge, bij de Brugse Musea Richtte met collega’s een digitaal hulpplatform op via Facebook
De dagen wegen, zoveel is duidelijk. Na tascha zegt dat ze die moeilijke dagen wel goed kan afsluiten. ‘Ik probeer te denken: ik heb gedaan wat ik kon. Op zich kunnen we ook wel altijd ergens terecht om te
Afscheid en troost
D
oor het coronavirus zal de afscheidsplechtigheid en de begraving (crematie) in beperkte familiekring worden gehouden’. Dat bericht lees je in deze dagen meermaals in de rubriek overlijdensberichten in de krant en. Mensen die dit lezen, vinden dat natuurlijk evident in de context van alle voorgeschreven maatregelen om de coro nabesmetting zoveel mogelijk te voor komen. Maar achter die twee zinnen zit veel meer verdriet verborgen dan je je reali seert.
MANU KEIRSE KLINISCH PSYCHOLOOG EN SPECIALIST IN ROUWVERWERKING
NATASCHA SMESSAERT (34)
Want een afscheidsviering is nu juist een maatschappelijk gebeuren, een ritueel om persoonlijk verdriet een publieke erkenning
te geven. Het is een kans om je emoties te delen met anderen. Als je niet op de uitvaart kunt zijn, kun je toch intens aanwezig zijn door bijvoorbeeld een brief te schrijven naar de familie in rouw of, voor de digitale generatie, een attente boodschap te posten op de sociale media. Enkele herinneringen aan de persoon die is overleden, kwaliteiten en kenmerken die je waardeert. Het doet goed te lezen dat je dierbare geliefd is en gewaardeerd wordt. Besef dat er geen magische formule is om de pijn van het gemis weg te doen. Er is geen pijnstiller voor emotionele pijn. Mensen in verdriet moeten nog steeds
hun pijn kunnen verdragen. Kom dus niet met allerlei goed bedoelde raadgevingen. Probeer niet op te beuren, maar laat gebeuren wat er gebeurt. Door mensen in verdriet te willen richten op het positieve geef je de boodschap dat je hun pijn niet erkent. Troosten is aandachtig luisteren zodat verdriet in woorden en in tranen naar buiten kan stromen. Het is participeren in het verdriet, eerder dan dat verdriet wegnemen. Troosten is helpen te leven met vragen waarop geen antwoorden zijn. Troosten is trouw blijven, ook als het moeilijk is.
SAMEN TEGEN CORONA
aat verschijnen’ praten. Maar we doen dat vooral onder collega’s. Wij begrijpen elkaar het beste. Ondertussen voelen mijn handen wel als schuurpapier en krijg ik stilaan open won den van al het wassen en ontsmetten. Ook de huid rond mijn mond en neus is heel geïrriteerd door een hele dag met een mondmasker op te lopen.’
Gsm’s uitdelen Maar zoals zo vaak in het leven, wisselen moeilijke momenten en hoopvolle ge beurtenissen elkaar af. Mensen kunnen helpen, geeft alvast een goed gevoel. ‘Wij merken dat onze hulpverlening vandaag echt terugkeert naar de primaire behoef ten’, zegt Filip. ‘Onderdak zoeken, zorgen voor basisvoedsel en dekens. De afge lopen weken hebben we toch al veertien mensen aan een duurzaam verblijf kun nen helpen. En we verzamelen ook mate riaal zodat ze hun tijd goed door kunnen brengen: boeken, spelletjes, tijdschriften, noem maar op. We proberen de mensen ook te begeleiden naar het OCMW. En we bezorgden bijvoorbeeld ook werkloos heidskaarten aan wie geen internet heeft. Enkele mensen met een zwakke gezond heid kregen van ons een gsm. Zo kunnen ze tenminste een dokter of de hulpdien sten bellen als hun situatie erger wordt.’ ‘We steken veel tijd in de Facebookpagina maar we steken natuurlijk ook zelf de han den uit de mouwen’, getuigt Tristan. ‘Zo kon ik voor iemand met een lichamelijke beperking een tijdelijke poetshulp regelen nadat de vaste poetshulp was weggeval len. Ik doe ook regelmatig boodschappen voor andere mensen. En op de Facebook pagina geven we ook aandacht aan posi tieve acties. Zo ging Radio Solidair hier in Brugge van start. Elke middag tussen 13 en 16 uur kunnen de mensen verzoekpla ten aanvragen en beluisteren. Voor zulke initiatieven maken we graag wat reclame.’
mijn Facebookpagina’, zegt Natascha. ‘Ik vroeg er om me tekeningen en kaartjes te bezorgen om mee te nemen naar mijn klanten. Die mensen leven daar echt van op. Ik behoud ook zeker mijn Paasactie. Elk jaar koop ik een grote zak chocolade-eitjes om bij elke klant enkele Paaseitjes achter te laten. En misschien zet ik er dit jaar ook een tulpje bij, om de boel wat op te fleuren.’ Geluk kan ook schuilen in onverwachte dingen. ‘Als ik nu in de stad rondloop, neem ik graag mijn fototoestel mee. En ik moet zeggen: Brugge is toch schoon op dit moment’, zegt Tristan. ‘Het is om de verkeerde redenen, dat wel. Maar het is mooi. Bovendien zie ik nu dingen verschij nen die hier al jaren uit het straatbeeld verdwenen waren. Zoals krijttekeningen van kinderen. In mijn kinderjaren deden we dat nog volop. Maar door de drukte kon dat niet meer. Dat soort dingen krijgen nu wel weer ruimte.’ ‘De fotograaf zorgde deze week voor een toffe afwisseling’, glimlacht Natascha. ‘Ook voor mijn cliënt. Hij vertelde dat hij zelf ook graag foto’s nam, dus ze hebben honderd uit gepraat over de job als fotograaf.’
Samenwerken Bij iedereen leeft het besef dat dit buiten gewone tijden zijn. Het gevoel overheerst dat het alle hens aan dek is. Daarbij is goed samenwerken cruciaal. ‘Als ik merk dat mijn klant het lastig heeft, brief ik de collega die er de volgende dag langs gaat. Zo kan iedereen voorbereid aan het werk. Wij zijn sowieso een van de schakels in de thuisbegeleiding van mensen met psy chiatrische problemen. Als we ons zor gen maken, bellen we met iemand uit dat thuisteam om dat te signaleren en te over leggen hoe we de situatie op dat moment kunnen aanpakken. Op die manier werken we al lang goed samen met psychologen, huisartsen, kinesisten en thuisverpleeg kundigen. Dat is vandaag niet anders.’
Minder hulp, meer risico op valpartijen Door de coronamaatregelen is iedereen meer op zichzelf aangewezen, ook 65-plussers. Misschien verwachtte je iemand om te komen poetsen of helpt iemand je met koken? Denk dan goed na voor je het zelf probeert te doen. Als je valt, kan dat ernstige gevolgen hebben voor je zelfredzaamheid. Lies Bruneel (38), ergotherapeut bij CM, geeft enkele tips om het veilig te houden. TEKST MICHIEL VERPLANCKE
1
‘Ik heb zelf alvast een oproep geplaatst op
Door de coronacrisis drukken we noodgedwongen de pauzeknop in. Minder verplaatsingen betekent min der drukte en vervuiling, en dus heeft de natuur iets meer vrij spel. In de Antwerpse zoo profiteerden Senegal tortelduiven van de afwezigheid van bezoekers om een nest te maken op een wandelpad. In Peer wandelde wolvenkoppel August en Noëlla ab normaal dicht bij de bewoonde we reld. In de Brugse binnenstad werd dan weer een bever gespot in het wa ter – al is niet duidelijk of dat in ver band te brengen is met de coronacri sis. Ook al is het maar tijdelijk, het is nu dus het moment om te genieten van de natuurpracht in jouw buurt, weliswaar alleen of met je gezin.
‘Hou al je essentiële spullen binnen handbereik. Staat er toch iets in het bovenste keukenkastje? Laat dat maar staan, je kruipt het best niet op een opstapje. Je kunt zo je evenwicht kwijt zijn.’
‘Bij het poetsen gebruik je het best geen water. Gladde oppervlakten zijn een extra risico op uitglij den. Met afstoffen kom je al een heel eind. Je ge bruikt het best een plumeau met een lange steel, zodat je je niet te veel moet bukken.’
3
2
‘Het is goed om buiten wat van de zon en de daarbij horende vitamine D te genieten. Ligt je tuin er vrij effen bij, stap dan gerust wat rond. Het is belang rijk om in beweging te blijven. Zo verminder je de kans om te vallen. Als je veel losse keien en onef fenheden in je tuin hebt, zet er dan een stoel om toch buiten te kunnen zitten.’
4
‘Blijf als je opstaat even op de rand van je bed zit ten en laat je benen bengelen. Zo kan het bloed goed doorstromen en zul je je minder duizelig en slap voelen.’
5
Paasactie voor de klanten
#Natuur
Valpreventie tijdens coronacrisis
‘Leg een antislipmat voor je douche en het liefst ook eentje erin. Kun je niet lang rechtstaan, plaats dan een aangepaste stoel in de douche of voor je lavabo. Blijf in beweging door bij het tandenpoet sen een paar keer door je benen te gaan.’
‘Mocht je toch vallen, dan is er met het persoonlijk alarm (PAS) hulp binnen handbereik. Een druk op de knop brengt je in contact met de zorgcentrale, die de contactpersoon die je doorgaf verwittigt. Ze ker nu er minder bezoek komt, is het belangrijk om de knop altijd dicht bij je te houden, ook in de dou che. De werking en plaatsingen van de PAS blijven ook tijdens de coronacrisis gewaarborgd.’
6
>>> www.cm.be/pas
7
Wist je dat je de producten, zoals een grijptang of een douchekruk, van Goed thuiszorgwinkel gratis thuis kunt laten leveren, zolang de coronamaat regelen gelden? Bestellen kan via 03 205 69 29 of online.
>>> www.thuiszorgwinkel.be
7
8
DOSSIER
Eerste stap naar nieuwe job Na een ontslag opnieuw werk vinden is niet altijd even makkelijk. Outplacement moet de kansen op een nieuwe baan grondig verhogen. Niet iedereen heeft er recht op, en de procedures verschillen naargelang leeftijd, anciënniteit, regio, sector en soort ontslag. Wij beantwoorden vijf veel gestelde vragen. TEKS T WIM TROCH FOTO DANIËL RYS
1
Wat is outplacement?
Met ‘outplacement’ wordt de begeleiding voor ontslagen werknemers bedoeld. Het pakket aan dienstverlening moet hen de kans geven om na ontslag zo snel mogelijk een nieuwe baan te vinden bij een andere werkgever of een zelfstandige activiteit op te starten. Het gaat daarbij onder meer om administratieve steun, het opmaken van een persoonlijk profiel van vaardigheden, interesses, sterktes en zwaktes, psychologische begeleiding, hulp bij het vinden van opleiding of een nieuwe baan, en begeleiding tijdens de integratie in je nieuwe baan.
2
Wie kan gebruikmaken van outplacementbegeleiding?
Bij outplacement zijn een aantal procedures wettelijk vastgelegd. Er zijn drie grote categorieën van werknemers die recht hebben op outplacement: na collectief ontslag, na ontslag met een opzegtermijn van minstens 30 weken of na ontslag na je 45ste verjaardag.
Outplacement na collectief ontslag Na collectief ontslag ben je verplicht je in te schrijven in een speciaal opgerichte tewerkstellingscel om er een outplacementbegeleiding te volgen. Voor 45-plussers is dat minimaal 60 uur in zes maanden, voor wie jonger is dan 45 jaar is dat minimaal 30 uur in drie maanden. De outplacementregeling geldt ook voor werknemers die bij het collectief ontslag op SWT gingen vóór de normale brugpensioenleeftijd.
Werknemers met een opzegtermijn van minstens 30 weken Je hebt recht op outplacement als je ontslagen bent en je een opzegtermijn hebt van minstens 30 weken (wat in de praktijk meestal zo is bij een loopbaan van negen jaar of langer). Het outplacementtraject bedraagt minimaal 60 uur. Deze regeling geldt niet als je ontslagen werd om dringende reden, zoals diefstal of dronkenschap op het werk. Als je wordt ontslagen en een ontslagvergoeding krijgt, worden de kosten van de outplacementbegeleiding afgetrokken van de ontslagvergoeding ter waarde van vier weken. Als je wordt ontslagen met een te presteren op-
zegtermijn, dan worden die 60 uren aangerekend als sollicitatieverlof. Als je wordt ontslagen en je krijgt een ontslagvergoeding, worden de kosten van de outplacementbegeleiding afgetrokken van de ontslagvergoeding ter waarde van vier weken. De werkgever moet de outplacementbegeleiding aanbieden aan de ontslagen werknemers via een aangetekende brief. De werknemers hebben één maand de tijd om op dat aanbod in te gaan.
Werknemers die ten minste 45 jaar zijn (in de privésector) Wie 45 jaar of ouder is op het moment van zijn of haar ontslag en ten minste één jaar ononderbroken in dat bedrijf werkte, heeft recht op outplacement (als het niet gaat om een ontslag om dringende reden, en als je nog geen recht hebt op (vervroegd) pensioen).
Op www.hetacv.be/rekentool/outplacement kun je een enquête invullen.
Als de werkgever je niet spontaan outplacement aanbiedt, dan ben je verplicht om ernaar te vragen.
Val je bij ontslag buiten een van deze categorieën, dan kan het zijn dat je toch recht hebt op outplacement op basis van de sector of het bedrijf waar je werkt, of als eenzijdig initiatief van je werkgever.
3
Is outplacement verplicht?
Voor wie bij collectief ontslag of als 45-plusser in aanmerking komt en zijn of haar recht op een werkloosheidsuitkering wil behouden, wel. Als je werkgever je geen outplacement aanbiedt terwijl je er wel recht op hebt, moet je hem in gebreke stellen. Doe je dat niet, kan dit gevolgen hebben voor je uitkering. In de regeling voor de werknemers met 30 weken opzeg of verbrekingsvergoeding geldt die verplichting niet.
Hoeveel mensen hebben de voorbije jaren outplacementbegeleiding gevolgd? 2013
2014
2015
2016
2017
2018
45-49 jaar
2 832
3 078
3 510
2 127
2 115
2 203
50-59 jaar
5 500
6 157
7 175
5 114
4 977
4 324
134
159
216
386
387
270
8 466
9 394
10 901
7 627
7 479
6 797
60+
Wat zijn jouw ervaringen met outplacement?
totaal
De verbetering van de conjunctuur heeft in de periode 2015-2018 tot een vermindering van ontslagen geleid, en dus ook tot minder outplacement. Het te verwachten aantal collectieve en individuele ontslagen door de coronacrisis zal deze cijfers ongetwijfeld een sterke boost geven.
DOSSIER
9
met outplacement Outplacementbegeleider Leen Servranckx van Vokans
‘Soms dubbel rouwproces’ Een van de aanbieders van outplacement is Vokans. Afgevaardigd bestuurder Leen Servranckx heeft zelf al meerdere personen in een outplacementtraject begeleid. ‘Bij Vokans bieden we individuele outplacementbegeleiding’, vertelt ze. ‘Dat heeft enkele voordelen tegenover de collectieve begeleiding. We kunnen beter inspelen op de vragen en noden van de betrokkenen. Iedere persoon is toch anders, heeft eigen vaardigheden en een eigen achtergrond, zowel professioneel als persoonlijk. De impact van de begeleiding is groter bij een individueel outplacement, waardoor we de persoon sneller opnieuw kunnen activeren in de arbeidsmarkt. Zodoende hebben we de 60 uren van het pakket niet altijd allemaal nodig. Het vooroordeel dat individuele begeleiding steeds duurder uitkomt dan collectieve begeleiding, klopt dus niet altijd.’
Outplacement wordt bij collectief ontslag of in de regeling voor 45-plussers betaald door je ex-werkgever, maar sectorale cao’s kunnen bepalen dat de sectorale fondsen de kosten voor hun rekening nemen. In sommige gevallen betaalt het Sociaal Interventiefonds van de VDAB. Een werkgever die zijn verplichtingen rond outplacement niet naleeft, moet aan de RSZ een bijdrage (bestemd voor de RVA) van 1 500 euro per werknemer betalen plus 300 euro administratiekosten. Die bijdrage financiert outplacement voor werknemers die van hun werkgever geen (of geen rechtsgeldig) aanbod krijgen. In de regeling voor de werknemers met 30 weken opzeg is er een onderscheid. Bij ontslag met opzegtermijn is het de werkgever die betaalt. Bij verbreking met vergoeding wordt de ontslagvergoeding verminderd met vier weken loon om de outplacement te betalen.
5
Wie doet de outplacementbegeleiding?
Outplacement gebeurt door een extern outplacementkantoor. Verschillende uitzendkantoren en sociale secretariaten doen outplacementbegeleiding. Sommige sectoren organiseren ook outplacement vanuit een sectorfonds. In Vlaanderen moeten de outplacementbureaus enkel voldoen aan de voorwaarden die gelden voor bureaus van private arbeidsbemiddeling.
Soms leidt een outplacementbegeleiding tot een heuse carrièrewending. ‘Je hoort af en toe van die verhalen van een ingenieur die pottenbakker wordt. Toch blijven veel mensen op zoek naar een vergelijkbare baan. Dat geeft een veilig gevoel, en in de meeste gevallen sluit dat ook het best aan bij de interesses en competen-
ties. Maar soms sturen we inderdaad aan op een andere weg. Dat is niet altijd makkelijk, want de moeilijkste vorm van leren is afleren. Je hebt dan een dubbel rouwproces: één omdat de betrokkene zijn baan kwijt is, en twee omdat hij of zij alle verworven kennis en competenties en de daaraan verbonden status nu overboord moet gooien.’ Makkelijk verloopt de zoektocht naar een nieuwe baan niet altijd. ‘De arbeidsmarkt is zeer veeleisend geworden. Ook van arbeiders wordt tegenwoordig bijzonder veel verwacht. Niet alleen technische kennis, maar ook sociale vaardigheden. Vroeger maakte je promotie door hard te werken en door je vak goed te beheersen, maar vandaag moet je ook over leidinggevende vaardigheden beschikken.’
>>> www.vokans.be info@vokans.be
Peter Huybrighs van Doorstart (ACV Bijblijven)
‘Als duidelijk wordt dat outplacement een nieuwe start kan betekenen, staan mensen er wel voor open’ Bij een collectief ontslag is de werkgever verplicht om outplacement aan te bieden. Peter Huybrighs van ACV Bijblijven begeleidt de werknemers van bedrijven in moeilijkheden. ‘In het begin wordt het outplacementtraject door velen bekeken als een verplichte oefening, waar ze op dat moment niet veel zin in hebben’, vertelt hij. ‘Ze weten dan nog niet duidelijk waar ze aan toe zijn; het is een heel onzekere periode. Als dan duidelijk wordt dat outplacement een nieuwe start kan betekenen, dat ze hulplijnen aangereikt krijgen om hun loopbaan opnieuw te lanceren, staan ze er wel voor open. De meesten weten niet goed wat outplacement juist inhoudt. Ze denken dat ze zestig uren ‘op de schoolbanken’ moeten gaan zitten, maar dat klopt niet. De begeleiding bestaat uit drie à vier uren per week, gespreid over drie tot zes maanden.’ Bij een collectief ontslag verloopt de begeleiding meestal collectief. ‘Nadat
het ontslag wordt aangekondigd, volgt een infosessie van de VDAB, waar de werknemers zich moeten inschrijven in de tewerkstellingscel. Daar stelt het outplacementkantoor zich ook voor. Het kantoor wordt geselecteerd door leden die een mandaat hebben in de ondernemingsraad. Na een intakegesprek worden de werknemers verdeeld in groepen. Dat is op basis van woonplaats, maar ook op basis
©Layla Aerts
4
Wie betaalt outplacement?
Een outplacementtraject bestaat uit drie fases. ‘Outplacementbegeleiding bestaat vooral uit veel praten, ondersteund door een aantal methodieken’, zegt Servranckx. ‘In een eerste fase staan de vragen wie ben ik en wat kan ik centraal. Dat is een helend proces, waarbij de betrokkene zichzelf beter leert kennen. Daarna komt een leerfase, waarbij de knelpunten worden aangepakt die de volgende stap in het traject naar een nieuwe baan in de weg zitten. Ten slotte wordt het allemaal concreter, en bereiden we sollicitaties voor.’
van wie met wie heeft samengewerkt. De begeleiding is in groepjes van tien tot vijftien personen. Toch is er voldoende aandacht voor elk individu. Tijdens het traject vallen er immers al mensen weg, omdat ze beginnen aan een opleiding of omdat ze werk hebben gevonden.’ ‘Over het algemeen werpt outplacement wel zijn vruchten af. Ik heb toch al veel mensen gezien die na het traject hun weg hebben gevonden op de arbeidsmarkt. Wel merken we dat er een groot verschil is tussen de verschillende outplacementkantoren. Niet elk kantoor neemt zijn taak even serieus. Daarom dat wij met ACV Bijblijven het outplacement met de ontslagen werknemers voorbereiden. Alle vragen over administratie of uitkeringen, solliciteren, opleidingen of SWT behandelen wij al, zodat het outplacementkantoor zich maximaal kan inzetten op de begeleiding naar een nieuwe baan’, besluit Huybrighs.
10
UIT ERVARING
Elke maand laten we iemand aan het woord die vanuit zijn of haar werk naar de wereld kijkt. Deze keer is dat KINDERBEGELEIDER MARIANNE.
‘Moeder- en vadergevoel is iets van over de hele wereld’ Kinderdagverblijven en crèches blijven ook in coronatijd open, in de eerste plaats voor kinderen van zorgverleners en mensen die niet kunnen telewerken. Een cruciaal beroep kortom, dat generatie na generatie helpt opgroeien van kleine baby tot ‘fijn wereldburgertje’.
TEKS T SIMON BELLENS ILLUS TRATIE PETER GOES
M
arianne* is al sinds 1990 kinderbegeleider in de omgeving van Antwerpen. ‘Vroeger noemden ze ons onthaalmoeders’, vertelt ze, ‘maar sinds 2014 hebben we een officiële naam: kinderbegeleider in de gezinsopvang. Dat vind ik fijner. Het dekt de lading van de job beter, want die is veel meer dan kindjes opvangen. Er wordt toegezien op onze pedagogische rol, op de emotionele ondersteuning van de kinderen, op de begeleiding van de ouders enzovoort. Je moet een overzichtelijke speelruimte hebben met ‘een rijk aanbod aan ervaringsgebieden’, en bij een activiteit of spelletje moeten we erop letten dat de kinderen zowel motorisch als talig gestimuleerd worden. Tegelijkertijd moet je koken en probeer je de kinderen als groep samen te houden. Soms is er een kindje dat in zijn broek plast of een slechte dag heeft … Mensen hebben niet door hoeveel verschillende aspecten het werk inhoudt. Men onderschat het beroep heel erg.’
Blokkendoos ‘Dertig jaar geleden was het bij wijze van spreken goed genoeg als je een mat en een doos blokken had. Vandaag wordt meer van ons verwacht, niet alleen door de politiek, ook de ouders zijn veeleisender geworden. Ze verwachten dat er van alles met hun kinderen gebeurt en dat ze al eens met een knutselwerkje thuiskomen. Ze hebben duidelijkere wensen, waaraan wij ons in de mate van het mogelijke proberen aan te passen. Ik kan niet zeggen dat het contact met de ouders daardoor lastiger geworden is, op al die jaren heb ik maar een paar keer meegemaakt dat het echt moeilijk werd. Al hoor ik bij collega’s wel andere verhalen. Tegenwoordig krijgen de ouders een dagverslag via mail, waarin staat of hun kind goed geslapen heeft, wanneer het gegeten heeft, waar het ongeveer gespeeld heeft. Wat soms problemen geeft, is wanneer ouders in een
‘Scheidingen komen alsmaar vaker voor, wij moeten ervoor zorgen dat de kinderen die stress hier kunnen kanaliseren’ MARIANNE, KINDERBEGELEIDER
echtscheidingsprocedure verwikkeld zijn. Dan zijn wij vaak het rustpunt voor de kinderen, die heen en weer worden geslingerd tussen hun ouders en zich nog niet daartegen kunnen weren. Scheidingen komen alsmaar vaker voor, wij moeten ervoor zorgen dat de kinderen die stress hier kunnen kanaliseren.’ ‘Tijdens de coronacrisis wordt duidelijk dat de samenleving ons nodig heeft. Zonder ons zouden ouders niet allebei voltijds kunnen gaan werken, of zich bijscholen. Een alleenstaande mama die een inburgeringscursus volgt, heeft ook nood aan opvang voor haar kindje. Wij leveren een belangrijke sociale bijdrage, die tot nu toe niet altijd maatschappelijk gewaardeerd wordt. Ik hoop van harte dat dat verandert.’ Dat gebrek aan erkenning, vermoedt Marianne, zegt iets over hoe wij als samenleving met de allerjongsten omgaan. ‘Ik denk dat men die leeftijd niet zo belangrijk vond. Zodra kinderen naar school gaan, vinden we alles belangrijk, maar dat de basis daarvoor in de jongste jaren gelegd moet worden, kreeg vroeger weinig aandacht.’
‘Het gaat om kinderen op een zeer kwetsbare leeftijd, misschien wel in de kwetsbaarste periode van hun leven. Bij mij zijn ze drie maanden oud tot ze naar de kleuterschool gaan, de echte kleintjes. Het is een enorme verantwoordelijkheid om met iemands kinderen bezig te zijn. Soms komen serieuze mistoestanden of ongevallen in de media, dat is een van de redenen waarom het beroep geprofessionaliseerd is en waarom er meer controle gekomen is.’ Wijst die extra controle ook op minder vertrouwen? Dat gevoel heeft Marianne niet: ‘Ik geloof dat er vooral een beter begrip van het beroep uit spreekt. Men denkt niet meer: Zet de kinderen ’s morgens af, kom ze ’s avonds halen en voor de rest van de dag laat je ze maar doen. Wij bereiden de kinderen voor op school. Het is de bedoeling dat we ze als fijne wereldburgertjes afgeven aan de juf. Dat ze een beetje weerbaar zijn, dat ze zich kunnen redden in een groep. Dat ze zich kunnen openstellen en nieuwsgierig zijn. Ik probeer er altijd voor te zorgen dat mijn kindjes – dat zijn er vijf, zes of zeven – elkaar leren kennen en een vriendengroepje worden.’
11
ZO ZIT DAT COVID-19
Karaktertjes ‘Nu heb ik een groep met veel peutertjes, daar kun je al iets tegen zeggen of een kleine activiteit mee doen. Dan is het plezant om te zien dat ze met hun leeftijdsgenootjes samenspelen. Het allerleukste vind ik dat je ze ziet evolueren. Ze komen binnen op drie of zes maanden en een paar jaar later mag je ze aan school afgeven als een babbelaartje of als iemand die goed haar plan kan trekken. Mijn oudste meisje is bijvoorbeeld iemand die hier heel de boel regelt: Nu gaan we dit doen, dat is het zus, dan is het zo. Je ziet op jonge leeftijd al meteen hun karaktertje bovenkomen.’ In die dertig jaar heeft Marianne dus heel wat mensenkennis opgedaan. ‘Vaak zie je de kinderen niet meer terug, maar soms is dat wel het geval en blijf je die karakters van vroeger terugzien. Een paar weken geleden kwam een kind van vroeger nog eens op bezoek, ondertussen is ze veertien. De mama was destijds in een echtscheiding verwikkeld en kwam van Limburg naar Antwerpen. Ze was eigenlijk alles kwijt. Ze zei me dat ik op dat moment eigenlijk de enige volwassene was tegen wie ze kon praten. Zonder jou had ik niet geweten hoe ik het had moeten bolwerken, vertelde ze. Omdat ik er was voor haar kind, kon ze daar toch al gerust in zijn. Ze kon daardoor een cursus volgen en werkt nu in een bejaardentehuis. Met sommige mensen ontwikkel je een blijvende band.’
‘Wij bereiden de kinderen voor op school. Het is de bedoeling dat we ze als fijne wereldburgertjes afgeven aan de juf’ MARIANNE, KINDERBEGELEIDER
‘Ik heb al kindjes van overal gehad’, verteld Marianne. ‘Van elk werelddeel, behalve Australië. Vroeger had ik veel Marokkaanse kindjes, maar het is allemaal nog veel diverser geworden. Van alle mogelijke sociale afkomsten ook, in een groep kan de mama van de een advocaat zijn en die van de ander caissière bij de Makro. Soms staan de ouders financieel aan de onderkant van de maatschappij of spreken ze niet goed Nederlands. Dan is het soms met hand en tand uitleggen wat je bedoelt, met gebaren of icoontjes, zoals een flesje voor het eten. Wij moeten hen allemaal kunnen helpen.’
Zal ik als arbeider mijn vakantiegeld op tijd ontvangen? Zo’n 1,7 miljoen arbeiders en kunstenaars ontvangen hun vakantiegeld via de Rijksdienst voor Jaarlijkse Vakantie (RJV). De overheidsdienst verzekerde dat ze tijdens de coronaperiode de dienstverlening verderzetten. Het vakantiegeld 2020 zal dus zoals gewoonlijk betaald worden tussen 2 mei en 30 juni.
je rekeningnummer doorgeven of wijzigen. Zonder bankrekeningnummer kan het vakantiegeld niet uitbetaald worden. Je kunt dit ook doorgeven via het onlineformulier op www.rjv.fgov.be, Mijn rekeningnummer meedelen. Heb je geen toegang tot internet, bel dan naar het contactcenter: 02 627 97 60.
COVID-19
Heb ik een beroepsziekte als ik als zorgverlener corona krijg? Als je werkt in de gezondheidszorg en besmet raakt met Covid-19, dan kun je in aanmerking komen voor een vergoeding door een beroepsziekte. Een labotest die de aanwezigheid van het coronavirus bevestigt, is vereist. Het Federaal Agentschap voor Beroepsrisico’s (Fedris) erkent het coronavirus als een beroepsziekte voor personeel uit de gezondheidszorg. Het gaat onder meer om ambulanciers die betrokken zijn bij het vervoer van besmette personen. In de ziekenhuizen is dat personeel werkzaam in spoeddiensten, diensten voor intensieve zorg, diensten voor long- en infectieziekten of andere diensten waar patiënten met Covid-19 zijn opgenomen. Ook het personeel in andere diensten of verzorgingsinstellingen waar zich
een uitbraak van het virus heeft voorgedaan, komt in aanmerking. De regeling geldt eveneens voor leerlingen en studenten die stage lopen. Besmette personeelsleden die patiënten verzorgen en niet tot de vermelde categorieën behoren, kunnen voor erkenning in aanmerking komen als een attest aantoont dat de besmetting het gevolg is van contact met een patiënt. Om recht te hebben op een vergoeding, dien je een aanvraag in. Je doet er goed aan zoveel mogelijk informatie te geven zoals de aard van je beroepsactiviteit, de medische evolutie van de aandoening en de duur van de arbeidsongeschiktheid. Voeg zeker de resultaten toe van de labotest die de infectie aantonen. Die zijn noodzakelijk.
Als werknemer uit de privésector of als stagiair dien je je aanvraag rechtstreeks in bij Fedris. Je moet ook een aangifte van arbeidsongeschiktheid indienen bij je werkgever en je ziekenfonds. Ben je personeelslid van een provinciale of plaatselijke overheidsdienst? Dien dan je aanvraag in via je werkgever. Ben je tewerkgesteld in een andere overheidsdienst (federale overheid, gewesten of gemeenschappen), dan ben je niet door Fedris verzekerd. In dat geval moet je een aanvraag bij je werkgever (overheidsdienst) indienen volgens de voorgeschreven procedure.
>>> www.fedris.be
COVID-19: FAKE NEWS
Kan ik mezelf testen op coronavirusinfectie door mijn adem in te houden?
‘Alle ouders proberen zo goed mogelijk hun best te doen voor hun kinderen. Moeder- en vadergevoel is iets van over de hele wereld. Of ouders wat nonchalanter zijn in hun opvoeding heeft echt niet te maken met sociale klasse of afkomst. Het is niet omdat de papa dokter is dat hij geen last heeft met zijn kinderen. Dat ligt, geloof ik, vaker aan wat ze zelf als kind hebben meegekregen.’
Diep ademhalen en nadien de adem tien seconden inhouden. Als je dat zonder ongemak of benauwdheid kunt doen, is dit geen bewijs dat je niet besmet bent met het coronavirus.
‘Ik zou jonge ouders vooral willen zeggen dat ze moeten genieten van elk moment met hun kind. Als je veel aandacht en liefde geeft, komt het allemaal goed. Ik denk ook dat het belangrijk is om te luisteren naar de behoeften van hun kind. Maar dat wil natuurlijk niet zeggen dat ze de hele dag moeten kunnen snoepen.’
Met deze eenvoudige ademhalingstest zou je zelf snel kunnen nagaan of het coronavirus je al dan niet te pakken heeft. Wanneer je longen besmet zijn met het virus, vermindert hun capaciteit om zuurstof af te geven aan het bloed. Je zal bijgevolg sneller in adem-
* Marianne is een schuilnaam.
De RJV raadt aan om de toepassing ‘Mijn vakantierekening’ (www.mijnvakantierekening.be) te raadplegen. Daar vind je onder meer informatie over het bedrag van het vakantiegeld, het aantal dagen waarop je recht hebt en de datum en het bankrekeningnummer waarop het gestort zal worden. Je kunt er indien nodig ook
nood geraken in vergelijking met iemand met gezonde longen. Zeker als je nog eens tien seconden niet ademt. Maar dat is geen reden om het argument om te draaien. Het is niet omdat je je adem geen tien seconden kunt inhouden, dat je met een longinfectie zit. Bovendien is er geen enkel bewijs dat deze test geschikt is om een infectie door het coronavirus op te sporen. Een eenvoudige verkoudheid, astma en andere longaandoeningen kunnen
ook ademnood veroorzaken, zeker na tien seconden zonder te ademen. Een corona-infectie gaat bovendien niet altijd gepaard met een longontsteking. Het kan even goed zijn dat je de ziekte doormaakt zonder longproblemen. Je adem al dan niet tien seconden kunnen inhouden, vertelt je dus niet of je besmet bent met het coronavirus.
(bron: Gezondheid en Wetenschap)
12
TOT JE DIENST
CM-VERZEKERINGEN
TEX TIELSECTOR
Terugbetaling verloopt normaal De CM-kantoren zijn voorlopig gesloten. De medewerkers blijven bereikbaar via telefoon, mail en website om ook je vragen over CM-verzekeringen te beantwoorden. De controle van je ziekenhuisfactuur en de uitbetaling van de tegemoetkoming verlopen zoals gewoonlijk. Bezorg je aangifteformulier samen met je ziekenhuisfactuur via de CM-brievenbus.
CONSULTATIEBUREAUS KIND EN GEZIN
Vrijwilligers gezocht Op 1 april heropende Kind en Gezin de consultatiebureaus. Het is belangrijk dat jonge kinderen de nodige vaccinaties krijgen. Voldoende afstand en de hygiënische maatregelen respecteren, blijft belangrijk. Er worden vrijwilligers tussen 18 en 65 jaar gezocht om hierop toezicht te houden. Interesse? Bezorg je contactgegevens en de gemeente waar je kunt meewerken. >>> info@kindenpreventie.be
Coronamaatregelen
BOUW
Weerverletzegels Werk je als bouwvakker bij een onderneming waarvan het RSZ-kengetal met 024 of 054 begint? Dan heb je recht op weerverletzegels. Het bedrag waarop je recht hebt is 2 procent van het verdiende brutoloon aan 100 procent, over het gehele jaar 2019. Tot 3 april werden de premiekaarten rechtstreeks aan de werknemers verzonden. De eerste betalingen volgen vanaf 27 april. Niets ontvangen maar denk je toch recht te hebben op de premiekaart? Neem dan contact op met het ACV of rechtstreeks met het beroepsverbod ACVBIE. Ingevulde kaarten kan je opsturen of deponeren in een ACV-brievenbus aan een van de kantoren. Die worden ook in deze tijden regelmatig gelicht.
CHEMIE
Ben je op zoek naar inspiratie om ook in je kot te bewegen? OKRA verzamelt tips online. Elke dinsdag en vrijdag komen nieuwe oefeningen op de website. >>> https://www.okra.be/BeweegInUwKot
VACATURES CM ZOEKT Directeur Aankoop Adviserend Arts Stafmedewerker Strategie Stafmedewerker Dynamische Overleginstanties Actuarieel Analist Stafmedewerker Diversiteit Onbepaalde duur – 100 % – Schaarbeek
Teamverantwoordelijke ICT Onbepaalde duur – 100 % – Haren (Sint-Michielsbond)
www.cmjobs.be
ACV ZOEKT Secretaris/esse voor het Secretariaat Dagelijks Bestuur Onbepaalde duur – 100 % – Schaarbeek
vacatures.hetacv.be
PRONET VERZEKERINGEN ZOEKT Relatiebeheerder Social Profit Onbepaalde duur – 100 % – Oost- en WestVlaanderen
www.beweging.net/vacatures
Voor werknemers die ondanks corona wel aan de slag kunnen blijven, is er een verhoging van 2 euro per maaltijdcheque. Werknemers die voordien al maaltijdcheques van 8 euro ontvingen, krijgen een premie van 2 euro (bruto) per gepresteerde dag.
Syndicale premies arbeiders Arbeiders uit PC 116 en die ook lid zijn bij het ACV hebben recht op een syndicale premie van 145 euro. Vanaf eind deze maand wordt 110 euro van dat bedrag uitbetaald. De rest volgt in september. De attesten voor de premie werden eind maart per post verzonden naar de leden. Een ingevuld attest mag je afgeven aan de afgevaardigde of zelf in een ACV-postbus bij een dienstencentrum droppen.
OKRA
Beweegtips online
Voor zowel arbeiders als bedienden uit de sector Textiel (PC 120 en PC 214) in tijdelijke werkloosheid wordt voor de periode van 13 maart tot en met 14 mei in een tegemoetkoming voorzien. De vergoeding bedraagt 2,60 euro per dag (bij een vijfdagenweek) of 2,17 euro per dag (zesdagenweek). De werkgever zal die vergoeding uitbetalen bij de loonafrekening van april en mei. Daarnaast heb je als werknemer in die sector en bij tijdelijke werkloosheid ten gevolge van corona ook recht op de algemene aanvullende tussenkomst van 5,63 euro per dag.
ELEK TRICIENS, METAALHANDEL, GARAGES, EDELE METALEN EN KOETSWERK
Aanvullende vergoeding Voor de sectoren elektriciens (PSC 149.01), metaalhandel en garages (PSC 149.04 en PC 112), edele metalen (PSC 149.03) en koetswerk (PSC 149.02) zijn een aanvullende vergoeding voorzien voor werknemers in tijdelijke werkloosheid door corona. Elektriciens hebben recht op een aanvullende vergoeding van 11,63 euro per dag in tijdelijke werkloosheid. In de andere sectoren bedraagt de vergoeding 12,70 euro per dag. Dat bedrag komt bovenop de algemene aanvullende vergoeding van 5,63 euro per dag, zoals voor iedere werknemer in tijdelijke werkloosheid door corona. Om het zo eenvoudig mogelijk te maken, zorgt ACV-CSC METEA er bovendien voor dat de betaling van de aanvullende vergoeding automatisch gebeurt. Het is dus niet nodig om een bijkomend formulier in te vullen.
Kazou komt online naar je toe Het coronavirus houdt ook Kazou in haar greep. De geplande initiatieven in de paasvakantie kunnen jammer genoeg niet doorgaan. Onze gezondheid primeert, de rest is even van ondergeschikt belang. Maar Kazou bleef na het opgelegde vakantieverbod niet bij de pakken zitten. Creatieve vrijwilligers toverden een heuse online huis- en tuinvakantie uit hun hoed. Tijdens de tweede week van de paasvakantie bieden zij een afwisselend activiteitenprogramma voor drie leeftijdsgroepen: 7-10 jaar, 11-14 jaar en 15-18 jaar. Alles verloopt via een Facebookgroep waarin de ouders of de kinderen zich kunnen aanmelden. Toch een Kazou-vakantiegevoel met Pasen dus, maar dit keer thuis. Ontspanning voor de jongeren en even rust voor de ouders verzekerd.
>>> Beleef de vakantie mee via www.kazou.be/onlinepaasvakantie.
HUISHOUDHULPEN
Economie of gezondheid voorop? ACV Voeding en Diensten maakt zich zorgen over de huishoudhulpen die via dienstenchequebedrijven werken. Terwijl er wordt opgeroepen om zoveel mogelijk thuis te blijven en voldoende afstand te bewaren, ervaren huishoudhulpen druk om toch maar opnieuw aan de slag te gaan. Onbegrijpelijk, vinden ze bij de ACV-centrale. Want anderhalve meter afstand houden tijdens huishoudelijk werk is vaak onmogelijk. Daardoor zouden huishoudhulpen niet alleen hun eigen gezondheid maar ook die van hun gezin en die van de klanten in gevaar brengen. Beschermend materiaal zou een oplossing kunnen bieden, maar daar is dan weer een tekort aan. Een bibberpremie van een euro, waarmee sommige werknemers gelokt worden, noemt ACV een aalmoes.
16 UITLAATKLEP Het leven is vaak rennen, springen, vliegen, duiken, vallen, opstaan en weer doorgaan. Net daarom staat Visie graag even stil en stellen we een Bekende of Boeiende Vlaming tien vragen om tot rust te komen.
Deze week acteur en presentator Jan Van Looveren (51)
Jan, 1
Waarvoor is er te weinig aandacht in de samenleving?
‘Armoede. Ik denk dat te weinig hebben in onze samenleving heel moeilijk is. De kloof tussen arm en rijk is opnieuw groter aan het worden. Het is soms hallucinant wat mensen verdienen in sommige takken van onze samenleving. Op zich gun ik iedereen dat, maar het verontrust me wel een beetje dat het verschil tussen arm en rijk groter wordt. Daar moeten we meer aandacht aan besteden. De gele hesjes zijn een teken dat de mensen dit verschil niet meer aanvaarden. Als je je kinderen geen eten, kleren of onderwijs meer kunt geven, dan kom je in opstand.’
2
Welke mooie waarde dank je aan je ouders?
‘Ik heb er veel meegekregen. Ik ben opgegroeid in een warm gezin. Ik denk openstaan voor problemen van mensen en daar naar luisteren. Moeilijke situaties niet laten passeren. Mijn vader heeft me bijvoorbeeld geleerd om altijd iets te geven aan een bedelaar. Want iemand die bedelt, doet dat niet voor zijn plezier. Die heeft elke cent echt nodig.’
3
Wat zou je graag beter kunnen?
‘Ik zou graag Thomas Vanderveken (met wie Jan FactCheckers op één presenteert, red.) willen zijn. (lacht) Thomas is zo’n talentenbak qua presenteertalent, qua woordkeuze, qua intelligentie … Ik zou dus een klein beetje meer van Thomas willen hebben, niettegenstaande dat ik toch tevreden ben met mezelf, hoor. Maar een mens wil toch altijd een beetje iemand zijn die hij niet is.’
4
Waaraan besteed je te veel tijd?
‘Ik denk dat ik te veel tijd besteed aan onbenullige dingen, zoals mijn auto wassen. Dat heb ik nu al afgeleerd. Bezig zijn met materiële dingen, waarvan je dan achteraf denkt: Had ik in die tijd niet beter kunnen gaan wandelen met mijn kinderen, of een gezelschapsspel spelen?. Nog zoiets waar ik geen tijd meer aan wil besteden is de tuin onderhouden. Ik maai af en toe het gras, maar voor de rest … Laat het onkruid maar groeien!’
5
Welke film heeft laatst indruk op je gemaakt?
‘Three Billboards Outside Ebbing, Missouri. Wat ik mooi vond aan die film is dat, hoewel het verhaal op zich vrij dun is, er zo sterk geacteerd werd. Ik was helemaal mee met die film. Een aanrader.’
6
Wat zou je uitvinden om van de wereld een betere plek te maken?
‘Ik zou graag een pilletje willen uitvinden dat alle ziektes uit de wereld zou helpen. Daar is natuurlijk een kanttekening bij: als we dat doen, dan gaan we met heel veel mensen zijn op deze wereldbol, wat dan weer andere problemen met zich meebrengt. Maar als ik dan één ding zou moeten uitvinden, dan zou het toch iets zijn waardoor kinderen niet ziek kunnen zijn. Kinderen moeten plezier hebben, leven, onbezorgd zijn.’
7
Waar op de wereld zou jij je nog thuis kunnen voelen?
‘Parijs. Place du Tertre om meer specifiek te zijn. Als ik daar met mijn vrouw heen ga, hebben we daar elke keer opnieuw een romantisch moment. Het is de stad die ons het meest ontroert. We gaan dan op de Place du Tertre altijd een Leffe drinken. Dat kost daar vijf of zes euro (lacht), maar we zitten dan onder een dekentje bij de warmtelamp en dat is voor mij een moment waarop ik dan denk: zie ons hier nu zitten, we hebben het toch goed gedaan.’
8
Wat zou iedereen op school moeten leren?
‘Verdraagzaamheid. Dat iedereen anders is, dat je dat moet aanvaarden, en dat je van elkaar kunt leren. Als dat aan te leren valt, natuurlijk.’
9
Stel dat je eens zou kunnen afspreken met een bekend persoon, met wie zou je dan een terrasje willen doen? ‘Ricky Gervais (de Britse komiek en acteur, onder meer bekend van The Office, red.). Ik denk dat dat zo’n geestige mens
TEKS T WIM TROCH FOTO ID/GREGORY VAN GANSEN
is. De manier waarop hij de presentatie van de Golden Globes doet, hoe hij alles in het belachelijke trekt, zonder daarbij op z’n bek te gaan, dat is sterk. Met hem zou ik wel eens een uurtje willen praten. Uit professioneel oogpunt dan, want eigenlijk denk ik dat hij niet zo’n fijne persoonlijkheid is. (lacht) Het is een gevoel, maar ik denk dat hij een heel moeilijke, veeleisende man is. Maar ik zou wel veel van hem kunnen leren.’
10
Welk beroep zou je uitoefenen, als je niet kon doen wat je nu doet? ‘Ze mogen mij altijd bellen om met zo’n grote kraan putten te graven of huizen af te breken. Als ik die mannen bezig zie met die hendels te manoeuvreren – soms met brute kracht en soms heel precies – dan denk ik: Waw, dat wil ik graag leren.’
