34567
SO 6
´ The gi i than linh ˆ ` ` —S that la gı?
˘ N AM 2 0 16
34567 Vol. 137, No. 16
´ ` Moi so phat hanh:ˆ 58.987.000 ban ˜ ´ Co trong 282 NGON NG
˘ S O 6 N AM 2016
VIETNAMESE
˜ BAN NGHI SAO? ´ ´ Neu ai o hoi ban ve the gi i than linh, ˜ ` ` ban se tra l i the nao? ´ ´
ˆ ` Chung ta co the biet cau tra l i qua ˆ ` ´ ˆ ` ` ` ´ Chua Gie-su, vı ngai t ng noi: “Toi t ´ ˘ th ng gi i”.—Giang 8:23. ´ ` ´ ˆ Thap Canh so nay cho biet Chua Gie-su ` ` ˆ ` ´ va Cha ngai tiet lo ieu gı ve the gi i than linh.
´ ´ ´ ` ˆ Muc ıch cua tap chı Thap Canh la ton ˆ ˆ ´ ´ ` vinh Gie-ho-va Ð c Chua Tr i, Ðang Toi ˜ ´ ` Cao trong vu tru. Tap chı nay rao tin ` ´ ´ ´ `
m ng ve N c cua Ð c Chua Tr i e an ` ˆ ˆ ˜ ´ ` ˜ ui ng i ta. Khong lau n a, N c nay se ´ ` ´ ` loai bo moi ieu ac va bien trai at thanh ` ´ ´ ` ia ang. Tap chı khuyen khıch ng i ta ˘ ´ ´ ˆ ˆ at c tin n i Chua Gie-su Ki-to, ang ˜
´ ´ a hy sinh mang song e chung ta co
ˆ ˜ ` ` the nhan c s song vınh c u, va ngai ˆ ´ ´ ` ´ hien ang cai tr i v i t cach la Vua N c ` ´ ´ Tr i. Tap chı Thap Canh c xuat ban ˆ ` ˘ ´ ` ´ lien tuc t nam 1879. Tap chı nay ng ` ` ´ ` ´
ngoai vong chınh tr i va theo sat tham ´ quyen cua Kinh Thanh. ` ˆ ` ´ An pham nay khong dung e ban, ´ ` nh ng c phat hanh nham ay ˆ ˆ ´ manh cong viec day do Kinh Thanh ˆ
´ ˆ ˆ ` tren khap the gi i. Cong viec nay c ` ´ ´ ` ˆ tai tr do s ong gop tınh nguyen. ´ ´ ˆ Ðe ong gop, xin truy cap www.jw.org/vi. ` ˜ ´ ˆ ´
Tr khi c ghi ro, cac cau Kinh Thanh trong an pham ` ´
` ˆ ˆ nay c trıch dan t Ban Truyen thong cua Lien hiep ´ ˆ ´ ´ ` Thanh kinh hoi (Sang-the Ky en Ma-la-chi) va Kinh ´ ´ ´ Thanh—Ban d ich The Gi i M i (Ma-thi- en Khai ` ˜ huyen). NW la ch viet tat cua New World Translation ´ ´ of the Holy Scriptures (Kinh Thanh—Ban d ich The Gi i ´ ˆ ˜ ˆ ´ ˆ ˆ M i) trong ngon ng hien ai. Chung toi in nghieng ˆ ˆ ´ trong mot so cau Kinh Thanh.
´ ˆ ˆ ` ˆ ˘ ` Ban co muon nhan them tai lieu hoac tım
´
´ ` ˆ hieu Kinh Thanh mien phı tai nha khong? ˘ g i th en Xin xem www.jw.org/vi hoac ˆ ˜ ˆ ˆ ˆ mot trong nh ng ia chı c liet ke ben ´ d i.
The Watchtower (ISSN 0043-1087) Issue 16 November 2016 is published monthly with an additional issue published in January, March, May, July, September, and November by Watchtower Bible and Tract Society of New York, Inc.; L. Weaver, Jr., President; G. F. Simonis, Secretary-Treasurer; 1000 Red Mills Road, Wallkill, NY 12589-3299, and by Watch Tower Bible and Tract Society of Canada, PO Box 4100, Georgetown, ON L7G 4Y4. Periodicals Postage Paid at Brooklyn, NY, and at additional mailing offices. POSTMASTER: Send address changes to Watchtower, 1000 Red Mills Road, Wallkill, NY 12589-3299. 5 2016 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania. Printed in Canada.
´ ˆ ` ` The gi i than linh—S that la gı? ˜ ´ Nh ng thac mac ve the gi i than linh 3 ` ˆ ` Khai t ng ve tang tr i vo hınh 4
˜ ` C UNG TRONG S O NAY
` ` ` ` Bai hoc t loai chim tr i 8 ´ ˆ ` ˆ ` Lefevre d’Etaples—Ong muon dan th ng c biet ` ´ ´ ` L i Ð c Chua Tr i 10 ˆ Kinh nghiem
ˆ ˆ ´ ` ˆ ´ “Om lay” s that Kinh Thanh du khong co tay 13 ´ ´ ` Kinh Thanh noi gı? 16
s
ˆ XEM TH EM ˜ ´ NH NG THAC M´ AC KHAC ´ Ð C KINH THANH GIAI ÐAP
´ ´ ` ´ Ð c Chua Tr i co tao ra ˆ Ke Quy Quyet?
r
´ ´ ` (Vao muc ´ KINH TH ˛ ANH ´ GIUP BAN KINH THANH GIAI ÐAP)
` ` B AI TRANG B IA
˜ NH NG THAC MAC VE
´ THE GI I THAN LINH ´ ` ´ ` Ban co bao gi thac mac ve the gi i than linh va ai song ´ ˆ ´ ` ˆ ` o khong? Neu co thÄą khong chÄą mÄąnh ban thac mac nh the. ` Ëœ ´ ´ ` ` ` ˆ Ng i ta a co nhieu suy oan ve e tai nay trong hang thien ˆ ˆ ` Ëœ ˆ ´ ˆ nien ky. Mot so ng i tin rang coi than linh thuoc ve cac bac ` Ëœ ` ˆ ´ ´ `
ˆ ton kÄąnh. So khac hÄąnh dung to tien, la nh ng ng i phai c ´ ` ˆ ` ` ˆ ` o la mot n i thanh t inh va c c lac c goi la thien ang, ´ ˆ ` ` Ëœ ` ´ ` ` n i cua cac thien than va ng i tot a qua i. Co ng i thÄą ´ ` ` ˘ ˆ xem the gi i than linh la n i cua hang tram trieu v i than. ng i ` khang ˆ ´ Nhieu inh rang chung ta khong the
´ ` ˆ ` ` biet ve the gi i than linh vĹ khong ng i nao tan ˆ
`
´ ˜ mat ch ng kien nh ng ieu xay ra ay va xuong ´ at
e ke cho chung ´ ´ trai ta nghe. Nh ng cach ly´ ˆ ´ ˆ ´ khi xuong
Chua ´ ´ luan Tr c the, o khong ung. ˆ ˆ ˆ ˆ ` ` ˜ Gie-su Ki-to t ng hien h u tren tr i, trong the
´ ´ ` cong ˆ ´ v i ´ cac ´ gi i than linh. ChÄąnh ngai khai noi ` Ëœ ˆ ´ `
ˆ
´ nha lanh ao ton giao vao the ky th nhat: “Toi t ` `
ˆ
e lam ` theo y´ toi ˆ ma` theo tr i xuong, khong phai
´ toi ˆ en�.
ˆ Chua ˆ ´ Gie-su y´ ang phai The nen, cho ´
` `
´ ´ cac s o biet ve ieu ma ngai tr c tiep ch ng
´ ` ˆ ´
kien khi noi: “Trong nha Cha toi co nhieu cho �. ˘ —Giang 6:38; 14:2. ˆ ` ang
Chua ´ Gie-su ´ Chua ´ Tr i, Cha cua la` � c ´ ˆ ` ˆ ˆ ` ˆ ˆ
´ co ten la Gie-ho-va. “Nhaâ€? cua Ă? c Gie-ho-va
ˆ tr i ` (Thi-thien ˆ 83:18). VĹ` the,
khong ˆ tren ai co´
ˆ ta the gi i ´ voˆ hĹnh `
tot
h n � c ˆ ´ Giethe mieu ay ˆ ` ˆ
` ´ ˜ ho-va va Chua Gie-su. Hai ang nay cho nh ng ` trung thanh `
nhieu thong ˆ ng i biet tin ve the
´
ˆ ˜ gi i than linh qua nh ng khai t ng1 ky` dieu. `
˜
Ëœ Bai tiep theo se cho biet nh ng oan Kinh ´ ˆ ta ve ieu con ng i ` nhÄąn ` thay
trong Thanh mieu ˆ
´ ´
mot Khi xem xet cac khai t ng so khai t ng. ` hay ˜ nh ´ rang ´ than linh khong ˆ
nay, the gi i phai ` ˆ ` ´ ´ ˜ ´ ´ la vat chat, t c nh ng th ma chung ta co the s ` ˘
The nen, ˆ thay vĹ` dung ˆ the
` t ` ng ˜ thuoc hoac thay. ´
´ ´ ´ ´ gi i than linh khien chung ta kho hieu, � c Chua
` ´ ` ` ˜ e Tr i dung t ng de hieu trong cac khai t ng ˆ ta ve the gi i ´ nay. ` Cac ´ khai
t ng ´ mieu se˜ giup ˆ
´ ˜ ban hieu them ve nh ng ai song trong the gi i than linh.
ˆ ra trong trĹ´ mot ˆ ng i ` nh ` quyen l c sieu ˆ nhien. ˆ 1 Canh t ng hien
Sáť? 6 NÄ‚M 2016
3
KHAI T NG VE
` ˆ ` TANG TR I VO HINH ´ ˆ ` ˆ ´ ´
` ` Kinh Thanh ghi lai mot so khai t ng ky dieu cho phep chung ta nh the nhın vao ˆ ˜ ˆ ` ˆ ` ´ ˆ ` ˜ ˜ ` tan lınh v c vo hınh tren tr i. Chung toi m i ban xem ky nh ng khai t ng nay. ` ˆ ´
˜ ´ Du khong phai moi th trong khai t ng eu c hieu theo nghıa en, nh ng cac ´
´ ˆ ` ˜ ´ khai t ng co the giup ban khong chı hınh dung nh ng ai song trong the gi i than ` ` ` linh ma con biet ho anh h ng the nao en ban.
´ ˆ ˆ ` Ð C GIE-HO-VA LA ÐANG TOI CAO ˆ ang tren ˆ ˆ tr i ` co´ cai ´ ngai va` mot ngoi “Tren ´ ˆ ngai o. Ðang ay trong nh ngoc anh thach ` o, co´ mot ˆ cai ´ cau vong va` a´ quy´ mau giong nh ngoc luc bao bao quanh ngai”.—Khai huyen 4:2, 3. ´ ´ chung-quanh o´ giong “Anh sang thay nh ´anh sang ´ ´ ˆ cua cai mong [cau vong] trong may ` ` khi ng m a. Ay la to ra hınh-trang cua s ˆ ˆ ˆ o-va”.— ˆ ˆ 1:28. ´ Gie-h vinh-quang Ð c E-xe-chien
t ng nay ` c ban cho s ´ o ˜ Nh ng khai ˆ ˆ ˘ ` ` ˆ ˆ Chung ˆ ta s ´ Giang va nha tien tri E-xe-chi- en. mieu ` `
` ˆ
´ ´ ´ Giehuy hoang cua Ð c Chua Tr i Toi Cao, la Ð c ˆ ˆ ` ` ˜ ´ ho-va, bang nh ng vat ta co´ the de hınh ma chung ´ ˜ ` ´ dung nh a quy r c r , cau vong va ngai uy nghi. ` ay
cho chung
s hien ˆ dien ˆ cua ˜ ´
Nh ng l i ta biet ˆ ˆ
˜ ` ` ´ Ð c Gie-ho-va mang ve ep r c r , huy hoang va ` thanh bınh. ˆ ta o´ cung ´ ` ` ˜
ng i S mieu phu` h p v i l i cua
ˆ ˆ ˆ
´ ´ ´ viet Thi-thien: “Ð c Gie-ho-va rat l n, ang c ` ang ´ ´
ng i-khen lam lam; Ngai kınh-s h n het ´ ` ´ ˆ ` ` ˜
cac than. Vı nh ng than cua cac dan eu la hınh` Ð c ˆ o-va ˆ ˆ cac ´ t ng ´ Gie-h ` t ng; con a˜ d ng-n en
4
THÁP CANH
˘ ` ` S ton-vinh ˆ ´ mat tr i. va` s oai-nghi tr c Ngai. ˘ `
´ ` ˜ S nang-l c va s hoa-my n i thanh Ngai”.—Thiˆ thien 96:4-6.
Cao, Ð c ˆ o-va ˆ m i ` ´ Gie-h Du` la` Ðang Toi van
´ ` ` ˆ `
´ chung ta en v i ngai qua l i cau nguyen va bao
rang ` nghe chung ˆ 65:2). Ð c ´ ´ am ngai ta (Thi-thien ` ˆ ` ˆ
´ ´ Chua Tr i yeu th ng va quan tam en chung ta en
noi s ´ o Giang ˘
“Ð c ´ Chua ´ nhieu co´ the viet: ` ` ` ˆ ˘ Tr i la tınh yeu th ng”.—1 Giang 4:8. ´ ˆ
` ´ ´ ` CHUA GIE-SU CUNG Ð C CHUA TR I ˆ ˆ o cua ˆ ˆ tran ` ay Chua ´ Gie-su “[Mon la` E-tien] ´ ´ ˘ ˆ ` than khı ngo cham len tr i, thay s vinh hien ` va` Chua ˆ ˆ Ð c ´ Chua ´ Tr i ´ Gie-su ´ cua ng ben ˆ ` ´ ` ˆ ´ ` ˜ h u ngai. Ong noi: ‘Kıa! Toi thay cac tang tr i ` ` ˆ ´ ˜ ´ ´ m ra va Con Ng i ng ben h u Ð c Chua ` ”.—Cong ˆ Tr i’ vu 7:55, 56. ˆ ˆ ˆ tr c ´ khi E-ti ˆ thay
khai
t ng Khong lau en ` ˆ ˜ ´
´
nay, Chua Gie-su a b i x t do s xui giuc cua ˆ ´ ` ` ˆ ´ ˆ ˜ chınh nh ng ng i ma E-tien ang noi chuyen ˜ ´
´ ˜ —nh ng nha` lanh ao xac Do Thai. Khai t ng ˆ ˆ
` ˜
´ nhan rang Chua Gie-su ang song, ngai a song lai ˆ
` va` c vinh hien. S ´ o Phao-lo viet ve ieu nay
ˆ o-va] ˆ ` [Chua ˆ
´ Gie-h ´ Gie-su] nh sau: “[Ă? c lam song ˘ ˆ `
ˆ ` ` Ëœ lai va at ngoi ben h u mÄąnh tren tr i, cao h n ´ hanh, `
quyen moi the l c, chĹnh phu, quyen cai tr i ˆ
` ` ` va` moi danh, khong chĹ trong th i ai nay ma trong ˆ
ˆ ˆ ca t ng lai�.—E-phe-so 1:20, 21. ˆ mieu ˆ ta v i the cao trong cua ` viec
Chua ´ Ngoai ˆ ´ `
` ˆ Gie-su, Kinh Thanh con cho thay ngai quan tam ˆ xa en
con ng i, ` giong
ˆ o-va. ˆ ´ Gie-h sau nh � c ` ´ ˆ
ˆ ´ Trong th i gian truyen giao tren at, Chua Gie-su ` `
` ` `
˜ ch a lanh ng i b i au yeu va lam ng i chet song ˆ hy sinh mang song,
` the hien ˆ tĹnh ` lai. ngai Qua viec ˆ ˆ ˆ
´ ` ´ ´ yeu th ng sau am oi v i Ă? c Chua Tr i va` ˆ ˆ ˆ ˆ ˆ nay Chua ˆ ´ Gie-su nhan loai (E-phe-so 2:4, 5). Hien ˆ ` ` Ëœ ´ ´ Ëœ ´ ´ ang ng ben h u Ă? c Chua Tr i. Ngai se s m ` ˆ ´ ` th c thi uy quyen va ban an ph c doi dao cho ` biet
vang ˆ ` khap moi n i. Ëœ nh ng ng i l i ´ ˆ ´ ˆ ´ ´ ` CAC THIEN S HAU VIEC Ă? C CHUA TR I ˆ tri Ă?a-ni-en] ˆ nhÄąn-xem ` “Ta [nha` tien cho en ´ ˆ Ëœ ˘ ` ´ ` ch ng cac ngoi a at, o va co Ă?ang Th ng-c ˆ ˆ ˆ ` ` ´ [Ă? c Gie-ho-va] ngoi tren... ngan ngan hau` va` muon ˆ muon ˆ ng ´ mat ˘ ` ´ ha Ngai tr c Ngaiâ€?. ˆ —Ă?a-ni-en 7:9, 10.
t ng, �a-ni- en ˆ thay
tren ˆ tr i ` khong ˆ Trong khai
ˆ ` ´ ´ ˆ ` ˆ
´ chĹ co mot ma co muon ngan thien s . Khai t ng ˆ ang ´ ˆ `
ay han that ´ ˜ kinh ngac! Thien s la nh ng tao ˆ ˆ ` ´ vat than linh vinh hien, thong minh va co quyen ˘ ` ˆ ´ ´ ˆ ˜ ´ nang. Trong hang ngu thien s co cac se-ra-phim ˆ ´ en
thien ˆ s ´ h n va` che-ru-bim. Kinh Thanh nhac 250 lan. ˆ s ´ khong ˆ
la` nh ng ` t ng
˜ ` Thien phai ng i song ˆ
` ˆ ` ˆ ˆ ´ tren at, chet va c len tr i. � c Gie-ho-va tao ´ than linh nay ` rat
lau ˆ tr c ´ khi co´ con ng i. ` ra cac ˘ ´ at
c d ng nen, ˆ cac ´ thien ˆ s ´ a˜ co´ mat Khi trai ´
´ ` e quan sat, roi cat tieng reo m ng.—Giop 38:4-7. ˆ cach ´ ´ thien ˆ s ´ trung thanh `
hau ma` cac ay Mot ˆ ` ` ´ ´ viec � c Chua Tr i la tham gia rao truyen tin ´ � c ` mot ˆ cong ˆ ˆ quan ` ´ Chua ´ Tr i, m ng ve N c viec
ang c thi hanh ` ˆ at
ngay ` nay trong nhat tren `
ˆ ˆ (Ma-thi- 24:14). �ieu nay c tiet lo trong mot
˘ ˆ
´ khai t ng c ban cho s o Giang, ong viet: ˆ thay
mot ˆ thien ˆ s ´ khac ´ ang bay gi a ` ˜ tr i, “Toi ˆ
´ ˜ ´ ´ `
thien s ay co tin m ng vĹnh c u e loan bao cho ˆ c tren ˆ at,
cho moi n c, ´ moi chi phai, ´ moi dan
ˆ ˆ
´ ` th tieng cung moi dan toc� (Khai huyen 14:6). Du` ˆ v i ´ con ng i ` ngay ` nay ˆ ` noi ´ chuyen khong con S� 6 NĂM 2016
5
` x a, nh ng cac ´ thien ˆ s ´ van giup ´ nh ng ˜ nh th i ` `
` ` ng i ang rao truyen tin m ng tÄąm en ng i co´ ` ` long thanh. ` ` ˆ ` SA-TAN L A GAT HANG TRIEU NG I ˆ tr i ` xay ra mot ˆ tran ˆ “Tren chien: Mi-chen ˆ ´ ˆ ` ´ ` ´ [Chua Gie-su] cung cac thien s cua mÄąnh chien ´ ´ Ëœ ` ´ au v i con rong, con rong cung cung cac s no´ au v i ´ ho, nh ng no´ khong ˆ
chien thang, va` `
` ˆ ` ´ ˜ chang con cho nao tren tr i cho chung n a. ˆ ´ ˜ ˘ ´ ` Vay, con rong l n ay a b i quang xuong; o la
` ˆ ` con ran x a kia, goi la Ke Quy Quyet va Sa-tan, ` ˆ ˆ
˜ ` gat la` ke l a toan the dan c tren at; han a b i ˘ ´ ´
˘ ´ ˜ quang xuong trai at, cac s han cung b i quang ´ han�.—Kh
huyen 12:7-9. ` xuong cung v i ai
ˆ ` Ëœ ˆ ˆ ´ ` tren tr i a khong luon co bÄąnh an. Ngay ˆ thien ˆ s ´ ˆ `
`
t th i au cua l ich s nhan loai, mot ˜
`
ˆ a tham muon c The nen, han th ph ng.
ˆ ˆ `
` ´ Gie-ho-va va tr thanh Sa-tan, phan ngh ich Ă? c ´ Ëœ `
` nhieu thien ˆ s ´ co nghÄąa la “ke chong oiâ€?. Sau nay, ´
`
` ˜ khac cung theo Sa-tan phan ngh ich va tr thanh ˆ ´
´ ˆ ´
´ ` cac quy. Chung vo cung oc ac, chong ngh ich � c ˆ ˆ `
ˆ ` Gie-ho-va va dan hau het nhan loai i theo ng
trai ´ ng c v i ´ s h ng ´ ay yeu ˆ th ng loi dan `
cua ngai.
´ quy that ˆ ` ` Sa-tan va` cac tan nhan va oi bai. `
ˆ ` ˆ ´ `
Chung la ke thu cua nhan loai v a g ay ra bao au ˆ at.
VĹ´ du, Sa-tan aËœ giet
an ` gia suc ´ va` kho tren ˆ ` ` ` ´ ´ ´
cac ay t cua mot ng i trung thanh la Giop. Sau ´ han giet
m i ` ng i ` con cua ˆ ´
ong o, bang cach
ˆ ´ ´ ˆ ˆ ` ` ´ khien “mot ngon gio l n� thoi sap ngoi nha ma cac ˆ
´ con ong ang tu hop. Roi Sa-tan khien Giop mac ˆ ˆ ` ˆ
´ ` “mot t ban chan cho en chot b inh ung- oc, ´ au�.—Giop 1:7-19; 2:7. ˆ ˆ n a, ˆ diet. ˆ Ke ˜ Sa-tan se˜ b i tieu Nh ng khong lau ˘
´
` ` t khi b i quang xuong trai at, han biet “mÄąnh chÄą
ˆ ˆ th i ` gian ngan�
huyen 12:12). That ` mot (Khai con ˆ
ˆ ` ` ´
` the, Sa-tan khong con hy vong, va o qua la mot tin ` m ng! Ëœ ` ˆ ` NH NG NG I Ă? C LEN TR I ˆ ` nh ng ´ Gie-su ´ Chua ´ Tr i Ëœ ‘Chua mua cho Ă? c ` ´ ˆ ` ´ ng i t moi chi phai, moi th tieng, moi dan ˆ ´ ˆ ` ˆ ´ ` ` toc n c cung moi n c, ngai lap ho thanh mot `
` ´ ´ ´ va thay te le cho Ă? c Chua Tr i chung ta, ho seËœ ` vua cai tr i trai ´ at’.—Kh huyen 5:9, 10. lam ai ˆ
` ˆ ` ` ´ Gie-su Chua a˜ c song lai va len tr i, va ˘ ˆ ` ` ´ ` ´ ˜ ´ ˜ ˜ nh ng ng i khac cung se co ac an nay. Ngai noi ´ cac ´ s ´ o trung thanh: ` ˆ sap i chuan b i mot ˆ v i “Toi ˆ ˜
´ cho cho anh em... [Toi] se tr lai on anh em ve
ˆ ´
BAN KHONG CAN S CAC QUY ` ˆ ´ ` Nh tu nhan b i xieng xĹch, hang ˆ ` ´ ˆ
trieu ng i b i troi buoc b i s ˆ ´ `
Ëœ ´ me tÄąn d i oan va noi s hai cac
` ` quy. Ho tĹm en bua may man, ` ˆ ˆ ` bua ho menh va than d c e
ˆ ` ˆ bao ve mĹnh. Nh ng ban khong ` ´
can lam the. Kinh Thanh bao
` ´ am va tran an chung ta: “Con ´
´ ˆ ˆ mat cua Ă? c Gie-ho-va soi-xet ˘ ´ ´ khap the-gian, ang giup s c
` ´ ` ` cho ke nao co long tron thanh ´ `
´ oi v i Ngai� (2 S -ky 16:9). ˆ ˆ ´ ´ ` ´ Gie-ho-va � c Chua Tr i co
6
THĂ P CANH
˘ quyen nang h n Sa-tan rat ` ˜
ˆ ´ nhieu va se bao ve chung ta ´ ˆ ` neu chung ta tin cay ngai. ´ ˆ ˆ
�e c � c Gie-ho-va bao ` ` ` ˆ ve, ban can biet ieu gĹ ngai hai ` ` ` ´ ` long va lam theo. VĹ du, vao the
´ ´ ´ ky th nhat, cac tĹn o ao ˆ ˆ
` ˆ ˆ Ëœ Ă?ang Ki-to thanh E-phe-so a `
´ ´ gom lai va ot tat ca cac sach ˆ
ˆ ma thuat cua ho (Cong vu 19:19, 20). T ng t , e c ´ ´ `
ˆ
� c Chua Tr i bao ve, ban phai ` ˆ
` bo i bua may man, bua ho
ˆ ˆ ´ ˆ menh, linh vat, sach ma thuat, ` ˆ ˆ ` ´ vong eo “ho menhâ€? va bat c ` ´ ´ ˆ gÄą khac co lien quan en th c ` ˆ hanh ma thuat. ´ ´ Ëœ ˆ Kinh Thanh noi: “Hay vang ´ ´ ` Ëœ phuc Ă? c Chua Tr i; nh ng hay
ˆ ` chong lai Ke Quy Quyet, thÄą han Ëœ ´ se lanh xa anh emâ€? (Gia-c ˆ ´ ˆ 4:7). Neu vang phuc Ă? c Gie` ` ˆ ´ ˆ ho-va bang cach vang l i va ` ´ phung s ngai, ban co the tin ` ´
chac rang Sa-tan va cac quy ˆ ´ ` ˆ khong co quyen gĹ tren ban.
ˆ e toi ˆ au, ˆ anh em cung ´ ˘ Ëœ nha` toi, oâ€?.—Gi ang 14:2, 3. ` o´ c chon len ˆ tr i ` la` co´ ly´ do. Ëœ Nh ng ng i ´ ˆ ` ´ ` ´ Cung v i Chua Gie-su, ho h p thanh chÄąnh phu
´ ` ` ´ ` ˜
N c Tr i, la chĹnh phu sau nay se cai tr i va` em ˆ ´ ˆ ˆ
´ ` lai nhieu an ph c cho moi dan c tren at. Ă?o la ´ ` ˆ Ëœ ´ ˆ
´ chÄąnh phu ma Chua Gie-su a day cac mon o cau ˆ ` ´ xin trong l i cau nguyen Cha chung con mau: “Lay ˆ tr i, ` xin cho danh Cha c nen ˆ thanh. ´ tren Xin ´
ˆ
tren ˆ ´ N c Cha c en, y Cha c th c hi en ` ´
˜ tr i cung nh d i at�.—Ma-thi- 6:9, 10. ˆ ˆ
˜ `
ˆ ` CONG VIEC CUA NH NG NG I TREN TR I ˆ [s ´ o Giang] ˘ ˆ tieng ´ t ` n i “Toi nghe mot l n ´ ` ´ Chua ´ ngai noi rang: ‘Nay! Ă?en tam cua Ă? c ` ˆ ` Ëœ ´ Ëœ Tr i gi a nhan loai... Ngai se lau het n c
tren ˆ mat
ho, se˜ khong ˆ ` s chet, than mat con ´ ´ ´ ˜ ˜ van, khoc loc hay au n n a. Nh ng ieu ´ ˜ tr c kia nay a qua roi’ �.—Khai huyen 21:3, 4.
´ ˆ tri nay ` noi ´ en
th i `
t ng mang tÄąnh tien Khai ´ ` ˆ ` ´ ´ ´ ky khi N c Ă? c Chua Tr i, gom Chua Gie-su va` ` c ˆ tr i, ` seËœ cham
d t ˜ ´ s cai tr i nh ng ng i len `
´
` `
˜ cua Sa-tan va bien trai at thanh ia ang. Nh ng ˆ
ˆ ˜
ieu gay ra biet bao au kho cho nhan loai se bien `
ˆ ´
ˆ Ëœ mat. Tham chÄą s chet cung khong con. ` hang ` ` chet
ma` khong ˆ Nh ng con tĹ ng i c
ˆ ` ` song lai e len tr i thÄą sao? Trong t ng lai, ho seËœ
ˆ
´
˜ mai ˜ c song mai song lai tren at v i trien vong ` trong ia ang.—Lu-ca 23:43. ˇ
˜
`
´ ´ ´ ˆ ˆ ´ ˆ ´ ˆ ´ ` ` Nh ng khai t ng nay bao am v i chung ta rang Ă? c Gie-ho-va, Chua Gie-su, cac thien s trung thanh va Ëœ ` ˆ ` ˆ ˆ ´ ` ` ˆ ` ´
´ nh ng ng i c len tr i eu quan tam sau xa en chung ta va hanh ong vÄą l i Äąch cua chung ta. Ă?e biet ´ ˆ ˆ ˘ ˆ ˆ Ëœ ` ´ ˆ ` ˆ ´ ˆ truy cap trang web them ieu ho se lam, chung toi m i ban lien lac v i Nhan Ch ng Gie-ho-va hoac ` ´ ´ ˆ ` www.jw.org/vi va tai ve sach Kinh Thanh that s day gÄą?. Sáť? 6 NÄ‚M 2016
7
` ` Bai hoc t
` ` loai chim tr i
´
´ ` ` ´ ´ ˜
“Kha hoi... cac chim tr i, thÄą chung no se bao cho ng i. ´ ` ` `
Trong cac loai nay, loai nao chang biet rang tay cua ´ ´ ` Ëœ ` Ëœ ˆ ´ Ă? c Chua Tr i a lam ra nh ng vat ay?â€?.—Giop 12:7, 9. ` Con co
˘ tr c, ´ ˆ tr ng
´ nhan H n 3.000 nam toc Giop ˆ
´ `
ˆ thay cac loai chim cho biet nhieu ieu ve cong ˆ cua ` Ngoai ` ra, nh ` co´ nh ng
Ă? c ´ Chua ´ Tr i. Ëœ viec ˆ ´ ˘ ´ ` Ëœ
` tap tÄąnh ac tr ng, cac loai chim a tr thanh e `
` minh hoa ´ an du. ´ ` tai ly t ng e dung lam va` phep ´ ˆ ˆ
` Trong Kinh Thanh, nhieu cau e cap en loai bai ` hoc ´ chung ´ ´ ra nhieu chim giup ta rut quan `
`
ˆ ´ ´ Chua ´ trong ve i song va moi quan he v i Ă? c ` Ëœ ` ´ ` Tr i. Hay cung xem vai vÄą du. ´ ` N I CHIM EN LAM TO
` dan ˆ Gie-ru-sa-lem ˆ ˆ v i ´ chim Ng i quen thuoc ´en, la` loai ` th ng ` ` ´ ´ ˆ ` lam to d i mai hien nha. ˆ so con lam ` to trong en th ` cua ˆ on. ˆ
Sa-lo-m Mot `
´ ´ ` ` ˜ D ng nh oi v i nh ng chim en th ng lam
` ˘ ´ ` ` to khu v c en th moi nam, o la n i an toan ` ˆ ˆ ´ e chung c bÄąnh yen nuoi con. `
` Thi-thien ˆ 84 la` con chau ´ cua
Ng i viet bai ˆ e. ˆ Moi sau ´ thang, ´ ˆ
en th ` mot ˆ tuan Co-r ong en ` ˆ
e phung s . Tai khu v c en th , ong thay co´ ˆ ´ ´ ´
cac to chim. Ong ao c c nh chim en ` ˆ ˆ ˜ ˜ `
ˆ ´ trong nha Ă? c Gie-ho-va mai mai va thot len: ˘ ` ` ˆ ˆ ` ´ “Lay ep! Toi Chua Toan Nang, en th Ngai that
´
ˆ ` `
chÄą ao c c trong san cua en th Ngai... ` c
va` chim en ´ tĹm ` c Con chim se tĹm n i , ˆ ´ ˆ ` ` ´ n i xay to. Chung no nuoi con gan ban th ` Ngai� ˆ 84:1-3, Ban Pho thong). ˆ ´ ` (Thi-thien Chung ta cung ´ ´ ` ´ ˆ `
v i con cai cua mÄąnh co the hien long mong 8
THĂ P CANH
´ va` biet
n nh the bang ´ an
c cach eu ˘ en ˆ ´ ˆ ` ˆ `
´ ´ hoi thanh cung dan cua � c Chua Tr i khong? ˆ 26:8, 12. —Thi-thien ` `
´ CON CO BIET KY CUA NO
ˆ tri Gie-r ˆ e-mi ˆ
“Chim hac ` Nha` tien viet: [co]
ˆ
´ ˜ ˜ ` gi a khoang-khong t biet cac mua a inh cho ´ Chac han ong ˆ
ro˜ nh ng
di c ˜ no�. biet chuyen ` `
`
vao `
´ cua loai co qua Ă?at H a. Ng i ta cho biet ˆ ´ ` ˆ ` ` mua xuan co h n 300.000 co trang di c t chau ˆ Au ` ˆ Ëœ Phi sang Bac theo ng thung lung Gio ` `
` anh. Vao mua he, ong ho sinh hoc cua c the ˜ ˆ
´ ´ se thoi thuc chung tr ve n i sinh san. Nh ` chim di c khac, ´ chung ` ˜ ´ nh ng loai “gi ˜ ky` d i
ˆ ˆ cho �.—Gie-re-mi 8:7.
Collins Atlas of Bird Migration cho biet:
Cuon ˆ ` ˆ ´
˘ ` “Ă?ieu ky dieu la tap tÄąnh di c nam ban nangâ€?. ˆ ˆ ´ loai ` chim di c ban
´ Ă? c Gie-ho-va ban cho cac ˘ ˆ biet ˆ cac ´ mua, ` ` nang phan nh ng ban cho loai `
˘ ˆ
´ ` ` ng i kha nang nhan biet cac th i ky (Lu-ca ´ v i ´ ban
nang ˘ cua ` co, ` s hieu
loai 12:54-56). Khac
` `
` ´ ´ biet ve � c Chua Tr i la mau chot e con ng i ˆ ´
nhan cua cac bien co trong ra tam quan trong ` `
ˆ ˆ vao ` th i ` th i mĹnh ang song. Dan Y-s -ra-en ˆ e-mi ˆ ´ dau
hieu ˆ nh the.
Ă? c ´ Gie-r aËœ l ` i cac `
ˆ ˆ ´ ´
Chua Tr i cho biet nguyen nhan cua ieu o khi ´ “Chung ` cua ˆ o-va; ˆ ´
Ă? c ´ Gie-h noi: no´ aËœ bo l i thÄą` ˆ ´ ` ` ˆ ˆ s khon-ngoan no la the nao?â€?.—Gie-re-mi 8:9.
` ` cang ` ` ´ cang va` l n trong luong khĹ´ nay, luc vong ˆ ` ˆ ˆ ` ´ len cao h n. Ă?ai bang khong dung s c rieng ´ i tren ˆ nh ng ` ` T ng Ëœ e l t chang ng dai. ˘ ` ˆ ˆ ˆ Ëœ ´ t , nh ng ng i tin cay Ă? c Gie-ho-va co´ the ´
` ` `
´ ban cho ho h ng en ngai vÄą ngai la` ang h a ` ` ˆ ´ ´ “s c l c oˆ h n m c bÄąnh th ngâ€?.—2 Co-rinh-t 4:7, 8.
` Ă?ai bang
` ´ ` “NH GA ME TUC CON MINH�
´ Chim en
` ` ` Ga me va ga con
` nay, co´ rat
nhieu bang
´ Ngay ch ng cho thay
` ´ ´ ` chung ta ang song trong th i ky Kinh Thanh goi ` sau cung� ˆ ˜ ` la` “nh ng ngay (2 Ti-mo-th eˆ 3:1-5). ch c ´ loai ` co` va` chu´ y´ en
th i ` ky` cua
Ban seËœ bat ` ˆ mÄąnh khong? ` ´ ` Ă?AI BANG CO TAM NHIN XA
´ lan e cap
ai ` Kinh Thanh nhieu va` ˆ en bang, ´ ´ ˆ ` ` ` `
cai bong noi bat cua loai chim nay la hĹnh anh ˆ vung
H a. ` ´ T ` nh ng Ëœ quen thuoc Ă?at to c ˆ ˆ ´ ´
` ` va` xay tren vach a rat cao, ai bang “rÄąnh moiâ€? no´ thay
moi xa� (Giop ´ 39:30-32). Tam “mat `
´ ´ ˆ `
´ nhĹn cua ai bang xa en m c co the phat hien ra ´ o´ mot ˆ cay ˆ so.
con tho cach `
xa’, Ă? c ˆ o-va ˆ ´ Gie-h Nh ai ‘thay co´ bang
ˆ
ˆ ` the thay xa en tan t ng lai. The nen, ngai ˆ
˜
` ` tuyen bo: “Ta a rao s cuoi-cung t buoi auˆ va` a˜ noi ´ t ` thu x a nh ng ` ˜ tien, s ch a lam ˆ ˆ ` khuyen ˆ day
nen� (E-sai 46:10). Khi nghe l i cua ˆ ˆ ´ ´ ´ ´ � c Gie-ho-va, chung ta co the c l i Ĺch t ` ` ` ˆ ˆ `
ngai. tam nhÄąn xa va s khon ngoan vo song cua ˆ —E-sai 48:17, 18. ´ ` tin cay Ëœ Ëœ Kinh Thanh cung vĹ´ nh ng ng i ˆ ` ´ ` ˆ ´ ´ ´ Ă? c Chua Tr i v i ai bang: “Ai trong- i Ă? c ˆ o-va ˆ c ´ cat
canh ´ ´ m i, Gie-h thÄą` chac bay s c ˆ ` cao nh chim ng [ ai (E-sai 40:31). Ă?ai bang]â€? ` ˆ nh ` tan ´ len Ëœ bang bay vut nh ng luong khĹ´ ˆ dung ´ ` c ´
canh ´ nong. Khi tĹm khĹ´ nong, no´ sai luong
` ngay ` tr c ´ khi chet,
Chua ˆ ´ Gie-su ` Vai a˜ d ng ` ˆ ` ´ `
`
lai nhÄąn thu o cua ng i Do Thai. Ngai th dai ` ´ Ëœ ˆ ˆ va noi: “H i Gie-ru-sa-lem, Gie-ru-sa-lem, ng i
cac ´ nha` tien ˆ tri va` nem ´ a´ nh ng ` ˜ a˜ giet ng i
˜
´ c sai en! �a bao lan ta muon nhom con ´ ng i lai, ` ´ ´ con mĹnh cai d i nh ga` me tuc ´ ´ ˆ
canh! Nh ng cac ng i khong muon�.—Ma-thi- 23:37.
nang ˘
cua ˆ trong nh ng ˜
Mot ban manh me˜ nhat ` ` ´
ˆ ` ˜ loai chim la c muon bao ve con. Nh ng loai ` ˆ ˘
` chim lam to tren mat at, chang han ga me, can
´ ´ ´
e cao canh giac tr c cac moi nguy hiem. Neu
co´ dieu hau ˆ bay l n ´ tren, ˆ ga` me lap thay phÄąa ˆ Ëœ ˆ ˆ
´
´ ´ ˜ t c se keu mot tieng l n canh bao e nh ng chu´ ` ´
nup ´ canh ´ ´ d i ga con nhanh chong chay an en ` ´ `
`
Ëœ toan cua me. Ă?o cung la n i an nap cho ga con e ´ ´ ´ ´ ´ tranh cai nang nong hoac Chua ˘ c n m a l n. ˆ
keu ˆ goi ` dan ˆ Gie-ru-sa-lem ˆ Gie-su muon ng i
ˆ
` ´ ˘ ˆ linh. ´ en nhan s che ch va tru nau ve mat tam ` ˆ `
´ ngai ` ´ ´ Ngay nay, Chua Gie-su m i chung ta en v i
ˆ ` ´
´ ˘ ˜ e c bao ve va thoat khoi nh ng ganh nang ˆ cua ` song.—Ma-thi-
`
i cung s lo au 11:28, 29.
nhieu ieu chung ´ That ta co´ the hoc ˆ vay, ˆ co´ rat ´ ` ` ´ ˜ ` ´ t cac loai chim nay. Khi quan sat chung, hay ´ ´ ´ nh lai phep an du trong Kinh Thanh. Mong rang `
´ se˜ giup ´ ban
hÄąnh anh chim en nha` cua quy´ trong ˆ o-va. ˆ ´ Gie-h Ă? c Mong rang ban seËœ at ˘ hy vong ` ´
´ ´ ´ n i � c Chua Tr i hau co the cat canh bay cao `
v i ´ Chua ˆ ´ Gienh ai Mong rang ban bang. en
˜ ˆ ` ˜
su e c thoa man ve tam linh, la ieu se bao ˆ
veˆ con mĹnh. ` ve ban Va` mong rang nh ga` me bao `
ban ˆ tĹnh
´ hÄąnh anh con co` seËœ nhac th c luon ´ ´
´ ´
` `
tr c cac bien co the gi i anh dau th i ky cua ´ chung ta. ˇ S� 6 NĂM 2016
9
` 5 Bibliotheque nationale de France, Paris
´ ` Lefevre d’Etaples ˆ ˆ ` ONG MUON DAN TH NG ` ´ ´ ` Ð C BIET L I Ð C CHUA TR I ` mot ˆ sang ´ thap ˆ 1520, Vao chu nhat ˆ au ˆ nien ` ˆ
ˆ
Paris, ng i dan Meaux, mot th i tran nho gan ˆ ` ` ` ˜ khong the tin vao nh ng gı ho nghe tai nha` th . ˆ
´ Ho c nghe phan oc Phuc am trong tieng me
´ `
e: tieng Phap thay vı tieng La-tinh! ` ng ˆ tren ˆ la` mot ˆ d ich gia
´ Ng i sau s kien ´ ´ ˆ `
Kinh Thanh ten Jacques Lefevre d’Etaples (tieng ` ` La-tinh la Jacobus Faber Stapulensis). Sau nay, ˆong a˜ viet
cho mot ˆ ng i ` ban ˆ than: “Anh kho´ ` ` ˆ ˆ ´ ang nhiet ma hınh dung c Thien Chua `
` ˆ `
ˆ
´ thanh the nao e giup dan th ng mot so n i c ` ngai”. ` hieu L i ` luc ´ Giao ´ hoi ˆ Cong ˆ ´ va` nh ng ´ o, ˜ Vao giao nha`
ˆ ´
` than hoc Paris chong oi viec dung cac ban ´ ˆ ˆ ˜ d ich Kinh Thanh trong ngon ng thong dung. ˆ ` ˜ ˆ ` ´ ´ Vay ieu gı a thoi thuc Lefevre d ich Kinh Thanh
´ Bang ´ ` ong ˆ ´ sang tieng Phap? cach nao co´ the giup ˆ ` ` ` ´ ´ dan th ng hieu L i Ð c Chua Tr i? ` ´ ˜ ˆ
´ TIM Y NGHIA THAT S CUA KINH THANH
´ khi tr thanh ` ´ Tr c d ich gia Kinh Thanh, ` ˜
` ˆ ˜ Lefevre a no l c het mınh e khoi phuc nghıa
´ ´
`
goc cua cac tac pham triet hoc va than hoc co ˆ Ong nhan
qua hang ` the ky, cac ´ tai ` lieu ˆ ien. ˆ thay ` ˆ ` ´ ´ ´ ˜ co x a th ng khong ung vı co nh ng sai sot va` ´ y´ t ng
ˆ hieu lam. ` ` cac gay Trong qua´ trınh tım
˜ ˆ ˘
´
˜ kiem y nghıa that s cua nh ng van ban co x a, ˆong bat au nghien ˆ c u
Kinh Thanh ´ ´ ´ ky˜ ban chınh ´ ˆ ˆ ´ `
´ cua
Giao hoi th c Cong giao, la ban Vulgate tieng La-tinh. ˆ sot
sang ˆ c u ´ ˆ ´ Kinh Thanh, Qua viec nghien ong ˜
ˆ
´ ˆ ` ´ a rut ra ket luan: “Chı co viec tım hieu s 10
THÁP CANH
ˆ Chua ´ h a hanh ´ m i ´ hen... that niem ˆ ve Thien ´
`
` ˜ ˆ ´ ` phuc l n lao nhat”. Vı the, Lefevre a t bo viec ˆ
`
˘ ` ˆ ´ nghien c u triet hoc va don het nang l c vao viec ´ d ich Kinh Thanh. ` nam ˘ 1509, Lefevre `
ban
mot ˆ tai ` lieu ˆ so Vao xuat ´ ˘
´ ˜ sanh gi a nam ban tieng La-tinh d ich sach Thiˆ ca phan hieu ˆ ınh ´
Vulgate cua
thien,1 gom ban ˆong. Khac ´ v i ´ nh ng ` `
˜ nha than hoc th i bay ` ˆ
´ ˜ gi , ong co gang d ich nh ng oan Kinh Thanh ˆ va` de hieu. Ph ng phap ´ d ich sao cho t nhien ˆ ´
˜
˜
cua ong co anh h ng manh me en nh ng `
´ ` ´
´ ´ nha cai cach va cac hoc gia Kinh Thanh khac. ` ˜
`
—Xem khung “Lefevre a anh h ng the nao en Martin Luther?”. ` ˆ ´ Lefevre ` Sinh ra trong gia ınh Cong giao, tin ˆ
´ ´ ˆ
´ ˆ rang viec cai cach giao hoi chı co the th c hien
ˆ ` ´ ˆ ´ neu dan th ng c day Kinh Thanh mot cach Nh ng lam ` sao ng i ` dan ˆ co´ the nhan ´ ung an. ˆ ´ ´ ´ ` ` l i ıch t Kinh Thanh trong khi sach nay phan ´
´
l n chı co bang tieng La-tinh? ˆ
´ MOT BAN D ICH KINH THANH ` ` DANH CHO MOI NG I
yeu ˆ men
L i ` Ð c ` nen ˆ Lefevre ` ´ Chua ´ Tr i Vı` rat ˜ ` ´ ´
´ a lam moi cach e Kinh Thanh en c v i ` ` `
ˆ cang nhieu ng i cang tot. Ðe at c muc tieu ´ vao ` thang ´ ˘ 1523, ong ˆ
ban
mot ˆ o, 6 nam a˜ xuat
ˆ
´
´ ban d ich Phuc am bang tieng Phap, gom hai cuon ´ ` chı bang ´ Sach
gia´ cua
c ˜ nay n a c ˜ nho bo tui.
Nam ˘ ban
thanh ´ ˆ keˆ nam ˘ ban
d ich sach ´ 1 Cuon thi (Fivefold Psalter) liet ˆ trong cac ´ cot ˆ rieng ˆ le va` co´ mot ˆ bang
´ t c ´ hieu ˆ cua
Thi-thien ghi cac ` gom danh Ð c ` c viet
bang bon
mau t ´ Chua ´ Tr i, ´ Chua ´ Tr i Ð c
ˆ tieng He-b -r .
´ ˆ chuan, nen ˆ dan ˆ ngheo ` cung ˜ sach c ˜ tieu co´ the ˆ ban
Kinh Thanh. ´ mua mot ˆ ` ˆ hao ´ h c ´ nhan
´ ´ on Ngay lap t c, ng i dan ˆ ban ` ` ` ´ ˜
d ich nay. Ho eu hao h ng oc nh ng l i cua ˆ
´ Chua Gie-su trong tieng me e, en noi chı sau ` thang, ´
ban
au tien ˆ a˜ c ´ het.
vai 1.200 an ban
ˆ ´ CAN ÐAM BENH V C KINH THANH
` 5 Bibliotheque nationale de France, Paris
` m au Phuc ˆ `
thıch ´ ´ am, Trong l i Lefevre giai ˆ ´ ´ `
´ rang ong d ich cac sach nay sang tieng Phap e ´ dan” ˆ ´ hoi ˆ “cung ˜
giao ˜ “nh ng giao cua co´ the tin ˆ ˆ `
´ ˜ chac n i s that ng i cua Phuc am nh nh ng ´ ˆ
´ am trong tieng La-tinh”. Nh ng tai co Phuc sao `
nhiet ˆ tınh ` ˆ th ng ` ´ dan Lefevre lai giup hieu rat ´ ˜ nh ng ieu Kinh Thanh day? `
ro˜ nh ng
ly´ sai lam ˜ Lefevre biet day do va` triet ` ` ˜
´ ˆ
cua loai ng i a anh h ng tai hai en Giao hoi ˆ ˆ ´ ´ ˆ ˆ Cong giao (Mac 7:7; Co-lo-se 2:8). Ong tin rang
luc ˆ can c tai
cach ´ ´ Phuc ´ am a˜ en “chuyen ´ ´ tren ˆ khap the gi i ´ e ng i ` ta khong ˆ chınh xac `
´
` ˜ ´ ` con b i nh ng triet ly ngoai giao en t con ng i ` lam cho lam lac”. ` lap ˜ Lefevre cung co gang vach tran ˆ luan ˆ sai `
ˆ
˜ lam cua nh ng ng i chong oi viec d ich Kinh ˆ ´
Phap. ´ Ong ˆ an ´ s gia tao
Thanh sang tieng len cua ´
ˆ
ˆ ´ ho khi noi: “Neu ho khong muon cho dan chung
va` oc ˆ cua ˆ Chua ˆ ´ am
Thien ´ bang thay ngon Phuc
` ` ´ ˆ ˜ ´ ng me e, thı lam sao ho co the day [dan chung] ˆ ˆ ˆ ˆ
Chua ´ Gie-su?”.—R gi ˜ moi lenh cua o-ma menh 10:14.
´ ´ ˆ ´ ´ ` , Bang ghi cac t c hieu cua Ð c Chua Tr i trong ´ ˆ ˆ ˘ ´ sach Thi-thien, thuoc cuon Nam ban thanh thi ˘ (Fivefold Psalter), an ban nam 1513 ` ´ ˆ ` L i m au cua Phuc am cho thay Lefevre ` ´ ´ muon moi ng i co c Kinh Thanh trong tieng me e cua ho )
` 5 Bibliotheque nationale de France, Paris
SỐ 6 NĂM 2016
11
ˆ hoc ˆ ai ˜ Khong la gı` khi nh ng nha` than thuoc ´ ` ´ hoc Sorbonne, Paris, mau chong tım cach “b it ˆ ` ` thang ´ ˘ 1523, ho bac ´ mieng” Lefevre. Vao 8 nam
´
` ` ˜ bo cac ban d ich tieng ban ia va nh ng l i chu´
Kinh Thanh, ´ ˆ hai ´ giai xem o´ la` “ oc cho Giao ˆ
ˆ ´ ˆ ´
hoi”. Neu khong co s can thiep cua vua n c ´ la` Francis I, co´ le˜ Lefevre `
an ´ theo Phap a˜ b i ket ´ d i giao.
˜ ˘ ` ` D ICH GIA “GI IM LANG” VA HOAN TAT ˆ ` CONG TRINH
` ˆ ˆ tranh cai ˜ nay
˜ Lefevre khong e nh ng cuoc ˆ `
ˆ ˆ ˆ
ve ieu ong ang lam khien ong b i phan tam l a ˆ d ich Kinh Thanh. ´ ` nam ˘ 1524, sau trong viec Vao `
´
` khi hoan tat phan Kinh Thanh tieng Hy Lap (con ` ˆ ´ ˆ ´ `
´ goi la Tan c), ong phat hanh ban d ich sach Thiˆ bang tieng
Phap ´ e nh ng ` tin ao ˜ thien ng i co´ nguyen ˆ “v i ´ long ` ˆ thanh `
xuc ´ the cau nhiet va` cam ˆ sau sac h n”. ´ nha` than hoc ´ cac Ngay lap ˆ t c, Sorbonne a˜
´ ˆ ` ` ˜
Lefevre. tı mı xem xet nh ng cong trınh cua ´ ˆ
Roi ho nhanh chong ra lenh ot phan d ich Kinh ´
ˆ ´ ˆ
ong Thanh tieng Hy Lap cach cong khai, va` cua ˆ
ˆ
` ˆ ´ ˆ
tuyen bo mot so tai lieu khac “ung ho quan iem ´ ´ `
d i giao cua Luther”. Khi c cac nha than hoc ˆ
ˆ ˆ `
trieu en e bien ho cho quan iem cua mınh, `
inh “gi ˜ im lang” ´
Lefevre quyet bang cach tron ˘ ´ ong ˆ
tuc sang Strasbourg. Tai tiep o, bı´ mat ˆ d ich
´ ˆ so ng i ` nghı˜ lam ` the la` Kinh Thanh. Du` mot ´ ` ˆ ` ´ tot
nhat gan, nh ng Lefevre tin rang ay la cach
e ap ´ tra nh ng ˆ ´ ˜ nhat ke khong quy´ trong cac ˆ ´ ˆ ´ ´
vien “ngoc trai” quy gia cua s that Kinh Thanh. —Ma-thi- 7:6. mot ˆ nam ˘ Strasbourg, Lefevre ` Sau gan c
` vua Francis I chı inh lam gia s cho con trai
tuoi ten ˆ la` Charles. Nh ` nhiem ˆ vu nay ` ma` bon ` th i ` gian e hoan ` tat
Kinh Lefevre co´ nhieu ´ ˘
ˆ
Thanh. Nam 1530, ban d ich cua ong c in
ˆ ` ´ ´ ` ` Antwerp, ben ngoai n c Phap, va c hoang
ˆ e Charles V phe chuan.1 ˆ HY VONG NH NG ROT CUOC THAT VONG
cuoc ˆ i, ` Lefevre ` ´ hoi ˆ Suot hy vong rang giao thong
` va` tr
˜
con ng i se˜ bo nh ng truyen cua ´
´ ´ ´
ve v i s hieu biet chınh xac cua Kinh Thanh. ˆ ` ˆ ˆ
Ong tin chac n i “quyen, that ra la bon phan, cua ˆ ˆ ˆ `
`
´ moi mon e Chua Gie-su la phai oc va hoc hoi ´ ´ ˆ `
ˆ ˆ ˘ ` Kinh Thanh ca nhan”. Vı the, ong sieng nang lam ˆ e Kinh Thanh ´
v i ´ moi ` Du` viec co´ the en ng i. ´ `
´ ˆ
´ niem mong c nhın thay giao hoi t cai cach a˜ ˆ ` ` ˆ di khong thanh, nh ng Lefevre a˜ e lai mot ˆ
` ˆ ˆ ` ˆ ˜ ´ san ma ai cung cong nhan: Ong giup ng i dan `
` ` ´ ´ th ng biet L i Ð c Chua Tr i. ˇ
˘ ` nam ˘ ` Phap ´ ten ˆ la` 1 Khoang 5 nam sau, vao 1535, d ich gia ng i ˆ ban
Kinh Thanh ´ ˆ ng ˜ nguyen ˆ ´ ˜ phat ´ hanh ` ` ngon ot d ich t Olivetan a m ˆ
d a vao ` cac ´ cong ˆ ` `
Ong
Lefevre thuy. chu yeu trınh cua e d ich phan ´
Kinh Thanh tieng Hy Lap.
` ˜
` Lefevre a anh h ng the nao en Martin Luther? ` ˆ ´ ´ Trong th i gian nghien c u cac ˆ `
` cong trınh cua Lefevre, Martin
` ˆ ˆ Luther van la mot thay tu vo danh. `
ˆ Chang trai tre Luther nhan thay `
˜ ´ ˆ Lefevre giai nghıa Kinh Thanh mot ´ ˜ ` `
ˆ cach ro rang va n gian, khong ` ˜ ˆ ˆ dung nh ng truyen ngu ngon ˆ ´
c them that nh cac hoc gia ` ` ˆ ´
˜
vao th i ong. Cach giai nghıa cua
12
THÁP CANH
˜
˜ ` me Lefevre a anh h ng manh ˜
en Luther cung nh d ich gia Kinh ´ ` `
Thanh William Tyndale va nha cai ´ ` `
cach John Calvin. Du Lefevre van ˆ ´ theo Cong giao cho en khi qua ` ˜ ˆ `
i, nh ng nh ng cong trınh cua ˆ ˜ ´ ´ ˘ ong a anh dau b c ngoat ˆ ´ `
trong viec d ich Kinh Thanh va m ` `
´ ng cho Phong trao Cai cach.
ˆ KINH NGHI EM
ˆ ˆ “Om lay� s that ´ ` Kinh Thanh du ˆ ´ khong co tay
DO ANH BERNHARD MERTEN KE LAI
` ` ´ ` Khi cam thay s , ng i ta th ng bam vao ˆ ´ ` ´ ˆ ˆ
` mot cai gĹ o. Nh ng toi khong the lam the, ` ˆ ˆ ´ ˆ
ˆ Ëœ vÄą toi khong co tay. Khi len bay tuoi, toi a
˜ phai cat bo tay e gi c mang song.
˘ 1960, me toi ˆ sinh toi ˆ khi c Cha Nam 17 tuoi.
´ ˆ ` ` ˆ song
bo i tr c khi toi chao i. Hai me con toi ˆ ˆ
´ ˆ `
v i ong ba ngoai Burg, mot th i tran nho thuoc ˆ ` ˆ ´ ˆ
´ Cong hoa Dan chu � c tr c ay, c goi la` ˆ ´ ˆ
´ ` ` ´ �ong � c. Phan l n dan o eu la ng i voˆ va` gia Ĺnh ` ˆ cung
Ă? c ` Ëœ ´ Chua ´ Tr i than, toi the. ˆ ´ Ëœ ` ´ ˆ ´ khong co nghÄąa gÄą v i chung toi. ˆ ´ len, ˆ toi ˆ rat
gan gui ´ ong ˆ ˜ v i Khi l n ngoai. Ong ˆ tham gia nhieu viec, ˆ chang ` len ˆ cho toi han treo ˆ ˘ ` `
ˆ
´ Ëœ cay e chat canh. Khi con nho, toi rat thÄąch nh ng ˆ mao nay. ` Cuoc ˆ song
ˆ rat
thoai
toi viec cua hiem ´ `
mai va vui ve.
ˆ mat
i hai tay se˜ anh
ˆ toi ˆ ch a hieu ro˜ viec nho nen
`
` ` h ng ra sao en i song mÄąnh sau nay.
vien, ˆ toi ˆ i hoc Sau khi xuat lai. Ban be` choc ˆ ` ´ ` ˆ ` ˆ ˆ ´ gheo, x o ay v a n em o v ao t oi v Ĺ t oi kh ong c o tay ˆ ia ˆ Cach ´ oi
x xau
xa va` nh ng ` oc ˜ l i e t ve.
ˆ
`
ˆ
` cua ho khien toi rat au long. Cuoi cung, toi en
mot ˆ tr ng ` ˆ tru´ danh ` c noi cho tre
chuyen
ˆ
` `
khuyet tat Birkenwerder. VĹ tr ng ay xa nha` ˆ ˆ ˆ kien ˆ e en
tham ˘ nen ong ba` va` me khong u ieu
` ˆ ˆ
˘ ` ´ ` toi. Toi chÄą gap ho vao cac ky nghÄą. Suot m i ˘ ´ ˆ ´ ˆ ` ˆ ´ ˆ ` ` nam sau o, toi l n len ma khong co ong ba va me ˆ ben.
ˆ
ˆ ` M OT TAI NAN THAY �OI CA CUOC � I
´ ˆ ` ˆ ´ L N LEN MA KHONG CO TAY
` no, ˆ ieu toi teˆ a˜ xay
ra luc ˆ len ˆ bay
´ toi Ngay mot ` ´ ´ ` ´ ˆ ` ˆ va m i b c vao l p hai. Tren ng i hoc ve, toi ` len ˆ mot ˆ cot ˆ ien ˆ cao the.
Khi toi ˆ cach ´ mat
treo ˘ at
´ ´ ˆ ˆ
`
khoang tam met, mot vu no ien xay ra va khien ˆ va` khong ˆ ˆ ˆ bat
tÄąnh.
ˆ tĹnh
day vien toi Toi ˆ trong benh `
´ `
ˆ
Ëœ con cam giac gÄą tay n a. Hai tay toi b i phong ˘ ˆ
´ nang, nghiem trong en noi phai cat bo e tranh trung ´ Ban ` dung ong ˆ ` nhiem mau. ba` va` co´ the hĹnh ˆ
` ˆ ` ` ´ me toi buon en the nao. Tuy nhien, vĹ luc o´ con
ˆ bang ˆ Ban ˆ hoc ´ ` nhieu viec chan. Toi lam co´ cach ˆ ˆ ` ˘ ` ` the hÄąnh dung viec dung chan e cam thÄąa khi an ˆ ˆ Ëœ ˆ ´ ˘ ´ Ëœ khong? Toi a tap kha nhuan nhuyen ky nang o. ˆ cung ´ dung ˆ e anh ´ ˘ va` chai
Ëœ ` Toi hoc chan rang cach ˆ ´ ˆ ` ˆ ˆ ˆ ` au. Tham chÄą toi con dung ieu bo bang chan khi ˆ Phai,
oi ˆ chan ˆ a˜ tr thanh ` ˆ tay ´ chuyen. oi noi ˆ
cua toi.
thanh thieu
nien, ˆ toi ˆ rat
thĹch ´ oc tuoi tieu
ˆ ˆ
thuyet khoa hoc vien t ng. Ă?oi khi toi t ng Sáť? 6 NÄ‚M 2016
13
` Chia se tin m ng ´ ` ´ v i ng i khac mang lai hanh ´ ˆ phuc cho toi
` ´ ˆ ai t ng mınh co´ hai canh tay gia that ˆ hien e ` ˘ ˆ ˆ ´ ´ lam c moi th . Nam len 14, toi bat au hut
ˆ
` ´ ´ thuoc. Toi cam thay hut thuoc giup mınh t tin va` ˆ giong
´ bao ng i ` khac, ´ nh the toi ˆ tr nen v i ´ ` ´ ` ˜ ang noi rang: “Mınh cung co the lam c. Ai
` `
` ´ ` biet hut thuoc la ng i tr ng thanh, du co´ tay ˆ hay khong”. ˆ ˆ ban ˆ trong cac ´ hoat ˆ ˆ Toi ˆ Toi luon xa˜ hoi. ˆ ron ong ˆ ´
` ` ˆ ´
tr thanh thanh vien cua mot to ch c chınh phu, ` tr cho thanh nien ˆ tham gia hoat ´ tai la` to ch c ˆ ˜ ˆ ˆ ˆ v i trı´ co´ ˜ ´ ong xa hoi. Toi gi ch c th ky,´ mot trach ´ nhiem ˆ so v i ´ cac ´ thanh ` ˆ khac. ´ Toi ˆ nhieu vien ˆ ´ ` ` ˆ ˜ cung tham gia cau lac bo hat, lam th va ch i ˆ the thao danh ` ` khuyet
tat. ˜ nh ng mon cho ng i ˆ ˆ ` ˆ ` Sau th i gian hoc nghe, toi bat au lam viec cho ˆ cong ˆ
Khi l n ´ len, ˆ toi ˆ eo tay mot ty trong th i tran. ` ˆ h n vı` muon
mınh ` ` gia th ng xuyen tr thanh ˆ ` ´
mot ng i co ay u hai tay. ˆ ˆ ´ “OM LAY” S THAT KINH THANH
` no, ˆ ang ngoi ch ` xe l a `
e i lam Ngay khi toi ˆ ´ ˆ
ˆ `
´ ` ´ thı co mot v i toi. Anh ay ng i en noi chuyen
ˆ ´ ` ` ` ˜ ´ ´ hoi toi co bao gi hınh dung Ð c Chua Tr i se ban ˆ hai tay khong. ˆ ˆ rat
boi
roi.
Dı˜ nhien, ˆ lai Toi cho toi ˆ
´ ´ toi muon co lai hai tay nh ng ieu o nghe that ˆ ` ˆ
` ` ˆ ˆ ´ phi ly va khong t ng! La ng i vo than, toi tin Ð c ` khong ˆ ˆ h u. ´ Chua ´ Tr i ˜ T ` o´ tr i, chac hien ˆ co tınh ` tranh ´
toi anh ay. ` ˆ ˆ m i ` toi ˆ ve Th i gian sau, mot nghiep ong ˘ `
` ˆ tham gia ınh. Khi ang uong ca-phe, cha me ch i
bat au noi ´ ve Ð c ` Ð c ˆ o-va. ˆ ´ Chua ´ Tr i, ´ Gie-h ay 14
THÁP CANH
au tien ˆ trong i ` toi ˆ nghe la` Ð c ` ´ Chua ´ Tr i Lan ´ ˆ ˆ ˆ ˆ co ten (Thi-thien 83:18). Nh ng trong tham tam, ˆ nghı:˜ “Khong ˆ ` co´ Ð c ` du` ´ Chua ´ Tr i, toi the nao ˆ ` ` ` ` ˜ ˜ ´ ten ngai la gı i n a. Mınh se ch ng minh la` ho chan v i ´ quan iem cua ` nen ˆ toi ˆ
mınh sai”. Vı` chac ˆ
ˆ ´ ˆ ´ ong y thao luan Kinh Thanh. Tuy nhien, that ˆ thay, toi ˆ khong ˆ ´ ngac the ch ng minh rang nhien ` khong ˆ ˆ h u. ´ Chua ´ Tr i ˜ Ð c hien ˆ ˆ dan thay oi khi
Quan iem vo than cua toi ˆ ´ ´ ` ˆ ´ chung toi xem xet cac l i tien tri trong Kinh ´
hang ` ˘ hoac Thanh. Du` c tram viet ˘ tham ˆ chı´ ` ` ˘ ´ ` ˆ ´ hang ngan nam tr c, nhieu l i tien tri a˜ ng ˆ ˆ
ˆ ˆ ´ nghiem. Trong mot chung toi so lan thao luan, ˆ tai ´ cac ´ l i ` tien ˆ tri ´ ` trang ´ hien sanh tınh the gi i v i
Ma-thi- ch ng 24, Lu-ca ch ng 21 va` 2 Tiˆ ch ng, ˆ ´ trieu ´ mo-th eˆ ch ng 3. Khi tong h p cac ´ ˜ ´ ´ ´ ´ ˆ bac sı co the a ra chan oan chınh xac ve benh. ˆ ˆ ´ ´
˜ Cung vay, noi en cac s kien c khi tong h p ˆ ` ˆ ` ˆ ´ ˜ trong nh ng l i tien tri nay, toi nhan ra chung
` ky` ma` Kinh Thanh ´ ta ang song trong th i goi ` ` ˆ
˜ ` la “nh ng ngay sau cung”.1 Toi rat kinh ngac. ˆ ngay tr c ´ ` tien ˆ tri o´ ang ng ˜ ´ Nh ng l i nghiem ˆ mat toi. ˆ tin chac mınh ` ˆ bat au Toi ang hoc s that. ˆ Toi ˆ ˆ `
´ ´ ´ cau xin Ð c Gie-ho-va giup mınh bo thuoc la, va` ˆ h n chuc
cung ˆ lam ` c ` cuoi thı` toi du` a˜ nghien ˘ ˆ
` ´
nam roi. Toi tiep tuc khoang tım hieu Kinh Thanh ˆ nam. ˘ ` ngay ` 27 thang ´ ˘ 1986, toi ˆ bı´ mot Vao 4 nam
them ˆ chi tiet
ve dau
hieu ˆ cua ` sau cung,
nh ng ˜ ` 1 Ðe biet ngay
chang ˘
` ´ xin xem ch ng 9: “Phai chung ta ang song trong ‘ngay
´ ´ that ˆ ` ˆ ´ sau-rot’?” trong sach Kinh Thanh s day gı?, do Nhan Ch ng ˆ o-va ˆ
ban.
Cung ˜ Gie-h xuat co´ tai www.jw.org/vi.
` bap-t ´ ˆ trong mot ˆ bon tam, ` o´ mat em vı` th i ˆ lam ˆ `
ˆ ´ ´ Nhan Ch ng van con b i cam Ðong Ð c. ´ ˜ ` ´ GIUP Ð NG I KHAC
ˆ gap ´ nho
´ Vı` b i cam, chung toi ˘ nhau theo nhom ` ˆ ` ˆ
ˆ ` tai nha rieng va toi chı biet mot vai anh ch i ong
` ˆ ´ ao. Bat ng , toi c chınh quyen cho i sang ˆ Ð c, ˆ Ch ng ˆ
´ n i ma` Nhan ´ Tay khong b i cam. Lan ˆ ` ˆ ´ ˆ au tien trong i, toi c tham d cac hoi ngh i ´ ` thay
hang ` ngan ` anh ch i em. ve Kinh Thanh va` nhın ˆ ˆ ac ˆ trai
nghiem That ˘ biet. ˆ la` mot ˆ
` lenh ´ cam Sau khi B c T ng Berlin sup o, ˆ ˜
ˆ ´ ` ´ Nhan Ch ng c bai bo. Cuoi cung, chung toi ` ˆ ˆ ˆ ˜ ´ cung c Ð c Gie-ho-va. Toi t do th ph ng
ˆ ˆ muon tham gia nhieu h n trong cong viec truyen ´ Tuy nhien, ˆ toi ˆ rat
s tiep
xuc ´ ng i ` la. ´ v i giao. ˆ thay
mac
vı` mınh ` l n ´ Toi b i cut ˘ cam tay, va` phan th eu trong tr ng `
tat. tuoi khuyet ˆ Nh ng ` ˘ ˆ
ˆ vao nam 1992, toi co gang rao giang 60 gi ` mot ˆ ´ ˆ ˜ `
`
thang. Toi a lam tot va cam nghiem nhieu c vui. The nen, ˆ toi ˆ quyet
inh moi thang ´ se˜ rao niem
tuc ` c
giang nh the va` tiep ba lam khoang ˘ nam. ˆ luon ˆ nh ´ cau ˆ Kinh Thanh ´ ` “Co´ ai yeu
Toi nay:
` ˆ ˆ
ˆ uoi m a toi khong yeu uoi?” (2 Co-rinh-t oˆ
khuyet,
toi ˆ van co´ trı´ oc ´ va` co´ 11:29). Du` b i khiem ´
ˆ ˆ
´ ´ the noi c. The nen, toi no l c het s c e giup ´ ˆ ˆ V i v yeu cua toi, Elke
` khac. ´ Toi ˆ khong ˆ ˆ co´ the that ng i co´ tay nen ˆ s ˆ
´ `
ˆ
˜ thong cam v i nh ng ng i b i han che. Toi biet
giac ´ khi rat
mong muon
lam ` ieu gı` o´ nh ng cam ˆ ` ˆ
´ leˆ nh ng ˜ khong the lam c. Toi co gang khıch ` ´
´
˜ ` ´ ˜ ´ ng i cung co cam giac ay. Giup ng i khac ˆ
´ phuc cho toi. nh the mang lai hanh ´ ˆ ˆ ´ ˆ ` Ð C GIE-HO-VA GIUP TOI M OI NGAY
th a ˆ khi toi ˆ cam
thay
nan
` nhan Phai oi ˆ rang ` ˆ
` ` ´
long. Toi chı muon la ng i co ay u hai tay. Du` ` sinh hoat ngay, ` nh ng toi ˆ can co´ the t mınh hang ` ` ˆ ` ` ´ nhieu th i gian va cong s c h n bınh th ng. ˆ ngon ˆ hang ` cua ˆ la: ` “Trong moi
toi Cham ngay s , `
ˆ (Phiˆ ´ ´ ´ cho toi” nh ang ban s c toi co s c manh ´ 4:13). Moi ngay, ` Ð c ˆ o-va ˆ ˆ s c ´ Gie-h ´ lıp cho toi ˆ ˆ ` ˆ ` ˜ manh e lam nh ng viec “thong th ng”. Toi
˜ ˆ ˆ ˆ ˆ ´ ` ´ thay ro Ð c Gie-ho-va khong ng ng giup toi. Vı`
toi ˆ khong ˆ
ng ng phung the, bao gi ` muon s ` ngai. ˆ o-va ˆ ´ khi cho toi ˆ mot ˆ ´ Gie-h Ð c a˜ ban ph c ` ` ˆ ˆ ´ `
ˆ gia ınh, la ieu toi khong co trong th i tre. Toi ˆ ` ˆ ` ˆ
ˆ ˆ ` ´ co mot v i ten la Elke, co ay luon ng i v tuyet ` yeu ˆ th ng va` thong ˆ
` ˜ hang to tınh cam. H n n a, ˆ ˆ ˜
` ´ trieu Nhan Ch ng a tr thanh anh ch i em ong ˆ gia ınh `
te.
ˆ ´ tin cua
toi—m ot quoc c ˆ cung ` h a ˜
nh ` l i ´ cua
Ð c ´ Chua ´ Toi c an ui ` ` ` ` ˜ ` Tr i ve ia ang, n i ma ngai se lam “moi vat ˆ ´ ´ ´ ˆ
m i”, trong o co tay cua toi (Khai huyen 21:5). ve ieu Chua ˆ ` tren ˆ at,
´ Gie-su Khi suy ngam lam ˆ `
ˆ ´ ´ toi hieu l i h a ay nhieu h n. Chı trong giay lat, ` ˜ ` ` ` ` ˜ ngai a ch a lanh cho ng i b i teo tay va ng i b i ´ t ´ tai (Ma-thi- 12:13; Lu-ca 22:50, 51). chem ´ l i ` h a ˆ o-va ˆ ´ la cua ´ cua
Ð c ´ Gie-h
Cac va` phep ˆ
´ ˆ ˆ ˆ ´ ˜ Chua Gie-su bao am v i toi rang khong lau n a, ˆ se˜ co´ lai u hai tay. toi ay ˆ ˆ ph c ´ l n ´ nhat
la` c
Ð c ´ Tuy nhien, an biet ˆ ˆ ` ˜
` ` ˆ
Gie-ho-va. Ngai a tr thanh cha va ban cua toi,
` ˆ ˆ co´ cung
´
` ang an ui va nguon s c manh cua toi. Toi
´ ´ ˆ
ˆ ˆ ´ Gie-hocam giac nh vua Ða-vıt, ong viet: ‘Ð c ˆ Toi ˆ c
vı` vay, ´
toi. ´ va la` s c-m anh cua ep; c u-ti ˆ ˆ
˜ ˆ ˆ
` ` long toi rat m ng-r ’ (Thi-thien 28:7). Toi muon ˘ ˆ ˆ ` `
ˆ ` ˜ gi chat s that tuyet v i nay suot cuoc i. ˆ a˜ “om ˆ lay”
s that
du` khong ˆ That co´ ˆ vay, ˆ toi ˆ ay tay. ˇ SỐ 6 NĂM 2016
15
´ ´ ` KINH TH ANH N OI G I?
´ ´ ` ´ ˆ � c Chua Tr i co nham ` ˆ ˆ moi l i cau nguyen khong?
´ ´
ˆ Chung ta co phai cau nguyen ˆ ˘ ˆ ˆ trong mot t the ac biet khong?
´ ´ ` ˆ THEO BAN, � C CHUA TR I NHAM ` ˆ L I CAU NGUYEN CUA...
ˆ ` ˆ ` ´ MOT SO NG I TIN ho phai luon quy, cui au
˘ ˆ ` hoac chap tay lai khi cau nguyen. Con ban Ëœ nghÄą sao?
` ˙ Moi ng i ˆ ` ˙ Mot so ng i ˆ ˙ Khong ai ca
´ ´ �IEU KINH THANH NOI:
´ ´ ` Ëœ ˆ ` Ëœ ` Ă? c Chua Tr i a nham l i cua nh ng ng i ˆ ´ cau nguyen trong t the “ngoiâ€?, “ ngâ€?, ` ˘ ` ´ “sap mÄąnh xuongâ€? hoac “quyâ€? (1 S -ky 17:16; ´ ˆ 2 S -ky 30:27; E-x -ra 10:1; Cong vu 9:40). ` ˆ ` ˆ ˘ ˆ Ngai khong oi hoi mot t the ac biet khi ˆ cau nguyen.
´ ´ �IEU KINH THANH NOI:
´ ˆ ˆ ` ´ ` “Ă? c Gie-ho-va gan moi ng i... co long `
` ˆ thanh-th c cau-khan Ngai�.—Thi-thien 145:18. ´ ˆ ` ` ´ CHUNG TA BI ET THEM �I EU GI T KINH THANH?
´ ´ ` ˆ ` ˆ Ë™ Ă? c Chua Tr i khong nghe l i cau nguyen cua Ëœ ` ` ˆ nh ng ng i chong ngh ich ngai (E-sai 1:15). ´
` ` ´ Nh ng ho co the ‘lam sach mÄąnh’ bang cach
` ˆ ´ ` thay oi loi song e c hoa thuan v i ngai. ˆ —E-sai 1:16.
´ ´ ` ˆ ` ˆ Ë™ Ă?e c Ă? c Chua Tr i nham, l i cau nguyen ` ´ Ëœ ` ´ phai phu h p v i nh ng oi hoi trong Kinh Thanh. ˘ —1 Giang 5:14.
´ KINH THANH` ˆ that s DAY GI?
´ ˆ ` ` ´ CHUNG TA BI ET THEM �I EU GI T KINH THANH?
´ ´ ` ˆ ` ˆ Ëœ Ë™ Ă? c Chua Tr i nham l i cau nguyen cua nh ng ` ˆ ` ˆ ng i khiem nh ng.—Thi-thien 138:6. ´
ˆ ´ ˆ ˜ ˙ Ban co the cau nguyen bang bat c ngon ng ` ˘ ˆ nao hoac ngay ca cau nguyen tham. ´ ˆ ˆ —2 S -ky 6:32, 33; Ne-he-mi 2:1-6.
ˆ ´ Xin g i cho toi sach ´ ˆ ` Kinh Thanh that s day gĹ? ˆ ˆ �e biet them thong tin,
´ ` xin xem ch ng 17 cua sach nay, ˆ ´ ˆ ˆ
do Nhan Ch ng Gie-ho-va xuat ban ˜ ´ Cung co tai www.jw.org/vi
ˆ ˜ NGON NG ˆ TEN
Ă? IA CHI
s
n o
´ Tai mien phĹ ´ ` ` tap chĹ nay va ´ ´ ˆ cac so tr c ay
p
´ Kinh Thanh tr c tuyen ´ co trong h n ˆ ˜ 130 ngon ng
` Vao www.jw.org/vi ˘ ´ ˜ hoac quet ma
wp16.6-VT 160713
Ă?e biet ia chÄą, xem trang 2