BIK 5/2012

nr 5 (428) ROK XXXVIII ISSN 1232-4450 INDEX 38139x egzemplarz bezpłatny

maj 2012

Leon Wyczółkowski, Autoportret, 1918, kredka, akwarela, 46,3×52 cm, sygn. i dat. p.g.: Dr Gólskiemu / L. Wyczół / 1918 © Muzeum Okręgowe im. Leona Wyczółkowskiego w Bydgoszczy fot. Wojciech Woźniak

Honorowy Patronat Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Bronisława Komorowskiego

spis treści Sekretna geografia miasta, Michał Tabaczyński. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2 Dziewiętnastowieczna zabudowa śródmiejska, z Barbarą Liszkiewicz-Czyżewską rozmawia Szymon Andrzejewski. . . . . . . . . . . . . 3 Podświadomie czujemy, że zdradziliśmy pewną ważną przestrzeń, ze Sławomirem Marcysiakiem rozmawia Monika Grabarek. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4 Rynek powinien ożyć, z Józef Eliaszem rozmawia Szymon Andrzejewski . . . . . . 5 Przecież to właśnie ludzie tworzą klimat miejsca, z Jackiem Piątkiem rozmawia Monika Grabarek. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6 Portret, Hanna Strychalska. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8 Dwa miejsca, dwa potencjały, Żaneta Dycha . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10 Muzyka musi być prawdziwa, z Adamem Płotnickim rozmawia Kuba Ignasiak. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12 W pogoni za kulturą, czyli sztuka jako panaceum na toruński kompleks, Marta Stawowska-Watras. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16 Się nam wydaje. W Bydgoszczy (10), Michał Tabaczyński. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18 Bydgoszczan prywatna topografia (8) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20 Fabryka tajemnic, ciekawostek i sensacji, Adam Gajewski. . . . . . . . . . . . . . . . . . . 22 Zdzisław Pruss, Bydgoski Insynuator Kulturalny (99). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 25 wydawca: Miejskie Centrum Kultury dyrektorka: Marzena Matowska 85-104 Bydgoszcz, ul. Marcinkowskiego 12 e-mail: sekretariat@mok.bydgoszcz.pl www.mok.bydgoszcz.pl redaktor naczelny: Michał Tabaczyński michal.tabaczynski@mok.bydgoszcz.pl redaktorka wydania: Dominika Kiss-Orska redakcja: Szymon Andrzejewski, Alicja Dużyk, Monika Grabarek, Kuba Ignasiak, Marcin Szymczak skład, opracowanie graficzne: Bogdan Prus projekt winiety: ZbyZiel,

druk i oprawa: Abedik, www.abedik.pl redakcja: tel. 523 255 553 bik@mok.bydgoszcz.pl ul. Marcinkowskiego 12 BIK w sieci www.bik.bydgoszcz.pl www.facebook.com/bik.bydgoszcz www.issuu.com/bik_

Redakcja nie zwraca materiałów niezamówionych i zastrzega sobie prawo do dokonywania skrótów oraz zmiany tytułów. Nie ponosi odpowiedzialności za treść programów placówek kulturalnych oraz materiałów informacyjnych i graficznych. Reklamodawcy ponoszą pełną odpowiedzialność za skutki prawne wynikłe z opublikowania dostarczonych przez siebie materiałów. Opinie prezentowane przez autorów nie zawsze są zgodne ze stanowiskiem redakcji i wydawcy.

BIK 5/2012 (428) Objętość dotowana: 50 stron.

Rok XXXVIII, nakład 2000 egz.

dystrybucja: częściowo bezpłatny

Adresy bydgoskich instytucji kultury. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 26 Wydarzenia Opera Nova w Bydgoszczy. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 28 Muzeum Okręgowe im. Leona Wyczółkowskiego. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 32 Towarzystwo Muzyczne im. I.J. Paderewskiego. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 33 Kościół Zbawiciela. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 33 Filharmonia Pomorska im. I.J. Paderewskiego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 34 Galeria Innowacji UTP. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 37 Galeria Miejska bwa, Galeria Kantorek. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 38 Teatr Polski. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 40 Galeria Autorska Jan Kaja i Jacek Soliński . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 42 Klub ARKA BSM. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 43 Akademicka Przestrzeń Kulturalna WSG. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 44 Akademia Muzyczna. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 46 Biblioteka Główna UKW. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 47 Stowarzyszenie Artystyczne „Mózg”, Kino Moment. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 48 XVI Festiwal Młodych Organistów i Wokalistów Krzysztofa Drzewieckiego w Bydgoszczy. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 49 Wojewódzki Ośrodek Kultury i Sztuki. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 50 Kabaret Moralnego Niepokoju. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 51 Wojewódzka i Miejska Biblioteka Publiczna, Kinoteka. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 52 Dom Kultury MODRACZEK. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 54 Młodzieżowy Dom Kultury Nr 4. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 54 Młodzieżowy Dom Kultury Nr 1. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 55 Młodzieżowy Dom Kultury Nr 5. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 56 D.K. ORION BSM . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 56 Rok Leona Wyczółkowskiego w placówkach oświatowych. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 57 Estrada stagebar Bydgoszcz . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 57 Pałac Młodzieży . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 58 4. Festiwal Pamięci Andrzeja Zauchy. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 59 Młodzieżowy Dom Kultury Nr 2. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 60 Galeria Sztuki „Korytarzyk” (Szubin). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 61 Dwór Artusa w Toruniu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 62 Kino Orzeł. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 63 Miejskie Centrum Kultury. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 66 Laboratorium Żywej Kultury. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 72 Zespół Pałacowo-Parkowy w Ostromecku. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 74

Zdjęcie przedstawia – najpewniej – rozbiórkę młyna Rudolf na Wyspie Młyńskiej. W tle widać budynki magazynów wojskowych znajdujących się po drugiej stronie rzeki (dziś mieści się tam Opera Nova i parking).

Sekretna geografia miasta Miasto to jest nasza pierwsza przestrzeń do zdobycia i ujarzmienia. Taką stawiam tezę i wiem, że powinienem się od razu z tego wytłumaczyć. Jasne, że pierwszą (w ścisłym sensie chronologicznym) przestrzenią do zdobycia w życiu jest dziecinny czy niemowlęcy nasz pokój i zaraz po nim mieszkanie, dom. Tyle że poznajemy ją, tę przestrzeń, nieświadomie – w istocie nie tyle poznajemy, co mamy ją daną i ktoś za nas ją dla nas ujarzmia, ktoś nas w tej przestrzeni pilnuje. Owszem, następna jest nasza najbliższa okolica, powiedzmy – ostatecznie – dzielnica, osiedle. Ze względu na wiek, w którym dzielnica staje się dla nas całym światem, jest to poznanie powierzchowne (no dobrze, może nie całkiem lub nie tylko powierzchowne) i tymczasowe. Tak czy inaczej, nasza dzielnica przestaje wystarczać. Miasto, miasto jest pierwszym poważnym wyzwaniem, pierwszą pełnowartościową przestrzenią, to jest taką, którą warto zdobywać i taką, która potrafi się odpłacić.

Poznanie geografii mojego miasta to jest zadanie na całe lata. Tym trudniejsze, im miasto jest bardziej dynamiczne, im szybciej i mocniej się zmienia. A Bydgoszcz zmienia się dość szybko, zmiany są przy tym raczej głębokie. Mieszkamy w innym mieście niż nasi dziadkowie.

Banał? Możliwe. Ale chodząc ulicami Bydgoszczy nie widzimy pól pszenicy (czy co tam rosło) wokół Szpitala im. A. Jurasza, nie mijamy ogrodu zoologicznego na Rondzie Fordońskim, nawet – co sam przecież dobrze pamiętam – nie ma już sadów i szklarni na Szwederowie. Orientacja w mieście rodzinnym to naprawdę niekończące się zadanie.

2 |

| Maj 2012

To, jak żyjemy, dokładniej: horyzonty tego życia, nasza prywatna perspektywa, nasza osobista skala, do której przymierzamy zewnętrzny świat – to zawdzięczamy naszemu miastu. Często przez to właśnie nie potrafimy dobrze go ocenić, bo obiekt tej oceny i punkt odniesienia są jednym i tym samym. Choćby to: czy mieszkamy w dużym mieście? Nawet jeśli oswojone wydaje się nam małe, to do małych wcale nie należy: pod względem liczby mieszkańców w Polsce jest ósme, ale bylibyśmy, co warto sobie uświadomić, drugim miastem Austrii, Węgier czy Słowacji, trzecim miastem Czech i Białorusi, wśród miast naszych bardziej ludnych sąsiadów, Niemiec i Ukrainy, otwieralibyśmy drugą dziesiątkę (odpowiednio jakoś na miejscach 14. i 12.). Żyjemy w dużym mieście. Musimy się zmagać z problemami charakterystycznymi dla dużego miasta, ale – i to najlepsze – możemy korzystać z jego zalet.

Wielkość Bydgoszczy i jej specyficzna geografia, by przejść do problemów miejskiej kultury, sprzyja koncentracji miejsc kultury w centrum. Na szczęście Bydgoszcz nie jest miastem o dużym potencjale turystycznym, więc instytucje i miejsca kultury położone w centrum są dla bydgoszczan (w miastach licznie odwiedzanych przez turystów mieszkańcy są wypierani z centrum – kultura, rozrywka, gastronomia przenoszą się na peryferia, tak jak, by podać przykład najbardziej jaskrawy, w Pradze). Bydgoszcz skupia życie kulturalne w centrum i trudno będzie to zmienić – trzeba jednak o tym pamiętać i walczyć z negatywnymi skutkami takiej geografii kulturalnej.

mapa kultury Dla mnie emocjonalnym centrum miasta jest i na razie, tak sobie myślę, pozostanie Wyspa Młyńska. Jest metaforą Bydgoszczy – wszechobecna zieleń, malownicza Wenecja (lubiłem ją nawet zdewastowaną), do tego zrewitalizowana stara zabudowa, skromna nowoczesność, dużo przestrzeni i swobody. Taka jest Bydgoszcz (powiem ostrożnie: taka jest Bydgoszcz z moich marzeń). Wyspa jest miejscem powstawania wspólnoty i budowania tożsamości i dumy – a tego Bydgoszczy bardzo potrzeba. Wyspa jest miejscem zabawy (jest wyspa dla mnie emocjonalnym centrum miasta, bo jest nim też dla mojej córeczki).

Ale jest też wyspa miejscem z rodzinnej legendy – oto mój praszczur miał kupić spalone szczątki młyna (czy to był młyn Rudolf, nie wiem, legenda może być mniej ścisła), żeby je rozebrać i sprzedać cegłę. Podobno zrobił interes życia, gdy okazało się, że fundamenty kryją tony stali. Po majątku nic nie zostało, no, oprócz legendy oczywiście.

Michał Tabaczyński

robi śródmieście. Wtedy głównie zrobiła na mnie wrażenie ulica Gdańska. Negatywne, niestety, wrażenie zrobiła ulica Dworcowa. I dopiero po 38 latach zaczyna coś się zmieniać. Ale jeszcze jest dużo do zrobienia. Natomiast jeśli chodzi o emocje, to myślę, że bardzo wartościowe i ciekawe jest śródmieście. Łącznie ze Starym Miastem. Ale głównie dziewiętnastowieczna zabudowa śródmiejska. Chodzi tu o tereny z parkami, tę bogatą część śródmiejską gdzie jest teatr, filharmonia, Sielanka i piękne kamienice wzdłuż ulicy Gdańskiej oraz ulic przyległych. Jak również o zachowany dziewiętnastowieczny układ zabudowy po zachodniej stronie ulicy Gdańskiej. Jest to co prawda teraz taki trochę Trójkąt Bermudzki, ale myślę, że jest tam wiele pięknych kamienic, które należy wyremontować, wyszorować i wyeksponować. Uzupełnić te kwartały i to będzie prawie że równoważne, nie chcę tu przesadzać, ale prawie równoważne z walorami architektonicznymi jakie ma stare miasto w Toruniu – dzięki tej, tak rzadkiej w Polsce, zabudowie dziewiętnastowiecznej.

Kulturalna mapa miasta wymaga zbadania – będziemy chcieli prezentować w kolejnych numerach BiK-u ankiety, teksty problemowe i wywiady. Zaczynamy od rozmów z trzema ważnymi dla geografii naszego miasta osobami. Zapraszamy!

Pytanie do urbanistki: gdzie w Bydgoszczy powinny się odbywać imprezy masowe? Ten temat budzi wiele kontrowersji. Zwyczajowa odpowiedź na to pytanie to Stary Rynek.

Uważam, że Stary Rynek nie. Wyspa Młyńska jest idealnym miejscem dla takich imprez. Oczywiście zależy to od charakteru imprezy, ale jeśli chodzi o wielofunkcyjne miejsce spotkań kulturalnych, to jest to zdecydowanie Wyspa Młyńska. Z tą myślą ją projektowaliśmy. Jako teren wolny od zabudowy, przestrzeń ogólnodostępną, służącą wszystkim mieszkańcom i pięknie położoną.

Dziewiętnastowieczna zabudowa śródmiejska Z Barbarą Liszkiewicz-Czyżewską, zastępcą dyrektora Miejskiej Pracowni Urbanistycznej w Bydgoszczy, rozmawia Szymon Andrzejewski Kiedy słyszy pani hasło „emocjonalne centrum miasta”, nie odnosząc tego do Bydgoszczy, to co przychodzi pani do głowy?

Przede wszystkim takie miejsce, które przywodzi skojarzenia, pozytywne lub negatywne, mieszkańcowi czy turyście, które wiążą się z jakimiś silnymi wspomnieniami i wrażeniami.

Jest pani bydgoszczanką?

Od 1974 roku.

A przedtem?

Mieszkałam we Wrocławiu i tam pracowałam.

To teraz pytanie do bydgoszczanki z 38-letnim stażem. Jest w tym mieście emocjonalne jego centrum czy go nie ma?

Jest. Myślę, że tak. Mówię to zarówno jako już bydgoszczanka, ale również przypominam sobie takie pierwsze wrażenie z tego, jak przyjechałam do Bydgoszczy – kiedy wysiadłam o siódmej rano z pociągu i zmierzałam do Miejskiej Pracowni Urbanistycznej, do mojego pierwszego miejsca pracy, to wrażenie jednak

Jeśli chodzi o imprezy masowe to jakie są główne związane z nimi problemy? Komunikacyjne? Informacyjne? Jak widzi to pani z perspektywy MPU? Myślę, że głównie jednak informacyjne. Nie przesadzajmy z tym parkowaniem. Mieszkańcy, kupcy i wszyscy organizatorzy życia kulturalnego narzekają, że starówka pustoszeje ponieważ nie można podjechać samochodem. Nieprawda. Przykładem, który obserwuję prawie codziennie jest urządzony niedawno parking na terenie byłej zajezdni autobusowej, który świeci pustkami. Także nie jest to problem parkowania. Myślę, że jest to sprawa właśnie informacji, promocji, zachęty.

Atrakcyjności i promowania tych imprez, które odbywają się w mieście.

Często wspomina pani o walorach zabudowy dziewiętnastowiecznej w Bydgoszczy. Czy na tamtym obszarze widziałaby pani emocjonalne centrum naszego miasta?

Tak. Największą zaletą tej zabudowy jest jej autentyczność. Jak wszyscy wiemy jest to teren bardzo zaniedbany – często wręcz niebezpieczny. Strach się tam zapuszczać. Mówię tutaj o rejonie ulicy Podolskiej, Zduny czy Kościuszki. Osławiona jest już okolica ulicy Cieszkowskiego. Chciałabym tu opisać pierwsze kroki, które jako urbaniści chcielibyśmy zrobić w kierunku Maj 2012 |

| 3

mapa kultury rewitalizacji (nie rewaloryzacji) tego terenu. Różnica pomiędzy tymi dwoma procesami polega na tym, że rewitalizacja polega nie tylko na odnowieniu budynków, odświeżeniu wnętrz kwartałów czy urządzaniu tam części ogrodowych, ale również na uaktywnieniu społeczności tam zamieszkującej. Sposoby mogą być różne. Albo poprzez pewną wymianę mieszkańców.

Mam na myśli propozycję „Jeśli was nie stać na wprowadzenie się do wyremontowanych przez miasto czy deweloperów budynków, no to można stworzyć ofertę dla nowych mieszkańców”. Chodzi o to, żeby zaktywizować kupców, starych mieszkańców oraz inwestorów do wprowadzenia na tamten teren klimatów kultury śródmiejskiej. Na przykład: oglądałam kiedyś z zazdrością w Mediolanie tego typu kwartały. Mediolan jest „strasznym” miejscem. Potoki, morze samochodów na ulicach. Zabudowa jest tam taką właśnie dziewiętnastowieczną zabudową opartą o duże kwartały. Trochę wyższą niż w Bydgoszczy. Ludzie parkują na skrzyżowaniach, dosłownie wszędzie. Wydawałoby się, że jest to koszmarne miejsce do mieszkania. Ale kiedy weszliśmy do środka kwartału to zobaczyliśmy zieleń, fontannę, usłyszeliśmy szum wody. Wspaniałe warunki, które jak się okazuje można stworzyć, ale musi być, oczywiście, wola wszystkich mieszkańców. Powinni może być w to włączeni menedżerowie, ludzie kultury, plastyk miejski, my, urbaniści, którzy by zachęcali do tego typu działalności. Kiedyś odbywały się konkursy na najpiękniejsze podwórka. Powinno to być kontynuowane. Sukcesywnie, kwartał po kwartale. Powinny być przedstawiane pomysły na rewitalizację tych terenów.

W pani rodzinnym Wrocławiu ta przebudowa ma charakter kompleksowy. Nie robi się tam tego „kawałek po kawałku”. Czy tego typu podejście jest możliwe w Bydgoszczy?

Hm… myślę, iż jest to możliwe. Podstawową jednak różnicą pomiędzy Bydgoszczą a Wrocławiem jest to, że tutaj dominuje własność prywatna i nie mamy tak zamożnych mieszkańców jak Wrocław. Tam jest jednak więcej biznesu. Więcej deweloperów, którzy chętnie wykupują całe kwartały. I jest tam duży udział budynków miejskich, budynków komunalnych. Przez to miasto może po prostu remontować te budynki. W styczniu rada miasta pod przewodnictwem prezydenta Bruskiego podjęła uchwałę „Kierunki działań służące rewitalizacji przestrzeni publicznych starego miasta.”

Jest to swego rodzaju pierwsza jaskółka w zakresie rewitalizacji przestrzeni ogólnodostępnych. Pewnego rodzaju propozycja pomocy dla prywatnych właścicieli kamienic obejmująca zwolnienia od podatku, rozłożenia płatności związanych z modernizacją na raty itd. Jednak głównie chodzi tu o to, że ilość budynków komunalnych we Wrocławiu daje miastu narzędzia do zajmowania się nimi.

Mieszka pani na…?

Wzgórzu Wolności. Czyli blisko śródmieścia. Chodzę pieszo do pracy.

4 |

| Maj 2012

Podświadomie czujemy, że zdradziliśmy pewną ważną przestrzeń Ze Sławomirem Marcysiakiem, Miejskim Konserwatorem Zabytków, rozmawia Monika Grabarek Co to jest centrum miasta?

Centrum to środek. W socjologii mówi się o środku i będącej w opozycji do niego – przestrzeni poza nim.

Człowiek w dwojaki sposób konfrontuje się z otaczającym go światem, przestrzeń wokół nas jest oswojona, poddana prawom i przewidywalna, a poza nią – pociągająca niewiadoma. Te dwie kategorie warunkują działanie człowieka. Centrum – to najpełniej zdefiniowane miejsce. W średniowieczu lokowanie miasta rozpoczynano od topograficznego wyznaczenia rynku, później przestrzeń do życia rozrastała się, ale zawsze było wiadomo gdzie zlokalizowany jest środek miejskiego życia.

W Bydgoszczy centrum, środkiem miasta niewątpliwie jest Stary Rynek. To trudna przestrzeń naznaczona dużymi emocjami, historią.

Historia Bydgoszczy skomplikowała losy tego miejsca. Środek miasta zawsze miał charakter ludyczny, związany z zabawą, festynami. Miał oczywiście charakter merkantylny i admnistracyjny – tu odbywały się przecież targi i tu mieścił się ratusz. I były to trzy niekolidujące ze sobą sfery życia. My mieliśmy to nieszczęście, że historia bardzo naznaczyła to miejsce i nadała mu kolejny wymiar – martyrologiczny. Z tego powodu bardzo się skomplikowała relacja pomiędzy ludycznym charakterem rynku a koniecznością odpowiedniego uszanowania tego miejsca. Wydaje się, że właśnie dlatego podświadomie przenosimy imprezy rozrywkowe na sąsiednią Wyspę Młyńską.

Stary Rynek poprzez historię to emocjonalne centrum miasta, a ta rozrywkowa jego część przesunęła się właśnie na Wyspę Młyńska.

Oczywiście, tak właśnie jest. Rynek naznaczony jest ogromnymi emocjami. Wszyscy wiemy, ile emocji i dyskusji wywołują próby przeniesienia pomnika czy nawet przesunięcie go o parę metrów. Dlatego znakomicie się stało, że tuż obok rynku odzyskaliśmy atrakcyjne miejsce, Wyspę Młyńską, która przejęła rozrywkową funkcję rynku. Wyspa Młyńska stała się wypoczynkowym, festynowym centrum miasta. Bydgoszczanie szybko oswoili i polubili przestrzeń wyspy.

Chyba można powiedzieć, że Wyspa Młyńska stała się nowym sercem miasta?

Bydgoszczanie odwiedzają wyspę tłumnie, pokochali ją z pewnością. Ale niestety serce miasta przeniosło się gdzie indziej, do galerii handlowych… To znak czasów. Nasz bydgoski rynek przez to, że jest tak naznaczony przez historię, musi stawić czoła rozwojowi cywiliza-

cyjnemu. Nie jest to proste i dlatego strefa staromiejska zaczyna podupadać.

To bardzo niepokojące zjawisko.

Tak ewoluował handel – od małych sklepów do ogromnych galerii. Ten proces odciągnął ludzi z historycznych centrów miast. Na to oczywiście składa się bardzo wiele czynników. Duża różnorodność i bogactwo oferty, a przede wszystkim skupienie w jednym miejscu odpowiedzi na potrzeby wielu różnych konsumentów – to przyciąga. To wszystko działa na niekorzyść centrów miast. Jednak obecnym trendem w rozwiniętych krajach europejskich jest powrót klientów galerii na ekologiczne targowiska i do wyspecjalizowanych butików, które odpowiadają na bardziej zindywidualizowe potrzeby klienta.

Miejmy nadzieję, że tendencja ta wkrótce pojawi się u nas. Ludzie nasycą się atrakcjami i wrócą na starówkę. Podświadomie czujemy, że zdradziliśmy pewną ważną przestrzeń. To musi wywołać refleksję nie tylko władz miasta, ale i właścicieli kamienic, restauratorów, kupców. Ich oferta powinna konkurować z ofertą galerii handlowych, ale też musi znacząco się od nich różnić. Bardzo ważny jest również powrót mieszkańców na starówkę. Bez nich będziemy skazani na teatralną scenografię, a nie tętniące życiem Stare Miasto. Będzie tylko tłem do eventów. To mieszkańcy utrzymują przestrzeń przy życiu, nadają jej charakter.

Bardzo często można usłyszeć, jak mieszkańcy osiedli oddalonych od ścisłego centrum, od śródmieścia, mówią: jadę do miasta, spotkajmy się w mieście…

To bardzo charakterystyczne. Ludzie podświadomie czują, że to jest centrum miasta. Rynek, miejsce od którego zaczęło się miasto, posiada symboliczny wymiar.

Dzielnice, które powstawały później tworzyły również swoje centra, ale Stare Miasto jest wyjątkowe. To bardzo interesujące, jak w świadomości pokoleń funkcjonuje tych kilka ulic, jak silna jest symbolika miejskiej przestrzeni.

A jak wygląda kulturalne centrum Bydgoszczy?

Gdzie ono jest?

Historyczne centrum Bydgoszczy terytorialnie jest stosunkowo małe. Ważne instytucje kultury – teatr, opera czy filharmonia zlokalizowano w pewnej odległości od niego. Obecnie Wyspa Młyńska stała się poniekąd wyspą muzealną. Jednak życie kulturalne nie powinno podlegać centralizacji. Marzy się nam centrum kultury w Fordonie, żeby mieszkańcy tej dzielnicy po kulturalną ofertę nie musieli wyprawiać się do śródmieścia, żeby mieli ją na wyciągnięcie ręki. To zwiększy popyt na kulturę. W Bydgoszczy obserwuje się zjawisko „wyjścia” kultury w przestrzenie nieoczywiste, powstają nowe galerie, ośrodki, to bardzo cieszy. Ze ścisłego centrum wyniosło się Miejskie Centrum Kultury i z pewnością wynikną z tego faktu pozytywne interakcje. Poszerza się terytorialna przestrzeń oddziaływania kultury.

f o t . Z b yZ i e l

Rynek powinien ożyć Z Józef Eliaszem, muzykiem i właścicielem klubu Eljazz, rozmawia Szymon Andrzejewski Jak słyszysz hasło „emocjonalne centrum miasta” to co ci przychodzi do głowy? Niekoniecznie w związku z Bydgoszczą.

No to raczej rynek, starówka, ważne punkty w mieście… przede wszystkim tam gdzie się ludzie spotykają, gdzie coś się dzieje, gdzie są wydarzenia. Czy to sportowe czy kulturalne. Jakiekolwiek, bo tam gdzie są ludzie tam są i emocje. W moim odczuciu tak to można sprecyzować. Każde miasto ma swoje centra emocjonalne i my również.

A my gdzie je mamy?

W Bydgoszczy jest kilka takich miejsc. Przede wszystkim stare miasto z Wyspą Młyńską, aczkolwiek nie tylko, bo i Rynek i okoliczne uliczki, które pięknieją i na których powinno być więcej życia. To są dla mnie ważne elementy, plus emocjonalne centra sportowe i rekreacyjne. Czyli Myślęcinek oraz Łuczniczka z całą tą otoczką. Mnie jednak najbliższe są sfery i okolice kultury i tutaj wymieniłbym głównie stare miasto.

Jeśli chodzi o imprezy masowe to gdzie jest dla Ciebie najlepsze miejsce? Gdzie byś je robił?

To też zależy jakiego typu imprezy masowe. Bo są tak zwane masówki komercyjne i artystyczne.

Maj 2012 |

| 5

mapa kultury Masówki komercyjne. Powiedzmy imprezy Radia Eska.

Robiłbym to raczej poza miastem… w Myślęcinku.

Były organizowane też przy Hali Łuczniczki i też się sprawdziły. Tym bardziej, że nie trzeba tam dojeżdżać.

Dla wielu ludzi jest to o tyle wygodne, że mogą dojść pieszo. Nie powiedziałem o płycie Starego Rynku ani o Wyspie Młyńskiej, bo tam nie do końca widzę taką komercję. Jakoś mi się to źle kojarzy. Tamte miejsca kojarzą mi się bardziej z jakąś taką wytworną formą przekazu kultury i dobrej rozrywki.

A myślisz, że Stary Rynek, z tym pomnikiem, który przez wielu ludzi nie jest już kojarzony z tym z czym powinien, ale mimo wszystko tam stoi, jest dobrym miejscem na rozrywkę w ogóle?

W ogóle tak. Nie będę owijał w bawełnę, że mi się nie podoba usytuowanie pomnika. Uważam, że godniejszym dla niego miejscem byłoby miejsce spokojniejsze.

Chociażby przy cmentarzu na Wzgórzu Wolności… znaczy są inne właściwsze miejsca, a Rynek powinien ożyć, bo jestem przekonany, że ludzie, którzy zginęli na Rynku, nie chcieliby, aby było to miejsce wiecznych wspomnień i żałoby. Oczywiście jest to historia, której nigdy nie zapomnimy, ale powinna być wyeksponowana w jakiejś innej formie.

f o t . Z b yZ i e l

Bardzo często pojawia się pytanie o Fordon. To jest jakby kulturalna pustynia. Jakie jest twoim zdaniem rozwiązanie?

Jest to ciężki temat i właściwie nierozwiązany do dzisiaj przez nikogo. Przede wszystkim, i tu nie będę odkrywczy, komunikacja. Bo rzeczywiście jeśli ktoś ma jechać prawie godzinę w jedną stronę i mieć problemy z powrotem do domu to jest to problem. W zasadzie nie mam pomysłu jak to rozwiązać. Wcale nie uważam, żeby tam budować wielkie centra kultury i rozrywki, bo miasto jest jedno i powinno mieć strategiczne miejsce, którym jest starówka. W każdym mieście starówka żyje i ludzie przyjeżdżają nawet spoza granic miasta do centrów jeśli odbywają się ciekawe wydarzenia. Domy kultury nie wystarczą. To są fajne miejsca dla dzieci i młodzieży, ale nie zastąpią wszystkich potrzeb społecznych.

Przecież to właśnie ludzie tworzą klimat miejsca Z Jackiem Piątkiem, Plastykiem Miasta rozmawia Monika Grabarek Co to jest centrum miasta, gdzie ono się znajduje?

To jest miejsce gdzie chodzę do pracy, to stare miasto.

Prawdopodobnie wszystkim centrum kojarzy się ze Starym Rynkiem.

Mając doświadczenie mieszkania w Fordonie, teraz mam poczucie, że mieszkam w centrum miasta, na ulicy Chrobrego. Mam wszędzie blisko. Do ratusza, na Stary Rynek, do knajpek, na lody. Do wszystkich instytucji kultury, tym bardziej, że jedne zanikają i tworzą się nowe. Myślę tu o Galerii Wspólna, która powstaje, Miejskie Centrum Kultury, które przeprowadziło niemalże z samego rynku nieco dalej na ulicę Marcinkowskiego, ale to ciągle centrum miasta. W swojej pracy zawodowej spotykam się z problemem promocji takich miejsc bo mimo iż znajdują się one w centrum miasta to jednak wielu ludzi o nich ciągle nie wie.

Co to jest emocjonalne centrum miasta? Ono w ogóle istnieje?

Myślę, że każdy z nas ma inne doświadczenia i dla każdego to miejsce znajduje się gdzie indziej. Nie jestem rodowitym bydgoszczaninem. Zamieszkałem w internacie przy ulicy Chwytowo w 1986 roku, rozpocząłem edukację w plastyku i dla mnie była to najważniejsza ścieżka przez starówkę do szkoły, to było moje centrum. Po drodze zdarzały się różne przystanki, ale to ciągle było Stare Miasto. Na wagary też chodziło się niezbyt daleko, bo na Wyspę Młyńska. Tam kiedyś było się gdzie schować…

Teraz to raczej niemożliwe schować się gdzieś na wyspie…

6 |

| Maj 2012

mapa kultury Rozmawiając z przyjaciółmi, ze znajomymi o wyspie często dochodzimy do wniosku, że jest ona rzeczywiście za sterylna, że ona trochę nie pasuje do naszej mentalności do naszej przestrzeni, że jeszcze nie dorośliśmy do pewnych rozwiązań, właśnie takich sterylnych. Myślę, że jesteśmy takim społeczeństwem, które potrzebuje pewnej miękkości w przestrzeni publicznej, my potrzebujemy pewnego luzu, nie lubimy rzeczy nadmuchanych, napompowanych.

Pewne obostrzenia, choćby brak punktów gastronomii sprawia, że jest to przestrzeń trochę chłodna. Z rodziną po wizycie w muzeum chciałbym móc coś zjeść, pójść z synkiem na plac zabaw. On tam rzeczywiście powstał, ale jest przeładowany, zbyt głośny. Brakuje takiego miejsca bezpośrednio na wyspie, gdzie można posiedzieć, wypić kawę czy skusić się na smaczne, niedrogie jedzenie.

Bydgoszczanie doskonale sobie poradzili z tym problemem – po prostu piknikują bezpośrednio na trawie, przynoszą własny prowiant. Wydaje się ze bardzo polubili taką formę spędzania czasu.

Przyznam szczerze, że nie uczestniczyłem w takich piknikach, ale bardzo mnie cieszy, że tak jest, bo ludzie mają ogromną potrzebę takich rekreacyjnych miejsc. Mieszkam przy ulicy Chrobrego i zaczynam się martwić, gdzie puszcze dziecko, by mogło spędzać czas na świeżym powietrzu. Podwórka praktycznie już nie ma, bo stoją na nim samochody. Sam myślę o tym, aby monitować, lobbować na rzecz takich przestrzeni, gdzie będzie można rodzinnie, bezpiecznie spędzać czas.

Zdarza się, że takie gotowe rozwiązania nie zdają egzaminu, rozmijają się z potrzebami, oczekiwaniami. Młodzież lubi sama sobie wybierać teren, przestrzeń, która należy do nich. Tak jest z deskorolkarzami, oni zaanektowali sobie Plac Wolności ku rozpaczy okolicznych mieszkańców.

No tak, tu pojawił problem różnicy pokoleń, różnicy doświadczeń i potrzeb. Dostaliśmy sygnały do urzędu, by ogrodzić pomnik, ale my jesteśmy zwolennikami otwierania tych przestrzeni, likwidowania płotów. Widzę potrzebę tworzenia takich przestrzeni rekreacyjnych w obrębie śródmieścia, na Bocianowie, ale i na Kapuściskach czy Szwederowie, bo przecież nie musi być tak, że wszyscy spędzamy wolny czas w ścisłym centrum, ta oferta miejska może być dużo bogatsza.

Pracując w centrum, ja nie mam potrzeby również tu odpoczywać, bo tu wszystko kojarzy mi się z pracą. Logiczne jest, że aby się zrelaksować, chcę od tego uciec.

Tu, gdzie się nie odwrócę, to widzę problem reklamy, estetyki, mebla miejskiego, nie chce tego w moim wolnym czasie, podczas weekendów. Wolę zatem Myślęcinek czy park Kochanowskiego.

f o t . Z b yZ i e l

Wróćmy do naszego Starego Rynku. To miejsce naznaczone okrutnie historią… Ale jednak to serce miasta, czy tam życie powinno tętnić?

Z całą pewnością. Sam odczuwam brak dużego wybory na rynku. Chciałbym móc pójść nie tylko do restauracji Sowy, ale do brazylijskiej, portugalskiej knajpki, gdzie jest fajne, niedrogie jedzenie, dobra muzyka, świetny klimat. Chciałbym zmieniać te miejsca w zależności od nastroju, ale, niestety, na razie wybór jest bardzo ograniczony. Bardzo brakuje mi różnorodności lokali na Starym Rynku. Mam nadzieję, że to się powoli będzie zmieniało.

Z pewnością problemem rynku i w ogóle centrum jest odpływ mieszkańców. A to przecież właśnie ludzie tworzą klimat, koloryt miejsca. Kilka kroków od rynku mamy ulicę Długa która umiera, a zaraz obok Wyspę Młyńską, która stała się właściwie nowym sercem miasta. Centrum jest pełne takich kontrastów.

Niedawno usłyszałam spot reklamowy mówiący o tym, że Focus to „nowe centrum miasta”… Trochę to smutne…

Jestem rzadkim gościem tego miejsca. Widzę tu problem w edukacji. Ludzie chyba nie wiedzą, jak fajnie spędzać czas i rzeczywiście chodzą do centrów handlowych, ale myślę, że to minie. Zachłysnęliśmy się czymś czego do tej pory nie mieliśmy i ten okres fascynacji pewnie jeszcze trochę potrwa. To też wynika z nowego trybu życia, z pędu. Mnie też się zdarza robić sprawunki w niedzielę, bo wtedy mam na to czas. Jednak widzę światełko w tunelu, ludzie uczą się, odkrywają nowe formy spędzania czasu, wychodzą na zewnątrz, te pikniki na wyspie, urodziny ulicy Cieszkowskiego to znak, że coś się zmienia na lepsze.

I tym zmianom i inicjatywom trzeba bardzo kibicować i je wspierać.

Maj 2012 |

| 7

wyczół

Portret

Hanna Strychalska

Leon Wyczółkowski (1852-1936) – artysta zachwycony naturą, posługując się różnymi technikami malarskimi, rysunkowymi i graficznymi, bardzo często i z upodobaniem ukazywał drzewa. Są one obecne w jego twórczości jako leśna gęstwina, wnętrze ciemnego boru i swojski sad. Ale też jako wyodrębniona z bogatego i zmiennego tła – grupa drzew. Aż po pojedynczy, niepowtarzalny okaz. Ten natomiast, ze względu na znakomicie uchwycone przez artystę cechy charakterystyczne, zdaję się być reprezentacyjny dla danego gatunku drzewa. Jednocześnie portretowane drzewo pozostaje indywidualnością. Przy całym realizmie szczegółów drzewo to zasługuje na miano symbolu, dla którego witalnej mocy i własnego wyrazu artysta wyraźnie szukał najbardziej odpowiedniej formy i techniki. Niejednokrotnie więc, jak zauważamy, przyglądając się jego twórczości, Wyczółkowski stawał przed tym samym drzewem, oglądał je z jeszcze innej strony, przy zmieniających się porach roku i oświetleniu.

Artysta kontemplował swoje drzewo, powoli i cierpliwie odkrywając jego tajemnicę. Poznawał je uważnie wzrokiem i dotykał pnia. Materializowało się ono w jego wyobraźni. Ale przede wszystkim w licznych szkicach oraz w mistrzowskich pracach w tuszu, które wiele razy prowadziły Wyczółkowskiego do formy graficznej będącej ukoronowaniem długiego procesu poznawania i tworzenia.

Obraz Dąb w Nowym Jasińcu pod Bydgoszczą Leon Wyczółkowski stworzył w 1935 roku, prawdopodobnie jako pracę wstępną do litografii. Przedstawienie o wymiarach obrazu sztalugowego (93 × 65 cm) wykonał w tuszu i uzupełnił kredą. Artysta posłużył się pędzlem, malując swobodnie a zarazem z wielkim wyczuciem na kartonowym, twardym i fakturalnym papierze, co stanowi źródło dodatkowych efektów malarskich.

W swym monochromatycznym dziele Wyczółkowski ujął jedynie potężny pień drzewa na tle leśnej gęstwiny, bo całość zmniejszyłaby ogrom – jak mawiał. Monumentalny pień zajmuje więc ponad ⅓ powierzchni obrazu i stanowi wizualne centrum kompozycji. Wszystkie elementy przedstawienia kierują nasz wzrok ku ogromnemu pniu. Mamy wrażenie, że pochylone nieco drzewo rosnące nieopodal dębu, po prawej, zwraca się w jego stronę, budując żywą ścianę oddzielającą dąb od innych drzew we wnętrzu lasu. Z drugiej zaś strony, młode i smukłe drzewa tworzące aleję, zdają się rytmicznie podążać ku rosłemu dębowi, jak orszak posłusznych dworzan, idących krok w krok za królem.

Szeroko rozparty dąb jest nieporuszony w swej plastycznej masywności. Rozczłonkowanymi korzeniami z napęczniałymi kłębkami narośli, głęboko wrasta w wilgotne i twarde podłoże. Grube, splątane korzenie utrzymują jego ciało w równowadze, dostarczając ży8 |

| Maj 2012

ciodajnych soków. Łączą się one z korzeniami innych, nawet bardzo oddalonych drzew, splatając gęstą i zawikłaną sieć. Z fundamentów korzeni wyrasta pień jako ich organiczna kontynuacja. Najniższa jego partia jest najbardziej masywna. Nieco wyżej pień trochę się zwęża, by potem znowu zadziwić nas wyraźnym kłębem masy.

Po czym sylwetka staje się smuklejsza, aby ponownie spotężnieć i rozwidlić się u nasady niewidocznej korony. Gęstwinę korony, porównywalną pod względem powierzchni do rozrośniętych korzeni, możemy sobie jedynie wyobrazić, przypatrując się uważnie śladom po odciętych konarach. Ich grubość dorównywała zapewne pniom młodych drzew. Ślady po cięciach zabliźniły się. Jedna tylko rana, widoczna najwyżej, wydaje się zbyt duża i głęboka, ażeby mogła się do końca zasklepić. Powierzchnia pnia, porowata i ziarnista, pełna jest wąskich szczelinek. Ich zmienny rytm, dodatkowo zakłócają zakola oraz guzki. Twarde, kruche i postrzępione łuski kory pokrywają pień warstwowo. Miejscami jednak, na dole, drzewo obdarte jest z kory, a wtedy widać gładką powierzchnię głębszej warstwy naskórka.

Ważną rolę w odtworzeniu dębu pod Jasińcem wraz z otoczeniem odgrywają środki formalne, czyli tusz i, wynikająca z jego mistrzowskiego użycia, cała paleta czerni. Począwszy od drogi, po prawej, prowadzącej ku wnętrzu lasu, którego tajemniczość artysta uzyskał przez nagromadzenie czerni. Następnie, zaznaczony jedynie ostrymi kreskami światła, pień pobliskiego drzewa. Dalej, przez jego ciemną koronę, muskaną zaledwie bielą, im wyżej, tym śmielej wdzierającą się w listowie, aby na szczycie korony całe powikłanie gałęzi i liści przemienić w miękką, ruchliwą materię, po której ślizga się światło. Od czasu do czasu, nieznaczne podmuchy wiatru unoszą puszyste strzępy tej materii, od góry przeciętej zdecydowaną czernią, powyginanej, martwej gałęzi dębu. Światło przepływa z lewej ku prawej stronie, otwierając przed nami perspektywę drzew. Korony drzew, po lewej, nasycone są bielą do tego stopnia, że ulegają dematerializacji i same stają się źródłem światła. Stąd ich czarne pnie i konary wydają się bezlistne i wysuszone. Tuż pod koronami jednak blask listowia przyprósza konary, a gdzieniegdzie kładzie się równoległymi pasami wzdłuż ich gładkiej czerni, tak że wnikają łagodnie w źródło światła. W oddali drzewa tworzą cienisty tunel, u którego końca rozbłyskuje najczystsza plama bieli. Z jej tła wyłania się postać wędrowca. Bez wątpienia zmierza on w kierunku dębu, który to obserwatorowi z zewnątrz przedstawienia, połączonemu z wędrowcem „linią wzroku” – „staje na drodze”, zatrzymując go swoją masywnością i bijącą z niej mocną siłą życia.

Ogromny, twardy i chropowaty pień dębu wydobyty został przez światło z tła bujnej oraz zmiennej zieleni. Światło wygładza do połysku wypukłości jego korzeni, w ich rozczłonkowaniach ustępując miejsca skupionej czerni. Zróżnicowana walorowo czerń zarysowuje płynną linią kształty korzeni. Jasne szarości, powstałe z cienia miękko przenikającego w światło, pokrywają

wyczół

Dąb w Nowym Jasińcu pod Bydgoszczą, tusz, własność prywatna (fot. w: M. Twarowska, Leon Wyczółkowski, Warszawa 1973)

Nowy Jasiniec, Dąb Wyczółkowskiego – pomnik przyrody (fot. R. Wegner [w:] J. A. Jucewicz, Przyroda w życiu i twórczości Leona Wyczółkowskiego, Bydgoszcz 1996)

całą powierzchnię pnia. Patrząc uważniej, dostrzegamy, że tylko pozornie są jednolite, a z ich nawarstwienia, począwszy od zgaszonej bieli po głęboką czerń, powstaje wielkie bogactwo form, ujawniających proces wzrostu drzewa. I tak, u nasady korzeni widzimy gładką płaszczyznę, pozbawioną kory, a okrytą jedynie cienką warstwą bieli. Nieco wyżej natomiast, po prawej, nagromadzenie szarego budulca tworzy znaczne zagłębienia czerni w środku skłębionej, drzewnej narośli. Powoli dotykamy wzrokiem każdej wypukłości i wklęsłości, śledząc równocześnie, jak czerń o różnym natężeniu wciska się wąskimi strużkami pod odchylone łuski bieli, zaznaczając każdą zmianę w kierunku jej ułożenia. Kształt pnia określa raczej wyraźna, zdaje się płynna i giętka linia. Cień padający z prawej strony ujawnia jednak, że zarys pnia na tle ciemnej gęstwiny buduje linia cienka, poprzerywana, miejscami zwielokrotniona, a wokół mocnego kłębu masy – fakturalna. Powstała więc z połączenia miękkiego śladu pędzla i grudkowej, twardej powierzchni kartonu. Przeciwnie jest z lewej, gdzie na granicy płaskiej czerni drzew i szczególnie intensywnego tutaj światła, jednoznaczny kontur pnia przyczynia się do wrażenia organicznej siły i ciągłości formy – od niewidocznych korzeni, poprzez pień, do wyobrażalnej korony. Jedynym, zdecydowanie kontrastowym, elementem na powierzchni pnia jest nasycona czernią plama o płynnej linii, otoczona obwódką bieli, będąca miejscem po odpiłowanym, ogromnym konarze dębu.

Nasada konaru rzuca gęsty cień na zgromadzone wokół zmarszczki pnia.

W zbiorach Muzeum Okręgowego im. Leona Wyczółkowskiego w Bydgoszczy wśród pamiątek po artyście, zgodnie z jego testamentem ofiarowanych Muzeum przez żonę – Franciszkę Wyczółkowską, z domu Panek, znajduje się wyjątkowa fotografia. Oto u stóp króla lasu, jak Wyczółkowski określał dąb z Nowego Jasińca, rozpoznajemy artystę wraz żoną i przyjaciółmi z Koronowa. Zdjęcie wykonano na rok przed śmiercią Wyczółkowskiego, w 1935 roku. Wtedy, od kilku już lat, artysta poważnie chorował, ale nie zaprzestawał tworzyć. W pracy właśnie i w bliskim kontakcie z naturą szukał wzmocnienia sił fizycznych i psychicznych.

Podobnie było i ze wspaniałym dębem z okolic Bydgoszczy, w obecności którego stary mistrz odzyskiwał wewnętrzną energię. Znowu był sobą. Chociaż w czasie ich wielogodzinnych spotkań, potrzebował już nie tylko miłego rozmówcy, jak to było wcześniej, ale i zwykłej pomocy, aby pracować. W tej roli niezastąpiony okazał się być przyjaciel i towarzysz leśnych wędrówek Wyczóła, nadleśniczy, inżynier – Kazimierz Szulisławski.

Dąb pod Jasińcem znany z anegdot, fotografii i prac Wyczółkowskiego jawi się jako ostatnie wielkie drzewo, które artysta sportretował. Zrobił to tak, jak to tylko on potrafił. Z nabożnym wręcz szacunkiem wynikającym ze zrozumienia istoty natury, a także kruchości człowieka wobec niej. Równocześnie jednak z właściwą sobie przenikliwością, pozostawiając w dziele niezatarty rys własnej osobowości, temperamentu i miłości do życia.

Maj 2012 |

| 9

kultura

miasta, potencjały 1.

Współczesny świat jest zdumiewająco bogaty. To nie jest refleksja z zakresu ekonomii, ale – no, powiedzmy – antropologii kulturowej. To bogactwo świata nie jest bowiem ekonomiczne (chociaż, mimo wszystko, obca jest nam bieda, której doświadczyły pokolenia naszych dziadków), to jest w głównej mierze bogactwo potencjału kulturalnego czy kulturotwórczego. Dzięki takiemu a nie innemu systemowi edukacji (nie myślę tu o szkolnym, który w przypadku edukacji artystycznej nie spełnia swojej roli) i rozwojowi nowoczesnych technologii, ale też ich względnej dostępności, mamy do czynienia z działalnością artystyczną, której skala nie była chyba dotąd znana ani może nawet podejrzewana.

Widać to choćby w tych dziedzinach sztuki, w przypadku których rozwój i większa dostępność narzędzi owocuje znaczącym wzrostem liczby działań artystycznych: i tak dostępność programów komputerowych i instrumentów skutkuje wzrostem liczby muzyków, dostępność sprzętu fotograficznego i komputerowych programów obróbki zdjęć przyczynia się do wzrostu

10 |

| Maj 2012

Żaneta Dycha

liczby fotografików, upowszechnienie druku cyfrowego – i znów: programów do składu komputerowego – powoduje wzrost ilości drukowanych książek. Na dodatek internet zapewnia miejsce prezentacji.

I fakt, że jest to działalność masowa, jest tu kluczowy. Powszechność takiej działalności powoduje choćby zatarcie różnicy pomiędzy tym, co kiedyś nazywano sztuką profesjonalną i sztuką amatorską – przy takiej skali tego zjawiska i przy równych (czy choćby: wyrównujących się) szansach uczestników procesu tworzenia te różnice się zacierają. Ale jest i inny skutek – zresztą, powiązany z powyższym dość ściśle: idzie o zacieranie różnic pomiędzy kategoriami twórcy i odbiorcy.

To zmienia znacząco strukturę i tryby uczestnictwa w kulturze. To zmienia cały system kultury (wiedzieliśmy o tym z prac teoretyków, teraz jesteśmy świadkami tego procesu).

2.

Względna łatwość w zdobywaniu narzędzi tworzenia spowodowała ruch w całym tym kulturalnym interesie, złamała monopole, zdemokratyzowała kulturę. To są zjawiska pozytywne. Ale co tam pozytywne – wspaniałe! Większa dostępność dóbr kultury i narzędzi ich wytwarzania jest jednym z najlepszych skutków rozwoju technologii. Gdybym miała szukać jakichś argumentów na tejże technologii obronę, ten byłby jednym z najpoważniejszych. Całe to ożywienie dobrze widać w naszym regionie, szczególnie dobrze w muzyce. To w tej dziedzinie widać doskonale, jak kreatywność ludzi w warunkach dostępności narzędzi daje wspaniałe efekty.

Ale owo ułatwienie dostępu do technologii ma też ciemną (albo przynajmniej: ciemniejszą) stronę. Jest bronią obosieczną. Otóż, tak jak wzmaga kreatywność, wyzwala potencjał w twórcach, powoduje wzrost liczby dzieł sztuki, tak samo również osłabia potencjał u odbiorców sztuki (pomimo tego, co napisałam powyżej, zachowuję tu ten sztuczny podział). Nowe technologie zapewniają bowiem odbiorcom sztuki łatwy dostęp do jej wytworów, to prawda, ale także łatwą rozrywkę, a przy tym rozleniwia i czyni obcowanie ze sztuką mniej odświętnym. Nie byłoby w tym nic złego, gdyby nie to,

kultura że sytuacja taka powoduje nierównomierny rozwój potencjału u tych dwu grup, a w efekcie prowadzi do istotnej dysproporcji: sztuki (myślę tu o wszelkich jej wytworach, wydarzeniach artystycznych itp.) jest dużo więcej niż zainteresowanych odbiorców. Przez to aktywność dużej grupy ludzi trafia w próżnię.

Taka sytuacja, jeśli się będzie utrzymywać, jest groźna. Rodzi frustrację, powoduje spadek aktywności, jej efektem są organizacyjne problemy w instytucjach kultury i organizacjach pozarządowych o profilu kulturalnym, a także może przyczyniać się do gettowości działań w obrębie sztuki, szczególnie tej ambitnej, eksperymentalnej (chodzi o rozpowszechnienie się takiej zgubnej postawy: skoro nie można liczyć na zainteresowanie publiczności, nie trzeba się nią wcale przejmować – przez to sztuka obojętnieje na to, co dzieje się tu i teraz, co jest o tyle groźne, że jakaś przynajmniej reakcja na to, co właśnie „tu i teraz” jest racją istnienia lokalnego rynku kultury).

3.

Lokalny rynek kultury (mam nadzieję, że to nie brzmi dla nikogo szczególnie nieznośnie – chodzi mi po prostu o w miarę neutralne określenie mieszkających w regionie artystów, animatorów i odbiorców sztuki, instytucje i organizacje trzeciego sektora, a także o powstające dzieła sztuki, materialne i nie tylko dobra kultury, krótko mówiąc: idzie o sztukę w ludzkiej perspektywie, sztukę jako kontakt między ludźmi) nie jest tematem często poruszanym przy okazji dyskusji o metropolii, duopolu itp. A to błąd. Bydgoszcz i Toruń zdają się być miastami pod tym względem komplementarnymi. Nie chodzi jednak o tę komplementarność, którą czasem się zauważa i która jest jednym z pomniejszych argumentów na rzecz współpracy miast, czyli o taką komplementarność, która się ogranicza do stwierdzenia: wy macie filharmonię, my mamy prężny klub studencki, a my mamy operę, a wy macie coś innego. Nie o to chodzi, chociaż nie chciałabym z powyższym dyskutować; jest bowiem tak w istocie, że oba miasta, gdyby połączyć ich oferty kulturalne, stanowią dużą siłę w skali kraju. Nic w tym dziwnego. Mnie chodzi o coś innego.

Otóż, z moich wieloletnich obserwacji wynika, że jeśli Bydgoszcz obecnie posiada duży potencjał twórców kultury, dużą ofertę kulturalną i potencjał organizacyjny, to Toruń posiada duży i nie do końca wykorzystany potencjał odbiorców. Wynika to ze słabości organizacyjnej miasta z jednej strony, z drugiej – z pozycji i siły uniwersytetu (który, nawet jeśli mamy do dzisiejszych studentów i nauczycieli akademickich słuszne pretensje, generuje zapotrzebowania kulturalne – im lepszy uniwersytet, tym więcej ich generuje). Nie twierdzę, że zawsze tak było, ale sytuacja jest dynamiczna. Może się zmieniać, ale raczej – w najbliższych przynajmniej latach – nie na korzyść Torunia (czy dokładniej: torunian). W tym znaczeniu, że Toruń

nie robi nic, żeby sytuację zmienić. W istocie władze, od których zależy przecież nie tylko oferta kreowana przez instytucje kultury, ale i rozdział środków dla organizacji pozarządowych, wydają się z toruńskiego modelu zadowolone. Bydgoszcz dysponuje obecnie większymi możliwościami. Wynikają one po części także z tego ruchu, jaki się w kulturze rozpoczął. Nawet jeśli nie przynosi on natychmiastowych cudownych efektów, to przyniósł przynajmniej dwie istotne zmiany: zmianę filozofii zarządzania kulturą i zmianę postrzegania kultury przez władze samorządowe.

Toruń został daleko w tyle, co musi się przełożyć na rozwój jego kultury, zresztą, już widać, jak Toruń źle wykorzystał swój nieudany start w konkursie Europejska Stolica Kultury 2016, jak zaprzepaścił potencjał rodzącego się ruchu obywatelskiego po tej porażce (ale, żeby być sprawiedliwą, powiem też: jak ten ruch, który nazywał się Inicjatywa Kulturalna i ogłosił – śmieszyła mnie ta nazwa bardzo – turkusową rewolucję, sam zaprzepaścił swój własny potencjał), w jaki sposób powołał kluczową dla rozwoju kultury instytucję (Toruńska Agenda Kulturalna), co zrobił z Centrum Sztuki Współczesnej, co zrobił z innymi instytucjami kultury (także tymi w znaczeniu metaforycznym: Majowy Buum Poetycki był przecież instytucją życia literackiego w regionie).

W tej nierówności kultury obu miast, w dysproporcji potencjałów tkwią możliwości komplementarnego rozwoju. Widząc jednak filozofię zarządzania kulturą, jaką wyznają władze Torunia, współpraca wydaje się niezwykle odległa. Te dwa systemy kultury, bydgoski i toruński, są zupełnie różne i przy zachowaniu obecnego kierunku i tempa rozwoju różnica ta – o ile to w ogóle możliwe – będzie się jeszcze pogłębiać.

Maj 2012 |

| 11

muzyka

Muzyka musi być prawdziwa O nowej płycie Devotion by Plotnicky z jej autorem, Adamem Płotnickim rozmawia Kuba Ignasiak Dużo słuchałeś elektroniki, kiedy byłeś jeszcze młodym, długowłosym chłopcem?

Kiedy byłem JUŻ długowłosym chłopcem to przestałem słuchać elektroniki. Nie ukrywam jednak, że podobnie jak większość z nas – ludzi z tego rocznika – zaczynałem od chlubnych lat Italo Disco i kaset magnetofonowych. Nie zmienia to faktu, że moje wczesne inspiracje muzyką kształtowały się w bardzo odległych czasach, kiedy samemu nie umiało się jeszcze obsługiwać różnych maszyn i tak naprawdę ja wychowywałem się na takich rzeczach jak: ABBA, Slováček, Rezerwat… Jakieś singielki, winyle, tego typu rzeczy. Słuchanie i uprawianie muzyki w moim domu rodzinnym było na porządku dziennym. Mój świętej pamięci tata też grywał, choć, jak wiadomo, wtedy dostęp do jakichkolwiek instrumentów był bardzo słaby, a że był on multiinstrumentalistą, bo grał zarówno na gitarze, bębnach i klawiszach, więc ja do dziś mam przed oczami jak przerabia gitarę akustyczną na elektryczną czy bas, jak sam produkował bębny. Jakimś cudem zdobywał sklejki, okucia, membrany. Jak widzisz, od dziecka ta muzyka zawsze była gdzieś obok mnie. Ponadto nie mógłbym zapomnieć też o dziadkach, którzy również grywali do późnej – nazwijmy to umownie – „starości”, bo dzięki temu, że cały czas żyli muzyką, to mam wrażenie, że ta starość sensu stricte jakoś ich ominęła. A wracając do twojego pytania, to tak naprawdę moje inspiracje elektroniką zawsze gdzieś tam się przewijały, aczkolwiek trzeba sobie jasno powiedzieć – i ja oczywiście się tego nie wstydzę – że taką najmocniejszą inspiracją i fascynacją była ta, która dotyczyła Depeche Mode. Tak, przyznaję – byłem „depeszowcem” i to przez wiele lat. Jeździłem na zloty, byłem naprawdę aktywnym uczestnikiem tych imprez, prawdziwym fanem. Potem przyszły jednak dłuższe włosy – wiem, że w tej chwili trudno w to uwierzyć, ale przyszły – a razem z nimi zaczęła się moja wewnętrzna przemiana, która pchnęła mnie bardziej w stronę rocka i zdecydowanie mocniejszych klimatów. Były dwie kapele, które odegrały dużą rolę w tej mojej muzycznej przemianie: Guns’N’Roses i Pearl Jam. „Gunsi” to był taki mój pierwszy świadomy kontakt z ostrzejszą muzyką gitarową, kontakt na tyle efektywny, że i ja postanowiłem chwycić za gitarę, i to w sumie dzięki Axlowi i spółce zacząłem sobie coś tam „plumkać”.

Natomiast Pearl Jam to była TA kapela, która w całej swej twórczej rozciągłości przypadła mi do serca. Przez bardzo długi okres to była dla mnie formacja numer jeden, która – mam wrażenie – naprawdę dużo mi dała. Później przyszedł już nieco bardziej dojrzały okres i czas takiego totalnego rozwoju mych inspiracji, szerszego spojrzenia na muzę.

Czyli jak rozumiem na płycie Devotion, o której tu rozmawiamy, da się usłyszeć w pewnym sensie niemal cały twój okres muzycznego dojrzewania?

12 |

| Maj 2012

fot. Łukasz Okoński

Wiesz, chodzi mi o to, że słuchając twojej ostatniej płyty, co rusz zdawało mi się, że słyszę konkretne inspiracje, konkretnymi kapelami, stylami. Zastanawiam się, czy jest to efekt zamierzony, czy po prostu nie było szans, żebyś od tego uciekł?

Wiesz, u mnie to jest bardzo naturalne i mam wrażenie, czy raczej nadzieję, że jednocześnie bardzo prawdziwe. Dla mnie muzyka musi być prawdziwa. Nie może być udawana, bo słuchacze od razu to wyłapią. Ja od samego początku, czyli od momentu, w którym nagrałem pierwszą solową płytę Inside, miałem świadomość, że to właśnie ona jest taka bardzo, do bólu wręcz „depeszowska”. Zresztą mówiłem wprost, że ona taka jest.

Wiesz, ona jest synth rockowa, a ten styl muzyki ma to do siebie, że dominują w nim pewne elementy, założenia, które powodują, że tak czy owak będziemy na niego patrzyli przez pryzmat osiągnięć kapel w stylu Depeche Mode właśnie.

Ok, skoro wciąż obracamy się wokół tematu inspiracji, powiedz mi, jakie kapele inspirują cię dziś?

Trudno powiedzieć. Cokolwiek się pojawi fajnego, nowego, cokolwiek, co gdzieś tam mi wpadnie w ucho i poruszy moje serce. Wiesz, nigdy na przykład nie spodziewałbym się, że mój głos pasował będzie do takich ostrzejszych, wręcz metalowych dźwięków. A przecież płyta, którą nagrałem z formacją z Crystal Lake tak właśnie brzmi. Bo nie oszukujemy się – to jest progresywny metal. I muszę przyznać, że to, że się tam z nimi zgrałem było dla mnie naprawdę dużym zaskoczeniem. Te lata spędzone z chłopakami były dla mnie nie tylko mega-przeżyciem, ale przede wszystkim rozwojem.

No właśnie, cieszę się, że o tym wspomniałeś, bo chciałem cię zapytać o ten etap Crystal Lake. To, co

muzyka grasz teraz i to, co grałeś wtedy, to są jednak dwa różne światy. Teraz poszedłeś w nieco łagodniejsze, mniej zadziorne klimaty – więcej elektroniki, mniej ostrych, gitarowych riffów. Zastanawiam się, czy jest to efekt wspomnianego rozwoju muzycznego, czy raczej chciałeś się odciąć od tego, co robiłeś z nimi i zacząć realizować swój własny pomysł na muzykę?

Wydaje mi się, że w muzyce nie da się zupełnie odciąć od tego, co robiło się wcześniej. Nie ukrywam, że ja wciąż lubię te bardzo mocne uderzenia. Wciąż jestem na przykład bardzo zaangażowanym fanem Dream Theater i tym podobnych rzeczy, które podrzucili mi chłopacy z Crystal Lake. Słowem, wciąż kręci mnie takie ostre, progresywne granie w stylu Pain Of Salvation – formacji, która robi naprawdę świetne rzeczy, które również mnie w całości wciągnęły. A wracając do płyty Devotion i porównując ją chociażby z Inside, to dokładnie to wszystko słychać. Wiesz, tak naprawdę to Inside była taką płytą mocno elektroniczną. Gitary – owszem – pojawiały się tam, ale sporadycznie i były raczej delikatnym smaczkiem niż dominantą. Devotion natomiast jest już kilka kroków dalej i już dominuje tam żywe granie – gitary czy żywe gary. Jest zdecydowanie więcej tych mocniejszych elementów, więcej rockowego pazura, co oczywiście najlepiej słychać na koncertach. Więc tak jak mówiłem – tych inspiracji jest dookoła bardzo dużo. A jeśli pytasz o moje ostatnie muzyczne odkrycia, to na pewno Massive Attack i tym podobne, nieco triphopowe rzeczy, łączące elektronikę z rockowym brzmieniem. Kręci mnie taki neo-progresywny rock z wyraźnymi, transowymi elementami, który gdzieś tam ewoluuje. Łączenie najróżniejszych muzycznych stylów jest świetną sprawą, a z perspektywy artysty również świetna zabawą. Wrzucanie wielu gatunków do jednego worka i szukanie jakiegoś wspólnego klucza, dzięki któremu udaje się je spiąć w jedną całość to jest zabawa warta grzechu. (śmiech) Jak rozumiem, jest to więc kierunek, w którym zamierzasz dalej kroczyć?

Myślę, że tak. Już sama płyta Devotion jest wynikiem koncertów, które graliśmy przy okazji promocji Inside.

Okazało się bowiem, że ta nasza pierwsza płyta zupełnie inaczej zabrzmiała na koncertach, na których graliśmy przecież z żywym składem – zresztą tym samym, z którym nagrałem Devotion z wyjątkiem klawiszowca, który z powodów rodzinnych nie mógł tym razem nam towarzyszyć. No i wynikiem tamtych koncertów jest obecne brzmienie Devotion. Ja po prostu zobaczyłem, poczułem, jak to się wszystko zgrywa i okazało się, że jednak bardziej ciągnie mnie w stronę takiego trochę ostrzejszego, rockowego grania. Z pewnością nie bez znaczenia jest również moje wcześniejsze granie z Crystal Lake – zdecydowanie mocniejsze, które zresztą uwielbiam – te mega-rozbudowane formy, zmiany metrum i tak dalej – to jest coś, co mnie naprawdę pociąga, coś, co naprawdę lubię. Nie ukrywam, że strasznie mnie jara również trans, szczególnie próby zgrania go z takimi szybkimi riffami, szybkimi zmianami tempa i myślę, że trzecia-czwarta płyta już to pokaże.

Rozumiem, że w tym momencie pytanie, czy wolisz pracę w studiu, czy koncerty, jest raczej pytaniem retorycznym?

No tak, raczej tak. Uwielbiam grać na żywo – to jest zupełnie inna energia, zupełnie inny kontakt z żywą publicznością, natomiast – wiem, że to banał – studio jest jeszcze zupełnie czymś innym. Na scenie, podczas koncertu ta muzyka tak naprawdę w każdym miejscu brzmi zupełnie inaczej. Jest więc cała masa uwarunkowań zewnętrznych, do których po prostu trzeba się dostosować – czy to wielkość sceny, czy ilość osób na widowni… Oczywiście zawsze staramy się zagrać na sto procent, zagrać koncert maksymalnie jak najlepszej jakości – w końcu po to tam jesteśmy i tego oczekuje od nas publiczność. Natomiast studio jest niesamowite pod kątem tworzenia tego wszystkiego.

W studiu wciąż obcujesz z własną weną, wciąż szukasz inspiracji. Nieważne, że wchodzisz do niego, kiedy masz już zrobione numery, kiedy są już w dużej mierze gotowe, kiedy wiesz już, jak będzie wyglądał dany kawałek, skoro nagle wracasz do niego po dwóch-trzech miesiącach i mówisz sobie: „o Jezu, jaka żenada… co teraz???”. Albo masz nagrany, na przykład po indiańsku, jakiś tam refren i nagle podchodzisz do tego numeru, zaczynasz pisać tekst i okazuje się, że ni w ząb to nie pasuje – przeżywasz szok. Tak było na przykład w przypadku numeru Everything’s Truth, w którym nad refrenem siedziałem chyba z miesiąc – jeździłem autem, słuchałem go na okrągło, ćwiczyłem pod różne wersje wokalu, choć tak naprawdę tę pierwszą wersję refrenu miałem już nagraną i wydawała się fajna do momentu, w którym nie napisałem do niej tekstu. Na szczęście zazwyczaj jest tak, że wynik tych studyjnych nagrań jest fajny, że jestem z niego zadowolony na maxa i jest ok.

No właśnie, Devotion jest płytą do bólu autorską.

Odpowiadasz zarówno za wszystkie teksty, jak i za kompozycje. Obiecałem ci już wcześniej (kiedy zadzwoniłeś do mnie po przeczytaniu mojej recenzji w kwietniowym BiK-u), że o tekstach porozmawiamy szerzej. Zacznijmy więc może grzecznie od języka – dlaczego wszystkie numery są po angielsku?

Nie pasuje ci śpiewanie po polsku czy jest jakiś inny powód?

Wynika to z tego, że już od kilku dobrych lat śpiewam po angielsku – to po pierwsze. Po drugie, śpiewałem kiedyś po polsku i mam wrażenie, że nie było to tak fajne, jak w przypadku języka angielskiego. Oczywiście mam nagranych kilka kompozycji w języku polskim i cały czas zastanawiam się nad tym, co fajnego mógłbym z nimi zrobić? Natomiast prawda jest taka, że jednak zdecydowaną większość numerów śpiewam po angielsku i dobrze się w tym (i z tym) czuję. Mam coraz większą pewność w operowaniu tym językiem, który w przypadku tej akurat muzyki wydaje mi się być bardziej naturalny. Poza tym mam takie wrażenie, że śpiewając po angielsku jesteś w pewnym sensie postrzegany jako jeden z instrumentów. Łatwiej jest dopasować swoje intonacje do muzyki i tak dalej. No dobra, po prostu lepiej mi się śpiewa po angielsku i tyle. (śmiech) Maj 2012 |

| 13

muzyka A nie boisz się pewnych ograniczeń wynikających z tego, że śpiewasz i tworzysz jednak w – było nie było – języku obcym?

Tym pytaniem dotknąłeś bardzo ważnej rzeczy, bo sytuacja wygląda tak, że ja właśnie postrzegam to dokładnie odwrotnie. Generalnie wydaje mi się, że po polsku te teksty brzmiałyby strasznie infantylnie.

Mam wrażenie, że prościej jest mi napisać w języku angielskim o rzeczach naprawdę dla mnie ważnych, bo te historie po angielsku brzmią po prostu fajniej. Jest też i drugi powód – dla mnie bardzo ważna jest spójność całego materiału na płycie, co w moim mniemaniu oznacza, że powinna być śpiewana albo po polsku, albo po angielsku. Nie wyobrażam sobie, żeby część numerów była w języku polskim, a część w języku obcym. Na coś trzeba się zdecydować. Ja na chwilę obecną wybrałem język angielski i jest mi z tym dobrze.

Oczywiście nie jest powiedziane, że kiedyś nie nagram płyty po polsku, szczególnie że – tak jak wspominałem – mam kilka takich numerów, które leżą sobie na półeczce i czekają na swój moment. Mam jednak świadomość, że są to kompletnie inne kompozycje, niż te, które tworzę w języku angielskim. Oczywiście wiem, że te teksty nie są wyłącznie dla mnie i że gdyby te moje angielskie teksty zostały w jakiś sensowny sposób zinterpretowane i przetłumaczone na język polski, to ich odbiór przez polskich słuchaczy byłby z pewnością dużo lepszy. Z drugiej jednak strony staram się być realistą i tworzyć również przez pryzmat mojego potencjalnego odbiorcy. W tym kontekście zdaję sobie sprawę, że moja muzyka w Polsce to wciąż jest jednak bardzo głęboka nisza. Spore jest za to zainteresowanie słuchaczy z krajów ościennych, dla których język angielski jest zdecydowanie bardziej naturalny i przyswajalny, niż język polski. Po wydaniu Inside otrzymałem masę listów z Rosji czy Francji. W Holandii ukazała się bardzo fajna recenzja tej płyty – mimo że była elektroniczna, to w magazynie zajmującym się niemal wyłącznie muzyką progresywną dostała cztery gwiazdki na pięć, co oczywiście było dla mnie szokiem. To wszystko zaważyło na wyborze języka, w którym tworzę. Fajnie, że udaje mi się w tym języku pisać teksty, które są dla mnie ważne i że zrozumie je trochę więcej osób niż te kilkaset tysięcy Polaków, którzy mogą być zainteresowani taką muzyką.

Zatrzymajmy się na chwilę na tym, że piszesz i śpiewasz o sprawach, które są dla ciebie ważne.

Przyznam, że wsłuchałem i wczytałem się w twoje teksty i mam wrażenie, że ich główne przesłanie można by sprowadzić do trzech krótkich słów: wiara, nadzieja, miłość. Nie wydaje ci się, że trochę trąci to banałem?

To zależy, do czego to odniesiesz. Jeśli odnosisz to do miłości do dziewczyny, do trzymania jej za rączkę, to oczywiście zgodzę się z tobą. Ale ja o takich rzeczach nie śpiewam. Oczywiście śpiewam o tym, że chciałbym odzyskać pewne uczucia i tak dalej, ale jest to ustawione bardziej w kontekście mojego, dorosłego życia. Jeśli mówię o odzyskaniu uczucia, to mówię o czymś więcej. Bo przecież ilu z nas, którzy są w wie14 |

| Maj 2012

loletnich związkach spotkało się z tym, że związki te stały się pewną rutyną? Obowiązki, szarości kolejnych dni, codzienność i związane z nią problemy – o tym śpiewam, o dwójce ludzi, którzy z każdym kolejnym dniem oddalają się od siebie. Kiedyś mogli spędzać ze sobą masę czasu, liczyć tylko na siebie, fajnie się bawić, wspólnie wychodzić na imprezy, koncerty, razem zwiedzać świat… I nagle pojawiają się dzieci i choć ta dwójka mówi sobie: „nie, to nie wpłynie na to, dalej będziemy żyć tak samo”, to jednak pojawiają się pieluchy, problemy, jakieś napięcia i nagle okazuje się, że zaczynają żyć obok siebie. Do tego na przykład pojawia się jeszcze taka sytuacja, że jedna z tych osób traci pracę i okazuje się, że te realia nie są takie różowe, że wcale nie jest już tak wspaniale. I to jest właśnie ten moment, w którym tak ważna jest ta prawdziwa miłość.

Ja to widzę tak: jeśli jesteś facetem, jeśli zdecydowałeś się na to, to musisz wziąć na siebie tę odpowiedzialność, musisz walczyć o to, żeby ten stan zachować, żeby faktycznie być partnerem, głową rodziny, mężczyzną. I jako taki musisz sobie powtarzać: „nie dam się poddać rutynie”, „nie będę korzystał z prostych rozwiązań, jak rozwód czy separacja”. A przecież takie rzeczy dzieją się cały czas dookoła nas. Dlaczego? Dlatego, że ludzie po prostu nie dają sobie szansy na to, żeby utrzymać to, co udało im się zbudować przez te wszystkie wspólne lata. Ja sam znam osoby, które są już po dwóch-trzech rozwodach. I okazuje się, że to nic nie zmieniło. Te problemy w kolejnych związkach okazują się być takie same, powtarzają się. I to są właśnie te relacje, o których śpiewam. Przykład – słuchając utworu Love mógłbyś odnieść wrażenie, że śpiewam tam czy rozmawiam z osobą, którą kocham i w ogóle to jest fajne. Ja jednak zrobiłem ten numer w zupełnie innym kontekście. Ja słyszę tam osobę śpiewającą o tej miłości, bez której nie może sobie poradzić, o tym, że bez tej drugiej osoby nic nie może zrobić – ta osoba jest w pewnym sensie poszkodowana przez los, jest – mówiąc kolokwialnie – niepełnosprawna. I właśnie o tym jest ten tekst – o tej surowej, bezwarunkowej miłości, bez żadnych uwarunkowań zewnętrznych, bez tej otoczki, bez kwiatków, bez kasy, bez lansu…

To jest to, z czym się rodzi człowiek – bezwarunkowa miłość, taka, jak uczucie rodzica do dziecka czy odwrotnie. O tym jest ten tekst. O tym, że bez tej drugiej osoby ten ktoś nie miałby szans przeżyć ani jednego dnia i tak naprawdę od niego zależy tylko, kim ta druga osoba będzie dla niego, jak przeżyje to życie. Dlatego właśnie w końcowych partiach śpiewam tam, że „miłość prawdziwa / że miłość wolna / że miłość cierpliwa”. Moim zdaniem właśnie to jest najważniejsze i w tym kontekście to nie jest banał, to jest po prostu to, na co powinniśmy zwracać uwagę. A w moim odczuciu dodatkowo to, na co powinien zwracać uwagę prawdziwy facet.

Rozumiem więc, że kiedy pisałeś te teksty, to założeniem nie była ich uniwersalność, a raczej są to teksty do bólu osobiste?

Wiesz, według mnie, choć pewnie każdy z artystów mógłby to potwierdzić, trudno się tworzy jakiekol-

fot. Łukasz Okoński

wiek dzieło kiedy masz dookoła pewną stabilizację, kiedy żyjesz sobie w jakimś tam komforcie. W takiej sytuacji nic cię nie inspiruje, nie stymuluje. Możesz oczywiście robić jakieś rzeczy bardzo pozytywne – ładne, gładkie, przesłodzone – ale moim zdaniem chyba nie o to chodzi. Dlatego moja ostatnia płyta, to jest w pewnym sensie zbiór jakichś tam moich własnych obserwacji. Ja sam w rodzinie mam osobę niepełnosprawną, którą zajmuje się moja kuzynka.

Dziewczyna naprawdę atrakcyjna, która po prostu urodziła córkę z dość zaawansowanym stopniem niepełnosprawności. Córkę, która jest zdana na miłość swojej matki. My sobie często żyjemy w takim trochę wyimaginowanym świecie, w którym staramy się nie zauważać takich rzeczy. Ale wystarczy wyjść na ulicę i rozejrzeć się dookoła, a może się okazać, że wokół nas jest cała masa takich sytuacji, w których jedna osoba jest totalnie uzależniona od drugiej – od jej miłości, opieki, bez której nigdy by sobie nie poradziła. I to jest – wydaje mi się – w tym wszystkim najważniejsze. I taki jest właśnie jeden z kontekstów tej miłości, o której śpiewam. To samo zresztą moglibyśmy odnieść do wiary. W tych moich tekstach, to nie jest po prostu wiara w Boga. Nie ukrywam, że dla mnie jest ona bardzo ważna, choć miałem pewien kryzys i nie od dziś mówię otwarcie, że ja do tej wiary powróciłem ze zdwojoną, strojoną siłą. Jestem głęboko wierzącym gościem, natomiast to nie jest tak, że jestem jakimś chrześcijańskim fundamentalistą.

Jeśli ktoś wierzy w coś innego albo nie wierzy w nic, to ja nie mam z tym najmniejszego problemu. Przeciwnie – szanuję wiarę czy poglądy tej drugiej osoby, bo uważam, że od tego szacunku zawsze powinni-

śmy wychodzić. I jeśli na tej płycie śpiewam o wierze – o wierze w Boga – to mam prawo do tego, żeby to robić i liczę na ten szacunek, o którym wspominałem.

Wielu osobom może się to nie podobać, inni mogą to doceniać – nieważne, to jest moje prawo i ja jestem w tym prawdziwy. Druga sprawa, że to nie są teksty wyłącznie o wierze w Boga, a raczej o wierze w to, co sobie człowiek założy. Takie myślę jest przesłanie tej płyty, że jeśli wierzysz w to, co robisz, to to się uda.

I fakt, że jest to już druga płyta, jest pewnym efektem, wynikiem tej mojej wiary.

Piękna puenta naszej rozmowy. Na koniec powiedz mi jeszcze gdzie i w jaki sposób można tę twoją płytę zdobyć?

Wystarczy wejść na stronę wydawnictwa LynxMusic.pl lub na RockSerwis.pl. Problemów nie powinno być też na Allegro – słowem najlepiej poszukać jej w Internecie. Oczywiście, jeśli ktoś będzie chętny może również, poprzez moją stronę: Plotnicky.com, skontaktować się ze mną i zamówić tę płytę z autografem – nie ma problemu.

Wydałeś tę płytę własnym sumptem?

Tylko! (śmiech) Czyli kupować, nie piratować?

Zdecydowanie. Wydaje mi się, że my, Polacy, powinniśmy w końcu zacząć doceniać, że ktoś się naprawdę napracował, tworząc muzykę, bo jest to robota jak każda inna. I jeśli ta muzyka ci pasuje, jeśli ci się podoba, to umówmy się, że piratowanie czegoś, co kosztuje 25-30 zł, to jest po prostu wstyd.

Maj 2012 |

| 15

bydgoszcz „Kolejny odcinek naszego cyklu opisującego problemy współpracy bydgosko-toruńskiej, jej zalety i wady, jej istniejące już formy, a wszystko to przedstawiamy własnymi słowami ludzi, którzy trud takiej współpracy podejmują, stąd powyższe kwestie znają bardzo dobrze” – takim wstępem zaczęliśmy poprzedni odcinek cyklu Bydgoszcz–Toruń i teraz możemy go bez zmian powtórzyć. Oto głos Marty Stawowskiej-Watras, krytyczki sztuki, współpracowniczki BiK-u.

Marta Stawowska-Watras

W pogoni za kulturą, czyli sztuka jako panaceum na toruński kompleks Podstaw dla bydgosko-toruńskich antypatii można się doszukiwać na zdumiewająco wielu płaszczyznach.

Historyczne pobudki wydają się przy tym powoli odchodzić w cień, dopuszczając do głosu współczesne zatargi, jak choćby – wyolbrzymioną zresztą – rywalizację żużlową albo jeszcze inaczej: niechęć dla zasady, z dziada pradziada po prostu. Młodsza generacja chyba już w ogóle nie jest świadoma przyczyny owego sporu, wie natomiast jedno: tyfus krzyżaka lubić nie powinien.

Mimo wszystko wydaje mi się, że niechęć do sąsiada powoli traci na sile i jesteśmy świadkami nadejścia wiosny w naszych międzymiastowych stosunkach. Z perspektywy zdeklarowanej i zagorzałej bydgoszczanki muszę jednak przyznać, że w sercach mieszkańców mojego miasta pozostaje pewna zadra, zwana pospolicie kompleksem. Z kolei z perspektywy absolwentki historii sztuki i kulturoznawstwa toruńskiego uniwersytetu mogę zauważyć, że kompleks ten w znacznej mierze dotyczy atrakcyjności miasta pod względem turystycznym, życia kulturalnego, a w tym także sztuk plastycznych.

Zaległości ze średniowiecznej starówki już niestety nie odrobimy, Kamienicy pod Gwiazdą nie wybudujemy – trudno, „Brzydgoszcz” w kwestii zabytkowej architektury zawsze pozostanie daleko w tyle za To-

16 |

| Maj 2012

runiem, jednak ponoć to nie miejsca, lecz ludzie tworzą żywą kulturę. Specyficzny klimat Torunia niejako narzuca myślenie o nim w kategorii miasta na wskroś artystycznego, bo w końcu tu, gdzie tyle dóbr kultury, musiał na dobre zadomowić się duch sztuki. Poza tym „Toronto” posiada liczący się w Polsce uniwersytet – ostoję intelektualistów, zaopatrzony w Wydział Sztuk Pięknych – wylęgarnię artystów. I tu leży pies pogrzebany… Gmach przy Sienkiewicza to zarówno bezpieczne schronienie dla starych profesorów malarstwa, jak i coroczna dostawa świeżego materiału na potencjalnych wielkich twórców, choć kształcenie tu jest może nazbyt zachowawcze. Na artystycznej arenie Torunia niewątpliwie bryluje kadra profesorska Wydziału Sztuk Pięknych – to oni mogą liczyć na wystawy monograficzne w muzeum, zasiadają także w Radzie niedawno powstałego Centrum Sztuki Współczesnej, decydując choćby o zakupach dzieł do zbiorów galerii, notabene wzbudzających wiele kontrowersji. Mimo to w warstwie wystawienniczej Toruń wyraźnie stawia na bieżące nurty w sztuce, oscylujące wokół tematyki kondycji człowieka we współczesnym świecie, dekonstrukcji i zagadnień tożsamości, co w zaskakujący sposób kontrastuje z dość przaśnym charakterem tego miasta. Do niedawna prym w tym zakresie wiodła niewielka gale-

toruń ria Wozownia, wspierająca alternatywne pomysły i innowacyjne podejście do sztuki, obecnie pałeczkę przejęło CSW Znaki Czasu, dysponujące znacznie większą, stworzoną od podstaw dla swoich potrzeb przestrzenią ekspozycyjną oraz nieporównywalnie większymi nakładami pieniędzy. Poza tym Toruń zaspokoi także głód sztuki u odbiorcy zainteresowanego tradycyjną, dawną twórczością, oferując mu zbiory muzeum w ratuszu, kolekcję orientaliów z Kamienicy pod Gwiazdą czy plastykę ludową z muzeum etnograficznego.

Na tym tle Bydgoszcz jeszcze parę lat temu wypadała dość blado. Środowisko artystyczne tworzyli głównie plastycy Szkoły Bydgoskiej, natomiast brakowało źródła „narybku”. Mamy wprawdzie dobre liceum plastyczne, lecz to jeszcze nie „Kowalnia”, a absolwenci po maturze rozpierzchają się po Polsce szukać szczęścia na uczelniach wyższych. Jeśli zaś chodzi o możliwości odbioru sztuki, spragniony koneser zasadniczo miał do dyspozycji muzeum przy Gdańskiej, BWA, Galerię Kantorek, Galerię Autorską Jana Kaji i Jacka Solińskiego oraz za mało niestety rozpropagowaną Wieżę Ciśnień.

Problem tkwił jednak w tym, że miejsca te odwiedzali jedynie stali bywalcy – pozostając czy wręcz dusząc się ciągle we własnym sosie, w niemalże hermetycznej izolacji od przeciętnego Kowalskiego, który ot tak w sporadycznym przypływie potrzeby sztuki zajrzałby po drodze na jakąś wystawę.

Sytuacja ta drastycznie się jednak zmieniła. Do znudzenia opiewać będę przemiany, jakie nastąpiły na Wyspie Młyńskiej, czyniąc z niej – na wzór berlińskiej Museumsinsel – dostępne dla wszystkich miejsce rozrywki i ostoję sztuki równocześnie. W końcu niewątpliwa duma naszego muzeum – zbiory sztuki nowoczesnej i współczesnej doczekały się własnego budynku i przyzwoitej przestrzeni wystawienniczej. Świetny okazał się także pomysł stworzenia domu Leona Wyczółkowskiego, w którym prace artysty, wtłoczone we współczesne mu realia, zyskały nowej jakości i atrakcyjności odbioru.

Muzeum zrzuciło dawną skorupę skostniałej instytucji wychodząc ze swą ofertą do bydgoszczan i stając się integralną częścią krajobrazu ich ulubionego miejsca spacerów i odpoczynku. Ogromne poruszenie nastąpiło także w szkolnictwie wyższym: UTP otworzyło nowy kierunek – wzornictwo przemysłowe, na UKW studiować można kulturoznawstwo i ochronę dóbr kultury.

Z zaciekawieniem obserwuję także rozwój Wyższej

Szkoły Gospodarki, która swą ofertę edukacyjną poszerzyła także o kulturoznawstwo oraz architekturę. Mam nieodparte wrażenie, że uczelnia ta zmienia powoli swój profil na humanistyczny – zresztą warto przywołać w tym miejscu Akademicką Przestrzeń Kulturalną, która w niebywały sposób ożywiła studenckie inicjatywy artystyczne, w dziedzinie sztuk piękny udostępniając choćby Galerię Debiut i Muzeum Fotografii. Wydaje mi się jednak, że ani Galeria Debiut, ani utworzona przy BWA Galeria BRDA nie do końca spełniają swoją rolę…

Rzeczywiście promują młodych artystów, jednak ja, zmanierowana toruńskim klimatem, oczekiwałabym czegoś więcej. Zaryzykuję stwierdzenie, że bydgoskie galerie (łącznie z BWA) wciąż tkwią myśleniem w kategoriach wystawiennictwa a nie kuratorstwa. Tym właśnie CSW i Wozownia biją nas na głowę – ich kuratorzy kreują, nie boją się kontrowersji, sięgają do teorii sztuki krytycznej i szukają jej podwalin w filozoficzno-socjologicznych prądach. BWA wciąż hołduje głównie malarstwu, i choć zaskoczyło głośnymi wystawami Warhola czy sztuki albańskiej, nadal brakuje w nim nowych mediów i instalacji, nie krzyczy krytyką, dekonstrukcją i deformacją tak bardzo określającymi współczesną sztukę.

Tym bardziej żal utraconej Wieży Ciśnień, która, może nieco utopijnie, jawiła mi się ze swym potencjałem jako miejsce, gdzie można by stworzyć coś zupełnie alternatywnego. Mimo to Bydgoszcz bezsprzecznie poczyniła ogromny skok naprzód, przypieczętowany zresztą kongresem kultury. Powoli leczymy nasz kompleks i wychodzi nam to w dość naturalny sposób. Miasto samoistnie obrasta w artystyczną otoczkę i przyciąga młodych adeptów sztuk pięknych, póki co raczkującymi jeszcze, nowymi kierunkami, które z pewnością dalej będą się mnożyć. Wyrazista staje się także promocja eventów artystycznych widoczna choćby na plakatach czy banerach w centrum miasta. A jeśli zaś chodzi o frekwencję na wystawach czy tego typu imprezach, to nie mamy się czego wstydzić – w tym temacie raczej nie odstajemy od torunian, nawet gdy do grona toruńskich odbiorców wliczymy znudzonych studentów, odwiedzających ekspozycje wyłącznie dla zaliczenia przedmiotu, a potrzebnych tu do uzyskania efektu tłumu.

Maj 2012 |

| 17

Michał Tabaczyński

Się nam wydaje.

W Bydgoszczy (10) Poznawanie Kazimierza Hoffmana, czyli klucze Im trudniejszy poeta, tym takie książki są istotniejsze – to konstatacja najzupełniej banalna. A Kaziemierz Hoffman poetą był trudnym, więc książka ta jest istotna bardzo.

Z jednej strony jest to książka tak istotna, jak nieprzejrzysta była jego poezja, z drugiej – tak potrzebna, jak głęboka jest nasza niewiedza, z jeszcze innej – tak konieczna, jak przykre jest nierozpoznanie wagi tego twórcy i wyjątkowości tej twórczości. Przesadzam? Jeżeli tak, to tylko trochę. Bo w istocie poezja Kazimierza Hoffmana była nieprzejrzysta, nasza niewiedza bywa zaiste otchłanna, a nierozpoznanie wagi twórcy i twórczości jest wstydliwe.

Czyli jednak nie przesadzam wcale?

Jest powszechnie wiadomym, że poezja współczesna (nie tylko, rzecz jasna, ale ona głównie) straciła samodzielność, że złączyła się nierozerwalnie z komentarzem, pracą naukową, szkicem krytycznym, esejem. To przez te formy pisarstwa, które z nią współistnieją (trudno ostatecznie stwierdzić, czy pasożytują na niej, czy raczej żyją 18 |

| Maj 2012

w błogosławionej symbiozie), poezja może mówić skuteczniej, znaczyć więcej i donioślej. Można się z takim stanem rzeczy nie zgadzać, można go oprotestowywać, można się przeciw niemu buntować, ale trudno temu przeczyć. Poezja mówi poprzez komentarz, poprzez nabudowane na niej teksty potrafi się dobrze wysłowić, dzięki nim się dopiero przepoczwarza. Przesadzam? Ani trochę. A im poezja trudniejsza, tym bardziej zależna od komentarzy. Im poeta bardziej zapoznany, tym komentarz staje się bardziej nieodzowny.

Tym bardziej jest komentarz konieczny, im nasza wiedza uboga.

Wszystko to prowadzi do stwierdzenia, że w tym przypadku jest książka o twórczości Kazimierza Hoffmana absolutnie niezbędna.

Poznawanie Kazimierza Hoffmana daje nam przede wszystkim klucze do jego twórczości. Pokazuje drogę. Opro-

wadza nas po zakamarkach. Co chcę przez to powiedzieć? Że nie znajdziemy tu całościowego omówienia życia i twórczości poety, że nie jest to wielka monografia, że nie jest to w żadnym razie kompendium wiedzy na temat Kazimierza Hoffmana. Czym więc jest? Dobrym początkiem – to na pewno. Jest interesującym wprowadzeniem, jest niezłą zachętą. Zaciekawia bardziej niż wyjaśnia. Daje klucze do tej twórczości, to fakt, ale nie są to klucze do wszystkich drzwi, zresztą – tych drzwi też właściwie nam nie wskazuje.

Na książkę składają się trzy typy tekstów: eseje, teksty naukowe oraz osobiste wrażenia i wspomnienia.

Od razu zaznaczam jednak – żaden

książki tekst nie realizuje czystego wzorca wymienionych wyżej gatunków, stąd ta klasyfikacja opiera się raczej na cesze dominującej w każdym z tekstów. Pierwszy gatunek realizują z pewnością teksty autorstwa Piotra Matywieckiego, Leszka Szarugi czy Krzysztofa Derdowskiego. Drugi – teksty obu redaktorów tomu: Marka Kazimierza Siwca i Roberta Mielhorskiego. Trzeci wreszcie – teksty Iwony Smolki, Julii Hartwig czy Janusza Drzewuckiego. Dzielę je tu może nazbyt sztucznie, zresztą – nie ma to przyporządkowanie większego znaczenia. Chodzi mi raczej o to, by pokazać, jak różnorodna to książka. Jak niezobowiązująca. Jak mało nużąca. Jak dobra na początek znajomości z tym akurat poetą.

W odpowiednich proporcjach przynosi nam podstawowe wiadomości biograficzne, ogólną charakterystykę tej poezji, jej główne motywy, wreszcie – odsłania samych autorów komentarzy: ich gust, styl, zainteresowania.

Ma ta książka wiele zalet, a niewiele wad, o ile rzeczywiście ma jakieś. Mam takie przeczucie, że jej potencjalna wada nie tyle dotyczy jej, a bardziej – instytucji życia literackiego. Otóż, źle by się stało, gdyby to miała być na najbliższe lata jedyna taka publikacja dotycząca twórczości Hoffmana. Będąc dobrym wstępem do jego dzieła, nie jest w żadnym stopniu wyczerpującą monografią. Nie powinna więc stanowić wymówki dla nikogo, ktoby się uchylać chciał od pracy nad kolejnymi książkami o Hoffmanie. To, że może się taką wymówką jest jej potencjalną wadą. Trzymam kciuki za to, żeby nigdy nie opuściła tej sfery potencjalności.

Rozkład jazdy, czyli gorzko Jest gorzko u Zdzisława Prussa, jest gorzko jak już dawno nie bywało.

Nie żeby ostatnimi czasy wyszedł z wprawy, nie żeby jakaś obniżka formy go dopadła, nie żeby tak zwana dyspozycja dnia całymi tygodniami w stanach niskich jego możliwości spoczywała. Wcale nie –

Zdzisław Pruss jest poetą bardzo dobrym niezależnie od tego, czy sobie żartuje, czy mówi serio, czy sobie żartuje słodko i przymilnie, czy mrocznie i gorzko.

I tak dalej. Bo po prostu: Zdzisław Pruss jest bardzo dobrym poetą. Że w tomie najnowszym jest przy okazji poetą gorzkim – nic to nie szkodzi.

A trzeba od razu powiedzieć, że gorzko Prussa to nie jest takie sobie zwykłe gorzko, że ta gorycz istnieje w zupełnie innych skalach, gra w jego własnych (zawsze wysokich) ligach, chodzi wyłącznie w jego własnych (niezmiennie najwyższych) kategoriach wagowych.

Gorycz innych to jest przy Prussowej goryczy – niewinna słodycz. Bo gorycz Prussa jest gęsta i smolista, taka jak to prawdziwa gorycz być powinna.

W świecie podrobionych gorzkości Pruss jest produktem oryginalnym.

Jednak zdarzało się i jemu osłodzić swoją gorycz, rozjaśnić ją, rozcieńczyć. Zdarzało mu się to w Szukaniu indyków (tu nawet więcej: rzadko zdarzało mu się gorycz prezentować, nic dziwnego jednak, skoro tom opisywał dzieciństwo i to opisywał je czule), zdarzało mu się to nawet często w Szczygle z New Jersey (nic dziwnego jednak, skoro łagodne krajobrazy Wschodniego Wybrzeża i słodka jak Coca Cola Ameryka robiła tam za tło), rzadziej, ale także, zdarzało mu się to w tomie Z ręką na sercu. Teraz może też się zdarza, ale gorycz takich wierszy jak choćby opowieść wigilijna czy cokolwiek żal przytłacza inne smaki. Ten jej smak jest tak intensywny, że nie pozostawia innym smakom miejsca do popisu, nawet jeśli je poeta w tych wierszach poukrywał.

Jest przy tym często wzruszająco piękny, pomimo – a może za sprawą – tej potężnej goryczy, tak jak piękny jest wiersz kotlina topielców

czy dobra śmierć. Tak sobie myślę, że Pruss konstruujący swoje ostatnie tomy (oprócz ostatniej Przedostatniej sylaby) jak takie – by z muzyki wziąć porównanie – albumy koncepcyjne, teraz sprytnie wrócił do tego zwyczaju. Po dzieciństwie, transatlantyckiej wyprawie i wielogłosie monologów różnych bohaterów tym razem wydał tom o goryczy doświadczenia. Domyślam się, że to wbrew autorskim intencjom, ale gorycz jest tak dojmująca, że w tytule zamiast technicznego w istocie określenia „plan podróży” czytam raczej defetystyczny rozkład, rozpad, marność.

Nie jest ta gorycz niczym złym.

Jest przecież smakiem. Wyraźnym, odważnym, mocnym. Może i nie najbardziej przyjemnym, to fakt, ale wciąż smakiem. Smakiem na tle mdławej współczesności.

Poznawanie Kazimierza Hoffmana, pod red. R. Mielhorskiego i M.K. Siwca, WSG, Bydgoszcz 2011.

Zdzisław Pruss, Rozkład jazdy, IW Świadectwo, Bydgoszcz 2011.

Maj 2012 |

| 19

bydgoszcz Bydgoszczan prywatna topografia (8) Robert Proch, bydgoszczanin w Poznaniu Kanał przy Nakielskiej za dzieciaka, jak to wszystko zresztą, wydawał się większy. Przypudrowany zmyśloną przez babcię historią, że niegdyś pewien człowiek tragicznie skręcił do niego samochodem. Największą wówczas zagadką było, że pomimo imponującej szerokości im bliżej ronda Grunwaldzkiego stawał się coraz węższy, aż wreszcie znikał pod powierzchnią ziemi. Innego typu bydgoskim gigantem były wtedy schody startujące obok ronda Toruńskiego, zwieńczone płytą osiedla Wyżyny. Było to pierwsze miejsce gdzie zobaczyłem większą część miasta w pigułce. Widok ten szybko sczerstwiał, więc trzeba było wymyślić coś głupiego.

Pamiętny upadek frontem po betonowych stopniach w dół. Pozostając na wzniesieniu warto wspomnieć o Fordonie. Nieszczęście komunikacyjne stu tysięcy ludzi rekompensuje natura i sentymentalne górki. Świetne miejsce na chwile dystansu do betonu i izolowane wybuchy zbiorowego dojrzewania. Na zdrowie. Późniejsze lata to już plastyk na Konarskiego i okolice. Trasa, którą dzieliłem przez setki godzin ze wspomnianymi stu tysiącami ludzi pośrednio zaowocowało tym, że w czasach studiów popełniło się kilka ścian za winklem liceum ze świetną ekipą. Nikt nie spadł, pełna koncentracja. Ostatni przystanek to Główny na Dworcowej.

Wyjazdy/powroty/spotkania i rozmowy. Tak już do dzisiaj.

f o t o g r a f i e Z b yZ i e l

20 |

| Maj 2012

bydgoszcz

Maj 2012 |

| 21

historia Co znajdziemy w dawnych zakładach DAG?

Adam Gajewski

Fabryka tajemnic, ciekawostek i sensacji Muzeum niezwykłe, do którego wybierałem się – przyznaję otwarcie – ze sporą dawką sceptycyzmu. Głównie za sprawą internetowo-plotkarskiej dyskusji na temat, czy zamiana “surowego” terenu dawnej wytworni nitrogliceryny DAG Bromberg w nowoczesne Exploseum była w pełni udana, a nawet w ogóle potrzebna! Odwiedzając swego czasu zarówno “historyczne ruiny” jak i obecny oddział bydgoskiego Muzeum Okręgowego im.

Leona Wyczółkowskiego, daruje sobie porównania czy werdykty, a jedynie – w ramach zaproszenia do interesującej placówki – wymienię, cóż mnie samego w DAG/Exploseum zainteresowało czy zelektryzowało wręcz.

Mamy obiekt ciekawy – to nie ulega wątpliwości. Od 1939 roku fabryka owiana była mgławicą tajemnicy, która rzecz można dopiero od niedawna się rozwiewa.

Podobnych obiektów ni znajdziemy wiele.

Maciej Czechorowski z Muzeum Okręgowego przypomina i zachwala: – Na Zachodzie dawne zakłady niemieckiego przemysłu zbrojeniowego przeszły po wojnie przez aliancką denazifikację i demilitaryzację,

która oznaczała po prostu ich wyburzenia, zrównanie z ziemią. Architektura przemysłowa podobna do naszej znajduje się w jeszcze jednym miejscu w Polsce, ale stanowi część jednostki wojskowej, zatem jest raczej niedostępna. Z kolei muzea poświęcone historii i produkcji materiałów wybuchowych znajdują się tylko w Indiach oraz Republice Południowej Afryki… – usłyszałem podczas realizacji ostatniego wydania „Archiwum B.” (fotorelacja obok).

Czy sława Exploseum jest równie wielka jak jego unikatowość? Wciąż chyba jeszcze nie. Nawet stosunkowo niewielu znanych mi bydgoszczan się tam wybrało.

Mamy potencjał, skarb, historyczny i muzealny produkt.

Jak go jednak najlepiej rozreklamować i sprzedać?

Od „ognia greckiego” do bomby A Pomysł bydgoskich muzealników był taki, aby nie skupiać sie tylko na dziejach i pamiątkach po linii produkcyjnej DAG i infrastruktrze zakładu, ale zaprosić wszystkich do podróży w czasie, w którym ludzie zawsze wykazywali wielką pomysłowość w dziedzinie czynienia sobie wzajemnej krzywdy, wojowania.

W Exploseum wspomina się zatem zarówno „ogień grecki” jak i fosgen, balistę obok bomby wodorowej, prezentuje hiszpański rapier niedaleko carskiego

Zdjęcie lotnicze DAG Bromberg z czasów wojny pokazuje, jak wielki obiekt strategiczny funkcjonował w bezpośrednim sąsiedztwie Bydgoszczy; stał się on ważną częścią naszej wojennej i późniejszej historii. Fot. Łukasz Matulewski

22 |

| Maj 2012

historia Mosina rodem z Tuły. Niektórzy właśnie ową szeroką panoramą byli zniesmaczeni; mi, po kilkukrotnym już pobycie w Exploseum, zamysł się podoba. Przypomniałem sobie bowiem kilka faktów, które pewnie i innych zwiedzających mogą porazić. Czy pamiętamy bowiem, że podboje mongolskie kosztowały życie ponad 40 milionów ludzi?! Dopiero II Wojna Światowa, dodając 10 milionów istnień, przyćmiła ów bilans.

Trudno nie pokiwać głową z zadumą oraz z niedowierzania wobec własnej niewiedzy, niepamięci…

Krwawy bilans światowych wojen to jeden z pozornie najprostszych, a jednak najwymowniejszych „explnoatów”. Przeraża.

Bydgoszcz prosi o bomby Warto też zatrzymać się nad losem przymusowych robotników III Rzeszy, która w rozwoju niewolnictwa potrafiła w XX wieku zakasować starożytne imperia i satrapie. Niewolników koncernu DAG liczono w dziesiątkach tysięcy osób! Ich gehenna, oczywista dla starszego pokolenia, dziś z wolna się zaciera. Nie jednak w Exploseum. Dla bydgoszczan ważne jest szczególnie przywołanie pamięci „kanarków”; tak zwano nad Brdą robotnice, które pracując w oparach chemikaliów służących do wyrobu nitrogliceryny, w krótkim czasie chorowały na schorzenia objawiające się żółknięciem skóry. Te kobiety weszły do wojennej legendy Bydgoszczy. Podobnie jak wyczyny konspiratorów sabotujących bieżącą produkcję na rzecz niemieckiego przemysłu, a także raportujących do Londynu, apelujących o zbombardowanie nitroglicerynowego molocha. W eksponowanych kopiach radiowej korespondencji widać, z jakim sceptycyzmem alianci podeszli do roboty naszych konspiratorów. Na zakłady wysłano jedynie misję zwiadowczą. Lotnicze zdjęcie daje wyobrażenie o wielkości kompleksu ukrytego w przylegających do miasta lasach.

Ekipa „Archiwum B” w betonowym labiryncie…

Broń w dłoń!

Kilka dni zdjęciowych spędziła ekipa „Archiwum B.” w betonowych labiryntach dawnego kompleksu NGL oraz w innych obiektach wpisujących się w światową i lokalną historię masowej produkcji nitrogliceryny, przemysłu zbrojeniowego. Na potrzeby piątego wydania naszego programu historycznego, emitowanego na

Sale wystawowe zachowując industrialny styl, oferują nam nowoczesną narrację, ekspozycję opartą na multimediach, budzącą żywe emocje. Fot. Łukasz Matulewski

Noblowskie dylematy Koncern DAG swoje rynkowe prosperity zawdzięcza „wybuchowym” patentom i odkryciom samego Alfreda Bernharda Nobla. Specjalna sala poświęcona Noblowi i historii powstania jego Fundacji, Komitetu Noblowskiego, otwiera ekspozycję. Czy przykładowo wiedzieli Państwo, iż w 1864 roku nitrogliceryna, zwana wówczas „olejem wybuchowym”, zdemolowała fabryczkę Noblów w Sztokholmie?! W ekspolozji zginął młodszy brat Alfreda, Emil, a nestor rodu przemysłowców został sparaliżowany. Może wtedy zaczęły się u Alfreda Nobla rodzić owe wahania i wątpliwości, które doprowadziły w końcu do ufundowania Nagrody dla uczonych, literatów, ale przede wszystkim tych, którzy wprowadzają pokój? W Exploseum możemy się nad tym zastanowić…

antenie TVP Bydgoszcz, odtworzyliśmy postaci znane i anonimowe; wynalazców i robotników, nadzorców i konspiratorów, przedstawicieli kilku narodowości. Najbardziej cieszy fakt, iż pracownikowi MCK – Marcinowi Szymczakowi, przypadła w udziale wyjątkowa rola samego Alfreda Nobla!

Jak zwykle wiele bydgoskich instytucji wsparło nasze filmowe wysiłki, pozwoliło stworzyć filmowy plan, wpuściło na swój teren. Hasło: „Robimy programy, które budują świadomość, tożsamość historyczną bydgoszczan”, otwiera naprawdę szeroko drzwi.

Praca przy „Archiwum” nie jest lekka; w „wybuchowym” oddziale Muzeum Okręgowego najbardziej dają się we znaki duże odległości pomiędzy budynkami, które trzeba wraz ze sprzętem pokonywać piechotą, przez wszechobecny tutaj las. Kostiumy, rekwizyty wędrowały z nami lub po prostu na nas. Stąd niejedna Maj 2012 |

| 23

historia

wycieczka może dziś przysiąc, że na terenie Exploseum widziała snującego się gdzieś za drzewami doktora archeologii I. Jonesa, tudzież niemieckiego wachmanna w charakterystycznym hełmie na głowie. Uwierzcie na słowo. Być tak mogło.

Obok prezentujemy kilka fotosów z planu zdjęciowego odcinka, który już niedługo dostępny będzie w internecie oraz wyświetlony podczas cyklicznego spotkania przed wielkim ekranem w Cafe Pianola.

Wszystkim, którzy pomogli w realizacji opisywanego wydania „Archiwum B.” serdecznie dziękujemy!

A.G.

Exploseum to nie tylko opowieść o nitroglicerynie, ale prezentacja sprzętu bojowego różnych epok. Artura, jednego z naszych statystów zafascynował rosyjski Mosin. Fot. Łukasz Matulewski

A to już autentyczna postać, ważna w dziejach Bydgoszczy. Leszek Biały – konspirator z AK, będzie w programie symbolizował opór i działania sabotażowe podejmowane w DAG przeciwko Niemcom.

Bojownika zagrał Szymon Kujawa. Fot. Łukasz Matulewski

Współczesny „Indiana Jones” w tunelach łączących obiekty dawnej fabryki. Fot. Łukasz Matulewski

24 |

| Maj 2012

Na którym ramieniu nosi się karabin? Współczesne pokolenie pacyfistów ma niekiedy spory problem z tym zagadnieniem. Na szczęście.

Fot. Łukasz Matulewski

bydgoski insynuator kulturalny mało odpowiedzialny organ Odważna Róża Ceniona, lubiana i na kołobrzeskich festiwalach nagradzana solistka śp. „Czarnych Beretów” – Róża Waligórska, mimo iż rozstała się już z żołnierską piosenką, to jednak znowu jest na pierwszej linii frontu. Tym razem nie z piosenką na ustach, ale z narodową flagą w dłoni – waleczna Róża wzięła udział w bohaterskiej obronie Telewizji „Trwam”.

Ci co słyszeli wznoszone przez nią bojowe okrzyki twierdzą, że głos ma nadal dźwięczny i nośny. No, i zamiłowanie do beretów (niekoniecznie czarnych) ciągle w sercu nosi.

Grzeszna frekwencja Tym bywalcom BWA, którzy z rozrzewnieniem wspominają niegdysiejsze a fotograficzne wystawy aktu artystycznego „Venus” – dyr. Wacław Kuczma zafundował na łez otarcie prace Katarzyny Kuś „7 grzechów głównych”. Artystka dość wyraźnie wyeksponowała grzech nieczystości, czym wydatnie zwiększyła wskaźnik frekwencyjny w bydgoskiej Galerii Miejskiej. Wydłużyły się też kolejki przy konfesjonałach w sąsiadującym z BWA kościele.

Goldi jako Lee Środowisko bydgoskich filmowców rozwija skrzydła i nie kryje swoich pozaregionalnych aspiracji. Nadbrdzianym kamerzystom i operatorom nie wystarczają już miejskie kroniki i dokumentalne zapisy. Im się marzą produkcje fabularne i filmy akcji. Z myślą o tych ostatnich nakłoniono popularnego a wysportowanego artystę-plastyka Leszka Goldyszewicza, by nawiązując do swojej bokserskiej młodości, wcielił się w legendarnego karatekę Bruce’a Lee. Popularny Goldi zadanie wykonał, na ekranie się pokazał – i to tak, że krytycy którzy kiedykolwiek źle o nim pisali, czym prędzej powiększyli swoją polisę ubezpieczeniową.

Zdzisława Prussa (99)

rackiej Barbara Jendrzejewska wpadła na iście szatański pomysł i urządziła w „Modraczku” turniej recytatorski dla poetów. Jego diaboliczność polegała na tym, że autorzy czytali wiersze nie swoje, ale swoich kolegów po piórze czyli… konkurentów w wyścigu po Nobla. W tych iście masochistycznych zmaganiach najlepszym okazał się Mieczysław Wojtasik.

Lusterko wsteczne (-25) Ćwierć wieku temu (maj 1987)

W ramach Bydgoskiej Wiosny Poetyckiej Aleksander Jędrzejczak przedstawił monodram, według wierszy Andrzeja Baszkowskiego „Ślepy głuchemu opowiada Ziemię”.

Scenograf Ryszard Strzembała wystosował apel do władz i do dyrektorów przedsiębiorstw, by wzięli pod obronę unikatowe rzemiosło teatralne.

Dom Kultury „Orion” zapraszał na imprezę pt. „Przychodzi baba do lekarza”, w której występowały drużyny lekarsko-pielęgniarskie w rozrywkowym repertuarze i ze szpitalnym łóżkiem w tle.

W Pałacu Młodzieży odbyło się spotkanie sympatyków Eleni sygnowane przez Bydgoski Fan Klub „Lovers”.

W foyer Filharmonii Pomorskiej zorganizowano, przygotowaną przez oficynę „Pomorze” wystawę wydawnictw muzycznych ZSRR.

Niebezpieczne wyznanie Poetycka Grupa „Et cetera” wydała w „Świadectwie” swój pierwszy almanach. Ośmiu młodych, a obiecujących autorów w tomiku „The best off” przedstawiło swoje wiersze, a także założenia programowe i osobiste wyznania. Dzięki temu dowiedzieliśmy się, że Marina Dombrowska zadebiutowała dzięki „Stefanowi Pastuszewskiemu i jego wierze w szaleństwo”. Czekamy, kiedy oponenci Stefana P. zażądają zaświadczenia o stanie jego zdrowia.

Diaboliczna Barbara Na okoliczność jubileuszu 5-lecia Kawiarni LiteMaj 2012 |

| 25

wydarzenia Adresy bydgoskich instytucji kultury AKADEMIA MUZYCZNA

im. Feliksa Nowowiejskiego, ul. J. Słowackiego 7, 85-008 Bydgoszcz, tel. 523 210 582, www.amuz.bydgoszcz.pl 1

AKADEMICKA PRZESTRZEŃ KULTURALNA – APK, przy Wyższej Szkole Gospodarki, ul. Królowej Jadwigi 14. Galeria Nad Brdą, Muzeum Fotografii, Galeria DEBIUT. 2 ART GALERY Anny Osińskiej, ul. Gdańska 42, e-mail: annaosinska49@o2.pl, tel. 525 153 295, 604 313 266 3 Autorska Galeria Sztuki Małgorzaty Maciejewskiej, ul. Morelowa 9, 85-362 Bydgoszcz, tel. 502 714 888, www.artgalery.bydgoszcz.pl.

G

ALERIA 85 prowadzi Ewa Pankiewicz, ul. Gdańska 17, 85-006 Bydgoszcz, tel. 523 226 222. 17 Galeria ALIX, M. i M. Dobeccy, ul. Jezuicka 26. 18 aleria AUTORSKA Jan Kaja i Jacek Soliński, ul. Chocimska 5, 85-097 Bydgoszcz, tel. 608 596 314, www.autorska.pl, galeria@autorska.pl 8 Galeria DEBIUT przy APK, Marta Rosenthal-Sikora GALERIA DECORAF ul. Niedźwiedzia 5, tel. 523 220 613, www.decoraf.com.pl, Hanna Radkosz-Florkowska. 15

Bydgoskie Centrum Informacji,

ul. Batorego 2, 85-109 Bydgoszcz, bci@visitbydgoszcz.pl, www.visitbydgoszcz.pl 4

Galeria Francuska MISTRAL, przy WSG, prowadzi Henryka Stachowska prezes Towarzystwa Przyjaźni Polsko-Francuskiej, ul. Garbary 2, budynek A, tel. 668 705 587. 11

BYDGOSKIE STOWARZYSZENIE ARTYSTYCZNE, ul. Pomorska 76, 85-051 Bydgoszcz, tel. 523 401 806, Prezes zarządu Wiesław Karpusiewicz.

Galeria GRAFFITI ul. Unii Lubelskiej 17, oferta dla młodzieży, prowadzi Anna Osińska, e-mail: annaosinska49@o2.pl, tel. 525 153 295, 604 313 266 9

5

BYDGOSKIE TOWARZYSTWO HERALDYCZNO-GENEALOGICZNE, ul. Wyczółkowskiego 21/1, tel. 523 413 291, prezes Paweł Bogdan Gąsiorowski.

GALERIA INNOWACJI UTP ul. Prof. S. Kaliskiego 7, 85-789 Bydgoszcz, kier. dr Anna Bochenek, czynne codziennie od 10-17

BYDGOSKIE TOWARZYSTWO NAUKOWE, SOCIETAS SCIENTIARUM BYDGOSTIENSIS, BYDGOSZCZ SCIENTIFIC SOCIETY, ul. Jezuicka 4, 85-102 Bydgoszcz, tel./fax 523 222 268, www.btn.bydgoszcz.eu, prezes prof. dr hab. inż. Marek Bieliński, czynne: pon., czw. 14-15. 6

Galeria KANTOREK tel. 523 210 211, wstęp wolny, prezentacja i sprzedaż dzieł sztuki 10

Dom Kultury MODRACZEK,

ul. Ogrody 15, tel./fax 523 713 331, www.modraczek.smbudowlani.pl, e-mail: modraczek@tvogrody.com, abuzal­ska@smbudowlani.pl, dyr. Agnieszka Buzalska.

Dom Kultury ORION, ul. 16 Pułku Ułanów Wlkp. 1, 85-319 Bydgoszcz, tel. 523 487 201, kierownik Nikoletta Stachura.

FILHARMONIA POMORSKA

dyrektor: Eleonora Harendarska, ul. Andrzeja Szwalbego 6, 85-080 Bydgoszcz. Rezerwacja telefoniczna w godz. 11-14, tel. 523 210 234; wew. 21, bilety@filharmonia.bydgoszcz.pl, www.filharmonia.bydgoszcz.pl 7

FUNDACJA „WIATRAK”, Prezes Fundacji: Ks. Krzysztof Buchholz ul. Bołtucia 5, 85-791 Bydgoszcz tel. 523 234 810, fax 523 234 811 www.wiatrak.org.pl, e-mail: sekretariat@wiatrak.org.pl, Biuro Fundacji „Wiatrak” czynne: pon.-pt. 8.00-20.00

26 |

| Maj 2012

GALERIA MDK 1 przy MDK nr 1, ul. Baczyńskiego 3 GALERIA MIEJSKA bwa dyrektor: Wacław Kuczma, 85-006 Bydgoszcz, ul. Gdańska 20, tel. 523 393 050, godz. otwarcia: wt.-czw.: 10-18, pt.: 12-20, sob.-niedz.: 11.30-16.30, w niedzielę wstęp wolny. bwa@galeriabwa.bydgoszcz.pl, www.galeriabwa.bydgoszcz.pl 12 GALERIA NAD BRDĄ przy APK, Karolina Prus.

GALERIA NA PIĘTRZE Studio Działań Artystycznych, ul. Długa 27, 85-034 Bydgoszcz, tel. 515 452 040, 601 443 119, sda.dluga27@interia.pl, czynne: pon.-pt. 10.00-20.00, sob. 12.00-16.00 13 GALERIA NON FERE przy II Społecznym Liceum Ogólnokształcącym.

GALERIA SZKŁA POLSKIEGO Waldemar Łachut, ul. Długa 39, tel. 698 879 887. 16

GALERIE PRYWATNE: Galeria-Kawiarnia COLOMBINA, ul. Krasińskiego 5, 85-008 Bydgoszcz, tel. 523 228 023, Katarzyna Delert-Kalisz oraz Anita Gadzińska-Spiczonek. 14

Izba Pamięci

Adama Grzymały-Siedleckiego, WiMBP, ul. Libelta 5, tel. 523 238 207, czynne: wt. i pt. 13-18, śr. 10-15. 19

Klub ARKA, ul. M. Konopnickiej 24a, 85-124 Bydgoszcz, tel. 523 487 202, kierownik Nikoletta Stachura.

Klub HEROS, ul. Gen. W. Thomée 1, Bydgoszcz, tel. 523 430 004, kierownik Danuta Antkowiak.

KLUB INSPEKTORATU WSPARCIA SIŁ ZBROJNYCH, ul. Sułkowskiego 52 a, 85-915 Bydgoszcz, tel. 523 783 550, kierownik Marek Trojan.

Biblioteka Klubu IWsp SZ, tel. 523 783 668, kierownik Zdzisława Gajownik, czynna: pn. 10-15, wt., czw., pt. 13-18, sob. 10-15.

Klub Miłośników Kaktusów, ul. M. Konopnickiej 24a, 85-124 Bydgoszcz, przewodniczący Jerzy Balicki, tel. 523 215 538, www.republika.pl/bkmk/ KLUB MIŁOŚNIKÓW AUSTRALII I OCEANII, ul. Plac Kościeleckich 8, pok. 8, Bydgoszcz, prezes Lech Olszewski, tel. 607 120 182, fax 052 321 32 60, www.kmaio.bydg.pl. 20 Klub ODNOWA, ul. Planu 6-letniego 38, tel. 523 631 867, e-mail:klubodnowa@interia.pl, www.klubodnowa.strefa.pl, kier. Grażyna Salemska.

KLUB POLSKIEJ KSIĄŻKI, Hotel Centralny, ul. Dworcowa 85, tel. 523 432 452, Jolanta Kowalska oraz przy Zespole Szkół Ogólnokształcących nr 4, tel. 523 412 504, Alicja Leśniak. 21 KLUB ŚWIATA KSIĄŻKI, ul. Dworcowa 85, tel. 523 454 698, kier. księgarni Mariola Zawisza. 21 KLUB ŚRODOWISK TWÓRCZYCH, ul. Batorego 1-3, tel./fax 523 228 715, 523 225 677, prezes Piotr Trella. 22 KOŁO FILMOWE przy Klubie POW, ul. Sułkowskiego 52a. Projekcje odbywają się w Kinoteatrze przy ul. Dwernickiego 1, tel. 523 783 550.

Miejskie Centrum Kultury,

ul. Marcinkowskiego 12, 85-056 Bydgoszcz, sekretariat@mok.bydgoszcz.pl, www.mok.bydgoszcz.pl 39

Młodzieżowy Dom Kultury Nr 1, ul. K.K. Baczyńskiego 3, 85-805 Bydgoszcz, tel. 523 755 349, Fax 523 450 628, e-mail: mdknr1bydgoszcz@go2.pl, www.mdk1.bydgoszcz.pl, dyr. Piotr Skowroński Młodzieżowy Dom Kultury nr 2, im. Henryka Jordana, ul. Leszczyńskiego 42, 85-137 Bydgoszcz, tel./fax 523 731 795, dyr. Adam Łętocha. Biblioteka Literatury Fantastycznej im. Janusza A. Zajdla – Gimnazjum Nr 20, ul. Tucholska 30, czynne: wt., śr. 16-19.

Młodzieżowy Dom Kultury nr 4, ul. Dworcowa 82, 85-010 Bydgoszcz, tel./fax 523 224 413, e-mail: mdk4@cps.pl, www.mdk4.bydgoszcz.pl, dyr. Małgorzata Gładyszewska. 23 Młodzieżowy Dom Kultury nr 5, ul. Krysiewiczowej 8, 85-796 Bydgoszcz, tel./fax 523 485 002, dyr. Jolanta Wawrzonkowska, www.mdk5.bydgoszcz.pl, mdk@mdk5.bydgoszcz.pl.

Muzeum Dyplomacji i Uchodźstwa Polskiego Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego, ul. Berwińskiego 4, 85-044 Bydgoszcz, tel./fax 523 462 318, e-mail: muzeum@ukw.edu.pl, czynne: wt.-pt. 10-14, dyr. prof. dr hab. Adam Sudoł. 24 MUZEUM FARMACJI Apteki Pod Łabędziem, ul. Gdańska 5, tel. 523 220 187. 25 MUZEUM FOTOGRAFII – przy APK, Arkadiusz Blachowski. 2 MUZEUM KANAŁU BYDGOSKIEGO, przy III LO, ul. Nowogrodzka 3, www.muzeumkanalu.pl, tel. 693 765 075.

MUZEUM OKRĘGOWE im. Leona Wyczółkowskiego w Bydgoszczy: ul. Gdańska 4, 85-006 Bydgoszcz, Dyrektor Muzeum dr Michał F. Woźniak; Sekretariat: tel./fax 52 58 59 966, e-mail: sekretariat@muzeum.bydgoszcz.pl; www.muzeum.bydgoszcz.pl, www.exploseum.pl, Dział Edukacji i Promocji: tel. 52 58 59 910-15, e-mail: promocja@muzeum.bydgoszcz.pl; Biblioteka muzealna: tel. 52 58 59 916.

Godziny zwiedzania Muzeum: wtorek – piątek 9.00-17.00, sobota, niedziela 11.00-18.00, poniedziałki – nieczynne Soboty – wstęp bezpłatny 26 MUZEUM OŚWIATY, ul. M. Curie-Skłodowskiej 4, tel. 523 426 590.

MUZEUM WOJSK LĄDOWYCH, ul. Czerkaska 2, 85-641 Bydgoszcz, dyr. Mirosław Giętkowski, tel. 523 782 026, www.muzeumwl.pl.

wydarzenia

O

pera NOVA w Bydgoszczy dyrektor: Maciej Figas, ul. Marszałka Focha 5, 85-070 Bydgoszcz, tel. 523 251 502, Dział Promocji i Obsługi Widzów oraz przedsprzedaż biletów: tel. 523 251 655, fax 523 251 636. Kasa biletowa tel. 523 251 555. Obiekt dostosowany dla potrzeb osób niepełnosprawnych, www.operanova.bydgoszcz.pl 27

PAŁAC MŁODZIEŻY, ul. Jagiellońska 27,

85-097 Bydgoszcz, tel. 523 210 081, www.palac.bydgoszcz.pl, dyr. Joanna Busz. Tutaj: Galeria Pałac. 28

Pedagogiczna Biblioteka Wojewódzka im. Mariana Rejewskiego, ul. Skłodowskiej-Curie 4, 85-094 Bydgoszcz, tel. 523 413 074, www.pbw.bydgoszcz.pl, dyr. Ewa Pronobis-Sosnowska PIANOLA, ul. Jagiellońska 2, 85-067 Bydgoszcz, tel. 795 143 063 38 PROF-EUROPE Stowarzyszenie Nauczycieli Języka Francuskiego w Polsce, ul. Dworcowa 80, 85-010 Bydgoszcz.

Prezes: Marta Samolej-Chmielewska, tel./fax 523 221 661 oraz 601 679 572, www.profeurope.pl. 29

STOWARZYSZENIE ARTYSTYCZNE „MÓZG”, www.stowarzyszenie.mozg.art.pl, ul. Gdańska 10, 85-006 Bydgoszcz, tel. 523 455 195 30

Salezjańskie Stowarzyszenie Wychowania Młodzieży, ul. Salezjańska 1, 85-792 Bydgoszcz, www.dominiczek.salezjanie.pl, tel. 523 447 401 lub 523 766 739.

TEATR PANTOMIMY „DAR”

www.dar.art.pl; e-mail: teatrdar@wp.pl tel. 523 407 468, 602 572 021, 602 257 675 TEATR POLSKI im. Hieronima Konieczki dyrektor: Paweł Łysak, al. Mickiewicza 2, 85-071 Bydgoszcz, tel. 523 397 841, Kasa Teatru czynna jest od wtorku do piątku w godz. od 12 do 18 oraz godzinę przed spektaklem: tel. 523 397 818, fax 523 397 840 lub bilety@teatrpolski.pl, www.teatrpolski.pl 31 TOWARZYSTWO MIŁOŚNIKÓW MIASTA BYDGOSZCZY, ul. Jezuicka 4, tel./fax 523 225 196, 523 454 434, www.tmmb.pl, e-mail: tmmb@neostrada.pl, skrytka pocztowa nr 17, 85-169 B 37, prezes Jerzy Derenda.

Biuro Zarządu czynne we wt., śr., czw. 9-15, sklep TMMB z bydgostianami, ul. Długa 15, czynny: pon.-pt. 10-18, sob. 10-14. 6

TOWARZYSTWO INICJATYW KULTURALNYCH, ul. Dworcowa 62/2, 85-009 Bydgoszcz, tel. 523 213 371, prezes Maria Papała. 32

TOWARZYSTWO MUZYCZNE im. Ignacego Jana Paderewskiego, ul. ks. Piotra Skargi 7, 85-018 Bydgoszcz, tel./fax 523 270 291, prezes Felicja Gwincińska. 33 TOWARZYSTWO OPEROWE im. prof. Felicji Krysiewiczowej, ul. Focha 5, 85-006 Bydgoszcz, prezes Zenona Tomczak, tel. 603 993 852, sekretarz zarządu Danuta Święcichowska. 27 TOWARZYSTWO POLSKO-AUSTRIACKIE, Oddział B. ul. Stary Rynek 5, 85-104 Bydgoszcz, tel. 609 678 277, e-mail: lubomira.kubiak@gmail.com, prezes Lubomira Kubiak, dyżury w każdą drugą środę miesiąca. 34 TOWARZYSTWO POLSKO-NIEMIECKIE, ul. Fordońska 120. Dyżury we wtorki w godz. 13-16, e-mail: tpn1@wp.pl prezes Stanisław Puls, tel. 523 411 805; sekretarz Danuta Kucik, tel. 523 454 074.

TOWARZYSTWO POLSKO-WŁOSKIE Stary Rynek 22-24 (III p., wejście przez KATALOGI), tel. 523 238 008, dyżury: 1. środa miesiąca godz. 17-19 www.api.bydgoszcz.pl; api@api.bydgoszcz.pl, prez. Elżbieta Renzetti. 35

TOWARZYSTWO PRZYJAŹNI POLSKOFRANCUSKIEJ, Siedziba na terenie WSG w Bydgoszczy ul. Garbary 2; bud.: H-01, Prezes: Małgorzata Panasewicz tel. 504 199 624, wiceprezes: Józef Owczarek, tel. 507 160 445 11 URZĄD MIASTA, ul. Sielanka 8a, www.bydgoszcz.pl, tel. 525 858 189, Biuro Kultury Bydgoskiej 36 Dyrektor Magdalena Zdończyk WĘDROWNICZEK – Klub Turystyczny, prezes Adam Czachorowski, tel. 523 251 635.

WiMBP BIBLIOTEKA GŁÓWNA Bydgoszcz, ul. Długa 39, tel. 523 238 008, 523 399 200 – centrala; 523 287 390 – sekretariat, fax 523 287 390, e-mail: sekretariat@wimbp.bydgoszcz.pl, www.wimbp.bydgoszcz.pl Dyrektor: Ewa Stelmachowska 35 Wojewódzki Ośrodek Kultury i Sztuki Dyrektor: Maciej Puto, pl. Kościeleckich 6, 85-033 Bydgoszcz, wok@wok.bydgoszcz. com, tel. 52 585 15 01–03; Galeria Sztuki Ludowej i Nieprofesjonalnej, kierownik: Katarzyna Wolska, tel. 52 322 22 36, galeria@wok.bydgoszcz.com, www.wok.bydgoszcz.com 37

Redakcja BIK prosi Państwa o weryfikację danych: bik@mok.bydgoszcz.pl Maj 2012 |

| 27

wydarzenia Opera Nova w Bydgoszczy XIX Bydgoski Festiwal Operowy 1.05.2012, godz. 19.00, prapremiera 15.11.2011, Paryż, premiera polska: 25.11.2011 r.

Elżbieta Sikora MADAME CURIE – opera w 3. aktach

Libretto Agata Miklaszewska Kierownictwo muzyczne Wojciech Michniewski Inscenizacja i reżyseria Marek Weiss Scenografa Hanna Szymczak Choreografia Izadora Weiss Światła Piotr Miszkiewicz Przygotowanie chóru Robert Nakoneczny Wykonawcy: Soliści, Chór, Orkiestra Opery Bałtyckiej w Gdańsku.

Mówi kompozytorka: „Ponad sześć lat temu szukając bohaterki do opery, którą zamierzałam skomponować, w którejś z kawiarni warszawskich moja przyjaciółka naukowiec fizyk rzuciła te trzy słowa: Marie Skłodowska-Curie. Zaiskrzyło. To ona! Szukałam silnej, współczesnej, o zdecydowanym charakterze postaci kobiecej i właśnie ją znalazłam.

W miarę przeczytanych książek, spotkań z jej wnuczką profesor Hélène Langevin-Curie, rozmów z tymi, którzy znali tych, którzy ją znali, zamglony początkowo obraz mojej bohaterski zaczął nabierać coraz wyraźniejszych konturów i barw.

Maria silna ale także Maria targana wątpliwościami, Maria poświęcająca się bez granic pracy, ale także Maria kochająca, Maria zdecydowana na wiele by pomóc innym lecz także Maria o zdecydowanie silnym ego, Maria zapewniająca, że kiedy «chcę to chcę» i Maria zrezygnowana; taką w sprzecznościach jawiła mi się coraz wyraźniej moja «Madame Curie».

Libretto po pokonaniu całej serii zakrętów wchodziło na prostą drogę podczas gdy ja już nanosiłam na papier nutowy maczkiem pisane dźwięki. Rozrzucone fragmenty zaczęły się układać w całość, muzyka wyłaniać z mroku. Nie uciekałam od liryzmu, emocji. Maria, która prawie nie schodzi ze sceny, śpiewa szerokimi frazami często pełnymi napięcia swój ból, swoją miłość, swoją determinację, swoją radość naukowego odkrywania nowych prawd natury”.

3.05.2012, godz. 19.00, Premiera Polskiego Baletu Narodowego: 11 czerwca 2011 r.

Igor Strawiński ŚWIĘTO WIOSNY – balet Wieczór baletowy w trzech częściach Wykonawcy: Polski Balet Narodowy

Św i ę t o w i o s n y, P o l s k i B a l e t N a r o d o w y, s o l i s t a – V l a d i m i r Ya r o s h e n k o . F o t . E w a K r a s u c k a

28 |

| Maj 2012

wydarzenia 1. Święto wiosny Choreografia: Wacław Niżyński Rekonstrukcja i realizacja: Millicent Hodson Scenografia i kostiumy: Nikołaj Roerich Rekonstrukcja i nadzór scenograficzny: Kenneth Archer Światła: Stanisław Zięba Nagranie: Pierre Boulez, Cleveland Orchestra, Deutsche Grammophone 2. Święto wiosny Choreografia: Emanuel Gat Realizacja: Mia Alon, Roy Assaf, Michael Löhr Światła i kostiumy: Emanuel Gat Nadzór techniczny: Samson Milcent Nagranie: Leonard Bernstein, London Symphony Orchestra, Sony Music Entertainment 3. Święto wiosny Choreografia: Maurice Béjart Realizacja: Tony Fabre, Kvra Kharkevitch, Domenico Levré Dekoracje i kostiumy: Pierre Caille Światła: Dominique Roman / Stanisław Zięba Nagranie: Pierre Boulez, Cleveland Orchestra, Sony Classic Stołeczny Teatr Wielki przygotował spektakl baletowy bez precedensu w skali międzynarodowej. Żaden dotąd zespół baletowy nie zmierzył się w jednym wieczorze z trzema różnymi choreografiami Święta wiosny Igora Strawińskiego. To wyjątkowe wyzwanie zakończyło się dla Polskiego Baletu Narodowego pełnym sukcesem, a widzowie otrzymali wyjątkową okazję obcowania z trzema wybitnymi realizacjami bez konieczności poszukiwania ich w różnych teatrach Europy.

Wieczór otwiera rewolucyjna wersja Wacława Niżyńskiego z 1913 roku, ujęta wówczas jako „sceny z życia pogańskiej Rusi” i na trwałe przełamująca zastaną estetykę baletu klasycznego. Zapomnianą choreografię odtworzyła po latach amerykańska specjalistka Millicent Hodson dla zespołu Joffrey Ballet, a potem realizowała ją kilkakrotnie na najważniejszych scenach baletowych świata. Wreszcie i my możemy ocenić talent choreograficzny wielkiego polskiego tancerza Baletów Rosyjskich Diagilewa, którego realizacja – połączona z awangardową muzyką Strawińskiego – wywołała przed stu laty historyczny skandal podczas paryskiej prapremiery.

Po przerwie oglądamy jedną z najświeższych – obrazoburczą wersję izraelskiego choreografa Emanuela Gata. Jego szokujące zestawienie latynoamerykańskiej salsy z muzyką Strawińskiego francuski krytyk „Le Figaro” trafnie określił „salsą na szczycie wulkanu”.

I na koniec wieczoru: legendarna interpretacja Maurice’a Béjarta. Wielki choreograf nazwał swój balet „hymnem na cześć zbliżenia Mężczyzny i Kobiety, połączenia nieba z ziemią, tańca życia i śmierci”, a jego uniwersalny wydźwięk, genialna prostota kompozycji i niezwykła siła ekspresji porażają do dnia dzisiejszego.

Eugeniusz Oniegin, Opera Krakowska. Fot. Jacek Wr zesiński

6.05.2012, godz. 19.00, premiera w Krakowie: 10.12.2010 r., premiera w Poznaniu 28.04.2012 r.

Piotr Czajkowski EUGENIUSZ ONIEGIN – opera

kierownictwo muzyczne: Łukasz Borowicz reżyseria i kostiumy: Michał Znaniecki dekoracje: Luigi Scoglio choreografia: Diana Theocharidis światło: Bogumił Palewicz współpraca muzyczna: Agnieszka Nagórka koprodukcja: Opera Krakowska, ABAO w Bilbao, Teatro Argentino de La Plata Wykonawcy: Opera Krakowska i Teatr Wielki w Poznaniu

Eugeniusz Oniegin Piotra Czajkowskiego w reż. Michała Znanieckiego otrzymał prestiżową nagrodę Premios Líricos Teatro Campoamor za najlepszą produkcję premierową roku 2011 w Hiszpanii.

17 lutego 2012 r. Królowa Hiszpanii wręczyła nagrodę Premios Líricos Teatro Campoamor dla najlepszej produkcji premierowej w Hiszpanii w 2011 roku. Zwyciężyła inscenizacja opery „Eugeniusz Oniegin”, która jest koprodukcją Opery Krakowskiej, Teatru Wielkiego w Poznaniu i Abao Olbe w Bilbao. Nagrodę w imieniu zespołu realizatorów odebrał reżyser Michał Znaniecki.

Premiera hiszpańska odbyła się w kwietniu 2011 roku.

W hiszpańskiej nagrodzonej realizacji wziął udział Balet Opery Krakowskiej! Udział krakowskiego baletu spotkał się z dużym entuzjazmem krytyki i widzów. W recenzjach podkreślano szczególnie trzeci akt spektaklu, gdy słynny Polonez rozgrywa się na wodzie, będąc metaforą roztapiającego się z lodu serca Oniegina.

Z prasy: Łukasz Borowicz zauważył, że zmierzenie się z dziełem, które każdy zna, jest dla dyrygenta trudną sytuacją. – Chciałbym, aby nasz „Eugeniusz Oniegin” był powrotem do tekstu, który dyktuje emocje, wsparte konkretnymi zapisami w partyturze – mówił Łukasz Borowicz. – Generalnie muzykę z dawnych lat wykoMaj 2012 |

| 29

wydarzenia nujemy znacznie szybciej niż w latach, kiedy powstała.

Z „Eugeniuszem Onieginem” jest odwrotnie; gramy ją coraz wolniej. Mogę przyrzec, że w tej inscenizacji będziemy podążać za partyturą”.

Agnieszka Malatyńska-Stankiewicz, Dziennik Polski, 8.12.2010

„Muzycznie spektakl był bardzo udany. Mariusz Kwiecień (Oniegin) i Ewa Biegas (Tatiana) to dobrana para: ciepły, silny i uwodzicielski baryton i ciemny, dramatyczny sopran. Druga para Adam Zdunikowski (Leński) i Iryna Zhytynska (Olga), też była dobrze dobrana: subtelny chłopięcy tenor i mocny mezzosopran. Gremina świetnie zaśpiewał Aleksander Teliga. Orkiestra pod dyrekcją Łukasza Borowicza zagrała znakomicie”.

Joanna Targoń, Gazeta Wyborcza, 13.12.2010

8.05.2012, godz. 19.00, Premiera 1.10.2011 r.

Leonard Bernstein WONDERFUL TOWN musical w 2. aktach

libretto: JOSEPH FIELDS i JEROME CHODOROV (na motywach sztuki „Moja siostra Eileen” tych samych autorów oraz opowiadań Ruth McKenney) teksty piosenek: BETTY COMDEN i ADOLPH GREEN przekład: Janusz Minkiewicz i Antoni Marianowicz kierownictwo muzyczne: Lesław Sałacki inscenizacja i reżyseria: Zbigniew Macias scenografia i kostiumy: Ilona Binarsch choreografia i ruch sceniczny: Artur Żymełka kierownictwo chóru: Roman Paniuta Wykonawcy: Teatr Muzyczny w Łodzi Leonard Bernstein, jedna z głównych postaci amerykańskiej sceny muzycznej, kompozytor i dyrygent, znany jest w Polsce przede wszystkim jako autor West Side Story. Sukces tego musicalu poprzedziło znakomite przyjęcie na Broadwayu Wonderful Town.

To muzyczna opowieść o perypetiach dwóch sióstr, Ruth i Eileen Sherwood, które w nadziei na karierę (jed-

Wo n d e r f u l To w n , Te a t r M u z y c z n y w Ł o d z i . F o t . M a r c i n K o p e ć

30 |

| Maj 2012

na chce zostać aktorką, druga pisarką) przyjeżdżają do Nowego Jorku z prowincjonalnego Columbus w stanie Ohio. Libretto, przypominające klimatem amerykańskie crazy comedies, zawiera absurdalne, pełne gagów sytuacje, znakomicie oddając atmosferę legendarnej Greenwich Village, dzielnicy artystycznej bohemy, zaludnionej też przez różne niebieskie ptaki. Przy Christopher Street, „zwariowanej ulicy” (pod takim właśnie tytułem utwór ten został po raz pierwszy wystawiony w Polsce, w Teatrze Komedia w Warszawie) siostry, w pogoni za marzeniami, przeżywają niecodzienne przygody.

Broadwayowska prapremiera miała miejsce w 1953 roku – inscenizacja została uhonorowana pięcioma Nagrodami Tony, odpowiednikami Oscarów. O sukcesie zdecydowała przede wszystkim różnorodna muzyka, łącząca w efektowny sposób elementy m.in. swingu, bluesa i samby, a także melodyjne, nastrojowe piosenki przeplatane żywiołowymi scenami tanecznymi.

Goście Specjalni Festiwalu: 11.05.2012, godz. 19.00

SIMONE KERMES (sopran) i zespół „LA FOLIA” (Niemcy) – gala opery barokowej Simone Kermes pochodzi z Lipska, gdzie na uniwersytecie muzycznym im. F. Mendelssohna-Bartholdy’ego studiowała na dwóch fakultetach (m.in. w klasie Helgi Forner).

Jest laureatką pierwszej nagrody w konkursie im.

F. Mendelssohna-Bartholdy’ego w Berlinie oraz nagrody w konkursie im. J.S. Bacha w Lipsku (1996). Doświadczenie koncertowe i obycie ze sceną zdobywała jeszcze w trakcie studiów. Gościnnie występowała w teatrach operowych na całym świecie (Nowy Jork, Paryż, Moskwa, Lizbona, Kopenhaga), przygotowując role Konstancji, Fiordiligi, Donny Anny, Rosalindy, Łucji, Gildy, Ann Truelove i in. Artystka koncertowała na terenie Europy, w Stanach Zjednoczonych i Japonii, zawsze chętnie podziwiana

wydarzenia zarówno przez publiczność festiwalową, zespoły, z którymi miała okazję pracować, jak i mistrzów batuty. Kermes przygotowuje także recitale solowe z repertuarem pieśniowym, występowała m.in. w Carnegie Hall, w konserwatorium i Sali Koncertowej im. P. Czajkowskiego w Moskwie, Palau de la Musica w Barcelonie. Na jej imponujący dorobek artystyczny składają się ponadto liczne rejestracje płytowe z różnorodnym repertuarem – od dzieł J. Haydna po utwory E. Humperdincka, nagradzane „Echo Prize”, „Midem Award”, „Choc de Le Monde de la Musique” czy „Diapason d’Or”.

Podczas swych koncertów Simone Kermes tworzy galerię postaci barokowych w sposób zachwycający i jednocześnie z pełną naturalnością, ale bez nadmiernego patosu. W roku 2011 specjalne jury „ECHO-Klassik” przyznało jej tytuł Śpiewaczki Roku.

LA FOLIA. Założona w 2007 roku w Mannheim, Orkiestra Barokowa La Folia (w skrócie LFBO), zalicza się do najbardziej niezwykłych zespołów dawnej sceny muzycznej.

Inteligentnie i z instynktem kreatywnym muzycy LFBO udają się w poszukiwania dźwięku oryginalnego. Ich celem jest żywe oddanie muzyki instrumentalnej 17. i 18. wieku, przy czym orkiestra występuje w rozmaitych wariantach obsadowych – od konsorcjum do wielkiej orkiestry. Poprzez wysoki poziom wykonawczy każdego z muzyków, udaje się im nadać muzyce niesłychaną przejrzystość i pełnię wyrazu. Stylistycznie LFBO zapisała się praktyce wykonawczej opartej na informacjach historycznych oraz grze na instrumentach historycznych: autentyczność dzieła pozostaje zawsze w polu widzenia i jest przenoszona w czasy współczesne – w ten sposób muzyka pozostaje ciągle żywa.

Od 2011 roku zespól jest „Orkiestrą w Rezydencji” miasta Schwetzingen i dzięki temu zyskał nową artystyczną ojczyznę na zamku miejskim. Jednym z głównych punktów działalności rezydencji jest odkrywanie na nowo i prezentowanie regionalnej muzyki dworskiej z 18. wieku. Tutaj LFBO współpracuje ściśle z instytutem badawczym południowo-zachodniej muzyki dworskiej w Schwetzingen, który obok szerokich badań nad dziełami muzycznymi, rekonstruuje również materiały do ich prezentacji. Wyniki tej współpracy są regularnie prezentowane publiczności poprzez cykl koncertów „Faszination Hofmusik” w sali Mozartowskiej zamku Schwetzingen. „Simply Baroque!” tak nazywa się własny cykl koncertów organizowany na zamku w Schwetzingen. Tutaj orkiestra poświęca się różnorodnemu repertuarowi muzyki barokowej Europy. Podczas każdego koncertu występuje gościnnie renomowany międzynarodowy śpiewak solista. I tak w sezonie 2011/2012 zespół cieszy się na spotkanie z Juliane Banse, Janem Voglerem, Dorothee Berlinger, Julią Schröder, Mauricem Steuerem i Reinholdem Friedrichem.

W lipcu 2011 LFBO zagrała koncert wspólnie z sopranistką Simone Kermes, na zaproszenie Prezydenta Niemiec Christiana Wulffa na zamku Bellevue w Berlinie z okazji mającego corocznie miejsce święta lata.

K n i a ź I g o r, N o w a j a O p e r a – S e r g e j Ta r a s o w j a k o H a l i c k i

13.05.2012, godz. 19.00, Premiera: 16 kwietnia 2011 r. zakończenie Festiwalu

Aleksander Borodin KNIAŹ IGOR opera w 2. aktach

Kierownictwo muzyczne: Jewgenij Samojłow, Reżyseria Jurij Aleksandrow Scenografia i kostiumy Wiaczesław Okuniew Przygotowanie chóru: Natalia Popowicz, Marina Wasilkowa, Wiktor Kuturajew Wykonawcy: Nowaja Opera – Teatr Operowy im. Jewgenija Kołobowa w Moskwie (Rosja)

Przedstawienie „Kniazia…” w Nowej Operze (Opernyj Teatr im. Jewgenija Kołobowa w Moskwie), w wersji Głazunowa/Rimskiego-Korsakowa w reżyserii Jurija Aleksandrowi odbyło się po 10-letniej nieobecności tego tytułu na moskiewskich afiszach: Ostatni raz legendarny spektakl Borysa Pokrowskiego w Teatrze Bolszoj szedł w styczniu 2002 r.

Znakomity reżyser, Jurij Aleksandrow, słynący z innowacyjnego odczytywania rosyjskiej klasyki operowej aktualizuje myśli i idee zawarte w „Słowie o pułku Igora”, w niejakim stopniu ukryte za przepiękną muzyką Borodina. Mówi: „Praca nad tym zadaniem kazała mi się zastanowić, co dzieje się w Rosji, jaka jest jej historyczna rola, jaka jest dziś i jaka, będzie jutro.”

Spektakl w „Nowoj Operze” to rzeczywistość, to to, co widzę wokół siebie. Ważne w moim zamyśle jest pokazanie ludzkiej odwagi, duchowej siły. Postacią, która je utożsamia jest Jarosławna, „moralna kolumna”, kobieta, która niesie na sobie cały ludzki ból a jeśli trzeba, niesie ciężar władzy. Jest symbolem wierności. Jeśli Igor zagubił się w życiu, sprzeniewierzył się bożym prawom, ludzkiej opinii, to wszystkie cenne i rzadkie ludzkie przymioty skupione są w Jarosławnie.

Igor cierpi i w cierpieniu odkupia swój grzech. To jedna z ważnych idei przedstawienia.

Uważam, że wiara, to jedno z niewielu, które może zatrzymać nas na kraju duchowej przepaści. To opera o świetle, które jest w każdym człowieku i które koniecznie winno się ujawnić. Dlatego cicha i przepiękna muzyka wieńczy finał naszego spektaklu – chór wieśniaków”.

Maj 2012 |

| 31

wydarzenia Muzeum Okręgowe im. L. Wyczółkowskiego EUROPEJSKA NOC MUZEÓW 19/20 maja 2012 r., godz. 17.00-1.00, Wyspa Młyńska oraz Spichrze nad Brdą przy ul. Grodzkiej 7-11 W programie m.in.: – oprowadzanie po aktualnych ekspozycjach muzealnych – wybijanie żetonu pamiątkowego z okazji Roku Leona Wyczółkowskiego – warsztaty malarskie oraz projektowania strojów – pokaz tworzenia linorytu – prelekcja na temat twórczości Leona Wyczółkowskiego

– projekcja filmu o Leonie Wyczółkowskim pt.

Chodzi nie o mnie, ile o lasy, góry, pola… w reżyserii Adama Kulika – prezentacja obrazów Juliana Fałata znajdujących się w zbiorach Muzeum – pokaz kolekcji strojów autorstwa Teresy Wojnickiej, inspirowanych modą z lat 20. i 30. połączony z koncertem jazzowym Los Angeles Trio – projekcja polskiego filmu komediowego pt. Paweł i Gaweł z 1938 roku, w reżyserii Mieczysława Krawicza Szczegółowy program na stronie internetowej: www.muzeum.bydgoszcz.pl

W y s p a M ł y ń s k a , f o t . Wo j c i e c h Wo ź n i a k

Wystawy czasowe: Galeria Sztuki Nowoczesnej, ul. Mennica 8a „Wokół daru Franciszki i Leona Wyczółkowskich”.

Wystawa czynna do 2 września 2012 r.

Zbiory Archeologiczne, ul. Mennica 2 „W grodzie Bydgosta. Tajemnice życia wczesnośredniowiecznych mieszkańców Bydgoszczy i okolic”

Wystawy stałe:

Europejskie Centrum Pieniądza, ul. Mennica 4 „Mennica bydgoska”

Spichrze nad Brdą, ul. Grodzka 7-11 „Bydgoscy mistrzowie malarstwa” Spichrze nad Brdą, ul. Grodzka 7-11 „Od Starego Rynku do placu Wolności. Spacer ulicami międzywojennej Bydgoszczy” ul. Dąbrowa „EXPLOSEUM – centrum techniki wojennej DAG Fabrik Bromberg” 32 |

| Maj 2012

Leon Wyczółkowski, ul. Mennica 7 „Leon Wyczółkowski (1852-1936), malarstwo, rysunek, grafika”.

Galeria Sztuki Nowoczesnej, ul. Mennica 8a „Galeria Sztuki Nowoczesnej”.

Spichrze nad Brdą, ul. Grodzka 7-11 „Bydgoszcz – okruchy miasta”

Inf. Mateusz Soliński

wydarzenia 19 maja 2012 r., godz. 18.00, Europejskie Centrum Pieniądza, ul. Mennica 4, wystawa czynna do dnia 7 stycznia 2013 r.

Wernisaż wystawy pt. „Pieniądz PRL” (w ramach Europejskiej Nocy Muzeów).

Wystawa czasowa pt. „Pieniądz PRL” ma na celu zaprezentowanie monet i banknotów emitowanych przez państwo polskie w latach 1944-1989. Stanowić będzie ona doskonałą okazję do ukazania bogatej kolekcji środków płatniczych znajdujących się w zbiorach Działu Numizmatyki Muzeum Okręgowego im. L. Wyczółkowskiego w Bydgoszczy. Dla części zwiedzających ekspozycja będzie swoistą „podróżą w czasie” w lata młodości i dzieciństwa, zaś dla młodzieży urodzonej po 1989 r. oryginalną lekcją historii.

Na wystawie ukazane zostaną wyłącznie obiekty o zasadniczym znaczeniu, gdyż w warunkach ekspozycyjnych, prezentacja wszystkich wariantów emisji pieniężnych, z uwzględnieniem zmian podpisów, numeracji serii na banknotach oraz dat na monetach, byłaby nieczytelna. Obok monet obiegowych, pamiątkowych na wystawie przedstawione zostaną również rzadkie monety próbne. Zwiedzający zapoznają się także z interesującymi seriami monet, takimi jak: „Wielcy Polacy”, „Poczet królów i książąt polskich” oraz „Ochrona środowiska”. Niewątpliwą atrakcję stanowić będą komplety banknotów emitowanych od 1944 r., cechujących się zróżnicowaną estetyką; od prostych form, poprzez socrealizm, do interesującej serii banknotów przedstawiających sławnych Polaków, autorstwa Andrzeja Heinricha, ukazujących się od lat siedemdziesiątych XX w.

Uzupełnienie ekspozycji stanowić będą obiekty pośrednio związane z zagadnieniem pieniądza. W gru-

10 0 z ł , 19 8 2 r. ( b a n k n o t ), r e w e r s i 5 z ł , 19 59 r. (m o n e t a), a l u m i n i u m , f o t . Wo j c i e c h Wo ź n i a k

pie tej znajdą się między innymi: książeczki oszczędnościowe, kartki żywnościowe oraz bony towarowe i oszczędnościowe. Wyżej wymienione eksponaty, wraz z kopiami fotografii życia codziennego z reprodukcjami artykułów prasowych dotyczących reformy pieniężnej z 1950 r. wprowadzą zwiedzających w atmosferę PRL. Na wystawie zaprezentowane zostaną również kopie projektów banknotów, ukazujących kulisy powstawania środków płatniczych. Ciekawostką numizmatyczną będą zaś złote monety z wizerunkiem Mikołaja Kopernika wybite w1979 r.

Wojciech Ślusarczyk

Towarzystwo Muzyczne im. I.J. Paderewskiego Towarzystwo Muzyczne im. I.J. Paderewskiego; Uniwersytet Kazimierza Wielkiego; Samorząd Województwa Kujawsko-Pomorskiego; Miejskie Centrum Kultury ZAPRASZAJĄ NA SPOTKANIE Z CYKLU: POZNAJ PADEREWSKIEGO środa, 23 maja 2012, godzina 18.00, sala koncertowa Towarzystwa Muzycznego im. I.J. Paderewskiego, ul. Skargi 7, 85-018 Bydgoszcz, wstęp wolny W PROGRAMIE: Prezentacja ciekawostek z życia Paderewskiego W WYKONANIU: studentów Instytutu Edukacji Muzycznej Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego

inf. Agata Szpadzińska

Kościół Zbawiciela 19 maja 2012, sobota, godz. 17.00, kościół Zbawiciela, ul. Warszawska

Wystawa i koncert W „Noc muzeów” otwiera swe podwoje piękny neogotycki kościół Zbawiciela zaprojektowany przez znanego berlińskiego architekta Heinricha Seelinga.

Zaprezentowana zostanie wystawa prac uczniów Zespołu Szkół Plastycznych im. Leona Wyczółkowskiego w Bydgoszczy. O godzinie 17.00 odbędzie się koncert

wokalistów koła Wokalno-Artystycznego z Akademii Muzycznej w Bydgoszczy.

Na 25-głosowych organach zbudowanych przez firmę Wilhelma Sauera z Frankfurtu nad Odrą zagrają: Michał Przygrodzki i Damian Pastuszka. Usłyszymy też Wojciecha Maciejewskiego – skrzypce i Ewę Szocik – flet. W programie koncertu między innymi utwory: J.S. Bacha, Händla, wiele znanych utworów i pieśni.

Serdecznie zapraszamy na „Noc muzeów” a także na przyszłe koncerty i wystawy. inf. Wojciech Postrzygacz

Maj 2012 |

| 33

wydarzenia Filharmonia Pomorska środa, 9 maja 2012, godz. 19.00

Muzyka filmowa Michała Lorenca Zespół DesOrient Małgorzata Szarlik-Woźniak, skrzypce Marta Maślanka, cymbały, santur Klaudiusz Baran, akordeon Bogdan Kupisiewicz, gitara Mariusz Puchłowski, flety Robert Siwak, instrumenty perkusyjne Michał Woźniak, kontrabas tematy z filmów: Przedwiośnie, Bandyta, 300 mil do nieba, Deborah, Oficer, Statyści, Złoto dezerterów, Wszystko będzie dobrze, Daleko od okna, Sędziowie, Babie lato, Ojciec Mateusz, Po-lin, Śluby panieńskie, Różyczka, Wino truskawkowe, Cztery noce z Anną, Rodzice i Dzieci

Michał Lorenc należy do najwybitniejszych współczesnych kompozytorów muzyki filmowej. Amerykański branżowy tygodnik „Variety” wiele razy porównywał Michała Lorenca do wybitnego amerykańskiego kompozytora Aarona Coplanda: „Muzyka Michała Lorenca jest bardzo charakterystyczna, a przez to łatwo rozpoznawalna. Porywa widza wewnętrzną duchową głębią, szczerością i prawdą. Kompozytor łączy muzykę symfoniczną, z etnicznym brzmieniem instrumentów (…)”.

Zespół DesOrient powstał w 1998 przy okazji nagrań muzyki Michała Lorenca do filmu Janusza Majewskiego „Złoto dezerterów”. Utwory tego kompozytora weszły do stałego repertuaru zespołu, któremu Michał Lorenc powierzył wiele innych swoich kompozycji. DesOrient zafascynowany muzyką ludową różnych kultur, w swoim repertuarze ma utwory bałkańskie, żydowskie, ukraińskie, arabskie i latynoamerykańskie. Znakomici instrumentaliści połączyli swoje doświadczenia, które zdobyli grając wcześniej w zespołach takich, jak: Varsovia Manta, Open Folk czy Zespół Polski. piątek, 11 maja 2012, godz. 19.00

Koncert wiolonczelowy na prawą rękę Orkiestra Symfoniczna Filharmonii Pomorskiej Jerzy Swoboda, dyrygent Dominik Połoński, wiolonczela Czajkowski – Suita baletowa „Dziadek do orzechów”; Olga Hans – Koncert wiolonczelowy na prawą rękę, dedykowany Dominikowi Połońskiemu; Ravel – La valse; Ravel – Bolero

„Wiolonczela, moja pani” Pisanie muzyki to rodzaj schizofrenii – wchodzenie w rzeczywistość, której nie ma, kreowanie jej. (…)

Ja nigdy żadnej muzyki nie wymyśliłem, tylko ona przyszła do mnie.

Michał Lorenc

Tymi słowami wita się kompozytor na swej oficjalnej stronie w internecie, a muzyka najwyraźniej szczególnie upodobała sobie Michała Lorenca, bowiem artysta stworzył ilustracje muzyczne do ponad 175 filmów, seriali telewizyjnych, filmów dokumentalnych oraz spektakli teatralnych na zamówienie najlepszych reżyserów z Polski, Czech, Wielkiej Brytanii i USA. Śmiało też można stwierdzić, że jego soundtracki, już po premierach filmowych, zaczynały swoje własne, bardzo bogate życie i to niemal pod każdą szerokością geograficzną, zbierając po drodze szereg nagród, nominacji, aby w końcu zapisać się na płytach, które błyskawicznie znikają z półek. Najlepszym tego przykładem jest „platynowa” CD z muzyką do filmu „Bandyta” w reżyserii Macieja Dejczera, a zwłaszcza „Taniec Eleny” (1997).

34 |

| Maj 2012

Dominik Połoński wygrywał międzynarodowe konkursy wiolonczelowe, był członkiem Polskiej Orkiestry Festiwalowej Krystiana Zimermana, laureatem Paszportu „Polityki”, miał stypendium jednej z najlepszych uczelni muzycznych Escuela Superior de Música Reina Sofía w Madrycie i kalendarz koncertów daleko w przód szczelnie zapełniony. W 2004 choroba nowotworowa przerwała nagle to pasmo sukcesów 27-letniego wówczas wirtuoza. Dominik Połoński jednak tryumfalnie powrócił na estradę i koncertuje, używając do gry na wiolonDominik Po łoński czeli jedynie prawej ręki, a coraz większa grupa kompozytorów muzyki współczesnej pisze utwory specjalnie dla niego i jemu dedykuje.

W styczniu 2009 w Studiu Koncertowym PR Dominik Połoński zagrał po raz pierwszy utwór na prawą rękę

wydarzenia i odebrał statuetkę Fryderyka, którą uhonorowano go w 2007 (w kategorii muzyka orkiestrowa). Koncert wiolonczelowy na prawą rękę napisała łódzka kompozytorka Olga Hans specjalnie dla Dominika, gorąco przez niego namawiana i wspierana jego wiedzą praktyczną.

Artysta zanim powrócił na estradę rozszerzył swe kwalifikacje – został pedagogiem. Jest doktorem sztuki i pracuje na stanowisku adiunkta w Akademii Muzycznej w Łodzi oraz prowadzi ogólnopolskie i międzynarodowe kursy mistrzowskie. Publikuje też artykuły w czasopismach muzycznych.

Koncert poprowadzi uznany mistrz batuty Jerzy Swoboda, dyrygent bardzo aktywny i utytułowany.

W swej bogatej biografii odnotował pracę z najlepszymi orkiestrami w Polsce i oraz w wielu krajach Europy oraz na drugiej półkuli. Współpracował z artystami najwyższej klasy. M.in. w latach 1990-98 pełnił funkcję dyrektora naczelnego i artystycznego Filharmonii Śląskiej w Katowicach; był dyrektorem artystycznym Międzynarodowych Festiwali Chopinowskich w Dusznikach a także członkiem jury Międzynarodowych Konkursów Dyrygentów im. G. Fitelberga w Katowicach. Program tego wyjątkowego wieczoru symfonicznego dopełnią wielkie przeboje sal koncertowych. niedziela, 13 maja 2012, godz. 17.00, Klasztor franciszkański w Nieszawie, ul. św. Maksymiliana 1, Wstęp wolny. Możliwość przejazdu autokarem z Bydgoszczy. Bilet na przejazd w cenie 10 zł do nabycia w kasie biletowej FP.

REGION CHOPINA Orkiestra Kameralna Capella Bydgostienis Patryk Koralewski, fortepian Mozart – Serenada G-dur „Eine kleine Nachtmusik” KV 525 Chopin – Koncert fortepianowy f-moll op. 21

ORGANIZATORZ Y: SAMORZĄD WOJEWÓDZTWA KUJAWSKO-POMORSKIEGO Projekt „Promocja osoby i twórczości Fryderyka Chopina jako kulturowej marki regionu w latach 2011-2013”, współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Kujawsko-Pomorskiego na lata 20072013 oraz ze środków budżetu Województwa Kujawsko-Pomorskiego. piątek, 18 maja 2012, godz. 19.00

KONCERT DYPLOMANTÓW AKADEMII MUZYCZNEJ IM. FELIKSA NOWOWIEJSKIEGO W BYDGOSZCZY

Orkiestra Symfoniczna Filharmonii Pomorskiej Tadeusz Wojciechowski, dyrygent Maciej Drapiński, akordeon Piazzolla – Aconcagua – koncert na bandoneon, orkiestrę kameralną i perkusję Marek Murawa, baryton Mozart – aria Hrabiego z III aktu opery „Wesele Figara” Paweł Krasulak, tenor Donizetti – aria Nemorina z II aktu opery „Napój miłosny” Ewa Banasiak, sopran Bizet – Seguidilla z I aktu opery „Carmen” Bartosz Sosnowski, fortepian Ravel – Koncert fortepianowy D-dur na lewą rękę Michał Szymanowski, fortepian Brahms – Koncert fortepianowy d-moll op. 15 Zapraszamy na popisy magistrantów bydgoskiej Uczelni Muzycznej, którzy zaprezentują nam swój talent w bardzo różnorodnym i atrakcyjnym programie pod dyrekcją szefa dyrygenta Orkiestry Symfonicznej maestro Tadeusza Wojciechwskiego. Wśród dyplomantów przywitamy Michała Karola Szymanowskiego z klasy fortepianu Katarzyny Popowej-Zydroń oraz z klasy dyrygentury Zygmunta Rycherta, który mimo młodego wieku dał się poznać jako laureat wielu konkursów i festiwali.

Koncert współfinansowany przez Urząd Marszałkowski Województwa Kujawsko-Pomorskiego. sobota, 19 maja 2012, godz. 11.00

Koncert dla małych melomanów „OD SOLISTY DO ORKIESTRY” Dorota Borowicz (prelekcja); Michał Wachowiak (organy); Ingrida Gapova (sopran); DUET FORTEPIANOWY: Bartłomiej Wezner (fortepian), Mariusz Klimsiak (fortepian); TRIO STROIKOWE: Barbara Buczek (obój), Przemysław Buczek (klarnet), Eugeniusz Posadzy (fagot); KWARTET SMYCZKOWY: Natalia Pawłowska (skrzypce), Aleksandra Pilarska (skrzypce), Dominika Głowacka (altówka), Joanna Laskowska (wiolonczela); KWINTET DĘTY BLASZANY TRIUMPHAL BRASS: Janusz Bobiński (trąbka), Tomasz Gluska (trąbka), Jarosław Klekotko (waltornia), Paweł Kalicki (puzon), Robert Bartoszewicz (tuba); Zespół Muzyki Dawnej Concentus: Patrycja Cywińska-Gacka (kierownik); CHÓR AKADEMICKI UNIWERSYTETU TECHNOLOGICZNO-PRZYRODNICZEGO W BYDGOSZCZY: Agnieszka Sowa (dyrygent); ORKIESTRA WOJSKOWA Z TORUNIA: kpt.

Dominik Sierzputowski (dyrygent) m.in.: Bach, Mozart, Vivaldi, Mancini, Piazzola, Morricone, Wars, Maklakiewicz Od klasycyzmu przez barok do muzyki współczesnej, w tym argentyńskich rytmów i dzieł muzyki filmowej – taki przekrój przez muzyczne epoki oraz udział ogromnego aparatu wykonawczego proponujemy najmłodszym melomanom i ich rodzinom. Niewątpliwie ten niezwykle różnorodny koncert familijny dostarczy wiele niezapomnianych wrażeń muzycznych, ale również Maj 2012 |

| 35

wydarzenia przyniesie cenną i interesującą wiedzę na temat form muzycznych. środa, 23 maja 2012, godz. 19, Filharmonia Pomorska czwartek, 24 maja 2012, godz. 19, Teatr Letni w Ciechocinku Orkiestra Kameralna Capella Bydgostiensis José Maria Florêncio, dyrygent Vesselin Stanev, fortepian Mozart – Koncert fortepianowy A-dur KV 414 Schubert – Kwartet smyczkowy nr 14 d-moll „Śmierć i dziewczyna”

Adam Sobierajski, tenor Adam Zdunikowski, tenor Ten majowy koncert ma szczególną dedykację: koncertem Trzech Tenorów składamy najpiękniejsze, muzyczne życzenia Wszystkim Mamom w wigilię Ich Święta.

Trudno w to uwierzyć, ale od słynnego występu w Rzymie Trzech Tenorów – Pavarottiego, Carrerasa, Domingo – minęło już przeszło dwadzieścia lat. Ale formuła koncertu, w którym trzech największych śpiewaków pokazało potęgę operowych głosów, kreując najsławniejsze arie i pieśni, spodobała się ogromnie i natychmiast przyjęła na całym świecie. Na estradzie FP gościć będziemy śpiewaków solistów z czołowych polskich teatrów muzycznych, w repertuarze, który wzruszy, zachwyci i chwyci za serce każdego, czyli m.in.: arie z Napoju miłosnego, Turandot, Rigoletta czy Barona cygańskiego i Krainy uśmiechu, czy też wiązanki pieśni neapolitańskich i latynoskich. czwartek, 31 maja 2012, godz. 18

KONCERT NA DZIEŃ DZIECKA

Ve s s e l i n S t a n e v

Bohaterem koncertu bydgoskiego i w słynnym kurorcie Regionu będzie Vesselin Stanev, mistrz fortepianu z Bułgarii. Po studiach w Sofii kształcił się u sławnego pianisty i pedagoga – Dymitra Baszkirowa w Konserwatorium w Moskwie, następnie podnosił swe umiejętności w Paryżu pod opieką Alexisa Weissenberga, zaś w Londynie cenne wskazówki pobierał u swego mistrza i mentora, Petera Feuchtwangera. Na wyborny program tych koncertów kameralnych złożą się: skomponowany przez Mozarta w 1782, w Wiedniu, Koncert fortepianowy A-dur, XII z cyklu, który zaliczany jest do jego utworów łagodnych, chwilami wręcz nostalgicznych. KV 414, i w ogóle cała ta seria koncertów odniosły ewidentny sukces.. W wykonaniu Mozartowskiego dzieła pianiście towarzyszyć będzie Capella Bydgostiensis pod dyrekcją swego szefa dyrygenta maestro José Maria Florêncio, po przerwie zaś usłyszymy bodajże najsłynniejszy kwartet smyczkowy, znany pod tytułem Śmierć i dziewczyna Franza Schuberta. Dzieło jest jednym z filarów repertuaru muzyki kameralnej. Stworzone zostało w 1824, po tym jak kompozytor ciężko chorował i uświadamiał sobie, że umiera, to właściwie muzyczny testament Schuberta. piątek, 25 maja 2012, godz. 19

TRZECH TENORÓW W KONCERCIE DLA MAMY

Orkiestra Symfoniczna Filharmonii Pomorskiej Sławomir Chrzanowski, dyrygent Tomasz Kuk, tenor

36 |

| Maj 2012

TREBUNIE-TUTKI MAŁE TREBUNIE-TUTKI Krzysztof Trebunia-Tutka, kierownictwo artystyczne i prowadzenie bogactwo góralskich tradycji muzycznych

W przeddzień Święta Wszystkich Dzieci zapraszamy na wyjątkowy koncert z udziałem popularnej góralskiej kapeli. Trebunie-Tutki to muzykująca od pokoleń rodzina z Białego Dunajca, która występuje na największych festiwalach Muzyki Świata w Europie a także w Azji i Ameryce Północnej. Umiłowanie tradycji i wierność góralszczyźnie – to chlubna artystyczna wizytówka kapeli. Krzysztof Trebunia-Tutka – wielki artysta, lider tego rodzinnego zespołu, multiinstrumentalista, tancerz, śpiewak i pedagog, w czasie licznych występów prezentuje ogromne bogactwo góralskich tradycji muzycznych. Wtórują mu dzielnie jego dzieci – Małe Trebunie-Tutki: Ania, Marcin i Jaś, śpiewając, tańcząc i grając na unikatowych instrumentach pasterskich, w oryginalnych, pięknych strojach regionalnych. W Bydgoszczy Trebunie-Tutki, „duże i małe”, zaprezentują specjalny program – atrakcyjny i dowcipny. inf. Mariola Grochowina

wydarzenia Galeria Innowacji UTP otwarcie 16 maja 2012 godz. 10.00, Galeria Innowacji, Uniwersytet Technologiczno-Przyrodniczy w Bydgoszczy, wystawa od 5 kwietnia do 15 czerwca

Anna Bochenek – malarstwo W malarstwie Anny Bochenek łączenie sprzeczności, geometrycznej dyscypliny, ze żwawym, spontanicznym wręcz kształtowaniem przestrzeni obrazu, świadczy o niezwykle konsekwentnej i oryginalnej koncepcji, w której elementy racjonalne mieszają się z intuicyjnym podejściem do zagadnienia formy. Okazuje się, że w przypadku malarstwa, intuicja połączona z fundamentem, jakim jest warsztat malarski, zazwyczaj stawała się źródłem najlepszych rozwiązań. Drugą cechą świadczącą o sile jej malarstwa, jest fakt, że każda praca przedstawia inną koncepcję kompozycyjną. Nie znajdziemy u niej dwóch obrazów, będących wzajemną parafrazą, czy też dosłownym powtórzeniem jednej kompozycyjnej koncepcji.

Nakładanie się kadrów, symultaniczność, zestawianie elementów figuratywnych, być może pewnych autobiograficznych impresji malarskich, z elementami wyimaginowanymi, przechodzenie konkretu w abstrakcję i vice versa, w połączeniu z żywą oraz intensywną kolorystyką, daje nam wyobrażenie o wszechświecie artystycznym malarki. Widzę w tych obrazach autonomiczny świat, który rządzi się własnymi prawami, ale jednocześnie świat, który w konfrontacji ze mną, odbiorcą, wprowadza w moje doświadczenie, nowe rozumienie przestrzeni, ale również nowe sposoby widzenia.

(Fragment recenzji)

Związana z Krajowym Funduszem na Rzecz Dzieci oraz Towarzystwem Kultury Paideia.

Przez kilkanaście lat zmagania się z materią i ideą własnej sztuki powstało kilkaset prac w kilku cyklach, takich jak „Intuicje pejzażowe”, „Między górą a chmurą”, „Enklawy”, „Rytmy przyrody, rytmy pejzażu”, „Kolory Światła” „Terytoria czasu”. W obszarze jej zainteresowań jest pejzaż obserwowany jednocześnie z wielu perspektyw, tworzący poczucie czasu istniejące w obrazie.

Prof. art. mal. Piotr Klugowski

Dr hab. Anna Bochenek absolwentka Wydziału Sztuk Pięknych UMK w Toruniu. Dyplom z malarstwa w pracowni prof. Janusza Kaczmarskiego w 1990 roku.

Prowadzi pracownię Malarstwa i Rysunku w Katedrze Sztuk Wizualnych na Wydziale Budownictwa i Inż. Środowiska UTP w Bydgoszczy. Kieruje ponadto uczelnianą Galerią Innowacji UTP .

Swoje prace prezentowała na ponad 40 wystawach indywidualnych i ponad 70 wystawach zbiorowych w kraju i za granicą. Sukcesywnie uczestniczy w konkursach, konferencjach, plenerach, warsztatach plastycznych.

Laureatka kilkunastu nagród i wyróżnień w konkursach ogólnopolskich i regionalnych (Annalle 1996, 1997, Muzyka w Malarstwie – 1998, Dzieło Roku 1993, 1994, 1998, 2010 – I nagroda, 2011) Za całokształt pracy w 2000 roku odznaczona Srebrnym Krzyżem Zasługi oraz odznaką Zasłużony Działacz Kultury, a w 2010 r. Medalem Komisji Edukacji Narodowej.

Ponadto prowadzi innowacyjną działalność edukacyjną na polu plastyki uczestnicząc w eksperymentach plastycznych, prowadząc liczne warsztaty, lekcje pokazowe dla nauczycieli w kraju i zagranicą. Od 1992 r.

A n n a B o c h e n e k , Św i a t ł o g r ó d , 2 0 0 9, o l e j , a k r y l , 135×10 5 c m

Anna Bochenek , Kopiec, olej, akr yl, 60×90 cm

Maj 2012 |

| 37

wydarzenia Galeria Miejska bwa Pierre Pirson (Belgia) Początek nieskończoności

Galeria Brda

Marta Dziomdziora …z podróży

wystawa czynna do 27.05.2012

wystawa czynna do 31.05.2012

Od 26 kwietnia w Galerii Miejskiej bwa w Bydgoszczy prezentowana jest wystawa Pierre’a Pirsona (Belgia), artysty mieszkającego czasowo w Bydgoszczy. Wystawa podzielona została na trzy części: I część wystawy – najnowsze prace artysty powstałe w kręgu kultury Beneluxu II część wystawy – prace powstałe podczas pobytu w Bydgoszczy i dotyczą zderzenia kulturowego z naszym regionem i miastem III część wystawy – efekt artystycznego dyskursu z Leonem Wyczółkowskim „Tworzę formy eksplodujące radosnym ruchem, układem fal i pulsacji. Powstaje żywa jednostka, posiadająca swój własny rytm, poryw i ruch. W moich dziełach lubię przestrzeń, tło obrazu nie jest pustką lecz przestrzenią, przestrzenią dla oddechu malarstwa. Bez tej przestrzeni nie byłoby harmonii, stabilności i równowagi w ruchu i rytmie dzieła.

W Galerii Brda, działającej pod patronatem Galerii Miejskiej bwa czynna jest wystawa prac graficznych Marty Dziomdziory „…w podróży” (2011). Cykl obejmuje 30 prac wykonanych w technice monotypii i własnej (10×10 cm) Marta Dziomdziora, ur. 1983 w Łodzi. Absolwentka Grafiki Warsztatowej (2009 – dyplom pod kier. Prof.

Leszka Kiljańskiego) i Ochrony Dóbr Kultury (2007) na Wydziale Sztuk Pięknych Uniwersytetu im. Mikołaja Kopernika w Toruniu. Od 2010 – Studia doktoranckie z zakresu sztuk plastycznych w pracowni prof. Leszka Kiljańskiego na macierzystym uniwersytecie. Obok grafiki drugim obszarem zainteresowania są badania nad plastyką obrazu filmowego. Przez wiele lat współpracowała z Fundacją Tumult przy organizacji Międzynarodowego Festiwalu Sztuki Autorów Zdjęć Filmowych Plus Camerimage. W 2010 pracowała przy produkcji filmu „W ciemności” w reżyserii Agnieszki Holland.

Pierre Pirson urodził się w Liege w 1957 roku. Ma w swoim dorobku ponad 70 wystaw indywidualnych: w Belgii, Francji, Holandii, Hiszpanii, Szwajcarii, Polinezji Francuskiej, Australii, Japonii, Polsce, Stanach Zjednoczonych. Obecnie mieszka i pracuje w Liege oraz w Polsce, ma swoje atelier w Bydgoszczy.

Pokaz filmu „Młyn i Krzyż” w reżyserii Lecha Majewskiego

Pierre Pirson

38 |

| Maj 2012

8.05.2012-13.05.2012, godz. 19.00, możliwe jest też zorganizowanie pokazu o innej godzinie dla grup powyżej 20 osób, wystarczy wcześniej umówić się na pokaz. Wstęp kosztuje 6 zł normalny, 3 zł ulgowy. Bilet na film upoważnia jednocześnie do zwiedzenia wystawy w godzinach otwarcia sal wystawowych Galerii.

Szwecja/Polska 2010, Czas trwania filmu: 96 min, Dystrybucja: IF SILESIA FILM Najnowszy film Lecha Majewskiego dostarczy wrażeń wszystkim, którzy szukają niezapomnianych przeżyć w kinie. Ręką reżysera, na oczach widzów, ożywiony zostaje niezwykły obraz – „Droga krzyżowa” Bruegla, z całym swym pięknem, z całą swoją surowością i okrucieństwem.

Dzięki nowym technologiom reżyser pokazuje losy 12 postaci z obrazu. Realizacja filmu trwała 3 lata i wymagała niezwykłej cierpliwości i wyobraźni. Wykorzystano technologię CGI (obraz generowany komputerowo, technologia wykorzystana m.in. w „Labiryncie Fauna” i „Avatarze”) oraz przestrzeni 3D. „Wykonana praca może być porównana do tkania ogromnego cyfrowego gobelinu zbudowanego z wielowarstwowych perspektyw, zjawisk atmosferycznych i ludzi” – tłumaczy reżyser Lech Majewski.

W rolę Pietera Bruegla wcielił się Rutger Hauer. Michael York zagrał bankiera Jonghelincka, kolekcjonera jego obrazów, zaś Marię – Charlotte Rampling.

wydarzenia Tajniki pracy reportera i dokumentalisty

nem tej pracy jest wystawa… na okolicznych płotach.

Ludziom bardzo się ona podoba. Władzy też. „To może we wsi na drodze asfalt położy” – zastanawia się jeden z mieszkańców Mieleszek. – „Lech Majewski – świat wg Breugla” (autorka: Dagmara Drzazga, prod. TVP Katowice) – Nagroda Prix Italia 2010 w kategorii dokumentu telewizyjnego. Autorka dokumentu Dagmara Drzazga zarejestrowała proces twórczy reżysera Lecha Majewskiego na planie filmu „Młyn i krzyż”, w którym wystąpili znani aktorzy – Charlotte Rampling, Rutger Hauer i Michael York. Drzazga „nie tylko śledziła pracę na planie, ale udało się jej również odsłonić tajniki filozofii Pietera Bruegla Starszego, którego obraz, „Młyn i krzyż”, jest motywem przewodnim filmu”

Festiwal Sztuki Reportażu CAMERA OBSCURA we współpracy z Galerią Miejską bwa zaprasza na cykl seansów i seminariów pod hasłem: „Tajniki pracy reportera i dokumentalisty”.

15.05.2012, godz. 18.00, wstęp wolny

‘Sztuka opowiadania obrazem’

Jakie są narracyjne funkcje obrazu? W jaki sposób z obrazów zbudować strukturę wizualną? Czym jest wizualna ekspresja? Pragmatyczna i symboliczna wartość obrazu?

Projekcja dokumentów: „Ballada o Mieleszkach” (autor: Jerzy Kalina, prod. TVP) Nagroda Główna na CAMERA OBSCURA 2006, Paweł Grześ, student Instytutu Fotografii Twórczej w Opawie, przez dwa miesiące fotografuje mieszkańców wsi Mieleszki, tuż przy granicy polsko-białoruskiej w województwie podlaskim. Plo-

AKADEMIA SZTUKI

Jerzy Brukwicki. Wykład PRZYKUWAJĄ UWAGĘ. Dzieje polskiego plakatu 16.05.2012, godz. 18.00, wstęp wolny „Reklama jest zjawiskiem powszechnym. Korzysta z przeróżnych form i środków. W czasach nadmiaru wydarzeń i towarów spełnia istotną rolę w procesach informacyjnych i ekonomicznych. Ważnym elementem reklamy pozostaje plakat, którego oblicze wpływa na kształt pejzażu graficznego naszego otoczenia, nowoczesnego miasta. Istnieje wiele kategorii plakatu, które spełniają istotne funkcje w wielu dziedzinach życia, polityki, kultury, sportu, turystyki. Plakat ulega wpływom rozmaitych kierunków i mód artystycznych. W Polsce początki plakatu sięgają czasów Wyspiańskiego i Młodej Polski. Jego najlepszy okres przypada na lata 60. i 70. XX wieku (polska szkoła plakatu).”

Jerzy Brukwicki

Galeria Miejska bwa, Galeria Kantorek

Krystyna Panasik – rzeźbiarka (1936-2012) wystawa czynna do 26 maja 2012 Krystyna Panasik studiowała malarstwo na Wydziale Sztuk Pięknych UMK w Toruniu w pracowniach prof. Tymona Niesiołowskiego i prof. Stanisława Borysowskiego, rzeźbę w PWSSP w Gdańsku w pracowniach prof. Stanisława Horno-Popławskiego i prof. Alfreda Wiśniewskiego. W 1968 r. uzyskała dyplom w PWSSP w Poznaniu w pracowni prof.

Bazylego Wojtowicza. Zajmowała się rzeźbą, malarstwem, rysunkiem, pedagogiką artystyczną. Autorka 15 wystaw indywidualnych. „… Jej rzeźby cechuje zwarta, oszczędna kompozycja.

Oczyszcza dzieła ze zbędnych szczegółów, szuka prostych środków wyrazu. Prawdę widzenia łączy z metaforycznym przekazem. Prostota formalna wytwarza nastrój intymności. Każda rzeźbiarska bryła, skromna w swej strukturze, jest nośnikiem ogromnego ładunku uczuciowego – do człowieka, przyrody, świata. Krystyna Panasik tworzy swoiste wizerunki ludzi i ptaków. Mówi o uczuciach, miłości, o tęsknotach. Nie są to dzieła radosne w wyrazie. Niosą w sobie dozę smutku i samotności.”

Kr yst yna Panasik Niobe, córa człowiecza, brąz, kamień, f o t . Wo j c i e c h Wo ź n i a k

inf. E. Kantorek

Maj 2012 |

| 39

wydarzenia Teatr Polski 8 i 9 maja 2012, godz. 10.00 czas trwania: 55 minut bez przerwy

Jan Brzechwa Pchła Szachrajka opieka reżyserska: Łukasz Gajdzis; scenografia: Aleksandra Semenowicz; występują: Małgorzata Witkowska, Paweł L. Gilewski i Marcin Zawodziński Chcecie bajki? To proste pytanie zadaje kolejnym już pokoleniom dzieci autor wielu utworów dla najmłodszych, wybitny polski poeta Jan Brzechwa. Tak! Chcemy bajki!

Naprawdę? Ależ proszę bardzo – oto bajka, której bohaterką jest niezwykła Pchła Szachrajka. Niby malutka, prawie niewidoczna, ale – jak to z pchłami bywa – dokuczliwa, psotna, wszędobylska, piekielnie sprytna i na domiar złego niesłychanie pomysłowa. Barwna opowieść o jej zdumiewających psotach i gałgaństwach to gotowy scenariusz, w którym ważne miejsce zajmuje aktorska improwizacja. Poczucie humoru Małgorzaty Witkowskiej, Pawła Gilewskiego i Marcina Zawodzińskiego połączone z dowcipnymi strofami Brzechwy gwarantuje znakomitą teatralną zabawę. A tak swoją drogą to bardzo ciekawe, w jaki sposób Pchła Szachrajka zdołała niepostrzeżenie wyjeść krem z trzydziestu rurek płacąc tylko za jedną…

9, 10 i 11 maja 2012, godz. 19.00 czas trwania: 110 min. z przerwą

Klub kawalerów Michał Bałucki reżyseria: Łukasz Gajdzis; scenografia: Mirek Kaczmarek; ruch sceniczny: Aneta Jankowska; opracowanie muzyczne: Maciej Szymborski; akordeon: Kacper Chabrowski; reżyseria światła: Robert Łosicki; inspicjent: Hanna Gruszczyńska; występują: Karolina Adamczyk, Michał Czachor, Paweł Gilewski, Marian Jaskulski, Magdalena Łaska, Roland Nowak, Jerzy Pożarowski, Małgorzata Trofimiuk, Małgorzata Witkowska, Marcin Zawodziński „Jesteśmy na wczasach w tych góralskich lasach w promieniach słonecznych opalamy się orkiestra przygrywa skocznego begina to nie twoja wina, że podrywam cię 40 |

| Maj 2012

A panna Krysia, panna Krysia królowała na turnusach nie od dzisiaj, a każdego roku właśnie o tej porze przyjeżdżała tu, do pensjonatu „Orzeł”.

Kuracjuszy rozmarzony wzrok śledził wciąż jej każdy gest i krok.”

Wojciech Młynarski Jesteśmy Na Wczasach Wojna trwa…

Odwieczna walka płci pięknej z tą „drugą” o dominację i panowanie nad światem przybiera różne formy i posługuje się wymyślnymi narzędziami. Istnieje jednak wiele historii o tych, którzy tej walki nie chcieli toczyć. Klub Kawalerów z napisanej w XIX wieku komedii M. Błauckiego zrzesza liber baronów, wyznawców wolności i kawalerskich swawoli. Nieustannie podsycają przekonanie o elitarności i awangardzie życia bez kobiet. Coś musi się jednak stać, by „kluby kawalerskie w puch rozbite” były.

15, 16 i 17 maja 2012, godz. 19.00, Duża Scena – spektakl kameralny (premiera 4 lutego 2012)

BURZA wg Wiliama Shakespeare’a Reżyseria: Maja Kleczewska; scenografia, kostiumy: Katarzyna Borkowska; dramaturgia: Łukasz Chotkowski; scenariusz sceniczny: Maja Kleczewska, Łukasz Chotkowski; muzyka: Piotr Bukowski; reżyseria światła, video: Bartosz Nalazek; asystent reżysera: Anna Włodarska; występują: Karolina Adamczyk, Michał Czachor, Mirosław Guzowski, Piotr Jankowski (gościnnie), Michał Jarmicki, Artur Krajewski, Marta Nieradkiewicz, Małgorzata Witkowska oraz pies Kenzo / Łobuz

fot. Magda Hueckel

Burza jest pielęgnowaniem pamięci o klęsce; ziemią jałową, na której rośnie żal. Początek i koniec burzy jest początkiem i końcem świata. Koniec świata jest końcem życia. Apokalipsa jest nadchodzącą burzą, która przychodzi z wnętrza domu. Niszczy wszystko. Wstaje słońce. Wszystko jest nowe. Wszystko dobrze. …trzeba tworzyć dobro ze zła, bo nie ma nic innego, z czego można by je tworzyć.

Robert Penn Warren

Tematem tej opowieści jest upadek człowieka, jego wyrzuty sumienia, jego nieustanne parcie ku światłu pomimo wszystkich obciążeń przeszłości

Malcolm Lowry

wydarzenia 18 maja 2012, godz. 18.00, Foyer TPB

Czy można być porządnym człowiekiem poza kościołem?

Projekcja filmu i dyskusja odnosząca się do spektakli: Wszyscy święci w reż. Wojciecha Farugi oraz Popiełuszko w reż. Pawła Łysaka.

wpisują się współcześni męczennicy? Czym dla zmęczonych życiem bohaterów jest męczeństwo? Ile nieudanych prób samobójczych można znieść? Jak długo można wytrzymać opiekę na chora matką i marudzenie gderliwego ojca? Współczesne formy stygmatów to niekoniecznie rany fizyczne.

23, 24 maja 2012, godz. 19.00 26, 27 maja 2012, godz. 18.00 czas trwania: 160 minut jedna przerwa Spektakl przygotowany w ramach projektu Czechow – Saga

Trzy siostry wg Antoniego Czechowa

reżyseria: Paweł Łysak; scenografia: Paweł Wodziński; kostiumy: Mirek Kaczmarek; muzyka: Piotr Bukowski, Igor Nikiforow; reżyseria światła: Justyna Łagowska; występują: Karolina Adamczyk, Magda Łaska, Alicja Mozga, Marta Nieradkiewicz, Marta Ścisłowicz, Michał Czachor, Paweł Gilewski, Mirosław Guzowski, Michał Jarmicki (gościnnie), Marian Jaskulski, Artur Krajewski, Mateusz Łasowski, Roland Nowak, Marcin Zawodziński „(…) Pierwsza część spektaklu Łysaka, do pożaru, jest inteligentną, często ironiczną grą z teatralną konwencją wystawiania Czechowa (pojawiają się rosyjskie pieśni, na ścianie wisi strzelba). W drugiej, która ma atmosferę snu, dom Prozorowów wiruje wokół własnej osi, a współcześnie ubrani, wyzwoleni z ciasnych pokojów bohaterowie z ulgą wyzwalają się też ze swoich historii. W finale trzy siostry, stojąc jak w pierwszej scenie, przed nosem widowni, piękne i silne snują plany na przyszłość. Interesująca, wciągająca rozmowa i z widownią, i z Czechowem.”

Aneta Kyzioł, Polityka

12 maja 2012, godz. 19.00 13 maja 2012, godz. 18.00 18 maja 2012, godz. 20.00 19 maja 2012, godz. 19.00 premiera 13 kwietnia 2012, Mała Scena

Wojciech Faruga/Jarosław Jakubowski WSZYSCY ŚWIĘCI

Reżyseria: Wojciech Faruga; scenografia, kostiumy, reżyseria świateł: Agata Skwarczyńska; występują: Marian Jaskulski, Magdalena Łaska, Mateusz Łasowski, Alicja Mozga, Roland Nowak, Jerzy Pożarowski, Małgorzata Trofimiuk, Jakub Ulewicz Święci czy chorzy psychicznie? Asceci czy głupcy, chcący zwrócić na siebie uwagę otoczenia?

Dla wielu średniowiecznych ascetów chrześcijańskich normą stały się długotrwałe posty o chlebie i wodzie, noszenie włosiennicy, codzienne biczowanie ciała oraz nocne modlitwy, czyli to, co psychologia uznaje za patologię.

Spektakl „Wszyscy Święci” staje się próbą diagnozy fanatyzmu i opowieścią o męczennikach codzienności.

Reżyser zadaje pytanie: gdzie kończy się głęboka wiara, religia, a gdzie zaczyna szaleństwo w imię Boga? W jaki sposób odróżnić ideologię od rzeczywistości, w którą

24 maja 2012, godz. 20.00 25, 26 i 27 maja 2012, godz. 19.00 czas trwania: 90 minut bez przerwy premiera lubelska 24 lutego 2012 premiera bydgoska 9 marca 2012

KOMORNICKA. BIOGRAFIA POZORNA reżyseria: Bartek Frąckowiak; dramaturgia: Weronika Szczawińska; scenografia, kostiumy: Anna Maria Karczmarska; muzyka: Krzysztof Kaliski; reżyseria światła, wideo: Bartosz Nalazek; software: trzewiczek; występuje: Anita Sokołowska Spektakl „Komornicka. Biografia pozorna” to próba podjęcia teatralnego śledztwa opartego na biografii Marii Komornickiej. Ta modernistyczna pisarka przez ponad połowę swojego życia nazywała siebie Piotrem Włastem. Kontrowersyjna, nazywana wariatką i odmieńcem była wybitną postacią czasów, w których przyszło jej funkcjonować. Poprzez swoją metamorfozę zwracała uwagę na trudne i ważne problemy ówczesnego świata, przewartościowania, kreację wizerunku, istotę płci.

Twórcy spektaklu podejmują temat -u Komornickiej, aby raz IK Ó W B IK C Z Y TELN ie A n L e D c T w jeszcze zbaIL E TAN I B erem BIK-u m u n dać jej zagadym zł!

Ze majow na spek takl: kę z zupełnie bilety ci ię : ie e r mi n Wszysc y św innej perspeky w t 18.00 szam 12 o godz.

Zapra 0 2 ja a tywy. m 8 1 : ie alnie in m sy rm y w te zakupu mak Zapraszam uprawnia do

15

Jeden egze

u mplarz BIK- promoc yjnej cenie.

4 biletów w

wydarzenia Galeria Autorska Jan Kaja i Jacek Soliński 24.05.2012, godz. 18.00

„Adresy – wypominki” część 1

– krótki „spacer” po Bydgoszczy z Kresami w tle – Gizela Chmielewska Gizela Chmielewska – dziennikarka zafascynowana związkami Kresów z Bydgoszczą, autorka m.in. cyklu artykułów pt. „Adresy”, publikowanych na łamach Gazety Pomorskiej – „Album Bydgoski”. Współautorka – razem z Bogdanem Chmielewskim – wystawy „Cierń kresowy” w Galerii Autorskiej w czerwcu 2008, autorka książki pt. „Cień Kresowy” (wyd. w 2010 r.), poświęconej Edwardowi Woyniłłowiczowi oraz jego rodzinie – Kresom i Bydgoszczy.

Dług wdzięczności Spaceruję ulicami mojego miasta szlakiem, który wyznacza mi magia Kresów. Odkrywam kamienice, w których od dziesięcioleci zaklęta jest kresowa śpiewna mowa, wertuję książki, w których toczy się życie – to lepsze, szczęśliwsze, jeszcze przed Bydgoszczą. Poznaję ludzi, którzy urodzili się pod kresowym niebem i tam się chcieli zestarzeć, aby kiedyś znaleźć miejsce wiecznego spoczynku na rodzinnym cmentarzu. Tymczasem niebo, a nawet cmentarze im odebrano. Na otarcie łez los podarował im Bydgoszcz.

Ja wiem, że oni ciągle tu są, mimo że od ich przyjazdu do Bydgoszczy za chwilę minie 100 lat. Nadal przemierzają bydgoskie ulice szukając drogi, która zaprowadziłaby ich do rodzinnego domu, gdzie przed gankiem z białymi kolumienkami rosną róże Marechal Niel…

Nadal tęsknią za aleją lipową posadzoną ręką pradziadka… Nadal mają spakowane walizki, bo a nuż będzie można… Dobrze wiem, że ich wielkie marzenia nigdy się nie spełnią.

Gizela Chmielewska w Mińsku

Na tej drodze bydgoskich wędrówek szlakiem Kresów spotykam niezwykłych ludzi: wiceadmirała Konstantego Biergiela z ul. Jackowskiego 14, generała Zachariasza Bakhradze z ul. Chodkiewicza 16, sybiraka Augusta Iwańskiego z ul. Gajowej 35, generała Aleksandra Karnickiego z kamienicy przy ul. Cieszkowskiego 11, Michała Łempickiego z willi przy ul. Chopina 6, Krystynę Pusłowską i jej matkę Emily Pignatelli d’Aragon z pałacyku przy Piotra Skargi 3, Serafina Lipkowskiego i jego bliskich z ul. Paderewskiego 1, doktora Tadeusza Nowkuńskiego z Al. Mickiewicza 9, Helenę i Włodzimierza Stulgińskich z domu przy ul. Kościuszki 5, Wincentego i Zofię Wołodkowiczów, mieszkających przy ul. Libelta 10, wreszcie Edwarda Woyniłłowicza z małżonką Olimpią z okazałej kamienicy przy ul. Zamoyskiego 4.

Te nazwiska – dla większości współczesnych bydgoszczan zupełnie obce – były doskonale znane w Mińsku, Nieświeżu, Petersburgu, Kijowie, Witebsku, Homlu, a nawet na Dalekim Wschodzie, np. w Harbinie. Nie mogło być przecież inaczej skoro ci ludzie stawiali tam kościoły, fundowali szkoły i szpitale, byli mecenasami sztuki i hojnymi opiekunami niezamożnej polskiej młodzieży. U nas, nad Brdą, też dzielili się chlebem i sercem.

Niestety, moja Bydgoszcz dawno o nich zapomniała, chociaż na pewno na to nie zasłużyli. Ja, bydgoszczanka bez najmniejszych kresowych korzeni już wiem, że mam wobec tych ludzi dług wdzięczności. Dlatego staram się mojemu miastu odświeżyć pamięć.

Powolutku odkrywam Bydgoszcz nasyconą kresowymi nadziejami, powolutku odkrywam ulicę za ulicą, nazwisko za nazwiskiem. Wyciągam kresowe okruchy z mocno wyblakłej karty dziejów naszego miasta, ze starych dokumentów, których już nikt od dawna nie miał w rękach. Z pożółkłych stronic akt parafialnych, ze starych gazet, fotografii i listów.

Zaglądam w okna domów, które mają niemiecki rodowód, ale wypełnione są kresowymi marzeniami, wertuję karty wspomnień nasyconych tęsknotą za rajem utraconym nad Dnieprem, Ipucią, Prypecią, Świsłoczą, Słuczą, Sożą. Właśnie dzięki temu jedno zrozumiałam: przyjmując ludzi stamtąd pod swój dach moje miasto miało wielkie szczęście. I teraz się nim się ze mną dzieli.

Gizela Chmielewska

24.05.2012, godz. 18.00

Otwarcie wystawy fotografii Jakuba Kaji pt. „Adresy – wypominki” część 1 Jakub Kaja urodzony 1.05.1982 w Bydgoszczy. Absolwent Akademii Krakowskiej na wydziale malarstwa o specjalności grafika użytkowa oraz Akademii Sztuk Pięknych w Gdańsku na wydziale grafika o specjalności fotografia. Zdobywca kilku nagród wydziałowych za plakat z okazji 750 lecia lokacji miasta Krakowa oraz za grafikę Ecce Homo. Zdobywca 1 miejsca oraz specjalne42 |

| Maj 2012

wydarzenia * * *

J a k u b K a j a u l . G d a ń s k a 12 9, f o t o g r a f i a

go wyróżnienia w ogólno krajowym konkursie na plakat z okazji 90 lecia banku PKO BP. Wybrany uczestnik wystawy konkursowej 23 Międzynarodowego Biennale Plakatu w Wilanowie. Autor kilkunastu wystaw indywidualnych oraz kilkunastu zbiorowych. Obecnie czynny grafik i fotograf.

Praca nad fotografiami do wystawy „Adresy – wypominki” jest swego rodzaju poszukiwaniem nieistniejącej rzeczywistości. Zawsze inspirowało mnie przyglądanie się zapomnianym miejscom – tajemniczym zakamarkom, ciemnym zaułkom i starym kamienicom ze światłem przedzierającym się do wnętrza klatek schodowych poprzez rozbite szyby. Tych miejsc pozostawionych swojemu czasowi jest coraz mniej, dlatego uporczywie zaglądam przez stare bramy domów i szukam tego niepowtarzalnego światła, które rozprasza mrok i odsłania tajemnicę kształtów w wydłużonych cieniach. Jednak to nie wszystko, ponieważ w tym przypadku trzeba odszukać ślady pozostawione kiedyś przez dawnych, zacnych mieszkańców tych kamienic. Poszukiwanie „nieuchwytnego” to coś, co mnie najbardziej fascynuje w fotografii, tym bardziej, że nie jestem w stanie dokładnie określić tego fenomenu. Ta nieokreślona przestrzeń objawia się lub nie. Odnalezienie dzisiaj tego, co zapomniane i wymazane przez czas, przypomina pracę archeologa. Takie odnajdywanie i odczytywanie przeszłości jest przygodą możliwą do zrealizowania dzięki wnikliwym tekstom portretującym niezwykłe postacie Bydgoszczan pióra pani Gizeli Chmielewskiej. Wcześniej błądziłem po innych miastach, a zadeptywane ślady przeszłości były dla mnie zupełnie obce. Projekt fotograficzny będący pomysłem pani Gizeli Chmielewskiej to zetknięcie się z rzeczywistością bardzo konkretną, przesiąkniętą duchem już „znajomych” mieszkańców dawnej Bydgoszczy. Teraz muszę tylko ich „odnaleźć”.

Jakub Kaja

Klub „Arka” B.S.M. 7.05.2012, poniedziałek, godz. 17.00 „ZWIEDZAMY MIASTO” wyjście do muzeum na wystawę „Secesja” – Klub Seniora 10.05.2012, czwartek, godz. 16.00 „Łąki ukwiecone majem” konkurs plastyczny dla wszystkich dzieci 11.05.2012, piątek, godz. 17.00 „NACZNIA DO UPRAWY KAKTUSÓW” spotkanie Klubu Miłośników Kaktusów 14.05.2012, poniedziałek, godz. 17.00

„O SOLE MIO…”

koncert arii operetkowych w wykonaniu Krzysztofa Filasińskiego 21.05.2012, poniedziałek, godz. 17.00

„BAL MAJOWY” zabawa taneczna Klubu Seniora 22.05.2012, wtorek, godz. 16.00 „Dla Ciebie Mamo – upominki dla mamy z modeliny” – zajęcia plastyczne dla dzieci

24.05.2012, czwartek, godz. 17.00 Rozstrzygnięcie Konkursów z okazji 170 rocznicy urodzin M. Konopnickiej organizowanego wspólnie z Radą Osiedla Szwederowo 31.05.2012, czwartek, godz. 16.00 „Własna interpretacja obrazu impresjonistów” – zajęcia plastyczne dla dzieci 31.05.2012, czwartek, godz. 17.00

Z cyklu „ARKA POEZJI” wieczór autorski Mieczysława Wojtasika, prowadzenie: Stefan Pastuszewski Ponadto: • W każdy poniedziałek, środę i piątek zajęcia z gimnastyki dla seniorów • W każdy wtorek i czwartek o godz. 16.00 darmowe zajęcia plastyczne dla dzieci • W każdą środę od godz. 10.00-13.00 Dyżur Koła Polskiego Związku Emerytów Rencistów i Inwalidów

inf. Nikoletta Stachura

Maj 2012 |

| 43

wydarzenia Akademicka Przestrzeń Kulturalna Wyższej Szkoły Gospodarki w Bydgoszczy 10.05.2012, godz. 17.00

Debata Czwartkowa – Arabska Wiosna czy Arabska Zima? Przemiany kulturowe i polityczne w świecie arabskim Od listopada 2010 roku światem arabskim wstrząsają dramatyczne przemiany polityczne. Doprowadziły one do odsunięcia od władzy rządzących przez wiele lat prezydentów Tunezji, Egiptu, Libii i Jemenu. Dramatyczna sytuacja panuje w Syrii. Wydarzenia rewolucji i początki trudnej transformacji politycznej znalazły też wyraz w wielu tekstach arabskiej kultury masowej.

Zjawiska te, dziejące się właściwie na naszych oczach i odznaczające się ogromną dynamiką, skłaniają jednak do refleksji. Można sformułować szereg pytań, które muszą prowokować do żywej dyskusji. Czy istnieje jeden ogólnoarabski fenomen rewolucji, czy też wydarzenia w poszczególnych krajach następują w sposób oderwany od siebie, swoisty tylko dla tych państw?

Czy wydarzenia „Wiosny Arabskiej” są szansą na rzeczywistą demokratyzację świata arabskiego i jak owa demokratyzacja ma być rozumiana? Jak będą układać się relacje państw arabskich z Zachodem i Izraelem po dojściu do władzy nowych elit politycznych? Czy islam polityczny będzie największym zwycięzcą „Wiosny Arabskiej”? Czy „Arabska Wiosna” doprowadzi do rewolucji obyczajowej w świecie arabskim?

Organizatorzy: JM Rektor WSG, prof. WSG dr Kazimierz Marciniak oraz Pracownia Regionalistyczna Instytutu Kulturoznawstwa WSG Paneliści: Prof. dr Bassam Aouil - wykładowca Instytutu Psychologii Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego, prowadzi również zajęcia w Pracowni Języka i Kultury Arabskiej UKW, pochodzi z miasta Homs w Syrii, aktywny uczestnik arabskiego życia kulturalnego w Polsce.

Dr Michał Moch – arabista, kierownik Pracowni Języka i Kultury Arabskiej UKW, absolwent Szkoły Nauk Społecznych przy Instytucie Filozofii i Socjologii PAN. Moderator: Dr Włodzimierz Moch – kierownik Pracowni Regionalistycznej Instytutu Kulturoznawstwa WSG Szczegółowe informacje na stronach: www.apk. wsg.byd.pl oraz www.kultura.byd.pl 12.05.2012

Stylowa Bitwa 2012

12 maja 2012 roku Akademicka Przestrzeń Kulturalna po raz czwarty gościć będzie tancerzy z całego kraju, którzy zmierzą się w Stylowej Bitwie – corocznym, ogólnopolskim turnieju turniej Breakdance 1vs1, kierowanym zarówno do doświadczonych oraz młodych generacji b-boys i b-girls. Z roku na rok event przyciąga coraz 44 |

| Maj 2012

większą liczbę uczestników z różnych miast Polski, poza Bydgoszczą także Gdyni, Kętrzyna, Olsztyna, Poznania, Słupska, Stargardu Szczecińskiego, Torunia oraz Włocławka, jak również szeroką widownię. Organizatorem Stylowej Bitwy jest Braterstwo Stylu, Partnerem akademickim - Akademicka Przestrzeń Kulturalna WSG. Szczegółowe informacje na stronach: www.apk. wsg.byd.pl oraz www.braterstwostylu.com 12.05.2012, 14-15-16.05.2012

Festiwal Zachodnich Bałkanów, Turcji i Islandii Wyższa Szkoła Gospodarki w Bydgoszczy zaprasza do Akademickiej Przestrzeni Kulturalnej na Festiwal „Zachodnich Bałkanów, Turcji i Islandii”. W trakcie każdego z trzech wieczorów kulturalnych przyjrzymy się państwom kandydującym do Unii Europejskiej. Dzięki wykładom tematycznym, projekcjom filmowym oraz degustacji wybranych przysmaków kuchni regionalnych poznamy ich specyfikę, kulturę oraz „smak”. Festiwalowi towarzyszyć będzie wystawa fotograficzna.

Program festiwalu: 12.05.2012, godz. 17.00 – otwarcie wystawy „Życie codzienne w Zachodnich Bałkanach, Turcji i Islandii” w Muzeum Fotografii 14.05.2012, godz. 18.00 – wieczór Zachodnich Bałkanów • Wykład wprowadzający • Pokaz filmu „Księga rekordów Szutki”, reż. Aleksandar Manić, Czechy 2006 • Degustacja kuchni bałkańskiej 15.05.2012, godz. 18.00 – wieczór turecki • Wykład wprowadzający • Pokaz filmu „Życie jest muzyką”, reż. Fatih Akin, Niemcy/Turcja 2005 • Degustacja kuchni tureckiej 16.05.2012, godz. 18.00 – wieczór islandzki • Wykład wprowadzający • Pokaz filmu „Parking królów”, reż. Valdís Óskarsdóttir, Islandia 2010 • Degustacja kuchni islandzkiej Wstęp wolny.

Szczegółowe informacje na stronach www.kultura. byd.pl oraz www.apk.wsg.byd.pl.

18, 19, 20.05.2012, wstęp wolny

II Bydgoski Festiwal „PODRÓŻNICY” „Podróżnicy” to festiwal inspiracji, na który zapraszamy znamienitych podróżników, ale i tych mniej znanych wędrowców, alpinistów, kajakarzy – tych, którzy chcą podzielić się z nami swoimi doświadczeniami. Naszym gościem specjalnym będzie Elżbieta Dzikowska- znana podróżniczka, fotoreporterka, która podczas Gali

wydarzenia Otwarcia wręczy nagrody im. Tony’ego Halika wybitnym podróżnikom, oraz Aleksander Doba – kajakarz, który samotnie przepłynął Atlantyk. Nie zabraknie opowieści z bydgoskiego jachtu SOLANUS oraz rowerowej sztafety Afryka Nowaka. Odwiedzimy w tym roku wszystkie kontynenty, a oprócz prezentacji podróżniczych zapraszamy na warsztaty pomocy „outdoorowej”, tańca flamenco, jogi oraz stoisk wydawnictw podróżniczych, biura podróżników FLUGO, Kuchni Świata i nie tylko.

Uroczysta Gala Otwarcia Festiwalu – 18.05.2012, godz. 19.30 w Miejskim Centrum Kultury, przy ul. Marcinkowskiego 12.

Szczegółowy program festiwalu na stronie: www.podroznicy.byd.pl.

19.05.2012, Muzeum Fotografii, wstęp wolny

2.

Studium portretu – Atelier w plenerze W ramach Nocy Muzeów każdy ze zwiedzających będzie miał możliwość uczestniczenia w profesjonalnej sesji fotograficznej w przygotowanym specjalnie na tę okazję plenerowym atelier.

3.

Magia ciemni analogowej – wywoływanie powiększeń czarno-białych w ciemni Po raz pierwszy Muzeum Fotografii zamieni się w ogromną ciemnię fotografii analogowej. Techniką przewodnią tego dnia będzie tzw. luksografia, czyli metoda otrzymywania obrazów bez użycia aparatu fotograficznego, a przez bezpośrednie naświetlenie materiałów światłoczułych. Najbardziej wytrwali będą mogli wykonać powiększenie z negatywu czarno-białego, własnego bądź muzealnego.

Noc Muzeów 2012 Noc Muzeów to ogólnokrajowa akcja, polegająca na udostępnianiu zwiedzającym instytucji kulturalnych w godzinach nocnych. W tym roku Muzeum Fotografii przygotowało aż trzy ciekawe przedsięwzięcia.

1. Wernisaż wystawy fotograficznej Elżbiety Waszczuk „Ogród metafor” Elżbieta Waszczuk – z urodzenia kaszubka, z racji miejsca zamieszkania kołobrzeżanka. Zawodowo zajmuje się projektowaniem instalacji elektrycznych w budownictwie, natomiast fotografią interesuje się od czasów szkoły średniej. Jest członkiem rzeczywistym Stowarzyszenia Twórców Fotoklub Rzeczypospolitej Polskiej, z tytułem artysty fotografika, członkiem Bałtyckiego Towarzystwa Fotograficznego w Koszalinie oraz członkiem Stowarzyszenia Artystów „Grupa KOŁOBRZEG”.

Ciemnia, fot. Arkadiusz Blachowski

Program: 19.00 Wernisaż wystawy Ogród metafor Elżbiety Waszczuk 20.00-23.00 Studium portretu – Atelier w plenerze 21.00-24.00 Magia ciemni analogowej – wywoływanie powiększeń czarno-białych w ciemni Szczegółowe informacje na stronie www.muzeumfoto.byd.pl.

23.05.2012, godz. 18.00, APK – sala widowiskowa, wstęp wolny

E l ż b i e t a Wa s z c z u k , P o ż e g n a n i e d n i a , f o t o g r a f i a

W swojej fotograficznej pasji poszukuje sposobu wyrażania własnych przeżyć i emocji. Jej prace zawierają przeważnie nastrój chwili, melancholii, nastrój związany z upływem czasu, wiekiem, doświadczeniem.

Autorka o wystawie: Mój Ogród Metafor, malowany światłem i sercem, jest jak poezja… Jest odbiorem ponadczasowym, refleksją o życiu i przemijaniu. Dotyczy wartości obecnych w przestrzeni emocjonalnej każdego z nas, choć każdy z nas własną wrażliwością odbiera to odmiennie. www.elawaszczuk.pl Współorganizatorem wystawy jest Agencja Zegart.

„Dokument i reportaż filmowy jako źródło wiedzy o współczesnym świecie” – spotkanie ze Zdzisławem Krakowiakiem, pokaz filmów na taśmach 16 mm

Centrum Kultury Medialnej, Bydgoskie Stowarzyszenie Miłośników Zabytków „Bunkier” oraz Fundacja Żelazne Drogi zapraszają na drugie z cyklu spotkań filmowych „Dokument i reportaż filmowy jako źródło wiedzy o współczesnym świecie”. Tym razem spotkamy się z Panem Zdzisławem Krakowiakiem, znanym bydgoskim filmowcem i fotografikiem. Obejrzymy też kilka filmów zapisanych na taśmie filmowej 16 mm. Poczujemy klimat dawnych lat.

Szczegółowe informacje na stronach www.apk. wsg.byd.pl, www.kultura.byd.pl oraz www.forum. bsmz.org.

Maj 2012 |

| 45

wydarzenia Akademia Muzyczna V OPEROWE FORUM MŁODYCH w ramach XIX Bydgoskiego Festiwalu Operowego 2.05.2012, godz. 18.00, Opera Nova, Sala Kameralna im. F. Krysiewiczowej Wykonawcy: Akademia Muzyczna im. Feliksa Nowowiejskiego w Bydgoszczy; Damian Borowicz, kierownictwo muzyczne; Małgorzata Warsicka, reżyseria i scenografia W programie: Domenico Cimarosa – Il matrimonio segreto (Potajemne małżeństwo) 4.05.2012, godz. 18.00, Opera Nova, Sala Kameralna im. F. Krysiewiczowej Wykonawcy: Akademia Muzyczna we Wrocławiu; Jan Peszek, kierownictwo muzyczne; Ewelina Pietrowiak, reżyseria; Marek Toporowski, inscenizacja; W programie: Jan Dawid Holland, Michał ks. Radziwiłł - Agatka, czyli przyjazd Pana 5.05.2012, godz. 18.00, Opera Nova, Sala Kameralna im. F. Krysiewiczowej Wykonawcy: Państwowa Akademia Muzyczna im. Mykoły Łysenko we Lwowie; Jarema Kołessa, kierownictwo muzyczne; Halina Wołowiecka, reżyseria; Tadej Ryndzak, scenografia; Marian Tełiszewski, kierownik Chóru; Oleksy Bobkiw, kierownik Baletu W programie: Mykoła Łysenko – Nokturn 7.05.2012, godz. 18.00, Opera Nova, Sala Kameralna im. F. Krysiewiczowej Wykonawcy: Akademia Muzyczna im. Feliksa Nowowiejskiego w Bydgoszczy; Łukasz Wódecki, Michał Szymanowski, kierownictwo muzyczne; Robert Drobniuch, reżyseria; Karolina Grzeszczuk, Emilia Łapko, Areta Puchalska, scenografia i kostiumy W programie: Manuel de Falla – La vida breve (Krótkie życie) DOFINANSOWANO ZE ŚRODKÓW MINISTRA KULTURY I DZIEDZICTWA NARODOWEGO ORAZ ZE ŚRODKÓW MIASTA BYDGOSZCZ

CXLVIII PORANEK MUZYCZNY dla dzieci z rodzicami niedziela, 6.05.2012, godz. 10.00 i 11.30, Sala Koncertowa im. prof. R. Sucheckiego, ul. Staszica 3 Koncert z dedykacją

BACH NA JAZZOWO 11.05.2012, godz. 19.00, Sala Koncertowa im. prof. R. Sucheckiego, ul. Staszica 3 Orkiestra Kameralna Accademia dell’arco pod dyrekcją Pawła Radzińskiego Orkiestra Kameralna Accademia dell’arco – pierwsza wersja orkiestry powstała w 1989 roku. Obecnie orkiestra liczy ok. 16-20 osób. Repertuar zespołu jest bardzo różnorodny – obejmuje dzieła kompozytorów tworzących od epoki baroku aż po współczesność, propagując 46 |

| Maj 2012

przy tym kompozycje bydgoskich twórców. Orkiestra koncertuje w wielu miastach Polski. Może poszczycić się również występami w Hiszpanii, we Włoszech, Niemczech, Szwajcarii i Finlandii.

CCXXXVII BYDGOSKI WTOREK MUZYCZNY wtorek, 15.05.2012, godz. 19.00, Sala Koncertowa im. prof. R. Sucheckiego, ul. Staszica 3 Big Band AM, soliści i zespoły Zakładu Jazzu i Muzyki Rozrywkowej na Wydziale Dyrygentury, Jazzu i Edukacji Muzycznej AM w Bydgoszczy

KONCERT DYPLOMANTÓW piątek, 18.05.2012, godz. 19.00, Sala Koncertowa Filharmonii Pomorskiej, ul. A. Szwalbego 6 Ewa Banasiak, sopran; Paweł Krasulak, tenor; Szymon Rona, tenor; Marek Murawa, baryton; Maciej Drapiński, akordeon; Bartosz Sosnowski, fortepian; Michał Szymanowski, fortepian; W programie: A. Piazzolla, W.A. Mozart, P. Czajkowski, G. Bizet, M. Ravel, J. Brahms

WIELKIE CYKLE – WSPÓŁCZESNA MINIATURA FORTEPIANOWA wtorek, 22.05.2012, godz. 19.00, Sala Koncertowa im. prof. R. Sucheckiego, ul. Staszica 3 Maria Murawska, fortepian Maria Murawska urodziła się w Chełmnie. Studia pianistyczne rozpoczęła w PWSM w Poznaniu w 1977 roku (klasa prof. Olgi Iliwickiej-Dąbrowskiej) i od roku 1978 kontynuowała je w PWSM w Bydgoszczy w klasie prof. Jerzego Godziszewskiego, uzyskując dyplom w 1982. Swoje umiejętności doskonaliła na kursie pianistycznym w Weimarze (1980) pod kierunkiem prof. Ludwiga Hoffmanna oraz podczas

wydarzenia stażu w Rosyjskiej Akademii Muzyki w Moskwie (1996) pod kierunkiem Wiery Nosiny. Z Akademią Muzyczną w Bydgoszczy związana jest od roku 1982 i kolejno zatrudniona na stanowiskach: asystenta w klasie prof.

Jerzego Godziszewskiego (1982-1991), adiunkta (19911998), profesora (od 1998 roku). Jej klasę ukończyło pięć absolwentek, z których trzy zostały zaangażowane jako akompaniatorki na Wydziale Wokalno-Aktorskim bydgoskiej Akademii. Jest również pedagogiem Zespołu Szkół Muzycznych im. A. Rubinsteina w Bydgoszczy (jej uczennica została laureatką III nagrody podczas Konkursu im. L. Stefańskiego – 1996). Od 2005 roku sprawuje funkcję rektora.

SZAFARSKA SCENA MŁODYCH niedziela, 27 maja 2012 roku, godz. 17.00, Sala Koncertowa Ośrodka Chopinowskiego w Szafarni Maja Syrnicka, skrzypce Paweł Cłapiński, fortepian W programie sonaty: Schuberta, Liszta i Prokofiewa.

Bilety można nabywać: na imprezy w ramach Operowego Forum Młodych – w Operze Nova w Bydgoszczy; na Poranki Muzyczne dla dzieci – w foyer Sali Koncertowej pół godziny przed każdą audycją; na Koncert Dyplomantów – w Filharmonii Pomorskiej w Bydgoszczy. Na pozostałe imprezy wstęp bezpłatny.

Biblioteka Główna UKW

9 maja 2012, godz. 18.00, Biblioteka Główna UKW

Spotkanie z cyklu „W bibliotece o sztuce”, podczas którego odbędzie się otwarcie wystawy malarstwa Ireny Kużdowicz pt. „Ulotność chwili”. Sylwetkę i twórczość artystki przedstawi Jacek Soliński. Wystawa będzie prezentowana w Bibliotece Głównej UKW przy ul. Chodkiewicza 30 do 17 czerwca br.

Irena Kużdowicz, ur. 1917 w Niżnym Udińsku na Syberii, zm. 2000 w Bydgoszczy. Studia ukończyła na Wydziale Sztuk Pięknych UMK w Toruniu, uzyskując dyplom z zakresu malarstwa w pracowni Tymona Niesiołowskiego w 1950. Zajmowała się malarstwem i rysunkiem. Należała do ZPAP. Brała udział we wszystkich wystawach okręgowych i okolicznościowych organizowanych przez ZPAP od 1951. Swoje prace eksponowała na 25 wystawach ogólnopolskich. Uczestniczyła w wystawach zagranicznych (NRD, Francja, ZSRR, Szwajcaria, Rumunia, Dania, Szwecja). W swoim dorobku ma 20 wystaw indywidualnych. Prace jej znajdują się w zbiorach zagranicznych w Szwajcarii, Francji, USA i Niemczech.

W 2004 roku nakładem Galerii Autorskiej Jana Kaji i Jacka Solińskiego został wydany jej album monograficzny pt. „Pora życia”. (…) Malarska poetyka Ireny Kużdowicz stała się roz­ po­zna­wal­na dzięki stopniowo rozwijanej stylizacji natury. Doprowadziło to do wypracowania własnego stylu.

Cha­rak­te­r y­stycz­ny rysunek wy­smu­kla­ją­cy proporcje nadał wyraz, w którym kierunek wertykalny nasuwa metafizyczne odniesienia. Zarysowaną bry­ło­wa­tość portretowanych postaci lekko rozpraszają plamiste skupiska mgiełek bądź też ślady za­ma­szy­stych ruchów pędzla.

To­wa­rzy­szy temu klimat falującej miękkości, którego doświadczamy patrząc w świetle słoń­ca przymrużonymi ocza­mi. Wszech­obec­na staje się w tym malarstwie aura wiosennego powiewu, delikatna jak przy roz­wie­ wa­niu dmuchawca. Czynność ta zdaje się tu określać zwiewność, przelotność i przemijalność. Równocze-

Irena Kużdowicz, Dziewczyna z fiołkami II, 1986, olej, płótno, 56×86 cm

śnie ta przejściowość jest uchwyceniem czasu w jakimś momencie. Utrwalenie chwili w tych obrazach czyni ją niezwykłą, wyjątkową i tajemniczą, pełną uniesień i nieznanych doznań. Ta chwila nieustannie przemijając nieustannie też trwa, jakby przeniesiona poza rzeczywistość czasu, wierna swemu przesłaniu, by przekazywać treść rozleglejszą niż uczucie zwyczajnej pewności. Intuicja staje się rodzajem poznania i wtajemniczenia. Ten rodzaj wrażliwości, tak bliski kobiecej naturze, stanowi w tym malarstwie kontekst duchowego odniesienia.

Owa kobiecość znajdująca swój wyraz w delikatności i subtelności barw, tworzy świat o rzadko spotykanej łagodności jakby przeniesiony z sennych marzeń dorastającej dziewczyny. Najczęściej pojawia się w tych pracach postać młodej kobiety, która w swym zamyśleniu zdaje się rozpoznawać samą siebie (…).

Podążając za światłem J. Soliński

inf. Barbara Maklakiewicz

Maj 2012 |

| 47

wydarzenia Stowarzyszenie Artystyczne „Mózg” 4.05.2012, godz. 21.00, wjazd 15/20

MARIKA MEETS JAHDAS MARIKA polska wokalistka tworząca muzykę z pogranicza gatunków reggae, dancehall, soul, a także funk. Debiutowała w 2002 roku jako wokalistka soundsystemu Bass Medium Trinity, który w składzie Marika, Frenchman i Abselektor wydał płytę Mówisz i masz w roku 2004. W roku 2008 miał premierę debiutancki album Mariki, zatytułowany Plenty.

Album otrzymał nominację do nagrody Fryderyk w 2009 roku, natomiast Marika została nominowana w kategorii

Nowa Twarz Fonografii. ­We wrześniu 2009 artystka wystartowała z kolejnym programem radiowym Towary kolonialne w Roxy FM. W roku 2010 wydany został drugi solowy album Mariki pt. Put Your Shoes On / Off. JAHDAS swoje pierwsze płyty zakupił w 2001 roku, rok później pierwszy raz zagrał przed większą publicznością (w Sosnowcu na Black Soundz Party organizowanej przez Rub Pulse). Tam tez poznał Bob One’a, z którym od 2003 r. współtworzył Rainbow Hi-Fi, grając szereg imprez na Śląsku, a później także poza, między innymi na małej scenie Sound Clash w Poznaniu w 2004 r. W 2006 roku brał udział w trasie promującej wydawnictwo Germaica Records „Polski Ogień” jako.

W lutym 2007 został zwycięzcą Run De Riddim Clashu w Częstochowie, pokonując czołowych polskich selektorów reggae. W selekcji Jahdasa można usłyszeć najciekawsze nagrania reggae/dancehall z całego świata, a także wiele ekskluzywnych dubeplate’ów. inf. Karolina Hajdasz

Kino MOMENT (Klub Mózg) MARIEKE, MARIEKE Marieke chce zacząć żyć własnym życiem. Jak ma to zrobić, skoro brakuje jej miłości? Szuka ciepła w ramionach starszych mężczyzn, aby nabrać siły potrzebnej do stawienia czoła przeszłości. Tylko dzięki temu będzie mogła być znowu sobą. Marieke ma 20 lat. Pewnego

jest włamywaczem. Zaczynają wierzyć, że razem mogą być szczęśliwi. Gdy okazuje się, że policja jest o krok od złapania Bruna, ten ucieka, zabierając ze sobą Isabelle.

Ukrywają się w głębi lasu, gdzie kochają się zawieszeni w czasie, usiłując z całych sił trzymać się z dala od brutalności świata.

WILK Trzymający w napięciu film akcji z Peterem Stormare w roli głównej znanego z takich filmów jak „Fargo” braci Coen, „Parnassus” czy serialu „ Skazany na śmierć”.

ŚWIATŁO Światło to owoc współpracy absolwentów łódzkiej „filmówki”: Mirona Wojdyło, Przemysława Miękini i Macieja Grzybowskiego. Połączyła ich idea: zrealizować ambitny, bezkompromisowy film. Przy tej okazji młodzi filmowcy mogli zadać sobie pytania, tak przecież ważne u progu ich profesjonalnej kariery: co to znaczy robić film bez schlebiania czyimś gustom, co to znaczy opowiadać dziś historię.

KLATKA dnia zjawia się Jacoby, który chce wydać książkę ojca Marieke i poszukuje rękopisu. Spotkanie z nim zaburza równowagę, w której żyła bohaterka.

PRAWDZIWA MIŁOŚĆ Film pokazywany na wielu prestiżowych festiwalach, m.in. w Locarno, Sao Paulo oraz Indie Lisboa, gdzie zdobył nagrodę FIRPRESCI. Jedna z ostatnich ról przed śmiercią Guillaume Depardieu – syna sławnego ojca Gerarda Depardieu. Isabelle jest nauczycielką. Bruno 48 |

| Maj 2012

Frank jest pilnym studentem medycyny, który całe dnie spędza w swoim przytulnym mieszkanku, gdzie uczy się do egzaminów. Jego spokojne życie zakłóca spotkanie na schodach dość irytującej sąsiadki Lotty. Nagle zauważa, że coś dziwnego zaczyna się dziać wokół niego.

Za każdym razem, kiedy opuszcza swój dom, Frank odczuwa strach… Zbyt gadatliwa dozorczyni, za głośne dzieci, wścibska sąsiadka i niebezpieczny narzeczony Lotty, straszny Micke ( Peter Stormare), zamieniają życie spokojnego studenta w prawdziwy koszmar…

wydarzenia 20.05.2012, niedziela, godzina 19.00, kościół Ewangelicko-Metodystyczny

Koncert Muzyki Dawnej Zespół: Laboratoire de la Musique Lucyna Białas – sopran Szymon Szetela – tenor

XVI Festiwal Młodych Organistów i Wokalistów Krzysztofa Drzewieckiego w Bydgoszczy 12.05.2012, sobota, godz. 19.00, kościół Św. Trójcy

Koncert Inauguracyjny Kamil Gumiela (Kraków) – saksofon Rafał Gumiela (Bydgoszcz) – organy 1. JOSEF RHEINBERGER (1839-1901) Sonata in F Major No. 20, Op. 196. (organy solo) I. Praeludium 2. ASTOR PIAZZOLLA (1921-1992) Tango-Etude nr 3 (saksofon solo) 3. JOSEF RHEINBERGER (1839-1901) Sonata in F Major No. 20, Op. 196. (organy solo) II. Intermezzo 4. ALOJZY THOMYS (1929-2005) Miniatury w różnych stylach (saksofon solo) 5. JOSEF RHEINBERGER (1839-1901) Sonata in F Major No. 20, Op. 196. (organy solo) III. Pastorale 6. EUGENE BOZZA (1905-1991) Improvisation et Caprice pour saxophone solo (saksofon solo) 7. JOSEF RHEINBERGER (1839-1901) Sonata in F Major No. 20, Op. 196. (organy solo) IV. Finale 8. MARIAN SAWA (1937-2005) Fantazja koncertująca na saksofon i organy 16.05.2012, środa, godzina 19.00, kościół Ewangelicko-Augsburski

Koncert Artystów Poznańskich Anna Podgórska (Poznań) – sopran Agnieszka Tarnawska (Poznań) – organy

1. D. BUXTEHUDE (1637-1707) Praeludium e – moll, BuxWV 142 2. W.A. MOZART (1765-1791) „Alleluja” z Exultate Jubilate KV 165 3. G. CACCINI (1545-1618) Ave Maria 4. J.S. BACH (1685-1750) Bist du bei mir BWV 508 5. J.S. BACH (1685-1750) Kyrie, Gott heiliger Geist BWV 671 6. G.F. HAENDEL (1685-1759) Aria Armidy „Molto voglio, molto spero…” z op.Rinaldo 7. G.F. HAENDEL (1685-1759) Aria Almireny „Lascia ch’io pianga…” z op. Rinaldo 8. G.F. HAENDEL (1685-1759) Aria „Rejoice greatly…” z orat. Mesjasz 9. F. MENDELSSOHN (1809-1847) IV Sonata B-dur

Ewa Witczak (Bydgoszcz) – wiolonczela barokowa Dorota Zimna (Bydgoszcz) – klawesyn 1. G. FRESCOBALDI (1583-1643) Toccate d’intavolatura di cimbalo et organo… Libro primo: Toccata Seconda (klawesyn solo) 2. S. LANDI (1587-1639) Augellin (sopran i b.c.)

3. G. FRESCOBALDI (1583-1643) Canzoni da sonare … Libro primo:Canzona prima Basso solo (wiolonczela i b.c.)

4. S. LANDI (1587-1639) Il quinto libro d’arie: Canta la cicaretta (tenor i b.c.)

5. G.F. HAENDEL (1685-1759) Oratorium Athalia: Aria Gentle airs, melodious strains (tenor, wiolonczela i b.c.)

6. G.PH. TELEMANN (1681-1767) Fantaisies pour le Clavessin: Fantazja h-moll, TWV 33:15 (klawesyn solo) Pompeusement – Allegrement – Pompeusement, Gayment 7. G.PH. TELEMANN (1681-1767) Sonata D-dur, TWV 41:D6 (wiolonczela i b.c.) Lento Allegro, Largo, Allegro 8. G.F. HAENDEL (1685-1759) opera Giulio Cesare: Aria Cleopatry Piangerò, la sorte mia (sopran i b.c.)

9. S. LANDI (1587-1639) Passacaglia della vita (sopran, tenor i b.c.)

23.05.2012, środa, godz. 19.00, kościół Św. Trójcy

Koncert Muzyków Bydgoskich Szymon Idziński (Bydgoszcz) – trąbka Szymon Olszański (Bydgoszcz) – organy

1. K. GORSKI (1859-1924) Fantazja f-moll 2. P. BALDASSARI (1690-1768) Sonata C-dur na trąbkę i organy 3. A. CORELLI (1653-1713) Sonata nr VIII na trąbkę i organy 4. O. LATRY (1962) Salve Regina 5. H. PURCELL (1659-1695) Sonata D-dur na trąbkę i organy 6. G.B. VIVIANI (1638-1693) Sonata nr 1 na trąbkę i organy 7. P. COCHEREAU (1924-1984) Variations sur Adeste Fideles 27.05.2012, niedziela, god. 19.00, kościół Św. Trójcy

Koncert Finałowy Bartosz Jakubczak (Warszawa) – organy 1. JOHANN SEBASTIAN BACH (1685-1750) Preludium i fuga C-dur BWV 545 2. FELIX MENDELSSOHN-BARTHOLDY (1809-1847) Thema mit Variationen D-dur 3. JOSEPH JONGEN (1873-1953) Scherzetto, op. 108, nr. 1 4. FELIKS NOWOWIEJSKI (1877-1946) IV Symfonia d-moll op.

45 nr 4 I cz. Adagio. Allegro Moderato 5. JOHANNES BRAHMS (1833-1897) Preludium i fuga g-moll, Wo0 10 Preludium chorałowe Es ist ein Ros entsprungen op. 122 nr 8 6. CHARLES TOURNEMIRE (1870-1939) Choral-Improvisation sur le Victimae paschal

DOBRA MUZYKA W DOBRYCH RĘKACH http://festiwalorganowy.wordpress.com/ Maj 2012 |

| 49

wydarzenia Wojewódzki Ośrodek Kultury i Sztuki 11 maja 2012, wernisaż o godz. 18.00, Galeria Sztuki Ludowej i Nieprofesjonalnej WOKiS, Stary Rynek 18. Wystawa czynna do 31 maja.

Anna Koźma (Essen) – fotografia i biżuteria

słą (ul. Armii Wojska Polskiego 139). Prosimy o przybycie do godz. 9.00 lub najpóźniej godzinę przed planowanym występem.

Tymczasem przesyłamy zarys programu imprezy i przypominamy o wpłacie „wpisowego” w wys. 15 zł. od osoby (także opiekunowie) – tylko dla tych uczestników, którzy chcą zarezerwować obiady. Szczegóły w zakładce Pracowni Teatru na www.wokis.bydgoszcz.com.

11 maja (piątek), prezentacje konkursowe

9.30 kategoria wiekowa kl. I V-VI SP 14.00 gimnazjaliści ok. 17.00 ogłoszenie werdyktu Jury 12 maja (sobota), prezentacje ciąg dalszy

9.30 kat. wiekowa kl. I-III SP ok. 13.00 ogłoszenie werdyktu Jury w kat. najmłodszych 14.00 teatry lalkowe (bez podziału na kategorie wiekowe) ok. 17.00 ogłoszenie werdyktu Jury w kat. gimnazjalnej Barbara Sobotka

o koralach: Projektowanie i wykonywanie biżuterii jest moją pasją „od zawsze”. W moim zamierzeniu jest uczynić osobę noszącą biżuterię kimś wyjątkowym. Ostatnia kolekcja to korale z bardzo lekkiej glinki, pozwalającej na tworzenie również dużych elementów, wygodnych w noszeniu. Glinka, farba – materiał do wyrobu biżuterii daje mi nieograniczone możliwości kształtu i zdobienia. Korale w sesji z modelkami posłużyły mi jako rekwizyt albo pretekst do podkreślenia kobiecej urody. o fotografii: Od kiedy sięgam pamięcią fotografie sprzed lat stanowiły dla mnie nieodparty urok. Nie tak dawno zajęłam się renowacją i reprodukcją starych, rodzinnych zdjęć. Fascynują mnie na nich głównie postaci i dlatego sama zajęłam się fotografią portretową. Aparat traktuję jako narzędzie do rejestrowania rzeczywistości a także kreowania własnej wizji fotografowanej osoby. Praca z modelką, modelem ma zawsze indywidualny charakter i często wyłamuje się z wcześniejszych zamierzeń – po prostu przygoda!

Anna Koźma

11-12 maja 2012, OKSiR, ul. Armii Wojska Polskiego 139, Świecie nad Wisłą

Konfrontacje Teatrów Dziecięcych „Teatr bez granic 2012” Zwracamy uwagę na fakt skrócenia czasu trwania Konfrontacji – w tym roku będą to tylko dwa dni! 11 i 12 maja… Zrezygnowaliśmy z prezentacji w niedzielę z uwagi na liczne prośby uczestników – podobnie jak w ubiegłym roku, wiele dzieci ma w tym dniu Komunię Świętą. Spotykamy się – jak zawsze – w gościnnym Ośrodku Kultury, Sportu i Rekreacji w Świeciu nad Wi50 |

| Maj 2012

17-19 maja 2012, Ośrodek Kultury, Sportu i Rekreacji w Świeciu

XV Wojewódzki Przegląd Artystycznego Ruchu Seniorów „ARS 2012” W tym roku do udziału w Przeglądzie zgłosiły się 63 zespoły i soliści z województwa kujawsko-pomorskiego. Przegląd pełni rolę eliminacji wojewódzkich do Ogólnopolskiego Przeglądu Artystycznego Ruchu Seniorów, który odbędzie się we wrześniu w Bydgoszczy.

Do udziału w przeglądzie organizatorzy zapraszają zespoły artystyczne seniorów w kategoriach; zespoły wokalne, instrumentalne, wokalno-instrumentalne, poezji śpiewanej, chóry, zespoły pieśni i tańca (folklorystyczne), kapele ludowe i podwórkowe, solistów, kabarety, teatry poezji, teatry dramatyczne, obrzędowe, jednego aktora, gawędziarzy, którzy znają i posługują się gwarą danego regionu. Najliczniej reprezentowana kategoria to, zespoły wokalne i wokalno-instrumentalne.

Celem przeglądu jest zaprezentowanie dorobku zespołów artystycznych i solistów, działających w klubach seniora, stworzenie amatorskim zespołom seniorów i solistom możliwości konfrontacji twórczości artystycznej, pielęgnowanie tradycji ludowych i działalności zespołów artystycznych przy klubach seniora, oddziaływanie na szersze kręgi społeczne poprzez upowszechnianie właściwych wzorów spędzenia wolnego czasu.

Przegląd Artystycznego Ruchu Seniorów „ARS” jest jedynym tego typu przeglądem w Polsce, adresowanym do seniorów a szczególnie do zespołów artystycznych działających w klubach seniora w różnych środowiskach. Znaczna część zespołów prezentujących się na przeglądzie działa w środowisku wiejskim lub w małych miasteczkach, gdzie Kluby Seniora spełniają rolę ma-

wydarzenia Robotniczego Stowarzyszenia Twórców Kultury w Bydgoszczy.

Krystyna Wulert

19 maja 2012, godz. 13.00, Tucholski Ośrodek Kultury, Plac Zamkowy 8, Tuchola

Finał X Ogólnopolskiego Konkursu Muzyki Elektronicznej W konkursie biorą udział soliści – instrumentaliści w wieku od 10 do 18 lat, zakwalifikowani po przesłuchaniu nadesłanych programów. Młodzi wykonawcy prezentują dowolny program wykonując go wyłącznie na instrumentach elektrycznych lub elektronicznych. W ramach konkursu odbywają się również warsztaty z zakresu interpretacji oraz doskonalenia umiejętności gry.

Biuro Organizacyjne Konkursu: Pracownia Muzyki i Piosenki WOKiS, pl. Kościeleckich 6, 85-033 Bydgoszcz, tel: 52 585 15/01-03, e-mail: roman.fieberg@wokis.bydgoszcz.com

Mak symilian Bar t Kozłowski

łych uniwersytetów, a „ludzie późnej dorosłości” poszerzają wiedzę, rozwijają zainteresowania nie tylko te artystyczne i swoje pasje.

Grażyna Kaczmarek-Piasecka

19 maja 2012, godz. 17,00, Sala WOKiS, pl. Kościeleckich 6 w Bydgoszczy. Na spotkanie ramach Klubu Poetycko-Wydawniczego „Arkona” zapraszają Wojewódzki Ośrodek Kultury i Sztuki oraz Robotnicze Stowarzyszenie Twórców Kultury w Bydgoszczy

Promocja książki poetyckiej Maksymiliana Barta Kozłowskiego „Kobieta, miłość i słowa” Maksymilian Bart Kozłowski: Poeta, prozaik, dramaturg, publicysta. Autor kilkunastu zbiorów wierszy, wydał również kilka tomów prozy, m. innymi „Wyjście z doliny Eszkol” (2004) – powieść nagrodzoną w Ogólnopolskim Konkursie Literackim im. Stefana Żeromskiego.

W 2007 r. Deutsches Polen-Institut z Darmstadt w Niemczech zamieścił w swych zbiorach niepublikowaną powieść Maksymiliana Kozłowskiego „Odzyskane niebo”, która w 2010 r. została wydana pod tytułem „Nad Parsętą”. Laureat kilkudziesięciu konkursów literackich.

Członek Związku Literatów Polskich i Honorowy Prezes

Roman Fieberg

Zajęcia stałe Klubu Seniora „Złota Jesień” • poniedziałki: spotkania Klubu Seniora w restauracji „Tango” – godz. od 16.00-20.00 • wtorki – próby Zespołów Wokalnych „Tercja” i „Niespodzianka” – godz. 10.00-13.00 Wykłady Bydgoskiego Uniwersytetu Trzeciego Wieku (tylko dla posiadaczy legitymacji BUTW) tematy wykładów: „Przebaczenie samemu sobie” – ks. dr Wojciech Szukalski, „Dlaczego trudno jest zostać nauczycielem gry na akordeonie” – prof. Jerzy Kaszuba Dodatkowe wykłady i spotkania Dyskusyjnego Klubu Filmowego dla słuchaczy BUTW w środy godz. 15.00 Zajęcia dla słuchaczy Bydgoskiego Uniwersytetu Trzeciego Wieku • Klub Seniora „Uniwerek” – 2 razy w miesiącu w środę • próby Chóru Kameralnego „Belcanto” – wtorki godz. 15.00-17.00 • próby „Teatru Nasza Klasa” środy godz. 13.00-15.00 • zajęcia brydża – poniedziałek • zajęcia z gimnastyki ogólnousprawniającej – od poniedziałku do czwartku.

• zajęcia grupy plastycznej – czwartki Grażyna Kaczmarek-Piasecka

Kabaret Moralnego Niepokoju 14 maja 2012, godzina 17.30 oraz 20.30, sala Filharmonii Pomorskiej; bilety: 70 i 60 zł, do nabycia: kino Adria, pok. nr 40, www.biletynakabarety.pl, grupy zorg. 52 371 58 48

Nowe skecze, nowa artystka, jeszcze więcej dobrej zabawy!

Już 14 maja w Filharmonii Pomorskiej w Bydgoszczy odbędzie się występ Kabaretu Moralnego Niepokoju.

Artyści zaprezentują nam dwie godziny zabawy na

najwyższym poziomie. Premierowe skecze oraz nowa artystka w kabarecie, między innymi takie atrakcje czekają na wszystkich tych, którzy zdecydują się spędzić ten majowy wieczór razem z Impresariatem Artystycznym „Adria”.

Maj 2012 |

| 51

wydarzenia Wojewódzka i Miejska Biblioteka Publiczna 21.05.2012, godz. 18.00, Biblioteka Główna WiMBP, Sala Wykładowa

Spotkanie autorskie z Zygmuntem Miłoszewskim

– prozaikiem, autorem scenariuszy, publicystą. Najbardziej znany jest jako autor powieści kryminalnych „Domofon”, „Uwikłanie”, „Ziarno prawdy” oraz książki dla dzieci zatytułowanej „Góry żmijowe”, która zdobyła wyróżnienie w konkursie o Nagrodę Literacką im. Kornela Makuszyńskiego za baśń dla dzieci. „Domofon” – debiut powieściowy, przetłumaczony został na język niemiecki.

23.05.2012, godz. 18.00, Biblioteka Główna WiMBP, Sala Wykładowa

Spotkanie autorskie z Marią Ulatowską

– autorką niezwykle popularnych powieści: „Sosnowe dziedzictwo”, „Pensjonat Sosnówka”, „Domek nad morzem” i „Przypadki pani Eustaszyny”. Na co dzień specjalistka od prawa dewizowego, dopiero na emeryturze znalazła trochę czasu i zrealizowała swoje marzenie – mogła zająć się pisaniem. Wstęp wolny!

31.05.2012, godz. 18.00, Biblioteka Główna WiMBP, Sala Wykładowa

Spotkanie autorskie z Ernestem Bryllem

– poetą, pisarzem, autorem tekstów piosenek, dziennikarzem, tłumaczem i krytykiem filmowym, także dyplomatą. Pierwszy tomik jego wierszy, Wigilie wariata, został wydany w 1958 r. W latach 1974-1978 pełnił funkcję dyrektora Instytutu Kultury Polskiej w Londynie. W latach 1991-1995 był ambasadorem Rzeczypospolitej w Republice Irlandii. Wstęp wolny! inf. Lucyna Partyka

Tydzień Bibliotek

to ogólnopolski program, realizowany od 2004 roku przez Stowarzyszenie Bibliotekarzy Polskich, ogniskuje uwagę szerokiej opinii publicznej wokół problematyki upowszechniania czytelnictwa, roli bibliotek w życiu społecznym i kulturalnym oraz sprzyja popularyzacji różnorodnych form pracy z czytelnikami. Realizacja programu odbywa się w maju i rozpoczyna się z Dniem Bibliotekarza i Bibliotek – 8 maja. Hasłem Tygodnia Bibliotek 2012 jest „Biblioteka ciągle w grze!”.

Harmonogram imprez: 7.05.2012, poniedziałek, godz. 17.00, Biblioteka Główna – Sala Wykładowa, Stary Rynek 24 Program poetycki o Wisławie Szymborkiej w wykonaniu pary znanych bydgoskich aktorów – Wandy i Eugeniusza Rzyskich.

8.05.2012, wtorek, godz. 14.00, Biblioteka Główna – Wypożyczalnia FABULA, Stary Rynek 22 52 |

| Maj 2012

Inauguracja programu „America@your library”

Nasza biblioteka zakwalifikowała się do programu „America@your library” realizowanego przez Ambasadę Stanów Zjednoczonych przy współpracy Fundacji Rozwoju Społeczeństwa Informacyjnego. Celem programu jest popularyzacja wiedzy na temat Stanów Zjednoczonych mieszkańcom miast, w których nie ma ambasady amerykańskiej, ani żadnej innej sponsorowanej przez USA działalności.

9.05.2012, środa, godz. 17.00, Biblioteka Główna – Sala Wykładowa, Stary Rynek 24

Spotkanie autorskie z Małgorzatą Maniszewską 11.05.2012, piątek

NOC W BIBLIOTECE

zaplanuj nocną przygodę z Biblioteką! To niezwykłe wydarzenie kulturalne w piątkowy wieczór połączy kilka dziedzin sztuki – literaturę, teatr, film i muzykę. godz. 17.00-22.00, Biblioteka Główna – Dziedziniec Biblioteki, Stary Rynek 24

Kiermasz Taniej Książki godz. 17.00-24.00

Zwiedzanie Biblioteki Bernardynów

w tajemniczym towarzystwie mnichów (zorganizowane w 10 osobowych grupach, zapisy w trakcie trwania Tygodnia Bibliotek (7-11.05) – tel. 52 33 99 227 oraz 512 319 077 w godz. 7.30-15.30) godz. 17.00-17.30, Biblioteka Główna – Introligatornia, ul. Długa 39

Pokaz introligatorski

Będzie to niepowtarzalna okazja do poznania kolejnych etapów pracy nad wtórną oprawą książki oraz niezwykłych maszyn do tego wykorzystywanych. godz. 17.00, Biblioteka Główna – Sala Wystawowa (II piętro), Stary Rynek 24 KINOTEKA: Tajemniczy ogród, reż. Agnieszka Holland / 1993; godz. 17.30, Biblioteka Główna – Mała Sala Wystawowa, Stary Rynek 24

„Złodziej Czasu” – spektakl teatralny

w wykonaniu Młodzieżowego Teatru KANT z MDK nr 5 w Bydgoszczy Akcja spektaklu rozgrywa się w kawiarni. Kawiarniany gwar i miłą atmosferę, przerywa kobieta kloszard, która wbiega do kawiarni, krzycząc napad… spektakl to historie życiowe ludzi z różnych środowisk.

wydarzenia godz. 18.00, Biblioteka Główna – Mała Sala Wystawowa, Stary Rynek 24

Spotkanie autorskie z Sarą Magdaleną Woźny

– prezentacja książki Tajemnice kawy. Współorganizatorem spotkania jest Towarzystwo Polsko-Włoskie w Bydgoszczy. Serdecznie zapraszamy na prezentacje książki i fascynującą podróż po królestwie kawy. godz. 18.00, Biblioteka Główna – Sala Wykładowa, Stary Rynek 24 KINOTEKA: Przypadek Harolda Cricka, reż. Marc Forster / 2006 godz. 20.00, Biblioteka Główna – Sala Wykładowa, Stary Rynek 24 KINOTEKA: Marzyciel, reż. Marc Forster / 2004 godz. 20.30, Biblioteka Główna – Sala Wystawowa (II piętro), Stary Rynek 24

„Podróże międzygwiezdne”

– multimedialny pokaz o wszechświecie w opracowaniu Romana Pleszyńskiego godz. 22.00 – 1.00, Biblioteka Główna – Dziedziniec Biblioteki, Stary Rynek 24

Impreza taneczna Do godz. 20.00 czynne Wypożyczalnie – Główna i FABULA / Stary Rynek 22-24 Będzie można bezpłatnie zapisać się do Biblioteki.

Zajęcia edukacyjne 8.05.2012, godz. 15.00, WiMBP (Filia nr 3 dla dorosłych i dla dzieci ul. Grunwaldzka 59) „Bajkowe podróże dookoła świata: bajki afrykańskie” – cykliczne zajęcia literackie.

10.05.2012, godz. 17.00, WiMBP (Filia nr 4 dla dorosłych ul. Czerkaska 11) „Jak zmienia się biblioteka?” – Seniorzy poznają stronę internetową WiMBP – zajęcia edukacyjne dla seniorów.

14.05.2012, godz. 17.00, WiMBP (Filia nr 31 dla dorosłych i dla dzieci ul. Wielorybia 99) spotkanie z podróżniczką Karoliną Sypniewską.

15.05.2012, godz. 15.00, WIMBP (Filia nr 3 dla dorosłych i dla dzieci ul. Grunwaldzka 59) „Książki – arcydzieła: tworzymy projekt książki artystycznej” – zajęcia plastyczne.

16.05.2012, godz. 16.00, WiMBP (Filia nr 21 dla dorosłych ul. Skłodowskiej – Curie 33a) Spotkanie z podróżniczką Karoliną Sypniewską pt. „W poszukiwaniu Everestu… i Tygrysa Bengalskiego – podróże przez Nepal i Bangladesz”.

17.05.2012, godz. 16.00, WiMBP (Filia nr 32 dla dorosłych ul. Przyjazna 13)

Kinoteka Kinoteka Objazdowa, biblioteki osiedlowe 7.05.2012, poniedziałek, godz. 18.00, Osowa Góra, ul. Wielorybia 99 Fantastyczny Pan Lis, reż. Wes Anderson / 2009 8.05.2012, wtorek, godz. 18.00, Bielawy, al. Powstańców Wlkp. 26 Tamara i mężczyźni, reż. Stephen Frears / 2010 9.05.2012, środa, godz. 18.00, Wzgórze Wolności, ul. Ujejskiego 58 Rozważni i romantyczni – Klub miłośników Jane Austin, reż. Robin Swicord / 2007 10.05.2012, czwartek, godz. 18.00, Błonie, ul. Broniewskiego 1 Godziny, reż. Stephen Daldry / 2002

K i n o t e k a , B i b l i o t e k a G ł ów n a 11.05.2012, godz. 17.00 Tajemniczy ogród, reż. Agnieszka Holland / 1993 11.05.2012, godz. 18.00 Przypadek Harolda Cricka, reż. Marc Forster / 2006 11.05.2012, godz. 20.00 Marzyciel, reż. Marc Forster / 2004 18.05.2012, godz. 20.00 Barton Fink, reż. Ethan Coen, Joel Coen / 1991 25.05.2012, godz. 20.00 Misery, reż. Rob Reiner / 1990 Spotkanie autorskie z podróżniczką Karoliną Sypniewską pt. „Iran – w chuście na głowie podążając przez konserwatywny świat dawnego imperium perskiego”.

18.05.2012, godz. 15.00, WiMBP (Filia nr 14 dla dzieci i młodzieży ul. Bohaterów Kragujewca 11) Dyskusyjny Klub Książki – dyskusja o książce Magdaleny Zarębskiej pt. „Maja poznaje świat”.

19.05.2012, godz. 14.00, WiMBP (Filia nr 17 dla dzieci i młodzieży ul. Brzęczkowskiego 2) „Biblioteka na sportowo” – piknik rodzinny.

22.05.2012, godz. 16.00, WiMBP (Filia nr 4 dla dzieci i młodzieży ul. Czerkaska 11) „Stefek Burczymucha” – głośne czytanie z okazji. 170 rocznicy urodzin Marii Konopnickiej.

25.05.2012, godz. 15.30, WiMBP (Filia nr 31 dla dorosłych i dla dzieci ul. Wielorybia 99) „Cała Polska czyta dzieciom – głośne czytanie fragmentów książki Joanny Papuzińskiej pt. „Nasza mama czarodziejka”.

29.05.2012, godz. 16.30, WiMBP (Filia nr 15 dla dorosłych ul. Brzęczkowskiego 2) „W kręgu bydgoskich poetów” – spotkanie ze Zdzisławem Prussem.

Maj 2012 |

| 53

wydarzenia Dom Kultury MODRACZEK 7.05.2012, poniedziałek, godz. 16.00 i 17.45 Zajęcia plastyczne – „Wiosenne budki dla ptaków” – wycinamy z kolorowych papierów

24.05.2012, czwartek, godz. 17.00 Koncert z okazji Dnia Matki. Wystąpią uczestnicy pracowni muzycznej

7.05.2012, poniedziałek, godz. 16.00 Czytamy bajki dzieciom 12.05.2012, sobota, godz. 15.30-19.30 Popołudnie taneczne w Klubie Seniora 14.05.2012, poniedziałek, godz. 16.00 i 17.45 Zajęcia plastyczne – „Kwiaty” – malujemy farbami 14.05.2012, poniedziałek, godz. 18.00 Warsztaty dla rodziców – „O wychowaniu z miłością i szacunkiem – rodzicu, poznaj swój styl wychowawczy” 16.05.2012, środa, godz. 10.00 Gimnastyka dla pań 16.05.2012, środa, godz. 15.00 Spotkanie Klubu Seniora 17.05.2012, czwartek, godz. 18.00 Czwartkowy wieczór z muzyką – Adam Skrętny – gitara klasyczna 19.05.2012, sobota, godz. 15.30-19.30 Popołudnie taneczne w Klubie Seniora 21.05.2012, poniedziałek, godz. 16.00 i 17.45 Zajęcia plastyczne – „Kolorowe butelki” – barwimy sól 23.05.2012, środa, godz. 10.00 Gimnastyka dla pań 23.05.2012, środa, godz. 15.00 Spotkanie Klubu Seniora

26.05.2012, sobota, godz. 15.30-19.30 Popołudnie taneczne w Klubie Seniora 28.05.2012, poniedziałek, godz. 16.00 i 17.45 Zajęcia plastyczne – „Słoneczniki” – wycinamy, wydzieramy, wysypujemy ziarenkami i kleimy 30.05.2012, środa, godz. 10.00 Gimnastyka dla pań 30.05.2012, środa, godz. 15.00 Spotkanie Klubu Seniora 31.05.2012, czwartek, godz. 18.00 Kawiarnia Literacka, gość: Jerzy Grupiński, poeta z Poznania, prowadzenie spotkania – W. Barbara Jendrzejewska

Młodzieżowy Dom Kultury Nr 4 7.05.2012, poniedziałek, godz. 9.30, sala gimnastyczna TRÓJBÓJ ARTYSTYCZNY cz. III Teatr.

Turniej dla przedszkoli.

8.05.2012, wtorek, godz. 16.00, sala nr 5 „WIOSENNE BUKIETY” – spotkanie plastyczne dla dzieci b/o wieku, wykonujemy bukiety z żywych kwiatów 9.05.2012, środa, godz. 16.00, sala nr 5 „ŻAGLÓWKI I ŻAGLOWCE” – wykonujemy modele z papieru spotkanie manualne dla dzieci i młodzieży szkolnej 11.05.2012, piątek, godz. 16.00, boisko „PIŁKARSKIE POTYCZKI” – gry i zabawy w plenerze 15.05.2012, wtorek, godz. 16.00, boisko „ROWEROWE SZTUCZKI I INNE ZABAWY SPRAWNOŚCIOWE” – spotkanie plenerowe dla każdego 54 |

| Maj 2012

18.05.2012, piątek, godz. 16.00, sala nr 5 „WIATR W ŻAGLE” – budujemy modele pływające 22.05.2012, wtorek, godz. 14.00, sala nr 5 „MAJOWE ŚPIEWANIE” – karaoke dla dzieci i młodzieży 23.05.2012, środa, godz. 16.00, boisko „W PEŁNYM SŁOŃCU” – zabawa dla dzieci w wieku szkolnym 25.05.2012, piątek, godz. 16.00, sala nr 5 „KWIECISTE ORIGAMI” – tworzenie bukietów na dzień mamy 30.05.2012, środa, godz. 18.00 „KABARETOWY WIECZÓR CZWÓRKI” – konkurs estradowy inf. S. Pacewicz, A. Merder

wydarzenia Młodzieżowy Dom Kultury Nr 1 30.04 – 3.05.2012

XII Międzynarodowy Turniej Szachowy Juniorów EURO-SZACHY Talenty 2012

Impreza mająca zasięg międzynarodowy o charakterze sportowo-wypoczynkowym. Celem turnieju jest umożliwienie polskim młodym szachistom kontaktów sportowych z rówieśnikami z innych krajów oraz wymiana doświadczeń sportowych, szkoleniowych i organizacyjnych.

10.05.2012, godz. 17.00

Jacek Piątek – wystawa malarstwa

19.05.2012, godz. 10.00

XVI Przegląd Gitarowy

– cykliczna impreza muzyczna mająca charakter konkursu o zasięgu wojewódzkim, podczas której prezentowane są umiejętności gitarowe uczestników.

23.05.2012, godz. 16.30

Koncert z okazji Dnia Matki

– koncert dla wszystkich Mam przygotowany przez wychowanków MDK 1.

26.05.2012, godz. 10.00

VII Bydgoski Turniej Tańca Nowoczesnego Solo-Duet

Jacek Piątek (1971) jest absolwentem Państwowego Liceum Sztuk Plastycznych w Bydgoszczy i Akademii Sztuk Pięknych w Gdańsku. Ukończył malarstwo w pracowni Włodzimierza Łajminga w 1997 r. Zajmuje się malarstwem ściennym i sztalugowym, podejmuje też działania wykraczające poza malarstwo – rzeźba, prezentacje obiektów, instalacje, sztuka użytkowa.

Wspólnie z żoną prowadzi pracownię artystyczną „crazy seed”, która przez 5 lat zdobywała doświadczenie, współpracując na rynku Austriackim, z firmą „Art und Wenus” w Wiedniu. Pracownia zajmuje się projektowaniem wnętrz, mebli i innych unikalnych przedmiotów użytkowych. Od 2007 roku pracuje w Urzędzie Miasta Bydgoszczy w roli Plastyka Miasta. Od tego czasu intensywnie walczy na rzecz poprawy jakości przestrzeni publicznej. Jest autorem kilkunastu wystaw indywidualnych i uczestnikiem kilkudziesięciu wystaw zbiorowych w kraju i za granicą. Jego prace znajdują nabywców w Austrii, Holandii, Niemczech, Irlandii czy Stanach Zjednoczonych. Jest inicjatorem i współorganizatorem „I Ogólnopolskiego Kongresu Plastyków Miejskich” w Bydgoszczy.

Celem konkursu jest rozwijanie zainteresowań tanecznych, wymiana doświadczeń oraz wyzwalanie u dzieci i młodzieży inwencji twórczej podczas występów indywidualnych i grupowych. Prezentowane kategorie konkursowe to: disco, hip-hop, jazz, c-walk. Regulamin konkursu dostępny na naszej stronie internetowej www.mdk1.bydgoszcz.pl Współorganizatorem konkursu jest Szkoła Podstawowa nr 60 w Bydgoszczy.

31.05.2012, godz. 11.00

Dzień Rodzica w Klubie Przedszkolaka.

Uroczystość przygotowana przez najmłodszych wychowanków Młodzieżowego Domu Kultury, podczas której mali artyści zaprezentują na scenie swoje zdolności aktorskie i taneczno-muzyczne. W związku z obchodami Roku Janusza Korczaka podczas uroczystości rodzice przedstawią montaż teatralny dotyczący praw dziecka, a dzieci obdarują swoich rodziców wykonanymi przez siebie upominkami. inf. Grażyna Goralewska

Maj 2012 |

| 55

wydarzenia Młodzieżowy Dom Kultury Nr 5 11.05.2012 – 13.05.2012

„XVII WOJEWÓDZKIE FORUM TEATRÓW SZKOLNYCH – KURTYNA 2012” Organizatorami „KURTYNY 2012” są Młodzieżowy Dom Kultury Nr 5 i Stowarzyszenie „FORDOŃSKA PIWNICA ARTMUZA 5 .

Kurtynę organizowana jest już 17 raz. Początkowo była to impreza skierowana do teatrów działających w fordońskich szkołach, ale stopniowo przekształciła się w imprezę o charakterze wojewódzkim. W ciągu 16 lat na scenie oklaskiwano ponad 4500 młodych aktorów.

W tym roku „Święto teatru dziecięcego i młodzieżowego” w Bydgoszczy potrwa trzy dni (każdy dzień poświęcony będzie jednej kategorii wiekowej: 11.05 – SP klasy I-III, 12.05 – SP klasy IV-VI i 13.05 – gimnazja). W każdej kategorii wiekowej zostaną przyznane nagrody: „Złota Kurtyna”, wyróżnienia i nagrody indywidualne. Uczestnicy projektu wezmą udział w warsztatach teatralnych oraz forum dyskusyjnym.

KURTYNA 2012 po raz pierwszy odbędzie się w Miejskim Centrum Kultury w Bydgoszczy.

Projekt uzyskał wsparcie Województwa Kujawsko-Pomorskiego oraz Bydgoski Grant Oświatowy.

Więcej informacji o szczegółach forum na stronie: www.mdk5.bydgoszcz.pl

19.05.2012, godz. 16.00

„Pojedziemy w świat daleki” Od 4 lat przenosimy się do różnych zakątków świata poznając inne kultury, zwyczaje, zabytki, ludzi i ciekawostki. Gościliśmy już przedstawicieli takich krajów jak: Włochy, Gruzja czy Hiszpania. Jak co roku, obiecujemy ciekawe spędzenie czasu podczas występu sekcji muzycznych MDK-5 oraz rozwiązywaniu quizów i rozmów z gościem.

15, 16, 17.05.2012, godz. 9.00, 10.00, 11.00 i 12.00

„Operowe ABC” Tym razem wystąpią śpiewacy operowi, którzy wykonają znane arie i duety. Widzowie będą mogli czynnie uczestniczyć w występach śpiewając w chórze i poznać rodzaje głosów i podstawowe pojęcia związane z operą.

Cykliczne koncerty dla dzieci z przedszkoli i szkół. Rezerwacja dla grup pod numerem: 604-148-144 26.05.2012, godz. 17.00

„Różne oblicza muzyki i sztuki” Ukazanie działań młodzieży w zakresie łączenia różnych stylów muzyki i plastyki oraz alternatywny pokaz mody. inf. Justyna Siemianowska

D.K. ORION BSM 9.05.2012, środa, godz. 17.00 „DOBRY SPOSÓB NA SIEBIE” – pokaz mody, spotkanie z wizażystką 16.05.2012, środa, godz. 17.00 Z cyklu „GALERIA O” – wystawa fotografii Anny Lasoń 23.05.2012, środa, godz. 17.00 „USTA MILCZĄ DUSZA ŚPIEWA” – koncert Orkiestry im. J. Straussa pod dyrekcją Marka Czekały 56 |

| Maj 2012

24.05.2012, środa, godz. 18,00 Kolejne z cyklicznych spotkań/prelekcji Grupy Aktywnego Wypoczynku pt.: „Św. HILDEGARDA z BINGEN” – zioła z bożej apteki, stosy odrodzenia, przegląd książek autorstwa w/w.

30.05.2012, środa, godz. 17.00 Spotkanie Klubu Miłośników Sztuki – B. Kalinowski, ballady i romanse inf. Nikoletta Stachura

wydarzenia Rok Leona Wyczółkowskiego w placówkach oświatowych 30 maja 2012 r. o godz. 16.00, SP nr 38 Szkoła Podstawowa nr 38 w Bydgoszczy zaprasza uczniów klas szóstych szkół podstawowych do udziału w Miejskim Konkursie Interdyscyplinarnym o Bydgoszczy i Regionie pt. „Twoja Bydgoszcz, Panie Leonie”.

Celem konkursu jest ukazanie uroków miasta w latach 20. i 30. XX wieku, zainteresowanie historią i obiektami Muzeum Okręgowego, przybliżenie sylwetki Leona Wyczółkowskiego oraz jego prac.

Konkurs jest trzyetapowy. Termin zgłoszenia upływa 7 maja 2012 roku.

Eliminacje szkolne. Szkoła wyłania i zgłasza 3 uczestników tworzących drużynę oraz 1 osobę rezerwową.

Półfinał – 30 maja 2012 r. o godz. 16.00 w SP nr 38; finał 21 czerwca 2012 r. o godz. 11.00 w Domu Kultury „Modraczek”.

Gimnazjum nr 20 Konkurs plastyczny „Drzewa, drzewa, drzewa…” – twórczość L. Wyczółkowskiego inspiracją dla działań plastycznych. Wernisaż pokonkursowy odbędzie się 17 maja 2012 r.

10.05.2012, Przedszkole Nr 16 Kącik pamięci L. Wyczółkowskiego Wystawa albumów i reprodukcji artysty – zorganizowana z udziałem rodziców.

– XI Święto Słowa. Spotkanie z mistrzami słowa: wiem co i jak powiedzieć. Konkurs krasomówczy poświęcony życiu i twórczości L. Wyczólkowskiego. Bydgoski Grant Oświatowy.

14.05.2012 r. godz. 10.00, MDK nr 4 Konkurs wiedzy o życiu i twórczości Leona Wyczółkowskiego

„Wyczółkowski – artysta bydgoski”

Uczestnicy to: dzieci i młodzież szkół podstawowych miasta Bydgoszczy 15.05.2012, Przedszkole nr 16 Międzyprzedszkolny turniej wiedzy „Bydgoszcz naszą małą ojczyzną”. Inspiracje słowne i artystyczne dzieci z bydgoskich przedszkoli. Turniej z udziałem dzieci 6-letnich z Przedszkoli Nr 16, 33, 59, 68. Quiz wiedzy. Interpretacje instrumentalne i taneczne przedszkolaków

25.05.2012, Muzeum im. Leona Wyczółkowskiego

Konkurs – Leon Wyczółkowski znany i nieznany

Konkurs miejski o życiu i twórczości Leona Wyczółkowskiego skierowany do uczniów szkół gimnazjalnych. Do 10.04.2012 r. – etap szkolny, 25.05.2012 r.

– etap miejski. Zespół Szkół nr 12, wręczenie nagród w Muzeum im. Leona Wyczółkowskiego 25.05.2012, Sala teatralna Pałacu Młodzieży

„Słowem malowane”

26 maja 2012, ZSiP nr 1, MDK nr 3 Biennale krajobrazu Kujawsko-Pomorskiego V Konkurs Plastyczny o Paletę Leona Wyczółkowskiego

„Drzewa, drzewa…”

W konkursie wezmą udział szkoły podstawowe, gimnazjalne i ponadgimnazjalne. Realizacja Bydgoskiego Grantu Oświatowego. Finał biennale 26 maja 2012. Rozstrzygnięcie konkursu odbędzie się w ZSiP nr 1 MDK nr 3 28.05. – 1.06.2012, ZSO nr 3 – biblioteka szkolna Prezentacja biografii i dzieł Leona Wyczółkowskiego.

Zaprezentowanie najciekawszych dzieł Leona Wyczółkowskiego znajdujących się w zbiorach biblioteki szkolnej. inf. Hanna Paprocka

Estrada stagebar Bydgoszcz 3.05.2012, Bilety: 10 PLN – przedsprzedaż; 15 PLN – w dniu koncertu

WE ARE THE PLAGUE TOUR 2012 Dying Spirit – szeroko pojęty metal Paulo Sergio – hardcore/metal Northern Plague – death/black metal

Northern Plague – agresywne, bezkompromisowe połączenie death/black metalu. Formacja promuje swoje debiutanckie, świetnie przyjęte w kraju i za granicą wydawnictwo – EP «Blizzard of the North». Intensywny i mocny set przygotowany specjalnie na tą trasę gwarantuje, że pod sceną nie ostanie się nikt żywy.

27.05.2012

ARMIA gra „LEGENDĘ”

Z okazji 20-lecia wydania albumu „LEGENDA” zespół ARMIA gra jubileuszowa trasę koncertową. „LEGENDA”, wydana w roku 1991, to niezwykle spójna w warstwie muzycznej i tekstowej płyta, opowiadająca w metaforyczny sposób o ludzkich pragnieniach i duchowości. Nieprzewidywalna, pełna ciekawych harmonii i wykraczająca daleko poza hardcore’owe schematy muzyka, okraszona grą klarnetu, fletu i trąbki afrykańskiej, nadała płycie niepowtarzalny, oniryczno-baśniowy klimat. Na koncertach można w całości usłyszeć „LEGENDĘ”, a także utwory z innych płyt zespołu.

Maj 2012 |

| 57

wydarzenia Pałac Młodzieży 12.05.2012 Turniej Minikoszykówki chłopców o Puchar Kierownika Działu Sportu i Rekreacji.

11.05.2012, godz. 11.00 „Młodzi w integracji” – Filmowe spotkania integracyjne z elementami warsztatów twórczych

11 maja 2012, godz. 17.00; wystawa czynna do 11 czerwca 2012 roku w Galerii Pałac Pałacu Młodzieży

Kazimierz Mantyk – wernisaż

12.05.2012, godz. 12.00 Eliminacje wojewódzkie XXXII Ogólnopolskiego Konkursu Chórów A’ Cappella Dzieci i Młodzieży.

16.05.2012, godz. 10.00 Audycja Muzyczna, czyli interaktywna lekcja muzyki dla grup zorganizowanych. Kontakt i zapisy: Patrycja Cywińska-Gacka, tel 660 448 499. (Obowiązuje wcześniejsza rezerwacja).

18.05.2012, godz. 9.00 Ze sportem na ty – finał 19.05.2012, godz. 10.00 IV Ogólnopolskie Spotkania Teatrów Jednego Aktora „Monodram 2012” 23.05.2012, godz. 11.00 Magia Teatru, czyli spotkania z teatrzykami dziecięcymi 24.05.2012, godz. 10.00 Wybierz sam – temat: Przemoc w szkole. Jak reagować? Jak zapobiegać? Warsztaty dla młodzieży gimnazjalnej i ponadgimnazjalnej 25.05.2012, godz. 17.00 Koncert z Okazji Dnia Matki 26.05.2012, godz. 9.00 XVI Wojewódzki Konkurs Piosenki „Ja po prostu mam talent” 26-27.05.2012 Ogólnopolski Turniej Minikoszykówki chłopców o Puchar Dyrektora PM 27.05.2012, godz. 9.00 Udział zespołów artystycznych Pałacu Młodzieży w Festynie Rodzinnym w Parafii Św. Ducha (ul. Jana Pawła II 117.

Kazimierz Mantyk urodził się 11 stycznia 1931 roku w Sompolnie na Kujawach.

Dyrektor ds. pedagogicznych Pałacu Młodzieży w Bydgoszczy w latach 1975-1985. Przez okres dwóch lat pełnił funkcję kierownika Działu Sztuki Pałacu Młodzieży. Edukację swoją rozpoczęł w Sompolnie, a następnie ukończył Studium Nauczycielskie w Szczecinie oraz studia pedagogiczne w Poznaniu.

Jako pracownik Pałacu Młodzieży zajmował się również pracą pedagogiczną w zakresie plastyki. Niezależnie od pełnionych przez siebie funkcji uprawiał twórczość graficzną i malarską. Na przestrzeni wielu lat tworzył w różnych technikach plastycznych. W ostatnich latach szczególnie upodobał sobie malarstwo w technice pasteli suchych. Dominującą tematykę jego twórczości stanowi pejzaż morski. Ponadto tworzył też obrazy o tematyce religijnej, portretowej w technikach: olejnej i akwareli.

Tomasz Karcz

DKF Niespodzianka w Pałacu Młodzieży zaprasza na kinowe seanse w maju czwartek, 10 maja, godz. 19.30 Histeria (Hysteria), reż. Jonah Lisa Dyer, Tanya Wexler, Wielka Brytania 2011, 95 min.

czwartek, 31 maja, godz. 19.30 Żelazna dama (The Iron Lady), reż. Phyllida Lloyd, Wielka Brytania 2011, 110 min.

czwartek, 17 maja, godz. 19.30 Ostatnia miłość na Ziemi (Perfect Sense), reż. David Mackenzie, Dania/Niemcy/Szwecja/Wielka Brytania 2011, 92 min.

CENA KARNETU: 24 zł CENA POJEDYNCZEGO BILETU NORMALNEGO: 8 zł CENA KARNETU ULGOWEGO: 15 zł CENA BILETU ULGOWEGO (MŁODZIEŻ PONADGIMNAZJALNA, STUDENCI): 5 zł Karnety i bilety do nabycia w portierni Pałacu Młodzieży przed seansem.

Kontakt: Pałac Młodzieży w Bydgoszczy, Dominik Wierski, tel. 52 321 00 81 wew. 359.

czwartek, 24 maja, godz. 19.30 Sponsoring, reż. Małgorzata Szumowska, Francja/Polska/Niemcy 2011, 100 min.

inf. Dominika Kosińska

58 |

| Maj 2012

wydarzenia 19.05.2012, godz. 10.00 IV Ogólnopolskie Spotkania Teatrów Jednego Aktora

„Monodram 2012” IV Ogólnopolskie Spotkania Teatrów Jednego Aktora „Monodram 2012” są adresowane do młodzieży zainteresowanej sztuką teatralną, dla której monodram, jest nie tylko fascynującą formą wypowiedzi artystycznej, ale także niezwykłą okazją do świadomego aktorskiego działania, poznania i zrozumienia istoty procesu twórczego z jego nieodłącznymi cechami: kreatywnością, dążeniem do realizacji celu na miarę wszystkich możliwości i śmiałością w podejmowaniu zadań trudnych o wielu niewiadomych. Do prezentacji konkursowej zakwalifikowane zostaną monodramy przygotowane przez młodzież pracującą pod opieką instruktorów teatralnych, jak również nie posiadającą żadnej opieki artystycznej. Oceny monodramów dokona profesjonalne jury, którego zadaniem będzie nie tylko wyłonienie zwycięzców, ale również udzielenie istotnych wskazówek, które pomogą młodym aktorom w stawianiu pierwszych kroków w przestrzeni scenicznej, doborze właściwego materiału literackiego, umiejętnym stosowaniu środków wyrazu artystycznego. Uczestnicy konkursu walczyć będą o Złoty, Srebrny i Brązowy MONODRAM. Serdecznie zapraszam do Pałacu Młodzieży Jacek Małachowski pomysłodawca i kierownik artystyczny spotkań

Aleksandra Ciecholewska ( S a l a t k a z a f r o d y z j a k i e m)

Joanna Gutral ( B y ć p i ę k n ą i b o g a tą )

K r z y s z t o f P r z y b y l s k i ( A m o k , m o j a d z i e c i n a d a)

4. Festiwal Pamięci Andrzeja Zauchy Muzyczne widowisko okraszone utworami Andrzeja Zauchy z udziałem polskich aktorów, którzy prezentują najwyższy poziom wokalny. Fundacja „Serca bicie” pragnie w formie teatralno-muzycznej przedstawić festiwalowej publiczności aktorskie wykonania utworów Andrzeja Zauchy w wykonaniu m.in. Katarzyny Groniec, Magdaleny Kumorek, Katarzyna Dąbrowskiej, Piotra Polka i Jacka Bończyka. Aktorzy przepuszczą przez swoją wrażliwość takie kompozycja jak: „Ach te baby”, „Kantata”, „Bądź moim natchnieniem”, „Byłaś serca biciem”.

Opowieść snuta będzie również przez młodych finalistów Festiwalu „Serca bicie”, którzy wykonają piękne lecz mniej znane kompozycje Zauchy, tworząc ciekawą historię ukazującą różne oblicza twórczości Andrzeja.

Cały spektakl zostanie połączony słowno-muzycznie przez osobę prowadzącego, którym będzie Artur Andrus.

Koncert Galowy, zaplanowano w nowoczesnej scenografii i oprawie aranżacyjnej na 15 maja 2012 roku w prestiżowym budynku bydgoskiej Opery Nova. Charakter widowiska podkreślać będzie band pod przewodnictwem Marcina Partyki.

Marta Wolsztyńska Fundacja „Serca bicie”, www.zauchafestiwal.pl

Maj 2012 |

| 59

wydarzenia Młodzieżowy Dom Kultury Nr 2 kwiecień/maj 2012

XV Szkolna Sportowa SZWEDERIADA – to impreza, która cieszy się co roku niesłabnącą popularnością i powodzeniem wśród dzieci i młodzieży szkół podstawowych. W tym roku organizatorzy liczą, że we wszystkich rozgrywkach w wybranych konkurencjach weźmie udział ok. 600 młodych zawodników, reprezentujących SP41, SP61, SP63, SP56, SP2, SP38, MDK2, Katolicka SP ze Szwederowa i ościennych osiedli. „Szwederiada” została wyróżniona Bydgoskim Grantem Oświatowym, a jej wykonawcami obok MDK2 są szkoły SP nr 63, SP nr 41., które organizują zawody w konkurencjach: tenis stołowy, warcaby (MDK2), SP nr 63 – siatkówka, SP nr 41 – zbijak oraz w maju w SP nr 63 piłka nożna chłopców (11.05. godz. 9.00) i lekkoatletyka (15.05. godz. 10.00). O końcowej klasyfikacji szkół zadecyduje łączna liczba punktów zdobytych w 6 konkurencjach.

Na finał „Szwederiady” zapraszamy na 5 czerwca.

W ramach festynu sportowo-rekreacyjnego „Słonce świeci dla wszystkich dzieci” najlepsze szkoły zostaną uhonorowane pucharami, zaś wszystkie szkoły biorące udział w zawodach otrzymają rzeczowe nagrody w postaci sprzętu sportowego.

Partnerem przedsięwzięcia jest Rada Osiedla Szwederowo.

18.05.2012, godz. 16.00, mała aula, ul. Karpacka 30

V Wojewódzki Przegląd Piosenki Żeglarskiej

– po raz kolejny MDK2 zaprasza do siebie miłośników piosenki żeglarskiej. Niezależnie od wieku wykonawców opowieści o wodzie, wspólnym żeglowaniu, radości ze ścigania się z wiatrem , dzielnych załogach, bosmanach i kapitanach, przygodach na „słonych i słodkich wodach oceanów” zawsze brzmią fantastycznie. Zapraszamy do wspólnego śpiewania zespoły wokalno-gitarowe i solistów” ludzi z gitarą” ze szkół podstawowych, gimnazjalnych i szkół ponadgimnazjalnych.

Przegląd ma charakter konkursowy, dlatego też obok treści ważne będą interpretacja, poprawność muzyczna i tekstowa, kultura sceniczna i ogólny wyraz artystyczny.

Liczymy głównie jednak na świetną zabawę, integrację wykonawców, radość ze śpiewania i występu na scenie.

19.05.2012, godz. 11.00, sala 22/plener

Nasza mała Majówka

– kolejne spotkanie z dziećmi i rodzicami, w formule pół żartem, pół serio, czyli zabawa i nauka, które idą w parze.

26.05.2012, godz. 16.00, s. sportowa

Koncert dla naszych mam

wszystkie dzieci, które będą chciały zaprezentować się przed swoimi Mamami, będą miały taką okazję. Koncert to nasz prezent dla wszystkich Mam. Liczymy na dużo momentów świetnej zabawy, ale i wspólnego wzruszenia.

60 |

| Maj 2012

MŁODZI POD LUPĄ (2)

Ambitna, uparta, pracowita. Tak o niej mówią wszyscy, którzy mieli okazję i przyjemność Ją poznać. Ma 14 lat i tyle lat ma również jej wielka miłość – Taniec. Anna Skowrońska – wieloletnia uczestniczka zajęć MDK 2.

Jest gimnazjalistką i to bardzo dobrą. „Walczy” o swoją przyszłość. Nasza ciekawość każe nam jednak zajrzeć do plecaka Ani, by sprawdzić , jaka ona będzie: humanistyczna czy może ścisła. Między książkami znaleźliśmy fotografię, tenis stołowy, szachy i … oczywiście TAAAAniec w każdej postaci!

Tym razem na pierwszym planie ja. Moja koleżanka Weronika Sobocińska

Ania wcale się z tego nie chce tłumaczyć, nie czuje się winna, że przyłapaliśmy Ją na czymś niestosownym, bo przecież teraz powinna liczyć się …tylko nauka. Wręcz przeciwnie, uważa, że właśnie pasje, indywidualne zainteresowania, aktywność są ważnym miernikiem wartości młodego człowieka. Stanowią one rodzaj osobniczego kodu, który pozwala zachować indywidualność w świecie „sklonowanych ludzi”.

Wierzy, że realizowanie siebie i to w relacjach z innymi, stawianie i osiąganie celów, znajdzie swoje pozytywne przełożenie w czasie kiedy będzie już dorosła.

Ania wie to od swojej mamy. A mama wie co mówi, bo sama jest pedagogiem i animatorem dzieci i młodzieży. Czym dla Ani jest taniec? Wiemy już że miłością …i to bardzo wymagającą (dopowiada). Co trzeba mieć, by zostać dobą tancerką? To proste – szczyptę talentu i dużo, dużo, dużo pracy. Talent odziedziczyła po mamie i dziadku tancerzu i choreografie. Reszta to jej wkład i zasługa. Taniec to pot i ból, godziny ćwiczeń, ale i ogrom satysfakcji. Ania sama tworzy swoje choreografie, komponuje muzykę, projektuje kostiumy. A gdy zapalają się światła ramy… Dla takich chwil warto żyć! Lubi udział w turniejach tańca, warsztaty taneczne i zwariowany hip- hop, próby z dziewczynami z zespołu Veto 2. To jest jej żywioł. Co już wywalczyła? 18 medali na różnych turniejach, przeglądach, konkursach, w tym złoty medal w Białych Błotach na Ogólnopolskim Festiwalu Tańca o Puchar Kujaw i Pomorza w kategorii solo hip-hop do 11 lat.

Aniu, prosimy o puentę. Życie jest fajne!

wydarzenia Galeria Sztuki „Korytarzyk”, Szubin 26.05.2012, godz. 14.00-23.30, Galerii Sztuki „Korytarzyk”

Trzy lata działalności

sę młodym ludziom w odnalezieniu się w środowisku twórczym.

Ważne miejsce w wydarzeniu zajmuje wystawa zbiorowa, która w dniu imprezy (26 maja 2012) prezentowana będzie w plenerze pod namiotami na terenie ruin zamku szubińskiego. W wystawie biorą udział twórcy i artyści, którzy w ciągu 3 lat wystawiali swoje prace w galerii Korytarzyk – jest ich 23.

Po imprezie wystawa ta będzie prezentowana jeszcze w kilku miejscach w tym w Nakle, Barcinie, Pałacu w Lubostroniu, Bydgoszczy oraz we wsi Brzózki (podczas Święta Brzózek).

O GALERII:

26 maja 2012 roku na ruinach zamku Sędziwoja Pałuki w Szubinie odbędą się obchody 3 roku działalności Niezależnej Galerii Sztuki „Korytarzyk”. Jak co roku organizatorzy zapraszają mieszkańców miasta i wszystkich zainteresowanych tym wydarzeniem kulturalnym do czynnego uczestnictwa. Impreza potrwa od godz.

14.00 do 23.30.

Z roku na rok program jest wzbogacany o kolejne pokazy (w tym stoiska, warsztaty ceramiczne i plastyczne oraz pokaz filmu – kino plenerowe).

Impreza jest pod patronatem Urzędu Miejskiego w Szubinie. Poza tym po raz pierwszy dofinansowana została przez Powiat Nakielski (Galeria Korytarzyk wraz ze Stowarzyszeniem Twórcze Brzózki złożyła wniosek do powiatu o dofinansowanie „Obchodów 3 roku działalności galerii” – projekt zaakceptowano). Wcześniej nie miała żadnych dotacji. Od początku istnieje dzięki zaangażowaniu osób prywatnych, które wspierają rozwój „niezależnej” kultury w Szubinie. Zwiększa to szan-

Koncer t zespo łu The Ktośtams z Szubina podc zas powitania wiosny pr zez galerię

Niezależna Galeria Sztuki „Korytarzyk” powstała w 2009 r. z inicjatywy Natalii i Macieja Jelińskich. Mieści się w budynku Państwa Marchlewskich przy ul. 3 Maja 18 w Szubinie. Dzięki ich uprzejmości w Galerii odbywają się wystawy malarstwa, rysunku, rzeźby, happeningi, koncerty, działania multimedialne, pokazy, warsztaty oraz konkursy (dla dzieci).

Założeniem organizatorów było stworzenie miejsca ekspozycyjnego dla możliwie jak najszerszej grupy twórców miejscowego środowiska. Od 2009 roku Galeria zrealizowała ponad 30 wystaw, zarówno znanym, jak i nieznanych artystom i twórcom. Odbyły się też 2 duże imprezy masowe związane z obchodami 1 i 2 roku działalności galerii, m.in. na ruinach zamku w Szubinie.

Jednym z podstawowych zadań Galerii jest upowszechnianie sztuki poprzez realizację własnego programu artystycznego w galerii i poza nią (m.in. Bydgoszcz, Toruń, Dom Dziecka w Kołdrąbiu, artystyczna wieś: Brzózki).

Myślą przewodnią jest wyjście ze sztuką w plener. A nie zamykanie sztuki w budynku (galerii). Organizatorzy są otwarci i zapraszają do współpracy nie tylko artystów malarzy, rzeźbiarzy, ale też twórców amatorów rozpoczynających przygodę ze sztuką.

Ruiny zamku w Szubinie. Zdjęcie z imprez y organizowanej przez Galerię Kor y tarz yk

Maj 2012 |

| 61

wydarzenia Dwór Artusa w Toruniu 7 maja 2012, poniedziałek, godz. 18.30, Galeria Artus, wstęp wolny

„Marzenia kosmiczne” – wernisaż wystawy Tadeusza Łapińskiego

17 maja 2012, czwartek, godz. 19.00, Sala Wielka, bilety – 25 zł (normalny), 20 zł (ulgowy)

Balkan Sevdah: etno-wieczór

Wystawa prac Tadeusza Łapińskiego, wybitnego grafika i malarza związanego z Toruniem, ucznia Artura Nacht-Samborskiego. Podczas ekspozycji w Dworze Artusa malarz zaprezentuje prace pochodzące z różnego okresu twórczości.

9 maja 2012, środa, godz. 19.30, Sala Wielka, bilety: 25 zł (normalny), 20 zł (ulgowy)

Twilite – koncert Twilite to polski duet muzyczny grający muzykę w stylu indie-folk, którą charakteryzują akustyczne gitarowe brzmienia i melancholijna atmosfera. Grupę tworzą Paweł Milewski i Rafał Bawirsz. W Toruniu zespół będzie promował swoją drugą płytę zatytułowaną Quiet Giant, na której popowe harmonie świetnie wybrzmiewają w kameralnej aurze.

15 maja 2012, wtorek, godz. 20.00, Sala Wielka bilety – 30 zł (do nabycia w kasie Dworu Artusa oraz pubie Kontrapunkt – ul. Pod Krzywą Wieżą 18)

Jazz w Artusie / Okuden Music Series Spring 2012 Matthew Shipp _ Mateusz Walerian – koncert Matthew Shipp – piano Mateusz Walerian – saxophone + woodwinds W ramach cyklu Jazz w Artusie oraz Okuden Music Series koncert niezwykłego duetu – giganta jazzu, nowojorskiego pianisty Matthew Shippa, któremu towarzyszyć będzie toruński saksofonista Mateusz Walerian.

16 maja 2012, środa, godz. 18.30, Sala Wielka, wstęp wolny

XVII Koncert Kompozytorski Szkolna Partytura W koncercie kompozytorskim wezmą udział uczniowie, laureaci konkursu kompozytorskiego oraz absolwenci, obecnie studenci kompozycji na Akademiach Muzycznych.

62 |

| Maj 2012

Balkan Sevdah to jeden z najciekawszych rodzimych zespołów muzyki etno. Powstał we wrześniu 2004 roku i od tego czasu odbył ponad 400 koncertów występując na wielu festiwalach zarówno w kraju jak i za granicą.

23 maja 2012, środa, godz. 16.30, Sień Dworu Artusa, bilety – 6 zł (normalny), 4 zł (ulgowy)

Oprowadzanie po Dworze Artusa Dwór Artusa to także zabytek historyczny i architektoniczny. Raz w miesiącu, pod okiem przewodnika, wszyscy chętni mogą obejrzeć niedostępne zakamarki budynku, posłuchać historii, opowieści i legend związanych z Dworem Artusa.

25 maja 2012, piątek, godz. 19.00, Kafeteria Struna światła, wstęp wolny

Wolny Rynek Poetycki Kolejna, już XIV odsłona Wolnego Rynku Poetyckiego zyska specjalną oprawę. Będzie bowiem poetyckim pojedynkiem metropolii bydgosko-toruńskiej. W narożniku bydgoskim wystąpią: m.in.: Jarosław Jakubowski, Karolina Sałdecka, Wojciech Banach. Po stronie toruńskiej możemy się spodziewać m.in.: Karola Graczyka, Marty Kapelińskiej, Tomasza Dalasińskiego. Prowadzenie: Grzegorz Giedrys.

26 maja 2012, sobota, godz. 18.00, Sala Wielka, Bilety – 20zł (normalny), 15zł (ulgowy)

Dzień Matki – Basia Stępniak-Wilk Miłośników świąt rodzinnych i muzycznych spotkań zapraszamy na koncert dedykowany wszystkim Mamom z okazji ich Święta. Wystąpi charyzmatyczna autorka tekstów i kompozytorka, zarazem artystka kabaretowa – Basia Stępniak-Wilk, znana szerszej publiczności z występów w Piwnicy Pod Baranami i poprzez wspólne utwory z Grzegorzem Turnauem (Bombonierka), Andrzejem Poniedzielskim (Futerko), czy Wojciechem Mannem (Wiośnie nie!).

wydarzenia Kino Orzeł Kino Orzeł 11-13.05.2012, Bilety: 10 zł/8 zł, Karnety: 35 zł/25 zł za 6 filmów

Weekend z Planete + Doc Film Festival w Bydgoszczy Wybite filmy dokumentalne będzie można obejrzeć w Kinie Orzeł w dniach 11-13 maja w ramach bydgoskiej odsłony międzynarodowego festiwalu Planete+ Doc odbywającego się w tym samym czasie w Warszawie. W bydgoskim programie znalazło się sześć filmów, które ukazują portret współczesnego świata i stawiają pytania dotyczące jego kondycji. Czy rozwój jest naszym sprzymierzeńcem? Dokąd zaprowadzi nas urbanizacja? Jaka jest prawdziwa Rosja?

Na ostatnie z wymienionych pytań stara się odpowiedzieć film „Pocałunek Putina”. Film jest diagnozą sytuacji politycznej we współczesnej Rosji. Masza Drokowa to inteligentna i ambitna 19-latka, aktywistka o poglądach proputinowskich. Nie ukrywa słabości do rosyjskiego premiera. Pracuje jako dziennikarka, ma własny proputinowski talk show, apartament i samochód. Pewnego dnia spotyka jednak członków liberalnej opozycji, którzy otwarcie krytykują politykę Kremla. „Pułapki rozwoju” i „Zurbanizowani” to filmy festiwalu Planete Doc+ także stawiające pytania współczesnemu światu. Czy jesteśmy w stanie porzucić ślepą uliczkę pogoni za rozwojem rozumianym jako wzrost wskaźników ekonomicznych? Czy jesteśmy w stanie podołać wyzwaniom przyszłości, którą sami sobie skomplikowaliśmy? Pierwszy z nich to dokument oparty na bestsellerowej książce Ronalda Wrighta opowiadający o kryzysie zasobów związanym z mitem ciągłego rozwoju i o pułapkach postępu cywilizacyjnego. Drugi mierzy się z ze zjawiskiem migracji ludności do miast.

Kolejne dwa filmy przeglądu to opowieści o sztuce, artystach oraz ich działaniach. Szczególną uwagę zwracają „Wodne dzieci” – zwycięzca festiwalu dokumentalnego w Lipsku w 2011 roku. Poetycki i piękny wizualnie portret japońskiej pianistki i artystki wizualnej. „Bert Stern. Prawdziwy Madman” przedstawia intymny i delikatny portret fotografa uwielbianego przez największe gwiazdy kina (Marylin Monroe, Sophia Loren). Ostatni film przeglądu „Miliard szczęśliwych ludzi” dla niektórych osób też może po części zostać uznany za film o artystach, ponieważ opowiada historię kariery zespołu muzycznego Bayer Full na chińskim rynku muzycznym.

Festiwal PLANETE+ DOC to jeden z najważniejszych festiwali kina dokumentalnego w Europie, nagrodzony przez Polski Instytut Sztuki Filmowej jako najważniejsze międzynarodowe wydarzenie filmowe w Polsce. Już kolejny rok festiwal odbywa się w prawie całym kraju.

Podczas weekendu zostaną pokazane premierowo najlepsze filmy dokumentalne minionego roku, a widzowie wybiorą film, który otrzyma nagrodę Sieci Kin Studyjnych i Lokalnych.

„PUŁAPKI ROZWOJU” (Surviving progress) reż. Mathieu Roy i Harold Crocks, Kanada 2011, 86 min Film oparty na bestsellerowej książce Ronalda Wrighta, opowiada o kryzysie zasobów związanym z mitem ciągłego rozwoju i o pułapkach postępu cywilizacyjnego. „WODNE DZIECI” (Water Children) reż. Aliona Van der Horst, Holandia 2011, 75 min Zwycięzca festiwalu dokumentalnego w Lipsku w 2011 roku. Poetycki i piękny wizualnie portret japońskiej pianistki i artystki wizualnej. W jednej z japońskich wiosek artystka tworzy multimedialną instalację, za pomocą której opowiada o uczuciach związanych z życiem, śmiercią, płodnością i seksualnością. Reżyserka przedstawia nam też własny punkt widzenia tych zagadnień, bowiem, jak się okazuje, ma osobisty powód do nakręcenia tak zjawiskowo poetyckiego filmu „MILIARD SZCZĘŚLIWYCH LUDZI” (One billion happy people) reż. Michał Bochniak, Polska 2011, 64 min Nowy polski dokument pokazuje kulisy chińskiej przygody najpopularniejszego polskiego zespołu disco polo – Bayer Full. To opowieść o zderzeniu dwóch światów, dwóch kultur i dwóch osobowości lidera Bayer Full i sinologa, który znając specyfikę chińskiego rynku, wpada na pomysł wprowadzenia polskiego zespołu, śpiewającego po mandaryńsku, na chiński rynek. „POCAŁUNEK PUTINA” (Putin’s Kiss) reż. Lise Birk Pedersen, Dania 2011, 85 min Film jest diagnozą sytuacji politycznej we współczesnej Rosji. Masza Drokowa to inteligentna i ambitna 19-latka, aktywistka o poglądach proputinowskich.

Nie ukrywa słabości do rosyjskiego premiera. Pracuje jako dziennikarka, ma własny proputinowski talk show, apartament i samochód. Pewnego dnia spotyka jednak członków liberalnej opozycji, którzy otwarcie krytykują politykę Kremla. Na skutek dramatycznych wydarzeń Masza zmienia swoje poglądy. „BERT STERN. PRAWDZIWY MADMAN” (Bert Stern.

Original Madman) reż. Shannah Laumeister, USA 2011, 93 min Sophia Loren, Liz Taylor, Shirley MacLaine, Barbra Streisand, Madonna, Scarlett Johansson, Marilyn Monroe – wszystkie one znalazły się na zdjęciach słynnego amerykańskiego fotografa Berta Sterna. Film przedstawia intymny i delikatny portret uwielbianego mężczyzny, który miał w życiu wszystko, ale który również stracił wszystko. „ZURBANIZOWANI” (Urbanized) reż. Gary Hustwit, Wielka Brytania 2011, 85 min Na początku XIX wieku w miastach mieszkało nie więcej niż 30 milionów ludzi, co stanowiło 2,5% ludności świata. Przez następne 100 lat liczba ta wzrosła do 2 miliardów. Prognozy przewidują, że w 2050 roku 75% populacji ziemi będzie mieszkać w miastach. „Urbanized” to pełnometrażowy film dokumentalny o sposobie projektowania miast. Śledzi strategie związane z tzw. urban design. Przedstawia prace najbardziej znanych architektów.

Organizator przeglądu: MCK Bydgoszcz Partner: Stowarzyszenie Koloroffon Maj 2012 |

| 63

wydarzenia Kino Orzeł szybuje coraz wyżej Maj w kinie Orzeł zaczniemy z przytupem od głośnej „Piny” W. Wendersa oraz propozycji dla koneserów, czyli tureckiego filmu „Dawno temu w Anatolii”, który udowadnia, podobnie jak irańskie „Rozstania”, że o Europie najciekawiej opowiada się poza nią. Jeszcze w pierwszej połowie miesiąca mocne uderzenie dokumentu w postaci Planete Doc Reviev.

Zaraz po festiwalu zobaczymy duński film „Ambasador” oraz „Lęk wysokości” z Marcinem Dorocińskim. Następnie na naszym ekranie zagości kino kobiece czyli klasyczne „Wichrowe wzgórza” w odsłonie Andrei Arnold oraz premierowo w Bydgoszczy „Wszystkie odloty Cheyenne’a” z genialną rolą S. Penna. Na łamach majowego wydania BIKa pozwolimy sobie zajawić już dzień dziecka w kinie Orzeł, który zapowiada się bardzo ciekawie. Zaczniemy pierwszego czerwca od premierowego pokazy filmu animowanego „Sekret Eleonory” oraz maratonu filmów z puli Mały Gutek następnego dnia połączonego ze zwiedzaniem kina i dużą ilością prezentów dla najmłodszych. Kino studyjne Orzeł działa już pełną parą a to dopiero początek.

Nagroda

reż. Paula Markovitch, dramat (115 min) Debiut, mieszkającej w Meksyku Argentynki, Pauli Markovitch ze zdjęciami Wojciecha Staronia – Nagroda (El premio) jest laureatem wielu nagród, m.in. Nagrody Publiczności 11.

MFF Nowe Horyzonty we Wrocławiu. „To autobiograficzna historia zaznacza Paula Markovitch – Jej akcja rozgrywa się w miejscach, które pamiętam z dzieciństwa. Powracam do nich w snach. To wrogie czasy”.

Pina

reż. Wim Wenders, dokumentalny musical (106 min) Autor Lisbon Story i Nieba nad Berlinem nakręcił film poświęcony swojej przyjaciółce, zmarłej w 2009 roku Pi-

nie Bausch, współtwórczyni słynnego Tanztheater Wuppertal. Wenders starał się pokazać Pinę jako artystkę i wizjonerkę. Wypowiedzi tancerzy połączył z fragmentami spektakli zainscenizowanymi w przestrzeni miejskiej. Reżyser zafascynowany technologią kina trójwymiarowego, uczynił z niej środek artystyczny swojego filmu – dzięki temu udało się na ekranie oddać esencję teatru tańca Piny Bausch. Film zachwycił publiczność festiwalu w Berlinie.

Ambasador

reż. Mads Brügger, Dania 2011, 93 min Duński dziennikarz i satyryk Mads Brügger („Idioci w Korei”) tym razem wyrusza w podróż do serca Afryki, aby pokazać przerażające oblicze głębokiej korupcji, jaka istnieje w tej części świata. Udaje przedziwnego, enigmatycznego i zdeprawowanego dyplomatę z Zachodu, który wygląda jak Henry Stanley i Karl Lagerfeld w jednym. Niedawno kupił na czarnym rynku paszport dyplomatyczny i został konsulem Liberii w Republice Środkowoafrykańskiej. Z cygarem w ręku i lśniącymi skórzanymi butami, gra prężnie działającego, bogatego biznesmena, który przyjeżdża do środkowej Afryki, aby robić interesy.

Mały Orzeł, czyli dzień dziecka w kinie Orzeł 1 czerwca, godz. 18.00, bilet: 11/14 zł (rodzinny dla 3-4 osób 30 zł)

Sekret Eleonory (premiera) „Sekret Eleonory” to animowana podróż do magicznego i bajkowego świata książek, gdzie znakomite postaci, znane każdemu małemu czytelnikowi, ożywają, a czytanie staje się umiejętnością na wagę złota.

2 czerwca, godz. 11.00-16.00, wstęp wolny

Mia i Migusie Podczas budowy luksusowego kompleksu hotelowego, w środku rozległego i pięknego lasu, jeden z robotników o imieniu Pedro zostaje uwięziony w podziemnym tunelu. Kilkuletnia Mia udaje się na poszukiwania zaginionego ojca. Dziewczynka, aby dotrzeć do miejsca 64 |

| Maj 2012

budowy, wędruje przez tajemniczy las. Spotyka w nim stworzenia zwane Migusiami. Mia wraz z nowo poznanymi przyjaciółmi postanawia uratować las i jego mieszkańców przed ekologiczną katastrofą…

Sekrety księgi z Kells Kells to opactwo położone w hrabstwie Meath w Irlandii. Z niego pochodzi główny bohater filmu, wesoły i uczynny dwunastolatek Brendan. Pomaga on m.in. opatowi w budowie muru, który ma ochronić wioskę przed Wikingami.

U

Akcja „U” rozgrywa się w wielkim zamku nad morzem, gdzie w smutku i towarzystwie dwóch złośliwych szczurów żyje księżniczka Mona. Widoku jej łez i przygnębienia znieść nie może dziewczynka o imieniu U, wyróżniająca się tym, że jej głowę zdobi róg jednorożca. U zaprzyjaźnia się z Moną i staje się jej największą powiernicą. Mijają lata. W zamku pojawia się beztroska banda muzykantów-włóczykijów. Rozbudzą oni uśpione serce Mony i zagrożą przyjaźni z dzieciństwa.

wydarzenia Lęk wysokości

reż. Bartosz Konopka, dramat (90 min) Fabularny debiut nominowanego do Oscara i nagrodzonego na festiwalu w Berlinie reżysera „Królika po berlińsku” Bartosza Konopki to poruszająca historia telewizyjnego spikera Tomka (Marcin Dorociński, nagrodzony Złotymi Lwami za kreację pierwszoplanową na Festiwalu w Gdyni), którego świetlaną karierę i poukładane życie rodzinne zakłóca wiadomość o poważnych problemach ojca (Krzysztof Stroiński, laureat Polskiego Orła za wybitną kreację w „Rysie” ). Czy skoncentrowany dotąd na osobistym sukcesie dziennikarz będzie w stanie zrozumieć i wziąć odpowiedzialność za człowieka, z którym znowu połączył go kapryśny los?

Wichrowe wzgórza

reż. Andrea Arnold, melodramat (128 min)

„Wichrowe wzgórza” to najnowsza, rewolucyjna adaptacja klasycznej brytyjskiej powieści, wielokrotnie przenoszonej na kinowy ekran. To historia wielkiej namiętności Catherine i Heathcliffa. Opowieść o pożądaniu, okrucieństwie, zazdrości, bólu i zemście. O wszystkim tym, co w miłości najsilniejsze i najbardziej pierwotne. Bez niepotrzebnych słów. Pośród zamglonych wrzosowisk Yorkshire.

Wszystkie odloty Cheyenne’a

reż. Paolo Sorrentino, komediodramat (118 min) Cheyenne to dawny muzyk rockowy, który w wieku pięćdziesięciu lat wciąż nosi się jak za czasów swej młodości. Śmierć ojca, z którym nie był w najlepszych stosunkach, sprawa że wraca z Europy do USA. Tam odkrywa, że jego rodzic miał obsesję – chciał zemścić się za upokorzenia, których doznał z rąk pewnego człowieka.

18.00 Nagroda 20.15 Pina 18.00 Nagroda 2 maja środa 20.15 Pina 18.00 Nagroda 3 maja czwartek 20.15 Pina 18.00 Pina 4 maja piątek 20.15 Pewnego razu w Anatolii 18.00 Pina 5 maja sobota 20.15 Pewnego razu w Anatolii 18.00 Pina 6 maja niedziela 20.15 Pewnego razu w Anatolii 18.00 Pina 7 maja poniedziałek 20.15 Pewnego razu w Anatolii 18.00 Pina 8 maja wtorek 20.15 Pewnego razu w Anatolii 18.00 Pina 9 maja środa 20.15 Pewnego razu w Anatolii WEEKEND Z FESTIWALEM PLANETE + DOC 2012 11 maja 18.30 Pułapki rozwoju piątek 20.30 Wodne dzieci WEEKEND Z FESTIWALEM PLANETE + DOC 2012 12 maja 18.00 Miliard szczęśliwych ludzi sobota 20.00 Pocałunek Putina WEEKEND Z FESTIWALEM PLANETE + DOC 2012 13 maja 17.00 Bert Stern. Prawdziwy Madman niedziela 19.00 Zurbanizowani Ambasador 15 maja 18.00 wtorek 20.15 Lęk wysokości Ambasador 16 maja 18.00 środa 20.15 Lęk wysokości 18.00 Ambasador 17 maja czwartek 20.15 Lęk wysokości Lęk wysokości 19 maja 18.30 sobota 20.30 Ambasador Lęk wysokości 20 maja 18.00 niedziela 20.15 Ambasador 21 maja Ambasador poniedziałek 20.15 22 maja 20.15 Lęk wysokości wtorek Lęk wysokości 23 maja 18.00 środa 20.15 Ambasador 24 maja 20.15 Ambasador czwartek Wszystkie odloty Cheyenne’a 25 maja 18.00 piątek 20.15 Wichrowe wzgórza Wszystkie odloty Cheyenne’a 26 maja 18.00 sobota 20.15 Wichrowe wzgórza 27 maja 20.15 Wszystkie odloty Cheyenne’a niedziela 28 maja Wichrowe wzgórza poniedziałek 20.15 Wszystkie odloty Cheyenne’a 31 maja 18.00 czwartek 20.15 Wichrowe wzgórza 1 maja wtorek

Kino Orzeł ul. Marcinkowskiego 12 bilety normalne 14 zł ulgowe 11 zł

Maj 2012 |

| 65

wydarzenia Miejskie Centrum Kultury 4.05.2012, piątek, godz. 11.00-17.00, Galeria Wspólna, ul. Batorego 1/3

„Piątki w pracowni”

warsztaty plastyczne połączone z otwartymi konsultacjami – bez ograniczenia wieku 5-6.05.2012, sobota, godz. 9.00-18.00, Szklarnia Teatru i Tańca MCK,koszt dwóch dni warsztatów 40 zł, zapisy teatr@mok.bydgoszcz.pl

Kurs reżyserii teatralnej

prowadzenie Michał Rzepka, Program adresowany jest do twórców teatru, opiekunów teatralnych, członków grup teatralnych mających wpływ na kształt spektaklu, przyszłych reżyserów teatralnych oraz osób interesujących się problematyką teatralną od strony praktycznej i teoretycznej.

Cele kursu to: poznanie warsztatu reżyserskiego, poznanie form pracy, pozwalających uruchomić własny potencjał twórczy słuchaczy, rozbudzających ich wrażliwość artystyczną i służących rozwojowi ich kultury teatralnej, wyobraźni i kreatywności, ukazanie najnowszych tendencji kształtowania przestrzeni teatralnej, wspólna analiza tekstu dramatycznego oraz budowanie na jego podstawie krótkich etiud tematycznych oraz zapoznanie słuchaczy z najważniejszymi aspektami współpracy pomiędzy aktorem a reżyserem.

6.05.2012, niedziela, godz. 12.00, Kino Orzeł, bilety 18 zł, w przedsprzedaży 17 zł, czas trwania spektaklu: 1 godz. 15 min.

Bydgoski Teatr Lalek BURATINO

„Król Maciuś I” – spektakl Spektakl „Król Maciuś I” opowiada historię małego chłopca, który w skutek zrządzenia losu zostaje królem.

Nie mając żadnego doświadczenia w sprawowaniu władzy musi rządzić krajem, prowadzić politykę, a nawet wojny.

Przedstawienie zrealizowane jest z rozmachem, z użyciem pięknych lalek-marionetek, oraz w żywym planie aktorskim. Obfituje w szereg zabawnych, przeplatanych z nastrojowymi scen, z których wyłania się wzruszająca i mądra opowieść o małym, bohaterskim władcy, który chciał być królem wszystkich dzieci.

7.05.2012, poniedziałek, godz. 19.00, Szklarnia Teatru i Tańca MCK

Przedpokój Teatralny – warsztaty: świadomość ciała i kontakt

Prowadzi Ewa Stołowska – aktorka teatru niebopiekło, dziennikarka, autorka teledysków i reportaży, odtwórczyni głównej roli w filmie „Podnieść się, by nie upaść” Darka Landowskiego – zaprasza studentów na próbkę warsztatu teatralnego poświęconego budowaniu podstawy aktorstwa – świadomości ciała.

66 |

| Maj 2012

7.05.2012, poniedziałek, godz. 19.00, Pianola

Wiktor Wołkow – film dokumentalny Krystyny Berndt oraz dyskusja o magii fotografii krajobrazu z udziałem bydgoskich twórców

Wiktor Wołkow (ur. 4 kwietnia 1942 w Białymstoku, zm. 27 marca 2012 w Supraślu) – artysta-fotografik specjalizujący się w fotografii pejzażu oraz przyrody Polski północno-wschodniej. Od 1973 członek Związku Polskich Artystów Fotografików. Autor około stu wystaw indywidualnych i kilkunastu albumów, laureat ponad 100 nagród w konkursach krajowych i międzynarodowych.

9.05.2012, środa, godz. 15.00-17.00, Pianola

Książka w ruch – akcja wymiany książek 10.05.2012, czwartek, godz. 17.30, Szklarnia MCK

Teatr przy Stoliku – warsztaty

Zapraszamy do czytania osoby w różnym wieku, które poszukują innych form teatralnych, pragnących zgłębić swój warsztat, popracować nad dykcją, interpretacją, formą.

Daj sobie szanse rozwijania swojej pasji, kreowania innej rzeczywistości, a przede wszystkim dobrej zabawy.

Kontakt: katarzyna.chmara-collins@mok.bydgoszcz.pl 10.05.2012, czwartek, godz. 18.00, Pianola

Wernisaż lomo zdjęć Czy wiesz czym jest Lomo?

Tak naprawdę nie ma znaczenia, jakiej udzieliłeś odpowiedzi na to pytanie! Najważniejsze jest to, abyś uczestniczył w tym niecodziennym wydarzeniu, które swoją formą przyciągnęło już nie jedną osobę. Na wystawę wykorzystano ponad cztery tysiące zdjęć, czego rezultatem stała się ściana o powierzchni prawie pięćdziesięciu metrów kwadratowych. Ich autor – Zbigniew Ambrosiewicz – na wykładzie dotyczącym swojego hobby chętnie wyjaśni Ci, czym dzisiaj jest Lomografia, a na warsztatach sam spróbujesz swoich sił.

Lomografia – to specyficzny nurt w dziedzinie fotografii, polegający na łamaniu standardowych zasad i barier. To wypadkowa jakości sprzętu i pomysłowości twórcy, które nie potrzebują dyplomu ukończenia szkoły fotografii. Nie jest to też sztuka dla sztuki, a sposób na przedstawienie tego, co jest tu i teraz.

10.05.2012, czwartek, godz. 20.00, Kino Orzeł, bilety 15/20 zł

Premiery płytowe: Sofa – „Hardkor i Disko”

SOFA powstała na początku 2003 roku w Toruniu.

Debiutancki materiał Many Stylez wydany w 2006 roku, został świetnie przyjęty zarówno przez słuchaczy, jak i krytyków muzycznych. Sofa znalazła się wśród kan-

wydarzenia

dydatów do nominacji Paszporty Polityki 2007, a płyta Many Stylez zdobyła FRYDERYKA 2007 w kategorii Nowa Twarz Fonografii. Sofa ma na swoim koncie wiele znaczących support’ów, spośród których najważniejsze to koncerty wspierające gwiazdy światowego formatu np.

US3, Lauryn Hill, Snoop Dogg, Groove Armada, Beastie Boys, czy The Black Eyed Peas. Zespół był też wielokrotnie zapraszany na największe polskie festiwale takie jak Top Trendy 2006, Opole Premiery 2007, Vena Festival 2006 (Londyn), 2007, Heineken Open’er Festival 2005, 2006, 2007 i wielu innych.

DoReMiFaSoFa, drugi album studyjny zespołu SOFA, wydany 3 kwietnia 2009 nakładem wytwórni Kayax, spotkał się z rewelacyjnym przyjęciem ze strony dziennikarzy muzycznych, a także słuchaczy.

11.05.2012, piątek, godz. 11.00-17.00, Galeria Wspólna, ul. Batorego 1/3

„Piątki w pracowni”

warsztaty plastyczne połączone z otwartymi konsultacjami – bez ograniczenia wieku 11.05.2012, czwartek, godz. 17.00, Galeria Wspólna

„NEGATYWNI” – spotkanie fanów fotografii analogowej 11.05.2012, piątek, godz. 18.00, foyer MCK

Wręczenie medalu Jerzego Sulimy-Kamińskiego

Jerzy Sulima-Kamiński urodził się 20 września 1928 r. w Bydgoszczy. Był wybitnym prozaikiem, dramaturgiem radiowym, felietonistą i dziennikarzem, członkiem Związku Literatów Polskich w latach 1959-2002.

Od grudnia 1955 roku do lipca 1990 pracował w redakcji literackiej bydgoskiej rozgłośni Polskiego Radia. Jerzy Sulima-Kamiński był autorem wielu słuchowisk radiowych, felietonów, recenzji literackich i audycji, które pojawiały się na lokalnej i ogólnopolskiej antenie radiowej. Pisarz zmarł w Bydgoszczy 19 marca 2002 roku.

Co roku przyznawany jest Medal Jerzego SulimyKamińskiego. Każdego roku przyznawany jest jeden Medal Jerzego Sulimy-Kamińskiego, a przy kolejnych okrągłych rocznicach – pięć. Wyróżnieni twórcy wcho-

dzą następnie w skład kapituły artystycznej, zgłaszają kandydatów do medalu i zawsze w marcu uczestniczą w posiedzeniu kapituły. Medal ma służyć promocji dorobku pisarskiego Jerzego Sulimy-Kamińskiego oraz osiągnięć artystycznych osób uhonorowanych tym wyróżnieniem.

Medal wręczany jest podczas dorocznego Wieczoru Pamięci Jerzego Sulimy-Kamińskiego. Kapituła posiada upoważnienie rodziny pisarza do rozpowszechniania Jego imienia i wizerunku. Medal ma charakter honorowy i jest prawem chronionym emblematem wysokiej jakości osiągnięć artystycznych, naukowych i kulturowych regionu kujawsko-pomorskiego. Laureatami zostali m. in. prof. Krzysztof Cander, dr Stefan Melkowski, Wiktor Żwikiewicz, prof. Wojciech Gutowski, Andrzej Baszkowski, prof. Mieczysław Wojtasik, Rafał Blechacz, Stefan Pastuszewski, Jerzy Riegel.

14.05.2012, poniedziałek, godz. 19.00, Szklarnia Teatru i Tańca MCK

Przedpokój Teatralny – warsztaty: świadomość ciała i kontakt 15.05.2012, wtorek, godz. 21.00, Pianola, wstęp wolny

Duet trąbka/kontrabas – Tomasz Dąbrowski / Jacek Mazurkiewicz – Bezgraniczny i wolny. Słowiański trzeci nurt…

Niezliczona ilość barw wydobywana z kontrabasu, trąbki i balkan-hornu. Muzyka bardzo osobista i bezgranicznie otwarta. Spotkanie dwóch osobowości muzycznych, artystów dzielących się swoimi doświadczeniami w scenicznej rozmowie. Bezkompromisowy i butny…

16.05.2012, środa, godz. 10.00, Pianola

Finał Bydgoskiego Festiwalu pięknego głośnego czytania młodzieży gimnazjalnej

zapraszają Jolanta Niwińska, Gimnazjum nr 20 i MCK 17.05.2012, czwartek, godz. 17.00, Pianola, prosimy o zapisy dominika.kiss-orska@mok. bydgoszcz.pl

Koło Gospodyń Miejskich, Wiosenne Filcowanki

Nieraz sfilcuje nam się sweter w pralce i jesteśmy niezadowolone…, ale filcowanie też może dostarczyć wiele radości. Zapraszam na wiosenne filcowanki, filcowanie broszek, koralików i kolczyków.

Maj 2012 |

| 67

wydarzenia 17.05.2012, czwartek, godz. 17.30, Szklarnia MCK

Teatr przy Stoliku – warsztaty 18.05.2012, piątek, godz. 11.00-17.00, Galeria Wspólna, ul. Batorego 1/3

„Piątki w pracowni”

warsztaty plastyczne połączone z otwartymi konsultacjami – bez ograniczenia wieku 18.05.2012, piątek, godz. 19.30, Kino Orzeł

Gala Otwarcia II edycji Festiwalu Podróżnicy

z Tańcem Jawajskim – Marii Szymańskiej-Ilnata w porozumieniu z Ambasadą Indonezji oraz spektakl taneczny FLAMENCO Fundacji DUENDE; wręczenie nagrody specjalnej im. Tony’ego Halika przez Elżbietę Dzikowską II Ogólnopolski Festiwal „Podróżnicy” to 3-dniowe wydarzenie kulturalne, podczas którego mieszkańcy Bydgoszczy oraz województwa będą mieli okazje zapoznać się z bogatą wiedzą prelegentów na temat kultury niezwykłych miejsc z całego świata. Organizowane warsztaty i seminaria dają szansę na bezpośredni udział w wydarzeniu społeczności festiwalowej. Festiwal swoją formą promuje nie tylko turystykę, ale równie dziedzictwa kultury spotykane w wielu niezwykłych miejscach naszego globu.

18.05.2012, piątek, godz. 21.00, Pianola

Low Lab w Pianoli, Enchanted Hunters – Małgorzata Penkalla, Magdalena Gajdzica i Patryk Zieliniewicz

Enchanted Hunters – trójmiejski zespół, w dokonaniach którego można dosłuchać się elementów dream-popu, dream-folku, americany. Na pierwszy rzut oka dominuje w nich kobiecy pierwiastek: dziewczęcy głos liderki, delikatne tony fletu i cymbałków, rozmarzone jazzujące akordy. Nostalgiczną atmosferę utworów przełamują jednak akcenty psychodeliczne, czy nawiązania do amerykańskiego indie rocka z lat 90. Debiutancka płyta – „Peoria” ukaże się pod koniec maja nakładem Anteny Krzyku.

19.05.2012, sobota, godz. 10.00, foyer MCK, zapisy dagmara.wroblewska@mok.bydgoszcz.pl.

Prosimy o zaopatrzenie się w wygodny strój

„Zatańcz ze mną mamo!”

– warsztaty taneczne dla mam z dziećmi do lat 5, utrzymane w stylistyce flamenco-jazz. Prowadzenie Dorota Dzięcioł.

19.05.2012, sobota, godz. 12.00, Szklarnia MCK

KomiX w Bydgoszcz City 5,

warsztaty komiksu prowadzi Bartłomiej Kuczyński B. Kuczyński – urodzony w 1977 roku, w Poznaniu.

Absolwent Akademii Medycznej i rysownik komiksów.

Weteran festiwalu komiksowego w Łodzi. Od 2005 roku prowadzi internetowy komiks Arctic oraz rysuje gościnne komiksy do cudzych serii.

19.05.2012, sobota, godz. 14.00-17.00

Spacerownik bydgoski Po nowo otwartym kinie Orzeł w MCK oprowadzi nas jego koordynator – Remigiusz Zawadzki Zapraszamy, jeśli chcesz zobaczyć jak działają projektory analogowe dzięki, którym możemy oglądać filmy z taśm 35 mm czy wysokiej klasy projektory cyfrowe wykorzystywane coraz częściej do projekcji filmów premierowych.

20.05.2012, niedziela, godz. 9.30, Kino Orzeł

Poranek Teatralny dla dzieci niepełnosprawnych – Teatr Realistyczny 20.05.2012, niedziela, godz. 11.00, Kino Orzeł, zapisy: teatr@mok.bydgoszcz.pl

Poranek Teatralny dla rodzin z dziećmi – Teatr Realistyczny

Zapraszamy rodziny na wędrówkę po świecie teatru! Na warsztatach wykonamy razem scenografię, stworzymy kostiumy, zrealizujemy etiudy teatralne, pośmiejemy się. Wszystko to w duchu teatru realistycznego.

20.05.2012, niedziela, godz. 11.00, Stary Rynek w Fordonie przystanek autobusu 65

Pianola zaprasza: Kultura na świeżym Tym razem zapraszamy na letnią przechadzkę w bezpośrednim sąsiedztwie naszego miasta. Ruszymy piechotą ze Starego Fordonu, mostem przez Wisłę. Na drugim brzegu wchodzimy na nasz lokalny szlak „Orlich Gniazd”. Wiedzie on przez leśne ostępy Małej Kępy, dalej lasami, lasami, lasami… przez Czarnowo do Ostromecka. W Ostromecku powinniśmy być około godz.

16.00. Będzie na nas czekała ciepła zupa i miejsce dla chętnych do poleżakowania przed pałacem. Z Ostromecka powrót autobusem sezonowym linii 91, na ulicę Wyścigową.

68 |

| Maj 2012

wydarzenia 20.05.2012, niedziela, godz. 12.30, Kino Orzeł

„Nowa Pinakoteka” – eksperymentujemy z obrazem Józefa Mehoffera „Dziwny ogród”. Wychodzimy w plener – start w MCK, ul. Marcinkowskiego 12

Z b i g n i e w P a p k e , B o l k ó w I , a k w a r e l a , 19 6 5 , 3 0 ×41 c m

Zbigniew oraz Adam Papke pt. „Ojciec i Syn” – AKWARELE

Wystawa ta daje okazję zanalizować fenomen – przekazu „Genu Malarskiego” o tym samym charakterze.

Ponieważ obaj malarze zajmują się akwarelą klasyczną, która w sposób szczególny odsłania – „pismo malarskie”.

25.05.2012, piątek, godz. 11.00-17.00, Galeria Wspólna, ul. Batorego 1/3

„Piątki w pracowni”, warsztaty plastyczne połączone z otwartymi konsultacjami – bez ograniczenia wieku 20.05.2012, niedziela, godz. 15.30, Pianola

Popołudnie z bajką 21.05.2012, poniedziałek, godz. 18.00, Kino Orzeł

Pokaż się w teatrze!

Grupa Teatralna ACME (Collegium Medicum UMK w Bydgoszczy) – Wiliam Mastrosimone „Pif Paf! Jesteś trup!” – spektakl, reż. Katarzyna Grudlewska

21.05.2012, poniedziałek, godz. 19.00, Szklarnia Teatru i Tańca MCK

Przedpokój Teatralny – warsztaty: świadomość ciała i kontakt 21.05.2012, poniedziałek, godz. 19.00, Pianola

Zdzisław Pająk prezentuje: „Beatlesi – 50 lat” 24.05.2012, czwartek, godz. 17.30, Szklarnia MCK

Teatr przy Stoliku – warsztaty 24.05.2012, czwartek, godz. 18.00, Galeria Wspólna, ul. Batorego 1/3, ekspozycja czynna do 23 czerwca MCK/ZPAP zapraszają na kolejną wystawę artystów bydgoskich

25.05.2012, piątek, godz. 22.00, Pianola

The ultimate fat beats:

bydgoscy dj’e Yaki, Demar i Grzana zagrają muzykę oscylującą wokół czarnych klimatów new fanky, break beat, hip hop, mocno osadzoną w brzmieniach groovowych. Tłuste brzmienia złotej ery hip hopu lat 90. Będziemy tańczyć!

26.05.2012, sobota, godz. 9.30-11.30, Pianola, Zapisy prowadzone są przez Akademię Radości Życia. Na warsztaty przyjmujemy maksymalnie 40 osób. Konieczna jest wcześniejsza rezerwacja do 20 maja na adres e-mailowy info@arz.pl z podaniem ilości uczestników i wieku dzieci.

Poranek rodzinny

W programie majowego poranka wiele atrakcji dla Mam z okazji ich święta, m.in.: Wykład z Psychologii Pozytywnej dla dla Mam o „Optymizmie, radości, pogodzie ducha – czy można się nauczyć”?; Warsztaty broszkowe: dzieci tworzą w prezencie dla mam ozdobne broszki z filcu; Mini kurs masażu dla mam z dziećmi; Zabawy animacyjne dla dzieci.

26.05.2012, sobota, godz. 10.00, MCK, Pianola

Machina Muzyki

– Sztuka Zarządzania Dźwiękiem. Panel muzyczny, a w nim: wykłady, debaty, warsztaty i koncerty Szczęśliwie składa się, że w dzisiejszych czasach dostęp do wiedzy i praktyki w domowych warunkach jest znacznie tańszy i łatwiejszy. Internet pozwala nam na interakcje z muzyką praktycznie na całym globie, Maj 2012 |

| 69

wydarzenia

Bydgoska Kronika Filmowa zaprasza nowych filmowców!

W dniach 16-20 maja po raz kolejny organizujemy wiosenne warsztaty filmu dokumentalnego podczas których wyłonimy najzdolniejszych, najbardziej pracowitych nowych uczestników BKF. Przez kilka kolejnych dni będziemy się uczyć warsztatu reżyserii. Zapoznamy się z ze współczesnymi dziełami oraz klasyką dokumentu. Podczas intensywnych ćwiczeń nauczymy się podstaw sztuki operatorskiej i montażu.

Zapraszamy wszystkich ambitnych, ciekawych ludzi i świata miłośników kina, którzy pragną spróbować samemu stworzyć pierwszy film i rozwijać swój talent przez najbliższy rok w Bydgoskiej Kronice Filmowej.

Mile widziana podstawowa znajomość kina, doświadczenie w fotografii lub innych dziedzinach sztuki.

Warsztaty odbywać się będą od godz. 10.00 do godz. 18.00 w Miejskim Centrum Kultury przy ul.

Marcinkowskiego 12 w Bydgoszczy. Wnioski należy złożyć drogą e-mailową na adres bydgoskakronikafilmowa@wp.pl do dnia 11.05.2012 zatytułowane „warsztaty BKF”.

Do wniosku prosimy dołączyć krótkie CV oraz scenariusz – pomysł krótkiego filmu dokumentalnego dziejącego się w Bydgoszczy (1 str. A4). Scenariusz powinien zawierać scharakteryzowany temat, przedstawiony zarys dramaturgii oraz autorki komentarz. Najprościej jeśli odpowiecie sobie na pytania: O czym? W jaki sposób? i Dlaczego? – chcecie zrobić taki film.

Rozmowy kwalifikacyjne odbędą się 14 maja również w siedzibie MCK w Bydgoszczy. O godzinach spotkania poinformujemy drogą e-mailową do 12 maja.

Zapraszamy serdecznie Marcin Sauter i Maciej Cuske

70 |

| Maj 2012

a oprogramowania do tworzenia dźwięku są znacznie bardziej dostępne. Chcąc nagrać partie gitar lub wokale nie musimy już biec do studia nagrań, wystarczy niedrogi lub nawet darmowy program na swoim komputerze, mikrofon i podstawowa wiedza , tak aby ten dźwięk zarejestrować. Home-recording jest w tej chwili bardzo popularny, a zaawansowanym technicznie pozwala na nagrywanie i obróbkę dźwięku na poziomie profesjonalnych studiów nagraniowych. Co więcej, wystarczy parę kliknięć myszką, aby melomani na całym świecie mogli taki utwór posłuchać.

Pozostaje zatem pytanie, jak przy takim ogromie propozycji, bogactwa oferty muzycznej przetrwać na rynku? Jak tworzyć dźwięki w domowych warunkach, aby ktoś się nimi zainteresował? Jak organizować wydarzenia aby, i tak już nasycony rynek, i zobojętniała publiczność, pojawiła się na koncercie? O tym, chcemy porozmawiać na pierwszym, przynajmniej w tym roku, panelu muzycznym w Miejskim Centrum Kultury, który odbędzie się 26 maja. Czego możemy się spodziewać?

Będą doświadczeni goście zarówno w tworzeniu wydarzeń muzycznych, promocji, kontaktu z mediami, młodzi przedsiębiorcy, którzy podzielą się osobistą praktyką w radzeniu sobie na rynku muzycznym. Będą warsztaty z zakresu korzystania z oprogramowania do rejestracji i komponowania dźwięku, będzie prezentacja profesjonalnego studia nagrań oraz doskonała możliwość do wymiany doświadczeń, opinii oraz kontaktów. Będzie to również unikatowa okazja do wysłuchania prelekcji fenomenalnego managera, coacha oraz wykładowcy uniwersytetu Buckinghamshire New University – Ray’a Sylvester’a z Wielkiej Brytanii.

Całodniowe „panelowanie” zakończymy koncertem zespołów 3moonboys i Emiter w Cafe Pianola.

Obowiązują zapisy: goosiadziem@gmail.com. Tytuł maila: „Zapisy Machina Muzyki”.

26.05.2012, sobota, godz. 21.00, Pianola

Koncert: 3 moon boys / niski szum / Columbus

3moonboys to bydgoska grupa muzyczna wykonująca rock alternatywny. Powstała w 2004 roku początkowo występując pod nazwą Piąta Strona Świata (do 2000) i Charlie Sleeps (do 2004). „Moonboysi udowadniają, że pomimo wciąż powracających porównań […] wypracowali własny, oryginalny styl. A przy tym udało im się stworzyć album, który jest zarazem spójny i niezwykle różnorodny.” – „Teraz Rock”

wydarzenia Pod szyldem niski szum ukrywa się Marcin Dymiter (znany choćby z takich projektów jak legendarne Ewa Braun, Mapa czy Mordy), który po latach eksperymentowania z elektroniką, ambientem i nagraniami terenowymi płytą „Songs From The Woods” powraca do swoich korzeni.

Columbus duo tworzą bracia Swoboda (Tomasz & Irek), którzy granie rozpoczynali na początku lat 90. w jednym z pierwszych zespołów noise w Polsce pod nazwą Thing. Po kolejnych latach redukcji składu zespół ewoluował do obecnej duetowej formy, w której, jak się wydaje, bracia Swoboda najpełniej realizują swoją wizję ekspresyjnej muzyki.

27.05.2012, niedziela, godz. 12.00, Kino Orzeł, bilety 18 zł, w przedsprzedaży 17 zł, czas trwania spektaklu: 60 min.

Bydgoski Teatr Lalek BURATINO – „Ach, Ta Mysia” – spektakl

Bajka „Ach ta Mysia” jest zabawną opowieścią o trojgu mieszkańcach pewnego domu: myszce o imieniu Mysia, kocie Kiciusiu i gospodyni Maryni. Ta historia jest pełną humoru i pogody pochwałą przyjaźni. Przekonuje o tym, że przyjaźń może połączyć nawet największych z pozoru wrogów. Bo czy można uznać za przyjaciół kota i mysz? A tymczasem…?

27.05.2012, niedziela, godz. 18.00, Kino Orzeł, bilety 20/25 zł

Corazón Flamenco „Flamenco Namiętnie” reż. Krystyna Janda – spektakl taneczno-muzyczny Spektakl opowiadający w prosty sposób o uczuciach i wielkich ludzkich namiętnościach. Bazą przedstawienia jest tekst pochodzący z piosenki śpiewanej niegdyś przez Ewę Demarczyk „Czerwonym światłem otoczona”.

Opowiada historię miłości tancerki do mężczyzny, którego zauroczyła swoim tańcem.

Historia ta jest jedynie punktem wyjścia i wprowadza nas do pełnego pasji świata FLAMENCO, gdzie taniec, śpiew, rytm i dźwięki gitary opowiadają o najgłębszych ludzkich emocjach – od bólu i rozpaczy po niewypowiedzianą radość. Przedstawienie mieni się kolorami, unosi pulsującym, porywającym rytmem. A nad wszystkim króluje cygański duch flamenco – DUENDE… Występują: Anna Iberszer – taniec, Magdalena Navarrete – śpiew i taniec, Andrzej Lewocki – gitara flamenco, Marek Fedor – cajon 28.05.2012, poniedziałek, godz. 19.00, Szklarnia Teatru i Tańca MCK

Przedpokój Teatralny – warsztaty: świadomość ciała i kontakt

29.05.2012, wtorek, godz. 19.00, Kino Orzeł

Otwarty egzamin dyplomowy studentów Wydziału Jazzu Akademii Muzycznej w Bydgoszczy 30.05.2012, środa, godz. 18.00, foyer MCK

Centrum Kultury Fantastycznej (3) – Uczciwość w fantastyce… Marek Żelkowski – pisarz, nauczyciel, przyjaciel, prowadzi Tadeusz Krajewski Marek Żelkowski (ur. 11 grudnia 1964 w Bydgoszczy) – polski pisarz science fiction i fantasy, scenarzysta radiowy oraz dziennikarz. Publikował m.in. w: „Science Fiction”, „Nowej Fantastyce”, „Science Fiction, Fantasy i Horror” oraz „Fahrenheicie”. Od stycznia do grudnia 2007 roku na łamach miesięcznika „Science Fiction, Fantasy i Horror” Marek Żelkowski prowadził wywiad – rzekę z Wiktorem Żwikiewiczem („Żwikipedia”) – jednym z najbardziej znanych polskich pisarzy fantastyki naukowej lat 70. i 80. Obecnie obaj autorzy redagują w miesięczniku „SFFH” kącik recenzji książkowych pod nazwą „Żerowisko na Żwirowisku”.

Wydał m.in.: Piętno mroku, Nadciąga burza – 16 opowiadań fantastycznych.

30.05.2012, środa, godz. 19.00, Kino Orzeł

BYDGOSKIE CHÓRY AKADEMICKIE Chór Kameralny Akademii Muzycznej, Chór Collegium Medicum UMK w Bydgoszczy, dyrygenci: prof.

Janusz Stanecki, as. Marta Ronek Koncert chóralny o bardzo interesującym – przekrojowym programie od muzyki dawnej do współczesnej, w tym również ludowej i rozrywkowej. Na koniec oba chóry zaśpiewają kilka utworów razem.

Bydgoskie chóry Akademii Muzycznej i Collegium Medicum to usytuowane zespoły, laureaci wielu krajowych i międzynarodowych konkursów chóralnych.

31.05.2012, czwartek, godz. 17.30, Szklarnia MCK

Teatr przy Stoliku – warsztaty 31.05.2012, czwartek, godz. 19.00, foyer MCK

Z cyklu „Pomiędzy intuicją a nauką” Kobiece spiżarnie – archiwami wspomnień prowadzi Ilona Słojewska

Co kobiety układają na półkach w spiżarniach swych pamięci? Emocje, wspomnienia? A może obok nich publikacje autobiograficzne, autorskie strony internetowe, blogi, rekonstrukcje rodzinnych historii, wiersze, opowiadania i wszelkie inne działania artystyczne wyrażające ich tożsamość.

Zaproszeni goście to m.in.: Halina Studzińska, autorka autobiografii „W cieniu jesionów”, tomiku wierszy, promująca rodzinne Miłkowice.

Katarzyna Gębarowska, anglistka, fotografik, specjalizuje się w feministycznej historii sztuki, absolwentka Tender Studies na Uniwersytecie Humboldta w Berlinie.

Maj 2012 |

| 71

wydarzenia Laboratorium Żywej Kultury 16 maja (środa) 2012, godz. 18.00 Pianola, ul. Jagiellońska 2

MediaLab – nowa instytucja kultury?! seminarium, spotkanie z Bartoszem Mioduszewskim Prezesem Fundacji Ortus, organizatorem warsztatów medialabowych „Idea medialabu to idea mocno niedookreślona.

I chyba dlatego tak pociągająca – bo to niedookreślenie nie oznacza nieprzemyślenia. Raczej: otwarcie i gotowość do dynamicznego reagowania na zmiany” (Medialab. Instrukcja Obsługi).

Ideą spotkania jest z jednej strony przedstawienie szeroko rozumianych zagadnień technologii cyfrowych i Kultury 2.0., nowe media, digitalizacja, edukacja medialna, otwarta kultura, a z drugiej strony spotkanie osób zainteresowanych utworzeniem medialabu w Bydgoszczy. Zapraszamy wszystkich zainteresowanych tematami cyber przestrzeni, medialabów, hackerspace’ów, fablabów, interdyscyplinarnymi działaniami na styku technologii i sztuki.

Materiał y do spotkania:

Medialab instrukcja obsługi http://labkit.pl/wp-content/uploads/2011/12/Medialab.-Instrukcja-obs%C5%82ugi.pdf Pełną dekantacje wideo można znaleźć na http://labkit.pl/demo/ warsztaty poprowadzi: Bartosz Mioduszewski maj 2012 (data do potwierdzenia), Gdańsk, Instytut Kultury Miejskiej

Projekt ogólnopolski MIEJSKI? DOM? KULTURY? WARSZTATY :: PARTNERSTWA KREATYWNE prowadzenie: Fundacja Pro-Cultura, Warszawa a. Jak animować kulturę we współpracy z 3 sektorem i twórcami indywidualnymi? b. Jak współpracować z biznesem, nauką? c. aspekty formalne i prawne współpracy

Laboratorium Żywej Kultury poleca „Bunt Sieci” powstał zainspirowany protestami przeciwko porozumieniu ACTA, choć tematy w nim poruszane zajmują mnie od wielu lat. Oczywiście, nie wiedziałem że w styczniu 2012 r. dojdzie do masowych wystąpień. Obserwując jednak przemiany społeczne i kulturowe w Polsce i na świecie często zadawałem, również podczas publicznych wystąpień, pytania o to, jak nowe formy uczestnictwa w kulturze, które umożliwia m.in. Internet mogą przełożyć się na nowe formy mobilizacji społecznej i politycznej. Kwestię tę podnosiłem m.in. 1 grudnia 2011 r. podczas inauguracji Poznańskiego Kongresu Kultury, w trakcie wykładu o nowych formach uczestnictwa w kulturze i demokracji.

Pytanie o możliwość zrywu znalazło szybko odpowiedź. Nikt nie przewidział skali i intensywności manifestacji organizowanych głównie przez ludzi młodych o różnych przekonaniach politycznych, o różnym statusie społecznym, mieszkających w miastach dużych i małych. To pierwsza taka mobilizacja w III Rzeczpospolitej. Nie jest to jednak pierwszy przykład „zmowy obywatelskiej” przeciwko polityce złej jakości i kiepskiemu zarządzaniu różnymi sferami życia w Polsce. Wyrażają się w nich po prostu kolejne przejawy „Buntu Sieci”, 72 |

| Maj 2012

buntu nowego sieciowego społeczeństwa przeciwko starym, niewydolnym strukturom państwa tkwiącego ciągle w XX, a nawet i XIX wieku.

Protest przeciwko ACTA przyspieszył pracę nad „Buntem Sieci”. Zdecydowałem, że przygotuję książkę będącą kroniką trwającej po cichu i nabierającej na sile rewolucji.

Gorącą analizę tego, co wydarzyło się na przełomie stycznia i lutego (część I książki, „Wirtualna wojna domowa”) uzupełniam tekstami, jakie powstały w związku z projektem „Buntu Sieci” w ciągu ostatnich kilku lat (część II, „Wyznania kogniwojażera”).

Dokumentują one przemiany w różnych sferach życia – zestawione razem pozwalają nie tylko odczuć ich klimat, lecz także odsłaniają procesy in statu nascendi, jakby to powiedzieli chemicy. „Czy Polska przetrwa do 2030 roku” – to kluczowe pytanie książki. Oczywiście pytanie to nie jest prognozą, lecz zachętą do refleksji nad światem, w którym najważniejsze role odgrywać będą dzisiejsi protestujący z ulic polskich miast. Co zrobić, by nie zmarnować ich energii i umiejętności?

Zapraszam do lektury i wspólnego poszukiwania odpowiedzi.

Antymatrix – blog Edwina Bendyka

wydarzenia Karol Zamojski

W stronę instytucji kultury jako rzeźby społecznej Podsumowanie debaty Miejski? Dom? Kultury? Po co on jest i komu ma służyć?

Jesteśmy w Bydgoszczy w stałej debacie mającej uspołecznić i uczynić kulturę w mieście bardziej obywatelską. Od ponad roku toczą się dyskusje i realizowane są projekty, których celem jest nieustanne budowanie nowej wiedzy o uwarunkowaniach aktywności kulturalnej: oganizacyjnych, zarządczych, finansowych, animacyjnych, edukacyjnych i szeregu innych. Wciąż od nowa próbujemy, w gronie rozmaitych interesariuszy, publicznie i na agorze, definiować czym kultura w istocie jest. Czy jest jedynie fragmentem rzeczywistości wywieszonym na ścianie wystawowej, bądź zaprezentowanym na scenie, czy też jest ogółem uwarunkowań naszej zarówno codziennej, jak i zawodowej, rodzinnej, prywatnej lub publicznej aktywności? Czy kultura jest tylko jakimś „dziełem” do obejrzenia, posłuchania lub czytania, czy też jest zestawem różnych sposobów komunikowania sie z innymi?

Laboratorium Żywej Kultury, które jest miejskim narzędziem wdrożeniowym, częścią Regionalnego Obserwatorium Kultury, przyjęło na siebie ciężar organizowania tych dyskusji. Jednym z tematów, które postawiliśmy na warsztat naszego Laboratorium jest rola Miejskich Instytucji Kultury w kontekście zmieniających się potrzeb odbiorców kultury, w kontekście współpracy z organizacjami pozarządowymi, sektorem prywatnym i administracji. 28 marca odbyła się w Pianoli debata Miejski? Dom? Kultury? Po co on jest i komu ma służyć? Duże grono uczestników debaty (około 40 osób) prawie 3 godziny dyskutowało o roli miejskich ośrodków kultury. Wśród debatujących byli zarówno naukowcy, jak studenci kulturoznawstwa, a także dyrektorzy instytucji kultury i instytucji edukacyjnych. Rozpiętość poglądów była spora i mieściła się w zaproponowanym przez prowadzących debatę ramach wyznaczanych przez opozycję instytucjonalną: od totalizującej, w której władzę jednoosobowo sprawuje organ władzy wykonawczej: prezydent, burmistrz, bądź wójt do uczestniczącej, w której władza jest w rękach obywateli. Te dwa skrajne modele wyznaczyły dyskusję, dlatego dzięki nim można było stworzyć swoistą mapę funkcji i sposobu jej realizowania, miejskiej instytucji kultury.

W trakcie rozmów uczestnicy uznali, że miejskie instytucje kultury są potrzebne jednak należy dokonać

głębokiej redefinicji takich instytucji. Wstępnie można wskazać, że ujawniły się następujące głosy: 1. Konieczne jest przemyślenie „centralizującej” roli instytucji. Konieczność ta wynika z potrzeby włączania w kulturę coraz większej liczby osób i oferowania możliwości uczestniczenia w kulturze nawet w odległych, defaworyzowanych, ale także „elitarnych”, osiedli miejskich. W tym rozumieniu podały postulaty utworzenie większej liczby mniejszych instytucji, bądź swoiste „udzielnicowienie” instytucji.

2. Konieczne jest wprowadzenie zdecydowanie badawczych sposobów kształtowania oferty, tak aby wpisywać się w rzeczywiste potrzeby i żeby, zarazem, kształtować mądrze potrzeby kulturalne mieszkańców. Myślenie marketingowe w kulturze powinno się, zdaniem obradujących, przestawić z perspektywy podażowej na popytową i w tej perspektywie tworzyć program.

3. Konieczne jest uwzględnienie uczestników w procesie zarządzania merytorycznego instytucją.

Warunek ten oznacza nie tylko branie pod uwagę zdania artystów i uczestników – ich potrzeb.

Istotne jest, aby samą obecność w mieście oraz kształt programowy instytucji po prostu budować w procesie społecznym. Dzięki temu instytucja ma szansę stać się faktycznie narzędziem mądrego rozwoju kultury.

4. Wreszcie ważnym postulatem było wprowadzenie myślenia i zarządzania strategicznego w instytucji kultury, co może skutkować zdolnością do jakościowego badania efektywności instytucji.

Wskazane cztery perspektywy nie wyczerpują palety poglądów, które ujawniły się podczas debaty, ani tym bardziej propozycji rozwiązań i narzędzi. Można jednak powiedzieć, że były one pomysłami, które wywołały najżywszą dyskusję i już podczas debaty rozpoczęto proces operacjonalizowania ich w konkretne narzędzia. Przedmiotem takich dyskusji stało się Miejskie Centrum Kultury, co wywołało burzliwą, ale ciekawą dyskusję. Egzemplifikacje poszczególnych procesów, narzędzi, miejsc składających się na tę konkretną instytucję, w kontekście proponowanych rozwiązań stało się ogromną szkołą obywatelskiej dyskusji o instytucji. Polaryzacja poglądów, czasem gorące emocje, a w konsekwencji niełatwe wypowiedzi, ujawniły jednak bardzo ważną wiedzę: eMCeK jest niezwykle ważnym na mapie miasta miejscem.

Warto wspomnieć, że w organizację debaty włączył się Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego, ponieważ debata była jednym z elementów projektu „MIEJSKI? DOM? KULTURY? Więc po raz kolejny w Bydgoszczy podejmujemy ważną na skalę ogólnopolską dyskusję o kulturze. Był to kolejny krok do momentu, w którym w języku polskim Bydgoszcz stanie się synonimem kultury.

Maj 2012 |

| 73

wydarzenia

wydarzenia

Wiosna w Ostromecku! fot. Andrzej Gawroński

W

iosna w Ostromecku to jedna z najpiękniejszych historii jakie mnie spotkały w życiu. Wszędzie wokół szalejące ptaki, pąki na drzewach, które czekają, by wystrzelić w słońce. Kiedy pisze te słowa, mamy 15 już dzień kwietnia, na termometrze zaledwie 10 stopni.

Z informacji optymistycznych: na pałacowych tarasach pojawiły się piękne parasole, pod którymi już pojawili się nasi goście. Szczególna popularnością cieszy się taras, który nazwaliśmy widokowym (nie dlatego ,że wysoko tylko dlatego, że widok piękny). A tu widać pałac stary i szturmujące go wycieczki, a tutaj ostromecki kościół, w którym ksiądz Bogdan msze odprawia. Krajobraz sielski, anielski – brakuje tylko Zosi z Tadeuszkiem. Nie zabraknie natomiast rycerzy. A skąd rycerze?

Z kujawskiej Braci Szlacheckiej, którzy uświetnią swoją obecnością Święto Flagi 2 maja. Nie będę się rozpisywał, bo scenariusz imprezy jest naprawdę bogaty. Będzie grochówka wojskowa, mają do Ostromecka przyjechać właściciele zabytkowych samochodów – będzie

kolorowo, kotylionowo, uroczyście ale bez nadęcia. Ciekawostką będzie też wioska ginących zawodów w której pojawią się garncarze, mincerze, kowale.

Program na maj jak sądzę jest naprawdę bogaty: występ kabaretu tworzonego przez Wandę i Eugeniusz Rzyskich, recital Orlina Bebenowa, nowy program muzyczno-satyryczny Jurka Paterskiego czy koncert Basi Stępniak-Wilk. To tylko niektóre propozycje na maj.

Warto też wspomnieć koncert który zagramy w starym Pałacu 27 maja – wystąpią tam goście z Warszawy – młodzi akordeoniści – Piotr Tomala i Martyna Chojnacka. Młodzi muzycy ale już niezwykle utytułowani. Czy nasza plany na maj podobają się Państwu?

Przypominam o porankach dla dzieci co niedzielę!

Zapraszamy.

Andrzej Gawroński PS. Od maja wprowadzamy nową jeszcze lepszą kartę w restauracji, będzie jeszcze smaczniej!

Pozdrawiamy – i zapraszamy załoga ZPP Ostromecko.

Zespół Pałacowo-Parkowy w Ostromecku Święto Flagi w Ostromecku

Na godzinę 12 zapraszamy do Ostromecka na Dzień Flagi. Na pałacowych tarasach zaprezentują się: Orkiestra Dęta z Kcyni, Zespół Muzyczny z Zespołu Szkół w Ostromecku, Orkiestra Wojskowa z Torunia oraz Zespół Wokalny Akademii Muzycznej. W Parku pojawią się przedstawiciele ginących zawodów – garncarze, papiernicy, mincerze, kowale, wikliniarze i snycerze.

Gośćmi ostromeckiego Dnia Flagi będą także rycerze z Kujawskiej Braci Szlacheckiej. Dla dzieci i dorosłych nie zabraknie konkursów sportowych, będą oczywiście nagrody!

2.05.2011, Zespół Pałacowo-Parkowy w Ostromecku, Organizatorzy: ZPP Ostromecko, Zespół Szkół w Ostromecku, OSP Dąbrowa Chełmińska, Ludowy Klub Sportowy Ostromecko, Ret-Club przy Automobilklubie Bydgoskim

Scenariusz wydarzeń:

12.00 Start – powitanie gości, oficjalne przemówienia, krótko o atrakcjach.

12.00 Orkiestra Dęta z Kcyni (60 min) 13.00 Finał biegu z flagą – wręczenie nagród i pucharów 13.15 Występ zespołu muzycznego Zespól Szkół Ostromecko (45 min) 74 |

| Maj 2012

14.00 Pokaz strojów historycznych od Powstania Styczniowego po Solidarność 14.30 Występ Orkiestry Wojskowej z Torunia 15-17 Konkurs plastyczny dla dzieci „Moje Ostromecko”; wręczenie nagród o godz. 17.45 16.00 Występ Zespołu Wokalnego Akademii Muzycznej. W programie koncert pieśni patriotycznych.

18.00 Zakończenie Imprezy.

12.00-18.00 Teren Parku – Wioska ginących zawodów.

Warsztaty: garncarski, papieru czerpanego, kowala, mincerza, wikliniarski, snycerski, bombardier – wystrzały z armat i hakownic średniowiecznych, topienie szkła.

Ponadto w programie: Jarmark rękodzieła artystycznego oraz dania kuchni regionalnej 3.05.2012, godz. 16.00, Pałac Nowy w Ostromecku

Koncert pieśni patriotycznych w wykonaniu bydgoskich chórów pod kierownictwem Mariana Wiśniewskiego i Janusza Sierszulskiego i Michaliny Spychalskiej. Prowadzący koncert zapraszają publiczność do wspólnego śpiewania, z tej okazji wydrukowane zostaną specjalne śpiewniki.

wydarzenia 6.05.2012, godz. 10.00-17.00

Kiermasz Antyków i Rękodzieła Artystycznego 6.05.2012, godz. 10.00-13.00. Wstęp bezpłatny, zapraszają Fundacja Kreatywnej Edukacji oraz MCK. Konieczna jest rezerwacja pod nr tel. 602 466 347 lub info@fundacjakreatywnejedukacji.org

Eksperymenty z żywiołami – warsztaty przyrodnicze dla rodzin z dziećmi do lat 7.

Zapraszamy na eksplorowanie zjawisk fizycznych, chemicznych i biologicznych w pełnej krasie.

6.05.2012, godz. 16.00, Pałac Nowy

Występ Kabaretu p. Rzyskich

W niedzielne popołudnie zapraszamy na program kabaretowy przygotowany przez dwójkę znakomitych aktorów – Wandę Dolman-Rzyską i Eugeniusza Rzyskiego – „HECA NA SWOJSKĄ NUTĘ”.

13.05.2012, godz. 10.00-13.00. Wstęp bezpłatny, zapraszają Fundacja Kreatywnej Edukacji oraz MCK. Konieczna jest rezerwacja pod nr tel. 602 466 347 lub info@fundacjakreatywnejedukacji.org

Projektowanie strojów dworskich i zbroi rycerskich – warsztaty plastyczne dla rodzin z dziećmi do lat 7.

13.05.2012, godz. 16.00, Pałac Stary

Wieczór romansów rosyjskich AnnaHelena Lubowska, sopran – koncert

Śpiewaczka operowa oraz koncertowo-kameralna.

Urodziła się na Syberii (Rosja) w Tomsku, ale mając polskie korzenie od dzieciństwa marzyła o powrocie do ziemi ojczystej. Uczyła się języka polskiego, śpiewała w polskim zespole pieśni i tańca, uczestniczyła w festiwalach i innych przedsięwzięciach w centrum kultury polskiej w Tomsku, „Orzeł biały”.

11.05.2012, godz. 18.00, Pałac Nowy

Jurek Paterski i goście

Autorski program przygotowany przez znanego bydgoskiego muzyka, animatora kultury i jego gości, wśród których: Małgorzata Witkowska – aktorka, Zdzisław Pruss – dziennikarz, poeta ,satyryk, Krzysztof Filasinski – tenor, Jan Kwiatoń – bydgoski himalaista.

12.05.2012, godz. 10.00, Pałac Nowy

Turniej Brydża Sportowego

Zapraszamy wszystkich miłośników Brydża na Pierwszy Ostromecki Turniej Brydża Sportowego.

12.05.2012, godz. 17.00, (Szklany Salonik)

Promocja tomiku wierszy Heleny Skonieczki „Słowa – moje światło”

20.05.2012, godz. 10.00-13.00. Wstęp bezpłatny, zapraszają Fundacja Kreatywnej Edukacji oraz MCK. Konieczna jest rezerwacja pod nr tel.

602 466 347 lub info@fundacjakreatywnejedukacji.org

Podchody dworskie

– szukanie skarbu w parku pałacowym i inne zabawy z lat dziecinnych autochtonów dla rodzin z dziećmi do lat 7.

20.05.2012, godz. 16.00, Pałac Nowy

Orlin Bebenow – śpiew i zespół kameralny „Moderato” – Koncert

W repertuarze można usłyszeć znane walce, polki, czardasze, ulubione arie i duety operetkowe, miniatury muzyki poważnej, musicalowej, filmowej standartowej i innej.

Maj 2012 |

| 75

wydarzenia

25.05.2012, godz. 20.00, bilety 10 zł

Barbara Stępniak-Wilk – śpiew

i Marek Bazela – akompaniament Kryształowy głos, ambitne, wpadające w ucho melodie i świetnie napisane teksty sprawiły, że piosenki - “Bombonierka” (śpiewana wraz z Grzegorzem Turnauem) i “Słodka chwila zmian”, a także “Futerko”, “Bossa nova z Augustowa” (duet z Andrzejem Poniedzielskim) i “Wiośnie nie!” (duet z Wojciechem Mannem) znalazły się na wysokich miejscach ogólnopolskich i lokalnych list przebojów 27.05.2012, godz. 10.00 i 11.30, Pałac Nowy Ostromecko, wstęp 10 zł od osoby. Zapraszają Fundacja Kreatywnej Edukacji oraz MCK. Konieczna jest rezerwacja pod nr tel. 602 466 347 lub info@fundacjakreatywnejedukacji.org.

Koncert współfinansowany ze środków: Urzędu Miasta Bydgoszczy.

Koncert flamenco z Fundacją Duende Flamenco i warsztaty z Don Kichotem z La Manchy 27.05.2012, godz. 16.00, Pałac Stary

„Maj z Akordeonem”

Występują Piotr Tomala i Martyna Chojnacka Piotr Tomala jest studentem Uniwersytetu Muzycznego Fryderyka Chopina w Warszawie w klasie akorde76 |

| Maj 2012

onu. Na swoim koncie na wiele nagród artystycznych.

Martyna Chojnacka urodziła się 31.01.1990 we Wrocławiu. Naukę gry na akordeonie rozpoczęła w wieku 9 lat w Państwowej Szkole Muzycznej I i II stopnia im. Fryderyka Chopina w Opolu w klasie akordeonu.

Dyplom ukończenia z wyróżnieniem uzyskała w 2008 roku. Obecnie jest studentką Uniwersytetu Muzycznego Fryderyka Chopina w Warszawie w klasie adiunkta Klaudiusza Barana. W 2007 została laureatką Programu Stypendialnego Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego „Młoda Polska”.

28.05.2012, godz. 17.00

Recital pianistki włoskiej Leonory Armellini

Urodziła się w 1992 r. w Padwie. Mając 4 lata, rozpoczęła lekcje gry na fortepianie pod okiem L. Palmieri.

Od 6. roku życia brała udział w licznych konkursach krajowych imiędzynarodowych, wielokrotnie zostając ich laureatką. Jest absolwentką Accademia Nazionale di Santa Cecilia w Rzymie w klasie S. Perticaroliego.

Uczestniczyła w kursach mistrzowskich L. Zilberstein, E. Virsaladze oraz P. de Maria.

RAMÓWKA RADIA KULTURA PONIEDZIAŁEK: 10.00–14.00 Z Kawą Przy Mikrofonie – prowadzi: Marcin Szymczak i Monika Grabarek 14.00–16.00 ArchiwumB – prowadzi: Adam Gajewski 18.00–20.00 RadioTyka Regionu – prowadzi: Szymon Andrzejewski 20.00–22.00 Muzyczna pajęczyna – prowadzi: Zdzisław Pająk

WTOREK: 10.00–14.00 prowadzi: Marcin Szymczak i Monika Grabarek 18.00–20.00 Uszy Szeroko Otwarte – prowadzi: Marcin Szymczak 20.00–21.00 Forever Pink – prowadzi: Artur Maćkowiak

ŚRODA: 10.00–14.00 prowadzi: Marcin Szymczak i Monika Grabarek 18.00–19.00 Dominacja – prowadzi: Dominika Kiss-Orska 19.00–20.30 JazzRock Alchemia – prowadzi: Marek Hoffman 20.30–21.30 Ulice Świata – prowadzi: Dymitr Czabański

CZWARTEK: 10.00–14.00 prowadzi: Marcin Szymczak i Monika Grabarek 19.00–20.00 Co tam, panie, na ekranie? – prowadzi: Szymon Andrzejewski 20.00–21.30 Siła Bluesa – prowadzi: Piotr Gwizdała 22.00–23.00 prowadzi: NESKIM (SET DJSKI)

PIĄTEK: 10.00–14.00 prowadzi: Marcin Szymczak i Monika Grabarek 18.00–20.00 Kocham lata 80-te – prowadzi: Bartosz Rakowski 20.00–22.00 Audycja Klubowa – prowadzi: Kuba Ignasiak + DJ

S łucha j nas:

w w w. r adiokultur a. pl

Księgarnia Jolanta

księgarnia internetowa www.jolanta.osdw.pl i stacjonarna ul. M. Konopnickiej 30 tel. 52 373 26 81

czynna:

os. Szwederowo w centrum handlowym blisko targowiska; MZK 64, 66, 69, 79

www.radiopik.pl

pon.–pt. 10.00–18.00 sob. 10.00–14.00