BIK 4/2013

Muzeum Fotografii

Specjalna znaczy: wyjątkowa, szczególna, ulubiona? Szkoła!

Mateuszem Łasowski: Nie jestem misiem do przytulania Felietony: Kaźmierski, Gębarowska, Pruss, Maniszewska, Siwiec

667.

urodziny Bydgoszczy

nr 4 (438) ROK XXXIX ISSN 1232-4450 INDEX 38139x cena 2,10 zł (5% VAT)

kwiecień 2013

Animocje i emocje. Festiwal

na początek Kiedy myślę o kulturze bydgoskiej (ewentualnie: kulturze w Bydgoszczy), to mam pewność w dwu sprawach. Po pierwsze, wiem, że wielu z nas (a miałem na to aż nadto dowodów, słyszałem o tym wielokrotnie, czasem często aż do znużenia)ulega pewnemu złudzeniu: powszechnie i równie co powszechnie, to błędnie uważa się, że nasza lokalna kultura jest ubogą krewną stołecznych i wielkomiejskich jej wcieleń. Po drugie, wiem, że to, co się technicznie zwie ofertą kulturalną naszego miasta jest bogate i różnorodne.

Na tyle bogate i na tyle różnorodne, że absolutnie niemożliwym jest, by uczestniczyć w większej części kulturalnych wydarzeń; wyjątkowo trudne wydaje się samo nadążanie za informacjami o tych wydarzeniach. Wiem o tym dobrze, bo nie mogę nie widzieć tego bogactwa, którego pełni przecież te łamy też nie obejmują.

Bogactwo i różnorodność. Pisze to, wiedząc, na jakie kontrargumenty się narażam. Znam, i owszem, braki bydgoskiej kultury, ale i tak jestem przekonany o jej istotności.

Dlaczego? A dlatego, że w tej kulturze pierwszego kontaktu, tej najbliższej, tej dotykalnej nie zawsze chodzi o jej mierzone według innych skal osiągnięcia. Są one ważne, ale przecież nie najważniejsze. Co więc jest najważniejsze?

Najważniejsza jest jej bliskość właśnie. W otwierającym ten numer (pełny wspaniałych świadectw na poparcie tezy o bogactwie) tekście można, kto chętny, wyczytać prawdziwą funkcję kultury, a ta się zawiera w prostym przykazaniu: uczynić świat lepszym niż on chce być, uczynić go znośnym, uczynić ludzkim.

Wszystko, co w tym numerze (i zresztą każdym innym) prezentujemy, powinniśmy oceniać według tej kategorii. To ona jest najistotniejszym, ostatecznym sprawdzianem. Mam silne przeczucie, że bydgoska kultura ten sprawdzian zdaje.

Czasem nawet z wyróżnieniem. Naszym wspólnym obowiązkiem jest dbałość o to, by działo się to jak najczęściej.

Fot. Dariusz Gackowski

R edak to r N ac zeln y

B I K w inte r n e ci e:

www.bik.bydgoszcz.pl www.issuu.com/bik_ www.facebook.com/bik.bydgoszcz

spis treści

wydawca: Miejskie Centrum Kultury dyrektorka: Marzena Matowska 85-056 Bydgoszcz, ul. Marcinkowskiego 12 e-mail: sekretariat@mck-bydgoszcz.pl www.mck-bydgoszcz.pl redaktor naczelny: Michał Tabaczyński michal.tabaczynski@mck-bydgoszcz.pl redakcja: Szymon Andrzejewski, Kuba Ignasiak współpraca: Maciej Federowicz, Adam Gajewski, Monika Grabarek, Marcin Szymczak skład, opracowanie graficzne: Bogdan Prus projekt winiety: ZbyZiel,

druk i oprawa: Abedik, www.abedik.pl redakcja: tel. 523 255 553 bik@mck-bydgoszcz.pl ul. Marcinkowskiego 12 BIK w sieci www.bik.bydgoszcz.pl www.facebook.com/bik.bydgoszcz www.issuu.com/bik_

Redakcja nie zwraca materiałów niezamówionych i zastrzega sobie prawo do dokonywania skrótów oraz zmiany tytułów. Nie ponosi odpowiedzialności za treść programów placówek kulturalnych oraz materiałów informacyjnych i graficznych. Reklamodawcy ponoszą pełną odpowiedzialność za skutki prawne wynikłe z opublikowania dostarczonych przez siebie materiałów. Opinie prezentowane przez autorów nie zawsze są zgodne ze stanowiskiem redakcji i wydawcy.

BIK 4/2013 (438) Objętość dotowana: 50 stron.

Rok XXXIX, nakład 2000 egz.

dystrybucja: częściowo bezpłatny

2 |

| kwiecień 2013

Na początek, Michał Tabaczyński. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 Specjalna znaczy wyjątkowa, szczególna, ulubiona…, Monika Grabarek. . . . . 3 Topoi: WYZNANIA – MANIFESTY – POEZJA, oprac. Jacek Soliński. . . . . . . . . . . . . 4 Tomasz Kaźmierski, Spoza układu (4): 1991 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6 Bardzo blisko, Michał Tabaczyński. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7 Animacje, emocje i Czechy, z Weroniką Płaczek rozmawia Kuba Ignasiak. . . . . . 8 Małgorzata Maniszewska, „Tak się duszyczka moja stargała”. . . . . . . . . . . . . . . . . 10 Aktualny Kwestionariusz Teatralny #3 – Mateusz Łasowski, Maciej Federowicz. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12 Nie jestem misiem do przytulania, z Mateuszem Łasowskim rozmawia Maciej Federowicz. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14 Tu poczujesz się jak w domu, z Arkadiuszem Blachowskim rozmawia Łukasz Jędrzejczak. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16 Katarzyna Gębarowska, Czy SZTUKA ma płeć? (4) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18 Papier, farby, gazety – wszystko może być materiałem plastycznym, z Kubą Elwertowskim rozmawia Monika Grabarek. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 19 Moralitet, Hanna Strychalska . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20 Dyrektorzy, część 2, Barbara Chojnacka. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 22 Witold Lutosławski – Derwid, Mariusz Klimek. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 24 Bartłomiej Siwiec, Zugzwang (4): Niedokończone dzieło mistrza Święcickiego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 25 Gloria Victis, panie pułkowniku!, Adam Gajewski. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 26 Portret Powstania nowy, radosny i cyfrowy, Adam Gajewski . . . . . . . . . . . . . . . . 27 Szymon Andrzejewski, Przez rude okulary (6): Jak makiem zasiał. . . . . . . . . . . . . 28 Zdzisław Pruss, Bydgoski insynuator kulturalny (109). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 29 Adresy bydgoskich instytucji kultury. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 30 Wydarzenia Teatr Polski w Bydgoszczy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 32 Akademia Muzyczna. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 34 Opera Nova w Bydgoszczy. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 35 Filharmonia Pomorska im. I.J. Paderewskiego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 36 Muzeum Okręgowe im. Leona Wyczółkowskiego. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 38 Akademicka Przestrzeń Kulturalna WSG. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 40 Klub ARKA BSM. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 41 Galeria Miejska bwa, Galeria Brda, Galeria Kantorek. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 42 Wojewódzka i Miejska Biblioteka Publiczna. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 44 Młodzieżowy Dom Kultury Nr 4. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 44 Galeria Fotografii Artystycznej FARBIARNIA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 45 Klub „Odnowa”. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 46 Dom Kultury MODRACZEK. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 46 Galeria Autorska Jan Kaja i Jacek Soliński . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 47 Wojewódzki Ośrodek Kultury i Sztuki. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 48 Młodzieżowy Dom Kultury Nr 1. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 49 Macroconcert. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 50 Galeria Wieży Ciśnień. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 51 Dom Kultury ORION BSM . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 51 Pałac Młodzieży . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 52 Dwór Artusa w Toruniu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 54 Młodzieżowy Dom Kultury Nr 5. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 55 Młodzieżowy Dom Kultury Nr 2. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 52 Miejskie Centrum Kultury. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 56 Kino Orzeł. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 61 Estrada stagebar Bydgoszcz . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 61 Zespół Pałacowo-Parkowy w Ostromecku. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 62 Galeria Wspólna. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 64 Na okładce: G a l e r i a M i e j s k a b w a , f o t o g r a f i a D a r i u s z a G a c k o w s k i e g o

kultura Specjalna znaczy wyjątkowa, szczególna, ulubiona…

Monika Grabarek

Kiedy używamy słowa specjalny, specjalna, automatycznie mamy na myśli coś ekstra, coś nietuzinkowego, nadzwyczajnego. Nie ma najmniejszej wątpliwości, że te słowa budzą bardzo pozytywne emocje i wydźwięk.

Niestety, to odczucie się zmienia, gdy przed tym przymiotnikiem postawimy rzeczownik szkoła. Szkoła specjalna. Te dwa wyrazy w społeczeństwie często budzą niepokój, konsternację, chwilę ciszy w trakcie rozmowy, taka reakcja najczęściej wynika z niewiedzy.

Czas najwyższy to zmienić, z pewnością pomoże w tym to, co się dzieje w Zespole Szkół Specjalnych nr 30 w Bydgoszczy. Tu wszystko jest wyjątkowe. Atmosfera, nauczyciele, metody, programy, a przede wszystkim dzieciaki. Specjalne są formy nauczania, na porządku dziennym jest indywidualne podejście do każdego ucznia. W szkole przy ulicy Jesionowej nikogo nie dziwią na lekcjach psy czy alpaki. Ręka w górę, kto bez sprawdzania w internecie wiedział, co to takiego alpaka. Dla dzieci z Jesionowej to oczywiste. Dogoterapia, alpakoterapia, hipoterapia to bardzo ważne elementy codziennego rytmu roku szkolnego, ale są jeszcze jedne zajęcia równie ważne i szczególne, to terapia przez sztukę.

Spędziłam w szkole kilka godzin, podglądałam zajęcia lekcyjne, moją przewodniczką była Monika Przybylska – nauczycielka, która swoją pasją i powołaniem po prostu zaraża, a kompetencjami zawodowymi onieśmiela. Takich pedagogów jak ona poznałam wielu, na czele z panią dyrektor Iloną Zygadło. W takiej pracy po prostu nie da się działać na pół gwizdka. Już sam szkolny holl w czasie przerwy robi wrażenie, nie panuje tam hałas i zgiełk, a słychać śmiechy i nawoływania do wła-

śnie zobaczonego ulubionego nauczyciela. Do którego się podbiega, by się przywitać, czasem przytulić lub zwyczajnie zapytać, co dziś będzie na obiad. To sytuacje bardzo charakterystyczne dla tej placówki ponieważ te dzieciaki naprawdę lubią swoją szkołę, tu się nie czeka na weekend. Zwiedziłam wiele klas i właściwie na każdych zajęciach zastawałam uczniów w trakcie prac plastycznych. Były wylepianki, malunki, rysunki, nawet kolaż. Terapia przez sztukę, to bardzo ważna część procesu edukacyjnego w tej szkole na równi z nauką języka polskiego czy matematyką. Dzieci upośledzone umysłowo, jak wszyscy twórcy poprzez wszelakie działania plastyczne, a przede wszystkim rysunki wyrażają siebie, swoje uczucia i emocje. Stają się one jedyną pomocą, gdy słowa nie wystarczają, by opowiedzieć o sobie lub gdy po prostu nie można ich wypowiedzieć.

Twórczość to pobudzanie wyobraźni, nauka podejmowania decyzji plastycznych, które potem przekładają się na ich życie, na funkcjonowanie w społeczeństwie.

Sama czynność rysownia, wycinania, wyklejania ma ogromną wartość rehabilitacyjną: ćwiczy mięśnie ręki, koordynację ruchową, uczy skupienia i koncentracji.

Gotowe dzieło jest sygnałem, formą komunikacji ze światem i odbiorcą tak jak to się dzieje w przypadku każdego artysty. Sztuka buduje ich poczucie własnej wartości. Sprawia, że wszelkie deficyty i dysfunkcje schodzą na plan dalszy. Sztuka integruje i łączy, pomaga w budowaniu więzi i relacji nie tylko społecznych, ale również rodzinnych. Tak się dzieje podczas wspólnych zadań dla dzieci i rodziców, gdzie odkrywają i poznają się na nowo. Terapią przez sztukę od wielu lat z ogromnym zaangażowaniem zajmuje się Katarzyna Warmijak.

Dzięki jej zapałowi i determinacji uczniowie pracują na profesjonalnych materiałach plastycznych, biorą udział w konkursach i wygrywają. Lekcje plastyki i techniki prowadzi bydgoski artysta Kuba Elwertowski, który został pedagogiem specjalnym i słynie z niebanalnych form nauczania i akcji artystycznych prowadzonych wspólnie z dzieciakami. Przy Jesionowej działa galeria Na opak, w której młodzi, niezwykli artyści wystawiają swoje prace. Ale zajęcia plastyczne to nie jedyna forma twórczości uprawiana w tej szkole. Działa tam zespół wokalny, kółko teatralne, artystyczne, fotograficzne, kulinarne, uczniowie wydają własną gazetkę.

Nigdy nie zapomnę chwil spędzonych w Sali Doświadczania Świata. To niesamowita pracownia z ogromnym łóżkiem wodnym, która została zaaranżowana w taki sposób, by w zależności od potrzeb wzmacniać, wyostrzać zmysły lub przeciwnie uspokajać i relaksować. Działalność tej placówki udowadnia, że specjalna szkoła jest specjalna poprzez swoją wyjątkowość i nieprzeciętność. To, że widzimy tam ograniczenia i upośledzenia na pierwszym planie świadczy o problemie, który jest w nas, w ludziach. To my mamy problem z akceptacją wszystkiego, co wychodzi poza ramy i schematy społeczne. Jest na no rada. Każdy problem da się rozwiązać i przepracować, wystarczą dobra wola i chęci. Proponuję bardzo proste rozwiązanie – terapię przez sztukę. kwiecień 2013 |

| 3

strona wiersza Sięgnie kresu z zaświatem się swata Gdzie ni męża, ni żony, ni brata.

Ostrów Wielkopolski, 22 grudnia 2012

WYZNANIA – MANIFESTY – POEZJA Programowa grupa poetycka? Poetycka grupa towarzyska? Grupa przyjaciół, których łączy wspólna wizja obowiązków literatury? Grupa ludzi połączonych wspólnotą wartości? Grupa poetów wspierających się w walce o pewną estetykę i etykę pisania?

O tym, kim są, będzie można się przekonać, gdy wszyscy odwiedzą Bydgoszcz (4 kwietnia w Galerii Autorskiej – patrz str. 47).

Przemysław Dakowicz Poezja współczesna domaga się wyjścia na przepustkę najsampierw idą nogi dwa patyki na pół dzielone stawem kolanowym następnie minispódniczka korpus i ramiona zwieńczone jedno papierosem drugie telefonem komórkowym właściwie biegną nie idą konstrukcja ludzka poruszająca się zbyt szybko by mogła być prawdziwa a jednak! czterdziestoletnia baba z głosem nastolatki plująca paznokciami „mówię ci jem normalnie” a gdy nadchodzi pora ważenia ukradkiem wpycha kamienie w majtki Przemysław Dakowicz – ur. w 1977 r. w Nowym Sączu; poeta, krytyk literacki, historyk literatury; adiunkt w Katedrze Literatury i Tradycji Romantyzmu UŁ; stały współpracownik dwumiesięcznika literackiego „Topos”; autor czterech tomów wierszy (ostatnio: Place zabaw ostatecznych i Teoria wiersza polskiego), książki krytycznoliterackiej Helikon i okolice. Notatki o poezji współczesnej.

Wojciech Gawłowski – ur. 1953 r. w Ostrowie Wielkopolskim. Poeta, recenzent. Absolwent Wydziału Prawa UAM w Poznaniu. Autor 10 książek w tym tomów: Zapach gasnącej świecy (2000), Podania, życiorysy, legendy i baśnie (2001), Głosy, obrazy i sny (2002), Prowincja ostrów miasta (2008), Lunapark nieśmiertelności (2011). Członek Stowarzyszenia Pisarzy Polskich.

Adrian Gleń * * *

Jakie – takie Cz. Miłosz w Nieobjętej ziemi

zdecydowanie bez tytułu bo nie będzie o oczekiwaniu lita ziemia dym nad polami poza tym dużo wszystkiego nasycone lektury konfitury wydarzone długo by wymieniać zresztą w jesienny poranek nie zwykłem czynić rejestrów czarodziejstwa i tak nie do wymówienia

Wojciech Gawłowski

Adrian Gleń (ur. 1977), krytyk literacki, teoretyk literatury, pracownik w Instytucie Polonistyki i Kulturoznawstwa Uniwersytetu Opolskiego, autor tomiku Da. Teksty wierszowane (2011).

Ostatnio wydał Do-prawdy? Studia i szkice o najnowszej literaturze (2012).

Don Kichote Ludzkie ciepło chwila szczerozłota Los pasuje Cię na Don Kichota Byś rycerzem był tej chorej damy Która barkiem muska Twoje ramię Gdy plecami do pleców przywiera Otchłań kurczy się niebo otwiera Mąż jej cały w śmierci pochylony Pod powieką popiół i pożoga wojny Tyś jest młodszy przewaga chwilowa Śmierć jest zawsze na wszystkich gotowa Więc potykasz się z nią Panie z Manczy Choć na stypach nam śpiewa i tańczy Tego świata zgorszenie codzienne Życie w lęki cierpienia brzemienne 4 |

| kwiecień 2013

październik 2012

Jarosław Jakubowski Ojczyzna Najchętniej ojczyzną nazwałbym stół przy którym bezczynnie spędzam całe godziny stół jest dębowy solidny wsparty na czterech mocnych nogach zmieści się przy nim nawet dalsza rodzina ale najchętniej siadam przy nim sam

strona wiersza Krzysztof Kuczkowski – ur. 1955 r. w Gnieźnie. Poeta, autor szkiców, recenzji literackich i muzycznych; juror wielu konkursów, wykładowca warsztatów poetyckich. W 1993 r. założył dwumiesięcznik literacki „Topos”, którym kieruje do dzisiaj. Ostatnio opublikował: Dajemy się jak dzieci prowadzić nicości (2007), Wiersze [masowe] i inne (2010).

siedzę i patrzę jak minuty zmieniają się w coś znacznie większego co już nie daje się zmierzyć ani opisać.

Jarosław Jakubowski – urodził się w 1974 roku w Bydgoszczy. Poeta, prozaik, dramatopisarz, dziennikarz. Autor kilku tomów wierszy, ostatnio: Pseudo, Ojcostych, Flow i Święta woda oraz tomów prozy Slajdy i Cyryl, dlaczego to zrobiłeś?. Dwukrotny laureat nagrody Strzały Łuczniczki za „bydgoską książkę roku”. Na polskich scenach odbyły się premiery jego sztuk: Generał, Życie, Koncert na rożek, bęben i violę, Wszyscy święci.

Wojciech Kass Pieśń o dzwonie Codziennie schodzimy się o świcie I sprawdzamy czy dzwon jest na miejscu.

Jedno uderzenie młotkiem zabija jego serce.

Tylko uderzenie i umiera dźwięk?

Między nami jest niszczyciel dzwonów, Ale nie pokazujemy mu tego miejsca.

Śmierć Wielkiej Małpy Liście jabłonek wirują jak maleńkie karuzele, liście orzecha opadają pionowo.

Coraz ich więcej i więcej. Wrony uszyte z błyszczącej podszewki lustrują ogród. Nikogo nie kochają, nikogo nie szanują, kraczą pięcioma odcieniami granatu. Świat jest pełen neurotyków. Zamkniętych na ogród.

Zamkniętych na Boga. To jest problem. Bowiem nikogo nie kochają, nie szanują nikogo, opadają pionowo.

Coraz ich więcej i więcej. Bowiem liście jabłonek łaskoczą ciało, liście orzecha liżą ciemną ciała podszewkę.

Taki jest pocałunek października, głód listopada. Bowiem chłód miesięcy może trwać wiecznie. Zima może za długa być na nasze krótkie życie.

To Mówiłem z ziemi, z gliny Z mułu, z czarnych ziaren, z trawy Nisko, z korzeni Z bólu: to „Ja”.

Ta reszta, ostatnia część Ten drobny kamyk – w porę Zawsze nie w porę, czczony-zapomniany Na samym dnie To, co pozostaje Ten szorstki osad, zgrzyt, ten błysk To zaufanie.

2005

Wojciech Kass – ur. w 1964 r., w Gdyni, od 1997 r. Poeta i eseista, pracuje w Muzeum K.I. Gałczyńskiego w Praniu na Mazurach. Wydał tomiki poetyckie: Do światła (1999), Jeleń Thorwaldsena (2000) oraz Prószenie i pranie (2002), wybór wierszy w języku polskim i niemieckim 10 Gedichte aus Masurenland (2003), Przypływ cieni (2004), Gwiazda głóg (2005), Pieśń miłości, pieśń doświadczenia (z Krzysztofem Kuczkowskim, 2006), Wiry i sny (2008), 41 (2010).

Krzysztof Kuczkowski

Wojciech Kudyba

To: tak, nie, tak; ten takt, niepewność Śmiertelny ogród – ta wzajemność Palą się kwiaty, całe życie w ogniach Światło w środku świata To „jestem”, to: „zostań”.

Wojciech Kudyba – poeta, krytyk, historyk literatury; ur. 1965 w Tomaszowie Lubelskim, prof. nadzw. w Katedrze Literatury Współczesnej Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie. Opublikował pięć zbiorów wierszy.

Przedostatni, Gorce Pana, wyróżniono nagrodą im. Józefa Mackiewicza za rok 2008. Ostatni, Ojciec się zmienia został nominowany do Nagrody Poetyckiej Orfeusz 2012.

Artur Nowaczewski kłębek śpi zwinięta w kłębek nerwów, snów. kłębek słów. i śpi jej dziecko, które jest w środku ze środka wyrwane, z korzeniami. ze snami. kłębuszku, gdybym mógł, gdybym mógł bój bym o was wiódł, gdybym mógł.

Artur Nowaczewski, ur. 1978 w Gdańsku.

Poeta, krytyk literacki. Od kilku lat współpracuje z sopockim „Toposem”, jest stałym współpracownikiem Magazynu Apokaliptycznego „44”. Wydał arkusz poetycki Wyrywki (2002), tomiki wierszy Commodore 64 (2005) i Elegia dla Iana Curtisa (2010) oraz książki historycznoliterackie Trzy miasta, trzy pokolenia (2006) i Szlifibruki i flaneurzy. Figura ulicy w literaturze polskiej po 1918 roku (2011). Mieszka w Gdyni. oprac. Jacek Soliński kwiecień 2013 |

| 5

fmeul zi ey tkoan

Kaźmierski Spoza układu (4): 1991 Jakiś czas temu Michał zwany Brombą na swojej tablicy na portalu znanym i lubianym zrobił ciekawy wpis. Wynikało z niego, że w 1991 roku ukazało się kilka ważnych płyt. Postanowiłem się zatem przyjrzeć temu zjawisku, ponieważ dla osób urodzonych w latach 70., były to często albumy pokoleniowe, wręcz okazy pomnikowe dla pewnych nurtów, przełomowe dla grup, które je wydały lub, w zależności od wieku w którym te osoby się znajdowały, tzw.: „najlepsze płyty z całego świata”. Muszę dodać, że mimo próby całościowego spojrzenia na zaprezentowane albumy, nie wyzbędę się upodobań i ograniczeń ilościowych. Niech to będzie zatem, krótki przewodnik po płytach, których warto posłuchać.

Cathedral – Forest of Equilibrium Lee Dorrian musiał mieć założone pasy bezpieczeństwa, by po Napalm Death tak zwolnić. Stoner i doom w najlepszym wydaniu. Z przyjemnością sięgam po te miażdżące riffy do dziś. W zinach i pisemkach najpierw konsternacja, później należna chwała.

Red Hot Chili Peppers – Blood Sugar Sex Magik Strzał Red Hotów, który wyniósł ich na wyżyny popularności. Prawie każdy kawałek miał swoich osobnych fanów. Genialny przejazd przez różne stylistyki. Ta płyta jest też słynna z tego, jak została nagrana przez Ricka Rubina. Wynajął dom, zamknął muzyków w osobnych pokojach i połączył kabelkami, żeby jednak grali razem.

Efekt mistrzowski. Piosenka Under the Bridge na MTV zrobiła swoje i kariera zaczęła się tak naprawdę właśnie wtedy (choć bardzo cenię też Mother’s Milk).

Massive Attack – Blue Lines W tym przypadku miałem uczucie obcowania z czymś rzeczywiście nowym. Nie było to odgrzanie w nowej estetyce czegoś, co było i sprzedanie tego małolatom, którzy nie znają starych płyt, tylko rzeczywiście nowa jakość: trip-hop. Wielki utwór Unfinished Sympathy. Do dziś żałuję, że nie uległem namowom kolegi i kilka lat później, podczas przystanku autostopowego tripu, nie wszedłem nielegalnie na ich koncert w Atenach w bardzo historycznym obiekcie.

Soundgarden – BadMotorFinger Petarda grunge wprost ze Seattle. Flanela, glany, długie włosy. Poważniej: zachwycający wokal Chrisa Cornella. Kupiłem ten album w małym sklepiku w Pradze, 6 |

| kwiecień 2013

wtedy płyty były tam dużo tańsze niż w Polsce. Przy Rusty Cage i Jesus Christ Pose wymiękali nawet zatwardziali metale. No może sod siebie dodawali trochę growlu.

Pearl Jam – Ten Co tu dużo pisać? Legenda. Grunge dla wrażliwszych chłopaków i dla dziewcząt – bez złośliwości, po prostu więcej tu emocjonalnego meandrowania. Jest też Eddie. Soundgarden to „kawa na ławę”, a Pearl Jam oferuje całą paletę barw. Do następnych albumów jakoś nie miałem już serca. A tak przy okazji pamiętacie Temple of the Dog? Nirvana – Nevermind Kolejny pomnik, który jak się okazało przygniótł Kurta. O tym już chyba wszystko napisano. Zatem znów reminiscencja. O śmierci Cobaina dowiedziałem się w Red Foxie, wtedy jeszcze był ogólnodostępny. Dlaczego dziś gracie tylko Nirvanę? – pytali niektórzy poddenerwowani. Barman odpowiadał tak, że nie mieli już pytań i pretensji.

Cypress Hill – Cypress Hill Hip-hopowa rewelacja, debiutancka zapowiedź, która świetnie wybuchła dwa lata później w postaci płyty Black Sunday. Dystans do gatunku, zabawny głos i świetny flow oraz fajne sample. Okazało się, że przy hip-hopie można się świetnie bawić na podziemnych imprezach, np. na „alternotece” w Beanusie. Choć było tam bardzo gorąco i tłoczno, prawie każdy chodził w czarnej wełnianej czapce.

A Tribe Called Quest – The Low End Theory Ta płyta też dobrze wchodziła podczas imprez, o których powyżej. Znany killer: Jazz (We’ve Got). Jednak nikt nie przebił w tym czasie wydanego rok później albumu składu House of Pain i słynnego Jump Around.

Death - Human Dojrzały album zespołu, niestety, nieżyjącego już Chucka Schuldinera. Wypowiedź spójna, ważna dla death metalu, wirtuozerska. Muzyka się jeszcze nie zestarzała, jak w przypadku wielu innych metalowych płyt.

Metallica (tzw. czarny album) Dla jednych koniec, dla innych początek Metallicy (choć wiadomo, że skończyła się na Kill’em All). Album graniczny. Enter Sandman na MTV, później, niestety Nothing Else Matters. Czy to wszystko przez producenta Boba Rocka? Wątpię. Które kawałki są najlepsze na tej płycie? Te które przypominają poprzednią. Zatem słuchamy: The God That Failed i Wherever I May Roam.

książka

Gun’s’Roses – Use Your Illusion I i II Czy ktoś lubił czy nie, trzeba było przyznać – kolejny pomnik, który przygniótł, ale nie zabił fizycznie. Przy November Rain niejedna zakochana i niejeden zakochany przepłakał niejedną noc. Na szczęście to długi numer, więc wystarczyło tylko kilkanaście repeatów. Obok mega hiciorów z MTV zgrabne piosenki np.: Yesterdays.

Voivod – Angel Rat Ten album wyszedł po mojej ulubionej Nothing Face.

Voivod już się trochę uspokoił i uczesał, choć płyty z lat 80. nadal potrafią szarpać. Miałem koszulkę.

Primus – Sailing The Seas of Cheese Co to jest? Gość śpiewa/mówi z zapchanym nosem?

Dziwili się ci, którzy po raz pierwszy przyjęli zaproszenie do chorego, powyginanego świata Lesa Claypola. Ja w tym środowisku czułem się świetnie, choć przygodę rozpocząłem od Pork Soda.

Infecious Grooves – The Plaque That Makes Your Booty Move…

Poboczna zabawa kolesi z Suicidal Tendencies, dla mnie lepsza od ST. Sporu funku, mocnych gitar, a przede wszystkim humoru, nie tylko w skitach czyli gadkach pomiędzy kawałkami.

U2 – Achtung Baby Nie dla mnie, ale dla wielu ważny album. Zmiana stylu, porzucenie rockowego bólu z przeszłości. Odważna decyzja i się udało. MTV z Misterious Ways pomogło i zespół się odświeżył, lepiej trafiając również do ówczesnej młodzieży.

Bromba wspomniał jeszcze o Fugazi, Pennywise i NOFX, ja nie wspominam, bo wolę przypomnieć Autopsy, Morbid Angel, Morgoth, Beherit czy Immolation.

Przypominam to, z tych samych powodów, z których Bromba nie wspomina o Autopsy, a ja o Pennywise (choć przy Fugazi się zgadzam). A co nad Wisłą? W 1991 roku solową karierę rozpoczął Kazik wydając Spalam się, Izrael wydał 1991, Kult Your Eyes a Armia Legendę.

Na koniec dziękuję Brombie za inspirację i szkoda tylko, że Megadeth (Rust in Peace) się pospieszył, a Alice in Chains, Helmet, Biohazard i Faith No More się spóźnili i wydali płyty w 1992. Zapraszam na audycję Muzyka Spoza Układu 11 kwietnia o 18.05 w Radiu PiK. To będzie wydanie specjalne zatytułowane 1991, bo rzeczywiście był to ciekawy dla muzyki rok.

Tomasz Kaźmierski

Bardzo blisko Książka w podtytule ma cztery nazwiska: Wyczółkowski, Przybyszewscy, Munch i Vigeland. Wiemy więc aż za dobrze, czego się spodziewać i książka tej swojej zawartej w tytule obietnicy dotrzymuje.

Fryz (bo taki książka nosi tytuł) zawiera kilka szkiców poświęconych sztuce, a za pretekst bierze wymienione na początku nazwiska.

Na czym polega oryginalność tych rozważań?

Na tym mianowicie, co narzuca pretekst główny tej książki (a jest nim Wyczółkowski): na specyficznym okresie w historii sztuki, a to jest: Młoda Polska, oraz na konkretnym geograficznym kierunku inspiracji polskiej kultury, a to znaczy: Północ, Skandynawia.

Zacznijmy więc od Młodej Polski. Rzecz zdaje się przegraną, wszak jest ona synonimem pustosłowia, afektacji, stylistycznej nieznośności i ryzykownie mętnej filozofii. Ale w istocie (i to też pokazuje ta książka) była to epoka, jedna z nielicznych w całej historii polskiej kultury, kiedy to znaleźliśmy się blisko głównego nurtu kultury europejskiej. Mało tego: sprostaliśmy jej wyzwaniom i wytrzymaliśmy jej tempo. Znam, oczywiście, Brzozowskiego i wiem, co o swoich współczesnych Polakach sądził, ale i on (a może: on głównie, on przede wszystkim może) jest dowodem na wielkość Młodej Polski.

Po drugie – Skandynawia. Polska ma obecnie niewielkie związki z krajami Północy. Mamy obecnie silne pretensje do śródziemnomorskości. Nie ma w tym nic złego, o ile nie wiąże się z zaniedbaniem dawnych związków kulturowych. Fryz ich, rzecz jasna, nie odnowi, ale przypomina, że nie zawsze było tak jak jest teraz. A to już coś.

A co poza tym? Bezpośredni, niezobowiązujący, często konwersacyjny ton tych szkiców, dzięki któremu do tych odległych w czasie (a w przypadku niektórych też: przestrzeni) twórców robi się blisko.

Bardzo blisko.

Michał Tabaczyński kwiecień 2013 |

| 7

festiwal Animacje, emocje i Czechy Z Weroniką Płaczek, organizatorką Festiwalu Filmów Animowanych ANIMOCJE, który w dniach 24-28 kwietnia odbędzie się w Miejskim Centrum Kultury w Bydgoszczy rozmawia Kuba Ignasiak Wielkimi krokami zbliżają się ANIMOCJE, a mnie nurtuje pytanie: dlaczego robisz ten festiwal?

Bo zwyczajnie lubię filmy animowane.

Czym dla ciebie jest film animowany?

Na pewno sztuką, oryginalną formą wyrazu, która mnie przekonuje. Jest wreszcie ciekawością…

Ciekawością czego?

Filmy animowane, w większości przypadków, są filmami autorskimi, w których ciekawe jest to, co animator chce przekazać, jaki ma na pomysł na film i jak ten pomysł realizuje, jak go przedstawia widzom.

Czy ten festiwal ma w swoim założeniu pokazywać to, co w animacji powstaje/powstało, czy raczej odsłonić nieco kulisy animacji, pokazać pracę animatorów od kuchni? Żeby pokazać pracę animatora od kuchni, trzeba by stworzyć sytuację, w której odbędzie się pokaz tego, jak powstaje film animowany. Jeżeli ktoś jest tego ciekawy, może skorzystać z warsztatów, które odbędą się w ramach ANIMOCJI. Poza tym planujemy również spotkania z twórcami połączone z prezentacjami ich filmów, które będą znakomitą okazją, żeby zapytać ich o wszystko, co nas interesuje.

Jakich twórców udało ci się już pozyskać (wywiad przeprowadzony został w pierwszych dniach marca – dop. red.)?

Na pewno będzie Wojtek Wawszczyk – współtwórca filmu Jeż Jerzy, który ma również na swoim koncie kilka autorskich animacji. Będzie Paulina Majdan, która współpracowała z łódzkim Se-Ma-Forem. Przyjedzie też Wiola Sowa – graficzka, reżyserka filmów animowanych, której film Pomiędzy nami prezentowany był m.in. w Centrum Pompidou w Paryżu.

Myślisz, że Bydgoszcz jest dobrym środowiskiem na taki festiwal?

Trudno mi odpowiedzieć jednoznacznie na to pytanie. To jest młody festiwal – dotychczas odbyła się jedna, pełnowymiarowa edycja (w zeszłym roku) oraz pewnego rodzaju preludium (dwa lata temu).

Oba te wydarzenia pokazały, że jest w Bydgoszczy zainteresowanie animacją. Wiesz, jakieś tam podstawy są. Mamy szkołę plastyczną, z Bydgoszczy pocho8 |

| kwiecień 2013

dzi kilkoro animatorów, jak np. Monika Kuczyniecka, która robi plastelinowe animacje. Sęk w tym, że ci pochodzący z Bydgoszczy animatorzy nie żyją tutaj, nie tworzą tu, bo nie ma tu warunków do kształcenia się dalej w tym kierunku. A wracając do twojego pytania, to myślę, że nie jesteśmy już w stanie uciec od filmu animowanego, który ostatnimi czasy przeżywa swój renesans, coraz częściej nas otacza – czy to w teledyskach, czy w reklamach, czy w kinach wreszcie. Animacje przestały być już kojarzone wyłącznie z bajkami dla dzieci. Jest ich coraz więcej, są coraz bardziej różnorodne, nierzadko poważne, a my dajemy widzom okazję do tego, żeby mogli te najbardziej wartościowe zobaczyć na dużym ekranie, a nie na monitorze komputera w domu.

W tym roku zobaczymy wyłącznie animacje krótkometrażowe, czy będą też dłuższe formy?

Będą dwa filmy długometrażowe. W tym roku postanowiliśmy przede wszystkim na animację czeską – zależy nam na tym, żeby przybliżyć ją nieco bydgoskim widzom. Będzie więc jeden blok poświęcony w całości krótkim filmom animowanym z Czech oraz dwa filmy pełnometrażowe, a wśród nich nie lada rarytas, czyli film Alois Nebel, który w Polsce nigdy nie był pokazywany regularnie w żadnym kinie, pojawiał się wyłącznie na przeglądach, festiwalach, konkursach.

O ile wiem, to będzie chyba piąty pokaz tego filmu w Polsce. Warto wspomnieć, że jest to produkcja, która powstała na podstawie czeskiego komiksu o tym samym tytule. Kolejną ciekawostką jest fakt, że przy produkcji tej animacji początkowo zatrudniono prawdziwych aktorów i dopiero na podstawie ich gry, mimiki powstawały postaci animowane. Drugim długim metrażem będzie Mały Otik Jana Švankmajera – nieco starsza produkcja, która nie jest w całości animowana.

Jest to film mocno abstrakcyjny, a przez to niezwykle ciekawy.

Skąd takie zainteresowanie Czechami, czeską animacją?

Wynika ono z tego, że udało nam się nawiązać współpracę z Honorowym Konsulatem Republiki Czeskiej w Bydgoszczy, z panem Dariuszem Zimnym. To dzięki niemu bydgoszczanie będą mieli okazję zapoznać się z twórczością czeskich animatorów. Bez pana konsula nie byłoby na to szans.

festiwal Poza blokami tematycznymi i pokazami specjalnymi będą również pokazy konkursowe…

Tak, one będą tak naprawdę główną częścią festiwalu. Planujemy trzy konkursy: twórców nieprofesjonalnych, profesjonalnych oraz studentów.

Jakie będą nagrody?

Pieniężne. (śmiech) Przewidujemy też nagrodę specjalną, o której wolałabym jednak teraz nie mówić. Niech to będzie niespodzianka.

Czy poza projekcjami filmowymi planujesz jakieś dodatkowe atrakcje podczas tegorocznych ANIMOCJI? Tak. W trakcie festiwalu odbywać się będą warsztaty Moniki Kuczynieckiej i Karoliny Suchodolskiej; w czwartek, podczas oficjalnego otwarcia festiwalu, odbędzie się wernisaż Janka Kozy; w piątek będzie koncert z muzyką na żywo do filmów animowanych – zagra SzaZa do wybranych filmów z zestawów Antologii polskiej animacji oraz Antologii polskiej animacji eksperymentalnej wydanych przez Narodowy Instytut Audiowizualny; w sobotę będzie taneczna impreza muzyczna, podczas której zaprezentują się bydgoscy producenci – duet Chmara/Winter (live act) oraz dj’ka Lu, do obu występów animowane wizualizacje przygotuje niezwykle utalentowana poznańska vj’ka, animatorka z wykształcenia Karolina Jacewicz. Przy okazji festiwalu, na ścianie jednego z budynków „na zapleczu” MCK powstanie również mural inspirowany klasyczną polską animacją Jak działa jamniczek? Juliana Antonisza. Namaluje go dwóch artystów, ukrywających się pod pseudonimami Chazme i Sepe – jeśli ktoś kojarzy te ksywy, ten wie, że jest to pierwsza liga polskiego street artu.

Poza klasycznymi pokazami filmowymi planujemy w tym roku jeszcze jedną ciekawostkę – pokazy najciekawszych trailerów gier komputerowych, które coraz częściej są osobnymi, samodzielnymi produk-

We r o n i k a P ł a c z e k . R y s . M i c h u

cjami, nierzadko dorównującymi poważnym animacjom 2 i 3D. Dziać się więc będzie dużo i myślę, że każdy z festiwalowych widzów i gości znajdzie w tym programie coś interesującego.

Do jakiego widza kierowane są ANIMOCJE, kto się „odnajdzie” na tym festiwalu?

Na pewno odnajdą się miłośnicy autorskich filmów animowanych, ciekawi nowości, nierzadko takich, których – co może się wydawać dziwne w dzisiejszych czasach – próżno szukać w sieci. Oczywiście nie zabraknie też pokazów specjalnych dla dzieci, które serdecznie zapraszam. Z pewnością odnajdą się też poszukiwacze oryginalnych form animowanych czy filmowych w ogóle, które bardzo często nie wchodzą na ekrany polskich kin. kwiecień 2013 |

| 9

felieton

MANISZEWSKA „Tak się duszyczka moja stargała” Przeglądu kwietniowych wydarzeń muzycznych nie zacznę wedle porządku chronologicznego, bo wręcz wypada zacząć od przedstawienia inaugurującego Bydgoski Festiwal Operowy. W ostatnią sobotę i niedzielę miesiąca zobaczymy premierowe przedstawienie Halki Moniuszki, planowane już w minionym sezonie, ale wtedy zaniechane z racji budżetowych cięć. Przyznam, że w pierwszym odruchu pomyślałam, iż taki początek to nie jest najlepszy pomysł. Przecież Halkę znają wszyscy i dlatego, że to opera narodowa i dlatego, że przez lata skłaniała nas do jej częstego oglądania i słuchania Maria Fołtyn (dziś jako Halka na pomniku w Radomiu), i ponieważ w bydgoskiej operze była już inscenizowana chyba trzykrotnie. Również dlatego, że w polskich teatrach operowych króluje wciąż repertuar XIX-wieczny, a mamy już wiek XXI… Jak na marudną babę przystało zwierzałam się z tych wątpliwości tu i tam, aż usłyszałam, że chyba nie mam racji, bo osobom z mojego pokolenia różne rzeczy jeszcze rodzice opowiadali, a nawet śpiewali, tymczasem rodzice XXI wieku na takie ekstrawagancje czasu już nie mają. Tracimy przez to łączący pokolenia wspólny kulturowy kod. Młody człowiek zaatakowany nagle frazą „Jako od burzy krzew połamany, tak się duszyczka moja stargała” może więc popatrzeć na jej wykonawcę jak na wariata, niczego nie pojmując.

Tymczasem przed wojną Halkę nawet sfilmowano! I to dwukrotnie! W 1930 roku zrobił to Konstanty Meglicki, a ponieważ film był niemy muzycy w kinach grali i śpiewali do obrazu. Dźwiękową Halkę wyreżyserował w 1937 roku Juliusz Gordon, kierownikiem artystycznym był sam Leon Schiller, a dialogi napisał Jarosław Iwaszkiewicz…

Rzeczywiście wyrosło już kolejne pokolenie, które Halki nie widziało i nie słyszało, pewne dzieła narodowej kultury znać po prostu trzeba, a żaden opis i żadne nagranie nie zastąpią tego, co widzi się, słyszy i przeżywa, gdy siedzi się w prawdziwym operowym teatrze. Oczywiście przedstawienie musi przemówić do wrażliwości współczesnego odbiorcy. Jeśli sądzić po wykształceniu, wieku i dotychczasowych dorobku reżyserki Natalii Babińskiej, takie przedsięwzięcie może się udać. Jest bowiem Babińska nie tylko młodym reżyserem, ale również kompozytorem, scenarzystą, a nawet muzykiem grającym na skrzypcach i fideli. Zrealizowała już 21 przedstawień teatralnych, muzycznych, studenckich, autorskich, operowych, eksperymentalnych, a jest między nimi już jedna Hal10 |

| kwiecień 2013

ka, którą wyreżyserowała trzy lata temu w Warszawie.

Wówczas była to pierwsza, jeszcze dwuaktowa wersja opery, zwana „wileńską”, jeszcze bez mazura, tańców góralskich i popularnych arii, zapewne więc możliwość przygotowania późniejszej, już pełnej, czteroaktowej wersji, będzie dla reżyserki i ciekawszym wyzwaniem i większą przyjemnością. Scenografią, choreografią i kostiumami również zajmują się panie, a że główną bohaterką jest skrzywdzona kobieta, może to, co zobaczymy na scenie będzie współczesnym kobiecym spojrzeniem na historię Halki, Janusza i Jontka, jak i góralskiej społeczności, z której tytułowa bohaterka się wywodzi. Ci, którzy chodzą do Opery Nova regularnie znają już Piotra Wajraka, kierownika muzycznego przedstawienia. Współpracuje z naszą sceną niemal dziesięć lat, przygotował tu w 2005 roku Śpiącą królewnę, a w 2007 roku przedstawienie Pana Twardowskiego uhonorowane Teatralną Nagrodą Muzyczną im. Kiepury dla najlepszego spektaklu muzycznego. Można więc mieć nadzieję, że inaugurująca BFO Halka nie będzie przykurzoną ramotką, a przedstawieniem współczesnym i zrealizowanym tak, że młodzi nie zamrugają ze zdziwieniem słuchając „Gdzieżeś, ach gdzieżeś wianku różany, gdzie w nim lilijko ty biała?”; i nie zobaczą tylko harlekinowej historii o paniczu i dziewczynie.

Teraz zaś o początku kwietnia w Filharmonii Pomorskiej. Pierwszy piątkowy koncert symfoniczny to przede wszystkim Koncert skrzypcowy e-moll Felixa Mendelssohna-Bartholdy’ego. Pomysł na ten utwór przyszedł kompozytorowi do głowy w 1838 roku, ale ukończył koncert sześć lat później. Latem 1844 roku Mendelssohn wyjechał do kurortu Soden pod Frankfurtem, gdzie z rodziną spędzał pierwsze od dłuższego czasu wspólne wakacje. W liście do młodszej siostry pisał: „Życie w Soden z jedzeniem i spaniem, bez żakietu, fortepianu, kart wizytowych, powozu i koni, ale z osłami, kwiatami, papierem nutowym i szkicownikiem, z Cecylią i dziećmi – jest podwójnie pokrzepiające”. Może właśnie dzięki temu tak długo dojrzewający w umyśle kompozytora utwór stał się dziełem pełnym energii i harmonii, świadectwem powrotu do równowagi. Do gotowego już koncertu Mendelssohn, dzięki przyjacielowi, wirtuozowi skrzypiec, Ferdynandowi Davidowi, wprowadził szereg zmian.

Muzycy byli zaprzyjaźnieni. Skrzypek urodził się w Hamburgu w tym samym domu co Mendelssohn, tyle że rok później. I to właśnie David 13 marca 1845

felieton

roku w lipskim Gewandhausie zagrał Koncert e-moll publicznie po raz pierwszy. Od razu też został uznany za arcydzieło. Przyjaciel Johannesa Brahmsa, Józef Joachim, uważany za najwybitniejszego skrzypka XIX wieku mówił po latach o Koncercie e-moll tak: „Niemcy mają cztery koncerty skrzypcowe: największy jest Koncert Beethovena, bliski mu swą powagą – Brahmsa. Brucha jest najbardziej czarujący. Jednak najdroższym klejnotem serca jest Koncert Mendelssohna”.

Rzeczywiście dzieło przemawia bezpośrednio do emocji. Wiedzą o tym doskonale sprzedający przed laty płyty, jeszcze czarne, analogowe. Po premierze filmu Dzieje grzechu Waleriana Borowczyka, w którym obszerne fragmenty tego utworu Mendelssohna były stale obecnymi motywami muzycznymi sprzedaż płyty wzrosła gwałtownie, a omawiający film w branżowym piśmie Michał Głowiński dał swej recenzji tytuł Muzyka jako katharsis. Kompozycja jest wręcz klasyczna i ogromnie spójna. Skrzypce pojawiają się tuż po pierwszym akordzie orkiestry, a solista niemal do sa-

Można więc mieć nadzieję, że inaugurująca Bydgoski Festiwal Operowy Halka nie będzie przykurzoną ramotką, a przedstawieniem współczesnym i zrealizowanym tak, że młodzi nie zamrugają ze zdziwieniem słuchając „Gdzieżeś, ach gdzieżeś wianku różany, gdzie w nim lilijko ty biała?”; i nie zobaczą tylko harlekinowej historii o paniczu i dziewczynie. mego końca dzieła nie opuszcza smyczka. Orkiestra milknie tylko na czas kadencji. Tętniący emocją temat pierwszej części jest bardzo precyzyjny. Opowieść skrzypiec toczy się bez wytchnienia. Druga część to właściwie śpiewne intermezzo, a potem błyskotliwe, wirtuozowskie rondo.

Ta doskonałość i klasyczność pełnego emocji dzieła rodzi pokusę, by interpretować je w łatwej, sentymentalnej manierze. To swego rodzaju pułapka i na dyrygenta i solistę. Ciekawe, jak poradzą z nią sobie dyrygent, Tadeusz Wojciechowski i Miki Kobayashi,

dwudziestotrzyletnia Japonka, która zdobyła II miejsce podczas 14. edycji Międzynarodowego Konkursu Skrzypcowego im. Henryka Wieniawskiego. Skrzypaczka już przedtem zdobyła szereg laurów, a zagrany przez nią podczas poznańskiego konkursu I Koncert a-moll Dymitra Szostakowicza, który utrwaliła również na płycie, zapowiada, że jej interpretacja nie będzie wyłącznie wirtuozowska i sentymentalna.

Poza tym w programie koncertu usłyszymy utwory „malarskie”. Na początek uwertura do opery Oberon Carla Marii von Webera, w której romantyczny twórca wyeksponował poetyczność i fantastykę, a której początek porównywano do otwierającego się okna, ukazującego zaczarowane cuda krainy baśni. Nic dziwnego, że Debussy podsumował ten fragment słowami: „Weber był mistrzem wszelkich środków wyrażania fantastyki w muzyce za pomocą orkiestralnej chemii”.

No i cykl 10 miniatur fortepianowych zorkiestrowanych przez Ravela, Obrazki z wystawy Modesta Musorgskiego. Dzieło to zainspirowane zostało wystawą akwarel i rysunków zaprzyjaźnionego z kompozytorem Wiktora Hartmanna, zorganizowaną niedługo po jego śmierci. Pisząc je Musorgski notował: „Hartman kipi, jak kipiał ‚Borys’, dźwięki i myśli zawisły w powietrzu. Połykam obiad – ledwie zdążam skrobać na papierze. […] Dźwięki i myśli przylatują do mnie jak pieczone gołąbki. Połykam i połykam je aż do przesytu. Zaledwie udaje mi się przenieść wszystko z konieczną szybkością na papier…”. A o tym, że pisząc utwór kompozytor przechadzał się w wyobraźni po sali wystawowej, może świadczyć i to, że notował też: „Moje oblicze widoczne jest w intermediach”. Promenady więc to nie tylko moment przejścia do kolejnych obrazków. Organizator wystawy Harmana, znakomity znawca sztuki i krytyk, Włodzimierz Spasow, któremu Musorgski dedykował Obrazki z wystawy, pisał o nich tak: „Kompozytor przedstawił tu samego siebie, jak kieruje się raz w lewo, to znów w prawo, lub niezdecydowanie kręci się wkoło, czy podbiega szybko do jakiegoś obrazu; często zasępia się też jego oblicze: wtedy myśli ze smutkiem o swym zmarłym przyjacielu”. Co zadziwiające, choć dzieło powstało szybko, to ukazało się drukiem dopiero pięć lat po śmierci Musorgskiego, dzięki staraniom Nikołaja Rimskiego-Korsakowa. Malowniczość, tajemniczość, szaleństwo, humor i wdzięk dzieła wręcz wołały o nadanie mu barw orkiestry i wielu późniejszych kompozytorów nie były w stanie oprzeć się takiemu wyzwaniu. Dziś najchętniej i najczęściej wykonywana jest wersja Maurice’a Ravela, którą usłyszymy 5 kwietnia.

Małgorzata Maniszewska kwiecień 2013 |

| 11

teatr

akt # 4 Aktualny Kwestionariusz Teatralny

Mateusz Łasowski

Jestem dobrym aktorem, bo… …nigdy nie zaspałem na spektakl? Nie wyciąłem żadnej sceny ze sztuki przez brak znajomości tekstu? Nie zrobiłem nigdy nikomu krzywdy na scenie i widowni (mam nadzieję) J? Nie jestem w stanie dokończyć tego zdania, przykro mi. Przepraszam Państwa najmocniej. Jednak jeśli ktoś potrafi dopisać na początku moje nazwisko i dokończyć tak szczerze, obiektywnie to zdanie, to chyba nawet z przyjemnością bym posłuchał…J

Najłatwiejsza rzecz w moim zawodzie to… …„bycie na lodzie”. Aj, znowu przepraszam, to tylko takie pierwsze skojarzenie (uwielbiam sobie czasem porymować). W moim zawodzie nie ma rzeczy łatwych. Mogę jednak stwierdzić, że dla mnie w tej pracy najłatwiejsze jest picie kawy w przerwach prób oraz obecność na bankietach popremierowych, poważnie. Kiedyś jeszcze myślałem, że granie „trupa” może być stosunkowo proste, ale już kilku reżyserów wyprowadziło mnie szybko z tego błędu. Uwaga, cytuję: „… mógłby pan, panie Mateuszu, nie oddychać na tym ujęciu, bo widać ruchy brzucha, a jest pan przez cały czas widoczny w kadrze!” (ujęcie trwało ok. 5 minut i bądź tu mądry). Zatem jak nic, pozostaje kawa i bankiet!

Zupełnie nie potrafię… …prasować, a poza tym znam się na wszystkim. Cóż, taki zawód J

Gdybym musiał zmienić zawód, to zostałbym…

Już chyba jestem troszkę za stary na gdybanie o chirurgu, złotym medaliście igrzysk olimpijskich, strażaku czy biznesmenie. Mój zawód można uprawiać tylko przy bezgranicznym oddaniu, połączonym ze ślepą Miłością (na ogół nieodwzajemnioną - niestety), przepraszam za górnolotne (celowo) słowa. Przy takiej więc totalnej, trudnej Miłości, niemożliwym jest wygospodarowanie choćby wolnego skrawka w Serduszku na coś drugiego, innego. Aczkolwiek jest jedna, jedyna możliwa praca dla mnie, najchętniej dożywotnia i broń Boże bez jakiejkolwiek emerytury. Ochroniarz, kierowca i menago w jednym, mojej Ukochanej Narzeczonej M.........

Najczęściej w teatrze śmieję się z… …siebie! A zazwyczaj z najgłupszych kawałów świata, które opowiadam czasami moim kolegom podczas przerw, zwłaszcza w sytuacjach zbyt wysokiego napięcia i niepotrzebnego stresu. Niestety często śmieję się z nich tylko ja J Ale chyba działają.

Najdziwniejszy przesąd teatralny, któremu hołduję to…

Nie lubię (śmieję się trochę), kiedy ktoś zwraca mi uwagę, że w teatrze np. się NIE GWIŻDŻE. Kurczę, jakoś tak dziwnie samo to ze mnie wychodzi, ale lubię, odstresowuje mnie to. W garderobie, na korytarzu, przechodząc przez scenę… Wiem, wiem że to ogólnie trochę zabronione, ale błagam, robimy tu „wszystko”, więc jeśli nie w teatrze, to gdzie? Widzowie też mają prawo (na szczęście mnie jeszcze nigdy nie wygwizdali, a jeśli, to będę musiał przyjąć z honorem. Ups, to ryzykowne zdanie J).

Z całą sympatią apeluję zatem do wszystkich moich kolegów – zaprzestańmy hołdować chociaż temu przesądowi. Mój przyjaciel z cudnych, studenckich czasów 12 |

| kwiecień 2013

dorwał gdzieś kiedyś całą książkę z tymi naszymi przesądami, a nawet myślał o pracy magisterskiej na ten temat. Pointa jej była krótka – gdybyśmy chcieli ich wszystkich przestrzegać, to nie wyszli byśmy nawet z domu J!

Moje ulubione miejsce w budynku bydgoskiego teatru to… …dach, z całą pewnością! Jest to miejsce dokładnie nad sceną, wysoko. Mam tam poczucie, że pode mną i przez chwilę beze mnie, toczy się całe życie zawodowe oraz rozterki z nim związane. Tam jest bezpiecznie, tam jest całkowicie wolna przestrzeń, tam można pogadać z mewami i pośpiewać bez wstydu. Tylko tam mogę spokojnie wziąć choć kilka najprawdziwszych, najgłębszych wdechów.

Pierwsza rzecz, którą robię, gdy przychodzę do pracy to… …(śmiesznie, bo a propos wdechów) zapalam papierosa i uświadamiam sobie, ile danego dnia czeka mnie pracy.

Krótko przed ważnym dla mnie spektaklem myślę o…

Każdy spektakl jest i musi być tak samo ważny. Wyjątkowym dniem jest zawsze dzień premiery i wiąże się on zawsze z pewnymi rytuałami. Lekki posiłek, bo coś kręci się w brzuszku, małe upominki dla współtwórców, a tak około trzech godzin przed spektaklem, kiedy w teatrze jeszcze nie ma nikogo i panuje ta jedyna w swoim rodzaju „cisza przed burzą”, lubię przejść swoimi ścieżkami po scenie, myśląc trochę o facecie którym będę musiał być od 19.00 i trochę o tekście. A już tak minutę przed pierwszym krokiem w światło reflektorów, myślę o krwi, która płynie przez moje ciało i zawraca w dużym palcu prawej stopy. Chyba zdradziłem właśnie moją dużą osobistą tajemnicę. A niech tam…

Moje największe marzenie teatralne to…

Chciałbym, aby mój zawód, Teatr, pozwolił na zapewnienie spokoju finansowego mojej rodzinie. Tak. Niestety żyjemy w takim państwie, w którym, ogromna większość wszystkich teatrów funduje aktorom ciągłe przysłowiowe wiązanie końca z końcem i modlenie się o jak największą ilość wyczerpujących spektakli w każdym miesiącu, każdego sezonu. K...., to straszne!!! (przepraszam). Może w końcu powinienem, tak poważnie postarać się o rolę w jakimś serialu?

Rola, z której jestem najbardziej zadowolony to… …rola Taty, bo bardzo mocno kocham moją małą, śliczną, cudowną, córeczkę (za którą niestety często muszę bardzo tęsknić), a Ona odwzajemnia to uczucie.

Bydgoski Teatr jest najlepszy w Polsce ponieważ… …a jest? Dla wielu pewnie tak i dla wielu może nie. To właśnie ta niepoliczalność! Ta niewymierność w naszym zawodzie, której już od początku studiów nie potrafiłem do końca zrozumieć i z którą do dzisiaj jakoś nie mogę się całkiem pogodzić. Wiem jedno, w TPB jest mnóstwo osób, które dają z siebie po prostu wszystko i oddają temu miejscu, temu miastu z całkowitym zaangażowaniem serce, ciało i duszę, poświęcając bardzo wiele, czasem wierząc w niewiarygodne, czasem udając, że nie boli chociaż boli, i uśmiechają się. Przy tym wszystkim unikają zazdrości, zawiści, niepotrzebnych kłótni, wywyższania się i zawsze o 19.00 są w najwyższej formie, tylko dla Was, specjalnie dla Was. Wszystkie piony, wszyscy pracownicy, w równym stopniu uczciwie pracują na to, będąc jednym wielkim, sprawnym naczyniem połączonym. Coraz rzadziej spotykanym – ZESPOŁEM – prawdziwym, w pełnym tego słowa znaczeniu!

Zatem TPB może być chyba jak najbardziej godzien miana najlepszego. Tak na mój prosty, chłopięcy rozum. CO???

Przepytywał Maciej Federowicz kwiecień 2013 |

| 13

teatr

wski Fot. Dariusz Gacko Mateusz Łasowski.

14 |

| kwiecień 2013

teatr Nie jestem misiem do przytulania Z Mateuszem Łasowskim o emploi aktora rozmawia Maciej Federowicz Porozmawiajmy o emploi aktora. Ciekawi mnie, na ile czujesz się w nim uwięziony? W końcu nie przypominasz grzecznego chłopca.

Myślę, że nie mam powodów, aby czuć się uwięziony, bo każdy sezon zaskakuje. Jeszcze dwa lata temu nie spodziewałbym się obsadzenia np. w roli księdza, a w zeszłym sezonie zagrałem trzy takie role – w Dziadach, Popiełuszce i Wszystkich świętych. Zaskoczenie to też chyba zbyt duże słowo, mimo że oczywiście moje predyspozycje, warunki, tak na pierwszy rzut oka, ewidentnie świadczą o możliwości wykonywania zgoła odmiennej profesji. Nie oszukujmy się: dresiarz, kibol, morderca, ćwierćinteligent czy pijany rewolucjonista. Natomiast ostatni sezon był faktycznie bardzo „religijny”.

Przyznam, że irytuje mnie praktyka obsadzania w polskich serialach i filmach aktorów „po warunkach”, bo twórcy boją się eksperymentować. Jak ty to oceniasz?

Tzw. obsadzanie po warunkach to chyba nie do końca sprawa obawy przed eksperymentowaniem. Jest to często kapitalne ujęcie jakiegoś tematu i daje wymarzony efekt, ale z drugiej strony faktycznie trochę odcina nas, widzów, oraz aktorów od czegoś zwyczajnie nowego, nieznanego, może ambitniejszego, choć ryzykownego. To długi temat, który pewnie starczyłby spokojnie na oddzielną rozmowę. Myślę, że twoja irytacja, jak najbardziej słuszna, spowodowana jest po prostu okropną powtarzalnością tych samych twarzy, tych samych nazwisk, bez przerwy na tym samym ekranie.

Zmienia się tylko kanał, albo tytuł kolejnego seansu kinowego. Wszyscy przez to cierpimy (ja dodatkowo, finansowo). Oczywiście, ja to wiem i wie o tym większość.

Tymczasem to też biznes. Rozumiem np. Smarzowskiego, bo on świadomie ma stałą ekipę, którą uwielbiam.

Godziny przepracowane razem działają u nich jak najbardziej na korzyść, na sukces. Dlatego twarze tych facetów nie mogą się znudzić. Jednak kiedy tylko widzimy pana X i panią Y, którzy rano w jakiejś herbacie czy kawie opowiadają o pierdołach i o tym jacy są niewyspani, za chwilę na innym kanale wyznają sobie miłość w serialu, w przerwie reklamowej polecają świetne kosmetyki, a wieczorem w kinie (przysypiając, bo trochę

nudno) widzimy jak ten sam X z tą samą kupują sobie pieska („…aaa, zobacz, Władzio, to oni tu grają rodzeństwo”), to faktyczne COŚ TU NIE GRA! Niestety aktorzy często przyjmują bardzo podobne role, a przez to sami siebie szufladkują. Idealnym przykładem jest Bruce Willis, który od dłuższego czasu w prawie każdym filmie gra twardziela.

Przepraszam, ale chyba jednak nie jestem do końca na bieżąco z jego karierą. Oczywiście znam Bruce’a, ale nie wiem, czy to do końca szufladka. Takiego go chce widownia i taki jest przez nich kochany. Jedna grupa, to aktorzy, którzy są jak kameleon i mają tysiące twarzy, a inni nadają się tylko do określonego typu ról. Ja nie mam nic przeciwko, żeby być takim Bruce’em Willisem. Nie uwłaczałoby to mojej ambicji. W tym zawodzie oczywiście nie można się nudzić i są potrzebne wyzwania oraz zmiany. Jednak jeśli ktoś miałby na mnie konkretny pomysł, związany blisko z moją osobowością i fizycznością, a ludzie chcieliby mnie takiego oglądać w różnych spektaklach czy filmach, to ja nie miałbym nic przeciwko temu.

W mojej opinii ludzie chcą oglądać ciebie w różnych rolach i nie ma zapotrzebowania na szufladkowanie twojej osoby w jednym tylko typie bohatera. W końcu jesteś gwiazdą bydgoskiego teatru.

Gwiazdą? Nie! Gram, próbuje i znikam do domu. Czasami posiedzę troszkę dłużej w garderobie, a wyjście do baru to już prawdziwa rzadkość. Przed teatrem, po spektaklu, nie czeka na mnie pół widowni z kartkami po autograf. Szczerze, to nikt nie czeka. No chyba, że moja Najcudowniejsza Mamusia, Danusia, która ostatnio zrobiła mi wspaniałą niespodziankę, bo wsiadła w auto, przejechała 200 km i na oklaskach dopiero zobaczyłem, że jest na widowni. Kocham Ją nad życie!

Nie mogę się z tym zgodzić, bo wiem, że masz wierną rzeszę fanek.

Poważnie? Dlaczego nie przychodzą po autografy?

Tak 6 lat temu, zaczynając przygodę z Bydgoszczą, mając jeszcze kilka włosów na głowie, po kilku pierwszych premierach, coś mi się obiło czasami o uszy na ten temat. Jednak teraz? Nie jestem raczej misiem do przytulania czy lukrowanym chłopcem. Wręcz przeciwnie, ludzie się mnie często boją.

Spotkałeś się już z takimi opiniami?

Czasami w nowym towarzystwie wyczuwam pewien rodzaj dystansu do mojej osoby. Często ludzie oceniają człowieka po wyglądzie. W końcu posiadam ogoloną głowę i wygląd kryminalisty. Czuję natomiast wyraźną sprzeczność, bo przyznam szczerze, że zawsze jednak byłem i jestem, cholernym wrażliwcem, który muchy nie skrzywdzi, a i często gdzieś w kącie po cichu popłacze. Cóż, takie oto opakowanie otrzymałem. Natomiast zawartość często zaskakuje, bo przecież jasne jest, że to co w środku najcenniejsze. I nie zapominajcie tym też dzielić się z ludźmi… kwiecień 2013 |

| 15

fotografia Z kustoszem

Arkadiuszem Blachowskim, rozmawia Łukasz Jędrzejczak

Tu poczujesz się jak w domu Muzeum Fotografii wpisuje się w swoisty trend, polegający na tworzeniu miejsc, zajmujących się ochroną i promocją dziedzictwa narodowego, a dokładnie przedmiotów związanych z historią różnych sfer życia codziennego. Przykładem może być Muzeum Mydła i Historii Brudu czy niedawno otwarte Muzeum Wodociągów. Czy mieszkańcy Bydgoszczy są zainteresowani taką „historią napisaną przez codzienność”?

Skoro pojawiają się takie muzea, to znaczy, że musi być na nie zapotrzebowanie. Nierzadko zdarza się, że ludzie, przynosząc do nas znaleziony w piwnicy lub na strychu sprzęt, zwykle po dziadku czy ojcu, mówią „jak wy nie weźmiecie, to my to wyrzucimy na śmietnik, bo nie wiemy co z tym zrobić”. Choć nie można powiedzieć, że fotografia stała się swoistą wizytówką Bydgoszczy, tak jak wizerunkiem Torunia jest Kopernik, czy pierniki, to jednak zaznaczyła się ona dość mocno w jej przeszłości. Najpierw była przedwojenna fabryka Alfa, potem Foton. Prężnie działało także Towarzystwo Fotograficzne. Do dzisiaj uczy się fotografii w Zespole Szkół Chemicznych. Liceum Plastyczne też ma specjalność fotograficzną. W tym kontekście powstanie w naszym mieście muzeum, zajmującego się gromadzeniem, dokumentowaniem oraz prezentowaniem pamiątek fotograficznych regionu, wydaje się być czymś zgoła uzasadnionym.

Kolekcja eksponatów została stworzona w dużej mierze przez darczyńców. Jak duży jest to zbiór?

Eksponaty trafiają do nas cały czas. Obecnie mamy ich ponad trzy i pół tysiąca, w tym wiele aparatów analogowych, powiększalników (najstarszy drewniany z lat dwudziestych XX wieku) oraz akcesoriów fotograficznych. Mamy też sporo starych książek oraz czasopism o tematyce fotograficznej. Z tzw. „białych kruków” warto by wymienić Almanach Fotografii Wileńskiej z 1931 roku, serię miesięczników „Fotograf Bydgoski” z lat 1925-1930 oraz kilkanaście numerów periodyku „Nowości Fotograficzne”, wydawanego w okresie międzywojennym przez bydgoską fabrykę Alfa. Na kolekcję muzealną składają się także materiały związane z historią fotografii regionu, w tym pamiątki po wspomnianej 16 |

| kwiecień 2013

Alfie oraz późniejszym Fotonie. Znaczna część tych zbiorów pochodzi z darowizn od instytucji i osób prywatnych, także spoza Bydgoszczy, a nawet z zagranicy.

Ludzie przywożą do nas naprawdę dużo rozmaitych akcesoriów.

Proszę opowiedzieć o jakimś ciekawym przedmiocie. Czym muzeum może się pochwalić?

Z ostatnich nabytków warto wspomnieć o aparacie szpiegowskim Minox, który trafił do nas w zestawie z lampami błyskowymi, różnego rodzaju filtrami, mocowaniem oraz specjalnym rzutnikiem do przeźroczy. Inny, znajdujący się w kolekcji, ciekawy i dość rzadki model to stara Leica, podarowana przez pewnego księdza z Poznania. Posiadamy też aparat Kijew 15 TEE, wyposażony w migawkę wachlarzykową – specyficzną konstrukcję, która w lustrzankach jest prawdziwym ewenementem.

Mimo iż muzeum stanowi prywatną kolekcję, postrzegane jest jako instytucja na równi z muzeami publicznymi. Jak osiągnęliście taką renomę?

To wymaga czasu. Muzeum powstało w 2004 roku, więc zbliżamy się do jubileuszu 10-lecia naszego istnienia. Przez te lata udało się nam zaistnieć na różnych płaszczyznach. Zdołaliśmy nawiązać współpracę z innymi muzeami, które pożyczają od nas eksponaty lub uzyskują potrzebne informacje. To działa w obydwie strony.

Działacie też mocno na polu edukacyjnym.

W naszym przypadku, podobnie zresztą jak w wielu innych placówkach, muzeum to nie tylko eksponaty. Działamy trochę jak taki mały dom kultury. Aby przyciągnąć potencjalnych zwiedzających, działamy wielopłaszczyznowo. Dlatego też eksponujemy mocno element edukacyjny. Okazuje się, że fotografia jest w naszym mieście bardzo popularna. Wiele osób przychodzi do nas z pytaniami, dlatego też uruchomiliśmy szereg warsztatów i kursów, które odpowiadają na to zapotrzebowanie, zarówno na poziomie podstawowym, jak i specyficznym, tematycznym, takim jak np. obsługa photoshopa, czy studium portretu. Jest też poważniejsza oferta w postaci Bydgoskiej Akademii Fotografii, która ma aspiracje nie tylko poznawcze i techniczne. Spory nacisk kładziemy na estetykę, historię oraz artystyczną stronę fotografowania.

Nie da się nie zauważyć, że muzeum to taka przestrzeń, gdzie można sobie przyjść i porozmawiać o fotografii. Miejsce jest żywe i otwarte dla gości.

Wielokrotnie ktoś wpada z aparatem i prosi o poradę czy pomoc techniczną. Staramy się, by muzeum było miejscem, gdzie można porozmawiać o fotografii w najróżniejszych kontekstach.

Dzięki waszym inicjatywom, z fotografią związało się lub zacieśniło dotychczasowe stosunki sporo

fotografia

osób. Wytworzyło się jakieś środowisko? Jeśli tak, to jak je pan ocenia?

Bardzo często zdarza się, że będąc na innych wystawach czy na konkursach, gdzie jestem jurorem, spotykam się z uczestnikami naszych warsztatów. Wielu osobom udało się zaistnieć w świecie fotografii. Ostatnio byłem w urzędzie miasta na konkursie, którego temat związany był z promocją miasta. Dwóch laureatów było uczestnikami naszych kursów. W muzeum mają swoje spotkania także członkowie klubu fotograficznego – Grupa Miłośników Kadru.

Prowadzicie też zajęcia edukacyjne dla szkół?

Tak, w muzeum możemy przeprowadzić zajęcia z historii, fizyki, chemii czy sztuki. Jest u nas wiele miejsc, gdzie nie tylko można patrzeć, ale gdzie zwiedzający może coś konkretnego zrobić. Mam tu na myśli ciemnię fotograficzną. Można tam wejść, naświetlić film, wywołać go, wysuszyć. Tak samo jest z atelier fotograficznym, gdzie mamy sprzęt do robienia fotografii studyjnej.

Muzeum to także galeria sztuki. Odbyło się tu wiele wystaw artystycznych.

Prezentujemy wystawy współczesnych fotografów.

Bardzo często je sprowadzamy. Próbujemy pokazywać zarówno tych znanych i docenianych fotografów, jak i tych, którzy dopiero stawiają pierwsze kroki na ścieżce wystawowej i artystycznej.

Co trzeba zrobić, żeby się u was pokazać?

Kryteria są dwa. Pierwsze jest takie, że jeśli ktoś chce pokazać swoje prace, to musi wykazać się jakimś pomysłem na prezentację kolekcji. Wystawa musi być spójna pod względem tematyki. Prace muszą prezentować jakiś poziom techniczny.

Nie jesteście jedynie miejscem wystawowym dla osób z zewnątrz. Tworzycie też własne projekty.

To prawda. Kilka lat temu mieliśmy projekt o nazwie Fotoplastikon, w którym prezentowaliśmy fotografię

sprzed II wojny światowej pod kątem wyglądu ludzi, ich życia, tego, co robili, czym się zajmowali. Udało się zebrać bardzo dużo zdjęć w różnych kategoriach. Natomiast pod koniec 2012 roku odbył się finał konkursu Regional Press Photo – przeglądu fotografii reportażowej regionu kujawsko-pomorskiego.

Jak pan ocenia pierwszą edycję tego konkursu?

Dzięki Regional Press Photo udaje się pisać historię miasta. Konkurs ma być cykliczny, więc po kilku jego edycjach pokażemy kawałek tej historii. Być może będzie to dobry materiał do prac badawczych.

Skoro mowa o przyszłości, to co wydarzy się w muzeum w najbliższym czasie?

Od tego roku, może od przyszłego – tego na razie nie wiadomo – planujemy organizację wystaw czasowych eksponatów. Część z nich będziemy chować, inne zaś prezentować według określonego klucza. Pokazywane rzeczy poświęcone będą pewnym określonym tematom, takim jak np. ewolucja powiększalnika, wykorzystywanego onegdaj – dziś już niestety coraz rzadziej – w ciemni analogowej. Przygotujemy także oddzielną ekspozycję sprzętu polskiego oraz fotografii barwnej, która w swoim początkowym okresie była bardzo zróżnicowana. Tym sposobem muzeum co jakiś czas będzie zmieniało swój wygląd. Jeśli chodzi o współczesną fotografię artystyczną, to pod koniec roku przymierzamy się do zaprezentowania najnowszych prac Tomasza Gudzowatego. 12 kwietnia natomiast otwieramy wystawę Stanisława Pręgowskiego w szlachetnej technice gumy z XIX wieku. Cały czas myślimy też nad poszerzeniem oferty edukacyjnej.

W grę wchodzi rozbudowanie Bydgoskiej Akademii Fotografii. W tej chwili zajęcia przygotowane są dla uczestników średniozaawansowanych. Chcemy stworzyć ofertę o stopień wyższą. Być może oprócz tego pojawi się coś także dla osób, które dopiero rozpoczynają swoją przygodę z fotografią. kwiecień 2013 |

| 17

felieton

Gębarowska Czy SZTUKA ma płeć? (4) Kobiece spojrzenie, przez stulecia marginalizowane w sztuce, zdawało się w ogóle nie istnieć. Męskie było symbolem władzy seksualnej i społecznej. Poważane – jako spojrzenie i artysty, i odbiorcy dzieła. To mężczyzna tworzył, dzieląc się swoim punktem widzenia, ale też był najznamienitszym krytykiem, którego percepcję miało zaspokoić dzieło. Kobieta była tylko inspiracją – przedmiotem sztuki. Jędrne pośladki, uwypuklone piersi czy też kuszące usta są przecież tym, co „jedyni słuszni” widzowie, mężczyźni, chcieliby podziwiać – najtrafniejszym tematem okraszonych sukcesem prac w każdej dziedzinie sztuki. Malarstwo, rzeźba, fotografia, a wreszcie i film – zdominowane zostały więc przez nagość, wyzwalającą podniecenie i samego twórcy, i odbiorców dzieła.

Na Rzymskim targu niewolników z 1884 roku, obrazie autorstwa Jean-Léona Gérôme’a, widzimy stojącą tyłem do widza kobietę bez twarzy, prezentującą swe ponętne, nagie ciało przed męską publicznością. Z kolei malarka, Artemisia Gentileschi już w 1610 roku pokazała inny punkt widzenia na swym obrazie Zuzanna i starcy. Naga kobieta z rozemocjonowaną twarzą jest wyraźnie skrępowana obecnością pożerających ją wzrokiem mężczyzn.

Powstanie feministycznej koncepcji sztuki w latach 70. ubiegłego stulecia, zapoczątkowało polemikę z kobiecymi stereotypami, ale też męskim porządkiem hierarchii spojrzenia w sztuce. Niestety, co przedstawiono już w micie o Meduzie, próba zamiany tego symbolicznego ładu miewa fatalne skutki (Meduza ginie z rąk Persusza, właśnie przez swoje „złe

księgarnia internetowa www.jolanta.osdw.pl i stacjonarna ul. M. Konopnickiej 30 tel. 52 373 26 81 czynna:

pon.–pt. 10.00–18.00 sob. 10.00–14.00 18 |

| kwiecień 2013

spojrzenie”), a takowe próby miały miejsce, choćby w fotografii.

Według Susan Sontag osoba fotografująca (podmiot) podporządkowuje sobie tę fotografowaną (obiekt). Tak więc podjęcie się przez kobiety fotografowania to swoista próba odwrócenia owego porządku, w którym mężczyzna równał się „widzeniu”, a kobieta „byciu zobaczoną”. Dzięki aparatowi fotograficznemu panie mogą też, za pomocą samowyzwalacza, same się portretować, będąc jednocześnie podmiotem i obiektem swojego dzieła. Amerykańska fotografka Cindy Sherman właśnie fotografując samą siebie w różnych wcieleniach, prezentuje stereotypowe role kobiece i swój bunt przeciwko takiemu „patrzeniu”.

Ciekawym efektem innego projektu fotograficznego, gdzie także i podmiotem, i przedmiotem działań artystycznych jest kobieta, stał się album Ja, Renata Dąbrowska. Sto portretów – jego autorka sportretowała sto kobiet o tym samym imieniu i nazwisku, ukazując ich różnorodność, bez żadnej kreacji, zastając je w ich rzeczywistości (wystawa jej zdjęć w kwietniu w Galerii Farbiarnia w Bydgoszczy.)

Mimo wielu wszechstronnych działań kobiet, mających zmienić hierarchię spojrzeń, sztuka nadal do końca nie została uwolniona od stereotypów. Najlepszym dowodem na to jest fakt, że hasła typu: „obrazy kobiet”, „rzeźby kobiet” czy „fotografie kobiet”, nadal zwykle najpierw przynoszą na myśl dzieła ukazujące kobietę, a nie przez nią wykonane…

Katarzyna Gębarowska

Księgarnia

Jolanta os. Szwederowo w centrum handlowym blisko targowiska MZK 64, 66, 69, 79

sztuka

Kuba Elwer towski „Coco Chanel”

Papier, farby, gazety – wszystko może być materiałem plastycznym

Z Kubą Elwertowskim rozmawia Monika Grabarek Oprócz tego, że jesteś artystą, jesteś również pedagogiem specjalnym, pracujesz z upośledzonymi umysłowo dziećmi. Jak z pracowni malarskiej trafiłeś do szkoły specjalnej?

Jak często w życiu bywa, nie będę tu oryginalny, przez przypadek. Po studiach, na kierunku artystyczno-pedagogicznym szukałem swojej drogi w życiu, pracy i za namową pani Krystyny Drejas trafiłem do szkolnictwa specjalnego. Pracuję w Zespole Szkół Specjalnych nr 30 w Bydgoszczy. Wiedziałem, że łatwo nie będzie, ale pomyślałem – spróbuję. Oczywiście musiałem uzupełnić wykształcenie potrzebne do pracy z dziećmi o specjalnych potrzebach edukacyjnych o specjalizację z oligofrenopedagogiki i tak od 12 lat uczę plastyki i techniki.

Nie od razu zostałem rzucony na głęboką wodę; stopniowo, w miarę zdobywania doświadczenia nabywałem kompetencji w pracy z dziećmi upośledzonymi.

W twojej szkole ogromne wrażenie na mnie zrobiło to, że właściwie w każdej klasie do której weszłam

odbywały się zajęcia plastyczne, dzieci coś wyklejały, wycinały.

Czasami nie da się do tych dzieciaków dotrzeć inaczej niż przez takie zajęcia, przez sztukę. W swoich zajęciach chcę im pokazać wszelkie możliwości pracy twórczej, tego co można stworzyć mając do dyspozycji papier, farby, gazety, że wszystko może być materiałem plastycznym. Ja z dzieciakami nawet streetart robiłem.

Wszystkim powtarzam, że dla nich nie ma zadań zbyt trudnych, trzeba tylko dokładnie w zrozumiały sposób im wytłumaczyć konkretne działanie. Startujemy w przeróżnych konkursach, zdobywamy nagrody. Dla dzieciaków to ogromna radość i przeżycie, ponieważ są to konkursy nie tylko dla upośledzonych umysłowo.

Tu stają w szrankach na równi ze wszystkimi, to bardzo ważne.

W Pałacu Starym w Ostromecku 17 marca została otwarta twoja wystawa. Pokazałeś malarstwo, powiedz parę słów o tych obrazach.

To są obrazy z 1999 i 2000 roku. Nie ukrywam, że nie było mi łatwo zebrać te obrazy, ponieważ one mają już swoich właścicieli. Wypożyczyłem je na okoliczność wystawy. To kontynuacja mojej magisterki, cykl Rzeczy używane. Pokazałem także prace z 2004 roku to fotorealizm. Duże terenowe samochody, ulice miast. Na wystawie znalazła się też czerwona kanapa. kwiecień 2013 |

| 19

Peer Gynt, mosiądz, kamień, 20 09

Hanna Strychalska

Moralitet W dniach 5-31 marca 2013 roku, w Galerii Miejskiej bwa w Bydgoszczy, trwała wystawa rzeźby Aleksandra Dętkosia. Była to ekspozycja jubileuszowa, związana z 40-leciem pracy twórczej artysty, nieco wcześniej uhonorowanego Złotą Odznaką za Zasługi dla Rozwoju Rzeźby i Działalności Związku Polskich Artystów Rzeźbiarzy.

Ciekawie zaaranżowała wystawę, jej kurator, Danuta Pałys. Odlewy z brązu i mosiądzu, oraz prace łączące oba te materiały, dopełnione o kamień, pokazano na eleganckich, wysokich i przejrzystych postumentach.

Stały one w rzędach, skierowane ku widzowi. Inaczej było z pracami pochodzącymi z 1 poł. lat 70., inspirowanymi surrealizmem i symbolizmem. Masywne, pełnoplastyczne, organiczne rzeźby z drewna (lipa, dąb, topola), w duchu słowiańskim, wyznaczały centra ekspozycji, a jednocześnie kierunek jej rozwoju i zwiedzania. Prezentacje rzeźb uzupełniły znacząco fotografie prac, tym razem niewyeksponowanych. Wśród nich znalazły się m.in. wczesne rzeźby z drewna, widziane w pejzażu Leśnego Parku Kultury i Wypoczynku w Myślęcinku. Był to więc obszerny i różnorodny przegląd prac. Uwzględniał wielość tematów i motywów, którymi posługuje się Aleksander Dętkoś, aby wyrazić relację pomiędzy tradycją a współczesnością. Przy tym, udało się zachować przestrzeń, potrzebną do swobodnego i indywidualnego oglądu rzeźby.

Symbolika rzeźb, wynikająca z bogactwa inspiracji, jest skomplikowana. Artysta eksponuje podstawowe pierwiastki i siły w naturze, czyli kobietę i mężczyznę.

20 |

| kwiecień 2013

Ich postacie, twarze, uczucia i relacje stanowią temat wielu prac. Adam i Ewa są jak alfa i omega, wokół nich rozwija się życie i cywilizacja. Często kobieta jest postacią centralną (Peer Gynt, mosiądz, kamień, 2009).

W końcu, stanowi temat osobny. Obdarzona klasyczną, wyrazistą urodą, młoda, spokojna i natchniona, uosabia piękno, harmonię i inspirację (Kadr, mosiądz, kamień, 2009). Podobna jest kobietom, których głowy zdobią fasady secesyjnych kamienic.

Bardzo ważnym wątkiem jest Natura, której częścią jest Człowiek. I to do tego stopnia, że organicznym fragmentem jego ciała staje się szeroki i jędrny liść, a postać stojąca wyrasta z ziemi jak pień drzewa (Natura i człowiek, mosiądz, kamień, 2001). Niektóre rzeźby są wołaniem o równowagę pomiędzy człowiekiem, naturą a cywilizacją, której jest on budowniczym (Poszukiwanie równowagi, mosiądz, kamień, 2012). Pomiędzy człowiekiem, naturą a sztuką, z różną wyrazistością, przewija się wątek muzyki (Synteza, brąz, mosiądz, 2005).

Niewyczerpanym źródłem motywów jest mitologia antyczna. Powraca więc twarz Meduzy o rozszerzonych źrenicach i rozchylonych przez oddech ustach. Meduza zachwyca, pochłania nas i przeraża. Jest kobietą i wszystkim, co nieodgadnione w nas samych i Sztuce.

Jest też jedną z masek, które opadają, rozchylają się, pokazując cząstkę prawdy o życiu wewnętrznym i komplikacji ludzkiej natury.

Rozwiane włosy Meduzy bywają skrzydłami, wtedy staje się ona równocześnie Nike. Ale ta występuje też w pełnej postaci. Zwycięska w dążeniu do celu, w realizacji twórczego zamysłu, czy w pokonaniu słabości lęku.

W świecie rzeźb Aleksandra Dętkosia, Meduza i Nike są lotne, jak wyobraźnia i tchnienie. Motyw lotu pojawia się często. Symbolizuje wolność całej istoty ludzkiej, we wszystkich aspektach życia. Wolność człowieka i artysty. Uwolnienie wewnętrznej inspiracji. Uosobieniem wolności, połączonej z odwagą i odkrywczą pomysłowością, jest Ikar. Aby się wznieść do lotu buduje on uskrzydlone machiny i rowerowe wehikuły (Podróż, mosiądz, kamień, lata 90. XX w.). Pragnie pokonać siłę grawitacji i różne przeszkody, czyli granice. Rzuca się na jak ptak na falę powietrza (Przechodzący przez…, mosiądz, 2011). Chce, aby uniosła go do lotu wzburzona woda (Na fali…, mosiądz, kamień, 2008).

Ikar zmienia się w podróżnika i wędrowca, który cały czas jest w drodze i w stanie niepokoju. Tylko on zna cel swoich poszukiwań.

W tak ważnym dla autora szerokim nurcie tradycji, odnajdujemy ciekawe i subtelne wskazania na inspirującą rolę kultur pozaeuropejskich. Są to wykonane w białym kamieniu, szeroka i zmysłowa twarz o rysach hinduskich oraz płasko rzeźbione ujęcia profilowe, przypominające polichromowane ryty z grobowców egipskich.

Aleksander Dętkoś, wnikliwie obserwując rzeczywistość, zaznacza w swoich pracach różne problemy polityczne i społeczne. Jest to totalitaryzm i towarzysząca mu zawsze przemoc (Katyń, mosiądz, kon. lat 90.

XX w.). Globalizacja, będąca źródłem głębokich podzia-

łów społecznych i biedy. Kwestę tę artysta trafnie opisał poprzez dynamiczny układ postaci, przypominający ten z Bramy piekieł Rodina, zainspirowanej Boską komedią Dantego (Globalizacja. Ukryta pułapka, brąz, przed 2002). To również wyścig zbrojeń i finansowe machinacje. Niszczenie środowiska naturalnego i zakłócenie normalnych procesów życiowych. To w końcu upadek wartości i zagubienie człowieka. Mamy więc do czynienia ze sztuką zaangażowaną.

Jaki jest wniosek wyrażony w artystycznej formie przez autora, będącego narratorem tej przypowieści o losie człowieka współczesnego? Człowiek odszedł daleko od starożytnego, antycznego i chrześcijańskiego pojęcia porządku. Od szlachetnego przekonania, iż jest on podstawową i nienaruszalną zasadą we wszechświecie, na której opiera się trwanie i rozwój życia społeczeństwa, rodziny i jednostki. Nic z tego, co czynimy, nie jest obojętne dla otoczenia… Człowiek współczesny, nie rozpoznając dobra ani zła, popada w chaos i dąży do samozniszczenia.

Według artysty, człowiek jest istotą tragiczną. Zmaga się z życiem i samym sobą. Cierpi i przemija. W ludzkie cierpienie wpisana jest męka Chrystusa, ale i człowiek jest w niej zanurzony. Ta myśl wynikła również z aranżacji wystawy, gdzie wizualnym łącznikiem, pomiędzy grupami rzeźb, był fragment Drogi Krzyżowej (brąz, lata 90. XX w.). Na wzajemne przenikanie świata materialnego i duchowego wskazuje również, powracający w wielu pracach, motyw veraikonu.

K a d r, m o s i ą d z , k a m i e ń , 2 0 0 9

Przed nami postać umieszczona w przestrzeni, wyznaczonej przez konstrukcję z figur geometrycznych.

P r z e c h o d z ą c y p r z e z…, m o s i ą d z , 2 011

plastyka

W jej obrębie zawieszone są różne elementy. Wzbogacają one narracyjność dzieła, którego pełniejsze znaczenie ujawnia tytuł, a często wzmacnia – cytat. Ale możemy odrzucić opis na rzecz „czystej formy” i jak najprostszej kompozycji. I wtedy rzeźba zachowuje swój charakter i wyraz. Prace Aleksandra Dętkosia zwracają uwagę różnorodnością form, kompozycji, faktur i kolorów. Mamy tu okazję zobaczyć jakie możliwości kryje w sobie metal. Błyski i matowość, tony brązowe i złote, zaśniedziałości zielonkawe, aż czarne, powierzchnie gładkie, ryte i postrzępione. Metal naśladuje delikatność skóry, wilgotną źrenicę oka, miękkość świeżo upieczonego chleba i żyłkowanie liścia. Odlew z brązu sugeruje atmosferę kontemplacji i dynamikę wystrzału z procy. Prace te łączą w sobie znajomość techniki odlewniczej z surowością i prostotą kamienia, najczęściej polnego. Szczególne zestawienie sztuki i natury.

Charakterystyczna kompozycja i refleksyjne przesłanie rzeźb Aleksandra Dętkosia wynika z humanistycznej idei o twórczej roli człowieka w świecie. Stworzony na obraz i podobieństwo, człowiek niesie ją w sobie. A wywiedziony ze świata natury – kreuje nową rzeczywistość.

Buduje i sięga do gwiazd. Nieustannie poszukuje nowych celów i wyzwań, przekraczając własne ograniczenia. Właśnie w tworzeniu spełnia się jego przeznaczenie.

Ten obraz człowieka, to wzorzec, przechowany przez tradycję i sztukę, będącą inspiracją dla Aleksandra Dętkosia.

Przeniesiony w obszar jego zainteresowań i estetyki, na nowo zinterpretowany – trwa i promieniuje.

Taka jest też droga artysty – zdaje się mówić Aleksander Dętkoś – poznawać rzeczywistość, starać się zrozumieć jak funkcjonuje i wskazywać to, co jest w niej wartościowe. Przypomina to, nieustanne próby sięgania dłonią po różę, rozkwitłą wysoko na skalnym wzgórzu, jak w rzeźbie Tajemnica (mosiądz, kamień, 2010).

Fotografie publikujemy dzięki uprzejmości Galerii Miejskiej bwa w Bydgoszczy, fot. Wojciech Woźniak /ZPAF.

kwiecień 2013 |

| 21

muzeum (2) Z okazji jubileuszu 90-lecia Muzeum Okręgowego im. Leona Wyczółkowskiego w Bydgoszczy warto przypomnieć sylwetki byłych dyrektorów i niektórych długoletnich pracowników tej instytucji. Kontynuujemy prezentację.

Dyrektorzy Drugim, po ks. Janie Kleinie, dyrektorem bydgoskiego Muzeum Miejskiego został Tadeusz Dobrowolski (1899-1984), historyk sztuki, muzeolog i malarz. Po ukończeniu Gimnazjum Klasycznego w rodzinnym Nowym Sączu, w 1917 roku podjął studia w Krakowie – na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Jagiellońskiego i Akademii Sztuk Pięknych, gdzie uczył się na kursie malarstwa pod kierunkiem Józefa Mehoffera.

W latach 1920-1922 uczęszczał na ćwiczenia z muzeologii prowadzone przez Feliksa Koperę, dyrektora Muzeum Narodowego w Krakowie. W 1922 roku złożył na Uniwersytecie Jagiellońskim egzamin nauczycielski, a rok później uzyskał stopień doktora filozofii z zakresu historii sztuki.

Dobrowolski po ogłoszeniu przez Magistrat miasta Bydgoszczy konkursu na stanowisko dyrektora Muzeum Miejskiego złożył w styczniu 1925 r. swoją ofertę. Magistrat zwrócił się do Ministerstwa Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego o opinię w sprawie kandydatury Dobrowolskiego. Ministerstwo w oparciu o opinie znanych profesorów – ks. Szczęsnego Dettloffa, Feliksa Kopery, Jerzego Mycielskiego, Juliana Pagaczewskiego, i Stanisława Tomkowicza uznało, że Dobrowolski jest najodpowiedniejszym z trzynastu kandydatów. Z dniem 1 lipca 1925 roku został mianowany dyrektorem na roczny okres próbny. Po tym okresie miała nastąpić decyzja Rady Miejskiej w kwestii przyjęcia na stały etat.

Dwuletni okres pracy Dobrowolskiego w Muzeum Miejskim należy uznać za bardzo ważny w historii bydgoskiego muzealnictwa i rozwoju lokalnego środowiska artystycznego. Program funkcjonowania muzeum Dobrowolski zaprezentował podczas otwarcia wystawy poznańskiego Towarzystwa Artystów Plastyków Świt w listopadzie 1925 r. Uważał, że do głównych zadań „muzeum miejskiego” należy gromadzenie zabytków z historii miasta i okolicy (okręgu nadnoteckiego) oraz oddziaływanie kulturalne na społeczność miasta poprzez „bieżące wystawy sztuki”, przede wszystkim polskiej. W zakresie wystawiennictwa, obok planowanej prezentacji osiągnięć współczesnej sztuki polskiej na najwyższym poziomie, zamierzał współpracować z lokalnym środowiskiem artystów. Dobrowolski stworzył koncepcję funkcjonowania nowoczesnego muzeum, 22 |

| kwiecień 2013

kontynuowaną w dwudziestoleciu międzywojennym. Jednym z pierwszych przedsięwzięć ekspozycyjnych była wystawa malarza Maksymiliana A. Piotrowskiego (1925), zainicjowana przez Towarzystwo Miłośników Miasta Bydgoszczy z okazji obchodów jubileuszu artysty. W latach 1925-1927 odbyło się kilka wystaw mających na celu przybliżenie publiczności współczesnej sztuki polskiej różnych środowisk, m.in. Wystawa Towarzystwa Artystów Plastyków Świt, Wystawa krakowskich artystów-malarzy i Wystawa grupy artystów wielkopolskich Plastyka oraz pokazów indywidualnych uznanych malarzy, m.in.

Leona Dołżyckiego (Poznań), Marcina Samlickiego (Paryż) i Władysława Ślewińskiego, a także twórców bydgoskich – Bolesława Lewańskiego i Jerzego Rupniewskiego. Dobrowolski – zgodnie z zapowiedzią – nie zaniedbywał lokalnego środowiska. Już w listopadzie 1925 roku wystąpił z inicjatywą zorganizowania wystawy gwiazdkowej twórców z „Bydgoszczy i okolicy”. W październiku 1926 roku nastąpiło otwarcie pierwszej wystawy środowiskowej, zatytułowanej Wystawa artystów-malarzy bydgoskich. Do artystów zwrócił się z apelem o zorganizowanie statutowego związku artystów bydgoskich, a później związku artystów pomorskich.

Po każdej z ekspozycji zbiory bydgoskiego Muzeum wzbogacały prace pozyskiwane na drodze zakupów i depozytów oraz przekazywane przez artystów w darze. Starania dyrektora, m.in. przekaz zespołu dzieł sztuki z Departamentu Kultury i Sztuki Ministerstwa Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego, przyczyniły się do dynamicznego rozwoju w zakresie kolekcjonerstwa. Pod koniec 1926 roku w programie dyrektora Dobrowolskiego pojawiła się koncepcja urządzenia stałej galerii sztuki współczesnej, zrealizowana trzy lata później w formie Miejskiej galerii obrazów i rzeźb.

Dobrowolski obok działalności muzealniczej i pracy naukowej zajmował się twórczością malarską, którą kontynuował podczas pobytu w Bydgoszczy. W 1926 r. wziął udział w Wystawie obrazów malarzy bydgoskich, na której zaprezentował kilka obrazów. Uczestnicząc w życiu artystycznym, pisał nie tylko recenzje aktualnych wystaw, ale też wydobył z zapomnienia dwa późnogotyckie zabytki bydgoskie – rzeźbę św. Jana

Ta d e u s z D o b r o w o l s k i , A u t o p o r t r e t , 1924 , o l e j n a p ł ó t n i e , w ł . M u z e u m O k r ę g o w e i m . L e o n a W y c z ó ł k o w s k i e g o w B y d g o s z c z y, f o t . Wo j c i e c h Wo ź n i a k

Ewangelisty i obraz Matki Boskiej z Dzieciątkiem z bydgoskiej Fary.

Przedłużające się kwestie związane z nominacją sprawiły, że Dobrowolski zaczął poszukiwać nowej posady poza Bydgoszczą. Pomimo uzyskania stałej posady nie pozostał w Bydgoszczy. W czerwcu roku 1927 wystąpił o zwolnienie z zajmowanego stanowiska, co nastąpiło z dniem 31 lipca 1927 roku. Po opuszczeniu Bydgoszczy przeniósł się do Katowic, gdzie objął stanowisko dyrektora Muzeum Śląskiego i konserwatora w Urzędzie Wojewódzkim Śląskim w Katowicach. Równocześnie prowadził zajęcia na Uniwersytecie Jagiellońskim z zakresu historii sztuki średniowiecznej, muzeologii i konserwacji zabytków.

Na początku okupacji Dobrowolski został aresztowany przez Niemców i więziony w Krakowie i Wrocławiu, a następnie w obozie w Sachsenhausen. Po zakończeniu II wojny światowej, w latach 1945-1969, był pracownikiem naukowym Uniwersytetu Jagiellońskiego, osiągając kolejne stopnie naukowe. Wykładał historię sztuki polskiej, prowadził zajęcia z zakresu sztuki śląskiej, sztuki Krakowa i teorii sztuki. W latach 1950-1956 był dyrektorem Muzeum Narodowego w Krakowie. Dzięki bogatemu dorobkowi naukowemu należy do grona najwybitniejszych polskich historyków sztuki.

Barbara Chojnacka kwiecień 2013 |

| 23

muzyka Witold Lutosławski – Derwid

W drugiej połowie lat pięćdziesiątych dużą popularność w Polsce zaczęła zdobywać piosenka rozrywkowa, taneczna, wzorowana na podobnej twórczości zachodniej, która po śmierci Stalina i odwilży politycznej zaczęła z większą łatwością przenikać do Polski. Borykający się z trudnościami finansowymi Witold Lutosławski, mający już doświadczenie z komponowaniem utworów dla dzieci, jak i muzyki do

słuchowisk radiowych i przedstawień teatralnych, postanowił – za namową Władysława Szpilmana – spróbować swoich sił jako twórca kompozycji z zakresu lżejszej muzy. W ten sposób na przełomie lat pięćdziesiątych i sześćdziesiątych powstało trzydzieści dziewięć piosenek o charakterze tanecznym, do tekstów Tadeusza Urygacza, Miroslawa Łebkowskiego. Pierwsze piosenki zostały napisane w roku

1957, a były to: walc Cyrk jedzie, dwa fokstroty – Czarownica, Zielony berecik oraz dwa tanga – Milczące serce i Daleka podróż. Cztery z nich zostały opublikowane przez PWM w zbiorze Śpiewamy i tańczymy, ciesząc się ogromną popularnością.

Niewiele osób wiedziało jednak, kto naprawdę jest autorem tych przebojów, jako że Lutosławski nie publikował ich pod własnym nazwiskiem. 1 kwietnia 1975 roku złożył w ZAIKS-ie podanie datowane na 31 marca w którym napisał „Uprzejmie proszę o zatwierdzenie mojego pseudonimu Bardos, którym zamierzam się posługiwać w utworach muzyki lekkiej”. Ponieważ jednak Bardos okazywał się nie tylko imieniem jednego z bohaterów Krakowiaków i górali, ale nadto nazwiskiem żyjącego węgierskiego kompozytora, więc dwa miesiące później Lutosławski zmuszony był poszukać sobie innego pseudonimu. Z trudnych do wyjaśnienia powodów wybór padł na Derwid, choć imię tragicznego wieszcza Lilii Wenedy w żaden sposób nie pasowało do muzyki tanecznej. Tak więc niektóre piosenki Witolda Lutosławskiego, pisane pod pseudonimem Derwid były wykonywane przez wielu znakomitych piosenkarzy z tamtego okresu, do których należą między innymi: Regina Bielska, Olgierd Buczek, Wiesława Drojecka, Ludmiła Jakubczak, Halina Kunicka, Jerzy Michotek, Sława Przybylska, Rena Rolska, Tadeusz Woźniakowski. Piosenka Warszawski dorożkarz doczekała się prezentacji na Festiwalu Piosenki w Sopocie w roku 1962. Została wykonana w języku francuskim jako Le fiacie de Varsovie przez francuską piosenkarkę Jeanne Yovana.

Dr Mariusz Klimek Witold Lutosławski.

Fot. Włodzimierz Pniewski i Lech Kowalski

24 |

| kwiecień 2013

z u g z w a n g ( 34 )

SIWIEC Niedokończone dzieło mistrza Święcickiego Józef Święcicki jest jedną z tych osób, które urastają do rangi symbolu tego miasta. Można by o nim rzec, że był pozytywistą z lekką nutą romantyka. Miał otwartą głowę i dobre serce. Dla bydgoszczan jednak zapewne najważniejsza jest informacja, że to właśnie on na przełomie XIX i XX wieku zaprojektował i wybudował Hotel Pod Orłem i kilkadziesiąt kamienic, które do dziś można podziwiać głównie na ulicach Gdańskiej, Cieszkowskiego, Pomorskiej czy Śniadeckich. Do jego najwybitniejszych dzieł zaliczyć można słynną kamienicę narożnikową z ulicy Gdańskiej i Placu Wolności, gdzie od dwóch dekad mieści się bar MacDonald’s, a w której na początku 1945 roku zainstalowało się budzące grozę radzieckie NKWD. Pomimo wielkiej pracowitości i przedsiębiorczości, trafności w podejmowaniu biznesowych decyzji, (Święcicki budował kamienice na swoim gruncie, a później z zyskiem je sprzedawał) wiele godzin spędził w bydgoskich kafejkach grając w szachy. Brał czynny udział w życiu Bydgoskiego Towarzystwa Szachowego, które w latach osiemdziesiątych XIX wieku stawiało pierwsze kroki. Wiadomo też, że organizował turnieje szachowe i interesował się turniejami, w których grywali wielcy mistrzowie. Jest mocno prawdopodobne, że grywał również w turniejach podczas swoich częstych wyjazdów poza Bydgoszcz, np. do Berlina.

Drugą jego pasją był teatr. Wiadomo, że napisał kilka sztuk teatralnych. Premiera jednej z nich Inna droga odbyła się w Teatrze Miejskim w Bydgoszczy w listopadzie 1901 roku. Znawczyni jego twórczości, Bogna Derkowska-Kostkowska, zwróciła uwagę na fakt, że w sztuce tej rozgrywającej się w trzech aktach bardzo ciekawie rozpisane są didaskalia. Autor precyzyjnie określił wiek osób, ich wygląd, ubiór itd.

Dobre, twórcze i dostatnie życie przerwał tragiczny w skutkach wypadek, do którego doszło jesienią 1913 roku w Berlinie. Święcicki czekając na pociąg kolejki miejskiej poślizgnął się, upadł i doznał wstrząsu mózgu, który niedługo potem spowodował jego przedwczesną śmierć.

Wydaje się, że przez to koszmarne w skutkach zdarzenie dzieło mistrza nie zostało dokończone. Zabrakło postawienia przysłowiowej kropki nad i. Owszem, Bydgoszcz z roku 1913 była zupełnie innym miastem niż ta, którą pamiętał Święcicki z czasów dzieciństwa, czyli z lat sześćdziesiątych XIX wieku, i było w tym trochę jego zasługi. Od tamtej pory liczba mieszkańców grodu nad Brdą uległa podwojeniu, a miasto zyskało

na wszechstronnym rozwoju gospodarczym, świetnie przy tym wykorzystując swe tranzytowe położenie.

Wiele pruskich urzędów państwowych lokowało w Bydgoszczy własne filie i przedstawicielstwa, a Teatru Miejskiego zbudowanego tuż nad nabrzeżem Brdy, mogły nam pozazdrościć inne, bogatsze miasta. Jest

Gdy śmierć przychodzi zbyt wcześnie, często pada pytanie: co by było gdyby? W jakie nieznane rewiry pchnęłaby go twórcza natura?

Poświęciłby się szachom, napisałby kolejne sztuki, wybudowałby nowe kamienice? A może całą swoją energię twórczą skumulowałby na jakiejś nowej działalności? prawie jednak pewne, że jego talent wykraczał znacznie poza ramy dobrego rzemieślnika. Święcicki był artystą i to artystą wszechstronnym, „grającym na co najmniej kilku bębenkach”. Nawet jeśli przyjąć, że jego budowle mieściły się w konwencji tamtych czasów (dominował eklektyzm), to i tak wiele z nich, głównie dzięki bardzo bogatemu zdobnictwu fasad, wyróżnia się zdecydowanie do dziś. Święcicki posiadał własną fabryczkę ornamentów sztukatorskich i wytwarzane w niej detale z powodzeniem wykorzystywał do upiększania budowanych przez swoją firmę kamienic.

Często gdy śmierć przychodzi zbyt wcześnie, pada pytanie: co by było gdyby? W jakie nieznane rewiry pchnęłaby go twórcza natura? Poświęciłby się szachom, napisałby kolejne sztuki, wybudowałby nowe kamienice? A może nie poszedłby ani w prawo, ani w lewo, a jedynie zakręciłby się wokół własnej osi i całą swoją energię twórczą skumulowałby na jakiejś nowej działalności? Jedno jest pewne; umierając w 1913 roku nie doczekał – w przeciwieństwie do swojej żony – koszmaru dwóch wojen. Święcicki musiał mieć jakiejś złe przeczucia, gdyż w 1911 roku sporządził testament. Okazało się, że autor Innej drogi pomyślał o przyszłości swojego miasta i jego obywateli, bo pewną część zgromadzonego przez siebie majątku przeznaczył na wsparcie zdolnych dzieci pochodzących z biednych rodzin, a uczących się w bydgoskich szkołach ludowych. W latach 1915-1920 co najmniej kilkanaścioro dzieci skorzystało z tej formy pomocy. Nad prawidłowym wykonaniem testamentu czuwała jego żona, Maria, która zmarła w Bydgoszczy w 1942 roku.

Bartłomiej Siwiec kwiecień 2013 |

| 25

historia Powstanie Styczniowe a sprawa Bydgoska, czyli co każe lokalnym „Sokołom” i innym pasjonatom historii wędrować z Bydgoszczy do Łabiszyna…

Gloria Victis, panie pułkowniku!

Adam Gajewski

pospolitej, szczególnie poległych w boju i zesłanych na katorgę.

Kim był zatem Kazimierz Mielęcki? Pułkownik Kazimierz Mielęcki.

Kujawski dowódca

Te g o r o c z n a s o k o l a d e l e g a c j a „ k a d r o w a ” w Ł a b i s z y n i e .

Fot. Archiwum „Sokoła”

B

yło mroźnie i śnieżnie, gdy kilku zapaleńców z Towarzystwa Gimnastycznego Sokół II Bydgoszcz – Fordon im. gen. Józefa Hallera, znów stanęło w tym roku u wrót rodowej kaplicy rodziny Mielęckich w Łabiszynie. Przyszli tam przez wzgląd na pamięć pułkownika Kazimierza Mielęckiego – oficera Powstania Styczniowego. To nie pierwsza taka akcja „Sokołów”.

Zadaniem „kadrowej” delegacji był Hołd Pamięci – Gloria Victis. Tak Sokolstwo w Roku Powstania Styczniowego honoruje wszystkich powstańców i dowódców walk 1863/1864, walczących o niepodległość Rzeczy-

Grobowe inskrypcje działają niekiedy równie skutecznie jak „Wikipedia”. W roku 1963, w 100-lecie Powstania Styczniowego, na łabiszyńskiej kaplicy umieszczono pamiątkową tablicę – iście krótki wykład na temat postaci tegoż lokalnego herosa. Znajdziemy tam napis: „Tu spoczywa płk Kazimierz Mielęcki, naczelnik sił zbrojnych oddziału mazowieckiego, kaliskiego i wszystkich oddziałów z W. K. Poznańskiego przychodzących, dowódca w bitwach Powstania Styczniowego na Kujawach, ur. 1837 r. w Karnie pod Wolsztynem, zmarłego w Mamliczu 8.7.1863 r. z ran odniesionych w bitwie pod Olszakiem. Bohaterowi – wieczna chwała”.

Szczegółowymi badaniami losów i przypadków Mieleckiego zajmuje sie od dawna dr Andrzej Bogucki z Bydgoszczy – Sokół i historyk. Zrobił on sporo, aby sylwetkę powstańca spopularyzować, przybliżyć, zamieszczając o nim teksty popularnonaukowe w różnych periodykach (m.in. w „Kalendarzu Bydgoskim”), ale także włączając jego grobowiec w marszruty wypraw turystyczno-historycznych. Dziś także owe wyprawy stały się już bydgoską historią.

W 1981 roku do grobu Mielęckiego wyruszyło ponad 300 osób

Ta postać imponowała Mówi dr Andrzej Bogucki, historyk, bydgoski działacz „Sokoła” Bardzo się cieszę z faktu, że Rok Powstania Styczniowego właśnie trwa, gdyż ja pamiętam jeszcze, w Polce i w Regionie obchodzono Stulecie Powstania Styczniowego, czyli pamiętam wypadki sprzed 50 już lat. Dużo wtedy zrobiono – nawet w PRL-u udało się wówczas przeforsować niejedno, sporo dokonać w celu przypomnienia powstańczej historii. Tytuły prasowe, mam wrażenie, poświęcały tematowi więcej uwagi niż dziś.

Waleria Drygałowa przypomniała w regionalnych publikacjach postać pułkownika Mielęckiego. Zaczytałem się w tych rocznicowych publikacjach lata później, gdy odkrywałem swój zapał do działalności turystycznej, PTTK. Tam pojawiało się nieoczekiwanie miejsce, aby ten, kto nie chciał nosić czerwonych krawatów, mógł się realizować. Poprzez turystykę doszliśmy do krajoznawstwa – to już wyższa półka – trzeba było nie26 |

| kwiecień 2013

co pogłówkować, poznawać różne zabytki, opisywać je.

Tak doszliśmy między innymi do Łabiszyna, do grobowca rodziny Mielęckich.

W 1981 roku pod patronatem PTTK, „Solidarności” i jej lokalnej gazety – „Wolne związki”, ruszył Rajd Szlakiem Walk Narodowo – Wyzwoleńczych. Pojechaliśmy pociągiem do Brzozy, stamtąd przeszliśmy do Łabiszyna. 300 uczniów uczestniczyło w tej wyprawie! Mi postać Mielęckiego imponowała, intrygowała mnie: pomyślmy tylko – mieć 27 lat, majątek, piękną żonę, a zaryzykować i stanąć co do walki… W tamtym czasie do tego walecznego etosu staraliśmy się nawiazywać…

Opracowanie i zdjęcie: Adam Gajewski

historia Kto fotografował Powstańców Styczniowych? – Karol Beyer, Rudolf Eder, Walery Rzewuski i …my!

Portret Powstania nowy, radosny i cyfrowy W nadtytule wymieniam kilku rzeczywistych „foto-pamiętnikarzy” zbrojnej, antycarskiej rewolty z 1863 roku, której 150 rocznicę wszyscy w Polsce w roku bieżącym celebrujemy. Kim zaś są owi „my”?

– To uczniowie i nauczyciele bydgoskiego Gimnazjum nr 27. Ja też. No i pan woźny, który pożyczył nam „powstańczą” kosę. I panie sprzątaczki, pomagające znaleźć elementy do „starego, nieco umownego atelier”… Był to dzień wspólnej zabawy z historią, a przy okazji nauka. Na tym w końcu polega nasza cykliczna akcja edukacyjna „Sztuka z Klasą”.

To pomysł z „Archiwum B.” MCK.

Bojownik z roku 1863 wyglądał tak...

…a to już „powstaniec-gimnazjalista” z roku 2013.

Fot. Adam Gajewski

rozpoznajemy po czarnych uniformach z haftowanymi szewronami, naszytych białych krzyżach, wreszcie fezach na głowie! Ci chłopcy zapewne szli do boju uzbrojeni nie tylko w strzelby i rewolwery, ale i swoistą nonszalancję, brawurę, duch wojennego braterstwa.

Zdjęcia żuawów i zawadiackich powstańców imponują.

Okazuje się, że także dzisiejszym gimnazjalistom!

„Pański” szyk w wojennej potrzebie

Przygotowani podobnym wstępem historycznym uczniowie Gimnazjum 27 zabrali się do pracy. – Ustawiliśmy sztuczne choinki, przygotowaliśmy tło, które

Uczniowie wprowadzeni „Prawie jak u Grottgera”, czyli powstańczy w historyczna tematykę strzelec w naszym lesie – atelier… stopniowo nabierali poFot. Adam Gajewski wagi, próbowali wczuć się w role dawnych bohaterów.

W ferworze rocznicowych akademii, bitewnych rekonstrukcji czy naukowych wykładów, zapomina się raczej o ciekawym fakcie, iż Powstanie Styczniowe było pierwszą wojenną sytuacją w dziejach Polski, rozgrywającą się przed obiektywami aparatów fotograficznych!

Nie do końca dosłownie – fotografowie nie docierali na pola walk, czy do partyzanckich partii ukrywających się w lasach – powstały jednak pierwsze portrety, także zdjęcia zbiorowe ochotników, pamiątki po dowódcach, oficerach, czasem też i prostych żołnierzach. Fotografowali się ci, którzy właśnie dołączali do szeregów konspiratorów, potem także weterani, wdowy po poległych, zaginionych bez wieści, narzeczone i żony skazanych na zsyłkę. Fotografowali się rewolucjoniści pochodzący z różnych krajów Europy, przybywający w sukurs polskiemu powstaniu. Powstała niezwykła, historyczna kolekcja zdjęć, klisz pełnych dumy, zaciętości, malowniczego umundurowania i rynsztunku, powagi, tęsknoty i rozpaczy. Muzealnicy i hobbyści najbardziej cenią dziś zdjęcia wykonane w krakowskim atelier Walerego Rzewuskiego. To tam m.in. uwieczniono słynną, reprodukowaną w wielu podręcznikach historii, dość egzotycznie odzianą grupę powstańczych Żuawów Śmierci, których

przez swoją umowność, symboliczność, pewne wyolbrzymienie, jest nawiązaniem do dawnych konwencji, ale również znakiem, że dziejów nie interpretujemy dosłownie. Powstańcom oddajemy hołd, ucząc się o nich, o tamtych latach, podziwiając ich ducha, zaznaczając jednak przy tym, że cieszymy się, iż tamta walka była krokiem do naszej wolności. Zwyciężeni okazali się po pewnym czasie zwycięzcami! – podkreśliła Beata Sykutera, szkolna historyczka. Rzeczywiście, dzień zdjęć był pełen pogodnej werwy i organizacyjnego szału. Chłopcom oczywiście podobały się najbardziej repliki powstańczej broni, dziewczynom – ubiory, łączące dawny szyk, elegancję z wojennymi wymogami.

Kamil poczuł się w nowym uniformie tak dobrze, że postanowił zostać w nim na innych lekcjach, przechadzać się podczas przerw: – To trochę jak przenoszenie się w czasie… – skomentował gimnazjalista. – O taką spontaniczna reakcję właśnie mi chodziło.

Podobne zabawy z historią na pewno będą kontynuowane. Już marzy mi się sesja poświecona polskim bohaterom Bitwy o Anglię, kobietom w naszej historii, czy ludziom polskiej nauki.

Adam Gajewski

kwiecień 2013 |

| 27

p r ze z r u d e o k u l a r y (6)

Andrzejewski Jak makiem zasiał Lubię ciszę. Kocham Ją. Cisza jest jak świeży śnieg, w którym wydeptać można nowe ślady i ścieżki prowadzące na manowce tego, co niektórzy, w nieświadomości swojej, nazywają racjonalnym myśleniem. Cisza jest jak smoła. Idealnie czarna i idealnie prawie nieruchoma i słychać w niej tylko bąbelki myśli, powstawania których całkowicie powstrzymać się nie da niezależnie od tego, ile by się wódki w siebie wlało i jak bardzo długo starałoby się nie oddychać przed oczami mając już tylko ostateczny znak stopu. Jest graniczna i początkowa zarazem. Zanim matematycznie poukładany chaos, na plecach którego pędzimy przez nie wiadomo tak naprawdę co wybuchnął różnorodnością barw i zagadnień była Cisza właśnie. Chyba. Nie wiem. Nie było mnie na miejscu zdarzenia, bo wracałem wtedy z wesela, opuszki palców poprzecinane miałem strunami, było mi zimno, bolała mnie lewa ręka i mało mnie obchodziło cokolwiek oprócz najbliższego postoju taksówek.

Wiedziałem, że wielki wybuch nastąpi, ale był na tyle odległy na ile mój organizm był sobie w stanie poradzić z odwodnieniem wywołanym zbyt dużą ilością konwersacji przyjmowanej w płynie. Pamiętam, że było cicho.

Jest na moim macierzystym osiedlu miejsce absolutnie magiczne. A magia ta zakorzeniona jest w wielu tego miejsca aspektach. Komunikacyjnie nikt tego miejsca do końca pojąć nie jest w stanie, bo rzadko naprawdę zdarza się skrzyżowanie ulic aż sześciu. Konfuzja kierowców bywa czasami tak głęboka, że zanim się z niej wyrwą to na miejscu już są panowie z lawetami, którzy kręcąc głowami nieodmiennie wyposażonymi w dogasającego papierosa rzucają Pazurowskie „Ale żeś se pan narobił!”. Hipsometrycznie też nie jest łatwo, bo górka niby oczywista, ale co się zaczyna dziać u jej szczytu to już mokry sen pryszczatego wyrostka lubującego się w rysowaniu amatorskich map (hobby, które sam kiedyś uprawiałem mimo braku erupcji skórnych).

Niby to w dół potem trochę leci znowu, ale znowu nie tak aż do końca, niby się wyrównuje, ale też tak jakoś bez przekonania. Tu coś skręca tam się rozdziela i odchodzi ostrym zakrętem w niebyt możliwości postrzegania architektonicznego. Z architekturą tego miejsca też jest Podgórnie, bo czy to jest zabudowa stara, średnia czy nowoczesna? Tynk leci ze wszystkich trzech przypadków więc połapać się trudno. Jak się na rozwidleniu tych ulic sześciu źle skręci, to pogubić się można niczym polityk co nie czyta z kartki tylko produkuje się używając słów własnych. Nie wiadomo też, czy jest dzień czy noc, bo czasami ta druga jest tak pełna ludzi, że ten pierwszy ze względu na pustkę swą osobową mógłby za nią instrumenty nosić. A cisza tam jest czasami taka, że można usłyszeć jak któryś z nieistniejących 28 |

| kwiecień 2013

bogów trze sobie pumeksem zrogowaciałe od chodzenia w niewygodnych butach pięty. Magiczne to miejsce.

Ukułem kiedyś takie zdanie, że ze wszystkich krajów na świecie żyjemy, my Polacy, w kraju najbardziej o niczym, a ze wszystkich miast w tym kraju żyjemy, my, bydgoszczanie, w najbardziej o niczym mieście.

Według skrupulatnych badań przeprowadzonych przez firmę wyposażoną w bardzo skomplikowaną nazwę ponad dwadzieścia procent ludzi w Polsce nie jest w stanie przyporządkować naszego grodu do odpowiedniego województwa. Wielu naszych rodaków jest zdania, że mieszkamy w mieście pod Toruniem. To tak jakby stwierdzić, że Porsche Carrera zostało zaprojektowane przez tego samego człowieka, który zaprojektował Garbusa. Niby to racja, ale porządek rzeczy powinien być zgoła inny. Czasami mam wrażenie, że spowija nas permanentna cisza, która już tak na dobre nas oblekła, że nie słychać głosów życia wypełzających z naszych ulic. Czasami mam przemożną pewność tego, że jestem przykładem bydgoszczanina idealnego. Wpasowuję się perfekcyjnie w charakterologiczny obraz tego miasta. Jak tylko poczuję wiatr w skrzydłach, lekko już z powodu testosteronu wyliniałych, to ktoś gdzieś zamyka drzwi i przeciąg, który mnie uniósł zostaje odcięty, a ja spierdzielam się z wysokości uniesień na bruk codzienności i zastanawiam się, dlaczego nie zleciałem z hukiem tylko rozpłaszczyłem się w absolutnym braku dźwięków. Nie wadząc nikomu i nie denerwując nawet okolicznych gołębi. Zastanawiając się nad tym leżę tak, przytulając obitą twarz do kamieni i wsłuchuję się w nicość w nadziei, że jednak ktoś to może zauważył i przemyślał. Ale za każdym razem upadek przechodzi bez echa i nie niesie z sobą żadnych skutków oprócz tych, że mam coraz bardzie grawitacyjnie zdeprawowane oblicze. Ech… Często uciekam się do odniesień kinematograficznych, bo na celuloidzie pokazujemy to, czym chcielibyśmy być, tylko nie możemy, bo świateł się nie da rzeczywistości ustawić tak idealnie jak na filmowym planie i scenariusz niestety nie naszą pisany jest ręką.

Aktor o przednoworocznym imieniu powiedział kiedyś ustami odgrywanej przez siebie postaci, że „Nieważne, ile razy upadniesz. Ważne, ile razy się podniesiesz”. Wierzę w to, chociaż wiara ma słabnie. Inny aktor, który tylko głosu użyczył wielkiej maszynie, powiedział coś, co jako miasto powinniśmy wziąć sobie do serca: „Jesteśmy tu. Czekamy.”

Z czekania wiele się wytworzyć jednak nie da. Pójdę więc zaraz na to magiczne skrzyżowanie, usiądę na murku, zapalę papierosa, wsłucham się w Ciszę i będę wymyślać jak zaświecić światełko w tunelu. Dla miasta.

Dla siebie. Chociaż jak znam życie i siebie, to znowu wymyślę pociąg.

Szymon Andrzejewski

bydgoski insynuator kulturalny

PRUSS Mało odpowiedzialny organ Zdzisława Prussa (109) Aleksander Zdobywca

Przez wiele lat bydgoskie BWA skutecznie broniło się przed inwazją miejscowych twórców, w końcu jednak ambitny artysta i twardy góral – Aleksander Dętkoś sforsował wszelkie kuczmowe okopy, fosy i zasieki – i wdarł się ze swoimi rzeźbami na II piętro miejskiej galerii. Czy za dzielnym Aleksandrem pójdą inni? Patrząc na wernisażowych gości było widać, że wielu z nich sposobi się do ataku.

O pierwszeństwo w „drugich”

Bydgoszczanie dumni są z tego, że mają drugiego Kiepurę czyli Piotra Trellę, drugiego Niemena czyli Joachima Perlika i drugich Beatelsów czyli zespół Żuki.

Aż tu nagle okazało się, że Inowrocław też przejawia niemałe ambicje i wydał na świat… drugiego Franka Sinatrę czyli Jarka Wista. Należy się spodziewać, że ambitny Toruń włączy się do tej rywalizacji. Wystarczy, aby Sławek Wierzcholski bardziej ochrypł i zmienił harmonijkę na trąbkę, a gród Kopernika będzie się szczycił drugim Armstrongiem.

Komu do śmiechu

Aktorka bydgoskiej sceny Julia Wyszyńska wyznała, że dyrektor Teatru Polskiego Paweł Łysak „buduje zespół, który posiada poczucie humoru”. Zgadzamy się z tym całkowicie, choć Czechowowi i Gombrowiczowi, którzy ostatnio poczuli na swoich tekstach efekty owego „poczucia” – na pewno do śmiechu by nie było.

Pałacowe roszady

Jak nam donoszą, w Klubie Środowisk Twórczych szykuje się pałacowy przewrót. I nie chodzi tu bynajmniej o degradacje personalne, ale o dyslokacje terytorialne. Otóż organizowane od kilku lat „Spotkania po latach” przenieść się mają z pałacu w Ostromecku do… pałacu w Lubostroniu. Będzie dalej, ale okazalej – twierdzą jedni, a drudzy doszukują się w tej przeprowadzce głębszych podtekstów, których dla dobra sprawy zgłębiać nie należy.

Barwy sportu

Był czas kiedy Ziemię Bydgoską z racji jej żyzności określano mianem Zielonego Zagłębia. Odkąd jednak żużlowcy Polonii znaleźli nowego sponsora Bydgoszcz

może przejąć od Katowic miano Czarnego Zagłębia. Żużlowcom z drużyny o malowniczej nazwie Składy Węgla Polonia Bydgoszcz – życzymy jasnej przyszłości, ciesząc się, że nie chciały im sponsorować np. Zjednoczone Zakłady Pogrzebowe.

Był czas kiedy Ziemię Bydgoską z racji jej żyzności określano mianem Zielonego Zagłębia.

Odkąd jednak żużlowcy Polonii znaleźli nowego sponsora Bydgoszcz może przejąć od Katowic miano Czarnego Zagłębia.

Lusterko wsteczne (-25) Ćwierć wieku temu (kwiecień 1988) – W ramach odbywanej nad Brdą a ściślej mówiąc w ZDK „Romet” – Wiosny Poetyckiej wystąpili m.in. Michał Bajor, Maja Komorowska i Elżbieta Wojnowska.

– Bydgoska publiczność gorąco oklaskiwała premierowe przedstawienia „Wesołej wdówki” F. Lehara w reżyserii R. Pietruskiego i pod muzycznym kierownictwem J. Kulaszewicza. W rolę tytułowej bohaterki wcielały się Magdalena Krzyńska i Urszula Walaszczyk-Nogaj.

– 15-te urodziny świętował Klub „Medyk”. Przy tej okazji Olga Brysiak przyznała się, że jest w tym klubie nie tylko kierownikiem ale także powiernikiem i psychoterapeutą dla co wrażliwszych artystów, wybijając im z głowy ewentualne rozwody i samobójstwa.

– Z powodu „ewentualnego zagrożenia pożarem” zamknięto Teatr Kameralny przy ul. Grodzkiej.

– Dyrektor Kazimierz Jułga pochwalił się, że każdą wystawę w BWA ogląda przeciętnie dwa tysiące zwiedzających i nie są to bynajmniej li tylko szkolne wycieczki. kwiecień 2013 |

| 29

w y da r z e n i a

Adresy bydgoskich instytucji kultury AKADEMIA MUZYCZNA

im. Feliksa Nowowiejskiego, ul. J. Słowackiego 7, 85-008 Bydgoszcz, tel. 523 210 582, www.amuz.bydgoszcz.pl 1

AKADEMICKA PRZESTRZEŃ KULTURALNA – APK, przy Wyższej Szkole Gospodarki, ul. Królowej Jadwigi 14. Galeria Nad Brdą, Muzeum Fotografii, Galeria DEBIUT. 2 ART GALERY Anny Osińskiej, ul. Gdańska 42, e-mail: annaosinska49@o2.pl, tel. 525 153 295, 604 313 266 3 Autorska Galeria Sztuki Małgorzaty Maciejewskiej, ul. Morelowa 9, 85-362 Bydgoszcz, tel. 502 714 888, www.artgalery.bydgoszcz.pl.

Bydgoskie Centrum Informacji,

ul. Batorego 2, 85-109 Bydgoszcz, bci@visitbydgoszcz.pl, www.visitbydgoszcz.pl 4

BYDGOSKIE STOWARZYSZENIE ARTYSTYCZNE, ul. Pomorska 76, 85-051 Bydgoszcz, tel. 523 401 806, Prezes zarządu Wiesław Karpusiewicz.

5

BYDGOSKIE TOWARZYSTWO NAUKOWE, SOCIETAS SCIENTIARUM BYDGOSTIENSIS, BYDGOSZCZ SCIENTIFIC SOCIETY, ul. Jezuicka 4, 85-102 Bydgoszcz, tel./fax 523 222 268, www.btn.bydgoszcz.eu, prezes prof. dr hab. inż. Marek Bieliński, czynne: pon., czw. 14-15. 6

D

om Kultury MODRACZEK, ul. Ogrody 15, tel./fax 523 713 331, www.modraczek.smbudowlani.pl, e-mail: modraczek@tvogrody.com, abuzal­ska@smbudowlani.pl, dyr. Agnieszka Buzalska.

Dom Kultury ORION, ul. 16 Pułku Ułanów Wlkp. 1, 85-319 Bydgoszcz, tel. 523 487 201, kierownik Nikoletta Stachura.

Farbiarnia Pracownia Fotografii Artystycznej, ul. Pomorska 68A/1, Bydgoszcz 40

FILHARMONIA POMORSKA dyrektor: Eleonora Harendarska, ul. Andrzeja Szwalbego 6, 85-080 Bydgoszcz. Rezerwacja telefoniczna w godz. 11-14, tel. 523 210 234; wew. 21, bilety@filharmonia.bydgoszcz.pl, www.filharmonia.bydgoszcz.pl 7

30 |

G

ALERIA 85 prowadzi Ewa Pankiewicz, ul. Gdańska 17, 85-006 Bydgoszcz, tel. 523 226 222. 17 Galeria ALIX, M. i M. Dobeccy, ul. Jezuicka 26. 18 aleria AUTORSKA Jan Kaja i Jacek Soliński, ul. Chocimska 5, 85-097 Bydgoszcz, tel. 608 596 314, www.autorska.pl, galeria@autorska.pl 8 Galeria DEBIUT przy APK, Marta Rosenthal-Sikora Galeria Francuska MISTRAL, przy WSG, prowadzi Henryka Stachowska prezes Towarzystwa Przyjaźni Polsko-Francuskiej, ul. Garbary 2, budynek A, tel. 668 705 587. 11 Galeria GRAFFITI ul. Unii Lubelskiej 17, oferta dla młodzieży, prowadzi Anna Osińska, e-mail: annaosinska49@o2.pl, tel. 525 153 295, 604 313 266 9

BYDGOSKIE TOWARZYSTWO HERALDYCZNO-GENEALOGICZNE, ul. Wyczółkowskiego 21/1, tel. 523 413 291, prezes Paweł Bogdan Gąsiorowski.

FUNDACJA „WIATRAK”, Prezes Fundacji: Ks. Krzysztof Buchholz ul. Bołtucia 5, 85-791 Bydgoszcz tel. 523 234 810, fax 523 234 811

www.wiatrak.org.pl, e-mail: sekretariat@wiatrak.org.pl, Biuro Fundacji „Wiatrak” czynne: pon.-pt. 8.00-20.00

GALERIA INNOWACJI UTP ul. Prof. S. Kaliskiego 7, 85-789 Bydgoszcz, kier. dr Anna Bochenek, czynne codziennie od 10-17 Galeria KANTOREK tel. 523 210 211, wstęp wolny, prezentacja i sprzedaż dzieł sztuki 10 GALERIA MDK 1 przy MDK nr 1, ul. Baczyńskiego 3 GALERIA MIEJSKA bwa dyrektor: Wacław Kuczma, 85-006 Bydgoszcz, ul. Gdańska 20, tel. 523 393 050, godz. otwarcia: Galeria Miejska bwa: wt.-śr. 10-18, czw. 12-20, pt.

10-18, sob.-niedz. 11.30-16.30. Wstęp wolny.

Galeria Kantorek: wt.-śr. 11-18, czw. 13-20, pt. 11-18, sob. 11-14. bwa@galeriabwa.bydgoszcz.pl, www.galeriabwa.bydgoszcz.pl 12 GALERIA NAD BRDĄ przy APK, Karolina Prus.

GALERIA NA PIĘTRZE Studio Działań Artystycznych, ul. Długa 27, 85-034 Bydgoszcz, tel. 515 452 040, 601 443 119, sda.dluga27@interia.pl, czynne: pon.-pt. 10.00-20.00, sob. 12.00-16.00 13 GALERIA NON FERE przy II Społecznym Liceum Ogólnokształcącym.

GALERIA SZKŁA POLSKIEGO Waldemar Łachut, ul. Długa 39, tel. 698 879 887. 16 Galeria Wieży Ciśnień Muzeum Wodociągów, ul. Filarecka 1, 85-160 Bydgoszcz

| kwiecień 2013

GALERIE PRYWATNE: Galeria-Kawiarnia COLOMBINA, ul. Krasińskiego 5, 85-008 Bydgoszcz, tel. 523 228 023, Katarzyna Delert-Kalisz oraz Anita Gadzińska-Spiczonek. 14

Izba Pamięci

Adama Grzymały-Siedleckiego, WiMBP, ul. Libelta 5, tel. 523 238 207, czynne: wt. i pt. 13-18, śr. 10-15. 19

Klub ARKA, ul. M. Konopnickiej 24a, 85-124 Bydgoszcz, tel. 523 487 202, kierownik Nikoletta Stachura.

Klub HEROS, ul. Gen. W. Thomée 1, Bydgoszcz, tel. 523 430 004, kierownik Danuta Antkowiak.

KLUB INSPEKTORATU WSPARCIA SIŁ ZBROJNYCH, ul. Sułkowskiego 52a, 85-915 Bydgoszcz, tel. 523 783 550, kierownik Marek Trojan. Biblioteka Klubu IWSZ, tel. 523 783 563, kierownik Zdzisława Gajownik; czynna: pon.-czw. 10-18, pt. 10-15.

Klub Miłośników Kaktusów, ul. M. Konopnickiej 24a, 85-124 Bydgoszcz, przewodniczący Jerzy Balicki, tel. 523 215 538, www.republika.pl/bkmk/ KLUB MIŁOŚNIKÓW AUSTRALII I OCEANII, ul. Plac Kościeleckich 8, pok. 8, Bydgoszcz, prezes Lech Olszewski, tel. 607 120 182, fax 052 321 32 60, www.kmaio.bydg.pl. 20 Klub ODNOWA, ul. Planu 6-letniego 38, tel. 523 631 867, e-mail:klubodnowa@interia.pl, www.klubodnowa.strefa.pl, kier. Grażyna Salemska.

KLUB POLSKIEJ KSIĄŻKI, Hotel Centralny, ul. Dworcowa 85, tel. 523 432 452, Jolanta Kowalska oraz przy Zespole Szkół Ogólnokształcących nr 4, tel. 523 412 504, Alicja Leśniak. 21 KLUB ŚWIATA KSIĄŻKI, ul. Dworcowa 85, tel. 523 454 698, kier. księgarni Mariola Zawisza. 21 KLUB ŚRODOWISK TWÓRCZYCH, ul. Batorego 1-3, tel./fax 523 228 715, 523 225 677, prezes Piotr Trella. 22

Miejskie Centrum Kultury,

ul. Marcinkowskiego 12, 85-056 Bydgoszcz, tel. 523 255 555 (informacja) sekretariat@mok.bydgoszcz.pl, www.mok.bydgoszcz.pl 39

Młodzieżowy Dom Kultury Nr 1, ul. K.K. Baczyńskiego 3, 85-805 Bydgoszcz, tel. 523 755 349, fax 523 450 628, e-mail: mdknr1bydgoszcz@go2.pl, www.mdk1.bydgoszcz.pl, dyr. Piotr Skowroński

Młodzieżowy Dom Kultury nr 2, im. Henryka Jordana, ul. Leszczyńskiego 42, 85-137 Bydgoszcz, tel./fax 523 731 795, dyr. Adam Łętocha. Biblioteka Literatury Fantastycznej im. Janusza A. Zajdla – Gimnazjum Nr 20, ul. Tucholska 30, czynne: wt., śr. 16-19.

Młodzieżowy Dom Kultury nr 4, ul. Dworcowa 82, 85-010 Bydgoszcz, tel./fax 523 224 413, e-mail: mdk4@cps.pl, www.mdk4.bydgoszcz.pl, dyr. Małgorzata Gładyszewska. 23 Młodzieżowy Dom Kultury nr 5, ul. Krysiewiczowej 8, 85-796 Bydgoszcz, tel./fax 523 485 002, dyr. Jolanta Wawrzonkowska, www.mdk5.bydgoszcz.pl, mdk@mdk5.bydgoszcz.pl.

Muzeum Dyplomacji i Uchodźstwa Polskiego Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego, ul. Berwińskiego 4, 85-044 Bydgoszcz, tel./fax 523 462 318, e-mail: muzeum@ukw.edu.pl, czynne: wt.-pt. 10-14, dyr. prof. dr hab. Adam Sudoł. 24 MUZEUM FARMACJI Apteki Pod Łabędziem, ul. Gdańska 5, tel. 523 220 187. 25 MUZEUM FOTOGRAFII – przy APK, Arkadiusz Blachowski. 2 MUZEUM KANAŁU BYDGOSKIEGO, przy III LO, ul. Nowogrodzka 3, www.muzeumkanalu.pl, tel. 693 765 075.

Muzeum Mydła i Historii Brudu ul. Długa 13-17, 85-032 Bydgoszcz.

Rezerwacja tel. 525 157 015, e-mail: warsztaty@muzeummydla.pl; www.muzeummydla.pl 15 MUZEUM OKRĘGOWE im. Leona Wyczółkowskiego w Bydgoszczy: ul. Gdańska 4, 85-006 Bydgoszcz, Dyrektor Muzeum dr Michał F. Woźniak; Sekretariat: tel./fax 52 58 59 966, e-mail: sekretariat@muzeum.bydgoszcz.pl; www.muzeum.bydgoszcz.pl, www.exploseum.pl, Dział Edukacji i Promocji: tel. 52 58 59 910-15, e-mail: promocja@muzeum.bydgoszcz.pl; Biblioteka muzealna: tel. 52 58 59 916.

Godziny zwiedzania Muzeum: wtorek – piątek 9.00-16.00 sobota, niedziela 10.00-16.00 poniedziałki – nieczynne Soboty – wstęp bezpłatny Godziny zwiedzania Exploseum: wtorek – niedziela 9.00-17.00 poniedziałki – nieczynne, tel. 883 366 056 26 MUZEUM OŚWIATY, ul. M. Curie-Skłodowskiej 4, tel. 523 426 590.

w y da r z e n i a

MUZEUM WOJSK LĄDOWYCH, ul. Czerkaska 2, 85-641 Bydgoszcz, dyr. Mirosław Giętkowski, tel. 523 782 026, www.muzeumwl.pl.

O

pera NOVA w Bydgoszczy dyrektor: Maciej Figas, ul. Marszałka Focha 5, 85-070 Bydgoszcz, tel. 523 251 502, Dział Promocji i Obsługi Widzów oraz przedsprzedaż biletów: tel. 523 251 655, fax 523 251 636. Kasa biletowa tel. 523 251 555. Obiekt dostosowany dla potrzeb osób niepełnosprawnych, www.operanova.bydgoszcz.pl 27

PAŁAC MŁODZIEŻY, ul. Jagiellońska 27,

85-097 Bydgoszcz, tel. 523 210 081, www.palac.bydgoszcz.pl, dyr. Joanna Busz. Tutaj: Galeria Pałac. 28

Pedagogiczna Biblioteka Wojewódzka im. Mariana Rejewskiego, ul. Skłodowskiej-Curie 4, 85-094 Bydgoszcz, tel. 523 413 074; www.pbw.bydgoszcz.pl, dyr. Ewa Pronobis-Sosnowska PROF-EUROPE Stowarzyszenie Nauczycieli Języka Francuskiego w Polsce, ul. Dworcowa 80, 85-010 Bydgoszcz.

Prezes: Marta Samolej-Chmielewska, tel./fax 523 221 661 oraz 601 679 572, www.profeurope.pl. 29

STOWARZYSZENIE ARTYSTYCZNE „MÓZG”, www.stowarzyszenie.mozg.art.pl, ul. Gdańska 10, 85-006 Bydgoszcz, tel. 523 455 195 30

Salezjańskie Stowarzyszenie Wychowania Młodzieży, ul. Salezjańska 1, 85-792 Bydgoszcz, www.dominiczek.salezjanie.pl, tel. 523 447 401 lub 523 766 739.

TEATR PANTOMIMY „DAR”

www.dar.art.pl; e-mail: teatrdar@wp.pl tel. 523 407 468, 602 572 021, 602 257 675 TEATR POLSKI im. Hieronima Konieczki dyrektor: Paweł Łysak, al. Mickiewicza 2, 85-071 Bydgoszcz, tel. 523 397 841, Kasa Teatru czynna jest od wtorku do piątku w godz. od 12 do 18 oraz godzinę przed spektaklem: tel. 523 397 818, fax 523 397 840 lub bilety@teatrpolski.pl, www.teatrpolski.pl 31 TOWARZYSTWO MIŁOŚNIKÓW MIASTA BYDGOSZCZY, ul. Jezuicka 4, tel./fax 523 225 196, 523 454 434, www.tmmb.pl, e-mail: tmmb@neostrada.pl, skrytka pocztowa nr 17, 85-169 B 37, prezes Jerzy Derenda.

Biuro Zarządu czynne we wt., śr., czw. 9-15, sklep TMMB z bydgostianami, ul. Długa 15, czynny: pon.-pt. 10-18, sob. 10-14. 6

TOWARZYSTWO INICJATYW KULTURALNYCH, ul. Dworcowa 62/2, 85-009 Bydgoszcz, tel. 523 213 371, prezes Maria Papała. 32

TOWARZYSTWO MUZYCZNE im. Ignacego Jana Paderewskiego, ul. ks. Piotra Skargi 7, 85-018 Bydgoszcz, tel./fax 523 270 291, prezes Felicja Gwincińska. 33

URZĄD MIASTA, ul. Sielanka 8a, www.bydgoszcz.pl, tel. 525 858 189, Biuro Kultury Bydgoskiej 36 Dyrektor Magdalena Zdończyk

TOWARZYSTWO OPEROWE im. prof. Felicji Krysiewiczowej, ul. Focha 5, 85-006 Bydgoszcz, prezes Zenona Tomczak, tel. 603 993 852, sekretarz zarządu Danuta Święcichowska. 27

WĘDROWNICZEK – Klub Turystyczny, prezes Adam Czachorowski, tel. 523 251 635.

TOWARZYSTWO POLSKO-AUSTRIACKIE, Oddział B. ul. Stary Rynek 5, 85-104 Bydgoszcz, tel. 609 678 277, e-mail: lubomira.kubiak@gmail.com, prezes Lubomira Kubiak, dyżury w każdą drugą środę miesiąca. 34 TOWARZYSTWO POLSKO-NIEMIECKIE, ul. Fordońska 120. Dyżury we wtorki w godz. 13-16, e-mail: tpn1@wp.pl prezes Stanisław Puls, tel. 523 411 805; sekretarz Danuta Kucik, tel. 523 454 074.

TOWARZYSTWO POLSKO-WŁOSKIE Stary Rynek 22-24 (III p., wejście przez KATALOGI), tel. 523 238 008, dyżury: 1. środa miesiąca godz. 17-19 www.api.bydgoszcz.pl; api@api.bydgoszcz.pl, prez. Elżbieta Renzetti. 35 TOWARZYSTWO PRZYJAŹNI POLSKOFRANCUSKIEJ, Siedziba na terenie WSG w Bydgoszczy ul. Garbary 2; bud.: H-01, Prezes: Małgorzata Panasewicz tel. 504 199 624, wiceprezes: Józef Owczarek, tel. 507 160 445 11

WiMBP BIBLIOTEKA GŁÓWNA Bydgoszcz, ul. Długa 39, tel. 523 238 008, 523 399 200 – centrala; 523 287 390 – sekretariat, fax 523 287 390, e-mail: sekretariat@wimbp.bydgoszcz.pl, www.wimbp.bydgoszcz.pl Dyrektor: Ewa Stelmachowska 35 Wojewódzki Ośrodek Kultury i Sztuki Dyrektor: Maciej Puto, pl. Kościeleckich 6, 85-033 Bydgoszcz, wok@wok.bydgoszcz. com, tel. 52 585 15 01–03; Galeria Sztuki Ludowej i Nieprofesjonalnej, kierownik: Katarzyna Wolska, tel. 52 322 22 36, galeria@wok.bydgoszcz.com, www.wok.bydgoszcz.com 37

Redakcja BIK prosi Państwa o weryfikację danych: bik@mok.bydgoszcz.pl

kwiecień 2013 |

| 31

w y da r z e n i a Teatr Polski 5, 6 kwietnia 2013, godz. 19.00

Cela wolności scenariusz: osadzeni ZK Fordon; reżyseria: Monika Wirżajtys, Maciej Szymborski; Zakład Karny w Fordonie; Fundacja Sztuki ART-HOUSE Czy teatr może kogokolwiek uratować? Osadzeni w Zakładzie Karnym w Fordonie uwierzyli, że tak. Stworzyli spektakl o narkotykach, Bogu i nadziei z myślą o pokazaniu go młodzieży. Scenariusz powstał w oparciu o prawdziwe historie uczestników warsztatów.

Adamczyk, Mirosław Guzowski, Magdalena Łaska, Mateusz Łasowski, Alicja Mozga, Maciej Pesta, Jakub Ulewicz, Małgorzata Witkowska Michał Zadara już po raz drugi realizuje spektakl z aktorami bydgoskiego teatru.

Po sukcesie „Wielkiego Gatsby’ego”, Zadara wyreżyseruje innowacyjną „Szaloną Lokomotywę” Witkacego.

Miniaturowa kolejka, precyzyjna maszyneria audio-video, muzyka na żywo, film, teatr akcji – to wszystko w jednym spektaklu, którego premiera odbędzie się 13 kwietnia w Teatrze Polskim w Bydgoszczy. Jak mówi sam reżyser: „Szalona Lokomotywa to dramat o tym, jak współczesny człowiek uwikłany jest w technologię.

Człowiek poprzez kontakt z technologią staje się innym stworzeniem. Taka treść w 1923 roku mogła wydawać się egzotyczna, a dzisiaj widzimy, jak bardzo taka analiza świata adekwatna jest do rzeczywistości.”

17 kwietnia, godz. 19.00 – XLVIII Przegląd Teatrów Małych Form „Kontrapunkt” w Szczecinie (Teatr Lalek Pleciuga)

Truskawkowa niedziela

DOM JELINEK „Kryminalista” to jeszcze dość powszechne określenie. Nadal silnym stygmatem pozostaje dzisiaj zapis o karalności. Reintegracja społeczna, w którą wpisuje się „Cela wolności” jest działaniem włączającym więźniów w życie społeczności lokalnej.

PRYWATNE JEST PUBLICZNE/ PRYWATNE JEST POLITYCZNE obejmuje ponadto spektakle: MEDEA w wykonaniu Julii Wyszyńskiej oraz MILUSIŃSCY w reżyserii Mai Kleczewskiej.

6 kwietnia, godz. 19.00 – XXXVIII Opolskie Konfrontacje Teatralne (Teatr im. Jana Kochanowskiego w Opolu)

Mickiewicz. Dziady. Performance.

13 kwietnia, godz. 19.00 – PREMIERA 14 kwietnia, godz. 18.00 16-18 kwietnia, godz. 19.00

S.I. Witkiewicz Szalona Lokomotywa reżyseria: Michał Zadara; scenografia: Robert Rumas; muzyka: Jan Duszyński; kostiumy: Julia Kornacka; zdjęcia, oświetlenie: Artur Sienicki; instalacja video: Tomasz Jasielec, Piotr Majewski; występują: Karolina B IK -u L N IK Ó W A C Z Y TE L D T ILE w cenie BIK-u TAN I B numerem ym w io tn Z kwie ty na spek takl: zł! bile a komoty wry Lo a n lo Sza inie: hała Zada w reż. Mic a s z a m y w t e r m 0 Zapr . z od 19.0 nie tnia o g mak symal pu 18 k wie ku za do nia w ra 32 | plarz BI | kwiecień 2013 up u Kj cenie.

15

Jeden egze

m

promoc yjne

4 biletów w

Teatr Polski w Bydgoszczy od 2007 propaguje twórczość Elfriede Jelinek w Polsce. W ramach międzynarodowego Aneksu do Festiwalu Prapremier 2007: ELFRIEDE JELINEK, gościliśmy hamburski Thalie Theatre ze spektaklem „Urlike Marie Stuart” w reżyserii Nicolasa Stemmanna, wraz z Uniwersytetem Kazimierza Wielkiego w Bydgosczy, Austriackim Forum Kultury i profesor Moniką Szczepaniak zorganizowaliśmy konferencję „Mówię i mówię. Teatralne maski Elfriede Jelinek”, której owocem jest książka wydana przez UKW pod tym samym tytułem. W 2008 roku odbyła się prapremiera polska „O zwierzętach” w reżyserii Łukasza Chotkowskiego, w 2010 „Babel” w reżyserii Mai Kleczewskiej. Oba spektakle gościły na wielu festiwalach teatralnych. Wydaliśmy sztuki „O zwierzętach” i „Chór sportowy” z rozmową przeprowadzoną przez Łukasza Chotkowskiego z Jelinek specjalnie na potrzeby publikacji. Sztuki Jelinek na nasze zamówienie tłumaczy zawsze Karolina Bikont.

Dom Jelinek, na który składają się prapremiera polska „Podróży zimowej w reżyserii Mai Kleczewskiej, spektakle na podstawie twórczości noblistki, konferencja naukowa organizowana przez prof. Monikę Szczepaniak, UKW i Austriackie Forum Kultury, promocja wydawnictw poświęconych Elfriede Jelinek, jest kontynuacją eksplorowania „sztuki protestu” noblistki.

Jelinek w jednym z maili napisała: „Jestem dumna, że poświęcacie mi tyle uwagi”.

23 kwietnia, godz. 17.30 24 kwietnia, godz. 17.30 i 20.00 (w ramach projektu Dom Jelinek), czas trwania: 60 minut bez przerwy

Elfriede Jelinek O zwierzętach

przekład Karolina Bikont; reżyseria i opracowanie tekstu: Łukasz Chotkowski; realizacja dźwiękowa i video: Maciej Szymborski; reżyser

w y da r z e n i a języka noblistki i języka przekładów, trudnościami i pułapkami translacyjnymi, inscenizacjami nowatorskich „tekstów dla teatru”, problemami recepcji i interpretacji powieści, dramatów i esejów w polskim kontekście kulturowym. Planowana jest publikacja artykułów w tomie zbiorowym „Jelinek po polsku” (2013).

światła: Robert Łosicki; występują: Beata Bandurska, Dominika Biernat, Marta Ścisłowicz, Anita Sokołowska, Michał Czachor (głos), Marek Tynda (video), Mateusz Łasowski; 22 statystki i 2 statystów.

Jelinek oparła swój najnowszy teatralny tekst na raportach o handlu ludźmi. Zostały one ujawnione w austriackiej prasie po rozbiciu sicie burdeli, w których pracowały głównie kobiety z Europy Wschodniej, a z ich usług korzystali najbardziej prominentni politycy, dziennikarze, biznesmeni. Zezwierzęcenie o jakim pisze Jelinek dotyczy relacji między kobietami a mężczyznami, ale również ich podejścia do kwestii własnego ciała i psychiki. Ludzie w sztuce Jelinek traktowani są jako towar na sprzedaż. Produkty szybkiego użycia. Eksponaty, które mają zaspokoić wszystkie fizyczne pragnienia.

23 i 24 kwietnia 2013, Foyer Teatru Polskiego w Bydgoszczy (w ramach projektu Dom Jelinek)

Konferencja Jelinek po polsku.

Tłumaczenia i inscenizacje Partnerzy projektu: Austriackie Forum Kultury w Warszawie, Teatr Polski Bydgoszcz, Uniwersytet Kazimierza Wielkiego Konferencja „Jelinek po polsku. Tłumaczenia i inscenizacje” z udziałem tłumaczy tekstów i badaczy twórczości Elfriede Jelinek (literaturoznawców, kulturoznawców, językoznawców i teatrologów) poświęcona będzie „obecności” tekstów Jelinek w Polsce. Ambicją projektu jest podsumowanie i poddanie dyskusji polskiej recepcji twórczości Jelinek ze szczególnym uwzględnieniem problemów translacji oraz odbioru i interpretacji tekstów noblistki w przekładzie na język polski. 16 uczestników i uczestniczek konferencji podejmie refleksję nad kompleksowymi teksturami Elfriede Jelinek, specyfiką

23 kwietnia, godz. 19.00 – PREMIERA BYDGOSKA 24-26 kwietnia, godz. 19.00 (w ramach projektu Dom Jelinek)

Elfriede Jelinek Podróż zimowa reżyseria: Maja Kleczewska; dramaturgia: Łukasz Chotkowski; kostiumy: Konrad Parol; występują: Jakub Firewicz, Beata Ziejka, Karolina Adamczyk, Małgorzata Witkowska, Julia Wyszyńska, Michał Czachor, Michał Jarmicki, Mateusz Łasowski, Piotr Stramowski; inspicjent: Hanna Gruszczyńska Koprodukcja Teatru Polskiego w Bydgoszczy z Teatrem Powszechnym w Łodzi i Festiwalem Sztuk Przyjemnych i Nieprzyjemnych Spektakl oparty jest na najnowszym, nagradzanym tekście noblistki Elfriede Jelinek „Podróź zimowa”. To spektakl o ludziach przytłoczonych pojęciami, znaczeniami, czasem minionym. Twórcy spektaklu w oparciu o tekst Jelinek prześwietlają instytucję małżeństwa, zależności, dewiacje seksualne, posiłkując się m.in.: sprawą Nataschy Kampusch, Fritzl’a, prześwietlają obłęd, chorobę psychiczną i śmierć. Tworzą pieśń o odchodzeniu, osobiste rozliczenie i pożegnanie. Człowiek poszukuje już tylko samego siebie. Zrezygnował ze wszystkich pytań oprócz jednego: „Kim jestem?” inf. Paulina Wenderlich

kwiecień 2013 |

| 33

w y da r z e n i a Akademia Muzyczna 9.04.2013, wtorek, godz. 19.00, Sala Koncertowa im. prof. R. Sucheckiego, ul. Staszica 3

CCXLIV Bydgoski Wtorek Muzyczny Chór Wydziału Dyrygentury, Jazzu i Edukacji Muzycznej AM w Bydgoszczy pod dyrekcją Renaty Szerafin-Wójtowicz Męski Zespół Wokalny Hermonium AM w Bydgoszczy Chór Kameralny AM w Bydgoszczy pod dyrekcją Janusza Staneckiego i Magdaleny Filipskiej 11.04.2013, czwartek, godz. 19.00, Sala Koncertowa im. prof. R. Sucheckiego, ul. Staszica 3

CI Koncert Organowy Elżbieta Karolak, organy Grzegorz Wołczański, klarnet Laureat nagrody rektora AM w Bydgoszczy xv Akademickiego Konkursu Klarnetowego we Włoszakowicach Marianna Waszkiewicz, fortepian

KONCERTY KOMPOZYTORSKIE w ramach 17. Sesji Naukowej Twórczość kompozytorska na Pomorzu i Kujawach 16, 17 kwietnia 2013, godz. 19.00, Sala Koncertowa im. prof. R. Sucheckiego, ul. Staszica 3 Pedagodzy, studenci, goście AM w Bydgoszczy Na pierwszym z koncertów przedstawi się najmłodsze pokolenie kompozytorów – studenci kompozycji Akademii Muzycznej, na środowym natomiast zaprezentowane zostaną kompozycje pokolenia ich mistrzów: F. Woźniaka, M. Jasińskiego, M. Gordiejuka, R. Kwiatkowskiego, B. Matuszczak, B. Riemera, P. Mossa. Zarówno na Konferencję, jak i koncerty kompozytorskie wstęp wolny.

19.04.2013, piątek, godz. 18.00, Aula Akademii Muzycznej, ul. Słowackiego 7

Koncert Specjalny Michał Gryćko, saksofony Michał Francuz, fortepian w programie utwory D. Szostakowicza, E. Denisova, G. Gershwina, B. Cockrofta 21.04.2013, godz. 17.00, Sala Koncertowa im. prof. R. Sucheckiego, ul. Staszica 3

Gypsy Music Maciej Afanasjew, Natalia Brodka, Marlena Misiak, Katarzyna Składanek, skrzypce Orkiestra Kameralna Accademia dell’arco Paweł Radziński, dyrygent w programie utwory J. Brahmsa, P. Sarasatego, M. Ravela, V. Montiego w aranżacji Macieja Afanasjewa Elżbieta Karolak

14.04.2013, niedziela, godz. 10.00 i 11.30, Sala Koncertowa im. prof. R. Sucheckiego, ul. Staszica 3

CLV Poranek Muzyczny dla dzieci z rodzicami W hiszpańskich rytmach 14.04.2013, niedziela, godz. 17.00, Pałac w Lubostroniu

CXXXII Koncert Pałacowy Katarzyna Bąkowska, skrzypce Ewa Skardowska, fortepian 17-18.04.2013, Aula Akademii Muzycznej, ul. Słowackiego 7

17. Sesja naukowa Twórczość kompozytorska na Pomorzu i Kujawach dr Aleksandra Kłaput-Wiśniewska, kierownictwo naukowe 34 |

| kwiecień 2013

23.04.2013, wtorek, godz. 19.00, Sala Koncertowa im. prof. R. Sucheckiego, ul. Staszica 3

Wielkie Cykle Fryderyk Chopin. Etiudy op. 10 i op. 25 Piotr Kępiński, fortepian 30.04.2013, wtorek, godz. 18.00, Pałac w Lubostroniu

CXXXIII Koncert Pałacowy Wiesława Ronowska, fortepian w programie J. Haydn – Sonata g-moll J.S. Bach–F. Busoni – Chaconne d-moll BWV 1004 F. Chopin – Sonata h-moll op. 58 Bilety można nabywać: – na Koncerty Pałacowe – w Pałacu w Lubostroniu pół godziny przed koncertem, – na Poranki Muzyczne dla dzieci – w foyer Sali Koncertowej pół godziny przed każdą audycją.

Na pozostałe imprezy wstęp bezpłatny inf. Anna Cudo

w y da r z e n i a Opera Nova w Bydgoszczy Wydarzenia gościnne: 8.04.2013, godz. 19.30

Występ zespołu „Mazowsze” 12.04.2013, godz. 17.00 i 20.00

Teatr Kwadrat – „Ślub doskonały” 21.04.2013, godz. 19.00

Uroczysty koncert z okazji 667 rocznicy nadania praw miejskich Bydgoszczy 2.04.2013, wtorek, godz. 19.00

STWORZENIE ŚWIATA – balet Joseph Haydn/Uwe Scholz

kierownictwo muzyczne: Filippo Maria Bressan choreografia: Uwe Scholz kostiumy i idea projekcji: Giovanni di Palma przekaz choreograficzny: Montserrat León, Giovanni di Palma przestrzeń i światła: Bogumił Palewicz zdjęcia i realizacja projekcji: Daniel Chruszcz kierownictwo chóru: Mariusz Otto

Spektakl jest znakomitą okazją poznania twórczości jednego z najwybitniejszych choreografów naszych czasów. Choreograficzną wersję Uwe Scholza do Haydnowskiego oratorium „Stworzenia świata” można śmiało zaliczyć do kanonu europejskiego neoklasycznego tańca końca XX w. Przedwcześnie zmarły niemiecki twórca przygotował w 1985 r. przygotował na scenie Opery w Zurychu pełnometrażowy spektakl z muzyką Josepha Haydna. Przedstawienie okazało się ogromnym sukcesem i zapoczątkowało europejską karierę 25-letniego wówczas artysty. .

Wykonawcy: EWA – Shino Sakurado, ADAM – Mateusz Sierant, Monika Mych, sopran, Piotr Friebe, tenor, Patryk Rymanowski, bas, Balet, Chór i Orkiestra Teatru Wielkiego w Poznaniu.

St wor zenia świata, fot. Caterina Zalewska

4-7 kwietnia 2013, godz. 19.00

Imre Kalman „Hrabina Marica” – operetka 11, 13, 14 kwietnia 2013, godz. 19.00

Gaetano Donizetti „Napój miłosny” – opera komiczna

Inauguracja XX Bydgoskiego Festiwalu Operowego 27.04.2013, sobota, godz. 19.00 – premiera 28.04.2013, niedziela, godz. 19.00

HALKA opera Stanisława Moniuszki

Realizatorzy: Kierownictwo muzyczne Piotr Wajrak Reżyseria Natalia Babińska Scenografia Diana Marszałek, Julia Skrzynecka Kostiumy Paulina Czernek-Banecka Choreografia Iwona Pasińska Przygotowanie chóru Henryk Wierzchoń Reżyseria świateł Maciej Igielski Projekcje multimedialne Ewa Krasucka

Mówi Natalia Babińska: „Halka Moniuszki miała dwie wersje: wileńską (skromniejszą, rewolucyjną) i warszawską (rozbudowaną i ocenzurowaną). My realizujemy rozbudowaną wersję wileńską, z jej rewolucyjnym potencjałem i biało-czarnym podziałem bohaterów (Janusz jest zły, Jontek dobry, Janusz jest fałszywy, Halka szczera), a także – z jej wersją tekstową. […] Ukazujemy bogatych z urodzenia, zepsutych, niedojrzałych, fałszywych, dystyngowanych, metroseksualnych ludzi wyższych sfer (popłuczyny po dawnych bohaterach, którzy wywalczyli sobie tytuł szlachecki) i biednych, dobrych ale ograniczonych, poczciwie naiwnych prostych ludzi wsi. Nie istniejemy w określonych realiach – raczej chodzi o świat „dawno, dawno temu”, świat baśni i mitu. W estetyce inspirujemy się szlacheckością i strojem ludowym, jest to jednak zaledwie stylizacja. Innym ważnym tropem realizacyjnym jest pantomima, teatr bez słów i przede wszystkim – musical (dotyczy to zwłaszcza scen zbiorowych i choreograficznych).

Spektakl składa się z dwóch części. Pierwsza dzieje się w Zamku w sali balowej bądź w jego podziemiach.

Druga część spektaklu rozgrywa się we wsi, zimą.

Przeciwstawiamy przepych balu, z jego fajerwerkami i cyrkowymi sztuczkami – naturalności i przejrzystości przestrzeni we wsi w górach (jak będzie widać na rysunkach). Część pierwsza spektaklu jest dynamiczna, efekciarska, musicalowa, część druga – statyczna, wrośnięta w ziemię, naturalna. Mamy też dwa światy scenograficzne: złoty pałacowy i śnieżny plenerowy. Scenografia pozostaje maksymalnie abstrakcyjna i bazą spektaklu jest ruch sceniczny oraz gra rekwizytu”. inf. Ewa Chałat

kwiecień 2013 |

| 35

w y da r z e n i a Filharmonia Pomorska 5 kwietnia 2013, piątek, godz. 19.00

Koncert na 60-lecie Filharmonii Pomorskiej Orkiestra Symfoniczna Filharmonii Pomorskiej Tadeusz Wojciechowski, dyrygent Miki Kobayashi, skrzypce (Japonia) – II nagroda XIV Międzynarodowego Konkursu Skrzypcowego im. Wieniawskiego (2011) Weber – Uwertura do opery „Oberon” Mendelssohn – Koncert skrzypcowy e-moll Musorgski – Obrazki z wystawy Miki Kobayashi urodziła się w 1990 w USA. Z wyróżnieniem ukończyła Toho High School of Music, obecnie kontynuuje naukę w Konserwatorium Wiedeńskim. Zadebiutowała w wieku 10 lat w Tokyo Metropolitan Art Space z Tokyo Symphony Orchestra. Artystka gra na skrzypcach Annibale’a Fagnola (z 1929), który był jednym z najwybitniejszych twórców włoskich skrzypiec XX wieku. Jego instrumenty dziś są cenione za ich sztukę rzemiosła i dźwięczny ton. Podczas Konkursu wówczas 21-letnia skrzypaczka swoją grą w poznańskiej Auli Uniwersyteckiej zafascynowała publiczność i zdobyła uznanie wybitnych jurorów. Dla bydgoskiej publiczności zagra jedyny Koncert skrzypcowy Mendelssohna, zaliczany do jednych z najpiękniejszych, jakie powstały na ten instrument, i który daje soliście wyjątkowe warunki do popisu wirtuozerią, dźwiękiem i umiejętnościami warsztatowymi. Ponadto symfonicy pod batutą maestro Tadeusza Wojciechowskiego wykonają Webera Uwerturę do opery „Oberon”, która przyniosła kompozytorowi wielki sukces i rozgłos. Na koniec zaś zabrzmią niezmiennie lubiane przez kolejne pokolenia słuchaczy Obrazki z wystawy Musorgskiego.

10 kwietnia 2013, środa, godz. 19.00

Perły kameralistyki Orkiestra Kameralna Capella Bydgostiensis Christian Deuschel, dyrygent, trąbka (Niemcy) Barber – Adagio Françaix – Le Gay Paris Dvořák – Serenada na orkiestrę smyczkową E-dur op. 22 Gość Capelli, Christian Deuschel urodził się w Mannheim w rodzinie z tradycjami muzycznymi. Po studiach w akademiach muzycznych w Stuttgarcie i Mannheim w 1990 podjął pracę jako pierwszy trębacz w Saarländische Staatsorchester. Poza koncertowaniem jako solista i dyrygent, jest wykładowcą uniwersyteckim. W bydgoskiej Filharmonii wystąpi również w podwójnej roli. Zagra partie solowe w utworze francuskiego neoklasycy36 |

| kwiecień 2013

stycznego kompozytora, pianisty Jeana Françaix pt. Le Gay Paris na trąbkę i instrumenty dęte z 1975. Ponadto pod jego batutą kameraliści zagrają muzyczne rarytasy: słynne Adagio na smyczki Barbera oraz Serenadę na smyczki E-dur Dvořáka – bardzo popularną i nader chętnie wykonywaną.

12 kwietnia 2013, Piątek, godz. 19.00

Symfonia losu Orkiestra Symfoniczna Filharmonii Pomorskiej Yoav Talmi, dyrygent (Izrael) Konstanty Andrzej Kulka, skrzypce Borodin – Uwertura do opery „Kniaź Igor” Czajkowski – Koncert skrzypcowy D-dur Ten wieczór symfoniczny zwiastuje wielkie wydarzenie, a jego niewątpliwe atuty to zarówno udział wybitnych artystów, jak i wyborowy program. Na podium dyrygenckim stanie Yoav Talmi izraelski dyrygent i kompozytor, absolwent m.in. prestiżowych Rubin Academy of Music w Tel Awiwie oraz The Juilliard School of Music w Nowym Jorku. Jego kunszt dyrygencki znany i wysoce ceniony jest po obu stronach Oceanu Atlantyckiego.

Kolejna wyjątkowa osobowość artystyczna to wybitny skrzypek Konstanty Andrzej Kulka, który nie tylko jest jednym z najbardziej popularnych polskich muzyków, ale także wielkim propagatorem muzyki polskiej za granicą. Charyzmatyczne kreacje wirtuoza zawsze wzbudzają zachwyt melomanów, tym razem porwie nas muzyką Czajkowskiego – genialnym Koncertem D-dur, który jest wielkim wyzwaniem dla jego interpretatora. Koncert rozpocznie Uwertura do opery „Kniaź Igor”, słynnej i zarazem jedynej opery Borodina, rosyjskiego neoromantyka, zaś na koniec wybrzmi Beethovenowska V Symfonia c-moll, w krajach anglojęzycznych znana pod nazwą „Symfonia losu”.

19 kwietnia 2013, piątek, godz. 19.00

Koncert w 70. rocznicę wybuchu Powstania w Getcie Warszawskim pod patronatem Marszałka Województwa Kujawsko-Pomorskiego Orkiestra Symfoniczna Filharmonii Pomorskiej Chór Męski Singakademie Frankfurt (Oder) Rudolf Tiersch, dyrygent Zbigniew Raubo, fortepian Tomasz Strahl, wiolonczela Baruh Finkelshtein, baryton, główny kantor Synagogi w Moskwie i Sankt Petersburgu Hans-Joachim Frank, narrator, aktor Berliner Ensemble Bertolt Brecht Sławomira Łozińska, słowo Kaddish – Żydowska modlitwa za zmarłych Bloch – „Schelomo” na wiolonczelę i orkiestrę

w y da r z e n i a Addinsell – Koncert warszawski Schönberg – Kantata „Ocalały z Warszawy” W koncercie weźmie udział wielu znakomitych wykonawców, jak niemiecki zaprzyjaźniony od lat z Filharmonią Chór z Frankfurtu nad Odrą pod kier. Rudolfa Tierscha, który również wielokrotnie prowadził koncerty bydgoskich filharmonicznych orkiestr, Hans-Joachim Frank, aktor z legendarnego już berlińskiego teatru założonego w 1949 przez Bertolta Brechta po osiedleniu się w NRD; znana polska aktorka teatralna i filmowa Sławomira Łozińska; cenieni polscy wirtuozi, laureaci prestiżowych nagród konkursów polskich i zagranicznych, pianista Zbigniew Raubo i wiolonczelista Tomasz Strahl; Baruh Finkelshtein, od 1989 główny kantor Wielkiej Synagogi w Sankt Petersburgu i jednocześnie od 2003 główny kantor Synagogi w Moskwie, obdarzony głosem o pięknym brzmieniu (bas-baryton).

Koncert rozpocznie Kadisz, w judaizmie jedna z najważniejszych modlitw, będąca składnikiem wszelkich żydowskich modłów zbiorowych, następnie – rapsodia hebrajska „Schelomo” na wiolonczelę i orkiestrę z 1916 amerykańskiego kompozytora – Ernesta Blocha oraz Koncert warszawski, bardzo znany utwór na fortepian z orkiestrą, pochodzący z muzyki do filmu „Dangerous Moonlight,” uważany za największe dzieło Brytyjczyka Richarda Addinsella, koncert zwieńczy przejmujące dzieło Austriaka Arnolda Schönberga (1874-1951) pt. „Ocalały z Warszawy” na głos mówiony, chór męski i orkiestrę (1947), które jest skrzyżowaniem kantaty i dramatycznego monodramu.

24 kwietnia 2013, środa, godz. 19.00

Pieśni Żydów Sefardyjskich pod patronatem Marszałka Województwa Kujawsko-Pomorskiego Orkiestra Kameralna Capella Bydgostiensis José Maria Florêncio, dyrygent Małgorzata Pańko, sopran Gerard Edery, gitara, śpiew (USA) Terminem „sefardyjczycy” określa się Żydów mieszkających na Półwyspie Iberyjskim oraz ich potomków.

Piękno i egzotykę ich pieśni z towarzyszeniem kame-

Gerard Eder y

ralistów zaprezentują: Małgorzata Pańko, laureatka licznych konkursów wokalnych, wiele koncertuje na estradach filharmonicznych w kraju i za granicą z repertuarem oratoryjno-kantatowym, kameralnym i pieśniarskim; Gerard Edery – wokalista, gitarzysta, kompozytor i producent, znakomity amerykański artysta, jeden z największych na świecie ekspertów w muzyce sefardyjskiej diaspory. Jego twórczość to fuzja stylów, kultur i inspiracji, która odkrywa przed słuchaczami nowe brzmienia i tradycje muzyczne z całego świata. Jest autoMałgorzata Pańko rem 14 albumów spod szyldu „Sefarad Records”, a także twórcą wziętego Śpiewnika Sefardyjskiego. Artysta śpiewa w kilkunastu językach i dialektach.

26 kwietnia 2013, piątek, godz. 19.00

Amerykanin w Paryżu Orkiestra Symfoniczna Filharmonii Pomorskiej Zygmunt Rychert, dyrygent Janusz Stanecki, waltornia Chabrier – España Glier – Koncert na róg i orkiestrę Respighi – Fontanny rzymskie Gershwin – Amerykanin w Paryżu Kwietniowe kalendarium FP zamknie koncert, który zawrze wiele „powabnej” i naprawdę lubianej muzyki XIX i XX w., posiadającej różny rodowód. Na początek zabrzmi francuskiego kompozytora Chabriera utwór España, którego już tytuł wskazuje na inspiracje porywającymi, hiszpańskimi rytmami; następnie – Glièra Koncert na róg i orkiestrę, kompozytora polsko-niemieckiego pochodzenia, zamieszkałego w Rosji, cieszący się dużą popularnością wśród słuchaczy, jednak ze względu na trudności techniczne i wirtuozerię partii solowej utwór rzadko jest prezentowany. Po przerwie muzyka Italii, czyli Respighiego poemat symfoniczny Fontanny rzymskie (1916), który od czasu prawykonania wzbudza entuzjazm trwający do dziś. Na finał muzyka zza Oceanu – sławny, ujmujący lekkością, elegancją i tanecznymi rytmami Amerykanin w Paryżu Gershwina.

Popisowe partie w Koncercie na róg Glièra wykona Janusz Stanecki, na co dzień pracownik Orkiestry Symfonicznej FP jako pierwszy waltornista oraz Opery Nova.

Całość poprowadzi doświadczony i bardzo ceniony polski mistrz batuty Zygmunt Rychert, także pedagog w Akademiach Muzycznych w Bydgoszczy i Szczecinie, od 2003 sprawujący kierownictwo artystyczne Filharmonii Szczecińskiej. inf. Mariola Grochowina

kwiecień 2013 |

| 37

w y da r z e n i a Muzeum Okręgowe im. L. Wyczółkowskiego 18 kwietnia 2013, Galeria Sztuki Nowoczesnej, ul. Mennica 8a. Wystawa czynna do 26 maja br.

Otwarcie wystawy „Karol Mondral (1880-1957). Grafika okresu paryskiego, bydgoskiego i poznańskiego”

Karol Mondral jest artystą obecnym w sztuce polskiej, ale zapomnianym. Po ponad 50 latach od ostatniej wystawy monograficznej (1959) pragniemy zaprezentować twórczość tego grafika i malarza w nowej, pełniejszej odsłonie. Z rozproszonych w polskich zbiorach zespołów rycin, wzbogaconych planszami z największej kolekcji autorskiej, przechowywanej w Towarzystwie Historyczno-Literackim / Bibliotece Polskiej w Paryżu przygotowaliśmy reprezentatywny wybór prac. Po prezentacji w Muzeum Okręgowym im. Leona Wyczółkowskiego w Bydgoszczy (18 kwietnia – 26 maja 2013) zaplanowano dwie edycje ekspozycji w miastach, gdzie żył i tworzył artysta. Wystawy odbędą się w Muzeum Archidiecezjalnym w Poznaniu (9 sierpnia – 14 września 2013) i w Towarzystwie Historyczno-Literackim / Bibliotece Polskiej w Paryżu (22 października – 30 listopada 2013).

Barbara Chojnacka

K a r o l M o n d r a l , W i e ż a z e g a r o w a w Pa r y ż u , 1914 , a k w a f o r t a , w ł . To w a r z y s t w o H i s t o r y c z n o - L i t e r a c k i e / B i b l i o t e k a P o l s k a w Par yżu, fot. Jean-Marc Moser

38 |

| kwiecień 2013

25 kwietnia 2013, godz. 18.00, Spichrze nad Brdą, ul. Grodzka 7-11

Otwarcie wystawy Franciszka Starowieyskiego Teatr Rysowania „W oczekiwaniu Ocaliciela”,

z kolekcji Cypriana Biełańca i Andrzeja Widelskiego. Wystawa czynna do 23 czerwca 2013 r. Współorganizatorem wystawy jest Agencja Zegart.

Teatr Rysowania W oczekiwaniu Ocaliciela powstał w Lublinie w 1995 roku. Inspiracją do jego powstania był poemat Juliusza Słowackiego Król Duch. Składa się z trzech wielkich płócien o wysokości 3 metrów i szerokości 6 metrów, zestawione ze sobą części maja długość 18 metrów.

Starowieyski o Teatrze Rysowania: „Zanim zacznę spektakl – gimnastykuję się i ćwiczę ręce. Zamach na taką płaszczyznę to spory wysiłek fizyczny, a nie wolno wytracić taktu. To zaczyna się nieśmiało, dopiero gdzieś dalej rozpędza się, tworzy się w duszy pęd, przerażenie, zdumienie i zachwyt. Publiczność te stany wyczuwa, a ja mobilizowany zbiorową świadomością pracuję biologicznie.” „…Na tych ogromnych płótnach dokonuje się spełnienie gestu, szybkiego i pełnego na całą rozpiętość rąk. Tu gest decyduje i daje nieosiągalną w inny sposób satysfakcję. Olbrzymia powierzchnia (54 m kwadratowe) pozwala na zachowanie a nawet przewyższenie naturalnej ludzkiej skali. Dokonuje się tedy fizyczne i psychiczne utożsamienie z tworzonym światem. Miejsce chłodnej analizy wypełnia narkotyczna potrzeba kontynuacji.” „…Chcę stworzyć świat niezależny od naszych pojęć o człowieczeństwie, który nie ilustruje stanów duszy lecz tworzy nieznane człowiekowi przeżycia duchowe… To ma być nadludzki świat, nie przez swe proporcje, lecz przez ciśnienie bijącej zeń emocji…”.

Franciszek Andrzej Bobola Biberstein-Starowieyski urodził się 8 lipca 1930 r. w Bratkówce koło Krosna, w rodzinie szlacheckiej pieczętującej się herbem Biberstein. Zmarł 23 lutego 2009 r. w Warszawie.

Rysownik, malarz, grafik, scenograf i kolekcjoner. Był autorem około 300 plakatów, ilustracji i opracowań graficznych książek. Miał ponad 200 indywidualnych wystaw w kraju i za granicą, m.in. w Austrii, Belgii, Francji, Holandii, Kanadzie, Szwajcarii, USA, we Włoszech.

Był jednym z pierwszych polskich artystów, któremu zorganizowano indywidualną wystawę w Museum of Modern Art w Nowym Jorku (1985). Otrzymał wiele nagród: Grand Prix na Biennale Sztuki Współczesnej w Sao Paulo (1973), Grand Prix za plakat filmowy na festiwalu w Cannes (1974), Grand Prix na Międzynarodowym Festiwalu w Paryżu (1975) oraz nagrody na Międzynarodowym Biennale Plakatu w Warszawie i na Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w Chicago (1979, 1982).

w y da r z e n i a

Fr a n c i s z e k S t a r o w i e y s k i , W o c z e k i w a n i u O c a l i c i e l a (c z ę ś ć ś r o d k o w a t r y p t y k u), t e c h n i k a w ł a s n a , z k o l e k c j i Cy p r i a n a B i e ł a ń c a i Andrzeja Widelskiego.

„M14” Wojciecha Fangora – nowy obraz na ekspozycji w Galerii Sztuki Nowoczesnej!

Muzeum Okręgowe zaprasza do obejrzenia obrazu Wojciecha Fangora, który dzięki prywatnemu depozytowi powiększył kolekcję polskiego malarstwa współczesnego. Działalność Fangora, należącego do grupy najważniejszych artystów w historii polskiej sztuki drugiej połowy XX wieku, wykracza poza malarstwo i obejmuje wiele innych dziedzin: grafikę, plakat, projekty architektoniczno-urbanistyczne, rzeźbę, scenografię czy instalacje w przestrzeni publicznej (environment).

Obraz M14 był prezentowany w ramach ekspozycji Wojciech Fangor. Przestrzeń jako gra w Muzeum Narodowym w Krakowie, przypadającej na jubileusz 90 urodzin i 75-lecia pracy twórczej artysty (2012/2013).

O b r a z Wo j c i e c h a Fa n g o r a , „ M14 ”, n a e k s p o z y c j i G S N , f o t . Wo j c i e c h Wo ź n i a k

Wojciech Fangor urodził się w 1922 r. w Warszawie.

W latach 1940-44 studiował w prywatnych pracowniach Tadeusza Pruszkowskiego i Felicjana Szczęsnego Kowarskiego, w 1946 r. uzyskał dyplom Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie. W latach 1953-61 pracował na Wydziale Grafiki macierzystej uczelni. W 1961 r. wyjechał z kraju, przebywał w Berlinie Zachodnim, Anglii, a od 1966 r. w Stanach Zjednoczonych. oprac. Inga Kopciewicz

Wystawy czasowe: Spichrze nad Brdą, ul. Grodzka 7-11 „Bydgoscy mistrzowie malarstwa”. Wystawa czynna do 21 kwietnia 2013 r.

Exploseum. Centrum Techniki Wojennej DAG Fabrik Bromberg „Enigma. Odszyfrować zwycięstwo”. Wystawa czynna do 24 kwietnia 2013 r.

Spichrze nad Brdą, ul. Grodzka 7-11 „Fin de siècle. Rzemiosło artystyczne i fonografia ze zbiorów własnych Muzeum”. Wystawa czynna do końca czerwca 2013 r.

Europejskie Centrum Pieniądza, ul. Mennica 4 „Pieniądz PRL” Wystawa czynna do 30 listopada 2013 r.

Wystawy stałe: Spichrze nad Brdą, ul. Grodzka 7-11 „Od Starego Rynku do placu Wolności. Spacer ulicami międzywojennej Bydgoszczy” ul. Dąbrowa „EXPLOSEUM – centrum techniki wojennej DAG Fabrik Bromberg” Zbiory Archeologiczne, ul. Mennica 2 „W grodzie Bydgosta. Tajemnice życia wczesnośredniowiecznych mieszkańców Bydgoszczy i okolic” Europejskie Centrum Pieniądza, ul. Mennica 4 „Mennica bydgoska” Leon Wyczółkowski, ul. Mennica 7 „Twórczość Leona Wyczółkowskiego (1852-1936)” Galeria Sztuki Nowoczesnej, ul. Mennica 8a „Galeria Sztuki Nowoczesnej” Spichrze nad Brdą, ul. Grodzka 7-11 „Bydgoszcz – okruchy miasta” inf. Mateusz Soliński

kwiecień 2013 |

| 39

w y da r z e n i a Akademicka Przestrzeń Kulturalna Wyższej Szkoły Gospodarki w Bydgoszczy 6.04.2013, sobota, sala widowiskowa APK, ul. Królowej Jadwigi 14, wstęp wolny

„Stylowa Bitwa Breakdance edycja 5”

Jednym z celów imprezy jest promowanie wśród bydgoszczan tańca breakdance – ważnej gałęzi kultury hip-hopowej. W zawodach zmierzą się tancerze z całej Polski, m.in. z Gdańska, Grudziądza, Nakła, Słupska oraz Torunia. Przewidujemy około 100 uczestników w trzech kategoriach: 1vs1 (wiek powyżej 13 lat), Kids Battle 1vs1 (do 13 lat), B-Gril Trick Battle (bitwa tancerek).

Więcej szczegółów oraz harmonogram na stronie www.braterstwostylu.com.

9.04.2013, wtorek, godz. 18.00, sala widowiskowa APK, ul. Królowej Jadwigi 14, wstęp wolny

Movie Mówi Project: „Debiuty z regionu” – spotkanie z Marcelem Woźniakiem i pokaz filmu „Caissa”

Spotkanie „Debiuty z regionu” zainauguruje cykl w APK. Publiczność będzie miała okazję obejrzeć film „Caissa”, a po projekcji spotkać się z reżyserem obrazu, Marcelem Woźniakiem. Autor jest animatorem kultury i toruńskim dziennikarzem. „Caissa” to jego półprofesjonalny debiut. Obecnie pracuje nad kolejnym projektem filmowym. – Tytułowa „Caissa” to mityczna driada, przedstawiana jako bogini szachów – mówi reżyser. – „Caissa” to krótkometrażowa przypowieść o życiu, jako grze, której planszą jest gąszcz i labirynt miejski.

M a r c e l Wo ź n i a k , f o t . M a t e u s z J a ź w i e c k i

W programie ARCHIPREZY 3: wystawa projektów studentów i absolwentów kierunku Architektura WSG, warsztaty architektoniczne, wizualizacje projektów architektonicznych oraz konsultacje.

Informacje i zapisy na warsztaty pod numerem tel.

52 567 00 20 wew. 21 lub drogą mailową: iabigp@byd. pl. Ilość miejsc ograniczona.

Więcej szczegółów na stronie www.iaiu.wsg.byd.pl 11 kwietnia 2013, czwartek, godz. 17.00, sala widowiskowa APK, ul. Królowej Jadwigi 14, wstęp wolny

Wieczór poetycki „Dedykacja dla…” – spotkanie z Elżbietą Marią Kwiatkowską

Studenckie Koło Literackie WSG zaprasza na wieczór poetycki, zatytułowany. „Dedykacja dla…”, z udziałem Elżbiety Marii Kwiatkowskiej (EMKA) – poetki regionalnej z Chrystkowa, koordynatorki Stowarzyszenia Inicjatywa dla Rozwoju Kujaw i Pomorza.

Muzycznie umili nam czas młoda, zdolna wokalistka – Paulina Walendziak, uczestniczka wielu przeglądów, laureatka m.in. bydgoskiego Festiwalu Młode Talenty.

Więcej na stronie: www.apk.wsg.byd.pl.

12.04.2013, piątek, godz. 18.00, Muzeum Fotografii, ul. Królowej Jadwigi 14, wstęp na wernisaż wolny

Wystawa Stanisława Pręgowskiego w szlachetnej technice „gumy” z XIX wieku Muzeum Fotografii WSG zaprasza na wernisaż wystawy fotograficznej Stanisława Pręgowskiego, prezentują-

Więcej szczegółów na stronach www.ckm.byd.pl oraz www.kultura.byd.pl.

10.04.2013, środa, godz. 12.00, Akademicka Przestrzeń Kulturalna WSG, ul. Królowej Jadwigi 14, wstęp wolny

Archipreza 3 – Architektura organiczna

W tym roku tematem przewodnim warsztatów oraz wystawy będzie Architektura organiczna.

40 |

| kwiecień 2013

w y da r z e n i a cej prace artysty o różnej tematyce, wykonane w technice gumy, zaliczanej do tzw. technik szlachetnych.

Stanisław Pręgowski – ur. w Brześciu Kujawskim; mieszka i pracuje w Pile. Od 1990 r. członek Związku Polskich Artystów Fotografików. Laureat międzynarodowych i krajowych konkursów fotograficznych. Autor albumu „Ludzie i kamienie” oraz kilkudziesięciu wystaw indywidualnych.

Wystawa czynna dla zwiedzających do 15 maja br.

Więcej na stronie www.muzeumfoto.byd.pl.

17-19 kwietnia 2013, środa-piątek, Wyższa Szkoła Gospodarki w Bydgoszczy, ul. Garbary 2

Festiwal Rozwoju KobiecEGO Wrażliwe, subtelne, pełne fantazji. Przedsiębiorcze, zaradne, pomocne. Kobiece EGO. W swej skomplikowanej naturze potrafi łączyć skrajności, godzić przeciwieństwa, ujmować dziewczęcym urokiem i działać ze skutecznością stratega. Festiwal Rozwoju KobiecEGO jest taki, jak kobiety: wszechstronny, kolorowy, nieprzeciętny. Kobiecego piękna nigdy zbyt dużo, tak samo jak przygotowanych przez nas atrakcji. Zapraszamy wszystkie Panie do udziału w kolejnej edycji, która odbędzie się 17-19 kwietnia br.

Szczegółowy program oraz zapisy na stronie www. kobiety.byd.pl.

19-20 kwietnia 2013, Akademicka Przestrzeń Kulturalna WSG, ul. Królowej Jadwigi 14, wstęp wolny

III Bydgoski Festiwal „Podróżnicy”

W ramach festiwalu zapraszamy na inspirujące spotkania z podróżnikami, połączone z prezentacją zdjęć i filmów. Na rowerze, pieszo, czy środkami komunikacji publicznej – nie ruszając się z Bydgoszczy, odwiedzimy cały świat. Piotr Kuryło (zdobywca Kolosa 2011), który

S t a t u e t k a i m . To n y ’e g o H a l i k a , f o t . P a w e ł Wa r l i n s k i

samotnie obiegł świat, a w zeszłym roku przepłynął Wisłę pod prąd, zabierze nas na spływ kajakowy w sobotę rano (zapisy przez www.podroznicy.byd.pl).

Na gości festiwalowych czekają również wystawy fotografii, kuchnie świata, stoiska wydawnictw podróżniczych i nie tylko. W sobotę, 20 kwietnia, po raz drugi Kapituła Festiwalu „Podróżnicy”, z Elżbietą Dzikowską na czele, przyzna statuetki im. Tony’ego Halika za podróżnicze osiągnięcia Polaków.

Więcej szczegółów oraz program na stronie www. podroznicy.byd.pl.

„Bezpiecznie nad wodą?”

– konkurs fotograficzny

Wszystkich entuzjastów fotografowania oraz spędzania wolnego czasu nad wodą zachęcamy do udziału w konkursie, organizowanym przez Muzeum Fotografii oraz Katedrę Zdrowia, Kultury Fizycznej i Sportu WSG, w ramach Międzynarodowej Konferencji Naukowej „Stan, perspektywy i rozwój ratownictwa, kultury fizycznej i sportu w XXI wieku”. Termin nadsyłania prac – do 20 maja br. Otwarcie wystawy pokonkursowej i rozdanie nagród nastąpi 14 czerwca o godz. 15.00 na Wyspie Młyńskiej w Bydgoszczy.

Więcej szczegółów w regulaminie na stronie www. muzeumfoto.byd.pl. inf. Elżbieta Schulz

Klub „Arka” BSM 2.04.2013, wtorek, godz. 16.00 „FANTAZJA I RZECZYWISTOŚĆ” – konkurs plastyczny dla dzieci 8.04.2013, poniedziałek, godz. 18.00 Z cyklu: „PAN TADEUSZ” wspólne czytanie epopei narodowej z okazji 200-setnej rocznicy ostatniego zajazdu na Litwie 11.04.2013, czwartek, godz. 17.00 Z cyklu „ARKA POEZJI” wieczór autorski Michała Krzemkowskiego promocja książki pt. „EPOPEJA ARAWIJSKA” 15.04.2013, poniedziałek, godz. 17.00 „ABC SPÓŁDZIELCZOŚCI” spotkanie Klubu Seniora z Prezesem Zarządu BSM Tadeuszem Stańczakiem 22.04.2013, poniedziałek, godz. 17.00 Z cyklu „PRZEPISY NA KAŻDĄ OKAZJĘ” wiosenne surówki – spotkanie Klubu Seniora poprowadzi Genowefa Myszkorowska

29.04.2013, poniedziałek, godz. 17.00 „CZY ZNASZ SWOJE MIASTO?” – konkurs wiedzy o Bydgoszczy zaprasza Koło Miłośników Szwederowa oraz Klub Seniora Ponadto: • W każdą środę od godz. 11.00-13.00 dyżur Koła Polskiego Związku Emerytów, Rencistów i Inwalidów • W poniedziałki, środy oraz piątki zajęcia gimnastyczne dla seniorów (dwie grupy: I godz. 9.00, II godz. 10.00) • We wtorki oraz czwartki o godz. 16.00 zajęcia plastyczne dla dzieci • Zapraszamy na zajęcia informatyczne dla seniorów (zajęcia indywidualne) Izba Pamięci im. Marszałka Józefa Piłsudskiego czynna: w poniedziałki w godz. 10.00-14.00; we wtorki i środy w godz. 14.00-19.00.

Plany pracy Klubu „Arka” BSM dostępne na stronie internetowej Bydgoskiej Spółdzielni Mieszkaniowej: http://www.bsm.bydgoszcz.pl/ w dziale Informacje. kwiecień 2013 |

| 41

w y da r z e n i a Galeria Miejska bwa otwarcie wystawy 5.03.2013, godz. 17.00, wystawa czynna do 28 kwietnia

Festiwal – Synteza Sztuk Wystawa prac wykładowców projektantów Kierunku Wzornictwo UTP Bydgoszcz Festiwal – Synteza Sztuk – to wspólne przedsięwzięcie trzech niezwykle ważnych dla Bydgoszczy i regionu kulturotwórczych instytucji: Uniwersytetu Technologiczno-Przyrodniczego, Galeria Miejska BWA oraz Filharmonii Pomorskiej. Ma ono na celu zaprezentowanie mieszkańcom Miasta potencjału artystycznego generowanego na co dzień przez te instytucje i uświadamianie siły i jakości jaką Bydgoszcz w zakresie tego potencjału posiada.

Artykulacja Myśli to klamra spinająca trzy wymienione Instytucje. Festiwal Synteza Sztuk stanowi znak tożsamości i rozumienia, a Myśl Ludzka jest swoistym znakiem zjawiskiem uświadamiania – żeby mogło to nastąpić, Myśl musi zostać wyartykułowana. Do tego potrzebny jest rodzaj kodu – języka, który trzeba posiadać, by mówić oraz by czytać zapisaną treść. Tymi językami są między innymi: malarstwo, grafika, rzeźba, muzyka, jak również obiekty z obszaru designu.

Swoje Myśli w ramach niniejszego festiwalu zaprezentują artyści – pedagodzy, studenci i absolwenci kierunku Wzornictwa oraz zaproszeni Przyjaciele i Goście wraz z japońską skrzypaczką Miki Kobayashi i zespołem Filharmonii Pomorskiej.

Zapraszam do wspólnego czytania myśli…

Prof. Wojciech Hora

otwarcie wystawy 5.03.2013, godz. 17.00, wystawa czynna do 28 kwietnia

Wojciech Woźniak. Sentymenty – fotografia

Przeglądam na monitorze komputera fotografie wykonane przez Wojtka Woźniaka, rozpoznaję miejsca z jego i mojego rodzinnego miasta, ale mam pewien niedosyt. […] Wchodzę w inny wymiar znanych mi miejsc, na pozór zwyczajnych, ale teraz owianych dozą tajemnicy. To odczucie wzmaga pustka przestrzeni, ulicy, wnętrza –

bez sztafażu, pozbawiona życia – czas zatrzymany na fotografii. To czas symboliczny, bo Wojtek zatrzymuje go w wybranej przez siebie chwili, a jednocześnie odwołuje się do pamięci o miejscach mu bliskich z przeszłości, wówczas tętniących życiem, a teraz opuszczonych, niszczejących.

Elżbieta Kantorek

Akademia sztuki

Od września 2009 w Galerii Miejskiej bwa prowadzone są wykłady w ramach Akademii Sztuki, obejmujące problematykę Sztuki Współczesnej, jej odbioru zrozumienia. W październiku 2012 ruszyła po raz kolejny Akademia Sztuki w Galerii Miejskiej bwa w Bydgoszczy.

Wykłady poświęcone polskiej sztuce XX i XXI wieku odbywać się będą do czerwca 2013.

10.04.2013, godz. 18.00:

Małgorzata Jankowska. Różne wizje abstrakcji 24.04.2013, godz. 18.00:

Piotr Tołoczko. Synestezja w sztuce na przykładzie grafiki muzycznej Seminarium filmowe 16.04.2013, godz. 18.00 Galeria Miejska bwa zaprasza we wtorek 16 kwietnia na godz. 18.00 na kolejne seminarium filmowe.

Poprowadzi je Remigiusz Zawadzki, dyrektor Międzynarodowego Festiwalu Sztuki Reportażu Camera Obscura. Pokazane i omówione zostaną dwa polskie filmy dokumentalne poświęcone niepełnosprawnym sportowcom: – ŻYCIE STYLEM DOWOLNYM autor: Adam Palenta, prod. Studio MŁODZI i FILM im. A. Munka, 10’ – DZIECI MNIEJSZEGO KSIĘCIA autor: Jerzy Rytel, prod. Redakcja Transmisji, Publicystyki, Oprawy i Mediów Interaktywnych TVP SPORT, 30’ Wstęp do Galerii Miejskiej bwa – bezpłatny

Galeria Miejska bwa Galeria Brda Wystawa czynna do 11.04.2013

Joanna Sitko. Wyobrażenia Od 12.02.2013 w Galerii BRDA, (ul. Dworcowa 94), działającej pod patronatem Galerii Miejskiej bwa w Bydgoszczy, czynna jest wystawa Joanny Sitko – „Wyobrażenia”.

11.04.2013, godz. 17.00, Galeria BRDA, ul. Dworcowa 94

Agata Czarnecka. Odcienie burzy „Do stworzenia cyklu pobudziły mnie wspomnienia z dzieciństwa, kiedy to burza przerażała i budziła respekt przed siłami natury. Respekt oczywiście pozostał 42 |

| kwiecień 2013

w y da r z e n i a do dziś, ale nauczyłam się doceniać to majestatyczne widowisko. Odbieram burzę jako swoisty spektakl – światła i koloru podczas którego niebo przybiera zjawiskowe odcienie. Niespotykane jest również światło które jej towarzyszy, działa niczym filtr nadający różne tonacje oglądanemu krajobrazowi. W moich obrazach starałam się uchwycić ulotny i magiczny moment, kiedy na chwilę zmienia się świat.”

Agata Czarnecka urodziła się 29 października 1986 roku w Toruniu. W czerwcu 2011 roku obroniła dyplom z malarstwa sztalugowego na Wydziale Sztuk Pięknych w Toruniu w pracowni prof. Mieczysława Ziomka. Dodatkowo wykonała aneks z rysunku artystycznego oraz malarstwa w architekturze. Jest Stypendystką Prezydenta Miasta Torunia w Dziedzinie Kultury, oraz L’Ecole Superieure des Beaux Arts Saint-Luc w Liege. Jej zainteresowania artystyczne oscylują wokół malarstwa szta-

Agata Czarnecka. Odcienie burz y

lugowego, muralu jak również wzornictwa. Podejmuje tematykę pejzażu oraz miejsca człowieka w otaczającym nas środowisku. inf. Danuta Pałys

Galeria Miejska bwa Galeria Kantorek otwarcie wystawy – spotkanie 4 kwietnia 2013, godz. 18.00, wystawa czynna do 13 kwietnia

Jak daleko stąd jak blisko – wycieczka do Europy: Wenecja–Paryż–Rzym wg projektu Małgorzaty Winter „Tak daleko z stad, jak blisko – Wenecja, Paryż, Rzym” – wystawa uczestników projektu realizowanego w 2012 roku przez Fundacje Bez Nazwy o analogicznym tytule „Jak daleko stąd, jak blisko. Wycieczka do Europy – Wenecja, Paryż, Rzym”. W „wycieczce” wzięło udział 25 osób. W trakcie podróży po „Europie” staraliśmy się być czujni na wszystko co w drodze spotykamy. Podróż odbyliśmy w ostatnie dni grudnia. Nostalgiczny, zimowy krajobraz sprzyjał refleksji nad otaczająca nas rzeczywistością pałuckich wsi i miasteczek.

Na wystawie będą zaprezentowane prace m.in. Zbigniewa Zielińskiego, Anny Konop, Marka Noniewicza, Tymona Michalskiego, Agaty Polny, Mikołaja Wintera, Madgaleny, Marii i Jarosława Majewskich, Andrzeja Kaliskiego, Nastazji Puzinowskiej, Zuzanny i Marii Zielińskich, Joanny Sauter, Fabiana Rzadkiewicza, Karoliny Suchodolskiej, Artura Dutkiewicza, Mai Erdmann, Justyny Żywieckiej.

Adam Nowacki, Frayed ends of sanity, 2011 otwarcie wystawy 17.04.2013, środa, godz. 18.00, wystawa czynna do 11 maja

Adam Nowacki – malarstwo Adam Nowacki ur. 1967 r. w Bydgoszczy. Studia odbył na Wydziale Malarstwa i Grafiki PWSSP w Gdańsku w pracowni projektowania graficznego prof. Jerzego Krechowicza oraz w pracowni malarstwa prof. Henryka Cześnika. Dyplom z zakresu malarstwa uzyskał w 1994 r., z aneksem w dziedzinie grafiki warsztatowej prowadzonej przez prof. Wiesława Dębskiego.

Uprawia malarstwo. Jest autorem kilku wystaw indywidualnych. Uczestniczył w kilkunastu wystawach zbiorowych /Gdańsk, Sopot, Warszawa, Bydgoszcz/.

Anna Konop, „Par y ż”

inf. Elżbieta Kantorek

kwiecień 2013 |

| 43

w y da r z e n i a Wojewódzka i Miejska Biblioteka Publiczna Wybrane zajęcia edukacyjne: 2.04.2013, godz. 16.00, WiMBP (Filia nr 30 dla dorosłych i dla dzieci ul. Toruńska 185) Moja ulubiona książka – zajęcia literackie z okazji Międzynarodowego Dnia Książki dla Dzieci.

tłumaczem, lekarzem, himalaistą, autorem najnowszego przekładu szekspirowskiego Hamleta.

12.04.2013, godz. 16.00, WiMBP (Filia nr 17 dla dorosłych i dla dzieci ul. Łanowa 2) Pablo Picasso: artysta niezwykły – zajęcia edukacyjne dla dzieci z okazji 40-tej rocznicy śmierci malarza.

4.04.2013, godz. 10.30, WiMBP (Filia nr 17 dla dorosłych i dla dzieci ul. Łanowa 2) Twój przyjaciel: książka – zajęcia edukacyjne połączone z bajkowym quizem dla przedszkolaków z okazji Międzynarodowego Dnia Książki dla Dzieci.

16.04.2013, godz. 11.00, WiMBP (Filia nr 9 dla dzieci i młodzieży ul. M. Konopnickiej 28) Dla Ziemi – konkurs plastyczny połączony z głośnym czytaniem z okazji Międzynarodowego Dnia Ziemi.

5.04.2013, godz. 14.00, WiMBP (Filia nr 3 dla dorosłych i dla dzieci ul. Grunwaldzka 59) ABC małego pacjenta: ruszamy po zdrowie – zajęcia edukacyjne z okazji Światowego Dnia Zdrowia.

18.04.2013, godz. 14.00, WiMBP (Filia nr 3 dla dorosłych i dla dzieci ul. Grunwaldzka 59) Gra w słowa – głośne czytanie utworów W. Chotomskiej ze zbioru pt. „Od rzeczy do rzeczy”.

5.04.2013, godz. 16.00, WiMBP (Filia nr 4 dla dzieci i młodzieży ul. Czerkaska 11) Najpiękniejsze książki dla dzieci – zajęcia edukacyjne z okazji Międzynarodowego Dnia Książki dla Dzieci.

23.04.2013, godz. 15.00, WiMBP (Filia nr 25 dla dorosłych i dla dzieci ul. Jeżewska 6) Ekologia na co dzień – zajęcia edukacyjne z okazji Dnia Ziemi.

9.04.2013, godz. 12.30, WiMBP (Filia nr 17 dla dzieci i młodzieży ul. Brzęczkowskiego 2) Z książką ciekawiej – zajęcia edukacyjne z okazji Międzynarodowego Dnia Książki dla Dzieci.

23.04.2013, godz. 15.30, WiMBP (Filia nr 6 dla dzieci i młodzieży ul. Noakowskiego 4) Turniej wiedzy o książce i bibliotece z okazji Światowego Dnia Książki i Praw Autorskich połączony z zajęciami plastycznymi.

10.04.2013, godz. 16.00, WiMBP (Filia nr 21 dla dorosłych ul. M. Skłodowskiej – Curie 33a) Spotkanie Dyskusyjnego Klubu Książki moderowane przez Rafała Grzenię – filologa, krytyka literackiego i filmowego, zorganizowane we współpracy z Austriackim Forum Kultury i Instytutem Książki.

11.04.2013, godz. 17.30, WiMBP (Filia nr 14 dla dorosłych i dla dzieci ul. Dworcowa 49) Spotkanie autorskie z Ryszardem Długołęckim –

23.04.2013, godz. 15.30, WiMBP (Filia nr 16 dla dorosłych z Oddziałem dla dzieci i młodzieży ul. Broniewskiego 1) Urodziny książki – zajęcia edukacyjne na temat powstawania książek.

26.04.2013, godz. 15.30, WiMBP (Filia nr 31 dla dorosłych i dla dzieci ul. Wielorybia 99) Piszemy książkę – zajęcia z okazji Światowego Dnia Książki i Praw Autorskich.

inf. Jolanta Planer

Młodzieżowy Dom Kultury Nr 4 3.04.2013, środa, godz. 16.00, boisko „Wiosenne igraszki” – gry i zabawy ruchowe w plenerze 6.04.2013, sobota, godz. 15.00, sala nr 5 Spotkanie miłośników filmu „STAR WARS” – fanclub 8.04.2013, poniedziałek, godz. 10.00, sala klubowa „TRÓJBÓJ ARTYSTYCZNY dla szkół podstawowych” – część I – PLASTYKA 12.04.2013, piątek, godz. 16.00, sala nr 5 „Wiosenne porządki” – kompozycje przestrzenne z surowców wtórnych, spotkanie manualne dla dzieci 15.04.2013, poniedziałek, godz. 10.00, sala klubowa „TRÓJBÓJ ARTYSTYCZNY dla przedszkoli” – część I – PLASTYKA 44 |

| kwiecień 2013

19.04.2013, piątek, godz. 16.00, sala nr 5 „Wiosenne witaminy” – spotkanie tematyczne o zdrowym odżywianiu się – dla dzieci w wieku szkolnym 22.04.2013, poniedziałek, godz. 10.00, sala gimnastyczna „TRÓJBÓJ ARTYSTYCZNY dla szkół podstawowych” – część II – TANIEC 26.04.2013, piątek, godz. 16.00, sala nr 5 „Wiosenne śpiewanki” – karaoke dla każdego 29.04.2013, poniedziałek, godz. 10.00, sala gimnastyczna „TRÓJBÓJ ARTYSTYCZNY dla przedszkoli” – część II – TANIEC

inf. A. Merder, S. Pacewicz, D. Nawrocka

w y da r z e n i a Galeria Fotografii Artystycznej FARBIARNIA 12.04.2013, godz. 18.00, galeria „Farbiarnia”, ul. Pomorska 68a/1, wstęp wolny

Sto Renat w Bydgoszczy Trzymając w ręku pierwszy album Renaty Dąbrowskiej, zwróciłam uwagę na często widywany ostatnio wygląd okładki – wypełnionej ciągiem napisów – zwykle kilku imion i nazwisk, ważnych dla danej publikacji. Tutaj w każdej z linijek rzuca się w oczy jedno: Renata Dąbrowska.

Wielość Renat na okładce, a w środku wiele twarzy.

Co je łączy? Na to pytanie szukała odpowiedzi artystka – Renata Dąbrowska, odnajdując kobiety o tym samym imieniu i nazwisku, co ona sama. Spontaniczna myśl dotarcia do aż stu Renat Dąbrowskich i sfotografowania ich, przerodziła się w trzy lata poszukiwań, tłumaczeń i podróży… Udało się! Sto Renat zgodziło się spotkać i porozmawiać z zapaloną fotografką, a także zamknąć w kadrze własny portret.

Tak oto powstał wyjątkowy album fotograficzny „Ja, Renata Dąbrowska – sto portretów”. Z jednej ze stron zerka na nas pani z okienka pocztowego, z innej sprzedawczyni ze sklepu mięsnego. Z jeszcze innej matka siedmiorga dzieci, dumnie stojąca na tle swojej gromadki. Jest wśród nich pani stomatolog, policjantka, pielęgniarka, niejedna nauczycielka, ekonomistka czy księgowa. Sfotografowane w miejscu pracy, domowym zaciszu, na spacerze bądź… lotnisku, tuż przed odlotem do domu – niektóre z nich bowiem, choć mają polskie korzenie, mieszkają za granicami kraju.

Renaty są w różnym wieku – najmłodsza jeszcze chodzi do szkoły, najstarsza już cieszy się emeryturą.

Zamieszkują miasta i wsie, domki, kamienice, blokowiska… Każda choć obca, to jednak w jakiś sposób nam znana. Każda pokazała skrawek swojej rzeczywistości, dzieląc się tym, co dla niej najcenniejsze – własnym życiem.

– Różnorodność osobowości, charakterów, wyglądów i ich światów sprawiły jak bardzo niesamowite były te spotkania, które wiele mnie nauczyły i na zawsze zapadły mi w pamięci. Renaty Dąbrowskie są wspólnym mianownikiem – takie samo imię i nazwisko jest głównym tematem moich fotografii, ale wyłania się przy tym prawdziwy przegląd kobiecej społeczności polskiej i kawałek Polski, bardzo zróżnicowany, ale piękny – mówi o przedsięwzięciu sama jego autorka, Renata Dąbrowska.

Docierając do wszystkich pań, przemierzyła aż 25 tysięcy kilometrów, ale opłaciło się. Album, który powstał w ten sposób, zebrał znakomite recenzje. Nie zabrakło w nim również autoportretu samej autorki – na co dzień fotoreporterki trójmiejskiej Gazety Wyborczej. Renata Dąbrowska jest absolwentką Państwowej Wyższej Szkoły Filmowej, Telewizyjnej i Teatralnej w Łodzi oraz laureatką wielu prestiżowych nagród fotograficznych.

Wystawa prezentująca te niezwykłe portrety odwiedziła już wiele polskich miast – czas na Bydgoszcz.

12 kwietnia o godzinie 18.00 kadry z albumu „Ja, Renata Dąbrowska – 100 portretów” zagoszczą w galerii „Farbiarnia”, przy ulicy Pomorskiej 68a/1. Będzie można też zakupić album i zdobyć dedykację samej autorki – Renaty Dąbrowskiej, która otworzy bydgoską wystawę i z pewnością uraczy nas jeszcze kilkoma ciekawostkami o swoim niebanalnym projekcie.

Justyna Król

Renata Dąbrowska, z zawodu spor towiec, pochodzi ze Skierniewic w woj. łódzkim, obecnie mieszka w Bar tnikach w woj. mazowieckim. Fot. Renata Dąbrowska

Renata Dąbrowska, z zawodu k sięgowa, pochodzi z R zeszo wa, obecnie mieszka w Stanach Zjednoc zonych. Fot. Renata Dąbrowska

Renata Dąbrowska Sawicka, z zawodu kucharka, pochodzi z C i e c h a n o w a w w o j . m a z o w i e c k i m , o b e c n i e m i e s z k a w S o ń sku – woj. mazowieckie. Fot. Renata Dąbrowska

kwiecień 2013 |

| 45

w y da r z e n i a Klub „ODNOWA” 2.04.2013, wtorek, godz. 15.30 „Witaj wiosno” – wieczorek taneczny w Klubie Seniora „Kalina”.

4.04.2013, czwartek, godz. 16.15 TEATRZYK DLA DZIECI „Pinokio” zaprasza na gry i zabawy teatralne.

5.04.2013, piątek, godz. 13.00 GIMNASTYKA dla pań 50+ 5.04.2013, piątek, godz. 17.00 Klub Polskiej Książki zaprasza: „Ulotność chwili” – w świetle tomików: „Szklana rzeczywistość”, „Analiza uczuć” – wieczór autorski ALICJI KUBERSKIEJ. Oprawa muzyczna spotkania – Andrzej Haliniak, prowadzenie – Jolanta Kowalska.

9.04.2013, wtorek, godz. 15.30 Wieczorek taneczny w Klubie Seniora „Kalina”.

11.04.2013, czwartek, godz. 16.15 TEATRZYK DLA DZIECI „Pinokio” zaprasza na gry i zabawy teatralne.

12.04.2013, piątek, godz. 10.00 „BAJKOLANDIA” – VI Przegląd Teatrzyków Przedszkolnych

„ B A J KO L A N D I A” – P r z e g l ą d Te a t r z y k ó w P r z e d s z k o l n y c h

18.04.2013, wtorek, godz. 17.00 „Poezja Młodych” – uczniowie i absolwenci Liceum Ogólnokształcącego nr 5 prezentują swoje debiutanckie utwory.

23.04.2013, wtorek, godz. 15.30 Wieczorek taneczny w Klubie Seniora „Kalina”.

25.04.2013, czwartek, godz. 16.15 TEATRZYK DLA DZIECI „Pinokio” zaprasza na gry i zabawy teatralne.

26.04.2013, piątek, godz. 13.00 GIMNASTYKA dla pań 50+

Dom Kultury MODRACZEK 3.04.2013, środa, godz. 15.00 Spotkanie w Klubie Seniora

13.04.2013, sobota, godz. 15.30-19.30 Popołudnie taneczne w Klubie Seniora

4.04.2013, czwartek, godz. 18.00 Indianie Ameryki Północnej – Apacze – Orły Południowego Zachodu cz. 4. Prowadzenie spotkania – Adam Piekarski

17.04.2013, środa, godz. 15.00 Spotkanie w Klubie Seniora

6.04.2013, sobota, godz. 15.30-19.30 Popołudnie taneczne w Klubie Seniora 8.04.2013, poniedziałek, godz. 17.30 Czytamy bajki dzieciom – „Cynamon i Trusia. Wierszyki na okrągły rok”.

10.04.2013, środa, godz. 14.00 Warsztaty plastyczne dla Seniorów – „Wiosenne dekoracje” 10.04.2013, środa, godz. 15.00 Spotkanie w Klubie Seniora 11.04.2013, czwartek, godz. 18.00 Kawiarnia Literacka – gość: Marek Żelkowski – polski pisarz science fiction i fantasy, scenarzysta radiowy oraz dziennikarz, autor scenariuszy do blisko pięćdziesięciu słuchowisk radiowych. Prowadzenie spotkania – W. Barbara Jendrzejewska

18.04.2013, czwartek, godz. 18.00 Czwartkowy Wieczór z Muzyką – MICHAŁ HAJDUCZENIA – „Muzyczne spotkanie z kontrabasem”.

Michał Hajduczenia jest absolwentem Wydziału Wokalno-Aktorskiego Akademii Muzycznej w Bydgoszczy w klasie Piotra Kusiewicza. Jest także absolwentem Wydziału Instrumentalnego tejże akademii. Tajniki gry na kontrabasie zgłębiał u Piotra Kurzawy. Na co dzień pracuje jako psalmista w Cerkwi Prawosławnej p.w. św. Archanioła Michała w Ciechocinku.

Współpracuje także z Teatrem Baj Pomorski w Toruniu, Toruńską Orkiestrą Symfoniczną oraz Teatrem Impresaryjnym Afisz.

20.04.2013, sobota, godz. 15.30-19.30 Popołudnie taneczne w Klubie Seniora

inf. Izabela Kaczyńska

46 |

| kwiecień 2013

w y da r z e n i a Galeria Autorska Jan Kaja i Jacek Soliński 18.04.2013, godz. 18.00

„Woda i kamień” – Alina Kluza-Kaja i Gracjan Kaja – wystawa fotografii ze Szkocji Gracjan Kaja ur. 1980 w Bydgoszczy, gdzie ukończył VI LO. Absolwent Wydziału Terapii Zespołu Szkół Medycznych w Bydgoszczy. W 2008 ukończył Akademię Sztuk Pięknych w Gdańsku na wydziale rzeźby – dyplom w pracowni Sławoja Ostrowskiego. Podróżnik. Uprawia rzeźbę, rysunek oraz zajmuje się grafiką komputerową, a także fotografią, głównie reportażową, z wypraw po krajach Ameryki Łacińskiej (Argentyna, Boliwia, Brazylia, Chile, Peru, Wenezuela). Autor ośmiu wystaw indywidualnych fotografii, rysunku i rzeźby. Uczestniczył w jedenastu wystawach zbiorowych rzeźby, rysunku i fotografii. Jego rzeźba „Ukrzyżowany” (wg obrazy Matthiasa Grünewalda) znajduje się w Wyższym Seminarium Duchownym Bydgoszczy

A l i n a K l u z a - K a j a , S z k o c j a , f o t o g r a f i a , 2 010

Alina Kluza-Kaja ur. 1985 w Czarnkowie. W 2005 ukończyła Państwowe Liceum Sztuk Plastycznych im. Leona Wyczółkowskiego w Bydgoszczy. W 2005-2006 studiowała na Akademii Sztuk Pięknych w Gdańsku na wydziale malarstwa. W czerwcu 2011 ukończyła Akademię Sztuk Pięknych w Gdańsku na wydziale rzeźby – dyplom z wyróżnieniem w pracowni Sławoja Ostrowskiego. Autorka czterech wystaw indywidualnych; rzeźby, rysunku oraz fotografii reportażowej ze Szkocji. Uczestniczyła w pięciu wystawach zbiorowych rzeźby i rysunku.

A l i n a K l u z a - K a j a , S z k o c j a , f o t o g r a f i a , 2 010

* * *

„Woda i kamień” jest wystawą czarno-białej i kolorowej fotografii reportażowej – nie tylko fotografii będącej zapisem podróży, ale i owocem poszukiwań śladów historii i zahibernowanego tam zaprzeszłego piękna.

Trzy lata temu z plecakami i namiotem, pieszo, autostopem i autobusami przemierzaliśmy Szkocję. Rozpoczęliśmy od Edinburgh’a, kamiennego miasta z zamkiem na czarnej, wulkanicznej górze. Następnie przeszliśmy Góry Cairngorms, gdzie chmury schodzą po kamiennych zboczach w zielone doliny, w których niezliczone szarańcze meszek kąsają nieubłaganie nawet w zakryte części ciała. Potem nocą przemoczeni weszliśmy ze Szkotami na szczyt Ben Navis. Zeszliśmy z gór i udaliśmy się na zachód ku wyspom, Wewnętrznym i Zewnętrznym Hebrydom. Zatrzymaliśmy się na Wyspie Skye, gdzie ocean ogląda się ze skalistych i wysokich klifów.

Z górzystej Skye przepłynęliśmy na niespodziewanie płaską, smaganą silnymi wiatrami North Uist. Na małej wyspie Berneray wraz ze stadem krów korzystaliśmy z białych piasków plaży, zalewanej przez turkusową, mroźną wodę. Po drodze spotykaliśmy niewielu ludzi, nie licząc promów i miasteczek. Mijaliśmy wiele opuszczonych domów i kościołów raz popychani raz spowalniani przez nieustający wiatr. Szkocja wydała się nam nadal średniowieczną krainą kamienia i wody, gdzie króluje wiatr.

Alina i Gracjan Kaja

4.04.2013 godz. 18.00

TOPOI – WYZNANIA – MANIFESTY – POEZJA; autorzy: Przemysław Dakowicz, Wojciech Gawłowski, Adrian Gleń, Jarosław Jakubowski, Wojciech Kass, Krzysztof Kuczkowski, Wojciech Kudyba i Artur Nowaczewski Topoi – wspólne miejsca Środowisko autorów, poetów, prozaików i krytyków od lat skupionych wokół dwumiesięcznika literackiego „Topos” postanowiło przygotować wspólne wystąpienie. Prezentacja miała miejsce w 2012 roku na łamach piątego zeszytu „Toposu”. Złożyły się na nią wyznania, manifesty i poezje ośmiu twórców. Tym co połączyło autorów różnych generacji, od roczników pięćdziesiątych po siedemdziesiąte jest idea topoi – miejsca. Wydaje się, że obszar tego, co łączy „toposowych” twórców, zakreślają takie pojęcia, jak: „miejsca”, „droga”, „rozmowa”, „inny”. Krąg topoi tworzą poeci mieszkający w różnych miejscach w Polsce: Przemysław Dakowicz (Łódź), Wojciech Gawłowski (Ostrów Wlkp.), Adrian Gleń (Grabczok k. Opola), Jarosław Jakubowski (Koronowo), Wojciech Kass (Pranie na Mazurach), Wojciech Kudyba (Nowy Sącz), Krzysztof Kuczkowski i Artur Nowaczewski (Gdynia). www.topoi-miejsca.blogspot.com kwiecień 2013 |

| 47

w y da r z e n i a Wojewódzki Ośrodek Kultury i Sztuki tylko do 5 kwietnia:

12-13 kwietnia 2013, Tucholski Ośrodek Kultury

zgłoszenia do IX Wojewódzkiego Konkursu Historycznego „Zabytki naszego regionu” 2013

Tegoroczne hasło konkursu to „Kolej w regionie – ważne wydarzenia historyczne, architektura, wspomnienia”.

Zgłaszanie uczestnictwa: do 5 kwietnia 2013 r., nadsyłanie prac: do 15 maja 2013 r., informacje o wynikach: do 5 czerwca 2013r. Uroczyste zakończenie konkursu i otwarcie wystawy: 14 czerwca 2013 r. Szczegółowy regulamin konkursu dostępny jest na witrynie internetowej www.wokis.bydgoszcz.com, tel. 525 851 501-03, wewnętrzny 116, e-mail: zabytki@wok.bydgoszcz.com.

6 kwietnia 2013, godz. 11.00, Żniński Dom Kultury

Finał XIX Kujawsko-Pomorskiego Festiwalu Piosenki „Awans ’13” wernisaż 11 kwietnia 2013, czwartek, godz. 12.00, Galeria Sztuki Ludowej i Nieprofesjonalnej WOKiS, Stary Rynek 18, wystawa czynna do 10 maja 2013 roku

„Świat wyobraźni” Genowefy Magiery Dziewięćdziesięciodwuletnia Genowefa Magiera jest pensjonariuszką Domu Pomocy Społecznej w Wielkiej Nieszawce. Jej twórczość wpisuje się w nurt art brut, sztuki skrajnie indywidualnej. Artystka obdarzona dużą wyobraźnią i intuicją kolorystyczną, swoje prace tworzy z pasją i precyzją, przetwarzając przedmioty i wykorzystując różnego rodzaju opakowania, skrawki materiału, piórka, muszelki, nasiona, kamienie.

58. Ogólnopolski Konkurs Recytatorski – eliminacje wojewódzkie

Niewiele jest w naszym kraju konsekwentnych i stałych działań na rzecz upowszechniania kultury i edukacji artystycznej. Ogólnopolski Konkurs Recytatorski na przekór tej polskiej specyfice trwa już od ponad pięćdziesięciu lat. W tym czasie skupił blisko cztery miliony miłośników recytacji, teatru jednego aktora i poezji śpiewanej. Konkurs trwa przede wszystkim w służbie ojczystego języka i literatury, ale warto zauważyć, że uczy też obrony własnych racji i odwagi wyrażania siebie na forum publicznym.

Barbara Sobotka

18 kwietnia 2013, godz. 17.00, Sala WOKiS, pl. Kościeleckich 6 w Bydgoszczy

Promocja książki poetyckiej Jarosława Stanisława Jackiewicza pt. „Wilk”

Na spotkanie w ramach Klubu Poetycko-Wydawniczego Arkona zapraszają Wojewódzki Ośrodek Kultury i Sztuki w Bydgoszczy oraz Robotnicze Stowarzyszenie Twórców Kultury w Bydgoszczy.

Jarosław Stanisław Jackiewicz, bydgoski poeta i krytyk literacki (rocznik 1968). Autor 6 książek poetyckich: „Barwy samotności” (1993), „W głębi” (1994), „Pod powierzchnią słów” (1998), „Metarozmowy” (2008), „Powrót do Brzozowego Lasu” (2010), „Nocą napisany” (2012). Podczas spotkania będzie promowana Jego najnowsza książka poetycka stanowiąca wybór wierszy pt. „Wilk”. Wydanie tego tomiku poezji zrealizowano dzięki wsparciu finansowemu Miasta Bydgoszczy, z okazji podwójnego Jubileuszu poety: 30. lat pracy twórczej i 20. lat od ukazania się debiutu wydawniczego.

Krystyna Wulert

20 kwietnia 2013, Sala malinowa Hotelu „Pod Orłem” w Bydgoszczy

Jubileusz 50-lecia pracy twórczej Zdzisława Prussa

Przygotowanie muzyczne spotkania: Bogdan Ciesielski, imprezę poprowadzi Urszula Guźlecka. Więcej szczegółów wkrótce na witrynie www.wokis.bydgoszcz.com W trakcie blisko trzyletniego pobytu w DPS-ie stworzyła setki prac, których bohaterami są zwierzęta, ptaki, bajkowe stwory, pejzaże z rodzinnych stron, sceny z otaczającego życia, nie wykluczając wątków politycznych.

Motorem do pracy jest nieustająca ciekawość i umiłowanie świata. Dobre wspomnienia dziecięcych lat i nabliższe jej sercu miejsca ożywają na nowo na kartonach i kartkach ze starych kalendarzy, w barwnych kolażach.

Katarzyna Wolska

48 |

| kwiecień 2013

do 20 kwietnia 2013

zgłoszenia na Roczny kurs instruktorski – taniec nowoczesny (style uliczne), edycja V – 2013-2014

Pełne informacje na www.wokis.bydoszcz.com. Dodatkowych informacji udziela główny instruktor WOKiS ds. tańca mgr Małgorzata Wójcik tel. 600 227 962, e-mail: malgorzata.wojcik@wok.bydgoszcz.com lub malgorzata.wojcik@interia.eu. Zapraszamy!

w y da r z e n i a 26-28 kwietnia 2013, Zespół Pałacowo-Parkowy w Lubostroniu

Finał Turnieju Słowa „Od słownych inspiracji do artystycznych kreacji”.

Turniej stanowi próbę podjęcia poszukiwania nowych, atrakcyjnych form zachęcających dzieci i młodzież do czytania tekstów literackich, a zwłaszcza poezji. Koncepcja projektu opiera się na formule konkursu.

Jest to Turniej Słowa, ponieważ kluczowym punktem wyjścia jest właśnie słowo, ale jest ono szczególne – poetyckie. Uczestnicy (uczniowie szkół podstawowych i gimnazjaliści) mogą wybrać jedną z trzech form artystycznego wyrazu słowa poetyckiego (wiersza): recytację, poezję śpiewaną lub sztuki plastyczne (ilustrację).

Finałowe spotkanie, które odbędzie się 26-28 kwietnia w Lubostroniu, zgromadzi już tylko około 150 finalistów-laureatów wcześniejszych eliminacji wstępnych organizowanych w regionie bydgoskim od lutego do kwietnia br. Gościć będziemy uczestników w wieku od siedmiu do piętnastu lat. Prezentacje konkursowe wzbogaci wystawa nagrodzonych prac plastycznych, które ozdobią zabytkowe wnętrza Pałacu.

Barbara Sobotka

28 kwietnia 2013

Obchody Międzynarodowego Dnia Tańca

Tegoroczne obchody rozpocznie 28 kwietnia Maraton Zumby, a 29 kwietnia przed Domem Mody Drukarnia, publiczność będzie mogła oglądać prezentacje taneczne w różnych stylach tańca w wykonaniu tancerzy z Teatru Tańca „Gest” z WOKiS oraz formacji ze Szkoły Tańca „Bohema”.

Międzynarodowy Dzień Tańca obchodzony jest na całym świecie 29 kwietnia, w rocznicę urodzin wielkiego reformatora tańca J.G. Noverr’a.

Małgorzata Wójcik

ponadto: KURS DOSKONALĄCY z reżyserii, kompozycji i współcześnie rozumianej choreografii w Teatrze Tańca Termin: sierpień 2013 – czerwiec 2014 Szkolenie skierowane jest do: instruktorów tańca, pedagogów oraz trenerów tańca prowadzących zespoły taneczne, a także do absolwentów szkół pomaturalnych, studiów o specjalizacji taniec, tancerzy teatrów tańca.

Pełne informacje na http://www.wok.bydgoszcz. com. Szczegółowych informacji udziela główny instruktor ds. tańca WOKiS, mgr Małgorzata Wójcik: malgorzata.wojcik@wok.bydgoszcz.com, tel. 600 227 962.

Młodzieżowy Dom Kultury Nr 1 19.04.2013, godz. 9.30

XIII Przegląd Teatrów Dziecięcych Scenka 2013

Jak co roku zapraszamy grupy teatralne do zaprezentowania swojego dorobku poprzez udział w przeglądzie. W „Scence” mogą wziąć udział grupy dzieci w wieku przedszkolnym i szkolnym. Zespoły prezentują małe formy teatralne np. teatr poezji, kabaret, mała forma dramatyczna, musical i inne. Uczestnicy zostają nagrodzeni w dwóch kategoriach wiekowych: przedszkola

i szkoły podstawowe. Główne cele przeglądu to prezentacja dokonań artystycznych dzieci oraz konfrontacja zespołów teatralnych i wymiana doświadczeń.

Regulamin dostępny na stronie internetowej www. mdk1.bydgoszcz.pl 24.04.2013, godz. 10.00

XIII Przegląd Teatrów Dziecięcych Scenka 2013 – rozdanie nagród i pokaz finalistów.

26.04.2013, godz. 11.00-13.00

IV Konkurs literacki „W tajemniczym ogrodzie”

S c e n k a 2 012

Zapraszamy wszystkich młodych twórców w podróż po krainie wyobraźni. Tym razem inspiracją mają być dla Was fotografie przedstawiające ogród. Wystarczy puścić wodze wyobraźni i wejść w magiczny świat zdjęcia, by przeżyć niezapomniane chwile i spotkać wiele fascynujących postaci. Nowością wprowadzoną w tym roku jest redagowanie pracy literackiej w MDK 1. Konkurs przeznaczony jest dla uczniów szkół podstawowych z klas III-VI. Liczba uczestników ograniczona jest do 60 osób. Uwieńczeniem konkursu będzie koncert w dniu 11 maja br., podczas którego wręczymy dyplomy i nagrody. kwiecień 2013 |

| 49

w y da r z e n i a Makroconcert

Kobieta Pierwotna PoZ egna nie z t y tuł em

12 kwietnia 2013, godz. 19.00, KinoTeatr Adria.

Bilety – 65 zł do kupienia w Salonach EMPIK, na www.eventim.pl, ebilet.pl, Kasa Adrii, pok. nr 3 „Nie dziwi już nas stale rosnąca popularność spektaklu, który jak mówią fani – po prostu nigdy nie może się znudzić!” – „FORUM”

TWÓRCY:

Autor Sigitas Parulskis Reżyser Arkadiusz Jakubik Adaptacja Cezary Harasimowicz Aktorzy Główna bohaterka – Hanna Śleszyńska

Pan X

Sztuka Kobieta Pierwotna jest doskonałym odzwierciedleniem kobiety XXI wieku: poszukującej zabawy, korzystającej z życia, otwartej, podrywającej, a nie podrywanej, samowystarczalnej, ale w głębi serca marzącej o poważnym związku z odpowiednim mężczyzną.

Jest dojrzała i doświadczona, ale nadal silna i pełna seksapilu. Mimo, że dawno przekroczyła „magiczną” trzydziestkę nie ma zamiaru rezygnować z uciech życia. Wydaje się, że ma w sobie więcej energii niż gromada nastolatek. Świadoma swojej wartości, nie owija w bawełnę, nie zgrywa świętoszki. Otwarcie opowiada o swoich miłosnych przygodach, „flirtuje” z publicznością, emanuje seksapilem, zaskakuje poczuciem hu50 |

| kwiecień 2013

moru, przyznaje się do swoich słabości. Seks, alkohol, problemy z facetami? Nie ma dla niej tematów zakazanych. Podczas spektaklu niemal widać opary erotyzmu unoszącego się nad sceną. Historie, którymi bez końca zasypuje publiczność powodują, że traci się wiarę w istnienie Pana Ideała. Ale bezbłędne komentarze i spostrzeżenia, powodują, że nie można, mimo wszystko, powstrzymać łez od śmiechu.

Pożegnanie z tytułem Wielkie pożegnanie z najzabawniejszym monodramem ostatnich lat! 5 lat na scenie, kilkaset spektakli, ponad 100 tysięcy widzów! Ostatnia szansa na poznanie Kobiety Pierwotnej i jej szalonych przygód, które przytrafiały się prawdopodobnie i Wam! Najzabawniejsze wcielenie Hanny Śleszyńskiej, która wystąpi po raz ostatni w Bydgoszczy 12 kwietnia!

W kwietniu 2008 roku Kobieta Pierwotna (w tej roli niesamowita Hanna Śleszyńska) po raz pierwszy wyszła na scenę, aby rozbawić nas do łez, opowiadając nam o swoich problemach z mężczyznami i miłosnych perypetiach. Od tego czasu wystąpiła kilkaset razy dla tysięcy widzów, dotarła niemal do każdego zakątka Polski oraz została nagrodzona wieloma wyróżnieniami, w tym główną nagrodą Karnawału Komedii 2009.

12 kwietnia widzowie w Bydgoszczy będą mieli okazję po raz ostatni zobaczyć Hannę Śleszyńską w swojej najzabawniejszej roli.

w y da r z e n i a Galeria Wieży Ciśnień 9 kwietnia, wtorek, godz. 11.00-18.00

Dzień Otwarty dla mieszkańców Szwederowa

9 kwietnia drzwi bydgoskiej Wieży Ciśnień będą stały otworem dla wszystkich zwiedzających, w tym szczególnie dla mieszkańców okalającego ją Szwederowa.

Godziny otwarcia zostaną wydłużone do 18. a wszyscy goście będą mogli bezpłatnie zwiedzić mieszczące się w środku Muzeum Wodociągów, Galerię Wieży Ciśnień, a także podziwiać panoramę Bydgoszczy z tarasu widokowego. Pasjonaci będą mogli również obejrzeć filmy prezentujące m.in. metody pozyskiwania i dostarczania wody poczynając od starożytności aż po współczesność, historię bydgoskich wodociągów, czy schemat i mechanizmy działania obecnej bydgoskiej infrastruktury wodociągowej.

17 kwietnia, środa, godz. 18.00, ekspozycja czynna do 14.05.2013

Otwarcie wystawy malarstwa Danuty Marii Więckowskiej Danuta Maria Więckowska studiowała na Wydziale Sztuk Pięknych Uniwersytetu im. Mikołaja Kopernika w Toruniu. Dyplom Uzyskała w 1969 roku. Od 1970 do 1983 roku należała do Związku Polskich Artystów Plastyków. W latach 1970-1973 prowadziła „Galerię S” w Małym Salonie Sztuki w Bydgoszczy. W 1986 roku ukończyła studia podyplomowe w dziedzinie grafiki na Podyplomowym Studium Wychowania Plastycznego Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie.

Przez ponad 30 lat zajmowała się pracą pedagogiczną i jako nauczyciel wychowania plastycznego przygotowała wielu swoich uczniów do studiów w szkołach artystycznych. Jest autorką kilkudziesięciu wystaw indywidualnych, uczestniczyła również w wielu wystawach zbiorowych w kraju i za granicą.

D a n u t a M a r i a W i ę c k o w s k a , P e j z a ż z a d u m a n y, o l e j , 2 0 0 8

„Danuta Więckowska jest, można rzec, namiętną słuchaczką muzyki. Dobrej muzyki symfonicznej i np. fortepianowej. W jakiejś mierze czerpie z tego źródło impulsu do swojej twórczości. „Każde miejsce na obrazie – mówi – jest ważne. Najmniejszy kawałek jest ważny. Musi być namalowany tak, jak każdy utwór musi być zagrany dokładnie, do końca”.

Dorota Rudnicka

Galeria Wieży Ciśnień mieści się na 2 piętrze neogotyckiego gmachu Wieży Ciśnień, stanowiącego część Muzeum Wodociągów.

Bydgoskie Muzeum Wodociągów działa na terenie ujęcia wody Las Gdański przy ulicy Gdańskiej 242 na osiedlu Leśnym i w Wieży Ciśnień przy ul. Filareckiej 1 na Wzgórzu Dąbrowskiego w Bydgoszczy – od poniedziałku do czwartku (11.00-16.00) oraz w sobotę i niedzielę (13.00-17.00). Wejście ostatnich zwiedzających godzinę przed zamknięciem.

Więcej na: www.muzeum.mwik.bydgoszcz.pl inf. Kajetan Soliński

D.K. Orion BSM 3.04.2013, środa, godz. godz. 17.00 Z cyklu GALERIA „O” – otwarcie wystawy akwareli Zdzisławy Andrys-Arcimowicz.

4.04.2013, czwartek, godz. 18.00 „Film amatorski, prostrze niż myślisz” – na spotkanie zaprasza Grupa Aktywnego Wypoczynku.

22.04.2013, poniedziałek, godz. 16.00 „Wiosenne przebudzenie” impresje kolorystyczne – konkurs plastyczny dla dzieci.

24.04.2013, środa, godz. 17.00 „Spotkanie z piosenką” – życie i twórczość Ireny Jarockiej.

10.04.2013, środa, godz. 18.00 „TALENT ROKU” – wystąpi Aleksandra Kwiatkowska – śpiew (Absolwentka Państwowego Studium Piosenki w Poznaniu im. Czesława Niemena), prowadząca: Teresa Wądzińska, akompaniament: Artur Grudziński.

Ponadto zapraszamy do brania udziału w zajęciach naszych stałych sekcji, m.in.: – Koło plastyczne dla dzieci – poniedziałki i piątki godz. 16.00 – Koło plastyczne dla dorosłych – worki i czwartki godz. 15.00 – Gimnastyka TAI-CHI – poniedziałki i czwartki godz. 17.00

20.04.2013, sobota, godz. 17.00 Uroczysty koncert jubileuszowy z okazji 90-lecia działalności Chóru Mieszanego „DZWON”

Pełny plany pracy Domu Kultury „Orion” BSM, z wyszczególnieniem wszystkich kół i sekcji zainteresowań, dostępny jest na stronie internetowej Bydgoskiej Spółdzielni Mieszkaniowej: http://www.bsm.bydgoszcz.pl/ w dziale Informacje. kwiecień 2013 |

| 51

w y da r z e n i a Pałac Młodzieży 5.04.2013, godz. 11.00 XIV Wojewódzki Konkurs Młodych Twórców dla młodych poetów, uczniów szkół ponadgimnazjalnych pod honorowym patronatem Kujawsko-Pomorskiego Kuratora Oświaty.

12.04.2013, godz. 11.00 „Dobrzy, lepsi, najlepsi” – Turniej naukowy dla gimnazjalistów. Konkurs propaguje wśród młodzieży ideę ścieżek międzyprzedmiotowych – integruje wiedzę z takich dziedzin jak: język polski, historia, sztuka, w tym: muzyka, malarstwo, film, teatr, architektura.

W turnieju zmierzą się drużyny z następujących szkół: GM nr 20, 12, 5 z Bydgoszczy oraz Gimnazjum im. Karola Wojtyły z Brzozy.

15.04.2013, godz. 10.30 Warsztaty dla nauczycieli ze szkół gimnazjanych i ponadgimnazjalnych, pedagogów oraz psychologów szkolnych pn. „Problemy wychowawcze w pracy z uczniem zdolnym”.

19.04.2013, godz. 11.00 24. Ogólnopolski Konkurs Wiedzy o Filmie dla młodzieży szkół ponadgimnazjalnych – etap miejsko-wojewódzki. Etap organizowany przez Pałac Młodzieży w Bydgoszczy wyłoni dwa najlepsze zespoły, które reprezentować będą sobie przynależną placówkę (szkołę, MDK, DKF lub inne), a tym samym województwo kujawsko-pomorskie w centralnym finale konkursu. Zapisy zespołów: dominika@palac.bydgoszcz.pl 19.04.2013, godz. 18.30, Sala 226 Pałacowe Planetarium zaprasza rodziców i dzieci na prelekcje o kosmosie i pokazy nieba przez teleskop oraz wspomnienia serialu „Kosmos 1999”.

21-22.04.2013 XIV Ogólnopolski Festiwal Interpretacji Piosenki Aktorskiej. Impreza wyróżniona Honorowym Patronatem Prezydenta Miasta Bydgoszczy, Rafała Bruskiego, Bydgoskim Grantem Oświatowym oraz dotacją Stowarzyszenia Autorów ZAIKS. – 21 kwietnia o godz. 15.00 – przesłuchania konkursowe, Pałac Młodzieży.

– 22 kwietnia o godz. 18.00 – Koncert Galowy z udziałem laureatów Festiwalu, recital gościa – Janusza Radka, Kinoteatr ul. Dwernickiego.

24.04.2013, godz. 10.00 Audycja muzyczna. Impreza dla uczniów szkół podstawowych i gimnazjów. Tym razem spotkanie nosi tytuł: „Lutosławski dzieciom”. Obowiązuje wcześniejsza rezerwacja. Patrycja Cywińska-Gacka, tel. 660 448 499.

25.04.2013, godz. 9.00, zapisy grup zorganizowanych: tel. 606 715 863, bilet: 5 zł Suplement 28. AFF- Ery Filmowej dla uczniów szkół ponadgimnazjalnych.

Pokaz filmu: „Generał Nil”, reż. Ryszard Bugajski, Polska, rok prod.2009, czas trwania: 120 min, gatunek: biograficzny, wojenny. W roli głównej: Olgierd Łukaszewicz.

27-28.04.2013 Warsztaty fotografii otworkowej w ramach Światowego Dnia Fotografii Otworkowej – www.pinholeday.org. Adresowane są do uczniów szkół gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych. Obowiązują zapisy do 18 kwietnia, liczba miejsc ograniczona – 12 osób, obowiązuje kolejność zgłoszeń. Swoje imię i nazwisko z nr telefonu proszę przesłać na adres: marek. non@gmail.com w temacie wpisując: Warsztaty otworkowe PM. Koszt warsztatów: 25 zł (papier fotograficzny i chemia).

Prowadzenie: Marek Noniewicz.

28-29.04.2013 Impreza z okazji Międzynarodowego Dnia Tańca – warsztaty i koncert. Z okazji Dnia Tańca każdego roku inny artysta związany z tą sztuką przygotowuje orędzie adresowane do tych, którzy uprawiają i kochają taniec.

Impreza wyróżniona Bydgoskim Grantem Oświatowym.

– 28-29 kwietnia oraz 4-5 maja warsztaty taneczne z różnych technik tanecznych prowadzone przez wybitnych choreografów.

– 29 kwietnia gościnny spektakl Teatru Tańca. Sala widowiskowa Pałacu Młodzieży.

DKF Niespodzianka w Pałacu Młodzieży zaprasza na kinowe seanse w kwietniu czwartek, 4 kwietnia, godz. 19.30 360. Połączeni (360), reż. Fernando Meirelles, Austria/Brazylia/Francja/Wielka Brytania 2011, 110 min. czwartek, 11 kwietnia, godz. 19.30 Niemożliwe (Lo imposible), reż. Juan Antonio Bayonai, Hiszpania/USA 2012, 114 min. czwartek, 18 kwietnia, godz. 19.30 Nieulotne, reż. Jacek Borcuch, Polska 2012, 95 min.

52 |

| kwiecień 2013

czwartek, 25 kwietnia, godz. 19.30 Pan Lazhar (Monsiuer Lazhar), reż. Philippe Falardeau, Kanada 2011, 94 min.

Cena karnetu: 24 zł • cena pojedynczego biletu normalnego: 8 zł • cena karnetu ulgowego: 15 zł • cena biletu ulgowego (młodzież ponadgimnazjalna, studenci): 5 zł Kontakt: Pałac Młodzieży w Bydgoszczy, Dominik Wierski, tel. 52 321 00 81 wew. 359.

w y da r z e n i a Młodzi zdolni z Pałacu Młodzieży Edukacja plastyczna w Pałacowym Centrum Wyobraźni w obecnym roku szkolnym 2012/2013 przekroczyła półmetek i wzorem lat ubiegłych pokazujemy dorobek naszych zespołów prowadzonych przez artystów pedagogów: Ewy Wanko-Jastrowskiej, Zbigniewa Jastrowskiego, Tomasza Karcza.

W marcu, kwietniu i maju 2013 roku do pałacowej galerii zapraszamy na pokaz trzech kolejnych wystaw zatytułowanych „MŁODZI ZDOLNI”, gdzie będzie można prześledzić proces twórczy i zagadnienia plastyczne podejmowane w 15-tu zespołach pracowni. Autorami są dzieci i młodzież z Bydgoszczy oraz powiatu bydgoskiego w wieku od 5 do 18 lat uczęszczających regularnie na zajęcia. terminy wystaw: Młodzi zdolni Zbigniewa Jastrowskiego – wernisaż 29.03. godz. 17.00 wystawa czynna do 20.04.

Młodzi zdolni Tomasza Karcza – wernisaż 26.04. godz. 17.00 wystawa czynna do 19.05 Młodzi zdolni Ewy Wanko-Jastrowskiej – wernisaż 24.05. godz. 17.00 wystawa czynna do 15.06.

Janusz Radek w Bydgoszczy

14. Ogólnopolski Festiwal Interpretacji Piosenki Aktorskiej już w kwietniu w Bydgoszczy! Impreza, organizowana corocznie przez Pałac Młodzieży oraz Stowarzyszenie Pałac, ma zasięg ogólnokrajowy. Festiwal ma popularyzować piosenkę aktorską, a także zintegrować środowiska muzyczne i teatralne z całej Polski. W tym roku po raz kolejny osoby w wieku od 16 do 27 lat (soliści i małe zespoły) będą mogły zaprezentować swoje umiejętności głosowe i interpretacyjne.

Wykonawcy zostali zakwalifikowani do konkursu na podstawie nadesłanych nagrań. Podczas przesłuchań, które odbędą się 21 kwietnia o godzinie 15.00 w Pałacu Młodzieży, soliści i zespoły zaprezentują po dwie piosenki – tym samym będą starać się o możliwość wystąpienia w czasie Koncertu Galowego, który odbędzie się 22 kwietnia o godzinie 18.00 w Kinoteatrze przy ulicy Dwernickiego w Bydgoszczy. W jury zasiądzie między innymi Jan Poprawa, publicysta i krytyk muzyczny, scenarzysta wielu widowisk estradowych i teatralnych, reprezentujący Państwową Wyższą Szkołę Teatralną im.

Ludwika Solskiego w Krakowie.

Finał Festiwalu Interpretacji Piosenki Aktorskiej to widowisko muzyczno-teatralne, to raj dla duszy miłośników pieśni i teatru, to koncert laureatów Festiwalu wzbogacony teatralizacjami w reżyserii Jacka Małachowskiego.

Największym wydarzeniem podczas Koncertu Galowego będzie recital Janusza Radka zatytułowany „Na głos i ręce”. Artysta zaprezentuje się w koncercie akustycznym, który odbędzie się 22 kwietnia w Kinoteatrze tuż po koncercie laureatów FIPA.

N a t a l i a K r a j n i k , l a t 14 , o p i e k u n Z b i g n i e w J a s t r o w s k i

Janusz Radek , fot. Jacek Poremba

Janusz Radek ma głos. Mocny i łatwo rozpoznawalny. Ktoś fachowo oszacował go kiedyś na 4 i pół oktawy. Taka niezwykła rozpiętość dźwięków przydaje się oczywiście do karkołomnych wokalnych popisów – to w końcu jedyny wykonawca, który może zaśpiewać męsko-damski duet… sam ze sobą. Ale chyba ważniejsze jest to, że w niższych tonach ten głos ma przepiękną, niepowtarzalną barwę, a w wysokich dźwięczy czysto jak kryształ.

A d r i a n n a Z i e l i ń s k a , 15 l a t , o p i e k u n To m a s z K a r c z

na podstawie oficjalnej strony artysty przygotowała Dominika Kosińska, Pałac Młodzieży

kwiecień 2013 |

| 53

w y da r z e n i a Dwór Artusa w Toruniu 3.04.2013, środa, godz. 16.30, Sień Dworu Artusa, bilety – 6 zł (normalny), 4 zł (ulgowy)

Oprowadzanie po Dworze Artusa

Dwór Artusa to siedziba dwóch instytucji kultury, ale także zabytek historyczny i architektoniczny. Raz w miesiącu, pod okiem przewodnika, wszyscy chętni mogą obejrzeć niedostępne zakamarki budynku. Oprowadzanie odbędzie się, gdy zbierze się grupa minimum 5 osób.

rze Artusa artystka podsumuje swoją dotychczasową pracę. Zaprezentuje utwory od najdawniejszych, pisanych jeszcze w trakcie studiów, po prawykonania tych najnowszych. Wykonawcami będą jej przyjaciele – soliści i kameraliści, a także orkiestra studencka z Gdańska.

17.04.2013, środa, godz. 18.30, Galeria Artus, Wstęp wolny

Światy Współistniejące – wernisaż

8.04.2013, poniedziałek, godz. 18.00, Sala Mała.

Wstęp wolny

„Kopernik w Książnicy, czyli Toruń, jakiego nie znacie.”

Spotkanie z prof. Tomaszem Szlendakiem 9.04.2013, wtorek, godz. 19.00, Sala Mała. Wstęp wolny

Spotkanie z Kariną Bonowicz. Promocja książki „Pierwsze koty robaczywki”

Karina Bonowicz – toruńska dziennikarka, polonistka, od niedawna pisarka, czego debiutem stała się wydana nakładem wydawnictwa Prószyński i S-ka książka Pierwsze koty robaczywki.

11.04.2013, czwartek, godz. 18.30, Sala Mała.

Wstęp wolny

Czwartki z filozofią – Zdrowy rozsądek kontra filozofia?

Wykład Krzysztofa Abriszewskiego

Ekspozycja zdjęć Adama Adamskiego, członka Związku Polskich Artystów Fotografików oraz Związku Polskich Fotografów Przyrody zaprezentuje Światy Współistniejące – zdefiniowane, określone, podzielone. Światy, które nas otaczają – Ożywiony i Nieożywiony.

27.04.2013, sobota, godz. 20.00, Sala Wielka.

Bilety: 35 zł (normalny), 30 zł (ulgowy)

Jak dotąd nie doczekaliśmy się zgodnego podejścia co do relacji: filozofia kontra potoczny, zdrowy rozsądek. Niektórzy uważają, iż jest on ostateczną miarą, bazą i kotwicą dla filozofii. Inni twierdzą, że im bardziej matka wszelkich nauk zrywa ze zdrowym rozsądkiem, tym lepiej dla niej. Jak jest naprawdę? Jak zapatrują się na to inni? Co przeważy szalę wagi i okaże się cenniejsze w naszym życiu? Na te pytania odpowiedzi udzieli teoretyk kultury i socjolog wiedzy Krzysztof Abriszewski.

Niezwykły konceptualny projekt Łukasza L.U.C Rostkowskiego, łączący w sobie rozrywkową, taneczną muzykę, filozoficzne i humorystyczne teksty z efektownymi, metaforycznymi doznaniami wizualnymi (komiks, animacje, wizualizacje).

14.04.2013, niedziela, godz. 11.00, Sala Malinowa, bilety: 5 zł (normalny), 3 zł (ulgowy)

30.04.2013, wtorek, godz. 19.00, Sala Mała, Bilety: 15 zł (normalny) i 10 zł (ulgowy)

Poranek seniora – śniadaniowy koncert muzyki klasycznej

Uczniowie Zespołu Szkół Muzycznych oraz Chór… wykonają najpiękniejsze evergreeny muzyki poważnej.

A wszystko z myślą o seniorach…

16.04.2013, wtorek, godz. 18.00, Sala Wielka.

Wstęp wolny

Jubileuszowy koncert Magdaleny Cynk

Magdalena Cynk – kompozytorka i nauczycielka Zespołu Szkół Muzycznych w Toruniu. Recitalem w Dwo54 |

| kwiecień 2013

L.U.C – Kosmostumostów – muzyczne widowisko multimedialne

Jazz w Artusie – Szczerbate Zajączki Trio Szczerbate Zajączki Trio to okołojazzowy projekt trójki przyjaciół, muzyków z Torunia (Bartek Staszkiewicz, Robert Rychlicki-Gąsowski, Wojtek Zadrużyński). W swojej twórczości łączą zarówno piosenkową prostotę, jak i komplikacje polirytmii, liryzm melodii z harmoniczną odwagą, minimalistyczną motorykę z kontrolowanymi zaburzeniami jakiegokolwiek porządku, dystans do siebie z całkowitą powagą w przygotowaniu kompozycji.

Koncert jest promocją debiutanckiej płyty zespołu. inf. Łukasz Wudarski

w y da r z e n i a Młodzieżowy Dom Kultury Nr 5 6.04.2013, godz. 11.00-12.30, s. 18

Spotkanie integracyjne w Klubie Malucha z cyklu: „W zdrowym ciele – zdrowy duch” W spotkaniach z tego cyklu przedszkolaki poznały już zasady zdrowego odżywiania i zalety aktywnego spędzania wolnego czasu. Tym razem na spotkaniu będzie poruszony temat dbania o higienę. Goście z „Muzeum mydła i historii brudu” opowiedzą dzieciom o tym, czy i jak dbano o higienę w dawnych czasach, a także wykonają z maluchami pamiątkowe mydełka.

13.04.2013, godz. 17.00, Klub

„Mamma mia” piosenki lat 70-tych

W wykonaniu młodych wokalistów pod kierunkiem Michaliny Spychalskiej oraz instrumentalistów przygotowanych przez Gabrielę Witkowską usłyszymy niezapomniane przeboje polskie i zagraniczne lat 70-tych XX wieku takich wykonawców, jak: Abba, Jeanette, Czerwone Gitary, Dwa plus Jeden, Anna Jantar, Maryla Rodowicz, Krystyna Prońko, Andrzej Zaucha, Bogusław Mec, Krzysztof Krawczyk. Zapraszamy.

22.04.2013, godz. 16.30, s. 18

Spotkanie z pediatrą w ramach Akademii Rodzica Zapraszamy zainteresowanych rodziców, którzy będą mogli porozmawiać z pediatrą o interesujących ich sprawach rozwojowo – zdrowotnych dzieci w wieku przedszkolnym. Między innymi poznają zdanie lekarza na temat dodatkowych szczepień, chorób zakaźnych wieku dziecięcego, bilansach zdrowotnych, czy sposobach wzmacniania odporności u dzieci.

22-24 kwietnia 2013, godz. 9.00, 10.00, 11.00 i 12.00, Klub

Muzyczna Scena „Taniec kurczątek” – spotkanie z muzyką ilustracyjną Kurczątka, kura, kukułka to bohaterowie muzycznych utworów, które zostaną zagrane podczas tego wiosennego spotkania. Na koncercie zabrzmi więc muzyka ilustracyjna, w której kompozytorzy naśladują głosy przyrody. Zaproszeni muzycy dźwiękami opowiedzą dzieciom o swoich pupilach, gdyż nie tylko dzieci kochają zwierzęta.

17.04.2013, godz. 10.00-14.00, Klub

X Przegląd Piosenki Dziecięcej „Co w trawie śpiewa”

Już po raz dziesiąty na scenie Młodzieżowego Domu Kultury nr 5 spotkają się przedszkolaki z Bydgoszczy i gmin ościennych. Jest to kontynuacja projektu edukacji ekologicznej dla dzieci w wieku przedszkolnym w ramach Bydgoskiego Grantu Oświatowego. W tym jubileuszowym Przeglądzie Piosenki Dziecięcej „mali artyści” wyśpiewają, jak należy dbać o przyrodę i swoje zdrowie. Po występie wokalnym, każdy zespół zaprezentuje także pracę plastyczną na temat „Pomagam Ziemi codziennie” i opowie o działalności ekologicznej w swoim środowisku.

inf. Magdalena Mrozińska

Młodzieżowy Dom Kultury Nr 2 14 kwietnia 2013, godz. 10.00-17.00, sala gimnastyczna

X Jubileuszowy Przegląd Zespołów Tańca Ludowego i Innych Form Tanecznych 20 kwietnia 2013, godz. 11.00-13.00, sala nr 2 oraz teren MDK Nr 2

„Wiosna, wiosna ach to Ty” – impreza

artystyczno-rekreacyjno-integracyjna dla dzieci młodszych i ich rodziców 25 kwietnia 2013, godz. 9.00-16.00, UTP Fordon

Zawody mini-sumo – pojedynek robotów 27 kwiecień 2013, godz. 16.00-17.00, sala nr 2

Koncert dla rodziców pn. „W szantowym nastroju i poezji śpiewanej” kwiecień 2013 |

| 55

w y da r z e n i a Miejskie Centrum Kultury 3.04.2013, środa, 10.00, sala kinowo-widowiskowa MCK, bilety 16 zł. Kontakt w sprawie rezerwacji biletów: 609 047 117; 695 599 271; 523 255 545; teatrlalek.buratino@o2.pl; czeslaw_sienko@o2.pl; www.teatrburatino.pl

Bydgoski Teatr Lalek BURATINO – spektakl „Brzydkie Kaczątko”

wykładowca i producent muzyczny. Wykładał i prowadził warsztaty w bratysławskim konserwatorium, a także szkołach artystycznych w Pradze, Brnie, Bratysławie i Santiago de Compostella. Jako muzyk i aranżer współpracował z wieloma zespołami i orkiestrami. Jego najbardziej ambitnym projektem jest projekt Matúš Jakabčic CZ-SK Big Band, z którym nagrał trzy płyty, na których znalazły się głównie jego własne kompozycje.

6.04.2013, sobota, godz. 18.00, sala kinowo-widowiskowa MCK, bilety: 10 zł seniorzy i studenci i 15 zł pozostałe osoby (bilety do nabycia w kasie MCK)

Koncert Elżbiety Wojnowskiej Elżbieta Wojnowska to ktoś ważny dla polskiej kultury. Artystka, którą kochali i kochają fani, lecz nie media. Na scenie prawie 40 lat i ma swoją wierną publiczność. Jest osobą wymagającą, dla której śpiewanie

4.04.2013, czwartek, godz. 18.00, Kawiarnia Szpulka MCK, wstęp wolny

Bydgoska Akademia Jazzu: Warsztaty gitarowe Matúš Jakabčic 5.04.2013, piątek, godz. 19.00, sala kinowo-widowiskowa MCK, bilety 10 zł (do nabycia w kasie MCK)

Bydgoska Akademia Jazzu: Piotr Olszewski i jego klasa gitary oraz gość Matúš Jakabčic

Program został zrealizowany dzięki wsparciu finansowemu Miasta Bydgoszczy Piotr Olszewski (ur.

1965 w Bydgoszczy) Szkołę Muzyczną II st. ukończył w Toruniu, w klasie gitary, by dalej kształcić się na Wydziale Jazzu i Muzyki Rozrywkowej Akademii Muzycznej w Katowicach. Oprócz działalności pedagogicznej Piotr Olszewski Piotr Olszewski nagrywa, komponuje i aranżuje, realizując szereg muzycznych projektów w różnych kierunkach muzycznych: od piosenki, muzyki instrumentalnej do jazzu.

Matúš Jakabčic (ur. w roku 1961 w Bratysławie) – słowacki gitarzysta, kompozytor, aranżer, Matúš Jakabčic , fot. Jena Šimková

56 |

| kwiecień 2013

Weekend z grami bitewnymi

12+

6.04.2013, sobota, godz. 14.00-19.00 7.04.2013, niedziela, godz. 11.00-17.00, Foyer MCK, wstęp wolny „Każdy uczestnik będzie mógł zapoznać się z najpopularniejszymi na świecie grami bitewnymi poprzez naukę gry oraz próbę samodzielnej rozgrywki. W programie przewidziane są również warsztaty malowania figurek oraz konkursy z nagrodami. Zapraszamy wszystkich, którzy chcą poprowadzić do zwycięstwa kompanię czołgów, stoczyć magiczną batalię ze smokami czy też nauczyć się technik malarskich oraz konstrukcji makiet” – Bartłomiej Chrobak, Centrum Gier „Pegaz”.

w y da r z e n i a jest prawdziwą misją. Nagrała 7 płyt z niekomercyjną muzyką i wspaniałymi tekstami, które intrygują i uwodzą pełnym zadumy klimatem. Słuchając Wojnowskiej, mamy świadomość przemijania, jego nieuchronności, ale odczuwamy też radość z tego, co jest nam dane, czyli życia. W śpiewaniu Wojnowskiej słowo i muzyka są równoprawne, a poetycki nastrój nadrzędny.

7.04.2013, niedziela, godz. 8.00

Kultura na świeżym vol. 13, Tajemnice Puszczy Bydgoskiej

8.00 – PKP Bydgoszcz Główna – jedziemy do Przyłubia – bilet 13 zł (TLK) Przejdziemy przez bór sosnowy, w którym jest wiele urozmaiceń terenu. Począwszy od osadnictwa leśnego, małych wioseczek, przez wielkie maszty radiowe w Kabacie, łąki i pastwiska pośród lasów, małe jeziorka i bagienka oraz porośnięte lasem wydmy. Te ostatnie powstały w czasach, gdy zalegał na tych ziemiach lądolód skandynawski. Kończymy w Nowej Wsi Wielkiej. Stamtąd mamy pociągi: o godz. 16.58 i 18.56 – w cenie 7,60 zł.

11.04.2013, czwartek, godz. 17.00, Kawiarnia Szpulka MCK, bilety 10 zł. Zapisy: dominika.kiss-orska@mck-bydgoszcz.pl

Koło Gospodyń Miejskich

Na kolejnym spotkaniu koła będziemy zdobić wieszaki. Prowadząca – Anna Tomasik, jak zwykle przygotuje dla nas materiały, byśmy mogły wyjść z własnoręcznie przygotowanymi pięknymi przedmiotami. Tym razem metodę zdobienia zostawia przed nami w tajemnicy…

11.04.2013, czwartek, godz. 20.00, sala kinowo-widowiskowa MCK, wstęp wolny

Premiery Płytowe: Kuba Ziołek – Stara Rzeka

Ten jednoosobowy projekt nazywa się Stara Rzeka, ponieważ jego idea wykluła się w Starej Rzece, w samym sercu Borów Tucholskich. W muzyce Starej Rzeki

10.04.2013, środa, godz. 18.00, sala kinowo-widowiskowa MCK, bilety 10 zł

Jurek Paterski i Goście – koncert

Zapraszamy na program muzyczno-satyryczny. Prowadzenie konferansjerskie: Jerzy Paterski.

Wystąpią: Kabaret Klika, Zdzisław Prus (znany bydgoski satyryk), Beata Szindler (bydgoska piosenkarka znana z połfinałowej edycji „Must be the music”), Duet taneczny Studio Tańca Bailamos, Waldemar Zyśk (artysta-plastyk rysujący karykatury), Daria Barszczyk (niewidoma młoda bydgoska piosenkarka), Joanna Stalińska (piosenkarka), Tolek Dudziński (piosenkarz), Zenon Imbirowski (kabareciarz), Krzysztof Filasiński (śpiewak operowy), Bydgoski country-rockn’rollowy team Jurek Paterski C.Club.

11.04.2013, czwartek, godz. 10.00, sala kinowo-widowiskowa MCK, bilety 16 zł. Kontakt w sprawie rezerwacji biletów: 609 047 117; 695 599 271; 523 255 545; teatrlalek.buratino@o2.pl; czeslaw_ sienko@o2.pl; www.teatrburatino.pl

pobrzmiewają echa eksperymentów minimalistów z lat 60, ambientowych/post-industrialnych kolaży, azjatyckich bogów muzyki noise, krautrocka, muzyki dr(eam) one, black metalu, muzyki ludowej, a także… Nico!

Twórcą Starej Rzeki jest Kuba Ziołek grający m.in. w takich grupach jak Ed Wood, Alameda Trio, Hokei, Szreder and the GhostRiders, czy Innercity Ensemble.

Partner kultury

Bydgoski Teatr Lalek BURATINO – spektakl „Brzydkie Kaczątko” kwiecień 2013 |

| 57

w y da r z e n i a 13.04.2013, sobota, godz. 9.30, sala kinowo-widowiskowa MCK, wstęp wolny, zapisy: teatr@ mck-bydgoszcz.pl

Poranek teatralny dla osób niepełnosprawnych – EMOCJE 13.04.2013, sobota, godz. 11.00 „Foyer MCK, wstęp wolny

„Zatańcz ze mną mamo”

11-13.04.2013, Miejskie Centrum Kultrury w Bydgoszcz, ul. Marcinkowskiego 12-14. Pierwszy dzień festiwalu (warm up) – wstęp wolny. Bilety na kolejne dni w cenie 25 zł/dzień. Karnet na dwa dni w cenie 30 zł.

If You Say So… Festival …zrodził się z poczucia zmęczenia tradycyjną formułą festiwalu. Przewrotność nazwy zakłada odejście od napędzanych rynkową logiką dużych festiwali, oferujących nadmiar, przesyt i chaos odbiorcom, którzy zamieniają się w konsumentów wrażeń, oszołomionych pozorną wolnością wyboru. Współcześnie większość festiwali muzycznych kojarzy się przede wszystkim z artystycznym supermarketem. Zamierzenie If Yo Say So… Festiwalu jest skromne. Zależy nam na stworzeniu jednej, wspólnej przestrzeni dźwiękowej, zbliżającej muzyków i publiczność, jednego miejsca, w którym i artysta i odbiorca będzie mógł poczuć się zadomowiony.

Pragniemy spójnego, nierozdrobnionego wydarzenia artystycznego, które będzie oddziaływać na odbiorcę jako całość. Chcemy prezentować muzykę wykraczającą poza ciasne ramy głównych nurtów i trendów oficjalnej kultury i sztuki, także tej alternatywnej. Improwizacja, trans, melancholia, surowość, autentyzm – to kilka drogowskazów, którymi kierowaliśmy się przy tworzeniu koncepcji tego festiwalu.

11.04.2013, czwartek

WARM-UP DAY

STARA RZEKA (Polska) SELECTED WORKS (Polska) Koncert odbędzię się w ramach cyklu „Premiery płytowe” organizowanego przez Instytut Muzyki Miejskiej.

12.04.2013, piątek MAGDA MAYAS & TONY BUCK (SPILL) (Niemcy/Australia) DIE! GOLDSTEIN (Hiszpania) TUNDRA (Polska) 13.04.2013, sobota RICHARD PINHAS & DUNCAN NILSSON (Francja) ETAMSKI DREKOTY Więcej informacji na stronie: www.wetmusic.pl 58 |

| kwiecień 2013

– zajęcia taneczne dla dzieci od 5 lat z opiekunami Uczymy tańczyć flamenco w jazzowym opracowaniu. Na zajęciach poznajemy popularne we flamenco palo takie jak rumba czy tangos. Prowadzenie Dorota Dzięcioł. Konieczna rezerwacja miejsca: rezerwacje@ mck-bydgoszcz.pl i zabranie wygodnego stroju.

13.04.2013, sobota, godz. 14.00

Spacerownik bydgoski, wizyta w pracowni Tomasza Madeja

W marcu ruszamy na spacer do pracowni lutniczej Tomasza Madeja, członka Polskiego Związku Artystów Lutników. Lutnik opowie nam o budowie i konserwacji instrumentów smyczkowych i nie tylko.

14.04.2013, niedziela, godz. 9.00, Galeria Wspólna MCK, ul. Batorego

Poranek rodzinny – muzyczny

Jak brzmi Australia? Na to pytanie postaramy się odpowiedzieć z pomocą różnych gier, zabaw, bajek. Korzystając z szablonów, pomalujemy kropkową metodą gotowe czuringi. Przywiążemy do instrumentów sznurki i pogramy. Następnie opowiemy dzieciom o Australii, pokażemy slajdy.

Zapisy: dominika.kiss-orska@mck-bydgoszcz.pl 15.04.2013, poniedziałek, godz. 10.00, sala kinowo-widowiskowa MCK, bilety 16 zł. Kontakt w sprawie rezerwacji biletów: 609 047 117; 695 599 271; 523 255 545; teatrlalek.buratino@o2.pl; czeslaw_ sienko@o2.pl; www.teatrburatino.pl

Bydgoski Teatr Lalek BURATINO – spektakl „Koziołek Matołek”

w y da r z e n i a 16.04.2013, wtorek, godz. 17.00, sala kinowo-widowiskowa MCK, wstęp wolny. Zapisy: teatr@ mck-bydgoszcz.pl

Przedpokój Teatralny – warsztaty z Teatrem niebopiekło

Bydgoski teatr niebopiekło zaprasza na warsztaty poświęcone budowaniu podstawy aktorstwa – świadomości ciała. W programie podstawowy trening fizyczny aktora, poszukiwanie alternatywnego języka ciała, trening niebanalnych sposobów ekspresji, autoobserwacja bez lustra, a także praca nad kontaktem niewerbalnym między partnerami i koncentracją jako podstawami pracy zespołu na próbach i na scenie. Należy przynieść dres, ćwiczymy boso.

16.04.2013, wtorek, godz. 20.00, Kawiarnia Szpulka MCK, wstęp wolny

Koncert: Steve Wilkinson i TresHombres

Steve Wilkinson urodzony w 1950 roku w Brooklynie w New York. Gdy miał 18 lat nagrywał w słynnym Plant Studio’s w New York gdzie poznał i nagrywał z wieloma muzykami tj. Keith Moon, Debbie Harry, Mitch Mitchell czy Paul McCartney. Repertuar, w którym Steve czuje się dobrze jest bardzo szeroki od bluesa, jazzu po soul jak i muzykę korzeni pochodzącą z delty Mississippi.

Podczas Polskiej trasy towarzyszyć mu będzie polsko-portugalskie trio TRES HOMBRES.

Te a t r I m p r o w i z a c j i w y m y Wa m m y

18.04.2013, czwartek, godz. 19.30, sala kinowo-widowiskowa MCK, bilety 40 zł (przedsprzedaż) i 50 zł w dzień koncertu, do nabycia w kasie MCK i www. ticketpro.pl oraz sklep MUZYKA ul. Śniadeckich 50

MUZYCZNE SMAKI – koncert Riverside gość – MAQAMA

MCK we współpracy z firmą REBEL Music BDG zaprasza na nowy nieregularny cykl MUZYCZNE SMAKI, który prezentować będzie dobrze przyprawione zjawiska muzyczne.

Steve Wilkinson

17.04.2013, środa, godz. 10.00, sala kinowo-widowiskowa MCK, bilety 16 zł. Kontakt w sprawie rezerwacji biletów: 609 047 117; 695 599 271; 523 255 545; teatrlalek.buratino@o2.pl; czeslaw_ sienko@o2.pl; www.teatrburatino.pl

Bydgoski Teatr Lalek BURATINO – spektakl „Brzydkie Kaczątko” 18.04.2013, czwartek, godz. 19.00, Kawiarnia Szpulka MCK, wstęp wolny

Teatr Improwizacji wymyWammy – pokaz improwizacji teatralnej

Kolejna dawka świeżutkiej improwizacji tworzonej spontanicznie z Wami i ku Waszej uciesze!

Riverside – polska grupa wykonująca muzykę z pogranicza rocka i metalu progresywnego. Powstała w 2001 roku w Warszawie. W skład zespołu wchodzą: basista i wokalista Mariusz Duda, gitarzysta Piotr Grudziński, perkusista Piotr Kozieradzki oraz instrumentalista klawiszowiec Michał Łapaj, który w 2003 roku zastąpił Jacka Melnickiego. W swej twórczości grupa poruszała takie zagadnienia jak zaburzenia psychiczne, miłość, czy konflikt wewnętrzny. Powszechnie kategoryzowany jako przedstawiciel rocka lub metalu progresywnego kwartet w swej twórczości odwołuje się ponadto do takich stylów jak: rock alternatywny, indie rock, hard rock, post-rock, heavy metal, metal alternatywny oraz rock eksperymentalny. kwiecień 2013 |

| 59

w y da r z e n i a 21.04.2013, niedziela, godz. 13.00, Kawiarnia Szpulka MCK, bilety 5 zł

Zamianka dziecięca „Od kołyski do mundurka”

Akcja skierowana jest do rodziców dzieci do lat dziesięciu. Tego dnia będziecie mogli zamienić / wymienić / sprzedać / kupić wszystko, co związane jest z maluszkami, czyli: ciuszki, buty, śpiworki, płyty CD, książki, zabawki, gry, bujaczki, leżaczki, maty edukacyjne i inne rzeczy, które obrastają kurzem w piwnicy.

Co trzeba zrobić?

1. zgłoś udział na adres biuro@farmako.pl 2. zabierz ze sobą koc/ stoliczek/ wieszaki na których wystawisz swoje rzeczy, 3. przyjdź 30 minut przed rozpoczęciem „Zamianki”.

21.04.2013, niedziela, godz. 18.00, Opera Nova

Koncert na urodziny miasta

bezpłatne wejściówki do odbioru w MCK, przy ulicy Marcinkowskiego 12-14, 18 kwietnia o godz. 16.00, ilość miejsc ograniczona W bogatym programie koncertu znalazły się prezentacje muzyczne, plastyczne i filmowe. Na dużej scenie wysłuchamy dokonań stypendystów Prezydenta Miasta Bydgoszczy, którzy cieszą się uznaniem w całym kraju: Michała Dobrzyńskiego, Rafała Gorzyckiego, grupy „Jakim Cudem”. Natomiast w obszernym foyer Opery Nova zaprezentujemy prace stypendystów z dziedziny plastyki: Stanisława Stasiulewicza, Zby Ziela, Karoliny Suchodolskiej i Grzegorza Pleszyńskiego oraz filmu: Macieja Cuskego, Krzysztofa Nowickiego, Tomasza Wojtanieca, Marcina Sautera. Prezentacje w foyer muzycznie oprawi Foozi Quintet. Całość uświetni występ Big Bandu Eljazz. Usłyszymy koncert „W rytmie Chopina”, w którym obok Józefa Eliasza wystąpi m.in. Krzysztof Herdzin oraz gość specjalny Jan Ptaszyn Wróblewski.

22.04.2013, poniedziałek, godz. 18.00, Kawiarnia Szpulka MCK, wstęp wolny

Kolej na wspomnienia, czyli wielki sentyment po Małej Ciuchci 23.04.2013, wtorek, godz. 10.00, sala kinowo-widowiskowa MCK, bilety 16 zł. Kontakt w sprawie rezerwacji biletów: 609 047 117; 695 599 271; 523 255 545; teatrlalek.buratino@o2.pl; czeslaw_ sienko@o2.pl; www.teatrburatino.pl

Bydgoski Teatr Lalek BURATINO – spektakl „Śpiąca Królewna” 24-28 kwietnia 2013

Festiwal Filmów Animowanych ANIMOCJE

Szczegółowego programu szukajcie wkrótce na: www.mck-bydgoszcz.pl i www.facebook.com/animocje

60 |

| kwiecień 2013

25.04.2013, czwartek, godz. 17.00, ul. Dworcowa 10, wstęp 10 zł, Zapisy: dominika.kiss-orska@mck-bydgoszcz.pl

Koło Gospodyń Miejskich – Pracownia witraży Justyny Żywieckiej

Zapraszamy na Warsztaty tworzenia biżuterii sutaszowej. Haft sutasz to metoda tworzenia magicznej biżuterii przy pomocy przeróżnych kamieni i koralików otulonych tasiemkami. Podczas warsztatów wykonamy kolczyki lub wisior w tej technice.

26.04.2013, piątek, godz. 10.00, sala kinowo-widowiskowa MCK, bilety 16 zł. Kontakt w sprawie rezerwacji biletów: 609 047 117; 695 599 271; 523 255 545; teatrlalek.buratino@o2.pl; czeslaw_ sienko@o2.pl; www.teatrburatino.pl

Bydgoski Teatr Lalek BURATINO – spektakl „Koziołek Matołek” 29.04.2013, poniedziałek, godz. 19.00, salakinowo-widowiskowa MCK, wstęp wolny

Maria Koterbska w interpretacji studentek Wydziału WokalnoAktorskiego Bydgoskiej Akademii Muzycznej

To dzięki Marii Koterbskiej w polskiej rzeczywistości lat 50. pojawił się swing. – Swing był moim życiem – wspominała w jednym z wywiadów. W swoim repertuarze miała aż 1,5 tys. piosenek, 400 z nich nagrała.

Jej piosenki mają sens także dziś, po 60 latach od ich powstania.

Wystąpią: Paulina Brzozowska, Marta Ciosek, Emilia Czekała, Dominika Kasprzycka-Gałczyńska, Adela Konop, Paulina Mączka, Małgorzata Żurańska-Wilkowska Kierownik muzyczny: Adam Lemańczyk 30.04.2013, wtorek, godz. 10.00, sala kinowo-widowiskowa MCK, bilety 16 zł. Kontakt w sprawie rezerwacji biletów: 609 047 117; 695 599 271; 523 255 545; teatrlalek.buratino@o2.pl; czeslaw_ sienko@o2.pl; www.teatrburatino.pl

Bydgoski Teatr Lalek BURATINO –„Śpiąca Królewna” – spektakl

w y da r z e n i a Kino Orzeł Short Film Festiwal – Blok filmów krótkometrażowych Festiwal Polskich Filmów Krótkometrażowych SHORT WAVES odbywa się co roku w ponad 30 polskich oraz kilku zagranicznych miastach i skupia się na promocji polskiej twórczości krótkometrażowej, zapraszając publiczność do głosowania na najlepszy spośród prezentowanych filmów. We wszystkich miastach, w których odbywają się festiwalowe projekcje, widzowie oddają swój głos na najlepszy film. Autor zwycięskiej produkcji otrzymuje nagrodę pieniężną o wartości 10 tysięcy złotych. Dla osób biorących udział w plebiscycie publiczności przewidziane są atrakcyjne nagrody.

Festiwal Short Waves to wydarzenie łączące prezentację i promocję polskiego kina krótkometrażowego w kraju i za granicą, zapewniające finałowym filmom dystrybucję zbliżoną do dystrybucji filmów pełnometrażowych. Festiwal nie stawia twórcom barier tematycznych, stylistycznych, gatunkowych czy formalnych, jedynym kryterium jest długość filmu: nie może przekraczać 30 minut. Oprócz promocji wybranych filmów Fundacja zapewnia również ich szeroką dystrybucję w ramach festiwalu oraz podczas specjalnych pokazów promujących imprezę (jak na przykład pokazy specjalne podczas Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni czy zagraniczne pokazy pod szyldem Short Waves Allround). Cztery dotychczasowe edycje imprezy spotkały się z dużym zainteresowaniem publiczności (ponad 100 pokazów, ponad 10 000 uczestników).

2 wtorek 3 środa 4 czwartek 6 sobota 7 niedziela

18.00 20.15 18.30 20.15 18.00 20.15 20.15 18.00

20.15 20.15 20.15 18.00 17 środa 20.15 18.00 19 piątek 20.15 18.00 20 sobota 20.15 18.00 21 niedziela 20.15 18.00 23 wtorek 20.15 18.00 30 wtorek 20.15 9 wtorek 16 wtorek

Madryt 1987 Za wzgórzami Madryt 1987 Za wzgórzami Madryt 1987 Za wzgórzami Święta czwórca Short Film Festiwal – Blok filmów krótkometrażowych Raj: wiara Raj: wiara Święta czwórca Raj: wiara Święta czwórca Raj: wiara Polowanie Raj: wiara Polowanie Raj: wiara Polowanie Polowanie Kochankowie z księżyca Polowanie Kochankowie z księżyca bilety ulgowe 11 zł / normalne 14 zł

Estrada stagebar Bydgoszcz 11.04.2013, godz. 19.00, wstęp 15 zł

Soima i goście (Hologram, Killed by Car i The Soulmates) – koncert Początki były bardzo trudne – niełatwo było uzyskać zadowalającą całość z połączenia instrumentalnych ambicji z wrażliwością wokalną. Zespół spędził prawie trzy lata na poszukiwaniu stylu. Muzyka SOIMY nabrała nowej jakości, udało się uzyskać nastrój, dojrzałość

i spójność muzyczną satysfakcjonującą wszystkich członków zespołu. Zainwestowane czas i praca odpłaciły się mnogą ilością nagród i wyróżnień, które zespół zdobył na prestiżowych festiwalach na terenie całego kraju. Obecnie SOIMA pracuje nad albumem, który ma ukazać się pod koniec tego roku.

Killed By Car to dość nietypowe połączenie melodyjnego punk rocka z charakterystycznymi dla dubstepu i drum’n’bass-u elementami muzyki elektronicznej.

Po kilku latach obcowania z kalifornijskimi brzmieniami zespół postanowił zmienić swoją stylistykę stawiając na wykorzystanie syntezatorów i nanopadów dołączając je do standardowego instrumentarrium. Mimo młodego wieku muzyków, zespół zebrał niemałe doświadczenie sceniczne grając do tej pory ponad 80 koncertów, supportując przy tej okazji zespoły takie jak Dezerter, The Analogs czy Farben Lehre. inf. Tony Clifton Art Agency

kwiecień 2013 |

| 61

w y da r z e n i a

fot. Andrzej Gawroński

A

le ten czas sunie. Niczym samochody po ośnieżonych bydgoskich ulicach i drogach wiodących np. do Ostromecka. W ubiegłym felietonie (tak to się chyba nazywa?) pisałem, że mamy już wiosnę ale uwaga bo jak mawia przysłowie „w marcu jak garncu”. Powiem tak – widziałem już w życiu różne garnce ale takiego jak ten aktualny nigdy – przynajmniej w ostatnich latach.

Znowu nasypało kilka metrów śniegu, który oczywiście nikomu nie jest potrzebny ale za to jest go po prostu tak dużo i na dokładkę cały czas pada. Jak funkcjonują ludzie na Syberii?

My chyba jednak mimo tych przeciwności dajemy radę – mamy za sobą kilka ciekawych wydarzeń a przed nami kolejne. Piszę te słowa 12 kwietnia a więc za nami pierwszy przebój miesiąca czyli koncert piosenek Jacka Kaczmarskiego. Odwiedziła nas ponad setka gości nie obyło się bez owacji na stojąco. Za nami także spotkanie z Janem Nowickim w Ostromeckim Kościele. Ciekawie się złożyło, że w momencie zbliżającego się konklawe przypomnieliśmy sobie postać Papieża-Polaka. Piękne wiersze w interpretacji Jana Nowickiego i wzruszająca

muzyka – uczestnicy koncertu otrzymali fantastyczną strawę duchową. W ubiegłym roku dzień po koncercie odwoziłem pana Jana Nowickiego na dworzec PKP w Toruniu – to była prawdziwa wiosna a tutaj okoliczności przyrody jak w czasie świąt. Zasypany śniegiem kościół, piękna muzyka dobiegająca zza drzwi. Niczym Święta w Ostromecku – niech żałują Ci co do nas nie dotarli.

A na cmentarzu obok groby pod śniegiem i krzyż brzozowy na Marka grobie – nie chce się wierzyć, że w maju będzie rok jak odszedł. Ilekroć stoję przed Starym Pałacem i patrzę na Kościół myślę o Marku i wszystkich co pod puchową kołdrą śnią wieczny sen…

Ale dosyć tej zimowej melancholii. Przed nami kolejny emocjonujący miesiąc – w kwietniu największym hitem będzie jak myślimy Olga Bończyk. Ale oprócz niej także kilka ciekawych wydarzeń muzycznych. Nie zabraknie także wystawy. Tym razem na ścianach Starego Pałacu w Ostromecku zawisną prace Ewy Miller.

Zapraszamy więc do Ostromecka – tutaj czas płynie inaczej i tutaj nie sposób się nudzić…

Zapraszam do Ostromecka – Andrzej Gawroński

Zespół Pałacowo-Parkowy w Ostromecku 7.04.2013, godz. 16.00, Pałac Nowy Ostromecko.

Bilety 10 zł

Marcin Olak Trio. Crossing borders Marcin Olak Trio to jeden z najciekawszych zespołów na nowej polskiej scenie jazzowej. To, co wyróżnia ten skład spośród innych projektów, to oryginalne instrumentarium i stylistyka. W centrum brzmienia tria znajduje się gitara klasyczna, czasem akustyczna. To wyjątkowo rzadko spotykana sytuacja.* Marcin Olak Trio to zespół akustyczny, użycie elektroniki sprowadzone jest do niezbędnego minimum. To pozwala na wykorzystanie pełnej, naturalnej palety barw i dynamiki instrumentów. Muzycy mogą zatem zagrać z jednej strony mocniej, a z drugiej dużo delikatniej – możliwości wyrazowe tego zespołu są naprawdę duże.

7.04.2013, godz. 18.00 Pałac Stary, wstęp wolny Zapraszamy na comiesięczne wykłady z elementami performance: Grzegorz Pleszyński z cyklu:

Antydepresyjna historia sztuki

„SIŁA – SŁABOŚĆ CZYLI STATYCZNY OBRAZ W DYNAMICZNYM ŚWIECIE” Opowieść o kulturach i wspólnotach.

62 |

| kwiecień 2013

14.04.2013, godz. 16.00, Pałac Nowy Ostromecko.

Bilety 10 zł

Willie Mae Unit – koncert

To akustyczne trio będące owocem pracy muzyków o różnych doświadczeniach i różnej muzycznej wrażliwości, a dla których wspólnym mianownikiem zawsze był blues i amerykański folk. Akustyczna gitara fingerpicking i silny, bliski estetyce przedwojennych mistrzów bluesa śpiew współgra z wirtuozerską (overblow, overbend) harmonijką ustną, całości dopełniają gitary rezofoniczne (dobro) w technikach slide i lap-style. Zobacz też: williemaeunit.com 20.04.2013, godz. 16.00, Pałac Nowy, wstęp wolny

Koncert Collegium Vocale

Bydgoski Zespół Muzyki Dawnej COLLEGIUM VOCALE działa od 1992 roku. Wykonywany repertuar obejmuje msze, motety, pieśni religijne, kolędy oraz madrygały i pieśni świeckie kompozytorów europejskich epoki średniowiecza i renesansu. Zespół wystąpił między innymi na festiwalach muzyki dawnej w Krakowie, Warszawie, Wrocławiu, Poznaniu, Zielonej Górze, Brzegu Dolnym, Lublinie, Sandomierzu, Słupsku, Bytomiu, Katowicach i Bydgoszczy oraz za granicą: w Niemczech, Danii, Szwecji, we Włoszech i na Białorusi.

w y da r z e n i a 21.04.2013, godz. 18.00, Pałac Nowy. Bilety 30 zł

Koncert Olgi Bończyk

fot. Dariusz Gackowski

Zespół ma w swoim dorobku 8 płyt kompaktowych, płytę DVD (tradycyjne kolędy polskie) oraz nagrania radiowe i telewizyjne.

Po koncercie w Pałacu Starym odbędzie się kolejne spotkanie z cyklu: Colloquia Ostromeckie” 21.04.2013, niedziela, godz. 12.00, Pałac Nowy w Ostromecku. Wstęp 10 zł (dzieci); 15 zł (dorośli).

Obowiązują rezerwacje: info@fundacjakreatywnejedukacji.org lub sms: 602 466 347

Rodzinne Zabawy Muzyczne Zapraszamy na Rodzinne Zabawy Muzyczne w rytmie ska i reggae z Zespołem Archandia. Jest to niespotykana propozycja skierowana do całych rodzin, z uwzględnieniem szczególnych potrzeb naszych najmłodszych odbiorców. Włączymy publiczność poprzez taniec, śpiew, rytmizowanie w tworzenie niepowtarzalnej, wielopokoleniowej muzyki.

Koncert wpisuje się w program edukacji muzycznej oparty na Teorii uczenia się muzyki prof. Edwina Eliasa Gordona, którego celem jest wykształcenie wśród słuchaczy umiejętności improwizowania i tworzenia muzyki.

Patronat medialny: portal www.mamywsieci.pl; mmbydgoszcz.pl; enjoybydgoszcz.pl inf. Jolanta Gawryłkiewcz

21.04.2013, godz. 16.00, Pałac Stary

Wernisaż wystawy Ewy Miller

Ewa Miller absolwentka Państwowego Liceum Sztuk Plastycznych w Nałęczowie i Państwowej Wyższej Szkoły Sztuk Plastycznych w Poznaniu, dyplom na Wydziale Wychowania Plastycznego otrzymała w 1995 r.; animatorka działalności kulturalnej i edukacyjnej, prowadzi Pracownię „Debiut”, „Tryptyk-Art” i „Pracownię sztuk wizualnych” w Młodzieżowym Domu Kultury nr 5 w Bydgoszczy; współtwórca „ARTHOL” Galerii, autorka Bydgoskich Grantów Oświatowych; inicjatorka konkursów plastycznych.

Traktuję malarstwo i grafikę jako materię nowych struktur zamkniętych w formacie współgrających płaszczyzn.

Ewa Miller

Aktorka teatralna i filmowa, uznanie szerszej publiczności zdobyła dzięki roli doktor Edyty w popularnym serialu TVP2 „Na dobre i na złe”. Na stałe współpracuje z teatrami warszawskimi. Obok działalności artystycznej, aktorka chętnie przyłącza się do akcji, które poprzez swoją działalność, skutecznie pomagają potrzebującym. W październiku 2006 została ambasadorem projektu „Dźwięki Marzeń” realizowanego przez Fundację ORANGE a której celem jest natychmiastowa rehabilitacja dzieci, które urodziły się z wadą słuchu, tak by nigdy nie musiały pozostać w świecie ciszy. Uroda aktorki została tez dostrzeżona przez znaną i popularną markę kosmetyczną „ARTDECO”, której Olga Bończyk była oficjalną Ambasadorką.

28.04.2013, godz. 16.00, Pałac Stary

Klasyka w pałacu Anna Niemiec-Mościcka sopran Anna Gluska skrzypce Magdalena Miszewska-Zasadna akordeon Anna Niemiec-Mościcka ukończyła z wyróżnieniem Nauczycielskie Kolegium Języków Obcych oraz Akademię Muzyczną w Bydgoszczy i Podyplomowe Studium Wokalistyki w klasie śpiewu prof. dr AM Hanny Michalak. Jest laureatką kilku nagród na ogólnopolskich konkursach wokalnych. Pracuje w Szkole Muzycznej I i II st. w Szczecinku prowadząc klasę śpiewu. Współpracuje z Toruńską Orkiestrą Symfoniczną i Filharmonią Pomorską w Bydgoszczy.

Anna Gluska jest skrzypaczką i psychologiem o specjalności psycholog muzyki. Ukończyła Akademię Muzyczną im. F. Nowowiejskiego w Bydgoszczy (kierunek: instrumentalistyka; specjalność: skrzypce), Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy (kierunek: psychologia) oraz Podyplomowe Studium Psychologii Muzyki przy Akademii Muzycznej im. Fryderyka Chopina w Warszawie. Pracuje na stanowisku psychologa w Państwowym Zespole Szkół Muzycznych im. Artura Rubinsteina w Bydgoszczy.

Magdalena Miszewska-Zasadna ukończyła Akademię Muzyczną w Bydgoszczy i Podyplomowe Studium Instrumentalistyki w klasie akordeonu prof. Jerzego Kaszuby. Pracuje w Zespole Szkół Muzycznych w Toruniu jako nauczyciel klasy akordeonu. Jest konferansjerem koncertów Toruńskiej Orkiestry Symfonicznej i prelegentem audycji muzycznych dla dzieci i mlodzieży organizowanych przez Orkiestrę.

W programie min.: H. Wieniawsk, J. Brahms, A. Vivaldi, A. Dworzak, J. Petersburski:, G. Rodriguez, A. Piazzolla, H. Wars, J. Strauss, F. Loewe, G. Gerschwin, E. Morricone, C. Gardel, J. Bock, V. Monti, F. Lehar. kwiecień 2013 |

| 63

w y da r z e n i a

„ODBICIA” wystawa

malarstwa na jedwabiach Joanny Stasiak 18.04.2013, czwartek, godz. 18.00, Galeria Wspólna, ul. Batorego 1/3 Joanna Stasiak (ur. 1965) Studia ukończyła na Wydziale Sztuk Pięknych UMK w Toruniu. Dyplom uzyskała w 1989 w pracowni prof. J. Kaczmarskiego. W 1991 rozpoczęła podyplomowe studia w The Ruskin School of Drawing and Fine Art w Oksfordzie, jej opiekunem był prof. Stephen Farthing. W 1998 wyjechała do Paryża na stypendium Funduszu Pomocy Niezależnej Literaturze i Nauce Polskiej. Dwumiesięczny pobyt poświęciła interpretacjom ostatniego obrazu Poussina „Apollo zakochany w Dafne”. Współtworzyła z J.A. Zielińskim podręczniki do szkoły podstawowej i gimnazjum z cyklu „Świat sztuki”, WSiP. Od 1996 prowadzi autorską Galerię In Spe (www. in-spe.art.pl). W 2002 przygotowała m.in. wystawę, „Gwasze, akwarele, rysunki Andrzeja Wróblewskiego „Inedita”. Obecnie jest dyrektorem Instytutu Edukacji Artystycznej Akademii Pedagogiki Specjalnej im. M. Grzegorzewskiej w Warszawie.

Te z e u s z , 2 011, j e d w a b , 175×113 c m

„Malowanie na jedwabiu wymusza jednorazową decyzję, inaczej niż w przypadku wolno schnących i dających się wielokrotnie przemalowywać obrazów na płótnie. Podobieństwo do techniki akwareli, skłania do nieco rozlanych form. Tym wyraźniej w malarstwie Joanny dominują mocno określone bryły. Wydaje się, że zmiana techniki nie wpłynęła na zmianę jej sposobu malarskiego myślenia. Podjęcie tego wyzwania dało jej natomiast nowy impuls do pracy i sprawiło, że dochodzi do kolejnego granicznego punktu w swoim malarstwie”.

Katarzyna Kasprzak Stamm C z ł o w i e k z m a ł p ą…, 2 011, j e d w a b , 18 5×110 c m

64 |

| kwiecień 2013

Prezydent Bydgoszczy Rafał Bruski zaprasza na

wykorzystano linoryt Urszuli Niesyn

Koncert na urodziny miasta

21 kwietnia 2013 godz. 18, Opera Nova Bezpłatne wejściówki do odbioru od 18 kwietnia godz. 16.00 w MCK, ul. Marcinkowskiego 12, ilość ograniczona

27 kwietnia 2013, premiera „HALKI” – inauguracja XX Bydgoskiego Festiwalu Operowego