BIK 3/2015 by Miejskie Centrum Kultury w Bydgoszczy

O Heinrichu Böllu w Bydgoszczy

Filmy Bydgoskiej Kroniki Filmowej

Jerzy Riegel: Ja nigdy w życiu nie zrobiłem aktu! Bo ja się po prostu wstydzę (uśmiech).

marzec 2015

Felietony: Walczak, Andrzejewski, Pruss, Siwiec

nr 3 (459) ROK XLI ISSN 1232-4450 INDEX 38139x cena 2,10 zł (5% VAT)

Premiery w TPB: Faust i Samuel Zborowski

j a z z o w y p o c z ąt e k w i o s n y

Marcin Gawdzis 20 marca, godz. 19.00 sala MCK bilety: 10,00 zł (normalny) 7,00 zł (ulgowy)

Bydgoska Akademia Jazzu i gość specjalny Marcin Gawdzis Fot. Marek Hofman

Herdzin Trio 22 marca, godz. 18.00 sala MCK bilety: 15,00 zł (normalny) 10,00 zł (ulgowy)

Premiery Płytowe: Herdzin Trio promocja płyty „Capacity” Fot. Krz ysz tof Wierzbowski

Kamila Kami Abrachamowicz 26 marca, godz. 19.00 sala MCK wstęp wolny

Premiery Płytowe: Kamila Kami Abrachamowicz „Wherever You Go”

na początek

Lubię i nic na to nie poradzę. Mam też taką tendencję do ckliwości (którą wywołuje miejski krajobraz), więc lubię tym bardziej. Stary albo tylko na stary stylizowany pejzaż miejski mnie w taki właśnie nastrój wprawia, poetyka malowniczych ruin jest może i skazą na moim estetycznym horyzoncie, ale ja się na to godzę. Ja nie walczę, bo niby dlaczego miałbym? Lubię fotografie Jerzego Riegla i oglądam sobie Bydgoszcz, nie, nie oglądam, ale widzę, a więc: widzę Bydgoszcz poprzez jego zdjęcia, jego okiem, przez jego obiektyw (a przynajmniej tak mi się zdaje, tak sobie być może pochlebiam, taką sobie przypisuję umiejętność). Ale moja osobista słabość nie ma tu nic do rzeczy. Jest Jerzy Riegel dla wielu ludzi legendą, naszą miejską, piękną legendą. Wielu bydgoszczan patrzy na nasze miasto Rieglem. I to jest piękna perspektywa. Naszej bydgoskiej legendzie poświęcimy następny zeszyt Czytanek miejskich. To będzie czytanka o wyjątkowym człowieku i wyjątkowym widoku na miasto. Przedsmak dajemy już teraz (znajdą Państwo Riegla i na okładce, i w numerze). Bardzo polecam.

R edak to r N ac zeln y

B I K w i n te r n e c i e :

www.bik.bydgoszcz.pl www.issuu.com/bik_ www.facebook.com/bik.bydgoszcz

Prenumerata jest realizowana przez RUCH S.A.: Zamówienia na prenumeratę można składać bezpośrednio na stronie www.prenumerata. ruch.com.pl. Ewentualne pytania prosimy kierować na adres e-mail: prenumerata@ruch.com.pl lub kontaktując się z Centrum Obsługi Klienta „RUCH”: tel. 226 937 000 lub 801 800 803 (w dni robocze w godz. 7.00-17.00, koszt połączenia wg taryfy operatora).

spis treści Na początek, Michał Tabaczyński. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 Marcin Sauter – fotograf miejsc i emocji, Piotr Wąsowski. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3 Wezwania i wyzwania. O bydgoskim teatrze, Michał Tabaczyński . . . . . . . . . . . . 4 Wczesny Dwall, Kuba Ignasiak. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6 Na początek sezonu piłkarskiego, Emilia Walczak. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7 Bydgoska Kronika Filmowa – kronika ludzkich historii, Monika Grabarek . . . . 8 W niewoli ciasnych kadrów, Małgorzata Szymańska. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10 Kadry z fotografii, z Jerzym Rieglem rozmawia Hanna Strychalska. . . . . . . . . . . . . . 12 Zdzisław Pruss, Bydgoski insynuator kulturalny (130). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15 Krytyczny kronikarz, z Krzysztofem Okońskim rozmawia Bartłomiej Siwiec. . . . 16 15 Minut, Szymon Andrzejewski, przez rude okulary (21). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18 W mundurze Wehrmachtu, Bartłomiej Siwiec, Zugzwang (25) . . . . . . . . . . . . . . . . 19 Adresy bydgoskich instytucji kultury. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20

wydawca: Miejskie Centrum Kultury w Bydgoszczy dyrektorka: Marzena Matowska 85-056 Bydgoszcz, ul. Marcinkowskiego 12 e-mail: sekretariat@mck-bydgoszcz.pl www.mck-bydgoszcz.pl redaktor naczelny: Michał Tabaczyński michal.tabaczynski@mck-bydgoszcz.pl redakcja: Szymon Andrzejewski, Kuba Ignasiak, Adam Gajewski, Monika Grabarek korekta: Emilia Walczak skład, opracowanie graficzne: Bogdan Prus projekt winiety: ZbyZiel redakcja: tel. 523 255 553 bik@mck-bydgoszcz.pl ul. Marcinkowskiego 12 druk i oprawa: Polraster BIK w sieci www.bik.bydgoszcz.pl www.facebook.com/bik.bydgoszcz www.issuu.com/bik_

Redakcja nie zwraca materiałów niezamówionych i zastrzega sobie prawo do dokonywania skrótów oraz zmiany tytułów. Nie ponosi odpowiedzialności za treść programów placówek kulturalnych oraz materiałów informacyjnych i graficznych. Reklamodawcy ponoszą pełną odpowiedzialność za skutki prawne wynikłe z opublikowania dostarczonych przez siebie materiałów. Opinie prezentowane przez autorów nie zawsze są zgodne ze stanowiskiem redakcji i wydawcy. BIK 3/2015 (459) Rok XLI, nakład 2000 egz.

dystrybucja: częściowo bezpłatny

Wydarzenia Filharmonia Pomorska im. I.J. Paderewskiego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 22 Biblioteka Główna UKW. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 24 Muzeum Okręgowe im. Leona Wyczółkowskiego. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 25 Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 27 Opera Nova w Bydgoszczy. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 28 Akademia Muzyczna w Bydgoszczy. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 30 Kujawsko-Pomorskie Centrum Kultury w Bydgoszczy. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 31 Teatr Polski w Bydgoszczy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 32 Galeria Miejska bwa. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 36 Galeria Kantorek. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 38 IV Kujawsko-Pomorskie Spotkania Teatralne „Zwierciadła”. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 39 Galeria Autorska Jan Kaja i Jacek Soliński . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 40 Wojewódzka i Miejska Biblioteka Publiczna. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 42 Klub ARKA BSM. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 43 Akademicka Przestrzeń Kulturalna WSG. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 44 Impresariat Artystyczny ADRIA. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 46 Kinoteatr Adria . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 47 Bydgoska Poradnia Sztuki. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 47 Pałac Młodzieży . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 48 Impresariat Artystyczny ITD. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 50 Młodzieżowy Dom Kultury Nr 5. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 50 Galeria Wieży Ciśnień. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 51 Otwarta Przestrzeń „Światłownia”. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 52 Młodzieżowy Dom Kultury Nr 2. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 53 Dom Edukacyjno-Kulturalny „REGNUM”. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 54 Dom Kultury ORION BSM . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 55 Klub „Odnowa”. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 55 Dom Kultury MODRACZEK. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 56 Młodzieżowy Dom Kultury Nr 1. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 57 Wojewódzki Ośrodek Animacji Kultury w Toruniu. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 58 Miejskie Centrum Kultury. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 59 Kino Orzeł. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 65 Zespół Pałacowo-Parkowy w Ostromecku. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 66 Galeria Wspólna. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 68 Na okładce: Fotografia Jerzego Riegla z 1984 roku (brom sepiowany)

2 |

| marzec 2015

fotografia

Marcin Sauter

Piotr Wąsowski

– fotograf miejsc i emocji W Galerii Miejskiej bwa w Bydgoszczy od 23.01 do 8.03.2015 roku oglądać można cykl zdjęć Marcina Sautera, znanego bydgoskiego fotografa, reżysera, operatora filmowego i wykładowcy Mistrzowskiej Szkoły Andrzeja Wajdy w Warszawie – który za pomocą aparatu fotograficznego stara się uchwycić specyficzną atmosferę i nastrój danego miejsca. Na wystawie pt. Smutek Podróży znalazło się kilkadziesiąt fotografii pochodzących z ostatnich pięciu lat twórczości artysty. Wykonane zostały w trakcie podróży po trzynastu różnych krajach świata, oddalonych często od siebie o tysiące kilometrów, m.in.: Białorusi, Armenii, Kazachstanu, Libanu, Republiki Górskiego Karabachu, Izraela, Syrii, Stanów Zjednoczonych, Gwatemali oraz Polski. Tematem prac prezentowanych na ekspozycji są rozległe krajobrazy, przestrzenie miejskie oraz ludzkie wize-

Marcin Sauter, Jerozolima, Izrael, 2014

runki. Autor z niezwykłą wrażliwością i wnikliwością rejestruje ogromne lotniska, startujące samoloty, pędzące samochody, osamotnione stacje benzynowe, wnętrza pociągów, zabytki wiekowej architektury (np. Armenia, 2012), a także sylwety wielokulturowych metropolii. Widziane poprzez okno lub szybę samochodu przypominają potężną, syntetyczną, ciemną bryłę majaczącą groźnie w oddali (St Louis, USA, 2011). W krętych miejskich zaułkach panuje z kolei nastrój spokoju i melancholii sobotniego popołudnia.

Bohaterami niektórych zdjęć Sautera stają się także poszczególni ludzie o odmiennej narodowości i kulturze. Wpisani w zgiełk ruchliwej ulicy, domowego zacisza bądź ogrodu zdają się opowiadać historię własnego życia lub przekazywać istotę dramatu rodzaju ludzkiego (Tyak, Górski Karabach, 2012; Gwatemala, 2012). Prezentowane dzieła oprócz tematyki różnią się od siebie także sposobem wykonania oraz zastosowaną stylistyką. Na wystawie dużą grupę stanowią fotografie utrzymane w estetyce czerni i bieli. Cechuje je techniczna precyzja, dokumentalizm, spokój oraz kwadratowa forma. Drugą grupę reprezentują zdjęcia odznaczające się zupełnie inną stylistyką i liryką. Do ich wykonania artysta używał mniej precyzyjnych aparatów fotograficznych. Komponując przestrzeń, z pełną świadomością stosował nieprawidłowe kadry, efekty nieostrości oraz nierzeczywiste, „rozjechane kolory”. Zamazując poszczególne detale i kontury, dążył do uogólnienia wrażenia i odzwierciedlenia dynamiki miejsca. W obrazie pt. Jerozolima, Izrael (2014) przedstawił fragment słynnej Ściany Płaczu, będącej pozostałością po biblijnej Świątyni Jerozolimskiej, oraz sylwetki modlących się przy niej Żydów. W poruszonym i nieostrym zdjęciu twórca celowo zatracił poszczególne detale i elementy architektoniczne. W poetycki niemal sposób podkreślił natomiast specyficzny nastrój miejsca oraz niezwykłą siłę przyciągania starożytnego zabytku, poruszającego od wieków wyobraźnie pielgrzymów. Wystawa Smutek Podróży z pewnością warta jest obejrzenia. Na prezentowanych fotografiach dostrzec można zastygłe w czasie sytuacje, charakterystyczny klimat odległych regionów, poszczególnych materii oraz emocji ulotnej chwili. Oglądając prace Marcina Sautera, wnikamy w pełen wrażliwości świat ludzkich uczuć, magnetycznych budowli, zakątków i zdarzeń. Identyfikujemy się z nim i bezgranicznie zatracamy, pozostawiając cząstkę siebie. Podobne przeżycia targają również artystą w czasie tworzenia. Jak sam przyznaje: Fotografując rozpływam się, przestaję istnieć. Jestem przed oczami bohaterów moich zdjęć chwilę, często zbyt krótką, by mnie zapamiętać. Sam też o sobie zapominam w obrazach, pięknym świetle, w wyrazach twarzy i gestach, które rejestruję (…) Podróż to fotografia. To samotność i smutek. Moja medytacja i psychoterapia… marzec 2015 |

| 3

teatr Michał Tabaczyński

Wezwania i wyzwania. O bydgoskim teatrze Słychać ostatnio głosy, głosy się pojawiają, krążą po kuluarach teatru, odbijają się echem wśród gwaru towarzyszącego popremierowym bankietom, nieśmiało pojawiają się na blogach i portalach. Głosy o bydgoskim teatrze. Teatr – mówią te głosy – nie wsłuchuje się w (nomen omen) głosy swoich widzów, teatr wymagania i postulaty swoich widzów ignoruje, teatr wyalienował się, oddalił od swoich widzów, od bydgoskich (!) widzów się oddalił. Tak te głosy mówią. Nie jest ich wiele chyba, kto uważa, że ich wiele, ten ulega błędowi paralaksy, jak sądzę. Te głosy należy zinterpretować następująco: teatr powinien być instytucją, która ma szczególne zobowiązania wobec swoich widzów i musi się liczyć z ich opinią przed – a nie jak to bywa zwykle – po przedstawieniu. Trudno, doprawdy, zrozumieć, dlaczego akurat teatr miałby być wyłączony z grona instytucji kultury, którym przyznaje się wolność artystyczną i swobodę w kreowaniu programu. Czy galerie i muzea mają się wsłuchiwać w głosy mieszkańców i podług nich kreować plan wystaw? W najlepszym wypadku pokazywałyby miękką erotykę z „Kalendarza Pirelli”? Malarstwo batalistyczne? A dlaczego w najlepszym? Bo w najgorszym być może trzeba by się zmierzyć z postulatem ich zamknięcia. Większość bowiem ludzkości nie ma w zwyczaju oglądania ekspozycji sztuki tak dawnej, jak współczesnej (współczesnej w szcze4 |

| marzec 2015

Detroit. Historia ręki, fot. Magda Hueckel

gólności). Idźmy dalej: czy filharmonia i opera miałyby działać pod dyktando wszystkich podatników? Kto wówczas by grał w tych szacownych salach, dowiemy się, patrząc na najlepiej zarabiające gwiazdy muzycznego biznesu. A co z artystami indywidualnymi? Dlaczego pisarze nie mieliby ustalać treści i formy swoich dzieł z – dajmy na to – pracownikami korporacji lub uczniami liceów? Pomińmy resztę – można tę wyliczankę ciągnąć jeszcze długo, bo snuć podobne absurdalne wizje to czysta łatwizna. Absurd absurdem, ale przecież z wielką swobodą i bezwstydną dezynwolturą takie właśnie zawołania kieruje się do teatru. Teatr ma słuchać widza. Z tym się jeszcze można zgodzić, na to są jeszcze jakieś mechanizmy: frekwencja o tym świadczy, debaty są miejscem wymiany zdań, krytyka te-

atralna koryguje pomysły. Ale przecież te wymagania często powołują się na widza potencjalnego, widza niechodzącego, widza nieuczestniczącego – temu mitycznemu stworzeniu jakże chętnie oddaje się głos. Dlaczego? Publiczne pieniądze, które są często używanym argumentem, nie mogą być argumentem skutecznym, nie mogą być nawet zadowalającym. Trudno dziś znaleźć sztukę (im bardziej ambitną, tym trudniej), która z publicznych pieniędzy nie korzysta. Twierdzenia mówiące o tym, że bydgoski teatr nie dostosowuje swojej oferty do odbiorców (tj. bywa awangardowy, eksperymentuje, bywa trudny, a bydgoska publiczność oczekuje repertuaru łatwiejszego, lżejszego, tradycyjnego), są, mam takie przekonanie, dla bydgoszczan najzwyczajniej obraźliwe. Twierdzić, że w tym mie-

teatr ście nie istnieją widzowie, dla których warto robić sztukę porzucającą łatwiznę tradycjonalizmu i ignorującą bezpieczeństwo teatru zachowawczego, jest grubą niestosownością. Twierdzić, że bydgoszczanom nie starcza inteligencji, otwartości i odwagi, jest gestem samobójczym.

Detroit. Historia ręki

Wszystko w tym spektaklu jest nadmierne i feeryczne. Historia upadku miasta jest w istocie przecież historią upadku pewnej cywilizacji. Nie, nie pewnej cywilizacji, ale naszej, naszej własnej cywilizacji. Detroit mamy obok siebie, i to nawet nie dlatego,

wydanej już niemal ćwierć wieku temu książce przewidywał kres tej kultury i mimochodem ją definiował: nie byłoby taśmy montażowej Forda, gdyby nie książka. Stąd interpretacyjnym centrum tego spektaklu jest moment, gdy symbol tego postępu wyrusza z Detroit do Doliny Krzemowej. Detroit jest jakimś (pewnie jednym z wielu, pewnie jeszcze nieostatecznym) naszego świata pożegnaniem. Pożegnaniem mocnym i atrakcyjnym.

Murzyni

Murzyni, fot. Magda Hueckel

Zresztą, po czterech premierach tego sezonu trudno powiedzieć z całą odpowiedzialnością, że Teatr Polski w Bydgoszczy zamyka się w jednej stylistyce, że forsuje jakiś jeden awangardowy i niszowy język. Jeśli boryka się z jakim problemem, to pewnie jest problem braku tożsamości; w instytucji nowej (o nowej strukturze i trybie działania, a także instytucji o głęboko odmienionym zespole aktorskim i zupełnie nowym zespole kuratorskim, artystycznym) jest to wyzwanie zrozumiale. Wyzwanie większe dla teatru niż to, które teatr stawia widzom. Pomijam już fakt, że na pierwsze sześć premier tego sezonu cztery są oparte na tekstach klasycznych (Thermidor, Murzyni, Faust, Samuel Zborowski), a tylko dwa o teksty napisane na zamówienie teatru.

że doświadczenie upadku przemysłu jest bydgoszczanom znane z doświadczenia (nie jest to niczym wyjątkowym ani w skali naszego regionu, ani w skali kraju). Upadek Detroit (trzeba może pisać „Detroit”) rozgrywa się bowiem w samym sercu cywilizacji, w jej rdzeniu. Nie dlatego, że nasza cywilizacja jest cywilizacją amerykańską, nie dlatego, że jest cywilizacją rozwiniętego kapitalizmu, nie dlatego nawet, że jest cywilizacją globalną (cywilizacją globalizmu). Dzieje się tak dlatego, że jest cywilizacją książki, czyli cywilizacją pewnego specyficznego utrwalenia myśli i pewnego specyficznego ukształtowania warunków dystrybucji wiedzy. To książka oraz tryb jej reprodukcji stanowi wzór dla naszej (gasnącej, stojącej w obliczu wielkiej zmiany) kultury. Jay David Bolter – autor słynnego Człowieka Turinga – w swojej następnej,

Pierwszy to spektakl tego sezonu, w którym twórcy popełniają błąd fundamentalny, założycielski: wybrany do realizacji tekst Geneta jest nieczytelny i mało aktualny (brak aktualności nie jest związany z dezaktualizacją problematyki, przeciwnie – wydaje się, że z każdym rokiem jej istotność się zwiększa, ale z dezaktualizacją języka). Przez cały spektakl aktorzy prowadzą nierówną walkę z tekstem, walkę, którą chyba musieli przegrać. Murzyni są rozwinięciem albo kontynuacją Afryki. Nie chodzi o styl, nie chodzi nawet o afrykański temat, chodzi o problem: jest to znów spektakl o nieskuteczności synekdochy. Albo inaczej: o pewnej pułapce, jaką na nas zastawia język i wyobrażenie, gdy chcemy mówić o radykalnej inności. Każda dająca się pomyśleć synekdocha okazuje się nieskuteczna, kompromituje i podważa samą siebie. Bo taka jest natura języka w starciu z innością, szczególnie natura synekdochy jako mechanizmu pseudonimującego. Zapętla to samo w tym samym, reprodukuje niezbywalny element znaczeniowy, nie potrafi się od niego uwolnić. Można to jednak przedstawić lepiej niż w tekście Geneta. Można się później nie męczyć z ratowaniem jego słabości. marzec 2015 |

| 5

muzyka Kuba Ignasiak

Wczesny Dwall

Fot. Bartek Modrzejewski

Pamiętacie kompilację Brantacles wydaną pod koniec ubiegłego roku nakładem labelu Oaktopus? Ojciec założyciel rzeczonego wydawnictwa zdecydowanie się rozkręca. Na początku lutego 2015 ukazała się jego autorska płyta, również sygnowana ośmiorniczymi mackami.

Płyta / niepłyta Słowo „płyta” jest tu jednak cokolwiek nie na miejscu, a już na pewno nie w dosłownym jego znaczeniu. Elements (taki jest tytuł tego albumu) ukazały się bowiem wyłącznie w wersji cyfrowej. Co z jednej strony jest dużym plusem, bo zdecydowanie obniża koszty – zarówno produkcji, jak i nabycia muzyki przez potencjalnych klientów; z drugiej zaś wielu może być tym faktem niepocieszonych – mowa o tych audiofilach, którzy lubią swe zdobycze ustawiać na półce. Ci ostatni nie będą mieli szansy postawić na niej digipacka (czy innej formy opakowania płyty CD) wydanego przez Dwalla, co nie zmienia faktu, że jednak „krążek” ów ma pewien fizyczny wymiar. Jest nim origami (takie jak na zdjęciu), które w wersji złożonej spokojnie mieści się w kieszeni czy nawet jednej dorosłej dłoni. Kiedy je rozłożymy, przyjmuje co prawda format płyty CD, ale jest wówczas „zwykłą” kartką papieru, podatną na uszkodzenia itp. Po cóż więc ten zabieg? Ano po to, że po rozłożeniu tego pa6 |

| marzec 2015

pierowego ośmiokąta, poza grafiką będącą „okładką” płyty, znajdziecie również trzy kody, dzięki którym będziecie mogli pobrać Elements w dowolnym formacie (MP3, WAV 16-bit, WAV 24-bit). Trzeba przyznać, że zabieg to niezwykle ciekawy, który powinien w pewnym stopniu zadowolić miłośników „fizycznego oblicza muzyki”. Oczywiście, jeśli nie kręcą Was takie gadżety, możecie po prostu odpalić stronę Oaktopus.com i kupić samą muzykę (w formatach podanych powyżej). Słowem: dla każdego coś miłego. Umysłowy taniec OK, ale co to za muzyka? – zapytacie. Elektroniczna – odpowiem pokrótce. Gdyby rozwinąć tę myśl, należałoby dodać takie przymiotniki, jak „połamana”, „nowoczesna”, „odbiegająca od schematów”. Generalnie Dwall sprawnie porusza się po klimatach braindance’owych. Elementy przepełnione są dźwiękami spod znaku IDM, ale nie tylko. Są tu jakieś delikatnie ambientowe wloty, kilka linii melodycznych, którym trudno przypiąć jakąkolwiek łatkę. Co ciekawe, na płycie, która w momencie pisania tego tekstu miała zaledwie kilka tygodni, raczej nie dostaniecie świeżych produkcji Dwalla (one – jak zapewnia producent – powinny ukazać się w przeciągu kolejnych kilku–kilkunastu tygodni). Elements to zbiór kawałków stworzonych na przestrzeni kilku ostatnich lat, które leżały w przysłowiowej szufladzie, czekając na swój moment. Doczekały się w lutym br. i bardzo dobrze, bo słuchając ich, możecie w pewnym sensie odbyć muzyczną podróż, podobną do tej, którą odbył sam Dwall, składając kolejne bity. Na tym „krążku”, który ma takie momenty, że wyrywa z butów, nie brakuje też ciszy. Tej pozornej, bo jednak na śladzie widać, że „coś gra”, są to jednak często tak subtelne dźwięki, że jedynie naprawdę dobre nagłośnienie jest w stanie oddać ich pełnię. Dobrze się tego słucha w samotności, w skupieniu. Nie jest to raczej taneczna płyta, choć miewa i takie zrywy. Ja obstawiałbym jednak taką sytuację: butelka dobrego wina / piwa / wody mineralnej (niepotrzebne skreślić), dobre głośniki lub słuchawki, wyłączony telefon oraz potrzeba relaksu. Gwarantuję Wam, że odpłyniecie razem Dwallem. Gdzie i za ile? Jak wspominałem, Elements najłatwiej jest kupić za pośrednictwem strony labelu, czyli Oaktopus.com, która daje Wam możliwość nabycia ich w dogodnym dla Was formacie i formie. W zależności od Waszych wyborów zapłacicie za nie od 8 do 16 złotych (za tę drugą kwotę dostanie wspomniane origami z trzema kodami, którymi możecie się podzielić ze znajomymi). Ponoć jest szansa, że Elements trafią również na kilka sklepowych półek, ja jednak stawiałbym na Internet – cyfrowe otoczenie dla cyfrowych dźwięków.

felieton Emilia Walczak

Na początek sezonu piłkarskiego Dwieście dwudziesta szósta reminiscencja Georges’a Pereca ze zbioru wspomnień zatytułowanych Pamiętam że brzmi: „Pamiętam «tenis w brodacza»: liczyło się brodaczy ujrzanych na ulicy: 15 za pierwszego, 30 za drugiego, 40 za trzeciego, oraz gem za czwartego” (Wydawnictwo Lokator, Kraków 2013, s. 73). Owa francuska niewinna gra z połowy XX w. miała być ponoć nawiązaniem do tzw. „tenisa w Żyda” z czasów II wojny światowej – gorzkiej zabawy opisywanej m.in. przez niedawnego noblistę Patricka Modiano w niewydanej – jak na razie – w Polsce powieści zatytułowanej oryginalnie Les Boulevards de ceinture z 1972 r. Odetchnąć można by z ulgą na myśl, że czasy tego typu – delikatnie mówiąc – napiętnowań mamy już na szczęście za sobą i że nigdy już one nie powrócą, no bo jakże by inaczej? Nauczeni przez Historię – tę przez duże „H” – nigdy już do wielkich zbrodni na ludzkości nie dopuścimy… Mhm… Można by, owszem, czemu by nie, gdyby tak nie śledzić, chcąc czy nie chcąc, tych wszystkich doniesień prasowych. Ot, choćby i taka notka z dnia 17 kwietnia 2013 r., zamieszczona w „Dzienniku Łódzkim”, a zatytułowana: Kibice ŁKS-u „rzucali w Żydów”. Prokuratura umorzyła sprawę: „Łódzka prokuratura umorzyła postępowanie dotyczące imprezy zorganizowanej przez stowarzyszenie kibiców ŁKS Łódź, w trakcie której jedną z atrakcji była gra «rzuty w Żyda». Śledczy sprawdzali, czy doszło wtedy do publicznego nawoływania do nienawiści na tle narodowościowym i wyznaniowym. Jak poinformowała w środę PAP zastępca prokuratora rejonowego Łódź-Polesie Ewa Wiśniewska postępowanie umorzono «wobec braku znamion czynu zabronionego». Pod koniec lutego tego roku «Gazeta Wyborcza» napisała, że jedną z atrakcji turnieju organizowanego przez stowarzyszenie kibiców ŁKS była gra «rzuty w Żyda», polegająca na rzucaniu w tekturową postać ubraną w strój piłkarza Widzewa. Według gazety na filmie z imprezy zamieszczonym w Internecie widać było, jak grupa chuliganów odśpiewuje różne piosenki; wśród nich były zarówno antysemickie, jak i obrażające lokalnego rywala (…)”. Na początku grudnia minionego roku swą premierę miał sążnisty album fotograficzny Wojciecha Wilczyka Święta Wojna (Wydawnictwo Karakter, Galeria Atlas Sztuki, Kraków 2014), dokumentujący naścienne kibicowskie, a raczej: kibolskie (wszak nie każdy kibic jest od razu, z automatu, bandytą, jak choćby mój tata nim nie jest) tytułowe batalie (głównie łódzkie właśnie, ale także śląskie i małopolskie). Choć akurat „batalie” to za mało powiedziane – bo to jest właśnie Wojna – taka przez duże „W”. Wojna na noże, siekiery, kastety i maczety; wojna na pię-

ści i na bejsbole; wojna na śmierć i życie. Niejeden kibol już wszak zginął w niejednej ustawce i niejeden „mural” na jego cześć i chwałę już zmalowano… Tu odsyłam do Wilczyka. „To jest konflikt, który nas nie dotyczy”; „to jest inny, któryś tam świat”; „niech się szczeniaki pozabijają nawzajem” – powiecie Państwo zapewne. Zgoda. Lecz sprawa ta ma jeszcze jeden aspekt, i jest to aspekt – w kontekście przywołanej na początku tego tekstu wojennej gry „tenis w Żyda” – niezwykle niepokojący. Niepokoi bowiem to, że te wszystkie współczesne kibolskie porachunki są zawsze, ale to ZAWSZE podszyte pierwiastkiem antysemickim. „JŻS” – „Jeb** Żydów Siekierami”, „ŚŻK – Śmierć Żydzewskiej Kur***” (przy czym Żydzew to oczywiście łódzki Widzew – śmiertelny przeciwnik ŁKS-u, ryczącego mu na meczach: „Waszym domem Auschwitz jest / cała Polska o tym wie / że czerwona armia ta / cała pójdzie do pieca / Do gazu RTS!”); gwiazdy Dawida dyndające na szubienicach, „Żydy do gazu”, „Jude raus”, czy choćby, last but not least, taki nasz lokalny akcent: „Jazda z Żydami, Zawisza – jesteśmy z wami!”. Pełną wersję „śpiewnika” znaleźć można w Internecie na oficjalnych kibicowskich (kibolskich) stronach. Niepokojące jest to, że te antysemickie kibolsko-piłkarskie, nomen omen, zagrania są na tyle krótkowzroczne, że ich autorzy nie potrafią dojrzeć ani tego, co wydarzyło się te 70 lat temu, ani też tego, co może (możliwe, że również za ich pośrednictwem) wydarzyć się już za lat 5, 10 czy 15. Nastroje w Europie są wszak ostatnio dość „brunatne”… Krótkowzroczność, a więc – nie owijajmy tu już w tę w łódzką bawełnę – głupota. A przecież: „Nic nie jest tak nieskończone i niebezpieczne jak głupota” – pisał, przestrzegając, W.G. Sebald… Podsumowując, myślę sobie, że – mimo wszystko – cały ten modianowski wojenny „tenis w Żyda” miał wydźwięk o wiele słabszy i mniej oburzający, aniżeli dzisiejsze, dosadne i alarmujące, „rzuty w Żyda” – kamieniem czy nożem, choćby i zbukiem – nawet jeśli był to wtedy w Łodzi (tej „ziemi obiecanej”…) Żyd tekturowy. Bo on będzie przecież tekturowy do czasu; później zyska trzeci wymiar, ciało i całą resztę. Poza tym jasne jest też to, że celem „rzutu” (obelgi, ciosu, strzału) wcale nie musi tu być Izraelita – równie dobrze pasowałby (i pasował!) Włoch Dino Baggio, który w 1998 r., podczas meczu na stadionie Wisły Kraków został ugodzony w głowę nożem typu butterfly rzuconym z trybuny; Brazylijczyk Daniel Alves, w którego hiszpańscy kibole rzucili z sektora bananem; albo na przykład Polak – kibic wrogiej drużyny. marzec 2015 |

| 7

film

Weekend

Azyl

Bydgoska Kronika Filmowa — Monika Grabarek: Jak to się wszystko zaczęło? Opowiedz, proszę, o początkach BKF-u… Maciej Cuske: Zupełny początek – to było jeszcze w telewizji, pamiętam, że zrobiliśmy takie duże fajne warsztaty z Marcinem Sauterem. Zawsze bardzo chcieliśmy coś takiego zrobić, ale było nam tu trochę ciasno, dusiliśmy się w tym mieście, odbijaliśmy się od ścian, czuliśmy, że nie bardzo jest tu dla nas miejsce. W 2006 roku wróciliśmy do Bydgoszczy po Szkole Wajdy, po swoich pierwszych sukcesach, i pomyśleliśmy, że fajnie byłoby tu działać, nie chcieliśmy wyjeżdżać stąd jak wszyscy. Zapragnęliśmy stworzyć takie miejsce, w którym coś powstaje, gdzie będziemy czuć się dobrze, zamarzyliśmy o miejscu, którego nam bardzo brakowało, gdy byliśmy bardzo młodzi. I tak zrodziła się idea Bydgoskiej Kroniki Filmowej. Ale sama nazwa – Bydgoska Kronika Filmowa – powstała dawno temu, jak byliśmy dwudziestoletnimi chłopakami, nawet stworzyliśmy jej pierwsze odcinki. To miała być taka kronika absurdu, miała dokumentować fakty, które nie istnieją, wydarzenia naszego miasta, które nigdy się nie zdarzyły. Z tym pomysłem poszliśmy do powstającej wówczas w Bydgoszczy telewizji, powstało kilka odcinków, ale coś poszło nie tak, potem ktoś nas wykolegował z tego pomysłu… I na tym się skończyło. Po latach trochę poważniej podeszliśmy do tego tematu i tytułu. Masz dar do pracy z młodzieżą i dzięki temu to wszystko zagrało. Nie ukrywam, że bardzo lubię pracę z młodymi ludźmi. Mam coś takiego w swoim charakterze, że bardzo chcę 8 |

| marzec 2015

robić coś sensownego w swoim życiu, nie chcę zaśmiecać tego świata. Jest to trochę walka z wiatrakami, nie jest to proste, ale staramy się. Bardzo chcieliśmy stworzyć miejsce z prawdziwego zdarzenia, na dobrym poziomie, naprawdę czegoś nauczyć tych młodych ludzi. Przekazać swoją filmową pasję i wiedzę młodym ludziom. Potem były warsztaty, w marcu pięć lat temu znaleźliście swoją siedzibę w ówczesnym MOK-u. Tak, to była już druga generacja BKF, po dłuższej przerwie zrobiliśmy nowy nabór, tamci nasi podopieczni już wydorośleli, poszli w świat i trzeba było stworzyć na nowo grupę, z którą chcieliśmy pracować. Odbył się nabór, potem poważne, dobre warsztaty, które wyłoniły ekipę, z którą jesteśmy związani do dziś. Zebrał się fantastyczny skład, dostaliśmy wtedy od miasta sprzęt i możliwości działania. To był świetny, twórczy czas. Dużo się działo, MOK potem zamienił się w Miejskie Centrum Kultury, w którym jesteśmy do dziś. Staramy się co roku robić warsztaty, po których zawsze ktoś z nami zostaje. Nie chcemy, żeby BKF skostniał, nie chcemy w tej pracy się nudzić, zatem robimy różne ciekawe rzeczy, np. ogólnopolskie warsztaty filmowe w Ostromecku. Wymyślamy różne fajne akcje. Podczas Camerimage chcemy młodzież czynnie angażować w ten festiwal. Stąd projekt Mistrzowie światła i film o festiwalu od kuchni, wysłaliśmy ich na plan do naszego przyjaciela Leszka Dawida, dzięki temu mogli uczestniczyć w wielkiej filmowej przygodzie. Zrobiliśmy

film

Jurek

Mistrzowie światła

Gdy przyjdzie mi ten świat porzucić

— kronika ludzkich historii bardzo fajny spot reklamowy, który leciał w kinach, staramy się, żeby było rozwijająco i ciekawie. Teraz znowu dołączyło do nas paru nowych, zdolnych ludzi i staramy się działać. Plany na przyszłość? Są może nawet zakusy, żeby stworzyć szkołę filmową tu, u nas w Bydgoszczy… Oczywiście wiem, jakie to byłoby trudne. Potrzebna jest do tego potwornie ciężka praca, żeby taka szkoła na siebie zarobiła, utrzymała się, była konkurencyjna, no i ogromny nakład finansowy, by pozyskać uznane nazwiska wykładowców. Na razie chcemy, żeby rozwijała się Kronika w takiej formie, w jakiej jest teraz, i trzymała wysoki poziom. BKF to przede wszystkim opowiadanie o ludziach stąd, bohaterami naszych filmów są mieszkańcy naszego miasta, to kronika ludzkich historii. Kronika zapisuje również to, jak zmienia się Bydgoszcz, na przestrzeni tych wszystkich lat utrwaliła miasto, którego już nie ma…

* * *

Monika Grabarek: Jakie były wasze początki w BKF-ie? Maciej Jasiński: To było pięć lat temu, w marcu wzięliśmy wtedy udział w bardzo reklamowanych warsztatach. Brało w nich udział dwadzieścia osób, wyselekcjonowanych, a potem z tej dwudziestki zostało dziesięć i stanowiło ścisły skład BKF-u. Zawsze interesowałem się filmem i poczułem, że mogę w Kronice robić fajne rzeczy, że to właśnie chcę robić.

Jarek Piskozub: Pamiętam, że szedłem ulicą i zobaczyłem ogłoszenie o warsztatach filmowych, zgłosiłem się. Szukałem czegoś więcej niż tylko kółka fotograficznego i właśnie w BKF-ie znalazłem taką możliwość. Maciej Jasiński: Ważna jest dla nas wszystkich tu rola Marcina Sautera i Macieja Cuskego. Oni nas wyszkolili bardzo pod względem technicznym. Dla mnie to był pierwszy poważny kontakt z kamerą. To bardzo ważne – mieć takiego mentora, nauczyciela, który cię prowadzi. Taka nauka od strony technicznej, praca ze sprzętem to jest coś podstawowego, bez nauczyciela nic nie obędzie. Oni naprawdę przekazali nam dużo swojej wiedzy i doświadczenia. Bardzo nam pomagają swoim artystycznym spojrzeniem. Często spędzamy wiele godzin przy filmie, coś nam nie wychodzi, a wystarczy jedno spojrzenie i uwaga Marcina czy Macieja, a wszystko nagle układa się w jedną spójną całość. Jarek Piskozub: Przede wszystkim nauczyłem się tu opowiadania historii. To jest dla mnie najważniejsze. Łączenie w sensowną całość scen filmowych, żeby to wszystko grało. Techniczne sprawy oczywiście też są bardzo ważne, ale umiejętność prowadzenia historii, żeby łączyła się ze zdjęciami w spójną całość – to jest najważniejsze. Wszyscy w BKF-ie mamy poczucie, że robimy coś fajnego i wartościowego. W naszych filmach bardzo utożsamiamy się z naszym miastem. To Bydgoszcz i jej mieszkańcy najczęściej są bohaterami naszych filmów. Świetnym przykładem jest tu projekt Od świtu do zmierzchu. Rozmawiała Monika Grabarek marzec 2015 |

| 9

fotografia Małgorzata Szymańska

Gdy przestrzeń jest limitowana – opowieść portrecisty…

W niewoli ciasnych kadrów Dziś chcę poruszyć temat wyznaczania granic w pracy bydgoskiego fotografa Janusza Michalskiego, w związku ze zbliżającą się wystawą pt. Przestrzeń limitowana, planowaną na 27 marca w Galerii Kantorek. Autor, pracując w domowym studiu, zadaje pytanie o ramy swoich możliwości w wykorzystywaniu jednej przestrzeni. Eksperymentując podczas tworzenia, ciągle zastanawia się, gdzie jest metaforyczna, ale i całkiem dosłowna skala jego działań. Zapowiem więc wystawę i zapytam o to, czy granice mogą być inspiracją. O autorze – retrospekcja Janusz Michalski jest autorem zdjęć w dziedzinie makrofotografii, fotografii portretowej i konceptualnej oraz instruktorem warsztatów fotograficznych w Fundacji Arka. Jako fotograf zasłynął z prac dotyczących miasta Bydgoszczy i Kanału Bydgoskiego, zachwycił sposobem patrzenia na świat owadów i szeroko rozumianej przyrody. Jego ostatni wernisaż odbył się 23 października w Miejskim Centrum Kultury w Bydgoszczy. Wystawa pt. Uczynione z wielu składała się z pejzaży oraz prac figuratywnych utrzymanych w podobnej konwencji przez specyficzne wykorzystanie programów graficznych. Dzięki nakładaniu jednych zdjęć na drugie uzyskany efekt odrealnienia przenosił widza w feeryczny krajobraz. Podczas inauguracji wystawy autor nakreślił historie swych początków z fotografią cyfrową w czasach, gdy nie była ona jeszcze tak popularna. Opowiedział o tym, jak ciągle doskonali swoje prace, tworząc surrealistyczne struktury zdjęć, a na końcu zaprosił mnie do swojej pracowni, by porozmawiać o pracy nad nowym wyzwaniem twórczym. W drodze do własnego stylu Pan Janusz o istocie nadchodzącej wystawy opowiada tak: „Przestrzeń limitowana powstawała powoli, przez kilka ostatnich lat. Nie jest to klasyczna fotografia portretowa, choć w czasie takich albo podobnych sesji zdjęciowych powstawały prace do tego cyklu. Inspirowany scenkami 10 |

| marzec 2015

z życia wziętymi, zwykłymi przedmiotami oraz przy aktywnym i życzliwym udziale osób, z którymi nawiązałem współpracę, rodziły się coraz to nowe fotografie. Fotografie bardzo ubogie w treści, chwilami wręcz minimalistyczne, innym razem bardziej złożone, opowiadające krótką historyjkę. Łączy je jedno – stworzone zostały w tej samej zamkniętej przestrzeni i przy użyciu najprostszych środków”. Cechą charakterystyczną zdjęć przygotowanych na tę ekspozycję jest więc prostota formy. Oglądając obrazy, ma się pośrednio okazję do obcowania z przedmiotami nadgryzionymi zębem czasu. Do uratowanych przed strychem rekwizytów (do których autor żywi ogromny sentyment) można zaliczyć np.: biały stół z szufladą na kluczyk, starą

Janusz Michalski, fotografia

fotografia fotografia przyrody jest mi bardzo bliska i z wielką przyjemnością ją uprawiam, ciągle poszukuję czegoś nowego, czegoś, co ekscytuje”. Dlatego właśnie całkiem naturalnie w jego artystycznym rozwoju pojawił się człowiek, modelki w różnym wieku, o odmiennych temperamentach i typach urody. Często to kobiety po raz pierwszy stające przed obiektywem. Przychodząc na sesję, odsłaniają lęki, pokonują zależność od partnera i swoje ograniczenia, naturalnie z różnym skutkiem, ale to też piękno i nieodłączna część pracy portrecisty.

Janusz Michalski, fotografia

dębową szafę czy dziecięce buciki. Wszystkie z tych przedmiotów „grają” w sesjach fotograficznych, a ich forma oraz sposób prezentowania nadaje określony styl pracy i iluzoryczny klimat spotkania przed obiektywem. Pytany o dominujący trend w tworzeniu swoich kompozycji, fotograf odpowiada niejednoznacznie: „Trudno mi przypisać to, co robię, do jakiegokolwiek stylu czy nurtu w fotografii. Postawiłem na pracę z ludźmi i tworzenie nietuzinkowych scenek. Myślę, że to najlepiej określa mój wypracowany przez lata styl”. Odczarowany/ne Fascynacja makrofotografią była w życiu mojego bohatera dopiero początkiem przygody z tworzeniem własnych spojrzeń na rzeczywistość. Często z uśmiechem wspomina swoje wyprawy do lasu, jeszcze przed świtem, gdy wszystko toczy się sobie właściwym rytmem. Niestety, chwilami zaznacza, że sformułowanie „miłośnik przyrody” przylgnęło do niego ponad miarę i zakwalifikowało do banalnego miana fotografa „od robaczków”, podczas gdy on sam poszedł już dalej. Mówi: „Mimo że

Pracując przestrzenią limitowaną Cykl zdjęć Przestrzeń limitowana jest o tyle wyjątkowy, że został wykonany w warunkach domowych. Pracowały ściany, kąty, okno balkonowe oraz podłogi. Rygor pracy narzucała pora dnia, ale i rozmieszczenie kontaktów. Poszła w ruch drabina, parawan, lampy, a na lampach papier do pieczenia! Życie domowników na chwilę stanęło, wyobraźnia i kreatywność fotografa zdominowała przestrzeń i zainicjowała scenki wcześniej drobiazgowo opisane. Wszystko to, w dobrym smaku, przy wielkiej trosce autora, by każdy element miał swoje uzasadnienie. Jak sam konkluduje: „Mimo ograniczeń, jakie nakłada na mnie tytułowa „przestrzeń”, lubię taką formę pracy. Może to dzięki temu udało mi się tak wiele zrobić. Stawiając czoła wręcz spartańskim warunkom mojego studia, wciąż miałem nowe inspiracje”. Zapał twórczy po raz kolejny zwyciężył prozę życia powszedniego, dając bodziec do działania artyście. Zmęczenie nieoczywiste Prace składające się na Przestrzeń limitowaną przeniosą widza w świat kadrów ciasnych i ujęć surowych. Ograniczenia, o których wspomina autor, są raczej nieoczywiste. Gdzieś w podtekście czai się zmęczenie materii, które autor odrzuca od siebie. Efekt jest zadowalający. Wśród braku przestrzeni jest jej zadziwiająco dużo. Czasem tylko cienie i światło przemykają się ukradkiem po ścianach, dopełniając głębi obrazu. Wcielenia kobiet są liryczne – pogrążone w oczekiwaniu lub rozedrgane emocją. Na próżno szukać tu kolorów, króluje szlachetny kontrast czerni i bieli. Oglądając te fotografie, nie mogę się oprzeć wrażeniu, że jest to wystawa o kobietach, pełna harmonii i utrzymana w bardzo charakterystycznym dla swojego autora klimacie. W chwili obecnej składa się z 34 zdjęć, które wyeksponowane będzie można zobaczyć i poddać ocenie już w marcu. marzec 2015 |

| 11

fotografia

Kadry z fotografii Rozmowa z Jerzym Rieglem, poligrafem i mistrzem czarno-białej fotografii artystycznej

Mistrzowie poligrafii

Pierwszym był instruktor, fotograf, Jan Przybysławski. Jeszcze przed wojną pracował w Zakładach Graficznych Instytutu Wydawniczego „Biblioteka Polska” w Bydgoszczy. Zajmował się wtedy techniką rotograwiurową. Zniknęła ona w czasie okupacji i już nie wróciła do użytku po wojnie. Ale jeszcze w 1938 roku pracowano u nas w tej technice nad wielkim dziełem – „Księgą jazdy polskiej”. Przybysławski uczył nas litochemigrafii i fotooffsetu. Oczywiście także Marian Kończal, który nie tylko był znakomitym fotografem i trawiaczem, ale miał wyjątkową wyobraźnię artystyczną. Mistrzami w technice litografii na kamieniu byli Zygmunt Lewandowski oraz Błażejewicz, Gentkowski i Molenda. A przed wojną – Stanisław Brzęczkowski. Wybitnym projektantem wydawnictw był Henryk Piaskowski.

Pierwsza wizyta u słynnej Niny Gardzielewskiej

Przyjechałem do Torunia. Pani Nina mieszkała przy ulicy Warszawskiej, w starej kamienicy, na takim wysokim parterze. Ale zanim dotarłem na umówioną godzinę, to na Starym Rynku znalazłem... bar. Tam podawano tylko kawę i wino. Ze stresu wypiłem małą kawę. A potem lampkę wina. Żeby stać się bohaterem. Przychodzę do Pani Gardzielewskiej. W mieszkaniu – duży, myśliwski pies, seter. Cichutki. Spojrzał, nawet nie szczeknął. Pan Zygfryd Gardzielewski był litografem, w tym czasie – kierownikiem działu technicznego w Toruńskich Zakładach Graficznych. Mieszkanie – około stu metrów kwadratowych, a na ścianach pełno dzieł sztuki. Pani Nina zaprasza. Skrępowany, podaję teczkę ze zdjęciami. A potem rozkładam wszystkie zdjęcia na podłodze. Pani Nina, zgrabna, giętka, wskakuje na stół i zaczyna oglądać zdjęcia. Wybrała wtedy trzy prace. – Te zdjęcia, to jest Riegel – powiedziała. – Resztę proszę odłożyć. Widziałabym Pana w Związku.

Ulubiona technika, czyli izohelia Patrząc na izohelię, mam skojarzenia z grafiką. Te kontrasty bieli i czerni, niuanse walorowe. Plastyczność i masywność brył ukształtowanych 12 |

| marzec 2015

przez światło. Widać nawet zróżnicowane faktury na płaszczyznach. Czy to właśnie efekty graficzne są dla Pana ciekawe w izohelii?

Tak. Poza tym ta technika ma szczególną historię. Izohelia zafascynowała mnie przez postać profesora Witolda Romera. Jego ojciec, Eugeniusz, z wykształcenia geograf, miał przed wojną, we Lwowie, drukarnię. Drukował przede wszystkim mapy fizyczne i inne druki akcydensowe. Mapa fizyczna, w procesie powstawania, wymaga kilkakrotnego druku. Trzeba pokazać całe ukształtowanie terenu – od różnych głębokości wody po wysokości górskich szczytów. Każda mapa to sześć barwnych projektów, sześć trawionych płyt i sześć „przepuszczeń” przez maszynę drukarską. Kolory morza – od błękitu po granat, który oznacza głębię. Kolory lądu i gór – od żółtego po brąz i czerń, którym określa się najwyższe szczyty.

Trzeba przedstawić całą paletę walorów.

Właśnie! Jego syn, Witold, studiował wtedy chemię na Politechnice Lwowskiej. Zajmował się też fotografią. Miał umiejętności poligraficzne. Eksperymentując, doszedł do wniosku, że można zamiast sześciu płyt zastosować trzy.

I tak skrócić drogę do celu, czyli do druku?

Tak. Przed wojną fotografią artystyczną zajmowali się, hobbystycznie, ludzie zamożni: lekarze, inżynierowie, prawnicy. Można powiedzieć, że to dla nich profesor Witold Romer znowu zaczął eksperymentować. Połączył ze sobą kilka negatywów, wcześniej różnie naświetlonych, i wrzucił do powiększalnika. W ten sposób powstała taka grafika, która nazywa się izohelią. Pierwsze izohelie Romera przedstawiały kwiaty, a dokładnie tulipany. Były też akty. Trochę architektury. On tę technikę z czasem wzbogacił, ulepszył i w końcu opatentował. Zrobił to w jakimś piśmie, chyba w 1931 roku. Izohelia rozeszła się po całym świecie. To jest polski wynalazek! W latach sześćdziesiątych kupiłem „Vademecum fotografii”. Tam były opisane różne techniki, także takie grafiki jak solaryzacja i izohelia. Zainteresował mnie Witold Romer. Ja byłem wtedy poligrafem, on też zajmował się poligrafią. A na dodatek jego ojciec miał drukarnię. Poczułem… taki sentyment. A moja pierwsza udana izohelia z 1963 roku to były żelazne drzwiczki od płyty kuchennej, z ulicy Warszawskiej, gdzie mieszkaliśmy.

fotografia Czas w fotografii

Mówiła Pani o tej dziewczynce. Ja byłem wtedy nastawiony na fotografowanie spichrzy przez bramę. Brama była zniszczona. Byłem z dziewczynką, opiekowałem się nią. Ona oczywiście nie stała spokojnie, chodziła w tę i z powrotem. I nagle pojawiła się w bramie, którą w tym momencie miałem fotografować. Patrzę – ciekawe. Zrobiłem zdjęcie ze sztafażem [„Widok z klatki schodowej, ul. Nowy Port”, brom sepiowany, 1964]. Był też chłopiec. Stał w bramie, właściwie w korytarzu, przy ulicy Warszawskiej. Wracałem z jakiegoś spotkania. Miałem przy sobie aparat. Patrzę – stoi chłopiec, zamyślony, rączka w kieszeni. Światło było ciekawe. Zrobiłem zdjęcie. On dopiero potem się zorientował. Zaczął się prostować, pozować. Ale to mnie już nie interesowało [„Zamyślony”, brom sepiowany, 1964].

Bydgoszcz – miejsca, w które się wraca

Czas przede wszystkim zmienił Stare Miasto. Jezuicka – właściwie się nie zmieniła. Kamienice odnowiono, ale widok od Długiej – taki sam, czyli Fara. Zaułki mocno się zmodernizowały. Tak, ja tam ciągle wracam, przyglądam się. Można na nowo sfotografować pewne fragmenty. Ale

ostatnio, przyznaję, trochę to zaniedbałem. W tym roku postanowiłem wrócić do tych starych zakątków. A jeszcze Wyspa Młyńska – też zmodernizowana. Stara Wenecja miała niegdyś więcej takiego malarskiego uroku. Teraz niektóre budynki są za nowoczesne. Dodano gładkie, niezniszczalne materiały. To już Pana nie pociąga, tam już Pan nie wraca? Pozostawia Pan te miejsca przeszłości, czyli swoim dawnym zdjęciom?

Tak.

A okolice Filharmonii i pobliska architektura?

Tak, mam to. Przymierzam się teraz do „Potopu”. Chcę go sfotografować po swojemu. Chcę coś zobaczyć. A to nie jest takie proste. Musi być odpowiedni dzień, nastrój. Ostatnio też przyglądam się nowym latarniom na moście. One wymagają dużo cierpliwości i czasu…

W nich jest dużo ażuru. Ważne jest odpowiednie oświetlenie, żeby nie było za wiele efektów. Czy ja dobrze myślę?

Bardzo dobrze.

A jak Pan teraz odbiera Długą, Dworcową, Gdańską, które Pan nieraz fotografował?

Tu trzeba poczekać na odpowiednie oświetlenie, bo architektura tego wymaga. Musi być pogoda. Oczywiście jesień i mgliste poranki też sprzyjają artyście, ale on musi to dostrzec. Jest mgła – trzeba ją sfotografować. Ale jak? Czasem wystarczy sfotografować fragment budynku. Dobrze jest, gdy słońce przebije się niespodzianie i rzuci jakieś boskie promienie z niebios. Ale taka sytuacja wymaga przyglądania się, czasu…

Wycieczki zagraniczne z aparatem w ręku

Należałem do Stowarzyszenia Inżynierów i Mechaników Polskich, czyli SIMP, Sekcja Poligrafów, które działało przy Naczelnej Organizacji Technicznej. SIMP chętnie korzystało z usług poligrafów. Drukowaliśmy plakaty i drobne wydawnictwa. A za to dostawaliśmy autobus na wycieczki do Drezna, Lipska, Wiednia, Pragi czy Erfurtu. Wszędzie tam fotografowałem.

Niemieckie miasta z końca lat siedemdziesiątych i osiemdziesiątych. Czy Pan wystawiał kiedyś te zdjęcia? Na pewno są wyjątkowe.

Jerzy Riegel, Widok na Aleje 1 Maja, 1968, brom sepiowany

Nie. Chciałbym… Ale dlaczego Erfurt? SIMP i Robotnicza Spółdzielnia Wydawnicza „Prasa-Książka-Ruch” współpracowały ze sobą w dziedzinie sportu. A drukarze z Erfurtu zapraszali naszych drukarzy na trzydniowe święto sportowe. Ale to był inny gatunek drukarzy, inne marzec 2015 |

| 13

fotografia warunki i zwyczaje. Tam, przy drukarni, był bar, gdzie stały koniaki. U nas była świetlica, potem kawiarnia. Coś tam próbowali, ale zaraz trzeba to było zlikwidować… (uśmiech) Inny świat. Braliście udział we wspólnych zawodach sportowych?

Tak! Tak!

A jaką dyscyplinę Pan tam uprawiał?

Ja? Fotografię! Poprosili mnie jako dokumentalistę.

Fotografia jako dokument

Mam też sporo panoramicznych ujęć Bydgoszcz z 1981 roku, gdy był stan wojenny. Wtedy właśnie wychodził pierwszy album o Bydgoszczy, zlecony naszym Zakładom przez „Sztukę Polską”. Pracował tam nasz kolega, architekt, Ildefons Bańkowski, który zaprojektował cały album. Ale wydawca zażyczył sobie, aby pokazać panoramę miasta z wieżowca przy ulicy Bernardyńskiej. Ponieważ był stan wojenny, to zezwolenie na zrobienie zdjęcia musiała wydać Komenda Wojewódzka Milicji Obywatelskiej, na prośbę „Sztuki Polskiej”. Mam to zezwolenie do dziś. Kierunek wykonania zdjęcia – „z Mostu Bernardyńskiego na Farę”. Ale, jak już byłem na wieżowcu, fotografowałem to, co chciałem. I teraz to jest dokument.

mo, jak to z dziećmi. A to wywiadówka, a to lekcje, a to choroba... Ale jakoś udawało mi się to pogodzić. A teraz... Zdrowie – jako tako. Pomysły na dalszą pracę twórczą – są! Jest ktoś, kto czuwa nad moją twórczością. Mówi mi: – Fotografować trzeba mniej, ale nie należy zaniechać pracy artystycznej. Mówimy o Pana żonie – Pani Janinie?

(śmiech) Ja nie powiedziałem – kto, ale Pani odgadła. Żona to jest mój „motor” do działania. Wbrew pozorom, my nie rozmawiamy o rzeczach błahych. U nas ważna jest wspólnota domowa, współpraca związana z fotografią, zaufanie i porozumienie. Żyjemy na Osiedlu Tatrzańskim, otoczeni przez lasy. Przez bardzo miłych sąsiadów.

Macie Państwo dzieci, wnuki...

Tak, oczywiście. Bardzo chętnie rozmawiamy i odwiedzamy się wzajemnie.

Ale równocześnie macie własne życie i nadal ambicje artystyczne. Wspólne!

Właśnie!

Rozmawiała: Hanna Strychalska

Portret

Portret wykonywałem wtedy, gdy ktoś się uparł, ale raczej starałem się go do tego pomysłu zniechęcić. Jest Jerzy Puciata – brom, Zdzisław Nowak-Czarny – izohelia. Ale to były przypadki. Zdzisiu Nowak... Byłem u niego kiedyś w pracowni, a on mi mówi: – Musisz mi zrobić portret. Ja na to: – Zdzisiu, wiesz, że ja nie bardzo lubię. Na co on: – Jakoś zrobisz. I tak się stało. W zamian za to narysował moją karykaturę. A Łukasz Płotkowski. To taka charakterystyczna twarz z profilu. Też bardzo się nadawała do izohelii. Nie zawsze tak jest. To były portretowe izohelie. Ale zdjęcia do „Sylwetek” też znakomite, czarno-białe i charakterystyczne. A Pan mówi, że to przypadek?

Tak. W latach siedemdziesiątych jakaś pani bardzo chciała mieć portret u mnie. Też się uparła. A potem rozpowiadała, że mam gdzieś ukrytą pracownię i fotografuję akty. Ja nigdy w życiu nie zrobiłem aktu! Bo ja się po prostu wstydzę (uśmiech).

Nie tylko fotografia

Życie to nie tylko obiektyw. Są też wokół istoty żywe, które wymagają zainteresowania i cierpliwości. Wiado-

14 |

| marzec 2015

Książka poświęcona Jerzemu Rieglowi (zredagowana przez Hannę Strychalską) ukaże się wkrótce jako czwarty zeszyt w serii Czytanki miejskie.

bydgoski insynuator kulturalny

PRUSS Mało odpowiedzialny organ Zdzisława Prussa (130) Szkockie reperkusje Wyprawa do Szkocji i autorska ekspozycja w Polskim Centrum Kultury w Edynburgu tak podziałała na Jana Kaję i Jacka Solińskiego, że pierwszy z nich przyrzekł pić wyłącznie i dozgonnie whisky, a drugi zobowiązał się zakładać okazjonalnie spódniczkę w kratkę. Towarzyszący galernikom aktor i podróżnik Mieczysław Franaszek, mimo że Szkoci nie szczędzili mu oklasków zapowiedział, że będzie bardziej oszczędzał i zamiast do Amazońskiej Dżungli wybierze się w Bory Tucholskie. Szwederowa czar Któż by przypuszczał, że mocno już wiekowa i trochę zapomniana dzielnica może być tak ożywczym źródłem literackiej inspiracji. Świadczą o tym zamieszczone w kolejnym zeszycie „Czytanek Miejskich” utwory Emilii Walczak, Karoliny Sałdeckiej, Marcina Karnowskiego, Bartłomieja Siwca i Jarosława Jakubowskiego. Zwłaszcza ten ostatni w znakomitej pod każdym względem „Fabule dla ulicy Terasy” udowodnił, że choć jego bohater „wygląda kijowo”, to jego historia jest bardziej niż… fajowa. Eliasz w natarciu Pozycja nestora bydgoskich muzyków rozrywkowych – saksofonisty i wokalisty Włodzimierza Szymańskiego, zwanego powszechnie Profesorem została wyraźnie zagrożona. Bo oto jego kolega – perkusista i band lider Józef Eliasz – zdobył niedawno stopień doktora. Jako, że nie jest tajemnicą, iż pomógł mu w tym sam Fryderyk Chopin, to, znając ambicje p. Józefa, należy przypuszczać, że otworzy on wkrótce przewód habilitacyjny, zapraszając do współpracy Beethovena lub Czajkowskiego. Przyczynek do portretu Za sprawą wspomnień Andrzeja Piechockiego zamieszczonych w „Kalendarzu Bydgoskim 2015”

dowiedzieliśmy się, że znakomity pomorski plastyk Andrzej Nowacki miał na imię… Maurycy, wyżywał się w łyżwiarstwie i szermierce, a szkolni koledzy zazdrościli mu piekielnie ostrej finki z wyrytą inskrypcją „Śmierć Stalinowi”. Nic dziwnego, że w dorosłym życiu twórca „Alegorii Bydgoskiej” imponował kolegom śmiałością poglądów i nader ciętym dowcipem. Ale kino Nasze nadrbdziane miasto doczekało się wreszcie nie byle jakiej bo ogólnopolskiej promocji. Oto bohater nowego, a już głośnego, filmu o jakże… pociągającym tytule „Polskie gówno” nazywa się Jerzy Bydgoszcz. Przed kinami w całym kraju ustawiają się ponoć kolejki. Najdłuższe oczywiście w Toruniu. Lusterko wsteczne /-25/ Ćwierć wieku temu (marzec 1990) – Na Scenie Kameralnej w Pomorskim Domu Sztuki opera bydgoska prezentowała operę komiczną B. Pergolesiego „Nauczyciel muzyki” z udziałem m.in. Magdaleny Krzyńskiej i Piotra Trelli. – W BWA pokazano grafikę i akwarele toruńskiej artystki Krystyny Szalewskiej-Gałdyńskiej. – O głosie jako „cudownej zagadce natury” mówiła w Klubie Dziennikarza na Sielance znakomita sopranistka a także profesor śpiewu Regina Kirkiłło-Stacewicz. – Wojewódzki Ośrodek Kultury zapraszał na konsultacje dla uczestników XXIX Ogólnopolskiego Konkursu Piosenki Radzieckiej. – Prezes bydgosko-toruńskiego Oddziału ZLP Jan Górec-Rosiński ubolewał nad „tragiczną sytuacją książki” bo wydawnictwa w pogoni za zyskiem „nie chcą wydawać poezji, eseistyki i ambitnej prozy”. marzec 2015 |

| 15

historia

Krytyczny kronikarz O bydgoskim epizodzie Heinricha Bölla i późniejszych kontaktach z polskimi intelektualistami – z doktorem Krzysztofem Okońskim, adiunktem w Katedrze Germanistyki UKW w Bydgoszczy, rozmawia Bartłomiej Siwiec

Chyba zgodzi się pan ze stwierdzeniem, że Heinrich Böll to erefenowska I liga, laureat literackiej Nagrody Nobla, a dzisiaj wydaje się postacią trochę zapomnianą. Może warto ją przywołać zwłaszcza w kontekście dwóch rocznic: otóż w tym roku mija 75 lat od czasu, kiedy Böll, jako żołnierz Wehrmachtu, przyjechał do Bydgoszczy, i 30 lat od daty jego śmierci… Proszę powiedzieć, co wiemy o pobycie autora Utraconej czci Katarzyny Blum w Bydgoszczy? Böll stacjonował w czerwcu 1940 roku w koszarach przy ulicy Zygmunta Augusta. Z tego okresu pochodzą listy, w których – oprócz spraw rodzinnych i narzekania na codzienną rutynę i dryl – zawarł także wrażenia z obserwacji Polaków i Niemców oraz opisał kilka miejsc. Oprócz koszarów była to m.in. kawiarnia Seewald przy ulicy Gdańskiej (dzisiejszy McDonald‘s), kościoły i śródmieście. Sporadycznie odczuwalny jest niestety wpływ propagandy nazistowskiej na młodego Bölla, choć był on na szczęście – podobnie jak pobyt w Bydgoszczy – zdecydowanie symboliczny. Listy wojenne pisarza ukazały się dopiero w 2001 roku. Chciałbym w tym miejscu podkreślić, że ogromne znaczenie dla popularyzacji tego epizodu miały działania Hanny Gruszczyńskiej i Hansa Ulricha Happego, lektorów w sekcji niemieckiej kończącego w tym roku działalność Nauczycielskiego Kolegium Języków Obcych. Böll jest, notabene, honorowym patronem tej sekcji. Cieszę się, że miałem w tych pracach pewien udział. Niestety, listy nadal istnieją wyłącznie w edycji niemieckiej. Mówiąc o badaniu bydgoskich wątków w biografii Bölla, należy wymienić także książkę kolońskiego archiwisty Markusa Schäfera pt. Heinrich Böll und Polen, dokumentującą zaangażowanie pisarza na rzecz kontaktów polsko-niemieckich, w tym fragmenty jego korespondencji na temat sytuacji w okupowanej przez Niemców Bydgoszczy – o terrorze SS, podobnie zresztą, jak o swojej polskiej przyjaciółce, mógł on otwarcie mówić dopiero po wojnie. 16 |

| marzec 2015

Krzysztof Okoński

Spotkałem się z tezą, że wątki bydgoskie pojawiają się w jego wczesnej prozie Pociąg nie miał spóźnienia. Böll wspomniał w jednym z wywiadów, że inspiracją do napisania tego opowiadania mógł być właśnie pobyt w Bydgoszczy. Interesuje mnie temat pańskiej pracy badawczej: kontakty Heinricha Bölla z polskimi opozycjonistami. Z kim się autor Zwierzeń klowna kontaktował i jakie to były relacje? Aktywność Bölla na rzecz wolności słowa w PRL (chociaż należałoby raczej mówić o walce w obronie jej resztek) ma bardzo bogatą historię i niewykluczone, że jej genezy należy szukać w obserwacjach, jakie późniejszy pisarz poczynił w Bydgoszczy. Otóż w jednym z listów umieścił on zdanie, które może być kluczem do zrozumienia jego fascynacji buntowniczą naturą Polaków: „Widać wyraźnie w ich oczach, że przeznaczeniem tego narodu jest rewolucja i że jeszcze długo nie stracą oni nadziei na wolność. W pobliżu niewielkiego kościoła, przy bramie lub na brzegu mętnej rzeczki można czasem ujrzeć postać, która w swojej nie-

historia samowitej nędzy, bezgranicznym smutku oraz skrywanej pasji wygląda niczym metafora losu Polski”. Opisując polityczne tło polskich kontaktów pisarza, trzeba wskazać na fakt, że RFN nie utrzymywała po wojnie kontaktów dyplomatycznych z państwami bloku wschodniego (poza ZSRR). Było to zgodne z doktryną Hallsteina, według której należało bojkotować kraje uznające istnienie NRD. Z drugiej strony, ówczesna propaganda PRL narzucała prosty schemat: Zachodnie Niemcy to siedlisko neonazistów i byłych zbrodniarzy wojennych, a komunistyczna NRD to ojczyzna miłujących pokój 17 milionów niemieckich demokratów i antyfaszystów. Skąd się ich tyle nagle wzięło – i to akurat tam – tego już nikt nie musiał tłumaczyć. Konsekwencją takiego stanu rzeczy było promowanie literatury z „lepszych” Wschodnich Niemiec przy jednoczesnej izolacji polskiego czytelnika od twórczości z zachodniej części podzielonego kraju, którą reprezentował właśnie Böll. Taka była rzeczywistość, z którą musiał zmierzyć się Böll, angażując się, podobnie jak Grass, na rzecz granicy polsko-niemieckiej i chcąc pokazać zachodnioniemieckiemu społeczeństwu, że komunizm to nie tylko NRD. Symptomatyczna dla pierwszego pobytu Bölla w PRL (grudzień 1956 roku) była niechęć polskich pisarzy do kontaktów z twórcą pochodzącym z kraju kojarzonego powszechnie z okupacją. Po prostu nikt, poza oddelegowanymi pracownikami wydawnictw, nie chciał przyjść na spotkanie z młodym niemieckim pisarzem, który kilkanaście lat wcześniej nosił mundur Wehrmachtu i nawet nie próbował zbliżyć się do ruchu oporu. Ten pobyt zaowocował jednak relacją z Polski w niemieckiej prasie, popularyzacją działań środowiska skupionego wokół Jerzego Turowicza, trafnym opisem polskiej codzienności i jednocześnie analizą dylematów twórców i odbiorców kultury w PRL. Kolejnymi przykładami poparcia i nagłośnienia polskich dążeń wolnościowych było zaprezentowanie przez Bölla w 1957 roku na łamach „Kölner-Stadt-Anzeiger” sylwetki więzionego do niedawna prymasa Stefana kard. Wyszyńskiego i recenzja Zniewolonego umysłu Czesława Miłosza. Dokonania literackie i publiczne wystąpienia młodego pisarza dokumentowała „Kultura” paryska. Emigracyjny miesięcznik Jerzego Giedroycia był przecież wtedy jedynym znaczącym forum swobodnej dyskusji o literaturze. Oprócz Tadeusza Nowakowskiego, który był przyjacielem kolońskiego pisarza i życzliwym komentatorem jego wystąpień w literackim stowarzyszeniu Grupa 47, zwrócił na niego uwagę także Konstanty A. Jeleński, analizujący w jednym z numerów „Kultury” powojenną literaturę zachodnioniemiecką.

Böll to pierwszy pisarz z RFN, którego opowiadanie pojawiło się na łamach czasopisma wydawanego w Maisons-Lafitte (Pociąg nie miał spóźnienia, 1955). Redaktor Giedroyc sprawił mi ogromną radość, wysyłając egzemplarze „Kultury” z tym tekstem i informując o niektórych polskich wątkach związanych z Böllem. W latach 70. było to poparcie dla KOR-u, otwarta korespondencja z Wiktorem Woroszylskim i Witoldem Wirpszą na temat cenzury w PRL, dotacje dla polskiej opozycji, a w okresie późniejszym – krytyka działań gen. Jaruzelskiego, interwencje w obronie Marka Nowakowskiego i Jana Józefa Lipskiego, organizacja konferencji prasowych i meetingów poświęconych sytuacji w PRL w czasie stanu wojennego. Czy zgadza się pan ze stwierdzeniem, że Heinrich Böll uchodzi za „sumienie współczesnej literatury niemieckiej”? To wprawdzie dość patetyczne określenie, ale myślę, że całkowicie uprawnione – także w kontekście przywołanych przed chwilą faktów. Proponuję jednak pewną korektę: mówiąc o roli Heinricha Bölla, mamy na myśli okres od wczesnych lat 50. do końca 80. Pisarze, którzy kształtują scenę literacką Republiki Federalnej od 15–20 lat, preferują inną tematykę, odmienne formy publicznej aktywności, inaczej definiują swoją rolę i, jak sądzę, żyją w przekonaniu, że literatura ma w życiu Niemców zdecydowanie mniejsze znaczenie, niż było to w czasach Bölla. Trudno znaleźć wspólne wątki w twórczości kolońskiego noblisty i autorów/autorek piszących o wielokulturowości, doświadczeniach pokoleniowych dzisiejszych czterdziestolatków, dojrzewaniu w NRD czy wywodzących się z kręgu literatury pop. Mimo ogromnej popularności wspomnianych nurtów można z dużą dozą pewności orzec, że większość jej twórców nie przejdzie do historii literatury jako (krytyczni) kronikarze najnowszych dziejów Niemiec – a to właśnie określenie często pojawia się w odniesieniu do Bölla. Zdecydowanie bardziej znany polskiemu czytelnikowi Günter Grass, przyjaciel Bölla i podobnie jak on laureat Nagrody Nobla, jest równie często określany jako Praeceptor Germaniae i (samozwańczy) autorytet moralny, jednak przemilczany epizod w Waffen SS, nawet jeżeli nie wiązał się z udziałem w zbrodniach, rzucił cień na publiczną aktywność tego niewątpliwie wybitnego pisarza i inicjatora ważnych kampanii społeczno-politycznych, w tym na rzecz pojednania polsko-niemieckiego. Dziękuję za rozmowę. marzec 2015 |

| 17

pr zez r ude ok ular y ( 21)

Andrzejewski 15 Minut No dobra, okulary, portfel, pendrive, klucze, plecak. Zamknąć drzwi. Schodami w dół. Sąsiad z pierwszego znowu uwierzył w chemię i płynną przezroczystość, w związku z czym muza gra od wczoraj, a wycieraczka malowniczo wmontowała się pomiędzy doniczki na parapecie. Drzwi. Ale świeci! Z klatki w prawo. Na skrzynce rozdzielnika elektronów pusta dwusetka po Żołądkowej i puszka po Spricie. Ależ ja późno dzień zaczynam. Dzielnia, jak widać, aktywna od brzasku. Wczoraj tu tego nie było, a wracałem raczej późno. Znowu w prawo w Podgórną. Nie, proszę pani, nie mamy lewostronnego ruchu w tym kraju nad Wisłą. Tak, też jestem zdziwiony. Brama po prawej wydaliła z siebie wylew wodny. Zwolnić i obejść lód. Słowo, którego szukacie, to „piasek”. Panie fryzjerki już w pracy. Klientka w papilotach pali papierosa przed salonem. Zatroskana jakaś. Może jej uświadomili, że ona sobie tu skręca owłosienie górne, a za ścianą panie skręcają się w uściskach opłaconych gotówką. No bo kart płatniczych to chyba w tamtym drugim „salonie” nie honorują. Niewiele chyba w ogóle się tam honoruje. Nie, nie myśl teraz o przeciąganiu kart! Wzrok przed siebie! Mroźnie. Fajnie. Dobrze się oddycha. Bogdan już pewnie kwadrans z przodu. Spojrzeć w lewo, potem w prawo i jeszcze raz w lewo. Jedyne przejście na Ziemi, które wypuszcza zebrę wprost na jezdnię. Co za baran to wymyślił?! Piesi wchodzą na maskę samochodom. Kolejna zebra. Od lat mnie zastanawia, z czego utrzymuje się ten sklep z okularami. Jedynym klientem, jakiego tam widziałem, byłem ja. Czyli w sumie nie widziałem, bo musiałbym być jednocześnie na zewnątrz i w środku. Bilokacji dar nowy – smaczny i zdrowy. Przestań! O, okres zwolnienia od podatku się skończył i będzie nowa kebabownia. Ciekawe, jak ją teraz nazwą. Było już wszystko, co się kojarzy z Turcją. No nic, dwa miesiące dobrego jedzenia, a potem spadek jakości, urody i konieczności zwracania uwagi na cokolwiek. W lewo trochę. Lubię te schody. „Polecamy Naleśniki!”. Ja w sumie też polecam. Tak, proszę, niech pani przejdzie. Mostek. Jak można przy tej temperaturze moczyć tyłek w wodzie?! Dreszcze mam za każdym razem, jak patrzę na te kaczki. I jeszcze nurkują. Kurde, ale ma amarantowe pióra. I ta 18 |

| marzec 2015

zieleń. Photoshop zero – natura miliard. Wyspa. Piękna. Pusta. Jakby czekała, żebym ją uruchomił spojrzeniem. A po prawej te dwa muzea. Co oni w nich trzymają? Przecież tam się nigdy nic nie dzieje. Może siebie trzymają po prostu? Wzrok trochę wyżej. Jak mostek będzie oblodzony, to niżej raczej, i skręcać piętami przy każdym kroku, bo kompilacja szronu i desek ułożonych wzdłużnie niejednego już odprawiła na ortopedię. I te kłódki. Ciekawe, czy ktoś kiedyś wyłowił kluczyk po zerwaniu z najukochańszą przecież boginią i odpiął swoje żelazne przyrzeczenie od konstrukcji? Drodzy państwo, po lewej widzicie największe na świecie pudła na kapelusze. Cholera, budowali to czterdzieści lat, a ja tam tylko na Camerimage jestem. Może już czas polubić, jak na mnie krzyczą? Spróbować chociaż. OK, w tym roku idę. Na bank. Może najpierw na operetkę. Jak znowu zacznę od czegoś ciężkiego, to układ gastryczny może nie wytrzymać. Ha! Zbliża się sztuczne upojenie za darmochę. Jak przechodzę przez tę gumową wycieraczkę przed wejściem, to zawsze mam wrażenie, że jestem lekko dziabnięty. Nie mogli tego w kratkę zrobić, tylko w te maligniczne paski? Jedzie coś? Pusto. No to tory razy dwa i szlaban na materace. Ciekaw jestem, czy ktoś ten krater w końcu zagospodaruje. Bydgoska Fabryka Narzędzi w postaci dziury w dziąśle miasta. A ci wyglądają, jakby ropę znaleźli. Muszę kiedyś spytać, co tu produkują. Przetwarzają może. Idzie Marcin? Nie. Tym razem interwały nam się nie pokryły. Żółtość Twą widzę, o, budynku pracy mojej. Miłości mej zamku i twierdzo. Elo. Cześć. Cmok. Cmok. 52 poproszę. Schody. Jak tu gorąco! Co to jest za zapach? Kanapek z gorgonzolą przecież zabroniłem. Iwona, włącz klimę, proszę! Dzięki. Znowu konsoletę zostawili włączoną. Ale się fajnie szło. Trzeba następnym razem trochę szybciej wyjść, bo takiego światła (no cześć, ziom) nie można marnować. Jakiś stałoogniskowy obiektyw sobie muszę kupić. Jakby tak przystrzelić od strony Młynówki przez całą Młyńską aż do opery, to przy takim słońcu bajeczne rzeczy mogą powychodzić. I cegły na młynach też jakieś takie gorejące jakby. Ludzie samochodami jeżdżą. A tu takie malarskie bydgostiana. Tjaaa. – Szymon, dziewiąta… Dzień dobry. Szymon Andrzejewski

zugzwang (25)

siwiec W mundurze Wehrmachtu Pamiętam, że Tadeusz Nowakowski w jednym ze swoich artykułów napisanych na emigracji skarżył się, że Bydgoszcz nie wychowała żadnego porządnego pisarza, że co prawda kilku przejęliśmy i udomowiliśmy, ale żadnego nie wychowaliśmy. Od tamtych narzekań minęło już ponad pół wieku i dzisiaj z ręką na sercu powiedzieć możemy, że kilku pisarzy się w Bydgoszczy wychowało i tę „bydgoskość” w świat wyeksportowało, a jednym z nich jest właśnie autor Obozu Wszystkich Świętych. Myślę, że dla miasta, które tak bardzo walczy o swoją tożsamość, ważne jest, by pokazywać tych znanych, wielkich i lubianych w naszym lokalnym kontekście. Tak to w końcu działa, że miasta promują się przez swoich wybitnych mieszkańców: Praga poprzez Kafkę, Dublin poprzez Joyce’a, Sankt Petersburg poprzez Dostojewskiego, a Nowy Jork choćby poprzez Allena. A jeżeli tych wielkich brak, to trzeba chociaż promować epizody z ich udziałem: taka choćby Pula promuje się też poprzez Joyce’a, choć ten spędził w niej nie więcej niż kilka miesięcy, a miasto Kraków na froncie Kamienicy Pod Jeleniem ufundowało tabliczkę, chwaląc się, że tam, w 1790 roku, przebywał (aż dwa dni!!!) Johann Wolfgang von Goethe. Podobało mi się bardzo, gdy kilka lat temu na łamach naszego miesięcznika Grzegorz Musiał przypomniał bydgoski epizod Jerome’a D. Salingera. Autor Buszującego w zbożu jesienią i zimą 1937/1938 przebywał na praktyce w rzeźni miejskiej. Tym tropem od lat szli też nauczyciele i propagatorzy twórczości Heinricha Bölla z Nauczycielskiego Kolegium Języków Obcych w Bydgoszczy. Laureat literackiej Nagrody Nobla spędził w Bydgoszczy w połowie 1940 roku zaledwie trzydzieści kilka dni, a i tak uznali, że fakt ten warto odnotować, i przez wiele lat organizowali różnorakie imprezy kulturalne (wyjazdy studyjne, seminaria tematyczne), których celem było bliższe poznanie jego osobowości i twórczości. Jak łatwo się domyślić, Böll nie był w Bydgoszczy turystycznie; był wówczas 22-letnim żołnierzem Wehrmachtu.

W listach z tamtego okresu pisanych do rodziny na ogół wyrażał się dobrze o Bydgoszczy, nazywając ją nawet „uroczą”, doceniając przy tym położenie miasta na pół rozciętego przez bystrą rzekę. Bydgoszcz raz wydawała mu się pełna „wschodniej melancholii”, a kiedy indziej „wielkomiejska i wolna”. Nie miał jednak złudzeń co do bydgoszczan, wyczuwając ich nienawiść. Twierdził, że gdyby armia wycofała się z Bydgoszczy, miejscowi Niemcy szybko zostaliby wyrżnięci. Po wojnie Heinrich Böll zaprzyjaźnił się z Tadeuszem Nowakowskim. Ich komitywa musiała kwitnąć w najlepsze, skoro nawet został ojcem chrzestnym jego syna. Do historii przeszedł nie jako żołnierz Wehrmachtu, ale jako pisarz, który tę wojnę opisał tak mocno i boleśnie, że nawet mówiono o nim, że jest „sumieniem literatury niemieckiej”. Pamiętam, że jeszcze 15-20 lat temu wiele się o nim mówiło. Dziś wydaje się on pisarzem trochę zapomnianym i być może – w 30. rocznicę śmierci – warto byłoby tę postać odświeżyć. 75 lat temu Böll rzeczywiście przechadzał się po Bydgoszczy w mundurze Wehrmachtu, ale później, po wojnie, wielokrotnie pomagał Polakom, podpisywał liczne petycje w sprawie zniesienia cenzury w komunistycznym kraju, stawał w obronie aresztowanych czy niesłusznie skazanych. Zrobił dużo dobrego dla dialogu polsko-niemieckiego. W pożegnaniu opublikowanym na łamach paryskiej „Kultury” podkreślono jego zaangażowanie w niesienie pomocy „prześladowanym działaczom i pisarzom opozycji demokratycznej”. Być może złośliwi powiedzą, że Böll zrzucił mundur Wehrmachtu i przywdział pacyfistyczny mundurek, ale wydaje się, że właśnie życiorys tego człowieka jest przykładem zmiany sposobu myślenia zachodnioniemieckich intelektualistów z imperialnego do empatycznego i że właśnie taka postawa jest obecnie Europie potrzebna. Nie zapominajmy więc o Heinrichu Böllu – jego przesłanie jest wciąż aktualne. Bartłomiej Siwiec marzec 2015 |

| 19

w ydarzenia

Adresy bydgoskich instytucji kultury AKADEMIA MUZYCZNA

im. Feliksa Nowowiejskiego, ul. J. Słowackiego 7, 85-008 Bydgoszcz, tel. 523 210 582, www.amuz.bydgoszcz.pl 1 Akademicka Przestrzeń Kulturalna przy Wyższej Szkole Gospodarki, ul. Królowej Jadwigi 14, 85-229 Bydgoszcz, Koordynator: mgr Marta Rosenthal-Sikora www.apk.byd.pl; e-mail: apk@byd.pl tel. 52 567 00 57 Muzeum Fotografii – Arkadiusz Blachowski Galeria Debiut – Marta Rosenthal-Sikora Galeria Nad Brdą – Karolina Prus 2 artGallery galeria & pracownia plastyczna ul. Krasińskiego 5 facebook.com/osa.artGallery 3

Bydgoskie Centrum Informacji,

FILHARMONIA POMORSKA dyrektor: Eleonora Harendarska, ul. Andrzeja Szwalbego 6, 85-080 Bydgoszcz. Rezerwacja telefoniczna w godz. 11-14, tel. 523 210 234; wew. 21, bilety@filharmonia.bydgoszcz.pl, www.filharmonia.bydgoszcz.pl 7 FUNDACJA „WIATRAK”, Prezes Fundacji: Ks. Krzysztof Buchholz ul. Bołtucia 5, 85-791 Bydgoszcz tel. 523 234 810, fax 523 234 811 www.wiatrak.org.pl, e-mail: sekretariat@wiatrak.org.pl, Biuro Fundacji „Wiatrak” czynne: pon.-pt. 8.00-20.00

ALERIA 85 prowadzi Ewa Pankiewicz, ul. Gdańska 17, 85-006 Bydgoszcz, tel. 523 226 222 17 Galeria ALIX, M. i M. Dobeccy, ul. Jezuicka 26 18

ul. Batorego 2, 85-104 Bydgoszcz, bci@visitbydgoszcz.pl, www.visitbydgoszcz.pl 4

Galeria AUTORSKA Jan Kaja i Jacek Soliński, ul. Chocimska 5, 85-097 Bydgoszcz, tel. 608 596 314, www.autorska.pl, galeria@autorska.pl 8

BYDGOSKIE STOWARZYSZENIE ARTYSTYCZNE, ul. Pomorska 76, 85-051 Bydgoszcz, tel. 523 401 806, Prezes zarządu Wiesław Karpusiewicz

Galeria BRDA – działająca pod patronatem Galerii Miejskiej bwa, Bydgoszcz ul. Dworcowa 94 (w siedzibie hotelu BRDA – parter) 9

BYDGOSKIE TOWARZYSTWO HERALDYCZNO-GENEALOGICZNE, ul. Wyczółkowskiego 21/1, tel. 523 413 291, prezes Paweł Bogdan Gąsiorowski

Galeria Francuska MISTRAL, przy WSG, prowadzi Henryka Stachowska prezes Towarzystwa Przyjaźni Polsko-Francuskiej, ul. Garbary 2, budynek A, tel. 668 705 587 11

BYDGOSKIE TOWARZYSTWO NAUKOWE, SOCIETAS SCIENTIARUM BYDGOSTIENSIS, BYDGOSZCZ SCIENTIFIC SOCIETY, ul. Jezuicka 4, 85-102 Bydgoszcz, tel./fax 523 222 268, www.btn.bydgoszcz.eu, prezes prof. dr hab. inż. Marek Bieliński, czynne: pon., czw. 14-15 6

GALERIA INNOWACJI UTP ul. Prof. S. Kaliskiego 7, 85-789 Bydgoszcz, kier. dr Anna Bochenek, czynne codziennie od 10-17

om Edukacyjno-Kulturalny „REGNUM” przy Fundacji „Nowe Pokolenie”, ul. A.G. Siedleckiego 12 i ul. Bośniacka 3, dyr. Joanna Dobska, tel./fax 523 711 051, kom. 793 101 280, www.nowe-pokolenie.pl, fundacja@nowe-pokolenie.pl

GALERIA MDK 1 przy MDK nr 1, ul. Baczyńskiego 3

Dom Kultury MODRACZEK, ul. Ogrody 15, tel./fax 523 713 331, www.modraczek.smbudowlani.pl, e-mail: modraczek@tvogrody.com, abuzalska@smbudowlani.pl, dyr. Agnieszka Buzalska Dom Kultury ORION, ul. 16 Pułku Ułanów Wlkp. 1, 85-319 Bydgoszcz, tel. 523 487 201, kierownik Nikoletta Stachura

ljazz – Centrum Artystyczne ul. Kręta 3, 88-117 Bydgoszcz tel. 523 221 574, 662 152 726 www.eljazz.com.pl 41

Farbiarnia Pracownia Fotografii Artystycznej, ul. Pomorska 68A/1, Bydgoszcz 40

20 |

Galeria KANTOREK, tel. 523 210 211, czynna: wt.-śr. 11-18, czw. 13-20, pt. 11-18, sob. 11-14 wstęp wolny 10

GALERIA MIEJSKA bwa dyrektor: Wacław Kuczma, 85-006 Bydgoszcz, ul. Gdańska 20, tel. 523 393 050, godz. otwarcia: wt.-śr. 10-18, czw. 12-20, pt. 10-18, sob.niedz. 11.30-16.30. Wstęp wolny. bwa@galeriabwa.bydgoszcz.pl, www.galeriabwa.bydgoszcz.pl 12 GALERIA NA PIĘTRZE Studio Działań Artystycznych, ul. Długa 27, 85-034 Bydgoszcz, tel. 515 452 040, 601 443 119, sda.dluga27@interia.pl, czynne: pon.-pt. 10.00-20.00, sob. 12.00-16.00 13 GALERIA NON FERE przy II Społecznym Liceum Ogólnokształcącym Galeria Sztuki NEXT, ul. Poznańska 31, www.galerianext.pl, info@galerianext.pl Galeria Wieży Ciśnień Muzeum Wodociągów, ul. Filarecka 1, 85-160 Bydgoszcz 42

| marzec 2015

Galeria Wspólna (MCK+ZPAP), ul. Batorego 1/3, 85-104 Bydgoszcz, tel. 523 221 447 e-mail: galeriawspolna@onet.pl 22

Izba Pamięci

Adama Grzymały-Siedleckiego, WiMBP, ul. Libelta 5, tel. 523 238 207, czynne: wt. i pt. 13-18, śr. 10-15 19

lub ARKA, ul. M. Konopnickiej 24a, 85-124 Bydgoszcz, tel. 523 487 202, kierownik Nikoletta Stachura Klub HEROS, ul. Gen. W. Thomée 1, Bydgoszcz, tel. 523 430 004, kierownik Danuta Antkowiak KLUB INSPEKTORATU WSPARCIA SIŁ ZBROJNYCH, ul. Sułkowskiego 52a, 85-915 Bydgoszcz, tel. 523 783 550, kierownik Marek Trojan. Biblioteka Klubu IWSZ, tel. 523 783 563, kierownik Zdzisława Gajownik; czynna: pon.-czw. 10-18, pt. 10-15 Klub Miłośników Kaktusów, ul. M. Konopnickiej 24a, 85-124 Bydgoszcz, przewodniczący Jerzy Balicki, tel. 523 215 538, www.republika.pl/bkmk/ KLUB MIŁOŚNIKÓW AUSTRALII I OCEANII, ul. Plac Kościeleckich 8, pok. 8, Bydgoszcz, prezes Lech Olszewski, tel. 607 120 182, fax 052 321 32 60, www.kmaio.bydg.pl 20 Klub ODNOWA, ul. Planu 6-letniego 38, tel. 523 631 867, e-mail: klubodnowa@interia.pl, www.klubodnowa.strefa.pl, kier. Grażyna Salemska KLUB POLSKIEJ KSIĄŻKI, Hotel Centralny, ul. Dworcowa 85, tel. 523 432 452, Jolanta Kowalska oraz przy Zespole Szkół Ogólnokształcących nr 4, tel. 523 412 504, Alicja Leśniak 21 KLUB ŚWIATA KSIĄŻKI, ul. Dworcowa 85, tel. 523 454 698, kier. księgarni Mariola Zawisza. 21 KLUB ŚRODOWISK TWÓRCZYCH, ul. Batorego 1/3, tel./fax 523 228 715, 523 225 677, prezes Piotr Trella 22 Kujawsko-Pomorskie Centrum Kultury w Bydgoszczy Dyrektor: Maciej Puto, pl. Kościeleckich 6, 85-033 Bydgoszcz, wok@wok.bydgoszcz. com, tel. 52 585 15 01–03; Galeria Sztuki Ludowej i Nieprofesjonalnej, kierownik: Katarzyna Wolska, tel. 52 322 22 36, galeria@wok.bydgoszcz.com, www.wok.bydgoszcz.com 37

Miejskie Centrum Kultury

w Bydgoszczy, ul. Marcinkowskiego 12, 85-056 Bydgoszcz, tel. 523 255 555 (informacja) sekretariat@mck-bydgoszcz.pl, www.mck-bydgoszcz.pl 39

Międzynarodowe Centrum Kultury i Turystyki oraz Esperantotur ul. M. Skłodowskiej-Curie 10, 85-094 Bydgoszcz tel./fax: 523 461 151, e-mail: info@esperanto.bydgoszcz.eu Młodzieżowy Dom Kultury Nr 1, ul. K.K. Baczyńskiego 3, 85-805 Bydgoszcz, tel. 523 755 349, fax 523 450 628, e-mail: mdknr1bydgoszcz@go2.pl, www.mdk1.bydgoszcz.pl, dyr. Piotr Skowroński Młodzieżowy Dom Kultury nr 2, im. Henryka Jordana, ul. Leszczyńskiego 42, 85-137 Bydgoszcz, tel./fax 523 731 795, dyr. Adam Łętocha. Biblioteka Literatury Fantastycznej im. Janusza A. Zajdla – Gimnazjum Nr 20, ul. Tucholska 30, czynne: wt., śr. 16-19 Młodzieżowy Dom Kultury nr 4, ul. Dworcowa 82, 85-010 Bydgoszcz, tel./fax 523 224 413, e-mail: mdk4@cps.pl, www.mdk4.bydgoszcz.pl, dyr. Małgorzata Gładyszewska 23 Młodzieżowy Dom Kultury nr 5, ul. Krysiewiczowej 8, 85-796 Bydgoszcz, tel./fax 523 485 002, dyr. Jolanta Wawrzonkowska, www.mdk5.bydgoszcz.pl, mdk@mdk5.bydgoszcz.pl Muzeum Dyplomacji i Uchodźstwa Polskiego Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego, ul. Berwińskiego 4, 85-044 Bydgoszcz, tel./fax 523 462 318, e-mail: muzeum@ukw.edu.pl, czynne: wt.-pt. 10-14, dyr. prof. dr hab. Adam Sudoł 24 MUZEUM FARMACJI Apteki Pod Łabędziem, ul. Gdańska 5, tel. 523 220 187. 25 MUZEUM KANAŁU BYDGOSKIEGO, przy III LO, ul. Nowogrodzka 3, www.muzeumkanalu.pl, tel. 693 765 075 Muzeum Mydła i Historii Brudu ul. Długa 13-17, 85-032 Bydgoszcz. Rezerwacja tel. 525 157 015, e-mail: warsztaty@muzeummydla.pl; www.muzeummydla.pl 15 MUZEUM OKRĘGOWE im. Leona Wyczółkowskiego w Bydgoszczy: ul. Gdańska 4, 85-006 Bydgoszcz, Dyrektor Muzeum dr hab. Michał F. Woźniak; Sekretariat: tel./fax 52 58 59 966, e-mail: sekretariat@muzeum.bydgoszcz.pl; www.muzeum.bydgoszcz.pl, Dział Edukacji i Promocji: tel. 52 58 59 910-15, e-mail: promocja@muzeum.bydgoszcz.pl; Biblioteka muzealna: tel. 52 58 59 916. Godziny zwiedzania Muzeum: wtorek, środa, piątek 9.00-16.00 czwartek 9.00-18.00 sobota, niedziela 10.00-16.00 Exploseum: (grupy zorganizowane, tel. 883 366 056) wtorek – niedziela – 8.00-16.00, w poniedziałki muzeum nieczynne Wtorki – wstęp bezpłatny, 26

w ydarzenia

MUZEUM OŚWIATY, ul. M. Curie-Skłodowskiej 4, tel. 523 426 590 MUZEUM WOJSK LĄDOWYCH, ul. Czerkaska 2, 85-641 Bydgoszcz, dyr. Mirosław Giętkowski, tel. 523 782 026, Godziny otwarcia: wtorek – piątek: 8.30-15.30; w niedziele: 10.00-14.00; w soboty i poniedziałki – nieczynne. www.muzeumwl.pl

pera NOVA w Bydgoszczy dyrektor: Maciej Figas, ul. Marszałka Focha 5, 85-070 Bydgoszcz, tel. 523 251 502, Dział Promocji i Obsługi Widzów oraz przedsprzedaż biletów: tel. 523 251 655, fax 523 251 636. Kasa biletowa tel. 523 251 555. Obiekt dostosowany dla potrzeb osób niepełnosprawnych, www.operanova.bydgoszcz.pl 27 Otwarta Przestrzeń „Światłownia” ul. Św. Trójcy 15, 85-224 Bydgoszcz, swiatlownia@onet.pl, www.swiatlownia.eu

PAŁAC MŁODZIEŻY, ul. Jagiellońska 27,

85-097 Bydgoszcz, tel. 523 210 081, www.palac.bydgoszcz.pl, dyr. Joanna Busz. Tutaj: Galeria Pałac 28 Pedagogiczna Biblioteka Wojewódzka im. Mariana Rejewskiego, ul. Skłodowskiej-Curie 4, 85-094 Bydgoszcz, tel. 523 413 074; www.pbw.bydgoszcz.pl, dyr. Ewa Pronobis-Sosnowska

PROF-EUROPE Stowarzyszenie Nauczycieli Języka Francuskiego w Polsce, ul. Dworcowa 80, 85-010 Bydgoszcz. Prezes: Marta Samolej-Chmielewska, tel./fax 523 221 661 oraz 601 679 572, www.profeurope.pl 29

STOWARZYSZENIE ARTYSTYCZNE „MÓZG”, www.stowarzyszenie.mozg.art.pl, ul. Gdańska 10, 85-006 Bydgoszcz, tel. 523 455 195 30

Salezjańskie Stowarzyszenie Wychowania Młodzieży, ul. Salezjańska 1, 85-792 Bydgoszcz, www.dominiczek.salezjanie.pl, tel. 523 447 401 lub 523 766 739

TEATR PANTOMIMY „DAR”

www.dar.art.pl; e-mail: teatrdar@wp.pl tel. 523 407 468, 602 572 021, 602 257 675 TEATR POLSKI im. Hieronima Konieczki dyrektor: Paweł Łysak, al. Mickiewicza 2, 85-071 Bydgoszcz, tel. 523 397 841, Kasa Teatru czynna jest od wtorku do piątku w godz. od 12 do 18 oraz godzinę przed spektaklem: tel. 523 397 818, fax 523 397 840 lub bilety@teatrpolski.pl, www.teatrpolski.pl 31 TOWARZYSTWO INICJATYW KULTURALNYCH, ul. Dworcowa 62/2, 85-009 Bydgoszcz, tel. 523 213 371, prezes Maria Papała 32

TOWARZYSTWO MIŁOŚNIKÓW MIASTA BYDGOSZCZY, ul. Jezuicka 4, tel./fax 523 225 196, 523 454 434, www.tmmb.pl, e-mail: tmmb@neostrada.pl, skrytka pocztowa nr 17, 85-169 B 37, prezes Jerzy Derenda. Biuro Zarządu czynne we wt., śr., czw. 9-15, sklep TMMB z bydgostianami, ul. Długa 15, czynny: pon.-pt. 10-18, sob. 10-14. 6 TOWARZYSTWO MUZYCZNE im. Ignacego Jana Paderewskiego, ul. ks. Piotra Skargi 7, 85-018 Bydgoszcz, tel./fax 523 270 291, www.konkurspaderewskiego.pl prezes prof. Katarzyna Popowa-Zydroń 33 TOWARZYSTWO OPEROWE im. prof. Felicji Krysiewiczowej, ul. Focha 5, 85-006 Bydgoszcz, prezes Zenona Tomczak, tel. 603 993 852, sekretarz zarządu Danuta Święcichowska 27 TOWARZYSTWO POLSKO-AUSTRIACKIE, Oddział B. ul. Stary Rynek 5, 85-104 Bydgoszcz, tel. 609 678 277, e-mail: lubomira.kubiak@gmail.com, prezes Lubomira Kubiak, dyżury w każdą drugą środę miesiąca 34 TOWARZYSTWO POLSKO-NIEMIECKIE, ul. Fordońska 120. Dyżury w każdy trzeci poniedziałek miesiąca w godz. 13-16, e-mail: tpn1@wp.pl www. tpnbydgoszcz.bugs3.com, www.facebook.com/tpn.Bydgoszcz prezes Danuta Szczepaniak-Kucik, tel. 504 100 024, sekretarz Krystyna BenderDudziak, tel. 605 666 936

TOWARZYSTWO POLSKO-WŁOSKIE Stary Rynek 22-24 (III p., wejście przez KATALOGI), tel. 523 238 008, dyżury: 1. środa miesiąca godz. 17-19 www.api.bydgoszcz.pl; api@api.bydgoszcz.pl, prez. Elżbieta Renzetti 35 TOWARZYSTWO PRZYJAŹNI POLSKOFRANCUSKIEJ, Siedziba na terenie WSG w Bydgoszczy ul. Garbary 2; bud.: H-01, Prezes: Małgorzata Panasewicz tel. 504 199 624, wiceprezes: Józef Owczarek, tel. 507 160 445 11 URZĄD MIASTA, Biuro Kultury Bydgoskiej ul. Jezuickiej 14a, 85-102 Bydgoszcz, www.bydgoszcz.pl, tel. 525 858 189, Dyrektor Magdalena Zdończyk 36 WĘDROWNICZEK – Klub Turystyczny, prezes Adam Czachorowski, tel. 523 251 635 WiMBP BIBLIOTEKA GŁÓWNA Bydgoszcz, ul. Długa 39, tel. 523 238 008, 523 399 200 – centrala; 523 287 390 – sekretariat, fax 523 287 390, e-mail: sekretariat@wimbp.bydgoszcz.pl, www.wimbp.bydgoszcz.pl Dyrektor: Ewa Stelmachowska 35

Redakcja BIK prosi Państwa o weryfikację danych: bik@mck-bydgoszcz.pl

marzec 2015 |

| 21

w ydarzenia Filharmonia Pomorska 6.03.2015, piątek, godz. 19.00

Symfonia Fantastyczna Orkiestra Symfoniczna Filharmonii Pomorskiej Michael Maciaszczyk, dyrygent, skrzypce Guy Braunstein, skrzypce Karłowicz – Prolog symfoniczny do dramatu „Biała gołąbka” Szymanowski – I Koncert skrzypcowy op. 35 Berlioz – Symfonia fantastyczna op. 14 Wiolinista Michael Maciaszczyk pochodzi z Opola, jest absolwentem Akademii Muzycznej w Poznaniu. Występuje w najważniejszych salach koncertowych świata. Od kilku lat skrzypek prowadzi także działalność koncertową jako dyrygent i w tejże podwójnej roli wystąpi na estradzie FP. Guy Braunstein urodził się w Tel Awiwie, grę na skrzypcach studiował w Izraelu i USA. Występował jako solista z orkiestrami na całym świeGuy Braunstein cie, w tym z Filharmonikami Berlińskimi na stanowisku I koncertmistrza. Wirtuoz zagra Karola Szymanowskiego I Koncert skrzypcowy op. 35. Jest to właściwie koncert-poemat, postrzegany jako pierwszy nowoczesny koncert skrzypcowy, w którym kompozytor posłużył się nowym językiem dźwiękowym i kolorystycznym oraz nowatorską ekspresją, odchodząc od tradycji XIX wieku i systemu dur-moll. Orkiestra wykona Prolog symfoniczny do dramatu Jozafata Nowińskiego pt. „Biała gołąbka”, uwertura, znana także pod tytułem Bianka z Moleny, jest dziełem 24-letniego Mieczysława Karłowicza. Wieczór zwieńczy niekwestionowany szlagier sal koncertowych – nasycona namiętną liryką Symfonia fantastyczna Hectora Berlioza, najpopularniejsze dzieło francuskiego kompozytora. 8.03.2015, sobota, 11.00

Akademia Wiolimisia

„O tym jak pięciu wspaniałych rycerzy zbroje na instrumenty przekuło” Dorota Borowicz, przygotowanie i prowadzenie Triumphal Brass Quintet Nowy cykl przygód małych melomanów w pięknej krainie Pani Muzyki. Koncert przeznaczony dla rodzin z dziećmi w wieku od 3 do 6 roku życia. 11.03.2015, środa, godz. 19.00

Mozart i Salieri Orkiestra Kameralna Capella Bydgostiensis José Maria Florêncio, dyrygent 22 |

| marzec 2015

Arkadiusz Krupa, obój Agata Igras-Sawicka, flet Salieri – Koncert C-dur na obój i flet Mozart – Eine kleine Nachtmusik KV 525 Mercadante – Koncert fletowy e-moll op. 57 Mozart – Koncert obojowy C-dur KV 285 d Koncert pod znakiem znanej legendy o rzekomym otruciu Mozarta przez nadwornego muzyka cesarza Józefa II – Antonio Salieriego. Mitowi o śmierci Amadeusza towarzyszy atmosfera teorii spiskowej, gdyż okoliczności zgonu kompozytora do dzisiaj nie zostały wyjaśnione, co rozpala wyobraźnię eksperymentatorów, tropiących nadal tę historię. Salieri, słynny konkurent Mozarta, dziś już niemal zapomniany, był jednym z najpopularniejszych kompozytorów przełomu XVIII i XIX wieku. Jego pozycja na dworze Józefa II dawała mu możliwość wywierania szerokiego wpływu na życie muzyczne Wiednia, na pewno była znacznie wyższa niż niepokornego Mozarta. Oprócz muzyki wielkich rywali wykonany zostanie Koncert fletowy e-moll, najbardziej popularny w twórczości na flet Giuseppe Mercadantego, włoskiego kompozytora epoki klasycyzmu i wczesnego romantyzmu. Partie solowe w koncertach powierzone zostaną Arkadiuszowi Krupie, pierwszemu oboiście orkiestry Sinfonia Varsovia oraz Agacie Igras-Sawickiej, która współpracowała z czołowymi polskimi orkiestrami, także z orkiestrą Sinfonia Varsovia, gdzie przez kilka lat była pierwszą flecistką. Nad całością czuwać będzie szef dyrygent kameralistów José Maria Florêncio. 13.03.2015, piątek, godz. 19.00

Z cyklu „Wielcy Artyści w Filharmonii” Orkiestra Symfoniczna Filharmonii Pomorskiej Juozas Domarkas, dyrygent (Litwa) Konstanty Andrzej Kulka, skrzypce Czajkowski – Koncert skrzypcowy D-dur op. 35 Szostakowicz – X Symfonia e-moll op. 93 Na podium dyrygenckim nadzwyczajny gość z Litwy - Maestro Juozas Domarkas, cieszący się opinią jednego z najwybitniejszych, charyzmatycznych dyrygentów światowej estrady koncertowej oraz Juozas Domarkas Konstanty Andrzej Kulka, wybitny wirtuoz skrzypiec, który nie tylko jest jednym z najbardziej popularnych polskich muzyków, ale także wielkim propagatorem muzyki polskiej za granicą. Wizyty koncertowe obu artystów w Bydgoszczy zawsze zapowiadają spektakularne wydarzenia. W interpretacji wirtuoza usłyszymy Koncert skrzypcowy D-dur – jedną z najpopularniejszych kompozycji Czajkowskiego oraz jeden z najbardziej znanych koncertów skrzypcowych

w ydarzenia

Konstanty Andrzej Kulka

na świecie, który zalicza się również do najtrudniejszych pod względem technicznym. Trzon twórczości Dmitrija Szostakowicza tworzy 15 symfonii, którym ich autor zawdzięcza miano jednego z najwybitniejszych symfoników XX w. Orkiestra zagra X Symfonię e-moll, skomponowaną przez Szostakowicza po długiej przerwie, która od razu porwała światową publiczność i cieszy się popu-

larnością do dzisiaj. KONCERT Z NIANIĄ – na czas trwania koncertu będzie można zostawić dzieci pod opieką wykwalifikowanych animatorów z UKW. Prosimy o zgłoszenia najpóźniej jeden dzień przed koncertem. Bezpłatne wejściówki dla dzieci będą do odbioru w kasie biletowej FP. 14.03.2015, sobota, godz. 11.00

Muzyczne Wierszoranki

– wiersze Wandy Chotomskiej do muzyki Marcina Gumieli i Sławomira Opalińskiego Koncert familijny, kolejny z popularnego cyklu, tym razem wypełnią wiersze Wandy Chotomskiej pisarki, autorki wierszy i opowiadań dla dzieci i młodzieży, na których wychowały się całe pokolenia Polaków, zaś autorami muzyki są bydgoscy kompozytorzy. 18.03.2015, środa, godz. 19.00

Z okazji 330. rocznicy urodzin Johanna Sebastiana Bacha Orkiestra Kameralna Capella Bydgostiensis Robert Kabara, dyrygent Ryszard Borowski, flet prosty Paweł Iwaszkiewicz, flet prosty Bach – IV Koncert brandenburski G-dur Grieg – Suita w dawnym stylu „Z czasów Holberga” op. 40 Twórczość Johanna Sebastiana Bacha (1685-1750) stała się niedoścignionym wzorem muzycznej doskonałości dla kolejnych generacji kompozytorów. Wszyscy zaczynają od Bacha - zarówno muzycy początkujący, grający jego prostsze utwory, jak dwugłosowe Inwencje, czy wybitni wirtuozi, wykonujący jego arcydzieła – i wszyscy w zetknięciu z jego muzyką mają wrażenie kontaktu z tym, co w sztuce jest idealne. Rocznicowy koncert rozpocznie się IV Koncertem G-dur z cyklu brandenburskich, zaliczanych do najznakomitszych orkiestrowych kompozycji Bacha. Te wspaniałe utwory, nie każdy o tym wie, stawiają przed wykonawcami niemałe trudności techniczne i interpretacyjne. „Czwarty” słynie m.in. z uroczych dialogów fletu i skrzypiec. Partie fletowe wykonają: Ryszard Borowski, także aranżer, dyrygent,

kompozytor i pedagog; Paweł Iwaszkiewicz, który słynie również z gry na dawnych instrumentach dętych w utworach od średniowiecza do baroku, a także muzyki celtyckiej i bretońskiej. Na zakończenie koncertu kameraliści zagrają wdzięczną Suitę „Z czasów Holberga” Edwarda Griega, na którą składa się cykl tańców stylizowanych pod epokę baroku i rokoka. Kameralistów poprowadzi Robert Kabara znakomity skrzypek, kameralista, od jakiegoś czasu wcielający się w rolę dyrygenta. 20.03.2015, piątek, godz. 19.00

Symfoniczna Pieśń Orkiestra Symfoniczna Filharmonii Pomorskiej Jakub Chrenowicz, dyrygent Iwona Hossa, sopran Kodály – Tańce z Galanty (1933) Schumann – III Symfonia Es-dur op. 97 R. Strauss – Cztery ostatnie pieśni na sopran i orkiestrę (1948) Clou programu tego koncertu to Vier letzte Lieder (Cztery ostatnie pieśni). Są to ostatnie kompozycje już 84-letniego Richarda Straussa, które ukończył w 1948, niecały rok przed swą śmiercią. Pieśni mają opinię jednego z najpiękniejszych dzieł romantycznych stworzonych przez kompozytora. To utwór, który można nazwać symfoniczną pieśnią, bowiem Iwona Hossa głos sopranu pełni rolę prawie instrumentu solowego, całość Vier Letzte Lieder ma charakter jesienny, nostalgiczny. Odzwierciedla piękno świata i tęsknotę za piękną śmiercią. Niełatwej roli wykonania partii sopranowych podejmie się śpiewaczka zaliczana do czołowych sopranistek swojego pokolenia, czyli Iwona Hossa, której kunszt wokalny podziwiano w wielu miejscach na świecie, gdzie zawsze oczarowywała publiczność i zdobywała uznanie krytyki. Wielokrotnie swymi kreacjami podbiła serca słuchaczy bydgoskiej Filharmonii. Symfonicy zagrają pod batutą 29-letniego Jakuba Chrenowicza, który postrzegany jest jako jeden z najzdolniejszych i najciekawszych dyrygentów młodej generacji. 23.03.2015, poniedziałek, godz. 10.00

Koncert edukacyjny dla młodzieży „Zacznijmy od Bacha” Orkiestra Barokowa Intemperata Marta Boberska, sopran Beata Bobińska, sopran Ewa Sawoszczuk, organy Anna Merder, prowadzenie w programie Johann Sebastian Bach, m.in. Toccata marzec 2015 |

| 23

w ydarzenia i fuga d-moll BWV 565, Aria na strunie G z Suity orkiestrowej D-dur BWV 1068, Badinerie z II Suity orkiestrowej h-moll BWV 1067, Duet “Christe eleison” z Wielkiej mszy h-moll BWV 232, Koncert na dwoje skrzypiec d-moll BWV 1043 Kolejny koncert poświęcony Bachowi, tym razem skierowany do młodzieży. W programie wyłącznie utwory lipskiego kantora, a na estradzie prócz znanych bydgoskich artystów, orkiestra, która powstała w naszym mieście w 2013. „Intemperata”, czyli „niepohamowana” radość i kreatywność grupy młodych artystów, propagujących muzykę dawną wykonywaną na historycznych instrumentach w niekonwencjonalny sposób. 27.03.2015, piątek, godz. 19.00

Wirtuozerski Duet Orkiestra Symfoniczna Filharmonii Pomorskiej Tadeusz Wojciechowski, dyrygent DUO GRANAT: Tamara Granat, fortepian; Marek Bracha, fortepian Ivo Josipović – „Pater Perotinus Milenium Celebrat” na orkiestrę symfoniczną Bruch – Koncert as-moll na 2 fortepiany i orkiestrę op. 88a Grieg – I i II Suita Peer „Gynt” Koncert wart uwagi także z powodu atrakcyjnego repertuaru. Tamara Granat jest absolwentką Akademii Muzycznej w Gdańsku w klasie fortepianu Jerzego

Biblioteka Główna UKW 10.03.2015, godz. 17.00, ul. Szymanowskiego 3 (Galeria Biblioteki – I piętro) – otwarcie wystawy. Wystawa będzie czynna w godz. otwarcia Biblioteki do 3 kwietnia

Medycyna wileńska w II Rzeczypospolitej Wystawa ma na celu przybliżenie sylwetki prof. Aleksandra Januszkiewicza oraz historii Wydziału Lekarskiego Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie. Wszystkie prezentowane materiały pochodzą ze zbiorów Głównej Biblioteki Lekarskiej im. Stanisława Konopki w Warszawie (archiwalia, czasopisma, książki oraz muzealia). Tak bogata kolekcja została zgromadzona dzięki staraniom założyciela i pierwszego dyrektora Biblioteki prof. Stanisława Konopki. Dokumenty przedstawione na wystawie pochodzą ze spuścizny po prof. A. Januszkiewiczu, zakupione od jego żony. Ekspozycja składa się z szesnastu plansz, z których cześć poświęcona jest prof. nauk medycznych Aleksandrowi Januszkiewiczowi, pozostałe dotyczą Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie. inf. Barbara Maklakiewicz

24 |

| marzec 2015

Sulikowskiego oraz kameralistyki Romana Sucheckiego. Jest laureatką Konkursu im. Paderewskiego w Bydgoszczy (1987). W swoim dorobku artystycznym posiada płyty, liczne nagrania dla PR i TVP oraz występy w krajach Europy, w Kuwejcie, Emiratach arabskich i Indonezji. 29-letni Marek Bracha jest absolwentem Uniwersytetu Muzycznego w Warszawie, gdzie pracował pod okiem Teresy Manasterskiej, Joanny Ławrynowicz i Alicji Palety-Bugaj. Ukończył z wyróżnieniem studia Masters of Music w Royal College of Music w Londynie w klasie Kevina Kennera oraz studia podyplomowe na fortepianie u Vanessy Latarche i na instrumentach historycznych u Geoffreya Goviera. Symfonicy zagrają pod batutą swego szefa dyrygenta Tadeusza Wojciechowskiego.

UWAGA Filharmonia zaprasza KONCERT NADZWYCZAJNY w 10. rocznicę śmierci Ojca Świętego Jana Pawła II 2.04.2015, Wielki Czwartek, godz. 21.30 Chór Opery i Filharmonii Podlaskiej w Białymstoku Violetta Bielecka, dyrygent Joanna Krasuska-Motulewicz, mezzosopran Przemysław Borys, tenor Olgierd Łukaszewicz, słowo Rachmaninow – Całonocne czuwanie inf. Mariola Grochowina

w ydarzenia Muzeum Okręgowe im. L. Wyczółkowskiego 1.03.2015, godz. 10.00-13.00, Europejskie Centrum Pieniądza, ul. Mennica 4. Obowiązują zapisy tel. 52 585 99 11, 52 585 99 14 lub 52 585 99 10

Niedziela w Muzeum: „W marcu jak w garncu” Marzec przynosi zwykle bardzo kapryśną pogodę. Czasem jeszcze prószy śnieg, niespodziewanie robi się ciepło i słonecznie, to znów pada deszcz. To również czas niecierpliwego oczekiwania na pierwsze oznaki wiosny. Dlatego zapraszamy dzieci wraz z opiekunami, młodzież oraz dorosłych na pierwsze w tym roku spotkanie w ramach Niedzieli w Muzeum. W programie: – 10-11 – pokaz umiejętności garncarskich, tworzenia naczyń glinianych za pomocą koła garncarskiego oraz próby stworzenia naczynia przez uczestników warsztatu – 11-12 – warsztaty tworzenia naczyń glinianych techniką ugniatania pierścieniowo-wałeczkową. 26.03.2015, godz. 18.00 Spichrze nad Brdą, ul. Grodzka 7-11 – wernisaż, wstęp wolny. Wystawa czynna do 31 maja.

Stefan Gierowski. Malowanie Dziesięciorga Przykazań „Malowanie Dziesięciorga Przykazań” autor dedykował w hołdzie XV-wiecznemu Mistrzowi Gdańskiemu, anonimowemu twórcy „Tablicy Dziesięciorga Przykazań” dla kościoła NMP w Gdańsku. W swoim cyklu malarskim Stefan Gierowski szuka form artystycznych, które mogłyby spełniać funkcje pojęć werbalnych wyrażających ideę. Niewyobrażalne za pomocą słowa pojęcia stają się przedstawialne poprzez napięcie form i barw. Autor prowadzi malarskie rozważania nad treścią biblijnych nakazów i zakazów, nad cnotą i grzechem, przekładając je na własne odczucia i emocje. Interpretacja Dekalogu przez Gierowskiego to gra barw i figur geometrycznych. Artysta stopniowo nasyca kolory i łączy je w teoretycznie niepasujące do siebie zestawy – odkrywa i przekazuje ich współzależność. Barwy korespondują ze sobą – niekiedy kontrastem, czasami komplementarnością. Niektóre obrazy są niemal zupełnie monochromatyczne, budowane jedynie intensywnością natężenia koloru. Miejscami w harmonię płócien wkrada się wyraźny dysonans, wizualne zaburzenie harmonii, co w malarski sposób symbolizuje grzech – naruszenie przykazania. Relacja pomiędzy przekazem i jego odbiorem oraz percepcja wzrokowa pobudzają widza do szerszych myślowych skojarzeń i pozostawiają w pamięci uniwersalną refleksję. Aktualizacja Dekalogu przez Gierowskiego, jego szeroka interpretacja i twórcze poszukiwanie prawdy zostały docenione Nagrodą Komitetu Kultury Niezależnej NSZZ „Solidarność”. Stefan Gierowski (ur. 1925 r.) w latach 1945-1948 studiował malarstwo w Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie w pracowniach Zbigniewa Pronaszki, Karola Frycza

Stefan Gierowski, Nie będziesz pożądał..., 1987, olej na płótnie

i Władysława Jarockiego oraz równocześnie historię sztuki na UJ. Od 1961 do 1997 r. związany był pracą pedagogiczną z Akademią Sztuk Pięknych w Warszawie – prowadził katedrę malarstwa, był też dziekanem Wydziału Malarstwa oraz rektorem-elektem. W latach 1957-1960 współuczestniczył w prowadzeniu galerii przy Klubie Krzywego Koła – niezależnego salonu prezentującego sztukę nowoczesną, gdzie debiutowała czołówka polskich artystów współczesnych. Malarz jest laureatem wielu nagród i wyróżnień artystycznych; jego prace pokazywane były na licznych wystawach indywidualnych oraz prestiżowych ekspozycjach problemowych w kraju i za granicą. Pełnił również szereg funkcji w ZPAP. W swej wczesnej twórczości charakteryzującej się figuratywnością przedstawień Gierowski dążył do ekspresji kształtu i barwy przy użyciu najprostszych form malarskich; często sięgał wówczas do groteski i metafory. Charakter jego malarstwa ukształtował się w 2. poł. lat 50. – artysta zaczął posługiwać się wówczas językiem geometrii. Tworzone odtąd obrazy nieprzedstawieniowe układają się w kontynuowany do dziś cykl tzw. obrazów numerowanych. Autor skupia się w nich na zagadnieniach koloru, światła, kontrastów oraz przestrzeni i zasad jej podziału; wszystkie te wartości zespala w jedną substancję malarską. Inga Kopciewicz

marzec 2015 |

| 25

w ydarzenia 19.03.2015, godz. 18.00, Spichrze nad Brdą, ul. Grodzka 7-11 – wernisaż, wstęp wolny. Wystawa czynna do 21 czerwca.

Historie obrazkowe. Osiem dekad polskiego komiksu Światowy komiks ma ponad sto lat. W ciągu tego czasu dorobił się miana sztuki (popularnej). Co prawda uznanie go za sztukę miało miejsce w Sądzie Federalnym w amerykańskim Bridgeport, gdzie dnia 2 maja 1969 r. 11 ławników stwierdziło, że „komiks jest sztuką”. Stało się tak za sprawą niejakiego Morta Walkera, którego darowizna dla pewnej biblioteki, składająca się z oryginalnych rysunków, dopiero po uznaniu ich za sztukę mogła dać mu ulgę podatkową. Pierwsze prace w stylu komiksowym narodziły się w amerykańskiej prasie. Były to satyry i parodie (stąd nazwa comics) z początku na tematy polityczne i przeznaczone wyłącznie dla dorosłych czytelników. Z czasem jednak poszerzając tematykę zwiększały tym samym spektrum odbiorców. W naszym kraju komiksy mają podobną proweniencję (również nazwę). Na łamach gazet można było po raz pierwszy ujrzeć satyry polityczne i społeczne opowiedziane tekstem i ilustracją. Według niektórych historyków pierwsze nasze opowieści graficzne znaleźć można już w 1858 r., czyli wiek tego medium wynosiłby aż 157 lat! Dziś jednak dzieł tych „komiksem” nazwać nie możemy. Pierwsze opowieści obrazkowe zasadniczo różniły się od tego co dziś uważa się za pełnoprawny komiks. Nie miały dymków, czyli wydzielonych konturem przestrzeni, w których umieszcza się wypowiedzi postaci, a co stanowi dziś element rozpoznawalny komiksu na całym świecie. Najważniejsze jednak – co zespala wszystkie istotne cechy tego gatunku – jest to, iż obrazek i tekst muszą się uzupełniać. Tam ilustracja mogła istnieć niezależnie, tak samo jak i umieszczony poza nią (zwyczajowo poniżej) tekst. Zatem poszukując prawdziwego polskiego komiksu, wykorzystującego wszystkie klasyczne cechy tego medium, musimy zatrzymać się na 1935 r., kiedy to w „Małym Dzienniczku” zamieszczono po raz pierwszy taką historyjkę. Wynika z tego, że dziś obchodzimy okrągłą 80. rocznicę jego narodzin. Nasz polski komiks ma wiele do zaoferowania, a także przecież niemałą i ciekawą historię. O tym opowie nasza wystawa. Wykorzystamy najlepsze, nierzadko unikalne materiały podparte ciekawostkami i anegdotami związanymi z twórcami i pracą nad ich dziełami. Zdradzimy sekrety mistrzów (tu w większości ujawniane po raz pierwszy!). Pokażemy obrazkową sztukę na tle historii naszego kraju. Za pomocą aranżacji wypełnionych oryginalnymi przedmiotami z minionych epok, przeniesiemy się w czasie aż do lat 30. XX w. Następnie wędrować będziemy poprzez całą epokę PRL aż do współczesności. Znajdzie się też 26 |

| marzec 2015

Okładka. Kapitan Kloss. Ściśle tajne, Sport i Turystyka 1971

H.J. Chmielewski, Tytus, Romek i A’Tomek, Księga XI, Horyzonty 1977

okazja, by zrobić sobie pamiątkową fotografię z Tytusem, Romkiem i A’Tomkiem. Zapraszamy więc na wystawę „Historie obrazkowe. Osiem dekad polskiego komiksu”, a tym samym na spotkanie z kapitanami Żbikiem i Klossem, Kajkiem i Kokoszem, profesorkiem Nerwosolkiem, Wiedźminem oraz całą plejadą barwnych postaci. Wojtek Łowicki

w ydarzenia Wystawy czasowe: Europejskie Centrum Pieniądza, ul. Mennica 4 „Dzieje Pieniądza. Starożytny Rzym”. Wystawa czynna do 6 kwietnia. Zbiory Archeologiczne, ul. Mennica 2 „Bydgoszcz późnośredniowieczna i nowożytna w świetle źródeł archeologicznych”. Wystawa czynna do 31 maja. Galeria Sztuki Nowoczesnej, ul. Mennica 8 „Ferdinand Lepcke (1866-1909)”. Wystawa czynna do 15 marca. Wystawy stałe:

Walcarka do skór, Niemcy, 1. ćw. XX w.

Obiekt miesiąca

Zbiory Archeologiczne, ul. Mennica 2 „Na pograniczu Wielkopolski i Pomorza. Bydgoszcz i region u zarania dziejów”. „W grodzie Bydgosta. Tajemnice życia wczesnośredniowiecznych mieszkańców Bydgoszczy i okolic” Europejskie Centrum Pieniądza, ul. Mennica 4 „Mennica bydgoska” „Wyspa Młyńska – historia i teraźniejszość” Galeria Sztuki Nowoczesnej, ul. Mennica 8 „Galeria Sztuki Nowoczesnej” Dom Leona Wyczółkowskiego, ul. Mennica 7 „Twórczość Leona Wyczółkowskiego” (1852-1936)” Spichrze nad Brdą, ul. Grodzka 7-11 „Od Starego Rynku do placu Wolności. Spacer ulicami międzywojennej Bydgoszczy” Exploseum, ul. Alfreda Nobla „EXPLOSEUM – Centrum techniki wojennej DAG Fabrik Bromberg” inf. Natalia Szczerbińska

Spichrze nad Brdą, ul. Grodzka 7-11

Walcarka do skór Prezentowany zespół urządzeń do wykonywania czynności walcowania skór posiada jeden autonomiczny napęd główny, który służy do napędzania dwóch sferycznych walców: wypukłego i wklęsłego. Walcarka należała do szewca Jana Stanisławskiego, który w okresie międzywojennym aż do lat 60. XX w. prowadził zakład przy ul. Kijowskiej 13/1. Obiekt można oglądać na wystawie stałej „Od Starego Rynku do placu Wolności. Spacer ulicami międzywojennej Bydgoszczy”. Wybór marcowego obiektu miesiąca nawiązuje do tworzonego w Bydgoszczy Szlaku Wody Przemysłu i Rzemiosła TeH2O, który prezentuję historię 15 wyjątkowych miejsc. Każda z powieści splata ze sobą losy bydgoszczan – rzemieślników, przedsiębiorców, społeczników – z rozwojem lokalnego przemysłu i rzemiosła.

Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy 6 marca 2015 Dzień Otwarty Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego – Zapraszamy uczniów szkół ponadgimnazjalnych na Dzień Otwarty UKW. To okazja do poznania oferty dydaktycznej największej Uczelni w Bydgoszczy, a także porozmawiania z wykładowcami i nauczycielami. Zapisy na warsztaty i prezentacje trwają na stronie www.dzienotwarty.ukw.edu.pl. 16-20 marca 2015 Tydzień Logopedyczny UKW – Logopedów, pedagogów, pedagogów specjalnych, psychologów i wszystkich zainteresowanych obszarem logopedii zapraszamy na Tydzień Logopedyczny na UKW. W programie m.in. wystawa, projekcja filmu, zajęcia dla dzieci i wykłady.

24-26 marca 2015 Festiwal Przedsiębiorczości Boss – UKW po raz kolejny włączą się w największe biznesowe wydarzenie w Polsce. Zapraszamy na warsztaty biznesowe skierowane do młodych ludzi, które pozwolą na rozwój umiejętności niezbędnych na rynku pracy. 27 marca 2015, godz. 12.00, sala koncertowa Collegium Copernicanum UKW Pierwsza Ogólnopolska Debata w Języku Arabskim – Wydarzenie inspirowane finałem konkursu debaty, organizowanym przez Qatar Debate Center. Po raz pierwszy studenci z UAM oraz UKW wezmą udział w debacie organizowanej w Bydgoszczy oraz 26-29 kwietnia w Katarze, pierwszy raz będą reprezentować Polskę na arenie międzynarodowej pośród 70 krajów świata. Na debatę zapraszamy wszystkie osoby, które mają na co dzień kontakt z językiem arabskim. inf. Sebastian Nowak

marzec 2015 |

| 27

w ydarzenia Opera Nova w Bydgoszczy 1.03.2015, godz. 19.00 3.03.2015, godz. 19.00

MADAMA BUTTERFLY opera Giacomo Pucciniego Reżyseria Marianne Berglöf Kierownictwo muzyczne Maciej Figas Scenografia Andrey von Schlippe Kostiumy Christine Haller W Nagasaki, kosmopolitycznym porcie japońskim, zdarzały się historie jak ta opisana w powieści Johna Longa, a następnie przeniesiona na scenę przez Davida Belasco. Puccini obejrzał ją w 1900 r. i zafrapowała go. Libretto Madama Butterfly autorstwa L. Illiki i G. Giacosy jest jednym z najlepszych, zachowujących ścisłość, zgodność natury historycznej i topografii. „Madama Butterfly” jest pierwszą z oper Pucciniego, której akcja rozgrywa się w egzotycznym środowisku. Kompozytor podczas pracy studiował muzykę (typ melodyki, instrumentację) i obyczajowość Japonii. Tytułowa bohaterka jest wspaniale scharakteryzowana muzyką pod względem psychologicznym: jako radosna pełna nadziei narzeczona, ufająca i wierna żona, zrozpaczona, porzucona kobieta, spokojna i pewna swej decyzji przed śmiercią – w każdym stanie „Pani Motyl” budzi fascynację słuchacza i dominuje na scenie. 7.03.2015, godz. 19.00 8.03.2015, godz. 19.00

FASCYNACJE Choreografie: Mauro de Candia, Jorma Elo Asystenci choreografów: Antony Randazzo, Christopher Dozzi Scenografia i kostiumy: Mauro de Candia, Charles Heightchew, Joke Visser Reżyseria świateł:

Fascynacje, Olga Marczak. Fot. Andrzej Makowski

28 |

| marzec 2015

Mauro de Candia, Jordan Tuinman Do muzyki: Jana Sebastiana Bacha, Arvo Pärta, Niccolo Paganiniego, Wolfganga Amadeusza Mozarta, Jeana Sibeliusa. Prawdziwe wydarzenie, wieczór niezwykłych fascynacji tańcem współczesnym! Choreografie dwóch europejskich twórców, po raz pierwszy pracujących w Polsce, otworzyły Baletowi Opery Nova drogę do międzynarodowej renomy. Prace młodego Włocha, Mauro de Candii, cechuje wolność dramaturgiczna od stosowanej zwykle struktury narracyjnej a także talent do tworzenia abstrakcyjnej komedii tanecznej przez łączenie baletu klasycznego i nowoczesnego. Przy czym nie jest to li tylko parodia, lecz wirtuozerski, perfekcyjny taniec. 13.03.2015, godz. 19.00 14.03.2015, godz. 19.00 15.03.2015, godz. 19.00

CYGANERIA (La Bohème) opera Giacomo Pucciniego Inscenizacja i reżyseria Maciej Prus Kierownictwo muzyczne Andrzej Knap Scenografia Paweł Wodziński Kostiumy Jagna Janicka W marcu zapraszamy także na inny tytuł z dorobku kompozytorskiego Pucciniego: „La Bohème”, jedna z oper najczęściej wystawianych, od 2011 roku gości w repertuarze Opery Nova obok „Toski” i „Madamy Butterfly”. Od blisko 120 lat „Cyganerii”, granej na scenach całego świata, towarzyszą żywe emocje słuchaczy. Utożsamiają oni swe doświadczenia życiowe z nadziejami, uczuciami, entuzjazmem i dramatami młodych bohaterów werystycznej opery Pucciniego. Zawsze młodzi: Rudolf i Mimi pozostają jedną z najbardziej rozpoznawalnych par operowych bohaterów. Libretto bazuje na autobiograficznej powieści H. Murgera „Sceny z życia cyganerii”. Liryzm i dramat historii, rozgrywającej się pod dachem paryskiej mansardy oraz codzienne obrazy życia grupy przyjaciół, szukających swego miejsca w świecie sztuki, unieśmiertelnione w muzyce tej opery, mają zagorzałych wielbicieli-melomanów. Wejdźmy więc do wysoko zawieszonej mansardy, gdzie marznie się i dla rozgrzewki wygłupia lub, niekiedy, spotyka się miłość, do gwarnej kawiarni, by pokrzepić się, jeśli nie winem, to dobrym towarzystwem i umknąć na chwilę troskom. Te „obrazy” maluje cudowna muzyka. Andrzej Knap, dyrygent, mówi: „Cyganerii” nie wystarczy lubić, trzeba ją kochać (…). To bardzo trudna opera, która wymaga znakomitych solistów, chóru i orkiestry. O reżyserii nie wspomnę (…). Ja osobiście kocham „Cyganerię” i kreację p. Magdaleny Polkowskiej z Opery Nova uważam za pierwszorzędną. Pragnę również wspomnieć o osobistej miłości Pucciniego do La Bohème”. Naszą „Cyganerię” wyreżyserował wybitny twórca teatru, Ma-

w ydarzenia ciej Prus. Od śpiewaków wymagał nie tylko śpiewania, lecz wskazał sposób wiarygodnej gry aktorskiej, wykorzystując naturalny potencjał młodości, tkwiący w młodych artystach. Przekonujące uczucia, wiarygodność historii. Prawda w operze. Nestor polskich reżyserów i wielki wizjoner sceny, Maciej Prus, ponownie przyjął zaproszenie Opery Nova; premiera „Potępienia Fausta” Berlioza otworzy XXII Bydgoski Festiwal Operowy. 26.03.2015, godz. 17.00, Sala kameralna W ramach obchodów Międzynarodowego Dnia Teatru, zapraszamy na spotkanie z p. Maciejem Prusem poświęcone przeniesieniu tragedii Goethego na język sceny i opery.

20.03.2015, godz. 13.00 i 16.00 Premiera 21.03.2015, godz. 13.00 i 16.00 22.03.2015, godz. 13.00 i 16.00 24.03.2015, godz. 13.00 i 16.00 25.03.2015, godz. 13.00 i 16.00 Sala kameralna. Przedstawienie w 2 aktach. Łączny czas trwania z przerwą: ok. 100 minut.

MAGICZNE ZABAWKI Libretto Iwona Runowska, Sebastian Gonciarz Reżyseria Sebastian Gonciarz Choreografia Iwona Runowska Kierownik muzyczny Jakub Lubowicz Scenografia Mariusz Napierała Efekty iluzjonistyczne Tomasz Pałasz Reżyseria świateł Sebastian Gonciarz Wykonawcy Balet Opery Nova Propozycja repertuarowa dla dzieci (w wieku 4+): balet kameralny do muzyki Aleksandra Głazunowa, Camilla Saint-Saënsa, Claude’a Debussy’ego. Akcja przedstawienia rozgrywa się w niezwykłym sklepie, w którym sprzedawane są osobliwe zabawki. Gdy zapada zmrok, sklepowy magazyn zamienia się w baśniowe krainy… Zabawki: Legoludek, Wróżka, Szmacianka, Bokserzy, Dziwoptak budzą się do życia i wraz z głównymi bohaterami spektaklu: Magiem i dwojgiem dzieci, przeżywają zabawne przygody. Przedstawieniu urody dodają projekcje multimedialne i efekty iluzjonistyczne. Przedstawienia w marcu br. odbywają się w ramach projektu „Promocja marki Województwa Kujawsko-Pomorskiego poprzez wydarzenia kulturalne” współfinansowanego ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Kujawsko-Pomorskiego na lata 2007-2013 oraz ze środków budżetu Województwa Kujawsko-Pomorskiego”. 21.03.2015, godz. 19.00 22.03.2015, godz. 19.00

„CYRULIK SEWILSKI” opera komiczna Gioacchina Rossiniego Kierownictwo muzyczne Włodzimierz Szymański Reżyseria Sławomir Żerdzicki Scenografia Jadwiga Jarosiewicz Czy lubią Państwo bitą śmietanę? Jej autorstwo historia przypisuje właśnie Rossiniemu: obdarzonemu poczuciem humoru, talentem i wyczuciem smaku włoskiemu

Cyrulik sewilski. Ryszrd Smęda jako Don Bartolo i Victoria Vatutina jako Rozyna. Fot. Andrzej Makowski

kompozytorowi. Jednak nie sława smakosza zadecydowała o jego miejscu w pamięci potomnych. Historia europejskiej muzyki operowej byłaby niewyobrażalna bez jego „Sroki złodziejki”, ”Włoszki w Algierze”, czy najdoskonalszego dzieła – „Cyrulika sewilskiego”. To popis maestrii kompozytorskiej, melodyjności, dowcipu; o tej operze komicznej, powstałej w niespełna 3 tygodnie, można pisać w samych superlatywach. Tytułowy cyrulik, to sympatyczny nicpoń i zręczny intrygant doprowadzajmy do połączenia kochanków, znany czytelnikom Beumarchais’go i miłośnikom muzyki. Pierwotnie opera nosiła tytuł „Almaviva albo Daremna przezorność”, dla odróżnienia od dzieła Paisiella również opartym na historii z udziałem cyrulika Figara, którego literacka postać przyczyniła się do powstania kilku muzycznych arcydzieł. 28.03.2015, godz. 19.00 29.03.2015, godz. 19.00 31.03.2015, godz. 19.00

CARMEN opera Georgesa Bizeta kierownictwo muzyczne Maciej Figas reżyseria Bodo Igesz (USA) scenografia Paweł Dobrzycki choreografia Montse Sanchez (Hiszpania) W słońcu Andaluzji rozgrywa się historia tragicznej namiętności żołnierza do nieokiełznanej, dumnej i kapryśnej Cyganki. Plac przy fabryce cygar w Sewilli to miejsce, gdzie młody Don José po raz pierwszy ujrzał zuchwałą Carmen a niedbale przez nią rzucony kwiat kasji, uczynił go niewolnikiem uczucia. Ta piękna mieszkanka Sewilli ma już 140 lat a nadal jest oszałamiająca, uwodzicielska i zdobywa nowych wielbicieli. Mowa o arcydziele operowym „Carmen”. To ostatnie i zarazem największe osiągnięcie twórcze, które unieśmiertelniło nazwisko francuskiego kompozytora. Muzyka Bizeta w mistrzowski sposób zaadaptowała dla potrzeb utworu operowego bogaty folklor Hiszpanii a nawet zaczerpnęła z ludowej muzyki kubańskiej (słynna habanera). . inf. Ewa Chałat

marzec 2015 |

| 29

w ydarzenia Akademia Muzyczna w Bydgoszczy 8.03.2015, niedziela, godz. 12.00, Pałac Nowy w Ostromecku, wstęp wolny

Akademia dzieciom Złoty kluczyk 15.03.2015, niedziela, godz. 10.00 i 11.30, Sala Koncertowa im. prof. R. Sucheckiego, ul. Staszica 3. Bilety w cenie 7 zł dla osób dorosłych i 5 zł dla dzieci można nabywać w foyer Sali Koncertowej pół godziny przed każdą audycją

CLXX Poranek Muzyczny dla dzieci z rodzicami Zbudź się rzeczko 15.03.2015, niedziela, godz. 18.00, Sala Koncertowa Filharmonii Pomorskiej, ul. A. Szwalbego 6. Bilety można nabywać w Dziale Artystycznym Akademii Muzycznej (ul. Słowackiego 7) od poniedziałku do piątku w godz. 10.00-14.00 (w dniach, kiedy organizowane są inne koncerty AM – w godz. 13.00-17.00) oraz godzinę przed koncertem w Filharmonii Pomorskiej. Ceny biletów: bilet normalny – 15 zł, bilet ulgowy – 10 zł (emeryci, renciści, studenci, uczniowie, grupy zorganizowane)

Koncert symfoniczny Soliści – Studenci Wydziału Wokalno-Aktorskiego AM w Bydgoszczy Chór Akademicki AM w Bydgoszczy Orkiestra Symfoniczna AM w Bydgoszczy Piotr Wajrak dyrygent Renata Szerafin-Wójtowicz, Piotr Jańczak przygotowanie Chóru w programie: Paweł Buczyński – Elegia pamięci Tadeusza Bairda na zespół instrumentów smyczkowych; Robert Schumann – I Symfonia B-dur „Wiosenna” op. 38; Karol Szymanowski – Stabat Mater op. 53 na sopran, alt, baryton, chór mieszany i orkiestrę 17.03.2015, wtorek, godz. 19.00, Sala Koncertowa Akademii Muzycznej, ul. Gdańska 20, wstęp wolny

Koncert specjalny

22.03.2015, niedziela, godz. 17.00, Sala Rotundowa Pałacu w Lubostroniu. Bilety w cenie 10 zł można nabywać w Pałacu w Lubostroniu pół godziny przed koncertem

CLIII Koncert pałacowy Maciej Witkiewicz bas-baryton Studenci klasy śpiewu Dorota Kuczyńska-Tlałka fortepian w programie: WIOSENNE WYZNANIA MIŁOSNE wyrażone w ariach i pieśniach 24.03.2015, wtorek, godz. 19.00, Sala Koncertowa im. prof. R. Sucheckiego, ul. Staszica 3, wstęp wolny

CCLVII Bydgoski Wtorek Muzyczny Chóry i orkiestry prowadzone przez pedagogów Wydziału Dyrygentury, Jazzu i Edukacji Muzycznej AM w Bydgoszczy Chór Wydziału Dyrygentury, Jazzu i Edukacji Muzycznej AM w Bydgoszczy Monika Wilkiewicz dyrygent Orkiestra Mandolinowa „Campanella” w Cekcynie Magdalena i Adam Filipscy dyrygenci Orkiestra Symfoniczna Państwowej Szkoły Muzycznej I i II stopnia w Inowrocławiu Grażyna Wolter-Kaźmierczak dyrygent Orkiestra Symfoniczna Zespołu Szkół Muzycznych w Bydgoszczy Henryk Wierzchoń dyrygent 29.03.2015, niedziela, godz. 16.00, Pałac Stary w Ostromecku. Bilety w cenie 10 zł można nabywać w Pałacu w Ostromecku pół godziny przed koncertem

Akademia w Pałacu Aleksandra Mańkowska saksofon Bogna Dulińska fortepian Nagroda Rektora AM w Bydgoszczy dla laureatki Koncertu Roku 2014 w programie: Jacques Charpentier – Gavambodi 2 na saksofon altowy i fortepian; Marcin Tadeusz Łukaszewski – Gibberish&Babble – Suite in French style na saksofon sopranowy i fortepian; Denis Bedard – Fantasie na saksofon sopranowy i fortepian; Ryo Noda – Improvisiation 2 na saksofon altowy solo; Alfred Desenclos – Prelude, Cadence et Finale na saksofon altowy i fortepian; Grażyna Bacewicz – Kołysanka, opr. na saksofon sopranowy

19.03.2015, czwartek, godz. 19.00, Sala Koncertowa im. prof. R. Sucheckiego, ul. Staszica 3, wstęp wolny

CXIII Koncert organowy Elżbieta Karolak organy w programie: J.S. Bach – Fantazja i Fuga c-moll BWV 537; J.S. Bach – Fantazja chorałowa Wo Gott der Herr nicht bei uns halt BWV 1128; Z. Nowacki – Ogrodzie oliwny; F. Liszt – Preludium i Fuga n/t „B-A-C-H” 30 |

| marzec 2015

Aleksandra Mańkowska

Adam Kałduński, fortepian Nagroda Rektora AM w Bydgoszczy za najlepsze wykonanie utworów Karola Szymanowskiego na 22. Międzynarodowym Konkursie im. F. Chopina dla dzieci i młodzieży w Szafarni.

w ydarzenia łożył również i dyrygował chórem żeńskim La Cappella i młodzieżowym Uppsala Musikskolas Kammarkör. Od 2004 roku dyrygował także autorskim projektem The Robert Sund Chamber Choir. Jako śpiewak był członkiem Eric Ericsons Chamber Choir i legendarnego Kvintetten Olsson. Przez 17 lat prowadził klasę dyrygowania i prowadzenia zespołów wokalnych w Królewskiej Akademii Muzycznej w Sztokholmie. Jest cenionym wykładowcą kursów dla śpiewaków chóralnych i dyrygentów w Skandynawii, Europie, USA, Ameryce Południowej, Afryce i Azji. Często zasiada w jury międzynarodowych konkursów chóralnych. Mistrzowski Kurs Dyrygowania skierowany jest do studentów specjalności dyrygentura i dyrygentura chóralna ze wszystkich Akademii Muzycznych w Polsce, a także absolwentów tych specjalności, którzy nie ukończyli 35. roku życia. Mogą oni wziąć udział w charakterze uczestników aktywnych (8 osób). Kwalifikacja zostanie dokonana przez Roberta Sunda. Prowadzone zajęcia z dyrygowania, wykłady oraz próby z zespołem warsztatowym mają charakter otwarty, więc w seminarium mogą również wziąć udział uczestnicy bierni, zainteresowani pogłębianiem wiedzy i umiejętności w zakresie dyrygowania, prowadzenia zespołów chóralnych, a w szczególności poszerzania znajomości skandynawskiej literatury chóralnej (m.in. autorstwa Roberta Sunda). szczegóły: http://www.amuz.bydgoszcz.pl/dziaalno-naukowa/warsztaty-kursy-mistrzowskie.html

16-19 marca 2015, Aula Akademii Muzycznej, ul. Słowackiego 7. Opłata za udział w zajęciach: 300 zł dla uczestników aktywnych, 50 zł dla uczestników biernych

Ogólnopolskie seminarium Brzmienie chóru a stylowość Robert Sund (Szwecja) prof. zw. Janusz Stanecki, prof. Krzysztof Szydzisz kierownictwo organizacyjne i naukowe Robert Sund to dyrygent i kompozytor o niekwestionowanej pozycji zarówno w Szwecji, jak i na całym świecie. Przez wiele lat prowadził znakomite chóry – mieszany Allmänna Sången i męski Orphei Drängar. Za-

Robert Sund

inf. Anna Cudo

Kujawsko-Pomorskie Centrum Kultury w Bydgoszczy 19.03.2015, czwartek, godz. 17.00, Sala Wykładowa Wojewódzkiej i Miejskiej Biblioteki Publicznej w Bydgoszczy, ul. Jana Kazimierza 2

Wiosna w poezji Dyrektor Kujawsko-Pomorskiego Centrum Kultury w Bydgoszczy Maciej Puto, Dyrektor Wojewódzkiej i Miejskiej Biblioteki Publicznej im. dr. Witolda Bełzy w Bydgoszczy Ewa Stelmachowska i Prezes Robotniczego Stowarzyszenia Twórców Kultury w Bydgoszczy Krystyna Wulert zapraszają na spotkanie pt. Wiosna w poezji, które odbędzie się w ramach Klubu Poetycko-Wydawniczego Arkona. od poniedziałku do piątku w godz. 10.00-17.00 Galeria Sztuki Ludowej i Nieprofesjonalnej Kujawsko-Pomorskiego Centrum Kultury w Bydgoszczy, Plac Kościeleckich 6

Wielkanoc W marcu zapraszamy do naszej Galerii, by przeżyć wielkanoc na ludowo. Będzie można u nas obejrzeć i kupić tradycyjne, ręcznie wykonywane pisanki i palmy. Na świąteczny stół znajdą się przepiękne serwety i haftowane obrusy, pomożemy wybrać odpowiedni koszyczek do świeconki i przyozdobić go kujawską serwetką. W Galerii na Państwa czekają też ludowe rzeźby Chrystusów Frasobliwych i innych świętych, baranki, koguciki, anioły, które świetnie sprawdzą się jako świąteczne upominki. marzec 2015 |

| 31

w ydarzenia Teatr Polski 1.03.2015, niedziela, godz. 18.00, Mała Scena TPB

Agnieszka Jakimiak Afryka reżyseria: Bartek Frąckowiak; dramaturgia: Agnieszka Jakimiak; scenografia, kostiumy: Anna Maria Karczmarska; muzyka: Krzysztof Kaliski; reżyseria światła: Agata Skwarczyńska; występują: Klara Bielawka (gościnnie), Szymon Czacki (gościnnie), Maciej Pesta, Sonia Roszczuk (debiut aktorski), Jakub Ulewicz, Anita Sokołowska To nie jest opowieść o Ryszardzie Kapuścińskim w Afryce. Ani opowieść o Afryce. Ani o tym, jak można przedstawić Afrykę, ani o tym, jak nie należy jej przedstawić. To nie jest historia Afryki. To historia kilku pojęć wędrujących po Europie od czasów kolonializmu przez okres dekolonizacji aż po dzisiaj. Kapuściński był świadkiem odzyskiwania niepodległości przez Ghanę, Kongo, Nigerię, Mozambik i wiele innych krajów w latach 50. i 60. My przyglądamy się procesom, które doprowadziły do ich ponownego uzależnienia od Europy – zarówno na płaszczyźnie politycznej i ekonomicznej, jak w wymiarze fantazmatycznym. To opowieść o kilkunastu wyobrażeniach, które pracują na to, żeby procesy produkcji były niewidzialne i zarazem nieuczciwe, żeby obojętność wchodziła w płynną relację z wyzyskiem, żeby z dyskursu rasistowskiego uczynić neutralny i przezroczysty język.

4.03.2015, godz. 10.00 5.03.2015, godz. 10.00 6.03.2015, godz. 10.00 7.03.2015, godz. 11.00 Mała Scena TPB, czas trwania: 1 h 30 min z przerwą

Maria Kownacka Plastusiowy pamiętnik reżyseria: Lena Frankiewicz; kostiumy i scenografia: Melania Muras; choreografia: Iza Chlewińska; muzyka: Marek Napiórkowski; animacje: Natalia Bucior; konsultant dziecięcy: Mikołaj Frankiewicz; asystentka scenografa: Marta Sidrów; inspicjent: Mateusz Stebliński; występują: Magdalena Łaska, Alicja Mozga, Artur Krajewski, Jakub Ulewicz; ze specjalnym udziałem Karoliny Adamczyk jako Zosi (materiał wideo). Podziękowania dla: Doroty Miśkiewicz, Henryka Miśkiewicza i Sebastiana Frankiewicza za to, że wzięli udział w tym dziecięcym przedsięwzięciu.

Mimo że pierwszy odcinek „Plastusiowego pamiętnika” Marii Kownackiej ukazał się w 1931 r., do dziś przygody ludzika z plasteliny fascynują kolejne pokolenia dzieci. Teatr Polski zaprasza najmłodszych widzów na kolorową, pełną humoru i mądrości bajkę o tym, co wydarzyło się w piórniku. 8.03.2015, niedziela, godz. 17.00

Wprowadzenie do projektu „Scena dla tańca” 8.03.2015, niedziela, godz. 19.00, w ramach projektu „Scena dla tańca”, Mała Scena TPB, czas trwania 50 min

Iza Szostak, Kuba Słomkowski Ciało. Dziecko. Obiekt. koncept, choreografia, wykonanie: Iza Szostak; oprawa wizualna, muzyka, wykonanie: Kuba Słomkowski; producent: Art Stations Foundation by Grażyna Kulczyk; partnerzy: Instytut Adama Mickiewicza, Centrum w Ruchu, Fundacja Burdąg, Wawerska Strefa Kultury Spektakl „Ciało. Dziecko. Obiekt.” zgłębia zagadnienia doświadczenia dzieciństwa. To czas zachowany w pamięci rodzinnej i indywidualnej. Dzieciństwo składa się ze śladów oraz przedmiotów – zabawek, notesów, obiektów – przywołujących dawne smutki, lęki i radości. Jak duże może być nasze muzeum dzieciństwa? Czy mieści nam się w kieszeni, a może sięga chmur, jest zwykłą anegdotą czy też nieprzepracowanym wspomnieniem? Artystkę interesuje praca z pamięcią, cielesna re-konstrukcja stanów i znaków przeszłości, rzeczywistości minionej w wymiarze kulturowo-społecznym, jak i indywidualnym. „Projekt realizowany we współpracy z Instytutem Muzyki i Tańca w ramach programu Scena dla tańca 2015”

12.03.2015, czwartek, godz. 19.00 13.03.2015, piątek, godz. 19.00 14.03.2015, sobota, godz. 17.00 15.03.2015, niedziela, godz. 19.00 Mała Scena TPB, czas trwania: 90 min bez przerwy

Komornicka. Biografia pozorna reżyseria: Bartek Frąckowiak; dramaturgia: Weronika Szczawińska; scenografia, kostiumy: Anna Maria Karczmarska; muzyka: Krzysztof Kaliski; reżyseria światła, wideo: Bartosz Nalazek; software: trzewiczek; występuje: Anita Sokołowska

Plastusiowy pamiętnik, fot. Magda Hueckel

32 |

| marzec 2015

Spektakl „Komornicka. Biografia pozorna” to próba podjęcia teatralnego śledztwa opartego na biografii Marii Komornickiej. Ta modernistyczna pisarka przez ponad połowę swojego życia nazywała siebie Piotrem Włastem. Kontrowersyjna, nazywana wariatką i odmieńcem była wybitną postacią czasów, w których przyszło jej funkcjonować. Poprzez swoją metamorfozę zwracała uwagę na trudne i ważne problemy ówcze-

w ydarzenia snego świata, przewartościowania, kreację wizerunku, istotę płci. Twórcy spektaklu podejmują temat Komornickiej, aby raz jeszcze zbadać jej zagadkę z zupełnie innej perspektywy. 13.03.2015, piątek, godz. 17.00, Mała Scena TPB

Archiwum (polskiej) nowoczesności kurator prof. Michał Kuziak (UW) Polska nowoczesność. Co to takiego? Fantom? Realność? Kiedy się zaczęła? Jak się realizowała? Jakie są jej odsłony? Czy możemy mówić o powtarzalnym i fatalnym kodzie polskiej modernizacji? Czy istnieje jedna „nowoczesność”, czy wiele różnych jej koncepcji? Kto się boi modernizacji… i dlaczego? Dlaczego Państwowa Komisja Wyborcza nie potrafi sprawnie przeprowadzić wyborów? Naszym zamiarem jest odnalezienie innej od dominujących – m.in. narodowej i martyrologicznej – narracji, która pozwoliłaby zobaczyć polską historię i współczesność. W pierwszym roku projektu czytamy w trybie seminaryjnym książki, które są ważne dla polskiej nowoczesności, dające jej projekty bądź reprezentacje, wywodzące się z XX i XXI w. W programie teksty: Brzozowskiego, Boya-Żeleńskiego, Żeromskiego, Jana Nepomucena-Millera, Witkacego, Gombrowicza, Stasiuka, a także Jerzego Jedlickiego, Zdzisława Krasnodębskiego, Agaty Bielik-Robson, Jana Sowy i Andrzeja Ledera. W kolejnym etapie planujemy zająć się takimi szerszymi zagadnieniami, jak: projekt polskiej nowoczesności oświeceniowej (wokół komedii), republika filomatów, romantyzm i nowoczesność, pokolenie Szkoły Głównej, swojskość i cudzoziemszczyzna w kulturze polskiej, wieś i miasto w kulturze polskiej, polskie rewolucje, endecy i socjaliści o przyszłej Polsce, awangardy XX-lecia, socjalizm jako projekt modernizacyjny w Polsce po 1945 roku, transformacja po 1989 roku i wieloma innymi. 2, 3, 4 i 5 marca 2015

Warsztaty taneczne dorośli/ seniorzy 50 + prowadzenie: Iza Szostak Na warsztatach zajmiemy się analizą ruchu proponowaną przez Rudolfa Labana, węgierskiego teoretyka tańca. Laban wsławił się koncepcją tzw. gimnastyki twórczej, powszechnie znanej jako improwizacja ruchowa. W jego metodzie odchodzi się od ruchu odwzorowywanego, wykonywanego poprzez powtarzalność, na rzecz ruchu podejmowanego zgodnie z własną inwencją, fantazją i doświadczeniem. Zgodnie z tą koncepcją ćwiczenia gimnastyczne powinny przybierać formę zadań otwartych, które zapewniają dużo swobody, możliwości decydowania o sposobie wykonywania ruchu i tym samym wyrażania swojej indywidualności. Najważniejszym celem warsztatu będzie stworzenie przestrzeni do swobodnego pracowania nad prezentacją (spektaklem) przy wzajemnej inspiracji prowadzącej i uczestników. W procesie twórczym uwzględnimy trzy ważne elementy: muzykę, kreację ruchową i relacje.

14.03.2015, sobota, godz. 19.00, PREMIERA 15.03.2015, niedziela, godz. 18.00 17.03.2015, wtorek, godz. 19.00 18.03.2015, środa, godz. 19.00 (STUDENCKA ŚRODA) Duża Scena TPB

Johann W. Goethe Faust tłumaczenie: Adam Pomorski; reżyseria: Michał Borczuch; adaptacja i dramaturgia: Tomasz Śpiewak; scenografia i kostiumy: Dorota Nawrot, Krzysztof Mężyk; muzyka: Bartosz Dziadosz; asystent reżysera: Radek Murski; video: Przemysław Czepurko; asystenci stażyści: Magda Szpecht, Sebastian Krysiak; inspicjent: Mateusz Stebliński; występują: Dominika Biernat, Mirosław Guzowski, Marta Malikowska, Martyna Peszko, Jan Sobolewski, Paweł Smagała, Robert Wasiewicz, Piotr Wawer, Małgorzata Witkowska, z udziałem grupy osób niewidomych Arcydramat Geothego, uznawany za sumę artystycznych i ideowych przekonań poety, powstawał przez prawie 50 lat. Ze względu na swoją objętość (ponad 12 tys. wersów), rozmach epicki, czas akcji obejmujący 3 tys. lat i zawrotny plan wydarzeń uznawany jest za dzieło bardziej literackie niż sceniczne. „Fausta” można wystawić bez skrótów, co udowodnił Peter Stein, realizując 15-godzinny spektakl. Pozostaje jednak pytanie: Co zrobić z metafizyczną warstwą tekstu? Jak ją „pokazać”? „Faust” jest pisany jako teatr w teatrze, a zatem w zamierzeniu twórcy wszystko, co pojawia się na scenie, powinno uzyskać swoją teatralną formę i znak. Co jeśli Goethe rozumiał tę warstwę dosłownie – czy pudel jest znakiem teatralnym, czy żywym psem? Jak wygląda pies, w którego wstąpił diabeł? Jak wygląda coś, czego w teatrze pokazać się nie da? Żeby rozwiązać (lub skomplikować) ten problem, zaprosiliśmy do „Fausta” grupę ludzi niewidzących, którzy obok dziewiątki aktorów pojawią się na bydgoskiej scenie. 17.03.2015, wtorek, godz. 18.00 18.03.2015, środa, godz. 18.00 Mała Scena TPB

Artur Pałyga Historie bydgoskie reżyseria: Paweł Łysak; scenografia: Ewa Machnio; występują: Mieczysław Franaszek, Alicja Mozga, Roland Nowak, Jakub Ulewicz, Małgorzata Trofimiuk Wiesz, skąd się wzięła w Bydgoszczy Łuczniczka? Co dla miasta zrobił Kazimierz Wielki? Jaka słynna śpiewaczka pochodzi z Bydgoszczy? „Historie bydgoskie” to cykl spektakli, które odkryć mają wielowymiarową tożsamość miasta.

Historie bydgoskie, fot. Marta Ankiersztejn

marzec 2015 |

| 33

w ydarzenia 22.03.2015, piątek, godz. 16.30, Górne Foyer

Fanon. Kilka uwag o rewolucji Wykład performatywny reżyseria: Agnieszka Jakimiak; udział biorą: Maciej Pesta, Jan Sobolewski, Małgorzata Trofimiuk Frantz Fanon jest uznawany za patrona myśli postkolonialnej, a jednocześnie pozostaje nieobecny w polskich dyskusjach dotyczących wątków kolonialnych. Urodzony na Martynice wnuk czarnego niewolnika, psychiatra i filozof, autor „Wyklętego ludu ziemi” – książki zabronionej we Francji zaraz po jej publikacji w 1961 r. Rzadko powoływaliśmy się na Fanona i rzadko zaglądaliśmy do jego pism. Tymczasem jego perspektywa okazuje się niezwykle aktualna nie tylko w kontekście postkolonialnym. Jeśli rewolucję można pomyśleć inaczej, trzeba pomyśleć ją w innym kontekście. Perspektywa wprowadzona przez Fanona skłania do przemyślenia pojęć i założeń, które uchodzą za fundamentalne w europejskich rozważaniach o rewolucji. W ramach wykładu performatywnego zapytamy jeszcze raz, jakie rewolucje odbyły się w 2. poł. XX w. i jakie mogą odbyć się teraz? Które rewolucje prześniliśmy, a które chcieliśmy przeoczyć? 21.03.2015, czwartek, godz. 18.00 22.03.2015, piątek, godz. 18.00 24.03.2015, niedziela, godz. 18.00 Duża Scena TPB

Jean Genet Murzyni adaptacja i reżyseria: Iga Gańczarczyk; scenografia: Lataladesign (Dagmara Latała, Jacek Paździor); kostiumy: Natalia Mleczak; choreografia: Dominika Knapik; muzyka: Dominik Strycharski; występują: Beata Bandurska, Marta Malikowska, Martyna Peszko, Sonia Roszczuk, Małgorzata Witkowska, Anita Sokołowska, Małgorzata Trofimiuk, Fatima Daffe, Elodi Ndoloka Mbezi Trzy ostatnie sztuki Geneta, wśród nich „Murzyni”, powstały w bardzo napiętym klimacie politycznym. W 2. poł. lat 50. Genet spędzał dni, czytając prasę i rozprawiając przy każdej okazji o polityce międzynarodowej, opresji społecznej i nieuchronnym upadku systemu kolonialnego. Bezpośrednim impulsem do napisania „Murzynów” był pokazywany wówczas w kinach film Jeana Roucha „Les Maîtres Fous” – rejestracja egzorcyzmu praktykowanego przez afrykańską sektę na obrzeżach Accry, stolicy Ghany, będącego brutalną parodią kolonizatorów. Inną inspiracją był XVIII-wieczny kolonialny bibelot – pozytywka, przedstawiająca

IK -u EL N IK Ó W B T D LA CZ YT E cenie IL w B I TAN u numerem BIKZe marcow ym spek takl: zł! bilety na ńc zarc zyk n i e : Ga i Ig ż. re w Murzyni a s z a m y w t e r mi 0 Zapr godz. 18.0 alnie 21 marca, kupu mak sym

Jeden egzem

rawnia do za plarz BIK-u up nie. omoc yjnej ce 4 biletów w pr

34 |

| marzec 2015

białą porcelanową księżniczkę, której usługuje czterech czarnoskórych służących. Czy w naszych czasach wyobrażamy sobie replikę tej zabawki, przedstawiającą odwrotną sytuację? – pytał autor „Parawanów”. Genet polityczny to jednak Genet zapomniany. Z łatką absurdysty funkcjonuje on w teatrze głównie za sprawą metateatralnych gier, ceremoniałów i barokowych fraz. Mniej znany jest z polityczego zaangażowania: wspierania Czarnych Panter i Angeli Davis, która stała się symbolem walki Afroamerykanek i Afroamerykanów o sprawiedliwość oraz równe prawa. W kontekście tej szczególnej empatii Geneta na sprawy związane ze społeczno-kulturową dominacją „Murzyni” jawią się więc nie tylko jako teatralna błazenada: sztuka rozgrywa się przecież wokół parodii procesu sądowego, w ramach którego Czarni mają potwierdzić swoją winę przed trybunałem Białych. Dodajmy od razu: Białych granych również przez Czarnych. Odzyskanie polityczności tego gestu to jeden wątek spektaklu. Drugim jest próba odpowiedzi na prowokacyjnie postawione przez autora sztuki pytania: „Ale co to znaczy Czarny? I w ogóle, jakiego to jest koloru?”. Podążając za sugestiami samego Geneta, który w roli tytułowych „Pokojówek” chciał obsadzić mężczyzn, zamierzamy zagrać „Murzynów” z żeńską obsadą. Cielesność kobiet nie tylko bowiem radykalnie problematyzuje splot prywatnego z politycznym, ale również jest przestrzenią nieustającej, performatywnej gry z wizerunkiem. W kontekście kobiecej walki o równe prawa interesujące wydają się postulaty bell hooks, autorki książki „Teo-

w ydarzenia

Detroit. Historia ręki, fot. Magda Hueckel

ria feministyczna. Od marginesu do centrum”, która zwraca uwagę na paradoks, tkwiący u podstaw ruchu feministycznego. Feminizm, z założenia emancypacyjny i działający na rzecz zniesienia opresji, łatwo może się przekształcić w elitarny „styl życia”, nieuwzględniający problemów klasowych i rasowych: „modę” białych, zamożnych i liberalnych kobiet. Współczesny, mniej oczywisty, ale jednak – Dwór. 29.03.2015, niedziela, godz. 20.00 31.03.2015, wtorek, godz. 20.00 Duża Scena TPB

Jolanta Janiczak Detroit. Historia ręki reżyseria: Wiktor Rubin; dramaturgia: Jolanta Janiczak; scenografia i kostiumy: Michał Korchowiec; muzyka: Aśka Grochulska, Tomasz Wyszomirski; reżyseria światła: Katarzyna Łuszczyk; video, asystent scenografa: Hanna Maciąg; asystent reżysera: Maciej Pesta; inspicjent: Hanna Gruszczyńska/Mateusz Tłok; występują: Paweł L. Gilewski, Mirosław Guzowski, Marian Jaskulski, Roland Nowak, Bartosz Ostrowski, Maciej Pesta, Jerzy Pożarowski, Dawid Rafalski, Sonia Roszczuk, Jan Sobolewski, Łukasz Stawarczyk, Dominik Stroka, Jakub Ulewicz, Małgorzata Trofimiuk, Marcin Zawodziński „Detroit. Historia ręki” to spektakl, dla którego ramą jest słynny mural Diego Rivery namalowany w The Detroit Institute of Arts. Fresk ten rozpościera się na czterech ścianach muzealnego dziedzińca. Wchodząc na dziedziniec, wkraczamy jednocześnie do przemysłowego miasta sportretowanego przez Riverę w 1933 r., w chwili swego największego rozkwitu, gdy Detroit było nie tylko najważniejszym centrum przemysłowym, ale także miastem-ikoną nowoczesności. Janiczak i Rubin, korzystając z motywów i tematów zawartych w muralu, opowiedzą ponownie historię Detroit, miasta, które zbankrutowało.

28.03.2015, sobota, godz. 19.00 Premiera 29.03.2015, niedziela, godz. 18.00 31.03.2015, wtorek, godz. 18.00 Mała Scena TPB

Juliusz Słowacki Samuel Zborowski reżyseria i scenografia: Paweł Wodziński; współpraca dramaturgiczna: Michał Kuziak; muzyka: Dobromiła Jaskot; opracowanie muzyczne: Maciej Szymborski; video: Mikołaj Walenczykowski; inspicjent: Hanna Gruszczyńska; występują: Grzegorz Artman, Roland Nowak, Maciej Pesta, Sonia Roszczuk, Kuba Ulewicz; produkcja: fundacja sztuka. idea. oraz Teatr Polski w Bydgoszczy Punktem wyjścia projektu teatralnego „Samuel Zborowski” jest tekst rękopisu niezatytułowanego utworu Słowackiego, autorska wersja dramatu, różniąca się znacznie swym układem od wydanych i przyjętych za kanoniczne redakcji Juliusza Kleinera i Juliana Krzyżanowskiego. Wydaje się, że nadszedł czas, by sięgnąć właśnie po rękopis tekstu Słowackiego. Jak pisze Michał Kuziak, badacz literatury polskiego romantyzmu, „dotychczasowi edytorzy poddali ten tekst znaczącym korektom dostosowującym go do ich wzorców estetycznych, zarazem pozbawiając literaturę polską oryginalnej rewolucjonizującej ją formy dramatycznej – polifonicznej, epifanijnej, transgresyjnej, przywodzącej na myśl współczesne nam koncepcje performansu”. Dostrzegając nowe możliwości interpretacyjne, wynikające z tekstu rękopisu, związane z performatywnym charakterem utworu, w przedstawieniu skoncentrujemy się na wydobyciu teologiczno-politycznego wymiaru dramatu, skupimy się na pokazaniu procesu stwarzania i kształtowania się silnego podmiotu, poruszymy problematykę jednostkowego buntu w imię „odrębnego prawa do zbawienia”. Produkcja spektaklu została dofinansowana w ramach Konkursu na Inscenizację Dawnych Dzieł Literatury Polskiej „Klasyka Żywa” realizowanego z okazji obchodów 250-lecia teatru publicznego w Polsce. Konkurs organizuje MKiDN oraz Instytut Teatralny im. Zbigniewa Raszewskiego. inf. Paulina Wenderlich

marzec 2015 |

| 35

w ydarzenia Galeria Miejska bwa 12.03.2015, godz. 18.00 – otwarcie wystawy. Wystawa czynna do 3.05.2015

Konteksty’90 Wystawa zbiorowa prezentująca słowackie i polskie przykłady konceptualnych obiektów, fotografii i video z lat 90-tych do pierwszych lat nowego wieku. W wystawie udział biorą: Mirosław Bałka (Pl), Marcin Berdyszak (Pl), Rafał Jakubowicz (Pl), Leszek Knaflewski (Pl), Julius Koller (Sk), Patrik Kovacovsky (Sk), Roman Ondak (Sk), Jana Zelibska (Sk). W wystawie zbiorowej biorą udział artyści należący do czołowych artystów sztuki europejskiej jak Mirosław Bałka i Roman Ondak. Projekt ten, ukazuje transformację w twórczości artystycznej lat 90-tych na przykładzie prac artystów Słowackich i Polskich.Długie lata 90-te, które trwały nawet po 2000 roku bezpowrotnie odeszły. Echem lat 90-tych są prace między innymi Rafała Jakubowicza, który również bierze udział w wystawie oprócz Julisa Kollera (Sk) i Jany Zelibskiej (Sk). Kovacovsky i Berdyszak przyjaźnią się i od lat 90-tych i wielokrotnie razem prezentowali swoje prace na wspólnych wystawach w Polsce i na Słowacji.

Marcin Berdyszak, Homo Creator, 2009

12.03.2015, godz. 18.00 – otwarcie wystawy. Wystawa czynna do 3.05.2015

Kontekst Wystawa prezentująca twórczość Patrika Kovacovskeho (sk) oraz Marcina Berdyszaka artystów rozpoczynajacych działalność artystyczną w 90-tych latach. Wystawa prac Patrika Kovacovskiego i Marcina Berdyszaka zatytułowana KONTEKST będzie zaprezentowana na tle prac tak znakomitych artystów tworzących w latach 90-tych jak Roman Ondak, Mirosław Bałka czy Leszek Knaflewski. Wystawa zbiorowa KONTEKSTY ’90 będzie zawierała, również prace Kovacovskiego jak i Marcina Berdyszaka tworzone właśnie w tamtych latach. wystawa czynna do 1.03.2015 (niedziela)

„RH75” – urodzinowa wystawa Ryszarda Horowitza

Patrik Kovacovsky, Przelot, 2006

36 |

| marzec 2015

Galeria Miejska bwa w Bydgoszczy i Festiwal CAMERIMAGE zapraszają na wystawę 75 prac Ryszarda Horowitza z okazji 75 urodzin tego znakomitego fotografa. Na potrzeby wystawy Ryszard Horowitz wybrał 75 najlepszych i najbardziej znanych prac. To wyjątkowy artysta wykorzystujący różne techniki fotografii, retusz, wielokrotne naświetlanie kliszy w aparacie czy manipulacje w ciemni. Jego zdjęcia często przedstawiają baśniowy świat, intrygującą grę symboli i obrazów. Uważany jest za pioniera stosowania efektów specjalnych w fotografii w czasach przed obrazowaniem cyfrowym. Wraz z rozwojem technologii Horowitz podobne efekty osiągał wykorzystując nowatorskie techniki komputerowe i zaawansowane programy, w tym Photoshopa.

w ydarzenia wystawa czynna do 8.03.2015

Romuald Fajtanowski – FOTOGRAFIA Moja dekada – taki mógłby być tytuł prezentowanej wystawy. Wystawy podsumowującej ostatnie 10 lat mojej fascynacji fotografią. Wybrane zdjęcia z tego okresu, to zapiski z podróży, notatki z wędrówek, jak i niespodziewane ujęcia robione nagle i na gorąco. Kawałki życia, czyli nic specjalnego – zwyczajni ludzie, zwykłe sytuacje i miejsca, a dla mnie radość i święto. Odkrywanie tego, obserwowanie i wyławianie z otaczającego mnie świata małych fragmentów rzeczywistości, to moja „przyjemność”. Uchwycenie momentu, krótkiej chwili i zapisanie jej w kadrze, daje mi tę niesamowitą radość. Radość wyłowienia z szerokiego planu małego epizodu i nadanie mu nowego istnienia. I właśnie ten krótki błysk, tworzy obrazy, które chcę i pragnę tu przedstawić, podzielić się swymi uczuciami powstającymi podczas patrzenia, podpatrywania i zapisu (…) Romuald Fajtanowski

wystawa czynna do 8.03.2015

Marcin Sauter. Smutek Podróży Na tej wystawie przedstawiam Państwu fotografie z ostatnich pięciu lat. Z 13 krajów w różnych częściach świata: Rosji, Białorusi, Kazachstanu, Armenii, Górskiego Karabachu, Libanu, Syrii, Izraela, Włoch, USA, Belize, Gwatemali i Polski. Spokojne, precyzyjne fotografie w kwadratowym formacie, które skończyłem robić dwa lata temu i fotografie kolorowe, nad którymi pracuję od mniej więcej trzech lat. Musiałem przez wiele lat uczyć się reżimu dobrej średnioformatowej fotografii, żeby teraz nauczyć się ją psuć. I ta nauka zajmie mi prawdopodobnie dużo więcej czasu. Używam coraz mniej precyzyjnych aparatów. Nieostrości, rozjechane kolory, nieprecyzyjne kadry to pierwsze próby przedstawienia świata, który mnie teraz interesuje. Marcin Sauter

Galeria Miejska bwa Galeria Brda wystawa czynna do 12.05.2015, wstęp wolny

Tadeusz Dołkowski. Malarstwo „Studiowałem na Gdańskiej ASP, rozpoczynałem na malarstwie, z czasem przeniosłem się na intermedia. Długo szukałem rozwiązań, które będą odpowiadać mojemu widzeniu świata. Na studiach zajmowałem się instalacjami malarskimi, performancem, video, raczej stroniłem od malowania obrazów. Dopiero po studiach powróciłem do malowania, którego jedynym celem jest pozostawienie po sobie obrazu. Przestałem szukać dodatkowych funkcji, powodów i motywacji. Została próba zobrazownia tego co widzę, „wyjęcia oczu” na pokaz. Zrezygnowałem z socjologii, polityki, psychofizjologii widzenia, projektowania, ponieważ bałem się, że nikogo to nie obchodzi, postanowiłem zamiast tego pokazywać to, co sprawia mi radość i zapewnia pewnego rodzaju spełnienie i dzięki temu nie potrzebuję innej motywacji i nie odczuwam strachu.”

Tadeusz Dołkowski

Tadeusz Dołkowski (1987), studia – Akademia Sztuk Pięknych w Gdańsku (malarstwo/intermedia), dyplom 2012 – w prac. prof. Witosława Czerwonki.

Bydgoska Akademia Sztuki 2014/2015 4.03.2015, godz. 18.00, wstęp wolny Małgorzata Wawrzak. Nowożytna kunstkamera jako źródło inspiracji dla współczesnych artystów. 18.03.2015, godz. 18.00, wstęp wolny Anna Kroplewska-Gajewska. Malarstwo a muzyka – wzajemne inspiracje (wpływ muzyki na artystów, wzajemne wykorzystanie terminologii, umuzykalnieni malarze).

Filmy o sztuce 19.03.2015, godz. 18.00, wstęp wolny Podejrzany: Ai Weiwei, reż. Andreas Johnsen, Dania 2013, 79 min Chiński artysta, architekt i kurator Ai Weiwei to znaczący głos chińskiej opozycji, od lat aktywnie krytykujący władze w Chinach i walczący o prawa człowieka. Współtwórca wielu konceptualnych instalacji, w tym słynnej ekspozycji Sunflower Seeds w Tate Modern, a także Stadionu Narodowego w Pekinie, zaangażowany był w ujawnienie szeregu nadużyć przy budowie szkół, które zawaliły się podczas trzęsienia ziemi w prowincji Syczuan w 2008 roku. W kwietniu 2011 roku został aresztowany przez władze chińskie, a następnie przez 81 dni przetrzymywany w nieznanym miejscu i przesłuchiwany w sprawie rzekomego przestępstwa gospodarczego, unikania płacenia podatków, niszczenia dokumentów księgowych, a także bigamii i rozpowszechniania pornografii w internecie. 8.03.2015, niedziela, godz. 13.00, Galeria Miejska bwa, ul. Gdańska 20

Niejedna strona sztuki, czyli warsztaty rodzinne

Prowadzenie: Monika Wirżajtys, Sławomira Szkuta Na kolejnych warsztatach rodzinnych Niejedna strona sztuki przybliżymy postać Alfonsa Muchy – czeskiego ilustratora, malarza, projektanta, określanego wizjonerem secesji czy ojcem nowoczesnej reklamy. Po tym, jak zapoznamy się ze stylem jego twórczości, zaprojektujemy monumentalną grafikę na powierzchni podłogi jednej z sal wystawowych galerii. Zapraszamy do stworzenia barwnej mozaiki z motywem bohaterki niczym z dziecięcych gier i bajek. 21.03.2015, sobota, godz. 12.00, Galeria Miejska bwa, ul. Gdańska 20. Zapisy telefoniczne: 52 339 30 50 lub e-mailowe: bwa@galeriabwa.bydgoszcz.pl

Warsztaty fotografii otworkowej Prowadzenie: Wojciech Woźniak Zapraszamy na kolejne warsztaty prowadzone przez fotografa Wojciecha Woźniaka, na których uczestnicy najpierw zostaną krótko wprowadzeni w zasady działania tej techniki, następnie wspólnie przeprowadzimy eksperymenty na błonie graficznej oraz negatywach, a także poznamy tajniki odbitek stykowych na papierze. Warsztaty adresowane są do wszystkich zainteresowanych, ze względu na ograniczoną ilość miejsc obowiązują uprzednie zapisy. inf. Danuta Pałys

marzec 2015 |

| 37

w ydarzenia

Stanisław Stasiulewicz, Galeria Kantorek, akryl, 100×70 cm

Galeria Miejska bwa Galeria Kantorek wystawa czynna do 21 marca

Stanisław Stasiulewicz Bydgoskie spiral’e – collages mix-masz, obrazy… W 1959 r. z inicjatywy Związku Polskich Artystów Plastyków i Towarzystwa Przyjaciół Sztuki w Bydgoszczy powołano do życia Mały Salon Sztuki. W tym miejscu mieściło się biuro ZPAP, działało TPS, a Biuro Wystaw Artystycznych w Bydgoszczy, w latach 1974-1989, organizowało wystawy indywidualne artystów bydgoskich. Od 1990 r. rozpoczęła działalność Galeria Kantorek, czyli Wiesława Dubrowin i Elżbieta Kantorek. W 2008 r. Galeria Kantorek stała się oddziałem (z zachowaniem nazwy) Galerii Miejskiej bwa w Bydgoszczy. Koło się zatoczyło. Kilka miesięcy temu zaproponowałam Stachowi wystawę na luty 2015 r. Zgodził się – stworzy ekspozycję, która będzie swoistą opowieścią o własnej pracy artystycznej i działaniu galerii. Poprosiłam Stacha, bo on związany jest z tym miejscem, w którym pracuję, niemalże od początku. I jest zawsze. Stał się Przyjacielem Galerii i myślę – moim. A dla mnie luty 2015 jest istotny, ważny. 25 lat temu zmieniłam swoje życie rezygnując z pracy w bydgoskim Muzeum. Na dobre i na złe, otworzyłyśmy z Wiesią prywatną galerię, z nadzieją, że będzie wspaniale. Ale nie wszystkim jest dana sława i pieniądze. Galeria przez 18 lat utrzymywała się przy życiu. Mam satysfakcje, że nie tylko była to galeria komercyjna. Przez ten czas odbyło się ok. 120 wernisaży. Nie jestem w stanie, w tym miejscu, wymienić wszystkich, którzy prezentowali swoje prace w Kantorku. Twórcy i ich dzieła tworzą historię Małego Salonu Sztuki i Galerii Kantorek. Taką publikację przygotowuję – jeśli sił mi wystarczy i znajdę wydawcę, ukaże się ona drukiem w przyszłym roku. 38 |

| marzec 2015

Janusz Michalski, Przestrzeń limitowana, fotografia

Bydgoskie spirel’e… Stacha Stasiulewicza to 68. ekspozycja, którą stworzyłam we współpracy z moimi Koleżankami i Kolegami z Galerii Miejskiej bwa. Podkreślam, że zawsze były to wystawy artystów z Bydgoszczy i z Bydgoszczą związanych. 27.03.2015, godz. 18.00, piątek – wernisaż

Janusz Michalski Przestrzeń limitowana – wystawa fotografii Zainteresowania fotograficzne Janusza Michalskiego są dość rozległe – od makrofotografii, fotografii przyrody i pejzażu miejskiego do fotografii portretowej. Do każdego tematu przygotowuje się bardzo staranie, poświęcając na to dużo czasu. W ostatnich latach jego zainteresowania skupiły się na na człowieku, temacie trudnym dla fotografa. Zajmuje go fotografowanie wyreżyserowanych przez siebie scen. Inspiruje się sytuacjami, scenkami z życia, zwykłymi przedmiotami ze swoją historią, osobowością pozujących osób. Przestrzeń limitowana powstawała przez kilka ostatnich lat. To zaaranżowane, stworzone przez autora scenki z udziałem jednego „aktora” – młodej kobiety czy dziewczyny. Wszystkie ujęcia fotografowane były w tej samej, ograniczonej przestrzeni, w której tylko zmieniały się postacie i rekwizyty. Powstała seria specyficznych portretów osób i towarzyszących im przedmiotów, które wyznaczają nastrój danej chwili, wyreżyserowanej przez fotografującego. Powstała seria zdjęć czarno-białych, lirycznych, z malutką dozą erotyzmu, skromnych czy prostych w formie, ale poetyckich w przekazie. Janusz Michalski jest fotografikiem – autodydaktą. Jest autorem kilkunastu wystaw. Najważniejsze dla niego cykle to: Śniadanie na trawie, Kanał Bydgoski, Lepidoptera, Makromania, Wyobrażam sobie, Teatr jednej aktorki, Uczynione z wielu. inf. Elżbieta Kantorek

w ydarzenia IV Kujawsko-Pomorskie Spotkania Teatralne „Zwierciadła” Czym właściwie są Zwierciadła? Przede wszystkim przeglądem młodzieżowych grup teatralnych z województwa kujawsko-pomorskiego. Jest to pierwsza rola festiwalu, jednak wcale nie najważniejsza. Występy konkursowe są, można powiedzieć, powodem do pojawienia się całej listy działalności, które mają miejsce podczas tych kilku dni. W zeszłym roku były to warsztaty kuglarskie i teatralne, występ grupy teatru improwizowanego WymyWammy, wykład prof. Jerzego Vetulaniego i spotkanie z Radkiem Stępniem, studentem reżyserii z Krakowa. Jednak najważniejszym wydarzeniem spotkań jest integracja. Podczas tworzenia się niezwykłego klimatu Spotkań młodzi artyści mogą poznać osoby z tymi samymi zainteresowaniami, zainspirować się i poczuć, że są doceniani. Zwierciadła dają możliwość przeżycia zupełnie niepowtarzalnych chwil i zawiązania się wielu przyjaźni – poprzednie trzy edycje są tego dowodem.

18-20 marca 2015, Zespół Szkół Ogólnokształcących nr 5 w Bydgoszczy Wiele osób zastanawia się, co dzieje się z dzisiejszą młodzieżą. Co robią ci, którzy za parę lat mają przejąć dowodzenie nad armią sztuki i kultury? Nie ma się czego obawiać: robią festiwal teatralny. „Zwierciadła” to najlepszy dowód na to, że młodzi mogą być twórczy, aktywni i zorganizowani. I to na wiele sposobów. U jednych ujawnia się talent aktorski, wrażliwość na sztukę, odwaga i zadziwiająca gotowość do przeżywania emocji i ukazywania dramatu swoim ciałem. Inni, którzy dają im taką możliwość, wykazują się pomysłowością, odpowiedzialnością i dojrzałością, jakiej nie powstydziłby się niejeden pracownik administracyjny. Jedni z energią wchodzą na scenę, inni z energią tę scenę dla nich przygotowują. Obie grupy mierzą się z ciężką i – mniej lub bardziej – poważną pracą, za którą wynagrodzeniem jest ich własna satysfakcja. Wszyscy młodzi entuzjaści możliwość ku temu dostali dzięki trochę starszym, zaczynając od dyrektora Zespołu Szkół nr 5, a kończąc na Fundacji T.E.A.M. Teatrikon w Lublinie. To właśnie tam przed dekadę temu narodziły się Zwierciadła. Zaczynały niewinnie, z roku na rok wzbogacając się o nowe wrażenia i pomysły, aż po ośmiu latach stały się ogólnopolskie. Jednym z siedmiu liceów z całego kraju, które otrzymały wspaniałe zadanie dzielenia organizacji festiwalu stała się właśnie „piątka” z Bydgoszczy i w tym roku będzie się tym cieszyć po raz czwarty.

Edycja 2015 zapowiada się bardzo atrakcyjnie. Po raz pierwszy wprowadzamy temat przewodni, którym będzie teatr antyczny. Ponieważ pomysły aktywnej grupy wolontariuszy zdają się nie mieścić w 48. godzinach które obowiązywały podczas ubiegłych lat, będziemy się cieszyć teatrem przez trzy dni. W programie: warsztaty dotyczące ruchu scenicznego prowadzony przez absolwentki Akademii Praktyk Teatralnych „Gardzienice”, warsztaty kuglarskie, warsztaty z interpretacji tekstów antycznych, koncert, występ grupy WymyWammy i wiele innych. A wszystko 18, 19 i 20 marca w Zespole Szkół nr 5 w Bydgoszczy. Spotkajmy Się Teatralnie! inf. Ania Bielawska

marzec 2015 |

| 39

w ydarzenia Galeria Autorska Jan Kaja i Jacek Soliński 12.03.2015, godz. 18.00

„Zapisane w bursztynie”

spotkanie poetyckie z Kazimierzem Rinkiem z okazji 30-lecia pracy twórczej, z udziałem: Wojciecha Banacha, Krzysztofa Derdowskiego, Grzegorza Grzmot-Bilskiego, Jarosława Jakubowskiego, Zdzisława Prussa, Marka Kazimierza Siwca, Krzysztofa Szymoniaka i Wiesława Trzeciakowskiego. Wiersze Jubilata przeczyta Mieczysław Franaszek. Kazimierz Rink, rocznik 1948, poeta, publicysta, recenzent, działacz kultury, dziennikarz radiowy (Radio Weekend Chojnice). Studiował filologię polską na Uniwersytecie Warszawskim. Z zawodu; instruktor specjalista ds. teatru. Od czasów młodości związany z amatorskim ruchem artystycznym, głównie w zakresie „żywego słowa”, laureat ogólnopolskich konkursów recytatorskich. Założyciel i animator SCENY KLUBOWEJ (grupa teatralna, która zrealizowała ponad 20 spektakli). Twórca „Czwartków Literackich” w tucholskiej kawiarni Basztowa i współinicjator, scenarzysta i gospodarz sierpniowych CHOJNICKICH NOCY POETÓW (do tej pory impreza legitymuje się 20 edycjami). Od ponad 40 lat czynnie związany z Polską Federacją Dyskusyjnych Klubów Filmowych i jej czynny do dziś prelegent. Jako dziennikarz debiutował w latach 70. recenzjami teatralnymi i filmowymi na łamach miesięcznika pracy twórczej RADAR, jako poeta na łamach regionalnego kwartalnika TUCHOLANIN. Sekretarz redakcji BOROWIACKICH WIEŚCI, dwutygodnika samorządu terytorialnego ((lata 90.). Juror i laureat ogólnopolskich konkursów poetyckich; z powodzeniem prowadzi ogólnopolskie warsztaty dla młodzieży piszącej. Jak dziennikarz radiowy zrealizował 133 audycje pn. Radiowa Poczta Literacka. Publikacje krytyczne na łamach „Życia Literackiego”, „Sceny”, „Tygodnika Kulturalnego”, „Faktów Pomorza i Kujaw”, „Akantu”, „Naszego Klubu”, „BIK-u”. Od października 2008 członek ZLP. Zasłużony Działacz Kultury. Książki: TO ZNOWU JA (1987), NASZE MAŁE, WIECZNOŚCI (1992), WIERSZE NIEKTÓRE (1994), OD ŚWITU DO NOCY (2004), ROZMOWA O WSCHODZIE SŁOŃCA (2008). Nagroda im. R. Milczewskiego-Bruno (Okolica Poetów, Poznań), CHŁOPIEC JEZIORNY (2013), CIEŃ ANDROMEDY (2014), KOMU SŁOWO, A KOMU CISZĘ? POECI BORÓW TUCHOLSKICH, Almanach; współautorstwo; w przygotowaniu – wiosna 2015; tomik „111” (haiku). * * * „…u Kazimierza Rinka (…) i świat natury i kultury zapuszczają swoje korzenie w urokach borowiackiego pejzażu, z jego odwiecznym rytmem, mijaniem czasu i pór roku, ale ten krajobraz nie jest nigdy ani podróżą 40 |

| marzec 2015

sentymentalną, ani wygładzoną lirycznie makatką. Stoi za tym zawsze człowiek ze swoimi udręczeniami, lękami, zachwytem, zamyśleniem i prawdą o sobie samym. Skoro trudno od tego uciec, trzeba się z tym zmierzyć. Po to m.in. pisze się wiersze…” Andrzej Baszkowski

„Dobra, solidna liryka, wyjątkowo wyrazista i skrząca się mnogością barw i odcieni w palecie, którą świadomie obiera i pozostaje jej wierna. Nie mam wątpliwości, że jeśli wiersze potrafią mną zawładnąć w lekturze, niemal z reguły kryje się za nimi ciekawy poeta, nietuzinkowy człowiek…” Jerzy Danielewicz

„Niektórzy piszą wiersze od dzieciństwa do starości. Mnie zdarzyło się rzucić w ten świat w wieku uznawanym za dojrzały. Przemijanie, tęsknota, miłość, śmierć, nadzieja, wiara, samotność, ból, mądrość i rozterki zwątpienia wydają się odwiecznymi wyzwaniami tych, próbujących przełożyć je na intymne, osobiste wyznanie. Nie należę w tej mierze do odszczepieńców ani szlachetnych wyjątków. Tomasz Mann wyraził ten organiczny imperatyw pisania najprościej: «pisze się po to, by rana zawsze pozostawała otwarta». Nic ująć, niewiele dodać. Poezja jak żadna inna dziedzina sztuki, wymaga pokory i kontrolowanego sceptycyzmu. Bliska modlitwie nie wiedzieć kiedy tak naprawdę staje się rodzajem służby. Tę skromną służbę podjąłem, bo niewykluczone, że było mi to po prostu pisane. Co więcej, jak tylko potrafię i na miarę swoich własnych możliwości staram się jej sprostać. Wymaga tego tak od artystów jak i ludzi cnota nazywana w i e r n o ś c i ą …» Cóż, «bądź wierny, idź». Idę, jestem ciągle w drodze…” Kazimierz Rink

12.03.2015, godz. 18.00

Otwarcie wystawy obrazów Adama Papke pt. „Autonomia akwareli” Adam Papke, absolwent Wydziału Sztuk Pięknych Uniwersytetu im. Mikołaja Kopernika w Toruniu. W 1993 uzyskał dyplom w pracowni malarstwa prof. Mieczysława Wiśniewskiego. Autor 10 wystaw indywidualnych, uczestnik wielu wystaw zbiorowych. Zajmuje się malarstwem sztalugowym i iluzjonistycznym, projektowaniem graficznym oraz wystrojem wnętrz. Specjalizuje się w technice akwareli. Jego prace znajdują się w kolekcjach prywatnych w kraju i za granicą – Niemcy, USA, Kanada, Japonia, Włochy. Członek Stowarzyszenia Akwarelistów Polskich. * * * Penetrując obszar szeroko pojętego pejzażu, pragnę oddać atmosferę chwili, jednocześnie zatracając jednoznaczność motywu na rzecz działania palety barw. Staram się kłaść nacisk na realizm widzenia i świetlistość plamy barwnej, równocześnie uogólniając formę wyrazu tak, aby była mi przynależna. Adam Papke

w ydarzenia

Rozbiórka ściany zachodniej Rynku, fot. Włodzimierz Kałdowski, 1940

26.03.2015, godz. 18.00

Opowieść historyczna Wiesława Trzeciakowskiego pt. „Ślad dłoni na murze”

Adam Papke, Pejzaż alpejski, 2013, 55×35 cm

Adam Papke, Z toruńskiej starówki, 2006, 35×55 cm

Adam Papke skupiony jest na obserwowaniu tego, co go otacza. Natury i miasta. Stąd czerpie twórcze inspiracje. Określonej tematyce odpowiada własna forma. A ponieważ istnieją dodatkowe odsłony głównych tematów, to i forma jest jeszcze bardziej zróżnicowana. Nie ma tu schematu. Napotkany przez artystę widok staje się impulsem dla znalezienia właściwej materii, kolorystyki i kompozycji. Ciekawe są małe akwarele z Krywe, w Bieszczadach. Jasna treść, konkretna barwa, zamknięta kompozycja. Przypominają ilustracje w książce dla dzieci, gdzie każdy element może być interpretowany symbolicznie. Patrząc inaczej, zauważamy jednoznaczność typową dla plakatu, z wolnym miejscem na skojarzenie. Czasem wydaje się, że artysta temat miejski traktuje jedynie jako pretekst, aby pokazać walory techniki (Miejskie interpretacje). Odważne zestawienia barwnych plam, ich zróżnicowane nasycenie, efekty wynikające z ich nawarstwienia, rozpryskiwania, rozmycia kształtów oraz „żyłkowanie”, które zdaje się być krążeniem w ich zamkniętym obszarze. Czy jest to przejaw zainteresowania abstrakcją? Czy przeciwnie – tylko udana zabawa kolorem i światłem w akwareli? Hanna Strychalska

– losy księży katolickich podczas okupacji niemieckiej 1939-1945, z cylku „Jesień 1939” – część III (na podstawie książki „Śmierć w Bydgoszczy 1939-1945”). Czytanie fragmentów książki: Mieczysław Franaszek Wiesław Trzeciakowski – ur. 1950 w Bydgoszczy. Ukończył UMK w Toruniu (filologia polska). Od 2003 pracownik Archiwum Państwowego w Bydgoszczy. Pisarz, krytyk literacki (literatura polska i niemiecka XIX i XX w.), tłumacz lit. niemieckiej (m.in. Novalis). Zajmuje się także publicystyką historyczną (dot. stosunków polsko-niemieckich i historii Bydgoszczy XX w.). W latach 2004-2006 członek komisji historycznej Instytutu Pamięci Narodowej ds. wyjaśnienia wydarzeń bydgoskich z 3 i 4 września 1939 (tzw. krwawa niedziela). Autor i współautor 25 książek, wśród nich historyczno-dokumentalnych: Listy imienne ofiar w Bydgoszczy 19391945, Bydgoszcz 2010, oraz trzy wydania książki Śmierć w Bydgoszczy 1939-1945, Bydgoszcz 2011 (1 wyd., 2 wyd. poszerz. 2012, wyd. 3 poszerz. 2013). Za tę ostatnią książkę autor otrzymał nagrodę Marszałka Województwa Kujawsko-Pomorskiego w Toruniu (XII edycja 2012 r.). W dorobku także kilkaset publikacji prasowych w czasopismach poświęconych literaturze (m.in. „Teksty Drugie”, „Topos”, „Dekada Literacka”, „Przegląd Artystyczno-Literacki”, oraz historii i stosunkom polsko-niemieckim („Przegląd Zachodni”, „Kronika Bydgoska”). * * * „Bez wątpienia znak na murze sprawił Niemcom duży kłopot. Szeptanka obiegła całe miasto. Kto zdobył się na odwagę, biegł z ciekawości na Stary Rynek obejrzeć ślad ręki. Setki, może nawet tysiące bydgoszczan to widziało, wielu z bliska, dotykając śladu palcem. To, co Niemcy robili w tym miejscu, potwierdza zarazem, że bydgoszczanie widząc ślad, nie mieli urojeń ani histerycznych omamów. Otoczono to miejsce ogrodzeniem, postawiono strażnika (żandarma), zabroniono zbliżać się do tego miejsca. Gdyby prowadzono już rozbiórkę, wtedy można by to sobie tłumaczyć przepisami budowlanymi, jednakże przez pierwsze dwa miesiące nic nie rozbierano, tylko próbowano ślad zmyć, jak zabrudzenie, potem zamalować farbą, odkuć tynk, wyjmować cegły. Ślad był dalej widoczny i nie brakowało ciekawskich śmiałków, którzy to widzieli z bliska, bo żandarm nie zawsze stał w tym miejscu (z odległości krzyczał, a dorosłych czasem zatrzymywał i legitymował)”. Fragment z książki W. Trzeciakowskiego, Śmierć w Bydgoszczy 1939-1945 (3 wyd. poszerz. 2013) s. 341-342)

marzec 2015 |

| 41

w ydarzenia Wojewódzka i Miejska Biblioteka Publiczna Godzinami o książkach – Dyskusyjne Kluby Książki w WiMBP. 11 Dyskusyjnych Klubów Książki działa w filiach Wojewódzkiej i Miejskiej Biblioteki Publicznej. Szczegóły dotyczące ich działalności publikowane są na stronie: dkk. wimbp.man.bydgoszcz.pl. Realizowany przez WiMBP przy wsparciu finansowym Instytutu Książki program DKK, obejmuje także spotkania autorskie.

„Punkty wspólne” (2000), „Wybór wierszy” (2004), „Odgrodzony przez przypadki” (2008) , „Nie tylko aniołowie” (2009), „Mężczyzna z sąsiedniej klatki” (2010), „Rondo Bydgoszcz” (2012), „Odwrócona piaskownica” (2013) i „Czas przestawienia” (2014) Jest również autorem albumów kolekcjonerskich: „Czas odnaleziony” (2001) i „Nad Starym Bydgoskim Kanałem” (2007). Prowadzenie – Marcin Karnowski. 5.03.2015, czwartek, godz. 18.00 19.03.2015, czwartek, godz. 18,00 Biblioteka Główna – Strych, Stary Rynek 24, wstęp wolny

PROJEKTOR

To nie kino, nie klub filmowy, nieregularnie albo cyklicznie. Na strychu biblioteki prócz ciekawych filmów czekać będą na Was leżaki i wygodne pufy. W sercu miasta, za darmo. Zapraszamy na seanse w ramach cyklu Projektor. Każdego miesiąca zaprezentujemy nowy zestaw filmów, wśród nich absolutne klasyki i obrazy mniej popularne, te ambitne i zupełnie rozrywkowe. Szczegóły na http://www.biblioteka.bydgoszcz.pl/.

4.03.2015, godz. 18.00, Biblioteka Główna WiMBP, Sala Wykładowa

Spotkanie autorskie ze Stanisławem Tymem

– satyrykiem, aktorem, komediopisarzem, reżyserem, felietonistą, rysownikiem. Aktor, autor i reżyser warszawskiego Teatru STS, Kabaretu Owca, Dudek, Lopek i Wagabunda. W l. 1984-1986 dyrektor Teatru Dramatycznego w Elblągu. Autor sztuk teatralnych, skeczy, słuchowisk radiowych. Współreżyser, aktor i autor scenariuszy do filmów Stanisława Barei. Od drugiej połowy lat 90-tych felietonista tygodnika Wprost, dziennika Rzeczpospolita, obecnie stały felietonista Polityki. Laureat nagród. W 2005 ukazał się zbiór jego tekstów i rysunków noszący tytuł Mamuta tu mam, a w 2014 zbiór felietonów i rysunków z lat 1972-2014 pt. Pies czyli Kot (premiera: kwiecień 2014). Promocja tej ostatniej książki będzie miała miejsce podczas bydgoskiego spotkania. Wstęp za okazaniem wejściówek (do odbioru od 25.02.2015, godz. 16.00 w Wypożyczalni Biblioteki Głównej, Stary Rynek 24 – pierwszeństwo mają członkowie Dyskusyjnych Klubów Książki). Serdecznie zapraszamy! inf. Lucyna Partyka

25.03.2015, godz. 18.00, Biblioteka Główna – Strych, Stary Rynek 24

Spotkanie autorskie z Wojciechem Banachem Wojciech Banach (1953) mieszka i pracuje w Bydgoszczy. Poeta. Wydał następujące książki poetyckie: „Chwilowy obraz świata” (1977), „Pole rażenia” (1978), „Slalom” (1980), „Symultana” (1981), „Czarna skrzynka” (1991), „Było nas kilku” (1997), „Skrzyżowanie” (1998), 42 |

| marzec 2015

Wybrane zajęcia edukacyjne w marcu: 2.03.2015, godz. 15.30, WiMBP (Filia nr 6 dla dzieci i młodzieży ul. Noakowskiego 4) „Gąska Małgosia” – głośne czytanie fragmentów książki Jana Grabowskiego oraz zajęcia plastyczne. 3.03.2015, godz. 17.00, WiMBP (Filia nr 15 dla dorosłych z Oddziałem dla dzieci i młodzieży ul. Brzęczkowskiego 2) Spotkanie z historią i zabytkami Bydgoszczy – spotkanie edukacyjne dla dorosłych. 5.03.2015, godz. 10.00, WiMBP (Filia nr 15 dla dzieci i młodzieży ul. Gawędy 1) „Bon czy ton czyli savoir-vivre dla dzieci” – spotkanie edukacyjne dla dzieci na podstawie książki Grzegorza Kasdepke. 5.03.2015, godz. 18.00, WiMBP (Filia nr 14 dla dorosłych i dla dzieci ul. Dworcowa 49) Weekend z Rudą, czyli wśród opowiadań i wierszy Lucyny Siemińskiej – spotkanie autorskie. 6.03.2015, godz. 15.30, WiMBP (Filia nr 4 dla dzieci i młodzieży ul. Czerkaska 11) „Dranie w tranie, czyli wiersze trudne niesłychanie” – głośne czytanie książki autorstwa Agnieszki Frączek. 6.03.2015, godz. 16.30, WiMBP (Filia nr 4 dla dorosłych ul. Czerkaska 11) Mój ulubiony pisarz. Spotkanie dla seniorów z okazji Międzynarodowego Dnia Pisarza. 6.03.2015, godz. 18.00, WiMBP (Filia nr 5 dla dorosłych ul. Pomorska 80-86) „Bydgoszcz od świtu do zmierzchu” – projekcja pierwszej filmowej monografii miasta w XXI wieku, zrealizowanej w ramach międzynarodowego projektu „Świat od świtu do zmierzchu”.

w ydarzenia 10.03.2015, godz. 11.00, WiMBP (Filia nr 3 dla dorosłych i dla dzieci ul. Grunwaldzka 33) Co jest małe, co jest duże? Poznaję, rozpoznaję – zajęcia edukacyjne dla dzieci.

19.03.2015, godz. 11.00, WiMBP (Filia nr 14 dla dorosłych i dla dzieci ul. Dworcowa 49) Głośne czytanie poezji dla dzieci w ramach Światowego Dnia Poezji.

10.03.2015, godz. 11.00, WiMBP (Filia nr 16 dla dorosłych z Oddziałem dla dzieci i młodzieży ul. Broniewskiego 1) Światowy Dzień Poezji – zajęcia literackie dla dzieci.

19.03.2015, godz. 17.00, WiMBP (Filia nr 30 dla dorosłych i dla dzieci ul. Toruńska 185) Wiosna w poezji dziecięcej – zajęcia literackie dla dzieci z okazji Światowego Dnia Poezji.

13.03.2015, godz. 15.00, WiMBP (Filia nr 31 dla dorosłych i dla dzieci ul. Wielorybia 99) Dzień z życia motyla – zajęcia edukacyjne dla dzieci. 13.03.2015, godz. 15.30, WiMBP (Filia nr 25 dla dorosłych i dla dzieci ul. Jeżewska 6) Piątek trzynastego, czyli o przesądach – zajęcia edukacyjne dla dzieci. 17.03.2015, godz. 11.00, WiMBP (Filia nr 15 dla dzieci i młodzieży ul. Gawędy 1) „Książeczki z półeczki”. Głośne czytanie i prezentacja książek dla najmłodszych. Spotkanie z cyklu „Rosnę z Książką”. 17.03.2015, godz. 14.00, WiMBP (Filia nr 15 dla dorosłych z Oddziałem dla dzieci i młodzieży ul. Brzęczkowskiego 2) Morskie opowieści – zajęcia edukacyjne dla dzieci z okazji Światowego Dnia Morza. 18.03.2015, godz. 12.00, WiMBP (Filia nr 3 dla dorosłych i dla dzieci ul. Grunwaldzka 33) Wirtualne podróże: spacer po Wenecji – zajęcia edukacyjne dla seniorów. 19.03.2015, godz. 11.00, WiMBP (Filia nr 3 dla dorosłych i dla dzieci ul. Grunwaldzka 33) Co i gdzie schował Hektor? – zajęcia literackie dla dzieci na podstawie książki Catariny Kruusval. Pt. „Piłka Eli”.

Klub „Arka” BSM 2.03.2015, poniedziałek, godz. 17.00 „Bezpieczne osiedle” spotkanie z dzielnicowym Osiedla Szwederowo – spotkanie Klubu Seniora. 3.03.2015, wtorek, godz. 16.00 „Portret kobiecy w technice akwarelowej” – zajęcia plastyczne dla dzieci 5.03.2015, czwartek, godz. 16.00 „Wierzba” – ilustracja wiersza Doroty Gellner; szkice akwarelą – zajęcia plastyczne dla dzieci 10.03.2015, wtorek, godz. 16.00 „Marcowy bukiet” – kompozycja kwiatowa w technice collage – zajęcia plastyczne dla dzieci 12.03.2015, czwartek, godz. 16.00 „Moja rodzina” – szkice ołówkiem, malowanie plakatówkami – zajęcia plastyczne dla dzieci 16.03.2015, poniedziałek, godz. 17.00 Z cyklu: Arka poezji: wieczór autorski Urszuli Siemińskiej. Prowadzenie: Stefan Pastuszewski 17.03.2015, wtorek, godz. 16.00 „Powiew wiosny” – konkurs plastyczny dla dzieci – zajęcia plastyczne dla dzieci

26.03.2015, godz. 12.00, WiMBP (Filia nr 14 dla dorosłych i dla dzieci ul. Dworcowa 49) Zajączkowo, pisankowo… wielkanocne to i owo – zajęcia edukacyjne dla dzieci. 27.03.2015, godz. 9.30, WiMBP (Filia nr 15 dla dzieci i młodzieży ul. Gawędy 1) Konkurs recytatorski dla uczniów szkół gimnazjalnych. 27.03.2015, godz. 18.00, WiMBP (Filia nr 5 dla dorosłych ul. Pomorska 80-86) Wieczór autorski Bydgoskiej Grupy Literackiej Et Cetera i promocja książki „Patologos”. 27.03.2015, godz. 19.00, WiMBP (Filia nr 16 dla dorosłych z Oddziałem dla dzieci i młodzieży ul. Broniewskiego 1) Noc z Andersenem – zajęcia edukacyjne dla dzieci. 27.03.2015, godz. 20.00, WiMBP (Filia nr 15 dla dorosłych z Oddziałem dla dzieci i młodzieży ul. Brzęczkowskiego 2) Noc z Andersenem – zajęcia edukacyjne dla dzieci. 31.03.2015, godz. 11.00, WiMBP (Filia nr 3 dla dorosłych i dla dzieci ul. Grunwaldzka 33) Kto ukrywa się w krześle? Na tropie teatralnej wyobraźni – zajęcia dla dzieci z twórczego myślenia zorganizowane z okazji Międzynarodowego Dnia Teatru.

23.03.2015, poniedziałek, godz. 17.00 Z cyklu „Warto być zdrowym” spotkanie z lekarzem – spotkanie Klubu Seniora. 24.03.2015, wtorek, godz. 16.00 „Świąteczne kurczaki baranki i zajączki” – zajęcia plastyczne dla dzieci 26.03.2015, czwartek, godz. 16.00 „Konkurs plastyczny Wielkanoc 2015” – projekt kartki świątecznej w wykonaniu dzieci 30.03.2015, poniedziałek, godz. 17.00 „Pomniki przyrody w naszym mieście” – spotkanie Klubu Seniora i Koła Miłośników Szwederowa 31.03.2015, wtorek, godz. 16.00 „MOZAIKA ZE SKORUPEK JAJKA” – temat świąteczny – zajęcia plastyczne dla dzieci Izba Pamięci im. Marszałka Józefa Piłsudskiego czynna w poniedziałki (godz. 10-14), wtorki i środy (godz. 14-19) Plany pracy Klubu „Arka” BSM dostępne są na stronie internetowej Bydgoskiej Spółdzielni Mieszkaniowej: http://www.bsm.bydgoszcz.pl/ w dziale Informacje. inf. Aleksandra Mariańska

marzec 2015 |

| 43

w ydarzenia Akademicka Przestrzeń Kulturalna – Wyższa Szkoła Gospodarki w Bydgoszczy wystawa czynna do 25 marca, Muzeum Fotografii WSG, ul. Królowej Jadwigi 14, wtorek-piątek 10.00-18.00, sobota 10.00-15.00

Zbigniew Suliga FOTOGRAFIA bezOBIEKTYWNA Składające się na ekspozycję zdjęcia powstały w ciągu ostatnich czterech lat i zostały wykonane aparatem otworkowym, na tradycyjnej kliszy fotograficznej. Są zapisem fascynacji autora tematyką morską. Wystawa była już prezentowana w Sopocie, Ustce, Słupsku, Rzeszowie oraz Kołobrzegu. Mam lustrzankę, fot. Arkadiusz Blachowski

Mam lustrzankę Muzeum Fotografii WSG zaprasza do udziału w marcowej odsłonie warsztatów „Mam lustrzankę”, podczas których zdobędziesz umiejętności pomagające w świadomym fotografowaniu. Do wyboru zajęcia odbywające się w tygodniu (wtorek i piątek – od 24 marca) lub w weekendy (soboty i niedziele – od 28 marca). Prowadzenie: Arkadiusz Blachowski. Podsumowaniem warsztatów jest wystawa fotograficzna uczestników, prezentowana w przestrzeni muzealnej. Szczegółowy program, terminy oraz formularz zgłoszeniowy dostępne na stronie www.muzeumfoto.byd.pl. Dodatkowe informacje: muzeumfoto@byd.pl lub tel. (52) 567 00 07.

Zbigniew Suliga, fotografia otworkowa

Zbigniew Suliga – fotograf marynista, instruktor fotografii w Słupskim Ośrodku Kultury, członek Fotoklubu Rzeczypospolitej, Stowarzyszenia Marynistów Polskich, Grupy Twórczej KONTUR w Szczecinie; założyciel Słupskiego Klubu Fotograficznego Fotoaktywni. Fotografią artystyczną zajmuje się od 30 lat. W całym twórczym okresie zajmował się fotografią reportażową, reklamową, współpracował z Teatrem Dramatycznym w Słupsku i Teatrem Rondo. Twórca trzech autorskich albumów: „Powiat Słupski”, „100-lecie Ratusza w Słupsku”, „Muzeum w Klukach”. Autor wystaw indywidualnych i uczestnik zbiorowych w kraju oraz w Szwecji, Danii, Niemczech, Portugalii; uczestnik kilkudziesięciu wystaw zbiorowych. Pomysłodawca i realizator cyklu plenerów fotograficznych „Ustka – zapis posezonowy”, Łeba – zapis posezonowy”, „Jarosławiec – zapis posezonowy”. Wybrane wystawy: „Portugalskie fascynacje”, „Słupsk – cyfrowo i otworkowo”, Nadmorskie krajobrazy”, „Artur – portret przyjaciela”. Więcej szczegółów na stronie: www.muzeumfoto.byd.pl. 44 |

| marzec 2015

6 marca 2014, piątek, godz. 16.00-18.00, Muzeum Fotografii WSG, ul. Królowej Jadwigi 14, wstęp wolny – obowiązują zgłoszenia mailowe na adres: muzeumfoto@byd.pl. Liczba miejsc ograniczona.

Kobiecość w obiektywie Z okazji zbliżającego się wielkimi krokami Dnia Kobiet zapraszamy wszystkie fotografujące i chętne do sfotografowania Panie na studium portretu prowadzone przez Arkadiusza Blachowskiego, kustosza Muzeum Fotografii WSG. Porozmawiamy o tym, na co zwrócić uwagę, przygotowując się do profesjonalnej sesji, a także wykonamy wspólnie pamiątkowe zdjęcia w muzealnym atelier. Więcej szczegółów na stronie www.muzeumfoto. byd.pl. Dodatkowe informacje: muzeumfoto@byd.pl lub tel. (52) 567 00 07. 19 marca 2015, czwartek, godz. 18.00, Akademicka Przestrzeń Kulturalna WSG, ul. Królowej Jadwigi 14, wstęp wolny

Movie Mówi Project #14 / „Drugstore Cowboy”, reż. Gus Van Sant Pierwsze skojarzenia z amerykańskim kinem? Los Angeles, wielkie wytwórnie, blichtr, piękne aktorki, przystojni aktorzy… Zanim dojdziemy do znaczących nazwisk autorów amerykańskiego kina, zaleje nas dłu-

w ydarzenia

ga lista gwiazd, która pojawia się po właściwej stronie kamery. Kto reżyseruje? W kinie europejskim nie do pomyślenia, dla amerykańskiego widza to często sprawa drugorzędna. Dlatego też nasze czternaste spotkanie w ramach Movie Mówi Project dedykujemy jednemu z najbardziej wyrazistych autorów tej kinematografii. Gus Van Sant, bo o nim mowa, to doskonały obserwator Ameryki, jej nastrojów i niepokojów. Publiczność Akademickiej Przestrzeni Kulturalnej w marcu obejrzy obraz „Drugstore Cowboy” („Narkotykowy kowboj”), ulubieńca amerykańskich krytyków filmowych i jednocześnie jeden z najgłośniejszych filmów amerykańskich ostatnich trzydziestu lat. Jego scenariusz powstał na kanwie niepublikowanej autobiograficznej książki narkomana Jamesa Fogle. To jeden z tych filmów, który musicie zobaczyć w swoim życiu chociaż raz! Przewodniczką po amerykańskim kinie niezależnym będzie filmoznawczyni z Instytutu Kulturoznawstwa WSG, dr Magdalena Wichrowska. Zapraszamy! Spotkanie w ramach projektu „Movie Mówi Project” zrealizowano dzięki wsparciu finansowemu miasta Bydgoszczy. Więcej szczegółów na wortalu kultura: www.kultura.byd.pl.

FILMOWNIA Wszystkich studentów – entuzjastów kina i sztuk audiowizualnych zapraszamy serdecznie na spotkania koła naukowego Filmownia przy Instytucie Kulturoznawstwa Wyższej Szkoły Gospodarki. Jego działania obejmują m.in. wspólne projekcje i analizę dzieł filmowych, a także pomoc w organizacji spotkań i prelekcji w ramach cyklu Movie Mówi Project. Osoby zainteresowane prosimy o kontakt mailowy z opiekunką koła, dr Magdaleną Wichrowską: magda. wichrowska@byd.pl. 24 marca 2015, wtorek, godz. 12.00-17.00, Akademicka Przestrzeń Kulturalna WSG, ul. Królowej Jadwigi 14, wstęp wolny

Wielkanocny Kiermasz Kociewski Studenckie Koło Literackie WSG pod patronatem Urzędu Gminy w Jeżewie oraz Lokalnej Grupy Działania „Gminy Powiatu Świeckiego” zaprasza już po raz kolejny na Wielkanocny Kiermasz Kociewski. Znajdziemy na nim tradycyjne kociewskie potrawy wielkanocne przygotowane przez członkinie Kół Gospodyń Wiejskich

z terenu gminy Jeżewo pod przewodnictwem Haliny Nawrockiej, a także dekoracje świąteczne z surowców naturalnych, w tym stroiki, palmy oraz rzeźby i płaskorzeźby przedstawiające motywy ludowe. Stefan Glaza zaprezentuje nam, jak powstaje kosz wiklinowy, a kociewianka Teresa Szymczyk da pokaz tworzenia tradycyjnych palm wielkanocnych. Swoje wyroby wędliniarskie pokaże gospodarstwo ekologiczne „Zagroda pod lipami” Elżbiety i Marka Kloneckich z Jeżewa. Zgłoszenia grup zorganizowanych prosimy kierować na adres: monika.grzybowska@byd.pl. Szczegółowy program dostępny na stronie www. apk.wsg.byd.pl.

Studenckie Koło Literackie WSG zaprasza do współpracy Lubisz poezję, prozę? Piszesz wiersze, opowiadania, reportaże, felietony? A może chcesz spróbować swoich sił jako aktor, wokalista, instrumentalista lub chciałbyś tworzyć z nami kulturę? Przyjdź do nas! Działamy od 2009 r. Zajmujemy się animacją kultury, promujemy czytelnictwo, włączamy się w bookcrossing. Organizujemy spotkania literackie, wieczorki poetyckie oraz spektakle. W swojej historii mamy również małe przedsięwzięcia wydawnicze. Współpracujemy z innymi stowarzyszeniami i instytucjami z naszego regionu. Piszemy projekty kulturalne. Wszystkich zainteresowanych studentów prosimy o kontakt mailowy z opiekunką koła, Moniką Grzybowską: monika.grzybowska@byd.pl. Do udziału zapraszamy także uczniów szkół ponadgimnazjalnych. Więcej szczegółów na stronie www.apk.wsg.byd.pl. inf. Elżbieta Schulz

marzec 2015 |

| 45

w ydarzenia Impresariat Artystyczny ADRIA 8.03.2015, godz. 19.00, kinoteatr Adria

Piotr Bukartyk z zespołem – koncert „Kobiety jak te kwiaty” Artysta z ogromnym poczuciem humoru, doskonałym refleksem, trafną puentą, genialnym poczuciem humoru i pozytywną energią. Satyryczne postrzeganie świata, trafne teksty, a do tego niebanalne brzmienie muzyczne – wszystko to z okazji Dnia Kobiet na deskach kinoteatru Adria. 15.03.2015, godz. 16.00, kinoteatr Adria

Piotr Bałtroczyk Kabaret Urodzony jakiś czas temu, co zaczyna być widoczne, choć nie natarczywie. Prowadził i prowadzi niemal wszystko, w tym samochody i motocykle. Wystąpił w kilkuset programach telewizyjnych jako prowadzący lub wykonawca. Prowadził setki imprez estradowych i łatwiej wymienia te, których nie prowadził, niż odwrotnie. Ma dwa garnitury, jeden elegancki, a drugi garnitur.

21.03.2015, godz. 17.00 i 20.00, kinoteatr Adria

Kabaret Skeczów Męczących – Nowy Program „L!VE” Program L!VE to niesamowita okazja obejrzenia na żywo tegorocznych skeczów kabaretu, które błyskawicznie podbiły serca telewidzów i internautów, jak również premierowych, a wręcz przedpremierowych numerów. Właśnie LIVE ujawnia się największy talent KSM, niesamowity wręcz kontakt z publicznością, oraz naturalna i niepohamowana skłonność do improwizacji. Spektakl LIVE jest inny za każdym razem, za każdym razem jest śmieszny, za każdym razem wzbogacony o komentarz aktualnych wydarzeń społeczno-politycznych. Nie da się dwa razy wejść do tej samej rzeki i nie da się dwa razy obejrzeć takiego samego programu KSM. 46 |

| marzec 2015

22.03.2015, godz. 12.00, kinoteatr Adria

„Historia Calineczki” – spektakl Teatru Baj Pomorski Świat Calineczki to wielka księga, z której wyłaniają się kolejne miejsca przygód bohaterki. Nad światem tym panują aktorzy – animatorzy lalek. Ich dowcipne zachowania, komentarze, a niekiedy spory nadają przedstawieniu dodatkowy walor teatralny. „Historia Calineczki” to ciepła opowieść z piękną scenografią i piosenkami budującymi baśniową aurę przedstawienia. 23.03.2015, godz. 17.15 i 20.15, Opera Nova, czas trwania: 145 minut, jedna przerwa

Mayday 2 – spektakl Och Teatru w reż. Krystyny Jandy reżyseria: Krystyna Janda; scenografia: Arkadiusz Kośmider; kostiumy: Tomasz Ossoliński; światło: Adam Kłosiński, Paweł Szymczyk; producent wykonawczy: Magdalena Kłosińska; występują: Artur Barciś, Maria Seweryn, Stefan Friedmann, Rafał Rutkowski To niemożliwe, ale sequel teatralnego hitu Raya Cooneya, jest jeszcze śmieszniejszą opowieścią o niepoprawnym bigamiście. Zdarzenia „Mayday 2” toczą się w rockandrollowym tempie. John Smith, londyński taksówkarz, oprócz dwóch żon i mieszkań, ma dwoje nastoletnich dzieci. Regularne podróżowanie między Wimbledonem a Streatham, gdzie mieszkają jego nieznający się nawzajem bliscy, umożliwia mu styl pracy. Jeśli Barbara i Mary narzekają, to wyłącznie na „niedoczas” pobytów Johna w domu. Sprawy komplikuje internet. Gavin, syn taksówkarza, i Vicki, jego córka, poznali się w sieci. Postanawiają się spotkać. Ich pierwsza randka to dla Johna katastrofa. Bigamia tak, kazirodztwo – jednak nie. Afera goni aferę. Absurd pogania absurd. Zamiana imion, fikanie kozłów, gonitwy z kuchennym nożem, nieporozumienia seksualne i wdziewanie masek pływackich wypełnia czas bohaterów. Sam nie wiem, co ja tu robię – powiada w pewnym momencie Stanley. Puenty zdradzić nie możemy. Jest zaskakująca i sympatyczna. 26.03.2015, godz. 20.00, kinoteatr Adria

Cezary Pazura – „Jesteśmy wariatami, ale tylko ja się leczę” Aktor, komik, reżyser i producent w jednej osobie. Drapieżna postać polskiej sceny satyrycznej. Jako komik dał się poznać w pierwszym polskim sitcomie „13 posterunek”. Ceni sobie jednak żywy kontakt z publicznością, dlatego stworzył już cztery programy rozrywkowe, z którymi występuje w całej Polsce. Nie miesza się do polityki. Uprawia satyrę obyczajową. Hasłem przewodnim jego ostatniego programu jest „precz ze smutkiem i szarością”.

inf. Maja Przybylska

w ydarzenia Kinoteatr Adria 14.03.2015, sobota, godz. 17.30, Kinoteatr Adria, ul. Toruńska 30. Bilety w cenie 80 zł i 70 zł do nabycia w Kinoteatrze Adria tel. 52 371 27 39, bilety grupowe: tel. 732 675 746, sprzedaż internetowa: www.alester.com.pl, www.kupbilecik.pl

enVogue

na podstawie sztuki Katarzyny Ostrowskiej VOGUE Autorzy opracowania „enVogue”: PIOTR GRABOWSKI, BEATA KAWKA; reżyser: Piotr Grabowski; występują: Elżbieta Zającówna, Beata Kawka, Daria Widawska, Kamil Pruban. Czym innym jest moda, jeśli nie przybieraniem pozy, wchodzeniem w rolę, wkładaniem maski? Sztukę tę do perfekcji opanowała Dana (Beata Kawka), 42-letnia archeolożka – seksowna, inteligentna, błyskotliwa i niezależna bohaterka sztuki „enVouge”. Okazuje się jednak, że żadna z tych cech nie zapewnia kobiecie szczęścia. Dana – profesor Yale – w czterech ścianach swojego penthouse’a zajada nie tylko chipsy, ale także samotność i frustrację. Zamiast brać z życia garściami, wykorzystując atrybuty swojej kobiecości, Dana czeka… na mężczyznę. To, co dla innych jest oczywiste (Artur to niesiony przez wiatr dmuchawiec), ona nazywa wolnością i przestrzenią w ich związku. Lustrem porażek Dany, niespełnienia, marzeń, tęsknot, poczucia uciekającego czasu jest przebojowa przyjaciółka, Lucy (Daria Widawska) – wzięta koroner i matka 21-letniego syna. Próba reanimacji przyjaciółki, przywrócenia poczucia jej wartości, wzniecenia ognia, a nawet pożądania wydaje się przez chwilę realna i dość zabawna. Narzędzie poniekąd samo wpada Lucy w ręce. To Fryderyk (Kamil Pruban), przypadkowy i słabej jakości admirator wdzięków seksownej pani profesor. Misję Lucy komplikuje nieoczekiwany przyjazd matki Dany, Addison (Maria Pakulnis/ Elżbieta Zającówna), zwanej pieszczotliwie – pani Dexter. Skazana na sukces, Addison, jak zawsze przejmuje pierwsze skrzypce. Dana, obciążona genetycznie kompleksem „królowej matki”, chce zerwać z własnym DNA. To doprowadza do wielu zabawnych sytuacji i zbiegów okoliczności, a nagroma-

dzony w powietrzu estrogen powoduje, że w tym alfa kobiecym świecie ktoś naprawdę padnie trupem… „enVogue” to komedia szyta na miarę przewrotności kobiecej natury. Krzywe zwierciadło, w którym kobieta zobaczy cząstkę siebie i dystansem się również z siebie pośmieje, a mężczyzna będzie miał szansę odbyć podróż w głąb, nieobliczalnej jak halny, kobiecej duszy. „enVogue” to przewrotna, słodko-gorzka, a momentami liryczna opowieść z wątkiem kryminalnym. Ten zwariowany świat, zmieniających się konwencji sprawia, że widz zostaje wkręcony w niezłą kabałę. Naprawdę warto to zobaczyć! inf. Łukasz Wasiluk

Bydgoska Poradnia Sztuki do 27.03.2015, Nowy Rynek

Wystawa obrazów Vedic Art – Joanny Forbot Vedic Art został spopularyzowany w 1988 przez szwedzkiego artystę malarza Kurta Kallmana jako metoda medytacji doświadczalnej. Uwrażliwienie prawej półkuli mózgu wzmaga intuicyjne działanie. Powstające prace są bardziej zapisem otwarcia się niż estetycznej kalkulacji. W Polsce Vedic Art pojawiło się w 2005 roku. Zapraszamy potrzebujących pomocy w rozwoju pasji i talentu w sztukach plastycznych. Naprawdę warto… inf. Stanisław Stasiulewicz

marzec 2015 |

| 47

w ydarzenia Pałac Młodzieży 3.03.2015, godz. 13.00 „Petit Pierre” – spektakl w j. francuskim dla gimnazjalistów Międzynarodowe Centrum Teatru Francuskojęzycznego w Polsce zaprasza na spektakl „Petit Pierre” francuskiej grupy teatralnej „La Sauce aux Clowns” z Avignon, który odbędzie się w Bydgoszczy w ramach obchodów święta FRANKOFONII. 3.03.2015, godz. 17.45 „Bracia wojny”, pokaz filmu zrealizowanego przez bydgoskich licealistów. Akcja filmu toczy się w niedużej wsi w pobliżu Bydgoszczy w momencie wybuchu II wojny światowej. Bohaterami są trzej młodzi przyjaciele, którzy początkowo nawet cieszą się z „dłuższych wakacji”. Wkrótce jednak wojenna rzeczywistość wkracza w ich życie. Reżyserem filmu oraz współautorem scenariusza i autorem jest Mateusz Ciemniecki, siedemnastoletni uczeń Zespołu Szkół Chemicznych w Bydgoszczy na kierunku fotochemicznym. Interesuje się głównie filmem, grafiką oraz fotografią. W rolach głównych: Przemysław Kaina, Kevin Jankowski, Kevin Zielonka, muzyka: Piotr Śnieguła i Mateusz Śniechowski, zdjęcia: Mateusz Ciemniecki, scenariusz: Mateusz Ciemniecki i Gustaw Ulman, reżyseria Mateusz Ciemniecki.

11.03.2015, godz. 11.00 Zamieszanie, czyli mali artyści na wielkiej scenie – artystyczne spotkania dla najmłodszych. Cykl spotkań ukazujący talent, zainteresowania i pasje dzieci. Uczestnikami spotkań są młodzi aktorzy. Tym razem na scenie zaprezentują się dwa teatrzyki – teatr Remus z Młodzieżowego Domu Kultury w spektaklu „Błękitna droga”, a teatr CDN zaprezentuje swoje przedstawienie pt. „W kurniku”. Dzieci na widowni nie tylko będą miały okazję obejrzeć spektakl teatralny, ale także poznać kulisy tej formy sztuki w pogadankach pod nazwą „ABC teatru”, które rozpoczną się po spektaklach. Mali odbiorcy poznają podstawowe terminy i gatunki teatralne. 12.03.2015, godz. 11.00 Poradnia Rozwoju Zdolności. Spotkanie odbędzie się w ramach Miejskiego Programu Wspierania Ucznia Zdolnego „Zdolni znad Brdy”. Koordynator programu „Zdolni znad Brdy” – Monika Grzybowska: e-mail: m.grzybowska@pałac.bydgoszcz.pl, tel: 52 321 00 81.

7.03.2015, godz. 12.00

Taneczne Miraże – Ogólnopolski Konkurs Tańca W tegorocznym, XVI Ogólnopolskim Konkursie „Taneczne Miraże” po raz kolejny na scenie bydgoskiego Pałacu Młodzieży zaprezentują się młodzi ludzie, których pasją jest taniec. Konkurs zostanie rozegrany w trzech kategoriach wiekowych: do 11 lat, 12-15 lat oraz powyżej 16 lat. W konkursie prezentować się będą zespoły taneczne w kategoriach: etiuda, inscenizacja, miniatura taneczna oraz hip-hop. W tym roku będziemy mogli także oglądać zmagania solistów oraz duetów w kategorii wiekowej powyżej 16 lat, prezentujący choreografie w technice: jazz, taniec współczesny, modern. Konkurs oceniać będzie profesjonalne jury. Uroczyste otwarcie imprezy oraz konkursowe prezentacje rozpoczynają się 7 marca o godz. 12.00 w sali widowiskowej Pałacu Młodzieży. Wstęp wolny. Serdecznie zapraszamy.

48 |

| marzec 2015

14.03.2015, godz. 11.00 Wernisaż XXVIII Ogólnopolskiego Konkursu Fotograficznego „Dziecko i jego świat”. Dwudziesta ósma edycja Ogólnopolskiego Konkursu Fotograficznego „Dziecko i jego świat” wpisuje artystyczne zmagania młodych fotografików do elitarnego grona uczestniczących w bodaj najstarszej konfrontacji w takiej kategorii wiekowej w naszym kraju. Jurorzy tegorocznego Konkursu: Justyna Malicka-Wasielewska, Tadeusz Cytulski i Arkadiusz Wojtasiewicz po ocenie ponad stu prac, które nadeszły z całego kraju wyłoniło grono laureatów. Zwycięzcy oprócz odbioru nagród i wyróżnień uczestniczyć będą w całodniowych warsztatach prowadzonych przez jurorów i pana Marka Noniewicza. Wystawę pokonkursową można będzie oglądać w Galerii „Pałac”do 28 marca.

w ydarzenia 15.03.2015, godz. 11.00 Weekendowy plac zabaw – cykl spotkań dla przedszkolaków i dzieci z młodszych klas SP. Dzieci biorą udział w różnorodnych zabawach muzycznych, animacyjnych, sportowych wraz z rodzicami. Zapraszamy – dobry humor na resztę dnia gwarantowany. 16.03.2015, godz. 9.00 Ze sportem na ty – eliminacje pomiędzy dziećmi ze Szkoły Podstawowej Towarzystwa Salezjańskiego oraz Szkołą Podstawową nr 47 w Bydgoszczy. Wygrani dołączą do zakwalifikowanych pięciu drużyn i sprawdzą się w półfinale 30 marca. 18.03.2015, godz. 10.30 Zygzak – Zabawowy Klub Filmowy Malucha (dla przedszkoli) Zygzak, to klub, w którym jest czas na oglądanie polskich bajek animowanych, rozmowę o filmach, ale także na szaleństwo, taniec, konkursy, gry… a przede wszystkim dobrą zabawę. Bilet: 5 zł/os. Zapisy grup: Pałac Młodzieży – Ewa Sawoszczuk, tel. 501 745 076. 18.03.2015, godz. 12.00 Kolokwium Akademickie Universitas – czyli wspólnota mistrzów i uczniów: dyskurs XII Dokąd? Podróżni, kolekcjonerzy wrażeń, żyjący online – dążymy czy uciekamy? Wykład pt. „Przyspieszenie, wielozmysłowość, karnawał: o ekonomizacji kultury i czasu” poprowadzi prof. Tomasz Szlendak dyrektor Instytutu Socjologii Uniwersytetu Mikołaja Kopernika. Zapisy grup zorganizowanych pod nr tel: 696 587 105. 19.03.2015, godz. 9.00 Kino szkolne „Niesforny Bram”, reż. A. van der Heide, Holandia 2012, 83 min. Film dla klas I-III. 20.03.2015, godz. 9.00 21.03.2015, godz. 9.30 XXIV Konfrontacje Teatralne – konkurs teatrów z Bydgoszczy i powiatu bydgoskiego. Wezmą w nich udział uczniowie ze szkół podstawowych, gimnazjów oraz placówek wychowania pozaszkolnego, którzy zaprezentują najnowsze przedsięwzięcia teatralne, będące podsumowaniem ich wielomiesięcznej pracy. Jury przy ocenie weźmie pod uwagę grę aktorską, dobór repertuaru oraz ogólny wyraz artystyczny. Organizatorzy powołają również specjalne dziecięce jury, które będzie oceniać swoich rówieśników. 25.03.2015, godz. 10.00, Sala widowiskowa Audycja muzyczna – interaktywna lekcja muzyki, adresowana do dzieci i młodzieży ze szkół podstawowych i gimnazjalnych. Obowiązuje wcześniejsza rezerwacja miejsc. Patrycja Cywińska-Gacka, tel. 660 448 499. 25.03.2015, godz. 11.00 Wszechnica, czyli gimnazjalne spotkania z nauką Ta cykliczna impreza edukacyjna dla uzdolnionej i poszukującej młodzieży ma interdyscyplinarny, multimedialny i akademicki charakter. Jest to kontynuacja i poszerzenie działań dla młodzieży gimnazjalnej, zarówno szczególnie uzdolnionej, pragnącej poszerzyć i ukierunkować swoje uzdolnienia i pasje pod kątem przygotowań do wyboru profilu dalszej edukacji, uczestnictwa w konkursach lub z czystej „miłości do na-

uki”, jak i dla uczniów pragnących zdobyć lub utrwalić wiedzę z wybranych dziedzin. Zapisy grup zorganizowanych pod nr tel. 696 587 105 26.03.2015, godz. 11.00 „Dziecko we współczesnym świecie” – konferencja naukowa dla nauczycieli. Główną atrakcją wydarzenia jest film „Alfabet”, dokument opowiadający o metodach wychowania dzieci i ich wpływie na rozwój intelektualny jednostki. Zgłoszenia prosimy kierować na adres: m.grzybowska@ pałac.bydgoszcz.pl lub nr tel. 693 166 252 do 20 marca 27.03.2015, godz. 18.30 Pałacowe Planetarium zaprasza na pokaz nieba przez teleskop. 29.03.2015, godz. 11.00, (dla rodzin) Zygzak – Zabawowy Klub Filmowy Malucha Zapraszamy dzieci od 2 roku życia. Dzieci wstęp wolny, rodzic – 10 zł. Spotkania w Klubie odbywają się zawsze w ostatnią niedzielę miesiąca o godz. 11.00 w sali kinowej Pałacu Młodzieży. 30.03.2015, godz. 9.30 Recytatorator – powiatowy konkurs recytatorski i oratorski organizowany we współpracy z Pedagogiczną Biblioteką Wojewódzką w Bydgoszczy i adresowany do gimnazjalistów z Bydgoszczy i powiatu bydgoskiego. Konkurs jest premiowany dodatkowymi punktami, które będą doliczane do wyników testów gimnazjalnych przy aplikowaniu do szkoły ponadgimnazjalnej. 30.03.2015, godz. 9.00 Ze sportem na ty – półfinał. 31.03.2015, godz. 17.00 Wielkanocny kosz zwyczajów – czyli gdy i zabawy dla dzieci związane z okresem Świąt Wielkanocnych, w tym malowanie pisanek, poznawanie polskich zwyczajów i tradycji. Spotkanie dla przedszkolaków i uczniów klas I-III SP.

DKF Niespodzianka w Pałacu Młodzieży zaprasza na filmowe seanse w marcu Czwartek, 5 marca, godz. 19.30 Bogowie, reż. Łukasz Palkowski, Polska 2014, 112 min. Czwartek, 12 marca, godz. 19.30 Czarny węgiel, kruchy lód (Bai ri yan huo), reż. Yi’nan Diao, Chiny 2014, 106 min. Czwartek, 19 marca, godz. 19.30 Za jakie grzechy, dobry Boże? (Qu’est-ce qu’on a fait au Bon Dieu?), reż. Philippe de Chauveron, Francja 2014, 97 min. Czwartek, 26 marca, godz. 19.30 Turysta (Force Majeure), reż. Ruben Ostlund, Szwecja/Dania/Norwegia 2014, 118 min. Cena karnetu: 24 zł • cena biletu normalnego: 8 zł • cena karnetu ulgowego (młodzież ponadgimnazjalna, studenci, emeryci): 15 zł • cena biletu ulgowego (młodzież ponadgimnazjalna, studenci, emeryci): 5 zł. Karnety i bilety do nabycia w portierni Pałacu Młodzieży przed seansem. Kontakt: Pałac Młodzieży w Bydgoszczy, Dominik Wierski, tel. 52 321 00 81 wew. 359. marzec 2015 |

| 49

w ydarzenia impresariat artystyczny itd. 26.03.2015, godz. 19.00, Filharmonia Pomorska, bilety 70 i 80 zł

Koncert Grupy MoCarta – najnowszy program pt. „ALE CZAD” Ale Czad, czyli podróże Grupy MoCarta to nowy program kwartetu, w którym muzycy zagrają i opowiedzą między innymi o Chinach, Francji, Kostaryce i egzotycznej Republice Czeskiej. W programie Grupy jak zwykle dominować będzie muzyka klasyczna, okraszona kulturalnym żartem. Muzycy zagrają wiele nowych utworów, ale czasem wrócą do kilku swoich evergreenów. Cóż… Panowie z wiekiem stają się nieco sentymentalni. Nowy program Grupy MoCarta to największe przeboje muzyki nie tylko klasycznej, inteligentny żart i mnóstwo energii z całego świata – jednym słowem będzie CZAD! 4.03.2015, godz. 20.00, Filharmonia Pomorska, bilety 100 i 110 zł

Koncert akustyczny Andrzeja Piasecznego Po raz pierwszy, będzie możliwość posłuchania utworów artysty, w specjalnych, akustycznych aranżacjach. To wysmakowana produkcja – delikatna, pełna brzmienia instrumentów akustycznych. Program koncertu będzie zawierał muzyczne perełki – utwory od wielu lat lub nigdy nie wykonywane przez artystę. inf. Katarzyna Borkowska-Kiss

Młodzieżowy Dom Kultury Nr 5 7 i 14 marca 2015, godz. 10.30, sala 8

„Ze Sztuką na Ty” Warsztaty plastyczne dla dzieci i młodzieży z fordońskich szkół podstawowych. Uczestnicy poznają wybrane dzieła mistrzów pędzla XX wieku. Pod okiem instruktora stworzą własne dzieło inspirowane twórczością artystów (sztuka francuska, polska i amerykańska). 27.03.2015, godz. 16.00, Arthol Galeria Obchody Międzynarodowego Dnia Teatru

„Teatr światem jest magicznym” Wernisaż wystawy oraz wręczenie nagród w Wojewódzkim Konkursie Plastycznym. Konkurs związany jest z XX Jubileuszowym Wojewódzkim Forum Teatrów Szkolnych KURTYNA 2015. Zapraszamy każdego kto chciałby zobaczyć czar, piękno i tajemnicę teatru widziane oczyma młodych ludzi. Imprezie towarzyszyć będzie pokaz krótkich form teatralnych w wykonaniu Grupy Teatralnej Winda i Teatru Atelier. Grupy te pracowały nad etiudami w czasie pierwszego semestru. Zaprezentują krótkie scenki teatralne o różnorodnej formie i tematyce. 50 |

| marzec 2015

10, 11, 12 marca 2015, godz.: 9.00, 10.00, 11.00, 12.00

Muzyczna Scena

„Kotek się myje, piesek już szczeka” Spotkanie z muzyką Stanisława Moniuszki. Usłyszymy popularne pieśni, takie jak: „Prząśniczka”, „Złota Rybka”, „Piosenka żołnierza”, czy tytułowa „Kotek się myje…”. Będziemy też wspólnie śpiewać. Rezerwacja: M. Litwin-Dyngosz: 604 148 144 14.03.2015, godz. 10.30-12.00, Arthol Galeria

Decupage – dekorowanie naczyń szklanych – projekt „Rodzinna Akademia Rękodzieła”

Zapraszamy na rodzinne dekorowanie szklanych naczyń metodą decupage. 21.03.2015, godz. 12.00-15.00

„ARLEKINO”

– otwarte warsztaty plastyczne, tworzenie swobodnych prac malarskich w wiosennym klimacie Zapraszamy nie tylko tych, którzy mają pasję malarską, ale także tych, którzy mają potrzebę ciekawego spędzenia wolnego czasu. Mamy nadzieję, że integracja sztuki, jaka nastąpi podczas wspólnej malarskiej rekreacji stanie się „przedwiosennym” antidotum na stresową przestrzeń szkolną. Mamy pewność, że lekcja ze „SZTUKĄ RELAKSACYJNĄ” rozwinie się spontanicznie w twórczą zabawę. Chętnych do wspólnego tworzenia organizatorzy proszą o kontakt pod numerem telefonu kom. 788 714 411 inf. Justyna Siemianowska

w ydarzenia Muzeum Wodociągów, Galeria Wieży Ciśnień Przyjaźniła się z wieloma kompozytorami, takimi jak: Aleksander Tansman, Krzysztof Penderecki, Witold Lutosławski. Pobyt w Paryżu, kontakty z muzykami i malarzami oraz bardzo otwarty dla zainteresowań artystycznych system kształcenia i samokształcenia we Francji spowodowały, że rozwinął się także talent plastyczny artystki. Studia na Sorbonie zakończyła doktoratem. Ponadto studiowała malarstwo w Akademii Amerykańskiej i w Akademii Sztuk Pięknych w Paryżu oraz z kilkoma malarzami w ich ateliers. Miała już kilka wystaw, dwie w Polsce. Marcinkowska w wielu krajach prowadzi kursy mistrzowskie gry na wiolonczeli. Jest ambasadorem kultury polskiej na świecie, prezesem Stowarzyszenia Polskich Artystów Muzyków we Francji. Chętnie przyjeżdża do Polski. W naszym regionie od 10 lat jest inicjatorem i dyrektorem festiwalu wielu sztuk o nazwie Europejskie Spotkania Artystyczne. Została uhonorowana Odznaką „Zasłużony Działacz Kultury” oraz odznaczona Krzyżem Kawalerskim Orderu Zasługi Rzeczpospolitej Polskiej. Hanna Mierzwa

20.03.2015, godz. 12.00, Muzeum Wodociągów (dawn. Hala Pomp), ul. Gdańska 242

Konkurs wiedzy sportowej w Muzeum Wodociągów 18.03.2015, godz. 18.00, Wieża Ciśnień ul. Filarecka 1 – wernisaż. Wystawa czynna do 6.04.2015

„Maestria i spontaniczność” – wystawa oraz krótki koncert Barbary Marcinkowskiej Barbara Marcinkowska jest artystką dwóch dziedzin. Pierwsza była muzyka. Ten talent rozwijał się od wczesnego dzieciństwa, przez studia w Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej w Warszawie w klasie Arnolda Rezlera. Już w czasie studiów została koncertmistrzem w Orkiestrze Polskiego Radia i Telewizji oraz w Orkiestrze Kameralnej Filharmonii Narodowej. To podczas koncertów filharmonicznych urodą swoją olśniła Wojciecha Młynarskiego, który napisał tekst dla zespołu Skaldowie „Prześliczna wiolonczelistka”. Muzykę do tej znanej piosenki skomponował Andrzej Zieliński, a solo na wiolonczeli zagrała sama prześliczna muza, dla której „gnało się” do filharmonii. Stypendium Rządu Francuskiego umożliwiło dalszy rozwój talentu muzycznego i jak się później okazało, także plastycznego. Przez kilka lat koncertująca już na świecie artystka doskonaliła swoją wirtuozerię u jednego z najwybitniejszych solistów i pedagogów, u Andre Navarry. Niezliczone koncerty, nagrania płytowe, praca pedagogiczna oraz wydanie kilku książkowych opracowań z zakresu nauki gry na wiolonczeli przyniosły artystce tytuł profesorski Konserwatorium Narodowego w Wersalu. Wielka, światowa kariera to oprócz wykonań muzyki klasycznej także prawykonania, specjalnie dla niej napisanych, utworów współczesnych kompozytorów.

Muzeum Wodociągów w Bydgoszczy organizuje pierwszy z cyklu konkursów wiedzy o tematyce sportowej dla młodzieży szkół gimnazjalnych. Dotyczył on będzie sukcesów bydgoskich sportowców w sportach wodnych. Bydgoszcz można śmiało uznać za prekursora konkursów wiedzy sportowej. Już od 1959 na antenie Radia PiK emitowany był najstarszy w Polsce quiz sportowy pod nazwą „Sportowa zgaduj-zgadula”. Jego pomysłodawcą był red. Roman Chłodziński, który prowadził ten program do 1979 r. Po ponadtrzyletniej przerwie, w 1982 r. audycja została wznowiona przez red. Macieja Pakulskiego. Natomiast od 1990 r. 20 najlepszych radiowych zgadulowiczów spotykało się w finale, gdzie po eliminacjach pisemnych 6 najlepszych zmagało się w ścisłym finale ustnym na żywo. W grudniu 2006 r. Zarząd Radia PiK zdjął z anteny tę bardzo popularną wśród kibiców sportowych audycję. Należy również przypomnieć o organizowanych w naszym mieście teleturniejach „Na olimpijskim szlaku”, w których uczestnicy wykazywali się wiedzę na temat historii igrzysk oraz udziału w nich polskich reprezentantów. W latach 2001-2002 oraz 2004-2005 Miejski Szkolny Związek Sportowy organizował dla młodzieży szkolnej cykl imprez – quizów o tematyce sportowej, które cieszyły się dużą frekwencją uczestników oraz uznaniem wśród nauczycieli. Proponując przywrócenie organizacji konkursów dotyczących wiedzy sportowej, pragniemy propagować sport, krajowe i międzynarodowe sukcesy bydgoskich sportowców oraz ideę olimpijską wśród młodzieży. Andrzej Maciejewski

marzec 2015 |

| 51

w ydarzenia Otwarta Przestrzeń „Światłownia”

6.03.2015, piątek, godz. 18.00

Kobiece śpiewogranie – koncert Marzeny Nowakowskiej, Ewy Modrzejewskiej, Aleksandry Moszyk Przed nami – scena muzyczna w wydaniu trzech kobiet. W kolejności pojawienia się na scenie: Marzena Nowakowska – „lokalny produkt” – czyli bydgoszczanka z krwi i kości, laureatka wielu ogólnopolskich przeglądów piosenki poetyckiej i turystycznej, poetka, kompozytorka. Aleksandra Moszyk – wielbicielka piosenki turystycznej, wokalistka EKT Gdynia, adoptowana bydgoszczanka Ewa Modrzejewska – wokalistka legendarnej Grupy Toruń, ma serce otwarte na Bydgoszcz i projekty muzyczne. Ewa Modrzejewska – torunianka, rodzinnie i przyjacielsko związana z Bydgoszczą. Czerpie radość życia ze wspólnego muzykowania i śpiewania. Jej ulubione instrumenty to gitara i pianino. Sama o sobie: Ja śpiewam piosenki, brzmią czułe dźwięki ludziom na pocieszenie, słuchają w radości możni i prości w sercach swych czując drżenie… Aleksandra Moszyk – mieszka w Pile, sentymentalnie związana z Bydgoszczą, a zwłaszcza z przyjaciółmi z tego miasta. Muzyczne spotkania to sól jej życia, ceni mądre teksty i dowcipnych ludzi oraz odwrotnie. Sama o sobie: Od czasu do czasu MUSZĘ się wyśpiewać! Marzena Nowakowska – „bydgoski bard w spódnicy” czy „bardka o cudnym głosie” – to na co dzień pani od polaka i historii. Pisze teksty i komponuje piosenki. Zdobywa nagrody na festiwalach i przeglądach. Lubi góry i morze, kawę o poranku i zapach książek. Sama o sobie: Jestem jak piąta pora roku… 13.03.2015, piątek, godz. 18.00, wstęp wolny

Jan Jakub Należyty – koncert Po latach nieobecności w Bydgoszczy! Jan Jakub Należyty – polski aktor estrady, piosenkarz, satyryk, wykonawca piosenek autorskich i francuskich. Autor sztuk teatralnych. Urodził się w Nakle nad Notecią. Pierwsze 52 |

| marzec 2015

debiutanckie próby wokalne podejmował na estradach bydgoskich klubów „Kosmos” i „Orion”. Udanie startował w Ogólnopolskim Młodzieżowym Przeglądzie Piosenki (1980). Zadebiutował na XX Festiwalu Polskiej Piosenki w Opolu w 1983 roku, gdzie zdobył nagrodę Grand Prix im. Karola Musioła w konkursie „Promocje” za wykonanie piosenki „Zawód Clowna”. Okrzyknięto go wtedy odkryciem i nietuzinkową osobowością estradową. Fascynuje go piosenka francuska, której pozostał wierny do dziś. Występował w kabarecie Jana Pietrzaka, pojawiał się też w wielu radiowych i telewizyjnych programach literacko-muzycznych. Dziś Jan Jakub Należyty skupia się na recitalach i twórczości teatralnej. Jest autorem następujących sztuk: Trzy razy łóżko (granej w całej Polsce pod szyldem Teatru Komedia Kraków, który założył z żoną Małgorzatą Żukrowską-Należyty) oraz we wrocławskim Teatrze Komedii, Ta cisza to ja – wyk. Jacek Kawalec, Mój dzikus (z Emilianem Kamińskim), Piękne panie i panowie (z Andrzejem Leśniewskim) granych w Teatrze Kamienica, Andropauza- męska rzecz, czyli Zdecydowana odpowiedź na Klimakterium, Dieta cud – komedia odchudzająca, Andropauza 2 czyli Męska rzecz być z kobietą – granych w teatrze Palladium w Warszawie i w całej Polsce (Agencja Promocyjno – Koncertowa Syndykat Artystyczny) oraz Viagra i chryzantemy Teatr Komedia Kraków (realizacja w przygotowaniu). Pisze teksty do piosenek dla wielu wykonawców, m.in. dla Beaty Rybotyckiej, Zbigniewa Wodeckiego czy Jacka Wójcickiego. 20.03.2015, piątek, godz. 17.19

Ogólnopolski Marcowy Festiwal Wolności

Jubileuszowo zagra po raz ostatni! Po raz pierwszy zagrał w marcu 2010 r. w Bydgoszczy jako hołd dla pokolenia Polaków walczących w latach 80-tych ub. wieku o wolną Polskę, hołd dla bardów wolności, a także bydgoszczan Marca 1981 r. będąc również każdorazowo imprezą witającą wiosnę. Jest dziełem, pomysłem mieszkańca Bydgoszczy Piotra Kubiaka i to on będzie w tym tygodniu gospodarzem piątkowej imprezy w Światłowni. Festiwal gościł wielu artystów w różnym wieku, przyjeżdżających z licznych miejsc kraju, w tym laureatów ogólnopolskich i międzynarodowych festiwali. 20 marca 2015 r. pożegna się jubileuszowo (5. edycja) już tylko koncertowo, nie w formule festiwalowej. Wystąpi m.in. lider warszawskiego zespołu rockowego „Fabryka” Sly Domański. Wolna scena, grasz,

w ydarzenia śpiewasz, wstąp! Wstęp wolny. Szukamy partnerów do ufundowania dla występujących i gości jubileuszowej Wielkiej Pizzy Wolności. Piotr Kubiak

21.03.2015, sobota, godz. 16.00 – koncert dziewięciu lokalnych bardów 22.03.2015, niedziela, godz. 17.00 – koncert Mariusza Lubomskiego

Pierwszy Bydgoski Festiwal Bardów ‚Imperatyw’ Pierwszy Bydgoski Festiwal Bardów ‚Imperatyw’ ma stać się cykliczną imprezą przedstawiającą osiągnięcia lokalnych twórców z kręgu poezji śpiewanej i nie tylko. Przewidujemy dwa dni festiwalowe. Pierwszy dzień (21 marca 2015) przegląd bydgoskich bardów: Leonard Luther, Marzena Nowakowska, Piotr Pieńkowski, Sławomir Ciecierski, Maciej Różycki, Sławomir Horbatiuk, Przemysław Smoczyński, Henryk Jaskulski, raper PeES. Reprezentują oni różne nurty muzyczne. Łączy ich jedno – autentyczna twórczość własna. Umiejscowienie pierwszego dnia festiwalu w dniu rozpoczęcia wiosny nie jest przypadkowe i ma stanowić dobry początek dla promocji bydgoskich twórców. Drugi dzień festiwalowy (22 marca 2015) to występ gwiazdy (Mariusz Lubomski). Ta część festiwalu stanie się okazją do wysłuchania piosenek barda, który już uzyskał uznanie o zasięgu ogólnopolskim. Widzowie będą też mieli okazję do spotkania i skomentowania sobotnich występów. Wstęp wolny.

27.03.2015, piątek, godz. 18.00, wstęp wolny

Staszewski od nowa – koncert Przemysława Cackowskiego Koncert oparty na utworach Stanisława Staszewskiego. Przemek Cackowski – niebanalny głos, doskonała interpretacja tekstu, wieloletnie obycie sceniczne. Wykonuje perfekcyjnie bardzo trudne utwory m.in. Budki Suflera, Stana Borysa, komponuje tez własne. Oto co artysta napisał o sobie: Od kilku lat tworzę jednoosobowy zespół sukcesywnie rozwijających się skrajnych dewiacji muzycznych. W moich scenicznych podróżach miałem przyjemność współpracować z wieloma muzykami takimi jak: Marcin Partyka, Paweł Stankiewicz, Andrzej Zarycki, Tomek Mądzielewski, Adam Jendryczka, Paweł Bomert, Piotr Aleksandrowicz, zespół KAMELEON a także z wokalistami wśród których wspomnę Joannę Lewandowską-Zbudniewek, Renatę Przemyk, Patrycję Markowską, Łukasza Barucha czy Krzysztofa Raogowskiego. Wokalista warszawskiego zespołu ORDALIA, grudziądzkich formacji WALLSTREET, FREEPLACE oraz IMMORTAL SOUL jak również projektów muzycznych ODCHODZĄC… AKUSTYCZNIE, KRĘPULEC, PLEBAN & CACEK. Laureat wielu konkursów. inf. Grzegorz Dudziński

Młodzieżowy Dom Kultury Nr 2 28 lutego – 1 marca 2015, godz. 9.00, sala sportowa Turniej Warmachine and Hordes rangi Master – impreza ogólnopolska w ramach gier strategicznych i planszowych 5.03.2015, godz. 17.00, Galeria OTWARTA MDK2 Wernisaż plastyczny Agnieszki i Madzi Geściak „Małe i duże inspiracje” 11.03.2015, godz. 11.00 Pałac Młodzieży Premiera spektaklu BŁĘKITNA DROGA (scenariusz i reżyseria Wioletta Górska-Nowik) w wykonaniu grupy teatralnej REMUS z MDK2 21.03.2015, godz. 17.00, sala 22 „VIII Improwizacja wieczorową porą” z grupą teatralną KALORYFER 22.03.2015, godz. 10.00, sala sportowa XII Wojewódzki Festiwal Tańca Nowoczesnego TAN 2015

„KONCERT z dedykacją” – na rzecz Schroniska dla Zwierząt w Bydgoszczy. Fot. Paweł Osiński

27.03.2015, godz. 10.00, sala sportowa Indywidualne Mistrzostwa Bydgoszczy Szkół Ponadgimnazjalnych w Szachach. 28.03.2015, godz. 11.30, sala 2 MARC(epan)OWE IGRASZKI – impreza artystyczno-integracyjna dla dzieci młodszych i rodziców.

inf. Bogna Blachowska

marzec 2015 |

| 53

w ydarzenia Dom Edukacyjno-Kulturalny „Regnum” Przyjdź na bezpłatne zajęcia w marcu!!! Wiosną każdy budzi się do działania. Nie zwlekaj i wybierz coś dla siebie z bogatej oferty Domu EdukacyjnoKulturalnego „Regnum” w Bydgoszczy. Obowiązują zapisy tel.: 52 371 10 51, 793 10 12 80 Więcej na www.nowe-pokolenie.pl/biezace-informacje_regnum

Bezpłatne zajęcia i warsztaty przy ul. A.G. Siedleckiego 12 4.03.2015, (śr.), godz. 17.45-18.30 ZAJĘCIA RYTMIKI dla dzieci w wieku 1,8-3 lata z rodzicami; Dzięki zajęciom rytmicznym dzieci wkraczają w świat muzyki i tańca oraz rozwijają szeroko pojętą sprawność muzyczną i umysłową. Uczą się śpiewać prostych piosenek, bawić rytmem i muzyką oraz rozwijają pamięć i koncentracje uwagi. 5.03.2015, (czw.), godz. 16.45-17.30 ZAJĘCIA KARATE dla dzieci w wieku 4-6 lat; Pragniesz nauczyć swoje dziecko samodzielności, pewności siebie, cierpliwości oraz wielu innych przydatnych w życiu cech? Przyprowadź je na zajęcia karate i przekonaj się, że to sport dla każdego. 10.03.2015, (wt.), 15.45-16.30 WARSZTAT PEDAGOGIZUJĄCY „Rozpoczęcie nauki w szkole – przełom w życiu dziecka i rodziny” dla rodziców bez dzieci; My dajemy Wam trochę fachowej wiedzy, a Wy nam swoje doświadczenie. Zapraszamy, przyjdź i podziel się z innymi własnymi spostrzeżeniami. 11.03.2015, (śr.), 18.00-19.00 ZAJĘCIA TANECZNE „ISKIERKI” dla dzieci w wieku 3-6 lat; Zauważyłeś, że Twoje dziecko żywo reaguje na dźwięki i jest wulkanem energii? Zapraszamy na zajęcia, podczas których wykorzystujemy wiele form ruchu i podstaw technik tańca. Dzieciaki świetnie się bawią, a przy okazji szkolą swoją sprawność, gibkość i koordynację. Pozbywają się wstydu i zdobywają pewność siebie. 12.03.2015, (czw.), 15.45-16.30 WARSZTAT AKTORSKI dla rodziców; Pragniesz na chwilę oderwać się od codzienności? Chciałbyś spróbować czegoś nowego? Zapraszamy na warsztaty aktorskie. W miłej atmosferze zabawy postaramy się oswoić tremę, zrelaksować, pobudzić do kreatywnego myślenia. 17.03.2015, (wt.), 15.45-16.30 WARSZTAT „Metoda ruchu rozwijającego Weroniki Sherborne” dla rodziców z dziećmi w wieku 3-6 lat; Terapia przez zabawę. Wykorzystamy dotyk i ruch bazując na wzajemnych relacjach fizycznych ćwiczących partnerów. Pokażemy Ci jak fantastycznym narzędziem we wspomaganiu rozwoju psychoruchowego może być ruch. 19.03.2015, (czw.), 16.45-17.30 ZAJĘCIA KARATE dla dzieci w wieku 4-6 lat 26.03.2015, (czw.), 15.45-16.30 WARSZTAT „Wesołe twarze” dla rodziców z dziećmi w wieku 3-6 lat; Podczas warsztatu wykonamy orygi54 |

| marzec 2015

nalne maski z papierowych talerzyków. Zastosujemy różne materiały: papier, wstążki, brokat, cekiny, kolorowe flamastry itp. Maski można wykorzystać podczas balu karnawałowego albo przyjęcia urodzinowego.

Bezpłatne zajęcia i warsztaty przy ul. Bośniackiej 3 (budynek SP 56)

2.03.2015, (pn.), 18.30-19.30 ZUMBA DLA DOROSŁYCH; Zapraszamy na warsztaty z ZUMBY. To przede wszystkim świetna zabawa, która napawa nas optymizmem i wprawia w świetny nastrój. Kroki taneczne są proste, a kombinację ruchów oryginalne. Godzina spędzona przy motywującej muzyce sprawi, że poczujesz atmosferę świetnej zabawy. 4.03.2015, (śr.), 17.00-19.00 ZAJĘCIA PLASTYCZNE dla dzieci w wieku 6-12 lat; Zapraszamy do świata plastyki, gdzie można uwolnić swoją wyobraźnię. Będziemy rysować, malować, wycinać, lepić, ale przede wszystkim świetnie się bawić. 4.03.2015, (śr.), 17.00-18.00 TANIEC NOWOCZESNY dla dzieci i młodzieży w wieku 6-12 lat; Zajęcia z tańca nowoczesnego rozwijają poczucie rytmu, pomagają się pozbyć nieśmiałości, stymulują rozwój psychoruchowy i koordynację, a nabyte umiejętności można zaprezentować na każdej imprezie lub w gronie znajomych. Przyjdź i przekonaj się jak wiele korzyści może dać taniec. 9.03.2015, (pn.), 17.30-18.30 FITNESS DLA DOROSŁYCH; Poprawa kondycji, utrata zbędnych kilogramów, nowe znajomości, świetny humor… Co jeszcze? Zapraszamy, przyjdź i przekonaj się sam. Zajęcia są bardzo różnorodne, tak, aby każdy mógł znaleźć coś dla siebie. Z nami wysiłek stanie się dla Ciebie przyjemnością. 11.03.2015, (śr.), 17.00-17.45 WARSZTAT AKTORSKI dla dzieci 6-12 lat; Będziemy rozbudzać wyobraźnię i poprawiać koncentrację. Oswajać tremę i nieśmiałość. Rozwijać myślenie i komunikowanie. Dużo śmiechu i świetna zabawa gwarantowane. 11.03.2015, (pn.), 18.30-19.30 ZAJĘCIA KARATE dla dzieci w wieku 6-12 lat; Pragniesz nauczyć swoje dziecko samodzielności, pewności siebie, cierpliwości oraz wielu innych przydatnych w życiu cech? Przyprowadź je na zajęcia karate i przekonaj się, że to sport dla każdego. 18.03.2015, (śr.), 17.00-19.00 ZAJĘCIA PLASTYCZNE dla dzieci w wieku 6-12 lat; Zapraszamy do świata plastyki, gdzie można uwolnić swoją wyobraźnię. Będziemy rysować, malować, wycinać, lepić, ale przede wszystkim świetnie się bawić. 18.03.2015, (śr.), 18.00-19.00 GIMNASTYKA OGÓLNOKONDYCYJNA; Wzmocnij swoje zdrowie, kondycję, popraw wygląd swojej sylwetki. Zajęcia odbywają się przy muzyce i z profesjonalną kadrą. Pozwolą na m.in.: poprawę sprawności, układu krążenia, układu oddechowego, utrzymanie pełnego zakresu ruchów w stawach oraz siłę mięśni.

w ydarzenia D.K. Orion BSM

17.03.2015, wtorek, godz. 17.00 Spotkanie Klubu Miłośników Błonia.

2.03.2015, poniedziałek, godz. 15.30 „Ptasie radio” – ilustracja do wiersza J. Tuwima, zajęcia plastyczne dla dzieci.

18.03.2015, środa, godz. 17.00 „Żółty oleander” – wieczór autorski dr Dariusza Lebiody Prezesa Zarządu Literatów Polskich, Okręgu Bydgosko-Toruńskiego. Prowadzenie: Stefan Pastuszewski. Poezja śpiewana: Tomasz Petańczuk.

3.03.2015, wtorek, godz. 14.00 „Zamczyska, zamki, ruiny…” – zajęcia plastyczne dla dorosłych. 4.03.2015, środa, godz. 17.00 „Z drugiej strony lustra” – spotkanie Klubu Miłośników Sztuki z Januszem Pruskim, Przewodniczącym Rady Nadzorczej BSM. 5.03.2015, czwartek, godz. 18.00 „FILM AUTORSKI – prostsze niż myślisz” – spotkanie Grupy Aktywnego Wypoczynku. 6.03.2015, piątek, godz. 15.30 „Portret kobiety” – zajęcia plastyczne dla dzieci. 11.03.2015, środa, godz. 17.00 „Przegląd szafy” – Spotkanie Klubu Miłośników Sztuki. 12.03.2015, czwartek, godz. 17.00 „Jak szybko mijają chwile” – spotkanie z okazji 125-lecia BSM dla działaczy samorządowych BSM. Impreza organizowana z inicjatywy spółdzielczej rady osiedla Wzgórze Wolności. Wystąpi Krzysztof Filasiński. 12.03.2015, czwartek, godz. 18.00 „Zasada pięciu posiłków” – spotkanie Grupy Aktywnego Wypoczynku. 16.03.2015, poniedziałek, godz. 15.30 „Powiew wiosny” – konkurs plastyczny – zajęcia plastyczne dla dzieci. 16.03.2015, poniedziałek, godz. 17.00 „Koncert pieśni pasyjnych” – Chór „Dzwon”. 17.03.2015, wtorek, godz. 17.00 Z cyklu: „Akademia rozmaitości” – wernisaż prac Zbigniewa Wypijewskiego, laureata X Ogólnopolskiego konkursu malarskiego im. Teofila Ociepki.

Klub „Odnowa” 3.03.2015, wtorek, godz. 17.30 Tańce w kręgu – muzyka duszy 12.03.2015, czwartek, godz. 15.30 Dzień Kobiet w Klubie Seniora „Kalina” 17.03.2015, wtorek, godz. 17.30 Tańce w kręgu – muzyka duszy 19.03.2015, czwartek, godz. 16.00 Wielkanocne orgiami – zabawy plastyczne dla dzieci 27.03.2015, piątek , godz. 16.00 Klub Aktywnego Seniora – Spotkanie pt. „Bądź bezpieczny”

19.03.2015, czwartek, godz. 14.00 „Pieta” – zajęcia plastyczne dla dorosłych. 20.03.2014, piątek, godz. 15.30 „Moja rodzina” – zajęcia plastyczne dla dzieci. 23.03.2015, poniedziałek, godz. 15.30 „Martwa natura z zajączkiem” – zajęcia plastyczne dla dzieci. 25.03.2015, środa, godz. 17.00 „Wiosna w literaturze” – spotkanie Klubu Miłośników Sztuki. 27.03.2015, piątek, godz. 15.30 „Wielkanoc 2015” – konkurs plastyczny na kartkę świąteczną – zajęcia plastyczne dla dzieci. 30.03.2015, poniedziałek, godz. 15.30 „Mozaika ze skorupek jajka” – zajęcia plastyczne dla dzieci. Ponadto zapraszamy codziennie w godzinach: 13-19 do „KAWIARENKI SENIORA” Plany pracy Klubu „Arka” i D.K. Orion BSM dostępne na stronie internetowej Bydgoskiej Spółdzielni Mieszkaniowej: http://www.bsm.bydgoszcz.pl/ w dziale Informacje. Zapraszamy do brania udziału w zajęciach naszych stałych sekcji (nabór otwarty przez cały rok), m.in.: – Koło plastyczne dla dzieci – poniedziałki i piątki godz. 16.00 – Koło plastyczne dla dorosłych – wtorki i czwartki godz. 14.00 – Gimnastyka TAI-CHI – poniedziałki i czwartki godz. 17.00 – Akademia rozmaitości – piątki godz. 15.00 inf. Aleksandra Mariańska

31.03.2015, wtorek, godz. 18.00 Klub Polskiej Książki zaprasza: Egzotyka i orientalizm w literackiej twórczości Dariusza Lebiody. Prowadzenie spotkania Jolanta Kowalska. Zapraszamy również: – W każdy poniedziałek o godz. 17.15 na zajęcia ZUMBATOMIC dla dzieci w wieku 7-12 lat. – W każdy wtorek o godz. 12.40 na GIMNASTYKĘ dla pań 50+. – W każdy wtorek o godz. 16.00 na zajęcia baletowe dla dzieci w wieku 5-7 lat. – W każdą środę o godz. 16.00 na zajęcia taneczne dla najmłodszych, dzieci w wieku 4-6 lat. Szczegółowy plan zajęć Klubu „Odnowa” RSM „Jedność” dostępny jest na stronie internetowej www.klubodnowa.strefa.pl marzec 2015 |

| 55

w ydarzenia Dom Kultury MODRACZEK

18.03.2015, środa, godz. 15.00 Spotkanie Klubu Seniora – Spotkanie z policjantem

4.03.2015, środa, godz. 18.00, wstęp wolny Indianie Ameryki Północnej. Historia i dzień dzisiejszy. „Czarna Legenda hiszpańskiej Konkwisty” – Aztekowie. Prowadzenie spotkania: Adam Piekarski

19.03.2015, czwartek, godz. 17.30 Przestrzeń Kobiet Twórczych „Pani Skarpeta”. Warsztaty: „O haftowaniu raz jeszcze”.

9.03.2015, poniedziałek, godz. 18.00, wstęp wolny Czytamy bajki dzieciom – „Odpowiedź małego delfina” 11.03.2015, środa, godz. 15.00 Spotkanie Klubu Seniora – Dzień Kobiet – wystąpi Andrzej Haliniak – gitara, śpiew 12.03.2015, czwartek, godz. 18.00, wstęp wolny Kawiarnia Literacka: gość – Marzenna Lewandowska – poetka, prozatorka, autorka 20 tomików poetyckich, w tym wyjątkowych i nieszablonowych erotyków, a także opowiadań i sztuk teatralnych dla dzieci i młodzieży oraz przepięknych bajeczek dla najmłodszych. Od wielu lat członek ZLP; bydgoszczanka z urodzenia, kowalanka z wyboru, uważająca ów KOWAL za swoje własne miejsce na ziemi. Prowadzenie spotkania: W. Barbara Jendrzejewska 14.03.2015, sobota, godz. 10.00, wstęp wolny Wystawa modelarska. Powoli w kalendarz naszych regularnych spotkań wkrada się również wystawa różnej maści modeli i sprzętów hobbystycznych. Jak zwykle nie zabraknie kolejek, samochodów oraz gier bitewnych. Trzeba jednak zaznaczyć. iż organizatorzy zawsze zaskakują nas czymś nietypowym i żadna wystawa nie jest podobna do minionych. 17.03.2015, wtorek, godz. 18.00, wstęp wolny Spotkanie z Latarnikiem, czyli o tabletach i smartphonach. Prowadzenie spotkania: Sławomir Krajewski – Latarnik PCRS Rozpoczynamy nową tematykę spotkań, na państwa ogromną prośbę przyjrzymy się bliżej urządzeniom mobilnym. Odpowiemy co powinien mieć wymarzony tablet oraz jakie programy powinniśmy mieć zawsze pod ręką. Zapraszam serdecznie.

19.03.2015, czwartek, godz. 18.00, wstęp wolny Projekcja pełnometrażowego filmu fabularnego pt. „Bracia wojny”. Film opowiada o trójce nastoletnich przyjaciół, których beztroskie życie przerywa wybuch II Wojny Światowej, przedstawia jak bohaterowie mu-

sieli zmagać się z trudami wojny. Twórcą filmu jest samouk z pasją 16-letni Mateusz Ciemniecki, uczeń Technikum Fotochemicznego w Bydgoszczy. 21.03.2015, sobota, godz. 10.00-13.00 „Wiosenne Warsztaty na Osiedlu Centrum”. 23.03.2015, poniedziałek, godz. 18.00, wstęp wolny Czytamy bajki dzieciom – „Światła we mgle”. 25.03.2015, środa, godz. 15.00 Spotkanie Klubu Seniora – Spotkanie z pszczelarzem p. Jerzym Różańskim 28.03.2015, sobota, godz. 10.00-11.30 Spotkanie z kulturą krajów anglojęzycznych – St. Patrick’s Day (Irlandia), St.David’s Day (Wales), Pancake Day.

artGallery galeria & pracownia plastyczna 6.03.2015, godz. 17.00, ul. Krasińskiego 5

Kobietą być Wernisaż wystawy obrazów artystek, członkiń SPAMiG-u. inf. Anna Osińska

56 |

| marzec 2015

w ydarzenia Młodzieżowy Dom Kultury Nr 1 10-21 marca 2015 r.

Dzieci w sieci – XI edycja konkursu witryn internetowych Celem konkursu jest popularyzacja korzystania z internetu wśród dzieci w wieku 9-15 lat przez aktywny udział w tworzeniu własnej witryny internetowej oraz ukazanie możliwości techniki komputerowej. Konkurs odbywa się w trzech etapach: – I etap to kurs przygotowawczy prowadzony przez autorów przeglądu; – II etap to część warsztatowa – uczestnicy będą samodzielnie tworzyć witrynę internetową w pracowni komputerowej MDK nr1; – III etap FINAŁ – 14.03.2015 – ocena przygotowanych stron przez jury, wybranie najciekawszych prac i ich nagrodzenie.

„Na wystawie prezentujemy rysunki, prace powstałe na psychofizjologii widzenia, anamorfozy, wycinanki, malarstwo pejzażowe i obiekty. Na jednym z ćwiczeń pod tytułem „Części ciała” studenci mieli przekazać wizualnie różne, określone emocje poprzez collage, fotografię, wycinanki oraz multiplikacje. To zadanie wyzwoliło zaskakującą pomysłowość, kreatywność i inwencję. Często tematy omawiane i realizowane są żmudną pracą nad projektem i jego wykonaniem. Rzadko daje ona natychmiastowy efekt. Zaletą takiej pracy jest rozszerzenie świadomości plastycznej nad formą. Jest to ważne, ponieważ studiowanie to proces długotrwały, który umożliwia pogłębienie wiedzy nad sensem osobistej wypowiedzi.” – mówi prof. Aleksandra Simińska. Marek Goliński – opiekun Galerii MDK

21.03.2015, godz. 10.00. Dzieci w sieci – finał XI edycji konkursu witryn internetowych 17.03.2015, godz. 17.00, Galeria MDK

Otwarcie wystawy w Galerii MDK. Prace studentów Architektury Wnętrz UTP Wystawa prezentuje dorobek studentów II i III roku pierwszego stopnia i I roku studiów magisterskich Architektury Wnętrz z pracowni prof. Aleksandry Simińskiej i asyst. Magdaleny Rucińskiej. Kierunek ten istnieje na Wydziale BAiIŚ UTP w Bydgoszczy.

17-21 marca 2015

Tydzień promocji zdrowia Realizacja zadania z programu profilaktycznego placówki. W ramach tygodnia, w tym roku pod hasłem „Bądź zdrów i pomagaj” odbywać się będą różnorodne działania, między innymi akcja charytatywna oraz spotkanie z ratownikiem medycznym. Ponadto planujemy promować zdrowe odżywianie – „Dzień bez słodyczy” oraz ruch na świeżym powietrzu poprzez akcję „Witamy wiosnę na sportowo!”. 27.03.2015, godz. 16.30

XI Prezentacje Muzyczne Impreza muzyczna mająca charakter konkursu dla dzieci i młodzieży ze szkół podstawowych i gimnazjów. Występujący soliści prezentują się w dwóch kategoriach: śpiew i gra na keyboardzie. SOWA, Ewelina Bąk, Magdalena Samełko – kolaż

inf. Grażyna Goralewska, Katarzyna Sawczuk

marzec 2015 |

| 57

w ydarzenia Wojewódzki Ośrodek Animacji Kultury w Toruniu 4 marca – wykład z cyklu Sztuka fotografii

Ewolucja aparatu fotograficznego i jej wpływ na historię fotografii Pierwsze spotkanie odbędzie się 4 marca o godz. 17.30. Tematem wykładu będzie ewolucja aparatu fotograficznego. Udział bezpłatny. 6-8 marca – warsztaty Event marketing w pigułce

27-29 marca – warsztaty Teatr – Muzyka – Ruch

Trzy twarze teatru: Teatr – Muzyka – Ruch Warsztaty odbędą się w dniach 27-29 marca. Podczas trzydniowego spotkania uczestnicy prześledzą najważniejsze etapy tworzenia przedstawienia teatralnego. Zgłoszenia przyjmowane są do 13 marca. Liczba miejsc ograniczona – decyduje kolejność zgłoszeń.

Event marketing w pigułce Warsztaty odbędą się w dniach 6-8 marca. Poprowadzi je Piotr Lenkiewicz, specjalista w zakresie marketingu kultury. Informacje dotyczące zgłoszeń na: woak.torun.pl 7 marca – warsztaty ABC fotografowania dla dorosłych. Fotografia rodzinna

Jak zostać rodzinnym fotografem w jeden dzień Zajęcia poprowadzi Stanisław Jasiński, fotografik. Informacje dotyczące zgłoszeń na: woak.torun.pl 12-15 marca – Ogólnopolskie warsztaty piosenkarskie Śpiew estradowy

Kształtowanie talentu wokalnego i wizerunku estradowego Zajęcia odbędą się w dniach 12-15 marca. Informacje dotyczące zgłoszeń na: woak.torun.pl 14-15 marca – warsztaty News, reportaż, etiuda fabularna

Pierwsze kroki dziennikarza telewizyjnego Zgłoszenia przyjmowane są do 7 marca. Liczba miejsc ograniczona – decyduje kolejność zgłoszeń. 13-14 marca – warsztaty Fotografia studyjna

Tajniki fotografii studyjnej Warsztaty poprowadzi Marek Czarnecki – fotografik. Zgłoszenia przyjmowane są do 7 marca. Liczba miejsc ograniczona – decyduje kolejność zgłoszeń. 21 marca – 60. Ogólnopolski Konkurs Recytatorski. Eliminacje rejonowe

Wartościowa literatura i piękne słowo 27 marca – wykład inauguracyjny programu Kulturalni-e!

Projekt „Kulturalni-e! Cykl warsztatów dla kadry kultury” WOAK zrealizuje w tym roku projekt edukacyjny dla animatorów kultury Kulturalni-e! Cykl warsztatów dla kadry kultury, skierowany do pracowników instytucji kultury oraz organizacji prowadzących działalność kulturalną. Koszt na cały cykl: 150 zł. Liczba miejsc ograniczona, o przyjęciu decyduje kolejność zgłoszeń. 58 |

| marzec 2015

29 marca – KATAR Muzyka. Koncert finałowy

Konfrontacje młodych muzyków W koncercie finałowym wystąpią zespoły zakwalifikowane przez komisję oraz laureat głosowania internautów w portalu gra.fm. Wstęp wolny!

Pozostałe warsztaty i szkolenia: 17-19 kwietnia – Wideoklip z Yachem Paszkiewiczem, cena 160 zł, termin zgłoszeń: 10 kwietnia. 18-19 kwietnia – Magia głosu – twój dźwiękowy wizerunek. Zajęcia prowadzi Erwin Regosz, cena 80 zł, termin zgłoszeń: 3 kwietnia. 25-26 kwietnia – Inspiracje w pracy z dziecięcym zespołem teatralnym. Wskazówki dla nauczycieli, cena 100 zł, termin zgłoszeń: 10 kwietnia. inf. Kamil Hoffmann

Wojewódzki Ośrodek Animacji Kultury w Toruniu ul. Szpitalna 8; 87-100 Toruń tel./fax: 566 522 027, 566 522 755 www.woak.torun.pl; e-mail: woak@woak.torun.pl

w ydarzenia Miejskie Centrum Kultury 1.03.2015, niedziela, godz. 16.30, Kawiarnia Szpulka, wstęp wolny

Rotmistrz Witold Pilecki najodważniejszy człowiek świata

– gawęda w wykonaniu Sekcji Literackiej UTW Agora Nestora Witold Pileckips. „Witold”, „Druh”; nazwiska konspiracyjne „Roman Jezierski”, „Tomasz Serafiński”, „Leon Bryjak”, „Jan Uznański”, „Witold Smoliński”; kryptonim T-IV (ur. 13 maja 1901 w Ołońcu, zm. 25 maja 1948 w Warszawie) – rotmistrzkawalerii Wojska Polskiego, współzałożyciel Tajnej Armii Polskiej, żołnierz Armii Krajowej, więzień i organizator ruchu oporu w KL Auschwitz. Autor raportów o Holokauście, tzw. Raportów Pileckiego. Jego postać chcemy Państwu nie tylko przybliżyć, ale na swój skromny sposób złożyć hołd. Serdecznie zapraszamy. 10.03.2015, wtorek, godz. 16.00, sala kinowo-koncertowa MCK, wstęp dla słuchaczy UTW AGORA NESTORA

Wykład: „Tych Państwa nie obsługujemy. O metodach nieuczciwych bydgoszczan w dwudziestoleciu międzywojennym.” Aleksandra Jankowska 11.03.2015, środa, godz. 19.00, kawiarnia Szpulka, wstęp wolny

Kwartet Jachna/Cichowski/Urowski/ Krawczyk – koncert „Zrealizowano dzięki wsparciu finansowemu miasta Bydgoszczy” Kwartet Jachna/Cichowski/Urowski/Krawczyk, powstał w 2014 roku, i wykonuje kompozycje członków zespołu, inspirowane szeroko pojętym modern jazzem. Obecny materiał jest przygotowaniem do płyty, która ma ukazać się jesienią nakładem Requiem Records. Nie da się zbyt wiele o nim powiedzieć, poza tym że jest BARDZO FAJNY… Zresztą członkowie zespołu również. Wojciech Jachna – jest absolwentem historii na Uniwersytecie Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy. Uczestniczył w nagraniach do prawie 20 płyt, współpracując z wieloma formacjami, m.in. Jachna/Tarwid/ Karch, duet Jachna/Buhl, Innercity Ensemble, Sing Sing Penelope, Contemporary Noise Quintet/Sextet, oraz Dubska i Mordy, obecnie na bydgoskiej Akademii Muzycznej studiuje muzykę jazzową i rozrywkową. Jacek Cichocki – pianista, kompozytor, multiinstrumentalista. Absolwent Policealnego Studium Jazzowego w Warszawie oraz Akademii Muzycznej w Katowicach. Zdobywca nagród na konkursach jazzowych. Nagrał szereg albumów jako członek zespołów: Blue Sounds, Enigmatik Quartet, Limboski Quartet. Paweł Urowski – Kontrabasista, gitarzysta basowy, kompozytor. Absolwent Akademii Muzycznej im. Karola Lipińskiego we Wrocławiu na Wydziale Instrumentalnym. Nagrał 12 płyt, w tym album nominowany do

Fryderyka 2010, wydany w ramach formacji Dziki Jazz (Kamiński, Pater, Urowski, Gorzycki). Mateusz Krawczyk – perkusista, student Akademii Muzycznej w Bydgoszcz w klasie perkusji prof. Piotra Biskupskiego. Absolwent Szkoły Muzycznej w Bydgoszczy w klasie mgr Mirosława Żyty. W 2010 roku laureat ogólnopolskich przesłuchań CEA w Warszawie, w 2011 roku podczas XVI Big Band Festiwal w Nowym Tomyślu jako członek zespołu Jazz Big Band 75 z Bydgoszczy otrzymał puchar dla najlepszego instrumentalisty festiwalu. Laureat ogólnopolskiego konkursu Młode talenty w kategorii zespoły muzyczne w 2010 i 2012 roku. 14.03.2015, sobota, godz. 10.00, Galeria Wspólna, bilet: 60 zł, do nabycia wyłącznie w kasie MCK, informacje: dominika.kiss-orska@mck-bydgoszcz.pl

Koło Gospodyń Miejskich: Krótki kurs malarstwa olejnego Od nowego roku zapraszamy ponownie na Krótki Kurs Malarstwa Olejnego. Zaczynamy w styczniu, kończymy w czerwcu. Jest to cykl sześciu spotkań z Anną Tomasik, pod której okiem będziemy malować portrety, martwą naturę, a także skopiujemy swoje ulubione obrazy znanych mistrzów. Zapoznamy się przy tym z techniką olejną. Na koniec kursu przygotujemy wystawę prac powstałych podczas jego trwania. 14.03.2015, sobota, godz. 11.00, Studio A/V, wstęp wolny, zapisy: dominika.kiss-orska@mck-bydgoszcz.pl

Mali idą w Świat Na pierwszym spotkaniu z cyklu „Mali idą w świat” zastanawialiśmy się, czym ten „świat” jest. Słuchaliśmy opowieści i tworzyliśmy własną. Umiemy opowiadać o świecie. Czy on też snuje swoje opowieści? O czym są? I czy tworzy swoją muzykę? A jeśli tak, to gdzie można ją usłyszeć? I jak jej słuchać? By się tego dowiedzieć, odwiedzimy pewne bardzo ciekawe miejsce… 14.03.2015, sobota, godz. 12.00, sala kinowo-widowiskowa MCK, wstęp wolny, (45 min.)

Spotkania z kulturą chrześcijańską w związku z ogłoszeniem przez Sejm RP roku 2014 „ROKIEM ŚW. JANA PAWŁA II”: pokaz filmu dokumentalnego „FIDES ET RATIO” – reż. Wanda Różycka Zborowska Film jest próbą znalezienia pojednania między wiarą i rozumem. Myślą przewodnią filmu jest przemówienie Ojca Świętego Jana Pawła II w Toruniu w czerwcu 1999 roku podczas spotkania z rektorami wyższych uczelni, które odbyło się w auli Uniwersytetu Mikołaja Kopernika. Przewodnikiem w poszukiwaniu odpowiedzi i moderatorem wywiadów jest ksiądz Stefan Moszoro-Dąbrowski. marzec 2015 |

| 59

w ydarzenia Po projekcji filmu spotkanie z autorką. Wanda Różycka Zborowska, absolwentka reżyserii filmowo-telewizyjnej na Wydziale Radia i Telewizji Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach. Reżyser filmowy, scenarzysta, nauczyciel. Współpracowała m.in. z Krzysztofem Kieślowskim i Andrzejem Jurgą. Filmy: Fides et ratio; Przyjaciółki; Duśka – film o Wandzie Półtawskiej; Liczę na was; Pójdź za Mną. Testament Jana Pawła II; Rycerska krew; Odtajnione powstanie; Czarni baronowie; Ziarnko i in. Sztuki teatralne: Królowa śniegu. Nagrody filmowe: „Fides et Ratio” - XXVIII Międzynarodowy Festiwal Niepokalanów; „Duśka”; I Międzynarodowy Festiwal Filmowy im. Jana Pawła II, Miami na Florydzie, USA: nagroda za najlepszy film dokumentalny. 15.03.2015, niedziela, godz. 11.00, sala kinowo-widowiskowa MCK, wstęp: 5,00 zł

Urodziny Kina Orzeł – małe ANIMOCJE: Ach, ten Emil! reż. Per Åhlin, Alicja Jaworski Björk, Lasse Persson, Szwecja, 2013, czas: 70 minut, Film z lektorem Film jest oparty na słynnej na całym świecie serii powieści dla dzieci pod tytułem „Emil z Lönnebergi” autorstwa Astrid Lindgren. Książka ukazuje słoneczną, radosną stronę życia na wsi w początkach XX w. Na takiej właśnie wsi Vimmerby, w Smalandii, urodziła się i wzrosła pisarka. Taka wieś w dużym stopniu wpłynęła na jej charakter. Tworząc serię opowieści o Emilu, Lindgrenbazowała na własnych doświadczeniach i wspomnieniach dzieciństwa. Animowana adaptacja wzbogacona jest o autorską narrację Astrid Lindgren i korzysta z oryginalnych ilustracji Björna Berga.

60 |

| marzec 2015

15.03.2015, niedziela, Zbiórka godz. 7.45, Dworzec Główny PKS – start: godz. 8.00, koszt biletów 20 zł, wstęp wolny

Kultura na świeżym vol. 32. Wędrówka dookoła Więcborka Podczas marcowej Kultury na świeżym wybierzemy się w najbardziej na zachód wysunięte rejony naszego województwa, czyli do malowniczo położonego Więcborka. Zrobimy pętlę po okolicznych lasach i wzdłuż jezior pojezierza krajeńskiego. Odnajdziemy pałac, w którym lubił gościć prezydent RP Ignacy Mościcki oraz niezwykły kamień w Zabartowie, który podobno nosi boskie ślady. Jeśli wystarczy nam czasu, odwiedzimy pszczelarskie muzeum we wsi Witunia. Marzec to miesiąc, kiedy trzy lata temu wyruszyła pierwsza wycieczka w ramach Kultury na świeżym. W związku z urodzinami, zachęcamy wszystkich do przygotowania niespodzianek! Powrót o godz. 17.00 (w Bydgoszczy będziemy o 18.30). 16.03.2015, poniedziałek, godz. 10.00 i 12.00, sala kinowo-widowiskowa MCK, bilety 8 zł, rezerwacje: 603 116 044

Teatr Małych Form z Bydgoszczy oraz Artur Maćkowiak: spektakl – lekcja teatralna pt. „Tajemnice pantomimy” Program składa się z trzech części: I Pokaz etiud z akompaniamentem gitary. II Wyjaśnienie i zobrazowanie podstawowych terminów z zakresu pantomimy: gest, ruch, mimika. III Etiuda pantomimiczna z udziałem dzieci. WYKONAWCY: Mieczysław Giedrojć – wykonawca monodramów, mim i klaun, występował na wielu festiwalach w kraju i zagranicą, między innymi w: Anglii, Francji, Rosji, Niemczech, Szwajcarii i na Ukrainie; studiował w Akademii Teatralnej w Warszawie na Wydziale Wiedzy o Teatrze. Artur Maćkowiak – muzyk, performer, animator kultury alternatywnej. Założyciel Wet Music Records, gdzie ukazują się nagrania projektów z jego udziałem. Działa na rynku muzycznym od ponad 15 lat. Muzyk zespołów SomethingLike Elvis i PottyUmbrella, z którymi nagrał pięć płyt.

w ydarzenia 17.03.2015, wtorek, godz. 16.30, foyer MCK – wernisaż, wstęp wolny, wystawa czynna do 7.04.2015

Wystawa „Transformacje we współczesnej architekturze estońskiej” z cyklu „Współczesna architektura Europy” Stowarzyszenie Architektów Polskich zaprasza na wystawę fotograficzną poświęconą architekturze współczesnej Estonii. Wystawa ukazuje trendy architektury w kraju, w którym nowe obiekty łączy się ze starymi, a współczesna architektura starannie wpisuje się w historyczny kontekst. Niniejsza wystawa „Transformacje we Współczesnej Architekturze Estońskiej” ukazuje trendy architektury w kraju, w którym nowe obiekty łączy się ze starymi, a współczesna architektura starannie wpisuje się w kontekst historyczny. Kurator: Andrus Kõresaar. Zdjęcia: Kaido Haagen, Martin Siplane, TiitVeermäe, ArneMaasik Partnerzy: Ministerstwo Kultury Republiki Estonii, Estoński Fundusz Kultury, Związek Architektów Estońskich, Ambasada Estonii w Helsinkach, Ambasada Estonii w Londynie Projekt: Andrus Kõresaar, Liina Rohtlaan, Maris Hellrand, Anthony Lawrence, EloAun, Helen Küppas Specjalne podziękowania: Kristel Oitmaa, Yoko Alender, Liisa Ojaveer 18.03.2015, środa, godz. 19.00, Salonik MCK, wstęp wolny

I spotkanie w „Kawiarence Belle Époque” Spotkanie poświęcone zostanie architekturze bydgoskiej, tej chyba najbliższej mieszkańcom, a mianowicie kamienicy czynszowej. Porozmawiamy zarówno o najpiękniejszych przykładach tego typu budynków, o detalu zdobiącym fasady i wnętrza, a także o tym jak wykształcił się typ bydgoskiej kamienicy czynszowej. Będą mogli Państwo zobaczyć jak z niewielkich kamieniczek o niezbyt komfortowym układzie wnętrz i wyposażeniu, wykształcił się typ domów dochodowych mieszczących bardzo luksusowe mieszkania. Organizatorem cyklu jest Stowarzyszenie Centrum Kultury Belle Époque wraz z Miejskim Centrum Kultury w Bydgoszczy. Projekt jest współfinansowany ze środków finansowych Miasta Bydgoszcz. 19.03.2015, czwartek, drzwi godz. 19.00, start godz. 20.00, sala kinowo-widowiskowa MCK, bilety: 15,00 zł

Muzyczne Smaki vol. 16 – Vidian & Egoistic Vidian powstał w 2008 roku z inicjatywy Macieja „Małego” Brzezinskiego (Upside Down) oraz Adama Borysa. W 2011 roku światło dzienne ujrzała debiutancka płyta „Irrelevant Nonsense Machine Element” wyprodukowana w Sounds Great Promotion. Po trasie u boku Blindead oraz Obscure Sphinx oraz koncertach na terenie całego kraju zespół skupił się na tworzeniu nowych dźwięków, w efekcie w 2015 roku wracają z drugim albumem zatytułowanym „Transgressing The Horizon”.

Vidian

Zespół Egoistic powstał w 2011 roku z założeniem tworzenia muzyki podporządkowanej określonym konceptom tematycznym. Czteroosobowy kolektyw obrał sobie za punkt wyjścia metal jako tworzywo, lecz bez większych zahamowań czerpie z innych gatunków muzycznych. Na płytach zespołu znaleźć można heavy i death metal, rocka, sporo naleciałości gotyckich, nieco elektroniki i wiele innych. 19.03.2015, czwartek, godz. 17.00-19.00, Barka Lemara, wstęp 10 zł, bilety do kupienia wyłącznie w kasie MCK, informacje: piotr.drozdowski@mck-bydgoszcz.pl

Koło Gospodyń Miejskich – Ozdoby Wielkanocne Wiosna już za rogiem i Wielkanoc blisko więc zajmiemy się jajkami i ptakami. Podczas najbliższych zajęć Koła Gospodyń Miejskich zrobimy kolorowe ozdoby przy użyciu techniki witrażu i mozaiki. 20.03.2015, piątek, godz. 19.00, sala kinowo-widowiskowa MCK, bilety: 10,00 zł (normalny), 7,00 zł (z legitymacją wszelaką/szkolną/studencką/UTW Agora Nestora)

Bydgoska Akademia Jazzu i gość specjalny Marcin Gawdzis Bydgoska Akademia Jazzu jako koncertowa koncepcja wykorzystania potencjału muzycznego drzemiącego w studentach i wykładowcach wydziału jazzu Akademii Muzycznej doskonale się sprawdziła w swych poprzednich edycjach. Oparta na filarach instytucji Miejskiego Centrum Kultury i Akademii Muzycznej w swojej piątej odsłonie zaprezentuje postać zasłużonego dla sceny jazzowej muzyka i pedagoga dr Marcina Gawdzisa. Instrumentem przewodnim tej odsłony będzie trąbka. Zaprezentujemy państwu studentów klasy w popisowym repertuarze oraz przedstawimy bliżej postać naszego pedagoga. W drugiej części koncertu Big Band Akademii Muzycznej pod kierownictwem Michała Szlempo zaprezentuje nowy repertuar przygotowany specjalnie na tę okazję Nad całością będzie czuwał kontrabasista Grzegorz Nadolny także w roli prowadzącego koncert. marzec 2015 |

| 61

w ydarzenia Marcin Gawdzis urodził się w roku 1972. Muzyczną edukację rozpoczął w Zespole Państwowych Szkół Muzycznych w Elblągu. W roku 1995 r. ukończył Wydział Jazzu i Muzyki Rozrywkowej Akademii Muzycznej w Katowicach. Od 2003 jest wykładowcą Akademii Muzycznej w Bydgoszczy. Bez wątpienia należy do grona najlepszych polskich trębaczy. Na swoim koncie ma wiele znaczących nagród, w tym m.in. I miejsce na Jazz Juniors w 1993 i 1995 roku, czy nagrodę dla najlepszego instrumentalisty na Ogólnopolskim Festiwalu Jazz-Rock Olsztyn 2003.

21.03.2015 sobota, godz. 20.00, sala kinowo-widowiskowa MCK, wstęp wolny

Premiery Płytowe – The Shipyard i Rain of Claim Grupa The Shipyard powstała w 2011 roku w centrum Trójmiasta, ale szybko potem zaczęła wymykać się ku dalszym rewirom. Napędza ich zapach morza i dźwięk giętej portowej stali. Choć debiutancki album „We Will Sea” (Nasiono Records), okrzyknięty płytą roku przez wielu dziennikarzy (między innymi Piotra Stelmacha z Trójki),

21-25.03.2015, sobota-środa, godz. 10.00-17.00, ZPP Ostromecko, 100 zł/30 godzin, zapisy: ewa.stolowska@mck-bydgoszcz.pl

Sytuacja Teatr: warsztat aktorski

Teatru Ósmego Dnia Warsztat Teatru Ósmego dnia nie jest szkołą, która uczy takiej czy innej technik aktorskiej, chce być czymś więcej, chce połączyć działanie teatralne z postawą poznawczą, światopoglądową, z ekspresją etycznej wrażliwości społecznej i politycznej, która nadaje sens pracy nad przedstawieniem. Jest sumą wieloletnich doświadczeń, które pozwoliły wypracować oryginalną metodę twórczą. Zespół ćwiczeń aktorskich, zaczerpniętych z doświadczeń teatralnych Jerzego Grotowskiego, traktowany jest jako metoda wewnętrznego samopoznania aktora, rozpoznania własnych ograniczeń i możliwości. Ćwiczenia te koncentrują się przede wszystkim na ekspresji ciała i umiejętności tworzenia wyrazistego i precyzyjnego znaku teatralnego w zespołowym i partnerskim działaniu. Właśnie to zespołowe i partnerskie działanie- spontaniczne improwizacje aktorskie pozwalają tworzyć postaci sceniczne, sytuacje i gotowe akcje teatralne . Są one swoistym dialogiem, często sprzeciwem wobec świata takiego jakim jest. Ważnym momentem jest ustalenie tematu pracy, który stanowi podstawę wspólnych odniesień i poszukiwań. Chcielibyśmy więc zaproponować pracę wokół tematów, dla których inspiracją byłaby poezja Stanisława Barańczaka. Warsztaty zakończone pokazem pracy 25.03.2015 o godz. 17.00, sala widowiskowa MCK. SYTUACJA TEATR to swoiste Kolegium Teatralne – wykłady, pokazy i warsztaty związane z krytyką, interpretacją, historią teatru, głównymi współczesnymi nurtami teatralnymi i tanecznymi, adresowane do zorganizowanych grup studenckich i szkolnych, a także odbiorców indywidualnych. Mają one na celu przygotowanie widzów do odbioru spektakli przekraczających pod względem przekazu i użytych środków nawyki widzów, zakorzenienie w ich świadomości istotnych dla historii teatru pojęć oraz nazwisk twórców i reformatorów, którzy wyznaczali nowe kierunki w sztuce teatralnej i stworzyli podstawę dzisiejszej mnogości nurtów w teatrze. SYTUACJA TEATR stanowi nawiązanie do idei odbywającego się od trzech lat w Bydgoszczy Międzynarodowego Festiwalu Teatralnego INNE SYTUACJE, który to festiwal docelowo, w kolejnych latach, stanowić będzie finał rocznego programu edukacyjnego prowadzonego od października do czerwca. 62 |

| marzec 2015

25.03.2015, środa, godz. 17.00-19.00, sala kinowo-widowiskowa MCK, wstęp wolny

Sytuacja Teatr:

pokaz pracy warsztatowej Teatru Ósmego Dnia + wykład prof. Juliusza Tyszki (UAM w Poznaniu) „Postawa twórcza i aktorstwo w Teatrze Ósmego Dnia wobec II Reformy Teatru” „Postawa twórcza i aktorstwo w Teatrze Ósmego Dnia wobec II Reformy Teatru”. Poznański Teatr Ósmego Dnia wypracował swój twórczy światopogląd i postawę wobec świata w bezpośrednim związku z polskim i światowym buntem młodzieży z przełomu lat 60. i 70. XX w. Ów światopogląd i owa postawa przekładają się bardzo konkretnie i konsekwentnie zarówno na życiową drogę członków tego zespołu, jak i na ich metodę pracy aktora nad sobą i sposób tworzenia spektakli. W tym kontekście omówione zostaną szczegółowo: wypracowana przez tę grupę oryginalna wersja kreacji zbiorowej i sposób istnienia aktora. Dr hab. Juliusz Tyszka, profesor nadzwyczajny UAM – teatrolog, kulturoznawca, performatyk. Autor sześciu książek (m.in. Widowiska nowojorskie; Między prawdą a doktryną. „System” Stanisławskiego w Polsce 1944-1956; Teatr Ósmego Dnia – pierwsze dziesięciolecie (1964-1973). Ostatnio wydał książkę pt. Mistrzowie (2006). Koordynator siedmiu międzynarodowych konferencji naukowych, współkoordynator trzech, uczestnik ponad czterdziestu międzynarodowych i dwudziestu krajowych. Pokaz pracy warsztatowej Teatru Ósmego Dnia z uczestnikami 5-dniowych warsztatów w ZPP Ostromecko.

w ydarzenia wykazywał ciągoty ku nowej fali i post-punkowemu sznytowi to obecnemu wcieleniu grupy najbliżej do ostrego i przebojowego gitarowego crossover. The Shipyard odwiedzili szereg klubów oraz festiwali (m.in. OFF Festival). W roku 2013 zdobyli Grand Prix na festiwalu In Memoriam Grzegorza Ciechowskiego. W roku 2014 ukazała się druga płyta zatytułowana „Water On Mars”, z której singiel „So Much To Win” był grany w większości polskich niekomercyjnych stacji radiowych. Jesienią 2015 ukaże się kolejna płyta zespołu, zawierająca w zdecydowanej większości utwory w języku polskim. 21.03.2015, sobota, godz. 10.30, sala kinowo-widowiskowa MCK, wstęp wolny

Poranek Kulturalny dla osób z niepełnosprawnością połączony z obchodami Światowego Dnia Osób z Zespołem Downa 22.03.2015, niedziela, godz. 09.30, Salonik Secesyjny, wstęp wolny, zapisy: dominika.kiss-orska@mck-bydgoszcz.pl

Poranek Rodzinny W marcu witamy wiosnę! Hurra! Ale żeby godnie ją przywitać, musimy zrzucić z siebie zimowe pierzyny, wstać i na nowy czas nabrać nowej energii. Na marcowym poranku zbudujemy sobie znakomitą rzecz do zabaw na podwórku. Odwiedzą nas też bardzo ciekawi goście, którzy pokażą nam jak rozruszać zastane po zimie mięśnie. Nie zapomnijcie włożyć wygodnego stroju! 22.03.2015, niedziela, godz. 18.00, sala kinowo-widowiskowa MCK, wstęp: 15,00 zł (normalny), 10,00 zł (z legitymacją wszelką/studencką/uczniowska/UTW Agora Nestora)

Premiery Płytowe – Herdzin Trio promocja płyty „Capacity” KRZYSZTOF HERDZIN (1970) należy do najbardziej zapracowanych i cenionych polskich muzyków ostatnich lat. Jest rzadkim w naszym kraju przykładem muzycznego omnibusa, potrafi poruszać się w każdej stylistyce – jak mawia Zbigniew Namysłowski: „Herdzin potrafi zagrać wszystko”. Z tego też względu bywa zapraszany do współpracy zarówno przez gwiazdy muzyki pop i jazz, jak i wirtuozów muzyki poważnej. Zawodowi muzycy znają go z ponad 190 nagranych płyt (dorobek do obdzielenia kilku osób…), jego własnych projektów koncertowych, dwunastu autorskich płyt, a ostatnio przede wszystkim z prac aranżerskich i kompozytorskich. Przez ostatnie lata ukochany skład instrumentalny Krzysztofa Herdzina, jakim jest trio – funkcjonował od przypadku do przypadku. A szkoda, ponieważ nagrywając wspólnie z Cezarym Konradem i Zbigniewem Wegehauptem płytę „Live in Tygmont” w 2004 roku

stworzyli jeden z najciekawszych zespołów w naszym kraju, wszędzie wywołując zachwyt słuchaczy i podziw krytyków muzycznych. Jesteśmy właśnie świadkami powrotu do wytęsknionej formy herdzinowego muzykowania, tym razem w odnowionym składzie z fantastycznym, młodym basistą Robertem Kubiszynem. Płyta „Capacity” zawiera 6 kompozycji, w tym jedną nie napisaną przez Herdzina: otwierający krążek „Prayer For El Salvador” Russella Ferrante, pochodzącą z płyty „Spin” zespołu Yellowjackets. Muzyka znajdująca się na albumie stanowi połączenie jazzowej wizji lidera z otwarciem na kreację wnoszoną przez pozostałych muzyków. 24.03.2015, wtorek, godz. 16.00, sala kinowo-widowiskowa MCK, wstęp dla słuchaczy UTW AGORA NESTORA

Wykład: Instrumentarium w muzyce polskiego baroku – Dorota Zimna, Ewa Witczak 26.03.2015, czwartek, godz. 19.00, sala kinowo-widowiskowa MCK, wstęp wolny

Premiery Płytowe – Kamila Kami Abrachamowicz „Wherever You Go” Koncert zrealizowany dzięki „Stypendium dla osób zajmujących się twórczością artystyczną oraz upowszechnianiem kultury”. Na koncercie 26 marca w MCK-u zabrzmią piosenki z debiutanckiej płyty, skomponowane przez Kamilę Abrahamowicz-Szlempo i Michała Szlempo, a na scenie towarzyszyć mi będzie znakomity zespół w składzie: Michał Szlempo (instr. klawiszowe), Przemysław Świerk (gitara), Wiktor Tatarek (gitara), Michał Grott (gitara basowa), Bogumił ‹Boogie› Romanowski (perkusja). Na koncercie można spodziewać się ciekawego zestawienia brzmień akustycznych i elektronicznych; polskojęzycznych piosenek utrzymanych w klimacie balladowym ale i energetycznych utworów o bardziej otwartych formach na rzecz improwizacji. Całość stanowi interesujący pod względem wokalnym i muzycznie niezwykle spójny z warstwą tekstową projekt. Wszelkie informacje na temat koncertów, premiery pierwszego singla oraz płyty można znaleźć na stronie oficjalnej wokalistki www.kamimusic.pl oraz na www. facebook.com/kamila.abrahamowicz. 27.03.2015, piątek, godz. 20.00, sala kinowo-widowiskowa MCK, bilety: 20 zł (przedsprzedaż, 25 (w dniu koncertu)

Ethniesy cz. 3 Bieszczadzcy zbójnicy, krewcy Kaszubi, rytualni podróżnicy – to oni już niedługo, na długo zapiszą się w Państwa pamięci. 27 marca trzecia już edycja naszego festiwalu Ethniesy. Zapraszamy do wspólnego dzikiego, pierwotnego witania wiosny muzyką zaklętą w różnych obszarach naszego kraju i świata. marzec 2015 |

| 63

w ydarzenia Zagrają: KASZEBE Olo Walicki Kaszebe II to kontynuacja znanego projektu muzyka i kompozytora Ola Walickiego. Mocne gitarowe brzmienia, przebojowe melodie w połączeniu z wyrazistymii prowokacyjnymi tekstami napisanymi przez siedmiu bezkompromisowych autorów, m.in. Dorotę Masłowską, Tymona Tymańskiego – to autorska wizja Kaszub, pięknychi strasznych.

Kaszebe II, fot. Bogna Kociumbas

BABADAG SKŁAD: Ola Bilińska – wokal, dzwonki orkiestrowe, OP-1, banjo; Szymon Tarkowski – gitara basowa, steeldrum, melodyka; Hubert Zemler – perkusja, perkusjonalia, gongi; Piotr Kurek – syntezatory Na bydgoskim festiwalu zespół wystąpi w nowej odsłonie zwiastującej materiał z drugiej, nadchodzącej płyty, którą muzycy planują nagrać w lecie: trio Bilińska-Tarkowski-Zemler dopełni znany z solowej działalności na światowych scenach Piotr Kurek, autor muzyki elektronicznej z rejonów minimalizmu, specjalizujący się w syntezatorach analogowych i modularnych. Razem muzycy zaprezentują nowe utwory, o nieco mniej piosenkowym, a bardziej otwartym na improwizację i muzyczną przestrzeń, charakterze, jak również zreinterpretowane utwory z debiutanckiej płyty. TOŁHAJE Tołhaje to zespół od lat udanie poruszający się w szeroko pojętej stylistyce etno. Dwie płyty, wydane dotychczas przez grupę, „A w niedziela rano”(2002) i „Stereokarpaty” (2011) są doskonale rozpoznawalne w folkowych kręgach muzycznych nie tylko w kraju, ale i za granicą. Wyznaczają bowiem charakterystyczne, niebanalne – a jednocześnie prekursorskie kierunki rozwoju i poszukiwań w tymże rodzaju muzyki. W swojej twórczości grupa czerpie głównie inspiracje z pogranicza kulturowego Polski wschodniej – szczególnie z tradycji grup etnicznych zamieszkujących Bieszczady i tereny kresów polsko-ukraińskich. 28.03.2015, sobota, godz. 16.00, Kawiarnia SZPULKA

warsztaty dla uczestników III Finału Gitarowej OFFensywy godz. 19.00, sala kinowo-widowiskowa MCK, bilety: 15,00 zł (normalny); 10,00 zł (z legitymacją wszelaką/szkolna/studencką/UTW Agora Nestora) 64 |

| marzec 2015

III Finał Gitarowej OFFensywy (jam session po koncercie) III Finał Gitarowej OFFensywy. Pod tym hasłem kryje się trasa koncertowa cenionego na świecie gitarzysty pARTyzanta, której celem jest rozwijanie wśród uczestników gitarowych pasji, wyszukiwanie talentów oraz propagowanie grania „na żywo”. W jej ramach odbyło się kilkadziesiąt koncertów w Polsce, Niemczech i Wielkiej Brytanii, którym towarzyszyły warsztaty gitarowe oraz jam sessions. Program Finału Gitarowej OFFensywy obejmuje: – otwarte warsztaty gitarowe – recital Leszka Cichońskiego – wręczenie nagród laureatom „Gitarowej OFFensywy 2014” ufundowanych przez niemiecką firmę Baton Rouge. – koncert pARTyzant i Przyjaciele – otwarte Jam Session 28.03.2015, sobota, godz. 12.00, sala kinowo-widowiskowa MCK, bilet dla dziecka 10 zł/rodzice i opiekunowie bezpłatnie, konieczna rezerwacja na alicja.dobrowolna@mck-bydgoszcz.pl

wymyBAJA – spektakl improwizowany dla dzieci Teatr Improwizowany wymyWammy zaprasza na w pełni improwizowaną bajkę dla dzieci! Będziemy gotowe ziścić wszystkie plony dziecięcej wyobraźni, wcielimy się w postaci wymyślone przez dziecięcą publiczność, odegramy losy bohaterów, które również podyktowane będą przez dzieci. Cała historia będzie więc spontanicznie tworzona przez dzieci i z ich udziałem. To wyjątkowy spektakl, który dzieci nie tylko obejrzą, ale i wykreują! Spektakl przeznaczony dla dzieci między 3 a 10 rokiem życia. 29.03.2015, niedziela, godz. 19.00, sala kinowo-widowskowa MCK, bilet 10 zł

Komedia improwizowana – Teatr Improwizowany wymyWammy 29.03.2015, niedziela, godz. 12.00, sala kinowo-widowskowa MCK, wstęp wolny, zapisy: dagmara.wroblewska@mck-bydgoszcz.pl

„Zatańcz ze mną mamo, tato” Zapraszamy na zajęcia taneczne dla dzieci od lat 5 z rodzicami. Taniec to świetna forma dbania o zdrowie psychofizyczne. Dzięki niemu można wyrazić swoje uczucia, a z samego ruchu czerpać dużą przyjemność, tym większą, że tańczymy wspólnie z dziećmi, pogłębiając rodzinne więzi. Tańczymy przy energicznej hiszpańskiej muzyce – łącząc klasyczne flamenco z tańcem współczesnym. Za każdym razem uczymy się innej choreografii do nowej muzyki. Warsztaty prowadzi Dorota Dzięcioł – tancerka flamenco i choreograf.

w ydarzenia 11 środa

16.00 Dwa dni jedna noc 17.45 Pod ochroną

Marzec 2015 1 niedziela

19.45 O koniach i ludziach 12.40 Kebab i horoskop

12 czwartek

20.00 Dwa dni jedna noc

15.45 Baranek Shaun 17.50 Co robimy w ukryciu 19.35 Dwa dni jedna noc

3 rocznica otwarcia kina studyjnego ORZEŁ 13 piątek

18.15 BKF premiery oraz najlepsze filmy z 2014 roku. Wstęp wolny

18.00 Co robimy w ukryciu 19.35 Dwa dni jedna noc 16.15 Baranek Shaun 18.15 KMF Mozaika

20.30 Mandarynki (OSCARY 2015) 14 sobota

16.30 Dwa dni jedna noc

19.00 Ida (OSCARY 2015)

18.15 Baranek Shaun 20.00 Co robimy w ukryciu 5 czwartek

6 piątek

7 sobota

16.30 Co robimy w ukryciu

15 niedziela

11.00 Małe Animocje. Ach ten Emil. Bilet 5 zł 13.00 Fortepian (100 lat kina na 3 urodziny kina ORZEŁ)

20.20 Dwa dni jedna noc

15.05 Birdman (OSCARY 2015)

15.00 Nocturna

17.05 Grand Budapest hotel (OSCARY 2015)

16.45 Baranek Shaun

19.00 Boyhood (OSCARY 2015)

18.25 Dwa dni jedna noc

16 poniedziałek 20.00 Birdman

20.10 Co robimy w ukryciu

17 wtorek

14.00 Sen o Warszawie

18.15 KMF Mozaika 20.00 Birdman

16.00 Nocturna

18 środa

20.00 Birdman

17.40 Baranek Shaun

22 niedziela

11.00 Czarnoksiężnik z krainy Oz, (1939) Nowe Horyzonty Dystrybutor

12.30 Nocturna 14.15 Hiszpanka – DKF PLUS 16.00 Baranek Shaun 17.45 Solidarność wg kobiet (pokaz specjalny) Wstęp wolny 20.00 Dwa dni jedna noc

9 poniedziałek 16.00 Sen o Warszawie

10 wtorek

20.30 Lewiatan (OSCARY 2015)

18.15 Baranek Shaun

19.50 Dwa dni jedna noc 8 niedziela

16.00 Czarownica (OSCARY 2015) 17.45 Joanna + Nasza klątwa (OSCARY 2015) Wstęp wolny

20.30 Dwa dni jedna noc 4 środa

14.00 Baranek Shaun 16.00 Dzikie historie (OSCARY 2015)

2 poniedziałek 16.30 Asterix i Obelix: Osiedle Bogów

3 wtorek

16.15 Baranek Shaun 18.15 Pod ochroną

14.00 Asterix i Obelix: Osiedle Bogów

23 poniedziałek 20.00 Akademia Planet Plus Doc „W drodze do Jah”, bilet 6 zł 24 wtorek

18.15 KMF Mozaika

25 środa

20.00 Akademia Planet plus Doc „Pięć rozbitych kamer”, bilet 6 zł

30 poniedziałek 20.00 Movies from the Heart of Poland vol. 1 Wstęp wolny. 31 wtorek

16.20 Difret

18.00 Dwa dni jedna noc

18.15 KMF Mozaika + film 85625, (20 min.)

19.45 Pod ochroną

20.30 Akademia Planet Plus Doc „Armadillo – Wojna jest w nas”, bilet 6 zł

17.45 KMF MOZAIKA 20.30 Dwa dni jedna noc

Kino Jeremi Zespół Szkół nr 5 Mistrzostwa Sportowego ul. Gen. Z. Berlinga 13, Bydgoszcz, Fordon

Jeśli nie podano inaczej bilet ulgowy 11 zł, normalny 14 zł. Marzec 2015 godz. 5, 6, 7, 12, 13, 14 19.00 19, 20, 21, 26, 27, 28 19.00

tytuł filmu Był sobie las Co robimy w ukryciu Bilety: ulgowe 11 zł / normalne 14 zł

marzec 2015 |

| 65

w ydarzenia

fot. Dariusz Gackowski

Zespół Pałacowo-Parkowy w Ostromecku 1.03.2015, godz. 16.00, Pałac Nowy, wstęp 10 zł

„Od Piaf do Brela” – Iris Munos, recital Iris Munos – aktorka i piosenkarka. Przez wiele lat występowała na deskach francuskich teatrów oraz prezentowała swoje spektakle na największym na świecie festiwalu teatralnym w Avignon. Karierę piosenkarską zaczęła w 2011. Stworzyła wówczas program pod tytułem „Od Piaf do Brela”.

Iris Munos, fot. Roman Lipigórski

Recital obejmuje najpiękniejsze piosenki francuskie takich twórców, jak: Edith Piaf, Jacques Brel, Serge Gainsbourg. Śpiew: Iris Munos, pianino: Mateusz Urbaniak 8.03.2015, niedziela, godz. 12.00, Pałac Nowy, wstęp wolny

„Złoty Kluczyk” – poranek muzyczny z cyklu „Akademia dzieciom” Zapraszamy na kolejne spotkanie w ramach popularnego cyklu „Akademia Dzieciom” realizowanego z Akademią Muzyczną. Prowadzące angażują dzieci do wspólnej zabawy. 8.03.2015, niedziela, godz. 16.00, Pałac Nowy, wstęp 10 zł (dla pań wstęp wolny)

ny Popowej-Zydroń. Oprócz muzyki klasycznej interesuje się jazzem i od 5 lat zgłębia zawiłości improwizacji jazzowej pod okiem prof. Karola Szymanowskiego.

Michał Karol Szymanowski – ur. 1988, student Akademii Muzycznej im. F. Nowowiejskiego w Bydgoszczy, w klasie fortepianu prof. Popowej-Zydroń oraz w klasie dyrygentury prof. Zygmunta Rycherta. Mimo młodego wieku dał się poznać jako laureat wielu konkursów i festiwali. W 2011 ukazał się debiutancki album artysty: Michał Szymanowski Piano Recital. 15.03.2015, godz. 16.00, Pałac Nowy, wstęp 10 zł

„A mury runą, runą…” – koncert piosenek Jacka Kaczmarskiego Zapraszamy na wyjątkowy koncert poświęcony pamięci Jacka Kaczmarskiego i Przemysława Gintrowskiego. Wystąpią: Piotr Zaporowicz – dr sztuki, dwukrotny laureat „Szansy na sukces”; Marcin Gumiela – kompozytor, aranżer, wykładowca Akademii Muzycznej w Bydgoszczy; Maciej Różycki – muzyk, absolwent Akademii Muzycznej w Bydgoszczy, wieloletni juror Festiwali Piosenek Jacka Kaczmarskiego; Jarosław Wardowski – gitarzysta. 15.03.2015, godz. 17.30, Pałac Stary, wstęp wolny

Koncert dla pań z okazji Dnia Kobiet – recital Michała Szymanowskiego

Marian Rejewski, czyli wokół tajemnicy Enigmy – wykład prof. Janusza Kutty

Koncert poprzedzi krótki występ Mai Babyszki. Maja ma 15 lat i kształci się w klasie fortepianu prof. Katarzy-

Nasz prelegent to historyk archiwista, długoletni dyrektor Archiwum Państwowego w Bydgoszczy. Autor

66 |

| marzec 2015

w ydarzenia publikacji z historii nowożytnej i najnowszej oraz historii administracji Pomorza i Wielkopolski. 21.03.2015, sob., godz. 12.00, Pałac Nowy, rezerwacja: zwiedzanie@palacwostromecku.pl

Budzimy Panią Wiosnę – warsztaty ruchowo-taneczne na zielono Warsztaty dla rodzin z dziećmi w ramach Pałacowego Uniwersytetu Pierwszego Wieku. Sugerujemy, żeby dzieci przyszły ubrane na zielono, w wygodnych strojach i obuwiu nadających się do wszystkich tanecznych wygibasów. 22.03.2015, niedziela, godz. 16.00, Pałac Nowy, wstęp wolny

Andrzej Pieczyński: Pięć Zmy-Słów Literatury – „Miłość u Szekspira”

24.03.2015, wtorek, godz. 18.00, Pałac Nowy, wstęp wolny

Siła sztuki, czyli mądrość natury, mądrość kultury – Grzegorz Pleszyński Młodzież i dorosłych zapraszamy na otwarte spotkanie z cyklu Antydepresyjna Sztuka & Rock’n’rollowa historia świata. W zajęciach weźmie m.in. udział młodzież z Zespołu Szkół nr 10 w Bydgoszczy.

Fot. Alicja Dużyk

Marcowe spotkanie z Szekspirem w Ostromecku będzie zdarzeniem teatralnym, którego osnowę stworzą sceny wzięte z dramatów i sonetów artysty. Ukażą rozmaite kształty i cienie miłości, która – jak zawsze, a u tego autora szczególnie – niejedno przecież ma imię. Słowa Szekspira, ruch i taniec w klimacie wnętrz barokowego Pałacu zagwarantują niepowtarzalną atmosferę, a literatura stratfordczyka odkryje przed słuchaczem i widzem – jeszcze jedno, pięcio zmy-słowe swoje oblicze” – zapowiada A. Pieczyński. 28-29 marca 2015, sobota-niedziela, godz. 11.00-17.00, Pałac Nowy, wstęp wolny

Kiermasz Wielkanocny w Ostromecku Bezpośrednio od producentów będzie można nabyć smakołyki na świąteczny stół i unikatowe ozdoby wielkanocne. 29.03.2015, godz. 16.00, Pałac Stary, wstęp 10 zł

Akademia w Pałacu – Aleksandra Mańkowska, saksofon & Bogna Dulińska, fortepian

Andrzej Pieczyński to aktor teatralny i filmowy, reżyser, kompozytor, dramaturg. Urodził się w Pobiedziskach k. Poznania. W roku 1978 zdał na Wydział Aktorski Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej w Warszawie. W latach 1978-1983 pracował w Teatrze Narodowym w Warszawie. W 1992 rozpoczął współpracę z teatrami: Dramatycznym w Gdyni (obecnie Teatrem Miejskim w Gdyni) jako aktor, autor i reżyser, Muzycznym w Gdyni (reżyser), Teatrem Polskim w Bydgoszczy (aktor). W 2013 ukończył Wydział Wiedzy o Teatrze w Akademii Teatralnej w Warszawie. Obecnie pracuje w Och-Teatrze w Warszawie. Znany z takich filmów, jak m.in. „Wielki Szu”, „Stara baśń”, „Boża podszewka”.

Nagroda Rektora AM w Bydgoszczy dla Laureatki Koncertu Roku 2014 Aleksandra Mańkowska edukację muzyczną rozpoczęła w wieku 12 lat w Państwowej Szkole Muzycznej im. S. Moniuszki w Pucku. Ma na koncie udział w wielu muzycznych festiwalach, konkursach oraz koncertach w kraju i za granicą. Koncertowała jako solistka, kameralistka i muzyk orkiestrowy z towarzyszeniem takich orkiestr, jak: Sinfonia Varsovia, Płocka Orkiestra Symfoniczna, Filharmonia Zabrzańska. W 2013 otrzymała nagrodę Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego za wybitne osiągnięcia w twórczości artystycznej. Bogna Dulińska jest absolwentką Akademii Muzycznej w Łodzi. Od 1998 współpracuje jako pianista akompaniator z Katedrą Instrumentów Dętych Drewnianych, Perkusji i Akordeonu Akademii Muzycznej w Łodzi. W grudniu 2005 nagrała płytę Arie i pieśni z okazji 60-lecia Polskiego Instytutu Muzycznego. Od kilku lat pozostaje w stałej współpracy z wybitnym polskim saksofonistą Pawłem Gusnarem. marzec 2015 |

| 67

w ydarzenia Galeria Wspólna

Przemysław Łopaciński, Bez tytułu, z cyklu 10 lat później, tech. mieszana, gablota, 93×101 cm (fragmenty)

26.03.2015, godz. 18.00 – wernisaż (wystawa czynna do 17 kwietnia)

DYSTANS – wystawa Przemysława Łopacińskiego Przemysław Łopaciński urodził się w 1971 r. w Gdańsku. Jest absolwentem tamtejszej Akademii Sztuk Pięknych – w 2000 roku uzyskał dyplom na Wydziale Malarstwa, w 2009 roku obronił doktorat, a następnie pracował jako Adiunkt w pracowni rysunku prof. Romana Gajewskiego. Obecnie pełni funkcję Prodziekana Wydziału Malarstwa. Artysta zajmuje się malarstwem i rysunkiem, tworzy obiekty przestrzenne i instalacje multimedialne, zajmuje się także tworzeniem przedstawień plastyczno-teatralnych. Przemysław Łopaciński jest inicjatorem, organizatorem oraz kuratorem wystaw zbiorowych. Na swoim koncie ma wiele pokazów indywidualnych oraz zbiorowych, zarówno w kraju, jak i zagranicą: m.in. w Turcji, Wielkiej Brytanii, Hiszpanii, Francji, Niemczech i Tajwanie. Słowo, którym posługuję się w moich obrazach, w którego siłę, uniwersalizm i skuteczność przekazu zdecydowałem się zawierzyć, jest między innymi próbą oddania relacji, o której G. Flaubert pisał: „Artysta winien być w swym dziele jak Bóg we wszechświecie, niewidoczny a wszechmocny, żeby się go czuło wszędzie, a nie widziało nigdzie”. Między innymi, bo oprócz tego podkreśla też moje zainteresowanie twórczością, jako procesem rozciągającym się równocześnie między twórcą, jego dziełem, a odbiorcą. Pisanie wiąże się dla mnie z ekspresją – odtwarza mowę i myśli. Słowo w moim przedstawieniu funkcjonuje podob68 |

| marzec 2015

nie jak fotografia – przyciąga czas i zatrzymuje go. Nie wyróżniam żadnego z przyjętych sposobów działania wizualnego, ani obrazu ani słowa – stosowane przeze mnie środki mają się równoważyć i służyć jednolitemu postrzeganiu całości przez widza. Przemysław Łopaciński

27.03.2015, godz. 18.00

Dlaczego sztuka nie zawsze zachwyca? – wykład Małgorzaty Winter Małgorzata Winter – krytyk i historyk sztuki, absolwentka Wydziału Sztuk Pięknych UMK w Toruniu. W latach 1995-2003 była Dyrektorką Muzeum Okręgowego w Bydgoszczy, a od 2006 do 2011 pełniła funkcję Vicedyrektorki CSW Zamek Ujazdowski w Warszawie. Kuratorka wielu wystaw zbiorowych i monograficznych z zakresu sztuki współczesnej. Odegrała znaczącą rolę w poszerzaniu kolekcji polskiej sztuki współczesnej Muzeum Okręgowego im. Leona Wyczółkowskiego w Bydgoszczy. Była współorganizatorką sześciu edycji Oikos (1994-2001) – prezentacji najnowszych tendencji w sztuce polskiej. Jest inicjatorką wielu akcji artystyczno-społecznych, których celem jest łączenie środowisk i pokoleń. Akcja Uwaga! Ocieplamy miasto! Stara Piekarnia, Gryf – to jedne z najważniejszych wydarzeń kultury alternatywnej w Bydgoszczy. Aktualnie pełni funkcję prezesa Fundacji Bez Nazwy.

F o t . B a r t e k Sy t a