BIK 11/2015 by Miejskie Centrum Kultury w Bydgoszczy

„Tymotka” – bajka Kazimierza Kummera

Trzy spojrzenia na Festiwal Prapremier 2015

Renata Przemyk w MCK

Natalia Nazaruk spaceruje szlakiem bydgoskiego modernizmu

listopad 2015

11. Mózg Festival: ze Sławkiem Janickim rozmawia Tomasz Kaźmierski Felietony: Pruss, Siwiec

nr 11 (466) ROK XLI ISSN 1232-4450 INDEX 38139x cena 2,10 zł (5% VAT)

Michał Jagodziński, fot. Filip Kowalkowski

POŻEGNANIE

Zdecydowanie zbyt często – o wiele częściej, niżbym chciał – przychodzi mi pisać w „BIK-u” nekrologi. Niefortunnie: nie chciałbym wcale, ale rozumiem nieuniknioność, godzę się na nią. Jednak najsmutniejsza jest przedwczesność takich pożegnań. I tak jest w tym przypadku. Michał Jagodziński był – takie miałem odczucie – bardzo niedocenianą postacią w życiu kulturalnym Bydgoszczy. Szczególnie w kontekście swoich zasług, swojego formatu. A był człowiekiem dużego formatu, łączącym w sobie inteligencję i łagodność, błyskotliwość i dobroć. To moje ulubione połączenie w zestawie możliwych ludzkich charakterów. Moja przygoda z radiem była dość krótka – nie na tyle jednak incydentalna, by stwierdzenie, że i moim szefem przez chwilę był Michał Jagodziński, można było uznać za uzurpację. I moim szefem był Michał Jagodziński. Miałem tę przyjemność i teraz – taki to paradoks – jest mi tym bardziej smutno.

R edak to r N ac zeln y

B I K w i n te r n e c i e :

www.bik.bydgoszcz.pl www.issuu.com/bik_ www.facebook.com/bik.bydgoszcz

Prenumerata jest realizowana przez RUCH S.A.: Zamówienia na prenumeratę można składać bezpośrednio na stronie www.prenumerata. ruch.com.pl. Ewentualne pytania prosimy kierować na adres e-mail: prenumerata@ruch.com.pl lub kontaktując się z Centrum Obsługi Klienta „RUCH”: tel. 226 937 000 lub 801 800 803 (w dni robocze w godz. 7.00-17.00, koszt połączenia według taryfy operatora).

spis treści Na początek, Michał Tabaczyński. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 Tymotka, Kazimierz Kummer . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3 Ten festiwal ma uczyć, ze Sławkiem Janickim rozmawia Tomasz Kaźmierski.. . . . 4 Bydgoski modernizm, Natalia Nazaruk . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6 Festiwal Prapremier 2015, Kuba Ignasiak, Michał Tabaczyński, Emilia Walczak . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8 odnotowano, Emilia Walczak. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13 Ciasteczka biszkoptowe, Bartłomiej Siwiec, Zugzwang (32). . . . . . . . . . . . . . . . . . 14 Bydgoski insynuator kulturalny (137), Zdzisław Pruss. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15 O dwóch takich…, Emilia Walczak. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16 Obiekt organiczny, Hanna Strychalska. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18 Metafizyczny cień kosy jako paradoks życia, czyli „Zegar słoneczny” Bogdana Chmielewskiego, Marek Kazimierz Siwiec. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20 Adresy bydgoskich instytucji kultury. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 22

wydawca: Miejskie Centrum Kultury w Bydgoszczy dyrektorka: Marzena Matowska 85-056 Bydgoszcz, ul. Marcinkowskiego 12 e-mail: sekretariat@mck-bydgoszcz.pl www.mck-bydgoszcz.pl redaktor naczelny: Michał Tabaczyński michal.tabaczynski@mck-bydgoszcz.pl redaktor wydania: Emilia Walczak redakcja: Szymon Andrzejewski, Kuba Ignasiak, Adam Gajewski, Monika Grabarek korekta: Emilia Walczak skład, opracowanie graficzne: Bogdan Prus projekt winiety: ZbyZiel redakcja: tel. 523 255 553 bik@mck-bydgoszcz.pl ul. Marcinkowskiego 12 druk i oprawa: Polraster BIK w sieci www.bik.bydgoszcz.pl www.facebook.com/bik.bydgoszcz www.issuu.com/bik_

Redakcja nie zwraca materiałów niezamówionych i zastrzega sobie prawo do dokonywania skrótów oraz zmiany tytułów. Nie ponosi odpowiedzialności za treść programów placówek kulturalnych oraz materiałów informacyjnych i graficznych. Reklamodawcy ponoszą pełną odpowiedzialność za skutki prawne wynikłe z opublikowania dostarczonych przez siebie materiałów. Opinie prezentowane przez autorów nie zawsze są zgodne ze stanowiskiem redakcji i wydawcy. BIK 11/2015 (466) Rok XLI, nakład 2000 egz.

Wydarzenia Teatr Polski w Bydgoszczy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 24 Filharmonia Pomorska im. I.J. Paderewskiego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 28 Opera Nova w Bydgoszczy. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 30 Klub „Odnowa”. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 31 Muzeum Okręgowe im. Leona Wyczółkowskiego. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 32 Galeria Miejska bwa. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 34 Galeria Brda / Galeria Kantorek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 35 Biblioteka Główna UKW. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 36 Młodzieżowy Dom Kultury nr 2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 37 Benefis z okazji XV-lecia działalności zespołu Jurek Paterski C.Club . . . . . . . . . . . 38 Wojewódzka i Miejska Biblioteka Publiczna. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 39 Akademia Muzyczna w Bydgoszczy. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 40 Klub ARKA BSM. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 41 Akademicka Przestrzeń Kulturalna WSG. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 42 Muzeum Fotografii w Bydgoszczy. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 43 Galeria Autorska Jan Kaja i Jacek Soliński . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 44 Towarzystwo Muzyczne im. I.J. Paderewskiego. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 45 Impresariat Artystyczny ITD. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 45 Kujawsko-Pomorskie Centrum Kultury w Bydgoszczy. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 46 Dom Kultury ORION BSM . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 47 artGallery galeria & pracownia plastyczna. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 48 Bydgoska Poradnia Sztuki. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 48 Muzeum Wodociągów, Galeria Wieży Ciśnień . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 49 Bydgoska Lokalna Organizacja Turystyczna „ByLOT”. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 49 Pałac Młodzieży . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 50 Młodzieżowy Dom Kultury nr 5 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 52 Impresariat Artystyczny ADRIA. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 53 Dom Kultury MODRACZEK. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 53 Dom Edukacyjno-Kulturalny „REGNUM”. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 54 Młodzieżowy Dom Kultury nr 4 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 54 Młodzieżowy Dom Kultury nr 1 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 55 Wojewódzki Ośrodek Animacji Kultury w Toruniu. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 56 Miejskie Centrum Kultury. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 57 Kino Orzeł / Kino Jeremi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 61 Zespół Pałacowo-Parkowy w Ostromecku. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 62 Galeria Wspólna. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 64

dystrybucja: częściowo bezpłatny Na okładce: Zdzisław Beksiński, AC78, 1978, 87×73 cm, obraz ze zbiorów Muzeum Historycznego w Sanoku (Galeria Miejska bwa, wystawa towarzysząca Międzynarodowemu Festiwalowi Sztuki Autorów Zdjęć Filmowych CAMERIMAGE)

2 |

| listopad 2015

literatura Kazimierz Kummer

TYMOTKA Przy rzece rosła trawa – Tymotka. Niedaleko rosła druga trawa, z którą Tymotka zaprzyjaźniła się. Był to Śmiałek. Tymotka nigdy nie pomyślała o tym, że Śmiałek mógłby do niej podejść. Rozumiała nieodwracalność ich położenia. Byli doskonałymi przyjaciółmi. Na drzewie często siadał Wróbel i śpiewał najpiękniej ze wszystkich ptaków. Tymotka zakochała się w nim. Wspinała się i pyszniła w wietrze. Serce jej kurczyło się z bólu. Wiedziała, że Wróbel nigdy nie zakocha się w trawie. Wtedy właśnie zauważył ją. Stał i patrzył. Tymotka drżała ze strachu, a on stał wciąż i patrzył. Zapomniał o jedzeniu. Wreszcie podszedł, ukłonił się i powiedział: – Jesteś prześliczna. – Nazywam się Tymotka – szepnęła. – Czy mógłbym zostać twoim przyjacielem? – zapytał Wróbel. „Mam już jednego przyjaciela – pomyślała zasmucona Tymotka. – Może Wróble nie potrafią kochać?” Wróbel całe popołudnie siedział i patrzył na Tymotkę. Wokoło było wiele traw, ale on nie zwracał uwagi nawet na piękniejsze od niej. Po tygodniu, wieczorem, kiedy Śmiałek zasnął, zapytał: – Czy mogłabyś zostać moją żoną, Tymotko? Została jego żoną. Byli szczęśliwi. Tymotka obejmowała Wróbla i patrzyli na gwiazdy. Po raz pierwszy Wróbel zrozumiał, czym jest wiatr. Był zazdrosny, kiedy Tymotka tańczyła z nim w czasie wichury. – Dlaczego kochasz właśnie mnie? – zapytała pewnego dnia Tymotka, ale Wróbel nie potrafił jej odpowiedzieć i pokłócili się. Byli ogromnie szczęśliwi. Przyszli kosiarze. Wróbel pomyślał, że stanie się coś niedobrego. Tymotka śmiała się, piękna jak nigdy dotąd. Nie widziała kosiarzy. Wróbel usiadł na drzewie i czekał. Kosiarze pomału zbliżali się do drzewa. Zaczął krzyczeć, ale Tymotki już nie było. Kiedy odeszli, sfrunął na ziemię. Tymotka leżała wśród innych traw nieżywa. Ocalał Śmiałek.

– Nie martw się – pocieszał Wróbla. – Za parę miesięcy Tymotka pojawi się znowu. Jest o, tu – pokazał na ziemię. Wróbel czekał i myślał. Często wieczorami płakał. – Musisz się przyzwyczaić – tłumaczył Śmiałek. – Tymotka żyje parę miesięcy, potem jej nie ma, a potem znowu żyje. Wróbel siadał w miejscu, gdzie była Tymotka, i próbował z nią rozmawiać. Przyszło lato – wszystkie trawy urosły, a Tymotki nie było. – Widocznie postanowiła zostać w ziemi – zauważył Śmiałek. – Poczekaj do wiosny. Było mu ciężko, ale czekał. Na wiosnę pojawił się Śmiałek i wszystkie trawy, a Tymotki nie było. Wróbel szukał jej po całej łące. Myślał, że może przeszła w tym czasie pod ziemią w inne miejsce. – Musisz poczekać do lata – powiedział Śmiałek. – Trawy mają dziwne zwyczaje. Przyszło lato, jesień i druga wiosna. Potem jeszcze jedno lato i jeszcze jedna wiosna. Wróbel przekonał się, że Śmiałek kłamie. Odtąd nie ufał żadnej trawie i żadnemu ptakowi. Latał po świecie samotny i starzał się. Było to tak, jakby już nie żył. 1960 r.

Tymotkę, podawaną do druku po raz pierwszy z maszynopisów Kazimierza Kummera, zaliczyć można do gatunku bajki. Autor Klatki napisał kilka tego typu utworów prawdopodobnie dla swoich synków, choć niewykluczone, że mogły mieć premierę na antenie rozgłośni bydgoskiej. Tymotka jest utworem szczególnym – p. Jolanta Kummer wspomina, że od niej pochodzi tytuł tej bajki – kiedy podała mężowi nazwę trawy, on zachwycił się i napisał na jej temat powyższy tekst. listopad 2015 |

| 3

mózg festival

Ten festiwal ma uczyć Z organizatorem festiwalu Sławomirem Janickim rozmawia Tomasz Kaźmierski, Polskie Radio PiK, „Muzyka Spoza Układu”.

W tym roku chyba po raz pierwszy tak bardzo rozbudowany Mózg Festival? Faktycznie, nie dosyć, że odbywa się w Warszawie i w Bydgoszczy, to w Bydgoszczy ma dwie odsłony. Za nami już mocne październikowe otwarcie, a przed nami ciekawe trzy dni. Skąd pomysł, by zaprosić artystów z ruchu Fluxus? Jak co roku oprócz koncertów proponujemy także sztuki wizualne. Myślę, że Fluxus idealnie pasuje do naszego festiwalu i do tego, co robiliśmy od lat w Mózgu. Poza tym to słynny ruch, który istnieje od kilkudziesięciu lat i przez, chwilami, dość radykalne działania stawia trudne pytania o istotę sztuki. Duże zasługi, jeśli chodzi o sprowadzenie Fluxusu, ma Grzegorz Pleszyński, który tych artystów dobrze zna, zresztą z Ann Noël nagrywa już drugą płytę. Zdecydowanie Grzesiek ma tu duże zasługi. Jak udało się sprowadzić Roscoe Mitchella z Art Ensemble of Chicago? To dość długa historia, która zaczyna się 20 lat temu. Wtedy grała Miłość, a my mieliśmy zespół Mazzoll and Arhythmic Perfection. Miłość nagrała wtedy dwie płyty z Lesterem Bowie z AEC. Zresztą ostatnia płyta Lestera była nagrana właśnie z Miłością i miała tytuł Talkin’ About Life And Death. My z Mazzollem mieliśmy takie przekonanie, że Miłość powinna nagrywać z Wyntonem Marsalisem albo ewentualnie z Branfordem, a goście AEC to pasują bardziej do nas. Nagraliśmy wtedy płytę Out Out to Lunch i wysłaliśmy wszystkim członkom AEC, dołączając list pisany odręcznie. Większość z nich odpisała nam, że chcieliby z nami współpracować. Minęło trochę czasu, nasz zespół się rozpadł. Kilka lat temu, kiedy m.in. Roscoe Mitchell był na festiwalu w Poznaniu, poszedłem do jego garderoby. Roscoe zapytał wtedy: „Dlaczego jeszcze nie nagraliśmy płyty?”. Podjąłem to wyzwanie i po kilku latach Roscoe pojawił się na koncercie. 4 |

| listopad 2015

To było w październiku, ale teraz przed nami zasadnicza część festiwalu. Gdy patrzę w program, a jestem miłośnikiem m.in. abstrakcyjnej elektroniki, widzę, że do głosu doszedł przedstawiciel młodszego pokolenia. Tak. Kuba Janicki, mój syn, jest odpowiedzialny za część elektroniczną. Kuba współtworzy festiwal w tym zakresie już chyba od trzech lat. Dlatego też pojawia się zespół Noisezone ze Szwajcarii, ale pewnie masz na myśli przede wszystkim Jana Jelinka, który wystąpi w duecie z japońskim wibrafonistą Masayoshi Fujitą. Będą też Macio Moretti i Piotr Zabrodzki z projektem LXMP, zagra 67,5 Minut Project i ciekawostka, bo wystąpi Sonar Soul z Pauliną Przybysz – ten koncert to atrakcja w ramach niezależnej imprezy modowej Kramberry, ale stwierdziliśmy, że finał może być taki bardziej imprezowy, to zarazem ukłon w stronę młodszej publiczności. To już 11. edycja festiwalu. Dlaczego od tylu lat organizujesz tę imprezę? Traktuję robienie festiwalu, tworzenie Mózgu w podobny sposób jak moje granie. Natomiast granie muzyki improwizowanej, która powstaje na scenie, mnie po prostu cieszy. Tworzenie programu artystycznego klubu jest poszerzeniem tej działalności. Festiwal daje tu pewne możliwości, szczególnie że pojawiają się coraz większe finanse i można układać program tak, jak układa się koncert czy utwór. Co jest dla ciebie satysfakcją przy okazji organizowania festiwalu? Tego typu festiwal to jest wielkie przedsięwzięcie logistyczne. Satysfakcja pojawia się już wtedy, gdy udaje się to wszystko spiąć. Artyści to indywidualiści, każdy z nich ma swoje wymagania i oczekiwania. Takim wynagrodzeniem dobrze zrobionego festiwalu jest moment, kiedy pojawiają się ludzie, którzy potrafią docenić ten wysiłek. Lenistwo to obecnie dominująca cecha, jesteśmy rozkojarzeni, zabiegani, wiele osób chce przyjść tylko na jeden koncert wykonawcy, którego już znają. Na szczęście

mózg festival są jeszcze tacy, i gorąco do tego namawiam, którzy chcą poznać to, czego nie słyszeli. Nasz program nie powstaje przypadkowo, to precyzyjny plan. Zapraszamy mniej popularnych artystów, nawet jak na niszę, bo uważamy, że mają coś ciekawego do zaproponowania. Z doświadczenia wiem, że część koncertów tzw. gwiazd nie jest tak dobra, jak artystów pracujących na swoją pozycję. Ten festiwal ma uczyć i prowokować do samodzielnego myślenia. Zdajesz sobie pewnie z tego sprawę, że za Mózgiem idzie już pewna grupa ludzi, ja się do nich zaliczam, którzy się tu kształtowali, to w pewnym sensie „dzieci Mózgu”, młodzi muzycy, publiczność itd.? Mam takie poczucie, ale chciałbym, aby inni o tym mówili, bo mi trochę nie wypada. Mam tego świadomość, a wracając do satysfakcji, to kolejny element, który się na nią składa. Niestety, publiczności w klubie jest coraz mniej, co jest smutne. Wróćmy do zbliżających się festiwalowych koncertów. Świetnie. Zasada jest taka, że rozpoczynamy koncertami w Teatrze Polskim, następnie przenosimy się do Mózgu. Pierwszy dzień drugiej odsłony festiwalu, czyli czwartek, otworzą pięknie grający młodzi ludzie ze Szwecji, czyli zespół Dark Horse. Później znów ciekawa sprawa. Wszystkim zapewne znany pianista Keith Jarrett ma brata Chrisa i właśnie Chris Jarrett zagra u nas. Zdaje się, że on ze swoją twórczością dużo bardziej pasuje do naszego festiwalu niż jego słynny brat. Gwiazdą pierwszego dnia będzie The Necks z Australii. Ta grupa zapełnia sale koncertowe na całym świecie, zobaczymy jak im pójdzie w Bydgoszczy. Później w klubie Noisezone. W piątek Franziska Bauman, Claudia Brieske i Christof Bauman z performance’em multimedialnym. Następnie dojrzały amerykański wokalista David Moss, który bardzo nowatorsko podchodzi do śpiewu. Na finał drugiego dnia Jan Jelinek i Masayoshi Fujita, o których już wspominałem, a w Mózgu LXMP. Ostatni dzień rozpocznie się koncertem artystki z Tajwanu, Luo Chao-Yun, która zagra na instrumencie o nazwie pipa – podobnym do lutni. Luo Chao-Yon tego samego dnia, wcześniej wystąpi także w Akademii Muzycznej. Później gwiazda, perkusjonalista z Indii: Trilok Gurtu – wielka sława, grywał m.in. z Donem Cherry. Na koniec Stian Westerhus – norweski gitarzysta, którego wypatrzył Kuba na jakimś festiwalu

w Niemczech. Niesamowity artysta. Finał w Mózgu, tak jak mówiłem: Sonar Soul i Paulina Przybysz oraz 67,5 Minut Projekt, w którym gra m.in. Janek Młynarski. Jeśli ktoś chce dowiedzieć się więcej na temat artystów, zapraszam na stronę festiwal.mozg.pl, tam także próbki twórczości. Cóż, do zobaczenia na festiwalu. Zapraszam wszystkich serdecznie.

11th MÓZG FESTIVAL

PROGRAM 5.11.2015, czwartek 20.00 (Teatr Polski) Dark Horse 21.00 (Teatr Polski) Bydgoska Orkiestra Muzyki Współczesnej 22.00 (Teatr Polski) The Necks (Chris Abrahams, Lloyd Swanton, Tony Buck) 00.00 (Mózg) NOISEZONE (Sebastian Smolyn, Artur Smolyn, Daniel Buess) 6.11.2015, piątek 20.00 (Teatr Polski) Franziska Baumann/Claudia Brieske/Christoph Baumann 21.00 (Teatr Polski) David Moss – solo concert 22.00 (Teatr Polski) Jan Jelinek & Masayoshi Fujita 00.00 (Mózg) Alameda 5 (Kuba Ziołek, Jacek Buhl, Rafał Iwański, Łukasz Jędrzejczak, Mikołaj Zieliński) 7.11.2015, sobota 20.00 (Teatr Polski) Luo Chao-Yun 21.00 (Teatr Polski) Trilok Gurtu – solo concert 22.00 (Teatr Polski) Stian Westehus 00.00 (Mózg) 67,5 Minuty Project 12, 13 i 14 listopada będą miały miejsce wydarzenia warszawskiej odsłony festiwalu. Wystąpią: BREWED JUNK, HARDON, Alameda 5, Szabolcs Esztenyi, NIMAD – X, Stian Westerhus, NOISEZONE, TO-EN, Luo Chao-Yun, Jan Jelinek & Masayoshi Fujita, ZION TRAIN SOUND SYSTEM. listopad 2015 |

| 5

architektura

Natalia Nazaruk

Bydgoski modernizm

Nie ma w Bydgoszczy „gotyku na dotyk”. Brakuje tu spektakularnych zabytków epoki renesansu czy baroku. Oczywiście znaleźć można w naszym mieście godne zainteresowania przykłady architektury wspomnianych okresów, jednak nie ma się co oszukiwać – nie jesteśmy pod tym względem potęgą. Czy to jednak oznacza, że architektonicznie Bydgoszcz jest nudna i przewidywalna? Absolutnie nie! Zarówno wśród mieszkańców, jak i turystów popularna stała się już secesja bydgoska, która dla wielu jest jedną z najważniejszych atrakcji miasta. Faktycznie, kamienice na ulicy Cieszkowskiego czy Gdańskiej potrafią zachwycić, a odkrywanie kolejnych secesyjnych budynków ustawionych przy mniej uczęszczanych ulicach może stać się prawdziwą przyjemnością każdego miłośnika miejskiej architektury. Secesja to jednak wciąż nie wszystko, co Bydgoszcz może zaoferować, jeżeli chodzi o interesującą architekturę. W ostatnich latach coraz popularniejsze staje się zainteresowanie modernizmem i chociaż w tej dziedzinie prym wśród polskich miast wiodą Gdynia, Katowice czy 6 |

| listopad 2015

Warszawa, to jednak i w Bydgoszczy każdy miłośnik prostych brył znajdzie coś dla siebie. Oszczędny i surowy modernizm bardzo łatwo rozpoznać, zwłaszcza w zestawieniu z pełną zdobień, dekoracyjną secesją. Nie znaczy to jednak, że modernistyczne budynki pozbawione są znaczeń i swoistego piękna. Jeden z mistrzów tego stylu w architekturze – Mies van der Rohe – zwykł mawiać: „Less is more”, co tłumaczy się jako „mniej znaczy więcej”. Stąd też modernistyczne budynki charakteryzują się zwykle bardzo prostą, surową formą, jednak idealnie dopasowaną do funkcji, dla której są przeznaczone (z tego powodu nurt ten bywa nazywany funkcjonalizmem). W Bydgoszczy największe zagęszczenie budynków modernistycznych znaleźć można na Sielance, gdzie wśród bogatej zieleni, w pięknych willach mieszkały miejskie elity. Jednym z najbardziej znanych i charakterystycznych budynków tej okolicy jest obecny Pałac Ślubów, zaprojektowany przez bydgoskiego architekta Jana Kossowskiego, autora także innych interesujących modernistycznych bu-

Fotografie: Natalia Nazaruk

dynków, jak na przykład kamienica przy placu Wolności 7 czy świetna willa przy alei Ossolińskich 5. Warto podkreślić, że Kossowski projektował nie tylko budynki mające powstać w Bydgoszczy, ale także w Poznaniu, Toruniu czy Inowrocławiu. Z pewnością można uznać, że jego praca jest dla bydgoskiego modernizmu tym, czym projekty Święcickiego dla bydgoskiej secesji. Wiele interesujących modernistycznych budynków znajdziemy na ulicach takich jak: Markwarta, Sielanka, Kopernika, Asnyka oraz wielu innych w tej okolicy. Jednak jednym z najciekawszych i najbardziej charakterystycznych budynków w stylu modernistycznym jest znany chyba wszystkim bydgoszczanom Dom Towarowy Jedynak przy ulicy Gdańskiej 15. Budynek ten zaprojektowany został przez architekta Ottona Waltera, który inspirował się paryskimi i berlińskimi domami towarowymi, przede wszystkim autorstwa Alfreda Messela. Do dziś Jedynak zachwyca swoją bryłą, zwłaszcza po niedawnym wyremontowaniu wnętrz i elewacji. Przykład ten pokazuje, że naprawdę warto w te budynki inwestować i włożyć trochę środków finansowych (oraz

serca!) w ich renowację. Niestety, duża część przepięknych dzieł architektury modernizmu do dzisiaj nie doczekało się w Bydgoszczy remontu, którego wymagają. Przykłady modernizmu w Bydgoszczy można mnożyć, a zadania popularyzacji wiedzy o tym nurcie w lokalnej architekturze podjęli się właściciele kawiarni Landschaft we współpracy z Wyższą Szkołą Bankową. Z ich inicjatywy odbywać się będą cyklicznie spacery „Bydgoskim szlakiem modernizmu”. Pierwszy z nich miał miejsce 20 września tego roku i koncentrował się na budynkach zlokalizowanych na Sielance. Kolejny, traktujący o początkach modernizmu w naszym mieście, odbył się 18 października. Organizatorzy zapowiadają, że to dopiero początek i przewidują wiele kolejnych spotkań i atrakcji dla wszystkich miłośników modernistycznej architektury. Dlatego też zachęcam osoby zainteresowane tą tematyką do zajrzenia na profile Bydgoskiego Modernizmu i kawiarni Landschaft w portalu Facebook – widać, że pomysłów na ożywienie zainteresowania architekturą w Bydgoszczy inicjatorom nie brakuje! listopad 2015 |

| 7

teatr Kuba Ignasiak, Michał Tabaczyński, Emilia Walczak

Festiwal Prapremier 2015

Muszę przyznać, że tegoroczny Festiwal Prapremier (2–10.10.2015) był dla mnie sporym zaskoczeniem. Co prawda już rok temu, podczas konferencji prasowej nowy duet dyrektorski Wodziński/Frąckowiak zapowiadał odświeżenie jego, nieco już przykurzonej zdaniem wielu, formuły, ale nie przypuszczałem, że uda im się osiągnąć to w tak dużym stopniu, tak szybko. Udało im się i chwała im za to. Po pierwsze, festiwal stał się międzynarodowy – w tym roku poza przedstawicielami polskich scen gościliśmy teatry z Niemiec, Chorwacji, Wielkiej Brytanii, Libanu, Holandii i Szwajcarii. Po drugie, na deskach TPB (i Opery Nova dwukrotnie oraz synagogi w Starym Fordonie) tchnęło świeżością, dzięki wpuszczeniu na nie przeróżnych, często dalekich od klasycznych, form teatralnych, jak taniec, ruch czy performance. Po trzecie wreszcie, niemal cały tegoroczny program zbudowany był w oparciu o wydarzenia bieżące i, co widać w mediach (również tych społecznościowych), palące. Dominowały więc wojny, kolonializm, kwestie związane z emigrantami czy też bardziej popularnym ostatnimi czasy słowem „uchodźcy”. Pewną przeciwwagą do tego „ciężaru” tematycznego były koncerty w Mózgu, który wyrósł na pełnoprawny klub festiwalowy, stworzenie centrum festiwalowego vis-à-vis teatru oraz dosłowne wyjście tego ostatniego, jako instytucji, na ulicę, co tylko spotęgowało festiwalową atmosferę w mieście. Były też debaty, konferencje, dyskusje… Najważniejsze jednak były spektakle (po dwa dziennie, co wbrew pozorom nie było aż tak wyczerpujące), skupmy się więc na nich.

Wojny, których nie przeżyłam

reż. Weronika Szczawińska (Teatr Polski Bydgoszcz) Kuba Ignasiak: Rodzima produkcja otworzyła tegoroczny festiwal i była pierwszą oznaką tego, co miało nas czekać przez najbliższy tydzień. Spektakl – poruszający temat współczesnych wojen, o których wiemy tyle, ile przeczytamy w gazetach, usłyszymy w radiu i zobaczymy w TV – był znakomity. W sposób ironiczny obnażał naszą ignorancję i tabloidyzację docierających do nas informacji. Świetny zarówno w warstwie tekstowej, muzycznej, jak i choreograficznej, wyciągający z aktorów to, co w nich najlepszego. Do tego znakomicie wykorzystana przez nich scenografia, potęgująca wrażenie laboratoryjnego podejścia do spraw niemierzalnych. Zaczęło się dobrze…

Aleksandra Zec

reż. Oliver Frljić (HDK Theatre / International Small Scene Theatre Festival Rijeka; Chorwacja) Kuba Ignasiak: Poruszająca historia serbskiej dziewczynki i jej rodziny, zamordowanej podczas wojny w byłej Jugosławii. Historia przejmująca do bólu, jednak przedstawiona w sposób zbyt dosłowny, by nie rzec: łopatologiczny, a przez to trącący banałem i – momentami – amatorszczyzną. Nie twierdzę, że było to złe, ale na pewno nie trzymało to przedstawienie festiwalowego poziomu, a szkoda. Wrażenie robiła tylko minimalistyczna, ale bardzo sugestywna scenografia.

8 |

| listopad 2015

Delfin, który mnie kochał

reż. Magda Szpecht / Szymon Adamczak (Kolektyw 1a w Poznaniu) Kuba Ignasiak: Interdyscyplinarny performance łączący elementy teatru dokumentalnego, nowych mediów i ćwiczeń ruchowych. Historia oparta na eksperymencie NASA z lat 60., mającym na celu nauczenie delfinów języka angielskiego, i związaną z tym historią miłosną Margaret Hove Lovatt z delfinem Peterem. Spektakl, w którym dominują powtarzalne, pozornie absurdalne ruchy aktorów. Muzyczne tło stanowią tu oryginalne nagrania delfinich dźwięków oraz fragmenty lekcji udzielanych przez Margaret. Słowa prawie tu nie występują, a kiedy już się pojawiają, wywołują salwy śmiechu i dezorientację publiczności (wielkie brawa za spektakularne impro w wykonaniu Jasminy Polak). Dla mnie – bomba!

Kwestia techniki

reż. Michał Buszewicz (Narodowy Teatr Stary w Krakowie) Kuba Ignasiak: Największe rozczarowanie. W spektaklu praktycznie nie pojawiają się zawodowi aktorzy. Zamiast nich na scenie widzimy trzech pracowników technicznych – maszynistów krakowskiego teatru. Poznajemy ich pracę, olbrzymią rolę, którą odgrywają w każdym przedstawieniu, rolę dla przeciętnego widza

teatr zazwyczaj niezauważalną, i całą masę anegdotek z tym związanych. Urocze to wszystko było, choć moim zdaniem bardziej przypominało kabaret niż teatr. Mnie specjalnie to nie urzekło, w przeciwieństwie do większości publiczności, która długo i gromko oklaskiwała trzech bohaterów. I w sumie słusznie, należało się chłopakom za całokształt, ale jako pozycja festiwalowa wrażenia nie zrobiło.

Koncert życzeń

reż. Yana Ross (Łaźnia Nowa Kraków / TR Warszawa / Festiwal Polska Komedia) Kuba Ignasiak: Bardzo oryginalny monodram, pozbawiony słów (nie licząc tych sączących się z radia w wykonaniu Wojciecha Manna). Brawurowa gra Danuty Stenki, która jak nikt inny potrafiła zahipnotyzować widzów codziennością. Tą nudną, przewidywalną, pełną automatycznych, pozbawionych znaczenia gestów, zachowań, przyzwyczajeń. Troszkę raził melodramatyczny wydźwięk całej historii, ta banalna samotność prowadząca do jeszcze bardziej banalnej śmierci, ale jako show było to naprawdę znakomite. Nieco przeraża natomiast fakt, że tekst (didaskalia), który powstał przecież w latach 70., jest wciąż tak bardzo aktualny… Michał Tabaczyński: Jedno jest pytanie, które przez cały ten spektakl nie daje spokoju: która jeszcze aktorka utrzymałaby uwagę widzów przez te półtorej godziny (podczas której nie wypowiada ani jednego słowa)? Zadaję je sobie nie dlatego, by chwalić wyjątkowość Danuty Stenki (choć to wybitna aktorka) i umniejszyć umiejętności jej potencjalnych zastępczyń (bo póki nie sprawdzimy, nie dowiemy się); to pytanie z dziedziny psychologii sztuki. Czy oglądamy to ze względu na Stenkę, czy też znajdujemy inne powody? Pomysł jest tu szatański i jest – mimo aktorskiej wirtuozerii – najlepszym elementem tego spektaklu: oto zostajemy zmuszeni do oglądania (ale co tam oglądania: kontemplowania!) naszej najbanalniejszej codzienności, mechaniki powszedniej trywialności, monotonnej prozy życia. Jaka ona wtedy jest? Spektakl mówi nam chyba: jeszcze bardziej przerażająca, niż mogłoby się to nam wydawać. I tu tkwi podstawowa sprzeczność, która tę konstrukcję rozsadza – zdaje mi się, że teza spektaklu (samotność codzienności jako diagnoza epoki – czy tak da się to streścić?) przegrywa z tym, co oglądamy. Bo ta mechaniczna banalność wydaje się pociągająca; na tyle pociągająca, że właściwie nie wiem, dlaczego jest powodem desperacji głównej bohaterki. Jest na tyle pociągająca, że żałowałem, iż pierwsza część spektaklu (automatyzm i rutyna powrotu do domu) nie trwa dłużej, aż do granic wytrzymałości widza, do granic mojej wytrzymałości.

Riding on a Cloud

reż. Rabih Mroué (Fonds Podiumkunsten, Prins Claus Fonds, Hivos & Stichting DOEN; Liban/Holandia) Kuba Ignasiak: Kolejny monodram, choć zupełnie inny. Tu dominują obrazy, krótkie filmy, nagrania z kaset magnetofonowych. Nasz bohater – Yasser, brat reżysera – cały czas jest na scenie, ale jego rola (poza kilkoma wyjątkami) sprowadza się głównie do obsługi urządzeń multimedialnych. Poznajemy jego tragiczną historię ze zdjęć i filmów, na których on sam nie poznaje nikogo i niczego. Tę niezdolność „załatwił mu”, w sposób przerażająco losowy, libański snajper i jego kula, która co prawda sięgnęła celu, jednak pozostawiła Yassera przy życiu. Spowodowała natomiast nieodwracalne zmiany neurologiczne. On sam dzielnie mierzy się z nimi codziennie, a my – widzowie – w pewnym stopniu mu w tym pomagamy. I znów historia wstrząsająca, choć przedstawiona w mało teatralny sposób, ale – tak jak wspominałem na wstępie – w tym roku dominowała różnorodność form i to przedstawienie było znakomitym tego przykładem.

Apokalipsa

reż. Michał Borczuch (Nowy Teatr / Warszawa) Kuba Ignasiak: Chaos. I męczący, wybaczcie radykalny wydźwięk tego słowa, bełkot przywołujący konflikty toczące Europę po dwóch wojnach światowych. Strzępy informacji, historii, wydarzeń. Odważne sceny, liczne nawiązania, popisowa gra aktorska. Niby wszystko fajnie, ale ten chaos wymknął się nieco spod kontroli. Spektakl bardzo nierówny – momentami zachwycający, momentami wręcz nużący. Problemy bardzo aktualne, ale forma ich przedstawienia sprawia, że często wręcz nie chce się nam nad nimi pochylać. A może o to właśnie chodziło? Emilia Walczak: Apokalipsa Nowego Teatru z Warszawy w reżyserii Michała Borczucha jak dla mnie dość nierówna – w tym sensie, że o ile fragmenty – nazwijmy je – dokumentalne, czyli sam początek i sam koniec spektaklu, traktujące odpowiednio o Pierze Paolu Pasolinim i Orianie Fallaci, były bardzo klarowne i w klarowności swej wystarczająco już wymowne, o tyle „środek” był bardzo chaotyczny i przeładowany scenami, które tak naprawdę nie wiadomo czemu miały służyć (np. „wampir” czy paradowanie nago Krzysztofa Zarzeckiego i Sebastiana Łacha – i nie jest to wyraz pruderii, a jedynie mojego niezrozumienia tego konceptu). Rola Pasoliniego (Krzysztof Zarzecki) bardzo dobra – Pier Paolo przewrażliwiony, rozedrgany, neurotyczny, czyli taki, jakim naprawdę był; Oriana Fallaci (Halina Rasiakówna) zimna, wyrachowana, bez mrugnięcia okiem wypowiadająca słynną kwestię: „Europa nie jest już Europą, ale Eurabią, która z powodu listopad 2015 |

| 9

teatr uległości wobec wroga, islamskiego nazizmu, kopie swój własny grób”, co w kontekście uchodźczym, w który spektakl także był wpisany, czyniło z niej okrutniczkę jeszcze większą, niż w rzeczywistości była. Jednocześnie nie była to tego rodzaju „ostra” kreacja Fallaci, jaką znamy np. z filmu Andrzeja Wajdy Wałęsa. Człowiek z nadziei… Scenografia, przywołująca włoskie lata 70. – świetna, rozmach przedsięwzięcia – dość duży, no i bardzo znane (bo z telewizji) twarze pokroju Jacka Poniedziałka czy Bartosza Gelnera czyniły ten spektakl festiwalowym „hitem”. Michał Tabaczyński: Nie taka znów straszna ta apokalipsa, jak ją malują. Zupełnie właściwie niestraszna. Znów: bardziej atrakcyjna niż nasze przed nią strachy. Atrakcyjność bowiem jest zasadą spektaklu Borczucha. Jest językiem jego teatru. Jest wreszcie także teatru tego tematem. Nawet jeśli nie była tematem głównym, to na pewno najbardziej interesującym. Jeśli miałbym jakoś go sproblematyzować, powiedziałbym, że Apokalipsa jest o tym, na ile wiarygodna jest sztuka jako żarliwa krytyka (społeczna, cywilizacyjna, kulturowa), na ile jej skuteczność jest skażona przez samą mechanikę sztuki, sztuki tej niezbywalną strukturę, jej immanentność. I te dwie postaci, które tu zostały dobrane na zasadzie przeciwieństwa (Pasolini i Fallaci – każde z nich reprezentuje bowiem inny wzór tej atrakcyjności sztuki, każde wykorzystywało inne zupełnie jej mechanizmy), w opisie świata ponoszą – każdy na swoją miarę – klęskę. Spektakl pewnie też, tyle że on tę klęskę problematyzuje, czyni swoim tematem. I to go – to dopiero paradoks – ratuje.

Black Bismarck

reż. Alexander Karschnia&Co. (andcompany&Co.; Niemcy) Kuba Ignasiak: Bardzo widowiskowa, wręcz spektakularna satyra na Niemców. Stworzona przez Niemców, co już nie jest tak oczywiste. Cała masa mrugnięć okiem, ogromny dystans do siebie i nieprzerwane „darcie łacha” z niemieckich dążeń kolonizacyjnych. Afrykańskie wioski i 142 wieże Bismarcka rozrzucone po niemieckich landach. A wszystko to podane w takt elektroniki i żywych instrumentów, doprawione feerią barw i kolorów, ubarwione dwujęzycznością, potężną ilością konfetti, najróżniejszych strojów, filmów, zdjęć, wódki, wystrzałów, kraks i hałaśliwej zabawy. Zabawy formą i treścią. Zabawy muzyką i scenografią. Zabawy ruchem i słowem. Chaos, rozgardiasz, harmider. Znakomite! Michał Tabaczyński: Smakowita zabawa. Przecudny chaos. Śliczna zgrywa. Inspirujący i wariacki. Ale i zaskakujący doborem materiału – w tym bowiem bogaty i nieprzewidywalny. Odgrywający tę ukrytą kolonialną

10 |

| listopad 2015

historię Niemiec bez tandety (to ryzykowne tu słowo, bo cały ten pokaz mówił oczywiście językiem kiczu i tandety, ale idzie mi tu raczej o tandetę myśli – tej szczęśliwie uniknęli). Najciekawszy moment? Ten, w którym usłyszeliśmy recytację wszystkich (wszystkich!) wież Bismarcka, jakie istnieją do dziś. Szczególnie w perspektywie nieobecności tej wieży w Bydgoszczy (albo: obecności zaprzeczonej, obecności wypartej – wieża Bismarcka bowiem istniała, ale została u nas zburzona). Czy wyparcie tego symbolu kolonizacji (a wcześniej jeszcze: jego zburzenie) zaciera jej skutki? A może przeciwnie: dla własnego dobra, dla dobra historycznej i tożsamościowej świadomości byłoby lepiej, gdyby istniała – nie tylko jako widmo, ale w swojej widzialnej formie?

Europa. Śledztwo

reż. Weronika Pelczyńska, Iza Szostak, Magda Jędra (Komuna// Warszawa) Kuba Ignasiak: „Trzy tancerki prowadzą performatywne śledztwo w sprawie przyszłości Europy” – tak głosi informacja zajawiająca ten spektakl. I coś w tym zapewne jest, natomiast trzeba trochę pogrzebać, żeby się tego doszukać. Pogrzebać głównie w workach z ciuchami rodem z lumpeksu, które tworzą mobilną scenografię Europy. Już słowo „perfomatywne” sugeruje, że nie mamy tu do czynienia z klasycznym przedstawieniem. Tu dominuje ruch, taniec, powtarzalność ruchów i zdań wypowiadanych przez aktorki-tancerki-reżyserki. Wszystko to jest bardzo w stylu Komuny// i bardzo dobrze się to ogląda. Najpierw łapiemy się na podziwianiu choreografii i zdolności manualnych naszych bohaterek, by po chwili zorientować się, że daliśmy się wciągnąć w ten osobliwy taniec, w tę powtarzalność nadającą rytm. Świetne widowisko, znakomicie zagrane, z genialnym wykorzystaniem przestrzeni. Ja dałem się wciągnąć po całości.

Sounds Like War: Kriegserklärung

reż. andcomapny&Co. Alexander Karschnia, Nicola Nord, Sascha Sulimma (andcompany&Co.; Niemcy) Kuba Ignasiak: Szalenie zdystansowani do siebie Niemcy w towarzystwie naigrywającego się z nich Holendra ponownie na scenie. I znów nabijają się ze swojej niemieckości, z mentalności, potrzeby bycia hegemonem narodów, z języka swojego wreszcie. Punktem wyjścia jest tytułowe słowo Kriegserklärung, oznaczające zarówno deklarację wojny, jak i jej wyjaśnienie. I o tym właśnie jest ten wykład performatywny (znów daleki od klasycznych form teatralnych) – o tym, że I wojna światowa była ostatnią w historii, która zaczęła się od jej deklaracji, od wypowiedzenia wojny. Od tego czasu tkwimy w obliczu per-

teatr manentnej „międzynarodowej wojny domowej”. Wykład jest zdecydowanie mniej spektakularny niż Black Bismarck, ale wciąż bardzo podobny w formie i pewnym przesłaniu. Dominuje tu zabawa słowem, przeplatana dużą dawką muzyki elektronicznej, generowanej na żywo i kilkoma szalonymi ruchami. Trochę tak, jakby punktem wyjścia był ten stary żart, który mówi, że w języku niemieckim każde słowo, nawet taki „motyl”, brzmi jak wypowiedzenie wojny. Trudno się z tym nie zgodzić. Michał Tabaczyński: Z Black Bismarck tworzył w jakimś sensie dyptyk. Jeżeli jeden opowiadał o micie niemieckiej kolonizacji, to drugi próbował przedstawić jej koniec (albo dokładniej: początek jej końca). I jego źródło. Źródło, rzecz jasna, też mityczne, skłamane, wykoncypowane. Próbował wyjaśnić naturę wojny, mając do dyspozycji wyjściowy koncept: oto Kriegserklärung znaczy zarówno „wypowiedzenie wojny”, jak i tej „wojny objaśnienie”. Także i w sensie scenicznej konstrukcji Sounds like war dopełnia Bismarcka – jest bardziej uporządkowanym wykładem scenicznym, bardziej może zabawnym, ale tak, jak zabawne bywają stand-upy albo humoreski?

Aktorzy żydowscy

reż. Anna Smolar (Teatr Żydowski / Warszawa) Kuba Ignasiak: Już w tytule zawarty jest swego rodzaju żart. Spektakl, który przyszło nam zobaczyć w synagodze (prawda, że lepiej być nie mogło?), próbuje bowiem sportretować grupę o bardzo niejasnym statusie, w której aktorzy na przemian kwestionują zarówno aktorskość swoich kolegów, jak i ich żydowskość. My zaś, widzowie, mamy wrażenie, że uczestniczymy w próbie spektaklu. Niby nic specjalnego, z tym że trwa ona od kilkudziesięciu lat. Wraz z wiekiem zmieniają się aktorzy i role im przypisane. A wszystkiemu winne są etykiety, uproszczenia, konwencje i konwenanse. Zerwanie z nimi graniczy z herezją, poddanie się im – z niemożnością osiągnięcia celu, z życiowym przekleństwem, które nie przestaje nas prześladować. Świetnie zagrany spektakl z muzyką na żywo, w którym prawda miesza się z jej wyobrażeniami. Ogromne brawa dla twórców, kolejny festiwalowy „must see”.

Emilia Walczak: Aktorzy żydowscy w reżyserii Anny Smolar z Teatru Żydowskiego im. Estery Rachel i Idy Kamińskich z Warszawy to spektakl, na który czekałam najbardziej. Półtoragodzinne przedsięwzięcie – dla uwydatnienia jego tematyki, dla większej siły rażenia widza i w myśl założenia organizatorów, aby Festiwal Prapremier „wędrował” po mieście – pokazane zostało w starofordońskiej, na wpół zrujnowanej synagodze. Najprościej rzecz ujmując (jeśli to w ogóle możliwe, bo ten efemeryczny, subtelny, zmysłowy jak grające w nim aktorki spektakl, mam wrażenie, prze-

cieka mi przez palce, rozpływa się w powietrzu jak dybuk), był to utwór sceniczny traktujący o tożsamości: tożsamości polskich Żydów i tożsamości Polaków grających w Teatrze Żydowskim właśnie; o tym, jakie wymagania względem widzów, ale także samych siebie, muszą oni spełniać. Także o tym, jakie wymagania muszą spełniać wobec polskiego społeczeństwa – owa „mniejszość” wobec „większości”. Spektakl również o stereotypach, pułapkach generalizacji – tutaj zdecydowane chapeau bas dla Ryszarda Klugego za solową – komediową w zasadzie – partię, sprytnie rozprawiającą się z dwoma jedynymi wyobrażeniami Polaków na temat Żydów: „chciwego gudłaja z pieniążkiem” i odzianej w pasiak ofiary Zagłady. Aktor przez cały czas występujący w roli komparsa, jak już coś swym stentorowym głosem powiedział, to powiedział to tak, że poruszył nie tylko serca widzów, ale i mury bożnicy. Reszta obsady również nie pozostawała w tyle. Koncept – polegający na odgrywaniu tych samych ról ex novo – genialny, scenografia oraz otoczenie – trafiające w punkt, a chałka bardzo smaczna. No i Ground Control to Major Tom Davida Bowiego odśpiewane chóralnie, podniośle, w jidysz na sam finał – bezcenne. Michał Tabaczyński: I ładnie, i wzruszająco, i śmiesznie, i ciekawie. Na dodatek: w synagodze, co dodaje jeszcze jednego wymiaru temu spektaklowi, który przecież w pierwszym rzędzie problematyzuje wątek żydowskiej pamięci w polskiej kulturze, jej miejsca i jej znaczenia. Chciałbym zwrócić uwagę na muzykę, bo pełni w tym spektaklu rolę wyjątkową. Jest niejako ilustracją losów tej świadomości miejsca żydowskości w naszym życiu wspólnotowym – ilustracją może najciekawszą i najlepiej ukrytą, najmniej oczywistą. Jedna perkusja i jedna perkusistka – tyle wystarczy.

Oh My Sweet Land

reż. Amir Nizar Zuabi (A Young Vic / Théâtre de Vidy-Luasanne; Wielka Brytania / Szwajcaria) Kuba Ignasiak: Kolejny świetny monodram. Historia mieszkanki Paryża, Niemki o syryjskich korzeniach, która w pogoni za ukochanym wyrusza w podróż po trawionym rakiem wojny Bliskim Wschodzie. Historia podróży tyleż fizycznej, co sentymentalnej. Podróży do i za domem – Syrią, będącą już dziś tylko odległym wspomnieniem, domem utraconym na zawsze. Aktorsko nie jest to tak brawurowe, jak w przypadku Danuty Stenki, ale też nie o to tu chodzi. Tu liczy się historia, która wciąga i sprawia, że i my wyruszamy w tę podróż, towarzysząc Corinne Jaber w jej doświadczaniu świata arabskiego, w tym, jak zderza swe wyobrażenia o „tamtym świecie” z rzeczywistością. Doznania potęgują zapachy przygotowywanych na scenie potraw o bliskowschodnim rodolistopad 2015 |

| 11

teatr wodzie. Ja wiem, że to banał, ale moja rada jest taka: gdybyście mieli okazję zobaczyć ten spektakl na żywo, lepiej zróbcie to po obiedzie. Emilia Walczak: Króciutki (65 minut) monodram Oh My Sweet Land teatru Young Vic z Londynu bardzo kameralny, skromny – odegrany na malutkim spłachetku Małej Sceny Teatru Polskiego urządzonym na kuchnię. Jak to monodram – odegrany przez jedną tylko postać, Corinne Jaber. Aktorka o niemiecko-syryjskim pochodzeniu w spektaklu palestyńskiego reżysera Amira Nizara Zuabiego opowiada o najbardziej palącym teraz problemie Bliskiego Wschodu – wojnie domowej w Syrii. Opowiada wprost, bez eufemizmów, przejmująco, cały czas nie przestając jednak gotować tradycyjnego kurdyjskiego dania – kubah. Zaznaczmy, że nie jest to markowanie gotowania – ona naprawdę gotuje, a więc – dosłownie – rzuca krwawym mięsem na stół, lepi ciasto, rozsypuje „egzotyczne” przyprawy, a na rozgrzanej patelni podsmaża cebulę. Wszystko to razem pachnie niecodziennie, zabierając widza w bliskowschodnią podróż. Lecz nie jest to bynajmniej podróż w poszukiwaniu kulinarnych doznań, a swego rodzaju „wycieczka krajoznawcza” – pozwala nam bowiem poznać koszmar krajów ogarniętych wojenną pożogą lub takich, gdzie konflikt wisi w powietrzu na jednym już tylko włosku, jak np. Liban. To prosta opowieść, przedstawiona bez żadnych udziwnień, realistyczna – i przez to chyba dość na Festiwalu Prapremier odosobniona (nie licząc monodramu Koncert życzeń z Danutą Stenką). Dla mnie osobiście chyba za prosta, a jej symbolika – zbyt dosłowna. Lecz z drugiej strony, nie była to godzina stracona.

Cabinet of Political Wonders

koncepcja: Ana Vujanović (Kampnagel Hamburg / Teatr Polski Bydgoszcz; Niemcy/Polska) Kuba Ignasiak: Ten spektakl, choć lepiej pasowałoby tu chyba słowo „eksperyment”, był inny. Różnił się nie tylko od reszty festiwalowych pozycji, ale i od większości spektakli, jakich w życiu doświadczyłem. Przede wszystkim był interaktywny. Bardzo interaktywny. Przez pierwsze minuty publiczność stanowi swoiste tło przedstawienia, by po chwili stać się jego integralną częścią. Z własnej woli. Do dyspozycji mamy, my – widzowie, całą masę „zabawek”: stół z piłkarzykami, adapter, projektor, gabinet wróżki, stoliki z lampkami do czytania. A do tego darmową colę i popcorn. Wystarczyło skorzystać z czegokolwiek, by to aktorzy i ich przekaz nagle stał się tłem. Ot taka zamiana ról. Nietrudno było się zamienić, bowiem treść, którą nam serwowali, składała się głównie z koszmarnie nudnych, politycznych przemówień ocierających się o bełkot i propagandę. Kiedy to pierwsze – otwiera-

12 |

| listopad 2015

jące – trwało, oczy publiczności (skryte za jednakowymi maskami) co rusz przeczesywały salę w poszukiwaniu jakiegoś sensu, zrozumienia. Z minuty na minutę jednak co odważniejsi zaczynali korzystać z przygotowanych dla nich gadżetów. Domyślam się, że była to pewna metafora codziennego mamienia nas, społeczeństwa, całą masą pozornych rozrywek, by odwrócić naszą uwagę od tego, co naprawdę istotne. Doświadczamy tego każdego dnia, wystarczy przejrzeć gazety i programy informacyjne. I choć większość z nas daje się nabrać, to jednak po czasie przestają nas bawić gry i zabawy i stopniowo zaczyna do nas docierać, co tak naprawdę dzieje się wokół nas. Szkoda, że często jest już za późno na to, by cokolwiek zmienić. Tak właśnie czułem się w tym gabinecie politycznych osobliwości… Michał Tabaczyński: Spektakl, który pokazuje, że tańczymy, jak nam zagra historia? Być może właśnie tak. Spektakl, który pokazuje, że choreografia polityki jest o wiele bardziej skomplikowana, niż wskazywałby na to marszowy krok wojska, tyraliera policji, ograniczony i powtarzalny repertuar gestów na mównicy? Z pewnością. Wreszcie spektakl, który pokazuje, że podróż do wnętrza historii dokonuje się za sprawą naszej cielesności równie skutecznie (o ile nie skuteczniej) niż za pomocą innych mediów? Tak, to też!

Portret damy

reżyseria: Ewelina Marciniak (Teatr Wybrzeże; Gdańsk) Michał Tabaczyński: Niewątpliwie najbardziej widowiskowy spektakl całego festiwalu. Chociaż słowo „widowiskowy” zakłamuje i chowa jeden z najbardziej atrakcyjnych jego elementów: muzykę. I podległą jej choreografię. Rzecz jest brawurowo obmyślona i niezwykle subtelnie zaprojektowana. Oglądanie czegoś takiego jest czystą i zapierającą dech estetyczną przyjemnością. I jeden tylko aspekt nie przestaje mnie męczyć: co takiego o świecie dzisiejszym mówi ta sztuka (a to pytanie szczególnie ważne w kontekście idei tegorocznego, odmienionego festiwalu). Język jest niewątpliwie – mimo pewnej kostiumowości – nowoczesny, ale czy taki jest też problem? Jeśli coś istotnie nowego dałbym radę z Portretu damy wyczytać, to może sugestię, że oto żyjemy w czasach dekadencji. Schyłkowość naszej kultury jest jednak – w zależności od punktu widzenia – albo wątpliwa, albo zbyt oczywista. W tym portrecie trudno się przejrzeć (nie tylko dlatego, że trudno mi się utożsamić z jakąś, nawet metaforycznie czytaną, „damą”), bo to portret pewnego ekscesu, wyjątku, przypadku. Można się w tym przypadku zanurzyć, ale trudno w nim na stałe mieszkać.

odnotowano Stary Fordon tętni życiem W dniach 25–26 września m.in. w starofordońskiej synagodze (ul. Bydgoska 22) miał miejsce artystyczny weekend. W sobotę koncert dali tam: związany z projektami Shofar, Alte Zachen i Wovoka Raphael Rogiński wraz z formacją Cukunft, w niedzielę natomiast – Jorgos Skolias z braćmi Olesiami. Odbyło się także spotkanie mieszkańców dzielnicy i prezentacja prac nad społeczną strategią rewitalizacji Starego Fordonu; otwarto też nową miejscówkę – Warsztat (ul. Bydgoska 26). W niedzielę 18 października z kolei, w kawiarni Café Rynek (Rynek 6) odbyło się spotkanie z artystką Dorotą Podlaską, podczas którego można się było dowiedzieć, jak i co gotowano w PRL-u, posmakować przygotowanych na kulinarnych warsztatach (które odbyły się dzień wcześniej w, nomen omen, Warsztacie) smakołyków w stylu peerelowskim oraz poznać tajniki sztuki Doroty Podlaskiej.

Mały Berlin: Flohmarkt na Gimnazjalnej W dniach 26 września i 10 października w kawiarni Landschaft (ul. Gimnazjalna 6) odbyły się dwie pierwsze edycje nowej społecznej inicjatywy – Pchlego Targu Bydgoszcz. Jak wspominają organizatorzy: „Było trochę ciuchów, trochę płyt i książek, trochę słońca i mnóstwo uśmiechniętych twarzy”. Więcej zdjęć i informacji o przyszłych małoberlińskich „bazarach z pchłami” znajdziecie na: facebook.com/pchlitargbydgoszcz oraz instagram.com/pchlitarg.

fot. Paweł Malinowski

Wielkie oko już patrzy 27 września na ścianie kamienicy stojącej u zbiegu al. Mickiewicza i ul. Gdańskiej 68, w ramach obchodów 250-lecia teatru publicznego w Polsce, uroczyście odsłonięto mural Przeżyjemy w teatrze, zaprojektowany przez Kubę Woynarowskiego, twórcę komiksów, filmów, autora m.in. instalacji w Pawilonie Polskim na Biennale Architektury w Wenecji w 2014 r. i laureata Paszportu „Polityki” w dziedzinie sztuk wizualnych. Według tego samego szablonu, dzięki wsparciu finansowemu Instytutu Teatralnego, powstały też, lub dopiero powstaną, murale w Słupsku oraz Gorzowie Wlkp. Wernisaż wielkoformatowego malowidła zakończył showcase Polska New Theatre.

Pogwarzmy po bydgosku Jeszcze we wrześniu ukazała się książka Andrzeja S. Dyszaka pt. Gwara miejska bydgoszczan. Składa się ona z dwóch części: opisu merytorycznego bydgoskiej gwary miejskiej i słownika. W pierwszej części autor przedstawił najpierw samą Bydgoszcz poprzez jej historyczno-kulturowo-językowe wyróżniki i obraz tego miasta zawarty w kilku powieściach, których jest ono swoistym bohaterem, by następnie przejść do charakterystyki gwary bydgoskiej, dla której wstępem są rozważania o niej wśród odmian polszczyzny. Część druga została opracowana jako słownik w układzie rzeczowym.

Domowy klimat w księgarni w Osielsku 3 października Księgarnia63 (ul. Szosa Gdańska 49) świętowała 63 dni swojego istnienia. Ta nowa podbydgoska inicjatywa nie jest jednak konwencjonalną księgarnią – można tu m.in. posłuchać muzyki z winylowych płyt, zagrać w gry planszowe, podziwiać twórczość lokalnych artystów i napić się dobrej kawy. Autorom tego (wciąż) nietypowego przedsięwzięcia życzymy kolejnych udanych wielu dni działania! Zebrała Emilia Walczak listopad 2015 |

| 13

zugzwang (32)

siwiec Ciasteczka biszkoptowe Gdy byłem nastolatkiem, w czasach jeszcze realnego socjalizmu (cokolwiek to pojęcie znaczy), bardzo lubiłem podjadać ciasteczka biszkoptowe obsypane makiem i nadziewane marmoladą. Kosztowały one – powiedzmy – dwadzieścia tysięcy. Pewnego pięknego popołudnia poszedłem do sklepu w wiadomym celu. Przy półce z ciasteczkami nadziałem się na sprzedawczynię, która w rozpiętym i niezbyt czystym fartuchu opatrzonym napisem BSS „Społem” akurat zmieniała cenę. Tabliczka już przypięta, nowa cena to: dwadzieścia jeden tysięcy. Miałem odliczoną kwotę, więc próbowałem z nią porozmawiać, rano przecież wszystko było po staremu, ciasteczka stały na znanej mi dobrze półce, a po południu jakieś dziwne zmiany. Pani sprzedawczyni jednak głowę trzyma wysoko, z gówniarzem nie zamierza wdawać się w żadne jałowe konwersacje. W końcu ona tu rządzi. Ciągle powtarza jedno złote słowo, słowo wytrych, które wyjaśnia wszystko: „inflacja”, i że to przecież nie jej decyzja, a przełożonych, więc sprawa jest jasna, ciasteczka podrożały, koniec i basta. Zostaję odesłany po brakujący tysiąc, po jeden niebieski banknot z wizerunkiem Mikołaja Kopernika, i na przyszłość radzi mi zapamiętać, że wszystko drożeje… Sprzedawczyni BSS „Społem” jest bardzo konkretna. Jej niechlujny ubiór doprowadza mnie do szału. Nie mogę już dłużej przebywać w jej towarzystwie. Popatrzyłem tylko na biszkoptowe ciasteczka, oblizałem językiem wargi i wróciłem do domu, prosząc o kolejny tysiąc. Gdy po godzinie wróciłem do sklepu, biszkoptowych ciasteczek już nie było. Pani „Społem”, królowa sklepu, oznajmia mi, że ciasteczka wyprzedane i niestety już nic nie jest w stanie dla mnie zrobić; w sklepie zresztą pełno ludzi, bo właśnie rzucili pomarańcze kubańskie. Byłem pewny, że schowała co najmniej jedną paczkę ciasteczek pod ladę,

14 |

| listopad 2015

ale cóż, dzieci i ryby głosu nie mają; smutny wróciłem do domu. Tej nocy śniły mi się pulchne ciasteczka biszkoptowe posypane cudownym makiem, z wyśmienitą marmoladą, i we śnie za każdym razem, gdy podnosiłem je do ust, one nagle znikały, rozpływały się. Był to jeden z tych snów, które nie dają wypoczynku, a jedynie powodują niepokój. Drobnym maczkiem dodać muszę, że więcej już ich nigdy nie jadłem. Niedawno widziałem film Jajo węża (The serpent’s egg) Ingmara Bergmana z 1977 r. Jego akcja toczy się w Berlinie, poczynając od roku 1923, czyli od czasu szalejącej w Niemczech hiperinflacji. Już z pierwszej sceny dowiadujemy się, że paczka papierosów osiągnęła cenę 4 miliardów marek i wydaje się, że autor raczej nie przesadził, gdyż w tamtych czasach u naszych zachodnich sąsiadów ludzie używali banknotów do… tapetowania ścian. Oczywiście – i to świetnie w filmie widać – upadła rodzima waluta zostaje zastąpiona dolarami. Waluta zwycięzców wojny trzymała się wtedy wciąż mocno. Jerzy Giedroyc powiedział kiedyś, że Polsce zagraża nacjonalizm i klerykalizm. Ja dodałbym jeszcze: populizm. Po cichu więc liczę, że czasy z galopującą inflacją, gdy ceny zmieniały się kilka razy dziennie, już nigdy nie powrócą, ale to wszystko zależy od polityków, od ich roztropności, a poniekąd i od wyborców; nie przyznam się, na kogo oddam głos 25 października, ale na pewno potem udam się do cukierni, w której ostatnio przyuważyłem biszkoptowe ciasteczka, tak żeby choć przez moment odświeżyć sobie smak dzieciństwa. Bartłomiej Siwiec

bydgoski insynuator kulturalny

PRUSS Mało odpowiedzialny organ Zdzisława Prussa (137) Wystawa na czasie Po dłuższej nieobecności na wystawowych salonach nestor bydgoskich plastyków Stanisław Lejkowski pojawił się w „Kantorku” ze swoimi „Znakami czasu”. Tytuł ekspozycji był nader trafiony, bo od niepamiętnych czasów znakiem szczególnym p. Stanisława jest to, że czas w ogóle go się nie ima! Nazwiska na torowiska Wiele wskazuje na to, że zmierzające w kierunku Fordonu tramwajowe swingi ochrzczone zostaną nazwiskami zasłużonych bydgoszczan. Tak więc będziemy mogli w jedną stronę przejechać się Turwidem, a wracać Kocerką, a gdyby Grzymała-Siedlecki uciekł nam sprzed nosa, to spokojnie poczekamy na Rejewskiego albo Morozowiczową. Szarża Beaty Znana bydgoska wokalistka Beata Lewińska stawia sobie coraz ambitniejsze cele. Po zmierzeniu się z repertuarem Marleny Dietrich i Edith Piaf zamierza zmierzyć się z samą… Ewą Demarczyk. Dostała już zgodę od nadwornego kompozytora piosenkarki – Zygmunta Koniecznego. Może już zatem p. Beata śmiało wsiadać na „Karuzelę z madonnami”. Chce jeszcze tylko wpaść „na dzień do Tomaszowa”, by znaleźć tam jakiegoś „Skrzypka Hertzowicza”. Niebo-piekło Do bydgoskich festiwali: muzycznego, operowego i teatralnego, dołączył Festiwal Pamięci Jerzego Sulimy-Kamińskiego. Po wmurowaniu tablicy pamiątkowej został zasadzony dąb Sulimowy i zrealizowany „Most…” audiobookowy. Patrzący na to z niebiańskich zaświatów pisarz może dostać prawdziwego zawrotu głowy, popaść w grzeszną pychę i zostać strąconym do piekła.

Obława na Wiesława Po stwierdzeniu przez Wiesława Trzeciakowskiego (w zbiorze esejów „Śpiew odchodzących”), iż pozbawione idealizmu wiersze nie są poezją, a tylko „zapiskiem takim samym jak kwit handlowy czy opis choroby krowy” – kilku uprawiających tzw. mały realizm bydgoskich poetów zamierza wytoczyć p. Wiesławowi proces o pomówienie, a jeden zamierza go nawet… wyzwać na ubitą ziemię.

Lusterko wsteczne /-25/ Ćwierć wieku temu (listopad 1990) – W ramach IX Tygodnia Kultury Chrześcijańskiej doc. Henryk Dubowik mówił o „Dziejach dawnej książki religijnej”, a Teatr Polski zapraszał na „Dialogi karmelitanek” G. Bernanosa. – Państwowa Opera w Bydgoszczy zapraszała na premierę „Barona cygańskiego” (w wersji oryginalnej) pod muzycznym kierownictwem R.J. Delekty i z choreografią K. Gruszkówny. – Plastyczne widzenie „Relacji odniesień” przedstawił w Galerii Autorskiej Kaji i Solińskiego – Wojciech Nadratowski. – O swojej książce poświęconej Halinie Poświatowskiej mówiła w MDK-2 poetka Małgorzata Szułczyńska. – Członek Komisji Kultury i Nauki Rady Miejskiej w Bydgoszczy Władysław Sinkiewicz optował za powołaniem Fundacji Bydgoskiej Kultury. Wspierali go w tym dyrektorzy – Andrzej Szwalbe (FP) i Andrzej M. Marczewski (TP).

listopad 2015 |

| 15

spacer Emilia Walczak

O dwóch takich… I Pewnego razu, dawno, dawno temu, szukając jakichś potrzebnych mi wtedy informacji na temat Jarosława Iwaszkiewicza, jakoś tak chcąc nie chcąc zboczyłam na temat jego kuzyna, z którym, prócz rodzinnego pokrewieństwa, łączyło go coś jeszcze – lecz nie czas teraz i miejsce na takich nieobyczajnych tematów poruszanie… Lecz gdy już byłam przy owym Karolu Szymanowskim – bo o nim przecież mowa – dotarłam do jakże szokującej (przynajmniej mnie wtedy szokującej), rewelatorskiej informacji, że ów najwybitniejszy nasz młodopolski kompozytor blisko cztery lata przemieszkał wraz z najbliższą rodziną właśnie w Bydgoszczy, na osiedlu Bielawy, w starej willi położonej przy ulicy Jana Kozietulskiego 5. Opuszczone przez uciekających z Polski po traktacie wersalskim Niemców gmaszysko zakupił dla rodziny Szymanowskich – matki Karola Anny, siostry Stanisławy i brata Feliksa – szwagier Stefan Bartoszewicz. W latach 1921–1924 Szymanowski skomponował na bydgoskich Bielawach między innymi pięć folklorystycz-

no-narodowych pieśni pod wspólną nazwą Słopiewnie op. 46bis (lato 1921) do futurystyczno-słowotwórczch wierszy kongenialnego Juliana Tuwima (Słowisień, Zielone słowa, Święty Franciszek, Kalinowe dwory, Wanda), które zadedykował siostrze i ich pierwszej interpretatorce, Stanisławie Korwin-Szymanowskiej, a także napisał kilka esejów poświęconych osobom wielkich kompozytorów: Igora Strawińskiego i Fryderyka Chopina. Słowisień W białodrzewiu jaśnie dzni słoneczko, Miodzie złoci białopałem żyśnie, Drzewia pełni pszczelą i pasieczną, A przez liście kraśnie pęk słowiśnie. A gdy sierpiec na nabłoczu łyście, W cieniem ciemnie jeno niedośpiewy: W białodrzewiu ćwirnie i srebliście Słodzik słowi słowisieńskie ciewy. II Gdy rajzuje się po tym naszym wciąż piękniejącym mieście, można natrafić na bardzo wiele śladów po pisarzu Adamie Grzymale-Siedleckim. Na Wyżynach mamy

Budynek byłego „internatu kresowego” przy ul. Chodkiewicza 32, fot. Emilia Walczak

16 |

| listopad 2015

spacer wszak ulicę jego imienia, a przy Karola Libelta 5 w bydgoskim śródmieściu – od 1968 roku – Izbę Pamięci zorganizowaną na życzenie samego autora przez Wojewódzką i Miejską Bibliotekę Publiczną. Na budynku wisi też tablica przypominająca, że tutaj właśnie Grzymała-Siedlecki mieszkał w latach 1945–1967. Podobne świadectwo znajdziemy też na bielawskiej willi oznaczonej adresem: Karola Chodkiewicza 23, położonej vis-à-vis posępnego dawnego „internatu kresowego”. W TYM DOMU MIESZKAŁ W LATACH 1924–1937 ADAM GRZYMAŁA SIEDLECKI PISARZ – głosi zawieszona na domu granitowa tablica. Inne źródła podają natomiast, że autor Cudu Wisły mieszkał w Bydgoszczy dwukrotnie, i w trochę innych latach – najpierw w okresie od października 1923 do lipca 1934 roku, a następnie od kwietnia’45 aż do śmierci 29 stycznia A.D. 1967. Przeprowadzkę ze stolicy kraju do naszego niewielkiego miasta w roku 1923 eksplikował tak: „Dostrzegłem tu dogodne warunki dla spokoju niezbędnego w pracy literackiej”. Mowa tu oczywiście – konkretnie – o Bielawach, bo tutaj Grzymała-Siedlecki mieszkał najsampierw; dopiero później przeniósł się do centrum. Odnalazł tu zapewne pożądaną małomieszczańską Gemütlichkeit.

* Od 1921 roku pod adresem Karola Chodkiewicza 32 – dawna Senatorska 80 – mieścił się tak zwany, wspomniany wcześniej, internat kresowy – dla chłopców z Kresów Wschodnich, będących w wieku mniej więcej 12–20 lat, którzy stracili swoich bliskich oraz możliwość dalszego kształcenia. W gmachu przy Senatorskiej 80 mieli natomiast do dyspozycji chędogie sypialnie, pokoje do nauki oraz ogród. Salę gimnastyczną dawnego sierocińca przerobiono na kaplicę. Jeszcze niedawno w budynku tym znajdował się oddział prewencji policji; dziś gmaszysko stoi puste i – dosłownie – straszy, nęcąc zapewne wszelkich amatorów mrożącej krew w żyłach urban exploration. * Jak donosił w lutym 1924 roku „Dziennik Bydgoski” – zarząd internatu wyraża „szczególną wdzięczność państwu Grzymała-Siedleckim za szczere zainteresowanie się losem zakładu, za wyjednanie nam poważnego zasiłku pieniężnego z Ameryki”. Podobno żona Adama Grzymały-Siedleckiego, Maria, oraz jego szwagierka, niejaka pani Szumowska-Adamowicz, wręcz „żyły” sprawami placówki położonej vis-à-vis ich dawnej willi. To się chyba nazywa: bezinteresowna życzliwość – dziś już, niestety, „towar” mocno reglamentowany.

Tablica pamiątkowa przy ul. Chodkiewicza 23, fot. Emilia Walczak

listopad 2015 |

| 17

plastyka

Ryszard Wietecki, Obraz 15/66, 1966, olej, płótno, 100×69,5 cm Fot. Wojciech Woźniak. Własność Muzeum Okręgowego im. L. Wyczółkowskiego w Bydgoszczy

Hanna Strychalska

Obiekt organiczny W dniach od 7 maja do 3 czerwca 2015 r. w Galerii Miejskiej bwa w Bydgoszczy prezentowano wystawę malarstwa Ryszarda Wieteckiego. Okazją był jubileusz 50-lecia pracy twórczej artysty – malarza i rysownika, zajmującego się także grafiką użytkową. Ekspozycja miała charakter monograficzny. Przypomniano więc najpierw o grupie przyjaciół, wywodzącej się z Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu, z malarskiej pracowni profesora Stanisława Borysowskiego, która postanowiła od czasu do czasu wspólnie prezentować swoje obrazy. Tę nieformalną gru18 |

| listopad 2015

pę artystyczną, działającą w latach 1966–1976, współtworzył Ryszard Wietecki wraz z nieżyjącymi już – Jerzym Gurdą i Leonem Romanowem. Wyeksponowano po jednym obrazie każdego z malarzy, odnosząc się do ich wystaw indywidualnych, które łącznie stworzyły dużą i oryginalną ekspozycję malarstwa abstrakcyjnego, pokazaną w 1967 r. w bydgoskim BWA. Nie mogło też zabraknąć konceptualnych obiektów oraz druków o charakterze prowokacyjnych manifestów, kolportowanych w całym kraju, z okresu działalności „Niezależnej Galerii Nieistniejącej

NIE” oraz jej kolejnych odsłon – Galerii „NIECH” i „Półoficjalnej Witryny Niezależnych”, co sygnowali Ryszard Wietecki i Leon Romanow, w latach 1970–1972. Od lat 90. po chwilę obecną malarz realizuje cykl prac pod wspólnym tytułem Znaleziska z przeszłości. Są to obrazy na płótnie, w technice akrylu, rysunki na papierze, przypominające miniaturę wykonaną ołówkiem, a także duże printy, w których wykorzystana jest fotografia i technika druku cyfrowego. Aranżacja wystawy, czytelna i chronologiczna, zwracała uwagę swoją przestrzennością i znaczeniem bieli, które są ważnymi elementami kompozycji plastycznych Ryszarda Wieteckiego. Ekspozycja zwierała w sobie naturalnie wydzielone sekwencje, wynikające z formalnego i technicz-

plastyka nego zróżnicowania prac. Ale przyciągał i prowadził widza po wystawie intensywny kolor poszczególnych malarskich form. Kontrastował z czystą bielą tła obrazów, powiększonego jeszcze wizualnie o biel ścian. Powstał ciekawy efekt zawieszenia dużych, barwnych i masywnych brył w nieokreślonej przestrzeni. Wszystkie przedstawienia, te z lat 60. i 70., wyróżniające się wyrazistą, walorową plamą barwną i płynną, nieco postrzępioną, nadającą jej kształt linią oraz zróżnicowaną fakturą, jak i powstające od lat 90. malarskie i precyzyjne obiekty, wraz z ich wariantami w innych technikach – wyeksponowane jednocześnie – ujawniają przynależność do szeroko pojętej natury. Delikatne, organiczne, kształtujące się właśnie cząstki przyrody, podobnie jak architektoniczne szczątki bliżej nieznanej cywilizacji, są elementami tej samej rzeczywistości. Na obrazach Ryszarda Wieteckiego, co jest bardzo charakterystyczne, widzimy jedynie jej fragmenty. Taka właśnie – cząstkowa – jest nasza wiedza o świecie i nas samych. Nie istnieje poznanie pełne i ostateczne, a interpretacja – doskonale obiektywna. Artysta, który analizuje różne aspekty życia, rozwój cywilizacji, techniki, nauki i sztuki, wie o tym. Uznaje własne, ludzkie ograniczenie. I zauważa w tej sytuacji szczególną wartość. Niemożność poznania i zrozumienia, wynikająca głównie z zależności człowieka od czasu, staje się dla malarza inspiracją. Jest godna przedstawienia. Prace Ryszarda Wieteckiego są wyrazem skondensowanej myśli, zamkniętej w plastycznej syntezie. Stąd ich jasna kompozycja, niewiele elementów, działanie kolorem – bliskość plakatu. Właśnie ta formalna asceza

Ryszard Wietecki, Znalezisko VII – kamienne, świerszczy tu nie słyszę… i ten czerwony deszcz!, 2011, obiekt drukowany na płótnie, 127×173 cm. Fot. Ryszard Wietecki

Ryszard Wietecki, Niebieska ściana, 2005, akryl, płótno, 100×120 cm. Fot. Wojciech Woźniak. Reprodukcja udostępniona przez Galerię Miejską bwa w Bydgoszczy

przemawia na rzecz intelektualnego i symbolicznego odczytania obrazu. Myślenie i forma, właściwe dla sztuki konceptualnej, są więc w tej twórczości obecne cały czas. „Obiekty organiczne” Ryszarda Wieteckiego, poprzez widoczne po-

dobieństwa, rytm i powtarzalność, stają się budulcem szczególnego, bo plastycznego traktatu o istnieniu człowieka, poprzez wytwory jego działania. To zapis tymczasowego trwania w rzeczywistości zmiennej i niespokojnej. listopad 2015 |

| 19

instalacja Metafizyczny cień kosy jako paradoks życia, czyli „Zegar słoneczny” Bogdana Chmielewskiego Najpierw uderza blask rozświetlonej świeżej sosnowej deski w galeryjno-piwnicznym zaciemnieniu. Nad deską pochyla się stara kosa jak gnomon i rzuca cień. Cień celuje w stronę zaokrąglonego obrzeża deski, gdzie połyskują mosiężne ciemnozłote cyfry słonecznego zegara. Ostrze kosy styka się z deską w miejscu liczby 12. Cień, który rzuca kosa, odchylony jest od dwunastki. Spodziewałem się – zgodnie z pierwotnym zamysłem autorskim, uwidocznionym na rysunku Bogdana Chmielewskiego – instalacji w pionie, a tu zegar słoneczny na posadzce piwnicy Galerii Autorskiej, pod nogami. Instalacja Bogdana Chmielewskiego „Zegar słoneczny” porusza odbiorcę siłą prostoty, która toruje sobie drogę przez gęstwinę znaczeń motywem kosy jako gnomonem oraz jej cieniem. Skoro kosa stanowi najbardziej widoczny element instalacji, to trudno uniknąć odwołań do tradycji plastycznej. Któż nie pamięta kucia kos na rysunku Artura Grottgera z cyklu Polonia w związku z powstaniem styczniowym, czy kos na sztorc w zwycięskim ataku chłopów na rosyjskie armaty pod Racławicami we fragmencie Panoramy Racławickiej Jana Styki, lub też kosy w ręku śmierci na obrazach Jacka Malczewskiego Śmierć i Thanatos? Ale ta kosa Bogdana Chmielewskiego została ujęta w znaczącym oderwaniu od jej tradycyjnych konotacji i zatrudnień, w szczególnym stanie spoczynku. Można to zauważyć w pierwotnym zamyśle instalacji, w którym kosa miała wisieć na drewnianej ścianie gospodarczego budynku jakby odłożona na bok, nieczynna. Przede wszystkim to kosa, która została uwolniona od patriotycznych obowiązków. Nie przejmuje także grozą umierania jak u Malczewskiego. Ale w spoczynku tym, w tej zewnętrznej, pozornej nieczynności skrywa się wielce metafizyczna aktywność. Kosa ma w sobie coś intrygującego i niepokojącego, bo rzuca cień, który zapewne zmierza w stronę godziny po20 |

| listopad 2015

Marek Kazimierz Siwiec

łudnia, którą oznacza liczba 12. Kosa niesie w sobie jakiś rys podobny do zawisłego nad naszymi losami miecza Damoklesa. Można powiedzieć, że chociaż wielkie burze dziejowe już się przetoczyły, to jednak, kiedy przypatrzymy się tej jasnej sosnowej desce, zauważymy, że pod kosą widać smugi żywicznej, zastygłej, wyblakłej czerwieni. A w ciemniejszych sęczkach i sękach możemy dopatrzyć się zamarłych „spojrzeń” ofiar dziejowych kos czy gilotyn. Stan spoczynku kosy obdarzony jest tedy niemałą potencją symbolicznych treści i powolną dynamiką cienia, który przesuwa się dzięki światłu i wyznacza czas. Czas życia każdego człowieka. Autor w wierszu, który towarzyszy instalacji, podkreśla wskrzesicielską zdolność kosy-cienia jako przywołanie ważnych momentów życia, czyli „niezapomnianych” i „światłem mierzonych”. Kosa jak gnomon w słońca rozkwicie Cieniem czasowi przywraca życie Wskrzesza godziny i dni upłynione Światłem mierzone Wszystkie momenta niezapomniane Umbra transit – lux manet. Sądzę, że instalacja pokazuje szczególną drogę dochodzenia do tych momentów i utrwalania ich jakby w rozbłysku świetlnym, czyli jako drogę twórczą. Nie jest to tylko praca pamięci. Być może, jest to droga w górę, pokrewna Platońskiej anamnezie. Światło pojawia się jakby na początku, tj. „w słońca rozkwicie”, stanowi swoiste tło owej „akcji” kosy, cienia, czasu, oraz punkt docelowy jako „lux manet”. Trwałość światła, które pozostaje, wręcz rozbłyska, po tej „akcji”, zatem stanowi jej zasadniczy punkt orientacyjny, może wskazywać na bliskość Platońskiej idei Dobra porównanej, jak wiadomo, przez ateńskiego filozofa do słońca. Proszę zwrócić uwagę, że deska ma kształt napiętego łuku. Uchwyt kosy został osadzony w miejscu maksymalne-

instalacja

Bogdan Chmielewski, „Zegar słoneczny”, obiekt, 2015 (autor pierwszy z prawej), fot. Jacek Soliński

go wychylenia „cięciwy”, czyli jakby napina „cięciwę”. Nie może tego zrobić kosa sama z siebie. Wręcz dopomina się o niewidzialną rękę. Kazimierz Hoffman niejednokrotnie powtarzał i pisał: „jesteśmy ręką piszącą” (Skąd). Kosa jest więc niczym strzała. Jej ostrze pada na godzinę dwunastą. Energia cienia przejawia się w domniemanym ruchu wzdłuż ramy tego łuku. Ale ruch „słońca” może sprawić, że cień padnie tuż pod kosę, czyli pokryje się z godziną dwunastą. Nieuchronnie zbliża się pora, gdy cień wejdzie pod ostrze. Ostrze przetnie się z cieniem, czyli dosłownie, prześliźnie się po cieniu, rzec można, jak po gardle. Można to rozpoznać jako swoistą egzekucję cienia. I zniknięcie cienia. Spójrzmy na to od strony „cięciwy” łuku. Możliwe położenia ukrytej „strzały”, czyli cienia kosy, pokryją się z centralnym punktem na ramie łuku, czyli 12. Bogdan Chmielewski: „Chciałem zobaczyć zetknięcie ostrza z deską”. A może idzie o jeszcze istotniejsze „zetknięcie”? I głębsze widzenie? Rodzaj twórczego doświadczenia. Można to ująć jako symboliczne wystrzelenie strzały kosy z tego łuku słonecznego zegara w postaci cienia kosy. Wówczas zniknie kosa i cień, a zostanie światło. „Umbra transit, lux manet”, jak czytamy w wierszu Bogdana Chmielewskiego, czyli „cień przemija, światło zostaje”.

Czy jest to moment spiętrzenia sił twórczych i jakiegoś na poły mistycznego wyzwolenia? Jakby wybuchu światła? Twórczej eksplozji? Godziny południa, która jest godziną północy, jak u Nietzschego w Zaratustrze? Ale autor określił swój wiersz jako „żartobliwy”. Więc może to także figura dystansu do świata ocienionego przemijaniem? A „dystans jest duszą piękna”, jak pisała Simone Weil. Czy nie mamy tu do czynienia z wielkim paradoksem życia? Paradoksem, który polega na tym, że chociaż życie jest poddane nieuchronnemu przemijaniu, to jednak skrywa się w nim twórcza potencja jako zdolność do rozmaitych wystrzeleń, erupcji, dystansów, czyli potencja do wielorakiej transcendującej aktywności. Szczególnie istotnym rysem tej potencji byłaby zdolność do wykroczenia poza horyzont czysto zmysłowego oglądu, zwłaszcza poza zniewalające uwarunkowania upływu czasu. Zdolność do wykroczenia w twórczym symbolicznym myśleniu poza te uwarunkowania ku jakiejś postaci nadzmysłowego widzenia. Znakomite dzieło Bogdana Chmielewskiego pobudza intensywnie do takich i podobnych pytań i refleksji. I w tym żywiole żyje. listopad 2015 |

| 21

w ydarzenia

Adresy bydgoskich instytucji kultury AKADEMIA MUZYCZNA

im. Feliksa Nowowiejskiego, ul. J. Słowackiego 7, 85-008 Bydgoszcz, tel. 523 210 582, www.amuz.bydgoszcz.pl 1 Akademicka Przestrzeń Kulturalna przy Wyższej Szkole Gospodarki, ul. Królowej Jadwigi 14, 85-229 Bydgoszcz, Koordynator: mgr Marta Rosenthal-Sikora www.apk.byd.pl; e-mail: apk@byd.pl tel. 52 567 00 57 Muzeum Fotografii – Arkadiusz Blachowski Galeria Debiut – Marta Rosenthal-Sikora Galeria Nad Brdą – Karolina Prus 2 artGallery galeria & pracownia plastyczna ul. Krasińskiego 5 facebook.com/osa.artGallery 3

ydgoski Klub Miłośników Kaktusów, przy Klubie „ARKA” BSM, ul. M. Konopnickiej 24a, 85-124 Bydgoszcz, przewodniczący Jerzy Balicki, tel. 523 215 538, www.bkmk.strefa.pl/ Bydgoskie Centrum Informacji, ul. Batorego 2, 85-104 Bydgoszcz, bci@visitbydgoszcz.pl, www.visitbydgoszcz.pl 4 BYDGOSKIE STOWARZYSZENIE ARTYSTYCZNE, ul. Pomorska 76, 85-051 Bydgoszcz, tel. 523 401 806, Prezes zarządu Wiesław Karpusiewicz

BYDGOSKIE TOWARZYSTWO NAUKOWE, SOCIETAS SCIENTIARUM BYDGOSTIENSIS, BYDGOSZCZ SCIENTIFIC SOCIETY, ul. Jezuicka 4, 85-102 Bydgoszcz, tel./fax 523 222 268, www.btn.bydgoszcz.eu, prezes prof. dr hab. inż. Marek Bieliński, czynne: pon.-pt. 9.00-14.00 6

Dom Edukacyjno-Kulturalny „REGNUM” przy Fundacji „Nowe Pokolenie”, ul. A.G. Siedleckiego 12 i ul. Bośniacka 3, dyr. Joanna Dobska, tel./fax 523 711 051, kom. 793 101 280, www.nowe-pokolenie.pl, fundacja@nowe-pokolenie.pl

Dom Kultury ORION, ul. 16 Pułku Ułanów Wlkp. 1, 85-319 Bydgoszcz, tel. 523 487 201, kierownik Nikoletta Stachura

Eljazz – Centrum Artystyczne

ul. Kręta 3, 88-117 Bydgoszcz tel. 523 221 574, 662 152 726 www.eljazz.com.pl 41

22 |

Artystycznej, ul. Pomorska 68A/1, Bydgoszcz 40

FILHARMONIA POMORSKA dyrektor: Eleonora Harendarska, ul. Andrzeja Szwalbego 6, 85-080 Bydgoszcz. Rezerwacja telefoniczna w godz. 11-14, tel. 523 210 234; wew. 21, bilety@filharmonia.bydgoszcz.pl, www.filharmonia.bydgoszcz.pl 7 FUNDACJA „WIATRAK”, Prezes Fundacji: Ks. Krzysztof Buchholz ul. Bołtucia 5, 85-791 Bydgoszcz tel. 523 234 810, fax 523 234 811 www.wiatrak.org.pl, e-mail: sekretariat@wiatrak.org.pl, Biuro Fundacji „Wiatrak” czynne: pon.-pt. 8.00-20.00

ALERIA 85 prowadzi Ewa Pankiewicz, ul. Gdańska 17, 85-006 Bydgoszcz, tel. 523 226 222 17 Galeria ALIX, M. i M. Dobeccy, ul. Jezuicka 26 18 Galeria AUTORSKA Jan Kaja i Jacek Soliński, ul. Chocimska 5, 85-097 Bydgoszcz, tel. 608 596 314, www.autorska.pl, galeria@autorska.pl 8 Galeria BRDA – działająca pod patronatem Galerii Miejskiej bwa, Bydgoszcz ul. Dworcowa 94 (w siedzibie hotelu BRDA – parter) 9

BYDGOSKIE TOWARZYSTWO HERALDYCZNO-GENEALOGICZNE, ul. Wyczółkowskiego 21/1, tel. 523 413 291, prezes Paweł Bogdan Gąsiorowski

Dom Kultury MODRACZEK, ul. Ogrody 15, tel./fax 523 713 331, www.modraczek.smbudowlani.pl, e-mail: modraczek@tvogrody.com, abuzalska@smbudowlani.pl, dyr. Agnieszka Buzalska

Farbiarnia Pracownia Fotografii

Galeria Francuska MISTRAL, przy WSG, prowadzi Henryka Stachowska prezes Towarzystwa Przyjaźni Polsko-Francuskiej, ul. Garbary 2, budynek A, tel. 668 705 587 11 GALERIA INNOWACJI UTP ul. Prof. S. Kaliskiego 7, 85-789 Bydgoszcz, kier. dr Anna Bochenek, czynne 10-17 Galeria KANTOREK, tel. 523 210 211, czynna: wt.-śr. 11-18, czw. 13-20, pt. 11-18, sob. 11-14 wstęp wolny 10 GALERIA MDK 1 przy MDK nr 1, ul. Baczyńskiego 3 GALERIA MIEJSKA bwa dyrektor: Wacław Kuczma, 85-006 Bydgoszcz, ul. Gdańska 20, tel. 523 393 050, godz. otwarcia: wt.-śr. 10-18, czw. 12-20, pt. 10-18, sob.niedz. 11.30-16.30. Wstęp wolny. bwa@galeriabwa.bydgoszcz.pl, www.galeriabwa.bydgoszcz.pl 12 GALERIA NA PIĘTRZE Studio Działań Artystycznych, ul. Długa 27, 85-034 Bydgoszcz, tel. 515 452 040, 601 443 119, sda.dluga27@interia.pl, czynne: pon.-pt. 10.00-20.00, sob. 12.00-16.00 13 GALERIA NON FERE przy II Społecznym Liceum Ogólnokształcącym Galeria Sztuki NEXT, ul. Poznańska 31, www.galerianext.pl, info@galerianext.pl 43

| listopad 2015

Galeria Wieży Ciśnień Muzeum Wodociągów, ul. Filarecka 1, 85-160 Bydgoszcz 42 Galeria Wspólna (MCK+ZPAP), ul. Batorego 1/3, 85-104 Bydgoszcz, tel. 523 221 447 e-mail: galeriawspolna@onet.pl 22

Izba Pamięci

Adama Grzymały-Siedleckiego, WiMBP, ul. Libelta 5, tel. 523 238 207, czynne: wt. i pt. 13-18, śr. 10-15 19

Klub ARKA, ul. M. Konopnickiej 24a, 85-124 Bydgoszcz, tel. 523 487 202, kierownik Nikoletta Stachura

Klub HEROS, ul. Gen. W. Thomée 1, Bydgoszcz, tel. 523 430 004, kierownik Danuta Antkowiak Klub Inspektoratu Wsparcia Sił Zbrojnych, ul. Sułkowskiego 52a, 85-915 Bydgoszcz, tel. 261 413 550, kierownik mgr Marek Trojan. Biblioteka Klubu IWspSZ, tel. 261 413 563, kierownik mgr Zdzisława Gajownik, e-mail: klubiwspsz@wp.mil.pl KLUB MIŁOŚNIKÓW AUSTRALII I OCEANII, ul. Plac Kościeleckich 8, pok. 8, Bydgoszcz, prezes Lech Olszewski, tel. 607 120 182, fax 052 321 32 60, www.kmaio.bydg.pl 20 Klub ODNOWA, ul. Planu 6-letniego 38, tel. 523 631 867, e-mail: klubodnowa@interia.pl, www.klubodnowa.strefa.pl, kier. Grażyna Salemska KLUB POLSKIEJ KSIĄŻKI, Hotel Centralny, ul. Dworcowa 85, tel. 523 432 452, Jolanta Kowalska oraz przy Zespole Szkół Ogólnokształcących nr 4, tel. 523 412 504, Alicja Leśniak 21 KLUB ŚWIATA KSIĄŻKI, ul. Dworcowa 85, tel. 523 454 698, kier. księgarni Mariola Zawisza. 21 KLUB ŚRODOWISK TWÓRCZYCH, ul. Batorego 1/3, tel./fax 523 228 715, 523 225 677, prezes Piotr Trella 22 Kujawsko-Pomorskie Centrum Kultury w Bydgoszczy Dyrektor: Maciej Puto, pl. Kościeleckich 6, 85-033 Bydgoszcz, wok@wok.bydgoszcz. com, tel. 52 585 15 01–03; Galeria Sztuki Ludowej i Nieprofesjonalnej, kierownik: Katarzyna Wolska, tel. 52 322 22 36, galeria@wok.bydgoszcz.com, www.wok.bydgoszcz.com 37

Miejskie Centrum Kultury

w Bydgoszczy, ul. Marcinkowskiego 12, 85-056 Bydgoszcz, tel. 523 255 555 (informacja) sekretariat@mck-bydgoszcz.pl, www.mck-bydgoszcz.pl 39

Międzynarodowe Centrum Kultury i Turystyki oraz Esperantotur ul. M. Skłodowskiej-Curie 10, 85-094 Bydgoszcz tel./fax: 523 461 151, e-mail: info@esperanto.bydgoszcz.eu Młodzieżowy Dom Kultury Nr 1, ul. K.K. Baczyńskiego 3, 85-805 Bydgoszcz, tel. 523 755 349, fax 523 450 628, e-mail: mdknr1bydgoszcz@go2.pl, www.mdk1.bydgoszcz.pl, dyr. Piotr Skowroński Młodzieżowy Dom Kultury nr 2, im. Henryka Jordana, ul. Leszczyńskiego 42, 85-137 Bydgoszcz, tel./fax 523 731 795, dyr. Adam Łętocha. Biblioteka Literatury Fantastycznej im. Janusza A. Zajdla – Gimnazjum Nr 20, ul. Tucholska 30, czynne: wt., śr. 16-19 Młodzieżowy Dom Kultury nr 3 (Zespół Szkół i Placówek nr 1 w Bydgoszczy), ul. Stawowa 53, 85-323 Bydgoszcz, tel. 52 373 25 15, fax/tel. 52 348 68 68 Młodzieżowy Dom Kultury nr 4, ul. Dworcowa 82, 85-010 Bydgoszcz, tel./fax 523 224 413, e-mail: mdk4@cps.pl, www.mdk4.bydgoszcz.pl, dyr. Małgorzata Gładyszewska 23 Młodzieżowy Dom Kultury nr 5, ul. Krysiewiczowej 8, 85-796 Bydgoszcz, tel./fax 523 485 002, dyr. Jolanta Wawrzonkowska, www.mdk5.bydgoszcz.pl, mdk@mdk5.bydgoszcz.pl Muzeum Dyplomacji i Uchodźstwa Polskiego Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego, ul. Berwińskiego 4, 85-044 Bydgoszcz, tel./fax 523 462 318, e-mail: muzeum@ukw.edu.pl, czynne: wt.-pt. 10-14, dyr. prof. dr hab. Adam Sudoł 24 MUZEUM FARMACJI Apteki Pod Łabędziem, ul. Gdańska 5, tel. 523 220 187. 25 MUZEUM KANAŁU BYDGOSKIEGO, przy III LO, ul. Nowogrodzka 3, www.muzeumkanalu.pl, tel. 693 765 075 Muzeum Mydła i Historii Brudu ul. Długa 13-17, 85-032 Bydgoszcz. Rezerwacja tel. 525 157 015, e-mail: warsztaty@muzeummydla.pl; www.muzeummydla.pl 15 MUZEUM OKRĘGOWE im. Leona Wyczółkowskiego w Bydgoszczy Dyrektor Muzeum dr hab. Michał F. Woźniak; Sekretariat: tel./fax 52 58 59 966, e-mail: sekretariat@muzeum.bydgoszcz.pl; www.muzeum.bydgoszcz.pl, Godziny zwiedzania Muzeum: wtorek, środa, piątek 9.00-16.00 czwartek 9.00-18.00 sobota, niedziela 10.00-16.00 Exploseum: (grupy zorganizowane, tel. 883 366 056) wtorek – niedziela – 8.00-16.00, w poniedziałki muzeum nieczynne Wtorki – wstęp bezpłatny, 26

w ydarzenia

Muzeum Wodociągów: Hala Pomp, ul. Gdańska 242 oraz Wieża ciśnień, ul. Filarecka 1 MUZEUM OŚWIATY, ul. M. Curie-Skłodowskiej 4, tel. 523 426 590 MUZEUM WOJSK LĄDOWYCH, ul. Czerkaska 2, 85-641 Bydgoszcz, dyr. Mirosław Giętkowski, tel. 523 782 026, Godziny otwarcia: wtorek – piątek: 8.30-15.30; w niedziele: 10.00-14.00; w soboty i poniedziałki – nieczynne. www.muzeumwl.pl

Opera NOVA w Bydgoszczy

dyrektor: Maciej Figas, ul. Marszałka Focha 5, 85-070 Bydgoszcz, tel. 523 251 502, Dział Promocji i Obsługi Widzów oraz przedsprzedaż biletów: tel. 523 251 655, fax 523 251 636. Kasa biletowa tel. 523 251 555. Obiekt dostosowany dla potrzeb osób niepełnosprawnych, www.operanova.bydgoszcz.pl 27 Otwarta Przestrzeń „Światłownia” ul. Św. Trójcy 15, 85-224 Bydgoszcz, swiatlownia@onet.pl, www.swiatlownia.eu

PAŁAC MŁODZIEŻY, ul. Jagiellońska 27,

85-097 Bydgoszcz, tel. 523 210 081, www.palac.bydgoszcz.pl, dyr. Joanna Busz. Tutaj: Galeria Pałac 28 Pedagogiczna Biblioteka Wojewódzka im. Mariana Rejewskiego, ul. Skłodowskiej-Curie 4, 85-094 Bydgoszcz, tel. 523 413 074; www.pbw.bydgoszcz.pl, dyr. Ewa Pronobis-Sosnowska

PROF-EUROPE Stowarzyszenie Nauczycieli Języka Francuskiego w Polsce, ul. Dworcowa 80, 85-010 Bydgoszcz. Prezes: Marta Samolej-Chmielewska, tel./fax 523 221 661 oraz 601 679 572, www.profeurope.pl 29

STOWARZYSZENIE ARTYSTYCZNE „MÓZG”, www.stowarzyszenie.mozg.art.pl, ul. Gdańska 10, 85-006 Bydgoszcz, tel. 523 455 195 30

Salezjańskie Stowarzyszenie Wychowania Młodzieży, ul. Salezjańska 1, 85-792 Bydgoszcz, www.dominiczek.salezjanie.pl, tel. 523 447 401 lub 523 766 739

TEATR PANTOMIMY „DAR”

www.dar.art.pl; e-mail: teatrdar@wp.pl tel. 523 407 468, 602 572 021, 602 257 675 TEATR POLSKI im. Hieronima Konieczki dyrektor: Paweł Wodziński, al. Mickiewicza 2, 85-071 Bydgoszcz, tel. 523 397 841, Kasa Teatru czynna jest od wtorku do piątku w godz. od 12 do 18 oraz godzinę przed spektaklem: tel. 523 397 818, fax 523 397 840 lub bilety@teatrpolski.pl, www.teatrpolski.pl 31 TOWARZYSTWO INICJATYW KULTURALNYCH, ul. Dworcowa 62/2, 85-009 Bydgoszcz, tel. 523 213 371, prezes Maria Papała 32

TOWARZYSTWO MIŁOŚNIKÓW MIASTA BYDGOSZCZY, ul. Jezuicka 4, tel./fax 523 225 196, 523 454 434, www.tmmb.pl, e-mail: biuro@tmmb.pl, skrytka pocztowa nr 17, 85-169 B 37, prezes Jerzy Derenda. Biuro Zarządu czynne pon.-pt. 9-15, sklep TMMB z bydgostianami, ul. Długa 15, czynny: pon.-pt. 10-18, sob. 10-14. 6 TOWARZYSTWO MUZYCZNE im. Ignacego Jana Paderewskiego, ul. ks. Piotra Skargi 7, 85-018 Bydgoszcz, tel./fax 523 270 291, www.konkurspaderewskiego.pl prezes prof. Katarzyna Popowa-Zydroń 33 TOWARZYSTWO OPEROWE im. prof. Felicji Krysiewiczowej, ul. Focha 5, 85-006 Bydgoszcz, prezes Zenona Tomczak, tel. 603 993 852, sekretarz zarządu Danuta Święcichowska 27 TOWARZYSTWO POLSKO-AUSTRIACKIE, Oddział B. ul. Stary Rynek 5, 85-104 Bydgoszcz, tel. 609 678 277, e-mail: lubomira.kubiak@gmail.com, prezes Lubomira Kubiak, dyżury w każdą drugą środę miesiąca 34 TOWARZYSTWO POLSKO-NIEMIECKIE, ul. Fordońska 120. Dyżury w każdy trzeci poniedziałek miesiąca w godz. 13-16, e-mail: tpn1@wp.pl www. tpnbydgoszcz.bugs3.com, www.facebook.com/tpn.Bydgoszcz prezes Danuta Szczepaniak-Kucik, tel. 504 100 024, sekretarz Krystyna BenderDudziak, tel. 605 666 936

TOWARZYSTWO POLSKO-WŁOSKIE Stary Rynek 22-24 (III p., wejście przez KATALOGI), tel. 523 238 008, dyżury: 1. środa miesiąca godz. 17-19 www.api.bydgoszcz.pl; api@api.bydgoszcz.pl, prez. Elżbieta Renzetti 35 TOWARZYSTWO PRZYJAŹNI POLSKO-FRANCUSKIEJ, Prezes: Beata Żmuda tel. 693 925 911, wiceprezes: Maria Pastucha, tel. 694 582 721 www.tppf.byd.pl 11 URZĄD MIASTA, Biuro Kultury Bydgoskiej ul. Jezuickiej 14a, 85-102 Bydgoszcz, www.bydgoszcz.pl, tel. 525 858 189, Dyrektor Magdalena Zdończyk 36 WĘDROWNICZEK – Klub Turystyczny, prezes Adam Czachorowski, tel. 523 251 635 WiMBP BIBLIOTEKA GŁÓWNA Bydgoszcz, ul. Długa 39, tel. 523 238 008, 523 399 200 – centrala; 523 287 390 – sekretariat, fax 523 287 390, e-mail: sekretariat@wimbp.bydgoszcz.pl, www.wimbp.bydgoszcz.pl Dyrektor: Ewa Stelmachowska 35

Redakcja BIK prosi Państwa o weryfikację danych: bik@mck-bydgoszcz.pl

listopad 2015 |

| 23

w ydarzenia Teatr Polski 3 listopad godz. 19.00 4 listopad godz. 19.00 Duża Scena TPB, spektakl kameralny, czas trwania: 120 minut bez przerwy

Stanisława Przybyszewska – Thermidor reżyseria i scenografia: Paweł Wodziński; tłumaczenie: Stanisław Helsztyński; kostiumy, reżyseria światła: Agata Skwarczyńska; występują: Grzegorz Artman (Robespierre), Paweł L.Gilewski (Barere), Mirosław Guzowski (Billaud), Roland Nowak (Collot), Maciej Pesta (Tallien), Jakub

Thermidor, fot. Magda Hueckel

Thermidor jest trzecią częścią tryptyku Stanisławy Przybyszewskiej poświęconego tematowi rewolucji francuskiej (poprzednie dwie to: Dziewięćdziesiąty trzeci oraz Sprawa Dantona) i przedstawia ostatnie godziny życia Maksymiliana Robespierre’a.

Międzynarodowe Forum Tańca Międzynarodowe Forum Tańca to cykliczny, wieloletni projekt Teatru Polskiego w Bydgoszczy, który obejmie zarówno prezentację spektakli, jak i wykładów oraz działań edukacyjnych, skierowanych do szerokiej publiczności. 8.11.2015, godz. 19.00

Niżyński. Święto snów scenariusz, reżyseria, praca z procesem światło: Sławomir Krawczyński; choreografia: Anna Godowska, Tomasz Wygoda; wykonanie: Tomasz Wygoda Nowa inscenizacja wielkiego baletu Igora Strawińskiego – solo performance, będący podróżą przez odmienne stany świadomości Wacława Niżyńskiego, zrealizowany na podstawie jego Dziennika oraz twórczości. Od twórców: Fundamentem naszej pracy był „Dziennik”, który wydał nam się księgą snów, śnionych na jawie i gorączkowo zapisywanych. Stosując różne techniki pracy z podświadomością, podążyliśmy za opisanymi tam doświadczeniami w stronę ich głębszego wymiaru i ukrytego sensu. W podobny sposób spojrzeliśmy na baletową twórczość Niżyńskiego. Otworzył się przed nami pewien wewnętrzny świat, który nieustannie balansuje pomiędzy ekstazą i nicością, rozdzierany przez sprzeczności, a jednocześnie przepełniony tęsknotą za dzieciństwem ludzkości. 24 |

| listopad 2015

22.11.2015, godz. 19.00

Śmierć. Ćwiczenia i wariacje koncept, choreografia, wykonanie: Renata Piotrowska W swoim nowym spektaklu choreografka i performerka Renata Piotrowska z dystansem i humorem, konfrontuje doświadczenie śmierci z teatrem – zgodnie z myślą Peggy Phelan, dla której teatr jest miejscem, gdzie społeczeństwo „przygotowuje się na stratę, a w szczególności na śmierć“. Piotrowska, usiłując wprost zainscenizować spotkanie ze śmiercią, gromadzi różne scenariusze składające się na performatywny dyptyk, w trakcie którego choreografka podróżuje przez wieki (nie)doświadczania śmierci i korzysta z artystycznych, kulturowych i społecznych reprezentacji tego ostatecznego doświadczenia. Wychodząc od obserwacji, że współczesne ciało bardziej niż kiedykolwiek neguje własną śmiertelność, a medialnej wszechobecności umierania towarzyszy chęć wymazania śmierci z codziennego życia, artystka zwraca się w stronę niektórych historycznych zjawisk i fantazmatów związanych z problematyką śmierci. Projekt realizowany we współpracy z Instytutem Muzyki i Tańca w ramach programu „Scena dla tańca 2015”.

5.11.2015, godz. 19.00 6.11.2015, godz. 17.00 (spektakl z audiodeskrypcją) 6.11.2015, godz. 19.00 7.11.2015, godz. 19.00 Mała Scena TPB, czas trwania: 90 minut bez przerwy

Agnieszka Jakimiak, Weronika Szczawińska Wojny, których nie przeżyłam reżyseria: Weronika Szczawińska; dramaturgia: Agnieszka Jakimiak; scenografia i kostiumy: Daniel Malone; asystent scenografia: Piotr Wawer Jr.; muzyka: Krzysztof Kaliski; ruch: Agata Maszkiewicz; reżyseria światła: Robert Łosicki; realizacja dźwięku: Łukasz Maciej Szymborski; inspicjent: Mateusz Stebliński; występują: Marta Malikowska, Maciej Pesta, Sonia Roszczuk, Jan Sobolewski, Małgorzata Trofimiuk, Piotr Wawer Jr. Jak wygląda wojna, której się nie przeżyło? Jak doświadcza się wojny, której się nie przeżyło? Czym jest wojna w czasach, kiedy obraz wojny został zastąpiony przez wojnę na obrazy?

w ydarzenia Wojny, których nie przeżyłam to spektakl, który eksploruje niewygodne i wstydliwe doświadczenie naszej współczesności – doświadczenie właściwe podglądaczom historii (którymi w zasadzie wszyscy jesteśmy), typowe dla obserwatorów obcych wojen, rzucających swoje ciekawskie spojrzenia z bezpiecznego terytorium, na którym wojna jest wciąż tylko słowem, cudzym wspomnieniem, niebezpieczną fantazją.

11th Mózg Festival 5.11.2015, start: godz. 20.00 Dark Horse Bydgoska Orkiestra Muzyki Współczesnej The Necks 6.11.2015, start: godz. 20.00 Franziska Baumann/Claudia Brieske /Christoph Baumann David Moss – solo concert Jan Jelinek & Masayoshi Fujita 7.11.2015, start: godz. 20.00 LUO CHAO-YUN Trilok Gurtu Stian Westerhus więcej: http://www.festiwal.mozg.pl/ 13.11.2015, godz. 19.00 14.11.2015, godz. 19.00 Duża Scena TPB, czas trwania: 190 minut, jedna przerwa

Adam Mickiewicz – Dziady reżyseria i scenografia: Paweł Wodziński; kostiumy, reżyseria światła: Agata Skwarczyńska; ruch sceniczny: Aneta Jankowska; muzyka: Stefan Węgłowski (kompozycja, gitara), Adam Kośmieja (fortepian), Artur Lawrens (perkusja), Aleksander Porakh (realizacja dźwięku); kierownictwo wokalne: Agnieszka Sowa; video: Remigiusz Zawadzki; asystent reżysera: Anna Włodarska; występują: Karolina Adamczyk, Beata Bandurska, Michał Czachor, Mieczysław Franaszek, Paweł L. Gilewski, Magdalena Łaska, Mateusz Łasowski, Michał Jarmicki, Marian Jaskulski, Roland Nowak, Maciej Pesta, Martyna Peszko, Jerzy Pożarowski, Małgorzata Trofimiuk, Jakub Ulewicz, Malgorzata Witkowska, Marcin Zawodziński W świetnych bydgoskich „Dziadach” Wodziński pyta o racje wściekłych i wykluczonych Łukasz Drewniak, Przekrój

13.11.2015, godz. 20.00 – premiera 14.11.2015, godz. 20.00 15.11.2015, godz. 20.00 Mała Scena TPB

Kantor Downtown autorami WYKŁADU-PERFORMANSU są: Jolanta Janiczak, Wiktor Rubin i Joanna Krakowska Projekt Teatru Polskiego z Bydgoszczy realizowany w stulecie urodzin Tadeusza Kantora, 36 lat po prezentacji „Umarłej klasy” w La Mama Theatre w Nowym Jorku. Ideą projektu jest przedstawienie Tadeusza Kantora w szerokim kontekście historycznej awangardy, kiedy artyści i wielkie postacie kontrkultury, a wraz z nimi

awangardowy performans i eksperymentalny teatr odchodzą nieuchronnie w przeszłość, a współczesny teatr i performans usilnie poszukują nowego języka. Projekt Kantor Downtown zrodził się z potrzeby, by odświeżyć pamięć i odnowić „rituals of Rented Island” – jak Jack Smith nazwał dolny Manhattan, gdzie rozkwitał performans lat 70tych – i pokazać, że kontrkultura jest wspólnym dziedzictwem ponad granicami kontynentów, a powracanie do awangardy sprzed lat jest konieczne dla budowania alternatyw we współczesnej kulturze i w dyskursie publicznym. Projekt Kantor Downtown składa się z wykładu połączonego z performansem, w którym nacisk położony będzie na różne aspekty „odzyskiwania kontrkultury”: edukacyjny, archiwalno-eksperymentalny i alternatywny. „Nie-Umarła (JESZCZE) KLASA” – Wykład-Performans Wykład-performans ma na celu spojrzenie na Tadeusza Kantora inaczej niż dotąd – ma przedstawić go jako artystę w realnym i wirtualnym dialogu z innymi twórcami. Ma służyć krytycznej (choć też nostalgicznej) refleksji nad historią polskiej i amerykańskiej awangardy, zainspirowany postaciami Ellen Stewart i Tadeusza Kantora i z udziałem amerykańskich artystów, którzy tworzyli nowojorską scenę awangardową lat 70-tych i 80-tych. W wykładzie-performansie zostaną wykorzystane multimedia i projekcje nagrań dokumentalnych. Do udziału zostaną zaproszeni nowojorscy performerzy. 15.11.2015, godz. 19.00 16.11.2015, godz. 19.00 Duża Scena TPB, czas trwania: 110 minut, jedna przerwa

Michał Bałucki – Klub kawalerów reżyseria: Łukasz Gajdzis; scenografia: Mirek Kaczmarek; reżyseria światła: Robert Łosicki; akordeon: Kacper Chabrowski; opracowanie muzyczne: Maciej Szymborski; występują: Karolina Adamczyk (Jadwiga Ochotnicka), Michał Czachor (Pan Motyliński), Paweł L.Gilewski (Władysław Topolnicki), Marian Jaskulski (Prezes Sobieniewski), Magdalena Łaska (Marynia Mirska), Roland Nowak (Jan Piorunowicz), Jerzy Pożarowski (Hieronim Wygodnicki), Małgorzata Trofimiuk (Eleonora Mirska), Małgorzata Witkowska (Pelagia Dziurdziulińska), Marcin Zawodziński (Pan Nieśmiałowski) 17.11.2015, godz. 19.00 18.11.2015, godz. 19.00 Mała Scena TPB, czas trwania: 90 minut bez przerwy

Justyna Pobiedzińska – Romville reżyseria: Elżbieta Depta; scenografia, kostiumy: Agata Andrusyszyn; współpraca muzyczna: Cygański Zespół Pieśni i Tańca JAMARO SVETO; opracowanie muzyczne: Łukasz Maciej Szymborski; konsultacje wokalne: Agnieszka Sowa; skrzypce: Marco Sadowski; video: Mikołaj Walenczykowski; światła: Robert Łosicki; koordynator projektu: Magda Igielska; występują: Beata Bandurska, Maja Brzezińska, Paweł L. Gilewski, Martyna Peszko, Paweł Peterman, Jerzy Pożarowski, Jakub Ulewicz Punktem wyjścia dla przedstawienia są wydarzenia, które miały miejsce w zeszłym roku w Legnicy, gdy na meczu lokalnego klubu piłkarskiego „Miedź” kolportowano szaliki i smycze z napisem „Łowcy Cyganów”. Przedstawienie powstaje na podstawie kilku reportaży zebranych w całej Polsce przez reporterkę Justynę Pobiedzińską i reżyserkę Elżbietę Deptę. listopad 2015 |

| 25

w ydarzenia 18.11.2015, godz. 10.00 19.11.2015, godz. 10.00 20.11.2015, godz. 10.00 Mała Scena TPB czas trwania: 105 minut, jedna przerwa

Maria Kownacka – Plastusiowy pamiętnik reżyseria: Lena Frankiewicz; scenografia kostiumy: Melania Muras; asystent scenografa: Marta Sidrów; muzyka: Marek Napiórkowski; animacje: Natalia Bucior; konsultant dziecięcy: Mikołaj Frankiewicz; występują: Magdalena Łaska, Alicja Mozga/Małgorzata Trofimiuk, Artur Krajewski, Jakub Ulewicz, ze specjalnym udziałem Karoliny Adamczyk jako Zosi (materiał wideo) Teatr Polski zaprasza najmłodszych widzów na kolorową, pełną humoru i mądrości bajkę o tym, co wydarzyło się w piórniku. 19.11.2015, godz. 19.00 20.11.2015, godz. 17.00 (z tłumaczeniem na język migowy) 20.11.2015, godz. 19.00, Mała Scena TPB

Mirosław Wlekły, Katarzyna Szyngiera Cbapka (swarka) reżyseria: Katarzyna Szyngiera; scenografia: Agata Baumgart; muzyka: Wojtek Zrałek-Kossakowski; opracowanie muzyczne: Łukasz Maciej Szymborski; video: Mikołaj Walenczykowski; inspicjent: Hanna Gruszczyńska; koordynator projektu: Magda Igielska; występują: Grzegorz Artman, Beata Bandurska, Mirosław Guzowski, Martyna Peszko, Michał Wanio, Izabela Warykiewicz

Swarka, fot. Bartosz Bajerski

Co tak naprawdę wydarzyło się na Wołyniu i w Galicji Południowo-Wschodniej w 1943 roku? Wyobrażenia tamtych tragicznych wydarzeń bywają skrajnie różne, są zależne od wyznawanych poglądów, narodowości, historii przodków. Zostały zawłaszczone przez emocje i polityczne dyskursy. W spektaklu „Сварка (swarka)” opieramy się na dokumentalnym materiale zebranym przez nas w Polsce i na Ukrainie. Próbujemy spojrzeć na tamte wydarzenia z jak najszerszej perspektywy. 26 |

| listopad 2015

20.11.2015, godz. 19.00 21.11.2015, godz. 19.00 22.11.2015, godz. 19.00 górne foyer, czas trwania: 110 minut bez przerwy

Błękitnie

pomysł: Agata Maszkiewicz, Vincent Tirmarche; realizacja: Agata Maszkiewicz, Magdalena Chowaniec, Vincent Tirmarche; film: Vincent Tirmarche; asystent/produkcja: Mateusz Atman; dźwięk: Łukasz Maciej Szymborski; światła: Łukasz Jara; występują: Mirosław Guzowski, Marta Malikowska, Roland Nowak, Małgorzata Witkowska, Piotr Wawer Jr, Marcin Zawodziński W dzisiejszych czasach coraz trudniej jest znaleźć nieskomercjalizowaną przestrzeń. Kapitalizm dokonuje wielokierunkowej ekspansji. Oferuje nam nowe możliwości, jednocześnie kreując nowe potrzeby. Ułatwia podbój rzeczywistości, kolonizując nas samych. Kusi nieskończoną ilością oceanów, a jednocześnie ingeruje w kolejne strefy życia, zalewając nas błękitem. Strategia “błękitnego oceanu” to idea zaoferowania klientom produktu, który w ich oczach oznaczać będzie spełnienie nieodkrytych dotąd potrzeb. Błękitnie to próba zastosowania strategii „błękitnego oceanu” w przestrzeni teatralnej. 21.11.2015, godz. 18.00 (wernisaż), Duża Scena TPB

Aportein – wystawa Punktem wyjścia dla projektu Lucy Sosnowskiej „Aportein” jest kolekcja kartek pocztowych, kupowanych przez artystkę w prowadzonej przez bezdomnych Wspólnocie Emaus w Krakowie. Kartki mają różnorodną treść – niektóre z nich to konwencjonalne pozdrowienia świąteczne, inne mają formę intymnego monologu. Kolekcja liczy obecnie 71 sztuk, z których najstarsze pochodzą z lat 40-tych XX wieku. Część najprawdopodobniej nigdy nie dotarła do odbiorcy. Trzy zaadresowane są do Bydgoszczy. Bydgoską kolekcję Lucy Sosnowska zamierza poszerzyć, organizując wspólnie z Teatrem Polskim społeczną interwencję – akcję zbierania pocztówek, które z różnych powodów nie znajdują się w posiadaniu docelowych adresatów. Zebrane kartki pocztowe zostaną ponownie dostarczone na adres wskazany przez ich nadawcę. Powtórzenie gestu nadania kartek ma zainicjować bezpośrednią konfrontację z człowiekiem, miejscem, historią oraz czasem. Ten swoisty recycling pamięci ma na celu uruchomienie narracji o przeszłości (przedmiotów) i naszym stosunku do niej. Stanowić zachętę do odpowiedzi na pytania: Jak zlokalizować czas, który upłynął? Jak uchwycić obecność człowieka w czasie i w przestrzeni? Materiały zebrane procesie pracy nad projektem zostaną zaprezentowane w formie instalacji performatywnej. 24.11.2015, godz. 19.00 25.11.2015, godz. 19.00 Duża Scena TPB, czas trwania: 120 minut bez przerwy

Jean Genet – Murzyni reżyseria i adaptacja: Iga Gańczarczyk; scenografia: Lataladesign; muzyka: Dominik Strycharski; kostiumy: Natalia Mleczak; chore-

w ydarzenia ografia: Dominika Knapik; występują: Beata Bandurska (Archibald), Fatima Daffe (Bobo), Marta Malikowska (Wioska), Elodi Ndoloka Mbezi (Felicja), Martyna Peszko (Cnota), Anita Sokołowska (Śnieżka), Sonia Roszczuk (Sędzia), Małgorzata Trofimiuk (Gubernator), Małgorzata Witkowska (Biała Królowa) Trzy ostatnie sztuki Geneta, wśród nich „Murzyni”, powstały w bardzo napiętym klimacie politycznym. W drugiej połowie lat 50. Genet spędzał dni, czytając prasę i rozprawiając przy każdej okazji o polityce międzynarodowej, opresji społecznej i nieuchronnym upadku systemu kolonialnego. Bezpośrednim impulsem do napisania Murzynów był pokazywany wówczas w kinach film Jeana Roucha Les Maîtres Fous – rejestracja egzorcyzmu praktykowanego przez afrykańską sektę na obrzeżach Accry, stolicy Ghany, będącego brutalną parodią kolonizatorów. 25.11.2015, godz. 10.00 26.11.2015, godz. 10.00 27.11.2015, godz. 10.00 Polityczność instytucji sztuki

KONFERENCJA Polityczność instytucji sztuki. Co po instytucji krytycznej? Instytucja publicznego teatru repertuarowego jest w impasie. Boryka się z kłopotami wynikającymi m.in. z niedofinansowania (dotacje często pozwalają na utrzymanie budynku, zespołu i na niewiele więcej), odpływu publiczności, silnie hierarchicznego, czasem przemocowego zarządzania (polegającego na podporządkowaniu pracy całej instytucji wizji jednej osoby i uniemożliwiającego krytyczne lub alternatywne spojrzenie), wysokich kosztów produkcji i eksploatacji spektakli oraz obciążenia logistycznego i strukturalnego (które sprzyja kostnieniu instytucji i nie zawsze pozwala szybko reagować na rzeczywistość i nadążyć za zmianami w procesie jej odbioru oraz za rozwojem innych dziedzin sztuki). Ta sytuacja dotyczy nie tylko Polski, ale również krajów Europy Środkowej i Wschodniej oraz Niemiec – a więc całego regionu, w którym w wieku XIX i XX dominował model instytucjonalnego teatru repertuarowego. Jednocześnie, publiczne instytucje sztuki ulegają silnej presji ekonomistów i polityków przywiązanych do neoliberalnej definicji samoregulującego się rynku, którzy oczekują od nich samofinansowania i dokonują prób obcięcia lub radykalnego zmniejszenia publicznych dotacji. Presja efektywności wpycha artystów w ciasne wymogi ciągłej produktywności, a z instytucji niejednokrotnie czyni fabrykę na pełnych obrotach, działającą w najwyższym pośpiechu i w ramach skomplikowanej logistyki. Jest maszyną, nie miejscem pracy artystycznej. Nie ma w tak zarysowanym obszarze przestrzeni na poszukiwania, na badania, na rzetelną dyskusję, na testowanie rozmaitych kierunków, na podjęcie ryzyka, wreszcie na „błąd” czy „nieudane” działanie – a więc na to wszystko, co składa się na proces artystyczny. Pojawia się tutaj na bardzo ważny, być może kluczowy dzisiaj paradoks: wobec presji rynku instytucje kulturalne postulują powrót to całkowitego finanso-

wania przez państwo, co czasem niesie ze sobą ryzyko rozwoju nacjonalizmu i kulturowej oraz ekonomicznej kolonizacji. Z drugiej strony, kiedy instytucje kulturalne zagrożone są narodowościowymi zakusami, bronią się przywołując uniwersalne wartości (wolność słowa, kosmopolityzm artystów), które z kolei zostały już całkowicie utowarowione. W obowiązującym systemie ekonomicznym i społecznym instytucja bywa uwikłana w sytuację zdawałoby się bez wyjścia. Kuratorką projektu jest Marta Keil. 27.11.2015, godz. 18.00. Wstęp wolny!

Fado Seminarium W ramach listopadowej odsłony „Archiwum [polskiej] nowoczesności” zaprezentowana zostanie środkowoeuropejska twórczość Andrzeja Stasiuka skupiona wokół książki Fado. U pisarza pojawia się problematyka prowincji/peryferii ujęta w kontekście współczesnych przemian: politycznych oraz ekonomicznych i kulturowych; w perspektywie tendencji globalizacyjnych i związanej z nimi neokolonialnej inwazji zachodniej cywilizacji. Mówiąc inaczej – w perspektywie kolejnego etapu modernizacji, który zostaje przedstawiony przez pisarza w sposób krytyczny, jako parodystyczna imitacja nowoczesności w wersji dla ubogich. Spotkanie poprowadzi doktor Emilia Kledzik (UAM), m. in. Autorka książki Prowincjonalizowanie. Twórczość Jurija Brězana, Wolfganga Hilbiga i Andrzeja Stasiuka w perspektywie postkolonialnej. 27.11.2015, godz. 19.00 28.11.2015, godz. 19.00 29.11.2015, godz. 19.00 Mała Scena TPB, czas trwania: 135 minut bez przerwy

Juliusz Słowacki – Samuel Zborowski reżyseria i scenografia: Paweł Wodziński; współpraca dramaturgiczna: Michał Kuziak; muzyka: Dobromiła Jaskot; opracowanie muzyczne: Maciej Szymborski; video: Mikołaj Walenczykowski; występują: Grzegorz Artman, Beata Bandurska, Marian Jaskulski, Roland Nowak, Maciej Pesta, Sonia Roszczuk, Jakub Ulewicz oraz Michał Kłos, Łukasz Wasielewski, Katarzyna Wojewódzka Punktem wyjścia projektu teatralnego Samuel Zborowski jest tekst rękopisu niezatytułowanego utworu Juliusza Słowackiego, autorska wersja dramatu, różniąca się znacznie swym układem od wydanych i przyjętych za kanoniczne redakcji Juliusza Kleinera i Juliana Krzyżanowskiego. Wydaje się, że nadszedł czas, by sięgnąć właśnie po rękopis tekstu Słowackiego. Jak pisze Michał Kuziak, badacz literatury polskiego romantyzmu, „dotychczasowi edytorzy poddali ten tekst znaczącym korektom dostosowującym go do ich wzorców estetycznych, zarazem pozbawiając literaturę polską oryginalnej rewolucjonizującej ją formy dramatycznej – polifonicznej, epifanijnej, transgresyjnej, przywodzącej na myśl współczesne nam koncepcje performansu”. Produkcja spektaklu została dofinansowana w ramach Konkursu na Inscenizację Dawnych Dzieł Literatury Polskiej „Klasyka Żywa” realizowanego z okazji obchodów 250-lecia teatru publicznego w Polsce. Konkurs organizuje Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Instytut Teatralny im. Zbigniewa Raszewskiego.

inf. Paulina Wenderlich

listopad 2015 |

| 27

w ydarzenia Filharmonia Pomorska 4.11.2015, środa, godz. 19.00

Recital uczestnika Międzynarodowego Konkursu Pianistycznego im. Fryderyka Chopina w Warszawie 2015 Michał Szymanowski, fortepian Laureat wielu konkursów, m.in. III miejsce oraz nagroda dla najlepszego Polaka w VIII Międzynarodowym Konkursie Pianistycznym im. I.J. Paderewskiego; I miejsce w Konkursie Pianistycznym o Stypendium Yamaha Music Foundation of Europe; II miejsce i nagroda za najlepsze wykonanie Poloneza w The 3rd Asia-Pacific International Fryderyk Chopin Piano Competition.

Kolejna pozycja koncertu to kunsztowna Symfonia „Jowiszowa” Mozarta, która jest ukoronowaniem jego twórczości symfonicznej, stanowiąc niedościgły wzór klasycznej równowagi w muzyce. Koncert poprowadzi dobrze znany i ciepło przyjmowany w Bydgoszczy dyrygent Marek Pijarowski. 7.11.2015, sobota, godz. 19.00

Recital laureata Międzynarodowego Konkursu Pianistycznego im. Fryderyka Chopina w Warszawie 2015 Pisząc informacje o listopadowym repertuarze, jesteśmy przy III etapie Konkursu Chopinowskiego, w którym zagrają Chińczyk Xu Zi (z klasy prof. Katarzyny Popowej-Zydroń i Pawła Wakarecego), Szymon Nehring i Krzysztof Książek (z klasy prof. Stefana Wojtasa). Panowie z tzw. bydgoskiej „szkoły pianistycznej” staną w szranki z 17 pozostałymi artystami i będą się starali wejść do wielkiego finału. Koncerty finałowe rozpoczną się 18 października i potrwają do 20 października. 9.11.2015, poniedziałek, godz. 12.30

Poranki muzyczne dla seniorów

Michał Szymanowski, fot. Filip Błażejowski

6.11.2015, piątek, godz. 19.00

Wiek Szostakowicza Orkiestra Symfoniczna Filharmonii Pomorskiej Marek Pijarowski, dyrygent Anna Maria Staśkiewicz, skrzypce Szostakowicz – I Koncert skrzypcowy a-moll op. 77 Mozart – Symfonia C-dur KV 551 „Jowiszowa” Koncert usłyszymy w kreacji Anny Marii Staśkiewicz, laureatki m.in. Konkursu Wieniawskiego, o której wirtuozerii najlepiej świadczą słowa legendarnej polskiej skrzypaczki Wandy Wiłkomirskiej: „Annę Marię Staśkiewicz uważam za niezwykle utalentowaną skrzypaczkę, obdarzoną naturalną muzykalnością i prawdziwą osobowością artystyczną”.

Anna Maria Staśkiewicz, fot. Magdalena Lewicka

28 |

| listopad 2015

W strumieniu dźwięków fortepianu… – w 155. rocznicę urodzin Ignacego Jana Paderewskiego Anna Merder, przygotowanie i prowadzenie Kamila Kułakowska, sopran Joanna Derenda-Łukasik, fortepian Mariusz Klimsiak, fortepian w programie m.in. pieśni Ignacego Jana Paderewskiego (1860-1941) Nad koncertem będzie czuwał patron Filharmonii, którego mniej znane utwory poznają szanowni adresaci Poranków, czyli pieśni. Paderewski pisał je do tekstów wybitnych poetów polskich, Mickiewicza i Asnyka, a także obcych, np. Catulle’a Mendès’a. Kompozycje te charakteryzują piękne tematy muzyczne, idealne poczucie harmonii z tekstem, a także niezwykle różnorodne i barwne partie fortepianu. 13.11.2015, piątek, godz. 19.00

Pamięci naszych bohaterów Orkiestra Symfoniczna Filharmonii Pomorskiej Kai Bumann, dyrygent Iwona Hossa, sopran Górecki – III Symfonia op. 36 „Symfonia pieśni żałosnych” Beethoven – III Symfonia Es-dur op. 55 „Eroica” Maestro Kai Bumann to niemiecki dyrygent od wielu lat blisko związany z polską sceną muzyczną. Od sezonu 2013/2014 jest pierwszym dyrygentem gościnnym Filharmonii Łódzkiej. Jako miłośnik kultury polskiej zorganizował szereg wydarzeń poświęconych wybitnym współczesnym polskim artystom różnych dziedzin sztuki. Usłyszymy dzieło zaliczane do najważniejszych i najbardziej znanych w twórczości Góreckiego – Symfonię pieśni żałosnych. Partie solowe wykona śpiewaczka

w ydarzenia zaliczana do czołowych sopranistek swojego pokolenia, czyli Iwona Hossa, której kunszt wokalny podziwiano w wielu miejscach na świecie. Charakter koncertu podkreśli Beethovenowska III Symfonia „Eroica”, która najpełniej wyraziła rewolucyjne tendencje sztuki kompozytora, dedykowana wpierw Napoleonowi Bonapartemu, przed jego koronacją na cesarza. To jedno z arcydzieł światowej literatury muzycznej, zaliczane do tych wielkich, znaczących, wręcz „obowiązkowych”, które nieustannie cieszą się zainteresowaniem. 14.11.2015, sobota, godz. 11.00. Koncert dla dzieci od 3 do 6 lat

Akademia Wiolimisia „Łapki 4 Misio ma, każda łapka gra!” Dorota Borowicz,przygotowanie i prowadzenie Damian Zienkowski,puzon Dominik Zienkowski,puzon Elżbieta Bilicka,fortepian Michał Gozdek,fortepian Mateusz Szwankowski,klarnet Grzegorz Sikorski,perkusja m.in.: Czajkowski – Walc wiedeński z baletu „Śpiąca królewna” Mozart – Eine kleine Nachtmusik KV525, Uwertura do opery „Wesele Figara”, Symfonia g-moll KV550 14.11.2015, sobota, godz. 12.30

73. Od brzuszka do uszka maluszka Koncert dla niemowląt, małych dzieci do 2. roku życia oraz kobiet w ciąży Katarzyna Szewczyk,przygotowanie i prowadzenie Kwartet smyczkowy BAROCK QUARTET w programie: Bach, Händel, Vivaldi Aktywne, bezpośrednie i regularne słuchanie muzyki wykonywanej na żywo, wykorzystującej zróżnicowane instrumentarium, pobudza aktywność różnych obszarów mózgu dziecka, stymulując przetwarzanie informacji nie tylko dźwiękowych, ale także wizualnych i kinestetycznych. Opinie rodziców, wychowawców oraz naukowe obserwacje nad rozwojem dziecka wskazują na bardzo wczesne występowanie zainteresowania światem dźwięków, które można nazwać emocjonalnym. 18.11.2015, środa, godz. 19.00

Tylko Mozart Orkiestra Kameralna Capella Bydgostiensis José Maria Florêncio, dyrygent DUO GRANAT: Tamara Granat, fortepian Adrian Kreda, fortepian Mozart – Rondo alla turca (wersja na orkiestrę smyczkową), Koncert Es-dur na 2 fortepiany KV 365, Symfonia A-dur KV 201 Kolejne generacje, od ponad 200 lat, są nadal przeświadczone o boskim pochodzeniu muzyki Mozarta i jego twórczym geniuszu. Albert Einstein napisał właściwie gotową definicję muzyki doskonałej, twierdząc że kompozycje Mozarta są czyste, mieści się w nich wrodzone piękno samego wszechświata.

Tamara Granat jest absolwentką Akademii Muzycznej w Gdańsku w klasie fortepianu Jerzego Sulikowskiego oraz kameralistyki Romana Sucheckiego. Jest laureatką Konkursu im. Paderewskiego w Bydgoszczy. Przez wiele lat koncertowała w duecie z Waldemarem Malickim, w repertuarze na 4 ręce i 2 fortepiany. W swoim dorobku artystycznym posiada płyty, liczne nagrania dla PR i TVP oraz występy w krajach Europy, Kuwejcie, Emiratach Arabskich i Indonezji. Artystce partnerować będzie wybitny argentyński pianista Adrian Kreda.Absolwent konserwatoriów w Buenos Aires, Genewie oraz Akademii w Krakowie, jest laureatem wielu krajowych i międzynarodowych konkursów. Nad całością czuwać będzie stale współpracujący z Capellą Bydgostiensis maestro José Maria Florêncio. 25.11.2015, środa

Muzyczne skarby baroku Orkiestra Kameralna Capella Bydgostiensis Jacek Rogala, dyrygent Dominik Wroniszewski, obój Pachelbel – Kanon Vivaldi – Koncert obojowy C-dur RV 447 Albinoni – Koncert obojowy d-moll op. 9 nr 2 Händel – Concerto grosso G-dur op. 6 nr 1 HWV319 Corelli – Concerto grosso D-dur op. 6 nr 1 Wieczór barokowych hitów poprowadzi Jacek Rogala, od 2001 dyrektor naczelny i artystyczny Filharmonii Świętokrzyskiej w Kielcach i Festiwalu Świętokrzyskie Dni Muzyki. Koncerty obojowe zagra Dominik Wroniszewski, młody utalentowany instrumentalista, absolwent bydgoskiej Akademii Muzycznej, kameralista oraz muzyk solowy. Pierwszy oboista Filharmonii Koszalińskiej. 27.11.2015, piątek, godz. 19.00

Andrzejki w filharmonii Orkiestra Symfoniczna Filharmonii Pomorskiej Kai Bumann, dyrygent Katarzyna Dondalska, sopran Dvořák – Tańce słowiańskie Johann Strauss syn – Uwertura i aria Adeli „Taki pan, jak pan…” z operetki „Zemsta nietoperza” Millöcker – Aria „Ach, wir armen Primadonnen” z operetki „Der arme Jonathan” Brahms– Tańce węgierskie Lehár – Pieśń „Durch die weiten Felder” z operetki „Skowronek” Arditi – Walc „Il Baccio” KONCERT Z NIANIĄ Na czas trwania koncertu będzie można zostawić dzieci pod opieką wykwalifikowanych animatorów z UKW. Prosimy o zgłoszenia najpóźniej jeden dzień przed koncertem. Bezpłatne wejściówki dla dzieci będą do odbioru w kasie biletowej FP. inf. Mariola Grochowina

listopad 2015 |

| 29

w ydarzenia Opera Nova w Bydgoszczy 5.11.2015, czwartek, godz. 19.00 6.11.2015, piątek, godz. 19.00

Potępienie Fausta („La damnation de Faust”) – legenda dramatyczna Hectora Berlioza

Magiczne zabawki, fot. Andrzej Makowski

4.11.2015, środa, godz. 13.00 i 16.00 5.11.2015, czwartek, godz.13.00 i 16.00 6.11.2015, piątek, godz. 13.00 i 16.00 7.11.2015, sobota, godz. 13.00 i 16.00

Magiczne zabawki – balet kameralny dla dzieci Reżyseria: Sebastian Gonciarz Choreografia: Iwona Runowska Scenografia: Mariusz Napierała Kostiumy: Anna Waś Efekty iluzjonistyczne: Tomasz Pałasz Reżyseria świateł: Sebastian Gonciarz Wykonawcy: Balet Opery Nova W sali kameralnej prezentowane jest przedstawienie baletowe dla dzieci (wiek 4+) do odtwarzanej mechanicznie muzyki m.in. Głazunowa, Saint-Saënsa, Debussy’ego. Pomysłodawcy i autorzy libretta mówią, że idea powstała z potrzeby powrotu pamięcią do fascynującej krainy dziecięcej wyobraźni, nieograniczonej fantazji i ukochanych zabawek. Akcja przedstawienia zaczyna się w domu Dziewczynki i Chłopca, którzy wraz z Mamą udają się do sklepu z zabawkami. Po drodze docierają do niezwykłego miejsca, w którym sprzedawane są osobliwe zabawki. Jego właścicielem jest tajemniczy Mag… Dzieci zachwycają się zabawkami, z których każda pragnie zwrócić na siebie ich uwagę. Mag-sprzedawca rządzi nie tylko zabawkami: potrafi za pomocą czarodziejskiej różdżki równie łatwo przywoływać przerażające grzmoty, jak i latające piórka. Owa różdżka jest wielka pokusą dla Chłopca. Gdy zapada zmrok, Chłopiec wymyka się z domu i powraca do sklepu, w którym zabawki budzą się do życia: Szmacianka, Legoludek, Wróżka, Bokserzy, Ptak Dziwoląg tańczą. Chłopiec kradnie Magowi różdżkę i próbuje władać życiem lalek. Jednak rzeczywistość przerasta go: różdżka potrafi być niesforna i krnąbrna, władanie nią nie jest takie proste. Zaczynają się przygody kosmiczne i wędrówka po fantastycznych światach. Piękno muzyki i tańca, wartka akcja, sztuczki iluzjonistyczne, projekcje komputerowe – wszystko to tworzy 100-minutowe widowisko. 30 |

| listopad 2015

Kierownictwo muzyczne: Michał Klauza Reżyseria: Maciej Prus Współpraca muzyczna: Grzegorz Berniak Scenografia: Arkadiusz Chrustowski Kostiumy: Jagna Janicka Choreografia: Jacek Przybyłowicz Reżyseria świateł: Maciej Igielski Przygotowanie chóru: Henryk Wierzchoń Przygotowanie chóru dziecięcego: Izabela Cywińska-Łomżyńska Jak głosi imię tytułowego bohatera, chce być szczęśliwym. Bezskutecznie szuka szczęścia w urokach przyrody, w bawiącej się ludzkiej gromadzie; nigdzie nie znajduje miejsca dla siebie. Jednocześnie z pojawieniem się Fausta na scenie jawi się wąska szczelina, przez którą ktoś wślizguje się i niepostrzeżenie wpełza… Odtąd będzie towarzyszył Faustowi jak cień. Reżyser przewidział rolę Mefista rozdzieloną na dwie postaci: jedną kreowaną przez śpiewaka, drugą – przez tancerkę. Obie persony śledzą każdy krok mężczyzny, poprzedzają go i otaczają. Mefisto osiąga swój pierwszy cel: zdobywa zaufanie Fausta, któremu pokazuje namiastkę Miłości. Faust ufnie i bezwolnie zawierza demonowi swą przyszłość; wierzy, że ziemska miłość będzie trwała i nasyci go na wieczność. Za tę jego złudną wiarę zapłaci swym życiem szczera Małgorzata. Kiedy, po galopie z szatanami, Faust odkryje prawdziwe intencje Mefista wobec człowieka, czyli pozbawienie go nadziei życia wiecznego – jest już dla niego za późno. Triumf piekieł wydaje się bezgraniczny. Ocalona przez swą miłość zostaje natomiast Małgorzata… Znakomita muzyka, wspaniałe brzmienie scen chóralnych, wybitna realizacja czerpiąca z bogactwa odniesień literackich, filozoficznych, teologicznych, psychologicznych.

Potępienie Fausta: Szymon Komasa jako Mefisto, z tyłu stoi Łukasz Załęski jako Faust, fot. Andrzej Makowski

w ydarzenia

Baron cygański. W środku Adam Zdunikowski jako Barinkay, fot. Andrzej Makowski

26.11.2015, czwartek, godz. 19.00 27.11.2015, piątek, godz. 19.00 28.11.2015, sobota, godz. 19.00 29.11.2015, niedziela, godz. 19.00

Baron cygański – operetka Johanna Straussa Kierownictwo muzyczne: Maciej Figas Inscenizacja, reżyseria i choreografia: Janina Niesobska Scenografia i kostiumy: Maria Balcerek Reżyseria świateł: Bogumił Palewicz Przygotowanie chóru: Henryk Wierzchoń Strauss uznawał „Barona cygańskiego” za swe największe kompozytorskie osiągnięcie. Zauroczony folklorem cygańsko-węgierskim stworzył operetkę oddającą piękno kultury obu tych nacji. „Baron cygański” już na

Klub „Odnowa” 3.11.2015, wtorek, godz. 17.30 Tańce w kręgu – muzyka duszy 4.11.2015, środa, godz. 16.00 „Dlaczego słoń ma trąbę” – zabawy plastyczno-teatralne dla dzieci

swej wiedeńskiej prapremierze odniósł ogromny sukces. Podobnie rzecz miała się w Operze Nova. Muzyka oddaje koloryt i swobodę puszty, żywiołowość cygańskiego obozowiska i elegancję wiedeńskich pałaców. Dzielni młodzieńcy, piękne kobiety z tajemniczą przeszłością, huzarzy, skarby śniące się po nocach, bale pod jarzącym się setkami świateł żyrandolem, i oczywiście miłość, która ważniejsza jest od sławy, bogactwa… Realizacja tej operetki była jedną z najdroższych produkcji Opery Nova i opinia publiczności jest jednoznaczna: warto było. Inscenizacja zapisała się jako wzorcowa w polskiej historii realizacji operetki i pozostaje spektaklem, jaki nie ma sobie równych w repertuarze operetkowym na polskich scenach. inf. Ewa Chałat

19.11.2015, czwartek, godz. 15.30 Spotkanie taneczne w Klubie Seniora „Kalina” 20.11.2015, piątek, godz. 17.00 Wieczór poetycki w Klubie Polskiej Książki. Prowadzenie spotkania Jolanta Kowalska. 26.11.2015, czwartek, godz. 16.00 Andrzejki w Klubie Seniora „Kalina”

17.11.2015, wtorek, godz. 17.30 Tańce w kręgu – muzyka duszy

Ponadto zapraszamy na: – zajęcia ZUMBATOMIC dzieci w wieku 7-12 lat – zajęcia baletowe dzieci w wieku 5-7 lat. – zajęcia plastyczno-teatralne dzieci w wieku 5-8 lat – naukę gry na gitarze i keyboardzie dzieci i młodzież – zajęcia KLUBU MŁODEGO SAMURAJA dzieci 6-7 lat – fitness i zumbę dla pań – gimnastykę dla pań 50+ – zajęcia komputerowe dla seniorów – zajęcia samoobrony dla pań i panów

18.11.2015, środa, godz. 16.00 „Złota rybka” – zabawy plastyczno-teatralne dla dzieci

Szczegółowy plan zajęć Klubu „Odnowa” RSM „Jedność” dostępny jest na stronie internetowej www.klubodnowa.strefa.pl

5.11.2015, czwartek, godz. 15.30 Spotkanie taneczne w Klubie Seniora „Kalina” 10.11.2015, wtorek, godz. 17.30 Tańce w kręgu – muzyka duszy 12.11.2015, czwartek, godz. 15.30 Spotkanie taneczne w Klubie Seniora „Kalina”

listopad 2015 |

| 31

w ydarzenia Muzeum Okręgowe im. L. Wyczółkowskiego 11.11.2015, godz. 11.00-16.00, Spichrze, ul. Grodzka 7-11, wstęp wolny

„Obywatelskie Obchody Święta Niepodległości” W programie obchodów znajdzie się m.in. zwiedzanie wystawy „Od Starego Rynku do placu Wolności. Spacer ulicami międzywojennej Bydgoszczy” z Józefem Piłsudskim, warsztaty plastyczne dla dzieci, połączone z konkursem na najładniejszy portret Józefa Piłsudskiego. Zapraszamy również na wykład prof. Marka Chamota „Generał Stanisław Taczak – pierwszy głównodowodzący powstania wielkopolskiego 1918-1919 – postać nieznana” oraz do oglądania wystawy posterowej „Bydgoszcz na starej fotografii”. Szczegółowy program dostępny na stronach: muzeum.bydgoszcz.pl, bylot.pl oraz w „Gazecie Niepodległej”. 19.11.2015, godz. 17.00, Europejskie Centrum Pieniądza, ul. Mennica 4, wstęp wolny

„Nowe badania nad monetami czterech polskich Bolesławów (Chrobrego, Śmiałego, Krzywoustego i Kędzierzawego)”

Spotkanie z dr. Witoldem Garbaczewskim, pracownikiem naukowym Muzeum Narodowego w Poznaniu, zorganizowano w ramach wystawy „Dzieje Pieniądza. Średniowiecze”, która stanowi część cyklu prezentującego historię pieniądza od starożytności do dziś. Tegoroczna edycja pomaga zrozumieć znaczenie, rolę i specyfikę monet w szerokim kontekście dziejów i kultury średniowiecznej Europy. Spichrze nad Brdą, ul. Grodzka 7-11, wystawa czynna do 29 listopada

Wystawa pokonkursowa 17. Ogólnopolskiego Przeglądu Amatorskiej Tkaniny Unikatowej Bydgoskie biennale odbywa się już po raz 17. Wiele lat temu tkactwo stało się twórczością niszową, lecz wciąż napływają do nas tkaniny z całej Polski. To święto tkaczek i tkaczy nadal znajduje szeroki odzew. Swoją twórczość pokazują na nim artyści reprezentujący wszelkie rodzaje technik i form tkackich, od tkaniny artystycznej po ludową. Bardzo to trudny sposób twórczej ekspresji, wymagający prócz talentu, cierpliwości i skupienia i specyficznej wyobraźni. Jeśli uda się pokonać te wszystkie przeciwności, powstają dzieła niezwykłe, klimatyczne, budzące pozytywne emocje. Miękki sposób obrazowania przekłada się na często różny od naszego sposób postrzegania świata, dużo tu piękna, pojęcia we współczesnej sztuce zepchniętego na margines. 32 |

| listopad 2015

Maria Mikuta (Zielona Góra), Tajemnica starych drzew – praca nagrodzona

W Bydgoszczy co dwa lata spotykamy się z ludźmi, którzy twórcze spełnienie odnajdują właśnie w tkactwie. Pracują w klubach w Kołobrzegu, Poznaniu, Warszawie, Zielonej Górze i innych miastach, pracują indywidualnie i w warsztatach wiejskich odziedziczonych po przodkach razem z techniką i tradycją. Zapraszamy na wystawę, by zobaczyć te niecodzienne dzieła, które dziś rzadko już pojawiają się w galeriach i na wystawach. W tym roku zaprezentowanych zostało ponad 100 tkanin pochodzących od 82 autorów.

Katarzyna Wolska

Kultura bez barier Projekt „Zobaczyć Sztukę” Muzeum realizuje kompleksowy projekt w dziedzinie edukacji kulturalnej dla osób niepełnosprawnych, którego zadaniem jest udostępnienie wytworów kultury i dzieł sztuki osobom niewidomym oraz słabowidzącym. Uczestnicy projektu zapoznają się z twórczością i postacią Leona Wyczółkowskiego, patrona muzeum, oraz czołowych przedstawicieli polskiej sztuki nowoczesnej. Poznają podstawowe zagadnienia związane z plastycznymi środkami wyrazu, takie jak: faktura, bryła, kompozycja oraz perspektywa. Staną się aktywnymi odbiorcami sztuki, doświadczając jej w zupełnie nowy, niekonwencjonalny sposób.

Wystawy czasowe: Galeria Sztuki Nowoczesnej, ul. Mennica 8, Wyspa Młyńska; Dom Leona Wyczółkowskiego, ul. Mennica 7 (aneks) „Wielość w jedności. Litografia i techniki druku płaskiego w Polsce po 1900 roku”. Wystawa czynna do 6 grudnia Europejskie Centrum Pieniądza, ul. Mennica 4 „Dzieje pieniądza. Średniowiecze”. Wystawa czynna do 30 kwietnia 2016 r.

w ydarzenia Zbiory Archeologiczne, ul. Mennica 2 „Grafika gra sztuki”. Wystawa czynna do 6 grudnia Spichrze nad Brdą, ul. Grodzka 7-11 Wystawa pokonkursowa 17. Ogólnopolskiego Przeglądu Amatorskiej Tkaniny Unikatowej. Wystawa czynna do 29 listopada

Wystawy stałe: Zbiory Archeologiczne, ul. Mennica 2 „Na pograniczu Wielkopolski i Pomorza. Bydgoszcz i region u zarania dziejów” „W grodzie Bydgosta. Tajemnice życia wczesnośredniowiecznych mieszkańców Bydgoszczy i okolic”

Europejskie Centrum Pieniądza, ul. Mennica 4 „Mennica bydgoska” „Wyspa Młyńska – historia i teraźniejszość” Galeria Sztuki Nowoczesnej, ul. Mennica 8 „Galeria Sztuki Nowoczesnej” Dom Leona Wyczółkowskiego, ul. Mennica 7 „Twórczość Leona Wyczółkowskiego (1852-1936)” Spichrze nad Brdą, ul. Grodzka 7-11 „Od Starego Rynku do placu Wolności. Spacer ulicami międzywojennej Bydgoszczy” Exploseum, ul. Alfreda Nobla „EXPLOSEUM – Centrum techniki wojennej DAG Fabrik Bromberg” inf. Natalia Szczerbińska

Obiekt miesiąca

Zygmunt III Waza, dukat z 1628 r. (od 6 do 9 sztuk na świecie) Dzięki finansowemu wsparciu ze środków MKiDN Muzeum Okręgowe wzbogaciło ostatnio swoje zbiory o niezwykle rzadką monetę – dukat koronny Zygmunta III Wazy z 1628 r., wybity w mennicy bydgoskiej. Ten interesujący numizmat pozyskany został od prywatnego właściciela i stanowi cenne uzupełnienie kolekcji bydgoskiego muzeum. Na awersie monety widnieje popiersie króla, rozdzielające u góry napis. Władcę zdobią zbroja i szeroka kreza na szyi. Na jego ramieniu znajduje się brosza spinająca płaszcz, natomiast za ramieniem kokarda wiążąca szarfę dowódcy. Na piersi widać Order Złotego Runa. Korona rozdziela datę 16-28. W dolnej części widoczny jest herb Półkozic, należący do Hermolausa Ligęzy, podskarbiego wielkiego koronnego w latach 1624-1632. Na rewersie pod koroną znajduje się polsko-szwedzka tarcza herbowa, wokół której łańcuch Orderu Złotego Runa. Nad tarczą inicjały I.-I. – Jakuba Jacobsona van Emdena, administratora mennicy koronnej w Bydgoszczy w latach 1616-1632. W czasie administrowania mennicą bydgoską przez Holendra van Emdena osiągnęła ona apogeum rozwoju, stając się jedną z najważniejszych w kraju. Wiele monet, które opuszczało jej mury, posiadało charakter pamiątkowy, podarunkowy. Nie miały na celu przyniesienia zysku menniczego, wymiernych korzyści ekonomicznych. Bito je w niewielkich nakładach. Dzięki takim emisjom van Emden zyskiwał sobie przychylność zwierzchników, głównie króla. Nagrodą były liczne przywileje, które otrzymywał, a co za tym idzie – wzrost pozycji społecznej i coraz większy majątek. Pozyskany przez bydgoskie muzeum dukat miał najprawdopodobniej takie właśnie, pozaekonomiczne przeznaczenie. Warto także zwrócić uwagę na silny przekaz propagandowy, który poprzez ikonografię i tekst na tej monecie gloryfikował Zygmunta III Wazę. Władca ubrany

w zbroję widniejący na awersie to nie tylko sprawiedliwy prawodawca, ale i wojownik, który mężnie stoi na straży spokoju państwa, strzeże jego granic, dobrobytu i zapewnia obronę swoim poddanym. Zamknięta korona na jego skroniach to symbol cesarski, który nakazuje widzieć w nim monarchę suwerennego. Prestiż króla podkreśla Order Złotego Runa, powtórzony aż dwukrotnie: na awersie i na rewersie. To wyjątkowe odznaczenie, jedno z najważniejszych przyznawanych europejskim władcom, przydawało Zygmuntowi III Wazie szczególnego splendoru i akcentowało jego pozycję. Wymowę przekazu ikonograficznego uzupełnia na dukacie pełna, rozbudowana tytulatura, informująca o zakresie sprawowanej władzy. Dodatkowym elementem wzmacniającym obraz ogólny monety są jej wybitne walory artystyczne, cecha charakterystyczna produktów mennicy nad Brdą. W tym przypadku są one szczególnie widoczne w opracowaniu detali wizerunku króla, który ma wymiar wręcz portretowy. Zakup dukata Zygmunta III Wazy z 1628 r., wybitego w mennicy bydgoskiej, to dla Muzeum Okręgowego doskonała okazja do pogłębiania studiów nad dziejami lokalnej mennicy i upowszechniania wiedzy o niej. Wszyscy zainteresowani numizmatyką mogą obejrzeć monetę w Europejskim Centrum Pieniądza na stałej wystawie „Mennica bydgoska”. Jarosław Kozłowski

listopad 2015 |

| 33

w ydarzenia Galeria Miejska bwa kowskiej. Po ich ukończeniu w 1952 r., zobowiązany nakazem pracy, mieszkał w Krakowie i Rzeszowie, by w 1955 r. wrócić wraz z żoną do Sanoka. Tutaj rozpoczął pracę w Sanockiej Fabryce Autobusów „Autosan”. Zajmował się wówczas przede wszystkim fotografią artystyczną i rysunkiem, pokazując swoje prace na wystawach w kraju i za granicą. Uprawiał także rzeźbę i malarstwo abstrakcyjne. W 1964 r. w Starej Pomarańczarni w Warszawie Janusz Bogucki zorganizował wystawę artysty, która okazała się pierwszym poważnym sukcesem, gdyż wszystkie prace zostały sprzedane. Pozwoliło mu to porzucić pracę w „Autosanie” i żyć wyłącznie z własnej twórczości. W 1977 r. przeprowadził się do Warszawy. W lutym 1984 r. związał się na kilka lat z paryskim marszandem Piotrem Dmochowskim. W 1998 r. zmarła jego żona, a w 1999 r. jego syn. 21 lutego Zdzisław Beksiński został zamordowany w swoim warszawskim mieszkaniu. Pozostawiony dorobek artystyczny przekazał testamentem Muzeum Historycznemu w Sanoku, gdzie prezentowany jest na stałej ekspozycji. (ze wstępu do katalogu, Zdzisław Beksiński. Poza snem, Galeria Miejska bwa Bydgoszcz, 2015)

Zdzisław Beksiński, XY42, pocz. lat 70., 122×98 cm, obraz ze zbiorów Muzeum Historycznego w Sanoku

15.11.2015, godz. 12.00 – otwarcie wystawy. Wystawa czynna do 31.01.2016

Zdzisław Beksiński. Poza snem Kolekcja pochodzi ze zbiorów Muzeum Historycznego w Sanoku. Kuratorzy wystawy: Wiesław Banach, Wacław Kuczma W liście do młodego miłośnika sztuki z 4 czerwca 1965 roku zapisał Beksiński myśli, której był wierny całe życie. Nigdy nie tworzył teorii, ale często usiłował wyjaśniać innym, nie tyle czym dla niego jest sztuka, co raczej czym ona nie jest. Pół wieku później warto ponownie się nad tymi refleksjami pochylić. Wystawa w Galerii Miejskiej bwa w Bydgoszczy jest retrospektywą pokazującą na ok. 200 obiektach przemiany, jakie zachodziły w jego twórczości w przeciągu niemal 60 twórczych lat. Pokazujemy więc kilka wczesnych rysunków, jeszcze z lat 40. minionego wieku. Obserwujemy, jak zmienia się i udoskonala jego technika podczas 20 lat. Prezentujemy także zespół fotografii, w których szokuje pomysłami, wyprzedzając nadchodzące z wolna kierunki sztuki (pamiętajmy, że okres fotograficzny to zaledwie siedem lat: 1953–59). Skupiamy się jednak przede wszystkim na twórczości dojrzałej: okresie fantastycznym i ostatnich 20 latach życia. Wiesław Banach

Zdzisław Beksiński urodził się w 1929 r. w Sanoku. W 1947 r., po ukończeniu sanockiego gimnazjum i liceum, rozpoczął studia na wydziale Politechniki Kra34 |

| listopad 2015

Wystawa towarzysząca Międzynarodowemu Festiwalowi Sztuki Autorów Zdjęć Filmowych CAMERIMAGE 14–21 listopada 2015 Wystawa czynna do 8.11.2015

Bory Tucholskie. Wystawa Polskiego Malarstwa Współczesnego

Maggie Szuszkiewicz, Puszka Pandory, 2015, akryl na płótnie, 120×90 cm

Bydgoska Akademia Sztuki – wykłady 4.11.2015, środa, godz. 18.00, wstęp wolny Anna Kroplewska-Gajewska. Odrealnienie świata widzianego w malarstwie XX wieku 18.11.2015, środa, godz. 18.00, wstęp wolny dr Agnieszka Wysocka. Współczesne teatry, opery i filharmonie

w ydarzenia SEMINARIA FILMOWE 24.11.2015, godz. 18.00 „Rewolucja. Łzy Majdanu”, reż. Jury Wysocki, Siarhiej Marczyk, 20 min; 2014 „Rewolucja. Krymska Pułapka”, reż. Jury Wysocki, Siarhiej Marczyk, 29 min; 2014 Od października do lutego 2016 r. pokażemy nowy cykl – „Blok Wschodni”, którego partnerem jest TV Biełsat. Seminaria poprowadzi Remigiusz Zawadzki z Fundacji Art-House, organizatora Festiwalu Camera Obscura. Reportaż „Rewolucja. Łzy Majdanu” został poświęcony losom rodzin ofiar tragicznych wydarzeń z lutego 2014 r. w Kijowie, w których zginęło ponad 100 osób. Jak rozumieją sens poniesionej ofiary? Czy ukraińska rewolucja przetrwa rosyjską interwencję? Czy narodowa trauma stanie się punktem wyjścia do budowy nowego ładu państwowego i społecznego na Ukrainie? Natomiast reportaż autorstwa dwójki dziennikarzy Biełsatu pt. „Rewolucja. Krymska pułapka” opowiada o początku rosyjskiej operacji oddzielenia Krymu od Ukrainy. UWAGA: Z powodów technicznych zapowiedziane przez Galerię Miejską bwa w Bydgoszczy w poprzed-

nim nr. „BIK” na 10.10.2015 r. otwarcia wystaw laureatów Polygonum 3: Piotra Zaporowicza „Mysterium Mundi” i Anny Koli „Wyjęte z pejzażu” przesunięte zostały na początek 2016 r. Wernisaż wystawy Piotra Zaporowicza odbędzie się 6.02.2016 r. o godz. 16.00, a wernisaż wystawy Anny Koli – 4.03.2016 r. o godz. 18.00. Przepraszamy za zaistniałe zmiany!

Galeria Miejska bwa Galeria Brda Wystawa czynna do 14.01.2016

Agata Koczan. Obraz otwarty Prezentowane obrazy pochodzą z cyklu „Szum”, który realizuję od początku 2014 r. Obrazy te z pozoru nic nie przedstawiają. Są kompilacją plamy barwnej i linii. Jednak formy, jakie przybierają te dwa podstawowe komponenty malarskie, tworzą w zestawieniu nowe byty i różnorodne ścieżki interpretacji. Agata Koczan

Agata Koczan – malarka, urodzona w 1986 r. w Braniewie. Absolwentka Wydziału Sztuk Pięknych UMK w Toruniu – kierunek malarstwo, specjalność witraż; dyplom z wyróżnieniem w 2014 r. inf. Danuta Pałys

Galeria Miejska bwa Galeria Kantorek wystawa czynna do 14.11.2015

Miłosz Matwijewicz – Mój malowany świat 60-lecie pracy artystycznej Miłosz Matwijewicz urodził się 27 października 1930 w Lesznie. W latach 1949-1955 studiował na Wydziale Sztuk Pięknych UMK w Toruniu w pracowni prof. Stanisława Borysowskiego i prof. Tymona Niesiołowskiego. Od 1955 jest członkiem ZPAP. Jest malarzem. Zajmował się sztuką użytkową. Był pedagogiem (1958-1987). Brał udział w wielu wystawach okręgowych i ogólnopolskich oraz wystawach sztuki polskiej za granicą. Jest autorem 12 wystaw indywidualnych. Jego prace znajdują się w zbiorach Muzeum Okręgowego im. Leona Wyczółkowskiego w Bydgoszczy, Muzeum we Włocławku, Galerii Miejskiej bwa w Bydgoszczy, w kolekcjach prywatnych oraz na statku m/s „Bydgoszcz”. Odznaczony Złotym Krzyżem Zasługi i uhonorowany Medalem Komisji Edukacji Narodowej i Medalem Prezydenta Miasta Bydgoszczy. 18.11.2015, środa, godz. 18.00 – wernisaż

JAZZ FOTO – KINGA ELIASZ

wystawa kończy Bydgoszcz Jazz Festival Zdjęcia prezentowane na wystawie pochodzą z koncertów organizowanych w ciągu ostatnich 13 lat przez Stowarzyszenie Artystyczne Eljazz w ramach Międzynarodowego Festiwalu Jazzowego – Bydgoszcz Jazz Festival. Knga Eliasz – artysta plastyk w dziedzinie intermedialnej i fotografii. W 2000 r. zdobyła dyplom w pracow-

fot. Kinga Eliasz, Richard Drexler, 2007

ni plastyki intermedialnej prof. Wojciecha Bruszewskiego na Wydziale Sztuk Pięknych Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. W latach 1999-2002 współpracowała z TVP Oddział w Bydgoszczy w zakresie realizacji grafiki komputerowej oraz oprawy plastycznej programów telewizyjnych. Obecnie zajmuję się organizacją wystaw fotograficznych, działalnością artystyczną, kuratorską, jest również wykładowcą w WSG w Bydgoszczy. Od roku 2006 jest członkiem ZPAF. Jako wiceprezes Stowarzyszenia Artystycznego Eljazz organizuje imprezy o charakterze artystycznym: Bydgoszcz Jazz Festival, Europejska Akademia Jazzu. Jej prace znajdują się w zbiorach Muzeum Historii Fotografii w Krakowie. Brała udział w licznych wystawach w kraju i za granicą. inf. Elżbieta Kantorek

listopad 2015 |

| 35

w ydarzenia Biblioteka Główna UKW

Janusz Maciej Kochanowski, Ryba fantazyjna 3

4.11.2015, godz. 18.00, Biblioteka UKW (hol II piętro)

Otwarcie poplenerowej wystawy malarstwa Ogólnopolskiego Pleneru dla Projektantów – Funka 2015

czył Liceum Technik Plastycznych w Bydgoszczy. W latach 1955-1960 studiował na Wydziale Sztuk Pięknych UMK uzyskując dyplom z malarstwa w pracowni Stanisława Borysowskiego. W 1961 r. rozpoczął pracę w Biurze Wystaw Artystycznych w Bydgoszczy, gdzie od 1973 r. do 2002 r. był dyrektorem. Zajmował się malarstwem, twórczością poetycką, krytyką plastyczną, fotografią artystyczną i fotografią dokumentalną. Autor kilkunastu wystaw indywidualnych malarstwa i kilkunastu wystaw fotografiki. Uczestniczył w wielu wystawach zbiorowych. Prace malarskie Kazimierza Jułgi znajdują się m.in. w: Muzeum Okręgowym w Bydgoszczy, Muzeum Historyczno-Etnograficznym w Chojnicach, Muzeum im. J. Kasprowicza w Inowrocławiu, w zbiorach różnych instytucji kulturalnych oraz wielu kolekcjach prywatnych w kraju i zagranicą. Za swoją twórczość malarską oraz pracę zawodową i działalność społeczną otrzymał szereg wyróżnień, nagród i odznaczeń, m.in.: I nagrodę w konkursie środowiskowym „Moje miasto” (1980), odznakę honoro-

Plener odbył się w Ośrodku Wypoczynkowym MlKOTUR w Funce. W plenerze wzięło udział pięciu artystów: Janusz Maciej Kochanowski, Henryk Głowacz, Zbigniew Papke, Celina Janeczek-Matuszewska, Jadwiga Kolarczyk. Organizator pleneru: Związek Polskich Artystów Plastyków, Polska Sztuka Użytkowa. Komisarz pleneru: Janusz Maciej Kochanowski. 9.11.2015, godz. 17.00, Biblioteka UKW ul. K. Szymanowskiego 3

Otwarcie wystawy malarstwa artystów bydgoskich: Kazimierza, Janiny i Justyny Jułgów pt. „Tryptyk rodzinny” W programie wernisażu: – Recytacja wierszy Kazimierza Jułgi – Mieczysław Franaszek. – Koncert muzyki barokowej i klasycznej w wykonaniu Duetu Vioval w składzie: Valery Ivanow (skrzypce) i Larisa Strelita-Strele (wiolonczela). Wystawa została zorganizowana w ramach obchodów XXXIV Tygodnia Kultury Chrześcijańskiej w Bydgoszczy, będzie prezentowana w galerii Biblioteki UKW do 7 grudnia 2015 r. „Wystawa w pięknym, nowym budynku Biblioteki UKW w Bydgoszczy jest pierwszą próbą wspólnej prezentacji twórczości rodzinnej trójki artystycznej w naszym mieście. Wprawdzie powiązania rodzinne i podobny rodzaj wrażliwości zdeterminowały temat twórczości, którym jest pejzaż, ale każde z nas tworzyło niezależnie i prezentowało odrębny styl, używając różnych środków wyrazu. Wspólna była zawsze fascynacja światem przyrody, w przypadku prac mamy i moich ta fascynacja inspiruje nas do dziś”. J.J.

Kazimierz Jułga

Kazimierz Jułga ur. w 1935 r. we wsi Rybowo w Wielkopolsce, zm. w 2002 r. w Bydgoszczy. W 1955 r. ukońJanina Sawicka-Jułga

36 |

| listopad 2015

w ydarzenia wą „Za szczególne zasługi dla rozwoju województwa bydgoskiego” (1980), Złoty Krzyż Zasługi (1986), Medal Prezydenta Bydgoszczy (1994), Nagrodę Wojewody Bydgoskiego (1997), Medal Kazimierza Wielkiego przyznany przez Radę Miasta Bydgoszczy (2002), Nagrodę Prezydenta Bydgoszczy (2002), Medal Archikonfraterni Literackiej „Za twórczy wkład w kulturę chrześcijańską” (2002). Nakładem Galerii Autorskiej Jana Kaji i Jacka Solińskiego w 2008 r. został wydany jego album monograficzny pt. „Odczytywanie natury”. Janina Sawicka-Jułga studiowała w Państwowej Wyższej Szkole Sztuk Plastycznych w Gdańsku i w Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie. Dyplom z zakresu malarstwa sztalugowego uzyskała w pracowni prof. Krystyny Łady-Studnickiej, a dyplom z zakresu malarstwa ściennego i architektonicznego w pracowni prof. Jacka Żuławskiego. Od 1970 roku uczestniczyła wielokrotnie w wystawach prac artystów środowiska bydgoskiego w kraju i za granicą, m.in. w Pitesti (Rumunia), Le Havre i Rouen (we Francji) oraz w Kopenhadze (Dania). Jej prace znajdują się w zbiorach prywatnych oraz galeriach. Wielokrotnie brała udział w środowiskowych, ogólnopolskich i międzynarodowych plenerach malarskich (w Tucholi, Małej Komorzy, Inowrocławiu, Koronowie, Wigrach, Śliwicach, Charzykowach, Funce oraz Wdzydzach Kiszewskich). Od ukończenia studiów do roku 2002, zajmowała się równocześnie projektowaniem i realizacją ekspozycji wystaw sztuki współczesnej w bydgoskim BWA oraz w różnych ośrodkach kulturalnych naszego kraju i Europy. Justyna Jułga studiowała na Wydziale Sztuk Pięknych Uniwersytetu im. Mikołaja Kopernika w Toruniu. W1994 r. uzyskała tam dyplom z zakresu malarstwa w pracowni prof. Zygmunta Kolarczyka. Od 1995 r. należy do Okręgu Bydgoskiego Związku Polskich Arty-

Justyna Jułga

stów Plastyków. Zajmuje się malarstwem, fotografią, instalacją oraz pedagogiką artystyczną. Ma za sobą ponad 30 wystaw indywidualnych. Wielokrotnie brała udział w wystawach zbiorowych, konkursach plastycznych i plenerach, również w prezentacji polskiej sztuki za granicą: „Quo vadis Poland” w Innsbrucku, w Austrii (2001 r.) oraz w międzynarodowej wystawie „Internationaler Leeraner Salon” w Leer w Niemczech (2011 r.). W latach 1998 oraz 2000 otrzymała wyróżnienia regulaminowe za zestawy obrazów na IV i V Biennale Plastyki Bydgoskiej, natomiast w roku 1999 przyznano jej nagrodę za obrazy prezentowane na ogólnopolskiej wystawie malarstwa „Aqua fons vitae” („Woda źródłem życia”). Brała udział w III, IV i V Przeglądzie Fotografii Bydgoskiej (w 1999, 2001 i 2004 r.). W 2015 r. otrzymała stypendium Prezydenta Miasta Bydgoszcz „Dla wybitnych twórców kultury”. inf. Barbara Maklakiewicz

Młodzieżowy Dom Kultury Nr 2 3-4 listopada, sala gimnastyczna MDK nr 2 Odbędą się zawody tenisa stołowego szkół podstawowych. Wszystkich wielbicieli tego sportu zapraszamy do wzięcia udziału w zawodach i sprawdzeniu się. 11.11.2015, Pałac Nowy w Ostromecku, godz. 16.00 Zapraszamy do wspólnego słuchania i śpiewania pieśni z pamięci, pieśni ze starych śpiewników, pieśni romantycznych, pieśni sentymentalnych, wzruszających, ale i porywających i bojowych. Organizatorkami są: Krystyna Berndt, Anna Grzybek-Korzeniewska, Ewa Modrzejewska, Krystyna Piórczyk, Julita Kurek oraz Alicja Nowak. 15.11.2015, sala gimnastyczna MDK nr 2 Fantasy Day, który odbędzie się 15 listopada, to całodzienne (od godz. 10.00 do godz. 20.00) wydarzenie poświęcone larpom fantasy i wszystkiemu co z nimi związane. Od prelekcji, przez pokazy, po warsztaty, będzie dużo okazji by zobaczyć „z czym to się je”, ale również by poszerzyć swoją już istniejącą wiedzę. Zachęcamy

zwłaszcza wszystkich początkujących – będzie wiele okazji by podłapać ciekawe pomysły, a może nawet zaangażować się w nadchodzące projekty! Zachęcamy do zgłaszania własnych punktów programu, związanych z fantastyką i larpami fantasy! :) 21.11.2015, sala gimnastyczna, MDK nr 2 Zapraszamy wszystkich chętnych do wzięcia udziału w Wojewódzkim Konkursie Piosenki Turystycznej i Poezji Śpiewanej organizowany w MDKu nr 2 przez Panią Annę Grzybek-Korzeniewską. Konkurs ten ma na celu: wspieranie uzdolnionych wokalnie uczniów i umożliwienie prezentacji ich umiejętności; popularyzację piosenek turystycznych i poezji śpiewanej; rozwijanie wrażliwości na tekst literacki i kultury muzycznej wśród dzieci i młodzieży; wymianę doświadczeń muzycznych wśród dzieci, młodzieży oraz ich opiekunów.

inf. Aleksandra Majer

listopad 2015 |

| 37

w ydarzenia

25.11.2015, godz. 18.00, aula uniwersytecka UTP w Bydgoszczy, ul. Kaliskiego 7

Benefis z okazji XV-lecia działalności artystycznej bydgoskiego zespołu muzyki country-rock’n’rollowej Jurek Paterski C.Club

połączony z wydaniem nowej płyty zespołu pt. „A ja gram i gram” Celem tego benefisu jest stymulacja do twórczego działania oraz promocja przede wszystkim bydgoskich, ale nie tylko, amatorskich, a także zawodowych twórców i wykonawców kultury. W benefisie m.in. muzyka i piosenki różnych odcieni muzyki country: od bluegrass, przez rhythm and bluesa, do rockabilly. Jeżeli wszystko „zagra”, to gościem na benefisie będzie najważniejszy polski krytyk muzyki country Korneliusz Pacuda. Benefis poprowadzą Dariusz Gross i Agnieszka Buzalska. W benefisie nie zabraknie akcentów satyrycznych, a to dzięki satyrykowi Zdzisławowi Prussowi. Ciekawostką będzie operowe wykonanie utworu country pt. „Country roads take me home” przez jednego z bydgoskich barytonów operowych. Będzie taniec country, wystąpi Duo Elmar. Piosenkarka Dorota Ratajczak zaśpiewa znany standard muzyki country „Stand by your man”, z akompaniamentem skrzypka Łukasza Malinowskiego oraz zespołu Jurek Paterski C.Club. Podczas benefisu będą rysowane karykatury przez bydgoskiego plastyka Waldemara Zyśka. Będzie także wspólne śpiewanie utworów z publicznością. Wśród zaproszonych gości będą ludzie kultury i polityki. Mamy głęboką nadzieję na szeroką pomoc w tym zakresie władz miasta oraz ludzi, animatorów kultury. Jurek Paterski C.Club zagra w składzie: Adam Szulc, Marek Tomaszewski, Konrad Kaczmarek, Jurek Paterski. 38 |

| listopad 2015

ako rodowity bydgoszczanin, animator kultury „niższej i wyższej”, działam już od lat, od szkoły średniej, gdzie grywałem już jako muzyk w szkolnych zespołach czy zespole harcerskim przy komendzie chorągwi bydgoskiej. Jako muzyk rozrywkowy grywałem bardzo dużo poza granicami kraju w wielu krajach Europy: w lokalach, rewiach cyrkowych czy na zagranicznych statkach wycieczkowych, gdzie opłynąłem niemało świata. W tym roku mija 15 lat, odkąd założyłem bydgoski zespół muzyki country-rock’n’rollowej Jurek Paterski C.Club. Wielokrotnie braliśmy udział w różnych ogólnopolskich konkursach muzyki country, żeby wymienić choćby Polanicę-Zdrój czy Łódź–Tuszyny. Wielokrotnie też byliśmy gośćmi Międzynarodowego Festiwalu Muzyki Country w Mrągowie, i to zarówno międzynarodowej sceny, jak i sceny miejskiej. Tym samym na arenie ogólnopolskiej godnie promowaliśmy nasze miasto oraz region kujawsko-pomorski, próbowaliśmy także popularyzować muzykę country w regionie i naszym grodzie nad Brdą. Zawdzięczamy to swojej ciężkiej, systematycznej pracy. Koncertowaliśmy także wiele razy na różnego rodzaju imprezach artystycznych na terenie Polski, jak i lokalnie. Braliśmy udział w programach radiowych i telewizyjnych. Od wielu lat jestem gorącym orędownikiem i pomysłodawcą powstania w Bydgoszczy Festiwalu Country-Folk jako dużej, ogólnopolskiej promocji naszego miasta. Jednakże z powodów finansowych, jako coroczny festiwal nie udało mi się tego zamierzenia zrealizować. Równolegle jestem zawodowym muzykiem rozrywkowym. Prowadzę działalność muzyczną, którą bardzo lubię. Otrzymałem wielokrotnie stypendium prezydenta Bydgoszczy w dziedzinie upowszechniania kultury dla dynamicznego i cieszącego się dużą frekwencją programu „Jurek Paterski i Goście”, promującego twórczość bydgoskich, i nie tylko, twórców kultury w różnych gatunkach. Z zespołem Jurek Paterski C.Club koncertowaliśmy promując nasze miasto w Birmingham czy Mannheim. W 2012 r. odwiedziłem międzynarodowe targi muzyki country w Berlinie. Na jednej ze scen dał koncert król światowej muzyki country Johnny Cash. Myślę, że można byłoby tam popromować także nasze miasto, wystawiając np. swoje stoisko reklamowe, no i oczywiście dalibyśmy tam koncert country-rock’n’rolla. Na pewno byłaby to bardzo dobra forma zaistnienia. Jurek Paterski

w ydarzenia Wojewódzka i Miejska Biblioteka Publiczna 5.11.2015, czwartek, godz. 18.00, Biblioteka Główna, Stary Rynek 24. Wstęp wolny. W ramach Tygodnia Kultury Chrześcijańskiej odbędzie się wykład „W 600. rocznicę urodzin Jana Długosza – ojca polskiej historiografii”, który wygłosi Sławomir Zonenberg (Instytut Historii i Stosunków Międzynarodowych UKW w Bydgoszczy). 5.11.2015, czwartek, godz. 18.00, Biblioteka Główna – strych, Stary Rynek 24, wstęp wolny Projektor – seans filmowy 19.11.2015, czwartek, godz. 18.00, Biblioteka Główna – strych, Stary Rynek 24, wstęp wolny Maraton filmowy: Marty McFly na strychu

PROJEKTOR

To nie kino, nie klub filmowy, nieregularnie albo cyklicznie. Na strychu biblioteki prócz ciekawych filmów czekać będą na Was leżaki i wygodne pufy. W sercu miasta, za darmo. Zapraszamy na seanse w ramach cyklu Projektor. Każdego miesiąca zaprezentujemy nowy zestaw filmów, wśród nich absolutne klasyki i obrazy mniej popularne, te ambitne i zupełnie rozrywkowe. Szczegóły na biblioteka.bydgoszcz.pl. 9.11.2015, poniedziałek, godz. 17.00, WiMBP (sala wykładowa – parter)

Obecność Nieobecnych

Spotkanie poprowadzą: Jolanta Baziak, Wojciech Banach i Zdzisław Pruss Prócz wspomnień posłuchamy wierszy Obecnych-Nieobecnych pisarzy z naszego regionu oraz tekstów inspirowanych ich twórczością. Na biesiadę zapraszamy bydgoskich literatów i czytelników literatury pięknej, pragnących podzielić się osobistą retrospekcją, ocalić niepowtarzalne chwile od zapomnienia. Przybyli goście otrzymają w prezencie książki z serii Biblioteka Bydgoskiego Oddziału Stowarzyszenia Pisarzy Polskich. Godzinami o książkach – Dyskusyjne Kluby Książki w WiMBP 14 Dyskusyjnych Klubów Książki działa w filiach Wojewódzkiej i Miejskiej Biblioteki Publicznej. Szczegóły dotyczące ich działalności publikowane są na stronie: dkk. wimbp.man.bydgoszcz.pl. Realizowany przez WiMBP przy wsparciu finansowym Instytutu Książki program DKK obejmuje także spotkania autorskie. 13.11.2015, godz. 18.00, Biblioteka Główna WiMBP, Sala Wykładowa Spotkanie autorskie z ojcem Janem Górą – dominikaninem, doktorem teologii, rekolekcjonistą, autorem książek, m.in. Spotkania z Ojcem…, Pijani Bogiem, Jeżeli jest się inteligentem…, Dzieci Lednicy, Idziemy po śla-

dach, twórcą i animatorem ośrodków duszpasterskich na górze Jamna, w Hermanicach i nad Lednicą, organizatorem corocznych spotkań młodych Lednica 2000, pod Bramą-Rybą (Bramą III Tysiąclecia), twórcą Domu Jana Pawła II nad Lednicą. W latach 1987–2012 duszpasterz akademicki w Poznaniu. Organizator konkursów literackich im. Romana Brandstaettera. Spotkanie bydgoskie będzie połączone z promocją najnowszych książek: W świetle pontyfikatu Jana Pawła II oraz Znaczy ksiądz. Wstęp za okazaniem wejściówek (do odbioru od 6.11.2015, godz. 16.00 w Wypożyczalni Biblioteki Głównej, Stary Rynek 24 – pierwszeństwo mają członkowie Dyskusyjnych Klubów Książki). Serdecznie zapraszamy! inf. Lucyna Partyka

Wybrane zajęcia edukacyjne w listopadzie: 5.11.2015, godz. 10.00, WiMBP (Filia nr 15 dla dzieci i młodzieży, ul. Gawędy 1) Z wizytą w ZOO: zabawa wierszykami Jana Brzechwy – spotkanie dla przedszkolaków. 5.11.2015, godz. 11.30, WiMBP (Filia nr 14 dla dorosłych i dla dzieci, ul. Dworcowa 49) Bajka wędruje po świecie, dzisiaj do nas zawitała – zajęcia edukacyjne dla dzieci z okazji Światowego Dnia Postaci z Bajek. 5.11.2015, godz. 16.30, WiMBP (Filia nr 21 dla dorosłych, ul. M. Skłodowskiej-Curie 33a) Zaduszkowe czytanie – spotkanie uczniów Gimnazjum nr 9 z czytelnikami. 10.11.2015, godz. 11.00, WiMBP (Filia nr 3 dla dorosłych i dla dzieci, ul. Grunwaldzka 33) Szczęśliwej drogi… liczymy nogi stonogi – głośne czytanie wierszy J. Brzechwy pt. „Stonoga” i A. Frączek pt. „Miss Stonoga”. 10.11.2015, godz. 17.00, WiMBP (Filia nr 15 dla dorosłych z Oddziałem dla dzieci i młodzieży, ul. Brzęczkowskiego 2) Spotkanie z historią i zabytkami Bydgoszczy – wykład Krzysztofa Bartowskiego. 19.11.2015, godz. 18.00, WiMBP (Filia nr 14 dla dorosłych i dla dzieci, ul. Dworcowa 49) Koń moim przyjacielem, a fotografia moja pasją… – wernisaż wystawy zdjęć Kingi Kuffel, uczennicy VI Liceum Ogólnokształcącego w Bydgoszczy. 25.11.2015, godz. 10.00, WiMBP (Filia nr 9 dla dzieci i młodzieży, ul. M. Konopnickiej 28) Czy to jutro, czy to dziś, wszystkim jest potrzebny Miś – konkurs recytatorski z okazji Światowego Dnia Pluszowego Misia. 26.11.2015, godz. 16.00, WiMBP (Filia nr 30 dla dorosłych i dla dzieci, ul. Toruńska 185) Adam Mickiewicz: wieszcz narodowy – zajęcia edukacyjne. listopad 2015 |

| 39

w ydarzenia Akademia Muzyczna w Bydgoszczy 3.11.2015, wtorek, godz. 19.00, Sala Koncertowa Akademii Muzycznej, ul. Gdańska 20, wstęp wolny

Koncert akademicki J.S. Bach – artysta i uczony

wraz z wykładem prof. Pawła Radzińskiego i prezentacją filmu „Ostatnia droga” w reżyserii Roberta Wichrowskiego Wiesława Ronowska – fortepian Maria Murawska – fortepian Orkiestra Kameralna Accademia dell’Arco Paweł Radziński – prowadzenie

i 5 zł dla dzieci można nabywać w foyer Sali Koncertowej pół godziny przed każdą audycją

CLXXV Poranek Muzyczny dla dzieci z rodzicami W domu ojczystym 17.11.2015, wtorek, godz. 19.00, Sala Koncertowa im. prof. R. Sucheckiego, ul. Staszica 3, wstęp wolny

CCLXI Bydgoski Wtorek Muzyczny Andrzej Łęgowski – flet Kaja Papierska – fortepian w programie: M. Blavet – I Sonata G-dur (L’Henriette) na flet i fortepian C. Saint-Saëns – Odelette na flet i fortepian O. Messiaen – Le merle noir na flet i fortepian K. Fukushima - MEI na flet solo G. Fauré – Pavane op. 50 na flet i fortepian A. Copland – Duo na flet i fortepian A. Jolivet – Chant de Linos na flet i fortepian 19.11.2015, czwartek, godz. 19.00, Sala Koncertowa im. prof. R. Sucheckiego, ul. Staszica 3, wstęp wolny

CXVI Koncert Organowy Urszula Jasiecka-Bury – organy 20-21.11.2015, wstęp wolny

Seminarium akordeonowe prof. dr hab. Elwira Śliwkiewicz-Cisak, prof. Volodymyr Runchak, dr Barbara Kaszuba ad. dr Stanisław Miłek – kierownictwo programowe 22.11.2015, niedziela, godz. 12.00, Pałac Nowy w Ostromecku, wstęp wolny

Akademia dzieciom Szedł listopad

22.11.2015, niedziela, godz. 17.00, Sala Rotundowa Pałacu w Lubostroniu. Bilety w cenie 10 zł można nabywać w Pałacu w Lubostroniu pół godziny przed koncertem.

CLIX Koncert Pałacowy 5-8 listopada 2015

Konkurs Wokalny im. I.J. Paderewskiego Organizatorem Konkursu jest Akademia Muzyczna im. F. Nowowiejskiego w Bydgoszczy oraz działająca przy niej Fundacja Konsonans. Celem konkursu jest propagowanie twórczości wokalnej I.J. Paderewskiego, popularyzacja innych wybitnych twórców polskiej liryki wokalnej XIX i pierwszej połowy XX wieku oraz promowanie utalentowanych młodych wykonawców. Śpiewaków, którzy zechcą pokazać swój talent oceniać będzie jury pod przewodnictwem pomysłodawczyni konkursu prof. zw. Katarzyny Rymarczyk. 15.11.2015, niedziela, godz. 10.00 i 11.30, Sala Koncertowa im. prof. R. Sucheckiego, ul. Staszica 3. Bilety w cenie 7 zł dla osób dorosłych 40 |

| listopad 2015

Katarzyna Bąkowska – skrzypce Joanna Czapińska-Wróblewska – fortepian 24-26.11.2015, wstęp wolny

I Międzynarodowa Konferencja Interpretacje dzieła muzycznego. Teoria i praktyka

prof. dr hab. Anna Nowak – kierownictwo naukowe

24.11.2015, wtorek, godz. 19.00, Sala Koncertowa im. prof. R. Sucheckiego, ul. Staszica 3, wstęp wolny

Koncert kompozytorski w ramach I Międzynarodowej Konferencji Interpretacje dzieła muzycznego. Teoria i praktyka Pedagodzy, goście, studenci AM w Bydgoszczy

w ydarzenia 25.11.2015, środa, godz. 19.00, Sala Koncertowa Akademii Muzycznej, ul. Gdańska 20, wstęp wolny

Współczesna muzyka fortepianowa w ramach I Międzynarodowej Konferencji Interpretacje dzieła muzycznego. Teoria i praktyka Maria Murawska – fortepian Wydział Kompozycji, Teorii Muzyki i Reżyserii Dźwięku oraz Katedra Teorii Muzyki i Kompozycji Akademii Muzycznej im. Feliksa Nowowiejskiego w Bydgoszczy organizują w dniach 24-26 listopada I Międzynarodową Konferencję Interpretacje dzieła muzycznego. Teoria i praktyka, inaugurującą cykl sympozjów pod nazwą Interpretatio artis musicae. Zakres tematyczny pierwszej z projektowanych konferencji obejmuje dwa dopełniające się obszary zagadnień: teorie przyjmujące za przedmiot dociekań fenomen dzieła muzycznego oraz interpretacje konkretnych utworów muzycznych mające za cel eksplikację ich różnorodnych sensów. Kluczową dla tematyki konferencji kategorię „interpretacji” rozumiemy dwojako: jako „egzegezę muzyki”, jej objaśnienie, komentowanie, oraz jako „robienie muzyki”, czyli tworzenie jej dźwiękowych konkretyzacji. Tradycyjnie, integralną częścią organizowanych konferencji są 2 koncerty, uwzględniające w repertuarze utwory kompozytorów bydgoskich oraz dzieła fortepianowe i kameralne wybitnych twórców muzyki XX i XXI wieku.

Klub „Arka” BSM 2.11.2015, poniedziałek, godz. 17.00 W ramach cyklu „Arka Poezji” – „Zaduszki Poetyckie”. Prowadzenie Stefan Pastuszewski 3.11.2015, wtorek, godz. 16.00 „Ślady Natury” – malowanie i odbijanie liści w formie kompozycji kwiatowych – zajęcia plastyczne dla dzieci 6.11.2015, piątek, godz. 17.00 „Kaktusy w naturze” – prelekcja. Spotkanie Klubu Miłośników Kaktusów 9.11.2015, poniedziałek, godz. 17.00 „Taneczna pani jesień” – wieczorek taneczny – spotkanie Klubu Seniora 10.11.2015, wtorek, godz. 16.00 Wycinanka i wydzieranka mozaikowa – zajęcia plastyczne dla dzieci 11.11.2015, środa, godz. 10.00-14.00 Drzwi otwarte w izbie pamięci marszałka Józefa Piłsudskiego 12.11.2015, czwartek, godz. 16.00 Konkurs na ilustrację wiersza związanego z jesienią – zajęcia plastyczne dla dzieci

29.11.2015, niedziela, godz. 16.00, Pałac Nowy w Ostromecku. Bilety w cenie 10 zł można nabywać w Pałacu w Ostromecku pół godziny przed koncertem

Akademia w pałacu

Stanisław Miłek – akordeon w programie: S. Koniajew – Scherzo Z. Bargielski – Suita tańców i pieśni J. Rabiński – Joie de vivre W. Zołotariew – Trzy pieśni B. Precz – Preambolo e toccata W. Zołotariew – Fierapontow Monastyr N. Osmanov – Bułgarski podarunek

29.11.2015, niedziela, godz. 16.00, Sala Koncertowa Filharmonii Pomorskiej, ul. A. Szwalbego 6, bilety w cenie 15 zł (ulgowe – 10 zł) można nabywać w Dziale Artystycznym Akademii Muzycznej od poniedziałku do piątku w godz. 10.00-14.00 oraz godzinę przed koncertem w Filharmonii Pomorskiej

Koncert symfoniczny Chór Akademicki AM w Bydgoszczy Orkiestra Symfoniczna AM w Bydgoszczy Piotr Wajrak – dyrygent w programie m.in. V Symfonia op. 82 J. Sibeliusa inf. Anna Cudo

23.11.2015, poniedziałek, godz. 17.00 „Skąd nasz ród?” – pokaz rodzinnych pamiątek – spotkanie Klubu Seniora 24.11.2015, wtorek, godz. 16.00 „Deszcz i wiatr” – zwrócenie uwagi na elementy ruchu, tonacja zimna – zajęcia plastyczne dla dzieci 26.11.2015, czwartek, godz. 16.00 „Drzewa jesienią w barwach ciepłych” – zajęcia plastyczne dla dzieci 30.11.2015, poniedziałek, godz. 17.00 „Andrzeje i andrzejki” – zabawa taneczna z wróżbami i horoskopami – spotkanie Klubu Seniora. Ponadto: – W każdą środę w godz. 11.00-13.00 dyżur Koła Polskiego Związku Emerytów, Rencistów i Inwalidów – W poniedziałki, środy oraz piątki zajęcia gimnastyczne dla seniorów (dwie grupy: I – godz. 9.00, II – godz. 10.00) – We wtorki oraz czwartki o godz. 16.00 zajęcia plastyczne dla dzieci – Zapraszamy na zajęcia nauki gry na instrumentach: pianino, keyboard, gitara – Zapraszamy na zajęcia informatyczne dla seniorów (zajęcia indywidualne) – W każdy czwartek o godz. 18.00 Spotkania Klubu Zdrowia

16.11.2015, poniedziałek, godz. 17.00 Z cyklu „Warto być zdrowym” – spotkanie z lekarzem – spotkanie Klubu Seniora

Izba Pamięci im. Marszałka Józefa Piłsudskiego czynna w poniedziałki (godz. 10.00-14.00), wtorki i środy (godz. 14.00-19.00)

17.11.2015, wtorek, godz. 16.00 Collage z jesiennych liści traw i kwiatów – zajęcia plastyczne dla dzieci

Plany pracy Klubu „Arka” BSM dostępne są na stronie internetowej Bydgoskiej Spółdzielni Mieszkaniowej: www.bsm.bydgoszcz.pl w dziale Informacje. listopad 2015 |

| 41

w ydarzenia Akademicka Przestrzeń Kulturalna – Wyższa Szkoła Gospodarki w Bydgoszczy 24.11.2015, wtorek, godz. 18.00, ul. Królowej Jadwigi 14, wstęp wolny

Movie Mówi Project #18 – JESIEŃ z DOKUMENTEM #3 – KINO i HISTORIA Kolejne w tym sezonie spotkanie z MOVIE MÓWI PROJECT. Tym razem jego autorka zaprasza bydgoszczan na 3. odsłonę JESIENI z DOKUMENTEM. To 4 projekcje filmowe (wrzesień-grudzień) wraz z komentarzem naukowców, twórców i animatorów kultury z Bydgoszczy. W listopadzie do dyskusji na temat kina i historii swoim filmem Sztuka znikania zaproszą nas Bartek Konopka i Piotr Rosołowski. Nie będzie to jednak klasyczne spotkanie z dokumentem rozliczającym historię. Twórcy swoją opowieść o Polsce sprzed ponad 30 lat rozpoczynają od przyjazdu haitańskiego kapłana voodoo, Amona Frémona, który odwiedził nasz kraj na zaproszenie Jerzego Grotowskiego. Czy Polska początku lat 80.

6.11.2015, piątek, godz. 18.00, ul. Królowej Jadwigi 14, wstęp wolny

Medea wg Eurypidesa Zwycięzcy XXIII edycji festiwalu KATAR zapraszają na spektakl Medea wg Eurypidesa w reżyserii Arlety Szatkowskiej. Nad jego realizacją ARLETeatr pracował ponad rok. Medea, dzieciobójczyni, to dla nich Inny, a tekst starożytnego dramaturga sprowokował do pytania: kim jesteśmy? Zrealizowany spektakl to odpowiedź na postawione pytanie, choć wciąż otwarte. Medea poświęca dla Jazona całe swoje dotychczasowe życie. Zdradza rodzinę, za co Jazon przyrzeka jej miłość. Przysięga jednak nie zostaje dochowana. W Koryncie Jazon zakochuje się w Glauke, córce króla. Medea zostaje opuszczona przez wszystkich. Nie może wrócić do domu, którego się wyrzekła, i nie może zostać w kraju, do którego przybyła. Spektakl Medea wg Eurypidesa był wielokrotnie nagradzany na ogólnopolskich festiwalach teatralnych, m.in. Brązowa Otwarta Kurtyna – X „Inny” Festiwal Teatrów Młodzieżowych w Krośnie; I miejsce – Konstelacje Teatralne w Szamocinie; I miejsce – IX Ogólnopolskie Spotkanie Teatrów COŚ-chcących w Żninie; wyróżnienie za ekspresję – SOFFT 2013 w Szczecinie. Więcej szczegółów na facebook.com/ARLETeatr. 42 |

| listopad 2015

Sztuka znikania, kadr z filmu, fot. Against Gravity

okaże się dla współczesnego widza równie egzotyczna, jak dla ówczesnego gościa z dalekiego kraju? Bohater twórców Królika po berlińsku, obserwując wydarzenia stanu wojennego, przywołuje, podobnie jak Adam Mickiewicz w Dziadach, duchy przodków. Odprawia ceremonię voodoo, aby uwolnić Polaków od zła. Najcenniejszym elementem filmu jest jego mało popularna w polskim kinie perspektywa. Podróż po Polsce czasów socjalizmu odbywamy oczami Obcego, człowieka z zupełnie innej, odmiennej kultury. Spotkanie w ramach projektu MOVIE MÓWI PROJECT zrealizowano dzięki wsparciu finansowemu miasta Bydgoszczy.

Więcej szczegółów na apk.wsg.byd.pl. Akademia Kreatywności Akademickiej Przestrzeni Kulturalnej WSG została stworzona dla osób twórczych, które poszukują inspiracji, nowych dróg rozwoju i możliwości działania. Zapraszamy na zajęcia m.in. z fotografii, malarstwa, architektury, designu, dziennikarstwa, muzyki oraz tańca. Więcej szczegółów na apk.wsg.byd.pl w zakładce „Akademia Kreatywności”. Dodatkowe informacje: centrum@byd.pl lub tel. 52 567 00 63/68.

w ydarzenia Muzeum Fotografii w Bydgoszczy 7.11.2015, sobota, godz. 12.00, ul. Królowej Jadwigi 14, wstęp wolny

Zofia Rydet, Zapis socjologiczny

– finisaż wystawy fotograficznej oraz pokaz powarsztatowy Zapis socjologiczny Zofii Rydet jest bez wątpienia jednym z najważniejszych dzieł fotografii polskiej XX wieku. Ze względu na swój rozmach stanowi ogromne wyzwanie dla badaczy i krytyków sztuki. Prezentowane w Muzeum Fotografii WSG 63 fotografie artystki to zaledwie niewielka część jej bogatego archiwum, nad którym pieczę sprawuje Fundacja im. Zofii Rydet – jeden z podmiotów odpowiedzialnych za projekt naukowego opracowania i upowszechnienia Zapisu, o którym więcej na stroniezofiarydet.com. Kurator wystawy: Arkadiusz Blachowski.

Zapis socjologiczny Bydgoszczy

Podczas finisażu zaprezentowane zostaną także zdjęcia wykonane w ramach warsztatów towarzyszących wystawie, prowadzonych przez bydgoskiego fotografika Wojciecha Woźniaka. Inspirowany znakomitą twórczością Zofii Rydet społeczny projekt wizualny Przestrzeń wewnętrzna ujawnił przestrzenie, w których bydgoszczanie realizują się na co dzień – mieszkają, pracują bądź wypoczywają, a także miejsca, które dają im poczucie bezpieczeństwa i czynią szczęśliwymi. Wspólnie z uczestnikami projektu, stojącymi po jednej i drugiej stronie obiektywu, stworzyliśmy wyjątkową wizualną mapę naszych przestrzeni wewnętrznych. Wystawę i warsztaty zrealizowano dzięki wsparciu finansowemu miasta Bydgoszczy.

Biologii i Ochrony Środowiska UMK w ramach VII Międzynarodowego Festiwalu Fotografii Przyrodniczej „Sztuka Natury” 2014. Autorzy zdjęć: M. Arndt, P. Bednarek, M. Bednarz, M. Chudzik, B. Czarnecki, M. Fabiszewski, A. Głogowski, P. Górny, W. Graś, S. Janicki, R. Kaźmierczak, B. Kotlarz, A. Kowalke, W. Nawrocki, M. Niesyn, K. Nizinkiewicz, T. Okoniewski, T. Podwyszyński, G. Sawko, R. Sąsiadek, S. Sołtyszewski, G. Szkutnik, J. Wojcieszak, P. Wrona, G. Wróblewski, D. Zając. Muzeum Fotografii WSG zaprasza do udziału w warsztatach fotograficznych – także z technik szlachetnych – prowadzonych weekendowo lub wieczorowo. Zgłoszenia do 18 listopada mailowo lub telefonicznie: muzeumfoto@byd.pl / tel. 52 567 00 07. Mam lustrzankę Bądź sprawny w obsłudze lustrzanki i wykorzystaj potencjał swojego aparatu podczas warsztatów z podstaw fotografii. W ramach zajęć poznasz funkcje i ustawienia decydujące o rejestracji obrazu. Wykonasz ćwiczenia praktyczne z instruktorem połączone z analizą zdjęć. Odtąd praca z aparatem będzie świadoma i ukierunkowana na realizację zaplanowanych efektów. Czas trwania: 18 godz. Cyfrowy Senior Warsztaty z obsługi smartfona i aparatu kompaktowego, podczas których poznasz podstawy fotografii cyfrowej. W programie: wyjaśnienie sposobów rejestracji i zapisu obrazu, obróbka zdjęć w komputerze, przygotowanie fotografii do internetu i do wydruku, sposoby zarządzania zdjęciami w cyberprzestrzeni. Czas trwania: 18 godz. Szlachetny fotograf – cyjanotypia Na warsztatach zobaczysz prace wykonane w technice szlachetnej. Przygotujesz roztwór chemiczny, opracujesz negatyw i naświetlisz obraz na przygotowanym papierze. Poznasz zasady i metody pracy z jedną z najstarszych technik fotograficznych. Czas trwania: 12 godz. W ofercie również zajęcia z techniki mokrego kolodionu, bromoleju, gumy oraz izohelii. Zapraszamy także do zapoznania się z ofertą lekcji muzealnych dla szkół. Oprócz zwiedzania z przewodnikiem oferujemy m.in. zajęcia w ciemni fotograficznej i atelier.

20.11.2015, piątek, ul. Królowej Jadwigi 14

„Natura Wokół Nas” godz. 12.30-14.00 – warsztaty z fotografii i filmu przyrodniczego dla szkół ponadgimnazjalnych; prowadzący: dr hab. Adam Adamski. Obowiązują zapisy: tel. 52 567 00 07 lub muzeumfoto@byd.pl. Udział bezpłatny, liczba miejsc ograniczona godz. 18.00 – wernisaż i pokaz multimedialny, wstęp wolny Wystawa prezentująca prace wyróżnione i nagrodzone w konkursie fotograficznym „Natura Wokół Nas”, zorganizowanym przez Muzeum Przyrodnicze Wydziału

Adam Juszkiewicz, cyjanotypia

listopad 2015 |

| 43

w ydarzenia Galeria Autorska Jan Kaja i Jacek Soliński 5.11.2015, godz. 18.00

Odczyt Mateusza Solińskiego pt. „Czy jest coś poza ciałem? Kilka refleksji na temat twórczości Luciana Freuda” Mateusz Soliński, ur. 1981 w Bydgoszczy. Absolwent V LO w Bydgoszczy. Ukończył filozofię na UMK w Toruniu oraz zarządzanie kulturą na UJ w Krakowie. W 2015 r. obronił doktorat z nauk o sztuce na Wydziale Sztuk Pięknych UMK w Toruniu. Zajmuje się krytyką literacką i plastyczną. W latach 2006-2010 współpracował z pismem artystycznym „Format” jako korespondent londyński. Publikuje w sopockim „Toposie”. Od 2008 pełni funkcję prezesa Stowarzyszenia Galeria Autorska. * * * Twórczość Luciana Freuda, zdaniem Briana A. Oarda, jest swoistym połączeniem „realizmu” właściwego Nowojorskiej Szkole abstrakcjonistów oraz realizmu spod znaku Courbeta. Freud, jak przewrotnie zauważa Oard, maluje tak jakby to robił Gustave Courbet, gdyby urodził się po Pollocku. Brytyjski twórca, zdaniem amerykańskiego krytyka, odchodząc od prymitywnego iluzjonizmu potwierdza aktualność malarstwa figuratywnego; pokazuje, że tak naprawdę to nie forma oraz materiały jakimi posługuje się artysta decydują o nowoczesności dzieła, ale twórczy umysł artysty wrażliwego na „puls” otaczającej go rzeczywistości. (…) Mateusz Soliński

12.11.2015, godz. 18.00

Spotkanie poetyckie z Wojciechem Kassem pt. „Przestwór. Godziny”

Przerażony światem, zdziwiony światem, zachwycony światem śpiewa pieśń bez końca”. Janusz Drzewucki

12.11.2015, godz. 18.00

Otwarcie wystawy dokumentacji fotograficznej rzeźb Gracjana Kaji pt. „Nieskończona chwila” Gracjan Kaja ur. 1980 w Bydgoszczy, gdzie ukończył VI LO. Absolwent Wydziału Terapii Zespołu Szkół Medycznych w Bydgoszczy. W 2008 ukończył Akademię Sztuk Pięknych w Gdańsku na wydziale rzeźby – dyplom w pracowni Sławoja Ostrowskiego. Podróżnik. Uprawia rzeźbę, rysunek oraz zajmuje się grafiką komputerową, a także fotografią, głównie reportażową, z wypraw po krajach Ameryki Łacińskiej. Autor dziewięciu wystaw indywidualnych fotografii, rysunku i rzeźby. Uczestniczył w jedenastu wystawach zbiorowych rzeźby, rysunku i fotografii. * * * (…) Kilkuletni okres czasu jaki minął od uzyskania dyplomu w 2008 r. wskazuje na nieustanną dynamikę działań Gracjana Kaji w kulturowej przestrzeni. Działalność wystawienniczą w zakresie rzeźby, rysunku, fotografii itp. charakteryzuje zróżnicowanie formalne a zarazem konsekwencja ideowa i wysoki poziom doskonałości warsztatowej. Gracjan Kaja jest już autorem znaczącej ilości realizacji rzeźbiarskich, reliefowych, medalierskich i projektowych. Mariusz Kulpa

19.11.2015, godz. 18.00

Czytanie tekstów – Mieczysław Franaszek. Wojciech Kass (ur. 1.09.1964 r. w Gdyni) – poeta i eseista. Opublikował tomiki: Do światła (1999), Jeleń Thorwaldsena (2000) – za które otrzymał nagrodę im. Kazimiery Iłłakowiczówny i nagrodę Stowarzyszenia Literackiego w Suwałkach, Prószenie i pranie (2002), 10 Gedichte aus Masurenland (2003, wybór wierszy w języku polskim i niemieckim), Przypływ cieni (2004), Gwiazda Głóg (2005), Pieśń miłości, pieśń doświadczenia (z Krzysztofem Kuczkowskim) (2006), Wiry i sny (2008) oraz 41 (2010). W 2012 ukazała się publikacja pt. Czterdzieści jeden. Wiersze i glosy, zawierająca pieśni z 41, dziennik poety z okresu ich pisania, komentarze krytyków i historyków literatury o tym tomie oraz wiersze nowe. W 2014 kolejny tomik Ba!. W 2015 Przestwór.Godziny. Jego wiersze tłumaczone są na język niemiecki, angielski, włoski, francuski, hiszpański, litewski, czeski, słoweński, serbski, chorwacki, bułgarski, rosyjski. Od 1997 r. pracuje w Muzeum Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego w Praniu na Mazurach.

Spotkanie poetyckie z Grzegorzem J. Grzmot-Bilskim pt. „Przebóstwienie” oraz promocja tomu wierszy

* * * „…Ano właśnie, nie mogę oprzeć się wrażeniu, że autor Ba! pisze wiersze właśnie przeciw; przeciw obowiązującym dzisiaj poetyckim modom, przeciw wziętym dzisiaj poetom. Tak, przeciw poetom, ale przecież w imię poezji. Wojciech Kass to poeta, który tylko mówi, ale również śpiewa, zapewne przede wszystkim śpiewa.

* * * Twórczość ta ma charakter intelektualny, jest bogata w kulturowe konteksty, przywołania i aluzje, jednak szczególnie mocno akcentuje religijny wymiar ludzkiego doświadczenia. Świadectwem tego są zarówno liczne bezpośrednie odniesienia do tradycji chrześcijańskiej, jak i konsekwentnie komunikowana tu możliwość,

44 |

| listopad 2015

Czytanie tekstów – Mieczysław Franaszek. Grzegorz J. Grzmot-Bilski, ur. 1964 r. w Bydgoszczy, filozof i poeta. Doktorat z filozofii obronił w Instytucie Filozofii i Socjologii Polskiej Akademii Nauk w Warszawie (1994). Przez wiele lat pracował jako adiunkt w Instytucie Filozofii Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy. Autor książek poświęconych filozofii: Idea racjonalności w filozofii A.N. Whiteheada (1996), W poszukiwaniu syntezy. Między wiarą a rozumem (2004), Bierdiajew i problem wolności (2010). Opublikował także książki poetyckie: Z powrotem do życia (2003), Nim spłonę w świetle (2011), jego wiersze były publikowane m.in. w „Akancie”, „Okolicy Poetów” i „BIK-u”. Współtwórca Czasopisma Filozoficznego „Filo-Sofija”, członek Polskiego Towarzystwa Filozoficznego oraz przewodniczący Komisji Filozofii Bydgoskiego Towarzystwa Naukowego.

w ydarzenia niezbędność i skuteczność realizowania programu moralnego, którego kulminacją jest duchowe oczyszczenie i odrodzenie. Piotr Siemaszko

19.11.2015, godz. 18.00

Otwarcie wystawy fotografii ks. Macieja Kulczyńskiego pt. „Bezdomność”. Maciej Kulczyński ur. 1977 w Szubinie, ksiądz katolicki. W 2003 ukończył Prymasowskie Wyższe Seminarium Duchowne w Gnieźnie. Aktualnie jest dyrektorem Domu Księży Emerytów w Bydgoszczy i wicedyrektorem „Caritas” Diecezji Bydgoskiej. Od 2006 roku zajmuje się fotografią kreacyjną i socjologiczną dokumentując najbliższe otoczenie. Swoje prace łączy z krótkimi poetyckimi narracjami. Autor trzech wystaw indywidualnych. * * * Bezdomność to trudny temat do poruszania. Łatwo o śmieszność. Kiedy z pełnym brzuchem w ciepłym domu, rozważa się wzniośle problemy tych, których tak naprawdę się nie rozumie. Stać z boku, pokazywać palcem nie zbliżając się bo śmierdzi, celować obiektywem

Maciej Kulczyński, Palący, fotografia, 2015

i rościć sobie prawo do miana wrażliwego człowieka. Śmieszność. Trudno jest mi coś pisać bo wiem jak głębokie są to sprawy człowieka i jak bardzo mogę się ośmieszyć przed moimi biednymi przyjaciółmi, przed sobą i przed Bogiem. Każda z osób na fotografii jest przede wszystkim człowiekiem, który ma takie samo prawo do godnego życia jak ja. ks. Maciej Kulczyński

Towarzystwo Muzyczne im. I.J. Paderewskiego 6.11.2015, piątek, godz. 17.00, sala koncertowa Akademii Muzycznej im. F. Nowowiejskiego Bydgoszcz, ul. Gdańska 20, wstęp wolny Towarzystwo Muzyczne im. I.J. Paderewskiego w Bydgoszczy serdecznie zaprasza na

Nadzwyczajny koncert z okazji 155. rocznicy urodzin I.J. Paderewskiego

Wystąpi: ERIC LU, USA laureat 1 nagrody IX Konkursu im. Fryderyka Chopina w Miami FINALISTA 17. Międzynarodowego Konkursu Chopinowskiego w Warszawie W programie: I.J. Paderewski, F. Chopin, L. v. Beethoven.

Koncert jest współfinansowany ze środków Miasta Bydgoszcz

inf. Agata Szpadzińska

impresariat artystyczny itd. 8.11.2015, godz. 20.00, Filharmonia Pomorska, bilety w cenie 80 i 90 zł do kupienia w impresariacie artystycznym „itd.”, ul. Gdańska 13

Dżem akustycznie Jeden z najważniejszych zespołów polskiej sceny bluesrockowej zagra swoje największe hity: Skazany na bluesa, Wehikuł czasu, Whisky, Sen o Wiktorii, Czerwony jak cegła, Lunatycy i wiele innych! Zapadająca w serce i w duszę muzyka oraz genialne teksty, które stają się podręcznikiem życia dla kolejnego już pokolenia fanów – podręcznikiem na każdy temat – od gorącej żądzy do najszczerszej rozmowy z Bogiem. Każdy utwór jest oddzielnym rozdziałem, z którego tak wiele dowiadujemy się o nas samych. Jak muzycy Dżemu, jesteśmy skazani na naszego polskiego bluesa. Fenomenalny kontakt z publicznością, umiejętność stworzenia absorbującego w stu procentach nastroju, maestria instrumentalna i swoboda partii solowych sprawiają, że publiczności zawsze jest mało Dżemu

w składzie: Adam Otręba (gitara), Beno Otręba (gitara basowa), Jurek Styczyński (gitara), Zbyszek Szczerbiński (perkusja), Janusz Borzucki (klawisze) oraz Maciej Balcar (wokal, harmonijka). inf. Katarzyna Borkowska-Kiss

listopad 2015 |

| 45

w ydarzenia Kujawsko-Pomorskie Centrum Kultury w Bydgoszczy 7.11.2015, godz. 10.00, Zespół Szkół Spożywczych

Konkurs umiejętności Już po raz trzynasty odbędzie się Międzywarsztatowy Konkurs Umiejętności Osób Niepełnosprawnych. Wezmą w nim udział przedstawiciele wszystkich bydgoskich Warsztatów Terapii Zajęciowej. Będą próbować swoich sił w rozmaitych konkurencjach, takich jak papierotechnika, krawiectwo ręczne, malarstwo, ceramika czy kucharstwo. Tradycyjnie, przy okazji MKUON, uczestnicy wystąpią również w Przeglądzie Artystycznym WTZ oraz przygotują stoiska ze swoimi wyrobami. 14.11.2015, godz. 12.00, Kinoteatr „ADRIA”, ul. Toruńska 30

XV Ogólnopolskie Konfrontacje Zespołów Tanecznych Celem konfrontacji jest popularyzacja zespołowych form tanecznych i ich walorów artystycznych, konfrontacja poziomu i możliwości artystycznych oraz wymiana pomysłów i doświadczeń w zakresie prezentowanych programów między instruktorami, choreografami i uczestnikami. Podczas konfrontacji komisja powołana przez organizatora imprezy oceniać będzie dobór repertuaru i muzyki, pomysłowość, choreografię i technikę wykonania, estetykę i dobór kostiumów oraz ogólny wyraz artystyczny. Jury przyzna nagrody pieniężne, rzeczowe i dyplomy w każdej kategorii tanecznej i wiekowej oraz upominki (nagrody pocieszenia).

19.11.2015, godz. 17.00, Salon Hoffman, pl. Kościeleckich 6

Promocja almanachu poetyckiego Z kujawskiej chaty.

(Pokłosie konkursu poetyckiego XXVII Ogólnopolskich Literackich Spotkań Pokoleń Kruszwica-Kobylniki 2015) Zapraszają burmistrz Kruszwicy Dariusz Witczak, dyrektor Kujawsko-Pomorskiego Centrum Kultury w Bydgoszczy Ewa Krupa, prezes Robotniczego Stowarzyszenia Twórców Kultury w Bydgoszczy Krystyna Wulert. Prowadzenie: Alina Rzepecka, w programie recital Apolinarego Polka, autora i wykonawcy piosenek, po46 |

| listopad 2015

ety i lidera zespołu Dobry Diabeł. Apolinary od lat koncertuje w kraju i za granicą, wydał dwa albumy, mieszka na wsi pod Lidzbarkiem Warmińskim. Więcej informacji na witrynie apolinary.pl. Almanach wydano ze środków Urzędu Miejskiego w Kruszwicy. Wydawca almanachu: Centrum Kultury i Sportu „Ziemowit” w Kruszwicy.

Piękna to okolica Kujawy ma wszak śliczne gaiki, ziemię urodzajną, łąk dużo…

Oskar Kolberg

I znowu zakwitły kolejne wiersze. I znowu goście Ogólnopolskich Literackich Spotkań Pokoleń w Kruszwicy-Kobylnikach otrzymali poetycki almanach, w którym znalazły się wiersze nagrodzone i wyróż nione w Ogólnopolskim Konkursie Poetyckim. Tak dzieje się nieprzerwanie od 2007 roku. Tegoroczny almanach, na który złożyły się nagrodzone i wyróżnione wiersze 38 autorów (uczestników spotkań), oceniało czterech jurorów: Jolanta Baziak, Wojciech Banach, Agnieszka Tomczyszyn-Ha rasymowicz i Jarosław Stanisław Jackiewicz. Zweryfikowali oni 70 nadesłanych prac. Przed zespołem redakcyjnym było kolejne trudne wyzwanie, by tegoroczny almanach, podobnie jak w latach poprzednich, miał przemyślany charakter tematyczny. Wybór jednogłośnie padł na folklor, na jego związki z historią i współczesnością Kujaw, a jeszcze ściślej na jego związki z Kruszwicą i okolicami. Ciekawym materiałem poznawczym jest zamieszczona w almanachu ikonografia związana z folklorem. Zaprezentowane na ilustracjach zbiory pochodzą z najwyższej półki. Dzięki „wydeptanym ścieżkom” znawczyni tematu pani Heni Derezińskiej (spadkobierczyni dorobku Marii Patyk), Muzeum Etnograficzne im. Marii Znamierowskiej‑Prüfferowej w Toruniu wyraziło zgodę na sesję fotograficzną i na wykorzystanie wielu cennych eksponatów. Niektóre z nich mają wręcz unikatową historię rodem z Kruszwicy i okolic. To dobrze, że te cenne informacje zostaną w ten to sposób spopularyzowane. Dla organizatorów XXVII Ogólnopolskich Literackich Spotkań Pokoleń to kolejna satysfakcja i sposób na promowanie regionu. Bo tak naprawdę każdy kolejny tom almanachu stanowi dowód na emocjonalny stosunek autorów do Kujaw, Kruszwicy, do Gopła. Takich strof jak w wierszu Alicji Podlas z Torunia jest wiele: Wzeszły Echa z wody Poszły śladami dotyku (…) Kujawska kolebka poezji (…) wypatruje gości Z najstarszą z modelek Popiela Mysią Wieżą – znad Gopła. Dla Teresy Brauer Gopło stanowi symbol związków z ludźmi, z przyrodą, z historią: (…) jest ciszą (…) jest życiem (…) baśnią jest.

w ydarzenia I niech się nadal dzieje to zauroczenie, by jak napisała, w Echach z wody, krakowska poetka Małgorzata Lebda: … echa z wody żeby nas ciągle wołały… Echa, które już słyszał 180 lat temu Juliusz Słowacki pisząc Balladynę… I oby kolejni twórcy nadawali echom kształt słowa, by ocalić świat najwyższych wartości, świat najistotniejszych sfer życia. Bo z poezją jest tak, jak trafnie wyraził się poeta, ksiądz Jan Twardowski: (…) w dobie mechanizacji W czasie gonitwy i materialnych priorytetów tylko poezja ocala to, co ludzkie piękne, z serca płynące (…) Elżbieta Nowosielska

Nowy, 87. numer „Kwartalnika Artystycznego” Numer otwiera, drukowany w 90. rocznicę jego powstania, jeden z najsłynniejszych utworów Thomasa Stearnsa Eliota – The Hollow Man, w nowym przekładzie Antoniego Libery. W prezentacji Ryszarda Krynickiego poznajemy kolejne, odczytane z rękopisów wiersze i fragmenty Zbigniewa Herberta, a także mowę, którą wygłosił jako laureat Nagrody imienia Zbigniewa Herberta, której mu serdecznie gratulujemy.

Publikujemy trzy nowe wiersze Julii Hartwig, a w 100. rocznicę urodzin księdza Jana Twardowskiego szkic o jego wierszu Piotra Matywieckiego i trzy kartki. Prezentujemy nowy wiersz Piotra Sommera i przybliżającą do jego poetyckiego świata rozmowę z nim Zofii Zaleskiej. Ponadto w numerze między innymi: nowe wiersze Leszka Szarugi, Bogusława Kierca, Krzysztofa Lisowskiego, Kazimierza Brakonieckiego, Stanisława Dłuskiego, Anny Frajlich i Anny Nasiłowskiej, przekłady Krystyny Rodowskiej wierszy Abla Murcii i Jacka Gutorowa wierszy Oli Hazzarda, które są pierwszą prezentacją tego poety w Polsce, szkic Antoniego Libery o Towarzystwie Samuela Becketta, opowiadanie Marguerite Yourcenar, prozatorski debiut Karola Mrozińskiego, wkładka ze zdjęciami Ryszarda Krynickiego, reprodukcje prac i zapisy Bogny Gniazdowskiej i Andrzeja Coryella, omówienia książek, a w Variach Stefan Chwin – laureat Nagrody imienia Samuela Bogumiła Lindego, której mu serdecznie gratulujemy. Życzę ciekawej lektury. Krzysztof Myszkowski

D.K. Orion BSM

18.11.2015, środa, godz. 17.00 Spotkanie Klubu Miłośników Sztuki.

3.11.2015, wtorek, godz. 14.00 „O żołnierzu tułaczu” cd. – zajęcia plastyczne dla dorosłych.

19.11.2015, czwartek, godz. 14.00 „Szklane opakowania” – zajęcia plastyczne dla dorosłych.

4.11.2015, środa, godz. 17.00. „Dolina cienia” – cz. III tryptyku na podstawie utworów ks. Jana Pomina, spotkanie z autorem. Prowadzenie: Teresa Wądzińska.

23.11.2015, poniedziałek, godz. 15.30 „Deszcz i wiatr” – elementy ruchu w tonacji zimnej – zajęcia plastyczne dla dzieci.

6.11.2015, piątek, godz. 15.30 „Ślady natury” – kompozycje pejzażowe – konkurs plastyczny dla dzieci. 9.11.2015, poniedziałek, godz. 15.30 „Wycinanka i wydzieranka mozaikowa” – zajęcia plastyczne dla dzieci. 13.11.2015, piątek, godz. 15.30 „Jesienny wiersz” – konkurs plastyczny na ilustrację wiersza związanego z jesienią – zajęcia plastyczne dla dzieci. 16.11.2015, poniedziałek, godz. 15.30 „Collage z liści, traw i kwiatów” – odbijanie liści, kwiatów w formie kompozycji – zajęcia plastyczne dla dzieci. 16.11.2015, poniedziałek, godz. 17.00 „Pieśń patriotyczna” – występ chóru „Dzwon”. 17.11.2015, wtorek, godz. 17.00 Zabawa w Klubie Miłośników Błonia.

25.11.2015, środa, godz. 17.00 „Magia i wróżby” – zabawa andrzejkowa w Klubie Miłośników Sztuki. 27.11.2015, piątek, godz. 15.30 „Jesienne drzewa” – zajęcia plastyczne dla dzieci. 27.11.2015, piątek, godz. 17.00 „Andrzeje i andrzejki” – zabawa taneczna Klubu Miłośników Błonia. 30.11.2015, poniedziałek, godz. 15.30 „Portret z wyobaźni” – zajęcia plastyczne dla dzieci. Plany pracy DK Orion BSM są dostępne na stronie internetowej Bydgoskiej Spółdzielni Mieszkaniowej bsm. bydgoszcz.pl w dziale Informacje. Zapraszamy do brania udziału w zajęciach naszych stałych sekcji (nabór otwarty przez cały rok), m.in.: Koło plastyczne dla dzieci – poniedziałki i piątki, godz. 16.00 Koło plastyczne dla dorosłych – wtorki i czwartki, godz. 14.00 Gimnastyka tai-chi – poniedziałki i czwartki, godz. 17.00 Akademia rozmaitości – piątki, godz. 15.00 listopad 2015 |

| 47

w ydarzenia artGallery galeria & pracownia plastyczna 4.11.2015, środa, godz. 17.00

Andrzej Dyszak – spotkanie autorskie Andrzej Dyszak zaprezentuje swoją nową książkę Gwara miejska bydgoszczan. Książkę ilustrowała swoimi grafikami Anna Osińska. Podczas spotkania swoje wiersze o Bydgoszczy będą czytać Lucyna Siemińska i Wiesław Trzeciakowski. Więcej informacji o książce na stronie wydawnictwa UKW: www.wydawnictwo.ukw.edu.pl/sklep/bestsellery/gwara-miejska-bydgoszczan/.

Krystyna Berndt ma na swoim koncie kilkanaście wystaw indywidualnych. Głównie przedstawiała Podlasie i Białostocczyznę. Ostatnia wystawa to Filozofia Stodoły przedstawiona m.in. w Muzeum Podróżnika im. Tony’ego Halika w Toruniu i dworku rodziny Lutosławskich w Drozdowie. Inne wystawy miały miejsce m.in. w Bydgoszczy, Krakowie, Warszawie, Łomży, Cieszynie i Sierpcu. 11.11.2015, środa, godz. 17.00

Spotkanie z Aleksandrem Dętkosiem – z okazji 45-lecia pracy artystycznej

7.11.2015, sobota, godz. 16.00 – wernisaż

MEDYTACJE – wystawa fotografii Krystyny Berndt MEDYTACJE na skrzypcach wykona Zuzanna Tynda Autorka mówi: Fotografia to moja pasja, moje podróże, mój zachwyt światem, ale i moja melancholia, muzyka, moja radość i mój smutek… To moja koncentracja i medytacja. Lubię odkrywać to, co nieznane, ukryte, klimatyczne, poza zgiełkiem… Lubię się przyjaźnić… rozmawiać i słuchać… i chętnie uczestniczę w ceremonii picia herbaty. W celebrowaniu piękności świata, jego smaków i zapachów…

Aleksander Dętkoś urodzony w 1939 roku, absolwent szkoły im. Kenara w Zakopanem w latach 1955-1960. Studia artystyczne – w Państwowej Wyższej Szkole Sztuk Plastycznych w Gdańsku, Wydział Rzeźby i Ceramiki w pracowni prof. Stanisława Homo-Popławskiego w latach 1960-1966. W tym samym czasie ukończył także studia pedagogiczne. W latach 19661969 pracował jako plastyk-pedagog w szkolnictwie specjalnym na Wybrzeżu. W ostatnich latach otrzymał: Brązowy medal: Zasłużony Kulturze „GLORIA ARTIS” – nadany przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego RP (2011); ZASŁUŻONY DLA KULTURY MIASTA BYDGOSZCZ – nadany przez Prezydenta Miasta Bydgoszczy (2012); „ZŁOTA ODZNAKA” za zasługi dla rozwoju rzeźby w Polsce i Związku Artystów Rzeźbiarzy – Warszawa (2013 r.) Aleksander Dętkoś, Zapowiedzi ECO, brąz, kamień

Bydgoska Poradnia Sztuki Bydgoska Poradnia Sztuki Nowy Rynek – zaprasza do oglądania, oraz interaktywnych działań w obszarze wystawy pt. „Kolekcja Bydgoska 2”. Jest możliwość donoszenia eksponatów, lub ich nabywania również w formie wymiany. Uświadomienie, że jesteśmy posiadaczami rzeczywistych skarbów jest istotnym faktem wyzwolenia od standardu bogactwa, to nie jest pchli targ, tylko ekspozycja wrażliwości ukrytej w zakamarkach dzieciństwa. Rewitalizacja spontaniczności jest aktualnie najbardziej palącym zadaniem społecznym. BPS zaprasza potrzebujących w sztuce, to również aspekt wolności ukrytych pragnień uwikłanych w lęk nieumiejętności i wykluczenia. (Kontakt 603 794 713). inf. Stanisław Stasiulewicz

48 |

| listopad 2015

„Kolekcja Bydgoska 2” – fragment wystawy

w ydarzenia Muzeum Wodociągów, Galeria Wieży Ciśnień 17.11.2015, wtorek, godz. 18.00 – wernisaż. Wystawę będzie można oglądać do 8 grudnia.

Mała i duża CUBATURA Tak nazwali swoją wystawę Agnieszka Mierzwa i Paweł Buliński, architekci, którzy na kontraście między małą a dużą formą oparli swoją najnowszą prezentację. Te kontrasty tworzą budynki małych i dużych wymiarów, wnętrza o metrażu 1200 metrów kwadratowych i kawalerka. Inspiracją dla projektantów zawsze jest funkcja i kontekst architektury, a piękno wynika z tych dwóch czynników. Agnieszka Mierzwa i Paweł Buliński jako architekci pracują w zawodzie od kilku lat. Połączyła ich miłość i pasja do architektury, a także autorska pracownia projektowa CUBATURA, którą stworzyli. Mają na swoim koncie wiele projektów architektury i architektury wnętrz. Projektują budynki zarówno komercyjne, jak i prywatne – o mniejszej i większej kubaturze. Pracują razem, choć osobno też się zdarzało. Nie zawsze zgadzają się ze sobą, ale dążą do jednego celu – tworzenia dobrej architektury. Agnieszka Mierzwa – absolwentka krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych na Wydziale Architektury Wnętrz – obok działalności projektowej jest asystentką w Katedrze Sztuk Wizualnych na Wydziale Budownictwa, Architektury i Inżynierii Środowiska w bydgoskim Uniwersytecie Technologiczno-Przyrodniczym. Prowadzi zajęcia z projektowania wnętrz i mebli unikatowych.

Oprócz designu jej pasją jest malarstwo i fotografia. Ma na swoim koncie kilka wystaw indywidualnych i zbiorowych. Paweł Buliński uzyskał dyplom magistra inżyniera architekta oraz magistra inżyniera budownictwa Uniwersytetu Technologiczno-Przyrodniczego. Duża wiedza z zakresu budownictwa ułatwia mu podejmowanie decyzji w procesie projektowania. W latach 2008-2012 pracował jako asystent na Wydziale Budownictwa, Architektury i Inżynierii Środowiska w Katedrze Architektury i Urbanistyki. inf. Mirosława Chabowska

Bydgoska Lokalna Organizacja Turystyczna „ByLOT” 10.11.2015, godz. 19.00, sala Filharmonii Pomorskiej w Bydgoszczy

Freedom Mamy przyjemność poinformować, iż Bydgoska Lokalna Organizacja Turystyczna „ByLOT”, przy współpracy z Centrum Artystycznym Eljazz, podjęła się organizacji koncertu pieśni wolnościowych pn. „Freedom”, opartego na twórczości wybitnego amerykańskiego jazzmana Duke’a Ellington’a. Wśród artystów, którzy wezmą udział w koncercie, znajdą się: Karen Edwards (USA), Eljazz Big-Band pod dyrekcją Józefa Eliasza oraz Chór Akademicki UKW pod dyrekcją Benedykta Odyi. Sala, w które odbędzie się wydarzenie pomieścić może ponad 800 osób. Koncert „Freedom” to wielkie wydarzenie o charakterze tożsamościowym, doskonale wpisujące się w zakres działalności Bydgoskiej Lokalnej Organizacji Turystycznej „ByLOT” Bilety w cenie 35 zł można nabyć: w biurze „ByLOT” (ul. Długa 43, czynne: pon-czw.: 9.00-17.00, pt.: 8.00-16.00. tel. 537-444476), Saloniku Pamiątek Bydgoskich (ul. Jana Kazimierza 4, czynne: sob.: 11.00-15.00, tel. 691-794-110). Klubie Eljazz (ul. Kręta 3, tel. 52 322 15 74). inf. Piotr Weckwerth

listopad 2015 |

| 49

w ydarzenia Pałac Młodzieży

– prezentacje dorobku naukowego uczniów – laureatów i finalistów olimpiad przedmiotowych z wiodących szkół gimnazjalnych w Bydgoszczy; – prelekcje wygłaszane przez pasjonatów, badaczy nauk przyrodniczych, którzy swymi wystąpieniami zachęcą młodzież do poszerzania wiedzy i dążenia do sukcesu. Zgłoszeń klas/grup dokonywać należy u koordynatora programu „Zdolni znad Brdy” Moniki Grzybowskiej: m.grzybowska@palac.bydgoszcz.pl, tel. 52 321 00 81 wew. 333 lub 533 18 23 26.

6.11.2015, godz. 19.00 Koncert jazzowy Zaduszki bigbandowe. Zagra utytułowany zespół z Pałacu Młodzieży, Junior Jazz Big Band’75. W programie znajdą się swingowe utwory typowe dla bigbandowego stylu, a także przeboje muzyki filmowej. Wstęp wolny. Sala widowiskowa. Prowadzenie zespołu: Piotr Dąbrowski. 7.11.2015, godz. 10.00 Komunikacja bez przemocy – warsztaty wg metody M. Rosenberga dla rodziców dzieci z zajęć psycholog Magdaleny Dunajskiej. 8.11.2015, godz. 11.00 Weekendowy plac zabaw – gry i zabawy dla dzieci z przedszkola i młodszych klas szkoły podstawowej. Cykl spotkań rodzinnych wychodzących naprzeciw potrzebom i oczekiwaniom rozwojowym dziecka, które działa w sposób aktywny i twórczy.

18.11.2015, godz. 11.00 Interaktywna Poradnia Języka Polskiego – wykład z elementami warsztatowymi poświęcony sztuce retoryki. Spotkanie poprowadzi prof. Małgorzata Święcicka z UKW. 19.11.2015 godz. 10.00 Oblicza uzależnień – warsztaty profilaktyczne dla dzieci i młodzieży. Ideą spotkań jest ochrona dzieci i młodzieży przed wejściem w uzależnienia poprzez uczestnictwo w działaniach aktywizujących z wykorzystaniem zróżnicowanych form i metod pod kierunkiem wykwalifikowanych instruktorów. 19.11.2015, godz. 19.00 Pałacowe Planetarium – prelekcje i pokazy nieba.

9.11.2015, godz. 10.30 Zygzak – Zabawowy klub Filmowy Malucha dla grup zorganizowanych z przedszkoli. W programie polskie bajki animowane. Zapisy grup: Ewa Sawoszczuk, tel. 501 745 076.

21.11.2015, godz. 10.00 Warsztaty skierowane do rodziców zdolnych i utalentowanych dzieci oraz młodzieży – „Tabu w rozmowie z dzieckiem”. Celem warsztatów jest wsparcie psychologiczne rodziców, których dzieci przejawiają wybitne zdolności. Program wydarzenia obejmuje warsztaty połączone z dyskusją. Spotkanie poprowadzi psycholog Magdalena Dunajska. Zgłoszeń dokonywać należy u koordynatora programu M. Grzybowskiej: m.grzybowska@palac.bydgoszcz.pl; tel. 52 321 00 81 wew. 333 lub 533 18 23 26.

10.11.2015 godz. 11.00 W ramach 34. Tygodnia Kultury Chrześcijańskiej: Jan Paweł II – dziedzictwo – wykład z elementami warsztatowymi ks. dr. S. Warzyńskiego: Człowiek w „Tryptyku rzymskim” Jana Pawła II. Próba interpretacji oraz wykład prof. A.S. Dyszaka: O poezji i języku poetyckim Karola Wojtyły. Sala widowiskowa.

23.11.2015, godz. 11.00-13.00, sala widowiskowa Pałacu Młodzieży Edukacja regionalna w praktyce – konferencja z okazji jubileuszu 15-lecia programu „Bydgoszcz – moja mała ojczyzna” oraz 20-lecia reaktywowania Szkolnych Kół TMMB. Zaprezentowane zostaną makiety, prace plastyczne, film, inscenizacje itp.

13.11.2015 godz. 10.00 Porannik muzyczny – audycja muzyczna dla dzieci Interaktywna lekcja muzyki dla grup zorganizowanych dla uczniów szkół podstawowych. Listopadowe spotkanie zatytułowane jest Mozart na wesoło. Zapisy grup zorganizowanych: Patrycja Cywińska-Gacka, tel. 660 448 499.

23-29 listopada 2015, godz. 15.00 Wystawa pluszowych misiów „Kolorowy świat misiowy”.

14.11.2015 godz. 14.00. Wstęp wolny. W ramach 34. Tygodnia Kultury Chrześcijańskiej „Zabawy Lolka, który został papieżem Janem Pawłem II” – dla rodzin z dziećmi od lat 2. 16.11.2015, godz. 11.00 Forum Olimpijczyków – Laboratorium Zdolności. W ramach wydarzenia odbędą się: 50 |

| listopad 2015

w ydarzenia 25.11.2015, godz. 10.30 Koncert z okazji Światowego Dnia Pluszowego Misia. 26.11.2015, godz. 17.30 Premiera spektaklu „Chory piecyk” w wykonaniu uczestników Dziecięcej Akademii Sztuki. Spektakl dotyczy aktualnego tematu zanieczyszczenia środowiska smogiem. 27.11.2015, godz. 16.00 Instrumenty aktywności ucznia zdolnego – warsztaty dla nauczycieli. Spotkanie dotyczy następujących bloków tematycznych: – chemia – gimnazjum, szkoły ponadgimnazjalne; – biologia – gimnazjum, szkoły ponadgimnazjalne. 28.11.2015, godz. 9.00 I etap 21. Miejskiego i Powiatowego Konkursu Recytatorskiego oraz Konkursu Poezji Śpiewanej dla uczniów szkół podstawowych pod nazwą Oczyma wyobraźni. W obu konkursach promujemy teksty poetów polskich. Tradycyjnie zachęcamy do poszukiwań tekstów nietuzinkowych i mniej popularnych. Koncert laureatów odbędzie się 13 lutego 2016 r. o godz. 12.00 w sali widowiskowej Pałacu Młodzieży. Zgłoszenia prosimy nadsyłać do 7 listopada. Kontakt: Dorota Tomaszewska, tel. 52 321 00 81 wew. 323, dak1@palac.bydgoszcz.pl. 29.11.2015 godz. 11.00 Zygzak – Zabawowy Klub Filmowy Malucha. Klub, w którym jest czas na oglądanie polskich bajek animowanych, jest rozmowa o filmach, taniec, konkursy, gry, a przede wszystkim dobrą zabawę. Dla dzieci od 2. roku życia. Dzieci wstęp wolny, rodzic 10 zł. 30.11.2015 godz. 11.00 Zamieszanie, czyli mali artyści na wielkiej scenie. Cykl spotkań ukazujący talent, zainteresowania i pasje dzieci. Uczestnikami spotkań są młodzi aktorzy, muzycy, plastycy, po prostu artyści. Tym razem na scenie zaprezentuje się Teatrzyk Koniczynki z SP nr 1 w Tucholi w sztuce Humba, bumba, bang. Atrakcją będzie też część muzyczna. Dzieci na widowni nie tylko będą miały okazję obejrzeć spektakl teatralny, ale też poznać kulisy tej formy sztuki w pogadankach pod nazwą „ABC teatru”, które rozpoczną się zaraz po spektaklach.

W Galerii Pałac

W czwartek 19 listopada o godzinie 17.00 w Galerii Pałac zostanie zaprezentowana kolejna wystawa z edukacyjnego cyklu „Do Trzech Razy Sztuka”. Swoje trzy nowe obrazy przedstawi związany zawodowo z Pałacem artysta malarz i pedagog Zbigniew Jastrowski. Omówi proces powstawania trzech obrazów charakteryzujących się dużym formatem oraz wspólną dla nich złożoną inspiracją tematyczną. Opiekun Galerii: Ewa Wanko-Jastrowska

18.11.2015, środa, godz. 10.00 (czas trwania 90 min), sala 115

Spotkania filmoznawcze w Pałacu Młodzieży Temat: Andrzej Wajda – polska historia i tożsamość, nowoczesne kino. Zagadnienia: – historia Polski i polska tożsamość w filmach Wajdy z lat 50. i 60.; – „Człowiek z marmuru” – nowoczesność filmu i znaczenie dla polskiej kultury; – „Korczak”, „Katyń”, „Wałęsa. Człowiek z nadziei” – ważne tematy i eksperymenty z filmową formą. Spotkanie adresowane jest dla uczniów szkół ponadgimnazjalnych. Zagadnienia zostaną omówione na przykładach audiowizualnych. Prowadzenie spotkania: dr Dominik Wierski (pok. 107, tel.: 52 321 00 81 wew. 359, dominikwierski@poczta.fm). Udział bezpłatny. Obowiązuje rezerwacja miejsc. inf. Dominika Kosińska

DKF Niespodzianka zaprasza na filmowe seanse w listopadzie: Czwartek 5 listopada, godz. 19.30. Intruz (Efterskalv), reż. Magnus von Horn, Polska/Szwecja/Francja 2015, 102 min. Czwartek 12 listopada, godz. 19.30. 45 lat (45 years), reż. Andrew Haigh, Wielka Brytania 2015, 93 min. Czwartek 19 listopada, godz. 19.30. Fotograf, reż. Waldemar Krzystek, Polska 2014, 107 min. Czwartek 26 listopada, godz. 19.30. Imigranci (Dheepan), reż. Jacques Audiard, Francja 2015, 109 min. Cena karnetu: 24 zł • cena biletu normalnego: 8 zł • cena karnetu ulgowego (młodzież ponadgimnazjalna, studenci, emeryci): 15 zł • cena biletu ulgowego (młodzież ponadgimnazjalna, studenci, emeryci): 5 zł. Karnety i bilety do nabycia w portierni Pałacu Młodzieży przed seansem. Kontakt: Pałac Młodzieży w Bydgoszczy, Dominik Wierski, tel. 52 321 00 81 wew. 359. listopad 2015 |

| 51

w ydarzenia Młodzieżowy Dom Kultury nr 5 6.11.2015, godz.17.30

„Wielkie wynalazki chińskie” Proch, papier, śluza i inne wynalazki chińskie zaprezentuje multimedialnie Paweł Zukierski – wychowanek pracowni ceramiki w ramach projektu „Podróże Orientu – Chiny, Kraj Niebiańskiego Smoka”. Serdecznie zapraszamy wszystkich zainteresowanych chińskimi odkryciami, które służą nam w codziennym życiu. 7.11.2015, godz. 10.30, Galeria Arthol

„Rodzinna Akademia Rękodzieła” Kolejne spotkanie z cyklu pn. „Rodzinna Akademia Rękodzieła”. Tym razem dzieci i rodzice wykonywać będą kwiaty z papierowej wikliny. 13.11.2015, godz. 18.00

„Rodzinne śpiewanie” – pieśni patriotyczne Listopad to miesiąc refleksji, wspomnień, przemyśleń… Rozpoczynamy go od odwiedzin grobów naszych najbliższych, by kilka dni później, 11 listopada obchodzić Święto Odzyskania Niepodległości. W tym czasie w różnych miejscach naszego kraju rozbrzmiewają pieśni, które towarzyszyły narodowi polskiemu w ważnych wydarzeniach dziejowych, w chwilach wzniosłych i ważnych dla naszego narodu, jak i w tragicznych jego momentach. Chcemy nawiązać do tradycji wspólnego śpiewania wychowanków, ich rodzin i tych, którzy lubią śpiewać. Tym razem będą to pieśni patriotyczne. 14.11.2015, godz. 10.30

„Jesień dźwiękami malowana” Spotkanie muzyczne dla dzieci w wieku przedszkolnym z rodzicami. Poznanie oraz własne interpretacje utworów muzycznych , w których motywem przewodnim jest jesień. 17, 18, 19 listopada 2015, godz. 9.00, 10.00, 11.00, 12.00, Klub

MUZYCZNA SCENA „Frycek z Żelazowej Woli” Usłyszymy najpiękniejsze utwory wirtuoza fortepianu – Fryderyka Chopina. Bez wzniosłych słów i patetycznego tonu opowiemy o Chopinie – będącego rówieśnikiem naszych słuchaczy. Będzie to spotkanie o Fryckowych pasjach, zabawach, o jego sposobie odnajdywania muzyki w przyrodzie, o umiejętności snucia opowieści na klawiszach czarnych i białych. Serdecznie zapraszamy! Zapisy grup: M. Litwin-Dyngosz, tel. 604 148 144

21.11.2015, godz. 13.30, Galeria Arthol

„Jesienne passe-partout” Wernisaż wystawy prac uczestników zajęć sekcji plastycznych. Tematem przewodnim wystawy jest jesień, będąca źródłem inspiracji i refleksji dla młodych twórców. Barwna kompozycja obrazów wprowadzi nas w nastrój złotej pory roku. 21.11.2015, godz. 10.00, Sala sportowa przy ZS 28, ul. Kromera 11, wstęp wolny.

Ogólnopolski Turniej Tańca Nowoczesnego Bydgoskie Rytmy 2015 Turniej o zasięgu ogólnopolskim, tradycyjnie gromadzi kilkuset tancerzy reprezentujących taniec disco i hip-hop. Zapraszamy wszystkich pasjonatów tańca do kibicowania. 24.11.2015, godz. 17.30, Galeria Arthol

Gość Galerii – Ewa Miller „Spojrzenie na… – graficzne etiudy” Ewa Miller jest absolwentką Państwowej Wyższej Szkoły Sztuk Plastycznych w Poznaniu. Zajmuje się malarstwem, grafiką, formą przestrzenną. Realizuje projekty interaktywne oraz działania plastyczne w plenerze. Inspiracje czerpie z muzyki i swoich podróży. „Spojrzenie na… – graficzne etiudy” to cykl prac wykonanych techniką własną, w których elementy kompozycyjne ulegają barwnym i strukturalnym przemianom. Etiudy zyskują wymiar warstwowo-przestrzenny, a sylwety postaci i płaszczyzny przenikają się wzajemnie zależnie od światła. Forma, będąca źródłem inspiracji, ukazana jest w różnych odsłonach i ulega modyfikacji warsztatowej. Interpretacje graficzno-malarskie są wyznacznikiem metafory i dążenia do sugestywnej rzeczywistości. 27.11.2015, godz. 17.00, Galeria Arthol

Wernisaż prac projektu „Podróże Orientu – Chiny – Kraj Niebiańskiego Smoka” Zaprezentowane zostaną prace plastyczne i ceramiczne uczestników międzykulturowego projektu edukacyjnego pn. „Podróże Orientu – Chiny – Kraj Niebiańskiego Smoka”. Podczas wernisażu odbędzie się uroczyste rozdanie nagród w konkursie plastyczno-literackim „Książeczka o Chinach”. 28.11.2015, godz. 14.00-18.00, Galeria Arthol Fordoński Turniej Szachowy Inf. Barbara Pszczółkowska

52 |

| listopad 2015

w ydarzenia Impresariat Artystyczny ADRIA 15.11.2015, godz. 15.00 i 17.30, Kinoteatr Adria

Kabaret Moralnego Niepokoju – „Jerzyk dzisiaj nie pije” „Jerzyk dzisiaj nie pije” to najnowszy program Kabaretu Moralnego Niepokoju, w skład którego wchodzi znana m.in. z serialu „Złotopolscy” czy „Przyjaciółki” Magdalena Stużyńska. Spektakl jest typowym dla warszawskiej grupy zbiorem skeczy i piosenek, które tworzą panoramę współczesnej Polski i Polaków. Wśród nich znajdują się niewątpliwe hity jak „Palenie” – rozmowa dwóch właścicieli psów, która obiera nieoczekiwany obrót, „Odrabianie lekcji” – coś co przeżył każdy z nas jako dziecko lub rodzic oraz tytułowy „Jerzyk dzisiaj nie pije” – czyli co robić gdy na imieninach żona zabrania mężowi napić się z kumplami. Bywa inteligentnie, bez przerwy za to jest śmiesznie. Co więcej, spektakl jest na tyle kulturalny (jedno nieładne słowo na prawie dwie godziny programu), że można przyjść z dziećmi. Warto zobaczyć najnowszy spektakl KMN z jeszcze jednego powodu – jego twórcy nie będą w przyszłości ani młodsi ani chudsi niż teraz. 20.11.2015, godz. 17.30 i 20.30 21.11.2015, godz. 15.30

Kabaret Młodych Panów – „10/10, czyli urodziny!” Kabaret Młodych Panów zaprasza na humorystyczną rewolucję! Ponad 10-letnie doświadczenie na polskiej i światowej scenie wciąż Młodzi Panowie chcą uczcić wyjątkowym, jubileuszowym projektem. To będzie TOP of the TOP polskiego Kabaretu! Program „10/10, czyli urodziny!” to porcja wykwintnych skeczy, przygotowanych na bazie najświeższych spostrzeżeń, ze szczyptą ironii. Z pewnością wszystkie dania zadowolą nawet najbardziej wymagające podniebienia. W kabaretowej kuchni wykorzystane zostaną tylko naturalne produkty, bez konserwantów. W menu nie przewidziano odgrzewanych kotletów! Pikanterii potrawom doda świeżo

Dom Kultury MODRACZEK 5.11.2015, czwartek, godz. 18.00 Hiszpański podbój Ameryki Północnej cz. 3 – „Zdobywanie południowych wybrzeży kontynentu”. Prowadzenie spotkania: Adam Piekarski. 9.11.2015, poniedziałek, godz.18.00 Czytamy bajki dzieciom 12.11.2015, czwartek, godz. 18.00, wstęp wolny Kawiarnia Literacka: gość – Jolanta Sztejka – bydgoszczanka, absolwentka Wydziału Prawa i Administracji UMK. Współpracuje z magazynami internetowymi jako redaktor i recenzent. Z zamiłowania poetka, autorka dwóch tomów poetyckich: W kobiecym stylu – nie tylko dla mężczyzn (2008) i Inspiruje mnie życie (2014).

mielony żart, a nie taki z dowcipnej torebki… Widzowie, ze śmiechu będą ugotowani. Idealnie? al dente! Uwaga! Program przyjmowany w dużych ilościach nie szkodzi zdrowiu. Udział w występach nie musi być konsultowany z lekarzem czy farmaceutą. Zapraszamy! 13.11.2015, godz. 18.00 i 20.30, kinoteatr Adria

Abelard Giza – „Proteus Vulgaris” Abelard Giza to polski reżyser teatralny i filmowy, scenarzysta. Założyciel i lider Kabaretu Limo. Autor tekstów do magazynu satyrycznego „Chichot” oraz kilku programów telewizyjnych. Od 2007 roku działa w Grupie Impact. Członek grupy teatralnej Muflasz. Jest wnukiem gdańskiego malarza prof. Hugona Laseckiego. inf. Maja Butkiewicz

W przygotowaniu trzeci tom. Zawodowo związana z Pocztą Polską. Działaczka społeczna, przez wiele lat wspierała akcję Szlachetna Paczka. Poetce towarzyszyć będzie zespół GillBand w składzie: Natalia Gilewska, Dawid Sawczenko i Dominik Gryń. Prowadzenie spotkania: W. Barbara Jendrzejewska. 19.11.2015, wtorek, godz. 18.00, wstęp wolny Spotkanie z Latarnikiem – Aplikacje na tablety i smartfony przydatne na co dzień. Prowadzenie spotkania – Sławomir Krajewski. 23.11.2015, poniedziałek, godz. 18.00, wstęp wolny Czytamy bajki dzieciom. 4, 18, 25 listopada 2015 (środy), godz. 15.00 Spotkania tematyczne Klubu Seniora. listopad 2015 |

| 53

w ydarzenia Dom Edukacyjno-Kulturalny „Regnum” Bezpłatne zajęcia i warsztaty przy ul. A.G. Siedleckiego 12 (budynek Przedszkola Niepublicznego „Przedszkolna Chatka”) 4.11.2015, środa, godz. 15.30-16.15 Lampionowe „potworki” – warsztat dla dzieci z rodzicami: propozycja na umilenie całej rodzinie jesienno-zimowych wieczorów. Aby stworzyć te wyjątkowe dzieła, nie potrzeba wiele – wystarczy słoik, trochę krepy i wyobraźni, a po chwili naszym oczom ukażą się niezwykłe dekoracje. 4.11.2015, środa, godz. 16.45-17.30 Zajęcia rytmiki dla dzieci w wieku 1,8-3 lat z rodzicami: dzięki zajęciom rytmicznym dzieci wkraczają w świat muzyki i tańca oraz rozwijają szeroko pojętą sprawność muzyczną i umysłową. Uczą się śpiewać proste piosenki, bawić rytmem i muzyką oraz rozwijają pamięć i koncentracje uwagi. 5.11.2015, czwartek, godz. 16.45-17.30 Karate dla dzieci 4-6 lat. Ruch dla dziecka to podstawa rozwoju, dlatego zapraszamy wszystkie dzieci na zajęcia wschodnich sztuk walki. Nauczymy Wasze pociechy podstawowych ruchów, zadbamy o ich kondycję, a wszystko to z wykorzystaniem zabawy, którą uwielbia każde dziecko! 5.11.2015, czwartek, godz. 17.00-18.00 Zajęcia artystyczne „Barwne nutki” dla dzieci w wieku 2-3 lata z rodzicami. Chcesz, by Twoje dziecko poznawało świat w ciekawy i pełen zabawy sposób? Zapisz je na zajęcia twórcze. Na naszych zajęciach wykorzystujemy różnorodne metody, aby dzieci i rodzice spędzili atrakcyjnie czas. 16.11.2015, poniedziałek, godz. 17.00-17.45 Zajęcia muzyczne dla dzieci w wieku 1-1,8 z rodzicami: kto powiedział, że jesień ma być szara i nudna? Walczymy z jesiennym smutkiem i wprowadzamy dzieci i rodziców do kolorowego świata muzycznych zabaw! „Śpiewanki” i „rytmiczanki” oswoją Twoje dziecko z muzyką i zadbają o jego rozwój muzyczny oraz motoryczny. 18.11.2015, środa, godz. 15.30-16.15 Lęki i fobie u dzieci – warsztat pedagogizujący dla rodziców: każdy rodzic czasem musi walczyć z lękami swojego dziecka. Ten warsztat podpowie Wam, jak sobie z nimi radzić. Dowiecie się, jakie lęki pojawiają się na poszczególnych etapach życia dziecka, które są lękami rozwojowymi, a które mogą stać się fobią.

19.11.2015, czwartek, godz. 17.00-18.00 Grupa taneczna „Iskierki” – zajęcia dla dzieci 3-4 lata: każda dziewczynka i każdy chłopiec będą mieli okazję nauczyć się tańczyć. Jeżeli Twoje dziecko uwielbia muzykę i taneczne pląsy, zapisz je do naszych „Iskierek”. Niech zabłyśnie jak gwiazda na niebie! 25.11.2015, środa, godz. 15.30-16.15 Metoda ruchu rozwijającego Weroniki Sherborne – warsztat dla dzieci z rodzicami: zachęcamy do skorzystania z zajęć, które łączą w sobie zabawę z terapią. Dzieci uczą się samoświadomości oraz poznają świat i interakcje społeczne. Każdy rodzic doceni prostotę ćwiczeń, które pozwolą mu nawiązać jeszcze bliższe relacje ze swoim dzieckiem.

Bezpłatne zajęcia i warsztaty przy ul. Bośniackiej 3 (budynek SP 56) 4.11.2015, środa, godz. 18.00-19.00 Gimnastyka ogólnokondycyjna dla dorosłych: zapraszamy na zajęcia wszystkich miłośników zdrowego trybu życia oraz osoby, które dopiero zaczynają swoją przygodę ze sportem. Zajęcia pozwolą zadbać o formę i staną się okazją do zawarcia nowych znajomości. 16.11.2015, poniedziałek, godz. 18.00-19.00 Taniec nowoczesny dla dzieci 6-12 lat: Czy Twoje dziecko kocha taniec i marzy o występach na scenie? Zadbaj o rozwój jego pasji i zapisz na zajęcia taneczne. Nauczymy je podstaw hip-hopu, dancehallu, house’u oraz new style’u. Nie może zabraknąć Twojego dziecka! 18.11.2015, środa, godz. 17.00-18.00 Sztuki walki – karate dla dzieci od lat 6: zapraszamy na zajęcia wszystkie dzieci, które chcą poznać tajniki jednej z najpopularniejszych wschodnich sztuk walki. Jest to doskonały sposób na zadbanie o kondycję Twojego dziecka. Ponadto uczy dyscypliny i stwarza okazję do zawarcia nowych znajomości. 23.11.2015, poniedziałek, godz. 18.30-19.30 Zumba dla dorosłych: czy marzysz, aby w prosty sposób zadbać o kondycję i piękną figurę? Z nami jest to możliwe! Przyjdź i zobacz, ile radości może dać sport. Godzina spędzona na naszych zajęciach daje zastrzyk endorfin na cały dzień. inf. Dorota Wądołowska

Młodzieżowy Dom Kultury Nr 4 3.11.2015, godz. 16.00 „Symbole Narodowe” – otwarte zajęcia plastyczne dla dzieci w wieku szkolnym. 6.11.2015, godz. 16.00 „W krainie dźwięku” – quiz akustyczny dla dzieci. Poznajemy dźwięki otaczającej rzeczywistości. Dzieci w wieku szkolnym. 20.11.2015, godz. 16.00 Miejski konkurs recytatorski „Bydgoska Liga Poetycka” – konkurs dla dzieci ze szkół podstawowych i gimnazjum. Recytacja plus muzyka i aranżacja sceniczna. 54 |

| listopad 2015

23-25 listopada 2015, godz. 14.00 Warsztaty perkusyjne dla nauczycieli placówek oświatowych. 27.11.2015, godz. 16.00 „Wieczór Młodych Poetów” – ogólnopolski konkurs poezji śpiewanej dla młodzieży gimnazjalnej i ponadgimnazjalnej. W każdy wtorek, środę i piątek od godz 14.30 do 18.00 otwarte zajęcia klubowe dla dzieci w wieku szkolnym.

w ydarzenia Młodzieżowy Dom Kultury Nr 1 6.11.2015, godz. 16.30 Zaduszki poetycko-muzyczne poświęcone pamięci Ewy Szelburg-Zarembiny. W tym roku zapraszamy na wieczór poetycki, który przybliży nam sylwetkę autorki znanej kołysanki Idzie niebo ciemną nocą. Usłyszymy jej utwory – głównie dla dzieci – oraz wesołe i nastrojowe piosenki. Ponadto zapoznamy się z biografią poetki. 14.11.2015, godz. 9.30 XVIII Bydgoska Odsłona Literacka dla uczniów szkół ponadgimnazjalnych. Już po raz 18. zapraszamy do udziału w Bydgoskiej Odsłonie Literackiej twórczą młodzież, która chce przedstawić swoje literackie zainteresowania i sceniczne umiejętności. Konkurs kierujemy do młodzieży ze szkół ponadgimnazjalnych i gimnazjalnych. W tym roku uczestnicy prezentować będą dwa teksty – wybrany tekst prozatorski Bolesława Prusa oraz dowolny utwór poetycki. Zapraszamy do lektury utworów B. Prusa, zachęcając jednocześnie do twórczych poszukiwań oraz prezentacji różnorodnych tekstów. Czas prezentacji nie może przekroczyć 10 min. Profesjonalne jury wyłoni laureatów, którzy otrzymają dyplomy i nagrody. 21.11.2015, godz. 9.30 XVIII Bydgoska Odsłona Literacka dla uczniów szkół gimnazjalnych. Zapraszamy uczniów szkół gimnazjalnych do prezentacji fragmentów prozy Bolesława Prusa i wybranego utworu poetyckiego. 25-26.11.2014, godz. 9.00 XVIII Muzyczna Jesień Przedszkolaka oraz Muzyczna Jesień dla uczniów klas I-III szkół podstawowych – eliminacje. Jak co roku organizowany przez nas Festiwal Piosenki skierowany do dzieci 5-6-letnich z bydgoskich przedszkoli. Nowością jest propozycja dla dzieci z klas I-III ze szkół podstawowych. Przesłuchania i eliminacje odbędą się w ciągu dwóch dni w naszej placówce. Celem konkursu jest promocja dziecięcej twórczości muzycznej oraz wyłonienie najlepszych zespołów, solistów, utalentowanych wykonawców poprzez stworzenie możliwości wszechstronnego zaprezentowania ich uzdolnień. Mali uczestnicy przeglądu prezentują swoje

umiejętności wokalno-taneczne w jednej z pięciu kategorii konkursowych: śpiew solo, śpiew duet, śpiew zespołowy, taniec zespołowy, opowieść taneczno-ruchowa. Szczegółowy regulamin XVIII Muzycznej Jesieni Przedszkolaka oraz Muzycznej Jesieni dostępny jest na naszej stronie internetowej mdk1.bydgoszcz.pl. Finał XVIII Muzycznej Jesieni Przedszkolaka oraz Muzycznej Jesieni zaplanowany jest na dzień 3 grudnia w kinoteatrze Adria. 28.11.2015 VI Ogólnopolski Turniej w Rozwiązywaniu Zadań Szachowych „Daj Mata”. Celem zawodów jest popularyzacja solvingu wśród młodych adeptów tej królewskiej gry oraz ukazanie przydatności umiejętności rozwiązywania różnego typu zadań szachowych w grze praktycznej (turniejowej). Poprzez organizację konkursu rozwiązywania zadań szachowych pragniemy zapoznać dzieci i młodzieży z regułami zawodów dla solverowców, a także rozpropagować ideę, historię i tradycję solvingu w Polsce. Do udziału w zawodach zapraszamy młodych szachistów wieku 7-18 lat posiadających minimum trzecią kategorię szachową. 29.11.2015, godz. 10.00 Mistrzostwa województwa kujawsko-pomorskiego w warcabach stupolowych w grze błyskawicznej. Mistrzostwa wyłonią zwycięzców drużynowych oraz indywidualnych (w 7 kategoriach wiekowych juniorów i juniorek oraz seniorów – kobiet i mężczyzn). Łącznie do zdobycia jest 60 medali i 20 pucharów w różnych kategoriach. Zapraszamy do udziału. inf. Katarzyna Sawczuk, Grażyna Goralewska

listopad 2015 |

| 55

w ydarzenia Wojewódzki Ośrodek Animacji Kultury w Toruniu 20-22 listopada 2015 r. – warsztaty Organizacja imprez dla małej i dużej grupy

Dla grup małych i dużych Program spotkania obejmuje zabawy ułatwiające wejście w grupę, metody integrowania grupy, oparte na ruchu i tańcu zabawy rozluźniające. Alicja Usowicz podzieli się również pomysłami na aktywne i twórcze działania z grupami różnej wielkości i grupami wielopokoleniowymi. Omówione też będą sprawdzone metody animacji, m.in. impreza fabularyzowana, impreza „na hasło”, wykorzystanie stoisk animacyjnych czy proste działania plastyczne. Cena 80 zł, zgłoszenia przyjmowane są do 6 listopada. Liczba miejsc ograniczona – o przyjęciu decyduje kolejność zgłoszeń. Inka Dowlasz (z lewej) poprowadzi warsztaty ABC instruktora teatru. Fot. Stanisław Jasiński

7-8 listopada – warsztaty ABC instruktora teatru

Teatralna inicjacja w świat sztuki W zajęciach udział mogą wziąć nauczyciele, pracownicy instytucji kultury i wszystkie osoby, które chciałyby podjąć pracę teatralną z dziećmi i młodzieżą. W programie warsztatów znalazły się zarówno zagadnienia dotyczące metod formowania zespołu teatralnego i konsolidowanie grupy, jak i zasady tworzenia spektakli. Uczestnicy poznają też praktyczne ćwiczenia obejmujące dykcję, emisję głosu, ruch, plastykę. Zajęcia poprowadzi Inka Dowlasz, ceniona reżyser i dramaturg, a także doktor sztuki teatralnej i wykładowca akademicki. Informacje o zgłoszeniach: wwoak.torun.pl. 13-15 listopada – warsztaty Teatr – Muzyka – Ruch

Trzy twarze teatru: Teatr – Muzyka – Ruch Podczas spotkania uczestnicy prześledzą najważniejsze etapy tworzenia przedstawienia teatralnego: od wyboru repertuaru, poprzez opracowanie scenariusza, pracę z aktorem, rolę ruchu i gestu w spektaklu, siłę i wyrazistość słowa, wykorzystanie przestrzeni scenicznej oraz rolę muzyki i dźwięku w widowisku teatralnym. Informacje na: wwoak.torun.pl. 15 listopada – zakończenie projektu Ja to mam szczęście!

Językiem sztuki o szczęściu Autorem projektu jest Erwin Regosz, główny specjalista ds. muzyki w WOAK. Do udziału w przedsięwzięciu zostali zaproszeni uczniowie: I Liceum Ogólnokształcącego im. Mikołaja Kopernika, III Liceum Ogólnokształcącego im. Samuela Bogumiła Lindego i X Liceum Ogólnokształcącego im. prof. Stefana Banacha w Toruniu oraz uczestnicy zajęć w Centrum Aktywizacji Seniorów w Wojewódzkim Ośrodku Animacji Kultury w Toruniu. 56 |

| listopad 2015

21 listopada 2015 r. – warsztaty Co poza Facebookiem?

Instytucja bliżej odbiorcy Adresatami warsztatów są zarówno pracownicy instytucji kultury, jak i redaktorzy oraz administratorzy serwisów internetowych, dziennikarze, copywriterzy, pracownicy agencji PR oraz pracownicy działów marketingu. Zajęcia będą poświęcone innym niż Facebook serwisom społecznościowym w Polsce i na świecie oraz ich specyfice: które z nich są najpopularniejsze wśród nastolatków, które wśród osób dorosłych. Uczestnicy poznają podstawy strategii obecności w social media Cena 100 zł, zgłoszenia przyjmowane są do 13 listopada. Liczba miejsc ograniczona – o przyjęciu decyduje kolejność zgłoszeń. 5-6 grudnia – warsztaty Muzykoterapia

Skuteczne leczenie muzyką i dźwiękiem W warsztatach uczestniczyć mogą zarówno terapeuci i pedagodzy wykorzystujący lub zainteresowani wykorzystaniem muzykoterapii w praktyce zawodowej, jak i wszyscy zainteresowani praktycznym użyciem leczniczych i relaksujących właściwości dźwięku. Cena 100 zł, zgłoszenia przyjmowane są do 20 listopada. Liczba miejsc ograniczona – o przyjęciu decyduje kolejność zgłoszeń.

Pozostałe warsztaty i szkolenia: 11-13 grudnia 2015 r. – Jak twórczo i z pomysłem animować grupy seniorów, zajęcia prowadzi Alicja Usowicz, cena: 80 zł, termin zgłoszeń: 27 listopada.

inf. Kamil Hoffmann

Wojewódzki Ośrodek Animacji Kultury w Toruniu ul. Szpitalna 8; 87-100 Toruń tel./fax: 566 522 027, 566 522 755 www.woak.torun.pl; e-mail: woak@woak.torun.pl

w ydarzenia Miejskie Centrum Kultury 4.11.2015, środa, godz. 9.00, sala kinowo-widowiskowa MCK, bilet 16 zł

Bydgoski Teatr Lalek BURATINO – spektakl „Historia Kopciuszka” Spektakl opowiada historię młodej dziewczyny, półsieroty gnębionej przez srogą macochę i dwie przyrodnie siostry. Całe swoje, do pewnego momentu nieszczęśliwe, życie Kopciuszek w spektaklu Buratino opowiada dwóm myszkom. A zaczyna ją snuć w momencie, gdy jest już żoną księcia i odwiedza swój stary dom. W spektaklu występują: Izabela Gordon Sieńko, Karolina Kasprzak, Karolina Suchodolska, Emilia Malczyk, Adrian Wiśniewski, Łukasz Przykłocki. 4.11.2015, środa, godz. 19.00, kawiarnia Szpulka, wstęp wolny

KLUB AKADEMII JAZZU – Zbigniew Seifert Klub Akademii Jazzu to muzyczna prezentacja wielkich postaci świata jazzu. To kameralna forma uzupełniająca Bydgoską Akademię Jazzu, która będąc alternatywą dla zwykłego koncertu łączy w sobie walory edukacyjne z rozrywkowymi. Tematem kolejnego klubowego spotkania będzie muzyka Zbigniewa Seiferta w wykonaniu Macieja Afanasjewa (viol), Adama Lemańczyka (kbd), Grzegorza Nadolnego (bas) i Waldemara Franczyka (dr). Serdecznie zapraszamy! Zbigniew Seifert – niezwykła postać w polskim jazzie. Pomimo skromnego dorobku muzycznego do dziś budzi zainteresowanie i staje się inspiracją dla młodych muzyków. Postać Zbigniewa Seiferta jest niezwykle ciekawa i barwna. Jego niepowtarzalny styl odcisnął niezatarte piętno na skrzypcowym wykonawstwie jazzu. 6.11.2015, godz. 19.00, Barka Lemara, wejściówki do odebrania w kasie MCK

1/3 wymyWammy, czyli duo impro – „Dwie siostry” – spektakl improwizowany To będzie eksperyment. My dwie na scenie, Kasia Chmara i Ala Dobrowolna. W kameralnym spektaklu improwizowanym zagramy siostry. Tylko tyle wiemy. Cała reszta powstanie na Waszych oczach, tu i teraz, bez planu, bez scenariusza. Magia chwili i czar spontanicznego tworzenia, impro! 7.11.2015, sobota, godz. 11.00. Prosimy o wcześniejsze zapisy: dagmara.wroblewska@mck-bydgoszcz.pl

Warsztaty rodzinne dla młodszych dzieci z Fundacją Nowe Pokolenie Spotkanie przeznaczone dla dzieci w wieku 3-6 lat i rodziców. Program warsztatów przygotowała Fundacja Nowe Pokolenie w ramach emcekowego „Ruchu w rodzinie”. godz. 11.00-11.45 – Jesienne zabawy z pszczołą. Wesoła pszczoła wcale nie śpi jesienią, tylko zaprasza do kolorowych zabaw z liśćmi, parasolami, chusteczkami oraz innymi rekwizytami.

godz. 12.00-12.45 – Kukiełki małe do zabawy doskonałe. Podczas warsztatu wykonamy kukiełki z drewnianych łyżek. Razem stworzymy wspaniały teatrzyk. UWAGA! Każdy uczestnik proszony jest o przyniesienie 1 lub 2 drewnianych łyżek. godz. 13.00-13.45 – Zabawy ze stopami. Czy jest coś, czego się nie robi dla zdrowia dziecka? Zdrowie od głowy po stopy? Niestety nie całkiem, gdyż stopy w całym tym procesie nie odgrywają żadnej roli. A wystarczy ćwiczyć codziennie około kwadransa, aby oszczędzić dziecku poważnych niekiedy problemów ortopedycznych w późniejszym wieku! 7.11.2015, sobota, godz. 19.00, sala kinowo-widowiskowa MCK. Wstęp: 30 zł (do 6 listopada), 40 zł (w dniu koncertu). Bilety do nabycia w kasie MCK

Bydgoscy muzycy w hołdzie gitarowym mistrzom Serdecznie zapraszamy na koncert „Bydgoscy Muzycy w hołdzie gitarowym mistrzom” w wykonaniu bydgoskich zespołów. Usłyszymy utwory takich gigantów jak B.B. King, Gary Moore, J.J. Cale, Jimi Hendrix oraz Stevie Ray Vaughan. 8.11.2015, niedziela, godz. 11.00, sala kinowo-widowiskowa MCK, bilety: ulgowy 13 zł, normalny 16 zł

Bydgoski Teatr Lalek BURATINO – spektakl „Historia Kopciuszka”

8.11.2015, niedziela, godz. 19.00, sala kinowo-widowiskowa MCK, wstęp: 35 zł (przedsprzedaż), 45 zł (w dniu koncertu). Bilety do nabycia w kasie MCK

Domowe Melodie Trójka muzycznych zapaleńców, którzy szturmem zdobyli serca słuchaczy w całej Polsce i powoli zarażają listopad 2015 |

| 57

w ydarzenia swoją muzyką zagraniczne kraje. Przemienili mieszkanie w studio nagraniowe i bez wsparcia wytwórni oraz jakichkolwiek promotorów w czerwcu 2012 r. wydali swój debiutancki album. Przez wielu zespół określany mianem fenomenu i objawienia polskiej sceny muzycznej. Piosenka zespołu pt. „Grażka” zadebiutowała na drugim miejscu legendarnej Listy Przebojów Trójki, tydzień później plasując się na pierwszym miejscu. Ich koncerty wyprzedają się w mgnieniu oka – w przeciągu ostatnich dwóch lat zagrali ich ponad 150. 9.11.2015, poniedziałek, godz. 17.00, WiMBP (sala wykładowa – parter)

Obecność Nieobecnych

Archiwum B – lekcje bydgoskiej tożsamości

nie pieśni patriotycznych. Wystąpią: chór Brzoza pod dyr. Janny Kałas oraz chór Fordonia pod dyr. Mariana Wiśniewskiego i Michaliny Spychalskiej. 11.11.2015, godz. 20.30, sala kinowo-widowiskowa MCK, wstęp wolny

Mania. Historia pracownicy fabryki papierosów – pokaz filmu

W tym roku na Święto Niepodległości proponujemy film z największą polską gwiazdą filmową wszech czasów. Pola Negri nie doczekała niepodległej Polski, jej pierwszy film w drodze do Hollywood ma swoją premier w Berlinie 8 listopada 1918 r., na 3 dni przed symboliczna datą powstania II Rzeczpospolitej. Mania jest jednym z pierwszych filmów niemieckich w karierze Poli Negri. Nakręciła go w roku 1918, tuż po wyjeździe z Polski i zerwaniu kontraktu z wytwórnią Sfinks. W tym samym roku aktorka wystąpiła jeszcze w kilku filmach niemieckich wytwórni Union, z których ostatni, Carmen, przyniósł Poli Negri wielki rozgłos i rozpoczął jej wielką światową karierę. 13.11.2015, piątek, godz. 9.00, sala kinowo-widowiskowa MCK, bilet 16 zł

Bydgoski Teatr Lalek BURATINO – spektakl „Historia Kopciuszka” Od 13.11.2015, kawiarnia Szpulka MCK

Wystawa fotografii Patrycji Jankowskiej

Program telewizyjny z cyklu Archiwum B.: Jak lokalnie hartowała się stal – czyli za kulisami „bezpieki”. Program porusza kwestie utraconej tuż po II wojnie światowej niepodległości. O ile o niemieckiej okupacji miasta wiemy sporo, zajmuje ona badaczy i archiwistów, to pierwsze powojenne lata stalinowskiej rzeczywistości, lata bardzo brutalne, zostały nieomal zapomniane. Po filmie zapraszamy na wykład pana dra Marka Szymaniaka, kierownika pionu naukowego Delegatury Instytutu Pamięci Narodowej w Bydgoszczy, który przybliży nam opisywaną w filmie tematykę. 11.11.2015, środa, godz. 17.00, sala kinowo-widowiskowa MCK, wstęp wolny

Moda na historię, czyli Bydgoska Retro-Personifikacja

Również w tym roku nie mogło zabraknąć pokazu mody w historycznym wydaniu, zaprezentujemy postaci związane z lokalną historią, zwłaszcza 20-leciem międzywojennym. W tym roku skupimy się szczególnie na postaci Mariana Rejewskiego. W przygotowaniach postaci pomogą nam uczniowie i nauczyciele bydgoskich szkół oraz mieszkańcy miasta. Osoby, które chcą wziąć udział w inscenizacji, prosimy o informację: piotr.drozdowski@mck-bydgoszcz.pl. 11.11.2015, środa, godz. 18.00, Hotel pod Orłem, wstęp wolny

Koncert pieśni patriotycznych Z okazji Dnia Niepodległości Miejskie Centrum Kultury oraz hotel Pod Orłem zapraszają wszystkich mieszkańców Bydgoszczy na koncert oraz wspólne śpiewa58 |

| listopad 2015

Patrycja Jankowska – urodzona w 1992 r., bydgoszczanka z dziada pradziada, zakochana w swoim mieście. Wciąż niedoszła absolwentka socjologii na Uniwersytecie Kazimierza Wielkiego, zainteresowana głównie socjologią wizualną i miasta. Społecznik, silnie zaangażowana w projekt rewitalizacji Starego Fordonu, aktywista w szeregach Fundacji dla Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego. W obszarze fotografii działa od 15. roku życia. Od 7 lat obsesyjnie fotografuje rozbiórki i budynki popadające w ruinę, przeczesując biblioteki w poszukiwaniu ich historii. 14.11.2015, sobota, godz. 13.00, barka „Lemara”, wstęp wolny, zapisy: piotr.drozdowski@mck-bydgoszcz.pl

Kreatywny Port Dziecięcy Również w roku szkolnym na barce „Lemara” nie zabraknie lubianych przez dzieci warsztatów, gdzie z kloc-

w ydarzenia ków Lego budować będziemy: statki, barki, holowniki oraz jeden wielki wspólny port. Przez zabawę poznajemy historyczne i ekonomiczne fakty z życia szyprów oraz Żeglugi Bydgoskiej. Celem w przyszłości jest wspólne stworzenie małego „Bydgoskiego Legolandu” – makietę miasta wykonaną z Lego, która miałaby charakter stałej ekspozycji w jednej z ładowni barki „Lemara”. 14.11.2015, sobota, godz. 16.00, barka „Lemara”. Zapisy tel.: 523 255 551 (dni powszednie, godz. 10.00-15.00, Hanna Parucka, Piotr Drozdowski)

„Tylko wróć”

Cykl spotkań międzypokoleniowych, gdzie zderzają się wspomnienia uczestników tamtejszych wydarzeń z oglądem przeszłej rzeczywistości u tych, którzy urodzili się ciut później. Niezamierzony komizm czasów PRL-u, piosenki chętnie do dzisiaj podśpiewywane, kawa parzona „po turecku” i przede wszystkim spotkanie ze Stanisławem Aniołem i jego sąsiadami z „Alternatyw 4” Stanisława Barei, którego filmy będą przyczynkiem do wspomnień, to nasz listopadowy leitmotiv. 16.11.2015, poniedziałek, foyer MCK

Franciszek Otto – Fontografia Franiszek Otto – typograf, projektant krojów pism. Abslowent ASP w Krakowie (dyplom uzyskał w pracowni grafiki książki prowadzonej przez prof. Romana Banaszewskiego). Związany z Państwowym Liceum Sztuk Plastycznych w Bydgoszczy – dawniej jako uczeń, aktualnie jako nauczyciel projektowania graficznego. Jest dwukrotnym laureatem organizowanego przez Linotype konkursu International Digital Type Design Contest. Wyróżniono go za fonty „Linotype Notec” (1999) i „Brda” (2003). W 2008 r. otrzymał licencję „Linotype” za font „Waza” oraz „JP2” – jeden z 10 najbardziej popularnych krojów 2009 r. 21.11.2015, sobota, godz. 10.00, sala kinowo-widowiskowa MCK, wstęp wolny

Bydgoskie Biesiady Czytelnicze spotkanie z Grzegorzem Kasdepke

Jeden z najpopularniejszych autorów książek dla dzieci, bajek i opowiadań. Autor wielu bestsellerów książkowych, m.in.: „Kacperiada”, „Co to znaczy”, „Dziwne przypadki bajkopisarza”, „Detektyw pozytywka”. Jego twórczość charakteryzuje się z niezwykłym zrozumieniem psychiki dziecka i ciepłym humorem. Książki jego autorstwa znalazły się w kanonie lektur szkolnych. Absolwent Wydziału Dziennikarstwa i Nauk Politycznych UW. Publikował w „Polityce” . Był redaktorem naczelnym magazynu dla dzieci „Świerszczyk”. Twórca słuchowisk radiowych, autor scenariuszy oraz seriali telewizyjnych. Laureat wielu prestiżowych nagród. 22.11.2015, niedziela, godz. 18.00, barka „Lemara”, wstęp wolny

Spotkanie autorskie z Mariuszem Stoppelem, autorem tomiku „The presja” Mariusz Robert Stoppel urodził się w 1969 r. w Bydgoszczy. Zadebiutował wydanym własnym nakładem tomikiem wierszy „Zabawa w chowanego” 2008 r.

W roku 2011 ukazał się kolejny zbiór liryków „Zapach kobiet(y)”. Najnowszy tomik poetycki „The presja” to główny element projektu multimedialnego, który dopełniają audiobook, prezentacje multimedialne i specjalna strona internetowa poświęcona temu wydarzeniu artystycznemu. 22.11.2015, niedziela, godz. 16.00, sala kinowo-widowiskowa MCK, wstęp wolny

Barbara Kalinowska „Co bez miłości wart jest świat”. Polskie szlagiery z lat 20. i 30. Barbara Kalinowska – śpiew, prowadzenie koncertu Marek Tomaszewski – gitara klasyczna, akordeon, ukulele basowe, śpiew Paweł Tomaszewski – gitara klasyczna, banjo, ukulele basowe, kazoo, śpiew W programie niezwykłej urody piosenki w rytmie tanga, fokstrota, walca, które powstały dzięki połączeniu doskonałych tekstów (m.in. J. Tuwim) i świetnej muzyki (m.in. J. Petersburski). Są to przeboje wykreowane przez przedwojenne teatrzyki i kabarety (np. Qui Pro Quo) oraz filmy (m.in. „Sportowiec mimo woli”, „Piętro wyżej”), a wykonawcami byli wspaniali artyści, np. H. Ordonówna, E. Bodo, A. Dymsza). Znane piosenki oraz ciekawe informacje o artystach z minionych lat, piękne stroje, wspólne śpiewy z publicznością złożą się na stylowy, energetyczny koncert z nutkami nostalgii, humoru i przede wszystkim radości. Koncert zrealizowano dzięki wsparciu finansowemu miasta Bydgoszczy.

24.11.2015, wtorek, godz. 10.00, sala kinowo-widowiskowa MCK, bilet 16 zł

Bydgoski Teatr Lalek BURATINO – spektakl „Brzydkie Kaczątko” Stara Andersenowska baśń pozostaje aktualna do dziś. Uczy brakującej w dzisiejszym świecie tolerancji, wskazuje na konieczność wyrozumiałości dla czyjejś odmienności, przestrzega przed pochopnymi, bez głębszego poznania innych, ocenami. Zachęca do pokonywania uprzedzeń wynikających z prostych i nieistotnych różnic. Pokazuje cierpienie, któremu podlegają odrzuceni. Reżyseria: Czesław Sieńko; scenografia: Iza Toroniewicz; muzyka: Mirosław Gordon; występują: Izabela Gordon-Sieńko, Karolina Suchodolska, Karolina Kasprzak, Jarosław Siech, Adrian Kilan/Łukasz Seremet. 25.11.2015, środa, godz. 10.00, sala kinowo-widowiskowa MCK, bilet 16 zł

Bydgoski Teatr Lalek BURATINO – spektakl „Brzydkie Kaczątko” listopad 2015 |

| 59

w ydarzenia 25.11.2015, środa, godz. 19.00, sala kinowo-widowiskowa MCK, bilet 10 zł

Teatr Improwizowany wymyWammy – Komedia improwizowana 26.11.2015, czwartek, godz. 10.00, sala kinowo-widowiskowa MCK, bilet 16 zł

Bydgoski Teatr Lalek BURATINO – spektakl „Brzydkie Kaczątko”

Hip-Hip & Hurra: Kto Chce Przestraszyć Myszkę Odważną?

26.11.2015, piątek, godz. 20.00 koncert, sala kinowo-widowiskowa MCK, bilety do nabycia w kasie MCK

Muzyczne smaki vol. 20 – koncert 27.11.2015, sobota, godz. 20.00, sala kinowo-widowiskowa MCK, wstęp wolny

Muzyka z podziemia II: Old Fashioned / Pochwalone / Alameda Old Fashioned to przedstawiciele bydgoskiej sceny hardcore punk, obecni na niej od roku 2012. Nie jest tajemnicą, że muzycy tworzący ten zespół do początkujących nie należą, jednak ich celem na pewno nie jest odcinanie kuponów od dawnych osiągnięć. Pochwalone – projekt wykorzystujący teksty funkcjonujące w tradycji ludowej i poezję tworzoną przez współczesne poetki polskie. O tym, co kobiet dotyczy i co je dotyka. Wspólnota doświadczeń, bunt przez pokolenia, moce, niemoce, darcie pierza, kluby i igraszki. Nowe sensy na przecięciach. Alameda 5 to młodszy brat Alameda Trio. Alameda 5 jest mniej zakochany w muzyce rockowej, bardziej ceni sobie improwizację i eksperyment z jednej strony, a z drugiej cechuje go upodobanie do transowych rytmów granych przez dwóch perkusistów-perkusjonistów: Jacka Buhla (Variete, Maestro Trytony, Jachna/ Buhl) oraz Rafała Iwańskiego (Hati, Kapital, Innercity Ensemble). Zespół tworzą też Mikołaj Zieliński oraz Kuba Ziołek (występujący solo pod szyldem Stara Rzeka) i Łukasz Jędrzejczak (T’ien Lai, So Slow). 28.11.2015, sobota, godz. 18.00, barka Lemara. Zapisy tel.: 523 255 551 (dni powszednie, godz. 10.00-15.00, Hanna Parucka, Piotr Drozdowski)

„Andrzejki PLUS”

„Gdy święty Andrzej ze śniegiem przybieży, sto dni śnieg na polu leży” – takiemu w mieście nieszczęściu należy zapobiec. Gorące rytmy, gorące serca, gorąca atmosfera skutecznie oddalą groźbę katastrofy atmosferycznej. 29.11.2015, niedziela, godz. 10.00, sala kinowo-widowiskowa. Zapisy: dagmara.wroblewska@mck-bydgoszcz.pl

Zatańcz ze mną mamo, tato Cykliczne spotkanie dla kochających taniec. Zajęcia dla dzieci od lat 5 i towarzyszących im rodziców. Na warsztatach poznajemy krótką choreografię stworzoną przez tancerkę flamenco Dorotę Dzięcioł do muzyki utrzymanej w stylistyce flamenco-jazz. 60 |

| listopad 2015

Oak Leg Smith

29.11.2015, niedziela, godz. 12.00, sala kinowo-widowiskowa MCK, wstęp: 5,00 zł, bilety do nabycia w kasie MCK

Małe Animocje – Teraz dzieci mają głos! THE BEST OF O!PLA 2015

czas: 57’, zestaw filmów dla dzieci od 5 lat – Mami Fatale: Italiano, (2014), Łukasz Kacprowicz, Robert Jaszczurowski, Grupa Smacznego/Studio Miniatur Filmowych – Kocidrapka, (2013), Andrzej Orzechowski, Bronisław Zeman, Studio Filmów Rysunkowych – Trzej Królowie, (2014), Anna Błaszczyk, Studio WJTeam – Oak Leg Smith, (2014), Piotr Ciereszyński, PJWSTK WARSZAWA – Hip-Hip & Hurra: Kto Chce Przestraszyć Myszkę Odważną?, (2013), Elżbieta Wąsik, Studio Miniatur Filmowych – O powstaniu Ziemi, (2014), Joanna Polak, Fundacja Pogranicze – To pewna wiadomość! (2014), Joanna Jasińska-Koronkiewicz, Tv Studio Filmów Animowanych w Poznaniu THE BEST OF O!PLA 2015 „TERAZ DZIECI!” to wyjątkowy program prezentujący najnowsze polskie filmy animowane skierowane do dzieci. Pomysłodawcą i Głównym Organizatorem Festiwalu O!PLA jest Animation Across Borders. 29.11.2015, niedziela, godz. 19.00, sala kinowo-widowiskowa MCK, wstęp: 65 zł, bilety do nabycia w kasie MCK

Renata Przemyk – Przemyk Akustik Trio Renata Przemyk jest artystką niezwykłą, która od lat konsekwentnie podąża własną drogą, nie poddając się zewnętrznym wpływom i konsekwentnie łącząc doskonałe kompozycje z nieszablonowymi pomysłami na aranżacje utworów. Twórczość Renaty Przemyk można określić jako niebanalną, melodyjną, ale zarazem błyskotliwie zaaranżowaną i przede wszystkim zagraną. Koncert „Przemyk Akustik Trio” To kameralny projekt, w którego skład wchodzą oprócz wokalistki (czasem sięgającej po gitarę akustyczną, mini akordeon, głównie jednak po instru-

w ydarzenia 1 niedziela

Renata Przemyk, fot. Dariusz Gackowski

menty perkusyjne) świetni instrumentaliści. Zobaczyć i usłyszeć możemy Piotra Wojtanowskiego grającego na fretlessie i gitarze akustycznej, na głównej gitarze akustycznej – Grzegorza Palkę. Artyści sięgają po utwory znane odzierając je jednak z pierwotnych aranżacji. 30.11.2015, poniedziałek, godz. 10.00, sala kinowo-widowiskowa MCK, bilet 16 zł

Bydgoski Teatr Lalek BURATINO – spektakl „Przygody Kaja i Gerdy” „Przygody Kaja i Gerdy” to opowieść na podstawie jednej z najsłynniejszych baśni, jakie kiedykolwiek powstały. Są w niej te wszystkie elementy, które powodują, że czytają ją kolejne pokolenia, wciąż znajdując w niej potwierdzenie rangi takich elementów jak: miłość, poświęcenie, wierność, czy odwaga. O jej nieustającej od wieków popularności stanowią obecne tu, niezbędne dla pięknych, baśniowych opowieści zjawiska: nadrealizmu, magii i żyjących dziwnym życiem niezwykłych postaci. Reżyseria: Czesław Sieńko; scenografia: Maria Balcerek; muzyka: Robert Łuczak; występują: Karolina Kasprzak; Karolina Suchodolska; Magda Król; Damian Wilma; Łukasz Seremet / Adrian Wiśniewski;

UTW „Agora Nestora” wykłady: 10.11.2015, wtorek, godz. 16.00, sala kinowo-widowiskowa MCK O czym mówią obrazy dawnych mistrzów, arcydzieła malarstwa europejskiego, dr Marta Ipczyńska 24.11.2015, wtorek, godz. 16.00, sala kinowo-widowiskowa MCK Pieśni i miniatury fortepianowe kompozytorów hiszpańskich, mgr Justyna Jakubowska

listopad

11 minut Sól ziemi 2 poniedziałek Sól ziemi 11 minut 3 wtorek 11 minut seans KMF MOZAIKA seans KMF MOZAIKA 4 środa Sól ziemi 11 minut 6 piątek Demon W cieniu kobiet Demon 9 poniedziałek Demon W cieniu kobiet Demon 10 wtorek seans KMF MOZAIKA Z dala od zgiełku (jednorazowy pokaz) 11 środa Mania. Historia pracownicy fabryki papierosów (w ramach obchodów Narodowego Święta Niepodległości) 12 czwartek 16.00 Demon 17.45 Mr Turner (jednorazowy pokaz) 20.30 Demon 13 piątek 16.00 Demon 17.30 Obce niebo (jednorazowy pokaz) 20.00 Demon 14-21 listopada – C A M ER I M AG E 22 niedziela 20.30 Pentameron (jednorazowy pokaz) 23 poniedziałek 17.00 W cieniu kobiet 18.30 W cieniu kobiet 20.00 Pod elektrycznymi chmurami (jednorazowy pokaz) 24 wtorek 18.15 seans KMF MOZAIKA 29 sobota 16.00 Makbet 18.00 Aferim! 20.00 Nadejdą lepsze czasy 29 niedziela 12.00 MAŁE ANIMOCJE (wstęp 5 zł) 0 pokazie na stronie obok. Bilety: ulgowe 11 zł / normalne 14 zł 18.00 19.30 18.00 20.00 16.00 18.15 20.30 18.00 20.00 17.00 18.45 20.10 17.00 18.45 20.10 18.15 20.30 20.30

Kino Jeremi Zespół Szkół nr 5 Mistrzostwa Sportowego ul. Gen. Z. Berlinga 13, Bydgoszcz, Fordon 5.11.2015 (czwartek) 6.11.2015 (piątek) 7.11.2015 (sobota) 12.11.2015 (czwartek) 13.11.2015 (piątek) 14.11.2015 (sobota) 19.11.2015 (czwartek) 20.11.2015 (piątek) 21.11.2015 (sobota) 26.11.2015 (czwartek) 27.11.2015 (piątek) 28.11.2015 (sobota)

19.00 19.00 19.00 19.00 19.00 19.00 19.00 19.00 19.00 19.00 19.00 19.00 Bilety: w

El Club Noc Walpurgi Cień latarni morskiej El Club Noc Walpurgi Cień latarni morskiej El Club Noc Walpurgi Cień latarni morskiej El Club Noc Walpurgi Cień latarni morskiej listopadzie wstęp wolny!

listopad 2015 |

| 61

w ydarzenia

fot. Dariusz Gackowski

Zespół Pałacowo-Parkowy w Ostromecku 2.11.2015, poniedziałek, godz. 18.00, Pałac Nowy, wstęp wolny

Koncert zaduszny tria jazzowego: Biskupski, Nadolny, Lemańczyk

Artystów łączy Akademia Muzyczna w Bydgoszczy. Częsta współpraca to zbliżone wyobrażenie muzycznego świata i niejednokrotnie przecinająca się droga artystyczna. To z kolei pozwala na doskonałe porozumienie na scenie gwarantujące płynność narracji muzycznej i logikę jej przebiegu. Muzyka zespołu to jazzowy mainstream poparty kompetencją i wirtuozerią wykonawców. Większość repertuaru stanowią kompozycje autorskie, ale grane przez nich standardy jazzowe mają również silne osobiste zabarwienie. Trio tworzą: Piotr Biskupski, Adam Lemańczyk i Grzegorz Nadolny. 7.11.2015, sobota, godz. 12.00, Pałac Nowy (oranżeria), wstęp wolny, zapisy: zwiedzanie@ palacwostromecku.pl (do 6 listopada)

„Dyniowe kombinacje, czyli do Pałacu zabierz dynię 2” – warsztaty dla rodzin z dziećmi, prowadzi Agata Przygodzińska Zapraszamy na warsztaty w stylu „zrób to sam” z wykorzystaniem technik decoupage’u i rękodzieła, które w ubiegłym roku spotkały się z ogromnym zainteresowaniem. Rodziny wykonają m.in. lampiony z dyni. Pod-

czas warsztatów będą miały również miejsce kreatywne, rodzinne gry zręcznościowe z wykorzystaniem… pestek dyni. UWAGA: Rodziny prosimy, aby zabrały ze sobą na warsztaty jedną małą dynię! 8.11.2015, niedziela, godz. 16.00, Pałac Nowy, wstęp 10 zł

Filip Lipski (skrzypce) & Tomasz Gumiela (fortepian) – koncert Filip Lipski urodził się w Bydgoszczy. Po ukończeniu „Szkoły Talentów” w Poznaniu kontynuował swoją edukację na Universitaet der Kunste w Berlinie u prof. T. Tomaszewskiego (koncertmistrza Deutsche Oper w Berlinie). Następnie wyjechał do Londynu, gdzie został uhonorowany stypendium przez City of London Corporation, które umożliwiło mu podyplomowe kształcenie się w elitarnej Guildhall School of Music and Drama, w klasie prof. K. Śmietany. Swoje wirtuozowskie i artystyczne umiejętności doskonalił u wybitnych muzyków, jak: W. Wiłkomirska, K.A. Kulka, P. Munteanu, N. Chestain, K. Węgrzyn, R. Nodel, H. Schunk, B. le Monnier, A.R. Kragerud. Był gościnnym koncertmistrzem w wielu różnych orkiestrach i festiwalach muzycznych. Wykonuje recitale solowe w całej Europie, np. w Konzerthaus w BerFilip Lipski linie, Southwerk Cathedral w Londynie, jako solista z Kameralną Orkiestrą Amadeus w Dworze Artusa w Gdańsku. Był laureatem wielu konkursów w tym: 1. miejsce na międzynarodowym konkursie w Quakenbrucken w Niemczech, 1. miejsce) na Ogólnopolskim konkursie J.S. Bacha w Polsce, Tomasz Gumiela

62 |

| listopad 2015

w ydarzenia 1. miejsce na konkursie muzyki kameralnej Juttungs-Foundation w Stendhal w Niemczech. Gra na skrzypcach W. Topa. Tomasz Gumiela jest cenionym pianistą i kameralistą. Ukończył Akademię Muzyczną w Bydgoszczy pod kierunkiem prof. Marii Murawskiej i prof. Jerzego Sulikowskiego, a następnie doskonalił swoje umiejętności w mistrzowskiej klasie prof. Dang Thai – Sona w Montrealu. Aktualnie pracuje na stanowisku wykładowcy Akademii Muzycznej w Bydgoszczy prowadząc zajęcia z fortepianu, kameralistyki oraz współpracując z klasą śpiewu prof. Katarzyny Nowak-Stańczyk. Posiada szeroki repertuar, w szczególności dzieła pianistyki solowej XIX wieku. Ma w swoim dorobku dwie płyty z polskimi pieśniami współczesnymi XX wieku. Wraz z żoną Agatą Nowakowską-Gumielą współtworzy duet fortepianowy i ma dwóch wspaniałych synów – Jakuba i Jędrzeja. 11.11.2015, środa, godz. 16.00, Pałac Nowy, wstęp wolny

VIII Śpiewnik domowy: „Leć, orle biały” – koncert pieśni patriotycznych Zapraszamy do wspólnego śpiewania i odkrywania dawnych oraz nowych pieśni polskich. Wystąpią: dzieci i młodzież z Zespołu Szkół w Ostromecku oraz Młodzieżowego Domu Kultury nr 2 w Bydgoszczy. Jako solistka zaprezentuje się Marzena Nowakowska z przyjaciółmi. Przygotowanie pieśni: Anna Grzybek-Korzeniowska, przygotowanie i prowadzenie spotkania: Krystyna Berndt. „Piękno i rytm pieśni porywa nas do mazurków, oberków, do krakowiaków, do poloneza. I dalej, i szybciej, i wolniej drogą przez serce oraz pamięć. W głąb historii i do przodu – drogą w przyszłość. Do tańca i do różańca. Do płaczu i do śmiechu. Pieśni polskie – to zaduma przemijania, nostalgia, ale i eksplozja radości. Patriotyzm jest także pamięcią o naszych przodkach, wielkich bohaterach, czy ważnych momentach historycznych. Patriotyzm polski wpisany jest też w krajobrazy, w dzieje rodzin, w pamiątki przechowywane od pokoleń” – podkreśla Krystyna Berndt. 15.11.2015, niedziela, godz. 15.00, Pałac Nowy, wstęp wolny

Grzegorz Pleszyński – Małe obrazy i mały koncert

Zapraszamy na wernisaż wystawy najnowszych prac autora połączony z koncertem Pleszyńskiego na plastikowe trąby i klawisze. Więcej o projekcie: soundcloud. com/kook-on/ostrowskipleszynski-las-marianski-workin-progress. 15.11.2015, niedziela, godz. 16.00, Pałac Nowy, wstęp 10 zł

Capella Thoruniensis – koncert jesienny Orkiestra kameralna Capella Thoruniensis powstała w 2009 r. z inicjatywy jej obecnego dyrektora artystycznego Filipa Wroniszewskiego. Repertuar orkiestry obejmuje głównie dzieła epok baroku i klasycyzmu, a także utwory kameralne muzyki współczesnej. Capella Thoruniensis to młody i dynamicznie działający

zespół – w latach 2010-2014 muzycy zagrali przeszło 80 koncertów, występując m.in. na międzynarodowym festiwalu Toruń – Muzyka i Architektura (2011 r.), festiwalu muzyki dawnej Musica Antiqua Zneynae (2014 r.) oraz dwukrotnie w prestiżowym projekcie organizowanym przez Urząd Marszałkowski „Ochrona Dziedzictwa Kulturowego Województwa Kujawsko-Pomorskiego (2011/2012 r.)”. 22.11.2015, niedziela, godz. 12.00, Pałac Nowy, wstęp wolny

„Szedł listopad” – Poranek muzyczny z cyklu „Akademia dzieciom”

Prowadzące: dr Ewelina Boesche-Kopczyńska i mgr Honorata Glaza-Gulgowska wykorzystują metodę „aktywnego słuchania”, polegającą na dodaniu do muzyki elementów ruchu, gry na instrumentach czy melorecytacji. 22.11.2015, niedziela, godz. 16.00, Pałac Nowy, wstęp 10 zł

Koncert kwintetu jazzowego New Bone i promocja płyty „Destined” Zespół występuje w składzie: Tomasz Kudyk – trumpet, flugelhorn, Bartłomiej Prucnal – alto sax, Dominik Wania – piano, Maciej Adamczak – double bass, Dawid Fortuna – drums. Kwintet jazzowy złożony z młodych, utytułowanych muzyków. Czterema płytami (w tym trzema autorskimi) utwierdził swoją pozycję na polskim rynku jazzowym. Entuzjastycznie o ich muzycznych dokonaniach wypowiadały się takie autorytety, jak Jarek Śmietana czy Bogdan Chmura. Pozytywny oddźwięk w branżowej prasie zarówno polskiej, jak i zagranicznej, przyczynił się do wzrostu zainteresowania zespołem poza granicami naszego kraju. Grupa otrzymuje propozycje koncertów w najdalszych zakątkach globu. Formacja zaprezentowała się m.in. w ramach drugiej edycji festiwalu Polskie Gwiazdy Światowego Jazzu w Moskwie, a także podczas Międzynarodowego Delhi Jazz Festival w 2013 r. W czasie pobytu w Indiach zespół zapisał się także w historii jako pierwsza formacja, która wystąpiła z koncertem jazzowym na żywo w Kaszmirze! 29.11.2015, niedziela, godz. 16.00, Pałac Nowy, wstęp 10 zł

Akademia w Pałacu: Stanisław Miłek – akordeon

S. Miłek ukończył z wyróżnieniem Akademię Muzyczną im. Feliksa Nowowiejskiego w Bydgoszczy w klasie prof. Jerzego Kaszuby oraz Podyplomowe Studium Instrumentalistyki pod kierunkiem prof. Jerzego Jurka. Obecnie jest adiunktem w klasie akordeonu w Akademii Muzycznej w Bydgoszczy. Jest laureatem m.in. XXIV Ogólnopolskiego Konkursu Akordeonowego oraz Międzynarodowego Konkursu Akordeonowego Citta di Castelfidardo. Występował m.in. na Bydgoskich Wtorkach Muzycznych i Czwartkach Organowych, w Pałacach w Lubostroniu i Ostromecku, podczas Festiwalu Laureatów Konkursów Muzycznych w Bydgoszczy, Festiwalu Solistów i Zespołów Akordeonowych w Kotlinie i innych. listopad 2015 |

| 63

w ydarzenia Galeria Wspólna W Głębi

– projekt malarski Karoliny Jarosławskiej i Klaudii Kudelskiej 19.11.2015, godz. 18.00 – wernisaż (wystawa czynna do 11 grudnia)

W Głębi Natura wabi nas niezwykłym układem barw lub surową tonacją, zadziwia abstrakcyjną formą. Wystarczy wsłuchać się w jej odgłosy, aby zostać zainspirowanym. Drzewo za psychologią głębi traktowane jest jako symbol osobowości i jej rozwoju. Woda to siła natury przerastająca człowieka – zachwycająca i budząca szacunek. Cień to przestrzeń ukryta i niewyjaśniona, a równocześnie wciągająca i budująca napięcie. Wymienione elementy powracają w obrazach Karoliny Jarosławskiej i Klaudii Ka. Prace obu malarek łączy również ograniczona gama barwna oparta na czerniach, bielach, beżach i szarościach. Jednak podejście do tematu i temperament obu autorek są skrajnie różne. W pracach Karoliny Jarosławskiej można doszukiwać się kawałków krajobrazu widzianych z bardzo bliska w postaci abstrakcyjnych płaszczyzn, ale prawdziwą istotą jej prac jest zmaganie z materią odzwierciedlone w swobodnej technice malarskiej, kontraście plam barwnych i dynamicznej kompozycji. Klaudia Ka opowiadając proste historie stara się zrozumieć naturę własną i otaczającego świata. Figuratywne przedstawienia postaci i miejsc charakteryzuje stonowana gama barwna i dbałość o szczegóły przywodząca na myśl dawne ilustracje.

Klaudia Ka, Sen Dzień, 100×80 cm

64 |

| listopad 2015

Podróż w głąb przyrody jest dla obu autorek uniwersalną podróżą w głąb siebie w poszukiwaniu własnej natury i uspokojenia. Ich prace są odzwierciedleniem indywidualnych punktów widzenia, których zestawienie może dać powód do zatrzymania się i zastanowienia nad istotą natury drzew, wody i cienia. Karolina Jarosławska – malarka, urodzona w 1977 r. w Białymstoku. W 2001 r. ukończyła Uniwersytet Gdański, w 2007 r. Akademię Sztuk Pięknych w Gdańsku. Głównym tematem jej prac jest natura. Artystka bierze udział w wystawach w kraju i za granicą, organizuje oraz bierze udział w licznych wydarzeniach artystycznych. Zajmuje się edukacją kulturalną. Klaudia Ka – malarka urodzona w 1984 r. w Warszawie, gdzie mieszka i pracuje.Uzyskała dyplom z wyróżnieniem na Europejskiej Akademii Sztuk w Warszawie w 2008 r. Stypendystka EAS i MEN. W latach 2008-2014 wzięła udział w wielu wystawach indywidualnych i zbiorowych. W 2015 r. brała udział w rezydencji artystycznej w Indiach i festiwalu KUNST OFFEN w Niemczech. Jej prace znajdują się w prywatnych kolekcjach w Europie i USA. Poza malarstwem zajmuje się grafiką i animacją, a wraz ze Stowarzyszeniem Hokuspokus organizacją wydarzeń kulturalnych.

Karolina Jarosławska, Las 2, 100×80 cm