BIK 7-8/2017

Felietony: Walczak, Andrzejewski, Pruss, Siwiec

Sylwia Hanff w Bydgoszczy

10. edycja

Bóg w dom w TPB – recenzja

Hanna Strychalska o litografiach Stanisława Matuszczaka Natalia Nazaruk o polskiej kulturze działkownictwa

24. Bydgoski Festiwal Operowy okiem Barbary Mielcarek-Krzyżanowskiej

lipiec/sierpień 2017

Książki na lato poleca Katarzyna Wacław

nr 7/8 (485) ROK XLIII ISSN 1232-4450 INDEX 38139x cena 2,10 zł (5% VAT)

Busker Fest

REKORD!

Wspólnie pobiliśmy rekord Guinnessa! Dziękujemy!

25 czerwca 2016, podczas X edycji Festiwalu Sztuki Perkusyjnej Drums Fusion biliśmy rekord w liczbie osób jednocześnie grających na największym bębnie świata. Przesłano nam informację o oficjalnym uznaniu rekordu.

na początek Słowa na lipiec? A słowa na sierpień? Tyle miesięcy, że słów może nie starczyć. Cisną się zresztą na usta często słowa nieprzyzwoite, a ja jednak mam dużo kindersztuby, wiele przyzwoitości i otchłanne pokłady łagodności, wyrozumiałości, dobroci.

Chciałoby się więc czasem porzucić te krainy łagodności i wygarnąć słowa na lipiec, a później jeszcze słowa na sierpień – jeszcze mocniejsze, jeszcze bardziej wywrotowe, bo przecież sezon ogórkowy sezonem ogórkowym, ale nie zabraknie nam okazji do przeklinania. Taka choćby pogoda! A przecież na pogodzie się nie kończy.

Słowa więc na lipiec i na sierpień? I na każdy inny miesiąc w roku? Wolność, równość, braterstwo! A – jak dopytywał wielki noblista – dlaczego nikt nie doda: kultura? Więc dodaję: kultura!

A popkultura? Też! Znów Polska cała o Bydgoszczy mówi i tym razem jest to kontekst dobry, wesoły. Cała Polska się śmieje razem z Bydgoszczą. Bo w głosowaniu wysoko – na pierwszych dwóch miejscach – dwaj popkulturowi herosi: Dragon Ball i Obi-Wan Kenobi. I myślę sobie, że to jest prawdziwa dekomunizacja, to jest (w jakimś choćby stopniu) zemsta mojego pokolenia. Bo my, wychowani w umierającej komunie, byliśmy przecież małymi kontrrewolucjonistami, nienawidziliśmy tego systemu, gardziliśmy nim tak straszliwie, jak tylko nasze młode, gorące serduszka potrafiły gardzić, a potrafiły gardzić bardzo.

Ale przecież nie Karol Marks nam przeszkadzał, nie marksizm był nam tak obrzydły, nawet nie przeszkadzali nam plan 6-letni, Armia Ludowa, Duracz, Szenwald, Berling, Oskar Lange i cała reszta. Nie mam siły przepisywać tych nazwisk, które nie przeszkadzały nam wtedy, a i teraz nie mam do nich żadnego stosunku.

Co innego nam przeszkadzało. Przeszkadzało nam, że nie mamy zabawek, jakie mieli ci szczęśliwcy, którym ojcowie przywozili z zagranicznych kontraktów, że nie mamy piórników z bohaterami Gwiezdnych wojen, że Han Solo i Chewbacca nie zdobią naszych długopisów, koszulek, plecaków.

Dlatego widzę w tym zemstę mojego także pokolenia – być może wymierzana ręką pokoleń późniejszych, ale jakże mnie to cieszy. Największym ciosem dla późnych lat osiemdziesiątych jest ta zemsta kolorowych figurek, które okazały się trwalsze niż ten opresyjny, obrzydliwy system, który nam reglamentował gadżety.

Jeżeli ktoś pokonał generałów i sekretarzy, to byli właśnie oni: Han, Chewie, Obi-Wan, Luke Skywalker i Lea. Czy powinni mieć własne ulice? Jeżeli ja miałbym o tym decydować, nie wahałbym się ani chwili.

R edak to r N ac zeln y B I K w i n te r n e c i e :

www.bik.bydgoszcz.pl www.issuu.com/bik_ www.facebook.com/bik.bydgoszcz

Prenumerata jest realizowana przez RUCH S.A.: Zamówienia na prenumeratę można składać bezpośrednio na stronie www.prenumerata. ruch.com.pl. Ewentualne pytania prosimy kierować na adres e-mail: prenumerata@ruch.com.pl lub kontaktując się z Centrum Obsługi Klienta „RUCH”: tel. 226 937 000 lub 801 800 803 (w dni robocze w godz. 7.00-17.00, koszt połączenia według taryfy operatora).

spis treści Na początek, Michał Tabaczyński. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 Wyraz czegoś najważniejszego, Danuta Milewska. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3 Tajemnicze piękno butō, z Sylwią Hanff rozmawia Monika Grabarek . . . . . . . . . . 4 Bóg w dom, gość za drzwiami, Michał Tabaczyński . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6 Instytucja kultury miasta Bydgoszczy

Osły i inni, Emilia Walczak, Literacki flâneur (11) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9 Bydgoszcz w warsztacie, cz. 1, Adam Wyzujak. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10 Kilka słów o prostocie, Hanna Strychalska . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12 Ośmiorniczek nie będzie, Szymon Andrzejewski, Przez rude okulary (33). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15 Lato na ROD(OS), Natalia Nazaruk. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16 Czas spowolniony, czyli Bydgoski Festiwal Operowy po raz 24., Barbara Mielcarek-Krzyżanowska . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18 Książki na lato, Katarzyna Wacław. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20 Biblioteka płonie, Bartłomiej Siwiec, Zugzwang (51) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 22 Bydgoski insynuator kulturalny (156), Zdzisław Pruss. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 23 Adresy bydgoskich instytucji kultury. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 24

wydawca: Miejskie Centrum Kultury w Bydgoszczy dyrektorka: Marzena Matowska 85-056 Bydgoszcz, ul. Marcinkowskiego 12 e-mail: sekretariat@mck-bydgoszcz.pl www.mck-bydgoszcz.pl redaktor naczelny: Michał Tabaczyński michal.tabaczynski@mck-bydgoszcz.pl redaktor wydania: Emilia Walczak emilia.walczak@mck-bydgoszcz.pl redakcja: Szymon Andrzejewski, Kuba Ignasiak, Szymon Idczak, Monika Grabarek korekta: Emilia Walczak skład, opracowanie graficzne: Bogdan Prus projekt winiety: ZbyZiel redakcja: tel. 523 255 553 bik@mck-bydgoszcz.pl ul. Marcinkowskiego 12 druk i oprawa: Polraster BIK w sieci www.bik.bydgoszcz.pl www.facebook.com/bik.bydgoszcz www.issuu.com/bik_

Redakcja nie zwraca materiałów niezamówionych i zastrzega sobie prawo do dokonywania skrótów oraz zmiany tytułów. Nie ponosi odpowiedzialności za treść programów placówek kulturalnych oraz materiałów informacyjnych i graficznych. Reklamodawcy ponoszą pełną odpowiedzialność za skutki prawne wynikłe z opublikowania dostarczonych przez siebie materiałów. Opinie prezentowane przez autorów nie zawsze są zgodne ze stanowiskiem redakcji i wydawcy.

Wydarzenia Galeria Miejska bwa. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 26 Galeria Brda / Galeria Kantorek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 28 Muzeum Okręgowe im. Leona Wyczółkowskiego. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 29 Filharmonia Pomorska im. I.J. Paderewskiego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 32 Akademia Muzyczna w Bydgoszczy. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 33 Klub „ODNOWA”. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 34 Towarzystwo Muzyczne im. I.J. Paderewskiego. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 34 Młodzieżowy Dom Kultury nr 5 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 34 Muzeum Wodociągów, Galeria Wieży Ciśnień . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 35 Galeria Sztuki NEXT. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 35 Otwarta Przestrzeń „Światłownia”. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 36 Teatr Polski w Bydgoszczy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 37 Dom Kultury MODRACZEK. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 37 Wojewódzka i Miejska Biblioteka Publiczna. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 38 Młodzieżowy Dom Kultury nr 2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 39 Bite-Art Festival. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 40 Muszla Fest. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 41 Akademicka Przestrzeń Kulturalna WSG. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 42 Muzeum Fotografii w Bydgoszczy. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 42 Kujawsko-Pomorskie Centrum Kultury w Bydgoszczy. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 44 Bydgoskie Centrum Sztuki. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 45 Galeria Autorska Jan Kaja i Jacek Soliński . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 46 Kultura w Zatoce. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 48 Pałac Młodzieży w Bydgoszczy. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 48 Fundacja Nowe Pokolenie. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 50 Międzynarodowe Spotkania Nieprzypadkowe OKO NIGDY NIE ŚPI. . . . . . . . . . . . 51 Wojewódzki Ośrodek Animacji Kultury w Toruniu. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 52 Miejskie Centrum Kultury w Bydgoszczy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 53 Kino Orzeł . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 56 Zespół Pałacowo-Parkowy w Ostromecku. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 57 Galeria Wspólna. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 60

BIK 7-8/2017 (485) Rok XLIII, nakład 2000 egz.

dystrybucja: częściowo bezpłatny Na okładce: Fotografia Macieja Maciejewskiego – wystawa Tam, gdzie żyją dzikie gęsi w foyer MCK od 6 lipca

2 |

| lipiec/sierpień 2017

performance Danuta Milewska

Wyraz czegoś najważniejszego „Sztuka obecności – warsztaty artystyczno-edukacyjne” to projekt Fundacji Nowa Sztuka Wet Music, łączący się z życiem tak, jak lubimy. Ten bliski związek opiera się na sile teraźniejszości, o której pisał Eckhart Tolle: „Czy jesteś uważną obecnością? Postrzegającą żywotność, która cię otacza? Nawet w kamieniach (…)? Historia nigdy nie jest szczęśliwa na długo, chyba że wnosisz do niej obecność.

Wtedy jest tam nawet coś głębszego niż szczęście. I nawet historia twojego życia zaczyna się poprawiać. Kiedy wchodzisz w ten głębszy wymiar. Nawet na poziomie zawartości, która jest już może niepotrzebna, ponieważ jest dobrze tak, jak jest. Nagle sprawy ulegają poprawie.

Wszechświat zaczyna być pomocny, współpracujący. Życie wydaje się pomocne”.

Pierwsza odsłona „Sztuki obecności” w Bydgoszczy odbyła się w weekend 6 i 7 maja 2017 r. we współpracy z bydgoską szkołą jogi Alchemiayogi. Fundacja zaprosiła do Bydgoszczy nauczyciela pracy z głosem na kurs unikalnej jogi dźwięku – nada yoga – Swami Saraswati. Jedna z uczestniczek, Anna Niestatek, tak podsumowała swoje doświadczenie na warsztatach: „Pierwsze realne spotkanie z jogą, medytacją – od razu z nada jogą. To dotarcie do głębi tego, co od lat wyczuwałam w muzyce, w jej mistyce i nieokreślonym, nienazwanym dotąd we mnie zdrowotnym oddziaływaniu. Dwa dni wraz ze Swamim i ciepła aura płynąca z atmosfery, którą tworzyła grupa, były pierwszym prawdziwym tu i teraz w moim życiu. Bardzo głębokie doświadczenie spokoju, wyciszenia i skupienia w poczuciu bezpieczeństwa, przy rozmaitych harmoniach, które śpiewaliśmy nawet wewnątrz siebie, pozostaje we mnie w skrawkach do tej chwili. Czuję i chcę, aby ten stan towarzyszył mojemu dotykaniu i doświadczaniu dźwięków”.

Warsztaty zaowocowały pomysłem otwarcia w Bydgoszczy pierwszej w Polsce Satyananda Szkoły pod kierunkiem Swamiego Saraswatiego.

Dwa tygodnie później do Bydgoszczy po raz pierwszy przyjechała Sylwia Hanff – pionierka i najbardziej rozpoznawalna tancerka butō w Polsce. Na organizowane przez Fundację Wet Music we współpracy z Wojewódzką i Miejską Biblioteką Publiczną w Bydgoszczy warsztaty uczestnicy przyjechali m.in. ze Zduńskiej Woli, Często-

chowy, Poznania, Pruszcza Pomorskiego. Sylwia Hanff do doświadczania tego „tańca tańców” przygotowała nas rozmową o butō i o nas samych. Jedna z osób mających po raz pierwszy styczność z butō napisała później, że „było mistyczne, inspirująco, energetycznie i transcendentnie”.

Sylwia podkreśla, że oglądanie butō to doświadczenie.

Na międzynarodowej konferencji japonistycznej Julia z Wiednia tak to określiła: „(…) pierwszy raz usłyszałam o butō i zobaczyłam performance (Sylwia Hanff – 9 ptaków Natsukashii). To przypomniało mi moment, w którym po raz pierwszy zobaczyłam ogromny ocean: słowa nie były potrzebne, żeby zrobić na mnie wrażenie, żeby mnie poruszyć i pozwolić zrozumieć, o czym to jest. Po prostu oglądałam, bez myślenia o historii, która się za tym kryje – patrzyłam na ludzkie ciało poddane wpływowi natury i zmieniające się w coś ponadnaturalnego.

Odniosłam wrażenie, że ten performance był wyrazem czegoś najważniejszego dla nas wszystkich, co nie może zostać nazwane słowami. W ten sposób, (…) poszłam na warsztat butō (…). Po prostu nie mogłam się oprzeć, chciałam jeszcze raz doświadczyć czegoś podobnego.

I doświadczyłam, w kompletnie niespodziewany i cudowny sposób”.

Następnego dnia po warsztatach Sylwia Hanff odwiedziła bydgoski park Kazimierza Wielkiego, by przygotować się do performance’u butō przy kultowych skałkach.

Performance 9 Ptaków Natsukashii Sylwii Hanff z udziałem Marcina Karnowskiego (hangdrum) i Ani Niestatek (djembe) zaczarował je raz jeszcze. Lub raczej odkrył nagą prawdę o bydgoskich skałkach. Tam, w tych kamieniach leży prawda o starych dobrych czasach i to się tam czuje.

Natsukashi to przymiotnik określający ciepłe nagłe uczucie sentymentalności, w którym drobne rzeczy przywodzą jakieś stare dobre wspomnienia i kiedy przypominasz sobie czułość i dobro tamtych czasów… Tak jest z bydgoskimi skałkami.

Te wyjątkowe i unikatowe warsztaty oraz spotkania z nauczycielami pracy z głosem i ciałem odbyły się w ramach projektu Fundacji Nowa Sztuka Wet Music Sztuka obecności dzięki współfinansowaniu ze środków otrzymanych od Miasta Bydgoszczy. lipiec/sierpień 2017 |

| 3

Fot. Adam Kruk / Fundacja Nowa Sztuka Wet Music

Tajemnicze piękno butō Z Sylwią Hanff, tancerką butō, choreografką, reżyserką, nauczycielką technik pracy z ciałem i medytacji, przy okazji jej wizyty w Bydgoszczy rozmawia Monika Grabarek.

Co to jest butō?

Czasami mówiąc o butō łatwiej jest powiedzieć, czym butō nie jest… Najlepszą metodą odpowiedzi na to pytanie jest definicja ostensywna, czyli pokazuję palcem: to jest butō, to nie jest butō… Jeśli zobaczysz dwa zjawiska pozornie podobne, to poczujesz to, zobaczysz, ale dalej nie będziesz umiała nazwać tego, co widziałaś, dlaczego to jest takie, a nie inne. To jest doświadczenie na poziomie czucia, wrażliwości, duchowości i metafizyki.

Bardzo to skomplikowane…

W tańcu butō jest bardzo dużo rzeczy trudnych dla umysłu zachodniego. Na szczęście tylko dla umysłu, jako bardzo silnej konstrukcji wewnętrznej, która nie4 |

| lipiec/sierpień 2017

ustannie wszystko chce zdefiniować, przyporządkować, nazywać… Taniec butō nie jest dla każdego, tak jak inne zjawiska w sztuce. Albo się z tym rezonuje, albo nie. Albo coś nam w duszy gra, albo nie, po prostu. Specjalnie zaczęłam od umysłu, bo choć czegoś nie obejmujemy, to jednak to niezrozumiałe, tajemnicze coś nas do siebie bardzo przyciąga. Butō od prawie 60 lat jest obecne w kulturze Zachodu i bardzo mocno wpłynęło na nią.

Ludzie potrzebują butō, potrzebują duchowości Wschodu. Ale tu pojawia się pułapka, bo nasze wyobrażenia o duchowości Wschodu są najczęściej tylko właśnie bardzo poplątanymi wyobrażeniami i są jedną wielką projekcją. To wyobrażenie wynika z ogromnej tęsknoty za utraconą duchowością Zachodu, która przecież zawsze

performance była bardzo głęboka, ale została zakopana gdzieś pod stosem intelektualnych teorii i rozważań. Porzuciliśmy świat czucia i ducha i poprzez butō szukamy do niego drogi powrotnej.

Duchowość Wschodu to jest droga do duchowości Zachodu, ja właśnie taką drogę przeszłam. Butō jest w pewnym sensie praktyką duchową, ale zdecydowanie należy do sztuk performatywnych, o tym nie można zapomnieć. Butō jest czasami trudne do zrozumienia.

Bariera w odbiorze pojawia się, jeśli nie umiemy czegoś natychmiast nazwać, zdefiniować. O butō trudno mówić, bo nie mamy do tego odpowiedniego narzędzia, tego nie da się ująć w języku . Butō jest kompletnie poza językiem i poza umysłem. Bardzo trudno mówić o butō, bo często trzeba używać pojęć przeciwstawnych. Mówi się, że jest to taniec wolności i poniekąd tak jest. Ludzie często myślą, że w tańcu wolności mogą wszystko, że nic ich nie może ograniczać, że ja, ja, ja ja… W tańcu butō nie chodzi w ogóle o „ja” , taniec wolności to za mało powiedziane. Butō to bardzo współczesna sztuka. Czasem mówię, że to jest najbardziej radykalny teatr ciała, ale to też za mało, żeby opisać butō. To zjawisko ponadkulturowe i międzykulturowe już u swoich źródeł.

To może chociaż ze źródłami butō będzie prościej?

Butō stoi na dwóch nogach. Na wschodniej i zachodniej. Łączy zachodnią wolność i wschodni sposób myślenia, w którym jest połączenie ciało–umysł, ciało–świadomość. My, ludzie Zachodu, jesteśmy bardzo skoncentrowani na intelekcie; kiedy wyłączamy umysł, pojawia się totalny trans. Mało się mówi o tym, że świadomość to coś więcej niż intelekt, myślenie to więcej niż logika. Butō jest umysłem medytacyjnym, ja się przy tym stanowisku będę upierać, jest to bardzo wschodnie podejście.

Teraz namieszam jeszcze bardziej. Butō nie jest japońskie. To znaczy nie jest tylko japońskie. Twórcy butō – Hijikata Tatsumi i Ohno Kazuo – inspirowali się awangardą zachodnią i bez tej zachodniej awangardy butō w ogóle by nie powstało. Bardzo ważny w tej inspiracji był niemiecki teatr tańca. Niemiecki taniec ekspresyjny Mary Wigman.

Taniec ekspresyjny, który sięgał do tańców rytualnych, do rytuału jako takiego. Butō jest rytualne. Butō jest tańcem ciemności i czasem wygląda bardzo dramatycznie. Zadaje radykalne pytanie i daje radykalną odpowiedź, co to jest taniec. Ale to pytanie również zadaje się w Europie i Ame-

ryce od wielu lat. Zachodni taniec współczesny od dawna nie jest ładny ani estetyzujący. Taniec zmienił kierunek z nieba na ziemię. Nastąpiła zmiana kulturowa, ciało znowu zaczęło być widzialne i akceptowane, taniec wrócił do ciała. Tancerze współcześni są dziś inaczej zbudowani niż w balecie klasycznym.

Butō akceptuje ciało totalnie, afirmuje życie takim, jakie ono jest, nie zmienia nic na siłę…

Tak, absolutnie tak. To podejście bardzo radykalne. Butō powstało w Japonii pod koniec lat 50., kiedy na kulturę bardzo duży wpływ miała tragedia II wojny światowej. Po wybuchu bomby atomowej w Hiroszimie i Nagasaki, po Holokauście w Europie nic już nie mogło być takie samo… to była totalna katastrofa humanizmu.

Sztuka nie mogła już dłużej odwoływać się do klasycznej kategorii piękna, które spłonęło w piecach albo stopiło się w ciałach trawionych chorobą popromienną. Tancerze butō tańczyli zdeformowane ciała. To była ich odpowiedź na tragedię zagłady ludzkości, sposób przetrawienia tej strasznej traumy.

Japończycy mają taką niezwykłą umiejętność, że wchłaniając elementy inne kulturowo doskonale je integrują ze swoją kulturą. W Japonii nic nigdy nie będzie eklektyczne, tylko doskonale zintegrowane i tworzące nową jakość. Tak też się stało w przypadku butō, artyści czerpali z awangardy europejskiej, filozofii, literatury, teorii teatru, inspirowali się niemieckim tańcem ekspresyjnym, a także teatrem Grotowskiego.

Jeśli kogoś zainteresuje, co to jest butō, to zachęcam do obejrzenia tańca raczej na żywo, niż oglądania w internecie – tego czegoś nieuchwytnego nie można nagrać na wideo. Warto przy tym pamiętać, że teraz pojawiło się wiele form ekspresji ciała, popularnością cieszy się terapia tańcem, taniec intuitywny, ruch autentyczny; te wszystkie działania, wbrew pozorom, są czymś innym niż butō. Butō przede wszystkim niesie w sobie tajemnicę i tajemnicze piękno (japońskie yugen).

OD AUTORKI: Mamy lato, czas zasłużonej (lub nie) laby, ale również podróży, poszukiwań, inspirujących spotkań. Najbardziej życzę Państwu i sobie spotkań z Innym. W każdym wymiarze – tym artystycznym i duchowym chyba najbardziej. Być może spotkamy na plaży lub gdzieś na ulicy wielkiego miasta tancerza butō. Jeśli tak, to z pewnością będzie to dla nas doświadczenie inne od wszystkiego, co do tej pory widzieliśmy. Pięknego lata! lipiec/sierpień 2017 |

| 5

teatr Michał Tabaczyński

Bóg w dom, gość za drzwiami Tekst na zakończenie? Ostatnie pożegnanie?

To ostatnia regularna – przed dwiema finisażowymi – premiera bydgoskiego teatru pod dyrekcją duetu Wodzińśki–Frąckowiak. Bóg w dom podsumowuje w jakiś sposób trzyletnią pracę tego teatru: zbiegają się w tym spektaklu estetyczne i tematyczne wątki ostatnich sezonów, padają te same pytania, teatr spełnia znów funkcję, jaką chciał pełnić. Jaką pełnić powinien? Czy dla nowego teatru będzie to obowiązującym testamentem.

1.

Gdzie są teraz ci wszyscy, którzy utyskiwali na nierozpoznawalność Bydgoszczy, na jej bezbarwność? Powiedziałbym, gdzie, ale mam jednak resztki przyzwoitości (a nawet – wbrew powszechnym ostatnio pogłoskom – mam jej trochę więcej niż resztki). Oto Bydgoszcz staje się teraz ośrodkiem debaty, to Bydgoszcz dyktuje tematy, to Bydgoszcz ustawia jej temperaturę, ton, poziom. To Bydgoszcz jest wśród miast polskich prawdziwym trendsetterem!

Przy okazji, wszyscy ci, którzy utyskiwali na teatr, że po zaangażowanym w bydgoskie tematy repertuarze Pawła Łysaka TPB porzucił tożsamościowe problemy naszej lokalności, teraz powinni się czuć zaspokojeni. Bydgoszcz wraca do teatru w pięknym stylu.

Bóg w dom zajął się tematem, który w polskiej przestrzeni publicznej jest bodaj najbardziej zwulgaryzowany.

Kryzys migracyjny, który dla współczesnej Europy stanowi – albo ostrożniej: mógłby stanowić – sprawdzian jej wartości i bezprecedensowy impuls do odnowy i rewizji zasad współżycia społecznego, zdaje się wielką straconą szansą. Szczególnie w Polsce (a nawet jeśli tu Polskę jakoś faworyzuję, to dlatego, że inne kraje mnie nie interesują tak bardzo, że za inne kraje nie poczuwam się w takim stopniu do wstydu, jak za własny). Bydgoszcz jest na mapie tej debaty miejscem szczególnej troski. Jest miejscem, w którym głos zabrany w tej debacie wybrzmiewa szczególnie mocno.

Dlaczego? Bo Bydgoszcz stała się wbrew swojej woli areną najbardziej wstydliwych antyimigranckich, ksenofobicznych wystąpień. Teatr je przypomina i spełnia przy tym niewygodną rolę, rolę, która ściągała na niego krytykę i nie ułatwiała działalności, ale tym bardziej była potrzebna.

6 |

| lipiec/sierpień 2017

2.

Czy Teatr Polski w Bydgoszczy był polityczny? Tak, był i – można powiedzieć – całe szczęście. Ale jego polityczność nic nie miała wspólnego z partyjnymi partykularyzmami. Teatr był (jeszcze jest) polityczny w tym sensie, że pod nieobecność publicznej debaty stanowił jej ośrodek.

Nie można winić teatru za braki polskiego życia społeczno-politycznego, trzeba za to doceniać jego rolę na tym polu. Te doniesienia do prokuratury (oraz: zapowiedzi tychże) i krytyka działań teatru ze strony populistycznych polityków potwierdzają te dwa fakty: po pierwsze, że politycy uznali teatr za partnera w politycznym dyskursie, a po drugie, że reagowali z niezadowoleniem na wtargniecie teatru w przestrzeń – jak im się zdawało – zarezerwowaną dla nich samych, przestrzeń ich udzielnej władzy.

Teatr zastępował więc nieobecne sfery życia politycznego oraz kompensował braki życia społecznego: brak zniuansowanej debaty, niedobory etycznej perspektywy w życiu społecznym, odwagę nieoglądającą się na sondażową popularność. Jest do takich działań przestrzenią doskonale przystosowaną – jednocześnie publiczną i otwartą, ale też ograniczoną pewnymi regułami i wymagającą posługiwania się językiem sztuki, co zapewnia subtelność sądów (coś, o czym świat polityki może tylko pomarzyć).

Kompensacja tych braków była zapewne najbardziej charakterystyczną cechą tego teatru i najsilniejszym imperatywem jego twórców. Teatr działał ZAMIAST: zamiast polityków w sferze publicznej, zamiast poważnej debaty w mediach masowych, zamiast moralnych autorytetów. Teatr działał zamiast i jako pierwszy. Był etycznym głosem polskich elit (politycznych, intelektualnych, religijnych) w sprawie rozlicznych kryzysów, które trapiły i trapią społeczeństwo polskie (i europejskie), a które to kryzysy nie miały swojej poważnej, retorycznej reprezentacji w przestrzeni publicznej.

3.

Ale Bóg w dom ma też inny wymiar – mniej może uniwersalny, mniej intelektualny (w znaczeniu: czystej spekulatywności), a bardziej praktyczny (w znaczeniu praktyki politycznej). Mianowicie: opowiada także o mechanizmie, który nie tylko emigrantów może dotyczyć (i dotykać).

Jako że wspólnota – jakakolwiek wspólnota – zawsze jest wyobrażona, zawsze jest konstruktem kulturowym, to stosunek do uchodźców (imigrantów, obcych, innych

teatr – obojętnie jak to zwać) pokazuje stan tej wspólnoty, jej niewysłowione do tego momentu ograniczenia, jej nieujawnione reguły oraz jest probierzem jej jakości. Imigranci – u nas również jak najbardziej wyobrażeni – stają się modelem obcości jako takiej, wobec której wspólnota posiada określoną postawę, nawet jeżeli nie jest jej świadoma. I teraz możemy ją obserwować w pełnym świetle, które teatr jeszcze dodatkowo wzmacnia, tak że uwidocznione zostają wszelkie szczegóły, najdrobniejsze kontury.

W tej wyobrażonej wspólnocie narodowej obcym może się stać każdy, bowiem nie na jakiejś fantastycznej wspólnocie krwi, nie na dzielonej pozycji społecznej ani na wspólnym gruncie kultury będzie się ona opierać. Każdy z nas będzie mógł być poddany tym samym procesom, jakim są dzisiaj poddawani imigranci. Każda grupa, która zostanie uznana za obcą, może się zmagać z podobnym losem. W tym sensie Bóg w dom (i reakcje na ten spektakl) opowiada o kondycji naszej wspólnoty. Mechanizmy gettowości stosują się do naszego życia publicznego zupełnie wprost, i to już teraz.

4.

Pierwsza część spektaklu, msza w intencji ojczyzny, jest obrzędem tej nowej, wykluczającej wspólnoty. Nie ma w żadnym razie charakteru religijnego (co teatr zdiagnozo-

wał i na co zareagował szybciej niż hierarchowie polskiego Kościoła). Ta msza za ojczyznę jest teatrem społecznym, sceną, na której mówi się werbalno-wizualnym językiem o nienawiści i pogardzie: dosłownie przytoczone wypowiedzi polityków, księży, internetowych nienawistników.

Tworzy to zresztą piętrową strukturę, sięgając po kazanie ks. Kneblewskiego wygłoszone podczas prawdziwej (prawdziwej? nie jej status formalny mnie zastanawia, ale moralna prawomocność) powtarza je (dosłownie i z podaniem źródła!) podczas „mszy w intencji ojczyzny” odegranej w teatrze jako część przedstawienia, które spełnia podobną rolę w strukturze społecznej komunikacji. Tyle że powtarzając słowo w słowo to kazanie zmienia jego wydźwięk, odwraca jego wartości, nie opatrując go nawet słowem komentarza – pokazuje jego okropieństwo.

Refrenem tej mszy – o ironio! – jest „ordo caritatis”, zwrot pojawiający się i w kazaniu ks. Kneblewskiego, i w wypowiedzi Jarosława Kaczyńskiego: porządek miłowania, kolejność miłosierdzia. Skądinąd dziwny przypadek, by dla uprawomocnień polityki migracyjnej państwa stosować słowa doktora Kościoła (czekam, aż ministerstwa sprawiedliwości będą się powoływać na słowa Efrema Syryjczyka, a szkolnictwa – na Jana z Damaszku: przypadkowo dobieram te święte imiona, każdy może sobie dobrać ulubionych doktorów). Do czego w ten sposób odwołuje się spektakl, który wyciąga na powierzchnię ukryte przestrzenie naszej społecznej komunikacji? Zapewne do terminu, który w naszym społeczeństwie przegrał tę wirtualną rywalizację: civility. Tłumaczy się to na polski jako „uprzejmość” albo „grzeczność”, ale pobrzmiewa w tym angielskim słowie także owo civil (społeczny, obywatelski). Czym jest ta uprzejmość, wyjaśnia dobrze Anthony Giddens: Uprzejmość jest powszednim wyrazem kosmopolityzmu, zakładającym szacunek dla innych i uznanie różnorodności. Uprzejmość dotyczy przede wszystkim bardziej interakcji między obcymi sobie ludźmi aniżeli między osobami spokrewnionymi i bliskimi, albowiem, w takich przypadkach występuje silniejsza więź będąca podstawą ich związku. W sytuacji, gdy społeczeństwo jest podzielone lub rozbite na mniejsze części, uprzejmość staje się pierwszą ofiarą, ponieważ jest medium codziennych informacji. Jesteśmy w stanie prześledzić procesy wpływające na stopniowe pogarszanie się zachowań publicznych w takim otoczeniu, gdzie podziały społeczne wygrały z wzajemnością, lub tam, gdzie lęk wypiera spokój w relacjach z innymi.

Bóg w dom, plakat, Manuka Studio / Teatr Polski w Bydgoszczy

lipiec/sierpień 2017 |

| 7

teatr I jeśli pierwsza część spektaklu pokazuje ten brak w naszym życiu społecznym, owo wyparcie uprzejmości na rzecz porządku miłości, to druga w jakimś stopniu stara się pokazać stan społeczeństw, w których obowiązuje zasada grzeczności: dwie paryżanki spod klubu Bataclan są uosobieniem idei uprzejmości. Ale nie tylko takie przykłady pokazuje ta druga część Bóg w dom, która – podobnie jak część pierwsza – jest pozbawionym komentarza sprawozdaniem z reporterskiej podróży do Paryża i Brukseli. Przechodnie, działacze muzułmańskich organizacji społecznych, członkowie muzułmańskich partii, katoliccy aktywiści – wszyscy oni mówią swoim głosem, pokazując stan zachodnich społeczeństw w miejscach, w których doszło w ostatnim czasie do aktów terroru.

To nie jest jednoznaczny obraz, to raczej ponura diagnoza: do czego prowadzi dzisiejsza polityka, której sednem zdaje się opisany już tyle lat temu przez Richarda Sennetta narcyzm: …narcyzm mobilizuje dziś kultura pozbawiona wiary w to, co publiczne, i uznająca intymne uczucia za miernik znaczenia rzeczywistości.

Kiedy kwestie klasowe, etniczne czy zagadnienia sprawowania władzy nie poddają się temu miernikowi, kiedy nie są zwierciadłem, przestają budzić namiętność lub zainteresowanie.

Jeśli więc teatr był polityczny, to na pewno w swoim sprzeciwie wobec narcyzmu, który jest mechanizmem zobojętnienia na to, co wspólne, wspólnotowe. Narcyzm niweluje granice między ja a światem (moje intymne uczucie staje się częścią świata), a teatr je przywraca w akcie, który ma rozbudzić nasze zdolności ekspresji – co podkreślam, gdyby ktoś jeszcze nie wiedział, jakie mogą być cele teatralnych prowokacji. Teatr, by zacytować znów Sennetta, rozbudza w nas „zdolność do stawiania oporu zasadom dominacji i dyscypliny” rządzącym poszczególnymi zbiorowościami.

5.

Owszem, Teatr Polski w Bydgoszczy za dyrekcji Wodzińskiego i Frąckowiaka był – to wstępne i prowizoryczne rozpoznanie – jednocześnie radykalny (w znaczeniu: rewolucyjny) i utopijny, czasem też radykalnie utopijny (i za to wszystko musiał płacić). Zainteresowanie utopiami miało – tak to diagnozuję – charakter etyczny. Owszem, sądzę, że większość trzyletniej produkcji teatru to specjalnego rodzaju moralitety.

Walczył ten teatr (i w Bóg w dom też to robi, co starałem się udowodnić) o autonomię jednostki, o wolnego człowieka prywatnego, o autonomicznego człowieka, który byłby do8 |

| lipiec/sierpień 2017

brym – nieważne – obywatelem czy bliźnim (bo nie kwestie światopoglądowe są tu ważne, ale etyczne).

Polityczność tego teatru w niewielkim stopniu nie zależała od podejmowanych tematów. Zależała niemal wyłącznie od głównego zadania: walki o specyficzną autonomię widza. I tej walce teatr podporządkowywał repertuar i środki. Nie sądzę też, żeby był – jak się utarło, bo myślowe lenistwo było głównym grzechem jego krytyków – jakimś tam marksistowskim eksperymentem.

Rzecz była o wiele bardziej skomplikowana. Dobrze oddaje ją problem opisany już dość dawno przez Frederica Jamesona w jego The Political Unconscious w odniesieniu do analizy i krytyki kultury, która to jest rozpięta dialektycznie pomiędzy ideologią i utopią – tymi dwoma biegunami możliwych postaw, z których żadna nie jest sama w sobie wystarczająca i satysfakcjonująca: Marksistowska „negatywna hermeneutyka”, gdy praktykowana w oderwaniu od innych, zasługuje na krytykę Sahlinsa, który wypomina jej „mechanistyczny” i instrumentalny charakter marksowskiej analizy kultury; a i sama utopijna „hermeneutyka pozytywna” praktykowana w analogicznej izolacji od innych postaw (jak w doktrynie o wspólnotowych korzeniach sztuki Frye’a) nabiera cech religijnych, teologicznych, instruktywnych i moralistycznych, o ile nie jest uzupełniona o elementy dynamiki klasowej życia społecznego i produkcji kulturalnej. Łatwo da się te dylematy przenieść na dziedzinę działalności teatralnej, łatwo w nich zobaczyć odbicie pracy tego teatru, a Bóg w dom może być modelowym przykładem takiego podejścia. Podejścia, które niweczy tę opozycję, korzysta z tych obu biegunów, ale nie mieści się pomiędzy nimi: nie dostrzega opozycji w uniwersalności i partykularności. By to zobaczyć, trzeba wrócić do początku – owo odrzucenie lokalności deklarowane w programowych wystąpieniach nigdy nie było całkowite: Bydgoszcz wychylała się z tych spektakli albo wprost (jak w Błękitnie czy jak w Bóg w dom), albo pod wieloma maskami, spod których prześwitywały znajome rysy. Działo się tak dlatego, że jesteśmy częścią tego samego uniwersum problemów, a perspektywa, jaką proponował teatr, znajdowała się w tym nigdzie czy owym poza, które jako najlepszy punkt obserwacyjny ludzkich problemów polecał kiedyś kulturze Eagleton.

I to jest – tak jak to rozumiem – miejsce, z którego może patrzeć rzeczywiście autonomiczna jednostka, wolny człowiek, o którego teatr walczył.

literacki flâneur (12)

WALCZAK Osły i inni Nakładem wydawnictwa Znak ukaże się niedługo nowy wybór opowiadań Kornela Filipowicza zatytułowany Moja kochana, dumna ojczyzna. Ich selekcji dokonała znana z wielu mainstreamowych mediów – choć dziś zepchnięta nieco na ubocze przez wiadomą zmianę – krytyczka literacka Justyna Sobolewska, która sylwę tę podsumowała słowami: „Filipowicz jest obserwatorem tak czułym i tak wnikliwym, że trudno wychodzi się z jego opowiadań. Po tej podróży współczesna literatura może się wydać rozczarowująca”.

Sama lepiej bym tego nie ujęła! Zresztą, gdzie mi porównywać się z publicystką „Polityki”. Prawdą jest jednak, że Filipowicz, wieloletni partner Szymborskiej i przyjaciel Różewicza, był niedoścignionym do dziś mistrzem małej formy literackiej: opowiadań i mikropowieści (ach, wirtuozerski Ogród pana Nietschke!). Był to talent, któremu trudno dorównać. Zresztą, lepiej nawet, żeby nikt ze współczesnych literatów nie próbował tego robić: grozi kompromitacją!

O Filipowiczu, a właściwie o jego opowiadaniu zatytułowanym Egzekucja w Zoo przypomniałam sobie ostatnio podczas mojej wizyty w stolicy Wielkopolski, gdzie odwiedziłam legendarny stary jeżycki ogród zoologiczny (legendą owiany również ze względu na seksaferę sprzed 3 lat, kiedy to poznańska radna PiS kazała rozdzielić osły Napoleona i Antosię, gdyż tym zdarzało się kopulować publicznie na oczach matek z dziećmi; zwierzęta padły. Rezydenci poznańskich rezerwatów nie mają zresztą szczęścia do lokalnych samorządowców: w 2009 radny ww. partii wniósł interpelację w sprawie słonia geja imieniem Ninio z Nowego Zoo. W dodatku, nie dość że Ninio lubił tylko kolegów, to jeszcze bił samice trąbą! Później okazało się, że był po prostu jeszcze dzieckiem…).

Ale żarty na bok i do rzeczy. Żarty na bok, ponieważ opowiadania Filipowicza, choć cechują się lekkością pióra, ironią i poczuciem humoru, to jednak przeważnie dotykają tematów bardzo poważnych, najczęściej odnosząc się do czasów II wojny światowej. Tak jak Egzekucja w Zoo. Dajmy w tym miejscu próbkę „filipowiczowszczyzny”: „Trzeba jednak powiedzieć, że […] życie w Niemczech […] zmieniło się na korzyść, zostało ujęte w karby i uporządkowane, zniknęło bezrobocie, pieniądz ustabilizował się, były nawet dwa czy trzy lata wysokiej koniunktury. Obywatele otrzymali od państwa nowe, świetne drogi, mieszkania i urządzenia socjalne. Wydawało się, że Niemcy idą ku pomyślnej przyszłości. Pewien jednak kolega Eikenego

z uniwersytetu (w tej chwili gnił gdzieś w obozie koncentracyjnym) był zdania, że ustrój panujący w Niemczech od lat dwunastu przypominał stosunki panujące w stadzie wilków. Przywództwo stada sprawował sprytny, agresywny samotnik i przy pomocy grupy silnych (żrących się między sobą, ale posłusznych wobec wodza) samców prowadził to stado – rzecz w tym, że nie wiadomo dokąd? Wilkami powoduje nieomylny instynkt – ale czym kieruje się wódz stada niemieckiego? Eikene nie zastanawiał się nad tym”.

Literacki Hans Eikene był dyrektorem tytułowego zoo oraz członkiem NSDAP, do której to partii wstąpił, aby zapewnić spokój sobie, lecz przede wszystkim swoim podopiecznym, czyli licznym mieszkańcom zarządzanego przez siebie ogrodu zoologicznego. Pewnego dnia otrzymuje jednak drakoński rozkaz likwidacji tego obiektu i uśmiercania wszystkich przebywających w nim zwierząt.

W zoo odbywa się więc krwawa masakra.

Jak nietrudno się domyślić, dla empatycznego czytelnika lektura Egzekucji jest bardzo bolesna, podobnie jak oglądanie jej telewizyjnej ekranizacji z 1975 roku w reż. Jana Rutkiewicza. Nie wiem, czy opowiadanie to wejdzie do Mojej kochanej, dumnej ojczyzny, wiem natomiast, że na pewno warto powracać do tego utworu. I to nie tylko dlatego, że temperatura nastrojów społeczno-politycznych na całym świecie robi się naprawdę gorąca (nawet pomimo tego, że globalne ocieplenie bywa nazywane intratną mistyfikacją), a w powietrzu (oprócz smogu) wisi też widmo III wojny. Również dlatego, że Egzekucja zapytuje o miejsce w świecie i historii naszych braci mniejszych, wpisując się w nurt, do jakiego zaliczyć można m.in. pozycje takie jak: Ludzie i zwierzęta Antoniny Żabińskiej, Zwierzęcy punkt widzenia. Inna wersja historii Érica Barataya, Książka o prawach zwierząt Katarzyny Biernackiej i Aśki Wydrych czy też całą serię „zwierzęcą” wydawnictwa Czarne.

Chcecie tego Państwo czy też nie, nasz stosunek do zwierząt – i ogólnie do przyrody – przekłada się na nasz stosunek do ludzi, jest jego probierzem. Więc jeśli dla kogoś wycinanie wpisanej na listę Światowego Dziedzictwa UNESCO Puszczy Białowieskiej – domu kilkunastu tysięcy reprezentantów fauny (od bezkręgowców po największą na świecie populację wolno żyjącego żubra) – wydaje się zabawne (a bywa i tak), to ja już teraz zaczynam się zastanawiać nad dalszymi losami rezydentów poznańskiego zoo. Okrutniejemy – dążymy do wojny – czy czeka je więc niebawem egzekucja? A nas?

Emilia Walczak lipiec/sierpień 2017 |

| 9

Turbo Workshop

Otwarta Pracownia Sitodruku i Galeria Ładne Rzeczy

Bydgoszcz w Warsztacie, cz. 1 Dawni bydgoscy mistrzowie znaleźli godnych następców. Dowody znajdziemy w pracowniach młodych rzemieślników, które odwiedzimy w ramach nowego cyklu artykułów.

Jest rok 1564. Sejm Rzeczypospolitej zatwierdza cztery polskie piwa eksportowe. Wśród czterech trunków znajduje się napój warzony przez bydgoskich rzemieślników.

Uznanie dla ich pracy nie wzięło się jednak znikąd, bo tradycje piwowarstwa nad Brdą sięgały wtedy niemal 200 lat wstecz. Wszystko wskazuje na to, że właśnie ono było pierwszym masowo uprawianym w naszym mieście rzemiosłem. Jego rozwojowi sprzyjała nie tylko bliskość zasobnych w zboża Kujaw, ale też obecność dedykowanego piwowarom wodociągu, który zbudowano tu w 1523.

Poza piwowarami w dobie staropolskiej działało u nas kilkanaście innych cechów rzemieślniczych. Najstarsze, Warsztat Rowerowy Grzegorza Klucznika

10 |

| lipiec/sierpień 2017

Adam Wyzujak

skupiające piekarzy, rzeźników i zdunów-garncarzy, założono już w XV wieku. Po nich powstawały m.in. cechy krawców i kuśnierzy, kowali, bednarzy i cukierników.

Po przejęciu miasta przez Prusaków bydgoskie rzemiosło na szczęście nie przestało się rozwijać. W połowie XIX wieku założono nad Brdą jedno z pierwszych na ziemiach zaboru pruskiego Stowarzyszenie Rzemieślników, które, już pod inną nazwą, działa do dziś. Nieco ponad 60 lat później na dzisiejszej ulicy św. Trójcy otwarto zaś Królewsko-Pruską Szkołę Rzemiosł i Przemysłu Artystycznego, która jako pierwsza w Prowincji Poznańskiej kształciła m.in. malarzy dekoracyjnych, tkaczy i hafciarzy artystycznych oraz innych rzemieślników.

W dwudziestoleciu międzywojennym jedną z wizytówek bydgoskiego rzemiosła i przemysłu stały się fabryki rowerów. W naszym mieście powstawał co drugi jednoślad, który trafiał na polski rynek. Prym wiodły dwa zakłady: Tornedo i Fabryka Rowerów Willy Jahr. Poza nimi w mieWarsztat Rowerowy Grzegorza Klucznika

POST COFFICE

Rzemieślniczy Kujawski Regionalny Browar Osowa Góra

ście swoje warsztaty prowadziło sześciu rowerowych rzemieślników, a podzespoły do nich produkowały dwie fabryki. Rowerowym zagłębiem Bydgoszcz pozostała także po II wojnie światowej, kiedy uratowane przed wywózką do ZSRR maszyny Tornedo posłużyły do wyposażenia świeżo powstałych Zjednoczonych Zakładów Rowerowych, które później przekształcono w kultowy Romet. * Na przełomie wieków wydawało się, że wraz Rometem i pozostałymi dużymi przedsiębiorstwami upada cały bydgoski przemysł i rzemiosło. Z miasta zniknęły m.in. także zakłady obuwnicze Kobra i Browary Bydgoskie. Zamykały się kolejne warsztaty, które przegrywały w starciu z importem z krajów azjatyckich. Większość bydgoszczan pogodziła się z tym, że ich miasto opanowały galerie handlowe i zakłady zagranicznych koncernów, z nostalgią wspominając złote czasy rzemiosła i rodzimego przemysłu.

Na szczęście tradycja nie dała o sobie zapomnieć, a po okresie stagnacji do głosu dochodzi nowe pokolenie bydgoskich rzemieślników. To im poświęcimy nowy cykl artykułów w „Bydgoskim Informatorze Kulturalnym”. Wierzy-

my, że ich entuzjazm, kreatywność i profesjonalizm mogą dać odpór bylejakości masowej produkcji. Że ich oferta jest skutecznym remedium na uniformizację, którą proponują nam globalne koncerny. I że dzięki nim nasze miasto znów będzie kojarzone przede wszystkim z mistrzowskim rzemiosłem oraz wyrobami najwyższej jakości.

Cykl „Bydgoszcz w warsztacie” to sześć artykułów, w których przybliżymy Państwu działalność młodych bydgoskich rzemieślników. Odwiedzimy rowerowy warsztat Grzegorza Klucznika i spróbujemy tradycyjnie warzonego piwa z Browaru Osowa Góra. Zobaczymy, jak wygląda nowoczesne stolarstwo i zajrzymy do pracowni, w której najważniejsze są Ładne Rzeczy i sitodruk. Poznamy mistrzów krawiectwa, którzy swoją wiedzę lubią i potrafią przekazywać innym, a na koniec przekonamy się, co w jednej filiżance kawy potrafi zawrzeć dobry rzemieślnik. Mamy też nadzieję, że na tym cykl się nie skończy, że wspólnie z naszymi twórcami uda nam się nakreślić nową, rzemieślniczą mapę miasta.

Fotografie: Zuzanna Straszewska (1, 2, 4, 5, 6, 8); Browar Osowa Góra (3); U Krawców (7)

Turbo Workshop

U Krawców

lipiec/sierpień 2017 |

| 11

grafika

13.05.2003 (przetrwać), litografia, papier, 33,8×28,7 cm Fot. Wojciech Woźniak

1999 (gołębie duże), litografia, papier, 23,0×28,5 cm Fot. Wojciech Woźniak

Kilka słów o prostocie Patrząc na litografie Stanisława Matuszczaka – artysty malarza, rysownika i grafika, zajmującego się również sztuką użytkową, wieloletniego i uhonorowanego pedagoga Państwowego Zespołu Szkół Plastycznych im.

Leona Wyczółkowskiego w Bydgoszczy, także dyrektora tej instytucji w latach 1987–1991, odczuwam pewne onieśmielenie. Zastanawia mnie, lekko zadziwia, a przede wszystkim budzi szacunek wypracowana i konsekwentna prostota jego prac. Na wystawie Litografie, która odbyła się w Galerii „Kantorek” Galerii Miejskiej bwa w Bydgoszczy w dniach 9 maja – 3 czerwca 2017 roku, artysta zaprezentował 21 prac powstałych w okresie 1999–2009.

Dzisiaj, w wielości środków i możliwych do zastosowania efektów, trwa on z przekonaniem przy skromnej i tak bezpośredniej technice, jaką jest litografia na kamieniu.

Posługuje się głównie kredką litograficzną oraz tuszem i pędzelkiem, czasem łącząc obie techniki. Kształty za12 |

| lipiec/sierpień 2017

Hanna Strychalska

rysowuje syntetyczną i miękką linią. Łączy ona w sobie pewność, łagodność, a zarazem swobodę. Zdarza się też linia krótka jak kreska i nasycona czernią. Albo secesyjnie płynna i ulegająca fantazji. Ekspresyjna i rozedrgana. Zróżnicowana linia pozostawia zaledwie ślady swojego działania. A kiedy indziej nawarstwia się i zagęszcza aż po głęboką czerń. Linia dopełniona przez plamy lub akcenty walorowe buduje formy. Niejednorodne. Scharakteryzowane przez mocne, jednoznaczne, graficzne kontrasty albo stworzone z malarskich plam, płynnych i nasyconych. Tak powstają postacie w miłosnym uścisku, dom na tle burzowego nieba, głębia lasu, ptaki i kwiaty. Najbardziej swojskie motywy. W najbardziej podstawowej i kontrastowej kolorystyce – bieli i czerni.

Przemawia ona do nas pełną charakteru wyrazistością i pewnego rodzaju czystością. I wtedy pojawia się myśl o początku… Źródłem tego prawie metafizycznego sko-

grafika

2000/2 (las), litografia, papier, 30,3×24,2 cm Fot. Wojciech Woźniak

2002/2 (uścisk), litografia, papier, 33,0×27,2 cm Fot. Wojciech Woźniak

jarzenia jest już samo zestawienie bieli kartki i czerni narzędzia. Tak właśnie dzieje się z pracami Stanisława Matuszczaka. Od pierwszego uważnego spojrzenia czujemy delikatną aurę niezwykłości. A za tym decydującym i złożonym wrażeniem stoi przecież bogaty warsztat artystyczny, będący połączeniem umiejętności grafika i rysownika, który w monochromatycznym walorze czasem podsuwa nam myśl o barwie. Artysta tworzy kameralne ujęcia przyrody oraz liryczne sceny rodzajowe, których kompozycja sugeruje, że ich treść zostaje rozpoznana tylko dzięki błyskowi światła w mroku.

Niesamowita jest rola bieli w tych pracach. Proporcja pomiędzy nią a resztą zaistniałego świata. Biel komponuje grafiki. Przedstawiona rzeczywistość jawi się w jej obszarze. A niekiedy zawisa pomiędzy jej płaszczyznami. Biel jest tu rodzajem nicości, która zyskuje status przestrzeni w momencie, gdy pojawiają się w niej różne formy istnienia. Jest także światłem. Blaskiem, z którego rodzi się wszelkie życie.

Bardzo charakterystyczną cechą grafik Stanisława Matuszczaka jest linia, która służy formie i wynikającej z niej treści. Niezaprzeczalne znaczenie ma wyraźny, energiczny,

a jednocześnie skupiony gest artysty. Właściwy dla tak wielu tradycyjnych i ekspresyjnych wypowiedzi plastycznych. On właśnie tym grafikom nadaje rys indywidualny.

Ważny jest sposób wykorzystania powierzchni białego podłoża dla stworzenia wrażenia przestrzeni oraz światła.

Zagłębienie w nich człowieka i elementów natury. W pracach tych zdaje się być tyle samo konkretu, czyli znanych nam i ogólnie ujętych motywów, co wspomnianej już sugestii. Jak ta dotycząca śladów utrwalonych na powierzchni śniegu. Artysta, który unika tytułowania swoich wyobrażeń, często zaczyna jedynie plastyczny opis jakiegoś zjawiska, resztę pozostawiając już widzowi. Jego wiedzy o świecie, inteligencji, wrażliwości i wyobraźni. Zdarza się, że idąc tą drogą, staje na progu abstrakcji. Są to modernistyczne, ale nadal ważne dla współczesności środki artystycznego wyrazu o dużym potencjale niezależności.

Przedstawienia graficzne Matuszczaka nie oddziałują na nas jednak chłodnym indywidualizmem formy. Wręcz przeciwnie. Odnajdujemy w nich ciekawy skrót myślowy, inspirowany najbliższym otoczeniem, a także przetworzony obraz wspomnień i uczuć, którym artysta nadaje charakter symboliczny. lipiec/sierpień 2017 |

| 13

grafika

24.06.2005 (obce), litografia, papier, 27,3×28,2 cm Fot. Wojciech Woźniak

2000 (kwiaty), litografia, papier, 29,0×21,7 cm Fot. Wojciech Woźniak

Niektóre wyobrażenia jawnie korespondują z tradycją, ponieważ jest ona bardzo ważna dla samego autora.

Dekoracyjna i zmysłowo giętka linia zarysowuje dwie jasne sylwetki, przywodząc na myśl wycinanki Matisse’a z późnego okresu twórczości (miłosne). W nieogarnionej przestrzeni bieli linia miękka i energiczna stwarza syntezę ludzkiej postaci, która zyskuje rangę symbolu osamotnienia i udręki. Jest jak współcześnie usłyszane echo dojrzałych rzeźb Rodina (przetrwać). Ze szkicowej i zagęszczonej materii czerni zbudowana została sylwetka mężczyzny z profilu, płaska prawie jak cień, na tle bezksiężycowej nocy, w której pobrzmiewa dekadencka melancholia (mroczność).W aurze kubofuturyzmu, w przestrzeni otwartej i rozświetlonej jawi się postać kobieca, skonstruowana z przecinających się płaszczyzn (przechodząca).

Sądzę, że szeroko pojęta wartość tych prac objawia się w pełni w bezpośredniej konfrontacji z odbiorcą.

Przedstawienia te potrzebują uwagi i czasu, aby zostać odkryte i zrozumiane. W atmosferze spokojnego dialogu. W niedopowiedzeniach. To świadomy wybór. Droga, jaką obrał artysta. Jest w nich ukryte niegdysiejsze za-

wieszenie gestu. Wyciszenie głosu. I duża doza powściągliwości, co dobrze oddaje osobowość autora. Są więc to grafiki autentyczne.

I tak powstaje pytanie, jak długo trzeba pracować nad koncepcją własnej wypowiedzi plastycznej i wynikającej z niej formy, aby dojść do tego etapu? Jak długo szukać, ile zmian wprowadzić, ile elementów odrzucić? A może ten rodzaj prostoty jest naturalnym skutkiem życiowej i twórczej dojrzałości?

Od samego początku wiadomo, że przeznaczeniem litografii Matuszczaka jest ich osobisty ogląd w kameralnej przestrzeni. A może nawet w ciszy. W ramach jasnej i czytelnej aranżacji. I tak właśnie zaprezentowano je w Galerii „Kantorek”, którą od blisko 28 lat prowadzi historyk sztuki i kurator licznych wystaw Elżbieta Kantorek. Warto jeszcze zwrócić uwagę na fakt, że aby zorganizować taką wystawę, trzeba naprawdę znać plastyczne środowisko Bydgoszczy i dbać o kontakt z artystami. Docenić zaistnienie pozornie prostych, a głęboko przemyślanych, wewnętrznie skupionych i oryginalnych grafik. Aha, i trzeba jeszcze umiejętnie zaprosić ich autora, który wyjątkowo rzadko wystawia swoje prace.

14 |

| lipiec/sierpień 2017

przez rude okular y (33)

Andrzejewski Ośmiorniczek nie będzie Nie stać mnie na Sardynię. I to nie w znaczeniu takim, że nie stać mnie na zakup rzeczonego regionu. Nie stać mnie na Sardynię w znaczeniu wyjazdu tam i przebywania, i doznawania. Oczywiście, na wiele rejonów w takim sensie mnie nie stać, i to na sporą część z nich jeszcze bardziej niż na Sardynię, ale przywołuję tu ten akurat frutti di mare pokryty kawał ziemi, bo znajoma z pracy niedawno stamtąd wróciła i wydaje się, że jest tam całkiem spoko. Jakiś też czas temu inna znajoma wróciła z Neapolu. Z tego, co słyszałem, skoczyła sobie tam na pizzę w takiej restauracji, co to jest mała i nie wygląda, ale dają tam najlepiej na świecie i spożywają tam bohaterowie i bohaterki kina, scen i nie tylko. No, śmietana po prostu tam spożywa. Kuriozalne, że śmietana to wykonuje, ale co zrobisz, jak nic nie zrobisz. Troszkę zazdroszczę (śmietanie mniej – bardziej znajomym), ale taką zazdrością zdrową, niepolską zazdrością o eksperiencję w materii kumplowania się choćby przez dni kilka z Sardynią i Neapolem. Jako że lato się już rozpoczęło i ludziska będą wędrować, to niech będzie wypis mój na lipiec i sierpień o miejscach tu i na miejscu, które nie są tam i odlegle i dlatego w nich bywać można bez pengi nadmiaru.

Czasami prowadzę. Z reguły się źle, ale zdarza mi się poprowadzić i taką imprezę na przykład. Albo koncert.

Spotkanie z kimś czasami poprowadzić się zdarza. No i kiedyś prowadziłem przez dzień cały prawie i pół nocy na Różopolu w Myślęcinku, a że jak tak człowiek przewodniczy, to gdzieś mniej więcej w środku czasu człowiek głodnieje. Powziąłem więc upragnione jedzenie za kwotę i zasiadłem przy ławie. W miarę ubywania posiłku zmniejszała się jego waga na tacce, a przyrastała jego waga w moim brzuchu. Proces jak najbardziej naturalny – nie ma się nad czym rozwodzić. Rozwiodła się natomiast natychmiast z tacką ona ława, gdy tylko ostatni kęs przestał pomagać grawitacji. Tacka się też rozwiodła z ławą (żeby nie wciągać w to niepotrzebnie dzieci, które w czasie rozwodu mają najgorzej) i wzniosła się za pomocą wiatru w kierunku nieskazitelności mojej białej koszuli. Wektorem

opatrzonym musztardą. Z prędkością, której nie byłem w stanie przeciwstawić niczego poza zrezygnowanym westchnieniem podszytym lekką beką z samego siebie.

Różopole nie stało się mi wrogiem – lubię tam leżeć i patrzeć, jak samoloty tną niebo lecąc ku destynacjom odległym mi fiskalnie. Zięb lubię słuchać. A w Myślu tych zięb jest pod dostatkiem.

Jest na mojej ośce wieża ciśnień i jest znacznie bliższa niż ta na południu mojej ojcowizny Dolina Pięciu Stawów. Tak, ta koło sklepu z budulcem i wyposażeniem wszelakim. Chadzam tam sobie czasami w poszukiwaniu weny do comiesięcznego narzekania na rzeczywistość i nadziwić się nie mogę, jak czarowne takie miejsce, które wygląda tak, jak gdyby za chwilę człowiek miałby się nadziać na Tarzana albo co najmniej Szarika, może znajdować się w miarę pośrodku 350 tysięcy luda i nadal sprawiać wrażenie samotni mądrego mnicha. Tam, gdzie fontanna (rura bardziej po prostu) i murek wokół, i zieloność przeświecana promieniami nienawistnej żółtej kuli na niebie – tam nie ma miasta. Tam nie ma betonu.

Tam jest nieokiełznanie pościeranych kolan i poprzeżywanych przygód, w których główne role grali Tarzan i Szarik, i patyki, i chęć wejścia najwyżej. Tam jest inaczej i tak być powinno.

Obok wieży, co ciśnie, jest takie miejsce, z którego widać połowę prawie naszego grodu nad rzekami. Drugiej prawie połowy nie widać natomiast, bo się ją ma wtedy za plecami i to jest w miarę normalna sytuacja – nie ma się nad czym roztkliwiać. Inaczej mają tylko kameleony, a one pracują w służbach specjalnych, więc nie ciągnijmy tego wątku dalej. Widać tę prawie połowę aż do ogromu drzew, który jest domem ptaka, co się nie przeziębia. Widać, jak wiele jest jeszcze do zobaczenia, gdy się chce pozwiedzać, a stać raczej na sardynki niż na Sardynię. I z tym Was zostawiam na miesiące dwa prawie. Zwiedzajcie Bdg, bo kto wie, jak wyglądać będzie za chwilę. Rzeczywistość się dzieje w oparach absurdu.

Absurdalnie pięknych wakacji!

Aha, zapomniałbym o najważniejszym.

Wizyta w Myślu bez opędzlowania kiełby z musztą i ogórkiem się nie liczy.

Szymon Andrzejewski lipiec/sierpień 2017 |

| 15

spacer Tekst i zdjęcia: Natalia Nazaruk

Lato na ROD(OS)

P

odczas wakacyjnych miesięcy w wielu miastach Polski zauważyć można bardzo ciekawy fenomen migracyjny. Już po kilku pierwszych słonecznych dniach bloki z wielkiej płyty, podobnie jak i zdecydowanie nowsze kilkupiętrowce, niemal zupełnie pustoszeją. Zwalniają się miejsca parkingowe, z klatek schodowych znikają rowery, a na balkonach próżno szukać suszącego się prania.

Jednocześnie znacznie wzrasta sprzedaż węgla na grilla, świetne wyniki odnotowują także sprzedawcy kosiarek do trawy i innych akcesoriów ogrodniczych. Wszystko to jest niechybnym znakiem nadejścia pory wyjazdu na działkę.

Zwyczaj ten jak żaden inny łączy pokolenia i klasy społeczne. Na terenie ogródków działkowych spotkać można bez trudu osoby w każdym wieku i o różnych potrzebach – od pielęgnujących zieleń emerytów, przez aktywnych zawodowo mieszczuchów, po młodzież szukającą na działce wolności od kontroli rodzicielskiej. Z pewną dozą ostrożności przyjąć można, że kto działkę ma, ten spędza na niej całe wakacje. Komu tego szczęścia zabrakło, ten z utęsknieniem czeka na zaproszenie od szwagra na weekendowego grilla. I nie ma znaczenia, w jak egzotycznym kraju spędziliśmy tegoroczny urlop, lub gdzie pojechaliśmy w zeszłym miesiącu na city-break. Działka już chyba zawsze dla większości Polaków kojarzyć się będzie z prawdziwym wakacyjnym relaksem i beztroską.

N

ie wszyscy wiedzą, że historia działkownictwa na ziemiach polskich rozpoczęła się dokładnie 120 lat temu w nieodległym od Bydgoszczy Grudziądzu, kiedy to w 1897 roku dr Jan Jalkowski założył tam pierw16 |

| lipiec/sierpień 2017

sze ogródki działkowe. Powstałe wtedy ogrody „Kąpiele Słoneczne” przeznaczone były przede wszystkim dla osób chorych, niezamożnych, często bezrobotnych. Ich najważniejszą funkcją miało być działanie lecznicze, nieco podobne do przebywania w sanatorium. W ogrodzie tym organizowane były zajęcia sportowe, kąpiele słoneczne czy nawet wspólne leżakowanie. Chociaż pomysł dr. Jalkowskiego spotkał się zarówno z szerokim poparciem, jak i z falą krytyki, to Rodzinne Ogrody Działkowe (ROD) bardzo szybko zyskały na popularności i stały się dobrem pożądanym wśród mieszkańców miast. Niech świadczy o tym fakt, że już w 1918 roku ogrodów w Polsce było 18, zaś do 1945 roku liczba ta wzrosła do ponad 600!

O

d samego początku ogrody działkowe pełniły wielorakie funkcje, od zapewnienia aktywnego wypoczynku społecznościom lokalnym, przez umożliwienie integracji wielopokoleniowych rodzin, osób starszych i niepełnosprawnych, aż do poprawy warunków ekologicznych w miastach i na obszarach silne uprzemysłowionych.

Także pod względem urbanistycznym powstawanie ogrodów działkowych było pozytywnym zjawiskiem – do tego celu bardzo często poświęcane były tereny zdegradowane, nieużytki, które dzięki działalności działkowców stawały się na nowo użyteczne i zadbane. Co ważne, polskie prawo gwarantuje użytkowanie działek zgodnie z ich przeznaczeniem – zabronione jest stałe zamieszkiwanie na nich oraz prowadzenie działalności gospodarczej. ROD mają więc być przede wszystkim miejscem wypoczynku i relaksu, ostoją spokoju na obrzeżach tętniącego życiem miasta.

spacer

T

akże w Bydgoszczy i okolicach funkcjonują liczne ogrody działkowe, żeby wspomnieć choćby ROD „Jutrzenka”, ROD „Swoboda”, Ogrody Działkowe im. W. Sikorskiego czy ROD „Makrum”. Wiele spośród nazw wskazuje, że pierwotnie działkowiczami na tych terenach byli pracownicy poszczególnych zakładów przemysłowych. Z czasem to się oczywiście zmieniło, poszczególne działki są obecnie przedmiotem kupna i sprzedaży na wolnym rynku, a struktura zawodów polskich działkowiczów bardzo się zróżnicowała. Według danych Polskiego Związku Działkowców niemal połowa właścicieli działek to emeryci i renciści, zaś spośród osób pracujących bardzo wiele wykonuje zawód urzędnika, nauczyciela czy kolejarza. Są wśród działkowców także pracownicy fizyczni, żołnierze i przedstawiciele służby zdrowia. Z działek korzystają jednak tak naprawdę całe rodziny, co znajduje wyraz w szerokim spektrum imprez i spotkań organizowanych przez zarządy poszczególnych ROD. Tradycją są już w niemal wszystkich tego typu społecznościach organizowane co roku konkursy na najpiękniejszą oraz najlepiej zorganizowaną działkę, pełen atrakcji Dzień Dziecka czy festyny z okazji Dnia Działkowca. To ostatnie wydarzenie zwykle jest bardzo ważnym świętem dla działkowej społeczności. Warto przy tej okazji podkreślić ogromną edukacyjną rolę, jaką pełnią ogródki działkowe. Wiele społeczności skupionych wokół poszczególnych ROD prowadzi kluby botaniczne, organizowane są zajęcia o tym, jak pielęgnować rośliny, jak przycinać krzewy, jakiego rodzaju warzywa najłatwiej uprawiać na swoim skrawku ziemi. Bywa, że wydawane

są działkowe biuletyny, w których obok aktualności zamieszczane są edukacyjne artykuły. Na niektórych ROD stawiane są nawet tablice prezentujące najważniejsze zagadnienia związane z działkownictwem.

D

la mnie, jako osoby zainteresowanej szeroko pojętym urbanizmem, ogródki działkowe są niezwykłym fenomenem, przede wszystkim pod względem społecznym. Ich popularność łatwo można było wytłumaczyć w czasach PRL-u – zdecydowana większość społeczeństwa nie mogła sobie pozwolić na wakacje za granicą czy nawet nad polskim morzem. Lato w mieście też wyglądało wtedy zupełnie inaczej niż teraz. Nie było koncertów plenerowych, festiwali smaku, bogatych w atrakcje festynów osiedlowych czy wszelkich imprez sportowych, którymi wypełniony jest obecnie po brzegi kalendarz każdego miasta. Jednak i współcześnie ogródki działkowe wciąż pełnią bardzo ważną rolę społeczną, edukacyjną, a nawet ekologiczną. Warto pamiętać, że dla wielu osób własna działka to znacznie więcej niż tylko równo przycięty trawnik przed niewielką altanką. Wiele osób dzięki tej formie rekreacji pielęgnuje swoją ogrodniczą pasję, inni udzielają się w lokalnej społeczności, kolejni z zapałem majsterkują. Dobrze zarządzane ROD aktywizują osoby starsze i niepełnosprawne, często wykluczone społecznie, integrują całe rodziny, pielęgnują tradycje, które szkoda, by odeszły w zapomnienie. Warto o tym pamiętać, kiedy następnym razem podczas gorącej dyskusji ktoś z naszych rozmówców stwierdzi, że działki to tylko niewykorzystany grunt w coraz ciaśniejszym mieście. lipiec/sierpień 2017 |

| 17

opera Czas spowolniony,

Barbara Mielcarek-Krzyżanowska

czyli Bydgoski Festiwal Operowy po raz 24.

W życie kulturalne Bydgoszczy wpisały się już na stałe pewne wydarzenia muzyczne, których przebieg każdego roku całkowicie zmienia rytm życia melomanów. Jednym z takich przedsięwzięć artystycznych jest zainicjowany w 1963 roku, związany z Filharmonią Pomorską, Bydgoski Festiwal Muzyczny, drugim zaś, obchodzący w przyszłym roku „okrągły” jubileusz ćwierćwiecza istnienia, Bydgoski Festiwal Operowy, organizowany od 1994 roku przez Operę Nova. Ostatnia edycja tego Festiwalu, bodaj największego w Polsce przeglądu dokonań krajowych i zagranicznych teatrów muzycznych, tradycyjnie już zdestabilizowała uporządkowane grafiki miłośników opery i innych gatunków dramatycznej muzyki scenicznej. Kiedy organizatorzy podają do publicznej wiadomości szczegółowy przebieg BFO oraz zapowiadają tytuł inaugurującej go premiery, wydarzenia festiwalowe zaczynają rządzić czasem rozmiłowanych w operze bydgoszczan, rytm życia codziennego przestaje być linearny, podporządkowany

zostaje rytmowi czasu świątecznego, zawiesza swą obiektywność, zwalnia, i jego regularność wyznacza „czas obfitości” oraz budowania szczególnego rodzaju wspólnoty spotykającej się, by celebrować spektakle prezentowane na scenie Opery Nova. „Będę rad, jeśli widz znajdzie w tym, co proponujemy, choć jedną pozycję dla siebie. Będę szczęśliwy, jeśli znajdzie ich więcej lub któreś z tegorocznych przedstawień pozostanie mu dłużej w pamięci. To najszczersze życzenie dla wszystkich…”, zachęcał Maciej Figas, proponując (po raz XXIV już) szereg wyszukanych, świetnie zrealizowanych tytułów.

Tradycyjnie, Festiwal zainaugurowali (29–30 IV 2017) gospodarze, sięgając tym razem po Mozartowskie Wesele Figara, arcydzieło literatury operowej, o którym w 1786 roku w „Wiener Realzeitung” napisano: „O czym w naszych czasach zabrania się mówić, o tym się śpiewa”. Z jednej strony mamy bowiem do czynienia z wszechobecną w tej

Realizatorzy premiery Wesela Figara.

Od lewej: Maria Balcerek, Marcelina Początek-Kunikowska, Marcin Sompoliński, Zofia Rudnicka, Wojciech Adamczyk. Fot. Marek Chełminiak

18 |

| lipiec/sierpień 2017

opera operze aurą niemal dekadenckiej erotyki dworskiej, z językiem przepełnionym zmysłowością, z drugiej zaś – z polityczną bombą zegarową. Postaciami rozgrywającymi są w tej operze przecież służący, oni też odnoszą zwycięstwo w perypetiach wynikających z zabawnego qui pro quo, rozpoczynającego się w pierwszym akcie wizytami licznych postaci w pokoju Zuzanny. Realizatorzy bydgoskiej premiery nie unikają aluzyjności Figara, co więcej, staje się ona pretekstem dla ukazania wieloznaczności sztuki Pierre’a-Agustina de Beaumarschais.

Wymyślny pałac, pokój służących, alkowa, pawilon, francuski ogród… różnorodne, przebogate kostiumy… wierność tradycji teatru operowego, czego – zastrzegam!

– nie poczytuję za epigonizm, budzi zachwyt publiczności (scenografia: Marcelina Początek-Kunikowska, kostiumy: Maria Balcerek). Niezwykła wartkość akcji (osiągnięta m.in. także drobnymi ingerencjami w partyturę Wolfganga Amadeusza), wyraziste nakreślenie postaci oraz dbałość o harmonijne współgranie współczynników dzieła scenicznego (tekst, muzyka, aktorstwo, oprawa sceniczna) to z kolei zasługi reżysera Wojciecha Adamczyka.

Last but not least! – warstwa muzyczna spektaklu (kierownictwo muzyczne: Marcin Sompoliński). Niemal wszyscy soliści drugiej premiery zachwycają techniką wokalną i grą aktorską. Finezyjna lekkość, swoboda prowadzenia linii melodycznych, doskonałość techniczna i wysoka kultura głosu, wsparte umiejętnościami scenicznymi, pozwalają mistrzowsko kreować zarówno postaci pierwszoplanowe (Figaro – Łukasz Goliński, Zuzanna – Krystyna Nowak, Hrabia Almaviva – Sławomir Kowalewski), jak i role epizodyczne (Marcelina – Katarzyna Nowak-Stańczyk, Bartolo – Jacek Greszta, Basilio i Don Curzio – Szymon Rona, Antonio – Łukasz Jakubczak i Barbarina – Hanna Okońska). Choć Anna Wierzbicka (Hrabina Rozyna) i Ewelina Rakoca-Larcher (Cherubin), moim zdaniem, nie do końca udźwignęły wokalno-aktorskie wymagania postaci w powierzonych im partiach solowych, we fragmentach zespołowych wspaniale współtworzyły przestrzeń muzyczną. Żałuję, że nie widziałam w roli Cherubina Karoliny Makuły, gdyż jej niezwykła kreacja w dniu pierwszej premiery budziła liczne zachwyty. Partie wokalne dopełnia w Weselu Figara przygotowany przez Henryka Wierzchonia chór Opery Nova, Mozart nie pozwala jednak pokazać na scenie wszystkich możliwości tego zespołu. Orkiestra, pozornie tylko dopełniająca, w pewnym stopniu zdystansowana poziomem dynamicznym, osiągająca zewnętrznymi środkami koloryt brzmieniowy XVIII-wiecznego zespołu

instrumentalnego, doskonale współtworzy klimat buffa.

Jest na tyle dokładna i precyzyjna, że ze zgrozą spostrzegam, iż nie zwracam uwagi na warstwę instrumentalną (do momentu pojawienia się niespodzianki w postaci trzeciej części z Symfonii Es-dur KV 543). Marcin Sompoliński poprowadził spektakl niezwykle sugestywnie, logicznie kształtując przebieg dramaturgiczny, uwypuklając – zgodnie z intencją kompozytora – wieloznaczność licznych scen zbiorowych oraz bogactwo wspaniałych finałów (szczególnie w II i IV akcie).

Równie interesujące propozycje dopełniły program tegorocznej edycji Festiwalu. Teatr Wielki z Poznania zaprezentował Borysa Godunowa Modesta Musorgskiego (2 V 2017) ze wspaniałą kreacją tytułową Alexeya Tikhomirova. Artyści Opery na Zamku w Szczecinie wystawili operę Dokręcanie śruby Benjamina Brittena (4 V 2017), dzieło niezwykłe w historii opery, w szczecińskiej realizacji (pod dyr. Jerzego Wołosiuka, w reż. Natalii Babińskiej) przykuwające prostotą, ale i wieloznacznością symboli (scenografia i kostiumy: Martyna Kander), urzekającą grą świateł (Maciej Igielski) i doskonałą interpretacją (szczególnie Ewa Olszewska w partii Guwernantki). Opera Wrocławska zachwyciła rozmachem, przepychem i egzotyzmem (scenografia: Waldemar Zawodziński i Maria Balcerek) Poławiaczy pereł Georges’a Bizeta (7 V 2017).

Litewski Narodowy Teatr Opery i Baletu przywiózł na Festiwal spektakl baletowy Mauro Bigonzettiego La Piaf (9–10 V 2017), a chorzowski Teatr Rozrywki musical Mela Brooksa – Thomasa Meehana Młody Frankenstein (12 V 2017). Okazałym podsumowaniem Festiwalu stało się wystawienie opery Władimira Kobekina Bystronogi.

Historia konia w wykonaniu artystów Moskiewskiej Opery Kameralnej im. Borysa Pokrowskiego (14 V 2017). Poruszająca, ponadczasowa historia o przemijaniu, zaczerpnięta z opowiadania Lwa Tołstoja, stała się kanwą dzieła, którego premiera miała miejsce w 2012 roku. Jej twórca, nawiązując do XX-wiecznej tradycji teatralnej i dramatycznej, osiągnął w Bystronogim wielowymiarowy, choć jednocześnie spójny obraz. Niezwykle sugestywne środki muzycznej charakterystyki, bez przejaskrawienia uwydatniające zawarty w dziele konflikt różnych płaszczyzn, oraz niekonwencjonalne rozwiązania sceniczne powodowały, że ostatni spektakl festiwalowy był równie mocnym akcentem, jak inaugurujące go Wesele Figara.

I cóż pozostaje dodać… Organizatorzy podali już termin XXV edycji Festiwalu… rezerwujmy zatem czas na kolejne święto opery (21 IV – 5 V 2018)! lipiec/sierpień 2017 |

| 19

literatura Katarzyna Wacław

Książki na lato

I znów nadeszły wakacje. Zapraszam zatem w podróż po kilku krajach. Nie mam na myśli pieszych wędrówek, tylko literackie wojaże po kartach książek, z których każda została napisana w innym rejonie świata.

ANGLIA: Tajemnica Edwina Drooda Charlesa Dickensa Młody mężczyzna imieniem Edwin znika w niewyjaśnionych okolicznościach. Podejrzanym staje się Cejlończyk Nevill, który miał zatarg z Droodem. Powodem owej kłótni była Róża – narzeczona Edwina, co do której nie żywił on jednak głębszych uczuć. Dickens krok po kroku umiejętnie kreuje plan zbrodni, zagłębia się w z pozoru nieistotne szczegóły, które wraz z rozwojem opowieści nabierają znaczenia. Jego bohaterowie są wyraziści, oddają ducha wiktoriańskiej epoki przesiąkniętej oparami opium.

Tajemnica Edwina Drooda to pierwszy kryminał Dickensa, będący zarazem jego ostatnią i niedokończoną powieścią. Autor zmarł nagle i pozostawił dzieło bez zakończenia, 20 |

| lipiec/sierpień 2017

co sprawiło, że tajemnica młodego Drooda stała się zagadką bez rozwiązania. Dokładniej mówiąc, pojawiły się liczne kontynuacje, nikt jednak nie wie, która jest zgodna z zamysłem autora.

ISLANDIA/POLSKA: Szepty kamieni. Historie z opuszczonej Islandii Bereniki Lenard i Piotra Mikołajczaka

Autorzy ukazują Islandię jako wyspę piękną, a jednocześnie surową i niedostępną. Opisują świat namacalny, ale można odnieść wrażenie, że jest on równie nierealny, co prawdziwy. Zawdzięczamy to m.in. zestawieniu ze sobą sprzeczności – postindustrialnego krajobrazu opuszczonych przetwórni śledzi i dziewiczej przy-

rody. Życie u stóp wulkanów, srogie zimy, nieprzerwane opady deszczu, szalejące wiatry, sztormy – natura bywa kapryśna, a tutejsi mieszkańcy muszą dostosować się do jej humorów. Książka niesie ze sobą również wiele ciekawostek, więc jeśli chcemy się dowiedzieć, czym są „nekrospodnie” i dlaczego jeszcze kilka lat temu można było na terenie Islandii legalnie zabić Baska, nie zwlekajmy z lekturą.

NIEMCY: Diable eliksiry E.T.A. Hoffmanna Diable eliksiry to czarny romantyzm, domena Hoffmanna, który był prekursorem fantastyki grozy. Brat Medard, kapucyn, sięga po tajemnicze flaszki, które zgodnie z legendą o świętym Antonim są pozostałościami po piekielnym winie: kto skosztuje tych diabelskich eliksirów, wpada we władanie Szatana.

Zaczyna się łagodnie, od kłamstwa, pychy, arogancji, po czym następują bezduszne morderstwa, obłęd, szaleństwo, a wszystko podsycone

literatura pożądaniem kobiety. Dzieje się tu dużo, nowych wątków przybywa, pojawiają się kolejne tajemnice, wychodzą na jaw historie z przeszłości, na które później znowu pada cień…

Hoffmann idealnie przedstawia żądzę, z jaką mężczyzna pragnie posiąść kobietę, a kobieta pragnie oddać się mężczyźnie. Im dalej brniemy w losy brata Medarda, tym silniejsze jest towarzyszące nam uczucie schizofrenii.

i wymuszającej roli, jaką w peruwiańskim państwie odgrywa najwyższa władza. Poruszane przez Maria Vargasa tematy są uniwersalne i choć inspirowane sytuacją polityczną Peru, z pewnością można je odnieść do wielu innych krajów.

PERU: Dzielnica występku Maria Vargasa Llosy Bogaty przedsiębiorca Quique staje się ofiarą szantażystów posiadających kompromitujące go zdjęcia. Gdy trafiają one do bulwarowej prasy, rozwiązłość biznesmena nie schodzi z ust Peruwiańczyków, żona domaga się separacji, a kilku wspólników zrywa z nim wszelkie kontakty.

Powieść Vargasa Llosy jest przewrotna i niejednoznaczna. Z jednej strony przemawia do czytelnika wolność słowa, z drugiej – ograniczenia moralne wyznaczające granicę wolności. O ile ta kwestia pozostaje otwarta, to bezsporny jest stosunek autora do nadrzędnej, kontrolującej

KANADA: Czarci pomiot Margaret Atwood Kiedy dawni przyjaciele Feliksa brutalnie wyrzucają go z teatru, postanawia on wieść pustelniczy żywot. Towarzyszy mu duch jego zmarłej córeczki Mirandy. Gdy trafia się okazja nauczania w pobliskim więzieniu, Feliks podejmuje wyzwanie, a w jego głowie rodzi się myśl o zemście na swoich wrogach. Ukrywając się pod pseudonimem Duke, szykuje ekscentryczną inscenizację Burzy Szekspira. Postać więziennego Ariela, który nosi błękitny czepek, gogle narciarskie, a jego odzienie stanowi półprzezroczysty plastikowy płaszcz przeciwdeszczowy w biedronki, pszczoły i motyle, jest soczystą zapowiedzią tego, czego można się spodziewać po powieści popularnej dziś Kanadyjki.

ROSJA/GRUZJA: Młokos i diabeł. Cierpienie złamanego serca (z cyklu Bruderszaft ze śmiercią) Borisa Akunina Tytułowym młokosem okazuje się student matematyki Alosza Romanow, który przypadkiem wplątuje się w międzynarodową aferę szpiegowską. Alosza nawet nie przypuszcza, jak ważną rolę przyjdzie mu odegrać w wydarzeniach poprzedzających wybuch I wojny światowej. Czy młody i niedoświadczony, chociaż niezwykle inteligentny matematyk przechytrzy najlepszego niemieckiego szpiega?

Odpowiedź na to pytanie nie jest oczywista, a Akunin serwuje nam zaskakujące zakończenie tej historii.

Cierpienie złamanego serca jest kontynuacją pierwszego opowiadania, lecz akcja rozgrywa się w nowych okolicznościach – świat pochłonęła wojna, a główni bohaterowie zostają wysłani z tajną misją do neutralnej Szwajcarii.

Czy w świecie opętanym przemocą, gdzie na każdym kroku roi się od szpiegów, tajnych agentów, a także politycznie zaangażowanych cywilów, jest szansa na prawdziwą miłość?

IreneAdlerLiteracki.blogspot.com lipiec/sierpień 2017 |

| 21

z u g z w a n g ( 51)

siwiec Biblioteka płonie Gdy pod koniec 2012 roku Michał zaproponował mi pisanie felietonów, nie wpadło mi do głowy, że doczekam pięćdziesiątki, ba, że ją przekroczę. Powiem też szczerze, że do decydującej rozmowy – jak na pisarzy przystało – doszło w bibliotece, żeby nawet dodać rangi całej sytuacji, w bibliotece głównej.

Motyw biblioteki niech będzie z nami. Oto ciekawa koincydencja. Dokładnie 1 czerwca, gdy w Galerii Autorskiej Mieczysław Franaszek i jego aktorzy przypominali dramat Krzysztofa Nowickiego Pięć dni Lemuela Guliwera, robiąc porządek na bibliotecznej półce natknąłem się na jego eseje, a właściwie na jego ostatnią książkę, wydaną w 1995 roku. Mowa oczywiście o Drugim życiu.

A tam pierwszy esej Pożar o bibliotece, opatrzony myślą Eliasa Canettiego: „Najdoskonalszą definicją ojczyzny jest biblioteka”.

Uczciwie powiem, że słabo czuję poetykę eseju i w tej skromności zmierzam właśnie w stronę autora zbioru. On również przy Canettim jest lekko zakłopotany. Czuję jednak, że w eseju, tak jak w prozie narracyjnej, człowiek nie jest w stanie oderwać się od swojej sytuacji. Bo przecież Nowicki nie pisze o Canettim ani o bibliotece, ale pisze głównie o sobie samym. Dramat i tragedia „tu” i „teraz”, osobliwa i własna, tworzy opowieść pozbawioną fałszu. Raz powie nawet wprost, że jako repatriant nie miał żadnych książek, że ludzie tam na Wschodzie po prostu brali to, co było pod ręką, i ruszali na Zachód. I dalej ładnie dopowie: „Nikt nie miał głowy do książek”.

Dramat „tu” i „teraz” wydaje się zresztą najciekawszy. W eseju tym Nowicki wprowadza nas w nastrój lekko oniryczny. Jest noc, bezsenna noc, a książki są niczym żołnierze, stoją na placu jeden obok drugiego.

Warto nawet zakrzyknąć: „W prawo zwrot!”, „W dwuszeregu zbiórka!”. Ale książki to też udręka. One nas przygniatają, stąd Nowicki w stosunku do Canettiego jest dość czołobitny i z myślą o dziele Austriaka nawet 22 |

| lipiec/sierpień 2017

powie: „Wstydzę się banalności swoich uwag” i dalej, że „najdoskonalszą definicją świata jest biblioteka, lecz tylko wówczas, gdy jej autorem jest pisarz miary Eliasa Canettiego”.

Pomimo że autor w kilku miejscach jest przesadnie skromny, będę jednak bronił tego eseju. Jego niektóre uwagi pozostają w pamięci, choćby ta o bibliotece, która nas przygniata, a jedyną szansą na wolność daje sam proces pisania, czyli de facto uwolnienia się spod wpływu innych. Powie również uczciwie, że całe lata czytał książki, które niewiele do jego życia wniosły,

Najdoskonalszą definicją ojczyzny jest biblioteka Elias Canetti

i że najciekawsze są te, gdy nagle „sami stajemy się przedmiotem tajemniczej lektury”. Powoła się tu znów na austriackiego pisarza, który podczas lektury Przemiany Kafki dokonał podobnego odkrycia. Potwierdza to również moje wcześniejsze przypuszczenia, że Nowickiemu chodzi o to, żeby w lekturze odkryć coś, z czego będzie można zrobić jakiś własny użytek. A więc jest to czytelnik poszukujący – i co się z tym wiąże – wielce wymagający.

Autor Głównej przegranej ostatecznie uwalnia się spod ciężaru biblioteki. Jego wewnętrzny świat zapłonie (a więc również i biblioteka). Ale wtedy stwierdzi: „Skoro mogę mówić, klęska nie jest zupełna”.

A swoją drogą Krzysztof Nowicki tak ciekawie zareklamował powieść Canettiego Auto da fé, że kończę esej, biorę kartę biblioteczną i zamawiam.

Bartłomiej Siwiec

bydgoski insynuator kulturalny

PRUSS Mało odpowiedzialny organ Zdzisława Prussa (156) Dzięki naszym wiarygodnym informatorom, tudzież urządzeniom rozmieszczonym pod stolikami prominentnych kawiarni, udało nam się ustalić kierunki wakacyjnych wojaży bydgoskich artystów i animatorów kultury.

A zatem, jak nam donoszą…

A więc Dętkoś Olek wybrał Angolę Soliński z Kają w Bombaju bimbają Kubiak na Kubie z młotkiem się miota Puto jest w Pucku, bo patriota

Hetman wraz z Hasskiem zwiedza Alaskę

Simińska jest w Mińsku, w Ostendzie Smęda

Musiał za Noblem po Szwecji się szwenda W bryzach Bałtyku bryka O. Brysiak Pod Mysią Wieżą Myszkowski przysiadł Gdzieś na Seszelach zaszył się Trella A pod Katmandu Kantorek Ela

W Las Vegas – Figas, na Krecie – Krupa

Delugę uwiodła Gwadelupa

Na Ukrainie w pobliżu Lwowa

Mistrz Jerzy Riegel się zaryglował W górskich plenerach Zakaukazia Szuka natchnienia Jolanta Baziak Renzetti pizzę pod niebem je włoskim Pod lipą coś pisze Kochanowski

Lejkowski się wybrał aż do Betlejem

Sauter zaś autem objeżdża Koreę

A Zegarliński zwany Zegarem

Wraz z żoną Teresą podgląda Niagarę Paterski śpiewa pod Czerskiem szanty Zaś Pastuszewski znów zgłębia Inflanty W Pieckach – Guźlecka, w Donbasie – Dąbska Perlik w Pekinie, w Koninie – Kończal

Mroziński marznie w arktycznych lodach

Na Antypodach pot leje Lebioda

Podlaska w piaskach Sahary się kula

Zaś na Zulu-Gula Ignaś hula Bulla

Innych jednostek, tudzież par

Należy szukać w San Escobar lipiec/sierpień 2017 |

| 23

Adresy bydgoskich instytucji kultury AKADEMIA MUZYCZNA

im. Feliksa Nowowiejskiego, ul. J. Słowackiego 7, 85-008 Bydgoszcz, tel. 523 210 582, www.amuz.bydgoszcz.pl 1 Akademicka Przestrzeń Kulturalna przy Wyższej Szkole Gospodarki, ul. Królowej Jadwigi 14, 85-229 Bydgoszcz, Koordynator: mgr Marta Rosenthal-Sikora www.apk.byd.pl; e-mail: apk@byd.pl tel. 52 567 00 57 Muzeum Fotografii – Marek Noniewicz Galeria Debiut – Marta Rosenthal-Sikora Galeria Nad Brdą – Karolina Prus 2 artGallery galeria & pracownia plastyczna ul. Krasińskiego 5, tel. 604 313 266 facebook.com/osa.artGallery 3

Bydgoski Klub Miłośników

Kaktusów, przy Klubie „ARKA” BSM, ul. M. Konopnickiej 24a, 85-124 Bydgoszcz, przewodniczący Jerzy Balicki, tel. 523 215 538, www.bkmk.strefa.pl/ Bydgoskie Centrum Informacji, ul. Batorego 2, 85-104 Bydgoszcz, bci@visitbydgoszcz.pl, www.visitbydgoszcz.pl 4

BYDGOSKIE STOWARZYSZENIE ARTYSTYCZNE, ul. Pomorska 76, 85-051 Bydgoszcz, tel. 523 401 806, Prezes zarządu Wiesław Karpusiewicz

5

BYDGOSKIE TOWARZYSTWO NAUKOWE, SOCIETAS SCIENTIARUM BYDGOSTIENSIS, BYDGOSZCZ SCIENTIFIC SOCIETY, ul. Jezuicka 4, 85-102 Bydgoszcz, tel./fax 523 222 268, www.btn.bydgoszcz.eu, prezes prof. dr hab. inż. Marek Bieliński, czynne: pon.-pt. 9.00-14.00 6

om Edukacyjno-Kulturalny „REGNUM” przy Fundacji „Nowe Pokolenie”, ul. A.G. Siedleckiego 12 i ul. Bośniacka 3, dyr. Joanna Dobska, tel./fax 523 711 051, kom. 793 101 280, www.nowe-pokolenie.pl, fundacja@nowe-pokolenie.pl Dom Kultury MODRACZEK, ul. Ogrody 15, tel./fax 523 713 331, www.modraczek.smbudowlani.pl, e-mail: modraczek@tvogrody.com, abuzal­ska@smbudowlani.pl, dyr. Agnieszka Buzalska Dom Kultury ORION, ul. 16 Pułku Ułanów Wlkp. 1, 85-319 Bydgoszcz, tel. 523 487 201, kierownik Nikoletta Stachura

E

ljazz – Centrum Artystyczne ul. Kręta 3, 88-117 Bydgoszcz tel. 523 221 574, 662 152 726 www.eljazz.com.pl 41

Farbiarnia Pracownia Fotografii Artystycznej, ul. Pomorska 68A/1, Bydgoszcz 40

24 |

FUNDACJA „WIATRAK”, Prezes Fundacji: Ks. Krzysztof Buchholz ul. Bołtucia 5, 85-791 Bydgoszcz tel. 523 234 810, fax 523 234 811 www.wiatrak.org.pl, e-mail: sekretariat@wiatrak.org.pl, Biuro Fundacji „Wiatrak” czynne: pon.-pt. 8.00-20.00

GALERIA 85

prowadzi Ewa Pankiewicz, ul. Gdańska 17, 85-006 Bydgoszcz, tel. 523 226 222 17 Galeria ALIX, M. i M. Dobeccy, ul. Jezuicka 26 18 Galeria AUTORSKA Jan Kaja i Jacek Soliński, ul. Chocimska 5, 85-097 Bydgoszcz, tel. 608 596 314, www.autorska.pl, galeria@autorska.pl 8 Galeria Francuska MISTRAL, przy WSG, prowadzi Henryka Stachowska prezes Towarzystwa Przyjaźni Polsko-Francuskiej, ul. Garbary 2, budynek A, tel. 668 705 587 11 GALERIA INNOWACJI UTP ul. Prof. S. Kaliskiego 7, 85-789 Bydgoszcz, kier. dr Anna Bochenek, czynne 10-17

BYDGOSKIE TOWARZYSTWO HERALDYCZNO-GENEALOGICZNE, ul. Wyczółkowskiego 21/1, tel. 523 413 291, prezes Paweł Bogdan Gąsiorowski

D

FILHARMONIA POMORSKA dyrektor Maciej Puto, ul. Andrzeja Szwalbego 6, 85-080 Bydgoszcz. Rezerwacja telefoniczna w godz. 11-14, tel. 523 210 234; wew. 21, bilety@filharmonia.bydgoszcz.pl, www.filharmonia.bydgoszcz.pl 7

GALERIA MDK 1 przy MDK nr 1, ul. Baczyńskiego 3 Galeria Miejska bwa w Bydgoszczy: dyrektor: Karolina Leśnik – Gmach główny 12 (ul. Gdańska 20): wtorek – piątek: 10.00-18.00 sobota – niedziela: 11.30-16.30 wstęp wolny, www.galeriabwa.bydgoszcz.pl bwa@galeriabwa.bydgoszcz.pl tel. 52 339 30 50 – Galeria Kantorek 10 (ul. Gdańska 3) wtorek – piątek: 11.00-18.00 sobota: 11.00-14.00, wstęp wolny – Galeria BRDA 9 (ul. Dworcowa 94 – Hotel Brda, parter), pod patronatem Galerii Miejskiej bwa w Bydgoszczy, wstęp wolny GALERIA NA PIĘTRZE Studio Działań Artystycznych, ul. Długa 27, 85-034 Bydgoszcz, tel. 515 452 040, 601 443 119, sda.dluga27@interia.pl, czynne: pon.-pt. 10-20, sob. 12-16 13 Galeria Sztuki NEXT, Dom Aukcyjny NEXT – Aukcje Sztuki ul. Poznańska 31, 85-129 Bydgoszcz, www.galerianext.pl kontakt: info@galerianext.pl, tel. 503 919 118 czynne: pon.-pt. 10.00-18.00 43 Galeria Wieży Ciśnień Muzeum Wodociągów, ul. Filarecka 1, 85-160 Bydgoszcz 42 Galeria Wspólna (MCK+ZPAP), ul. Batorego 1/3, 85-104 Bydgoszcz, tel. 523 221 447 e-mail: galeriawspolna@onet.pl 22

Izba Pamięci

Adama Grzymały-Siedleckiego, WiMBP, ul. Libelta 5, tel. 523 238 207, czynne: wt. i pt. 13-18, śr. 10-15 19

| lipiec/sierpień 2017

Kamienica 12, ul. Poznańska 12,

85-129 Bydgoszcz, tel. 887 164 349, e-mail: 12kamienica@gmail.com 45

Klub ARKA, ul. M. Konopnickiej 24a, 85-124 Bydgoszcz, tel. 523 487 202, kierownik Nikoletta Stachura Klub HEROS, ul. Gen. W. Thomée 1, Bydgoszcz, tel. 523 430 004, kierownik Grażyna Wrzecionek Klub Inspektoratu Wsparcia Sił Zbrojnych, ul. Sułkowskiego 52a, 85-915 Bydgoszcz, tel. 261 413 550, kierownik mgr Marek Trojan. Biblioteka Klubu IWspSZ, tel. 261 413 563, kierownik mgr Zdzisława Gajownik, e-mail: klubiwspsz@wp.mil.pl KLUB MIŁOŚNIKÓW AUSTRALII I OCEANII, ul. Plac Kościeleckich 8, pok. 8, Bydgoszcz, prezes Lech Olszewski, tel. 607 120 182, fax 052 321 32 60, www.kmaio.bydg.pl 20 Klub ODNOWA, ul. Planu 6-letniego 38, tel. 523 631 867, e-mail: klubodnowa@interia.pl, www.klubodnowa.strefa.pl, kier. Grażyna Salemska KLUB POLSKIEJ KSIĄŻKI, Hotel Centralny, ul. Dworcowa 85, tel. 523 432 452, Jolanta Kowalska oraz przy Zespole Szkół Ogólnokształcących nr 4, tel. 523 412 504, Alicja Leśniak 21 KLUB ŚRODOWISK TWÓRCZYCH, ul. Batorego 1/3, tel./fax 523 228 715, 523 225 677, prezes Piotr Trella 22 Kujawsko-Pomorskie Centrum Kultury w Bydgoszczy pl. Kościeleckich 6, 85-033 Bydgoszcz, tel. 52 585 15 01-03, www.kpck.pl Dyrektor: Ewa Krupa, sekretariat@kpck.pl Galeria Sztuki Ludowej i Nieprofesjonalnej Pl. Kościeleckich 6, 85-033 Bydgoszcz tel. 52 585 15 06, www.galeria.kpck.pl Kierownik: Katarzyna Wolska galeria@kpck.pl 37

Miejskie Centrum Kultury

w Bydgoszczy, ul. Marcinkowskiego 12, 85-056 Bydgoszcz, tel. 523 255 555 (informacja) sekretariat@mck-bydgoszcz.pl, www.mck-bydgoszcz.pl 39

Międzynarodowe Centrum Kultury i Turystyki oraz Esperantotur ul. M. Skłodowskiej-Curie 10, 85-094 Bydgoszcz tel./fax: 523 461 151, e-mail: info@esperanto.bydgoszcz.eu Młodzieżowy Dom Kultury Nr 1, ul. K.K. Baczyńskiego 3, 85-805 Bydgoszcz, tel. 523 755 349, fax 523 450 628, e-mail: mdknr1bydgoszcz@go2.pl, www.mdk1.bydgoszcz.pl, dyr. Piotr Skowroński Młodzieżowy Dom Kultury nr 2, im. Henryka Jordana, ul. Leszczyńskiego 42, 85-137 Bydgoszcz, tel./fax 523 731 795, dyr. Adam Łętocha. Biblioteka Literatury Fantastycznej im. Janusza A. Zajdla – Gimnazjum Nr 20, ul. Tucholska 30, czynne: wt., śr. 16-19 Młodzieżowy Dom Kultury nr 3 (Zespół Szkół i Placówek nr 1 w Bydgoszczy), ul. Stawowa 53, 85-323 Bydgoszcz, tel. 52 373 25 15, fax/tel. 52 348 68 68

Młodzieżowy Dom Kultury nr 4, ul. Dworcowa 82, 85-010 Bydgoszcz, tel./fax 523 224 413, e-mail: mdk4@cps.pl, www.mdk4.bydgoszcz.pl, dyr. Małgorzata Gładyszewska 23 Młodzieżowy Dom Kultury nr 5, ul. Krysiewiczowej 8, 85-796 Bydgoszcz, tel./fax 523 485 002, dyr. Jolanta Wawrzonkowska, www.mdk5.bydgoszcz.pl, mdk@mdk5.bydgoszcz.pl Muzeum Dyplomacji i Uchodźstwa Polskiego Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego, ul. Berwińskiego 4, 85-044 Bydgoszcz, tel./fax 523 462 318, e-mail: muzeum@ukw.edu.pl, czynne: wt.-pt. 10-14, dyr. prof. dr hab. Adam Sudoł 24 MUZEUM FARMACJI Apteki Pod Łabędziem, ul. Gdańska 5, tel. 523 220 187. 25 MUZEUM KANAŁU BYDGOSKIEGO, przy III LO, ul. Nowogrodzka 3, www.muzeumkanalu.pl, tel. 693 765 075 Muzeum Mydła i Historii Brudu ul. Długa 13-17, 85-032 Bydgoszcz.

Rezerwacja tel. 525 157 015, e-mail: warsztaty@muzeummydla.pl; www.muzeummydla.pl 15 MUZEUM OKRĘGOWE im. Leona Wyczółkowskiego w Bydgoszczy Dyrektor dr hab. Michał F. Woźniak; Sekretariat: tel./fax 52 58 59 966, e-mail: sekretariat@muzeum.bydgoszcz.pl; www.muzeum.bydgoszcz.pl, Godziny otwarcia Muzeum w śródmieściu: wtorek, środa, piątek – 10.00-18.00; czwartek – 10.00-19.00; sobota, niedziela – 11.00-18.00; poniedziałek – nieczynne, w soboty wstęp bezpłatny Godziny otwarcia Exploseum: wtorek, środa, piątek, sobota, niedziela – 9.00-17.00; czwartek – 9.00-19.00; poniedziałki – nieczynne; we wtorki – wstęp bezpłatny 26 Muzeum Wodociągów: Hala Pomp, ul. Gdańska 242 oraz Wieża ciśnień, ul. Filarecka 1 MUZEUM OŚWIATY, ul. M. Curie-Skłodowskiej 4, tel. 523 426 590 MUZEUM WOJSK LĄDOWYCH, ul. Czerkaska 2, 85-641 Bydgoszcz, dyr. Mirosław Giętkowski, tel. 523 782 026, Godziny otwarcia: wtorek – piątek: 8.30-15.30; w niedziele: 10.00-14.00; w soboty i poniedziałki – nieczynne. www.muzeumwl.pl

O

pera NOVA w Bydgoszczy dyrektor: Maciej Figas, ul. Marszałka Focha 5, 85-070 Bydgoszcz, tel. 523 251 502, Dział Promocji i Obsługi Widzów oraz przedsprzedaż biletów: tel. 523 251 655, fax 523 251 636. Kasa biletowa tel. 523 251 555. Obiekt dostosowany dla potrzeb osób niepełnosprawnych, www.operanova.bydgoszcz.pl 27 Otwarta Przestrzeń „Światłownia” ul. Św. Trójcy 15, 85-224 Bydgoszcz, swiatlownia@onet.pl, www.swiatlownia.eu 44

PAŁAC MŁODZIEŻY, ul. Jagiellońska 27,

85-097 Bydgoszcz, tel. 523 210 081, www.palac.bydgoszcz.pl, dyr. Joanna Busz. Tutaj: Galeria Pałac 28 Pedagogiczna Biblioteka Wojewódzka im. Mariana Rejewskiego, ul. Skłodowskiej-Curie 4, 85-094 Bydgoszcz, tel. 523 413 074; www.pbw.bydgoszcz.pl, dyr. Ewa Pronobis-Sosnowska

PROF-EUROPE Stowarzyszenie Nauczycieli Języka Francuskiego w Polsce, ul. Dworcowa 80, 85-010 Bydgoszcz.

Prezes: Marta Samolej-Chmielewska, tel./fax 523 221 661 oraz 601 679 572, www.profeurope.pl 29

STOWARZYSZENIE ARTYSTYCZNE „MÓZG”, www.stowarzyszenie.mozg.art.pl, ul. Gdańska 10, 85-006 Bydgoszcz, tel. 523 455 195 30

Salezjańskie Stowarzyszenie Wychowania Młodzieży, ul. Salezjańska 1, 85-792 Bydgoszcz, www.dominiczek.salezjanie.pl, tel. 523 447 401 lub 523 766 739

T

EATR PANTOMIMY „DAR” www.dar.art.pl; e-mail: teatrdar@wp.pl tel. 523 407 468, 602 572 021, 602 257 675

TEATR POLSKI im. Hieronima Konieczki dyrektor: Paweł Wodziński, al. Mickiewicza 2, 85-071 Bydgoszcz, tel. 523 397 841, kasa główna/info: pon.-pt. w godz.

14.00-19.00, weekendy/święta: trzy godziny przed spektaklem, tel. +48 523 397 818, tel. +48 885 607 090, bilety@teatrpolski.pl; kasa ul. Rejewskiego 3 (CH Auchan): codziennie w godz. 10.00-19.00, tel. 885 607 090, www.teatrpolski.pl 31 TOWARZYSTWO INICJATYW KULTURALNYCH, ul. Dworcowa 62/2, 85-009 Bydgoszcz, tel. 523 213 371, prezes Maria Papała 32 TOWARZYSTWO MIŁOŚNIKÓW MIASTA BYDGOSZCZY, ul. Jezuicka 4, tel./fax 523 225 196, 523 454 434, www.tmmb.pl, e-mail: biuro@tmmb.pl, skrytka pocztowa nr 17, 85-169 B 37, prezes Jerzy Derenda.

Biuro Zarządu czynne pon.-pt. 9-15, sklep TMMB z bydgostianami, ul. Długa 15, czynny: pon.-pt. 10-18, sob. 10-14. 6 TOWARZYSTWO MUZYCZNE im. Ignacego Jana Paderewskiego, ul. ks. Piotra Skargi 7, 85-018 Bydgoszcz, tel./fax 523 270 291, www.konkurspaderewskiego.pl prezes prof. Katarzyna Popowa-Zydroń 33

TOWARZYSTWO OPEROWE im. prof. Felicji Krysiewiczowej, ul. Focha 5, 85-006 Bydgoszcz, prezes Zenona Tomczak, tel. 603 993 852, sekretarz zarządu Danuta Święcichowska 27

URZĄD MIASTA, Biuro Kultury Bydgoskiej ul. Jezuickiej 14a, 85-102 Bydgoszcz, www.bydgoszcz.pl, tel. 525 858 189, Dyrektor Magdalena Zdończyk 36

TOWARZYSTWO POLSKO-AUSTRIACKIE, Oddział B. ul. Stary Rynek 5, 85-104 Bydgoszcz, tel. 609 678 277, e-mail: lubomira.kubiak@gmail.com, prezes Lubomira Kubiak, dyżury w każdą drugą środę miesiąca 34

WĘDROWNICZEK – Klub Turystyczny, prezes Adam Czachorowski, tel. 523 251 635

TOWARZYSTWO POLSKO-NIEMIECKIE, ul. Fordońska 120. Dyżury w każdy trzeci poniedziałek miesiąca w godz. 13-16, e-mail: tpn1@wp.pl www. tpnbydgoszcz.bugs3.com, www.facebook.com/tpn.Bydgoszcz prezes Danuta Szczepaniak-Kucik, tel. 504 100 024, sekretarz Krystyna Bender-Dudziak, tel. 605 666 936

WiMBP BIBLIOTEKA GŁÓWNA Bydgoszcz, ul. Długa 39, tel. 523 238 008, 523 399 200 – centrala; 523 287 390 – sekretariat, fax 523 287 390, e-mail: sekretariat@wimbp.bydgoszcz.pl, www.wimbp.bydgoszcz.pl Dyrektor: Ewa Stelmachowska 35

TOWARZYSTWO POLSKO-WŁOSKIE Stary Rynek 22-24 (III p., wejście przez KATALOGI), tel. 523 238 008, dyżury: 1. środa miesiąca godz. 17-19 www.api.bydgoszcz.pl; api@api.bydgoszcz.pl, prez. Elżbieta Renzetti 35 TOWARZYSTWO PRZYJAŹNI POLSKO-FRANCUSKIEJ, Prezes: Beata Żmuda tel. 693 925 911, wiceprezes: Maria Pastucha, tel. 694 582 721 www.tppf.byd.pl 11

Redakcja BIK prosi Państwa o weryfikację danych: bik@mck-bydgoszcz.pl

lipiec/sierpień 2017 |

| 25

Galeria Miejska bwa w Bydgoszczy W dniu 15.08.2017 Galeria Miejska bwa w Bydgoszczy będzie nieczynna. wystawa czynna do 30.07.2017

Małgorzata Szymankiewicz – REFLECTING VIEW Kuratorka: Karolina Leśnik Cykl prac powstałych w ramach wystawy REFLECTING VIEW związany jest z przestrzenią publiczną i odwołuje się do problemu nadprodukcji obrazów we współczesnej kulturze wizualnej. Przedmiotem zainteresowania artystki stały się materialne świadectwa reklamowych i marketingowych działań przyjmujące postać tablic, witryn, lightboxów oraz banerów. Wykorzystując postmalarskie sposoby obrazowania Szymankiewicz poddała je obróbce, tworząc obiekty oddziałujące głównie poprzez rytm, kolor oraz fakturę. Badając język reklamy – narzucający określony sposób widzenia i manipulujący widzem/konsumentem – artystka poszukiwała możliwości stworzenia abstrakcyjnych form i obiektów, zdolnych generować nowe znaczenia.

wystawa czynna do 20.08.2017

3×TOPOR Kuratorzy: Alexandre Devaux, Marek Zieliński 3×TOPOR to wystawa prac Rolanda Topora, jego ojca Abrama i syna Nicolasa. Oprócz fascynującej więzi rodzinnej trzech artystów, wspólnym mianownikiem zbioru prezentowanego w Bydgoszczy jest Paryż. To tutaj tętni źródło zmian i inspiracji artystycznych. W mitycznym mieście sztuki każdy z artystów kreuje własną rzeczywistość. W efekcie przekazuje nam nowe perspektywy stawania się człowieka i artysty.

Roland Topor – Forcée, z serii Image de la réussite (Obraz sukcesu), ok. 1978, litografia, © N. Topor – Courtesy A. Devaux

Małgorzata Szymankiewicz, Bez tytułu (RV) 232, 2017, papier, akryl, metylan na płótnie, siatka stalowa malowana proszkowo, 135×120 cm

Małgorzata Szymankiewicz – ur. w 1980 r. w Poznaniu. Studia na Wydziale Edukacji Artystycznej i na Wydziale Malarstwa ASP w Poznaniu. Obecnie asystentka w Pracowni Malarstwa Akademii Sztuki w Szczecinie.

W 2015 r. obroniła doktorat z teorii malarstwa. Bezpośrednio nawiązuje do tradycji polskiego i światowego malarstwa abstrakcyjnego 26 |

| lipiec/sierpień 2017

18.07.2017, godz. 18.00 Spotkanie z Nicolasem Toporem i jego gośćmi: Arielem Termine z paryskiego Atelier Clot, Bramsen & Georges oraz francuskim kuratorem Alexandrem Devaux. Rozmowę poprowadzi Agnieszka Taborska – pisarka, historyczka sztuki, tłumaczka, wykładowczyni literatury i historii sztuki w Rhode Island School of Design, Providence (USA). wernisaż: 4.07.2017, godz. 18.00; wystawa czynna do 20.08.2017

Petra Lindholm – Heat Wave Kuratorka: Ewa Bojarowski, COLLECTIVA gallery, Berlin Wystawa fińsko-szwedzkiej artystki Petry Lindholm pt. Heat Wave obejmuje wielowarstwowe (wielopłaszczyznowe) interpretacje górzystych krajobrazów.

Przedstawienia geologicznych przekrojów skalnych,

© Petra Lindholm, Bermuda, 2017, tkanina, pigment, papier na płycie, 70×90 cm, reprodukcja dzięki uprzejmości Galerii Magnus Karlsson, Sztokholm oraz COLLECTIVA gallery, Berlin

epok czasu oraz życiowych cykli stanowią abstrakcyjne refleksje na temat otaczającego nas środowiska naturalnego w obliczu jego zbliżającego się upadku.

Petra Lindholm – ur. 1973 r. w Karis w Finlandii, w 2001 r. ukończyła studia na Szwedzkiej Królewskiej Akademii Sztuki w Sztokholmie, obecnie mieszka w prowincji Småland w Szwecji. Lindholm jest fińsko-szwedzką artystką wideo stale zgłębiającą nowe media. W swojej pracy wykorzystuje technikę wideo, dźwięk, fotografię, rysunek oraz tkaninę.

4.07.2017, godz. 18.30 – oficjalna prezentacja instalacji 1:2 i spotkanie z Pawłem Grobelnym (po wernisażu Petry Lindholm)

Paweł Grobelny – 1:2

elementów – świecącego ligthboxu w oknie Galerii oraz zewnętrznego prostopadłościanu wykonanego ze stali nierdzewnej. Obydwa elementy wpisane są w podziały charakterystycznego okna, do którego zostały bezpośrednio dopasowane. Lightbox jest powtórzeniem wymiarów jednego z podziałów okiennych, z kolei element stalowy na zewnątrz jest dwukrotnie dłuższy od elementu świetlnego w oknie. Instalacja nie ma określonego charakteru – ma raczej charakter otwarty – można ją traktować jako obiekt czysto abstrakcyjny w przestrzeni, ale także użytkowy.

Paweł Grobelny – projektant, kurator wystaw dizajnu, wykładowca na Wydziale Wzornictwa ASP w Warszawie oraz School of Form w Poznaniu. Studiował na ASP w Poznaniu, Lyonie i Paryżu. Stypendysta Rządu Francuskiego w Paryżu, prestiżowej Casa de Velazquez – Academie de France w Madrycie oraz RU-Residency Unlimited w Nowym Jorku. Jest autorem mebli miejskich m.in. w ogrodzie Zhongshan w Szanghaju, w ogrodzie Albertine w Brukseli, w dzielnicy La Defense w Paryżu, a także kina plenerowego dla Centrum Sztuki Współczesnej Strombeek w Belgii. Jest także laureatem międzynarodowego konkursu na meble miejskie dla francuskiego miasta Mont de Marsan. Laureat licznych nagród projektowych, m.in. PRODECO 2006, PRODECO 2008, Tremplins Meuble Paris 2008, LVMH Louis Vuitton. Moet Hennsessy oraz Rado Star France 2013 przyznanej podczas Paris Design Week. Jest także kuratorem wystaw poświęconych projektowaniu. Wystawy przygotowane przez Grobelnego prezentowane były m.in. w Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Bukareszcie, Muzeum Designu w Helsinkach, Muzeum Designu w Kolonii, Muzeum Sztuk Użytkowych w Budapeszcie, Korea Foundation w Seulu oraz w Centrum Architektury Miasta Paryża. wernisaż: 8.08.2017, godz. 18.00; wystawa czynna do 10.09.2017

Magdalena Pela – Znalezienie miejsca zaczyna być powodem niekończących się kłopotów

Projekt instalacji zatytułowanej 1:2 zrealizowany dla Galerii Miejskiej bwa w Bydgoszczy jest projektem wpisanym w konkretny kontekst przestrzenny. Bezpośrednio nawiązuje on do charakteru i podziałów elewacji budynku Galerii. Instalacja składa się z dwóch

Paweł Grobelny, projekt instalacji 1:2

Magdalena Pela, z cyklu Plaża, 2016, 170×170 cm, akryl na płótnie

lipiec/sierpień 2017 |

| 27

Magdalena Pela – ur. 1989 r. w Gdańsku. Od 2016 r. studentka Międzywydziałowych Środowiskowych Studiów Doktoranckich na ASP w Gdańsku. Ukończyła Wydział Malarstwa ASP w Gdańsku w 2015 r. Absolwentka kulturoznawstwa na Wydziale Filologicznym UG. W 2016 r. Muzeum Narodowe w Gdańsku nabyło do swojej kolekcji obraz z dyplomowego cyklu all-over.

Prace wystawiała na zbiorowych i indywidualnych wystawach m.in. w Gdańsku, Warszawie, Wrocławiu, Legnicy, Sopocie, Gdyni, Łodzi, Rumunii, USA. Wystawa jest nagrodą Galerii Miejskiej bwa w Bydgoszczy w 25. Ogólnopolskim Przeglądzie Malarstwa Młodych PROMOCJE 2015.

Galeria Miejska bwa Galeria Kantorek wystawa czynna do 7 lipca 2017

Grzegorz Bednarski – Peccata Grzegorz Bednarski urodził się w 1954 r. w Bydgoszczy. Studiował na ASP im. Jana Matejki w Krakowie w latach 1975–1980; dyplom uzyskał w pracowni prof.

Jana Szancenbacha. Od 1998 r. kieruje własną pracownią malarstwa na ASP w Krakowie. Od 2006 r. pracował na stanowisku profesora nadzwyczajnego. W roku 2016 otrzymał tytuł profesora. Prezentowane cykle Peccata i Do wierszy Gerarda Manleya Hopkinsa powstawały w latach 1999–2017.

Galeria Miejska bwa Galeria Brda wystawa czynna do 25.09.2017

Alicja Wieczorek – Pamiętnik Alicja Wieczorek – doktorantka na Wydziale Sztuk Pięknych UMK w Toruniu, absolwentka malarstwa na tym samym wydziale. Dyplom z wyróżnieniem za cykl Gra w obrazy otrzymała w 2012 r. Należy do ZPAP w Okręgu Toruńskim. Współzałożycielka Grupy Pinata.

Tworzy szeroki cykl rysunkowy pt. Dziennik, który liczy już ponad 900 realizacji, zajmuje się również ilustracją, projektowaniem i animacją. inf. Danuta Pałys

Edynburg, Lozanna, Paryż, Bruksela). Wśród licznych wyróżnień uzyskał nagrodę Ministra Kultury i Sztuki w roku 1966 i 1977 za cykle Temat muzyczny w fotografii.

27.07.2017, godz. 18.00 – otwarcie wystawy.

Wystawa czynna do 25 sierpnia

Wojciech Woźniak – 25 fotografii na 25 lat

od 13 do 21 lipca

Prezentacja prac Ildefonsa Bańkowskiego (1926–1982)

Wybrane foldery reklamowe, powstałe w latach 60. i 70., stworzą opowieść o polskiej fotografii użytkowej, przemyśle i urbanistyce. Są fragmentem bogatego archiwum artysty oraz zapowiedzią jego pierwszej monograficznej wystawy zaplanowanej na wrzesień 2017 r. w Galerii Miejskiej bwa w Bydgoszczy.

Wojciech Woźniak, Skocznia, 2015, fotografia

Ildefons Bańkowski, projekt reklamowy, 1973

Ildefons Bańkowski (1926–1982) – architekt, od 1965 r. członek ZPAF. Zajmował się fotografią artystyczną i użytkową. Ściśle związany z Bydgoszczą. Jeden z propagatorów fotografii barwnej w środowisku bydgoskim, projektant okładek płyt winylowych, folderów reklamowych oraz fotografii reklamowej. Uhonorowany tytułem artysty fotografika przez Międzynarodową Federację Sztuki Fotograficznej (AFIAP). Brał udział w wystawach krajowych i międzynarodowych (Berlin, 28 |

| lipiec/sierpień 2017

Wojciech Woźniak: Moja droga artysty fotografika rozpoczęła się 25.06.1992 r. W tym bowiem dniu miała miejsce moja pierwsza autorska ekspozycja, Układanie rzeczywistości, która nawiązywała do rejestracji otaczającego nas świata przez pryzmat soczewki obiektywu.

Fotografie, do których często wracam, stanowią pewną metaforę zapisanych fragmentów miasta. Po raz pierwszy prezentowana w Galerii Autorskiej Jana Kaji i Jacka Solińskiego w Bydgoszczy miała dla mnie wymiar „nowej” drogi rozwoju. Wystawa 25 fotografii na 25 lat jest pewną próbą retrospekcji mojej pracy jako fotografika.

Ekspozycja będzie, zgodnie z tytułem, prezentowała wybrane przeze mnie fotografie, „najistotniejsze” w mojej pracy twórczej. Odnoszę wrażenie, patrząc przez ten czas w pryzmat aparatu, że bardzo się zmieniłem, inaczej już postrzegam otaczającą rzeczywistość, ludzi, czas i miejsca. inf. Elżbieta Kantorek

Muzeum Okręgowe im. Leona Wyczółkowskiego Explo Niedziele to spotkania edukacyjne dla miłośników nauki i historii połączone z przygodą i świetną rozrywką. Wakacyjny program spotkań poświęcony historii techniki będzie dostępny na stronie internetowej: www.muzeum.bydgoszcz.pl.

XI edycja Ogólnopolskiego Konkursu Fotograficznego Śladami Leona Wyczółkowskiego Tegorocznym tematem przewodnim konkursu będą ludzie. W twórczości Wyczółkowskiego tytułowi ludzie to przyjaciele, osoby, które spotykał na swej drodze, ale również te, których nie miał przyjemności poznać osobiście. Prace można nadsyłać do 30 listopada 2017 roku.

Regulamin i szczegóły wkrótce dostępne na stronie: www.muzeum.bydgoszcz.pl.

Projekt: Straty wojenne Muzeum Miejskiego w Bydgoszczy – malarstwo polskie Ważnym i wciąż aktualnym zadaniem stojącym przed Muzeum Okręgowym im. L. Wyczółkowskiego (zwanym przed 1946 r. Muzeum Miejskim) jest ustalenie pełnej, wiarygodnej i opartej na wszechstronnych poszukiwaniach i kwerendach listy strat poniesionych Wystawa czynna do 10 września 2017 roku. Zbiory Archeologiczne, ul. Mennica 2, Wyspa Młyńska

Miasto – Ludzie – Rzeka.

Bydgoska opowieść znad Brdy i Wisły Wystawa prezentuje funkcje rzek Brdy i Wisły oraz ich wpływ na rozwój Bydgoszczy, a także jej mieszkańców, od końca XIX w. do współczesności. Dzięki wystawie zwiedzający poznają życie codzienne wodniaków, zapoznają się z bydgoskim handlem rzecznym i najważniejszą funkcją rzek – transportem.

Spotkania odbędą się 30 lipca oraz 27 sierpnia 2017 roku, godz. 12.00-15.00, wstęp wolny, Exploseum, ul. Alfreda Nobla

Wakacyjne Explo Niedziele Fragment ekspozycji z okresu międzywojennego – malarstwo, ok. 1935, fot. Piotr Wiszniewski

w wyniku II wojny światowej. W chwili obecnej możliwe jest przeprowadzenie kwerend w zakresie malarstwa polskiego, dotychczas niezgłoszonego w ministerialnej bazie dzieł utraconych. Wstępna weryfikacja wykazała 144 prace, których losy zostaną przebadane, począwszy od sposobów ich nabywania przez Muzeum Miejskie (badania proweniencji) aż po dotarcie do ich wizerunków. Zadanie zakończone zostanie w grudniu br. autorską prelekcją wprowadzającą w tematykę lipiec/sierpień 2017 |

| 29

dziedzictwa utraconego, połączoną z multimedialną prezentacją wyników badań. W latach kolejnych przewiduje się podjęcie prac badawczych nad stratami wojennymi Muzeum Miejskiego w Bydgoszczy w zakresie malarstwa obcego, rysunku i grafiki, rzemiosła artystycznego, zbiorów afrykańskich oraz broni i militariów. W przyszłości planowane jest również wydanie publikacji. inf. Anna Kaszubowska

Wystawy czasowe: Spichrze nad Brdą, ul. Grodzka 7-11 „Zabawy ze sztuką”. Wystawa czynna do 1 października. „Wacław Szpakowski (1883–1973). Linie rytmiczne”.

Wystawa czynna do 3 września.

Spichrze nad Brdą, ul. Grodzka 7, plener „Bydgoszcz na starej fotografii”. Wystawa posterowa prezentowana do 30 września.

Europejskie Centrum Pieniądza, ul. Mennica 4 „Dzieje Pieniądza. Księstwo Warszawskie”. Wystawa czynna do 8 kwietnia 2018 roku.

Zbiory Archeologiczne, ul. Mennica 2, Wyspa Młyńska „Miasto – Ludzie – Rzeka. Bydgoska opowieść znad Brdy i Wisły”. Wystawa czynna do 10 września.

Wystawy stałe: Zbiory Archeologiczne, ul. Mennica 2 „Na pograniczu Wielkopolski i Pomorza. Bydgoszcz i region u zarania dziejów”. „W grodzie Bydgosta. Tajemnice życia wczesnośredniowiecznych mieszkańców Bydgoszczy i okolic”.

Europejskie Centrum Pieniądza, ul. Mennica 4 „Mennica bydgoska”. „Wyspa Młyńska – historia i teraźniejszość”.

Galeria Sztuki Nowoczesnej, ul. Mennica 8 „Galeria Sztuki Nowoczesnej”.

Dom Leona Wyczółkowskiego, ul. Mennica 7 „Twórczość Leona Wyczółkowskiego (1852–1936)”.

Spichrze nad Brdą, ul. Grodzka 7-11 „Od Starego Rynku do placu Wolności. Spacer ulicami międzywojennej Bydgoszczy”.

Exploseum, ul. Alfreda Nobla „EXPLOSEUM – Centrum techniki wojennej DAG Fabrik Bromberg”. inf. Natalia Szczerbińska

Obiekt miesiąca: Leon Wyczółkowski, Baca, 1902 rok

Autorska dedykacja na obrazie: Kochanemu | Rektorowi | na pamiątkę.

Adresatem umieszczonej na obrazie dedykacji i pierwszym właścicielem Bacy był prof. Tadeusz Browicz (1847–1928) wybitny lekarz, naukowiec, rektor (1894/95) Uniwersytetu Jagiellońskiego.

W latach późniejszych obraz stał się własnością córki profesora, Zofii Nowotnowej, i jako taki pokazywany był w czerwcu 1937 roku na pośmiertnej wystawie poświęconej Leonowi Wyczółkowskiemu w krakowskim Towarzystwie Przyjaciół Sztuk Pięknych.

Sama praca powstała prawdopodobnie podczas pobytu artysty w Tatrach. Wyczółkowski bywał w Zakopanem już w latach 90. XIX wieku. W kręgu problematyki związanej z Tatrami artysta tworzył, od 1898 do ok. 1910 roku, obrazy olejne, pastele, akwarele i grafiki. Poza serią widoków tatrzańskich powstało również wiele bezpośrednich szkiców, notat, z ujęciem postaci górali, a także portrety podkrakowskich chłopów. Jak pisze Tadeusz Dobrowolski: „Oleje i pastele Wyczółkowskiego powstające w tym czasie cechowało prawdziwe mistrzostwo techniczne”.

Nowy nabytek Muzeum można podziwiać na wystawie stałej w Domu Leona Wyczółkowskiego, ul. Mennica 7 na Wyspie Młyńskiej.

30 |

| lipiec/sierpień 2017

Leon Wyczółkowski, Baca, 1902

Wakacje w MOB Zapraszamy na cykl wakacyjnych spotkań i warsztatów w muzeum. Nasi animatorzy i prowadzący podpowiedzą, jak pobudzić do działania swoją kreatywność i stworzyć niezwykłe przedmioty.

Wtorkowe Warsztaty Wakacyjne (warsztaty dla dzieci i młodzieży, 7–12 lat). Daty spotkań w każdy kolejny wtorek lipca (4, 11, 18, 25) i sierpnia (1, 8, 22, 29).

Start o godz. 11.00. Opłaty za warsztaty: 5 zł od uczestnika, opiekunowie wstęp bezpłatny, obowiązują wcześniejsze zapisy pod nr. tel.: 52 58 59 914 lub 910. Liczba miejsc ograniczona.

Wakacyjne CzwARTki (warsztaty dla rodzin). Daty spotkań w każdy czwartek lipca (6, 13, 20, 27) i sierpnia (3, 10, 17, 24). Start o godz. 11.00. Opłaty za warsztaty: 5 zł od uczestnika, opiekunowie wstęp bezpłatny, nie obowiązują zapisy.

W ofercie warsztatów znajdują się następujące zajęcia: „Fruzia Muzia i zaginiony obraz” Wcielimy się w rolę detektywów i spróbujemy odtworzyć dzieło sztuki z zaginionych elementów. „Z dziennika pradziadka” Rozmawiając o dawnych zwyczajach, języku, modzie czy sporcie dowiemy się, jak wyglądało życie w przedwojennej Bydgoszczy. Na warsztatach stworzymy barwne lampiony z wizerunkami miasta. „Legendy miasta” Poznamy legendy o Bydgoszczy i regionie oraz wykonamy kreatywne prace plastyczne ukazujące naszych ulubionych bohaterów. „Wszyscy garnki lepią” O tym, jak ważną rolę odegrało wynalezienie ceramiki i jakie są jej początki, dowiemy się wraz z archeologami na wystawie „Na pograniczu Wielkopolski i Pomorza. Bydgoszcz i region u zarania dziejów”. Porozmawiamy o tym, jak powstawały naczynia, zanim wynaleziono koło garncarskie i samodzielnie wykonamy twórcze prace. „Labirynt sztuki” Odkrywając wystawę prac Wacława Szpakowskiego będziemy ćwiczyć poruszanie się w przestrzeni. Inspirowani utworami muzycznymi stworzymy wzory labiryntów, które przeniesiemy na płócienne torby.

Leon Wyczółkowski, Kopanie buraków (fragment), 1911, olej, płótno, kolekcja prywatna

„W ogrodzie Leona” Odwiedzimy ogród Leona Wyczółkowskiego, by następnie odnaleźć na wystawie przedstawienia przyrody w interpretacji malarza. Dowiemy się również, jaką rolę w ekosystemie pełnią poszczególne gatunki roślin i zwierząt. Wykonamy samodzielnie oryginalne gipsowe ozdoby ogrodowe.

Zakończenie wakacji

31 sierpnia zapraszamy na uroczyste zakończenie „Wakacji w MOB”.

W programie: – warsztaty „Rzeczne życie”; – spektakl teatralny dla dzieci „Magiczne drzwi” w wykonaniu Teatru Alelale; – Dołącz do nas! – promocja „Klubu Przyjaciół TeH2O”.

Uwaga: zajęcia z oferty „Wakacje w muzeum” adresowane są do osób indywidualnych. Grupy zorganizowane prosimy o korzystanie ze stałej oferty edukacyjnej Muzeum.

Europejskie Centrum Pieniądza, ul. Mennica 4 (Wyspa Młyńska od strony Międzywodzia), wstęp wolny Wakacyjna Strefa Wolnego Czasu Stefa będzie funkcjonować w terminie: 4 lipca – 1 września, od wtorku do piątku w godz.

10.00-16.00 przy budynku Europejskiego Centrum Pieniądza od strony Wyspy Młyńskiej. Siadając na leżaku przy wodnej kaskadzie będzie można zapoznać się z muzealnymi wydawnictwami dla dzieci i dorosłych, zagrać w gry planszowe, a przede wszystkim miło spędzić czas w plenerze. W Strefie na dzieci będzie czekał animator. lipiec/sierpień 2017 |

| 31

Filharmonia Pomorska im. I.J. Paderewskiego 25.08.2017, piątek, godz. 19.00

Piotr Nalepa Breakout tour symfonicznie.

Na pożegnanie wakacji Orkiestra Symfoniczna Filharmonii Pomorskiej Wiesław Pieregorólka – dyrygent Projekt upamiętniający Tadeusza Nalepę (1943–2007) – z okazji 10. rocznicy śmierci artysty, i Mirę Kubasińską, liderów grupy Breakout, pionierów rzeszowskiej sceny bluesowej. Po raz pierwszy w historii utwory legendarnego Breakoutu zabrzmią symfonicznie. Na estradzie wystąpi m.in. syn Tadeusza Nalepy i Miry Kubasińskiej – Piotr Nalepa.

Ojciec polskiego bluesa w 1965 założył grupę Blackout, a trzy lata później Breakout, z którym w ciągu 13 lat nagrał 10 płyt. Podczas koncertu zostaną zaprezentowane kultowe utwory jego zespołu w niezwykłych, symfonicznych aranżacjach, skomponowanych specjalnie na tę okazję przez Michała Jurkiewicza. Usłyszymy m.in. takie przeboje, jak: „Kiedy byłem małym chłopcem”, „Pomaluj moje sny”, „Co stało się kwiatom”, „Gdybyś kochał, hej!”. Na podium dyrygenckim stanie Wiesław Pieregorólka. Artysta, będąc jeszcze studentem Akademii Muzycznej w Katowicach, rzuca pomysł założenia big-bandu (w którego szeregach zasiadają zarówno studenci, jak i wykładowcy uczelni), który zostaje uznany za jedyną, prawdziwie jazzową orkiestrę w Polsce. Pisze i nagrywa głównie orkiestrową muzykę jazzową, ale nie stroni też od lżejszej muzy i piosenki. W gronie współpracujących z nim artystów można znaleźć przedstawicieli wszystkich pokoleń świata piosenki, teaWiesław Pieregorólka tru, filmu i estrady.

Bydgoskie Festiwale Muzyczne zostały zainicjowane w maju 1963, początkowo jako festiwale dawnej muzyki polskiej. Były odpowiedzią na rosnące zainteresowanie dziejami i kulturą rodzimą w związku ze zbliżającym się milenium państwa polskiego. Kolejne edycje festiwalowe odbywające się co roku były konsekwentną kontynuacją przyjętych wcześniej założeń. Od 1992 Festiwale zmodyfikowały swoją formułę, odbywały się pod hasłem „Integracja Europy w muzyce”, a od 2016 pod hasłem „Kontrasty”. Na dziedzictwo kulturowe Europy składa się wiele elementów, a niewątpliwie jednym z czołowych jest wpływ polskiej muzyki, dorobku jej twórców i dokonań na arenie międzynarodowej, 32 |

| lipiec/sierpień 2017

zatem kiedy mówimy o muzyce polskiej, nie sposób nie myśleć też o europejskiej. Tegoroczny, 55. Bydgoski Festiwal Muzyczny „Kontrasty – Polska i sąsiedzi” ma być preludium do obchodów 100. rocznicy odzyskania przez Polskę niepodległości, kiedy skupimy się na kulturze polskiej i jej wkładzie w kulturę Starego Kontynentu.

Koncerty wrześniowego festiwalu prezentować będą kulturę, dziedzictwo kulturowe i artystów z Polski i krajów naszych geograficznych sąsiadów oraz sąsiadów wewnętrznych – Żydów i Romów. Eksponowane będą te elementy kultury krajów ościennych, które w sposób naturalny przeniknęły do naszej narodowej twórczości, jak i te diametralnie nas różniące. Bogactwo tytułowych kontrastów, ale i wspólnych dla kultury opartej na tradycji antyku i judeochrześcijaństwa dzieł zapewne spotka się z zainteresowaniem odbiorców chłonnych humanistycznych wartości pogłębionych duchowością. Wśród zaproszonych są artyści z sąsiednich krajów: Czech, Litwy, Białorusi, Rosji, Ukrainy, Niemiec, ale również ze Szwajcarii i USA. Zabrzmi muzyka największych kompozytorów naszych sąsiadów, ale także żydowska oraz skomponowana do poezji romskiej poetki Papuszy. I tak jako preludium do prezentacji 55. Bydgoskiego Festiwalu Muzycznego 11 IX odbędzie się koncert z udziałem Josepha Malovanego, kantora synagogi nowojorskiej i Chóru Synagogi pod Białym Bocianem z Wrocławia, zaś na oficjalnej inauguracji festiwalu, 15 IX wystąpi Aleksandra Kurzak, fascynująca głosem sopranistka, która gości na największych scenach operowych świata, zaś 1 X publiczność festiwalowa usłyszy Harfy Papuszy J.K. Pawluśkiewicza.

Więcej informacji na www.filharmonia.bydgoszcz.pl; do 31 VII br. na www.bilety24.pl trwa przedsprzedaż biletów na 55. BFM w atrakcyjnej cenie.

Bilety do nabycia na www.bilety24.pl, w kasie biletowej FP oraz w Biurze Podróży „Wakacyjny świat”, ul. Magnuszewska 8, tel. 52 320 52 29. inf. Mariola Grochowina

Akademia Muzyczna w Bydgoszczy 5.07.2017, środa, godz. 19.00, Dom Polski, ul. Grodzka 1, wstęp wolny

Akademia w zabytkach Bydgoszczy Hanna Michalak – sopran Maria Murawska – fortepian ks. Mateusz Ziemlewski – słowo w programie: F. Chopin, I.J. Paderewski

16.08.2017, środa, godz. 19.00, Hala Pomp w Lesie Gdańskim, Muzeum Wodociągów, ul. Gdańska 242, wstęp wolny

Akademia w zabytkach Bydgoszczy Katarzyna Bąkowska – skrzypce Joanna Czapińska – fortepian w programie: A. Piazzolla, A. Previn

9.07.2017, niedziela, godz. 17.00. Sala Rotundowa Pałacu w Lubostroniu. Bilety w cenie 10 zł można nabywać w Pałacu w Lubostroniu pół godziny przed koncertem.

CLXXVIII Koncert Pałacowy Kamila Kułakowska – sopran Radosław Zaworski – fortepian w programie pieśni kompozytorów polskich, m.in.

S. Moniuszki, F. Chopina, I.J. Paderewskiego 19.07.2017, środa, godz. 19.00, Wieża Ciśnień, ul. Filarecka 1, wstęp wolny

Akademia w zabytkach Bydgoszczy Borys Biniecki – klarnet Bolesław Siarkiewicz – skrzypce Jadwiga Stanek – altówka w programie: Rebecca Clarke – Prelude, Allegro and Pastorale na klarnet i altówkę (1941) William Alwyn – Sonata Impromptu na skrzypce i altówkę (1940) Gordon Jacob – Miniature Suite na klarnet i altówkę (1959)

Katarzyna Bąkowska

27.08.2017, niedziela, godz. 17.00. Bilety w cenie 10 zł można nabywać w Pałacu w Lubostroniu pół godziny przed koncertem.

CLXXIX Koncert Pałacowy

2.08.2017, środa, godz. 19.00, kościół pw. św. Apostołów Piotra i Pawła, pl. Wolności, wstęp wolny

Dawid Kwiatkowski – skrzypce Stanisław Miłek – akordeon w programie m.in.: A. Piazzolla

Akademia w zabytkach Bydgoszczy Ewa Witczak – wiolonczela barokowa, viola da gamba Dorota Zimna – klawesyn Marek Przywarty – organy

Joanna Czapińska, fot. Piotr Ulanowski

Stanisław Miłek

inf. Anna Cudo

Klub „ODNOWA” 3-28 lipca 2017

Wakacje z Odnową Zapraszamy dzieci w wieku 7-12 lat. W programie: wycieczki, spacery i zabawy w plenerze oraz konkursy, pokazy i zabawy organizowane w Klubie.

Zajęcia odbywać się będą w godz. 9.30-14.30.

Szczegółowe informacje na stronie: www.klubodnowa.strefa.pl i pod nr. tel. 52 363 18 87. lipiec/sierpień 2017 |

| 33

Towarzystwo Muzyczne im. I.J. Paderewskiego 6-20 sierpnia 2017

Dyrygenci: Przemysław Fiugajski i Jakub Chrenowicz Uczestnicy: 24 pianistów z Polski, Chin, USA, Kanady, Singapuru, Wlk. Brytanii, Niemiec, Izraela, Hiszpanii, Korei, Japonii, Rumunii i Tajwanu wieku 11–28 lat.

IX Paderewski Piano Academy Masterclass dla pianistów z orkiestrą symfoniczną Paderewski Piano Academy odbywa się pod honorowym patronatem Marszałka Województwa Kujawsko-Pomorskiego Piotra Całbeckiego. Pianiści, wyselekcjonowani przez zespół pedagogów, zobowiązani są do przygotowania jednego koncertu, który następnie ćwiczą tradycyjnie z Toruńską Orkiestrą Symfoniczną.

Profesorowie: prof. Bernd Goetzke prof. Jan Jiracek von Arnim prof. Andrey Shibko prof. Szokolay Balázs Orkiestra: Toruńska Orkiestra Symfoniczna

– 6-13 sierpnia 2017 – prof. Bernd Goetzke & prof.

Szokolay Balázs (Przemysław Fiugajski) – 13-20 sierpnia 2017 – prof. Jan Jiracek von Arnim & prof. Andrey Shibko (Jakub Chrenowicz) Serdecznie zapraszamy na koncerty otwarte dla publiczności: – 12 sierpnia 2017, godz. 16.00, muszla koncertowa w parku Solankowym, Inowrocław – 13 sierpnia 2017, godz. 18.00, kościół farny pw.

Wniebowzięcia NMP, Chełmno, ul. Franciszkańska 8 – 19 sierpnia 2017, godz. 20.00, Dwór Artusa, Toruń, Rynek Staromiejski 6 – 20 sierpnia 2017, godz. 16.00, kościół pw. Bożego Ciała, Bydgoszcz, ul. Jesionowa 24 Organizator: Towarzystwo Muzyczne im. I.J. Paderewskiego w Bydgoszczy. Współorganizatorzy: Toruńska Orkiestra Symfoniczna, Muzeum Ziemi Chełmińskiej, Yamaha.

Paderewski Piano Academy jest współfinansowana ze środków Miasta Bydgoszczy, Województwa Kujawsko-Pomorskiego oraz Miasta Torunia.

www.paderewskipianoacademy.eu inf. Agata Szpadzińska

Młodzieżowy Dom Kultury nr 5 Wakacje w MDK5 Półkolonie letnie: I turnus – 26-30 czerwca 2017 II turnus – 3-7 lipca 2017 W programie m.in.: wycieczka do Myślęcinka, Wioska Chlebowa, Papugarnia, wyjście do Leśnictwa Fordon, ogrodu botanicznego. Nie zabraknie także zajęć plastyczno-ceramicznych, muzycznych i tanecznych.

Obozy szermiercze: 31 lipca – 9 sierpnia 2017 – Ząb 16-25 sierpnia 2017 – Police

Warsztaty taneczne: 21-25 sierpnia 2017 28-31 sierpnia 2017 SUMMER INTENSIVE DANCE WORKSHOPS – są to 9-dniowe, intensywne warsztaty taneczne dla dzieci 34 |

| lipiec/sierpień 2017

i młodzieży. Będzie to doskonała okazja, by pod opieką najlepszych pedagogów i choreografów (uczestników m.in. „You Can Dance”) przełamywać bariery, uczyć się okazywać emocje oraz zdobyć umiejętności i narzędzia potrzebne do osiągnięcia sukcesu w dzisiejszym świecie tanecznym.

Warsztaty artystyczno-kulinarne 21-25 sierpnia 2017 „Lepić i… każdy może” Uczestniczyć w nich będzie 20 wychowanków MDK nr 5. Zaplanowano m.in.: wyjazd do Pracowni Garncarskiej w Nieszawce Wielkiej, gdzie wytaczane będą kubeczki do mleka i szkliwione miseczki ceramiczne; lepienie pierogów w restauracji Park Hotel KIDS w Bydgoszczy oraz spotkanie z muzykiem orkiestrowym. Inspiracją do działań twórczych będzie literatura dziecięca – opowiadania, wiersze, bajki. inf. Barbara Pszczółkowska

Galeria Wieży Ciśnień, Muzeum Wodociągów 21.07.2017, godz. 18.00 – wernisaż. Wystawa czynna do 18 sierpnia

Metamorfozy – wystawa pasteli Elżbiety Rakoczy-Kucz Elżbieta Rakoczy-Kucz ukończyła Wydział Sztuk Pięknych UMK w Toruniu w 1986 r. (dyplom z malarstwa uzyskała w pracowni doc. Barbary Steyer). Jest absolwentką bydgoskiej „Turwidówki”. Zajmuje się malarstwem oraz pedagogiką. Brała udział w wystawach w kraju i za granicą. Prace artystki to zaproszenie do świata jej wyobraźni. Obrazy oscylują między zmysłowym konkretem a ulotnością. Płynne przejścia barw kontrastowane mlecznym światłem budują tajemnicze przestrzenie, których odbiór jest wieloznaczny. inf. Hanna Mierzwa

Galeria Sztuki NEXT 21.07.2017, piątek, godz. 19.00, Dom Aukcyjny NEXT – Aukcje Sztuki, ul. Poznańska 31, wystawa poprzedzająca aukcję: od 12 lipca

2. Wakacyjna Aukcja Sztuki – varia W samym środku wakacji Dom Aukcyjny NEXT – Aukcje Sztuki po raz drugi organizuje Wakacyjną Aukcję Sztuki. Jest to aukcja inna niż wszystkie – typu varia, która odbywa się tylko raz do roku. Wystawione zostaną obiekty różnych artystów ze zróżnicowanymi cenami wywoławczymi. Katalog aukcyjny dostępny będzie tylko w sieci na portalach Next i Artinfo oraz na Facebooku. Na dwa tygodnie przed datą aukcji zostanie opublikowany katalog. Składanie zleceń odbywać się będzie za pośrednictwem naszego portalu po wcześniejszej rejestracji. Wystawa poprzedzająca aukcję od 12 lipca.

Tradycyjnie aukcja młotkowa w piątek 21 lipca w siedzibie NEXT przy ul. Poznańskiej 31 w Bydgoszczy o godz. 19.00. Dla koneserów przygotowano m.in. pra-

Magdalena Laskowska, Jak w kinie

ce takich artystów jak: Zdzisław Beksiński, Miro Biały, Anna Eichler, Agnieszka Nienartowicz, Adam Nowacki, Łukasz Jankiewicz, Anna Zalewska, Magdalena Laskowska, Zbigniew Olszewski i in. Pojawią się bardzo ciekawe prace pod względem artystycznym – niektóre rzadko występujące na aukcjach. Będzie też kilku nowych artystów – po raz pierwszy promowanych przez Next.

Andrzej Tuźnik, Dziewczyna na plaży

inf. Sławomira Malingowska

lipiec/sierpień 2017 |

| 35

Otwarta Przestrzeń „Światłownia” 7.07.2017, piątek, godz. 18.00

Niesymfonie – promocja płyty Sławomira Ciecierskiego Sławomir Ciecierski – w czerwcu mija 7 lat, kiedy rozpoczął komponowanie cyklu utworów pod wspólną nazwą Niesymfonia. Do tej pory napisał ponad 840 utworów. Pisze głównie kompozycje na orkiestrę symfoniczną, rzadziej muzykę elektroniczną oraz na gitarę klasyczną. Corocznie część swojej muzyki dedykuje miastu i jej mieszkańcom, kompilując ją do wielkości płyty CD i umieszczając w internecie. Swoim działaniem wspomaga innych twórców komponując dźwięki do filmów, pisząc piosenki, a także uświetniając spotkania autorskie bydgoskich poetów i pisarzy. Tenor chóru „Halka”.

W maju wydał płytę DVD Niesymfonie, the worst of.

14.07.2017, piątek, godz. 18.00

Było sobie życie, czyli rozważania nad niedopitą szklanką – koncert Grzegorza Bukały Grzegorz Bukała – lider i współzałożyciel Wałów Jagiellońskich. Koncert to bilans jego ponad 40-letniej artystycznej kariery. Wystąpi sam z gitarą, a zaśpiewa zarówno piosenki z nominowanej do Fryderyków 2009 płyty Pocztówki z Macondo, jak i te śpiewane wespół z Wałami.

21.07.2017, piątek, godz. 18.00

Koncert Rafała Poppego Rafał Poppe – niewidomy od urodzenia multiinstrumentalista – gra na pianinie, flecie poprzecznym, perkusji i wielu innych instrumentach. W Bydgoszczy zaprezentuje także swoje możliwości głosowe, śpiewając piosenki, głównie Krzysztofa Cwynara – pamiętnego wykonawcy Zawstydzonej.

on, a także z wokalistami takimi jak Joanna Lewandowska-Zbudniewek, Renata Przemyk, Patrycja Markowska, Łukasz Baruch, Krzysztof Raogowski. Współpracuję z fundacją Anny Dymnej „Mimo wszystko”, fundacją „Wygrajmy razem” oraz z fundacją „Przyjaciele”.”

4.08.2017, piątek, g. 18.00

Russkaja Dusza – koncert Russkaja Dusza – najdłuższy stażem projekt zespołu Slavic Voices – Słowiańskie Głosy. Miłość do muzyki Wschodu stała się prawdziwym powodem powstania tego programu. Na koncertach można usłyszeć przede wszystkim znane pieśni, romanse i ballady rosyjskie, jak i perełki muzyki ludowej rodem z Białorusi i Ukrainy.

Skład zespołu: Michał Hajduczenia – wokal, kontrabas, skrzypce, Magdalena Cysewska – wokal, akordeon.

11.08.2017, piątek, godz. 18.00

Utwory Stachury, Cohena i własne zaśpiewa Hubert Maliszewski Hubert Maliszewski (1955) – pod koniec lat 70. zaczął koncertować, współpracować z innymi muzykami.

Trwało to do połowy lat 80. Potem rzeźbił w drewnie i zajmował się renowacją i rekonstrukcją zabytkowych mebli. Zwiedzał też różne kraje na całym świecie. Śpiewanie ograniczył do jednego koncertu w roku, najczęściej podłączając się pod imprezy organizowane przez przyjaciół. Prawie każde spotkanie ze słuchaczami jest oparte na własnych tekstach i muzyce, choć wykorzystuje też piosenki Cohena, Zembatego, Dylana i in.

18.08.2017, piątek, godz. 18.00

Daria Wójcik (sopran) i Remigiusz Kuźmiński (tenor) – koncert

28.07.2017, piątek, godz. 18.00

Przemek Cackowski – koncert Przemek Cackowki – współpracował z wieloma muzykami, takimi jak: Marcin Partyka, Paweł Stankiewicz, Andrzej Zarycki, Tomek Mądzielewski, Adam Jendryczka, Paweł Bomert, Piotr Aleksandrowicz, zespół Kamele36 |

| lipiec/sierpień 2017

Daria Wójcik i Remigiusz Kuźmiński – dyplomowani muzycy wokaliści. Daria Wójcik jest absolwentką

UKW w Bydgoszczy na kierunku pedagogika, kształcenie zintegrowane i nauczanie muzyki oraz Państwowej Szkoły Muzycznej II st. w Inowrocławiu na kierunku wokalistyka. Remigiusz Kuźmiński jest absolwentem Akademii Muzycznej w Bydgoszczy na kierunku wokalistyka i dyrygentura oraz Państwowej Szkoły Muzycznej II st. w Inowrocławiu na kierunku wokalistyka.

25.08.2017, piątek, godz. 18.00

Pilersi – koncert Pilersi – powstały w 2016 r. duet muzyczny wykonujący utwory związane z tematyką żeglarską i nie tylko.

Duet tworzą: Marcin Białczyk (wokal, gitara akustycz-

na, harmonijną ustna) i Edward Piskuła (wokal, gitara basowa i elementy perkusyjne). Wychowani na muzyce rozrywkowej, rockowej, biesiadnej, po 15 latach grania w zespole dodatkowo zajęli się tworzeniem własnych utworów. Dlaczego szanty? Obaj urodzili się i mieszkają nad wodami Kujawsko-Pomorskiego: Marcin pochodzi z Witosławia, a Edward mieszka nad Zalewem Koronowskim. Żeglarze z zamiłowania.

Wstęp – cegiełka na Światłownię – 10 zł, niepełnosprawni, emeryci, studenci – 8 zł. www.swiatlownia.eu inf. Grzegorz Dudziński

Teatr Polski w Bydgoszczy Teatr Polski w Bydgoszczy ogłasza przerwę sezonową, która potrwa od początku lipca do połowy sierpnia. W tym czasie kasa TPB będzie nieczynna. Informacje o wrześniowym repertuarze Teatru Polskiego dostępne będą od połowy sierpnia na stronie: www.teatrpolski.pl. Życzymy udanych wakacji!

Dom Kultury MODRACZEK ZUCHOWISKO – zajęcia społeczno-artystyczne dla dzieci od 2. roku życia, których rodzice rozważają zapisanie dziecka na zajęcia przedszkolne od września.

ZUCHOWISKO to pierwszy krok dziecka w samodzielną zabawę z rówieśnikami. Zajęcia poprowadzi Magdalena Figiel.

Terminy zajęć: 3-7 lipca 2017, godz. 10.00-12.00 25-28 lipca 2017, godz. 10.00-12.00 31 lipca – 4 sierpnia 2017, godz. 10.00-12.00 7-10 sierpnia 2017, godz. 10.00-12.00 WARSZTATY MUZYCZNE – zajęcia obejmować będą: – naukę piosenek i akompaniament rytmiczny na instrumentach perkusyjnych; – ćwiczenia rytmiczne przy wykorzystaniu własnego ciała; – zabawy ruchowe przy muzyce (taniec ludowy i współczesny); – nauka zapisu nutowego i zapoznanie z podstawowymi wiadomościami z zakresu teorii muzyki; – próba stworzenia własnego utworu muzycznego.

Zapraszamy dzieci od 6. roku życia. Zajęcia poprowadzi Izabela Kaczyńska.

Terminy zajęć: 3-7 lipca 2017, godz. 10.00-11.30 7-11 sierpnia 2017, godz. 10.00-11.30 WARSZTATY PLASTYCZNE – zajęcia artystyczne, na których w kreatywny sposób będziemy wykorzystywać swoją wyobraźnię tworząc minidzieła sztuki. Zapraszamy dzieci od 6. roku życia. Zajęcia poprowadzi Anna Krajewska.

Terminy zajęć: 18-21 lipca 2017, godz. 10.00-11.30 28-31 sierpnia 2017, godz. 10.00-11.30

WARSZTATY DETEKTYWISTYCZNE – zajęcia na podstawie książek Martina Widmarka „Biuro Detektywistyczne Lassego i Mai” oraz Zofii Staniszewskiej „Ignacy i Mela na tropie złodzieja”. Na zajęciach będzie kreatywnie, literacko i artystycznie. Duża dawka humoru i tajemnicy zapewni nam dobrą zabawę. Zapraszamy dzieci od 7. roku życia. Zajęcia poprowadzi Anna Krajewska.

Termin zajęć: 24-28 lipca 2017, godz. 10.00-11.30 WARSZTATY Z KSIĄŻKĄ I O KSIĄŻCE – zajęcia literacko-plastyczne. Zastanawialiście się kiedyś, jak powstaje książka? A może chcieliście kiedyś napisać swoją książkę? Jeśli choć na jedno pytanie odpowiedziałeś twierdząco, to te warsztaty są właśnie dla Ciebie. Jeśli odpowiedziałeś przecząco, zachęcamy do zgłębienia tajemnic drukarskich. UWAGA! Będziemy wspólnie tworzyć książkę! Zapraszamy dzieci od 7. roku życia. Zajęcia poprowadzą Anna Krajewska i Aleksandra Wojtecka.

Terminy zajęć: 31 lipca – 4 sierpnia 2017, godz. 10.00-11.30 28-31 sierpnia 2017, godz. 11.30-13.00 WARSZTATY Z KODOWANIA – zajęcia dla dzieci ze szkoły podstawowej. W trakcie zajęć dzieci zapoznają się z budową podzespołów komputerowych oraz innych urządzeń multimedialnych. Poznają również podstawy kodowania przy użyciu gier i aplikacji dostosowanych do ich wieku. Zajęcia poprowadzi Sławomir Krajewski.

Terminy zajęć: 10-14 lipca 2017, godz. 10.00-12.00 7-10 sierpnia 2017, godz. 11.30-13.30 Na wszystkie zajęcia obowiązują wcześniejsze zapisy – tel. 52 371 33 31. Zajęcia są bezpłatne. inf. Izabela Kaczyńska

lipiec/sierpień 2017 |

| 37

Wojewódzka i Miejska Biblioteka Publiczna 6 lipca, 3 sierpnia 2017 r., godz. 18.00-20.00

Targowisko Kultury Na Targowisko Kultury zapraszamy wszystkich, dla których ważny jest fizyczny, dosłowny, namacalny z nią kontakt. Tu spotykają się książkowi fetyszyści, winylowi maniacy, amatorzy fotografii analogowej, miłośnicy komiksów. Uwalniają książki zalegające na półkach, płyty i filmy, gry, instrumenty, aparaty, kamery i sprzęt RTV. Pora dać im nowe życie, niech ucieszą innych konsumentów kultury.

Spotykamy się w każdy 1. czwartek miesiąca. Sprzedaż? Wymiana? To zależy od Ciebie – my tylko stwarzamy okazję. Wystarczy, że wypełnisz formularz zgłoszeniowy: http://bit.ly/targowisko. Udział bezpłatny.

5, 12, 19, 26 lipca, 2, 9, 16, 23, 30 sierpnia 2017 r., godz. 18.00-19.00

Konwersacyjny klub językowy Deutsch Mit Spaß Raz w tygodniu w bibliotece spotyka się grupa pasjonatów, by porozmawiać w jęz. niemieckim z ludźmi innych kultur i ciekawych zainteresowań. Jest to doskonała okazja, aby sprawdzić swoje możliwości lingwistyczne i podszlifować język obcy w czasie nieformalnych rozmów, gier, zabaw i innych aktywności.

4 lipca 2017, godz. 19.00, Strych

Sławomir Ciecierski – spotkanie promujące nową płytę Żołnierz na emeryturze. W czerwcu mija 7 lat, kiedy rozpoczął komponowanie cyklu utworów pod wspólną nazwą Niesymfonia. Do tej pory napisał ponad 840 utworów i nie zamierza przestać. Pisze głównie kompozycje na orkiestrę symfoniczną, rzadziej muzykę elektroniczną oraz na gitarę klasyczną – jedyny żywy instrument, który toleruje. Corocznie część swojej muzyki dedykuje miastu i jej mieszkańcom, kompilując ją do wielkości płyty CD i umieszczając w internecie. Swoim działaniem wspomaga innych twórców, komponując dźwięki do filmów i spektakli, pisząc piosenki, a także uświetniając spotkania autorskie poetów i pisarzy. Tenor chóru „Halka”. Stały juror „Poznańskiej Wiosny gitarowej”. W maju wydał płytę DVD pt. Niesymfonie, the worst of, która, będąc zaledwie częścią jego działalności muzycznej, zawiera ponad 55 godz. muzyki w postaci plików MP3, w ponad 240 utworach. Spotkanie na Strychu poprowadzi Bartek Kowalski.

22 sierpnia 2017 r., godz. 19.00, Strych

Paweł Szala – koncert Zapraszamy na Strych Biblioteki Głównej, gdzie odbędzie się koncert Pawła Szali promujący debiutancką płytę odwrotności/oswojenia. Projekt narodził się z inspiracji twórczością takich artystów jak E. Smith, 38 |

| lipiec/sierpień 2017

J. Frusciante czy M. Kozelek. Surowe brzmienie gitary akustycznej i melancholijny głos stają się głównym narzędziem artysty w próbie odzwierciedlenia jego intymnego postrzegania rzeczy.

24 sierpnia 2017 r., godz. 17.00, Sala Wykładowa

Helena Skonieczka – spotkanie autorskie Helena Skonieczka (Dobaczewska) – poetka, prozaik i animator ruchu kulturalnego; redaktor i współtwórca kwartalnika PZN „OKO”, laureatka ogólnopolskich konkursów literackich i recytatorskich, redaktorka kilkunastu wydawnictw związkowych z serii „Biblioteka OKATiK-a”. Organizatorka ponad stu autorskich projektów artystycznych i kulturalnych w Okręgu Kujawsko-Pomorskim Polskiego Związku Niewidomych. Autorka wielu tomików poetyckich, które publikuje pod nazwiskiem Helena Dobaczewska-Skonieczka: Czułe spojrzenia (2007), Teneraj rigardoj (2009) – wersja esperancka Czułych spojrzeń, Odcienie świata (2010), Ślad niewidomego przyjaciela (2011), Słowa – moje światło (2012), Pod skrzydłami Rafała Archanioła (2013), Bramy do jutra (2014), Przedranne sny (2016).

Prokultura Karta ProKultura to karta biblioteczna WiMBP, która poza standardową funkcją dostępu do zbiorów biblioteki umożliwia jej posiadaczom uzyskanie rozmaitych korzyści poza murami książnicy. To karta rabatowa, umożliwiająca zakup tańszych biletów na wydarzenia kulturalne w Bydgoszczy i uprawniająca do zniżek w restauracjach, księgarniach i punktach usługowych. Dzięki współpracy z instytucjami kultury i lokalnymi firmami sprawiamy, że czytanie się opłaca.

Karty biblioteczne z hologramem programu ProKultura są dostępne bezpłatnie w Wypożyczalni Głównej lub filiach bibliotecznych na terenie całego miasta.

Partnerami programu Prokultura są m.in.: Opera Nova, Filharmonia Pomorska, Teatr Polski, Exploseum i Muzeum Okręgowe, Miejskie Centrum Kultury, kino Orzeł, Muzeum Wojsk Lądowych, LPKiW Myślęcinek.

Wybrane zajęcia edukacyjne w lipcu 2017 3.07.2017, godz. 16.00, WiMBP (Filia nr 4 dla dorosłych z Oddziałem dla dzieci i młodzieży, ul. Czerkaska 11) Otwarcie wystawy „Ilustracja książkowa” prezentująca prace Emilii Waszak 4.07.2017, godz. 10.00, WiMBP (Filia nr 4 dla dorosłych z Oddziałem dla dzieci i młodzieży, ul. Czerkaska 11) Wisła wpada do Bałtyku – głośne czytanie wiersza J. Ficowskiego.

4.07.2017, godz. 11.00, WiMBP (Filia nr 5 dla dorosłych, ul. Pomorska 80-86) Cykl zajęć pod hasłem „Wakacje nad rzeką” – budowanie makiety.

4.07.2017, godz. 11.00, WiMBP (Filia nr 16 dla dorosłych z Oddziałem dla dzieci i młodzieży, ul. Broniewskiego 1) Rok Wisły: informacje, ciekawostki, zagadki – zajęcia edukacyjne.

6.07.2017, godz. 11.00, WiMBP (Filia nr 13 dla dzieci i młodzieży, ul. Połczyńska 3) Wisłą przez Polskę – zajęcia plastyczne inspirowane rzeką Wisłą, połączone z wystawą prac uczniów ze Szkolnego Koła Towarzystwa Miłośników Miasta Bydgoszczy działającego przy ZS nr 31 w Bydgoszczy.

18.07.2017, godz. 10.00, WiMBP (Filia nr 23 dla dorosłych z Oddziałem dla dzieci i młodzieży ul. M. Konopnickiej 28) Jak to z Wisłą było? – zajęcia edukacyjne na podstawie legendy „O powstaniu Wisły”.

11.07.2017, godz. 12.00, WiMBP (Filia nr 7 dla dorosłych i dla dzieci, ul. Nakielska 175a) Poznajemy nadwiślańskie legendy – zajęcia edukacyjne.

1.08.2017, godz. 11.00, WiMBP (Filia nr 16 dla dorosłych z Oddziałem dla dzieci i młodzieży, ul. Broniewskiego 1) Rok Wisły: informacje, ciekawostki, zagadki – zajęcia edukacyjne.

1.08.2017, godz. 12.00, WiMBP (Filia nr 13 dla dorosłych z Oddziałem dla dzieci i młodzieży, ul. Gawędy 1) Poznajemy świat z Martyną Wojciechowską – zajęcia na podstawie książek znanej podróżniczki.

10.08.2017, godz. 10.00, WiMBP (Filia nr 4 dla dorosłych z Oddziałem dla dzieci i młodzieży, ul. Czerkaska 11) Co bym zmienił, gdybym miał władzę – zajęcia teatralne dla dzieci w oparciu o książkę J. Korczaka pt. „Król Maciuś Pierwszy”.

17.08.2017, godz. 11.00, WiMBP (Filia nr 15 dla dorosłych z Oddziałem dla dzieci i młodzieży, ul. Brzęczkowskiego 2) Legenda o powstaniu Wisły – zajęcia czytelnicze.

24.08.2017, godz. 11.00, WiMBP (Filia nr 15 dla dorosłych z Oddziałem dla dzieci i młodzieży, ul. Brzęczkowskiego 2) Zabawa w teatr z Kaczuszką Omi – zajęcia teatralne.

24.08.2017, godz. 13.30, WiMBP (Filia nr 14 dla dorosłych i dla dzieci, ul. Dworcowa 49) Żeglujemy po Wiśle – gra edukacyjna dla dzieci i młodzieży.

12.07.2017, godz. 12.00, WiMBP (Filia nr 3 dla dorosłych i dla dzieci, ul. Grunwaldzka 33) Bezpieczni na brzegu, bezpieczni w kąpieli, żadna fala nas nie ośmieli: poznajemy zasady bezpieczeństwa nad rzeką – zajęcia edukacyjne dla dzieci.

13.07.2017, godz. 11.00, WiMBP (Filia nr 16 dla dorosłych z Oddziałem dla dzieci i młodzieży, ul. Broniewskiego 1) Obrazy z warzyw i owoców sezonu letniego na podstawie obrazów Giuseppe Arcimbolda – zajęcia edukacyjno-plastyczne.

13.07.2017, godz. 13.30, WiMBP (Filia nr 14 dla dorosłych i dla dzieci, ul. Dworcowa 49) Spotkanie z flisakiem, przewodnikiem turystycznym – zajęcia edukacyjne dla dzieci i młodzieży.

18.07.2017, godz. 10.00, WiMBP (Filia nr 4 dla dorosłych z Oddziałem dla dzieci i młodzieży, ul. Czerkaska 11) Literozagadki – zajęcia edukacyjne dla przedszkolaków oparte na książce Ł. Dębskiego.

Wybrane zajęcia edukacyjne w sierpniu 2017

Młodzieżowy Dom Kultury nr 2 Z latem na ty

MDK nr 2 przygotował szeroką ofertę dla najmłodszych, jak i dla nieco starszych dzieci w wieku szkolnym.

Są to propozycje adresowane do tych, którzy pragną wesoło, bezpiecznie i mądrze spędzić swój wolny wakacyjny czas. Mamy zajęcia adresowane do uczestników MDK2 oraz dla dzieci chcących poznać naszą placówkę bliżej i może zostać z nami na dłużej.

Wakacje 2017 w MDK2 to: Półkolonie: Kierunek Ú Wakacje I turnus: 3-7 lipca 2017 II turnus: 10-14 lipca 2017 III turnus: 7-11 sierpnia 2017 Program półkolonii (godz. 8.00-16.00) zapowiada się atrakcyjnie i różnorodnie. Na dzieci czekają m.in.: wyjazd plenerowy do Nadleśnictwa Żołędowo z przyrodą w tytule, wycieczka do Chełmna śladami zakochanych, skoki i skoczki w Parku Trampolin, rejs statkiem po Jeziorze Żnińskim, pokazy kowbojskie w Silvano City w samo południe, uprawianie nauki w Młynie Wiedzy, wypieki w Muzeum Piernika, gry i zabawy oraz spotkanie z ekologią w Agroturystyce w Gziniance, tropienie sztuki w Centrum Sztuki Współczesnej, ale i pradziejów w Biskupinie, oczywiście nie może zabraknąć dinozaurów z Myślęcinka!

Zajęcia otwarte WAKACYJNY PRZEKŁADANIEC

Zajęcia adresowane są do dzieci młodszych, w programie gry i zabawy animacyjne, rozgrywki sportowe, zajęcia klubowe w godz. 10.00-14.00, obowiązują zapisy – I grupa – 26 czerwca – 3 lipca 2017 (obiekt MDK2, ul. Leszczyńskiego) – II grupa – 26 czerwca – 3 lipca 2017 (szkoła, ul. Karpacka) – III grupa – 31 lipca – 4 sierpnia 2017 (szkoła, ul. Karpacka) Oferta przygotowana dla stałych uczestników zajęć MDK2: – warsztaty teatralne: ImproTeraz – 25-30 sierpnia 2017 – warsztaty artystyczne: Lato bliżej sztuki – 10-16 lipca 2017 – obóz wypoczynkowo-szkoleniowy: Lewin Kłodzki – 31 lipca do 10 sierpnia 2017 Po bliższe informacje zapraszamy na stronę: mdk2.bydgoszcz.pl. lipiec/sierpień 2017 |

| 39

Bite-Art Festival

– 17.00-17.30 – Występ grupy tanecznej VIII edycji Ogólnopolskich Warsztatów Artystycznych Radosne Serca – 17.30-19.00 – Artyzm uliczny, rozmaitości 30 czerwca – godz. 21.00 – wernisaż wystawy „Flavors” w ‚Kamienica 12’ oraz after party w ‚Towarzyska Kafe’ ul. Poznańska 11, Bydgoszcz (wystawa trwa do 16 lipca)

1 lipca – godz. 17.00 – wernisaż wystawy „Various Artist vol. 1” w Galerii Antresola w Akadamickiej Przestrzeni Kulturalnej WSG ul. Garbary 2, Bydgoszcz (wystawa trwa do 6 lipca)

Ugryź sztukę czyli ‘Bite-Art. Festival’ Festiwal Bite-Art jest miejscem dla wszelkich odmian sztuki miejskiej. Jesteśmy punktem łączenia twórczych duchów, nowatorską duszą miasta płonącego artyzmem. Nasz cel to upiększanie otoczenia poprzez sztukę dostępną dla każdego na ścianach bydgoskich budynków, na ulicach miasta jak i w galeriach, kawiarniach czy klubach. Postrzegamy sztukę jako wartość, która ma bardzo pozytywny wpływ na nasze życia – wartość którą chcemy dostarczyć mieszkańcom Bydgoszczy oraz turystom odwiedzającym miasto.

Festiwal trwa od 30 czerwca do 16 lipca a w nim: – Mural artystyczny na ulicy Toruńskiej – Adam Kłodziński i Sebatian Tkaczyk (partnerzy: Fundacja Nowe Pokolenie, Farby Kabe, Studio Łazienek Wasielak) – Mural artystyczny na budynku Akademickiej Przestrzeni Kulturalnej WSG – Bartek Bujanowski i Bartek Świątecki (partnerzy: Wyższa Szkoła Gospodarki, Farby Kabe, Oreno) – Mural historyczny na ulicy Cieszkowskiego – Julian Nowicki (partnerzy: Moderator-Inwestycje) – Trzy mniejsze formy streetartowe w ramach konkursu – konkurs.bite-art.com (partnerzy: Katedra Przemysłów Kreatywnych WSG) 30 czerwca „Ugryź sztukę” – rozpoczęcie festiwalu na Starym Rynku w Bydgoszczy – 14.00-15.30 – Procesy twórcze, kooperatyw artystyczny Bite-Art – 15.30-17.30 – Działania grupy malarskiej VIII edycji Ogólnopolskich Warsztatów Artystycznych Radosne Serca 40 |

| lipiec/sierpień 2017

2 lipca – godz. 16.00 – wernisaż wystawy „Various Artist vol. 2” w ‚Post Coffice’ ul. Długa 61, Bydgoszcz (wystawa trwa do 16 lipca)

7 lipca – godz. 15.30-17.00 – „Ugryź sztukę” – malowanie obrazów ‚na żywo’ na Starym Rynku w Bydgoszczy (w ramach ‚Busker Fest’) – godz. 18.00 – wernisaż wystawy „Inspiracje” w ‚Centrum Artystycznym ElJazz’ ul. Kręta 3 (1 piętro), Bydgoszcz (wystawa trwa do 9 lipca) – godz. 21.00 – afterparty w klubie „Destylarnia” ul. Kręta 3, Bydgoszcz 14 lipca – godz. 18.00 – wernisaż wystawy „Myślenie kreatywne” parter kamienicy na ulicy Cieszkowskiego 4 w Bydgoszczy (przy współpracy z firmą Moderator-Inwestycje). ul. Cieszkowskiego 4, Bydgoszcz (wystawa trwa do 16 lipca) 15 lipca – godz. 18.00 – wernisaż wystawy „Urban Arts” w ‘Bydgoskim Centrum Sztuki’ ul. Jagiellońska 47, Bydgoszcz (wystawa trwa do 6 sierpnia)

Festiwal współfinansowany przez Miasto Bydgoszcz.

Szczegóły festiwalu oraz profile artystów dostępne na www.bite-art.com inf. Michał Szlachta

Muszla Fest 2017 – tego jeszcze nie grali!

W tym roku bydgoska Muszla Fest świętować będzie swój mały jubileusz. W drugiej połowie sierpnia festiwal zagra po raz 15.! Na tę okoliczność mamy dla Was headlinera, którego koncertu długo nie zapomnicie!

Podobnie, jak w latach ubiegłych, tak i tym razem Muszla Fest odbędzie się na boiskach piłkarskich Leśnego Parku Kultury i Wypoczynku w Myślęcinku. Formuła się nie zmienia – dwa dni grania ostrej, gitarowej muzyki. W tym roku te dwa dni przypadną na 18 i 19 sierpnia.

Mamy nadzieję, że tegoroczny line-up, który zaprezentujemy Wam w nieco zmienionej formule, zaspokoi wasz rockowy głód. W tym miejscu warto przedstawić niewątpliwą gwiazdę Muszla Fest 2017: Panie i Panowie, specjalnie dla Was, z serca kalifornijskiego Hrabstwa Orange do Bydgoszczy przyjedzie formacja Ignite!

stępem w Bydgoszczy, ale na pewno pierwszym na taką skalę – w plenerze, dla dużej, festiwalowej publiczności.

A trzeba przyznać, że panowie świetnie odnajdują się w takich okolicznościach – było nie było – przyrody.

Nie ukrywamy, że dla nas – organizatorów – ten koncert jest pewnym zwieńczeniem 15 lat żmudnej pracy.

Mamy nadzieję, że dla Was – słuchaczy – będzie idealnym podkreśleniem 15-letniej historii Muszla Fest.

Oprócz nich podczas tegorocznej edycji zobaczycie i usłyszycie również kolejną legendę, tym razem prosto z Londynu, czyli punkowych rebeliantów z formacji Conflict. Wśród gości z zagranicy warto wymienić również niemieckich hardcorowców z Risk It! Polskiego wsparcia udzielą im: bydgoszczanie z legendarnej już formacji Schizma, nie mniej legendarni metalowcy, czyli KAT & Roman Kostrzewski, znany tu i ówdzie Uliczny Opryszek, Ga-Ga Zielone Żabki, świeża Harusha (nowa formacja Harry’ego z The Analogs), warszawska El Banda, Leniwiec, wrocławska Prawda oraz krakusy z CF98. Tegoroczny line-up zamykają bydgoszczanie: Chainsaw, NoNe i Unbeaten, zwycięzcy zeszłorocznego konkursu – bydgoszczanie z The Shitstorms oraz zwycięzcy tegorocznych Eliminacji Muszla Fest 2017, które odbyły się w MCK w sobotę 17 czerwca.

Informacji o kolejnych składach, które pojawią się na #MFBDG2017, wypatrujcie na naszych kanałach. Gwarantujemy, że się nie zawiedziecie.

Jak co roku, dla naszych gości przygotujemy również pole namiotowe, a także strefę gastro i stoiska pełne festiwalowego merchu.

KARNETY / BILETY:

Ignite, fot. Joe Foster

Tym, którzy nie znają twórczości Zoli Teglasa i spółki, wyjaśniamy: Ignite jest dziś jednym z najbardziej rozpoznawalnych przedstawicieli melodyjnego hardcore’a na świecie. Swój muzyczny ogródek konsekwentnie uprawiają od 24 lat, nie oglądając się na trendy, nie nadrabiając przerysowanym wizerunkiem. Ignite to muzyka w czystej postaci. Nie opiera się na banale, opiera się na prawdzie, wykraczającej poza utarte, koncertowe szlaki. Dość powiedzieć, że filozofia Kalifornijczyków jest jak najbardziej zbieżna z filozofią Muszla Fest. Ignite wspiera organizacje pozarządowe dbające o naszą planetę i równe prawa ludzi ją zamieszkujących.

Ale przede wszystkim Ignite koncertuje! Dużo, często i intensywnie, wciąż wytyczając nowe ścieżki na swej hardcorowej drodze. A mają dla kogo je wytyczać, bowiem przez te dwie dekady grania dorobili się przeszło 40 oficjalnych fanklubów na całym świecie. Ich tegoroczny koncert nie będzie bynajmniej pierwszym wy-

Karnet dwudniowy: – 70 zł – od 1 lipca do 1 sierpnia – 79 zł – od 1 sierpnia Karnet Małolat (urodzeni w latach 2000–2002): – 30 zł – przedsprzedaż do końca lipca – 40 zł – od 1 sierpnia Bilet jednodniowy (w sprzedaży od 1.06): – 40 zł – od 1 lipca do 1 sierpnia – 45 zł – od 1 sierpnia Bilety i karnety dostępne w sieci na portalu TICKETPRO. Muszla Fest – strona oficjalna:

muszlafest.pl

lipiec/sierpień 2017 |

| 41

Akademicka Przestrzeń Kulturalna – Wyższa Szkoła Gospodarki w Bydgoszczy Galeria APK, ul. Królowej Jadwigi 14, wtorek-piątek, 11.00-17.00; sobota, 10.00-14.00, poniedziałek i niedziela nieczynne; wystawa czynna do 11 lipca

Warsztaty cyrkowe Cyrkomania

„Bydgoszcz, Krzemieńczuk – dwa miasta, dwie rzeki” Wystawa zdjęć laureatów oraz uczestników Międzynarodowego Konkursu Fotograficznego „Bydgoszcz, Krzemieńczuk – dwa miasta, dwie rzeki”, organizowanego przez Wyższą Szkołę Gospodarki oraz Filię Przedstawicielstwa WSG w Krzemieńczuku. We wrześniu ekspozycja zostanie zaprezentowana na Ukrainie.

Więcej szczegółów na stronie www.apk.byd.pl.

Naukowo, artystycznie, kreatywnie z WSG Wakacje to okres, na który z utęsknieniem czekają wszystkie dzieci. Jak co roku, Centrum Projektów Edukacyjnych WSG zaprasza na półkolonie. Wolny od nudy czas spędzony w mieście wykorzystamy na kreatywny rozwój i świetną zabawę w gronie rówieśników. Oparte na sprawdzonym programie zajęcia poprowadzą wykwalifikowani wychowawcy oraz animatorzy.

Więcej szczegółów na stronie www.kolonie.byd.pl.

Uczestnicy Cyrkomanii nauczą się kilku dyscyplin, takich jak: żonglerka, poi, hula-hoop. Warsztaty przeznaczone są dla dzieci i młodzieży w wieku 12–18 lat.

Więcej szczegółów na stronie www.apk.byd.pl. inf. Elżbieta Schulz

Muzeum Fotografii w Bydgoszczy Muzeum Fotografii przy WSG, ul. Królowej Jadwigi 14, wtorek-piątek, 11.00-17.00; sobota, 10.00-14.00; poniedziałek i niedziela nieczynne; wystawa czynna do 8 lipca

„Metropolis: Bydgoszcz miastem tradycji i nowoczesności”

Wystawa fotograficzna, będąca pokłosiem konkursu realizowanego przez studentów przemysłów kreatywnych WSG w ramach projektu dyplomowego „Metropolis: Bydgoszcz miastem tradycji i nowoczesności. Przemiany kulturowego krajobrazu z uwzględnieniem jego blasków i cieni”. Bydgoszcz postrzegana jest jako miasto o bogatym dziedzictwie kulturowym. Na jej współczesne oblicze składają się m.in. przestrzeń architektoniczno-estetyczna – od form późnogotyckich, poprzez XIX-wieczny eklektyzm, secesję, modernizm dwudziestolecia międzywojennego, spuściznę architektoniczną PRL-u, do współczesnych rozwiązań urbanistycznych – oraz oddolne inicjatywy organizacji przestrzeni publicznej. Organizatorom konkursu zależało szczególnie na podkreśleniu niepowtarzalnego wizerunku miasta z jego frapującą niespójnością, na którą składają się fragmenty zrewitalizowane (vide: Wyspa Młyńska, Sielanka) oraz kontrastujące z nimi miejsca, wymagające nowego zagospodarowania.

Więcej szczegółów na stronie: www.metropolisbydgoszcz.pl.

42 |

| lipiec/sierpień 2017

18.07.2017, wtorek, godz. 18.00, ul. Królowej Jadwigi 14, wstęp wolny; wystawa czynna do 10 września

Miasto – Ludzie – H2O

Projekt H2O to przedsięwzięcie o charakterze naukowo-badawczym. Zawarte w tytule, bezpośrednie odniesienie do jednego z żywiołów – wody – to tylko pretekst do artystycznych i kulturowych rozważań nad tą materią. Woda może być rozpatrywana na wielu płaszczyznach: jako substancja będąca w ciągłym ru-

Marek Noniewicz, Pływak z Astorii, fotografia

szlachetne? Sam zdecyduj, w jakim kierunku i zakresie chcesz rozwijać swoje umiejętności.

Więcej szczegółów i zasady rekrutacji na stronie: www.baf.byd.pl.

Wakacyjne przeglądy portfolio Bydgoska Akademia Fotografii zaprasza na konsultacje fotograficzne, podczas których poddamy konstruktywnej ocenie Wasz fotograficzny dorobek. Prosimy przygotować 10-25 fotografii w formie wydruków (odbitek) 20×30 cm lub plików cyfrowych JPG o dużej rozdzielczości. Wskazane jest, by zdjęcia zestawiać w formie cykli tematycznych. Terminy konsultacji ustalamy indywidualnie po przesłaniu zgłoszenia na adres: muzeumfoto@byd.pl.

Kinga Eliasz, z cyklu Horyzont, fotografia

chu, zmieniająca swoją postać lub będąca czynnikiem przeobrażania, przemieszczająca się pomiędzy określonymi punktami – np. brzeg, źródło, ujście; wyznaczająca ramy przestrzeni miasta i krajobrazu (łączy i dzieli, zamyka i otwiera przestrzeń); wreszcie jako czynnik kulturotwórczy. Do udziału w projekcie zostali zaproszeni przedstawiciele środowiska naukowego, m.in. wykładowcy Katedry Przemysłów Kreatywnych WSG, oraz artyści wizualni: Kinga Eliasz, Ewa Gordon, Marta Ipczyńska, Anna Kola, Jolanta Kuszaj, Viola Kuś, Danuta Michałowska, Marek Noniewicz, Marta Normington, Jarosław Nowak, Marta Rosenthal, Stanisław Stasiulewicz, Łukasz Ułanowski. Kuratorka: Marta Rosenthal.

Więcej szczegółów na stronie: www.muzeumfoto.byd.pl.

Bydgoska Akademia Fotografii i BAF MASTER – nowe edycje od października Trwa rekrutacja do 9. edycji Bydgoskiej Akademii Fotografii – podczas zajęć teoretycznych oraz praktycznych zdobędziesz podstawową wiedzę z zakresu analogowych i cyfrowych technik fotograficznych oraz cyfrowej obróbki obrazu. Zaawansowana formuła ekspercka BAF MASTER to propozycja dla doświadczonych fotografek i fotografów zainteresowanych poszerzeniem swoich możliwości warsztatowych oraz ich specjalizacją. Fotografia przyrodnicza, portretowa, reportażowa, kreacyjna, street photo? A może XIX-wieczne techniki

Więcej szczegółów na stronie: www.baf.byd.pl.

Dodatkowe informacje: tel. 52 567 00 07.

Wakacje w obiektywie Warsztaty fotografii krajobrazowej to doskonała propozycja dla wszystkich fotografujących, zwłaszcza w sezonie urlopowym. Praktyczne umiejętności zdobyte podczas zajęć plenerowych pozwolą nam cieszyć się z udanych zdjęć zrobionych w czasie wakacji. Podpowiemy, jaki ekwipunek stanowi niezbędne minimum podczas letnich eksploracji fotograficznych. Warsztaty odbędą się w terminie: 19-20 sierpnia.

Więcej szczegółów na stronie: www.muzeumfoto. byd.pl. Dodatkowe informacje: muzeumfoto@byd.pl oraz pod nr. tel. 52 567 00 07.

Cyjanotypia – warsztaty XIX-wiecznych technik szlachetnych Cyjanotypia to jedna z pierwszych technik fotograficznych, opracowana w 1842 roku przez angielskiego matematyka i astronoma Johna Herschela. Do historii przeszła dzięki fotografce i botaniczce Annie Atkins, autorce „Atlasu alg” – pierwszej w historii publikacji powstałej z wykorzystaniem fotografii. Dzięki tej metodzie możemy stworzyć obraz „cienia” płaskich przedmiotów (liście, pióra ptaków itp.) na niebieskim tle. Stosujemy specjalnie przygotowany papier, wykorzystujący właściwości światłoczułe soli żelaza. Warsztaty odbędą się w terminach (do wyboru): 10, 24 sierpnia.

Program zajęć oraz zapisy na stronie www.muzeumfoto.byd.pl. Dodatkowe informacje: muzeumfoto@ byd.pl oraz pod nr. tel. 52 567 00 07. lipiec/sierpień 2017 |

| 43

Kujawsko-Pomorskie Centrum Kultury w Bydgoszczy 4 lipca – 8 sierpnia 2017, Salon Hoffman KPCK, pl. Kościeleckich 6, wstęp wolny

Familijne Podwórka u Hoffmana

W tym roku spotykamy się we wtorki w godz. 10.0012.30. Obowiązują zapisy telefoniczne: tel. 52 585 15 01.

Harmonogram spotkań: 4.07.2017 – „Dzień baśni i legend” 11.07.2017 – „Dzień detektywistyczny” 18.07.2017 – „Dzień superbohatera” 25.07.2017 – „Wyprawa wikingów” 1.08.2017 – „Dzień astronauty” 8.08.2017 – „Dzień cyrkowy” Salon Hoffman KPCK, pl. Kościeleckich 6

Akcja: Szyjemy książki edukacyjne dla dzieci!

Spotkania odbywać się będą w okresie wakacyjnym w poniedziałki w godz. 12.00-14.00. Więcej informacji o akcji na FB, akcja „Szyjemy książki edukacyjne dla dzieci!”.

Pracownia Integracji Międzypokoleniowej, pokoje nr 4 i 12 na parterze, tel. 52 585 15 01, integracja@kpck.pl, www.facebook.com/integracja.kpck.

Tylko do 15 sierpnia: Konkurs „Portret z kujawsko-pomorskim zabytkiem w tle” Tematem są zabytki naszego regionu, na tle których należy sfotografować jedną lub kilka osób. Konkurs towarzyszy obchodom Europejskich Dni Dziedzictwa, które w tym roku odbędą się pod hasłem: Krajobraz dziedzictwa – dziedzictwo krajobrazu. Zdjęcia można nadsyłać do 15 sierpnia.

Szczegóły dotyczące konkursu oraz nagród znajdą Państwo w regulaminie zamieszczonym na stronie: www. edd-kpck.pl w zakładce Europejskie Dni Dziedzictwa 2017 – konkursy.

Do 31 sierpnia 2017, Salon Hoffman KPCK, pl. Kościeleckich 6, wstęp wolny

„…niepokorny…” – wystawa malarstwa Zbigniewa Wypijewskiego Bydgoski outsider, artysta totalny, dla którego wyrażanie siebie, opisywanie świata poprzez malarstwo stało się sposobem na życie. Zaczęło się od kolekcjo44 |

| lipiec/sierpień 2017

nowania przeróżnych przedmiotów, które zmieniły świat wokół Zbyszka, z płaskiego, szarego, typowego, w bogaty, barwny, pełen ukrytych znaczeń i zawiłych kontekstów. Ten świat wciągnął go, zawładnął jego wyobraźnią i popchnął do czynu. Jakby próbował nadrobić lata bez malowania, utracony czas, oddał tworzeniu życie. Pracuje właściwie codziennie, otaczają go setki prac, malarska rozmowa z samym sobą trwa nieustannie. Wypracował swoisty język formalny i choć daleki jest od realizmu, przy wnikliwej analizie znajdziemy w nim często ironiczne odniesienia do naszej codziennej egzystencji. Ale pogodne, tak jak pogodny jest Zbyszek, uśmiechnięty, niespożytej energii, wciąż pełen zachwytu dla świata. Jego pasja przekroczyła już drzwi rodzinnego domu, jest laureatem Ogólnopolskiego Konkursu Malarskiego im. Teofila Ociepki, jego prace eksponowane są na wystawach, kupują je muzea, zalicza się je do najbardziej obiecujących odkryć kręgu art brut ostatnich lat.

7-10 września 2017, Pałacu w Kobylnikach k. Kruszwicy

Otwarte warsztaty poetyckie We wrześniu zjadą się tam poeci m.in. z Warszawy, Krakowa, Koszyc, Starogardu Gdańskiego, Głuchołaz, Białegostoku, Słupska, Bydgoszczy, Torunia, Mogilna, Krasnegostawu, Wrocławia, którzy zostali zakwalifikowani do udziału w XXIX Ogólnopolskich Literackich Spotkaniach Pokoleń, odbywających się na Kujawach od 1993 r. Spotkania mają charakter konkursowy. Do

30 kwietnia spłynęły zestawy wierszy 78 autorów.

Jury w składzie: Jolanta Baziak-Jankowska – pisarka, redaktor naczelna Ogólnopolskiego Miesięcznika Literackiego „Akant”, Marek Kazimierz Siwiec – prof. UKW, filozof, pisarz, Wojciech Kass – pisarz, dyrektor Muzeum im. K.I. Gałczyńskiego w Praniu oraz Wojciech Banach – pisarz, prezes Zarządu bydgoskiego oddziału Stowarzyszenia Pisarzy Polskich zakwalifikowało do udziału w tegorocznych Literackich Spotkaniach 40 poetów

Bydgoskie Centrum Sztuki

z terenu całego kraju. Jak podkreśla jury, imprezie udaje się kolejny raz zachować rzeczywisty wielopokoleniowy charakter. 81 lat i 20 lat to najstarszy i najmłodszy wiek uczestników Spotkań Literackich, a idea ich okazuje się atrakcyjna zarówno dla twórców z dorobkiem, jak i tych autorów, którzy rozpoczynają swoją przygodę z poezją. inf. Jędrzej Kubiak

8.08.2017 – 7.09.2017

Wystawa rzeźb Stanisława Horno-Popławskiego, Myślenie kamieniem

9.06-14.07.2017

Twórcze rozmaitości – wystawa prac malarstwa i rysunku Dominika Woźniaka 15.07-06.08.2017

Wystawa sztuki ulicznej Urban Arts na zakończenie Bite-Art Festival 15 lipca w BCS odbędzie się wernisaż wystawy sztuki ulicznej Urban Arts, na której zaprezentowane zostaną obrazy czterech artystów tworzących w tym roku wielkoformatowe murale artystyczne w ramach Bite-Art Festival (patrz str. 40). Cała czwórka zaczynała swoje twórcze przygody od projektów graffiti. Obecnie są cenionymi muralistami, a ich obrazy wystawiane są w galeriach na całym świecie. To, co kiedyś przypisywane było ulicy, dziś z wielkim powodzeniem funkcjonuje na światowym rynku sztuki. Sztuka uliczna jest niewątpliwie jednym z największych fenomenów kulturowych ostatnich lat.

Prezentowani artyści: Adam „Soap” Kłodziński, Sebastian „Setka” Tkaczyk, Bartek „MrPainOne” Bujanowski, Bartek „Pener” Świątecki.

Stanisław Horno-Popławski – człowiek świata, skarbnica pomysłów, kopalnia artystycznej wiedzy – życiorys Horno-Popławskiego to historia pokazująca, jak można ewoluować w rzeźbie od klasycyzmu przez realizm po intrygującą abstrakcję. Jednocześnie, przy swoim indywidualizmie i skłonności do eksperymentów, Horno nie zapominał o tradycji tej dziedziny sztuki. Stąd w jego dziełach odczuwalna jest różnorodność formy. Cecha nadrzędna jego twórczości to nadzwyczajny szacunek do tworzywa – nawet jeśli jest nim zwykły polny kamień. Dziś uważany jest za ostatniego wielkiego mistrza techniki taille directe – kucia bezpośrednio w materiale, bez wcześniejszego modelowania w glinie. Nikt już nie tworzy jak on, mało kto sięga również po kamień jako materiał do obróbki. inf. Kornelia Murawska

lipiec/sierpień 2017 |

| 45

Galeria Autorska Jan Kaja i Jacek Soliński 6.07.2017, godz. 18.00

6.07.2017, godz. 18.00

Spotkanie poetyckie z Wojciechem Banachem pt. „Śmierciochron” i promocja tomu wierszy

Otwarcie wystawy rysunków Witolda Pochylskiego pt. „Notatnik portretowy”.

Wprowadzenie – Maciej Krzyżan Czytanie tekstów – Mieczysław Franaszek

Wojciech Banach, fot. Jacek Soliński

Wojciech Banach (ur.

1953 w Bydgoszczy) – autor kilkunastu książek poetyckich. W latach 1975-1981 był członkiem Grupy Faktu Poetyckiego „Parkan”, znanej z niekonwencjonalnych prezentacji literackich. Od 1990 jest członkiem Stowarzyszenia Pisarzy Polskich.

Autor 17 tomów wierszy.

W 2005 został laureatem Nagrody Artystycznej Prezydenta Bydgoszczy, a w latach 2009 i 2015 – Strzały Łuczniczki – nagrody literackiej za najlepszą bydgoską książkę ubiegłego roku.

W 2016 roku nagrodzony medalem „Za Twórczy Wkład w Kulturę Chrześcijańską”. Od 2011 r. pełni funkcję prezesa zarządu Bydgoskiego Oddziału Stowarzyszenia Pisarzy Polskich. * * * Banach nie składa jednoznacznych deklaracji.

Jest sceptyczny i ironiczny, waży słowa może właśnie dlatego, żeby nie zostać posądzonym o deklaratywność. (…) Przyglądając się światu z bliska, potrafi zachować dystans do opisywanych spraw. Żadnej egzaltacji.

Mówi o doświadczeniu swojego pokolenia. (…) Banach nie unika wulgaryzmów językowych, wyrażeń potocznych, z życia wziętych. Również dzięki temu osiąga autentyzm w przedstawianiu świata – z całą jego brutalnością i cierpieniem.

Ewa Piechocka

46 |

| lipiec/sierpień 2017

Witold Pochylski ur. w 1960 roku w Mogilnie. Studia na Wydziale Sztuk Pięknych UMK w Toruniu. Dyplom w pracowni malarstwa u prof. J. Kaczmarskiego oraz pracownie witrażu ad. K. Łyskowskiego w 1987 roku.

Zajmuje się rysunkiem, malarstwem i witrażem oraz działaniami plastycznymi w tzw. „miejscach ujawnionych”. Założyciel Stowarzyszenia artystycznego Magazyn Zbożowy GS i autor ponad 120 wystaw i efemerycznych działań twórczych. Pracownik naukowo-dydaktyczny w stopniu dr hab. w Zakładzie Rysunku Wydziału Sztuk Pięknych UMK w Toruniu.

Witold Pochylski, z cyklu Notatnik portretowy, rysunek

„Notatnik portretowy” – rysunek Cykl prac pt. „Notatnik portretowy” tworzę od lat osiemdziesiątych. Powstające prace rysunkowo-monotypiowe zostały budowane ze zbieranych kawałków codzienności, urwanych tematycznie fotografii, portretów różnych obiektów, skrawków dokumentów oraz ilustracji gazetowych będących śladem pamięci.

Tworzę z tego materiału układy kompozycyjne buduje nowe znaczeniowo świadectwa o własnych przestrzeniach. Owe uśpione fragmenty i cytaty odmiennych światów otrzymują poprzez współistnienie i wzajemne zestawienie nowe znaczenie. Stosując zabiegi odbitkowego przenoszenia na płaszczyznę papieru następują rysunkowe połączenia aby stać się utworem plastycznym. Jest w tych rysunkach sporo metaforycznego opowiadania, sugerowania znaczeń przez powtarzalność cytatu lub dodatkowa ingerencję rysunkową. Prace uzyskują wspólne cechy znaczeniowe.

Witold Pochylski

10.07.2017, godz. 18.00

Spotkanie poetyckie z ks. Franciszkiem Kameckim pt. „Gniew. Czytanie miasta”, oraz promocja książki

31.08.2017, godz. 18.00

Otwarcie wystawy obrazów Kazimierza Drejasa pt. „Monodram dwupostaciowy”, Ekspozycja zorganizowano z okazji 80. urodzin Artysty.

Kazimierz Drejas ur. w 1937 w Bydgoszczy. Studiował w latach 1957–1961 na Wydziale Sztuk Pięknych UMK w Toruniu i ASP w Krakowie, w pracowniach prof.

Jerzego Fedkowicza, prof. Emila Krchy i prof. Wacława Taranczewskiego. Członek ZPAP od 1965. Miał 33 wystawy indywidualne. Brał udział w 91 wystawach plastyki bydgoskiej i w 84 wystawach ogólnopolskich i międzynarodowych, w tym w 14 Festiwalach Polskiego Malarstwa Współczesnego w Szczecinie. Uczestniczył w 24 wystawach zagranicznych m.in. w wystawie 50 współczesnych malarzy polskich w Paryżu w 1975, w wystawie Polnische Kunstler Heute w Landau w 1983, w wystawie Realizm-Metafora-Geometria w Wiedniu w 1987. W 2005 roku nakładem Galerii Autorskiej J. Kaji i J. Solińskiego został wydany jej album monograficzny pt. „Dwoistość i jedność”.

Prowadzenie – Piotr W. Lorkowski Czytanie tekstów – Mieczysław Franaszek Franciszek Kamecki (ur.

1940 w Cekcynie w Borach Tucholskich) – ksiądz katolicki, poeta, publicysta, felietonista. Debiut książkowy Franciszka Kameckiego „Parabole Syzyfa” (1974) został nagrodzony na Łódzkiej Jesieni Poezji. W kolejnych latach ukazały się tomy „Sanczo i ocean” (1981), „Epilogi Jakuba” (1986), „Borowiackie językowanie” (1989), „Borowiackie językowanie II”, (2006), „Lustro” (2006). Galeria Autorska, z którą poeta współpracuje o dawna, opublikowała między innymi zbiory: „Tam, gdzie pędraki, zielsko i cisza” (2006), „Brat opuszczonych” (2010). Wiersze Franciszka Kameckiego są dostępne również w kliku wyborach oraz w tłumaczeniach na język niemiecki, angielski, słowacki, słoweński i czeski. Do jego dorobku należą także zbiory felietonów („Drabiną do nieba”, 1997 oraz „Podróże i przystanki”, 2010). * * * Podmiot tych tekstów chce uczestniczyć w życiu swej wspólnoty. (…) Miasteczko oraz jego najbliższą okolicę umieszcza Kamecki również w perspektywie metafizycznej, jako miejsce, gdzie mogą się powtórzyć zdarzenia znane z Nowego Testamentu: od Narodzenia (Betlejemska ulica Sambora), poprzez Wniebowstąpienie (…).

Piotr Wiktor Lorkowski

Kazimierz Drejas, Z sobą IV, 2017, olej, żywica, sklejka, 54×49 cm

* * * (…) Mistrzowskie opanowanie warsztatu pozwoliło artyście stworzyć własny malarski świat – jakby teatr, w którym pojawiają się na scenie wystylizowane postacie. Życie wewnętrzne autora zdaje się być rozpisane na role. Najpierw uwagę widza skupiała tylko jedna aktorka, by w kolejnej dekadzie wystąpić w towarzystwie swojego sobowtóra. W latach 80. Kazimierz Drejas stworzył swój charakterystyczny „dwupostaciowy monodram” z kobietą w roli medium. (…) Umiejętne operowanie oświetleniem i wybranymi rekwizytami (o mocnym nasyconym kolorze) w monochromatycznym otoczeniu określiło sceniczny rodzaj skupienia.

Jacek Soliński

lipiec/sierpień 2017 |

| 47

Kultura w Zatoce 1 lipca – 31 sierpnia 2017, bilet: 10 zł, rezerwacje – tel. 660 270 114

17-27 lipca 2017, udział bezpłatny, zgłoszenia – tel. 660 270 114

Lato Bliżej Sztuki – Człowiek Bliżej Rzeki

I Wodny Raport – Opowieści wioślarzy

Oferta wakacyjna z możliwością zoorganizowania zajęć stałych w obiekcie Restauracji Zatoka, których celem jest bezpośredni kontakt z wodą. W programie: warsztaty sztuki ebru – malowanie na wodzie, zajęcia ceramiczne oraz rejs łódką po Brdzie.

Cykl nagrań filmowych przy wsparciu Biblioteki Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego „Pamięć bydgoszczan – archiwum historii mówionej”. Nagrania filmowe z dawnymi uczestnikami Bydgoskiego Towarzystwa Wioślarskiego.

ORGANIZATOR: Restauracja Zatoka, „Kultura w Zatoce”, ul. św. Floriana 6a, 85-030 Bydgoszcz

tel.: 52 322 12 23, kom. 660 270 114, www.zatoka.bydgoszcz.pl

Pałac Młodzieży Pałac Młodzieży na wakacje 2017 5.07.2017, godz. 14.15 Wakacje pełne przygody – gry i zabawy.

6.07.2017, godz. 14.30 Cultura italiana – spotkanie dotyczące włoskiej kultury, sportu i geografii.

7.07.2017, godz. 8.00 Szare komórki w grze – krzyżówki, gry i zabawy z polszczyzną w tle.

10.07.2017, godz. 13.30 Sommerkinderferienlager – spotkanie dotyczące niemieckiej kultury, geografii i sportu.

11.07.2017, godz. 12.00 Dziecięcy plener plastyczny – zajęcia plastyczne.

11.07.2017, godz. 11.00 Rurki mam i sam gram – gry i zabawy muzyczne.

13.07.2017, godz. 13.15 Potyczki słowne – gry, quizy i rebusy dla każdego.

14.07.2017, godz. 9.30 Szukamy średniowiecznego skarbu – gra multimedialna.

Wyjazdy naszych grup i organizacja form wyjazdowych: – Festiwal w Gorzowie Wlkp., 27 czerwca – 2 lipca 2017, – Obóz artystyczny „Wakacje z paletą” – Austria i Czarnogóra, termin: 24 czerwca – 6 lipca 2017, – Obóz artystyczno-wypoczynkowy w Poroninie, termin: 6-16 lipca 2017, – Obóz artystyczno-wypoczynkowy we Władysławowie, termin: 15-24 lipca 2017, – Obóz artystyczno-wypoczynkowy w Jarosławcu, termin: 5-13 lipca 2017, – Obóz artystyczno-wypoczynkowy w Darłowie, termin: 31 lipca – 6 sierpnia 2017, – Obóz naukowy w Biskupinie, termin: 16-25 sierpnia 2017. inf. Dominika Kosińska

48 |

| lipiec/sierpień 2017

29 czerwca – 4 lipca 2017

40. Bydgoskie Impresje Muzyczne BIM to inaczej Międzynarodowe Spotkania Muzykującej Młodzieży, młodzieży, która w grodzie nad Brdą spotyka się od blisko 40 lat. W trakcie kolejnych Impresji do Bydgoszczy zjeżdżały młodzieżowe zespoły o różnorodnym charakterze (chóry i orkiestry kameralne, zespoły wokalne, instrumentalne, folklorystyczne, tańca współczesnego, piosenki i ruchu itp.) z wielu państw. Na przestrzeni lat bydgoszczanie mogli zapoznać się z kulturą, nie tylko muzyczną, wielu państw: Austrii, Anglii, Belgii, Białorusi, Bułgarii, Czech, Cypru, Chorwacji, Chin, Danii, Estonii, Francji, Finlandii, Grecji, Gruzji, Hiszpanii, Indii, Irlandii, Litwy, Łotwy, Macedonii, Meksyku, Niemiec, Rumunii, Rosji, Polski, Serbii, Szwecji, Szkocji, Szwajcarii, Singapuru, Słowacji, RPA, Turcji, Ukrainy, USA, Węgier, Włoch.

Bydgoskie Impresje Muzyczne zmieniały swoje oblicze, ale zawsze były świętem muzyki i radości nie tylko dla uczestników, ale przede wszystkim dla mieszkańców miasta.

W roku 1981 powstała pieśń „Rozkołysz pieśnią świat”, której autorami byli Wanda Chotomska i Włodzimierz Korcz. Utwór stał się hymnem BIM-u i co roku wykonywany jest wielokrotnie podczas Impresji przez wszystkich uczestników – doczekał się licznych aranżacji, w tym także tanecznej.

Zwieńczeniem imprezy jest Koncert Galowy (obowiązują bezpłatne wejściówki do odbioru w Pałacu Młodzieży) odbywający się w Artego Arenie w Bydgoszczy, podczas którego prezentują się wszyscy uczestnicy spotkań, a na koniec zostaje przedstawiony werdykt konkursu, wręczone są również nagrody, dyplomy i statuetki. Tak wielkie wydarzenie, jakim są 40. Bydgoskie Impresje Muzyczne, to przede wszystkim bezpłatne koncerty, i to nie tylko w Bydgoszczy, na które serdecznie Państwa zapraszamy.

PROGRAM 40. Bydgoskich Impresji Muzycznych 29 czerwca, czwartek – 9.00-17.00 – przyjazd zespołów – 19.15-19.30 – przemarsz trasa: PM – pl. Teatralny – 19.30- 20.30 – KONCERT INAUGURACYJNY, pl. Teatralny – 20.30-21.30 – koncert „Po polskiej krainie”, pl. Teatralny

30 czerwca, piątek – 9.00-11.30 – próba konkursu, część I, Akademia Muzyczna – 13.00-14.30 – koncert, ul. Mostowa – 14.30-17.00 – próba konkursu, część I, Akademia Muzyczna – 15.30-18.00 – koncert zespołów folklorystycznych, pl. Teatralny

1 lipca, sobota – 9.00-13.00 – konkurs, część I, Akademia Muzyczna – 13.00-14.30 – koncert, ul. Mostowa – 14.30-18.30 – próba konkursu, część II, Akademia Muzyczna – 15.30-18.00 – koncert zespołów folklorystycznych (konkursowy), pl. Teatralny – 20.00-21.30 – koncert wieczorny „BIM kameralnie”, amfiteatr przy Operze Nova

2 lipca, niedziela – 9.00-10.30 – konkurs, część II, Akademia Muzyczna – 11.30-13.00 – konkurs, część III, sala widowiskowa Pałacu Młodzieży – 13.00-14.30 – koncert, ul. Mostowa – 15.30-18.00 – koncert „BIM dzieciom”, pl. Teatralny – 16.00-17.30 – koncert wyjazdowy, Ciechocinek – 16.00-17.30 – koncert wyjazdowy, Tuchola

3 lipca, poniedziałek – 19.00-22.00 – Koncert Galowy, Artego Arena

4 lipca, wtorek – 9.00-12.00 – wyjazd zespołów

Uczestnicy 40. Bydgoskich Impresji Muzycznych: 1. Białoruś – orkiestra instrumentów ludowych KROPELKI 2. Białoruś – orkiestra akordeonowa HARMONICA-STYLE 3. Chiny – ZESPÓŁ INSTRUMENTÓW LUDOWYCH 4. Czechy – zespól folklorystyczny KYTICE 5. Indie – zespół folklorystyczny BHANGRA DANCE GROUP 6. Polska – ZESPÓŁ PIEŚNI I TAŃCA „SILESIANIE” 7. Polska – DZIEWCZĘCY CHÓR „LA MUSICA” 8. Polska – HARCERSKI ZESPÓŁ MANDOLINOWY „FRYGI” 9. Rumunia – chór VLASTARELE ORASTIEI 10. Serbia – zespól kameralny FILUM 11. Ukraina – chór dziecięcy LASTIVKA 12. Ukraina – zespół rockowy „L.A” 13. Ukraina – ORKIESTRA INSTRUMENTÓW LUDOWYCH LICEUM KLASYCZNEGO W ZAPOROŻU 14. Węgry – zespół folklorystyczny CSUTORA NÉPTÁNC EGYÜTTES 15. Włochy – zespół rockowy AGOSTRADA E LA BANDA LARGA 16. Włochy – zespół rockowy MENINOS DE RUA

Rekrutacja na zajęcia pozaszkolne Pałacu Młodzieży w roku szkolnym 2017/2018: – Przyjmowanie wniosków od poniedziałku 28 sierpnia do piątku 8 września, – W dniach 28 sierpnia – 1 września wnioski przyjmowane będą w sekretariacie Pałacu Młodzieży w godzinach 8.00–16.00, – W dniach 4-8 września wnioski przyjmowane będą w godzinach 9.00–18.00 wraz z dyżurami informacyjnymi nauczycieli: dział sportu – sala sportowa i pokój 67, dział sztuki – sala 78, dział artystyczny – sala 216, dział edukacyjny – sala 115; – 9-12 września badanie uzdolnień kierunkowych – 13 września, godz. 17.00 – ogłoszenie list kandydatów zakwalifikowanych i niezakwalifikowanych, – 14 września, godz. 15.00 – ogłoszenie list kandydatów przyjętych i nieprzyjętych; rozpoczęcie zajęć Pałacu Młodzieży, – od 15 września – rekrutacja uzupełniająca. lipiec/sierpień 2017 |

| 49

Fundacja „Nowe Pokolenie” 7.07.2017, godz. 16.30 i 19.00, Miejskie Centrum Kultury w Bydgoszczy, ul. Marcinkowskiego 12-14, wstęp wolny, liczba miejsc ograniczona

Wielka uczta teatralno-muzyczna… „Alicja w Krainie Czarów” na deskach Miejskiego Centrum Kultury Któż nie zna Alicji w Krainie Czarów? Ten fantastyczny utwór Lewisa Carrolla zyskał setki adaptacji zarówno filmowych, jak i teatralnych, a mimo to kolejni twórcy wciąż znajdują w nim źródło natchnienia i inspiracji.

Dlaczego? Na to pytanie odpowiedzą uczestnicy VIII edycji Ogólnopolskich Warsztatów „Radosne Serca”, organizowanych przez bydgoską Fundację Nowe Pokolenie. Pochylając się nad historią Alicji, w czterech grupach: teatralnej, muzycznej, tanecznej i plastycznej, postarają się zinterpretować przygody bohaterki na swój indywidualny sposób i znanej opowieści nadać oryginalny rys płynący z przeżyć i uczuć towarzyszących im podczas pracy. Więcej informacja na: www.warsztatyradosneserca.pl.

12-dniowe warsztaty realizowane w Biskupinie na terenie Muzeum Archeologicznego, ale również w Bydgoszczy i Toruniu, to przedsięwzięcie inne niż wszystkie… Jego wyjątkowość polega nie tylko na bogactwie działań i form artystycznego rozwoju oraz zaangażowaniu licznych artystów i instytucji kulturalnych. To przede wszystkim szansa rozwoju dla 41 młodych ludzi wybranych spośród licznych zgłoszeń za całego kraju, którzy pragną rozwinąć artystyczne skrzydła i sprawdzić, gdzie leżą granice wyobraźni, ale na co dzień mają utrudniony dostęp do działań twórczych. Każdy dzień wypełniony jest intensywnymi warsztatami tanecznymi, teatralnymi, wokalnymi, plastycznymi, kreatywną zabawą, integracją, szukaniem inspiracji, zajęciami z zaproszonymi gośćmi, którzy kochają to, co robią, i potrafią tą miłością podzielić się z innymi, zjednują sobie dzieci i młodzież i zarażają ich swoją pasją. Reżyserią spektaklu zajęła się pani Joanna Sadłowska, instruk50 |

| lipiec/sierpień 2017

torka teatralna, która specjalnie na warsztaty przyjechała aż ze Szczecina. Czynnie wspierał ją cały zespół artystów, instruktorów i pedagogów: Ludmiła Małecka (wokal), Artur Grudzińki (aranżacje muzyczne), Waldemar Zyśk (malarstwo, scenografie), Agnieszka Sikorska (choreografia), Monika Wierzbicka (taniec), Bogumiła Frankowska (kierownik warsztatów).

Wybór Alicji w krainie czarów jako widowiska wieńczącego trudy warsztatowej pracy nie był przypadkowy, bo przecież Alicja… może być wciąż odczytywana na nowo i każda taka lektura obok bajkowych postaci i fantastycznych wydarzeń stawia pytania o dorastanie, tożsamość, sens istnienia. Skrząca się humorem historia to seria spotkań nie tylko z Królikiem czy Szalonym Kapelusznikiem, lecz również z samym sobą. Uczestnicy warsztatów także zmierzą się z tymi pytaniami i dadzą na nie swoje odpowiedzi. Poszukując do nich dróg w swoich talentach, artystycznej wrażliwości i otwartych sercach, wyjdą naprzeciw Alicji, by razem z nią odbyć podróż w głąb samych siebie.

Alicja… w wykonaniu „Radosnych Serc” to również hołd dla innego twórcy rozpalającego dziecięcą wyobraźnię – Walta Disneya. Historię bohaterki postanowiliśmy wzbogacić o najpiękniejsze piosenki z filmów słynnego reżysera i producenta, wierząc, że ich ponadczasowość i uniwersalizm dopełnią tworzonego przez nas obrazu i zabiorą widzów w świat magiczny, w którym jego twórcy, jak Alicja w Kranie Czarów, odkryją bogactwo swoich możliwości. A przecież, jak napisał Lewis Carroll, „wszystko jest możliwe, trzeba tylko wiedzieć o sposobach”. Uczestnicy „Radosnych Serc” dobrze znają tę prawdę i wierzą, że po raz kolejny przekonają o jej słuszności słowem, tańcem, obrazem i śpiewem.

Honorowy patronat: Marszałek Województwa Kujawsko-Pomorskiego, Kujawsko-Pomorski Kurator Oświaty, Prezydent Miasta Bydgoszczy Współfinansowanie zadania: Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Województwo Kujawsko-Pomorskie, Miasto Bydgoszcz Patronat medialny: TVP Bydgoszcz, Radio PiK, „BIK” Partnerzy: Miejskie Centrum Kultury, Muzeum Archeologiczne w Biskupinie, kawiarnia rodzinna Kogel Mogel, Galeria Miejska bwa, Opera Nova, Muzeum Okręgowe im. Leona Wyczółkowskiego, Centrum Sztuki Współczesnej w Toruniu, Teatr Baj Pomorski w Toruniu, Teatr Afisz, Studio Tańca Bohema, Unique Studio, Teatr Polski im. H. Konieczki, Młodzieżowy Dom Kultury nr 2 Bydgoszczy, Młodzieżowy Dom Kultury nr 4 w Bydgoszczy, Młodzieżowy Dom Kultury nr 5 w Bydgoszczy, Dom Edukacyjno-Kulturalny REGNUM, Dom Kultury Modraczek SM Budowlani, Przedszkole niepubliczne Przedszkolna Chatka, Bite-Art Festival, Zespół Szkół Plastycznych im. L. Wyczółkowskiego w Bydgoszczy, Zespół Szkół Chemicznych im. I. Łukasiewicza

Międzynarodowe Spotkania Nieprzypadkowe OKO NIGDY NIE ŚPI 14-18 lipca 2017, Instytucja Kultury Pałac Lubostroń

„Szał i Szaleństwo” W wydarzeniu weźmie udział ok. 50 artystów i naukowców. Odbędą się wystawy, pokazy filmów, koncerty, działania performatywne, dyskusje, prelekcje.

W trakcie spotkań powstanie film realizowany przez naszych gości z Francji oraz film dokumentujący grę interpretacyjną, w którą będą zaangażowani wszyscy uczestnicy naszego wydarzenia. Część realizacji filmowych odbędzie się w Mobilnym Centrum Edukacji Audiowizualnej „Cinebus” Fundacji Film Spring Open prowadzonej przez Sławomira Idziaka. Wspaniałym wydarzeniem będzie też wystawa „3×Topor” realizowana we współpracy z Instytucją Kultury Ars Cameralis i Galerią Miejską bwa.

PROGRAM PIĄTEK, 14.07.2017 – 19.00 – uroczyste otwarcie w Sali Rotundowej – „Chichot błazna w odpowiedzi na szaleństwo świata” – wstęp: Agnieszka Taborska – 20.00 – performance kulinarny „Szał i Szaleństwo” – 21.00 – Kuba Elwertowski – instalacja – „…łąka rozkoszy barwnych…”

– „Za miłość, przyjaźń i Czarnego Karła” – wystawa rekwizytów, kostiumów i zdjęć związanych z produkcją filmu Marcina Giżyckiego „Theatrum Magicum” – pokaz filmu „Theatrum Magicum” oraz spotkanie z reżyserem – pokaz filmu dokumentalnego Krzysztofa Nowickiego „Za miłość, przyjaźń i Czarnego Karła” – 23.00 – koncert – Szał Session SOBOTA, 15.07.2017 – 10.30-12.00 warsztaty filmowe Britt Kootstra / Arvid van der Rijt, cz. I (Finlandia/Dania) – 12.00 – „Panika i Archipelagi jako sposoby na życie” – wykład Agnieszki Taborskiej – 16.00 – „W mocy pająka: kult, szaleństwo, ekstaza” – wykład, muzyka, filmy, prof. Zbigniew Mikołejko – 18.00 – „ Moratorium” – performance grupy Bloodblackredrabbits (Niemcy) – 20.00 – „Andy” – premiera operetki Społecznego Chóru Czarnego Karła – 22.00 – „Cztery róże dla Topora” – spektakl i wystawa Elżbiety Jeznach i Sarah Olivier (Francja) – 00.00 – koncert Combi Cats / Songs are Spells (Szwecja) NIEDZIELA, 16.07.2017 – 10.30-12.00 – warsztaty filmowe Britt Kootstra / Arvid van der Rijt, cz. II – 12.00 – „Kontrolowane szaleństwo surrealistów” – wykład Agnieszki Taborskiej

– 13.15 – rozmowy o szaleństwie z Krystyną Mazurówną (Francja) – 17.00 – wykład z podkładem muzycznym Sebastiana Dembskiego – 18.00 – „Kosz-Marne Waty” – performance Diana Ronnberg/Kordian Ronnberg – 21.00 – performance „GRAOKO” – prowadzenie: Jarosław Jaruszewski (Bisz), koncepcja: Piotr Różycki – 23.00 – koncert – Szaleństwo Session PONIEDZIAŁEK, 17.07.2017 – „Podróż do źródeł. Światy sakralne Kujaw i Pałuk” – wyprawa krajoznawcza pod przewodnictwem prof. Zbigniewa Mikołejki. Start o godz. 10.00: – 10.30 – Gąsawa – drewniany kościół pw. św. Mikołaja z ok. 1625 r. z zespołem barokowych malowideł ściennych – 11.45 – Marcinkowo Górne – pomnik Leszka Białego – 12.45 – Mogilno – klasztor Benedyktynów, oprowadzanie: p. Zenon Popiołek – 14.00 – Strzelno – kościół Świętej Trójcy i Najświętszej Maryi Panny, oprowadzanie: kustosz Damian Rybak – 15.00 – Strzelno – „Ład duchowy i szaleństwa historii” – wykład prof. Zbigniewa Mikołejki – 17.00 – Strzelno – „Filozofia maniakalna” – wykład dr. Daniela Soboty WTOREK, 18.07.2017 – 15.00 – kino Orzeł, Miejskie Centrum Kultury w Bydgoszczy – pokaz specjalny filmu „Dzikie łowy króla Stacha”, reż. Valeri Rubinchik – pierwszy radziecki horror mistyczny – wstęp i tłumaczenie symultaniczne: prof. Zbigniew Mikołejko – 18.00 – Galeria Miejska bwa – wystawa „3×Topor” – kuratorzy: Alexandre Devaux, Marek Zieliński; koordynacja: Marta Piastowska; rozmowa z gośćmi festiwalu: Nicolas Topor, Alexandre Devaux, Serge Sarfati, Ariel Termine (Francja) – prowadzenie: Agnieszka Taborska; koncert New Music Quartet Karoliny Orsik-Sauter Wydarzenia towarzyszące: – „PARADOKS” – wystawa Andrzeja Kaliskiego – performance „Stół” – Piotr Różycki, Laura Szulc, Danuta Szulc, Julia Hercka-Wiśniewska – kolektyw twórczy TAMTĘDY – „Podświadomość to nie radiostacja” – Jolanta Ciesielska – badania terenowe szału i szaleństwa – prelekcja – cykl koncertów performatywnych pod dyrekcją Grzegorza Pleszyńskiego inf. Marta Filipiak

lipiec/sierpień 2017 |

| 51

Wojewódzki Ośrodek Animacji Kultury w Toruniu

II miejsce: Jakub Wawrzak, Timekeepers

Pokonkursowa wystawa fotograficzna Czas jak rzeka. W Roku Rzeki Wisły Do końca września mieszkańcy regionu i turyści oglądać mogą pokonkursową wystawę fotograficzną Czas jak rzeka.

W Roku Rzeki Wisły, która pokazywana jest w Galerii Spotkań WOAK. Wystawa prezentowana będzie do końca września 2017 roku. Wstęp wolny.

II miejsce: Łucja Januszko, bez tytułu

Projekty edukacyjne w WOAK-u WOAK realizuje w tym roku dwa projekty edukacyjno-artystyczne ukazujące z różnych perspektyw dialog międzypokoleniowy: w ramach Programu Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego Edukacja kulturalna projekt Coś za coś. Międzypokoleniowa wymiana myśli, uczuć i zdarzeń, zaś w ramach Programu Muzeum Historii Polski Patriotyzm Jutra projekt Zmiennie-niezmiennie.

Nowe przestrzenie edukacji kulturalnej Dzięki dotacji MKiDN zakupiony zostanie sprzęt (laptopy i projektor multimedialny) umożliwiający prowadzenie zajęć z montażu filmu i animacji poklatkowej. Uczestnikami zajęć mogą być zarówno dzieci 52 |

| lipiec/sierpień 2017

i młodzież, jak i osoby dorosłe, wśród nich seniorzy z woj. kujawsko-pomorskiego. Podczas zajęć wykorzystywane będzie wolne oprogramowanie, dzięki czemu w przyszłości będą oni mogli bez większych nakładów finansowych samodzielnie realizować własne filmy, prace wideo, animacje i inne formy multimediów.

Informacje szczegółowe na: www.woak.torun.pl. inf. Kamil Hoffmann

Wojewódzki Ośrodek Animacji Kultury w Toruniu ul. Szpitalna 8, 87-100 Toruń, tel./fax: 566 522 027, 566 522 755, www.woak.torun.pl; e-mail: woak@woak.torun.pl, Wojewódzki Ośrodek Animacji Kultury w Toruniu jest instytucją kultury samorządu województwa kujawsko-pomorskiego.

Miejskie Centrum Kultury 6.07.2017, godz. 18.00, foyer MCK

Tam, gdzie żyją dzikie gęsi

– wystawa fotograficzna ornitologa Macieja Maciejewskiego.

7.07.2017, piątek, godz. 16.30 i 19.00, sala kinowo-widowiskowa MCK, wstęp wolny, bezpłatne wejściówki do odbioru w siedzibie Fundacji Nowe Pokolenie i w kasie MCK.

Widowisko Alicja w Krainie Czarów Więcej informacji na str. 50.

6, 13, 20, 27 lipca i 3, 10 sierpnia 2017, czwartki, godz. 20, parking MCK, wstęp wolny

Letnia Scena Impro

Spektakle improwizowane teatrów z całego kraju z udziałem zagranicznych gości specjalnych. Spektakle tworzone na żywo, na Waszych oczach, na świeżym powietrzu, pod gwiazdami, w zaciszu miejskim. Każdego wieczora inna grupa teatralna da niepowtarzalny spektakl, który nigdy wcześniej nie został odegrany i nigdy już się nie powtórzy. Wszystko wyimprowizowane będzie „tu i teraz” i zainspirowane Waszymi sugestiami. Gościć będziemy improwizatorów z Trójmiasta, Warszawy, Torunia, Barcelony, Goeteborga. Nie zabraknie też naszych rodzimych improwizatorek z Teatru wymyWammy.

5 i 19 lipca oraz 9 i 23 sierpnia 2017, środy, godz. 13.00, barka „Lemara”, wstęp wolny – zapisy: piotr.drozdowski @mck-bydgoszcz.pl

Agnieszka Yogo Jankowska, fot. Mateusz Zahora, Natalia Zahora

Agnieszka Yogo Jankowska – wokalistka i songwriterka z Łodzi. Od czasów liceum starała się pogodzić naukę z muzyką. W okresie studiów aktywnie działała w Grupie Teatralnej Verde. Od 2010 zdecydowała się na rozpoczęcie pracy nad własnym materiałem. Owocem tej działalności było demo „The Unknown Artist”, a pochodząca z niego piosenka „Harpy” znalazła się z w finale drugiej edycji konkursu Skoda Auto Muzyka. Obecnie Yogo tworzy materiał na kolejny album, łączy pop z elementami angolańskiego i brazylijskiego afro, miesza język angielski z portugalskim oraz pracuje z muzykami z Brazylii oraz Angoli.

Aleksander Sucharski – gitara.

Kreatywny Port Dziecięcy W wakacje zapraszamy na pokład barki „Lemara” do wspólnej zabawy w budowaniu holowników, statków i portów z klocków Lego. Budowa portu z klocków będzie jedynie jednym z elementów – na dzieci czekać będzie wiele atrakcji: pod okiem kapitana barki wiązać będziemy supły z węzłów, ułożymy słowa ukryte w kodzie flagowym i rozwiążemy kilka zagadek, czy zakręcimy szyperskim kołem.

9.07.2017, godz. 17.00, barka „Lemara”, wstęp wolny

Koncert kieszonkowy: Agata May i Yogo Jankowska Agata May – wokalistka i songwriterka, autorka teledysków, z wykształcenia doktor fizyki teoretycznej.

Pisanie piosenek zaczęła w 2013 r. w Singapurze, gdzie śpiewała w barach z lokalnymi muzykami. Oprócz komponowania piosenek gra także w warszawskiej otwartej szkole samby batucady Ritmo Bloco. Interesuje ją łączenie różnych styli muzycznych. Przez ostatnie lata publikowała autorskie single, teraz pracuje nad nowym materiałem, zarówno w języku angielskim, jak i polskim.

Jest również autorką spotu radiowego „Król Karol kupił królowej Karolinie…” – kampanii 1% Stowarzyszenia Watchdog Polska, który można było niedawno usłyszeć w kilkunastu radiostacjach w kraju. Interesują ją także projekty z pogranicza sztuki i nauki. lipiec/sierpień 2017 |

| 53

Letnia strefa Seniora

20-22 lipca 2017, piątek–sobota, godz. 11.00-14.00, Pałac Stary w Ostromecku, zapisy: hanna.parucka@mck-bydgoszcz.pl

Malarski Plener Seniora

Zapraszamy wszystkich, którym bliska jest nasza przyroda, wobec której umiejętności nabierają drugorzędnego znaczenia. Zapewniamy Państwu piękne krajobrazy, pomoc instruktorską (korekty), sztalugi, kubek herbaty – materiały plastyczne przywozicie Państwo sami.

27.08.2017, niedziela, godz. 14.00-17.00, Pałac Stary w Ostromecku, zapisy: hanna.parucka@mck-bydgoszcz.pl

Artystyczny Generator

Zapraszamy seniorskie zespoły, kluby i osoby indywidualne (60+) parające się rękodziełem i pragnące podzielić się swoimi umiejętnościami z innymi, zapraszamy tych, którzy chcą się czegoś nowego nauczyć, wreszcie zapraszamy wszystkich, którzy chcą odpocząć w plenerze przy dobrej muzyce.

Clou wspólnej zabawy będzie koncert zespołu Arte Con Brio.

Śpiewające Trampki

Bill Bombadill

Pan Ząbek

Siano Show

Circo Matrioshka

X Festiwal Sztuki Ulicznej „Busker Fest” 7-8 lipca 2017 GODZINY I MIEJSCA WYSTĘPÓW ul. Mostowa, Stary Rynek, godz. 17-22 barka „Lemara”, koncerty od godz. 21 Open Stage – ul. Mostowa, godz. 15-17 Miasteczko Cyrkowe – pl. Teatralny, godz. 15-19 Kolorowe tłumy, fascynujące występy, niekonwencjonalni artyści, wspomnienia na długie lata. Pokrótce w ten sposób można opisać Festiwal Sztuki Ulicznej „Busker Fest“. To wyjątkowe wydarzenie niezmiennie od 10 lat wzbogaca kulturalne życie Bydgoszczy. Na ulicach pojawiają się kuglarze, akrobaci, mimowie, muzycy, aktorzy i clowni, którzy adaptują otaczające środowisko w sposób nietuzinkowy na potrzeby swoich pokazów, jednocześnie angażując w nie publiczność oraz przypadkowych przechodniów. Bez konieczności eleganckiego ubioru, opłaty za bilety i czekania w kolejce mieszkańcy Bydgoszczy oraz odwiedzający nasze miasto goście mogą doświadczyć tej niecodziennej, ulicznej formy sztuki niemal dosłownie na własnej skórze.

Podczas tegorocznej edycji festiwalu Busker Fest nietypowe, ekscytujące pokazy można będzie podziwiać w eksponowanych punktach miasta – w amfiteatrze przy ulicy Mostowej, na Starym Rynku oraz na barce „Lemara“, która jednocześnie pełni rolę klubu festiwalowego. Dodatkową atrakcją zaplanowaną głównie z myślą o najmłodszych będzie Miasteczko Cyrkowe 54 |

| lipiec/sierpień 2017

usytuowane na placu Teatralnym, oferujące gry i zabawy z wykorzystaniem niecodziennych rekwizytów, a wszystko to w malowniczej scenerii cyrkowego namiotu.

Jak co roku podczas festiwalu każdy zarażony bakcylem buskingu będzie mógł wystąpić na Open Stage, sprawdzić swoje umiejętności i podbić serce publiczności.

ARTYŚCI: Pan Ząbek Śpiewające Trampki Siano Show Bill Bombadill Circo Matrioshka Illegal Boys Pracownia Konserwacji Bajek Husklar Mateusz Kiełtyka Paweł Szymański Chillin’ Busker Blues Project i inni ORGANIZATOR: Fundacja Inicjatyw Kulturalnych „Mandragora” PARTNER PROJEKTU: Miejskie Centrum Kultury w Bydgoszczy Festiwal Sztuki Ulicznej „Busker Fest” jest finansowany ze środków Miasta Bydgoszczy i Województwa Kujawsko-Pomorskiego

Przystań Teatr

2, 9, 16, 23, 30 lipca oraz 6 i 13 sierpnia 2017, (niedziele), godz. 17.00, amfiteatr przy ulicy Mostowej, wstęp wolny

Przystań Teatr – plenerowe spektakle dla dzieci

23 lipca 2017 – Szabadaba – Teatr Fuzja

2 lipca 2017 – Koziołek Matołek – Bydgoski Teatr Lalek Buratino 30 lipca 2017 – wymyBAJA – Teatr Improwizowany wymyWammy

9 lipca 2017 – Kusy Janek – Muzyczny Teatr Słuchaj Uchem

16 lipca 2017 – Chatka Zajączka – Teatr Władca Lalek

6 sierpnia 2017 – Ach, ta Mysia – Bydgoski Teatr Lalek Buratino

13 sierpnia 2017 – Magiczne drzwi – Teatr ALELALE lipiec/sierpień 2017 |

| 55

Ostatni w Aleppo, reż. Feras Fayyad Pokazy w kinie Orzeł: 1, 2 i 3 lipca Pięć lat od rozpoczęcia wojny w Syrii mieszkańcy opustoszałego i zniszczonego Aleppo, kiedyś największego syryjskiego miasta, przygotowują się na oblężenie. Khalid, Subhi i Mahmoud, główni bohaterowie filmu Ostatni w Aleppo, to członkowie Białych Hełmów, czyli tzw. Syryjskiej Obrony Cywilnej, składającej się na zwykłych ludzi pomagających ofiarom bombardowań.

Uratowali do tej pory ponad 60 tys. istnień, najczęściej wyciągając ludzi spod gruzów gołymi rękami. W filmie Ferasa Fayyada poznajemy nie tylko ogrom zniszczeń, jakich dokonała wojna, ale również osobistą historię zwykłych ludzi, którzy stają się prawdziwymi bohaterami masowej ludzkiej tragedii rozgrywanej na oczach całego świata. Ostatni w Aleppo otrzymał aż cztery nagrody na 14. edycji festiwalu Festiwalu Filmowego Millennium Docs Against Gravity.

Podwórko im. Wszystkich Mieszkańców, reż. Iza Rutkowska. Seans filmu oraz rozmowa na temat rewitalizacji przestrzeni mieszkalnych w miastach 5 lipca o godz. 18.00

„Jeż” Izy Rutkowskiej wrocławskie podwórko na Przedmieściu Oławskim zna od podszewki. Był świadkiem metamorfozy, która dokonała się w mieszkańcach. Stał się także wymówką do dyskusji o tym, że sztuka ma realny wpływ na życie nawet tych, którzy na co dzień nie są z nią związani. „Jeż” jest dmuchany, ma 7 metrów i wygląda nieco dziwacznie na zaniedbanym podwórku. Zdołał jednak zachęcić lokatorów do wyjścia z mieszkań, dyskusji, a w konsekwencji – działania służącego wspólnocie. Projekt artystyczny Izy Rutkowskiej zdołał ewoluować i stać się czymś więcej niż abstrakcyjną instalacją w przestrzeni miejskiej. „Jeż” był pretekstem do integracji ludzi, do wyjścia ze swojej strefy komfortu. Im bardziej abstrakcyjny pomysł, tym bardziej wyrywa nas z szarości, codzienności, zachęca do niekonwencjonalnego myślenia.

56 |

| lipiec/sierpień 2017

Dunkierka, reż. Christopher Nolan PREMIERA, od 21 lipca Dunkierka to najnowsze wojenne widowisko w reżyserii wizjonera kina, Christophera Nolana (trylogia Batmana, Interstellar, Incepcja). Film rozpoczyna się sceną, w której wroga armia otacza setki tysięcy Brytyjczyków i aliantów. Uwięzieni na plaży między morzem a siłami przeciwnika muszą stawić czoła niemożliwemu.

Filmowa Blokada Wrocławskiej 4 sierpnia, godz. 21.00, Tango, reż. Carlos Saura ul. Wrocławska (przy IV śluzie Kanału Bydgoskiego)

Mario Suarez (Miguel Ángel Solá), utalentowany reżyser, został opuszczony przez żonę Laurę (Cecilia Narova).

By pokonać żal, rzuca się w wir realizacji filmu o tango.

Pewnego wieczoru, kompletując doń obsadę, poznaje Elenę Flores (Mía Maestro), piękną młodą kobietę, która na nieszczęście okazuje się kochanką głównego sponsora filmu Angela Larroca (Juan Luis Galiardo). Podczas zdjęć Mario i Elena zakochują się w sobie bez pamięci.

Królewicz Olch, reż. Kuba Czekaj Od 18 sierpnia Historia wybitnie utalentowanego 14-letniego chłopca, który rozpoczyna naukę fizyki na uniwersytecie.

Pracuje nad teorią światów równoległych, których łącznikiem – jak z początku sądzi – jest światło. Chłopiec ma niezwykły umysł i pokaleczoną duszę, której nie jest w stanie uleczyć matka autorytarnie kierująca jego życiem. Pojawienie się w ich życiu mężczyzny ustanawia nowy porządek, chłopiec z rąk matki przechodzi pod jego opiekę. Między trójką bohaterów krętą drogą tworzy się więź, ale ich wspólne szczęście nie trwa długo. Chłopiec dochodzi do rozwiązania zagadki przejścia między światami, wyrusza w podróż, na szali kładzie swoje życie…

Zespół Pałacowo-Parkowy w Ostromecku PROJEKT LATO w ZPP w Ostromecku – DOROŚLI Zapraszamy na letnie koncerty z cyklu MUZYCZNE TARASY, odbywające się oczywiście na tarasach pałacowych (wstęp wolny na wszystkie wydarzenia). Artyści soliści oraz akompaniatorzy zaprezentują Państwu utwory różnych epok, m.in. przeboje musicalowe, operetkowe czy piosenki XX-lecia międzywojennego. Atrakcją lata jest XVII-wieczna rekonstrukcja historyczna „Jak to Szwed pod Bydgoszczą wojował” oraz towarzyszący jej koncert zespołu Percival. Ciekawą propozycją będą Warsztaty Metodą Warstwy i Coaching Wartości Co-Active, mające na celu budowanie siły wewnętrznej i odporności oraz skuteczne usuwanie stresu.

PROGRAM 2.07.2017, niedziela, godz. 16.00, Pałac Nowy w Ostromecku, wstęp wolny

MUZYCZNE TARASY: Magdalena i Leszek Holec

Magdalena Holec – ukończyła Akademię Muzyczną im. F. Nowowiejskiego w Bydgoszczy w klasie prof. Tatiany Shebanowej, prof. Jarosława Drzewieckiego oraz ad. dr. Piotra Kępińskiego. Uczestniczyła w krajowych konkursach pianistycznych. Jest dwukrotną laureatką Mazowieckich Przesłuchań Pianistycznych w Sochaczewie w 2002 i 2006 r. Od sierpnia 2014 jest korepetytorką w Operze Nova w Bydgoszczy.

Leszek Holec – absolwent Wydziału Wokalno-Aktorskiego Akademii Muzycznej im. F. Nowowiejskiego w Bydgoszczy. Studia odbył pod kier. prof. Macieja Witkiewicza oraz prof. Leszka Skrli. Brał udział w mistrzowskich kursach wokalnych prowadzonych przez prof.

Marcina Habelę, prof. Marka Rzepkę oraz w kursach muzyki kameralnej prof. Mai Nosowskiej-Pasławskiej.

9.07.2017, niedziela, godz. 16.00, Pałac Nowy w Ostromecku, wstęp wolny

MUZYCZNE TARASY: Marcin Naruszewicz

Marcin Naruszewicz – tenor, ukończył Wydział Wokalno-Aktorski Akademii Muzycznej w Bydgoszczy

fot. Dariusz Gackowski

w klasie prof. Marka Moździerza oraz prof. Piotra Kusiewicza. Jako student zadebiutował na scenie Opery Nova. Ma w swoim dorobku szeroki repertuar musicalowy oraz operowo-operetkowy. Odbył liczne tournée po Europie występując w rolach obcojęzycznych w Niemczech, Holandii, Belgii, Szwajcarii, Luksemburgu.

11.07.2017, godz. 18.00

Obrazy świata – prawda czy złudzenie

Wykład i warsztaty Grzegorza Pleszyńskiego z cyklu Antydepresyjna Historia Sztuki.

16.07.2017, niedziela, godz. 16.00, Pałac Nowy w Ostromecku, wstęp wolny

MUZYCZNE TARASY: Monika Litwin-Dyngosz

Monika Litwin-Dyngosz – absolwentka Wydziału Wychowania Muzycznego Akademii Muzycznej im. F. Nowowiejskiego w Bydgoszczy, Wydziału Wokalno-Aktorskiego tejże uczelni w klasie prof. Alicji Marczak-Faberowej oraz podyplomowych studiów na kierunku menedżer kultury. Od 1997 r. stale współpracuje z Operą Nova w Bydgoszczy.

20-22 lipca 2017, czwartek–sobota, godz. 11.00-14.00, Pałac Stary w Ostromecku, zapisy: hanna.parucka@mck-bydgoszcz.pl

Malarski Plener Seniora

Zapraszamy wszystkich, którym bliska jest nasza przyroda, wobec której umiejętności nabierają drugorzędnego znaczenia; zapewniamy Państwu piękne krajobrazy, pomoc instruktorską (korekty), sztalugi, kubek herbaty – materiały plastyczne przywozicie Państwo sami.

22-25 lipca 2017, sobota–wtorek, Pałac Nowy w Ostromecku, wstęp wolny

Ogólnopolski Festiwal Tańców w Kręgu

Pokazy taneczne grup uprawiających taniec w kręgu.

Instruktorzy: Iwona Dzierma (Białystok), Daniel Sandu (Amsterdam), Danuta Stogidis, Panagiotis Stogidis (Grecja/Łódź). lipiec/sierpień 2017 |

| 57

22.07.2017, sobota, godz. 21.00, Pałac Nowy w Ostromecku, wstęp wolny

Ognisko w ramach Ogólnopolskiego Festiwalu Tańców w Kręgu W planach: integracja, ognisko, grill, atrakcje taneczne, pokazy, etc. Prowadzenie: Anna Kaźmierczak i Andrzej Gawroński.

23.07.2017, niedziela, godz. 10.00-19.00, Pałac Nowy w Ostromecku, wstęp wolny Uwaga! Zapewniamy bezpłatny transport podstawionym autobusem; wyjazd spod Miejskiego Centrum Kultury o godz. 11.30, powrót z Ostromecka o godz. 19.00.

JARMARK i Ogólnopolski Festiwal Tańców w Kręgu

– 14.00-16.00 – „Tańcz, tańcz z nami” – warsztaty taneczne dla osób z niepełnosprawnościami; – 16.30 – „Zaproszenie do wielkiego kręgu” – plenerowe pokazy zespołów i wspólne tańczenie, prowadzenie: Danuta i Panagiotis Stogidis.

Ponadto odbędzie się JARMARK, w godz. 11.00-17.00.

W ofercie m.in.: antyki, sztuka ludowa i nieprofesjonalna, rękodzieło, wyroby regionalne i zdrowa żywność.

29.07.2017, sobota, godz. 10.00-17.00, ZPP w Ostromecku, wstęp wolny, zapisy: alicja.duzyk@mck-bydgoszcz.pl

Spokój, budowanie siły wewnętrznej i odporności, skuteczne usuwanie stresu, wraz z pracą na wartościach – Warsztaty Metodą Warstwy i Coaching Wartości Co-Active Zajęcia warsztatowe, 7 h z przerwą na posiłek, grupa docelowa: kobiety i mężczyźni w wieku 25–55 lat, ok. 15 osób (+/–2) z wcześniejszymi zgłoszeniami osobistymi, bezpłatnie po zakwalifikowaniu. Przy zapisie wymagany e-mail z nr. tel. i krótką notką: dlaczego chcę uczestniczyć w warsztacie. Prowadzenie: Adam Wiśniewski – trener rozwoju osobistego Metodą Warstwy. Integruje w jednym systemie podejście zachodnie (focusing, felt sense, psychologia, TRE, kinezjologia) z technikami wschodnimi (joga, qigong, akupresura, praca z energią).

Grzegorz Wałęsa – psycholog-klinicysta i coach pracujący metodą Co-Active Coaching.

Metoda Warstwy – zestaw technik i ćwiczeń, dzięki którym możliwe jest głębokie zrozumienie i poznanie własnych mechanizmów na 7 poziomach – warstwach.

Dzięki wglądowi w siebie dowiadujemy się, jaki świat stworzyliśmy wokół nas i czy to nas ogranicza. Docieramy do informacji, dlaczego coś nam się udaje, a coś ciągle nie wychodzi.

Coaching wartości Co-Active – coaching rozwojowy bazujący na emocjach, perspektywie i wartościach.

Podczas warsztatów poznamy, czym jest coaching, czemu służy i jak na nas działa. Skoncentrujemy się na obszarze życia, w którym uczestnicy gotowi będą dokonać zmiany.

58 |

| lipiec/sierpień 2017

30.07.2017, niedziela, godz. 16.00, Pałac Nowy w Ostromecku, wstęp wolny

MUZYCZNE TARASY: Sławomir Naborczyk

Sławomir Naborczyk – absolwent Akademii Muzycznej im. F. Nowowejskiego w Bydgoszczy. Uczestnik Akademii Operowej przy Teatrze Narodowym w Warszawie. Występował w wielu spektaklach operowych, współpracuje także z chórem Musica Viva.

6.08.2017, niedziela, godz. 16.00, Pałac Nowy w Ostromecku, wstęp wolny

MUZYCZNE TARASY: Kalinowski Family come back Eugeniusz Kalinowski – związany z podwórkową kapelą Apachy, która powstała na początku 1976 r. w Rynarzewie i przyniosła największy rozgłos muzykującej rodzinie Kalinowskich. Rodzina Kalinowskich sześciokrotnie wzięła udział w Ogólnopolskich Spotkaniach Muzykujących Rodzin m.in. we Wrocławiu i Gnieźnie.

W przygotowanych programach nawiązywali do folkloru pałuckiego oraz piosenek wykonywanych przez znane w kraju kapele podwórkowe.

12-13 sierpnia 2017, sobota godz. 11.00-23.00, niedziela godz. 11.00-15.00, ZPP w Ostromecku, wstęp wolny

„Jak to Szwed pod Bydgoszczą wojował” – rekonstrukcja historyczna Piąta, jubileuszowa edycja rekonstrukcji historycznej, kiedy to odtwarzamy czasy najazdu szwedzkiego na Ostromecko w XVII w. W ramach tego epickiego widowiska historycznego oporem staną szwedzkim rajtarom szlachcice z grupy rekonstruktorów Sarmackie Dziedzictwo. Z pewnością niezapomnianym wydarzeniem będzie plenerowy koncert zespołu Percival – w sobotę 12 sierpnia wieczorem.

13.08.2017, niedziela, godz. 16.00, Pałac Nowy w Ostromecku, wstęp wolny

MUZYCZNE TARASY: Łukasz Ratajczak Łukasz Ratajczak – absolwent łódzkiej Akademii Muzycznej, obecnie student Akademii Muzycznej w Bydgoszczy. Śpiewał w ponad 50 koncertach i wielu spektaklach scenicznych. Swoje muzyczne doświadczenia młody śpiewak miał zaszczyt zdobywać pod batutą takich dyrygentów jak: R. Silva, P. Sułkowski, M. Kocimski, A. Gref, J. Wołosiuk, A. Klocek i B. Mendlik.

20.08.2017, niedziela, godz. 16.00, Pałac Nowy w Ostromecku, wstęp wolny

MUZYCZNE TARASY: prof. Wiesław Bednarek Wiesław Bednarek – absolwent Technikum Mechanicznego w Zduńskiej Woli, warszawskiej Akademii Muzycznej w klasie śpiewu prof. Kazimiery Goławskiej, dziennikarstwa na Uniwersytecie Warszawskim, Podyplomowego Studium Administracji na Wydziale Prawa Uniwersytetu Warszawskiego oraz zarządzania w Międzynarodowej Szkole Menadżerów w Warszawie (obecnie otwarty przewód doktorski).

27.08.2017, niedziela, godz. 14.00-17.00, Pałac Stary w Ostromecku, zapisy: hanna.parucka@mck-bydgoszcz.pl

Artystyczny Generator

Zapraszamy seniorskie zespoły, kluby i osoby indywidualne (60+) parające się rękodziełem i pragnące podzielić się swoimi umiejętnościami z innymi. Wystąpi zespół Arte Con Brio.

Arte Con Brio – grupa artystów Filharmonii Pomorskiej, Opery Nova i Akademii Muzycznej w Bydgoszczy, których łączy pasja do sztuki oraz chęć wspólnego tworzenia. Muzycy tworzący kwartet, dzięki wysokim umiejętnościom oraz bogatemu doświadczeniu zdobytemu poprzez współpracę z wieloma zespołami, orkiestrami kameralnymi i symfonicznymi w kraju i za granicą, gwarantują zawsze wysoki poziom artystyczny.

Skład zespołu: Krystyna Prystasz (I skrzypce), Marcin Pawełczyk (II skrzypce), Mirosław Przybył (altówka / kierownik artystyczny), Agata Jarecka (wiolonczela), Katarzyna Jaracz (sopran).

ard, uczą się pisania scenariusza, tworzą kostiumy, scenografię, a także występują. Zajęcia bezpłatne.

5.08.2017, sobota, godz. 12.00, tarasy Pałacu Starego, wstęp wolny Letnia Akademia Sztuki Cyrkowej.

5.08.2017, sobota, godz. 15.00, ZPP w Ostromecku, wstęp wolny Spektakl dla dzieci Magiczne drzwi w wykonaniu Teatru Alelale: Karolina Suchodolska, Karolina Kasprzak, Iga Jambor-Skupniewicz. Czas trwania: 45 min. Przedstawienie przeznaczone dla dzieci w wieku 5–11 lat.

ZPP w Ostromecku – PROJEKT LATO dla rodzin z dziećmi Kalendarium zajęć: 1.07.2017, sobota, godz. 12.00, ZPP w Ostromecku, wstęp wolny Owocowe nuty – umuzykalniające warsztaty interaktywne prowadzi Andrzej Kozłowski – muzyk, pasjonat, poszukiwacz tajemniczych brzmień.

8.07.2017, sobota, godz. 12.00, tarasy Pałacu Starego, wstęp wolny Letnia Akademia Sztuki Cyrkowej, prowadzenie: Mieczysław Giedrojć i Mateusz Kiełtyka.

9.07.2017, niedziela, godz. 12.00, ZPP w Ostromecku, oranżeria, wstęp wolny AKADEMIA NATURA i „obrazy owocami malowane”, prowadzi dr Krystyna Stepczyńska-Szymczak. Prosimy zabrać ze sobą: deseczki do krojenia, nożyki, łyżeczki, 2 kartki papieru i 3 owoce oraz andruty.

Krystyna Stepczyńska-Szymczak – ponad 30 lat pracowała w Katedrze Botaniki i Ekologii na dzisiejszym Uniwersytecie Technologiczno-Przyrodniczym w Bydgoszczy. Znając anatomię, fenologię, skład chemiczny wielu roślin pani Krystyna rozpoczęła eksperymenty kulinarne z dzikimi roślinami. Rezultaty okazały się fantastyczne. Coraz więcej ludzi chciało o nich słuchać.

15.07.2017, sobota, godz. 12.00, tarasy Pałacu Starego, wstęp wolny Letnia Akademia Sztuki Cyrkowej.

22.07.2017, sobota, godz. 12.00, tarasy Pałacu Starego, wstęp wolny Letnia Akademia Sztuki Cyrkowej.

3-6 sierpnia 2017, czwartek–niedziela, ZPP w Ostromecku, wstęp wolny, zapisy: Fundacja Rozruch Warsztaty filmowe pn. Fantastyczne wakacje w Pałacu przeznaczone dla dzieci z rodzin w Ostromecku, ze świetlic środowiskowych i innych zainteresowanych w wieku od 5–16 lat. Uczestnicy poznają, co to storybo-

Magiczne drzwi, fot Wojciech Woźniak

Spektakl opowiada historię dziewczynki, Hani, która czuje się nieakceptowana przez rówieśników. Nie czując z nimi porozumienia poszukuje alternatywnych form spędzania wolnego czasu, budując własne światy. Najpierw na swej drodze napotyka magiczne drzwi, przez nie wkracza do świata wyobraźni, a potem do świata sztuki. Tam spotyka najważniejsze osobistości: Panią Wyobraźnię, Pana Światłocienia, Barwy Podstawowe, Perspektywę, która ma wiele oblicz. Co wyniknie dla niej z tego spotkania? Czy odnajdzie w świecie sztuki nowych przyjaciół, a może zaprzyjaźni się ze swoimi rówieśnikami? Hania w podróży przemierza świat sztuki, ale przede wszystkim odkrywa siebie samą.

6.08.2017, niedziela, godz. 12.00, ZPP w Ostromecku, oranżeria, wstęp wolny AKADEMIA NATURA i „obrazy owocami malowane”, prowadzi dr Krystyna Stepczyńska-Szymczak. Prosimy zabrać ze sobą: deseczki do krojenia, nożyki, łyżeczki, 2 kartki papieru i 3 owoce oraz andruty.

12.08.2017, sobota, godz. 12.00, ZPP w Ostromecku, wstęp wolny Owocowe nuty – umuzykalniające warsztaty interaktywne prowadzi: Andrzej Kozłowski – muzyk, pasjonat, poszukiwacz tajemniczych brzmień.

19.08.2017, sobota, godz. 12.00, tarasy Pałacu Starego, wstęp wolny Letnia Akademia Sztuki Cyrkowej. lipiec/sierpień 2017 |

| 59

Galeria Wspólna ekspozycja potrwa do 18.08.2017

„Wycinki” – malarstwo Małgorzaty Gorzelewskiej-Namioty 24.08.2017, godz. 19.00, ul. Batorego 1/3 – wernisaż

„To, co nas szczelnie otacza” – malarstwo Roberta Bubla „Stwierdzenie, że malarz maluje to, co go otacza, co widzi i czego doświadcza, stało się już oklepanym frazesem. Ale ten zbanalizowany zwrot ciągle jednak

Robert Bubel, W blasku pospolitości, 2015, 80×70 cm, olej na płótnie

ma źródło w prawdziwym doświadczeniu. Różnie rozumiemy tę rzeczywistość, która jest wokół nas, różne jej aspekty malarstwo wyróżnia, różne też są języki malarskiego przekazu. Ale tak, mogę się do tego jasno przyznać: chcę, żeby moje obrazy opowiadały o świecie, jakim go doświadczam. O miłości, samotności, przeżywanych uczuciach i spotykanych ludziach. O fragmentach i procesach tego doświadczenia, które nazywamy życiem. A wszystko to z mojej perspektywy i mojego punktu widzenia, bo tylko taki jest mi dany. Malarstwo rozumiem jako przekaz skrajnie subiektywny. I tu widzę paradoks, bo sądzę, że im bardziej podkreślam subiektywizm malarskiego przekazu i jednostkowość spojrzenia, tym bardziej widzę możliwość spotkania z odbiorcą. Zaskakująco – im coś bardziej osobiste, lokalne, moje – tym częściej budzi reakcje, działa na odbiorcę. Moja wypowiedź przeradza się w komunikację.

Myślę, że płaszczyzną porozumienia są ludzkie emocje, a także autentyzm przekazywanego doświadczenia.

Tę płaszczyznę porozumienia rozumiem dość szeroko, emocje może wzbudzać zarówno odnalezienie podobieństwa przeżyć, jak i sposób położenia plam na obrazie. Trudno mi powiedzieć, czy w tej interakcji z odbiorcą malarstwo odwołuje się do doświadczeń wspólnych tylko w jakiejś grupie i czasie, czy do głębszych archetypów kulturowych. Uświadomionych lub też nie. Może jest i tak, i tak. Dość jednak, bym sądził, że jeśli gdzieś rodzi się sztuka, to w tej właśnie relacji: malarz–obraz–odbiorca. Nie zaś w maestrii malarskiego rzemiosła. Warsztat rozumiem jako warunek sine qua non malarstwa. Nikt przecież nie nazwie pisarzem kogoś, kto nie umie biegle posługiwać się słowem. Takim też warunkiem nieodzownym jest dla mnie emocjonalne zaangażowanie w obraz, temat i sposób malowania, niezależnie, jakie są. Dlatego też odwołuję się w obrazach do miejsc widzianych z okna samochodu, do zaobserwowanych scen, do własnych wspomnień.

Bo te fragmenty, spojrzenia i przeżycia składają się na całość zwaną życiem. Często z tego powodu odnoszę się lub bazuję na fotografiach zatrzymujących te chwile i wspomnienia. Wszystko to w dążeniu do opowiadania o doświadczeniu codzienności. Bo w banalności dnia powszedniego kryje się wielkie święto przeżyć i uczuć. Niekiedy to, co codziennie nas otacza staje się metaforą doświadczenia uniwersalnego”.

Robert Bubel

Robert Bubel, Una grande opera d’arte, 2016, 100×110 cm, olej na płótnie

60 |

| lipiec/sierpień 2017

Robert Bubel – malarz, urodzony w 1968 r. w Żarkach k. Częstochowy. Studiował malarstwo na ASP w Krakowie, dyplom uzyskał w pracowni prof. Z. Grzybowskiego w 1997 r. Zajmuje się malarstwem, rysunkiem oraz fotografią. Artysta aktualnie pracuje nad kilkoma cyklami równolegle, m.in. „To co nas szczelnie otacza” i „Królestwo”. Jest autorem licznych wystaw indywidualnych i zbiorowych, zarówno w kraju, jak i za granicą.

Program festiwalu na str. 51