BIK 9/2017

Felietony: Andrzejewski, Pruss, Siwiec

Bydgoskie nowości literackie: Hanna Trubicka o Wittlinie, Marcin Karnowski o Jachninie, Wojciech Banach o sobie Rzemieślnicze dziedzictwo Bydgoszczy

Fotografie Bańkowskiego w bwa

wrzesień 2017

Radość improwizowania!

nr 9 (486) ROK XLIII ISSN 1232-4450 INDEX 38139x egzemplarz bezpłatny

Optymizm specjalnej troski.

Urodziny Zdzisława Prussa

i premiera najnowszego wyboru wierszy poety

7.09.2017, czwartek, godz. 18.00, sala kinowo-widowiskowa MCK, ul. Marcinkowskiego 12

na początek Nie jest przypadkiem, że sezon artystyczny pokrywa się z rokiem szkolnym, czyli w jakimś sensie: sezonem edukacyjnym, prawda? Nie zamierzam ukrywać, że nadal nie pozbyłem się żalu, iż oto najambitniejsza instytucja edukacyjna naszego miasta z końcem tamtego sezonu artystycznego przestała istnieć w swoim dawnym kształcie: Teatr Polski w Bydgoszczy, który pełnił rolę takiego alternatywnego uniwersytetu humanistycznego i ośrodka studiów zaawansowanych przestał istnieć i na razie żaden inny – proszę rzucić okiem na wrześniowy repertuar z jego zabawnym powrotem do przeszłości (tak, tam naprawdę wrócił Klub kawalerów!) – się raczej nie pojawi.

Ale w końcu trzeba przestać się mazać. Teatru nie ma, ale my jesteśmy. Każdy z nas musi się edukować na własną rękę. A rzeczywistość jest do takiej edukacji coraz bardziej sprzyjającą. Rzeczywistość wykręca się ideologom, nie ulega propagandystom, bo jest złośliwa i nieprzewidywalna. Wystarczy tylko się dobrze rozglądać. Na przykład czytam drugą część Bydgoszczan portretu własnego Michała Damazyna (księdza, doktora teologii!) i widzę tam pochwałę komunistycznych generałów: polskich („Felek Siwicki”!) i sowieckich (generał Półturzycki? „Był dla mnie po prostu kochanym szefem”!). I cieszy mnie to. Nie dlatego, żebym żywił sympatię dla żołnierzy totalitarnych państw, bo jest wprost przeciwnie.

Ale cieszy mnie to (i trochę nawet bawi), bo rzeczywistość jest silniejsza i bardziej dzika od przesądów, ideologii, światopoglądów. I tej sile i dzikości jakoś musimy sprostać.

Słowa na wrzesień więc? Siła? Dzikość? Sam nie wiem. Ale życzę wszystkim, żeby znaleźli w rzeczywistości wiele rzeczy, które będą ich cieszyć (i trochę nawet bawić). Może więc: uciecha i zabawa?

R edak to r N ac zeln y B I K w i n te r n e c i e :

www.bik.bydgoszcz.pl www.issuu.com/bik_ www.facebook.com/bik.bydgoszcz

Prenumerata jest realizowana przez RUCH S.A.: Zamówienia na prenumeratę można składać bezpośrednio na stronie www.prenumerata. ruch.com.pl. Ewentualne pytania prosimy kierować na adres e-mail: prenumerata@ruch.com.pl lub kontaktując się z Centrum Obsługi Klienta „RUCH”: tel. 226 937 000 lub 801 800 803 (w dni robocze w godz. 7.00-17.00, koszt połączenia według taryfy operatora).

spis treści

Instytucja kultury miasta Bydgoszczy

Na początek, Michał Tabaczyński. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 Nasza przyszłość, ale czyja tradycja?, Michał Tabaczyński, dziennik podróży w miejscu (6) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3 Krzysztof Derdowski 1957–2017. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4 Mama wie, panie Jacku, Szymon Andrzejewski, Przez rude okulary (34). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5 Piękny umysł swojej epoki, z Hanną Trubicką rozmawia Emilia Walczak. . . . . . . 6 Impro proste, choć niełatwe, Małgorzata Różalska. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8 Bydgoszcz w warsztacie, cz. 2: Grzegorz Klucznik, Adam Wyzujak. . . . . . . . . . . 10 Skrawki codzienności, czyli polifoniczna opowieść o Annie Jachninie, Bartłomiej Siwiec. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12 Poeta w zakładzie lecznictwa zamkniętego, Bartłomiej Siwiec . . . . . . . . . . . . . . 14 Na Jedwabnym Szlaku, Bartłomiej Siwiec, Zugzwang (52). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16 Bydgoski insynuator kulturalny (157), Zdzisław Pruss. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17 Adresy bydgoskich instytucji kultury. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18

wydawca: Miejskie Centrum Kultury w Bydgoszczy dyrektorka: Marzena Matowska 85-056 Bydgoszcz, ul. Marcinkowskiego 12 e-mail: sekretariat@mck-bydgoszcz.pl www.mck-bydgoszcz.pl redaktor naczelny: Michał Tabaczyński michal.tabaczynski@mck-bydgoszcz.pl redaktor wydania: Emilia Walczak emilia.walczak@mck-bydgoszcz.pl redakcja: Szymon Andrzejewski, Kuba Ignasiak, Szymon Idczak, Monika Grabarek korekta: Emilia Walczak skład, opracowanie graficzne: Bogdan Prus projekt winiety: ZbyZiel redakcja: tel. 523 255 553 bik@mck-bydgoszcz.pl ul. Marcinkowskiego 12 druk i oprawa: Polraster BIK w sieci www.bik.bydgoszcz.pl www.facebook.com/bik.bydgoszcz www.issuu.com/bik_

Redakcja nie zwraca materiałów niezamówionych i zastrzega sobie prawo do dokonywania skrótów oraz zmiany tytułów. Nie ponosi odpowiedzialności za treść programów placówek kulturalnych oraz materiałów informacyjnych i graficznych. Reklamodawcy ponoszą pełną odpowiedzialność za skutki prawne wynikłe z opublikowania dostarczonych przez siebie materiałów. Opinie prezentowane przez autorów nie zawsze są zgodne ze stanowiskiem redakcji i wydawcy.

BIK 9/2017 (486) Rok XLIII, nakład 2000 egz.

Wydarzenia Opera Nova w Bydgoszczy. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20 D.K. Orion BSM . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21 Filharmonia Pomorska im. I.J. Paderewskiego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 22 TehoFest. Święto Szlaku Wody, Przemysłu i Rzemiosła. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 25 Teatr Polski w Bydgoszczy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 26 Bydgoskie Centrum Sztuki. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 27 Galeria Miejska bwa. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 28 Galeria Brda . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 30 Galeria Kantorek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 31 Muzeum Okręgowe im. Leona Wyczółkowskiego. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 32 Biblioteka Główna UKW. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 35 Magiczny Festiwal Świata Baśni i Bajek Pozytywka. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 36 Impresariat Artystyczny ADRIA. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 37 Agencja Koncertowo-Wydawnicza „Good Crew” . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 37 „Przeźrocza” Festiwal Filmowy. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 38 Teatr niebopiekło. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 40 Galeria Sztuki NEXT. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 41 Wojewódzka i Miejska Biblioteka Publiczna. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 42 Kujawsko-Pomorskie Centrum Kultury w Bydgoszczy. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 44 Młodzieżowy Dom Kultury nr 2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 46 Klub „Arka” BSM. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 46 Otwarta Przestrzeń „Światłownia”. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 47 Akademicka Przestrzeń Kulturalna WSG. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 48 Muzeum Fotografii w Bydgoszczy. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 48 Galeria Autorska Jan Kaja i Jacek Soliński . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 50 Muzeum Wodociągów, Galeria Wieży Ciśnień . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 51 Pałac Młodzieży . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 52 Dom Kultury MODRACZEK. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 54 Akademia Muzyczna w Bydgoszczy. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 55 Koncert Wiedeński. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 55 Muzeum Techniki i Wzornictwa. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 55 TuCzyTam. Kamienica 12. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 56 Kultura w Zatoce. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 56 Fundacja Nowe Pokolenie. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 57 Młodzieżowy Dom Kultury nr 5 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 57 Wojewódzki Ośrodek Animacji Kultury w Toruniu. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 58 Miejskie Centrum Kultury w Bydgoszczy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 59 Kino Orzeł . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 61 Zespół Pałacowo-Parkowy w Ostromecku. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 62 Galeria Wspólna. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 64

dystrybucja: częściowo bezpłatny Na okładce: Kolekcja Zabytkowych Fortepianów im. Andrzeja Szwalbego w Ostromecku, fot. Dariusz Gackowski. W Ostromecku odbędzie się I Ogólnopolska Konferencja Instrumentologiczna (patrz – str. 63)

2 |

| wrzesień 2017

dziennik podróży w miejscu (6) Nasza przyszłość, ale czyja tradycja?

Nie wiem, jak u Państwa z wiarą w możliwość wpływu kultury (dokładniej: produktów kultury) na życie społeczne, ale ja osobiście wierzę. A nawet: wiem, bo mam dowody zarówno z obserwacji własnych, jak i z lektur. Wierzę i wiem, co zresztą częściej mnie martwi niż pociesza, chociaż w pierwszym odruchu deklaratywnie stwierdzam zupełnie na odwrót. Jestem w stanie sam siebie przekonać do tego, że kultura ma zawsze i wszędzie zbawienny wpływ na świat dookolny, jestem w stanie innych przekonywać, bo brzmi to dobrze i słusznie. Ile to razy już tutaj przekonywałem, szafując przy okazji retoryką wzniosłości, że w kulturze ratunek i w niej nasze wybawienie.

Wpływ to uzależniony od wielu czynników. Może być dobry, fatalny, może być nijaki. Co do tego natomiast, że jest odwrotnie – to znaczy: że to, co tu ze swadą nazywałem światem dookolnym, ma wpływ na produkcję kulturalną, nie mam żadnych wątpliwości. Nie mam wątpliwości, że środki produkcji kulturowej (nie mogę, no, próbuję, ale nie mogę się powstrzymać przed tym, by tych, którzy mnie ostatnio oskarżali o zbrodnicze działania, nie rozdrażnić trochę takimi socjologiczno-kulturowymi odniesieniami wiadomej proweniencji) wpływają na produkty kultury.

Weźmy takie choćby dwie sprawy: stypendia artystyczne oraz upowszechnienie technologii druku. Ich wpływ ostatnio sprawdziłem, czytając kilkadziesiąt książek wydanych w Bydgoszczy w ostatnim roku. Były wśród nich brawurowe kurioza, były – w mniejszości – rzeczy świetne. Wśród interesujących muszę wymienić choćby książkę Bogny Derkowskiej-Kostkowskiej o Józefie Święcickim.

Kuriozów na razie nie wymieniam, bo jest ich zbyt wiele, żeby im oddać sprawiedliwość (a wiecie Państwo, jak to z literatami bywa: wymieni się autora Miecza proroka, a zapomni o autorze Religioso i już obraza, już pretensja, już foch i seria listów otwartych i nie).

Ale jedna książka zwróciła moją uwagę, jedną muszę wymienić, nie oglądając się na to, czy ktoś się poczuje pominięty. Tadeusza Oszubskiego Bydgostia tak mnie zainteresowała. Zaliczam ją do kuriozów, ale nie dlatego, żeby rzecz była źle napisana, by autor sklecić dwóch zdań z sensem nie umiał itp. Tadeusz Oszubski jest solidnym literackim majstrem i nie dwa zdania pod rząd potrafi sklecić poprawnie, ale i całą książkę takimi zdaniami zapełnić.

Bydgostia wychodzi w ramach programu Legendaria realizowanego przez Fundację Nasza tradycja – nasza przyszłość. I jak stoi na okładce: „Ten autorski program (…) polega na przygotowywaniu i publikowaniu książek poświęconych polskim legendom oraz prowadzeniu w biblio-

Michał Tabaczyński

tekach i szkołach prelekcji o kulturowym znaczeniu legend.

Część nakładu książek (…) jest przekazywana bezpłatnie do bibliotek”. Doceniam gest, rozdawnictwo książek jest pewnie słusznym działaniem w sytuacji dzisiejszego rynku książki oraz dotowania ich z publicznych pieniędzy.

I pojawiło się słowo-klucz: publiczny pieniądz. To hasło, które ostatnio widzę jako maczugę używaną przez tych, którzy nie zgadzają się z poglądami, za których dystrybucją stoi publiczny pieniądz. Teatr powinien grać to i to, bo działa za publiczne pieniądze – słyszałem. BIK powinien publikować to i to, bo za publiczne pieniądze się go wydaje. I tak dalej. Nie zamierzam więc tu tego hasła kierować przeciwko fundacji i autorowi, a raczej ostrzec autora i fundację, że takie zarzuty mogą się pojawić.

Dlaczego? Bo książka operuje historyczną manipulacją z subtelnością charakterystyczną średniowiecznej broni.

Oto w roku 999 odbywa się – w okolicach dzisiejszej Bydgoszczy – ostateczna rozprawa z pogańską religią i tym, co ona reprezentuje. A reprezentuje – ni mniej, ni więcej – samego szatana. Wszystko dzieje się na 40 lat przed ludowym powstaniem przeciwko możnowładcom wczesnopiastowskiego państwa i w powieści nie ma śladu skomplikowania ówczesnej sytuacji społeczno-politycznej, ekonomicznych warunków funkcjonowania tamtego społeczeństwa, kultury pogańskiej. Są za to widma, wodniki, jakieś diabły, a naprzeciwko nich chrześcijańscy rycerze.

Właściwie jeden, co czyni z tej powieści wersję jakiegoś średniowiecznego Rambo. Można tak pisać? Oczywiście, że można. Można nawet sprzeniewierzać się tym zapowiedziom z okładki: powieść „opisuje obyczaje i mentalności ludzi w czasach tworzenia polskiej państwowości”.

Bo jednak cała ta historia jest artefaktem, za którym stoi świadomość człowieka XXI wieku: wychodzi to nawet w najbardziej podstawowej warstwie powieści, w języku, w metaforze. Oto dzielni wojacy kładą „dziesiątki przeciwników niczym kosiarze łany zboża”, bo nie wiedzą dzielni woje, że kosa upowszechniła się kilka stuleci później, a w ich czasach to żeńcy operowali sierpem – mozolna to robota i niewiele miała z widowiskowego charakteru ich walki, więc koszą dzielni kosiarze.

Ale nie o pisanie tu chodzi, nie o poczciwą literaturę fantasy i nie o rozrywkę nawet. Tu idzie o cele tego wydawnictwa. Naprawdę na tym materiale ktoś chce opowiadać o kulturowym znaczeniu legend? Chętnie bym posłuchał.

Jakiej to propagandzie ma służyć tak spreparowana historia? Jaką nam przyszłość ma fundować tak zrobiona tradycja, boję się nawet zgadywać. wrzesień 2017 |

| 3

pożegnanie Krzysztof Derdowski 1957–2017

Z głębokim żalem zawiadamiamy, że dnia 17 sierpnia 2017 r. odszedł od nas na zawsze nasz Kolega, członek Stowarzyszenia Pisarzy Polskich Krzysztof Derdowski.

Rodzinie i Bliskim Zmarłego najserdeczniejsze wyrazy współczucia składają Zarząd, Członkowie i Przyjaciele Bydgoskiego Oddziału SPP

4 |

| wrzesień 2017

przez rude okulary (34)

Andrzejewski Mama wie, panie Jacku Chodziłem do C. Do D też chodziłem, ale tylko po kredę i żeby dziennik przynieść, bo pan od plastyki często zamulał z wpisywaniem ocen, a pani od polskiego była raczej austriackiej proweniencji i nie dopuszczała braków, niedociągnięć oraz niemożności bycia w punkt. Natomiast tak ogólnie, to chodziłem do C i to było bardzo dobre chodzenie, gdyż C była pośrodku stawki, jeśli chodziło o osiągnięcia. Zarówno te notowane w rubrykach, jak i te notowane w annałach szeptanych, wypełnionych legendarnymi skokami, kawałami oraz wyprawami w nieznane w czasie zajęć. Byliśmy średni. Znaczy, niektórzy błyszczeli akademicko, a niektórzy ciągnęli za sobą ogon skazy szkolnego łobuza, ale en masse postrzegani byliśmy jako szare wypełnienie – tło dla tych diamentów z A i tych nieokiełznanych dzikich stworów z D. Klasą byliśmy jednak zgraną i to stanowiło o naszej sile. O klasie więc będzie w miesiącu, co na klasy dzieli w obecnej rzeczywistości nawet coraz bardziej.

S-klasę zdarzyło mi się prowadzić wiele razy ze względu na poboczne zajęcie wykonywane w czasie studiów. I to naprawdę jest samochód z klasą. Kierowcy wtedy chyba jakoś bardziej byli wypoczęci, bo ostatnie wypadki zdecydowały o tym, że potraciłem resztki czegokolwiek, co jeszcze miałem w stosunku do bliźnich. Wyjeżdżając bowiem jakoś niedawno z ulicy, co to nią można tylko w prawo w Focha (ta naprzeciwko Opery Nova), zostałem (nie sam zresztą) rozsmarowany prawie na ścianie przez pana, który ledwo zdążył odbić i otarł się o mnie lusterkiem, nie mając bynajmniej pięćdziesiątki na liczniku. Stanęliśmy na światłach, otworzyły się drzwi i z audi wychynęła panna brwianna, która pchnęła w moim kierunku wiązankę raczej nie kwiatów polnych, ale kwiecistą za to w nazwy zawodów, części ciała raczej na południe się gnieżdżących oraz sugestii, czym sobie powinienem co zatkać. Nie narzekam w tej kwestii, ale chyba nie dosięgnę. Wbrew sugestiom partnerki mej pięknej wysiadłem z auta i podszedłem do kierowcy. Szybkę miał otwartą, więc bluzg został przekserowany i łuszczył mi teraz prawy

policzek, natomiast spokojny mój głos jednak jakoś się do pana kierownika prześlizgnął, informując go, iż: „… jechał pan na prawym kierunkowskazie”. Pan spojrzał i przeprosił. Bluzg zelżał, ale nie ustał. Czasami wiedza dociera z trudem. Trudno.

Przypadkiem zupełnym przypadek klasowy numer dwa zdarzył się, kiedy wysiadałem z auta pod domem. Jakoś się tak transportowo ta opowieść toczy. Dwóch… errr… hmmm… no, brak adekwatnego określenia, bo każde jest albo nie do „BIK-u”, albo zbyt obraża gatunek użyty do porównania. W takim razie dwóch zaczepiło trzeciego hasłem: „Szacunek dla pana… nie, no, plecaczek klasa. Można na sekundkę?”. Potem już było: „Chodź tu, k…. !”, i szybki tupot trzeciego. Chłopak najwyraźniej coś trenował, bo nie mieli szans. Poza tym nosząc tak obcisłą czapkę, jak jeden z dwóch, ciężko się biega, bo powietrze nie ma którędy dostać się do mózgu. Jeśli bez czapki ma dokąd się w ogóle udać. Z szacunku do klasy chcieli mu skroić portfel albo zmusić do kupienia piwa. Wiem, to była tylko zaczepka, ale jak wiele mówiąca o tym, co dookoła. Niestety.

Nie wiem, czy do szkoły trzeba. Ja wspominam niezwykle dobrze, mimo że trzecią klasę wspominam licealną podwójnie. Było nudno, bo to samo, ale dzięki temu, że to samo, to w ogóle poza tym nie było nudno.

Nauczyli. Głównie tego, że trzeba z szacunkiem i klasą.

Chodzę sobie i myślę też sobie, patrząc na dookoła, że Bydgoszcz ma szkołę raczej taką na tajnych kompletach zorganizowaną, bo przykładu nie bierze prawie w ogóle, tylko żyje wobec zasady „moje życie, moje błędy – nie wasz interes”. Z tym że właśnie nasz i może w sprawach kultury i kierunku, i sposobów rozwoju trzeba by czasami było podpatrzeć zajęcia trzeciej A, skopiować rozkład i wypełnić lokalizacją. A, no i przestać się kopać z kolegami pod ławką.

Porozmyślałem, włączyłem, żeby odetchnąć, i pół godziny później, napełniony kolejną relacją z piaskownicy, poszedłem zapytać: – Mamo, co się stało z naszą klasą?

– Z naszą? Z naszą nic.

Szymon Andrzejewski wrzesień 2017 |

| 5

literatura Piękny umysł swojej epoki Z bydgoszczanką, dr nauk humanistycznych w zakresie literaturoznawstwa Hanną Trubicką, autorką wydanej niedawno monografii Kultura to Ty. Filozofia kultury Józefa Wittlina, rozmawia Emilia Walczak.

Pamiętasz dzień, w którym poznałaś postać Józefa Wittlina? Opowiedz, proszę, o tym.

Profesor Maria Jakitowicz z Zakładu Folklorystyki i Literatury Polskiej UMK w Toruniu opowiadała pięknie o wierszach i powieści Wittlina na wykładach z historii literatury XX wieku i była tak dobra, że umieściła Sól ziemi na liście lektur obowiązujących na egzamin.

Przeczytałam powieść, która trafiła do mnie już od pierwszych słów.

I tym tak Cię urzekł, że postanowiłaś spędzić z nim kilka lat swojego życia, pisząc doktorat mu poświęcony?

Sam pomysł na doktorat wziął się z moich zainteresowań kulturoznawczych, a dokładniej z fascynacji polskim kulturoznawstwem, które jest właściwie filozofią kultury – a w każdym razie wyrasta z tradycji filozofii kultury. Zarówno Stanisław Pietraszko, twórca kulturoznawstwa we Wrocławiu, jak i Jerzy Kmita, który mniej więcej w tym samym czasie stworzył silny ośrodek kulturoznawczy w Poznaniu, tak właśnie postrzegali kulturoznawstwo – jako wiedzę o kulturze jako pewnej całości, będącej efektem ludzkich zdolności wartościoi sensotwórczych. Tak się składa, że mamy te zdolności i czegokolwiek się dotkniemy, cokolwiek robimy, chcemy zamieniać to w pewną wartość, czyli coś abstrakcyjnego, i nadajemy naszej działalności sens, czyli właściwie filozofujemy. Gotując obiad, chcemy, żeby był smaczny – a nie tylko nas odżywiał. Rozmawiając z kimś, chcemy nawiązać porozumienie – a nie tylko wymieniać informacje. Grając w gry zespołowe, chcemy zawiązać lub zacieśnić więzi między nami i innymi uczestnikami gry – a nie tylko zdobywać punkty. Idąc na spacer, chcemy zebrać myśli, coś zaplanować i się nad czymś zastanowić, a nie tylko wdychać pierwiastek O2. Itd., itd. Sztuka i inne materialne i duchowe wytwory ludzkiej działalności, takie jak nauka, religia, prawo, zwyczaje i obyczaje, zasady moralne itp. są najbardziej namacalnymi przejawami tej ludzkiej cechy, o której właśnie powiedziałam, i dlatego znaleźliśmy dla nich wszystkich jeden zbiorczy 6 |

| wrzesień 2017

termin – „kultura”. I właśnie tą kulturą – jej całością i jej fragmentami – fascynujemy się my, jej badacze – kulturoznawcy, antropologowie, etnografowie, literaturoznawcy, filmoznawcy, religioznawcy, socjologowie kultury, filozofowie itd. I badamy ją – znów: we fragmentach i w całości, zależnie, kto jakie badania prowadzi i jaką metodologię przyjmuje.

No dobrze. Ale co z tym Wittlinem?…

Tak się składa, że o kulturze tak rozumianej myślą też często pisarze i artyści – a nie tylko naukowcy – zastanawiając się nad jej filozoficznym sensem i opisując, i interpretując jej poszczególne wytwory. I właśnie Wittlin był jednym z tych pisarzy, którzy to robili, tak jak i robiło to wielu innych polskich pisarzy XX wieku – o czym można się przekonać, zaglądając chociażby do dwóch tomów Kulturologii polskiej XX wieku, leksykonu biograficznego przedstawicieli polskiej myśli kulturoznawczej XX wieku pod redakcją Grzegorza Godlewskiego. Niestety, nie ma w nim Wittlina i dlatego całą pracę wydobywczą należało w tym wypadku wykonać całkowicie samodzielnie – jej właśnie efektem jest moja książka.

A czy był to trudny związek? Były momenty, że Józef Wittlin po prostu Cię denerwował?

Wittlin był podobno neurotykiem, ale mi nie nadepnął na piętę. Jego córka wspomina go jako wymagającego, ale też troskliwego, opiekuńczego i mądrego ojca. Może dla mnie też trochę taki był?

Czy autor Soli ziemi wciąż stanowi dla Ciebie punkt odniesienia? Porównujesz z nim nowo poznanych pisarzy/myślicieli, myśląc: „No, Wittlin to to jednak nie jest…”?

Sól ziemi jest arcydziełem – a arcydzieło to coś, czego nie można z niczym porównać. Oczywiście o wielu powieściach można by powiedzieć: „Dobre, ale Sól ziemi to to nie jest”, podobnie jak można by powiedzieć: „Dobre, ale Ferdydurke to to nie jest” lub: „Ziemia obiecana to to nie jest”, itd., itd. Chociaż ja nie robię takich porównań.

literatura

Hanna Trubicka, Kultura to Ty. Filozofia kultury Józefa Wittlina, wyd. „Poznańskie Studia Polonistyczne”, Poznań 2017

Biblioteka „Więzi” wznowiła kilka lat temu zbiór pięknych esejów Wittlina Etapy. Italia – Francja – Jugosławia, wydała też arcyciekawą dla osób zainteresowanych polskim życiem literackim i kulturalnym na emigracji korespondencję pisarza z Tymonem Terleckim (nawiasem mówiąc, w doskonałym opracowaniu Niny Taylor-Terleckiej, która wykonała gigantyczną pracę badawczą i opatrzyła wspomniane wydanie bogatymi w liczne ciekawostki i informacje przypisami, które same w sobie mogłyby służyć jako podstawa interesującej publikacji). Nie tak dawno ukazało się wznowienie Soli ziemi (wyd. Wysoki Zamek), a rok temu wyszła ciekawa publikacja Józef Wittlin – pisarz kulturowego pogranicza w serii Literacki wymiar kultury w wydawnictwie KUL-u, gromadząca naprawdę wartościowe teksty na temat pisarza, napisane przez badaczy zagranicznych czy polonistów takiego formatu jak prof. Łukasz Tischner, bratanek Józefa Tischnera. To wszystko o czymś świadczy – Wittlina po prostu nadal warto czytać, o czym niektórzy doskonale wiedzą. A uniwersalnemu charakterowi jego filozofii kultury poświęcona jest w dużej części moja książka, którą serdecznie polecam – dostępna w Księgarni przy Fredry w Poznaniu i poprzez stronę Księgarni.

Książka Kultura to Ty powstała na podstawie pracy doktorskiej pt. Wizja kultury w prozie Józefa Wittlina obronionej w 2016 roku na UAM w Poznaniu (promotor: prof. Bogumiła Kaniewska), a będącej kontynuacją badań przeprowadzonych na początku lat dwutysięcznych przez zespół badaczy z Instytutu Kultury Polskiej UW (Kulturologia polska XX wieku).

Ja robię; mówię: „Ziemia obiecana to to jednak nie jest” (śmiech).

Okej… (śmiech) Z drugiej strony, Wittlin był tylko jednym z wielu pięknych umysłów swojej epoki i jako taki znał też chyba swoje miejsce – był bardzo skromny, znał doskonale i cenił twórczość innych wielkich pisarzy ze swojego pokolenia, a także tych nieco młodszych. Tak też i ja go postrzegam – jako jednego z wielu.

Na koniec powiedz jeszcze, dlaczego, według Ciebie, nasi Czytelnicy również powinni zapoznać się z twórczością Józefa Wittlina? Czy jego myśl posiada jakiś wymiar uniwersalny/ponadczasowy? Od czego powinni zacząć?

Hanna Trubicka studiowała na kierunku Międzywydziałowe Indywidualne Studia Humanistyczne na UMK w Toruniu (m.in. filologię polską, filozofię, etnologię), a następnie na Wydziale Filologii Polskiej i Klasycznej UAM w Poznaniu (studia doktoranckie z zakresu literaturoznawstwa). Laureatka Ogólnopolskiego Konkursu im. J.J. Lipskiego za pracę magisterską poświęconą krytyce literackiej Stanisława Barańczaka (promotor: prof. Jerzy Smulski), autorka kilkunastu artykułów naukowych, opublikowanych m.in. w „Pamiętniku Literackim”, „Zagadnieniach Rodzajów Literackich”, „Przeglądzie Religioznawczym”, „Ruchu Literackim”, „Przestrzeniach Teorii”. Pochodzi z Bydgoszczy, mieszka i pracuje w Warszawie. wrzesień 2017 |

| 7

impro

Uczestnicy warsztatów z Victorią Bang, fot. Przemysław Obarski

Małgorzata Różalska

Impro proste, choć niełatwe Zazdroszczę Wam, bydgoszczanie. Macie w swoim mieście świetnie rozwijającą się scenę impro i Miejskie Centrum Kultury, gdzie możecie oglądać swoje lokalne improwizacje przez cały rok. W wakacje macie Scenę Letnią, gdzie możecie zobaczyć grupy z całego kraju, raz w roku ogólnopolski festiwal Improdrom, a okazjonalnie gościcie nawet improwizatorów z zagranicy! Jakby tego było mało, możecie się sami uczyć improwizacji, macie trenerki na wyciągnięcie ręki, a jak macie szczęście, to i na międzynarodowe warsztaty się załapiecie.

Uczyć się improwizacji, zapytacie? Oczywiście! Chyba nie myśleliście, że to się dzieje samo? A może gdzieś w duchu, oglądając scenę, przeszło Wam przez myśl: „Zrobiłbym to lepiej”? Ale od początku.

Impro to, najprościej rzecz ujmując, teatr improwizacji.

Możecie trafić na określenia takie jak: improwizacje kabaretowe, komedia improwizowana i różne inne wariacje, w zależności od wizji artystycznej grupy.

8 |

| wrzesień 2017

Wizji artystycznej? Oczywiście! Improwizacja jest umiejętnością, narzędziem, dzięki któremu można stworzyć sztukę, zapewnić rozrywkę, albo… wzbogacić człowieka.

Możecie trafić na spektakl improwizowany, który Was wzruszy, potem pójść na skecze improwizowane, które Was rozbawią do łez, a potem przyjść na warsztaty, które w zupełnie poważny sposób wzbogacą Wasze umiejętności miękkie, które później wykorzystacie w życiu i w pracy. Żeby to wszystko mogło się udać, potrzeba treningów.

Impro jest jak mięsień, który potrzebuje ćwiczeń, aby być w formie. A od tego są warsztaty i próby. Na tychże trenuje się różne składowe sztuki improwizacji – słuchanie, komunikację, szybkie reagowanie, kreatywność, odwagę, branie inicjatywy we własne ręce, przy równoczesnym chowaniu własnego ego do kieszeni, by być w stanie błyskawicznie porzucić swoją wizję i zaadaptować się do nowej sytuacji. Nie oszukujmy się, zazwyczaj nam się wydaje, że nasz pomysł jest lepszy niż innych!

impro Ile razy złapałeś się na tym, że rozmawiając z kimś, przytakiwałeś, kiedy mówił, ale już wcale nie słuchałeś, bo z tyłu głowy już wiedziałeś, co mu zaraz odpowiesz? Ile razy wychodziłeś z ważnej rozmowy albo sprzeczki i chwilę później myślałeś: „Teraz wiem, co mogłem powiedzieć”?

A pamiętasz to uczucie satysfakcji, kiedy opowiadałeś jakąś niecodzienną historię, która ostatnio Ci się przydarzyła, i wszyscy słuchali w skupieniu, uciszając tych, którzy próbowali Ci przerwać?

W treningu improwizacji trzeba być Tu i Teraz. Słuchać z ciekawością drugiej osoby, bez przygotowanej z góry odpowiedzi. Błyskawicznie reagować na to, co się dzieje, być odważnym i szczerym. Nie bać się błędów, śmiać się z siebie. Sprawiać, żeby druga osoba błyszczała, zamiast wybijać się jej kosztem. To jest pewien paradoks, który trzeba poczuć, żeby zrozumieć – kiedy nie boisz się popełnić błędów, w tej odwadze mniej ich popełniasz i osiągasz więcej. Kiedy śmiejesz się z siebie, nie odbierasz sobie siły, a jej dodajesz. Kiedy sprawiasz, że partner wypada dobrze, sam dzięki temu wypadasz dobrze, a w impro chodzi o to, żeby obie strony dbały o to nawzajem – w ten sposób tworzy się duet nie do pokonania. Bo i w impro, i w życiu, kiedy próbujemy zabłysnąć czyimś kosztem, umniejszając go, to w najlepszym przypadku wypadniemy na desperata, a w najgorszym – na strasznego gnojka. Zgadnijcie, czy ludzie chcą z taką „gwiazdą” pracować?

A to jeszcze nic. Byliście już na występie impro? Improwizatorzy to często ludzie, którzy w pewnym momencie swojego życia wstali zza biurka, powiedzieli: „Muszę spróbować czegoś nowego”, często, mimo braku profesjonalnego wykształcenia aktorskiego, poszli na warsztaty impro i ich wessało bez końca. Teraz stają w świetle reflektorów jako aktorzy, reżyserzy i scenarzyści, przed dziesiątkami, setkami ludzi i patrząc im prosto w oczy pytają, o czym chcieliby zobaczyć spektakl. A potem go grają.

I

M

P

R

O

W

I

Piękne jest też to, że możecie zobaczyć z biegiem czasu, jak improwizatorzy stają się coraz lepsi. Nie wszyscy, ale akurat na Waszą scenę zapraszani są ci, których wessało.

I którzy pracują nad tym, aby być coraz lepszymi improwizatorami, aktorami, konferansjerami. I nawet z odległych części Polski przyjeżdżają do Was na warsztaty; żeby daleko nie szukać – w zeszłym miesiącu, ze Szwedką Victorią Bang albo Amerykaninem mieszkającym w Barcelonie, Noah Levinem. I uczą się nowego spojrzenia. Przyjmują na klatę swoje słabości. Victoria zmusiła ich do podejmowania ryzyka i zaskakiwania samych siebie – bo co jest dla widza atrakcyjniejsze niż aktor, który skacze z klifu w nieznane? Noah konstruował z nimi opowieści, bo co lepiej trafia do widza niż dobrze opowiedziana historia, z którą mogą się utożsamić? Jak to powiedział na warsztatach Joe Bill, trener i wybitny improwizator z USA – „Impro jest proste, ale niełatwe”. Ale skoro bazuje na komunikacji międzyludzkiej, to jakże mogłoby być łatwe?

Spektakl impro jest trochę jak pokaz iluzjonisty. Widzisz efekt końcowy, który wygląda świetnie, i myślisz – jakie to proste, choć nie wiem, jak zrobione! I nawet nie zdajesz sobie sprawy, że improwizator kieruje Twoją uwagę na to, co masz widzieć, odciągając uwagę od tej drugiej dłoni, w której naprawdę ukryty jest cały trik.

I następnym razem, jak obejrzycie impro, możecie spojrzeć w tę dłoń, w której jest błyskotliwa scena, pełna emocji, zwrotów akcji i humoru, i możecie zerknąć w tę drugą, gdzie kryją się setki godzin treningów, słuchanie, reagowanie, odwaga, dystans do siebie, walka ze słabościami, zew przygody i zabawy, dbanie o partnera i trzymanie własnego ego na wodzy. …a może sami chcecie spróbować?

To pisałam ja, niegdyś nieśmiała licealistka, która zapisała się na warsztaty impro po lekcjach, dziś zawodowa trenerka impro, w drodze do Lublany, by razem z improwizatorami z całej Europy szukać nowych dróg rozwoju.

Bo mnie wessało.

Z

A

T

O

R

N

I

A

zaprasza na warsztaty improwizacji teatralnej. Nabór do nowych grup warsztatowych!

Zapraszamy gorąco do udziału w cyklicznych warsztatach Improwizatorni. Trzy miesiące warsztatów, zajęcia raz w tygodniu (w poniedziałek lub czwartek), w godz. 18.00-20.00, w Miejskim Centrum Kultury w Bydgoszczy. Koszt: 100 zł za trzy miesiące zajęć. Startujemy w październiku.

Warsztat ten to nauka spontanicznego tworzenia, współpracy z partnerem, zespołem. To lekcja słuchania i szczerego reagowania, osiągania stanu „tu i teraz”, spontaniczności, rozbudzania wyobraźni i kreatywności.

Warsztat skierowany jest do przyszłych improwizatorów, aktorów, ludzi sceny, instruktorów teatralnych, osób pragnących rozwoju i wszystkich rządnych nowych, ciekawych doznań i przeżycia pięknej przygody z teatrem.

Zgłoszenia prosimy wysyłać na adres: wymywammy@mck-bydgoszcz.pl. Decyduje kolejność zgłoszeń. wrzesień 2017 |

| 9

bydgoskie rzemiosło Bydgoszcz w Warsztacie, cz. 2:

Grzegorz Klucznik Warsztat Grzegorza Klucznika nie jest zwykłym serwisem rowerowym. Można tu nie tylko naprawić swój jednoślad czy wózek inwalidzki, ale też zamówić do niego ręcznie wykonany bagażnik. I przede wszystkim porozmawiać z ciekawym człowiekiem.

Niepozorna brama na Gdańskiej, naprzeciw Rywala.

Na zewnątrz tłum, samochody na światłach i dzwonki tramwajów. Kiedy wchodzę na podwórko, wszystko cichnie. Swój rowerowy warsztat Grzegorz Klucznik zlokalizował na samym końcu podwórza, więc zanim do niego dojdę, mijam kilka sklepików i szumiące wentylatory. Jest przed osiemnastą, więc warsztat prawie od godziny powinien być zamknięty. Mam szansę na to, by porozmawiać z Grzegorzem spokojnie, bez klientów i przeszkadzania mu w pracy. Szybko przekonuję się jednak, że godziny otwarcia są tutaj tylko kwestią umowną. Zastaję go nachylonego nad holenderskim rowerem. Rozglądam się po wnętrzu. W dwóch rzędach ustawione są rowery MTB, miejskie, szosowe i ostre koła. Jest nawet tandem. Zobaczyłbym też cargo, czyli rower do przewożenia większych ładunków, ale ten akurat jest w warsztacie stolarskim, skąd wróci z drewnianą skrzynią.

– W środku powinien zmieścić się dorosły człowiek – mówi Grzegorz. Rower skonstruował sam. Zespawał

10 |

| wrzesień 2017

Adam Wyzujak

ramę, dobrał części i zmontował wszystko w jedną całość. Nie myśli o tym, żeby wykorzystać go komercyjnie: – Chciałbym, żeby na razie korzystali z niego moi znajomi, chociaż z drugiej strony, marzy mi się spopularyzowanie towarowej funkcji rowerów. Pytam go, jak jeździ się takim, dużo dłuższym i cięższym, rowerem.

– Na początku myślałem, że geometria ramy nie do końca mi wyszła, bo w czasie jazdy ciągnęło na boki.

Ale okazało się, że po prostu trzeba się przyzwyczaić i po kilku minutach jeździ się już stabilnie. Im szybciej, tym wygodniej.

To oczywiście nie jest pierwszy rower, który złożył Grzegorz. Wszystko zaczęło się w Londynie, około 15 lat temu.

– Znalazłem gdzieś stary rower górski. Stwierdziłem, że to najlepszy sposób na poznanie nowego miasta. Słuchałem opowieści kurierów rowerowych i coraz bardziej wsiąkałem w ten klimat. W 2004, po powrocie do Polski, złożył sobie pierwsze ostre koło. To rower bez wolnobiegu, nie można więc jechać na nim nie pedałując. Osprzęt ogranicza się do niezbędnego minimum. Nie ma tu przerzutek, błotników, a często nawet hamulców. Dziś takie rowery można już kupić, ale wtedy trzeba było złożyć go samemu na szosowej lub torowej ramie.

Obyło się bez problemów, bo nie było to jego pierwsze zetknięcie z mechaniką. – Od dziecka interesuje mnie składanie customowych motocykli – mówi. – Kiedy miałem 14 lat, zaprojektowałem trójkołowiec z silnikiem od zaporożca. Nie zrealizowałem tego projektu, ale wydrukowała go „Kopteri”, fińska gazeta o chopperach. * Do warsztatu wchodzi właśnie trzech chłopców. Jednemu z nich łańcuch spadł tak niefortunnie, że zablokował tylne koło. – Mam klienta – przeprasza mnie Grzegorz i obsługuje chłopaka poza kolejnością. Chwila wystarczy, żeby zorientował się, że winna jest źle wyregulowana przerzutka. Po kilku minutach klient odjeżdża sprawnym rowerem, a ja rozglądam się po warsztacie. W środku stoi kilkadziesiąt rowerów, w tym ten tandem.

Pytam o zlecenia. – Głównie rowery do codziennej jazdy i zwykłe usterki. Ale nie narzekam, bo lubię klientów, którzy nie są specjalistami. Lubię im pomagać, tłumaczyć i rozwiewać wątpliwości. Wiem, że dzięki temu lepiej rozumieją swoje rowery, że czerpią z jazdy większą przyjemność i potrafią bardziej efektywnie wykorzystać ich potencjał. Poza tym do warsztatu Grzegorza trafiają też mniej typowe rowery: – Tandem przyniósł mój znajomy, który czasem jeździ na nim z żoną. Oprócz tego mam tu rower szosowy od klienta ze Stanów. Znalazł mnie przez internet. Zależało mu na tym, żeby w warsztacie rowery naprawiał właściciel. Właśnie przyjechał do Polski, a jego szosa nabiera konkretnych kształtów.

Grzegorz nie ogranicza się jednak do samych rowerów.

Naprawia też wózki inwalidzkie. – Na tym polu też upatruję szansy na rozwój, bo w Bydgoszczy praktycznie nikt się tym nie zajmuje. Poza tym można u niego zamówić ręcznie robione bagażniki. – Robię je na wymiar, z materiałów, które wybierze klient, dopasowane do jego potrzeb i konstrukcji roweru. Duże, pojemne bagażniki to część tego samego planu, co rower cargo: – Chcę pokazać ludziom, że małe i średnie ładunki na dwóch kółkach przewozi się równie dobrze, co samochodem. * Co będzie dalej? Grzegorz po cichu liczy na to, że w jego warsztacie pojawi się więcej nietypowych lub sportowych rowerów. – Chcę też poważniej zająć się wózkami inwalidzkimi. Poza tym przymierzam się do zrobienia kolejnego roweru od podstaw. Nie mam jeszcze konkretnych planów, ale marzy mi się riksza.

Fotografie: Zuzanna Straszewska

wrzesień 2017 |

| 11

książka Bartłomiej Siwiec

Skrawki codzienności, czyli polifoniczna opowieść o Annie Jachninie 1.

Od samego początku lektury książki Marcina Karnowskiego Ziarnko piasku. Rzecz o Annie Jachninie towarzyszy nam wielogłos. Karnowski (można by rzec: narrator wiodący, choć sam siebie nazwie skrybą) w sposób dość konkretny wprowadza nas w całą historię. Prowadzi po śladach głównej bohaterki, odkrywa nowe wątki. Z boku słyszalne są głosy Wojtka (wnuk bohaterki książki) i Justyny. Jest jeszcze czwarty głos należący do Hanny. Nie od razu zorientowałem się, że to głos samej bohaterki, Anny Jachniny, która w konspiracji używała pseudonimu „Hanna”. Taka polifoniczna narracja jest ciekawa i – co chyba najważniejsze – wciągająca. Boję się używać słowa „atrakcyjna”, bo to niektórym źle się kojarzy, ale tak może być właśnie odbierana. Krótkie zdania nadają książce odpowiedni rytm. Dodatkowo fotografie, skany dokumentów, a nawet rysunki Jachniny umieszczone wyjątkowo trafnie, tam, gdzie powinny być, a więc zgodnie z porządkiem chronolo-

Marcin Karnowski, Ziarnko piasku. Rzecz o Annie Jachninie, Fundacja Vlepvnet, Warszawa 2016

12 |

| wrzesień 2017

gicznym i dopasowane do poszczególnych rozdziałów.

I jest to zabieg zdecydowanie lepszy niż umieszczanie ich na końcu.

2.

Wojtek wprowadza do książki doświadczenie, bezpośredniość i bliskość, której z oczywistych względów brakuje Karnowskiemu. Jemu opowiada się lekko, trzyma się pamięci. Wyrzuca z siebie poszczególne slajdy, które tworzą rodzinną historię: partie szachów z dziadkiem, zabawy w lesie w okolicy dawnego Zachemu, fragmenty rozmów z Anną, wspomnienia z czasów harcerskich.

Szczegóły, które kryją w sobie siłę. Skrawki codzienności, które więcej mówią o człowieku niż najbardziej nawet misternie utkane historie napisane przez obcych.

Niektóre krótkie, jak choćby wzmianka o tym, że Anna poszła do kina na Listę Schindlera i po dziesięciu minutach wyszła, albo bardzo ważna uwaga odnośnie do duchowości Anny. Ona uwierzyła w Boga ze względu na

książka Auschwitz; inni tam stracili wiarę, a ona uwierzyła, bo przeżyła. I jeszcze ta o zażenowaniu Anny, gdy w eterze zadebiutowała rozgłośnia księdza Rydzyka. Krótkie i mocne zarazem są te jego uwagi.

3.

Anna Jachnina znana jest przede wszystkim jako autorka słów jednej z najbardziej rozpoznawalnych okupacyjnych piosenek: „Siekiera, motyka, piłka, szklanka,/ W nocy nalot, w dzień łapanka…”, która pojawia się już w filmie Leonarda Buczkowskiego z 1947 roku Zakazane piosenki. Nic więc dziwnego, że autorka łączona bywa z Warszawą, w której spędziła część okupacji. Tam aktywnie działa w Armii Krajowej, w Biurze Informacji i Propagandy redaguje ulotki, plakaty, pisze teksty piosenek, które mają podnosić warszawiaków na duchu.

Musi być dobra w tym, co robi, skoro o jej działaniach pisali później najlepsi znawcy tematu: Władysław Bartoszewski, Aleksander Kamiński czy Tomasz Szarota.

Niestety, w listopadzie 1942 roku zostaje aresztowana przez gestapo, osadzona na Pawiaku, a następnie zesłana do KL Auschwitz-Birkenau. Duże wrażenie wywołuje końcowe zdjęcie, na którym stosunkowo młoda kobieta trzyma na rękach dziecko. Zdjęcie nie jest podpisane. Nie wiem, kim jest malec (może Wojtek?), ale wiem, kim jest kobieta. Poznaję ją po wyrytym numerze: 25990.

4.

Pamiętam jedną sugestię Imre Kertésza o Auschwitz-Birkenau: że obóz właściwie pozostał w nim do końca życia.

Trudno się uwolnić i zacząć wszystko od nowa, ciągnąc za sobą bagaż tak traumatycznych doświadczeń. Całe późniejsze życie człowiek nosi w sobie obozowe piętno. Nie da się go zrzucić ani wymazać, tak trudno jest zapomnieć; to właściwie niemożliwe, usunąć wypalony w skórze numer też nie sposób. I Wojtek powie o Annie, że ona tak potrafiła, czasami zupełnie niespodziewanie, np. w czasie kolacji wigilijnej, nagle wspomnieć esesmanów, którzy „współżyli seksualnie z kobietami na stosie trupów”. I powie również, że pamięta w tamtej sytuacji pewien rodzaj zakłopotania. Nawet najbliższa rodzina nie wiedziała, jak na te straszne wspominki reagować.

5.

Z wiadomych względów najciekawszy wydaje się pamiętnik. Hanna przywołuje Wspomnienia Rudolfa Hoessa, komendanta obozu. Jest rok 1942, Wigilia. Hoess stwierdza, że zrobił więźniom przyjemność, gdyż kazał na Lager Strasse wystawić choinkę. Komentarz Hanny: „Łza wzruszenia kręci się w oku. Byłam właśnie jedną z tych, które tak hojnie obdarował komendant Hoess”. W innym miejscu wspomina swoją pracę na bloku tyfusowym. Codziennie umierało tam nawet 400 osób. W ciągu trzech miesięcy epidemia zabrała 15 000 osób.

Najstraszniejsze jednak nie są cyfry, ale opisy ludzkich zachowań i ta radość, ta niezwykła radość, gdy jedna z jej obozowych koleżanek, Pola, oznajmi: „Urszula zdobyła pod kuchnią trzy ziemniaki”.

6.

Anna Jachnina cudem uniknęła śmierci. Z Auschwitz-Birkenau została przetransportowana do KL Ravensbrück. Powszechnie jest znane, że tysiące kobiet przetrzymywanych przez Niemców właśnie w tym obozie uratowali Szwedzi.

Los uśmiechnął się do Anny. W Szwecji odzyskała zdrowie.

W 1947 roku była już w Bydgoszczy. Na trzy kolejne dekady zwiąże się zawodowo z Rozgłośnią Pomorską Polskiego Radia, czyli z dzisiejszym Radiem PiK. Notatki z czasów wielkiego terroru przetrwały, teraz tylko wymagały twórczego przerobienia i uzupełnienia. Justyna powie, że w pozostawionych po Annie materiałach wszystko było odpowiednio podpisane, tak jakby główna bohaterka chciała, żeby ktoś zrobił z tego użytek, żeby zainteresował się jej historią.

7.

Nieraz zastanawiałem się, jak pisać o ludziach, którzy niedawno zmarli, ale wcześniej dużo przeżyli: aresztowanie, zesłanie, głód i poniewierkę, a niektórzy nawet obóz koncentracyjny. Jak pisać o nich, żeby jeszcze kogoś zaciekawić tym tematem, nie powielać schematów i nie popaść w patetyczność; żeby pokazanie czyjegoś bólu przyniosło ulgę, a nie dodatkowe cierpienie. Jeśli w najbliższym czasie ktoś zapyta mnie o receptę na udaną opowieść o świadku historii, uczciwie polecę mu tę wciągającą i nowatorsko napisaną książkę.

wrzesień 2017 |

| 13

książka Bartłomiej Siwiec

Poeta w zakładzie lecznictwa zamkniętego Sam tytuł wydaje się dość oryginalny i nad wyraz trafny. Śmierciochron, czyli zbitka dwóch słów: rzeczownika „śmierć” i czasownika „chronić”. Pisanie jest dla Banacha sposobem na życie, a także próbą przełamania monopolu śmierci. Przecież niektórzy pisarze żyją wiecznie. Jest to również swoista próba definicji: czym jest poezja?

Banach tylko na przestrzeni ostatnich dwóch dekad wydał kilkanaście zbiorów wierszy (autor alergicznie reaguje na słowo: tomik), przez ten czas dorobił się własnego stylu i jest na pewno poetą rozpoznawalnym, ale to nie ilość stanowi o sile jego pisarstwa. Pewne jest, że Banach posiada swoisty kod, a tę umiejętność posiadają jedynie nieliczni. Obecny zbiór wydaje się chyba jeszcze bardziej „Banachowy” niż poprzednie, a to, że autor Ronda jest ironiczny, to jest już banał; każdy, kto zna jego pisarstwo, wie, że ironia dla Banacha to chleb powszedni. Autor też słynie z dygresyjnego komentowania rzeczywistości, chętnie korzysta z publicystyki, ale unika prostych tez i naiwnych odpowiedzi.

Wojciech Banach, Śmierciochron, Galeria Autorska Jan Kaja, Jacek Soliński, Bydgoszcz 2017

14 |

| wrzesień 2017

Wiersze zostały pogrupowane przez autora w trzy cykle: Mężczyzna sześćdziesięcioletni, Święta życia, W pobliżu rezerwatu. Z lektury utworów Banacha dowiemy się, co podmiot liryczny myśli o aborcji, uchodźcach, lustracji, jaki ma stosunek do wydarzeń, które wstrząsnęły światem, jak np. zamach terrorystyczny w Nicei, ale też do tych, którymi mało kto się zajmuje, jak np. wybory miss Holokaustu w Hajfie. Zatem można od razu zauważyć, że Banach często wierszem reaguje na bieżące wydarzenia.

Czasami też na rzeczy, które giną gdzieś w szumie informacyjnym, albo po prostu nie przebijają się do opinii publicznej jako wartościowe. Czytając te teksty trzeba jednak pamiętać, że wyrastający z nowofalowej tradycji autor jest niezwykle przewrotny, a to oznacza, że jego rozpoznanie wymaga porządnego namysłu i powinno być głębsze niż tylko jednorazowa lektura.

Jednym z ważkich i chyba też ulubionych tematów poruszanych przez Banacha jest desakralizacja. Ludzie współcześni odeszli od Boga i to autora Czasu przestawienia po prostu smuci. Na jego oczach rozpada się

książka gmach, który budowano przez ponad dwa tysiące lat.

Wraz z pustoszeniem kościołów następuje zanik tradycji chrześcijańskiej. Ludzie odchodzą od religii, albo co najmniej jej wpływ na współczesnych jest znacznie mniejszy, niż to było w poprzednich dekadach. I postępują zmiany, a Banach jawi się jako przeciwnik zmian, obrońca starego porządku. Jest przyzwyczajony do tradycyjnego modelu, w którym Kościół katolicki cieszył się powszechnym szacunkiem. Ale pojawia się też kolejne pytanie: czy zmiany idą w dobrym kierunku? Myślę, że podmiot liryczny wielokrotnie podaje to w wątpliwość (Początek bajki, Święta starych ludzi) i jego sceptycyzm jest jednym z przewodnich tematów zbioru. Warto również dodać, że jest krytycznie nastawiony do politycznych elit zjednoczonej Europy (Poprawność).

Nie jest to żaden zarzut, ale spostrzeżenie dotyczące jego politycznych upodobań. A więc podmiot liryczny utożsamia się z tzw. starym światem, ale ten świat odchodzi. Pozostają nostalgia i sentyment za nim, za tradycją i wartościami. Można by chyba rzec, że poeta żyje przeszłością, a może jest to krzyk, beznadziejny krzyk: człowieku, dokąd zmierzasz?

Czytając ten zbiór myślałem o tym, że jeśli rzeczywiście bieżące wydarzenia są dla niego tak ważną pożywką, bez której nie mógłby tworzyć, to co by się stało, żeby zamknąć autora „w zakładzie lecznictwa/ zamkniętego/ przed czytelnikami” – jak to ciekawie ujął w wierszu Przypadłości zdrowotne. Czyż odcięcie od gazet, radia, internetu i czytelników oznaczałoby zmianę tematów, a może nawet i dożywotnie milczenie?

Po przeczytaniu zbioru w pamięci pozostaje wiele utworów, choćby Spotkanie z (nie) ciekawym pisarzem, czyli, jak zapewne chce autor, właśnie z nim. Czytając ten tekst nasuwa się smutna refleksja, że dzisiaj o wartości pisarza świadczy nie jego dzieło, talent czy tak zwana maestria warsztatowa, ale czynniki dodatkowe. Współczesna kultura jest bardzo powierzchowna, żywi się głównie plotkami, uwielbia etykietki. Warto zawołać za autorem: cóż ciekawego w pisarzu, który całe życie żyje z jedną kobietą, ma pełnosprawne dzieci, nigdy nie był księdzem, masonem, cyklistą, terrorystą, bez żadnych wyroków i prób samobójczych? Czy naprawdę – zakpi autor – chcą Państwo dalej uczestniczyć w tym spotkaniu?

Proszę mi podać nazwisko innego bydgoskiego twórcy, w którym są tak znaczne pokłady autoironii.

Do końca jednak nie rozumiem, dlaczego autor uważa, że Śmierciochron to optymistyczna książka. Być może paradoksalnie dzięki trzeciej części. Ta trzecia część to swoista kronika towarzyska. Banach dedykuje niektóre wiersze znanym lokalnym twórcom: Wiesławowi Trzeciakowskiemu, Kazimierzowi Rinkowi, Alinie Kluzie-Kaji i Jackowi Solińskiemu, ale też wspomina nieżyjących już: Macieja Obremskiego, Kazimierza Hoffmana, Olgę Panczenko i innych. Jeśli rzeczywiście jest to zbiór optymistyczny, to chyba właśnie dlatego, że jest w pewnym sensie pochwałą życia. Poeta po to właśnie jest, tworzy taką swoistą kronikę – żeby luźno przypomnieć Marquezowski zwrot – zapowiedzianej śmierci, wszyscy przecież zmierzamy w tym samym kierunku. Kronikę, w której znajdą się wszyscy, żywi i umarli, towarzyszki i towarzysze. Sytuacja trochę jak z konduktu żałobnego, posuwamy się naprzód, ale dokąd idziemy?

Myślę, że w najnowszym zbiorze Banach balansuje na granicy dobrego smaku, ale tej granicy nie przekracza. Co prawda wiersz o doktorze dokonującym aborcji (Stary doktor) czy dwa wiersze o wyborach miss Holokaustu (Święto Życia, Wybory Miss Holokaustu) pozostają w pamięci, a nawet mogą wydawać się trochę niesmaczne, ale czy poezja nie jest przede wszystkim po to, żeby prowokować, pobudzać, zadawać niewygodne pytania?

Każdy, kto zetknął się z tym chlebem, wie, że to nie jest sama słodycz.

Wydaje się też, że Banach w najnowszym zbiorze jest bardziej metafizyczny niż w poprzednich. Świadczy o tym choćby ostatni, dość tajemniczy wiersz, będący komentarzem do zamieszczonych obok ilustracji dwóch linorytów Jacka Solińskiego: Przebijanie łodzi i Podróżujący ogrodnik. Po tym wierszu nawet jego najbardziej zagorzali przeciwnicy nie będą mogli mu zarzucić, że wpisuje się on tylko i wyłącznie w nurt publicystyczny, czyli de facto odpowiadający na społeczne zapotrzebowanie. A że jest to wiersz metafizyczny sięgający wprost do sacrum, świadczy choćby jego zakończenie: „Staram się również/ zastanawiać nad pielęgnacją/ korzeni”.

Co dalej? Czym jeszcze nas zaskoczy Wojciech Banach?

Mam takie wrażenie, że jest on poetycko rozpędzony, i wierzę, że jeszcze nie powiedział ostatniego słowa.

Oby tylko poszedł drogą metafizyczną, tą, którą od lat podąża również Soliński. wrzesień 2017 |

| 15

zugzwang (52)

siwiec Na Jedwabnym Szlaku

nia okolicę, a tam kolejne zbiorowisko i znowu ktoś czyta wiersze Dariusza Tomasza, i tak przez cały mur, aż do Nasze środowisko literackie jest małe, każdy coś tam końca. A na końcu muru stoi autor i ostatni wiersz czyta podsłucha. I nagle dowiedziałem się, że Dariusz Tomasz przepiękną chińszczyzną. Oklaski. I my też tam stoimy, Lebioda, który uważa siebie za następcę Czesława Mi- delegacja z Bydgoszczy. Płaczemy wraz z publicznością. łosza, Dariusz Tomasz Lebioda Wielki, który w swoim A potem pisarze chińscy zapraszają pisarzy polskich na dorobku ma już zapewne więcej orderów, odznaczeń wódkę (tak patrzę też pod swoim kątem), a na końcu i medali niż Miłosz, będzie tłumaczony na język chiński. turniej ping-ponga. I jeśli Mur Chiński jest widziany A czy Miłosz był tłumaczony na chiński? Tego nie wiem, z kosmosu, to jest nadzieja, że i nas tam zobaczą i że na ale Dariusz Tomasz będzie. Ale to jeszcze nie koniec sen- nas trochę tej sławy skapnie. sacji, przecież to nie będzie nakład w postaci 300 egzemPrzyznaję, że mówię to wszystko z lekką nutą zazdroplarzy, tyle egzemplarzy to w Bydgoszczy można wydać, ści. Bo też lubię podróżować, ale chyba mógłbym jedyale Chińczyków są miliardy, nie wiersze kołobrzeskie więc i nakład musi być stowydać, albo olszyńskie, sowny. Słyszałem, że Daw najlepszym razie chorI my też tam stoimy, delegacja riusz Tomasz ma ambicje na wackie. Ale gdzie mi się tysiące egzemplarzy, może równać z Lebiodą, który już z Bydgoszczy. Płaczemy wraz nawet na 100 000. Wszyscy zalał Erewań wierszem orz publicznością. A potem mówią, że rynek chiński jest miańskim, w Bagdadzie na trudny, pełen niespodziatargu można kupić wiersze pisarze chińscy zapraszają nek, ale co tam, ja w Darka irackie, a w Brukseli w parpisarzy polskich na wódkę (tak wierzę, że przebojem się kach czytają jego wiersze wedrze i pokaże Chińczybelgijskie, sam widziałem, patrzę też pod swoim kątem), kom, że można. Bayer Full że nawet Manneken pis czya na końcu turniej ping-ponga. przetarł już Jedwabny Szlak, ta (ale tylko w przerwach, można śpiewać po chińsku? gdy nie sika). W Istambule Można! I te dwa nasze hity wiersze tureckie Dariusza eksportowe zaleją chiński Tomasza są popularne zarynek, pokażemy Chińczykom, że Polacy nie gęsi, też swój równo po europejskiej, jak i azjatyckiej stronie miasta. język mają.

Ma horyzonty Dariusz Tomasz Wielki, ma. I perspektyTeraz, jak już jest książka, trzeba się zastanowić nad wy. Jeszcze chyba z trzysta krajów na tym turystycznym trasą promocyjną. Najpierw proponuję Hongkong (bo szlaku mu pozostało, tysiące wierszy czeka na swoją kochyba w Chinach najbardziej jest europejski), potem lej. Będę trzymał za niego kciuki.

Szanghaj (tam ponoć potencjalnych kupców jest najwięNa zakończenie przypomnę też Dariuszowi pewną cej), Pekin (spotkanie z autorem odbędzie się na placu znaną maksymę Konfucjusza o tym, że „człowiek nie Tiananmen), a trasę zakończyć pod Chińskim Murem. potyka się o góry, lecz o kretowiska”. Bo przecież jak się I mam nawet taką koncepcję, żeby wtłoczyć Dariusza idzie z głową w chmurach, a nawet prawie płynie po Tomasza Wielkiego trochę w chińską tradycję: w jednym niebie, to człowiekowi się wydaje, że jest taki ważny, taki miejscu muru będą czytane jego wiersze, ludzie klasz- wielki i bardzo łatwo jest przeoczyć coś przyziemnego, czą, a następnie łucznik bierze strzałę, napięcie na twa- coś, co potem przyklei się do butów i niezbyt ładnie rzach widowni, strzała ogniowa leci, trafia w snop siana pachnie. kilkadziesiąt metrów dalej, też pod murem, ogień rozjaśBartłomiej Siwiec

16 |

| wrzesień 2017

bydgoski insynuator kulturalny

PRUSS Mało odpowiedzialny organ Zdzisława Prussa (157) Pochwała uczuciowości Obchodzący 25-lecie pracy twórczej fotografik i muzyk Wojciech Woźniak świętował swój jubileusz w Galerii „Kantorek”. Choć wszystkie prezentowane tam prace były nader interesujące, to szczególną uwagę przyciągał „Portret z psem”. A że na owym fotogramie p. Wojciech tuli się do swego pupila z większą czułością, niż to czyniła słynna dama ze swoją łasiczką – przeto już teraz można prorokować, że do licznych nagród bydgoskiego artysty dojdzie jeszcze jedna: Złota Odznaka Honorowego Animalsa!

Piekielna pokusa W swoim najnowszym wyborze wierszy „Co jeszcze jest jasnością” Mieczysław Wojtasik wyznaje, że w imię zasady „wierzyć, nie wierzyć, ale sprawdzić trzeba” zamierza wybrać się do… piekła, gdzie „nigdy nie brakowało biesiadników” i gdzie ponoć „szatan urządza dni otwartych drzwi i turnusy promocyjne”. Choć przyjaciele poety robią co mogą, by odwieść go od tej ryzykownej eskapady, to p. Mieczysław jako charakterny Kujawiak i miłośnik towarzyskiego życia twardo obstaje przy swoim.

Na całego Bydgoszcz coraz bardziej staje się miastem akademickim. Choć utraciła Akademię Medyczną, to ma Akademię Muzyczną, a także Akademię Natura, tudzież Letnią Akademię Sztuki Cyrkowej. Dzięki tej ostatniej nie mamy już wątpliwości, że gród Łuczniczki gotów jest stanąć na głowie, by dorównać w akademickim prestiżu miastu Kopernika.

Salonowy wysyp Po obfitych letnich opadach jak grzyby po deszczu wyrastać zaczęły nad Brdą… literackie salony. Do istniejące-

go już i państwowego Salonu Hoffman dołączyły (już prywatne!) Salon Banach i Salon Rzepecka. W obu tych placówkach rolę przysłowiowego lwa salonowego pełni z wrodzonym sobie wdziękiem i merytorycznymi kompetencjami poeta i filozof Marek K. Siwiec.

Językowe rozpasanie Jak informowały afisze i banery, w rozgrywanych w Bydgoszczy zawodach lekkoatletycznych brali udział superbohaterowie! Jeżeli mianem superbohatera określany jest facet pchający kulą, to jak nazwać tego, który skacze do wody, by ratować tonącego? Od prof. Bralczyka i Miodka oczekujemy odpowiedzi na to… mega-, a może nawet gigatrudne pytanie.

Lusterko wsteczne /-25/ Ćwierć wieku temu (wrzesień 1992) – Impresariat Teatru Polskiego oferował „Promieniowanie ojcostwa” Karola Wojtyły.

– W cyklu „Koncertów domowych” organizowanych w Galerii Urszuli Danielewskiej wystąpili Andrzej Łęgowski (flet) i Mariola Salaber (harfa).

– Na poplenerową wystawę letnich warsztatów rzeźbiarskich „Drożdzienica 92” zapraszał Wojewódzki Ośrodek Kultury.

– Dyrektor Opery Nova Adam Puacz podał do wiadomości, że w jego placówce 70% załogi stanowią artyści, a 30% personel obsługujący.

– Cieszący się ogólnopolską renomą Bydgoski Antykwariat Naukowy obchodził swoje 40. urodziny. wrzesień 2017 |

| 17

Adresy bydgoskich instytucji kultury AKADEMIA MUZYCZNA

im. Feliksa Nowowiejskiego, ul. J. Słowackiego 7, 85-008 Bydgoszcz, tel. 523 210 582, www.amuz.bydgoszcz.pl 1 Akademicka Przestrzeń Kulturalna przy Wyższej Szkole Gospodarki, ul. Królowej Jadwigi 14, 85-229 Bydgoszcz, Koordynator: mgr Marta Rosenthal-Sikora www.apk.byd.pl; e-mail: apk@byd.pl tel. 52 567 00 57 Muzeum Fotografii – Adam Juszkiewicz Galeria Debiut – Marta Rosenthal-Sikora Galeria Nad Brdą – Karolina Prus 2 artGallery galeria & pracownia plastyczna ul. Krasińskiego 5, tel. 604 313 266 facebook.com/osa.artGallery 3

Bydgoski Klub Miłośników

Kaktusów, przy Klubie „ARKA” BSM, ul. M. Konopnickiej 24a, 85-124 Bydgoszcz, przewodniczący Jerzy Balicki, tel. 523 215 538, www.bkmk.strefa.pl/ Bydgoskie Centrum Informacji, ul. Batorego 2, 85-104 Bydgoszcz, bci@visitbydgoszcz.pl, www.visitbydgoszcz.pl 4

BYDGOSKIE STOWARZYSZENIE ARTYSTYCZNE, ul. Pomorska 76, 85-051 Bydgoszcz, tel. 523 401 806, Prezes zarządu Wiesław Karpusiewicz

5

BYDGOSKIE TOWARZYSTWO NAUKOWE, SOCIETAS SCIENTIARUM BYDGOSTIENSIS, BYDGOSZCZ SCIENTIFIC SOCIETY, ul. Jezuicka 4, 85-102 Bydgoszcz, tel./fax 523 222 268, www.btn.bydgoszcz.eu, prezes prof. dr hab. inż. Marek Bieliński, czynne: pon.-pt. 9.00-14.00 6

om Edukacyjno-Kulturalny „REGNUM” przy Fundacji „Nowe Pokolenie”, ul. A.G. Siedleckiego 12 i ul. Bośniacka 3, dyr. Joanna Dobska, tel./fax 523 711 051, kom. 793 101 280, www.nowe-pokolenie.pl, fundacja@nowe-pokolenie.pl Dom Kultury MODRACZEK, ul. Ogrody 15, tel./fax 523 713 331, www.modraczek.smbudowlani.pl, e-mail: modraczek@tvogrody.com, abuzal­ska@smbudowlani.pl, dyr. Agnieszka Buzalska Dom Kultury ORION, ul. 16 Pułku Ułanów Wlkp. 1, 85-319 Bydgoszcz, tel. 523 487 201, kierownik Nikoletta Stachura

E

ljazz – Centrum Artystyczne ul. Kręta 3, 88-117 Bydgoszcz tel. 523 221 574, 662 152 726 www.eljazz.com.pl 41

Farbiarnia Pracownia Fotografii Artystycznej, ul. Pomorska 68A/1, Bydgoszcz 40

18 |

FUNDACJA „WIATRAK”, Prezes Fundacji: Ks. Krzysztof Buchholz ul. Bołtucia 5, 85-791 Bydgoszcz tel. 523 234 810, fax 523 234 811 www.wiatrak.org.pl, e-mail: sekretariat@wiatrak.org.pl, Biuro Fundacji „Wiatrak” czynne: pon.-pt. 8.00-20.00

GALERIA 85

prowadzi Ewa Pankiewicz, ul. Gdańska 17, 85-006 Bydgoszcz, tel. 523 226 222 17 Galeria ALIX, M. i M. Dobeccy, ul. Jezuicka 26 18 Galeria AUTORSKA Jan Kaja i Jacek Soliński, ul. Chocimska 5, 85-097 Bydgoszcz, tel. 608 596 314, www.autorska.pl, galeria@autorska.pl 8 Galeria Francuska MISTRAL, przy WSG, prowadzi Henryka Stachowska prezes Towarzystwa Przyjaźni Polsko-Francuskiej, ul. Garbary 2, budynek A, tel. 668 705 587 11 GALERIA INNOWACJI UTP ul. Prof. S. Kaliskiego 7, 85-789 Bydgoszcz, kier. dr Anna Bochenek, czynne 10-17

BYDGOSKIE TOWARZYSTWO HERALDYCZNO-GENEALOGICZNE, ul. Wyczółkowskiego 21/1, tel. 523 413 291, prezes Paweł Bogdan Gąsiorowski

D

FILHARMONIA POMORSKA dyrektor Maciej Puto, ul. Andrzeja Szwalbego 6, 85-080 Bydgoszcz. Rezerwacja telefoniczna w godz. 11-14, tel. 523 210 234; wew. 21, bilety@filharmonia.bydgoszcz.pl, www.filharmonia.bydgoszcz.pl 7

GALERIA MDK 1 przy MDK nr 1, ul. Baczyńskiego 3 Galeria Miejska bwa w Bydgoszczy: dyrektor: Karolina Leśnik – Gmach główny 12 (ul. Gdańska 20): wtorek – piątek: 10.00-18.00 sobota – niedziela: 11.30-16.30 wstęp wolny, www.galeriabwa.bydgoszcz.pl bwa@galeriabwa.bydgoszcz.pl tel. 52 339 30 50 – Galeria Kantorek 10 (ul. Gdańska 3) wtorek – piątek: 11.00-18.00 sobota: 11.00-14.00, wstęp wolny – Galeria BRDA 9 (ul. Dworcowa 94 – Hotel Brda, parter), pod patronatem Galerii Miejskiej bwa w Bydgoszczy, wstęp wolny GALERIA NA PIĘTRZE Studio Działań Artystycznych, ul. Długa 27, 85-034 Bydgoszcz, tel. 515 452 040, 601 443 119, sda.dluga27@interia.pl, czynne: pon.-pt. 10-20, sob. 12-16 13 Galeria Sztuki NEXT, Dom Aukcyjny NEXT – Aukcje Sztuki ul. Poznańska 31, 85-129 Bydgoszcz, www.galerianext.pl kontakt: info@galerianext.pl, tel. 503 919 118 czynne: pon.-pt. 10.00-18.00 43 Galeria Wieży Ciśnień Muzeum Wodociągów, ul. Filarecka 1, 85-160 Bydgoszcz 42 Galeria Wspólna (MCK+ZPAP), ul. Batorego 1/3, 85-104 Bydgoszcz, tel. 523 221 447 e-mail: galeriawspolna@onet.pl 22

Izba Pamięci

Adama Grzymały-Siedleckiego, WiMBP, ul. Libelta 5, tel. 523 238 207, czynne: wt. i pt. 13-18, śr. 10-15 19

| wrzesień 2017

Kamienica 12, ul. Poznańska 12,

85-129 Bydgoszcz, tel. 887 164 349, e-mail: 12kamienica@gmail.com 45

Klub ARKA, ul. M. Konopnickiej 24a, 85-124 Bydgoszcz, tel. 523 487 202, kierownik Nikoletta Stachura Klub HEROS, ul. Gen. W. Thomée 1, Bydgoszcz, tel. 523 430 004, kierownik Grażyna Wrzecionek Klub Inspektoratu Wsparcia Sił Zbrojnych, ul. Sułkowskiego 52a, 85-915 Bydgoszcz, tel. 261 413 550, kierownik mgr Marek Trojan. Biblioteka Klubu IWspSZ, tel. 261 413 563, kierownik mgr Zdzisława Gajownik, e-mail: klubiwspsz@wp.mil.pl KLUB MIŁOŚNIKÓW AUSTRALII I OCEANII, ul. Plac Kościeleckich 8, pok. 8, Bydgoszcz, prezes Lech Olszewski, tel. 607 120 182, fax 052 321 32 60, www.kmaio.bydg.pl 20 Klub ODNOWA, ul. Planu 6-letniego 38, tel. 523 631 867, e-mail: klubodnowa@interia.pl, www.klubodnowa.strefa.pl, kier. Grażyna Salemska KLUB POLSKIEJ KSIĄŻKI, Hotel Centralny, ul. Dworcowa 85, tel. 523 432 452, Jolanta Kowalska oraz przy Zespole Szkół Ogólnokształcących nr 4, tel. 523 412 504, Alicja Leśniak 21 KLUB ŚRODOWISK TWÓRCZYCH, ul. Batorego 1/3, tel./fax 523 228 715, 523 225 677, prezes Piotr Trella 22 Kujawsko-Pomorskie Centrum Kultury w Bydgoszczy pl. Kościeleckich 6, 85-033 Bydgoszcz, tel. 52 585 15 01-03, www.kpck.pl Dyrektor: Ewa Krupa, sekretariat@kpck.pl Galeria Sztuki Ludowej i Nieprofesjonalnej Pl. Kościeleckich 6, 85-033 Bydgoszcz tel. 52 585 15 06, www.galeria.kpck.pl Kierownik: Katarzyna Wolska galeria@kpck.pl 37

Miejskie Centrum Kultury

w Bydgoszczy, ul. Marcinkowskiego 12, 85-056 Bydgoszcz, tel. 523 255 555 (informacja) sekretariat@mck-bydgoszcz.pl, www.mck-bydgoszcz.pl 39

Międzynarodowe Centrum Kultury i Turystyki oraz Esperantotur ul. M. Skłodowskiej-Curie 10, 85-094 Bydgoszcz tel./fax: 523 461 151, e-mail: info@esperanto.bydgoszcz.eu Młodzieżowy Dom Kultury Nr 1, ul. K.K. Baczyńskiego 3, 85-805 Bydgoszcz, tel. 523 755 349, fax 523 450 628, e-mail: mdknr1bydgoszcz@go2.pl, www.mdk1.bydgoszcz.pl, dyr. Piotr Skowroński Młodzieżowy Dom Kultury nr 2, im. Henryka Jordana, ul. Leszczyńskiego 42, 85-137 Bydgoszcz, tel./fax 523 731 795, dyr. Adam Łętocha. Biblioteka Literatury Fantastycznej im. Janusza A. Zajdla – Gimnazjum Nr 20, ul. Tucholska 30, czynne: wt., śr. 16-19 Młodzieżowy Dom Kultury nr 3 (Zespół Szkół i Placówek nr 1 w Bydgoszczy), ul. Stawowa 53, 85-323 Bydgoszcz, tel. 52 373 25 15, fax/tel. 52 348 68 68

Młodzieżowy Dom Kultury nr 4, ul. Dworcowa 82, 85-010 Bydgoszcz, tel./fax 523 224 413, e-mail: mdk4@cps.pl, www.mdk4.bydgoszcz.pl, dyr. Małgorzata Gładyszewska 23 Młodzieżowy Dom Kultury nr 5, ul. Krysiewiczowej 8, 85-796 Bydgoszcz, tel./fax 523 485 002, dyr. Jolanta Wawrzonkowska, www.mdk5.bydgoszcz.pl, mdk@mdk5.bydgoszcz.pl Muzeum Dyplomacji i Uchodźstwa Polskiego Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego, ul. Berwińskiego 4, 85-044 Bydgoszcz, tel./fax 523 462 318, e-mail: muzeum@ukw.edu.pl, czynne: wt.-pt. 10-14, dyr. prof. dr hab. Adam Sudoł 24 MUZEUM FARMACJI Apteki Pod Łabędziem, ul. Gdańska 5, tel. 523 220 187. 25 MUZEUM KANAŁU BYDGOSKIEGO, przy III LO, ul. Nowogrodzka 3, www.muzeumkanalu.pl, tel. 693 765 075 Muzeum Mydła i Historii Brudu ul. Długa 13-17, 85-032 Bydgoszcz.

Rezerwacja tel. 525 157 015, e-mail: warsztaty@muzeummydla.pl; www.muzeummydla.pl 15 MUZEUM OKRĘGOWE im. Leona Wyczółkowskiego w Bydgoszczy Dyrektor dr hab. Michał F. Woźniak; Sekretariat: tel./fax 52 58 59 966, e-mail: sekretariat@muzeum.bydgoszcz.pl; www.muzeum.bydgoszcz.pl, Godziny otwarcia Muzeum w śródmieściu: wtorek, środa, piątek – 10.00-18.00; czwartek – 10.00-19.00; sobota, niedziela – 11.00-18.00; poniedziałek – nieczynne, w soboty wstęp bezpłatny Godziny otwarcia Exploseum: wtorek, środa, piątek, sobota, niedziela – 9.00-17.00; czwartek – 9.00-19.00; poniedziałki – nieczynne; we wtorki – wstęp bezpłatny 26 Muzeum Wodociągów: Hala Pomp, ul. Gdańska 242 oraz Wieża ciśnień, ul. Filarecka 1 MUZEUM OŚWIATY, ul. M. Curie-Skłodowskiej 4, tel. 523 426 590 MUZEUM WOJSK LĄDOWYCH, ul. Czerkaska 2, 85-641 Bydgoszcz, dyr. Mirosław Giętkowski, tel. 523 782 026, Godziny otwarcia: wtorek – piątek: 8.30-15.30; w niedziele: 10.00-14.00; w soboty i poniedziałki – nieczynne. www.muzeumwl.pl

O

pera NOVA w Bydgoszczy dyrektor: Maciej Figas, ul. Marszałka Focha 5, 85-070 Bydgoszcz, tel. 523 251 502, Dział Promocji i Obsługi Widzów oraz przedsprzedaż biletów: tel. 523 251 655, fax 523 251 636. Kasa biletowa tel. 523 251 555. Obiekt dostosowany dla potrzeb osób niepełnosprawnych, www.operanova.bydgoszcz.pl 27 Otwarta Przestrzeń „Światłownia” ul. Św. Trójcy 15, 85-224 Bydgoszcz, swiatlownia@onet.pl, www.swiatlownia.eu 44

PAŁAC MŁODZIEŻY, ul. Jagiellońska 27,

85-097 Bydgoszcz, tel. 523 210 081, www.palac.bydgoszcz.pl, dyr. Joanna Busz. Tutaj: Galeria Pałac 28 Pedagogiczna Biblioteka Wojewódzka im. Mariana Rejewskiego, ul. Skłodowskiej-Curie 4, 85-094 Bydgoszcz, tel. 523 413 074; www.pbw.bydgoszcz.pl, dyr. Ewa Pronobis-Sosnowska

PROF-EUROPE Stowarzyszenie Nauczycieli Języka Francuskiego w Polsce, ul. Dworcowa 80, 85-010 Bydgoszcz.

Prezes: Marta Samolej-Chmielewska, tel./fax 523 221 661 oraz 601 679 572, www.profeurope.pl 29

STOWARZYSZENIE ARTYSTYCZNE „MÓZG”, www.stowarzyszenie.mozg.art.pl, ul. Gdańska 10, 85-006 Bydgoszcz, tel. 523 455 195 30

Salezjańskie Stowarzyszenie Wychowania Młodzieży, ul. Salezjańska 1, 85-792 Bydgoszcz, www.dominiczek.salezjanie.pl, tel. 523 447 401 lub 523 766 739

T

EATR PANTOMIMY „DAR” www.dar.art.pl; e-mail: teatrdar@wp.pl tel. 523 407 468, 602 572 021, 602 257 675

TEATR POLSKI im. Hieronima Konieczki dyrektor: Paweł Wodziński, al. Mickiewicza 2, 85-071 Bydgoszcz, tel. 523 397 841, kasa główna/info: pon.-pt. w godz.

14.00-19.00, weekendy/święta: trzy godziny przed spektaklem, tel. +48 523 397 818, tel. +48 885 607 090, bilety@teatrpolski.pl; kasa ul. Rejewskiego 3 (CH Auchan): codziennie w godz. 10.00-19.00, tel. 885 607 090, www.teatrpolski.pl 31 TOWARZYSTWO INICJATYW KULTURALNYCH, ul. Dworcowa 62/2, 85-009 Bydgoszcz, tel. 523 213 371, prezes Maria Papała 32 TOWARZYSTWO MIŁOŚNIKÓW MIASTA BYDGOSZCZY, ul. Jezuicka 4, tel./fax 523 225 196, 523 454 434, www.tmmb.pl, e-mail: biuro@tmmb.pl, skrytka pocztowa nr 17, 85-169 B 37, prezes Jerzy Derenda.

Biuro Zarządu czynne pon.-pt. 9-15, sklep TMMB z bydgostianami, ul. Długa 15, czynny: pon.-pt. 10-18, sob. 10-14. 6 TOWARZYSTWO MUZYCZNE im. Ignacego Jana Paderewskiego, ul. ks. Piotra Skargi 7, 85-018 Bydgoszcz, tel./fax 523 270 291, www.konkurspaderewskiego.pl prezes prof. Katarzyna Popowa-Zydroń 33

TOWARZYSTWO OPEROWE im. prof. Felicji Krysiewiczowej, ul. Focha 5, 85-006 Bydgoszcz, prezes Zenona Tomczak, tel. 603 993 852, sekretarz zarządu Danuta Święcichowska 27

URZĄD MIASTA, Biuro Kultury Bydgoskiej ul. Jezuickiej 14a, 85-102 Bydgoszcz, www.bydgoszcz.pl, tel. 525 858 189, Dyrektor Magdalena Zdończyk 36

TOWARZYSTWO POLSKO-AUSTRIACKIE, Oddział B. ul. Stary Rynek 5, 85-104 Bydgoszcz, tel. 609 678 277, e-mail: lubomira.kubiak@gmail.com, prezes Lubomira Kubiak, dyżury w każdą drugą środę miesiąca 34

WĘDROWNICZEK – Klub Turystyczny, prezes Adam Czachorowski, tel. 523 251 635

TOWARZYSTWO POLSKO-NIEMIECKIE, ul. Fordońska 120. Dyżury w każdy trzeci poniedziałek miesiąca w godz. 13-16, e-mail: tpn1@wp.pl www. tpnbydgoszcz.bugs3.com, www.facebook.com/tpn.Bydgoszcz prezes Danuta Szczepaniak-Kucik, tel. 504 100 024, sekretarz Krystyna Bender-Dudziak, tel. 605 666 936

WiMBP BIBLIOTEKA GŁÓWNA Bydgoszcz, ul. Długa 39, tel. 523 238 008, 523 399 200 – centrala; 523 287 390 – sekretariat, fax 523 287 390, e-mail: sekretariat@wimbp.bydgoszcz.pl, www.wimbp.bydgoszcz.pl Dyrektor: Ewa Stelmachowska 35

TOWARZYSTWO POLSKO-WŁOSKIE Stary Rynek 22-24 (III p., wejście przez KATALOGI), tel. 523 238 008, dyżury: 1. środa miesiąca godz. 17-19 www.api.bydgoszcz.pl; api@api.bydgoszcz.pl, prez. Elżbieta Renzetti 35 TOWARZYSTWO PRZYJAŹNI POLSKO-FRANCUSKIEJ, Prezes: Beata Żmuda tel. 693 925 911, wiceprezes: Maria Pastucha, tel. 694 582 721 www.tppf.byd.pl 11

Redakcja BIK prosi Państwa o weryfikację danych: bik@mck-bydgoszcz.pl

wrzesień 2017 |

| 19

Opera Nova w Bydgoszczy Reżyseria Cezary Domagała Scenografia Małgorzata Szydłowska Choreografia Marek Zajączkowski Reżyseria świateł Bogumił Palewicz Przygotowanie chóru dziecięcego Izabela Cywińska

Zemsta nietoperza, fot. Marek Chełminiak

6.09.2017, godz. 19.00 7.09.2017, godz. 19.00 8.09.2017, godz. 19.00 10.09.2017, godz. 18.00

Zemsta nietoperza – operetka Johanna Straussa Kierownictwo muzyczne Maciej Figas Inscenizacja i reżyseria Grzegorz Boniecki Scenografia Marian Stańczak Choreografia Teresa Kujawa Ten utwór to trzy odrębne stylistycznie elementy, trzy formy wyrazu, które geniusz kompozytora stopił w cudowną, harmonijną całość: elegancka komedia salonowa, bal maskowy i wiedeńska krotochwila. Repertuarowa długowieczna rekordzistka (premiera tej realizacji odbyła się w 1995 r.) przekroczy liczbę 120 spektakli; przedstawienie w biegiem lat stało się doskonałe pod względem muzycznym i aktorskim! W obecnej obsadzie od premiery ostało się kilkoro artystów – rolę Frosza po Janie Kobuszewskim kreuje Ryszard Smęda, scenografia została poddana całkowitej renowacji, wszystkie kostiumy ponownie szyte. Majstersztyk! „Zemsta nietoperza” Straussa uchodzi za operetkę wzorcową dla swego gatunku i zawiera co najmniej dwa komponenty, które czynią z niej arcydzieło: wspaniałą muzykę (walce, polki) i arie, wzbudzające respekt śpiewaków, gdyż wymagają wielkiej rozpiętości głosu oraz intrygującą akcję i dowcipne libretto.

Akcja zaczyna się w willi bankiera Eisensteina, gdzie pani domu szykuje się na schadzkę z byłym adoratorem, pokojówka marzy o balu u księcia, a pan domu powraca z sądu, wściekły. Na szczęście odwiedza go wierny przyjaciel, który przybywa z kuszącą propozycją…

Bohaterem tej opery jest… las. Wielki, groźny, tajemniczy i przyciągający. W literaturze i sztuce niemieckiej niezwykle istotny (vide twórczość wielkich pisarzy doby romantyzmu, malarstwo Caspara Davida Friedricha).

Adelheid Wette młodsza siostra kompozytora Engelberta Humperdincka opracowała inscenizację niemieckiej baśni braci Grimm pt. „Jaś i Małgosia” i poprosiła swego brata, asystenta Wagnera, o skomponowanie muzyki. Utwór, który w zamyśle miał być rodzinną zabawa przerodził się w wymagającą niezłych głosów i dużej orkiestry operę. Adeleide zmodyfikowała nieco opowieść o dwójce zabłąkanych w lesie dzieci: w wersji Grimmów Jasia i Małgosię wypędza do lasu zła macocha, a u Humperdincka jest ona tylko zatroskaną o codzienny byt, czasem zbyt porywczą kobietą, która po pewnym czasie żałuje swojego gniewu i razem z mężem wyrusza na poszukiwanie dzieci, ojciec Jasia i Małgosi nie jest drwalem, ale trudni się wyrobem mioteł.

Dzieci w wielkim lesie poddawane są próbom odwagi i zmierzenia się z własną wyobraźnią, która podsuwa groźne obrazy (w realizacji Opery Nova boczne ekrany na proscenium, na których wyświetlane są multimedialne projekcje wspomagają budowanie nastroju i „komentują” akcję: a to oko Baby Jagi podgląda w lesie Jasia i Małgosię, to pojawiają się na nich żywioły wody i ognia). Scena zamienia się w przestrzeń gry wirtualnej, w której wszystko staje się możliwe i strach ma naprawdę wielkie oczy. W spektaklu wykorzystany został także zespół baletowy w roli elfów oraz towarzyszące mu dzieci ze Studia Baletowego. Radosne w pełni pozostaje zakończenie, w którym dobro odnosi triumf nad złem, a odczarowane z postaci pierników dzieci (Chór Dziecięcy Pałacu Młodzieży) świętują wraz z dwójką rodzeństwa szczęśliwe odnalezienie rodziców.

Chociaż Humperdinck komponował „Jasia i Małgosię” pod wpływem Ryszarda Wagnera, w warstwie mu-

21.09.2017, godz. 19.00 22.09.2017, godz. 19.00 23.09.2017, godz. 17.00 24.09.2017, godz. 17.00

Jaś i Małgosia – opera Engelberta Humperdincka Kierownictwo muzyczne Jerzy Wołosiuk Dyryguje Andrzej Knap 20 |

| wrzesień 2017

Jaś i Małgosia, fot. Andrzej Makowski

zycznej udało mu się zachować całą lekkość i wdzięk ludowej opowiastki. Język muzyczny tej opery jest niezwykle wyrafinowany, dlatego poruszająca wyobraźnię dziecięcą bajkowa historia jak każde dzieło operowe zachwycić może, niezależnie od jego wieku.

29.09.2017, godz. 17.00 30.09.2017, godz. 17.00

Kopciuszek – balet fantastyczny Sergiusza Prokofiewa Choreografia Iwona Runowska Kierownictwo muzyczne Tadeusz Wojciechowski Scenografia i kostiumy Mariusz Napierała Światła Bogumił Palewicz Od chwili, gdy obok pozostawionej samotnie dziewczyny błyśnie srebrzysty promień, nic już nie będzie zwykłe i smutne. „Kopciuszka” znamy od dzieciństwa z książki francuskiego bajkopisarza, Charlesa Perraulta. Ta postać była inspiracją dla kompozytorów oper i baletu.

Laserowa wiązka światła zawisa nad sceną, niby falujące skrzydło, tiulowa kurtyna osłania tajemniczą przemianę drzewa w karetę, książęca świata galopem obiega odległe zakątki ziemi w poszukiwaniu właścicielki maleńkiego pantofelka… – oto kilka obrazów z baletu Sergiusza Prokofiewa „Kopciuszek” na scenie Opery Nova. Kompozytor pisał o tytułowej bohaterce: „Sam Kopciuszek jest nie tylko postacią z bajki, lecz żywym człowiekiem przeży-

D.K. Orion BSM 5.09.2017, wtorek, godz. 14.00 „Wisła królowa polskich rzek” grupa 1 – zajęcia plastyczne dla dorosłych.

13.09.2017, środa, godz. 17.00 „Wakacyjne wspomnienia cz. I” – spotkanie Klubu Miłośników Sztuki.

15.09.2017, piątek, godz. 15.30 „Lekcja wstępna” – zapoznanie dzieci i rodziców z programem zajęć oraz dowolna praca malarska – zajęcia plastyczne dla dzieci.

wającym, a nawet wzruszającym się”. I takim można go zobaczyć na naszym spektaklu. Rola tytułowa to duże wyzwanie dla tancerki. Ma ona także „konkurencję” w postaciach zabawnych, wręcz groteskowych Złych Sióstr, fantastycznej świty – demonicznych ptaków, emanujących tajemniczością i erotyzmem Księżniczek Wschodu i Hiszpanii, a przede wszystkim Dobrej Wróżki – uosobieniu klasycznej harmonii.

Balet Prokofiewa w choreografii Iwony Runowskiej łączy różne techniki tańca (klasyka, nowoczesny, break dance) i stanowi znakomite pole pokazania umiejętności tancerzy Opery Nova. Przepiękna jest scena, w której z tanecznymi popisami występują Wróżki Pór Roku; dla oddania baśniowej atmosfery stworzone zostały wspaniałe laserowe wizualizacje, każda z postaci ma wspaniałe entrée prowadzone światłem. Do niezapomnianych postaci należeć będą na pewno przezabawni, wiecznie śpieszący się panowie w melonikach, świetnie wystylizowane siostry i macocha Kopciuszka. Zabawne, wręcz cyrkowe są popisy „Trzech Pomarańczy” na balu.

Techniczne „gadżety” (np. jeżdżące meble i okrążająca scenę kareta bez zaprzęgu) zastosowane przez scenografa podkreślają fantastykę libretta.

Opera informuje, iż 1 września rozpoczyna sprzedaż biletów na operę komiczną „Falstaff”, której premiera odbędzie się 21 października br. inf. Ewa Chałat

21.09.2017, czwartek, godz. 17.30 „Salon Literacki” – wieczór autorski.

22.09.2017, piątek, godz. 15.00 Z cyklu: „Akademia Rozmaitości” – „Zatrzymać chwile” – sztuka układania suchych bukietów.

22.09.2017, piątek, godz. 15.30 „Pejzaż jesienny w gamie ciepłej” – akwarele – zajęcia plastyczne dla dzieci.

25.09.2017, poniedziałek, godz. 15.30 „Płaskorzeźby z plasteliny” – zajęcia plastyczne dla dzieci.

27.09.2017, środa, godz. 17.00 Spotkanie Klubu Miłośników Sztuki.

18.09.2017, poniedziałek, godz. 15.30 „Wakacyjne wspomnienia w kolorach lata” – zajęcia plastyczne dla dzieci.

27.09.2017, środa, godz. 17.00 Z cyklu: „Galeria O” – wystawa prac plastycznych sekcji plastycznej dla dorosłych.

19.09.2017, wtorek, godz. 14.00 „Trzy gracje” – zajęcia plastyczne dla dorosłych.

29.09.2017, piątek, godz. 16.00 Polski Związek Emerytów Rencistów i Inwalidów – spotkanie Koła „ROMET”.

19.09.2017, wtorek, godz. 17.00 „Muzyczne popołudnie” – spotkanie Klubu Miłośników Błonia.

20.09.2017, środa, godz. 17.00 „Wakacyjne wspomnienia cz. II” – spotkanie Klubu Miłośników Sztuki.

21.09.2017, czwartek, godz. 14.00 „Martwa natura z owocami” – akwarele. Zajęcia plastyczne dla dorosłych.

Codziennie w godzinach: 13.00-19.00 zapraszamy do „KAWIARENKI SENIORA” www.bsm.bydgoszcz.pl / Informacje Zapraszamy do brania udziału w zajęciach naszych stałych sekcji (nabór otwarty przez cały rok), m.in.: Koło plastyczne dla dzieci – poniedziałki i piątki, godz. 16.00; Koło plastyczne dla dorosłych – wtorki i czwartki, godz. 14.00; Gimnastyka TAI-CHI – poniedziałki i czwartki, godz. 17.00; Klub Seniora – piątki, godz. 15.00; Klub Szaradzistów – piątki, godz. 15.00; Chór mieszany „Dzwon” – poniedziałki, godz. 15.30 wrzesień 2017 |

| 21

Filharmonia Pomorska im. I.J. Paderewskiego

11.09.2017, poniedziałek, godz. 19.00

Festiwalowe Preludium Joseph Malovany, kantor synagogi w Nowym Jorku Chór Synagogi pod Białym Bocianem we Wrocławiu Stanisław Rybarczyk, dyrygent Piotr Rojek organy, fortepian W programie: psalmy, modlitwy, pieśni ludowe.

11 IX przynosi wspomnienie jednego z najmroczniejszych dni w historii ludzkości, po którym świat już nie był taki sam, to dzień, który kosztował życie ponad trzy tysiące istnień ludzkich. I ten koncert dedykujemy Ofiarom zamachu na World Trade Centre.

Joseph Malovany powszechnie uważany jest za najsłynniejszego kantora naszych czasów. Znawcy tej muzyki wskazują, że jego wspaniały, krystalicznie czysty głos – liryczny tenor spinto – oddaje to co najszlachetniejsze w klasycznej muzyce żydowskiej.

Stanisław Michał Rybarczyk – dyrygent, animator kultury, menedżer i pedagog. Założyciel i wieloletni dyrektor artystyczny Chóru Synagogi Pod Białym Bocianem we Wrocławiu. Twórca i dyrektor artystyczny m.in.

Festiwalu Kultury Żydowskiej Simcha.

Piotr Rojek to artysta, który wiele koncertował w Europie. Ma w dorobku kilkanaście płyt. Album z 2005 roku otrzymał nominację do nagrody Fryderyk.

Chór Synagogi pod Białym Bocianem to jedyny w Polsce chór wykonujący muzykę synagogalną. Powstał w 1996 z inicjatywy S. Rybarczyka oraz studentów i absolwentów Akademii Muzycznej we Wrocławiu.

15.09.2017, piątek, godz. 19.00

ukończyła Akademię Muzyczną we Wrocławiu oraz Hochschule für Musik und Theater w Hamburgu. W Metropolitan Opera zdobyła wielkie uznanie nowojorskich krytyków, którzy jednogłośnie wypowiadali się na łamach prasy o sensacyjnym debiucie polskiej śpiewaczki.

Wojciech Rajski, dyrygent, założyciel (w 1982) i dyrektor artystyczny Polskiej Filharmonii Kameralnej Sopot, z którą do dziś z wielkim sukcesem Aleksandra Kurzak występuje w największych światowych i europejskich salach koncertowych. Od 1998 jest profesorem dyrygentury w Hochschule für Musik und Darstellende Kunst we Frankfurcie nad Menem, a od 2008 prowadzi klasę dyrygentury w Akademii Muzycznej im. Stanisława Moniuszki w Gdańsku.

17.09.2017, niedziela, godz. 17.00, Kolegiata św.św. Piotra i Pawła w Kruszwicy

Średniowieczny głos czeskich świętych Schola Gregoriana Pragensis David Eben, kierownictwo artystyczne W programie Bohemorum sancti – Czescy święci w Świętej Jerozolimie, czyli hołd złożony głównym patronom Czech – św. Wojciechowi, św. Ludmile, św.

Prokopowi i św. Wacławowi.

SCHOLA GREGORIANA PRAGENSIS została założona przez Davida Ebena w 1987. Zespół intensywnie koncertuje oraz nagrywa również za granicą. Jego płyty otrzymały wiele nagród, m.in. Choc du Monde de le Musique, 10 de Repertoire, Zlata Harmonie – za najlepsze czeskie nagranie roku. Twórczość SGP skupia się na semiologicznej interpretacji chorału gregoriańskiego, opierającej się na najwcześniejszych źródłach neumatycznych z X i XI w., oraz na prezentacji czeskich tradycji.

20.09.2017, środa, godz. 19.00

Gala na inaugurację festiwalu

Amadeus – u progu półwiecza

Aleksandra Kurzak – gwiazda największych scen operowych świata Orkiestra Symfoniczna Filharmonii Pomorskiej Wojciech Rajski, dyrygent arie z oper: Moc przeznaczenia, Nieszpory sycylijskie, Traviata, Don Carlos, Rusałka, Carmen, Cyganeria, Turandot „To tak, jakby wróciły dawne dni świetności bel canta – z największymi nazwiskami: Sills, Sutherland i Callas – znów niesamowite, niezapomniane”. Tak o sopranistce napisał Opera Magazine. Aleksandra Kurzak

Orkiestra Kameralna Polskiego Radia Amadeus Agnieszka Duczmal, dyrygent Jarosław Żołnierczyk, skrzypce Beethoven – Sonata cis-moll „Księżycowa” (aranż.

J. Kowalewski) Twardowski – Koncert na skrzypce i orkiestrę smyczkową (2006) Czajkowski – Souvenir de Florence Agnieszka Duczmal – najsłynniejsza polska dyrygentka już w czasie studiów, w 1968, 49 lat temu, założyła orkiestrę kameralną, dzisiaj znaną powszechnie pn.

22 |

| wrzesień 2017

Amadeus. Od początku jest jej dyrektorem i dyrektorem artystycznym.

W 1976 wraz ze swą Orkiestrą zdobyła Srebrny Medal Herberta von Karajana na Międzynarodowych Spotkaniach Młodych Orkiestr w Berlinie Zachodnim i od tego czasu datuje się pasmo Agnieszka Duczmal ich sukcesów. Prowadzi koncerty z orkiestrami symfonicznymi w kraju i za granicą. Jako pierwsza kobieta dyrygent wystąpiła na scenie mediolańskiego Teatro alla Scala.

Jarosław Żołnierczyk – absolwent i wykładowca w Akademii Muzycznej w Poznaniu. Jest laureatem krajowych i zagranicznych konkursów skrzypcowych, m.in. im. C. Nielsena w Odense, im. G. Kulenkampfa w Kolonii, X Konkursu Wieniawskiego w Poznaniu. Od 1987 jest koncertmistrzem Orkiestry Amadeus. „Pomyłki być nie może: Orkiestra Kameralna Polskiego Radia jest jednym z najwspanialszych zespołów naszych czasów” – The Gazette Montreal (Kanada). Do chwili obecnej Orkiestra Amadues nagrała dla Polskiego Radia ponad 10.000 minut muzyki, obejmującej repertuar od baroku do współczesności.

22.09.2017, piątek, godz. 19.00

Andrzej Szwalbe in memoriam Orkiestra Symfoniczna Filharmonii Pomorskiej Kai Bumann, dyrygent Bartłomiej Nizioł, skrzypce Denis Severin, wiolonczela Brahms – Koncert podwójny na skrzypce i wiolonczelę a-moll op. 102 R. Strauss – Poemat symfoniczny „Życie bohatera” Barłomiej Nizioł ukończył Akademię Muzyczną w Poznaniu, następnie pod kierunkiem Pierre’a Amoyala w Conservatoire de Lausanne. Jest laureatem pierwszych nagród w najbardziej liczących się konkursach skrzypcowych w Poznaniu, Adelajdzie, Pretorii, Brukseli, Paryżu. Został trzykrotnie nagrodzony Fryderykiem za nagranie utworów Wieniawskiego, Bacewicz i Ysaÿe’a.

W latach 1997-2003 był koncertmistrzem Orkiestry Tonhalle, a od 2003 orkiestry Opery zuryskiej.

Denis Severin jest profesorem klasy wiolonczeli na Uniwersytecie w Genewie i Akademii Sztuki w Bernie, gdzie prowadzi także przedmioty dodatkowe z zakresu wiolonczeli barokowej oraz zajęcia z muzyki kameralnej. Jest zwycięzcą nagród Echo Klassik (2015) i Grammy (2007) oraz laureatem kilku konkursów organizowanych w Grecji, Włoszech i Hiszpanii. Orkiestrę Symfoniczna poprowadzi maestro Kai Bumann, od 2015 szef artystyczny FP.

Čiurlionis – In the Forest Czajkowski – I Koncert fortepianowy b-moll op. 23 Beethoven – VII Symfonia A-dur op. 92 Mistrzowską batutę Modestasa Pitrėnasa, głównego dyrygenta i dyrektora artystycznego Litewskiej Narodowej Orkiestry Symfoniczne, jednego z czołowych litewskich dyrygentów, bydgoska publiczność miała już okazję podziwiać w lutym 2017 w koncercie z naszymi symfonikami, na Festiwalu zaś zaprezentuje się wraz ze znakomitą wileńską Orkiestrą i wybitną litewską pianistką.

26.09.2017, wtorek, godz. 19.00

Pogranicze – śpiewy polskie, ukraińskie i ruskie Camerata Cracovia: Marta Trybulec, sopran Adrianna Bujak, sopran Justyna Mikołajczyk, viola da gamba Dmytro Hubjak, bandura Ireneusz Trybulec, lutnia, kierownictwo artystyczne Jacek Wójcicki, śpiew „Pieśni świeckie z czasów baroku nie miały szczęścia w Rzeczypospolitej jeśli chodzi o ich przetrwanie i utrwalanie na piśmie. Rzadko zapisywano i drukowano ich melodie (dotrwały do nas głównie same teksty) i nie dbano o nie, tak jak to było w przypadku pieśni religijnych, kancjonałowych. Mimo tego że nie były cenione, a nawet czasami wręcz się ich wstydzono, to i tak do naszych czasów dotrwała stosunkowo spora ich garstka (…)” .Tak zaczyna opis swojego występu Camerata Cracovia. Powstała w 1987, wykonuje muzykę renesansu i baroku na dawnych instrumentach. Istotną pozycję w programach zespołu stanowi mało znana i nie publikowana dawna muzyka polska oraz muzyka Camerata Cracovia, fot. Anita Kot

24.09.2017, niedziela, godz. 17.00

Z litewskiej ziemi Litewska Narodowa Orkiestra Symfoniczna (Wilno) Modestas Pitrėnas, dyrygent Mūza Rubackytė, fortepian wrzesień 2017 |

| 23

innych krajów słowiańskich z tego okresu. Jacek Wójcicki od lat zajmuje na polskim rynku muzycznym pozycję wyjątkową. Obdarzony talentem aktorskim i głosem o charakterystycznej tenorowej barwie, porusza się z łatwością po wielu gatunkach i stylach muzycznych.

27.09.2017, środa, godz. 19.00

Bracia z południa Orkiestra Kameralna Capella Bydgostiensis Kai Bumann, dyrygent Ingrida Gápová, sopran Górecki – Trzy utwory w dawnym stylu Schneider-Trnavský – Wybór pieśni Panufnik – Suita staropolska Suk – Serenada op. 6 W programie, obok polskich kompozycji, znajdą się dzieła twórców z sąsiadujących z nami krajów karpackich: Słowacji – M. Schneidera-Trnavský’ego oraz Czech – J. Suka. Na podium dyrygenckim stanie szef artystyczny FP – Kai Bumann. Pieśni usłyszymy w interpretacji znakomitej słowackiej sopranistki Ingridy Gápovej, nb. absolwentki Akademii Muzycznej w Bydgoszczy. Laureatka wielu konkursów wokalnych, ostatnio w prestiżowym London Handel Singing Competition (2015), posiada bardzo bogaty repertuar operowy, ale śpiewa z ogromnym powodzeniem w wielkich formach kantatowo-oratoryjnych.

29.09.2017, piątek, godz. 19.00

Ruska dusza Orkiestra Symfoniczna Filharmonii Pomorskiej Alexander Anissimov, dyrygent Irina Krikunova, sopran Irina Mikhailova, cymbały Beethoven – Uwertura, Scena i Aria Leonory z opery „Fidelio”; Wagner – Wstęp i Miłosna śmierć z opery „Tristan i Izolda”; Smolski (*1937) – II Koncert na białoruskie cymbały i orkiestrę; Czajkowski – Fantazja orkiestrowa „Francesca da Rimini” Symfonicy bydgoscy zagrają pod dyrekcją utytułowanego i zasłużonego mistrza batuty Alexandra Anissimowa, głównego dyrygenta Białoruskiej Narodowej Orkiestry Symfonicznej, dyrygenta emerytowanego Narodowej Orkiestry Symfonicznej irlandzkiego Radia RTE oraz dyrektora artystycznego i głównego dyrygenta Opery Państwowej w Samarze (Rosja). Irina Krikunova, na całym świecie uznawana za wybitną sopranistkę, jest gościnną śpiewaczką Teatru Opery i Baletu w Samarze, Łotewskiej Opery Narodowej, Białoruskiej Orkiestry Symfonicznej, a także wielu innych oper zarówno w Rosji, jak i poza jej granicami. Irina Mikhailova – to młoda utalentowana białoruska cymbalistka. Absolwentka Białoruskiej Akademii Muzycznej. Od początku 2015 pracuje w tamtejszej Orkiestrze Symfonicznej.

1.10.2017, niedziela, godz. 17.00

Harfy Papuszy Międzynarodowy Dzień Muzyki Orkiestra Symfoniczna Filharmonii Pomorskiej Chór Opery Nova w Bydgoszczy Ewa Strusińska, dyrygent 24 |

| wrzesień 2017

Elżbieta Towarnicka, sopran Iwona Socha, sopran Magdalena Idzik, mezzosopran Tomasz Rak, tenor Henryk Wierzchoń przygotowanie Chóru Poemat symfoniczny Harfy Papuszy Jana Kantego Pawluśkiewicza napisany w 1993 do wierszy słynnej cygańskiej poetki Bronisławy Wajs „Papuszy”, jak sam kompozytor podkreśla, z wielu jego dużych form to jest zdecydowanie najlepsze dzieło. Harfy po 24 latach usłyszą melomani Gorzowa, Katowic i Bydgoszczy. Zabrzmią w FP z podwójnej okazji – 55. BFM i Międzynarodowego Dnia Muzyki – w doborowej obsadzie.

Koncert poprowadzi Ewa Strusińska – dyrygentka symfoniczno-operowa. Finalistka i laureatka prestiżowego Konkursu Dyrygenckiego im. Gustawa Mahlera w Bambergu. Podczas swojej międzynarodowej kariery pracowała z wieloma czołowymi orkiestrami na świecie.

6.10.2017, piątek, godz. 19.00, Filharmonia Pomorska

Zakończenie Festiwalu DZWONY Orkiestra Symfoniczna Filharmonii Pomorskiej Chór Filharmonii Łódzkiej im. Artura Rubinsteina Mykoła Diadiura, dyrygent Kseniya Bakhritdinova, sopran Valentin Dytiuk, tenor Gennadiy Vashchenko, baryton Dawid Ber, przygotowanie Chóru Schubert – VIII Symfonia h-moll Niedokończona Olexandr Rodin – Siedem ostatnich słów Chrystusa Rachmaninow – Dzwony, poemat na orkiestrę, chór i solistów do poematu The Bells E.A. Poego Monumentalny Finał – uznani artyści z Ukrainy, znakomity Chór Filharmonii Łódzkiej. wielki skład orkiestry, utwór cenionego współczesnego kompozytora ukraińskiego oraz arcydzieła wszech czasów.

Maestro Mykoła Diadiura złożył nam już kilkakrotnie wizyty koncertowe. Jest uczniem samego Romana Kofmana. Karierę dyrygencką rozpoczął w 1987, zdobywając nagrody Konkursu Dyrygentów w Tokio. Od 1988 jest dyrygentem Narodowej Opery Ukrainy. Od 1996 prowadzi także Symfoniczną Orkiestrę Narodowej Filharmonii Ukrainy. W tej chwili pełni funkcję dyrektora artystycznego Opery Narodowej Ukrainy i gościnnego dyrygenta Filharmonii Kijowskiej. Od 2015 artysta stale współpracuje z paryską l’Orchestre Pasdeloup.

55. BFM będzie towarzyszyła w foyer FP wystawa Edwarda Grzegorza Funke

„Jan Kanty Fotograficzny” Kuratorem wystawy jest Jerzy Zegarliński. Jej prezentacja w Filharmonii przygotowana została we współpracy z Agencją Zegart.

Bilety w kasie biletowej FP, na www.bilety24.pl www.filharmonia.bydgoszcz.pl inf. Mariola Grochowina

TehoFest. Święto Szlaku Wody, Przemysłu i Rzemiosła

15.09.2017, piątek, godz. 17.00, Start: Stary Rynek

TehoFest, rozgrzewka – Szlakiem TeH2O z Masą Krytyczną

Prowadzeni doświadczeniem bezkonkurencyjnej Masy Krytycznej zapraszamy na rajd rowerowy obejmujący większość obiektów Szlaku Wody, Przemysłu i Rzemiosła TeH2O! Uczestnicy nie tylko pojadą po wiedzę i dobry humor, ale również zawalczą o nagrody, które rozlosujemy w czasie finału TehoFestu 16 września, na Wyspie Młyńskiej!

16.09.2017, sobota, godz. 12.00-18.00, wstęp wolny

Specjalne wydarzenia w 15 obiektach znajdujących się na Szlaku Wody, Przemysłu i Rzemiosła TeH20

W programie zwiedzanie obiektów z przewodnikami, warsztaty dla dzieci, zabawy, konkursy z nagrodami, spotkania, wykłady popularnonaukowe, pokazy filmowe, wystawy, prezentacje i wiele innych atrakcji!

Do zwiedzania obiektów zapraszają: Muzeum Fotografii, barka „Lemara” (MCK), Introligatornia, Gazownia (PS GAZ), Muzeum Kanału Bydgoskiego, Muzeum Farmacji Apteka „Pod Łabędziem”, Muzeum Mydła Historii Brudu, Wieża Ciśnień, Muzeum Wodociągów (MWIK), Fabryka Obrabiarek do Drewna (FOD), Spichrze nad Brdą (MOB), Exploseum (MOB), Galeria Sztuki Nowoczesnej (MOB), Europejskie Centrum Pieniądza (MOB), Zbiory Archeologiczne (MOB), Warzelnia.

Szczegółowe informacje dotyczące wydarzeń na: www.ludzieitechnika.pl i www.mck-bydgoszcz.pl

UWAGA! Przybij piątkę Szlakowi!

Kolejna edycja konkursu, w której uczestnicy TehoFestu zbierają pieczątki za zwiedzanie obiektów Szlaku TeH2O i walczą o nagrody! Odwiedź pięć miejsc na Szlaku TeH2O, zbierz pięć pieczątek i bądź na losowaniu nagród podczas finału na Wyspie Młyńskiej o godz. 19.00!

16.09.2017, sobota, godz. 19.00, Wyspa Młyńska

TehoFest 2017 – W poszukiwaniu zaginionego skarbu… (prezentacja obiektów) Na Wyspie Młyńskiej zaprezentuje się 15 obiektów znajdujących się na Szlaku. Motywem przewodnim tegorocznej prezentacji będzie ewolucja każdej z gałęzi przemysłu: od narodzin do współczesności obiektu. Za

pomocą kostiumów i charakterystycznych dla obiektu rekwizytów, każdy widz będzie mógł wziąć udział w interaktywnej zabawie, „wcielając się” w postać związaną z daną dziedziną przemysłu.

Wydarzeniu towarzyszyć będzie odsłonięcie instalacji artystycznej – Uważność. Instalacja Karoliny Suchodolskiej. Instalacja podejmuje kwestie metaforycznie rozumianych pojęć ciężaru i lekkości, inspirowana jest koncepcją useless machines, dziełami Marvina Minsky’ego. Jest formą zabawy, gry z widzem. Obiekt składa się z dwóch części: stolika i wagi. Działanie wagi jest absurdalne, jest zaprzeczeniem praw fizyki, np. kiedy kładziemy na wadze piórko waży ono znacznie więcej niż kamień. Dlaczego waga przedmiotów jest względna? To pytanie, które kieruje do widza Karolina Suchodolska. Obiekt powstaje we współpracy z Wydziałem Inżynierii Mechanicznej Uniwersytetu Technologiczno-Przyrodniczego. Schemat działania wagi opracowany jest przez pracownika Wydziału Inżynierii Mechanicznej Uniwersytetu Technologiczno-Przyrodniczego, mgr inż. Pawła Maćkowiaka, przy współpracy z Kołem Naukowym Wydziału. Instalacja poświęcona jest Muzeum Farmacji w Bydgoszczy. Powstaje w ramach TehoFest 2017, święta Szlaku Wody, Przemysłu i Rzemiosła TeH2O Partnerzy: MCK w Bydgoszczy Zadanie jest współfinansowane ze środków otrzymanych od Miasta Bydgoszczy.

16.09.2017, sobota, Wyspa Młyńska, godz. 21.00, wstęp wolny

Karbido – Music4Buildings Vol. 13 / Audiofotografia Bydgoszcz – widowiskowy koncert z wizualizacjami VJ Group Cube (UA) Music4Buildings (M4B) jest autorskim cyklem działań muzyków grupy Karbido, w ramach którego eksplorują oni związki architektury z dźwiękiem i muzyką, dając koncerty in situ, dokonując przeniesień i publikując wydawnictwa płytowe. W trakcie swoich dotychczasowych poszukiwań artyści przekładali na język muzyki m.in kopalnie (KWK Guido Zabrze) elektrociepłownie (Szombierki), synagogę (Drohobycz), stuletnią willę (Muzeum Książki Artystycznej w Łodzi) i grobowce neolityczne (Orkady), a ostatnio w ramach katowickiej „Industriady” skomponowali muzyczno-dźwiękowy pejzaż Śląska.

W Bydgoszczy zaprezentowane zostaną efekty wizyty artystów w historycznych obiektach Szlaku TeH2O, m.in. w Fotonie, Exploseum, Muzeum Fotografii, na barce „Lemara”. Dla każdej z lokalizacji autorzy skomponują swoiste fotografie dźwiękowe – muzyczne kolaże – tworząc rodzaj subiektywnego mikroalbumu bydgoskiej architektury poprzemysłowej.

Koncerty uzupełnią wielkoformatowe wizualne wariacje artystów wideo z VJ Group Cube (UA) wrzesień 2017 |

| 25

Teatr Polski w Bydgoszczy 2.09.2017, sobota, godz. 19.00 3.09.2017, niedziela, godz. 18.00 Duża Scena TPB, czas trwania: 80 min. bez przerwy 9.09.2017, sobota, (spektakl wyjazdowy – Tyskie Spotkania Teatralne)

Ignacy Karpowicz oraz zespół aktorski – Dybuk reżyseria: Anna Smolar; asystentka reżysera: Hanna Maciąg; scenografia i kostiumy: Anna Met; asystentka scenografki: Marta Kuliga; muzyka: Natalia Fiedorczuk; reżyseria światła: Michał Głaszczka; inspicjentka: Hanna Gruszczyńska; występują: Mirosław Guzowski, Hanna Maciąg, Irena Melcer, Maciej Pesta, Sonia Roszczuk, Jan Sobolewski, Michał Wanio, Małgorzata Witkowska Do teatru powraca kurtyna, a na scenie ożywają skrywane za nią od dawna duchy. Czym jest to przywoływanie przeszłości, zapomnianych i utartych konwencji?

I któż miałby uwierzyć w dybuka wchodzącego w ciało aktorki? Zapraszamy na legendę o duchu, który zamieszkał w ciele przeznaczonej mu ukochanej.

To historia miłości, niepozbawionej grozy, ale przekraczającej granice światów, konwencji oraz teatru. Jednak ostrzegamy, nie jest to zabawa niewinna, bo dawno zaniechany świat powróci dzisiejszego wieczora, a kiedy kurtyna w końcu opadnie, pozostaniemy w teatrze tylko my – bez kostiumów, całkowicie widzialni.

A z nami nasze opętańcze duchy.

Bohaterowie „Dybuka” zmagają się na scenie z opowieścią, która wydaje się tak obca, że trudno opowiedzieć ją bez przypisów. Spektakl przedstawia grupę nauczycieli i uczniów zmagających się z tragiczną śmiercią jednego z nich. Wystawiają „Dybuka” i zapożyczonymi słowami konfrontują się z własnym sumieniem. Żydowska rzeczywistość duchowa i obyczajowa początku XX wieku – obca i egzotyczna, paradoksalnie staje się dla nich narzędziem do mówienia o sobie. Zanurzając się w fikcji, urzeczywistniając dawno zapomniany świat odsłaniają to, co wyparte i wstydliwe w ich społeczności. „Dybuk” inspirowany dramatem Szymona An-skiego, w opracowaniu Ignacego Karpowicza, jest efektem zespołowej pracy, wspólnej refleksji dotyczącej mechanizmów przemocy, z którymi młodzi ludzie mierzą się w szkole. Historia zmarłego chłopaka, który powraca jako duch jest opowieścią o winie indywidualnej i zbiorowej.

5.09.2017, wtorek, godz. 19.00 6.09.2017, środa, godz. 19.00 7.09.2017, czwartek, godz. 19.00 Mała Scena TPB, czas trwania: 80 min. bez przerwy 19.09.2017, wtorek, Miejski Dom Kultury w Barcinie (Teatr Polska 2017) 21.09.2017, czwartek, Kujawskie Centrum Kultury w Inowrocławiu (Teatr Polska 2017) 29.09.2017, piątek, Zakład Karny w Koronowie (Teatr Polska 2017)

Tu Wersalu nie będzie! koncepcja i reżyseria: Rabih Mroué; współpraca dramaturgiczna, kuratorka: Marta Keil; współpraca dramaturgiczna: Piotr Grzymisławski, Jan Sobolewski; tekst: Marta Keil, Piotr Grzymisławski, Rabih Mroué; 26 |

| wrzesień 2017

współpraca scenograficzna: Marta Kuliga; muzyka: Łukasz Maciej Szymborski, Piotr Wawer Jr; światła: Robert Łosicki; inspicjentka: Hanna Gruszczyńska; występują: Jan Sobolewski, Małgorzata Trofimiuk, Piotr Wawer Jr, Łukasz Maciej Szymborski; producentka: Magda Igielska Rabih Mroué przygotował w Teatrze Polskim w Bydgoszczy spektakl o Andrzeju Lepperze – jednej z najbardziej kontrowersyjnych postaci polskiej sceny politycznej ostatnich dwudziestu lat.

Przewodniczący partii „Samoobrona” był politykiem wyjątkowo często obecnym w mediach, budzącym zazwyczaj bardzo silne emocje, zarazem jednak uparcie poddawany był łatwym i nieraz stereotypowym ocenom. Trochę tak, jakby rozmaite grupy społeczne projektowały na Leppera własne lęki, potrzeby i obsesje.

Znakomity libański artysta wspólnie z aktorami bydgoskiego teatru przyglądał się postaci Leppera, jednocześnie odsłaniając nieoczywiste perspektywy polskiej transformacji. Przy pracy nad scenariuszem z Mroué współpracują Marta Keil, która jest również kuratorką projektu oraz Piotr Grzymisławski. Jest to pierwsza polska produkcja teatralna Mroué.

14.09.2017, czwartek, godz. 19.00 15.09.2017, piątek, godz. 19.00 16.09.2017, sobota, godz. 19.00 17.09.2017, niedziela, godz. 18.00 Duża Scena TPB, czas trwania: 110 min. jedna przerwa

Michał Bałucki – Klub kawalerów reżyseria: Łukasz Gajdzis; scenografia: Mirek Kaczmarek; reżyseria światła: Robert Łosicki; akordeon: Kacper Chabrowski; opracowanie muzyczne: Łukasz Maciej Szymborski; występują: Karolina Adamczyk (Jadwiga Ochotnicka), Michał Czachor (Pan Motyliński), Paweł L. Gilewski (Władysław Topolnicki), Marian Jaskulski (Prezes Sobieniewski), Magdalena Łaska (Marynia Mirska), Roland Nowak (Jan Piorunowicz), Jerzy Pożarowski (Hieronim Wygodnicki), Małgorzata Trofimiuk (Eleonora Mirska), Małgorzata Witkowska (Pelagia Dziurdziulińska), Marcin Zawodziński (Pan Nieśmiałowski) Odwieczna walka płci pięknej z tą „drugą” o dominację i panowanie nad światem przybiera różne formy i posługuje się wymyślnymi narzędziami. Istnieje jednak wiele historii o tych, którzy tej walki nie chcieli toczyć. Klub Kawalerów z napisanej w XIX wieku komedii M. Bałuckiego zrzesza liber baronów, wyznawców wolności i kawalerskich swawoli. Nieustannie podsycają przekonanie o elitarności i awangardzie życia bez kobiet. Coś musi się jednak stać, by „kluby kawalerskie w puch rozbite” były.

-u IKÓW BIK CZY TELN IK-u w cenie A L D T E TANI BIL numerem B zł! m śniowy a spektakl: ysaka e rz w Z n Ł ty ła e w il a b w reż. P terminie: ydgoskie w Historie b Zapraszamy odz. 19.00 alnie śnia o g do zakupu maksym e z r w ie. ia n 28 n ce w j e ra p jn u ocy -u mplarz BIK akl w prom Jeden egzetów na jeden spekt e il b 4

15

28.09.2017, czwartek, godz. 19.00 29.09.2017, piątek, godz. 19.00 30.09.2017, sobota, godz. 19.00 Mała Scena TPB, czas trwania: 90 min., dwie przerwy

Artur Pałyga – Historie bydgoskie reżyseria: Paweł Łysak; scenografia: Ewa Machnio; występują: Mieczysław Franaszek, Alicja Mozga, Roland Nowak, Jakub Ulewicz, Małgorzata Trofimiuk, Małgorzata Witkowska, Jerzy Pożarowski, Marcin Zawodziński

Plastusiowy pamiętnik, fot. Magda Hueckel

22.09.2017, piątek, godz. 10.00 23.09.2017, sobota, godz. 11.00, 16.00 Mała Scena TPB, czas trwania: 1h 30 min. z przerwą

Maria Kownacka – Plastusiowy pamiętnik reżyseria: Lena Frankiewicz; kostiumy i scenografia: Melania Muras; choreografia: Iza Chlewińska; muzyka: Marek Napiórkowski; animacje: Natalia Bucior; konsultant dziecięcy: Mikołaj Frankiewicz; asystentka scenografa: Marta Sidrów; inspicjent: Mateusz Stebliński; występują: Magdalena Łaska (Plastuś, Tosia), Alicja Mozga/Małgorzata Trofiumiuk/ Lena Frankiewicz (Gumka Myszka, Pani Nauczycielka, Babcia), Artur Krajewski (Ołówek, Pędzelek, Bibuła, Kreda, Witek), Jakub Ulewicz (Scyzoryk, Pióro, Kałamarz, Bronek, Woźny); ze specjalnym udziałem Karoliny Adamczyk jako Zosi (materiał wideo) Mimo że pierwszy odcinek „Plastusiowego pamiętnika” Marii Kownackiej ukazał się w 1931 roku, do dziś przygody ludzika z plasteliny fascynują kolejne pokolenia dzieci. Teatr Polski zaprasza najmłodszych widzów na kolorową, pełną humoru i mądrości bajkę o tym, co wydarzyło się w piórniku.

Alicja Mozga, Historie bydgoskie, fot. Marta Ankiersztejn

W kolejnych odsłonach spektaklu aktorzy Teatru Polskiego w Bydgoszczy mierzą się z innymi wątkami i zagadkami z historii miasta. Skąd się wzięła w Bydgoszczy Łuczniczka? Co dla miasta zrobił Kazimierz Wielki?

Jaka słynna śpiewaczka pochodzi z Bydgoszczy? „Historie bydgoskie” to cykl spektakli, które odkryć mają wielowymiarową tożsamość miasta. inf. Paulina Wenderlich

Bydgoskie Centrum Sztuki 9 sierpnia – 7 września 2017

Wystawa „Myślenie kamieniem – odsłona druga” 8-14 września 2017

Wystawa archiwalnych zdjęć bydgoskiej rzeźni 15.09.2017, godz. 18.00 – wernisaż, wstęp wolny.

Wystawa czynna do 6 października

Wystawa prac Aleksandra Dętkosia

W odpowiedzi na oczekiwania osób odwiedzających Bydgoskie Centrum Sztuki (ul. Jagiellońska 47), postanowiliśmy pokazać po raz drugi w tym roku rzeźby naszego patrona Stanisława Horno-Popławskiego, które możecie obejrzeć od 9 sierpnia do 7 września.

Wystawa została wzbogacona o nieprezentowane dotąd rzeźby artysty i uzupełniona jest cytatami m.in. z książki, autorstwa Romana Konika „Myślenie Kamieniem”. Ponadto – od 16 sierpnia – wystawę urozmaicają pracę uczestników naszych warsztatów rysunkowych „Portret kamienia. Studium rzeźb Stanisława Horno-Popławskiego”. Jeśli nie mieliście okazji odwiedzić nas w marcu, to zapraszamy Was serdecznie do obejrzenia

prac artysty, który w latach 70. i 80. był związany z Bydgoszczą.

Od 8 do 14 września w naszej przestrzeni wystawowej prezentowane będą archiwalne zdjęcia bydgoskiej rzeźni, a wszystko to w ramach przyłączenia się do II edycji projektu „Bydgoszcz Wciąga Legendarnie”.

Przy pomocy mieszkańców naszego miasta stworzyliśmy ciekawą wystawę ukazującą historię Bydgoskich Zakładów Mięsnych, ich rozbiórkę oraz dalsze losy zabytkowych budynków. W jednym z nich znajduje się obecnie BCS, a przed laty była to siedziba administracyjna bydgoskiej rzeźni.

A już od połowy września zaprezentujemy prace bydgoskiego rzeźbiarza, Aleksandra Dętkosia, ucznia Stanisława Horno-Popławskiego. Rzeźby naszego lokalnego artysty, poruszają wiele wątków społecznych i politycznych oraz były wielokrotnie doceniane i nagradzane w konkursach plastycznych.

Do zobaczenia w Bydgoskim Centrum Sztuki. inf. Aleksandra Pokrątka

wrzesień 2017 |

| 27

28 |

| wrzesień 2017

Galeria Miejska bwa w Bydgoszczy Projekty studentów są wypadkową zderzenia ich młodości, twórczego niepokoju, poszukiwań z doświadczeniem i świadomością opiekunów merytorycznych – dr hab. Macieja Świtały, prof. Lecha Tempczyka i prof. Remigiusza Grochala. Prace te stanowią koniec jednej i początek innej drogi.

Magdalena Rucińska

12.09.2017, godz. 18.00 – wernisaż, wystawa czynna do 19 listopada

Czarno-biały świat lat 60. w fotografii Ildefonsa Bańkowskiego

4.09.2017, poniedziałek, godz. 18.00 – otwarcie wystawy, wystawa czynna do 17 września 2017

Dyplomy 2017 Wystawa prac dyplomowych studentów Architektury Wnętrz UTP Młodzi adepci architektury wnętrz studiują swoje najbliższe otoczenie i pragną je uczynić bardziej przyjaznym, efektywnym dla lokalnych społeczności.

Na wystawie próżno szukać „szklanych domów” i pokazów twórczej wirtuozerii. W zamian będzie można napotkać prace, których autorzy starali się pokornie pochylić nad charakterystyką miejsca, potrzebami ludzi, mieszkańców. A zatem można będzie odnaleźć na ekspozycji pomysły na zmiany sposobu użytkowania zabytków (Izabela Mikołajczak), budynków industrialnych (Patryk Wysocki) oraz budynków gospodarstwa wiejskiego (Magdalena Samełko). Pojawią się również próby zmierzenia się z architekturą doby PRLu – jej analizy i ingerencji w jej wadliwe bądź mniej wydajne struktury (Marta Majer). Niektórzy dyplomanci swoje wysiłki skupili z kolei wokół zagadnień tożsamości, a także inności. Sprzeciwiając się postępującej unifikacji pejzażu kulturowego, postanowili zgłębić temat odrębności mniejszości etnograficznych na przykładzie architektury sakralnej (Mikołaj Lubczyński). Pośród prac dyplomowych nie zabrakło też studiów nad różnymi zakątkami Bydgoszczy, które mimo centralnej czy też śródmiejskiej lokalizacji, zdają się niedocenione, zaniedbane, zapomniane (Barbara Walczak). Temat wyjątkowości, autentyzmu, identyfikacji miejsca pojawi się na wystawie także w pracach o charakterze bardziej osobistym, zakładających ingerencję w dom rodzinny, czyli miejsce, które przez lata obrastało w emocje, historie o wymiarze subiektywnym. Stworzony przez przodków na podstawie standaryzowanych wzorów, w oczach młodej projektantki (Joanny Zielińskiej) budynek ten stanowi swego rodzaju palimpsest, który pragnie ona nadpisać bez potrzeby całkowitego zacierania śladów poprzednich autorów/lokatorów.

kurator: Agnieszka Gorzaniak Wystawa będzie próbą pokazania działalności artystycznej Ildefonsa Bańkowskiego w okresie tzw. „czarno-białym”, który przypada na lata 60. Zdjęcia z tamtych lat mają charakter artystyczny, ale i użytkowy. Twórczość Ildefonsa Bańkowskiego zamknięta została w 10 cykli: Architektura osiedli, Eksperymenty i konoida, Archetony i tony, Sylwetki i portrety, Tematy marynistyczne, Mikroświaty faktur, Światłocienie nekropolii, Oblicza Egiptu, Fotografia a muzyka, Metafory ładu.

Ildefons Bańkowski (1926-1982) z Bydgoszczą związał się na 25 lat. Pochodził z Lwówka (województwo poznańskie). Był znanym w środowisku fotografem. Był jednym z propagatorów fotografii barwnej w środowisku bydgoskim. Zajmował się fotografią reklamową. Eksperymentował. Wielką pasją życiową Ildefonsa Bańkowskiego, obok fotografii była muzyka. Obie miłości łączył w pracy nad projektowaniem okładek płyt winylowych, często wykonywanych na zlecenie Polskich Nagrań. Od 1965 roku – członek Związku Polskich Artystów Fotografików. Uhonorowany tytułem artysty fotografika Międzynarodowej Federacji Sztuki Fotograficznej (AFIAP). Brał udział w wystawach krajowych i międzynarodowych (Berlin, Edynburg, Lozanna, Paryż, Bruksela). Wśród licznych wyróżnień uzyskał nagrodę Ministra Kultury i Sztuki w latach 1966 i 1977 za cykle „Temat muzyczny w fotografii”. Pozostawił ponad 300 fotografii czarno-białych i 20 000 negatywów. Od roku 1982, roku śmierci, nie pojawiła się żadna jego wystawa. Ildefons Bańkowski stał się nieznany i zapomniany.

Osoby zaangażowane w projekt: dr inż. arch. Barbara Bańkowska, prof. dr hab. Maciej Szymanowicz, dr Mateusz Torzecki, Karolina Puchała-Rojek, Marek Noniewicz, Wojtek Woźniak. * W 2017 roku do Galerii Miejskiej bwa w Bydgoszczy zostało przekazane archiwum liczące blisko 20 000 negatywów czarno-białych oraz 300 fotografii czarno-białych, wielkoformatowych autorstwa Ildefonsa Bańkowskiego.

wrzesień 2017 |

| 29

19.09.2017, godz. 18.00 – wernisaż wystawa czynna do 30.10.2017

Monika Rak Wątki linearne. Pomiędzy nicią a tkaniną kurator: Danuta Pałys „Doszukując się rysunkowych śladów w najbliższym otoczeniu tworzę realizacje, w których za pomocą linii właśnie opisuję otaczającą mnie rzeczywistość. Tworzywem chętnie przeze mnie wykorzystywanym są nici, którymi w oparciu o rysunek szyty czy haft interpretuję rzeczywistość. Na płaszczyznach płótna wyszywam linearne motywy będące abstraktami rzeczywistości.

Staram się wykorzystywać cały wachlarz możliwości rysunkowych jakie dają nici. (…) W moich realizacjach ważne jest to, co dzieje się pomiędzy nicią a płaszczyzną płótna. Tutaj pojawia się przestrzeń na dotyk ludzkiej dłoni, czy też refleksję oraz kontemplowanie danej sytuacji wizualnej.” /Monika Rak/

wystawa czynna do 10.09.2017

Magdalena Pela Znalezienie miejsca zaczyna być powodem niekończących się kłopotów (José Ortega y Gasset, Bunt mas) Cykl Plaża, który będzie prezentowany na wystawie w Galerii Miejskiej bwa w Bydgoszczy jest rozwinięciem i kontynuacją projektu all-over. Stanowi kolejny krok w myśleniu nad masą i posługiwaniu się tytułową malarską zasadą. Jest kolejną próbą ogarnięcia nadmiaru.

Diagnozą świata w czasach PO.” /Magdalena Pela/ Magdalena Pela /ur. 1989, Gdańsk/. Od 2016 roku studentka Międzywydziałowych Środowiskowych Studiów Doktoranckich na Akademii Sztuk Pięknych w Gdańsku. Ukończyła Wydział Malarstwa ASP w Gdańsku w 2015 roku (dyplom w pracowni prof. Jerzego Ostrogórskiego, aneks ze sztuki włókna pod kierunkiem prof. Aleksandra Widyńskiego). Absolwentka kulturoznawstwa na Wydziale Filologicznym Uniwersytetu Gdańskiego. W 2016 roku Muzeum Narodowe w Gdańsku nabyło do swojej kolekcji obraz z dyplomowego cyklu all-over. Prace wystawiała na wystawach między innymi w Gdańsku, Warszawie, Wrocławiu, Legnicy, Sopocie, Gdyni, Łodzi, Rumunii, USA. Wystawa jest nagrodą Galerii Miejskiej bwa w Bydgoszczy w 25. Ogólnopolskim Przeglądzie Malarstwa Młodych PROMOCJE 2015.

20, 27 września 2017 (godzina do ustalenia z grupą) Zapisy: agnieszka.gorzaniak@galeriabwa. bydgoszcz.pl lub pod nr tel. 52 339 30 62.

Spotkania dla grup do 25 osób, trwają ok. 1-1,5 godz., poprzedzone są oprowadzaniem po aktualnych wystawach, wstęp wolny

Dziecko na warsztat Monika Rak, Wycinki, 2012, rysunek szyty, papier, drewno

Monika Rak – doktor sztuk plastycznych, artystka działająca na pograniczu rysunku i tkaniny eksperymentalnej. Jest adiunktem w Zakładzie Wzornictwa na UTP w Bydgoszczy, gdzie prowadzi pracownią technicznych aspektów modelowania tkaniny oraz rysunku specjalistycznego. W School of Form na specjalności Domestic Design prowadzi projekty związane z tkaniną eksperymentalną oraz rysunkiem koncepcyjnym.

W swojej pracy doktorskiej „Konstrukty rysunkowe.

W poszukiwaniu plastycznych metod analizy rzeczywistości” podjęła próbę wyznaczenia własnej kategorii plastycznej nazwanej konstruktem rysunkowym, opartej na linearnej analizie rzeczywistości. Jej prace prezentowane były m.in. na: ‘Textile art of Today’ (Bratysława, Poprad, Győr, Bielsko-Biała ), 3 Triennale Tkaniny ‘Bez Hranic 2012’ (Bratysława, Győr, Liptowski Mikulasz, Bielsko-Biała), Wystawie ‘A State of Un-Play’ (Atelier 35, Bukareszt), 6 Wystawie Miniatury Tekstylnej oraz 9 Biennale Tkaniny ‚Scythia 9’ (Kherson), Wystawie ‘Sztuka – obiekt – zapis’ podczas 5 Festiwalu ‘Sztuka i Dokumentacja’ (Galeria Prexer, Łódź), Wystawie ‘Love – just a chemical reaction?’ (Factory-Art Gallery, Berlin).

30 |

| wrzesień 2017

– warsztaty dla dzieci przedszkolnych i szkoły podstawowej. Prowadzenie: Agnieszka Gorzaniak – kurator Galerii Miejskiej bwa w Bydgoszczy.

Osiedle moich marzeń Zapewne każdy z Was chciał kiedyś pobawić się chociaż przez chwilę w architekta i stworzyć swoje wymarzone miejsce do życia. Teraz będziecie mieli ku temu okazję. Warsztaty w Galerii Miejskiej BWA będą miały na celu zaprojektowanie osiedla marzeń, które w trakcie pracy powstanie na kartce papieru, a cały projekt wykonany będzie przez Was. Zajęcia będą towarzyszyły wystawie fotografii Ildefonsa Bańkowskiego – znanego z zamiłowania do fotografowania architektury i nie tylko.

Galeria Miejska bwa Galeria Brda wystawa czynna do 25.09.2017

Alicja Wieczorek – Pamiętnik 26.09.2017, godz. 17.00, Hotel Brda, ul. Dworcowa 94 – wernisaż. Wystawa czynna do 24.01.2018

Magdalena Dreścik Rezerwat Tworzyw Sztucznych

kurator: Danuta Pałys „Przedmiot konceptualnej refleksji malarskiej w cyklu Rezerwat Tworzyw Sztucznych to antyteza dla dzikiej,

Fridricha (dyplom w pracowni prof. Ulricha Puritza). Od 1994 roku związany jest z FRGZS „Mózg” w Bydgoszczy, współpracował z nieistniejącym już Stowarzyszeniem Artystycznym „Wieża Ciśnień” w Bydgoszczy. Od 2010 roku należy do Związku Artystów Plastyków „art-cube – przestrzeń dla sztuki współczesnej e.V.” w Greifswald (Niemcy). Autor wielu ekspozycji indywidualnych i wystąpień perfornance oraz uczestnik wystaw zbiorowych w Polsce i w Niemczech.

Magdalena Alicja Dreścik, Rezerwat, 2017, olej na płótnie, 120×100 cm

nienaruszonej przyrody. Powstałe prace są próbą unaocznienia tego, jak człowiek ingeruje w naturalne środowisko i zmienia je na kształt własnych wizji.

Kompozycje i obiekty są defragmentacją roślin lub fragmentów krajobrazu. Tworzone z uwzględnieniem rygoru symetrii oraz określonego porządku są metaforą oczekiwań człowieka względem natury, czyli estetycznego i praktycznego uporządkowania.” /Magdalena Drescik/ Magdalena Dreścik, ur. w 1992 roku w Białymstoku, absolwentka Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie, dyplom w pracowni prof. Jarosława Modzelewskiego w 2016 roku. Stypendystka stypendium Prezydenta Miasta Białegostoku dla młodych twórców, finalistka Promocji 2016 Galerii Sztuki w Legnicy, finalistka konkursu Polygonum 4 w Galerii Miejskiej bwa w Bydgoszczy, laureatka Grand Prix 2016 konkursu o Grand Prix im.

Franciszki Eibisch.

Galeria Miejska bwa Galeria Kantorek 1.09.2017, piątek, godz. 18.00 – wernisaż 22.09.2017, piątek, godz. 18.00 – finisaż

Piotr Alexander Grodzki Fragile (obiekty, rysunki, filmy)

Na otwarciu i zamknięciu wystawy Piotr A. Grodzki wystąpi w dwóch performatywnych działaniach: Entropia i Oczyszczenie.

Piotr Alexander Grodzki urodził się w 1957 roku w Koronowie. Zajmuje się rzeźbą w drewnie, ceramiką, grafiką, instalacją, performance. Od 1988 roku mieszka w Berlinie. Studiował na Wydziale Sztuk Pięknych UMK w Toruniu (1977-1978), w prywatnej Szkole Sztuk Plastycznych braci Papkinów w Berlinie (1993-1994), na Uniwersytecie Ernsta Moritza Arndta w Greifswaldzie 2010-2015) – studia licencjackie w zakresie Sztuk Pięknych, Filozofii i Historii Sztuki oraz studia magisterskie w zakresie Sztuk Pięknych w Instytucie Caspera Davida

Piotr Alexander Grodzki, Fragile

29.09.2017, piątek, godz. 18.00 – wernisaż.

Wystawa czynna do 27 października

Zbigniew Jastrowski Ad vocem malarstwo Zbigniew Jastrowski urodził się w 1948 r. w Bydgoszczy. Studiował na Wydziale Sztuk Pięknych UMK w Toruniu w pracowni malarstwa prof. Bronisława Kierzkowskiego i prof. Barbary Steyer. Dyplom uzyskał w 1978 r.

Jest pedagogiem i artystą uprawiającym malarstwo, rysunek i grafikę użytkową. Od 1981 r. związany z Pałacem Młodzieży w Bydgoszczy. Jest autorem dwudziestu pięciu wystaw indywidualnych i uczestnikiem kilkudziesięciu wystaw zbiorowych organizowanych w kraju i za granicą. Jego prace znajdują się w galeriach i zbiorach prywatnych m.in. w Australii, USA, Francji, Niemczech. „Na wystawie znajdą się najnowsze obrazy Zbigniewa Jastrowskiego, a także wcześniejsze, nigdy dotąd nie prezentowane. Tytuł Ad vocem sugeruje odniesienie się artysty do treści zdarzeń i faktów towarzyszących jego drodze życiowej i zawodowej. Faktów i zdarzeń, które odbiły swoje piętno w jego świadomości i przekonaniach”. inf. Elżbieta Kantorek

wrzesień 2017 |

| 31

Muzeum Okręgowe im. Leona Wyczółkowskiego 7.09.2017, godz. 16.30-18.00.

Zbiory Archeologiczne, ul. Mennica 2

„Dziecięce Grafitti”, „Rzeczne życie” Zapraszamy na zajęcia rewidalizacyjne dla osób z zespołem Downa oraz ich rodzin na wystawie „Miasto – Ludzie – Rzeka. Bydgoska opowieść znad Brdy i Wisły”. Podczas spotkania dowiemy się jak wyglądało życie codzienne wodniaków oraz jaką rolę pełniły rzeki w rozwoju miasta. Wykonamy również swoje inicjały posługując się Międzynarodowym Kodem Sygnałowych i stworzymy prace plastyczne. Informacje pod nr tel. 693 24 24 59.

14.09.2017, godz. 16.30-18.00. Spotkanie jest bezpłatne. Obowiązują zapisy: tel. 52 58 59 914; -910; -911 lub: edukacja@muzeum.bydgoszcz.pl

Zajęcia metodyczne dla nauczycieli Jak co semestr, we współpracy z Miejskim Ośrodkiem Doskonalenia Nauczycieli, zapraszamy na spotkanie prezentujące ofertę edukacyjną Muzeum Okręgowego im. Leona Wyczółkowskiego. W programie znajdzie się m.in. prezentacja wystawy „Zabawy ze sztuką” oraz warsztaty tworzenia kopi dzieł sztuki na ekologicznych torbach. Podczas zajęć porozmawiamy o potrzebach uczniów i pedagogów oraz o sposobach ich realizacji.

„Życie gór” – nowa oferta edukacyjna 3.09.2017, godz. 11.00, Zbiory Archeologiczne, ul. Mennica 2. Opłaty za warsztaty: 3 zł od uczestnika, opiekunowie wstęp bezpłatny.

Obowiązują zapisy: tel. 52 58 59 914; -910; -911 lub: edukacja@muzeum.bydgoszcz.pl.

Niedziela w Muzeum – „Rzeczne życie” Zapraszamy na rodzinne spotkanie na wystawie „Miasto – Ludzie – Rzeka. Bydgoska opowieść znad Brdy i Wisły”. Podczas warsztatów będziemy rozwijać swoją kreatywność i tworzyć niepowtarzalne rybki i stwory zamieszkujące wodne głębiny.

Zajęcia odbędą się 6 oraz 20 września 2017 roku, godz. 11.00-13.00 w Europejskim Centrum Pieniądza, ul. Mennica 4. Obowiązują zapisy: tel. 52 58 59 914; -910; -911 lub: edukacja@muzeum.bydgoszcz.pl. Opłaty za warsztaty: 5 zł od uczestnika, opiekunowie wstęp bezpłatny

Maluchy w muzeum – środy sensoryczne dla najmłodszych Zapraszamy maluchy w wieku od 0 do 3 lat do udziału w warsztatach sensorycznych. Zajęcia są bogate w doświadczenia stymulujące rozwój dzieci. Poznamy świat wszystkimi zmysłami: wzrokiem, słuchem, węchem i smakiem. Podczas zajęć stworzymy pierwsze prace plastyczne. Podczas zajęć dzieci pozostają pod opieką rodziców.

32 |

| wrzesień 2017

Grupy zorganizowane zapraszamy na zajęcia związane z nowo nabytym obrazem Leona Wyczółkowskiego – „Baca”. Podczas lekcji młodsi uczestnicy stworzą mentalną mapę gór oraz poznają obyczaje ich mieszkańców.

Starsi skupią się na zagadnieniu rysunku światłocieniowego oraz spróbują odpowiedzieć na pytanie skąd pojawiła się fascynacja XIX wiecznych artystów górami.

Projekt dofinansowany z budżetu Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

Opłata za lekcję: 30 zł + 2 zł od osoby powyżej 7 lat.

Obowiązują zapisy: tel. 52 58 59 914; -910; -911 lub: edukacja@muzeum.bydgoszcz.pl.

21.09.2017, godz. 18.00, Spichrze nad Brdą, ul. Grodzka 7-11, wstęp wolny

„Gry z przestrzenią” – wykład Wojciecha Kielera Spotkanie poświęcone będzie rozmaitym metodom, dzięki którym twórcy różnych epok uzyskiwali w swych dziełach iluzję przestrzeni. Niemal od zarania sztuki artystom towarzyszyła pokusa stworzenia wrażenia trójwymiarowości na dwuwymiarowej płaszczyźnie dzieła.

Twórcy niektórych epok zapraszali oko widza „w głąb” obrazu, rozumianego zgodnie z koncepcją Leone Battisty Alberiego, jako okno w ścianie. Istniała również tendencja przeciwna, w myśl której namalowane przedmioty i postaci miały „wychodzić” przed lico obrazu, łącząc w continuum świat widza i dzieła. Takie gry z granicami obrazu wymagały od artystów niezwykłych umiejętności technicznych i dogłębnej znajomości zasad percepcji widzenia. Najciekawsze z tych zabiegów

zaprezentowane zostaną na przykładach wybitnych dzieł twórców dawnych i współczesnych.

Spotkanie odbywać się będzie na wystawie „Zabawy ze sztuką”.

Wojciech Kieler – historyk sztuki i filolog polski, zatrudniony w I Prywatnym Liceum Ogólnokształcącym w Bydgoszczy, w Zespole Szkół Plastycznych w Bydgoszczy i w II Liceum Ogólnokształcącym w Bydgoszczy. Członek Stowarzyszenia Przyjaciół Olimpiady Artystycznej. Od 20 lat przygotowuje uczniów do udziału w tym konkursie. Ekspert do spraw egzaminu maturalnego z historii sztuki, pełni funkcję egzaminatora na maturze z historii sztuki.

24.09.2017, godz. 12.00-15.00, Exploseum, ul. Alfreda Nobla, wstęp wolny

Explo Niedziela – Explo Gra! Vol. 2 Na jeden dzień Exploseum zmieni się w niezwykłe centrum retro gier! Stare konsole, super planszówki i takie klasyki jak Super Mario Bros., Chip ‚n’ Dale, Pac-Man, Duck Hunt, Mega Man, Contra itd.! Będziemy grać i świetnie się bawić!

Zapraszamy do odwiedzenia Exploseum w ostatnią niedzielę września i wzięcia udziału w niezwykłym wydarzeniu!

28.09.2017, godz. 18.00, Zbiory Archeologiczne, ul. Mennica 2, piwnica – wernisaż wystawy wystawa czynna do 31 października

Wystawa Książka żywa Książka żywa jest kolejną wystawą z cyklu ekspozycji organizowanych przez Wydział Grafiki Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie. Pierwszy z pokazów Grafika gra sztuki, prezentowany był w bydgoskim Muzeum w 2015 roku. Ekspozycja Książka żywa obejmuje działalność trzech pokoleń artystów związanych „z książką”. Autorka koncepcji i kurator wystawy, prof. Dorota Folga-Januszewska informuje, że „Celem wystawy jest przypomnienie, zebranie i pokazanie jak bardzo różne może być rozumienie formy książki, jak różne bywają na nią spojrzenia, realizacje i koncepcje. (…) Na Wydziale Grafiki warszawskiej Akademii, książka zawsze była wyzwaniem wyobraźni, realizowana niemal we wszystkich

pracowniach, także malarskich, rysunkowych, multimedialnych. Na wystawie pokazane zostaną różne sposoby myślenia o książce”.

Kuratorka wystawy podkreśla, że profesorowie, doktoranci i studenci Wydziału Grafiki stanowią grupę twórców, którzy nieustannie eksperymentują. Dodaje, że „ten zespół cały czas stawia sobie pytania i na różne sposoby na nie odpowiada. Zastanawiamy się, jak wygląda sztuka współczesna, gdzie ma swoje granice, rozwinięcia i problemy – a książka jako forma, jako kadrowanie, myślenie narracyjne, w pewnym momencie spacyfikowała sztukę”.

Ekspozycji towarzyszy katalog, w którym znalazł się też rozdział zatytułowany: Jak artyści myślą o książce?

Uczestnicy wystawy odpowiadają na dwa pytania zadane przez kuratorkę: Jak wyobrażasz sobie książkę doskonałą? oraz: Jaką formę w przyszłości będą miały książki? Jedna z autorek – Magdalena Boffito odpowiedziała: „Książka doskonała nie ma końca. Jest to książka, która rośnie i starzeje się wraz z nami. Nie posiada ostatniej strony. Każda doskonała książka po przeczytaniu zostawia uczucie niedosytu, smutek z powodu zakończenia (…)”. Podsumowując swoją refleksję stwierdza że „książka doskonała jest cały czas otwarta”.

29.09.2017, godz. 15.00, Galeria Sztuki Nowoczesnej, ul. Mennica 8 – wykład, wstęp wolny

„Cywilizacja i kultura starożytnej Grecji – wielcy filozofowie” Muzeum Okręgowe w Bydgoszczy zaprasza na kolejny wykład z cyklu spotkań poświęconych historii kultury i sztuki – „Piątki ze sztuką”.

Podczas najbliższego spotkania przyjrzymy się jednemu z filarów europejskiej kultury i sztuki, cywilizacji starożytnej Grecji. Tematem wykładu dra Mateusza Solińskiego będą sylwetki największych greckich filozofów: Sokratesa, Platona i Arystotelesa. Spróbujemy odnaleźć źródła inspiracji ich teorii oraz przybliżyć najważniejsze założenia pierwszych systemów filozoficznych w dziejach ludzkości. Poglądy myślicieli okresu klasycznego zostaną ukazane w szerszym kontekście rozwoju europejskiej myśli filozoficznej.

Kurs historii sztuki i kultury, z uwagi na swój przekrojowy charakter, polecamy szczególnie osobom, które chciałby rozpocząć swoja przygodę z historią sztuki bądź tez usystematyzować posiadane już wiadomości.

Wystawa przedłużona do 1 października 2017 roku, Galeria Sztuki Nowoczesnej, ul. Mennica 8

„Wacław Szpakowski (1883-1973).

Linie Rytmiczne”

Piotr Smolnicki, Księga czasu

Wacław Szpakowski to artysta zasługujący na trwałe miejsce w historii sztuki współczesnej. To twórca rysunkowych Linii rytmicznych, tworzonych w latach 19001951, które w części powstały w Bydgoszczy, gdzie Szpakowski mieszkał w latach 1931-1934.

Dla odbiorców dzieł Szpakowskiego niezwykle atrakcyjnym procesem jest śledzenie biegu nieprzerwanej linii tworzącej każdy z rysunków i odkrywanie ich wizualno-czasowej struktury, tworzącej piękne, rytmiczne, quasi-labiryntowe formy. wrzesień 2017 |

| 33

Na wystawie, oprócz rysunków, fotografii i szkiców zaprezentowane zostały współczesne animacje Linii rytmicznych. Muzyczny aspekt twórczości uzupełniły kompozycje według rysunków przyjętych jako partytury.

Prezentowane na wystawie prace są zebrane ze zbiorów rodziny oraz ośmiu kolekcji muzealnych i prywatnych, polskich i zagranicznych. Kilka rysunków Szpakowskiego znajduje się również w słynnym Museum of Modern Art w Nowym Jorku.

Twórczość artysty spotyka się obecnie z dużym zainteresowaniem odbiorców sztuki współczesnej, czego odzwierciedleniem są liczne wystawy, w tym ekspozycja w Bydgoszczy.

Zachęcamy do skorzystania z oferty edukacyjnej dedykowanej wystawie – lekcje dla grup zorganizowanych, gdzie będziemy wykonywać własne obrazy inspirowane twórczością Szpakowskiego na przyniesionych przez siebie torbach lub koszulkach. Koszt zajęć to 30 zł + 2 zł od uczestnika.

Obowiązują zapisy: tel. 52 58 59 914;910 lub 911.

XI edycja Ogólnopolskiego Konkursu Fotograficznego „Śladami Leona Wyczółkowskiego” Trwa kolejna XI edycja Ogólnopolskiego Konkursu Fotograficznego „Śladami Leona Wyczółkowskiego”. Tegorocznym tematem przewodnim konkursu są ludzie.

W twórczości Leona Wyczółkowskiego tytułowi ludzie to przyjaciele, osoby, które spotykał na swej drodze, ale również te, których nie miał przyjemności poznać osobiście. Artysta zajmował się człowiekiem, jako samodzielnie występującym, ale bezimiennym studium, tworząc typy ludowe, układając postaci w grupy, tworząc sceny rodzajowe. Cytując za Danutą Muszanką (Litografia Leona Wyczółkowskiego, Wrocław-Kraków 1958, s. 70): „Gdy Wyczół rysuje człowieka, wyjmuje go przeważnie z otoczenia, w którym ten występuje. Ważny jest człowiek i nic poza nim. Krajobraz ogranicza się do kilku ledwie zaznaczonych linii”.

Prace można nadsyłać do 30 listopada 2017 roku.

Czekają atrakcyjne nagrody.

Regulamin i szczegóły wkrótce dostępne na stronie: www.muzeum.bydgoszcz.pl. wrzesień – grudzień 2017, Galeria Sztuki Nowoczesnej, ul. Mennica 8

„Muzealne partytury” Muzeum Okręgowe im. Leona Wyczółkowskiego w Bydgoszczy inicjuje nowy program zajęć skierowany do dzieci i młodzieży utalentowanej muzycznie. „Muzealne Partytury” to edukacyjny projekt interdyscyplinarny, łączący muzykę i malarstwo, ukazujący zarówno różnice, jak i podobieństwa pomiędzy interpretacją dźwięku i obrazu. Uczestnicy programu dowiedzą się na czym polega analiza dzieła plastycznego i muzycz34 |

| wrzesień 2017

nego, a także czym jest synteza sztuk oraz synestezja.

Projekt będzie realizowany w Galerii Sztuki Nowoczesnej. Uczestnicy, w konfrontacji z dziełami wizualnymi, stworzą własne muzyczne interpretacje. Przyczyni się to do poszerzenia i wzbogacenia spektrum ich artystycznych zainteresowań.

Informacje pod nr tel. 52 58 59 925.

Projekt dofinansowany przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego

Zbiory Muzeum Farmacji Apteki „Pod Łabędziem” Muzeum Okręgowe im. Leona Wyczółkowskiego, dzięki decyzji Rady Miasta i przyznanej dotacji, zakupiło zbiory dawnego Muzeum Farmacji Apteki „Pod Łabędziem”. Zarządzać nimi będzie nowo powstały Dział Historii Farmacji i Medycyny. Ze względu na trwające działania mające na celu adaptację budynku do celów muzealnych, obiekt będzie chwilowo wyłączony z oferty turystycznej. Od września zapraszamy do udziału w lekcjach i warsztatach związanych z dziejami farmacji.

Informacje pod nr tel. 52 585 99 14 lub 10.

Wystawy czasowe: Spichrze nad Brdą, ul. Grodzka 7-11 „Zabawy ze sztuką”. Wystawa czynna do 1 października.

Galeria Sztuki Nowoczesnej, ul. Mennica 8 „Wacław Szpakowski (1883–1973). Linie rytmiczne”.

Wystawa czynna do 1 października.

Spichrze nad Brdą, ul. Grodzka 7, plener „Bydgoszcz na starej fotografii”. Wystawa posterowa prezentowana do 30 września.

Europejskie Centrum Pieniądza, ul. Mennica 4 „Dzieje Pieniądza. Księstwo Warszawskie”. Wystawa czynna do 8 kwietnia 2018 roku.

Zbiory Archeologiczne, ul. Mennica 2, Wyspa Młyńska „Miasto – Ludzie – Rzeka. Bydgoska opowieść znad Brdy i Wisły”. Wystawa czynna do 10 września.

Zbiory Archeologiczne, ul. Mennica 2, piwnica „Książka żywa”. Wystawa czynna do 31 października.

Exploseum, ul. Alfreda Nobla „Obozy DAG Bromberg”. Wystawa czynna do 29 grudnia.

Wystawy stałe: Zbiory Archeologiczne, ul. Mennica 2 „Na pograniczu Wielkopolski i Pomorza. Bydgoszcz i region u zarania dziejów”. „W grodzie Bydgosta. Tajemnice życia wczesnośredniowiecznych mieszkańców Bydgoszczy i okolic”.

Europejskie Centrum Pieniądza, ul. Mennica 4 „Mennica bydgoska”. „Wyspa Młyńska – historia i teraźniejszość”.

Galeria Sztuki Nowoczesnej, ul. Mennica 8 „Galeria Sztuki Nowoczesnej”.

Dom Leona Wyczółkowskiego, ul. Mennica 7 „Twórczość Leona Wyczółkowskiego (1852-1936)”.

Spichrze nad Brdą, ul. Grodzka 7-11 „Od Starego Rynku do placu Wolności. Spacer ulicami międzywojennej Bydgoszczy”.

Exploseum, ul. Alfreda Nobla „EXPLOSEUM – Centrum techniki wojennej DAG Fabrik Bromberg”. inf. Natalia Szczerbińska

Obiekt miesiąca: Jerzy Krawczyk, Zmiana wystawy, 1967, olej, płótno Autor dzieła Zmiana wystawy – Jerzy Krawczyk – uznawany jest za czołowego przedstawiciela tak zwanej łódzkiej szkoły realizmu. Jego twórczość odnosi się do szeroko pojmowanej tradycji „realizmu magicznego” lat 20. i 30., bliskiego idei i poetyce surrealizmu.

W pracach nawiązujących formą do „obrazu w obrazie”, artysta pragnął wskazać drogi do przywrócenia malarstwu historycznej i kulturotwórczej perspektywy. Równocześnie obrazy – okna (na minioną sztukę) stają się komentarzem do współczesności.

Obraz można oglądać na wystawie „Zabawy ze sztuką” w Spichrzach nad Brdą przy ul. Grodzkiej 7-11.

Inga Kopciewicz

Biblioteka Główna UKW 27.09.2017, godz. 18.00 – wernisaż. Wystawa będzie prezentowana w Galerii Biblioteki UKW (I piętro) do 6 listopada Spotkanie z cyklu „W bibliotece o sztuce”

Otwarcie jubileuszowej wystawy malarstwa Soni Zengel pt. „Mój świat osobny” Wprowadzenie do wystawy: Piotr Siemaszko.

Sonia Zengel w 1974 uzyskała dyplom na Politechnice Poznańskiej, w latach 1980-1984 studiowała malarstwo u prof. Kazimierza Śramkiewicza w PWSSP w Gdańsku. Zajmuje się malarstwem, rysunkiem, publicystyką kulturalną. Jest autorką 57. wystaw indywidualnych, m.in. w Wilnie, Paryżu, Nantes, BWA (Miechów, Bydgoszcz, Ostrowiec Świętokrzyski), w Krakowie – 10 wystaw indywidualnych, w tym w Pałacu Sztuki w 2000 r. Uczestniczyła w kilkudziesięciu wystawach zbiorowych w Polsce i za granicą. Odbyła kilkadziesiąt podróży artystycznych do wielu krajów świata.

Prace w zbiorach instytucji kulturalnych i prywatnych w Polsce i za granicą, między innym w Niemczech, Francji, Holandii, Szwajcarii, USA. Jest członkiem Stowarzyszenia Pastelistów Polskich oraz Klubu Profesorów „Wierzenica”. W 2002 r. została nagrodzona Medalem Prezydenta za szczególne zasługi dla Bydgoszczy, a w 2013 Medalem Archikonfraterni Literackiej „Za twórczy wkład w kulturę chrześcijańską”.

Sonia Zengel pracuje cyklami, by móc pełniej wypowiedzieć się w interesującym ją temacie. Stworzyła między innymi cykle: Stworzenie świata (1989), Bretania (1995), Czerwone obrazy (1996), Znaki miłości (1996), Paryż i Prowansja (1996-otwarty), Mea Tenuitas (1999).

Sonia Zengel, Z cyklu Mea Tenuitas – II, 2000, olej, 120×92 cm

Na wystawie zorganizowanej z okazji 30-lecia twórczości prezentowane są wybrane prace z całego okresu twórczego, wykonane różnymi technikami. Są obrazy olejne, akwarele, pastele oraz rzadko stosowana technika tuszu lawowanego.

inf. Barbara Maklakiewicz

wrzesień 2017 |

| 35

Magiczny Festiwal Świata Baśni i Bajek Pozytywka Sobota 9 września, godz. 11.00 Warsztaty wyobraźni z Adą Chmurką (Gdańsk)

W krainie baśni

Wyjątkowe twórcze warsztaty, które poruszą wyobraźnię każdego dziecka. W efekcie wspólnej pracy powstanie baśń. O czym? Tego nie da się przewidzieć.

Miejsce: Strych Biblioteki Głównej ul. Stary Rynek 24 Prowadzący: Ada Chmurka Warsztaty dla dzieci w wieku 6-12 lat Obowiązują zapisy* – pozytywka.festiwal@gmail.com Sobota 9 września, godz. 13.00 Performatywne czytanie ba‑‑eatr Magazyn Prób Bezpsa (Bydgoszcz)

Troje głuptasów

8-10 września 2017

Festiwal Pozytywka W programie przewidziane są spektakle teatralne (m.in. Teatru Klinika Lalek ze Stacji Wolimierz pt. Cyrk bez przemocy – warto zaznaczyć, że jest to największy cyrk marionetek na świecie!), spotkania z wędrownymi bajarzami i bajarkami, baśniowe warsztaty oraz interaktywna opera. Miejsca festiwalowe to Miejskie Centrum Kultury w Bydgoszczy, strych Biblioteki Głównej, Wyspa Młyńska oraz amfiteatr przy Operze Nova.

Wstęp na wszystkie wydarzenia jest bezpłatny. Projekt został sfinansowany ze środków miasta Bydgoszczy.

P R O G RA M F E S T I WA LU : Piątek 8 września, godz. 17.00 Spotkanie z bajarką z Grupy Studnia O. (Warszawa) z muzyką na żywo

Jak mama została Indianką

Magiczna opowieść inspirowana książką Ulfa Starka „Jak mama została Indianką”. W tę historię wplecione są oryginalne opowieści indiańskie: skąd się wziął ogień i dlaczego robaczek świętojański świeci w ciemności.

Miejsce: Strych Biblioteki Głównej ul. Stary Rynek 24 ** Opowiada: Beata Frankowska Muzyka na żywo: Jacek Żelazek Dla dzieci w wieku 3-10 lat Piątek 8 września, godz. 18.00 Spotkanie z opowiadaczem z Grupy Studnia O. (Warszawa)

Opowieści futbolowe

Posłuchajcie historii o niesamowitych golach i legendarnych bohaterach, które mają moc najwspanialszych baśni. O golu Wielkiej Ciszy, o indiańskim dryblingu, o cudownych butach i śnie o Złotej Nike! Przeżyjmy razem jeszcze raz nieśmiertelne zagrania Maradony i Messiego, Bońka i Lewandowskiego.

Miejsce: Strych Biblioteki Głównej ul. Stary Rynek 24 ** Opowiada: Jarek Kaczmarek 36 |

| wrzesień 2017

Ten nowy projekt Magazynu Prób Bezpsa łączy w sobie tradycyjny spektakl, improwizację teatralną, performance i wizualizacje. Zabawna opowieść o ludzkiej głupocie skłania dzieci do poważnych i mądrych wniosków, które można ująć w dwie myśli.

Miejsce: Strych Biblioteki Głównej ul. Stary Rynek 24 ** Występują: Daniel Sobota, Kamil Kusy, Jacek Placek Zarówno dla młodszych, jak i starszych dzieci Sobota 9 września, godz. 16.00 Spotkanie z bajarką z grupy Baśnie Właśnie (Poznań), okraszone muzyką na żywo.

Baśniowa podróż przez cztery krańce świata Grupa Baśnie Właśnie powstała w styczniu 2013 roku, by nieść dalej piękno kultury słowa, by dzielić się mądrością minionych pokoleń. Przy tym śmiejemy się wiele, bo baśnie to rozrywka, baśnie to spotkanie, baśnie to przestrzeń, by po prostu być razem.

Opowiada: Martyna Rubinowska Miejsce: Miejskie Centrum Kultury – Kawiarnia Szpulka ul. Marcinkowskiego 12-14 Dla młodych i bardzo młodych słuchaczy.

Niedziela 10 września, godz. 12.30 Warsztaty improwizacji z Emilią Malczyk (Bydgoszcz)

Książka w ruchu Warsztaty improwizacji ruchu bazujące na tekście literackim pozwolą dzieciom wykorzystać ich naturalną ekspresję kreując ulubionych bohaterów i przenosząc w świat literackiej fikcji.

Prowadzący: Emilia Malczyk Warsztaty dla dzieci w wieku 6-10 lat Obowiązują zapisy* – pozytywka.festiwal@gmail.com Niedziela 10 września, godz. 15.00 Widowisko plenerowe – spektakl teatralny grupy Klinika Lalek (Wolimierz)

Cyrk bez przemocy – największy cyrk marionetek na świecie Artyści Teatru Klinika Lalek w odpowiedzi na najnowsze trendy Sztuki Cyrkowej – Cyrk bez Przemocy – prezentują niecodzienną formę lalkowego widowiska

cyrkowego, w którym w rolach zwierząt występują lalki i duże „nadmarionety” (marionetki zwierząt w ich naturalnych wielkościach), a w rolach artystów cyrkowych aktorzy w planie żywym. Obok ciekawych technik sztuki lalkarskiej, zwracamy uwagę na poszanowanie dla istot żywych, piękno teatru zamiast cierpienia zwierząt.

Miejsce: Wyspa Młyńska Spektakl adresowany jest do widzów w każdym wieku.

Niedziela 10 września, godz. 17.30 Opera interaktywna dla dzieci

Miniopera nutki milutki Mirosławia Gawryłkiewicz zaprasza małych i dużych melomanów na spotkanie operowe pt. „W salonie mi-

strza Figaro”. W programie utwory Wandy Chotomskiej, operowe „hity” oraz interaktywne animacje dla dzieci.

Miejsce: Amfiteatr Opery Nova Występują: Mirosława Gawryłkiewicz, Natalia Łęt, Łukasz Przykłocki Koncert adresowany jest do widzów w każdym wieku. * Ilość miejsc na warsztatach jest ograniczona. Decyduje kolejność zgłoszeń. ** Jeśli planują Państwo wziąć udział w wydarzeniach organizowanych na strychu biblioteki prosimy o maila z taką informacją. W treści prosimy podać ilość osób i o jakie wydarzenie chodzi (z wyjątkiem warsztatów).

Chcemy upewnić się, że wszyscy się pomieścimy :) pozytywka.festiwal@ gmail.com

Organizatorzy: Fundacja Brwi, Miejskie Centrum Kultury w Bydgoszczy, Wojewódzka i Miejska Biblioteka Publiczna w Bydgoszczy.

Impresariat Artystyczny Adria 25.09.2017, godz. 18.00 i 20.30, Opera Nova. Bilety w cenie: 65, 95, 125 zł, miejsca sprzedaży: Opera Nova, Impresariat Adria, ul. Piotra Skargi 13, biletyna.pl, kupbilecik.pl. Rezerwacja telefoniczna: 605 555 676. Czas trwania: 1,5h bez przerwy

„Ludzie inteligentni”, reż. Olaf Lubaszenko „Ludzie inteligentni” czyli kto kocha, ten błądzi…

Nie ma nudnych związków. Są tylko mało kreatywni partnerzy. Na szczęście bohaterowie sztuki Feyeta to ludzie inteligentni, dlatego, kiedy ich związek przestaje przypominać „obraz w kalejdoskopie” i wkracza w fazę dojrzałej harmonii, potrafią znaleźć sposób na wyjście z impasu. David podejmuje decyzję o rozstaniu ze swoją długoletnią partnerką Chloe. Jest zaskoczony, że nie spotyka się ze sprzeciwem z jej strony. Ich przyjaciele Alexandre, Thomas oraz ich partnerki Gina i Marina mnożą teorie i domysły. Może ona go zdradza? Sugerują kumple. Może oni wszyscy zdradzają? Zastanawiają się w trakcie babskich wieczorów przyjaciółki. Trzy pary prowadzą rodzaj gry i, jak w reakcji łańcuchowej, kryzys jednego związku wywołuje kolejny… Mężczyźni są z Marsa a kobiety z Wenus… A nas jak zwykle będą śmieszyć do łez nieudolne próby odkrywania tych obcych sobie planet. Twórcy teatralnych hitów „Boeing Boeing” oraz „Imię” zapraszają na koleją przebojową komedię w gwiazdorskiej obsadzie.

Autor przekładu: Irma Helt; Scenografia: Justyna Woźniak; Kostiumy: Tomasz Jacyków; Muzyka: Szymon Wysocki; Produkcja: Tito Productions Katarzyna Fukacz Damian Słonina; OBSADA: Magdalena Boczarska, Izabela Kuna, Magdalena Stużyńska-Brauer, Rafał Królikowski, Bartłomiej Topa, Mariusz Witkowski Organizator: Impresariat Adria Art | adria-art.pl |

Agencja Koncertowo-Wydawnicza „Good Crew” 20.01.2018, bilety: https://www.biletomat.pl/bilety/good-crew/

Orkiestra w Rytmie Disco Wystąpią topowe gwiazdy Disco Polo w towarzystwie Orkiestry Symfonicznej pod batutą Piotra Piątkowskiego. Na scenie zobaczymy Boys, Bayer Full, Piękni i Młodzi, Weekend, MixDance.

Orkiestra w Rytmie Disco to fala nietypowych koncertów muzyki dance. Imprezy odbędą się w halach sportowo-widowiskowych miast: Bielsko-Biała, Kielce, Włocławek, Częstochowa, Płock, Toruń i Bydgoszcz. Na scenie zobaczymy gwiazdy młodego pokolenia oraz wykonawców, którzy od lat królują na listach przebojów. Usłyszymy takie utwory jak: „Majteczki w kropeczki”, „Jesteś szalona”, „Ona tańczy dla mnie”, „Serca dwa” czy „Ona jest taka”.

Więcej informacji: http://orkiestrawrytmiedisco.pl/ inf. Adrianna Siemianowska

wrzesień 2017 |

| 37

„Przeźrocza” Festiwal Filmowy PROGRAM piątek 22 września – PROLOG

„Przeźrocza” Festiwal Filmowy, trzecia edycja, Bydgoszcz nowe nurty polskiego kina polska szkoła dokumentu fotografia analogowa Trzecia edycja bydgoskiego festiwalu filmowego skierowanego do miłośników kina artystycznego odbędzie się po koniec września w Miejskim Centrum Kultury w Bydgoszczy. Festiwal „Przeźrocza” przedstawia nowe nurty w polskim kinie jednocześnie silnie odwołując się do filmowych, także bydgoskich, tradycji. Nagrody Otwartego Oka otrzymają Piotr Stasik, Marcin Borchardt, a Nowe Oko w Bydgoszczy odbierze Grzegorz Szczepaniak.

Festiwal rozwija się dynamicznie z roku na rok i łączy analogową przeszłość z technologiczną przyszłością.

Każdy dzień festiwalu to międzypokoleniowe zderzenie pomiędzy spojrzeniem młodych i starszych twórców. Przeźrocza składają hołd mistrzom przeszłości, ale jednocześnie przedstawiają nowohoryzontowe obrazy przełamujące kolejne granice sztuki filmowej. „Tacy twórcy jak bydgoszczanin Kazimierz Karabasz byli rewolucjonistami swoich filmowych czasów. Obecnie traktowani są jako tradycjonaliści. Sztuka filmowa przekracza kolejne granice a przed nami stają kolejni rewolucjoniści. Ten festiwal jest właśnie o tych, którzy kreowali nowe kierunki filmowe kiedyś i tych, który kreują je teraz” – mówi organizator Krzysztof Nowicki.

W związku z nadchodzącą pierwszą rocznicą śmierci Andrzeja Wajdy festiwal składa hołd wielkiemu mistrzowi kina. Przez kilka tygodni na dziedzińcu WiM Biblioteki Publicznej w Bydgoszczy będzie można oglądać wystawę przedstawiającą twórczość Andrzeja Wajdy od pierwszego do ostatniego filmu. Po otwarciu wystawy 22 września Przeźrocza zapraszają także na film dokumentalny o Andrzeju Wajdzie zrealizowany przez bydgoskich twórców Macieja Cuske i Marcina Sautera.

Ważnym elementem festiwalu są spotkania z twórcami. Podczas każdego z pięciu festiwalowych dni będzie można porozmawiać z reżyserami prezentowanych filmów. W tym roku gośćmi festiwalu będą: Marcin Borchardt, Grzegorz Szczepaniak, Piotr Stasik, Łukasz Ronduda, Marcin Giżycki, Mikael Lypinski, Marcin Sauter, Maciej Cuske i Stanisław Cuske. „Przeźrocza” nie zapominają o najmłodszych i zapraszają także na warsztaty i pokazy dla dzieci w ramach sekcji „Przeźrocza dzieciom” (sobota 30.09 oraz niedziela 1.10). centrum festiwalowe: Kino Orzeł. MCK Bydgoszcz; organizator: Stowarzyszenie Koloroffon; partnerzy: MCK w Bydgoszczy, Kino Orzeł, WiMBP w Bydgoszczy; projekt współfinansowany przez Miasto Bydgoszcz 38 |

| wrzesień 2017

godz. 18.00, dziedziniec WiMBP w Bydgoszczy, wystawa czynna do 12 października „ANDRZEJ WAJDA 40/90” – otwarcie wystawy plenerowej prelekcja: prof. Piotr Zwierzchowski organizatorzy wystawy: Stowarzyszenie Koloroffon, WiM Biblioteka Publiczna w Bydgoszczy, Filmoteka Narodowa, Polski Instytut Sztuki Filmowej godz. 18.30, sala projekcyjna WiMBP w Bydgoszczy „Andrzej Wajda: Róbmy zdjęcie!”

– film dokumentalny, 2008, 54 min, reż. Maciej Cuske, Thierry Paladino, Marcin Sauter, Piotr Stasik spotkanie autorskie: Maciej Cuske, Marcin Sauter godz. 21.00, projekcja w klubie Mózg „Desert Coffee” reż. Mikael Lypinski – film dokumentalny, 2017, 53 min spotkanie autorskie po pokazie Slab City to osada na pustyni w południowej Kalifornii. Mieszkańcy żyją bez bieżącej wody i prądu, przy lotniczej bazie amerykańskiej armii. Rob nie znosi kawy, ale codziennie wstaje o 6 rano, żeby przygotować kawę dla kilkunastu stałych bywalców swojej kawiarni – „ostatniego bastionu wolności w Ameryce”.

PROGRAM GŁÓWNEJ CZĘŚCI FESTIWALU czwartek 28 września, MCK w Bydgoszczy godz. 18.00, przestrzeń wystawowa w Miejskim Centrum Kultury w Bydgoszczy, wystawa czynna do 15 października „Andrzej Wajda. Kadry szczególne” – otwarcie wystawy fotosów i programów z filmów Andrzeja Wajdy, kolekcja Adama Piaseckiego godz. 18.15 Portrety bydgoskie: „Intensywność patrzenia” – film dokumentalny o Kazimierzu Karabaszu, 2016, 75 min, reż. Andrzej Sapija godz. 20.00 „Serce miłości” – film fabularny, 2017, 79 min, reż. Łukasz Ronduda („Performer”), scen. Robert Bolesto („Hardkor Disko”, „Córki Dancingu”, „Ostatnia rodzina”) spotkanie z reżyserem po pokazie pokaz przed premierą kinową

„Serce miłości” to wypełniona muzyką opowieść o miłosnej relacji opartej na dominacji i podległości, w której bohaterowie nie mogą znaleźć równowagi.

Sztuka jest dla nich sposobem na życie a jednocześnie ucieczką przez rzeczywistością. piątek 29 września, MCK w Bydgoszczy godz. 17.30, kawiarnia Szpulka, MCK Bydgoszcz Marek Noniewicz – pokaz slajdów, spotkanie autorskie godz. 18.30 polskie nagrody festiwalowe, ojciec i syn – „Przed świtem” reż. Łukasz Borowski, film dokumentalny, 2016, 27 min – „Matka Ziemia” reż. Piotr Złotorowicz , film fabularny, 2014, 30 min – „Wyścig” reż. Stanisław Cuske, film dokumentalny, 2016, 18 min po pokazie spotkanie autorskie ze Stanisławem Cuske godz. 20.30 Marcin Borchardt, nagroda „Otwarte oko” „Beksińscy. Album wideofoniczny” reż. Marcin Borchardt, film dokumentalny, 2017, 80 min spotkanie autorskie po pokazie

– „Pierwszy Polak na Marsie” reż. Agnieszka Elbanowska, 2016, 37 min godz. 19.00 Portrety bydgoskie: Czarny Karzeł – „Theatrum Magicum” reż. Marcin Giżycki, film eksperymentalny, 2017, 24 min Zrealizowany przez bydgoską grupę artystyczną Czarny Karzeł film Marcina Giżyckiego opowiada o występie iluzjonisty na deskach sceny teatralnej zamku w Łańcucie.

– „Za miłość, przyjaźń i Czarnego Karła” reż. Krzysztof Nowicki, film dokumentalny, 2017, 27 min making of filmu „Theatrum Magicum” spotkanie autorskie po pokazie obu filmów godz. 20.30 Grzegorz Szczepaniak, nagroda „Nowe oko” – „Ślimaki” – film dokumentalny, 2015, 29 min – „Najbrzydszy samochód świata” – film dokumentalny, 2017, 46 min spotkanie autorskie po pokazie Film drogi, który toczy się pomiędzy Majdankiem a Niemcami, jest w gruncie rzeczy podróżą w przeszłość – odtwarzaniem wspomnień czasów wojny. To także portret wyjątkowej relacji matki i syna. niedziela 1 października, MCK w Bydgoszczy

Korzystając wyłącznie z materiałów archiwalnych, przede wszystkim nakręconych przez Zdzisława Beksińskiego, ale także z wielu innych, nigdzie dotąd nieprezentowanych, film opowiada tragiczną historię Beksińskich, która nie przestaje fascynować kolejnych polskich filmowców. sobota 30 września, MCK w Bydgoszczy, Muzeum Fotografii godz. 12.00, Muzeum Fotografii w Bydgoszczy, czas trwania: około 1,5 h, zgłoszenia: koloroffon@ gmail.com Przeźrocza dzieciom: „Portret sto lat temu” – warsztaty dla dzieci w wieku 8-12 lat wraz z rodzicami zdjęcia starym aparatem analogowym godz. 17.15 Polskie kino dokumentalne – pozytywna energia – „Pod żaglami” reż. Stanisław Cuske, 2016, 6 min – „Euforia” reż. Natalia Pietsch, 2017, 16 min – „Amerykański sen” reż. Marek Skrzecz, 2016, 26 min

12.00 Przeźrocza dzieciom (około 60 min) pokaz slajdów dla dzieci – wiersze Juliana Tuwima pokaz filmów krótkometrażowych – „Bolek i Lolek” 18.00 Polskie nagrody festiwalowe, młodość bez granic – „Cipka” reż. Renata Gąsiorowska, film animowany, 2015, 8 min – „Pięknie się nam układa” reż. Maciej Jankowski, film dokumentalny, 2016, 27 min – „Najpiękniejsze fajerwerki ever” reż. Aleksandra Terpińska, film fabularny, 2017, 28 min Film opowiada o trójce młodych przyjaciół, których życie musi się nagle drastycznie zmienić w obliczu wybuchającego na ulicach konfliktu zbrojnego.

19.30 Wojciech Wiszniewski – klasyka polskiego dokumentu wprowadzenie: prof. Piotr Zwierzchowski „Elementarz” (1976, 8 min), „Stolarz” (1976, 13 min) oba filmy odrestaurowane cyfrowo Piotr Stasik, nagroda „Otwarte oko” „Opera o Polsce” reż. Piotr Stasik, film dokumentalny, 2017, 41 min spotkanie autorskie po pokazie filmu Polaku, kim jesteś? Próbą odpowiedzi na to pytanie jest filmowy kolaż, który łączy materiały archiwalne i współczesne, zdjęcia dokumentalne i inscenizowane, a wśród nich doniesienia prasowe, ogłoszenia towarzyskie, oferty sprzedaży i fragmenty przemówień. Nawiązując do rodzimej tradycji dokumentu kreacyjnego film pokazuje różne przejawy polskości: rytuały patriotyczne i religijne, codzienne obyczaje, ale także pejzaże czy intymne wspomnienia z dzieciństwa. opracowanie: Koloroffon 11.08.2017

wrzesień 2017 |

| 39

Fot. Dariusz Gackowski

Teatr niebopiekło

11.09.2017, godz. 19.00, Teatr Polski w Bydgoszczy Mała Scena. Bilety do nabycia w Teatrze Polskim od 2 września w godzinach 16.00-18.00 oraz w dniu spektaklu. Kontakt w spr. rez. 501 347 402

Ludzie mówią…

Ludzie mówią… to kolejne przedstawienie w dorobku teatru niebopiekło. Przedstawienie, które jest konsekwencją drogi obranej przez teatr. Drogi penetrującej zakamarki ludzkich ułomności, i poszukiwania odpowiedzi na pytanie: skąd zło?

Ludzie mówią… to spektakl oparty na prawdziwej historii, która zdarzyła się w jednym z małych miasteczek na terenie Polski. To spektakl o „skażonej” miłości i brudnym dotyku. O tęsknocie za uczuciem, o ludzkim poszukiwaniu dobra, które trafia na grunt ohydnej manipulacji z wykorzystaniem wiary. Wiary w Boga.

I o tym, że ślepa wiara w czystość intencji tego, który o niej naucza, staje się powodem osobistego dramatu bohaterki spektaklu. Bohaterki skazanej na ostracyzm miejscowej społeczności, wynikający z ludzkiej małości, ale też strachu przed dotknięciem prawdy – trudnej, bolesnej, niewygodnej, burzącej ustalony i ślepo respektowany porządek życia w wierze.

Jest też o zdradzie. O sprzeniewierzeniu się wierze.

O zatracie człowieczeństwa, o straszliwym egoizmie tego, który składał śluby by stać po stronie dobra, po stronie miłości, po stronie sacrum, a który to sacrum profanuje, czyniąc z niego narzędzie pomocne do zaspokajania swoich chorych pragnień. To spektakl, w którym człowiek pozostaje samotny z pulsującym pytaniem o znaczenie prawdy, znaczenie wiary, znaczenie miłości. * * * Teatr alternatywny niebopiekło powstał w Bydgoszczy w 2003 roku z inicjatywy Andrzeja Stróża, przez lata związanego z Trzecim Teatrem w Drodze, dyrektora 40 |

| wrzesień 2017

odbywającego się w Bydgoszczy Międzynarodowego Festiwalu Teatralnego INNE SYTUACJE. Pierwszy spektakl „un esempio” powstał na motywach opowiadania Gustawa Herlinga-Grudzińskiego „Błogosławiona, święta”, a niebopiekło odwiedziło z nim kilkadziesiąt scen instytucjonalnych i niezależnych w całym kraju i poza jego granicami. Kolejne ważne spektakle to „Amsterdam”, gdzie teatr wykorzystał tekst bydgoszczanina Józefa Herolda. Z bardzo dobrym przyjęciem widzów spotyka się ostatni spektakl teatru niebopiekło – „ludzie mówią”. Spektakl prezentowany był już na kilku festiwalach w kraju, a także w Turcji, gdzie teatr gościł po raz trzeci, prowadząc również warsztaty teatralne.

Tematyka spektakli teatru niebopiekło oscyluje wokół pytania podstawowego – skąd zło?, i daleka jest od popularnej wrzawy medialnej, starając się jednak dotykać rzeczy ważnych i trudnych.

Teatr niebopiekło w swoich spektaklach w minimalnym stopniu, a jeśli już to w sposób bardzo uzasadniony, korzysta z nowości technicznych, środków multimedialnych, efektów wizualnych. Ubogość w/w środków jest wyborem w pełni świadomym i celowym, i w sposób bardzo czytelny wpisuje się w rozpoznawalną poetykę teatru. Teatr wypracował swoistą technikę użycia przedmiotu na poziomie semantycznym.

Teatr niebopiekło, zapraszany jest do prowadzenia warsztatów teatralnych, w których podstawowymi zagadnieniami są: trening fizyczny aktora, umiejętność koncentracji, poznawanie swojego ciała, praca nad ekspresją i dynamiką ruchu, podstawy improwizacji, układanie struktury spektaklu, struktura działań fizycznych jako podstawowy element pracy nad rolą, praca z przedmiotem, poetyka przedmiotu, konstrukcja działań scenicznych oraz tworzenie etiud indywidualnych. inf. Andrzej Stróż

Galeria Sztuki NEXT

tej pory oraz nowej szacie graficznej. Dla tych z Państwa, którzy chcą uczestniczyć w aukcji bez osobistego udziału i składać zlecenia zakupu przygotowaliśmy na naszym portalu www.galerianext.pl formułę jednorazowej REJESTRACJI swoich danych. Przy składaniu kolejnych zleceń wystarczy już tylko zwykłe LOGOWANIE. Zapraszamy – Sławomira Malingowska i zespól NEXT

Portret emocjonalny kobiety i mężczyzny

Gossia Zielaskowska, Grigio Caldo Map II, 2017, akryl na płótnie, 100×100 cm

We wrześniu i październiku 2017 r. w Galerii Sztuki Next w Bydgoszczy zostanie zaprezentowany na indywidualnej wystawie najnowszy cykl malarstwa Łukasza Jankiewicza pt.: „Portret emocjonalny kobiety i mężczyzny”. Wystawa połączona jest ze sprzedażą, wydarzeniu towarzyszy specjalnie wydany na tę okoliczność katalog. Nie przewiduje się wernisażu.

8.09.2017, godz. 19.00, Dom Aukcyjny NEXT – Aukcje Sztuki, ul. Poznańska 31

15 Aukcja Młodej Sztuki Mamy przyjemność zaprosić Państwa na 15 edycję Aukcji Młodej Sztuki. Przygotowaliśmy do licytacji prawie 90 obiektów, wszystkie z ceną wywoławczą od 500 zł. Na tym polega formuła aukcji Młodej Sztuki, że jest niska cena wywoławcza i jest licytowana tylko jedna praca każdego autora.

Aukcja młotkowa odbywa się w siedzibie NEXT przy ul. Poznańskiej 31 w Bydgoszczy ale kupujący są z całej Polski. Będzie to wspaniała okazja do nabycia prac artystów już poszukiwanych, uznanych oraz dopiero debiutujących w tym wydarzeniu. Kwalifikacja prac na aukcję odbywa się po wnikliwym przeanalizowaniu każdej aplikacji. Wystawiane są prace najnowsze, najlepsze i często najbardziej intrygujące. Prezentowani twórcy to profesjonaliści, zajmujący się zawodowo sztuką – absolwenci akademii, szkół artystycznych i kierunków związanych z twórczością.

Hity 15 Aukcji Młodej Sztuki to z pewnością najbardziej poszukiwane prace: Mileny Brudkowskiej, Anny Zalewskiej, Łukasza Jankiewicza, Marcina Jaszczaka, Filipa Warzechy, Gossi Zielaskowskiej, Łukasza Czernickiego, Sylwii Michalskiej, Violi Tycz czy też Tomasza Kurana.

Na uwagę zasługują bardzo interesujące artystycznie prace: Magdaleny Karwowskiej, Jacka Sikory, Anny Jarzymowskiej, Piotra Urbanka, Macieja Cieśli, Milionerboya, Małgorzaty Adamczak, Danuty Nawrockiej i Artura Marciniszyna.

15 Aukcji Młodej Sztuki towarzyszy starannie wydany katalog o zupełnie innej formule i wyglądzie niż do

Łukasz Jankiewicz, Odrzucenie, 2017, olej na płótnie, 150×100 cm

Jankiewicz to młody, utalentowany i odważny artysta i architekt wnętrz, który nie boi się eksperymentować, poszukiwać oraz prowokować. Odważnie uprawia malarstwo wielkoformatowe, nie ogranicza się do jednego stylu czy techniki. Często wychodzi poza klasyczne ramy obrazu poprzez łączenie technik i odkrywanie kinetyki koloru. Ceni sobie wolność i niezależność jakie daje mu sztuka. Artysta zabiera nas w emocjonalną podroż, w głąb ludzkich pragnień i lęków. Próbuje uchwycić, wydobyć piękno i kruchość ludzkiej duszy. Ukazuje walkę w pokonywaniu własnych uprzedzeń i słabości Cykl emocjonalny obrazów zatrzymuje nas, nie pozwala przejść obojętnie. Główną rolę ogrywa kolor i dynamika – jest to szeroka paleta emocji bogata w kolory i faktury jako nieustająca podroż w poszukiwaniu nowych technik i narzędzi malarskich.

Twórca aktywnie uczestniczy w wielu wystawach sztuki współczesnej zarówno w kraju, jak i za granicą.

Jego prace osiągają bardzo wysokie notowania na aukcjach sztuki współczesnej. wrzesień 2017 |

| 41

Wojewódzka i Miejska Biblioteka Publiczna Godzinami o książkach – Dyskusyjne Kluby Książki w WiMBP. 15 Dyskusyjnych Klubów Książki działa w filiach Wojewódzkiej i Miejskiej Biblioteki Publicznej. Szczegóły dotyczące ich działalności publikowane są na stronie: dkk.wimbp.man.bydgoszcz.pl. Realizowany przez WiMBP przy wsparciu finansowym Instytutu Książki program DKK, obejmuje także spotkania autorskie.

12.09.2017, godz. 18.00, Biblioteka Główna WiMBP, Sala Wykładowa, Stary Rynek 24 Spotkanie z Moniką Sznajderman – antropologiem kultury, współzałożycielką i redaktorem naczelnym powstałego w 1996 roku Wydawnictwa Czarne, prezesem Stowarzyszenia Rozwoju Sołectwa Krzywa, autorką książek: Zaraza. Mitologia dżumy, cholery i AIDS, Współczesna Biblia Pauperum. Szkice o wideo i kulturze popuFot. Radek Polak larnej, Błazen. Maski i metafory, redaktorem kilku antologii esejów, m.in.

Nostalgia. Eseje o tęsknocie za komunizmem, Znikająca Europa. Bydgoskie spotkanie połączone będzie z promocją książki Fałszerze pieprzu (premiera: 23 listopada 2016), zdobywczynią Nagrody im. Marii i Łukasza Hirszowiczów.

Książka znajduje się na liście 20 tytułów nominowanych do tegorocznej Nagrody Literackiej NIKE oraz 14 tytułów – półfinalistów Literackiej Nagrody ANGELUS 2017. Będzie możliwość jej zakupu na miejscu. Wstęp za okazaniem wejściówek (do odbioru od 5.09.2017, godz.

16.00 w Wypożyczalni Biblioteki Głównej, Stary Rynek 24 – pierwszeństwo mają członkowie Dyskusyjnych Klubów Książki). Będzie możliwość zakupu książek na miejscu. Serdecznie zapraszamy!

29.09.2017, godz. 18.00, Biblioteka Główna WiMBP, Sala Wykładowa, Stary Rynek 24 Spotkanie z Janem Kantym Pawluśkiewiczem i Wacławem Krupińskim, autorami książki pt. Jan Kanty Osobny. Jan Kanty Pawluśkiewicz – architekt, muzyk, jeden z najbardziej znanych polskich kompozytorów muzyki teatralnej, filmowej i rozrywkowej. Karierę artystyczną rozpoczął w 1966 r. jako współzałożyciel kabaretu, później zespołu muzycznego, Anawa, w którym 42 |

| wrzesień 2017

grał do 1980 roku. Związany z Piwnicą pod Baranami.

Skomponował muzykę do wielu piosenek M. Grechuty, A. Zauchy, G. Turnaua. Jego piosenki wykonują także m.in. S. Karpiel-Bułeczka, R. Przemyk, M. Rodowicz, B. Rybotycka, J. Steczkowska.

Wacław Krupiński – dziennikarz, krytyk, redaktor działu kultury Dziennika Polskiego, autor książek: Głowy piwniczne, Moje woperowstąpienie.

Rozmowy z Jadwigą Romańską, Pszczoła, Bach i skrzypce – wywiad rzeka ze Zbigniewem Wodeckim. Wstęp za okazaniem wejściówek (do odbioru od 22.09.2017, godz. 16.00 w Wypożyczalni Biblioteki Głównej, Stary Rynek 24 – pierwszeństwo mają członkowie Dyskusyjnych Klubów Książki). Będzie możliwość zakupu książek na miejscu. Serdecznie zapraszamy! inf. Lucyna Partyka

2, 3 września 2017

LiterObrazki – VI Festiwal Książki Obrazkowej dla Dzieci

Przed nami druga odsłona 6. edycji jednego z najcieplejszych i najradośniejszych festiwali literackich.

Wrześniowe LiterObrazki (2-3 września) gorąco zapraszają najmłodszych do wspólnej zabawy. Przygotowaliśmy szereg warsztatów z ilustratorami, spotkania autorskie, spektakle, projekcje filmów, prezentacje, koncerty, gry, zabawy, rodzinne śniadanie i wiele innych atrakcji.

Szczegóły programu drugiej (następna w grudniu) odsłony festiwalu znajdziecie na stronie http://literobrazki.pl/ i na facebooku: https://www.facebook.com/ LiterObrazki/ 7.09.2017, godz. 18.00-20.00

Targowisko Kultury Na Targowisko Kultury zapraszamy wszystkich, dla których ważny jest fizyczny, dosłowny, namacalny z nią kontakt. Tu spotykają się książkowi fetyszyści, winylowi maniacy, amatorzy fotografii analogowej, miłośnicy komiksów. Uwalniają książki zalegające na półkach, płyty i filmy, gry, instrumenty, aparaty, kamery i sprzęt RTV. Pora dać im nowe życie, niech ucieszą innych konsumentów kultury.

Udział w Targowisku Kultury jest bezpłatny.

6, 13, 20, 27 września 2017, godz. 18.00-19.00

Konwersacyjny klub językowy Deutsch Mit Spaß Raz w tygodniu w bibliotece spotyka się grupa pasjonatów, by porozmawiać w języku niemieckim z ludźmi innych kultur i ciekawych zainteresowań. Jest to doskonała okazja, aby sprawdzić swoje możliwości lingwistyczne i podszlifować język obcy w czasie nieformalnych rozmów, gier, zabaw i innych aktywności.

Prokultura Karta ProKultura to karta biblioteczna Wojewódzkiej i Miejskiej Biblioteki Publicznej w Bydgoszczy, która poza standardową funkcją dostępu do zbiorów biblioteki umożliwia jej posiadaczom uzyskanie rozmaitych korzyści poza murami książnicy. Karty biblioteczne z hologramem programu ProKultura są dostępne bezpłatnie w Wypożyczalni Głównej lub filiach bibliotecznych na terenie całego miasta.

Partnerami programu Prokultura są m. in. Opera Nova, Filharmonia Pomorska im. Ignacego Jana Paderewskiego, Teatr Polski im. Hieronima Konieczki, Muzeum Okręgowe im. Leona Wyczółkowskiego, Miejskie Centrum Kultury, Kino Orzeł, Muzeum Wojsk Lądowych, Leśny Park Kultury i Wypoczynku Myślęcinek.

Szczegóły na www.prokultura.net 22.09.2017, godz. 18.00, strych, dziedziniec – otwarcie wystawy

Wajda 40/90: prolog do Festiwalu Filmowego „Przeźrocza” 9 października 2017 roku to data pierwszej rocznicy śmierci Andrzeja Wajdy. W tym czasie wystawa „An-

drzej Wajda 40/90” będzie cały czas prezentowana w Bydgoszczy na dziedzińcu Wojewódzkiej i Miejskiej Biblioteki Publicznej. Tytuł wystawy nawiązuje do 40. filmów fabularnych, które zrealizował reżyser. Otwarcie wystawy odbędzie się 22 września o godz. 18.00. Prelekcję wygłosi Piotr Zwierzchowski. Natomiast o godz.

18.30 na Strychu pokażemy film dokumentalny z 2008 roku „Andrzej Wajda. Róbmy zdjęcie!” (reż. Maciej Cuske, Thierry Paladino, Marcin Sauter, Piotr Stasik). Po projekcji odbędzie się spotkanie autorskie z Maciejem Cuske i Marcinem Sauterem.

Wybrane zajęcia edukacyjne we wrześniu 2017 2.09.2017, godz. 10.00, WiMBP (Filia nr 15 dla dorosłych z Oddziałem dla dzieci i młodzieży ul. Brzęczkowskiego 2) Narodowe Czytanie 2017: „Wesele” S. Wyspiańskiego – impreza na Rynku Stary Fordon.

12.09.2017, godz. 16.00, WiMBP (Filia nr 3 dla dorosłych i dla dzieci ul. Grunwaldzka 33) Spotkanie z Tadeuszem Oszubskim w ramach Projektu Legendaria realizowanego przez Fundację Nasza Tradycja – Nasza Przyszłość.

14.09.2017, godz. 11.00, WiMBP (Filia nr 3 dla dorosłych i dla dzieci ul. Grunwaldzka 33) Spotkasz Kicię Kocię i już po kłopocie: głośne czytanie książki A. Głowińskiej pt. „Kicia Kocia w bibliotece”.

14.09.2017, godz. 12.00, WiMBP (Filia nr 16 dla dorosłych z Oddziałem dla dzieci i młodzieży ul. Broniewskiego 1) Wernisaż wystawy obrazów Anny Garniewicz „Bydgoszcz w malarstwie”.

19.09.2017, godz. 10.00, WiMBP (Filia nr 13 dla dorosłych z Oddziałem dla dzieci i młodzieży ul. Gawędy 1) Wanda Chotomska dzieciom – czytanie wierszy.

19.09.2017, godz. 17.00, WiMBP (Filia nr 5 dla dorosłych ul. Pomorska 80-86) Spotkanie z Tadeuszem Oszubskim w ramach projektu Legendaria realizowanego przez Fundację Nasza Tradycja – Nasza Przyszłość.

21.09.2017, godz. 18.00, WiMBP (Filia nr 14 dla dorosłych i dla dzieci ul. Dworcowa 49) Wernisaż wystawy malarstwa Emilii Waszak pt. „Podróże”. Wystawa trwać będzie do 12.10.17.

22.09.2017, godz. 17.00, WiMBP (Filia nr 4 dla dorosłych z Oddziałem dla dzieci i młodzieży ul. Czerkaska 11) IV Biesiada „Myśli Poetyckiej” .

26.09.2017, godz. 15.00, WiMBP (Filia nr 14 dla dorosłych i dla dzieci ul. Dworcowa 49) Spotkanie z Tadeuszem Oszubskim w ramach Projektu Legendaria realizowanego przez Fundację Nasza Tradycja – Nasza Przyszłość.

28.09.2017, godz. 11.00, WiMBP (Filia nr 3 dla dorosłych i dla dzieci ul. Grunwaldzka 33) Brzechwa w bibliotece, czyli Brzecholudki wypędzają smutki: zajęcia literackie na podstawie wiersza J. Brzechwy pt. „Na wyspach Bergamutach”. wrzesień 2017 |

| 43

Europejskie Dni Dziedzictwa – wspólna i wieloletnia inicjatywa Rady Europy i Unii Europejskiej, to największy w Europie projekt społeczno-edukacyjny i święto zabytków. Celem EDD jest szeroko pojęta edukacja historyczna i kulturalna oraz promowanie różnorodności regionalnego dziedzictwa kulturowego. Co roku we wrześniu biorące udział w projekcie jednostki bezpłatnie udostępniają do zwiedzania liczne zabytki i miejsca kultury, organizują wykłady, wystawy i inne imprezy towarzyszące. Od 2015 roku Kujawsko-Pomorskie Centrum Kultury pełni rolę koordynatora EDD w województwie kujawsko-pomorskim.

Zapraszamy do serwisu www poświęconego EDD w województwie kujawsko-pomorskim www.edd-kpck.pl oraz na profil FB www.facebook.com/edd.kujawsko.pomorskie

Kujawsko-Pomorskie Centrum Kultury w Bydgoszczy 9.09.2017, godz. 11.00, Teatr Letni w Ciechocinku, ul. Kopernika 3, wstęp wolny

Inauguracja Europejskich Dni Dziedzictwa 2017 W trakcie uroczystości laureaci konkursu Dziedzictwo Wieków zostaną uhonorowani medalami Marszałka Województwa Kujawsko-Pomorskiego Hereditas Saeculorum. Nagrody i wyróżnienia zostaną wręczone uczestnikom XIII edycji konkursu dla młodzieży „Zabytki naszego regionu” oraz III ogólnopolskiego konkursu fotograficznego „Portret z kujawsko-pomorskim zabytkiem w tle”. Tego dnia zaprezentujemy po raz pierwszy przewodnik po województwie kujawsko-pomorskim „Szlakiem rezydencji wiejskich. Pałace i dwory”. Uroczystość uświetni występ znakomitej grupy jazzu tradycyjnego Dixie Team, zapraszamy serdecznie.

7-10 września 2017, Pałac w Kobylnikach k/Kruszwicy, Kruszwica

XXIX Ogólnopolskie Literackie Spotkania Pokoleń Kruszwica-Kobylniki 2017 Tegoroczny program Spotkań obfitować będzie w wiele wydarzeń kulturalnych, są to m.in. ogłoszenie wyników konkursów poetyckich dla dorosłych oraz dzieci i młodzieży, promocja almanachu poetyckiego pt. „W drodze”, który jest plonem konkursu dla dorosłych i został wydany przez Centrum Kultury i Sportu „Ziemowit”, ze środków Urzędu Miejskiego w Kruszwicy. Organizatorzy zapraszają na recital Małgorzaty Żurańskiej-Wilkowskiej i wernisaż wystawy malarstwa Zofii Świst pt. „Dziecko”. Przeprowadzony zostanie konkurs na fraszkę. Jednym z najważniejszych punktów programu będą spotkania autorskie poetów we wszystkich placówkach oświatowo-wychowawczych miasta i gminy Kruszwica.

44 |

| wrzesień 2017

Fotografia Magdaleny Gosienieckiej – nagroda Dyrektora KPCK 2016

Organizatorzy: Urząd Marszałkowski Województwa Kujawsko-Pomorskiego, Urząd Miasta w Ciechocinku, Kujawsko-Pomorskie Centrum Kultury w Bydgoszczy

14.09.2017, godz. 18.00, Salon Hoffman KPCK, pl. Kościeleckich 6, wstęp wolny

W ramach EDD: Wernisaż wystawy „Tu tyle lip gubiących kwiat, Taki zapachów odmęt…”

Po zakończeniu obrad pierwszego dnia konferencji „Zieleń w krajobrazie miasta XIX i XX wieku” zapraszamy na wernisaż wystawy fotograficznej „Tu tyle lip gubiących kwiat, Taki zapachów odmęt…” – najpiękniejsze krajobrazy województwa kujawsko-pomorskiego.

Słowa z wiersza Józefa Czechowicza wprowadzą zwiedzających w klimat regionu i mamy nadzieję zachęcą do wycieczek. Wystawa potrwa do 30 września.

14 i 15 września 2017, Salon Hoffman KPCK, pl. Kościeleckich 6, wstęp wolny

W ramach EDD: Ogólnopolska konferencja „Zieleń w krajobrazie miasta XIX i XX wieku” Podczas konferencji „Zieleń w krajobrazie miasta XIX i XX wieku” będzie można posłuchać badaczy z polskich uniwersytetów i muzeów (m.in. z Warszawy, Poznania, Wrocławia, Gliwic oraz Bydgoszczy).

Wszystkie szczegóły na stronie: edd-kpck.pl.

Dodatkowych informacji udzielają: Katarzyna Wolska, Karolina Triebwasser-Drzycimska, Galeria SLiN KPCK, tel. 52 585 15 06, e-mail: galeria@kpck.pl 16.09.2017, godz. 16.00, Salon Hoffman KPCK, pl. Kościeleckich 6, wstęp wolny

Młodzieżowe Urodziny u Sulimy

W programie czytanie fragmentów książki „Dokąd biegną twoje konie” przez młodzież z polskiej szkoły na Litwie, promocja książki i e-booka oraz płyty z muzyką Krzysztofa Kobusa, który jest dodatkiem do książki. Prowadzenie Ewa Dąbska.

19.09.2017, godz. 17.00, Salon Hoffman KPCK, pl. Kościeleckich 6, wstęp wolny

Spotkanie z Heleną DobaczewskąSkonieczką i promocja jej nowej publikacji Wiersze z żywego drzewa Album wydany przez KPCK w Bydgoszczy. Spotkanie poprowadzi Bogna Wojciechowska-Blachowska. Wiersze czytać będą Krystyna Wulert oraz Artur Jakubowski.

Spotkanie muzycznie wzbogaci Marek Andraszewski.

Wiersze z żywego drzewa to album, który składa się z 3 części: Wilno, Żnin i Bydgoszcz. Każda część zawiera 20 wierszy związanych z danym regionem. Są to wiersze autorstwa Wandy Niedziałkowskiej-Dobaczewskiej (w części wileńskiej) i Heleny Dobaczewskiej-Skonieczki w pozostałych. Publikację przygotowała wnuczka He-

lena, chcąc uczcić 125. rocznicę urodzin Wandy Dobaczewskiej, która publikowała swoją twórczość już w Wilnie, tam też została członkiem Związku Zawodowego Literatów Polskich (1927).

20.09.2017, godz. 18.00, Salon Hoffman KPCK, pl. Kościeleckich 6, wstęp wolny

Bydgoska Konstelacja Literacka – promocja wydawnictwa Kujawsko-Pomorskie Centrum Kultury wspólnie ze Stowarzyszeniem Pisarzy Polskich Oddziału Bydgoskiego serdecznie zaprasza na promocję książki Bydgoska Konstelacja Literacka. Publikacja zawiera biogramy i utwory, które pozwolą zainteresowanym uzyskać informacje o 16 pisarzach – członkach Bydgoskiego Stowarzyszenia Pisarzy Polskich, ale także o dokonaniach literackich przyjaciół niezrzeszonych w bydgoskim oddziale. Wieczór poprowadzi Jolanta Baziak.

26.09.2017, godz. 18.00, Salon Hoffman KPCK, pl. Kościeleckich 6 w Bydgoszczy, wstęp wolny

Spotkanie z Krzysztofem Lutowskim, autorem książki RANOC Będzie to promocja drugiego tomu poezji muzykującego poety Krzysztofa Lutowskiego, ze zdjęciami Rafaela Budzbona. Podczas wieczoru prezentowane będą pokazy multimedialne i teledyski grupy muzycznej Ranoc. Dyskusję poprowadzi Franciszek Budzbon.

30.09.2017, godz. 18.00, Salon Hoffman KPCK, pl. Kościeleckich 6 – wernisaż.

Wystawa czynna do 20 października, wstęp wolny

„Voyage” – wystawa prac Jana Kantego Pawluśkiewicza Zaprasza Kujawsko-Pomorskie Centrum Kultury w Bydgoszczy oraz Agencja Zegart. Wernisaż z udziałem artysty, który zaprezentuje krótki recital fortepianowy.

Jan Kanty Pawluśkiewicz – znakomity kompozytor muzyki teatralnej, filmowej i kabaretowej, twórca monumentalnych dzieł oratoryjno-kantatowych i pianista; wrzesień 2017 |

| 45

Jan Kanty Pawluśkiewicz, Laikonyk w chaosie

twierdzi, że maluje od zawsze. To przez młodzieńcze umiłowanie do rysunku wybrał się na wydział architektury Politechniki Krakowskiej, gdzie zajmował się m.in. malarstwem, grafiką i rzeźbą. Po raz pierwszy swoje obrazy wystawił w 1999 r. w Piwnicy pod Baranami.

Od tego czasu zaprezentował już wiele serii obrazów, rysunków i grafik.

Katarzyna Cybertowicz

Do 15 września: Termin nadsyłania prac na XVII Ogólnopolski Przegląd Amatorskiej Tkaniny Unikatowej Celem Przeglądu jest wspieranie tej unikalnej dziś dziedziny sztuki, danie twórcom możliwości konfrontacji i publicznej prezentacji prac. Przegląd jest organizowany co dwa lata (biennale).

W konkursie mogą brać udział tylko twórcy nieprofesjonalni bez ograniczeń wiekowych. Liczba prac nadesłanych przez jednego autora nie może przekraczać trzech. Dopuszcza się wszelkie rodzaje technik tkackich i form z tej dziedziny sztuki, zarówno tkaninę artystyczną jak i ludową o tradycyjnych motywach i sposobie wykonania. Prace winny być opisane na odwrocie (imię, nazwisko, adres zamieszkania, tytuł pracy, technika wykonania, wycena) i dostarczone na własny koszt wraz z wypełnioną kartą zgłoszenia. Za uszkodzenia w transporcie organizator nie ponosi odpowiedzialności, a sposób wystawienia prac wymagających szczególnej ekspozycji powinien być jasno opisany. Organizatorzy zastrzegają sobie możliwość publikacji prac bez dodatkowego honorarium. Nadesłanie karty zgłoszenia jest traktowane jako zaakceptowanie warunków regulaminu. Prace prosimy przesyłać na adres: Kujawsko-Pomorskie Centrum Kultury, Galeria SLiN, pl. Kościeleckich 6, 85-033 Bydgoszcz. inf. Jędrzej Kubiak

Młodzieżowy Dom Kultury nr 2 MDK 2 na czacie!

Młodzieżowy Dom Kultury nr 2 zaprasza już dzisiaj do wspólnej zabawy, poznawania tajników różnych dziedzin sztuki i kultury oraz nauki bycia razem z rówieśnikami. 15 września ruszają zajęcia w nowym roku szkolnym 2017/18. Zanim się spotkamy od 1 do 8 września 2017 w godz. 15.00-18.00 (sobota 9.00-12.00) trwać będą dyżury instruktorów oraz zapisy do konkretnych grup.

Nasza oferta to zajęcia dla najmłodszych (2-3 latka) oraz dzieci i młodzieży w wieku szkolnym w ramach pracowni:

Klub Malucha Pracownia Choreografii i Ruchu Pracownia Fantastyki i Gier Pracownia Muzyki i Teatru Pracownia Nauki i Techniki Pracownia Sportu Pracownia Środowiskowa Pracownia Sztuk Wizualnych Szczegóły na stronie placówki. inf. Bogna Blachowska

Klub „Arka” BSM

21.09.2017, czwartek, godz. 15.30 „Moje ulubione zwierzątko” – płaskorzeźby z plasteliny – zajęcia plastyczne dla dzieci

4.09.2017, poniedziałek, godz. 17.00 „Witajcie przyjaciele” – powakacyjne spotkanie Klubu Seniora

25.09.2017, poniedziałek, godz. 18.00 „Mała czarna przy muzyce” – wieczorek taneczny Klubu Seniora

11.09.2017, poniedziałek, godz. 17.00 „Wspomnienia z wakacji” – spotkanie Klubu Seniora

26.09.2017, wtorek, godz. 15.30 „Babie lato” – ćwiczenia kolorystyczne w tonacji ciepłej – zajęcia plastyczne dla dzieci

18.09.2017, poniedziałek, godz. 17.00 „Parki w naszym mieście” – spotkanie Klubu Seniora 19.09.2017, wtorek, godz. 15.30 „Wspomnienia z wakacji” – technika pastele i akwarele (zajęcia plastyczne dla dzieci) 20.09.2017, środa, godz. 17.00 Spotkanie Koła Polskiego Związku Emerytów, Rencistów i Inwalidów 46 |

| wrzesień 2017

28.09.2017, czwartek, godz. 15.30 „Odloty ptaków” – rysunek ołówkiem i piórkiem – zajęcia plastyczne dla dzieci Izba Pamięci im. Marszałka Józefa Piłsudskiego czynna w poniedziałki – godz. 10.00-14.00 oraz wtorki i środy – godz. 14.00-19.00 www.bsm.bydgoszcz.pl / Informacje

Otwarta Przestrzeń „Światłownia” 1.09.2017, piątek, godz. 18.00

„Podróż” – koncert promujący płytę Roberta Mazurkiewicza

22.09.2017, piątek, godz. 18.00

Wiesław „Marcyś” Marcysiak

Robert Mazurkiewicz – wokalista, gitarzysta, kompozytor, autor tekstów oraz realizator dźwięku. Jest laureatem wielu festiwali piosenki literackiej i poezji śpiewanej w tym Pierwszej Nagrody na Festiwalu „Źródło wciąż bije” 2017 w Bydgoszczy. Występuje jako solista ale gra również w duecie z Przemkiem Bielawa, a od miesiąca został wokalistą i gitarzystą w zespole Bieguni.

W lipcu ukazała się jego najnowsza płyta pt. „Podróż” do której teksty napisała Iwona Przygoda.

8.09.2017, piątek, godz. 18.00

Kabaret Starszych Panów i Młodszej Pani Podczas koncertu usłyszą Państwo piosenki z Kabaretu Starszych Panów okraszone autorskim humorem rodem z kultowego programu telewizyjnego. Miłość, seks, zazdrość, rodzina, pieniądze – to tylko mała część tematów podjętych w najsłynniejszych piosenkach z repertuaru Kabaretu Starszych Panów. Niezwykle emocjonalna podróż z odrobiną powagi i swingu będzie poprowadzona przez słynący z akustycznych brzmień zespół „Slavic Voices”. Na uwagę zasługuje również autorski scenariusz koncertu w duchu twórczości Jerzego Wasowskiego oraz Jeremiego Przybory.

Wiesław „Marcyś” Marcysiak: urodziłem się, wychowałem i wykształciłem w Bydgoszczy. Jestem anglistą – nauczycielem akademickim i tłumaczem beletrystyki. Śpiewałem i grałem na początku lat 80 w zespole rockowym Montaż na Bartodziejach, kiedy to napisałem pierwsze piosenki. Zespół się rozpadł, a ja zostałem z gitarą, więc jeździłem z nią na obozy i imprezy studenckie. Potem życie, praca, aż kilka lat temu wróciłem do gitary i własnych piosenek na poważniej. Moje inspiracje to Bob Dylan, Leonard Cohen, Jaromir Nohavica, Glen Hansard, Damien Rice, Alex Turner.

23.09.2017, sobota, godz. 18.00

Łukasz Majewski – promocja najnowszej płyty „Niebajka”

Skład zespołu: Młodsza Pani: Magdalena Cysewska (wokal); Starsi Panowie: Michał Hajduczenia (wokal, kontrabas), Robert Matusiak (fortepian).

15.09.2017, piątek, godz. 18.00

Cztery Pory Miłowania Zespół wystąpi w składzie: Michał Miotke (śpiew, gitara akustyczna), Małgorzata Grabowska (śpiew, dzwonki chromatyczne), Patryk Zajk (śpiew, pianino), Patryk Wendrowski (gitara basowa) Zespół zawiązany w 2014 roku jako przeobrażenie duetu Michał Miotke i Patryk Wendrowski. Duet debiutował podczas 42. Bazuny, wprowadzając do grona piosenek laureatek utwory „Śmiech i łza” oraz „Świat skrótów i wywieszek”. Działalność zespołu opiera się głównie na muzyce lidera zespołu – Michała Miotke pisanej do wierszy Piotra Konczaka. Cztery Pory Miłowania w czerwcu 2017 roku wydały debiutancką płytę pt. „Litania do…”.

Celem zespołu jest dzielenie się słowem ważnym, dotykającym codzienności, spraw ostatecznych.

Łukasz Majewski – wykonawca z kręgu piosenki autorskiej. Swoją przygodę z piosenką rozpoczął w roku 2001 w folkowym zespole Vergil van Troff. Od roku 2005 występuje pod swoim nazwiskiem. Laureat ponad trzydziestu festiwali piosenki literackiej i autorskiej. W roku 2013 ukazała się nakładem Warszawskiej Firmy Wydawniczej jego debiutancka książeczka z wierszykami dla dzieci „WierszTaki dla dzieci”. W tym samym roku premierę miała płyta „Mężczyzna z zakolami” z autorskim repertuarem, a w roku 2015 płyta „Ad acta”. W roku bieżącym 2017, we wrześniu, będzie miał premierę jego najnowszy album „Niebajka”.

30.09.2017, piątek, godz. 18.00

Anna Dziedzic

Anna Dziedzic to wokalistka, gitarzystka, pianistka, autorka tekstów i kompozytorka z Krakowa. Laureatka ogólnopolskich festiwali takich jak YAPA, Korowód, Przy Kominku. Występowała na szanowanych w kraju scenach między innymi w Piwnicy Pod Baranami czy Studiu im. Agnieszki Osieckiej Polskiego Radia Trójki.

Zespół współtworzą: Anna Dziedzic (wokal, gitara, pianino), Michał Kossakowski (gitara basowa, śpiew, gitara akustyczna), Marcin Wolski (perkusja, cajon, perkusjonalia), Karol Ochodek (gitara).

Wstęp – cegiełka na Światłownię – 10 zł, niepełnosprawni, emeryci, studenci – 8 zł. www.swiatlownia.eu inf. Grzegorz Dudziński

wrzesień 2017 |

| 47

Akademicka Przestrzeń Kulturalna – Wyższa Szkoła Gospodarki w Bydgoszczy Naukowo, artystycznie, kreatywnie Dom Kultury „Akademicka Przestrzeń Kulturalna” w Bydgoszczy przy Wyższej Szkole Gospodarki prowadzi nabór na zajęcia realizowane w roku szkolnym 2017/2018. Fotografujesz, tańczysz, śpiewasz, malujesz, marzysz o aktorstwie lub kochasz kino? Pomożemy rozwinąć Twój talent oraz zainteresowania!

Przemysły kreatywne szansą rozwoju miasta Katedra Przemysłów Kreatywnych zaprasza do udziału w konferencji naukowej, która wraz z wydarzeniami towarzyszącymi odbędzie się w dniach 11-14 października w Wyższej Szkole Gospodarki. Uczestnikom zapewnimy możliwość wglądu w realne potrzeby sektora kreatywnego, który znajduje w Bydgoszczy coraz większe zainteresowanie. Konferencji towarzyszyć będzie m.in. debata z udziałem przedstawicieli lokalnych władz, instytucji kultury, organizacji pozarządowych oraz sektora kreatywnego, a także artystów i twórców.

Więcej szczegółów na stronie www.kpk.byd.pl.

Więcej szczegółów na www.domkultury.byd.pl. inf. Karolina Szatkowska

Muzeum Fotografii w Bydgoszczy wystawa czynna do 10 września, wtorek-piątek 11.00-17.00, sobota 10.00-14.00, niedziela i poniedziałek nieczynne, ul. Królowej Jadwigi 14,

Miasto – Ludzie – H2O Świat H2O nie składa się z odseparowanych fragmentów, lecz raczej z sił, energii i relacji ze wszystkimi innymi częściami kosmosu. W tym świecie wszystko jest wewnętrznie połączone i ciągłe, nawet czas i przestrzeń odczuwalne są tu jako bardziej powiązane ze

sobą. W rezultacie, czujemy się integralną częścią świata wody. Wieloznaczność dominuje w obrazach wody, postrzeganej zarazem jako źródło życia i źródło śmierci. Ta dwuznaczność łączy się z wielką różnorodnością wodnych zjawisk, co sprawia, że żywioł ten posiada wiele estetycznych znaczeń.

Artyści: Kinga Eliasz, Ewa Gordon, Marta Ipczyńska, Anna Kola, Jolanta Kuszaj, Viola Kuś, Danuta Michałowska, Marek Noniewicz, Jarosław Nowak, Marta Rosenthal, Stanisław Stasiulewicz, Łukasz Ułanowski.

Więcej szczegółów na www.muzeumfoto.byd.pl.

29 września, piątek, godz. 18.00, Muzeum Fotografii przy WSG, ul. Królowej Jadwigi 14, wstęp wolny / wystawa czynna do 28 października

Bydgoska Akademia Fotografii / Dyplomy 2016/2017 Prezentacja prac dyplomowych absolwentów 8. edycji Bydgoskiej Akademii Fotografii. Wystawa stanowi zwieńczenie ich całorocznej pracy – zmagań z różnymi gatunkami i technikami fotografowania – pod okiem wykładowców i promotorów. W BAF stawiamy na doAnna Kola, Test Rorschacha # 1, 2017, fotografia

48 |

| wrzesień 2017

Więcej szczegółów i zasady rekrutacji na stronie www.baf.byd.pl.

Lekcje fotografii Wraz z początkiem nowego roku szkolnego zachęcamy do skorzystania z bogatej oferty lekcji fotografii dla dzieci i młodzieży. W stałej ofercie: – Historia fotografii w praktyce – Z wizytą u fotografa – pozujemy do zdjęć – Znikające obrazy – Fotografia – zjawisko naturalne – Camera obscura – historia i współczesne zastosowania

Patrycjusz Chmielewski, z cyklu Lewe miasto Toruń. Duchologia, fotografia

skonalenie umiejętności praktycznych, równolegle dbając o rozwój świadomości uczestników, wsparty rozsądną dawką wiedzy teoretycznej.

Więcej na stronach: www.muzeumfoto.byd.pl oraz www.baf.byd.pl.

Bydgoska Akademia Fotografii i BAF MASTER już od października!

Trwa rekrutacja do 9. edycji Bydgoskiej Akademii Fotografii – podczas zajęć teoretycznych oraz praktycznych zdobędziesz podstawową wiedzę z zakresu analogowych i cyfrowych technik fotograficznych oraz cyfrowej obróbki obrazu. Zaawansowana formuła ekspercka BAF MASTER to propozycja dla doświadczonych fotografek i fotografów, zainteresowanych poszerzeniem swoich możliwości warsztatowych oraz ich specjalizacją. Fotografia przyrodnicza, portretowa, reportażowa, kreacyjna, street photo? A może XIX-wieczne techniki szlachetne? Sam zdecyduj, w jakim kierunku i zakresie chcesz rozwijać swoje umiejętności.

Więcej szczegółów na stronie www.muzeumfoto. byd.pl w zakładce „lekcje”. Dodatkowe informacje: muzeumfoto@byd.pl lub tel. 52 567 00 07.

Nowości w ofercie warsztatowej „Mam lustrzankę” oraz „Studium portretu” teraz także na poziomie zaawansowanym – dla tych, którzy znają podstawowe zagadnienia fotografii cyfrowej i chcą doskonalić swój warsztat pod okiem Arkadiusza Blachowskiego. Kolejna nowość to warsztaty cyfrowej obróbki zdjęć, które poprowadzi Maciej Charczuk.

W stałej ofercie polecamy także zajęcia dla osób początkujących.

Więcej szczegółów na stronie www.muzeumfoto. byd.pl w zakładce „warsztaty”. Dodatkowe informacje: muzeumfoto@byd.pl oraz tel. 52 567 00 07.

TehoFest Muzeum Fotografii przy WSG jest jednym z piętnastu obiektów, leżących na Szlaku Wody, Przemysłu i Rzemiosła TeH2O w Bydgoszczy. We wrześniu Szlak świętować będzie swoje trzecie urodziny. Jak co roku, nie zabraknie mocnego akcentu fotograficznego.

Więcej szczegółów na www.ludzieitechnika.pl. fot. Karolina Szatkowska / Beata Rybowicz

inf. Karolina Szatkowska

wrzesień 2017 |

| 49

Galeria Autorska Jan Kaja i Jacek Soliński 13.09.2017, godz. 18.00

Spotkanie poetyckie z Grzegorzem J. Grzmot-Bilskim pt. „Rozmowa filozofa i poety”

Maciej Kulczyński, Pan Czysty 1, fotografia, 2017

Czytanie tekstów – Mieczysław Franaszek.

Grzegorz J. Grzmot-Bilski, ur. 1964 r. w Bydgoszczy, poeta i filozof. Doktorat z filozofii obronił w Instytucie Filozofii i Socjologii Polskiej Akademii Nauk w Warszawie (1994). Przez wiele lat pracował jako adiunkt w Instytucie Filozofii Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy. Autor książek poświęconych filozofii: Idea racjonalności w filozofii A.N. Whiteheada (1996), W poszukiwaniu syntezy. Między wiarą a rozumem (2004), Bierdiajew i problem wolności (2010). Opublikował także książki poetyckie: Z powrotem do życia (2003), Nim spłonę w świetle (2011), Przebóstwienie (2015). Współtwórca Czasopisma Filozoficznego Filo-Sofija, członek Polskiego Towarzystwa Filozoficznego i przewodniczący Komisji Filozofii Bydgoskiego Towarzystwa Naukowego.

Maciej Kulczyński, Pan Czysty 2, fotografia, 2017

13.09.2017, godz. 18.00

Otwarcie wystawy fotografii ks. Macieja Kulczyńskiego pt. „Bliskość” Maciej Kulczyński ur. 1977 w Szubinie, ksiądz katolicki. W 2003 ukończył Prymasowskie Wyższe Seminarium Duchowne w Gnieźnie. Jest dyrektorem Domu Księży Emerytów w Bydgoszczy i wicedyrektorem „Caritas” Diecezji Bydgoskiej. Od 2006 roku zajmuje się fotografią kreacyjną i socjologiczną dokumentując najbliższe otoczenie. Swoje prace łączy z krótkimi poetyckimi narracjami. Autor pięciu wystaw indywidualnych. * * * „Rzekł Mu uczony w Piśmie: «Bardzo dobrze, Nauczycielu, słusznieś powiedział, bo Jeden jest i nie ma innego prócz Niego. Miłować Go całym sercem, całym umysłem i całą mocą i miłować bliźniego jak siebie samego daleko więcej znaczy niż wszystkie całopalenia i ofiary».

Jezus widząc, że rozumnie odpowiedział, rzekł do niego: «Niedaleko jesteś od królestwa Bożego». I nikt już nie odważył się więcej Go pytać” (Mk 12,32-34).

Prawdziwa bliskość, w całej jej rozciągłości znaczeniowej, to nic innego jak być „niedaleko od Królestwa Bożego”. Kto to rozumie, usuwa w sobie bariery w relacji do Boga i człowieka, które pojawiają się zamykając człowieka na siebie samego, we własnym jego kręgu”.

ks. Maciej Kulczyński

50 |

| wrzesień 2017

Grzegorz J. Grzmot-Bilski, fot. Jacek Soliński

Poezja Grzegorza Grzmot-Bilskiego jest wypowiedzią humanisty zatroskanego kondycją duchową współczesnego człowieka, stanem współczesnej kultury, etycznym wymiarem rzeczywistości, w której zło posiada może nie przywilej władzy, ale wyjątkowo mocną pozycję. Jest to zarówno zło banalne, przejawiające się w skłonności do kłamstwa, pijaństwa, życiowego konformizmu, jest to dramat ziemskiej egzystencji, znękanej chorobą i starością, jest to też demoniczne zło historii, wcielone w konkret obozu koncentracyjnego czy zło ponowoczesnego ateizmu i nihilizmu. (…) Poezja ta ma charakter intelektualny, jest bogata w kulturowe konteksty, przywołania i aluzje, jednak szczególnie mocno akcentuje religijny wymiar ludzkiego doświadczenia. Świadectwem tego są zarówno liczne bezpośrednie odniesienia do tradycji chrześcijańskiej, jak i konsekwentnie komunikowana tu możliwość, niezbędność i skuteczność realizowania programu moralnego, którego kulminacją jest duchowe oczyszczenie i odrodzenie.

Piotr Siemaszko

27.09.2017, godz. 18.00

Wykład Bogny Derkowskiej-Kostkowskiej pt. „O Bydgoszczy Józefa Święcickiego w jego piwnicy” połączony z promocją książki „Bydgoszczanin i budowniczy.

O Józefie Święcickim, architekturze i Bydgoszczy 1957-1913” Bogna Derkowska-Kostkowska rodowita bydgoszczanka. Historyczka sztuki. Od 1992 pracuje w Pracowni Dziedzictwa Kulturowego Kujawsko-Pomorskiego Centrum Kultury w Bydgoszczy. Prowadzi badania nad historią Bydgoszczy XIX i 1 poł. XX wieku w zakresie architektury i urbanistyki, odnotowując fakty z życia i działalności ok. 400 projektantów i wykonawców ze szczególnym uwzględnieniem postaci Józefa Święcickiego. Redaktorka około 10 etapów „Studium historyczno konserwatorskiego”. Autorka wielu analiz archiwalnych, artykułów i publikacji w wydawnictwach fachowych i popularnych. Jej teksty odnaleźć można m.in. w „Materiałach do Dziejów Kultury i Sztuki Bydgoszczy i Regionu”, „Kronice bydgoskiej” czy „Kalendarzu Bydgoskim”Uczestniczka i prelegentka na ogólnopolskich konferencjach naukowych. Aktywna na polu popularyzacji dziedzictwa kulturowego. Organizatorka wielu działań edukacyjnych. * * * …książka bardzo dojrzała merytorycznie, dobrze napisana i zakomponowana, prawdziwe kompendium wiedzy o twórcy i jego czasach, w których przyszło mu tworzyć i żyć. Publikacja, która udanie wypełnia jedną z wielu białych plam w historii XIX- i XX-wiecznej architektury Bydgoszczy.

Kamienica przy ul. Chocimskiej 5 w Bydgoszczy – projekt Józefa Święcickiego, 1891

Jest to zarazem pierwsza monografia bydgoskiego budowniczego jednego z najciekawszych przedstawicieli swego pokolenia, którego działalność projektowa i budowlana wywarła tak znaczny wpływ na charakter i wygląd miasta… prof. dr hab. Lechosław Lemański

inf. Jacek Soliński

Galeria Wieży Ciśnień, Muzeum Wodociągów

Władysław Radziwiłłowicz, Paradise, 2016, 110×247 cm, akryl, płótno

22.09.2017, godz. 18.00, ul. Filarecka 1 Wystawę można oglądać do 11 października

Otwarcie wystawy Władysława Radziłłowicza pt. Do not free me Wystawa „Do not free me” Władysława Radziłłowicza jest formą refleksji nad funkcjonującym w społecznej świadomości stereotypowym podejściem do takich kategorii jak wolność i jej brak. Przyglądając się własnym „rytuałom codzienności” artysta poszukuje uważności

i pokory wobec realiów dnia powszedniego. Ekspozycja w Galerii Wieży Ciśnień będzie drugą wystawą indywidualną tego artysty w Bydgoszczy.

Władysław Radziwiłłowicz urodził się w 1970 r. w Wilnie. W 1996 roku ukończył z wyróżnieniem Państwową Wyższą Szkołę Sztuk Plastycznych w Poznaniu w zakresie grafiki warsztatowej i malarstwa sztalugowego. Od 1996 r. związany zawodowo z dzisiejszym Uniwersytetem Artystycznym w Poznaniu. Obecnie prowadzi II Pracownię Rysunku na Wydziale Malarstwa i Rysunku.

Jest autorem wystaw indywidualnych oraz uczestnikiem wielu wystaw zbiorowych w kraju i zagranicą.

Prace artysty znajdują się w kolekcjach w Polsce, Niemczech, USA, Japonii. inf. Mirosława Chabowska

wrzesień 2017 |

| 51

Pałac Młodzieży 19-22 września 2017

32. AFF-Era Filmowa – „Przyjaźń” „Przyjaźń” – temat 32. AFF-Ery Filmowej – wybrali młodzi widzowie uczestniczący w poprzedniej edycji.

32. AFF-Era Filmowa przybliży arcydzieła i najciekawsze propozycje kina współczesnego zogniskowane wokół tematu przyjaźni. Ważnym uzupełnieniem programu będzie bogata oferta warsztatów i wydarzeń towarzyszących. Wzbogaci ona walory edukacyjne przedsięwzięcia, a także pozwoli na integrację między młodymi ludźmi z różnych szkół i miast. Planowane wydarzenia towarzyszące to: panele dyskusyjne, warsztaty taneczne, warsztaty literackie, warsztaty krytyki filmowej, warsztaty fotograficzne, spotkania integracyjne. Niezwykle istotnym aspektem, towarzyszącym AFF-Erze od samego jej początku, jest edukacyjny charakter programowych propozycji. Każdy seans poprzedzany jest prelekcją, wygłaszaną przez znawcę kina i poruszanej przez dany utwór problematyki. W ten sposób publiczność otrzymuje informacje nie tylko o czysto filmowej stronie dzieła, lecz również o towarzyszących mu kontekstach kulturowych, społecznych, politycznych czy historycznych. Wśród prelegentów znajdą się prof. Piotr Zwierzchowski, dr hab. Mariusz Guzek, dr Marcin Jauksz oraz dr Dominik Wierski. Od wielu lat AFF-Erę Filmową w Bydgoszczy organizują Dominika Kosińska, nauczyciel i rzecznik prasowy Pałacu Młodzieży, oraz dr Dominik Wierski, nauczyciel Pałacu Młodzieży w Bydgoszczy.

32. AFF-Era Filmowa jest organizowana przez Pałac Młodzieży w Bydgoszczy i Stowarzyszenie Przyjaciół Pałacu Młodzieży w Bydgoszczy „Pałac”. Impreza jest objęta Honorowym Patronatem Przewodniczącego Polskiego Komitetu ds. UNESCO oraz Prezydenta Miasta Bydgoszczy. 32. AFF-Era Filmowa jest współfinansowana przez Polski Instytut Sztuki Filmowej.

P rogram seans ó w : Wtorek, 19 września 10.00 Ziemia obiecana, reż. Andrzej Wajda, Polska 1974, 169 min.

16.00 Zwariować ze szczęścia (La pazza gioia), reż. Paolo Virzì, Włochy/Francja 2016, 116 min.

19.30 Wielki błękit (Le grand bleu), reż. Luc Besson, Francja/USA/Włochy 1988, 137 min. Środa, 20 września 9.00 Cinema Paradiso (Nuovo cinema Paradiso), reż. Giuseppe Tornatore, Francja/Włochy 1988, 123 min.

11.30 Mali mężczyźni (Little Men), reż. Ira Sachs, USA 2016, 85 min.

16.00 Strach na wróble (The Scarecrow), rez. Jerry Schatzberg, USA 1973, 112 min.

19.30 Mężczyzna imieniem Ove (En man som heter Ove), reż. Hannes Holm, Szwecja 2015, 116 min.

21.30 Moonlight, reż. Barry Jenkins, USA 2016, 110 min.

Czwartek, 21 września 9.00 Nazywam się Cukinia (Ma vie de Courgette), reż. Claude Barras, Szwajcaria/Francja 2016, 66 min.

10.30 Dersu Uzała, reż. Akira Kurosawa, ZSRR/Japonia 1975, 142 min.

16.00 Dobrze się kłamie w miłym towarzystwie (Perfetti sconosciuti), reż. Paolo Genovese, Włochy 2016, 97 min.

19.30 Amercian Honey, reż. Andrea Arnold, USA/Wielka Brytania 2016, 162 min.

Piątek, 22 września 9.30 Człowiek bez twarzy (The Man Without a Face), reż. Mel Gibson, USA 1993, 115 min.

11.30 Serce z kamienia (Hjartasteinn), reż. Guðmundur Arnar Guðmundsson, Islandia/Dania 2016, 129 min.

52 |

| wrzesień 2017

Rekrutacja na zajęcia w roku szkolnym 2017/2018 Przyjmowanie wniosków: od poniedziałku 28.08.2017 do piątku 8.09.2017 28.08-1.09 wnioski przyjmowane będą w sekretariacie Pałacu Młodzieży w godzinach 8.00-16.00 4.09-8.09 wnioski przyjmowane będą w godzinach 9.00-18.00 wraz z dyżurami informacyjnymi nauczycieli: dział sportu – sala sportowa i pokój 67, dział sztuki – sala 78, dział artystyczny – sala 216, dział edukacyjny – sala 115; 9-12.09.2017 – badanie uzdolnień kierunkowych 13.09 godz. 17.00 – ogłoszenie list kandydatów zakwalifikowanych i niezakwalifikowanych, 14.09 godz. 15.00 – ogłoszenie list kandydatów przyjętych i nieprzyjętych; od 15.09 – rekrutacja uzupełniająca.

Dział Sportu i Rekreacji

Oferta: Zajęcia ogólnorozwojowe z elementami karate: grupy początkujące od 5 do 7 i od 8 lat, grupy zaawansowane, kontynuacja. Modelarstwo lotnicze, grupa początkowa, od 10 do 16 lat. Modelarstwo sportowe, grupa zaawansowana, od 12 do 16 lat. Koło miłośników lotnictwa, od 10 do 16 lat. Grupa pierwszej pomocy przedmedycznej, od 14 lat. Kajakarstwo, od 10 do 13 lat. Minikoszykówka chłopców, od 7 do 12 lat. Koszykówka rekreacyjna chłopców, od 12 do 17 lat. Siatkówka dziewcząt, od 7 do 10 lat. Siatkówka rekreacyjna dziewcząt, od 11 do 15 lat, od 16 do 18 lat. Siatkówka rekreacyjna chłopców, od 10 do 12 lat, od 13 do 18 lat. Zespołowe gry sportowe dla chłopców, od 7 do 12 lat. Pływanie i ratownictwo wodne dla młodzieży (przygotowanie do kursu), od 14 lat. Trening samoobrony dla młodzieży.

Nurkowanie rekreacyjne, od 12 lat.

Dział Edukacyjny

Oferta: Język hiszpański, różne poziomy zaawansowania, od 6 do 19 lat. Język włoski, różne poziomy zaawansowania, od 6 lat. Język francuski, różne poziomy zaawansowania, od 6 lat. Język rosyjski z Maszą i Niedźwiadkiem, od 4 do 6 lat. Język rosyjski, różne poziomy zaawansowania, od 7 do 19 lat. Język niemiecki, grupy początkowe od 7 lat; gimnazjaliści, uczniowie szkół ponadgimnazjalnych; różne poziomy zaawansowania; różne grupy wiekowe (od 7 do 19 lat). Język niemiecki „DACH” (po co najmniej 3 latach nauki) od 15 lat. Język angielski, różne poziomy zaawansowania, różne grupy wiekowe; nabór i kontynuacja, od 9 lat. Język angielski, przygotowanie do matury podstawowej, rozszerzonej. Język angielski, przygotowanie do egzaminu KET, od 10 do 11 lat.

Język angielski, poziom A2/B1, przygotowanie do egzaminu gimnazjalnego na poziomie podstawowym i rozszerzonym, od 13 lat. Vademecum, czyli Akademia Umiejętności dla najmłodszych, od 7 lat. Programowanie C # – okienka Windows dla początkujących, od 13 lat. Tworzenie aplikacji Windows oraz baz danych w SQL, C#, od 13 lat. Tajemnice www, od 11 do 12 lat. Już programuję – wizualny język Scratch dla najmłodszych, 9 lat. Animacja, gry komputerowe – zrób to sam, od 10 do 12 lat. Matematyka dla humanistów, przygotowanie do matury na poziomie podstawowym. Matematyka – „Na konkursowym szlaku” – przygotowanie do udziału w konkursach z matematyki, od 9 do 10 lat. Matematyka dla ambitnych, od 11 do 12 lat. Astronomia, od 7 lat.

Asystenci Pałacowej Katedry Historii, od 14 lat. Akademia Młodych Przyjaciół Bydgoszczy, od 11 lat. Kurs przygotowujący do rozszerzonej matury z historii, 18 lat. Akademia Młodych Dyplomatów, od 16 do 19 lat. Wiedza o społeczeństwie, przygotowanie do matury, od 16 lat.

Dział Sztuki

Oferta: Grupy plastyczne, różne poziomy zaawansowania, od 5 lat. Studium rysunku i malarstwa, grupa początkowa, zaawansowana. Formy użytkowe, b/o. Grafika z kompozycją, b/o. Rysunek ilustracyjny i komiksowy. Plakat, collage, relief, b/o. Kółko fotograficzne, zajęcia z fotografii cyfrowej z elementami fotografii analogowej, od 9 do 18 lat. Młodzieżowa Szkoła Fotografii, od 13 lat.

Młodzieżowe Studio Fotografii, od 15 lat. Warsztaty telewizyjne – program TV „Galeria”, od 14 lat. Warsztaty filmoznawcze, od 13 do 15 lat. Warsztaty dziennikarskie. Radio OMG. Trening wrażliwości – warsztaty twórcze, od 6 do 9 lat. SMS – Studio Mistrzów Słowa, grupa konferansjerów młodzieżowych, od 14 do 18 lat. Teatr dziecięcy „3 PO 3”, od 7 do 13 lat. Teatr dziecięcy, od 7 do 13 lat, grupa naborowa. Teatr młodzieżowy, grupa warsztatowa, naborowa, od 13 lat. Teatry alternatywne „W niewoli ust”, „Postscriptum”, od 15 lat. Studio piosenki „Voice”. Zajęcia psychoruchowe dla dzieci z ryzykiem dysleksji, od 6 do 9 lat. Zajęcia psychoruchowe dla dzieci i młodzieży z dysleksją rozwojową, od 10 do 18 lat. Zajęcia psychoruchowe dla młodzieży z dysleksją rozwojową, od 13 do 18 lat. Klub Rozwijania Aktywności Dziecięcej „Promyczek”. Trening asertywności – psychologiczny warsztat rozwijania umiejętności społecznych, grupy wiekowe, od 9 lat do 18 lat. Dziecięca Akademia Sztuki – zajęcia przedpołudniowe, od 4 do 5 lat. Scena fantazji dziecięcej, zajęcia popołudniowe, od 5 do 9 lat .

Dział Artystyczny

Oferta: Rytmika, nabór i kontynuacja, od 3 do 6 lat. Zespoły piosenki i ruchu: „Małe Rytmisie I” – nabór i kontynuacja, od 6 do 7 lat, „Małe Rytmisie II”, od 6 do 7 lat – grupa naborowa, „Rytmisie”, od 7 do 9 lat – kontynuacja. Grupa taneczna „Małe Dominutki”, od 5 do 7 lat – nabór, zespół taneczny „Dominutki”, od 8 do 12 lat – kontynuacja. Zespół tańca współczesnego „DMT”, kontynuacja. Dziecięce grupy taneczne, od 8 do 13 lat. Zespół taneczny Kropka, nabór uzupełniający (tylko osoby tańczące), od 9 do 13 lat. Teatr Tańca Abrax, Brax III – kontynuacja. Zespoły tańca współczesnego: Brax IV, Brax V, Brax VI – kontynuacja. Zespoły tańca: Amulecik II, od 9 do 10 lat, Amulecik, od 10 do 13 lat – nabór uzupełniający, osoby tańczące. Zespoły taneczne: Amulet II – kontynuacja, Relise, od 16 lat – nabór uzupełniający (osoby tańczące), Talizman – kontynuacja. Zespół tańca Sigma, nabór uzupełniający (osoby tańczące), od 15 lat. Zespół Pieśni i Tańca „Ziemia Bydgoska”, grupy taneczno-wokalne, od 6 do 14 lat, nabór uzupełniający, kontynuacja.

Zespół Pieśni i Tańca „Ziemia Bydgoska”. Dziecięcy zespół wokalny „Cameratki”, od 5 do 10 lat. Zespół wokalny „Camerata”, od 12 do 19 lat. Zespół wokalny „Camerata n”, od 10 do 14 lat. Chór Pałacu Młodzieży, od 5 do 10 la. Zespół wokalny „Mezza Voce”, od 13 do 19 lat. Grupa operowa. Chór „Concentus”, od 12 do 19 lat.

Zespół Muzyki Dawnej „Flauti Canto” – sekcja instrumentalna (flety, klawesyn, gitara, lutnia). Wokalne warsztaty rockowe, od 15 lat. Nauka gry na trąbce, od 7 do 15 lat. Nauka gry na gitarze basowej, od 12 lat. Sekcja puzonów, grupa początkująca, grupa zaawansowana, od 15 lat. Sekcja gitar klasycznych, grupa początkująca, średniozaawansowana, zaawansowana, od 12 lat. Nauka gry na perkusji. Nauka gry na instrumentach klawiszowych dla początkujących od 7 lat i zaawansowanych od 10 lat. Zespół keyboard’owy od 10 lat. Instrumenty dęte drewniane, grupa początkująca, zaawansowana, od 10 lat. Podstawy gry na saksofonie, od 10 do 18 lat. Improwizacja jazzowa. Nauka gry na pianinie, od 12 lat.

Jazz Big Band ’75. wrzesień 2017 |

| 53

14.09.2017, godz. 17.00, galeria pałacowa w Pałacu Młodzieży. Wystawa potrwa do 8 października

Otwarcie wystawy prac Macieja Jelińskiego Prace tworzone we własnej technice, którą twórca nazwał „mozaiką akrylową”.

Maciej Jeliński – urodzony w Szubinie w 1967 roku, gdzie mieszka i tworzy. W grudniu 2008 roku otrzymał Nagrodę Marszałka Województwa kujawsko- pomorskiego za twórcze dokonania w dziedzinie animacji kultury.

Dom Kultury MODRACZEK 1.09.2017, piątek, godz. 17.00 Otwarcie wystawy „Dziecko w centrum. Szwedzka literatura dziecięca” – w ramach programu Struktury Kultury wystawa, podczas której przybliżone zostaną przepiękne fragmenty książek Ulfa Starka. Podczas spotkania Zakamarkowe niespodzianki dla młodych czytelników.

4.09.2017, poniedziałek, godz. 13.00-18.00 „Wskocz na Wyżyny” – piknik rodzinny, II Turniej w Bule o Puchar Prezesa SMB

Zajmuje się głównie malarstwem sztalugowym, rysunkiem i instalacją. Jego twórczość charakteryzują dwie rzeczy: duża dekoracyjność i synteza form.

W oryginalny sposób interpretuje sztukę australijskich Aborygenów. Znając ich prace, z początku naśladując ich technikę „kropkowania”, przez lata wykształcił swój własny styl w malarstwie: na płaskie kolory nakłada struktury barwnych kropek, kółeczek, które harmonizują z tłem płaszczyzny. W roku 1999 zrealizował wraz z zespołem „Krzyk” projekt pn. „Harmonia obrazu i dźwięku”. Składał się on z kilku koncertów sprzęgniętych z projekcją slajdów i wystawami malarstwa Macieja. (m.in. grudzień ’99 – Węgliszek). W latach 2009-2015 wraz z żoną prowadził prywatną galerię „Korytarzyk” w Szubinie.

7.09.2017, czwartek, godz. 18.00 wstęp wolny Jubileusz 5-lecia spotkań z cyklu „ Indianie Ameryki Północnej. Historia i dzień dzisiejszy.”

Spotkanie poprowadzi: Adam Piekarski 14.09.2017, czwartek, godz. 18.00 wstęp wolny Kawiarnia Literacka – gość: Krystyna Grys Urodziła się i mieszka w Lesznie. Wydała 11 tomików lirycznych: trzy tomiki fraszek, zbiór limeryków i 7 tomików wierszy dla dzieci. Niektóre tłumaczone były na kilka języków obcych. Publikowała w licznych almanachach. Zdobyła dwie nagrody Prezydenta miasta Leszna oraz nagrody literackie im. Marii Konopnickiej, Klemensa Janickiego oraz „Feniksa” im. Tadeusza Micińskiego. Należy do ZPL w Poznaniu, Leszczyńskiego Stowarzyszenia Twórców Kultury. Miewa spotkania autorskie dla dzieci i dorosłych.

Spotkanie poprowadzi: W. Barbara Jendrzejewska 21.09.2017, czwartek, godz. 18.00 wstęp wolny Spotkanie z Latarnikiem. Spotkanie poprowadzi: Sławomir Krajewski 23.09.2017, sobota, godz. 15.00 VI Spotkanie Sąsiedzkie na osiedlu „Centrum” 28.09.2017, czwartek, godz. 18.00 wstęp wolny Otwarcie wystawy fotografii Urszuli Sobkowiak „Od wiosny do wiosny – góry” Urszula Sobkowiak – pedagog, harcerka i turystka.

Do niedawna zawodowo związana z Katedrą Pedagogiki Społecznej UKW. Jest autorką wielu publikacji naukowych, ale też kilku tomików wierszy. Ze szczególnym upodobaniem wędruje po okolicach Bydgoszczy i po bardziej odległych regionach, przede wszystkim po górach. Fotografowanie jest ważnym składnikiem tej obecności.

Prezentowane na wystawie zdjęcia są wyrazem mojej nieustannej fascynacji górami. O każdej porze roku i w każdą pogodę – przyciągają. Zarówno rozległe panoramy jak i świat mikro, tuż obok ścieżki, każą zatrzymać się i poddać magii górskiego świata. Urszula Sobkowiak 6, 13, 20, 27 września 2017, środy, godz. 15.00 Spotkania tematyczne Klubu Seniora inf. Izabela Kaczyńska

54 |

| wrzesień 2017

Akademia Muzyczna w Bydgoszczy 10.09.2017, niedziela, godz. 11.30, Sala Koncertowa im. prof. R. Sucheckiego, ul. Staszica 3

CXCI Poranek Muzyczny dla dzieci z rodzicami Słoneczne wspomnienia Bilety w cenie 5 zł dla dziecka i 8 zł dla osoby dorosłej można nabywać w foyer Sali Koncertowej pół godziny przed każdą audycją.

Joanna Krempeć-Kaczor, Joanna Czapińska, Katarzyna Bąkowska

w programie m.in.: Giovanni Bottesini – Introdukcja i Gawot Giovanni Bottesini – Fantazja na tematy z opery Lunatyczka V. Belliniego

17.09.2017, niedziela, godz. 17.00, Sala Rotundowa Pałacu w Lubostroniu

CLXXIX Koncert Pałacowy Katarzyna Bąkowska skrzypce Joanna Krempeć-Kaczor kontrabas Joanna Czapińska fortepian

Koncert Wiedeński 27.10.2017, godz. 19.00, Kinoteatr Adria.

Bilety 80 zł: Kinoteatr Adria w Bydgoszczy (ul. Toruńska 30) pon.–pt. 9.00-17.00, rezerwacje tel. 52 371 27 39, grupy tel. 504 091 909. Bilety online: www.ebilet.pl oraz w sieciach: Empik, Saturn, Księgarniach PWN, Sklepach Muzycznych Riff

Gala Wiedeńska w Bydgoszczy Podczas gali usłyszą Państwo obdarzonych wspaniałymi głosami, fantastycznych solistów operowych.

Towarzyszyć im będą wybitni, polscy kameraliści młodego pokolenia, występujący na co dzień z najlepszymi orkiestrami i dyrygentami w Polsce i Europie.

Bilety w cenie 10 zł można nabywać w Pałacu w Lubostroniu pół godziny przed koncertem. inf. Anna Cudo

Tej gali nie można przegapić, na scenie pojawią się laureaci międzynarodowych konkursów muzycznych, wirtuozi skrzypiec, fortepianu, wspaniali soliści polskiej estrady. Zabrzmią największe przeboje króla walca – Johanna Straussa, nie zabraknie także popisowych arii z najsłynniejszych operetek „Zemsta nietoperza”, „Baron cygański”, „Wesoła Wdówka”, „Księżniczka Czardasza” oraz „Kraina Uśmiechu”. Publiczność usłyszy m.in.: Walc „Nad Pięknym Modrym Dunajem”, Arię Barinkaya „Wielka sława to żart”, Duet wszech czasów „Usta milczą dusza śpiewa” czy polkę „Tritsch-Tratsch”.

Koncert programowo nawiązywał będzie do tradycyjnych gali i noworocznych koncertów, odbywających się w Wiedniu.

Zapraszamy serdecznie! inf. Jędrzej Tomczyk

Muzeum Techniki i Wzornictwa Wystawa czynna jest od wtorku do piątku w godz. od 12.00 do 16.00 oraz w sobotę od 10.00 do 13.00 w dniach od 7 września do 29 września 2017 r., dla grup zorganizowanych wg uzgodnień tel. 601 64 34 38, Budynek Audytorium Novum, Al. prof. Kaliskiego 7 Uniwersytet Technologiczno-Przyrodniczy w Bydgoszczy, Muzeum Techniki i Wzornictwa przy UTP zaprasza na wystawę:

Narodziny i zmierzch maszyn do pisania Wynalezienie ruchomej czcionki przez Jana Gutenberga w 1450 roku dało podwaliny do rozwoju druku.

Po 265 latach pojawiły się pierwsze patenty wprost dotyczące konstrukcji maszyn do pisania. Dopiero po kolejnych 155 latach rozpoczęto ich produkcję. Lata te wysiłek i praca wielu ludzi o różnych zawodach. Efekt tego wysiłku na lata zmieniły pracę biurową, ułatwiały

pracę sekretarek, a także w swoisty sposób weszły do historii literatury, jako nowoczesne narzędzie, towarzysząc wielkim pisarzom w ich twórczości. To co przez wieki stanowiło postęp w technice, w rozwoju maszyn mechanicznych, a także ich piękno, w drugiej połowie XX wieku zaczęło ustępować osiągnięciom elektroniki i informatyki, aż w końcu ubiegłego wieku uznano kres maszyn do pisania. Organizując wystawę pragniemy przypomnieć maszyny do pisania jako znane urządzenie, które towarzyszyło nam w pracy, a młodzieży pokazać ewolucję ich rozwoju zarówno w kontekście technicznym jak i wzorniczym. Inspiracją zorganizowania wystawy jest mało znany fakt, że to właśnie w Bydgoszczy powstała pierwsza w Polsce Fabryka Maszyn do Pisania. inf. Franciszek Bromberek

wrzesień 2017 |

| 55

TuCzyTam. Kamienica 12 ul. Poznańska 8-12 (River Side Bar, tarasy między Kamienicą 12 a Restauracją Regionalna Warzelnia Piwa)

Środy: 6. i 13. września, godz. 17.00, wstęp wolny

Czytanie i działanie w Szaflandii

9.09.2017, sobota, godz. 17.00-20.00

Kubuś Puchatek. Jest wystawa jest zabawa. Finisaż wystawy poświęconej 90. rocznicy pierwszego wydania „Kubusia Puchatka” Interdyscyplinarne, międzypokoleniowe, spotkanie z bohaterami książki, zabawa ruchowa przy muzyce inspirowana lekturą, kreatywne warsztaty plastyczne, naukowe i kulinarne. Wydarzenie adresowane do dzieci, Rodziców i Dziadków. WSTĘP WOLNY, ale konieczne są zapisy: tuczytam@op.pl, w temacie wpisujcie „zabawa” Wydarzenie jest organizowane przez Fundację 12 Kamienica.

Środowe CZYTANIE I DZIAŁANIE to stały cykl cotygodniowych spotkań młodych czytelników i ich rodziców (lub dziadków) z książką obrazkową, artystyczną. Dzieci poznają treść i graficzną, niebanalną, formę książki, a następnie uczestniczą w twórczych aktywnościach inspirowanych poznaną właśnie pozycją wydawniczą.

Grupa wiekowa odbiorców uzależniona jest od książki, każdorazowo informację znajdziecie na facebooku na profilu TuCzyTam. Kamienica12, najczęściej dot. dzieci od 3. r. ż.

Scenariusz i prowadzenie Lucyna Brzezinska-Eluszkiewicz Prosimy o zapisy na e-mail: tuczytam@op.pl, w temacie wpisując „środa” Zadanie Czytanie i Działanie w Szaflandii w okresie od maja do połowy września tego roku jest wspierane finansowo przez Urząd Miasta Bydgoszczy, co dalej nie wiemy, czekamy na Wasze sugestie e-mailach. inf. Lucyna Brzezinska-Eluszkiewicz

Kultura w Zatoce 1-30 września 2017, cena warsztatów: 10 zł, cena rejsu : 10 zł, (w przypadku grup zorganizowanych przewidujemy zniżki)

Lato Bliżej Sztuki – Człowiek Bliżej Rzeki W programie: warsztaty sztuki Ebru – malowanie na wodzie oraz rejs łódką po Brdzie.

Sztuka Ebru to dawna, licząca kilkaset lat, metoda tradycyjnego malarstwa na wodzie. Tworzenie polega na odpowiednim nanoszeniu farb na powierzchnię wody, którą sporządza się w specjalnym naczyniu mieszając z substancją zagęszczającą.

Prowadzenie: Marlena Zabłocka – absolwentka UKW w Bydgoszczy, ukończyła studia podyplomowe z zakresu: arteterapia, plastyka i technika. Aktualnie studiuje na Akademii Sztuk Pięknych im. Eugeniusza Gepperta we Wrocławiu na kierunku: Dyscypliny plastyczne w architekturze. Nauczyciel plastyki i ceramiki.

Arteterapeuta.

Rezerwacje: kom. 660 270 114, cena warsztatów: 10 zł

Pastelowe warsztaty z Waldemarem Malinowskim Nabór do pracowni plastycznej. Uczestnicy poznają techniki i kierunki malarskie oraz zasady kompozycji.

56 |

| wrzesień 2017

Prowadzenie: Waldemar Malinowski – artysta, plastyk, zajmuje się malarstwem, rysunkiem i grafiką książkową, specjalizuje się w technice pasteli olejnych. Autor kilkunastu wystaw indywidualnych i zbiorowych. Inspiracje czerpie z natury i architektury miasta.

Organizator: Restauracja Zatoka, ul. św. Floriana 6a, tel. 52 322 12 23, kom. 660 270 114, www.zatoka.bydgoszcz.pl, e-mail: zatoka.bydgoszcz@wp.pl, www.facebook.com/rest.zatoka

Fundacji Nowe Pokolenie Zapraszamy na spotkanie wyśmienitego duetu Ilustartorki i Pisarza, twórców książek takich jak „Proszę mnie przytulić”, „Być jak tygrys”, „Uśmiech dla żąbki”…

16 września na zaproszenie Fundacji Nowe Pokolenie w Hołdzie Janowi Pawłowi II i autorskiego cyklu interdyscyplinarnych spotkań z książką dla najmłodszych Lucyny Brzezinskiej-Eluszkiewicz pn. CzyTam Świat?

Bydgoszcz odwiedzą Emilia Dziubak i Przemysław Wechterowicz. Spotkanie odbędzie się w Bydgoskim Centrum Sztuki przy ul. Jagiellońskiej 47. WSTĘP WOLNY, dzięki dofinansowaniu Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach Narodowego Programu Rozwoju Czytelnictwa, jednak liczba miejsc jest ograniczona, zatem decyduje kolejność zgłoszeń ZAPISY: biuro@nowe-pokolenie.pl

Emilia Dziubak – polska ilustratorka, autorka książek dla dzieci. Absolwentka Akademii Sztuk Pięknych w Poznaniu. W swoim dorobku ma wiele książek dla dzieci, jako autor lub współautor. Jest uwielbiana przez dzieci i dorosłych w całej Polsce, a sława tej młodej artystki dotarła też poza granice kraju. Jej autorski „Rok w lesie” rozkochuje w sobie, a książki stworzone z pisarzem Przemysławem Wechterowiczem uzależniają.

Książka „Gratka dla małego niejadka” znalazła się na liście 100 najpiękniejszych książek świata w 4. edycji konkursu CJ Picture Book Awards w Korei Południowej.

W czerwcu tego roku, w poznańskiej Galerii Arsenał otwarto wystawę jej prac.

Przemysław Wechterowicz – autor książek dla najmłodszych czytelników. Ma na swoim koncie wiele bardzo dobrze napisanych książek, a przy tym świetnie ilustrowanych. Jego książki tłumaczone były na chiński, francuski, koreański, niemiecki, portugalski i włoski.

Twórcę dwukrotnie wyróżniono w konkursie literatury dziecięcej im. Haliny Skrobiszewskiej i również dwukrotnie nominowano do nagrody literackiej polskiej sekcji IBBY Na spotkaniu poznacie oboje, poprzyglądacie się zwierzęcym bohaterom w książkach autorstwa gości, weźmiecie udział w kreatywnych warsztatach i będziecie mieli okazję porozmawiać.

Zapraszamy

Warsztaty realizowane w ramach projektu: CZYTAMY I DZIAŁAMY. INTERDYSCYPLINARNE WARSZTATY Z KSIĄŻKĄ ARTYSTYCZNĄ I OBRAZKOWĄ – II edycja.

Młodzieżowy Dom Kultury nr 5 Uwaga!!! Zapisy do kół i sekcji rozpoczęliśmy już 23 sierpnia 2017!

9.09.2017, godz. 10.00-13.30

Drzwi Otwarte MDK5 Po wakacyjnej przerwie, ruszamy pełną parą! Serdecznie zapraszamy wszystkie dzieci i młodzież do odwiedzenia naszej placówki – będzie można poznać bliżej naszych nauczycieli prowadzących zajęcia, uzyskać potrzebne informacje dot. m.in. zajęć pozalekcyjnych, zobaczyć „od kuchni” pracownie dydaktyczne.

Na wszystkich zainteresowanych czekać będą liczne atrakcje m.in.: konkursy i zabawy integracyjne. Będzie

można sprawdzić swoje umiejętności m.in. w warsztatach tanecznych, grze w szachy, poeksperymentować plastycznie, muzycznie czy ceramicznie. Nie zabraknie też wrażeń multimedialnych – nasze pracownie czekają na pasjonatów fotografii, grafiki i animacji. Na najmłodszych czekać będą gry i zabawy na świeżym powietrzu, mini konkursy, balonowe zwierzątka itp. Jednym słowem – każdy znajdzie coś dla siebie ☺.

Informacje dostępne są także na www.mdk5.pl oraz Facebook’u.

Inf. Barbara Pszczółkowska

wrzesień 2017 |

| 57

Wojewódzki Ośrodek Animacji Kultury w Toruniu 15.09.2017 – koncert z okazji jubileuszu 30-lecia Orkiestry Dętej WOAK

Trzy dekady Orkiestry Dętej Uroczysty koncert Orkiestry Dętej WOAK oraz zaproszonych gości, m.in. dawnych jej członków uświetni obchodzony jesienią jubileusz 30-lecia zespołu. Pomysłodawcą utworzenia młodzieżowej orkiestry dętej był ówczesny dyrektor Wojewódzkiego Domu Kultury – Benedykt Leszczyński. Zespół formował się pod kieruniem kapelmistrza Zenona Studzińskiego i instruktora muzyki Marka Kubiaka. W 1990 roku kapelmistrzem Orkiestry został Edward Ceglarek, który pełnił tę funkcję do 2003 roku, gdy kierownictwo artystyczne przejął Jerzy Derkowski, który z pełnym zaangażowaniem sprawuje ją do dziś, troszcząc się o coraz wyższy poziom artystyczny całej orkiestry i poszczególnych instrumentalistów.

Uroczystości odbędą się w piątek, 15 września 2017 r.

Podczas koncertu w toruńskim Dworze Artusa obok Orkiestry Dętej WOAK wystąpi m.in. zespół jazzu tradycyjnego Dixie Brotherhood prowadzony przez Łukasza Rafińskiego, trębacza i kornecistę przez wiele lat związanego w Orkiestrą.

20.09.2017, godz. 17.00 – Przegląd filmów z Warszawskiej Szkoły Filmowej – spotkanie filmoznawcze z cyklu W pierwszym rzędzie

Warszawskie etiudy szkolne Założona przez Macieja Ślesickiego Warszawska Szkoła Filmowa jest jedną z trzech takich uczelni artystycznych w Polsce. Kształci przyszłych filmowców – reżyserów, scenarzystków, operatorów czy montażystów. Poświęcone będzie wrześniowe spotkanie filmoznawcze z cyklu W pierwszym rzędzie, które odbędzie się 20 września o godz. 17.00. Podczas spotkania zaprezentowane zostaną najciekawsze etiudy filmowe stworzone przez studentów uczelni pod kierunkiem wykładowców. Comiesięczne spotkania filmoznawcze z cyklu W pierwszym rzędzie są propozycją dla osób zarówno realizujących własne projekty filmowe, jak i tych, które pierwsze takie próby mają jeszcze przed sobą i oczywiście do wszystkich miłośników sztuki filmowej.

Wstęp wolny!

22.09.2017, godz. 17.00 – Toruń, Wisła, morze.

Spotkanie z Benedyktem Bogdanem Grabowskim – prezesem honorowym Toruńskiego Towarzystwa Tradycji Morskich

Morskie tradycje Torunia Spotkanie poświęcone będzie nie tylko najdawniejszym dziejom toruńskiego portu morskiego, ale również historii znacznie bliższej – czasom II Rzeczpospolitej. W Toruniu powiem w 1921 roku powstała Szkoła Podchorążych Marynarki Wojennej. Na jej potrzeby w 1929 roku ze składek mieszkańców ówczesnego województwa pomorskiego kupiono żaglowiec Dar Po58 |

| wrzesień 2017

morza. Spotkanie będzie się odbywało przy wystawie Czas jak rzeka. W Roku rzeki Wisły – ekspozycji zdjęć nagrodzonych i wyróżnionych w konkursie fotograficznym XXVI Konfrontacji Amatorskiej Twórczości Artystycznej Regionu.

Wstęp wolny!!!

30 września – 1 października 2017 – warsztaty Teatr amatorski w walizce

Teatralny niezbędnik O tym, że teatr zmieścić można w jednej walizce przekonają się uczestnicy warsztatów, które odbędą się w dniach 30 września – 1 października. Adresatami szkolenia.

Program dwudniowych warsztatów obejmuje krótkie wprowadzenie teoretyczne i część zasadniczą – praktyczną. Na wstępie przedstawione zostaną najistotniejsze różnice między teatrem tradycyjnym i współczesnym (metoda Konstantego Stanisławskiego, koncepcja teatru epickiego Bertolta Brechta, pantomima, itp.). W części warsztatowej uczestnicy przejdą krok po kroku kolejne etapy pracy nad spektaklem. Program uzupełnią ćwiczenia ruchowe oraz zabawy i gry zespołowe służące integracji grupy teatralnej.

Zajęcia poprowadzi Radosław Garncarek – aktor teatralny i filmowy, instruktor Wojewódzkiego Ośrodka Animacji Kultury w Toruniu. Ukończył Wydział Aktorski Państwowej Wyższej Szkoły Filmowej Telewizyjnej i Teatralnej w Łodzi oraz pedagogikę teatru na Uniwersytecie Warszawskim. W latach 2000-2012 był członkiem zespołu artystycznego Teatru Wilama Horzycy w Toruniu, od 2008 roku jest aktorem Teatru Wiczy.

Cena 80 zł, zgłoszenia na warsztaty przyjmowane są do 15 września 2017 r. Liczba miejsc ograniczona – o przyjęciu decyduje kolejność zgłoszeń.

Kolejne warsztaty i szkolenia:

– 7 października 2017 r. – warsztaty Śpiewnik polski. Śpiewamy polskie piosenki, zajęcia prowadzi Erwin Regosz, cena 50 zł, termin zgłoszeń: 22 września 2017 r.

– 20-22 października 2017 r. – warsztaty Pedagogika zabawy w pracy z dziećmi i młodzieżą, zajęcia prowadzi Alicja Usowicz, cena 80 zł, termin zgłoszeń: 6 października 2017 r.

– 28-29 października 2017 r.– warsztaty Magia głosu – twój dźwiękowy wizerunek, zajęcia prowadzi Erwin Regosz, cena 80 zł, termin zgłoszeń: 13 października 2017 r. inf. Kamil Hoffmann

Wojewódzki Ośrodek Animacji Kultury w Toruniu ul. Szpitalna 8, 87-100 Toruń, tel./fax: 566 522 027, 566 522 755, www.woak.torun.pl; e-mail: woak@woak.torun.pl, Wojewódzki Ośrodek Animacji Kultury w Toruniu jest instytucją kultury samorządu województwa kujawsko-pomorskiego.

Miejskie Centrum Kultury 2.09.2017, sobota, godz. 18.00, Fabryka Obrabiarek do Drewna, ul. Nakielska 1, wstęp wolny

Alefabryka! – Fabryka Otwarta na Teatr

Koziołek Matołek – Bydgoski Teatr Lalek Buratino 10.09.2017, niedziela, godz. 19.00, sala widowiskowa MCK, bilety: 10 zł w przedsprzedaży, 15 zł w dniu przedstawienia

Wieczór Improwizacji Teatralnych – Teatr Improwizowany wymyWammy 22.09.2017, piątek, godz. 20.00, Kawiarnia Szpulka. Wstęp wolny

Premiery Płytowe: Kempa/Lubiewski + Freeze Kempa/Lubiewski

Kobiety w męskiej przestrzeni. Teatr Alelale zagra spektakl „Sny Marii Dunin” w przestrzeni zabytkowej Fabryki Obrabiarek do Drewna (FOD) w Bydgoszczy.

Spektakl będzie transmitowany na żywo w przestrzeni internetowej portali społecznościowych (strumieniowanie wideo przy pomocy nowoczesnych technologii Orange). Celem naszego projektu jest utrwalenie FOD w obecnym kształcie, zapisanie w ludzkiej pamięci, szczególnie w świadomości bydgoszczan. „Sny Marii Dunin” to opowieść o miłości, namiętności, rozkoszy, a także o tym jak wyobrażenie o idealnym charakterze miłości spotyka się z życiem. Jest to opowieść o dorastaniu, samoświadomości, kobiecości.

Spektakl jest inspirowany opowiadaniem Karola Irzykowskiego o tym samym tytule.

Teatr Alelale: Karolina Kasprzak, Karolina Suchodolska, Iga-Jambor-Skupniewicz. Muzyka: Jarosław Majewski.

10.09.2017, niedziela, godz. 11.00, sala widowiskowa MCK, bilety: ulgowy 15 zł, normalny 18 zł

Projekt jest realizowany w ramach programu Orange Passion.

Partnerzy: FOD, MCK w Bydgoszczy.

3.09.2017, niedziela, godz. 10.30, sala kinowo-widowiskowa MCK. Zapisy: dagmara.wroblewska@mck-bydgoszcz.pl

Zatańcz ze mną mamo, tato Warsztaty taneczne dla dzieci od lat 5 i opiekunów.

Tańczymy rodzinnie ćwicząc koordynację ruchową, poczucie rytmu, zaspokajając potrzebę ruchu aktywnie spędzając czas. Prowadzenie: Dorota Dzięcioł.

7.09.2017, czwartek, godz. 18.00, sala kinowo-widowiskowa MCK, ul. Marcinkowskiego 12

Optymizm specjalnej troski.

Urodziny Zdzisława Prussa i premiera najnowszego wyboru wierszy poety

wrzesień 2017 |

Freeze, fot. Mirela Szychowiak/SEVENth HEVEN

Zdzisław Pruss obchodzi uroczyste urodziny tak, jak poeta je może (i chce? i powinien?) obchodzić: wydaje obszerny wybór swoich wierszy. Urodziny są 75., wiersze pisze poeta od lat 55, a Optymizm specjalnej troski (bo tak zatytułowany jest rzeczony wybór) liczy sobie stron niemal 240! Tyle arytmetyki, reszta jest poezją.

I to poezją świetną. Tom ma pokazać Prussa nieco zapomnianego, poetę, o którym sam Pruss trochę zapomniał i teraz – z okazji jubileuszu – sobie i nam wszystkim przypomina. Pod maską dyżurnego trefnisia kryje się doskonały liryk: poważny, naznaczony tragizmem, odważnie patrzący na współczesnego człowieka, także człowieka w sobie.

Oprócz promocji książki – czyli tego, co zazwyczaj określa się mianem spotkania autorskiego – będą to także urodziny sensu stricte: po spotkaniu zapraszamy na poczęstunek w kawiarni Szpulka. Kto wie, jak niechętnym i opornym jest Zdzisław Pruss solenizantem, ten doceni tę okazję. Zapraszamy!

Kempa/Lubiewski – grywali na przeróżnych instrumentach w wielu formacjach, mniej lub bardziej przestępczych. Przez lata słyszeli o sobie z tak wielu źródeł, że gdy już wydarzyło się tak zwane zapoznanie towarzyskie, pewnym było, że rychło powstanie z tego jakaś sztuka. Któregoś dnia zaproszono ich obydwu na solowe koncerty na festiwalu Independend Sound Mix, więc zdecydowali się zamiast tego sformować na tę okazję duet, którego zażyłość zaowocowała napisaniem materiału na debiutancką płytę – Do Oraju Barwistanu, wydanej w styczniu 2016. Grają materiał, w którym takie inspiracje jak rock eksperymentalny, muzyka elektroniczna czy jazz wsiąkają w okołopopową lekkość i wraz z niebanalną estetyką słowa formują piosenki, improwizacje oraz instrumentalne pejzaże. 11 września premierę będzie mieć druga płyta formacji, zatytułowana Godot, która ukaże się dzięki wydawnictwu Music Is The Weapon. Przy jej nagrywaniu udział wzięło wielu gości, m.in. Łukasz

| 59

Jędrzejczak, Freeze, czy Kordian Trudny. Na jesień duet planuje trasę koncertową.

Wydawnictwa: „Odities vol. 3” (dla Tutamen), „Swamp Tapes 004” (dla Bokhari Records), „Panorama” (dla 130 Limited).

23.09.2017, sobota, godz. 20.00, sala kinowo-widowiskowa. Wstęp: 40 zł.

Bilety: www.going.pl/baronbydgoszcz

13th Mózg Festival: Joey Baron & Robyn Schulkowsky Nieograniczeni przez standardowe modele brzmienia i rytmu, mistrzowski duet Robyn Schulkowsky i Joey Baron kontynuuje poszukiwania precyzji, noise’u i piękna. Minione 15 lat w karierze tej dwójki artystów objęło m.in. wydanie albumu „Dinosaur Dances”, rezydencję na Grand Central w Nowym Jorku, trwającą współpracę z ekspertem ds. danych dr. Nilamem Ramem i Studio Lab „Playing the Archives”, bliską współpracę z kompozytorem Christianem Wolffem.

Joey Baron zaczął grać w wieku 9 lat. Przez lata rozwinął wyjątkowe, mistrzowskie podejście do tworzenia muzyki na zestawie perkusyjnym, co jest widoczne na przykładzie jego długoletniej współpracy z takimi ikonami jazzu jak Jim Hall, Steve Kuhn i John Abercrombie.

Jego długa współpraca z Billem Frisellem została udokumentowana i wydana jako „JUST LISTEN” w 2013.

Obecnie Baron koncertuje solo, prowadzi warsztaty i masterclass, a także współpracuje z Johnem Zornem nad projektem „Now This” z udziałem Gary’ego Peacocka i Marca Copelanda, tworzy „Sound Prints” z Joe Lovano i Dave’m Douglasem, oraz gra w nowym trio giatrzysty Jakoba Bro z basistą Thomasem Morganem.

Robyn Schulkowsky jest znaną na całym świecie wykonawczynią muzyki eksperymentalnej i kompozytorką zaangażowaną w ciągłe poszukiwania nowych wymiarów dźwięku i rozwijanie nowych niecodziennych instrumentów. Ma na swoim koncie wiele prawykonań i nagrań najważniejszych kompozycji perkusyjnych XX i XXI wieku. Schulkowsky współpracowała lub pracuje z kompozytorami takimi jak Karlheinz Stockhausen, Iannis Xenakis, Morton Feldman, John Cage, Christian Wolff, oraz wieloma innymi.

24.09.2017, niedziela, godz. 12.00, sala kinowo-widowiskowa MCK. Wstęp: 5 zł, bilety do nabycia w kasie MCK

Małe Animocje: THE BEST OF O!PLA #5 – „TERAZ DZIECI MAJĄ GŁOS!: przedszkolaki”, seans i spotkanie THE BEST OF O!PLA #5 – „TERAZ DZIECI MAJĄ GŁOS!” to dwa wyjątkowe programy prezentujące najnowsze polskie filmy animowane skierowane do dzieci w różnym wieku. Wszystkie tytuły brały udział w V Ogólnopolskim Festiwalu Polskiej Animacji O!PLA. Wśród nich znalazły się filmy wyróżnione przez „największe Jury na świecie” – młodą ogólnopolską publiczność (15.314 małych Jurorów!) z 60. miejscowości. Filmy podzielone są na dwa programy, zróżnicowane ze względu na wiek 60 |

| wrzesień 2017

widzów: PROGRAM PRZEDSZKOLNY (48 min.) oraz PROGRAM WCZESNOSZKOLNY (43 min.), który zaprezentujemy w październiku.

Seans poprzedzi spotkanie pt. Kolorowe sny Jacka Śpioszka – Krótka historia polskich animacji dla dzieci (45 min) z autorem pokazów oraz miłośnikiem i znawcą polskiej animacji Piotrem Kardasem (O!PLA).

PROGRAM PRZEDSZKOLNY (48 min.): – Pamiętnik Florki 3: Torba (2016, 11’), Dorota Cieśla (ANIMA-POL) – Basia i upał w ZOO (2016, 11’), Marcin Wasilewski (Grupa Smacznego) – Wilczek Lupi i baranek Bobek (2016, 10’), Aleksadra Chrapowicka – Wiking Tappi: zamieszanie z zimowymi zapasami (2016, 10’31”), Andrzej Piotr Morawski (EGoFILM) – Buźka i Dzióbek: Buźka robi zdjęcia (2017, 5’), Maciej Pestka (Mapepi Animacje)

Kadr z filmu Buźka i Dzióbek: Buźka robi zdjęcia

25.09.2017, poniedziałek, godz. 15.00, sala kinowo-widowiskowa. Wstęp wolny

Akademia Chóralna Seniora Akademia Chóralna Seniora to projekt, którego celem jest rozwój polskiej chóralistyki seniorów. Zapraszamy wszystkich tych, którzy pracują na co dzień z zespołami śpiewaczymi złożonymi głównie z osób starszych. Organizatorami przedsięwzięcia są: Akademia Muzyczna w Bydgoszczy, Miejskie Centrum Kultury, Polski Związek Chórów i Orkiestr w Bydgoszczy 27.09.2017, środa, godz. 19.00, Barka Lemara, bilet: 10 zł

Historia wolno tworzona – spektakl impro – Duet Improwizujący Dwie Siostry Artystyczny Uniwersytet Trzeciego Wieku Agora Nestora Zapraszamy chętnych do wzięcia udziału w wykładach i zajęciach naszego AUTW. Zapisy od 1 września, koszt 1 semestru 25 zł. Informacji udziela Hanna Parucka tel. 523 255 551

Na pokuszenie, reż. Sofia Coppola

Podwójny kochanek, reż. François Ozon

Młoda, wrażliwa Chloé zakochuje się w swoim terapeucie. Kobieta nie ma przed nim tajemnic, a zafascynowany nią mężczyzna z czasem również całkowicie się odsłania, przekraczając granice swojej profesji. Kilka miesięcy później, gdy mieszkają już razem, Chloé zaczyna podejrzewać, że jej kochanek coś przed nią zataja.

Odkrywając stopniowo jego kolejne tajemnice, sprowadza na siebie śmiertelne niebezpieczeństwo. Film jest przeniesioną we francuskie realia ekranizacją kryminalnej powieści „Lives of the Twins” Joyce Carol Oates, napisanej pod pseudonimem Rosamond Smith. Porusza ulubione tematy amerykańskiej pisarki: tajemnic ludzkiej natury, seksu i mrocznych stron osobowości.

Uwodzicielska adaptacja powieści Thomasa Cullinana w reżyserii słynnej scenarzystki i reżyserki Sofii Coppoli. Historia dzieje się w czasach Wojny Secesyjnej w jednej z południowych szkół dla dziewcząt.

Młode kobiety opiekują się rannym żołnierzem wroga.

Wraz ze stopniowym, powolnym powrotem mężczyzny do zdrowia dom zaczyna wypełniać napięcie seksualne i nieoczekiwana rywalizacja, która każe dziewczętom łamać wszelkie tabu i zmieniać rzeczywistość wokół nich.

Louise nad morzem, reż. Jean-François Laguionie

Louise, starsza pani, zostaje na peronie w nadmorskim kurorcie po tym jak ostatni pociąg w okresie wakacyjnym opuścił stację.

Tulipanowa gorączka, reż. Justin Chadwick

Młoda Sophia (Vikander) zostaje wydana za mąż za majętnego kupca (Waltz). Choć nie odwzajemnia uczucia, gotowa jest spełnić jego pragnienia i dać mu potomstwo. Dumny Cornelius zamawia u znanego malarza (Dane DeHaan) portret, na którym chce zostać uwieczniony z ukochaną. Nie dostrzega, że między piękną Sophią i młodym artystą rodzi się uczucie. Wraz z rozkwitem miłości, na parę pada cień podejrzeń, a tajemnica zaczyna nieść ze sobą coraz większe ryzyko.

Młodzi kochankowie obmyślają zwodniczy plan, który pozwoli im rozpocząć nowe życie. Ich pragnienia doprowadzą historię do porywającego i niespodziewanego zakończenia. wrzesień 2017 |

| 61

Zespół Pałacowo-Parkowy w Ostromecku 3.09.2017, niedziela, godz. 16.00, Pałac Nowy w Ostromecku, wstęp 12 zł

Koncert Maciej Afanasjew & Karol Szymanowski Duet Afanasjew & Szymanowski jest wynikiem poszukiwań niestandardowego brzmienia, jakie daje połączenie skrzypiec oraz wibrafonu. Ten niecodzienny skład pozwala na poszerzenie wachlarza brzmień i niestandardowe podejście do dobrze znanych standardów muzyki jazzowej, popowej, latynoskiej, etc.

Maciej Afanasjew – skrzypek i kompozytor. Ukończył szkołę średnią u wybitnej pedagog – prof. Doro-

fot. Dariusz Gackowski

ty Obijalskiej. Jest absolwentem Akademii Muzycznej w Katowicach w klasie skrzypiec jazzowych oraz kompozycji i aranżacji. Studiował również na Universität für Musik und darstellende Kunst w Grazu. Doktorant na Akademii Muzycznej w Bydgoszczy w klasie skrzypiec prof. Pawła Radzińskiego. Ukończył kurs na New York Jazz Academy w Nowym Jorku. Współpracował z czołowymi polskimi i zagranicznymi muzykami. Występował w większości krajów Europy, USA i Chinach. Wykłada na Akademii Muzycznej w Bydgoszczy i Gdańsku.

Dr hab. Karol Szymanowski – czołowy polski wibrafonista, kompozytor i aranżer, wykładowca Akademii Muzycznej w Bydgoszczy, muzyk sesyjny i producent.

Laureat wielu nagród. Ukończył Akademie Muzyczne w Katowicach i Bydgoszczy. Twórca sześciopałkowej techniki gry na wibrafonie – synteza tradycyjnych sposobów gry (techniki dwu- i czteropałkowej) z nowymi, odkrywczymi możliwościami techniki sześciopałkowej. W 1999 r.

K. Szymanowski wprowadza kolejną innowację w skali światowej – rozszerza możliwości brzmieniowe swojego instrumentu, tworząc zestaw wibrafonu z marimbą basową, które tworzą pięciooktawowy instrument.

10.09.2017, niedziela, godz. 16.00, Pałac Nowy w Ostromecku, wstęp 12 zł

Koncert Duetu „Piotr K… razy dwa”, pn. Mieczysław Fogg – Wspomnienia dawnych dni Piotr Kędziorek – baryton, beatbox, gitara, Piotr Kopietz – akordeon, bandoneon.

Udział gościnny: Jarema Jarosiński – cajon, perkusjonalia

Maciej Afanasjew, Karol Szymanowski, fot. Dariusz Gackowski

62 |

| wrzesień 2017

Artyści zaprezentują najpiękniejsze piosenki z repertuaru jednego z najwybitniejszych polskich śpiewaków XX w. – Mieczysława Fogga. W programie koncertu m.in.: To ostatnia niedziela, Tango milonga, Bo to się zwykle tak zaczyna, Jesienne róże, W małym kinie, Bluzeczka zamszowa, Piosenka o mojej Warszawie.

Piotr Kędziorek – baryton; ur. się 1990 r. w Warszawie. Jest absolwentem Uniwersytetu Muzycznego Fryderyka Chopina w Warszawie w klasie śpiewu solo-

wego prof. Jerzego Knetiga. Sztukę wokalną doskonali pod kierunkiem maestry Krystyny Wysockiej-Kochan.

Dokonał wielu nagrań m.in. dla Narodowego Centrum Kultury w Warszawie oraz nagrał płyty z muzyką sakralną i organową promujące zabytkowe instrumenty.

Piotr Kopietz – muzyk, aranżer, kompozytor. Urodził się w 1984 r. w Opolu. Jest absolwentem Akademii Muzycznej im. F. Chopina w Warszawie w klasie akordeonu. Studiował ponadto w Universität für Musik und darstellende Kunst Graz w Austrii. Należy do grona kilku muzyków w Polsce koncertujących na narodowym instrumencie argentyńskim bandoneonie oraz na rzadko spotykanej francuskiej akordinie.

Jarema Jarosiński – perkusista, pianista, aranżer, kompozytor. Studiuje na wydziale instrumentalnym Uniwersytetu Muzycznego Fryderyka Chopina w Warszawie. Czynnie współpracuje z Orkiestrą Sinfonia Iuventus, Filharmonią Narodową, Filharmonią Warmińsko-Mazurską oraz teatrami IMKA i ATENEUM Jest autorem wielu opracowań muzycznych.

17.09.2017, niedziela, godz. 16.00, Pałac Nowy w Ostromecku, wstęp 12 zł

Jacek Cichocki – recital fortepianowy Jacek Cichocki – pianista, kompozytor, absolwent Policealnego Studium Jazzowego w Warszawie, Akademii Muzycznej im. K. Szymanowskiego w Katowicach oraz Akademii Muzycznej im. F. Nowowiejskiego w Bydgoszczy. Laureat wielu nagród na konkursach muzyki jazzowej (m.in.: I nagroda – Krokus Jazz Festiwal 2005, II nagroda – Tarnów Jazz Contest 2008, I nagroda – X Hanza Jazz Festiwal 2014), a także konkursu improwizacji do filmu Transatlantyk Instant Composition Contest 2015.

Jacek Cichocki, fot. Marian Cabański

Obecnie pracuje nad swoją autorską płytą na fortepian solo.

Koncert 17 września będzie się opierał na materiale przygotowywanym właśnie na tę płytę.

Usłyszeć będzie można kompozycje własne pianisty nawiązujące do minimalizmu, utwory inspirowane słowiańską liryką, a także formy improwizowane z wykorzystaniem preparacji instrumentu.

24.09.2017, niedziela, godz. 16.00, Pałac Nowy w Ostromecku, wstęp 12 zł

Koncert Jorgos Skolias & Antonis Skolias Kolos to nazwa duetu, ale także tytuł płyty śpiewającego Jorgosa oraz Antonisa grającego na perkusji.

Nowym projektem wokalisty, łączącego dawne techniki wokalne z innowacyjną koncepcją, jest duet tworzony wraz z synem – perkusistą Antonisem Skoliasem, a rok 2016 przyniósł nam, wydany przez słowacką wytwórnię Hevhetia, album zatytułowany Kolos. Płytę wypełniają nasycone greckim folklorem utwory mieniące się ogromem improwizacji i emanujące niezwykłą energią. Teksty w nich wykorzystane niejednokrotnie zapożyczone są z piosenek zapamiętanych przez Jorgosa z dzieciństwa. Innym razem artysta wykorzystał też wersy greckiego poety Konstantinosa Kawafisa. Jorgos Skolias używa rozmaitych przetworników głosu i zapętleń, stwarzając przy żywiołowym akompaniamencie perkusji wyjątkowy klimat budujący się podczas słuchania albumu.

Jorgos Skolias na przestrzeni wielu lat współpracował m.in. z takimi wykonawcami jak Zbigniew Namysłowski, Tomasz Stańko, Tomasz Szukalski, Osjan, Young Power, Krzak. W ostatnim czasie dość aktywnie zaangażował się we współpracę z braćmi Oleś, czego efektem były rozliczne koncerty tria oraz doskonały album Sefardix (2013), prezentujący klimatyczną fuzję muzyki żydowskiej przełomu XIX i XX w., jazzu, metafizycznych wokaliz rodem z Azji i instrumentalnej wirtuozerii, pełnej odniesień do wielowątkowości śródziemnomorskiej kultury.

11–13 września 2017, Pałac Nowy w Ostromecku, inf. www.palacwostromecku.pl

I Ogólnopolska Konferencja Instrumentologiczna I Ogólnopolska Konferencja Instrumentologiczna to wydarzenie mające na celu uchwycenie współczesnego stanu wiedzy o instrumentach muzycznych w Polsce poprzez prezentację dorobku środowisk badawczych, omówienie potrzeb i problemów poszczególnych dyscyplin, wyznaczenie kierunku dalszych badań oraz utworzenie siatki istotnych dla współpracy kontaktów. Będzie to pierwsza ogólnopolska platforma dla wymiany wiedzy i doświadczeń osób zajmujących się instrumentarium muzycznym w różnych dziedzinach nauki, sztuki, muzealnictwa, konserwacji zabytków, edukacji i animacji kultury. wrzesień 2017 |

| 63

Galeria Wspólna

Robert Bubel‚ Mamy dużo czasu, całe życie, 2016, 85×100 cm, olej na płótnie

wystawa czynna do 15 września, ul. Batorego 1/3

„To, co nas szczelnie otacza” – malarstwo Roberta Bubla 21.09.2017, godz. 19.00 – wernisaż

Mieczysław Wasilewski. Plakaty i rysunki.

Mieczysław Wasilewski – grafik, ilustrator, projektant znaków graficznych, wykładowca akademicki. Należy do niewielkiego grona wybitnych twórców plakatu. Urodził się 1 stycznia 1942 r. w Warszawie. W latach 1960-1966 studiował na Wydziale Malarstwa i Grafiki warszawskiej Akademii Sztuk Pięknych. Dyplom uzyskał w pracowni plakatu prof. Henryka Tomaszewskiego.

Był wykładowcą na uczelniach artystycznych w Chile, Finlandii, Francji, Holandii, Iranie, Kanadzie, Meksyku, Niemczech, Syrii, Stanach Zjednoczonych, Szwajcarii i w Europejskiej Akademii Sztuk w Warszawie. Aktual-

Mieczysław Wasilewski, rysunek

64 |

| wrzesień 2017

nie profesor warszawskiej Akademii Sztuk Pięknych.

Ma na swoim koncie pięćdziesiąt wystaw indywidualnych w różnych muzeach i galeriach świata. Brał udział w wielu wystawach polskiego plakatu i ilustracji w kraju i za granicą, uczestniczył w kilkuset międzynarodowych imprezach sztuki plakatu. Jest laureatem kilkudziesięciu prestiżowych nagród i wyróżnień w dziedzinie plakatu i grafiki wydawniczej. Jego prace znajdują się w wielu kolekcjach muzealnych i prywatnych na całym świecie.

Plakaty i rysunki Mieczysława Wasilewskiego urzekają bogactwem wyobraźni i skojarzeń, poetyckim nastrojem. Wyróżnia je zwarta, wyrafinowana forma przekazu idei i przemyśleń oraz niepowtarzalny styl, który cechuje racjonalne myślenie o podjętym zagadnieniu lub wydarzeniu i szczególne obrazowanie jego sensu, istoty i logiki. Opisywanie otaczającego nas świata artysta sprowadza do lapidarnego znaku, symbolu.

Nośnikami wyobrażeń, refleksji i koncepcji artysty stały się kreślone z niebywałą delikatnością układy czarno-białych linii i plam, gdyż „ta kolorystyka – jak wyznał w jednym z wywiadów – wymaga rezygnacji i dyscypliny; jest bardzo pomocna w skwitowaniu anegdoty znakiem, piktogramem.”

Będąc studentem, a potem przez wiele lat asystentem i przyjacielem prof. Henryka Tomaszewskiego, rozważnie odrzucił romantyzm, malarskość i koloryt „polskiej szkoły plakatu”. Pozostał wierny jej ideom, filozoficznym i intelektualnym wartościom. Od debiutu konsekwentnie tworzy własne, syntetyczne terytorium artystyczne, nie pozbawione poczucia humoru i wizualnego żartu. Komunikuje światu ważne sprawy i zagadnienia, komentuje istotne problemy współczesności.

Szczególnym walorem plakatów Mieczysława Wasilewskiego, prezentujących przede wszystkim wydarzenia kulturalne i artystyczne, są przemyślane ideogramy, znaki i wyobrażenia graficzne, zredukowane do najistotniejszych elementów znaczeniowych oraz ekspresyjne obrazy ludzkich twarzy, naznaczonych stygmatem przeżyć, namiętności i emocji. Artysta stosownym symbolem umiejętnie interpretuje trudne, zaskakujące wątki i treści. Jego plakaty zaprojektowane zostały jako plastyczne metafory, graficzno-pojęciowe szarady.

W rysunkach Mieczysława Wasilewskiego główne miejsce zajmuje człowiek. Mówią one o jego codzienności, smutkach i radościach, uczuciach i rozterkach, o sensie życia, o przemijaniu. Najczęściej są to wizerunki twarzy, które doskonale, przenikliwie obrazują usposobienie i nastrój przedstawianej osoby. Jego rysunki rozpoznawalne są poprzez ich głęboką, intelektualną przenikliwość.

Niezmiernie trafnie o wyjątkowej twórczości swojego przyjaciela wypowiedział się Wiesław Rosocha, także grafik i ilustrator, który w tekście o Mieczysławie Wasilewskim napisał: „Długie imię i nazwisko, a jak zwięźle się przedstawia. Warto z nim chodzić na skróty. (…) Wbrew pozorom nie dzieli świata na czarny i biały.

Nieustająco sprawdza nasze oko i inteligencję”.

Jerzy Brukwicki

By d goszc z

m a

sk arb!

Święto Szlaku Wody, Przemysłu i Rzemiosła

e z c a w i k u z Pos Zaginionego Skarbu ach na Szlaku o skarbu nia w 15 obiekt ze ar yd W iu zaginioneg 0 an .0 iw 18 0uk .0 sz 12 po z. ,W god yspa Młyńska Cube (UA): godz. 19.00 W iektów)

ob ja ac O & VJ Group D (prezent KARBI Ł: A I FIN ia Bydgoszcz – łyńska, WIELK Audiofotograf .00 Wyspa M / 21 .

13 l. dz Vo go – gs

Music4Buildin lizacjami. ua iz w z t koncer