Bik 2018 06 issuu by Miejskie Centrum Kultury w Bydgoszczy

czerwiec 2018

nr 6 (495) ROK XLIV ISSN 1232-4450, INDEX 38139x egzemplarz bezpĹ&#x201A;atny

BIK: Bydgoski Informator Kulturalny

fot. Tobiasz Papuczys

Wrocławski Teatr Tańca Klatka z łez Więcej o wydarzeniu na s. 58

czerwiec 2018 |

BIK | 1

„I znowu czerwiec. I wiatr, i ty,/ I znowu szczęście, i bzy, i łzy…” – pisał w wierszu Jarosław Iwaszkiewicz. Ponieważ czerwiec to już w zasadzie lato w pełni, chyba z tej właśnie przyczyny kojarzy mi się on z dziecięcymi wakacyjnymi zabawami na podwórku. Pamiętam z tamtego czasu na przykład taką oto scenę: na metalowej (!), łukowato wygiętej drabince i wokół niej kłębi się całkiem spora grupka dzieciaków, w tym i ja, i wszyscy śmiejemy się z czegoś. Nagle jedna ze starszych dziewczynek mówi, że… ze śmiechu będzie jeszcze płacz. I faktycznie, za chwilę ktoś spada z drabinki i w ryk! Bynajmniej nie ryczy już ze śmiechu. Wiem, że Iwaszkiewiczowi w wierszu szło o to, że miłości zawsze towarzyszą łzy – Love Hurts, jak zapewniał nas zespół Nazareth i bez wątpienia jest to prawda – ale ja w nim widzę też coś na kształt bardziej ogólnej koncepcji yin-yang: życie i świat to nieskończony ciąg dychotomii i trzeba się z tym pogodzić. Już niejeden taki był w historii, co chciał glajchszaltować czarne z białym i wyszedł na tym na szaro. Tak samo jak w życiu, tak i w kulturze: i bzy, i łzy. Wystarczy przejrzeć bieżące wydanie „BIK-u”, by się o tym naocznie przekonać. Lecz – co najciekawsze w tym wszystkim – to, co dla jednych oznaczać będzie bzy, kogo innego przyprawi o łzy, obojętnie: smutku czy też rozbawienia. I to jest właśnie piękne, że tak się wszyscy między sobą różnimy, a imponderabiliów takich jak gusta, wyznawane wartości, przekonania nie da się zunifikować. No, chyba że ktoś ma ambicje na miarę Damastesa z przydomkiem Prokrustes – ale to już zupełnie inny wiersz…

Zastępczyni Redaktora Naczelnego Redaktorka wydania

in s t y t u c je k ult ur y z a p ra s z ają : Filharmonia Pomorska im. I.J. Paderewskiego. . . . . . . . . 24

Młodzieżowy Dom Kultury nr 2. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 48

Muzeum Okręgowe im. Leona Wyczółkowskiego. . . . . . . 26

Akademia Muzyczna w Bydgoszczy. . . . . . . . . . . . . . . . . . . 49

Teatr Polski w Bydgoszczy. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 30

Młodzieżowy Dom Kultury nr 1. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 49

Galeria Miejska bwa w Bydgoszczy. . . . . . . . . . . . . . . . . . . 32

Otwarta Przestrzeń „Światłownia”. . . . . . . . . . . . . . . . . . . 50

Galeria Miejska bwa – Galeria Kantorek. . . . . . . . . . . . . . . 34

Akademicka Przestrzeń Kulturalna. . . . . . . . . . . . . . . . . . . 51

Galeria Farbiarnia. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 35

Kino Jeremi w Fordonie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 51

Opera Nova w Bydgoszczy. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 36

Galeria Sztuki NEXT. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 52

Wojewódzka i Miejska Biblioteka Publiczna. . . . . . . . . . . 37

Młodzieżowy Dom Kultury nr 4. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 52

Kultura w Zatoce. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 38

Muzeum Fotografii w Bydgoszczy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 53

Bydgoskie Centrum Informacji. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 39

Pałac Młodzieży. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 54

Klub „ODNOWA”. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 39

DKF Niespodzianka w Fordonie!. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 55

Fundacja artystyczno-eventowa „Fantazmat”. . . . . . . . . 40

Galeria Autorska Jan Kaja i Jacek Soliński. . . . . . . . . . . . . 56

Młodzieżowy Dom Kultury nr 5. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 40

Wojewódzki Ośrodek Animacji Kultury w Toruniu . . . . . . 57

Festiwal Bite-Art. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 41

Miejskie Centrum Kultury w Bydgoszczy. . . . . . . . . . . . . . 58

Ster na Bydgoszcz. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 42

Drums Fusion 12. Międzynarodowy Festiwal Sztuki Perkusyjnej. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 60

Dom Kultury MODRACZEK . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 43

Kino Orzeł. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 61

Międzynarodowe Spotkania Nieprzypadkowe Oko Nigdy Nie Śpi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 44

Zespół Pałacowo-Parkowy w Ostromecku. . . . . . . . . . . . . 62

Kujawsko-Pomorskie Centrum Kultury w Bydgoszczy. . .46

Galeria Wspólna. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 64

2 | BIK | czerwiec 2018

s pi s t re ś c i

Довга історія, розказана коротко. Що буде далі? Марек Хамот

Chłopiec z oceną dopuszczającą z Miłoszem Waligórskim rozmawia Emilia Walczak

Przemysł metalowy w Bydgoszczy Bogna Derkowska-Kostkowska

Dziennik (2000–2008), czyli niekonieczne uzupełnienie Michał Tabaczyński

Rozmyślania nad upływem czasu. Przed obrazami Edyty Sobieraj Hanna Strychalska

Blisko malarskiej materii z Jolantą Chmarą rozmawia Monika Grabarek

Powrót Spidermana. Z wakacji Szymon Andrzejewski

Szachista Karol Irzykowski Bartłomiej Siwiec

Bydgoski insynuator kulturalny (166) Zdzisław Pruss

Adresy bydgoskich instytucji kultury

Na okładce: detal wnętrza Makrum, fot. Dariusz Gackowski

Instytucja kultury miasta Bydgoszczy

BIK 6/2018 (495), Rok XLIV, nakład 2000 egz. dystrybucja: częściowo bezpłatny wydawca: Miejskie Centrum Kultury w Bydgoszczy, dyrektorka: Marzena Matowska, 85-056 Bydgoszcz, ul. Marcinkowskiego 12, e-mail: sekretariat@mck-bydgoszcz.pl, www.mck-bydgoszcz.pl redaktor naczelny: Michał Tabaczyński, michal.tabaczynski@mck-bydgoszcz.pl zastępczyni redaktora naczelnego, redaktorka wydania: Emilia Walczak, emilia.walczak@mck-bydgoszcz.pl redakcja: Szymon Andrzejewski, Kuba Ignasiak, Szymon Idczak, Monika Grabarek, korekta: Emilia Walczak, skład, opracowanie graficzne: Bogdan Prus redakcja: tel. 523 255 553, bik@mck-bydgoszcz.pl, ul. Marcinkowskiego 12, druk i oprawa: Polraster BIK w sieci: www.bik.bydgoszcz.pl, www.facebook.com/bik.bydgoszcz, www.issuu.com/bik_ Redakcja nie zwraca materiałów niezamówionych i zastrzega sobie prawo do dokonywania skrótów oraz zmiany tytułów. Nie ponosi odpowiedzialności za treść programów placówek kulturalnych oraz materiałów informacyjnych i graficznych. Reklamodawcy ponoszą pełną odpowiedzialność za skutki prawne wynikłe z opublikowania dostarczonych przez siebie materiałów. Opinie prezentowane przez autorów nie zawsze są zgodne ze stanowiskiem redakcji i wydawcy. Prenumerata jest realizowana przez RUCH S.A.: Zamówienia na prenumeratę można składać bezpośrednio na stronie www.prenumerata.ruch.com.pl. Ewentualne pytania prosimy kierować na adres e-mail: prenumerata@ruch.com.pl lub kontaktując się z Centrum Obsługi Klienta „RUCH”: tel. 226 937 000 lub 801 800 803.

czerwiec 2018 |

BIK | 3

Марек Хамот

Довга історія, розказана коротко. Що буде далі? ХІХ століття принесло Бидгощи урбаністичний, промисловий та демографічний розвиток. Чинниками початку інтенсивної індустріалізації Бидгощі в той період стало налагодження залізничного сполучення з містом та розвиток сільського господарства у куявсько-поморському регіоні. Залізниця у Бидгощі з’явилася досить рано — вже 1851 року розпочалася експлуатація першого відрізку Східної залізниці на дистанції Кшиж — Бидгощ. Зручне сполучення з Берліном (крізь Щецин) та з Познанню спричинилося до включення Бидгощі у процес перебудови німецької промисловості у другій половині ХІХ століття. Розвитку промисловості у місті також посприяли розташування на важливих водних шляхах - зі сходу на захід через Бидгоський канал та до Гданьська через Віслу. Обидва вищезгадані чинники спричинилися до зростання попиту на інструменти й рільничий реманент та устаткування для переробки сільськогосподарської продукції. Все це відбилося на розвитку бидгоської машинобудівної та металообробної промисловості. Розбудова численних фабрик та заводів надала Бидгощі промисловий характер, одночасно вплинувши на обсяги виробництва місцевих ремісників та їх спеціалізацію на зламі ХІХ та ХХ століть. І хоча кількість дрібних ремісників значно зменшилась внаслідок цього, до середини ХХ століття їхня спільнота відігравала значну роль у бидгоській громаді. Перехід Бидгощі під владу Польщі у 1920 році поставив місто перед загрозою завмирання економічного життя. Відрізаність від німецького ринку та пов’язана з нею відсутність замовлень з Німеччини для виробничих підприємств, нестача сировини та вугілля, повна зміна умов ункціонування для найважливіших галузей бидгоської промисловості — причин було більш ніж достатньо. На момент приєднання Бидгощі до Польщі переважна більшість виробничих та торговельних підприємств була німецькою. Після 1920-1921 років починається швидка полонізація цих сфер. Під кінець 1921 4 | BIK | czerwiec 2018

року близько ста найважливіших промислових підприємств Бидгощі опинилися у польській власності. Швидкий викуп німецьких підприємств став можливим передусім завдяки польським банкам, котрі розпочали у місті свою діяльність (переважно тут відкривалися філії познаньських банків). У липні 1921 року місцеве польське купецтво заснувало Банк Бидгоський, що дуже посприяло польському підприємництву. Почали з’являтися виробничі підприємства з повністю польським капіталом: акціонерне товариство “Вісла”, паперовий комбінат “Wielkopolska Papiernia”, залишки якого й сьогодні можна побачити на Чижкувку, фабрика сірників “Promień”, “Kauczuk”, “Eskulap”, фабрика фотопластинок “Alfa” на вулиці Гарбари, фабрика музичних інструментів та найбільша у міжвоєнній Польщі фабрика роялів “Sommerfeld”, текстильна фабрика “Pasamon” та інші. Були викуплені міська пивоварня, фабрика мила та лісопилки. Було засновано кабельний завод “Kabel Polski” – єдине у міжвоєнній Польщі підприємство з виробництва ізольованих кабелів. Тоді ж збудовано завод електротехнічних виробів інженера Стефана Чішевського та фабрику прального порошку “Persil”. Полонізація торгівельної сфери відбулася ще швидше. Ряд польських купців, що раніше проживали за кордоном, викупили німецькі торговельні підприємства, включаючи й універмаг Bydgoski Dom Towarowy — пам’ятку модерністичної архітектури, що прикрашає собою ріг сучасних вулиць Гданської та Двірцевої. Полонізується й найважливіша судноплавна компанія регіону Lloyd Bydgoski – також з допомогою банків. Все це призвело до того, що Бидгощ стала одним з найбільших індустріальних центрів Польщі. Міський пейзаж, особливо вздовж Брди і аж до Вісли, збагатився сучасними машинобудівними підприємствами, верфами, млинами, лісопильнями і т. д. Бидгощ перетворилося на великопромислове місто. Динамічний розвиток торгівлі і промисловості у міжво-

єнний період загальмували лише “митна війна” та загальноєвропейська економічна криза. Після Другої світової війни промислові підприємства було націоналізовано. Також було проведено концентрацію виробництва шляхом об’єднання менших підприємств у більші. Наприклад, велозавод Zjednoczone Zakłady Rowerowe було сформовано з трьох довоєнних фірм, Бидгоську взуттєву фабрику — з чотирьох, злиттям були утворені й Фабрика шоколаду та цукерок та Бидгоська меблева фабрика. У 50-их роках повстали нові великі промислові підприємства: машинобудівний завод Pomorskie Zakłady Maszyn “Makrum”, вагоноремонтний завод, радіозавод “Eltra”, хімзавод “Zachem” (найбільше підприємство міста). Наприкінці 80-х років деякі заводи перетворилися на своєрідні символи бидгоської промисловості - вищезгадані “Zachem” та “Eltra”, велозавод “Romet”, взуттєва фабрика “Кобра”, фабрика одягу “Modus”. Протягом усього описаного періоду розвитку у Бидгощі зберігається багатопрофільність виробництва, діє як легка, так і важка промисловість. Матеріальний культурний спадок наростає поступово, верстви різних епох нашаровуються, часто зберігаю-

чи організаційну та галузеву приналежність. Ситуація різко змінюється після 1989 року — більшість найважливіших підприємств, які були візитівкою міста, стає філіями закордонних або загальнонаціональних концернів, частина зникає внаслідок невдало проведеної приватизації. Постіндустріальний культурний потенціал Бидгощи великий та різноманітний. Його сформували щонайменше чотири періоди розвитку промисловості як за німецьких, так і за польських часів. Будуючи нове обличчя міста, ми не можемо оминути їх. Способи використання потенціалу матеріальної культури такого типу описав професор Ягеллонського університету Лукаш Гавел у своїй книзі “Od hałdy do kultury” (“Від цеху до культури”). Турбота про постіндустріальний матеріальний культурний спадок повинна провадити до використання його об’єктів для тематичного історичного туризму, де в якості головних атракцій виступатимуть найцінніші пам’ятки техніки та архітектури. Ідентичність, котра враховувала б бидгоський постіндустріальний спадок, ще не до кінця визначена та сформована, тому варто було б посилити освітню роботу з наближення мешканцям та туристам історії регіону та його унікальної матеріальної та нематеріальної спадщини. Промислове минуле Бидгощі настільки близьке, що ще й досі живі працівники багатьох вже неіснуючих заводів та фабрик. Тому розмаїття традицій та пам’ять про професії, що зникають, може бути безцінним додатком до нашої ідентичності. Без нематеріальної спадщини колективна пам’ять стає біднішою. Варто пам’ятати, що найважливіша частина матеріальної та нематеріальної постіндустріальної спадщини Бидгощі була створена протягом останніх двох століть. В цьому контексті цінними є також дослідження з усної історії (oral history), де у якості першоджерел виступають спогади та розповіді людей. До нематеріальної спадщини належить також культура, створена групами людей, безпосередньо пов’язаними з регіоном — мешканцями, представниками певних професій або прошарків населення. Тому важливе суспільне значення має культивування у Бидгощі традицій, пов’язаних з промисловою та ремісничою культурою. Tłum. Dmitriy Kutz

czerwiec 2018 |

BIK | 5

lite rat ura Z Miłoszem Waligórskim, pochodzącym z Bydgoszczy poetą, prozaikiem, tłumaczem, finalistą tegorocznej Strzały Łuczniczki, rozmawia Emilia Walczak.

Chłopiec z oceną dopuszczającą Po raz kolejny jesteś w finale Bydgoskiej Literackiej Nagrody Roku „Strzała Łuczniczki” – lauru przyznawanego osobom, których twórczość związana jest w jakiś sposób z naszym miastem. Ale przecież Ty od lat mieszkasz w Bańskiej Bystrzycy. Czy możesz opowiedzieć naszym czytelnikom i czytelniczkom, jak to się stało, że wyemigrowałeś z Bydgoszczy, i to w dodatku w tak nieoczywistym kierunku, jak Słowacja? Tak, urodziłem się w Bydgoszczy, tu skończyłem podstawówkę i – nie bez trudu – liceum. Jako nastolatek wyjechałem na kolonie do Słowacji, bardzo mi się spodobało i zapragnąłem studiować słowacystykę. Dlatego poszedłem na studia do Krakowa, ponieważ wtedy tylko tam były pięcioletnie studia magisterskie na tym kierunku. Potem zapisałem się na hungarystykę, zaczęły się wyjazdy na południe, które w zasadzie trwają do dzisiaj. Pięć lat mieszkałem w Nowym Sadzie (Serbia), teraz jestem w Słowacji, gdzie – o, ironio losu! – ja, chłopiec z oceną dopuszczającą na świadectwie maturalnym, uczę języka i literatury polskiej. A czy z tego geograficznego dystansu śledzisz to, co dzieje się w bydgoskiej kulturze, literaturze? Czy jakieś nasze lokalne zjawiska, projekty rezonują także poza południową granicę Polski, docierają do Ciebie? Wracam do Bydgoszczy, również w przenośni, w czym pomaga mi literatura. Na przykład czytając wiersze Kazimierza Jułgi czy Kazimierza Hoffmana, wyobrażam sobie, że ich akcja liryczna dzieje się w konkretnych punktach miasta. W ogóle jestem wyczulony na wątki bydgoskie w sztuce. Bydgoszcz – tak nazywa się główny bohater filmu Polskie gówno, Bydgoszcz pojawia się w wierszu Bohdana Zadury pt. Czesław Miłosz na Pomorzu, Bydgoszcz występuje w komiksie Kryptonim walizka, gdzie o naszym mieście padają takie oto słowa: „Ostatnio byłem tu przed rokiem. Wiele się zmieniło. Nowe osiedla, wieżowce – miasto pięknieje…”. Bydgoszcz w końcu to ojczyzna niejakiego Frąckowiaka, alter ego samego Zbigniewa Herberta – kto nie wierzy, niech zajrzy do korespondencji poety z Wisławą Szymborską. Krótko mówiąc, wynotowuję sobie te bydgoskie wątki z dziką satysfakcją. W jakiś sposób zastępuje mi to dosłowne powroty do domu. 6 | BIK | czerwiec 2018

Miłosz Waligórski Długopis wyd. Forma Szczecin, Bezrzecze 2017 Tomem poezji i prozy poetyckiej pt. 36 sposobów na pustkę zadebiutowałeś w 2012 roku w warszawskiej Ludowej Spółdzielni Wydawniczej, później nastąpił Twój transfer do szczecińskiej Formy. Czy nie masz apetytu na większą oficynę? Zwłaszcza że w 2015 roku zostałeś laureatem prestiżowej Nagrody im. Adama Włodka, ustanowionej przez samą, wspomnianą przed chwilą, Wisławę Szymborską w jej zapisie testamentowym – to powinna być chyba furtka do jakiejś większej kariery? Ta nagroda, poza tym, że dostałem 9000 złotych na rękę, w niczym mi nie pomogła. Żadnych furtek, niestety, nie otworzyła, a może nawet jakieś zamknęła. Był Włodek wszakże komunistą i konfidentem, prawda? Pieniądze, mimo że nie pochodziły z jego kieszeni, w oczach wielu były skalane donosicielstwem i rzucały cień niesławy na laureatów tej nagrody. To, ale na pewno też inne przyczyny, sprawiło, że z większej kariery jak na razie nici. Ubolewam nad tym, ale ponieważ czas leczy rany i dziurawi pamięć, liczę, że jeszcze kiedyś – może po czterdziestce, a może po siedemdziesiątce – odwróci mi się karta i jeszcze posypie się konfetti.

lite rat ura O ile jestem w stanie prześledzić Twoją działalność autorską, o tyle z translatorską mam już problem. Książki tłumaczyłeś m.in. dla Biura Literackiego, Fundacji Pogranicze, wspomnianej Formy… Co pominęłam? I jak to jest z wyborem tłumaczonych przez Ciebie autorów – możesz sobie pozwolić na taki komfort, że sam ich sobie dobierasz na podstawie własnych sympatii literackich, czy raczej dane wydawnictwo Ci ich zleca? Przekład pozwala mi utrzymać dyscyplinę języka. Przypuszczam, że bez tłumaczenia nie pisałbym swoich rzeczy. Tłumaczę więc cały czas, z krótkimi przerwami, bo dłuższe, pozornie tak pożądane, wprawiają mnie w podły nastrój. Część książek, które przełożyłem, to były zlecenia, np. za takich autorów jak Maroš Krajňak czy Jelena Lengold raczej nie zabrałbym się dobrowolnie, część jednak sam wybrałem, najpierw opublikowałem fragment w jakimś piśmie literackim, a potem – o, cudzie gospodarczy III RP! – udało mi się znaleźć wydawcę. Tak było np. z Lajosem Grendelem czy Dževadem Karahasanem. Dotychczas na zamówienie nie tłumaczyłem tylko poezji, ale jeśli zgłosi się do mnie zamożny poeta z Węgier, Słowacji czy Serbii z prośbą o spolszczenie jego liryków, zasiądę do nich z wielką ochotą. Zanim w 2017 ukazał się nominowany w tym roku do Strzały Łuczniczki Długopis, po drodze były jeszcze wydane przez Akademię Sztuk Pięknych w Gdańsku Małe prozy – przepięknie zilustrowane przez Annę Waligórską. Co sądzisz o takiej syntezie sztuk? I czy trudno Ci się pracowało z siostrą? Były zgrzyty? Ut pictura poesis. Od czasu do czasu zamarzy się ludziom coś tak karkołomnego jak korespondencja sztuk. W jej pułapkę wpadali różni: i Horacy, i Frank O’Hara – niby to oczywiste, że malarstwo to malarstwo, a literatura to literatura, i nie da się tego oddzielić, a jednak czasem komuś uroi się, że można opisać składnię krajobrazu, więc wchodzi w to, próbuje swoich sił i przegrywa, a potem, zamiast podwinąć ogon jak niepyszny, znów do tego wraca w naiwnej wierze, że tym razem na pewno mu się powiedzie. Też tak mam. Sama współpraca z siostrzyczką układała się koncertowo. Każdy z nas siedział zamknięty w swoim pokoju ze słuchaweczkami w uszach i dłubał: Ania w gwaszu, ja w literkach. Wróćmy do Długopisu. Po jego lekturze nasuwa mi się prostoduszne pytanie o to… ile czasu piszesz wiersz. Tomik ten jest bowiem niezbyt obszerny, a składające się nań utwory to w zasadzie takie „maleństwa”… Chociaż, z drugiej strony, te wszystkie gry słowne i zabawy w skojarzenia mogą być jednak czasochłonne…

Mój kolega mówi, że jak się wyśpi, to w jeden dzień może przejechać z Bydgoszczy do Tirany. Skorzystam z tej figury: jak się wyśpię, dotlenię spacerkiem wokół osiedla i wzmocnię małą czarną – jestem w stanie napisać jeden krótki lub bardzo krótki wiersz w kilka minut. Niestety, bozia poskąpiła mi geniuszu, więc zamiast odłożyć kartkę i chodzić w glorii wiersza, wracam do tych tekstów z uporem psychopaty, wielokrotnie je zmieniając. Nie dają mi spokoju. Na przykład kilka dni temu zmieniłem w takim „maleństwie” sprzed lat słowo „kikut” na „badyl” i uznałem je za skończone. Na jak długo? – dalibóg nie wiem. Czasem nawet druk nie pomaga mi się uwolnić i potem nanoszę poprawki ołówkiem w gotowym tomiku. Dla kogo i po co? – tego też nie wiem, ale mus to mus. Właśnie ukazała się książka piszącego po węgiersku słowackiego autora Lajosa Grendela pt. Życie w cztery tygodnie w Twoim tłumaczeniu. A nad czym obecnie pracuje Miłosz Waligórski? I kiedy możemy spodziewać się efektów tej pracy? Moje plany bywają jak tajemnice alkowy – przereklamowane. Powiem więc tylko o tym, co jest – że tak się wyrażę – w planie realizacji. W 2018 chciałbym skończyć przekład wierszy Serba Dejana Aleksicia i prozy Słowaka Petera Balko (powieść Wtedy w Loszoncu, 2014), a także sfinalizować choćby trzy arkusze z kolejnej książki Lajosa Grendela (Szajka, 1982). A jeżeli bezsęka topola, czyli bogini chwastów i pisarzy, wysłucha mojego pukania w niemalowane – jesienią albo zimą zamknę nowy zbiór swoich opowiadań.

Miłosz Waligórski (ur. w 1981 r. w Bydgoszczy) – slawista, hungarysta. Opublikował kilkanaście książek przekładowych – ostatnio Życie w cztery tygodnie Lajosa Grendela (2018) – trzy tomy poezji: 36 sposobów na pustkę (2012), 32 ślady ku (2015), Długopis (2017) – oraz dwa tomy prozy: Kto to widział (2016) i Małe prozy (2016). czerwiec 2018 |

BIK | 7

Rok Bydgo s k i ego D z i e d z i c t wa P r z e mys ł owego Bogna Derkowska-Kostkowska

Przemysł metalowy w Bydgoszczy Industrializacja od lat 40. XIX wieku silnie oddziaływała na rozwój Bydgoszczy i ówczesnych gmin podmiejskich. Już w czasach przedrozbiorowych była ona ośrodkiem produkcji rzemieślniczej oraz handlu. W latach 1772–1920, pod pruskim zaborem, przemysł oraz handel rozwijały się stopniowo, przechodząc okresy prosperity i zahamowania wzrostu ekonomicznego. Pierwsze fabryki zaczęły powstawać wraz z końcem XVIII wieku. Były wśród nich: młyny, garbarnia, odlewnia żelaza, farbiarnia oraz fabryka tekstylna Johanna Carla Schuncka. W XIX stuleciu proces zmian w produkcji fabrycznej stymulowały: mechanizacja, wykorzystanie napędu parowego, rozbudowa zakładów przechodzących od wytwórczości wieloprofilowej do produkcji o wąskiej specjalizacji i wypływający z tego wzrost gospodarczy. W Bydgoszczy warunki dla takiego stanu rzeczy stworzyły: włączenie miasta do sieci kolejowej (1851), jego położenie na szlaku wodnym i rozwój rolnictwa. Sami fabrykanci stawiali na jakość i nowoczesność, na rozwój przejawiający się w tworzeniu nowych i rozbudowie oraz modernizacji starych zakładów. Branżą, która w szczególny sposób zapisała się w lokalnych dziejach, był przemysł metalowo-maszynowy. Obraz tej istotnej dla Bydgoszczy gałęzi przemysłu tworzą dzieje licznych warsztatów i fabryk. Warto zatem przywołać niektóre z nich, zwłaszcza że większość dawno zaprzestała działalności i popadła w zapomnienie.

Początki… Na wstępie wypada wspomnieć utworzone równolegle z uruchomieniem linii kolejowej Główne Warsztaty Naprawcze Kolei Wschodniej. W 4. ćwierci XIX wieku zatrudniały one około 1000 osób i do 1920 roku były jednymi z największych zakładów tego typu na terenie państwa pruskiego. Później przekształcane działały nieprzerwanie w dwudziestoleciu międzywojennym i po 1945 rok, aż na ich bazie wyrosło nowe przedsiębiorstwo. 8 | BIK | czerwiec 2018

Z tym że początki przemysłu metalowego oraz maszynowego ukierunkowanego przede wszystkim na produkcję sprzętu dla rolnictwa sięgają 1839 roku. Wówczas to właściciel papierni na Czyżkówku Carl Gottlieb Braun junior sprzedał nieruchomość na Wilczaku wraz z papiernią, którą od roku 1802 prowadził jego ojciec. Zapobiegliwy fabrykant w kontrakcie sprzedaży zawarł klauzulę zakazującą nowemu właścicielowi kontynuowania produkcji papieru. Parcelę przy obecnej ulicy Nakielskiej 53 nabył za 3500 talarów mechanik i budowniczy maszyn Johann Gerhard Plagemann. Zainicjował on rozwój przemysłu narzędziowego, uruchamiając pierwszą bydgoską odlewnię żelaza z zakładem budowy maszyn. Następnie w tym miejscu swoje fabryki maszyn z odlewniami żelaza prowadzili Julian Geschkat, Juliusz Szmidt, a później Carl Blumwe, który posiadał założony w 1865 roku warsztat budowy i naprawy maszyn rolniczych mieszczący się na zapleczu posesji przy ulicy Jagiellońskiej 12. Blumwe nabył parcelę w roku 1878 i rozbudował fabrykę, ukierunkowując jej produkcję na maszyny do obróbki drewna. Obecnie dawną tradycję kontynuuje Fabryka Obrabiarek do Drewna. Z budynków zachowanych przy ulicy Nakielskiej wyróżniają się neogotycka elewacja hali fabrycznej z końca XIX wieku oraz neobarokowa willa mieszkalno-administracyjna z 1892 roku, niegdyś poprzedzona zieleńcem z fontanną. Z willą sąsiaduje budynek biurowy z połowy XIX wieku o konstrukcji szkieletowej, z unikatową elewacją licowaną łupkiem z motywem skrzyżowanych młotów. Fabryka Blumwego produkowała renomowane obrabiarki, które docierały m.in. do Nadrenii i Westfalii, a nawet do odległych Chin. W latach 30. XX wieku zakład zwyciężył w zawodach zorganizowanych w Berlinie na najszybsze przystosowanie samobieżnego traka tartacznego do pracy w warunkach polowych, a produkowany od 1936 roku trak Gigantic, z uwagi na niespotykaną w świecie konstrukcję i wydajność, nie miał sobie równych.

Rok Bydgo s k i ego D z i e d z i c t wa P r z e mys ł owego

Fabryka kapitana Kämmerera W latach 40. XIX wieku powstały odlewnia żelaza i fabryka maszyn kapitana Ernsta Kämmerera (ul. Grunwaldzka 1–11), które na bydgoskiej wystawie narzędzi rolniczych w 1853 roku otrzymały główną nagrodę za siewnik uniwersalny. Później stanowiły one własność kupca Alberta Wiesego. W latach 60. XIX wieku fabryką kierował inżynier Carl Gause, który w 1867 roku uruchomił własną odlewnię z zakładem produkcji maszyn. Mimo dobrej koniunktury, firma ta, specjalizująca się w różnego typu pompach i sikawkach pożarowych, zakończyła działalność na początku lat 90. XIX wieku. Rok 1846 zapisał się w dziejach bydgoskiej industrializacji istotnym wydarzeniem, jakim było uruchomienie w Młynach Królewskich pierwszej w Bydgoszczy maszyny parowej. W tym samym roku Friedrich Eberhardt przy ulicy Świętej Trójcy założył Odlewnię Żelaza i Fabrykę Maszyn, która jako pierwsza w Bydgoszczy rozpoczęła produkcję maszyn parowych, chętnie nabywanych przez lokalnych przedsiębiorców. Oferta firmy obejmowała m.in. lokomobile, urządzenia dla destylarni, maszyny dla cegielni, konstrukcje żelazne i małe jednostki pływające. Po 1945 roku kontynuowała działalność jako Spomasz.

Pilniki i… zapalniki Bydgoska Fabryka Narzędzi, znana później jako fabryka pilników i narzędzi, należąca do spółki Granobs i Kozłowski, a jeszcze później jako firma Grakona Onufrego Gertnera i Spółki, rozpoczęła działalność w 1852 roku. Pierwotnie zakład wytwarzał magle ręczne, a następnie zajmował się regeneracją pilników. Fabryka dostarczała też kotły

parowe, lokomotywy wąskotorowe, maszyny i akcesoria okrętowe. Na początku XX stulecia podjęła produkcję nowych pilników, od precyzyjnych dla zegarmistrzów po masywne ździeraki. W latach międzywojennych była to największa wytwórnia pilników w kraju, wielokrotnie nagradzana, np. w 1927 roku zdobyła grand prix na wystawie w Paryżu. Natomiast w latach II wojny światowej produkcję rozszerzono o asortyment dla wojska, m.in. wytwarzano zapalniki do min przeciwczołgowych, przeciwpiechotnych i pocisków armatnich, a zatrudnienie dochodziło do 1000 osób. Po wojnie zakład kontynuował działalność jako Befana. Następnie warto przypomnieć firmę braci Teodora i Adolfa Wulffów, którzy na terenie u zbiegu ulic Dworcowej i Królowej Jadwigi w 1864 roku uruchomili stocznię i fabrykę konstrukcji stalowych. W następnym roku zbudowano w stoczni statek rzeczny parowy o napędzie łańcuchowym „Germania”, przeznaczony do holowania barek i tratw. Powstawały tu pogłębiarki, a w 1870 roku przygotowano konstrukcję stalowego mostu na Brdzie w Bydgoszczy (poprzednika obecnego mostu Bernardyńskiego), zrealizowanego według projektu wybitnego konstruktora Johanna Wilhelma Schwedlera. Według projektów tego samego autora fabryka wykonała ponadto w latach 1870–1873 dwa mosty spinające brzegi Starej Odry we Wrocławiu (nieistniejące). Spółka przestała istnieć zapewne w roku 1879. Czasy jej prosperity przypomina reprezentacyjny dom frontowy przy ulicy Dworcowej 65, wybudowany przez Wulffów w latach 1871–1873, oraz położony w głębi parceli stary, ceglany budynek fabryczny.

Do Persji i Hondurasu Silną pozycję na rynkach zagranicznych zajmowały powstałe w 1868 roku zakłady Hermanna Löhnerta, po 1945 znane jako Zakłady Budowy Maszyn Zremb-Makrum, specjalizujące się w produkcji maszyn dla cementowni. Tu skonstruowano, opatentowano i wytwarzano m.in. młyny kulkowe stosowane do produkcji cementu portlandzkiego oraz do mielenia kwarcu, złota i srebra. I tak np. spośród 351 sztuk wyprodukowanych w latach 1887–1890: 35 trafiło do Austro-Węgier, 3 do Persji, 43 do państw skandynawskich, 12 do Holandii, Belgii i Anglii, 10 do Francji, 3 do Włoch, 7 do Szwajcarii, 15 do Chile i 2 do Hondurasu. W tym samym czasie co poprzednik swój warsztat ślusarski, przekształcony później w Fabrykę czerwiec 2018 |

BIK | 9

Rok Bydgo s k i ego D z i e d z i c t wa P r z e mys ł owego Sygnałów Kolejowych, uruchomił na Okolu, przy ulicy Grunwaldzkiej 32, Carl Fiebrandt. Przedsiębiorstwo to – jedyne w swoim rodzaju – było bezkonkurencyjne w zakresie urządzeń do zabezpieczania ruchu pociągów, z których szereg zostało skonstruowanych i opatentowanych przez Fiebrandta. Wąski profil produkcji i duże zapotrzebowanie ze strony kolei na tego typu urządzenia zapewniły fabryce stabilną egzystencję, której spadkobiercą stały się Bydgoskie Zakłady Elektro-Mechaniczne Belma. W 1932 roku fabryka zatrudniała 500 robotników i 70 osób personelu technicznego i administracji. Kolejny zakład również powstał w roku 1868. Była to Odlewnia Metali i Żelaza, Fabryka Armatur Carla Reschkego, a następnie kolejno Paula i Jerzego Pozorskich. Ta nieduża firma funkcjonowała przy ulicy Śniadeckich 54. Zakres jej produkcji obejmował m.in. wykonywanie odlewów metalowych, żeliwnych oraz z brązu. Wyrabiano tu koła pasowe i zębate, łożyska, różne części do maszyn, panewki, pręty i armatury.

Dla rzeźni i bekoniarni Mistrz ślusarski Wilhelm Schenk w 1876 roku otworzył ślusarnię artystyczno-budowlaną z wytwórnią wag, którą później przejął Edward Dąbrowski. W latach 30. XX wieku produkowała ona: wagi osobowe, stołowe, towarowe wagonowe, wozowe, dla rzeźni i bekoniarni, dla cukrowni, magazynowe oraz dziesiętne.

W 1879 roku Leopold Zobel, w wynajętym lokalu, wraz z dwoma pracownikami otworzył warsztat naprawy maszyn m.in. do szycia. W następnym roku podjął produkcję maglownic. Bardzo szybko z małego warsztatu wyrosła duża Fabryka Maszyn i Kotłów Parowych, od 1885 roku funkcjonująca na własnej nieruchomości przy ulicy Doktora Karola Marcinkowskiego 8. Powstawały tutaj kotły paro10 | BIK | czerwiec 2018

we, parowce, lokomotywy i wagony dla kolejki wąskotorowej i różne inne maszyny. Dwa lata później Hermann Clauß uruchomił Zakład Budowy Maszyn, który w związku z zapotrzebowaniem na wagi, podobnie jak wspomniana firma Schenka, wyspecjalizował się w produkcji rozmaitych ich rodzajów: domowych, sklepowych i przemysłowych. Na początku lat 80. XIX wieku powstały Fabryka Maszyn i Odlewnia Żelaza Heinricha Krausego, których specjalnością były pompy i urządzenia dla cegielni. Produkowano tutaj także lampy gazowe oświetlające bydgoskie ulice i pierwsze młyny kulowe. W 1923 roku Krause opuścił Bydgoszcz,

Rok Bydgo s k i ego D z i e d z i c t wa P r z e mys ł owego a firmę przejął Polak, inżynier Antoni Neubauer. Prowadził on dobrze prosperujące fabrykę maszyn, odlewnię i kotlarnię oraz warsztaty budowy maszyn, w których zatrudniał 40 robotników. Jednak w połowie lat 30. XX wieku przedsiębiorstwo zakończyło działalność.

Kowalstwo artystyczne Kolejną zasługującą na uwagę fabrykę maszyn otworzył w 1884 roku Samuel Zimmer. Wśród jego wyrobów nie miały sobie równych taśmowe podajniki słomy do młockarń oraz pompy kuchenne jego konstrukcji, umożliwiające dostarczanie wody bezpośrednio do mieszkań pozbawionych dostępu do wodociągu. Doskonale rozwijająca się firma z czasem przeprowadziła się z ulicy Jagiellońskiej na Toruńską.

W 1885 roku na narożnej parceli u zbiegu ulic Zduny 20 i Sienkiewicza 12 powstał jeden z najbardziej znaczących warsztatów świadczących usługi w zakresie ślusarstwa budowlanego i kowalstwa artystycznego. Zakład mistrza Hermanna Böttchera wykonał m.in. balustrady klatki

schodowej i balkonów dla hotelu Pod Orłem przy ulicy Gdańskiej. Natomiast z branżą spożywczą związała swój rozwój utworzona w 1896 roku Bydgoska Fabryka Maszyn Rzeźniczych Maksymiliana Zimmermanna. Już nazwa firmy zdradza profil produkcji ukierunkowanej na maszyny i urządzenia niezbędne w rzeźniach i warsztatach rzeźnickich. Do 1933 roku zakład działał przy ulicy Jagiellońskiej 50, a następnie został przeniesiony na Fordońską 88.

Podnośniki, przenośniki… Dwa lata później przy ulicy Nakielskiej 129 rozpoczęła działalność Bydgoska Fabryka Maszyn, która wyspecjalizowała się w maszynach i urządzeniach dla przemysłu cukrowniczego, sprzedawanych zwłaszcza do Niemiec, jak też do Rosji, Austro-Węgier, Francji, Włoch i Ameryki Północnej. W latach 30. XX wieku zakład zatrudniał 180 robotników, 12 osób personelu technicznego i 10 urzędników, a jego asortyment obejmował maszyny i urządzenia dla cementowni, cukrowni, zakładów ceramicznych i chemicznych, urządzenia transportowe, wyposażenie kotłowni, konstrukcje żelazne: mosty, schody, zbiorniki żelazne oraz urządzenia przenośne: dźwigi do napędu elektrycznego i ręcznego, obrotowe, przesuwne, ścienne, żurawie mostowe, podnośniki, przenośniki oraz urządzenia portowe. Innym wysoko wyspecjalizowanym zakładem była działająca od 1899 roku Fabryka Pieców i Maszyn Piekarskich Franciszek Witte & Michał Radziński. W latach 30. XX wieku jej przedstawicielstwa znajdowały się w Gdańsku, Poznaniu i Warszawie. Po 1945 roku fabryka nadal wytwarzała piece piekarskie i cukiernicze wszystkich typów i wielkości, maszyny piekarskie i cukiernicze oraz wszelkie przybory dla piekarń i pracowni cukierniczych. W 1908 roku panowie Nowak i Goc otworzyli warsztat mechaniczny przy ulicy Doktora Emila Warmińskiego, w którym wytwarzali maszyny rzeźnickie. Kiedy Franciszek Goc wystąpił ze spółki, Fabryka Maszyn Teofila Nowaka nadal działała, dostarczając maszyny i urządzenia dla zakładów chemicznych oraz cukrowni. W ofercie posiadała elewatory, filtry do powietrza, konstrukcje żelazne, kotły do centralnego ogrzewania, suszarnie, wentylatory, aparaty do czyszczenia i zmiękczania wody, dźwigi towarowe i wiele innych urządzeń. czerwiec 2018 |

BIK | 11

Rok Bydgo s k i ego D z i e d z i c t wa P r z e mys ł owego Rozrastająca się fabryka od 1928 roku mieściła się przy ulicy Hetmana Jana Karola Chodkiewicza 17. Po roku 1945, w wyniku zmian w profilu produkcji, stała się znaną Fabryką Automatów Tokarskich FATO, którą zlikwidowano w 2006 roku.

Pierwsza polska maszyna do pisania! Jedyną w swoim rodzaju była Wytwórnia Maszyn do Pisania Władysława Paciorkiewicza, uruchomiona w 1921 roku przy dzisiejszej ulicy Dolina 24. Jej właściciel zasłynął jako konstruktor pierwszej polskiej maszyny do pisania Iskra. Cztery lata po śmierci wynalazcy pierwsza partia maszyn opuściła taśmę produkcyjną. W tym samym roku została założona Wielkopolska Fabryka Wyrobów Metalowych Fema Towarzystwo Akcyjne. Była ona dostawcą zamków meblowych, zamków patentowych, zawiasów, listew metalowych do schodów, bezpieczników zamkowych, zawiasów taśmowych oraz automatycznych samozamykaczy do drzwi. Mieściła się przy ulicy Doktora Emila Warmińskiego. O dobrej sytuacji zakładu świadczy posiadanie przedstawicielstw w Gdańsku, Będzinie, Łodzi i Poznaniu oraz dywidenda w latach 1927–1936 utrzymująca się na poziomie 5–10%.

Kolejna fabryka mieściła się przy ulicy Śląskiej 15 i podobnie jak dwie wcześniejsze powstała w 1921 roku. Była to Metalowa Fabryka Masowej Produkcji Prodmetal. Jej twórcą i właścicielem był inżynier Aleksander Krzywiec, a następnie wdowa po nim Helena Krzywcowa. Przedsiębiorstwo obejmowało odlewnię metali, fabrykę wyrobów metalowych i pilników, aparatów gazowych oraz warsztat mechaniczny. Natomiast na zakres produkcji składały się: odlewy i wyroby z brązu, mosiądzu, tombaku, aluminium, żelaza, stali, ebonitu i bakelitu, urządzenia dla cukrowni, tartaków, cegielni, gorzelni, sieci tramwajowych i elektrycznych, części parowozowe, wagonowe (armatura i okucia), samochodowe i samolotowe, pilniki ślusarskie i tartaczne, aparaty gazowe do oświetlania, kuchnie gazowe. Fabryka ta wykorzystywała napęd elektryczny (silnik elektryczny ok. 100 HP) i w latach 30. XX wieku zatrudniała 142 robotników i 29 urzędników. Wspomniany wcześniej jako współwłaściciel warsztatu mechanicznego Franciszek Goc uruchomił w 1924 roku przy ulicy Jagiellońskiej 37 Fabrykę Maszyn Rzeźnickich i Szlifierskich, która podobnie jak zakład Zimmermanna dostarczała sprzęty niezbędne w zakładach rzeźnickich.

Przybory telefoniczne i telegraficzne Po blisko 90 latach od powstania fabryki Plagemanna, w 1927 roku założone zostały Zakłady i Warsztaty Precyzyjno-Mechaniczne i Optyczne Stanisław Krzymień i Zofia Paszke, które to bydgoski przemysł metalowo-maszynowy wprowadzały w nowe dziedziny produkcji. Firma funkcjonująca przy ulicy Bolesława Chrobrego wytwarzała m.in. instrumenty geodezyjne, aparaty i przybory telefoniczne i telegraficzne, aparaty i części do maszyn dla potrzeb kolejnictwa, sygnalizację przeciwpożarową oraz części do grzejników elektrycznych. Po II wojnie światowej przedsiębiorstwo zapadło w pamięć jako Zakłady Teleelektroniczne Telkom-Telfa. Fabryka ta zdaje się ostatnią z branży metalowo-maszynowej powstałą przed 1939 rokiem o szczególnym znaczeniu dla lokalnej industrializacji. Przywołane firmy ukazują, jak silną pozycję w strukturze gospodarczej Bydgoszczy zajmował przemysł metalowo-maszynowy reprezentowany przez szereg innych zakładów. 12 | BIK | czerwiec 2018

Się nam wydaje.

Michał Tabaczyński

W Bydgoszczy (22)

Dla reszty jest trochę łaskawszy. Najczęściej padającym określeniem jest: głupi. Kto się według Kazimierza Hoffmana charakteryzuje głupotą? Choćby Ryszard Przybylski. Co to mówi o autorze tego werdyktu? Raczej więcej (i o ileż gorzej) niż Niewątpliwą zaletą tych zapisków jest wiara w poezję o jego bohaterze. Miłosz i Szymborska? Ten w star– ta nadzwyczajna zupełnie ufność w jej moc i znaczym uwiądzie sił poetyckich, ta znów – relatywistczenie; bardzo to wzniosłe, szczególnie w czasie, kieka (to taka klasycznie konserwatywna obelga). dy ta wiara czy to przekonanie jest tak rzadkie. Ale przecież ktoś też chyba zasługuje na poDrugą niewątpliwą zaletą tych zapisków jest prechwały. Kto? Są to – zupełnym przypadkiem – ci, zentowana miłość do przyrody, w szczególności: do którzy wcześniej chwalili Hoffmana: Fedecki, Mazwierząt. Ta bezprecedensowa w swoim wyrazie mitywiecki, Bereza, Mielhorski, jakiś ksiądz-poeta ze łość, absolutyzująca i antropomorfizująca przywiąStanów. Nie wiem, jak było w istocie, ale w Dzienzanie psa do człowieka! Miłość wyrażana tu w sponiku tak to właśnie wygląda: wygląda to nieładnie. sób zupełnie bezwstydny, z niesamowitą szczerością I absurdalnie, bo wychodzi, że Miłosz to poeta czułości. (Potwierdzałby Hoffmann tę prawdę, że marny, a Ryszard Kołodziej (to ten polski ksiądz „kto kocha zwierzęta, kiedyś musiał kochać ludzi”?) na północnoamerykańskiej misji) ma same zalety: Czytam te notatki ze zdumieniem, czasem nawet „zwięzłość wypowiedzi”, „wyrazisty probierz liryz podziwem dla tej koncentracji ich autora na soki”, „mówi w kapitalnym uogólnieniu”… bie samym, na własnym pisaniu. Czytam je czasem To naprawdę zabawne, że Hoffman uparcie przyz zażenowaniem – wtedy, kiedy to Hoffman pokapisuje Kantowi tę Engelsowską myśl, że „wolność zuje swoją brzydką twarz: zarozumialca, który poto uświadomiona konieczność” (u Engelsa w Antygardza ludźmi, przekonanego o własnej nieomyl-Dühringu było: „wolność jako zrozumienie koności. Zdaje mi się, że ta publikacja Hoffmanowi nieczności”). To jasne, że rozumie Hoffman tę myśl szkodzi. Właśnie: szkodzi mu, ale go nie krzywdzi. inaczej niż Engels, bo zazwyczaj wszystko rozumie Bo dopełnia obraz jego pisarstwa o to wszystko, po swojemu (co by było nawet chwalebne, ale – nieczym jego poezja nie była (a co, jak widać, było stety – jego rozumienie oparte jest na dość ograczęścią jego twórczej postawy): gadulstwo, małoniczonym rozumieniu kontekstu). I nawet bym stkowość, egocentryzm, myślowe niechlujstwo. cenił tę niezależność myśli, gdyby nie to zadufanie, W zapiskach tych jest poeta krytykiem niektóre Hoffmanowi każe pouczać wielzwykle hojnym: z wielką hojnością kich myślicieli. Nie żeby nie wolno ich rozdaje klapsy innym pisarzom. I nie było pouczać, ale robi to Hoffman dość ma właściwie różnicy, czy są to nieżyosobliwie. Mianowicie: rację przyznający giganci obcych języków, czy żyjąje tym tylko, którzy zgadzają się z jego cy (jeszcze wówczas) polscy nobliści, dogmatycznym, chrześcijańskim świaczy lokalni literaci. Chociaż właściwie topoglądem, którzy jego religijnych – jakaś różnica jednak jest. Najgorzej przekonań nie kwestionują. Ci, którzy bowiem traktuje w Dzienniku swoich się z nimi nie zgadzają, według Hoffnajbliższych (geograficznie) kolegów mana wygadują głupoty. Proste. Jest po piórze. Te najbardziej dotkliwe pobowiem ten Dziennik wyznaniem wiary łajanki są co prawda zamaskowane, w chrześcijańskiego, katolickiego Boga, a właściwie: skryci są za inicjałami ich jest dziełem ściśle dewocyjnym. adresaci, co jednak w żaden sposób nie Zysk z tej lektury jest taki, że widać, utrudnia ich rozpoznania. Zza teksjak dogmatyzm i zapiekłość w obrotu prześwituje pogarda i obrzydzenie, Kazimierz Hoffman poczucie wyższości wobec tego („mały Dziennik (2000–2008) nie zasad wiary blokują myśl, jak ją spłaszczają i zamykają w więzieniu kilczłowieczek z garbem resentymentu”), oprac. G. Kalinowski ku oklepanych prawd, bezkrytycznie tamtego („narcyz”, „chora ambicja”), Oficyna Wydawnicza powtarzanych komunałów, natrętnie tamtej („grafomania”, ofiara „epidemii Epigram przywoływanych liczmanów. manii pisania”). Bydgoszcz 2017

Dziennik (2000–2008), czyli niekonieczne uzupełnienie

czerwiec 2018 |

BIK | 13

m a l a rs t wo Hanna Strychalska

Rozmyślania nad upływem czasu. Przed obrazami Edyty Sobieraj Jakie było moje pierwsze wrażenie, gdy spojrzałam na cykl obrazów ukazujących wnętrza i martwe natury Edyty Sobieraj? To jest prawdziwe malarstwo. Młodzieńcze! Olej na płótnie, ociekającym farbą, z widocznymi pociągnięciami pędzla i przetarciami, które ujawniają fakturalne podłoże. Kompozycje działające płaszczyznami i uproszczonymi formami, kolorystycznie stonowane. Patrzymy na syntezę widzianej przestrzeni. Przy całym rozmachu tych przedstawień, wynikającym z wielkości płótna, swobody pędzla oraz charakterystyki dużych wnętrz – które są w różnym stopniu otwarte i zamknięte, jedynie częściowo dostępne, a niekiedy tworzą układy amfiladowe – obserwu-

jemy wyraźny namysł kompozycyjny, a także wewnętrzny porządek. Choć czasami wydaje się, że właśnie przed chwilą zamknięto okno, po wcześniejszym przeciągu. Ale rozrzucone wokół przedmioty równoważą inne fragmenty codzienności, które wyeksponowane mają wartość sekwencji rytmicznych. Tak jak bogatą paletę szarości, zróżnicowanych walorowo, ożywiają dyskretne akcenty koloru. Dzieje się więc podobnie jak we współczesnej muzyce i poezji. Jak w codzienności, nad którą staramy się zapanować. Rzeczywistość jest pełna kontrastów, wzajemnie się dopełniających. Interesujące jest ukształtowanie przestrzeni. Oto prawie zawsze stoimy przed ścianą, która za-

Obecność, 2015, olej, płótno, 150×170 cm

14 | BIK | czerwiec 2018

m a l a rs t wo myka pole widzenia i jednoznacznie prezentuje przed nami swoją zawartość. Równocześnie stanowi obszerne tło dla sprzętów i przedmiotów. Sąsiaduje blisko z fotelem, to na niej rozmieszczone są fotografie, służy też naturalnym wsparciem dla odwróconych płócien i kartonów, tylko na jej neutralnej płaszczyźnie mogą tak metalicznie błyszczeć puszki z jarzącymi plamami koloru. Do wrażenia, że ściana przedstawia się nam jako podstawowy i osobny element wnętrza, przyczynia się również towarzyszący jej motyw zasłony. To, na co patrzymy, za chwilę może zostać przysłonięte. I tak rodzi się w nas zadziwienie albo nawet odrobina niepokoju. To jeszcze nie wszystko. Ta ściana wcale nie jest płaska czy jednolita. Zawiera w sobie okna, przez które nic nie widać, albo ich malarską sugestię. Pojawiają się zamknięte okiennice. Dostrzegamy iluzyjne przeprucia w murze, z namalowaną, ale oddziałującą na nas perspektywą. W końcu, ściana stwarza nam możliwość wejścia po bardzo ciasnych i ciemnych schodach, nie wiadomo dokąd. Przeżywamy więc teatralizację codzienności. Nic w tej charakterystyce nie jest oczywiste. Ale to akurat ostatnia rzecz, na której zależałoby artystce. Naszą uwagę przykuwają duże, mające własną osobowość, sprzęty. Ważne w każdym mieszkalnym wnętrzu. Pluszowy fotel z wygodnymi oparciami, odwrócony do ściany, na którym już nikt nie powinien siadać. Stół, przykryty obszernym, lnianym obrusem, który tak starannie wyprasowano i złożono, że jeszcze teraz widać ślady po zgięciach, dziwnie wyraźne, jakby skamieniałe. Ten stół przypomina biały sarkofag. Na ścianach, starannie zawieszone i zapomniane, obrazki i fotografie w estetyce chłodnego minimalizmu. I widoczne ślady po artefaktach, które zdjęto. Wpisują się w rytm tętniącego tu tak niedawno życia. Są jak wyblakłe wspomnienia. Spoglądamy w głąb prawie pustych pokoi. Skąd to wrażenie pustki? Ponieważ nie ma w nich ludzi. O ich obecności przypominają jedynie rozrzucone, drobne przedmioty oraz meble. Z każdym dniem ich masywność, solidna konstrukcja i charakter, jak również nienaruszalność miejsca, które zajmują, nabiera większego znaczenia. To one właśnie, dosłownie i symbolicznie, wypełniają sobą te przestrzenie, zastępując dawnych mieszkańców. Czekają? A może już zupełnie pogodziły się z losem porzuconych i zapomnianych? Jak interpretować te wnętrza? Wyblakłe pokoje w starych kamienicach i domach, opustoszałe ma-

Czas się szybko starzeje, 2015, olej, płótno, 140×130 cm

gazyny i pracownie malarskie, czy muzealną salę ze scenograficznie umiejscowioną ścianką działową, i powracający motyw zasłony, która sama w sobie jest bardzo inspirująca. Długa, ciężka, ciemna i odsłonięta lub przeciwnie – przejrzysta i przysłaniająca, chciałoby się powiedzieć – lirycznie łagodząca ostrość widzenia. Zdarza się też – niedbale przerzucona, krótka, płócienna i ozdobiona barwnym wzorem. Od czasów starożytnych barwny baldachim czy drogocenna, ciężka kotara zwracały uwagę na wysoką pozycję prezentowanej na ich tle osoby. Wnętrzu dodawały powagi i splendoru, wskazując, przez kogo jest zamieszkiwane. Zasłona jest też ważnym motywem religijnego misterium i samego obrzędu wtajemniczenia. Wprowadza w atmosferę teatru, który także wywodzi się z misterium. Niewątpliwie intryguje nas jako element przedstawienia plastycznego, a szczególnie realistycznego obrazu. Sądzę, że na płótnach Edyty Sobieraj zasłona spełnia wszechstronną rolę, odnosząc się do tradycji i niegdyś tak czytelnych znaczeń. Przywodzi skojarzenia z dawnymi reprezentantami zhierarchizowanego społeczeństwa, nawiązując jednocześnie do sfery religii i sztuki. Jej symbolika zapisana jest w naszej podświadomości. Dlatego wydaje się czymś niezwykłym w tej malarskiej rzeczywistości. Do surowych i chłodnych pomieszczeń, w których słyszymy, jak brzmi cisza, wprowadza element tajemniczości i metafizyki. czerwiec 2018 |

BIK | 15

m a l a rs t wo Bez tytułu, 2016, olej, wosk, płótno, 130×140 cm

Pospiesznie opuszczone miejsca zamieszkania. Przeprowadzka czy może ostateczne zamknięcie za sobą drzwi? Melancholia tych wnętrz jest wyczuwalna dla każdego, kto zechce przed nimi przystanąć, bo przecież doświadczenie zmiany, bolesnej pustki i tęsknoty, jak również odchodzenia, jest uniwersalne. Tak, to prawda, przedstawienia malarskie Sobieraj są przykładem nowoczesnego, a jednocześnie przejmującego zobrazowania pojęcia vanitas. W sposób oryginalny, z właściwą dla teraźniejszości powściągliwością, odnoszą się do przeszłości i historii sztuki. Dlatego też zauważamy, że ze stołu znikła szklana, smukła klepsydra, czaszka, ociężałe od barwy i zapachu kwiaty, syte własnego piękna, a także wieloziarnisty, purpurowy owoc granatu – symbol płodności, bogactwa i nieśmiertelności oraz doskonałości i mistyki. Przy fotelu 16 | BIK | czerwiec 2018

nie ma już książek, partytur ani porzuconej palety z pędzlami. Na ścianie brakuje mapy, ukazującej wspaniałą przestronność świata, jak również władczą rozległość nowożytnych, europejskich imperiów, zbudowaną w znacznym stopniu na krwawo zdobytych i skolonizowanych kontynentach. Na zakurzonej podłodze nie odnajdziemy zręcznie poukładanych panoplii, świadczących o niezliczonych, zwycięskich bitwach. Jeśli więc sztuka stanowi przetworzony obraz rzeczywistości, można nieco przekornie zapytać o to, co pozostało z dawnego bogactwa i siły znanego nam świata? Okazuje się, że interesujące i skłaniające nas do myślenia jest także to, czego nie ma na obrazach Edyty Sobieraj. W tym także ukryta jest cząstka prawdy o współczesności. Ten nienarzucający się przy pierwszym spojrzeniu „brak”, wyrażający zmianę, czyli naturalny upływ czasu, jest szczególnym „motywem”

m a l a rs t wo budującym pojęcie vanitas w jej przedstawieniach. A wspomniana młodzieńczość malarstwa? Jest zawarta we wszystkim. W technice, formie, przytłumionej kolorystyce i ostentacyjnej prostocie eksponowanych przedmiotów, które przypominają charakterystyczne martwe natury, komponowane w trakcie studiów artystycznych. Zastanawiająca jest ascetyczność wyobrażonych wnętrz. I surowy wyraz całości przedstawień. To dosyć banalne i nieprawdziwe sądzić, że młodość przejawia się w ekspresji i barwach. Owszem, ale nie zawsze. Natomiast tylko ona ma w sobie odwagę, graniczącą z bezczelnością, aby bezpośrednio i głośno mówić o cierpieniu i śmierci. Jakże łatwo jej to przychodzi w życiu i sztuce. Jak to efektownie kontrastuje z jej witalnością, przekonaniem o długim i szczęśliwym życiu. Najczęściej dzieje się tak bez świadomości, że czas – w takim samym stopniu – przepływa także przez nią i naznacza przemijaniem. Oczywiście nie o taki rodzaj młodzieńczości tu idzie. Edyta Sobieraj jest osobą dojrzałą i doświadczoną. Artystka już od dawna zmierza własną drogą, co zostało wielokrotnie docenione. Jest adiunktem na Wydziale Malarstwa Akademii Sztuk Pięknych im. Jana Matejki w Krakowie. Skąd więc te dywagacje o młodości? Ponieważ ona jest tu obecna. Istnieje „między słowami”. Przenika atmosferę obrazu. Jest ważnym, emocjonalnym i malarskim „odpryskiem”, który przekształcony zostaje na ożywczy impuls w twórczości dojrzałej. W malarstwie Edyty Sobieraj odnajdujemy pewien rodzaj młodzieńczej bezpośredniości,

którą łączy ona z wewnętrznym skupieniem i mądrym dystansem wobec siebie i świata. To pozwala jej metaforycznie ilustrować przemijanie jako proces wszechobecny, stały i będący nieodłączną częścią życia. Tylko hołubiona w sobie młodzieńczość, pojmowana jako energia życia, może podźwignąć takie właśnie ujęcie tematu przemijania. Godne uwagi jest trwanie artystki w procesie analizy bolesnych, ludzkich doświadczeń. Bez nikłego nawet światła nadziei. A może jest przeciwnie? Może półotwarte wnętrza, nierealne schody i okna, a także iluzyjne perspektywy mają ukryte symboliczne znaczenie? Nie wiem. Oczywiście to jedynie kilkanaście płócien z kilku ostatnich lat, które połączyła wspólna myśl, celnie wyrażona w aranżacji wystawy. Mamy tu więc do czynienia – jak zawsze w sytuacji udanej ekspozycji – z artystyczną kreacją. Oto malarskie rozważanie, zawierające w sobie delikatny rys filozoficzny, przemyślnie zamknięte w ramach ekspozycji. Dotyczy cichego upływu czasu, dzień za dniem, bez eksponowania akcentów tragicznych. Smutek kryje się wewnątrz. To ciekawe, że niewątpliwie trudnej wymowie obrazów towarzyszy poetycka łagodność. To prawdziwe. Czas płynie przecież niezauważalnie. Tak jak narasta kurz na pluszowym fotelu i blakną tapety w niezamieszkanym pokoju. Tekst inspirowany jest wystawą malarstwa Edyty Sobieraj Zasłona, która odbyła się w Galerii Wspólnej w Bydgoszczy w dniach 25 maja – 23 czerwca 2017 roku. Reprodukcje obrazów pochodzą z archiwum artystki.

Bez tytułu, olej, płótno, 130×260 cm, 2016

czerwiec 2018 |

BIK | 17

roz mowa O Ogólnopolskim Konkursie Malarskim im. Leona Wyczółkowskiego z Jolantą Chmarą rozmawia Monika Grabarek.

Blisko malarskiej materii Upierałam się przy pomyśle, by byli to artyści malarze, którzy pracują twórczo. W innych konkursach oceniają krytycy, teoretycy sztuki, a mnie zależało na tym, aby u nas byli to artyści czynni, którzy wystawiają i mogą z własnej perspektywy ocenić warsztat; którzy po prostu są blisko tej materii. Jolanta Chmara, fot. Dariusz Gackowski

Kto jest pomysłodawczynią, matką założycielką konkursu? Bo mam mocne poczucie, że to była jednak kobieta… Kiedy ta idea pojawiła się po raz pierwszy? Będę nieskromna, ale sobie przypiszę ten tytuł. Zaczęło się wszystko od Roku Wyczółkowskiego, w 2012. Wtedy postanowiliśmy zrobić regionalny przegląd. A potem, dwa lata później, doszliśmy do wniosku, że warto ten pomysł kontynuować i rozszerzać. Tak odbyła się edycja już ogólnopolska w 2014, potem następna w 2016, bo postanowiliśmy, że to będzie formuła biennale. I tak w tym roku mamy kolejną ogólnopolską odsłonę konkursu. Jaka była filozofia tego konkursu? Po co on w ogóle powstał? Pierwszą myślą było wzmocnienie tej dziedziny sztuki, jaką jest malarstwo, ale też uhonorowanie lokalnego środowiska. Poza tym taki ogólnopolski konkurs daje również odbiorcom, miłośnikom sztuki, możliwość zaobserwowania tego, co tworzą artyści z całego kraju. Mam wrażenie, że konkursy w dziedzinie malarstwa są wyjątkowo trudne do rozstrzygnięcia, że to wyjątkowo subiektywna w odczuciach dyscyplina. Na pewno. Zawsze powtarzam to wszystkim uczestnikom – że z konkursem jest trochę jak z loterią: wszystko zależy od składu jury, od upodobań i indywidualnego spojrzenia na sztukę twórców, którzy wchodzą w skład tego oceniającego prace gremium. Kto zatem ocenia nadesłane dzieła? 18 | BIK | czerwiec 2018

Do kogo jest skierowany konkurs? Czy tylko profesjonalni artyści mogą wziąć w nim udział? Mogą się zgłosić wszyscy, którzy czują się artystami – nie ma formalnego wymogu co do wykształcenia – ale doświadczenie pokazuje, że jednak przez sito weryfikacyjne przechodzą zazwyczaj twórcy profesjonalni. Pierwsza selekcja odbywa się na podstawie oceny nadesłanych fotografii, potem już są debaty nad nadesłanymi obrazami. Konkurs jest anonimowy, jury ogląda obrazy, nie znając nazwisk ich autorów, i je punktuje. Suma tych punktów decyduje, które obrazy wejdą na wystawę. Jaka jest Twoja refleksja na temat tegorocznego konkursu? Masz swojego faworyta? Coś mocno wywarło na Tobie wrażenie? Myślę, że w tym roku poziom jest trochę wyższy i inny też jest przekrój obrazów. Mniej jest malarstwa figuratywnego, a więcej abstrakcji. Mam faworyta i moje odczucia pokryły się z decyzją jury. Rozmawiamy już po obradach komisji, a więc mogę to powiedzieć… Co nas czeka w kolejnych edycjach? Mam wiele pytań od twórców, którzy nie mają polskiego obywatelstwa, a tworzą u nas. Poza tym chcemy, aby konkurs się rozwijał, zatem naturalnym etapem jest stworzenie konkursu międzynarodowego, który będzie miał znacznie szerszy zasięg. Ale to są nasze plany i marzenia, chociaż mam dużą nadzieję, że już w następnej edycji zostaną zrealizowane. A już dziś pragnę wszystkich czytelników „BIK-u” zaprosić na wernisaż pokonkursowej wystawy, który odbędzie się 12 czerwca o godzinie 18 w Galerii Miejskiej bwa w Bydgoszczy [ul. Gdańska 20; więcej informacji na s. 32].

p r z e z r u d e ok u l a r y (37)

andrzejewski

Powrót Spidermana. Z wakacji

Całkiem niedawno byłem na koncercie. Nic niezwykłego – w tej pracy to raczej konieczność, a w większości przypadków również przyjemność. Tutaj przyjemnie było niewątpliwie, bo zespół świetny i tryumfy święcący, i nawet mi się podoba. Niestety przed koncertem byłem na robocie. W tym samym miejscu, co koncert, bo chciałem przepytać, jak to jest być bożyszczem i kłaść łany serc niewieścich pokotem. Niestety natomiast dlatego, że u wejścia do przybytku zostałem zaatakowany przez panią pytaniem, czy już urzędnik przybył węszyć i sprawiać, żeby koncert następny odbył się w miejscu mojej pracy. Zasadniczo nie węszę, bo to zajęcie dla ogarów, a ja jestem kundel. Zasadniczo byłbym ciężkim idiotą, gdybym nie chciał sprawić występu w miejscu pracy mojej, bo salę mamy świetną, a zespół w takim anturażu dałby publiczności mnóstwo doznań ekstatycznych. Słowa ze strony pani padały niewybredne i sugerowały gorszy dzień lub rok, a w ich potoku padło w końcu pytanie: „A ty lubisz miasto?”. Wiem, że nie chodziło o twór urbanistyczny, tylko kolokwialnie tak nazywane władze municypalne (dla jasności – tych, co znam dobrze, to lubię, a tych, co nie znam dobrze, to albo nie znam z powodu, albo nie znam dobrze po prostu, więc nie mam zdania), ale jednak zasiało to w glebie mojego zwietrzałego mózgu ziarno. Ziarno podlane w dniu pisania tego felietonu wodą milczenia, jaką zrosiła je inna pani, zawieszając się na trzydzieści sekund po usłyszeniu pytania: „Za co lubisz Bydgoszcz?”. Skoro podlano, skoro zroszono, to ziarno wykiełkowało. I zrodziło pęd dociekliwie pnący się ku słońcu, którym mogłaby być odpowiedź w kwestii następującej: Czy JA lubię miasto? To miasto? Czy jestem tu, bo chcę, czy jestem tu, bo nie mam innych możliwości na bycie? Nieoryginalnie więc będzie o Bydgoszczy w miesiącu, co do wyjazdów stąd nas nieuchronnie przybliża. Czytuję komiksy i nie wstydzę się tego, wiedząc, dlaczego sztuka komiksowa postrzegana jest w Polsce za coś infantylnego. Sytuacja się zmienia, ale wiecie, o czym mówię. Jako że czytuję, to także oglądam ekranizacje oraz (od czasu do czasu) dokumenty. Obejrzałem ostatnio jeden taki, co się nazywa Historie Marvela (polecam!), i przysłuchi-

wałem się ze zdumieniem postaciom, które tłumaczyły, dlaczego Hollywood najwięcej pieniędzy zarabia na kolesiach, którzy zakładają majtki na spodnie. Przemawiał tam jeden pan, który opuścił firmę Marvel, gdy ta została wykupiona przez Disneya. Nie dlatego, że bał się pauperyzacji ukochanej dziedziny sztuki i nie dlatego, że czuł się tam w jakiś sposób zagrożony. Właśnie się nie czuł. Otrzymał od amerykańskiego multigiganta medialnego spokój oraz stabilizację. I tak go to wkurzyło, że odszedł. Bo chciał zaczynać i siać ferment. Chciał mieć wyzwania. Ja też chcę. No to gdzie mam mieszkać? Bydgoszcz się przecież dopiero zaczyna. „Wszędzie dobrze, gdzie nas nie ma”; „Trawa jest zawsze bardziej zielona po drugiej stronie wzgórza” – oto powiedzenia, które ludzkość toczy przed sobą i pod swoim brzuchem od zarania inteligencji. Zapewne przez obecność inteligencji właśnie. Jak się ma w ręku upragniony kebab, to natychmiast przychodzi ochota jednak na spaghetti. Takie to normalne i codzienne, takie uroczo rozchwiane. Odnoszę wrażenie, że jak już coś mamy, to natychmiast o tym zapominamy i chcemy czegoś nowego. Nie wszyscy, oczywiście, ale jednak większość. Ciśnięci konsumpcją i zmuszani do niej technikami wręcz sadystycznymi nie jesteśmy w stanie przeciwstawić się galopującej potrzebie zmiany starego na nowe. Między innymi dlatego wyjeżdżamy i zwiedzamy. Z ciekawości i konieczności wypełniania potrzeb. I jak wracamy, to z żalem. No bo przecież tam jest więcej knajp i kawiarenek i tam się uśmiechają. I tam jest ogólnie lepiej, niż tutaj jest, i chodźmy się przeprowadźmy. Teraz. Już. Tylko że my tam jedziemy na urlop. Jesteśmy tam na motylą chwilkę i nie wiemy, jak to jest mieszkać tam na stałe. Mieszkałem na stałe gdzie indziej wielokrotnie i jakoś zawsze wracałem tutaj. Wiadomo – rodzina. Ale też nie muszę jechać do centrum półtorej godziny, ani nie muszę znosić hałasu, który grzechocze trzewiami. To miasto skrojone na miarę i ani nie ciśnie, ani nie powiewa. Nie muszę się bać, że puści na szwie. Bać się nie muszę, że ściągnę je z siebie, nie rozpinając paska. W ogóle wielu rzeczy nie muszę. W Bydgoszczy. Jeśli pojedziemy na stałe gdzieś TAM, to po pewnym czasie i tak stanie się ono naszym TU. A TU to ja już jestem. Szymon Andrzejewski czerwiec 2018 |

BIK | 19

z ug zwa ng (6 0)

Szachista Karol Irzykowski O wybitnym przedwojennym krytyku literackim, eseiście i dramatopisarzu Karolu Irzykowskim napisano już sporo. Nie wszyscy jednak wiedzą, że literatura nie była jedynym polem zainteresowań znanego krytyka. Otóż Irzykowski miał jeszcze inną pasję – świetnie grał w szachy, a nawet w latach 1904–1914 był jednym z silniejszych polskich szachistów. Dowiedziałem się o tym z książki Mirosławy Litmanowicz i Tomasza Lissowskiego Karol Irzykowski. Pióro i szachy. Książka ta jest z pogranicza szachów i literatury. Ciekawie to jest tam pokazane, jak ambicje, które można by również nazwać żywiołami bądź pasjami, ładnie się przeplatają. Widzimy Irzykowskiego na zebraniu Polskiej Akademii Literatury, a kilka stron dalej samotnie siedzi przy szachownicy. Szachy i literatura to głównie praca indywidualna. Owszem, trzeba się spotykać w środowisku, rozmawiać, wymieniać uwagi, brać udział w zawodach szachowych i w spotkaniach literackich (a czasami warto też wypić małą wódeczkę), ale pewien indywidualny rys zawsze wypracowuje się w samotni, a najlepszym kompanem pozostaje dobra książka. W tym tomie autorzy zebrali kilkanaście ocalałych partii szachowych znanego krytyka. Od tych pierwszych, rozegranych we Lwowie jeszcze w drugiej połowie XIX wieku, do tych rozegranych w Krakowie z czasów I wojny światowej. W 1919 roku Irzykowski przenosi się do stolicy i będzie tam pracować w sejmie jako stenograf. Zaletą publikacji są właśnie zapisy partii szachowych, które wydobyto z korespondencji krytyka i z przedwojennej prasy. W książce zawarto też opisy stołecznego życia szachowego, również z czasu okupacji, choćby spotkania szachistów w kawiarni Kwiecińskiego, która mieściła się przy ulicy Marszałkowskiej 76. Autorzy zamieścili też tekst dramatu Irzykowskiego Zwycięstwo. Komedia tryumfalna w dwóch aktach, który napisał w 1897 roku, a później jeszcze zmodyfikował w 1904. To sztuka teatralna, 20 | BIK | czerwiec 2018

siwiec której akt II wprost rozgrywa się na szachownicy. Poprzez wplecenie w tekst zapisu partii szachowej jest na pewno dziełem oryginalnym, ale chyba dość hermetycznym. Dramat może być słabo zrozumiały dla odbiorców, którzy nie znają się na szachach lub grają w nie kiepsko. Irzykowski powie, że impulsem do napisania dramatu był protest przeciwko filozofii Arthura Schopenhauera, która rozróżnia w człowieku dwie władze: ślepy żywiołowy pierwiastek – wolę i emancypujący się spod jej władzy intelekt. Prawdziwy dramat niemłodego już pisarza rozegrał się na początku sierpnia 1944 roku w Warszawie. Pisarz wynajmował wówczas pokoik w domu przy ulicy Filtrowej 75 na Ochocie. Tam właśnie doszło do sławetnej rzezi dokonanej przez Brygadę Szturmową SS „RONA” (czyli żołnierzy Rosyjskiej Wyzwoleńczej Armii Ludowej). 9 sierpnia współpracujący z III Rzeszą Rosjanie na jego oczach spalili rękopisy, twórczy dorobek ostatnich lat pracy. Wszystkie swoje niewydane dzieła Irzykowski przechowywał w kufrze, do którego tamci wrzucili zapaloną zapałkę. To spowodowało silne załamanie pisarza. Irzykowski desperacko próbuje przedostać się do córki, która mieszka w centrum miasta, przy ulicy Miedzianej. Jest noc, zostaje namierzony przez patrol, padają strzały. Pisarz zostaje ranny. Przetransportowano go do szpitala na Okęciu. Później znajdzie się w szpitalu w Milanówku. Autorzy twierdzą, że to nie była śmiertelna rana, można było wydobrzeć, ale w tym prowizorycznym szpitalu prawie w ogóle nie ma lekarzy, pielęgniarek, a przede wszystkim nie ma środków farmaceutycznych. Jednym z ostatnich, który widział Irzykowskiego, jest Jarosław Iwaszkiewicz. Zanotował: „Odwiedziłem go tam: leżał w jednym pokoju z przynajmniej 10 młodymi ludźmi. Ale miał swoje ulubione szachy i grywał”. Karol Irzykowski zmarł 2 listopada 1944 roku na terenie szpitala w Żyrardowie. Tam też został pochowany, ale w 1975 roku jego prochy zostały wydobyte i przeniesione na cmentarz w Krakowie. Bartłomiej Siwiec

b ydgo s k i in sy nu ator k u lt uralny

PRUSS Mało odpowiedzialny organ Zdzisława Prussa (166) Wysokie „c” zza kulis XXV Bydgoski Festiwal Operowy spełnił, jak na jubilata przystało, ocze k iwania tak miejscowej publiczności, jak i zagranicznych artystów. Ci ostatni chwalili sobie – co dyr. M. Figas z satysfakcją podkreślał – zaplecze techniczne bydgoskiej sceny, potrafiące sprostać najwymyślniejszym pomysłom inscenizacyjnym zaproszonych na festiwal spektakli. Symbolicznym ukoronowaniem tej maestrii było to, że zespół techniczny naszej opery poradził sobie, rzec można, śpiewająco z samym... Herculesem – i to w nader wymagającym, bo niemieckim, wcieleniu.

Płonne nadzieje? W otwartym na sztukę Domu Polskim zagościły wiersze patriotyczne. W tym szczytnym dziele czczenia 100-1ecia niepodległości bydgoskich poetów wspierał przybyły z Torunia senior pomorskich poetów Jerzy Lesław Ordan. Czy świadczy to o ociepleniu bydgosko-toruńskich relacji? Sceptycy twierdzą, że to tylko zjawisko efemeryczne, niekontrolowany poryw lekkomyślnego poety, który żywi jeszcze płonne nadzieje, że Kopernik z Łuczniczką chociażby na poetyckiej niwie mogą się dogadać.

Kto by przy-puszcza-ł Jolanta Baziak drążąca w księdze „Baziaki. Pokolenia” dzieje swego rodu udowodniła, że bujnie rozgałęzione drzewo genealogiczne może, na skutek rozległej penetracji, rozrosnąć się w istną puszczę. I trzeba przyznać, że p. Jola lepiej sobie poradziła z ową Puszczą Baziakową niż minister Szyszko z Puszczą Białowieską.

Wielka mała literka W trakcie imprezy w Klubie Nauczyciela śpiewająca w ekipie estradowej Jurka Paterskiego p. Iwona Drozdowska dokonała niebywałego odkrycia. Otóż poprzez zamianę jednej literki „b” na literką „p” odebrała przebojowi Hanki Ordonówny walor romantyczności, zastępując go brzemieniem

destrukcyjności! Publiczność przyjęła tę zmianę z pełną i radosną akceptacją, gorąco oklaskując zniewalający swoją humorystyczną urodą refren „Miłość ci wszystko… wypaczy”.

Akcje w górę Z okazji 90-lecia urodzin Jerzego Sulimy-Kamińskiego trwa nad Brdą swoista Sulimiada. W jej ramach ułożono na Wyspie Młyńskiej dedykowany autorowi „Mostu Królowej Jadwigi” dywan kwiatowy. W związku z tym już teraz pojawiły się pogłoski, że na 100-1ecie urodzin Sulimy możemy spodziewać się… dywanu latającego! Byłoby to tym bardziej umotywowane, że p. Jerzy był entuzjastą lotnictwa, no i – co najważniejsze – uprawiał literaturę wysokich lotów.

Lusterko wsteczne /-25/ Ćwierć wieku temu (czerwiec 1993) – Na scenie Opery Nova oklaskiwano słynny musical „My Fair Lady” w reżyserii Andrzeja M. Marczewskiego i choreografii Jerzego Wojtkowiaka. – Trzema koncertami nadzwyczajnymi uczczono na estradzie FP 70-lecie urodzin Andrzeja Szwalbego. Udział w nich wzięli m.in. dyrygenci: Antoni Wit, Marek Pijarowski i Włodzimierz Szymański, oraz pianiści: Jerzy Godziszewski i Piotr Paleczny. – Dla miłośników muzyki jazzowej spotkania z Jackiem Pelcem i Januszem Muniakiem przygotował Miejski Ośrodek Kultury. – W ramach dorocznej „Szwederiady” wystąpiła m.in. Barbara Kalinowska, zespół Babsztyl i Orkiestra Promenadowa FP. – Awangardowy poeta Krzysztof Soliński na przypisywane mu skłonności do nadmiernych udziwnień i lingwistycznych eksperymentów odpowiedział: „Polegam na banalnej prawdzie, że dziwne jest piękne”. czerwiec 2018 |

BIK | 21

Adre sy b ydgo s k i c h in s t y t u c ji k ult ur y Akademia Muzyczna im. Feliksa Nowowiejskiego, ul. J. Słowackiego 7, 85-008 Bydgoszcz, tel. 523 210 582, www.amuz.bydgoszcz.pl 1

Klub ARKA, ul. M. Konopnickiej 24a, 85-124 Bydgoszcz, tel. 523 487 202, kierownik Nikoletta Stachura

Akademicka Przestrzeń Kulturalna przy Wyższej Szkole Gospodarki, ul. Królowej Jadwigi 14, 85-229 Bydgoszcz, Koordynator: mgr Marta Rosenthal-Sikora, www.apk.byd.pl; e-mail: apk@byd.pl, tel. 52 567 00 57. Muzeum Fotografii – Adam Juszkiewicz; Galeria Debiut – Marta Rosenthal-Sikora; Galeria Nad Brdą – Karolina Prus 2

Klub HEROS, ul. Gen. W. Thomée 1, Bydgoszcz, tel. 523 430 004, kierownik Grażyna Wrzecionek

Bydgoski Klub Miłośników Kaktusów, przy Klubie „ARKA” BSM, ul. M. Konopnickiej 24a, 85-124 Bydgoszcz, przewodniczący Jerzy Balicki, tel. 523 215 538, www.bkmk.strefa.pl/ Bydgoskie Centrum Informacji, ul. Batorego 2, 85-104 Bydgoszcz, bci@visitbydgoszcz.pl, www.visitbydgoszcz.pl 4

Klub Inspektoratu Wsparcia Sił Zbrojnych, ul. Sułkowskiego 52a, 85-915 Bydgoszcz, tel. 261 413 550, kierownik mgr Marek Trojan. Biblioteka Klubu IWspSZ, tel. 261 413 563, kierownik mgr Zdzisława Gajownik, e-mail: klubiwspsz@wp.mil.pl Klub Miłośników Australii i Oceanii, ul. Plac Kościeleckich 8, pok. 8, Bydgoszcz, prezes Lech Olszewski, tel. 607 120 182, fax 052 321 32 60, www.kmaio.bydg.pl 20

Bydgoskie Stowarzyszenie Artystyczne, ul. Pomorska 76, 85-051 Bydgoszcz, tel. 523 401 806, Prezes zarządu Wiesław Karpusiewicz 5

Klub ODNOWA, al. Prezydenta Lecha Kaczyńskiego 38, tel. 523 631 867, e-mail: klubodnowa@interia.pl, www.klubodnowa.strefa.pl, kier. Grażyna Salemska

Bydgoskie Towarzystwo Heraldyczno-Genealogiczne, 85-165 Bydgoszcz, ul. Tucholska 15/50, prezes: Andrzej Nejman

Klub Środowisk Twórczych, ul. Batorego 1/3, tel./fax 523 228 715, 523 225 677, prezes Piotr Trella 22

Bydgoskie Towarzystwo Naukowe, Societas Scientiarum Bydgostiensis, Bydgoszcz Scientific Society, ul. Jezuicka 4, 85-102 Bydgoszcz, tel./fax 523 222 268, www.btn.bydgoszcz.eu, prezes prof. dr hab. inż. Marek Bieliński, czynne: pon.-pt. 9.00-14.00 6

Kujawsko-Pomorskie Centrum Kultury w Bydgoszczy, pl. Kościeleckich 6, 85-033 Bydgoszcz, tel. 52 585 15 01-03, www.kpck.pl. Dyrektor: Ewa Krupa, sekretariat@kpck.pl; Galeria Sztuki Ludowej i Nieprofesjonalnej Pl. Kościeleckich 6, 85-033 Bydgoszcz, tel. 52 585 15 06, www.galeria.kpck.pl, Kierownik: Katarzyna Wolska, galeria@kpck.pl 37

Dom Edukacyjno-Kulturalny „REGNUM” przy Fundacji „Nowe Pokolenie”, ul. A.G. Siedleckiego 12 i ul. Bośniacka 3, dyr. Joanna Dobska, tel./fax 523 711 051, kom. 793 101 280, www.nowe-pokolenie.pl, fundacja@nowe-pokolenie.pl

Miejskie Centrum Kultury w Bydgoszczy, ul. Marcinkowskiego 12, 85-056 Bydgoszcz, tel. 523 255 555 (informacja), sekretariat@mck-bydgoszcz.pl, www.mck-bydgoszcz.pl 39

Dom Kultury MODRACZEK, ul. Ogrody 15, tel./fax 523 713 331, www.modraczek.smbudowlani.pl, e-mail: modraczek@tvogrody.com, abuzalska@smbudowlani.pl, dyr. Agnieszka Buzalska

Międzynarodowe Centrum Kultury i Turystyki oraz Esperantotur ul. M. Skłodowskiej-Curie 10, 85-094 Bydgoszcz tel./fax: 523 461 151, e-mail: info@esperanto.bydgoszcz.eu

Dom Kultury ORION, ul. 16 Pułku Ułanów Wlkp. 1, 85-319 Bydgoszcz, tel. 523 487 201, kierownik Nikoletta Stachura

Młodzieżowy Dom Kultury Nr 1, ul. K.K. Baczyńskiego 3, 85-805 Bydgoszcz, tel. 523 755 349, fax 523 450 628, e-mail: mdknr1bydgoszcz@go2.pl, www.mdk1.bydgoszcz.pl, dyr. Piotr Skowroński

Eljazz – Centrum Artystyczne, ul. Kręta 3, 88-117 Bydgoszcz, tel. 523 221 574, 662 152 726, www.eljazz.com.pl 41 Filharmonia Pomorska, dyrektor Maciej Puto, ul. Andrzeja Szwalbego 6, 85-080 Bydgoszcz. Rezerwacja telefoniczna w godz. 11-14, tel. 523 210 234; wew. 21, bilety@filharmonia.bydgoszcz.pl, www.filharmonia.bydgoszcz.pl 7 Fundacja „Wiatrak”, Prezes Fundacji: Ks. Krzysztof Buchholz, ul. Bołtucia 5, 85-791 Bydgoszcz, tel. 523 234 810, fax 523 234 811, www.wiatrak.org.pl, e-mail: sekretariat@wiatrak.org.pl, Biuro Fundacji „Wiatrak” czynne: pon.-pt. 8.00-20.00 Galeria 85, prowadzi Ewa Pankiewicz, ul. Gdańska 17, 85-006 Bydgoszcz, tel. 523 226 222 17 Galeria ALIX, M. i M. Dobeccy, ul. Jezuicka 26 18 Galeria AUTORSKA Jan Kaja i Jacek Soliński, ul. Chocimska 5, 85-097 Bydgoszcz, tel. 608 596 314, www.autorska.pl, galeria@autorska.pl 8 Galeria Farbiarnia, ul. Pomorska 68A/1, Bydgoszcz 40 Galeria Francuska MISTRAL, przy WSG, prowadzi Henryka Stachowska prezes Towarzystwa Przyjaźni Polsko-Francuskiej, ul. Garbary 2, budynek A, tel. 668 705 587 11 Galeria Innowacji UTP, ul. Prof. S. Kaliskiego 7, 85-789 Bydgoszcz, kier. dr Anna Bochenek, czynne 10-17

Młodzieżowy Dom Kultury nr 2, im. Henryka Jordana, ul. Leszczyńskiego 42, 85-137 Bydgoszcz, tel./fax 523 731 795, dyr. Adam Łętocha. Biblioteka Literatury Fantastycznej im. Janusza A. Zajdla – Gimnazjum Nr 20, ul. Tucholska 30, czynne: wt., śr. 16-19 Młodzieżowy Dom Kultury nr 3 (Zespół Szkół i Placówek nr 1 w Bydgoszczy), ul. Stawowa 53, 85-323 Bydgoszcz, tel. 52 373 25 15, fax/tel. 52 348 68 68 Młodzieżowy Dom Kultury nr 4, ul. Dworcowa 82, 85-010 Bydgoszcz, tel./fax 523 224 413, e-mail: mdk4@cps.pl, www.mdk4.bydgoszcz.pl, dyr. Małgorzata Gładyszewska 23 Młodzieżowy Dom Kultury nr 5, ul. Krysiewiczowej 8, 85-796 Bydgoszcz, tel./fax 523 485 002, dyr. Jolanta Wawrzonkowska, www.mdk5.bydgoszcz.pl, mdk@mdk5.bydgoszcz.pl Muzeum Dyplomacji i Uchodźstwa Polskiego Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego, ul. Berwińskiego 4, 85-044 Bydgoszcz, tel./fax 523 462 318, e-mail: muzeum@ukw.edu.pl, czynne: wt.-pt. 10-14, dyr. prof. dr hab. Adam Sudoł 24 Muzeum Kanału Bydgoskiego, przy III LO, ul. Nowogrodzka 3, www.muzeumkanalu.pl, tel. 693 765 075 Muzeum Mydła i Historii Brudu, ul. Długa 13-17, 85-032 Bydgoszcz. Rezerwacja tel. 525 157 015, e-mail: warsztaty@muzeummydla.pl; www.muzeummydla.pl 15

Galeria Miejska bwa w Bydgoszczy: dyrektor: Karolina Leśnik. Gmach główny 12 (ul. Gdańska 20): wtorek – piątek: 10.00-18.00, sobota – niedziela: 11.30-16.30, wstęp wolny, www.galeriabwa.bydgoszcz.pl, bwa@galeriabwa.bydgoszcz.pl, tel. 52 339 30 50; Galeria Kantorek 10 (ul. Gdańska 3): wtorek – piątek: 11.00-18.00, sobota: 11.00-14.00, wstęp wolny

Muzeum Okręgowe im. Leona Wyczółkowskiego w Bydgoszczy. Dyrektor dr hab. Michał F. Woźniak; Sekretariat: tel./fax 52 58 59 966, e-mail: sekretariat@muzeum.bydgoszcz.pl; www.muzeum.bydgoszcz.pl. Godziny otwarcia Muzeum w śródmieściu: wtorek, środa, piątek – 10.00-18.00; czwartek – 10.00-19.00; sobota, niedziela – 11.00-18.00; poniedziałek – nieczynne, w soboty wstęp bezpłatny. Godziny otwarcia Exploseum: wtorek, środa, piątek, sobota, niedziela – 9.00-17.00; czwartek – 9.00-19.00; poniedziałki – nieczynne; we wtorki na wystawy stałe – wstęp bezpłatny 26

Galeria Sztuki NEXT, Dom Aukcyjny NEXT – Aukcje Sztuki, ul. Poznańska 31, 85-129 Bydgoszcz, www.galerianext.pl, kontakt: info@galerianext.pl, tel. 503 919 118, czynne: pon.-pt. 10.00-18.00 43

Muzeum Wodociągów: Hala Pomp, ul. Gdańska 242 oraz Wieża ciśnień, ul. Filarecka 1

Galeria Wieży Ciśnień, Muzeum Wodociągów, ul. Filarecka 1, 85-160 Bydgoszcz 42

Muzeum Oświaty, ul. M. Curie-Skłodowskiej 4, tel. 523 426 590 Muzeum Wojsk Lądowych, ul. Czerkaska 2, 85-641 Bydgoszcz, dyr. Mirosław Giętkowski, tel. 523 782 026, Godziny otwarcia: wtorek – piątek: 8.30-15.30; w niedziele: 10.00-14.00; w soboty i poniedziałki – nieczynne. www.muzeumwl.pl

Galeria MDK 1 przy MDK nr 1, ul. Baczyńskiego 3

Galeria Wspólna (MCK+ZPAP), ul. Batorego 1/3, 85-104 Bydgoszcz, tel. 523 221 447, e-mail: galeriawspolna@onet.pl 22 Izba Pamięci Adama Grzymały-Siedleckiego, WiMBP, ul. Libelta 5, tel. 523 238 207, czynne: wt. i pt. 13-18, śr. 10-15 19 Kamienica 12, ul. Poznańska 12, 85-129 Bydgoszcz, tel. 887 164 349, e-mail: 12kamienica@gmail.com 45

22 | BIK | czerwiec 2018

Opera Nova w Bydgoszczy, dyrektor: Maciej Figas, ul. Marszałka Focha 5, 85-070 Bydgoszcz, tel. 523 251 502, Dział Promocji i Obsługi Widzów oraz przedsprzedaż biletów: tel. 523 251 655, fax 523 251 636. Kasa biletowa tel. 523 251 555. Obiekt dostosowany dla potrzeb osób niepełnosprawnych, www.operanova.bydgoszcz.pl 27

Otwarta Przestrzeń „Światłownia”, ul. Św. Trójcy 15, 85-224 Bydgoszcz, swiatlownia@onet.pl, www.swiatlownia.eu 44 Pałac Młodzieży, ul. Jagiellońska 27, 85-097 Bydgoszcz, tel. 523 210 081, www.palac.bydgoszcz.pl, dyr. Joanna Busz. Tutaj: Galeria Pałac 28 Pedagogiczna Biblioteka Wojewódzka im. Mariana Rejewskiego, ul. Skłodowskiej-Curie 4, 85-094 Bydgoszcz, tel. 523 413 074; www.pbw.bydgoszcz.pl, dyr. Ewa Pronobis-Sosnowska Polski Związek Chórów i Orkiestr Oddział w Bydgoszczy, ul. Toruńska 30, 85-023 Bydgoszcz, tel. 523 287 028. Prezes Eugeniusz Kubski, tel. 604 891 449, prezes@pzchio.bydgoszcz.pl Stowarzyszenie Artystyczne „MÓZG”, www.stowarzyszenie.mozg.art.pl, ul. Gdańska 10, 85-006 Bydgoszcz, tel. 523 455 195 30 Salezjańskie Stowarzyszenie Wychowania Młodzieży, ul. Salezjańska 1, 85-792 Bydgoszcz, www.dominiczek.salezjanie.pl, tel. 523 447 401 lub 523 766 739 Skrzynka na bajki, księgarnia dla dzieci, ul. Gdańska 22 (w podwórzu), 85-005 Bydgoszcz, tel. 501 338 969 Teatr Pantomimy „DAR”, www.dar.art.pl; e-mail: teatrdar@wp.pl, tel. 523 407 468, 602 572 021, 602 257 675 Teatr Polski im. Hieronima Konieczki, dyrektor: Łukasz Gajdzis, al. Mickiewicza 2, 85-071 Bydgoszcz, tel. 523 397 841, kasa główna/ info: pon.-pt. w godz. 14.00-19.00, weekendy/święta: trzy godziny przed spektaklem, tel. +48 523 397 818, tel. +48 885 607 090, bilety@teatrpolski.pl; kasa ul. Rejewskiego 3 (CH Auchan): codziennie w godz. 10.00-19.00, tel. 885 607 090, www.teatrpolski.pl 31 Towarzystwo Inicjatyw Kulturalnych, ul. Dworcowa 62/2, 85-009 Bydgoszcz, tel. 523 213 371, prezes Maria Papała 32 Towarzystwo Miłośników Miasta Bydgoszczy, ul. Jezuicka 4, tel./fax 523 225 196, 523 454 434, www.tmmb.pl, e-mail: biuro@tmmb.pl, skrytka pocztowa nr 17, 85-169 B 37, prezes Jerzy Derenda. Biuro Zarządu czynne pon.-pt. 9-15, sklep TMMB z bydgostianami, ul. Długa 15, czynny: pon.-pt. 10-18, sob. 10-14. 6

Towarzystwo Muzyczne im. Ignacego Jana Paderewskiego, ul. ks. Piotra Skargi 7, 85-018 Bydgoszcz, tel./fax 523 270 291, www.konkurspaderewskiego.pl, prezes prof. Katarzyna Popowa-Zydroń 33 Towarzystwo Operowe im. prof. Felicji Krysiewiczowej, ul. Focha 5, 85-006 Bydgoszcz, prezes Zenona Tomczak, tel. 603 993 852, sekretarz zarządu Danuta Święcichowska 27 Towarzystwo Polsko-Austriackie, Oddział B. ul. Stary Rynek 5, 85-104 Bydgoszcz, tel. 609 678 277, e-mail: lubomira.kubiak@gmail.com, prezes Lubomira Kubiak, dyżury w każdą drugą środę miesiąca 34 Towarzystwo Polsko-Niemieckie, ul. Fordońska 120. Dyżury w każdy trzeci poniedziałek miesiąca w godz. 13-16, e-mail: tpn1@wp.pl www. tpnbydgoszcz.bugs3.com, www.facebook.com/tpn.Bydgoszcz, prezes Danuta Szczepaniak-Kucik, tel. 504 100 024, sekretarz Krystyna Bender-Dudziak, tel. 605 666 936 Towarzystwo Polsko-Włoskie, Stary Rynek 22-24 (III p., wejście przez KATALOGI), tel. 523 238 008, dyżury: 1. środa miesiąca godz. 17-19, www.api.bydgoszcz.pl; api@api.bydgoszcz.pl, prez. Elżbieta Renzetti 35 Towarzystwo Przyjaźni Polsko-Francuskiej, Prezes: Beata Żmuda, tel. 693 925 911, wiceprezes: Maria Pastucha, tel. 694 582 721, www.tppf.byd.pl 11 Urząd Miasta, Biuro Kultury Bydgoskiej, ul. Jezuicka 14a, 85-102 Bydgoszcz, www.bydgoszcz.pl, tel. 525 858 189, Dyrektor Magdalena Zdończyk 36 Wędrowniczek – Klub Turystyczny, prezes Adam Czachorowski, tel. 523 251 635 WiMBP Biblioteka Główna, Bydgoszcz, ul. Długa 39, tel. 523 238 008, 523 399 200 – centrala; 523 287 390 – sekretariat, fax 523 287 390, e-mail: sekretariat@wimbp.bydgoszcz.pl, www.wimbp.bydgoszcz.pl. Dyrektor: Ewa Stelmachowska 35

Redakcja BIK prosi Państwa o weryfikację danych: bik@mck-bydgoszcz.pl czerwiec 2018 |

BIK | 23

w yd a r z e ni a Filharmonia Pomorska im. I.J. Paderewskiego 15.06.2018, piątek, godz. 19.00

100 lat niepodległości

Orkiestra Symfoniczna Filharmonii Pomorskiej Chór Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy Kai Bumann – dyrygent Iwona Socha – sopran Adam Kruszewski – baryton Bernard Mendlik – przygotowanie chóru Tomasz Kotwica – współpraca

8.06.2018, piątek, godz. 19.00

Tenoriada na święto województwa

Koncert pod patronatem Senatora Rzeczypospolitej Polskiej Andrzeja Kobiaka Orkiestra Symfoniczna Filharmonii Pomorskiej Maciej Sztor – dyrygent tenorzy: Mikołaj Adamczak Dawid Kwieciński Dionizy Wincenty Płaczkowski Łukasz Ratajczak Jacek Pawlewski – prowadzenie

Na estradzie będziemy podziwiać młodych, utalentowanych tenorów, absolwentów Akademii Muzycznych w Warszawie, Łodzi, Poznaniu i Bydgoszczy. Zapowiada się koncert wyjątkowo atrakcyjny i przyjemny także z tej racji, że będzie miał formułę turnieju, w którym zmierzą się utalentowani śpiewacy, nagrodą zaś dla zwycięzcy będzie stypendium (5 tys. zł) ufundowane przez senatora Andrzeja Kobiaka. O tym, który z tenorów zatryumfuje, zadecydują melomani, wysyłając SMS-y (szczegóły zostaną podane przed koncertem). Za pulpitem stanie Maciej Sztor – jeden z niewielu dyrygentów młodego pokolenia specjalizujący się w filmowych formach orkiestrowych przeznaczonych na dużą obsadę wykonawców, sam również pisze muzykę do filmów. Absolwent Akademii Muzycznej w Poznaniu w klasie dyrygentury symfonicznej Jerzego Salwarowskiego. Od 2013 stały dyrygent Warszawskiej Orkiestry Symfonicznej na Klassik – Sommerfestival w Niemczech. Koncertowi będzie także towarzyszyła akcja zbiórki pieniędzy dla poszkodowanych mieszkańców Sośna podczas zeszłorocznej, katastrofalnej nawałnicy, której skutki odczuwają do dzisiaj. 24 | BIK | czerwiec 2018

Wojciech Kilar: Angelus na sopran, chór mieszany i orkiestrę; Siwa mgła na baryton i orkiestrę; Exodus na chór mieszany i orkiestrę W programie następnego koncertu z okazji 100-lecia niepodległości będą wyłącznie dzieła wokalno-instrumentalne Kilara. Angelus z 1984, umuzyczniona wersja Pozdrowienia Anielskiego, napisany został z myślą o klasztorze jasnogórskim i uroczystości otwarcia po konserwacji tamtejszego ołtarza. Kompozytor uważał Angelus za pierwszy i najważniejszy ze swych utworów religijnych. Siwa mgła dedykowana została Andrzejowi Bachledzie. Inspiracją dla Kilara do stworzenia tego poematu wokalno-symfonicznego stała się podhalańska „nuta wierchowa”, jedna z dawnych, rzadkich i niezwykłych konstrukcji melodii ludowych. Wieczór zakończy Exodus, nazywany polskim Bolerem, który wpierw wzbudził kontrowersje i sprzeczne emocje, ostatecznie porwał swą siłą i dynamizmem publiczność na całym świecie. Partie solowe w Angelusie zaśpiewa uznana solistka Opery Krakowskiej Iwona Socha. Sopranistka jest finalistką i zwyciężczynią krajowych oraz międzynarodowych konkursów. W 2013 zdobyła prestiżowy laur Najlepszej Śpiewaczki Operowej w ramach ogólnopolskiej Teatralnej Nagrody Muzycznej im. Jana Kiepury. Artystka współpracuje z wiodącymi filharmoniaIwona Socha mi, scenami operowymi i operetkowymi w kraju i za granicą. Partię barytonu w Siwej mgle realizować będzie Adam Kruszewski – absolwent stołecznej Akademii Muzycznej. Jest m.in. laureatem zaliczanego do najbardziej prestiżowych w świecie Międzynarodowego Konkursu Wokalnego w ‘s-Hertogenbosch (Holandia). Od wielu lat współpracuje z Operą Adam Kruszewski

w yd a r z e ni a Narodową i Teatrem Wielkim w Warszawie, na scenach których wykreował wiele znamienitych ról. Koncert poprowadzi maestro Kai Bumann, szef artystyczny FP. Chór Akademicki Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy działa pod kierownictwem artystycznym Bernarda Mendlika. Zespół powstał w 1971 przy Instytucie Wychowania Muzycznego Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Bydgoszczy. 20.06.2018, środa, godz. 19.00

Klasyczna muzyka filmowa

Orkiestra Kameralna Capella Bydgostiensis Krzysztof Dobosiewicz – dyrygent

muzyka z filmów m.in.: Pluton, Star Trek, Lista Schindlera, Egzorcysta, Prometeusz Kolejny autorski projekt Krzysztofa Dobosiewcza, do którego nie trzeba specjalnie melomanów przekonywać, a zwłaszcza sympatyków muzyki filmowej. Tym razem zabrzmi hitowa klasyka z obrazów wielkiego ekranu, obsypanych najbardziej prestiżowymi nagrodami, z Oscarem na czele. Krzysztof Dobosiewicz od ponad 20 lat mieszka i pracuje w Finlandii, gdzie aktywnie popularyzuje muzykę polską przy okazji różnorodnych projektów artystycznych. 22.06.2018, piątek, godz. 19.00

Pod hiszpańskim niebem

Orkiestra Symfoniczna Filharmonii Pomorskiej José Maria Florêncio – dyrygent Łukasz Kuropaczewski – gitara

I. Albéniz – Suita hiszpańska op. 47 J. Rodrigo – Concierto de Aranjuez na gitarę solo i orkiestrę M. de Falla – El amor brujo J. Turina – Danzas fantásticas op. 22

Kultura muzyczna Hiszpanii należy do najstarszych w Europie. Jej cechą charakterystyczną jest specyficzne zróżnicowanie regionalne, wynikające z przemieszania kulturowego kraju na przestrzeni wieków, stąd słychać w niej napływowe elementy orientalne arabskie i żydowskie czy też cygańskie. Na jej wielbicieli czeka prawdziwa muzyczna fiesta. Na wstępie Albéniz, jedna z ważniejszych postaci w historii muzyki hiszpańskiej, który przyczynił się do wykreowania kompozytorskiej i pianistycznej hiszpańskiej szkoły narodowej. Jego Suite Española składa się przede wszystkim z tańców pochodzących z różnych prowincji Hiszpanii. Po czym kolejny wielki kompozytor hiszpański Rodrigo i jego bodajże najsłynniejszy koncert gitarowy w historii Concierto de Aranjuez, jaki bezsprzecznie przyniósł mu największą światową sławę. Następnie muzyka baletowa Czarodziejska miłość Falli, zaliczanego do czołówki kompozytorów europejskich 1. poł. XX w. Utwór został zamówiony jako gitanería (utwór cygański) przez Pastorę Imperio, andaluzyjską Cygankę, tancerkę flamenco, którą wówczas fascynowała się cała Hiszpania. Uważa się, że Falla tym utworem wprowadził muzykę hiszpańską i cygańską w sferę muzyki artystycznej. Ostatni utwór koncertu należy do Turina, również przedstawiciela narodowej szkoły hiszpańskiej. Danzas fantásticas są najbardziej znanym dziełem kompozytora.

Solista Łukasz Kuropaczewski jest absolwentem Akademii Muzycznej we Wrocławiu w klasie Piotra Zaleskiego oraz Peabody Conservatory of the Johns Hopkins University w Baltimore (klasa M. Barrueco). Występował z recitalami w Polsce, wielu krajach Europy, a także na Wyspach Kanaryjskich, w Japonii, Chinach, Kanadzie, USA, Meksyku oraz Panamie. Artysta jest wziętym wykładowcą gitary. Prowadzi też kursy i lekcje mistrzowskie. W hiszpańskie klimaty poprowadzi maestro José Maria Florêncio, dyrygent rodem z Brazylii, który za miejsce swego stałego pobytu wybrał Polskę. Sprawuje obecnie funkcję stałego gościnnego dyrygenta Orkiestry Kameralnej Capella Bydgostiensis, z którą współpracuje od przeszło 10 lat. 23.06.2018, sobota, godz. 19.00

Yukio Yokoyama – fortepian

Recital pod patronatem Wojewody Kujawsko-Pomorskiego Mikołaja Bogdanowicza W ramach programu NIEPODLEGŁA oraz z okazji 77. rocznicy śmierci Ignacego Jana Paderewskiego

w programie: Bach/Busoni – Chaconne Kreisler/Rachmaninow – Liebesfreud Yokoyama – Hommage a Rachmaninov – Vocalise Paderewski: Melodia Ges-dur op. 16 nr 2, Menuet G-dur op.14 nr 1, Kaprys nr 3 z Humoresek koncertowych op. 14 Chopin – Andante spianato i Grande polonaise brillante op. 22 Yukio Yokoyama urodził się w Tokio w 1971 r. W wieku 12 lat rozpoczął naukę gry na fortepianie w ramach Jun Date i kompozycji pod kier. Masayuki Nagatomi. Jako stypendysta rządu francuskiego w 1987 zaczął studiować w Konserwatorium Paryskim pod kierunkiem Jacques’a Rouviera, Vlada Perlmuttera i in. W 1990 ukończył studia w Paryżu z wyróżnieniem, w tym samym roku zdobył III nagrodę (pierwsza nie została przyznana) w XII Konkursie Chopinowskim w WarYukio Yokoyama szawie. Tym sukcesem Yokoyama oficjalnie rozpoczął działalność koncertową na całym świecie. Recital organizowany we współpracy z Towarzystwem Muzycznym im. I.J. Paderewskiego w Bydgoszczy. Filharmonia zastrzega sobie prawo zmian. Bilety do nabycia na www.bilety24.pl, w kasie biletowej FP oraz w Biurze Podróży „Wakacyjny świat”, ul. Magnuszewska 8, tel. 52 320 52 29 www.filharmonia.bydgoszcz.pl inf. Mariola Grochowina

czerwiec 2018 |

BIK | 25

w yd a r z e ni a Muzeum Okręgowe im. Leona Wyczółkowskiego

3.06.2018, godz. 11.00-13.00, Europejskie Centrum Pieniądza, ul. Mennica 4. Bilet wstępu: 3 zł od dziecka, bez zapisów

Dzień Dziecka w Muzeum

Spotkanie w ramach „Niedzieli w Muzeum” Z okazji Międzynarodowego Dnia Dziecka odbędziemy w podróż w czasie. Cofniemy się do dzieciństwa naszych prapradziadków, do czasów, gdy kształtowała się nowa niepodległa. Za kanwę naszego spotkania posłuży opowieść o pieniądzu. Opowiemy o systemach monetarnych zaborców oraz próbach stworzenia jednolitego obiegu pieniądza. Wykorzystując specjalnie przygotowane karty z zadaniami, będziemy odgadywać, co można było kupić w sklepie kolonialnym, i zaprojektować nakrycie głowy. Dowiemy się również, co lubił jadać marszałek Piłsudski, i zmienić mu stylizację wąsów. Po wysiłku intelektualnym zapraszamy na warsztaty, podczas których przekonamy się, co ma wspólnego komiks z banknotem. Sprawność fizyczną sprawdzimy podczas „Zawodów subiektów”, gdzie wzorem dawnych sprzedawców będziemy lawirować pomiędzy przeszkodami z delikatnym towarem. Na uczestników będzie czekała niespodzianka. 13 i 27 czerwca 2018, godz. 11.00-13.00, ul. Mennica 6, obowiązują zapisy

Maluchy w muzeum – środy sensoryczne dla najmłodszych

Zapraszamy maluchy w wieku do 3 lat do udziału w warsztatach sensorycznych. To wyjątkowy czas dla rodziców i kilkumiesięcznych maluszków. Podczas wesołej zabawy będziemy stymulować rozwój dzieci uaktywniając ich zmysły. Opłaty za warsztaty: 5 zł (bilet wstępu łączny dla dziecka i opiekuna). Obowiązują zapisy: tel. 525 859 914 lub 910 lub edukacja@muzeum.bydgoszcz.pl. 14.06.2018, godz. 18.00, Spichrze nad Brdą, ul. Grodzka 7-11 – wernisaż wystawy, wstęp wolny. Ekspozycja będzie czynna do 15 lipca.

Ptak bez przestrzeni. Georg Johann Tribowski – wczesne obrazy

Przygotowana przez Muzeum Narodowe w Szczecinie wystawa wskazuje źródła formalne i ikonograficzne twórczości Georga Johanna Tribowskiego – malarza urodzone26 | BIK | czerwiec 2018

Georg Johann Tribowski, Ptak bez przyszłości

go w niemiecko-kaszubskiej rodzinie w Gdyni, a po zakończeniu II wojny światowej przesiedlonego tymczasowo do Szczecina. Artysta spędził tu młodzieńcze lata, w 1964 r. emigrując do Hamburga. Szczecin, mimo wykluczenia, które go tu spotkało, uformował zasadnicze zainteresowania artystyczne twórcy. W okresie tym Tribowski zajmował się wyłącznie sztuką sakralną, odrzucając całkowicie panujący wówczas realizm socjalistyczny. W swych pracach podejmował głównie tematy, które pozwalały mu symbolicznie wyrazić ból i cierpienie. Stały się one zapisem emocji twórcy walczącego z brakiem przestrzeni dla swobodnego rozwoju. W kompozycjach tych Tribowski odwoływał się do malarstwa renesansowych twórców północnoeuropejskich, niemieckich ekspresjonistów oraz paryskich „nowoczesnych”. 14-15 czerwca 2018, Muzeum Wodociągów – Hala Pomp, ul. Gdańska 242, obowiązuje rejestracja

VII spotkanie Forum Dziedzictwa Sztuki Inżynieryjnej pt. „Zarządzanie szlakami dziedzictwa technicznego – problemy i wyzwania”

W ramach dwudniowego spotkania Forum Dziedzictwa Sztuki Inżynieryjnej w Bydgoszczy, poświęconego tematyce zarządzania szlakami kulturowymi dziedzictwa technicznego oraz turystyce industrialnej, przewidziane są wystąpienia oraz panel dyskusyjny ekspertów. Podczas spotkania, odbywającego się w ramach tegorocznych obchodów Roku Bydgoskiego Dziedzictwa Przemysłowego, uczestnicy zapoznają się m.in. z obiektami miejskiego, turystycznego Szlaku Wody, Przemysłu i Rzemiosła w Bydgoszczy TeH2O. Rejestracja na stronie www.muzeum. bydgoszcz.pl.

w yd a r z e ni a 21.06.2018, godz. 17.00, Galeria Sztuki Nowoczesnej, ul. Mennica 8. Bilet wstępu: 3 zł/osoba

Porozmawiajmy o sztuce

Wykład dra Mateusz Solińskiego pt. „Sztuka baroku”

Podczas najbliższego spotkania zostaną zaprezentowane naczelne idee sztuki barokowej Europy. W oparciu o analizę różnorodnych dzieł malarskich, m.in. mistrzów holenderskich, włoskich i hiszpańskich, zostanie przybliżona obyczajowość XVII-wiecznej Europy, podzielonej przez kontrreformację. Uczestnicy zajęć będą mieli również okazję zapoznać się z innymi formami artystycznej wypowiedzi obecnymi w czasach baroku: rzeźbą oraz architekturą. 23.06.2018, godz. 16.00, Galeria Sztuki Nowoczesnej, ul. Mennica 8 – wernisaż, wstęp wolny

Sztuka współczesna z kolekcji Wojciecha Fibaka

Wojciech Fibak to nie tylko utytułowany sportowiec, ale i znany kolekcjoner sztuki. Obecnie profiluje swój zbiór w kierunku polskiej sztuki współczesnej. Stąd główny nacisk kładziony jest na gromadzenie wybitnych dzieł artystów tworzących od 2. poł. XX w. do czasów nam współczesnych. W kolekcji znalazły się prace twórców, których nazwiska już na trwałe wpisały się w historię najnowszej sztuki, nie tylko polskiej, ale europejskiej i światowej. W kolekcji obowiązkowo znaleźli się zatem: Magdalena Abakanowicz, Jan Berdyszak, Jan Dobkowski, Tadeusz Dominik, Wojciech Fangor, Stanisław Fijałkowski, Stefan

Jan Berdyszak, XXVI, l. 60. XX w., akryl, płótno

O biekt miesi ąca :

Bolesław Cybis, Toaleta, 1928 Współzałożyciel Bractwa św. Łukasza, ugrupowania artystycznego o programie opartym na tradycjach malarstwa dawnego oraz perfekcyjnym warsztacie, jest autorem m.in. pełnych tajemniczego wdzięku, stylizowanych portretów kobiecych. Wpisują się one w oryginalną, archaizującą wizję plastyczną, przywodzącą na myśl XV-wieczne malarstwo włoskie i niderlandzkie. Z uwagi na ogromną popularność wizerunku czeszącej się dziewczyny oraz udział artysty w licznych wystawach, autor wykonał trzy wersje obrazu, różniące się nieznacznie szczegółami. Jedna z replik zaginęła, kolejna znajduje się w zbiorach Muzeum Narodowego w Warszawie. W okresie studiów w Szkole Sztuk Pięknych w Charkowie malarz należał do awangardowego Związku Siedmiu, czego reminiscencją jest zawarta w treści sygnatury „7”. Obraz można oglądać na wystawie Galeria Sztuki Nowoczesnej przy ul. Mennica 9. Inga Kopciewicz

Bolesław Cybis, Toaleta, 1928, olej, sklejka, 81×66 cm

czerwiec 2018 |

BIK | 27

w yd a r z e ni a 28.06.2018, godz. 16.30, Galeria Sztuki Nowoczesnej, ul. Mennica 8, obowiązują zapisy pod nr. tel. 693 24 24 59

Dziecięce Graffiti

Zajęcia dla osób z zespołem Downa oraz ich rodzin. Zapraszamy na nowo otwartą ekspozycję czasową „Sztuka współczesna z kolekcji Wojciecha Fibaka”. Podczas zajęć skupimy się na omówieniu zagadnień: abstrakcja, forma, kolor oraz wyobraźnia artysty. Spróbujemy również zaprojektować wzory, które następnie przeniesiemy na tekstylne torby. Europejskie Centrum Pieniądza, ul. Mennica 4

Nowa wystawa czasowa „Dzieje pieniądza. Między wielkimi wojnami (1918–1939)”

Wojcech Fangor, M89, 1967, olej, płótno

Gierowski, Izabella Gustowska, Jan Lebenstein, Jerzy Kałucki, Tadeusz Kantor, Bronisław Kierzkowski, Aleksander Kobzdej, Marcin Maciejowski, Jerzy Nowosielski, Teresa Pągowska, Wilhelm Sasnal, Kajetan Sosnowski, Leon Tarasewicz, Jan Tarasin, Jerzy Tchórzewski, Teresa Tyszkiewicz, Ryszard Winiarski, Andrzej Wróblewski, Jan Ziemski i in. Dzieła tych twórców należą do kanonu polskiej sztuki współczesnej, odzwierciedlając różne kierunki, nurty i tendencje w jej rozwoju: koloryzm, abstrakcję ekspresyjną i geometryczną, malarstwo materii, nową figurację, konceptualizm, konstruktywizm, nurt surrealistyczno-metaforyczny, a także przybliżając wybitne indywidualności, które wypracowały własną formułę artystyczną. – Zapraszamy na spotkanie z Wojciechem Fibakiem podczas otwarcia wystawy. – Kuratorskie oprowadzanie przez kolekcjonera odbędzie się 24 czerwca o godz. 12.00, wstęp wolny. inf. Inga Kopciewicz

24.06.2018, godz. 10.00–16.00, Exploseum, ul. Alfreda Nobla, wstęp wolny

Explo Niedziela

W programie imprezy m.in.: klasyki na starych konsolach – jeden budynków (1115) zmieni się w salon gier z legendarnymi konsolami, jak Atari, Nintendo, Pegasus, PS. A jak stare konsole, to i klasyczne gry. Zabawę nakręci Wirtualne Muzeum Konsol PreHistoria.pl. Trasa zwiedzania podczas wydarzenia obejmie budynki 1133 (Sala Alfreda Nobla), 1137 (produkcja nitrogliceryny), 1115 (Historia broni i uzbrojenia). Na najlepszych graczy czekają nagrody, a dla uczestników niespodzianki na trasie zwiedzania. 28 | BIK | czerwiec 2018

Celem wystawy jest prezentacja systemów monetarnych funkcjonujących w Polsce, Niemczech, ZSRR i krajach zachodnich w okresie dwudziestolecia międzywojennego, a także ukazanie gospodarczo-ekonomicznych funkcji pieniądza w tym okresie (hiperinflacja, wielki kryzys gospodarczy). Na wystawie ukazane są monety i banknoty: polskie, niemieckie, czechosłowackie, rumuńskie, litewskie, łotewskie, Wolnego Miasta Gdańska, radzieckie, a także krajów zachodnich. Podczas Steru na Bydgoszcz w plenerze Wyspy Młyńskiej będzie prezentowana wystawa „Statki bydgoskiego akwenu wodnego”, przygotowana przez Muzeum Kanału Bydgoskiego. Wystawy czasowe: Spichrze nad Brdą, ul. Grodzka 7-11 „Ptak bez przestrzeni. Georg Johann Tribowski – wczesne obrazy”. Wystawa czynna do 15 lipca 2018. Europejskie Centrum Pieniądza, ul. Mennica 4 „Dzieje pieniądza. Między wielkimi wojnami (1918-1939)”. Wystawa czynna do kwietnia 2019. „Skarb bydgoski”. Wystawa czynna do 31 grudnia 2018. Galeria Sztuki Nowoczesnej, ul. Mennica 8 „Sztuka współczesna z kolekcji Wojciecha Fibaka”. Wystawa czynna do 26 sierpnia 2018. Exploseum, ul. Alfreda Nobla „Rower po bydgosku”. Wystawa czynna do 31 marca 2019. Wystawy stałe: Zbiory Archeologiczne, ul. Mennica 2 „Na pograniczu Wielkopolski i Pomorza. Bydgoszcz i region u zarania dziejów”. „W grodzie Bydgosta. Tajemnice życia wczesnośredniowiecznych mieszkańców Bydgoszczy i okolic”. Europejskie Centrum Pieniądza, ul. Mennica 4 „Mennica bydgoska”. „Wyspa Młyńska – historia i teraźniejszość”. Galeria Sztuki Nowoczesnej, ul. Mennica 8 „Galeria Sztuki Nowoczesnej”. Dom Leona Wyczółkowskiego, ul. Mennica 7 „Twórczość Leona Wyczółkowskiego (1852-1936)”. Spichrze nad Brdą, ul. Grodzka 7-11 „Od Starego Rynku do placu Wolności. Spacer ulicami międzywojennej Bydgoszczy”. Exploseum, ul. Alfreda Nobla „EXPLOSEUM – Centrum techniki wojennej DAG Fabrik Bromberg”. inf. Natalia Szczerbińska

w yd a r z e ni a

23 czerwca 2018 roku, godz. 17.00-22.30 (Exploseum, godz. 15.00-20.00), wstęp wolny

Bydgoska Noc Muzealna

W ramach Bydgoskiej Nocy Muzealnej promowane będą wszystkie stałe ekspozycje oraz obiekty Muzeum należące do Szlaku TeH2O. Zbiory Archeologiczne, godz. 17.00-22.30 – 19.00 i 20.30 – zwiedzanie wystaw wraz z kuratorami. – 17.00-19.00 – „Wyspa maluchów” – zabawy z piaskiem kinetycznym (warsztaty dla najmłodszych). – 17.30-19.30 – „Gdzie zboże mieszkało” – warsztaty rodzinne z użyciem klocków Lego. Europejskie Centrum Pieniądza, godz. 17.00-22.30 – 19.15 i 21.00 – zwiedzanie wystaw wraz z kuratorami. – 17.00-19.00 – „Wodne historie” – eksperymentuj i poznawaj historię Bydgoszczy (warsztaty rodzinne). – 17.00-19.00 – „Zakręć Szlakiem” – sprawdź swoją wiedzę o Szlaku TeH2O i wygrywaj nagrody! – 18.30 i 20.00 – „W dawnej kuchni” – warsztaty rodzinne z dekorowania złotem. – 19.00-22.00 – „Skarby Szlaku TeH2O” – Klubu Fanów Szlaku zaprasza na interaktywną prezentację artefaktów ze szlakowej skrzyni. Galeria Sztuki Nowoczesnej, godz. 17.00-22.30 – 16.00 – „Sztuka współczesna z kolekcji Wojciecha Fibaka” – uroczyste otwarcie wystawy. Gość specjalny Wojciech Fibak. – 18.30-20.30 – „Mechaniczne rzeźby” – weź udział w rodzinnych warsztatach tworzenia modeli kół wodnych z bydgoskiej mennicy.

Dom Leona Wyczółkowskiego, godz. 17.00-22.30 – 17.00-22.00 – zwiedzanie wraz z kuratorem wystawy stałej. – 17.00-21.00 – „Układanka dla malucha” – wielkoformatowe puzzle z obrazem Leona Wyczółkowskiego. – 18.00-20.00 – „Zygzakiem ze szlakiem” – graficzne warsztaty rodzinne. Spichrze na Brdą, godz. 17.00–22.30 – 17.00-22.00 – zwiedzanie wystawy wraz z kuratorem. – 17.00-20.00 – „Muzealne zgadywanki” – zobacz, jak wiele wiesz – interaktywne zabawy i zgadywanki o historii bydgoskich Spichlerzy i Muzeum. – 17.00-20.00 – „Moja Niepodległość” – pokaż, czym jest dla Ciebie niepodległość, rozwiąż rebus i wygraj nagrodę (warsztaty rodzinne). Exploseum, godz. 15.00–20.00 Odkrywaj Exploseum i weź udział w muzealnej grze z nagrodami – samodzielne zwiedzanie ekspozycji stałej. Różne lokalizacje – start: ul. Mennica 2 – 20.00-21.00 – „Poszukiwacze skarbu” – odkryj, gdzie ukryty jest legendarny skarb (rodzinna gra terenowa). Wojciech Fibak

czerwiec 2018 |

BIK | 29

w yd a r z e ni a Teatr Polski w Bydgoszczy Do miasteczka przybędzie pewne rodzeństwo, które w błyskawiczny sposób wywróci wszystko to, co myślimy o bajkach, do góry nogami. W plątaninie przypadków i półprawd będą wchodzić z mieszkańcami miasta w rozmaite relacje, nawet w te, w które woleliby nie wchodzić. Dowiedzą się, czym kończy się kłamstwo, i doświadczą, że aby być szczęśliwym, nie trzeba wyjść za księcia i zamieszkać w zamku. Przecież w zamku jest nudno, lepiej zabić smoka i iść dalej w świat. Robić teatr na przykład.

Pchła Szachrajka, fot. Filip Kowalkowski

1.06.2018, piątek, godz. 10.00 Mała Scena TPB, czas trwania: 55 min bez przerwy. W spektaklu wykorzystywany jest stroboskop.

Jan Brzechwa – Pchła Szachrajka

reżyseria: Łukasz Gajdzis; scenografia: Aleksandra Semenowicz; występują: Małgorzata Witkowska, Paweł L. Gilewski, Marcin Zawodziński

2.06.2018, sobota, godz. 11.00 3.06.2018, niedziela, godz. 16.00 Mała Scena TPB, spektakl dla dzieci do lat 2, czas trwania: 30 min bez przerwy

Mleko

reżyseria: Paweł Łysak; współpraca dramaturgiczna: Michał Tabaczyński; instrumenty perkusyjne: Łukasz Maciej Szymborski; muzyka: Michał Dobrzyński; inspicjent: Hanna Gruszczyńska; występują: Emilia Piech, Mieczysław Franaszek, Jakub Ulewicz

Inteligenta, pełna humoru opowieść staje się niezwykle angażująca, co można dostrzec obserwując wypieki powstające na twarzach najbardziej wymagającej publiczności. Co więcej, wyzwanie podjęte przez świetne trio aktorskie będzie uciechą również dla rodziców, których perypetie małego stworzonka oczarują ponownie. 2.06.2018, sobota, godz. 17.00 3.06.2018, niedziela, godz. 11.00

Sprzedawcy bajek

reżyseria: Jakub Krofta; tekst i dramaturgia: Maria Wojtyszko; scenografia i kostiumy: Matylda Kotlińska; reżyseria świateł: Damian Pawella; muzyka: Vratislav Šrámek; choreografia: Aneta Jankowska; wideo: Jakub Lech; inspicjent: Hanna Gruszczyńska; obsada: Emilia Piech, Michalina Rodak, Małgorzata Witkowska, Paweł L. Gilewski, Mirosław Guzowski, Damian Kwiatkowski, Jerzy Pożarowski, Michał Surówka, Marian Jaskulski, Marcin Zawodziński

Mleko, fot. Marta Mróz

Paweł Łysak jako pierwszy w Polsce stworzył w zawodowym teatrze przedstawienie wyłącznie dla „najnajów”. Na podstawie perskiej opowieści zbudował wyjątkową inscenizację zabierającą najmłodszych w świat teatru – intensywny, dynamiczny i angażujący ich jako pełnoprawnych widzów. 7.06.2018, czwartek, godz. 19.00 8.06.2018, piątek, godz. 10.00 i 19.00 9.06.2018, sobota, godz. 19.00 – NOC TEATRÓW Duża Scena TPB – spektakl kameralny

Balladyna. Wojna wewnętrzna

Sprzedawcy bajek, fot. Marta Ankiersztejn

30 | BIK | czerwiec 2018

reżyseria, scenografia i światła: Justyna Łagowska; dramaturgia: Szymon Adamczak; muzyka: Robert Piernikowski; choreografia: Milena Czarnik; wideo: Tomasz Michalczewski; współpraca pedagogiczno-teatralna: Agnieszka Szymańska; inspicjent: Adam Pakieła; występują: Alicja Mozga, Dagmara Mrowiec, Andrzej Jakubczyk, Paweł Paczesny, Jakub Ulewicz, Marcin Zawodziński

w yd a r z e ni a

Beksińscy, fot. Dawid Stube

Balladyna, fot. Michał Szlaga

Justyna Łagowska podejmuje się realizacji mającego niemal 200 lat dramatu Juliusza Słowackiego w zupełnie nowej formie. Muzyczna konwencja spektaklu nadaje klasycznemu tekstowi niezwykłą dynamikę, a nielinearna narracja pozwala na dogłębną reinterpretację zdarzeń znad Gopła. 9.06.2018, sobota, godz. 19.00

NOC TEATRÓW

W nocy z 9 na 10 czerwca otwieramy dla Państwa Teatr Polski. W ramach obchodów tegorocznej Nocy Teatrów o godz. 19.00 zaprezentujemy spektakl Justyny Łagowskiej Balladyna. Wojna wewnętrzna. Po spektaklu planujemy także „wyprzedaż garażową” scenografii oraz rekwizytów pochodzących ze zdjętych z afisza przedstawień. Tego szczególnego wieczoru zapraszamy również do zobaczenia teatru od kulis. Wycieczka będzie okazją do poznania codziennej pracy realizatorów światła, akustyków i inspicjentów. Zajrzymy do aktorskich garderób, by chwilę potem znaleźć się w pełnej kostiumów pracowni krawieckiej. Spędzimy tę noc razem wśród dekoracji, plakatów i osób, które opowiedzą nam o Teatrze więcej, niż moglibyśmy przeczytać nawet w najlepiej prowadzonym archiwum. 15.06.2018, piątek, godz. 19.00 16.06.2018, sobota, godz. 19.00 17.06.2018, niedziela, godz. 16.00, Mała Scena TPB, czas trwania: 105 min bez przerwy

Beksińscy

reżyseria i opracowanie tekstu: Michał Siegoczyński; współpraca merytoryczna i redakcyjna: Zuzanna Bojda, Jarosław Murawski; scenografia: Weronika Ranke; muzyka: Kamil Pater; reżyseria świateł/projekcje wideo: Michał Głaszczka; ruch sceniczny: Alisa Makarenko; asystentka reżysera: Michalina Rodak; inspicjent: Mateusz Stebliński; występują: Michalina Rodak, Sylwia Zmitrowicz, Radomir Rospondek, Tomasz Taranta oraz Sun Xueer

Spektakl przedstawiający w nielinearny sposób historię o ogromnej samotności i niemożności okazywania uczuć, ale też o miłości, która jest źródłem akceptacji i zrozumienia nawet najbardziej irracjonalnych zachowań i postaw. To opowieść o sztuce, która jest nie tylko eksploracją własnej podświadomości, ale również ucieczką od samego siebie. 21.06.2018, czwartek, godz. 11.00 – pokaz przedpremierowy 21.06.2018, czwartek, godz. 17.00 – Premiera 22.06.2018, piątek, godz. 18.00 23.06.2018, sobota, godz. 17.00 24.06.2018, niedziela, godz. 11.00 Duża Scena TPB

Joël Pommerat – Kopciuszek

reżyseria: Łukasz Gajdzis; tłumaczenie: Łukasz Gajdzis; scenografia: Katarzyna Tomczyk; kostiumy: Maja; choreografia: Dorota Furmaniuk; reżyseria świateł: Robert Łosicki; muzyka: Kamil Pater; współpraca dramaturgiczna: Daria Sobik; asystentka reżysera: Michalina Rodak; inspicjent: Adam Pakieła; obsada: Katarzyna Figura, Dagmara Mrowiec-Matuszak, Emilia Piech, Michalina Rodak, Marian Jaskulski, Michał Surówka, Jakub Ulewicz, Marcin Zawodziński Francuski dramatopisarz przepisał na nowo znaną na całym świecie baśń, czyniąc z niej błyskotliwą opowieść o dojrzewaniu, godzeniu się ze stratą i walce o własne poczucie wartości. Kopciuszek, by osiągnąć szczęście, nie musi już wychodzić za księcia. Nie zamieszka w pałacu, choć zapewne będzie żyć długo i szczęśliwie. Nim to się jednak stanie, musi pogodzić się ze śmiercią swojej matki. Pommerat w sposób bezkompromisowy porusza się po terenach nieprzetartych, podejmując szczery i otwarty dyskurs z młodzieżą. Tematy takie jak śmierć czy przechodzenie przez proces żałoby to wciąż tabu, a poruszanie ich musi wiązać się z przekraczaniem pewnych granic. inf. Paulina Wenderlich

IK-u IKÓW B CZYTELN A L D ET w cenie -u LNY BIL rem BIK e m TEATRA u n zł ! kl: co w y m Z c zer w ilety na spek ta b y c s o iń g s B ek ńskie iegoc z y rminie: ichała S w reż . M apraszamy w te z . 19.00 Z o god . 16.00 ze r wc a z 15 i 16 cc zer wca o godzakupu maksymalnie ia do cenie. n w o r a z 17 ra p u ocyjnej

BIK-u prom ektakl w zemplarz Jeden eg ów na jeden sp 4 bilet

w yd a r z e ni a Galeria Miejska bwa w Bydgoszczy wystawa czynna do 3.06.2018

Sebastian Krzywak: Flatten image

kurator: Przemek Sowiński koordynatorka: Danka Milewska Tytuł wystawy zaczerpnięty został z programu PhotoShop nieprzypadkowo. W pracach Krzywaka w naturalny sposób odbijają się rozwiązania pochodzące z cyfrowej rzeczywistości, inspirowane bardziej lub mniej świadomie sposobem działania narzędzi z programów graficznych.

12.06.2018, godz. 18.00 – otwarcie wystawy. Wystawa czynna do 29 lipca

III Ogólnopolski Konkurs Malarski im. Leona Wyczółkowskiego – wystawa pokonkursowa

kurator wystawy: Jolanta Chmara Do drugiego etapu konkursu stanęło 72 artystów. Jury w składzie: Beata Ewa Białecka, prof. Roman Gajewski, prof. Joanna Imielska, dr Janusz Kapusta, prof. Aleksandra Simińska, wyłoniło 59 laureatów. Tematyka prac oraz ich malarska interpretacja zależały wyłącznie od twórców, co zaowocowało przeglądem i konfrontacją najróżniejszych artystycznych postaw i nurtów współczesnego polskiego malarstwa. Organizator Konkursu: ZPAP Okręg Bydgoski, współorganizator: Galeria Miejska bwa w Bydgoszczy.

III Ogólnopolski Konkurs Malarski im. Leona Wyczółkowskiego – posiedzenie jury

28.06.2018 – 28.07.2018

OKO Prolog Sebastian Krzywak, bez tytułu, 2018, technika własna, płótno, 180×130 cm, fot. Wojciech Woźniak

Sebastian Krzywak (ur. w 1979 r.) – ukończył studia na Wydziale Malarstwa ASP w Poznaniu. Dyplom w 2005 r. w pracowni prof. W. Dudkowiaka. Od 2015 r. asystent w I Pracowni Malarstwa prof. A. Leśnika w Katedrze Interdyscyplinarnej na WEAiK Uniwersytetu Artystycznego w Poznaniu, współpracuje ze School of Form w Poznaniu. wystawa czynna do 3.06.2018

Synteza Sztuk 2018

Wydarzenie artystyczne o randze międzynarodowej organizowane przez Zakład Wzornictwa UTP w Bydgoszczy w partnerstwie z Galerią Miejską bwa w Bydgoszczy, Akademią Muzyczną w Bydgoszczy, Uniwersytetem Artystycznym w Poznaniu i Uniwersytetem Narodowym w Chmielnickim na Ukrainie. Zamysłem festiwalu jest prezentacja aktywności twórczej artystów „stowarzyszonych intelektualnie” z bydgoskim wzornictwem, reprezentujących wiele dziedzin kreacji. 32 | BIK | czerwiec 2018

OKO Prolog jest wstępem do Międzynarodowych Spotkań Nieprzypadkowych OKO NIGDY NIE ŚPI, które odbędą się w dniach 1–4 lipca 2018 w Pałacu w Ostromecku. 28.06.2018, godz. 18.00, Galeria Miejska bwa

Wernisaż wystawy Twarz i Maska: Werner Herzog kurator: Wojciech Luchowski współpraca: Tomasz Zieliński

– Lucki Stipetić – dyrektor Werner Herzog Filmproduction – rozmowa wideo – prof. Krzysztof Kozłowski: Fitzcarraldo to ja. O filmach fabularnych Wernera Herzoga – wykład

Wystawa prezentująca 20 fotosów z kinematograficznego dorobku Wernera Herzoga koncentruje się na ukazaniu relacji i inspiracji pomiędzy malarstwem a filmowym językiem reżysera. Ekspozycja, przybierając formę multimedialnej instalacji, przywołuje osobliwą galerię obrazów, w której niczym sen pojawiają się filmowe kadry, portrety bohaterów – podświadoma projekcja

w yd a r z e ni a niezdefiniowanych obszarów rzeczywistości. Tym samym otwiera pole do poszukiwania odpowiedzi na jedno z najważniejszych pytań stawianych przez Herzoga: kim właściwie jesteśmy jako ludzie. 29.06.2018, godz. 18.00, prywatna wieża przy ul. św. Trójcy 35/52

Otwarcie wystawy fotografii Piotra Różyckiego Czarny Piotruś – impreza towarzysząca

Po wernisażu możliwość zwiedzania tylko po uprzednim kontakcie mailowym: fundacjarozruch@gmail.com. 30.06.2018, godz. 18.00, Galeria Miejska bwa prof. Marcin Giżycki – wykład oraz pokaz filmu Szklane serce 4.07.2018, godz. 19.00, Galeria Miejska bwa prof. Zbigniew Mikołejko – Wampir niejedno ma imię – wykład 5.06.2018, godz. 18.00 – otwarcie wystawy. Wystawa czynna do 21 czerwca

Dyplomy 2018 – wystawa prac dyplomowych studentów architektury wnętrz utp

Współczesna architektura jest niezwykle wizjonerską i niełatwą dyscypliną. Młodzi projektanci muszą stworzyć i zaproponować na tyle ponadczasowe i przyszłościowe rozwiązania, aby przetrwały próbę czasu. Swoje koncepcje i projekty tworzą, uwzględniając oraz analizując spektrum czynników, zależności i współzależności. Na wystawie będziemy mogli zobaczyć, jak w tym roku studenci architektury wnętrz UTP w Bydgoszczy podejmują próby rozwiązania niełatwych zagadnień zagospodarowania i adaptacji czy rewitalizacji przestrzeni przede wszystkim na terenie Bydgoszczy i najbliższych okolic.

Sztuka w samo południe. Warsztaty dla seniorów: 1.06.2018, godz. 12.00, wstęp wolny

Sztuka gestu, czyli spotkanie z mową ciała prowadzenie: Ewa Lewandowska

Podczas warsztatów wytłumaczymy podstawowe znaczenia gestów. Uczestnicy będą rozpoznawać zachowania osób znanych z mediów, sami również spróbują je zdefiniować u siebie. Poznają podstawy mowy ciała. Całość podane w lekkiej, rozrywkowej formie.

Bydgoska Akademia Sztuki 6.06.2018, godz. 18.00, wstęp wolny Bogna Derkowska-Kostkowska: Struktura urbanistyczno-architektoniczna Bydgoszczy w kontekście rozwoju industrializacji w czasach zaboru pruskiego. 20.06.2018, godz. 18.00, wstęp wolny dr Joanna Bielska-Krawczyk: Tajemne ścieżki między obrazami i słowami – czyli o tym, jak obrazy trafiają do wierszy. 23.06.2018, godz. 18.00

Noc Performance 2018

kuratorka: Danka Milewska Wystąpią: Léann Herlihy – ukończyła z wyróżnieniem studia w zakresie rzeźby i świadomości przestrzennej na Uniwersytecie Artystycznym w Poznaniu w 2016 r. Występowała

wystawa czynna do 3.06.2018

Karuzela – wystawa prac dzieci uczestniczących w warsztatach Dziecko na warsztat

kuratorki: Agnieszka Gorzaniak, Karolina Pikosz

21-22 czerwca 2018

Euroshorts

Europejski festiwal filmowy, który od 25 lat promuje i wspiera młodych artystów oraz wybitne osiągnięcia w filmie krótkometrażowym. W tym roku po raz drugi Galeria Miejska bwa w Bydgoszczy wspólnie z Fundacją Młodego Kina zaprasza na przegląd najciekawszych filmów. 21 czerwca, godz. 16.00 Zestaw „Euroshorts dla dzieci” 21 czerwca, godz. 18.00 Zestaw „Najlepsze filmy z festiwalu Euroshorts 2017” 22 czerwca, godz. 18.00 Zestaw „Amerykański Film Reklamowy 2017. Sztuka i technika”

Léann Herlihy, a wolf in sheep’s clothing, fot. Jordan Hutchings. Dzięki uprzejmości artystki

czerwiec 2018 |

BIK | 33

w yd a r z e ni a zarówno w kraju, jak i za granicą, m.in. w Irlandii, Wlk. Brytanii, Islandii, Norwegii, Niemczech, Polsce i Słowacji, a jej twórczość jest obserwowana i oceniana również w USA. Grzegorz Bożek – studia ukończył w 2015 r. na Uniwersytecie Artystycznym w Poznaniu. Praktykuje z poezją, poruszając się w obszarze malarstwa, tekstu, performance’u, słuchowiska. W wizualnych i werbalnych zdarzeniach opowiada o osobistym doświadczeniu sytuacji peryferyjnych.

Rezydencje artystyczne w Galerii Miejskiej bwa w Bydgoszczy

kuratorka rezydencji: Danka Milewska Cristina Ferreira & Ana Barata Martins (Portugalia) Małgorzata Kaczmarek (Polska): Ćwiczenia z fitosocjologii stosowanej

Galeria Miejska bwa Galeria Kantorek wystawa czynna do 22.06.2018

Joanna Imielska: Notatki z podróży

Joanna Imielska urodziła się w Bydgoszczy. W latach 1983c1988 studiowała w Państwowej Wyższej Szkole Sztuk Plastycznych w Poznaniu (obecnie Uniwersytet Artystyczny). Dyplom uzyskała w pracowni rysunku prof. Izabelli Gustowskiej. Od 1989 roku pracuje na poznańskim Uniwersytecie Artystycznym, od 2013 na stanowisku profesora zwyczajnego, od 1994 prowadzi pracownię rysunku. W latach 2002–2008 pełniła funkcję prodziekana, a w latach 2008–2016 dziekana Wydziału Edukacji Artystycznej Uniwersytetu Artystycznego w Poznaniu. W latach 1990–1991 i 1997 była stypendystką Ministra Kultury i Sztuki oraz Ministra Kultury w 2005 roku. W 2014 odznaczona Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”. Zajmuje się rysunkiem i malarstwem. Autorka cykli: Czas, Labirynty, Mikrokosmosy, Sztuka czy sztuczki, Notatki z podróży. „Tematem, który w szczególny sposób mnie interesuje i ciągle poszukuję nowych rozwiązań w tym obszarze, jest Czas. Podążając za Heideggerem, w centrum swej sztuki stawiam bycie-w-świecie, które zawsze rozwija się w czasie. Prowadząc rozważania o czasie, dokonuję przemiany tego, co realne na symboliczne, przejście przedmiotu w syntetyczny znak staje się dla mnie celem nadrzędnym, stosuję widzenie analityczne, wielowarstwowe. Moje prace opowiadają o czasie, a moje tworzenie wymaga czasu, w ten sposób namacalnie go doświadczam, sam proces powstawania prac wydaje się równie ważny, jak efekt końcowy. Precyzja moich działań nie pozwala mi niczego przyśpieszać, prace przybierają charakter osobliwej mandali, wszystko płynie i narasta swoim rytmem pełnym harmonii, skupienia i spokoju. Odbywam swoisty rytuał, w który włączone jest dzianie się pomiędzy”, moje osobiste spowolnienie czasu, wprowadza mnie w stan medytacji. Na Notatki z podróży składają się prace dedykowane konkretnym miastom, takim jak: Poznań, Bydgoszcz, Mie34 | BIK | czerwiec 2018

Działanie Cristiny Ferreiry i Any Martins – artystycznego duetu z Portugalii – opiera się na eksplorowaniu procesów angażujących społeczność obcokrajowców w Bydgoszczy. Artystki w oparciu o kulturę codzienności i praktykę performatywną uaktywniać będą procesy kokreacji i wspólnego tworzenia sceny kulturalnej miasta. Ćwiczenia z fitosocjologii stosowanej Małgorzaty Kaczmarek to propozycja posthumanistycznego spojrzenia na otaczający nas świat roślin. Artystka w wyniku obserwacji zachowań społecznych roślin stworzy opowieść o relacjach międzyludzkich oraz pokaże świat roślin poprzez relacje społeczne, odmienne od tych znanych w naszej kulturze. inf. Danuta Pałys

dzianka, Ostrawa, Szanghaj. To zapis czasu spędzonego w określonej przestrzeni, próba uchwycenia specyficznego klimatu miejsca, ale przefiltrowanego przez moje bardzo osobiste i subiektywne spojrzenie”. Joanna Imielska

29.06.2018, godz. 18.00 ‒ wernisaż wystawa czynna do 25 sierpnia

Grażyna Dobrzelecka: W zawieszeniu

Grażyna Dobrzelecka, Złoty chłód, 2018, collage na papierze, 20×30 cm

Grażyna Dobrzelecka jest artystką wizualną zajmującą się oprócz malarstwa grafiką warsztatową, małą rzeźbą, instalacją oraz książką artystyczną. Pochodzi z Bydgoszczy, ale kilka lat mieszkała w Toruniu, w Wielkiej Brytanii oraz w Krakowie. Ukończyła malarstwo na uniwersytecie w Edynburgu w 2010 roku i brała udział w licznych wystawach zagranicznych. W lutym 2017 powróciła do rodzinnego miasta. W swojej pracy wykorzystuje rozmaite, często mało znaczące materiały, które stanowią odniesienie do uczuć i relacji międzyludzkich. Na wystawie będzie można zobaczyć dawne oraz najnowsze prace. Instalacja z podwieszanych obiektów oraz rysunków poruszy zagadnienie momentu niepewności oraz oczekiwania, które towarzyszą nam każdego dnia. Będzie to pierwsza wystawa artystki w Polsce. inf. Elżbieta Kantorek

w yd a r z e ni a Galeria Farbiarnia Wystawa czynna do 22 czerwca, od poniedziałku do piątku w godz. 10.00-17.00, ul. Pomorska 68a/1. Wstęp: 5 zł

Bogdan Dziworski – f/5.6 – wystawa fotografii

Fotografie Bogdana Dziworskiego należą do kanonu polskiej fotografii powojennej. Wszystkie czarno-białe, klasyczne w formie i treści wyrazu. Przedstawiają złapane i zapisane na błonie fotograficznej chwile z życia zwykłych ludzi. Młodych i starych, ładnych i brzydkich, podczas pracy i w czasie zabawy. Robione trochę jakby przy okazji, przez wiele lat były „trzymane w szafie”. I choć pierwszy album pt. My View ukazał się w 1981 r. w Wiedniu, większość zdjęć Dziworskiego ujrzało światło dzienne dopiero w latach 90., kiedy to można je było podziwiać na wystawach zorganizowanych w Warszawie, Krakowie, Wrocławiu i Berlinie. Bogdan Dziworski – urodzony w 1941 r. pomiędzy Łodzią i Krynicą. Wybitny fotograf, operator, reżyser i scenarzysta filmowy. W 1965 r. ukończył wydział operatorski PWSTiF w Łodzi, w 1994 r. otrzymał tytuł doktora, a w 2002 profesora zwyczajnego. Współpracował z Polską Kroniką Filmową, Łódzką Wytwórnią Filmów Oświatowych oraz Przedsiębiorstwem Realizacji Filmów „Zespoły Filmowe”. Jest autorem wielu znakomitych filmów dokumentalnych, głównie krótko- i średniometrażowych. Wiele z nich zdobywało nagrody na najbardziej liczących się festiwalach filmowych. Jeden z najbardziej charyzmatycznych i wpływowych wykładowców fotografii i operatorstwa, dziekan Wydziału Radia i TV Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach, wykładowca najważniejszych polskich szkół filmowych.

Bogdan Dziworski, Łódź, 1964, fotografia

Bogdan Dziworski, Łódź, 1965, fotografia

Bogdan Dziworski, Łódź, 1964, fotografia

czerwiec 2018 |

BIK | 35

w yd a r z e ni a Opera Nova w Bydgoszczy 1.06.2018, godz. 17.00 2.06.2018, godz. 11.00 i godz. 17.00 3.06.2018, godz. 17.00

Królewna Śnieżka i siedmiu krasnoludków – balet dla dzieci

muzyka: Bogdan Pawłowski kierownictwo muzyczne: Henryk Wierzchoń choreografia: Henryk Konwiński scenografia: Anna Sekuła Baletowa wersja znanej baśni braci Grimm, skomponowana przez Bogdana Pawłowskiego w 1970 r., przyniosła autorowi ogromną popularność. Pierwsza realizacja w bydgoskiej Operze miała miejsce w 1975 r., zatem jej ówcześni mali widzowie mogą teraz przyprowadzać na spektakl swoje wnuki. Kolejne wystawienia baletowej „Śnieżki…” miały miejsce: w 1983 oraz w 2000 r. (już na scenie Opery Nova). Ta ostatnia wersja doczekała się 111. przedstawienia i cieszy się nieustającą sympatią młodych widzów. Pocieszamy tych, którzy nie wybiorą się na balet w czerwcu, że po wakacjach Opera rozpocznie 62. sezon artystyczny tym właśnie tytułem. 6.06.2018, godz. 19.00, amfiteatr przy Operze Nova, wstęp wolny

Kierownictwo muzyczne: Maciej Figas, Piotr Wajrak Wykonawcy: Soliści, Chór i Orkiestra Opery Nova

Po raz czwarty zapraszamy mieszkańców Bydgoszczy i turystów na koncert plenerowy, którego repertuar tworzą arie, duety, najpiękniejsze sceny chóralne i fragmenty instrumentalne ze słynnych oper, operetek oraz utwory o lżejszym charakterze w aranżacjach znanych m.in. z koncertów sylwestrowych. Jak wszędzie, gdzie organizowane są koncerty promenadowe, ich ważnym atutem jest popularyzacja i promocja muzyki klasycznej. 8.06.2018, godz. 19.00 9.06.2018, godz. 19.00 10.06.2018, godz. 18.00

Zemsta nietoperza – operetka Johanna Straussa

kierownictwo muzyczne: Maciej Figas inscenizacja i reżyseria: Grzegorz Boniecki scenografia oryginalna: Marian Stańczak adaptacja scenografii w 2010 r. : Mariusz Napierała choreografia: Teresa Kujawa przygotowanie chóru: Henryk Wierzchoń

Koncert plenerowy Operowe rendez-vous

z okazji Święta Województwa Kujawsko-Pomorskiego oraz w ramach promocji Projektu „Modernizacja Opery Nova”

Zemsta nietoperza, fot. Marek Chełminiak

Arcydzieło Johanna Straussa to kolejny „długodystansowiec” wśród przedstawień z bieżącego repertuaru Opery Nova: to trzecia w historii teatru inscenizacja, obecna na afiszu od 1995 r. Ta zarazem elegancka komedia salonowa, bal maskowy i wiedeńska krotochwila pasuje do świętowania jubileuszu. Zemsta nietoperza to przede wszystkim wspaniała muzyka: arie, przed którymi drżą śpiewacy, gdyż wymagają wielkiej rozpiętości głosu, walce, polki oraz dowcipne i intrygujące libretto. To już 127. spektakl. 22.06.2018, godz. 19.00 23.06.2018, godz. 19.00 24.06.2018, godz. 18.00

Romeo i Julia – balet Sergiusza Prokofiewa Choreografia: Paul Chalmer Kierownictwo muzyczne: Maciej Figas Scenografia: Diana Marszałek Kostiumy: Agata Uchman Reżyseria świateł: Maciej Igielski

36 | BIK | czerwiec 2018

w yd a r z e ni a Do swoich utworów scenicznych pisał libretta w oparciu o literackie pierwowzory, co zapewniało jedność słowa, muzyki i obrazu. Dzieło Prokofiewa, jednego z najważniejszych kompozytorów XX wieku, czerpie wiele z Szekspira: komedia przeplata się z tragedią, liryzm z groteską, powaga z lekkością. W swych utworach twórczości Prokofiew pozastawiał swój podobny „znak rozpoznawczy” – discordia concors : fantazję i uporządkowanie, klasykę i nowatorstwo, motoryczność i liryzm, zaskakującą groteskową oryginalność. Prokofiew wprowadził na scenę wyraziste

obrazy muzyczne, prawdę ludzkich uczuć, z oryginalną inwencją muzyczną przetwarzał literacki pierwowzór. Każda z postaci ma swój charakterystyczny motyw przewodni, indywidualny portret muzyczny. Kapitalne są także sceny rodzajowe i zbiorowe. W lipcu przerwa urlopowa. Kasa biletowa czynna od 1 sierpnia – sprzedaż biletów także online. inf. Ewa Chałat

Wojewódzka i Miejska Biblioteka Publiczna Godzinami o książkach – Dyskusyjne Kluby Książki w WiMBP

18 Dyskusyjnych Klubów Książki działa w filiach Wojewódzkiej i Miejskiej Biblioteki Publicznej. Szczegóły dotyczące ich działalności publikowane są na: biblioteka. bydgoszcz.pl/dzialalnosc-dodatkowa/dkk/. Realizowany przez WiMBP przy wsparciu finansowym Instytutu Książki program DKK obejmuje także spotkania autorskie.

1.06.2018, godz. 19.00, wstęp bezpłatny

Poszerzenie pola dźwięku

Nazwa „Poszerzenie pola dźwięku” nawiązuje do powieści Michela Houellebecqa z 1994 r. i jest trzecią odsłoną cyklu muzycznego uzupełniającego ofertę kulturalną miasta. Od kilku lat na poddaszu Wojewódzkiej i Miejskiej Biblioteki Publicznej w Bydgoszczy odbywają się koncerty, prezentacje i zajęcia warsztatowe, które w świadomości odbiorców utrwaliły się jako muzyczne wydarzenia na Strychu. Warunki akustyczne oraz wyjątkowa atmosfera miejsca przyciągają twórców ambitnych, nietuzinkowych, o ugruntowanej pozycji artystycznej. W ciągu kilku lat Strych stał się ważnym miejscem na muzycznej mapie kraju. W czerwcu zapraszamy na koncert Emitera oraz warsztaty muzyczne z cyklu Tracklista. 7.06.2018, czwartek, godz. 18.00-20.00

Targowisko Kultury

12.06.2018, godz. 18.00, Biblioteka Główna WiMBP, Sala Wykładowa

Spotkanie z Michałem Wójcikiem

– historykiem, dziennikarzem. Absolwent Instytutu Historycznego Uniwersytetu Warszawskiego. Pracował w Radiu Zet. Związany był z tygodnikiem Przekrój oraz Mówią wieki. Przez wiele lat pełnił funkcję redaktora naczelnego czasopism Focus i Focus Historia. Współtwórca programów historycznych dla TVN Warszawa, Discovery Historia, TVP Historia. Autor książek: Powstanie warszawskie, Błyskawiczny przewodnik historyczny po Warszawie oraz Błyskawiczny przewodnik historyczny po Warszawie: 50 nowych miejsc i tras (wraz z M. Łubieńskim), Teraz’44: historie (wraz z M. Dziedzicem), Made In Poland, Ptaki drapieżne oraz Ostatni (wraz z E. Maratem), Królestwo we mgle (wraz z Z. Posmysz). Bydgoskie spotkanie połączone będzie z promocją najnowszej książki M. Wójcika pt. Baronówna. Wstęp za okazaniem wejściówek (do odbioru od 5.06.2018, godz. 16.00, w Wypożyczalni Biblioteki Głównej, Stary Rynek 24 – pierwszeństwo mają członkowie Dyskusyjnych Klubów Książki). inf. Lucyna Partyka

Na Targowisko Kultury zapraszamy wszystkich, dla których ważny jest fizyczny, dosłowny, namacalny z nią kontakt. Tu spotykają się książkowi fetyszyści, winylowi maniacy, amatorzy fotografii analogowej, miłośnicy komiksów. Uwalniają książki zalegające na półkach, płyty i filmy, gry, instrumenty, aparaty, kamery i sprzęt RTV. Pora dać im nowe życie, niech ucieszą innych konsumentów kultury. Spotykamy się w każdy 1. czwartek miesiąca. Sprzedaż? Wymiana? To zależy od Ciebie – my tylko stwarzamy okazję. Udział w Targowisku Kultury jest bezpłatny. 7, 21 czerwca 2018, godz. 18.00

Projektor

Na strychu biblioteki prócz ciekawych filmów czekać będą na Was leżaki i wygodne pufy. W sercu miasta, za darmo. Każdego miesiąca prezentujemy nowy zestaw filmów; wśród nich absolutne klasyki i obrazy mniej popularne, te ambitne i zupełnie rozrywkowe. Od marca 2017 r. podejmujemy współpracę z „Bulwarem filmowym”. Poza współdziałaniem w zakresie programowym w ramach Projektora odbywają się prelekcje dotyczące teorii i historii kina. czerwiec 2018 |

BIK | 37

w yd a r z e ni a Wybrane zajęcia edukacyjne w czerwcu 2018:

6, 13, 20, 27 czerwca 2018, godz. 18.00-19.00

Konwersacyjny klub językowy Deutsch Mit Spaß

Raz w tygodniu w bibliotece spotyka się grupa pasjonatów, by porozmawiać w jęz. niemieckim z ludźmi innych kultur i ciekawych zainteresowań. Jest to doskonała okazja, aby sprawdzić swoje możliwości lingwistyczne i podszlifować język obcy w czasie nieformalnych rozmów, gier, zabaw i innych aktywności.

Prokultura

Karta ProKultura to karta biblioteczna Wojewódzkiej i Miejskiej Biblioteki Publicznej w Bydgoszczy, która poza standardową funkcją dostępu do zbiorów biblioteki umożliwia jej posiadaczom uzyskanie rozmaitych korzyści poza murami książnicy. To karta rabatowa, umożliwiająca zakup tańszych biletów na wydarzenia kulturalne w Bydgoszczy i uprawniająca do zniżek w restauracjach, księgarniach i punktach usługowych. Dzięki współpracy z instytucjami kultury i lokalnymi firmami sprawiamy, że czytanie się opłaca. Karty biblioteczne z hologramem programu ProKultura są dostępne w Wypożyczalni Głównej lub filiach bibliotecznych na terenie całego miasta. Udział w Programie jest bezpłatny. Partnerami programu ProKultura są m.in. Opera Nova, Filharmonia Pomorska, Teatr Polski, Exploseum i Muzeum Okręgowe, Miejskie Centrum Kultury, kino Orzeł, Muzeum Wojsk Lądowych, Leśny Park Kultury i Wypoczynku Myślęcinek. Specjalną ofertę dla Czytelników przygotowały też kawiarnie i restauracje, księgarnie, kręgielnie i wiele innych firm. Szczegóły na www.prokultura.net. 22.06.2018, godz. 18.00

PechaKucha Bydgoszcz

PechaKucha to nowoczesna forma prezentacji multimedialnej. Podczas spotkania na Strychu można będzie posłuchać prezenterów dzielących się swoimi pasjami, projektami, pomysłami, inspiracjami i sztuką. Zabawny i kreatywny sposób przedstawienia polega na wykorzystaniu formuły 20x20 (20 slajdów i 20 sekund na slajd), co daje nam 6 minut i 40 sekund na prezentację. 22 czerwca o 18.00 na Strychu pojawią się nietuzinkowi ludzie, którzy stworzą przytulną atmosferę i poruszą wiele ciekawych tematów.

5.06.2018, godz. 17.00, WiMBP (Filia nr 3 dla dorosłych i dla dzieci, ul. Grunwaldzka 33) Poza rzeczywistością – wystawa zdjęć Ezo Oneir połączona z promocją książki pt. „Burze na słońcu”. 6.06.2018, godz. 11.00, WiMBP (Filia nr 3 dla dorosłych i dla dzieci, ul. Grunwaldzka 33) Szlakiem Wody, Przemysłu i Rzemiosła TeH2O: co kryje tajemniczy kuferek – prowadzenie: koordynator „Szlaku TeH2O”. 7.06.2018, godz. 15.30, WiMBP (Filia nr 11 dla dorosłych, ul. Czołgistów 5) Eksperymenty dla ciekawskich – zajęcia edukacyjne dla dzieci. 7.06.2018, godz. 17.00, WiMBP (Filia nr 15 dla dorosłych z Oddziałem dla dzieci i młodzieży, ul. Brzęczkowskiego 2) Spotkanie z historią i zabytkami Bydgoszczy – wykład Krzysztofa Bartowskiego. 12.06.2018, godz. 10.00, WiMBP (Filia nr 3 dla dorosłych i dla dzieci, ul. Grunwaldzka 33) Brzechwa w bibliotece, czyli Brzecholudki wypędzają smutki: kto może wybrać się za morze? – zajęcia z twórczego myślenia na podstawie wiersza J. Brzechwy pt. „Sójka”. 14.06.2018, godz. 16.30, WiMBP (Filia nr 14 dla dorosłych i dla dzieci, ul. Dworcowa 49) Wystawa prac Emilii Waszak. 18.06.2018, godz. 12.00, WiMBP (Filia nr 12 dla dorosłych, ul. Ujejskiego 58) Piękna nasza Bydgoszcz: poznajemy ciekawe zakątki miasta – spotkanie dla seniorów. 22.06.2018, godz. 17.00, WiMBP (Filia nr 4 dla dorosłych z Oddziałem dla dzieci i młodzieży, ul. Czerkaska 11) Spotkanie autorskie z B. Dombrowską-Pietrzykowską, która promować będzie tomik poezji pt. „Z nadziei”. 26.06.2018, godz. 11.00, WiMBP (Filia nr 13 dla dorosłych z Oddziałem dla dzieci i młodzieży, ul. Gawędy 1) Kolory lata – spotkanie z cyklu „Rosnę z książką”.

Kultura w Zatoce 24.06.2018, godz. 16.00, rezerwacje i zapisy: tel. 692 339 007, bilet: 25 zł, e-mail: kulturawzatoce@wp.pl

Wianki w Zatoce

Zapraszamy na INTEGRACYJNE WARSZTATY tradycyjnego ZAPLATANIA WIANKÓW. Dodatkową atrakcją będzie rejs łódką na Wyspę Młyńską. WERNISAŻ W TLE: instalacja artystyczna wykonana techniką ceramiki szkliwionej oraz szkła z elementami witrażu. Autorka: Marlena Zabłocka. Restauracja Zatoka, ul. św. Floriana 6a, www.zatoka.bydgoszcz.pl inf. Monika Klawitter

38 | BIK | czerwiec 2018

w yd a r z e ni a Bydgoskie Centrum Informacji Bydgoski Wehikuł Czasu

Wehikułu Czasu kryje się pod postacią zabytkowego tramwaju stojącego przy ul. Długiej 43, ale w swoich wnętrzach przechowuje prawdziwe cuda minionej epoki. Suweniry zgromadzone w trakcie międzyczasowych wojaży zobaczyć może każdy. Wehikuł Czasu nawiązuje do przemysłowej historii miasta oraz Roku Bydgoskiego Dziedzictwa Przemysłowego. Co więcej, w każdą letnią sobotę będzie można wziąć udział w najróżniejszych warsztatach:

9.06.2018, sobota, godz. 10.00-10.45, 11.00-11.45, 12.00-12.45, wstęp: 2 zł, zapisy w Starym Tramwaju, obowiązuje kolejność zgłoszeń, każdorazowo zapraszamy 10 osób Pracownia Witrażu: Justyna Żywiecka – warsztaty będą podzielone na trzy części. Podczas pierwszej tury uczestnicy będą mogli wykonać broszki i przypinki w stylu secesyjnym. Druga część obejmuje tworzenie retropocztówek bydgoskich w technice kolażu. Podczas trzeciej części uczestnicy będą mogli wykonać zakładki do książek. 16.06.2018, sobota, godz. 10.00-10.45, 11.00-11.45, 12.00-12.45, wstęp: 2 zł, zapisy w Starym Tramwaju, obowiązuje kolejność zgłoszeń, każdorazowo zapraszamy 10 osób Barka „Lemara”: Adam Gajewski – Bydgoskie LEGOwisko pomysłów. Czy za pomocą klocków Lego uda się zbudować makietę któregoś z bydgoskich zabytków? 23.06.2018, sobota, godz. 10.00-10.45, 11.00-11.45, 12.00-12.45, wstęp: 2 zł, zapisy w Starym Tramwaju, obowiązuje kolejność zgłoszeń, każdorazowo zapraszamy 10 osób Skrzynka na Bajki: Piotr Kikta – Wakacje to moja bajka! Warsztaty tworzenia wakacyjnych opowieści.

2.06.2018, sobota, godz. 10.00-10.45, 11.00-11.45, 12.00-12.45, wstęp: 2 zł, zapisy w Starym Tramwaju, obowiązuje kolejność zgłoszeń, każdorazowo zapraszamy 10 osób Muzeum Fotografii: Marek Noniewicz – warsztaty z wybudowaną na potrzeby projektu Afgan Box Camera.

Klub „ODNOWA”

30.06.2018, sobota, godz. 10.00-10.45, 11.00-11.45, 12.00-12.45, wstęp: 2 zł, zapisy w Starym Tramwaju, obowiązuje kolejność zapisów, każdorazowo zapraszamy 10 osób Exploseum/MOB Dział Historii Techniki: Andrzej Borsuk – Mechaniczna Litera. Jaką historię kryje czcionka drukarska, a jakie ciekawostki są związane z pismem maszynowym? Przyjdź, posłuchaj i spróbuj swoich sił w sztuce drukarskiej. Organizator: Katarzyna Bejenka, BCI, ul. Batorego 2, tel. 523 404 550, www.visitbydgoszcz.pl, info@visitbydgoszcz.pl 4.06.2018, poniedziałek, godz. 12.15 Gimnastyka dla pań 50+. 7.06.2018, czwartek, godz. 16.00 „Podwodny świat” – zabawy plastyczne dla dzieci. 9.06.2018, sobota, godz. 15.00 Festyn Rodzinny z okazji 60-lecia RSM Jedność. W programie liczne niespodzianki, konkursy, zabawy, pokazy, występy wokalne, taneczne: dzieci i młodzieży, prezentacje szkół oraz Klubów Osiedla Kapuściska, występ zespołów JEMYAIKA i COCKTAIL. Miejsce imprezy: plac przy ul. Kombatantów i BBON przy SP nr 46. 12.06.2018, poniedziałek, godz. 17.00 Spotkanie ze Zdzisławem Prussem, promujące wybór wierszy poety pt. „Optymizm specjalnej troski”. Prowadzenie: Jolanta Kowalska (spotkanie przełożone z maja). www.klubodnowa.strefa.pl czerwiec 2018 |

BIK | 39

w yd a r z e ni a Fundacja artystyczno-eventowa „Fantazmat” Odkryj miasto na nowo

Przechadzając się ulicami Bydgoszczy, nietrudno dostrzec wpływ, jaki rozwijający się tu przez wieki przemysł wywarł na miejską tkankę. Postindustrialne budynki i instalacje, choć nierzadko używane już w innym niż pierwotnie celu lub pozostawione same sobie, stanowią wizytówkę miasta nad Brdą i Wisłą, nierozerwalnie łącząc się z jego historią i ludźmi, którzy ją tworzyli: fabrykantami, przedsiębiorcami i wizjonerami, dostrzegającymi w Bydgoszczy potencjał. Do tego, gdzieś pomiędzy splotami wydarzeń, w świecie półprawd zmieszanych z domysłami i odrobiną magii, powstały w naszym mieście legendy, unikalne dla miejsca i czasu, przekazywane szeptem gdzieś w zaułkach metropolii. Jedne znamy doskonale, o innych wiemy nieco mniej. Co jednak wiadomo na pewno, to że wszystkie te elementy czynią nasze miasto wyjątkowym. Weekend legend i tradycji bydgoskich ma o tej wyjątkowości mówić i przypominać, wykorzystując do tego celu formy, które niejako zmuszą uczestników wydarzenia do (nie tylko) mentalnej podróży przez czas i przestrzeń. Jak bowiem inaczej określić moment, w którym na ulicach pojawi się ponownie sam Twardowski, czy wystawę multimedialną, która zestawi stare i nowe, prezentując historię naszego przemysłowego dziedzictwa, albo kiedy nocą ustawimy się wspólnie w świecącą bydgoską flagę? Wszystko to okraszone występami lokalnych artystów, ludzi z pasją i pomysłem na siebie oraz całą strefą przeznaczoną na stoiska lokalnych wytwórców i marek. Nie chodzi o to, żeby pokazać, że Bydgoszcz jest najlepsza i deklasuje inne miasta. Nie, celem jest tu przede wszystkim integracja i zwrócenie uwagi na to, co tworzy ten jeden, zwarty organizm, a co na co dzień często pozostaje niedostrzegalne. Plac Teatralny to zaledwie oś, wo-

kół której mamy nadzieję zbudować wydarzenie mówiące o mieście, jego losach i jego mieszkańcach: przywołujące wspomnienia i wzbudzające nostalgię, ale także pozwalające raźno patrzeć w przyszłość, budowaną na fundamencie wspólnej pamięci o tym, co było, i dumy z tego, co jest teraz. Impreza, współfinansowana z budżetu miasta Bydgoszczy, nie bez powodu odbywa się niemal w jego centrum – miejscu odwiedzanym przez mieszkańców wszystkich dzielnic, dobrze znanym i stanowiącym swego rodzaju wizytówkę, a przy tym nie tak wcale często wykorzystywanym w ten właśnie sposób. Chcemy, by ta impreza była czymś nowym, czymś, co integruje ludzi wyznających różne wartości, prowadzących różne style życia i posiadających rozbieżne zainteresowania. Chcemy, by każdy znalazł tu coś dla siebie. Jednak taka inicjatywa nie miałaby racji bytu bez wsparcia, i to nie tylko miejskiego: pomagają nam bowiem bydgoskie firmy, mówią bydgoskie media, zaś instytucje kultury otwierają swoje podwoje po to, by uczynić wydarzenie jeszcze bardziej atrakcyjnym. Wszystkie te podmioty wsparły nas, bo tak jak my wierzą, że Bydgoszcz jest piękną historią i różnorodnością, a jej tajemnice warte są odkrycia. Nas… ale kim my właściwie jesteśmy? No tak, przecież, zanim zaprosimy Was na tę wspólna podróż, wypadałoby się przedstawić. Nazywamy się Fundacja artystyczno-eventowa „Fantazmat” i w naszych działaniach kierujemy się trzema wartościami: wiedzą, emocjami i zaangażowaniem. Chcemy, żebyście wspólnie z nami budowali to wydarzenie, żebyście poznali Bydgoszcz, jakiej dotąd nie znaliście, i odkryli ją na nowo. Przeżyjcie z nami tę przygodę i zapamiętajcie ją na długo, a kto wie… może już niebawem zabierzemy Was w kolejną. Zobacz program wydarzenia na III stronie okładki.

Młodzieżowy Dom Kultury nr 5 4.06.2018, godz. 17.00, Arthol Galeria. Wystawa czynna do 18 czerwca Portrety, maski i karykatury – wystawa. Zostaną zaprezentowane prace wychowanków Pracowni Ceramiki. Będą to m.in. rzeźby, płaskorzeźby, obrazy ceramiczne szkliwione i zdobione fakturalnie, portrety fantastyczne oraz maski i karykatury. 5-7 czerwca 2018, godz. 9.00-12.00, Piwnica Artmuza 5. Rezerwacje grup u Moniki Litwin-Dyngosz, tel. 604 148 144. Koszt: 7 zł od osoby „W rodzinie siła” – koncerty w ramach projektu „Muzyczna Scena”. Na scenie wystąpią muzycy Filharmonii Pomorskiej oraz Opery Nova oraz dzieci – uczniowie Państwowego Zespołu Szkół Muzycznych w Bydgoszczy. Tematem przewodnim będzie pojęcie rodziny – w kontekście muzycznym (rodzina instrumentów). 40 | BIK | czerwiec 2018

11.06.2018, godz. 17.30, Arthol Galeria. Wystawa czynna do 23 czerwca Wystawa Pracowni Multimedialnej – wyjątkowe spotkanie z grafiką komputerową i filmem animowanym. Będziemy mogli zobaczyć niesamowite prace w grafice 2D i 3D, animacje rysunkowe i wycinankowe. Nie zabraknie także projektów gier komputerowych i stron WWW. 11.06.2018, godz. 16.00, Fordońska Piwnica Artmuza 5 Recital zespołu dziecięcego Hajtusie z Przedszkola nr 22 w Bydgoszczy. Po raz pierwszy na naszej scenie wystąpią dzieci z fordońskiego przedszkola, które zaprezentują publiczności tańce i piosenki o motywie ludowym. 16.06.2018, godz. 17.00, Fordońska Piwnica Artmuza 5 „Dobra muzyka i smutek znika” – koncert podsumowujący bieżący rok szkolny. inf. Barbara Pszczółkowska

w yd a r z e ni a

Festiwal Bite-Art Festiwal Bite-Art jest miejscem dla wszelkich odmian sztuki miejskiej. Jesteśmy punktem łączenia twórczych duchów, nowatorską duszą miasta płonącego artyzmem. Nasz cel to upiększanie otoczenia poprzez sztukę dostępną dla każdego na ścianach bydgoskich budynków, na ulicach miasta, jak i w galeriach, kawiarniach czy klubach. Postrzegamy sztukę jako wartość, która ma bardzo pozytywny wpływ na nasze życia. Festiwal trwa od 8 do 16 czerwca, a w nim: Murale wielkoformatowe: ulica Augusta Cieszkowskiego (partnerzy: Moderator-Inwestycje, Farby Kabe) ulica 20 Stycznia 1920 (partnerzy: Cukiernia Sowa, Farby Kabe) Artyści: Julian Nowicki, Tomasz Śmieszkoł Dwie mniejsze formy streetartowe Artyści: www.bite-art.com piątek 8 czerwca, godz. 18.00, Hala Pomp, ul. Gdańska 242 (wystawa trwa do 16 czerwca) Wernisaż wystawy „Kolory pasji”. Artystka: Grażyna Szlachta. sobota 9 czerwca, godz. 15.00–18.00, plac Teatralny Procesy twórcze dające możliwość podejrzenia artystów w „akcji”, jak tworzą w czasie rzeczywistym – artyści, których prace będą prezentowane podczas wystawy „Young and Inspired” w Bydgoskim Centrum Sztuki (wernisaż odbędzie się tydzień później, czyli 15 czerwca o godz. 18.00). sobota 9 czerwca, godz. 21.00, plac Teatralny Flash Mob – Kolory Bydgoszczy (w ramach festiwalu Weekend legend i tradycji bydgoskich)

środa 13 czerwca, godz. 18.00, ul. Długa 61 (wystawa trwa do 16 lipca) Otwarcie wystawy „Czy to widzisz? – Parzymy Tutaj”. Artystka: Marlena Szczółko. czwartek 14 czerwca, godz. 18.00, Przystań Bydgoszcz ul. Tamka 2 (wystawa trwa do 30 lipca) Otwarcie wystawy „Wiatr i Woda”. Artyści: www.bite-art.com piątek 15 czerwca, godz. 18.00, Bydgoskie Centrum Sztuki, ul. Jagiellońska 47 (wystawa potrwa do 29 sierpnia) Wernisaż wystawy „Young and Inspired” – kolektyw artystyczny Saloon Rebels. Artyści: Paweł Orzeł, Łukasz Wyśmierski (Wild Cherry), Someart, Mike Ortalion. piątek 15 czerwca, godz. 21.00, To2, ul. Długa 9 Afterparty – Piątkowy Soundcheck (Nocny i Paragrah 51) sobota 16 czerwca, godz. 14.00-17.00, WakePark Bydgoszcz, ul. Gdańska 173-175 Artyzm uliczny, rozmaitości – kolektyw artystyczny Bite-Art. sobota 16 czerwca, godz. 20.30, WakePark Bydgoszcz, ul. Gdańska 173-175 (impreza biletowana) Afterparty – Bass Astral X Igo Festiwal współfinansowany ze środków Miasta Bydgoszczy. Szczegóły festiwalu oraz profile artystów dostępne na www.bite-art.com inf. Michał Szlachta

czerwiec 2018 |

BIK | 41

w yd a r z e ni a Ster na Bydgoszcz W dniach 22–24 czerwca Miasto Bydgoszcz zaprasza na trzydniowe wodniackie święto organizowane na Wyspie Młyńskiej w samym sercu Bydgoszczy – XI Bydgoski Festiwal Wodny STER NA BYDGOSZCZ 53°N 18°E. Po raz kolejny w pierwszy weekend wakacji spotkają się tłumnie wodniacy, miłośnicy sportów wodnych, amatorzy żeglarstwa śródlądowego oraz mieszkańcy miasta i turyści, by razem bawić się podczas festiwalu.

Atrakcje na wodzie

Jachty motorowe, łodzie, tramwaje wodne, statki wycieczkowe, houseboaty, kajaki, barki i inne jednostki pływające – to wszystko będzie można podziwiać na rzece Brdzie w centrum Bydgoszczy. Na festiwal licznie przypływają wodniacy z regionu, kraju, a także z zagranicy – przyciąga ich wiele atrakcji oraz chęć zaprezentowania swojej łodzi podczas tradycyjnej sobotniej parady. W tym roku w jej trakcie usłyszymy nawet koncert na statku. Zachęcamy także do wzięcia udziału w konkursie na najlepiej udekorowaną łódź i przebraną załogę. Stałym elementem programu Steru są też wyścigi smoczych łodzi oraz organizowany już po raz 10. wielki wyścig na łodziach zbudowanych z plastikowych butelek. To zawody, których podstawą, obok zdrowej rywalizacji, są przede wszystkim uśmiech i dobra zabawa. Poza tym nie zabraknie spływów kajakowych oraz bezpłatnych rejsów po Brdzie. Przy nabrzeżu Wyspy Młyńskiej będzie też można wypożyczyć rowery wodne – w trakcie Steru bezpłatnie. Przypominamy: podczas imprezy nie płacimy za cumowanie przy pomoście Przystani Bydgoszcz oraz śluzowanie jednostek!

Muzycznie na Wyspie

Przed nami m.in. piątkowa biesiada z muzyką na żywo w Tawernie nad Brdą, zlokalizowanej w samym sercu Wyspy Młyńskiej. Do zabawy przygrywać będzie bydgoski zespół szantowy Własny Port, a do tańca porwą gości Jan Kliment i Lena Tvrzova oraz tancerze Studia Bailamos. W programie konkursy z nagrodami i smaczna oferta gastronomiczna. W sobotę na scenie festiwalu zagrają Zejman & Garkumpel oraz zespół PYRATES! z Wielkiej Brytanii, który porywa tłumy muzyką morza i przebojami w folkowym wydaniu. Wieczorem zapraszamy na koncert „AudioFeels rockowo i symfonicznie” prezentujący hity światowego rocka z repertuaru takich wykonawców jak: Led Zeppelin, Queen, Guns N’Roses, David Bowie czy U2. To będzie niezwykły projekt muzyczny w wykonaniu zespołu Audiofeels. Gościnnie wystąpią Anna Karwan i Hanna Gieda. To wszystko w towarzystwie niezastąpionej Orkiestry Symfonicznej i Chóru Akademickiego UAM pod batutą Łukasza Łodygowskiego. Dopełnieniem sobotnich atrakcji będzie laserowy spektakl przestrzenny „Bydgoskie Skarby”, który przeniesie widownię w centrum niezwykłej historii. Niesamowicie efektowne obrazy tworzone przez wodę otoczą widza namacalnym kolorowym światłem zsynchronizowanym z muzyką. Gwarantujemy, że wyświetlany w ten sposób obraz na długo zapadnie w pamięci widzów. A w niedzielne popołudnie czeka nas koncert wakacyjnych przebojów w wykonaniu Orkiestry J. Straussa oraz finalistów popularnych programów muzycznych, jak: Jagoda Kret, Michał Grobelny i Arek Kłusowski. Z kolei miłośników bardziej klimatycznej muzyki zaprosimy do amfiteatru Opery Nova, gdzie swój repertuar zaprezentują zespół Mikromusic (w sobotę) oraz Aga Zaryan & European Jazz Quartet (w niedzielę). 42 | BIK | czerwiec 2018

w yd a r z e ni a Wystawy

O nietypowej porze w swoje progi zaprosi Muzeum Okręgowe, które specjalnie na czas festiwalu przygotowało dla zwiedzających Noc Muzealną. W programie m.in. uroczyste otwarcie wystawy pn. „Sztuka współczesna z kolekcji Wojciecha Fibaka”, w której osobisty udział weźmie sam właściciel obrazów. Natomiast Muzeum Kanału Bydgoskiego zaprezentuje w plenerze wystawę pn. „Statki bydgoskiego akwenu wodnego”, na której obejrzymy fotografie, materiały kartograficzne oraz modele statków. Warsztaty plastyczne oraz wystawy specjalnie dla gości festiwalu przygotowała również Fundacja „Kultura w Zatoce”.

Jarmark festiwalowy

Smakoszy i amatorów specjałów z różnych regionów Polski z pewnością skuszą stoiska jarmarczne. Ich dodatkową atrakcją będą degustacje dla gości. Poza przyjemnościami dla podniebienia będzie można również nabyć pamiątki z Bydgoszczy, gadżety marynistyczne, zabawki, biżuterię czy też produkty hand-made. Jak to na jarmarku, dla każdego coś miłego! A wszystko w klimacie i stylistyce wodniackiej, żeglarskiej. Obok szerokiego asortymentu stoisk handlowych czas będzie można spędzić w strefie gastronomicznej „Tawerna nad Brdą”, serwującej potrawy z grilla, dania rybne, tradycyjne przekąski i napoje.

Goście specjalni

W Bydgoszczy, po raz pierwszy w Polsce, spotkamy się z uczestnikami najgłośniejszego tegorocznego rejsu – kapitanem Mariuszem Koperem i II oficerem, bydgoszczanką Hanną Leniec. Kilka tygodni temu dobiegła końca ich wyprawa na jachcie „Katharsis II” dookoła Antarktydy. Trwała 102 dni i 23 godziny żeglugi. Polska załoga zrealizowała rejs najbliżej najzimniejszego kontynentu Ziemi – jako pierwszy jacht na świecie, w trakcie okrążania pokonując cała trasę non stop na południe od 62. stopnia szerokości południowej. Na spotkanie zapraszamy w sobotę 23 czerwca.

A co dla najmłodszych?

Podczas Steru dzieci nigdy się nie nudzą. W tym roku z pewnością też będą się świetnie bawić. Na plaży na wszystkich śmiałków spragnionych rywalizacji czekać będzie Wioska Piracka, w której będą mogli sprawdzić się w różnych konkurencjach pirackich, a nawet wykonać specjalny tatuaż piracki. Scena obfitować będzie w spektakle interaktywne i koncerty. Gościć będziemy m.in. Teatr Katarynka z muzycznym przedstawieniem pt. „Morskie opowieści”, a niesamowity balonowy show z pewnością zaskoczy niejednego młodego widza. Organizatorem Festiwalu jest Miasto Bydgoszcz. Serdecznie zapraszamy! inf. Joanna Matura

Dom Kultury MODRACZEK 7.06.2018, czwartek, godz. 18.00, wstęp wolny Indianie Ameryki Północnej. Historia i dzień dzisiejszy. „Kolonizacja angielska. Powstanie Jamestown”, cz. II. Spotkanie poprowadzi Adam Piekarski. 14.06.2018, czwartek, godz. 18.00, wstęp wolny Kawiarnia Literacka – gość: Agnieszka Tomczyszyn-Harasymowicz. Mieszka w Głuchołazach, poetka, recenzentka poezji, nauczycielka jęz. polskiego, animatorka kultury. Doktorantka na Wydziale Filologicznym Uniwersytetu Opolskiego. Wydała 6 książek poetyckich: Gdyby

tak miłość (2000), Kobiety (2004), gównazjum.pl (2011), Sublimacje (2013), Wiersze na kartki (2014; najlepsza książka 2014 roku na XXXVII Międzynarodowym Listopadzie Poetyckim), Późnia (2017; nagroda w V Ogólnopolskim Konkursie na Tomik Wierszy Duży Format 2017). Jej wiersze ukazywały się m.in. w „Toposie”, „Autografie”, „Migotaniach”, „Zeszytach Poetyckich”, „Znaj”, „Salonie literackim”, „Průhledy” (tłum. na czeski), „Latarni Morskiej”, na portalach internetowych oraz w licznych almanachach. Laureatka wielu ogólnopolskich konkursów literackich. Spotkanie poprowadzi W. Barbara Jendrzejewska. 16.06.2018, sobota, godz. 11.00-13.00, obowiązują zapisy Rodzinny Wytwórnik Różności – Upominki dla Taty. Spotkanie poprowadzi Anna Krajewska. 20.06.2018, środa, godz. 17.00, wstęp wolny Magiczny Świat Literatury „Moliki” – Wokół książek Petera Carnavasa. Spotkanie poprowadzi Anna Krajewska. 6, 13 czerwca 2018, środy, godz. 15.00 Spotkania tematyczne Klubu Seniora.

Agnieszka Tomczyszyn-Harasymowicz, fot. Paweł Wiśniewski

inf. Izabela Kaczyńska

czerwiec 2018 |

BIK | 43

w yd a r z e ni a Międzynarodowe Spotkania Nieprzypadkowe Oko Nigdy Nie Śpi

1–4 lipca 2018, Zespół Pałacowo-Parkowy w Ostromecku, Dwór Artusa Toruń, Galeria Miejska bwa w Bydgoszczy

Twarz i Maska

1.07.2018, niedziela – 14.00 Britt Al-Busultan – eksperymentalne warsztaty filmowe – Pałac w Ostromecku – 16.00 Agnieszka Taborska – spotkanie autorskie/literatura – Pałac w Ostromecku – 17.30 Józef Jodkowski – „Autorski recital piosenek kresowych” – Pałac Stary w Ostromecku – 19.00 Otwarcie V edycji Spotkań Nieprzypadkowych Oko Nigdy Nie Śpi Twarz i Maska – wprowadzenie – Zbigniew Mikołejko – Pałac w Ostromecku Wydarzenia towarzyszące, Pałac w Ostromecku: – Łukasz Owczarzak „W poszukiwaniu straconego ciała” (wystawa fotografii) – Kuba Elwertowski „To Ja” (instalacja w parku pałacowym) – Andrzej Kaliski i Jacek Puzinowski „Pokój dziecięcy” (instalacja) – Britt Al-Busultan „Razzle Dazzle” (performance) – Składowisko Sztuki: Grzegorz Pleszyński (malarstwo), Irmina Pisarek (rysunki), Peter Alexander Grodzki (obiekty i wideoinstalacja), Waldemar Malak (malarstwo), Andrzej Kaliski (grafiki) – 21.00 Bydgoska premiera filmu „Rzeźbiarz z kamerą” z muzyką na żywo The Beat Freaks (premiera na Krakowskim Festiwalu Filmowym 1.06.2018) – spotkanie 44 | BIK | czerwiec 2018

autorskie z Marcinem Giżyckim, historykiem sztuki, autorem książek, reżyserem – Pałac w Ostromecku. 2.07.2018, poniedziałek – 12.00 Britt Al-Busultan – eksperymentalne warsztaty filmowe – Pałac w Ostromecku – 15.00 Agnieszka Taborska „Pod maską, inna maska. Nigdy nie przestanę odsłaniać nowych twarzy – maskarady Claude Cahun i Mai Deren” – wykład połączony z pokazem filmu „Popołudniowe sieci” – Pałac w Ostromecku – 18.30 Dadaistyczny poker (transgraniczna dyskusja panelowa), Dwór Artusa w Toruniu (transport zapewniają organizatorzy) Goście zaproszeni do dyskusji: Anda Rottenberg, Agnieszka Taborska, Zbigniew Mikołejko, Bogdan Dziworski, Grzegorz Pleszyński, Ewa Kuryluk, Marcin Giżycki. Prowadzący: Piotr Pękala – 21.00 Czesław Mozil „Solo Akt” – koncert – Dwór Artusa w Toruniu – 22.00–0.00 – nocne zwiedzanie Torunia 3.07.2018, wtorek – 12.00 Britt Al-Busultan – eksperymentalne warsztaty filmowe – Pałac w Ostromecku – 14.00 Angelika Fojtuch – performance – Pałac w Ostromecku – 16.00 Izabela Plucińska – film animowany Master Class, pokaz filmów: „Sexy Laundry”, „Abend”, „Darling”, „Liebling” – Pałac w Ostromecku – 19.00 Zbigniew Mikołejko – „Maski pośmiertne: zapomniana nowoczesność” – Pałac w Ostromecku

w yd a r z e ni a – 22.00 zespół Rezonans – koncert medytacyjny – Pałac w Ostromecku – 0.00 Społeczny Chór Czarnego Karła – Opera na podstawie powieści Agnieszki Taborskiej „Niedokończone życie Phoebe Hicks” (Prolog, Akt I i Akt II) – Pałac Stary w Ostromecku 4.07.2018, środa – 14.00 Krystyna Mazurówna – spotkanie autorskie – Pałac w Ostromecku – 16.00 Urszula Ussakowska-Wolff „Eve & Adele – w oczekiwaniu na...” – Pałac w Ostromecku – 19.00 Zbigniew Mikołejko – „Wampir niejedno ma imię” – wykład w Galerii Miejskiej bwa w Bydgoszczy (transport zapewniają organizatorzy) – 20.00 Antydepresyjna Akademia Dźwięku (taras Pałacu w Ostromecku): „TWARZE” – Grzegorz Pleszyński, Kacper Buńkowski, Kevin Górzyński „MASKI” – Daga Gregorowicz i Sławomir Szudrowicz – „Pieśni i improwizacje” Imprezy towarzyszące: 1–4 lipca 2018 – zespół parkowy Pałacu w Ostromecku – Emilia Orzechowska – interwencje w przestrzeni – działania performatywne – Lucyna Viale – interwencje w przestrzeni – działania performatywne Organizator: Fundacja Czarny Karzeł; Partner Główny: Województwo Kujawsko-Pomorskie; Współpraca: Miasto Bydgoszcz, Miejskie Centrum Kultury w Bydgoszczy, Galeria Miejska bwa w Bydgoszczy, Zespół Pałacowo-Parkowy w Ostromecku, Gazeta Wyborcza, TVP 3 Bydgoszcz, Express Bydgoski, Polskie Radio PiK.

Międzynarodowe Spotkania Nieprzypadkowe Oko Nigdy Nie Śpi „Twarz i Maska” Międzynarodowe Spotkania Nieprzypadkowe Oko Nigdy Nie Śpi odbędą się w 2018 roku po raz piąty. Od początku traktujemy spotkania jak święto wszelkich sztuk wizualnych, goszczące od początku istnienia wielu wybitnych twórców. Dzięki dyskusjom, wykładom, koncertom, prezentacjom powstało wiele późniejszych wspólnych projektów angażujących artystów i naukowców z całego świata. W 2018 roku impreza odbędzie się w Pałacu Ostromecko, Dworze Artusa w Toruniu oraz w Galerii Miejskiej bwa w Bydgoszczy. Tematem głównym jest „Twarz i Maska”, a podstawę ideową opracował prof. Zbigniew Mikołejko: Dążenie do tego, aby za wszelką cenę zedrzeć z siebie maskę i ukazać swoją „prawdziwą twarz”, od mniej więcej półwiecza stało się jednym z najważniejszych naka-

zów współczesnego świata, jednym niemal z dogmatów dzisiejszej kultury. Stało się węzłowym i obowiązującym problemem sztuki i literatury oraz rozmaitych gałęzi wiedzy (filozofii, psychologii, socjologii, antropologii kultury czy teologii). Stało się przede wszystkim wyzwaniem naszego życia i zasadą, której coraz większej mocy i coraz większego znaczenia nadaje kultura masowa, a bardziej jeszcze rzeczywistość wirtualna, w których próbuje się sięgnąć nierzadko po drastyczne formy pogoni za sobą samym, za autentycznym „byciem-w-świecie”, albo wręcz kompulsywnie, w niezliczonych obrazach, zamanifestować „prawdę” o swoim życiu. I uciec od tego, co w nas jest „maską”, ku temu, co jest „twarzą”. Dotyczy to zarówno publicznych sfer życia, jak i prywatności czy intymności. Dotyczy zarówno globalnej czy uniwersalnej przestrzeni, jak i społeczności lokalnych, lokalnej kultury. I sprawia, że granice pomiędzy tym, co publiczne, a tym, co intymne i osobiste – jak też tym, co uniwersalne, a tym, co lokalne – chwieją się niezwykle, ulegają rozmyciu, zatarciu, anomii. A reakcją na taki stan rzeczy staje się siłą rzeczy utopijna nostalgia – tęsknota za powrotem do prywatności, osobności, istnienia na skraju drogi, w dawnych, ustalonych przez tradycję granicach. Ale ten utopijny wybór nie unieważnia wcale odwiecznych pytań o autentyczność i nieautentyczność, o złudzenie i prawdę, o to, co stanowi nasze oblicze, a co naszą maskę. Maska zasłania więc czy też obnaża? Skrywa naszą prawdziwą twarz, nasze najgłębsze „ja” – czy przeciwnie: ujawnia naszą naturę, ukazuje nasze rzeczywiste dążenia i cechy? Takie zwłaszcza, których nie jesteśmy świadomi i o których często nie chcemy nawet wiedzieć, których nie chcemy znać? Czy w ogóle możemy obyć się bez maski, aby żyć życiem autentycznym i nieskłamanym, „nagim życiem”? I czy wreszcie sztuka, jak mówią niektórzy, jest po prostu maską? A jeśli tak, czy jest po prostu iluzją, czy też paradoksalną drogą ku autentycznemu istnieniu i prawdzie, o których nie potrafimy albo nie lubimy pamiętać w naszej codziennym trwaniu? Niezależnie od tego, jak odpowiemy na podobne pytania, twarz i maska pozostają ze sobą w związku niezwykle ścisłym. Związku, który oznacza jeden z podstawowych egzystencjalnych dramatów: nieustanne i niepokojące dążenie do odkrycia – przede wszystkim przed sobą samym, ale także i przed innymi – swojego własnego sensu i niezafałszowanej rzeczywistości swojego „ja”, skazanego na zmaganie się z „nie-ja”, z tym, co we mnie obce i nie-moje. Nie przypadkiem przecież łacińskie słowo „persona”, oznaczające w starożytnej epoce maskę teatralną, stało się z czasem synonimem osoby, tego zatem, co w nas właśnie osobne, niepowtarzalne, tylko do nas przynależne. Kolejne – piąte już – Oko Nigdy Nie Śpi podejmie próbę zmierzenia się z tą rozległym, dramatycznym i fascynującym kręgiem motywów, pytań, problemów. Z ich ekspresją w sztuce oraz myśli najnowszej i tej dawniejszej, w ich wymiarze globalnym i w przejawach kultury lokalnej, z doświadczaniem ich i przeżywaniem zarówno w egzystencji zbiorowej, jak i tej prywatnej czy nawet intymnej. czerwiec 2018 |

BIK | 45

w yd a r z e ni a

Kujawsko-Pomorskie Centrum Kultury w Bydgoszczy 2.06.2018, sobota, godz. 9.30–18.30, Gminny Ośrodek Kultury w Osięcinach, wstęp wolny

Wojewódzkie Spotkanie Teatrów Obrzędu Ludowego

Celem programowym imprezy jest inspirowanie amatorskich teatrów działających w środowisku wiejskim i małomiasteczkowym do korzystania z dorobku kultury ludowej, upowszechnianie dokonań twórczych teatrów wiejskich kultywujących tradycje ludowe poza środowiskiem lokalnym. 5.06.2018, wtorek, godz. 18.00, Salon Hoffman KPCK, wstęp wolny

Urodziny Hoffmana. Promocja Dzienników poety

Spotkanie będzie prowadził Grzegorz Kalinowski – redaktor ostatniego tomu wierszy Kazimierza Hoffmana pt. Znaki wydanego w Bibliotece „Kwartalnika Artystycznego. Kujawy i Pomorze” 10 lat temu. Gość specjalny: Iwona Smolka – eseistka, krytyk literacki, powieściopisarka. Jest członkiem SPP i Prezydium Zarządu Polskiego Pen Clubu, od 2012 pełni funkcję wiceprezesa PEN Clubu. Wydała cztery powieści: Rozpad, Musisz siebie zjeść, Dom żywiołów, Skarpa. W części artystycznej – z programem Ścieżkami poetów – zbiór piosenek do wierszy poetów polskich m.in.: Zbigniewa Herberta, Bolesława Leśmiana i Krzysztofa Kamila Baczyńskiego wystąpią Apolinary Polek – śpiew, gitara akustyczna i Piotr Kajetan Matczuk – pianino. 6.06.2018, środa, godz. 11.40, wstęp wolny

II Miejski Konkurs „Na Moście Królowej Jadwigi – wędrówki po Bydgoszczy z Jerzym Sulimą-Kamińskim” – finał

W gmachu szkoły przy ul. Puszczykowej 11 w Bydgoszczy zaprezentują się wybrani autorzy prac plastycznych i multimedialnych oraz odbędzie się turniej wiedzy o powieści „Most Królowej Jadwigi”. 46 | BIK | czerwiec 2018

7.06.2018, czwartek, godz. 10.00, Cafe Kino, ul. Długa 32, bilet 6 zł, w cenie biletu kawa

Kinowy Klub Dyskusyjny KAKADU

Prelekcja + film – komedia obyczajowa, reż. Joel Hopkins (2017) 9.06.2018, sobota, godz. 12.00, most Królowej Jadwigi, wstęp wolny

Happening edukacyjno-ekologiczny na moście Królowej Jadwigi

Integracyjna impreza edukacyjno-ekologiczna z udziałem młodzieży szkolnej z S nr 17 oraz seniorów z Koła PZEiR ze Szwederowa i Górzyskowa z udziałem Sławomira Piotrowskiego. 9.06.2018, sobota, godz. 16.00-17.00 i 17.30-19.00, Salon Hoffman KPCK, wstęp: wrzutka do puszki, sugerowana kwota: 20 zł

Impro z serducha dla Ignasia

Po raz trzeci bydgoscy improwizatorzy oddają swoje serducha dla Ignasia. Chłopiec całe życie będzie już walczył z nieuleczalną ciężką chorobą, mukowiscydozą. Miesięczny koszt terapii takiego malucha to ok. 1500 zł. Zrzucamy się, żeby życie Ignacego i jego rodziców było pozbawione dodatkowych trosk. O naszym bohaterze poczytać możecie na ciechoroba.pl. 10.06.2018, niedziela, godz. 15.00, park Zdrojowy w Ciechocinku, wstęp wolny

XVII finał Kujawsko-Pomorskiego Młodzieżowego Przeglądu Piosenki Debiut ’18

w yd a r z e ni a W koncercie wystąpi uzdolniona młodzież powyżej 16. roku życia – laureaci wybrani drogą 14 eliminacji powiatowych z terenu całego regionu kujawsko-pomorskiego, w których wzięło udział 800 młodych i utalentowanych adeptów sztuki wokalnej. Koncert poprzedzą dwudniowe warsztaty wokalne. 10.06.2018, niedziela, godz. 10.00–18.00, Wyspa Młyńska w Bydgoszczy

Jarmark Świętojański

Przyjedzie do nas ponad setka wystawców z Kujaw, Kaszub, Pałuk i innych polskich regionów. Twórcy ludowi, artyści, etnodizajnerzy przeróżnych specjalności, malarze, rzeźbiarze, ceramicy, hafciarki, plecionkarze rozłożą swoje dzieła obok wyrobów z lnu, filcu, biżuterii czy witraży. Będziemy mogli rozkoszować się ich pięknem, a kupując, mieć poczucie, że są to rzeczy niepowtarzalne. Strawę duchową uzupełni przepyszne regionalne jadło robione według starych receptur, w tym tak ulubione przez bydgoszczan: gęsina, sery, miody wzbogacone o litewskie przysmaki. 11.06.2018, poniedziałek, godz. 16.00 12.06.2018, wtorek, godz. 16.00 18.06.2018, poniedziałek, godz. 16.00 19.06.2018, wtorek, godz. 16.00 25.06.2018, poniedziałek, godz. 16.00 26.06.2018, wtorek, godz. 16.00 Salon Hoffman, obowiązują bezpłatne wejściówki dostępne w recepcji KPCK od 21 maja

Projekcja filmu „Z dala od orkiestry”, reż. Rafael Lewandowski

Film opowiada historię życia Zygmunta Lubicz-Zaleskiego – poety, pisarza, tłumacza, krytyka literatury, sztuki i muzyki, zmuszonego do emigracji. 14.06.2018, czwartek, godz 10.00, Cafe Kino, ul. Długa 32, bilet: 6 zł, w cenie biletu kawa

Kinowy Klub Dyskusyjny KAKADU

Prelekcja + film – dramat, reż. Simon Curtis (2015)

14 czerwca – 13 lipca 2018. Wernisaż w czwartek 14 czerwca o godz. 18.00, Salon Hoffman KPCK, wstęp wolny

Radczukowie – rodzinne zabawy ze sztuką

Wystawa prac plastycznych wielopokoleniowej bydgoskiej rodziny Radczuków: seniorzy – Małgorzata Izabela

Jerzy Radczuk, obraz

Radczuk, Jerzy Radczuk, ich dzieci – Aleksandra Rozmarynowska-Radczuk, Michał Radczuk, wnuki – Marcel i Oliwier Rozmarynowscy, Jan, Jakub, Maciej Radczukowie. W trakcie wernisażu – krótki występ Jerzego Radczuka, który zagra kilka utworów na gitarze. 15-17 czerwca 2018, piąte-niedziela, godz. 10.00-16.00, Salon Hoffman, wstęp wolny

Finał Turnieju Słowa „Słowo źródłem inspiracji”

Więcej informacji na: www.kpck.pl. 16.06.2018, sobota, 2018, godz. 12.00, Biblioteka Publiczna Miasta i Gminy Barcin w Barcinie, ul. Wojska Polskiego 4 a. Wstęp wolny

Sympozjum poświęcone pamięci Jakuba Wojciechowskiego (1884–1958) – „polskiego klasyka w robotniczej bluzie”

Spotkanie dedykowane zdobywcy Złotego Wawrzynu Literatury Polskiej w 1935 roku, połączone z uroczystym wręczeniem medali jego imienia „Za Zasługi dla Kultury Robotniczej”. 21.06.2018, czwartek, godz. 17.00, Salon Hoffman, wstęp wolny

Spotkanie autorskie z Katarzyną Barbarą Rodziewicz

Katarzyna Barbara Rodziewicz (ur. 1964) – artystka, pedagożka, nauczycielka zawodu kierowca, animatorka kultury, restauratorka, architekt krajobrazu, florystka, traktorzystka, kierowca, rolnik, hodowca kóz, budowlaniec i… Urodziła się i wychowała w Bydgoszczy. Obecnie mieszka w Sielcu k. Żnina. Jej „Alma Mater” to Wyższa Szkoła Pedagogiczna w Bydgoszczy – kierunek pedagogika kulturalno-oświatowa. W latach 1992–2003 dziennikarka i reportażystka Polskiego Radia Pomorza i Kujaw w Bydgoszczy. Autorka 450 audycji o charakterze satyrycznym pt. „P.O.P.”; ok. 100 reportaży. Laureatka konkursów radiowych dla reportażystów, W latach 2008–2016 członkini Rady Programowej Polskiego Radia PiK. Współpracowała również z „Bydgoskim Informatorem Kulturalnym”. czerwiec 2018 |

BIK | 47

w yd a r z e ni a 22.06.2018, piątek, godz. 18.00, darmowe wejściówki do odebrania w recepcji KPCK od 14 czerwca

Kino Hoffman: Córka generała Pankratowa, reż. J. Lejtes, M. Znamierowski, 1934

Dramatyczne losy miłości córki carskiego generała do polskiego rewolucjonisty, który zamierza dokonać zamachu na jej ojca. 24.06.2018, niedziela, godz 10.00-15.00, podwórko (w razie niepogody Salon Hoffman) pl. Kościeleckich 6, wstęp wolny

Fidrygałki zza winkla – pchli targ

30.06.2018, sobota, godz. 12.00-16.00, Salon Hoffman + dziedziniec KPCK, pl. Kościeleckich 6, wstęp wolny

XXIII Spotkanie z Historią u Hoffmana: Historia z rowerem w tle

Spotkanie poświęcone tym razem rowerom, które w ostatnich latach przeżywają istny renesans popularności. Spotkanie będzie miało charakter czterogodzinnego festynu, w trakcie którego Bogna Derkowska-Kostkowska, ekspert w dziedzinie dziejów bydgoskiego przemysłu, opowie o dawnych firmach w naszym mieście, które zajmowały się produkcją i sprzedażą rowerów. Atrakcją dla wszystkich wielbicieli dwóch kółek będzie pokaz kolekcji Dawida Piechowiaka, obejmującej zabytkowe rowery, tak poruszane siłą mięśni, jak i popularnym niegdyś motorkiem. 30.06.2018, sobota, godz. 21.00, pl. Wolności 1, wstęp wolny

Koncert z balkonu Święcickiego – Łukasz Zagrobelny

Łukasz Zagrobelny – absolwent Akademii Muzycznej we Wrocławiu i jeden z najlepszych męskich głosów w Polsce, od wielu lat związany z Teatrem Muzycznym Roma. inf. Jędrzej Kubiak

Zgłoś się – fidrygalki@kpck.pl, tel. 525 851 501.

Młodzieżowy Dom Kultury nr 2 3.06.2018, godz. 14.00-20.00, sala sportowa, wstęp wolny

XIV Bydgoski Maraton Gier Planszowych Pokazy, rozgrywki, wymiana i wspólna zabawa.

5.06.2018, godz. 15.30-19.00, teren MDK2

Festyn Środowiskowy „Słońce świeci dla wszystkich dzieci” (w tym Rodzinny Turniej Szachowy)

W ten sposób do wielu lat MDK2 podsumowuje swoją działalność w danym roku szkolnym. Jest to okazja do zaprezentowania w formie plenerowego koncertu efektów i osiągnięć artystycznych, sportowych oraz edukacyjnych dzieci i młodzieży skupionej w kołach zainteresowań pla-

cówki. W koncercie wystąpią grupy i zespoły taneczne, rytmiczne, wokalne, instrumentalne. Nie zabraknie pokazów sportowych i prezentacji plastycznych. W trakcie koncertu zostaną również wręczone nagrody i dyplomy dla wyróżniających się uczestników zajęć oraz rodziców, opiekunów, którzy w sposób znaczący pomagali organizacyjnie oraz wspierali działalność placówki, a także określonych grup sportowych i artystycznych. Będzie także okazja do skorzystania z oferty partnerów przedsięwzięcia, którzy zwyczajowo już przygotowują na terenie MDK2 swoje stanowiska, zapraszając do wspólnej zabawy i spędzenia czasu całych rodzin. Jak przystało na festyn, przewidziane są różne atrakcje-niespodzianki dla dzieci. 19.06.2018, godz. 17.00, sala nr 2, wstęp wolny

Koncert „Dzieci Rodzicom”

To ukłon artystyczny dzieci i młodzieży pracujących w grupach wokalnych, instrumentalnych placówki. Koncert ma charakter publicznej prezentacji programu, nad którym dzieci pod okiem instruktorów pracowały podczas zajęć w ciągu roku. 22.06.2018, godz. 18.30, wstęp wolny

Improwizacje wieczorową porą z grupą „KALORYFER Impro”

Kolejna odsłona teatralnego spotkania i zabawy w formule impro z aktywnym udziałem publiczności. inf. Bogna Blachowska

48 | BIK | czerwiec 2018

w yd a r z e ni a Akademia Muzyczna w Bydgoszczy

Daniel Pradella, Piotr Pokutycki, Filip Klasa, Cecylia Stanecka

3.06.2018, niedziela, godz. 17.00, Sala Rotundowa Pałacu w Lubostroniu. Bilety w cenie 15 zł można nabywać w Pałacu w Lubostroniu pół godziny przed koncertem

CLXXXVII Koncert Pałacowy

Cecylia Stanecka – wiolonczela Piotr Pokutycki – gitara Filip Klasa – wibrafon, cajón Daniel Pradella – wibrafon, cajón, fortepian

w programie: jazzowe opracowania najsłynniejszych piosenek z bajek Disneya

Michał Szymanowski

9.06.2018, sobota, godz. 16.00, Sala Audytoryjna Domu Polskiego, ul. Grodzka 1, wstęp wolny

Musica Spiritus Movens

Michał Szymanowski – fortepian w programie: J. Brahms – Ballada d-moll op. 10 nr 1 E. Grieg – Ballada g-moll op. 24 F. Chopin – Ballada f-moll op. 52 F. Chopin – Barkarola Fis-dur op. 60 A. Skriabin – IV Sonata Fis-dur op. 30 inf. Anna Cudo

Młodzieżowy Dom Kultury nr 1 12.06.2018, wtorek Turniej warcabowy na zakończenie roku szkolnego. Turniej to podsumowanie umiejętności uczestników zajęć warcabowych. Możliwość konfrontacji z innymi uczestnikami pozwala ocenić stopień swojej znajomości gry w warcaby. 13.06.2018, środa, godz. 10.00 VII Drużynowe Mistrzostwa przedszkoli i „0” w szachach. Zapraszamy wszystkich młodych adeptów gry w szachy, którzy drużynowo będą zmagać się z przeciwnikami. 16.06.2018, sobota, godz. 11.00-14.00 FESTYN RODZINNY na zakończenie roku szkolnego. Festyn to wspólna zabawa uczestników zajęć w MDK1 i ich rodzin. Odbędzie się on na terenach rekreacyjnych MDK1. W programie przewidziane są występy młodych artystów z MDK1, gry i zabawy sportowe, rodzinny turniej szachowy i warcabowy, konkursy plastyczne, loteria fantowa, domowe wypieki i grill. inf. Grażyna Tomasik

czerwiec 2018 |

BIK | 49

w yd a r z e ni a Otwarta Przestrzeń „Światłownia” 1.06.2018, piątek, godz. 18.00

Przeznaczeni – rap w Światłowni

piątek, 14.12.2018, Otwarta Przestrzeń Światłownia, wstęp wolny – godz. 16.00 – „Świat według Jacka” – spektakl słowno-muzyczny. Małgorzata Jarocińska opowie o Jacku Kaczmarskim. Wybrani laureaci zaśpiewają jego piosenki. 15.06.2018, piątek, godz. 18.00

Koncert promujący nową płytę Joanny Mioduchowskiej pt. „Perełki”

Mat i Furor przedstawiają Przeznaczonych. Gościnnie: Młody Jimmy. 8.06.2018, piątek, godz. 18.00

Małgosia Lipińska

Małgorzata Lipińska jest autorką tekstów i muzyki wielu ballad. Laureatka Festiwalu Piosenki Studenckiej w Krakowie w roku 1990. Jako solistka oraz jako liderka grupy Bez Próby zdobyła bardzo wiele nagród. Towarzyszyć jej będzie Grzegorz Bielawski z grupy Bez Idola.

XIII Festiwal Piosenek Jacka Kaczmarskiego „Źródło wciąż bije”

Program festiwalu: sobota, 9.06.2018, Otwarta Przestrzeń Światłownia, wstęp wolny – godz. 16.00 – rozpoczęcie części konkursowej – ok. godz. 19.00 – recital laureata XII Festiwalu – Pan Górski i SPółka – ok. godz. 20.00 – wytypowanie przez jury uczestników Koncertu Laureatów (kolejność alfabetyczna) niedziela, 10.06.2018, Sala Manru, Opera Nova (ul. Focha 5) – zaproszenia do odbioru w Światłowni – godz. 16.00 – Koncert Laureatów XIII Festiwalu Piosenek Jacka Kaczmarskiego „Źródło wciąż bije” – ok. godz. 17.00 – koncert zespołu Czerwony Tulipan 50 | BIK | czerwiec 2018

Joanna Mioduchowska – autorka muzyki i słów, pieśniarka. Gra na gitarze i harmonijkach ustnych. Śpiewa swoje autorskie piosenki. W repertuarze również piosenki ze słowami poetów klasyków. Posłuchamy nowych i starszych piosenek Joanny. Będzie klimatycznie, trochę wesoło, trochę „z łezką”. W programie autorskie piosenki Joanny oraz do wierszy R. Rappe, J. Sabatowicza, T. Knyziaka, A. Kubiaka i in. 22.06.2018, piątek, godz. 18.00

Maciej Charczuk i Robert Małecki

Śpiewają piosenki turystyczne, harcerskie i poezję śpiewaną. Są laureatami przeglądów piosenki turystycznej i harcerskiej, zdobywali nagrody publiczności, m.in. w 1987 r. na Nocnym Śpiewaniu na Zamku w Świeciu. 29.06.2018, piątek, godz. 18.00

GRA SÓW

Zespół GRA SÓW pochodzi z Poznania. Autorem wszystkich tekstów oraz muzyki jest Kamil Meler. Grupę tworzą: Marta Wołczecka (gitara elektryczna), Tomasz Dopierała (gitara basowa), Kamil Meler (wokal oraz gitary), Patryk Robaczewski (perkusja). Wstęp: cegiełka na Światłownię – 10 zł, niepełnosprawni, emeryci, studenci – 8 zł; www.swiatlownia.eu inf. Grzegorz Dudziński

w yd a r z e ni a Akademicka Przestrzeń Kulturalna – Wyższa Szkoła Gospodarki w Bydgoszczy roku przez Dom Kultury „Akademicka Przestrzeń Kulturalna” WSG w Bydgoszczy. Inspirację dla młodych twórców teatru cieni stanowiły natura oraz świat prehistoryczny. Więcej szczegółów na stronie www.domkultury.byd.pl.

Zaplanuj półkolonie z WSG

Centrum Usług Społecznych WSG zaprasza młodych poszukiwaczy przygód na półkolonie organizowane w lipcu i w sierpniu pod hasłem Bawimy ucząc – uczymy bawiąc. W programie m.in. zajęcia artystyczne, sportowe, ekologiczne i integracyjne.

Ster na Bydgoszcz – piknik na cyplu

W ramach Steru na Bydgoszcz zapraszamy na rodzinny piknik nad Brdą – plener malarski „Kolory rzeki” oraz warsztaty „Rytm rzeki”, podczas których poznasz brzmienie różnych instrumentów perkusyjnych oraz dowiesz się, jak wykonać je samodzielnie. Zabierz koc i spędź z nami miło czas na cyplu – w sobotę 23 czerwca w godz. 11.00-12.00 na terenie kampusu WSG przy ul. Garbary 2. W Muzeum Fotografii WSG przy ul. Królowej Jadwigi 14 na uczestników festiwalu wodnego czekać będzie także wystawa „Jachting” o tematyce marynistycznej, pochodząca ze zbioru Muzeum Historii Fotografii w Krakowie, którą można zwiedzać: 22 czerwca w godz. 11.00-17.00 oraz 23 czerwca w godz. 10.00-14.00. Miłośnicy żeglarstwa znajdą tam arcydzieła XIX-wiecznej sztuki szkutniczej, zaś miłośnicy fotografii – wspaniałe kadry, które wytrzymują próbę czasu. Udział w wydarzeniach jest bezpłatny. Pełen program festiwalu dostępny na stronie: www.sternabydgoszcz.pl. 29.06.2018, piątek, godz. 18.00, sala widowiskowa APK, ul. Królowej Jadwigi 14, wstęp wolny

Finał projektu Uwolnij w sobie twórcę

Światłoczuli performerzy, artyści modelarze oraz aktorzy zapraszają na przedstawienie finałowe projektu Uwolnij w sobie twórcę, realizowanego od kwietnia tego

Kino Jeremi w Fordonie W czerwcu kino Jeremi zaprasza na kontynuację cyklu filmowego ŻYCIOWE DRAMATY I DYLEMATY. 7.06.2018, czwartek, godz. 19.00 Powidoki, reż. Andrzej Wajda, prod. Polska 14.06.2018, czwartek, godz. 19.00 Pożegnania, reż. Yōjirō Takita, prod. Japonia 21.06.2018, czwartek, godz. 19.00 Obsesja zemsty, reż. Andrés Luque, Samuel Martín Mateos, prod. Hiszpania

Więcej szczegółów na stronie www.kolonie.byd.pl. inf. Elżbieta Schulz

28.06.2018, czwartek, godz. 19.00 Podarować życie, reż. Katell Quillévéré, prod. Francja

Bilety: na film Powidoki wstęp wolny (grant filmowy), pozostałe seanse: normalny – 10 zł, ulgowy – 6 zł, członkowie DKF – wstęp wolny. Kino Jeremi mieści się w budynku XV LO przy ul. gen. A. Fieldorfa „Nila” 13 (dawniej: Berlinga 13). Szczegóły na stronie internetowej: www.kinojeremi.liceumxv.edu.pl i na: www.facebook.com/KinoJeremiFordon. inf. Monika Jarzyna

czerwiec 2018 |

BIK | 51

w yd a r z e ni a Galeria Sztuki NEXT 15.06.2018, godz. 19.00, Dom Aukcyjny NEXT – Aukcje Sztuki, ul. Poznańska 31, www.galerianext.pl

18. Aukcja Młodej Sztuki

Wystawiono na licytację 90 obiektów, wszystkie w cenie wywoławczej od 500 zł. Aby wziąć udział w aukcji, warto osobiście przyjść na licytację lub elektronicznie złożyć zlecenie chęci kupna na www.galerianext.pl z opcją wyznaczenia nieprzekraczalnego „limitu” ceny lub „proszę dzwonić”. Do zakupionej pozycji doliczana jest opłata aukcyjna w wysokości 18% wylicytowanej ceny. W katalogu 18. Aukcji Młodej Sztuki znalazło się malarstwo figuratywne, surrealistyczne, ekspresjonistyczne i abstrakcyjne, pastele, grafiki na papierze, fotografie, grafiki cyfrowe, street art oraz rzeźby. Najciekawsze pozycje to prace takich autorów jak A. Osiecka, M. Lamro, M. Jastrzębska, A Żychlińska, A. Nowacki, K. Lia, T. Kuran, K. Bednarska, A. Zalewska, J. Dziewanowska. Wystawa poprzedzająca aukcję trwa od 6 czerwca. Godziny otwarcia: od poniedziałku do piątku w godz. 10.00-18.00.

19.06.2018, wtorek, godz. 19.00, Galeria Sztuki NEXT, ul. Poznańska 31 – wernisaż. Wystawa połączona ze sprzedażą potrwa do 11 lipca, wstęp wolny

Tomasz Kuran – wystawa malarstwa …i z Biblii, i z wyobraźni

Tomasz Kuran – artysta młodszego pokolenia, absolwent warszawskiej ASP. Studiował również malarstwo w pracowni prof. R. Ziemskiego. Artysta wszechstronnie wykształcony, doskonale czujący się na polu rysunku, malarstwa, kolażu. Bohaterami jego prac są najczęściej abstrakcyjnie traktowane figury, płaszczyzny, które osadza w różnego rodzaju pejzażach, motywach czy kolorystycznej dynamice. Najważniejszy jest dla niego kolor, dynamika obrazu oraz działania plam czy faktur. Aby to uzyskać, często wychodzi poza ramy klasyczne obrazu poprzez łączenie technik, dążąc do tego, aby obraz był jak najbardziej ciekawy, twórczy, dający odbiorcy możliwość indywidualnej interpretacji. Nie tworzy w jednym stylu, lecz chodzi różnymi, bardzo indywidualnymi ścieżkami – obraz ma być ciekawy, inspirujący, poruszający – stąd w jego twórczości są pejzaże, abstrakcje, grafiki, obrazy monochromatyczne, nieobce mu są takie działania jak chlapanie, przyklejanie, wycinanie czy drapanie. www.galerianext.pl

Małgorzata Jastrzębska, NR 586, 2018, olej na płótnie, 70×70 cm

Tomasz Kuran, Uczta

Młodzieżowy Dom Kultury nr 4 4.06.2018, godz. 10.00 „Olimpiada Przedszkolaka” – coroczna impreza sportowo-rekreacyjna. Impreza zamknięta. 5.06.2018, godz. 10.00 „Wiatr w żagle” – budujemy modele pływające z materiałów ekologicznych. Zabawa manualna dla dzieci w wieku szkolnym. 9.06.2018, godz. 10.00 „Malowanie nutką” – konkurs plastyczny dla uczniów szkół podstawowych. Malujemy „na żywo” do usłyszanej muzyki. Regulamin na stronie placówki. 12.06.2018, godz. 16.00 „Niech żyją bezpieczne wakacje” – tematyczne zajęcia klubowe przygotowujące do bezpiecznych wakacji. 52 | BIK | czerwiec 2018

19.06.2018, godz. 16.00 „Żegnaj, szkoło, na wesoło” – zabawa taneczna dla uczestników zajęć w MDK4. Konkursy, zabawy, podsumowanie roku szkolnego. 20.06.2018, godz. 16.00 Festyn Rodzinny w MDK4 22.06.2018, godz. 16.00 „Moje wymarzone wakacje” – konkurs na piękną widokówkę wakacyjną wykonaną własnoręcznie. Spotkanie dla wszystkich chętnych.

w yd a r z e ni a Muzeum Fotografii w Bydgoszczy wystawa czynna do 2 czerwca, ul. Królowej Jadwigi 14, wtorek-piątek 11.00-17.00, sobota 10.00-14.00, poniedziałek i niedziela nieczynne, wstęp wolny

Barwy Świata – Światłem Malowane

Wystawę polecamy w szczególności uczestnikom Festiwalu Wodnego Ster na Bydgoszcz (czynna: 22 czerwca w godz. 11.00-17.00; 23 czerwca w godz. 10.00-14.00). ul. Królowej Jadwigi 14, wtorek-piątek 11.00-17.00, sobota 10.00-14.00, poniedziałek i niedziela nieczynne, wstęp biletowany

Tadeusz Rząca – Autochromy

Agata Wojtala, fotografia

Coroczna prezentacja prac uczniów Zespołu Szkół Chemicznych im. I. Łukasiewicza w Bydgoszczy oraz słuchaczy kwalifikacyjnego kursu zawodowego A.20 – przegląd zdjęć biorących udział w szkolnym konkursie fotograficznym, którego tematami przewodnimi są światło i barwa. wystawa czynna od 7 czerwca do 1 września, ul. Królowej Jadwigi 14, wtorek-piątek 11.00-17.00, sobota 10.00-14.00, poniedziałek i niedziela nieczynne, wstęp wolny

Jachting

Wystawa będąca prezentacją reprintów fotografii z albumu o tematyce marynistycznej, pochodzącego ze zbioru Muzeum Historii Fotografii w Krakowie. Zdjęcia datowane na lata 1880-1900 dokumentują jachty pływające w basenie Morza Adriatyckiego: kutry gaflowe, szkunery, jole, brygantyny oraz parowce z pomocniczym ożaglowaniem – na pełnym morzu lub zacumowane w portach. Wynalezienie w 1871 r. techniki tzw. suchej płyty uwolniło fotografów od uciążliwości procesów kolodionowych, pozwalając na dynamiczne oddanie wrażenia ruchu. Kwerenda, jakiej poddany został album, doprowadziła badaczy do postaci arcyksięcia Karola Stefana Habsburga – właściciela wielu spośród fotografowanych jednostek.

Dzięki współpracy z Muzeum Historii Fotografii w Krakowie zbiory Muzeum Fotografii w Bydgoszczy wzbogaciły się o reprinty autochromów Tadeusza Rzący. Autochrom to najstarsza barwna technika pozytywowa, opracowana w XIX wieku. Prace, które tworzą kolekcję, to reprodukcje wykonane w nawiązaniu do standardów epoki, w której powstawały. Sam artysta jest postacią niezwykle ciekawą i jak dotąd niemal nieznaną szerszej publiczności. W swojej twórczości przełamywał standardy współczesnych mu trendów, odwołujących się do piktorializmu. Na tym tle jego autochromy stanowią zjawisko wyraźnie osobne, jednak można odnaleźć w nich fascynacje bliskie współczesnym mu malarzom młodopolskim. Dotyczy to zarówno podejmowanych tematów, jak i sposobu ich ujęcia.

Bydgoska Akademia Fotografii

Bydgoska Akademia Fotografii adresowana jest do osób stawiających pierwsze kroki w fotografii, BAF MASTER – osób zainteresowanych poszerzeniem swoich możliwości warsztatowych w zakresie m.in. makrofotografii, fotografii modowej czy technik szlachetnych. Zajęcia prowadzą uznani teoretycy i praktycy, w tym członkowie ZPAF. Najbliższe edycje od października. Więcej szczegółów i zapisy na www.baf.byd.pl.

Lekcje fotografii dla dzieci i młodzieży

Zapraszamy szkoły, przedszkola i inne placówki edukacyjne na lekcje fotografii: Historia fotografii w praktyce, Z wizytą u fotografa – pozujemy do zdjęć, Znikające obrazy, Fotografia – zjawisko naturalne, Camera obscura – historia i współczesne zastosowania. Więcej szczegółów na www.muzeumfoto.byd.pl w zakładce „lekcje”. Dodatkowe informacje: muzeumfoto@ byd.pl lub tel. 52 567 00 07. inf. Elżbieta Schulz

czerwiec 2018 |

BIK | 53

w yd a r z e ni a Pałac Młodzieży Bydgoskie Impresje Muzyczne W ostatni czwartek czerwca rozpoczynają się 41. Bydgoskie Impresje Muzyczne. Bydgoskie Impresje Muzyczne już 41 lat wzbogacają letnią ofertę naszego regionu. W tym roku odbywać się będą w Bydgoszczy oraz regionie od czwartku 28 czerwca do wtorku 3 lipca. W tegorocznych Impresjach udział weźmie 17 zespołów z 11 państw: Białorusi, Brazylii, Bułgarii, Chin, Czech, Nepalu, Polski, Rosji, Słowacji, Ukrainy i Włoch. Będą to chóry, orkiestry, zespoły folklorystyczne, muzyki dawnej, rozrywkowej i klasycznej, zespoły tańca współczesnego – łącznie ok. 500 osób. Główną częścią Spotkań jest konkurs, do którego prawo udziału zyskują zespoły będące laureatami ogólnopolskich lub zagranicznych festiwali, konkursów i przeglądów (w wieku do 25 lat). Są oni kwalifikowani do udziału na podstawie zgłoszeń zawierających charakterystykę zespołu (historia, osiągnięcia, program), dokumentację fotograficzną, DVD z nagraniem programu zespołu. Polskie zespoły otrzymują prawo udziału jako laureaci wytypowani na Ogólnopolskim Przeglądzie Uczniowskich Kameralnych Zespołów Muzyki Dawnej „Schola Cantorum” (Kalisz), Ogólnopolskim Konkursie Zespołów Tanecznych (Gorzów), Ogólnopolskim Konkursie Chórów A Cappella Dzieci i Młodzieży (Bydgoszcz). Koncerty konkursowe odbywają się na estradzie plenerowej (zespoły folklorystyczne) i w sali koncertowej Aka-

54 | BIK | czerwiec 2018

demii Muzycznej w Bydgoszczy. Prezentacje ocenia Rada Artystyczna w następującym składzie: prof. Janusz Stanecki, Adrianna Poniecka-Piekutowska, dr Orlin Bebenow i dr Joanna Dziadowiec. W konkursie zespoły ubiegają się o grand prix dla najlepszego zespołu oraz dwie Nagrody Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Są to nagrody przyznawane od pierwszej edycji Spotkań, czyli od 1977 roku. Ponadto w konkursie od lat są także przyznawane nagrody Prezydenta Miasta Bydgoszczy. Wszystkie zespoły otrzymują także statuetki – Srebrne Struny. Każdy z uczestniczących w konkursie zespołów oprócz prezentacji własnej kultury muzycznej ma w programie obowiązkowo jeden utwór polskiego kompozytora. Są to przede wszystkim utwory F. Chopina, H.M. Góreckiego, K. Komedy, W. Lutosławskiego, S. Moniuszki, H. Wieniawskiego, a w odniesieniu do zespołów wokalnych i folklorystycznych także znane nie tylko w kraju, ale i za granicą popularne piosenki i melodie ludowe. Łącznie w ramach 41. BIM odbędzie się minimum 15 koncertów. Koncerty odbywać się będą w amfiteatrze na ul. Mostowej oraz na pl. Teatralnym, a finał w Artego Arenie. Wszystkie koncerty konkursowe i pozakonkursowe cieszą się ogromną popularnością z uwagi na swój niepowtarzalny i urozmaicony charakter, a także różnorodność form muzycznych, która stanowi atrakcyjną propozycję dla każdego odbiorcy muzyki – klasycznej, rozrywkowej, ludowej. Koncerty odbywają się przed i po południu oraz

w yd a r z e ni a wieczorami w stolicy regionu kujawsko-pomorskiego, zaplanowany jest także koncert w Tucholi 1 lipca. Dla zespołów uczestniczących w BIM będą również prowadzone warsztaty chóralne z muzyki gospel, które poprowadzi dr Brian Fentress z USA, oraz warsztaty orkiestrowe pod kier. dr. Orlina Bebenowa. Efekty wspólnej pracy zostaną zaprezentowane podczas koncertu galowego 2 lipca. Wstęp na wszystkie koncerty jest bezpłatny, a zróżnicowanie godzin i miejsc umożliwia udział jak najszerszej publiczności, w tym także osób niepełnosprawnych. BIM jest jedynym w Polsce i jednym z niewielu na świecie festiwalem skupiających kilka różnych kategorii muzycznych. Wiele zespołów na przestrzeni kilkunastu lat ponownie zgłasza chęć uczestnictwa w BIM, co stanowi dla organizatorów wskaźnik atrakcyjności i wartościowości formuły. Udział młodych uzdolnionych wykonawców z kilkunastu państw stanowi o randze festiwalu i znaczeniu dla jego uczestników oraz publiczności. W trakcie festiwalu powstają międzynarodowe przyjaźnie, są nawiązywane artystyczne kontakty, realizowana jest wymiana międzynarodowa.

Skrót najważniejszych wydarzeń:

– Przemarsz zespołów: Wyspa Młyńska – most Jana Kiepury – Focha – Mostowa – pl.Teatralny: 28 czerwca, 19.30-19.50 – Inauguracja: 28 czerwca, godz. 20.00, pl. Teatralny – Koncert wyjazdowy: 1 lipca, Tuchola – Koncert BIM dzieciom: 1 lipca, godz. 15.30, pl. Teatralny – Koncert Galowy: 2 lipca, godz. 19.00, Artego Arena Zwieńczeniem imprezy jest Koncert Galowy, odbywający się w tym roku w Artego Arenie w Bydgoszczy. Podczas Gali prezentują się wszyscy uczestnicy spotkań, na koniec zostaje przedstawiony werdykt konkursu i wręczone nagrody, dyplomy i statuetki. inf. Dominika Kosińska

DKF Niespodzianka w Fordonie! W związku z remontem Pałacu Młodzieży seanse filmowe DKF Niespodzianka odbywają się w nowoczesnej auli Szkoły Podstawowej nr 9 w Fordonie (ul. T. Bora-Komorowskiego 2). Filmy pokazywane są w czwartki o godz. 19.00. Czwartek 7 czerwca, godz. 19.00 Lato 1993 (Estiu 1993), reż. Carla Simon, Hiszpania 2017, 96 min Czwartek 14 czerwca, godz. 19.00 Atak paniki, reż. Paweł Maślona, Polska 2017, 100 min Bilet normalny: 8 zł. Bilet ulgowy (młodzież ponadgimnazjalna, studenci, emeryci): 5 zł. Bilety do nabycia w Szkole Podstawowej nr 9 w dniu seansów od godz. 18.30. Organizator: Pałac Młodzieży w Bydgoszczy. Partner: Szkoła Podstawowa nr 9 w Bydgoszczy. Kontakt: Dominik Wierski, tel. 52 371 26 56.

1.06.2018, godz. 16.00-18.00, boisko Gimnazjum nr 27, ul. Kruszwicka 2 Dzień Dziecka z Pałacem Młodzieży. 5.06.2018, godz. 9.30 Decathlon intelektualny – w zdrowym ciele zdrowy duch. Propozycja adresowana do najmłodszych odbiorców, polegająca na łączeniu poznawania nowych wiadomości z aktywnością twórczą dzieci oraz sportową rywalizacją, a przede wszystkim z przednią zabawą w myśl dewizy: uczyć bawiąc. Spotkanie odbędzie się w Przedszkolu Tęcza. 7.06.2018, godz. 9.30, świetlica Gimnazjum nr 27, ul. Kruszwicka 2 Uzależnienie = autodestrukcja – wykład i warsztaty dla uczniów klas gimnazjalnych. Wykład wprowadzający pt. Szkodliwy wpływ środków psychoaktywnych na zdrowie psychiczne i fizyczne poprowadzi dr n. med. Marek Jurgowiak z Collegium Medicum UMK w Toruniu. 10.06.2018, godz. 11.00, świetlica Gimnazjum nr 27, ul. Kruszwicka 2 Weekendowy plac zabaw – gry i zabawy dla dzieci. 12.06.2018, godz. 13.00 i godz. 16.00, świetlica Gim. nr 27, ul. Kruszwicka 2 Podsumowanie projektu Bydgoszcz – moja mała Ojczyzna. Wręczenie odznak Młodego Przyjaciela Bydgoszczy. 14.06.2018 godz. 10.00, kinoteatr Adria, ul. Toruńska 30 Gala podsumowująca akcje i konkursy ekologiczne pn. Przyroda na wagę złota. 15.06.2018, godz. 16.00, świetlica Gimnazjum nr 27, ul. Kruszwicka 2 Niezwykły umysł a funkcjonowanie w rodzinie – warsztaty wsparcia psychologicznego dla rodziców uczniów zdolnych. Zgłoszenia do 14 czerwca: tmg@palac. bydgoszcz.pl lub 52 371 26 56, 533 18 23 26. 15.06.2018, godz. 9.00, 10.30, Sala Koncertowa Copernicanum UKW, ul. Kopernika 1 Porannik muzyczny – audycja muzyczna. 15.06.2018, godz. 19.00, SP nr 31, ul. Karłowicza 2 Pałacowe planetarium – prelekcje i pokazy nieba przez teleskop dla uczniów SP i Gimnazjum. 16.06.2018, godz. 11.00, most im. Jana Kiepury, amfiteatr przy Operze Nova, bulwar im. Prezydenta Gabriela Narutowicza BRDA – Bardzo Radosne Działania Artystyczne realizowane w ramach Projektu Ster na Bydgoszcz. 28 czerwca – 3 lipca 2018, wstęp wolny 41. Bydgoskie Impresje Muzyczne. Szczegółowy program koncertów na: www.bim.palac.bydgoszcz.pl. czerwiec 2018 |

BIK | 55

w yd a r z e ni a Galeria Autorska Jan Kaja i Jacek Soliński 7.06.2018, godz. 18.00

Prezentacja dramatu Józefa Święcickiego pt. „Inna droga”

Opracowanie i przygotowanie Mieczysław Franaszek i studenci Akademii Muzycznej Wydziału Wokalno-Aktorskiego w Bydgoszczy

Józef Święcicki – ur. w 1859 r. w Bydgoszczy. Architekt, budowniczy, dramatopisarz. Od połowy lat 80. XIX wieku do ok. 1903 r. prowadził dużą pracownię projektową. Najbardziej płodny okres w życiu zawodowym Święcickiego to lata 90. XIX wieku. Zaprojektował ponad 60 kamienic w Śródmieściu Bydgoszczy. Z tego aż 21 realizacji wykonał na ul. Gdańskiej. Był też projektantem i wykonawcą wielu budynków w innych Józef Święcicki 1859-1913 miastach. Uważany jest za twórcę konserwatywnego. Większość jego projektów to eklektyczne kamienice, łączące płynnie wzornikowe układy detalu z dominantą form i elementów historyzujących. Śmiało czerpał z form renesansowych, manierystycznych, barokowych. Jego architekturę charakteryzuje zamiłowanie do symetrii, rytmicznych pionowych podziałów, zaakcentowanych układem okien, pilastrów i elementów sztukatorskich. Pozostawił wiele podziwianych dzieł wyróżniających się w architekturze Bydgoszczy, zwłaszcza trzy realizacje, uznawane za ikony architektury neobarokowej: kamienicę przy ul. Gdańskiej 63, hotel Pod Orłem, kamienicę narożną przy pl. Wolności 1. Oprócz architektury zajmował się też dramatopisarstwem, był m.in. autorem dwóch utworów scenicznych wystawianych w Teatrze Miejskim i Teatrze Elysium oraz Ilustrowanego Przewodnika po Bydgoszczy (1910). W tym samym roku w Berlinie wydał książkę o tematyce konserwatorskiej. Był także współzałożycielem w 1886 r. Bydgoskiego Towarzystwa Szachowego, a od 1910 jego honorowym członkiem. W 1893 r. został członkiem Bydgoskiego Banku Przemysłowego. O jego silnych związkach z miastem nad Brdą świadczy fundacja oświatowa jego imienia. W zapisie testamentowym sporządzonym 10 czerwca 1911 przekazał miastu Bydgoszczy 5 tysięcy marek, a odsetki od tej sumy deputacja szkolna miała przeznaczać w każdym roku szkolnym dla biednych i utalentowanych uczniów bydgoskich szkół ludowych. Dzięki temu legatowi ze stypendium jego imienia skorzystało w latach 1915–1920 kilkunastu bydgoskich uczniów. Byli wśród nich także uczniowie polscy. Zmarł w 1913 r. Pochowany został na Cmentarzu Nowofarnym w Bydgoszczy. 56 | BIK | czerwiec 2018

Jacek Soliński, fotografia z cyklu Wszyscy bywamy żebrakami, 2018

14.06.2018, godz. 18.00

Otwarcie wystawy fotografii Jacka Solińskiego pt. „Wszyscy bywamy żebrakami”

(w 39. rocznicę powstania Galerii Autorskiej) Prezentacja tekstów Karola Alichnowicza, Szymona Babuchowskiego, Jiři Červenki, Piotra Cielesza, Zbigniewa Chojnowskiego, Małgorzaty Grajewskiej, Barbary Gruszki-Zych, Jana Kaspra, Krzysztofa Koehlera, Wojciecha Kudyby, Lenki Kuhar-Daňhelovej, Małgorzaty Lebdy, Sławomira Matusza, Macieja Mazurka, Artura Nowaczewskiego, Krzysztofa Nowickiego, Jerzego Pluty i Piotra Wiesława Rudzkiego; utwory przeczytają – Mieczysław Franaszek i Roma Warmus. Wystawa zdjęć „Wszyscy bywamy żebrakami” jest zwieńczeniem mojego tryptyku, na który złożyły się ekspozycje: „Obywatele świata” (2016) i „Katechizm żebraczy” (2017). Realizując każdą z tych części, żyłem w przeświadczeniu, iż próbuję przekazać coś istotnego. Ta osobliwa misja była dla mnie autodydaktyką. Dzięki niej uczyłem się tak patrzeć, by widzieć. Cykl został zakończony, ale płynące z niego przesłanie trwa dalej. Ufam, że towarzysząca zdjęciom poezja uaktywnia ten przekaz. Przecież poezja pomaga widzieć to, co jest niewidoczne dla oczu. /Jacek Soliński/

w yd a r z e ni a Wojewódzki Ośrodek Animacji Kultury w Toruniu 8.06.2018, godz. 17.00, wstęp wolny. Wystawę oglądać można do końca wakacji, od poniedziałku do piątku w godz. 8.00-17.00.

Otwarcie pokonkursowej wystawy fotograficznej Fotofikcje

Temat Fotofikcje był na tyle obszerny, że pozwolił uczestnikom, czyli osobom amatorsko uprawiającym fotografię artystyczną, na daleko posuniętą swobodę twórczą, czego konsekwencją jest ekspozycja bardzo zróżnicowana pod względem formalnym. Na wystawie znajdują się zarówno prace bliskie fotografii surrealistycznej, w tym również fotomontaże, jak i zdjęcia bliskie abstrakcji, kreujące zupełnie nowe światy. 9-10 czerwca 2018

Warsztaty teatralne Weekendowe laboratorium artystyczne

W warsztatach uczestniczyć mogą zarówno instruktorzy teatralni, instruktorzy domów kultury, nauczyciele i animatorzy kultury, jak i wszystkie osoby zainteresowane teatrem plastycznym, młodzież i dorośli poszukujący nowych form teatralnej ekspresji. Cena: 70 zł, zgłoszenia przyjmowane są do 1 czerwca. Liczba miejsc ograniczona – o przyjęciu decyduje kolejność zgłoszeń. 13.06.2018, godz. 10.30, wstęp wolny

Zakończenie XXVI Programu Edukacji Kulturalnej

Celem Programu Edukacji Kulturalnej jest wyrównanie szans dzieci z mniejszych ośrodków poprzez ułatwienie dostępu do kultury, rozbudzanie w uczestnikach ciekawości świata i pasji poznawczej oraz inspirowanie do samodzielnych poszukiwań twórczych, dlatego – jak zapewnia Alicja Usowicz, autorka i koordynatorka projektu – szczególny nacisk położony został na warsztaty twórcze, rozwijające kreatywność, a może nawet odkrywające nowe talenty plastyczne, muzyczne czy aktorskie.

13.06.2018, godz. 17.00, wstęp wolny

Najciekawsze filmy z festiwalu 48 Hour Film Project – spotkanie filmoznawcze z cyklu „W pierwszym rzędzie”

Festiwal 48 Hour Film Project odbywa się co roku w blisko 170 miastach na 6 kontynentach, gromadząc 150 tysięcy ﬁlmowców. W Polsce od 2011 roku odbyło się w różnych miastach 14 edycji konkursu, w trakcie których zrealizowano blisko 560 filmów – każdy w 48 godzin. Artyści uczestniczący w przedsięwzięciu losują temat filmu, gatunek, którego ram powinni się trzymać, a następnie przez dwie doby pracują twórczo. Wszystkie filmy są oceniane przez profesjonalistów z branży filmowej. W jury zasiadali m.in. Piotr Woźniak-Starak, Anna Dereszowska, Radzimir Dębski, Anna Mucha, Roma Gąsiorowska, Xawery Żuławski i Tomasz Raczek. Wyłoniony przez jury najlepszy film startuje w konkursie międzynarodowym, który co roku odbywa się w innym mieście na świecie. Część filmów zaprezentowana będzie także w Toruniu, właśnie podczas czerwcowego spotkania filmoznawczego z cyklu „W pierwszym rzędzie”. Przed projekcją koordynatorka cyklu krótko opowie o idei 48 Hour Film Project, a być może też zachęci też kogoś do udziału w festiwalu. 16.06.2018, wstęp wolny. Ze względu na ograniczoną liczbę miejsc konieczne są wcześniejsze zapisy przez formularz na stronie www.woak.torun.pl

„Rodzinny bzik” – podsumowanie zajęć teatralnych z cyklu „Teatralny rozruch” oraz „Poranne figle, psoty i żarty”

Od jesieni w Wojewódzkim Ośrodku Animacji Kultury w Toruniu raz w miesiącu najmłodsi teatromani spotykali się na warsztatach twórczych „Poranne figle, psoty i żarty”, nieco starsi zaś na „Teatralnym rozruchu”. Zajęcia, które prowadziła Agnieszka Zakrzewska – pedagog teatru, reżyserka spektakli dla dzieci – miały charakter zabawy parateatralnej, rozwijającej wyobraźnię i kreatywność uczestników. W czerwcu dzieci ze wszystkich grup wraz z rodzicami i opiekunami wezmą udział w „Rodzinnym bziku”, czyli uroczystym zwieńczeniem rocznego cyklu zajęć. Przy sprzyjającej pogodzie finał cyklu odbędzie się na patio WOAK-u.

Kolejne warsztaty i szkolenia:

Uroczystość kończąca Program dla dzieci stanie sie okazją do spotkania i podzielenia się swoją twórczością, zaś dla nauczycieli i instruktorów do swobodnej wymiany spostrzeżeń i uwag, które pomogą doskonalić ofertę zajęć. Po uroczystości wszystkie dzieci zwiedzą aktualne ekspozycje w pobliskim Centrum Nowoczesności „Młyn Wiedzy”.

– 13-14 lipca – „Warsztaty fotografii cyfrowej”, zajęcia prowadzi Stanisław Jasiński, cena: 100 zł, termin zgłoszeń: 6 lipca. – 22 września – warsztaty „Serwis internetowy dziś i jutro”, zajęcia prowadzi Dominik Pokornowski, cena: 120 zł, termin zgłoszeń: 14 września. – 29 września – warsztaty „Małe formy teatralne w pracy z dzieckiem. Animacja (przedmiot, lalka teatralna) i budowanie konwencji”, zajęcia prowadzi Barbara Rogalska, cena: 70 zł, termin zgłoszeń: 21 września. Informacje szczegółowe na: www.woak.torun.pl inf. Kamil Hoffmann

czerwiec 2018 |

BIK | 57

w yd a r z e ni a Miejskie Centrum Kultury w Bydgoszczy 7.06.2018, czwartek, godz. 17.00, barka „Lemara”, zapisy: dominika.kiss-orska@mck-bydgoszcz.pl, bilet: 50 zł (do nabycia w kasie MCK)

Koło Gospodyń Miejskich: Las w słoiku

Zapraszamy na kolejne spotkanie z Oliwią Bernacką, która pokaże nam, jak zasadzić swój minilas w słoiku. 8.06.2018, piątek, godz 18.00, foyer MCK, ul. Marcinkowskiego 12-14 – wernisaż. Wystawa czynna do 3 lipca

Aktywni i dojrzali na Kujawach i Pomorzu

Po gorącym przyjęciu w Toruniu, tym razem w Bydgoszczy zagości autorska wystawa Pauliny Komorowskiej, będąca rezultatem projektu fotograficznego pn. Aktywni i dojrzali na Kujawach i Pomorzu. Bardzo wymowne kadry wystawy Aktywni i dojrzali na Kujawach i Pomorzu zwracają uwagę na rosnący udział osób starszych w społeczeństwie. W obliczu narastającego kultu młodości autorka pokazuje ludzi dojrzałych jako aktywnych fizycznie i duchowo, ciekawych, inspirujących dla młodszego pokolenia. Na wystawie prezentowanych jest kilkadziesiąt portretów mieszkańców województwa kujawsko-pomorskiego. Na fotografiach zobaczymy osoby aktywne społecznie, z pasjami, zainteresowaniami, zajmujące się działalnością kulturalną, polityczną, wolontariatem czy po prostu nadal wykonujące swoje zawody z pasją i zaangażowaniem.

Tadeusz Opaliński, fotografia Pauliny Komorowskiej

Paulina Komorowska urodziła się w 1992 roku w Toruniu. Absolwentka Wydziału Prawa i Administracji UMK w Toruniu na kierunkach prawo i administracja. Od 2018 aplikant radcowski przy Okręgowej Izbie Radców Prawnych w Toruniu. Sekretarz Stowarzyszenia Toruńskie Spacery Fotograficzne. Współautorka wystaw zbiorowych TSF: Toruń wieczorny, Toruń nocny (Dziedziniec Ratusza Staromiejskiego, 2015 r.), Poezja codzienności (Od NowaGaleria Dworzec Zachodni, 2016 r.), Torunianki (Dom Muz, 2017 r.), Wiślane tajemnice (Biblioteka Uniwersytecka w Toruniu, 2017 r.; Galeria Akcent w Grudziądzu, 2017 r.). Kurator i współautorka wystawy zbiorowej TSF Kujawy i Pomorze w obiektywie (Dwór Artusa, 2017 r.). Uczestniczka trzech wystaw pokonkursowych w Centrum Sztuki Współczesnej w Toruniu: Wystaw się w CSW (2016, 2017, 2018 r.). Wystawa portretów Aktywni i dojrzali po toruńsku po raz pierwszy była prezentowana w styczniu 2018 r. w Galerii Artus Centrum Kultury Dwór Artusa w Toruniu. 9.06.2018, sobota, godz. 19.00, sala kinowo-widowiskowa MCK, wstęp wolny (darmowe wejściówki do odbioru w kasie MCK)

Wrocławski Teatr Tańca – Klatka z łez

Spektakl Wrocławskiego Teatru Tańca Klatka z łez inspirowany jest dziełami brytyjskiej dramatopisarki Sarah Kane – „Psychoza 4.48” oraz „Łaknąć”. Podczas procesu twórczego nurtowały nas liczne pytania, wynikające z prób i obcowania z tekstami Kane. Do jakiego punktu można dojść, będąc w stanie uczuciowej pustki, zgubionej radości, kiedy serce umiera, a ciało wciąż żyje? Dlaczego wciąż towarzyszy nam niepokój? Czy nie zamykamy się w swoistej klatce, wypracowując sobie „życie” z przyzwyczajenia? Co się z nami dzieje, kiedy żyjemy w świecie powierzchownym, świecie pozorów i manipulacji, chcemy bardziej MIEĆ niż BYĆ? Jaką granicę przekraczamy, zapominając o swoich podstawowych potrzebach: czucia, obcowania, dawania, jak i brania, bliskości, dotyku, przytulenia? Choreografia i reżyseria: Bożena Klimczak. Projekt realizowany we współpracy z Instytutem Muzyki i Tańca w ramach programu „Scena dla tańca 2018”. 14.06.2018, czwartek, godz. 17.00, barka „Lemara”, zapisy: dominika.kiss-orska@mck-bydgoszcz.pl, bilet: 40 zł

Koło Gospodyń Miejskich z Ziołowym Uroczyskiem

Na spotkaniu z Emilią Wysocką-Stankiewicz z Ziołowego Uroczyska zrobimy sobie perfumy. 15.06.2018, piątek, godz. 18.00, barka „Lemara”, wstęp wolny

Archiwum B. na Szlaku TeH2O – projekcja odcinków telewizyjnych połączona z prelekcją Adama Gajewskiego Zbyszek Krzywkowski, fotografia Pauliny Komorowskiej

58 | BIK | czerwiec 2018

Archiwum B. to cykl audycji telewizyjnych produkowanych przez MCK, emitowanych na antenie TVP Bydgoszcz, pre-

w yd a r z e ni a zentujący historyczną i kulturalną spuściznę Bydgoszczy. Każdy odcinek tej 15-minutowej audycji był i jest wykorzystywany również jako materiał promocyjno-edukacyjny miasta Bydgoszczy w regionie. Tym razem zobaczymy dwa filmy: Fortepianu żywot wtóry oraz Piękno wygrane, czyli siła bydgoskich marzeń Andrzeja Szwalbego. 17.06.2018, niedziela, godz. 19.00, sala kinowo-widowiskowa MCK, wstęp wolny (darmowe wejściówki do odbioru w kasie MCK)

Wielki Wieczór Improwizacji – Teatr Improwizowany wymyWammy + warsztatowicze Szkółki Impro i Szkółki Teatru – pokaz finałowy

Czy improwizacji można się uczyć? Takie pytanie nieraz stawia się improwizatorom. Tak, oczywiście! Można przygotować się do bycia nieprzygotowanym! Nauka improwizacji to ciekawy proces wykształcania w sobie szeregu umiejętności, które pomagają nam sprawnie reagować w nieprzewidzianych sytuacjach. To również nauka tworzenia spektaklu spontaniczne, na oczach widzów. Nauka budowania postaci, snucia historii. Wszystko po to, by przenieść widów w ulotny świat wyobraźni, gdzie wszystko jest możliwe… Prowadzone w MCK warsztaty Szkółki Impro i Szkółki Teatru szkolą adeptów i pasjonatów sztuki teatralnej. Dziewięć miesięcy nauki, 20 uczniów, a teraz – wielki finał ich pracy warsztatowej! 20.06.2018, godz. 17.30, barka „Lemara”, wstęp wolny

Wakacje czas zacząć – Chór Agory Nestora pod dyrekcją dr. Orlina Bebenowa

Nadchodzi czas kanikuły – i dla młodych, i dla tych ociupinę starszych. By śpiewająco go rozpocząć, zapraszamy na koncert chóralny – mając nadzieję, że widownia wspomoże nas w tym dziele, bo – jak mówi Artur Andrus – „śpiewam w chórze, żyję dłużej”. 21.06.2018, czwartek, godz. 16.00, zbiórka pod MCK i autokarem jedziemy do Ostromecka, godz. 17.00 – początek zajęć, zapisy: dominika.kiss-orska@mck-bydgoszcz.pl, bilet: 30 zł

Kalendarz przyrody

21.06.2018, czwartek, godz. 17.30 i 20.00, sala kinowo-widowiskowa MCK, bilety: 5 zł (do nabycia w kasie MCK)

ARSA Y TOMA – koncert flamenco

Przeniesiemy się do pachnącej kwiatem pomarańczy Andaluzji, gdzie pod palącym słońcem trwa nieustanna muzyczna fiesta. Żywe emocje – radość, smutek, żal, zachwyt, złość – to kwintesencja flamenco. Jak pisał Federico García Lorca: „piękne, zmysłowe, mistyczne i tajemnicze. Przeszywające jak szpada wbita w kark byka”. Na koncercie zabrzmi cały wachlarz przeróżnych stylów (palos), zabawna bulerias, zalotna guajira tańczona z wachlarzem, królowa flamenco solea, sentymentalna petenera z rozwianą chustą, energicza mariana czy fandango

Ster na Bydgoszcz! Kierunek Barka!

22.06.2018, piątek, godz. 16.00, barka „Lemara”, wstęp wolny, zapisy: piotr.drozdowski@mck-bydgoszcz.pl

Kreatywny Port Dzieciecy – warsztaty

Zapraszamy pod pokład barki do wspólnej zabawy w budowanie holowników, statków i portów z klocków Lego. Dzieci odkryją też, co przewoziły holowniki takie jak barka „Lemara”. Czekać na nie będzie wiele atrakcji: pod okiem kapitana barki wiązać będziemy węzły, ułożymy słowa ukryte w kodzie flagowym, rozwiążemy kilka zagadek i zakręcimy szyperskim kołem. Nowością tego dnia będzie prezentacja nowych makiety barek, które skrywać będą w swoich wnętrzach specjalne „minitowary” przewożone dawniej przez szyperskie barki. 23.06.2018, sobota, godz. 10.00, start – barka „Lemara”, wstęp wolny, zapisy: piotr.drozdowski@mck-bydgoszcz.pl

Bydgoskie kaczki, czasem dziwaczki – wycieczka

Prowadzący: mgr Monika Wójcik-Musiał (Towarzystwo Przyrodnicze „KAWKA”, edukator Ogrodu Botanicznego UKW w Bydgoszczy). Zajęcia będą składać się z dwóch części: cz. I – teoretyczna – polegać będzie na omówieniu gatunków kaczek lęgowych, przelotnych, zimujących oraz zalatujących, przedstawieniu uczestnikom cech poszczególnych gatunków kaczek, które to cechy pozwolą na ich rozpoznanie; omówienie budowy piór ptaków wodnych, wyjaśnienie pojęcia szaty godowej oraz zachowań właściwych w terenie. Cz. II – terenowa – uczestnicy na podstawie zdobytej podczas prelekcji wiedzy będą rozpoznawać gatunki w terenie. Przeprowadzą obserwacje przy użyciu sprzętu optycznego (lornetka, luneta). Zajęcia otworzą naszą wrażliwość na świadomość ekologiczną, różnorodność ptaków wodnych w mieście, ze szczególnym uwzględnieniem gatunków kaczek występujących na Brdzie. Porozmawiamy na temat etyki obserwatora, czyli kształtowania wzorców związanych z rozmaitymi formami pomocy ptakom. 24.06.2018, niedziela, godz. 9.30, start – barka „Lemara”, wstęp wolny, zapisy: piotr.drozdowski@mck-bydgoszcz.pl

Poranek rodziny (wydanie szyperskie) – warsztaty

Czerwcowy poranek obiera Ster na Bydgoszcz! A do tego zbliżają się wakacje, więc to dobra okazja, by przypomnieć sobie, co wynika z faktu, że Bydgoszcz leży nad Brdą. Na Poranku rodzinnym wybierzemy się na krótki spacer i przyjrzymy się rzece i jej otoczeniu. A ponieważ jak zawsze będziemy na barce, to poznamy tajniki pracy marynarzy i poćwiczymy trudne marynarskie czynności. czerwiec 2018 |

BIK | 59

w yd a r z e ni a fot. Przemysław Obarski

z kastanietami. Nie zabraknie widowiskowych choreografii z bata de cola. Zaprezentują się tancerki z Akademii Tańca Duende oraz grupa flamenco z UTW Agora Nestora. Akompaniować będą: Sławomir Dolata (gitara) i Dawid Cholewiński (cajon).

UTW Agora Nestora 5.06.2018, wtorek, godz. 16.00, sala kinowo- widowiskowa MCK

Krzysztof Filasiński – Na miły początek lata 19.06.2018, wtorek, godz. 16.00, sala kinowo- widowiskowa MCK

Zakończenie roku akademickiego AUTW Agora Nestora 2017/2018

W programie: występ chóru Agory Nestora, film Ewy Piątek o AUTW, koncert Salonowej Orkiestry „Moderato” pod dyrekcją dr. Orlina Bebenowa.

12. Międzynarodowy Festiwal Sztuki Perkusyjnej 1 czerwca, piątek, Wyspa Młyńska, wstęp wolny

Wyspa Perkusyjna – warsztaty perkusyjne dla całych rodzin

– godz. 15.00–19.00 warsztaty perkusyjne z DrumCenter – godz. 15.00–17.30 warsztaty perkusyjne z Drum Work i Wytwórnią rytmu – godz. 16.00–19.00 warsztaty perkusyjne, prowadzenie: Piotr Schutta – godz. 15.00–17.30 warsztaty na wielkich bębnach I, prowadzenie: Ryszard Bazarnik – godz. 18.30–19.15 warsztaty na wielkich bębnach II, prowadzenie: Ryszard Bazarnik 1 czerwca, piątek, Wełniany Rynek, wstęp wolny

Drums Parade

– godz. 16.00 Wełniany Rynek Warsztaty taneczne samby (prowadzenie: Rafał Krzanowski, zapisy: piotr.drozdowski@mck-bydgoszcz.pl)

60 | BIK | czerwiec 2018

– godz. 18.00 Drums Parade (trasa: Wełniany Rynek – Długa – Podwale – Grodzka – Mostowa – Focha – Wyspa Młyńska) – godz. 19.15 Finał Parady Perkusyjnej na Wyspie Młyńskiej – godz. 20.00 Ilustra Samba i Bloco Pomerania, koncerty 1 czerwca, piątek, godz. 21.30, Wyspa Młyńska, wstęp wolny

Terry Bozzio Performance – koncert na największym zestawie perkusyjnym świata! 2 czerwca, sobota, godz. 21.30, Wyspa Młyńska, wstęp: 45/75/120 zł

Apocalyptica – Apocalyptica Plays Metallica by Four Cellos – koncert

fot. Dariusz Gackowski

w yd a r z e ni a Kino Orzeł Duża ryba i begonia, reż. Xuan Liang, Chun Zhang

Animacja określana chińską odpowiedzią na produkcje Studia Ghibli. Duża ryba i begonia to oszałamiająca wizualnie historia osadzona w świecie chińskich legend i folkloru. Niezwykła opowieść o dorastaniu, poświęceniu, miłości, a także metafizyczna wizja natury życia i śmierci. Film szturmem zdobył lokalne kina i zarobił ponad 90 milionów dolarów, stając się drugą najbardziej kasową animacją w historii chińskiej kinematografii. Chun żyje w mistycznej krainie zamieszkanej przez magiczne istoty. Gdy kończy 16 lat, zostaje przeniesiona do świata ludzi, gdzie pod postacią czerwonego delfina musi spędzić siedem dni.

historię dzieł Caravaggia poprzez dogłębne badania doskonale udokumentowanych przykładów twórczości, kładąc szczególny nacisk na jego życie, współgranie światła i cienia oraz charakterystyczny dla niego temat kontrastu i sprzeczności.

Książę i dybuk, reż. Elwira Niewiera i Piotr Rosołowski

Najbrzydszy samochód świata, reż. Grzegorz Szczepaniak

Najmłodszym bohaterem dokumentu jest ponad 50-letni samochód marki Wartburg. Auto wciąż jest w drodze, a za jego sterami siedzi Bogdan wraz z matką. Film drogi, który toczy się pomiędzy Majdankiem a Niemcami, jest w gruncie rzeczy podróżą w przeszłość – odtwarzaniem wspomnień czasów wojny. To także portret wyjątkowej relacji matki i syna.

Wystawa na ekranie: Caravaggio – dusza i krew reż. Jesus Garces Lambert (wstęp: 25 zł)

Caravaggio – dusza i krew to poruszająca podróż przez życie, twórczość i udrękę Michelangela Merisiego, jednej z najbardziej kontrowersyjnych i tajemniczych postaci w historii sztuki. Caravaggio był artystą rewolucyjnym, często nielubianym i nierozumianym przez współczesnych jemu odbiorców. Podróżował po całych Włoszech w poszukiwaniu fortuny (a może w poszukiwaniu samego siebie?), uciekając przed wrogami, których mnożył sobie po drodze. Mediolan, Florencja, Rzym, Neapol, Malta: 5 miast, 15 muzeów i 40 najsłynniejszych dzieł sztuki w typowym dla artysty stylu. Zostały pokazane albo w miejscach, dla których zostały stworzone, albo w najważniejszych muzeach we Włoszech i na świecie. Film opowiada

Dokumentalna podróż śladami jednego z najbardziej fascynujących polskich filmowców. Michał Waszyński – rozchwytywany w przedwojennej Warszawie reżyser oraz wpływowa postać europejskiej i amerykańskiej kinematografii. Człowiek, który własne życie zamienił w nieprawdopodobny filmowy scenariusz. Kim naprawdę był Mosze Waks? Ci, którzy mieli szczęście poznać Michała Waszyńskiego osobiście, zapamiętali go jako arystokratę, kłamcę, Żyda wiecznego tułacza oraz homoseksualistę, który ożenił się z włoską hrabiną. Syn biednego żydowskiego kowala z Wołynia zmarł w Hiszpanii jako książę Michele Waszynski – hollywoodzki producent i polski arystokrata na wygnaniu. To on odpowiadał za realizację ponad kilkudziesięciu kinowych produkcji, w tym wielu hitów z Sophią Loren i Claudią Cardinale. Jednak tylko jeden film stał się jego prawdziwą obsesją – Dybuk, wyreżyserowany przez niego mistyczny dramat oparty na starej żydowskiej legendzie.

Zimna wojna, reż. Paweł Pawlikowski

Twórcy nagrodzonej Oscarem Idy przeniosą nas tym razem do lat 50. i 60. XX wieku, stalinowskiej Polski i budzącej się do życia Europy. Na tym tle rozgrywa się historia wielkiej i trudnej miłości dwojga ludzi, którzy nie potrafią być ze sobą i jednocześnie nie mogą bez siebie żyć. Jednym z głównym bohaterów filmu Zimna wojna będzie… muzyka, będąca połączeniem polskiej muzyki ludowej z jazzem i piosenkami paryskich barów minionego wieku. W rolach głównych zobaczymy Joannę Kulig, Tomasza Kota, Agatę Kuleszę oraz Borysa Szyca. czerwiec 2018 |

BIK | 61

w yd a r z e ni a Zespół Pałacowo-Parkowy w Ostromecku

2.06.2018, sobota, godz. 12.00 i 13.45, Oranżeria, wstęp wolny, zapisy: szucik10@gmail.com

Djembe na salonach VIII

– warsztaty, prowadzenie: Piotr Schutta

Bezpłatne warsztaty gry na zachodnioafrykańskich bębnach djembe i dun-dun. Warsztaty odbędą się w dwóch półtoragodzinnych turach. Są to zajęcia dla osób początkujących, od 10. roku życia, zapewniamy instrumenty, z tego względu prosimy o zapisy. Uwaga, osoby z własnymi bębnami zapraszamy bez zapisów. 3.06.2018, niedziela, godz. 16.00, Pałac Nowy, bilet normalny 15 zł, ulgowy 10 zł

Algorhythm – koncert

Otwarte podejście do improwizacji. Melodyjne frazy połączone z nieoczywistą rytmiką. Matematyka i metafizyka. Geometria wody. Zespół Algorhythm powstał w 2013 roku. Od samego początku istnienia łączy w swojej twórczości różne idee, nurty muzyczne i osobowości. Jedynym stałym wyznacznikiem jego twórczości jest swobodna ekspresja artystyczna. Sama zaś nazwa zespołu to słowo symbol. Odnosi się do pojęcia algorytmu, który jest codziennie stosowany we wszystkich dziedzinach współczesnego życia. Tak też muzyka Algorhythmu oddaje codzienne emocje i myśli współczesnego człowieka. 7.06.2018, czwartek, godz. 17.00, Pałac Nowy, wstęp wolny

Viva Italia

Dominika Zamara z Włoch (sopran) Michał Szymanowski (pianista)

Zaprasza Towarzystwo Polsko-Włoskie w Bydgoszczy na czele z Elżbietą Renzetti.

Zespół tworzą: Emil Miszk – trąbka, Piotr Chęcki – saksofon tenorowy, Szymon Burnos – fortepian, elektronika, Krzysztof Słomkowski – kontrabas, Sławek Koryzno – perkusja. Algorhythm, fot. Alicja Nowicka

Dominika Zamara urodziła się w 1981 roku we Wrocławiu. W 2007 ukończyła z wyróżnieniem Akademię Muzyczną im. Karola Lipińskiego we Wrocławiu, na wydziale wokalnym w klasie prof. Barbary Ewy Werner. Otrzymała stypendium na roczną naukę w konserwatorium muzycznym w Weronie i kształciła tam swój głos u wielu wybitnych mistrzów sztuki i techniki bel canto, takich jak: Bruno Pola, Enrico De Mori, Alida Ferrarini, Mario Melani, Mirella Freni, Alessandra Althoff-Pugliese, Daniele Anselmi. Współpracuje z licznymi agencjami artystycznymi w całej Europie i Stanach Zjednoczonych. Odbyła tournée po Francji z wybitnym 62 | BIK | czerwiec 2018

w yd a r z e ni a francuskim organistą Fabrice Pitrois. Zaśpiewała także w Teatrze Narodowym w Czarnogórze w obecności prezydenta tego kraju. Michał Karol Szymanowski – jeden z najbardziej obiecujących polskich pianistów młodego pokolenia. Ukończył z wyróżnieniem Akademię Muzyczną w Bydgoszczy w klasie fortepianu Katarzyny Popowej-Zydroń oraz dyrygenturę symfoniczno-operową w klasie Zygmunta Rycherta. Doskonalił swoje umiejętności także w berlińskiej Hochschule für Musik Hanns Eisler, w klasie fortepianu Eldara Nebolsina. Obecnie pełni funkcję asystenta w Akademii Muzycznej w Bydgoszczy i w Łodzi. Jest laureatem wielu ogólnopolskich i międzynarodowych konkursów pianistycznych. Występował w Polsce, Niemczech, Włoszech, Hiszpanii, Francji, Anglii, Belgii, Szwajcarii, Japonii, Korei, Hongkongu oraz w USA, Brazylii, Argentynie czy Wenezueli. 10.06.2018, niedziela, godz. 16.00, ZPP w Ostromecku, wstęp wolny

„Artystyczna podróż” – Dzień Towarzystwa Polsko-Niemieckiego w Bydgoszczy

Polsko-Niemieckie Towarzystwo w Bydgoszczy istnieje od 22 lipca 1998 roku. Jego celem jest prowadzenie działalności na rzecz pogłębiania przyjaznych kontaktów Polaków i Niemców w dziedzinach: kultury, edukacji, nauki, sportu i turystyki.

17.06.2018, niedziela, godz. 16.00, Pałac Nowy, bilet normalny 15 zł, ulgowy 10 zł

„Koncert Chopinowski” – Mamiko Ueyama, recital

Program: Nokturn cis-moll op. posth, Walc Es-dur op. 18 „Grande valse brillante”, Walc As-dur op. 69-1 „L’Adieu”, Walc e-moll op. Posth, Koncert fortepianowy f-moll op. 21 – II część „Larghetto”, Fantasie-Impromptu cis-moll op. 66; 6 preludiów (Preludium A-dur op. 28 nr 7, Preludium fis-moll op. 28 nr 8, Preludium E-dur op. 28 nr 9, Preludium cis-moll op. 28 nr 10, Preludium H-dur op. 28 nr 11, Preludium gis-moll op. 28 nr 12); Scherzo b-moll op.31 Mamiko Ueyama pochodzi z Osaki. Naukę gry na fortepianie rozpoczęła już w 3. roku życia. Jej niezwykły talent połączony z ciężką pracą sprawił, że bardzo szybko została doceniona jako pianistka, o czym świadczyły kolejne nagrody i wyróżnienia nie tylko w kraju, ale także poza granicami Japonii. Po ukończeniu Akademii Muzycznej w Osace Mamiko do Polski przyjechała pod koniec lat 90. na 3-letni staż podyplomowy w Akademii Muzycznej im. F. Chopina w Warszawie. Tu także odnosiła sukcesy w wielu konkursach pianistycznych. Doskonaliła swój warsztat pod kierunkiem wielu wybitnych profesorów: K. Katada, S. Ueda, J. Romaniuka, R. Sanjinez, K. Kennera i T. Szebanowej. 24.06.2018, niedziela, godz. 16.00, Pałac Nowy, bilet normalny 15 zł, ulgowy 10 zł

Małgorzata Gaca & Daniel Kamiński – koncert

Pałac Stary w Ostromecku, fot. Dariusz Gackowski

Małgorzata Gaca (ur. 1992) – tegoroczna absolwentka Policealnego Studium Wokalno-Aktorskiego w Białymstoku. Ukończyła polonistykę na Uniwersytecie w Białymstoku. Poza koncertowaniem występuje pod egidą Teatru Najnowszego (reż. Wojciech Szelachowski) i realizuje własne pomysły reżyserskie (koncert „Wiosna jest kobietą”). Interesuje ją głównie poezja śpiewana, musical oraz muzyka uwielbieniowa. Aktywna członkini białostockiej grupy larpowej „Żywia”. Współorganizatorka Gry Głównej podczas tegorocznej edycji ogólnopolskiego festiwalu larpowego ArtEast Larp Festiwal. Daniel Kamiński – absolwent Studium Wokalno-Aktorskiego w Białymstoku. Ukończył I stopień Państwowej Szkoły Muzycznej na instrumencie skrzypce oraz fortepian. Członek grupy tanecznej Danceoffnia „Towarzystwo Sztuki Surowej” – taniec współczesny. Bierze udział w licznych wydarzeniach artystycznych Teatru Najnowszego. W 2017 roku debiut aktorski, zagrał w spektaklu „Nietykalni” zrealizowanym przez Michała Kamińskiego w ramach stypendium prezydenta miasta Białegostoku. czerwiec 2018 |

BIK | 63

w yd a r z e ni a Galeria Wspólna do 15 czerwca

Aleksandra Simińska: Droga 15.06.2018, piątek, godz. 18.00

Magdalena Durda-Dmitruk: Artystki polskie w Paryżu XX-XXI w. – wykład

Wątek polskich artystek tworzących na emigracji w Paryżu był niejednokrotnie poddawany głębszej refleksji w odniesieniu do belle epoque (przełomu XIX i XX w.) oraz dwudziestolecia międzywojennego w rozważaniach na temat różnych zjawisk, np. emancypacji, wystaw światowych, kolonii artystycznych (m.in. École de Paris). Natomiast w odniesieniu do działalności współcześnie tworzących w Paryżu artystek opracowań jest niewiele. Wykład ma na celu przybliżenie kontekstu twórczości artystek osiadłych w Paryżu od początku XX w. po te tworzące we Francji obecnie. Od m.in. Meli Muter, Olgi Boznańskiej, Alicji Halickiej, Sary Lipskiej, po twórczynie, które udały się do Francji w latach 60., 70. czy 80. XX w. jak Gabriela Morawetz, Małgorzata Paszko, Aliska Lahusen, Joanna Flatau, Kassia Knap, Ewa Kuryluk i in. Magdalena Durda-Dmitruk, dr historii sztuki, kuratorka i organizatorka przedsięwzięć popularyzujących sztukę współczesną i fotografię (m.in. Warszawski Festiwal Fotografii Artystycznej). Wykładowca zagadnień sztuki współczesnej w Kolegium Edukacji Artystycznej Akademii Pedagogiki Specjalnej im. M. Grzegorzewskiej w Warszawie. 21.06.2018, godz. 19.00, ul. Batorego 1/3 – wernisaż, ekspozycja czynna do 14 lipca

K-dron. Przeoczony kształt

Janusz Kapusta – urodzony w 1951 roku w Zalesiu (pow. kolski) rysownik, malarz, scenograf, projektant, filozof, odkrywca K-dronu. Absolwent Wydziału Architektury Politechniki Warszawskiej. Studiował także filozofię w Akademii Teologii Katolickiej w Warszawie. Od 1981 mieszka w Nowym Jorku. Swoje prace publikował m.in. w „The New York Times”, „The 64 | BIK | czerwiec 2018

K-dron w Kole z cyklu 12 obrazów: No. 5, 2010, relief z K-dronem na tekturze, ołówek, 50×50×4.5 cm (Ribba)

Wall Street Journal”, „The Washington Post”, „The Boston Globe”, „Graphis”, „Print”, „Nature” i „Rzeczpospolita”. Prace artysty znajdują się w zbiorach wielu muzeów i galerii na świecie, m.in. Museum of Modern Art w Nowym Jorku, Museum of Modern Art w San Francisco, IBM Collection, Muzeum Sztuki w Łodzi. Jest laureatem 40 krajowych i zagranicznych nagród artystycznych. Opublikował 4 książki: Almost Evrybody (1984) wydaną przez Wiliam Morrow w Nowym Jorku, Kapusta w New York Times przez Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe i Ars Polonę, K-dron, opatentowana nieskończoność przez Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne (1995) oraz Plus, Minus, Podręcznik do myślenia wydaną w 2014 przez Zysk i S-ka. W 1999 r. w Teatrze Aktora i Lalki Ateneum w Katowicach odbyła się premiera sztuki dla dzieci Planeta K-dron, czyli tajemnica przerwanej podróży, której Kapusta był autorem, scenografem i reżyserem. W 2000 r. artysta odkrył nowe, nieznane wcześniej zasady złotego podziału i prezentował je na matematycznych konferencjach na amerykańskich i polskich uniwersytetach. Jego artykuły ukazały się w matematycznych periodykach Stanów Zjednoczonych i Japonii. W 2010 r. na ASP w Warszawie Kapusta uzyskał stopień doktora. Jest honorowym członkiem Polish American Business Club. 22.06.2018, godz. 18.00, ul. Batorego 1/3

K-dron. Przeoczony kształt. Między nauką a sztuką Wykład i spotkanie z artystą.

WiÄ&#x2122;cej o wydarzeniu na s. 40