BIK 2/2022 by Miejskie Centrum Kultury w Bydgoszczy

O dawnym hotelu Brda – Olga Drenda

O w ybrykach natury - Jarosław „Bisz” Jaruszewski

O niezgodzie na dyskryminację inności – Karolina Sałdecka

nr 2 (525) ROK XLVIII ISSN 1232-4450 INDEX 38139x nakład 1000 egz. egzemplarz bezpłatny

B Y D G O S K I I N F O R M AT O R K U LT U R A L N Y Lu t y 2 0 2 2

spis t reś ci:

w yda r z en ia:

Hotel bomba, Olga Drenda . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2

Filharmonia Pomorska im. I.J. Paderewskiego . . . . . . . . . . . 28

Mrok czy jutrzenka?, Agata M. Skrzypek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4 O wybrykach natury, Jarosław „Bisz” Jaruszewski . . . . . . . . . . . . . . . 8

Akademia Muzyczna w Bydgoszczy . . . . . . . . . . . . . . . . . . 29 Muzeum Okręgowe im. Leona Wyczółkowskiego. . . . . . . . . .30 Teatr Polski w Bydgoszczy. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .32 Galeria Miejska bwa w Bydgoszczy. . . . . . . . . . . . . . . . . . 34

Strój – zwierciadło zmiany, z Moniką Kosteczko-Grajek rozmawia Monika Grabarek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .10

Galeria Wieży Ciśnień – Muzeum Wodociągów. . . . . . . . . . .35 Galeria Autorska Jan Kaja i Jacek Soliński. . . . . . . . . . . . . .35

Od princeski do New Look. Ubiory damskie

Opera Nova w Bydgoszczy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 36

z kolekcji Adama Leja, Monika Grabarek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .13

Dom Kultury „Modraczek” . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 37

Zaśpiew niezgody, z Karoliną Sałdecką rozmawia Emilia Walczak . . . . .14

Wojewódzka i Miejska Biblioteka Publiczna w Bydgoszczy. . . . 38 Otwarta Przestrzeń „Światłownia”. . . . . . . . . . . . . . . . . . .39 Kino Jeremi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 39

Krótkie dochodzenie w sprawie rzeczywistości (widokówka z ZSRR), Miłosz Waligórski . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17

Kujawsko-Pomorskie Centrum Kultury w Bydgoszczy . . . . . . 40 Wojewódzki Ośrodek Animacji Kultury w Toruniu. . . . . . . . . 41

Piramida Trojanowskiego-Mycielskiego

Pałac Młodzieży w Bydgoszczy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 42

w Aleksandrowie Kujawskim, Emilia Walczak . . . . . . . . . . . . . . . . .21

Miejskie Centrum Kultury w Bydgoszczy. . . . . . . . . . . . . . . 43

Życie według algorytmu Marty Sobieckiej, Tadeusz Krajewski . . . . . 22 Bydgoski Insynuator Kulturalny, Zdzisław Pruss . . . . . . . . . . . . . . . 24

Kino Orzeł . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 44 Zespół Pałacowo-Parkowy w Ostromecku. . . . . . . . . . . . . .47 Galeria Wspólna. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 48

Ilustracja na okładce: Szymon Kaźmierczak – ukończył grafikę na Wydziale Sztuk Pięknych UMK w Toruniu. Laureat wielu konkursów. W 2016 wydał historię inspirowaną twórczością Franza Kafki i Egona Schielego Przemiana (Wydawnictwo Komiksowe), którą malował przez blisko 4 lata. W 2020 wydał album Pingwin i inne opowieści (Wydawnictwo Granda) zbierający jego dorobek twórczy z lat 2010–2020. Od 2020 pracuje w galerii sztuki Jagiellońska 1 w Bydgoszczy, gdzie pełni funkcję kierownika placówki. redaktor naczelny: Michał Tabaczyński michal.tabaczynski@mck-bydgoszcz.pl

redaktorka wydania: Emilia Walczak emilia.walczak@mck-bydgoszcz.pl

Eseista i tłumacz (z angielskiego i czeskiego), z wykształcenia dziennikarz, polonista i slawista (UMK w Toruniu), doktor nauk humanistycznych (UJ w Krakowie).

Prozaiczka, publicystka, redaktorka książek i czasopism, z wykształcenia kulturoznawczyni (UAM w Poznaniu).

Instytucja kultury miasta Bydgoszczy BIK 2/2022 (525), Rok XLVIII, nakład 1000 egz., dystrybucja: częściowo bezpłatny wydawca: Miejskie Centrum Kultury w Bydgoszczy, dyrektorka: Marzena Matowska, 85-056 Bydgoszcz, ul. Marcinkowskiego 12–14, www.mck-bydgoszcz.pl redaktor naczelny: Michał Tabaczyński, zastępczyni redaktora naczelnego: Emilia Walczak, redakcja: Szymon Andrzejewski, Kuba Ignasiak, Monika Grabarek, korekta: Emilia Walczak, skład, opracowanie graficzne: Bogdan Prus redakcja: tel. 523 255 553, bik@mck-bydgoszcz.pl, ul. Marcinkowskiego 12–14, druk i oprawa: Polraster BIK w sieci: www.facebook.com/bik.bydgoszcz, www.issuu.com/bik_

Redakcja nie zwraca materiałów niezamówionych i zastrzega sobie prawo do dokonywania skrótów oraz zmiany tytułów. Nie ponosi odpowiedzialności za treść programów placówek kulturalnych oraz materiałów informacyjnych i graficznych. Reklamodawcy ponoszą pełną odpowiedzialność za skutki prawne wynikłe z opublikowania dostarczonych przez siebie materiałów. Opinie prezentowane przez autorów nie zawsze są zgodne ze stanowiskiem redakcji i wydawcy. Prenumerata: www.prenumerata.ruch.com.pl.

Nr 525 | luty 2022 |

Goszcząc w Bydgoszczy (4)

Hotel bomba TEKST I ZDJĘCIE: Olga Drenda

– BĄBA – oznajmiła kiedyś koleżanka, czytając nazwę obiektu na głos. – To jest HOTEL BĄBA. Tak, za sprawą nieco awangardowego liternictwa przyjęło się mówić w gronie znajomych, chociaż oczywiście mowa o hotelu noszącym szlachetna nazwę Brda, dzisiaj – apartamentowcu. Trzeba przyznać, że miał godne pożegnanie w swojej dotychczasowej roli. Zorganizowano wyprzedaż mebli i wyposażenia, na którą codziennie przybywało sporo chętnych. Uniknął też marnego losu swoich licznych rówieśników, którzy zniknęli z powierzchni ziemi. Taki Hotel Silesia w Katowicach, ze swoją charakterystyczną zieloną okładziną, zmienił się po latach bez eksploatacji w górę gruzu. Palmy

niemiecką i kawał mięsa od rolnika na bazar, ówczesne serce każdego miasta. Wnętrza za to nadawały się doskonale do kontemplacji muzyki relaksacyjnej. Pomału nadchodziła zmiana: hotele-wizytówki miast miały od teraz wypełniać się już nie zapachem dewizowych perfum, a szumem taftowych kokard podczas studniówek i wesel, aż w końcu i to zanikło. Zmieniły się realia i nawet przyjeżdżając do Bydgoszczy w takim samym celu jak specjalista z czasów Gierka, teraz do BĄBY udamy się raczej na po-

W dekadzie Gierka rozbudowywano nowoczesną infrastrukturę turystyczną. Miasta wojewódzkie miały gościć zjazdy, kongresy, konferencje. Zagraniczni goście zostawiać cenną walutę, a mieszkańcy miast cieszyć się rosnącym prestiżem i marzyć. i leżaki nad Sztuczną Rawą z ruiną w tle czyniły Katowice idealną scenografią do filmu o wojnie w turystycznym raju. W Bydgoszczy przeobrażenie dokonało się dyskretniej. Brdę otoczyło ogrodzenie, a sam gmach pokrył się znajomymi płachtami towarzyszącymi remontom. Znajoma żółta okładzina zmieniała odcień na modną obecnie szarość. Hotele z lat 70. pachniały Old Spice’em i Masumi – popularnymi na Zachodzie kosmetykami, które Pewex i Moda Polska uczyniły u nas symbolem dewizowego luksusu. W dekadzie Gierka rozbudowywano nowoczesną infrastrukturę turystyczną. Miasta wojewódzkie miały gościć zjazdy, kongresy, konferencje. Zagraniczni goście zostawiać cenną walutę, a mieszkańcy miast cieszyć się rosnącym prestiżem i marzyć. „Tutaj jak w telewizorze masz niebo i stereoraj”, śpiewał zespół Kombi co prawda o warszawskiej Victorii, ale można podstawić tu dowolny obiekt z epoki, w tym Brdę. Jest jakaś magia we wnętrzach tych czasów, pigułka ze skompresowanych pragnień, widziana w filmach i teledyskach. Pewex, dancing (koniecznie musiał nazywać się Piekiełko), salon piękności i bar z wielkim neonem Campari. Nie inaczej było w Bydgoszczy. Nocowali tu Zbigniew Wodecki i Maryla Rodowicz, a hotelowa restauracja serwowała dania z kangura. Jest taka pocztówka z 1990 roku, na której hotel oświetlony mocnym słońcem otacza niemal pusty parking, a zdjęcia z wnętrz ukazują recepcję, salę restauracyjną i pokoje w odprężającym, dyskretnym świetle jakby generowanym przez lampę solną. Emanuje z niej niebywały spokój, który kojarzę dobrze ze zdjęć z tamtej epoki, wcale przecież nie łagodnej i pozbawionej wybojów. Myślę, że okolice hotelu muszą być puste, bo wszyscy ludzie poszli kupować magnetowidy, czekoladę

konferencyjny nocleg w apartamencie na wynajem. Kiedyś wideo- i stereoraj, dzisiaj sterylność, CCTV, wi-fi i szybkie danie ze sklepu z płazem w herbie.

Olga Drenda pisarka, dziennikarka i tłumaczka. Opublikowała książki: Duchologia polska. Rzeczy i ludzie w czasach transformacji (2016) i Wyroby. Pomysłowość wokół nas (2018), za którą otrzymała Nagrodę Literacką Gdynia 2019 w kategorii esej, oraz – wspólnie z Małgorzatą Halber – Książkę o miłości (2020). Fot. Dariusz Gackowski

Nr 525 | luty 2022 |

Recenzja

Mrok czy jutrzenka? tekst: Agata M. Skrzypek

zdjęcia: Adrianna Sänger

Powołanie przez Teatr Polski w Bydgoszczy Aurory. Nagrody Dramaturgicznej Miasta Bydgoszczy wywołało niemałe poruszenie wśród polskich dramatopisarek i dramatopisarzy, ponieważ wśród konkursów na najlepszy współczesny tekst dla teatru nic do tej pory nie dorównywało rangą i budżetem tak zwanej „Gdyni” – Gdyńskiej Nagrodzie Dramaturgicznej, przyznawanej rokrocznie na Festiwalu R@Port. Organizatorzy Aurory nie ograniczyli się jednak do stworzenia bliźniaczego w formule oraz kwocie nagrody głównej konkursu, lecz poszli o krok dalej, nadając wydarzeniu wyraźny profil kuratorski i otwierając nabór dla autorów i autorek z dwudziestu dziewięciu krajów Europy Wschodniej, Południowej, Północnej i Azji. Zgłaszane teksty musiały zostać przetłumaczone lub napisane oryginalnie po polsku, angielsku lub rosyjsku, ale mimo tych ograniczeń w kwietniu 2021 do komisji spłynęło ponad 200 utworów dramatycznych, czyli mniej więcej tyle samo, ile co roku przyjmuje „Gdynia”. Rozbicie monopolu największego konkursu dramaturgicznego w Polsce przez

TPB najwidoczniej ośmieliło kolejnych organizatorów i w tym roku po raz pierwszy dramatopisarki i dramatopisarze będą mogli nadesłać swoje prace na trzeci konkurs o podobnej skali i formule – do Teatru Miejskiego w Gliwicach, w ramach Nagrody Dramaturgicznej im. Tadeusza Różewicza. W finale Aurory znalazło się pięć tekstów, z czego cztery w tłumaczeniach na polski z języków: gruzińskiego (Lasha Bugadze, Antymedea, tłum. Diana Zadura i Natalia Kurek-Bochorishvili), serbskiego (Tijana Grumić, Nigdy nie widziałam gwiazd, tłum. Dorota Jovanka-Ćirlić) i rosyjskiego. W tym ostatnim swoje sztuki nadesłali autorzy pochodzący z Ukrainy (Lena Laguszonkowa Matka Gorkiego. Saga rodzinna, tłum. Agnieszka Sowińska) oraz Białorusi (Mikita Iłinczyk, Dark Room [sztuka dla teatru lalek i sieci Internet], tłum. Krzysztof Tyczko). Polskim finalistą Aurory został Michał Buszewicz wraz z Autobiografią na wszelki wypadek (premiera: 6.12.2020, Łaźnia Nowa w Krakowie). Każdy z tekstów zaprezentowano w formie czytania performatywnego podczas Festiwalu Prapremier w październiku 2021 roku, a pod koniec roku wszystkie dramaty ukazały się w antologii opatrzonej, nomen omen, okładką w kolorze różowym (o którego symbolice i kulturowych perypetiach pisałam w styczniowym numerze „BIK-u”). Punktem wyjścia dla stworzenia profilu nagrody było przekonanie, że w dramatopisarstwie nadeszła pora przewartościowań. Organizatorzy zaproponowali odwrót od dekonstrukcji mitów w kierunku

wznoszenia fundamentów dla nowych opowieści. Postulowali przekierowanie inspiracji twórczej z Zachodu na Wschód: ten geograficzny, ale też artystyczny i społeczny. Dramaty miały odzwierciedlać idee bliskie symbolice Aurory – odnowy, zorzy polarnej i rewolucji. Poniżej opowiem krótko i bardzo subiektywnie o moich czytelniczych wrażeniach, nie ukrywając, że bywały krytyczne, lecz też pełne zaskoczeń. Lasza Bugadze bierze na warsztat antyczny mit o Medei, która zabiła swoje dzieci, przenosząc klasycznych bohaterów – (Medeę), (Jazona), (Kreona), (Glauke) – do czasów współczesnych, do ogarniętego populizmem kraju podzielonego na „Europejczyków” i emigrantów, których czeka deportacja, o ile nie spełnią uchwalonych nową ustawą warunków. (Kreon) jest wysoko postawionym konserwatyw-

bywa, relacje rodzinne są tu skomplikowane i podszyte specyficznym rodzajem seksualnego napięcia między najbliższymi krewnymi. Autor zachowuje starożytne decorum: prowadzi narrację w tonie patetycznym, w wysokim diapazonie emocjonalnym, stawia na monologi, wprowadza na jedność czasu, miejsca i akcji. Z drugiej strony, konwencję tę przełamuje język, który jest potoczny, większość kwestii zawiera wtrącenia, odchrząknięcia, powtórzenia i inne wyrażenia spełniające funkcje fatyczną i ekspresywną. Przez taką właśnie stylistykę, zestawioną z kliszami publicystycznych treści,

Punktem wyjścia dla stworzenia profilu nagrody było przekonanie, że w dramatopisarstwie nadeszła pora przewartościowań. Organizatorzy zaproponowali odwrót od dekonstrukcji mitów w kierunku wznoszenia fundamentów dla nowych opowieści. Postulowali przekierowanie inspiracji twórczej z Zachodu na Wschód. nym biznesmenem, borykającym się z konfliktem na linii prywatne–publiczne. Po stronie „publicznego” stoją jego przekonania i reputacja, a „prywatnego” związek jego córki (Glauke) z dużo starszym (Jazonem), którego była żona (Medea), emigrantka, być może zostanie wyrzucona z kraju. Kobieta ma jednak asy w rękawie: potrzebujące matki „europejskie” dzieci oraz social media (Chór na miarę XXI wieku), poprzez które (Medea) relacjonuje niesprawiedliwość systemu. Sytuację komplikuje fakt, że niedługo wcześniej, mimo swojego niepewnego statusu, aktywnie działała na rzecz przyjęcia ustawy antyemigranckiej. Jak to w antycznych mitach i ich trawestacjach

dramat wytraca swoje tempo i staje się średnio nieudaną próbą przeprowadzenia obiektywnej dyskusji światopoglądowej za pomocą papierowych postaci. Jedyny rzeczywiście ciekawy wątek – losy synów – rozwiązuje się w krótkiej wymianie zdań, stanowiącej mały procent obszernego tekstu. Moim zdaniem Antymedea jest kontrprzykładem tekstu zwróconego ku Wschodowi – zgadzam się, że porusza temat palący i trudny, lecz żeby go opowiedzieć, odwołuje się do formy tradycyjnej, sprawdzonej i skrytykowanej głównie właśnie na Zachodzie. Zupełnie inaczej ma się sprawa z dramatem Dark Room, utworem skrojonym na miarę swoich czasów. Narrator, ukryty pod postacią kolejnych nagrań z dyktafonu (REC78000009, REC78044001 itd.) opowiada o dorastaniu białoruskiego chłopca, który we wczesnej nastoletniości zostaje adoptowany przez brytyjską rodzinę, borykającą się z traumą po śmierci córki. Postać występująca pod pseudonimami Prawie Ja, Chyba Ja i Mój Głos odkrywa swoją tożsamość seksualną, doświadcza molestowania, a jego poczucie zakorzenienia wędruje nieustannie między wirtualnością, rzeczywistością i teatralną fikcją. Iłinczyk wpisuje

Nr 525 | luty 2022 | w dramat dynamikę współczesnego obcowania z tekstem, przeplataną częstym sprawdzaniem telefonu. Umieszcza w dramacie linki do utworów na YouTubie, zamiast podać ich tytuły. Opis miejsca akcji zastępuje podaniem współrzędnych geograficznych czy propozycją spaceru po Google Maps. Podrzuca adresy stron internetowych, na których można znaleźć informacje poszerzające kontekst danej sceny. Dark Room napisany został w konwencji rozmowy na komunikatorze internetowym – skrótowej, wypełnionej hiperłączami i przy-

w romans z Grekiem i rodzi pięknego syna, Żenię, który większość swojego dorosłego życia spędzi w więzieniu za drobne przestępstwa. Potomkinie trzech sióstr przyglądają się z dystansu burzliwym losom kolejnych wnucząt i synowych Dianki oraz jej rozpaczliwej i wyniszczającej rodzinę miłości do syna. Ochrzczona „prawdziwą matką Gorkiego” kobieta przeżywa trudne chwile i nie wyciąga wniosków z popełnionych błędów. Losy wielu bohaterek przecinają się znacząco i przypadkowo; tekst momentami przypomina plotkarskie spotkanie koleżanek. Ale podkładką dla tych zwykłych, szarych życiorysów jest specyficzna codzienność: tęsknota do lepszego życia, ubóstwo menstruacyjne, rosnące ceny jedzenia w sklepach, etyczność uczestnictwa w życiu publicznym i politycznym, przywilej bogactwa rywalizują-

Historia kończy się tragicznie i zdecydowanie zbyt szybko, formułując wyraziste przesłanie, że w obliczu naruszania praw człowieka nie wolno milczeć i trzeba działać, nim będzie za późno. Zbyt oczywiste? To dlatego, że niektóre rzeczy trzeba, naprawdę trzeba powtarzać. padkowymi bohaterami, podłączonej do sieci. Znamienne, że zwycięzcą konkursu okazał się tekst przeznaczony dla teatru lalek i sieci Internet – szczególnie w kraju, w którym absolwenci wydziałów lalkarskich traktowani są jak aktorzy i reżyserzy drugiej kategorii, a do niedawna nie mieli prawa prezentować swoich dyplomów na Festiwalu Szkół Teatralnych. Teatr nowych technologii i nie-ludzkiego aktorstwa, mimo że pociągający zarówno od strony warsztatowej, koncepcyjnej, jak i filozoficznej, jest właściwie nieobecny w mainstreamie i teatrach repertuarowych. Jedynym reprezentantem ery technologii, jak również nietradycyjnego podejścia do tekstu, doświadczenia i przedstawienia, pozostaje Krzysztof Garbaczewski, po wielu latach eksperymentowania wciąż postrzegany jako skandalizujący i nowatorski. Jedna jaskółka wiosny nie czyni, ale mam nadzieję, że Dark Room wkrótce pojawi się na scenie w pełnej krasie. Matka Gorkiego. Saga rodzinna to tekst najbardziej minimalistyczny, bezpretensjonalny i muszę przyznać, że chyba mój ulubiony. Dramat opiera się na wymianie zdań między dwiema osobami, V i W, przejmującymi kolejno „ja” różnych bohaterek i bohaterów sagi. Osią opowiadanej historii są dzieje bogatej z domu Dianki oraz trzech (bezimiennych) sióstr, z wykształcenia inżynierek. Dianka wdaje się 6

cy z samodzielnością osiągniętą dzięki wykształceniu, marzenia, kłótnie i niedostatki. Zanurzony w lokalności postsowieckiego kraju tekst jest jednocześnie przejrzysty i komunikatywny na poziomie emocjonalnym oraz angażujący z punktu widzenia rekonstruowania historycznego wycinka rzeczywistości. Niejasne i nieco niepotrzebne wydają się adresowane do reżysera didaskalia kilkakrotnie informujące, że podana wyżej kwestia odnosi się do konfliktu dramatycznego, (którego rzekomo nie ma). A przecież nie potrzeba tego usprawiedliwiać – nie ma go decyzją autorki. Tijana Grumić również zawiązuje akcję dramatu w środowisku kobiecym, lecz pisze go „w sprawie”. Akcja rozgrywa się w rzeźni, dużej fabryce uboju przemysłowego. Warunki pracy kobiet są nieznośne: od konieczności codziennej dezynfekcji, która wyniszcza ciało i włosy, przez przymus noszenia niedopasowanej, męskiej bielizny („tylko taką mamy”), zbyt niskie zarobki, brak przerw w pracy i możliwości podjęcia dialogu z przełożonymi odnośnie do swoich praw. Milczenie kobiet i męska bielizna są leitmotivem tekstu oraz metaforą stosunków społecznych. Narracja prowadzona jest z trzech perspektyw – młodej i starej kobiety oraz świni, która jako jedyna ma świadomość, jak zakończy się jej życie. Ze stoickim spokojem przyjmuje ten los, marząc jedynie o tym, by przed śmiercią choć raz spojrzeć w gwiazdy. Porównanie losów kobiet do macior samo w sobie nie wydaje się zbyt wyszukane, ale poetyckie monologi odciążają dosłowność tego zestawienia. Historia kończy się tragicznie i zdecydowanie zbyt szybko, formułując wyraziste przesłanie, że w obliczu naruszania praw człowieka nie wolno milczeć i trzeba działać, nim będzie za późno. Zbyt oczywiste? To dlatego, że niektóre rzeczy trzeba, naprawdę trzeba powtarzać. Z Autobiografią na wszelki wypadek uważni obserwatorzy życia dramatycznego i teatralnego w Polsce mogli zapoznać się już wcześ-

niej: drukowana była w marcowym „Dialogu”, a premiera spektaklu odbyła się online podczas Festiwalu Boska Komedia 2020. To chyba najbardziej intymny i przewrotny z finałowej piątki tekstów. Autor szkicuje autobiografię, „na wszelki wypadek” wymyślając dla siebie (pardon, swojego bohatera, Michała Buszewicza) najgorszy ze scenariuszy życia. Wypełnia go dziedziczoną frustracją i blokadą emocjonalną, mierzy się z samotnością, poszukuje sensu w przeszłości, doprawia wątkami dotyczącymi pracy twórczej i gdyba. Choć dialoguje ze sobą trzech Michałów – jako „ja” i „on” – postacie podpisane są imionami ulubionych aktorów Michała: Tomek, Daniel, Konrad. Jak to w życiu, i w tej autobiografii dowcip przeplata się z egzaltacją, a cierpienie z banałem. Chyba najbardziej fascynujący w tym tekście jest nadpisany na nim proces twórczy, polegający na niekończącym się stawianiu pytań, zasłanianiu, odkrywaniu, odwracaniu, zapętlaniu i poprawianiu. Wczytywanie się w tekst polega bardziej na odkrywaniu metody niż historii. Autobiografia jest samozwrotna nie tylko w sensie kierowania uwagi czytelnika na „ja” autora lub bohatera (nie trzeba ich rozdzielać, choć też nie należy ich ze sobą identyfikować), ale na sam proces, kontekst i przyczyny swojego powstania. Bardzo często naczelnym zadaniem recenzji antologii jest weryfikacja, czy zebrane pod jednym szyldem teksty rzeczywiście mają ze sobą coś wspólnego. Szuka się miejsc, w których przecinają się ze sobą wrażliwości, spotykają wątki, a formalne, estetyczne i tematyczne intuicje autorskie znajdują wspólne zadaszenie. Tymczasem, im dłużej myślę o zbiorze Aurora, tym mniej punktów stycznych znajduję, w związku z czym nie chciałabym nikogo przekonywać, że mamy do czynienia z treścią jednorodną pod kątem nowatorskości, kongenialności czy rewolucyjności. Zaczynam rozumieć, co miała na myśli Julia Holewińska, gdy we wrześniowym wywiadzie [„BIK” nr 9/2021] przyznała, że trudno jest jej jednoznacznie podsumować, w jaki krajobraz „Wschodu” układa się werdykt komisji konkursu. Poszczególne teksty są od siebie po prostu diametralnie różne. Trudno przyjąć nasuwające się mimowolnie założenie, że reprezentują one w jakiś sposób poszczególne narodowości (lub inne grupy, z którymi identyfikują się autorzy i autorki) bądź że stanowią wyraz dramatopisarskiej awangardy kultur, z których wyrosły. Owszem, wypełnia je specyficzna lokalność, dająca efekt obcości, a w lekturze (zwłaszcza w lekturze tłumaczenia) łatwo ominąć momenty podwójnie znaczące lub czytelne wyłącznie dla znających kontekst. Jednak nie tylko różnice kulturowe działają w ten sposób; podobny dystans budują także różnice indywidualne, światopoglądowe czy środowiskowe. I odwrotnie, alianse i porozumienia czytelnicze nawiązują się tu na poziomie wyobraźni, estetyki czy etyki, mimo niechcianych, ale koniecznych przeoczeń w interpretacji treści. Dlatego bardzo trudno, bez budowania obszernej siatki odniesień, opowiedzieć o antologii Aurora jako o lustrze, które odbija kilka rzeczywistości naraz. Można jednak zamiast tego zauważyć, że składa się ona z tekstów, które niekoniecznie muszą zachwycać czy odpowiadać naszym wizjom świata, które czyta się źle, dobrze i świetnie, które ciekawią, wciągają lub niepokoją, a momentami te rozbieżności występują w obrębie jednego utworu. Warto spędzić z nimi czas.

Aurora. Nagroda dramaturgiczna miasta Bydgoszczy – antologia tekstów 2021 praca zbiorowa Miejskie Centrum Kultury w Bydgoszczy Bydgoszcz 2021

Agata M. Skrzypek absolwentka wiedzy o teatrze na Akademii Teatralnej im. A. Zelwerowicza w Warszawie oraz performatyki przedstawień na Uniwersytecie Jagiellońskim. Tłumaczka i współredaktorka książki Miasta w przekładzie Sherry Simon (Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego 2020). Obecnie pracuje nad doktoratem na Wydziale Polonistyki UJ. Współpracuje z „Dialogiem”, magazynem internetowym TRL (Teatralia) oraz Gazetą Teatralną „Didaskalia”. Fot. Mateusz Kaliński

Nr 525 | luty 2022 |

Na marginesie (2)

O wybrykach natury TEKST: Jarosław „Bisz” Jaruszewski

Od pierwszego podziału pierwotnej komórki rozpoczęła się trwająca do dziś lawina rozróżnień. Czas i wszechświat nie tyle pączkują, co rosną bąblującą pianą, w której słomkę trzyma i dmucha w nią szalony bóg – rozrost (gdyż nie zawsze jest to postęp, bywa że przejawia cechy nowotworowe). Od tej pierwszej komórki, która jakimś (symptomatycznym) wewnętrznym imperatywem, nie mogąc znieść swojej spoistości, wzięła i rozdwoiła się. Oto kamień węgielny ożywionej materii! Przyparci w ten sposób do muru (w figurze, która mogłaby być

Czujemy się urażeni, gdy stwierdzamy, że nasz bliźni nie podziela naszych przekonań, ciągle prześladujemy ludzi myślących inaczej, ciągle chcielibyśmy narzucić im nasze poglądy, ciągle nawracamy tych biednych pogan, by ustrzec ich od piekła, które jest w nas, ba, odczuwamy bezbrzeżny lęk, że pozostaniemy sami z naszymi poglądami. [Carl Gustav Jung] i arystokracji, przyziemnych potrzeb i górnolotnych pragnień, ludu i rządu, sztuki wysokiej i niskiej. Hipoteza być może ciut naciągnięta, ale prawdopodobna – w sferze wertykalnej mogło to przecież tak wyglądać. Na płaszczyźnie horyzontalnej natomiast musieliśmy dobrze wybierać, a właściwie przebierać. Od zarania naszego gatunku kwestią przeżycia było dla nas odróżnianie ziarna od plew: cienia współplemieńca za odległym krzakiem od głowy jelenia, do którego mierzyliśmy z łuku, czy jadalnego grzyba od bliźniaczo podobnej, trującej alternatywy. Prakobiety w tym czasie pajęczymi ruchami sprawnych palców przebierały sierść koleżanek w rytuale iskania i komentowania życia plemienia, zachwycając się pierwszą biżuterią i strojami,

Pragnienie wyróżnienia to jedna z konstytutywnych cech jednostki ludzkiej. Ilebyśmy nie założyli na nie masek i jak bardzo nie ukrywalibyśmy tego przed sobą – od dziecięcych fantazji o wielkich wyczynach po dorosłe deprecjonowanie dokonań innych. mottem tych felietonów – „chcąc nie chcąc”) musimy (a właściwie – jesteśmy zmuszeni) przyznać: fundamentem życia jest podział. Nasz język odpowiada światu, którego od zarania doświadczyliśmy w podstawowych kategoriach, które są z kolei nieuchronnie antropocentryczne. Wrzuceni w rzeczywistość, musieliśmy niechybnie określić bazowe koordynaty. Pod stopami czując królestwo śmierci i rozkładu, glebę, która swą żyzność zawdzięczała gniciu, ponad głową natomiast niebieski przestwór – raj ptaków i boga słońca. Nic dziwnego, że „góra” zdała nam się lepsza niż „dół”, zapoczątkowując w ten sposób historyczną serię rozmaitych hierarchii, bez których nie potrafiliśmy żyć: piekła i nieba, pospólstwa 8

które zaczynały wychodzić poza swą czysto użytkową funkcję. Pomagały się w y r ó ż n i ć . Pragnienie wyróżnienia to jedna z konstytutywnych cech jednostki ludzkiej. Ilebyśmy nie założyli na nie masek i jak bardzo nie ukrywalibyśmy tego przed sobą – od dziecięcych fantazji o wielkich wyczynach po dorosłe deprecjonowanie dokonań innych (gdyż z braku swoich nic innego nam nie pozostaje, a musimy jakoś obronić swoją pozycję, choćby tylko na potrzeby własnej psychiki) – ileż czasu tracimy na przeglądaniu się w lustrze świata, myśląc o swojej powierzchowności! I nie mówię tu tylko o wyglądzie fizycznym, który oczywiście także zaprząta nam głowy (pomyślmy o współczesnej kulturze!), ale o „wyglądzie” w ogóle. Jak wygląda nasze życie? Czy podoba się innym? Czy można ocenić je w kategoriach sukcesu? A może nasz potencjał pogrzebany został przez spiskujący układ? Ironia w ostatnim zdaniu byłaby zbyt oczywista. Także i tutaj nasza skłonność do prostych podziałów każe nam rozpatrywać problem

dychotomicznie, po ludzku, w dwóch dłoniach trzymając przed nami swoje albo albo (dygresja: czy gdybyśmy wyewoluowali np. z ośmiornic, mielibyśmy tych opcji więcej?). W tym układzie albo jesteśmy kowalami swoich losów, albo determinuje nas układ sił, w którym funkcjonujemy. Jednakże (eureka!) dzieje się przecież i to (zakładając oczywiście istnienie „wolnej woli”), i to (a z perspektywy ośmiornicy pewnie i coś jeszcze). Jesteśmy częścią, nomen omen, „układu” wielu połączonych naczyń i, cytując klasyka, bądźmy uprzejmi mieć wątpliwość wobec ludzi, którzy z ułańską fantazją, jednym zamaszystym cięciem szabelki oddzielają światło od ciemności. I to z tak nieodpartą pewnością, że nawet tęcza w takiej monochromii staje się

która w przeciwieństwie do mojej wypowiedzi jest płynna. Nie rozumiemy już świata. Ziemia przodków usuwa się spod nóg przejęta przez obcy kapitał, GMO i maszty 5G; niebo zasiedliły starlinki, chemtrails i inne niezidentyfikowane obiekty stresujące. Wszystko, co stałe, rozpływa się w powietrzu, więc desperacko wyciągając ręce, chwytamy się byle czego. Nawet tępej, przyrdzewiałej brzytwy (szowinizmów, ksenofobii czy teorii spiskowych, które naukowe

Wszystko, co stałe, rozpływa się w powietrzu, więc desperacko wyciągając ręce, chwytamy się byle czego. Nawet tępej, przyrdzewiałej brzytwy (szowinizmów, ksenofobii czy teorii spiskowych, które naukowe fakty podejmują na sposób iście dadaistyczny) elementem podejrzanym (i, śmiem mniemać, ludzie ci skłonni byliby usunąć prawdziwą tęczę z realnego nieba, żeby utemperować trochę niesforność natury, która pozwala sobie na takie wybryki). Pewnym ratunkiem byłoby skonstatowanie, że zawsze i wszędzie każdy zbyt jednostronny pogląd przez sam fakt swojej skrajności samookreśla się jako chybiony, a każde zbyt zasadnicze ujęcie powinno zawsze budzić naszą nieufność. I jest to, zdaje się, bliskie prawdy (czy też wyrobu prawdopodobnego, w który prawdę i czekoladę zmieniła ponowoczesność). Niestety, pod ten szlachetny postulat podpada również twierdzenie powyższe, gdzie słowa „każdy” i „zawsze” zgrzytają piaskiem w zębach, nie pozwalając się przeżuć. Jednak łatwo takie niuanse przegapić. Kto z nas (a wierzę jeszcze w jakichś humanistycznych nas!) ma dzisiaj czas na jakąkolwiek analizę, przyjrzenie się rzeczom z bliska, na refleksję? Ja nie mam, stąd bolesna dyletanckość moich wywodów. Jestem tylko zabieganym everymanem, którego nie stać na poważny światopogląd, jedynie świato-ogląd klejony na ślinę… Ach! Jak dobrze byłoby uciec od myślenia, wolności i czytania składu czekolady w świat, gdzie wszystko pozostało jeszcze proste! Gdzie swoi są swoi, obcy są obcy, święty Jerzy nie miota się w szponach Latającego Potwora Spaghetti, a kobieta wzorem praszczurki zna swoje miejsce przy ognisku. Ta potrzeba ucieczki jest symptomatyczna – zgodnie z ewolucyjnym, wdrukowanym w nas genetycznie mechanizmem „walcz albo zmykaj”. Co innego nam zostaje niż emigracja w wewnętrzne światy czy uproszczone narracje? Z czym i jak mamy walczyć? Z fantomami kapitalistycznej kultury? Z postprawdą? Z nieopisanym poczuciem wykorzenienia? Jak wiadomo, wilk (a czasem i naród) w konieczności ucieczki potrafi odgryźć sobie kończynę, amputować część siebie, byleby wyrwać się i zostawić pułapkę za sobą. Wnyki, potrzask, aporia – to współczesna próba zbudowania tożsamości w rzeczywistości,

fakty podejmują na sposób iście dadaistyczny). A potem, rach-ciach, z odrazą wycinamy z obrazu świata wszystko, co nam bruździ. Ale czy zawsze musimy poróżnić się w tak smętny i żałosny sposób? Bijąc poniżej pasa, sypiąc piach w oczy, tocząc populistyczną pianę? Wszak patrząc na nas z trochę szerszej perspektywy, wszyscy na równi jesteśmy kuriozalnymi wybrykami natury. Możemy podać sobie ręce.

Jarosław „Bisz” Jaruszewski kulturoznawca, raper, poeta i producent muzyczny. Fot. Dariusz Gackowski

Nr 525 | luty 2022 |

Rozmowa z dr Moniką Kosteczko-Grajek, współkuratorką wystawy Od princeski do New Look. Ubiory damskie z kolekcji Adama Leja, prezentowanej w Galerii Sztuki Nowoczesnej Muzeum Okręgowego im. Leona Wyczółkowskiego w Bydgoszczy

Strój – zwierciadło zmiany

ROZMAWIA: Monika Grabarek ZDJĘCIE: Wojciech Woźniak

Jak ta wystawa trafiła do muzeum? Kilka lat temu w Krakowie, w Muzeum Narodowym zaintrygowała mnie bluzka uszyta z mapy szpiegowskiej, należąca do kolekcji Adama Leja, która była eksponatem na wystawie Moda w PRL. Dobrze zapamiętałam sobie to nazwisko i skontaktowałam się z nim. To postać znana naszemu działowi historycznemu, ponieważ Adam Leja to znany kolekcjoner i antykwariusz, znawca rzemiosła artystycznego, zwłaszcza art déco i secesji, i muzeum już wcześniej z nim współpracowało. Zaprosiłam do współpracy także Annę Nadolską, badaczkę roli i życia kobiet, by mocno zaakcentować kontekst historyczny. I tak narysował się ten okres od gorsetu do wyzwolenia, stopniowo ukazując te przemiany i tę wcale niełatwą rewolucję.

Moda zawsze mówi o rozwarstwieniu społecznym, zawsze tak było. Oczywiście. Porządne, taftowe suknie, szyte przez dobre krawcowe, były bardzo drogie. Do tego taka suknia, zwłaszcza na bal czy inne doniosłe wydarzenie, była przez kobietę z towarzystwa zakładana tylko raz. Ona nie mogła już się w niej pokazać publicznie w innych okolicznościach. Ewentualnie można było ją przerobić lub oddać uboższej krewnej. Inaczej było z dodatkami – one już mogły być używane wielokrotnie, tym bardziej że były to małe dzieła sztuki: grzebienie do upinania włosów, spinki, klamry, torebeczki, puzderka czy wreszcie flakony na sole trzeźwiące to istne klejnociki. Wykonane przez najlepszych rzemieślników, ze szlachetnych materiałów, były praktycznie niezniszczalne. Te przepiękne przedmioty pokazują nam trochę, jak bardzo prymitywne stało się z czasem nasze podejście do nich, jak obniżył się nasz gust. Oczywiście inaczej żyjemy, jesteśmy w ciągłym pędzie, wszystko jest produkowane na skalę masową, co nie zmienia faktu, że tej wysublimowanej estetyki trochę żal.

Niewątpliwie rzuca się w oczy to, jak bardzo dyscyplinował i ograniczał kobietę strój. Tak, to zwłaszcza widać po gorsetach, które prezentujemy, bo choć one się zmieniają z biegiem lat, luzują ten niewyobrażalny ścisk, który prawie uniemożliwiał normalne funkcjonowanie, choćby swobodne chodzenie, to cały czas stał na straży zachowania i odpowiedniej figury kobiety i ją ograniczał. Powoli mijał czas, kiedy kobieta była sprowadzana do roli ozdoby. Drugie piętro wystawy to czas zrzuconego gorsetu, w tym czasie nosiło się spłaszczające staniki i sukienki koszulkowe, luźne. Suknie zebrane na tej wystawie pokazują, jak bardzo projektanci i kobiety poszukiwali odpowiedniej formy ekspresji, że to wszystko coś znaczyło, każdy detal, torebeczki, ich zmieniający się rozmiar, biżuteria.

Suknia Diora jest wyborna, to perełka tej wystawy, albo właściwie diament pośród całej kolekcji pereł. Całość pokazuje ogrom pracy wystawienniczej. Ekspozycja jest dopieszczona w każdym szczególe. To musiało być potężne wyzwanie. Tak, cały ten Diorowski zestaw New Look, łącznie z pierwszą edycją perfum Miss Dior, ma bardzo duże znaczenie dla wystawy. Oczywiście jest też suknia Chanel – to sztandarowe ikony mody. Jak wiemy, historia mody bez tych nazwisk nie istnieje. Co do aranżacji, to rzeczywiście była to tytaniczna praca całego zespołu. Wymagały tego cenne zabytki kolekcjonerskie Adama Leja i oczywiście nasza troska, by to była naprawdę ciekawa i unikatowa prezentacja. Zależało nam, by nie były to tylko piękne stroje na manekinach – dla nas ten wydźwięk filozoficzny i historyczny był najważniejszy.

Niewątpliwie mamy teraz trudne czasy, budżety domowe są napięte, wydatki na ciuchy tnie się w pierwszej kolejności i wówczas uruchamiają się pokłady kreatywności, z której słyną kobiety,

chcące zawsze dobrze wyglądać. Doskonale świadczy o tym bluzka z mapy, od której wszystko się zaczęło. To zdecydowanie niesamowity eksponat. Angielska mapa szpiegowska terenu Europy po wojnie została przerobiona na bluzkę przez kobietę bardzo gospodarną, ale też zapewne obdarzoną ogromną fantazją. Po wojnie był wielki kryzys, brakowało wszystkiego, dobry kawałek jedwabiu to był rarytas, który nie mógł się zmarnować. Ta wystawa pokazuje też, że moda dla ówczesnych kobiet to było coś więcej, niż nam się wydaje. W czasach, kiedy nie miały zupełnie nic do powiedzenia, nie pracowały, intelektualne dysputy odbywały się bez nich, kobiety strojami i dodatkami manifestowały swoją odrębność i charakter. Tylko tak zaznaczały swoją obecność i od-

rębność, dlatego każda zmiana w ich stroju, skrócona suknia czy założone pantalony są tak ważnym świadectwem tamtych czasów. Dlatego tak ważny dla nas w tej wystawie jest rys historyczny, o który zadbała Anna Nadolska, współkuratorka wystawy. Przedstawiamy, jak wraz ze zmianami politycznymi i ekonomicznymi zmieniała się rola kobiet. Wybuchały wojny, kobiety przejmowały zajęcia mężczyzn wysłanych na front, a to wymuszało zmianę garderoby, fryzur, dodatków. Wszystko to zobaczymy na naszej wystawie.

Nr 525 | luty 2022 |

Od princeski do New Look.

Ubiory damskie z kolekcji Adama Leja TEKST: Monika Grabarek

ZDJĘCIE: Wojciech Woźniak

Historia stroju kobiecego to historia ludzkości. Ta myśl towarzyszyła mi przez całe zwiedzanie wystawy i długo potem powracała, z każdym spojrzeniem na współczesną ulicę; wystawy sklepowe na Długiej, prezentujące także suknie balowe (wszak mamy karnawał – trochę dziwny i kryzysowy, ale jednak karnawał), też o tym przypominały. Niby tyle się zmieniło, a jednak ciągle staramy się sprostać wymaganiom społecznym i rzadko mamy odwagę stawiać na swoim, nie pytając nikogo o zdanie. Bo przecież za każdym razem, kiedy

projekt Diora i niezwykłą suknię od Chanel. Zobaczymy, jak zmieniały się estetyki, materiały, jak bardzo kobietom zależało na manifestacji siebie w czasach, kiedy specjalnie nikt ich o zdanie nie pytał. Ekspozycja w Galerii Sztuki Nowoczesnej przy ul. Mennica 8 na Wyspie Młyńskiej czynna będzie do 3 kwietnia.

Niestety, najczęściej to kobiety były zmuszane do dopasowywania się do ram i gorsetów kulturowych, które tworzyli mężczyźni. Ale gorsze jest to, że strażniczkami tego porządku były inne kobiety – matki, babki, stare ciotki dbały o to, by młode dziewczyny powielały ich los. wrzucamy na Insta nasz look of the day, to jednocześnie pytamy cały świat: jest ładnie? Jest OK? I czekamy na lajki, a ich liczba ma wpływ nasze poczucie własnej wartości. Wystawa snuje opowieść pisaną na dwa głosy. Tych, którzy te stroje kreowali i szyli, oraz tych, dla których były one tworzone. Czy one współbrzmiały, wzajemnie się uzupełniając? Czy jednak jedna strona naginała się do wyimaginowanej wizji drugiej? Cóż, jak wiemy, różnie to bywało. Niestety, najczęściej to kobiety były zmuszane do dopasowywania się do ram i gorsetów kulturowych, które tworzyli mężczyźni. Ale gorsze jest to, że strażniczkami tego porządku były inne kobiety – matki, babki, stare ciotki dbały o to, by młode dziewczyny powielały ich los. Pod płaszczykiem tradycji tak umacniano przedmiotowość kobiet. Na szczęście bywało też inaczej i fali emancypacji nie dało się zatrzymać żadnym gorsetem ani fiszbinem. Kobiety poszły po swoje. Wystawa Od princeski do New Look. Ubiory damskie z kolekcji Adama Leja jest fantastyczną podróżą w czasie, prezentuje ponad sto zestawów ubraniowych z okresu 1890–1950. Zobaczymy wspaniały

Monika Grabarek humanistka, aktywistka, pełnomocniczka ds. równości w Miejskim Centrum Kultury w Bydgoszczy.

Nr 525 | luty 2022 |

Zaśpiew niezgody Rozmowa z poetką Karoliną Sałdecką, przy okazji premiery jej najnowszego tomu wierszy Rekuhkara ROZMAWIA: Emilia Walczak

ZDJĘCIE: Anna Łukaszewicz

Premiera Rekuhkary miała miejsce 27 grudnia minionego roku. Z jednej strony fatalnie, ponieważ chyba cały nasz krytycznoliteracki mainstream swoje książkowe podsumowania 2021 nonszalancko oddał do druku jeszcze przed świętami i twój najnowszy tom nie miał szans się w nich znaleźć, z drugiej – Bestiariusz nowohucki Elki Łapczyńskiej również ukazał się pod koniec roku (mowa o 2020), a mimo tego jakoś przebił się przez nowości kolejnych dwunastu miesięcy. Autorka nominowana została nawet do Paszportu „Polityki”, była też laureatką Nagrody Conrada. Jakie ty wiążesz nadzieje z Rekuhkarą? Co dałoby ci satysfakcję? Pisanie dla nagród i satysfakcji związanej z nimi, z nadzieją na nie, byłoby chyba najgorszą z możliwych opcji. Kiedy wysyłałam projekt do Pracowni Kolejnej Książki Wierszem Biura Literackiego, nie myślałam nawet o wydaniu, kierowała mną zwyczajna ciekawość, czy taka historia, jak ta stworzona przeze mnie, może kogokolwiek zainteresować. Okazało się, że tak, i w zasadzie już to mnie cieszy, ponieważ oznacza, że we współczesnym świecie jest jeszcze miejsce na inność, na dyskusję o przestrzeni dla różnego rodzaju mniejszości. Gdyby Rekuhkarę przeczytało pięćset osób i po lekturze stwierdziło, że zmieniła w jakikolwiek sposób ich myślenie o równości, byłoby przepięknie. Pora na wydanie książki może nie była zbyt fortunna, jeśli mowa o podsumowaniach, ale tak naprawdę to kwestia drugorzędna. Wspomniany przez ciebie Bestiariusz nowohucki jest tego najlepszym przykładem. Jeśli książka jest ciekawa, jej życie się nie kończy. 14

Bestiariusz… wspomniałam nie przez przypadek. On również wydany został, tak jak Rekuhkara, przez Biuro Literackie, o czym zresztą wspomniałaś. To ogromne wyróżnienie – dla ciebie, ale też – zaryzykowałabym tezę – także dla literackiej Bydgoszczy, której autorzy i autorki funkcjonują w jakichś straszliwych niszach i raczej rzadko wypływają na szerokie wody. W ubiegłym roku otrzymałaś też nagrodę „Strzała Łuczniczki” za swój poprzedni tom, Wieżowiec: zero. Masz poczucie, że teraz jest wreszcie twój czas? Wydanie w Biurze Literackim to spełnienie marzenia, ponieważ to jedno z niewielu wydawnictw w kraju, które poezję wyciąga właśnie z tych straszliwych nisz, i to z powodzeniem. Zapewnia też

Pomógł też bardzo sam prowadzący warsztaty, wspomniany Dawid Kujawa. Od początku zachęcał mnie do odważnego wykorzystywania wyobraźni. To kolejny ogromny plus współpracy z Biurem Literackim – możliwość działania z redaktorem, który rzeczywiście wskazuje, gdzie należałoby się zatrzymać, co zmienić. Joanna Mueller zwracała uwagę na konstrukcje zaburzone, anakolutyczne, ale broniłam ich, chciałam, żeby Ohamara mówił właśnie takim niedoskonałym gawędziarskim językiem.

Bydgoska Literacka Nagroda „Strzała Łuczniczki” to też wyróżnienie, tym bardziej że nie pamiętam, kiedy ostatnio w naszym mieście nagrodzono w dziedzinie literatury kobietę.

możliwość aktywnego funkcjonowania w życiu literackim – od ponad dwudziestu lat jest organizatorem największego festiwalu literackiego w Polsce (w tym roku impreza pod nazwą TransPort Literacki odbędzie się w Kołobrzegu). Bydgoska Literacka Nagroda „Strzała Łuczniczki” to też wyróżnienie, tym bardziej że nie pamiętam, kiedy ostatnio w naszym mieście nagrodzono w dziedzinie literatury kobietę. To na pewno przełom. Sformułowanie „twój czas” brzmi trochę celebrycko, a poeta nie może, a przynajmniej nie powinien być gwiazdą. W poezji zupełnie nie o to chodzi. Chciałabym, żeby nowa książka była czytana. Redaktorką Rekuhkary była Joanna Mueller. Jak głęboka była jej ingerencja w twoje teksty – nazwijmy je – wyjściowe? Było jakieś wykłócanie się o swoje racje, czy to była raczej bezproblemowa, owocna współpraca? Mam wrażenie, że, na przykład, nie stosowałaś wcześniej aż tylu przerzutni… Współpraca z Joanną Mueller była owocna i bezproblemowa, już na początku padło sformułowanie, że „jest dosyć czysto”. Miałyśmy może dwa lub trzy miejsca, nad którymi należało się wspólnie zastanowić, czy są czytelne. Tak naprawdę najwięcej pracy typowo czyszczącej teksty wykonaliśmy z Dawidem Kujawą i całą grupą podczas warsztatów w Stroniu Śląskim. To właśnie wtedy, kiedy czytaliśmy sobie teksty na głos, pozbyłam się większości cytatów, przegadanych, nudnych fragmentów, bufonady. Taka kolektywna praca polegająca na wzajemnej wymianie uwag, szczerych, niekiedy brutalnych, zadziałała na tę książkę najlepiej.

Kto jeszcze miał wpływ na kształt tej książki? Kto i co cię inspirowało – literacko i nie tylko? W autorskim komentarzu na stronie BL wspominałaś m.in. o linczu na Emmetcie Tillu – historii z lat pięćdziesiątych XX wieku, która dała początek ruchowi na rzecz praw obywatelskich w Stanach Zjednoczonych. Ale tego typu historie powracają przykrym echem także i dziś, jak choćby śmierć Trayvona Martina czy Erica Garnera… Oprócz nieocenionych wskazówek Dawida Kujawy, na pewno dojrzewały we mnie historie z południa Stanów Zjednoczonych wyczytane u Macieja Jarkowca, jak również powieści Jesmyn Ward. Jestem pod wrażeniem jej prozy, tego, jak buduje świat przeszłości znany z opowieści przodków. Przypadek Martina i Garnera rzeczywiście niewiele różni się od bestialskiego mordu dokonanego na Emmetcie Tillu. Zmieniły się czasy, niestety, obawiam się, że zmiana polega jedynie na tym, że wszyscy mają telefony i internet. W jednym z wywiadów Jesmyn Ward wspomina, że w kwestii uprzedzeń rasowych zmiany nie są wcale znaczące. Według pisarki dyskryminacja nadal jest odczuwalna w żar-

Nr 525 | luty 2022 | Umieszczenie Cletiusa Ohamary w polskich realiach jest manifestem niezgody na dyskryminowanie wszelkiej inności. Akurat sytuacja na granicy zaczęła stopniowo eskalować, kiedy opracowywałam ostatnie teksty przed oddaniem książki do korekty Joannie Mueller. Nie zmieniałam już niczego w treści, ale czułam, wiedziałam już, że motyw bohatera, jego rodziny, w końcu i rekuhkary, ginącego zaśpiewu, będzie przemawiać także w obronie tych ludzi. Na marginesie dodam, że to, co zdarzyło się później, przeszło moje najśmielsze wyobrażenia, bo jednak wierzyłam, że polski rząd zajmie ludzkie stanowisko…

Karolina Sałdecka Rekuhkara Biuro Literackie Kołobrzeg 2021

tach, komentarzach, spojrzeniach, niekiedy podziale obowiązków zawodowych i zarobkach etc. Podobnie jak Wieżowiec: zero, także Rekuhkara zasadza się na pewnym koncepcie.

W twoich wierszach z Rekuhkary występują też takie postaci jak Sigrid Nunez czy Wiesław Myśliwski, wraz z wieloma trudnymi słowami, których znaczenie trzeba sprawdzać w słowniku, tworząc pewien kontekst dla odbioru tych utworów, dla zrozumienia tego, co autorka miała właściwie na myśli. Problem polegać może jednak na tym, że nie każdy szary człowiek musi koniecznie znać te postaci i te słowa i twoja poezja staje się przez to czymś w pewnym stopniu hermetycznym czy nawet elitarnym. I tym elitarnym językiem postulujesz egalitaryzm. To nie przytyk, zastanawiam się po prostu – ponieważ tak samo jak ty jestem idealistką – jak w takim razie literatura może – i czy w ogóle może – zmieniać świat, skoro nie przemawia do mas, a funkcjonuje w granicach pewnej bańki… Wydaje mi się, że Rekuhkara jest napisana mniej hermetycznym językiem niż Wieżowiec: zero. Mogę się jednak mylić. Niekiedy użycie pewnych motywów, zbioru skojarzeń, rzeczywistych postaci ma prowadzić czytelnika do podjęcia poszukiwań, ma go zaniepokoić, zachęcić do refleksji. Mam wrażenie, że to rzadkość, ponieważ obecnie samo czytanie staje się czymś elitarnym, potrzeba kultury jest

Umieszczenie Cletiusa Ohamary w polskich realiach jest manifestem niezgody na dyskryminowanie wszelkiej inności. Głównym bohaterem jest tutaj wspomniany przez ciebie Cletius Ohamara, a następujące po sobie wiersze układają się w historię jego, jego rodziny, przyjaciół. Cała przewrotność polega na tym, że Cletius – czarnoskóry mężczyzna z delty Missisipi, jakby żywcem wzięty z piosenek Otisa Reddinga albo książek Erskine’a Caldwella – z własnej woli zamieszkuje w… Polsce. Odbieram to jako zajęcie przez ciebie głosu w sprawie inności i wykluczeń, także monstrualniejącej u nas ostatnio fali agresji względem „obcych”, w tym uchodźców na polsko-białoruskiej granicy… 16

wypierana przez jej atrapowe wytwory i przez troski egzystencjalne związane z pandemią, nowym ładem… Ludzie nie korzystają w pełni z ofert kin niezależnych, teatrów, rzadko zaglądają do kameralnych księgarń, a rynek dostosowuje się do tej sytuacji. Otrzymujemy kulturalną papkę, przemieloną przez multipleksy, a największym wydarzeniem kulturalnym ma być dla Polaków sylwester w Zakopanem. W takich warunkach literatura staje się niszowym zjawiskiem, współczesna kultura kształtuje społeczeństwo nieczytające, więc ograniczone, bez wyobraźni. Tworzenie, pisanie to kropla w morzu, ale wierzę, że to działanie ma sens. Pisanie, recenzowanie, rozmowy o literaturze, wszystko, co związane z popularyzowaniem kultury, odbywa się chyba z nadzieją, że jednak trafi to również do odbiorców spoza bańki.

Korespondencja zagraniczna

Krótkie dochodzenie w sprawie rzeczywistości (widokówka z ZSRR) TEKST: Miłosz Waligórski

Nie lubię takich metod, jak oświetlanie ostrym światłem przesłuchiwanego, kiedy samemu pozostaje się w cieniu, nagłe włączanie magnetofonu, żeby wysłuchał zeznań albo przyznania się do winy wspólników, zawalania biurka stosem wyników ekspertyz, napisanych takim językiem, że same tylko fachowe terminy mogą doprowadzić człowieka do szaleństwa, wyciągania z szafy dowodów rzeczowych nie od razu, lecz pojedynczo, oddzielnie… [Gunārs Cīrulis, Gościnne występy]

Fakt. Moje życie jest albo nudne jak dobro na oleodruku, albo nieetyczne jak retuszowane zło. Ciągle szukam innej drogi, wysyłam się na przeszpiegi. Mówią, że powinienem zdradzić wyobraźnię dla rzeczywistości, ale jak to zrobić, w którą stronę ruszyć, dokąd pójść i skąd pójść, skoro już dawno pomieszały się wektory, a ułuda VR jawi mi się ostrzej niż prawda zjednoczonych sił wzroku, dotyku, słuchu, węchu i smaku. Symulakrom – mimo że pozbawione są one pępka, pierwowzorów i cieni przodków – przeciwstawić można tylko płaski obraz. Bywa jednak, i o tym też warto pamiętać, że „głębia ziewa na powierzchni, a powierzchnia okazuje się dnem głębi”. Innymi słowy, rozwiązanie zagadki leży nieraz na samym wierzchu. Pozór to ma-

ska, ale też uważność. Prawd zaś jest tyle, do ilu się przekonamy. (Kto obejrzał Miasto Marcina Sautera?) Dlatego, proszę się nie dziwić, jestem detektywem. Dziś nocuję nad dużą rzeką w hotelu Aurora, który oferuje wygody rzekomo trzygwiazdkowe, chociaż, sądząc po dominującym tu stylu à la Pfusher, są to gwiazdki zdjęte z wyliniałej uszanki. Bryła budynku przypomina rajkom. Rajkom z kradzionego szamotu. Kwadratowy fronton patrzy na mnie

Nr 525 | luty 2022 | (4×4) szesnastoma siedmiodzielnymi oknami: po dwa lufciki na dole i u góry, lewe i prawe skrzydło otwierane na boki, środek nie do ruszenia, chyba że serią z pepeszy. W myślach staje mi Szkoła Podstawowa nr 3 im. Mariana Rejewskiego na ulicy Zofii Nałkowskiej w Bydgoszczy, czyli obecny Zespół Szkół nr 4, tylko przed liftingiem face&eye. Kiedyś, jak Polska długa i szeroka, właśnie tak wyglądały fasady wszystkich tysiąclatek. Ale teraz jestem daleko od domu. Wchodzę do holu zdominowanego przez paprocie, rododendrony i boazerię. Na tym tle powinni pozować radzieccy aktorzy: Jakowlew, Lieldidžs, Burkow itd., byle z flaszką. Od recepcjonisty biorę klucze i starą windą kieruję się na poddasze. Wynajmuję apartament, który ja, człek nieobyty,

w ogóle na rozstrzygające odpowiedzi? Kapelusz odwieszam na hak, ściągam płaszcz i marynarkę. W zachlapanym lusterku oglądam swoją nie swoją twarz. Przeciągam dłonią po nieogolonym policzku, pomrukiem kwitując zarost. Kładę się spać. Zza tekturowej ściany słyszę wariacje na materac sprężynowy i finkę. Muzyka konkretna. Miłosne westchnienia przetykane ostrymi dźgnięciami. Zegarek tyka coraz głośniej, ale wskazówki nie przesuwają się ani o działkę. Zaraz zaleje mnie ketchup (sztuczna krew). Włączam telewizor, mają tu dwa programy. Na Jedynce śnieży, a na Dwójce Łubianka. Tak. Z ekranu dziesiątkami okien patrzy na mnie Łubianka. Obraz ani drgnie: krzepnie, tężeje, kamienieje. A ja razem z nim. Łubianka wciąga mnie w swoje sprawy, hipnotyzuje potęgą więzionych tajemnic. Nie mogę oderwać od niej wzroku. Patrzę w rosnącym napięciu, tak uważnie, że aż się pocę z tej czujności. Chciałem zasnąć, tymczasem budzę jakąś rzeczywistość. Ołowianą rzeczywistość. Bo to kolejny sen. Wgapiony w siedzibę FSB ustalam prawdę nieprawdy. Za ścianką z dykty ludziska głośno

W myślach staje mi Szkoła Podstawowa nr 3 im. Mariana Rejewskiego na ulicy Zofii Nałkowskiej w Bydgoszczy, czyli obecny Zespół Szkół nr 4, tylko przed liftingiem face&eye. Kiedyś, jak Polska długa i szeroka, właśnie tak wyglądały fasady wszystkich tysiąclatek. nazywam penthouse’em, przy czym to zwykła komnata. Na zewnętrznej klamce wisi toe tag z numerem 74. W środku jeżem z petów i pustą paczką papierosów Elita wita mnie stolik klubowy. Między szafą na… – nie, wolę do niej nie zaglądać – a starym żelaznym łóżkiem stoi sosnowy pomocnik, na nim zaś radio tranzystorowe i kilka książek ustawionych w niejasnym ordynku. Wyżej, nad posłaniem, moje oko pieści Nowa Moskwa (1937) Jurija Pimienowa, naprzeciwko drzwi wisi pejzaż z mostem Poranek na Wołdze (1954) Gieorgija Nisskiego, a po prawej przy telewizorze werniksem szkli się Telewizor (1978) Jewgienija Amaspiura. (Tytuły znam z facebookowej strony Socromantyzm). Bacznieję. Są tu też ciemne prostokąty po obrazach. Tapeta w nich schropowaciała, czuję to pod palcami. Co ja tu robię, do jasnej ciasnej?! Prowadzę dochodzenie? W czyjej sprawie? A może „dla dobra śledztwa lepiej nie ujawniać szczegółów”? Czy stać mnie 18

ocierają się o siebie. Zdjęli już odciski palców i teraz sięgają głębiej. To się nazywa stosunek płciowy, tfu, daktyloskopia. Chcę sięgnąć po telefon i zadzwonić do oficera dyżurnego, uprzytamniam sobie jednak, że w tej bańce, bajce, pardon, w tym mieście nie znam absolutnie nikogo. Mimo że żyję dokumentnie, pisana jest mi fikcja, ponieważ później robię to samo co oni, tyle że we śnie. Uprawiam, jak to się mówi, miłość z rudą w moim wieku, która w jednym z hoteli dorabia sobie sprzątaniem. Kobieta pęta mnie łańcuchami poszlak. Knebluje domysły. Znam ją, wiem, jak ma na imię, ale nie widzę jej twarzy. To znaczy widzę, bo kochamy się w pozycji misjonarskiej, ale od razu ją zapominam. To jedna z moich dobrych znajomych, Anna lub Ałła. Tylko że się ufarbowała. Po co? Dla niepoznaki? I co się stało, że nagle powzięła do mnie tak namiętną sympatię, skoro dotąd nie pokazywała mi nawet fig. Sądy doraźne odsuwam na bok. Nie wnikam, wnikam. Skupiam się na przyjemności, dzięki której płaty skóry odbierają tyle bodźców i tyle oksytocyny uwalnia mój organizm, a poziom kortyzolu w mojej krwi obniża się tak bardzo, że za dwa okamgnienia ląduję na szczycie rozkoszy, skąd niestety strąca mnie czyjaś niewidzialna ręka. Budzę się w lepkiej mazi, na dnie nocy. Jakby ktoś wylał mi na łeb talerz gęstej czarnej polewki. Albo grochowianki.

Za oknem Saturn płonie żółto niby lampa sodowa, która uwypukla wady. Wstaję i zasuwam ciężką pluszową kotarę. Jak to jest, że ze snu pamiętam wszystko, i to w najciemniejszych szczegółach, a tu na żywo wątki urywają się niczym kreski portretu pamięciowego szkicowanego przez sklerotyka. Niewidoczność działa usypiająco, szybko więc wracam do tej, co oddaje mi się z kośćmi. Dobrze powiedział kiedyś w radiu Tadeusz Dąbrowski: „Jeżeli autorowi uda się mnie przekonać do rzeczy, które nigdy nie zaistniały, to jest to istotniejsze niż zaczepienie rzeczywistości”. Prawda jest prawdopodobieństwem. Tylko ono się liczy, a ja przecież muszę się rozliczyć. Z delegacji i w ogóle. Co do słowa. Pod koniec snu wchodzę na zbity z detali most, który prowadzi mnie do bankomatu pękającego od banknotów. Wyciągam kilka z nich, ale po przebudzeniu, kiedy rozsuwam zasłony, w kieszeni piżamy mam tylko jedną sturublówkę. Nagle zostaję uderzony światłem. Oślepia mnie blask świtu. Mróz, gdy otwieram lewe skrzydło, puszcza mi w nosa siarczystą fimfę. Sroga zima gra mi na nosie, drwi ze mnie lód. Dałem się nabrać? Na wysokości oczu mam smugi smogu, widok doprawdy zapierający dech w piersiach. Patrzę w to mleko i nic nie widzę. Oto jak podejmuje mnie nieznane miasto! Bielą obrazu. To zbrodnia doskonała na mglistym tle. Niżej, słyszę, o zbrojny beton chlupoczą śryż z wodą, wzdłuż brzegu musi zbierać się żółta piana – z tych, co rodzą boginie. Lakszmi i Afrodyty, Lamie i Empuzy, rusałki i dziwożony, syreny wabiące marynarzy swoim złudnym pięknem, wiły i miawki, południce i północnice, brzeginie i mamony, błędnice, nocnice, jędze i ognichy, sibiele i topielice, wieczornice i porannice, wszystkie podstępne sukuby, demony pod postacią pięknych kobiet, które biją, duszą lub topią każdego, kto choćby przypadkiem zawiesi na nich oko. Czyhają na mnie, ale ja tam się nie boję! Słyszę szczęk ich wagin, lecz wiem, że są napowietrzne i w tej nieprawdopodobnej ślepocie poranka mogą mi cmoknąć. Tak. Byty ni z pierza, ni z mięsa, a nie kobiety z krwi i kości; sylfidy, a nie corpora delicti; domniemania, nie rzeczy. Rozwiewne nadzieje. Ludzi namacalnych i niezbitych spotykam tylko we śnie. We śnie kocham się fizycznie, a poza nim… O, dziecko. Na brzegu w przerzedzeniu między strzępkami chmur chłopczyk obezwładnia bałwana za pomocą pistoletu na wodę, która zresztą od razu zamarza, łącząc szklanym łukiem ofiarę i sprawcę. Rzeźba. Monument. Posąg. Dociera do mnie, że niczego się tu nie dowiem, nie ustalę żadnych faktów, nie odtworzę sekwencji zdarzeń. Nie powiem, kto zabił, kto komu podał nowiczok, nie wskażę truciciela, mordercy ani morderczyni. Bo oni od dawna śpią za cienką ścianką. I nawet skuta Wołga nic, tylko zaciera ślady. Podmywa korzenie, rozmywa pojęcia. Rozwadnia wrażenia i puenty. Tu bym przerwał, ale słychać nerwowe walenie do drzwi, więc jeszcze kilka zdań. Gram na zwłokę, nie otwieram. Milicja! Milicja! Na rympał wkraczają mundurowi, a za nimi rzeczoznawcy, pielęgniarze z pogotowia i pozostali spece od oględzin. Szybko

parawanem oddzielają przedmioty od moich snów. Ich ślady posypują specjalnym proszkiem, zwilżają odczynnikiem, jakby chcieli przeczytać list napisany atramentem sympatycznym. Kredą obrysowują kontury ciał stałych, płynnych i półpłynnych. Czuję się nieswój. Każą mi udać się na stronę. Udaję się. Zbiegam po schodach, przechodzę przez ulicę i pochylając się nad Wołgą, dotykam palcem piany, bo podobno dotyk „od pozoru rzecz oddziela”. Jest szorstka jak drewno, lecz to nie wystarcza. Już po mnie idą. „Niech mi ziemia ciężką będzie, a orzech do zgryzienia twardy. Niech na każdą myśl przelotną i na mgliste wyobrażenie otwiera mi się w kieszeni nóż, finka, co rozdziera widok i szmaty” – modlę się cicho. Zaocznie orzekają moją nieprzydatność. Chcą złapać mnie od tyłu za głowę i odeskortować, lecz ich dłonie przenikają moje myśli niby majak. Po tamtej stronie pulsują światła latarni. Po tej ciało N.N. miasta stygnie o stopień na godzinę. Ale jest i trzeci brzeg, Ani Ani – tak jak są róże trzecie i jest trzeci człowiek. To ja.

Miłosz Waligórski (ur. w 1981 r. w Bydgoszczy) tłumacz, poeta, prozaik. Przełożył ponad 20 książek z węgierskiego, serbsko-chorwackiego i słowackiego, w 2020 r. Szajkę Lajosa Grendela i Śmieci z kosmosu Any Ristović. Wydał dwie książki prozatorskie i pięć tomów poetyckich, ostatnio Wiele mieszkań (2021).

Nr 525 | luty 2022 |

Pamiątki przeszłości (20)

Piramida Trojanowskiego-Mycielskiego w Aleksandrowie Kujawskim (woj. kujawsko-pomorskie, powiat i gmina Aleksandrów Kujawski)

TEKST I ZDJĘCIA: Emilia Walczak

„Zwykła piramida, nic ciekawego”, skomentowała na Google’ach pewna pani. Opinia kuriozalna, wszak Polska to nie Egipt i owe ostrosłupowe budowle, służące najczęściej za grobowce, nie stanowią raczej stałego elementu jej krajobrazu. Według Zarządu Oddziału Wojskowego Polskiego Towarzystwa Turystyczno-Krajoznawczego w Chełmie, przyznającego odznakę pn. „Szlakiem Piramid w Polsce”, w naszym kraju znajduje się ich równo dwadzieścia osiem. Dużo? W stosunku do blisko szesnastu tysięcy istniejących u nas cmentarzy to ledwie kropla w morzu! We wrześniu 2020 roku pisałam w „BIK-u” o grobowcu Leopolda Dittmera w Brodnicy, teraz pora na drugą znajdującą się na terenie naszego województwa piramidę – w Aleksandrowie Kujawskim. Została ona wzniesiona z woli hrabiego Edwarda Trojanowskiego-Mycielskiego (1878–1954), aleksandrowskiego właściciela ziemskiego i działacza społecznego, którego wielką pasją były również m.in. podróże, fotografia i literatura (sam przyjaźnił się np. z podróżnikiem Ferdynandem Ossendowskim czy pisarzem Ferdynandem Goetlem, który poświęcił mu kilka słów w swojej, wydanej już pośmiertnie przez Polską Fundację Kulturalną w Londynie, książce Patrząc wstecz. Wspomnienia). Swoje imponujące zasięgiem wojaże rozpoczął Trojanowski-Mycielski już w trakcie studiów w Lipsku. W roku 1904 udać się miał na pierwsze z czterech afrykańskich safari. Był zafascynowany również Egiptem, jego pamiątkami z czasów starożytnych oraz dawną kulturą, specjalną uwagę poświęcając przy tym właśnie piramidom. I tak swym licznym podróżom oddawał się hrabia aż do momentu wybuchu drugiej wojny światowej. W 1939 roku został bowiem usunięty z aleksandrowskiego majątku przez nazistów. Mimo tego nadal mieszkał w okupowanym Weichselstädt. W styczniu 1945 roku, po wkroczeniu na te tereny 1. Frontu Białoruskiego Armii Czerwonej, świeżo powołany tzw. komitet folwarczny wyrzucił go z jego kolejnego lokum i do reszty pozbawił mienia. W ten sposób Mycielski-Trojanowski został zmuszony do opuszczenia powiatu. Zamieszkał wówczas w Toruniu, gdzie zmarł później dnia 27 listopada 1954 roku. Został pochowany na cmentarzu św. Jerzego, mimo że jako miejsce spoczynku obrał sobie najpewniej – z inspiracji sta-

Edward Mycielski-Trojanowski, fot. wikimedia.org

rożytnym Egiptem właśnie – swoją prywatną aleksandrowską piramidę. Niedoszły grobowiec znajduje się na obrzeżach dzisiejszego parku Miejskiego (w pobliżu Miejskiego Centrum Kultury im. Mariana Szafrańskiego) i na wschód od dawnego pałacu Władysława Trojanowskiego, a później samego Edwarda Mycielskiego-Trojanowskiego, którego ten pierwszy adoptował (obecnie w eklektycznym budynku z ok. 1864 roku, zwieńczonym charakterystycznymi tarasami, mieści się Zespół Szkół nr 1). Niestety, w ostatnich latach piramida została zdewastowana przez polskich tzw. prawdziwych patriotów, co widać na załączonych zdjęciach.

Nr 525 | luty 2022 |

Bydgoszcz w matriksie (16)

Życie według algorytmu Marty Sobieckiej TEKST: Tadeusz Krajewski

Debiutancki zbiór opowiadań Marty Sobieckiej Algorytm życia to zestaw powiązanych ze sobą fabularnie historii, których akcja osadzona jest w Japonii, kraju usychającej wiśni – jak mawia jedna z bohaterek opowiadań, starsza pani Reiko, całkowicie wyzbyta mrzonek o wyjątkowości swojej ojczyzny zamienionej w dość dziwaczną enklawę kulturową, wręcz w niszę ekologiczną dla wymierającej nacji. To Japonia pozbawiona już futurystycznych rysów

świadomości, jakby ich mentalne, wewnętrzne przemilczenie dawało nam poczucie bezpieczeństwa. Nie powinno to dziwić, wszak papież cyberpunku (do którego pisarka nie może się nie odnieść), William Gibson, zawsze mówił o problemach globalnych, konfliktach społecznych i wyrosłych z nich egzystencjalnych turbulencjach, także tych w wymiarze jednostkowym. Widać w Algorytmie życia również fascynację Dickowskim solipsyzmem i stochastyczną obsesją Lema, nad wszystkim króluje jednak nieprzewidywalność Harukiego Murakamiego – drugiego (po Kobo Abe) japońskiego wcielenia Franza Kafki. I tylko znajomość jego twórczości może

Marta Sobiecka sugeruje ideę współistnienia, zdecydowanie przekreślając rywalizację. Oznacza to, że autorka zaczyna z mozołem budować nowy paradygmat humanistyczny. (czego od niej nieustannie oczekiwano), a jedynie obszar anachronizmów tak absurdalnie spiętrzonych, że niezrozumiałych nawet dla rdzennych mieszkańców. To Japonia niezbyt odległej przyszłości – tej ekstatycznie wyczekiwanej i tej egzorcyzmowanej (nieskutecznie) z najgorszych koszmarów. Opowiadania napisane w formule cyberpunkowej stają się dzięki temu nośnikami ważkich treści. Widać, że autorka nie ma zamiaru milczeć, nie chce też krzyczeć (chociaż według jej mistrza – Harlana Ellisona – ma do tego prawo), pragnie natomiast w sposób jak najbardziej wyrazisty o pewnych sprawach mówić wprost. O sprawach wypychanych najczęściej ze zbiorowej i indywidualnej 22

pomóc czytelnikowi zrozumieć zastosowanie drugiego zabiegu artystycznego Sobieckiej – nieskrępowanego wejścia do byłego Imperium Słońca, którego upadek zwiastował już kilkadziesiąt lat temu J.G. Ballard. W Japonii sacrum decydowało nie tylko o duchowości, karmicznej wędrówce, wynikłych z tego kodeksach honorowych, ale także o bezwzględnej lojalności wobec swojego miejsca i związanym z nią szacunkiem okazywanym naturze. To wszystko legło w gruzach. W miejsce sacrum pojawiła się bowiem mimetyczna popkultura rodem z kiczowatych komiksów amerykańskich, a każda próba zaznaczenia na tym tle swojej oryginalności kończyła się fiaskiem. Taką degradację usankcjonowanego przez wieki systemu wartości widać w wielu miejscach świata, ale w Japonii dostrzegana jest ona ze szczególną wyrazistością. Stąd pomysł Sobieckiej, aby o ważnych dla każdego z nas sprawach mówić na tle tak wyjątkowej scenografii.

Kaori Nakamura – główna bohaterka opowiadań, policjantka – ma przy okazji zleconych zadań i prowadzonych śledztw możliwość pojawiania się tam, gdzie zwykłemu obywatelowi wejść nie wolno, może dotrzeć do dokumentacji, która normalnie nigdy nie zostałaby ujawniona. Dostrzega dzięki temu liczne fobie społeczne, swoiste znaki czasu, wcześniej nieeksponowane (a może niewystępujące?). Dostrzega, że covidowa pandemia to przede wszystkim usprawiedliwienie dla powszechnej frustracji i będącej jej konsekwencją depresji. Koronawirus spadł niczym z nieba dla wszystkich tych, którzy nie mieli się wcześniej czym wyłgać. Widzi wielkie parki zamienione w miasta bezdomnych, pogardę dla imigrantów (w Japonii to brzemię przejmują głównie Koreańczycy), dla biednych bezwzględnie eliminowanych z cywilizowanego życia, dla kobiet nadal traktowanych służalczo w firmach korporacyjnych. Bohaterka Sobieckiej nie musi dokonywać żadnych społecznych analiz, żadnych kulturowych kwerend czy dochodzeń. Ona to po prostu widzi. „Pierdoleni samuraje” – myśli o pogrobowcach starego, od dawna już martwego systemu. Bo i nacjonaliści chcą w tym wszechogarniającym chaosie coś dla siebie ugrać. Tak naprawdę jednak od dawna już nic nie znaczą. Tak samo jak ci, którzy mówią o globalnym ociepleniu, o zagładzie środowiska naturalnego, jednym słowem – ekospece od wszystkiego. Słabi mogą co najwyżej odgrywać rolę pożytecznych idiotów. O każdym posunięciu bowiem decydują wszechwładne korporacje. A z daleka tej totalnej zapaści spokojnie przyglądają się Chińczycy. Są cierpliwi, czekają na swój moment, moment zemsty. To nie książka o zagładzie Japonii, to książka o zbliżającym się końcu zachodniej cywilizacji, to książka o chylącej się ku upadkowi Polsce. I nie ma tu mowy o podobieństwach. Bowiem i tu, i tam został uruchomiony ten sam mechanizm… „Mieszkańcy platońskich jaskiń zapatrzeni w migające na ścianach cienie” – tak Kaori widzi pionki na grze planszowej – pionki coraz mniej przypominające ludzi. Dla osób alergicznie reagujących na codzienność zainstalowano VR, dzięki której można żyć bezpiecznie, realizować marzenia bez obaw o konsekwencje czynów, podczas gdy naszymi ciałami w realu opiekują się bioboty. Bioboty można czcić, podobnie jak ludzi genetycznie modyfikowanych, nierzadko psychopatów, bo empatię zlikwidowano u nich w zarodku. Można też w Algorytmie życia doznawać stanów mistycznych i obcować z duszami zmarłych. W miejsce religii wystarczy tylko wstawić idealnie dopasowaną do potrzeb wyznawcy cyberprzestrzeń. Nie budzi to już oporu u nikogo. Coraz bardziej akceptuje to również Kaori. I to jest jej największa klęska… Marta Sobiecka daje nam tylko jedną pigułkę. Nie bawi się w Morfeusza. Proponuje walkę o człowieczeństwo w ramach znanej nam rzeczywistości, z odrzuceniem jakichkolwiek złudzeń. Sugeruje też ideę współistnienia, zdecydowanie przekreślając rywalizację. Oznacza to, że autorka zaczyna z mozołem budować nowy paradygmat humanistyczny. Na szczęście nie jest w tym zupełnie osamotniona.

Marta Sobiecka, Algorytm życia Wydawnictwo IX Kraków 2021

tadeusz krajewski znawca literatury fantastycznonaukowej, organizator klubów fantastyki, opiekun Biblioteki Literatury Fantastycznej im. Jerzego Grundkowskiego. Fot. Dariusz Gackowski

Nr 525 | luty 2022 |

Mało odpowiedzialny organ Zdzisława Prussa (204)

Bydgoski Insynuator Kulturalny tekst: Zdzisław Pruss

Lusterko wsteczne (-25) Ćwierć wieku temu (luty 1997) Teatr Polski zapraszał na sztukę J. Webstera „Tragedia Księżny Amalti” w reżyserii W. Górskiego i w opracowaniu muzycznym P. Salabera. W ramach „Koncertu Miesiąca” orkiestra symfoniczna FP pod dyrekcją J. Katlewicza uraczyła melomanów słynnym „Bolerem” Ravela. W Operze Nova gorąco oklaskiwano premierę opery W.A. Mozarta „Don Giovanni” w reżyserii J. Stokalskiej, scenografii Ł. Kossakowskiej i choreografii J. Kruszewskiej. „To, co minione” – pod takim tytułem wystawiał swoje fotografie w Galerii Autorskiej Kaji i Solińskiego Zbigniew Kluszczyński. W Domu Kultury „Orion”, za przyczyną zespołu „Green Grass”, odbył się „Wieczór bluesowy”.

Dawnych wspomnień czar Na łamach „Kalendarza Bydgoskiego 2022”, wśród licznych materiałów o charakterze historycznym, znalazł się sentymentalny felieton Anny Jarocińskiej-Wilk ocalający od zapomnienia jakże zasłużone dla wizerunku kultury biesiadno-rozrywkowej w PRL-u i jakże mocno zapracowane panie… striptizerki! Potrafiły one, jak pisze pani Anna, w pół godziny obskoczyć kilka lokali, a zachwyceni bywalcy „Zodiaku”, „Savoyu” i „Michała” z wielkim trudem zmuszali się do respektowania zasady, że „w czasie seansu nie wolno obiektów dotykać”. Nie ma tego złego Jak nam donoszą, w kolejkach po bilety na Koncerty Noworoczne w Operze Nova melomani, owszem, byli zamaskowani, ale nie zachowywali regulaminowego dystansu. I całe szczęście – bo tylko dzięki temu nie zakorkował się ruch na rondzie Grunwaldzkim. Wszystko jeszcze przed nim Nestor bydgoskich radiowców-PiK-owców Andrzej Krystek z upływem lat jest coraz bardziej rozwojowy. Ostatnio wskoczył prosto z fal eteru na… baner reklamowy, na którym czaruje już nie tylko głosem, ale wizerunkiem. Jak tak dalej pójdzie, to ambitny i niezniszczalny redaktor może pojawić się na dużym ekranie w kolejnej wersji „Parku Jurajskiego”. Ryzykowne oświadczenie Gdy Stefan Pastuszewski po rozpaleniu ogniska na działce usłyszał od rozeźlonych sąsiadów, że „jest z góry ustalone, że tego robić nie można”, to też się rozeźlił i oświadczył, że zazwyczaj z żadną „górą” się nie liczył i że jako prowincjusz z urodzenia zawsze wolał „dół”, i że nie znosi „nadętej i pasożytniczej Warszawy”. To się dopiero nazywa lokalny patriotyzm!

Zdzisław Pruss poeta, satyryk, dziennikarz. Autor kilkunastu tomów wierszy (ostatnio Optymizm specjalnej troski, Bydgoszcz 2017). Redaktor i autor leksykonów bydgoskiej kultury. 24

Impresja uliczna z kapeluszem w tle Choć, jak wiadomo, wielu znanych muzyków zaczynało swoje kariery od grania na ulicy, to Piotr Salaber wylądował na ulicy (Długiej) u szczytu swojej kariery – ale nie żeby, broń Boże, wystawić kapelusz na doraźne wspomożenie, ale żeby złożyć swój autograf na wieczne upamiętnienie. A kapelusz, i owszem, miał, ale na głowie – w imię cechującej go elegancji.

Adresy bydgoskich instytucji kultury Akademia Muzyczna im. Feliksa Nowowiejskiego, ul. J. Słowackiego 7, 85-008 Bydgoszcz, tel. 523 210 582, www.amuz.bydgoszcz.pl 1 Akademicka Przestrzeń Kraetywna przy Wyższej Szkole Gospodarki, Muzeum Fotografii, ul. Karpacka 52, 85-164 Bydgoszcz, adres do korespondencji: ul. A. Naruszewicza 11, 85-229 Bydgoszcz, tel. 52 567 00 07, email: muzeumfoto@byd.pl, www.muzeumfoto.byd.pl Artgallery, Stowarzyszenie Działań Artystycznych, ul. Gdańska 54, 85-021 Bydgoszcz 5 Bydgoskie Centrum Informacji, ul. Batorego 2, 85-104 Bydgoszcz, bci@visitbydgoszcz.pl, www.visitbydgoszcz.pl 4 Bydgoskie Centrum Sztuki im. Stanisława Horno-Popławskiego, ul. Jagiellońska 47, 85-097 Bydgoszcz, tel. 668 892 896, www.bcs.bydgoszcz.pl 3 Bydgoskie Towarzystwo Heraldyczno-Genealogiczne, 85-165 Bydgoszcz, ul. Tucholska 15/50, prezes: Andrzej Nejman Bydgoskie Towarzystwo Naukowe, Societas Scientiarum Bydgostiensis, Bydgoszcz Scientific Society, ul. Jezuicka 4, 85-102 Bydgoszcz, tel./fax 523 222 268, www.btn.bydgoszcz.eu, prezes prof. dr hab. inż. Marek Bieliński, 6 Dom Edukacyjno-Kulturalny „REGNUM” przy Fundacji „Nowe Pokolenie”, ul. A.G. Siedleckiego 12 i ul. Bośniacka 3, dyr. Joanna Dobska, tel./fax 523 711 051, 793 101 280, www.nowe-pokolenie.pl, fundacja@nowe-pokolenie.pl Dom Kultury MODRACZEK, ul. Ogrody 15, tel./fax 523 713 331, www.modraczek.smbudowlani.pl, e-mail: modraczek@smbudowlani.pl, agnieszka.buzalska@smbudowlani.pl, dyr. Agnieszka Buzalska Dom Kultury ORION, ul. 16 Pułku Ułanów Wlkp. 1, 85-319 Bydgoszcz, tel. 523 487 201, kierownik Nikoletta Stachura Eljazz – Centrum Artystyczne, ul. Kręta 3, 88-117 Bydgoszcz, tel. 523 221 574, 662 152 726, www.eljazz.com.pl 16 Filharmonia Pomorska, dyrektor Maciej Puto, ul. Andrzeja Szwalbego 6, 85-080 Bydgoszcz. Rezerwacja telefoniczna w godz. 11-14, tel. 523 210 234; wew. 21, bilety@filharmonia. bydgoszcz.pl, www.filharmonia.bydgoszcz.pl 7 Fundacja Fotografistka, ul. Pomorska 68A/1, Bydgoszcz, tel. 508 732 871, https://fotografistka.pl 21 Fundacja „Wiatrak”, ul. Bołtucia 5, 85-791 Bydgoszcz, tel. 523 234 810, www.wiatrak.org.pl, e-mail: sekretariat@wiatrak.org.pl Galeria 85, prowadzi Ewa Pankiewicz, ul. Gdańska 17, 85-006 Bydgoszcz, tel. 523 226 222 17 Galeria ALIX, M. i M. Dobeccy, ul. Jezuicka 26 18 Galeria AUTORSKA Jan Kaja i Jacek Soliński, ul. Chocimska 5, 85-097 Bydgoszcz, tel. 608 596 314, www.autorska.pl, galeria@autorska.pl 8 Galeria Francuska MISTRAL, przy WSG, prowadzi Henryka Stachowska prezes Towarzystwa Przyjaźni Polsko-Francuskiej, ul. Garbary 2, budynek A, tel. 668 705 587 Galeria Innowacji UTP, ul. Prof. S. Kaliskiego 7, 85-789 Bydgoszcz, kier. dr Anna Bochenek, czynne 10-17 Galeria MDK 1 przy MDK nr 1, ul. Baczyńskiego 3 Galeria Miejska bwa w Bydgoszczy, dyrektor: Karolina Leśnik. Gmach główny 12 (ul. Gdańska 20): wtorek – piątek: 10.00-18.00, sobota – niedziela: 11.30-16.30, wstęp wolny,

26 |

| luty 2022

www.galeriabwa.bydgoszcz.pl, bwa@galeriabwa. bydgoszcz.pl, tel. 52 339 30 50; Galeria Miejska bwa w Bydgoszczy 10 (ul. Gdańska 3): wtorek – piątek: 11.00-18.00, sobota: 11.00-14.00, wstęp wolny Galeria Sztuki NEXT, Dom Aukcyjny NEXT – Aukcje Sztuki, ul. Poznańska 31, 85-129 Bydgoszcz, www.galerianext.pl, kontakt: info@galerianext.pl, tel. 503 919 118, czynne: pon.-pt. 10.00-18.00 13 Galeria Wspólna (MCK+ZPAP), ul. Batorego 1/3, 85-104 Bydgoszcz, tel. 523 221 447, e-mail: galeriawspolna@onet.pl 22 Izba Pamięci Adama Grzymały-Siedleckiego, WiMBP, ul. Libelta 5, tel. 523 238 207, czynne: wt. i pt. 13-18, śr. 10-15 19 Jagiellońska 1, Dom Aukcyjny i Galeria Sztuki, ul. Jagiellońska 1, 85-067 Bydgoszcz, www.jagiellonska1.pl 37 Kino Jeremi / Hangar Kultury, Zespół Szkół nr 5 Mistrzostwa Sportowego, ul. Gen. A. Fieldorfa „Nila” 13, 85-796 Bydgoszcz, tel. 52 343 66 67, e-mail: monika.jarzyna@liceumxv.edu.pl Klub ARKA, ul. M. Konopnickiej 24a, 85-124 Bydgoszcz, tel. 523 487 202, kierownik Nikoletta Stachura Klub HEROS, ul. Gen. W. Thomée 1, Bydgoszcz, tel. 523 430 004, kierownik Grażyna Wrzecionek Klub Inspektoratu Wsparcia Sił Zbrojnych, ul. Sułkowskiego 52a, 85-915 Bydgoszcz, tel. 261 413 550, kierownik mgr Marek Trojan. Biblioteka Klubu IWspSZ, tel. 261 413 563, kierownik mgr Zdzisława Gajownik, e-mail: klubiwspsz@wp.mil.pl Klub Miłośników Australii i Oceanii, ul. Plac Kościeleckich 8, pok. 8, Bydgoszcz, adres do korespondencji: ul. Janosika 3/78, 85-794 Bydgoszcz, prezes Lech Olszewski, tel. 607 120 182, 52 343 75 11, www.kmaio.polus.pl 20 Klub Miłośników Kaktusów, przy Klubie „ARKA” BSM, ul. M. Konopnickiej 24a, 85-124 Bydgoszcz, przewodniczący Jerzy Balicki, tel. 523 215 538 Klub ODNOWA, al. Prezydenta Lecha Kaczyńskiego 38, tel. 523 631 867, e-mail: klubodnowa@interia.pl, www.klubodnowa.strefa.pl, kier. Grażyna Salemska Kujawsko-Pomorskie Centrum Kultury w Bydgoszczy, pl. Kościeleckich 6, 85-033 Bydgoszcz, tel. 52 585 15 01-03, www.kpck.pl. Dyrektor: Ewa Krupa, sekretariat@kpck.pl; Galeria Sztuki Ludowej i Nieprofesjonalnej pl. Kościeleckich 6, 85-033 Bydgoszcz, tel. 52 585 15 06, www.galeria.kpck.pl, Kierownik: Katarzyna Wolska, galeria@kpck.pl 29 Miejskie Centrum Kultury w Bydgoszczy, ul. Marcinkowskiego 12, 85-056 Bydgoszcz, tel. 523 255 555 (informacja), sekretariat@mck-bydgoszcz.pl, www.mck-bydgoszcz.pl 25 Międzynarodowe Centrum Kultury i Turystyki oraz Esperantotur ul. M. Skłodowskiej-Curie 10, 85-094 Bydgoszcz tel./fax: 523 461 151, e-mail: info@esperanto.bydgoszcz.eu Młodzieżowy Dom Kultury Nr 1, ul. K.K. Baczyńskiego 3, 85-805 Bydgoszcz, tel. 523 755 349, fax 523 450 628, e-mail: mdknr1bydgoszcz@go2.pl, www.mdk1.bydgoszcz.pl, dyr. Piotr Skowroński Młodzieżowy Dom Kultury nr 2, im. Henryka Jordana, ul. Leszczyńskiego 42, 85-137 Bydgoszcz, tel./fax 523 731 795, dyr. Adam Łętocha. Biblioteka Literatury Fantastycznej im. Janusza A. Zajdla – Gimnazjum Nr 20, ul. Tucholska 30, czynne: wt., śr. 16-19 Młodzieżowy Dom Kultury nr 3 (Zespół Szkół i Placówek nr 1 w Bydgoszczy),

ul. Stawowa 53, 85-323 Bydgoszcz, tel. 52 373 25 15, fax/tel. 52 348 68 68 Młodzieżowy Dom Kultury nr 4, ul. Dworcowa 82, 85-010 Bydgoszcz, tel./fax 523 224 413, e-mail: mdk4@cps.pl, www.mdk4.bydgoszcz.pl, dyr. Małgorzata Gładyszewska 23 Młodzieżowy Dom Kultury nr 5, ul. Krysiewiczowej 8, 85-796 Bydgoszcz, tel./fax 523 485 002, dyr. Jolanta Wawrzonkowska, www.mdk5.bydgoszcz.pl, mdk@mdk5.bydgoszcz.pl Muzeum Dyplomacji i Uchodźstwa Polskiego Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego, ul. Berwińskiego 4, 85-044 Bydgoszcz, tel./fax 523 462 318, e-mail: muzeum@ukw.edu.pl, czynne: wt.-pt. 10-14, dyr. prof. dr hab. Adam Sudoł 24 Muzeum Kanału Bydgoskiego im. Sebastiana Malinowskiego, przy III LO, ul. Staroszkolna 10, 85-209 Bydgoszcz, www.kanalbydgoski.pl, tel. 693 765 075, e-mail: muzeum@kanalbydgoski.pl Muzeum Mydła i Historii Brudu, ul. Długa 13-17, 85-032 Bydgoszcz. Rezerwacja tel. 525 157 015, e-mail: warsztaty@muzeummydla.pl; www.muzeummydla.pl 15 Muzeum Okręgowe im. Leona Wyczółkowskiego w Bydgoszczy, ul. Gdańska 4, 85-006 Bydgoszcz, www.muzeum.bydgoszcz.pl dyrektor: Wacław Kuczma. Sekretariat: tel. 52 52 53 555; sekretariat@muzeum. bydgoszcz.pl; Dział Edukacji: tel. 885 905 284, e-mail: eduakcja@muzeum.bydgoszcz.pl; Dział Promocji i Marketingu: tel. 52 58 59 969; 52 58 59 976, e-mail: promocja@muzeum. bydgoszcz.pl; Biblioteka muzealna: tel. 52 52 53 516, Koordynator Szlaku Wody, Przemysłu i Rzemiosła w Bydgoszczy TeH2O w Bydgoszczy: tel. 883 366 052 Godziny otwarcia: Gdańska 4, Zbiory Archeologiczne, Galeria Sztuki Nowoczesnej, Dom Leona Wyczółkowskiego, Spichrze nad Brdą, wtorek, czwartek: 10.00-18.00, środa, piątek: 12.0020.00, sobota – niedziela: 12.00-18.00, poniedziałek: nieczynne; Exploseum: poniedziałek – czwartek: nieczynne, piątek – niedziela: 10.00–15.00. Czwartek – wstęp bezpłatny na wystawy stałe 26 Muzeum Wodociągów: Hala Pomp, ul. Gdańska 242 oraz Galeria Wieży Ciśnień, ul. Filarecka 1, www.muzeum@mwik.bydgoszcz.pl 14 Muzeum Oświaty, ul. M. Curie-Skłodowskiej 4, tel. 523 426 590 Muzeum Wojsk Lądowych, ul. Czerkaska 2, 85-641 Bydgoszcz, dyr. Wojciech Bartoszek, tel. 261 414 876. Godziny otwarcia: poniedziałek – nieczynne; wtorek, środa, piątek 8.30–15.30; czwartek 8.30–17.30; sobota – nieczynne; niedziela 10.00–14.00, wstęp wolny. www.muzeumwl.pl Opera Nova w Bydgoszczy, dyrektor: Maciej Figas, ul. Marszałka Focha 5, 85-070 Bydgoszcz, tel. 523 251 502, Dział Promocji i Obsługi Widzów oraz przedsprzedaż biletów: tel. 523 251 655, fax 523 251 636. Kasa biletowa tel. 523 251 555. Obiekt dostosowany dla potrzeb osób niepełnosprawnych, www.operanova.bydgoszcz.pl 27 Otwarta Przestrzeń „Światłownia”, ul. Św. Trójcy 15, 85-224 Bydgoszcz, swiatlownia@onet.pl, www.swiatlownia.eu 11 Pałac Młodzieży, ul. Jagiellońska 27, 85-097 Bydgoszcz, tel. 523 210 081, www.palac.bydgoszcz.pl, dyr. Joanna Busz. Tutaj: Galeria Pałac 28 Pedagogiczna Biblioteka Wojewódzka im. Mariana Rejewskiego, ul. Skłodowskiej-Curie 4, 85-094 Bydgoszcz, tel. 523 413 074; www.pbw.bydgoszcz.pl, dyr. Ewa Pronobis-Sosnowska

Polski Związek Chórów i Orkiestr Oddział w Bydgoszczy, ul. Toruńska 30, 85-023 Bydgoszcz, tel. 523 287 028. Prezes Eugeniusz Kubski, tel. 604 891 449, prezes@pzchio.bydgoszcz.pl Stowarzyszenie Artystyczne „MÓZG”, www.stowarzyszenie.mozg.art.pl, ul. Gdańska 10, 85-006 Bydgoszcz, tel. 523 455 195 30 Salezjańskie Stowarzyszenie Wychowania Młodzieży, ul. Salezjańska 1, 85-792 Bydgoszcz, tel. 52 344 34 01, 600 371 696; 52 376 67 39 (po godz. 16.30); email: sswm-bydgoszcz@salezjanie.pl Teatr Kameralny w Bydgoszczy, Dyrektor: Mariusz Napierała, ul. Grodzka 14-16, 85-109 Bydgoszcz. Biuro: Centrum Kongresowe Opery Nova, ul. Marszałka Ferdynanda Focha 5, 85-070 Bydgoszcz. Tel. 885 904 192, e-mail: biuro@teatrkameralny.com, www.teatrkameralny.com 9 Teatr Pantomimy „DAR”, www.dar.art.pl; e-mail: teatrdar@wp.pl, tel. 523 407 468, 602 572 021, 602 257 675 Teatr Polski im. Hieronima Konieczki, dyrektor: Wojciech Faruga, al. Mickiewicza 2, 85-071 Bydgoszcz, tel. 523 397 841, Kasa biletowa: czynna od środy do piątku w godzinach 14.00-18.00, al. Mickiewicza 2 (wejście główne od ul. 20 stycznia 1920) oraz godzinę przed spektaklem, tel. +48 523 397 818, tel. +48 885 607 090, bilety@teatrpolski.pl; www.teatrpolski.pl 31

Toniebajka. Księgarnia dla wszystkich, ul. Focha 2, 85-070 Bydgoszcz, tel. 665 192 904 2 Towarzystwo Inicjatyw Kulturalnych, ul. Dworcowa 62/2, 85-009 Bydgoszcz, tel. 523 213 371, prezes Maria Papała 32 Towarzystwo Miłośników Miasta Bydgoszczy, ul. Jezuicka 4, tel./fax 523 225 196, 523 454 434, www.tmmb.pl, e-mail: biuro@tmmb.pl, skrytka pocztowa nr 17, 85-169 B 37, prezes Jerzy Derenda. Biuro Zarządu czynne pon.-pt. 9-15 6 Towarzystwo Muzyczne im. Ignacego Jana Paderewskiego, ul. ks. Piotra Skargi 7, 85-018 Bydgoszcz, tel./fax 523 270 291, www.konkurspaderewskiego.pl, prezes prof. Katarzyna Popowa-Zydroń 33 Towarzystwo Operowe im. prof. Felicji Krysiewiczowej, ul. Focha 5, 85-006 Bydgoszcz, prezes Zenona Tomczak, tel. 603 993 852, sekretarz zarządu Danuta Święcichowska 27 Towarzystwo Polsko-Austriackie, Oddział B. ul. Stary Rynek 5, 85-104 Bydgoszcz, tel. 609 678 277, e-mail: lubomira.kubiak@gmail.com, prezes Lubomira Kubiak, dyżury w każdą drugą środę miesiąca 34 Towarzystwo Polsko-Niemieckie, ul. Fordońska 120. Dyżury w każdy trzeci poniedziałek miesiąca w godz. 13-16, e-mail: tpn1@wp.pl, www.facebook.com/tpn.Bydgoszcz,

prezes Danuta Szczepaniak-Kucik, tel. 504 100 024, sekretarz Krystyna Bender-Dudziak, tel. 605 666 936 Towarzystwo Polsko-Włoskie, Stary Rynek 22-24 (III p., wejście przez KATALOGI), tel. 523 238 008, dyżury: 1. środa miesiąca godz. 17-19, www.api.bydgoszcz.pl; api@api.bydgoszcz.pl, prez. Elżbieta Renzetti 35 Towarzystwo Przyjaźni Polsko-Francuskiej, Prezes: Beata Żmuda, tel. 693 925 911, wiceprezes: Maria Pastucha, tel. 694 582 721, www.tppf.byd.pl Urząd Miasta, Biuro Kultury Bydgoskiej, ul. Sielanka 8A (I piętro) 85-073 Bydgoszcz, tel.: 52 58 58 189, fax: 52 58 58 832, e-mail: bkb@um.bydgoszcz.pl, dyrektor: Magdalena Zdończyk 36 Wędrowniczek – Klub Turystyczny, prezes Adam Czachorowski, tel. 523 251 635 Wojewódzka i Miejska Biblioteka Publiczna im. dr. Witolda Bełzy w Bydgoszczy, ul. Długa 39, 85-034 Bydgoszcz, tel. centrala 52 323 80 08, 52 33 99 200, tel. sekretariat 52 328 73 90, 52 33 99 225, e-mail: sekretariat@wimbp. bydgoszcz.pl, www.biblioteka.bydgoszcz.pl. Dyrektor: Krzysztof Gonia 35 Redakcja „BIK” prosi Państwa o weryfikację danych: bik@mck-bydgoszcz.pl

luty 2022 |

| 27

Filharmonia Pomorska im. I.J. Paderewskiego 4.02.2022, piątek, godz. 19.00

Gala operowa

Orkiestra Symfoniczna FP José Maria Florêncio – dyrygent Iwona Sobotka – sopran Cezary Nelkowski – prowadzenie arie z oper Verdiego i Pucciniego José Maria Florêncio, utytułowany, znakomity dyrygent rodem z Brazylii, który od 1985 za miejsce swego życia wybrał Polskę, jest bardzo dobrze znany stałym bywalcom FP, współpracował bowiem wiele lat z instytucją jako stały, gościnny dyrygent, a w latach 2007–2015 pełnił też funkcję szefa dyrygenta Capelli Bydgostiensis, z którą odniósł wiele sukcesów. Iwona Sobotka, nazywana przez krytyków „błyszczącym sopranem”, jest laureatką m.in. Międzynarodo-

Etnos Ensemble założyło czterech artystów, których połączyła miłość do folkloru, a więc tego, co piękne, proste, tętniące życiem i najbliższe duszy każdego człowieka. Połączyli tę pasję z mistrzostwem gry na instrumentach, tworząc zupełnie wyjątkowy projekt – wyrafinowany i uniwersalny w swym przekazie. Styl, który prezentują, jest indywidualny i oryginalny, dlatego trudno go określić jako jeden gatunek. Najczęściej w muzyce grupy można usłyszeć wpływy tradycyjnej muzyki bałkańskiej, polskiej, klezmerskiej z elementami jazzu. Potwierdzeniem wysokiego poziomu EE są liczne nagrody i wyróżnienia zdobyte w wielu krajowych oraz międzynarodowych konkursach. 11.02.2022, piątek, godz. 19.00

nicznym rozmachem napisał Czajkowski, odbyła się w 1877 w Moskwie i wówczas inscenizacja poniosła spektakularną klęskę. W 1882 Czajkowski, wybierając 6 scen z baletu, zestawił suitę, która stała się przebojem sal koncertowych. Historycy muzyki zaliczają ten utwór do najmocniejszych pozycji w dorobku kompozytora. 18.02.2022, piątek, godz. 19.00

Walentynkowa gala tenorów Orkiestra Symfoniczna FP Sławomir Chrzanowski – dyrygent tenorzy: Tadeusz Szlenkier, Sławomir Naborczyk, Aleksander Kruczek arie z oper Pucciniego i Moniuszki, operetek Lehára i Straussa oraz pieśni neapolitańskie

Jezioro łabędzie

Orkiestra Symfoniczna FP Rossen Gergov – dyrygent Kai Gergov – skrzypce É. Lalo – Symfonia hiszpańska op. 21 P.Czajkowski – Suita z baletu „Jezioro łabędzie” Tadeusz Szlenkier, fot. FP

Sławomir Naborczyk, fot. Andrzej Winkler

Iwona Sobotka

Rossen Gergov, fot. Ivomir Peshev

wego Konkursu Wokalnego im. Królowej Elżbiety w Brukseli, I nagrody Konkursu Wykonawstwa Polskiej Pieśni Artystycznej w Warszawie, grand prix i nagród specjalnych Konkursu Wokalnego im. I.J. Paderewskiego w Bydgoszczy oraz I miejsca w East and West International Artists Audition w Nowym Jorku, nagrodzonego debiutowym koncertem w Carnegie Hall. Sopranistka występowała niemal we wszystkich krajach Europy oraz w Japonii, Chinach i obu Amerykach.

Aleksander Kruczek

Dyrektor naczelny i artystyczny Filharmonii Zabrzańskiej Sławomir Chrzanowski dyrygował ponad 70 orkiestrami na świecie, w tym wszystkimi polskimi orkiestrami filharmonicznymi i kameralnymi. Regularnie występuje z orkiestrami czeskimi, a także zespołami operowymi w Polsce oraz Lwowie, kilkakrotnie gościł w USA.

9.02.2022, środa, godz. 19.00

Etniczne inspiracje

Orkiestra Kameralna Capella Bydgostiensis Etnos Ensemble

Kai Gergov (fot. FB)

Etnos Ensemble

28 |

| luty 2022

W XIX-wiecznej Europie panowała moda na „hiszpańszczyznę” – oryginalność muzyki z Półwyspu Iberyjskiego była tak intrygująca, że „españoladas” komponowało wielu twórców, jak np. Bizet, Rimski-Korsakow, Ravel czy Debussy. Do najbardziej udanych utworów zalicza się niezwykle popularną Symfonię hiszpańską francuskiego kompozytora Édouarda Lalo, napisaną na solowe skrzypce z orkiestrą. Premiera baletu „Jezioro łabędzie”, do którego muzykę z symfo-

23.02.2022, środa, godz. 19.00

Kameralnie… z saksofonem Orkiestra Kameralna Capella Bydgostiensis José Maria Florêncio – dyrygent Bartłomiej Duś – saksofon H. Czyż – Canzona di barocco A. Głazunow – Concerto Es-dur op. 109 M. Górecki – Concerto notturno na saksofon i orkiestrę smyczkową F. Schubert – Kwartet d-moll „Śmierć i dziewczyna”

Canzona di barocco Henryka Czyża powstała w 1983, odwołuje się do gatunku typowego dla muzyki dawnej. Nazwę canzona stosowano na określenie zarówno form poetyckich, jak też różnych rodzajów utworów wokalnych i instrumentalnych. Aleksander Głazunow, rosyjski kompozytor, pianista, dyrygent i pedagog, spadkobierca ideologii „Potężnej Gromadki”, już w wieku 13 lat zaczął studia u Rimskiego-Korsakowa w Konserwatorium Petersburskim. W 1928 opuścił ZSRR, a w 1931 osiadł w Paryżu. Stworzył ponad 150 dzieł orkiestrowych, fortepianowych, kameralnych, wokalnych i in. Mikołaja Góreckiego Concerto notturno na saksofon i orkiestrę smyczkową (2000), które istnieje również w wersji na skrzypce i orkiestrę smyczkową, to rodzaj muzycznej kontemplacji nocnego krajobrazu. Kompozytor przywołuje wrażenie rozległej przestrzeni zalanej ulotnym światłem, aurą ciszy i spokoju. Jednym z najwybitniejszym twórców kwartetu był Franz Schubert. Słynny Kwartet „Śmierć i dziewczyna” nawiązuje do pieśni, którą kompozytor napisał w 1817 i jest jednym z jego najbardziej dramatycznych kwartetów. Wirtuozowskie oblicze saksofonu odsłoni Bartłomiej Duś, światowej sławy solista oraz kameralista. 25.02.2022, piątek, godz. 19.00

Beethoven na 5

Orkiestra Symfoniczna FP Mykoła Diadiura – dyrygent François Dumont – fortepian L. van Beethoven – V Koncert fortepianowy Es-dur op. 73; V Symfonia c-moll op. 67 Bydgoscy melomani nieraz podziwiali kunszt Mykoły Diadiury, zaliczanego do najwybitniejszych dyrygentów Ukrainy, który potrafi łączyć wybitny talent z dojrzałymi umiejętnościami. W koncercie pod jego batutą zabrzmią słynne „Piątki” ostatniego klasyka wiedeńskiego. Koncert fortepianowy Es-dur, powstały w 1809, stanowi kulminacyjny punkt w fortepianowej twórczości Beethovena. Dzieło nawiązuje do popularnych wówczas koncertów wojskowych. „Symfonia wszystkich symfonii” – Symfonia c-moll, którą w całości przenika motyw „losu”, jak określał to sam kompozytor, należy do najważniejszych i najdoskonalszych arcydzieł w całej historii muzyki. Działalność online – zapraszamy do zapoznania się z muzycznymi produkcjami filmowymi FP na platformie YouTube. Dotąd kanał pozyskał ponad 3 tys. subskrybentów.

19.02.2022, sobota, godz. 16.00, Sala Audytoryjna Domu Polskiego, ul. Grodzka 1

Musica Spiritus Movens

Pedagodzy i studenci Wydziału Wokalno-Aktorskiego

Akademia Muzyczna w Bydgoszczy 13.02.2022, niedziela, godz. 17.00, Sala Rotundowa Pałacu w Lubostroniu

CCXXI Koncert Pałacowy

Agnieszka Piass – sopran Bartłomiej Tomaka – bas Studenci klasy śpiewu Dorota Demidowicz – fortepian w programie m.in.: J. Bock, N. Dostal, I. Kálmán, F. Lehár, J. Offenbach, R. Strauss 15.02.2022, wtorek, godz. 19.00, Sala Koncertowa AM, ul. Gdańska 20

CCCVII Bydgoski Wtorek Muzyczny Lidia Efimovich (Białoruś) – fortepian Piotr Pawlak – fortepian Nagroda Rektora AM w Bydgoszczy dla laureatów Złotych Parnasów XVI Międzynarodowego Forum Pianistycznego Bieszczady bez granic w programie: F. Chopin, J. Haydn, F. Liszt, A. Skriabin

20.02.2022, niedziela, godz. 11.30, Sala Koncertowa im. prof. R. Sucheckiego, ul. Staszica 3

CCXXIII Poranek Muzyczny dla dzieci z rodzicami Taniec tupaniec

22.02.2022, wtorek, godz. 19.00, Aula Akademii Muzycznej, ul. Słowackiego 7

Wtorek z muzyką dawną Parnassus Musicus

Daniel Deuter, Michał Marcinkowski – skrzypce barokowe Ewa Witczak – wiolonczela barokowa Dorota Zimna – klawesyn w programie: V. Albrici, G.P. Cima, G.F. Händel, J.C. Kerll, G.A. Pandolfi-Mealli, J. Rosenmüller, A. Vivaldi 24.02.2022, czwartek, godz. 19.00, Sala Koncertowa im. prof. R. Sucheckiego, ul. Staszica 3

CL Koncert Organowy

Waldemar Krawiec – organy

Lidia Efimovich Waldemar Krawiec

Kasa biletowa FP czynna od wtorku do piątku w godz. 14–18. Rezerwacja w godz. 12–14, tel. 52 321 02 34; 52 321 04 67 wew. 21

— Kinga Politowska – skrzypce Joanna Tadzik – skrzypce Michał Edgar Kot – altówka Aleksandra Nowak – wiolonczela Kacper Żaromski – fortepian w programie: Adam z Wągrowca, J.S. Bach, G.B. Martini, W. Rudnick, D. Szostakowicz

Informacja – Dz. Promocji: tel. 52 321 25 50 (w godz. 9–15)

Informacje o zasadach wejścia na koncerty na stronie www.amfn.pl

Plany koncertowe FP mogą ulec zmianie, dlatego bardzo prosimy zainteresowanych o śledzenie stronyfilharmonia.bydgoszcz.pl oraz postów na Facebooku.

inf. Mariola Grochowina

inf. Anna Cudo

Piotr Pawlak, fot. Kinga Karpati

luty 2022 |

| 29

Muzeum Okręgowe im. Leona Wyczółkowskiego Czwartek – wstęp bezpłatny na wystawy stałe. W budynkach muzeum obowiązują limity liczby osób mogących przebywać jednocześnie w poszczególnych obiektach. Organizator zastrzega możliwość zmiany terminów wydarzeń ze względu na sytuację epidemiczną. Aktualne informacje udostępniane są na stronie: muzeum.bydgoszcz.pl.

Działania edukacyjne: Dział Edukacji zaprasza do skorzystania z oferty edukacyjno-artystycznej dla szkół i przedszkoli. Zapraszamy zainteresowanych nauczycieli i opiekunów do kontaktu pod nr. 885 905 284 oraz e-mailem: edukacja@muzeum.bydgoszcz.pl. Szczegóły regularnie pojawiać się będą na naszej stronie internetowej oraz w mediach społecznościowych. NOWE PROPOZYCJE OD LUTEGO 2022:

Wiosenne inspiracje w świecie mody Podczas spotkania poszukamy śladów Pani Wiosny. Sprawdzimy, jakie lubi kolory, kształty i zapachy. Zobaczymy, w jaki sposób inspirowali się nimi twórcy mody. W części warsztatowej stworzymy własne kompozycje, które umieścimy na wachlarzach. Warsztaty dla klas 0–3.

Dni kobiet w muzeum Podczas zajęć poznamy historie słynnych kobiet, jak Maria Skłodowska-Curie, Gertrude Ederle, Emilia Earhart czy Coco Chanel, oraz obyczaje i modę z czasów, w których żyły. Warsztaty dla klas 3–6 szkoły podstawowej.

Młody design – papierowe buty Myślałeś/aś kiedyś, jak wygodny byłby świat we własnoręcznie zrobionym obuwiu? U nas spróbujesz swoich sił jako projektant i skonstruujesz jedyną w swoim rodzaju parę. Warsztaty dla dzieci i młodzieży – klasy IV–VIII szkoły podstawowej oraz klasy I–III liceów i techników. 9.02.2022, środa, Spichrze nad Brdą, ul. Grodzka 7–11, sala wystaw czasowych

EtnoMOB – Ogólnopolski Dzień Etnografii, Etnologii i Antropologii Kulturowej 9 lutego przypada Ogólnopolski Dzień Etnografii, Etnologii i Antropologii Kulturowej. Z tej okazji zapraszamy do poznania naszych zbiorów etnograficznych, tym razem dosłownie od kuchni, ponieważ spotkanie poświęcone będzie zagadnieniu lokalnych kulinariów. Odbędzie się ono przy wystawie „Przepis na Bydgoszcz. Kulinarne tradycje miasta i regionu”. Poprowadzi je kuratorka projektu – Anna Kornelia Jędrzejewska.

30 |

| luty 2022

Zapraszamy również do udziału w warsztatach edukacyjnych, podczas których uczestnicy poznają różne przyprawy wraz z ich fascynującą historią. W trakcie spotkania stworzymy własne mieszanki. Zgłoszenia: edukacja@muzeum.bydgoszcz.pl; tel. 885 905 284 PROGRAM: – 17.00–18.00 – Etnografia „od kuchni”. Kulinarne tradycje Bydgoszczy i regionu – wykład i oprowadzanie po wystawie „Przepis na Bydgoszcz. Kulinarne tradycje miasta i regionu” (wstęp do muzeum: bilet ulgowy) – 18.00–19.00 – W poszukiwaniu smaków i aromatów – warsztaty edukacyjne (wstęp do muzeum – warsztaty: 10 zł/os., obowiązują zapisy) 12.02.2022, sobota, godz. 13.00, Spichrze nad Brdą, ul. Grodzka 7–11, sala wystaw czasowych

„Zbiór dla kuchmistrza. Tajemnice najstarszych polskich i bydgoskich przepisów kulinarnych” – wykład prof. Jarosława Dumanowskiego z UMK w Toruniu Czy znasz najstarszą polską książkę kucharską? Czy wiesz, jakie związki z Bydgoszczą mają przepisy kuchmistrzowej z 1633 r.? Razem z prof. Dumanowskim zapraszamy w podróż do świata dawnych smaków i aromatów. W trakcie spotkania będzie możliwość zakupu książki „Zbiór dla kuchmistrza tak potraw jako ciast robienia wypisany roku 1757 dnia 24 lipca”, poświęconej tej tematyce. Wstęp do muzeum: 1 zł/os. 12.02.2022, sobota, godz. 14.30, Spichrze nad Brdą, ul. Grodzka 7–11, sala wystaw czasowych

„Amor w moździerzu” – warsztaty Zapraszamy do poznania właściwości przypraw korzennych oraz do skomponowania własnych, aromatycznych mieszanek. Spotkanie przy wystawie „Przepis na Bydgoszcz. Kulinarne tradycje miasta i regionu”. Wstęp do muzeum: 10 zł/os., zgłoszenia: edukacja@muzeum.bydgoszcz.pl; tel. 885 905 284. 16.02.2022, środa, godz. 13.00–13.45, Spichrze nad Brdą, sala wystaw czasowych

„Aromatyczna Bydgoszcz” – warsztaty Warsztaty tworzenia mieszanek przyprawowych według dawnych bydgoskich przepisów kulinarnych. Wstęp do muzeum: 10 zł/os., zgłoszenia: edukacja@muzeum.bydgoszcz.pl; tel. 885 905 284. 16.02.2022, środa, godz. 18.00, Spichrze nad Brdą, sala wystaw czasowych

Słodkie opowieści Jowity Woszczyńskiej

Spotkanie z autorką najsłynniejszego w 2019 roku tortu świata. Jowita Woszczyńska, bydgoszczanka, zdobyła złoty medal podczas Cake Designers World Championship 2019 w Mediolanie. Na co dzień jest związana z Cukiernią Sowa, a ponadto prowadzi cieszące się uznaniem kursy i szkolenia. W 2020 r. wydała książkę, w której podzieliła się swoją wiedzą i pasją do sztuki sugarcraftingu. Spotkanie odbędzie się na wystawie „Przepis na Bydgoszcz…”, gdzie będzie

Tort Jowity Woszczyńskiej, fot. Wojciech Woźniak/MOB

można zobaczyć zwycięski tort, prezentowany na ekspozycji i zakupić książkę. Wstęp do muzeum – 1 zł/os. 19.02.2022, sobota, godz. 12.00–14.00, Galeria Sztuki Nowoczesnej, ul. Mennica 8

Warsztaty modowe „Od princeski do New Look”

Warsztaty modowe związane z wystawą „Od princeski do New Look. Ubiory damskie z kolekcji Adama Leja”. Czekają na was kreatywne działania plastyczne oraz praca na manekinach z nietypowymi materiałami. Warsztaty poprowadzi Ewa Fiałkowska, sekretarz Fundacji Działań Twórczych „Pola Inspiracji”, realizatorka autorskiego projektu YOUNG FOR FASHION. Zapraszamy dzieci i młodzież w wieku 8–15 lat wraz z opiekunami. Wstęp do muzeum: 15 zł/os., zapisy: edukacja@muzeum.bydgoszcz.pl; tel. 885 905 284. 25.02.2022, piątek, godz. 18.00, Spichrze nad Brdą, sala wystaw czasowych

„Tłusty Czwartek. Pączki, chruściki i czekolada” – spotkanie z mistrzem cukiernictwa Pawłem Małeckim Spotkanie z wybitnym cukiernikiem i czekoladnikiem, związanym z Bydgoszczą, zdobywcą wielu prestiżowych nagród i wyróżnień, zarówno w kraju, jak i na świecie. Paweł Małecki na co dzień pracuje w Cukierni Sowa (jako kierownik Działu Dekoracji i Pralin) oraz przy projekcie Kuchnia Lidla. Spotkanie, odbywające się w ramach cyklu „Bydgoscy mistrzowie”, będzie okazją do rozmowy o tym, jakie karnawałowe przysmaki szczególnie lubią bydgoszczanie oraz w szerszym kontekście o pasji do cukiernictwa. Wstęp do muzeum – 1 zł/os. 27.02.2022, niedziela, Spichrze nad Brdą, sala wystaw czasowych

„Śledzik w muzeum” – finisaż wystawy „Przepis na Bydgoszcz. Kulinarne tradycje miasta i regionu” Pożegnanie z ekspozycją prezentującą historię kulinarną naszego miasta.

PROGRAM: – 12.00–12.45 – Przepis na Bydgoszcz. Lokalne dziedzictwo kulinarne – prelekcja połączona z oprowadzaniem kuratorskim (wstęp do muzeum – 5 zł/os.) – 13.00–13.45 – Aromatyczna Bydgoszcz. Warsztaty tworzenia mieszanek przyprawowych według dawnych przepisów kulinarnych (wstęp do muzeum – 10 zł/os.), zgłoszenia: edukacja@muzeum.bydgoszcz.pl; tel. 885 905 284 – 14.00 – Bydgoski Szlak Kulinarny. We współpracy z Biurem Turystyki Visite zapraszamy do wędrówki śladem bydgoskich przysmaków. Rozpoczynamy do wystawy „Przepis na Bydgoszcz…”, a potem udamy się do kolejnych punktów gastronomicznych. W trakcie spaceru poznamy historie i anegdoty związane z kulinarną historią naszego miasta. Zapisy i opłaty na stronie www.visite.pl.

ponistyka na UMK. Stypendysta japońskiego ministerstwa edukacji i Fundacji Japońskiej. Prowadzi badania nad japońską literaturą przednowożytną, realizuje się jako praktyk na polach dydaktyki i tłumaczeń. Wstęp do muzeum: 8 zł/os. Liczba miejsc jest ograniczona. Decyduje kolejność zakupu biletów. Bilety można zakupić: w kasie MOB, ul. Gdańska 4 (z wyjątkiem poniedziałków); przelewem na konto nr 45 1240 1183 1111 0011 0159 1497. W tytule przelewu należy wpisać: Wstęp do MOB – ORIGAMI – imiona i nazwiska uczestników – adres e-mail – numery telefonu, oraz przesłać potwierdzenie przelewu na adres: nauka@muzeum.bydgoszcz.pl.

WYKŁADY/SPOTKANIA

Japoński tradycyjny strój uniknął przekształcenia w kostium i nadal obecny jest w życiu mieszkańców Kraju Wschodzącego Słońca, przyjmując nowe role. Niniejsze spotkanie ma na celu prezentację znaczeń, funkcji i różnorodności kimona oraz związanych z nim akcesoriów, na przykładzie eksponatów z kolekcji prelegenta. Prezentacja będzie składała się z części cyfrowej (historyczne, wizualne materiały źródłowe) oraz analogowej, podczas której przyjrzymy się oryginalnym, japońskim letnim kimonom męskim i damskim, kimonom na oficjalne okazje, ślubnej kurcie uchikake, narzutkom haori, brokatowym pasom obi i akcesoriom towarzyszącym. Wstęp do muzeum: 1 zł/os.

4.02.2022, piątek, godz. 18.00, ul. Gdańska 4, gmach główny muzeum (sala audiowizualna)

Z cyklu „Wykłady do wystawy”: „Francuski szyk Coco Chanel” – wykład dr. Krzysztofa Trojanowskiego

Dr Krzysztof Trojanowski – adiunkt w Katedrze Filologii Romańskiej UMK w Toruniu. Absolwent Instytutu Romanistyki Uniwersytetu Warszawskiego i studiów podyplomowych z zakresu XX-wiecznego dramatu, teatru i filmu. Autor przekładów literackich i publikacji w języku polskim i francuskim z dziedziny kultury Francji i historii kina, a także bogatej monografii mody francuskiej okresu wojennego „Moda w okupowanej Francji i jej polskie echa” (2014), wyd. PWN. Wstęp do muzeum: 1 zł/os. 5.02.2022, sobota, godz. 12.00, ul. Gdańska 4, gmach główny muzeum (sala audiowizualna)

Zajęcia z cyklu „Daleki Wschód bliżej nas”: „Papierowe kreacje origami” – lekcja muzealna przygotowywania origami dla osób powyżej 10 lat

Zajęcia poprowadzi Wojciech J. Nowak, japonista, tłumacz, asystent na specjalności ja-

11.02.2022, piątek, godz. 18.00, ul. Gdańska 4, gmach główny muzeum (sala audiowizualna)

Z cyklu „Daleki Wschód bliżej nas”: „Kimono, rzecz do noszenia” – wykład Wojciecha J. Nowaka

16.02.2022, środa, godz. 18.00, ul. Gdańska 4, gmach główny muzeum (sala audiowizualna)

Z cyklu „Poznajmy naszych sąsiadów”: „UKRAINA – Euromajdan, zwycięstwo rewolucji godności” – wykład dr. Andrzeja Purata (UKW) Wykład prezentujący historyczne wydarzenia w Kijowie na przełomie 2013 i 2014 roku, w kontekście narastającego obecnie zagrożenia suwerenności Ukrainy i destabilizacji sytuacji politycznej w Europie Wschodniej. Wstęp do muzeum: 1 zł/os. 25.02.2022, piątek, godz. 18.00, ul. Gdańska 4, gmach główny muzeum (sala audiowizualna)

Z cyklu „Historia medycyny dla dociekliwych”: „Od medycyny klinicznej do antybiotyków (XVIII–XX w.)” – wykład dr. hab. Wojciecha Ślusarczyka Prelekcja poświęcona będzie kształtowaniu się nowoczesnych standardów w zakresie lecznictwa, opartych na dokonaniach przełomu oświeceniowego i rewolucji naukowej XIX i XX wieku. Wstęp do muzeum: 1 zł/os.

WYDARZENIA Kuratorskie oprowadzania po wystawach 25 lutego 2022, piątek, godz. 17.00, Dom Leona Wyczółkowskiego, ul. Mennica 7, wystawa: Twórczość Leona Wyczółkowskiego (1852–1936).

WYSTAWY CZASOWE: – Gmach główny MOB, ul. Gdańska 4 Tożsamość. 100 lat polskiej architektury. Bydgoszcz. Wystawa czynna do 31 marca 2022 – Galeria Sztuki Nowoczesnej, ul. Mennica 8 Od princeski do New Look. Ubiory damskie z kolekcji Adama Leja. Wystawa czynna do 3 kwietnia 2022 – Spichrze nad Brdą, ul. Grodzka 7–11 Przepis na Bydgoszcz. Kulinarne tradycje miasta i regionu. Wystawa czynna do 27 lutego 2022

O wystawach: Gmach główny MOB, ul. Gdańska 4 (sala audiowizualna)

Tożsamość. 100 lat polskiej architektury. Bydgoszcz

Szpital na Bielawkach od ul. Jurasza, lata 30. XX w., fot. autor nieznany, MOB

Projekt wystawienniczy Narodowego Instytutu Architektury i Urbanistyki, poświęcony fenomenowi architektonicznemu po 1918 roku w Polsce. Opowiada o budynkach oraz twórcach, którzy wpłynęli na kształt przestrzeni miejskich po odzyskaniu niepodległości. Wystawa czynna do 31 marca 2022.

WYSTAWY STAŁE: – Gmach główny MOB, ul. Gdańska 4 OBRAZY NIE-/RZECZYWISTOŚCI. Inspiracje i aspiracje Jan Stanisławski i uczniowie z kolekcji Wandy i Leonarda Pietraszaków – Spichrze nad Brdą, ul. Grodzka 7–11 Od Starego Rynku do placu Wolności. Spacer ulicami międzywojennej Bydgoszczy – Zbiory Archeologiczne, ul. Mennica 2 Na pograniczu Wielkopolski i Pomorza. Bydgoszcz i region u zarania dziejów. W grodzie Bydgosta. Tajemnice życia wczesnośredniowiecznych mieszkańców Bydgoszczy i okolic – Dom Leona Wyczółkowskiego, ul. Mennica 7 Twórczość Leona Wyczółkowskiego (1852–1936) – Exploseum, ul. Alfreda Nobla EXPLOSEUM inf. Janusz Milanowski

luty 2022 |

| 31

OBIEKT MIESIĄCA: „Kwiaty w wazonie” (olej na płótnie – 1909 r.), Leon Wyczółkowski

larstwa w Warszawie. W latach 1875–1876 studiował w Królewskiej Akademii Sztuk Pięknych w Monachium, pod pieczą Aleksandra Wagnera. W 1877 r. wrócił do Krakowa, żeby doskonalić swój warsztat pod kier. Jana Matejki. Przełomowym wydarzeniem w życiu i twórczości artysty był wyjazd w 1883 r. na Ukrainę, gdzie przebywał z przerwami przez 10 lat. W roku 1885 Leon przeniósł się do Krakowa pod wpływem Fałata, który powołał go na stanowisko profesora malarstwa w krakowskiej Szkole Sztuk Pięknych. Następnie w latach 1909–1910 zajmował stanowisko rektora. W trakcie swojego życia próbował z powodzeniem wielu technik, takich jak malarstwo olejne i akwarelowe, rysunek pastelami oraz grafika. Wyczółkowski znany był również jako kolekcjoner sztuki, której część w 1921 r. przekazał do Muzeum Wielkopolskiego w Poznaniu. Dzięki temu hojnemu gestowi mógł pozwolić sobie na spełnienie życiowego marzenia – spokojny dworek w Gościeradzu. „Kwiaty w wazonie” Leona Wyczółkowskiego na wystawie „Od princeski do New Look. Ubiory damskie z kolekcji Adama Leja” podziwiać można do 3 kwietnia br. Kornelia Pawlak

Leon Wyczółkowski, Kwiaty w wazonie, olej, fot. MOB

rudno wskazać artystę bardziej związanego z bydgoskim muzeum niż Leon Wyczółkowski. Jego imię patronuje naszej placówce, a liczne dzieła można znaleźć nie tylko w salach dedykowanych artyście. Dopełniają one także ekspozycje czasowe, czego przykładem są „Kwiaty w wazonie” obecne na wystawie „Od princeski do New Look. Ubiory damskie z kolekcji Adama Leja”. „Kwiaty w wazonie” uzupełniają część wystawy poświęconą schyłkowi lat 10. XX. wieku, inspirowaną wnętrzami domowymi. Wyczółkowski, jako wybitny kolorysta, chętnie sięgał po motywy takie jak róże, kaczeńce, piwonie czy łąkowe dziewanny. Uwieczniał je we wszystkich technikach, a także we wszelakich ujęciach, w naturze, zestawione w bukietach lub jako dopełnienie martwej natury. Powyższy temat był mu bliski praktycznie do końca życia. Na pierwszym planie powstałego w 1909 roku obrazu znajduje się wysoki, kryształowy wazon na stópce. Wypełniony jest kompozycją pąków róż, składającą się z biało-różowych kwiatów. Często wykorzystywanym tłem, co można zauważyć również tutaj, są kwatery okienne. Sugestywne jest także nawiązanie do sztuki wschodniej, podkreślone przez wąski kadr kompozycji oraz ciemne tło kontrastujące z jasnymi roślinami. Świeżość kwiatów oraz ich formę podkreśla modelunek światłocieniowy, charakterystyczny dla twórczości artysty. Prezentowane dzieło to zaledwie ułamek dorobku wszechstronnego artysty, urodzonego 24 kwietnia 1852 r. w Hucie Miastkowskiej w powiecie garwolińskim. Wyczółkowski pochodził z drobnej szlachty. Edukację artystyczną rozpoczął w 1869 r. w Szkole Rysunku i Ma-

32 |

| luty 2022

Mieszkańcy pewnego miasta dowiadują się, że następnego dnia nad ich głowami wzniesie się wielki złocisty ptak. Podobno jakichś natchniony student szykuje niezapomniane widowisko, na które zaprasza całe miasto. Tego wydarzenia nie przepuszczą oczywiście włodarze miasta, którzy będą chcieli strzec znanego dobrze wszystkim porządku. Przecież w tym mieście nigdy nie było i nie będzie takich ptaków! Ani takich zgromadzeń. Ani takich studentów. Najlepiej jeśli w ogóle będzie tak, jak było wcześniej. Magda Drab reżyseruje niemalże stuletni tekst, w którym szuka odpowiedzi na pytanie, czy teatr może coś zmienić? Czy śmiech i obcowanie ze sztuką mogą sprawić, że staniemy się lepsi? W końcu – zważając na niezwykłą aktualność tekstu Jerzego Szaniawskiego – czy sama rzeczywistość w ogóle się zmienia? Może do zmiany potrzebny jest ptak? 10.02.2022, czwartek, godz. 10.00, 11.02.2022, piątek, godz. 10.00 12.02.2022, sobota, godz. 16.00, 13.02.2022, niedziela, godz. 11.00 Mała Scena TPB

Czerwony Kapturek

tekst: Julia Holewińska; reżyseria, scenografia i kostiumy: Wojciech Faruga; muzyka: Radosław Duda; inspicjentka: Hanna Gruszczyńska; występują: Katarzyna Pawłowska, Emilia Piech, Paweł L. Gilewski Czerwony Kapturek to muzyczna opowieść o dziewczynce podróżującej przez las do swojej chorej babci, gdzie spotyka głodnego i przebiegłego wilka. Ludowa baśń doczekała się niezliczonych wersji, jednak najczęściej interpretowano ją jako ostrzeżenie przed zagrożeniami czającymi się w obcym świecie.

Teatr Polski w Bydgoszczy 4.02.2022, piątek, godz. 19.00 5.02.2022, sobota, godz. 19.00 6.02.2022, niedziela, godz. 16.00 Mała Scena TPB, czas trwania: 90 min przez przerwy

Jerzy Szaniawski – Ptak

reżyseria: Magda Drab; scenografia i kostiumy: Karolina Fandrejewska; muzyka na żywo: Albert Pyśk; ruch sceniczny: Jakub Lewandowski; inspicjentka: Hanna Gruszczyńska; występują: Emilia Piech, Paweł L. Gilewski, Marian Jaskulski, Karol Franek Nowiński, Jerzy Pożarowski, Jakub Ulewicz, Marcin Zawodziński

Zwycięska praca w konkursie na plakat do spektaklu Czerwony Kapturek. Rysunek, którego autorką jest Aleksandra Duraj (lat 9) z SP w Podczerwonem, stał się inspiracją do oficjalnego plakatu spektaklu

Ptak, fot. Monika Stolarska, na zdjęciu (od lewej): Jerzy Pożarowski, Jakub Ulewicz, Paweł L. Gilewski

Twórcy bydgoskiego przedstawienia pozostają z dala od archaicznej wizji wychowawczej i zbędnego moralizatorstwa. W muzycznej oprawie spektakl przybierze kształt dynamicznej i przewrotnej opowieści o strachu i odważnym

stawianiu mu czoła. To również opowieść o bezinteresownej pomocy i o dobru, które ostatecznie zawsze wygra ze złem. Tekst wzbogacony został o zabawne piosenki, które będą atrakcyjne dla całych rodzin, nauczycieli i pedagogów. 18.02.2022, piątek, godz. 19.00 19.02.2022, sobota, godz. 17.00 20.02.2022, niedziela, godz. 16.00 Mała Scena TPB, czas trwania: 80 min bez przerwy

Katyń. Teoria barw

reżyseria, scenografia: Wojciech Faruga; tekst i dramaturgia: Julia Holewińska; muzyka: Teoniki Rożynek; choreografia: Krystian Łysoń; inspicjent: Adam Pakieła; występują: Paweł L. Gilewski, Damian Kwiatkowski, Katarzyna Pawłowska, Michał Surówka, Małgorzata Trofimiuk, Jakub Ulewicz, Marcin Zawodziński

Nic o nas bez nas, fot. Natalia Giorgi Kolbaia, na zdjęciu (od lewej): Małgorzata Trofimiuk, Karol Franek Nowiński, Michalina Rodak, Katarzyna Pawłowska

19.02.2022, sobota, godz. 20.00 20.02.2022, niedziela, godz. 19.00 aula I Liceum Ogólnokształcącego, spektakl kameralny, 80 min bez przerwy Teatr Polski w Bydgoszczy i Royal District Theatre w Tibilisi

Nic o nas bez nas

Katyń. Teoria barw, fot. Natalia Kabanow, na zdjęciu: Katarzyna Pawłowska

Katyń. Teoria barw jest próbą odzyskania historii i zmierzenia się z pamięcią o jednym z najtragiczniejszych wydarzeń w dziejach Polski. Jest to opowieść o egzystencjalnym doświadczeniu więźniów osadzonych w obozach w Ostaszkowie, Starobielsku i Kozielsku. Punktem wyjścia jest dla twórców życie i twórczość Józefa Czapskiego – polskiego malarza i pisarza, a także historie oficerów pomordowanych w Katyniu oparte na ich pamiętnikach i materiałach archiwalnych. [Julia Holewińska i Wojciech Faruga]

19.02.2022, ok. godz. 18.15, miejsce debaty: Mała Scena TPB, wstęp wolny

Debata Odzyskiwanie historii towarzysząca spektaklowi Katyń. Teoria barw

Debatę poprowadzi dr Katarzyna Kasia, polska filozofka, wykładowczyni akademicka, publicystka i dziennikarka radiowo-telewizyjna. W debacie udział wezmą: dziennikarz i publicysta Marek Beylin, literaturoznawca dr hab. Tomasz Kaliściak, krytyczka filmowa i historyczka kultury dr hab. Iwona Kurz, reżyser spektaklu, dyrektor Teatru Polskiego w Bydgoszczy Wojciech Faruga wraz z autorką tekstu, dramaturżką spektaklu i zastępczynią dyrektora Teatru Polskiego w Bydgoszczy ds. programowych Julią Holewińską.

reżyseria: Data Tavadze; scenariusz: Davit Gabunia; tłumaczenie: Natalia Sajewicz; scenografia i kostiumy: Anna Maria Karczmarska; dramaturgia: Julia Holewińska; muzyka: Nika Pasuri; asystent reżysera, inspicjent, dramaturgia: Adam Pakieła; występują: Marian Jaskulski / Jerzy Pożarowski, Damian Kwiatkowski, Karol Franek Nowiński, Katarzyna Pawłowska, Michalina Rodak, Małgorzata Trofimiuk Pracownice tkalni co dwie godziny odchodzą od maszyn i wykonują ćwiczenia fizyczne. Ich ciała muszą pozostać sprawne, by mogły szyć spodnie i sukienki dla całego kraju. Górnik dostaje wypłatę, idzie spłacić długi w sklepie i w banku i czeka na kolejny miesiąc i kolejną wypłatę. Baletnica nie narzeka na to, że zmuszono ją do niemożliwego, bo to przecież była jej decyzja. Kobieta sprzątająca dom cieszy się na swoją jedną przerwę, bo może wypalić papierosa, którego nawet nie potrafi palić. Spektakl Nic o nas bez nas, inspirowany dokumentalną twórczością Krzysztofa Kieślowskiego, opowiada o niewidzialnej pracy fizycznej ludzi, którzy na co dzień są pomijani, dopóki nie wydarzy się jakaś tragedia, np. śmierć w kopalni, albo nie dojdzie do strajku. Gruziński reżyser

NIKÓW „BIK-u”

TEL TEATRALNY BILET DLA CZY

ty na spektakl: Z tym numerem „BIK-u” bile Nic o nas bez nas lutego o godz. 19.00 19 lutego o godz. 20.00 lub 20 zł! w cenie 15 uprawnia do zakupu Jeden egzemplarz „BIK-u” jeden spektakl maksymalnie 4 biletów na miejsc objętych ba Licz ie. cen ej cyjn w promo czona. ani ogr jest cją promo

Data Tavadze podąża za historiami pojedynczych postaci i śledzi je „czułym okiem”, próbując ukazać absurdy zmechanizowanego świata pełnego biurokracji, przemocowej dyscypliny i struktur władzy nie do zniesienia. Jak radzimy sobie z bezsilnością? Jak odnaleźć w sobie sprawczość? Czy można protestować częściej niż co półtora roku? I w końcu – co o rzeczywistości można opowiedzieć jeszcze w teatrze? 26.02.2022, sobota, godz. 16.00 27.02.2022, niedziela, godz. 11.00 Uwaga! W spektaklu wykorzystywany jest stroboskop. Mała Scena, czas trwania 55 min, bez przerwy

Jan Brzechwa – Pchła Szachrajka

reżyseria: Łukasz Gajdzis; scenografia: Aleksandra Semenowicz; inspicjent: Adam Pakieła; występują: Małgorzata Witkowska / Michalina Rodak, Paweł L. Gilewski, Marcin Zawodziński

Pchła Szachrajka, fot. Filip Kowalkowski, na zdjęciu (od lewej): Paweł L. Gilewski, Michalina Rodak, Marcin Zawodziński,

Inteligenta, pełna humoru opowieść staje się niezwykle angażująca, co można dostrzec, obserwując wypieki powstające na twarzach najbardziej wymagającej publiczności. Co więcej, wyzwanie podjęte przez świetne trio aktorskie będzie uciechą również dla rodziców, których perypetie małego stworzonka oczarują ponownie. inf. Aleksandra Rzęska

luty 2022 |

| 33

Agata Jóźwiak, Białka

4 lutego – 31 marca 2022, ul. Gdańska 3

Agata Jóźwiak. Niemalowanie. Krajobraz i tusz

Galeria Miejska bwa w Bydgoszczy Aktualne zasady zwiedzania galerii i limity liczby osób umieszczone zostały na stronie: galeriabwa.bydgoszcz.pl. 2.02.2022, godz. 18.00, ul. Gdańska 20, wystawa czynna do 27 marca

Magdalena Karpińska. WOAL kuratorka: Karolina Rybka

kuratorka wystawy: Agnieszka Gorzaniak Obrazowanie morza to bardzo poważny sprawdzian dla malarza. Niejeden ze śmiałków poległ artystycznie przed potęgą morza. Ukształtowani przez morze pisarze stali się dla mnie przewodnikami w poznawaniu tego abstrakcyjnego żywiołu. Chciałam zawrzeć w obrazach coś z owej magnetycznej, potężnej siły. Zapisać ruch i przestrzeń wody [Agata Jóźwiak]. Wystawa prezentuje obrazy wykonane na papierze tuszem chińskim i japońskim. Powstały w latach 2017–2021 w Tatrach, na Pomorzu i nad Bałtykiem. wernisaż: 11.02.2022, godz. 18.00, ul. Gdańska 20, wystawa czynna do 2 marca

Wzornictwo PBŚ – Dyplomy 2022

kuratorki: Sara Betkier, Weronika Poręba koordynacja: Danuta Pałys

Magdalena Karpińska, fragment pracy Peleryna Wonder Woman, fot. M. Karpińska

Magdalena Karpińska – malarka, która tworząc obrazy na płótnach, papierze i tkaninach, inspiruje się naturą, traktując ją jako nośnik emocji, symboli, religii i polityki. Artystka bada układy form w przyrodzie, ich odniesienia i wzajemne relacje. Podaje w wątpliwość prawdziwość przedstawiania natury na obrazie, rozkładając go na czynniki pierwsze. Płynnie porusza się między realizmem dyktowanym przez obserwację natury a jej dekonstrukcją prowadzącą do abstrakcji. Częstym zabiegiem, który stosuje, jest konstruowanie obrazu równomiernie jako kompozycji i zagadki wizualnej. Karpińska w swej pracy dużą uwagę poświęca formie – pracuje w technice tempery żółtkowej na płótnie i na papierze, konstruując obrazy warstwami, lub buduje kompozycje w trójwymiarze, tworząc instalacje z malowanego jedwabiu.

34 |

| luty 2022

Co roku o tej porze mają Państwo okazję poznania efektów pracy studentów wzornictwa finalizujących swoją edukację kolejno na I i II stopniu studiów na Politechnice Bydgoskiej. To już 12. edycja prezentacji prac dyplomowych, które zostały wcześniej obronione, a następnie pokazane w gościnnej Galerii Miejskiej bwa. Szczególnym aspektem tegorocznej wystawy jest fakt, że prezentowane projekty dyplomowe w dużej mierze powstawały w okresie pandemii. Czy dobór tematów prac można wiązać z tą okolicznością? Sprawdźcie Państwo sami [Romuald Fajtanowski] 16.02.2022, ul. Gdańska 20 – wernisaż wystawa czynna do 14 kwietnia

Po-Za Czasem i Kanonem. Wystawa pedagogów Zespołu Szkół Plastycznych im. Leona Wyczółkowskiego w Bydgoszczy kuratorka: Agnieszka Elwertowska-Komuniewska koordynacja: Agnieszka Gorzaniak Wystawa będzie prezentować sylwetki nauczycieli szkoły plastycznej na przestrzeni prawie 80 lat. Przedstawieni na wystawie autorzy, pomimo różnic wynikających m.in. z życiowych doświadczeń czy odmiennych spojrzeń na sztukę, za pomocą własnych środków wypowiedzi przedstawili swoje wizje, wyobrażenia, wrażliwość artystyczną. Tworzyli bądź wciąż tworzą sztukę wynikającą z wewnętrznych potrzeb, czasami niemieszczącą się w klasycznych kanonach, intuicyjną. Wystawa obejmuje malarstwo, rysunek, grafikę, fotografię, rzeźbę/ceramikę, wideo, prace nauczycieli aktualnie pracujących w szkole, jak również zaproszonych nauczycieli niepracujących już w szkole. Prezentacja ma na celu przybliżenie wieloaspektowości i złożoności sztuki, czasami innej niż ta postrzegana i rozumiana klasycznie, a ukazanie indywidualizmu i intuicyjności artystów. Bydgoski plastyk, fot. Agnieszka Elwertowska-Komuniewska

DZIECKO NA WARSZTAT Spotkania odbywają się w każdą środę miesiąca, godzina do ustalenia z grupą, wstęp wolny, obowiązują zapisy: tel. 52 339 30 62

Galeria Autorska Jan Kaja i Jacek Soliński

Wachlarze emocji

24.02.2022, godz. 18.00, ul. Chocimska 5, tel. 608 596 314

Otwarcie wystawy obrazów Leszka Goldyszewicza pt. „Na przełęczy Borgo”

Galeria Wieży Ciśnień – Muzeum Wodociągów od 5 do 27 lutego 2022 r. w godzinach otwarcia Muzeum, ul. Filarecka 2

„Trzy dekady” – wystawa prac malarskich Krzysztofa Kuncy fot. Karolina Pikosz

Tusz rozlewający się swobodnie na kartce papieru, delikatny ruch pędzla, może odcisk palca? Będziemy zostawiać ślady i gubić tropy. A wszystko to, by sprawdzić, jak między swobodnym gestem, przypadkiem a świadomym działaniem kształtują się obrazy. prowadzenie: Agnieszka Gorzaniak i Karolina Pikosz – kuratorki Galerii Miejskiej bwa w Bydgoszczy Bydgoska Akademia Sztuki koordynacja: Danuta Pałys 9.02.2022, godz. 18.00, ul. Gdańska 20, wstęp wolny

Piotr Szaradowski (Poznań). Fordy i Rolls-Royce, czyli o projektowaniu ubiorów w międzywojennej Francji

Przygotowany wybór płócien artysty jest swoistym kalejdoskopem postrzegania i odbioru otaczającej go rzeczywistości. Na wystawie zobaczymy zarówno prace z okresu „krakowskiego”, jak i sprzed kilku dekad oraz współczesne, najświeższe obrazy. Przekaz płynący z malarstwa Krzysztofa Kuncy jest żywiołowy i autentyczny. Żywe kolory, wyrazistość przekazu, ukryte znaczenie sprawiają, że mamy do czynienia z malarzem emocjonalnym, szczerym i autentycznym. Płótno zapisuje jedynie pod wpływem wewnętrznej potrzeby, co stanowi lustrzaną transformację targających nim przemyśleń. Artysta pewnie operuje pędzlem, tworząc akty, portrety, martwe natury, abstrakcje, krajobrazy, widoki Bydgoszczy i pojedynczych obiektów. Wzorem dawnych mistrzów większość jego realizacji malarskich na płótnie poprzedza rysunek na papierze.

Wykład poświęcony będzie napięciom pomiędzy seryjnym tworzeniem ubiorów a szyciem na zlecenie, które coraz bardziej uwidaczniały się w międzywojennej rzeczywistości. Podczas spotkania pojawi się też temat „małej czarnej”, której prostotę, uniwersalność i oczywiście kolor porównywano do popularnego modelu Forda.

Leszek Goldyszewicz, Mały król, 2020, akryl, 80×100 cm

Leszek „Goldi” Goldyszewicz, rocznik 1958. Pierwsze obrazy powstały w 1976 r. i były inspirowane surrealizmem. W 1985 r. wstąpił do Związku Polskich Malarzy i Grafików, następnie do Związku Polskich Artystów Plastyków, gdzie przez pewien czas był członkiem zarządu. Wielokrotny laureat konkursów „Dzieło Roku”, „Biennale Malarstwa Bydgoskiego” oraz tematycznych w Małym Salonie Sztuki BWA w Bydgoszczy. Trzykrotny stypendysta Prezydenta Miasta Bydgoszczy w dziedzinie działalności twórczej, a także odznaczony przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego honorową odznaką Zasłużony dla Kultury Polskiej w 2018 r. Indywidualne wystawy w Krakowie, Poznaniu, Hoelbek (Dania), Bydgoszcz. Uczestnik wielu wystaw zbiorowych, m.in. we Francji, w Grecji, USA oraz w Polsce. Obrazy jego znajdują się w zbiorach Muzeum Okręgowego im. L. Wyczółkowskiego w Bydgoszczy, BWA, w Galerii Prezydenta m. Bydgoszczy oraz u indywidualnych kolekcjonerów w Niemczech, Holandii, USA, Danii, Anglii oraz w Polsce. Współzałożyciel grupy rockowej Wed Vuh (2013 r.), z którą wydał dwie płyty (2015 i 2020 r.). Z Galerią Autorską związany przyjaźnią artystyczną od 1979 r. 24.02.2022, godz. 18.00

Spotkanie poetyckie z Wojciechem Banachem pt. „Warkocz” i promocja tomu wierszy

Krzysztof Kunca, Ćwiczenie skupienia, płótno, olej Suknia i projekt domu mody Vionnet, połowa lat 20 XX w. Ze zbiorów MAD Paris

Dr Piotr Szaradowski – wykładowca, muzealnik, kurator. Autor książki Francja elegancja. Z historii haute couture (2016). Zajmuje się merytoryczną opieką kolekcji ubiorów XIX-XX wieku muzealnemody.org. inf. Danuta Pałys

Krzysztof Kunca, ur. 1962 w Bydgoszczy; absolwent PLSP w Bydgoszczy (1982). Studia z zakresu malarstwa odbył na ASP w Krakowie, uzyskując w 1991 r. magisterium w pracowni prof. Jerzego Nowosielskiego. Aktywność artystyczną przejawia przede wszystkim na polu malarstwa i rysunku. Autor licznych wystaw indywidualnych. Artysta niezależny.

Wojciech Banach (ur. 1953 w Bydgoszczy) – autor kilkunastu książek poetyckich. W latach 1975–1981 był członkiem Grupy Faktu Poetyckiego „Parkan”, znanej z niekonwencjonalnych prezentacji literackich. Od 1990 jest członkiem Stowarzyszenia Pisarzy Polskich. Autor 17 tomów wierszy oraz trzech albumów kolekcjonerskich. W 2005 został laureatem Nagrody Artystycznej Prezydenta Bydgoszczy, a w latach 2009 i 2015 – Strzały Łuczniczki – nagrody literackiej za najlepszą bydgoską książkę ubiegłego roku, w 2016 roku nagrodzony medalem „Za Twórczy Wkład w Kulturę Chrześcijańską”, w 2019 Brązowym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”. Od 2011 r. pełni funkcję prezesa zarządu Bydgoskiego Oddziału Stowarzyszenia Pisarzy Polskich.

inf. Wojtek Siwiak

inf. Jacek Soliński

luty 2022 |

| 35

Opera Nova w Bydgoszczy 1.02.2022, wtorek, godz. 19.00 2.02.2022, środa, godz. 19.00 3.02.2022, czwartek, godz. 19.00 4.02.2022, piątek, godz. 19.00 5.02.2022, sobota, godz. 19.00 6.02.2022, niedziela, godz. 18.00

Bulwar Zachodzącego Słońca – musical Muzyka: Andrew Lloyd Webber Teksty piosenek i libretto: Don Black, Christopher Hampton Na podstawie filmu „Sunset Boulevard” Billy’ego Wildera Orkiestracja: David Cullen &Andrew Lloyd Webber Reżyseria i tłumaczenie libretta: Jacek Mikołajczyk Kierownictwo muzyczne: Krzysztof Herdzin II reżyser: Tomasz Steciuk Choreografia: Jarosław Staniek, Katarzyna Zielonka Scenografia: Mariusz Napierała Kostiumy: Ilona Binarsch Reżyseria świateł: Maciej Igielski Przygotowanie wokalne: Anna Domżalska Przygotowanie chóru: Henryk Wierzchoń Był najczęściej nagradzanym reżyserem Hollywood – otrzymał sześć Oscarów, a dwadzieścia razy był nominowany. To jemy zawdzięczmy m.in. „Garsonierę”, „Pół żartem, pół serio”, Świadka oskarżenia”, „Subrinę”… Urodzony w Suchej ( wówczas jeszcze były to Austro-Węgry), w żydowskiej rodzinie, Samuel znany jest światu pod imieniem Billy. Billy Wilder.

Wiele filmów doczekało się adaptacji scenicznych. W 1950 roku miał swą premierę film, zawierający elementy dramatu, horroru i komedii, jeden z najważniejszych w historii kina: „Bulwar Zachodzącego Słońca”. Stał się inspiracją m.in. dla powstania dzieła muzycznego. Andrew Lloyd Webber sięgnął do klasyki kina, jego musical Sunset Boulevard (1993) jest bezpośrednią adaptacją legendarnego filmu Wildera pod tym właśnie tytułem. Opera Nova uzyskała licencję na wystawienie „Sunset Boulevard” od The Really Useful Group Limited. Dla Opery Nova była to największa i najbardziej wymagająca produkcja musicalowa w jej historii. Spektakl oceniony został jako znakomicie zrealizowany i plasuje się w czołówce polskich spektakli ub. roku. Zbiera zasłużone gratulacje za reżyserię i scenografię oraz muzyczną ucztę w wykonaniu Orkiestry Opery Nova pod muzycznym kierownictwem jednego z najlepszych polskich jazzmanów. Miłośnicy musicalu – przybywajcie do Bydgoszczy! 12.02.2022, sobota, godz. 19.00 13.02.2022, niedziela, godz. 18.00 15.02.2022, wtorek, godz. 19.00

Dziadek do orzechów – balet Piotra Czajkowskiego Choreografia: Paul Chalmer Kierownictwo muzyczne: Maciej Figas Scenografia: Mariusz Napierała Kostiumy: Agata Uchman Reżyseria świateł: Jordan Tuinman Podobnie jak opowiadanie „Piaskun”w przypadku „Coppelii” Delibes’a, tak baśń E.T.A. Hoffmanna „Dziadek do orzechów” stała się inspiracją dla Czajkowskiego do skomponowania baletu pod tym samym tytułem . Psychologiczne i mroczne aspekty opowieści Hoffmanna zostały zmienione; ostatecznie balet rozstaje się z literackim pierwowzorem po I akcie. Początek spektaklu na scenie Opery Nova porównać można do sielskiego obrazka zamkniętego w szklanej kuli, w której, po potrząśnięciu, którą padają płatki śniegu. Pierwszy akt „Dziadka do orzechów” to tchnące sentymentem baletowe „wariacje na temat Bożego Narodzenia”,

Dziadek do orzechów, fot. Marek Chełminiak

wspomagane piękną niczym ilustracja do książki z dzieciństwa scenografią. Pełne radości są obrazy dużej rodziny i gości tańczących pod choinką oraz harce niesfornych dzieciaków ! Powiew tajemnicy wnosi spóźniony ojciec chrzestny Klary – spiritus movens następujących wydarzeń. Te sielskie sceny ustępują miejsca dramatycznej nocnej bitwie żołnierzyków dowodzonych przez walecznego Dziadka do Orzechów z zastępami groźnych myszy pod wodzą ich Króla. Po zwycięstwie , już w śnieżnej przestrzeni, Klara i odczarowany Książę wyznają sobie miłość… Paul Chalmer postawił na ponadczasową elegancję tańca klasycznego, która najlepiej oddaje romantyzm i piękno w czystej postaci, personifikowane przez Śnieżynki w tiulowych sukniach. W drugim akcie akcja dzieje się w bajkowej Krainie Słodyczy. Władająca nią Cukrowa Wróżka wyczarowuje popisy taneczne symbolizujące rozmaite smakołyki: taniec hiszpański utożsamiany jest z czekoladą, taniec arabski z kawą, taniec chiński z herbatą… Grand pas de deux Wróżki Cukrowej i jej Kawalera, jeden z najpiękniejszych duetów tańca klasycznego do słynnych tematów muzycznych, to oryginalna choreografia Mariusa Petipy. Najmłodszych widzów ucieszą akrobatyczne figle trzech małpek, wspaniałe elementy scenografii (wzbijający się w powietrze balon, czy karuzela z konikami). Przedstawienie cieszy się zasłużoną sławą wśród polskich realizacji. W spektaklu biorą udział także dzieci ze Studia Baletowego przy Operze Nova. Obejrzenie „Dziadka do orzechów” pozostanie niezapomnianym wspomnieniem z dziecięcej wizyty w teatrze operowym. 19.02.2022, sobota, godz. 11.00 i 16.00 20.02.2022, niedziela, godz. 11.00 i 16.00

Operowy zawrót głowy – muzyczny spektakl familijny

Bulwar Zachodzącego Słońca, w środku Jolanta Litwin-Sarzyńska jako Norma i Dorota Sobczak jako Astrolożka, fot. Piotr Manasterski

36 |

| luty 2022

Muzyka: Maciej Małecki Libretto i teksty: Magdalena Małecka-Wippich i Małgorzata Strzałkowska Reżyseria i kierownictwo muzyczne: Magdalena Małecka-Wippich Choreografia: Jarosław Staniek Ruch sceniczny: Katarzyna Zielonka Scenografia i kostiumy: Marta Kodeniec Światła: Krzysztof Forgiel Asystent dyrygenta: Jagoda Wyrwińska Asystent reżysera: Dorota Borowicz Zapraszamy na muzyczną lekcję na żywo! Tempo nadawać będzie rezolutna Kropka, a energii nabierać będzie cichy (z pozoru!) Wykrzyknik. Dzieci! Przekonajcie się, ile i jak łatwo

Dom Kultury „Modraczek” 3.02.2022, czwartek, godz. 18.00

Indianie Ameryki Północnej, historia i dzień dzisiejszy „Historia wojen na Indiańskim Pograniczu. Wojna z Arikarami 1823 r.”, cz. V. Spotkanie poprowadzi dr Adam Piekarski. 8.02.2022, wtorek, godz. 17.00 (obowiązują wejściówki) Koncert z okazji Dnia Babci i Dziadka – wystąpią uczestnicy zajęć pracowni muzycznej oraz Akademia Ruchu Tercja.

Operowy zawrót głowy, fot. Andrzej Makowski

można nauczyć się w teatrze operowym! Dziecięca opera z mini-orkiestrą i mini-baletem wprowadza dzieci w wieku od 6 do 12 lat w świat opery, zaprasza do zabawy z językowymi łamańcami, pojedynku na słowa i wspólnego śpiewania. Będzie to nietuzinkowe, pełne wrażeń wydarzenie. Kwartet smyczkowy, czworo tancerzy oraz dwoje śpiewaków pokażą, ile możliwości kryje scena i spektakl… bez libretta! Przedstawienie nagrodzone Teatralną Nagrodą Muzyczną im. Kiepury w kategorii „najlepszy spektakl dla Młodego Widza” w 2021 r. 26.02.2022, sobota, godz. 19.00 27.02.2022, niedziela, godz. 18.00

Wesele Figara – Wolfgang Amadeusz Mozart opera buffa w czterech aktach Kierownictwo muzyczne: Marcin Sompoliński Reżyseria: Wojciech Adamczyk Scenografia: Marcelina Początek-Kunikowska

Kostiumy: Maria Balcerek Przygotowanie chóru: Henryk Wierzchoń Wesele Figara (Szalony dzień czyli wesele Figara, La Folle Journée ou le Mariage de Figaro) – pięcioaktowa sztuka Pierre’a Beaumarchais’ego (1784), drugie z kolei, po „Cyruliku sewilskim”, dzieło przedstawiające perypetie hrabiego Almavivy i jego służącego Figara, które zainspirowało Mozarta do skomponowania opery pod tym samym tytułem. „Operowy ideał” – najlepsze możliwe libretto, mistrzowski scenariusz, wartka akcja, subtelność ludzkich portretów oddanych muzycznymi tematami. Mozart przekształcił schemat opery buffa w niedościgły wzór spektaklu operowego. Nie ma dziś na świecie poważnego teatru operowego, który nie miałby „Wesela Figara” w swym repertuarze. Zespół znakomitych realizatorów wykreował w Operze Nova spektakl, na którym sam Mozart byłby dobrze bawił się!

10.02.2022, czwartek, godz. 18.00 – obowiązują wejściówki: odbiór osobisty lub rezerwacja telefoniczna Kawiarnia Literacka – gość: Małgorzata Grajewska – bydgoszczanka, nauczycielka języka polskiego, poetka.

inf. Ewa Chałat

Małgorzata Grajewska, fot. Jacek Kargól

Autorka książek poetyckich: blisko bliżej za daleko (2013), Podpalam żyrafę (2017), Obecność, prawie czułość (2021). Wiersze publikowała w „Frazie”, „Tekstualiach”, „Galerii”, „Okolicy Poetów”, „Filo-sofiji”. Laureatka konkursów poetyckich i prozatorskich, m.in. im. S. Żeromskiego (2012), im. Kazimierza Ratonia (2012), im. Marii Komornickiej (2012), im. Jana Krzewniaka (2012 i 2014), „Śladami Gerharda Hauptmana” (2012), „O Laur Sarbiewskiego” (2013), jak również Ogólnopolskich Literackich Spotkań Pokoleń (2013). Stypendystka Prezydenta Miasta Bydgoszczy w 2016 i 2021. Należy do Stowarzyszenia Pisarzy Polskich oddział Bydgoszcz. Spotkanie poprowadzi W. Barbara Jendrzejewska. Wesele Figara, fot. Andrzej Makowski

inf. Izabela Kaczyńska

luty 2022 |

| 37

nujemy literaturę z różnych dziedzin wiedzy oraz książki dla dzieci i młodzieży. Czas realizacji zamówień wynosi 7 dni roboczych. Katalog dostępnych pozycji znajduje się na stronie biblioteka.bydgoszcz.pl.

Wojewódzka i Miejska Biblioteka Publiczna w Bydgoszczy 2.02.2022, godz. 18.00, Biblioteka Główna

Bydgoskie Środy Literackie

Wojewódzka i Miejska Biblioteka Publiczna w Bydgoszczy jest organizatorem cyklu spotkań, które nawiązują do odbywających się przed II wojną światową Wileńskich Śród Literackich. Koordynatorką spotkań w ramach cyklu została Pani Alina Rzepecka, z ramienia Biblioteki organizacyjnie będzie wspierał Pan Marcin Karnowski. Spotkania odbywają się raz w miesiącu w Bibliotece Głównej. W lutowej odsłonie Bydgoskich Śród Literackich gościć będziemy Lucynę Siemińską – ur. w Bydgoszczy. Pani Lucyna jest członkiem Stowarzyszenia Autorów Polskich i Gdańskiego Klubu Poetów. Laureatka kilku konkursów poetyckich. Publikowała w czasopismach „Akant”, „Znaj”, „sZAFa”, „Bezkres”, „Artis” oraz w licznych almanachach i antologiach. W internecie prowadzi blog poświęcony twórczości własnej. Autorka książek poetyckich i zbioru opowiadań. Pisze również recenzje. Do tej pory wydała tomiki wierszy: Bliżej… (2006), Latawcom nie potrzeba skrzydeł (2007), Pryzmaty myśli (2008), Niebo nad słonecznikami (2009), Ucieczka w sen (2011), Wspomnienie o błogosławionym ks. Jerzym Popiełuszce – wierszem (2015), Dogonić chwilę (2015), Ulice miasta (2017) oraz zbiór opowiadań: Weekend z Rudą i inne opowiadania (2014). O szczegółach poinformujemy na stronie biblioteka.bydgoszcz.pl i na profilu facebookowym bilioteki.

Gry planszowe Gry wypożyczać można w Wypożyczalni Multimedia 39 (ul. Długa 39) oraz w wybranych filiach miejskich na terenie miasta. W naszych zbiorach posiadamy różne gry dla miłośników planszówek – od juniora do seniora. Bezpłatnie wypożyczać gry może każdy użytkownik biblioteki posiadający aktualną kartę biblioteczną WiMBP w Bydgoszczy, który ukończył 13 lat. Użytkownik może jednorazowo wypożyczyć maksymalnie dwie gry na okres czterech tygodni. Zbiór gier planszowych prezentowany jest w katalogu internetowym biblioteki. od poniedziałku do piątku w godz. 8.00–19.00, w sobotę 9.00–15.00, Biblioteka Główna

Kiermasz Taniej Książki

W Bibliotece Głównej trwa Kiermasz Taniej Książki, który zagościł u nas na stałe. Wydawnictwa popularnonaukowe, kryminały, romanse, biografie, poradniki, książki dla dzieci i młodzieży. Każdy znajdzie tu coś dla siebie w atrakcyjnej cenie.

Antykwariat online W sprzedaży dublety i druki zbędne, wycofane ze zbiorów oraz wydawnictwa własne. Propo-

38 |

| luty 2022

Wirtualny spacer – Biblioteka Bernardynów Biblioteka Bernardynów mieści się w gmachu Wojewódzkiej i Miejskiej Biblioteki Publicznej w Bydgoszczy. Poklasztorne zbiory należące niegdyś do bydgoskiego klasztoru bernardynów to najstarszy i największy z zachowanych w mieście księgozbiorów; jego początki sięgają schyłku XV wieku. Uruchomiliśmy nowe narzędzie, umożliwiające spacer wirtualny po salach biblioteki. Aby rozpocząć zwiedzanie online, wystarczy wejść na stronę biblioteka.bydgoszcz.pl.

Zamawianie zbiorów z wolnego dostępu WiMBP uruchomiła nową formę wypożyczeń. Usługa dostępna jest w wypożyczalniach: FABULA, Multimedia 39 oraz we wszystkich filiach osiedlowych. Wszystkie zbiory znajdujące się w wolnym dostępie można zamówić online w godzinach zamknięcia biblioteki, a następnie odebrać w godzinach jej otwarcia. Usługa aktywna jest od poniedziałku do piątku w godzinach od 19.00 do 7.00 dnia następnego, w soboty w godzinach od 15.00 do 7.00 w poniedziałek. Aby zamówić książkę należy: zalogować się na swoją kartę w katalogu INTEGRO, wyszukać książkę z aktywnym przyciskiem „ZAMÓW” i kliknąć w niego składając zamówienie, odebrać zamówienie w ciągu 2 dni. Biblioteka Główna – strych

Projektor

Spotykamy się na poddaszu, gdzie oprócz ciekawych filmów czekają na Państwa wygodne leżaki. Każdego miesiąca, w sercu miasta, za darmo, zaprezentujemy nowy zestaw filmów, wśród nich absolutne klasyki i obrazy mniej popularne, te ambitne i zupełnie rozrywkowe. Projektor realizowany jest we współpracy z Bulwarem Filmowym. Repertuar można sprawdzić na stronie biblioteka.bydgoszcz.pl w zakładce Projektor.

Wybrane zajęcia edukacyjne w filiach bibliotecznych WiMBP w Bydgoszczy w lutym Na wszystkie wydarzenia obowiązują zapisy. 2.02.2022, godz. 10.00, WiMBP (Filia nr 23 dla dorosłych z Oddziałem dla dzieci i młodzieży, ul. M. Konopnickiej 28) Niedźwiedzi świat – zajęcia edukacyjno-plastyczne, podczas których dzieci zapoznają się z literaturą poświęconą niedźwiedziom, wezmą udział w zabawach oraz wykonają pracę plastyczną pt. „Biały miś”. 4.02.2022, godz. 10.00, WiMBP (Filia nr 15 dla dorosłych z Oddziałem dla dzieci i młodzieży, ul. Brzęczkowskiego 2) Dzień Kota – zajęcia czytelnicze dla dzieci na podstawie książki Joanny Krzyżanek Kotki Dorotki.

4.02.2022, godz. 10.00, WiMBP (Filia nr 23 dla dorosłych z Oddziałem dla dzieci i młodzieży, ul. M. Konopnickiej 28) Kraina lodu – zajęcia literackie, podczas których dzieci wysłuchają zimowych opowieści, rozwiążą zagadki i quizy, wezmą udział w zabawach literackich i zręcznościowych oraz wykonają ilustrację do książki. 8.02.2022, godz. 10.15, WiMBP (Filia nr 5 dla dorosłych i dla dzieci, ul. Pomorska 80–86) Baśniowy świat Hansa Christiana Andersena – zajęcia literackie dla dzieci poświęcone postaciom z ulubionych bajek. 8.02.2022, godz. 11.00, WiMBP (Filia nr 3 dla dorosłych i dla dzieci, ul. Grunwaldzka 33) Bałwany ubywają i łzy z oczu nam wyciskają: liczenie zawsze jest w cenie – zajęcia z twórczego myślenia dla dzieci na podstawie książki Wandy Chotomskiej Dziesięć bałwanków. 8.02.2022, godz. 15.30, WiMBP (Filia nr 13 dla dzieci i młodzieży, ul. Połczyńska 3) Zwierzęta w zimowej odsłonie – warsztaty plastyczne dla dzieci. 17.02.2022, godz. 11.00, WiMBP (Filia nr 3 dla dorosłych i dla dzieci, ul. Grunwaldzka 33) W labiryncie hokejowym każdy krążek przyprawia o zawrót głowy: razem z Franklinem poznajemy sporty zimowe – zajęcia edukacyjne dla dzieci na podstawie książki Paulette Bourgeois Franklin gra w hokeja. 21.02.2022, godz. 10.00, WiMBP (Filia nr 23 dla dorosłych z Oddziałem dla dzieci i młodzieży, ul. M. Konopnickiej 28) Kocie zabawy – zajęcia edukacyjno-plastyczne, podczas których dzieci poznają życie i zwyczaje kotów, rozwiążą zagadki oraz wykonają kocie maski. 22.02.2022, godz. 10.15, WiMBP (Filia nr 5 dla dorosłych i dla dzieci, ul. Pomorska 80–86) „Tytus, Romek i A’Tomek” – świat komiksu wczoraj i dziś – zajęcia literackie dla dzieci. 25.02.2022, godz. 9.00, WiMBP (Filia nr 19 dla dorosłych z Oddziałem dla dzieci i młodzieży, ul. Powstańców Wielkopolskich 26) Dzień Dinozaura – głośne czytanie fragmentów książki Lisy Bjärbo, Emmy Gotner Ivan ratuje głodne Triceratopsy połączone z wykonaniem pracy plastycznej przedstawiającej dinozaura. 26.02.2022, godz. 10.00, WiMBP (Filia nr 13 dla dorosłych z Oddziałem dla dzieci i młodzieży, ul. Gawędy 1) Dzień Dinozaura – zajęcia edukacyjne, podczas których dzieci poznają zaginiony świat dinozaurów. 28.02.2022, godz. 11.00, WiMBP (Filia nr 10 dla dorosłych z Oddziałem dla dzieci i młodzieży, ul. Noakowskiego 4) Kilka słów o dinozaurach – zajęcia edukacyjne, podczas których dzieci poznają wiadomości o dinozaurach oraz dowiedzą się, jak wyglądał świat tysiące lat temu. Szczegółowy harmonogram zajęć edukacyjnych dostępny jest na naszej stronie biblioteka.bydgoszcz.pl inf. Jolanta Planer

11.02.2022, piątek, godz. 18.00

Joanna Mioduchowska

Otwarta Przestrzeń „Światłownia” 4.02.2022, piątek, godz. 18.00

Marcin Jaracz

Joanna Mioduchowska – pieśniarka, autorka piosenek – słów i muzyki. Jej piosenki znalazły uznanie zarówno w kręgach piosenki autorskiej, poezji śpiewanej, muzyki folk i blues. Ostatnio także muzyki country, czego przykładem jest tegoroczne wyróżnienie w konkursie festiwalu Piknik Country na Piosenkę Drogi dla piosenki „Nieśmiali” śpiewanej w duecie z Krzysztofem Tkaczykiem. Wcześniej laureatka Międzynarodowego Festiwalu Bardów OPPA 2010 (Złota Piątka), Poetyckich Rubieży 2012 (grand prix) i in. Śpiewa, akompaniując sobie na gitarze i harmonijkach ustnych. Należy do grupy literacko-muzycznej Terra Poetica. 18.02.2022, piątek, godz. 18.00

Agata Pufal

Łukasza docenione były przez publiczność oraz jury wielu ogólnopolskich festiwali piosenki literackiej oraz autorskiej. 25.02.2022, piątek, godz. 18.00

Grzegorz Paczkowski

Grzegorz Paczkowski jest wykonawcą z nurtu piosenki autorskiej, stylistycznie nawiązującym do poezji śpiewanej. Występuje od 2009 roku i ma na koncie wiele występów w domach kultury, klubach studenckich, klubokawiarniach, szkołach, muzeach czy bibliotekach. Koncertował w wielu miastach Polski. Uczestniczył również w przeglądach poezji śpiewanej i piosenki autorskiej. W maju 2019 r. ukazała się jego debiutancka płyta pt. „Znak niepokoju”. 26.02.2022, sobota, godz. 18.00

Pilersi

Pilersi to powstała w 2016 r. grupa pasjonatów grająca muzykę o tematyce żeglarskiej, folkowej, a nawet biesiadnej. Liderem zespołu jest Marcin Białczyk – mieszkaniec Nakła n. Notecią, tekściarz i kompozytor. W skład zespołu wchodzi pięć osób: wspomniany Marcin (gitara, wokal i harmonijka ustna), Klaudia Romańska (wokal), Edward Piskuła (gitara basowa, wokal), Mirosław Cichy (instrumenty perkusyjne) oraz Grzegorz Konieczny(akordeon). Wstęp na wydarzenia: cegiełka – 20 zł, seniorzy i niepełnosprawni – 18 zł.

Marcin Jaracz – z wykształcenia i zamiłowania psycholog, z wielkiej miłości – muzykant. Koncertuje, wykonując tu i ówdzie repertuar operowy, operetkowy i musicalowy. Zdobywca III Nagrody i Nagrody Publiczności podczas XV Festiwalu Piosenek Jacka Kaczmarskiego „Źródło Wciąż Bije”. 5.02.2022, sobota, godz. 18.00

Aleksandra Meler, Piotr Szczepańczyk – koncert piosenek o marzeniach i szczęściu

www.swiatlownia.eu inf. Grzegorz Dudziński

Agata Pufal – wokalistka jazzowa, nauczyciel śpiewu, instruktor muzyki, dyrygent. Absolwentka Akademii Muzycznej im. F. Nowowiejskiego w Bydgoszczy oraz UKW na Wydziale Edukacji Muzycznej. Laureatka wielu konkursów i festiwali wokalnych. Organizatorka różnego rodzaju warsztatów wokalnych. Na co dzień pracuje z dziećmi, młodzieżą, dorosłymi i seniorami, rozwijając ich warsztat muzyczny. 19.02.2022, sobota, godz. 18.00, liczba miejsc ograniczona. Obowiązuje wcześniejsza rezerwacja telefoniczna: 509 767 689, lub osobista w Światłowni. Wejściówka: 40 zł

Łukasz Majewski w ciemności Aleksandra Meler z Brzozy Bydgoskiej obecnie jest nauczycielką muzyki, plastyki i techniki w Toruniu. W 2012 r. w Państwowej Szkole Muzycznej II stopnia im. A. Rubinsteina w Bydgoszczy zdobyła zawód muzyka – wokalisty. Lubi śpiewać piosenki popularne, musicalowe, poetyckie oraz klasyczne pieśni. Fascynuje ją śpiewanie w chórach. Piotr Szczepańczyk jest absolwentem Akademii Muzycznej w Bydgoszczy. Pomimo że zagra na gitarze akustycznej, zdecydowanie bliższa mu jest gitara basowa. Najczęściej grywa z zespołem Sigals oraz z bydgoskim bardem Leonardem Lutherem. Aktywnie uczestniczy w życiu muzycznym swojego ukochanego miasta jako muzyk sesyjny, kompozytor, aranżer oraz początkujący youtuber.

Kino Jeremi W ramach filmowych czwartków kino Jeremi zaprasza na cykl O MIŁOŚCI. 3.02.2022 (czw.), godz. 19.00

Kochankowie, reż. N. Garcia, prod. Francja

10.02.2022 (czw.), godz. 19.00

Miłość po sąsiedzku, reż. J.P. Shanley, prod. Irlandia, Wlk. Brytania 17.02.2022 (czw.), godz. 19.00

Dyskretny urok niebezpiecznych myśli, reż. E. Mouret, prod. Francja 24.02.2022 (czw.), godz. 19.00

Zawód kobieciarz, reż. O. Baroux, prod. Francja Bilety na filmowe czwartki: normalny – 11 zł, ulgowy – 7 zł. Z biletów ulgowych mogą korzystać osoby powyżej 60. roku życia, młodzież szkolna oraz studenci do 26. roku życia. Łukasz Majewski – wykonawca z kręgu literackiej piosenki autorskiej. Członek Związku Polskich Autorów i Kompozytorów ZAKR. Laureat kilkudziesięciu festiwali piosenki. Piosenki

Kino Jeremi mieści się w budynku XV LO przy ul. gen. Augusta Fieldorfa „Nila” 13 w Fordonie. Szczegóły na: kinojeremi.liceumxv.edu.pl i na FB: @KinoJeremiFordon inf. Monika Jarzyna

luty 2022 |

| 39

Kujawsko-Pomorskie Centrum Kultury w Bydgoszczy 2.02.2022, środa, godz. 9.00–10.30, Salon Hoffman KPCK, pl. Kościeleckich 6. Wstęp 7 zł/os. płatne w dniu wydarzenia. Obowiązują wcześniejsze zapisy: wioleta.gorska-nowik@ kpck.pl

w latach 1997–2012 redaktor „Kwartalnika Artystycznego. Kujawy i Pomorze”. Opracował i przygotował do druku „Dziennik” Kazimierza Hoffmana, współredaktor wyboru wierszy poety; juror Ogólnopolskiego Konkursu Poetyckiego im. Kazimierza Hoffmana „Kos”. Zasłużony Działacz Kultury. Oba jego zbiory opowiadań, „tylko biel” (2010) oraz „ciemne wody” (2018), zostały uhonorowane Bydgoską Nagrodą Literacką Strzała Łuczniczki, a zbiór „nieme skrzypce” jest ich dopełnieniem.

i międzynarodowych festiwalach muzycznych. Na scenie Salonu Hoffman wykona kompozycje pochodzące z jej debiutanckiej płyty z towarzyszeniem zespołu. Koncert będzie również transmitowany na żywo na kanale YouTube KPCK. 8.02.2022, wtorek, godz. 18.00, Salon Hoffman KPCK. Wstęp wolny, liczba miejsc ograniczona

Literatura w Centrum: Marek Kazimierz Siwiec

4–6 lutego 2022 (piątek–niedziela), godz. 16.00–20.00, 10.00–20.00, Salon Hoffman KPCK, płatne 150 zł/os.

Warsztaty wokalne z zespołem bdgVOICES

LEKcja w teatrze – cykl warsztatowych, teatralnych spotkań dla grup zorganizowanych w wieku 5–15 lat

W spotkaniach mogą wziąć udział grupy przedszkolne i szkolne po uprzednim zarezerwowaniu i umówieniu terminu. Program warsztatów staramy się dostosowywać do konkretnej grupy. W ramach zajęć uczestnicy poznają tajniki sztuki teatralnej, uzyskują odpowiedź na niewyjaśnione dotąd pytania z dziedziny teatru, wykonują podstawowe zadania aktorskie. Odbiorcy warsztatów nierzadko mają możliwość obejrzenia miniteatru lalkowego w wykonaniu pracowników Działu Artystycznego KPCK.

Zespół warsztatowy nie powinien przekroczyć 25 uczestników + maks. 2 opiekunów. Obowiązuje kolejność zgłoszeń. Program zajęć dostosowany jest do danej grupy wiekowej. Uczestnicy przynoszą ze sobą maseczki, luźny strój, miękkie zamienne obuwie oraz wodę do picia. 3.02.2022, czwartek, godz. 18.00, Salon Hoffman KPCK, wstęp wolny

W ramach warsztatów odbędą się indywidualne konsultacje z emisji głosu, praca nad śpiewem w wielogłosie w zespole wokalnym oraz warsztaty z songwritingu. Uczestnicy pracować będą nad poprawną postawą podczas śpiewu, odpowiednim oddechem i emisją głosu, wymową tekstów w języku angielskim, interpretacją utworów solo oraz w zespole. Warsztaty gościnnie poprowadzi Zuza Wiśniewska. Każdy uczestnik warsztatów otrzyma imienny dyplom uczestnictwa z wyszczególnionymi tematami warsztatów podpisany przez organizatorów i wykładowców. Koszt: 150 zł/ os. płatne przelewem na konto podane w karcie zgłoszenia. Regulamin i karty zgłoszenia dostępne są na stronie www.kpck.pl, zgłoszenia przyjmujemy do 2 lutego pod adresem: bdgvoices@kpck.pl. Liczba miejsc ograniczona. 5.02.2022, sobota, godz. 19.00, Salon Hoffman KPCK. Bilety w cenie 10 zł/os. do nabycia w siedzibie KPCK

Marek Kazimierz Siwiec – urodzony w 1950 r. w Kętrzynie, poeta, filozof, profesor UKW w Bydgoszczy. Autor książek poetyckich i filozoficznych oraz kilkudziesięciu rozpraw i szkiców z estetyki i krytyki artystycznej. Wiele jego utworów ukazało się w pismach literackich, m.in. „Poezji”, „Nowym Wyrazie”, „Kwartalniku Artystycznym”, „Okolicy Poetów”, „Frazie”, „Toposie”, „Twórczości”. Autor rozpraw i szkiców m.in. o współczesnych poetach – Herbercie, Miłoszu, Grochowiaku. Pełnił funkcję przewodniczącego Oddziału Bydgoskiego Polskiego Towarzystwa Filozoficznego. Wchodził w skład Rady Redakcyjnej pisma „Filo-Sofija”. Otrzymał Nagrodę im. Ryszarda Bruno-Milczewskiego za rok 2015 w Dziale Poezji. Jest laureatem nagrody Strzała Łuczniczki za najlepszą bydgoską książkę roku – poezja (2019). 10.02.2022, czwartek, godz. 18.00, Salon Hoffman KPCK. Wstęp wolny, liczba miejsc ograniczona

„Staroobrzędowcy – religia niewymarła” – wernisaż wystawy fotografii w ramach cyklu „Piękna nasza Polska cała”

Czy ten koncert to nie u Was?: Zuza Wiśniewska

Promocja zbioru opowiadań Grzegorza Kalinowskiego „nieme skrzypce”

Grzegorz Kalinowski – autor opowiadań, recenzji, esejów, rozmów z pisarzami. Publikował w ogólnopolskich pismach literackich,

40 |

| luty 2022

Zuza Wiśniewska to pochodząca z Torunia wokalistka, ukuleleistka, autorka tekstów i muzyki. Laureatka wielu nagród na ogólnopolskich

Wernisaż wystawy fotografii projektu Kolektywu LUX w składzie: Emilia Pluta, Jerzy Machajek, Marcin Dąbrowski. Wydarzenie połączone będzie ze spotkaniem z Krzysztofem Snarskim – kulturoznawcą, etnografem, muzeologiem, regionalistą, kustoszem w Muzeum Okręgowym w Suwałkach, autorem książki „Staroobrzędowcy. Historia, wiara, tradycja”. Fotografie będzie można oglądać do 28 lutego.

11.02.2022, piątek, godz. 18.00, Salon Hoffman KPCK. Bilety w cenie 15 zł do nabycia w siedzibie KPCK, liczba miejsc ograniczona

Jazz u Hoffmana: Jacek Pelc Electric City Jazz Trio

Wojewódzki Ośrodek Animacji Kultury w Toruniu 5–6 lutego 2022

To nas kręci! – warsztaty filmowe dla średnio zaawansowanych

Na program składają się kompozycje lidera zawarte na płytach „On The Road” i „City Jazz Trio”. W obsadzie Electric City Jazz Trio wystąpią wirtuozi swoich instrumentów, w składzie: Kuba Kujawa – gitary, Grzegorz Nadolny – gitary basowe, Jacek Pelc – perkusja. 18.02.2022, piątek, godz. 9.00–10.30, Salon Hoffman KPCK. Wstęp 7 zł/os. płatne w dniu wydarzenia. Obowiązują wcześniejsze zapisy: wioleta.gorska-nowik@kpck.pl

LEKcja w teatrze – cykl warsztatowych, teatralnych spotkań dla grup zorganizowanych w wieku 5–15 lat

24.02.2022, czwartek, godz. 18.00, Salon Hoffman KPCK. Wstęp wolny, liczba miejsc ograniczona

LVI Spotkanie z Historią u Hoffmana: „Współpraca i rywalizacja, czyli bydgosko-soleckie potyczki sportowe”

Adresatami warsztatów są filmowcy amatorzy oraz wszystkie osoby realizujące materiały wideo, które chcą doskonalić swój warsztat. Warsztaty poprowadzą Grzegorz Kaźmierski i Wojciech Budny. Cena: 150 zł, zgłoszenia na warsztaty przyjmowane są do 2 lutego. Liczba miejsc ograniczona – o przyjęciu decyduje kolejność zgłoszeń. 12–13 lutego 2022

Aktor i jego sobowtór – warsztaty teatralne Dwudniowe spotkanie będzie inspiracją i zachętą do tworzenia teatru formy prostymi sposobami. Warsztaty poprowadzi Ireneusz Maciejewski. Cena: 150 zł, zgłoszenia na warsztaty przyjmowane są do 10 lutego. Liczba miejsc ograniczona – o przyjęciu decyduje kolejność zgłoszeń. 26–27 lutego 2022

Film w edukacji – dyskusje inspirowane filmem Program warsztatów obejmuje m.in. analizę fabuły filmu (lub wideoklipu) jako narzędzie do rozmowy z młodzieżą o istotnych, aktualnych tematach; analizę psychologii postaci wybranych bohaterów filmowych służącą wzmacnianiu tolerancji i akceptacji. Warsztaty poprowadzi Grzegorz Kaźmierski. Cena: 150 zł, zgłoszenia na warsztaty przyjmowane są do 2 lutego. Liczba miejsc ograniczona – o przyjęciu decyduje kolejność zgłoszeń. 23.02.2022, godz. 17.00

Toruń w obiektywie Wacława Górskiego i Andrzeja Skowrońskiego – multimedialny wykład z cyklu Sztuka fotografii Wykład przedstawi Stanisław Jasiński. do 8 maja

Sportowe kontakty pomiędzy Solcem Kujawskim a Bydgoszczą zaczęły się ponad sto lat temu i były związane z powstaniem soleckiego gniazda Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół”. Więcej na ten temat opowiedzą i pokażą pracownicy Muzeum Solca im. Księcia Przemysła – Rafał Kubiak i Łukasz Wojtecki. kpck.pl inf. Jędrzej Kubiak

Termin zgłoszeń na konkurs fotograficzny Fotogeniczność Nieprzerwanie od 14 lat Wojewódzki Ośrodek Animacji Kultury w Toruniu zaprasza osoby amatorsko uprawiające fotografię artystyczną do udziału w konkursie KATAR Fotografia. Kolejnym edycjom przyświeca inne hasło konkursowe, z którym mierzą się uczestnicy. W tym roku twórczej interpretacji poddany zostanie temat Fotogeniczność.

Zagadnienie fotogeniczności można rozpatrywać z różnych perspektyw. Dlaczego niektóre zjawiska i obiekty doskonale „wychodzą” na zdjęciach, a inne wręcz przeciwnie? Czy fotogeniczność można utożsamić z pięknem? A może fotogeniczność to tak naprawdę umiejętności fotografującego…? Temat tegorocznego konkursu skłania też do refleksji nad istotą fotografii, nad związkiem między rzeczywistością i jej przedstawieniem na zdjęciu. Obraz fotograficzny odbieramy tylko jednym zmysłem, świat wokół nas to zespół wielu różnych bodźców – ten aspekt też może być inspiracją do twórczych poszukiwań w obszarze szeroko pojętej fotografii artystycznej. Na konkurs należy nadesłać nie więcej niż sześć zdjęć zapisanych w formacie JPG o rozmiarze co najmniej 8 Mpix. Zdjęcia mogą tworzyć zestaw, ale może to być też kilka osobnych, autonomicznych prac interpretujących na różne sposoby konkursowe hasło. Regulamin konkursu i formularz zgłoszeniowy znaleźć można na stronie internetowej woak.torun.pl. Najciekawsze prace zostaną zaprezentowane na wystawie pokonkursowej Fotogeniczność, której – jak zwykle – towarzyszyć będzie ekskluzywnie wydany katalog. Na laureatów czekają nagrody finansowe. Udział w konkursie jest bezpłatny.

Kolejne warsztaty i szkolenia: 5–6 marca – Etiuda teatralna – od pomysłu do realizacji, zajęcia prowadzi Agnieszka Zakrzewska, cena: 150 zł, termin zgłoszeń: 2 marca. 12 marca – Wieża Babel – warsztaty naturalnego opowiadania, zajęcia prowadzi Erwin Regosz, cena: 100 zł, termin zgłoszeń: 9 marca. 19 marca – Jeden gest – wiele znaczeń! – warsztaty teatralne, zajęcia prowadzi Ireneusz Maciejewski, cena: 100 zł, termin zgłoszeń: 16 marca. 2–3 kwietnia – Jak bawić się w teatr? Pedagogika teatru w pracy z dziećmi i młodzieżą, zajęcia prowadzi Agnieszka Zakrzewska, cena; 150 zł, termin zgłoszeń: 30 marca. inf. Kamil Hoffmann

luty 2022 |

| 41

stępujące dane: imię i nazwisko rodzica/opiekuna; nazwa placówki, do której uczęszcza dziecko; mail, na który zostanie wysłany link do spotkania.

Pałac Młodzieży w Bydgoszczy 5.02.2022, godz. 10.00 Niejedna łamigłówka dla babci, dziadka i wnuczka – spotkanie z okazji Dnia Babci i Dziadka. Dla uczniów kl. IV–VI. 8.02.2022, godz. 11.00 Salon Językowy – Białoszewski a styl potoczny. Wystąpienie prof. Iwony Benenowskiej (UKW), które łączyć będzie refleksję na temat stylu artystycznego w konfrontacji z potocznym w kontekście języka Mirona Białoszewskiego, który w „Pamiętniku z powstania warszawskiego” spaja te dwa zjawiska językowe. Propozycja dla uczniów szkół średnich i starszych klas SP. 10.02.2022, godz. 19.00 Pałacowe planetarium – prelekcje i pokazy nieba przez teleskop dla uczniów SP. Obserwacje prowadzi Artur Wrembel. Spotkanie przed wejściem do Pałacu Młodzieży. W razie zachmurzenia odbędzie się prelekcja w sali 209. 11.02.2022, godz. 9.30 Poradnia Rozwoju Zdolności – warsztaty wsparcia psychologicznego dla uczniów zdolnych z klas IV–VI szkół podstawowych zatytułowane „Trening twórczości”. Celem warsztatów jest rozwijanie potencjału uczniów, przygotowanie ich do tworzenia rzeczy nowych i wartościowych, a także rozwinięcie zdolności przystosowawczych. Zajęcia poprowadzą Katarzyna Tłok i Edyta Szott. Przewidywany czas spotkania – ok. 3 godz. dydaktycznych. Liczba osób ograniczona. Decyduje kolejność zgłoszeń. Z jednej szkoły można zapisać maksymalnie 5 osób. Udział bezpłatny. Zgłoszenia do dnia 9 lutego (do godz. 10.00) prosimy kierować na e-mail: m.grzybowska@palac.bydgoszcz.pl, lub nr tel. 52 321 00 81 wew. 310. 12.02.2022, godz. 10.00 Karnawałowy korowód po Europie – spotkanie dla uczniów kl. IV–VI. 14.02.2022, godz. 11.00 Audycja muzyczna dla zakochanych – kontakt: tel. 660 448 499, e-mail: patrycja.cyw@ wp.pl. 16.02.2021, godz. 16.00 „Niezwykły umysł a funkcjonowanie w rodzinie” – warsztaty wsparcia dla rodziców uczniów zdolnych zatytułowane „Komunikacja bez przemocy – cz. 2”. Spotkanie odbędzie się online na platformie Microsoft Teams. Zajęcia poprowadzi psycholog Pałacu Młodzieży oraz Wojewódzkiej Poradni Zdrowia Psychicznego Greta Haraś. Przewidywany czas spotkania – ok. 2 godz. dydaktycznych. Udział bezpłatny. Zgłoszenia do dnia 14 lutego (do godz. 12.00) na e-mail: m.grzybowska@palac.bydgoszcz.pl, lub nr tel. 52 321 00 81 wew. 310. W zgłoszeniu należy podać na-

42 |

| luty 2022

Czwartek 10 lutego, godz. 19.00

Odkupienie (Mass), reż. Fran Kranz, USA 2021, 110 min

22.02.2022, godz. 11.00 Międzynarodowy Dzień Języka Ojczystego. O sposobach bogacenia słownictwa powie dr Monika Peplińska (UKW) w wykładzie „Słowa,słowa, słowa”. Adresatem są uczniowie szkół średnich i starszych klas SP. 25.02.2022, godz. 10.00 Poznajemy świat biologii – cykl konferencji naukowych dla uczniów zdolnych. Pierwsza konferencja z cyklu skierowana jest do uczniów szkół ponadpodstawowych. Tematy pierwszego spotkania: 1) Bioróżnorodność – dlaczego nawet najmniejsze organizmy mają znaczenie? 2) Klasyfikacja świata roślin. 3) Te ptaki już z nami nie mieszkają. 4) Niesporczaki – niewidzialne misie. Spotkania odbywać się będą raz w miesiącu w okresie luty–maj 2022. Każde wydarzenie składać się będzie z 4 wykładów obejmujących następujące działy biologii: mykologia, botanika, zoologia bezkręgowców i zoologia strunowców. Przewidywany czas spotkania – ok. 1,5 godz. zegarowej. Liczba osób ograniczona. Zainteresowane szkoły mogą zgłaszać się do udziału w wybranym jednym spotkaniu lub całym cyklu wykładów. Udział bezpłatny. Szczegółowe informacje: m.grzybowska@palac.bydgoszcz.pl lub tel. 52 321 00 81 wew. 310.

Czwartek 17 lutego, godz. 19.00

Magdalena, reż. Filip Gieldon, Polska 2021, 101 min

28.02.2022, godz. 10.30 Zygzak – Zabawowy Klub Filmowy Malucha – spotkanie dla przedszkoli. Obowiązują wcześniejsze zapisy grup. Zgłoszenia: tel. 52 321 00 81 wew. 315. Informacje: Pałac Młodzieży w Bydgoszczy, ul. Jagiellońska 27, 85-097 Bydgoszcz, tel. 52 321 00 81.

DKF Niespodzianka w Pałacu Młodzieży zaprasza na filmowe seanse w lutym: Czwartek 3 lutego, godz. 19.00

Jeźdźcy sprawiedliwości (Retfærdighedens ryttere), reż. Anders Thomas Jensen, Dania 2020, 116 min

Czwartek 24 lutego, godz. 19.00

W pętli ryzyka i fantazji (Gūzen to Sōzō), reż. Ryûsuke Hamaguchi, Japonia 2020, 121 min Warunkiem uczestniczenia w seansach jest zapoznanie się z procedurami obowiązującymi w Pałacu Młodzieży i stosowanie się do nich podczas przebywania w budynku. Procedury dostępne są na stronie: palac.bydgoszcz.pl. Przy wejściu do Pałacu Młodzieży należy zdezynfekować ręce, a podczas pobytu w budynku konieczne jest zasłanianie ust i nosa oraz zachowywanie dystansu społecznego. Na sali kinowej dostępne będą wyznaczone przez organizatorów miejsca. Cena biletu normalnego: 10 zł. Cena biletu ulgowego (młodzież ucząca się powyżej 16. roku życia, emeryci, osoby niepełnosprawne): 7 zł. Cena karnetu: 30 zł. Cena karnetu ulgowego (młodzież ucząca się powyżej 16. roku życia, emeryci, osoby niepełnosprawne): 20 zł. Bilety i karnety do nabycia w portierni Pałacu Młodzieży przed seansem. Kontakt: tel. 52 321 00 81 wew. 317. inf. Dominik Wierski

Miejskie Centrum Kultury w Bydgoszczy 3.02.2022, godz. 18.00, Music Cafe Szpulka

Samoregulacja uczenia się – spotkanie autorskie z dr Małgorzatą Tyszkowską

Grzegorz Ryckowski, fotografia

Teraźniejszość wyjątkowo intensywnie wymaga od nas aktywnej adaptacji do nowych warunków. Konieczność reagowania na bieżące zmiany powoduje, że wciąż trzeba się czegoś uczyć, a umiejętność uczenia się, szybkiego i efektywnego, jest dziś na wagę złota. Książka Małgorzaty Tyszkowskiej porusza ważny temat samoregulacji uczenia się, która jest kluczem do efektywnego uczenia się i stanowi remedium na wiele uczniowskich trudności. Została opracowana z myślą o rodzicach dzieci w wieku szkolnym i nauczycielach edukacji przedmiotowej. Spotkanie poprowadzi Dominika Kiss-Orska. Po spotkaniu będzie możliwość zakupu książki.

czyska i wchodzimy na szlak Jeremiego Przybory. Weźcie odpowiednie buty (trekkingowe, górskie), dużo jedzenia i coś do picia. Spacer będzie liczył 20 km, a jak będziemy mieli siłę, to 26. 12.02.2022, godz. 19.00, sala kinowo-widowiskowa MCK, bilety dostępne w kasie MCK i na bilety24.pl. Cena: od 15 do 31 stycznia 40 zł, od 1 do 10 lutego 50 zł i 60 zł w dniu koncertu

Bydgoscy Muzycy w Hołdzie – „Mistrzowie Rock’n’Rolla”

W trakcie koncertu usłyszymy utwory takich klasyków, jak m.in. Elvis Presley, Chuck Berry czy Jarry Lee Lewis. Doskonała propozycja na karnawałowy czas. 13.02.2022, godz. 12.00, kino Orzeł, bilety: 5 zł, kategoria wiekowa: 4+

Małe Animocje: Sen – zestaw filmów krótkometrażowych, 64’ Agnieszka Jabłońska-Wojnerowicz, fotografia

Dr Małgorzata Tyszkowska – pedagog, metodyk nauczania języka angielskiego, wykładowca akademicki. Od lat wspiera uczniów, rodziców i nauczycieli, prowadząc warsztaty i konsultacje w zakresie motywacji i efektywnego uczenia się. 4.02.2022, godz. 18.00, foyer MCK – wernisaż

Dyplomy Bydgoskiej Akademii Fotografii

Bydgoska Akademia Fotografii działająca przy Muzeum Fotografii ma za sobą 11 edycji. Ten szczególny kurs jest już trwale wpisany w bydgoskie tradycje edukacji fotograficznej i z pewnością jest rozpoznawalny w regionie. BAF to w zasadzie kurs mistrzowski, w którym słuchacze doskonalą się w budowaniu fotograficznych wypowiedzi pod okiem uznanych fotografów, czynnych artystów i członków związków twórczych. Sami słuchacze wywodzą się

z różnych środowisk, mają odmienne doświadczenia, a ich poziom umiejętności bywa bardzo różny, przynajmniej na etapie rozpoczynania kursu, dlatego istotną rolę spełnia też obok zajęć przewidzianych programem wzajemna wymiana doświadczeń. Szczególny charakter miała 11. edycja, której przebieg zakłócił wybuch pandemii, powodując wydłużenie cyklu edukacyjnego z roku do dwóch lat! Doświadczenia okresu izolacji nie pozostały bez wpływu na realizacje prac dyplomowych, co zaowocowało stworzeniem różnorodnych projektów będących istotną dokumentacją współczesnej rzeczywistości. Paradoksalnie też trudności w realizacji przewidzianych programem zajęć przyczyniły się do silniejszej niż zazwyczaj integracji, która z kolei zaowocowała dojrzałością wypowiedzi w realizacji fotografii. W ten sposób po raz kolejny obraz fotograficzny ujawnił swoją terapeutyczną moc. Obok fotografii będących wyrazem kunsztu dla tradycji fotografii modowej powstały obrazy będące rodzajem intymnego świadectwa spotkania z drugim człowiekiem lub też konfrontacji z własnymi lękami, ujawniające związki fotografii z psychologią. Marek Noniewicz

12.02.2022, zbiórka o godz. 10.00 na dworcu PKP Bydgoszcz Leśna

Kultura na świeżym. Wyprawy kobiece vol. 5. Wariacja na temat szlaku Jeremiego Przybory

Zapraszamy na lutową wyprawę kobiecą, tym razem na fordońskie górki. Ruszamy o godz. 10.00 przez Las Gdański, dochodzimy do Zam-

Zestaw łączy w sobie siedem historii skupionych wokół zagadnienia snu. Czasami jest on ich głównym tematem, czasami pretekstem do pokazania najmłodszym, jak ważna jest wyobraźnia. 13.02.2022, godz. 19.00, Miejskie Centrum Kultury w Bydgoszczy, bilety: przedsprzedaż – 15 zł, w dniu spektaklu – 20 zł

Ty mnie kochasz, a ja…

Czym jest miłość i jakie są jej smaki? Każdy potrzebuje bliskości, zrozumienia. Miłość to nie tylko kolacje przy świecach i okrywanie kocykiem w mroźny wieczór. To też kłótnie, milczące dni i stadium nieporozumień. Ostatecznie pięknie jest kochać i znaleźć osobę, z którą to życie można wspólnie eksplorować. Podczas spektaklu spróbujemy spotkać się z różnymi obliczami miłości. Zapraszamy na spektakl improwizowany! Będziemy tworzyły go na żywo, na waszych oczach. Bez scenariusza. Zainspirujemy się waszymi sugestiami. Nic dwa razy się nie zdarzy. Żadnej powtórki nie będzie. Czysta magia improwizacji! 18.02.2022, godz. 19.00, bilety: 15 zł w kasie MCK i na bilety24.pl

Klub Akademii Jazzu: J.J. Johnson Bohaterem kolejnej odsłony będzie jeden z najważniejszych puzonistów jazzowych –

luty 2022 |

| 43

J.J. Johnson. Jego osiągnięcia z lat 40. i 50. pokazały, że na puzonie suwakowym można grać w wirtuozerskim stylu. Mówiło się o nim, że zrobił dla puzonu to samo, co Charlie Parker dla saksofonu. Uznany za mistrza swojego instrumentu był także znakomitym kompozytorem i aranżerem. Od połowy lat 50. Johnson był odwiecznym faworytem w ankietach jazzowych, wygrywając tytuł Puzonisty Roku w magazynie „DownBeat” nawet w latach, w których nie był aktywny. W 1995 r. został wybrany do DownBeat Hall of Fame. Wystąpią: Bartek Halicki – puzon Alan Balcerowski – saksofon Dominik Haliniak – trąbka Michał Gozdek – fortepian Mateusz Krawczyk – perkusja Grzegorz Nadolny – kontrabas Nad całością będzie czuwał kontrabasista i wykładowca AMFN Grzegorz Nadolny, który przybliży publiczności postać tego znakomitego muzyka. 19.02.2022, sobota, bilety 60/70 zł dostępne będą online oraz w wersji kolekcjonerskiej trafią do kasy MCK

Punky Reggae Live – Bydgoszcz

13 niedz. 12.00 Małe Animocje: Sen – zestaw filmów, 64’, wiek 4+ (bilety 5 zł) 13.30 Król internetu 1 wt. 15.45 C’mon C’mon 18.15 KMF Mozaika 21.00 Wszystko poszło dobrze 2 śr. 13.15 Wszystko poszło dobrze 15.45 C’mon C’mon 18.00 Wszystko poszło dobrze 20.30 C’mon C’mon 3 czw. 15.45 Wszystko poszło dobrze 18.15 C’mon C’mon 20.30 Wszystko poszło dobrze 4 pt. 14.30 Wszystko poszło dobrze 17.00 Afrykamera: Przestańcie nas filmować 19.00 Afrykamera: Wielki Afrykański Błękit 20.45 Król internetu 5 sob. 11.45 Wszystko poszło dobrze

Zagrają: Kobranocka, Gutek, Farben Lehre + support

14.15 C’mon C’mon 16.30 Afrykamera: Syn 18.30 Król internetu 20.30 Afrykamera: Neptune Frost 6 niedz. 11.45 Król internetu 13.45 Wszystko poszło dobrze 16.15 Afrykamera: Moffie

Farben Lehre

18.30 Afrykamera: Pewnego razu w Ugandzie 20.30 Król internetu 7 pon. 16:15 C’mon C’mon 18.30 Król internetu 20.30 Wszystko poszło dobrze 8 wt. 18.15 KMF Mozaika 21.00 Król internetu 9 śr. 14.15 Król internetu 16.15 C’mon C’mon

Gutek

Tym razem na jednej scenie spotkają się trzy kapele, które łączą całe pokolenia starszych i młodszych słuchaczy, czyli tradycyjnie Farben Lehre, znany z poprzednich edycji Gutek oraz debiutująca na PRlive, zasłużona, toruńska formacja Kobranocka. Jednocześnie na każdym z koncertów w charakterze gościa-supportu wystąpi czwarty zaproszony zespół. Punky Reggae Live to unikalne wydarzenie koncertowe, trafiające w rozmaite gusta muzyczne, łączące pokolenia, które udowadnia, że muzyka to dziedzina, w której nie ma miejsca na nikomu niepotrzebne podziały, a wręcz przeciwnie – liczy się przede wszystkim pozytywny przekaz oraz szukanie tego, co nas łączy i skutecznie nakręca do dalszego działania! Więcej na: facebook.com/PUNKYREGGAElive.

44 |

| luty 2022

18.30 Król internetu 20.30 Wszystko poszło dobrze 10 czw. 15:45 Wszystko poszło dobrze 18.15 C’mon C’mon 20.30 Król internetu 11 pt. 13.45 Hazardzista 16.00 C’mon C’mon

15.15 Hazardzista 14 pon. 16.15 Walentynki: Paryż, 13. dzielnica – PRZEDPREMIEROWO 18.30 Walentynki: Piosenki o miłości – PRZEDPREMIEROWO 20.30 Walentynki: Matki równoległe – PRZEDPREMIEROWO 15 wt. 16.00 Król internetu 18.15 KMF Mozaika 20.45 Hazardzista 16 śr. 15.45 Hazardzista 18.00 Wszystko poszło dobrze 20.30 Hazardzista 17 czw. 16.15 Król internetu 18.15 Hazardzista 20.30 Wszystko poszło dobrze 20 niedz. 12.00 Matki równoległe 14.15 Art Beats: Gauguin na Tahiti. Raj utracony (bilety 25 zł) 16.00 Matki równoległe 18.15 W pętli ryzyka i fantazji 20.30 Matki równoległe 21 pon. 15.30 Matki równoległe 18.00 W pętli ryzyka i fantazji 20.30 Matki równoległe 22 wt. 18.15 KMF Mozaika 21.00 Matki równoległe 23 śr. 13.30 Matki równoległe 16.00 W pętli ryzyka i fantazji 18.00 Matki równoległe 20.30 W pętli ryzyka i fantazji 25 pt. 13.00 W pętli ryzyka i fantazji 15.30 Matki równoległe 18.00 W pętli ryzyka i fantazji 20.30 Boscy 27 niedz. 12.30 Boscy 15.00 Matki równoległe 17.30 Boscy 20.00 W pętli ryzyka i fantazji 28 pon. 15.30 W pętli ryzyka i fantazji

18.15 Hazardzista

18.00 Boscy

20.30 Wszystko poszło dobrze

20.30 Matki równoległe

Bilety na seanse regularnego repertuaru w cenie: 15 zł – normalny, 12 zł – ulgowy, 46 zł – grupowy (dla 4 osób). AfryKamera. Bilety na pojedyncze seanse: 15 zł – normalny, 12 zł – ulgowy, 46 zł – rodzinny (dla 4 osób); 70 zł – karnet na wszystkie 6 seansów. Bilety na walentynki: 15 zł – normalny, 12 zł – ulgowy, 20 zł – walentynkowy (dla 2 osób). Szczegóły seansów KMF Mozaika na stronie www.mozaika.org.pl

„Syn”, reż. Mehdi M. Barsaoui, Tunezja, Francja, Liban, Katar, 2019, 96’ Tunezja, 2011 rok. Meriem i Fares to nowoczesne, szczęśliwe małżeństwo, które spędza wakacje z 11-letnim synem Azizem w rodzinnych stronach. Podczas jazdy autem ich syn zostaje postrzelony przez rebeliantów islamskich i w tragicznym stanie trafia do szpitala. Wraz z rozwojem akcji okazuje się, że Aziz musi przejść przeszczep wątroby, Fares nie jest jego biologicznym ojcem, a prawo tunezyjskie jest niezwykle restrykcyjne w obliczu dramatu rodziców, którzy znaleźli się w sytuacji takiej jak bohaterowie.

„Neptune Frost”, reż. Saul Williams, Anisia Uzeyman, Rwanda, USA, 2021, 105’

W 1981 r. RPA rozpoczęła operację militarną na granicy z Angolą, aby bronić się przed rozprzestrzenianiem komunizmu oraz zachować panującą politykę apartheidu. Wszyscy biali chłopcy po ukończeniu 16. roku życia zostali wysłani na dwuletnią służbę wojskową, która miała nauczyć ich nienawiści do komunizmu, gejów i Afrykanów. Wśród nich znalazł się Nicholas, który w trakcie służby zaczyna odkrywać swoją tożsamość seksualną, tak sprzeczną z obowiązującymi normami.

BLOK „WIELKI AFRYKAŃSKI BŁĘKIT”: „Hluleka”, reż. Jamila Janna, RPA, 2021, 9’

„Pewnego razu w Ugandzie”, reż. Cathryne Czubeck, Hugo Perez, Uganda, USA, 2020, 92’

Jamila Janna oprowadza nas po najmniejszym chronionym rezerwacie morskim w RPA.

„Ocean”, reż. PJ Kotze, RPA ,2021, 36’ Dokument pokazuje niezwykłość oceanu rozciągającego się pomiędzy wschodnim a zachodnim wybrzeżem RPA oraz jego związek z człowiekiem.

Zupełnie wyjątkowe połączenie musicalu i filmu SF, stworzone w nurcie afrofuturyzmu. Z jednej strony, to opowieść o miłosnej relacji pomiędzy interpłciowym hakerem o imieniu Neptune i Matalusą, górnikiem z kopalni koltanu w bliżej niezidentyfikowanej czasowo miejscowości w Rwandzie, których więź prowadzi do zasiania ziarna rewolucji. Z drugiej strony, to bardzo mocny protest przeciwko neokolonializmowi i kapitalizmowi w różnych jego odsłonach.

„Phefumla – Oddychaj”, reż. Maishe Mosala, RPA, 2020, 26’ W krótkim metrażu poświęconym oceanowi podążamy za naukowcem z RPA, Loyiso Dunga, który postanawia przezwyciężyć strach i spełnić marzenie o nurkowaniu w głębokim oceanie.

„Przyjaciel żółwi”, reż. Abel Monteiro, Wyspy Zielonego Przylądka, 2019, 8’

„Moffie”, reż. Oliver Hermanus, RPA, Wielka Brytania, 2019, 103’

Didi to 30-letni chłopak mieszkający w niewielkiej wiosce São Pedro na wyspie Sao Vincente, który poprzez dbanie i dokarmianie żółwi nie tylko stworzył z nimi rodzaj więzi, ale także znalazł sposób na życie.

„Przestańcie nas filmować”, reż. Joris Postema, Niderlandy, 2020, 95’ W slumsach Wakaliga na obrzeżach Kampali znajduje się Wakaliwood, pierwsza firma produkująca filmy akcji w Ugandzie. Powołał ją do życia w 2005 r. Isaak Nabwana, który pełni w Wakaliwoodzie funkcję scenarzysty, reżysera, montażysty i producenta. Z uwagi na brak środków produkcje są niskobudżetowe, a wszystko tworzone jest w myśl zasady DIY. Gdy w 2012 r. do zespołu dołącza zafascynowany produkcjami tam powstającymi Alan Hofmanis z Nowego Jorku, dzięki jego działaniom o tym wyjątkowym miejscu zaczyna być głośno w różnych zakątkach na świecie. Cathryne Czubeck w swym dokumencie w znakomity sposób pokazała historię i fenomen Wakaliwoodu.

Goma to miasto w północno-wschodnim Kongu, graniczące z Rwandą, położone nad jeziorem Kiwu, w pobliżu wulkanu Nyiragongo i Parku Narodowego Wirunga. Od lat 90. było terenem konfliktów i wojen, na którym w szczytowym momencie stacjonowało blisko 250 międzynarodowych agencji humanitarnych i organizacji pomocowych.

luty 2022 |

| 45

„Matki równoległe”, reż. Pedro Almodóvar, Hiszpania, 2021, 120’

„Piosenki o miłości”, reż. Tomasz Habowski, Polska, 2022, 90’

Bohaterki filmu, Janis (Cruz) i Ana (Milena Smit), spotykają się na oddziale położniczym. Ta pierwsza jest dojrzałą kobietą, ta druga ledwie przestała być nastolatką. Obie są singielkami, obie czeka samodzielne macierzyństwo. Janis wie, że sobie poradzi, Ana jest pełna obaw. Wydaje się, że ich ścieżki ledwie się przetną, tymczasem więź, która je połączy, okaże się mocna jak pępowina. Jak to u Almodóvara bywa: zbieg okoliczności może stać się przeznaczeniem, a rodzina z wyboru tą, która zaoferuje bezwarunkową akceptację i miłość.

„C’mon C’mon”, reż. Mike Mills, USA, 2021, 110’ Phoenix wciela się w „C’mon C’mon” w nowojorskiego singla, uroczego, ciepłego dziennikarza, który przemierza Amerykę z mikrofonem, pytając dzieciaki i młodzież o ich życie, marzenia, supermoce i plany na przyszłość. Po drodze reporter odwiedza mieszkającą w Los Angeles siostrę (Gaby Hoffman), z którą nie rozmawiał od lat, a która teraz potrzebuje jego pomocy. Żeby wesprzeć ją w opiece nad dziewięcioletnim synkiem (Woody Norman), Johnny zabiera go ze sobą do Nowego Jorku. Wspólna podróż okaże się lekcją cierpliwości, odpowiedzialności i zwyczajnie: dorosłości, której dziennikarz dotąd unikał. Pozwoli mu także zrozumieć, że prawdziwe supermoce to te, którymi władają matki.

kim klubie komediowym razem ze swoim najlepszym przyjacielem (niekiedy kochankiem) Jake’em. Patrzy na ludzi w klubie i zastanawia się, co tak naprawdę ceni dzisiejsze społeczeństwo. Kiedy spotyka tajemniczego Linka, zaczyna filmować jego antykomercyjne wypowiedzi i umieszczać w sieci. Frankie, Jake i Link, trójka outsiderów, szybko stają się gwiazdami internetu. Wtedy rękę po zyski wyciąga menadżer klubu.

„Wszystko poszło dobrze”, reż. François Ozon, Francja, 2021, 110’

„Hazardzista”, reż. Paul Schrader, Chiny, USA, Wielka Brytania, 2022, 109’

Ona jest dziewczyną z bloku w małym mieście, on pochodzi z zamożnej, znanej warszawskiej rodziny. Ona kelneruje i śpiewa o tym, co jej w duszy gra, on marzy o wydaniu płyty, którą utarłby nosa sławnemu ojcu aktorowi. Poznają się, gdy ona obsługuje przyjęcie, na którym on się bawi. Połączy ich miłość do muzyki, rozdzielą ambicje i marzenia. Kruche uczucie, które rodzi się między nimi, cały czas wystawiane jest na próbę: ona wciąż przed nim ucieka, on potrafi łgać jak z nut. Czy dwa tak różne brzmienia mogą się zestroić? Ile razy w życiu możliwy jest bis?

Art Beats: „Gauguin na Tahiti. Raj utracony”, reż. Claudio Poli, 87’ Film opowiada o czasie, kiedy ten przedstawiciel postimpresjonizmu, jeden z najznakomitszych malarzy XX wieku, przebywał na Tahiti. Jego malarstwo nabrało wtedy monumentalnej prostoty. Artysta swym obrazom nadawał tytuły w języku miejscowym, podkreślając przez to ich odmienność od twórczości paryskiej; odbijała się w nich zmysłowa bujność przyrody i ludzi tropików, pochwała uduchowienia i szlachetnej pierwotności bytowania Maorysów.

„W pętli ryzyka i fantazji”, reż. Ryûsuke Hamaguchi, Japonia, 2022, 121’

Kiedy Emmanuèle przerywa pracę i podnosi słuchawkę telefonu, jeszcze nie wie, jak wiele zmieni on w jej życiu. Okazuje się, że 85-letni ojciec kobiety na skutek udaru w ciężkim stanie trafia do szpitala. Zaniepokojona bohaterka ma jednak nadzieję, że i tym razem mężczyzna wyjdzie z tego bez szwanku.

„Król Internetu”, reż. Gia Coppola, USA, 2022, 94’ Frankie pracuje jako barmanka w hollywoodz-

46 |

| luty 2022

William (Oscar Isaac) w pojedynkę podróżuje po Stanach, jeżdżąc od kasyna do kasyna. Nigdzie nie zatrzymuje się na dłużej, nie ujawnia swojej prawdziwej tożsamości i obsesyjnie dba o to, by pod żadnym pozorem nie zostawiać po sobie śladów. Ma wszystko pod kontrolą, do momentu, gdy w jednym z kasyn trafia na Cirka (Tye Sheridan), syna dawnego kolegi, z którym służył w armii. Chłopak zna nie tylko prawdziwe nazwisko Williama, ale też jego mroczną przeszłość. Gdy staje się jasne, że ich spotkanie nie jest przypadkowe, a Cirk chce, by William pomógł mu naprostować sprawy, które dotyczą ich obojga, mężczyzna zostaje zmuszony do podjęcia ryzykownej akcji.

„Paryż, 13. dzielnica”, reż. Jacques Audiard, Francja, 2022, 105’ Zachwycająca, stylowa love story, która biorąc na warsztat dynamikę współczesnych związków, podtrzymuje legendę Paryża jako stolicy miłości i seksu. Film, który znalazł się w konkursie głównym ostatniego festiwalu w Cannes, opuszcza jednak turystyczne szlaki, by przenieść się tam, gdzie naprawdę bije serce miasta…

Bohaterki wciąż powracają: do zakończonego romansu, błędu z przeszłości, miasteczka, w którym przeżyły pierwszą miłość. Ale to także podróż ku narastającemu poczuciu niesamowitości, bo film, który zaczyna się jak klasyczna obyczajowa historia, niespiesznie przesuwa się w stronę science fiction…

Romantyczny weekend w Zespole Pałacowo-Parkowym w Ostromecku: 11–14 lutego 2022 r.

Romantyczne atelier

Zespół Pałacowo-Parkowy w Ostromecku fot. Dariusz Gackowski

Wnętrza pałacowe w Ostromecku zachęcają nas do odkrywania ciekawej historii i przeżycia niezwykłej przygody. Wspólną wizytę w Pałacu warto upamiętnić za pomocą zdjęcia wykonanego w symbolicznym walentynkowym atelier – specjalnie zaaranżowanym miejscu przy zabytkowym pałacowym kominku. W wykonaniu fotografii pomoże zespół naszych pracowników.

Walentynkowe menu Kuchnia Pałacowa zaprasza na kulinarne świętowanie we wnętrzach Jadalni. Specjalnie skomponowane, walentynkowe menu zawiera potrawy przyrządzone z pasją i miłością do jedzenia. Przeżyj wyjątkowe chwile podczas romantycznego obiadu lub kolacji.

13.02.2022, niedziela, godz. 14.00, Pałac Nowy, liczba miejsc: 20, koszt: 25 zł, informacje: 785 250 182, zapisy: recepcja@palaceostromecko.pl

Pod skrzydłami Amora. Ścieżkami miłości i romansu – walentynkowe zwiedzanie

Zapraszamy do udziału w niecodziennym oprowadzaniu po Zespole Pałacowo-Parkowym w Ostromecku. W trakcie blisko godzinnego spaceru będziemy mieli okazję posłuchać romantycznych utworów wykonanych na fortepianach ze znanej ostromeckiej kolekcji, w Starej Kuchni poznamy kulinarne afrodyzjaki, a w historycznych wnętrzach pałacowych usłyszymy wiele romantycznych anegdot związanych m.in. z życiem właścicieli Ostromecka oraz dawnymi sposobami wyrażenia miłosnego afektu. Dla wszystkich uczestników przygotowano smakowitą niespodziankę.

luty 2022 |

| 47

Galeria Wspólna ul. Batorego 1/3

Tomasz Bukowski. Malarstwo Prezentowany cykl obrazów został zainspirowany szklarniami. Na początku powstał obraz w tradycyjnej formie prostokąta. Moją uwagę zwrócił rytm konstrukcji i światło. Następnie po wielu próbach doszedłem do aktualnie prezentowanej formy – domku-szklarni. Samo przedstawienie czy raczej struktura malarska sprawia, że do końca nie mamy pewności, czy jesteśmy na zewnątrz, czy wewnątrz oglądanego obiektu. Forma domku szklarni odsyła do strefy zamkniętej. Tomasz Bukowski

Tomasz Bukowski – urodził się w 1969 r. w Gnieźnie. Dyplom uzyskał w PWSSP w Poznaniu (obecnie Uniwersytet Artystyczny) w V Pracowni Malarstwa prof. Jana Świtki w 1995 r. Pracuje jako kierownik XVII Pracowni Rysunku UAP. Wystawiał w Bydgoszczy, Gnieźnie, Kaliszu, Lesznie, Łodzi, Poznaniu, Szczecinie.

48 |

| luty 2022