Profacility Magazine Nr 41 - Maart 2014 by Business Interactive Media (Bimedia)

Business Interactive Media bvba - Profacility magazine nr. 41 • Driemaandelijkse publicatie • maart - april 2014 • Nederlandstalige uitgave • 7,50 EUR • Afgiftekantoor Leuven Mail • P304098

Eﬃciency in buildings, workplace, facility and mobility management

Publiek-Private Samenwerking

FM-revolutie achter de gevangenismuren

Christine D’Hont, Chef van de gevangenisinstelling in Leuze

Zes leiders strijden voor de titel van Facility Manager van het jaar

Guy EECKHOUT, Barco

Ann TROCH, D.E Master Blenders 1753

Guy VANHOORDE, Stad Gent

Henk VINCENT, AZ Alma

Koen VERGAUWEN

Michel VAN DONGEN, USG People

2014 European Facility Management Conference

Early Bird rates until 28th March 2014: Register now!

4 – 6 June 2014 I Berlin, Germany 5 reasons to attend the EFMC 2014 in Berlin + Become part of the unique pan-European platform for FM professionals + Get insights from the business world and state of the art research + Visit spectacular buildings in Berlin + Establish new valuable business contacts at the exhibition

14 Wednesday, 4 June 20 Study Tours

tion rman Ministry for Educa Nordic Embassies • Ge ter Cen ny So d amer Platz an and Research • Potsd

+ Engage in interactive discussions with colleagues from Europe and beyond

Thursday, 5 June – Frida y, 6 June 2014 Conference and Exhibi tion at Andel’s Hotel Berlin

Wednesd ay, 4 June 2014 , 6.3 Welcome 0 p.m. Reception at Capitol Yard Golf

Lounge

.m. 4, 6.30 p June 201 5 erlin , y a e d Remis B Thurs ic s s la C t ner a Gala Din

Innovation Integration Vision

Meet some of the experts in the field

Partners:

Gerard Beelen Europol

Joerg Birkel Telefonica

Jeanie Chuo Deutsche Bank

Anatoly Guido Hardkop Beatrice Kroll Egoshkin Drees & Sommer Infineon Council of Europe

Local Host: Eckhart Morré Bilfinger HSG Facility Management

Martin Oor Van Gogh Museum

David Rademacher BMW Group

Marc Séguinot European Commission

www.efmc-conference.com

Johnny Voet Belgium Post

Erik Zimmer National Museums of Berlin

organized by:

Voorwoord Mobiliteitschaos, een gevreesde vijand

lexibiliteit is de vanzelfsprekende verwachting in het hedendaagse bedrijfsleven. Mobiliteit zou daar logischerwijze deel moeten van uitmaken, maar wordt in België alsmaar meer de gevreesde vijand van werknemer en werkgever.

Het verkeersinfarct is verontrustend nabij in de belangrijkste centra van ons land of is al dagelijkse realiteit in Brussel. Brussel, dat zo graag uitpakt als Europese hoofdstad, maar er tevens alles aan doet om alle mobiliteit te blokkeren, staat op de 9e plaats van Europa’s meest ‘verstopte’ steden en de tendens is stijgend. Vandaag al staan we in Brussel gemiddeld 34% stil. Tijdens de avondspits is dit zelfs 81,5%, waardoor een rit dus gemiddeld 1,81 keer zo lang duurt.(1) Daarnaast kampt België met een chronisch gebrek aan visie op ruimtelijke ordening, wat de verkeerschaos alleen maar in de hand werkt. Vroegere verbindingswegen tussen centra zijn vandaag woonstraten en winkelboulevards geworden. De grotere centra groeien in snel tempo naar elkaar toe – heel in het bijzonder Antwerpen, Mechelen, Leuven, Brussel en ook Aalst tot zelfs Gent – om ergens in een nog onduidelijke toekomst één echt grote stad te gaan vormen. Helaas acteren die centra nog steeds uitsluitend lokaal en denken bijgevolg al helemaal niet aan een werkzame overkoepelende mobiliteitsoplossing. De overheid heeft voor de dagelijkse verkeersellende altijd één pasklaar antwoord: de auto als grote schuldige aanwijzen! Dat er nog altijd geen werkbaar alternatief is, wordt verzwegen. Dat het de haven van Zeebrugge en ook Gent voor de wind gaat, dat de Antwerpse haven op de linker Scheldeoever uitbreidt, is voor de economie van ons land een opsteker, maar gaat gepaard met een enorme toename van het wegverkeer - niet van het autoverkeer, maar van hoofdzakelijk buitenlandse transportbedrijven die de ontscheepte of te verschepen goederen aan- en afvoeren. Dat de stiptheid op het Belgische spoorwegennet in 2013 een absoluut dieptepunt bereikte, kan moeilijk toegeschreven worden aan teveel auto’s op de weg. Over het ganse jaar scoorde de stiptheid – een relatief begrip, want een vertraging van hooguit 6 minuten geldt als ‘stipt’ – een bedroevende 85,6%, het slechtste resultaat van de voorbije vijftien jaar. Motiverend om de overstap te maken? In Japan wordt de vertraging van de Shinkansen per jaar gemeten in seconden! Dat de ingebruikname van het Brussels ‘Gewestelijk ExpressNet’ (GEN) minstens 10 jaar vertraging oploopt is evenmin de schuld van de auto… In Berlijn hadden ze een dergelijke mobiliteitsoplossing al in 1882 voor elkaar (sinds 1930 officieel S-Bahn genoemd). München bouwde n.a.v. de Olympische Spelen in 1972 naast een U- (metro) ook een S-Bahn, waarvan de frequentie van de treinen automatisch bijgestuurd wordt in functie tot de transportvraag. Zo rijden op de hoofdlijn vandaag tot 30 treinen per uur en worden dagelijks tot meer dan 800.000 reizigers mobiel gehouden! De Parijse RER, geopend in 1977, doet nog beter met meer dan 1 miljoen reizigers per dag. Openbaar vervoer dat als praktisch en efficiënt wordt ervaren, vereist een visie en stevige investeringen, maar toont zich dan ook werkzaam.

Eduard CODDé, Hoofdredacteur Profacility Magazine redactie@profacility.be

(1) Bron: TomTom’s Congestion Index

PROFACILITY MAGAZINE NR. 41 MAART 2014 3

De Profacility media zijn publicaties van

Uitgever: Business Interactive Media bvba Louisalaan, 475 -1050 Brussel Tel. +32(0)2 669 77 65 - Fax +32(0)2 626 37 17 info@bimedia.be - www.bimedia.be Directeur van de uitgave Didier VAN DEN EYNDE - dvandeneynde@bimedia.be ADVERTENTIE & MARKETING Business Development Didier VAN DEN EYNDE - dvandeneynde@profacility.be Key Account Manager Sigrid NAUWELAERTS - snauwelaerts@profacility.be Klantenrelatie - coördinatie productie advertorials Kim VERHEGGE - kverhegge@bimedia.be Advertentietarieven beschikbaar op www.profacility.be/advertising REDACTIE Hoofdredacteur Eduard CODDÉ - redactie@profacility.be Redacteurs Patrick Bartholomé, Benoît Dorthu, Tim Harrup, Kim Verhegge, Jean-Claude Verset Vertalers Michel BUCKINX, Annelies VERBIEST Fotografen Bernard DE KEYZER, Marc DETIFFE, Geoffrey FRITSCH,

FM OUTSOURCING I PUBLIEK-PRIVATE SAMENWERKING FM-revolutie achter de gevangenismuren

13 > 39

ZES LEIDERS STRIJDEN VOOR DE TITEL VAN FACILITY MANAGER VAN HET JAAR

Stuur ons uw persbericht naar redaction@profacility.be (FR) redactie@profacility.be (NL) PRODUCTIE Lay-out Kurt THYS - Str8 - www.str8.be Drukkerij Van der Poorten SA - www.vanderpoorten.be PARTNERSHIPS Profacility is mediapartner van

ABONNEMENTEN Formulaire d’abonnement sur www.profacility.be/abo contact : abo@profacility.be Editeur uitgever: Didier VAN DEN EYNDE, Louisalaan, 475 -1050 Brussel © Alle rechten voor overname van teksten, advertenties of illustraties voorbehouden en dat voor alle landen. Ontvangen documenten worden niet teruggezonden. Hun toezending sluit het akkoord van de auteur in voor vrije publicatie.

ADVERTENTIE INDEX

AREMIS ARTEXIS / REALTY ASSA ABLOY EFMC/ INFORMA EXHIBITIONS FACILICOM IFMA/ FACILITY AWARDS ISS MOZER NEDAP PAN-ALL PURO

11 42 35 2 56 27/39/49 19 51 35 50 23

4 PROFACILITY MAGAZINE NR. 41 MAART 2014

Guy EECKHOUT, Barco Facility & Maintenance Manager

Ann TROCH, D.E Master Blenders 1753 Facility Manager

Guy VANHOORDE, Stad Gent Departementshoofd Facility Management

Henk VINCENT, AZ Alma - Sijsele-Damme Directeur Facilitaire Diensten & Masterplan

Koen VERGAUWEN Facility, Real Estate & Energy Advisor

Michel VAN DONGEN, USG People Belgium Real Estate & Facility Manager

Inhoud

FM INTELLIGENCE Facility management op de Europese kaart zetten

REAL ESTATE I MARKET TRENDS Secundaire kantoormarkten de Gentse ‘dynamiek’ wakkert aan AGENDA

7 niet te missen FM & REAL ESTATE evenementen

→ 27/03 IFMA /Kluwer congres Dag van Facility Management Berchem, Antwerp Learning & Meeting Point (ALM)

WORKPLACE & SPACE MANAGEMENT I CASE STUDY Het nieuwe gebouw van Elia zet aan tot co-creatie

→ 01/04 27ème Facility Nights Brussel, Hotel de la Poste (Tour & Taxis) → 29/04 Facility Awards 2014 Erembodegem, SkylinE40 → 13-15/05 Realty Brussel, Tour & Taxis → 14/05 Interactief congres ‘FM in de zorg’ Berchem, Antwerp Learning & Meeting Point (ALM) → 21/05 Facility Topics Brussel, RSCA Anderlecht → 04-06/06 European Facility Management Conference 2014 Berlin, Andel’s Hotel

MOBILITY I CAR-SHARING Zen car : De proeftuin van mobiliteit ‘op maat’

Meer informatie en volledige agenda: www.profacility.be/agenda

PROFACILITY MAGAZINE NR. 41 MAART 2014 5

FM I outsourcing I Publiek-Private samenwerking I

FM-revolutie achter de gevangen is Op relatief korte tijd worden - verspreid over Vlaanderen en Wallonië - vier gloednieuwe

gevangenisinstellingen in gebruik genomen. Voor FOD Justitie zijn ze niet alleen de referentie voor toekomstige projecten, ze staan tevens voor een totaal nieuwe aanpak voor

wat de financiering betreft en ook op het vlak van facility management is er ronduit sprake van een revolutie. Christine D’Hont, Chef van de Instelling in Leuze (Henegouwen), was zo vriendelijk voor ons de sluier te lichten van de normaal strikt gesloten gevangeniswereld.

en aantal jaren geleden besliste FOD Justitie tot de bouw van een aantal nieuwe gevangenissen, niets te vroeg overigens, want heel wat Belgische gevangenissen hebben er al een flinke diensttijd opzitten. Het nieuwbouwoffensief kadert in de uitvoering van het regeerakkoord van de federale regering die het masterplan 2008 - 2012 - 2016 goedkeurde voor een meer humane gevangenisinfrastructuur. Het masterplan, dat het overbevolkingsprobleem in onze Belgische gevangenissen wil oplossen, voorziet o.a. in de bouw van 7 nieuwe instellingen om tegemoet te komen aan de grotere behoeften, evenals de bouw van 6 nieuwe instellingen ter vervanging van de sterk verouderde infrastructuur. De eerste 7 zullen tevens de nodige buffercapaciteit bieden, nodig om verouderde instellingen te kunnen renoveren. De Regie der Gebouwen treedt op als bouwheer. Om de hoge, maar meer dan noodzakelijke kosten verbonden aan de nieuwbouwprojecten draaglijk te maken, werd uitgekeken naar partners om een Publiek-Private-Samenwerking (PPS) te kunnen opstarten. Deze keuze betekende voor de FOD Justitie het inslaan van een totaal nieuwe weg, om aldus beter aan te sluiten bij de algemene trend in de publieke sector. De nieuwe gevangenisinstellingen zijn Marche-en-Famenne, Leuze en Beveren. Voor Dendermonde staat een identiek

programma op stapel, maar hier is vertraging opgetreden. Christine D’Hont, die het meer dan een eeuw oude gevangenisgebouw van Vorst ruilt voor de nieuwbouw in Leuze: “De Regie der Gebouwen en de FOD Justitie organiseerden een wedstrijd waarvoor consortia bestaande uit studiebureaus, aannemers, financiers en onderhoudsfirma’s zich konden kandidaat stellen. Het lastenboek was voor alle instellingen identiek. Wat Leuze betreft dienden twaalf consortia hun kandidatuur in. Voor elk nieuwbouwproject is uiteindelijk een ander consortium samengesteld. De vernieuwende PPS-aanpak voor de nieuwbouw van de instellingen in Beveren, Marche-enFamenne en Leuze-en-Hainaut leverde de Regie der Gebouwen de PPS Award 2013 op”. De Publiek-Private-Samenwerking heeft een contractduur van 25 jaar. Al die tijd betaalt de Regie der Gebouwen een ‘beschikbaarheidsvergoeding’ aan het consortium. Dat sluit in dat de privépartner instaat voor de bouwkosten (incl. BTW), de financiering en het onderhoud van het project. Na afloop van de contractduur wordt de Belgische Staat eigenaar van het gebouw. Ommezwaai Het PPS-consortium hanteert de DBFM-formule (Design, Build, Finance en Maintenance). “Maintenance staat hier voor meerjarenonder-

Samenstelling DBFM-team • Design: Assar Architects, Storimans Wijffels Architecten, DDS&Partners Architects, Arch & Teco, Spie, JNC, Aries Consultants • Build: Cordeel (zetel Temse), Willemen, Socotec, Pirnay, Bopro, Vega Projects International, Progroup, Venac • Eindverantwoordelijke Finance & Maintenance vanaf de afwerking van de gebouwen: Cofinimmo • Maintenance, soft en hard services, facility management en monitoring: Facilicom Facility Solutions met haar zusterbedrijven Prorest Catering en Gom Cleaning, en Dalkia

6 PROFACILITY MAGAZINE NR. 41 maart 2014

n ismuren houd, technisch onderhoud, catering, schoonmaak, linnen (wasserij), de groenverzorging voor de 14 hectaren tellende site, het onderhoud van de gebouwen en het bijhorend facility management en monitoring van alle services” verduidelijkt Christine D’Hont. “Het onderhoud van de gebouwen betekent dat de werking van de gebouwen moet verzekerd zijn, evenals de installaties voor safety & security. De eigenlijke beveiliging is de taak voor onze eigen mensen, het is tenslotte hun corebusiness!”.

De samenwerking met gedetineerden vergt inleving van de medewerkers bij de contractant

Arbeidsintensief De werkingssituatie die voor de nieuw gebouwde gevangenissen van Marche-en-Famenne, Leuze en Beveren wordt gehanteerd vertrekt vanuit een gedetailleerd lastenboek. Dit bepaalt alle vaste afspraken en de daaraan verbonden SLA’s. “De contractant weet voor elke taak wat er te doen is, wat de verwachtingen zijn en binnen welke tijdslimiet er moet gehandeld worden” licht Christine D’Hont toe. Dat is een hele uitdaging ook voor ons, omdat we al die gedefinieerde services moeten monitoren. Dat maakt ons beroep anders, moderner en ook technischer”. ‘Technischer’ slaat zeker ook op de uitrusting van de cellen. Zo zullen gedetineerden in Leuze vanuit hun cel kunnen telefoneren en gebruik maken van intranet-services (vb. opvragen dossier). Uiteraard zit dit alles gekoppeld aan een ‘controlled access’beheer.

Dat is grondig verschillend met de traditionele situatie binnen het gevangeniswezen waarmee Christine D’Hont goed vertrouwd is: “De eigen medewerkers, cipiers en anderen, verzekerden zo goed en zo kwaad als het ging het kleine onderhoud. Het was zo goed mogelijk behelpen. De grotere noodzakelijke werken moesten altijd aangevraagd worden bij de Regie der Gebouwen. De gevangenisinstelling zelf beschikte niet over een werkingsbudget en de beslissingsbevoegdheid om dit soort werken uit te besteden. Er was echt nood aan professionalisering. Er is echter beperkt tot weinig intern potentieel om dit aan te pakken, waardoor de keuze voor een PPS-partner en de DBFM-formule de meest aangewezen oplossing bood”.

Christine D’Hont, Chef van de Instelling in Leuze en Hainaut

PROFACILITY MAGAZINE NR. 41 maart 2014 7

FM I outsourcing I Publiek-Private samenwerking I

Bij de organisatie en schikking van de ruimten en functies zijn de voorziene tijden voor bewegingen uiterst kritiekgevoelig bij de cipiers. Zo is er bijvoorbeeld de beweging tussen cel en refter of de open ruimte voor de wandeling. Bij elke beweging kan onrust ontstaan indien niet goed doordacht.

Het eigen personeelsbestand bestaat uit 265 medewerkers, waarvan twee derde afkomstig uit een viertal andere gevangenissen. Specifiek aan het gevangeniswezen is dat een functie viervoudig moet ingevuld worden om de 7/7 en 24/24 permanentie te kunnen verzekeren. Voor Leuze betekent dat alleen al 220 cipiers! “Het menselijk contact tussen gedetineerde en cipiers is primair voor de beveiliging binnen een gevangenisinstelling” verduidelijkt Christine D’Hont. “Het over-automatiseren van de gevangeniswerking is daarom af te raden”. De instelling van Marche-en-Famenne is iets meer dan een half jaar voor Leuze in dienst genomen. Uiteraard zijn er uitwisselingen van de eerste ervaringen met de nieuwe werkingssituatie. “Het blijkt allemaal te werken zoals verwacht” getuigt

Gevangenisinstelling Leuze • Bouwheer: Regie der Gebouwen • Gebruiker: FOD Justitie • PPS-consortium: FPR Leuze (Cordeel, Cofinimmo, Willemen) • Aanvang studie: 2010 • Aanvang werken: 2012 • Bouwtijd: 18 maanden • Total oppervlakte: 28.500 m² • Bouwtechniek: hoofdzakelijk semi- prefabelementen uit gewapend beton • Bouwbudget: 63 miljoen euro • Oplevering gebouw: 26/04/2014 • Ingebruikname: 1/07/2014 • Basiscapaciteit: 312 gedetineerden, met flexibiliteit voor +15% bezetting.

8 PROFACILITY MAGAZINE NR. 41 maart 2014

Christine D’Hont. “Dat sluit niet uit dat er vooraf kritiek was vanuit de medewerkers die voor onderbezetting vreesden, omdat ze niet vertrouwd waren met de services van een onderhoudscontractant”. Een eigen bedrijfscultuur implementeren De gevangenis van Leuze zal gedurende de maanden mei en juni ‘opstarten’, om klaar te zijn voor de aankomst van de gedetineerden begin juli. Dat betekent het aanleren en grondig testen van de omgang met uitrusting, materiaal en procedures. “Eén van de kritiekgevoelige punten bij de cipiers zijn de voorziene tijden voor bewegingen” licht Christine D’Hont toe. “Het gaat bijvoorbeeld om de beweging tussen cel en refter. Daar kan onrust ontstaan indien niet goed doordacht”. De eigen medewerkers moeten zich ook inleven in de nieuwe werkingssituatie, in het bijzonder het omgaan met andere mensen. Het gaat om een aantal lokale mensen, medewerkers van de FOD Justitie en een 30-tal mensen van de contractant voor het onderhoudsluik, in dit geval Facilicom. In het oude systeem deden de gedetineerden het werk onder toezicht van de cipiers. De nieuwe werksituatie integreert voor een aantal taken (catering, de wasserij) de gedetineerden bij de onderhoudscontractant. Christine D’Hont: “De contractant moet de gedetineerden opleiden en voorbereiden voor een terugkeer in de normale maatschappij. Dat vereist van hen ook een hele aanpassing voor wat het omgaan met gedetineerden betreft”. De ingebruikname van een gloednieuwe gevangenis is een unieke gebeurtenis, dat slechts weinig

medewerkers in hun carrière mogen beleven. “Helemaal van niets mogen beginnen is het ideale moment om een eigen, nieuwe bedrijfscultuur te laten ontkiemen” klinkt het enthousiast bij Christine D’Hont. “We zullen de medewerkers informeren over de kosten die verbonden zijn aan de bouw van dit complex en meer nog aan de herstelkosten voor schade als gevolg van vandalisme. Hen sensibiliseren voor de waarde van deze nieuwe werkomgeving zien we als een belangrijke preventiemaatregel om een verhoogde waakzaamheid aan de dag te leggen tegenover vandalisme door gedetineerden”.

Hoe erkennen zij een noodsituatie en hoe reageren ze daarop? Wat zijn de risico’s en wat is het belang om alle voorvallen consequent te melden? Gedurende de opstartfase zijn er maandelijks meetings met als doel de samenwerking te versterken en de communicatie te optimaliseren. De DBFM-formule die nu haar intrede doet bij de FOD Justitie biedt nog heel wat potentieel tot verbetering. Christine D’Hont: “Momenteel valt op dat de verschillende componenten gewoon opeenvolgend aan bod komen, maar er weinig of

De formule van een Publiek-Private-Samenwerking (PPS) werd weerhouden voor de bouw van nieuwe gevangenissen. De contractduur van de PPS loopt over 25 jaar, gedurende dewelke de Regie der Gebouwen een ‘beschikbaarheidsvergoeding’ betaalt aan het consortium van privébedrijven. De schoonmaak van de cellen gebeurt door de gedetineerden zelf. Als Chef van de Instelling overweegt Christine D’Hont dezelfde SLA’s op te leggen als deze gehanteerd voor de Facilicommedewerkers die de schoonmaak van de gemeenschappelijke en publieke delen verzorgen. Partnership versterken Het contract heeft een looptijd van 25 jaar en het maintenance-gedeelte is alle vijf jaar vernieuwbaar. De basisregels staan in het lastenboek en de SLA’s zijn duidelijk gedefinieerd. Christine D’Hont: “Vanzelfsprekend zijn er regelmatig ontmoetingen met de mensen van Facilicom. Het is belangrijk waar nodig de procedures bij te sturen en permanent van elkaar te leren. Algemeen wordt ook verwacht dat een inlooptijd van twee tot drie jaar nodig zal zijn voor alle partijen om de nieuwe werkingssituatie optimaal te laten functioneren”. De samenwerking met gedetineerden vergt inleving van de medewerkers bij de contractant.

geen onderlinge beïnvloeding is geweest. Het eindresultaat kan beslist nog beter door het gebruik van bij de ontwerpfase te integreren. Zo is het tot een minimum beperken van de bewegingen voor de gedetineerden binnen een gevangenis cruciaal voor de veiligheid. Het ontwerp kan daar veel toe bijdragen”. Voor Brussel is op 24 december 2013 een bouwaanvraag ingediend voor de bouw van een nieuwe gevangenis met capaciteit voor 1200 gedetineerden, de grootste van ons land, die de oude instellingen van Vorst, Sint-Gillis en Berkendael moet vervangen. Locatie voor de instelling die een mannen-, vrouwen- en jeugdgevangenis omvat, is Haren. Ook hier is een PPS-partner geselecteerd - het Cafasso Consortium - die de DBFM-formule hanteert op basis van hetzelfde lastenboek dat voor Marche-en-Famenne, Leuze en Beveren werd uitgeschreven. Eduard Coddé n

Het lastenboek voor de nieuwbouwgevangenis stelde een zo energiezuinig mogelijke constructie voorop, met een streven naar energieneutraliteit. Duurzaam bouwen kreeg alle aandacht onder de vorm van: • de materiaalkeuze op basis van de ‘Green Guide to Specification’ (www.bre.co.uk ) • het gebruik van duurzaam en efficiënt isolatiemateriaal • het toepassen van een warmtekrachtkoppeling • een plan voor afvalbeheer op de site • een duurzaam beheerplan met focus op energie • duurzaam watergebruik • duurzame toelevering • de aanleg van rietvelden (ca. 1.000 m²) voor afvalwaterzuivering • het installeren van zonnepanelen • het aanleggen van groene wandelingen voor de gedetineerden

Duurzaam bouwen

PROFACILITY MAGAZINE NR. 41 maart 2014 9

FM INTELLIGENCE

ECFM zet facility man a op de Europese kaart Facility management staat voor grote Europese uitdaging. Het ‘European Center for Facility

Management’ is een nieuwe vakvereniging voor Facility Management die een brug wil slaan tussen het vakgebied en de Europese Instellingen. Norman Rose brengt als Secretary General 25 jaar ervaring mee en zal alles in het werk stellen om facility management op het beleidsniveau maximaal bekendheid te geven.

CFM participeert sinds juni 2013 in de ‘High level group for business services’. Deze groep van academici, experten en zakenmensen die rechtstreeks aan de Europese commissie rapporteert, heeft als doelstelling aanbevelingen te doen om de eenmaking van de Europese markt voor diensten te bevorderen. Bedoeling is om van Europa één uniforme markt te maken zoals dat al lang het geval is voor de Verenigde Staten. Deze doelstelling vereist het uniformiseren van de verwachtingen en terzake geldende regelgeving.

Norman Rose, Secretary General van Het European Center for Facility Management “Facility management werd lange tijd als ‘low-tech’ beschouwd, maar wordt heel snel ‘high-tech’ nu het moet beantwoorden aan steeds strengere en complexere normen en wetten. Facility management moet zijn imago oppoetsen en opwaarderen, zichzelf beter aan de buitenwereld verkopen”.

Facility management past ook voor de volle 100% in het kader dat door de ‘High level group for business services’ is bepaald. Facility management vertegenwoordigt 6% van het BNP in Europa. Toch zijn business services nog maar recent geïntegreerd, terwijl 75% van de Europese banen al betrekking hebben op business services. “Business services worden de komende vijf jaar nog veel belangrijker” aldus Norman Rose. “Traditionele functies als deze van ingenieur worden opgenomen in business services als studiebureaus. Tot nog toe waren business services zeer nationaal gericht, maar dat zal snel veranderen. Globalisering staat voor de deur, gedreven door multinationals die business services op internationale schaal verwachten, met paneuropese contracten”. Norman Rose citeert als voorbeeld autoproducent Renault / Dacia, die in 84 landen actief is, terwijl er geen enkele service provider hierop kan inspelen en de klant toch een one-stop-shopping nastreeft.

Facility management samengevat in één unieke norm Jos Duchamps, President ECFM, maakt deel uit van de werkgroep ‘instruments for business services’. Deze werkgroep in de schoot van de High Level Group (HLG) buigt zich o.a. over hoe standaarden en normen de eengemaakte markt kunnen bevorderen en dus de diensten economie kunnen versterken. “De markt internationaliseren moet het over de grenzen heen handelen gemakkelijker maken en stimuleren” verduidelijkt hij, “Waar leveranciers van diensten zich tot nog toe haast uitsluitend richten op één enkele lokale markt, is er een evolutie nodig naar een internationale markt die zich als één enkele markt gedraagt”. Jos Duchamps argumenteert graag het grote belang van de EN15221 standaard voor de beoogde evolutie: “Met EN15221 beschikken we als een van de weinige vakgebieden over een internationale officiële norm die alles vastlegt wat met facility management 10 PROFACILITY MAGAZINE NR. 41 MAART 2014

n agement t te maken heeft. Alle definities, tools om te benchmarken en te vergelijken zijn er in opgenomen”. Grenzen vervagen De Europese economie en meer uitgesproken nog de WestEuropese economie, evolueert snel van een productgeoriënteerde economie naar een service-economie. Vandaag is er al een zeer grote tewerkstelling in de service-economie. In de periode 1999 tot 2009 werd een groei met +2,38% opgetekend voor wat ‘business services’ betreft, terwijl de groei voor totale Europese economie slechts +1,1% bedroeg(1). Het ECFM wil met leveranciers die al cross border actief zijn en bijgevolg al ervaring hebben opgedaan met internationaal werken, Facility Management verbinden met de Europese instellingen.

Facility management vertegenwoordigt 6% van het BNP in Europa

“

Jos Duchamps: “Vandaag zijn amper 20% van de geleverde business services binnen Europa cross border activiteiten. De reden waarom er zo weinig internationaal gehandeld wordt op het vlak van business services is het gevolg van een aantal barrières, zoals de administratieve bureaucratie die moet overwonnen worden, de doorgaans sterk verschillende wetgeving, communicatieproblemen…”. Facility management wordt ‘high-tech’ ECFM is er rotsvast van overtuigd dat de wereld van het facility management zal internationaliseren en zijn plaats moet krijgen op Europese schaal. ECFM treedt op als raadgever in de ‘High level group for business services’ om een eengemaakte markt te helpen vergroten. “Technologie is daarvoor de drijvende kracht” verzekert Jos Duchamps. “Business services kunnen innovatie stimuleren, zoals bv. het promoten van Building Information Modeling (BIM) in de bouwsector”. Norman Rose gaat verder: “Facility management werd lange tijd als ‘low-tech’ beschouwd, maar wordt heel snel ‘high-tech’ nu het moet beantwoorden aan steeds strengere en complexere normen en wetten. Er zijn dan ook beter opgeleide en meer gekwalificeerde mensen nodig. Facility management moet zijn imago oppoetsen en opwaarderen, zichzelf beter aan de buitenwereld verkopen”. Om dat alles in beweging te brengen is er nood aan managers, veeleer dan aan uitvoerende professionals. Daarnaast is er ook nood aan informatie, in casu meetgegevens en benchmarkgegevens.

OCCUPANCY

SPACE

ENERGY

Berustend op meer dan 20 jaar ervaring in het beheer van de werkomgeving en het bedrijfsvastgoed, heeft AREMIS voor grote ondernemingen uit de tertiaire sector de O x S x E strategie ontwikkeld. De gecombineerde optimalisatie van deze 3 parameters (Occupancy-Space-Energy) resulteren in:

-30% een besparing zonder negatieve sociale impact op de VASTGOED EN FACILITAIRE KOSTEN van gemiddeld 30% (hetgeen overeenkomt met 5 tot 10% van de betrokken loonkosten)

-70% een vermindering van de ECOLOGISCHE VOETAFDRUK met maar liefst 70%

een dynamisering van de onderneming, door het creëren van meer FLEXIBILITEIT en EFFICIËNTIE Ontdek hoe onze experts en/of oplossingen u kunnen helpen. Charles Schallerlaan 54 – 1160 Brussel Tel. +32 2 775 95 12 – info@aremis.com www.aremis.com

www.ec-fm.eu Eduard Coddé n (1) bron: Europese Commissie

b e l g i u m – f r a n PROFACILITY c e – l u x MAGAZINE e m b o u r NR. g –41 sMAART w i t z e2014 r l a11 nd

FM I NEWS I

Outsourcing van catering voor collectiviteiten Zo’n 5 miljoen maaltijden in Mechelen bereid Compass Group start in april de bouw van een nieuw assemblagecentrum aan de Oude Baan in Mechelen, wat gepaard gaat met een investering van 5,7 miljoen euro en 40 arbeidsplaatsen zal creëren. Het assemblagecentrum dat in april 2015 voltooid moet zijn, zal jaarlijks ongeveer 5 miljoen maaltijden bereiden voor distributie op de Benelux-markt en Noord-Frankrijk. De nieuwe site in Mechelen is van hetzelfde type als de assemblageeenheden die Compass Group al sinds 2010 in gebruik heeft in landen als Canada, het Verenigd Koninkrijk, Zweden en Australië.

Gedecentraliseerde productie

Compass Group kiest naast de klassieke restaurantformule, waar maaltijden ter plaatse worden bereid, voor het assemblagemodel. De ingebruikname van de site zal gepaard gaan met de introductie van de modernste kooktechniek op de wereldwijde cateringmarkt en een gepatenteerd nieuwe verpakkingstechniek voor maaltijden en maaltijdcomponenten. De vers bereide maaltijden, zonder toevoeging van bewaar-, kleur- of smaakstoffen, worden onder een folie met één of meer gesofisticeerde ventielkleppen verpakt voor transport naar de lokale keukens bij de klanten. Maximaal 20 minuten voor gebruik worden ze in een speciaal daartoe aangepaste oven gegaard. De ventielkleppen in de folies controleren door het vrijlaten van stoom de juiste druk in de verpakking. De gerechten zijn bijzonder snel klaar (4 tot 8 minuten) en behouden hun natuurlijke voedingsnutriënten en smaak.

Duurzame ontwikkeling

In het kader van haar duurzaamheidsfilosofie engageert de Compass Group zich de ingrediënten om de maaltijden lokaal aan te kopen op de markten waarop het actief is. Het betonnen gebouw van dit nieuw assemblagecentrum wordt uitgerust met zonnepanelen en een warmtekrachtkoppeling (WKK) die elektriciteit opwekt uit aardgas. Door te kiezen voor stoomtechniek wordt een energiebesparing van 35% tot 45% gerealiseerd t.o.v. het gemiddelde bij andere cateraars. Compass Group is cateringpartner in bedrijven (Eurest), de gezondheidszorg (Medirest) en het onderwijs (Scolarest) en daarmee een van de belangrijkste spelers op de Belgische foodservice markt. Bijna 2000 werknemers staan in voor meer dan 140 000 maaltijden/dag in meer dan 360 uitbatingen. “Onze klanten willen kwaliteitsvolle maaltijden maar tevens besparen op de kosten. Voor sommige categorieën klanten was en blijft het klassieke restaurant de beste oplossing. De anderen beschikken met het assemblagemodel over een alternatief waarvan onze uitgebreide studies aantonen dat het de meest rendabele oplossing is” argumenteert Jo Huyghebaert, Commercieel Directeur van Compass Group België.

www.profacility.be/mag Download en blader door de vorige edities van Profacility Magazine 12 PROFACILITY MAGAZINE NR. 41 maart 2014

Wie wordt Facility Manager van het jaar ?

Guy EECKHOUT, Barco Facility & Maintenance Manager

Ann TROCH, D.E Master Blenders 1753 Facility Manager

Guy VANHOORDE, Stad Gent Departementshoofd Facility Management

Henk VINCENT, AZ Alma - Sijsele-Damme Directeur van de facilitaire diensten & Masterplan

Koen VERGAUWEN Facility, Real Estate & Energy Advisor

Michel VAN DONGEN, USG People Belgium Real Estate & Facility Manager

Ontdek de interviews van de genomineerden!

→→

De jury garandeert neutraliteit in de verkiezing VOORZITTER

VAKVERENIGINGEN

Gert POTOMS

Frank GEETS

Yves BERTHOLOME

André SCHIPPERS

Arlette VERLEYEN

Ghislain VANFRAECHEM

Hilde DERMEZ

Vlaamse Overheid, Agentschap voor Facilitair Management Adjunct Directeur Generaal

VIB (Vereniging voor Inkoop en Bedrijfslogistiek) Ondervoorzitter Vlaamse Overheid, Agentschap voor Facilitair Management Administrateur-generaal

IFMA (International Facility Management Association) Ondervoorzitter Employee Facilities Lead Manager - Belgacom

HFDV (Hoofden Facilitaire Dienst van Verzorgingstinstellingen) Penningmeester

Wim VANCAUWENBERGHE BEMAS (Belgian Maintenance Association) Manager

FACILITY MANAGERS

Frank DECKMYN AZ Jan Portaels Facilitair Directeur

UZ Brussel Directeur Facilitaire Diensten Facility Manager of the year 2012

Ernst & Young Facility Director

ACADEMISCHE WERELD

Alain DELAHAUT

Haute Ecole Province de Liège Coördinator Opleiding Facility Management

Cliff MOSTIEN

KaHo St Lieven Coördinator Opleiding Facility Management

14 PROFACILITY MAGAZINE NR. 41 MAART 2014

Federale Overheidsdienst Sociale Zekerheid Directeur Facilitaire Diensten

VAKPERS

Germain VERBEEMEN Erasmus Hogeschool Brussel Coördinator Opleiding Strategisch Facility Management

Alex COENE

Roularta Media Group Netmanager Kanaal Z en Canal Z

Didier VAN DEN EYNDE

Business Interactive Media / Profacility Managing Director

Erkenning voor uitmuntendheid in Facility Management Meer bekendheid geven aan Facility Management in België, maar ook het beroep en zijn best practices in de kijker plaatsen, zijn de doelstellingen die IFMA wil realiseren met

de organisatie van de Facility Awards. Dit jaar zal de prijs ‘Facility Manager van het jaar’ voor de tweede maal uitgereikt worden. Deze verkiezing vindt om de twee jaar plaats, in afwisseling met de nominatie van het ‘Facility Management Project of the Year’.

e prijs IFMA ‘Facility Manager of the Year’ wordt toegekend aan een man of vrouw die door zijn of haar manier van denken, visie, engagement en inspanningen bijgedragen heeft tot het succes van de onderneming of organisatie waarvoor hij of zij werkt. Op die manier heeft hij of zij eveneens het beroep van Facility Manager bekendheid en erkenning bijgebracht en bijgedragen tot de professionalisering ervan. In 2012 werd Arlette Verleyen, Directrice Facilitaire Diensten in het Universitair Ziekenhuis van Brussel, als eerste ‘Facility Manager van het Jaar’ verkozen. Voor deze tweede editie, werden op basis van de nominaties van het publiek zes finalisten verkozen door de 14 leden van de vakjury, afkomstig uit alle deelgebieden van facility management. De zes genomineerden voor de verkiezing zullen uitgenodigd worden voor een voorstelling en gesprek in aanwezigheid van alle juryleden. Na dit gesprek met de genomineerden, maar ook op basis van een reportage die de carrière en persoonlijkheid van elke finalist belicht, zal de jury de winnaar selecteren. Criteria voor de keuze van de laureaat Zes essentiële criteria worden door de jury in acht genomen voor de uiteindelijke selectie van de Facility Manager van het Jaar: • zijn visie en missie rond het facilitaire beheer van het bedrijf/de organisatie. • zijn invloed en bijdrage op vlak van (strategisch) bedrijfsmanagement. • innovatie. • zijn sociaal en maatschappelijk engagement. • zijn bijdrage tot de professionalisering van het beroep van Facility Manager. • zijn managementtechnieken.

die in dit magazine gepubliceerd worden. We nodigen u uit om deel te nemen aan deze verkiezing door online te stemmen voor de kandidaat van uw keuze op www.facility-awards.be/het-publiekstemt. Iedereen mag één keer stemmen. Er zal online gestemd kunnen worden van 25 februari 2014 tot en met 22 april 2014. Het finale resultaat van de verkiezing zal door de publieksstemming (30% van de stemmen) en de stemming van de jury (70% van de stemmen) bepaald worden. Feestelijke prijsuitreiking Op 29 april 2014 zal de titel ‘Facility Manager van het Jaar’ toegekend worden tijdens de prijsuitreiking in de gloednieuwe SkylinE40 te Aalst. De presentatie van deze plechtigheid is toevertrouwd aan de charismatische Christophe Deborsu, die zowel in Vlaanderen als in Wallonië gekend en geliefd is. Tot de prijsuitreiking blijven de resultaten van de stemmen van het publiek en van de jury geheim. De winnaar zal tijdens deze feestelijke avond bekend gemaakt worden, en de jury zal de keuze toelichten.

Best FM Thesis De finalisten van de Facility Manager of the Year verkiezing zullen niet als enige in de schijnwerpers gezet worden tijdens de prijsuitreiking van de IFMA Facility Awards 2014. IFMA en de Hogescholen zullen bovendien de laureaten van de ‘Best FM Thesis’ bekendmaken. Deze prijzen belonen studenten voor de kwaliteit en originaliteit van hun eindwerk. De laureaten worden gekozen door de pedagogische comités van de postgraduaatopleidingen Facility Management: één laureaat voor de opleiding aan de Kaho St Lieven, één voor de opleiding aan de Haute Ecole de la Stemming door het publiek Province de Liège en een derde laureaat voor de Het publiek zal uitgebreid kennismaken met de zes Erasmushogeschool Brussel. genomineerde Facility Managers via de reportages Kim VERHEGGE n PROFACILITY MAGAZINE NR. 41 MAART 2014 15

GENOMINEERDE GUY EECKHOUT

Facility management, maatwerk waarbij de inte r Voor Guy Eeckhout is facility management maatwerk voor elke gebruikersgroep binnen

de onderneming. Ervaring is belangrijk, maar inleving en flexibiliteit zijn dat evenzeer. Hij

is ervan overtuigd dat er nog veel werk voor de boeg ligt voor facility management: “Als discipline moeten we ons meer zichtbaar maken, door met goede oplossingen naar buiten te komen”.

uy Eeckhout begon zijn loopbaan in 1984 als ‘proces & equipment’-engineer, wat de verantwoordelijkheid voor het onderhoud van de productieapparaten omvatte. De link naar de nutsvoorzieningen waaraan deze apparaten gekoppeld zitten, de gebouwen en de infrastructuur zoals clean rooms waarin ze geplaatst werden, wakkerden zijn interesse voor facility management aan. Hij werd preventieadviseur en milieucoördinator, een functie die hem nog meer onderdompelde in de wereld van het facility management. In maart 2001 nam Guy Eeckhout zijn eerste volwaardige facilitaire functie op als Manager Corporate Real Estate & General Services Benelux bij Alcatel Bell. Zijn eerder opgedane technische ervaring kon hij aanvullen met de definitie en het beheer van de soft services, het beheer van de gebouwen en de juridisch- en technisch contractuele thema’s die hiermee gepaard gaan. Bovendien gebeurde dit in een internationale context. Sinds april 2011 is hij Facility Manager bij Barco.

het werk te ondersteunen, deze behoefte omzetten in een dienst en deze dienst vervolgens organiseren hetzij met eigen resources, hetzij samen met partners. Ervaring is daarbij altijd nuttig, maar facility management is nooit een ‘copy-paste’-verhaal. Elk bedrijf heeft haar eigenheden en behoeftes, zodat de facilitaire opdracht steeds maatwerk is, wat ze ook zo boeiend maakt. “Het is belangrijk om de basisbehoeften niet uit het oog te verliezen” beklemtoont Guy Eeckhout. “Wat gisteren als een specifieke infrastructuur gold, is vandaag vanzelfsprekend. Zo verwacht iedereen overal te kunnen beschikken over WiFi bovenop een bekabeld netwerk, wat tot voor enkele jaren niet het geval was”.

Facility Manager bundelt vele kwaliteiten De Facility Manager is geëvolueerd van technische specialist tot ‘beheerder van de diensten’. Zelf is Guy Eeckhout overtuigd van een goede evenwichtige mix in functie van de organisatie. De Facility Manager moet in eerste instantie een Luisteren naar de interne klant ‘people manager’ zijn, omdat de dienstverlening Facility management is voor Guy Eeckhout het door mensen gebeurt - interne en/of externe anticiperen op de behoeften van de organisatie door resources - en bestemd is voor mensen. te begrijpen wat men nodig heeft of zal hebben om

Barco Barco is een internationaal beursgenoteerd technologiebedrijf met hoofdzetel in Kortrijk, dat wereldwijd erkenning geniet als specialist voor gebruiksvriendelijke elektronische visualisatie in zeer uiteenlopende domeinen. De activiteiten zijn opgedeeld in vier kerngebieden: entertainment, healthcare, controlekamers en simulatie, defensie en luchtvaart. Barco stelt ongeveer 4.000 mensen tewerk, waarvan 20% ingenieurs, en is wereldwijd present in meer dan 90 landen. De facilitaire dienst is verantwoordelijk voor het corporate real estate en valt onder de personeelsafdeling, de director Facility Management & Environment, Health and Safety, en rapporteert aan de Senior VP - Chief Human Resources Officer. De afdeling is georganiseerd rond vier technische competence centers (HVAC, Electra, Data/Video/Voice, Building Maintenance & Soft Services), met telkens een facility coördinator die instaat voor de dagelijkse werking. Daarnaast is er een project office van waaruit de facilitaire projecten ondersteund worden en een backoffice voor de administratieve ondersteuning.

16 PROFACILITY MAGAZINE NR. 41 MAART 2014

e rne klant centraal staat

Strategische focus op mensen Samen met Ronny Smismans (EH&S and Facility Director) worden er voorstellen uitgewerkt die als strategisch mogen worden beschouwd. De adviezen gaan naar het leadership team die de uiteindelijke beslissingen neemt. In deze adviezen is rekening gehouden met de lange termijn visie van het bedrijf en de bedrijfsstrategie in het bijzonder. Men kan dus gerust stellen dat facility management strategisch aanwezig is bij Barco. Maar ook op het niveau van de (lokale) FMorganisatie is er een strategie ontwikkeld. De interne klant is een partner van facility management, wordt betrokken en maakt deel uit van de acties. Ook de leveranciers van diensten worden partners. Facility management mag hen geen problemen verkopen, maar schrijft tenders uit na een grondige behoefteanalyse. Focus op de gebruiker is een nooit ophoudend veranderingsproces.

facilitaire organisatie met verschillende competence centers toe bij. De facility coördinatoren die daarvoor instaan kunnen zo de nodige kennis, zowel in de breedte als in de diepte verwerven en onderhouden om samen met de externe partners de gewenste resultaten te behalen. Behoefteanalyse als uitdaging voor de toekomst Guy Eeckhout ziet vooral de behoefteanalyse als zeer belangrijke uitdaging, omdat de huisvesting medewerkers centraal plaatst en bijgevolg rekening moet houden met de noden van verschillende generaties. Werk en privé vloeien steeds meer door elkaar tot één geheel. Op het einde van de dag telt enkel het resultaat. Facility management moet ervoor zorgen dat werken aangenaam is en de totaliteit van de onderneming daardoor beter scoort. Een optimale werk/privé-balans wordt gedurende de ganse loopbaan nagestreefd, maar ziet er voortdurend anders uit. Facility management helpt wat dat betreft zowel de strijd voor nieuw talent te winnen als medewerkers langer tevreden aan de slag te houden. Dat vereist voortdurend anticiperen op nieuwe huisvestingstendensen en een hechte samenwerking met HR en ICT. Eduard Coddé n © Geoffrey Fritsch

Het kunnen werken met en voor mensen, het omgaan met klachten, communicatie met onze stakeholders,... zijn onmisbare eigenschappen voor de dagelijkse FM-praktijk. Elke Facility Manager is ook een contract manager. Vaak betreft het contracten met grote financiële impact. Ze moeten juridisch sluitend zijn en tevens de nodige flexibiliteit bieden t.o.v. veranderende behoeften van het bedrijf. Tenslotte is de Facility Manager een project manager, die kleine en grotere verbouwingswerken, herinrichtingen, maar ook het aanpassen van diensten of invoeren van nieuwe services in goede banen leidt.

Guy Eeckhout, Facility & Maintenance Manager bij Barco

Outsourcen met behoud van interne competentie Eind de jaren negentig werden steeds meer facilitaire activiteiten die door eigen mensen werden uitgevoerd uitbesteed, wat de facilitaire organisatie verplichtte zich drastisch te heroriënteren. Voor Guy Eeckhout kan het overlaten van services aan gekwalificeerde partners slechts wanneer de facilitaire organisatie haar kennis over die taken op peil houdt, zodat ze steeds over de inhoud het gesprek kunnen aangaan met hun externe partners en deze bijgevolg optimaal kunnen aansturen. Daar draagt ook zijn overkoepelende PROFACILITY MAGAZINE NR. 41 MAART 2014 17

Guy Eeckhout belangrijkste FM-project:

Barco One Campus Barco in de toekomst projecteren Barco bouwt aan één unieke alles omvattende campus voor productie, onderzoek & ontwikkeling en administratie. Het project ging eind 2011 van start met de behoeftebepaling en het opstellen van het bouwprogramma. In totaal gaat het om 1500 à 1600 medewerkers die betrokken zijn bij het project. De ingebruikname is voorzien tegen 2016.

Voor Guy Eeckhout is dat al het derde belangrijke bouwproject in zijn carrière dat hij mag begeleiden. In dit geval gaat het om een combinatie van nieuwbouw, herbestemming van bestaande gebouwen en diverse verhuisoperaties. Zo wordt de productie die vandaag in Kuurne is ondergebracht gecentraliseerd op de campus in Kortrijk. Guy Eeckhout: “Hoofddoel is het verbeteren van de synergie tussen de afdelingen. Dat resulteert ook in een meer flexibel inzetten van de medewerkers”. Voorafgaand aan dit grote project werden al diverse kleinere projecten gerealiseerd. Zo volstonden minder dan zes maand voor de herinrichting van de R&D omgeving op de site in Kuurne. De huisvesting voor ca. 170 R&D-medewerkers op ca. 2000 m² ging gepaard met de implementatie van een totaal nieuw huisvestingsconcept (kantoren en testruimtes), dat in samenspraak met de afdeling werd ontwikkeld. Het ‘Office of the Future’ werd daarmee een feit en fungeerde als testomgeving om nieuwe concepten te beproeven die in het ‘One Campus’-project aan bod zullen komen.

State of the art huisvesting Facility management is samen met collega’s en externe partners van bij het begin van het project betrokken. Tijdens het volledige selectie- en ontwerpproces wordt er aandacht geschonken aan het onderhoud van de gebouwen na realisatie. De onderhoudsaspecten werden mee opgenomen als toewijzingscriterium en vormen een vast onderwerp op de bouwteamvergaderingen. De realisatie in bouwteamformule verloopt gefaseerd en voorziet in ca. 33.000 m² oppervlakte voor de R&D-functies, kantoren, opleidings- en vergaderruimte, restaurant, democenter en een ‘conference theater’. Guy Eeckhout vertegenwoordigt Barco in de bouwteamvergadering voor wat betreft de gebouwtechnieken, bouwkundige uitwerking, onderhoudstechnieken, enz. Het realiseren van de nieuwe Barco One Campus is onbetwistbaar een facilitair project, maar omvat uiteindelijk veel meer aspecten dan wat gebruikelijk onder facility management ressorteert. “Het gaat vooral om de bedrijfscultuur die leeft onder de mensen en een bouwproject als dit biedt de ideale gelegenheid om de bedrijfscultuur bij te schaven” verduidelijkt Guy Eeckhout. “De campus wordt een aantrekkingspool voor nieuw talent en een creatieve omgeving voor de ontwikkeling van nieuwe producten. De ingebruikname wordt een ‘metamorfose-moment’ voor Barco!”.

18 PROFACILITY MAGAZINE NR. 41 MAART 2014

HT V

“Ik ben in mijn element op elk evenement.” Ivan Pintens, chef-kok ISS Catering - Event Services, tijdens het Festival van de Politiek - Vlaams Parlement in Brussel

Hij kookt altijd op verplaatsing en voelt zich overal thuis. Dankzij Ivan serveert onze afdeling Event Services lekker eten op grote en kleine evenementen. En wat alle gasten weten te waarderen: Ivan verrast iedereen niet alleen met een lekker hapje, maar ook met een kwinkslag. Dát is de spirit van ISS - wereldwijd een half miljoen toegewijde collega’s ten dienste van uw mensen. Met oplossingen op maat én de kracht van de Human Touch. Zodat u en uw mensen meer tijd hebben voor de core business van uw organisatie. FACILIT Y MANAGEMENT

HT Vlaams Parlement 210x297 NL- FR Profacility.indd 2

CLEANING

SUPPORT

PROPERTY

C AT E RING

SPROFACILITY E C U R I T YMAGAZINE | issworld.com/catering NR. 41 MAART 2014 19

28/02/2014 11:35:31

GENOMINEERDE HENK VINCENT

Facility management als v Henk Vincent is Directeur Facilitaire Diensten en Masterplan in het AZ Alma. Hij combineert

een diep gewortelde passie voor techniek & wetenschappen met praktijkervaring in

de frontlinie van de verpleging (spoedafdeling), een groot hart voor de zorgsector, een analytische geest en de onweerstaanbare gave om mensen te enthousiasmeren voor zijn projecten.

enk Vincent had als jongere al een levendige interesse voor techniek en bouw. Kiezen voor de technische humaniora lag dan ook voor de hand. Omdat sport hem minder lag, maar sociale contacten des te meer, engageerde hij zich in de jeugdbeweging en bij het Rode Kruis, waar hij een EHBO-opleiding volgde. Dat bepaalde ook zijn verdere studiekeuze. Hij startte zijn carrière eind de jaren tachtig in de Gentse Kliniek H. Familie (nu AZ Sint-Lucas) als verpleegkundige op de spoedafdeling. Vanuit die ervaring werd hij al snel geboeid door het verbeteren van de operationele ondersteuning aan collega’s en patiënten. De microbe van procesverbetering stak toe! Hij voltooide met succes een licentiaatsopleiding ziekenhuisbeleid aan de KU Leuven. Henk Vincent: “Ik werd stapsgewijs verantwoordelijk voor alles waar op dat ogenblik niemand anders verantwoordelijk voor was: onthaal, telefooncentrale, opnamedienst, patiëntentransport,… tot het mortuarium toe! Daarop volgde ook een staffunctie met o.a. een studieopdracht voor de keuken”. Hij sprokkelde een rijke ervaring bijeen in zowel zorggerelateerde diensten als administratie en bouw. “Toen de fusie van de campus SintVincentius en campus H. Familie zich aandiende, werd ik

Henk Vincent, Directeur Facilitaire Diensten en Masterplan AZ Alma Eeklo Sijsele-Damme

20 PROFACILITY MAGAZINE NR. 41 MAART 2014

erbij gevraagd om op het voorliggende masterplan mijn opmerkingen en commentaar te leveren” blikt Henk Vincent terug. “Ik heb toen het voorliggende plan ontleed en een eigen visie voorgelegd. Het leverde me een nieuwe functie als coördinator ruimteplanning voor het fusieziekenhuis AZ SintLucas op”. Na 15 jaar Sint-Lucas Gent, een rijke leerschool, kwam de lokroep voor een nieuwe uitdaging. Dat bracht Henk Vincent in 2004 naar AZ Alma in zijn thuisstad Eeklo. Facility management als vaardigheid “Facility management is multidisciplinair en daardoor nauwelijks aan te leren. Het is veeleer een ‘vaardigheid’ die zich laat ontwikkelen” schetst Henk Vincent. “De creativiteit, het met zoveel partijen samen mensen maximaal dienen binnen een kader van beperkte middelen, is enorm boeiend binnen dit vakgebied. Ongeacht wat er in het werkveld nog zal gebeuren, facility management moet altijd blijven verbeteren, het beste halen uit de beschikbare middelen. In het geval van de zorgsector gaat het bovendien om overheidsgeld, het geld van elke burger”. De rangschikking volgens complexiteit plaatst ziekenhuizen wereldwijd op de tweede plaats na luchthavens. “Ziekenhuizen zijn intens, complex, genormeerd, stellen bijzondere kwaliteitseisen, zijn kwetsbaar voor wat hygiëne en energietoevoer betreft, moeten 24/24 operationeel zijn” licht Henk Vincent toe. “De helft van de patiënten komt binnen via de spoedafdeling. Het is een continu in/ uit-gebeuren dat volstrekt niet te voorzien is!”.

s vaardigheid Over de grenzen van de eigen sector kijken ‘De juiste persoon op de juiste plaats’ is ook voor facility management essentieel. Daarom heeft Henk Vincent zich omringd met staf- en projectmedewerkers die hem assisteren bij de dieper liggende techniciteit van de projecten. “Het gaat er altijd om processen te doorgronden en te optimaliseren” stelt Henk Vincent. “Het komt er dan ook op aan om een visie te ontwikkelen, over de grenzen van de zorgsector heen te durven kijken, te structureren, de juiste menselijke organisatie op te zetten en de middelen te vinden om de gewenste resultaten te kunnen boeken. Ik gebruik daartoe graag de GBV-aanpak: Gezond BoerenVerstand helpt facility management flink vooruit. Het is belangrijk om eenvoud te creëren en doordacht tewerk te gaan, dat werkt zowel de efficiëntie, de kwaliteit als de acceptatie door de betrokkenen in de hand en voorkomt procesfouten”. SLA’s laten zich slechts waar maken als aan bepaalde voorwaarden is voldaan. Daarom draaide Henk Vincent SLA om tot ALS: slechts dan kan facility management maximaal ondersteuning bieden. Daar moet iedereen bewust van worden gemaakt. Eerlijkheid tegenover alle partijen duurt het langst. Respect kan je slechts krijgen door het zelf te geven. Immense impact Facility management dient vele klantengroepen in een ziekenhuisomgeving: patiënt, artsen en zorgvestrekkers, bezoekers, maar evenzeer aandeelhouders (overheid) en financiële partners. Een goed beheer is essentieel en dat maakt facility management essentieel voor elk ziekenhuis. De impact van facility management op de werking van de totale zorginstelling en bijgevolg op de exploitatiekosten is immens. Een strategische rol voor facility management is dan ook evident. Facilitaire processen moeten ondergeschikt zijn aan

de zorgprocessen. Enkel door een overkoepelende visie op alle processen is optimalisering mogelijk, met geïntegreerde processen en taakuitzuivering bij het verplegend personeel en ook andere medewerkers tot gevolg. Dat leidt tot meer efficiëntie, geoptimaliseerde budgetcontrole en tevredenheid bij alle klantengroepen. Professionaliseren kent geen einde De professionalisering is al ingezet lang voor facility management een begrip was. In de jaren zeventig keek catering naar hoe de luchtvaart het aanpakte. Er is heel veel externe kennis binnen de ziekenhuizen gehaald. Professionaliseren, beter doen dan de profit-sector is de rode draad voor alle processen. In 1985 verenigden Vlaamse FM-pioniers in de zorgsector zich onder de ‘Hoofden Facilitaire Diensten van Verzorgingsinstellingen’(HFDV), wat resulteerde in zeer veel ervaringuitwisseling, collegiale contacten en benchmarken. Facility management staat in de toekomst nog meer voor de enorme uitdaging meer kwaliteit te moeten bieden met minder middelen. Een doordachte aanpak, met grote aandacht voor de functionaliteit van gebouwen en doordachte processen is daartoe noodzakelijk. Ook duidelijk communiceren over problemen is onontbeerlijk om ze de wereld uit te helpen. Facility management is een voortdurend leerproces. Elk project vereist bijsturing van de kennis en levert nieuwe ervaringen op. Technische assistentie is noodzakelijk om facility management beter te laten doen. ICT en automatisering kunnen veel betekenen - indien verantwoord toegepast - om werkingskosten te drukken en te concentreren op de zorgverstrekking.

Eduard Coddé n

AZ Alma AZ Alma ontstond in 2006 als fusie tussen het voormalige Elisabethziekenhuis te Sijsele en de H. Hartkliniek te Eeklo. Tot de fusie werd in 1999 nog verplicht door Mieke Vogels, toen zij Vlaams Minister van Welzijn en Gezondheid was, met daaraan gekoppeld de bouw van een nieuw ziekenhuis. De daartoe noodzakelijke subsidies ontbraken echter en er zullen 18 jaar verstreken zijn alvorens het nieuwbouw fusieziekenhuis in 2017 zal worden ingehuldigd. Als Directeur Facilitaire Diensten en Masterplan stuurt Henk Vincent 260 mensen aan, die o.a. zorg dragen voor de voeding & catering, schoonmaak, technische dienst, centrale afdelingslogistiek & intern patiëntentransport en magazijn & distributie. Daarnaast is hij tevens projectleider voor het concipiëren en realiseren van het Nieuwbouwproject.

PROFACILITY MAGAZINE NR. 41 MAART 2014 21

Henk Vincent belangrijkste FM-project:

Nieuwbouwproject fusieziekenhuis AZ Alma Eeklo Gecreëerd rond geïntegreerde processen Er worden nog steeds ziekenhuizen gebouwd enkel vanuit zorggewoontes, maar de dagelijkse ziekenhuiswerking is veel meer omvattend dan zorgverstrekking alleen. ‘Een gebouw moet idealiter ontwikkeld worden vanuit de proceswerking en niet omgekeerd’ zo luidt de overtuiging bij Henk Vincent en zo geschiedt nu ook.

bij het VIPA. Het duurde tot 2011 vooraleer de subsidiebelofte volgde”. De werkgroepen van het eerste uur blijven doorwerken en bepalen momenteel o.a. de beschrijving van de functionaliteiten voor het aankopen van medische apparaten. Daarnaast werd een bouwcomité in het leven geroepen, dat wekelijks bijeenkomt en een Comité Masterplan, dat de uiteindelijke beslissingsbevoegdheid heeft. Henk Vincent: “We kregen de kans een huis aan te kopen met uitzicht op de nieuwbouwwerf en hebben dat ingericht als werfkantoor. Als eerste bouwhandeling hebben we de definitieve omheining rond het terrein laten optrekken en palen met WiFi-netwerkcamera’s geplaatst. Dat verzekert ons een 100% en 24/24 werfbeveiliging/ controle, evenals interessante beelden voor onze interne communicatie over de evolutie van dit project”.

Henk Vincent: “Toen ik hier in januari 2004 begon was er slechts een bouwintentie. In dit nieuwbouwproject kan ik alles kwijt wat ik in mijn ganse facilitaire loopbaan geleerd heb. Het gaat over zorgverstrekking, duurzaamheid, efficiëntie, functionaliteit, bouwtechnieken, uitstraling, evenals projectmanagement. Dit is facility management in zijn grote totaliteit!”. Het nieuwbouwproject vertrekt vanuit het spreekwoordelijke blanco blad. Henk Vincent schreef de conceptuele opties uit: wat willen we?, hoe willen we het? De Raad van Bestuur bekrachtigde dit. “Als inwoner van Eeklo is de uitdaging van dit project nog groter” benadrukt Processen en efficiëntie als fundament Henk Vincent. De organisatie van de verpleegeenheden werd maximaal efficiënt ingedeeld, wat leidde tot 2 tegen Gebruikers beslissen elkaar gezette L-vormige blokken. Voor de centrale Om zeker te zijn dat het uiteindelijke plan vanuit de afdelingslogistiek is het onder omstandigheden praktische werking zou ontkiemen, bracht Henk mogelijk beide verpleegeenheden te bedienen. Vincent in februari 2004 liefst 24 werkgroepen De dienst magazijn & distributie levert tot op de samen. Elke dienst die deel zal uitmaken van afdeling, waar logistiek het overneemt. het nieuwe fusieziekenhuis werd uitgenodigd, goed voor een 160-tal deelnemers. “Iedereen “Er is geen enkele lege beweging in het bedacht binnen zijn werkgroep zijn eigen dienst” ziekenhuis” stelt Henk Vincent trots. “De dienst licht Henk Vincent toe. “Dat resultaat werd magazijn & distributie zorgt voor het linnen, de aan de architecten overgemaakt, die de wensen catering, medische verbruiksgoederen,… Wij zijn rationaliseerden tot het aantal gesubsidieerde m², klaar voor de uitdaging van de toekomst in de zodat eind 2004 een plan kon worden ingediend zorgsector!”.

22 PROFACILITY MAGAZINE NR. 41 MAART 2014

Puro is committed to protecting the rainforests. We are working alongside World Land Trust and for every cup of coffee sold money is given to buy and protect areas of rainforest in South America. We believe in paying fair wages to the farmers who grow our coffee. All Puro coffee is certified Fairtrade.

www.purocoffee.com - 0800/44 0 88 PROFACILITY MAGAZINE NR. 41 MAART 2014 23

GENOMINEERDE KOEN VERGAUWEN

Begeestering die aanstekel Koen Vergauwen begon in november 2007 zijn carrière als verantwoordelijke voor de

cel gebouwen & onderhoud bij Delta Lloyd Bank, een 100% dochtermaatschappij van de Nederlandse Delta Lloyd Groep. In 2009 kreeg hij er de bevoegdheid voor veiligheid, preventie & verzending bij. In 2010 werd hij afdelingsverantwoordelijke Facilities.

oen Vergauwen studeerde scheikunde en kwam eerder toevallig in Facility Management terecht. Hij startte in de bouwsector bij een bedrijf gespecialiseerd in betonwerken. Na er een tijd de praktijk op de werf te hebben ervaren, kwam hij in de administratie terecht, om vervolgens over te stappen naar een bouwbedrijf waar hij de calculatiedienst op zich nam en er uiteindelijk projectleider werd. Vervolgens ging hij verder als zelfstandig projectleider die opdrachten uitvoerde voor architecten, openbare besturen, particulieren en aannemers. Zo nam hij ook de werfopvolging op zich voor een particuliere nieuwbouwwoning. De opdrachtgever werkte bij Delta Lloyd Bank en daar zocht men een projectleider. Facility management als permanente uitdaging Koen Vergauwen vult de inhoud van de FMdiscipline als volgt in: “Facility Management moet processen screenen en stroomlijnen om tot besparingen te komen, maar steeds de kwaliteit in het oog houden. In 2007 hadden we nog een budget van 18 miljoen, waar we nu nog slechts 9,8 miljoen overhouden, waarvan 60% afschrijvingen en huurkost. Als Facility Manager moet men alles durven in vraag stellen, procedures grondig checken. Facility management is een permanente uitdaging, alleen al omdat het zo enorm veelzijdig is. Het is een discipline die meer impact heeft op alle diensten. Het is ook veel meer doen voor de

mensen dan het verzekeren van goede catering alleen”. Hij hecht groot belang aan het coachen en opleiden van zijn mensen via ‘learning on the job’. “Wij proberen zoveel mogelijk intern te doen met ons eigen team” licht hij toe. “Het is belangrijk om teamleden uit te dagen en ze mee te betrekken in de diverse facilitaire projecten. Zelf streef ik naar maximaal delegeren; vorm kleine teams met 2 à 3 medewerkers die dan ook verantwoordelijk worden gesteld voor de hen toevertrouwde projecten/taken. Zo moet iedereen zelf leren beslissen en niet bij elke hindernis terug vallen op de manager. Deze aanpak maakt iedereen zelfstandiger en verantwoordelijk, wat uiteindelijk de job interessanter maakt”. Als afdelingsverantwoordelijke Facilities valt Koen Vergauwen onder de directie HR. Hij werkt op strategisch niveau binnen de bankorganisatie en acht dat zeer belangrijk. Hij is een doorzetter, wil vooral handelen. Daarom wil hij ook voeling houden met de kantoren en streeft hij een goede wisselwerking na met de commerciële mensen. Aandacht hebben voor de externe klanten is even noodzakelijk als het ondersteunen van de interne klanten. Innoveren en voortdurend herbronnen Koen Vergauwen introduceerde al in 2008 bij Delta Lloyd Bank de technieken van FifthPLay, een dochteronderneming van Niko, om het (sluipend) energieverbruik te bewaken. Het bleek al vlug dat

Delta Lloyd Bank België Delta Lloyd Bank is ontstaan uit een fusie van o.a. Bank van Limburg, Bankunie en de vermaarde Bank Nagelmackers. Sinds 2000 heeft de bank haar zetel in Brussel. Tot vandaag is Delta Lloyd Bank een 100% dochtermaatschappij van de Nederlandse Delta Lloyd Groep. Toen de bankencrisis uitbrak in 2008, bleef Delta Lloyd Bank overeind zonder staatssteun. De bank opteerde voor een nieuwe strategie en richtte zich meer op vermogende cliënten aan wie ze een persoonlijke en kwaliteitsvolle dienstverlening wil bieden en met wie ze een relatie op lange termijn nastreeft. Het commercieel netwerk werd met succes afgestemd op deze nichestrategie. Naast vermogensadvies in ruime zin, bouwt de bank een depositoportefeuille op die ze herinvesteert via kredieten aan particulieren, KMO’s en vrije beroepen. Vandaag is Delta Lloyd Bank een specialist in vermogensopbouw, -beheer en -bescherming. De bank heeft 54 eigen kantoren en 77 zelfstandige agentschappen en telt 520 medewerkers (FTE’s). Koen Vergauwen leidt de afdeling Facilities in goede banen die 15 medewerkers telt.

24 PROFACILITY MAGAZINE NR. 41 MAART 2014

ekelijk werkt

de eigen missie te kunnen bepalen en de functie optimaal uit te oefenen. Met onze dienst brengen we ook klanten aan door aan leveranciers en contractanten onze werkwijze als bank toe te lichten. Facility Management moet altijd de corebusiness van het bedrijf ondersteunen”. Eduard Coddé n

Koen Vergauwen, Facility, Real Estate & Energy Advisor

17% besparing mogelijk was door identificatie en analyse van de verbruikers. De implementatie van deze techniek maakt bewaking en aansturen vanuit de hoofdzetel mogelijk. Het is de bedoeling om de mogelijkheden van de FifthPlay technieken nog verder te exploiteren, met o.a. het ontsteken van alle lichten bij veiligheidsproblemen, het aansteken van lichten via smartphone door de eerste medewerker die het kantoor betreedt, of ook nog het koppelen van de HVAC-technieken. Koen Vergauwen is themavoorzitter van een werkgroep intelligente gebouwen ‘Smart Energy Solutions’, die zoekt naar oplossingen om de energievoorziening in de toekomst (na 2020) veilig te stellen. “Ook dit aspect is eigen aan strategisch Facility Management” benadrukt hij. “Continuïteit verzekeren van de energie- en communicatienetwerken is essentieel voor elke onderneming”. “De grote uitdaging voor Facility Management zit in het dynamisch communiceren met de interne klant” klinkt het overtuigd. “Het gebruik van sociale media i.p.v. intranet is te overwegen. Zelf hebben we een groep rond ons project ‘Look & Feel’ opgericht, zodat iedereen die geïnteresseerd is de verslaggeving over de lopende evoluties op de voet kan volgen”. De positieve ervaringen met het inzetten van sociale media hebben bij Delta Lloyd Bank tot verschillende initiatieven geleid. Zo is er een gesloten discussiegroep onder HR, ‘Yammer’ als een soort professionele Facebook… Enkel veiligheid & preventie is gezien de specifieke communicatie gehouden aan de gebruikelijke kanalen. Kennis delen binnen en buiten de bedrijfsgrenzen is voor Koen Vergauwen essentieel deel van het innoveren en herbronnen. Hij is dan ook vaak gezien bij IFMA en Young-IFMA evenementen. ‘Iedereen tevreden houden in alle richtingen’ is voor Koen Vergauwen de essentie voor Facility Management in de toekomst: “Facility Management omvat meerdere linken naar de onderneming. Het moet de commerciële missie van de onderneming begrijpen en insluiten om

PROFACILITY MAGAZINE NR. 41 MAART 2014 25

Koen Vergauwen belangrijkste FM-project:

Delta Lloyd Look & Feel Nieuwe identiteit creëren ‘Look & Feel’ werd als projectnaam gelanceerd om de ‘aangescherpte strategie’ als doelstelling te ondersteunen, waarbij alles in dienst van de klant wordt gesteld. Het gaat om veel meer dan het fysieke aspect van de kantoren. De externe klanten moeten zich er goed voelen, maar ook voor de eigen medewerkers moet een ‘feel good’ atmosfeer ontstaan, wat resulteert in goede commerciële cijfers. In totaal heeft het project betrekking op 56 vestigingen met een oppervlakte variërend van 80 tot 450m². Koen Vergauwen: “De klanten werden bevraagd, het directiecomité, de commerciële directie, de collega’s in de kantoren, de marketingafdeling, een lean team, de dienst vorming en ‘investigations’, zonder onze eigen facilitaire dienst te vergeten!”.

Sfeerbeleving tot in het kleinste detail De gewenste sfeer werd omschreven als ‘loungegevoel’, met een klassevolle uitstraling, huiselijk en ontspannen. Loketten zijn er niet langer. Dat leidde naar een materiaalkeuze met hout en natuursteen in de hoofdrol. De ruimten moesten afgebakend worden, niet afgesloten. Licht werd gedefinieerd als sfeerschepper. Accenten in de uitstraling moesten komen van de medewerkers, door hun houding, gedrag, kleding. Koen Vergauwen: “In dit project moest je als Facility Manager uit je eigen vak durven komen. We hebben ons zelfs ingelaten met de kleding van de commerciële medewerkers in de kantoren, de attitude van die mensen tegenover de externe klanten…. We hebben per kantoor ook een budget berekend voor de koffie en de koekjes die aan de bezoekende klanten worden aangeboden”.

26 PROFACILITY MAGAZINE NR. 41 MAART 2014

Delta Lloyd Bank focust op persoonlijk onthaal en maatwerk naar de klant. De ‘Salle Nagelmackers’ is binnen de inrichting van de kantoren een bijzondere prikkel naar de klanten. “Deze ruimte is voorbehouden voor onze Nagelmackers klanten, voor de belangrijkste transacties” verduidelijkt Koen Vergauwen. Verder bieden de kantoren spreek/ontvangstruimten voor de klanten, een wachtzone, een 5’ desk voor het snel ophalen van zaken en open space werkruimte voor de administratieve bedienden. Koen Vergauwen: “De kantoordirecteur heeft niet langer een eigen werkplek. Dat werkt efficiënter en communicatiever binnen de kantoorteams”. Netheidsoffensief Midden januari 2013 werd door Koen Vergauwen zelf een bezoekronde aan de kantoren afgewerkt. Er werd een netheidsactie op stapel gezet. “Door de dingen zelf aan te pakken kost het niets” verduidelijkt Koen Vergauwen. “We bepaalden een clean desk policy voor de ontvangstruimten, vroegen speciale aandacht voor de bekabeling van computers en andere kantoorapparatuur, weerden de schrijf- en andere attributen met logo’s van concurrerende instellingen… Dossiers van andere klanten mogen niet zichtbaar zijn tijdens het persoonlijk onderhoud met onze klanten”. Het netheidsoffensief leverde liefst 18 ton afval op! “De nieuwe indeling van de kantoren resulteert in een recurente besparing op de werkingskost, ondanks de upscale inrichting” besluit Koen Vergauwen.

Stem mee voor de Facility Manager van het jaar! De prijs ‘Facility Manager of the Year’ wordt toegekend aan een man of vrouw die door zijn of haar manier van denken, visie, engagement en inspanningen bijgedragen heeft tot het succes van de onderneming of organisatie waarvoor hij of zij werkt. Op die manier heeft hij of zij eveneens het beroep van Facility Manager bekendheid en erkenning bijgebracht en bijgedragen tot de professionalisering ervan.

Guy E Faci ECKHO lity & UT Op basis van de nominaties van het publiek Barc Main o tena werden dit jaar 6 ﬁnalisten verkozen nce Man ager door de vakjury voor de titel van ‘Facility Ann T R O Manager of the Year 2014’. Het is mogelijk Faci CH l D.E ity Mana om te nemen aan dit evenement door Mas ter B ger lend online op de kandidaat van uw ers 1753 Guy keuze te stemmen. Op 29 april 2014 VAN Dep H OOR a zal de titel ‘Facility Manager Stad rtemen DE G ent tshoofd van het Jaar’ toegekend worden Faci lity M tijdens de prijsuitreiking van de anag Mic eme h e l ‘Facility Awards 2014’ nt V Rea l Est AN DON a G U t in de SkylinE40 te Aalst. E SG P e eopl & Facil N ity M e anag er Hen k VI NCE Dire N c AZ A teur Fa T cilita lma i - Sij sele re Diens -Dam te me n & Ma Koe ster n VE plan R Faci lity, GAUWE Rea N l Est ate & En ergy Advi sor

Een organisatie van

Stem online via www.facility-awards.be/het-publiek-stemt PROFACILITY MAGAZINE NR. 41 MAART 2014 27

GENOMINEERDE ANN TROCH

Perfect facilitair huwelijk tussen administratie en prod Ann Troch maakte in 2005 via een internationale functie bij General Electric de overstap van de telecomwereld naar het vermaarde koffiemerk Douwe Egberts, vandaag officieel D.E

Master Blenders 1753. Daarmee werd ze in één klap facility manager voor twee bedrijven met zeer uiteenlopend karakter: de administratieve hoofdzetel en een productiebedrijf, dat 24/24 op volle toeren doordraait.

a tien jaar als office manager aan de slag te zijn geweest, gaf Ann Troch haar carrière in 1996 een nieuwe wending en debuteerde in facility management. Bij Chrysler Europe kreeg ze de opdracht de renovatie van de hoofdkantoren aan de Woluwelaan in Sint-LambrechtsWoluwe in goede banen te leiden. Aansluitend kreeg haar carrière in facility management een internationale dimensie met de restyling van het Europese dealernet. Enkele Amerikaanse collega’s introduceerden haar bij IFMA, waar ze sinds 1996 internationaal lid van is.

Ann Troch, Facility Manager D.E Master Blenders 1753

28 PROFACILITY MAGAZINE NR. 41 MAART 2014

Van Chrysler Europe ging het in 2001 naar de telecomwereld, om in 2005 bij D.E Master Blenders 1753 aan de slag te gaan als Facility Manager. Zij is o.a. verantwoordelijk voor fleet management, alle netwerken binnen het bedrijf, telecom, hard & soft services, enz. “Facility Maangement vat serviceverlening zo breed mogelijk op” stelt Ann Troch. “Het is ondersteunend voor de corebusiness van de onderneming en heeft in mijn geval impact op alle lagen, m.a.w. op alle aspecten van de productie en de kantoorwerking. Meer nog dan in de kantoorwereld is verandering bij productie een constant gegeven als gevolg van de talrijke deelgebieden die de aandacht opeisen, alsook de interne en externe impact van alles wat met de fabriek te maken heeft”. Professionalisering en creativiteit Facility Management is de voorbije jaren nadrukkelijk geprofessionaliseerd. “Het is belangrijk om alle processen te doorgronden om ze vanuit die kennis te bewaken, te analyseren en te stroomlijnen” getuigt Ann Troch. “Budgetbeheer is één van de hoofdtaken geworden binnen de discipline”. Als Facility Manager moet men creatief zijn en oplossingen zoeken om binnen het budget de beste service aan te bieden. Er wordt veel meer transparantie gevraagd binnen het bedrijf. Gebruik maken van een FMIS kan daartoe een meerwaarde bieden. Een goede uitwisseling van ervaringen met collega’s draagt daar eveneens toe bij. “Verleden jaar heb ik mijn collega’s in Frankrijk bijgestaan bij het herbekijken van de mogelijkheden in het kader van hun fleet management en de optimalisering van hun gebouw in het centrum van Parijs”. ‘Management’ kent vele aspecten: de relaties met leveranciers, het beheer van de

productie processen, het sturen van de eigen mensen, maar het slaat evenzeer op de ‘klanten’. “De klant moet zich koning voelen en daarom moet je weten wat er nodig is” stelt Ann Troch. Als Facility Manager zit Ann Troch in het Management Team van D.E Master Blenders 1753. Via de ‘Country Board’ is er een goede wisselwerking met de top, wat de functie naar strategisch niveau optilt . “Er is vandaag meer vraag vanuit het topmanagement dat de expertise van de Facility Manager erkent, terwijl je lange tijd hooguit in de marge om advies werd gevraagd, maar niet echt zelf over belangrijke zaken besliste” merkt Ann Troch op. Focus op continuïteit “De uitrol van een nieuw hoogspanningsnet was zeker één van de belangrijkste innovaties die ik heb kunnen doorvoeren” getuigt Ann Troch. “De gebouwen dateren uit de jaren zeventig en continuïteit is zeker voor de productie een topprioriteit”. De vervanging van het hoogspanningsnet werd slechts een deel van een groter actieplan dat focuste op continuïteit en in de periode 2006 – 2010 tot uitvoering werd gebracht. Het aanleggen van wachtbuizen met het oog op toekomstige ontwikkelingen, de aanpassing van het waterdistributienet, het volledig in kaart brengen van alle nutsleidingen op de site, substantiële grondwerken voor de installatie van een stikstoffabriek, het zijn stuk voor stuk maatregelen in functie van een 7/7 draaiende productie. Bovendien gebeurden de aanpassingen terwijl de productie gewoon continu doorging. Ann Troch: “Voordien was er ooit een lek die verplichte om de hoofdkraan dicht te draaien, met het stilvallen van de productie tot gevolg.

Maar ook wanneer de productielijnen aangepast worden is het essentieel om alle aansluitpunten exact te kunnen aanwijzen”. De alsmaar strenger wordende milieuwetgeving noopt tot grote alertheid en resulteert eveneens in innovatie. Zo heeft D.E Master Blenders 1753 een eigen waterzuiveringsstation met constante monitoring gebouwd. In 2013 speelde de facilitaire afdeling een belangrijke rol bij de hercertificatie van de ISO 14001 voor milieu en diverse energiemaatregelen in het kader van het energieconvenant. Bijscholing is een permanent gegeven voor elke Facility Manager en FM-medewerker. Ann Troch: “Je leert van je bazen, leveranciers, consultants en van je collega’s die je ontmoet via IFMA en diverse vakbijeenkomsten. Alleen in je eigen hoekje los je het niet op!”. De voortdurend veranderende (milieu)wetgeving vereist specifieke bijscholing. Het aanbod moet nog ruimer en een modulaire aanpak, waarbij maatwerk voor elke cursist mogelijk wordt, verdient de voorkeur. Facility Management is nodig “Ik vind het belangrijk voor mijn vak te staan, erin te geloven dat facility management nodig is in het belang van elke onderneming en de mensen die daar werken, en die overtuiging ook uit te dragen” verklaart Ann Troch. “Ik heb me daarom graag geëngageerd in IFMA en neem graag de rol van FM-predikant op mij!”. “Facility Management is geen egotripperij, doe je niet zomaar in je eentje! Het gaat erom verschillende partijen samen te brengen om tot een oplossing te komen. Het is een beetje psycholoog spelen”. Eduard Coddé n

D.E Master Blenders 1753 D.E Master Blenders 1753 is een internationale speler voor koffie- en theeproducten met hoofdzetel in Nederland. Het bedrijf is vertegenwoordigd in 45 landen en stelt ongeveer 7500 mensen tewerk. De Belgische vestiging telt een 600tal medewerkers en omvat drie takken: D.E. Retail, verantwoordelijk voor de B2C-verkoop (hoofdzakelijk via de grootdistributie); D.E. Professioal, voor de B2B-activiteiten (o.a. catering en vending machines); D.E. Manufacturing, de fabriek voor koffieproductie van groene boon tot pakje of Senseo-pad. Voor 2005 waren de verschillende deelgebieden van facility management ondergebracht bij verschillende personen en diensten. Toen Ann Troch de functie opnam werd alles gecentraliseerd. Haar departement telt negen medewerkers en de grotere diensten worden uitbesteed.

PROFACILITY MAGAZINE NR. 41 MAART 2014 29

Ann Troch belangrijkste FM-project:

Rebranding van Orange naar Base Meer doen dan toveren alleen Ann Troch trad in 2001 in dienst bij de mobiele telecom operator ‘Orange’, in België opererend als een joint-venture tussen KPN en Orange, toen nog in Britse handen. Toen France Telecom Orange overnam, werden de aandelen in Orange België verkocht aan KPN waarbij de merknaam Orange in België werd omgedoopt naar Base. Dat ging gepaard met een enorme rebrandingoperatie, met de tijdsdruk als grootste spelbreker.Ann Troch: “In amper 3 weken tijd moesten 43 winkels verspreid over gans België heringericht worden. Een gemiddelde dus van 15 winkels per week, terwijl tijdens de voorbereiding van deze operatie noch de naam, noch de kleur voor de nieuwe company identity bekend was!” Maanden voorafgaand aan de totale rebranding werd een projectgroep opgericht met vertegenwoordigingen van de afdelingen Sales, Marketing, ICT en Facilities. Er werd een testshop opgebouwd om alle mogelijke variaties aan kasten, vloeren, opstellingen, enz. te kunnen visualiseren, wat vooral Sales & Marketing moest toelaten een definitieve keuze te maken.

Ann Troch: “Alsof de tijdsdruk op zich nog niet volstond om dit project tot een ‘mission impossible’ te maken, was er het ontbreken van elke indicatie over de mogelijke toekomstige naam. We kenden wel de afmetingen voor de lichtreclames, maar de te gebruiken kleuren volgens de nieuwe company identity werden slechts op het allerlaatste moment vrijgegeven”. De zaterdagavond ging de ombouw van de winkels van start, om vrijdagmorgen klaar te zijn voor de opening. Het was een enorme prestatie van een perfect collegiaal samenwerkend team. Ann Troch: “Het moest gewoon feilloos verlopen en dat kon alleen door een bijzonder hechte samenwerking tussen de vijf architecten, twee bedrijven die instonden voor alle bekabeling in de winkels, twee bedrijven die de Gyproc-/ schilderwerken voor hun rekening namen, een meubelmakersbedrijf en een fantastisch ICT team. Het mirakel mogen beleven dat het ondanks alle te nemen hindernissen toch weer goed komt, geeft je samen met alle betrokkenen telkens een enorme energieboost”.

Met de chronometer in de rug Met 5 architecten werd de volledige rebranding van de winkelpunten, waarvoor verschillende leveranciers moesten worden ingeschakeld, tot op de minuut precies getimed en opgevolgd.

Ann Troch besluit: “Hoe stresserend die periode ook was, ik zal ze altijd blijven beschouwen als de grootste uitdaging in mijn loopbaan en durf zelfs gewag te maken van een aan te bevelen ervaring voor elke facility manager”.

30 PROFACILITY MAGAZINE NR. 41 MAART 2014

www.profacility.be/abo

Laat u inspireren! Deel de kennis en ervaringen van uw collega’s in zake facility, real estate, workplace & mobility management Abonneer u op het communicatieplatform Profacility > 1 jaar: 75 €

→ Profacility Magazine & Profacility Specials: 6 publicaties/jaar 3 publicaties van het magazine (maart-juni-oktober) + Real Estate Showcase (mei) + Workplace Showcase (sept) + Profacility Guide / Services Showcase (dec)

→ Profacility e-Newsletter: 7 publicaties/jaar

→ Vrije toegang tot de online bibliotheek ww.profacility.be/biblio > meer dan 520 artikels

Eﬃciency in buildings, workplace, facility and mobility management

Publiek-Private Samenwerking

FM-revolutie achter de gevangenismuren

Christine D’Hont, Chef van de gevangenisinstelling in Leuze

Zes leiders strijden voor de titel van Facility Manager van het jaar

Guy EECKHOUT, Barco

Ann TROCH, D.E Master Blenders 1753

Guy VANHOORDE, Stad Gent

Henk VINCENT, AZ Alma

Koen VERGAUWEN

Michel VAN DONGEN, USG People

PROFACILITY MAGAZINE NR. 41 MAART 2014 31

GENOMINEERDE MICHEL VAN DONGEN

Projectmatige en proacti e Michel van Dongen bundelt alles wat niet tot de core business van een bedrijf en

specialisaties als marketing, sales en HR behoort, onder facility management. Die brede

scope aan verantwoordelijkheden betekent voor hem een enorme motivatie. Hij ziet een grote toekomst weggelegd voor het vakgebied op strategisch niveau, maar facility management moet zich beter verkopen en heeft daarom nog een lange weg af te leggen.

ichel van Dongen studeerde af als Bachelor Boekhouden, een richting die in zijn latere facilitaire loopbaan altijd zeer nuttig is gebleken. “Het gaat altijd over de cijfers, een CFO denkt in cijfers en volgens de balans van de onderneming. Als Facility Manager moet je je projecten dan ook altijd met cijfers staven en verdedigen”. Zijn affiniteit met informatica bracht hem bij een IT-bedrijf voor het ontwikkelen van een boekhoudpakket. Hij volgde de evoluties op de voet, werd netwerkspecialist en promoveerde tot ‘system engineer’. Een volgende carrièrestap bracht hem bij Cimad, waar een verhuisproject op stapel stond om de integratie met IBM te realiseren. Netwerken speelden daarin een belangrijke rol, wat leidde tot een benoeming tot ‘projectmanager’; de eerste stap naar facility management was gezet. Capco diende zich als volgende carrièrestap aan, met veel internationale ervaring en het beheer van een 700 voertuigen tellende vloot. Michel van Dongen: “Ik heb daar in 5 jaar tijd wel voor 10 jaar aan ervaring opgedaan!”. De volgende stap was bij Microsoft, met het invoeren van het nieuwe werken n.a.v. het verhuisproject (space optimalisatie en change management) van de Culliganlaan naar het Da Vincipark. Bij Accenture begeleidde hij vervolgens een gelijkaardig verhuisen veranderingsproject. Bij deze laatste twee werkgevers nam hij ook het fleet management voor zijn rekening. In 2010 volgde de overstap naar USG People.

Business partnership “Facility management gaat om het management van een business partnership tussen verschillende stakeholders binnen verschillende deelgebieden als technieken, soft services (schoonmaak, onthaal, catering), beveiliging en toegangscontrole, real estate, projecten…” definieert Michel van Dongen. Business partnership staat voor ‘samen doen’ en het bieden van een meerwaarde door vanuit de business te denken, en niet vanuit de kosten. Bij USG People gaat het om maatwerk gericht op de vier hoofdmerken. Kwaliteit en expertise moeten hand in hand gaan met kostenefficiëntie en het continu verbeteren van de processen. “Een reactieve aanpak komt altijd te laat” argumenteert Michel van Dongen. “Facility management moet bij de directie een goed plan voorleggen om te mogen uitvoeren, moet problemen vóór zijn en vermijden dat een mug tot een olifant wordt uitvergroot. Alle dagen beter doen is onze missie”. People manager Managementcapaciteiten zijn essentieel voor de Facility Manager. “Zelf ben ik nog beperkt operationeel bezig. Ik concentreer me maximaal op het aansturen van het team” geeft Michel van Dongen aan.” Een Facility Manager is een ‘people manager’ voor zowel de eigen mensen als de dienstverleners. Het gaat om stimuleren van de talenten van de individuen.” Hoe meer services uitbesteed worden, hoe meer de management- en controlecapaciteiten aan

USG People USG People is een op de Amsterdamse beurs genoteerd bedrijf, met vestigingen in acht Europese landen, waaronder Nederland, België, Duitsland en Frankrijk. Het overkoepelt verschillende gespecialiseerde merken, waaronder Start People, Unique, Secretary Plus en USG Professionals. Dat resulteert in een werkomgeving voor facility management die samen 160 kantoren telt (waarvan 20 in/ex house), 1500 medewerkers dient en 1300 auto’s beheert. Michel van Dongen leidt een facilitair team van 10 mensen, verdeeld over drie subdepartementen: Real Estate Contracts (en onroerende materies), Real Estate Projects (en onroerende materies), Service Desk, Materiebeheer (o.a. Fleet). De facilitaire dienst is georganiseerd binnen een ‘shared service center’, als interne leverancier, maar gepersonaliseerd naar de onderliggende merken, waarvoor facility management ook de budgetten beheert.

32 PROFACILITY MAGAZINE NR. 41 MAART 2014

ti eve aanpak Strategisch plan Facility management mag niet gezien worden als een kostenpost, maar scoort rendement voor het bedrijf indien het op strategisch niveau acteert. Michel van Dongen ontwikkelt zijn eigen strategisch plan binnen het van hogerhand opgelegde actieplan en verdedigt het t.o.v. de operationele managers voor de verschillende merken binnen USG People. Hij vat zijn strategische aanpak samen in 3 x ‘F’: flexibiliteit, focus en fun. Flexibiliteit staat voor het mee helpen zoeken naar out-of-the box- oplossingen. Een maximale communicatie is hierbij zeer cruciaal, niet alleen om zo snel als mogelijk de juiste behoeftes te kunnen inschatten, maar ook om de verwachtingen juist te stellen gekaderd binnen de middelen en policies die door USG People aangereikt zijn.. Een duidelijke focus dient er te zijn naar de klant en naar de kosten, via degelijke processen in de basis, en via het maximaal ontwikkelen van de rol als adviseur in de materies binnen het eigen team. ‘Fun’ wijst op het uiteindelijke resultaat en hoe we er toe gekomen zijn. Een positief ingesteld team, met de nodige ervaring en de drive om oplossingen te vinden, leidt gegarandeerd tot een positieve ervaring bij de klant. Het professionaliseren van het vakgebied is duidelijk merkbaar en toch is dit nog maar een begin volgens Michel van Dongen: “De opleiding is vandaag al erg goed merk ik aan de stagiairs die we graag opnemen, maar de praktijk is bepalend. Het gaat tenslotte telkens om maatwerk”. Beter doen met minder Michel van Dongen bouwde een facilitaire dienst om van het puur operationeel uitvoeren van taken naar een rol waarin business partnership voorop staat. Hij installeerde een FMIS, omdat ‘meten is weten’ onontbeerlijk is voor professioneel facility management. “Alle gegevens zijn nu gecentraliseerd aanwezig en bruikbaar voor evaluatie”. Duurzaamheid en energiebesparing zijn constante aandachtspunten. “We bespaarden 18% energie door het invoeren van het ‘Sonar’-systeem”. Er werd een training opgezet rond ‘lean thinking’,

met als doel de teamleden te betrekken bij verbeterinitiatieven vanuit de filosofie dat zij zich hierin maximaal betrokken dienen te voelen om tot de beste resultaten te komen. Facility management in het voetlicht Facility management moet zichzelf leren verkopen, moet een degelijk plan ontwikkelen, actie ondernemen, de resultaten meten en ze ook communiceren naar directie en klanten. De Facility Manager moet durven beroep doen op specialisten voor de diverse deelgebieden. “Zich omringen met goede mensen mag niet bedreigend ervaren worden, maar maakt je juist sterk in de functie” pleit Michel van Dongen. “De Facility Manager is in de eerste plaats een generalist, die zich omringt met experten, die hij aanstuurt”. Leiding geven (management) en beter communiceren zijn belangrijke uitdagingen, evenals het aangaan van een huwelijk met HR en ICT. Facility management staat voor verandering. De gewenste verandering is slechts mogelijk in samenwerking met HR en met technische ondersteuning door ICT. Facility management moet zich constant bewijzen: men is slechts zo goed als de laatst geleverde prestatie! Eduard Coddé n

Michel van Dongen, Real Estate & Facility Manager bij USG People Belgium

bod komen. Michel van Dongen: “Ik werk graag projectmatig met al mijn medewerkers. Elk project heeft een begin- en eindpunt, en biedt daardoor een meetbare mijlpaal. Het is ook aangenamer en motiverender voor alle betrokkenen”.

FACILITY AWARDS 2012 33

Michel van Dongen belangrijkste FM-project:

RE-prove & Facility 2.0 Leren anders werken Eén van de meest ingrijpende projecten die Michel van Dongen begeleidde voor USG People was het project RE-prove (van Real Estate improve): het invoeren van ‘het nieuwe werken’ en het efficiënter gebruik maken van ‘dure’ kantooromgeving. ‘Anders werken’ corrigeert hij meteen en benadrukt bovenal het belang van change management bij een dergelijk project. “Al te vaak wordt het invoeren van het nieuwe werken herleid tot een andere bemeubeling van de kantoorruimte, terwijl dat slechts één facet van het grote geheel is” commentarieert Michel van Dongen. “De essentie van een dergelijk project wordt gevormd door de verandering, de communicatie daarrond en hierdoor de betrokkenheid van alle medewerkers. Elk puzzelstukje van het project draagt bij tot het welslagen van het geheel”. Niet in het minst is er de noodzakelijke verandering van een beoordeling op aanwezigheid naar een beoordeling op resultaat. Het aanpassen van het beoordelingsmodel is hoofdzakelijk een HR-verantwoordelijkheid. Facility management faciliteert het anders werken, maar kan niet instaan voor de verandering van het beoordelingsmodel.

gebruikers. Zo is VoIP geïmplementeerd voor de ganse organisatie, maar zijn de mogelijkheden niet meteen duidelijk voor iedereen. Michel van Dongen: “Het is essentieel om de volledige organisatie te betrekken, opleidingen te voorzien en feedback te vragen aan de gebruikers om de dagelijkse werking nog te verbeteren. Gebruikers moeten herhaaldelijk begeleid worden bij het gebruik van technieken als conference calls om een mentaliteitswijziging mogelijk te maken. Dan kan het aantal verplaatsingen dalen. De niet gereden km is de beste km”.

Mentalieteitswijziging (Facility 2.0) Dienstverlening is een mentaliteitskwestie waarvan iedereen moet doordrongen zijn, niet slechts de benaming van een departement. Probleemoplossend werken was een belangrijke stap in de goede richting: het probleem beschrijven, hoe is het er gekomen, hoe werken we naar een oplossing. Oplossingsgericht werken gaat nog een stapje verder: het gaat uit van wat er is, wat gaat er goed, en met deze input gaan we verder naar de oplossing binnen de juiste balans tussen output t.o.v. effort. Michel van Dongen blikt zelf graag terug naar de Technieken adapteren internationale projecten die hij mocht uitvoeren: De ‘verandering’ slaat ook op het invoeren van tal van “De verschillende culturen en de daarmee gepaard nieuwe technieken, een investering die slechts zin gaande andere aanpak van probleemstellingen zijn heeft wanneer ze ook maximaal benut wordt door de erg verrijkend”.

34 PROFACILITY MAGAZINE NR. 41 MAART 2014

GEZOCHT:

stressvrije facility manager m/v

Als onderdeel van uw vele dagelijkse werkzaamheden bent u verantwoordelijk voor de veiligheid van alle mensen en hun bezittingen in het gebouw. Daarbij let u scherp op de gastvrijheid, evenals op het beschikbare budget.

Voldoet u aan dit profiel? Dan werkt u vast met het beveiligingsplatform AEOS. Zo niet, kijk dan op www.nedapsecurity.com/nl/gezocht

201402 Profacility no41.indd 1

21-02-14 11:43:29

* voorwaarden op de website

Crawford OH1042 De volgende generatie Sectionale overheadpoorten Modern, robuust en flexibel: de nieuwe Crawford OH1042 van ASSA ABLOY Entrance Systems is speciaal ontwikkeld om uw bedrijf in beweging te houden â&#x20AC;&#x201C; voor alle taken en elk soort weer. Met talloze vernieuwingen en een formidabele isolatie biedt deze oersterke, attractieve sectionale overheadpoort een enorm aantal opties en de laagst mogelijke bedrijfskosten. Dit alles ondersteund door optimale service. Ontdek waarom de Crawford OH1042 de perfecte match is voor uw industrie.

visit us @ www.crawfordsolutions.be and win a citytrip*

240314_NL_Crawford_125x177_ProFacility.indd 1

PROFACILITY MAGAZINE NR. 41 MAART 35 3/03/14 2014 11:41

GENOMINEERDE GUY VANHOORDE

De wijste stad van Vlaan d als klant voor facility man a Facility management is als een concert: de muzikant is waar het om draait en waarvoor de klanten komen, maar zonder de ondersteuning door podiumbouw, verlichting, PA-

installatie, ticketverkoop, catering, enz. is er geen concertervaring mogelijk, al zeker geen die positief in het geheugen wordt meegedragen.

uy Vanhoorde studeerde af als officieringenieur aan de Koninklijke Militaire School. “De leidinggevende capaciteiten, die daar praktisch ontwikkeld worden, komen me nog steeds van pas” commentarieert hij deze studiekeuze. Begin de jaren negentig was de grote verhuisoperatie van de in Duitsland gekazerneerde militairen naar thuisland België aan de orde. “Er was een aanzienlijk tekort aan geschikte huisvesting en zo werd ik ingeschakeld bij het ontwerpen van de kazernes en diverse gebouwen” licht hij toe. Voor Guy Vanhoorde was het ook de eerste stap naar facility management. Zijn laatste wapenfeiten bij Defensie situeren zich in Heverlee waar Guy Vanhoorde werd betrokken bij de uitbreiding van de kazerne en bijdroeg aan de ontwikkeling van het masterplan, de infrastructuur en de gebouwen voor een 7 hectaren grote site. Hij promoveerde tot Adjunct Directeur voor het beheer van de bouwprojecten & het onderhoud in een bepaalde sector. In 2000 ruilde hij zijn carrière als genieofficier voor een functie als Ingenieur Openbare Veiligheid bij de Stad Gent. Er volgde een vacature voor een Technisch Adviseur ter ondersteuning van de directeur-manager in de Dienst Gebouwen. Guy Vanhoorde slaagde in de toelatingsproeven. In 2003 werden alle voordien verzuilde technische diensten gecentraliseerd en ondergebracht bij

facility management. Guy Vanhoorde kwam als kwaliteitscoördinator terecht in de staf van het toenmalige facilitaire departement. In 2004 vertrok het toenmalige departementshoofd, met een vacature voor de opvolging tot gevolg. Guy Vanhoorde: “Het boeiende is dat het facilitaire departement van de Stad Gent zowel de supply chain als real estate verenigt”. Voor mensen, door mensen De klant van de facilitaire dienst staat voorop voor Guy Vanhoorde: “Facility management gaat om mensen, is geëvolueerd van ‘dingen regelen’ naar maximale focus op de klant. Als Facility Manager sta je voor het beheer van de klant, de expertise en het beleid”. Hij heeft zijn eigen stempel gedrukt op het strategisch beleid waarin deze drie elementen verweven zitten. “De organisatie van het Departement Facility Management van de Stad Gent legt sterk de nadruk op het versterken van de eigen expertise” licht Guy Vanhoorde toe. “Het gaat om real estate management, investeringsprogramma’s die via project management opgevolgd worden door onze dienst bouwprojecten, maintenance… Aan het hoofd van elk expertisegebied staat een directeur met een FM-opleiding”. Verwachtingen inlossen “Klanten verwachten operationeel handelen van het Departement Facility Management. Als

Departement Facility Management Stad Gent Als departementshoofd stuurt Guy Vanhoorde een facilitair departement aan, dat aansluit en bijdraagt tot het realiseren van de strategische doelstellingen van de Stad Gent en van het Departement FM in het bijzonder. Het departement omvat zes verschillende diensten: Dienst Vastgoedbeheer: staat in voor de uitwerking, realisatie en opvolging van de vastgoedstrategie, o.m. door het opmaken en bewaken van het masterplan. Dienst Bouwprojecten: staat in voor de realisatie van grote(re) beleids- en beheersprojecten. Dienst Onderhoud Gebouwen: staat in voor het ‘in stand houden’ van alle gebouwen en hun installaties waarvoor het Departement FM de onderhoudswerkzaamheden beheert. Dienst Service & Logistiek: levert facilitaire producten en diensten m.b.t. logistiek, vlootbeheer, schoonmaak, services en documentondersteuning. Dienst Aankoopbeheer staat in voor de uitwerking, realisatie en opvolging van het aankoopbeleid, het aankoopbeheer, het bestelproces en het beheer van het aankoopproces.

36 PROFACILITY MAGAZINE NR. 41 MAART 2014

n deren n agement

Vertrouwen geven en verdienen De geïntegreerde dienstverlening aan de klant door de volledige organisatiestructuur van het Departement Facility Management, is tot nog toe het meest vernieuwend voor het facility management bij de Stad Gent. Medewerkers moeten het vertrouwen krijgen om een project uit te voeren, vanzelfsprekend binnen een af te bakenen kader. Dat werkt sterk motiverend. Daarnaast is de installatie van een FMIS een belangrijke mijlpaal. In 2000 was er bijvoorbeeld nog geen volledige lijst beschikbaar van alle vastgoed in portefeuille. Guy Vanhoorde: “Het FMIS is vandaag voor iedereen toegankelijk als een centrale database, waaruit iedereen zowel de facilitair beheerder, als zijn klant - de informatie haalt die voor zijn dienst nodig is”. Een andere innovatie betreft het implementeren van procesgedreven werken. Guy Vanhoorde verduidelijkt: “Een klant vraagt om huisvesting en het Departement Facility Management regelt het nodige op vlak van bv. real estate, onderhoud en bemeubeling”.

Professionaliseren is de uitdaging voor de FM-toekomst “Duurzaamheid is één van de grootste uitdagingen die zich stellen voor facility management!” klinkt het overtuigd. “Voor de overheid betekent dat maatschappelijke meerwaarde en facility management heeft een niet te onderschatten impact op de omgeving. Met een totaal aankoopbudget van gemiddeld 100 miljoen EUR per jaar ligt er een groot potentieel voor verduurzaming en het opnemen van een voorbeeldrol”. ‘Flexibiliteit’ is een andere grote uitdaging. Alles gaat sneller en bijgevolg moeten er oplossingen gezocht worden die op lange termijn bruikbaar blijven, m.a.w. flexibel zijn in levensduur en gebruik. Duurzaamheid en flexibiliteit kaderen in de algemene uitdaging van het blijvend professionaliseren van het vakgebied. Guy Vanhoorde: “Er zijn meer goed opgeleide FM-ers nodig en een master-opleiding is daarvoor wenselijk. De opleiding facility management moet mensen voorbereiden die een beleid en een visie kunnen ontwikkelen, een communicatieplan kunnen opstellen en kunnen samenwerken met experten. Hoe professioneler facility management wordt, hoe geloofwaardiger het vakgebied zich zal profileren. Uiteraard blijf je als Facility Manager nauw betrokken bij het beleid van jouw organisatie en klant”.

Eduard Coddé n

Guy Vanhoorde, Departementshoofd Departement Facility Management Staf - Stad Gent

departementshoofd moet je een strategische visie uitzetten die het operationeel verwachte concreet laat gebeuren” verduidelijkt Guy Vanhoorde zijn kijk op strategisch facility management. “Door de operationele feiten te communiceren en toe te lichten, krijg je kansen om strategisch te mogen blijven werken”. Facility management moet denken vanuit de integrale keten en bijgevolg ook niet langer een product vragen, maar in het rijke marktaanbod op zoek gaan naar oplossingen. Aldus handelend maakt facility management spontaan de opstap naar een strategisch niveau. Het is duidelijk merkbaar dat steeds meer spelers iFM vooruitschuiven. Guy Vanhoorde: “Als Facility Manager moet je het marktaanbod scherp in de gaten houden. Het gaat erom dat facility management een oplossing moet bieden, wat meer is dan een service of product. Zo gaat het niet langer om het ter beschikking stellen van voertuigen, maar om het uitwerken van een duurzame mobiliteitsoplossing”.

PROFACILITY MAGAZINE NR. 41 MAART 2014 37

Guy Vanhoorde belangrijkste FM-project:

Reorganisatie Departement Facility Management Stad Gent Uitwisseling van expertise voor een optimale dienstverlening De benoeming van Guy Vanhoorde als nieuw Departementshoofd ging gepaard met een grondige reorganisatie van het facilitaire departement,. De nieuw opgezette organisatie integreerde de dienstverlening voor alle scholen, de stadsadministratie en de sociale huisvesting, en had toen betrekking op een 700 à 800 medewerkers.

alle andere diensten onder de koepel van het Departement Facility Management, en haar klanten. Elke dienst stelt ook zijn eigen expertise ter beschikking van elke andere dienst binnen het Departement Facility Management binnen vooraf gedefinieerde processen of projecten. “De uitrol van dit werkingsmodel gaat eigenlijk nog steeds verder om maximaal aan te sluiten bij de nagestreefde klantgerichte dienstverlening” Het hoofdstuk ‘supply chain’ is opgedeeld in gaat Guy Vanhoorde verder. “Zo werden al in 2008 enerzijds ‘service & productie’, anderzijds facility accountmanagers als klantenrelatiebe‘aankoop’. De aankoopdienst staat in dienst van heerders aangetrokken. De expertisetakken HR en Finance werden samengevoegd tot één dienst binnen het Departement Facility Management”.

Werken met doelstellingen Als departementshoofd moet Guy Vanhoorde rekening houden met een beleids- en beheercyclus, een typisch gegeven voor de lokale overheid. “Doelstellingen worden altijd uitgezet tegenover een periode op korte en op langere termijn” verduidelijkt hij. “Een voorbeeld daarvan is dat de Stad Gent zich tot doel stelt klimaatneutraal te zijn tegen 2050. HR en de toekenning van budgetten wordt daaraan gekoppeld”. Werken vanuit doelstellingen is een relatief jong gegeven voor de lokale overheid. Guy Vanhoorde licht toe: “Vroeger was het budget voor het onderhoud van bijvoorbeeld de scholen toegewezen aan de schepen van onderwijs, die begrijpelijk prioriteit gaf aan het onderwijsbeleid en oog moest houden op de demografische evolutie in Gent en omgeving. Daardoor kon niet altijd de nodige prioriteit aan de gebouwen worden gegeven. Nu is dat budget ondergebracht bij facility management, wat leidt tot een beheer vanuit een meer geïntegreerd perspectief”.

38 PROFACILITY MAGAZINE NR. 41 MAART 2014

Het Departement Facility Management vraagt een realistisch budget op bij het stadsbestuur en bepaalt vervolgens in overleg met de klanten de prioriteiten voor elk facet van de dienstverlening. Zo wordt voor onderhoud het technisch advies vanuit de facilitair expert, afgewogen tegenover de vraag van de klant, die begrijpelijkerwijs de eigen activiteiten voorop stelt.. “Bij verschillen tussen het technisch advies en de klant, volgt overleg om tot de beste oplossing en budgetbesteding te komen. Dit alles binnen de krijtlijnen van het gevoerde beleid en de beschikbare middelen”.

Vier met ons de laureaten en de best practices van het Facility Management

De prijs ‘Facility Manager of the Year’ wordt toegekend aan een man of vrouw die door zijn of haar manier van denken, visie, engagement en inspanningen bijgedragen heeft tot het succes van de onderneming of organisatie waarvoor hij of zij werkt. Op die manier heeft hij of zij eveneens het beroep van Facility Manager bekendheid en erkenning bijgebracht en bijgedragen tot de professionalisering ervan.

De ‘Facility Awards’ prijsuitreiking zal op 29 april 2014 in de SkylinE40 te Aalst plaats vinden. De meest verdienstelijke Facility Managers en de winnaars van de ‘Best FM Thesis’ award zullen uit handen van de juryleden deze Oscars van het Facility Management in ontvangst mogen nemen.

Wees erbij tijdens deze feestelijke avond!

De presentatie van de ceremonie is in handen

Een organisatie van

van de charismatische Christophe Deborsu, die zowel in Vlaanderen als in Wallonië gekend en geliefd is.

Meer informatie, volledig programma en inschrijving via www.facility-awards.be of www.ifma.be

De Facility Awards worden jaarlijks door IFMA georganiseerd, in samenwerking met vele partners

CORPORATE Sponsors :

EVENT Partners :

MEDIA Partners :

HOSTING Partners :

PROFACILITY MAGAZINE NR. 41 MAART 2014 39

REAL ESTATE I MARKET TRENDS I

Secundaire markten - de G De activiteit van de Belgische kantoormarkt beperkt zich niet enkel tot Brussel, hoewel onze hoofdstad liefst twee derde ervan voor haar rekening neemt. Samen met de Head

of Belgium Research van DTZ, Cédric Van Meerbeeck, overlopen we enkele belangrijke parameters met een invloed op secundaire markten.

Cédric Van Meerbeeck, Head of Belgium Research, DTZ

n zijn verslag over de Belgische secundaire markten (kantoormarkten buiten Brussel) noteert DTZ dat alle markten, met uitzondering van Gent, hun activiteit het voorbije jaar zagen teruglopen. DTZ wijdt deze terugval aan een reeks factoren zoals de maturiteit van de markt, de concurrentie van buurmarkten, de beperkte vraag vanwege de openbare sector en het aanbodtekort. Volgens Cédric Van Meerbeeck verklaren verschillende feiten het succes van de Gentse markt dit jaar. Hij haalt eerst en vooral het aanbod aan, dat vele projectontwikkelingen omvat, want Gent is op dat vlak een zeer dynamische stad. Huurders tonen een zeker enthousiasme tegenover de Arteveldestad die zich hierdoor onderscheidt van de twee andere grote kantoormarkten in Vlaanderen, namelijk Antwerpen en Mechelen. “Gent biedt kwaliteitsvolle vestigingen in de rand” legt hij uit. Deze vestigingen zijn bereikbaar met de wagen en stemmen overeen met het volume waar huurders naar op zoek zijn. Bovendien heeft Gent een extra troef, aldus Cédric Van Meerbeeck: de stad biedt een goede levenskwaliteit. Het voorbije jaar noteerde Gent dan ook een take-up van 58.000 m². De cijfers van DTZ geven aan dat de totale take-up van de Belgische secundaire markten 197.000 m² bedroeg in 2013, hetzij 29% minder dan in 2012. De gemiddelde take-up bedroeg 570 m² per transactie in 2013.

jaar een relatieve stabiliteit, met een take-up van 95.000 à 100.000 m². De take-up van 89.000 m² die in 2013 geregistreerd werd, ligt dus niet zo ver onder het gemiddelde. Qua take-up sloot Antwerpen 2013 af als leider van de populairste secundaire markten, na bijna het hele jaar lang een achterstand gehad te hebben op Gent.

Aanbodtekort in Luik In Wallonië noteerde Luik onlangs geen al te beste resultaten. Volgens DTZ heeft dit ongetwijfeld te maken met het aanbodtekort. Cédric Van Meerbeeck benadrukt dat de leegstand in kwaliteitsgebouwen bijna nul bedraagt. Zodra een nieuwe projectontwikkeling aangekondigd wordt, is alle beschikbare ruimte al ingevuld. “Het is een zeer dynamische markt” gaat hij verder. “Luik registreert heel wat beweging qua huurders, ook in bepaalde federale administraties”. Wegens het beperkte aanbod ligt de take-up lager dan die van 2012, maar zoals ook Cédric Van Meerbeeck aangeeft, zitten nog heel wat projecten in de ‘overwegingsfase’. Het is dan ook mogelijk dat Luik van het ene uiterste naar het andere gaat en op vrij korte termijn met een aanbodoverschot zal zitten. Het recente tekort aan projectontwikkelingen op de markt heeft tot gevolg gehad dat de markt uitgeput raakte en dat ontwikkelaars en investeerders gestimuleerd werden om bij te dragen tot het herstel van de activiteit in Luik. Afwachten dus wat er dit jaar gebeurt wanneer Zware mobiliteitsproblemen in Antwerpen deze nieuwe projecten in de operationele fase Het succes van Gent roept automatisch de terechtkomen. volgende vraag op: waarom is de belangrijkste Vlaamse markt, Antwerpen, erop achteruitgegaan? Staatshervorming Door net het tegenovergestelde van wat zich in In het kader van de Staatshervorming, waarbij Gent voordoet: een tekort aan kwaliteitsvolle federale bevoegdheden naar de Gewesten projectontwikkelingen. Hoewel Cédric Van overgeheveld worden, vindt Cédric Van Meerbeeck Meerbeeck beaamt dat dit een grote rol speelt, dat het nog te vroeg is voor een raming van de wegen volgens hem ook de zware mobiliteits- mogelijke impact daarvan: “In het begin dacht problemen in Antwerpen flink door. Mobiliteit is men dat de hervorming een enorme impact zou een cruciale factor die eerder al de Brusselse markt hebben op de kantoormarkt, maar vandaag is men trof. Maar er moet ook rekening gehouden worden daar al niet meer zo zeker van. Wallonië had met een ander element: 2012 was een uitstekend gezegd dat de regionalisatie gepaard zou gaan met jaar voor Antwerpen en het was moeilijk om de komst van minstens 2.500 nieuwe ambtenaren hetzelfde tempo aan te houden in 2013. Niettemin verdeeld over Luik, Charleroi, Namen en Bergen. vertoonde de Antwerpse markt de voorbije vijf Vandaag wordt dit cijfer al gereduceerd tot 500 à

40 PROFACILITY MAGAZINE NR. 41 maart 2014

e Gentse ‘dynamiek’ wakkert aan

De kantoormarkt in Gent liet zich opmerken door de beste prestaties in 2013 dankzij een kwaliteitsvol aanbod met vele projectontwikkelingen, zoals de Blue towers die deel uitmaken van het Ghelamco arena complex (arteveldestadion). meer dan 50% van de 29.000 m2 van de Blue towers, die begin dit jaar opgeleverd worden, heeft al huurders gevonden.

600, ofwel een vierde van de oorspronkelijke raming”. De regionalisatie zal wellicht een impact hebben, maar we kunnen nog niet zeggen waar deze impact voelbaar zal zijn en hoe groot die zal zijn. Deze impact kan voor Namen, de hoofdplaats van Wallonië, zelfs nul of negatief zijn, aldus Cédric Van Meerbeeck. Want aangezien er in Wallonië nog vier andere belangrijke markten zijn, is het goed mogelijk dat bepaalde ambtenaren Namen zullen verlaten voor een andere stad. Ook de impact op Vlaanderen moet nog geraamd worden. Kan er op korte termijn een andere ‘florerende’ secundaire markt zoals Gent bijkomen? Niet volgens Cédric Van Meerbeeck, die denkt dat Gent

goede resultaten zal blijven boeken en dat de zelfregeling van de Luikse markt zou kunnen uitdraaien op een positief 2014. Maar wat er ook gezegd mag worden over Gent, Antwerpen en Luik, het is in Leuven en Namen dat we globaal genomen voor 2013 de prime rents terugvinden op de secundaire markten. Namen is de enige markt waar de prime rent gestegen is in 2013. Beide steden hebben een prime rent van iets meer dan €160/m²/jaar (versus €290 à €300 in Brussel).

Tim HARRUP ■

Secundaire kantoormarkten – take-up & Prime rent - 2009-2013 trend Euro/m2/jaar

take-up* 2013

Prime rent Euro/m2/jaar

Gemiddelde huur Euro/m2/jaar

antwerpen

89.000 m2

140 €

106 €

Gent

58.000 m2

146 €

113 €

Leuven

16.500 m2

155 €

122 €

Luik

13.000 m2

140 €

110 -115 €

Charleroi

13.000 m2

140 €

136 €

mechelen

11.000 m2

135 €

114 €

> 5.000 m2

155 €

132 -143 €

Namen

* Take-up = in gebruikname Bron: Rapport DTZ ‘Property Times – Belgium Secundary markets – Q4 2013’

PROFACILITY MAGAZINE NR. 41 maart 2014 41

Letâ&#x20AC;&#x2122;s talk real estate

13, 14 & 15 May 2014 Tour & Taxis Brussels

Your view on the real estate market

Looking for new business space? Book your ticket before April 15th and save â&#x201A;Ź50! www.realty-brussels.com @realtybrussels

Advertenties_Realty.indd 6

Realty Brussels

Meet all providers of office, retail & logistic real estate in one place

28/02/14 15:14

WORKPLACE I TURNKEY SOLUTIONS I

Business centers pikken hun graantje mee van de NWOW-trend Het kantooraanbod in business centers wordt alsmaar gevarieerder om beter tegemoet

te komen aan de huidige behoeften. De talrijke opkomst van business centers en

coworkingruimtes is in grote mate te wijten aan de toepassing van nieuwe organisatieen evaluatiemethoden voor het werk in bedrijven, maar ook aan de toenemende mobiliteitsproblemen in en rond de grote steden.

ankzij de evolutie van de mentaliteit en de HR-managementmethoden deinzen heel wat bedrijven er niet langer voor terug om hun medewerkers thuis of vanuit satellietkantoren te laten werken. Een van de basisprincipes van de New Way of Working (NWOW) is om het werk te evalueren in functie van de resultaten die behaald werden op basis van duidelijk vastgelegde doelstellingen. Werknemers hoeven dus niet meer verplicht de hele tijd fysiek aanwezig te zijn in de bedrijfskantoren. Wanneer telewerken een groot deel van de arbeidstijd vertegenwoordigt, wordt vaak de voorkeur gegeven aan coworking in gedeelde kantoren in plaats van aan ‘home working’, omdat de sociale omgeving meer verrijkend en stimulerend is. Flexdesk en coworking in overvloed Voor zelfstandigen, consultants, start-ups en zeer kleine bedrijven biedt het all-in aanbod van business centers heel wat voordelen. Het aanbod is interessant op organisatorisch vlak, want de werkomgeving is van het type ‘plug & play’ en bijgevolg onmiddellijk operationeel. En het aanbod van de gedeelde kantoren (flexdesk) is bijzonder competitief qua prijs. Het business center Silversquare is op dat gebied een pionier in België. Het was het eerste centrum in Brussel dat coworking in gedeelde kantoren aanbiedt met een zeer flexibele oplossing waarbij men toegang tot de infrastructuur krijgt via een individueel lidmaatschap, zoals in fitnesscentra. Sinds 2008 krijgen leden voor 295 euro per maand toegang tot de prachtig ontworpen en hyperuitgeruste kantoorruimten op een prestigieus adres, en met een panoramisch uitzicht op Groot-Brussel vanaf de tiende verdieping als extra troef. Leden kunnen er hun bedrijf vestigen, waarbij ze beschikken over een adres en een directe telefoonlijn. Kopieertoestellen, VOIP-telefonie, scanners,

WiFi, vergaderzalen, coffee corners... niets ontbreekt. De sleutel tot dit succes? De ‘huurder’ beschikt niet langer over een eigen kantoorruimte, maar neemt elke dag waar hij wil plaats aan een van de vele beschikbare werkplekken. De administratie verloopt eenvoudig, efficiënt en transparant: één maandelijkse factuur in plaats van overeenkomsten met verschillende leveranciers (huur, telecom, elektriciteit, schoonmaak, kopieertoestellen,...). Deze oplossing met gedeelde kantoren is niet alleen aantrekkelijk qua organisatie en prijs, maar ook vanuit sociaal oogpunt. De werkruimte wordt gedeeld door verschillende personen van verschillende bedrijven die actief zijn in uiteenlopende sectoren, en is dan ook een bron van verrijking en uitwisseling. De bedrijfsleiders van Silversquare hebben de toegevoegde waarde van deze kweekvijver van kennis en knowhow in hun centers goed begrepen. Ze stimuleren networking en informele ontmoetingen onder hun leden door regelmatig conferenties en opleidingen te organiseren. In vijf jaar tijd is het aantal leden van Silversquare gestegen van 50 tot meer dan 400 en het business center is momenteel uitgedijd over vijf verdiepingen in de toren van de Louizalaan. Bovendien heeft Silversquare twee nieuwe centers geopend: één aan het Meeusplein in de Europese Wijk en één naast het exclusieve fitnesscentrum Le Lloyd in Ukkel. En het bedrijf wil zijn netwerk van hybride business centers nog verder uitbreiden in Brussel en in andere steden met zijn succesformule die vaste privékantoren combineert met gedeelde flexkantoren.

Didier Van den Eynde n

Coworkingruimte van het business center Silversquare aan het Meeusplein in de Europese Wijk in Brussel.

PROFACILITY MAGAZINE NR. 41 maart 2014 43

WORKPLACE & SPACE MANAGEMENT I CASE STUDY I ELIA, BRUSSEL I

Het nieuwe gebouw van Elia zet aan tot co-creatie De 400 werknemers van elektriciteitsnetwerkbeheerder Elia hebben hun werkplek in Diegem vaarwel gezegd en zijn verhuisd naar een volledig passief gebouw van 10.000 m² met een inrichting volgens de regels van de ‘Smart Way of Working’, Elia’s versie van het Nieuwe Werken. Een technologisch en menselijk avontuur dat binnenkort herhaald wordt voor de twee andere gebouwen van Elia in Brussel.

44 PROFACILITY MAGAZINE NR. 41 maart 2014

en gebouw neerzetten voor de nieuwe generatie. Dat was het streefdoel van Elia met de bouw van ‘Le Monnoyer’, dat niet ver van het station van Schaarbeek gelegen is, tegenover het kanaal. Maar tussen de beslissing om te bouwen en de eigenlijke verhuizing naar het nieuwe gebouw zijn heel wat ideeën versmolten, zoals het SWOWconcept. “We wensten te anticiperen op het gedrag van jongeren” aldus Jonas Pappens, Head of Grid Support & Informatization. “Door alle medewerkers samen te brengen in landschaps- en gedeelde kantoren, hebben we de samenwerking en de uitwisseling van ideeën willen stimuleren, iets wat voordien veel minder spontaan verliep als gevolg van de fysische afbakening eigen aan gesloten kantoren”. Het idee dateert van 2004 en de beslissing kwam er toen het huurcontract van de gebouwen in Diegem afliep. “Het was nu of nooit. We wilden niet groter worden, maar ons openstellen voor de werkmethoden van morgen”.

Smart Way of Working De plannen van het Le Monnoyer gebouw dateren van vijf jaar geleden, maar het idee om de SWOW (Smart Way of Working) te implementeren, gaat amper twaalf maanden terug. Het ontwerp van het gebouw was vanaf het begin gericht op maximale modulariteit, want op het ogenblik van de bouw stond de keuze van de bouwheer voor gesloten kantoorruimten of een open space nog niet vast. Met het oog op deze flexibiliteit telt de structuur van het gebouw geen binnenkolommen: de balken zijn uit één stuk en hebben een spanwijdte van 14 meter. Zo kan de eigenaar de binnenruimte in alle vrijheid indelen.

De leiders van het project Smart Way of Working @ Elia. Jonas PAPPENS, Elia, Head of Grid Support & Informatization Michèle GIOT, L.O.G, Space Planner Michel NEDERLANDT, Elia, Manager Methods & Support

Elia belastte het bedrijf L.O.G met de studie voor de inplanting en inrichting van de werkruimten, evenals de verhuizing naar het nieuwe gebouw voor de 400 medewerkers. Op basis van de studie koos Elia definitief voor een flexdesk-oplossing en PROFACILITY MAGAZINE NR. 41 maart 2014 45

WORKPLACE & SPACE MANAGEMENT I CASE STUDY I ELIA, Brussel I

➋

➊ Een van de redenen voor de minimalistische omgeving is de aanwezigheid van een geoptimaliseerde verlichting en een goede geluidskwaliteit. De verlichting is uitgerust met aanwezigheids- en helderheidssensoren. Het gebouw heeft geen systeemplafonds, aangezien er geen technische ruimte nodig was. ➋ Op de benedenverdieping van het gebouw zijn gespreks- en ontmoetingsruimten voorzien om de informele communicatie te stimuleren. ➌ Door de keuze voor een flexdesk-oplossing zijn er geen vaste werkplekken meer. Iedere werknemer beschikt over een eigen locker en een brievenbus voor zijn post.

➊

➌

schrapte de vaste werkplekken. Binnen elke afdeling (die over een deel van de verdieping beschikt) mag iedereen gaan zitten waar hij wil. De 350 beschikbare werkplekken houden rekening met een gemiddelde afwezigheid van 10% van het personeel wegens vakantie, telewerk, opleidingen of vergaderingen in een van de andere gebouwen van het bedrijf. Aangezien het personeel geen vaste werkplek toegewezen krijgt, beschikt iedere werknemer over een eigen locker en een brievenbus voor zijn post. Door te kiezen voor gedeelde werkplekken in een open space in plaats van vaste werkplekken en gesloten kantoren, konden de werkruimten anders uitgedacht en ingericht worden door het gebruik van de werkplekken te optimaliseren en extra ruimten te creëren voor taken die de nodige concentratie vereisen. Daarnaast zijn er vergaderruimten ingetekend en zijn er aanpalend aan de coffee corners ontspanningsruimten en ontmoetingsruimten om de natuurlijke en informele

46 PROFACILITY MAGAZINE NR. 41 maart 2014

communicatie te stimuleren. Michèle Giot, Space Planner bij L.O.G, oppert dat de extra kosten voor het inrichten van deze nieuwe ruimten voor samenwerking deels gecompenseerd worden door de gerealiseerde besparing als gevolg van de keuze voor een open space in plaats van gesloten kantoren en vaste werkplekken. Een milieuvriendelijk gebouw Voor wat energieprestaties betreft is het Le Monnoyer gebouw volledig passief en geklasseerd als een nulenergiegebouw (NZEB). Dankzij onder meer een hoogwaardige thermische isolatie (K18) kunnen de fotovoltaïsche panelen op het dak van de garages voorzien in de jaarlijkse warmtebehoefte van 14 kWh/m2. Ook de ‘night cooling’ is passief. In dat opzicht zegt Michel Nederlandt, Manager Methods & Support bij Elia: “De enige warmtebronnen in dit gebouw zijn de mensen en hun computer”. Het gebouw kreeg een score van ‘Very Good’ in het kader van de milieucertificatie volgens de BREEAM-methode. Deze certificatie heeft een

De directie geeft het voorbeeld “Deze nieuwe filosofie voor de organisatie van het werk betreft iedereen” benadrukt Jonas Pappens. “De SWOW-strategie van het bedrijf wordt letterlijk gedragen door onze directie die evenmin een gesloten kantoor heeft.. Dat geldt ook voor de HR-medewerkers en de financiële diensten”. Op operationeel niveau wordt de verandering begeleid door een werkgroep: Jonas Pappens, belast met de inrichting, en Michel Nederlandt, belast met het gebouw. De HR-afdeling heeft alle medewerkers begeleid bij de overstap naar deze nieuwe filosofie van werken door het organiseren van informatiesessies, specifieke vormingen, gevoelsbarometers en een intensief communicatieplan. Elia koos niet voor een ‘gedragscode’ die gedragsregels voor in de nieuwe gebouwen oplegt, maar voor een ‘handvest’ dat helemaal niets gemeen heeft met een politiereglement en “zonder hetwelk er perfect kan geleefd worden” zegt Jonas Pappens.

“

Jean-Claude Verset n

Met deze nieuwe indeling en inrichting van de werkruimten wilden we ons openstellen voor de werkmethoden van morgen

Een eigen stijl voor iedere afdeling De functionele studie naar de inplanting werd uitgevoerd door L.O.G op basis van de behoeften van elke afdeling, vooral op het gebied van vergaderzalen, concentratieruimten (‘bubbles’) en klasserings- en archiveringsruimten. Dit resulteerde in een telkens weer andere configuratie van de ruimte voor elke afdeling: Expertise, Infrastructuurprojecten, Aankopen, Beheer van de vergunningen, Administratieve ondersteuning en Netwerkontwikkeling. Zo beschikt de dienst Aankopen uiteindelijk over meer vergaderzalen, terwijl de afdeling Expertise meer concentratieruimten heeft. Maar voor iedereen geldt de clean desk regel voordat ze het gebouw verlaten. Ook werden nieuwe IT-tools ontwikkeld om de samenwerking vlotter te laten verlopen, zoals Lync van Microsoft en een Softphone op PC voor iedereen. Hierdoor zijn er ook meer mogelijkheden om te telewerken. Voor Michel Nederlandt is dit evenzeer een investering voor het personeel als een aanpassing van de ruimte. “We denken aan de toekomst, aan het imago van het bedrijf op de arbeidsmarkt”.

Om dit evenwicht te bereiken, werd per verdieping een ambassadeur aangesteld. “Human Resources zijn altijd aanwezig geweest. Er werden FAQ’s opgesteld en er werd een erezaak van gemaakt om op alle vragen te antwoorden en ze te publiceren”. De communicatie gebeurt ook via interne communicatiemiddelen. Zoals Yammer, een sociaal intranet waarop alle ideeën gespuid mogen worden. “Er is geen moderator” licht Michel Nederlandt toe. “De bedoeling is dat men zelf modereert”. De verhuizing gaat tevens gepaard met nieuwe mobiliteitsmodaliteiten. Naast de garages en een goede bediening door het openbaar vervoer kan het personeel gebruikmaken van een pendelbus tussen het kantoorgebouw en het station van Schaarbeek. Hoewel de verhuizing vanuit Diegem bijna een afgesloten hoofdstuk is, is dat allesbehalve het geval voor de twee andere gebouwen van Elia waarover binnen achttien maanden ook een SWOW-saus gegoten zal worden. Het enige verschil is dat ze niet passief zullen zijn.

“

belangrijke rol gespeeld in de studie en de inrichting van de werkplekken, doordat er bepaalde normen en bijkomende verplichtingen voor de inrichting en uitrusting van de werkruimten nageleefd moesten worden. Het ging daarbij onder meer om normen op het gebied van akoestiek en ergonomie van het meubilair en verplichtingen met betrekking tot het gebruik van recycleerbare materialen of bijvoorbeeld de plaatsing van de bureaus ten opzichte van de verlichting en natuurlijke lichtbronnen.

Jonas PAPPENS, Head of Grid Support & Informatization bij Elia

PROFACILITY MAGAZINE NR. 41 maart 2014 47

WORKPLACE & SPACE MANAGEMENT I CASE STUDY I ELIA, Brussel I Met het oog op een maximale flexibiliteit in de indeling van de ruimten omvat de structuur van het gebouw geen binnenkolommen: de balken zijn uit één stuk en hebben een spanwijdte van 14 meter.

Op de benedenverdieping van het gebouw zijn gespreks- en vergaderruimten ondergebracht.

De ‘bubbles’ zijn afgesloten ruimten die gebruikt worden voor vergaderingen of voor taken die de nodige concentratie vereisen.

Het Le Monnoyer gebouw, een ontwerp van het architectenbureau ‘Architectes Associés’, is het eerste gebouw van 10.000 m2 dat geklasseerd staat als een nulenergiegebouw (NZEB) en in Brussel neergezet werd langs het kanaal in een stedelijk herwaarderingsgebied.

48 PROFACILITY MAGAZINE NR. 41 maart 2014

Trainings The cross-disciplinary side of Facility Management is continuously evolving. IFMA offers trainings in order to professionalise the facility field even more. New subject areas are constantly included in FM, which implies a certain sensibility and a great capacity to integrate new knowledge. In addition, the usual fields become deeper, much more complex and new aspects appear. The Facility Manager has to renew himself over and over again.

Postgraduat FM - HEPL

Ce post-graduat est une façon idéale de construire des réseaux entre tous les domaines du FM. Les participants ont l’occasion d’échanger des conseils concrets, des solutions, des opportunités, des pièges à éviter… Bref, de partager leurs bonnes pratiques. La formation s’agence autour de 3 axes théoriques : l’organisation des services facilitaires et les services associés aux bâtiments et aux personnes.

Lieu : Haute Ecole de la Province de Liège, site du Campus 2000

Rue de la Meuse, Jemeppe-sur-Meuse La formation commence en octobre 2014 & se poursuit jusqu’en juin 2015 Contact : Alain DELAHAUT - alain.delahaut@hepl.be

→ “Maîtrisez les meilleures pratiques du métier” Posthogeschoolopleiding FM - KAHO Sint-Lieven

De posthogeschoolopleiding is een must voor iedereen actief binnen het vakdomein FM. De laatste jaren is de scope van de moderne Facility Manager zeer breed geworden. De opleiding wandelt met je door alle mogelijke facetten van de “Facility wereld”. De opleiding is rond 3 theoretische punten gestructureerd: de organisatie van facilitaire diensten en gebouw- of persoonsgebonden diensten.

Locatie: KAHO Sint-Lieven

Hospitaalstraat 23, Sint-Niklaas De posthogeschoolopleiding start in oktober 2014 & loopt tot juni 2015 Contact: Cliﬀ MOSTIEN - cliﬀ.mostien@kahosl.be

→ “Hands on Facility Management” Postgraduat Strategic FM - Erasmus University College Brussels

The postgraduate Strategic Facility Management guides you in developing a well-thought-out policy for the facility services in your organisation. The curriculum is unique, of high quality and based on current research into the developments in the ﬁeld and their signiﬁcance for the knowledge and skills of the Facility Manager.

Location: Dansaert Campus

Zespenningenstraat 70, Brussels Postgraduate starts in October 2014 & ends in June 2015 Contact: Germain VERBEEMEN - gv@wicely.be

→ “Become the strategic

services partner of the business”

workplace I NIEUWIGHEDEN I

Een nieuwe vergaderingservaring Al 25 jaar levert AVEX, een van de marktleiders in Nederland op het gebied van audiovisuele oplossingen, innovaties voor de professionele markt. Van losse apparatuur tot complexe, geïntegreerde systemen, met ontwerp, realisatie, onderhoud en beheer biedt AVEX een integrale aanpak. Het Nederlandse bedrijf pakte onlangs met Quarta, een unieke en innovatieve vergadertafel met geïntegreerde audiovisuele faciliteiten, uit. Een luxueuze vergadertafel met een balans tussen functionaliteit en vormgeving, zo zou je Quarta kunnen omschrijven. Maatvoering, afwerking, audiovisuele componenten, … Het Quarta programma voorziet in verschillende uitvoeringen. Door vormgeving en functionaliteit geeft Quarta een nieuwe dimensie aan de moderne vergaderomgeving. De tafel werd ontworpen met oog voor ergonomie en maakt vergaderen in een bijzonder comfortabele setting mogelijk. In het hart van het meubel liggen LCD-schermen en geluidsinstallatie verzonken onder een geharde glasplaat. Daarmee wordt het delen van presentaties en documenten eenvoudig. Quarta zorgt voor meer interactie en tijdwinst tijdens het vergaderen. De tafel kan ook worden uitgerust met volledig geïntegreerde videoconferencing. www.quarta.nl

Systeemwanden Cloisons amovibles Office partitions

PAN-ALL nv Diebeke 13 9500 Geraardsbergen Belgium t +32 54 41 24 71 f +32 54 41 85 06 e info@pan-all.be

www.pan-all.be

50 PROFACILITY MAGAZINE NR. 41 maart 2014

een lumineuze innovatie van Desso en philips LED-verlichting in het tapijt zelf verwerken? Dat is het idee waarrond Philips en Desso een partnerschap aangaan. De wereldleiders op het vlak van verlichting en tapijt willen dit een stapje verder brengen door de voordelen van de Dessotapijten, zoals een betere kwaliteit van het binnenklimaat, de akoestiek en het comfort, met de voordelen van de LED-verlichting van Philips te combineren. Informatie, richting aanwijzingen, inspiratie, veiligheid… LED-tapijten zullen de manier waarop we met informatie interageren ingrijpend veranderen, en kunnen in elk type openbare gebouwen geplaats worden. Bovenop z’n praktische functie, zal deze innovatie de sfeer en stemming in gebouwen verbeteren, door verlichting te combineren met design en kleur. Het is een speels en design element dat in de herinrichtingsprojecten van nieuwe ruimtes zal moeten inbegrepen worden. Bovendien worden ruimtes door deze technologie overzichtelijker, door informatie enkel zichtbaar te maken wanneer dat nodig is. De productnaam zal in 2014 worden onthuld, in het kader van de lancering, maar Philips en Desso werken nu reeds aan pilootprojecten in kernmarkten. www.philips.be www.desso.be

Verhuizing van bedrijven en logistiek van gebouwen en stocks, dit is ons vak! Verhuizingen Verhuis van KMO’s tot en met grote bedrijven, laboratoria, ICT-materiaal en informatica-zalen: laat het maar aan de Belgische leader van de verhuis over! Ervaring, veiligheid, soepelheid en raadgeving.

Archivering Beheer van levende/dode archieven, scanning, traceerbaarheid, raadpleging via veilige website, vernietiging met certificaat.

Logistiek Elektronisch beheer en inventaris van meubilair en van stockageruimtes. Raadpleging via veilige website, barcodes.

U verwacht iets meer? Organisatorisch en operationeel beheer, monteren/demonteren van meubilair, reiniging meubilair en kantoren, beheer en levering van sleutels, veiligheidsplan.

w w w. m o z e r. b e ANTWERPEN Boomsesteenweg B-2610 Antwerpen • België TEL +32 (0)3 440 51 51 • FAX +32 (0)3 440 49 49 E-MAIL : antwerp@mozer.be

BRUXELLES Theodoor Swartsstraat 3 3070 Kortenberg • België TEL +32 (0)2 752 51 51 • FAX +32 (0)2 751 52 13 E-MAIL : brussels@mozer.be

LIEGE Rue de l’Abbaye, 14 4040 Herstal • Belgique TEL +32 (0)4 246 41 41 • FAX +32 (0)4 246 42 49 E-MAIL : liege@mozer.be

PROFACILITY MAGAZINE NR. 41 maart 2014 51

Mobility I Car-sharing I

De proeftuin van mobili t Oververzadigde stadscentra, overal files, enorme lucht- en geluidsvervuiling, een

overbelast openbaar vervoer met een onaangepast aanbod... de mobiliteit zoals we ze vandaag kennen, moet evolueren naar een zachtere mobiliteit die onze levenskwaliteit verbetert. Maar er is nog een lange weg te gaan, vooral op het gebied van mentaliteit.

Régis Leruth, Ceo van Zen Car en pionier in het delen van elektrische voertuigen, vertelt ons hoe hij het ziet.

Régis Leruth, CEO van Zen Car

e zou zeggen dat Belgen niet alleen met ‘een baksteen in de maag’ geboren zijn, maar vooral erg gehecht zijn aan hun wagen. “Het is zeer moeilijk om Brusselaars of Belgen ervan te overtuigen dat ze hun gewoontes moeten veranderen. Ze moeten begeleid worden” zegt Régis Leruth, CEO van Zen Car, het Belgische autodeelbedrijf voor elektrische voertuigen. Hoewel de auto voor velen een echt statussymbool is, moet het aantal wagens op de weg ingeperkt worden. “Rij maar eens op de ring ‘s morgens om 7u en je zal meteen zien dat we met een groot probleem zitten. Bovendien moet je weten dat een auto gemiddeld 1,4 personen vervoert en 93% van de tijd geparkeerd staat, terwijl 80% van de mensen minder dan 35 km per dag aflegt” aldus de CEO. “Taksen en dergelijke zullen een tijdje een invloed hebben, tot we eraan gewend zijn” gaat de Brusselse ondernemer verder. “Wanneer het over milieuvriendelijkheid gaat, wordt er altijd gesproken in restrictieve termen: minder doen, beperken, verminderen... Zen Car biedt een oplossing aan die niet restrictief is. We willen gewoon dat de mensen slimmer rijden”. Elektrische wagens, een markt die niet van de grond komt? De elektrische wagen combineert rijcomfort met ecologische voordelen, en toch botst hij nog altijd op heel wat weerstand bij de gebruikers. Als argumenten worden vaak het tekort aan laadpalen

en de zeer hoge prijzen aangehaald. Régis Leruth wijst eerder op het gebrek aan fiscale incentives voor particulieren: “De elektrische auto heeft jammer genoeg nooit kunnen profiteren van stimuli die mensen aanmoedigen om er één te kopen, hoewel men maar al te goed beseft dat de elektrische wagen een mobiliteitsoplossing insluit. Ook speelt hij zijn sterke troeven vooral uit bij stedelijk gebruik. Maar de prijs blijft het grootste obstakel”. In het kader van de recente hervorming van de fiscale regels voor bedrijfswagens werd de financiële incentive voor de aankoop van elektrische bedrijfswagens, in de vorm van een fiscale aftrekbaarheid van de investering, behouden. Zo geldt voor elektrische auto’s een fiscale aftrekbaarheid van 120%, terwijl die voor benzineof dieselwagens beperkt is tot maximaal 90%. Autodelen blijkt dus interessant te zijn, omdat op die manier elektrische voertuigen ter beschikking gesteld kunnen worden zonder dat het financiële aspect een probleem hoeft te zijn. Volgens Régis Leruth tonen studies bovendien aan dat één gedeelde auto acht tot tien individuele auto’s kan vervangen. Toch bereiken de twee Belgische operatoren, Cambio en Zen Car, momenteel samen slechts zo’n 15.000 klanten, terwijl het potentieel voor Brussel alleen al 60.000 klanten zou kunnen bedragen, te weten het aantal gezinnen met meer dan één wagen, aldus de CEO van Zen Car.

Zen Car, eenvoud als sleutelwoord Momenteel beschikt Zen Car over 56 voertuigen, 6 verschillende modellen en 46 laadpunten in Brussel, maar ook over private parkeerplaatsen langs de openbare weg en plaatsen in de parkings van Interparking. Iedereen mag de laadpalen die er geïnstalleerd zijn, gebruiken na dit vooraf aangevraagd te hebben. Om gebruik te maken van de diensten van Zen Car hoeft u zich gewoon gratis online in te schrijven. Zodra u de Zen Car kaart ontvangen hebt, kunt u een wagen reserveren vanaf 6 euro per uur. Na gebruik brengt u hem terug naar het vertrekstation. Klanten kunnen 24/24 en 7/7 terecht bij een callcenter. Het bedrijf heeft de goedkeuring gekregen om zich in Wallonië te vestigen, maar wil zich eerst concentreren op Brussel en zijn aanbod optimaliseren alvorens uit te breiden naar andere gewesten. Het bedrijf is momenteel in gesprek om de Zen Car abonnementen te koppelen aan openbare vervoersabonnementen. www.zencar.eu

52 PROFACILITY MAGAZINE NR. 41 maart 2014

li teit ‘op maat’

momenteel staat Zen Car voor 56 voertuigen, 6 verschillende modellen en 46 laadpunten in brussel.

slimmer rijden Hoewel ze nog voor verbetering vatbaar is, biedt de stedelijke mobiliteit nog tal van mogelijkheden zonder de noodzaak van persoonlijk autobezit. De nabijheid, het openbaar vervoer, de fiets en stappen verkleinen zowel het aantal verplaatsingen als de lengte van de afstanden, terwijl geen beroep wordt gedaan op fossiele brandstoffen en de milieu-impact beperkt blijft. Daarnaast zijn telewerken, videoconferenties, webinars, e-commerce en online shopping deel gaan uitmaken van onze moderne levensstijl, waardoor de mobiliteitsbehoeften kunnen veranderen. Bedrijven kunnen een belangrijke rol spelen in deze evolutie. “Vroeger hadden bedrijven een ‘autobudget’ en gaven ze er één aan iedereen. Daar stappen ze nu stilaan van af, omdat de taksen voor bedrijfswagens stegen. Bedrijfswagens zijn bijgevolg minder interessant geworden voor beide partijen. Tegenwoordig spreken we van een ‘mobiliteitsbudget’ en de gebruikers mogen dus kiezen wat ze wensen: autodelen, trein, elektrische auto of iets anders. In die richting zouden we verder moeten evolueren: we gebruiken enkel wat we nodig hebben. Ik ben persoonlijk een liefhebber van auto’s, maar ik wil er zeker niet mee vastzitten in de files” legt Régis Leruth uit. mobiliteit ‘à la carte’ In het Duitse Hannover lanceerde de lokale openbare vervoersmaatschappij al een interessant initiatief, namelijk de ‘HANNOVERmobil’-formule.

Deze formule biedt een waaier van mogelijkheden op het gebied van mobiliteit. Voor iets minder dan 8 euro per maand bovenop hun klassieke bus- en treinabonnement krijgen de gebruikers korting op het gebruik van de taxi en op langeafstandsreizen met de trein in heel Duitsland. Bovendien hebben zij ook toegang tot autodelen (inclusief lidmaatschap en maandelijkse kosten). Gebruikers kunnen niet alleen hun vervoerswijze ‘à la carte’ kiezen, ze genieten ook van eenvoud en overzicht als aantrekkelijke eigenschap van ‘HANNOVERmobil’. Maandelijks ontvangen de gebruikers één gedetailleerde factuur waarop de verschillende mobiliteitskosten vermeld staan. Noem het een soort van ‘one stop shopping’ voor mobiliteit. Eind januari hebben Belfius en zijn filiaal Belfius Auto Lease, de NMBS, Electrabel en Accenture iets soortgelijks gelanceerd, namelijk Belfius E-Fleet, de eerste bedrijfsmobiliteitscombinatie met een elektrische bedrijfswagen, oplaadcapaciteit thuis, op het werk, in treinstations en op de weg, en online toegang tot een reeks alternatieve mobiliteitsoplossingen zoals trein, tram, bus, deelfiets, deelwagen en de mogelijkheid om een traditioneel voertuig te gebruiken voor verre verplaatsingen. Twee interessante initiatieven waarvan we alleen maar hopen dat ze spoedig gekopieerd worden, om gewoonten te doorbreken en de mentaliteit te veranderen.

Kim VERHEGGE ■

références Ontdek en download verschillende reportages rond dit thema op www.profacility. be/biblio. Alle artikels in deze bibliotheek zijn volgens hun online publicatie teruglopend gerangschikt. • Multimodale en collectieve mobiliteit met twee snelheden, 13/06/2013 • Glaverbel Building: een kantoorgebouw dat beheerd wordt als een luxehotel, 13/12/2013

PROFACILITY MAGAZINE NR. 41 maart 2014 53

Mobility I Car-sharing I

Een ideale partner voor bedrijven

Bedrijven hebben in het kader van hun mobiliteitsbeheer twee keuzes op het gebied van autodelen. Ofwel schaft het bedrijf een wagen aan die alle medewerkers mogen delen. Vergelijk het met het carpoolingprincipe. De auto wordt gereserveerd zoals een vergaderzaal: als de auto gereserveerd is, kan niemand anders hem gebruiken. De sleutel bevindt zich in de wagen. Het principe van het zelfbeheer wordt dus toegepast. Ofwel wordt de auto gedeeld door verschillende bedrijven in eenzelfde gebouw, in plaats van door de werknemers van één bedrijf. Reserveren gebeurt via het online platform van Zen Car en er zijn plaatsen voor elektrische voertuigen voorbehouden in het stadscentrum. Ieder bedrijf betaalt dan volgens het gebruik van het voertuig. Deze optie koos DTZ voor het Glaverbel-gebouw dat onder zijn beheer valt. Maar waarom doen bedrijven nu een beroep op autodeeldiensten, en in dit geval op Zen Car in het bijzonder? “We hebben momenteel te maken met twee grote problemen” legt de CEO van Zen Car uit. “Enerzijds is er de verschrikkelijke huurleegstand, omdat bedrijven niet meer naar Brussel willen komen, gewoon omwille van de moeilijke mobiliteit. Anderzijds is er ook het BWLKE dat binnenkort van kracht wordt. BWLKE staat voor Brussels Wetboek van Lucht, Klimaat en Energiebeheer. In dat wetboek wordt duidelijk vastgelegd dat bedrijven een deel van hun parkeerplaatsen zullen moeten teruggeven voor openbare parkings. De openbare besturen willen het aantal parkeerplaatsen in de stad beperken, omdat ze van mening zijn dat hoe minder parkeerplaatsen er zijn, hoe minder auto’s en dus verkeerstoppingen er zullen zijn”. Naar aanleiding van het beperken van het aantal parkeerplaatsen moest het gewest alternatieve oplossingen voorstellen, zoals frequenter openbaar vervoer, transitparkings en het GEN. “Deze drie elementen zijn nog altijd geen feit, terwijl de afschaffing van parkeerplaatsen wel al volop aan de gang is” aldus de Brusselse CEO. “Ze gaan dan zoeken in de privésector wat ze niet meer in het openbaar kunnen vinden. In het kader van bijvoorbeeld nieuwe onderhandelingen over huurcontracten eisen ze van bedrijven dat ze een deel van hun privéparkeerruimte teruggeven. Als ze dat niet doen, zullen deze parkeerplaatsen extreem zwaar belast worden. We spreken over 450 tot 700 euro per jaar, met een jaarlijkse verhoging van 10% naast de inflatie”. Autodelen is echter een middel om aan de maatregelen van het BWLKE te ontsnappen. Volgens het wetboek mag een bedrijf dat een autodeeldienst aanbiedt, zijn parkeerplaatsen namelijk behouden zonder deze taks te moeten betalen. “Bedrijven als DTZ hebben begrepen dat nu het ideale moment is om huurders gewoon te maken aan dergelijke diensten. We hebben een soortgelijk project lopen met Cofinimmo. Ook Jones Lang Lasalle en Befimmo hebben ons gecontacteerd, en we verwachten dat meer en meer bedrijven ermee zullen beginnen” bevestigt Régis Leruth. Volgens de CEO vervullen gebouwenbeheerders een zeer belangrijke rol op het gebied van communicatie, voorlichting en overdracht, om gebruikers vertrouwd te maken met deze andere mobiliteit.

Eveneens kaderend in de multiservicebenadering, stelt de Glaverbel Building in samenwerking met Zen Car twee elektrische wagens ter beschikking van zijn huurders.

54 PROFACILITY MAGAZINE NR. 41 maart 2014

www.profacility.be/guide

DĂŠ ontmoetingsplaats tussen vraag en aanbod

De online leveranciersgids op profacility.be/guide stelt meer dan 970 gespecialiseerde leveranciers en dienstverleners voor volgens hun activiteitensector. Zij bieden u hun knowhow om het beheer van uw gebouwen, werkomgevingen, facilitaire diensten, wagenpark en mobiliteit te optimaliseren

m.profacility.be Zoek een leverancier via uw smartphones

De Profacility-media zijn publicaties van

Business Interactive Media sprl Avenue Louise, 475 BE 1050 Brussels TEL. +32 (0)2 669 77 65 I FAX. +32 (0)2 626 37 17 I info@bimedia.be ADVERTISING Sigrid NAUWELAERTS â&#x20AC;˘ snauwelaerts@profacility.be

Ook op zoek naar facilitaire expertise?

Facilicom kan u op vrijwel elk terrein de juiste mensen op de juiste plek leveren. We houden uw pand proper, zorgen voor de bewaking, maken elke dag een smakelijke lunch voor alle medewerkers, verzorgen het technisch onderhoud van uw pand, onderhouden uw fleet of nemen activiteiten geheel over. Ook verhuisprojecten of management opdrachten kunt u aan ons toevertrouwen. We kunnen alle diensten ook perfect combineren, daarbij profiteert u niet alleen van onze jarenlange kennis en ervaring, maar ook van mogelijke synergie毛n. Bij Facilicom denken we graag met u mee. O贸k in het beheersen van de kosten. Wilt u weten wat Facilicom uw organisatie kan betekenen? Kijk voor meer informatie op www.facilicom.be of bel met 03 - 224 38 00. Wij zijn u graag van dienst.

De juiste mensen op de juiste plek Pro Facility.indd 1

04/10/13 14:01